Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ και του Μαυροβουνίου, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 2010,

–  έχοντας υπόψη τη διακήρυξη της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, της 17ης Μαΐου 2018, και το «Θεματολόγιο προτεραιότητας της Σόφιας»,

–  έχοντας υπόψη την 9η συνεδρίαση του Συμβουλίου Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ-Μαυροβουνίου που πραγματοποιήθηκε στις 25 Ιουνίου 2018,

–  έχοντας υπόψη την ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ, στις 5 Ιουνίου 2017,

–  έχοντας υπόψη την κύρωση της συμφωνίας οριοθέτησης των συνόρων μεταξύ Μαυροβουνίου και Κοσσυφοπεδίου από τα κοινοβούλια του Μαυροβουνίου και του Κοσσυφοπεδίου,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Φεβρουαρίου 2018, με τίτλο «Μια αξιόπιστη προοπτική διεύρυνσης για τα Δυτικά Βαλκάνια και αυξημένη δέσμευση της ΕΕ απέναντί τους» (COM(2018)0065),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Απριλίου 2018, με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ 2018» (COM(2018)0450), η οποία συνοδευόταν από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Montenegro 2018 Report» (Έκθεση του 2018 για το Μαυροβούνιο) (SWD(2018)0150),

–  έχοντας υπόψη την εκτίμηση της Επιτροπής, της 17ης Απριλίου 2018, σχετικά με το πρόγραμμα οικονομικής μεταρρύθμισης του Μαυροβουνίου για την περίοδο 2018-2020 (SWD(2018)0131) και τα κοινά συμπεράσματα του Συμβουλίου όσον αφορά τον οικονομικό και δημοσιονομικό διάλογο μεταξύ της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων, της 25ης Μαΐου 2018,

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της αποστολής παρατήρησης εκλογών του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ/ΓΔΘΑΔ) και τη δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την αποστολή εκλογικών παρατηρητών για την παρακολούθηση των προεδρικών εκλογών της 15ης Απριλίου 2018,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση και τις συστάσεις που εγκρίθηκαν στη 15η σύνοδο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σταθεροποίησης και Σύνδεσης EE-Μαυροβουνίου (SAPC), που πραγματοποιήθηκε στην Ποντγκόριτσα στις 16-17 Ιουλίου 2018,

–  έχοντας υπόψη το αποτέλεσμα της έρευνας του 2017 σχετικά με τους περιθωριοποιημένους Ρομά στα Δυτικά Βαλκάνια, η οποία εκπονήθηκε από την Επιτροπή, την Παγκόσμια Τράπεζα και το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών,

–  έχοντας υπόψη τη διαδικασία του Βερολίνου που δρομολογήθηκε στις 28 Αυγούστου 2014,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Μαυροβούνιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0339/2018),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε υποψήφια χώρα κρίνεται χωριστά με βάση τις επιδόσεις της, και ότι η ταχύτητα και η ποιότητα των μεταρρυθμίσεων είναι αυτές που καθορίζουν το χρονοδιάγραμμα για την προσχώρηση·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο είναι σήμερα η χώρα που έχει προχωρήσει περισσότερο στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, έχοντας ανοίξει 31 από τα 35 κεφάλαια του κοινοτικού κεκτημένου της ΕΕ και έχοντας κλείσει προσωρινά τις διαπραγματεύσεις για τρία·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εποικοδομητικός διάλογος μεταξύ των εσωτερικών πολιτικών δυνάμεων και με γειτονικές χώρες θα είναι ουσιαστικής σημασίας για την επίτευξη περαιτέρω προόδου στη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο παραμένει προσηλωμένο στη δέσμευσή του να δημιουργήσει μια λειτουργική οικονομία της αγοράς και ότι συνεχίζει να έχει καλές επιδόσεις όσον αφορά την υλοποίηση των υποχρεώσεων της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ)·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο επωφελείται από προενταξιακή βοήθεια στο πλαίσιο του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙ)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο πρέπει να ενισχύσει περαιτέρω, μεταξύ άλλων, την κοινοβουλευτική, νομοθετική και εποπτική ικανότητα, τη θεσμική διαφάνεια, τον σεβασμό του κράτους δικαίου και την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος, τον εγχώριο χειρισμό των υποθέσεων που αφορούν εγκλήματα πολέμου, την ακεραιότητα της εκλογικής διαδικασίας, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, καθώς και την καταπολέμηση της διαφθοράς, του οργανωμένου εγκλήματος και της άτυπης οικονομίας·

1.  εκφράζει ικανοποίηση για τη συνεχή προσήλωση του Μαυροβουνίου στη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ και για τη συνεχιζόμενη ικανοποιητική πρόοδο που σημειώνεται συνολικά, βάσει ευρείας δημόσιας στήριξης για την εν λόγω στρατηγική απόφαση·

2.  υπογραμμίζει ότι η υλοποίηση και η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων εξακολουθούν να αποτελούν βασικό δείκτη επιτυχούς ένταξης· καλεί το Μαυροβούνιο να βελτιώσει τον σχεδιασμό, τον συντονισμό και την παρακολούθηση της εφαρμογής της νέας νομοθεσίας και των νέων πολιτικών, και ζητεί την έγκαιρη υλοποίηση των ενδιάμεσων κριτηρίων αναφοράς για τα κεφάλαια 23 και 24·

3.  ασπάζεται την εκτίμηση της Επιτροπής, όπως παρατίθεται στην ανακοίνωση της 6ης Φεβρουαρίου 2018 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια, σύμφωνα με την οποία, με ισχυρή πολιτική βούληση, με πραγματικές και βιώσιμες μεταρρυθμίσεις και οριστικές λύσεις στις διαφορές με τους γείτονες, το Μαυροβούνιο ενδέχεται να είναι έτοιμο για ένταξη έως το 2025·

