Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie sytuacji osób posiadających podwójne – unijne i irańskie – obywatelstwo, uwięzionych w Iranie (2018/2717(RSP))

P8_TA(2018)0231 RC-B8-0254/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Iranu, w szczególności rezolucję z dnia 25 października 2016 r. w sprawie strategii UE wobec Iranu po zawarciu porozumienia w sprawie energii jądrowej(1), rezolucję z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie strategii UE wobec Iranu(2), rezolucję z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie Iranu – niedawne przypadki łamania praw człowieka(3) oraz rezolucję z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie podejścia UE do Iranu(4),

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie corocznych sprawozdań UE na temat praw człowieka,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie kary śmierci, tortur, wolności słowa i obrońców praw człowieka,

–  uwzględniając nowe strategiczne ramy UE oraz plan działania dotyczące praw człowieka i demokracji, które mają umieścić ochronę praw człowieka i nadzór nad nimi w centrum wszystkich strategii politycznych UE,

–  uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2018/568 z dnia 12 kwietnia 2018 r.(5) przedłużającą o jeden rok, do dnia 13 kwietnia 2019 r., obowiązywanie środków ograniczających dotyczących poważnych naruszeń praw człowieka w Iranie,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie złożone w Teheranie w dniu 16 kwietnia 2016 r. przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federikę Mogherini oraz ministra spraw zagranicznych Islamskiej Republiki Iranu Mohammada Dżawada Zarifa, w którym uzgodniono podjęcie dialogu na temat praw człowieka i organizowanie wizyt na zasadzie wymiany między UE a Iranem w sprawie kwestii związanych z prawami człowieka,

–  uwzględniając roczne sprawozdanie Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka oraz raporty Biura Wysokiego Komisarza i Sekretarza Generalnego ONZ z dnia 23 marca 2018 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Islamskiej Republice Iranu,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., którego jedną ze stron jest Iran,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w irańskich więzieniach przetrzymywanych jest wiele osób posiadających podwójne – unijne i irańskie – obywatelstwo, m.in. posiadający obywatelstwo Szwecji i Iranu naukowiec Ahmadreza Djalali, oskarżony o szpiegostwo i skazany na karę śmierci po niesprawiedliwym procesie, pozbawiony dostępu do adwokata i niezbędnej opieki medycznej w sytuacji, gdy bezpośrednio grozi mu wykonanie wyroku, a stan jego zdrowia jest zły;

B.  mając na uwadze, że Kamran Ghaderi, obywatel Austrii i Iranu, został aresztowany podczas podróży służbowej w Iranie i skazany na 10 lat pozbawienia wolności po wymuszeniu na nim w postępowaniu karnym przyznania się do winy; mając na uwadze, że obecnie jest przetrzymywana w Iranie również posiadająca brytyjskie i irańskie obywatelstwo Nazanin Zaghari-Ratcliffe, która pracowała dla organizacji charytatywnej i u której zdiagnozowano głęboką depresję; mając na uwadze, że w kwietniu 2018 r. aresztowano pracownika naukowego Abbasa Edalata, posiadającego obywatelstwo brytyjskie i irańskie, jednak zarzuty wobec niego nie zostały jeszcze podane do wiadomości;

C.  mając na uwadze utrzymującą się praktykę aresztowania osób posiadających podwójne obywatelstwo – UE i Iranu i następujący potem schemat obejmujący długotrwałe przetrzymywanie w izolacji i długotrwałe przesłuchania, brak rzetelnego procesu sądowego, odmowę kontaktu ze służbami konsularnymi i odwiedzin przez organizacje oenzetowskie lub humanitarne, potajemne procesy sądowe, w których osoba zatrzymana ma ograniczony dostęp do adwokata, długie wyroki pozbawienia wolności na podstawie niejasnych lub nieokreślonych zarzutów dotyczących „bezpieczeństwa narodowego” i „szpiegostwa” oraz prowadzenie przez państwo kampanii oszczerstw przeciwko osobom przebywającym w więzieniu;

D.  mając na uwadze, że Iran, jako państwo będące stroną Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych (ICCPR), powinien szanować wolność myśli, sumienia i religii, a także wolność słowa, zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń, zgodnie ze swoimi zobowiązaniami;

E.  mając na uwadze, że Iran w dalszym ciągu więzi działaczy społeczeństwa obywatelskiego, obrońców praw człowieka oraz działaczy ekologicznych i politycznych, a liczba aresztowań takich osób w ostatnim czasie wzrosła; mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka, dziennikarze i działacze polityczni są ścigani za prowadzenie pokojowych działań;

F.  mając na uwadze, że osobom posiadającym podwójne obywatelstwo zatrzymanym w Iranie nie zawsze zapewnia się dostęp do prawnika i sprawiedliwy proces; mając na uwadze, że w praktyce osoby posiadające podwójne obywatelstwo są w Iranie traktowane jakby były wyłącznie Irańczykami, co ogranicza dostęp zagranicznych ambasad do ich obywateli przetrzymywanych w tym kraju oraz dostęp zatrzymanych do ochrony konsularnej;

G.  mając na uwadze, że wielu więźniów politycznych i osób oskarżonych o przestępstwa przeciw bezpieczeństwu narodowemu cierpi z powodu braku odpowiedniego dostępu do opieki medycznej w trakcie pozbawienia wolności, co niesie ze sobą poważne konsekwencje;

1.  potępia stosowaną przez władze Iranu praktykę osadzania w więzieniu w następstwie niesprawiedliwych procesów osób posiadających podwójne – unijne i irańskie – obywatelstwo; apeluje o ich bezzwłoczne i bezwarunkowe uwolnienie lub o ponowne postawienie przed sądem zgodnie z normami międzynarodowymi, a także o pociągnięcie do odpowiedzialności urzędników winnych naruszenia praw tych osób;

2.  wyraża głębokie zaniepokojenie aresztowaniami osób posiadających podwójne – unijne i irańskie – obywatelstwo po ich przyjeździe do Iranu, bez dowodów prima facie świadczących o popełnieniu przestępstwa; podkreśla, że tego rodzaju aresztowania uniemożliwiają kontakty międzyludzkie;

3.  ubolewa nad tym, że osoby posiadające podwójne – unijne i irańskie – obywatelstwo są przetrzymywane w więzieniach w Iranie w złych warunkach i że często zmuszane są do przyznania się do winy w następstwie tortur i nieludzkiego traktowania;

4.  wzywa władze Iranu, aby zagwarantowały A. Djalaliemu pełny dostęp do adwokata oraz do leczenia, jeśli się o to zwróci; wzywa władze Iranu, aby unieważniły wydany na niego wyrok śmierci oraz bezzwłocznie go uwolniły, zgodnie z wolą wspólnoty międzynarodowej;

5.  wzywa władze Iranu do zapewnienia ponownego procesu Kamrana Ghaderiego, aby zagwarantować mu prawo do rzetelnego procesu sądowego, do natychmiastowego uwolnienia Nazanin Zaghari-Ratcliffe, która ma już prawo do przedterminowego zwolnienia, oraz do pilnego przedstawienia zarzutów wobec Abbasa Edalata;

6.  wzywa władze Iranu, aby szanowały podstawowe prawa oskarżonych gwarantujące im dostęp do adwokata zgodnie z własnym wyborem i prawo do rzetelnego procesu sądowego, zważywszy na międzynarodowe zobowiązania Iranu zapisane w Powszechnej deklaracji praw człowieka;

7.  potępia, kierując się wiarygodnymi doniesieniami, akty tortur i innego okrutnego traktowania, popełnianie w szczególności podczas przesłuchań, i wzywa władze Iranu do poszanowania godności ludzkiej więźniów; potępia okrutne i nieludzkie warunki przetrzymywania i wzywa Iran do zadbania o to, by wszyscy więźniowie byli objęci odpowiednią opieką medyczną;

8.  apeluje do władzy sądowniczej o przestrzeganie zasad rzetelnego procesu sądowego i sprawiedliwości proceduralnej oraz o zapewnianie podejrzanym dostępu do adwokata, wizyt konsularnych i wizyt przedstawicieli organizacji oenzetowskich i humanitarnych, a także pełnego dostępu do leczenia i usług opieki zdrowotnej zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami Iranu; wzywa Iran do podjęcia niezbędnych kroków w celu zmiany prawa, aby zapewnić sprawiedliwy proces sądowy i dostęp do adwokata podczas czynności dochodzeniowych, a także aby położyć kres wymuszaniu zeznań w wyniku stosowania tortur;

9.  wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych i Komisję do ustanowienia wewnętrznej grupy zadaniowej udzielającej wsparcia obywatelom UE, którym grozi kara śmierci lub ewidentnie niesprawiedliwy proces w państwach trzecich, w celu rozszerzenia zakresu pomocy świadczonej przez krajowe służby konsularne lub dyplomatyczne;

10.  wzywa władze Iranu do współpracy z ambasadami państw członkowskich UE w Teheranie w celu sporządzenia wykazu osób posiadających podwójne – unijne i irańskie – obywatelstwo, obecnie przetrzymywanych w irańskich więzieniach, oraz do ścisłego monitorowania każdego przypadku, gdyż bezpieczeństwo obywateli i ochrona przysługujących im praw podstawowych mają największe znaczenie dla UE;

11.  wzywa do uwolnienia wszystkich obrońców praw człowieka uwięzionych w Iranie oraz zaprzestania wobec nich wszelkich aktów zastraszania;

12.  z zadowoleniem przyjmuje znaczne podwyższenie poprzeczki w przypadku wyroków za przestępstwa związane z narkotykami, zagrożone karą śmierci, jako pierwszy krok w kierunku wprowadzenia moratorium na wykonywanie kary śmierci w Iranie;

13.  wzywa Iran do głębszego zaangażowania się w prace międzynarodowych mechanizmów dotyczących praw człowieka w drodze współpracy ze specjalnymi sprawozdawcami i specjalnymi mechanizmami, w tym przez zatwierdzenie wniosków o wjazd do kraju upoważnionych osób; wzywa władze Iranu, aby dopilnowały w szczególności, żeby przyszły specjalny sprawozdawca ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Iranie otrzymał zezwolenie na wjazd do kraju;

14.  popiera dyskusje na temat praw człowieka odbywające się w ramach dialogu na wysokim szczeblu między UE a Iranem, zainicjowanego po zawarciu Wspólnego kompleksowego planu działania; podkreśla, że UE powinna nadal zdecydowanie wyrażać wobec Iranu swoje obawy dotyczące praw człowieka, zarówno w kontaktach bilateralnych, jak i na forach wielostronnych;

15.  ponownie podkreśla zaangażowanie Iranu w dialog na temat praw człowieka i z zadowoleniem przyjmuje otwartość władz irańskich na kontynuowanie tego dialogu;

16.  wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel, aby poruszała z władzami Iranu kwestie związane z warunkami panującymi w więzieniach i łamaniem praw człowieka, a w szczególności sprawy uwięzionych osób posiadających podwójne – unijne i irańskie – obywatelstwo, w celu położenia kresu okrutnemu i nieludzkiemu traktowaniu w irańskich więzieniach; wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel i państwa członkowskie, aby systematycznie wyrażały wobec władz Iranu obawy dotyczące praw człowieka, między innymi w związku z sytuacją więźniów politycznych i obrońców praw człowieka oraz wolnością słowa i zrzeszania się;

17.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz rządowi i parlamentowi Iranu.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0402. (2) Dz.U. C 408 z 30.11.2017, s. 39. (3) Dz.U. C 153E z 31.5.2013, s. 157. (4) Dz.U. C 199E z 7.7.2012, s. 163. (5) Dz.U. L 95 z 13.4.2018, s. 14.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie sytuacji obrońców praw kobiet w Arabii Saudyjskiej (2018/2712(RSP))

P8_TA(2018)0232 RC-B8-0259/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Arabii Saudyjskiej, w szczególności rezolucję z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie Arabii Saudyjskiej – jej stosunków z UE oraz jej roli na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej(1), z dnia 12 lutego 2015 r. w sprawie Raifa Badawiego(2) oraz z dnia 8 października 2015 r. w sprawie Alego Mohammeda al-Nimra(3),

–  uwzględniając przyznanie w 2015 r. Nagrody im. Sacharowa za wolność myśli saudyjskiemu blogerowi Raifowi Badawiemu,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznika Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka z dnia 29 maja 2018 r. dotyczące niedawnych aresztowań w Arabii Saudyjskiej, w tym arbitralnego zatrzymania, bez należytego procesu, i zaginięcia Nawafa Talala Rasheeda, księcia z dynastii Al-Rashidów, i syna zmarłego poety Nawafa Talala bin Abdula Aziza Al-Rashida,

–  uwzględniając oświadczenie szefa służby bezpieczeństwa Arabii Saudyjskiej z dnia 18 maja 2018 r. w sprawie aresztowania siedmiu osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa,

–  uwzględniając nowy projekt ustawy zakazującej molestowania zatwierdzony przez saudyjską Radę Szury w dniu 28 maja 2018 r.,

–  uwzględniając wpływ na prawa człowieka, na szczeblu krajowym i regionalnym, sankcji nałożonych przez Arabię Saudyjską i inne kraje na Katar, a także sprawozdanie w sprawie wpływu kryzysu w Zatoce Perskiej na prawa człowieka opublikowane przez Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR) w grudniu 2017 r.,

–  uwzględniając członkostwo Arabii Saudyjskiej w Radzie Praw Człowieka ONZ i Komisji ONZ ds. Statusu Kobiet, a także jej przyszłe członkostwo w Radzie Wykonawczej Komisji ONZ ds. Statusu Kobiet, które rozpocznie się w styczniu 2019 r.,

–  uwzględniając przemówienie komisarza Christosa Stylianidesa, w imieniu wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, podczas debaty w Parlamencie Europejskim w dniu 4 lipca 2017 r. na temat wyboru Arabii Saudyjskiej na członka Komisji ONZ ds. Statusu Kobiet,

–  uwzględniając uwagi końcowe z dnia 9 marca 2018 r. Komitetu NZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet dotyczące połączonego trzeciego i czwartego sprawozdania okresowego na temat Arabii Saudyjskiej(4),

–  uwzględniając wspólny wniosek w sprawie Arabii Saudyjskiej w imieniu ALQST, Centrum ds. Praw Człowieka w Zatoce Perskiej (GCHR) oraz Międzynarodowej Federacji Praw Człowieka (FIDH) z 69. sesji Komitetu NZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet w dniu 7 marca 2018 r.,

–  uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW),

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych z 1966 r.,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając Wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że od dnia 15 maja 2018 r. władze saudyjskie przetrzymują w areszcie siedem kobiet – Loujain al-Hathloul, Aishę al-Manę, Madehę al-Ajroush, Eman al-Nafjan, Azizę al-Joussef, Hessah al-Szejk, Walaę al-Shubbar – i czterech mężczyzn – Ibrahima Fahada Al-Nafjana, Ibrahima Fahada Al-Mahl-Modebrajana, Isahim al-Mahudżana – za ich aktywizm na rzecz praw kobiet; mając na uwadze, że aresztowani obrońcy praw człowieka zostali oskarżeni o wspieranie działalności zagranicznych kręgów, namawianie do współpracy osób zajmujących ważne stanowiska w rządzie oraz dostarczanie zagranicznym kręgom pieniędzy w celu zdestabilizowania Królestwa; mając na uwadze, że działacze ci są znani ze swojej kampanii przeciwko zakazowi prowadzenia pojazdów przez kobiety i za zniesieniem systemu opieki mężczyzn nad kobietami; mając na uwadze, że osoby te zostały aresztowane przed przewidywanym zniesieniem zakazu prowadzenia pojazdów przez kobiety w dniu 24 czerwca 2018 r.;

B.  mając na uwadze, że Madeha al-Ajroush, Walaa al-Shubbar, Aisha al-Mana i Hessah al-Szejk zostały podobno uwolnione w dniu 24 maja 2018 r.;

C.  mając na uwadze, że szczególnie niepokojący jest przypadek Loujainy al-Hathlouli, która została przeniesiona z Abu Zabi do Arabii Saudyjskiej wbrew jej woli w marcu 2018 r. po wzięciu udziału w sesji przeglądowej Komitetu NZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet na temat Arabii Saudyjskiej; mając na uwadze, że do czasu jej niedawnego aresztowania była ona objęta zakazem podróżowania i jest obecnie, podobno z innymi działaczami, przetrzymywana w odosobnieniu;

D.  mając na uwadze, że w Arabii Saudyjskiej obowiązują jedne z najbardziej surowych ograniczeń dla kobiet, pomimo ostatnich reform rządowych mających na celu wzmocnienie praw kobiet w sektorze zatrudnienia; mając na uwadze, że system polityczny i społeczny w Arabii Saudyjskiej pozostaje niedemokratyczny i dyskryminujący, czyni kobiety obywatelami drugiej kategorii, nie zezwala na wolność wyznania i przekonań, poważnie dyskryminuje licznych zagranicznych pracowników przebywających w tym kraju i zdecydowanie tłumi wszelkie głosy sprzeciwu;

E.  mając na uwadze, że dochodzenie i prace w związku z tą sprawą są nadal w toku, a informacje na temat aresztowań są trudne do uzyskania ze względu na ograniczone informacje udostępniane przez władze saudyjskie;

F.  mając na uwadze, że w dniu 25 maja 2018 r. władze saudyjskie aresztowały czołowego obrońcę praw człowieka Mohammeda al-Bajadiego, członka-założyciela zakazanego Saudyjskiego Stowarzyszenia Praw Obywatelskich i Politycznych, oskarżającego siły bezpieczeństwa o nadużycia;

G.  mając na uwadze, że w ciągu kilku dni od aresztowania obrońców praw człowieka w mediach rządowych i na platformach mediów społecznościowych rozpoczęła się brutalna kampania oszczerstw wymierzonych przeciwko nim, potępiająca ich jako „zdrajców” stanowiących zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa; mając na uwadze, że eksperci uważają, iż kampania oszczerstw wymierzona obecnie w obrońców praw człowieka wskazuje na zamiar nałożenia na nich potencjalnie bardzo surowych kar;

H.  mając na uwadze, że społeczeństwo saudyjskie zmienia się stopniowo, lecz stale, oraz że władze saudyjskie przyjęły szereg środków w celu poprawy należytego uznania kobiet za równoprawnych obywateli, takich jak przyznanie im prawa do głosowania w wyborach lokalnych, zapewnienie im dostępu do konsultacyjnej Rady Szury i Krajowej Rady Praw Człowieka, zniesienie zakazu prowadzenia pojazdów przez kobiety oraz umożliwienie im udziału w publicznych imprezach sportowych;

I.  mając na uwadze, że program reform „Wizja 2030”, ukierunkowany na gospodarczą i społeczną transformację kraju w oparciu o wzmocnienie pozycji kobiet, powinien być dla saudyjskich kobiet prawdziwą szansą na zapewnienie ich emancypacji pod względem prawnym, co ma absolutnie kluczowe znaczenie dla pełnego korzystania z praw przysługujących im na mocy Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet; mając jednak na uwadze, że niedawna fala aresztowań działaczy na rzecz praw kobiet wydaje się być sprzeczna z tym celem i może narazić na szwank program reform;

J.  mając na uwadze, że saudyjski następca tronu książę Mohammad bin Salman al-Saud wyraził poparcie dla reform w zakresie praw kobiet, zwłaszcza w trakcie swojej podróży po Europie i Stanach Zjednoczonych, ale reformy te były jak dotąd ograniczone, a system opieki mężczyzn nad kobietami, który stanowi najpoważniejsze ograniczenie praw kobiet, pozostaje w dużej mierze nienaruszony; mając ponadto na uwadze, że nadzorował on szeroko zakrojone represje wobec czołowych działaczy, prawników i obrońców praw człowieka, które nasiliły się od czasu, gdy zaczął konsolidować kontrolę nad organami bezpieczeństwa kraju;

K.  mając na uwadze, że w Arabii Saudyjskiej obowiązuje szereg dyskryminujących ustaw, w szczególności przepisy prawne dotyczące statusu osobowego, sytuacji migrujących pracownic, kodeksu stanu cywilnego, kodeksu pracy, ustawy o obywatelstwie i systemu opieki mężczyzn nad kobietami, które uzależniają korzystanie przez kobiety z większości praw przysługujących im na mocy Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet od uzyskania zezwolenia męskiego opiekuna;

L.  mając na uwadze, że w Arabii Saudyjskiej istnieje dynamiczna społeczność internetowych obrońców praw człowieka, a kraj ten posiada największą na Bliskim Wschodzie liczbę użytkowników serwisu Twitter; mając na uwadze, że Arabia Saudyjska znajduje się na liście „wrogów internetu” prowadzonej przez Reporterów bez Granic z powodu cenzury nałożonej na saudyjskie media i internet oraz karania osób, które krytykują rząd lub religię; mając na uwadze, że wolność wypowiedzi oraz prasy i mediów, zarówno internetowych, jak i tradycyjnych, są zasadniczymi warunkami wstępnymi oraz katalizatorami demokratyzacji i reform, a ponadto umożliwiają niezbędny nadzór nad organami władzy; mając na uwadze, że laureat nagrody im. Sacharowa w 2015 r. Raif Badawi nadal jest przetrzymywany w więzieniu wyłącznie za pokojowe wyrażanie poglądów;

M.  mając na uwadze, że wskaźnik rozwoju społecznego ONZ z 2015 r. dotyczący Arabii Saudyjskiej wynosi 0,847, co plasuje Arabię Saudyjską na 38. miejscu na 188 krajów i terytoriów; mając na uwadze, że oenzetowski wskaźnik nierówności płci z 2015 r. w odniesieniu do Arabii Saudyjskiej wynosi 0,257, co plasuje ten kraj na 50. miejscu wśród 159 państw; mając na uwadze, że Arabia Saudyjska zajęła 138. miejsce na 144 kraje w światowym sprawozdaniu na temat zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć za 2017 r. opublikowanym przez Światowe Forum Ekonomiczne;

N.  mając na uwadze, że według Komitetu NZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet ogólne zastrzeżenia Arabii Saudyjskiej do Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet są niezgodne z zakresem i celem konwencji oraz niedopuszczalne na podstawie art. 28 tejże; mając na uwadze, że Arabia Saudyjska zobowiązała się do „przestrzegania najwyższych standardów w dziedzinie propagowania i ochrony praw człowieka”, kiedy z sukcesem ubiegała się o członkostwo w Radzie Praw Człowieka ONZ w 2013 r.;

1.  wzywa władze Arabii Saudyjskiej do położenia kresu wszelkim formom prześladowania, w tym sądowego, Eman al-Nafjan, Azizy al-Youssef, Loujain al-Hathloul, Aishy al-Mana, Madehy al-Ajroush, Hessah al-Sheikh, Walai al-Shubbar, Mohammeda al-Rabiaha i Ibrahima Al-Mahl-Modebrajana, a także wszystkich innych obrońców praw człowieka w tym kraju, tak aby mogli oni wykonywać swoja pracę bez nieuzasadnionych przeszkód i strachu przed represjami;

2.  potępia represje stosowane wobec obrońców praw człowieka w Arabii Saudyjskiej, w tym obrońców praw kobiet, które to represje osłabiają wiarygodność procesu reform w tym kraju; wzywa rząd Arabii Saudyjskiej do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich obrońców praw człowieka oraz innych więźniów sumienia przetrzymywanych i skazywanych wyłącznie za korzystanie z przysługującego im prawa do wolności słowa i za pokojową pracę na rzecz praw człowieka; potępia utrzymującą się systemową dyskryminację kobiet i dziewcząt w Arabii Saudyjskiej;

3.  składa hołd saudyjskim kobietom i obrońcom praw kobiet, którzy walczą z wszelkim niesprawiedliwym i dyskryminacyjnym traktowaniem, oraz tym, którzy bronią praw człowieka, pomimo trudności, którym muszą stawiać czoła;

4.  z zadowoleniem przyjmuje złożoną w ramach przyjętego przez Arabię Saudyjską programu reform „Wizja 2030” obietnicę zniesienia zakazu prowadzenia na terenie Królestwa pojazdów przez kobiety;

5.  podkreśla, że traktowanie wszystkich więźniów, w tym obrońców praw człowieka, podczas ich pobytu w areszcie, musi być zgodne z warunkami określonymi w Zbiorze zasad mających na celu ochronę wszystkich osób poddanych jakiejkolwiek formie aresztowania bądź uwięzienia przyjętym przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w rezolucji nr 43/173 z dnia 9 grudnia 1988 r.;

6.  zauważa, że w oczekiwaniu na zniesienie zakazu prowadzenia pojazdów przez kobiety międzynarodowe firmy z branży motoryzacyjnej, w szczególności te z siedzibą w UE, przygotowują już kampanie reklamowe ukierunkowane na płeć;

7.  jest głęboko zaniepokojony powszechnym stosowaniem w Arabii Saudyjskiej przemocy ze względu na płeć, która w dalszym ciągu jest niedostatecznie zgłaszana i dokumentowana, a także jest uzasadniana powodami takimi, jak konieczność dyscyplinowania kobiet znajdujących się pod opieką mężczyzn; wzywa władze Arabii Saudyjskiej do przyjęcia kompleksowych przepisów mających na celu wyraźne zdefiniowanie i penalizację wszelkich form przemocy ze względu na płeć stosowanej wobec kobiet, zwłaszcza gwałtów, w tym gwałtów małżeńskich, napaści na tle seksualnym i molestowania seksualnego, oraz do zniesienia wszelkich przeszkód w dostępie kobiet do wymiaru sprawiedliwości;

8.  jest poważnie zaniepokojony istnieniem systemu opieki mężczyzn nad kobietą, w obrębie którego nadal potrzebna jest zgoda męskiego opiekuna w odniesieniu do wielu dziedzin, w tym do podróży międzynarodowych, dostępu do opieki zdrowotnej, wyboru miejsca zamieszkania, małżeństwa, wnoszenia skarg do organów wymiaru sprawiedliwości, opuszczania finansowanych przez państwo schronisk dla maltretowanych kobiet oraz opuszczania ośrodków zatrzymania; podkreśla, że system ten jest odzwierciedleniem głęboko zakorzenionego systemu patriarchalnego, który rządzi w tym kraju;

9.  wzywa władze Arabii Saudyjskiej do dokonania przeglądu ustawy o stowarzyszeniach i fundacjach z grudnia 2015 r., aby umożliwić kobietom działaczkom organizowanie się i swobodną oraz niezależną pracę bez zbędnych ingerencji ze strony władz; wzywa również do przeglądu ustawy antyterrorystycznej, ustawy o zwalczaniu cyberprzestępczości i ustawy dotyczącej prasy i publikacji, które są stale wykorzystywane do prześladowania obrońców praw człowieka, jak również wszelkich dyskryminujących przepisów w systemie prawnym;

10.  wzywa władze Arabii Saudyjskiej do ratyfikowania Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, wycofania zastrzeżeń do Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet i ratyfikowania protokołu fakultatywnego do tej konwencji, tak by Saudyjki mogły w pełni korzystać z praw zagwarantowanych w konwencji oraz by położyć kres dziecięcym małżeństwom, przymusowym małżeństwom i narzucaniu kobietom specjalnych zasad ubierania się; wzywa Arabię Saudyjską do wystosowania stałego zaproszenia dla przedstawicieli wszystkich specjalnych procedur Rady Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych;

11.  wzywa władze Arabii Saudyjskiej, by zezwoliły na działalność niezależnej prasy i mediów oraz zagwarantowały wszystkim mieszkańcom Arabii Saudyjskiej wolność wypowiedzi, zrzeszania się i organizowania pokojowych zgromadzeń; potępia represje wobec obrońców praw człowieka i demonstrantów podczas pokojowych protestów; podkreśla, że pokojowe kampanie na rzecz podstawowych praw lub wyrażanie krytycznych uwag w mediach społecznościowych stanowią realizację niepodważalnych praw; wzywa władze Arabii Saudyjskiej do zniesienia ograniczeń nałożonych na obrońców praw człowieka, które zabraniają im wypowiadania się w mediach społecznościowych oraz w mediach międzynarodowych;

12.  przypomina, że Arabia Saudyjska została wybrana do Komisji ONZ ds. Statusu Kobiet przy wsparciu niektórych państw członkowskich UE;

13.  wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel, Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) i państwa członkowskie, by zagwarantowały pełne wdrożenie wytycznych UE w sprawie obrońców praw człowieka, a także zwiększyły ochronę obrońców praw człowieka, w szczególności obrońców praw kobiet, i wsparcie dla nich;

14.  wzywa UE do złożenia rezolucji w sprawie sytuacji obrońców praw człowieka w Arabii Saudyjskiej na następnej sesji Rady Praw Człowieka ONZ; wzywa UE, aby podczas kolejnego posiedzenia Rady Praw Człowieka i Komisji ds. Statusu Kobiet poruszyła kwestię członkostwa państw o budzącej wątpliwości historii przestrzegania praw człowieka, w tym w odniesieniu do poszanowania praw kobiet i równości płci; wzywa UE, by na forum Rady Praw Człowieka ONZ zaproponowała mianowanie specjalnego sprawozdawcy ds. praw człowieka w Arabii Saudyjskiej;

15.  wzywa UE do włączenia debaty na temat praw człowieka, w szczególności sytuacji kobiet obrończyń praw człowieka, jako stałego punktu obrad na dorocznym spotkaniu na szczycie między UE a Radą Współpracy Państw Zatoki, jak również na innych forach dwustronnych i wielostronnych; wzywa Radę, aby rozważyła wprowadzenie środków wymierzonych przeciwko osobom odpowiedzialnym za poważne naruszenia praw człowieka; zwraca uwagę na fakt, że zasady przyznawania nagrody Chaillot za promowanie praw człowieka w regionie Rady Współpracy Państw Zatoki ograniczają zgłoszenia do tych kandydatów, które są legalnie zarejestrowane i dążą do „konstruktywnych kontaktów z władzami lokalnymi”;

16.  wzywa ESDZ i Komisję do czynnego wspierania grup społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka w Arabii Saudyjskiej, w tym przez organizowanie wizyt w więzieniach, monitorowanie procesów sądowych i publiczne oświadczenia;

17.  wzywa wysoką przedstawiciel / wiceprzewodniczącą, ESDZ i państwa członkowskie do dalszego prowadzenia z Arabią Saudyjską dialogu dotyczącego praw człowieka, podstawowych wolności i niepokojącej roli tego kraju w rejonie; wyraża gotowość do podtrzymania konstruktywnego i otwartego dialogu z władzami Arabii Saudyjskiej, w tym parlamentarzystami, na temat realizacji ich międzynarodowych zobowiązań w zakresie praw człowieka; apeluje o wymianę wiedzy specjalistycznej w zakresie sądownictwa i kwestii prawnych, aby poprawić ochronę praw jednostki w Arabii Saudyjskiej;

18.  wzywa władze Arabii Saudyjskiej do zaniechania dalszego stosowania kary chłosty wobec Raifa Badawiego oraz do jego natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia, gdyż uznaje się go za więźnia sumienia, aresztowanego i skazanego wyłącznie za korzystanie z prawa do wolności wypowiedzi; apeluje do UE, aby w dalszym ciągu wracała do jego sprawy w czasie wszelkich kontaktów na wysokim szczeblu;

19.  wzywa władze Arabii Saudyjskiej do niezwłocznego wprowadzenia moratorium na stosowanie kary śmierci, co byłoby krokiem do zniesienia tej kary; wzywa do dokonania zbadania wszystkich wyroków śmierci w celu zapewnienia, że procesy te odbyły się zgodnie z międzynarodowymi standardami;

20.  wzywa władze Arabii Saudyjskiej do zaprzestania nawoływania do nienawiści i dyskryminacji mniejszości religijnych, a także wszystkich innych osób i grup narażonych na łamanie ich praw człowieka przez Arabię Saudyjską, w tym obcokrajowców z państw z innych regionów;

21.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, Wysokiemu Komisarzowi ONZ ds. Praw Człowieka, Komisji ds. Statusu Kobiet, Radzie Praw Człowieka ONZ, Jego Królewskiej Mości Salmanowi bin Abdulazizowi al-Saudowi i następcy tronu księciu Mohammadowi bin Salmanowi al-Saudowi, rządowi Królestwa Arabii Saudyjskiej i Sekretarzowi Generalnemu Centrum Dialogu Narodowego Królestwa Arabii Saudyjskiej.

(1) Dz.U. C 378 z 9.11.2017, s. 64. (2) Dz.U. C 310 z 25.8.2016, s. 29. (3) Dz.U. C 349 z 17.10.2017, s. 34. (4) CEDAW/C/SAU/CO/3-4.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie Sudanu, w szczególności sytuacji Noury Hussein Hammad (2018/2713(RSP))

P8_TA(2018)0233 RC-B8-0265/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Sudanu,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., którego Republika Sudanu jest stroną od 1986 r.,

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka, której Sudan jest stroną od 1990 r.,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 19 grudnia 2016 r. w sprawie małżeństwa dzieci, wczesnego i przymusowego małżeństwa,

–  uwzględniając Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, przyjętą w 1979 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, oraz Deklarację o likwidacji przemocy wobec kobiet, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1993 r.,

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 62/149 z dnia 18 grudnia 2007 r., przedstawioną przez UE i potwierdzoną w latach 2008, 2010, 2012, 2014 i 2016, w której wezwano do wprowadzenia moratorium na wykonywanie kary śmierci,

–  uwzględniając pierwszy protokół do Afrykańskiej karty praw człowieka i ludów, przyjęty w 1981 r. i dotyczący praw kobiet w Afryce,

–  uwzględniając art. 16 i 21 Afrykańskiej karty praw i dobra dziecka, która weszła w życie w dniu 29 listopada 1999 r.,

–  uwzględniając odwołanie w trybie pilnym w sprawie Noury Hussein Hammad, przesłane Republice Sudanu dnia 17 maja 2018 r. przez Afrykański Komitet Ekspertów ds. Praw i Dobra Dziecka (ACERWC),

–  uwzględniając konstytucję Sudanu z 2005 r.,

–  uwzględniając art. 96 (klauzula dotycząca praw człowieka) umowy z Kotonu, podpisanej przez rząd Sudanu w 2005 r.,

–  uwzględniając agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 oraz art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Noura Hussein Hammad została zmuszona przez swoją rodzinę do poślubienia Abdulrahmana Hammada, będąc dzieckiem w wieku 16 lat; mając na uwadze, że Noura stwierdziła, że została po raz pierwszy zgwałcona przez swojego męża z pomocą członków jego rodziny; mając na uwadze, że według jej zeznań w dniu 2 maja 2017 r. trzech mężczyzn przytrzymywało ją, kiedy Abdulrahman ją gwałcił; mając na uwadze, że Noura zasztyletowała swojego męża w obronie koniecznej, gdy następnego dnia ponownie usiłował ją zgwałcić; mając na uwadze, że późniejsze badanie lekarskie wykazało, że podczas walki z mężem ona również została ranna;

B.  mając na uwadze, że Noura Hussein Hammad była przetrzymywana w więzieniu w Omdurmanie do dnia 29 kwietnia 2018 r., kiedy uznano ją za winną zabójstwa z premedytacją; mając na uwadze, że Noura Hussein Hammad, która ma obecnie 19 lat, została skazana na karę śmierci przez Centralny Sąd Karny w Omdurmanie za zabicie mężczyzny, do którego poślubienia zmusił ją jej ojciec; mając na uwadze, że przy wydawaniu wyroku rodzina zabitego mężczyzny wybrała karę śmierci jako odpowiednią „karę” dla Noury Hussein; mając na uwadze, że wniesiono odwołanie od tego wyroku;

C.  mając na uwadze, że Biuro Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka zdobyło informacje, zgodnie z którymi przymusowe małżeństwo Noury Hussein, gwałt na niej i inne formy przemocy na tle płciowym względem niej nie zostały wzięte pod uwagę przez sąd jako dowody w celu złagodzenia kary; mając na uwadze, że ekspert ONZ ds. egzekucji pozasądowych stwierdził, że nałożenie kary śmierci w sytuacji, gdy istnieją jednoznaczne dowody na działanie w obronie koniecznej, stanowi przypadek arbitralnej egzekucji;

D.  mając na uwadze, że Sudan zajmuje 165. miejsce spośród 188 państw według wskaźnika rozwoju społecznego i oenzetowskiego wskaźnika nierówności płci; mając na uwadze, że Komitet Praw Dziecka ONZ oraz Komitet Praw Człowieka ONZ wyraziły poważne zaniepokojenie sytuacją praw kobiet w Sudanie; mając na uwadze, że system prawny Sudanu opiera się na islamskim prawie szariatu; mając na uwadze, że dowody wskazują, że gdy kobiety nie są politycznie, kulturowo i ekonomicznie równe mężczyznom, padają ofiarą przemocy ze względu na płeć, niezależnie od ich wyznania, rasy czy narodowości;

E.  mając na uwadze, że sudańska konstytucja stanowi, iż „państwo chroni kobiety przed niesprawiedliwością i wspiera równouprawnienie płci”; mając na uwadze, że Pramila Patten, specjalna przedstawiciel ONZ ds. przemocy seksualnej podczas konfliktów, odnotowała w następstwie swojej wizyty w Sudanie w dniach 18–25 lutego 2018 r., że w kraju tym panuje głęboko zakorzeniona kultura zaprzeczania przemocy seksualnej; mając na uwadze, że wymuszone małżeństwa, gwałty małżeńskie i przemoc na tle płciowym są w Sudanie uznawane za normę, a wszystkie te formy przemocy są uzasadniane względami tradycji, kultury i religii; mając na uwadze, że do tej pory prokuratura specjalna nie zbadała żadnego przypadku przemocy seksualnej związanej z konfliktami;

F.  mając na uwadze, że mandat Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) mający na celu zwalczanie bezkarności za zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie ludobójstwa obejmuje również okrucieństwa, których doświadczają kobiety, w tym szeroki wachlarz przestępstw seksualnych i przestępstw na tle płciowym; mając na uwadze, że w dniu 4 marca 2009 r. MTK wydał nakaz aresztowania prezydenta Republiki Sudanu Umara al-Baszira pod pięcioma zarzutami popełnienia zbrodni przeciwko ludzkości: zabójstwa, eksterminacji, przymusowego przesiedlenia, tortur i gwałtu;

G.  mając na uwadze rozpoczęcie globalnej kampanii „Sprawiedliwość dla Noury Hussein Hammad”, której celem jest uchylenie wyroku skazującego ją na karę śmierci; mając na uwadze, że w maju 2018 r. prawie milion obywateli podpisało petycję zatytułowaną „Sprawiedliwość dla Noury Hussein Hammad”; mając na uwadze, że zastraszanie obrońców stanowi zamach na rzetelny proces sądowy, a także mając na uwadze, że jako ofiara gwałtu Noura Hussein Hammad wymaga wsparcia psychologicznego;

H.  mając na uwadze, że sprawa Noury Hussein Hammad zwróciła uwagę społeczności międzynarodowej na prawa kobiet i uwypukliła problematykę przymusowych małżeństw oraz gwałtów małżeńskich w Sudanie, gdzie wiek uprawniający do zawarcia związku małżeńskiego wynosi jedynie 10 lat; mając na uwadze, że sudańskie prawo uznaje gwałt małżeński za przestępstwo dopiero od 2015 r.; mając jednak na uwadze, że organy sądowe odmawiają traktowania go jako przestępstwo;

I.  mając na uwadze, że działacze na rzecz praw kobiet i dzieci prowadzą coraz szerzej zakrojoną kampanię przeciwko przymusowym małżeństwom dziewcząt i zawieraniu małżeństwa przez niepełnoletnie dziewczęta, co jest powszechnym zjawiskiem w Sudanie; mając na uwadze, że zapobieganie wszelkim formom przemocy wobec kobiet i dziewcząt, w tym wczesnym i przymusowym małżeństwom, oraz ich zwalczanie stanowi jeden z celów unijnego planu działania w sprawie równości płci na lata 2016–2020;

J.  mając na uwadze, że zarówno organizacja Human Rights Watch, jak i niezależny ekspert ONZ ds. Sudanu w swoim sprawozdaniu z 2017 r. na temat sytuacji na świecie stwierdzili, że sudańskie siły bezpieczeństwa stosowały przemoc seksualną, zastraszanie i inne formy nadużyć w celu uciszenia obrończyń praw człowieka w całym kraju; mając na uwadze, że krajowe służby bezpieczeństwa i wywiadu uniemożliwiły prawnikowi Noury Hussein Hammad zorganizowanie konferencji prasowej w związku z nasilającą się kampanią zastraszania; mając na uwadze, że Nahid Gabralla, dyrektor SEEMA – organizacji pozarządowej zajmującej się ofiarami przemocy uwarunkowanej płcią w stolicy Sudanu Chartumie – była kilkakrotnie więziona podczas kampanii poparcia Noury Hussein Hammad, ponieważ Sudan ogranicza wolność słowa;

K.  mając na uwadze, że Sudan jest jednym z siedmiu krajów, które wciąż nie są stronami Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet;

L.  mając na uwadze, że UE finansuje obecnie w Sudanie projekty o wartości 275 mln EUR, głównie za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR) oraz Instrumentu na rzecz Przyczyniania się do Bezpieczeństwa i Pokoju; mając na uwadze, że Sudan nie ratyfikował zmienionej wersji umowy z Kotonu;

M.  mając na uwadze, że kobiety w Sudanie są dyskryminowane, arbitralnie aresztowane i karane w upokarzający sposób; mając na uwadze, że według niezależnego eksperta ONZ ds. Sudanu tzw. zbrodnie przeciwko moralności publicznej, takie jak zarzucane kobietom uważanym za „nieprzyzwoicie” ubrane, wraz z upokorzeniem ponoszonym w wyniku kar cielesnych, naruszają międzynarodowe normy w zakresie praw człowieka; mając na uwadze, że art. 151, 152, 154 i 156 sudańskiego kodeksu karnego zaostrzają restrykcje wobec kobiet, ich ubioru i zachowania w miejscach publicznych; mając na uwadze, że naruszenia tych przepisów są karane grzywnami, a w niektórych przypadkach nawet chłostą;

N.  mając na uwadze, że UE wspiera Sudan, udzielając mu pomocy rozwojowej i humanitarnej, ale dostarcza także wsparcia na potrzeby wysoce kontrowersyjnych środków kontroli granic tego kraju oraz operacji zwalczania handlu ludźmi i przemytu, między innymi za pośrednictwem tzw. projektu ROCK;

1.  z ubolewaniem przyjmuje skazanie Noury Hussein Hammad na karę śmierci i potępia ten wyrok; wzywa władze Sudanu do złagodzenia kary śmierci i do pełnego uwzględnienia okoliczności, że Noura Hussein Hammad działała w obronie koniecznej przed próbą zgwałcenia jej przez mężczyznę i jego wspólników;

2.  wzywa władze Sudanu, by przestrzegały prawa krajowego i międzynarodowych norm w zakresie praw człowieka, w tym Protokołu do Afrykańskiej karty praw człowieka i ludów o prawach kobiet w Afryce, jak również Protokołu Trybunału Sprawiedliwości Unii Afrykańskiej przyjętego w dniu 11 lipca 2003 r.; przypomina, że zgodnie z normami międzynarodowymi orzekanie kary śmierci na podstawie wyraźnych dowodów na obronę konieczną stanowi arbitralne zabójstwo, zwłaszcza w przypadku kobiet oskarżonych o zabójstwo w obronie koniecznej;

3.  przypomina władzom Sudanu o ich obowiązku zagwarantowania praw podstawowych, w tym prawa do rzetelnego procesu sądowego; nalega, by podjęto wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia, by proces Noury Hussein Hammad rzeczywiście spełniał najwyższe standardy sprawiedliwości i rzetelności procesu;

4.  ponownie stwierdza, że należy przeprowadzić rewizję i reformę kluczowych ustaw obowiązujących w Sudanie, włącznie z ustawą o bezpieczeństwie narodowym z 2010 r. oraz ustawami regulującymi media i społeczeństwo obywatelskie, aby dostosować je do norm międzynarodowych, które służą poszanowaniu wolności wypowiedzi, zgromadzeń i zrzeszania się; wyraża zaniepokojenie szeroko zakrojonymi uprawnieniami do zatrzymywania i przetrzymywania w więzieniu, przysługującymi krajowym służbom bezpieczeństwa i wywiadu, które arbitralnie aresztują i  zatrzymują ludzi, w wielu przypadkach poddawanych torturom i złemu traktowaniu innego rodzaju, przy czym funkcjonariusze tych służb nie podlegają ściganiu;

5.  zauważa, że w toku postępowania sądowego w tej sprawie władze sudańskie nadal mają obowiązek wykazać, że nie tolerują gwałtów ani przemocy uwarunkowanej płcią, a tym samym ratować życie młodej kobiety, które zostało już zdewastowane z przyczyn od niej niezależnych; wzywa władze Sudanu, by zagwarantowały, że wszystkie przypadki przemocy uwarunkowanej płcią i przemocy seksualnej, w tym gwałty małżeńskie i przemoc domowa, będą ścigane, a sprawcy pociągani do odpowiedzialności; wzywa władze Sudanu do rozwiązania problemu małżeństw dzieci i przymusowych małżeństw oraz gwałtów małżeńskich;

6.  wzywa władze sudańskie, by przeprowadziły natychmiastowe, niezależne i bezstronne śledztwo w sprawie stawianych sudańskim siłom bezpieczeństwa zarzutów dotyczących stosowania przemocy, zastraszania i innych form nadużyć wobec kobiet;

7.  wyraża ubolewanie z powodu wydanego przez krajowe służby bezpieczeństwa i wywiadu zakazu odbycia konferencji prasowej, którą po skazaniu Noury Hussein Hammad organizował jej zespół obrońców; zdecydowanie potępia nękanie obrońców praw człowieka i prawników w związku ze sprawą Noury Hussein Hammad;

8.  wzywa władze sudańskie do zapewnienia pełnej ochrony nietykalności fizycznej i psychicznej Noury Hussein Hammad podczas jej pobytu w areszcie, a także jej prawników i rodziny;

9.  ponownie wyraża zdecydowany sprzeciw wobec stosowania kary śmierci we wszystkich przypadkach i bez względu na okoliczności; uważa, że kara śmierci narusza godność ludzką oraz stanowi okrutne, nieludzkie i  poniżające traktowanie; apeluje do władz Sudanu, by przestrzegały moratorium ONZ na wykonywanie kary śmierci; wzywa Sudan do ratyfikowania konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur i Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet;

10.  zwraca uwagę władz Sudanu na fakt, że lepsza ochrona praw człowieka przysługujących kobietom i kryminalizacja gwałtów małżeńskich może pomóc uratować wiele istnień ludzkich i zapobiec takim skutkom, jak w przypadku Noury Hussein Hammad;

11.  zdecydowanie potępia przedwczesne i przymusowe małżeństwa oraz przemoc wobec kobiet i dziewcząt, do jakich dochodzi w Sudanie i poza nim; zwraca uwagę, że obecne odwołanie od wyroku w sprawie Noury Hussein Hammad, które ogranicza się do formalnych i prawnych aspektów wyroku skazującego i nie uwzględnia okoliczności faktycznych, nie jest wystarczające w świetle ratyfikowanego przez Sudan Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych; wzywa władze do wdrożenia zalecenia Komitetu Praw Dziecka oraz do zmiany ustawy o stanie cywilnym, żeby podnieść prawnie dopuszczalny wiek zawarcia małżeństwa;

12.  zdecydowanie nalega, by UE i jej państwa członkowskie zagwarantowały, że przy realizacji projektów realizowanych wspólnie z organami sudańskimi przestrzegana była zasada nieszkodzenia, co wykluczy możliwość współpracy z podmiotami odpowiedzialnymi za łamanie praw człowieka;

13.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, prezydentowi Sudanu, Unii Afrykańskiej, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE oraz Parlamentowi Panafrykańskiemu.

Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie powołania Antonia Mury do komisji selekcyjnej ustanowionej na mocy art. 14 ust. 3 rozporządzenia Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażającego wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej („EPPO”) (2018/2071(INS))

P8_TA(2018)0234 B8-0237/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 14 ust. 3 rozporządzenia Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażającego wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej („EPPO”)(1),

–  uwzględniając wniosek Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (B8-0237/2018),

–  uwzględniając swój Regulamin,

A.  mając na uwadze, że Antonio Mura spełnia warunki określone w art. 14 ust. 3 rozporządzenia Rady (UE) 2017/1939;

1.  proponuje, by powołać Antonia Murę do komisji selekcyjnej;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie manipulowania licznikami kilometrów w pojazdach silnikowych: przegląd ram prawnych UE (2017/2064(INL))

P8_TA(2018)0235 A8-0155/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 91 ust. 1 i art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/45/UE(1),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/47/UE(2),

–  uwzględniając rozporządzenie Komisji (UE) 2017/1151(3), rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 661/2009(4), rozporządzenie Komisji (WE) nr 692/2008(5) oraz regulamin nr 39 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie CARS 2020: w kierunku silnego, konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu motoryzacyjnego w Europie(7),

–  uwzględniając badanie Biura Analiz Parlamentu Europejskiego (EPRS) z listopada 2017 r. pt. „Odometer Tampering – Measures to Prevent It” [Manipulowanie licznikami kilometrów – środki zapobiegawcze](8) oraz powiązaną ocenę europejskiej wartości dodanej pt. „Odometer manipulation in motor vehicles in the EU” [Manipulowanie licznikami kilometrów w pojazdach silnikowych w UE](9),

–  uwzględniając sprawozdanie końcowe Stowarzyszenia Europejskich Organów Ewidencji Pojazdów i Kierowców zatytułowane „Vehicle Mileage Registration” [Ewidencja przebiegu pojazdu](10),

–  uwzględniając analizę Komisji zatytułowaną „Consumer Market Study on the Functioning of the Market for Second-Hand Cars from a Consumer’s perspective” [Konsumenckie badanie rynku dotyczące funkcjonowania rynku samochodów używanych z perspektywy konsumentów],

–  uwzględniając oświadczenie pisemne 0030/2016 z dnia 11 kwietnia 2016 r. w sprawie zwalczania oszustw dotyczących fałszowania przebiegu pojazdów na rynku samochodów używanych,

–  uwzględniając art. 46 i 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A8-0155/2018),

Obecna sytuacja

A.  mając na uwadze, że manipulowanie drogomierzami, tj. nieprawidłowa praktyka polegająca na umyślnej i nieuprawnionej zmianie rzeczywistego przebiegu pojazdu wykazywanego na drogomierzu, jest poważnym i szeroko rozpowszechnionym problemem w Unii, zwłaszcza w kontekście handlu transgranicznego, oraz szkodzi państwom trzecim, które przywożą z Unii samochody używane;

B.  mając na uwadze, że korzyści ekonomiczne wynikające z manipulowania stanem drogomierza mogą być znaczne, biorąc pod uwagę niskie ceny niezbędnego sprzętu i sztuczne zwiększenie wartości samochodów używanych; mając na uwadze, że według badań odsetek zmanipulowanych samochodów w krajowej sprzedaży pojazdów używanych mieści się w przedziale 5 –12 %, a w sprzedaży transgranicznej w przedziale 30 – 50 % , co przekłada się odpowiednio na straty gospodarcze w Unii o łącznej wartości od 5,6 do 9,6 mld EUR;

C.  mając na uwadze, że liczba przejechanych kilometrów stanowi jeden z najważniejszych parametrów na podstawie którego kupujący mogą dokonać oceny stanu technicznego pojazdu, a wskazanie drogomierza ma istotne przełożenie na wartość rynkową kupowanego pojazdu;

D.  mając na uwadze, że wskazania drogomierza są rejestrowane i przedstawiane w formie cyfrowej i że dostęp z zewnątrz w celu ich zmiany jest łatwy, gdyż stopień zabezpieczenia drogomierzy jest niższy niż w przypadku innych komponentów w pojeździe;

E.  mając na uwadze, że manipulowanie drogomierzami szkodzi konsumentom, dealerom samochodów używanych, towarzystwom ubezpieczeniowym i firmom leasingowym, podczas gdy osoby dopuszczające się tego uzyskują w ten sposób korzyści finansowe oraz że należy znaleźć rozwiązania techniczne mające na celu utrudnienie osobom niewykwalifikowanym manipulowanie drogomierzami;

F.  mając na uwadze, że niespodziewane zużycie samochodów ze zmanipulowanym drogomierzem ma negatywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego; mając na uwadze, że nabywcy takich samochodów mogą ponosić koszty utrzymania i naprawy większe od oczekiwanych, gdyż pojazdy nie są poddawane badaniu technicznemu stosownie do ich rzeczywistego przebiegu;

G.  mając na uwadze, że samochody ze manipulowanymi drogomierzami mogą wykazywać większe zużycie paliwa i większe emisje zanieczyszczeń niż oczekiwano, a tym samym naruszać wymogi w zakresie zrównoważonego rozwoju przewidziane w przepisach dotyczących homologacji typu;

H.  mając na uwadze, że rynek samochodów używanych w Unii, który jest od dwóch do trzech razy większy niż rynek samochodów nowych, ma najniższy wskaźnik zaufania konsumentów wśród rynków towarów w świetle dokumentu Komisji „Consumer Markets Scoreboard – 2014” [tablica wyników dla rynków konsumenckich – 2014](11) i manipulowanie drogomierzami w znacznym stopniu przyczynia się do utraty zaufania konsumentów do dealerów samochodów używanych, a tym samym zakłóca funkcjonowanie rynku wewnętrznego i uczciwą konkurencję;

I.  mając na uwadze, że konsumenci nie posiadają wystarczających informacji na temat możliwych sposobów zapobiegania manipulowaniu wskazaniami drogomierzy w samochodach używanych oraz na temat istniejących technik monitorowania przebiegu i zapobiegania oszustwom w tej dziedzinie, a także sposobów uzyskania dostępu do tych technik;

J.  mając na uwadze, że wiele państw członkowskich wciąż nie zapewnia konsumentom koniecznych narzędzi, które umożliwiłyby im prześledzenie historii używanego pojazdu;

K.  mając na uwadze, że oszustwa dotyczące fałszowania przebiegu pojazdów w sposób niewspółmierny dotykają grup społecznych i obszarów geograficznych o niższych dochodach, w związku z czym konsumenci w państwach członkowskich, które przystąpiły do Unii w 2004 r. lub później, a także w państwach w bezpośrednim sąsiedztwie Unii (w szczególności w państwach Bałkanów Zachodnich, do których wywozi się z Unii samochody używane bezcłowo lub za niewielką opłatą celną) są w większym stopniu narażeni na zakup samochodu ze manipulowanym drogomierzem, a zatem częściej padają oni ofiarą takich nadużyć;

L.  mając na uwadze, że w związku z brakiem funkcjonowania wspólnego, zintegrowanego systemu wymiany informacji pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi istnieje zwiększone ryzyko zalegalizowania zmanipulowanego już przebiegu przed pierwszą jego weryfikacją w państwie, w którym dany samochód będzie docelowo zarejestrowany i w którym występują już środki umożliwiające rejestrację i sprawdzenie przebiegu pojazdu;

M.  mając na uwadze, że rozwiązanie problemu fałszowania przebiegu pojazdów polegające na szybkim stworzeniu jednolitych przepisów zapobiegających manipulacjom zwiększy zasadniczo bezpieczeństwo i pewność w transgranicznym zakupie pojazdów, a co za tym idzie – zmniejszy skalę nieuczciwych praktyk i przyniesie też znaczące korzyści milionom konsumentów w Unii;

Istniejące środki zwalczania fałszowania przebiegu pojazdów

N.  mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie wprowadziły już instrumenty umożliwiające ograniczenie manipulacji drogomierzami, takie jak „Car-Pass” w Belgii i „Nationale AutoPas” (NAP) w Niderlandach; mając na uwadze, że oba te państwa członkowskie korzystają z bazy danych gromadzącej wskazania drogomierza przy okazji każdej konserwacji, serwisowania, naprawy lub okresowego przeglądu pojazdu bez zbierania danych osobowych i mając na uwadze, że oba systemy w krótkim czasie doprowadziły niemal do całkowitego wyeliminowana oszustw dotyczących fałszowania przebiegu pojazdów w zakresie ich obszarów stosowania;

O.  mając na uwadze, że belgijski system jest obsługiwany na podstawie przepisów ustawowych przez organizację o charakterze niezarobkowym, a system w Niderlandach jest zarządzany przez agencję rządową; mając na uwadze, że oba systemy działają przy zachowaniu racjonalnych kosztów, a ich skuteczności towarzyszą i sprzyjają kampanie uświadamiające i informacyjne, a także solidne ramy prawne określające jasne zasady i odstraszające sankcje;

P.  mając na uwadze, że znacznie większa liczba zmanipulowanych pojazdów w krajach pozbawionych dostępu do tych baz danych wskazuje na to, że transgraniczna wymiana danych oraz współpraca między państwami członkowskimi mają kluczowe znaczenie dla ich skuteczności;

Q.  mając na uwadze, że europejski system informacji o pojazdach i prawach jazdy (Eucaris) zapewnia już infrastrukturę i organizację dla wymiany zharmonizowanych danych dotyczących transportu między organami państw członkowskich i jest wykorzystywany przez wszystkie państwa członkowskie do wypełnienia zobowiązań wynikających z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/82/UE(12) i że jego funkcje obejmują już odczyty przebiegów;

R.  mając na uwadze, że istnieją również rozwiązania techniczne, zarówno w odniesieniu do sprzętu komputerowego, jak i oprogramowania, które mogłyby zostać zainstalowane w pojazdach przez producentów, a tym samym zapobiec manipulowaniu drogomierzem już na samym początku, podczas gdy „sprzętowe moduły bezpieczeństwa” (HSM) i „bezpieczne rozszerzenia sprzętu“ (SHE) są już wykorzystywane do ochrony elektronicznych modułów sterujących (ECU) w pojazdach przed nieupoważnionym dostępem, manipulacją lub kradzieżą samochodu i ich koszt w przeliczeniu na jeden pojazd szacowany jest na poziomie jednego euro;

S.  mając na uwadze, że rozporządzenie (UE) 2017/1151 nakłada na producentów, pragnących uzyskać homologację typu pojazdu, obowiązek stosowania strategii systematycznego zapobiegania nieuprawnionemu manipulowaniu oraz funkcji zabezpieczania zapisu w celu zapobiegania przeprogramowaniu drogomierzy, w tym z uwzględnieniem funkcji zdalnej wymiany danych; mając na uwadze, że rozporządzenie to nakłada na producentów jedynie wymóg przekazywania informacji i wyjaśnień i nie przewiduje jakiegokolwiek sprawdzania, czy drogomierz jest zabezpieczony przed manipulacjami, podczas gdy dostępne są certyfikowane i międzynarodowo uznawane procedury, takie jak wspólne kryteria oceny bezpieczeństwa technologii informacyjnych; mając na uwadze, że uznane na szczeblu międzynarodowym procedury, takie jak w zakresie normy Common Criteria (ISO/IEC 15408), mogą pomóc w ochronie pojazdów przed manipulowaniem;

Prawodawstwo i luki prawne

T.  mając na uwadze, że manipulowanie drogomierzami jest zakazane w 26 państwach członkowskich, ale tylko dziesięć państw członkowskich wprowadziło dodatkowe środki umożliwiające konsumentom sprawdzenie przebiegu pojazdu i tylko sześć uznaje działania polegające manipulowaniu drogomierzem za przestępstwo(13); mając na uwadze, że sprzęt komputerowy i oprogramowanie wykorzystywane do manipulowania drogomierzami są łatwo dostępne w Unii i że nie stanowi to przestępstwa, a także mając na uwadze, że wiele państw członkowskich zamierza właśnie uznać za przestępstwo działania związane z nielegalnym manipulowaniem wskazaniami drogomierzy;

U.  mając na uwadze, że fałszowanie przebiegu pojazdów stanowi zagrożenie dla zdatności do ruchu drogowego, o czym mowa także w dyrektywie 2014/45/UE, która zobowiązuje państwa członkowskie do nakładania skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających sankcji w razie tego rodzaju manipulacji; mając na uwadze, że Komisja powinna dalej badać możliwość połączenia platform krajowych, tak by umożliwić transgraniczną wymianę informacji na temat zdatności do ruchu drogowego, w tym na temat wskazań drogomierza;

V.  mając na uwadze, że dyrektywa 2014/45/UE przewiduje obowiązek rejestrowania wskazań drogomierza podczas okresowego badania technicznego i udostępniania tego odczytu na potrzeby kolejnych okresowych badań technicznych, ale obowiązek ten ma zastosowanie jedynie do odczytów przebiegu dokonywanych podczas badań zdatności do ruchu drogowego począwszy od pierwszego takiego badania; mając na uwadze, że pierwsze okresowe badanie techniczne może nastąpić dopiero po upływie czterech lat od pierwszej rejestracji pojazdu, w związku z czym pozostaje wystarczająco dużo czasu na manipulację drogomierza przed pierwszą kontrolą, jak również między przeglądami i może nawet skutkować oficjalnym zarejestrowaniem fałszywego przebiegu;

W.  mając na uwadze, że ani dyrektywa 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady(14), ani rozporządzenie Komisji (WE) nr 692/2008 w sprawie homologacji typu, ani regulamin nr 39 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (zwany dalej „regulaminem EKG ONZ nr 39”) nie odnoszą się do oszustw dotyczących fałszowania przebiegu ani drogomierzy zabezpieczonych przed manipulacją; mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 661/2009 zawiera odniesienie do regulaminu EKG ONZ nr 39 w zakresie wymogów homologacyjnych dla prędkościomierzy, ale nie zawiera wymogów w zakresie drogomierzy lub wymogów w zakresie istotnych cech drogomierzy;

Przyszły rozwój przemysłu motoryzacyjnego

X.  mając na uwadze, że przemysł motoryzacyjny poczynił ogromne postępy i opracowuje oraz produkuje obecnie pojazdy, które są podłączone do sieci, wykorzystują ITS oraz komunikują się z otoczeniem, w związku z czym samochody wchodzące na rynek są w większości wyposażone w urządzenia łączności z siecią, tak więc flota samochodów jeżdżących po drogach Unii jest prawie całkowicie podłączona do internetu;

Y.  mając na uwadze, że zgodnie z różnymi przeprowadzonymi badaniami średni wiek samochodów jeżdżących po drogach Unii wynosi od siedmiu do jedenastu lat i ciągle rośnie, a w państwach członkowskich, które przystąpiły do Unii w 2004 r. lub później znacznie przekracza tę średnią, czego skutkiem jest flota samochodowa składająca się z pojazdów nowszych, wyposażonych w bardzo nowoczesne urządzenia łączności internetowej i starszych, zupełnie pozbawionych takich urządzeń;

Z.  mając na uwadze, że nowoczesne pojazdy regularnie wysyłają już do producentów pliki danych, w tym dotyczące rzeczywistego przebiegu pojazdu oraz całkowitego czasu funkcjonowania, dostarczając tym samym kluczowych danych do sprawdzenia wiarygodności rejestru przebiegu;

AA.  mając na uwadze, że technologia łańcucha bloków mogłaby być jednym z przyszłych rozwiązań w zakresie przechowywania danych z drogomierzy;

AB.  mając na uwadze, że CarTrustChain to udany projekt dotyczący wykorzystywania technologii łańcucha bloków do eliminowania oszustw polegających na fałszowaniu przebiegu, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego;

1.  zwraca się do Komisji o przedłożenie, na podstawie art. 91 ust. 1 i art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w terminie dwunastu miesięcy po przyjęciu przez Parlament niniejszej rezolucji, ram prawnych, które nakładałyby na państwa członkowskie wymóg stworzenia przeszkód prawnych, technicznych i operacyjnych, które uczynią manipulowanie wskazaniami drogomierzy niemożliwym, zgodnie z zaleceniami zawartymi w niniejszej rezolucji i załączniku do niej; wzywa Komisję do podjęcia środków mających na celu przegląd wymogów prawnych w rozporządzeniu (UE) 2017/1151;

2.  wzywa Komisję do zapewnienia, by te same przeszkody prawne i techniczne miały również zastosowane do produktów przywożonych z państw trzecich;

3.  z zadowoleniem przyjmuje rozwiązania techniczne, takie jak HSM i SHE, które są już szeroko stosowane do ochrony wrażliwych danych w samochodach, oraz podkreśla, że wskazania drogomierza powinny mieć taki sam poziom ochrony, aby zapobiec manipulowaniu wskazaniami drogomierza;

4.  wzywa Komisję do zaostrzenia homologacji typu dotyczącej bezpieczeństwa w samochodzie, zwłaszcza w odniesieniu do środków technicznych służących zwalczaniu oszustw polegających na fałszowaniu przebiegu, ale także z powodu wzrostu liczby samochodów podłączonych do sieci;

5.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja zawarła w rozporządzeniu (UE) 2017/1151 wymogi dotyczące bezpieczeństwa technologii używanych w drogomierzach; zauważa jednak, że brak jest przepisów określających sposób monitorowania, czy wymogi te są spełniane, w związku z czym wzywa Komisję do określenia jednoznacznych kryteriów skutecznego sprawdzania bezpieczeństwa drogomierzy, do dostosowania tych wymogów w razie konieczności w najkrótszym możliwym czasie oraz do złożenia Parlamentowi sprawozdania na temat skuteczności tego rozporządzenia;

6.  zauważa, że krajowe rozwiązania wykorzystujące bazy danych, które zawierają częste wskazania drogomierza wykonane podczas okresowych badań technicznych, napraw w warsztatach i innych przeglądów pojazdu, okazały się dużym sukcesem w zwalczaniu manipulowania przy drogomierzach w poszczególnych państwach członkowskich i w związku z tym proponuje, aby te państwa członkowskie, które nie podjęły jeszcze stosownych środków w celu zwalczania manipulowania przy drogomierzach, możliwie jak najszybciej wprowadziły odpowiednie rozwiązania;

7.  podkreśla w związku z tym, że wszystkie państwa członkowskie powinny mieć utrzymywać krajowe rejestry i prowadzić transgraniczną wymianę danych zawartych w tych rejestrach, ponieważ tylko w ten sposób możliwe jest skuteczne zwalczanie działań związanych z oszustwami polegającymi na fałszowaniu przebiegu w Unii; w związku z tym wzywa Komisję do zaproponowania ram prawnych na rzecz ustanowienia przez państwa członkowskie porównywalnych i wzajemnie zgodnych krajowych mechanizmów zbierania danych, opartych na najlepszych praktykach, które to mechanizmy zapewnią częste i rzetelne zbieranie danych o przebiegach pojazdów, począwszy od pierwszej rejestracji pojazdu i umożliwienia międzynarodowej wymiany danych;

8.  podkreśla, że należy zapewnić możliwość transgranicznego dostępu do wskazań drogomierzy i że łatwy dostęp nabywców pojazdów używanych do tych informacji stanowiłby poważny wkład w ochronę konsumentów; podkreśla, że nabywca pojazdu używanego powinien mieć możliwość sprawdzenia dokładności wskazań drogomierza, niezależnie od państwa członkowskiego, w którym dany pojazd był wcześniej zarejestrowany; wzywa Komisję i państwa członkowskie do aktywnego informowania konsumentów i zainteresowanych stron o istniejących środkach służących zwalczaniu oszustw polegających na fałszowaniu przebiegu pojazdów, a także o sposobach wykrywania przypadków manipulowania drogomierzem i zapobiegania im;

9.  podkreśla, że Eucaris oferuje istniejącą infrastrukturę umożliwiającą wymianę wskazań drogomierza w całej Unii na korzystnych warunkach w oparciu o bazy danych; ubolewa, że w 2017 r. jedynie Belgia, Niderlandy i Słowacja korzystały z platformy Eucaris w celu wymiany informacji o wskazaniach drogomierzy, w związku z czym zachęca państwa członkowskie do udziału w korzystaniu z możliwości oferowanych przez ten system;

10.  wzywa Komisję do uczynienia udziału w Eucaris obowiązkowym oraz do stosowania go jako samochodowej platformy informacyjnej, co ułatwi weryfikację przebiegu samochodów w całej Unii, tak aby ograniczyć możliwość manipulowania wskazaniami drogomierza;

11.  ubolewa nad faktem, że rejestr elektroniczny, o którym mowa w dyrektywie 2014/45/UE, jeszcze nie powstał oraz że sankcje wprowadzone przez państwa członkowskie nie są wystarczająco odstraszające, w związku z czym nie osiągnięto założonych celów w zakresie wymiany danych;

12.  wzywa Komisję do zapewnienia ram prawnych, które umożliwiłyby państwom członkowskim rejestrowanie obowiązkowego odczytu drogomierza z okresowych badań technicznych, każdego przeglądu, przy okazji każdego serwisowania oraz każdej konserwacji i naprawy, jak również innych wizyt w warsztatach, począwszy od pierwszej rejestracji pojazdu;

13.  podkreśla, że rozwiązanie oparte na łańcuchu bloków mogłoby być bardziej opłacalne i zwraca się do Komisji o przeprowadzenie analizy kosztów i korzyści tego rozwiązania w terminie dwunastu miesięcy od przyjęcia przez Parlament niniejszej rezolucji, w tym w zakresie bezpieczeństwa, przejrzystości i ochrony danych; podkreśla, że do czasu potencjalnej komercjalizacji tej technologii należy niezwłocznie wdrażać skuteczne, łatwe w stosowaniu i możliwe do szybkiej realizacji rozwiązania, w szczególności bazy danych;

14.  podkreśla, że szersze zastosowanie zaawansowanych technologii kryptograficznych, takich jak rozwiązania oparte na HSM lub SHE, mogłoby zapewnić dodatkową ochronę przed manipulacjami wskazań drogomierzy, chroniąc te urządzenia przed nieupoważnionym dostępem za pomocą zabezpieczonych chipów;

15.  podkreśla, że pojazdy oferują coraz więcej możliwości łączenia się z siecią oraz że rozwój ten będzie postępował, co oznacza, że możliwe będzie automatyczne wysyłanie danych z drogomierzy do bazy danych lub sieci łańcucha bloków; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki przemysłu motoryzacyjnego mające na celu stworzenie różnych technicznych zabezpieczeń przed nielegalnym manipulowaniem przy drogomierzach, w tym w zakresie szyfrowania danych, ochrony danych i bezpieczeństwa danych, a zarazem wzywa producentów do dalszej poprawy skuteczności ich rozwiązań technicznych;

16.  podkreśla, że wszystkie środki przewidujące przekazywanie i przechowywanie danych powinny być zgodne z europejskim dorobkiem w dziedzinie ochrony danych, być stosowane wyłącznie w celu zapobiegania manipulowaniu wskazaniami drogomierzy oraz zapewniać najwyższy stopień cyberbezpieczeństwa;

17.  apeluje do państw członkowskich, aby stworzyły lub zmieniły przepisy dotyczące manipulowania przy drogomierzach, aby uznać takie manipulowanie, w tym udostępnianie sprzętu komputerowego i oprogramowania, a także świadczenie powiązanych usług niezbędnych do nieupoważnionego manipulowania, za przestępstwo, ponieważ manipulowanie wskazaniami drogomierza prowadzi do błędnej oceny zdatności pojazdu do ruchu drogowego, a tym samym ma negatywny wpływ na bezpieczeństwo drogowe; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wystarczających zasobów ludzkich i finansowych w celu skutecznego, niedyskryminacyjnego i proporcjonalnego egzekwowania tego prawodawstwa;

18.  uważa, że zamianę drogomierza pojazdu na inny, który wskazuje mniejszy przebieg, należy uznać za oszustwo polegające na fałszowaniu przebiegu pojazdu, jeżeli celem takiego działania jest ukrycie rzeczywistego przebiegu pojazdu i uzyskanie w ten sposób korzyści;

19.  zwraca się do Komisji o przedłożenie, na podstawie art. 91 ust. 1 oraz art. 114 TFUE, wniosku dotyczącego aktu prawnego w sprawie środków zwalczania manipulowania przy drogomierzach, w oparciu o zalecenia zawarte w załączniku;

o
o   o

20.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji oraz zaleceń zawartych w załączniku Komisji i Radzie.

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI:

ZALECENIA DOTYCZĄCE TREŚCI POSTULOWANEGO WNIOSKU

Promowanie rozwiązań technicznych i homologacji typu

Aby manipulowanie przy wskazaniach drogomierza było trudniejsze, powinno się wprowadzić wyższy poziom zabezpieczenia danych z drogomierza w pojeździe. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez uwzględnienie we wniosku następujących elementów:

—  monitorowanie stosowania art. 5 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (UE) 2017/1151 oraz jak najszybsze przedstawianie Parlamentowi sprawozdania zawierającego wyniki;

—  określenie czytelnych wymogów w zakresie zabezpieczenia wskazań drogomierza przed manipulacjami, w tym – w przypadku pozytywnej oceny – kryptograficznych środków ochrony przed manipulacjami, systemów rozpoznających dokonanie manipulacji, osobnego wykrywania i zapisywania przebiegu oraz bezpieczeństwa sprzętu;

—  wprowadzenie metody testowania lub zastosowanie wspólnych kryteriów oceny bezpieczeństwa technologii informacyjnych w odniesieniu do środków zapobiegawczych określonych w rozporządzeniu (UE) 2017/1151 w związku z oszustwami polegającymi na fałszowaniu przebiegu;

Systemy baz danych

Bazy danych zawierające wskazania drogomierzy znacząco zmniejszają liczbę pojazdów poddawanych manipulacjom. Ważne jest znalezienie ogólnounijnego rozwiązania, ponieważ poszczególne inicjatywy krajowe nie mogą zapobiec oszustwom polegającym na fałszowaniu przebiegu w transgranicznym handlu używanymi pojazdami. Dlatego, wniosek powinien zawierać następujące środki:

—  obowiązkowe rejestry wskazań drogomierzy przewidziane w dyrektywie 2014/45/UE powinny być dostępne do transgranicznej wymiany także dla klientów na ich wniosek;

—  ustanowienie ram prawnych na rzecz utworzenia w państwach członkowskich baz porównywalnych danych w zakresie odczytów wskazań drogomierzy, które umożliwią międzynarodową wymianę oraz dostęp do informacji, w oparciu o najlepsze praktyki zakładające częste i wiarygodne zbieranie tych danych;

—  istniejące w państwach członkowskich bazy danych zawierające wskazania drogomierzy powinny zostać ze sobą wzajemnie połączone, być kompatybilne i interoperacyjne na szczeblu UE i umożliwiać międzynarodową wymianę danych, a istniejąca infrastruktura, taka jak Eucaris, powinna zostać wykorzystana do racjonalnego pod względem kosztów i szybkiego wdrożenia;

—  należy przestrzegać przepisów dotyczących ochrony danych, a w razie konieczności dostosować je, aby umożliwić przechowywanie i wymianę stosownych danych oraz ochronę prywatności, jednocześnie skutecznie zapobiegając nieuczciwemu wykorzystywaniu zebranych danych;

—  nabywcy pojazdów używanych powinni mieć możliwość zweryfikowania, przed nabyciem danego pojazdu, rzetelności wskazania drogomierza pojazdu w oparciu o zebrane dane dotyczące przebiegu pojazdu, bez względu na to, w którym państwie członkowskim pojazd był wcześniej zarejestrowany;

Technologia łańcucha bloków i łączność jako potencjalne i wzajemnie uzupełniające się rozwiązania długoterminowe

Pojazdy są w coraz większym stopniu połączone z siecią, a udział pojazdów podłączonych do sieci w unijnej flocie stale rośnie. Pojazdy już obecnie przekazują na serwery producentów dane, takie jak rzeczywiste wskazania przebiegu. Dane te można już wykorzystywać do wykrywania oszustw polegających na fałszowaniu przebiegu.

Technologia łańcucha bloków może w przyszłości oferować wiarygodne narzędzie do zabezpieczenia danych w sieci, a także do ułatwiania zapobiegania manipulowaniu wprowadzonymi danymi. Połączenie tych wynalazków i technologii mogłoby być przedmiotem analizy jako długoterminowe rozwiązanie problemu oszustw polegających na fałszowaniu przebiegu.

Dlatego należy zaproponować następujące środki:

—  należy ocenić potencjalne koszty i korzyści płynące z ustanowienia europejskiej sieci łańcucha bloków dla wskazań drogomierza;

—  w przypadku pozytywnej oceny: należy opracować ramy prawne i regulacyjne dla automatycznego przekazywania wskazań drogomierzy z samochodów wyposażonych w urządzenia łączności internetowej oraz – bez względu na ocenę technologii łańcucha bloków – dla dostępu do danych z drogomierzy przechowywanych i gromadzonych przez producentów w celu uzupełnienia odczytów przebiegów wprowadzanych ręcznie w ramach okresowych badań technicznych oraz z innych źródeł;

—  należy wprowadzić obowiązek przekazywania wskazań drogomierza uzyskanych podczas okresowych badań technicznych, napraw w warsztatach oraz przeglądów, dzięki czemu dane znajdą się w bazie danych, umożliwiając jej rozwój;

Prawodawstwo i egzekwowanie przepisów

Fałszowanie przebiegu pojazdów jest przestępstwem nie we wszystkich państwach członkowskich, chociaż obowiązek uznania go za przestępstwo wprowadzono w dyrektywie 2014/45/UE. Egzekwowanie skutecznych środków prawnych, w tym sankcji, ma kluczowe znaczenie dla wyeliminowania fałszowania przebiegu pojazdów. Dlatego należy zaproponować następujące środki:

—  fałszowanie przebiegu pojazdów powinno być traktowane jako przestępstwo popełniane zarówno przez osobę zlecającą czynność polegającą na zmianie wskazania licznika (właściciela samochodu), jak również przez osobę dokonującą zmiany wskazania licznika i podlegać skutecznym, proporcjonalnym, odstraszającym i niedyskryminacyjnym sankcjom odpowiadającym standardowi charakteryzującemu się wysokim stopniem porównywalności w całej Unii.

(1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/45/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie okresowych badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz uchylająca dyrektywę 2009/40/WE (Dz.U. L 127 z 29.4.2014, s. 51). (2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/47/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie drogowej kontroli technicznej dotyczącej zdatności do ruchu drogowego pojazdów użytkowych poruszających się w Unii oraz uchylająca dyrektywę 2000/30/WE (Dz.U. L 127 z 29.4.2014, s. 134). (3) Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/1151 z dnia 1 czerwca 2017 r. uzupełniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 5 i Euro 6) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i utrzymania pojazdów, zmieniające dyrektywę 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, rozporządzenie Komisji (WE) nr 692/2008 i rozporządzenie Komisji (UE) nr 1230/2012 oraz uchylające rozporządzenie Komisji (WE) nr 692/2008 (Dz.U. L 175 z 7.7.2017, s. 1). (4) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 661/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wymagań technicznych w zakresie homologacji typu pojazdów silnikowych dotyczących ich bezpieczeństwa ogólnego, ich przyczep oraz przeznaczonych dla nich układów, części i oddzielnych zespołów technicznych (Dz.U. L 200 z 31.7.2009, s. 1). (5) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 692/2008 z dnia 18 lipca 2008 wykonujące i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 5 i Euro 6) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i utrzymania pojazdów (Dz.U. L 199 z 28.7.2008, s. 1). (6) Regulamin nr 39 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) – Jednolite przepisy dotyczące homologacji pojazdów w zakresie zespołu prędkościomierza oraz jego montażu (Dz.U. L 120 z 13.5.2010, s. 40). (7) Dz.U. C 468 z 15.12.2016, s. 57. (8) http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2017/602012/IPOL_STU%282017%29602012_EN.pdf (9) http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2018/615637/EPRS_STU%282018%29615637_EN.pdf (10) https://www.ereg-association.eu/media/1122/final-report-ereg-topic-group-xiii-vehicle-mileage-registration.pdf (11) https://ec.europa.eu/info/files/consumer-markets-scoreboard-2014-edition_en (12) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/82/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie ułatwień w zakresie transgranicznej wymiany informacji dotyczących przestępstw lub wykroczeń związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego (Dz.U. L 288 z 5.11.2011, s. 1). (13) Zob. Sieć Europejskich Centrów Konsumenckich (ECC-Net z 2015 r.), „Cross-border car purchases: what to look out when you’re bargain hunting” [Transgraniczne zakupy samochodów: na co zwracać uwagę podczas polowania na okazje], s. 236. (14) Dyrektywa 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 września 2007 r. ustanawiająca ramy dla homologacji pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, części i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów (dyrektywa ramowa) (Dz.U. L 263 z 9.10.2007, s. 1).

