Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie kryzysu politycznego w Mołdawii po unieważnieniu wyborów na urząd burmistrza Kiszyniowa (2018/2783(RSP))

P8_TA(2018)0303 RC-B8-0322/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Mołdawii, w szczególności rezolucję z dnia 21 stycznia 2016 r. w sprawie układów o stowarzyszeniu / pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu z Gruzją, Mołdawią i Ukrainą(1) (AA/DCFTA),

–  uwzględniając sprawozdanie z realizacji układu o stowarzyszeniu z Republiką Mołdawii z dnia 3 kwietnia 2018 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielenia pomocy makrofinansowej Republice Mołdawii(2),

–  uwzględniając wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji ustanawiające warunki polityczne udzielenia pomocy makrofinansowej Republice Mołdawii załączone do rezolucji ustawodawczej z dnia 4 lipca 2017 r.,

–  uwzględniając głosowanie Parlamentu Republiki Mołdawii z dnia 20 lipca 2017 r. za przyjęciem zmian do systemu wyborczego,

–  uwzględniając zalecenia OBWE/ODIHR oraz Komisji Weneckiej z dnia 19 lipca 2017 r.,

–  uwzględniając oświadczenia w sprawie Mołdawii z dnia 21 czerwca 2018 r. wydane przez przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych Parlamentu Europejskiego, jej sprawozdawcę oraz współprzewodniczącego Euronestu, a także oświadczenia Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z dni 20 czerwca 2018 r. i 27 czerwca 2018 r. w sprawie zatwierdzenia wyboru burmistrza Kiszyniowa,

–  uwzględniając art. 2 Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską a Republiką Mołdawii, który stwierdza, że „[p]oszanowanie zasad demokratycznych, praw człowieka i podstawowych wolności (...) stanowi podstawę polityki wewnętrznej i zewnętrznej Stron, a także istotny element niniejszego Układu”,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Andrei Năstase wygrał przedterminowe wybory na burmistrza Kiszyniowa po dwóch turach przeprowadzonych w dniach 20 maja i 3 czerwca 2018 r., zdobywając 52,57 % głosów i pokonując Iona Cebana, który uzyskał 47,43 % głosów;

B.  mając na uwadze, że międzynarodowi obserwatorzy wyborów na burmistrza Kiszyniowa uznali wyniki oraz konkurencyjny charakter wyborów;

C.  mając na uwadze, że w dniu 19 czerwca 2018 r. sąd w Kiszyniowie unieważnił wyniki wyborów na burmistrza, uzasadniając to tym, że w dniu wyborów, po zgodnym z prawem zakończeniu kampanii wyborczej, obaj kandydaci zwrócili się do wyborców za pośrednictwem mediów społecznościowych; mając na uwadze, że żaden z kandydatów na burmistrza nie wystąpił o unieważnienie wyborów;

D.  mając na uwadze, że w dniu 21 czerwca 2018 r. sąd apelacyjny w Kiszyniowie podtrzymał decyzję sądu niższej instancji, stwierdzając, że komunikacja z wyborcami w mediach społecznościowych miała nielegalny wpływ na wynik wyborów;

E.  mając na uwadze, że w dniu 25 czerwca 2018 r. mołdawski Sąd Najwyższy podtrzymał decyzje sądów niższej instancji w sprawie unieważnienia wyników wyborów na burmistrza Kiszyniowa;

F.  mając na uwadze, że w dniu 29 czerwca 2018 r. mołdawska Centralna Komisja Wyborcza potwierdziła decyzję Sądu Najwyższego dotyczącą unieważnienia wyborów na burmistrza Kiszyniowa;

G.  mając na uwadze, że zachęcanie do głosowania, które sądy uznały za wywieranie presji oraz nadmierny wpływ na wyborców, było powszechną praktyką podczas poprzednich wyborów w Mołdawii i nigdy nie doprowadziło do ich unieważnienia;

H.  mając na uwadze, że takie zmiany stanowią zagrożenie dla przestrzegania przez to państwo europejskich wartości i zasad, a także osłabiają już i tak wątłe zaufanie obywateli Mołdawii do instytucji państwowych; mając na uwadze, że mołdawskie partie polityczne oświadczyły, iż stanowi to niebezpieczny precedens dla przyszłych wyborów, a tysiące ludzi protestuje przeciwko decyzji sądów w Kiszyniowie;

I.  mając na uwadze, że społeczność międzynarodowa, w tym Unia Europejska i Departament Stanu USA, skrytykowała podjętą decyzję, podkreślając, że należy przestrzegać woli wyborców;

J.  mając na uwadze, że UE i Mołdawia podjęły wspólne zobowiązanie do poczynienia postępów w zakresie stowarzyszenia politycznego i integracji gospodarczej, co wymaga przyjęcia i wdrożenia przez ten kraj reform strukturalnych i innych istotnych reform zgodnie z przepisami układu o stowarzyszeniu/DCFTA i programem stowarzyszeniowym, a także wiąże się z zobowiązaniem Mołdawii do ochrony europejskich wartości, w tym poszanowania ludzkich wartości i swobód, demokracji, równości i praworządności;

K.  mając na uwadze, że unieważnienie wyborów jest niepokojącą i znamienną oznaką ciągłego pogarszania się stosowanych w Mołdawii standardów demokratycznych, przypominając w szczególności, że niezależny i przejrzysty wymiar sprawiedliwości jest kluczowym filarem demokracji i państwa prawa; mając na uwadze, że unieważnienie wyborów pokazuje coraz większą skłonność do autorytarnych i arbitralnych rządów oraz znaczny spadek zaufania obywateli do władz i instytucji;

L.  mając na uwadze, że Parlament Republiki Mołdawii, wbrew zaleceniom OBWE/ODIHR i Komisji Weneckiej, przyjął w lipcu 2017 r. kontrowersyjną zmianę w prawie wyborczym, która wzbudza obawy związane z ryzykiem bezprawnych nacisków na kandydatów w wyborach, kandydatów w jednomandatowych okręgach wyborczych, zbyt wysokich progów wyborczych w części objętej systemem proporcjonalnym oraz niedostatecznej reprezentacji mniejszości i kobiet; mając na uwadze, że Komisja Wenecka podkreśliła również, iż polaryzacja poglądów dotyczących tej inicjatywy ustawodawczej świadczy o braku merytorycznych konsultacji i powszechnego porozumienia wśród kluczowych zainteresowanych podmiotów;

M.  mając na uwadze, że według Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ ds. Obrońców Praw Człowieka obrońcy praw człowieka i dziennikarze padają w Mołdawii ofiarami kampanii stygmatyzujących i zmagają się z zarzutami karnymi o podłożu politycznym lub są narażeni na groźby, gdy bronią osób wyrażających przeciwne opinie, a dziennikarze mają ograniczony dostęp do informacji;

N.  mając na uwadze, że w październiku 2017 r. ze względu na niewystarczające postępy w reformie wymiaru sprawiedliwości w Mołdawii oraz niewypełnienie przez ten kraj warunków stawianych przez Unię, UE podjęła decyzję o wstrzymaniu płatności w wysokości 28 mln EUR w ramach unijnego programu reform wymiaru sprawiedliwości;

1.  wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu wydanej przez Sąd Najwyższy Mołdawii decyzji o unieważnieniu wyników wyborów na burmistrza Kiszyniowa, którą przyjęto na wątpliwych podstawach oraz w nieprzejrzysty sposób, co znacznie osłabiło integralność procesu wyborczego;

2.  przypomina, że wiarygodne, przejrzyste, sprawiedliwe i pluralistyczne wybory stanowią fundament każdego demokratycznego systemu, zapewniają bezstronność i niezależność sądownictwa od wszelkiego rodzaju wpływów politycznych, a także stanowią podstawę zaufania do systemu politycznego kraju; przypomina również, że ingerencja polityczna w wymiar sprawiedliwości i w przebieg wyborów jest sprzeczna z europejskimi normami, które Mołdawia przyjęła, w szczególności w ramach układu o stowarzyszeniu między UE a Mołdawią;

3.  wyraża głęboką solidarność z tysiącami osób protestujących na ulicach Kiszyniowa i popiera ich postulat, aby władze Mołdawii podjęły odpowiednie działania w celu zapewnienia poszanowania wyników wyborów na burmistrza Kiszyniowa, uznanych przez obserwatorów krajowych i międzynarodowych oraz będących odzwierciedleniem woli wyborców; wzywa władze do zagwarantowania prawa do pokojowego protestu;

4.  apeluje do władz Mołdawii, aby zagwarantowały odpowiednie funkcjonowanie mechanizmów demokratycznych, i podkreśla, że zarówno władza wykonawcza, jak i władza sądownicza, powinny przestrzegać zasady podziału władz, w pełni popierać zasady demokratyczne oraz stosować się do zasad państwa prawa;

5.  wyraża głębokie zaniepokojenie dalszym obniżaniem standardów demokratycznych w Mołdawii; uważa, że decyzje sądów, które już wielokrotnie uznawano za ulegające wpływom i naciskom politycznym, stanowią przykład zawłaszczania państwa i ujawniają bardzo głęboki kryzys instytucjonalny w Mołdawii; ubolewa, że pomimo licznych apeli ze strony społeczności międzynarodowej władze w dalszym ciągu podważają zaufanie obywateli do sprawiedliwości i bezstronności instytucji państwowych;

6.  uważa, że w związku z decyzją o unieważnieniu wyborów na burmistrza Kiszyniowa polityczne warunki uruchomienia pomocy makrofinansowej nie zostały spełnione; przypomina, że „ warunkiem wstępnym przyznania pomocy makrofinansowej jest respektowanie przez kraj będący beneficjentem skutecznych mechanizmów demokratycznych, w tym wielopartyjnego systemu parlamentarnego i zasady praworządności, a także zagwarantowanie przestrzegania praw człowieka”;

7.  wzywa Komisję do zawieszenia wszelkich planowanych wypłat pomocy makrofinansowej dla Mołdawii; uważa, że wszelkie decyzje w sprawie przyszłych wypłat powinny zapaść dopiero po planowanych wyborach parlamentarnych i pod warunkiem, że zostaną one przeprowadzone zgodnie ze standardami uznanymi na arenie międzynarodowej i ocenione przez wyspecjalizowane organy międzynarodowe oraz że spełnione będą warunki dotyczące pomocy makrofinansowej;

8.  domaga się, aby Komisja wstrzymała wsparcie budżetowe dla Mołdawii, korzystając z precedensu z lipca 2015 r., kiedy to zawieszono wsparcie po kryzysie bankowym; uważa, że w odpowiedzi na unieważnienie wyborów na burmistrza Kiszyniowa należy wprowadzić mechanizm zawieszenia wsparcia budżetowego UE, przewidujący szereg warunków, które muszą spełnić władze mołdawskie, a które powinny obejmować uznanie wyników wyborów w Kiszyniowie, a także, w kontekście afery bankowej, przeprowadzenie w pełni przejrzystych dochodzeń ukierunkowanych na osiągnięcie konkretnych wyników, jak również odzyskanie aktywów i ściganie sprawców;

9.  wzywa władze Mołdawii do podjęcia działań w związku z zaleceniami OBWE/ODIHR i Komisji Weneckiej w sprawie reformy systemu wyborczego;

10.  ponownie podkreśla swoje obawy w związku z koncentracją władzy gospodarczej i politycznej w rękach wąskiej grupy osób, pogorszeniem się sytuacji pod względem praworządności, standardów demokratycznych i poszanowania praw człowieka, nadmiernym upolitycznieniem instytucji państwowych, korupcją systemową, niewystarczającymi działaniami dochodzeniowymi w związku z aferą bankową z 2014 r. oraz ograniczonym pluralizmem mediów; wyraża zaniepokojenie z powodu braku niezależności sądownictwa, a w szczególności z powodu wybiórczego wykorzystywania wymiaru sprawiedliwości jako narzędzia wywierania presji na przeciwników politycznych; wzywa władze mołdawskie do zreformowania systemu sądownictwa, w tym do mianowania nowych sędziów, tak aby nie dopuścić do tego, by wymiar sprawiedliwości ingerował w proces wyborczy i polityczny lub w jakikolwiek inny sposób podważał wyrażoną w sposób demokratyczny wolę obywateli Mołdawii;

11.  jest zaniepokojony tym, że przeciwnicy polityczni i ich prawnicy są prześladowani przez władze mołdawskie za pomocą sfabrykowanych oskarżeń i postępowań karnych, i ostrzega, że w ten sposób władze naruszają zasadę praworządności oraz prawa przeciwników politycznych i ich prawników;

12.  ubolewa nad faktem, że po aferze bankowej z 2014 r., w której z mołdawskiego systemu finansowego skradziono około 1 mld USD, władze dokonały niewielkich postępów, jeżeli chodzi o przeprowadzenie szczegółowego i bezstronnego dochodzenia w tej sprawie; wzywa do podjęcia zdecydowanych działań w celu odzyskania skradzionych funduszy i postawienia osób odpowiedzialnych przed wymiarem sprawiedliwości, niezależnie od ich przynależności politycznej; uważa, że jest to niezbędne do odbudowania zaufania obywateli Mołdawii do instytucji i przywrócenia wiarygodności władz;

13.  apeluje do władz Mołdawii, aby przestrzegały międzynarodowych zasad i najlepszych praktyk oraz zapewniały sprzyjające warunki dla społeczeństwa obywatelskiego; wyraża szczególne zaniepokojenie włączeniem do projektu ustawy o organizacjach pozarządowych, będącego obecnie przedmiotem debaty w parlamencie, przepisów, które mogą ograniczyć zagraniczne finansowanie dla mołdawskich organizacji pozarządowych;

14.  wzywa mołdawski parlament do zasięgnięcia opinii społeczeństwa obywatelskiego i niezależnych mediów przed ostatecznym przyjęciem nowego kodeksu audiowizualnego, a także do odrzucenia „reformy podwójnego przeznaczenia”; wyraża obawę, czy niezależne, lokalne i opozycyjne media w Mołdawii, które m.in. nie posiadają wystarczających środków, będą w stanie wdrożyć nowe wymogi kodeksu dotyczące obowiązkowych treści lokalnych;

15.  wzywa ESDZ i Komisję do ścisłego monitorowania rozwoju sytuacji we wszystkich tych obszarach oraz do należytego informowania Parlamentu;

16.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Radzie, Komisji, państwom członkowskim, prezydentowi, premierowi i przewodniczącemu parlamentu Republiki Mołdawii, OSCE/ODIHR oraz Komisji Weneckiej.

(1) Dz.U. C 11 z 12.1.2018, s. 82. (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0283.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie Somalii (2018/2784(RSP))

P8_TA(2018)0304 RC-B8-0323/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Somalii, w szczególności rezolucję z dnia 15 września 2016 r.(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie obozu dla uchodźców w Dadaab(2),

–  uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z dnia 30 października 2017 r. w sprawie ataku w Somalii, a także wszystkie wcześniejsze oświadczenia rzecznika,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie Somalii,

–  uwzględniając wspólną strategię UE–Afryka,

–  uwzględniając umowę z Kotonu,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

–  uwzględniając sprawozdanie Biura ONZ ds. Praw Człowieka z grudnia 2017 r. pt. „Ochrona ludności cywilnej: budowa podstaw pokoju, bezpieczeństwa i praw człowieka w Somalii”,

–  uwzględniając krajowy program orientacyjny UE–Somalia dla Federalnej Republiki Somalii na lata 2014–2020,

–  uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 15 maja 2018 r. przedłużającą mandat misji Unii Afrykańskiej w Somalii (AMISOM),

–  uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 27 marca 2018 r. w sprawie Somalii, jak również jej wszystkie wcześniejsze rezolucje,

–  uwzględniając informacje przekazane przez specjalnego przedstawiciela ONZ ds. Somalii Radzie Bezpieczeństwa ONZ w dniu 15 maja 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenia prasowe Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie Somalii z dnia 25 stycznia, 25 lutego i 4 kwietnia 2018 r.,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 25 czerwca 2018 r. w sprawie Rogu Afryki, z dnia 17 lipca 2017 r. w sprawie przeciwdziałania zagrożeniu klęską głodu oraz z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie Somalii,

–  uwzględniając sprawozdania Sekretarza Generalnego ONZ w sprawie Somalii z dnia 26 grudnia 2017 r. i 2 maja 2018 r.,

–  uwzględniając komunikat z dnia 4 grudnia 2017 r. dotyczący konferencji zorganizowanej przez Somalię i ONZ poświęconej bezpieczeństwu w Somalii,

–  uwzględniając rezolucję uchwaloną przez Radę Praw Człowieka ONZ w dniu 29 września 2017 r. w sprawie pomocy dla Somalii w dziedzinie praw człowieka,

–  uwzględniając oświadczenie AMISOM z dnia 8 listopada 2017 r., w którym ogłoszono zamiar rozpoczęcia stopniowego wycofywania wojsk z Somalii od grudnia 2017 r. z przewidywanym zakończeniem tej operacji do 2020 r.,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie czterech ekspertów ONZ ds. praw człowieka z dnia 4 maja 2016 r., w którym wyrazili oni zaniepokojenie nasilającymi się prześladowaniami członków związków zawodowych w Somalii,

–  uwzględniając konkluzje i zalecenia wyszczególnione w 380. sprawozdaniu Komitetu Wolności Związkowej MOP z listopada 2016 r. zatwierdzonym przez Radę Zarządzającą MOP na potrzeby sprawy 3113,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że ugrupowanie Asz-Szabab przeprowadziło liczne ataki terrorystyczne na terytorium Somalii; mając na uwadze, że w dniu 14 października 2017 r. Somalia doświadczyła największego w historii ataku terrorystycznego, w którym według oficjalnych danych zginęło co najmniej 512, a 357 zostało rannych; mając na uwadze, że Asz-Szabab i inne ugrupowania terrorystyczne powiązane z Państwem Islamskim przeprowadzają kolejne ataki terrorystyczne wymierzone przeciw uznanemu przez społeczność międzynarodową rządowi Somalii i przeciw ludności cywilnej;

B.  mając na uwadze, że w dniu 1 kwietnia 2018 r. ugrupowanie Asz-Szabab przeprowadziło atak bombowy z użyciem samochodu pułapki na bazę sił pokojowych Unii Afrykańskiej w Bulomarer i pobliskich wioskach; mając na uwadze, że w dniu 25 lutego 2018 r. w Mogadiszu doszło do dwóch ataków terrorystycznych, w wyniku których zginęły co najmniej 32 osoby;

C.  mając na uwadze, że somalijskie rządowe siły bezpieczeństwa, naruszając prawo, zabiły i raniły cywilów w wyniku wewnętrznych walk między siłami rządowymi w miejscu dystrybucji pomocy w Baidoa w czerwcu 2017 r.; mając na uwadze, że ludność cywilna była również celem ataków podczas starć sił regionalnych i bojówek klanowych, zwłaszcza w regionach Dolna Shabelle, Galguduud i Hiran;

D.  mając na uwadze, że zgodnie ze sprawozdaniem Biura ONZ ds. Praw Człowieka i Misji Pomocy ONZ w Somalii (UNSOM), obejmującym okres od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 14 października 2017 r., w Somalii śmierć poniosło 2078 cywilów, a obrażenia odniosło 2507 osób; mając na uwadze, że większość tych ofiar przypisuje się bojownikom Asz-Szabab; mając na uwadze, że za śmierć znacznego odsetka tych osób odpowiadają bojówki klanowe, podmioty państwowe, w tym wojsko i policja, a nawet misja Unii Afrykańskiej w Somalii;

E.  mając na uwadze, że w Somalii od dwudziestu lat toczy się wojna domowa; mając na uwadze, że od 2012 r., kiedy został powołany nowy rząd cieszący się poparciem międzynarodowym, kraj poczynił znaczne postępy na drodze do pokoju i stabilności; mając na uwadze, że chociaż ugrupowanie Asz-Szabab poniosło znaczne straty w wyniku operacji antyterrorystycznych przeprowadzonych w ostatnich latach, ze sprawozdań ONZ wynika, że odłam ISIS w Somalii urósł znacznie w siłę;

F.  mając na uwadze, że w dniu 8 lutego 2017 r. Somalia przeprowadziła pierwsze od czasu powołania rządu popieranego przez społeczność międzynarodową wolne wybory; mając na uwadze, że system wyborczy przyniósł postępy pod względem frekwencji, ale wykazuje jedynie ograniczone cechy prawdziwego systemu wyborczego; mając na uwadze, że rząd zobowiązał się do przejścia w wyborach w latach 2020–2021 na system wyborczy oparty na głosowaniu powszechnym, dający równą wagę głosom wszystkich wyborców;

G.  mając na uwadze, że mandat misji Unii Afrykańskiej w Somalii został przedłużony do dnia 31 lipca 2018 r.; mając na uwadze, że zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2372/17 liczba personelu mundurowego AMISOM powinna zostać zmniejszona do 20 626 do dnia 30 października 2018 r.; mając na uwadze, że personel AMISOM jest oskarżany o naruszanie praw człowieka, przemoc seksualną i inne nadużycia w trakcie pełnienia służby;

H.  mając na uwadze, że wolność wypowiedzi, która stanowi podstawowy filar każdej sprawnie funkcjonującej demokracji, w dalszym ciągu jest poważnie ograniczana w Somalii; mając na uwadze, że dziennikarze, obrońcy praw człowieka, działacze społeczeństwa obywatelskiego i przywódcy polityczni nadal codziennie doświadczają zagrożeń; mając na uwadze, że Asz-Szabab w dalszym ciągu dopuszcza się zastraszania i dokonuje, aresztowań, zatrzymań bez rzetelnego procesu, a nawet zabójstw; mając na uwadze, że władze rzadko wszczynają dochodzenia w takich sprawach; mając na uwadze, że według Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy (IFJ) Somalia jawi się ósmy rok z rzędu jako najbardziej niebezpieczny kraj afrykański dla dziennikarzy i innych pracowników mediów do prowadzenia działalności zawodowej i korzystania z podstawowego prawa do wolności wypowiedzi;

I.  mając na uwadze, że prawo do wolnego zrzeszania się i prawo do organizowania się w związki zawodowe mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju każdej sprawnie funkcjonującej demokracji; mając na uwadze, że rząd federalny Somalii w rzeczywistości nie zezwala na tworzenie i istnienie niezależnych związków; mając na uwadze, że związkowcy i działacze na rzecz praw pracowniczych w Somalii na co dzień spotykają się z zastraszaniem, odwetem i nękaniem; mając na uwadze, że stygmatyzacja i kampanie oczerniające wymierzone przeciw związkowcom są powszechne w Somalii;

J.  mając na uwadze, że Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) rozpatrzyła skargę przeciw rządowi Somalii dotyczącą naruszenia wolności zrzeszania się; mając na uwadze, że MOP poleciła rządowi „niezwłoczne uznanie kierownictwa Krajowego Związku Somalijskich Dziennikarzy (NUSOJ) i Federacji Somalijskich Związków Zawodowych (FESTU) pod kierownictwem Omara Faruka Osmana”;

K.  mając na uwadze, że eksperci ONZ ds. praw człowieka oświadczyli publicznie, że „Somalia nie wypełnia międzynarodowych zobowiązań dotyczących praw człowieka, a sytuacja związków zawodowych nadal się pogarsza pomimo konkretnych zaleceń wydanych przez radę zarządzającą Międzynarodowej Organizacji Pracy, i wezwali rząd somalijski do powstrzymania się od jakichkolwiek dalszych ingerencji w związki zawodowe zarejestrowane w Somalii, ze szczególnym uwzględnieniem NUSOJ i FESTU”;

L.  mając na uwadze, że przypadki łamania praw człowieka są powszechne w Somalii; mając na uwadze, że osoby odpowiedzialne za nie to w większości podmioty niepaństwowe – np. bojówki Asz-Szabab i bojówki klanowe, ale czasami także podmioty państwowe; mając na uwadze, że mają miejsce egzekucje bez procesu sądowego, akty przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć, arbitralne aresztowania, zatrzymania i uprowadzenia; mając na uwadze, że według Biura ONZ ds. Praw Człowieka krajowa Agencja Wywiadu i Bezpieczeństwa (NISA) Somalii regularnie narusza międzynarodowe prawo dotyczące praw człowieka; mając na uwadze, że często działa z pominięciem wymiaru sprawiedliwości, a jej uprawnienia są zbyt szerokie;

M.  mając jednak na uwadze, że sytuacja polityczna jest niestabilna, a zarządzanie jest nadal na niskim poziomie, co utrudnia postępy w reformowaniu wymiaru sprawiedliwości i sektora bezpieczeństwa; mając na uwadze, że według Transparency International Somalia jest najbardziej skorumpowanym krajem na świecie;

N.  mając na uwadze, że sądy wojskowe nadal rozpatrują szeroki wachlarz spraw, łącznie z przestępstwami związanymi z terroryzmem, w postępowaniach, które dalece odbiegają od międzynarodowych standardów rzetelnego procesu; mając na uwadze, że do trzeciego kwartału 2017 r. co najmniej 23 osoby zostały stracone w wyniku wyroków wydanych przez sądy wojskowe, a większość zarzutów wiązała się z terroryzmem; mając na uwadze, że w dniu 13 lutego 2017 r. w Puntlandzie na śmierć za zabójstwo skazano siedmiu oskarżonych, w tym dziecko, opierając się w znacznym stopniu na zeznaniach uzyskanych pod przymusem przez tamtejsze służby wywiadowcze; pięć z tych osób zostało straconych w kwietniu tego samego roku;

O.  mając na uwadze, że interesy zagraniczne dodatkowo komplikują krajobraz polityczny; mając na uwadze, że w odniesieniu do szerszej konfrontacji między Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Arabią Saudyjską z jednej strony a Katarem z drugiej strony rząd federalny Somalii starał się pozostać neutralny; mając na uwadze, że w odwecie Arabia Saudyjska i Zjednoczone Emiraty Arabskie wstrzymały regularne wypłaty wsparcia finansowego dla Somalii, co dodatkowo osłabia zdolność rządu tego kraju do opłacania sił bezpieczeństwa;

P.  mając na uwadze, że do największych ofiar konfliktu w Somalii należą dzieci; mając na uwadze, że odnotowano liczne przypadki uprowadzeń dzieci i rekrutowania ich przez grupy terrorystyczne; mając na uwadze, że somalijskie siły bezpieczeństwa traktują je jak wrogów i często dochodzi do ich zabójstw, okaleczania, aresztowań i zatrzymań;

Q.  mając na uwadze, że w sprawozdaniu z dnia 21 lutego 2018 r. organizacja Human Rights Watch zwraca uwagę na przemoc i nadużycia, w tym pobicia, tortury, izolację i przemoc seksualną, stosowane od 2015 r. wobec setek dzieci przetrzymywanych przez rząd za udział w działalności związanej z terroryzmem; mając na uwadze, że w Puntlandzie dochodzi do skazywania dzieci na śmierć za przestępstwa terrorystyczne;

R.  mając na uwadze, że po latach suszy niedawno nastąpiły rekordowo obfite opady deszczu, a wyniku powodzi 230 tys. osób, z których według szacunków ponad połowa to dzieci, musiało opuścić swoje miejsce zamieszkania; mając na uwadze, że liczbę tych osób należy dodać do około 2,6 mln ludzi w całym kraju, którzy ucierpieli już w wyniku susz i konfliktów;

S.  mając na uwadze, że znaczna liczba ofiar cywilnych zginęła z rąk bojówek klanowych; mając na uwadze, że głównym powodem konfliktów klanowych są spory o ziemię i zasoby, potęgowane niekończącymi się działaniami odwetowymi; mając na uwadze, że konflikty takie zaostrza niedostatek zasobów i susze; mając na uwadze, że siły antyrządowe wykorzystują takie konflikty do dalszego destabilizowania różnych obszarów;

T.  mając na uwadze, że brak bezpieczeństwa żywnościowego nadal stanowi poważny problem dla państwa somalijskiego i jego mieszkańców; mając na uwadze, że według Dyrekcji Generalnej Komisji ds. Prowadzonych przez UE Operacji Ochrony Ludności i Pomocy Humanitarnej około połowa dwunastomilionowej ludności Somalii doświadcza braku bezpieczeństwa żywnościowego i potrzebuje pomocy humanitarnej; mając na uwadze, że według szacunków 1,2 mln dzieci jest poważnie niedożywionych, w tym 232 tys. cierpi na skrajne niedożywienie zagrażające ich życiu; mając na uwadze, że wiele części kraju nie uporało się w pełni ze skutkami głodu z 2011 r. i 2012 r.; mając na uwadze, że susze potęgują problemy związane z brakiem bezpieczeństwa żywnościowego w Somalii;

U.  mając na uwadze, że w Kenii istnieje kilka obozów dla somalijskich uchodźców, łącznie z obozem w Dadaab, w którym przebywa około 350 tys. uchodźców; mając na uwadze, że z powodu niedostatecznego wsparcia ze strony społeczności międzynarodowej władze Kenii zamierzają zmniejszyć te obozy i domagają się powrotu uchodźców do Somalii;

V.  mając na uwadze kluczowe znaczenie międzynarodowych organizacji humanitarnych w walce z brakiem bezpieczeństwa żywnościowego i w udzielaniu pomocy humanitarnej; mając na uwadze, że w znacznym stopniu przyczyniły się one do zapobiegnięcia katastrofie humanitarnej w Somalii; mając na uwadze, że podejmowano próby przekierowania pomocy humanitarnej na finansowanie działań wojennych;

W.  mając na uwadze, że od 2016 r. UE stopniowo zwiększa roczną pomoc humanitarną dla Somalii, zwłaszcza w reakcji na dotkliwą suszę, która pustoszyła kraj, a w 2017 r. przyznała swoim partnerom humanitarnym kwotę120 mln EUR; mając na uwadze, że międzynarodowy plan pomocy dla Somalii jest finansowany jedynie w 24 %;

X.  mając na uwadze, że UE przekazała 486 mln EUR z Europejskiego Funduszu Rozwoju (2014–2020), głównie na tworzenie struktur państwowych, budowanie pokoju, zapewnianie bezpieczeństwa żywnościowego i odporności na kryzysy oraz na edukację; mając na uwadze, że UE wspiera też AMISOM z wykorzystaniem Instrumentu na rzecz Pokoju w Afryce; mając na uwadze, że dzięki siłom pokojowym Unii Afrykańskiej (AMISOM) liczącym 22 tys. żołnierzy w niektórych częściach Somalii zapanował pewien stopień stabilności; mając na uwadze, że inne części kraju pozostają pod kontrolą radykalnego ruchu islamistycznego Asz-Szabab lub grozi im z jego strony niebezpieczeństwo, albo są kontrolowane przez odrębne władze, jak ma to miejsce w Swazilandzie i Puntlandzie;

1.  potępia wszystkie ataki terrorystyczne na ludność Somalii, popełniane zarówno przez Asz-Szabab, jak i inne ekstremistyczne ugrupowania terrorystyczne; twierdzi, że nie ma żadnych uzasadnionych powodów do angażowania się w działalność terrorystyczną; domaga się, by osoby odpowiedzialne za ataki terrorystyczne i łamanie praw człowieka zostały postawione przed sądem zgodnie z międzynarodowym prawem dotyczącym praw człowieka; przekazuje wyrazy najgłębszego współczucia ofiarom ataków terrorystycznych w Somalii i ich rodzinom i szczerze ubolewa nad utratą istnień ludzkich; przypomina władzom somalijskim o obowiązku zagwarantowania praw człowieka i ochrony ludności cywilnej we wszystkich okolicznościach;

2.  podkreśla, że usunięcie pierwotnych przyczyn terroryzmu, takich jak: brak bezpieczeństwa, ubóstwo, łamanie praw człowieka, degradacja środowiska, bezkarność, brak sprawiedliwości i ucisk, w ogromnej mierze przyczyniłoby się do wyeliminowania organizacji terrorystycznych i działalności terrorystycznej w Somalii; twierdzi, że zacofanie gospodarcze i brak bezpieczeństwa stanowią błędne koło; wzywa zatem podmioty międzynarodowe, w tym unijne programy rozwoju, aby zaangażowały się w reformę sektora bezpieczeństwa i w inicjatywy na rzecz budowania potencjału w celu zapewnienia spójności ich polityki rozwoju z polityką bezpieczeństwa w Somalii; wzywa UE, aby nadal wspierała proces pokoju i pojednania w Somalii za pomocą ram wzajemnej odpowiedzialności i paktu bezpieczeństwa;

3.  zachęca rząd federalny Somalii do kontynuowania wysiłków na rzecz budowy pokoju i państwowości, prowadzących do stworzenia silnych instytucji, które kierują się zasadami praworządności i są zdolne do świadczenia podstawowych usług publicznych, oraz do zapewnienia bezpieczeństwa, wolności wypowiedzi i wolności zrzeszania się; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że ugrupowaniu Asz-Szabab nie udało się zakłócić procesu wyborczego w latach 2016–2017; wzywa rząd federalny Somalii do zadbania o to, aby przed wyborami w latach 2020–2021 wprowadzono system wyborczy oparty na głosowaniu powszechnym, dający równą wagę wszystkim głosom; przypomina, że trwałą stabilność i pokój można osiągnąć jedynie w drodze włączenia społecznego, zrównoważonego rozwoju i dobrych rządów opartych na zasadach demokracji i praworządności;