4.  καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να μεριμνήσουν ώστε το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) να προβλέπει την πιθανή ένταξη του Μαυροβουνίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως περιγράφεται στη Στρατηγική για τα Δυτικά Βαλκάνια·

Εκδημοκρατισμός

5.  υπενθυμίζει σε όλα τα πολιτικά κόμματα ότι η εποικοδομητική πολιτική δέσμευση εξαρτάται από ένα πλήρως λειτουργικό κοινοβούλιο στο οποίο όλοι οι πολιτικοί αναλαμβάνουν την ευθύνη τους απέναντι στους ψηφοφόρους καταλαμβάνοντας τις έδρες τους στο κοινοβούλιο· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν επιστρέψει στο Κοινοβούλιο μετά από παρατεταμένη αποχή από τις κοινοβουλευτικές εργασίες· παροτρύνει όλα τα άλλα πολιτικά κόμματα να επιστρέψουν στο κοινοβούλιο και να καταβάλουν περισσότερες συντονισμένες προσπάθειες για την επίτευξη πραγματικού πολιτικού διαλόγου προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το κοινοβούλιο διαθέτει τα μέσα για να διαδραματίσει πλήρως τον ρόλο του νομοθέτη και επόπτη, και με τον τρόπο αυτό να αποκατασταθεί μια εύρυθμα λειτουργούσα δημοκρατική διαδικασία·

6.  ζητεί την εφαρμογή της νομοθεσίας για τη δημόσια και την πολιτική συμμετοχή των γυναικών και των μειονοτήτων, ιδίως των Ρομά(1), μεταξύ άλλων επιτρέποντας την ουσιαστική συμμετοχή των γυναικών που ανήκουν σε μειονότητες στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και στην ανάληψη θέσεων στη δημόσια διοίκηση και σε άλλους δημόσιους οργανισμούς·

7.  καλεί την πολιτική ηγεσία του Μαυροβουνίου να επικεντρωθεί στις εναπομένουσες προκλήσεις μέσω της αντιμετώπισης προβλημάτων σχετικά με το κράτος δικαίου, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, τη διαφθορά, τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, το οργανωμένο έγκλημα και τη βία που συνδέεται με αυτό, και να θέσει αυτά τα ζητήματα σε προτεραιότητα·

8.  επισημαίνει ότι οι θεμελιώδεις ελευθερίες έγιναν σεβαστές κατά τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου του 2018· καλεί την κυβέρνηση να συνεργαστεί με τα κόμματα της αντιπολίτευσης και την κοινωνία των πολιτών, έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν συνολικά οι ελλείψεις που εντοπίστηκαν από το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ και να εφαρμοστούν πλήρως οι συστάσεις προτεραιότητας της αποστολής του ΓΔΘΑΔ για την παρακολούθηση των εκλογών με τη θέσπιση της εκκρεμούσας εθνικής νομοθεσίας, καθώς και να ενισχυθεί η διαφάνεια και ο επαγγελματισμός των εκλογικών διοικητικών μηχανισμών, προκειμένου να βελτιωθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στην εκλογική διαδικασία· ζητεί να διεξαχθούν ταυτόχρονα τοπικές εκλογές σε όλη τη χώρα και να βελτιωθεί η ποιότητα και η διαφάνεια των εκλογών· ζητεί να ενισχυθούν οι διατάξεις σχετικά με τη διαφάνεια της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων·

9.  ζητεί την πλήρη διερεύνηση όλων των εικαζόμενων εκλογικών παρατυπιών· τονίζει εκ νέου ότι πρέπει να δοθεί η δέουσα συνέχεια στην «υπόθεση των ηχογραφήσεων» του 2012· καλεί την Υπηρεσία Καταπολέμησης της Διαφθοράς (ACA) να εντείνει την παρακολούθηση ενδεχόμενης κατάχρησης των δημόσιων πόρων για σκοπούς πολιτικού κόμματος·

10.  διατυπώνει τις ανησυχίες του σχετικά με την απόφαση του κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου να απολύσει την Vanja Ćalović Marković από το Συμβούλιο της Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Διαφθοράς· ζητεί πλήρη διαφάνεια στον χειρισμό της εν λόγω υπόθεσης·

Κράτος δικαίου

11.  επισημαίνει τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν η Ελεγκτική Αρχή, η ACA, η Επιτροπή Ελέγχου Δημοσίων Συμβάσεων, η Υπηρεσία Ανταγωνισμού και η Αρχή για τις Κρατικές Ενισχύσεις στην αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούν στη βελτίωση της ικανότητας και της ανεξαρτησίας των εν λόγω θεσμικών οργάνων, αλλά επισημαίνει την ανάγκη να βελτιωθεί η αποδοτικότητα, να θεσπιστούν καλύτερες επιδόσεις, να ενθαρρυνθεί η πρόληψη της διαφθοράς θεσπίζοντας, μεταξύ άλλων, κατάλληλες κυρώσεις και να αρθούν τα εναπομένοντα εμπόδια ώστε να επιτευχθεί η πλήρης ανεξαρτησία τους·

12.  επισημαίνει την πρόοδο που έχει συντελεστεί στην ενίσχυση της ικανότητας της ACA αναφορικά με τη διερεύνηση της χρηματοδότησης εκστρατειών· υπογραμμίζει, ωστόσο, την ανάγκη βελτίωσης της εμπιστοσύνης στην υπηρεσία αυτή, καθώς και ενίσχυσης της φήμης της, η οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί αποστασιοποιώντας το έργο της από κάθε πολιτική επιρροή·