Poprawki przyjete przez Parlament Europejski w dniu 31 maja 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej decyzję nr 1313/2013/UE w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (COM(2017)0772/2 – C8-0409/2017 – 2017/0309(COD))(1)

P8_TA(2018)0236 A8-0180/2018

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Tekst proponowany przez Komisję   Poprawka Poprawka 1 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 1 (1)  Unijny Mechanizm Ochrony Ludności („unijny mechanizm”), regulowany przez decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE12 wzmacnia współpracę między Unią i państwami członkowskimi oraz ułatwia współpracę w obszarze ochrony ludności w celu zapewnienia lepszego reagowania Unii w sytuacji wystąpienia klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka. (1)  Unijny Mechanizm Ochrony Ludności („unijny mechanizm”), regulowany przez decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE12 wzmacnia współpracę między Unią, państwami członkowskimi i ich regionami oraz ułatwia współpracę w obszarze ochrony ludności w celu zapewnienia lepszego reagowania Unii w sytuacji wystąpienia klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka. _________________ _________________ 12 Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 924). 12 Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 924). Poprawka 2 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 3 (3)  Klęski żywiołowe i katastrofy spowodowane przez człowieka mogą wystąpić w każdym miejscu na ziemi, często bez żadnego ostrzeżenia. Niezależnie od tego, czy są dziełem natury czy efektem działalności człowieka, klęski i katastrofy występują coraz częściej, a ich coraz bardziej ekstremalny i złożony charakter jest dodatkowo pogarszany przez wpływ zmian klimatycznych i zasięg wykraczający poza granice jednego państwa. Konsekwencje tych klęsk i katastrof dla społeczeństwa, środowiska i gospodarki mogą być bardzo poważne. (3)  Klęski żywiołowe i katastrofy spowodowane przez człowieka mogą wystąpić w każdym miejscu na ziemi, często bez żadnego ostrzeżenia. Niezależnie od tego, czy są dziełem natury czy efektem działalności człowieka, klęski i katastrofy występują coraz częściej, a ich coraz bardziej ekstremalny i złożony charakter jest dodatkowo pogarszany przez wpływ zmian klimatycznych i zasięg wykraczający poza granice jednego państwa. Konsekwencje tych klęsk i katastrof dla ludzi, środowiska, społeczeństwa i gospodarki mogą osiągać skalę trudną do oszacowania. Niestety czasami te klęski i katastrofy są wynikiem umyślnego działania, jak w przypadku ataków terrorystycznych. Poprawka 3 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 4 (4)  Ostatnie doświadczenia pokazały, że poleganie na dobrowolnych ofertach wzajemnej pomocy, koordynowanej i ułatwianej przez unijny mechanizm, nie zawsze jest w stanie zapewnić udostępnienie zdolności wystarczających do właściwego zaspokojenia podstawowych potrzeb ofiar klęski lub katastrofy. Nie zapewnia też ono właściwej ochrony środowiska i mienia. Ma to miejsce zwłaszcza w tych przypadkach, gdy państwa członkowskie są w tym samym czasie dotknięte nawracającymi klęskami lub katastrofami, a wspólna zdolność okazuje się niewystarczająca. (4)  Ostatnie doświadczenia pokazały, że poleganie na dobrowolnych ofertach wzajemnej pomocy, koordynowanej i ułatwianej przez unijny mechanizm, nie zawsze jest w stanie zapewnić udostępnienie zdolności wystarczających do właściwego zaspokojenia podstawowych potrzeb ofiar klęski lub katastrofy. Nie zapewnia też ono właściwej ochrony środowiska i mienia. Ma to miejsce zwłaszcza w tych przypadkach, gdy państwa członkowskie są w tym samym czasie dotknięte zarówno nawracającymi, jak i niespodziewanymi klęskami żywiołowymi lub katastrofami spowodowanymi przez człowieka, a wspólna zdolność okazuje się niewystarczająca. Aby zlikwidować te braki oraz zniwelować pojawiające się zagrożenia, należy wykorzystywać wszystkie unijne instrumenty w sposób w pełni elastyczny, w tym przez promowanie aktywnego udziału społeczeństwa obywatelskiego. Państwa członkowskie powinny jednak podejmować stosowne działania zapobiegawcze, by zabezpieczyć zdolności krajowe wystarczające do odpowiedniego poradzenia sobie z klęskami i katastrofami. Poprawka 4 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 4 a (nowy) (4a)  Zapobieganie pożarom lasów odgrywa zasadniczą rolę w globalnych zobowiązaniach w zakresie emisji CO2. Podczas spalania drzew i gleb bogatych w torf w pożarach lasów dochodzi bowiem do emisji CO2. Badania wykazały mianowicie, że pożary powodują 20 % emisji CO2 na świecie, czyli więcej niż wszystkie systemy transportowe na Ziemi (pojazdy, statki i samoloty) razem wzięte. Poprawka 5 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 5 (5)  Dla ochrony przed klęskami i katastrofami kluczowe znaczenie ma zapobieganie i dlatego niezbędne są dalsze działania w tym obszarze. W tym celu państwa członkowskie powinny regularnie wymieniać się wynikami oceny ryzyka i streszczeniami swoich planów zarządzania ryzykiem związanym z klęskami i katastrofami w celu zagwarantowania zintegrowanego podejścia do zarządzania klęskami i katastrofami, łącząc działania związane z zapobieganiem klęskom i katastrofom, gotowością i reagowaniem. Poza tym Komisja powinna mieć możliwość wymagania od państw członkowskich przekazania konkretnych planów zapobiegania i gotowości w odniesieniu do konkretnych klęsk lub katastrof, głównie w celu zapewnienia maksymalnego wsparcia ze strony Unii w zarządzaniu ryzykiem związanym z klęskami i katastrofami. Obciążenie administracyjne powinno zostać zmniejszone, a polityka zapobiegania wzmocniona, w tym także dzięki zapewnieniu niezbędnych powiązań z innymi kluczowymi politykami i instrumentami Unii, w szczególności europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi wymienionymi w motywie 2 rozporządzenia (UE) nr 1303/201313. (5)  Dla ochrony przed klęskami i katastrofami kluczowe znaczenie ma zapobieganie i dlatego niezbędne są dalsze działania w tym obszarze. W tym celu państwa członkowskie powinny regularnie wymieniać się wynikami oceny ryzyka, dotyczącymi zagrożeń dla ich bezpieczeństwa narodowego, i streszczeniami swoich planów zarządzania ryzykiem związanym z klęskami i katastrofami w celu zagwarantowania zintegrowanego podejścia do zarządzania klęskami żywiołowymi i katastrofami spowodowanymi przez człowieka, łącząc działania związane z zapobieganiem klęskom i katastrofom, gotowością i reagowaniem. Poza tym Komisja powinna mieć możliwość wymagania od państw członkowskich przekazania konkretnych planów zapobiegania i gotowości w odniesieniu do konkretnych klęsk lub katastrof, również tych spowodowanych przez człowieka, głównie w celu zapewnienia maksymalnego wsparcia ze strony Unii, zwłaszcza Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), w zarządzaniu ryzykiem związanym z klęskami i katastrofami. Nieodzowne jest zmniejszenie obciążeń administracyjnych i usprawnienie polityki zapobiegania, w tym także dzięki wzmocnieniu powiązań i współpracy z innymi kluczowymi politykami i instrumentami Unii, w szczególności europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi wymienionymi w motywie 2 rozporządzenia (UE) nr 1303/201313. Poprawka 6 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 5 a (nowy) (5a)   Zagrożenie w negatywny sposób wpływa na rozwój regionów. Zapobieganie ryzyku i zarządzanie nim wymagają przeformułowania polityki i ram instytucjonalnych oraz wzmocnienia zdolności lokalnych, krajowych i regionalnych w zakresie opracowywania i wdrażania środków zarządzania ryzykiem, co obejmuje koordynację szerokiego grona podmiotów. Podstawowe znaczenie ma przygotowanie map ryzyka dla poszczególnych regionów lub państw członkowskich, wzmacnianie zdolności reagowania i zwiększanie działań w zakresie zapobiegania, ze szczególnym naciskiem na zagrożenia dla klimatu. Niezwykle ważne jest, aby mapy ryzyka uwzględniały zarówno ryzyko spowodowane obecną zmiennością klimatu, jak i prognozowane tendencje zmiany klimatu. Poprawka 7 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 5 b (nowy) (5b)   W przypadku gdy państwa członkowskie przygotowują swoje oceny ryzyka i plany zarządzania ryzykiem, powinny one wziąć pod uwagę szczególne zagrożenia dla przyrody i dobrostanu zwierząt. Komisja powinna wspierać w całej Europie rozpowszechnianie informacji o zwierzętach dotkniętych przez klęski lub katastrofy. Należy w związku z tym opracować dodatkowe programy szkoleń oraz kursy. Poprawka 8 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 5 c (nowy) (5c)   Okres pożarów lasów w 2017 r. był w wielu państwach członkowskich szczególnie długi i intensywny i doprowadził do śmierci ponad 100 osób w jednym tylko państwie członkowskim. Brak dostępnych środków, opisany w sprawozdaniu o brakach w zdolnościach1a, oraz nieumiejętność europejskiej zdolności reagowania kryzysowego („dobrowolnej puli”) zareagowania w odpowiednim czasie na wszystkie 17 wniosków dotyczących pomocy przy pożarach lasów potwierdziły, że dobrowolny charakter wkładów państw członkowskich jest niewystarczający podczas poważnych sytuacji kryzysowych dotykających kilka państw członkowskich jednocześnie. _________________ 1a Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady na temat osiągniętych postępów oraz występujących niedoborów w europejskiej zdolności reagowania kryzysowego, 17.02.2017 r. Poprawka 9 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 5 d (nowy) (5d)   Naturalnie najlepszymi partnerami dla pogłębienia współpracy są sąsiadujące państwa członkowskie, które dysponują taką samą wiedzą i strukturami, a także najprawdopodobniej mogą się zmagać z tymi samymi klęskami lub katastrofami oraz zagrożeniami. Poprawka 68 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 5 e (nowy) (5e)  Zabezpieczenie zasobów wodnych ma kluczowe znaczenie dla odporności na zmianę klimatu. Państwa członkowskie powinny sporządzić mapy zasobów wodnych, aby ułatwić przystosowanie się do zmiany klimatu oraz zwiększyć odporność ludności na zagrożenia klimatyczne takie jak susze, pożary czy powodzie. Celem sporządzenia takich map powinno być wspieranie rozwoju działań służących zmniejszeniu narażenia ludności. Poprawka 10 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 6 (6)  Należy wzmocnić wspólną zdolność państw w zakresie zapewnienia gotowości i reagowania na klęski i katastrofy, w szczególności poprzez wzajemną pomoc w Europie. Poza wzmocnieniem możliwości, które już są dostępne w ramach europejskiej zdolności reagowania kryzysowego („EERC” lub „dobrowolna pula”), zwanych odtąd „europejską pulą ochrony ludności” Komisja powinna także ustanowić rescEU. rescEU powinno obejmować zdolności reagowania kryzysowego wykorzystywane podczas pożarów, powodzi obejmujących duże obszary i trzęsień ziemi, a także szpitale polowe i zespoły medyczne, które można szybko rozmieścić, działające zgodnie z normami Światowej Organizacji Zdrowia. (6)  Należy wzmocnić wspólną zdolność państw w zakresie zapewnienia gotowości i reagowania na klęski i katastrofy, w szczególności poprzez wzajemną pomoc w Europie. Poza wzmocnieniem możliwości, które już są dostępne w ramach europejskiej zdolności reagowania kryzysowego („EERC” lub „dobrowolna pula”), zwanych odtąd „europejską pulą ochrony ludności” Komisja powinna także ustanowić rescEU. rescEU powinno obejmować zdolności reagowania kryzysowego wykorzystywane podczas pożarów, powodzi obejmujących duże obszary i trzęsień ziemi, ataków terrorystycznych oraz ataków chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych, a także szpitale polowe i zespoły medyczne, które można szybko rozmieścić, działające zgodnie z normami Światowej Organizacji Zdrowia. W związku z tym należy zwrócić uwagę na znaczenie, jakie ma wzmocnienie i włączenie szczególnych zdolności organów lokalnych i regionalnych, gdyż w przypadku klęski czy katastrofy to one interweniują jako pierwsze. Uznaje się, że organy te powinny przygotować modele współpracy, w ramach których społeczności mogłyby dzielić się najlepszymi praktykami i mieć dzięki temu możliwość uczestniczenia w budowaniu odporności na klęski żywiołowe. Poprawka 11 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 6 a (nowy) (6a)   Bardzo ważną rolę w zapobieganiu klęskom i katastrofom oraz zarządzaniu nimi odgrywają organy regionalne i lokalne, których zdolności reagowania należy odpowiednio powiązać z wszelkimi działaniami w zakresie koordynacji i rozmieszczania podejmowanymi na mocy niniejszej decyzji, zgodnie z ramami instytucjonalnymi i prawnymi państw członkowskich, aby zminimalizować nakładanie się działań i wspierać interoperacyjność. Takie organy mogą odegrać istotną rolę zapobiegawczą, a ponadto jako pierwsze reagują po klęsce lub katastrofie, wspierane przez zdolności ochotników. W związku z tym potrzebna jest stała współpraca na szczeblu lokalnym, regionalnym i transgranicznym w celu stworzenia wspólnych systemów alarmowania służących szybkim interwencjom przed uruchomieniem rescEU, a także prowadzenia regularnych publicznych kampanii informacyjnych dotyczących środków wstępnego reagowania. Poprawka 12 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 7 (7)  Unia powinna mieć możliwość wspierania państw członkowskich w sytuacjach, gdy ich zdolności nie są wystarczające do zapewnienia skutecznego reagowania na klęski i katastrofy poprzez wkład w finansowanie leasingu lub wynajmu w celu uzyskania szybkiego dostępu do takich zdolności lub poprzez finansowanie ich nabycia. Takie rozwiązanie znacznie zwiększyłoby skuteczność mechanizmu unijnego dzięki zapewnieniu dostępności zdolności w tych przypadkach, gdy skuteczne reagowanie na klęski i katastrofy nie mogłoby być zapewnione w inny sposób, zwłaszcza w przypadku klęsk i katastrof o daleko idących skutkach obejmujących znaczną liczbę państw członkowskich. Pozyskiwanie zdolności przez Unię umożliwia wykorzystanie korzyści skali oraz zapewnia lepszą koordynację podczas reagowania na klęski i katastrofy. (7)  Unia powinna mieć możliwość wspierania państw członkowskich w sytuacjach, gdy ich zasoby materialne i zdolności techniczne nie są wystarczające do zapewnienia skutecznego reagowania na klęski i katastrofy, w tym zdarzenia o wymiarze transgranicznym, poprzez wkład w finansowanie leasingu lub wynajmu w celu uzyskania szybkiego dostępu do takich zdolności lub poprzez finansowanie ich nabycia. Takie rozwiązanie znacznie zwiększyłoby skuteczność i możliwość mobilizacji mechanizmu unijnego dzięki zapewnieniu szybkiej dostępności zasobów materialnych i zdolności technicznych – m.in. w celu ratowania osób starszych lub niepełnosprawnych – w tych przypadkach, gdy skuteczne reagowanie na klęski i katastrofy nie mogłoby być zapewnione w inny sposób, zwłaszcza w przypadku klęsk i katastrof o daleko idących skutkach obejmujących znaczną liczbę państw członkowskich, takich jak epidemie o charakterze transgranicznym. Wcześniej zgłoszony odpowiedni sprzęt i pozyskiwanie zdolności przez Unię powinno umożliwić wykorzystanie korzyści skali oraz zapewnić lepszą koordynację podczas reagowania na klęski i katastrofy. Należy zapewnić optymalne i przejrzyste wykorzystanie zasobów finansowych. Poprawka 13 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 7 a (nowy) (7a)   W sytuacji nieprzewidzianej klęski lub katastrofy wiele państw członkowskich musi się zmierzyć z niedostatkiem materiałów i urządzeń technicznych. Unijny mechanizm powinien zatem umożliwić w razie potrzeby rozszerzenie bazy zasobów materialnych i technicznych, w szczególności w celu ratowania osób niepełnosprawnych, starszych lub chorych. Poprawka 14 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 9 (9)  Konieczne jest ustanowienie unijnej sieci wiedzy w zakresie ochrony ludności, opartej na istniejących strukturach, w celu zwiększenia wydajności i skuteczności szkoleń i ćwiczeń oraz wzmocnienia współpracy między organami i służbami państw członkowskich zajmujących się ochroną ludności. (9)  Szkolenia, badania naukowe i innowacje są zasadniczymi elementami współpracy w dziedzinie ochrony ludności. Należy zwiększyć wydajność i skuteczność szkoleń i ćwiczeń, wspierać innowacje oraz wzmocnić dialog i współpracę między organami i służbami państw członkowskich zajmujących się ochroną ludności w oparciu o istniejące struktury, zaangażowanie centrów doskonałości, uniwersytetów, naukowców i innych ekspertów obecnych w państwach członkowskich oraz prowadzoną z nimi wymianę informacji. Poprawka 15 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 9 a (nowy) (9a)   Choć wzmocnienie ochrony ludności w świetle tendencji w zakresie klęsk i katastrof związanych zarówno ze zjawiskami pogodowymi, jak i z bezpieczeństwem wewnętrznym jest jednym z najważniejszych priorytetów w całej Unii, bardzo ważne jest uzupełnienie unijnych narzędzi silniejszym ukierunkowaniem na wymiar terytorialny i społeczności lokalne, ponieważ podejmowanie działań na szczeblu społeczności jest najszybszym i najefektywniejszym sposobem ograniczania szkód spowodowanych przez klęskę lub katastrofę. Poprawka 16 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 10 (10)  Żeby umożliwić funkcjonowanie zdolności w ramach rescEU, należy udostępnić dodatkowe środki budżetowe na sfinansowanie działań w ramach unijnego mechanizmu. (10)  Żeby umożliwić funkcjonowanie zdolności w ramach rescEU, należy udostępnić dodatkowe środki budżetowe na sfinansowanie działań w ramach unijnego mechanizmu, lecz nie kosztem środków finansowych przeznaczonych na inne kluczowe z punktu widzenia Unii strategie polityczne. Poprawka 17 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 10 a (nowy) (10a)  Po przeglądzie unijny mechanizm powinien dysponować odrębnymi środkami finansowymi i przydziałami budżetowymi. Zważywszy na konieczność uniknięcia negatywnego wpływu na finansowanie obowiązujących wieloletnich programów, dodatkowe środki przeznaczone na ukierunkowany przegląd unijnego mechanizmu w latach 2018, 2019 i 2020 powinny pochodzić wyłącznie ze wszelkich środków dostępnych na podstawie rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 1311/20131a, ze szczególnym uwzględnieniem instrumentu elastyczności. ___________________ 1a Rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884). Poprawka 18 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 11 (11)  Konieczne jest uproszczenie procedur unijnego mechanizmu w celu zagwarantowania, że państwa członkowskie będą mogły uzyskać dostęp do pomocy potrzebnej do reagowania na klęski żywiołowe i katastrofy spowodowane przez człowieka tak szybko, jak to tylko możliwe. (11)  Konieczne jest uproszczenie, usprawnienie i uelastycznienie procedur unijnego mechanizmu w celu zagwarantowania, że państwa członkowskie będą mogły bezzwłocznie uzyskać dostęp do pomocy potrzebnej do jak najszybszego i jak najskuteczniejszego reagowania na klęski żywiołowe i katastrofy spowodowane przez człowieka. Poprawka 19 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 12 (12)  Aby maksymalnie wykorzystać istniejące instrumenty finansowania i zapewnić państwom członkowskim wsparcie przy udzielaniu pomocy, zwłaszcza w przypadku klęsk i katastrof poza obszarem Unii, w przypadkach, gdy finansowanie przyznawane jest na podstawie art. 21, 22 i 23 decyzji nr 1313/2013/UE, należy przewidzieć odstępstwo od art. 129 ust. 1 rozporządzenia (UE, Euratom) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 966/201214 . (12)  Aby maksymalnie wykorzystać istniejące instrumenty finansowania i zapewnić państwom członkowskim wsparcie przy udzielaniu pomocy, również w związku z klęskami i katastrofami poza obszarem Unii, w przypadkach, gdy finansowanie przyznawane jest na podstawie art. 21, 22 i 23 decyzji nr 1313/2013/UE, należy przewidzieć odstępstwo od art. 129 ust. 1 rozporządzenia (UE, Euratom) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 966/201214 . Niezależnie od tego odstępstwa finansowanie działań służących ochronie ludności, a zwłaszcza pomocy humanitarnej, w ramach jakichkolwiek unijnych struktur finansowania, jakie powstaną w przyszłości, powinno zostać wyraźnie oddzielone i powinno być w pełni zgodne z różnymi celami i wymogami prawnymi tych struktur. __________________ __________________ 14 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1). 14 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1). Poprawka 20 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 13 (13)  Ważne jest zagwarantowanie, że państwa członkowskie podejmują wszelkie niezbędne działania w celu skutecznego zapobiegania klęskom żywiołowym i katastrofom spowodowanym przez człowieka i ograniczania ich skutków. Przepisy powinny wzmacniać powiązania między działaniami z zakresu zapobiegania klęskom i katastrofom, gotowości na nie oraz reagowania w ramach unijnego mechanizmu. Należy także zapewnić spójność z innym istotnym ustawodawstwem Unii w zakresie zapobiegania i zarządzania ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi, w tym także dla transgranicznych działań zapobiegawczych oraz reagowania na zagrożenia takie, jak poważne transgraniczne zagrożenia dla zdrowia publicznego15. Podobnie należy zapewnić spójność z międzynarodowymi zobowiązaniami takimi, jak ramy z Sendai dotyczące ograniczenia ryzyka klęsk żywiołowych w latach 2015–2030, porozumienie paryskie i Agenda na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030. (13)  Ważne jest zagwarantowanie, że państwa członkowskie podejmują wszelkie niezbędne działania w celu skutecznego zapobiegania klęskom żywiołowym i katastrofom spowodowanym przez człowieka i ograniczania ich skutków. Przepisy powinny wzmacniać powiązania między działaniami z zakresu zapobiegania klęskom i katastrofom, gotowości na nie oraz reagowania w ramach unijnego mechanizmu. Należy także zapewnić spójność z innym istotnym ustawodawstwem Unii w zakresie zapobiegania i zarządzania ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi, w tym także dla transgranicznych działań zapobiegawczych oraz reagowania na zagrożenia takie, jak poważne transgraniczne zagrożenia dla zdrowia publicznego15. Programy współpracy terytorialnej w oparciu o politykę spójności przewidują szczegółowe działania mające uwzględnić odporność na klęski i katastrofy, zapobieganie im, zarządzanie ryzykiem i dalsze wysiłki na rzecz silniejszej integracji i większej synergii. Ponadto wszystkie działania powinny być spójne z międzynarodowymi zobowiązaniami, takimi jak ramy z Sendai dotyczące ograniczenia ryzyka klęsk żywiołowych w latach 2015–2030, porozumienie paryskie i Agenda na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030, oraz aktywnie przyczyniać się do realizacji tych zobowiązań. __________________ __________________ 15 Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1082/2013/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia oraz uchylająca decyzję nr 2119/98/WE (Dz.U. L 293 z 5.11.2013, s. 1). 15 Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1082/2013/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia oraz uchylająca decyzję nr 2119/98/WE (Dz.U. L 293 z 5.11.2013, s. 1). Poprawka 21 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 13 a (nowy) (13a)   Moduły zarejestrowane wcześniej we wspólnym systemie łączności i informacji w sytuacjach nadzwyczajnych (CECIS) należy bezwzględnie utrzymać, aby reagować na wnioski o pomoc i normalnie uczestniczyć w systemie szkoleniowym. Poprawka 22 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 13 b (nowy) (13b)   Równie ważne jest powiązanie unijnego mechanizmu, który ogranicza się do okresu następującego bezpośrednio po klęsce, z innymi unijnymi instrumentami zajmującymi się naprawą szkód, np. Funduszem Solidarności. Poprawka 23 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 13 c (nowy) (13c)   Należy dokonać zmian w Funduszu Solidarności poprzez wprowadzenie obowiązku naprawy szkód w środowisku oraz używanie jako wskaźnika do przyznania środków z funduszu PKB na mieszkańca regionu lub państwa członkowskiego zamiast ogólnego PKB, aby zapobiec sytuacji, w której regiony o dużym zaludnieniu, lecz niskim poziomie dochodów nie będą się kwalifikować do skorzystania z funduszu. Bardzo ważne jest, aby oceniać szkody w środowisku spowodowane przez katastrofy i klęski pod względem ekonomicznym, w szczególności obszary o dużej wartości przyrodniczej, takie jak obszary chronione lub objęte siecią Natura 2000, tak aby zapewnić naprawę szkód na tych obszarach. Poprawka 24 Wniosek dotyczący decyzji Motyw 13 d (nowy) (13d)   Ponadto należy skupić działania Unii na zapewnieniu wsparcia w zakresie szkoleń technicznych, aby wzmocnić zdolność społeczności do samopomocy, dzięki czemu będą one lepiej przygotowane do wstępnego reagowania i ograniczania skutków klęski lub katastrofy. Ukierunkowane szkolenia i kształcenie dla osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo publiczne – takich jak przywódcy społeczności, pracownicy opieki społecznej i personel medyczny, służby ratownicze i straż pożarna, jak również lokalne ochotnicze grupy interwencyjne, które powinny dysponować szybko dostępnym sprzętem interwencyjnym – mogą przyczynić się do ograniczenia skutków klęski lub katastrofy oraz zmniejszenia liczby ofiar śmiertelnych zarówno podczas, jak i w następstwie kryzysu. Poprawka 25 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 1 – litera a Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 3 – ustęp 1 – litera e e)  zwiększanie dostępności i wykorzystania wiedzy naukowej z zakresu klęsk i katastrof. e)  zwiększanie dostępności i wykorzystania wiedzy naukowej z zakresu klęsk i katastrof, w tym w regionach najbardziej oddalonych oraz krajach i terytoriach zamorskich; Poprawka 26 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 1 – litera a a (nowa) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 3 – ustęp 1 – litera e a (nowa) aa)  w ust. 1 dodaje się literę w brzmieniu: „ea) łagodzenie ewentualnych bezpośrednich skutków katastrof dla życia ludzkiego oraz dziedzictwa kulturowego i naturalnego;” Poprawka 27 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 1 – litera a b (nowa) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 3 – ustęp 1 – litera e b (nowa) ab)  w ust. 1 dodaje się literę w brzmieniu: „eb) zacieśnianie współpracy i koordynacji działań w wymiarze transgranicznym.” Poprawka 28 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 3 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 5 – ustęp 1 – litera a a)  podejmuje działania na rzecz rozbudowy bazy wiedzy na temat zagrożeń oraz ułatwienia wymiany wiedzy, wyników badań naukowych, najlepszych praktyk i informacji, w tym między państwami członkowskimi, w których występują wspólne ryzyka. a)  podejmuje działania na rzecz rozbudowy bazy wiedzy na temat zagrożeń oraz większego ułatwienia i promowania współpracy i wymiany wiedzy, wyników badań naukowych i innowacji, najlepszych praktyk i informacji, w tym między państwami członkowskimi, w których występują wspólne ryzyka; Poprawka 29 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 3 a (nowy) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 5 – ustęp 1 – litera a a (nowa) 3a)  w art. 5 ust. 1 dodaje się literę w brzmieniu: „aa) koordynuje harmonizację informacji i wytycznych dotyczących systemów wczesnego ostrzegania, w tym w wymiarze transgranicznym;” Poprawka 30 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 3 b (nowy) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 5 – ustęp 1 – litera f 3b)   art. 5 ust. 1 lit. f) otrzymuje brzmienie: f)  kompiluje i rozsyła informacje udostępnione przez państwa członkowskie, organizuje wymianę doświadczeń związanych z oceną zdolności zarządzania ryzykiem, do dnia 22 grudnia 2014 r. opracowuje, wspólnie z państwami członkowskimi, wytyczne w sprawie treści, metodologii i struktury tych ocen, a także ułatwia wymianę dobrych praktyk w dziedzinie zapobiegania ryzyku i planowania gotowości, w tym poprzez dobrowolne oceny wzajemne; „f) kompiluje i rozsyła informacje udostępnione przez państwa członkowskie, organizuje wymianę doświadczeń związanych z oceną zdolności zarządzania ryzykiem, do dnia 22 grudnia 2019 r. opracowuje, wspólnie z państwami członkowskimi, nowe wytyczne w sprawie treści, metodologii i struktury tych ocen, a także ułatwia wymianę dobrych praktyk w dziedzinie zapobiegania ryzyku i planowania gotowości, w tym poprzez dobrowolne oceny wzajemne;” Poprawka 31 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 4 – litera a Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 6 – ustęp 1 – litera a a)  opracowują oceny ryzyka na szczeblu krajowym lub odpowiednim niższym szczeblu oraz udostępniają je Komisji do dnia 22 grudnia 2018 r., a następnie co trzy lata; a)  opracowują oceny ryzyka na szczeblu krajowym lub odpowiednim niższym szczeblu, w porozumieniu z właściwymi władzami lokalnymi i regionalnymi i zgodnie z ramami z Sendai dotyczącymi ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych oraz udostępniają je Komisji do dnia 22 grudnia 2018 r., a następnie co trzy lata, opierając się na modelu uzgodnionym z Komisją i wykorzystując w tym celu istniejące krajowe systemy informacyjne; Poprawka 32 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 4 – litera a a (nowa) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 6 – ustęp 1 – litera d aa)  lit. d) otrzymuje brzmienie: d)  uczestniczą, na zasadzie dobrowolności, w ocenie wzajemnej dotyczącej zdolności zarządzania ryzykiem. „d) uczestniczą, na zasadzie dobrowolności, we wzajemnej ocenie zdolności zarządzania ryzykiem w celu określenia działań pozwalających uzupełnić braki.” Poprawka 33 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 4 – litera b Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 6 – akapit 2 Streszczenie istotnych elementów planów zarządzania ryzykiem związanym z klęskami i katastrofami, w tym informacje o wybranych działaniach w zakresie zapobiegania i gotowości, jest przekazywane Komisji do dnia 31 stycznia 2019 r., a następnie co trzy lata. Poza tym Komisja może zobowiązać państwa członkowskie do przekazania konkretnych planów zapobiegania i gotowości, obejmujących wysiłki krótko- i długoterminowe. Unia należycie uwzględnia postępy państw członkowskich w zakresie zapobiegania klęskom i katastrofom i gotowości na nie w ramach jakiegokolwiek przyszłego mechanizmu warunków wstępnych w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. Streszczenie istotnych elementów planów zarządzania ryzykiem związanym z klęskami i katastrofami, w tym informacje o wybranych działaniach w zakresie zapobiegania i gotowości, zgodnie ze wzorem określonym w drodze aktu wykonawczego, jest przekazywane Komisji do dnia 31 stycznia 2019 r., a następnie co trzy lata. Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 33 ust. 2. Poza tym Komisja może zobowiązać państwa członkowskie do przekazania konkretnych planów zapobiegania i gotowości, obejmujących wysiłki krótko- i długoterminowe. Wysiłki te mogą w związku z tym dotyczyć również zaangażowania państw członkowskich na rzecz wspierania inwestycji opartych na ocenie ryzyka i na rzecz usprawnienia odbudowy po klęskach i katastrofach. Należy przy tym ograniczyć do minimum dodatkowe obciążenia administracyjne na szczeblu krajowym i odpowiednim niższym szczeblu. Poprawka 34 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 4 – litera b Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 6 – akapit 3 Komisja może także ustanowić określone mechanizmy konsultacji w celu wzmocnienia właściwego planowania w zakresie zapobiegania i gotowości oraz wzmocnienia koordynacji działań między państwami członkowskimi podatnymi na klęski i katastrofy podobnego rodzaju. Komisja we współpracy z państwami członkowskimi może także ustanowić określone mechanizmy konsultacji w celu wzmocnienia właściwego planowania w zakresie zapobiegania i gotowości oraz wzmocnienia koordynacji działań między państwami członkowskimi podatnymi na klęski i katastrofy podobnego rodzaju. Ponadto Komisja i państwa członkowskie wspierają w miarę możliwości spójność między zarządzaniem ryzykiem związanym z klęskami i katastrofami a strategiami przystosowania się do zmiany klimatu. Poprawka 36 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 4 a (nowy) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 8 – akapit 1 – litera k 4a)  art. 8 ust. 1 lit. k) otrzymuje brzmienie: k)  w ścisłej konsultacji z państwami członkowskimi podejmowanie niezbędnych dodatkowych działań wspierających i uzupełniających w obszarze zapewniania gotowości z myślą o osiągnięciu celu określonego w art. 3 ust. 1 lit. b). „k) w ścisłej konsultacji z państwami członkowskimi podejmowanie niezbędnych dodatkowych działań wspierających i uzupełniających w obszarze zapewniania gotowości, w tym dzięki koordynacji z innymi instrumentami unijnymi, z myślą o osiągnięciu celu określonego w art. 3 ust. 1 lit. b).” Poprawka 37 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 4 b (nowy) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 9 – ustęp 1 a (nowy) 4b)   w artykule 9 dodaje się następujący ustęp: „1a. Państwa członkowskie wzmacniają odpowiednie zdolności administracyjne właściwych organów regionalnych i lokalnych zgodnie ze swoimi ramami instytucjonalnymi i prawnymi.” Poprawka 38 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 5 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 10 – ustęp 1 1.  Komisja i państwa członkowskie współpracują w ramach unijnego mechanizmu na rzecz lepszego planowania operacji reagowania w przypadku klęsk i katastrof; współpraca ta może obejmować przygotowywanie scenariuszy reagowania w przypadku klęsk i katastrof na podstawie ocen ryzyka, o których mowa w art. 6 lit. a) oraz przeglądu ryzyka, o którym mowa w art. 5 ust. 1 lit. c), mapowanie zasobów i opracowywanie planów rozmieszczenia zdolności reagowania. 1.  Komisja i państwa członkowskie współpracują w ramach unijnego mechanizmu na rzecz lepszego planowania operacji reagowania w przypadku klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka; współpraca ta może obejmować przygotowywanie scenariuszy reagowania w przypadku klęsk i katastrof na podstawie ocen ryzyka, o których mowa w art. 6 lit. a) oraz przeglądu ryzyka, o którym mowa w art. 5 ust. 1 lit. c), mapowanie zasobów, w tym maszyn do robót ziemnych, przenośnych agregatów prądotwórczych oraz przenośnego sprzętu przeciwpożarowego, i opracowywanie planów rozmieszczenia zdolności reagowania. Poprawka 39 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 6 – litera b Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 11 – ustęp 1 1.  Ustanawia się europejską pulę ochrony ludności. Ma ona formę puli wcześniej zgłoszonych zdolności reagowania państw członkowskich i obejmuje moduły, inne zdolności reagowania i ekspertów. 1.  Ustanawia się europejską pulę ochrony ludności. Ma ona formę dobrowolnej puli wcześniej zgłoszonych zdolności reagowania państw członkowskich i obejmuje moduły, inne zdolności reagowania i ekspertów. Poprawka 40 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 6 – litera b Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 11 – ustęp 1 a (nowy) 1a.   Ponieważ zapobieganie na szczeblu krajowym powinno być głównym priorytetem państw członkowskich w obszarze zmniejszania zagrożeń dla bezpieczeństwa i ochrony, europejska pula ochrony ludności stanowi uzupełnienie obecnych zasobów krajowych. Poprawka 41 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 6 – litera b Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 11 – ustęp 2 2.  Na podstawie zidentyfikowanych rodzajów ryzyka Komisja określa rodzaje i liczbę kluczowych zdolności reagowania wymaganych na potrzeby europejskiej puli ochrony ludności („cele w zakresie zdolności”). Komisja monitoruje postępy na rzecz osiągnięcia celów w zakresie zdolności i pozostające braki i zachęca państwa członkowskie do usunięcia tych braków. Komisja może wspierać państwa członkowskie zgodnie z art. 20, art. 21 ust. 1 lit. i) oraz art. 21 ust. 2. 2.  Na podstawie zidentyfikowanych na miejscu rodzajów potrzeb i ryzyka Komisja, we współpracy z właściwymi organami państw członkowskich, określa rodzaje i liczbę kluczowych zdolności reagowania wymaganych na potrzeby europejskiej puli ochrony ludności („cele w zakresie zdolności”). Komisja monitoruje postępy na rzecz osiągnięcia celów w zakresie zdolności i pozostające braki i zachęca państwa członkowskie do usunięcia tych braków. Komisja może wspierać państwa członkowskie zgodnie z art. 20, art. 21 ust. 1 lit. i) oraz art. 21 ust. 2. Poprawka 42 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 6 – litera c Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 11 – ustęp 7 7.  Wchodzące w skład europejskiej puli ochrony ludności zdolności reagowania państw członkowskich są udostępniane na potrzeby operacji reagowania w ramach unijnego mechanizmu po złożeniu wniosku o pomoc za pośrednictwem ERCC, chyba że państwa członkowskie znajdują się w sytuacji wyjątkowej mającej znaczny wpływ na realizację przez nie zadań krajowych. 7.  Wchodzące w skład europejskiej puli ochrony ludności zdolności reagowania państw członkowskich są udostępniane na potrzeby operacji reagowania w ramach unijnego mechanizmu po złożeniu wniosku o pomoc za pośrednictwem ERCC, z wyjątkiem przypadków krajowych sytuacji kryzysowych, wystąpienia siły wyższej lub gdy państwa członkowskie znajdują się w sytuacji wyjątkowej mającej znaczny wpływ na realizację przez nie zadań krajowych. Ostateczna decyzja o ich rozmieszczeniu podejmowana jest przez państwa członkowskie, które dokonały rejestracji danych zdolności reagowania. Poprawka 43 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 6 – litera c Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 11 – ustęp 8 – akapit 1 W razie rozmieszczenia tych zdolności reagowania pozostają one pod dowództwem i kontrolą udostępniających je państw członkowskich i mogą one zostać wycofane, jeżeli państwa członkowskie znajdą się w sytuacji wyjątkowej mającej znaczny wpływ na realizację przez nie zadań krajowych, uniemożliwiając im dalsze utrzymywanie zdolności reagowania. W takich przypadkach wymagane są konsultacje z Komisją. W razie rozmieszczenia tych zdolności reagowania pozostają one pod dowództwem i kontrolą udostępniających je państw członkowskich i mogą one zostać wycofane, jeżeli te państwa członkowskie mają do czynienia na szczeblu krajowym z sytuacją kryzysową, siłą wyższą lub wyjątkową sytuacją uniemożliwiającą im dalsze utrzymywanie zdolności reagowania. W takich przypadkach wymagane są konsultacje z Komisją. Poprawka 44 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 7 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 12 – ustęp 1 1.  rescEU ustanawia się w celu niesienia pomocy w przypadkach, gdy istniejące zdolności nie pozwalają na skuteczne reagowanie na klęski i katastrofy.” 1.  rescEU ustanawia się w celu niesienia pomocy w wyjątkowych okolicznościach w przypadkach, gdy zdolności na szczeblu krajowym są niedostępne i gdy istniejące zdolności nie pozwalają na skuteczne reagowanie na klęski i katastrofy. Zdolności rescEU nie należy wykorzystywać do zastąpienia zdolności własnych państw członkowskich oraz ich zobowiązań w tym obszarze. Poprawka 45 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 7 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 12 – ustęp 2 2.  rescEU składa się z następujących zdolności: 2.  rescEU składa się ze zdolności dodatkowych względem zdolności istniejących już w państwach członkowskich, które ma na celu uzupełniać i wzmacniać, i służy reagowaniu w obliczu obecnych i przyszłych zagrożeń. Zdolności te należy określić z uwzględnieniem ewentualnych braków w zakresie zdolności reagowania na sytuacje kryzysowe o charakterze zdrowotnym, przemysłowym, środowiskowym, sejsmicznym lub wulkanicznym, powodzie i pożary lasów, jak również zagrożenia terrorystyczne, chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe. Mając na uwadze zidentyfikowane braki, w skład rescEU wchodzą co najmniej następujące zdolności: a)  gaszenie pożarów lasów z powietrza; a)  gaszenie pożarów lasów z powietrza; b)  sprzęt pompujący o wysokiej wydajności; b)  sprzęt pompujący o wysokiej wydajności; c)  miejskie zespoły poszukiwawczo-ratownicze; c)  miejskie zespoły poszukiwawczo-ratownicze; d)  szpitale polowe i zespoły ratownictwa medycznego. d)  szpitale polowe i zespoły ratownictwa medycznego. Poprawka 46 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 7 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 12 – ustęp 2 a (nowy) 2a.   Charakter tych zdolności pozostaje elastyczny i może ewoluować w taki sposób, by odpowiadać przyszłemu rozwojowi sytuacji i wyzwaniom, takim jak skutki zmiany klimatu. Poprawka 47 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 7 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 12 – ustęp 4 4.  Na podstawie zidentyfikowanego ryzyka oraz uwzględniając podejście zakładające wystąpienie różnorodnych zagrożeń Komisja jest uprawniona do przyjęcia zgodnie z art. 30 aktów delegowanych określających rodzaje zdolności reagowania wymagane w danej sytuacji poza tymi określonymi w ust. 2 niniejszego artykułu oraz do odpowiedniej zmiany składu rescEU. Musi być zapewniona spójność z innymi politykami Unii. 4.  Na podstawie zidentyfikowanego ryzyka i zdolności, a także planów zarządzania ryzykiem zgodnie z art. 6 oraz uwzględniając podejście zakładające wystąpienie różnorodnych zagrożeń Komisja jest uprawniona do przyjęcia zgodnie z art. 30 aktów delegowanych określających rodzaje zdolności reagowania wymagane w danej sytuacji poza tymi określonymi w ust. 2 niniejszego artykułu oraz do odpowiedniej zmiany składu rescEU. Musi być zapewniona spójność z innymi politykami Unii. Ze względu na szczególnie pilny charakter sytuacji w razie wystąpienia klęski lub katastrofy lub groźby jej wystąpienia, procedura przewidziana w art. 31 ma zastosowanie do aktów delegowanych przyjętych na podstawie niniejszego artykułu. Ze względu na szczególnie pilny charakter sytuacji w razie wystąpienia klęski lub katastrofy lub groźby jej wystąpienia, procedura przewidziana w art. 31 ma zastosowanie do aktów delegowanych przyjętych na podstawie niniejszego artykułu. Poprawka 48 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 7 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 12 – ustęp 5 5.  Komisja określa wymogi jakościowe dotyczące zdolności reagowania stanowiących część rescEU. Wymogi jakościowe opierają się na uznanych międzynarodowych normach, w zakresie, w jakim takie normy już istnieją. 5.  Komisja we współpracy z państwami członkowskimi określa wymogi jakościowe dotyczące zdolności reagowania stanowiących część rescEU. Wymogi jakościowe opierają się na uznanych międzynarodowych normach, w zakresie, w jakim takie normy już istnieją. Poprawka 49 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 7 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 12 – ustęp 7 7.  Zdolności rescEU są udostępniane na potrzeby operacji reagowania w ramach unijnego mechanizmu po złożeniu wniosku o pomoc za pośrednictwem ERCC. Decyzję o ich rozmieszczeniu podejmuje Komisja, która zachowuje dowództwo i kontrolę nad zdolnościami rescEU. 7.  Zdolności rescEU są udostępniane na potrzeby operacji reagowania w ramach unijnego mechanizmu po złożeniu wniosku o pomoc za pośrednictwem ERCC. Decyzję o ich rozmieszczeniu podejmuje Komisja, która zapewnia strategiczną koordynację zdolności rescEU i jest organem odpowiedzialnym za rozmieszczenie, podczas gdy dowództwo i kontrola operacyjna pozostają w rękach właściwych urzędników państwa członkowskiego korzystającego z pomocy. Poprawka 50 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 7 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 12 – ustęp 8 8.  W przypadku rozmieszczenia zdolności Komisja uzgadnia z państwem członkowskim występującym o pomoc kwestie operacyjne związane z rozmieszczeniem zdolności rescEU. Państwo członkowskie występujące o pomoc ułatwia operacyjną koordynację swoich własnych zdolności oraz działań rescEU w trakcie operacji. 8.  W przypadku rozmieszczenia zdolności Komisja za pośrednictwem ERCC uzgadnia z państwem członkowskim występującym o pomoc kwestie operacyjne związane z rozmieszczeniem zdolności rescEU. Państwo członkowskie występujące o pomoc ułatwia operacyjną koordynację swoich własnych zdolności oraz działań rescEU w trakcie operacji. Poprawka 51 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 7 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 12 – ustęp 10 10.  W przypadku pozyskania przez Komisję sprzętu takiego, jak sprzęt do gaszenia pożarów lasów z powietrza w drodze nabycia, leasingu lub najmu, należy: 10.  W przypadku pozyskania przez Komisję sprzętu takiego, jak sprzęt do gaszenia pożarów lasów z powietrza w drodze nabycia, leasingu lub najmu, należy: a)  w przypadku nabycia sprzętu zapewnić zawarcie porozumienia między Komisją a państwem członkowskimi przewidującego rejestrację tego sprzętu w tym państwie członkowskim, a)  w przypadku nabycia sprzętu zapewnić zawarcie porozumienia między Komisją a państwem członkowskimi przewidującego rejestrację tego sprzętu w tym państwie członkowskim, b)  w przypadku leasingu i najmu zapewnić rejestrację sprzętu w państwie członkowskim. b)  w przypadku leasingu i najmu nie nakładać obowiązku rejestracji sprzętu w państwie członkowskim. ba)  powierzyć zarządzanie samolotami komercyjnymi przewoźnikom certyfikowanym przez EASA. Poprawka 52 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 8 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 12 a – ustęp 1 Komisja powiadamia Parlament Europejski i Radę co dwa lata o operacjach i postępach w działaniach wykonywanych na podstawie art. 11 i 12. Komisja powiadamia Parlament Europejski i Radę co roku o operacjach i postępach w działaniach wykonywanych na podstawie art. 11 i 12. Poprawka 53 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 8 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 12 a – ustęp 1 a (nowy) Wśród tych informacji znajduje się przegląd zmian budżetowych i rozwoju kosztów wraz ze szczegółową oceną techniczną i finansową, dokładną informacją o wzroście kosztów i zmianach w zakresie wymaganych zdolności reagowania i ich jakości, o ile takie nastąpiły, oraz o powodach takiego wzrostu lub zmian. Poprawka 54 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 9 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 13 – ustęp 1 – akapit 1 Komisja tworzy sieć podmiotów i instytucji zajmujących się ochroną ludności i zarządzaniem klęskami i katastrofami, które razem z Komisją tworzą unijną sieć wiedzy w zakresie ochrony ludności. Komisja tworzy sieć podmiotów i instytucji zajmujących się ochroną ludności i zarządzaniem klęskami i katastrofami, włącznie z centrami doskonałości, uniwersytetami i naukowcami, którzy razem z Komisją tworzą unijną sieć wiedzy w zakresie ochrony ludności. Komisja uwzględnia przy tym wiedzę fachową dostępną w państwach członkowskich oraz organizacje działające w terenie. Poprawka 55 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 9 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 13 – ustęp 1 – akapit 2 – wprowadzenie Sieć realizuje następujące działania w zakresie szkoleń, ćwiczeń oraz upowszechniania zdobytych doświadczeń i wiedzy, w razie potrzeby ściśle koordynując te działania z właściwymi centrami wiedzy: Sieć – która stara się zapewnić w swej strukturze równowagę płci – realizuje następujące działania w zakresie szkoleń, ćwiczeń oraz upowszechniania zdobytych doświadczeń i wiedzy, w razie potrzeby ściśle koordynując te działania z właściwymi centrami wiedzy: Poprawka 56 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 9 a (nowy) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 13 – ustęp 1 – akapit 2 – litera a 9a)  art. 13 ust. 1 lit. a) otrzymuje brzmienie: a)  utworzenie programu szkoleń dla personelu zajmującego się ochroną ludności oraz zarządzaniem sytuacjami kryzysowymi, który to program ma dotyczyć zapobiegania klęskom i katastrofom, zapewniania gotowości oraz reagowania, oraz zarządzenie takim programem. Program ten obejmuje wspólne kursy oraz system wymiany ekspertów, w ramach którego eksperci mogą być delegowani do innych państw członkowskich. „a) utworzenie programu szkoleń dla personelu zajmującego się ochroną ludności oraz zarządzaniem sytuacjami kryzysowymi, który to program ma dotyczyć zapobiegania klęskom i katastrofom, zapewniania gotowości oraz reagowania, oraz zarządzenie takim programem. Program ten obejmuje wspólne kursy oraz system wymiany ekspertów, w ramach którego eksperci mogą być delegowani do innych państw członkowskich. Nowy Erasmus w zakresie ochrony ludności jest realizowany zgodnie z przepisami i zasadami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 1288/2013*. Program szkoleń ma na celu poprawę koordynacji, zgodności i komplementarności między zdolnościami, o których mowa w art. 9 i art. 11, oraz zwiększenie kompetencji ekspertów, o których mowa w art. 8 lit. d) i f). Erasmus w zakresie ochrony ludności ma również na celu poprawę koordynacji, zgodności i komplementarności między zdolnościami, o których mowa w art. 9, 11 i 12, oraz zwiększenie kompetencji ekspertów, o których mowa w art. 8 lit. d) i f). Erasmus w zakresie ochrony ludności ma także wymiar międzynarodowy zorientowany na wspieranie działań zewnętrznych Unii, w tym odpowiednich celów rozwojowych, dzięki współpracy między państwami członkowskimi i krajami partnerskimi. _______________ *Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające »Erasmus+«: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 50).” Poprawka 57 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 9 b (nowy) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 13 – ustęp 1 – akapit 2 – litera f 9b)   art. 13 ust. 1 lit. f) otrzymuje brzmienie: f)  stymulowanie i zachęcanie do wprowadzania i wykorzystywania odpowiednich nowych technologii do celów unijnego mechanizmu. „f) stymulowanie badań i innowacji oraz zachęcanie do wprowadzania i wykorzystywania odpowiednich nowych technologii do celów unijnego mechanizmu.” Poprawka 58 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 9 c (nowy) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 13 – ustęp 3 a (nowy) 9c)  w art. 13 dodaje się ustęp w brzmieniu: „3a. Komisja zwiększa możliwości szkoleniowe oraz wymianę wiedzy i doświadczeń między unijną siecią wiedzy w zakresie ochrony ludności a organizacjami międzynarodowymi i państwami trzecimi, przyczyniając się w ten sposób do realizacji międzynarodowych zobowiązań dotyczących ograniczenia ryzyka klęsk żywiołowych, zwłaszcza tych wynikających z ram z Sendai.” Poprawka 59 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 11 a (nowy) Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 16 – ustęp 2 11a)  art. 16 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2.   Interwencje objęte zakresem niniejszego artykułu mogą być przeprowadzane jako autonomiczne interwencje pomocowe, albo jako wkład w interwencję kierowaną przez organizację międzynarodową. Koordynowanie operacji przez Unię jest ściśle zintegrowane z całościową koordynacją prowadzoną przez Biuro Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA), i odbywa się z poszanowaniem jego wiodącej roli. „2. Interwencje objęte zakresem niniejszego artykułu mogą być przeprowadzane jako autonomiczne interwencje pomocowe, albo jako wkład w interwencję kierowaną przez organizację międzynarodową. Koordynowanie operacji przez Unię jest ściśle zintegrowane z całościową koordynacją prowadzoną przez Biuro Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA), i odbywa się z poszanowaniem jego wiodącej roli. W przypadku katastrof spowodowanych przez człowieka lub złożonych sytuacji kryzysowych Komisja w porozumieniu z organizacjami humanitarnymi jasno określa zakres interwencji i jej relacje z podmiotami zaangażowanymi w szerzej zakrojone działania humanitarne, zapewniając zgodność z Konsensusem europejskim w sprawie pomocy humanitarnej oraz poszanowanie zasad humanitarnych.” Poprawka 60 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 12 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 19 – ustęp 1 – akapit 2 a (nowy) Środki potrzebne na unijny mechanizm są stopniowo zatwierdzane przez Parlament Europejski i Radę w rocznej procedurze budżetowej, z uwzględnieniem wszystkich środków dostępnych na mocy rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013*, a zwłaszcza instrumentu elastyczności, zgodnie z postanowieniami załącznika I. ____________________ * Rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884). Poprawka 61 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 13 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 20 a – akapit 1 Każdy udział Unii w pomocy lub finansowaniu na mocy niniejszej decyzji jest odpowiednio wyeksponowany, włączając w to odpowiednio wyrazistą ekspozycję symbolu Unii w przypadku zdolności, o których mowa w art. 11, 12 i 21 ust. 2 lit. c). Każdy udział Unii w pomocy lub finansowaniu na mocy niniejszej decyzji jest odpowiednio wyeksponowany, włączając w to odpowiednio wyrazistą ekspozycję symbolu Unii w przypadku zdolności, o których mowa w art. 11, 12 i 21 ust. 2 lit. c). Zostaje opracowana strategia komunikacyjna w celu unaocznienia obywatelom konkretnych rezultatów działań podejmowanych w ramach unijnego mechanizmu. Poprawka 62 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 15 – litera b Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 23 – ustęp 2 a (nowy) 2a.  W przypadku zdolności państw członkowskich, które nie zostały wstępnie zgłoszone do europejskiej puli ochrony ludności, wysokość unijnego wsparcia finansowego na rzecz zasobów transportowych nie przekracza 55 % całkowitych kosztów kwalifikowalnych. Aby kwalifikować się do uzyskania tego rodzaju finansowania, państwa członkowskie zobowiązują się sporządzić rejestr wszystkich dostępnych zdolności wraz z odpowiednimi strukturami zarządzania, z wyjątkiem tych zgłoszonych wstępnie do europejskiej puli ochrony ludności, w zakresie reagowania na klęski i katastrofy o charakterze zdrowotnym, przemysłowym, sejsmicznym lub wulkanicznym, powodzie, pożary lasów, ataki terrorystyczne, chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe. Poprawka 63 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 16 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 26 – ustęp 2 2.  Podejmowane są starania mające na celu osiągnięcie synergii i komplementarności z innymi instrumentami Unii, takimi jak instrumenty wspierające politykę spójności, rozwoju obszarów wiejskich, badań naukowych, zdrowia oraz migracji i bezpieczeństwa. W przypadku reagowania na kryzysy humanitarne w państwach trzecich Komisja zapewnia komplementarność i spójność działań finansowanych na mocy niniejszej decyzji z działaniami finansowanymi na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/96.”; 2.  Podejmowane są starania mające na celu osiągnięcie synergii, komplementarności i większej koordynacji z innymi instrumentami Unii, takimi jak instrumenty wspierające politykę spójności – włącznie z Funduszem Solidarności Unii Europejskiej – a także politykę rozwoju obszarów wiejskich, badań naukowych, zdrowia oraz migracji i bezpieczeństwa, przy czym nie dokonuje się realokacji środków z tych obszarów. W przypadku reagowania na kryzysy humanitarne w państwach trzecich Komisja zapewnia komplementarność i spójność działań finansowanych na mocy niniejszej decyzji z działaniami finansowanymi na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/96, respektując przy tym odrębny i niezależny charakter tych działań i ich finansowania oraz dbając o ich zgodność z Konsensusem europejskim w sprawie pomocy humanitarnej. Poprawka 64 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 18 Decyzja nr 1313/2013/UE Artykuł 32 – ustęp 1 – litera g g)  utworzenie rescEU, zarządzanie nim i utrzymywanie go, zgodnie z art. 12, w tym kryteria podejmowania decyzji o rozmieszczeniu i procedurach operacyjnych; g)  utworzenie rescEU, zarządzanie nim i utrzymywanie go, zgodnie z art. 12, w tym kryteria podejmowania decyzji o rozmieszczeniu, procedury operacyjne i warunki rozmieszczania zdolności rescEU przez państwo członkowskie na szczeblu krajowym, a także związane z tym ustalenia finansowe i inne; Poprawka 65 Wniosek dotyczący decyzji Załącznik I (nowy) Tekst proponowany przez Komisję Poprawka ZAŁĄCZNIK I ORIENTACYJNY PODZIAŁ DODATKOWYCH ŚRODKÓW FINANSOWYCH NA LATA 2018–2020     2018 2019 2020 OGÓŁEM Łączna kwota dodatkowych środków w ramach działu 3* CA 19,157 115,2 122,497 256,854   PA 11 56,56 115,395 182,955 Łączna kwota dodatkowych środków w ramach działu 4* CA 2 2 2,284 6,284   PA 0,8 1,8 2,014 4,614 Łączna kwota dodatkowych środków w ramach działu 3 i 4* CA 21,157 117,2 124,781 263,138   PA 11,8 58,36 117,409 187,569 (kwoty w mln euro) * Całość kwot ma pochodzić z instrumentu elastyczności.