4.  wzywa rząd federalny Somalii do wzmożenia wysiłków na rzecz umocnienia praworządności w całym kraju; twierdzi, że bezkarność jest główną przyczyną samonapędzającego się cyklu przemocy i pogarszającej się sytuacji w zakresie praw człowieka; żąda, aby władze somalijskie przekazywały w przyszłości sprawy cywilne podlegające jurysdykcji sądów wojskowych do sądów cywilnych w celu przeprowadzenia postępowania karnego; wzywa prezydenta Somalii do natychmiastowego złagodzenia niewykonanych wyroków kary śmierci, co stanowiłoby pierwszy krok w kierunku wprowadzenia moratorium na wszystkie wyroki śmierci; uważa, że jedynie dzięki praworządności można wyeliminować bezkarność; wzywa rząd i podmioty międzynarodowe, aby nadal dążyły do ustanowienia niezawisłego wymiaru sprawiedliwości, wszczęcia niezależnych i wiarygodnych postępowań w sprawie zbrodni przeciwko somalijskim dziennikarzom, zwalczania korupcji oraz budowy rozliczalnych instytucji, zwłaszcza w sektorze bezpieczeństwa; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zapoczątkowanie w ubiegłym roku przez rząd, we współpracy z ONZ i UE, ogólnokrajowego programu szkoleń dla pracowników wymiaru sprawiedliwości;

5.  potępia przypadki naruszania wolności wypowiedzi w Somalii przez podmioty państwowe i niepaństwowe; jest zaniepokojony autokratycznym podejściem obecnej administracji i niektórych organów administracji regionalnej, skutkującym aresztowaniami przeciwników politycznych i pokojowo nastawionych krytyków; uważa za absolutnie niedopuszczalne wszelkiego rodzaju zastraszanie, nękanie, zatrzymywanie lub zabijanie dziennikarzy i działaczy społeczeństwa obywatelskiego; domaga się, aby władze somalijskie zaprzestały wykorzystywania NISA do zastraszania niezależnych dziennikarzy i przeciwników politycznych; wzywa rząd i UE – w ramach jej działań w zakresie praworządności w Somalii – do dopilnowania, aby wydano regulacje dotyczące NISA przewidujące skuteczne mechanizmy nadzoru; utrzymuje, że wolność słowa i myśli jest niezbędna do rozwoju silnego i demokratycznego społeczeństwa; wzywa federalny rząd Somalii, aby zadbał o pełne poszanowanie prawa do wolności wypowiedzi; wzywa rząd somalijski, aby dokonał przeglądu kodeksu karnego, nowej ustawy medialnej i innych przepisów celem dostosowania ich do międzynarodowych zobowiązań Somalii w zakresie prawa do wolności słowa i mediów;

6.  wyraża zaniepokojenie z powodu niektórych interesów zagranicznych, które dodatkowo komplikują krajobraz polityczny; zauważa, że w kontekście szerszej konfrontacji między Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Arabią Saudyjską z jednej strony a Katarem z drugiej strony rząd federalny Somalii, próbując zachować neutralność, został pozbawiony regularnego wsparcia budżetowego z Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratów Arabskich, co dodatkowo osłabia zdolność rządu do opłacenia sił bezpieczeństwa; wzywa Zjednoczone Emiraty Arabskie do natychmiastowego zaprzestania wszelkich działań destabilizujących w Somalii oraz poszanowania suwerenności i integralności terytorialnej Somalii;

7.  zdecydowanie potępia poważne naruszenia wolności zrzeszania się i wolności wypowiedzi wolnych i niezależnych związków zawodowych w Somalii, w szczególności długotrwałe represje wobec NUSOJ i FESTU, oraz nalega na zakończenie trwających postępowań i zamknięcie sprawy wszczętej przez Urząd Prokuratora Generalnego przeciwko sekretarzowi generalnemu NUSOJ Omarowi Farukowi Osmanowi za zorganizowanie, bez pozwolenia Ministerstwa Informacji, obchodów Światowego Dnia Wolności Prasy;

8.  potępia represje państwa somalijskiego wobec działaczy związków zawodowych; wzywa rząd somalijski, aby położył kres wszelkim formom represji wobec związkowców; nalega, aby rząd zezwolił na tworzenie niezależnych związków zawodowych; jest zdecydowanie przekonany, że związki zawodowe są niezbędne do zagwarantowania praw pracowniczych w Somalii; utrzymuje, że niezależne związki zawodowe mogłyby w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy stanu bezpieczeństwa w Somalii;

9.  wzywa rząd federalny Somalii, aby respektował międzynarodową zasadę praworządności i stał na jej straży oraz zaakceptował i w pełni wdrożył decyzje MOP w sprawie 3113;

10.  pochwala prace UNSOM we wszystkich aspektach, w szczególności w zakresie monitorowania praw człowieka w Somalii, a także decyzję Rady Bezpieczeństwa ONZ o przedłużeniu mandatu misji do dnia 31 marca 2019 r.; pochwala wysiłki podejmowane przez Unię Afrykańską w celu przywrócenia pewnego stopnia stabilności w Somalii i zorganizowania przejściowego procesu politycznego; zwraca się do UE o skuteczniejsze monitorowanie i budowanie zdolności, aby zagwarantować pociągnięcie do odpowiedzialności sprawców nadużyć popełnionych przez AMISOM, zważywszy zwłaszcza na fakt, że UE odpowiada za większość finansowania tej misji; wzywa AMISOM do pełnego wykonywania swego mandatu w celu ochrony ludności cywilnej;

11.  potępia werbowanie dzieci-żołnierzy w Somalii jako odrażającą zbrodnię wojenną; uważa, że dzieci należą do grup najbardziej narażonych w tym konflikcie; wzywa wszystkie ugrupowania zbrojne do natychmiastowego zaprzestania tej praktyki i zwolnienia wszystkich zwerbowanych dzieci; wzywa państwo, by traktowało je jako ofiary terroryzmu i wojny, a nie sprawców, oraz apeluje do UE, aby wspierała rząd somalijski w działaniach służących ich resocjalizacji i reintegracji; wzywa władze somalijskie do zaprzestania arbitralnego zatrzymywania dzieci podejrzewanych o bezprawne powiązania z ugrupowaniem Asz-Szabab; wzywa wszystkie podmioty w Somalii do przestrzegania założeń Protokołu fakultatywnego do Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne i zachęca rząd federalny Somalii do jego bezzwłocznego ratyfikowania;

12.  z zadowoleniem przyjmuje wybór komisarzy do nowo utworzonej niezależnej krajowej komisji ds. praw człowieka w Somalii i wzywa rząd somalijski do powołania komisji bez dalszej zwłoki; jest głęboko zaniepokojony doniesieniami o naruszeniach praw człowieka popełnionych przez somalijskie siły bezpieczeństwa, w tym zabójstwach, arbitralnych aresztowaniach i przetrzymywaniu, torturach, zgwałceniach i uprowadzeniach; wzywa władze somalijskie do dopilnowania, by wszystkie te przypadki łamania prawa zostały dokładnie zbadane, a ich sprawcy stanęli przed sądem; wzywa rząd i UE do poprawy technicznej wiedzy fachowej Departamentu Dochodzeń Kryminalnych w Somalii (CID) w zakresie prowadzenia gruntownych i skutecznych dochodzeń z poszanowaniem praw; wzywa oddziały krajowe i zagraniczne, które uczestniczą w walce przeciwko ugrupowaniu Asz-Szabab, do działania zgodnie z prawem międzynarodowym; wzywa rząd somalijski, aby wywiązał się z zobowiązań do zakończenia przymusowych eksmisji przesiedleńców wewnętrznych, w tym w stolicy kraju Mogadiszu;

13.  pochwala rząd somalijski za zapoczątkowanie procesu przeglądu tymczasowej konstytucji Somalii, w następstwie trzydniowej krajowej konwencji konstytucyjnej w maju 2018 r., co będzie prowadzić do uchwalenia stałej konstytucji Somalii; wzywa rząd somalijski do sfinalizowania krajowego planu działania w sprawie zapobiegania brutalnemu ekstremizmowi i zwalczania go, będącego częścią kompleksowego podejścia do bezpieczeństwa, wspieranego przez AMISOM;

14.  potępia jako przerażającą zbrodnię wojenną przemoc ze względu na płeć i przemoc seksualną wobec kobiet, mężczyzn, chłopców i dziewcząt, której doświadczają szczególnie kobiety i dziewczęta; wzywa państwo do wzmożenia wysiłków służących ochronie słabszych grup społecznych; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zapoczątkowanie w ubiegłym roku przez rząd, we współpracy z ONZ i UE, ogólnokrajowego programu szkoleń dla pracowników wymiaru sprawiedliwości; ponownie podkreśla swoją nadrzędną troskę o prawa kobiet; wzywa właściwe organy, aby propagowały równość płci i wzmacnianie pozycji kobiet; potępia zdelegalizowanie homoseksualizmu w Somalii oraz kryminalizację osób LGTBI;

15.  ubolewa nad tragiczną sytuacją humanitarną zagrażającą życiu milionów Somalijczyków; przypomina, że liczbę ofiar śmiertelnych klęski głodu z 2011 r. dodatkowo powiększył brak bezpieczeństwa i działalność bojówek ekstremistycznych z ugrupowania Asz-Szabab, która miała na celu zablokowanie dostaw pomocy żywnościowej na obszary południowo-środkowej Somalii, kontrolowane wówczas przez to ugrupowanie; apeluje do UE, jej państw członkowskich i społeczności międzynarodowej o zwiększenie pomocy dla ludności Somalii, aby poprawić warunki życiowe najsłabszych grup ludności i złagodzić konsekwencje przesiedleń, braku bezpieczeństwa żywnościowego, epidemii i klęsk żywiołowych; potępia wszystkie ataki skierowane przeciwko organizacjom humanitarnym oraz uczestnikom misji pokojowej w Somalii; apeluje o dostosowanie pomocy UE do uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym zasad skuteczności rozwoju, aby osiągnąć niedawno zatwierdzone cele zrównoważonego rozwoju;

16.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Unii Afrykańskiej, prezydentowi, premierowi i parlamentowi Somalii, Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, Radzie Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, Radzie Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu AKP-UE.

(1) Dz.U. C 204 z 13.6.2018, s. 127. (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0229.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie Burundi (2018/2785(RSP))

P8_TA(2018)0305 RC-B8-0333/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Burundi, w szczególności z dnia 9 lipca 2015 r.(1), 17 grudnia 2015 r.(2), 19 stycznia 2017 r.(3) oraz 6 lipca 2017 r.(4),

–  uwzględniając zmienioną umowę z Kotonu, w szczególności jej art. 96,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

–  uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,

–  uwzględniając Afrykańską kartę na rzecz demokracji, wyborów i dobrych rządów,

–  uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2248 (2015) z dnia 12 listopada 2015 r. oraz nr 2303 (2016) z dnia 29 lipca 2016 r. w sprawie sytuacji w Burundi,

–  uwzględniając sprawozdanie ustne komisji śledczej ONZ w sprawie Burundi (UNCI) dla Rady Praw Człowieka ONZ z dnia 27 czerwca 2018 r.,

–  uwzględniając pierwsze sprawozdanie Sekretarza Generalnego ONZ w sprawie sytuacji w Burundi opublikowane dnia 23 lutego 2017 r. oraz oświadczenie przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie sytuacji politycznej i trwającej przemocy w Burundi, w którym stanowczo wezwano rząd i wszystkie strony do natychmiastowego zaprzestania i odrzucenia takiej przemocy,

–  uwzględniając komunikat prasowy Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 13 marca 2017 r. dotyczący sytuacji w Burundi oraz oświadczenie przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 5 kwietnia 2018 r. potępiające wszystkie przypadki naruszania praw człowieka w Burundi,

–  uwzględniając sprawozdanie jednostki ONZ ds. niezależnego dochodzenia w sprawie Burundi (UNIIB) opublikowane w dniu 20 września 2016 r.,

–  uwzględniając rezolucję przyjętą przez Radę Praw Człowieka ONZ w dniu 30 września 2016 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Burundi,

–  uwzględniając Porozumienie z Aruszy na rzecz pokoju i pojednania w Burundi (porozumienie z Aruszy) z dnia 28 sierpnia 2000 r.,

–  uwzględniając oświadczenie w sprawie Burundi wydane podczas szczytu Unii Afrykańskiej w dniu 13 czerwca 2015 r.,

–  uwzględniając decyzję w sprawie działań Rady Pokoju i Bezpieczeństwa oraz w sprawie stanu pokoju i bezpieczeństwa w Afryce (Assembly/AU/Dec.598(XXVI)) przyjętą na 26. sesji zwyczajnej zgromadzenia głów państw i szefów rządów Unii Afrykańskiej, która odbyła się w dniach 30–31 stycznia 2016 r. w Addis Abebie (Etiopia),

–  uwzględniając decyzje i oświadczenia zgromadzenia Unii Afrykańskiej (Assembly/AU/Dec.605-620(XXVII)) przyjęte i wydane na 27. sesji zwyczajnej zgromadzenia głów państw i szefów rządów Unii Afrykańskiej, która odbyła się w dniach 17–18 lipca 2016 r. w Kigali (Rwanda),

–  uwzględniając rezolucję Afrykańskiej Komisji Praw Człowieka i Ludów z dnia 4 listopada 2016 r. w sprawie stanu praw człowieka w Burundi,

–  uwzględniając oświadczenie w sprawie Burundi wydane podczas szczytu Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej w dniu 31 maja 2015 r.,

–  uwzględniając decyzję Rady (UE) 2016/394 z dnia 14 marca 2016 r. w sprawie zakończenia procedury konsultacji z Republiką Burundi na mocy art. 96 Umowy o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony(5),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2015/1755 z dnia 1 października 2015 r.(6) oraz decyzje Rady (WPZiB) 2015/1763 z dnia 1 października 2015 r.(7) i (WPZiB) 2016/1745 z dnia 29 września 2016 r.(8) w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Burundi,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 16 marca, 18 maja, 22 czerwca i 16 listopada 2015 r. oraz 15 lutego 2016 r. w sprawie Burundi,

–  uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (VP/HR) Federiki Mogherini z dni 28 maja 2015 r., 19 grudnia 2015 r., 21 października 2016 r. oraz 27 października 2017 r.,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznik VP/HR z dnia 8 czerwca 2018 r. w sprawie sytuacji w Burundi,

–  uwzględniając wydane w imieniu UE oświadczenie VP/HR z dnia 8 maja 2018 r. w sprawie sytuacji w Burundi przed referendum konstytucyjnym,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznik VP/HR z dnia 6 stycznia 2017 r. w sprawie delegalizacji Ligi Iteka w Burundi,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Burundi doświadcza kryzysu politycznego, humanitarnego i kryzysu praw człowieka od kwietnia 2015 r., kiedy prezydent P. Nkurunziza ogłosił, że będzie się ubiegał o kontrowersyjną trzecią kadencję, czego następstwem były miesiące śmiertelnych zamieszek, w których według Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) zginęły 593 osoby, według UNHCR 413 000 osób uciekło od tego czasu z kraju, a 169 000 osób zostało wewnętrznie przesiedlonych; mając na uwadze, że według Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) 3,6 mln osób w kraju potrzebuje pomocy humanitarnej;

B.  mając na uwadze, że zmiany konstytucyjne przegłosowane w referendum obejmują rozszerzenie uprawnień prezydenta, ograniczenie uprawnień wiceprezydenta, powoływanie premiera przez prezydenta, wprowadzenie procedury zwykłej większości w celu przyjęcia lub zmiany ustawodawstwa w parlamencie, możliwość dokonywania przeglądu kwot wprowadzonych na mocy porozumienia z Aruszy oraz zakaz uczestnictwa w rządzie partii politycznych, które uzyskają mniej niż 5 % głosów; mając na uwadze, że wszystkie te zmiany stanowią zagrożenie dla porozumienia z Aruszy;

C.  mając na uwadze, że przemoc wobec przeciwników politycznych w całym kraju i ich zastraszanie nasiliły się przed referendum konstytucyjnym w dniu 17 maja 2018 r., przyjmując m.in. formę wymuszonych zaginięć i zastraszania przeciwników ww. zmian konstytucyjnych; mając na uwadze, że referendum konstytucyjne umożliwia też usuwanie wynegocjowanych postanowień porozumienia z Aruszy, co może ograniczyć pluralizm i pociągać za sobą dalsze poważne konsekwencje dla stabilności politycznej w Burundi; mając na uwadze, że pomimo zmian w konstytucji prezydent P. Nkurunziza ogłosił, że nie wystartuje w wyborach w 2020 r.;

D.  mając na uwadze, że według Amnesty International podczas oficjalnej kampanii często donoszono o aresztowaniach, pobiciach i zastraszaniu osób nawołujących do głosowania na „nie”; mając na uwadze, że referendum towarzyszyły nieustanne represje, które skłoniły katolickich biskupów Burundi do stwierdzenia, że wielu obywateli żyje w tak wielkim strachu, iż nie ośmielają się mówić, co myślą z obawy przed represjami;

E.  mając na uwadze, że UNCI odnotowała, iż ludność Burundi nadal doświadcza przemocy politycznej, arbitralnych aresztowań, egzekucji pozasądowych, pobić, nawoływania do nienawiści oraz innych nadużyć; mając na uwadze, że Imbonerakure, liga młodzieżowa rządzącej partii politycznej, w dalszym ciągu łamie prawa człowieka i stosuje różne formy zastraszania, takie jak blokady drogowe i kontrole w niektórych prowincjach, wyłudzanie pieniędzy, napastowanie przechodniów oraz aresztowanie osób podejrzewanych o związki z opozycją, z których wiele zatrzymano, zgwałcono, pobito i torturowano, a niektóre zmarły w wyniku odniesionych obrażeń;

F.  mając na uwadze, że w okresie referendalnym w 2018 r. organizacje na rzecz praw człowieka zgłaszały przypadki kurczącej się przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego i degradacji przestrzeni medialnej zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym; mając na uwadze, że od 2015 r. lokalne organizacje pozarządowe i obrońcy praw człowieka są w coraz większym stopniu zagrożeni i atakowani przez rząd, stale pogarszają się też wolność prasy oraz warunki pracy dziennikarzy; mając na uwadze, że prywatne media i dziennikarze zapłacili już wysoką cenę w walce z rządem, m.in. stając się celem aresztowań, egzekucji pozasądowych i wymuszonych zaginięć, a niekiedy piętnowania przez rząd jako przestępcy lub nawet terroryści;

G.  mając na uwadze, że Reporterzy bez Granic sklasyfikowali Burundi na 159. miejscu wśród 180 krajów w światowym rankingu wolności prasy w 2018 r.;

H.  mając na uwadze, że wielu działaczy na rzecz praw człowieka skazano na długie kary więzienia, w szczególności Germaina Rukukiego, który pracuje dla Stowarzyszenia Katolickich Prawników w Burundi i którego skazano na 32 lata, a inni są przetrzymywani w więzieniach w oczekiwaniu na proces, jak np. Nestor Nibitanga; mając na uwadze, że uchwalono restrykcyjne ustawy mające na celu kontrolę lokalnych i międzynarodowych organizacji pozarządowych; mając na uwadze, że niektóre organizacje zmuszono do zawieszenia działalności, a inne definitywnie zamknięto, jak np. Ligę ITEKA, FOCODE i ACAT; mając na uwadze, że wielu liderów i obrońców praw człowieka wygnano, a ci, którzy pozostają w kraju, znajdują się pod ciągłą presją lub są zagrożeni aresztowaniem; mając na uwadze, że Emmanuel Nshimirimana, Aimé Constant Gatore i Marius Nizigama zostali skazani na kary pozbawienia wolności od 10 do 32 lat, a Nestorowi Nibitandze grozi kara do 20 lat więzienia; mając na uwadze, że zaginiony od niemal dwóch lat dziennikarz Jean Bigirimana jest jedną z wielu ofiar wymuszonych zaginięć, do których doszło w następstwie kryzysu;

I.  mając na uwadze, że w październiku 2017 r. sędziowie MTK upoważnili swojego prokuratura do wszczęcia dochodzenia w sprawie przestępstw podlegających jurysdykcji Trybunału, rzekomo popełnionych w Burundi lub przez obywateli Burundi poza tym krajem w okresie od dnia 26 kwietnia 2015 r. do dnia 26 października 2017 r.; mając na uwadze, że począwszy od dnia 27 października 2017 r. Burundi stało się pierwszym państwem, które wystąpiło z MTK po tym, jak w kwietniu 2016 r. Trybunał postanowił wszcząć postępowanie wyjaśniające w sprawie przemocy i naruszeń praw człowieka oraz ewentualnych przestępstw przeciwko ludzkości w tym kraju, podczas gdy reżim bezkarnie dopuszcza się dalszych zabójstw;

J.  mając na uwadze, że obecność oddziałów burundyjskich w misjach pokojowych pozwala prezydentowi P. Nkurunzizie ukrywać realne problemy wewnętrzne i prezentować Burundi jako czynnik stabilizujący w innych krajach w sytuacji kryzysowej, w czasie gdy samo Burundi doświadcza bezprecedensowego kryzysu naznaczonego rażącymi naruszeniami praw człowieka; mając na uwadze, że postępując w ten sposób, Burundi uzyskuje ogromne sumy pieniędzy, które nie są rozdzielane z korzyścią dla ludności; mając na uwadze, że nie jest możliwe przeprowadzenie pokojowych, wolnych, demokratycznych i niezależnych wyborów bez demobilizacji bojówek Imbonerakure;

K.  mając na uwadze, że sytuacja społeczno-gospodarcza w Burundi stale się pogarsza i że w światowym rankingu PKB na mieszkańca kraj ten zajmuje przedostatnie miejsce; mając na uwadze, że około 3,6 mln Burundyjczyków (30 % ludności) potrzebuje pomocy, a 1,7 mln osób cierpi na skutek braku bezpieczeństwa żywnościowego; mając na uwadze, że ubóstwo pogłębiło się po wprowadzeniu „dobrowolnej” składki na wybory w 2020 r., która jest często pobierana przymusowo przez Imbonerakure i wynosi ok. 10 % lub więcej miesięcznego wynagrodzenia urzędnika służby cywilnej;

L.  mając na uwadze, że podczas 30. szczytu Unii Afrykańskiej i 19. szczytu Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej organizacje te wyraziły zaangażowanie na rzecz pokojowego rozwiązania sytuacji politycznej w Burundi w drodze pluralistycznego dialogu na bazie porozumienia z Aruszy z dnia 28 sierpnia 2000 r.;

M.  mając na uwadze, że wielu partnerów dwustronnych i wielostronnych zawiesiło pomoc finansową i techniczną dla rządu Burundi ze względu na sytuację panującą w tym kraju; mając na uwadze, że UE zawiesiła bezpośrednie wsparcie finansowe dla administracji Burundi, w tym wsparcie budżetowe, lecz mieszkańcom tego kraju będzie w dalszym ciągu zapewniać wsparcie i pomoc humanitarną;

N.  mając na uwadze, że UE i USA przyjęły ukierunkowane i indywidualne sankcje wobec Burundi; mając na uwadze, że w dniu 23 października 2017 r. Rada przedłużyła obowiązywanie unijnych środków ograniczających wobec Burundi do dnia 31 października 2018 r.; mając na uwadze, że środki te obejmują zakaz podróżowania i zamrożenie aktywów i są skierowane przeciwko konkretnym osobom, których działania uznano za podważające demokrację lub utrudniające znalezienie politycznego rozwiązania kryzysu w Burundi;

O.  mając na uwadze, że w dniu 28 czerwca 2018 r., na swojej 38. sesji, Rada Praw Człowieka ONZ przyjęła wyniki powszechnego okresowego przeglądu poświęconego Burundi; mając na uwadze, że Burundi przyjęło 125 z 242 zaleceń przeglądowych, odrzucając w szczególności te zalecenia, w których wzywano do podjęcia praktycznych działań mających na celu poprawę sytuacji w zakresie praw człowieka w tym kraju;

P.  mając na uwadze, że Trybunał Konstytucyjny podtrzymał wyniki referendum z dnia 17 maja 2018 r. i odrzucił petycję opozycji dotyczącą domniemanego zastraszania i nadużyć;

1.  wyraża głębokie zaniepokojenie powszechną bezkarnością i łamaniem praw człowieka, w tym egzekucjami pozasądowymi, torturami, wymuszonymi zaginięciami i arbitralnymi zatrzymaniami; przypomina Burundi o tym, że jako członek Rady Praw Człowieka ONZ ma obowiązek wznowienia działań i kontynuowania pełnej współpracy z komisją śledczą ONZ i z zespołem trzech ekspertów ONZ oraz udzielenia wstępu do kraju specjalnemu sprawozdawcy ONZ ds. obrońców praw człowieka;

2.  wzywa rząd Burundi do pełnego przestrzegania porozumienia z Aruszy jako głównego instrumentu na rzecz pokoju i stabilności w tym kraju; wzywa rząd Burundi do wywiązania się z międzynarodowych zobowiązań prawnych dotyczących praw człowieka i praw obywatelskich oraz do propagowania i ochrony wolności słowa i prawa zrzeszania się zapisanych w Międzynarodowym pakcie praw obywatelskich i politycznych, którego Burundi jest stroną;

3.  po raz kolejny potępia zastraszanie, represje, przemoc i nękanie, których ofiarami są dziennikarze, zwolennicy opozycji i obrońcy praw człowieka; wzywa władze Burundi do przestrzegania praworządności i podstawowych praw człowieka, takich jak wolność wypowiedzi i wolność mediów, oraz do niezwłocznego i bezwarunkowego uwolnienia Germaina Rukukiego, Nestora Nibitangi, Emmanuela Nshimirimany, Aimé Constanta Gatorego i Mariusa Nizigamy, pięciu obrońców praw człowieka, którzy są przetrzymywani wyłącznie za swoją pracę na rzecz praw człowieka, lecz zostali oskarżeni przez władze o działanie zagrażające wewnętrznemu bezpieczeństwu państwa; domaga się, by władze burundyjskie wszczęły dochodzenie w sprawie sytuacji dziennikarza Jeana Bigirimany;

4.  potępia decyzję Burundi o wystąpieniu z MTK; popiera kontynuację postępowania wyjaśniającego MTK w związku z licznymi przestępstwami i aktami represji w Burundi; apeluje do UE, aby nadal domagała się rozliczenia za przestępstwa popełnione w Burundi; oczekuje, że Burundi wznowi i będzie kontynuować współpracę z MTK, biorąc pod uwagę fakt, że walka z bezkarnością, ściganie wszelkich przypadków łamania praw człowieka oraz rozliczalność są nadal niezbędne do rozwiązania kryzysu i znalezienia trwałego pokojowego rozwiązania;

5.  z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie ustne komisji śledczej ONZ w sprawie Burundi i wyraża uznanie dla jej istotnych prac związanych z dokumentowaniem trwającego kryzysu praw człowieka w tym kraju;

6.  podkreśla swoje obawy związane z sytuacją humanitarną w obliczu 169 000 osób wewnętrznie przesiedlonych, 1,67 mln osób potrzebujących pomocy humanitarnej i ponad 410 000 mieszkańców Burundi przybywających do krajów sąsiednich w poszukiwaniu schronienia; pochwala wysiłki krajów przyjmujących i wzywa rządy w regionie do dopilnowania, by powrót uchodźców był dobrowolny, opierał się na świadomej decyzji i przebiegał z dbałością o bezpieczeństwo i godność;

7.  wyraża jednak ubolewanie z powodu powolnych postępów w dialogu wewnątrzburundyjskim prowadzonym przez Wspólnotę Wschodnioafrykańską i z powodu braku zaangażowania rządu Burundi w tym względzie oraz wzywa wszystkie strony, w szczególności władze burundyjskie, do podjęcia działań na rzecz pilnego wznowienia tego dialogu i zorganizowania go w prawdziwie pluralistycznych ramach i bez warunków wstępnych;

8.  apeluje o odnowione, skoordynowane podejście między Unią Afrykańską, Unią Europejską, Komisją Gospodarczą ONZ ds. Afryki (ECA) oraz ONZ jako całością; ubolewa nad faktem, że rząd Burundi nie bierze pod uwagę sprawozdań Sekretarza Generalnego ONZ, rezolucji Rady Praw Człowieka ONZ w Genewie, decyzji Unii Afrykańskiej ze stycznia 2018 r. ani działań mediacyjnych ECA; zachęca partnerów dwustronnych i wielostronnych oraz rząd Burundi do kontynuowania dialogu z myślą o tym, by rząd Burundi stworzył warunki sprzyjające wznowieniu pomocy; wzywa wszystkie zainteresowane strony w Burundi do aktywnego udziału w tym procesie; ponownie wyraża poparcie dla procesu mediacji przy wsparciu ze strony Unii Afrykańskiej i specjalnego przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ;

9.  wyraża uznanie dla pomocy udzielonej przez partnerów dwustronnych i wielostronnych w łagodzeniu sytuacji humanitarnej i wzywa społeczność międzynarodową do dalszego świadczenia pomocy w odpowiedzi na potrzeby humanitarne w tym kraju; zachęca Komisję do zapewnienia dodatkowej bezpośredniej pomocy dla ludności w 2018 r.; podkreśla, że powrót do klasycznego trybu współpracy wymaga powrotu do praworządności i demokracji, w tym do zwalczania bezkarności i ochrony obywateli burundyjskich;

10.  jest zaniepokojony tym, że trwający kryzys polityczny może przekształcić się w konflikt etniczny w wyniku stosowania propagandy, oświadczeń podżegających do nienawiści lub nawoływania do przemocy oraz utożsamiania oponentów, członków społeczeństwa obywatelskiego, dziennikarzy i Tutsi z „wrogami reżimu”, których należy wyeliminować; wzywa wszystkie strony w Burundi do powstrzymania się od wszelkich zachowań lub komunikatów, które mogą zaostrzyć przemoc, pogłębić kryzys lub wywrzeć negatywny wpływ na stabilność w regionie w perspektywie długoterminowej;

11.  jest nadal głęboko zaniepokojony faktem, że nowa konstytucja, przyjęta w drodze referendum w dniu 17 maja 2018 r., może być początkiem znoszenia starannie wynegocjowanych przepisów określonych w porozumieniu z Aruszy, które przyczyniły się do zakończenia wojny domowej w Burundi;

12.  potwierdza swoje poparcie dla decyzji UE, podjętej po przeprowadzeniu konsultacji z władzami Burundi na mocy art. 96 umowy z Kotonu, o zawieszeniu bezpośredniego wsparcia finansowego dla rządu Burundi i z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie przez UE ograniczeń w podróżowaniu oraz środków prowadzących do zamrożenia aktywów wobec osób odpowiedzialnych za zamachy na budowanie pokoju i za naruszenia praw człowieka;

13.  domaga się zaprzestania wszelkich dalszych płatności na rzecz oddziałów burundyjskich i różnych kontyngentów burundyjskich zaangażowanych w misje pokojowe ONZ i UA; przyjmuje do wiadomości zapowiedź prezydenta Nkurunzizy, że w 2020 r. nie będzie ubiegał się o kolejną kadencję; apeluje do społeczności międzynarodowej o dokładne śledzenie sytuacji w Burundi, bez względu na oświadczenie prezydenta Nkurunzizy dotyczące wyborów w 2020 r.;

14.  odwołuje się do zdecydowanej deklaracji wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel z dnia 8 maja 2018 r. w sprawie rozpoczęcia końcowej fazy przygotowań do referendum konstytucyjnego, które odbyło się w dniu 17 maja 2018 r.; wyraża ubolewanie z powodu braku zgodnego podejścia różnych grup społecznych i politycznych w Burundi, braku oficjalnych informacji publicznych na temat kluczowych elementów projektu konstytucji oraz ścisłej kontroli dziennikarzy i mediów;

15.  przypomina rządowi Burundi, że warunki przeprowadzania pluralistycznych, wiarygodnych i przejrzystych wyborów w 2020 r. obejmują prawo do wolności wypowiedzi, dostępu do informacji i istnienia wolnego obszaru, w którym obrońcy praw człowieka mogą wypowiadać się bez zastraszania lub obawy przed represjami;

16.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji rządowi i parlamentowi Burundi, Radzie Ministrów AKP-UE, Komisji, Radzie, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, krajom członkowskim i instytucjom Unii Afrykańskiej, a także Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

(1) Dz.U. C 265 z 11.8.2017, s. 137. (2) Dz.U. C 399 z 24.11.2017, s. 190. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0004. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0310. (5) Dz.U. L 73 z 18.3.2016, s. 90. (6) Dz.U. L 257 z 2.10.2015, s. 1. (7) Dz.U. L 257 z 2.10.2015, s. 37. (8) Dz.U. L 264 z 30.9.2016, s. 29.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Rady w sprawie uruchomienia w Chorwacji zautomatyzowanej wymiany danych w odniesieniu do danych DNA (06986/2018 – C8-0164/2018 – 2018/0806(CNS))

P8_TA(2018)0306 A8-0225/2018

(Konsultacja)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt Rady (06986/2018),

–  uwzględniając art. 39 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej zmienionego traktatem z Amsterdamu, oraz art. 9 Protokołu nr 36 w sprawie postanowień przejściowych, na mocy których Rada skonsultowała się z Parlamentem (C8-0164/2018),

–  uwzględniając decyzję Rady 2008/615/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości transgranicznej(1), w szczególności jej art. 33,

–  uwzględniając art. 78c Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0225/2018),

1.  zatwierdza projekt Rady;

2.  zwraca się do Rady o poinformowanie go, jeśli uzna ona za stosowne odejście od tekstu przyjętego przez Parlament;

3.  zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do tekstu przyjętego przez Parlament;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 210 z 6.8.2008, s. 1.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) i zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 515/2014, (UE) 2016/399 i (UE) 2016/1624 (COM(2016)0731 – C8-0466/2016 – 2016/0357A(COD))	P8_TA(2018)0307 A8-0322/2017
SPROSTOWANIA COR01

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2016)0731),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2, art. 77 ust. 2 lit. b) i d) i art. 87 ust. 2 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi Komisja przedstawiła wniosek Parlamentowi (C8-0466/2016),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 27 kwietnia 2017 r.(1),

–  uwzględniając decyzję Konferencji Przewodniczących z dnia 14 września 2017 r. upoważniającą Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych do rozdzielenia wyżej wymienionego wniosku Komisji Europejskiej i do sporządzenia na jego podstawie dwóch odrębnych sprawozdań ustawodawczych,

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 69f ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 25 kwietnia 2018 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia tego stanowiska, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz opinie Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Budżetowej (A8-0322/2017),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zatwierdza wspólne oświadczenie Parlamentu i Rady załączone do niniejszej rezolucji;

3.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 5 lipca 2018 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/... ustanawiającego europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) i zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1077/2011, (UE) nr 515/2014, (UE) 2016/399, (UE) 2016/1624 i (UE) 2017/2226

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2019/0000.)