13.  εκφράζει ικανοποίηση για τις προσπάθειες που καταβάλλονται με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας στη δημόσια διοίκηση και της ανταλλαγής πληροφοριών, αλλά ενθαρρύνει τη δημιουργία μιας πιο φιλικής προς τους πολίτες, επαγγελματικής και αποπολιτικοποιημένης δημόσιας διοίκησης· συγχαίρει για την αυξημένη αποτελεσματικότητα του έργου του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή· ζητεί καλύτερη αξιολόγηση των επιπτώσεων του ρυθμιστικού πλαισίου, περιεκτικές εκθέσεις οικονομικών ελέγχων και δημόσιες διαβουλεύσεις χωρίς αποκλεισμούς επί νομοθετικών προτάσεων· τονίζει τη σημασία της συνεργασίας με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) και της ανοικτής πρόσβασης στις πληροφορίες με σκοπό την αποτελεσματική καταπολέμηση της διαφθοράς, και ενθαρρύνει την αναθεώρηση των νομοθετικών αλλαγών που πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο του 2017· συνιστά τη βελτιστοποίηση των πόρων και του ανθρώπινου κεφαλαίου στη δημόσια διοίκηση·

14.  επικροτεί τη σημαντική πρόοδο που έχει κάνει το Μαυροβούνιο στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση και στην ηλεκτρονική συμμετοχή, τομείς στους οποίους η χώρα συγκαταλέγεται πλέον στις 25 χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις σύμφωνα με την έρευνα για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση των Ηνωμένων Εθνών, του 2016· καλεί την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου να διατηρήσει τον ρυθμό των μεταρρυθμίσεων με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση της αποδοτικότητας και της προσβασιμότητας στη δημόσια διοίκηση·

15.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη μέτρια πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την ενίσχυση της ανεξαρτησίας, της διαφάνειας, της λογοδοσίας, του επαγγελματισμού και της αποτελεσματικότητας των δικαστικών θεσμών· ζητεί διασφαλίσεις κατά των πολιτικών παρεμβάσεων και για τη συνεπή εφαρμογή κωδίκων δεοντολογίας και πειθαρχικών μέτρων· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι οι νέοι δικαστές και εισαγγελείς διορίστηκαν για πρώτη φορά με το νέο σύστημα προσλήψεων·

16.  επισημαίνει την ανάγκη να προχωρήσουν οι δικαστικές διαδικασίες σχετικά με την εικαζόμενη απόπειρα πραξικοπήματος του Οκτωβρίου 2016 διασφαλίζοντας πλήρη δικαστική συνεργασία με τρίτες χώρες· εκφράζει ικανοποίηση για την απόφαση να μεταδίδονται στο κοινό οι δικαστικές διαδικασίες για λόγους διαφάνειας·

17.  επικροτεί τις τροπολογίες στον νόμο για το Δικαστικό Συμβούλιο, της 29ης Ιουνίου 2018, που κάνουν δυνατή τη συνέχιση της εύρυθμης λειτουργίας του Δικαστικού Συμβουλίου· σημειώνει ότι οι εν λόγω τροπολογίες εγκρίθηκαν σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας· υπογραμμίζει ότι οι εν λόγω αλλαγές αναφορικά με την εκλογή λαϊκών μελών στο Συμβούλιο συνιστούν μόνο προσωρινή λύση· ζητεί από τη νεοσυσταθείσα ομάδα εργασίας ad-hoc του Κοινοβουλίου την ταχεία επίλυση αυτού του ζητήματος·

18.  εκφράζει την ανησυχία του για την αύξηση των περιστατικών βίας και δολοφονιών που συνδέονται με το οργανωμένο έγκλημα και έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των απλών πολιτών· εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι οι αρχές έχουν αναγνωρίσει αυτό το ζήτημα, αλλά ζητεί την ανάληψη πιο αυστηρής προληπτικής δράσης, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μη βασιζόμενης σε καταδίκη δήμευσης περιουσιακών στοιχείων· επιδοκιμάζει την έρευνα, τη δίωξη και την έκδοση καταδικαστικών αποφάσεων σε υποθέσεις διαφθοράς υψηλού επιπέδου· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι αυτό το ιστορικό πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω, ιδίως όσον αφορά τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και την εμπορία ανθρώπων·

19.  ζητεί να επιτευχθεί πρόοδος στην πρόληψη των συγκρούσεων συμφερόντων και του παράνομου πλουτισμού των δημοσίων υπαλλήλων, μεταξύ άλλων σε επίπεδο δήμων· καλεί τις αρχές να εντείνουν τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες, να προωθήσουν τη διερεύνηση του αδικαιολόγητου πλουτισμού και να λάβουν άλλα μέτρα που οδηγούν στην εξάρθρωση εγκληματικών συμμοριών και στην αποκοπή των δεσμών μεταξύ οργανωμένου εγκλήματος, επιχειρήσεων και πολιτικής· αποδοκιμάζει παράλληλα την πρακτική της επιβολής κυρώσεων κάτω των θεσμοθετημένων ελάχιστων ορίων, καθώς έχει αντιπαραγωγικό αποτέλεσμα στην πρόληψη των αδικημάτων διαφθοράς·

20.  υπενθυμίζει ότι το Μαυροβούνιο πρέπει να καταβάλει περισσότερες προσπάθειες για να εξασφαλίσει την αποτελεσματική προστασία του δικαιώματος ιδιοκτησίας σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων· προτρέπει τις κρατικές αρχές να εξασφαλίζουν δίκαιες δίκες εντός εύλογου χρονικού διαστήματος με την εφαρμογή του ισχύοντος εθνικού νομικού πλαισίου, μεταξύ άλλων στον τομέα των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και της επιστροφής περιουσιακών στοιχείων· σημειώνει ότι ένα στιβαρό και σταθερό καθεστώς για τα δικαιώματα ιδιοκτησίας που δεν εισάγει διακρίσεις αποτελεί προαπαιτούμενο για την εμπιστοσύνη και την επιχειρηματική εμπιστοσύνη των πολιτών και των εξωτερικών επενδυτών·