(1) Sprawa została odesłana do komisji właściwej w celu przeprowadzenia negocjacji międzyinstytucjonalnych na podstawie art. 59 ust. 4 akapit czwarty Regulaminu (A8-0180/2018).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie filaru transportowego instrumentu „Łącząc Europę” po 2020 r. (2018/2718(RSP))

P8_TA(2018)0237 RC-B8-0242/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 311, 312 i 323 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014−2020(1) oraz zmieniające rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2017/1123 z dnia 20 czerwca 2017 r.(2),

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie przygotowania powyborczej rewizji wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020: wkład Parlamentu przed wnioskiem Komisji(4),

–  uwzględniając dokument Komisji z dnia 28 czerwca 2017 r. otwierający debatę na temat przyszłości finansów UE (COM(2017)0358),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 października 2017 r. w sprawie dokumentu otwierającego debatę na temat przyszłości finansów UE(5),

–  uwzględniając wniosek Komisji z dnia 14 września 2016 r. dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (UE, Euratom) nr 1311/2013 określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (COM(2016)0604), komunikat Komisji (COM(2016)0603) i dołączony do niego dokument roboczy służb Komisji (SWD(2016)0299),

–  uwzględniając wniosek Komisji z dnia 14 września 2016 r. dotyczący zmiany Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (COM(2016)0606),

–  uwzględniając ratyfikację porozumienia paryskiego przez Parlament Europejski w dniu 4 października 2016 r. oraz przez Radę w dniu 5 października 2016 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 października 2016 r. w sprawie śródokresowej rewizji wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020(6),

–  uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 15 czerwca 2016 r. w sprawie śródokresowego przeglądu wieloletnich ram finansowych(7),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 maja 2018 r. pt. „Nowoczesny budżet Unii, która chroni, wspiera i broni – wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027” (COM(2018)0321),

–  uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 28 marca 2018 r. pt. „Plan działania na rzecz mobilności wojskowej” (JOIN(2018)0005),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 14 lutego 2018 r. w sprawie oceny śródokresowej wdrażania instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) (COM(2018)0066),

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że rozwój i modernizacja infrastruktury transportowej w UE mają nadal dość fragmentaryczny charakter i stanowią duże wyzwanie pod względem możliwości i finansowania, ale mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia zarówno trwałego wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i konkurencyjności, jak i spójności społecznej i terytorialnej w Unii, i w ten sposób przeciwdziałają nierównościom pomiędzy regionami;

B.  mając na uwadze, że instrument „Łącząc Europę” to wspólny, zarządzany centralnie program finansowania mający na celu promowanie rozwoju wysoko wydajnych, zrównoważonych i połączonych sieci transeuropejskich (TEN) w obszarach infrastruktury transportowej, energetycznej i cyfrowej;

C.  mając na uwadze, że przedterminowe zakończenie transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) znacznie przyczyni się do osiągnięcia przez UE celów w zakresie redukcji emisji określonych w porozumieniu klimatycznym z Paryża, do dekarbonizacji gospodarki europejskiej oraz do realizacji celów UE 20-20-20 w dziedzinie polityki energetycznej i klimatycznej; mając na uwadze, że sieć bazowa powinna zostać ukończona do 2030 r. a sieć kompleksowa do 2050 r.;

D.  mając na uwadze, że jeden na dziesięciu Europejczyków pracuje w szeroko rozumianym sektorze transportu, oraz mając na uwadze, że inwestycje w infrastrukturę transportową doprowadzą do powstania nowych miejsc pracy, gdyż szacuje się, że każdy miliard euro zainwestowany w sieć bazową TEN-T pozwoli stworzyć do 20 000 nowych miejsc pracy;

E.  mając na uwadze, że instrument „Łącząc Europę” koncentruje się na ułatwieniu połączeń transgranicznych, tworzeniu węzłów multimodalnych i miejskich oraz na usuwaniu niedoskonałości rynku i wąskich gardeł; mając na uwadze, że instrument „Łącząc Europę” zapewnił realizację projektów, które w przeciwnym razie nie zostałyby zrealizowane, co daje wyraźną unijną wartość dodaną, gdyż sprzyja transnarodowej współpracy i koordynacji;

F.  mając na uwadze, że sektor transportu stanowił największą część budżetu instrumentu „Łącząc Europę” w okresie 2014–2020; mając na uwadze, że udział transportu został podzielony na ogólną pulę środków dla wszystkich państw członkowskich i pulę środków na spójność dostępnych dla państw członkowskich objętych polityką spójności i pochodzących bezpośrednio z Funduszu Spójności;

G.  mając na uwadze, że instrument „Łącząc Europę” jest jednym z najbardziej udanych programów UE, jako że zainteresowanie zaproszeniami do składania wniosków znacznie przekroczyło możliwości finansowania; mając na uwadze, że do końca 2017 r. instrument „Łącząc Europę” – Transport przeznaczył już 21,3 mld EUR w postaci dotacji na projekty TEN-T, co pociągnęło za sobą inwestycje o łącznej wartości 41,6 mld EUR; mając na uwadze, że w 2018 r. zostaną podpisane dodatkowe umowy w sprawie przyznania dotacji w ramach mieszanego zaproszenia do składania wniosków łączącego dotacje z instrumentu „Łącząc Europę” z finansowaniem prywatnym, w tym z Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS); mając na uwadze, że pierwotny budżet w wysokości 1 mld EUR na to zaproszenie do składania wniosków zwiększono w listopadzie 2017 r. o 350 mln EUR w celu wspierania priorytetu „Innowacje i nowe technologie”, zgodnie z celami planu działania dotyczącego paliw alternatywnych;

H.  mając na uwadze, że wprowadzenie zasady „wykorzystaj albo strać” przyczyniło się w znacznym stopniu do sukcesu instrumentu „Łącząc Europę”; mając jednakże na uwadze, że należy przyspieszyć odzyskiwanie środków budżetowych przeznaczonych na projekty, które nie zostały zrealizowane;

I.  mając na uwadze, że instrument „Łącząc Europę” ma na celu przyspieszenie inwestycji w infrastrukturę transportową i innowacji oraz pozyskanie funduszy zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego, przy jednoczesnym zwiększeniu pewności prawa i poszanowaniu zasady neutralności technologicznej;

J.  mając na uwadze, że Komisja ma opublikować w czerwcu 2018 r. wnioski ustawodawcze dotyczące europejskich inwestycji strategicznych, w tym zaktualizowanego instrumentu „Łącząc Europę”;

1.  podkreśla, że inwestowanie w infrastrukturę transportową oznacza inwestowanie w trwały zrównoważony wzrost gospodarczy, spójność, konkurencyjność i zatrudnienie; podkreśla w związku z tym strategiczne znaczenie programu dotyczącego instrumentu „Łącząc Europę” pod względem integracji rynku wewnętrznego, inteligentnej mobilności i możliwości zapewnienia obywatelom przez UE wymiernej wartości dodanej za pośrednictwem tego programu;

2.  podkreśla, że instrument „Łącząc Europę” był, jest i musi pozostać skutecznym i ukierunkowanym instrumentem inwestycji w transeuropejską infrastrukturę w sektorze transportu, energii i usług cyfrowych, a także przyczyniać się do realizacji priorytetów UE w zakresie miejsc pracy, wzrostu gospodarczego i inwestycji, rynku wewnętrznego, unii energetycznej, klimatu i jednolitego rynku cyfrowego;

3.  podkreśla sukces programu dotyczącego instrumentu „Łącząc Europę” na lata 2014–2020 pod względem wysokiej europejskiej wartości dodanej poprzez wspieranie projektów dotyczących połączeń o wymiarze transgranicznym, interoperacyjnym i multimodalnym oraz projektów służących zwiększaniu łączności między wszystkimi rodzajami transportu, w tym na morzu, w portach śródlądowych i na śródlądowych drogach wodnych, nadając priorytetowe znaczenie projektom polegającym na uzupełnianiu brakujących ogniw i usuwaniu wąskich gardeł w celu stworzenia dostępnego dla wszystkich jednolitego europejskiego obszaru transportu i innowacyjnego sektora transportu; wzywa Komisję, aby zwiększyła transgraniczną wartość dodaną węzłów, takich jak porty morskie, a także aby wspierała projekty poprawiające łączność z partnerskimi państwami trzecimi;

4.  uznaje, że korzyści i potencjał unijnych inwestycji w sieć TEN-T można w pełni wykorzystać jedynie po ukończeniu sieci bazowej i sieci kompleksowej; wzywa Komisję, aby pamiętała, że ukończenie budowy tych sieci będzie wymagało znacznych inwestycji, częściowo uzależnionych od ciągłego wsparcia ze strony UE, bez którego istnieje ryzyko, że projekty te utkną w martwym punkcie; podkreśla, że należy utrzymać presję wywieraną w celu ich zakończenia nie później niż, odpowiednio, w 2030 r. i 2050 r., stosując przez cały czas trwania procesu standardy XXI w.;

5.  wzywa Komisję do dopilnowania, by program dotyczący instrumentu „Łącząc Europę” w ramach wniosku dotyczącego wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 opierał się na obecnym programie i na jeszcze większych ambicjach, jeśli chodzi o cele polityki i zasoby finansowe; podkreśla, że konieczne jest przyspieszenie inwestycji w cyfrowe, innowacyjne i zrównoważone projekty transportowe, aby przybliżyć się do przejścia na bardziej ekologiczny, prawdziwie zintegrowany, nowoczesny, dostępny dla wszystkich, bezpieczniejszy i wydajny system transportu;

6.  przyznaje, że udział instrumentu „Łącząc Europę” był decydujący dla uruchomienia większości projektów, zwłaszcza w przypadku projektów dotyczących sieci połączeń na poziomie transgranicznym, krajowym, regionalnym i lokalnym; podkreśla, że instrument „Łącząc Europę” okazał się ważnym katalizatorem inwestycji publicznych i prywatnych; uważa jednak, że należy podjąć dalsze działania w celu uwolnienia jego pełnego potencjału;

7.  wzywa Komisję do rozważenia dalszych sposobów promowania instrumentu „Łącząc Europę” jako instrumentu ukierunkowanego na realizację polityki z konkretnymi celami sektorowymi, co pozwala realizować złożone projekty o transgranicznym lub ogólnounijnym wymiarze interoperacyjności;

8.  uważa, że w kolejnych WRF, w oparciu o szczegółowy przegląd okresu 2014–2020 i konsekwencji złożonego powiązania między instrumentem „Łącząc Europę” a innymi programami i instrumentami finansowymi, takimi jak „Horyzont 2020”, europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne oraz EFIS, a w szczególności uwzględniając efekt substytucji między instrumentem „Łącząc Europę” a EFIS, Komisja powinna jeszcze bardziej wzmocnić i zapewnić komplementarność instrumentu „Łącząc Europę” i innych programów, takich jak „Horizon Europe” i funduszu InvestEU, w celu utrzymania i promowania jasnych celów programu, unikania powielania działań oraz zoptymalizowania zasobów budżetowych;

9.  podkreśla, że za niedopuszczalne uznane zostałyby wszelkie cięcia środków kolejnego instrumentu „Łącząc Europę” na korzyść innych programów, tak jak miało to miejsce w przypadku tego instrumentu na lata 2014–2020 oraz EFIS i Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego; zachęca Komisję do dalszego przyznawania finansowania z instrumentu „Łącząc Europę” w formie dotacji, ponieważ znaczna większość finansowania z tego instrumentu związana jest z projektami przynoszącymi szersze korzyści regionalne i unijne, ale brakuje na nie środków krajowych lub finansowania rynkowego;

10.  dostrzega powodzenie pierwszych wyników mieszanego zaproszenia do składania wniosków ogłoszonego w ramach bieżącego programu CEF; zdecydowanie zachęca w związku z tym Komisję do powtórzenia takich zaproszeń w przyszłości i do dalszego stosowania silniejszego instrumentu „Łącząc Europę” w formie dotacji oraz w połączeniu z instrumentami finansowymi UE i innych podmiotów; zwraca się ponadto do Komisji o znalezienie sposobów skuteczniejszego wspierania udziału współinwestorów prywatnych oraz do państw członkowskich o usunięcie barier legislacyjnych i administracyjnych utrudniających taki proces;

11.  wzywa Komisję do dalszego wspierania synergii na szczeblu projektów między trzema sektorami, gdyż synergia ta jest obecnie ograniczona ze względu na sztywność ram budżetowych w odniesieniu do kwalifikowalności projektów i kwalifikowalności kosztów; nalega, aby Komisja dostosowała infrastrukturę do przyszłych potrzeb czystej i inteligentnej mobilności; oczekuje, że przyszłe wytyczne polityki sektorowej i instrument „Łącząc Europę” staną się bardziej elastyczne, aby ułatwiać synergie i lepiej reagować na rozwój nowych technologii i priorytety, takie jak cyfryzacja, a jednocześnie przyspieszyć tworzenie gospodarki niskoemisyjnej i stawić czoła wspólnym wyzwaniom społecznym, takim jak cyberbezpieczeństwo;

12.  podkreśla znaczenie zarządzania bezpośredniego dla celów związanych z zapewnianiem wspólnych procedur we wszystkich trzech sektorach, szybkiego przydzielania funduszy i bardzo rzetelnego wykonania budżetu; wskazuje, że bezpośrednie zarządzanie dotacjami z instrumentu „Łącząc Europę” okazało się bardzo wydajne dzięki mocnej sekwencji projektów i konkurencyjnej procedurze wyboru, koncentracji na celach polityki UE, skoordynowanemu wdrażaniu i pełnemu zaangażowaniu państw członkowskich; uznaje kluczową rolę Agencji Wykonawczej ds. Innowacyjności i Sieci w sukcesie instrumentu „Łącząc Europę” dzięki optymalizacji budżetu, a w szczególności dzięki jego elastyczności w szybkim przekierowywaniu niewykorzystanych środków z jednych działań na finansowanie innych; domaga się wzmocnienia Agencji Wykonawczej ds. Innowacyjności i Sieci, żeby zapewnić właściwe wykorzystanie środków UE;

13.  popiera stosowanie zasady „wykorzystaj albo strać” w zarządzaniu instrumentem „Łącząc Europę”; jednocześnie nalega na utrzymanie możliwości ponownego wykorzystywania zobowiązań w przypadkach, w których projekty nie są realizowane zgodnie z planem, aby zwiększyć efektywność instrumentu;

14.  zdaje sobie sprawę, jak złożone jest zgłoszenie projektu, zwłaszcza w przypadku dużej infrastruktury transportowej, oraz jak ważne jest udzielanie pomocy technicznej, np. za pośrednictwem działań wspierających w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, w szczególności na rzecz państw członkowskich objętych polityką spójności, w celu promowania kwalifikowalności zaawansowanych projektów i projektów wysokiej jakości; wzywa Komisję do dalszego udzielania tego typu pomocy i do ponownego zastanowienia się nad kryteriami oceny, które sprzyjałyby jaśniejszemu określaniu wartości dodanej projektów; zwraca się ponadto do Komisji o podjęcie dalszych kroków w celu znacznego uproszczenia wymogów administracyjnych nie tylko w przypadku niewielkich dotacji oraz w celu dostosowania pomocy technicznej udzielanej wnioskodawcom zgłaszającym mniejsze projekty;

15.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w programie na lata 2014–2020 z Funduszu Spójności przesunięto kwotę 11,3 mld EUR do puli środków filaru transportowego instrumentu „Łącząc Europę”, i zwraca uwagę na wyjątkowy sukces zaproszeń do składania wniosków w dziedzinie spójności;

16.  zauważa propozycję Komisji, by przeznaczyć 42 265 mln EUR na instrument „Łącząc Europę” w latach 2021–2027, w tym 7 675 mln EUR na projekty w dziedzinie energetyki i 2 662 mln EUR (obydwie kwoty w cenach stałych) na projekty telekomunikacyjne i cyfrowe; wyraża jednak ubolewanie, że w cenach stałych przydział środków dla filaru transportowego instrumentu „Łącząc Europę” wynosi 11 384 mln EUR, a wkład z Funduszu Spójności – 10 000 mln EUR, co stanowi cięcia odpowiednio o 12 % i 13 %; zauważa i nie może zaakceptować faktu, że fundusze przeznaczone na filar transportowy są jedynymi, które zostały zmniejszone; podkreśla, że brak jest zgodności między wyzwaniami, przed jakimi stoi sektor transportu na rynku wewnętrznym, i sukcesem instrumentu „Łącząc Europę” a zmniejszeniem puli środków finansowych przeznaczonych na transport, i zwraca się do Komisji o ponowne rozważenie zaproponowanej kwoty;

17.  uważa, że w celu utrzymania wysokiego poziomu wiarygodności i atrakcyjności programu dotyczącego instrumentu „Łącząc Europę” dla inwestorów należy zwiększyć jego możliwości finansowe w kolejnych wieloletnich ramach finansowych; podkreśla, że niewystarczający budżet na transport naraziłby na szwank zakończenie tworzenia sieci TEN-T oraz że w rzeczywistości obniżyłoby to wartość poczynionych już inwestycji ze środków publicznych;

18.  podkreśla ponadto, że pula środków finansowych przeznaczonych na spójność ma silny wymiar regionalny, odpowiadający potrzebom lokalnym, oraz posiada kluczowe znaczenie dla ukończenia sieci bazowej w państwach członkowskich objętych polityką spójności i w związku z tym dla spójności terytorialnej UE; zauważa, że inwestycje w infrastrukturę transportową UE, jeżeli zostaną zrealizowane z udziałem Funduszu Spójności, powinny pozostać dobrze wyważonym połączeniem centralnie i wspólnie zarządzanych źródeł finansowania; podkreśla, że kwota przyznana w ramach zarządzania bezpośredniego ramami instrumentu „Łącząc Europę” z Funduszu Spójności w kolejnych wieloletnich ramach finansowych na lata 2021–2027 musi pozostać przynajmniej na tym samym poziomie co w poprzednich wieloletnich ramach finansowych na lata 2014–2020 oraz że kwota ta musi być wystarczająca do ukończenia, w okresie obowiązywania następnych wieloletnich ramach finansowych na lata 2021–2027, projektów finansowanych z przydziałów przyznanych z Funduszu Spójności w ramach obecnego instrumentu „Łącząc Europę”;

19.  przypomina, że ukończenie transportowej sieci bazowej w UE i realizacja priorytetów polityki będą nadal wymagać udziału zainteresowanych obywateli i podmiotów w procesie decyzyjnym, przejrzystości w ocenie i monitorowaniu środowiskowej i finansowej realizacji projektów, poprawy integracji modalnej oraz promowania operacji współmodalnych;

20.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by utrzymały zaangażowanie w realizację głównych celów politycznych instrumentu „Łącząc Europę” w sektorze transportu: do 2030 r. – ukończenie sieci bazowej TEN-T, w tym wdrożenie jednolitego europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji (SESAR), autostrad morskich (MoS) i europejskiego systemu zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS), oraz przejście na czystą, konkurencyjną, innowacyjną i połączoną mobilność obejmującą szkielet unijnej infrastruktury ładowania paliw alternatywnych do 2025 r.; postępy na drodze do ukończenia kompleksowej sieci TEN-T do 2050 r.;

21.  podkreśla konieczność większego skupienia się na inteligentnych projektach horyzontalnych; zwraca się zatem do Komisji o rozważenie ustanowienia konkretnych, specjalnych i międzynarodowych inicjatyw w celu przyspieszenia i zapewnienia prawidłowego wdrażania priorytetów horyzontalnych takich jak ERTMS dzięki przyciąganiu inwestycji prywatnych, a częściowo przez łączenie dotacji i instrumentów finansowych;

22.  przypomina, w kontekście sektora transportu, że ważne jest skupienie się na połączeniach multimodalnych i transgranicznych, rozwiązaniach cyfrowych, zmianie rodzaju transportu i bardziej zrównoważonym transporcie; uważa, że w ramach aktualizacji instrumentu „Łącząc Europę” należy również w sposób priorytetowy potraktować bardziej bezpośrednie połączenia między siecią bazową a kompleksową; uważa, że cele te powinny znaleźć to odzwierciedlenie w wykazach wstępnie określonych projektów, które znajdą się w następnym rozporządzeniu w sprawie instrumentu „Łącząc Europę”;

23.  uznaje, że sektor transportu powinien w pełni korzystać z możliwości oferowanych przez technologie cyfrowe i innowacyjne, oraz stwierdza, że nowa i innowacyjna infrastruktura transportowa jest zawsze bardziej atrakcyjna dla inwestorów, zwłaszcza z sektora prywatnego; niemniej zwraca uwagę, że istniejąca infrastruktura pozostaje filarem unijnej sieci, oraz podkreśla pilną potrzebę zwiększenia inwestycji w utrzymanie istniejącej infrastruktury; w związku z tym wzywa Komisję do zapewnienia atrakcyjności modernizacji lub unowocześnienia istniejącej infrastruktury poprzez bardzo ambitne podejście do kwestii innowacji;

24.  wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na regiony najbardziej oddalone, o których mowa w art. 349 TFUE, przez wydłużenie sieci bazowej portów, aby poprawić połączenia w obrębie ich akwenów geograficznych, między samymi regionami, z kontynentem i z państwami trzecimi; uważa, że regiony najbardziej oddalone powinny korzystać z współfinansowania w wysokości do 85 % na wszystkie rodzaje transportu, aby usprawnić ich dostęp do zaproszeń do składania wniosków oraz aby utworzyć regularne połączenia morskie między tymi regionami i obszarami położonymi na kontynencie; wzywa Komisję do rozważenia ogłoszenia odrębnego zaproszenia do składania wniosków dla regionów najbardziej oddalonych, a także do rozważenia przyznania środków na technologie innowacyjne regionalnym portom lotniczym w regionach najbardziej oddalonych, aby zapewnić bezpieczeństwo i utrzymanie infrastruktury lotnisk;

25.  z zadowoleniem przyjmuje cele określone we wspólnym komunikacie w sprawie planu działania na rzecz mobilności wojskowej pod względem zarówno poprawy infrastruktury, jak i ułatwiania synergii; wzywa Komisję, aby wykorzystywała instrument „Łącząc Europę” do wspierania rozwoju infrastruktury obrony cywilnej podwójnego zastosowania wzdłuż sieci TEN-T;

26.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji oraz państwom członkowskim.

(1) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884. (2) Dz.U. L 163 z 24.6.2017, s. 1. (3) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1. (4) Dz.U. C 101 z 16.3.2018, s. 64. (5) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0401. (6) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0412. (7) Dz.U. C 17 z 18.1.2017, s. 20.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie sytuacji w Nikaragui (2018/2711(RSP))

P8_TA(2018)0238 RC-B8-0244/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Nikaragui, w szczególności z dnia 18 grudnia 2008 r.(1), 26 listopada 2009 r.(2) i 16 lutego 2017 r.(3),

–  uwzględniając układ o stowarzyszeniu między UE a Ameryką Środkową z 2012 r.,

–  uwzględniając krajowy dokument strategiczny UE i wieloletni program orientacyjny na lata 2014–2020 w sprawie Nikaragui,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka z czerwca 2004 r.,

–   uwzględniając konstytucję Nikaragui,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznik wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 19 listopada 2016 r. w sprawie ostatecznych wyników wyborów w Nikaragui,

–  uwzględniając oświadczenia rzecznik wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel z dnia 22 kwietnia 2018 r. i 15 maja 2018 r. w sprawie Nikaragui,

–  uwzględniając komunikat prasowy Biura Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka (OHCHR) z dnia 27 kwietnia 2018 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Nikaragui,

–  uwzględniając wizytę Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka (IACHR) w dniach 17–21 maja 2018 r. w celu zbadania sytuacji w Nikaragui oraz wydane przez nią wstępne oświadczenie z dnia 21 maja 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznik Biura ONZ ds. Praw Człowieka Liz Throssell z dnia 20 kwietnia 2018 r. w sprawie przemocy stosowanej w trakcie protestów w Nikaragui,

–  uwzględniając komunikat prasowy Organizacji Państw Amerykańskich (OPA) z dnia 14 maja 2018 r. w sprawie wizyty w celu zbadania sytuacji w Nikaragui,

–  uwzględniając sprawozdanie Sekretariatu Generalnego OPA z dnia 20 stycznia 2017 r. w sprawie Nikaragui i wydane przez niego oświadczenie z dnia 22 kwietnia 2018 r. potępiające przemoc w Nikaragui,

–  uwzględniając komunikaty Konferencji Episkopatu Nikaragui, zwłaszcza ostatni z dnia 23 maja 2018 r.,

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że według doniesień co najmniej 84 osoby poniosły śmierć, ponad 860 zostało rannych, a ponad 400 aresztowano w związku z pokojowymi protestami studenckimi, które rozpoczęły się w dniu 18 kwietnia 2018 r. jako sprzeciw wobec reform systemu zabezpieczenia społecznego zapowiedzianych przez prezydenta Daniela Ortegę; mając na uwadze, że większość ofiar nosiła ślady ran postrzałowych na głowie, szyi, klatce piersiowej lub brzuchu, co zdecydowanie sugeruje egzekucje pozasądowe; mając na uwadze, że władze Nikaragui otwarcie napiętnowały demonstrantów, nazywając ich „wandalami” i oskarżając ich o „manipulację polityczną”;

B.  mając na uwadze, że w dniu 23 kwietnia 2018 r. D. Ortega poinformował o unieważnieniu reformy systemu zabezpieczenia społecznego, lecz demonstracje przekształciły się w szersze i nieustanne protesty i apele o utworzenie rządu tymczasowego i przywrócenie porządku demokratycznego; mając na uwadze inne źródła niezadowolenia i otwartego konfliktu, takie jak gwałtowny wzrost nastawionej na eksport działalności wydobywczej;

C.  mając na uwadze, że w dniu 20 kwietnia 2018 r. oddziały pacyfikujące i grupa członków Sandinistowskiego Narodowego Frontu Wyzwolenia zupełnie bezkarnie i w porozumieniu z policją oraz za jej zgodą zaatakowały 600 studentów znajdujących się w katedrze metropolitalnej w Managui; mając na uwadze, że IACHR udokumentowała ataki na cztery kampusy uniwersyteckie (UCA, UPOLI, UNA i UNAN);

D.   mając na uwadze, że duża liczba ofiar śmiertelnych jest dowodem na stosowane przez władze państwowe brutalne represje, stanowiące naruszenie zasad konieczności i proporcjonalności obowiązujących na mocy prawa międzynarodowego i międzynarodowych norm określających ograniczenia użycia siły; mając na uwadze, że szefowa policji Nikaragui Aminta Granera złożyła dymisję ze względu na nadużywanie przemocy;

E.  mając na uwadze, że media relacjonujące protesty zostały bezprawnie zamknięte przez rząd, a dziennikarze, którzy wyrażali jakikolwiek sprzeciw, są zastraszani i przetrzymywani; mając na uwadze, że ograniczanie przez władze nikaraguańskie wolności słowa i prześladowanie przywódców opozycji zostały potępione jako atak na wolności obywatelskie; mając na uwadze, że dziennikarz Angel Gahona został zastrzelony w trakcie transmisji na żywo;

F.   mając na uwadze, że organizacje praw człowieka odnotowały wiele skarg na brak opieki lekarskiej dla rannych demonstrantów w szpitalach publicznych;

G.   mając na uwadze, że w dniu 27 kwietnia 2018 r. przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Gustavo Porras zapowiedział utworzenie Komisji Prawdy w celu wyjaśnienia przebiegu protestów; mając na uwadze, że w dniu 6 maja 2018 r. rada siedmiu prawodawców – pięciu z nich należy do partii prezydenta Ortegi – wybrała pięciu członków komisji, a Zgromadzenie Narodowe ratyfikowało ich powołanie;

H.  mając na uwadze, że w dniach 17–21 maja 2018 r. wizytę w Nikaragui złożyła IACHR; mając na uwadze, że udokumentowała ona przypadki nielegalnych i arbitralnych aresztowań, stosowania tortur oraz okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania, cenzury i ataków na prasę, a także inne formy zastraszania, takie jak groźby, nękanie i prześladowania mające na celu stłumienie protestów i utrudnienie udziału w nich obywateli;

I.  mając na uwadze, że rozpoczęty w dniu 16 maja 2018 r. dialog między D. Ortegą a nikaraguańską opozycją i grupami społeczeństwa obywatelskiego, w którym pośredniczył Kościół katolicki, nie doprowadził do znalezienia rozwiązania umożliwiającego wyjście z kryzysu i został zawieszony, ponieważ negocjatorzy rządowi odmówili omówienia 40-punktowego planu przedstawionego przez mediatorów, który obejmował plan działania na rzecz demokratycznych wyborów, w tym reformy ordynacji wyborczej, przyspieszenie wyborów oraz zakaz ponownego wyboru na urząd prezydenta; mając na uwadze, że zasugerowano powołanie wspólnego komitetu złożonego z sześciu osób – trzech przedstawicieli rządu i trzech przedstawicieli platformy „Alianza Cívica por la Justicia y la Democracia”;