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego i Rady

Koszty operacyjne i koszty utrzymania systemu informacyjnego ETIAS, jednostki centralnej ETIAS i jednostek krajowych ETIAS powinny być w całości pokrywane z wpływów pochodzących z opłat. Opłata powinna w związku z tym być dostosowywana do potrzeb, z uwzględnieniem kosztów. Obejmuje to zarówno koszty poniesione przez państwa członkowskie UE, jak i koszty poniesione w tym względzie przez państwa stowarzyszone w ramach Schengen, zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie ETIAS. Koszty poniesione w związku z utworzeniem systemu informacyjnego ETIAS, integracją istniejącej krajowej infrastruktury granicznej oraz połączeniem z jednolitym interfejsem krajowym, a także koszty hostingu jednolitego interfejsu krajowego oraz ustanowienia jednostki centralnej ETIAS i jednostek krajowych ETIAS, w tym koszty ponoszone przez państwa członkowskie UE i państwa stowarzyszone w ramach Schengen, będą pokrywane z Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (granice i wizy) lub jego następcy (następców).

W związku z tym kosztów tych nie należy uwzględniać przy obliczaniu wkładu państw stowarzyszonych w ramach Schengen do ETIAS na mocy odpowiedniego układu o stowarzyszeniu oraz odpowiednich szczegółowych ustaleń dotyczących udziału państw stowarzyszonych w ramach Schengen w agencjach. Należy to uwzględnić zwłaszcza w kontekście negocjacji w sprawie następcy (następców) Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (granice i wizy) oraz szczegółowych ustaleń dotyczących udziału w nim państw stowarzyszonych w ramach Schengen.

Parlament Europejski i Rada wzywają Komisję do przedstawienia wniosku w sprawie szczegółowych ustaleń, o których mowa w art. 95 niniejszego rozporządzenia, niezwłocznie po jego przyjęciu.

(1) Dz.U. C 246 z 28.7/2017, s. 28.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2016/794 w celu ustanowienia europejskiego systemu informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) (COM(2016)0731 – C8-0466/2016 – 2016/0357B(COD))

P8_TA(2018)0308 A8-0323/2017

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2016)0731),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 88 ust. 2 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8-0466/2016),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając decyzję Konferencji Przewodniczących z dnia 14 września 2017 r. upoważniającą Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych do rozdzielenia wyżej wymienionego wniosku Komisji Europejskiej i do sporządzenia na jego podstawie dwóch odrębnych sprawozdań ustawodawczych,

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 69f ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 25 kwietnia 2018 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia tego stanowiska, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0323/2017),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 5 lipca 2018 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/... zmieniającego rozporządzenie (UE) 2016/794 w celu ustanowienia europejskiego systemu informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS)

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2018/1241.)

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2012/2002, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1305/2013, (UE) nr 1306/2013, (UE) nr 1307/2013, (UE) nr 1308/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014, (UE) nr 283/2014 i (UE) nr 652/2014 oraz decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 541/2014/UE (COM(2016)0605 – C8-0372/2016 – 2016/0282A(COD))

P8_TA(2018)0309 A8-0211/2017

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2016)0605),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 42, art. 43 ust. 2, art. 46 lit. d), art. 149, art. 153 ust. 2 lit. a), art. 164, art. 168 ust. 4 lit. b), art. 172, 175, 177, 178, art. 189 ust. 2, art. 212 ust. 2, art. 322 ust. 1 oraz art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a także art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8-0372/2016),

–  uwzględniając opinię Komisji Prawnej w sprawie proponowanej podstawy prawnej,

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 1/2017 z dnia 26 stycznia 2017 r.(1),

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 69f ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 19 kwietnia 2018 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 i 39 Regulaminu,

–  uwzględniając wspólne posiedzenia Komisji Budżetowej i Komisji Kontroli Budżetowej zgodnie z art. 55 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej i Komisji Kontroli Budżetowej, a także opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Transportu i Turystyki, Komisji Rozwoju Regionalnego, Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rozwoju, Komisji Rybołówstwa oraz Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0211/2017),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  przyjmuje do wiadomości oświadczenia Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

3.  zatwierdza wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

4.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

5.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 5 lipca 2018 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/... w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylającego rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2018/1046.)

Załącznik I do rezolucji ustawodawczej

Oświadczenie dotyczące art. 38 – Publikacja informacji o odbiorcach i innych informacji:

„Komisja będzie za pośrednictwem sieci kontaktów z państwami członkowskimi wspierać wymianę dobrych praktyk w zakresie publikowania informacji o odbiorcach unijnych środków finansowych wykorzystywanych w ramach zarządzania dzielonego. Komisja należycie uwzględni zdobyte doświadczenia przy przygotowywaniu kolejnych wieloletnich ram finansowych.”

Oświadczenie dotyczące art. 266 Przepisy szczegółowe dotyczące przedsięwzięć z zakresu nieruchomości:

„Komisja i ESDZ będą informować Parlament Europejski i Radę w dokumencie roboczym, o którym mowa w art. 266, o wszelkich transakcjach sprzedaży i nabycia budynku, włącznie z transakcjami o wartości poniżej progu określonego w tym artykule.”

Załącznik II do rezolucji ustawodawczej

Wspólne oświadczenie w sprawie procedury udzielania absolutorium / Data przyjęcia końcowego sprawozdania finansowego UE

„Parlament Europejski, Rada i Komisja – we współpracy z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym – wyznaczą pragmatyczny kalendarz dotyczący procedury udzielania absolutorium.

W związku z tym Komisja potwierdza, że będzie dążyć do przyjęcia skonsolidowanego rocznego sprawozdania finansowego UE za rok budżetowy 2017 do 30 czerwca 2018 r., pod warunkiem że Europejski Trybunał Obrachunkowy przekaże wszystkie ustalenia dotyczące wiarygodności tego sprawozdania finansowego UE i wszystkich skonsolidowanych sprawozdań finansowych jednostek do 15 maja 2018 r., oraz projekt swojego sprawozdania rocznego do 15 czerwca 2018 r.

Ponadto Komisja potwierdza, że będzie dążyć do przedstawienia swoich odpowiedzi na sprawozdanie roczne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego za rok budżetowy 2017 do 15 sierpnia 2018 r., pod warunkiem że Europejski Trybunał Obrachunkowy przekaże Komisji projekt swoich uwag do 1 czerwca 2018 r.”

(1) Dz.U. C 91 z 23.3.2017, s. 1.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiej Agencji ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1987/2006 i decyzję Rady 2007/533/WSiSW oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1077/2011 (COM(2017)0352 – C8-0216/2017 – 2017/0145(COD))

P8_TA(2018)0310 A8-0404/2017

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2017)0352),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2, art. 74, art. 77 ust. 2 lit. a) i b), art. 78 ust. 2 lit. e), art. 79 ust. 2 lit. c), art. 82 ust. 1 lit. d), art. 85 ust. 1, art. 87 ust. 2 lit. a) i art. 88 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8-0216/2017),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 69f ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 7 czerwca 2018 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia tego stanowiska, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz opinię Komisji Budżetowej (A8-0404/2017),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 5 lipca 2018 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/... w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA), zmiany rozporządzenia (WE) nr 1987/2006 i decyzji Rady 2007/533/WSiSW oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1077/2011

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2018/1726.)

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie mandatu do rozmów trójstronnych dotyczących projektu budżetu na rok 2019 (2018/2024(BUD))

P8_TA(2018)0311 A8-0247/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

–  uwzględniając projekt budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019, przyjęty przez Komisję dnia 23 maja 2018 г. (COM(2018)0600),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002(1),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014−2020(2) oraz zmieniające je rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 2017/1123 z dnia 20 czerwca 2017 r.(3),

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 marca 2018 r. w sprawie ogólnych wytycznych dotyczących przygotowania budżetu na rok 2019, sekcja 3 – Komisja(5),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 lutego 2018 r. w sprawie wytycznych budżetowych na rok 2019 (06315/2018),

–  uwzględniając art. 86a Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej oraz opinie innych zainteresowanych komisji (A8-0247/2018),

Projekt budżetu na rok 2019 – wzmocnienie solidarności i zapewnienie stabilnej przyszłości

1.  przypomina, że w swojej rezolucji z dnia 15 marca 2018 r. Parlament określił następujące priorytety dla budżetu UE na 2019 r.: trwały wzrost gospodarczy, innowacje, konkurencyjność, bezpieczeństwo, walka ze zmianą klimatu, przejście na odnawialne źródła energii oraz migracja, a także wezwał do zwrócenia szczególnej uwagi na ludzi młodych;

2.  Podkreśla, że UE musi być prekursorem we wdrażaniu Celów Zrównoważonego Rozwoju przyjętych przez ONZ poprzez zawarcie tych celów we wszystkich politykach UE;

3.  przypomina, że budżet UE na rok 2019 będzie ostatnim budżetem przyjmowanym w bieżącej kadencji parlamentarnej, a negocjacje w sprawie tego budżetu zbiegną się z negocjacjami w sprawie następnych wieloletnich ram finansowych (WRF) oraz z reformą systemu zasobów własnych UE; przypomina również, że Zjednoczone Królestwo zobowiązało się do wniesienia wkładu w roczne budżety UE na lata 2019 i 2020 oraz do udziału w ich realizacji na takich samych zasadach, jak gdyby nadal było członkiem Unii po marcu 2019 r.;

4.  z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji i uważa, że odzwierciedla ona w dużym stopniu jego własne priorytety; zamierza dalej wzmacniać kluczowe programy oraz zapewniać odpowiedni poziom finansowania w ramach tych programów; odnotowuje wzrost środków na zobowiązania o 3,1 %, a także niższą wartość procentową DNB w porównaniu z 2018 r. zarówno w odniesieniu do środków na zobowiązania (1 % w porównaniu z 1,02 %), jak i środków na płatności (0,9 % w porównaniu z 0,92 %);

5.  z zadowoleniem przyjmuje proponowane zwiększenie środków dla programu „Horyzont 2020”, instrumentu „Łącząc Europę”, programu Erasmus + i programów przyczyniających się do wzrostu bezpieczeństwa obywateli UE; zwraca jednak uwagę na potrzebę dalszego wzmocnienia wsparcia dla MŚP, które odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu wzrostu gospodarczego i tworzeniu miejsc pracy, a także przeznaczenia odpowiednich zasobów na cyfryzację przemysłu UE oraz promowanie umiejętności cyfrowych i przedsiębiorczości cyfrowej, jak również dla programów wspomagających ludzi młodych, a w szczególności ErasmusPro; przypomina, że jego zdaniem budżet programu Erasmus + na 2019 r. musi zostać co najmniej podwojony;

6.  z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę „Discover EU”, przekazanie 15 000 biletów kolejowych Interrail 18-letnim Europejczykom w 2018 r. oraz propozycję Komisji dotyczącą 700 mln EUR w wieloletnich ramach finansowych na lata 2021–2027, co odzwierciedla ambicje UE w zakresie promowania mobilności edukacyjnej, aktywnego obywatelstwa, włączenia społecznego i solidarności wśród wszystkich młodych osób; ubolewa, że Komisja nie zaproponowała żadnych środków na rok 2019 ani 2020; jest zdecydowany kontynuować działanie przygotowawcze w 2019 i 2020 r.;

7.  przyjmuje do wiadomości wstępną ocenę Komisji w sprawie kontynuowania działania przygotowawczego dotyczącego programu gwarancji dla dzieci; podkreśla, że w ocenie tej odniesiono się do kwestii ewentualnego wdrożenia tego programu na większą skalę w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego; sugeruje wykorzystanie trzeciej fazy realizacji, aby przygotować się do wdrożenia programu na większą skalę w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus;

8.  ubolewa nad faktem, że zwiększenie środków na program UE na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME), w porównaniu z budżetem na 2018 r., wynosi jedynie 2,3 % (362,2 mln EUR w środkach na zobowiązania) oraz że proponowane środki na płatności są niższe o 0,6 %; przypomina, że jest to skuteczny program, który ma dużo większą liczbę wnioskodawców niż beneficjentów; podkreśla, że MŚP są ważnym motorem zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i konkurencyjności w UE, stanowią trzon gospodarki europejskiej oraz są zdolne do tworzenia wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy; apeluje, aby w trybie priorytetowym zostało to uwzględnione w postaci wystarczających środków na programy skierowane do MŚP oraz w postaci dalszego zwiększenia środków na program COSME, biorąc pod uwagę sukces tego programu;

9.  popiera rolę Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych (EFIS) w zmniejszeniu luki inwestycyjnej w UE; domaga się, aby w ramach działań na rzecz zapewnienia optymalnej równowagi regionalnej i sektorowej wzmocnić społeczny wymiar wdrożenia EFIS, w tym innowacje w opiece zdrowotnej i medycynie, infrastrukturę socjalną, ochronę środowiska, zrównoważony transport, energię ze źródeł odnawialnych oraz infrastrukturę służącą do magazynowania energii; ponownie podkreśla swoje długoletnie stanowisko, że wszelkie nowe inicjatywy w ramach WRF należy finansować z nowych środków, a nie kosztem istniejących programów; podkreśla również swoje zobowiązanie do wzmocnienia programu „Horyzont 2020” i instrumentu „Łącząc Europę”, aby w jak największym stopniu zrównoważyć w budżecie na 2019 r. cięcia dokonane w tych programach w celu sfinansowania przedłużenia okresu obowiązywania EFIS;

10.  zwraca uwagę na zaangażowanie na rzecz odnowienia programu UE w dziedzinie obrony, którego wyrazem jest porozumienie w sprawie europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego, stanowiące pierwszy etap Europejskiego Funduszu Obronnego; uważa, że takie wspólne działania przyczynią się do osiągnięcia efektu skali i lepszej koordynacji między państwami członkowskimi i przedsiębiorstwami, co pozwoli UE utrzymać jej strategiczną autonomię i stać się prawdziwym graczem światowym;

11.  odnotowuje, że Komisja zaproponowała zwiększenie środków na inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych o 233 mln EUR, zgodnie z programowaniem finansowym; potwierdza raz jeszcze, że Parlament nie wyraził zgody na przedpłatę kwot uzupełniających na lata 2018-2020 wynikających ze śródokresowego przeglądu WRF; uważa, że władza budżetowa zachowuje w pełni swoje uprawnienia decyzyjne w odniesieniu do poziomów finansowania wszystkich programów, w tym tych, które były przedmiotem śródokresowego przeglądu WRF; podkreśla znaczenie lojalnej współpracy między instytucjami oraz wzywa wszystkie zainteresowane strony do utrzymania atmosfery zaufania w trakcie całej procedury budżetowej dotyczącej 2019 r.;

12.  podtrzymuje swoje zobowiązanie do walki z bezrobociem, zwłaszcza bezrobociem osób młodych; uważa w związku z tym, że należy dalej wzmacniać inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, odzwierciedlając tym samym potrzebę zwiększenia finansowania unijnego w celu stworzenia filaru praw socjalnych, nawet jeśli modyfikacja puli środków finansowych dla tej inicjatywy spowoduje konieczność skomplikowanego przeprogramowania programów w ramach tej inicjatywy oraz w ramach EFS; zwraca uwagę, że nie podjęto w UE wystarczających działań w celu rozwiązania problemu bezrobocia wśród młodzieży, gdyż bezrobocie młodzieży nadal przekracza poziomy z 2007 r.; wzywa Komisję do zadbania o to, by w kontekście walki z bezrobociem wśród młodzieży państwa członkowskie traktowały finansowanie w ramach inicjatywy na rzecz ludzi młodych nie jako sposób na zastąpienie własnych strategii politycznych i programów finansowania, lecz jako ich uzupełnienie; podkreśla, że zarówno szkolenie zawodowe, jak i przygotowanie zawodowe stanowią skuteczne praktyki ukierunkowane na zwalczanie bezrobocia młodzieży; podkreśla, że mobilność w ramach programu ErasmusPro stanowi silny bodziec do prowadzenia analiz porównawczych w celu wdrażania najlepszych praktyk;

13.  podkreśla, że w 2019 r. programy polityki spójności będą działać na pełnych obrotach oraz zwraca uwagę na zobowiązanie Parlamentu do zapewniania odpowiednich środków budżetowych dla tych programów; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wyznaczono już prawie wszystkie organy zarządzające programami na lata 2014-2020; zwraca uwagę, że niedopuszczalne opóźnienia we wdrażaniu programów operacyjnych wynikały w znacznej mierze z późnego wyznaczenia tych organów; wzywa państwa członkowskie do zadbania o przyspieszenie realizacji tych programów, aby nadrobić opóźnienia, oraz do zwrócenia się o pomoc Komisji w tym zakresie;

14.  odnotowuje sprawozdania na temat funkcjonowania polityki regionalnej i polityki spójności w Unii oraz wyzwań gospodarczych stojących przed regionami słabiej rozwiniętymi, w których to sprawozdaniach zwraca się regularnie uwagę na niedociągnięcia w zakresie efektywności i wyników;

15.  odnotowuje fakt, że propozycja Komisji pozwoliłaby w roku 2019 osiągnąć cel, jakim jest przeznaczenie 20 % budżetu na wydatki związane z klimatem; ubolewa jednak, że Komisja nie spełniła żądania Parlamentu dotyczącego kompensacji niższych przydziałów dokonanych w pierwszych latach WRF; uważa tę propozycję za niewystarczającą, gdyż w ten sposób jedynie 19,3 % budżetu UE na lata 2014–2020 zostałoby przeznaczone na działania związane z klimatem, co spowoduje, że UE nie osiągnie celu, jakim jest włączenie kwestii klimatu do głównego nurtu polityki na poziomie co najmniej 20 % w latach 2014–2020, zwłaszcza jeżeli w 2020 r. znowu przeznaczy jedynie 20 % budżetu na ochronę klimatu; ubolewa, że Komisja nie była w stanie zaprezentować projektów budżetu, które są dostosowane do zobowiązań i wartości docelowych ustanowionych przez Unię w tym obszarze w konkluzjach Rady z dnia 7-8 lutego 2013 r.; jest zdania, że należy uczynić więcej, wobec czego trzeba opracować plan działania w ramach programów, które przedstawiają ogromny potencjał, np. „Horyzont 2020”, Fundusz Spójności, Europejski Fundusz Społeczny (EFS), Europejski Fundusz Rolny Gwarancji (EFRG), Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR) czy LIFE+, gdyż programy te umożliwiają w szczególności inwestycje w efektywność energetyczną i energię ze źródeł odnawialnych; przypomina o uzasadnionej krytyce ze strony Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w odniesieniu do metodyki stosowanej przez Komisję i w związku z tym domaga się szybkiej poprawy w tym względzie;

16.  z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do usprawnienia metodyki monitorowania różnorodności biologicznej; sprzeciwia się jednak proponowanemu zmniejszeniu łącznego wkładu w ochronę różnorodności biologicznej do 8,2 %, co stoi w sprzeczności z celem, jakim jest zatrzymanie i odwrócenie utraty różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych do 2020 r.;

17.  uważa, że zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom Unii i stawienie czoła wyzwaniom związanym z migracją i uchodźcami pozostają dwoma głównymi priorytetami Unii w 2019 r.; uważa, że kluczowe znaczenie ma utrzymanie wydatków w tych obszarach na poziomie wystarczającym do zaspokojenia potrzeb wynikających z kryzysu migracyjnego i uchodźczego na kontynencie afrykańskim, zwłaszcza w regionie Sahelu, a także w krajach Lewantu i państwach leżących nad Morzem Śródziemnym; uważa, że niezbędna solidarność między państwami członkowskimi w celu odpowiedniego zarządzania przepływami migracyjnymi, w szczególności po dokonaniu przeglądu rozporządzenia dublińskiego, musi zostać odzwierciedlona w budżecie UE; zauważa, że projekt budżetu na 2019 r. uwzględnia skutki budżetowe wniosku Komisji;

18.  podkreśla, że kilka ważnych inicjatyw ustawodawczych znajdujących się w fazie negocjacji lub na wczesnym etapie realizacji, takich jak przegląd rozporządzenia dublińskiego, ustanowienie systemu wjazdu/wyjazdu oraz europejskiego systemu informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż, modernizacja systemu informacyjnego Schengen oraz inicjatywa na rzecz interoperacyjności unijnych systemów informacyjnych dotyczących bezpieczeństwa, zarządzania granicami i zarządzania przepływami migracyjnymi, może mieć poważne implikacje dla budżetu na 2019 r. i podkreśla znaczenie odpowiedniego finansowania, aby zrealizować ambicje Unii w tych dziedzinach; zachęca Komisję, by zaangażowała się w otwarty, proaktywny dialog z władzą budżetową na temat powyższych inicjatyw, tak aby umożliwić jej dostosowanie przydziałów w razie konieczności i bez przesądzania z góry –podczas corocznej procedury budżetowej – wyniku trwających procedur ustawodawczych;

19.  ubolewa nad propozycją Komisji dotyczącą sfinansowania drugiej transzy pomocy w ramach instrumentu pomocy dla uchodźców w Turcji, a także nad osiągniętym następnie w Radzie w dniu 29 czerwca 2018 r. porozumieniem między państwami członkowskimi; popiera kontynuację tego instrumentu, twierdzi jednak, że – jak zaproponowała sama Komisja w dniu 14 marca 2018 r. – wkład z budżetu UE w jego finansowanie powinien wynieść 1 mld EUR, zaś udział państw członkowskich w formie wkładów dwustronnych – 2 mld EUR, tak aby pozostawić wystarczające marginesy w ramach instrumentów szczególnych WRF na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń w ostatnich dwóch latach obowiązywania bieżących wieloletnich ram finansowych, a także umożliwić finansowanie innych priorytetów; jest również zdania, że z uwagi na fakt, iż instrument ten stanowi nową inicjatywę w bieżących WRF, powinien on być finansowany z nowych środków; ubolewa, że pomimo jednoznacznego wniosku Parlamentu o pełne włączenie w proces decyzyjny dotyczący dalszego stosowania tego instrumentu, między innymi po to, aby uniknąć powtórzenia się procedury dotyczącej jego tworzenia, nie odbyły się dotychczas żadne negocjacje między Parlamentem i Radą w sprawie finansowania drugiej transzy; informuje państwa członkowskie, że Parlament ma wszelkie prawo do realizacji przysługującej mu funkcji jednego z organów władzy budżetowej Unii oraz że uczyni to, zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami;

20.  zauważa, że projekt budżetu na rok 2019 nie przewiduje żadnych marginesów lub przewiduje bardzo ograniczone marginesy w ramach pułapów WRF w działach 1a, 1b, 3 i 4, co wynika z ograniczonej elastyczności obecnych WRF, jeżeli chodzi o reagowanie na nowe wyzwania i nowe inicjatywy; wyraża zamiar dalszego stosowania przewidzianych w WRF przepisów dotyczących elastyczności w ramach procesu zmian;

21.  wciąż obawia się, że pod koniec bieżącego okresu WRF ponownie może dojść do zaległości w płatnościach rachunków; zauważa umiarkowany wzrost środków na płatności o 2,7 % w budżecie na 2018 r., związany głównie z Funduszem Azylu, Migracji i Integracji, Funduszem Bezpieczeństwa Wewnętrznego i instrumentem pomocy dla uchodźców w Turcji; zauważa, że w ramach pułapu płatności proponuje się margines w wysokości 19,3 mld EUR; wzywa Komisję do bacznego obserwowania ewolucji płatności, aby umożliwić władzy budżetowej podjęcie w odpowiednim czasie niezbędnych działań w celu uniknięcia nietypowego kumulowania się zaległości; jest przekonany, że wiarygodność UE jest także powiązana z jej zdolnością do zapewnienia odpowiedniego poziomu środków na płatności w budżecie UE, które pozwolą jej wywiązać się z zobowiązań;

Poddział 1a – Konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia

22.  zauważa, że w porównaniu z 2018 r. wniosek Komisji dotyczący 2019 r. przewiduje wzrost w środkach na zobowiązania w poddziale 1a o 3,9%, czyli do 22 860 mln EUR; zwraca uwagę, że program „Horyzont 2020”, instrument „Łącząc Europę”, duże projekty infrastrukturalne i program Erasmus + odpowiadają za istotną część tego wzrostu, gdyż ich środki na zobowiązania wzrosły odpowiednio o 8,5%, 36,4%, 7,8% i 10,4%; podkreśla zarazem, że wzrosty te są w większości zgodne z programowaniem finansowym i w związku z tym nie stanowią dodatkowego zwiększenia budżetu;

23.  przypomina, że programy związane z badaniami i innowacjami, takie jak „Horyzont 2020”, mają zasadnicze znaczenie dla tworzenia miejsc pracy i konkurencyjności w Europie; wzywa Komisję do odzwierciedlenia tego faktu w jej priorytetach; domaga się odpowiedniego poziomu finansowania programów związanych z badaniami i innowacjami; podkreśla, że należy wspierać w tym obszarze zwłaszcza państwa członkowskie doświadczające trudności gospodarczych i finansowych;

24.  przypomina, że nowe inicjatywy, które pojawiły się w ostatnich kilku latach, takie jak EFIS (I i II), Wifi4EU oraz europejski program rozwoju przemysłu obronnego, były realizowane kosztem kilku programów objętych poddziałem 1a, które poważnie ucierpiały w wyniku przesunięć, a mianowicie „Horyzont 2020”, „Łącząc Europę”, Galileo, ITER, Copernicus i EGNOS;

25.  podkreśla, że Erasmus+ pozostaje wiodącym programem promującym mobilność młodzieży na wszystkich poziomach kształcenia i szkolenia zawodowego oraz zachęcającym osoby młode do uczestnictwa w europejskiej demokracji; przypomina, że należy podjąć wysiłki administracyjne w celu zwiększenia dostępu do Erasmus+ oraz że środki wymagane do realizacji kwalifikowalnych wniosków znacznie przekraczają obecny budżet; uważa w związku z tym, że pula środków finansowych programu Erasmus + na 2019 r. powinna być w stanie zaspokoić potrzeby związane z kwalifikowalnymi wnioskami, zwłaszcza w dziedzinie uczenia się przez całe życie;

26.  z niepokojem odnotowuje dyskusje na temat finansowania Europejskiego Korpusu Solidarności, które potwierdziły obawy Parlamentu, że nowe inicjatywy będą realizowane kosztem istniejących, dobrze funkcjonujących programów; z równym niepokojem odnotowuje precedensowy wynik rozmów trójstronnych, który nie zapewnia jasności co do źródeł finansowania inicjatywy, przez co dalsze wyjaśnienie musi nastąpić w ramach rocznej procedury budżetowej; oczekuje, że Komisja wdroży porozumienie w sposób, który w pełni odzwierciedla dyskusje w ramach rozmów trójstronnych oraz ducha porozumienia;

27.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że osiągnięte porozumienie w sprawie finansowania europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego przewiduje znacznie niższe cięcia w programach objętych poddziałem 1a niż proponowane pierwotnie przez Komisję; jest jednak zaniepokojony faktem, że Rada wydaje się kłaść większy nacisk na utrzymanie marginesów niż na zapewnienie wystarczających środków na działania, które sama określa mianem priorytetowych;

28.  z zadowoleniem przyjmuje przyznanie kwoty 500 mln EUR na europejski program rozwoju przemysłu obronnego na lata 2019 i 2020; zwraca uwagę, że zgodnie z danymi szacunkowymi Biura Analiz Parlamentu Europejskiego brak współpracy między sektorami krajowymi w tym obszarze kosztuje UE 10 mld EUR rocznie; uważa, że obronność stanowi jasny przykład tego, w jaki sposób można by osiągnąć większą skuteczność dzięki przekazaniu UE pewnych kompetencji i działań obecnie leżących w gestii państw członkowskich oraz powiązanych środków; podkreśla, że skutkowałoby to wykazaniem europejskiej wartości dodanej oraz umożliwiłoby ograniczenie ogólnego obciążenia wydatkami publicznymi w UE;

29.  z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący utworzenia Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Obliczeń Wielkiej Skali, które będzie promować najnowszą infrastrukturę HPC i infrastrukturę danych oraz wspierać rozwój ich technologii i zastosowań w różnorodnych dziedzinach, z korzyścią dla naukowców, przemysłu i sektora publicznego;

Poddział 1b – Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna

30.  zauważa, że całkowita kwota środków na zobowiązania dla poddziału 1b wynosi 57 113,4 mln EUR, co stanowi wzrost o 2,8% w stosunku do budżetu na rok 2018; zauważa ponadto, że proponowana kwota środków na płatności w wysokości 47 050,8 mln EUR jest o 1,1% wyższa niż w 2018 r.;

31.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wdrożenie programów na lata 2014-2020 osiąga pełne tempo, i podkreśla, że w przyszłości należy unikać wszelkiego nietypowego kumulowania się niezapłaconych rachunków; z zadowoleniem przyjmuje również fakt, że wyznaczono już ogromną większość krajowych organów zarządzających; wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozwiązania wszelkich nierozstrzygniętych kwestii, tak aby wdrożenie mogło przebiegać sprawnie;

32.  przypomina, że w wyniku zaktualizowanych prognoz przedstawionych przez państwa członkowskie w budżecie korygującym nr 6/2017 obniżono kwotę środków na płatności w ramach poddziału 1b o 5,9 mld EUR; wyraża szczerą nadzieję, że zarówno organy krajowe, jak i Komisja doprecyzowały swoje dane szacunkowe na temat zapotrzebowania na płatności w budżecie na 2019 r. oraz że proponowany poziom środków na płatności zostanie w pełni wykorzystany;

33.  podkreśla, że w czasach szybkiego rozwoju technologicznego – np. w takich obszarach jak sztuczna inteligencja – różnice między szybko rozwijającymi się regionami i regionami pozostającymi w tyle mogą zwiększyć się, jeśli wpływ funduszy strukturalnych nie zostanie wzmocniony dzięki warunkowości związanej z wydajnością;

34.  zwraca uwagę na wniosek Komisji w sprawie dalszego finansowania inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych oraz odnotowuje proponowane uruchomienie 233,3 mln EUR z łącznego marginesu na zobowiązania; przypomina, że wszelkim wzrostom środków przydzielonych na inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych powinny odpowiadać stosowne kwoty z Europejskiego Funduszu Społecznego; przypomina, że na posiedzeniu pojednawczym w sprawie budżetu na 2018 r. Komisja zobowiązała się do jak najszybszego przedstawienia przeglądu rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów, tak aby uwzględnić zwiększenie środków na inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych w 2018 r.; podkreśla, że Komisja nie wywiązała się ze swojego zobowiązania, w związku z czym zwraca się do niej o szczegółowe wyjaśnienie powodów, dla których przedstawienie przeglądu rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów opóźnia się;

35.  zobowiązuje się do szybkiego przyjęcia nowych przepisów dotyczących inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych i Europejskiego Funduszu Społecznego, aby ułatwić znaczne podwyższenie w 2019 r. środków na zatrudnienie ludzi młodych bez szkody dla programów realizowanych w państwach członkowskich w ramach EFS, ewentualnie poprzez zwolnienie państw członkowskich z obowiązku uzupełnienia środków EFS przeznaczonych na zatrudnienie ludzi młodych, pod warunkiem że proponowane modyfikacje pod żadnym pozorem nie pozwalałyby na zwolnienie państw członkowskich z już podjętych zobowiązań finansowych w tej dziedzinie i że nie pociągałoby to za sobą ogólnego obniżenia środków budżetowych UE przeznaczonych na zwalczanie bezrobocia młodzieży;

Dział 2 – Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne

36.  odnotowuje, że w dziale 2 zaproponowano kwotę środków na zobowiązania w wysokości 59 991,1 mln EUR (+1,2% w porównaniu z rokiem 2018) oraz kwotę środków na płatności w wysokości 57 790,4 mln EUR (3%); zauważa, że wydatki EFRG na 2019 r. szacuje się na 44 162,5 mln EUR, czyli mniej niż w budżecie na 2018 r. (–547,9 mln EUR);

37.  zauważa, że Komisja pozostawiła margines w wysokości 344,9 mln EUR w ramach pułapu w dziale 2; zwraca uwagę, że większa niestabilność rynków rolnych, taka jak np. w przypadku rosyjskiego embarga, może uzasadniać skorzystanie z tego marginesu; wzywa Komisję do zadbania o to, aby margines pozostawiony w ramach pułapów był wystarczający do stawienia czoła wszelkim ewentualnym kryzysom;

38.  zwraca uwagę, że niektóre środki związane z rosyjskim embargiem i ujęte w budżecie na rok 2018 nie zostaną przedłużone (np. w odniesieniu do owoców i warzyw, w przypadku których sytuacja na rynku jest nadal trudna), choć nadal odnotowuje się trudności rynkowe w sektorze mleczarskim; oczekuje na list Komisji w sprawie poprawek, który spodziewany jest w październiku i powinien opierać się na zaktualizowanych informacjach na temat finansowania EFRG w celu zweryfikowania rzeczywistych potrzeb w sektorze rolnym; podkreśla, że liczba przypadków, w których konieczna jest interwencja na rynku w ramach EFRG, jest wciąż ograniczona i że przypadki te stanowią jedynie stosunkowo niewielką część EFRG (ok. 5,9%);

39.  podkreśla, że problem bezrobocia wśród młodych ludzi można częściowo rozwiązać dzięki odpowiedniemu wsparciu dla młodych ludzi na obszarach wiejskich; ubolewa, że Komisja nie zaproponowała zwiększenia środków w linii budżetowej dla młodych rolników;

40.  podkreśla, że wdrażanie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, po powolnym starcie na początku okresu programowania, przyspiesza i powinno osiągnąć pełne tempo realizacji w 2019 r.; z zadowoleniem przyjmuje wzrost środków na zobowiązania dla programu LIFE+ (+6%), zgodnie z programowaniem finansowym; zwraca uwagę, że w latach 2019–2020 Europejska Agencja Środowiska przejmie dodatkowe obowiązki w zakresie monitoringu środowiska i sprawozdawczości w tej dziedzinie, a także w zakresie weryfikacji emisji dwutlenku węgla przez pojazdy ciężkie;

Dział 3 – Bezpieczeństwo i obywatelstwo

41.  zwraca uwagę, że w dziale 3 proponuje się ogółem 3 728,5 mln EUR w środkach na zobowiązania, co stanowi wzrost o 6,7% w stosunku do roku 2018, oraz że całkowita kwota środków na płatności wynosi 3 486,4 mln EUR, czyli 17% więcej w porównaniu z propozycjami z ubiegłego roku; podkreśla jednak, że wzrosty te następują po latach obniżania poziomu finansowania oraz że ogółem środki przeznaczane na różne obszary o kluczowym znaczeniu, takie jak migracja, zarządzanie granicami czy bezpieczeństwo wewnętrzne, wciąż stanowią zaledwie 2,3% całkowitych proponowanych wydatków UE w 2019 r.; kwestionuje proponowaną kwotę 281,2 mln EUR w środkach na zobowiązania przeznaczonych na wspieranie legalnej migracji do Unii i propagowanie skutecznej integracji obywateli państw trzecich oraz rozwijanie sprawiedliwych i skutecznych strategii powrotów, gdyż kwota ta stanowi obniżkę o 14,4% w porównaniu z 2018 r.; zwraca się do Komisji o przekazanie dalszych wyjaśnień dotyczących przyczyn tej obniżki;

42.  zauważa, że czwarty rok z rzędu wyczerpano wszystkie marginesy w ramach pułapu w dziale 3, co świadczy o tym, że w dzisiejszym kształcie budżet UE nie jest w pełni przystosowany do skali i powagi obecnych wyzwań w dziedzinie migracji i bezpieczeństwa, przed jakimi stoi Unia; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje propozycję uruchomienia instrumentu elastyczności na kwotę 927,5 mln EUR w środkach na zobowiązania;

43.  spodziewa się, że w 2019 r. presja na systemy migracyjne i azylowe niektórych państw członkowskich, a także na ich granice utrzyma się na wysokim poziomie, wobec czego wzywa Unię do zachowania czujności, jeżeli chodzi o wszelkie przyszłe niespodziewane potrzeby w tych obszarach; domaga się wobec tego wzmocnienia środków kontroli na granicach zewnętrznych oraz apeluje w tym kontekście o odpowiednie finansowanie i zasoby kadrowe dla agencji UE zajmujących się przedmiotowymi sprawami, a także potwierdza, że wyeliminowanie podstawowych przyczyn migracji i kryzysu uchodźczego – w połączeniu ze stabilizacją sąsiedztwa UE – stanowi długoterminowe trwałe rozwiązanie oraz że inwestycje w krajach pochodzenia migrantów i uchodźców mają kluczowe znaczenie w osiąganiu tego celu;

44.  z zadowoleniem przyjmuje postulat Rady Europejskiej z dnia 28 czerwca 2018 r., dotyczący dalszego wzmocnienia agencji Frontex poprzez zwiększenie przyznawanych jej zasobów i rozszerzenie jej mandatu; zwraca się o dodatkowe informacje na temat liczby pracowników, którzy zostaną oddelegowani przez państwa członkowskie, oraz na temat liczby pracowników, których będzie potrzebować bezpośrednio sama agencja; zwraca się do Komisji o odpowiednie dostosowanie projektu budżetu w liście w sprawie poprawek, który zostanie sporządzony jesienią; przyjmuje również z zadowoleniem przydzielenie dodatkowych 45,6 mln EUR dla Grecji i Hiszpanii na pomoc w zarządzaniu napływem migrantów na ich terytorium; podkreśla, że skuteczne kontrole na granicach muszą iść w parze z zapewnieniem migrantom należytej opieki;

45.  zauważa, że instrument umożliwiający świadczenie nadzwyczajnej pomocy humanitarnej na terenie Unii wygaśnie w marcu 2019 r.; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich potrzeby humanitarne uchodźców i osób ubiegających się o azyl są nadal duże, zwraca się do Komisji o ocenę, czy ponowne uruchomienie i zasilenie tego instrumentu byłoby celowe; zwraca uwagę na potrzebę większej solidarności względem państw, do których ma miejsce nasilony napływ migrantów i osób ubiegających się o azyl; w międzyczasie podkreśla, jak ważna jest nieprzerwana dostępność środków finansowych za pośrednictwem mechanizmów pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych w ramach Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, w szczególności w celu zapewniania nieprzerwanego wsparcia dla Grecji; uważa, że wsparcie finansowe należy przyznać również Włochom; w związku z tym wzywa Komisję do podania przyczyn zaniechania stosownego wniosku; przypomina, że Włochy są jedynym państwem, w którym większość ludności uważa, że nie odniosła korzyści z członkostwa w Unii Europejskiej; wyraża ubolewanie z powodu znacznego obniżenia środków na zobowiązania na rzecz drugiego komponentu Funduszu Azylu, Migracji i Integracji „Wspieranie legalnej migracji do Unii i propagowanie skutecznej integracji obywateli państw trzecich oraz rozwijanie sprawiedliwych i skutecznych strategii powrotów”;

46.  uważa, że w kontekście różnorodnych problemów dotyczących bezpieczeństwa, takich jak m.in. zmieniające się formy radykalizacji, cyberprzestępczość, przemoc i terroryzm, na które poszczególne państwa członkowskie nie są w stanie samodzielnie reagować, budżet UE powinien zachęcać do współpracy w sprawach dotyczących bezpieczeństwa z pomocą istniejących agencji UE; w tym kontekście kwestionuje możliwość pogodzenia owej sytuacji wysokiego ryzyka w dziedzinie bezpieczeństwa z proponowanym znacznym obniżeniem środków na zobowiązania (–26,6 %) dla Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego; podkreśla, że wydatkowanie środków w tej dziedzinie przynosi pożądane rezultaty tylko wówczas, jeżeli usunie się przeszkody utrudniające współpracę wewnątrzeuropejską oraz ukierunkowaną wymianę informacji przy jednoczesnej konsekwentnej ochronie wszelkich odnośnych danych, zgodnie z prawem UE; ubolewa, że Komisja wciąż jeszcze nie przedstawiła wniosku, który na szczeblu europejskim byłby wyrazem solidarności finansowej z ofiarami aktów terroryzmu i ich rodzinami, a także apeluje do Komisji o podjęcie niezbędnych działań gwarantujących szybkie udzielenie takiej pomocy;

47.  przyjmuje do wiadomości proponowany przegląd podstawy prawnej unijnego mechanizmu ochrony ludności; oczekuje się, że jej przyjęcie będzie miało poważne skutki budżetowe w dwóch ostatnich latach bieżących wieloletnich ram finansowych, przy czym w samym tylko dziale 3 chodzi o kwotę 256,9 mln EUR; uważa za logiczne, że tak znaczące dowartościowanie jednej z kluczowych strategii politycznych Unii należy finansować przy pomocy nowych i dodatkowych środków; przestrzega przed redystrybucją środków, gdyż z oczywistych względów odbywa się to kosztem innych cennych i dobrze funkcjonujących strategii politycznych i programów;

48.  potwierdza zdecydowane poparcie Parlamentu dla programów Unii w dziedzinie kultury, sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa; z zadowoleniem przyjmuje proponowane zwiększenie środków na program „Kreatywna Europa”; domaga się ponadto wystarczających środków na program „Europa dla obywateli” oraz dla europejskich inicjatyw obywatelskich, zwłaszcza w okresie poprzedzającym wybory europejskie;

49.  przypomina o poparciu Parlamentu dla programów dotyczących praw, równości, obywatelstwa i sprawiedliwości; podkreśla, że UE musi utrzymać swoje zaangażowanie na rzecz egzekwowania praw kobiet i osób LGBTI;

50.  z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie środków na zobowiązania na rzecz programu „Żywność i pasze”, który powinien umożliwić Unii skuteczne zarządzanie ogniskami poważnych chorób zwierząt i organizmów szkodliwych dla roślin, łącznie z niedawną epidemią grypy ptaków, która w ostatnich latach wystąpiła w kilku państwach członkowskich;

51.  wzywa Komisję do zagwarantowania odpowiednich środków budżetowych na poprawę widoczności wyborów europejskich w 2019 r. i skuteczniejszy przekaz medialny w tym zakresie, w szczególności w celu propagowania informacji o kandydatach na najwyższe stanowisko, tj. kandydatów na przewodniczącego Komisji Europejskiej;

Dział 4 – Globalny wymiar Europy

52.  odnotowuje ogólne podwyższenie proponowanych środków finansowych w dziale 4 do kwoty 11 384,2 mln EUR (+13,1% w porównaniu z budżetem na 2018 r.) w postaci środków na zobowiązania; zwraca uwagą, że podwyższenie środków wiąże się w tym przypadku przede wszystkim z finansowaniem drugiej transzy instrumentu pomocy dla uchodźców w Turcji, w związku z czym Komisja proponuje uruchomienie łącznego marginesu na zobowiązania (1 116,2 mln EUR); zauważa, że skutkiem tej propozycji byłby brak marginesu w ramach pułapu w dziale 4;

53.  wzywa państwa członkowskie do wnoszenia większych wkładów na rzecz funduszu powierniczego dla Afryki, funduszu „Madad” oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju w celu wsparcia stabilizacji w regionach objętych kryzysem, udzielenia pomocy uchodźcom oraz promowania rozwoju społecznego i gospodarczego na kontynencie afrykańskim i w państwach objętych europejską polityką sąsiedztwa;

54.  wyraża niezmienne przekonanie, że wyzwania stojące przed UE w kontekście jej działań zewnętrznych wymagają stabilnego finansowania wykraczającego poza obecne możliwości działu 4; utrzymuje, że nowe inicjatywy należy finansować przy pomocy nowych środków oraz że należy w pełni korzystać ze wszystkich opcji umożliwiających elastyczność; sprzeciwia się jednak propozycji sfinansowania rozszerzenia instrumentu pomocy dla uchodźców w Turcji oraz powiązanemu z nią porozumieniu w Radzie z dnia 29 czerwca 2018 r., gdyż w poważnym stopniu ograniczyłoby to możliwości finansowania innych obszarów o znaczeniu priorytetowym w dziale 4, jak i zasadniczą rolę budżetu UE w udzielaniu pomocy potrzebującym oraz w propagowaniu podstawowych wartości;

55.  z zadowoleniem przyjmuje podwyższenie środków na projekty w zakresie migracji, dotyczące szlaku środkowośródziemnomorskiego, a także umiarkowane podniesienie środków na wschodni komponent europejskiego instrumentu sąsiedztwa oraz zmianę priorytetów w ramach instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju z korzyścią dla Bliskiego Wschodu; apeluje o przeznaczenie wystarczających zasobów finansowych dla Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie, aby zagwarantować nieprzerwane wsparcie dla uchodźców palestyńskich w tym regionie w kontekście niedawnej decyzji Stanów Zjednoczonych o wycofaniu swojego wkładu na rzecz tej organizacji;

56.  z zadowoleniem przyjmuje większe wsparcie na rzecz działań regionalnych na Bałkanach Zachodnich; jest jednak zdania, że należy jeszcze bardziej zwiększyć wsparcie na rzecz reform politycznych; wyraża ubolewanie z powodu zwiększenia wsparcia na rzecz reform politycznych w Turcji (IPA II) oraz podaje w wątpliwość, czy dostosowano to wsparcie do decyzji władzy budżetowej w sprawie ograniczenia środków w ramach tej linii w bieżącym roku budżetowym; ponownie podkreśla swoje stanowisko, zgodnie z którym domagał się uzależnienia środków finansowych przeznaczonych dla władz tureckich w ramach IPA II od poprawy sytuacji w dziedzinie praw człowieka, demokracji i praworządności; w przypadku braku postępów w tych dziedzinach domaga się przekierowania większości środków w ramach tej linii – zdając sobie sprawę z ograniczonego pola manewru – do podmiotów społeczeństwa obywatelskiego z myślą o wdrażaniu środków sprzyjających realizacji celów w zakresie praworządności, demokracji, praw człowieka i wolności prasy; popiera ogólną tendencję do obniżania środków przyznawanych Turcji na reformy polityczne;

57.  podkreśla wyraźne obniżenie kwoty przewidzianej w budżecie na 2019 r. na Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych, zarządzany przez Europejski Bank Inwestycyjny, oraz istotne zmniejszenie zaplanowanej kwoty dotacji w ramach pomocy makrofinansowej z uwagi na niższą niż wcześniej szacowano sumę niespłaconych kredytów EBI, a także z uwagi na niższą kwotę pożyczek wypłaconych z tytułu pomocy makrofinansowej w porównaniu z najnowszym programowaniem finansowym;

58.  potwierdza swoje pełne poparcie dla zobowiązań wyrażonych przez UE podczas brukselskich konferencji w sprawie Syrii, potwierdzających wcześniej podjęte zobowiązania; zgadza się na zasilenie europejskiego instrumentu sąsiedztwa dodatkową kwotą w wysokości 120 mln EUR i na podwyższenie środków na pomoc humanitarną o taką samą kwotę w celu wywiązania się z tego zobowiązania w 2019 r.;

59.  przypomina o swoim poparciu dla przekazania odpowiednich zasobów finansowych na strategiczną komunikację UE w celu zwalczania kampanii dezinformacyjnych i cyberataków, a także promowania obiektywnego wizerunku Unii poza jej granicami;

Dział 5 – Administracja

60.  zauważa, że wydatki w dziale 5 wzrosły o 3,0% w porównaniu z budżetem na 2018 r. i osiągnęły kwotę 9 956,9 mln EUR (+291,4 mln EUR) w środkach na zobowiązania; zwraca uwagę, że tak jak w ramach poprzedniej procedury budżetowej wzrost wydatków wynika głównie ze zmiany wysokości emerytur (+116,7 mln EUR), na które przypada 20,2% wydatków w dziale 5; pragnie zaobserwować, że odsetek wydatków na administrację pozostaje w projekcie budżetu niezmiennie na poziomie 6,0% środków na zobowiązania;

61.  docenia wysiłki podejmowane przez Komisję w celu wykorzystania w jej własnym budżecie wszelkich możliwości zaoszczędzenia środków i ich racjonalizacji w części wydatków niezwiązanej z wynagrodzeniami; zwraca uwagę, że zmiana poziomu wydatków Komisji (+2,0%) wynika głównie z automatycznego dostosowania wydatków na wynagrodzenia i zobowiązań umownych; odnotowuje ponadto wewnętrzne przesunięcia kadrowe w Komisji z myślą o realizacji nowych priorytetów;

62.  zauważa, że skuteczny margines wynosi 575,2 mln EUR poniżej pułapu po potrąceniu 253,9 mln EUR na wykorzystanie marginesu na nieprzewidziane wydatki, uruchomionego w 2018 r.; uważa, że pod względem nominalnym margines ten jest ważny, a także jest zdania, iż odzwierciedla on wysiłki podejmowane przez Komisję, zwłaszcza w celu zamrożenia wydatków niezwiązanych z wynagrodzeniami; uważa, że dodatkowe wysiłki w celu stabilizacji lub ograniczenia wydatków administracyjnych Komisji mogłyby prowadzić do odroczenia ważnych inwestycji lub zagrażać prawidłowemu funkcjonowaniu administracji;

Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze

63.  podkreśla znaczenie projektów pilotażowych i działań przygotowawczych jako narzędzi formułowania priorytetów politycznych i wprowadzania nowych inicjatyw, które mogą przekształcić się w stałe działania i programy UE; zamierza opracować wyważony pakiet projektów pilotażowych i działań przygotowawczych, odzwierciedlający priorytety polityczne Parlamentu i uwzględniający należytą i terminową wstępną ocenę Komisji; zauważa, że w obecnym wniosku marginesy w niektórych działach są ograniczone lub w ogóle nie istnieją oraz zamierza przeanalizować możliwości wygospodarowania środków na ewentualne projekty pilotażowe i działania przygotowawcze bez uszczerbku dla innych priorytetów politycznych;

Agencje

64.  odnotowuje ogólny wzrost w projekcie budżetu na 2019 r. środków dla agencji zdecentralizowanych o 10,8% (bez dochodów przeznaczonych na określony cel) oraz liczby przewidzianych w nich stanowisk o 259; wyraża zadowolenie, że środki w budżetach większości agencji rosną, choć wkład UE maleje; w związku z tym zwraca uwagę, że Parlament bada obecnie możliwości dalszego rozszerzenia finansowania agencji zdecentralizowanych z opłat; z zadowoleniem stwierdza, że agencjom, które otrzymały nowe zadania (ESMA, eu‑LISA i Frontex), przyznano znacznie wyższe środki finansowe i zasoby kadrowe; domaga się dalszego wsparcia finansowego dla agencji zajmujących się wyzwaniami w dziedzinie migracji i bezpieczeństwa; uważa, że jeszcze bardziej należy wzmocnić Europol i Eurojust oraz że Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu powinien otrzymać odpowiednie finansowanie w celu przekształcenia się w Agencję Unii Europejskiej ds. Azylu;

65.  ponownie potwierdza swoje stanowisko, zgodnie z którym z powodzeniem zrealizowano cel zakładający obniżenie zatrudnienia o 5%, a także podkreśla – w świetle przeglądu punktowego w trybie pilnym, dokonanego przez Trybunał Obrachunkowy i dotyczącego osiągnięcia celu zakładającego redukcję zatrudnienia o 5% – że praktyka ta niekoniecznie prowadziła do oczekiwanych rezultatów; uważa, że oceny agencji zdecentralizowanych należy dokonywać w oparciu o indywidualne podejście; wyraża zadowolenie, że wszystkie instytucje zatwierdziły zalecenia międzyinstytucjonalnej grupy roboczej;

66.  z zadowoleniem przyjmuje utworzenie dwóch nowych organów UE, które uważa się za agencje zdecentralizowane, mianowicie Prokuratury Europejskiej i Europejskiego Urzędu ds. Pracy; zwraca uwagę, że środki przeznaczone na Europejki Urząd ds. Pracy przeniesiono do rezerwy w oczekiwaniu na zakończenie procedury legislacyjnej; zauważa, że Prokuratura Europejska ma swoją siedzibę w Luksemburgu, a także zwraca się do niej o przekazanie obydwu organom władzy budżetowej – zgodnie z postanowieniami rozporządzenia finansowego – wszelkich informacji na temat jej polityki w zakresie nieruchomości; uważa, że nowe agencje muszą powstawać w oparciu o przydział nowych zasobów i nowych stanowisk oraz że należy unikać wszelkich przesunięć, chyba że nie ulega wątpliwości, iż pewne działania przenosi się w całości z Komisji lub innych istniejących organów, takich jak Eurojust, do nowych agencji; zauważa, że Eurojust nadal posiada kompetencje do rozpatrywania spraw związanych z ochroną interesów finansowych UE, w ścisłej współpracy z Prokuraturą Europejską, a jednocześnie jest w pełni zaangażowany w zapewnianie wsparcia operacyjnego państwom członkowskim w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej, terroryzmu, cyberprzestępczości i przemytu migrantów; przypomina o postanowieniach w ramach wspólnego podejścia do nowo tworzonych agencji zdecentralizowanych;

67.  oczekuje, że negocjacje dotyczące budżetu na 2019 r. będą opierać się na zasadzie, zgodnie z którą obydwa organy władzy budżetowej zobowiązują się do rozpoczęcia negocjacji na jak najwcześniejszym etapie oraz do wykorzystania w pełni całego okresu pojednawczego przy jednoczesnym zadbaniu o poziom reprezentacji gwarantujący rzeczywisty dialog polityczny;

o
o   o

68.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

ZAŁĄCZNIK

WSPÓLNE OŚWIADCZENIE W SPRAWIE TERMINÓW MAJĄCYCH ZASTOSOWANIE W PROCEDURZE BUDŻETOWEJ I ZASAD FUNKCJONOWANIA KOMITETU POJEDNAWCZEGO W 2018 r.

A.  Zgodnie z częścią A załącznika do Porozumienia międzyinstytucjonalnego pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami Parlament Europejski, Rada i Komisja uzgadniają następujące kluczowe terminy w związku z procedurą budżetową na 2019 r.:

1.  Komisja dołoży starań, aby preliminarz dochodów i wydatków na rok 2019 został przedstawiony pod koniec maja.

2.  Posiedzenie trójstronne zostanie zwołane na dzień 12 lipca w godzinach porannych przed przyjęciem stanowiska Rady.

3.  Rada postara się przyjąć swoje stanowisko i przekazać je Parlamentowi Europejskiemu do końca 37. tygodnia (trzeci tydzień września), tak aby ułatwić terminowe porozumienie z Parlamentem Europejskim.

4.  Komisja Budżetowa w Parlamencie Europejskim postara się przeprowadzić głosowanie nad poprawkami do stanowiska Rady nie później niż do końca 41. tygodnia (połowa października).

5.  Posiedzenie trójstronne zostanie zwołane na dzień 18 października w godzinach porannych przed czytaniem w Parlamencie Europejskim.

6.  Parlament Europejski przeprowadzi głosowanie w sprawie swojego czytania w 43. tygodniu (posiedzenie plenarne w dniach 22–25 października).

7.  Okres pojednawczy rozpocznie się w dniu 30 października. Zgodnie z postanowieniami art. 314 ust. 4 lit. c) TFUE procedura pojednawcza może się toczyć do dnia 19 listopada 2018 r.

8.  Posiedzenie komitetu pojednawczego, którego organizatorem będzie Parlament Europejski, odbędzie się w dniu 7 listopada w godzinach porannych, natomiast gospodarzem posiedzenia w dniu 16 listopada będzie Rada. Dalsze posiedzenia mogą zostać zwołane stosownie do potrzeb. Posiedzenia komitetu pojednawczego będą przygotowywane podczas posiedzeń trójstronnych. Rozmowy trójstronne odbędą się w dniu 7 listopada w godzinach porannych. Dodatkowe rozmowy trójstronne mogą być zorganizowane w 21‑dniowym okresie pojednawczym, w tym ewentualnie w dniu 14 listopada (Strasburg).

B.  Zasady funkcjonowania komitetu pojednawczego przedstawiono w części E załącznika do wspomnianego powyżej porozumienia międzyinstytucjonalnego.

(1) Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1. (2) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884. (3) Dz.U. L 163 z 24.6.2017, s. 1. (4) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1. (5) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0089.

Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. dla Rady w sprawie 73. sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych (2018/2040(INI))

P8_TA(2018)0312 A8-0230/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,

–  uwzględniając rezolucję ONZ przyjętą dnia 3 kwietnia 2006 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ i ustanawiającą Radę Praw Człowieka,

–  uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności jego art. 21, 34 i 36,

–  uwzględniając roczne sprawozdanie UE dotyczące praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2016 oraz politykę Unii Europejskiej w tym zakresie,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, preambułę do niej i jej art. 18, a także konwencje ONZ w sprawie praw człowieka oraz protokoły fakultatywne do nich,

–  uwzględniając swoje zalecenie dla Rady z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie 72. sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych(1),

–  uwzględniając rezolucję ONZ przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne w dniu 3 maja 2011 r. i dotyczącą udziału Unii Europejskiej w pracach Organizacji Narodów Zjednoczonych, w której to rezolucji przyznano UE prawo do interweniowania na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ, do przedstawiania ustnych wniosków i poprawek poddawanych pod głosowanie na wniosek jednego z państw członkowskich oraz do korzystania z prawa do odpowiedzi,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 17 lipca 2017 r. w sprawie priorytetów UE na 72. posiedzenie Zgromadzenia Ogólnego ONZ,

–  uwzględniając Deklarację nowojorską w sprawie uchodźców i migrantów z dnia 19 września 2016 r.,

–  uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 (2000), 1820 (2009), 1888 (2009), 1889 (2010), 1960 (2011), 2106 (2013), 2122 ((2013) i 2242 (2015) w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa,

–  uwzględniając najważniejsze zasady zawarte w globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE z czerwca 2016 r., w szczególności zasady dotyczące suwerenności i integralności terytorialnej państw oraz nienaruszalności granic, które powinny być w jednakowy sposób respektowane przez wszystkie państwa uczestniczące,

–  uwzględniając swoja rezolucję z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa(2),

–  uwzględniając agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i cele zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych,

–  uwzględniając art. 113 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0230/2018),

A.  mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie utrzymują pełne zaangażowanie na rzecz multilateralizmu, dobrych rządów na poziomie globalnym, promowania podstawowych wartości Narodów Zjednoczonych jako nieodłącznego elementu polityki zewnętrznej UE oraz na rzecz trzech filarów systemu ONZ, mianowicie praw człowieka, pokoju i bezpieczeństwa oraz rozwoju; mając na uwadze, że wielostronny system oparty na uniwersalnych zasadach i wartościach najlepiej sprawdza się w przypadku kryzysów, wyzwań i zagrożeń; mając na uwadze, że na przyszłość tego wielostronnego systemu cień rzucają bezprecedensowe wyzwania;

B.  mając na uwadze, że globalna strategia UE odzwierciedla poziom obecnych globalnych wyzwań, które wymagają silnej i skuteczniejszej Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz zacieśnienia współpracy na szczeblu państw członkowskich, zarówno w ramach UE, jak i ONZ;

C.  mając na uwadze, że państwa członkowskie UE muszą podejmować wszelkie możliwe wysiłki, by koordynować działania w ramach organów i agencji systemu Narodów Zjednoczonych, a także prezentować jednolite stanowisko oparte na międzynarodowym prawie dotyczącym praw człowieka oraz na podstawowych wartościach UE; mając na uwadze, że podstawą tej współpracy muszą być wspólne wysiłki, by zapobiegać dalszej eskalacji toczących się konfliktów i dążyć do ich rozwiązania, promować skuteczne rozbrojenie i kontrolę zbrojeń, zwłaszcza w przypadku arsenału jądrowego, wdrożyć cele zrównoważonego rozwoju i porozumienie paryskie w sprawie zmian klimatu, a także przyczynić się do międzynarodowego ładu opartego na prawie, zgodnie z mandatem zawartym w art. 34 ust. 1 TUE;

D.  mając na uwadze, że globalny ład polityczny i warunki w zakresie bezpieczeństwa gwałtownie się zmieniają, co wymaga reagowania na szczeblu globalnym; mając na uwadze, że Organizacja Narodów Zjednoczonych pozostaje fundamentem wielostronnego systemu współpracy między państwami członkowskimi, który pozwala sprostać tym wyzwaniom oraz najlepiej stawić czoła kryzysom międzynarodowym, globalnym wyzwaniom i zagrożeniom;

E.  mając na uwadze, że świat stoi w obliczu szeregu globalnych wyzwań w związku z toczącymi się i pojawiającymi się konfliktami oraz ich skutkami, takimi jak zmiana klimatu i terroryzm, które trzeba rozwiązywać w skali światowej; mając na uwadze, że obecna struktura Rady Bezpieczeństwa ONZ nadal opiera się na nieaktualnym scenariuszu politycznym, a proces podejmowania przez nią decyzji nie odzwierciedla w należyty sposób zmieniającej się globalnej rzeczywistości; mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie odegrały zasadniczą rolę w kształtowaniu globalnej agendy 2030 ONZ, a UE pozostaje zaangażowana w pełnienie funkcji głównego podmiotu mobilizującego wszelkie środki na potrzeby wdrażania oraz silny mechanizm kontroli, monitorowania i przeglądu w celu zapewnienia postępów i rozliczalności; mając na uwadze, że wyrazem tego są działania zewnętrzne UE i inne strategie polityczne w ramach różnych instrumentów finansowych UE;

F.  mając na uwadze, że trzy filary ONZ, mianowicie pokój i bezpieczeństwo, rozwój oraz prawa człowieka i praworządność, są ze sobą nierozerwalnie powiązane i wzajemnie się wzmacniają; mając na uwadze, że pierwotnemu celowi ONZ, jakim jest utrzymanie pokoju, zagrażają ciągłe i złożone kryzysy;

G.  mając na uwadze, że uciążliwe procedury biurokratyczne ONZ oraz jej złożona i sztywna struktura utrudniają niekiedy prawidłowe funkcjonowanie tej instytucji i ograniczają jej zdolność do szybkiego reagowania na kryzysy i globalne wyzwania;

H.  mając na uwadze, że skuteczne reagowanie na globalne kryzysy, zagrożenia i wyzwania wymaga sprawnego systemu wielostronnego, opartego na uniwersalnych zasadach i wartościach;

I.  mając na uwadze, że międzynarodowy porządek oparty na współpracy, dialogu oraz prawach człowieka jest kwestionowany przez kilka ruchów nacjonalistycznych i protekcjonistycznych na całym świecie;

J.  mając na uwadze, że coraz liczniejsze zadania systemu Narodów Zjednoczonych wymagają odpowiedniego finansowania przez państwa członkowskie ONZ; mając na uwadze, że istnieje coraz większa luka między potrzebami organizacji a udostępnianymi jej środkami finansowymi; mając na uwadze, że w związku z zamiarem obniżenia przez Stany Zjednoczone wkładu tego kraju do budżetu ONZ UE i jej państwa członkowskie zapewniają łącznie największy spośród wszystkich podmiotów wkład finansowy i powinny aktywnie wspierać sekretarza generalnego w podejmowanych przezeń wysiłkach na rzecz sprawnego funkcjonowania i należytego finansowania ONZ, przy czym wsparcie to ma na celu głównie eliminację ubóstwa, dążenie do trwałego pokoju i stabilności, obronę praw człowieka, zwalczanie nierówności społecznych oraz udzielanie pomocy humanitarnej społecznościom, krajom i regionom dotkniętym wszelkiego rodzaju kryzysami, zarówno klęskami żywiołowymi, jak i katastrofami wywołanymi przez człowieka; mając na uwadze, że należy bardziej wyeksponować wkład UE na rzecz ONZ; mając na uwadze, że wszystkim agencjom ONZ, w tym również Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA), znacznie obniżono środki finansowe; mając na uwadze, że obecny ogólny poziom finansowania systemu ONZ jest za niski, aby umożliwić tej organizacji realizację jej mandatu oraz stawić czoła obecnym wyzwaniom o charakterze globalnym;

K.  mając na uwadze, że demokracja, prawa człowieka i praworządność są coraz bardziej zagrożone w różnych regionach świata, a przestrzeń społeczeństwa obywatelskiego kurczy się w wielu państwach członkowskich ONZ; mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka i działacze społeczeństwa obywatelskiego stoją w obliczu rosnących zagrożeń i ryzyka na całym świecie za prowadzenie legalnej działalności;

L.  mając na uwadze, że propagowanie i ochrona praw człowieka leży u podstaw multilateralizmu i stanowi jeden z kluczowych elementów systemu ONZ; mając na uwadze, że UE zdecydowanie broni wszystkich praw człowieka, które są powszechne, niepodzielne, współzależne i wzajemnie powiązane; mając na uwadze, że UE należy do najbardziej zaangażowanych obrońców i propagatorów praw człowieka, podstawowych wolności, wartości kulturowych i różnorodności, demokracji i praworządności; mając na uwadze, że wartości te są coraz bardziej zagrożone w różnych regionach świata; mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka i działacze społeczeństwa obywatelskiego stoją w obliczu rosnących zagrożeń i ryzyka za prowadzenie legalnej działalności, a także mają do czynienia z nasilającymi się represaliami za współpracę z organami ONZ i w ramach mechanizmów ONZ‑owskich; mając na uwadze, że wspólnota międzynarodowa i UE muszą zintensyfikować wysiłki na rzecz zapewnienia ochrony i wsparcia dla obrońców praw człowieka, a także bronić międzynarodowych norm w zakresie demokracji, praw człowieka i praworządności, szczególnie jeżeli chodzi o prawa osób należących do mniejszości lub osób w trudnej sytuacji, w tym kobiet, dzieci, młodzieży, mniejszości etnicznych, rasowych lub religijnych, migrantów, uchodźców i osób wewnętrznie przesiedlonych, osób niepełnosprawnych, osób LGBTI i ludów tubylczych;

1.  zaleca Radzie:

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie, Wiceprzewodniczącej Komisji / Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, Specjalnemu Przedstawicielowi UE ds. Praw Człowieka, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych i Komisji, a także, tytułem informacji, Zgromadzeniu Ogólnemu Narodów Zjednoczonych oraz Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0304. (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0493. (3) Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 1 marca 2018 r. dla Rady, Komisji oraz wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie odcięcia dżihadystów od źródeł dochodu – walka z finansowaniem terroryzmu (teksty przyjęte, P8_TA(2018)0059). (4) Światowa Organizacja Zdrowia, „Światowy raport na temat przemocy i zdrowia”, Genewa, 2002 r., s. 154; Biuro ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej, „Dokument otwierający debatę nr 2 – charakter, zakres i uzasadnienie dla przemocy seksualnej wobec mężczyzn i chłopców w konfliktach zbrojnych” (dokument przedstawiony na posiedzeniu UNOCHA w sprawie stosowania przemocy seksualnej w konfliktach zbrojnych – określenie braków w badaniach w celu podejmowania skuteczniejszych interwencji, 26 czerwca 2008 r.). (5) Zgodnie z pierwszym oświadczeniem Sekretarza Generalnego przed Radą Bezpieczeństwa ONZ z dnia 10 stycznia 2017 r. (6) Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 202.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie kryzysu migracyjnego oraz sytuacji humanitarnej w Wenezueli i na jej granicach lądowych z Kolumbią i Brazylią (2018/2770(RSP))

P8_TA(2018)0313 RC-B8-0315/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Wenezueli, w szczególności rezolucję z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli(1), rezolucję z dnia 18 grudnia 2014 r. w sprawie prześladowań demokratycznej opozycji w Wenezueli(2), rezolucję z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli(3), rezolucję z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli(4), rezolucję z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli(5), rezolucję z dnia 8 lutego 2018 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli(6) oraz rezolucję z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie wyborów w Wenezueli(7),

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych,

–  uwzględniając Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego,

–  uwzględniając oświadczenie prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego Fatou Bensoudy z dnia 8 lutego 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenie Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w sprawie Wenezueli z dnia 31 marca 2017 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie Biura Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka (OHCHR) zatytułowane „Przypadki łamania i naruszania praw człowieka w kontekście protestów w Boliwariańskiej Republice Wenezueli” z dnia 22 czerwca 2018 r.,

–  uwzględniając wydane w dniu 28 kwietnia 2017 r. wspólne oświadczenie specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. pozasądowych, doraźnych i arbitralnych egzekucji, specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. prawa do wolności pokojowego zgromadzania się i zrzeszania się, specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. obrońców praw człowieka oraz Grupy Roboczej ONZ ds. Arbitralnych Zatrzymań,

–  uwzględniając oświadczenie przywódców państw grupy G7 z dnia 23 maja 2018 r.,

–  uwzględniając deklaracje Grupy z Limy z dni 23 stycznia 2018 r., 14 lutego 2018 r., 21 maja 2018 r., 2 i 15 czerwca 2018 r.,

–  uwzględniając deklarację Organizacji Państw Amerykańskich (OPA) z dnia 20 kwietnia 2018 r. w sprawie pogarszającej się sytuacji humanitarnej w Wenezueli,

–  uwzględniając sprawozdanie Sekretariatu Generalnego Organizacji Państw Amerykańskich oraz zespołu niezależnych ekspertów międzynarodowych z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie możliwego popełnienia zbrodni przeciwko ludzkości w Wenezueli,

–  uwzględniając sprawozdanie opublikowane przez Międzyamerykańską Komisję Praw Człowieka (IACHR) w dniu 12 lutego 2018 r. zatytułowane „Democratic Institutions, the Rule of Law and Human Rights in Venezuela” [Instytucje demokratyczne, państwo prawa i prawa człowieka w Wenezueli] oraz rezolucję IACHR z dnia 14 marca 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 26 stycznia 2018 r., 19 kwietnia 2018 r. i 22 maja 2018 r. w sprawie ostatnich wydarzeń w Wenezueli,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dni 13 listopada 2017 r., 22 stycznia 2018 r., 28 maja 2018 r. i 25 czerwca 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenie komisarza ds. pomocy humanitarnej i zarządzania kryzysowego Christosa Stylianidesa w sprawie oficjalnej misji do Kolumbii w marcu 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenie swojego Zespołu ds. Wspierania Demokracji i Koordynacji Wyborów z dnia 23 kwietnia 2018 r.,

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że sytuacja w zakresie praw człowieka, demokracji i praworządności w Wenezueli stale się pogarsza; mając na uwadze, że Wenezuela jest pogrążona w bezprecedensowym kryzysie politycznym, społecznym, gospodarczym i humanitarnym charakteryzującym się brakiem bezpieczeństwa, przemocą, łamaniem praw człowieka, pogarszaniem się stanu praworządności, brakiem lekarstw i usług socjalnych, utratą dochodów i rosnącym ubóstwem, który skutkuje coraz większą liczbą ofiar śmiertelnych oraz uchodźców i migrantów;

B.  mając na uwadze, że coraz większa liczba Wenezuelczyków, w szczególności grup znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, takich jak kobiety, dzieci i osoby chore, cierpi na niedożywienie będące skutkiem ograniczonego dostępu do rzetelnej opieki zdrowotnej, leków, żywności i wody; mając na uwadze, że 87 % ludności Wenezueli żyje w ubóstwie, a poziom skrajnego ubóstwa wynosi 61,2 %; mając na uwadze, że umieralność matek wzrosła o 60 %, zaś niemowląt o 30 %; mając na uwadze, że w 2017 r. liczba zachorowań na malarię wzrosła o 69 % w porównaniu z rokiem poprzednim, co stanowi największy wzrost na świecie, oraz mając na uwadze, że inne choroby, takie jak gruźlica i odra, wkrótce osiągną stan epidemii;

C.  mając na uwadze, że pomimo gotowości społeczności międzynarodowej rząd Wenezueli niestety uporczywie nie uznaje powagi problemu oraz odmawia swobodnego przyjmowania i ułatwiania dystrybucji międzynarodowej pomocy humanitarnej;

D.  mając na uwadze, że sytuacja gospodarcza bardzo się pogorszyła; mając na uwadze, że Międzynarodowy Fundusz Walutowy zakłada wzrost hiperinflacji w Wenezueli do poziomu 13 000 % w 2018 r. z poziomu szacowanego w 2017 r. na 2400 %, co spowoduje wzrost cen średnio o prawie 1,5 % na godzinę;

E.  mając na uwadze, że w sprawozdaniu OHCHR opublikowanym w dniu 22 czerwca 2018 r. podkreślono, iż władze wenezuelskie nie pociągnęły do odpowiedzialności sprawców poważnych naruszeń praw człowieka, w tym zabójstw, użycia nadmiernej siły wobec demonstrantów, arbitralnych zatrzymań, złego traktowania i tortur; mając na uwadze, że powszechna wydaje się również bezkarność funkcjonariuszy sił bezpieczeństwa, którzy podejrzani są o pozasądowe zabójstwa demonstrantów;

F.  mając na uwadze, że w sprawozdaniu zespołu niezależnych ekspertów międzynarodowych wyznaczonych przez OPA, przedstawionym w dniu 29 maja 2018 r., od lutego 2014 r. w Wenezueli popełniono siedem zbrodni przeciwko ludzkości, a sam rząd jest odpowiedzialny za obecny kryzys humanitarny w regionie; mając na uwadze, że prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) zapowiedział wszczęcie wstępnego śledztwa w sprawie zarzutów o przestępstwa popełnione w Wenezueli od kwietnia 2017 r.;

G.  mając na uwadze, że wybory, które miały miejsce w dniu 20 maja 2018 r., odbyły się bez poszanowania minimalnych standardów międzynarodowych dotyczących wiarygodnego procesu wyborczego i nie były zgodne z zasadami pluralizmu politycznego, demokracji, przejrzystości i praworządności; mając na uwadze, że stwarza to dodatkowe przeszkody dla starań zmierzających do rozwiązania kryzysu politycznego; mając na uwadze, że UE wraz z innymi organami demokratycznymi nie uznaje wyborów ani władz powołanych w wyniku tego bezprawnego procesu;

H.  mając na uwadze, że obecny wielowymiarowy kryzys w Wenezueli jest powodem największego przesiedlenia ludności w regionie; mając na uwadze, że według UNHCR i Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji (IOM) drastycznie wzrosła całkowita liczba Wenezuelczyków, którzy opuścili kraj: z 437 tys. w 2005 r. do ponad 1,6 mln w 2017 r.; mając na uwadze, że w latach 2015–2017 kraj opuściło ok. 945 tys. Wenezuelczyków; mając na uwadze, że w 2018 r. całkowita liczba osób, które opuściły kraj od 2014 r. przekroczyła 2 mln; mając na uwadze, że wzrost liczby obywateli Wenezueli ubiegających się o azyl na całym świecie wyniósł 2000 %, osiągając do połowy czerwca 2018 r. liczbę ponad 280 tys. osób;

I.  mając na uwadze, że 520 tys. Wenezuelczyków w Ameryce Łacińskiej skorzystało z alternatywnych legalnych form pobytu; mając na uwadze, że ponad 280 tys. Wenezuelczyków złożyło wniosek o nadanie im statusu uchodźcy w różnych krajach świata; mając na uwadze, że liczba złożonych przez Wenezuelczyków wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej w UE wzrosła w latach 2014–2017 o ponad 3500 %; mając na uwadze, że szacuje się, iż ponad 60 % Wenezuelczyków nadal znajduje się w nieuregulowanej sytuacji;

J.  mając na uwadze, że według Biura Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) Kolumbia przyjęła największy odsetek wysiedleńców, w związku z czym na terenie tego kraju mieszka obecnie ponad 820 tys. Wenezuelczyków; mając na uwadze, że w miastach Cúcuta oraz Boa Vista, znajdujących się przy granicy z Wenezuelą, obserwuje się ogromny napływ ludności, w wielu przypadkach w bardzo złym stanie zdrowia i niedożywionej; mając na uwadze, że Peru, Chile, Argentyna, Panama, Brazylia, Ekwador, Meksyk, Dominikana, Kostaryka, Urugwaj, Boliwia i Paragwaj również stawiają czoła napływowi ogromnej ilości uchodźców i migrantów; mając na uwadze rosnące znaczenie szlaków morskich, w szczególności prowadzących na wyspy karaibskie takie jak Aruba, Curaçao, Bonaire, Trynidad i Tobago oraz Gujana; mając na uwadze, że w coraz większym stopniu dotyka to również kraje europejskie, w szczególności Hiszpanię, Portugalię i Włochy; mając na uwadze, że państwom przyjmującym coraz trudniej jest zapewniać pomoc nowo przybyłym;

K.  mając na uwadze, że władze krajowe i lokalne Kolumbii w godny uznania sposób dążą do tego, by zapewnić osobom uciekającym z Wenezueli możliwość korzystania z podstawowych praw człowieka, takich jak prawo do podstawowego wykształcenia i prawo do podstawowych świadczeń zdrowotnych; mając na uwadze, że w Kolumbii społeczności lokalne, instytucje religijne i ogół obywateli jednakowo przyjmują migrantów w duchu braterstwa oraz wykazują się wielką wytrwałością i solidarnością;

L.  mając na uwadze, że w dniu 7 czerwca 2018 r. Komisja zapowiedziała pakiet w wysokości 35,1 mln EUR na pomoc nadzwyczajną i pomoc rozwojową w celu wsparcia ludności Wenezueli i krajów sąsiadujących dotkniętych kryzysem; mając na uwadze, że ten wkład finansowy zostanie dodany do 37 mln EUR, które UE już przeznaczyła na projekty pomocy i współpracy humanitarnej w tym kraju; mając na uwadze, że od 13 czerwca 2018 r. po dodatkowym apelu UNHCR o 46,1 mln USD luka w finansowaniu wynosi obecnie 56 %;

M.  mając na uwadze, że każdego miesiąca ponad 12 tys. Wenezuelczyków wjeżdża do brazylijskiego stanu Roraima, z czego około 2700 pozostaje w mieście Boa Vista; mając na uwadze, że Wenezuelczycy stanowią już ponad 7 % ludności tego miasta, a przy obecnym tempie do końca roku zamieszka tam ponad 60 tys. Wenezuelczyków; mając na uwadze, że ten napływ demograficzny wywiera ogromną presję na służby publiczne miasta, w szczególności na zdrowie publiczne i edukację; mając na uwadze, że Roraima jest jednym z najbiedniejszych stanów Brazylii, z mało pojemnym rynkiem pracy i słabą gospodarką, co stanowi kolejną przeszkodę w integracji uchodźców i migrantów;

N.  mając na uwadze, że w dniach 25–30 czerwca 2018 r. Parlament wysłał delegację ad hoc na granice Wenezueli z Kolumbią i Brazylią, aby dokonać oceny skutków kryzysu w terenie;

1.  jest głęboko wstrząśnięty i zaniepokojony katastrofalną sytuacją humanitarną w Wenezueli, w wyniku której śmierć poniosło wiele osób i która doprowadziła do bezprecedensowego napływu uchodźców do krajów ościennych i dalszych; wyraża solidarność z wszystkimi obywatelami Wenezueli, którzy byli zmuszeni do opuszczenia swojego kraju z powodu niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, takich jak dostęp do żywności, wody pitnej, usług opieki zdrowotnej i lekarstw;

2.  wzywa władze Wenezueli do uznania, iż w kraju tym panuje kryzys humanitarny, do zapobieżenia jego dalszemu pogłębianiu się oraz do wspierania rozwiązań politycznych i gospodarczych w celu zapewnienia bezpieczeństwa całej ludności cywilnej oraz stabilności kraju i regionu;

3.  domaga się, aby władze Wenezueli pilnie zezwoliły na niezakłóconą pomoc humanitarną dla tego kraju w celu zapobieżenia zaostrzaniu się kryzysu humanitarnego i sytuacji kryzysowej dotyczącej zdrowia publicznego, a w szczególności ponownemu pojawieniu się chorób takich jak odra, malaria, błonica i pryszczyca, oraz aby zapewniły nieograniczony dostęp organizacjom międzynarodowym pragnącym nieść pomoc wszystkim dotkniętym sektorom społeczeństwa; apeluje o szybką reakcję w celu zapobiegania niedożywieniu wśród grup znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, takich jak kobiety, dzieci i osoby chore; jest niezmiernie zaniepokojony liczbą dzieci pozbawionych opieki, które przekraczają granice;

4.  wyraża uznanie dla rządu kolumbijskiego w związku z szybką reakcją i wsparciem, jakiego udzielił wszystkim przybywającym Wenezuelczykom; wyraża również uznanie dla Brazylii i innych krajów tego regionu, w szczególności Peru, organizacji regionalnych i międzynarodowych, podmiotów prywatnych i publicznych, Kościoła katolickiego i zwykłych obywateli z całego regionu za ich aktywną pomoc i solidarność z wenezuelskimi uchodźcami i migrantami; wzywa państwa członkowskie do podjęcia natychmiastowych i zorientowanych na ochronę działań wobec wenezuelskich uchodźców lub migrantów na ich terytorium, takich jak wizy humanitarne, specjalne warunki pobytu lub inne regionalne ramy migracyjne, wraz z odpowiednimi gwarancjami ochrony; wzywa władze Wenezueli, by ułatwiły i przyspieszyły wydawanie i wymianę dokumentów tożsamości dla swoich obywateli, zarówno w Wenezueli, jak i za granicą;

5.  wzywa społeczność międzynarodową, w tym UE, do ustanowienia skoordynowanego i kompleksowego działania w reakcji na kryzys na poziomie regionalnym oraz do zwiększenia pomocy finansowej i materialnej dla krajów otrzymujących pomoc w ramach wywiązania się ze zobowiązań; z zadowoleniem przyjmuje przyznaną dotychczas pomoc humanitarną UE i wzywa do pilnego uwolnienia dodatkowego wsparcia humanitarnego ze środków na pomoc nadzwyczajną w celu zaspokojenia szybko rosnących potrzeb dotkniętej kryzysem wenezuelskim ludności w sąsiednich krajach;

6.  powtarza, że obecny kryzys humanitarny wynika z kryzysu politycznego; apeluje do władz Wenezueli o natychmiastowe położenie kresu wszelkim przypadkom łamania praw człowieka – również w odniesieniu do ludności cywilnej – oraz o pełne przestrzeganie wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności, w tym wolności wypowiedzi, wolności prasy i wolności zgromadzeń; wzywa władze Wenezueli do poszanowania wszystkich demokratycznie wybranych instytucji, zwłaszcza Zgromadzenia Narodowego, uwolnienia wszystkich więźniów politycznych oraz przestrzegania zasad demokracji, praworządności i praw człowieka; wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, aby dołożyła wszelkich starań w celu ułatwienia międzynarodowych wysiłków mediacyjnych niezbędnych dla stworzenia warunków pozwalających na znalezienie realnego rozwiązania obecnego kryzysu humanitarnego i politycznego;

7.  wzywa do przeprowadzenia nowych wyborów prezydenckich zgodnie z uznanymi międzynarodowymi standardami demokratycznymi i wenezuelskim porządkiem konstytucyjnym, w przejrzystych, równych, sprawiedliwych i międzynarodowo monitorowanych ramach, bez ograniczeń dla partii politycznych i kandydatów oraz przy pełnym poszanowaniu praw politycznych wszystkich Wenezuelczyków; podkreśla, że prawowity rząd powołany w wyniku takich wyborów musi pilnie zająć się obecnym kryzysem gospodarczym i społecznym w Wenezueli i podjąć działania na rzecz pojednania narodowego;

8.  przypomina, że wszelkie sankcje przyjęte przez wspólnotę międzynarodową powinny być ukierunkowane i odwracalne oraz nie powinny w żaden sposób szkodzić ludności Wenezueli; z zadowoleniem przyjmuje szybkie przyjęcie dodatkowych ukierunkowanych i możliwych do cofnięcia sankcji, jak również embargo na broń nałożone w listopadzie 2017 r.; powtarza, że sankcje te nałożono na wysokich rangą urzędników z powodu poważnych naruszeń praw człowieka, łamania zasad demokracji i praworządności w Wenezueli oraz przeprowadzenia nielegalnych wyborów w dniu 20 maja 2018 r., które nie zostały uznane na szczeblu międzynarodowym i które odbyły się bez zgody co do daty lub warunków ich przeprowadzenia oraz w okolicznościach, które nie pozwoliły na równoprawny udział wszystkich partii politycznych; przypomina o możliwości nałożenia takich sankcji na osoby odpowiedzialne za pogłębiający się kryzys polityczny, społeczny, gospodarczy i humanitarny, a zwłaszcza na prezydenta Nicolása Maduro, zgodnie ze swoimi wcześniejszymi rezolucjami;

9.  przypomina, że osoby winne poważnych naruszeń praw człowieka muszą zostać pociągnięte do odpowiedzialności; w pełni popiera wstępne postępowania prowadzone przez MTK w sprawie znacznej liczby zbrodni i aktów represji popełnionych przez reżim wenezuelski oraz wzywa UE do odegrania aktywnej roli w tym zakresie; popiera apel zespołu niezależnych ekspertów międzynarodowych powołanego przez sekretarza generalnego OPA oraz Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka o utworzenie komisji śledczej ds. zbadania sytuacji w Wenezueli oraz o zwiększenie zaangażowania MTK;

10.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Boliwariańskiej Republiki Wenezueli, rządom i parlamentom Republiki Kolumbii, Republiki Brazylii, Republiki Peru, Euro-Latynoamerykańskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu oraz sekretarzowi generalnemu Organizacji Państw Amerykańskich i Grupie z Limy.

(1) Dz.U. C 285 z 29.8.2017, s. 145. (2) Dz.U. C 294 z 12.8.2016, s. 21. (3) Dz.U. C 316 z 30.8.2016, s. 190. (4) Dz.U. C 86 z 6.3.2018, s. 101. (5) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0200. (6) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0041. (7) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0199.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie wytycznych dla państw członkowskich, mających na celu zapobieganie kryminalizacji pomocy humanitarnej (2018/2769(RSP))

P8_TA(2018)0314 B8-0314/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając dyrektywę Rady 2002/90/WE z dnia 28 listopada 2002 r. ustanawiającą definicję ułatwiania nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu(1) („dyrektywę w sprawie ułatwiania”),

–  uwzględniając decyzję ramową Rady 2002/946/WSiSW z dnia 28 listopada 2002 r. w sprawie wzmocnienia systemu karnego w celu zapobiegania ułatwianiu nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu(2) („decyzję ramową”),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 27 maja 2015 r. ustanawiający unijny plan działania na rzecz zwalczania przemytu migrantów na lata 2015–2020 (COM(2015)0285),

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 22 marca 2017 r. w sprawie oceny REFIT ram prawnych UE służących przeciwdziałaniu ułatwiania nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu: pakiet dotyczący ułatwiania (dyrektywa 2002/90/WE i decyzja ramowa 2002/946/WSiSW) (SWD(2017)0117),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 kwietnia 2018 r. w sprawie postępów w zakresie globalnych porozumień ONZ w sprawie bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji oraz w sprawie uchodźców(3),

–  uwzględniając badanie pt. „Celowość dyrektywy w sprawie ułatwiania a penalizacja pomocy humanitarnej świadczonej nielegalnym migrantom”, opublikowane przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej w 2016 r.,

–  uwzględniając badanie przeprowadzone przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej w sprawie kryminalizacji nielegalnych migrantów oraz osób zajmujących się nimi, opublikowane w 2014 r.,

–  uwzględniając dokument tematyczny Komisarza Praw Człowieka Rady Europy z dnia 4 lutego 2010 r. pt. „Kryminalizacja migracji w Europie – konsekwencje dla praw człowieka”,

–  uwzględniając Protokół ONZ przeciwko przemytowi migrantów drogą lądową, morską i powietrzną, stanowiący uzupełnienie Konwencji ONZ przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i przyjęty rezolucją 55/25 z dnia 15 listopada 2000 r. podczas 55. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ („protokół ONZ przeciwko przemytowi”),

–  uwzględniając sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka przysługujących migrantom z dnia 24 kwietnia 2013 r. pt. „Badanie regionalne na temat zarządzania granicami zewnętrznymi Unii Europejskiej i jego wpływu na prawa człowieka przysługujące migrantom”,

–  uwzględniając pytanie do Komisji w sprawie wytycznych dla państw członkowskich, mających na celu zapobieganie kryminalizacji pomocy humanitarnej (O‑000065/2018 – B8‑0034/2018),

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,

–  uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w unijnym planie działania na rzecz zwalczania przemytu migrantów na lata 2015–2020 Komisja podkreśliła, że należy „zapewnić obowiązywanie odpowiednich sankcji karnych, jednocześnie eliminując ryzyko kryminalizacji podmiotów udzielających pomocy humanitarnej migrantom, którzy znaleźli się w sytuacji zagrożenia życia ”, a także poprawić obowiązujący unijny pakiet dotyczący ułatwiania, na który składa się dyrektywa w sprawie ułatwiania oraz uzupełniająca ją decyzja ramowa;

B.  mając na uwadze, że art. 1 ust. 2 dyrektywy w sprawie ułatwiania daje państwom członkowskim możliwość odstąpienia od kryminalizacji ułatwiania wjazdu lub tranzytu, jeżeli wynika ono ze względów humanitarnych;

C.  mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 18 kwietnia 2018 r. w sprawie postępów w zakresie globalnych porozumień ONZ w sprawie bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji oraz w sprawie uchodźców Parlament wezwał do niekryminalizowania pomocy humanitarnej, do zapewnienia większych możliwości poszukiwawczo-ratowniczych na rzecz osób znajdujących się w niebezpieczeństwie, do rozwinięcia szerszych zdolności przez wszystkie państwa oraz do uznania wsparcia ze strony podmiotów prywatnych i organizacji pozarządowych w prowadzeniu akcji ratowniczych na morzu i na lądzie;

D.  mając na uwadze, że w swoim dokumencie roboczym w sprawie oceny REFIT pakietu dotyczącego ułatwiania Komisja podkreśliła, że pogłębiona wymiana wiedzy i dobrych praktyk między prokuratorami, organami ścigania i społeczeństwem obywatelskim mogłaby przyczynić się do poprawy obecnej sytuacji i zapobiegać kryminalizacji rzeczywistej pomocy humanitarnej;

E.  mając na uwadze, że art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy w sprawie ułatwiania nie nakłada na państwa członkowskie obowiązku niekarania ułatwiania nielegalnego pobytu w sytuacji, gdy pomoc nie jest świadczona umyślnie dla korzyści finansowych, a także mając na uwadze, że decyzja ramowa nie zawiera obowiązujących przepisów zapobiegających karaniu działań podejmowanych w celach humanitarnych lub w sytuacjach nadzwyczajnych;

1.  przypomina, że na mocy dyrektywy w sprawie ułatwiania i uzupełniającej ją decyzji ramowej państwa członkowskie są zobowiązane do wdrożenia przepisów wprowadzających sankcje karne za ułatwianie nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu;

2.  wyraża zaniepokojenie niezamierzonymi konsekwencjami pakietu dotyczącego ułatwiania dla obywateli świadczących pomoc humanitarną dla migrantów oraz dla spójności społecznej społeczeństwa przyjmującego jako całości;

3.  podkreśla , że zgodnie z protokołem ONZ przeciwko przemytowi nie należy kryminalizować aktów pomocy humanitarnej;

4.  zauważa, że podmioty zaangażowane w pomoc humanitarną stanowiącą wsparcie i uzupełnienie działań ratujących życie podejmowanych przez właściwe organy państw członkowskich muszą pozostać w zakresie pomocy humanitarnej, określonym w dyrektywie w sprawie ułatwiania, a ich operacje muszą odbywać się pod kontrolą państw członkowskich;

5.  ubolewa z powodu bardzo ograniczonej transpozycji przez państwa członkowskie odstępstwa od kryminalizacji ułatwiania wjazdu lub tranzytu, przewidzianego w dyrektywie w sprawie ułatwiania, i zauważa, że odstępstwo to należy wdrożyć w celu uniemożliwienia ścigania osób prywatnych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego świadczących pomoc migrantom ze względów humanitarnych;

6.  wzywa państwa członkowskie do transpozycji odstępstwa od kryminalizacji ułatwiania wjazdu lub tranzytu, przewidzianego w dyrektywie w sprawie ułatwiania, oraz do wdrożenia odpowiednich systemów monitorowania egzekwowania i skutecznego stosowania w praktyce pakietu dotyczącego ułatwiania, poprzez gromadzenie i coroczne rejestrowanie informacji na temat liczby osób aresztowanych za ułatwianie na granicy i na lądzie, liczby wszczętych postępowań sądowych, liczby wyroków skazujących, a także informacji o tym, jak uzasadniono wyroki, oraz o przyczynach umorzenia dochodzenia;

7.  wzywa Komisję do przyjęcia wytycznych dla państw członkowskich, które określą, jakich form ułatwiania nie należy uznawać za przestępstwo, w celu zapewnienia jasności i jednolitości we wdrażaniu obowiązującego dorobku prawnego, w tym art. 1 ust. 1 lit. b) i art. 1 ust. 2 dyrektywy w sprawie ułatwiania, a także podkreśla, że jasne kryteria zapewnią większą spójność przepisów prawa karnego w zakresie ułatwiania we wszystkich państwach członkowskich oraz ograniczą nieuzasadnioną kryminalizację;

8.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 328 z 5.12.2002, s. 17. (2) Dz.U. L 328 z 5.12.2002, s. 1. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0118.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie adekwatności ochrony zapewnianej przez Tarczę Prywatności UE-USA (2018/2645(RSP))

P8_TA(2018)0315 B8-0305/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz art. 6, 7, 8, 11, 16, 47 i 52 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając rozporządzenie (UE) 2016/679 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE („ogólne rozporządzenie o ochronie danych”)(1) (RODO), a także dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylającą decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW(2),

–  uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 6 października 2015 r. w sprawie C-362/14 Maximillian Schrems przeciwko Data Protection Commissioner(3),

–  uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawach C-203/15 Tele2 Sverige AB przeciwko Post- och telestyrelsen oraz C-698/15 Secretary of State for the Home Department przeciwko Tomowi Watsonowi i in.(4),

–  uwzględniając decyzję wykonawczą Komisji (UE) 2016/1250 z dnia 12 lipca 2016 r. przyjętą na mocy dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, w sprawie adekwatności ochrony zapewnianej przez Tarczę Prywatności UE-USA(5),

–  uwzględniając opinię Europejskiego Inspektora Ochrony Danych (EIOD) nr 4/2016 z dnia 30 maja 2016 r. w sprawie projektu decyzji w sprawie odpowiedniej ochrony danych osobowych w ramach unijno-amerykańskiej ochrony prywatności (Privacy Shield)(6),

–  uwzględniając opinię Grupy Roboczej ds. Ochrony Osób Fizycznych w zakresie Przetwarzania Danych Osobowych (Grupy Roboczej Art. 29) nr 01/2016 z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie projektu decyzji stwierdzającej odpowiedni stopień ochrony w odniesieniu do Tarczy Prywatności UE-USA(7) oraz oświadczenie tej grupy z dnia 26 lipca 2016 r.(8),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 października 2017 r. w sprawie pierwszego rocznego przeglądu funkcjonowania Tarczy Prywatności UE-USA (COM(2017)0611) oraz dokument roboczy służb Komisji towarzyszący temu sprawozdaniu (SWD(2017)0344),

–  uwzględniając dokument Grupy Roboczej Art. 29 z dnia 28 listopada 2017 r. pt. „EU-US Privacy Shield – First Annual Joint Review” [Tarcza Prywatności UE-USA – pierwszy roczny wspólny przegląd](9),

–  uwzględniając pismo Grupy Roboczej Art. 29 z dnia 11 kwietnia 2018 r. stanowiące odpowiedź na ponowne zatwierdzenie sekcji 702 ustawy o kontroli wywiadu (FISA) obowiązującej w USA,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 kwietnia 2017 r. w sprawie adekwatności ochrony zapewnianej przez tzw. Tarczę Prywatności UE-USA(10),

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 6 października 2015 r. w sprawie C-362/14 Maximillian Schrems przeciwko Data Protection Commissioner stwierdził nieważność decyzji w sprawie „bezpiecznej przystani” i wyjaśnił, że odpowiedni stopień ochrony w państwie trzecim należy rozumieć jako „merytorycznie równoważny” stopniowi ochrony gwarantowanemu w Unii Europejskiej na mocy dyrektywy 95/46/WE w związku z kartą, co pociąga za sobą potrzebę zakończenia negocjacji w sprawie nowego uzgodnienia, tak aby zapewnić pewność prawa co do tego, jak należy przekazywać dane osobowe z UE do USA;

B.  mając na uwadze, że przy badaniu stopnia ochrony zapewnianej przez państwo trzecie Komisja zobowiązana jest ocenić treść przepisów obowiązujących w tym państwie wynikających z jego prawa krajowego lub zobowiązań międzynarodowych, a także praktyk mających na celu zapewnienie zgodności z tymi przepisami, gdyż na mocy art. 25 ust. 2 dyrektywy 95/46/WE musi ona uwzględnić wszystkie okoliczności dotyczące przekazywania danych osobowych do państwa trzeciego; mając na uwadze, że ocena ta musi odnosić się nie tylko do przepisów i praktyk związanych z ochroną danych osobowych do celów handlowych i prywatnych, ale musi również obejmować wszystkie aspekty ram prawnych mających zastosowanie do tego kraju lub sektora – w szczególności, lecz nie tylko, egzekwowanie prawa, bezpieczeństwo narodowe i poszanowanie praw podstawowych;

C.  mając na uwadze, że przekazywanie danych osobowych między organizacjami handlowymi z UE i z USA stanowi ważny element stosunków transatlantyckich w kontekście stale postępującej cyfryzacji globalnej gospodarki; mając na uwadze, że przekazywanie tych danych powinno odbywać się przy pełnym poszanowaniu prawa do ochrony danych osobowych oraz prawa do prywatności; mając na uwadze, że jednym z podstawowych celów UE jest ochrona praw podstawowych zapisanych w karcie;

D.  mając na uwadze, że Facebook, który jest jednym z sygnatariuszy Tarczy Prywatności, potwierdził, że dane 2,7 mln obywateli Unii znalazły się wśród danych niewłaściwie wykorzystywanych przez agencję doradztwa politycznego Cambridge Analytica;

E.  mając na uwadze, że w opinii nr 4/2016 EIOD dał wyraz wielu obawom dotyczącym projektu Tarczy Prywatności; mając na uwadze, że w tej samej opinii EIOD przyjmuje z zadowoleniem działania podejmowane przez strony na rzecz znalezienia rozwiązania na potrzeby przekazywania danych osobowych z UE do Stanów Zjednoczonych w celach handlowych w ramach systemu autocertyfikacji;

F.  mając na uwadze, że w opinii nr 01/2016 w sprawie projektu decyzji wykonawczej w sprawie adekwatności Tarczy Prywatności UE-USA Grupa Robocza Art. 29 przyjęła z zadowoleniem poprawę wynikającą z Tarczy Prywatności w porównaniu z decyzją w sprawie zasady „bezpiecznej przystani”, jednocześnie wyrażając poważne obawy zarówno o aspekty handlowe, jak i o kwestię dostępu organów publicznych do danych przekazywanych w ramach Tarczy Prywatności;

G.  mając na uwadze, że w dniu 12 lipca 2016 r., po dalszych dyskusjach z administracją USA, Komisja przyjęła decyzję wykonawczą (UE) 2016/1250, stwierdzając odpowiedni stopień ochrony danych osobowych przekazywanych z Unii do organizacji w Stanach Zjednoczonych w ramach Tarczy Prywatności UE-USA;

H.  mając na uwadze, że Tarczy Prywatności UE-USA towarzyszy szereg jednostronnych zobowiązań i zapewnień administracji USA wyjaśniających m.in. zasady ochrony danych, sposób prowadzenia nadzoru, egzekwowanie prawa i ochronę prawną, a także środki ochrony i zabezpieczenia, w oparciu o które agencje bezpieczeństwa mogą uzyskać dostęp do danych osobowych oraz przetwarzać te dane;

I.  mając na uwadze, że w oświadczeniu z dnia 26 lipca 2016 r. Grupa Robocza Art. 29 przyjmuje z zadowoleniem usprawnienia, jakie przyniósł mechanizm Tarczy Prywatności UE-USA w porównaniu z zasadą „bezpiecznej przystani”, oraz wyraziła uznanie dla Komisji i władz USA za uwzględnienie jej obaw; mając na uwadze, że Grupa Robocza Art. 29 mimo to zwraca uwagę, iż wciąż nie rozwiano wiele jej obaw, odnoszących się do zarówno aspektów handlowych, jak i dostępu organów publicznych USA do danych przekazywanych z UE, w tym do kwestii braku przepisów szczegółowych dotyczących zautomatyzowanego podejmowania decyzji oraz ogólnego prawa do wyrażenia sprzeciwu, potrzeby bardziej rygorystycznych gwarancji, jeśli chodzi o niezależność i uprawnienia mechanizmu Rzecznika ds. Tarczy Prywatności, czy też braku konkretnych gwarancji, że dane osobowe nie będą gromadzone w sposób powszechny i bezkrytyczny (hurtowe gromadzenie danych);

J.  mając na uwadze, że choć w swojej rezolucji z dnia 6 kwietnia 2017 r. Parlament uznał, iż Tarcza Prywatności UE-USA stanowi znaczne usprawnienie, jeśli chodzi o przejrzystość norm, w stosunku do wcześniejszej zasady bezpiecznej przystani UE-USA, jednocześnie stwierdził, że bez odpowiedzi pozostają ważne pytania co do pewnych aspektów handlowych, bezpieczeństwa narodowego oraz egzekwowania prawa; mając na uwadze, że Parlament wzywa Komisję, by podczas pierwszego wspólnego przeglądu rocznego przeprowadziła szczegółową i dogłębną analizę wszystkich niedociągnięć i słabych punktów, a także poinformowała, jakie podjęto w związku z nimi działania, by zapewnić zgodność z kartą oraz prawem Unii, jak również by szczegółowo przeanalizowała, czy mechanizmy i zabezpieczenia wskazane w gwarancjach i wyjaśnieniach administracji USA są skuteczne i wykonalne;

K.  mając na uwadze, że choć w sprawozdaniu Komisji dla Parlamentu i Rady w sprawie pierwszego rocznego przeglądu funkcjonowania Tarczy Prywatności UE-USA oraz w dokumencie roboczym służb Komisji towarzyszącym temu sprawozdaniu stwierdzono, że władze USA ustanowiły niezbędne struktury i procedury w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania Tarczy Prywatności, oraz zawarto wniosek, że USA nadal zapewniają odpowiedni stopień ochrony danych osobowych przekazywanych w ramach Tarczy, jednocześnie sformułowano w nich dziesięć zaleceń dla władz USA w celu usunięcia budzących niepokój kwestii dotyczących nie tylko zadań i działań Departamentu Handlu USA jako organu zarządzającego właściwego ds. monitorowania certyfikacji organizacji w ramach Tarczy Prywatności i egzekwowania zasad jej funkcjonowania, ale także kwestii związanych z bezpieczeństwem narodowym, takich jak ponowne zatwierdzenie sekcji 702 ustawy o FISA czy mianowanie stałego Rzecznika ds. Tarczy Prywatności i fakt, że wciąż nie zostali mianowani członkowie Rady Nadzoru nad Prywatnością i Wolnościami Obywatelskimi (PCLOB);

L.  mając na uwadze, że w przyjętej w dniu 28 listopada 2017 r. opinii Grupy Roboczej Art. 29 pt. „Tarcza Prywatności UE-USA – pierwszy wspólny przegląd roczny”, którą sporządzono na podstawie pierwszego wspólnego przeglądu rocznego, przyjęto do wiadomości postęp, jakim jest Tarcza Prywatności w porównaniu z unieważnioną decyzją w sprawie zasady „bezpiecznej przystani”; mając na uwadze, że Grupa Robocza Art. 29 uznaje działania podejmowane przez władze USA i Komisję na rzecz wdrożenia Tarczy Prywatności;

M.  mając na uwadze, że Grupa Robocza Art. 29 wskazała szereg ważnych nierozwiązanych i budzących poważne obawy kwestii dotyczących aspektów handlowych i aspektów związanych z dostępem amerykańskich organów publicznych do danych przekazywanych do USA w ramach Tarczy Prywatności (do celów egzekwowania prawa lub bezpieczeństwa narodowego), którymi to kwestiami muszą zająć się zarówno Komisja, jak i władze USA; mając na uwadze, że grupa zwróciła się o niezwłoczne opracowanie planu działania w celu zapewnienia, by wszystkie te obawy zostały wyeliminowane, oraz o to, by stało się to najpóźniej w ramach drugiego wspólnego przeglądu;

N.  mając na uwadze, że jeśli w określonych ramach czasowych nie uda się wyeliminować obaw wyrażonych przez Grupę Roboczą Art. 29, członkowie tej grupy podejmą odpowiednie działania, w tym zaskarżą decyzję stwierdzającą odpowiedni stopień ochrony w odniesieniu do Tarczy Prywatności przed sądami krajowymi, aby te wystąpiły z wnioskiem do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym;

O.  mając na uwadze, że skarga o stwierdzenie nieważności (sprawa T-738/16 La Quadrature du Net i inni przeciwko Komisji) oraz wniosek Sądu Najwyższego Irlandii o wydanie opinii w sprawie toczącej się między irlandzkim urzędem Data Protection Commissioner a spółką Facebook Ireland Limited i Maximilianem Schremsem (sprawa Schrems II) zostały skierowane do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; mając na uwadze, że we wniosku o wydanie opinii uwzględniono fakt, iż nadal ma miejsce masowa inwigilacja, oraz przeanalizowano, czy w prawie USA istnieją skuteczne środki odwoławcze chroniące obywateli Unii, których dane osobowe są przekazywane do Stanów Zjednoczonych;

P.  mając na uwadze, że w dniu 11 stycznia 2018 r. Kongres Stanów Zjednoczonych ponownie zatwierdził oraz znowelizował sekcję 702 ustawy o kontroli wywiadu na okres sześciu lat, nie odnosząc się do obaw przedstawionych w sprawozdaniu Komisji dotyczącym wspólnego przeglądu oraz w opinii Grupy Roboczej Art. 29;

Q.  mając na uwadze, że w ramach zbiorczych przepisów budżetowych wprowadzonych w życie w dniu 23 marca 2018 r. Kongres Stanów Zjednoczonych przyjął ustawę wyjaśniającą kwestię transgranicznego wykorzystywania danych (tzw. ustawę „CLOUD”), która ułatwia organom egzekwowania prawa dostęp do treści korespondencji i innych powiązanych danych, zezwalając organom egzekwowania prawa w USA na wydawanie nakazów ujawniania danych pochodzących z korespondencji, nawet jeśli są one przechowywane poza Stanami Zjednoczonymi, oraz umożliwiając niektórym państwom trzecim zawieranie umów wykonawczych ze Stanami Zjednoczonymi pozwalających dostawcom usług z USA na udzielanie odpowiedzi na nakazy z określonych państw trzecich dotyczące uzyskania dostępu do danych pochodzących z korespondencji;

R.  mając na uwadze, że Facebook Inc., Cambridge Analytica oraz SCL Elections Ltd są spółkami certyfikowanymi w ramach Tarczy Prywatności i jako takie wykorzystywały decyzję stwierdzającą odpowiedni stopień ochrony jako podstawę prawną do przekazywania danych osobowych z Unii Europejskiej do Stanów Zjednoczonych i do dalszego przetwarzania tych danych;

S.  mając na uwadze, że jeżeli – zgodnie z art. 45 ust. 5 RODO – dostępne informacje wskazują, że państwo trzecie przestało zapewniać odpowiedni stopień ochrony, Komisja uchyla, zmienia lub zawiesza swoją decyzję stwierdzającą odpowiedni stopień ochrony;

1.  podkreśla nieusunięte jeszcze niedociągnięcia Tarczy Prywatności w odniesieniu do praw podstawowych osób, których dane dotyczą; zwraca uwagę na coraz większe ryzyko, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdzi nieważność decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2016/1250 w sprawie Tarczy Prywatności;

2.  odnotowuje usprawnienia osiągnięte w porównaniu z porozumieniem w sprawie „bezpiecznej przystani”, w tym włączenie kluczowych definicji, bardziej rygorystyczne obowiązki dotyczące zatrzymywania danych i dalszego ich przekazywania do państw trzecich, utworzenie mechanizmu Rzecznika ds. Tarczy Prywatności w celu zapewnienia indywidualnych środków ochrony prawnej i niezależnego nadzoru, mechanizmy kontroli i równowagi gwarantujące prawa osób, których dane dotyczą (PCLOB), zewnętrzne i wewnętrzne przeglądy zgodności, bardziej regularne i rygorystyczne dokumentowanie i monitorowanie, dostępność kilku ścieżek ochrony prawnej, a także przyznanie nadrzędnej roli krajowym organom ochrony danych w zakresie prowadzenia dochodzeń w sprawie skarg;

3.  przypomina, że Grupa Robocza Art. 29 wyznaczyła dzień 25 maja 2018 r. jako termin rozwiązania utrzymujących się problemów, przy czym w przypadku niedotrzymania tego terminu Grupa Robocza Art. 29 może podjąć decyzję o zaskarżeniu Tarczy Prywatności, kierując sprawę do sądów krajowych, aby te wystąpiły z wnioskiem do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym(11);

Kwestie instytucjonalne / Obsadzanie stanowisk

4.  wyraża ubolewanie, że wyznaczenie dwójki dodatkowych członków wraz z powołaniem przewodniczącego PCLOB zajęło tak wiele czasu, oraz wzywa Senat do przeprowadzenia kontroli tych kandydatur w celu zatwierdzenia ich nominacji, tak aby ta niezależna agencja odzyskała kworum i mogła wykonywać powierzone jej zadania z zakresu zapobiegania terroryzmowi i gwarantowania ochrony prywatności i swobód obywatelskich;

5.  wyraża zaniepokojenie faktem, że brak przewodniczącego i brak kworum ograniczyły zdolność PCLOB do działania i wypełniania obowiązków; podkreśla, że w okresie braku kworum PCLOB nie może podejmować się nowych projektów z zakresu doradztwa lub nadzoru ani nie może zatrudniać personelu; przypomina, że PCLOB nie opublikował jeszcze długo oczekiwanego sprawozdania dotyczącego prowadzenia inwigilacji na podstawie dekretu 12333 w celu przedstawienia informacji na temat konkretnego wykonywania tego dekretu oraz jego konieczności i proporcjonalności w kontekście zakłóceń wywołanych w związku z tym dekretem w dziedzinie ochrony danych; zauważa, że sprawozdanie to jest wysoce pożądane, zważywszy na niepewność i nieprzewidywalność w związku z tym jak dekret 12333 jest stosowany; ubolewa, że PCLOB nie opublikowała nowego sprawozdania w sprawie sekcji 702 ustawy o kontroli wywiadu przed ponownym zatwierdzeniem tej sekcji w styczniu 2018 r.; uważa, że sytuacja braku kworum w poważnym stopniu niweczy gwarancje i zapewnienia w zakresie zgodności i nadzoru składane przez władze USA; wzywa w związku z tym władze USA do niezwłocznego nominowania i zatwierdzenia członków rady;

6.  w świetle faktu, że dyrektywa polityczna Prezydenta nr 28 stanowi jeden z głównych elementów, na których zbudowana jest Tarcza Prywatności, apeluje o ujawnienie sprawozdania PCLOB dotyczącego tej dyrektywy, które nadal objęte jest przywilejem prezydenckim i w związku z tym nie zostało dotychczas opublikowane;

7.  powtarza swoje stanowisko, że mechanizm Rzecznika ds. Tarczy Prywatności wprowadzony przez Departament Stanu USA nie jest wystarczająco niezależny ani nie jest wyposażony w wystarczające uprawnienia faktyczne umożliwiające realizację jego zadań i zapewnianie obywatelom Unii skutecznych środków ochrony prawnej; podkreśla, że dokładny zakres uprawnień mechanizmu Rzecznika ds. Tarczy Prywatności wymaga doprecyzowania, zwłaszcza w odniesieniu do jego uprawnień w dziedzinie struktur wywiadowczych oraz poziomu skutecznych środków odwoławczych od jego decyzji; ubolewa, że Rzecznik ds. Tarczy Prywatności może zwracać się o podjęcie działań i informacje jedynie do organów rządu USA, przy czym nie może nakazać tym organom przerwania i zaprzestania dalszego bezprawnego inwigilowania ani nie może nakazać trwałego zniszczenia informacji; zwraca uwagę, że choć zadania Rzecznika ds. Tarczy Prywatności wypełnia obecnie osoba pełniąca obowiązki rzecznika, administracja USA nie mianowała dotychczas nowego stałego rzecznika, co nie przyczynia się do budowania wzajemnego zaufania; jest zdania, że z uwagi na brak nominacji niezależnego i doświadczonego Rzecznika ds. Tarczy Prywatności o wystarczających uprawnieniach zapewnienia Stanów Zjednoczonych dotyczące zapewnienia obywatelom Unii skutecznej ochrony prawnej należy uznać za deklaracje bez pokrycia;

8.  przyjmuje do wiadomości niedawne zatwierdzenie przez Senat nowego przewodniczącego i czterech komisarzy Federalnej Komisji Handlu (FTC); zważywszy na fakt, iż FTC jest agencją właściwą ds. egzekwowania stosowania zasad Tarczy Prywatności przez organizacje w USA, wyraża ubolewanie, że do momentu wspomnianego zatwierdzenia nieobsadzone były cztery z pięciu stanowisk w FTC;

9.  podkreśla, że niedawne doniesienia dotyczące praktyk stosowanych przez Facebook i Cambridge Analytica każą zwrócić szczególną uwagę na konieczność podejmowania proaktywnych działań z zakresu nadzoru i egzekwowania, które nie będą bazować jedynie na skargach, ale które będą obejmować systematyczne kontrole zgodności w praktyce polityk z zakresu prywatności z zasadami Tarczy Prywatności w ramach całego cyklu życia certyfikacji; wzywa unijne organy właściwe ds. ochrony danych do podjęcia odpowiednich działań i zawieszenia przekazywania danych w przypadku braku zgodności;

Kwestie handlowe

10.  uważa, że aby zapewnić przejrzystość i zapobiegać fałszywym informacjom na temat posiadanej certyfikacji, Departament Handlu nie powinien tolerować przypadków, w których amerykańskie spółki publicznie ogłaszają fakt posiadania certyfikacji Tarczy Prywatności jeszcze przed zakończeniem procedury certyfikacji i umieszczeniem ich w wykazie Tarczy Prywatności; jest zaniepokojony faktem, że Departament Handlu nie korzysta z przewidzianej w Tarczy Prywatności możliwości zażądania kopii warunków umownych stosowanych przez certyfikowane spółki w ich umowach ze stronami trzecimi w celu zapewnienia zgodności; uważa w związku z tym, że nie jest prowadzona żadna skuteczna kontrola sprawdzająca, czy certyfikowane spółki faktycznie przestrzegają przepisów Tarczy Prywatności; wzywa Departament Handlu do przeprowadzania w proaktywny i regularny sposób przeglądów z urzędu badających zgodność z przepisami w celu monitorowania faktycznego przestrzegania przez spółki zasad i wymogów określonych w Tarczy Prywatności;

11.  uważa, że różne procedury dochodzenia praw przez obywateli Unii mogą okazać się zbyt złożone, trudne do zastosowania, a w związku z tym mniej skuteczne; zauważa, że – jak podkreśliły to przedsiębiorstwa zapewniające mechanizmy niezależnej ochrony prawnej – większość skarg wpływa bezpośrednio do przedsiębiorstw, a składają je osoby fizyczne usiłujące uzyskać ogólne informacje o Tarczy Prywatności i przetwarzaniu ich danych; zaleca zatem władzom USA, aby na stronie internetowej Tarczy Prywatności przedstawiły osobom fizycznym w przystępnej i łatwej do zrozumienia formie bardziej konkretne informacje na temat ich praw oraz dostępnych środków z zakresu dochodzenia roszczeń i procedur odwoławczych;

12.  w związku z niedawnymi doniesieniami na temat niewłaściwego wykorzystywania danych osobowych przez przedsiębiorstwa certyfikowane na mocy Tarczy Prywatności, takie jak Facebook czy Cambridge Analytica, wzywa władze USA właściwe ds. egzekwowania przepisów Tarczy Prywatności do niezwłocznego podejmowania działań na podstawie takich doniesień przy pełnym poszanowaniu złożonych zapewnień i zaciągniętych zobowiązań dotyczących utrzymania w mocy obecnego porozumienia w sprawie Tarczy Prywatności oraz, w razie potrzeby, do usuwania takich spółek z wykazu Tarczy Prywatności; wzywa również unijne organy właściwe ds. ochrony danych do badania takich doniesień i, w stosownych przypadkach, do zawieszania lub zakazywania przekazywania danych w ramach Tarczy Prywatności; uważa, że doniesienia te stanowią wyraźny dowód, iż mechanizm Tarczy Prywatności nie zapewnia odpowiedniej ochrony prawa do ochrony danych;

13.  wyraża poważne zaniepokojenie dokonaną przez spółkę Facebook zmianą warunków świadczenia usług dla użytkowników spoza UE, z wyłączeniem Stanów Zjednoczonych i Kanady, którym to użytkownikom przysługiwały dotychczas prawa przewidziane w unijnych przepisach o ochronie danych, a którzy muszą obecnie zaakceptować fakt, że administratorem ich danych jest spółka Facebook USA, a nie spółka Facebook Irlandia; uważa, że takie działanie stanowi przekazanie danych osobowych ok. 1,5 mld użytkowników państwu trzeciemu; mocno wątpi w to, że takie bezprecedensowe i zakrojone na dużą skalę ograniczenie praw podstawowych użytkowników platformy będącej de facto monopolistą jest zmierzaniem w kierunku celu, który przyświeca Tarczy Prywatności; wzywa unijne organy właściwe ds. ochrony danych do zbadania tej sprawy;

14.  wyraża głębokie zaniepokojenie tym, że jeśli kwestia ta nie zostanie wyjaśniona, takie niewłaściwe wykorzystywanie danych osobowych obywateli przez różne podmioty, których celem jest manipulowanie ich opiniami politycznymi lub postawą podczas wyborów, może zagrozić systemowi demokratycznemu oraz leżącej u jego podstaw idei, że wyborcy mogą samodzielnie dokonywać świadomych decyzji w oparciu o fakty;

15.  przyjmuje z zadowoleniem i popiera apele skierowane do ustawodawcy w Stanach Zjednoczonych o przyjęcie zbiorczego aktu prawnego dotyczącego ochrony prywatności i danych;

16.  przypomina swoje obawy co do braku w ramach Tarczy Prywatności szczególnych przepisów i gwarancji dotyczących decyzji podejmowanych na podstawie zautomatyzowanego przetwarzania/profilowania, które wywołują skutki prawne lub wywierają znaczący wpływ na daną osobę fizyczną; przyjmuje do wiadomości zamiar Komisji dotyczący zamówienia badania mającego na celu zgromadzenie udokumentowanych informacji, a następnie dokonanie oceny odpowiedniości zautomatyzowanego procesu decyzyjnego w zakresie przekazywania danych w ramach Tarczy Prywatności; wzywa Komisję do zapewnienia – jeśli we wspomnianym badaniu zostaną sformułowane zalecenia w tym zakresie – szczególnych zasad dotyczących zautomatyzowanego procesu decyzyjnego, tak aby gwarantował on wystarczające zabezpieczenia; w związku z powyższym przyjmuje do wiadomości informacje zawarte we wspólnym przeglądzie, z którego wynika, że zautomatyzowany proces decyzyjny nie może odbywać się na podstawie danych osobowych, które zostały przekazane w ramach Tarczy Prywatności; ubolewa jednak nad faktem, że według Grupy Roboczej Art. 29 „informacje zwrotne od przedsiębiorstw utrzymywały się na poziomie dużej ogólności, pozostawiając niejasność co do tego, czy te zapewnienia znajdują potwierdzenie w rzeczywistej sytuacji we wszystkich przedsiębiorstwach uczestniczących w ramach Tarczy Prywatności”; podkreśla ponadto stosowanie RODO zgodnie z warunkami określonymi w art. 3 ust. 2 RODO;

17.  podkreśla, że dalsze usprawnienia powinny dotyczyć kwestii interpretacji i przetwarzania danych dotyczących zasobów ludzkich ze względu na odmienne pojmowanie terminu „dane dotyczące zasobów ludzkich” przez rząd USA z jednej strony oraz przez Komisję i Grupę Roboczą Art. 29 z drugiej strony; w pełni zgadza się z apelem wystosowanym przez Grupę Roboczą Art. 29 do Komisji , aby zaangażowała się ona w negocjacje z władzami USA mające na celu zmianę mechanizmu Tarczy Prywatności w tym zakresie;

18.  ponownie wyraża zaniepokojenie faktem, że zasady Tarczy Prywatności nie idą śladem unijnego modelu przetwarzania danych opartym na wyrażeniu zgody, ale przewidują możliwość zastosowania klauzuli opt-out / prawa wniesienia sprzeciwu jedynie w bardzo szczególnych okolicznościach; apeluje w związku z tym, aby w świetle wspólnego przeglądu Departament Handlu współpracował z europejskimi organami ochrony danych w celu opracowania bardziej precyzyjnych wytycznych dotyczących istotnych zasad Tarczy Prywatności, takich jak zasada wyboru, zasada powiadamiania, dalsze przekazywanie danych, stosunek między administratorem a podmiotem przetwarzającym oraz dostęp, które to zasady będą dużo bardziej dostosowane do praw osób, których dane dotyczą, określonych w rozporządzeniu (UE) 2016/679;

19.  ponownie wyraża zaniepokojenie z powodu odrzucenia przez Kongres w marcu 2017 r. zasady zaproponowanej przez Federalną Komisję Łączności i dotyczącej „ochrony prywatności klientów korzystających z usług sieci szerokopasmowych i innych usług telekomunikacyjnych”, co w praktyce oznacza odstąpienie od przepisów w sprawie ochrony prywatności w łączności szerokopasmowej, które wymagałyby od dostawców usług internetowych uzyskania od konsumentów jednoznacznej zgody przed sprzedaniem lub udostępnieniem agencjom reklamowym i innym przedsiębiorstwom danych o przeglądanych stronach internetowych i innych informacji o charakterze prywatnym; uważa to za kolejne zagrożenie dla gwarancji prywatności w Stanach Zjednoczonych;

Kwestie dotyczące egzekwowania prawa i bezpieczeństwa narodowego

20.  uważa, że pojęcie „bezpieczeństwa narodowego” w mechanizmie Tarczy Prywatności nie jest szczegółowo wyjaśnione w sposób zapewniający, iż naruszenia ochrony danych mogą być skutecznie rozpatrywane przez sądy w celu zapewnienia zgodności z rygorystycznym testem pozwalającym stwierdzić, co jest niezbędne i proporcjonalne; apeluje w związku z tym o jasną definicję „bezpieczeństwa narodowego”;

21.  zauważa, że z powodu postępu technologicznego i zmian wzorców komunikacyjnych, jak również stale zmieniającego się środowiska zagrożeń, wzrosła liczba celów przewidzianych w sekcji 702 ustawy o kontroli wywiadu;

22.  ubolewa, że w związku z niedawnym ponownym zatwierdzeniem sekcji 702 ustawy o kontroli wywiadu USA nie skorzystały z tej okazji, aby uwzględnić w niej zabezpieczenia określone w dyrektywie politycznej Prezydenta nr 28; apeluje o dowody i prawnie wiążące zobowiązania zapewniające, że gromadzenie danych na mocy sekcji 702 ustawy o kontroli wywiadu nie jest nieograniczone oraz że dostęp do tych danych nie jest możliwy na podstawie uogólnionych przesłanek (hurtowe gromadzenie danych), co byłoby sprzeczne z Kartą praw podstawowych UE; przyjmuje do wiadomości wyjaśnienia Komisji zawarte w dokumencie roboczym służb Komisji, zgodnie z którymi inwigilacja prowadzona na podstawie sekcji 702 ustawy o kontroli wywiadu zawsze opiera się na kryteriach selekcyjnych i w związku z tym nie ma możliwości hurtowego gromadzenia danych; w związku z powyższym dołącza się do apeli formułowanych przez Grupę Roboczą Art. 29 domagającą się publikacji przez PCLOB zaktualizowanego sprawozdania dotyczącego definicji „celów”, „przydzielania zadań osobom dokonującym selekcji” i konkretnego procesu stosowania kryteriów selekcyjnych w kontekście programu UPSTREAM w celu wyjaśnienia i oceny, czy w tym kontekście ma miejsce hurtowy dostęp do danych osobowych; ubolewa nad faktem, że obywatele Unii są wykluczeni z dodatkowej ochrony przewidzianej na podstawie ponownego zatwierdzenia sekcji 702 ustawy o kontroli wywiadu; ubolewa, że ponownie zatwierdzona sekcja 702 zawiera kilka poprawek, które mają charakter czysto proceduralny i nie rozwiązują najbardziej palących problemów, przy czym kwestię tę poruszyła również Grupa Robocza Art. 29; wzywa Komisję do poważnego potraktowania zbliżającej się analizy sekcji 702 ustawy o kontroli wywiadu przeprowadzanej przez Grupę Roboczą Art. 29 i do podjęcia odpowiednich działań;

23.  przyznaje, że ponowne zatwierdzenie sekcji 702 ustawy o kontroli wywiadu na kolejne sześć lat podaje w wątpliwość zgodność Tarczy Prywatności z prawem;

24.  ponownie wyraża zaniepokojenie dekretem 12333, który umożliwia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa (NSA) wymianę ogromnych ilości zgromadzonych prywatnych danych bez nakazów, orzeczeń sądów lub wydanych przez Kongres zezwoleń z 16 innymi agencjami, w tym z FBI, Agencją ds. Walki z Handlem Narkotykami i Departamentem Bezpieczeństwa Wewnętrznego; ubolewa nad brakiem jakiejkolwiek kontroli sądowej nad działaniami inwigilacyjnymi prowadzonymi na podstawie dekretu 12333;

25.  podkreśla, że nadal istnieją przeszkody w stosowaniu środków odwoławczych przez osoby niebędące obywatelami ani rezydentami USA, które zostały poddane inwigilacji na mocy sekcji 702 ustawy o kontroli wywiadu lub dekretu 12333, wynikające z wymogów proceduralnych dotyczących wykazania interesu prawnego zgodnie z wykładnią stosowaną obecnie przez sądy w USA, które to przeszkody uniemożliwiają osobom niebędącym obywatelami ani rezydentami USA zaskarżanie w sądach w USA decyzji, które ich dotyczą;

26.  wyraża zaniepokojenie skutkami dekretu 13768 w sprawie „zwiększenia bezpieczeństwa publicznego na terytorium Stanów Zjednoczonych” dla sądowych i administracyjnych środków ochrony prawnej dostępnych dla osób fizycznych w USA, ponieważ sposoby ochrony przewidziane w ustawie o ochronie prywatności nie mają już zastosowania do osób niebędących obywatelami ani rezydentami USA; przyjmuje do wiadomości stanowisko Komisji, zgodnie z którym ocena adekwatności ochrony danych nie opiera się na sposobach ochrony przewidzianych w ustawie o ochronie prywatności, a w związku z tym ten dekret nie wpływa na Tarczę Prywatności; uważa, że dekret 13768 dowodzi jednak, że władze wykonawcze USA mają zamiar cofnąć gwarancje ochrony udzielone wcześniej obywatelom Unii oraz zmienić zobowiązania na rzecz UE powzięte podczas prezydentury Baracka Obamy;

27.  wyraża głębokie obawy dotyczące niedawnego przyjęcia ustawy wyjaśniającej zgodne z prawem transgraniczne wykorzystywanie danych, zwanej ustawą CLOUD (H.R. 4943), która poszerza zakres zdolności egzekwowania prawa w USA i poza granicami tego państwa do prowadzenia ukierunkowanych działań i uzyskiwania dostępu do danych osób w ramach operacji o charakterze transgranicznym bez stosowania instrumentów wzajemnej pomocy prawnej, które zapewniają odpowiednie zabezpieczenia i poszanowanie uprawnień organów sądowych krajów, w których znajdują się informacje; podkreśla, że ustawa CLOUD może nieść z sobą poważne konsekwencje dla UE, ponieważ przewiduje daleko idące rozwiązania i wywołuje potencjalny konflikt z unijnymi przepisami w dziedzinie ochrony danych;

28.  uważa, że bardziej wyważonym rozwiązaniem byłoby wzmocnienie istniejącego międzynarodowego systemu traktatów o pomocy prawnej w celu sprzyjania współpracy międzynarodowej i sądowej; ponownie stwierdza, że zgodnie z art. 48 RODO, umowy o wzajemnej pomocy prawnej i inne umowy międzynarodowe stanowią preferowany mechanizm umożliwiający transgraniczny dostęp do danych osobowych;

29.  ubolewa, że władze USA nie wywiązują się proaktywnie z powziętego zobowiązania do przedstawiania Komisji terminowych i kompleksowych informacji o wszelkich zmianach, które mogłyby być istotne z punktu widzenia Tarczy Prywatności, w tym nie powiadamiają Komisji o zmianach w amerykańskich ramach prawnych, na przykład o dekrecie prezydenta Donalda Trumpa nr 13768 w sprawie „zwiększenia bezpieczeństwa publicznego na terytorium Stanów Zjednoczonych” lub o uchyleniu przepisów dotyczących ochrony prywatności, które obowiązywały w odniesieniu do dostawców usług internetowych;

30.  przypomina, że – jak wskazano w rezolucji z dnia 6 kwietnia 2017 r. – ani zasady Tarczy Prywatności, ani wyjaśnienia i zapewnienia w pismach administracji USA nie dowodzą istnienia skutecznych mechanizmów ochrony prawnej dla obywateli UE, których dane osobowe przekazywane są do organizacji amerykańskiej w oparciu o zasady Tarczy Prywatności, a następnie do których mają dostęp amerykańskie organy publiczne w celu ich przetwarzania na potrzeby egzekwowania prawa oraz w interesie publicznym, co podkreślił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 6 października 2015 r. jako istotę prawa podstawowego, o którym mowa w art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej;

Wnioski

31.  wzywa Komisję do podjęcia wszystkich niezbędnych działań w celu zapewnienia, by Tarcza Prywatności była w pełni zgodna z rozporządzeniem (UE) 2016/679, którego stosowanie rozpoczyna się z dniem 25 maja 2018 r., oraz z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej, tak aby adekwatność ochrony danych nie prowadziła do luk lub przewagi komparatywnej dla przedsiębiorstw z USA;

32.  wyraża ubolewanie, że Komisja i właściwe organy USA nie wznowiły dyskusji na temat ustaleń dotyczących Tarczy Prywatności i nie określiły żadnego planu działania mającego na celu jak najszybsze usunięcie wskazanych braków, o co apelowała Grupa Robocza Art. 29 w grudniowym sprawozdaniu dotyczącym wspólnego przeglądu; wzywa Komisję i właściwe organy USA, aby bez dalszej zwłoki przystąpiły do wskazanych wyżej działań;

33.  przypomina, że ochrona prywatności i ochrona danych stanowią prawnie wiążące prawa podstawowe zapisane w traktatach, Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej i europejskiej konwencji praw człowieka, a także w przepisach prawa i orzecznictwie; podkreśla, że prawa te muszą być stosowane w sposób, który niepotrzebnie nie utrudnia stosunków handlowych lub międzynarodowych, przy czym nie można uzależniać tych praw od interesów handlowych lub politycznych;

34.  stoi na stanowisku, że obecne ustalenia dotyczące Tarczy Prywatności nie zapewniają odpowiedniego stopnia ochrony wymaganego przez prawo Unii w dziedzinie ochrony danych oraz Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej zgodnie z wykładnią Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

35.  uważa, że jeśli Stany Zjednoczone nie zapewnią pełnej zgodności przepisów do dnia 1 września 2018 r., będzie to oznaczać, że Komisja nie podjęła działań przewidzianych w art. 45 ust. 5 RODO; wzywa w związku z tym Komisję do zawieszenia Tarczy Prywatności do czasu, aż władze USA będą przestrzegać jej warunków;

36.  zobowiązuje Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych do dalszego monitorowania rozwoju sytuacji w tym obszarze, w tym do monitorowania spraw wniesionych do Trybunału Sprawiedliwości, oraz do monitorowania działań następczych podjętych w związku z zaleceniami sformułowanymi w rezolucji;

o
o   o

37.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Radzie Europy.

(1) Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1. (2) Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 89. (3) ECLI: EU:C:2015:650. (4) ECLI: EU:C:2016:970. (5) Dz.U. L 207 z 1.8.2016, s. 1. (6) Dz.U. C 257 z 15.7.2016, s. 8. (7) http://ec.europa.eu/justice/article-29/documentation/opinion-recommendation/files/2016/wp238_en.pdf (8) http://ec.europa.eu/justice/article-29/documentation/opinion-recommendation/files/2016/wp236_en.pdf (9) Dokument WP 255 dostępny pod adresem http://ec.europa.eu/newsroom/article29/item-detail.cfm?item_id=612621. (10) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0131. (11) https://ec.europa.eu/newsroom/just/document.cfm?doc_id=48782

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie szkodliwych skutków amerykańskiej ustawy o wypełnianiu obowiązków podatkowych w stosunku do rachunków posiadanych za granicą (FATCA) dla obywateli UE, w szczególności tzw. Amerykanów z przypadku (2018/2646(RSP))

P8_TA(2018)0316 B8-0306/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 7, 8 i 21 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 8 i 14 europejskiej konwencji praw człowieka,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)(1),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/92/UE z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie porównywalności opłat związanych z rachunkami płatniczymi, przenoszenia rachunku płatniczego oraz dostępu do podstawowego rachunku płatniczego(2),

–  uwzględniając dyrektywę Rady 2014/107/UE z dnia 9 grudnia 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania(3),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 11 października 2016 r. w sprawie przejrzystości podatkowej,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie dalszych środków na rzecz zwiększenia przejrzystości oraz przeciwdziałania uchylaniu się od opodatkowania i unikaniu opodatkowania (COM(2016)0451),

–  uwzględniając swoje zalecenie z dnia 13 grudnia 2017 r. dla Rady i Komisji w następstwie dochodzenia w sprawie prania pieniędzy, unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach(5),

–  uwzględniając wspólny standard OECD do wymiany informacji (CRS) przyjęty przez Radę OECD w dniu 15 lipca 2014 r.,

–  uwzględniając pytania do Komisji i Rady w sprawie szkodliwych skutków FATCA dla obywateli UE, w szczególności tzw. Amerykanów z przypadku ((O-000052/2018 – B8-0033/2018 oraz O-000053/2018 – B8-0032/2018),

–  uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że jego Komisja Petycji otrzymała petycję od grupy obywateli europejskich zaniepokojonych szkodliwymi skutkami umowy FATCA, towarzyszących jej wykonawczych umów międzyrządowych oraz eksterytorialnymi skutkami polityki podatkowej opartej na obywatelstwie;

B.  mając na uwadze, że po wejściu w życie FATCA i powiązanych umów międzyrządowych zawartych między państwami członkowskimi i Stanami Zjednoczonymi unijne instytucje finansowe, pod groźbą kar wystawiających na szwank działalność w USA, w tym 30 % podatku u źródła, muszą obecnie ujawniać szczegółowe informacje na temat rachunków będących w posiadaniu osób jakoby podlegających obowiązkowi podatkowemu w USA amerykańskiemu organowi podatkowemu, IRS (Internal Revenue Service), za pośrednictwem swych rządów krajowych; mając na uwadze, że może to stanowić naruszenie unijnych przepisów o ochronie danych oraz praw podstawowych;

C.  mając na uwadze, że celem FATCA jest zapobieganie uchylaniu się od opodatkowania przez osoby podlegające obowiązkowi podatkowemu w USA, oraz mając na uwadze, że wymaga to od zagranicznych instytucji finansowych poszukiwania osób podlegających obowiązkowi podatkowemu w USA za pomocą szeregu wskaźników, takich jak miejsce urodzenia w Stanach Zjednoczonych, numer telefonu w USA oraz pełnomocnictwo na rachunku udzielone osobie z miejscem zamieszkania w USA, a w takim przypadku dana osoba musi udowodnić, że nie podlega obowiązkowi podatkowemu w USA;

D.  mając na uwadze, że wykorzystywanie tych wskaźników, usankcjonowane przez FATCA, może prowadzić do arbitralnego narażenia i karania osób, które mogą w rzeczywistości nie mieć znaczących powiązań z USA; mając na uwadze, że w praktyce FATCA obejmuje dużą grupę osób, takich jak obywatele o podwójnym obywatelstwie europejskim i amerykańskim oraz członkowie ich rodzin niebędący obywatelami USA, a w szczególności tzw. Amerykanie z przypadku, którzy nabyli obywatelstwo USA z urodzenia, lecz nie mają żadnych związków z USA, nigdy nie mieszkali, nie pracowali ani nie studiowali w Stanach Zjednoczonych i nie posiadają amerykańskiego numeru zabezpieczenia społecznego;

E.  mając na uwadze, że Komisja przyznała, że niezamierzonym efektem FATCA i odnośnych umów międzyrządowych jest utrudnianie dostępu do unijnych usług finansowych obywatelom USA oraz wszystkim osobom, co do których istnieją przesłanki wskazujące, że mogą one podlegać FATCA („osoba podlegająca obowiązkowi podatkowemu w USA”).

F.  mając na uwadze, że FACTA w znacznym stopniu wpływa na egzystencję i środki utrzymania tysięcy uczciwych obywateli UE i ich rodzin w codziennym wymiarze, ponieważ osobom podlegającym kategorii „osoba podlegająca obowiązkowi podatkowemu w USA” zamraża się oszczędnościowe rachunki bankowe, odmawia się im dostępu do wszystkich usług bankowych, w tym ubezpieczenia na życie, ubezpieczeń emerytalnych i kredytów hipotecznych z powodu niechęci instytucji finansowych do sporządzania kosztownych sprawozdań dla FATCA; ponadto dane osobowe ich członków rodzin z UE są przesyłane do USA, a ich dostęp do unijnych usług bankowych jest ograniczony (np. wspólne konta lub kredyty hipoteczne);

G.  mając na uwadze, że tzw. Amerykanie z przypadku, którzy nie chcą być objęci FATCA, muszą formalnie zrzec się obywatelstwa USA, co jest bardzo uciążliwym postępowaniem, w którym wymaga się amerykańskiego numeru zabezpieczenia społecznego lub amerykańskiego międzynarodowego numeru identyfikacji podatkowej, których, między innymi, większość Amerykanów z przypadku nie posiada;

H.  mając na uwadze, że od amerykańskich platform internetowych, takich jak AirBnB, Tripadvisor i Amazon, wymaga się zbierania danych podatkowych dotyczących wszystkich obywateli UE, którzy korzystają z tych usług internetowych, i przekazywania ich następnie amerykańskiemu federalnemu organowi podatkowemu, IRS (Internal Revenue Service); mając na uwadze, że celem tej praktyki jest ustalenie, czy użytkownik jest obywatelem USA, a zatem określenie, czy dochody uzyskiwane za pośrednictwem tych platform mają być przedmiotem deklaracji podatkowych USA w kontekście FATCA; mając na uwadze, że praktyka ta jest wyraźnie niezgodna z przepisami UE o ochronie danych;

I.  mając na uwadze, że dyrektywa 2014/92/UE (dyrektywa w sprawie rachunków płatniczych) zobowiązuje państwa członkowskie do zagwarantowania, aby instytucje kredytowe nie dyskryminowały konsumentów na podstawie narodowości lub miejsca zamieszkania;

J.  mając na uwadze, że państwa członkowskie miały transponować dyrektywę w sprawie rachunków płatniczych do 18 września 2016 r.;

K.  mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach Parlament sygnalizował znaczący brak wzajemności między USA i UE w ramach umowy FATCA;

L.  mając na uwadze, że FATCA i standard CRS OECD w zakresie automatycznej wymiany informacji podatkowych to kluczowe instrumenty służące zwalczaniu korupcji, transgranicznych oszustw podatkowych i unikania opodatkowania;

M.  mając na uwadze, że Zgromadzenie Narodowe Francji opublikowało w październiku 2016 r. raport w następstwie dwupartyjnej misji informacyjnej mającej na celu zbadanie eksterytorialnych skutków niektórych amerykańskich ustaw, w tym FATCA, w którym zaleca francuskiemu rządowi wynegocjowanie zmian do konwencji podatkowej z USA albo zwrócenie się do amerykańskiego ustawodawcy o zmianę przepisów, aby umożliwić francuskim tzw. Amerykanom z przypadku opuszczenie amerykańskiego systemu i zrzeczenie się niechcianego amerykańskiego obywatelstwa w sposób bezpłatny, bez obciążeń administracyjnych i bez ponoszenia kar; mając na uwadze, że powołano niedawno komisję, która ma się przyjrzeć eksterytorialnemu opodatkowaniu francuskich tzw. Amerykanów z przypadku przez USA, a w listopadzie 2017 r. złożono zarówno w Senacie, jak i w Zgromadzeniu Narodowym rezolucje w tej właśnie sprawie; mając na uwadze, że w dniu 15 maja 2018 r. Senat Francji jednogłośnie przyjął rezolucję wzywającą francuski rząd do podjęcia natychmiastowych działań mających na celu zagwarantowanie, że przestrzegane jest prawo francuskich tzw. Amerykanów z przypadku do posiadania rachunku bankowego, że francuskie banki zaprzestaną dyskryminacyjnych praktyk przyjętych w następstwie FATCA oraz że natychmiast uruchomiona zostanie kampania informacyjna w celu poinformowania obywateli Francji żyjących w USA o skutkach posiadania obywatelstwa USA i przepisach podatkowych; mając na uwadze, że w rezolucji apeluje się ponadto o zdecydowane działania dyplomatyczne mające na celu znalezienie rozwiązania dla francuskich tzw. Amerykanów z przypadku, które umożliwiłoby im zrzeczenie się niechcianego obywatelstwa amerykańskiego w sposób bezpłatny, bez obciążeń administracyjnych i bez ponoszenia kar, oraz o wywiązanie się przez USA z obietnicy wzajemności, w wyniku której Francja zgodziła się podpisać umowę międzyrządową;

N.  mając na uwadze, że tylko Stany Zjednoczone i Erytrea praktykują oparte na obywatelstwie opodatkowanie, a Erytrea została już potępiona przez Organizację Narodów Zjednoczonych za próby opodatkowania diaspory;

O.  mając na uwadze, że Stany Zjednoczone przyjęły w 2017 r. szeroko zakrojoną reformę podatkową, w ramach której nie zniesiono jednak zasady opodatkowania osób fizycznych na podstawie obywatelstwa, ale wprowadzono mające zastosowanie do amerykańskich korporacji wielonarodowych opodatkowanie oparte na terytorium;

1.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do dopilnowania, by zapewnione były prawa podstawowe wszystkich obywateli, w szczególności tzw. Amerykanów z przypadku, zwłaszcza prawo do życia prywatnego i rodzinnego, prawo do prywatności i niedyskryminacji, zapisane w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej i w europejskiej konwencji praw człowieka;

2.  wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania pełnej i prawidłowej transpozycji dyrektywy w sprawie rachunków płatniczych, zwłaszcza jej art. 15 i 16, oraz do zagwarantowania wszystkim obywatelom UE prawa dostępu do rachunku płatniczego w podstawowej ofercie bez względu na narodowość;

3.  wzywa Komisję do przyspieszenia analizy krajowych środków transpozycji dyrektywy w sprawie rachunków płatniczych i włączenia sytuacji tzw. Amerykanów z przypadku, obywateli o podwójnym obywatelstwie oraz obywateli USA przebywających legalnie w UE do oceny, ze zwróceniem należytej uwagi na dyskryminację podatników przebywających legalnie w UE i zakwalifikowanych przez instytucje finansowe jako „osoby podlegające obowiązkowi podatkowemu w USA” do celów umowy FATCA;

4.  wzywa Komisję do bezzwłocznego wszczęcia procedury w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w przypadku stwierdzonych uchybień we wdrażaniu dyrektywy w sprawie rachunków płatniczych oraz do powiadomienia Parlamentu i Rady o działaniach podjętych w celu odpowiedniego wdrożenia wspomnianej dyrektywy;

5.  podkreśla, jak ważne jest, by zapewnić odpowiedni poziom ochrony danych osobowych przekazywanych do USA na mocy FATCA, przy pełnym poszanowaniu krajowych i unijnych przepisów w sprawie ochrony danych; wzywa państwa członkowskie do dokonania przeglądu ich umów międzyrządowych i do ich zmiany w razie potrzeby, aby dostosować je do praw i zasad ogólnego rozporządzenia o ochronie danych; wzywa Komisję i Europejską Radę Ochrony Danych do bezzwłocznego zbadania naruszeń unijnych przepisów o ochronie danych przez państwa członkowskie, których ustawodawstwo dopuszcza przekazywanie danych osobowych amerykańskiemu organowi podatkowemu IRS z tytułu umowy FATCA, i do wszczęcia procedury w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wobec państw członkowskich, które nie stosują prawidłowo unijnych przepisów o ochronie danych;

6.  wzywa Komisję do wyczerpującej oceny skutków FATCA i eksterytorialnej amerykańskiej praktyki opodatkowywania na podstawie obywatelstwa stosowanej wobec obywateli UE, unijnych instytucji finansowych i gospodarek, z uwzględnieniem podejmowanych na bieżąco we Francji i innych państwach członkowskich działań, oraz do wyjaśnienia czy między obywatelami lub rezydentami UE w różnych państwach członkowskich istnieją duże różnice, zwłaszcza jeśli chodzi o unijne przepisy o ochronie danych i standardy przestrzegania praw podstawowych na skutek wejścia w życie umowy FATCA i „przesłanek wskazujących na podleganie obowiązkowi podatkowemu w USA”; wzywa Komisję do przeprowadzenia kompleksowej oceny stopnia wzajemności FATCA – lub braku takiej wzajemności – w całej UE, oraz przestrzegania przez USA zobowiązań wynikających z poszczególnych umów międzyrządowych podpisanych z państwami członkowskimi;

7.  wzywa Komisję do oceny i, w stosownym przypadku, podjęcia działań, które zagwarantują, że prawa podstawowe UE i wartości zapisane w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej oraz w europejskiej konwencji praw człowieka, takie jak prawo do prywatności i zasada niedyskryminacji, a także unijne przepisy o ochronie danych, będą respektowane w kontekście umowy FATCA i automatycznej wymiany informacji podatkowych ze Stanami Zjednoczonymi;

8.  ubolewa nad brakiem wzajemności w umowach międzyrządowych podpisanych przez państwa członkowskie wynikającym z konstrukcji tych umów, zwłaszcza pod względem zakresu wymienianych informacji, który to zakres jest większy w przypadku państw członkowskich niż w przypadku Stanów Zjednoczonych; wzywa wszystkie państwa członkowskie do grupowego zawieszenia stosowania umów międzyrządowych (lub wymiany wszystkich informacji z wyjątkiem tych dotyczących rachunków bankowych posiadanych w UE przez obywateli USA zamieszkałych w USA) do czasu, gdy USA zgodzą się na wielostronne podejście do automatycznej wymiany informacji albo przez uchylenie FATCA i dołączenie do wspólnego standardu wymiany informacji, albo poprzez renegocjacje FATCA na szczeblu UE przy zastosowaniu identycznych po obu stronach Atlantyku zobowiązań dotyczących wzajemnej wymiany;

9.  wzywa Komisję i Radę do przedstawienia wspólnego stanowiska UE w sprawie FATCA, tak aby odpowiednio chronić interesy europejskich obywateli (zwłaszcza tzw. Amerykanów z przypadku) i osiągnąć wzajemność w automatycznej wymianie informacji z USA;

10.  wzywa Radę do upoważnienia Komisji do otwarcia negocjacji ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie umowy FATCA UE–USA, z myślą o zapewnieniu w pełni wzajemnej wymiany informacji i ochrony podstawowych zasad prawa Unii, a także dyrektywy w sprawie rachunków płatniczych, oraz umożliwieniu tzw. Amerykanom z przypadku z UE zrzeczenia się niechcianego obywatelstwa USA w sposób bezpłatny, bez obciążeń administracyjnych i bez ponoszenia kar;

11.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1. (2) Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 214. (3) Dz.U. L 359 z 16.12.2014, s. 1. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0491. (5) Dz.U. C 101 z 16.3.2018, s. 79.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2018 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie statutu przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej (2016/2237(INL))

P8_TA(2018)0317 A8-0231/2018

Parlament Europejski,

–  uwzględniając oświadczenie Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie ustanawiania europejskich statutów dla towarzystw wzajemnych, stowarzyszeń i fundacji,

–  uwzględniając art. 225 i 50 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie gospodarki społecznej(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 listopada 2012 r. w sprawie inicjatywy na rzecz przedsiębiorczości społecznej – budowanie ekosystemu sprzyjającego przedsiębiorstwom społecznym w centrum społecznej gospodarki i społecznych innowacji(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 września 2015 r. w sprawie przedsiębiorczości społecznej i innowacji społecznych w zwalczaniu bezrobocia,(3)

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 7 grudnia 2015 r. zatytułowane „Propagowanie gospodarki społecznej jako siły napędowej rozwoju gospodarczego i społecznego w Europie”(4),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 kwietnia 2011 r. zatytułowany „Akt o jednolitym rynku. Dwanaście dźwigni na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia zaufania. »Wspólnie na rzecz nowego wzrostu gospodarczego«” (COM(2011)0206),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 października 2011 r. zatytułowany „Inicjatywy na rzecz przedsiębiorczości społecznej – budowanie ekosystemu sprzyjającego przedsiębiorstwom społecznym w centrum społecznej gospodarki i społecznych innowacji” (COM(2011)0682),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013(5),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1296/2013(6), w szczególności jego art. 2 ust. 1,

–  uwzględniając dyrektywę 2014/24/UE Parlamentu Europejskiego i Rady(7), w szczególności jej art. 20,

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003(8),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie statutu europejskiego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych(9),

–  uwzględniając badanie z lipca 2011 r. pt. „Rola towarzystw ubezpieczeń wzajemnych w XXI wieku”, które zleciła Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Parlamentu,

–  uwzględniając sprawozdanie Grupy Ekspertów Komisji ds. Przedsiębiorczości Społecznej (GECES) z października 2016 r. w sprawie przyszłości gospodarki społecznej i przedsiębiorstw działających w tym sektorze („Social enterprises and the social economy going forward”)(10),

–  uwzględniając badanie zlecone przez Departament Tematyczny C Parlamentu Europejskiego z lutego 2017 r. zatytułowane „A European Statute for Social and Solidarity-Based Enterprise” [Europejski statut przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej],

–  uwzględniając art. 46 i 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię przedstawioną przez Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A8-0231/2018),

A.  mając na uwadze, że pojęcia „przedsiębiorstwo społeczne” i „przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej” są często używane zamiennie, chociaż przedsiębiorstwa, do jakich się odnoszą, nie zawsze są takie same i mogą się znacznie różnić w poszczególnych państwach członkowskich; mając na uwadze, że koncepcja „przedsiębiorstwa społecznego” dotyczy zasadniczo tradycyjnych organizacji gospodarki społecznej, takich jak spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, stowarzyszenia i fundacje; mając na uwadze, że wśród prawników i socjologów toczą się szerokie dyskusje na temat granic pojęcia „przedsiębiorstwo społeczne”; mając na uwadze, że absolutnie konieczne wydaje się bezzwłoczne zmierzanie ku większemu uznaniu pojęcia „przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej” przez opracowanie podstawowej definicji prawnej, która mogłaby być użytecznym wkładem w wysiłki Unii Europejskiej i państw członkowskich na rzecz rozwoju przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, dzięki czemu mogłyby one także czerpać korzyści z rynku wewnętrznego;

B.  mając na uwadze, że gospodarka społeczna i solidarna wnosi istotny wkład w gospodarkę Unii; mając na uwadze, że w swoich rezolucjach z dnia 19 lutego 2009 r., 20 listopada 2012 r. i 10 września 2015 r. Parlament wskazuje, że gospodarka społeczna i solidarna zapewnia zatrudnienie ponad 14 milionom osób, co stanowi około 6,5% zatrudnionych w UE oraz 10 % przedsiębiorstw w UE; mając na uwadze, że sektor ten wykazuje się szczególną odpornością w obliczu kryzysu gospodarczego i finansowego i ma potencjał pod względem innowacji społecznych i technologicznych, tworzenia godnych, lokalnych i zrównoważonych miejsc pracy sprzyjających włączeniu społecznemu, a także pod względem wspierania wzrostu gospodarczego, ochrony środowiska oraz wzmacniania spójności społecznej, ekonomicznej i regionalnej; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej wskazują nowe sposoby rozwiązywania problemów społecznych w gwałtownie zmieniającym się świecie; mając na uwadze, że gospodarka społeczna i solidarna w dalszym ciągu rozwija się i jest dzięki temu motorem wzrostu i zatrudnienia i powinno się zachęcać do niej i ją wspierać;

C.  mając na uwadze, że między państwami członkowskimi występują istotne różnice w sposobie regulowania przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej oraz w formach organizacyjnych dostępnych przedsiębiorcom społecznym w systemach prawnych ich państw; mając na uwadze, że charakterystyczne formy organizacyjne przyjmowane przez przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej są uzależnione z jednej strony od obowiązujących ram prawnych i od ekonomii politycznej usług socjalnych, a z drugiej strony od tradycji kulturowych i historycznych w danym państwie członkowskim;

D.  mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich utworzono konkretne formy prawne albo w drodze dostosowania modelu obejmującego spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, stowarzyszenia lub fundacje i inne formy, albo poprzez wprowadzenie form prawnych uwzględniających zobowiązania społeczne przyjęte przez wiele podmiotów i obejmujących niektóre cechy charakterystyczne dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; mając na uwadze, że w innych państwach członkowskich nie opracowano szczegółowej formy prawnej dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, w związku z czym działają one w oparciu o istniejące już formy prawne, m.in. formy prawne wykorzystywane przez tradycyjne przedsiębiorstwa, takie jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich forma prawna, jaką mogą przyjąć przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej, może być fakultatywna; mając na uwadze, że nawet jeśli opracowano specjalne formy prawne dla tych przedsiębiorstw, przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej często wybierają inne formy prawne, lepiej dostosowane do ich potrzeb i celów;

E.  mając na uwadze, że przyjęcie różnych ram prawnych dotyczących przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej w wielu państwach członkowskich potwierdza rozwój nowego rodzaju przedsiębiorczości, opartego na zasadach solidarności i odpowiedzialności i w większym stopniu zorientowanego na tworzenie społecznej wartości dodanej, powiązań lokalnych i propagowanie bardziej zrównoważonej gospodarki; mając na uwadze, że ta różnorodność potwierdza również, że przedsiębiorczość społeczna jest dziedziną nowatorską i pozytywną;

F.  mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 10 września 2015 r. w sprawie przedsiębiorczości społecznej i innowacji społecznych w zwalczaniu bezrobocia Parlament podkreślił, że innowacje społeczne odnoszą się do rozwoju i wdrażania nowych koncepcji, przybierających formę produktów, usług lub modeli organizacji społecznej, ukierunkowanych na sprostanie nowym oczekiwaniom i wyzwaniom społecznym, terytorialnym oraz środowiskowym, takim jak starzenie się społeczeństwa, wyludnianie, godzenie życia zawodowego z prywatnym, zarządzanie różnorodnością, walka z bezrobociem młodzieży, pomoc osobom najbardziej wykluczonym w powrocie na rynek pracy i walka ze zmianą klimatu;

G.  mając na uwadze, że w świetle tej różnorodności dostępnych form prawnych przy tworzeniu przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej w państwach członkowskich w Unii Europejskiej nie istnieje obecnie porozumienie w sprawie utworzenia specjalnej formy przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej; mając na uwadze, że Parlament podkreślił już znaczenie rozwoju nowych ram prawnych na szczeblu UE, lecz zawsze zaznaczał, że ramy te powinny być fakultatywne dla przedsiębiorstw w stosunku do ram krajowych oraz poprzedzone oceną wpływu w celu uwzględnienia różnych modeli przedsiębiorczości społecznej w poszczególnych państwach członkowskich; mając na uwadze, że Parlament podkreślił także, że wszelkie środki powinny oferować ogólnounijną wartość dodaną;

H.  mając na uwadze, że dialog społeczny ma decydujące znaczenie zarówno dla osiągnięcia celu społecznej gospodarki rynkowej, jakim jest pełne zatrudnienie i postęp społeczny, jak i dla konkurencyjności i sprawiedliwości na europejskim rynku wewnętrznym; mając na uwadze, że dialog społeczny i konsultacje z partnerami społecznymi w kształtowaniu polityki UE stanowią ważną innowację społeczną;

I.  mając na uwadze, że fakt istnienia wyboru dostępnych form prawnych ma tę zaletę, iż pozwala przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej ukształtować ich strukturę w sposób, który najbardziej im odpowiada w danych okolicznościach, jest zgodny z tradycją, w której są zakorzenione, i z rodzajem działalności, którą chcą prowadzić;

J.  mając na uwadze, że – niezależnie od powyższych względów – w oparciu o doświadczenie krajowe na poziomie państw członkowskich można określić pewne cechy charakterystyczne przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej oraz kryteria, jakie powinny spełniać, bez względu na przyjętą przez nie formę prawną, aby przedsiębiorstwa te mogły zostać uznane za przedsiębiorstwa tego rodzaju; mając na uwadze, że pożądane jest zdefiniowanie na poziomie Unii wspólnego zbioru tych cech i kryteriów – w postaci standardów minimum – w celu stworzenia bardziej skutecznych i spójnych ram prawnych dla tego rodzaju przedsiębiorstw oraz zapewnienia, że – niezależnie od ich różnorodności – wszystkie przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej będą miały wspólną tożsamość, bez względu na to, w którym państwie członkowskim zostały założone; mając na uwadze, że takie struktury instytucjonalne powinny umożliwiać przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej dalszą przewagę nad alternatywnymi sposobami organizacji świadczenia usług, w tym usług socjalnych;

K.  mając na uwadze, że w komunikacie z dnia 25 października 2011 r. („Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej”) Komisja określiła przedsiębiorstwa społeczne jako „podmioty gospodarki społecznej, [których celem jest] przede wszystkim oddziaływanie społeczne, a nie generowanie zysków dla właścicieli lub udziałowców. Prowadzą one działalność na rynku, dostarczając towary i świadcząc usługi w sposób przedsiębiorczy i innowacyjny i wykorzystują zyski głównie na realizację celów społecznych. Przedsiębiorstwami tego rodzaju zarządza się w sposób odpowiedzialny i przejrzysty, w szczególności poprzez zapewnienie uczestnictwa pracowników, konsumentów i podmiotów, których dotyczy ich działalność gospodarcza.”;

L.  mając na uwadze, że dla celów rozporządzenia (UE) nr 1296/2013 pojęcie „przedsiębiorstwo społeczne” oznacza przedsiębiorstwo, niezależnie od jego formy prawnej, które:

M.  mając na uwadze, że w swej rezolucji z dnia 10 września 2015 r. Parlament stwierdził, iż przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej, które niekoniecznie muszą być organizacjami niekomercyjnymi, to przedsiębiorstwa powstałe z myślą o realizacji celu społecznego (którym może być tworzenie zatrudnienia dla słabszych grup społecznych, świadczenie usług własnym członkom lub, bardziej ogólnie, wywarcie pozytywnego wpływu społecznego i środowiskowego) i ponownie inwestujące zyski w realizację powyższych celów; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej charakteryzują się zaangażowaniem w propagowanie następujących wartości:

N.  mając na uwadze, że powyższe definicje są zgodne i łączą elementy wspólne dla wszystkich przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej, niezależnie od państwa członkowskiego, w którym je założono, oraz niezależnie od formy prawnej, jaką postanowiły przyjąć zgodnie z prawem krajowym; mając na uwadze, że aspekty te powinny stanowić podstawę przekrojowej i ostatecznej definicji prawnej pojęcia „przedsiębiorstwo społeczne”, powszechnie przyjętej i stosowanej na szczeblu unijnym;

O.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej to organizacje prywatne niezależne od władz publicznych;

P.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej działają na rynku w sposób przedsiębiorczy; mając na uwadze, że oznacza to, iż przedsiębiorstwa te prowadzą działalność o charakterze gospodarczym;

Q.  mając na uwadze, że obszary wiejskie stanowią wielki potencjał dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, i apeluje w tym kontekście o stworzenie odpowiedniej rozległej infrastruktury w regionach wiejskich;

R.  mając na uwadze, że kształcenie i szkolenie powinny być priorytetowymi obszarami, jeżeli chodzi o promowanie kultury przedsiębiorczości wśród młodzieży;

S.  mając na uwadze, że towarzystwa wzajemne działające w sektorach opieki zdrowotnej i pomocy społecznej w Unii zatrudniają 8,6 mln osób i zapewniają wsparcie 120 mln obywateli; mając na uwadze, że towarzystwa wzajemne mają udział w rynku wynoszący 24 % i wytwarzają ponad 4 % PKB Unii;

T.  mając na uwadze, że wkład w tworzenie wartości społecznej musi być głównym celem przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinny wyraźnie realizować cel służenia ogółowi społeczeństwa lub konkretnej grupie ludzi, nie zaś tylko jego uczestnikom; mając na uwadze, że cel społeczny realizowany przez przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinien być wyraźnie wskazany w ich dokumentach założycielskich; mając na uwadze, że pojęcia przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej nie należy mylić z pojęciem odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw, nawet jeżeli przedsiębiorstwa komercyjne o dużym stopniu odpowiedzialności społecznej mogą mieć silne powiązania z przedsiębiorczością społeczną; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej nie mają mieć na celu tradycyjnego generowania zysków, ale wykorzystywać wszelka wytworzoną wartość dodaną na dalszy rozwój projektów, których celem jest poprawa środowiska ich grup docelowych;

U.  mając na uwadze, że digitalizacja, ambitne cele w zakresie zmian klimatu, migracja, nierówności, rozwój społeczności lokalnych, zwłaszcza na obszarach zmarginalizowanych, opieka społeczna i usługi zdrowotne, potrzeby osób niepełnosprawnych oraz zwalczanie ubóstwa, wykluczenia społecznego, długotrwałego bezrobocia i nierówności płci, a także szczególne wyzwania związane ze środowiskiem oferują duże możliwości dla przedsiębiorczości społecznej; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej działają na rynku w sposób przedsiębiorczy, podejmując ryzyko gospodarcze;

V.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinny prowadzić działalność społecznie użyteczną; mając na uwadze, że mogą one być aktywne w szeregu dziedzin; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej są zwykle zaangażowane w świadczenie usług, których celem jest poprawa warunków życia społeczności, w szczególności usług wspierających osoby znajdujące się w trudnej sytuacji lub w stanie wykluczenia społecznego i gospodarczego oraz usług ułatwiających integrację na rynku pracy grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji; mając na uwadze, że w świetle wypracowanej wartości społecznej i zdolności do reintegracji osób długotrwale bezrobotnych, dalszej spójności społecznej i wzrostu gospodarczego istnieje powszechna tendencja w ustawodawstwach krajowych do rozszerzania zakresu działań, w które mogą angażować się przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej, pod warunkiem że działania te prowadzone są w interesie ogólnym lub charakteryzują się użytecznością społeczną taką jak świadczenie usług lokalnych, m.in. w dziedzinie oświaty, ochrony zdrowia, kultury, mieszkalnictwa, rozrywki i ochrony środowiska.

W.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej oferują model przedsiębiorczości XXI wieku, który zapewnia równowagę między potrzebami finansowymi i społecznymi; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej kojarzą się na ogół z innowacjami społecznymi, technologicznymi i gospodarczymi w związku z rozszerzeniem ich działalności na nowe dziedziny produkcji towarów lub świadczenia usług, m.in. usługi środowiskowe, zdrowotne, kulturalne, edukacyjne i rekreacyjne i/lub wprowadzanie nowatorskich metod produkcji lub organizacji pracy, które są ukierunkowane na sprostanie nowym oczekiwaniom i wyzwaniom społecznym, terytorialnym oraz środowiskowym, takim jak starzenie się społeczeństwa, wyludnianie, godzenie życia zawodowego z prywatnym, zarządzanie różnorodnością, walka z bezrobociem młodzieży, pomoc osobom najbardziej wykluczonym w powrocie na rynek pracy i walka ze zmianą klimatu;

X.  mając na uwadze, że ze względu na swój charakter społeczny i integracyjny przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej oferują zatrudnienie tym grupom pracowników, którzy są najczęściej wykluczeni z otwartego rynku pracy, oraz istotnie przyczyniają się do reintegracji osób długotrwale bezrobotnych oraz ogólnie do walki z bezrobociem, przyczyniając się tym samym do spójności społecznej i wzrostu gospodarczego w UE;

Y.  mając na uwadze, że gospodarka społeczna - ze względu na szczególny charakter przedsiębiorstw i organizacji, które ją tworzą, jej szczególne zasady, zobowiązania społeczne i metody innowacyjne - wielokrotnie wykazywała odporność na niekorzystne sytuacje gospodarcze i zdolność do szybszego wychodzenia z sytuacji kryzysowych;

Z.  mając na uwadze, że udział finansowy pracowników często służy celowi społecznemu, zwłaszcza w małych i średnich przedsiębiorstwach, co ilustruje przykład „sprawdzonego wzorca postępowania” w przypadku udanej reintegracji długotrwale bezrobotnych dzięki instytucji prawnej „Sociedad Laboral (SL)” w Hiszpanii, która oferuje osobom poszukującym pracy możliwość skorzystania z zasiłku dla bezrobotnych w celu utworzenia SL, a następnie stworzenia kolejnych miejsc pracy, przy wsparciu i doradztwie w kwestiach zarządzania ze strony państwa członkowskiego;

AA.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej to niekoniecznie organizacje niekomercyjne i mogą być nastawione na zysk pod warunkiem, że ich działalność w pełni spełnia kryteria uzyskania europejskiego znaku gospodarki społecznej; mając na uwadze, że bez względu na powyższe głównym celem przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej powinny być przede wszystkim wartości społeczne oraz wywieranie pozytywnego i trwałego wpływu na dobrobyt społeczeństwa i rozwój gospodarczy, a nie osiąganie zysków dla właścicieli, członków lub udziałowców; mając na uwadze, że w tym kontekście poważne ograniczenia podziału aktywów i zysków między udziałowców lub akcjonariuszy, znane również jako blokada aktywów, mają kluczowe znaczenie dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; mając na uwadze, że można dopuścić ograniczony podział zysków, uwzględniając formę prawną przyjętą przez przedsiębiorstwo społeczne lub przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej, jednak procedury i zasady dotyczące podziału powinny zostać ustalone w taki sposób, aby zawsze gwarantować, że nie wpłynie on negatywnie na podstawowy cel przedsiębiorstwa; mając na uwadze, że, w każdym przypadku, największa i najbardziej znacząca część dochodów osiągniętych przez przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinna być reinwestowana lub wykorzystana w inny sposób w celu utrzymania i realizacji ich celu społecznego;

AB.  mając na uwadze, że aby ograniczenie dotyczące niedokonywania podziału zysków było skuteczne, musi obejmować szereg aspektów, w szczególności wypłatę dywidend okresowych, rozdział skumulowanych rezerw, przekazanie pozostałych aktywów po rozwiązaniu podmiotu, przekształcenie przedsiębiorstwa społecznego lub przedsiębiorstwa solidarnego w innego rodzaju organizację, jeśli jest to dozwolone, i utratę statusu takiego przedsiębiorstwa; mając na uwadze, że ograniczenie dotyczące niedokonywania podziału zysków może zostać również pośrednio naruszone w drodze wypłaty pracownikom lub dyrektorom wynagrodzenia, które jest nieuzasadnione i wykracza poza poziom rynkowy;

AC.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinny być zarządzane zgodnie z demokratycznymi modelami zarządzania angażującymi pracowników, klientów i zainteresowane strony w działalność związaną z podejmowaniem decyzji; mając na uwadze, że model partycypacyjny stanowi procedurę strukturalną mającą na celu kontrolę, czy organizacja rzeczywiście realizuje swoje cele społeczne; mając na uwadze, że uprawnienia członków w procesie decyzyjnym nie mogą wynikać jedynie lub w pierwszej kolejności z ich udziałów kapitałowych, nawet jeśli forma prawna przyjęta przez dane przedsiębiorstwo społeczne i przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej opiera się na modelu spółki handlowej;

AD.  mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mogą przyjąć formę prawną spółki handlowej; mając na uwadze możliwość, że przedsiębiorstwa takie zostaną uznane za przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej na szczeblu UE, będzie zależała od spełnienia pewnych wymogów i warunków w celu wyeliminowania ewentualnych sprzeczności między formą przedsiębiorstwa a modelem przedsiębiorstwa społecznego lub przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej;

AE.  mając na uwadze, że pracownicy w przedsiębiorstwach społecznych i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinni być traktowani w sposób porównywalny do tego, jak traktowani są pracownicy tradycyjnych przedsiębiorstw;

AF.  mając na uwadze, że pozytywny wpływ przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej na społeczeństwo może uzasadniać podejmowanie konkretnych działań mających na celu wspieranie ich, takich jak udzielanie dotacji, wprowadzanie korzystnych warunków podatkowych oraz środków w dziedzinie zamówień publicznych; mając na uwadze, że zasadniczo środki te powinny być uznane za zgodne z traktatami, ponieważ ich celem jest ułatwianie rozwoju działalności gospodarczej lub obszarów, które w głównej mierze mają wywierać pozytywny wpływ na społeczeństwo, a zdolność tych przedsiębiorstw do pozyskiwania środków finansowych i generowania zysków jest wyraźnie bardziej ograniczona niż zdolność przedsiębiorstw komercyjnych;

AG.  mając na uwadze, że rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013(11) określa warunki i wymogi w związku z ustanawianiem europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej;

AH.  mając na uwadze, że Unia powinna wprowadzić zaświadczenie lub znak dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, aby zwiększyć widoczność takich przedsiębiorstw i rozwinąć bardziej spójne ramy prawne; mając na uwadze, że niezwykle ważne jest, by organy publiczne zapewniały, że dane przedsiębiorstwo spełnia wymogi, by otrzymać etykietę jako przedsiębiorstwo społeczne lub przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej, przed jej wystawieniem i mogło dzięki temu skorzystać ze środków wprowadzonych na szczeblu UE na ich rzecz; mając na uwadze, że zaświadczenie przedsiębiorstwa społecznego i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinno zostać cofnięte, gdy przedsiębiorstwo nie spełnia tych wymogów oraz nie wywiązuje się ze swych zobowiązań prawnych;

AI.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej powinny co roku sporządzać sprawozdania, w których informują co do minimum o swej działalności, osiąganych wynikach, zaangażowaniu zainteresowanych stron, podziale zysków, wynagrodzeniach, dotacjach oraz innych otrzymanych świadczeniach;

1.  podkreśla istotne znaczenie ok. 2 mln przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej w Europie(12), które zatrudniają ponad 14,5 mln pracowników(13), a także ich nieoceniony wkład w tworzenie miejsc pracy wysokiej jakości, spójność społeczną i regionalną oraz ciągły wzrost gospodarczy na rynku wewnętrznym;

2.  wzywa Komisję do wprowadzenia na szczeblu unijnym europejskiego znaku gospodarki społecznej, który przyznawany byłby przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej, mającego na celu wyróżnienie – w oparciu o jasne kryteria – szczególnych cech takich przedsiębiorstw i wywieranego przez nie oddziaływania społecznego, zwiększenie ich widoczności, zachęcanie do inwestycji, ułatwianie dostępu do finansowania i jednolitego rynku tym z nich, które zamierzają rozszerzyć działalność w kraju lub na inne państwa członkowskie, przy jednoczesnym przestrzeganiu form prawnych i ram występujących w tym sektorze oraz w państwach członkowskich;

3.  uważa, że europejski znak gospodarki społecznej powinien być dostępny dla organizacji lub podmiotów prywatnych, które w całej swojej działalności ściśle spełniają wymogi prawne przewidziane dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, niezależnie od formy prawnej ich ustanowienia w państwie członkowskim; zauważa, że znak ten powinien być fakultatywny dla przedsiębiorstw;

4.  uważa, że europejski znak gospodarki społecznej powinien być dobrowolny dla przedsiębiorstw, lecz musi być uznawany przez wszystkie państwa członkowskie;

5.  jest zdania, że wymogi prawne dotyczące zdobywania i zachowania europejskiego znaku gospodarki społecznej powinny być określone poprzez odniesienie do niektórych elementów i wspólnych kryteriów, w szczególności tych ustanowionych w załączniku do niniejszej rezolucji;

6.  podkreśla, że zważywszy na rosnące zapotrzebowanie na usługi społeczne, przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej w Unii zyskują coraz bardziej na znaczeniu, świadcząc usługi społeczne w zakresie wspierania osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym lub doświadczających tych zjawisk; podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej nie powinny zastępować świadczonych publicznie usług społecznych, lecz powinny je uzupełniać; zwraca uwagę na znaczenie przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, które świadczą usługi społeczne, zdrowotne i edukacyjne oraz pełnią szczególne zadania związane ze środowiskiem we współpracy z lokalnymi władzami i wolontariuszami; podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mogą potencjalnie rozwiązywać pewne wyzwania społeczne, stosując podejście oddolne;

7.  zwraca uwagę, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej tworzą miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych oraz dla osób z innych grup w niekorzystnej sytuacji;

8.  podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej są głęboko zakorzenione w warunkach lokalnych i regionalnych, co daje im przewagę, dzięki której lepiej orientują się w konkretnych potrzebach i mogą zapewniać produkty i usługi, które są niezbędne na danym obszarze, zwiększając w ten sposób spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną;

9.  zauważa, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mogą przyczynić się do większej równości płci oraz do zmniejszenia zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć;

10.  podkreśla konieczność oferowania zatrudnienia osobom najczęściej wykluczonym z rynku pracy, przez reintegrację osób długotrwale bezrobotnych i zwalczanie bezrobocia w ogóle;

11.  uważa, że należy ustanowić mechanizm obejmujący państwa członkowskie, za pośrednictwem którego podmioty spełniające stosowne wymogi prawne mogą uzyskać europejski znak gospodarki społecznej; każdy podmiot prawny prawa prywatnego spełniający kryteria prawne powinien być uprawniony do unijnego znaku, niezależnie od tego, czy państwo członkowskie siedziby statutowej posiada specjalną formę prawną dla przedsiębiorstw gospodarki solidarnej;

12.  uważa, że w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi należy ustanowić mechanizm ochrony europejskiego znaku gospodarki społecznej oraz zapobiegania tworzeniu i funkcjonowaniu „fałszywych” przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; mechanizm ten powinien zagwarantować, że przedsiębiorstwa oznaczone europejskim znakiem gospodarki społecznej są regularnie monitorowane pod względem ich zgodności z postanowieniami określonymi w kryteriach tego znaku; uważa, że państwa członkowskie powinny ustanowić skuteczne i proporcjonalne sankcje, aby zagwarantować, że znak nie będzie niewłaściwie uzyskiwany ani używany;

13.  jest zdania, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej oznaczone europejskim znakiem gospodarki społecznej powinny być uznawane jako takie we wszystkich państwach członkowskich w zależności od rodzajów działalności, jaką prowadzą, i powinny korzystać z tych samych świadczeń, praw i obowiązków, jak przedsiębiorstwa społeczne utworzone zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym prowadzą działalność;

14.  podkreśla konieczność opracowania szerokiej i włączającej definicji unijnej, podkreślającej znaczenie zasady, zgodnie z którą znaczna część zysków osiąganych przez przedsiębiorstwo powinna być reinwestowana lub w inny sposób wykorzystywana do osiągania celu społecznego przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; zwraca uwagę na szczególne wyzwania, przed którymi stoją spółdzielnie społeczne i przedsiębiorstwa społeczne integrujące przez pracę, realizując swoją misję pomocy osobom najczęściej wykluczonym z rynku pracy, i podkreśla potrzebę objęcia tych organizacji nowym znakiem;

15.  uważa, że minimalnym kryterium i wymogiem prawnym uzyskania i utrzymania europejskiego znaku gospodarki społecznej musi być prowadzenie działalności użytecznej społecznie, którą należy zdefiniować na szczeblu unijnym; zwraca uwagę, że działania te powinny być wymierne pod względem skutków społecznych w takich obszarach jak integracja społeczna osób ze słabszych grup społecznych, integracja na rynku pracy osób zagrożonych wykluczeniem z dostępu do trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia, zmniejszanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn, walka z marginalizacją migrantów, poprawa pod względem stwarzania równych szans dzięki ochronie zdrowia, kształceniu, kulturze i godnym warunkom mieszkaniowym, zwalczanie ubóstwa i nierówności; podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej muszą w swoich działaniach stosować najlepsze praktyki w zakresie warunków pracy i zatrudnienia;

16.  podkreśla, że znak musi wiązać się z niskimi kosztami i drobnymi formalnościami, aby nie stawiać przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej w niekorzystnej sytuacji, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; w związku z tym wspólne ogólnounijne kryteria muszą być proste, jasne i oparte na czynnikach merytorycznych, a nie formalnych, a stosowne procedury nie mogą być uciążliwe; zauważa, że chociaż obowiązki sprawozdawcze są rozsądnym narzędziem weryfikacji, czy przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej nadal są uprawnione do korzystania z europejskiego znaku gospodarki społecznej, częstotliwość takich sprawozdań i obowiązkowych informacji, które muszą być w nich zawarte, nie może być nadmiernie uciążliwa; zauważa, że można by ograniczyć koszty przyznawania znaku lub certyfikatu, gdyby administrację centralną prowadziły władze krajowe, które mogłyby we współpracy z przedsiębiorstwami społecznymi i przedsiębiorstwami gospodarki solidarnej przekazać administrację i obsługę znaku niezależnym organom krajowym po ustanowieniu ogólnoeuropejskiej definicji kryteriów dotyczących przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej;

17.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do aktywnego promowania europejskiego znaku gospodarki społecznej i propagowania korzyści społeczno-ekonomicznych płynących z przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, w tym pod względem tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy i spójności społecznej;

18.  zwraca uwagę, że stosowanie przez przedsiębiorstwa strategii społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w ramach planu biznesowego nie jest warunkiem wystarczającym do uznania ich za przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej, dlatego podkreśla znaczenie jasnego rozróżnienia między przedsiębiorstwem społecznym i przedsiębiorstwem gospodarki solidarnej a przedsiębiorstwem zaangażowanym w społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw;

19.  apeluje do Komisji, by zadbała o to, by prowadzona przez nią polityka odzwierciedlała zaangażowanie na rzecz stworzenia korzystnego otoczenia dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; w związku z tym zwraca się do Komisji o sporządzenie, we współpracy z państwami członkowskimi i sektorem przedsiębiorstw społecznych, badania porównawczego poszczególnych krajowych i regionalnych ram prawnych regulujących przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej w całej UE oraz warunków operacyjnych dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, a także ich właściwości, w tym ich wielkości, liczby i obszaru działalności, jak również poszczególnych krajowych systemów statutu, certyfikacji i znakowania;

20.  podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej mają długą historię w większości państw członkowskich i ugruntowały swoją pozycję jako potrzebne i ważne podmioty na rynku;

21.  wyraża przekonanie, że priorytety inwestycyjne gospodarki społecznej i przedsiębiorstw społecznych oraz przedsiębiorstw gospodarki solidarnej nie powinny ograniczać się do włączenia społecznego, lecz powinny obejmować zatrudnienie i kształcenie, tak aby odzwierciedlały szeroki zakres rodzajów działalności gospodarczej, które prowadzą;

22.  apeluje o kontynuowanie programu „Erasmus dla młodych przedsiębiorców” oraz o skuteczne wykorzystanie budżetu i łatwą dostępność informacji na temat programu;

23.  apeluje o uproszczenie procedur zakładania przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, aby nadmierna biurokracja nie stanowiła przeszkody dla przedsiębiorczości społecznej;

24.  wzywa Komisję do ustanowienia, we współpracy z państwami członkowskimi, wykazu istniejących w państwach członkowskich form prawnych posiadających cechy charakterystyczne dla przedsiębiorstw społecznych oraz zapewnienia stałej aktualizacji tego wykazu, który powinien podlegać przeglądowi, przy poszanowaniu specyfiki historycznej i prawnej przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej;

25.  wzywa Komisję do lepszego włączenia gospodarki społecznej do prawodawstwa Unii w celu stworzenia równych szans dla, z jednej strony, przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, a także, z drugiej strony, przedsiębiorstw mających inne formy;

26.  podkreśla znaczenie tworzenia sieci przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, a także wzywa państwa członkowskie do promowania transferu wiedzy i najlepszych praktyk w obrębie państw członkowskich (na przykład poprzez utworzenie krajowych punktów kontaktowych), jak również w całej Unii, przy udziale nie tylko samych przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, ale także tradycyjnych przedsiębiorstw, środowisk akademickich i innych zainteresowanych stron; wzywa Komisję, aby w kontekście grupy ekspertów ds. przedsiębiorczości społecznej i we współpracy z państwami członkowskimi w dalszym ciągu gromadziła i udostępniała informacje na temat istniejących dobrych praktyk oraz analizowała dane jakościowe i ilościowe dotyczące wkładu przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej zarówno w rozwój polityki publicznej, jak i w społeczności lokalne;

27.  podkreśla, że Komisja i państwa członkowskie, a także władze regionalne i lokalne powinny włączyć wymiar przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej do głównego nurtu odpowiednich strategii politycznych, programów i praktyk;

28.  podkreśla zdecydowanie, że ramy funkcjonowania przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej muszą szanować zasady sprawiedliwej konkurencji i nie mogą dopuszczać nieuczciwej konkurencji, tak aby umożliwić prawidłowe funkcjonowanie tradycyjnych małych i średnich przedsiębiorstw.

29.  wzywa Komisję do dokonania analizy obowiązującego prawa unijnego oraz do przedstawienia, w odpowiednich przypadkach, wniosków ustawodawczych w celu ustanowienia bardziej spójnych i kompletnych ram prawnych w celu wsparcia przedsiębiorstw opartych na gospodarce społecznej i solidarności, w szczególności, ale nie tylko, w dziedzinie zamówień publicznych, prawa konkurencji i opodatkowania, by przedsiębiorstwa te były traktowane w sposób zgodny z ich specyficznym charakterem i przyczyniały się do spójności społecznej i wzrostu gospodarczego; uważa, że takie środki należy udostępnić przedsiębiorstwom, które uzyskały europejski znak gospodarki społecznej, który gwarantuje spełnienie kryteriów pozwalających uznać je za przedsiębiorstwo społeczne i przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej; uważa, że takie wnioski ustawodawcze mogłyby w szczególności ułatwić przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej współpracę i transakcje z innymi przedsiębiorstwami tego rodzaju w wymiarze transgranicznym;

30.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia konkretnych działań w celu odblokowania i przyciągnięcia zwiększonych funduszy publicznych i prywatnych potrzebnych przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej, w tym promowania europejskiego znaku gospodarki społecznej;

31.  apeluje o ustanowienie ogólnodostępnej wielojęzycznej europejskiej platformy internetowej dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, umożliwiającej im pozyskiwanie informacji i wymianę koncepcji na temat tworzenia przedsiębiorstw, możliwości i wymogów w zakresie finansowania przez UE, uczestnictwa w zamówieniach publicznych i możliwych struktur prawnych;

32.  uważa za wskazane, aby Komisja zbadała możliwość zapewnienia sposobu finansowania w celu wspierania innowacji w przedsiębiorstwach opartych na gospodarce społecznej i solidarności, w szczególności w przypadkach, gdy innowacyjny charakter działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwo utrudnia mu zapewnienie wystarczającego finansowania w normalnych warunkach rynkowych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia konkretnych działań, żeby ułatwić przedsiębiorstwom opartym na gospodarce społecznej i solidarności przyciągnięcie funduszy, których potrzebują do dalszego funkcjonowania;

33.  podkreśla konieczność wspierania przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej za pomocą wystarczających środków finansowych, ponieważ stabilność finansowa jest kluczowa dla ich przetrwania; podkreśla konieczność wzmocnienia wsparcia finansowego oferowanego przez inwestorów prywatnych i podmioty publiczne przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej na szczeblu regionalnym, krajowym i unijnym, ze szczególnym uwzględnieniem finansowania innowacji, a ponadto wzywa Komisję do wzmocnienia społecznego wymiaru istniejących funduszy unijnych w kontekście kolejnych wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021–2027, takich jak Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz program na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych, w celu promowania gospodarki społecznej i przedsiębiorczości społecznej; wzywa Komisję do poprawy wdrażania programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI) oraz jego osi mikrofinansów i przedsiębiorczości społecznej, a także do zwiększenia świadomości w sektorze finansowym na temat cech oraz korzyści gospodarczych i społecznych przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; ponadto uważa, że niezbędne jest wspieranie – ogólnie rzecz biorąc – alternatywnych sposobów finansowania, takich jak fundusze venture capital, wstępne finansowanie, mikrokredyty i crowdfunding, w celu zwiększenia inwestycji w tym sektorze w oparciu o europejski znak gospodarki społecznej;

34.  apeluje do Unii o wydajne wykorzystanie funduszy unijnych oraz podkreśla, że należy ułatwić beneficjentom dostęp do tych funduszy, także aby wspierać i wzmacniać przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej w osiąganiu ich podstawowego celu, jakim jest wywieranie wpływu społecznego, a nie maksymalizacja zysków, co ostatecznie w perspektywie długoterminowej przynosi społeczeństwu zwrot z inwestycji. wzywa Komisję, aby w kontekście kolejnych wieloletnich ram finansowych, tj. ram na lata 2021–2027, dokonała przeglądu ram regulacyjnych funduszy inwestycji społecznych w celu ułatwienia dostępu do rynku finansowego przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej; w związku z tym wzywa do skutecznego przeprowadzenia europejskiej kampanii na rzecz ograniczenia biurokracji i promowania europejskiego znaku gospodarki społecznej;

35.  zauważa w związku z tym, że gospodarka społeczna nadal boryka się z trudnościami w dostępie do zamówień publicznych, takimi jak bariery związane z wielkością i zdolnością finansową; ponownie zwraca uwagę na znaczenie skutecznego wdrożenia przez państwa członkowskie pakietu reform w obszarze zamówień publicznych w celu zwiększenia udziału takich przedsiębiorstw w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych dzięki szerszemu propagowaniu zasad dotyczących zamówień, kryteriów i informacji o przetargach oraz dzięki poprawie dostępu do zamówień dla takich przedsiębiorstw, w tym klauzul i kryteriów społecznych, uproszczeniu procedur i przygotowywaniu przetargów w sposób zapewniający dostęp do nich mniejszym podmiotom;

36.  uznaje znaczenie zapewniania wsparcia finansowego dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej; wzywa Komisję, by wzięła pod uwagę specyfikę przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, kiedy otrzymują one pomoc państwa; proponuje ułatwienie dostępu do finansowania na wzór kategorii określonych w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 651/2014(14);

37.  zauważa, że oprócz finansowania zasadnicze znaczenie dla zwiększenia wzrostu tego sektora ma świadczenie usług w zakresie kształcenia i szkolenia dla pracowników przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, zwłaszcza w celu nabywania umiejętności w zakresie przedsiębiorczości i podstawowej wiedzy na temat prowadzenia przedsiębiorstwa, a także zapewnianie specjalistycznego wsparcia i usprawnienie administracji; zachęca państwa członkowskie do wprowadzenia strategii politycznych mających na celu ustanowienie korzystnych warunków podatkowych dla przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej;

38.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do gromadzenia danych ilościowych i jakościowych oraz przeprowadzania analiz na temat przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej oraz ich wkładu w realizację polityki publicznej na szczeblu krajowym i ponadkrajowym, z uwzględnieniem specyfiki tych przedsiębiorstw i wraz z przyjęciem odpowiednich i dostosowanych kryteriów, z myślą o poprawie kształtowania polityki i strategii, a także o opracowaniu narzędzi przeznaczonych do wspierania rozwoju tych przedsiębiorstw;

39.  zwraca się do Komisji o przedłożenie, na podstawie art. 50 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, wniosku dotyczącego aktu ustawodawczego w sprawie utworzenia europejskiego znaku gospodarki społecznej dla przedsiębiorstw opartych na gospodarce społecznej i solidarności, w oparciu o szczegółowe zalecenia przedstawione w załączniku do niniejszej rezolucji;

40.  uznaje, że skutki finansowe wymaganego wniosku muszą być pokryte przez Unię i państwa członkowskie;

41.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji oraz zaleceń zawartych w załączniku Komisji i Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI:

ZALECENIA DOTYCZĄCE TREŚCI POSTULOWANEGO WNIOSKU

Zalecenie 1 (utworzenie europejskiego znaku gospodarki społecznej i kwalifikujące się do niego przedsiębiorstwa)

Parlament Europejski uważa, że akt prawny, który ma zostać przyjęty, powinien zmierzać do utworzenia europejskiego znaku gospodarki społecznej, który będzie fakultatywny dla przedsiębiorstw opartych na gospodarce społecznej i solidarności (przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej), niezależnie od formy prawnej, jaką postanowią przyjąć zgodnie z ustawodawstwem krajowym.

Parlament Europejski uważa, że europejski znak gospodarki społecznej powinien być przyznawany wyłącznie przedsiębiorstwom spełniającym w sposób skumulowany następujące kryteria:

a)  organizacja powinna być podmiotem prawa prywatnego ustanowionym w jakiejkolwiek formie dostępnej w państwach członkowskich i na mocy prawa UE, a także powinna być niezależna od organów państwowych i publicznych;

b)  jej cel musi charakteryzować się przede wszystkim interesem ogólnym lub użytecznością publiczną;

c)  powinna głównie prowadzić społecznie użyteczne i solidarne działania, tj. powinna mieć na celu zapewnianie - dzięki swojej działalności - wsparcia dla osób najbardziej zagrożonych, zwalczanie wykluczenia, nierówności i naruszeń praw podstawowych, w tym na szczeblu międzynarodowym, lub przyczynianie się do ochrony środowiska, różnorodności biologicznej, klimatu i zasobów naturalnych;

d)  powinna podlegać co najmniej częściowemu ograniczeniu podziału zysków i szczegółowym zasadom dotyczącym podziału zysków i aktywów podczas całego okresu funkcjonowania, w tym również w momencie rozwiązania; w każdym przypadku większość zysków osiągniętych przez przedsiębiorstwo powinna być reinwestowana lub wykorzystana do realizacji jego celu społecznego;

e)  powinna być zarządzana zgodnie z demokratycznymi modelami zarządzania z udziałem swoich pracowników, klientów i podmiotów zainteresowanych jej działalnością; uprawnienia członków i ich waga w podejmowaniu decyzji nie mogą opierać się na kapitale, który mogą posiadać;

Parlament Europejski uważa, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby tradycyjne przedsiębiorstwa uzyskiwały europejski znak gospodarki społecznej, jeżeli spełniają wyżej wymienione wymogi, w szczególności w odniesieniu do celu, podziału zysków, zarządzania i podejmowania decyzji.

Zalecenie 2 (mechanizmy certyfikacji, nadzoru i monitorowania europejskiego znaku gospodarki społecznej)

Akt ustawodawczy powinien ustanowić mechanizm certyfikacji, nadzoru i monitorowania znaku prawnego z udziałem państw członkowskich i przedstawicieli gospodarki społecznej; taki mechanizm ma zasadnicze znaczenie dla ochrony znaku prawnego „przedsiębiorstwo oparte na gospodarce społecznej i solidarności” i zachowania jego rzeczywistej wartości. Parlament Europejski jest zdania, że owa kontrola publiczna powinna obejmować organizacje pochodne reprezentatywne dla sektora przedsiębiorczości społecznej.

Za naruszenie odpowiednich przepisów może grozić szereg sankcji: począwszy od zwykłego napomnienia, a skończywszy na odebraniu znaku.

Zalecenie 3 (uznawanie europejskiego znaku gospodarki społecznej)

Europejski znak gospodarki społecznej powinien obowiązywać we wszystkich państwach członkowskich. Przedsiębiorstwo oznaczone tym znakiem powinno być uznawane za przedsiębiorstwo społeczne lub przedsiębiorstwo gospodarki solidarnej we wszystkich państwach członkowskich. Znak powinien pozwolić każdemu przedsiębiorstwu, które jest nim oznakowane, na prowadzenie głównej działalności w innych państwach członkowskich na takich samych warunkach, jak przedsiębiorstwa krajowe oznaczone tym znakiem. Powinny one korzystać z tych samych świadczeń, praw i obowiązków, jak przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej utworzone zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym prowadzą działalność.

Zalecenie 4 (obowiązki sprawozdawcze)

Akt ustawodawczy powinien wymagać od przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej, które zechcą zachować znak, aby corocznie składały sprawozdania ze swej działalności, wyników, zaangażowania zainteresowanych stron, podziału zysków, wynagrodzeń, dotacji i innych otrzymanych świadczeń. W związku z tym Komisja powinna zostać upoważniona do opracowania odpowiedniego modelu, aby pomóc przedsiębiorstwom społecznym i przedsiębiorstwom gospodarki solidarnej w tym przedsięwzięciu.

Zalecenie 5 (wytyczne dotyczące dobrych praktyk)

Akt ustawodawczy powinien również upoważniać Komisję do opracowania wytycznych dotyczących dobrych praktyk w odniesieniu do przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej w Europie. Dobre praktyki tego rodzaju powinny w szczególności obejmować następujące elementy:

a)  modele skutecznego zarządzania demokratycznego;

b)  proces konsultacji na rzecz ustanowienia skutecznej strategii biznesowej;

c)  dostosowanie do potrzeb społecznych i rynku zatrudnienia w szczególności na szczeblu lokalnym;

d)  polityka płacowa, szkolenia zawodowe, bezpieczeństwo i higiena pracy oraz jakość zatrudnienia;

e)  relacje z użytkownikami i klientami oraz reagowanie na potrzeby społeczne, które nie zostały zaspokojone przez rynek lub państwo;

f)  sytuacja przedsiębiorstwa w odniesieniu do różnorodności, niedyskryminacji i równych szans dla mężczyzn i kobiet wśród swoich członków, w tym stanowisk kierowniczych i zarządczych;

Zalecenie 6 (wykaz form prawnych)

Akt prawny powinien zawierać wykaz form prawnych w państwach członkowskich oraz przedsiębiorstw i podmiotów kwalifikujących się do europejskiego znaku gospodarki społecznej. Wykaz powinien podlegać regularnemu przeglądowi.

W celu zapewnienia przejrzystości i skutecznej współpracy między państwami członkowskimi wykaz ten powinien zostać opublikowany na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

Zalecenie 7 (zmiana obowiązujących przepisów)

Zachęca się Komisję do dokonania przeglądu obowiązujących aktów prawnych oraz do przedstawienia, w odpowiednich przypadkach, wniosków ustawodawczych w sprawie ustanowienia bardziej spójnych i kompletnych ram prawnych w celu wsparcia przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej.

Zalecenie 8. (dotyczące ekosystemów sprzyjających rozwojowi przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej oraz współpracy między państwami członkowskimi)

Komisja powinna zadbać o to, by prowadzona przez nią polityka odzwierciedlała zaangażowanie na rzecz stworzenia ekosystemu sprzyjającego rozwojowi przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorstw gospodarki solidarnej. Komisja jest proszona o uwzględnienie faktu, że przedsiębiorstwa społeczne i przedsiębiorstwa gospodarki solidarnej wywierają silny wpływ na szczeblu lokalnym i regionalnym, co daje im przewagę, dzięki której lepiej orientują się w konkretnych potrzebach i mogą oferować produkty i usługi w większości wytwarzane zgodnie z tymi potrzebami właśnie na szczeblu lokalnym, a także zwiększać spójność społeczną i terytorialną. Komisja jest proszona o podjęcie działań w celu promowania współpracy między przedsiębiorstwami społecznymi i przedsiębiorstwami gospodarki solidarnej z różnych państw i sektorów, w celu promowania i wspierania wymiany wiedzy i praktyk, tak by możliwe było wspieranie rozwoju takich przedsiębiorstw;

(1) Teksty przyjęte, P6_TA(2009)0062. (2) Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0429. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0320. (4) 13766/15 SOC 643 EMPL 423. (5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej (Dz.U. L 115 z 25.4.2013, s. 18). (6) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1296/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych ( „EaSI” ) i zmieniające decyzję nr 283/2010/UE ustanawiającą Europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego Progress ( Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 238). (7) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65). (8) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej (SCE) (Dz.U. L 207 z 18.8.2003, s. 1). (9) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0094. (10) http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/newsroom/cf/itemdetail.cfm?item_id=9024 (11) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej (Dz.U. L 115 z 25.4.2013, s. 18). (12) https://ec.europa.eu/growth/sectors/social-economy_pl (13) http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=en&pubId=7523, p. 47 (14) Rozporządzenie Komisji UE nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.U. L 187 z 26.6.2014, s. 1).