Διαχείριση των συνόρων και μετανάστευση

21.  επισημαίνει ότι το Μαυροβούνιο μέχρι στιγμής έχει αποδείξει ότι είναι ικανό να χειρίζεται τις αιτήσεις ασύλου, ωστόσο υπογραμμίζει ότι πρέπει να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος· προτρέπει το Μαυροβούνιο να συνεργαστεί πιο στενά με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, προκειμένου να βελτιωθεί η διαχείριση των συνόρων, να αντιμετωπιστεί η παράτυπη μετανάστευση σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες και να εξαρθρωθούν τα δίκτυα παράνομης διακίνησης μεταναστών· ζητεί την εντατικοποίηση των προσπαθειών και της διασυνοριακής συνεργασίας για την αποτροπή και την εξάρθρωση δικτύων οργανωμένου εγκλήματος που σχετίζονται με την εμπορία ανθρώπων, καθώς και με το λαθρεμπόριο ναρκωτικών και καπνού· τονίζει τις έντονες ανησυχίες που σχετίζονται με το παράνομο εμπόριο καπνού στο Μαυροβούνιο, ιδίως αυτό που σχετίζεται με τις ζώνες ελεύθερων συναλλαγών του· καλεί την Επιτροπή να εξακολουθήσει να στηρίζει το Μαυροβούνιο στον έλεγχο των ζωνών ελεύθερων συναλλαγών του και στην προσπάθεια αποφυγής του παράνομου εμπορίου·

22.  εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη προόδου όσον αφορά την αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων και ζητεί επιτακτικά να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην πρόληψη της καταναγκαστικής οργανωμένης πορνείας και της παιδικής επαιτείας· τονίζει ότι απαιτούνται επιπλέον προσπάθειες όσον αφορά την ταυτοποίηση των θυμάτων και την πρόσβασή τους σε μέτρα παροχής βοήθειας, αποζημίωσης και προστασίας· καλεί το Μαυροβούνιο να παρέχει αποτελεσματική προστασία στα θύματα της εμπορίας ανθρώπων και να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην αποκατάσταση των παιδιών που είναι θύματα εμπορίας και στις γυναίκες και τα κορίτσια Ρομά, λόγω των ευάλωτων συνθηκών στις οποίες βρίσκονται εξαιτίας της φτώχειας και της περιθωριοποίησης·

Μέσα ενημέρωσης

23.  ανησυχεί όλο και περισσότερο για την κατάσταση της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, σχετικά με την οποία, σύμφωνα με τρεις διαδοχικές εκθέσεις της Επιτροπής, δεν έχει σημειωθεί «καμία πρόοδος»· υπενθυμίζει ότι το σχετικό κεφάλαιο 23 άνοιξε τον Δεκέμβριο του 2013 και ότι η επίτευξη προόδου στο εν λόγω κεφάλαιο και στο κεφάλαιο 24 καθορίζει τον συνολικό ρυθμό των διαπραγματεύσεων· καταδικάζει απερίφραστα τον εκφοβισμό, τις εκστρατείες δυσφήμισης και τις λεκτικές και σωματικές επιθέσεις κατά δημοσιογράφων· σημειώνει ότι το 2017 αναφέρθηκαν επτά περιπτώσεις επιθέσεων κατά δημοσιογράφων· ζητεί από την κυβέρνηση να μεριμνήσει ώστε οι δημοσιογράφοι να προστατεύονται στην πράξη· ζητεί τη λήψη περαιτέρω μέτρων για την εξασφάλιση της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης και των δημοσιογράφων και ενθαρρύνει τη συστηματική συλλογή δεδομένων σχετικά με τις απειλές κατά δημοσιογράφων· λαμβάνει υπό σημείωση ότι η αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Μαυροβούνιο παρακολουθεί από κοντά την κατάσταση·

24.  ανησυχεί ιδιαίτερα για την επίθεση κατά της δημοσιογράφου της εφημερίδας Vijesti, Olivera Lakić, στις 8 Μαΐου 2018, και ζητεί την πλήρη διερεύνηση της υπόθεσης· θεωρεί απαράδεκτο το γεγονός ότι δεν έχουν υπάρξει νέες εξελίξεις αναφορικά με τις έρευνες παλαιών υποθέσεων βίας κατά δημοσιογράφων· καλεί τις αρχές να καταδικάσουν απερίφραστα όλες τις επιθέσεις κατά δημοσιογράφων και να προωθήσουν μέτρα για την προστασία των δημοσιογράφων και την εξάλειψη της ατιμωρησίας·

25.  εκφράζει τη λύπη του για τη συνεχιζόμενη πίεση που ασκείται σε επίπεδο οικονομικό και συντακτικό στον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό (RTCG) του Μαυροβουνίου και στον οργανισμό για τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης (AEM)· ζητεί να θεσπιστούν εγγυήσεις έναντι αθέμιτων πολιτικών και επιχειρηματικών επιρροών και να διασφαλιστεί η πλήρης διαφάνεια σε ζητήματα κρατικής διαφήμισης στα μέσα ενημέρωσης· επαναλαμβάνει την ανάγκη ο RTCG και άλλα μέσα ενημέρωσης να προστατεύονται από αθέμιτη πολιτική επιρροή· παροτρύνει τις κρατικές αρχές να παράσχουν τόσο στις ρυθμιστικές αρχές των μέσων ενημέρωσης όσο και στον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα επαρκή κονδύλια για να εξασφαλίσουν τη δημοσιονομική αυτονομία και την ανεξαρτησία τόσο του RTCG όσο και του AEM, που είναι καίριας σημασίας για ένα σταθερό περιβάλλον για τα μέσα ενημέρωσης κατά τη διάρκεια των εκλογικών εκστρατειών· εκφράζει τη λύπη του για την αλλαγή στη σύνθεση του συμβουλίου του RTCG και για την απόλυση της γενικής διευθύντριας του RTCG, κ. Andrijana Kadija· πιστεύει ότι οι πρόωρες απολύσεις θα πρέπει να επιτρέπονται μόνο σε περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων·