J.  mając na uwadze, że od 2007 r. D. Ortega był trzykrotnie wybierany na prezydenta, mimo że konstytucja Nikaragui zakazuje następujących po sobie reelekcji, co świadczy o korupcji i autorytaryzmie, w których pogrążyło się państwo; mając na uwadze, że wybory w 2011 r. i 2016 r. zostały ostro skrytykowane przez instytucje UE i OPA za nieprawidłowości, gdyż przeprowadzono je bez obecności obserwatorów z tych organizacji, ani też jakichkolwiek innych wiarygodnych międzynarodowych obserwatorów;

K.  mając na uwadze, że jednym z największych wyzwań jest nadal korupcja w sektorze publicznym, w tym korupcja, w którą zamieszani są krewni D. Ortegi; mając na uwadze powszechne przekupywanie urzędników publicznych, bezprawne zajmowanie majątku i arbitralne szacowanie wartości mienia przez organy celne i podatkowe; mając na uwadze, że wyrażono uzasadnione zaniepokojenie nepotyzmem w organach rządu Nikaragui; mając na uwadze, że grupy działające na rzecz praw człowieka donoszą o stopniowej koncentracji władzy, która jest konsekwencją rządów jednopartyjnych i osłabiania instytucji;

L.  mając na uwadze, że w ostatniej dekadzie w Nikaragui demokracja i praworządność zaczęły przeżywać kryzys; mając na uwadze, że rozwój i umacnianie demokracji i praworządności oraz poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności musi być nieodłącznym elementem polityki zewnętrznej UE, w tym układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską a krajami Ameryki Środkowej z 2012 r.;

1.  potępia brutalne represje i zastraszanie pokojowych demonstrantów w Nikaragui, którzy protestują przeciwko reformie systemu zabezpieczenia społecznego, co pociągnęło za sobą wiele ofiar śmiertelnych, zaginięć i arbitralnych aresztowań dokonywanych przez władze nikaraguańskie, siły zbrojne, policję i prorządowe bojówki; przypomina siłom bezpieczeństwa w Nikaragui o ich nadrzędnym obowiązku, jakim jest ochrona obywateli przed przemocą;

2.  składa kondolencje i wyrazy współczucia rodzinom wszystkich ofiar zabitych i rannych podczas demonstracji;

3.  apeluje do władz nikaraguańskich o zaprzestanie wszelkich aktów przemocy wobec osób korzystających z prawa do wolności wypowiedzi i wolności zgromadzeń; apeluje także do demonstrantów i organizacji społeczeństwa obywatelskiego przewodzących protestom o nieuciekanie się do przemocy podczas korzystania z przysługujących praw; zwraca się do władz Nikaragui o uwolnienie wszystkich arbitralnie zatrzymanych osób, zadośćuczynienie poszkodowanym członkom rodzin oraz udzielenie gwarancji, że nie zostanie wobec nich wszczęte postępowanie karne; wzywa organy państwowe, by powstrzymały się od publicznych oświadczeń, które stygmatyzują demonstrantów, obrońców praw człowieka i dziennikarzy, oraz od wykorzystywania mediów państwowych do prowadzenia kampanii publicznych mogących zachęcać do przemocy;

4.  wzywa władze Nikaragui do bezzwłocznego umożliwienia międzynarodowego, niezależnego i przejrzystego dochodzenia w celu postawienia przed sądem osób odpowiedzialnych za represje i ofiary śmiertelne podczas protestów; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wizytę IACHR w Nikaragui i wyraża zaniepokojenie z powodu wniosków zawartych w sprawozdaniu wstępnym; wzywa społeczność międzynarodową do odegrania aktywnej roli w pociąganiu sprawców do odpowiedzialności;

5.  zwraca się do rządu Nikaragui o uznanie i wzmocnienie uprawnień komisji ds. monitorowania wdrażania zaleceń przedstawionych przez IACHR, oraz o przygotowanie kalendarza nowych wizyt; domaga się stworzenia publicznego rejestru przyjęć do szpitala, o co apeluje IACHR;

6.  zwraca się do władz Nikaragui o zapewnienie wszystkim podmiotom w społeczeństwie, w tym opozycji, dziennikarzom oraz obrońcom praw człowieka, m.in. ekologom i przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego, wystarczającej przestrzeni do swobodnego działania, zgodnie z prawem międzynarodowym, w celu przygotowania gruntu pod rozmowy z udziałem wszystkich skonfliktowanych stron na temat sytuacji w Nikaragui oraz przestrzegania praw człowieka w tym kraju; przypomina, że pełny udział członków opozycji, zapewnienie bezstronności wymiaru sprawiedliwości, położenie kresu bezkarności i pluralizm mediów mają zasadnicze znaczenie dla przywrócenia porządku demokratycznego w tym kraju;

7.   ubolewa nad naruszaniem wolności mediów w Nikaragui, zarówno przed protestami, jak i w ich trakcie; uważa, że zajęcie środków masowego przekazu przez władze podczas protestów jest niedopuszczalne; apeluje do rządu o przywrócenie całkowitej wolności mediów oraz wolności wypowiedzi w całym kraju, a także o położenie kresu prześladowaniom dziennikarzy;

8.   odnotowuje niedawne rozpoczęcie dialogu narodowego i ustanowienie Komisji Prawdy, w której muszą znaleźć się przedstawiciele niezależnych podmiotów krajowych ze wszystkich sektorów, a także podmiotów międzynarodowych; ubolewa nad niepowodzeniem pierwszej rundy dialogu narodowego w rezultacie ograniczeń narzuconych przez rząd Nikaragui i wyraża nadzieję, że niedawne wznowienie dialogu stanie się okazją do rozwiązania kryzysu i położenia kresu przemocy; podkreśla, że dialog powinien się toczyć bez przemocy i represji, z poszanowaniem prawa i konstytucji oraz zasady, że wszelkie zmiany w prawie powinny być dokonywane zgodnie z przewidzianymi w nim procedurami;

9.  potępia nielegalne działania podjęte z naruszeniem zasad regulujących system sądowy, które doprowadziły do zmiany konstytucji i usunięcia ograniczeń kadencji prezydenckiej, pozwalając tym samym na nieprzerwane sprawowanie urzędu prezydenta przez D. Ortegę, co stanowi wyraźne naruszenie prawa do demokratycznych wyborów; podkreśla potrzebę budowania silnych instytucji demokratycznych, wolności zgromadzeń i pluralizmu politycznego; wzywa w związku z tym do reformy ordynacji wyborczej w celu przeprowadzenia uczciwych, przejrzystych i wiarygodnych wyborów z poszanowaniem międzynarodowych standardów, jako sposobu na rozwiązanie kryzysu politycznego;

10.  wzywa władze do walki z szerzącą się w nikaraguańskich kręgach politycznych korupcją, która osłabia funkcjonowanie wszystkich instytucji państwowych i ogranicza inwestycje zagraniczne; wzywa do wdrożenia przepisów antykorupcyjnych w Nikaragui, w tym dotyczących łapownictwa, nadużywania władzy i drobnych gratyfikacji; jest zaniepokojony związkami między prezydentem D. Ortegą i innymi konfliktami w regionie; wzywa władze Nikaragui, by podpisały i ratyfikowały rzymski statut Międzynarodowego Trybunału Karnego;

11.  zauważa, że w świetle układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską a krajami Ameryki Środkowej należy przypomnieć Nikaragui o konieczności przestrzegania zasad praworządności i demokracji oraz praw człowieka, o których mowa jest w klauzuli praw człowieka, którą ujęto w układzie; apeluje do UE o monitorowanie sytuacji, a w razie potrzeby o przenalizowanie potencjalnie niezbędnych działań; ostrzega przed potencjalnymi poważnymi politycznymi, ekonomicznymi i inwestycyjnymi konsekwencjami łamania praw człowieka;

12.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Państw Amerykańskich, Euro-Latynoamerykańskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu, Parlamentowi Środkowoamerykańskiemu, Grupie z Limy, a także rządowi i parlamentowi Republiki Nikaragui.

(1) Dz.U. C 45 E z 23.2.2010, s. 89. (2) Dz.U. C 285 E z 21.10.2010, s. 74. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0043.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie wdrożenia wspólnego dokumentu roboczego służb (SWD(2015)0182) pt. „Równość płci i wzmocnienie pozycji kobiet: odmiana losu dziewcząt i kobiet w kontekście stosunków zewnętrznych UE w latach 2016–2020” (2017/2012(INI))

P8_TA(2018)0239 A8-0167/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Konwencję Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 18 grudnia 1979 r. w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (konwencja CEDAW),

–  uwzględniając Konwencję w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi (Seria Traktatów Rady Europy nr 197) i Konwencję o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych (Seria Traktatów Rady Europy nr 201),

–  uwzględniając Konwencję Rady Europy z dnia 11 maja 2011 r. w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (konwencja stambulska),

–  uwzględniając raport Funduszu Ludnościowego ONZ (UNFPA) z 2012 r. pt. „Marrying Too Young – End Child Marriage” [Zbyt młode, by zawierać małżeństwa – położyć kres dziecięcym małżeństwom],

–  uwzględniając deklarację pekińską i pekińską platformę działania z 1995 r. przyjęte na Czwartej Światowej Konferencji w sprawie Kobiet oraz rezultaty konferencji przeglądowych,

–  uwzględniając program działań Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju oraz rezultaty konferencji przeglądowych,

–  uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 z 2000 r., nr 1820 z 2009 r., nr 1888 z 2009 r., nr 1889 z 2010 r., nr 1960 z 2011 r., nr 2106 z 2013 r., nr 2122 z 2013 r. i nr 2242 z 2015 r. w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa,

–  uwzględniając program działań z Addis Abeby z lipca 2015 r. przyjęty na Trzeciej Międzynarodowej Konferencji Finansowania Rozwoju,

–  uwzględniając agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, przyjętą we wrześniu 2015 r., która weszła w życie 1 stycznia 2016 r., a zwłaszcza cele zrównoważonego rozwoju nr 1, 5, 8 i 10,

–  uwzględniając inicjatywę UE-ONZ Spotlight,

–  uwzględniając art. 2 i art. 3 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 8 i 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając unijny plan działania w sprawie równości płci na lata 2010–2015 (GAP I),

–  uwzględniając europejski pakt na rzecz równości płci (2011–2020) przyjęty przez Radę dnia 7 marca 2011 r.,

–  uwzględniając opublikowany przez Komisję komunikat z dnia 21 września 2010 r. pt. „Strategia na rzecz równości kobiet i mężczyzn” 2010–2015 (COM(2010)0491),

–  uwzględniając skierowany do Parlamentu Europejskiego i Rady wspólny komunikat Komisji Europejskiej i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z dnia 28 kwietnia 2015 r. zatytułowany „Plan działania dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2015–2019: »Prawa człowieka jako centralny element działań UE«” (JOIN(2015)0016),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 26 maja 2015 r. w sprawie płci w kontekście rozwoju,

–  uwzględniając unijny plan działania w sprawie równości płci na lata 2016–2020 (GAP II) przyjęty przez Radę Unii Europejskiej w dniu 26 października 2015 r. oraz roczne sprawozdanie z jego realizacji za rok 2016 opublikowane w dniu 29 sierpnia 2017 r. przez Komisję Europejską i Wysokiego Przedstawiciela;

–  uwzględniając dokument Komisji zatytułowany „Strategic engagement for gender equality 2016–2019” [Strategiczne zaangażowanie na rzecz równouprawnienia płci na lata 2016–2019] z dnia 3 grudnia 2015 r.,

–  uwzględniając globalną strategię UE na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, opublikowaną w czerwcu 2016 r.,

–  uwzględniając art. 208 TFUE ustanawiający zasadę spójności polityki na rzecz rozwoju, zgodnie z którą przy realizacji polityk, które mogłyby mieć wpływ na kraje rozwijające się, należy brać pod uwagę cele współpracy na rzecz rozwoju,

–  uwzględniając nowy Europejski konsensus w sprawie rozwoju,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 października 2015 r. w sprawie odnowienia planu działania UE w zakresie równości płci i wzmacniania pozycji kobiet w kontekście rozwoju(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie przeglądu Konsensusu europejskiego w sprawie rozwoju(2),

–  uwzględniając ocenę wdrożenia w Europie unijnego planu działania w sprawie równości płci na lata 2016–2020, opublikowaną w październiku 2017 r. przez Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego,

–  uwzględniając sprawozdanie organizacji COC Nederland dotyczące wdrażania wytycznych odnoszących się do osób LGBTI(3),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając wspólne posiedzenia Komisji Rozwoju oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia zorganizowane na podstawie art. 55 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju i Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz opinię Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0167/2018),

A.  mając na uwadze, że zasada równości kobiet i mężczyzn jest podstawową wartością UE i jest zapisana w Traktatach UE i Karcie praw podstawowych, dlatego uwzględnianie aspektu płci powinno być stosowane we wszystkich działaniach i strategiach politycznych UE i włączane do nich, tak by zapewnić równouprawnienie w praktyce i osiągnąć zrównoważony rozwój; mając na uwadze, że równość płci i wzmocnienie pozycji kobiet stanowią warunek osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju wyznaczonych na okres po roku 2015, a także odrębną kwestię z dziedziny praw człowieka, którą należy podejmować bez względu na to, czy przynosi korzyści z perspektywy rozwoju i wzrostu gospodarczego;

B.  mając na uwadze, że piąty cel zrównoważonego rozwoju dotyczy osiągnięcia równości płci oraz wzmocnienia pozycji wszystkich kobiet i dziewcząt na świecie, oraz mając na uwadze, że cel ten musi być kompleksowo uwzględniony w całej agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, aby osiągnąć postępy w odniesieniu do wszystkich celów zrównoważonego rozwoju i powiązanych założeń;

C.  mając na uwadze, że strategia na rzecz rozwoju może być skuteczna jedynie wówczas, gdy kobiety i dziewczęta odgrywają w niej kluczową rolę;

D.  mając na uwadze, że pierwotny plan działania w sprawie równości płci na lata 2010–2015 (GAP I) pozwolił na poczynienie pewnych postępów, ale naznaczony był szeregiem niedociągnięć: jego zakres był wąski, nie uwzględniono w nim sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci, delegatury UE miały słabą wiedzę na temat ram działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn, brakowało zaangażowania ze strony unijnych przywódców oraz architektury instytucjonalnej i zachęt motywujących i odpowiednio wspierających pracowników;

E.  mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 8 października 2015 r. Parlament wezwał do usunięcia tych niedociągnięć i dokonania szeregu innych zmian, w tym do poszerzenia zakresu GAP i zwiększenia odpowiedzialności kadry kierowniczej za równość płci;

F.  mając na uwadze, że w 2018 r. przypada siedemdziesiąta rocznica przyjęcia Powszechnej deklaracji praw człowieka i że zasada równości jest centralnym elementem koncepcji praw człowieka zawartej w karcie ONZ z 1945 r., która stanowi, że należy zapewnić poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności dla wszystkich „bez względu na różnicę rasy, płci, języka lub wyznania”;

G.  mając na uwadze, że drugi plan działania w sprawie równości płci na lata 2016–2020 (GAP II) został oparty na zaleceniach Parlamentu i skupił się na zmianie kultury instytucjonalnej UE w siedzibie głównej i delegaturach, by doprowadzić do systemowej zmiany unijnego podejścia w kwestii płci, oraz na odmianie losu dziewcząt i kobiet w kontekście czterech kluczowych obszarów;

H.  mając na uwadze, że czterema kluczowymi obszarami GAP II są: zagwarantowanie integralności cielesnej i psychicznej kobiet i dziewcząt; wspieranie praw gospodarczych i społecznych i wzmocnienie pozycji dziewcząt i kobiet; wzmocnienie głosu i zwiększenie aktywności dziewcząt i kobiet; oraz aspekt horyzontalny dotyczący zmiany kultury instytucjonalnej służb Komisji i ESDZ, aby skuteczniej wypełniać zobowiązania UE;

I.  mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 3 października 2017 r. w sprawie stawienia czoła kurczeniu się przestrzeni działania społeczeństwa obywatelskiego w krajach rozwijających się(4) Parlament podkreśla duże znaczenie promowania równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet za pośrednictwem stosunków zewnętrznych UE;

J.  mając na uwadze, że trudno jest określić budżet przeznaczany na działania na rzecz równouprawnienia płci, ponieważ uwzględnianie aspektu płci nie jest jeszcze stałym elementem wszystkich przydziałów środków budżetowych oraz decyzji o wydatkach w ramach metodyki sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci; mając na uwadze, że według Komisji zobowiązania finansowe UE na rzecz równości płci wzrosły, podczas gdy zdolności zasobów ludzkich Komisji i ESDZ do sprostania powiązanym rosnącym nakładom pracy nie zwiększyły się;

K.  mając na uwadze, że udział kobiet w działalności gospodarczej jest niezbędny do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i wzrostu gospodarczego;

L.  mając na uwadze, że kwestia równości płci nie jest zazwyczaj uwzględniana w systemach monitorowania i procesach oceny programów i projektów, oraz mając na uwadze, że analiza kwestii związanych z płcią bardzo rzadko jest wykorzystywana przy przygotowywaniu celów, programów, projektów i dialogu na szczeblu krajowym;

M.  mając na uwadze, że rok po przyjęciu GAP II jest jeszcze za wcześnie na dokonanie pełnej oceny jego skutków; mając na uwadze, że zaleca się zachowanie co najmniej trzyletniego odstępu między interwencją polityczną lub wdrożeniem polityki a przystąpieniem do oceny działań UE; przypominając, że celem niniejszej rezolucji nie jest zatem rozważanie celów GAP II, ale przyjrzenie się temu, w jaki sposób realizowano te cele w pierwszym roku, i zalecenie działań na rzecz poprawy realizacji planu w kolejnych latach;

N.  mając na uwadze, że Konwencja o prawach dziecka została podpisana przez 195 krajów, ma charakter wiążący prawnie oraz jest ważnym instrumentem służącym przeciwdziałaniu zagrożeniom, na które narażone są dziewczęta, a także uwzględniającym fakt, że potrzebują one szczególnej ochrony i opieki;

O.  mając na uwadze bardzo niepokojące przywrócenie i rozszerzenie stosowania strategii meksykańskiej (ang. Mexico City Policy), nazywanej też zasadą globalnego knebla, która polega na odcięciu organizacji świadczących dziewczętom i kobietom usługi w dziedzinie planowania rodziny oraz zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego od pomocy udzielanej przez Stany Zjednoczone na rzecz ochrony zdrowia na świecie; mając na uwadze, że będzie to miało wpływ na programy w dziedzinie HIV/AIDS, zdrowia matek i dzieci, działań podejmowanych w odpowiedzi na występowanie wirusa Zika oraz w innych obszarach związanych ze zdrowiem i z chorobami, a także na organizacje, które dokonują aborcji, doradzają w sprawie aborcji, pośredniczą w aborcjach lub opowiadają się za aborcją, nawet jeśli finansują one taką działalność z własnych środków, które nie pochodzą ze Stanów Zjednoczonych, i nawet jeśli w ich kraju aborcja jest legalna;

P.  mając na uwadze, że delegatury i misje UE są w najbardziej bezpośredni sposób zaangażowane we wdrażanie GAP II w krajach partnerskich, a wiodąca rola i wiedza szefów i członków personelu delegatur i misji mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia pomyślnego wdrożenia GAP II; mając na uwadze, że płeć wciąż jest przeszkodą uniemożliwiającą kobietom dostęp do stanowisk dyrektorskich i kierowniczych w delegaturach UE;

Q.  mając na uwadze, że jedynie jedna trzecia wszystkich delegatur UE pracuje na rzecz praw osób LGBTI; mając na uwadze, że unijne wytyczne na rzecz LGBTI nie są stosowane w sposób jednolity; mając na uwadze, że ich wdrożenie zależy w dużym stopniu od wiedzy i zainteresowania poszczególnych ambasadorów, a nie od podejścia strukturalnego;

R.  mając na uwadze, że sytuacje konfliktowe, pokonfliktowe i niestabilne w różny sposób wpływają na mężczyzn i kobiety; mając na uwadze, że kobiety nie tylko są ofiarami, ale również inicjują pozytywne zmiany, które mogą przyczyniać się do zapobiegania konfliktom i ich rozwiązywania, budowania pokoju, negocjacji pokojowych i odbudowy po zakończeniu konfliktu; mając na uwadze, że kobiety i dziewczęta mogą doświadczać różnych form dyskryminacji oraz mogą być w większym stopniu narażone na ubóstwo; mając na uwadze, że co trzecia kobieta na świecie prawdopodobnie doświadczy przemocy fizycznej i seksualnej w pewnym momencie swojego życia; mając na uwadze, że co roku 14 mln dziewcząt jest zmuszanych do zawarcia małżeństwa;

1.  odnotowuje opublikowane w sierpniu 2017 r. pierwsze roczne sprawozdanie z realizacji za rok 2016, w którym zarysowuje się wyraźne tempo działań umożliwiające realizację GAP II;

2.  podkreśla, że rok po przyjęciu GAP II to wciąż początkowy etap jego realizacji, ale z zadowoleniem przyjmuje ogólny kierunek podejmowanych działań i odnotowuje kilka pozytywnych tendencji; zauważa jednak również szereg wyzwań związanych ze sprawozdawczością w zakresie kluczowych priorytetów oraz celów zrównoważonego rozwoju związanych z problematyką płci, z osiąganiem tych priorytetów i celów, a także z monitorowaniem postępów w dążeniu do wszystkich celów, oraz wyzwania związane z uwzględnianiem aspektu płci w dialogu dotyczącym polityki sektorowej;

3.  zwraca uwagę, że GAP II został opracowany jako wspólny dokument roboczy służb Komisji; apeluje do Komisji, aby wykazała się dużym zaangażowaniem i podniosła rangę dokumentu, tak aby stał się przyszłym komunikatem dotyczącym równości płci;

4.  zauważa, że korzystanie z zaawansowanych badań w dziedzinie polityki i solidnych dowodów to podstawowe sposoby budowania wiedzy na temat równouprawnienia płci i wzmocnienia pozycji kobiet z myślą o kształtowaniu polityki oraz strategii wzmacniających zdolność Unii do rzeczywistego wprowadzenia równości mężczyzn i kobiet w życie; w związku z tym zwraca się do ESDZ oraz do Komisji o zwrócenie szczególnej uwagi na stojący przed nimi cel, jakim jest przeprowadzenie niezależnej oceny stanu wdrożenia środków określonych w załączniku 1 do GAP II;

5.  odnotowuje, że GAP II to kompleksowy program obejmujący całe spektrum agendy polityki zagranicznej UE, i z zadowoleniem przyjmuje wybór trzech filarów tematycznych, tj. zapewnienia integralności cielesnej i psychicznej dziewcząt i kobiet, wspierania praw gospodarczych i społecznych oraz wzmocnienia pozycji kobiet i dziewcząt, a także wzmocnienia głosu i zwiększenia uczestnictwa dziewcząt i kobiet; podkreśla, że filary mają w zamierzeniu zwalczać zasadnicze czynniki i przyczyny dyskryminacji i marginalizacji; odnotowuje również aspekt horyzontalny dotyczący zmiany kultury instytucjonalnej służb Komisji i ESDZ, aby skuteczniej wypełniać zobowiązania UE w zakresie równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet za pośrednictwem stosunków zewnętrznych Unii;

6.  zauważa, że te zasadnicze czynniki i przyczyny dyskryminacji i marginalizacji obejmują: przemoc seksualną oraz przemoc ze względu na płeć stosowaną wobec kobiet i dziewcząt, w tym szkodliwe praktyki wynikające z tradycji, takie jak małżeństwa dzieci oraz okaleczanie narządów płciowych kobiet; nieodpowiedni dostęp do podstawowych sektorów i usług społecznych, takich jak opieka zdrowotna, edukacja, zaopatrzenie w wodę, system sanitarny i żywność; trudności z dostępem do usług z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego; nierówny udział w instytucjach publicznych i prywatnych oraz w procesach podejmowania decyzji politycznych i procesach pokojowych;

7.  przypomina, że nierówność płci łączy się z innymi formami nierówności i pogłębia je, a zrozumienie tej kwestii powinno ukierunkować wybór priorytetowych działań i zobowiązań do działania;

8.  wzywa do zwrócenia większej uwagi na wdrażanie GAP II w odniesieniu do dziewcząt i kobiet doświadczających dodatkowej dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne, orientację seksualną, niepełnosprawność, przynależność kastową lub wiek, przy jednoczesnym zastosowaniu odpowiedniego podziału danych;

9.  podkreśla, że większa integracja kobiet na rynku pracy, większe wsparcie przedsiębiorczości kobiet, zagwarantowanie równości szans oraz równości wynagrodzenia dla mężczyzn i kobiet, a także wsparcie równowagi między życiem prywatnym a zawodowym to czynniki mające zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia integracyjnego i długotrwałego wzrostu gospodarczego, zwalczania nierówności i wspierania niezależności finansowej kobiet;

10.  z zadowoleniem przyjmuje solidne ramy monitorowania i rozliczalności ustanowione w celu monitorowania i śledzenia postępów w realizacji GAP II i dostrzega, że zwiększone ambicje tego planu dają UE rzeczywistą okazję do propagowania równości kobiet i mężczyzn, a także wzmocnienia pozycji dziewcząt i kobiet w kontekście stosunków zewnętrznych; uznaje jednak potrzebę głębszego zrozumienia i większej harmonizacji tych ram, aby odpowiednio ocenić wpływ działań UE;

11.  uznaje znaczenie wzmocnienia strategii politycznych i środków dotyczących promowania edukacji dziewcząt, a także konsekwencje edukacji w kontekście zdrowia dziewcząt i wzmocnienia ich pozycji ekonomicznej; podkreśla, że dziewczęta i młode kobiety znajdują się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz że należy poświęcić szczególną uwagę zapewnieniu im dostępu do wszystkich poziomów edukacji; apeluje w związku z tym o rozważenie szeregu możliwości w dziedzinie nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki;

12.  podkreśla, że większe zaangażowanie zarówno sektora publicznego, jak i prywatnego ma kluczowe znaczenie dla wspierania praw kobiet oraz wzmocnienia ich pozycji ekonomicznej w różnych sektorach gospodarki; zwraca uwagę na potrzebę włączenia kobiet w rozwijające się dziedziny gospodarki, które są istotne dla zrównoważonego rozwoju, w tym w obszar technologii informacyjno-komunikacyjnych, i zapewnienia ich reprezentacji w tych dziedzinach; podkreśla, że biznes ma ważną rolę do odegrania we wzmacnianiu praw kobiet; w tym kontekście apeluje o większe wsparcie dla lokalnych MŚP, zwłaszcza dla kobiet prowadzących działalność gospodarczą, aby umożliwić im czerpanie korzyści ze wzrostu gospodarczego, którego motorem jest sektor prywatny;

13.  podkreśla potrzebę wzmocnienia pozycji kobiet na wsi przez ułatwianie im dostępu do gruntów, wody, kształcenia i szkoleń, rynków i usług finansowych;

14.  wzywa UE do wspierania większego udziału kobiet w procesach utrzymywania i budowania pokoju oraz w wojskowych i cywilnych misjach zarządzania kryzysowego UE;

Osiągnięcia GAP II

15.  z zadowoleniem przyjmuje rozszerzenie planu działania w sprawie równości płci na wszystkie europejskie służby działań zewnętrznych i na państwa członkowskie oraz odnotowuje postępy w zmienianiu unijnej kultury instytucjonalnej w siedzibie głównej i na szczeblu delegatur, co jest kluczowe dla skuteczności inicjatyw UE i ich wpływu na kwestię równości płci; przyjmuje również z zadowoleniem, że w ramach GAP II zobowiązano wszystkie unijne podmioty do składania rocznych sprawozdań z postępów osiągniętych w przynajmniej jednym obszarze tematycznym; ponownie podkreśla jednak potrzebę silniejszego przywództwa oraz dalszej poprawy w zakresie spójności i koordynacji między instytucjami UE i państwami członkowskimi, przy wykorzystaniu istniejących struktur i budżetu;

16.  wyraża zadowolenie z faktu, iż służby Komisji i ESDZ, a także 81 % delegatur UE i 22 państwa członkowskie przedstawiły sprawozdania w kwestii równości płci za rok 2016; choć ma świadomość, że wyjątkowe okoliczności mogą uniemożliwić delegaturom przedstawienie sprawozdania, oczekuje jednak, że delegatury i państwa członkowskie dołożą starań w tym zakresie, i ma nadzieję na stały postęp, z roku na rok, tak aby ostatecznie wszystkie sprawozdania zostały przedłożone; stwierdza, że nadal utrzymują się w tym zakresie znaczące różnice między państwami członkowskimi; przypomina, że zapewnienie pełnej zgodności w odniesieniu do sprawozdawczości w zakresie GAP i wdrażania GAP będzie miało kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celu GAP II dotyczącego uwzględnienia działań w zakresie równouprawnienia płci w 85 % wszystkich nowych inicjatyw do 2020 r.;

17.  z zadowoleniem odnotowuje praktyczne kroki podjęte na rzecz zmiany podejścia oraz wprowadzenie obowiązkowej analizy kwestii związanych z płcią w odniesieniu do wszystkich podjętych nowych działań zewnętrznych, a zatem nałożenie ogólnej odpowiedzialności za prowadzenie sprawozdawczości w sprawie realizacji GAP na szefów delegatur UE, zwiększenie liczby personelu wysokiego szczebla zaangażowanego na rzecz realizacji GAP II, mianowanie większej liczby propagatorów równouprawnienia i ustanawianie punktów kontaktowych ds. płci w delegaturach UE, choć na chwilę obecną punkty kontaktowe ds. płci funkcjonują jedynie w połowie delegatur; wzywa kadrę kierowniczą do poświęcania większej ilości czasu kwestiom dotyczącym płci, a delegatury, które nie ustanowiły jeszcze swoich punktów kontaktowych ds. płci, by tego dokonały; podkreśla, że wszystkie takie punkty kontaktowe powinny dysponować wystarczającym czasem i zdolnościami do wypełniania powierzonych im zadań;

18.  ubolewa, że jak wynika ze sprawozdania ESDZ z listopada 2016 r., tylko w nielicznych unijnych misjach w dziedzinie WPBiO odbywają się szkolenia poświęcone problemowi molestowania seksualnego lub molestowania ze względu na płeć, oraz zauważa, że w 2015 r. misje w dziedzinie WPBiO nie zgłosiły żadnych przypadków tego rodzaju molestowania, złego traktowania lub przemocy; podkreśla znaczenie stosowania polityki zerowej tolerancji wobec przypadków molestowania seksualnego i molestowania ze względu na płeć oraz znaczenie wspierania struktur instytucjonalnych ukierunkowanych na zapobieganie przemocy seksualnej lub przemocy ze względu na płeć; wzywa ESDZ i państwa członkowskie do wspierania wszelkich wysiłków na rzecz zwalczania przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć w ramach międzynarodowych operacji pokojowych oraz do zagwarantowania demaskatorom i ofiarom skutecznej ochrony;

19.  wyraża zadowolenie z większej liczby działań skoncentrowanych na aspekcie równości płci (wskaźniki polityki równości płci G1 i G2) oraz wymogu przedstawienia przez delegatury uzasadnienia, w przypadku gdy projekt nie koncentruje się na tym aspekcie; podkreśla, że ogólny wzrost liczby takich projektów nie powinien odbywać się kosztem specjalnych projektów dotyczących aspektu płci (wskaźnik G2), dlatego też zaleca ustanowienie konkretnego celu w zakresie projektów z grupy G2; zauważa, że nie jest jasne, w jaki sposób działania ukierunkowane (G2) i działania dotyczące uwzględnienia aspektu płci (G1) powinny się uzupełniać; apeluje o dalsze działania mające na celu wyjaśnienie kwestii uwzględniania aspektu płci oraz o wzmożenie działań ukierunkowanych;

20.  zauważa, że tylko kilka powtarzających się aspektów równości płci jest stosowanych w programowaniu i wyborze projektów; wzywa podmioty wdrażające do wykorzystania wszystkich obszarów związanych z równością płci;

21.  potępia wszelkie formy przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz wszelkie formy przemocy uwarunkowanej płcią, w tym handel ludźmi, wykorzystywanie seksualne, przymusowe małżeństwa, zbrodnie honorowe, okaleczanie narządów płciowych kobiet oraz stosowanie przemocy seksualnej jako oręża wojennego; wzywa UE i wszystkie państwa członkowskie do ratyfikowania konwencji stambulskiej, pierwszego prawnie wiążącego instrumentu międzynarodowego mającego na celu zapobieganie i zwalczanie przemocy wobec kobiet;

22.  ubolewa nad faktem, że kobiety, które doświadczyły lub doświadczają przemocy, są w nierównym stopniu chronione przed przemocą ze strony mężczyzn, jeśli chodzi o udzielanie informacji na temat schronienia, usług wsparcia i praw, telefonów zaufania, ośrodków interwencji kryzysowej dla ofiar gwałtu itp.; podkreśla, że przemoc mężczyzn wobec kobiet powinna być głównym przedmiotem zainteresowania konwencji stambulskiej, która powinna uwzględniać również wszelkie formy przemocy uwarunkowanej płcią, odnosząc się do przemocy, której motywy stanowią wypadkową różnych przyczyn, w tym orientacji seksualnej, tożsamości płciowej i ekspresji płciowej; podkreśla znaczenie działań strategicznych w celu proaktywnego zwalczania stereotypów związanych z płcią i przeciwdziałania wzorcom propagującym patriarchat, rasizm, seksizm, homofobię i transfobię, a także normatywność płci i heteronormatywność;

23.  wyraża głębokie ubolewanie, że w obecnym programowaniu aspekt płci w sytuacjach kryzysowych lub sytuacjach trudnych konfliktów wydaje się być odsuwany na bok, co prowadzi m.in. do sytuacji, w której wiele kobiet i dziewcząt będących ofiarami gwałtu w czasie wojny pozbawionych jest niedyskryminacyjnego dostępu do opieki, a zwłaszcza kompleksowej opieki medycznej; wzywa Komisję do systematycznego wdrażania GAP II w kontekście pomocy humanitarnej, gdzie należy zapewnić niedyskryminujący dostęp do usług medycznych i do aktywnego informowania swoich partnerów w działaniach humanitarnych, że zgodnie z polityką Komisji w przypadkach, w których ciąża zagraża życiu kobiety lub dziewczynki bądź powoduje cierpienie, międzynarodowe prawo może uzasadniać zaoferowanie bezpiecznej aborcji; domaga się, aby pomoc humanitarna udzielana przez UE i państwa członkowskie nie podlegała ograniczeniom nakładanym przez innych partnerów udzielających pomocy w zakresie niezbędnego leczenia, w tym dostępu do bezpiecznej aborcji u kobiet i dziewcząt, które były ofiarami gwałtu w czasie konfliktu; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wiele delegatur UE koncentruje się na zwalczaniu przemocy wobec kobiet; w tym kontekście kładzie nacisk na potrzebę zapewnienia ochrony prawa do życia i godności wszystkich kobiet i dziewcząt dzięki aktywnemu zwalczaniu szkodliwych praktyk takich jak ludobójstwo ze względu na płeć; podkreśla fakt, że należy wykorzenić stosowanie gwałtu jako narzędzia wojny i ucisku, a także że UE musi wywierać presję na rządy państw trzecich i wszystkie podmioty ponoszące odpowiedzialność w regionach, gdzie ma miejsce taka przemoc ze względu na płeć, tak aby ukrócić tę praktykę, postawić sprawców przed sądem i wspierać ofiary, poszkodowane kobiety i społeczności, aby pomóc im wyzdrowieć i otrząsnąć się z traumy;

24.  podkreśla, że powszechne przestrzeganie zasad zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz praw w tej dziedzinie, a także dostęp do nich, przyczyniają się do osiągnięcia wszystkich związanych ze zdrowiem celów zrównoważonego rozwoju, takich jak opieka przedporodowa i środki na rzecz unikania porodów wysokiego ryzyka oraz zmniejszenie umieralności niemowląt i dzieci; zauważa, że dostęp do usług planowania rodziny i opieki zdrowotnej nad matkami, a także bezpiecznych i legalnych usług aborcyjnych to ważne elementy ratujące życie kobiet; wyraża jednak ubolewanie, że priorytety związane z planowaniem rodziny lub zdrowiem reprodukcyjnym są zaniedbywane pod względem zarówno finansowania, jak i programów; jest zaniepokojony faktem, że żadna z delegatur UE na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej lub w regionach Europy i Azji Środkowej nie stosuje wskaźników dotyczących praw reprodukcyjnych i seksualnych i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego pomimo dużych potrzeb w tym zakresie w wymienionych regionach; apeluje do delegatur UE w tych regionach o dokonanie ponownej oceny tych niepokojących danych, aby ustalić, czy jest to związane z błędnymi danymi sprawozdawczymi lub czy istnieje potrzeba uzupełnienia istniejących programów ukierunkowanymi działaniami w zakresie praw reprodukcyjnych i seksualnych i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, wykorzystując w tym celu przegląd śródokresowy programowania; podkreśla, że w sprawozdaniu rocznym należy utrzymać specjalny rozdział dotyczący praw reprodukcyjnych i seksualnych i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, aby zapewnić prawidłową ocenę, na ile GAP II sprzyja zmianom, oraz odpowiednie ujęcie postępów w zakresie praw reprodukcyjnych i seksualnych i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego w podejściu metodycznym przyjętym w sprawozdaniu;

25.  zauważa, że sprawozdanie wskazuje na potrzebę intensyfikacji działań w zakresie praw reprodukcyjnych i seksualnych i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego będących warunkiem osiągnięcia równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet, oraz na potrzebę dysponowania odpowiednimi narzędziami do mierzenia postępów w zakresie zapewnienia powszechnego dostępu do praw reprodukcyjnych i seksualnych i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego zgodnie z zaaprobowanym na szczeblu UE programem działania Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju i pekińską platformą działania oraz dokumentami końcowymi z powiązanych konferencji przeglądowych, a także celem zrównoważonego rozwoju nr 5.6; przypomina w tym kontekście o celach zrównoważonego rozwoju nr 3.7 i 5.3;

26.  ubolewa nad faktem, że wobec kurczenia się przestrzeni działania społeczeństwa obywatelskiego niewiele uwagi poświęca się celowi nr 18 dotyczącemu organizacji praw kobiet i obrońców praw kobiet w kontekście praw człowieka; wyraża zaniepokojenie, że priorytet tematyczny dotyczący praw politycznych i obywatelskich i w szczególności uczestnictwa kobiet i dziewcząt w korzystaniu z praw politycznych i obywatelskich, nie został uwydatniony przy wdrażaniu GAP II;

Kluczowe zalecenia dla Komisji/ESDZ

27.  wzywa Komisję i ESDZ do podjęcia dalszych kroków na rzecz ułatwienia wymiany – między delegaturami a działami – najlepszych praktyk w zakresie upowszechniania równości płci i uwzględniania aspektu płci, takich jak tworzenie i propagowanie sieci punktów kontaktowych ds. płci czy dzielenie się pozytywnymi przykładami skutecznych praktyk, w tym m.in. dotyczącymi opracowywania i wdrażania programów oraz systemowej analizy kwestii związanych z płcią, oraz do zapewnienia, by analizy kwestii związanych z płcią skutecznie wpływały na programy wdrażane przez delegatury UE;

28.  podkreśla, że nastąpił znaczny postęp w różnych obszarach priorytetowych, przy czym w niektórych z tych obszarów postęp jest wolniejszy, niż można się było spodziewać; wzywa Komisję do przeprowadzenia badania w celu przeanalizowania, z jakich przyczyn delegatury UE częściej uwzględniają niektóre cele tematyczne i obszary priorytetowe, co pociąga za sobą większe postępy w tych obszarach;

29.  apeluje o wzmocnienie zdolności w zakresie zasobów ludzkich służb Komisji odpowiedzialnych za uwzględnianie aspektu płci – poprzez dostosowane szkolenia i reorganizację istniejących struktur oraz zatrudnienie dodatkowego personelu; sugeruje, że zwiększenie liczby szkoleń dla pracowników, w szczególności dla urzędników zajmujących wyższe stanowiska i pełniących funkcje kierownicze, w tym specjalnych szkoleń w kwestiach związanych z płcią w grupach znajdujących się w najbardziej niekorzystnej sytuacji, a także utworzenie w każdym dziale punktu kontaktowego ds. płci oraz grupy koordynacyjnej ds. płci dla działów należących do dyrekcji generalnych DG DEVCO, DG NEAR, DG ECHO i jednostek ESDZ pomogłoby w lepszym uwzględnianiu aspektu płci w działach zajmujących się polityką zewnętrzną; uważa, że lepsze i bardziej wyspecjalizowane szkolenia dotyczące kwestii związanych z równością płci należy również udostępniać lokalnym partnerom szczebla rządowego i upowszechniać wśród podmiotów niepaństwowych, w tym organizacji pozarządowych;

30.  podkreśla potrzebę zapewnienia spójności i komplementarności wszystkich istniejących zewnętrznych instrumentów i strategii politycznych UE, jeśli chodzi o uwzględnianie w nich aspektu płci, w tym nowego konsensusu w sprawie rozwoju, unijnego pakietu środków w związku z uwzględnianiem aspektu płci we współpracy na rzecz rozwoju oraz Planu działania UE dotyczącego praw człowieka i demokracji;

31.  z zadowoleniem przyjmuje wytyczne z dnia 8 marca 2016 r. określające zasoby i narzędzia do wdrożenia GAP II, które mają zastosowanie do DG DEVCO i ESDZ, i wzywa do przedstawienia wytycznych dla wszystkich służb europejskich zaangażowanych we wdrażanie GAP II;

32.  przyjmuje z zadowoleniem uruchomienie wspólnej inicjatywy UE i ONZ na rzecz wyeliminowania wszelkich form przemocy wobec kobiet i dziewcząt (inicjatywa Spotlight), zgodnie z celem GAP II z myślą o zwalczaniu przemocy seksualnej i uwarunkowanej płcią oraz szkodliwych praktyk takich jak okaleczanie narządów płciowych kobiet, wczesne i przymusowe małżeństwa czy handel ludźmi; zauważa jednak, że inicjatywa Spotlight odnosi się głównie do elementów programu, którym poświęca się już uwagę na całym świecie, co wykazano w sprawozdaniu z wdrażania, w związku z czym podkreśla potrzebę dążenia do równości płci w sposób bliższy całościowemu podejściu, tj. przez odpowiednie łączenie programów i metod; apeluje o przeznaczenie na inicjatywę Spotlight dodatkowych środków z puli, która nie została już przyznana na działania na rzecz równości płci; wzywa Komisję do wykorzystania śródokresowego przeglądu programów współpracy międzynarodowej jako okazji do zwiększenia finansowania pakietu środków związanych z uwzględnianiem aspektu płci w celu realizacji ambitnych celów GAP II obejmujących włączenie kwestii płci do współpracy dwustronnej oraz za pośrednictwem programów tematycznych;

33.  podkreśla, że UE musi propagować i uwzględniać zasadę równości kobiet i mężczyzn w stosunkach zewnętrznych; odnotowuje jednak, że powiązanie między handlem a płcią nie zostało wystarczająco uwzględnione w GAP II, a w szerszym kontekście uwzględnianie aspektu płci wciąż stanowi wyzwanie wielowymiarowe; przypomina w związku z tym, że negocjacje dotyczące umów handlowych, w szczególności rozdziały poświęcone handlowi i zrównoważonemu rozwojowi obejmujące prawa pracownicze, stanowią ważne narzędzie w dążeniu do równości kobiet i mężczyzn i wzmocnienia pozycji kobiet w krajach trzecich; w związku z tym apeluje do DG TRADE, by podjęła działania mające na celu stosowanie GAP II w jej pracach, oraz o to, by wszystkie umowy handlowe UE uwzględniały kwestię praw kobiet i dziewcząt i równości płci jako siły napędowej rozwoju gospodarczego oraz zapewniały poszanowanie głównych konwencji MOP dotyczących praw w dziedzinie płci i praw pracowniczych, a także pracy przymusowej i pracy dzieci; przypomina o potrzebie monitorowania wpływu unijnych strategii handlowych na wzmocnienie pozycji kobiet i równość płci podczas ich wdrażania;

34.  zauważa, że za sprawą globalnej strategii UE na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa wzmocnienie pozycji dziewcząt i kobiet jest jednym z deklarowanych celów działań zewnętrznych UE; zauważa, że uwzględniona w GAP II rola kobiet w negocjacjach pokojowych i mediacjach jest niewystarczająca; podkreśla, że kobiety odgrywają istotną rolę w promowaniu dialogu i budowaniu zaufania, tworzeniu koalicji na rzecz pokoju i proponowaniu odmiennych sposobów rozumienia i urzeczywistniania pokoju i bezpieczeństwa, w szczególności w zapobieganiu konfliktom, rozwiązywaniu ich i odbudowie po konfliktach; zauważa, że wspieranie praw kobiet w państwach pogrążonych w kryzysie lub nękanych konfliktami sprzyja umacnianiu społeczności i zwiększaniu ich odporności; przyjmuje z zadowoleniem wyznaczenie w ESDZ głównego doradcy ds. płci społeczno-kulturowej i wdrażania rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa; zachęca do wzmożenia wysiłków państw członkowskich UE i działań międzynarodowych prowadzonych pod egidą ONZ, aby skuteczniej rozwiązać problem wpływu sytuacji konfliktowych i pokonfliktowych na kobiety i dziewczęta; wzywa Komisję do wspierania nowej światowej sieci punktów kontaktowych ds. kobiet, pokoju i bezpieczeństwa; zwraca uwagę na znaczenie rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2250 w sprawie młodzieży, pokoju i bezpieczeństwa oraz na znaczenie znalezienia najlepszych możliwych sposobów wdrożenia tej rezolucji przez UE;

35.  przypomina o swoim wniosku złożonym w odniesieniu do negocjacji handlowych z Chile, który dotyczył uwzględnienia w umowie specjalnego rozdziału dotyczącego handlu, równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet; podkreśla, że proponowane uwzględnienie takiego specjalnego rozdziału w umowie handlowej po raz pierwszy staje się faktem; podkreśla potrzebę uzyskania informacji na temat treści tego rozdziału i dokonania jego oceny, aby następnie umożliwić podejmowanie decyzji na bardziej ogólnym poziomie; wzywa UE do stosowania w umowach handlowych środków o charakterze przekrojowym, aby promować równość płci, wymieniać się najlepszymi praktykami i umożliwić kobietom czerpanie większych korzyści z umów handlowych;

36.  apeluje, aby w kluczowych sektorach najbardziej dotkniętych skutkami umów handlowych gromadzono dane w podziale według płci, zapewniając przydatne narzędzie służące do prognozowania najlepszego możliwego wpływu tych umów na życie kobiet oraz w celu przeciwdziałania wszelkim negatywnym skutkom; wzywa również do utworzenia specjalnego mechanizmu służącego do monitorowania i wzmacniania polityki dotyczącej problematyki płci w umowach handlowych;

37.  przyjmuje z zadowoleniem priorytet tematyczny dotyczący wzmocnienia pozycji ekonomicznej i społecznej oraz analizy przeszkód w dostępie do zasobów produkcyjnych, w tym gruntów, i powiązanych działań; przypomina, że chociaż UE zobowiązała się do inwestowania na rzecz równości płci w rolnictwie, kobiety będące rolnikami nie są głównymi odbiorcami oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) na rzecz rolnictwa, i apeluje do UE i jej państw członkowskich o przeznaczanie większych środków na rzecz kobiet będących rolnikami zgodnie z celem 5 GAP II;

38.  zdecydowanie zachęca instytucje do znacznego zwiększenia procentowego udziału kobiet w pracach delegatur, zwłaszcza wśród szefów delegatur (obecnie jest ich 28 na 138 unijnych delegatur), jak i kobiet wśród szefów misji (obecnie jest ich 5 na 17 misji); wzywa w związku z tym Komisję i ESDZ o skuteczne wdrażanie ukierunkowanych strategii politycznych mających na celu ułatwianie kobietom dostępu do stanowisk dyrektorskich i kierowniczych; zwraca uwagę na niską liczbę kobiet zajmujących stanowiska związane z podejmowaniem decyzji, co pokazuje, że istnieją niewidoczne przeszkody, które stoją na drodze do uzyskania przez kobiety dostępu do bardziej odpowiedzialnych stanowisk;

39.  podkreśla, że powodzenie GAP II będzie ostatecznie uzależnione od długoterminowego i konsekwentnego zaangażowania na wysokim szczeblu politycznym i wśród kadry kierowniczej we wszystkich podmiotach UE oraz dostępności wystarczających zasobów ludzkich i finansowych potrzebnych do jego wdrożenia, a także dostosowania wysiłków UE do warunków lokalnych w krajach będących odbiorcami; dlatego też z zadowoleniem przyjmuje zdecydowane zaangażowanie okazane przez komisarza do spraw współpracy międzynarodowej i rozwoju i zachęca do tego samego innych komisarzy; zwraca uwagę na fakt, że potrzebne jest bardziej zdecydowane przywództwo polityczne Wysokiego Przedstawiciela i osób na stanowiskach kierowniczych, aby zwiększać zasoby i rozliczalność oraz koordynować i wzmacniać takie zaangażowanie w nadchodzących latach; apeluje do wszystkich podmiotów UE o wykorzystywanie pakietu środków w związku z uwzględnianiem aspektu płci, aby zagwarantować, by aspekt płci był uwzględniany spójnie w celu osiągnięcia ambitnych celów GAP II;

40.  stanowczo potępia fakt, że w styczniu 2017 r. Stany Zjednoczone przywróciły strategię meksykańską (tak zwaną zasadę globalnego knebla) i rozszerzyły jej zakres, a także wyraża zdecydowany sprzeciw wobec wpływu tej strategii na opiekę zdrowotną nad kobietami i dziewczętami oraz na ich prawa w skali globalnej; ponawia apel do UE i jej państw członkowskich o proaktywne wspieranie praw kobiet na całym świecie oraz o znaczne zwiększenie zarówno krajowego, jak i unijnego finansowania rozwoju w zakresie praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, w szczególności nieograniczonego dostępu do planowania rodziny oraz bezpiecznej i legalnej aborcji, z myślą o zmniejszeniu luki w finansowaniu pozostawionej przez USA w tej dziedzinie;

41.  wzywa ESDZ do poprawy wdrażania unijnych wytycznych dotyczących osób LGBTI oraz do zapewnienia, by delegatury UE regularnie konsultowały się z organizacjami LGBTI i informowały je o działaniach na rzecz praw osób LGBTI, aby zagwarantować, by poziom zaangażowania i podejmowane działania były uzależnione od potrzeb społeczności LGBTI w danym kraju, a nie od osobistego zaangażowania personelu delegatury, oraz aby koordynować strategię i działania nie tylko z ambasadami krajowymi państw członkowskich UE, ale również z ambasadami krajów trzecich i z organizacjami międzynarodowymi, takimi jak ONZ;

42.  zauważa, że odpowiednie finansowanie działań na rzecz równouprawnienia płci w stosunkach zewnętrznych będzie konieczne do podtrzymania zobowiązania politycznego dotyczącego tego celu; podkreśla, że obecne finansowanie na rzecz równości płci i działań w zakresie wzmacniania pozycji kobiet wciąż jest niewystarczające, i apeluje o zmianę tej sytuacji w kolejnych WRF;

Kluczowe zalecenia dla delegatur UE

43.  z zadowoleniem przyjmuje elastyczność, którą GAP II zapewnia delegaturom w wyborze priorytetów w zależności od uwarunkowań krajowych, co umożliwia dokonywanie analizy i oceny konkretnych potrzeb danego państwa lub regionu odrębnie dla każdego przypadku, a tym samym podejmuje wyzwanie, jakim jest poprawa praw kobiet i wzmacnianie ich sytuacji gospodarczej; zaleca jednakże, by zachęcać delegatury do wykazania postępów w zakresie co najmniej jednego priorytetu dla każdego filaru tematycznego przed końcem okresu objętego GAP II, tak aby zapewnić jeszcze bardziej równomierne uwzględnienie różnych obszarów tematycznych, takich jak wzmacnianie strategii politycznych i środków służących promowaniu edukacji dziewcząt oraz ich konsekwencji w kontekście ochrony zdrowia i wzmocnienia pozycji ekonomicznej; wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi na sytuację kobiet i dziewcząt na obszarach ogarniętych konfliktami, a także na kwestię przemocy uwarunkowanej płcią, w szczególności gwałtów jako oręża wojennego; przypomina ponadto, że działania i projekty finansowane przez UE powinny systematycznie dążyć do eliminowania nierówności płci i dyskryminacji;

44.  przypomina o zapisanym w Traktatach obowiązku uwzględniania aspektu płci we wszystkich działaniach UE, w tym w dialogach politycznych i we wszystkich sektorowych dialogach politycznych, a także w obszarach takich jak energetyka, rolnictwo, transport, edukacja i administracja publiczna, którym dotychczas poświęcano mniej uwagi; nalega, aby uwzględnianie aspektu płci było włączone do krajowych planów i ram politycznych, aby zapewnić uczestnictwo i odpowiedzialność krajów partnerskich, przypominając jednocześnie, jak ważne jest wspieranie projektów rozwojowych promowanych przez kobiety z tych krajów; podkreśla znaczenie współpracy z krajami partnerskimi na rzecz sporządzania budżetów krajowych z uwzględnieniem aspektu płci;

45.  wzywa do utworzenia specjalnej linii budżetowej na potrzeby równości płci w celu podjęcia w bardziej zdecydowany sposób kwestii stopnia uczestnictwa i reprezentacji kobiet w życiu politycznym w krajach sąsiadujących z UE oraz w samej UE; podkreśla, że programy te powinny zostać w pełni zintegrowane z celami i programami UN Women oraz powinny wyznaczać wymierne cele, aby systematycznie śledzić postępy w obszarze równości płci w krajach wschodniego i południowego sąsiedztwa, zacieśnić współpracę i pogłębić dialog z rządami krajów partnerskich w celu szybszego osiągnięcia lepszych rezultatów w kontekście dwustronnych umów o partnerstwie i stowarzyszeniu;

46.  zauważa, że szkolenia w zakresie uwzględniania aspektu płci są prowadzone jedynie w niektórych delegaturach oraz że wielu pracowników, którzy w nich uczestniczyli, było zatrudnionych na czas określony; wzywa delegatury UE do zaradzenia tej sytuacji;

47.  podkreśla w związku z dialogiem politycznym, jak ważne jest zwiększenie udziału kobiet w edukacji, działalności gospodarczej, zatrudnieniu i prowadzeniu działalności gospodarczej, ponieważ są to najważniejsze narzędzia wzmacniania pozycji kobiet w społeczeństwie;

48.  podkreśla znaczenie przeprowadzania systematycznej i popartej dowodami analizy kwestii związanych z płcią, z wykorzystaniem, w miarę możliwości, danych segregowanych według kryterium płci i wieku, przy udziale lokalnych organizacji społeczeństwa obywatelskiego i organizacji kobiet, organizacji praw człowieka oraz władz lokalnych i regionalnych i w ramach konsultacji z nimi, w odniesieniu do wyboru i oceny wyboru celów, środków wdrażania i źródeł monitorowania oraz efektywności i trwałości wyników; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że dokonano 42 krajowych analiz kwestii związanych z płcią, zachęca do szybkiego przeprowadzenia takich analiz dla wszystkich pozostałych krajów oraz do tego, by kryteria dotyczące równości płci były wykorzystywane w znacznie większym stopniu w systemach monitorowania i procesach oceny programów i projektów, oraz wzywa do tego, by analiza kwestii związanych z płcią odgrywała rolę w formułowaniu celów strategicznych, programów, projektów i dialogu w wymiarze krajowym; zachęca UE do zbadania możliwości dzielenia się analizami, ustanowienia systemu zarządzania nimi oraz ich aktualizacji w bardziej systematyczny sposób, by przyczynić się do poprawy koordynacji oraz by nie ograniczać analiz kwestii związanych z płcią do tak oczywistych dziedzin polityki jak edukacja i opieka zdrowotna nad matkami, lecz uwzględniać również te dziedziny polityki, które obecnie niesłusznie uznaje się za neutralne pod względem płci, w szczególności rolnictwo, klimat i energetykę;

49.  zauważa, że we wspólnym dokumencie roboczym służb w sprawie ram działania w latach 2016–2020 Komisja przyznała, iż nie dokonywano systematycznego pomiaru inwestycji finansowych UE w dziedzinie równości płci; wzywa Komisję do przyjęcia jasnego podejścia nastawionego na wyniki, w którym zostaną określone wysokie standardy sprawozdawczości, oceny i mechanizmów rozliczalności, oraz do wspierania podejmowania decyzji opartych na dowodach, tak aby dostępne zasoby finansowe były wykorzystywane skuteczniej i wydajniej; zwraca się o sprawozdanie określające dokładnie, jaką kwotę przeznaczono w szczególności na uwzględnianie aspektu płci, a także wskazujące najistotniejsze cele, które zostały osiągnięte;

50.  podkreśla potrzebę dalszego doskonalenia gromadzenia danych na szczeblu krajowym i opracowania specjalnych wskaźników i wyznaczania celów w oparciu o te wskaźniki, a także podkreśla znaczenie monitorowania ich w sposób dostosowany do celów zrównoważonego rozwoju;

51.  przypomina, że prawa kobiet stanowią prawa człowieka, i zachęca do zajęcia się w dalszym stopniu kwestią norm społecznych i kulturowych i stereotypów płci w społeczeństwach poprzez zwiększenie współpracy ze społeczeństwem obywatelskim oraz oddolnymi organizacjami działającymi na rzecz praw kobiet i wzmocnienia ich pozycji, w szczególności w kontekście niestabilności państwa oraz sytuacjach konfliktu i sytuacjach nadzwyczajnych; uważa, że zasadnicze znaczenie ma tworzenie nowych lub rozwijanie istniejących sieci oraz angażowanie wszystkich kluczowych podmiotów, w tym sektora prywatnego, a także w miarę możliwości rozwój partnerstw publiczno-prywatnych; podkreśla potrzebę zwiększania roli kobiet w społecznościach lokalnych i organizacjach pozarządowych w odniesieniu do monitorowania władz lokalnych i pociągania ich do odpowiedzialności; podkreśla, że konieczne jest unikanie przedstawiania kobiet i dziewcząt jako osób znajdujących się „w niekorzystnej sytuacji”, a zamiast tego należy uwydatniać ich rolę jako siły napędowej zmian i rozwoju oraz propagatorek pokoju w procesach rozwiązywania konfliktów; podkreśla, że włączenie i aktywne zaangażowanie chłopców i mężczyzn jest niezbędne do zapewnienia prawdziwej równości kobiet i mężczyzn; w związku z tym popiera wszechstronną edukację na rzecz zmiany zachowania polegającego na stosowaniu przemocy ze względu na płeć, obejmującą wszystkich mężczyzn i chłopców oraz wszystkie społeczności; podkreśla, że normy społeczne dotyczące ról kobiet i mężczyzn powodują, że kobiety są bardziej zagrożone, w szczególności w odniesieniu do ich zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, oraz prowadzą do takich szkodliwych praktyk jak okaleczanie narządów płciowych kobiet czy dziecięce, wczesne i przymusowe małżeństwa;

52.  wzywa UE do wspierania ram prawnych i strategii zachęcających do powszechniejszego i skuteczniejszego uczestnictwa kobiet w procesach utrzymywania pokoju, budowania pokoju i mediacji oraz w unijnych misjach wojskowych i misjach cywilnego zarządzania kryzysowego zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem przemocy seksualnej związanej z konfliktami; w związku z tym uważa, że analiza konfliktów z uwzględnieniem aspektu płci, w ramach konsultacji z podmiotami ze społeczności lokalnych i organizacjami na rzecz kobiet, może umożliwić lepsze zrozumienie roli kobiet w konfliktach;

53.  podkreśla potrzebę zapewnienia przydziału środków budżetowych na programy zapobiegania dziecięcym małżeństwom mające na celu zbudowanie otoczenia umożliwiającego dziewczętom pełne rozwinięcie zdolności, w tym za pośrednictwem edukacji, programów społecznych i ekonomicznych dla dziewcząt, które nie uczęszczają do szkoły, programów ochrony dzieci, schronisk dla dziewcząt i kobiet, doradztwa prawnego i wsparcia psychologicznego;

54.  podkreśla znaczenie zwiększenia zaangażowania – w ramach regularnego dialogu i koordynacji – organizacji społeczeństwa obywatelskiego i innych zainteresowanych stron, takich jak podmioty zajmujące się prawami człowieka, zdrowiem lub ochroną środowiska we współpracę z delegaturami UE, ponieważ taka współpraca przyczyni się do poprawy widoczności i wdrażania GAP II, zwiększając odpowiedzialność publiczną w odniesieniu do postępów w zakresie równouprawnienia płci;

55.  wyraża zaniepokojenie w związku z faktem, że niedostateczną uwagę poświęca się ochronie obrońców praw kobiet i organizacji praw kobiet, biorąc pod uwagę, jak ogromna presja ciąży obecnie na nich ze względu na kurczenie się przestrzeni działalności obywatelskiej w wielu regionach; wyraża również zaniepokojenie, że priorytet tematyczny dotyczący praw politycznych i obywatelskich i w szczególności uczestnictwa kobiet i dziewcząt w korzystaniu z praw politycznych i obywatelskich nie został uwydatniony przy wdrażaniu GAP II;

56.  wzywa delegatury UE do zapewnienia skutecznego i systematycznego gromadzenia danych na temat przemocy wobec kobiet i dziewcząt, do opracowania zaleceń dla poszczególnych krajów oraz do wspierania tworzenia mechanizmów ochronnych i odpowiednich struktur wsparcia dla ofiar;

Kluczowe zalecenia dla Parlamentu Europejskiego

57.  zachęca delegacje Parlamentu, by w swojej pracy z państwami partnerskimi systematycznie poruszały kwestię planowania działań dotyczących płci, wyników analizy dotyczącej płci i prac na rzecz propagowania równouprawnienia kobiet i mężczyzn oraz wzmocnienia pozycji kobiet, a także by do swoich programów działań włączały spotkania z organizacjami kobiet; wzywa Parlament do zapewnienia większej równowagi płci w składzie swoich delegacji;

58.  wzywa Komisję do udostępnienia sprawozdań z analizy dotyczącej płci w podziale na państwa i włączenia ich do dokumentów informacyjnych przeznaczonych dla wszystkich delegacji Parlamentu Europejskiego do państw trzecich;

59.  zaleca, by Parlament dokonywał regularnej analizy przyszłych sprawozdań z realizacji GAP II, w miarę możliwości co dwa lata;

Kluczowe zalecenia dotyczące sprawozdawczości w przyszłości

60.  podkreśla potrzebę wypracowania uproszczonej metody sprawozdawczej, ograniczającej biurokrację do minimum; apeluje, by kolejne sprawozdania z wdrażania były finalizowane i upubliczniane w węższych ramach czasowych; wzywa do ustanowienia internetowych narzędzi sprawozdawczych, stworzenia jasnych szablonów i wydania wytycznych, by ułatwić pracę delegatur;

61.  podkreśla potrzebę włączenia kobiet i reprezentacji kobiet w dziedzinach gospodarki istotnych dla zrównoważonego rozwoju; podkreśla, że przedsiębiorcy mają do odegrania istotną rolę w zwiększaniu praw kobiet; w tym kontekście wzywa do zwiększenia wsparcia dla lokalnych MŚP, w szczególności dla kobiet przedsiębiorców, za pośrednictwem mikrokredytów, tak aby umożliwić im czerpanie korzyści ze wzrostu generowanego przez sektor prywatny;

62.  podkreśla, jak potrzebne jest wspieranie wzmacniania krajowych zdolności i mechanizmów statystycznych w krajach partnerskich, które skutecznie koordynują pomoc finansową i techniczną, aby umożliwić lepsze mierzenie i monitorowanie rezultatów osiągniętych w dziedzinie uwzględniania aspektu płci oraz zarządzanie nimi;

63.  wzywa Komisję do gromadzenia danych segregowanych według kryterium płci podczas wdrażania programów finansowanych przez UE, które dotyczą wzmacniania pozycji kobiet;

64.  podkreśla potrzebę opracowania nie tylko rzetelnej polityki uwzględniającej aspekt płci, ale także sprawozdań dotyczących konkretnych i szczegółowych działań, zwłaszcza w odniesieniu do delikatnych kwestii, takich jak zdrowie seksualne i reprodukcyjne, umożliwiając weryfikację rzeczywistego wpływu zarówno na życie kobiet i dziewcząt, jak i na życie mężczyzn i chłopców;

65.  przypomina jednak, że wprowadzenie aspektu płci w odniesieniu do danych oznacza więcej niż gromadzenie danych segregowanych według kryterium płci, i wzywa do usprawnienia procesu zbierania danych w celu umożliwienia dokonania jakościowej oceny sytuacji kobiet, np. w odniesieniu do warunków pracy;

66.  podkreśla potrzebę zwiększenia wiarygodności analiz kwestii związanych z płcią przez harmonizację danych gromadzonych przez delegatury UE w taki sposób, aby dane te były porównywalne;

67.  podkreśla, że należy nie tylko konsultować się z partnerami międzynarodowymi i krajowymi, środowiskami akademickimi, ośrodkami analitycznymi i organizacjami kobiet, ale i zapewnić uwzględnienie ich wkładu i wiedzy w monitorowaniu działań i programów dotyczących równości płci, które są finansowane przez UE;

68.  przypomina, że obowiązkiem UE i jej państw członkowskich jest przestrzeganie praw kobiet i dziewcząt jako migrantów, uchodźców i osób ubiegających się o azyl przy wdrażaniu i opracowywaniu polityki migracyjnej UE; wzywa, w tym kontekście, do ponownej oceny współpracy operacji EUNAVFOR MED Sophia z libijską strażą przybrzeżną w świetle doniesień na temat regularnego stosowania przemocy seksualnej wobec kobiet w ośrodkach detencyjnych na terytorium Libii;

69.  zwraca uwagę, że w wielu przypadkach wciąż w bardzo małym stopniu rozumie się koncepcję uwzględniania aspektu płci, a także że potrzebna jest poprawa sprawozdawczości jakościowej, która umożliwiłaby ocenę włączenia planu działania w sprawie równości płci do istniejących strategii politycznych i projektów; podkreśla potrzebę opracowania wymiernych celów i działań, mających wyraźne i konkretne punkty odniesienia i powiązanych z rygorystycznym harmonogramem, a także jakościowej oceny danych przedstawiającej rzeczywisty wpływ podjętych środków w państwach beneficjentach, aby GAP II został przyjęty jako prawdziwy mechanizm służący do określania priorytetów i realizacji polityki, a nie tylko zwykłe narzędzie umożliwiające sporządzanie sprawozdań wewnętrznych;

o
o   o

70.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Dz.U. C 349 z 17.10.2017, s. 50. (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0026. (3) https://www.ilga-europe.org/sites/default/files/Attachments/report_on_the_implementation_of_the_eu_lgbti_guidelines_2016.pdf (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0365.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie wykonania strategii UE na rzecz młodzieży (2017/2259(INI))

P8_TA(2018)0240 A8-0162/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 9, 165 i 166 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, a w szczególności jej art. 14, 15, 21, 24 i 32,

–  uwzględniając Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych ratyfikowaną przez UE w 2010 r.,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE(1),

–  uwzględniając rezolucję Rady w sprawie planu prac Unii Europejskiej na rzecz młodzieży na lata 2016–2018(2),

–  uwzględniając zalecenie Rady z dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie ustanowienia gwarancji dla młodzieży(3),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dni 7 i 8 lutego 2013 r. dotyczące inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych(4),

–  uwzględniając rezolucję Rady z dnia 27 listopada 2009 r. w sprawie odnowionych ram europejskiej współpracy na rzecz młodzieży (2010–2018)(5),

–  uwzględniając ocenę strategii UE na rzecz młodzieży przeprowadzoną przez Komisję(6),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 maja 2009 r. w sprawie strategicznych ram Europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia („ET 2020”)(7),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 września 2017 r. w sprawie przyszłości programu Erasmus+(8),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 lutego 2017 r. w sprawie wdrożenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiającego „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE(9),

–  uwzględniając deklarację w sprawie promowania – poprzez edukację – postaw obywatelskich oraz wspólnych wartości, którymi są wolność, tolerancja i niedyskryminacja, przyjętą podczas nieformalnego posiedzenia ministrów edukacji UE w Paryżu w dniu 17 marca 2015 r.,

–  uwzględniając wspólne sprawozdanie Rady i Komisji z 2015 r. z realizacji odnowionych ram europejskiej współpracy na rzecz młodzieży (2010–2018) przyjętych przez Radę w dniu 23 listopada 2015 r.(10),

–  uwzględniając zalecenie Rady z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego(11),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 sierpnia 2015 r. pt. „Projekt wspólnego sprawozdania Rady i Komisji z 2015 r. w sprawie wdrażania strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia (ET 2020) – Nowe priorytety europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia” (COM(2015)0408),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. pt. „EUROPA 2020: Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

–  – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 stycznia 2018 r. pt. „Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej” (COM(2018)0022),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 października 2016 r. w sprawie oceny strategii UE na rzecz młodzieży na lata 2013–2015(12),

–  uwzględniając zalecenie Rady z dnia 10 marca 2014 r. w sprawie ram jakości staży(13),

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka,

–  uwzględniając rezolucję Rady Europy z dnia 25 listopada 2008 r. w sprawie polityki młodzieżowej Rady Europy (CM/Res(2008)23);

–  uwzględniając zalecenie Rady Europy z dnia 31 maja 2017 r. w sprawie polityki młodzieżowej Rady Europy (CM/Res(2017)4);

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie zdobywania wiedzy o UE w szkole(14),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2015 r. w sprawie promowania przedsiębiorczości młodzieży przez kształcenie i szkolenie(15),

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Regionów – Europejska współpraca w dziedzinie młodzieży (2010–2018)(16),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie roli dialogu międzykulturowego, różnorodności kulturowej i edukacji w promowaniu podstawowych wartości UE(17),

–  uwzględniając raport alternatywny na temat polityki młodzieżowej opublikowany przez Europejskie Forum Młodzieży,

–  uwzględniając rezolucję Europejskiego Forum Młodzieży w sprawie oceny strategii UE na rzecz młodzieży(18),

–  uwzględniając stanowisko Europejskiej Agencji Informacji i Doradztwa dla Młodzieży (ERYICA) pt. „Engage. Inform. Empower” [Angażować. Informować. Wzmocnić pozycję],

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A8-0162/2018),

A.  mając na uwadze, że w całej Unii Europejskiej nadal odczuwany jest negatywny wpływ recesji na perspektywy osób młodych dotyczące rozwoju ich pełnego potencjału;

B.  mając na uwadze, że wiele państw członkowskich, w szczególności z Europy Południowej, nie osiągnęło jeszcze poziomów sprzed kryzysu, jeśli chodzi o wiele wskaźników dotyczących młodzieży, takich jak bezrobocie, opieka społeczna i ochrona socjalna;

C.  mając na uwadze, że zmniejszanie się dysproporcji jest widoczne na szczeblu regionalnym w całej UE; mając na uwadze, że w wielu regionach wskaźniki zatrudnienia nadal pozostają na poziomie niższym niż przed kryzysem;

D.  mając na uwadze, że bezrobocie młodzieży obniżyło się stopniowo w ciągu ostatnich lat, chociaż, według Eurostatu, w styczniu 2018 r. wynosiło 16,1 %, a w niektórych państwach członkowskich przekraczało nawet 34 %; mając na uwadze, że w porównaniu z wartościami z 2008 r. (15,6 %) można zaobserwować, że jest to wyższy odsetek; mając na uwadze, że liczby te uniemożliwiają przyjęcie jednego uniwersalnego rozwiązania, jeśli mamy osiągnąć pełny potencjał młodych ludzi; mając na uwadze niepokojący poziom bezrobocia młodzieży w regionach najbardziej oddalonych oraz fakt, że w niektórych regionach wskaźniki bezrobocia przekraczają 50 %, jak ma to miejsce na Majotcie;

E.  mając na uwadze, że grupy defaworyzowane takie jak mniejszości etniczne, osoby o specjalnych potrzebach, kobiety, osoby LGBTIQ, migranci i uchodźcy – które napotykają przeszkody w wejściu na rynek pracy oraz w dostępie do kultury, usług społecznych i edukacji – są najbardziej dotknięte kryzysem społeczno-gospodarczym;

F.  mając na uwadze, że kształcenie pomaga w minimalizowaniu skutków nierówności społeczno-ekonomicznych dzięki zapewnianiu umiejętności i kompetencji niezbędnych do ograniczenia międzypokoleniowego dziedziczenia niekorzystnych sytuacji życiowych;

G.  mając na uwadze, że brak działań na poziomie globalnym w zakresie młodych ludzi i ich praw uniemożliwi młodym ludziom dochodzenie swoich praw, ich wykonywanie i obronę oraz przyczyni się do nasilenia takich zjawisk, jak regres demograficzny, wczesne kończenie nauki, brak kwalifikacji zawodowych i szkoleniowych, późne wchodzenie na rynek pracy, brak niezależności finansowej, potencjalne zakłócenia systemów ubezpieczeń społecznych, powszechna niepewność zatrudnienia i wyłączenie społeczne;

H.  mając na uwadze, że problemy, z jakimi borykają się młodzi ludzie w zakresie zatrudnienia, kształcenia i szkolenia oraz zaangażowania społecznego i politycznego, nie są jednakowe, a niektóre grupy są nimi dotknięte w bardziej nieproporcjonalny sposób niż inne; mając na uwadze, że należy dołożyć większych starań, aby wesprzeć młodych ludzi najbardziej oddalonych od rynku pracy lub całkowicie od niego odciętych;

I.  mając na uwadze, że z utrzymanie położonych w pobliżu miejsca zamieszkania szkół i instytucji edukacyjnych we wszystkich regionach Europy ma podstawowe znaczenie, gdy chodzi o lepsze kształcenie młodzieży, i UE powinna w pełni wspierać regiony w sprostaniu temu wyzwaniu;

J.  mając na uwadze, że edukacja, dialog międzykulturowy, a w szczególności komunikacja strategiczna i bliższa współpraca między państwami członkowskimi, mają kluczową rolę do odegrania w zapobieganiu marginalizacji i radykalizacji osób młodych oraz w zwiększeniu ich odporności na te zjawiska;

K.  mając na uwadze, że osoby młode powinny być aktywnie angażowane w planowanie, opracowywanie, wdrażanie, monitorowanie i ocenę wszystkich strategii politycznych mających wpływ na młodych ludzi; mając na uwadze, że według 57 % organizacji młodzieżowych w UE ich wiedza fachowa nie jest brana pod uwagę przy opracowywaniu strategii politycznych dotyczących młodzieży(19);

L.   mając na uwadze, że organizacje młodzieżowe powinny gwarantować odpowiedni poziom reprezentatywności i włączenia osób młodych, aby zyskać pełną legitymację;

M.  mając na uwadze, że strategia UE na rzecz młodzieży to strategia realizowana w sposób ciągły, poddawana nieustannym udoskonaleniom, a jednak jej cele nadal są bardzo szerokie i ambitne; mając na uwadze, że stwierdzono brak odpowiednio ustanowionych parametrów referencyjnych;

N.  mając na uwadze, że strategia UE na rzecz młodzieży na lata 2010–2018 podkreśla zapotrzebowanie na zorganizowany dialog między osobami młodymi a decydentami;

O.  mając na uwadze, że najważniejszym celem strategii UE na rzecz młodzieży jest zwiększenie liczby możliwości i zapewnienie wyrównania szans wszystkich młodych Europejczyków;

P.  mając na uwadze, że należy pomagać osobom młodym w rozwiązywaniu stojących przed nimi obecnie poważnych problemów oraz w stawianiu czoła wyzwaniom, z którymi będą one musiały zmierzyć się w przyszłości, za pomocą lepiej dostosowanej, skuteczniejszej i lepiej skoordynowanej polityki młodzieżowej, lepszej i dostępnej edukacji oraz bardziej ukierunkowanego wykorzystania strategii polityki gospodarczej, polityki zatrudnienia i polityki socjalnej na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i unijnym;

Q.  mając na uwadze, że w ostatnich latach UE uruchomiła rozmaite inicjatywy, takie jak inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych i gwarancja dla młodzieży w ramach strategii UE na rzecz młodzieży, których celem jest stworzenie większych, a przy tym równych szans wszystkim młodym ludziom w dziedzinie kształcenia i na rynku pracy, oraz promowanie włączenia społecznego młodych ludzi, ich uprawnień i większego uczestnictwa w życiu społecznym;

R.  mając na uwadze, że istnieje potrzeba włączenia w główny nurt polityki działań UE w obszarze młodzieży przez ujęcie wymiaru młodzieżowego w obecnych i przyszłych strategiach politycznych i programach finansowania, zwłaszcza we wszystkich głównych obszarach polityki, takich jak gospodarka, zatrudnienie i sprawy społeczne, spójność, zdrowie, sprawy kobiet, podejmowanie decyzji, migracja, kultura, media, edukacja;

S.  mając na uwadze, że istnieje potrzeba koordynacji wdrażania przyszłych strategii UE na rzecz młodzieży w różnych sektorach politycznych i instytucjach;

T.  mając na uwadze, że w proces decyzyjny dotyczący polityki młodzieżowej należy włączyć perspektywę płci uwzględniającą szczególne wyzwania i okoliczności, jakich doświadczają w szczególności kobiety i dziewczęta z różnych środowisk kulturowych i religijnych; mając na uwadze, że polityka młodzieżowa powinna obejmować konkretne środki uwzględniające aspekt płci, takie jak zapobieganie przemocy wobec kobiet i dziewcząt, edukacja w zakresie równouprawnienia płci oraz edukacja seksualna; mając na uwadze, że wśród kobiet wskaźnik NEET dotyczący osób, które nie kształcą się, nie pracują ani nie szkolą się, jest 1,4 razy wyższy niż średnia w przypadku mężczyzn(20) oraz że potrzebne są nieustanne działania na rzecz zwiększenia udziału w rynku pracy młodych kobiet, zwłaszcza po urlopie macierzyńskim oraz samotnych matek, a także osób, które porzuciły naukę szkolną, osób o niskich kwalifikacjach, niepełnosprawnych osób młodych i wszystkich młodych ludzi zagrożonych dyskryminacją;

U.  mając na uwadze, że wymagane są trwałe wysiłki w celu zwiększenia uczestnictwa osób młodych w społeczeństwie, zwłaszcza osób niepełnosprawnych, migrantów, uchodźców, młodzieży NEET oraz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym;

V.  mając na uwadze, że edukacja jest kluczowym czynnikiem zwalczania wykluczenia społecznego, a inwestowanie w umiejętności i kompetencje jest zatem kluczowe dla rozwiązania problemu wysokiej stopy bezrobocia, szczególnie wśród młodzieży NEET;

W.  mając na uwadze, że art. 9 TFUE stanowi, że przy określaniu i realizacji swoich polityk i działań Unia bierze pod uwagę wymogi związane ze wspieraniem wysokiego poziomu zatrudnienia, zapewnianiem odpowiedniej ochrony socjalnej, zwalczaniem wykluczenia społecznego, a także z wysokim poziomem kształcenia, szkolenia oraz ochrony zdrowia ludzkiego;

X.  mając na uwadze, że strategia UE na rzecz młodzieży stworzyła odpowiednią podstawę dla owocnej i znaczącej współpracy w obszarze młodzieży;

Y.  mając na uwadze, że nie można należycie i dokładnie ocenić osiągnięcia celów ostatniego trzyletniego cyklu strategii UE na rzecz młodzieży (2010–2018) oraz że bardzo trudno jest ocenić porównywalność odpowiednich sytuacji różnych państw członkowskich ze względu na brak wartości odniesienia i wskaźników oraz nakładające się na siebie instrumenty wdrażania;

Z.  mając na uwadze, że orientacja zawodowa i dostęp do informacji na temat możliwości zatrudnienia oraz ścieżek kształcenia mają zasadnicze znaczenie dla dalszego rozwoju edukacyjnego i wejścia na rynek pracy;

AA.  mając na uwadze, że podczas określania celów tej strategii oraz jej realizacji i oceny UE musi ściśle współpracować z władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi;

Wyzwania w obszarze młodzieży oraz doświadczenia wynikające z obecnego unijnego procesu kształtowania polityki związanej z młodzieżą

1.  zauważa z ubolewaniem, że długoterminowe środki oszczędnościowe, a w szczególności cięcia w finansowaniu edukacji, kultury i polityki młodzieżowej wywierają negatywny wpływ na osoby młode i ich warunki życia; ostrzega, że osoby młode, w szczególności z grup najbardziej defaworyzowanych, takich jak niepełnosprawne osoby młode, młode kobiety, mniejszości, osoby o specjalnych potrzebach, są w bardzo dużym stopniu narażone na pogłębiające się nierówności, ryzyko wykluczenia, brak bezpieczeństwa i dyskryminację;

2.  z zadowoleniem przyjmuje wyniki europejskiej współpracy w obszarze młodzieży, która wykazała zdolność do rozwiązywania problemów stojących przed większością Europejczyków oraz wsparcia krajowych decydentów politycznych, zapewniając im wiedzę ekspercką, zalecenia i legitymację oraz w udany sposób uruchamiając większe środki finansowe UE;

3.  postrzega otwartą metodę koordynacji jako odpowiedni, ale jednak niewystarczający środek określania strategii politycznych na rzecz młodzieży, który należy uzupełnić innymi środkami; powtórnie wzywa do ściślejszej współpracy i wymiany najlepszych praktyk na rzecz młodzieży na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i unijnym; wzywa państwa członkowskie do uzgodnienia jednoznacznych wskaźników i wartości odniesienia umożliwiających monitorowanie osiąganych postępów;

4.  potwierdza pozytywne osiągnięcia strategii UE na rzecz młodzieży przez rozwój prac międzysektorowych oraz prowadzenie zorganizowanego dialogu w celu zapewnienia uczestnictwa osób młodych; uważa, że należy podnieść ogólny poziom świadomości odpowiednich podmiotów i zainteresowanych stron w odniesieniu do celów i instrumentów strategii UE na rzecz młodzieży; zauważa w szczególności, że podejście oddolne stosowane w ramach zorganizowanego dialogu stanowi wartość dodaną i należy je utrzymać; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia podczas opracowywania nowej strategii wyników VI cyklu zorganizowanego dialogu, który koncentruje się na przyszłej strategii UE na rzecz młodzieży;

5.  sugeruje angażowanie władz lokalnych i regionalnych w dziedzinie polityki młodzieżowej, zwłaszcza w tych państwach członkowskich, w których posiadają one kompetencje w tym zakresie;

6.  z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy polityczne ukierunkowane na wsparcie młodzieży w UE, w szczególności takie jak Inwestowanie w młodych Europejczyków, Europejski Korpus Solidarności i Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych; uważa jednak, że instrumenty te powinny być lepiej powiązane ze strategią UE na rzecz młodzieży i wykorzystywać podejście oddolne; wzywa w związku z tym Komisję do systematycznego łączenia wszystkich wniosków politycznych odnoszących się do osób młodych z nadrzędną strategią oraz angażowania wszystkich właściwych zainteresowanych stron, takich jak partnerzy społeczni i społeczeństwo obywatelskie, w oparciu o długoterminowe całościowe podejście i powiązane czytelnie określone cele horyzontalne;