26.  προειδοποιεί ότι η έλλειψη οικονομικής αυτονομίας για τα μέσα ενημέρωσης ενισχύει την πολιτική τους εξάρτηση και πόλωση· πιστεύει ότι απαιτείται διαφανής και μη διακριτική κατανομή κρατικών διαφημιστικών κεφαλαίων και καλεί τις αρχές να εξετάσουν εναλλακτικές μορφές έμμεσων επιδοτήσεων για την προαγωγή της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης·

27.  υπογραμμίζει τον ρόλο του AEM και της αποτελεσματικής αυτορρύθμισης προκειμένου να διασφαλίζονται τα υψηλότερα δεοντολογικά πρότυπα στα μέσα ενημέρωσης του Μαυροβουνίου και η μείωση του αριθμού των υποθέσεων δυσφήμισης· επισημαίνει ότι η επισφαλής κατάσταση των δημοσιογράφων υπονομεύει την ποιότητα και τον επαγγελματισμό των μέσων ενημέρωσης·

Κοινωνία των πολιτών και ανθρώπινα δικαιώματα

28.  υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στη βελτίωση της λειτουργίας των κρατικών θεσμών και στην καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος· καταδικάζει απερίφραστα τις πρόσφατες ενέργειες εκφοβισμού και την απαράδεκτη εκστρατεία δυσφήμισης κατά οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που έχουν τηρήσει κριτική στάση απέναντι στην αργή συνολικά πρόοδο, ή στην έλλειψη αυτής, σε βασικούς τομείς του κράτους δικαίου·

29.  ζητεί να δίνεται μεγαλύτερη προσοχή κατά την κατάρτιση και την εφαρμογή της νομοθεσίας σε τομείς που επηρεάζουν τον χώρο της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η νομοθεσία δεν θα επιβαρύνει δυσανάλογα τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και δεν θα εισάγει διακρίσεις εναντίον τους ούτε θα μειώνει τον χώρο της κοινωνίας των πολιτών· υπογραμμίζει την ανάγκη διάθεσης δημόσιας χρηματοδότησης σε ΟΚΠ που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένων οργανισμών ελέγχου και προάσπισης συμφερόντων, και μικρών οργανώσεων βάσης· Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να είναι ελεύθερες να λαμβάνουν χρηματοδότηση από άλλους δωρητές, όπως ιδιώτες δωρητές, διεθνείς οργανισμούς, ή φορείς·

30.  επισημαίνει τις αλλαγές στον νόμο για τις ΜΚΟ που σχεδιάστηκε για να βελτιώσει τη δημόσια χρηματοδότησή τους και συνιστά την ταχεία έγκριση της απαιτούμενης παράγωγης νομοθεσίας· ζητεί εκ νέου συστηματικές, χωρίς αποκλεισμούς, έγκαιρες και ουσιαστικές διαβουλεύσεις με την κοινωνία των πολιτών και το ευρύ κοινό επί βασικών νομοθετικών μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής τους σε τοπικό επίπεδο, προκειμένου να ενισχυθεί ο δημοκρατικός χαρακτήρας της λήψης των αποφάσεων και να επέλθει μεγαλύτερη διαφάνεια· συνιστά τη βελτίωση του δημοσιονομικού κανονιστικού περιβάλλοντος για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μέσω της παροχής πρόσθετων πόρων, καθώς και τον καθορισμό σαφών κανόνων όσον αφορά τους κυβερνητικούς μηχανισμούς για τη διαβούλευση με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών·

31.  εκφράζει ικανοποίηση για τη συνεχιζόμενη νομοθετική ευθυγράμμιση όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα· ζητεί μετ’ επιτάσεως να ενισχυθεί το θεσμικό πλαίσιο που καθιστά δυνατή την αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων και σε περίπτωση κακομεταχείρισης από τα όργανα επιβολής του νόμου, εκφοβισμού και σωματικής επίθεσης· ζητεί την επικαιροποίηση του νόμου περί ελευθερίας των θρησκευτικών πεποιθήσεων·

32.  επιδοκιμάζει τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί ως τώρα για την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, ωστόσο ζητεί βελτιώσεις στους μηχανισμούς επιβολής του νόμου και παρακολούθησης για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων με την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών· ζητεί, εν προκειμένω, την αποτελεσματική υλοποίηση των πολιτικών για τα θεμελιώδη δικαιώματα, ιδίως όσον αφορά την ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία για κοινωνική ενσωμάτωση, τα δικαιώματα των παιδιών και τα δικαιώματα των Ρομά, εξασφαλίζοντας επαρκείς δημοσιονομικούς πόρους για την υλοποίηση των πολιτικών και την ανάπτυξη της ικανότητας των αρμόδιων θεσμικών οργάνων· καλεί τις αρχές να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την αποτροπή των καταναγκαστικών παιδικών γάμων·