7.  wzywa Komisję do ustanowienia międzysektorowej grupy roboczej ds. koordynacji wdrażania przyszłych strategii UE na rzecz młodzieży przy udziale instytucji UE, w tym Parlamentu, państw członkowskich oraz społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności związków zawodowych i organizacji młodzieżowych;

8.  wzywa Komisję do ustanowienia skutecznych narzędzi koordynacji różnych służb oraz do przydzielenia wiceprzewodniczącemu Komisji odpowiedzialności za włączenie w główny nurt polityki aspektu młodzieży jako grupy zagadnień;

9.  zachęca państwa członkowskie do wykorzystywania Europejskiego filaru praw socjalnych jako podstawy dla opracowywania ustawodawstwa dotyczącego osób młodych;

10.  podkreśla znaczenie promowania zdrowego trybu życia, aby zapobiegać chorobom, i uważa za konieczne przekazywanie młodzieży właściwych informacji na temat poważnych problemów zdrowia psychicznego, takich jak używanie tytoniu, alkoholu i narkotyków i uzależnienie od nich oraz zapewnianie jej wsparcia w tym zakresie;

11.  podkreśla znaczenie dokonywanej przez Komisję oceny realizacji strategii na rzecz młodzieży w państwach członkowskich z myślą o umożliwieniu skuteczniejszego nadzorowania i monitorowania działań w terenie; wzywa Komisję do ustalenia celów strategii UE na rzecz młodzieży, które mogą być ocenianie jakościowo i ilościowo, przy uwzględnieniu specyfiki każdego państwa członkowskiego lub regionu; wzywa Komisję, aby zwiększyła finansowanie programów i działań przygotowujących młodych ludzi do wejścia na rynek pracy;

Oddanie głosu osobom młodym w ramach strategii UE na rzecz młodzieży

12.  zaleca, by przyszła strategia UE na rzecz młodzieży miała charakter partycypacyjny, koncentrowała się na osobach młodych, prowadziła do poprawy ich samopoczucia, odzwierciedlając potrzeby, ambicje i różnorodność wszystkich osób młodych w Europie, a także zwiększając ich dostęp do kreatywnych narzędzi obejmujących nowe technologie;

13.  uważa, że UE powinna solidaryzować się z młodzieżą i w dalszym ciągu umacniać jej pozycję i zachęcać do udziału w życiu społecznym poprzez opracowanie konkretnych środków, takich jak wspieranie uwzględniania aspektu wolontariatu, pracy na rzecz młodzieży, opracowanie nowych narzędzi, zwłaszcza narzędzi obejmujących nowe technologie, a także propagowanie wymiany rozwiązań opartych na solidarności, zaangażowaniu w życie wspólnoty, wolnej przestrzeni i dialogu demokratycznym; uznaje zatem znaczenie stowarzyszeń młodzieżowych jako przestrzeni dla rozwoju osobistego i rozwoju poczucia aktywnego obywatelstwa; apeluje do państw członkowskich o wspieranie aktywnego zaangażowania osób młodych w organizacjach wolontariackich; podkreśla, że zwiększone uczestnictwo w życiu społecznym osób młodych może – oprócz tego, że stanowi ważne osiągnięcie samo w sobie – stanowić krok w kierunku zwiększenia partycypacji politycznej;

14.  podkreśla w związku z tym ważną rolę kształcenia nieformalnego i pozaformalnego, a także udziału w imprezach sportowych i wolontariacie, w stymulowaniu rozwoju kompetencji i umiejętności obywatelskich, społecznych i międzykulturowych wśród młodych Europejczyków;

15.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia krajowych ram prawnych i odpowiednich zasobów finansowych w odniesieniu do wolontariatu;

16.  zdecydowanie wzywa Komisję i państwa członkowskie członkowskie, aby zachęcały młodych ludzi, w szczególności osoby o mniejszych szansach oraz młodzieży spoza formalnych struktur organizacyjnych, do czynnego i krytycznego udziału w życiu publicznym, oraz aby przyjęły partycypacyjne podejście do kształtowania polityki, tak aby umożliwić młodym ludziom wpływ na decyzje rzutujące na ich życie dzięki udostępnieniu im internetowych i tradycyjnych narzędzi demokracji, przy jednoczesnym uwzględnieniu ograniczeń i zagrożeń wynikających z mediów społecznościowych, a także dzięki zaangażowaniu odnośnych zainteresowanych stron, takich jak partnerzy społeczni, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i organizacje młodzieżowe, w rozwój, wdrażanie, monitorowanie i ocenę polityki na rzecz młodzieży;

17.  wzywa państwa członkowskie, aby zachęcały młodych ludzi do pełnego udziału w procesie wyborczym;

18.  wyraża potrzebę kontynuacji zorganizowanego dialogu między młodymi ludźmi a decydentami w ramach następnych europejskich ram współpracy w dziedzinie młodzieży; uważa, że proces zorganizowanego dialogu powinien systematycznie docierać do coraz większej liczby zróżnicowanych grup młodych ludzi i zauważa, że aby to zagwarantować, należy zapewnić wystarczające wsparcie finansowe krajowym i europejskim grupom roboczym; wzywa państwa członkowskie do zachęcania krajowych, regionalnych i lokalnych decydentów do udziału w zorganizowanym dialogu z młodymi ludźmi;

19.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia przejrzystości działań podczas rozliczania i wykorzystywania środków przeznaczonych na wspieranie trwałych szans na zatrudnienie wśród młodzieży; w związku z tym podkreśla znaczenie przedstawiania na każde żądanie szczegółowych danych dotyczących sytuacji młodzieży w każdym państwie członkowskim;

20.  podkreśla brak systematycznego przekazywania informacji i wiarygodnych danych dotyczących realizacji strategii UE na rzecz młodzieży; wzywa zatem państwa członkowskie i Komisję do wspierania zacieśnienia współpracy krajowych i regionalnych urzędów statystycznych przez przedstawianie istotnych i aktualnych danych statystycznych dotyczących młodzieży, mających istotne znaczenie dla zrozumienia stopnia powodzenia realizowanej strategii; uważa, że te dane statystyczne powinny być dołączane do przedstawianych sprawozdań trzyletnich;

21.  przypomina, że występuje tendencja spadającego uczestnictwa młodzieży w krajowych i lokalnych wyborach oraz że młodzi ludzie potrzebują zaangażowania politycznego i możliwości dostrzeżenia rezultatów ich wkładu; przypomina, że możliwość doświadczania udziału politycznego we własnym środowisku i społecznościach lokalnych od najmłodszych lat jest kluczowa, aby młodzi ludzie poczuli się obywatelami Europy w większym stopniu i wnosili aktywny wkład w życie społeczne; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do zachęcania władz regionalnych i lokalnych do zapewniania, by osoby młode i organizacje młodzieżowe miały zagwarantowane pełne i skuteczne uczestnictwo oraz były zaangażowane w proces podejmowania decyzji i proces wyborczy;

22.  wzywa państwa członkowskie do włączenia krajowych rad młodzieży do komitetu ds. monitorowania i wdrażania strategii UE na rzecz młodzieży;

23.  podkreśla potencjał technologii umożliwiających kontakt z młodymi ludźmi i wzywa UE do wzmocnienia ich zdolności do uczestnictwa w społeczeństwie za pośrednictwem platform elektronicznych;

24.  z ubolewaniem zauważa, że pomimo nieustających wysiłków Komisji w zakresie informowania młodych ludzi o możliwościach wspieranych przez różne programy unijne, wielu z nich nadal uważa, że mają do nich ograniczony dostęp; apeluje do Komisji, aby usprawniła narzędzia komunikacji;

Równe szanse w celu zapewnienia trwałej integracji na rynku pracy

25.  wyraża głębokie zaniepokojenie utrzymującymi się wysokimi stopami bezrobocia młodzieży w całej UE, zwłaszcza w Europie Południowej; przypomina, że tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy i wysokiej jakości zatrudnienie powinny być gwarantowane oraz powinny nadal stanowić kluczowe zobowiązanie względem osób młodych i w związku z tym apeluje o działania mające na celu ułatwianie osobom młodym przechodzenia od edukacji do pracy przez zapewnianie wysokiej jakości staży i przygotowania zawodowego; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania reform strukturalnych rynku pracy, uczciwych warunków pracy i uczciwego wynagrodzenia, aby zagwarantować, by osoby młode nie były dyskryminowane, gdy wchodzą na rynek pracy; podkreśla znaczenie definiowania praw socjalnych dla nowych form zatrudnienia i uczciwych praktyk zawodowych oraz zapewniania dialogu społecznego;

26.  podkreśla znaczenie działania władz krajowych, regionalnych i lokalnych na rzecz przyjęcia środków dostosowanych do indywidualnych potrzeb i zapewniania zindywidualizowanego wsparcia w celu dotarcia do ogółu młodzieży NEET; przypomina o potrzebie zaangażowania lokalnych zainteresowanych stron, takich jak partnerzy społeczni, związki zawodowe, społeczeństwo obywatelskie czy organizacje młodzieżowe;

27.  uważa, że należy podjąć specjalne środki w celu rozwiązania problemu niepewnej sytuacji młodych kobiet na rynku pracy, ze szczególnym uwzględnieniem zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć oraz ich nadmiernej reprezentacji w nietypowych formach zatrudnienia pozbawionych ochrony socjalnej;

28.  podkreśla potrzebę promowania uczciwych warunków pracy i odpowiedniej ochrony socjalnej pracowników w tak zwanych nowych formach zatrudnienia, w których młodzież jest nadmiernie reprezentowana;

29.  uważa, że należy również podjąć działania na rzecz integracji migrantów na rynku pracy przy pełnym poszanowaniu zasady równego traktowania;

30.  podkreśla, że polityka integracji młodzieży powinna bronić programów socjalnych sprzyjających uczestniczeniu w polityce i w kulturze oraz promować je; uważa ponadto, że godziwa i uregulowana praca zapisana w układach zbiorowych, wraz ze stabilnymi warunkami pracy, odpowiednie pensje i wynagrodzenia oraz uniwersalne i wysokiej jakości usługi publiczne są ważne dla dobrostanu społecznego młodych ludzi; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania uczciwych warunków pracy i odpowiedniej ochrony socjalnej, w tym w odniesieniu do nowych form zatrudnienia;

31.  przypomina, że zatrudnienie i przedsiębiorczość to jeden z ośmiu priorytetów określonych w strategii UE na rzecz młodzieży na lata 2010–2018; podkreśla, że praca młodych osób i pozaformalne uczenie się, w szczególności w ramach organizacji młodzieżowych, odgrywają kluczową rolę w rozwijaniu potencjału ludzi młodych, w tym umiejętności w zakresie przedsiębiorczości, umożliwiając im zdobycie szerokiego wachlarza kompetencji, który zwiększy ich możliwości na rynku pracy;

32.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania transgranicznych możliwości zawodowych i kształcenia zawodowego, do poszerzenia zakresu i zwiększenia inwestycji w sektorze kształcenia i szkolenia zawodowego oraz do przedstawienia tego sektora jako atrakcyjnej ścieżki kariery;

33.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania władz regionalnych i lokalnych oraz do inwestowania w nowe szanse życiowe dla osób młodych w celu rozwoju ich kreatywności i pełnego potencjału, wspierania przedsiębiorczości wśród młodzieży oraz włączenia społecznego osób młodych z korzyścią dla ich społeczności;

34.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia podejścia do młodzieży i zatrudnienia opartego na prawach; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia, by osoby młode miały dostęp do wysokiej jakości staży i miejsc pracy, w których szanowane są ich prawa, w tym prawo do stabilnej pracy oferującej utrzymanie na minimalnym poziomie i ochronę socjalną oraz zapewniającej godne i niezależne życie;

35.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do kontroli podmiotów wielokrotnie promujących kolejne staże, którym nie towarzyszy integracja na rynku pracy, aby zapobiec zamianie umów o pracę na rzekome staże;

36.  przyjmuje z zadowoleniem, że środki w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych zapewniły wsparcie dla ponad 1,6 mln osób młodych(21); podkreśla, że konieczne są dalsze wysiłki i zobowiązania finansowe; podkreśla potrzebę lepszego docierania do młodych ludzi w sytuacjach, w jakich znajduje się młodzież NEET, którzy napotykają wiele przeszkód, oraz poprawy jakości ofert w ramach gwarancji dla młodzieży przez określenie jasnych kryteriów i standardów jakości, z uwzględnieniem dostępu do ochrony socjalnej, minimalnych dochodów i praw pracowniczych; wzywa państwa członkowskie do podjęcia aktywnego działania na rzecz usprawnienia systemów monitorowania, sprawozdawczości i wykonania oraz do zapewnienia, by środki w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych służyło do uzupełnienia, a nie zastąpienia środków krajowych;

37.  podkreśla ponadto konieczność zajęcia się kwestią jakości w dziedzinie mentoringu i coachingu, jakości i adekwatności szkoleń indywidualnych, praktyk zawodowych lub miejsc pracy, jak również jakości wyników w stosunku do wyznaczonych celów; podkreśla w związku z tym konieczność zapewnienia stosowania już istniejących ram jakości, takich jak europejskie ramy jakości, w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych; jest zdania, że młodzi ludzie powinni również uczestniczyć w monitorowaniu jakości ofert;

38.  przypomina, że środki promujące integrację młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się na rynku pracy, w tym płatne praktyki dobrej jakości, staże lub przygotowanie zawodowe, muszą być wspierane finansowo przez Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych lub przyszłe unijne narzędzia, zapewniając jednocześnie, że nie będą one sposobem na zastąpienie zatrudnienia lub wykorzystanie młodych pracowników;

39.  zauważa, że promowanie postaw przedsiębiorczych wśród młodzieży jest priorytetem, a systemy formalnego i pozaformalnego kształcenia są najskuteczniejszymi instrumentami promującymi przedsiębiorczość wśród młodzieży; podkreśla, że przedsiębiorczość jest narzędziem służącym zwalczaniu bezrobocia młodzieży i wykluczenia społecznego oraz pobudzenia innowacji; dlatego uważa, że strategia UE na rzecz młodzieży powinna wspierać tworzenie odpowiedniego środowiska dla przedsiębiorczości wśród młodzieży;

40.  przypomina, że głównym celem Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych jest dotarcie do młodzieży NEET, a zatem nalega, aby państwa członkowskie wkładały więcej wysiłku w zidentyfikowanie populacji NEET i ukierunkowanie na nią działań, w szczególności w odniesieniu do osób najbardziej narażonych, takich jak osoby niepełnosprawne, biorąc pod uwagę ich szczególne potrzeby;

41.  zwraca się do państw członkowskich i do Komisji o stworzenie nowatorskich i elastycznych dotacji, których celem byłoby pielęgnowanie talentów i zdolności artystycznych i sportowych w dziedzinie edukacji oraz szkolenia zawodowego; popiera państwa członkowskie zamierzające wprowadzić systemy stypendiów dla uczniów, których zdolności w dziedzinie edukacji, sportu i sztuki są potwierdzone;

42.  podkreśla, że 38 % młodych ludzi ma trudności z dostępem do informacji; podkreśla, że ważne jest zapewnienie zbiorowego podejścia do wspierania i informowania młodych ludzi o ich prawach i możliwościach oraz zapewniania im wskazówek w tym zakresie;

43.  podkreśla ponadto, że Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych musi koncentrować się nie tylko na dobrze wykształconych przedstawicielach młodzieży NEET, ale także na tych, którzy są nisko wykwalifikowani, nieaktywni i niezarejestrowani w publicznych służbach zatrudnienia;

44.  podkreśla, że pomimo wysokiego wskaźnika bezrobocia mobilność siły roboczej w UE pozostaje ograniczona; w związku z tym zwraca uwagę na znaczenie mobilności pracowników dla konkurencyjnego rynku pracy; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby w tym celu promowały transgraniczne możliwości zawodowe i w zakresie kształcenia zawodowego;

45.  podkreśla istotną rolę osób dorosłych w wieku powyżej 55 lat w procesie szkolenia młodzieży w miejscu pracy; wraz z Komisją opowiada się za utworzeniem programów umożliwiających tym osobom stopniowe wycofywanie się z rynku pracy do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego, w szczególności przez przechodzenie na pracę w niepełnym wymiarze godzin, uwzględniającą szkolenie ludzi młodych i towarzyszenie im w stopniowym obejmowaniu stanowiska pracy;

46.  zwraca uwagę na ważną rolę przedsiębiorstw w kwestiach związanych z nabywaniem umiejętności i tworzeniem miejsc pracy dla młodych ludzi; zauważa, że kształcenie i szkolenie w obszarach związanych z promowaniem przedsiębiorczości może przyczynić się do osiągnięcia długoterminowego rozwoju, wspierania europejskiej konkurencyjności i walki z bezrobociem;

47.  apeluje do państw członkowskich, aby w ramach planów działania przedstawiały oczekiwane skutki przyjmowanych środków; podkreśla zatem znaczenie zagwarantowania przez państwa członkowskie, że podejmowane środki faktycznie wspierają trwałe zatrudnienie; podkreśla potrzebę pomiaru trwałości realizowanych strategii politycznych;

Zrównoważony rozwój: przyszłość dla osób młodych

48.  wyraża głębokie przekonanie, że dobrej jakości kształcenie i szkolenie formalne, pozaformalne i nieformalne stanowi jedno z praw podstawowych; uważa zatem, że dostęp do wszystkich szczebli wysokiej jakości edukacji należy zagwarantować wszystkim Europejczykom, niezależnie od statusu społeczno-gospodarczego, pochodzenia etnicznego, płci czy niepełnosprawności fizycznej lub umysłowej; podkreśla ważną rolę, jaką kształcenie formalne, pozaformalne i nieformalne odgrywa w zapewnianiu osobom młodym wiedzy, umiejętności i kompetencji umożliwiających im bycie zaangażowanymi obywatelami oraz uczestniczenie w europejskim projekcie; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do opracowania konkretnych strategii politycznych i zachęca w tym kontekście do traktowania edukacji artystycznej i twórczej na równi z przedmiotami ścisłymi i technologicznymi (STEM) w programach nauczania;

49.  podkreśla znaczenie modernizacji edukacji; wzywa Komisję i państwa członkowskie do pobudzania włączania do programów nauczania nowych umiejętności i kompetencji, takich jak krytyczne myślenie i duch przedsiębiorczości, a także do wspierania rozwoju nowych narzędzi edukacyjnych, które zwiększają udział w edukacji i dostęp do niej;

50.  jest głęboko zaniepokojony szczególnie naglącym problemem ubóstwa dzieci, który dotyka nawet 25 mln dzieci w UE (ponad 26,4 % wszystkich Europejczyków w wieku poniżej 18 lat) pochodzących z rodzin borykających się każdego dnia z brakiem wystarczającego dochodu i podstawowych usług; uważa, że polityki młodzieżowe mogą wnieść wkład w takie obszary jak polityka dotycząca dzieci i rodziny;

51.  jest głęboko zaniepokojony zjawiskiem wczesnego kończenia nauki i wzywa w związku z tym do przyjęcia odpowiednich rozwiązań w celu rozwiązania tego problemu, mając na względzie osiągnięcie celów strategii „UE 2020”;

52.  zachęca Komisję do wspierania inicjatyw, których celem jest promowanie aktywnego i krytycznego obywatelstwa, szacunku, tolerancji, wartości i międzykulturowego uczenia się i podkreśla w związku z tym kluczową rolę programów UE takich jak program Erasmus +, Kreatywna Europa i Europa dla Obywateli; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania przestrzeni dla dialogu z osobami młodymi na różnorodne tematy, takie jak seks, płeć, polityka, solidarność i środowisko, prawo, historia i kultura;

53.  wyraża głębokie przekonanie, że umiejętność czytania i pisania, w tym umiejętność korzystania z technologii cyfrowych i mediów, umiejętność rozumowania matematycznego oraz podstawowe umiejętności, które są jednym z kluczowych elementów zapewniających osobom młodym niezależność i obiecującą przyszłość, muszą być priorytetem na szczeblu europejskim, krajowym i lokalnym; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków w zakresie zapewniania wszystkim podstawowych umiejętności uczenia się i kompetencji;

54.  wzywa Komisję do zachęcania do podejmowania inicjatyw obejmujących formalne kształcenie i uczenie się nieformalne w celu wspierania innowacyjności, kreatywności i przedsiębiorczości wśród młodych ludzi oraz promowania spójności i zrozumienia między młodymi ludźmi z różnych grup;

55.  z dużym zaniepokojeniem odnotowuje w tym względzie utrzymującą się na wysokim poziomie liczbę obywateli europejskich, którzy mają słabe umiejętności czytania i pisania lub trudności z czytaniem i pisaniem, uwzględniając analfabetyzm funkcjonalny, brak umiejętności korzystania z technologii cyfrowych i mediów, co stwarza poważne obawy odnośnie do odpowiedniego uczestnictwa w życiu publicznym i rynku pracy;

56.  przypomina, że zgodnie z pierwszą zasadą europejskiego filaru praw socjalnych każda osoba ma prawo do edukacji zorientowanej na integrację i charakteryzującej się dobrą jakością, szkoleń i uczenia się przez całe życie w celu utrzymania i nabywania umiejętności, które pozwolą wszystkim w pełni uczestniczyć w życiu społeczeństwa i skutecznie radzić sobie ze zmianami na rynku pracy; w związku z tym podkreśla znaczenie priorytetowego traktowania i zagwarantowania inwestycji społecznych w kształcenie i szkolenie w nowym okresie programowania WRF na lata 2021-2027.

57.  wyraża głębokie przekonanie, że tablica wyników zawierająca wskaźniki społeczne, która została wprowadzona w ramach Europejskiego filaru praw socjalnych, powinna być wykorzystywana do monitorowania strategii UE na rzecz młodzieży; wzywa Komisję do przyjęcia szczególnego zestawu wskaźników w celu monitorowania strategii UE na rzecz młodzieży, takich jak edukacja, umiejętności i uczenie się przez całe życie, równouprawnienie płci na rynku pracy, opieka zdrowotna, dostęp cyfrowy, warunki życia i ubóstwo;

58.  podkreśla kluczową rolę rodziny i nauczycieli we wspieraniu osób młodych, które doświadczają nękania w szkole i cyberprzemocy; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podejmowania działań w celu rozwiązania problemu tego typu zachowań, które wpływają na dobrostan psychiczny osób młodych, w szczególności przez rozwój odpowiednich umiejętności cyfrowych już od najwcześniejszych etapów edukacji, zgodnie z planem działania w dziedzinie edukacji cyfrowej;

59.  uważa, że w celu zwiększenia skuteczności edukacji, działań na rzecz młodzieży i sportu należy opracować wspólne cele i narzędzia pomiaru wpływu polityki w oparciu o badania międzynarodowe;

60.  podkreśla szkodliwy wpływ stresu na dobrostan osób młodych, zarówno w szkole, w trakcie kształcenia i szkolenia oraz na rynku pracy, jak i w życiu osobistym; wzywa Komisję i państwa członkowskie do inwestowania w programy zdrowia psychicznego oraz do zachęcania właściwych podmiotów do udzielania osobom młodym pomocy w tym względzie;

61.  podkreśla znaczenie zapewnienia dobrej kondycji psychicznej i fizycznej młodych Europejczyków; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania zajęć sportowych w ramach zajęć pozalekcyjnych oraz do podkreślania ich znaczenia w ramach kampanii dotyczących żywienia;

62.  podkreśla znaczenie promowania dialogu międzykulturowego w sporcie, w tym przez tworzenie platform angażujących młodych ludzi, uchodźców i migrantów;

63.  uważa, że ze względu na złożoność polityki młodzieżowej i jej wpływ należy zachęcać do współpracy badawczej w celu opracowania opartych na dowodach odpowiedzi oraz rozwiązań w zakresie interwencji i zapobiegania, które będą sprzyjać dobrostanowi i zwiększeniu odporności młodych ludzi;

64.  podkreśla znaczenie kultury nie tylko w zwalczaniu przemocy, rasizmu, radykalizacji i nietolerancji, ale także w rozwoju europejskiej tożsamości; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania kultury i inwestowania w nią oraz zapewniania równego dostępu;

65.  podkreśla, że organizacje młodzieżowe odgrywają kluczową rolę w uczestnictwie młodych ludzi w życiu społecznym i ich integracji w społeczeństwie; wzywa w związku z tym państwa członkowskie do wspierania organizacji młodzieżowych i uznania ich roli jako podmiotów zapewniających rozwój kompetencji i włączenie społeczne, a także do wspierania tworzenia rad młodzieży na wszystkich poziomach, we współpracy z młodzieżą;

66.  podkreśla znaczenie uznania uczenia się pozaformalnego i nieformalnego dla umocnienia pozycji osób uczących się, ponieważ są one niezbędne dla rozwoju społeczeństwa opartego na sprawiedliwości społecznej i równych szansach oraz przyczyniają się do rozwoju umiejętności obywatelskich i samorealizacji; wyraża ubolewanie, że pracodawcy i placówki oferujące kształcenie formalne nie dostrzegają w wystarczającym stopniu wartości i znaczenia umiejętności, kompetencji i wiedzy zdobytych poprzez uczenie się pozaformalne i nieformalne; zwraca uwagę, że brak wystarczającej porównywalności i spójności pomiędzy podejściami do walidacji w państwach członkowskich UE stanowi dodatkową barierę; wzywa państwa członkowskie do kontynuowania wysiłków na rzecz wdrożenia krajowego systemu uznawania i walidacji kompetencji nabytych w ramach kształcenia pozaformalnego oraz do zapewnienia wystarczających środków na ten cel, przypominając zalecenie Rady z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego;

Większa zgodność strategii UE na rzecz młodzieży oraz większe wsparcie na jej rzecz w ramach instrumentów finansowania

67.  uważa, że strategia UE na rzecz młodzieży powinna być zgodna z WRF, a także z celami zrównoważonego rozwoju oraz wszystkimi istotnymi inicjatywami przewodnimi, programami i strategiami politycznymi, ustanawiając systematyczny dialog między odpowiednimi organami, definiując wyraźne cele i zamierzenia oraz tworząc odpowiedni mechanizm koordynacji;

68.  przypomina, że w dziedzinie młodzieży UE może prowadzić działania jedynie w celu wspierania, koordynowania i uzupełniania działań państw członkowskich zgodnie z zasadą pomocniczości, zwraca uwagę na znaczenie spójności unijnego i krajowego finansowania, w związku z czym wzywa Komisję do ułatwiania synergii z krajowymi, regionalnymi i lokalnymi inicjatywami, aby uniknąć powielania, nakładania się i powtarzania działań;

69.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do zwiększenia inwestycji publicznych w edukację i kwestie związane z młodzieżą;

70.  wyraża głębokie przekonanie, że środki finansowe dostępne na potrzeby wsparcia różnych inicjatyw i strategii politycznych związanych z młodzieżą, takich jak program Erasmus+, Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych oraz Europa dla Obywateli, powinny być istotnie zwiększone w następnych WRF, aby zapewnić młodzieży więcej możliwości i uniknąć wykluczenia;

71.  z zadowoleniem przyjmuje Europejski Korpus Solidarności – program promujący solidarność wśród młodych Europejczyków, wolontariat i rozwój obywatelstwa solidarnego; przypomina stanowisko Parlamentu dotyczące odpowiedniego finansowania nowej inicjatywy z wykorzystaniem nowych zasobów oraz wykorzystania programu jako możliwości przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży;

72.  wyraża głębokie przekonanie, że program Europa dla Obywateli nadal powinien stymulować aktywne obywatelstwo, edukację obywatelską i dialog oraz budować tożsamość europejską; odnotowuje niski wskaźnik skuteczności programu ze względu na brak finansowania; domaga się znacznego zwiększenia przydziału środków finansowych na ten program;

73.  wzywa Komisję do utrzymania programu Erasmus dla młodych przedsiębiorców; zachęca państwa członkowskie i Komisję do położenia nacisku na promowanie tego programu z udziałem izb handlowych, przedsiębiorstw i młodzieży przy niezaniedbywaniu podstawowych sektorów działalności;

74.  ponownie wyraża wsparcie dla wzmocnienia programu „Kreatywna Europa”, który przewiduje specjalne programy wspierania mobilności dla młodych artystów i specjalistów pracujących w sektorze kultury i sektorze kreatywnym;

75.  podkreśla znaczenie programu Erasmus+: podstawowego narzędzia kształtującego aktywnych i zaangażowanych młodych obywateli; wyraża głębokie przekonanie, że Erasmus+ powinien być ukierunkowany na wszystkie osoby młode, w tym młodzież o mniejszych możliwościach, oraz że większym aspiracjom następnego okresu programowania Erasmus+ musi odpowiadać znaczne dodatkowe finansowanie w celu uwolnienia pełnego potencjału programu oraz że należy przewidzieć uproszczenie procedur przez stworzenie elektronicznych systemów dostępu do usług transgranicznych i danych studentów, takich jak projekt europejskiej e-karty usług;

76.  wzywa do lepszego dostosowania strategii UE na rzecz młodzieży do programu Erasmus + przez dostosowanie ram czasowych wdrożenia, zmianę rozporządzenia ustanawiającego program Erasmus+ w celu wyraźnego wsparcia celów strategii za pomocą wspólnych „celów dla młodzieży” i określenia kluczowego działania 3 jako głównych narzędzi wdrażania strategii;

77.  podkreśla, że budżet Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych nie jest wystarczający do zapewnienia osiągnięcia celów programu; domaga się zatem istotnego zwiększenia przydziału środków dla Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych w ramach następnych WRF oraz wzywa państwa członkowskie do przeznaczenia środków w budżetach krajowych na programy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych; dalej podkreśla konieczność przesunięcia granicy wieku z 25 do 29 lat, aby lepiej odzwierciedlić fakt, że wielu niedawnych absolwentów i wiele osób wchodzących na rynek pracy ma ponad 25 lat;

78.  z zastrzeżeniem zasady pomocniczości opowiada się za ujednoliceniem definicji osoby młodej w odniesieniu do granicy wieku w całej UE; zachęca wszystkie państwa członkowskie do wniesienia wkładu na rzecz tego ujednolicenia przez wyeliminowanie ograniczeń utrudniających pomiar wyników i określenie zamierzonych celów;

79.  zachęca do promowania przyszłego unijnego programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji w celu opracowywania zintegrowanych reakcji opartych na dowodach, rozwiązań interwencyjnych i zapobiegawczych, które wspierają dobrostan i odporność ludzi młodych;

80.  zwraca uwagę na ustalenia i ryzyko sugerujące, że władze krajowe uważają działania kierowane przez Komisję (w tym programy wymiany studentów) za spełniające wymogi strategii UE na rzecz młodzieży oraz że niektóre państwa członkowskie wycofują swoje środki z tych obszarów polityki, które są wspierane z budżetu UE(22);

o
o   o

81.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 50. (2) Dz.U. C 417 z 15.12.2015, s. 1. (3) Dz.U. C 120 z 26.4.2013, s. 1. (4) EUCO 37/13. (5) Dz.U. C 311 z 19.12.2009, s. 1. (6) http://ec.europa.eu/assets/eac/dgs/education_culture/more_info/evaluations/docs/youth/youth-strategy-2016_en.pdf (7) Dz.U. C 119 z 28.5.2009, s. 2. (8) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0359. (9) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0018. (10) Dz.U. C 417 z 15.12.2015, s. 17. (11) Dz.U. C 398 z 22.12.2012, s. 1. (12) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0426. (13) Dz.U. C 88 z 27.3.2014, s. 1. (14) Dz.U. C 58 z 15.2.2018, s. 57. (15) Dz.U. C 316 z 22.9.2017, s. 76. (16) Dz.U. C 120 z 5.4.2016, s. 22. (17) Dz.U. C 11 z 12.1.2018, s. 16. (18) https://www.youthforum.org/resolution-eu-youth-strategy-0 (19) Raport alternatywny na temat polityki młodzieżowej opublikowany przez Europejskie Forum Młodzieży (20) Society at a Glance [Społeczeństwo w przekroju] 2016, wskaźniki społeczne OECD. (21) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 stycznia 2018 r. w sprawie wdrażania w państwach członkowskich Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych (P8_TA(2018)0018). (22) http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2018/615645/EPRS_STU(2018)615645_EN.pdf

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie wdrożenia dyrektywy w sprawie ekoprojektu (2009/125/WE) (2017/2087(INI))

P8_TA(2018)0241 A8-0165/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającą ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią(1) (zwaną dalej „dyrektywą w sprawie ekoprojektu”) oraz przyjęte na mocy tej dyrektywy rozporządzenia wykonawcze i dobrowolne porozumienia,

–  uwzględniając sporządzony przez Komisję plan prac dotyczący ekoprojektu na lata 2016–2019 (COM(2016)0773) przyjęty zgodnie z dyrektywą 2009/125/WE,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiające ramy etykietowania energetycznego i uchylające dyrektywę 2010/30/UE(2)(zwaną dalej „dyrektywą w sprawie etykietowania energetycznego”),

–  uwzględniając unijne cele dotyczące ograniczenia emisji gazów cieplarnianych oraz efektywności energetycznej,

–  uwzględniając porozumienie paryskie w sprawie zmian klimatu oraz 21. Konferencję Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (COP 21),

–  uwzględniając ratyfikację porozumienia paryskiego przez UE i państwa członkowskie,

–  uwzględniając przewidziany tym porozumieniem cel długoterminowy w postaci utrzymania wzrostu średniej temperatury na świecie znacznie poniżej 2°C w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej oraz kontynuowania wysiłków na rzecz ograniczenia tego wzrostu do 1,5°C,

–  uwzględniając ogólny unijny program działań w zakresie środowiska do 2020 r. (decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1386/2013/UE z dnia 20 listopada 2013 r.)(3),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 grudnia 2015 r. zatytułowany „Plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym” (COM(2015)0614),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 16 stycznia 2018 r. zatytułowany „Europejska strategia na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym” (COM(2018)0028),

–  uwzględniając komunikat Komisji oraz dokument roboczy służb Komisji z dnia 16 stycznia 2018 r. w sprawie wdrażania pakietu dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym: warianty podejścia do interakcji między przepisami w zakresie chemikaliów, produktów i odpadów (COM(2018)0032 – SWD(2018)0020)),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 września 2017 r. w sprawie wykazu surowców krytycznych dla UE 2017 (COM(2017)0490),

–  uwzględniając konkluzje Rady w sprawie ekoinnowacji: umożliwienie przejścia do gospodarki o obiegu zamkniętym, przyjęte w dniu 18 grudnia 2017 r.(4),

–  uwzględniając sprawozdanie wydane w listopadzie 2017 r. przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska w sprawie rozbieżności między potrzebami a perspektywami w zakresie redukcji emisji,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie oszczędnego gospodarowania zasobami: ku gospodarce o obiegu zamkniętym(5),

–  uwzględniając przepisy UE w dziedzinie odpadów,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie dłuższego cyklu życia produktów: korzyści dla konsumentów i przedsiębiorstw(6),

–  uwzględniając sporządzoną przez Dyrekcję Generalną ds. Analiz Parlamentarnych europejską ocenę wdrożenia towarzyszącą kontroli wdrożenia dyrektywy w sprawie ekoprojektu,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz opinię Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A8-0165/2018),

A.  mając na uwadze, że celem dyrektywy w sprawie ekoprojektu jest zwiększenie efektywności energetycznej oraz podniesienie poziomu ochrony środowiska dzięki zharmonizowanym wymogom, które zapewniają funkcjonowanie rynku wewnętrznego i sprzyjają ciągłemu ograniczaniu ogólnego wpływu produktów związanych z energią na środowisko naturalne; mając na uwadze, że środki te, redukując zużycie energii, wpływają też pozytywnie na bezpieczeństwo energetyczne;

B.  mając na uwadze, że w dyrektywie w sprawie ekoprojektu przewidziano działania, które należy podjąć, aby ograniczyć wpływ produktów związanych z energią na środowisko przez cały cykl życia produktu; mając na uwadze, że decyzje podjęte dotychczas na mocy dyrektywy w znacznej mierze skupiały się na ograniczaniu zużycia energii na etapie użytkowania;

C.  mając na uwadze, że wdrożenie dyrektywy mogłoby zintensyfikować unijne dążenia do poprawy efektywności energetycznej i przyczynić się do osiągnięcia celów działań w dziedzinie klimatu;

D.  mając na uwadze, że ograniczenie wpływu produktów związanych z energią na środowisko na etapie ekoprojektu – dzięki wprowadzeniu minimalnych kryteriów dotyczących trwałości produktów, możliwości ich modernizacji, naprawy, recyklingu i ponownego użycia – może nieść ze sobą znaczny potencjał tworzenia miejsc pracy;

E.  mając na uwadze, że do początku 2018 r. wprowadzono 29 szczegółowych rozporządzeń dotyczących ekoprojektu obejmujących poszczególne grupy produktów, a ponadto przyjęto trzy dobrowolne porozumienia uznawane na mocy dyrektywy;

F.  mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie ekoprojektu uznaje dobrowolne porozumienia lub inne środki samoregulacji za alternatywę dla środków wykonawczych, gdy spełnione są pewne kryteria; mając na uwadze, że nie wszystkie istniejące dobrowolne porozumienia okazały się skuteczniejsze niż środki regulacyjne;

G.  mając na uwadze, że ekoprojekt przynosi korzyści gospodarcze przemysłowi i konsumentom i w znacznym stopniu przyczynia się do realizacji unijnych polityk w dziedzinie klimatu, energii i gospodarki o obiegu zamkniętym;

H.  mając na uwadze, że prawodawstwo dotyczące ekoprojektu jest ściśle powiązane z prawodawstwem UE w zakresie etykietowania energetycznego, a działania podejmowane na mocy tych dwóch dyrektyw do 2020 r. mają zgodnie z oczekiwaniami przynosić sektorowi przemysłu oraz sektorowi hurtowemu i detalicznemu dodatkowe dochody w wysokości 55 mld EUR rocznie, przy czym oszczędności energii pierwotnej wynosić będą do 2020 r. szacunkowo 175 Mtoe rocznie, co zapewni aż do połowy wkładu koniecznego do osiągnięcia unijnego celu dotyczącego oszczędności energii do 2020 r. i zmniejszy uzależnienie od importu energii; mając na uwadze, że prawodawstwo to przyczynia się także w znacznym stopniu do osiągnięcia unijnych celów w dziedzinie klimatu dzięki obniżeniu emisji gazów cieplarnianych o 320 mln ton ekwiwalentu CO2 rocznie; mając na uwadze, że w perspektywie długoterminowej potencjał oszczędności energii jest jeszcze większy;

I.  mając na uwadze, że według szacunków przedstawionych w sprawozdaniu rachunkowym dotyczącym wpływu ekoprojektu (Komisja Europejska, 2016 r.) do 2020 r. unijni konsumenci zaoszczędzą łącznie nawet 112 mld EUR, czyli ok. 490 EUR rocznie w przeliczeniu na gospodarstwo domowe;

J.  mając na uwadze, że ponad 80 % wpływu produktów związanych z energią na środowisko określa się na etapie projektowania;

K.  mając na uwadze, że w przypadku większości zainteresowanych stron można wyróżnić trzy główne przeszkody utrudniające pełne wdrożenie prawodawstwa: brak wyraźnego wsparcia politycznego i wyznaczania kierunków działania, wolne tempo procesów regulacyjnych oraz nieodpowiedni nadzór rynku w państwach członkowskich;

L.  mając na uwadze, że zgodnie z danymi szacunkowymi 10–25 % produktów na rynku nie jest zgodne z dyrektywami w sprawie ekoprojektu i etykietowania energetycznego, co prowadzi do utraty ok. 10 % planowanych oszczędności energii i do nieuczciwej konkurencji;

M.  mając na uwadze, iż obowiązujące wyłączenie dla oświetlenia scenicznego z przepisów rozporządzeń Komisji (WE) nr 244/2009(7) i (UE) nr 1194/2012(8) jest dobrym i skutecznym rozwiązaniem uwzględniającym specjalne potrzeby i sytuację teatrów i całego przemysłu rozrywkowego i powinno być ono utrzymane;

N.  mając na uwadze, że mimo rozszerzenia w 2009 r. zakresu stosowania dyrektywy w sprawie ekoprojektu na wszystkie produkty związane z energią (z wyłączeniem środków transportu) wymogami w zakresie ekoprojektu nie objęto dotychczas żadnych produktów niewykorzystujących energii;

O.  mając na uwadze, że w UE wszystkie produkty powinny być projektowane, wytwarzane i wprowadzane do obrotu przy minimalnym wykorzystaniu substancji niebezpiecznych, przy czym należy zapewnić bezpieczeństwo produktów, tak aby ułatwić ich recykling i ponowne użycie, utrzymując zarazem wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska;

P.  mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie ekoprojektu stanowi, iż jej komplementarność z rozporządzeniem REACH w sprawie chemikaliów powinna przyczynić się do poprawy skuteczności tych przepisów oraz stworzenia spójnych wymogów dla producentów; mając na uwadze, że wymagania związane ze stosowaniem niebezpiecznych substancji chemicznych i ich recyklingiem są jak dotąd ograniczone;

Q.  mając na uwadze, że na mocy nowego rozporządzenia w sprawie etykietowania energetycznego opracowywana jest nowa baza danych oraz że baza systemu informacyjnego i komunikacyjnego do celów nadzoru rynku (ICSMS) jest wykorzystywana w niektórych, ale nie we wszystkich państwach członkowskich;