33.  προτρέπει το Μαυροβούνιο να διασφαλίσει την πλήρη και έγκαιρη εφαρμογή της νομοθεσίας για την ισότητα των φύλων και κατά των διακρίσεων και να παρακολουθεί τα αποτελέσματά της στις γυναίκες που προέρχονται από μειονεκτούσες και περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες· καλεί το Μαυροβούνιο να διαφυλάξει την απρόσκοπτη πρόσβαση όλων των γυναικών στην δικαιοσύνη, να παρέχει δωρεάν νομική βοήθεια για γυναίκες που υπήρξαν θύματα βίας ασκούμενης με βάση το φύλο, με ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες Ρομά, στις γυναίκες με αναπηρία και στις γυναίκες που κατοικούν σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές· καλεί το Μαυροβούνιο να ενισχύσει τον ρόλο και την ικανότητα των αρμόδιων αρχών του, ώστε να είναι καλύτερα σε θέση να χειρίζονται την προστασία και την αποκατάσταση των θυμάτων και να εργάζονται προληπτικά με τους άνδρες ώστε να μη διαπράττουν βία κατά των γυναικών· παροτρύνει το Μαυροβούνιο να αυξήσει τον αριθμό και τη χωρητικότητα των κρατικών καταλυμάτων του·

34.  καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να συνεχίσουν να βελτιώνουν το κλίμα κοινωνικής ένταξης και ανοχής και να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα κατά της ρητορικής μίσους, του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων εις βάρος μειονοτήτων· σημειώνει ότι το Μαυροβούνιο δεν είναι ακόμα πλήρως ευθυγραμμισμένο με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες· ενθαρρύνει τις αρμόδιες αρχές να εξακολουθήσουν να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΔΜ· εξακολουθεί να ανησυχεί για τις δυσκολίες αποδοχής της σεξουαλικής διαφορετικότητας από την κοινωνία του Μαυροβουνίου· εκφράζει την ανησυχία του για τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και τα κορίτσια στην κοινότητα των Ρομά και για το γεγονός ότι οι περιθωριοποιημένοι Ρομά του Μαυροβουνίου έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε ευκαιρίες σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης εξέλιξης, όπως αποδεικνύεται από τα αποτελέσματα έρευνας του 2017 σχετικά με το θέμα αυτό· τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης του τομέα των ΜΜΕ και της παροχής στήριξης μέσω της βελτίωσης της νομοθεσίας και της εφαρμογής της βιομηχανικής πολιτικής·

35.  επισημαίνει τη συνεχιζόμενη πρόοδο που σημειώνεται ως προς τη βελτίωση της κατάστασης των μειονοτήτων· ζητεί να γίνει σεβαστή η πολυεθνική ταυτότητα στον κόλπο του Κότορ και να καταβληθούν επιπλέον προσπάθειες για την προστασία του·

36.  προτρέπει το Μαυροβούνιο να δρομολογήσει εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού για την καταπολέμηση των διακρίσεων και της βίας κατά των ατόμων ΛΟΑΔΜ, και να διαφυλάξει τη δίκαιη διερεύνηση και δίωξη των εγκλημάτων που διαπράττονται κατά αυτών·

37.  προτρέπει το Μαυροβούνιο να δρομολογήσει εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού για την ενθάρρυνση της αναφοράς της ενδοοικογενειακής βίας κατά γυναικών και κοριτσιών, να αυξήσει τον αριθμό των καλά εκπαιδευμένων δικαστών που θα λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του φύλου, να διασφαλίσει την σωστή διερεύνηση και τη δίωξη εγκλημάτων και να διαφυλάττει τις υπηρεσίες παροχής βοήθειας, συμβουλών και επανένταξης για τα θύματα·

Οικονομία, κοινωνική πολιτική, απασχόληση και εκπαίδευση

38.  εκφράζει ικανοποίηση για την πρόοδο που σημείωσε το Μαυροβούνιο όσον αφορά τη διασφάλιση μακροοικονομικής σταθερότητας και δημοσιονομικής εξυγίανσης, και ζητεί δημοσιονομική διαφάνεια και ένα καλό εργασιακό και επιχειρηματικό περιβάλλον· τονίζει ότι η διαφθορά, η άτυπη οικονομία, οι ελλείψεις του κράτους δικαίου και οι επαχθείς κανονιστικές διαδικασίες εξακολουθούν να αποθαρρύνουν την ανάπτυξη και τις επενδύσεις· τονίζει ότι το ευρωπαϊκό κοινωνικό πρότυπο απαιτεί διάλογο με όλους τους οικονομικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των συνδικαλιστικών οργανώσεων·

39.  ζητεί επιτακτικά να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες που παρέχουν τα ψηφιακά εργαλεία στον τομέα του κτηματολογίου, της τιμολόγησης και της χορήγησης οικοδομικών αδειών· επισημαίνει την ανάγκη να επιταχυνθεί η ανάπτυξη της ευρυζωνικής πρόσβασης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά· τονίζει την ανάγκη για ένα πλαίσιο διαλειτουργικότητας ολόκληρης της κυβέρνησης που θα στηρίξει την περαιτέρω ψηφιοποίηση και απλοποίηση των διοικητικών και επιχειρηματικών διαδικασιών· επικροτεί τη διαρκή εξέλιξη της ηλεκτρονικής καταχώρισης εταιρειών επιγραμμικά·

40.  εκφράζει ικανοποίηση για τις ρυθμιστικές αλλαγές στον τομέα της εκπαίδευσης και τις προσπάθειες για την αύξηση των ποσοστών προσχολικής συμμετοχής, μεταξύ άλλων για τα παιδιά από μη προνομιούχο περιβάλλον, και υπογραμμίζει τη σημασία μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης στην προσχολική ανάπτυξη· προτρέπει τις αρχές να αντιμετωπίσουν το υψηλό ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας μεταξύ των νέων και των γυναικών, μεταξύ άλλων μέσω αξιολογήσεων του αντίκτυπου στα φύλα, όταν κρίνεται απαραίτητο· σημειώνει την εκπόνηση μιας Λευκής Βίβλου για την προαγωγή της απασχόλησης των νέων, σε συνεργασία με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας· τονίζει την ανάγκη να εισαχθούν ενεργά μέτρα στην αγορά εργασίας, ιδίως για τις γυναίκες που επηρεάζονται αρνητικά από την κατάργηση των κοινωνικών παροχών που λαμβάνουν·