R.  mając na uwadze, że jednym z priorytetowych celów ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska do 2020 r. (7. EAP) jest przekształcenie Unii w zasobooszczędną, ekologiczną i konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną; mając na uwadze, że EAP stanowi, iż ramy polityki Unii powinny zapewniać opracowywanie priorytetowych produktów wprowadzanych do obrotu w Unii zgodnie z ekoprojektem w celu optymalizacji efektywnego gospodarowania zasobami oraz materiałami;

S.  mając na uwadze, że na mocy dyrektywy w sprawie ekoprojektu plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym zawiera zobowiązanie do podkreślania aspektów dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym w przyszłych wymogach w zakresie projektowania produktów poprzez systematyczne analizowanie takich kwestii jak trwałość, możliwość naprawy, modernizacji i recyklingu lub identyfikacja niektórych materiałów lub substancji;

T.  mając na uwadze, że porozumienie paryskie określa długoterminowy cel zgodny z dążeniem do utrzymania światowego wzrostu temperatury znacznie poniżej 2°C ponad poziom sprzed epoki przemysłowej oraz do kontynuowania wysiłków na rzecz ograniczenia tego wzrostu do 1,5°C ponad poziom sprzed epoki przemysłowej; mając na uwadze, że UE zobowiązała się wnieść odpowiedni wkład w realizację tych celów poprzez redukcję emisji we wszystkich sektorach;

U.  mając na uwadze, że w celu oszczędnego gospodarowania zasobami w Unii środki w zakresie ekoprojektu powinny obejmować cały cykl życia produktów z uwagi na fakt, że ponad 80 % wpływu produktu na środowisko jest determinowane na etapie projektowania, który odgrywa w związku z tym bardzo ważną rolę w promowaniu aspektów gospodarki o obiegu zamkniętym, trwałości, możliwości modernizacji, naprawy, ponownego wykorzystania i recyklingu produktu;

V.  mając na uwadze, że oprócz wytwarzania trwalszych i oszczędnie wykorzystujących zasoby produktów należy wzmocnić zasady gospodarki dzielenia się i gospodarki usługowej, a państwa członkowskie, proponując programy wspierające wprowadzanie najbardziej zasobooszczędnych produktów i usług, powinny zwracać szczególną uwagę na gospodarstwa domowe o niskich dochodach, w tym gospodarstwa zagrożone ubóstwem energetycznym;

W.  mając na uwadze, że Unia jest stroną Konwencji sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO) i w związku z tym jest zobowiązana do podjęcia działań mających na celu stopniowe wycofywanie tych niebezpiecznych substancji, w tym działań polegających na ograniczeniu ich zastosowania na etapie projektowania produktów;

Skuteczne narzędzie przynoszące opłacalne oszczędności energii

1.  uważa, że dyrektywa w sprawie ekoprojektu jest udanym instrumentem służącym poprawie efektywności energetycznej, który spowodował znaczne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i przyniósł konsumentom korzyści ekonomiczne;

2.   zaleca, aby Komisja nadal uwzględniała kolejne grupy produktów, wybranych na podstawie ich potencjału w zakresie ekoprojektu – w tym zarówno potencjału pod względem efektywności energetycznej, jak i materiałowej – oraz innych aspektów środowiskowych, z wykorzystaniem metodyki określonej w art. 15 dyrektywy, a także aby aktualizowała obowiązujące normy w celu wykorzystania w pełni potencjału, jaki niosą ze sobą cele i zakres dyrektywy;

3.   podkreśla, że dyrektywa w sprawie ekoprojektu poprawia funkcjonowanie rynku wewnętrznego UE dzięki określeniu wspólnych norm dotyczących produktów; podkreśla, że stałe przyjmowanie zharmonizowanych wymogów dotyczących produktów na poziomie UE wspiera innowacje, badania naukowe i konkurencyjność unijnych producentów oraz zapewnia uczciwą konkurencję, a jednocześnie pozwala unikać zbędnych obciążeń administracyjnych;

4.  przypomina, że dyrektywa wymaga od Komisji przedstawienia środków wykonawczych, jeżeli produkt spełnia kryteria, którymi są: znaczna ilość sprzedawanych produktów, znaczące oddziaływanie na środowisko i potencjał poprawy; uznając, że takie normy dotyczące produktów mogą być stosowane jedynie na poziomie UE i w związku z tym państwa członkowskie zależą od podjęcia niezbędnych działań przez Komisję, podkreśla spoczywającą na Komisji odpowiedzialność za poszanowanie tego mandatu i zadbanie o to, by korzyści dla konsumentów, gospodarki o obiegu zamkniętym i środowiska naturalnego zostały faktycznie osiągnięte;

5.  uważa, że koordynacja z inicjatywami związanymi z gospodarką o obiegu zamkniętym dodatkowo zwiększyłaby skuteczność dyrektywy; apeluje w związku z tym o opracowanie ambitnego planu dotyczącego ekoprojektu i gospodarki o obiegu zamkniętym, który przyniesie korzyści dla środowiska i stworzy możliwości w zakresie zrównoważonego wzrostu i zatrudnienia, w tym w sektorze MŚP, a także będzie korzystny dla konsumentów; zauważa, że efektywniejsze gospodarowanie zasobami i wykorzystywanie surowców wtórnych w produkcji mają znaczny potencjał pod względem ograniczenia odpadów i oszczędności zasobów;

6.  podkreśla, że dyrektywa w sprawie ekoprojektu stanowi część szerszego zestawu narzędzi oraz że jej skuteczność zależy od synergii z innymi instrumentami, w szczególności w zakresie etykietowania energetycznego; uważa, że należy unikać nakładania się regulacji;

Wzmocnienie procesu decyzyjnego

7.  zwraca uwagę na kluczową rolę Forum Konsultacyjnego ds. Ekoprojektu, jeśli chodzi o ułatwianie kontaktów przemysłu, społeczeństwa obywatelskiego i innych zainteresowanych stron w ramach procesu decyzyjnego, oraz uważa, że podmiot ten funkcjonuje prawidłowo;

8.  wyraża zaniepokojenie niejednokrotnie znacznymi opóźnieniami w opracowywaniu i przyjmowaniu środków wykonawczych, co skutkuje brakiem pewności wśród podmiotów gospodarczych, spowodowało utratę możliwości znacznych oszczędności energii przez konsumentów i związanej z tym redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz może powodować, że przyjmowane środki nie będą nadążać za zmianami technologicznymi;

9.  zauważa, że opóźnienia we wdrażaniu wynikają po części z ograniczonych środków, którymi dysponuje Komisja; wzywa Komisję, aby przeznaczyła wystarczające zasoby na proces ekoprojektu z uwagi na znaczną unijną wartość dodaną tego prawodawstwa;

10.  wzywa Komisję, aby unikała opóźnień w przyjmowaniu i publikowaniu środków wykonawczych oraz zaleca ustalenie konkretnych terminów i etapów finalizacji tych środków oraz dokonywania przeglądu obowiązujących regulacji; uważa, że środki w dziedzinie ekoprojektu powinny być przyjmowane pojedynczo i publikowane niezwłocznie po finalizacji;

11.  podkreśla, że należy przestrzegać harmonogramu przewidzianego w planie prac dotyczącym ekoprojektu na lata 2016–2019;

12.  podkreśla potrzebę oparcia wymogów dotyczących ekoprojektu na solidnej analizie technicznej i ocenach skutków, przy czym za punkt odniesienia należy przyjąć najlepiej działające produkty lub technologie na rynku oraz rozwój technologiczny w każdym sektorze; apeluje do Komisji, aby w pierwszej kolejności wdrożyła środki dotyczące produktów, które mają największy potencjał oszczędności energii pierwotnej i zarazem największy potencjał pod względem gospodarki o obiegu zamkniętym, i dokonała przeglądu tych środków;

13.  dostrzega, że dyrektywa w sprawie ekoprojektu umożliwia stosowanie dobrowolnych porozumień; podkreśla, że dobrowolne porozumienia mogą być wykorzystywane zamiast środków wykonawczych, w przypadku gdy dotyczą one przeważającej części rynku i są uznane za zdolne do zagwarantowania co najmniej równego poziomu efektywności środowiskowej, oraz że powinny one gwarantować szybszy proces podejmowania decyzji; uważa, że należy zwiększyć skuteczność nadzoru dobrowolnych porozumień i zapewnić odpowiedni udział społeczeństwa obywatelskiego; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym zalecenie Komisji (UE) 2016/2125 w sprawie wytycznych dotyczących środków samoregulacji przyjętych przez branże przemysłowe i zwraca się do Komisji o ścisłe monitorowanie wszelkich dobrowolnych porozumień uznawanych na mocy dyrektywy w sprawie ekoprojektu;

14.  zachęca do włączenia krzywych uczenia się technologii do metodyki dla ekoprojektu produktów związanych z energią (MEERP), aby antycypować ulepszenia technologiczne do czasu wejścia w życie przepisów i zapewnić stałą aktualność regulacji;

15.  wzywa Komisję, aby w stosownych przypadkach włączyła oceny uwalniania mikroplastiku do środowiska wodnego do środków dotyczących ekoprojektu; wzywa Komisję, aby w ramach przeglądu środków dotyczących ekoprojektu wprowadziła obowiązkowe wymogi dotyczące filtrów mikroplastiku dla pralek i suszarek w gospodarstwach domowych;

Od energooszczędności do zasobooszczędności

16.  ponawia apel o nadanie nowego impetu działaniom dotyczącym tych aspektów produktowych, które mają związek z gospodarką o obiegu zamkniętym, oraz uważa, że dyrektywa w sprawie ekoprojektu posiada – wciąż niedostatecznie wykorzystany – znaczny potencjał w zakresie zwiększenia zasobooszczędności;

17.  uważa w związku z tym, że wdrażanie dyrektywy w sprawie ekoprojektu musi obecnie systematycznie uwzględniać – oprócz nieustannego dążenia do zwiększenia efektywności energetycznej – pełny cykl życia każdej grupy produktów objętych zakresem jej stosowania, przy czym należy określić minimalne kryteria dotyczące zasobooszczędności obejmujące m.in. trwałość, odporność, możliwość naprawy i modernizacji, jak również potencjał w zakresie dzielenia się, ponownego wykorzystania, skalowalności, możliwości recyklingu, regeneracji, wykorzystania poddanych recyklingowi materiałów lub surowców wtórnych, a także stosowania surowców krytycznych;

18.  uważa, że wybór kryteriów gospodarki o obiegu zamkniętym dla każdej grupy produktów musi być dobrze sprecyzowany i zdefiniowany w jasny i obiektywny sposób, a jednocześnie kryteria te muszą być łatwo mierzalne i osiągalne przy zachowaniu proporcjonalnych kosztów, tak aby dyrektywa pozostała możliwa do wdrożenia;

19.  postuluje, aby na etapie badań przygotowawczych specjalnych środków ekoprojektu dla każdej kategorii produktów systematycznie dokonywać szczegółowych analiz potencjału gospodarki o obiegu zamkniętym;

20.  podkreśla, że ważne jest, aby producenci zapewniali czytelne i obiektywne instrukcje umożliwiające użytkownikom i niezależnym podmiotom zajmującym się naprawą łatwiejsze naprawianie produktów bez specjalistycznego sprzętu; podkreśla również, że istotne jest informowanie o dostępności części zamiennych oraz w miarę możliwości o długości cyklu życia produktów;

21.  podkreśla potencjalne korzyści wynikające ze skupienia się na innych aspektach środowiskowych poza zużyciem energii, takich jak niebezpieczne substancje chemiczne, uwalnianie się mikroplastiku, wytwarzanie odpadów i wkład materiałowy, a także wzywa do stosowania narzędzi przewidzianych w dyrektywie w celu zwiększenia przejrzystości dla konsumentów;

22.  uważa, że ponieważ o ponad 80 % oddziaływania produktu na środowisko decyduje się na etapie projektowania, to właśnie wtedy można w dużej mierze uniknąć substancji potencjalnie niebezpiecznych, zastąpić je lub ograniczyć; podkreśla, że w ramach rozszerzonych kryteriów ekoprojektu należy szczególnie rozważyć stosowanie materiałów i substancji o kluczowym znaczeniu, takich jak metale ziem rzadkich, lub substancji o charakterze toksycznym lub potencjalnie niebezpiecznych, takich jak trwałe zanieczyszczenia organiczne i substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego, aby ograniczyć ich stosowanie lub w stosownym przypadku je zastąpić, lub przynajmniej zapewnić możliwość ich ekstrakcji / oddzielenia pod koniec okresu użytkowania, bez uszczerbku dla innych zharmonizowanych wymogów prawnych dotyczących tych substancji ustalonych na szczeblu Unii;

23.  apeluje, aby w przypadku produktów związanych z energią wymagania dotyczące ekoprojektu nie kreowały celów trudnych do osiągnięcia przez producentów unijnych, w szczególności przez małe i średnie przedsiębiorstwa, których potencjał w zakresie opatentowanych technologii jest zdecydowanie mniejszy niż przedsiębiorstw mających pozycję liderów na rynku;

24.  z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym plan prac dotyczący ekoprojektu na lata 2016–2019, w którym zawarto zobowiązania do opracowania wymogów i norm dotyczących efektywności materiałowej oraz wyrażono poparcie dla wykorzystywania surowców wtórnych, oraz wzywa Komisję do ukończenia tych prac w trybie priorytetowym; uważa, że takie kryteria powinny odnosić się do konkretnych produktów, być oparte na rzetelnych analizach i skupiać się na obszarach o wyraźnym potencjale poprawy, a organy nadzoru rynku powinny mieć możliwość ich egzekwowania i weryfikowania; uważa, że przy określaniu najlepszych praktyk należy promować wykorzystanie wyników przeszłych i trwających badań oraz propagować najnowocześniejsze innowacje w zakresie recyklingu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego;

25.  jest przekonany, że opracowanie „podejścia systemowego” uwzględniającego nie tylko produkt, ale cały system niezbędny do jego funkcjonowania w procesie ekoprojektu staje się coraz bardziej krytycznym czynnikiem sukcesu w dążeniu do efektywnego korzystania z zasobów, i wzywa Komisję do włączenia większej liczby takich możliwości na poziomie systemu do następnego planu prac dotyczącego ekoprojektu;

26.  uważa, że szczególną uwagę należy zwrócić na produkty wykorzystujące wodę, w przypadku których możliwe byłoby osiągnięcie znacznych korzyści dla środowiska i znacznych oszczędności dla konsumentów;

27.  wzywa Komisję, aby zachęcała do odzyskiwania surowców krytycznych również z odpadów górniczych;

28.  zauważa, że Komisja wstrzymała działania dotyczące technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), takich jak telefony komórkowe i smartfony, w oczekiwaniu na dalsze oceny i w związku z szybkimi zmianami technologicznymi zachodzącymi w tej grupie produktów; uważa jednak, że jeśli chodzi o te produkty, które są sprzedawane w dużych ilościach i często wymieniane, istnieją wyraźne możliwości poprawy, w szczególności pod względem zasobooszczędności, oraz że w związku z tym należy w stosunku do tych produktów stosować kryteria dotyczące ekoprojektu i podjąć wysiłki w celu przyspieszenia postępów w dziedzinie regulacji; podkreśla, że należy starannie przeanalizować, w jaki sposób poprawić ekoprojektowanie grup produktów, dla których kluczowymi parametrami ekoprojektu są możliwość naprawy i wymiana części zamiennych;

29.  zwraca uwagę, że koniecznie należy ułatwić możliwości naprawy przez udostępnianie przez cały cykl życia produktu części zamiennych po rozsądnych cenach – jeśli porównać te ceny z całkowitym kosztem produktu;

30.  przypomina swój apel o przeprowadzenie szeroko zakrojonego przeglądu unijnych ram polityki produktowej w celu uwzględnienia aspektów efektywnego gospodarowania zasobami; w związku z tym zwraca się do Komisji o dokonanie oceny, czy obecną metodykę ekoprojektu można stosować do innych kategorii produktów poza produktami związanymi z energią, oraz o przedstawienie w stosownych przypadkach wniosków dotyczących nowego prawodawstwa;

31.  podkreśla, że aby zapewnić stosowanie materiałów z recyklingu / surowców wtórnych, konieczne jest zagwarantowanie dostępności surowców wtórnych wysokiej jakości oraz stworzenie dobrze zorganizowanego rynku surowców wtórnych;

32.  podkreśla znaczenie, jakie ma przypisanie odpowiedzialności producentom oraz wydłużenie okresów gwarancji i rozszerzenie jej warunków, zobowiązanie producentów do wzięcia odpowiedzialności za zarządzanie etapem odpadowym w cyklu życia produktu zgodnie z odnośnymi przepisami Unii, zwiększenie modułowości oraz możliwości naprawy, modernizacji i recyklingu oraz zadbanie o to, by gospodarka surowcami i odpadami odbywała się w obrębie Unii Europejskiej;

33.  wzywa do rozszerzenia minimalnych gwarancji na wyroby konsumpcyjne trwałego użytku;

Usprawnianie nadzoru rynku

34.  stanowczo podkreśla konieczność wzmocnienia nadzoru nad produktami wprowadzanymi na rynek wewnętrzny w drodze lepszej współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi oraz między Komisją i organami krajowymi, a także przez zapewnienie organom nadzoru rynku odpowiednich zasobów finansowych;

35.  wzywa Komisję, aby – zgodnie z propozycją zawartą w konkluzjach Rady z dnia 18 grudnia 2017 r. w sprawie ekoinnowacji – zbadała możliwości stworzenia arkusza informacyjnego o produkcie cyfrowym („paszportu produktu”), który byłby narzędziem ujawniania informacji o materiałach i substancjach stosowanych w produktach, co ułatwiłoby także nadzór rynku;

36.  apeluje o bardziej spójny i opłacalny system nadzoru rynku w całej Unii w celu zapewnienia zgodności z dyrektywą w sprawie ekoprojektu oraz wydaje następujące zalecenia:

37.  zwraca uwagę na znaczenie odpowiednich i jasno zdefiniowanych, zharmonizowanych norm badań oraz podkreśla, że należy opracować protokoły badań możliwie najbardziej zbliżone do rzeczywistych warunków; podkreśla, że metody badań powinny być solidne oraz zaprojektowane i wykonywane w sposób, który wyklucza manipulację oraz zamierzone lub niezamierzone poprawianie wyników; uważa, że badania nie powinny prowadzić do nadmiernych obciążeń dla przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem MŚP, które nie mają takich samych możliwości jak ich więksi konkurenci; z zadowoleniem przyjmuje rozporządzenie Komisji (UE) 2016/2282 dotyczące dopuszczalnych odchyleń w procedurach weryfikacji;

38.  postuluje, aby Komisja wspierała państwa członkowskie w działaniach służących egzekwowaniu prawa oraz apeluje o ściślejszą współpracę w przypadku uznania danego produktu za niezgodny z przepisami; podkreśla potrzebę opracowania wytycznych dla producentów i importerów w zakresie szczegółowych wymogów dotyczących dokumentów potrzebnych organom nadzoru rynku;

Inne zalecenia

39.  podkreśla konieczność zapewnienia spójności i konwergencji między przepisami dotyczącymi ekoprojektu i przepisami horyzontalnymi, takimi jak przepisy Unii dotyczące chemikaliów i odpadów, w tym REACH i dyrektywy w sprawie WEEE i RoHS, oraz podkreśla konieczność wzmocnienia synergii z zielonymi zamówieniami publicznymi i oznakowaniem ekologicznym UE;

40.  podkreśla związek między dyrektywą w sprawie ekoprojektu a dyrektywą w sprawie charakterystyki energetycznej budynków; wzywa państwa członkowskie, aby zachęcały do wprowadzania na rynek oszczędnych produktów i usług oraz nasiliły działania kontrolne i doradcze; jest zdania, że wprowadzenie ulepszeń w zakresie ekoprojektu dla produktów związanych z energią może z kolei pozytywnie wpłynąć na charakterystykę energetyczną budynków;

41.  podkreśla konieczność przedstawiania ogółowi społeczeństwa, a w szczególności mediom, jasnych informacji na temat korzyści wynikających z ekoprojektu przed wprowadzeniem odnośnego środka oraz zachęca Komisję i państwa członkowskie do proaktywnego informowania o korzyściach wynikających ze środków w dziedzinie ekoprojektu i traktowania tej komunikacji jako integralnej części procesu przyjmowania tych środków, a ponadto zachęca do aktywniejszych kontaktów z zainteresowanymi stronami, aby poprawić zrozumienie przedmiotowego prawodawstwa wśród obywateli;

42.  podkreśla, że przejście na zrównoważoną gospodarkę o obiegu zamkniętym stworzy wiele możliwości, ale także wyzwania społeczne; uważa, że nikt nie powinien zostać pominięty, w związku z czym Komisja i państwa członkowskie, proponując programy wspierające wprowadzanie najbardziej zasobooszczędnych produktów i usług, powinny zwracać szczególną uwagę na gospodarstwa domowe o niskich dochodach zagrożone ubóstwem energetycznym; uważa, że programy te nie powinny utrudniać innowacji, lecz powinny nadal pozwalać producentom na oferowanie konsumentom szerokiej gamy wysokiej jakości produktów, oraz że powinny one sprzyjać penetracji rynku przez produkty związane z energią i wykorzystujące wodę, które umożliwiają konsumentom lepsze gospodarowanie zasobami i większe oszczędności;

43.  wzywa instytucje UE i państwa członkowskie, aby dawały dobry przykład, wprowadzając w życie i w pełni wykorzystując gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz strategie zielonych zamówień publicznych w celu priorytetowego traktowania produktów, których trwałość została potwierdzona, takich jak produkty opatrzone oznakowaniem ekologicznym, oraz najwyższych standardów zasobooszczędności we wszystkich inwestycjach, a także by promowały powszechne stosowanie zielonych zamówień również w sektorze prywatnym;

o
o   o

44.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 285 z 31.10.2009, s. 10. (2) Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 1. (3) Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 171. (4) http://www.consilium.europa.eu/media/32274/eco-innovation-conclusions.pdf (5) Dz.U. C 265 z 11.8.2017, s. 65. (6) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0287. (7) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 244/2009 z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla bezkierunkowych lamp do użytku domowego (Dz.U. L 76 z 24.3.2009, s. 3). (8) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1194/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2009/125/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla lamp kierunkowych, lamp z diodami elektroluminescencyjnymi i powiązanego wyposażenia (Dz.U. L 342 z 14.12.2012, s. 1). (9) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 30).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 maja 2018 r. w sprawie udzielania odpowiedzi na petycje dotyczące problemu niepewności zatrudnienia, wynikającego z nadużywania umów na czas określony (2018/2600(RSP))

P8_TA(2018)0242 B8-0238/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 153 ust. 1 lit. a) i b), art. 155 ust. 1 i art. 352 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–   uwzględniając art. 4 i 30 Europejskiej karty społecznej oraz art. 31 i 32 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając środki zapobiegające dyskryminacji i nadużyciom przewidziane w dyrektywie Rady 97/81/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. dotyczącej Porozumienia ramowego dotyczącego pracy w niepełnym wymiarze godzin zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) – załącznik: Porozumienie ramowe dotyczące pracy w niepełnym wymiarze godzin(1) (dyrektywa w sprawie pracy w niepełnym wymiarze godzin),

–  uwzględniając dyrektywę Rady 1999/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotyczącą Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC)(2) (dyrektywa w sprawie pracy na czas określony),

–  uwzględniając dyrektywę 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącą niektórych aspektów organizacji czasu pracy(3) (dyrektywa w sprawie czasu pracy),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/104/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie pracy tymczasowej(4),

–  uwzględniając dyrektywę 2009/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie ustanowienia europejskiej rady zakładowej lub trybu informowania pracowników i konsultowania się z nimi w przedsiębiorstwach lub w grupach przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym(5) (dyrektywa w sprawie europejskiej rady zakładowej),

–  uwzględniając konwencję Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) nr 98 dotyczącą stosowania zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych oraz konwencję nr 175 dotyczącą pracy w niepełnym wymiarze czasu,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie warunków pracy i niepewności zatrudnienia(6),

–  uwzględniając badanie zatytułowane „Temporary contracts, precarious employment, employees’ fundamental rights and EU employment law (Umowy o pracę na czas określony, niepewne formy zatrudnienia, prawa podstawowe pracowników oraz prawo pracy UE) opublikowane przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej w listopadzie 2017 r.(7),

–  uwzględniając liczne petycje w sprawie naruszania dyrektywy w sprawie pracy na czas określony w sektorze publicznym(8), niepewnych warunków pracy pracowników zatrudnionych na podstawie umów zerogodzinowych w sektorze prywatnym(9), reprezentacji związków zawodowych i rozbieżności w systemach zabezpieczenia społecznego(10) oraz wyrażające sprzeciw wobec coraz powszechniejszego stosowania umów o pracę na czas określony(11),

–  uwzględniając nowe wnioski Komisji Europejskiej dotyczące rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Urząd ds. Pracy (COM(2018)0131) oraz zalecenia Rady w sprawie dostępu pracowników oraz osób samozatrudnionych do ochrony socjalnej (COM(2018)0132),

–  uwzględniając wynik przesłuchania zorganizowanego przez Komisję Petycji w dniu 22 listopada 2017 r. pt. „Ochrona praw pracowników pracujących na czas określony lub na podstawie niepewnych form zatrudnienia, na podstawie otrzymanych petycji”,

–  uwzględniając dyrektywę Rady 91/533/EWG z dnia 14 października 1991 r. w sprawie obowiązku pracodawcy dotyczącego informowania pracowników o warunkach stosowanych do umowy lub stosunku pracy(12),

–  uwzględniając wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej, uchylającej dyrektywę Rady 91/533/EWG (COM(2017)0797),

–  uwzględniając pytanie skierowane do Komisji w sprawie udzielania odpowiedzi na petycje dotyczące problemu niepewności zatrudnienia, wynikającego z nadużywania umów na czas określony (O-000054/2018 – B8‑0022/2018),

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Petycji,

–  uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że liczba pracowników zatrudnionych na podstawie umów o pracę na czas określony lub w niepełnym wymiarze czasu pracy w UE wzrosła w ostatnich 15 latach z powodu wdrożenia polityki oszczędnościowej i ograniczeń praw pracowniczych, co doprowadziło do wzrostu niepewności zatrudnienia i niestabilności pracy; mając na uwadze, że potrzebne są skuteczne strategie polityczne, aby objąć różne formy zatrudnienia i odpowiednio chronić pracowników;

B.  mając na uwadze, że niepewne warunki pracy wynikają z istnienia poważnych luk w skutecznej ochronie praw pracowniczych na różnych poziomach regulacji, w tym w prawie pierwotnym i prawie wtórnym UE oraz prawie państw członkowskich; mając na uwadze, że petycje dotyczące różnych rodzajów zatrudnienia powinny być rozważane w pełnej zgodności z ustawodawstwem krajowym danego państwa członkowskiego, z którego się wywodzą, oraz z odpowiednim prawem Unii; mając na uwadze, że polityka społeczna i polityka pracy UE opierają się na zasadzie pomocniczości;

C.  mając na uwadze, że istnieje potrzeba dostosowania reakcji politycznych w celu odzwierciedlenia faktu, iż niepewność zatrudnienia jest dynamicznym aspektem wpływającym na wszystkie osobiste stosunki pracy; mając na uwadze, że walkę z niepewnym zatrudnieniem należy prowadzić za pomocą zintegrowanego wielopoziomowego pakietu politycznego, który promuje integracyjne i skuteczne normy pracy wraz ze skutecznymi środkami w celu zapewnienia poszanowania zasady równości;

D.  mając na uwadze, że cel, jakim jest skuteczne zwalczanie nieuczciwych praktyk w zakresie zatrudnienia prowadzących do niepewności zatrudnienia, należy osiągać także na podstawie programu godnej pracy MOP, który skupia się na tworzeniu miejsc pracy, prawach pracowniczych, ochronie socjalnej i dialogu społecznym, z równouprawnieniem płci jako celem przekrojowym;

E.  mając na uwadze, że dane Eurostatu i Eurofoundu na temat niedobrowolnej pracy na czas określony, dysproporcji pod względem wieku i płci w obszarze pracy na czas określony oraz niedostatecznego zatrudnienia znacznej części pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy pokazują coraz częstsze stosowanie niestandardowych, nietypowych form zatrudnienia; mając na uwadze, że dane na temat bezrobocia według płci i wieku pokazują, że jest ono najniższe od 2009 r.;

F.  mając na uwadze, że na przestrzeni lat kilka państw członkowskich doświadczyło znacznego wzrostu liczby umów o pracę na czas określony i niestandardowych zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym, przy czym obowiązujące w nich ramy prawne nie mogły zapobiegać nadużywaniu umów na czas określony ani karać za ich stosowanie ze względu na brak skutecznych i proporcjonalnych środków zaradczych; mając na uwadze, że osłabiło to integralność europejskiego ustawodawstwa w obszarze zatrudnienia oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

G.  mając na uwadze, że wdrożone zostały kompleksowe ramy prawodawstwa UE , które powinny ograniczyć ryzyko niepewności niektórych rodzajów stosunków pracy, takie jak dyrektywa w sprawie umów o pracę na czas określony, dyrektywa w sprawie pracy w niepełnym wymiarze godzin, dyrektywa w sprawie pracy tymczasowej, dyrektywa w sprawie czasu pracy, dyrektywa w sprawie równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, dyrektywa w sprawie równego traktowania osób, a także dyrektywa w sprawie równości szans oraz równego traktowania;

H.  mając na uwadze, że Komisja nagromadziła poważne opóźnienia w prowadzeniu postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego dotyczących naruszenia prawa pracy UE przez niektóre państwa członkowskie, umożliwiając nadużywanie umów na czas określony i naruszanie praw pracowniczych przez wiele lat;

I.  mając na uwadze, że ostatnie informacje na temat petycji dotyczących nadużywania umów na czas określony w sektorze publicznym zwróciły uwagę na sytuację niektórych pracowników tymczasowych, którzy zostali zwolnieni z pracy przez podmiot publiczny, dla którego pracowali, w następstwie orzeczeń stwierdzających, że nadużywano względem nich umów o pracę na czas określony, z naruszeniem dyrektywy 1999/70/WE dotyczącej Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC);

J.  mając na uwadze, że warunki pracy różnią się w poszczególnych państwach członkowskich, gdyż każde z nich posiada własne ustawodawstwo związane z umowami o pracę;

K.  mając na uwadze, że Komisji Petycji zaprezentowano mocne dowody na coraz powszechniejsze stosowanie niepewnych form zatrudnienia;

L.  mając na uwadze, że pracownicy zatrudnieni na podstawie umów zerogodzinowych muszą być uznawani za pracowników zgodnie z prawem Unii, gdyż pracują oni pod kierunkiem innej osoby i otrzymują wynagrodzenie za pracę, w związku z czym musi mieć do nich zastosowanie prawo socjalne UE;

M.  mając na uwadze, że niepewne formy zatrudnienia, w tym umowy zerogodzinowe, skutkują niewystarczającym dostępem do ochrony socjalnej oraz podważają prawo do rokowań zbiorowych, w szczególności pod względem świadczeń i ochrony przed niesprawiedliwym zwolnieniem, wpływając także niekorzystnie na rozwój kariery i szkolenia; mając na uwadze, że niepewne formy zatrudnienia prowadzą do ogólnych niepewnych warunków życia;

N.  mając na uwadze, że kobiety z większym prawdopodobieństwem podejmują pracę w niepełnym wymiarze godzin lub na podstawie umów na czas ograniczony lub przewidujących niskie wynagrodzenie, a zatem są bardziej narażone na niepewność zatrudnienia wynikającą z dyskryminacji na rynku pracy, co hamuje postępy w zwalczaniu i eliminowaniu zróżnicowania wynagrodzenia i emerytur ze względu na płeć;

1.  za niepewne formy zatrudnienia uznaje zatrudnienie wynikające między innymi z nadużywania umów o pracę na czas określony z naruszeniem międzynarodowych norm w sprawie warunków pracy, praw pracowniczych i prawa Unii; podkreśla, że niepewne formy zatrudnienia oznaczają zwiększoną podatność społeczno-gospodarczą, niewystarczające zasoby na prowadzenie godnego życia oraz niedostateczną ochronę socjalną;

2.  podkreśla, że ważne jest wprowadzenie rozróżnienia między niestandardowymi formami zatrudnienia a istnieniem niepewnych form zatrudnienia; podkreśla, że pojęcia „niestandardowe” i „niepewne” nie mogą być stosowane jako synonimy;

3.  przyjmuje do wiadomości rezolucję Parlamentu z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie warunków pracy i niepewności zatrudnienia oraz otrzymane petycje i podkreśla, że ryzyko niepewności zatrudnienia zależy nie tylko od rodzaju umowy, ale także od następujących czynników:

4.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwalczania niepewnych form zatrudnienia, takich jak umowy zerogodzinowe, przez zapewnienie rozwoju nowych instrumentów oraz spójne poszanowanie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a także konkretne egzekwowanie prawodawstwa UE i ustawodawstwa krajowego na szczeblu krajowym w celu rozwiązania problemu deficytu godnej pracy i wdrożenia podejścia opartego na prawach; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia współpracy z wszystkimi partnerami społecznymi – w szczególności związkami zawodowymi – i istotnymi zainteresowanymi stronami z myślą o promowaniu wysokiej jakości, bezpiecznego i dobrze opłacanego zatrudnienia, między innymi w celu wzmocnienia inspekcji pracy;

5.  domaga się od Komisji podjęcia natychmiastowych działań w ramach swojego ustawodawstwa w celu skutecznego uwzględnienia praktyk w zakresie zatrudnienia prowadzących do niepewności zatrudnienia;

6.  wzywa Komisję do zintensyfikowania wysiłków mających na celu usunięcie niesprawiedliwych warunków z umów o pracę dzięki uwzględnieniu wszystkich nadużyć i luk; uznaje nowy wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy, którego celem jest ustanowienie nowych praw dla wszystkich pracowników, w szczególności w celu poprawy warunków pracy pracowników w nowych i niestandardowych formach zatrudnienia, z jednoczesnym zmniejszeniem obciążeń dla pracodawców i zachowaniem zdolności adaptacji rynku pracy;

7.  z zadowoleniem przyjmuje w szczególności przepisy w sprawie prawa do ubiegania się o dodatkowe zatrudnienie, z zakazem stosowania klauzul wyłączności i ograniczeniem klauzul niełączenia stanowisk, oraz prawa do bycia informowanym o dacie rozpoczęcia stosunku pracy z rozsądnym wyprzedzeniem przed tą datą;

8.  podkreśla, że dyrektywa w sprawie czasu pracy może i musi być stosowana względem pracowników zatrudnionych na podstawie umów zerogodzinowych oraz że podlegają oni zatem przepisom w sprawie minimalnego czasu przerwy w pracy i maksymalnego czasu pracy;

9.  wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia wskaźników MOP podczas określania istnienia stosunku pracy jako sposobu przeciwdziałania brakowi ochrony w ramach niepewnych form zatrudnienia;

10.  zauważa, że dostęp do ochrony socjalnej ma zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa ekonomicznego i socjalnego siły roboczej oraz dla dobrze funkcjonujących rynków pracy, które tworzą miejsca pracy i zrównoważony wzrost gospodarczy;

11.  podkreśla, że należy zapewnić kontrole, tak aby pracownicy podlegający tymczasowym lub elastycznym ustaleniom umownym korzystali z co najmniej takiej samej ochrony jak wszyscy inni pracownicy; zauważa, że konieczne są ukierunkowane wysiłki zmierzające do stosowania istniejących instrumentów MOP w ramach specjalnej kampanii przeciwko niepewnym formom zatrudnienia oraz że należy poważnie rozważyć zapotrzebowanie na nowe wiążące instrumenty i środki prawne, które ograniczyłyby niepewne formy zatrudnienia oraz zmniejszyłyby atrakcyjność niepewnych umów o pracę dla pracodawców;

12.  zdecydowanie uważa, że należy przeprowadzić ogólną ocenę okoliczności związanych z odnawianiem umów o pracę na czas określony, jeśli usługi wymagane od pracownika nie były w stanie zaspokoić wyłącznie tymczasowych potrzeb, co stanowi naruszenie klauzuli 5 Porozumienia ramowego ustanowionego w dyrektywie 1999/70/WE;

13.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do pełnego zapewnienia równego wynagrodzenia za tę samą pracę w tym samym miejscu;

14.  domaga się, by Komisja i państwa członkowskie oceniły ustawodawstwo dotyczące niepewnych form zatrudnienia pod względem jego wpływu w aspekcie płci; uważa, że konieczne jest skupienie się na różnych istniejących środkach dotyczących potrzeb kobiet objętych niepewnymi formami zatrudnienia, jako już licznej grupy, która nadal będzie w zbyt dużym stopniu dotknięta tym problemem;

15.  przypomina, że zgodnie z założeniem, na którym opiera się dyrektywa 1999/70/WE dotycząca Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, umowy o pracę zawierane na czas nieokreślony są powszechną formą stosunku pracy, natomiast umowy o pracę zawierane na czas określony stanowią tylko cechę zatrudnienia w niektórych sektorach lub niektórych zawodów i rodzajów działalności;

16.  potępia odnawianie umów o pracę zawieranych na czas określony w celu zaspokajania potrzeb, których charakter nie jest tymczasowy, ale trwały i stały, gdyż stanowi to naruszenie dyrektywy 1999/70/WE;

17.  zauważa, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ustanowił, iż przekształcenie umowy na czas określony w umowę o pracę na czas nieokreślony stanowi środek, który w zakresie, w jakim zapobiega zawieraniu takich umów w sposób stanowiący nadużycie i wiąże się z ostatecznym wyeliminowaniem skutków nadużycia, jest zgodny z wymogami wynikającymi z prawa Unii(13);

18.  podkreśla, że przekształcenie umowy na czas określony w umowę o pracę na czas nieokreślony musi być uważane za środek skutecznego zapobiegania nadużywaniu umów na czas określony zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym, oraz karania za takie nadużycia, a także musi być wyraźnie i w spójny sposób włączane przez wszystkie państwa członkowskie do odpowiednich ram prawnych dotyczących prawa pracy;

19.  podkreśla, że przekształcenie umowy na czas określony w umowę o pracę na czas nieokreślony w przypadku pracownika, wobec którego nadużywano umów na czas określony z naruszeniem dyrektywy 1999/70/WE, nie zwalnia państwa członkowskiego z obowiązku wymierzenia kary za to nadużycie, łącznie z zapewnieniem możliwości uzyskania przez danego pracownika odszkodowania za wszelkie szkody poniesione w przeszłości;

20.  podkreśla, że jeśli państwo członkowskie zdecyduje się na wymierzenie kary za dyskryminację lub nadużycia względem pracownika tymczasowego stanowiące naruszenie prawa Unii przez przyznanie odszkodowania danemu pracownikowi, odszkodowanie to musi w każdym przypadku być odpowiednie i skuteczne oraz w pełni rekompensować wszystkie poniesione szkody;

21.  podkreśla, że względy budżetowe leżące u podstaw wyboru polityki społecznej państwa członkowskiego nie mogą uzasadniać braku skutecznych środków ukierunkowanych na zapobieganie nieprawidłowemu stosowaniu kolejnych umów o pracę na czas określony i należyte karanie za takie nieprawidłowe stosowanie; podkreśla faktycznie, że przyjęcie takich skutecznych środków, w pełni zgodnych z prawem Unii, jest konieczne w celu usunięcia konsekwencji naruszania praw pracowniczych;

22.  potępia fakt, że pracownicy uznani przez właściwe organy sądowe za ofiary nadużywania umów o pracę na czas określony, z naruszeniem dyrektywy 1999/70/WE, zostali zwolnieni z pracy; zdecydowanie uważa, że w przypadkach nadużywania kolejnych umów na czas określony można zastosować środek oferujący skuteczne i równorzędne gwarancje dla ochrony pracowników w celu należytego ukarania za nadużycia oraz usunięcia konsekwencji naruszenia prawa Unii, a także zabezpieczenia sytuacji danych pracowników dotyczącej zatrudnienia;

23.  wzywa państwa członkowskie do poprawy norm pracy w ramach niekonwencjonalnych form zatrudnienia przez zapewnienie co najmniej zestawu minimalnych norm dotyczących ochrony socjalnej, wysokości płacy minimalnej oraz dostępu do szkoleń i rozwoju;

24.  wzywa państwa członkowskie do przyjęcia środków w celu poszanowania, promowania i konkretyzowania podstawowych zasad i praw pracowniczych, które dotyczą osób pracujących w gospodarce nieformalnej, a także do wdrożenia odpowiednich lub przeglądu istniejących mechanizmów w celu zapewnienia zgodności z krajowymi przepisami i regulacjami oraz uznawania i egzekwowania stosunków pracy w taki sposób, by ułatwić przejście pracowników do gospodarki formalnej.

25.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 14 z 20.1.1998, s. 9. (2) Dz.U. L 175 z 10.7.1999, s. 43. (3) Dz.U. L 299 z 18.11.2003, s. 9. (4) Dz.U. L 327 z 5.12.2008, s. 9. (5) Dz.U. L 122 z 16.5.2009, s. 28. (6) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0290. (7) http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2017/596823/IPOL_STU(2017)596823_EN.pdf (8) 0389/2015, 1328/2015, 0044/2016, 0988/2016, 1108/2016, 1202/2016, 1310/2016, 0188/2017, 0268/2017, 0283/2017, 0640/2017, 0701/2017 (9) 0019/2016, 0020/2016, 0021/2016, 0099/2017, 1162/2017 (10) 0019/2016, 0442/2017 (11) 1043/2017 (12) Dz.U. L 288 z 18.10.1991, s. 32. (13) Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 2014 r., Mascolo, C-22/13, ECLI:EU:C:2014:2401, pkt 55,