41.  σημειώνει ότι η γνώμη των κοινωνικών εταίρων θα πρέπει να ζητείται αποτελεσματικά και συστηματικά για ζητήματα που αφορούν την απασχόληση και τις κοινωνικές υποθέσεις· υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχυθούν περαιτέρω οι ικανότητες του Κοινωνικού Συμβουλίου· επικροτεί την έγκριση εγχειριδίων στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, αλλά εξακολουθεί να ανησυχεί σχετικά με το υψηλό ποσοστό θανατηφόρων ατυχημάτων στην εργασία και τον χαμηλό αριθμό επιθεωρητών εργασίας·

42.  εκφράζει ικανοποίηση για την ενισχυμένη συμμετοχή του Μαυροβουνίου στο πρόγραμμα Erasmus+ και υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για διπλασιασμό του προϋπολογισμού του Erasmus+· ενθαρρύνει τον καλύτερο συντονισμό σε οριζόντια ζητήματα που επηρεάζουν την απασχόληση των νέων, την ένταξη, την ενεργή συμμετοχή στα κοινά, τον εθελοντισμό και την εκπαίδευση·

Περιβάλλον, ενέργεια και μεταφορές

43.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Συντάγματός του, το Μαυροβούνιο είναι οικολογικό κράτος· εκφράζει ικανοποίηση για το πιθανό άνοιγμα του κεφαλαίου 27 του κεκτημένου στις διαπραγματεύσεις με το Μαυροβούνιο φέτος· καλεί τις αρχές να προστατεύσουν καλύτερα τις πιο πολύτιμες περιοχές, και ιδίως τη βιοποικιλότητα, και να επανεξετάσουν τα έργα κατασκευής ξενοδοχείων και υδροηλεκτρικών σταθμών·

44.  επισημαίνει ότι η ανάπτυξη πρόσθετων ικανοτήτων όσον αφορά την υδροηλεκτρική ενέργεια και τον τουρισμό, ιδίως στις προστατευόμενες περιοχές, πρέπει να πληροί τα περιβαλλοντικά πρότυπα της ΕΕ· εκφράζει ανησυχία για τη μη βιώσιμη ανάπτυξη υδροηλεκτρικής ενέργειας, δεδομένου ότι πολλά από τα 80 έργα υδροηλεκτρικών σταθμών δεν σχεδιάζονται σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις ή τη νομοθεσία της ΕΕ, παρά τις απαιτήσεις του κεφαλαίου 27· ενθαρρύνει την περαιτέρω εκμετάλλευση δυνητικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μέτρων ενεργειακής απόδοσης και τη βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων και των αποβλήτων· επιδοκιμάζει για την επιτυχημένη ευθυγράμμιση που επιτεύχθηκε μεταξύ του νόμου που ψήφισε το Μαυροβούνιο το 2016 για τη διασυνοριακή ανταλλαγή ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια· επαινεί τη βελτιωμένη νομοθετική ευθυγράμμιση του Μαυροβουνίου για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ωστόσο καλεί τις αρχές να ευθυγραμμίσουν πλήρως την εθνική νομοθεσία με την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων·

45.  ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη (ΕΤΑΑ) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να επανεξετάσουν την στήριξή τους στα έργα σταθμών υδροηλεκτρικής ενέργειας, και να αποσύρουν τη χρηματοδότηση που παρέχεται σε όλα τα έργα που πραγματοποιούνται σε προστατευόμενες περιοχές ή δεν διαθέτουν αξιόπιστες εκ των προτέρων μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων·

46.  τονίζει την ανάγκη για έγκαιρη και ακριβή πληροφόρηση σχετικά με τον αντίκτυπο της κατασκευής αυτοκινητοδρόμου στον ποταμό Tara, ο οποίος θα τεθεί στη διάθεση ενός ευρέος κοινού, καθώς και για την παύση όλων των δραστηριοτήτων απόρριψης αποβλήτων και των δραστηριοτήτων που μεταβάλλουν τις κοίτες των ποταμών, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει το Μαυροβούνιο για τη διατήρηση των περιοχών με ειδική εθνική και διεθνή προστασία·

47.  εκφράζει ανησυχία αναφορικά με το χωροταξικό σχέδιο ειδικού σκοπού στο εθνικό πάρκο της λίμνης Skadar· τονίζει την ανάγκη να εγκαταλειφθούν τα μεγάλης κλίμακας έργα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας στον ποταμό Morača, καθώς έχουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη λίμνη Skadar και στον ποταμό Tara, που, αμφότερα προστατεύονται στο πλαίσιο της εθνικής και της διεθνούς νομοθεσίας·

48.  επιδοκιμάζει τις θετικές εξελίξεις όσον αφορά την περαιτέρω ευθυγράμμιση της εθνικής νομοθεσίας του Μαυροβουνίου για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή με το κεκτημένο· παροτρύνει την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου να προστατεύσει την Ulcinj Salina σε εθνικό και διεθνές επίπεδο σύμφωνα με τις συστάσεις της χρηματοδοτούμενης από την ΕΕ μελέτης για την προστασία της Ulcinj Salina· υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να εξασφαλιστεί η ένταξη της Ulcinj Salina στο δίκτυο Natura 2000· ζητεί τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών·

49.  τονίζει την προορατική συμμετοχή και τον εποικοδομητικό ρόλο του Μαυροβουνίου στην περιφερειακή και διεθνή συνεργασία μέσω της «Διαδικασίας του Βερολίνου» και της «Εξαμερούς συνεργασίας στα Δυτικά Βαλκάνια»· χαιρετίζει τα αποτελέσματα της διάσκεψης κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων του 2018, που πραγματοποιήθηκε στη Σόφια, και την έγκριση της δέσμης ΜΠΒ του 2018, η οποία περιλαμβάνει χρηματοδότηση για δύο σημαντικά έργα υποδομής: την παράκαμψη ης Budva στον διάδρομο Αδριατικής-Ιονίου και τη σιδηροδρομική γραμμή Vrbnica-Bar για στον διάδρομο Ανατολής/Ανατολικής Μεσογείου· υπογραμμίζει τη σημασία των διαδρομών κυκλοφορίας που παρέχουν απευθείας σύνδεση των βαλκανικών χωρών με τις αγορές της ΕΕ·

50.  επικροτεί την πρόθεση του Μαυροβουνίου να θεσπίσει το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ) εντός των επόμενων τριών ετών και την έγκριση παράγωγης νομοθεσίας για την οικονομία και τις εκπομπές καυσίμων από καινούρια αυτοκίνητα· σημειώνει τη σημασία ενσωμάτωσης στην εθνική νομοθεσία του Μαυροβουνίου νομοθετικών πτυχών του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, του κανονισμού για τον επιμερισμό της προσπάθειας μείωσης εκπομπών και του μηχανισμού παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων (MRM)·

51.  εκφράζει ικανοποίηση για τις συνεχείς προσπάθειες ενίσχυσης της περιφερειακής συνεργασίας, ιδίως στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, όπως περιγράφεται στην τριμερή πρωτοβουλία της Αδριατικής·

Περιφερειακή συνεργασία και σχέσεις καλής γειτονίας

52.  εκφράζει ικανοποίηση για τις συνεχείς προσπάθειες του Μαυροβουνίου με στόχο την εποικοδομητική περιφερειακή συνεργασία και τις καλές διμερείς σχέσεις γειτονίας· υποστηρίζει την πρόταση για τη μείωση των τελών περιαγωγής στα Δυτικά Βαλκάνια·

53.  εκφράζει ικανοποίηση για την κύρωση της συμφωνίας σχετικά με τα κρατικά σύνορα μεταξύ Μαυροβουνίου και Κοσσυφοπεδίου· ζητεί την ταχεία σύναψη συμφωνιών για την επίλυση εκκρεμών συνοριακών διαφορών με άλλες γειτονικές χώρες·

54.  επιδοκιμάζει το γεγονός ότι το Μαυροβούνιο και η Αλβανία υπέγραψαν κοινή δήλωση και 12 συμφωνίες που αφορούν αμοιβαία συνδρομή σε διάφορα πεδία, γεγονός που θεωρεί παράδειγμα θετικής συνεργασίας στην περιοχή·

55.  προτρέπει το Μαυροβούνιο να εντείνει τις προσπάθειές του όσον αφορά την προορατική ιεράρχηση και τιμωρία των εγκλημάτων πολέμου και την αποσαφήνιση της τύχης των αγνοουμένων· χαιρετίζει τις προσπάθειες για την επανένταξη των εκτοπισμένων ατόμων στο πλαίσιο του περιφερειακού προγράμματος στέγασης· τονίζει ότι, παρά την έκδοση τεσσάρων εγγράφων σχετικά με τη στρατηγική για τη διερεύνηση των εγκλημάτων πολέμου, η κρατική εισαγγελία δεν δρομολόγησε νέες έρευνες, δεν κίνησε νέες διαδικασίες ούτε απήγγειλε νέες κατηγορίες· εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι η ειδική εισαγγελία άνοιξε, το 2016, οκτώ νέες υποθέσεις, εκ των οποίων οι έξι εξακολουθούν να βρίσκονται μόλις στο στάδιο της προκαταρκτικής έρευνας· επαναλαμβάνει τη στήριξή του υπέρ της πρωτοβουλίας θέσπισης της περιφερειακής επιτροπής για τη διαπίστωση πραγματικών περιστατικών εγκλημάτων πολέμου και άλλων σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία (πρωτοβουλία RECOM)· υπογραμμίζει τη σημασία αυτής της διαδικασίας και της ενεργού δέσμευσης όλων των περιφερειακών πολιτικών ηγετών· εκφράζει ικανοποίηση για τη δημόσια στήριξη του πρωθυπουργού Markovic υπέρ της RECOM·

56.  συγχαίρει το Μαυροβούνιο για ένα ακόμη έτος πλήρους ευθυγράμμισης με όλες τις θέσεις και δηλώσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) και επικροτεί την ενεργή συμμετοχή τους σε αποστολές της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ)· εκτιμά τον τρόπο με τον οποίο έχει υλοποιηθεί η εξωτερική πολιτική του Μαυροβουνίου· καλεί το Μαυροβούνιο να ευθυγραμμιστεί με την κοινή θέση της ΕΕ σχετικά με την ακεραιότητα του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και με τις κατευθυντήριες αρχές της ΕΕ για τις διμερείς συμφωνίες ασυλίας·

57.  ζητεί μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ του Μαυροβουνίου και της ΕΕ στην καταπολέμηση του εγκλήματος και σε ζητήματα άμυνας στον κυβερνοχώρο·

58.  υπενθυμίζει τη στρατηγική σημασία της προσχώρησης του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ για τη διασφάλιση σταθερότητας και ειρήνης στα Δυτικά Βαλκάνια·

o
o   o

59.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου.

(1) Ο όρος «Ρομά» χρησιμοποιείται ως γενικός όρος που περιλαμβάνει διάφορες συνδεδεμένες ομάδες, είτε για μόνιμα εγκατεστημένες είτε όχι· όχι μόνο τους Ρομά, αλλά και τους Ασκάλι, τους Αιγύπτιους και άλλους, που μπορεί να διαφέρουν στον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής.