Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Ιανουαρίου 2019 σχετικά με την ισότητα των φύλων και τις φορολογικές πολιτικές στην ΕΕ (2018/2095(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 2 και το άρθρο 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 8, 10, 11, 153 και 157 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 23 και 33 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία (2015),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 16ης Ιουνίου 2016, για την ισότητα των φύλων (00337/2016),
– έχοντας υπόψη το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2011-2020, που επισυνάπτεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2011 (07166/2011),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ), ιδίως το άρθρο 14, που απαγορεύει τις διακρίσεις,
– έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα και την έκθεση ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ, της 15ης Ιανουαρίου 2016, σχετικά με τις επιπτώσεις του εξωτερικού χρέους και άλλων σχετικών διεθνών χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων των κρατών επί της πλήρους άσκησης όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών δικαιωμάτων με τίτλο «Final study on illicit financial flows, human rights and the 2030 Agenda for Sustainable Development» (Τελική μελέτη σχετικά με τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), της 18ης Δεκεμβρίου 1979,
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη και την Πλατφόρμα δράσης του Πεκίνου, που εγκρίθηκαν στις 15 Σεπτεμβρίου 1995 από την Τέταρτη Παγκόσμια Διάσκεψη για τις Γυναίκες, καθώς και τα έγγραφα αποτελεσμάτων που εγκρίθηκαν εν συνεχεία στις ειδικές συνόδους του ΟΗΕ Πεκίνο +5 (2000), Πεκίνο +10 (2005), Πεκίνο +15 (2010) και Πεκίνο +20 (2015),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης) και το άρθρο 3 της εν λόγω σύμβασης το οποίο ορίζει ότι ως «φύλο» «νοούνται οι κοινωνικά δημιουργημένοι ρόλοι, συμπεριφορές, δραστηριότητες και ιδιότητες που μια δεδομένη κοινωνία θεωρεί κατάλληλα για τους άνδρες και τις γυναίκες», καθώς και την Παναμερικανική Σύμβαση του 1994 για την πρόληψη, την τιμωρία και την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών (Σύμβαση του Belem do Pará),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα 70/1 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, της 25ης Σεπτεμβρίου 2015, με τίτλο «Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development (Να αλλάξουμε τον κόσμο μας: η Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη)»,
– έχοντας υπόψη τις θεμελιώδεις συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) για την ισότητα των φύλων, περιλαμβανομένων της Σύμβασης περί ίσης αμοιβής (αριθ. 100), της Σύμβασης για τις διακρίσεις (στην εργασία και στην απασχόληση) (αριθ. 111), της Σύμβασης για τους εργαζομένους με οικογενειακές υποχρεώσεις (αριθ. 156) και της Σύμβασης για την προστασία της μητρότητας (αριθ. 183),
– έχοντας υπόψη την κοινή πρόταση στη Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), την οποία υπέβαλαν το Κέντρο Οικονομικών Δικαιωμάτων(CESR), η Alliance Sud, το Global Justice Clinic της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, η οργάνωση Public Eye και το Δίκτυο Φορολογικής Ισότητας με τίτλο «Swiss Responsibility for the Extraterritorial Impacts of Tax Abuse on Women’s Rights» («Ευθύνη της Ελβετίας για τις εξωεδαφικές επιπτώσεις των καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών στα δικαιώματα των γυναικών») και η οποία υπογραμμίζει την δυσανάλογη φορολογική επιβάρυνση των γυναικών, ιδίως των γυναικών με χαμηλό εισόδημα και των γυναικών που ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες, η οποία απορρέει από την απώλεια δημοσίων εσόδων λόγω διασυνοριακών καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών,
– έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 3ης Δεκεμβρίου 2015, με τίτλο «Στρατηγική δέσμευση για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019» (SWD(2015)0278),
– έχοντας υπόψη τη στρατηγική της Επιτροπής «Ευρώπη 2020», η οποία ζητεί έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη,
– έχοντας υπόψη το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο του 2018: Ανά χώρα Εκθέσεις,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής για το 2017 σχετικά με την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής με τίτλο «Taxation Trends in the European Union - Data for the EU Member States, Iceland and Norway, 2018 Edition» (Οι φορολογικές τάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση — Στοιχεία για τα κράτη μέλη της ΕΕ, την Ισλανδία και τη Νορβηγία, Έκδοση 2018),
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 8ης Μαΐου 2018, σχετικά με την ανάπτυξη εγκαταστάσεων παιδικής φροντίδας για μικρά παιδιά, με σκοπό την ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στην εργασία, τη διευκόλυνση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των εργαζομένων γονέων και την προώθηση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης στην Ευρώπη («στόχοι της Βαρκελώνης») (COM(2018)0273),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/113/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2004, για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών,
– έχοντας υπόψη την πρόταση οδηγίας της 18ης Ιανουαρίου 2018 του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με τους συντελεστές του φόρου προστιθέμενης αξίας (COM(2018)0020),
– έχοντας υπόψη τον δείκτη ισότητας των φύλων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE),
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Μονάδας του ΟΗΕ για τις Γυναίκες (UN Women), του 2015, με τίτλο «Progress of the world’s women 2015-2016» (Πρόοδος των γυναικών ανά τον κόσμο 2015-2016). Transforming economies, realising rights (Μεταμορφώνοντας τις οικονομίες, υλοποιώντας τα δικαιώματα),
– έχοντας υπόψη την τελική έκθεση του 2005 της Ομάδας Ειδικών του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην κατάρτιση του προϋπολογισμού, στην οποία έκθεση η εν λόγω ενσωμάτωση ορίζεται ως «αξιολόγηση των προϋπολογισμών με βάση το φύλο μέσω της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου σε όλα τα επίπεδα της διαδικασίας κατάρτισης προϋπολογισμού και μέσω της αναδιάρθρωσης των εσόδων και δαπανών κατά τρόπο τέτοιο ώστε να προωθείται η ισότητα των φύλων»,
– έχοντας υπόψη τη μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το 2015 με τίτλο «Bringing transparency, coordination and convergence to corporate tax policies in the European Union - I - Assessment of the magnitude of aggressive corporate tax planning» (Επίτευξη διαφάνειας, συντονισμού και σύγκλισης στις πολιτικές όσον αφορά τη φορολογία των εταιρειών στην Ευρωπαϊκή Ένωση - I - Εκτίμηση του μεγέθους του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού των εταιρειών),
– έχοντας υπόψη τις καταληκτικές παρατηρήσεις της Επιτροπής εξωεδαφικών υποχρεώσεων της Σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW) σχετικά με τις επιπτώσεις που απορρέουν για τα φύλα από τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές και την εταιρική φοροδιαφυγή της Ελβετίας το 2016 και του Λουξεμβούργου το 2018(1),
– έχοντας υπόψη το θεματικό ενημερωτικό σημείωμα του Ινστιτούτου Μελετών Ανάπτυξης για το 2016 με τίτλο «Redistributing Unpaid Care Work – Why Tax Matters for Women’s Rights» (Ανακατανομή μη αμειβόμενων εργασιών παροχής φροντίδας – Γιατί η φορολογία αγγίζει τα δικαιώματα των γυναικών»),
– έχοντας υπόψη τη μελέτη του Απριλίου του 2017 από το Θεματικό Τμήμα Γ του Κοινοβουλίου: Δικαιώματα των πολιτών και συνταγματικές υποθέσεις, με τίτλο «Ισότητα των φύλων και φορολογία στην Ευρωπαϊκή Ένωση»,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Μονάδας του ΟΗΕ για τις Γυναίκες (UN Women), του Απριλίου 2018, με τίτλο «Φύλα, φορολογία και ισότητα στις αναπτυσσόμενες χώρες»,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 11ης Σεπτεμβρίου 2012, σχετικά με τον ρόλο των γυναικών στην πράσινη οικονομία(2),
– έχοντας υπόψη αφενός την έκθεση του ΟΟΣΑ για την «Υλοποίηση της σύστασης του ΟΟΣΑ σχετικά με τα φύλα» (Ιούνιος 2017), αφετέρου τα μοντέλα φορολόγησης και χορήγησης επιδομάτων του 2015,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 9ης Ιουνίου 2015, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα γυναικών και ανδρών μετά το 2015(3),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 28ης Απριλίου 2016, σχετικά με τις γυναίκες που απασχολούνται ως οικιακές βοηθοί και προσωπικό φροντίδας στην ΕΕ(4),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 26ης Μαΐου 2016, σχετικά με τη φτώχεια: η διάσταση του φύλου(5),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Μαρτίου 2017, σχετικά με την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση την περίοδο 2014-2015(6),
– έχοντας υπόψη τη σύστασή του, της 13ης Δεκεμβρίου 2017, προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή εν συνεχεία της έρευνας για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή(7),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη τις κοινές συνεδριάσεις της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, σύμφωνα με το άρθρο 55 του Κανονισμού,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A8-0416/2018),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άρθρα 2 και 3 ΣΕΕ αναγνωρίζουν την εξάλειψη των διακρίσεων και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών ως δύο από τις βασικές αξίες και στόχους επί των οποίων θεμελιώνεται η ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άρθρα 8 και 10 ΣΛΕΕ υποχρεώνουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, κατά τον καθορισμό και την υλοποίηση των πολιτικών και των δραστηριοτήτων της, να επιδιώκει την εξάλειψη των ανισοτήτων, να προωθεί την ισότητα των φύλων και να καταπολεμά τις διακρίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων περιέχει δικαιώματα και αρχές που σχετίζονται με την απαγόρευση άμεσων και έμμεσων διακρίσεων (Άρθρο 21 παράγραφος 1) και με την ισότητα γυναικών και ανδρών (Άρθρο 23)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαιώματα που ορίζονται στον Χάρτη αφορούν άμεσα τα κράτη μέλη όταν εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης (Άρθρο 51)·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στην αγορά εργασίας με το συνολικό ποσοστό απασχόλησης των γυναικών να είναι ακόμη κατά 12 % χαμηλότερο από εκείνο των ανδρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ΕΕ το 31,5 % των εργαζόμενων γυναικών απασχολούνται σε μερική απασχόληση, συγκριτικά με το 8,2 % των εργαζόμενων ανδρών·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να αντιμετωπιστεί το χάσμα στην απασχόληση που διαπιστώνεται μεταξύ των φύλων και να συρρικνωθεί το συνταξιοδοτικό χάσμα των φύλων που ανέρχεται κατά μέσο όρο σε ποσοστό περίπου 40 % στην ΕΕ και αποτελεί απόρροια των συσσωρευμένων ανισοτήτων σε όλη τη διάρκεια της ζωής των γυναικών και των περιόδων απουσίας τους από την αγορά εργασίας·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων στην ΕΕ ανέρχεται στο 16 %, το οποίο σημαίνει ότι οι γυναίκες στην ΕΕ, στο σύνολο της οικονομίας, κερδίζουν κατά μέσο όρο 16 % λιγότερα ανά ώρα από ό,τι οι άνδρες·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σωρευτική επίπτωση της πολλαπλής ασυνέχειας στην απασχόληση που πλήττει τις γυναίκες (χάσμα αμοιβής των φύλων και ασυνέχεια της απασχόλησης, διαλείμματα στη σταδιοδρομία και διαλείμματα για τη φροντίδα των παιδιών, πλήρης απασχόληση έναντι μερικής απασχόλησης) συμβάλλει σημαντικά στο χάσμα των αμοιβών των φύλων και στο χάσμα των συντάξεων των φύλων, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος έκθεσης στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό για τις γυναίκες, με αρνητικές επιπτώσεις που επεκτείνονται στα παιδιά και στις οικογένειές τους·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου δίνει έμφαση στην ανάγκη ανάλυσης διαφόρων πολιτικών και προγραμμάτων από την άποψη του φύλου, συμπεριλαμβανομένων όσων αφορούν τη φορολογία, και στην ανάγκη προσαρμογής τους, όπου δει, για να προαχθεί μια πιο δίκαιη κατανομή των παραγωγικών πόρων, του πλούτου, των ευκαιριών, των εισοδημάτων και των υπηρεσιών·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η CEDAW απαιτεί οι οικογένειες να βασίζονται στην αρχή της ισότητας, της δικαιοσύνης και της ατομικής ολοκλήρωσης για κάθε μέλος, ενώ απαιτεί επίσης δίκαιη αντιμετώπιση γυναικών και ανδρών στη φορολογική νομοθεσία ως μεμονωμένων ατόμων, θεωρώντας τις γυναίκες ως αυτόνομους πολίτες παρά ως εξαρτώμενες από τους άνδρες·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη, ως υπογράφοντες την Οικουμενική Διακήρυξη για τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά δικαιώματα έχουν δεσμευθεί να συμμορφώνονται με την υποχρέωση κινητοποίησης των μέγιστων διαθέσιμων πόρων προκειμένου να έχουν διαθέσιμα χρηματικά ποσά για την σταδιακή εφαρμογή οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών δικαιωμάτων·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κανονισμοί σχετικά με τη φορολογία ατομικού εισοδήματος, οι οποίοι έμμεσα θέτουν σε μειονεκτική θέση τις γυναίκες όσον αφορά την πρόσβαση και τους όρους απασχόλησης ή συνταξιοδότησης από τον εργοδότη, ενδέχεται να παραβιάζουν το άρθρο 14 της οδηγίας 2006/54/ΕΚ(8) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, σχετικά με την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης(9)·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής «Στρατηγική δέσμευση για την ισότητα των φύλων (2016-2019)» προσδιορίζει τους βασικούς τομείς για την ισότητα των φύλων, συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών πολιτικών, αλλά δεν περιλαμβάνει δεσμευτικές διατάξεις ή πρόσκληση για δέσμευση στην ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε επίπεδο κρατών μελών·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φορολογικές πολιτικές ενδέχεται να μεροληπτούν ρητά ή σιωπηρά με βάση το φύλο· λαμβάνοντας υπόψη ότι ρητή μεροληψία σημαίνει ότι μία φορολογική διάταξη έχει σαφή στόχο είτε τους άνδρες είτε τις γυναίκες, ενώ σιωπηρή μεροληψία σημαίνει ότι η διάταξη ισχύει τυπικά εξίσου για όλους αλλά στην πραγματικότητα η μεροληψία υπάρχει, καθώς η εν λόγω πολιτική συνδέεται με μοντέλα συμπεριφοράς/ απολαβών που επιδρούν διαφορετικά σε κάθε φύλο· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν καταργήσει τους φορολογικούς κανονισμούς που κάνουν σαφή διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλά οι σιωπηρές φορολογικές μεροληψίες εξακολουθούν να είναι διαδεδομένες σε ολόκληρη την ΕΕ, καθώς οι φορολογικές ρυθμίσεις αλληλεπιδρούν με την κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιλογές πολιτικής για την αύξηση και την αναδιανομή των εσόδων μπορούν να επηρεάσουν δυσανάλογα το εισόδημα και την οικονομική ασφάλεια των γυναικών και να μειώσουν την πρόσβασή τους σε δημόσιες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, υπονομεύοντας έτσι την ικανότητά τους να ασκούν τα οικονομικά και κοινωνικά τους δικαιώματα και την πρόοδο προς την ισότητα των φύλων·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη διάστασης του φύλου στην πολιτική της ΕΕ και στις εθνικές φορολογικές πολιτικές ενισχύει τα υφιστάμενα χάσματα μεταξύ των φύλων (στην απασχόληση, στο εισόδημα, στη μη αμειβόμενη εργασία, στη συνταξιοδότηση, στη φτώχεια, στον πλούτο κ.λπ.), δημιουργεί αντικίνητρα για την είσοδο και παραμονή των γυναικών στην αγορά εργασίας και αναπαράγει τους παραδοσιακούς ρόλους των δύο φύλων και τα στερεότυπα·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σχεδιασμός των φορολογικών πολιτικών αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο εξακολουθεί να εστιάζεται κυρίως στη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και ότι οι πτυχές που αφορούν το φύλο τείνουν να παραβλέπονται σε προτεραιότητες και συστάσεις, ιδίως όσες αφορούν τη φορολογία·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρνητικές μεταβολές στη φορολογία της εργασίας, των επιχειρήσεων, της κατανάλωσης και του πλούτου, που παρατηρούνται τις τελευταίες δεκαετίες στα κράτη μέλη, έχουν οδηγήσει σε αποδυνάμωση της αναδιανεμητικής ισχύος των φορολογικών συστημάτων και συνέβαλαν στην ανοδική τάση της εισοδηματικής ανισότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η διαρθρωτική αλλαγή στη φορολογία έχει οδηγήσει σε μετατόπιση της φορολογικής επιβάρυνσης προς ομάδες χαμηλού εισοδήματος και, ως εκ τούτου, ιδίως γυναικών, λόγω της άνισης κατανομής του εισοδήματος γυναικών και ανδρών, του μικρού μεριδίου γυναικών στους έχοντες υψηλότερο εισόδημα, των άνω του μέσου όρου ποσοστών κατανάλωσης για τις γυναίκες όσον αφορά τα βασικά αγαθά και υπηρεσίες και του συγκριτικά υψηλού μεριδίου εισοδήματος από εργασία και του χαμηλού μεριδίου του εισοδήματος από εισφορές κεφαλαίου στο συνολικό εισόδημα των γυναικών(10)·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ιδιαιτέρως οι γυναίκες ενδέχεται να πλήττονται από την οικονομική ανισότητα λόγω της άνισης κατανομής του εισοδήματος μεταξύ γυναικών και ανδρών, λόγω του μικρού μεριδίου γυναικών στην κατηγορία των ατόμων με το υψηλότερο εισόδημα και λόγω του συγκριτικά υψηλού μεριδίου εισοδήματος από εργασία και χαμηλού μεριδίου εισοδήματος από εισφορές κεφαλαίου στο συνολικό εισόδημα των γυναικών(11)·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μέσος συντελεστής φορολογίας των εταιρειών μειώθηκε δραματικά από τη δεκαετία του 1980, από 40 % σε 21,9 % το 2018, ενώ, αντιθέτως, ο συντελεστής των φόρων κατανάλωσης (μεγάλο μέρος του οποίου αποτελεί ο ΦΠΑ) έχει αυξηθεί από το 2009, φθάνοντας το 20,6 % το 2016(12)·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρέχουσες μακροοικονομικές πολιτικές θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν καλύτερα τη σημασία της μη αμειβόμενης φροντίδας και των οικιακών εργασιών και λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τα υπάρχοντα στοιχεία το 80 % της φροντίδας στην ΕΕ παρέχεται από μη αμειβόμενους άτυπους παρόχους φροντίδας, εκ των οποίων το 75 % είναι γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες φορολογικές πολιτικές, οι υποχρηματοδοτούμενες δημόσιες υπηρεσίες και η πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες επηρεάζουν δυσανάλογα τις ομάδες με χαμηλό εισόδημα και ιδίως τις γυναίκες, καθώς συχνά καλύπτουν τα κενά στην παροχή φροντίδας, στην εκπαίδευση και σε άλλα είδη οικογενειακής υποστήριξης, συνήθως χωρίς αμοιβή, με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται η δυσανάλογη ευθύνη των γυναικών για την παροχή φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις χώρες της ΕΕ οι φτωχότερες και πιο ευάλωτες γυναίκες είναι εκείνες που αντιμετωπίζουν τη διπλή επιβάρυνση της μη αμειβόμενης παροχής φροντίδας και της χαμηλά αμειβόμενης επισφαλούς εργασίας(13)·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν όλα τα κράτη μέλη έχουν μετατρέψει σε δυαδικά τα οικεία συστήματα φορολογίας εισοδήματος επιβάλλοντας υψηλότερο οριακό συντελεστή φορολογίας του εισοδήματος όσων συμβάλλουν δεύτεροι στο εισόδημα του νοικοκυριού και εισάγοντας ομοιόμορφους φορολογικούς συντελεστές για τους περισσότερους τύπους εισοδήματος κεφαλαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δυσανάλογα υψηλή φορολογική επιβάρυνση όσων συμβάλλουν δεύτεροι στο εισόδημα του νοικοκυριού στα περισσότερα κράτη μέλη, ως αποτέλεσμα των συστημάτων άμεσης προοδευτικής φορολόγησης που εφαρμόζονται στα εισοδήματα εργασίας, αποτελεί ένα από τα κύρια αντικίνητρα για τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας(14), παράλληλα με άλλες κοινές διατάξεις σχετικά με τους φόρους και τις παροχές, καθώς και σε συνάρτηση με το κόστος και την έλλειψη καθολικών υπηρεσιών παιδικής μέριμνας·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα επίπεδα παγίδων αεργίας (επί του παρόντος στο 40 %) και παγίδων χαμηλών αμοιβών που πλήττουν δυσανάλογα τις γυναίκες και τις αποθαρρύνουν από την πλήρη συμμετοχή στην απασχόληση, διαμορφώνονται σε σημαντικό βαθμό από τις διατάξεις άμεσης φορολόγησης, σε συνάρτηση με την απώλεια παροχών·
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένα κράτη μέλη εξακολουθεί να δίνεται στις οικογένειες η δυνατότητα για φορολογικές μειώσεις όταν έχουν εξαρτώμενο(η) σύζυγο και υπάρχουν επιδόματα έγγαμων ζευγαριών ή/και φορολογικές πιστώσεις για ζευγάρια όπου ένα μόνο άτομο συμβάλλει στο εισόδημα, οπότε διαιωνίζονται οι ασυμμετρίες σε σχέση με τις μονογονεϊκές οικογένειες, στις οποίες ο γονέας είναι συνήθως γυναίκα, και δεν αναγνωρίζεται η ποικιλομορφία των οικογενειακών καταστάσεων που υφίστανται στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ως άνω φορολογικά προνόμια συνήθως αποτελούν αντικίνητρο για την είσοδο έγγαμης γυναίκας στην αγορά εργασίας και άμεσα ή έμμεσα προκαλούν αναδιάταξη του χρόνου των γυναικών καθώς εγκαταλείπουν την αμειβόμενη για τη μη αμειβόμενη εργασία·
ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας έρευνας των επιπτώσεων της φορολόγησης στο χάσμα των φύλων όσον αφορά τον εταιρικό πλούτο, τον προσωπικό πλούτο και την περιουσία δεν είναι αρκετά ανεπτυγμένος και ότι είναι επιτακτική ανάγκη να διασφαλιστεί αναλυτική παράθεση των δεδομένων ανά φύλο στους τομείς αυτούς·
1. καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει την ισότητα των φύλων σε όλες τις φορολογικές πολιτικές και να εκδώσει ειδικές κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις προς τα κράτη μέλη, προκειμένου να εξαλειφθούν τυχόν μεροληπτικές με βάση το φύλο φορολογικές πρακτικές και να εξασφαλιστεί ότι δεν θα δημιουργηθούν νέοι φόροι, νόμοι για τις δαπάνες, προγράμματα ή πρακτικές που αυξάνουν το χάσμα μεταξύ των φύλων στην αγορά ή στο καθαρό εισόδημα·
2. τονίζει ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 ΣΕΕ, τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να θέσουν τους κανόνες των φορολογικών τους πολιτικών υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ. τονίζει επιπλέον ότι οι αποφάσεις της ΕΕ επί φορολογικών ζητημάτων απαιτούν ομόφωνη συμφωνία όλων των κρατών μελών·
3. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την επικύρωση από την ΕΕ της σύμβασης CEDAW, όπως έγινε για τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης·
4. ενθαρρύνει την Επιτροπή να ενισχύσει το καθεστώς της στρατηγικής δέσμευσης για την ισότητα των φύλων εγκρίνοντάς την ως ανακοίνωση(15) και να συμπεριλάβει σαφείς στόχους και βασικές δράσεις για την ενίσχυση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών μέσω μιας τομεακής ανάλυσης, συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών πτυχών, όλων των δράσεων της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ κατά των άμεσων και έμμεσων διακρίσεων σε σχέση με το φύλο και για τη συστηματική παρακολούθηση της σχετικής προόδου, προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι άνδρες και γυναίκες αποτελούν ισότιμους παράγοντες·
Άμεσοι φόροι
Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων
5. επισημαίνει ότι ποικίλλει ο αντίκτυπος των φορολογικών πολιτικών στους διάφορους τύπους νοικοκυριών (π.χ. νοικοκυριά στα οποία εργάζονται δύο άτομα, νοικοκυριά στα οποία εργάζεται μόνο η γυναίκα ή μόνο ο άνδρας κ.λπ.)· υπογραμμίζει τις αρνητικές συνέπειες από την έλλειψη κινήτρων για την απασχόληση των γυναικών και την οικονομική τους ανεξαρτησία και επισημαίνει τις σημαντικές συνταξιοδοτικές διαφορές των φύλων λόγω κοινής φορολόγησης· τονίζει ότι πρέπει να παύσουν τα φορολογικά συστήματα να βασίζονται πλέον στην υπόθεση πως τα νοικοκυριά συγκεντρώνουν και μοιράζουν ισότιμα τους πόρους τους και ότι η ατομική φορολόγηση είναι καίριας σημασίας για τη φορολογικά δίκαιη μεταχείριση των γυναικών· θεωρεί σημαντικό να επιτευχθεί ισότητα ανδρών και γυναικών στις αμοιβές που λαμβάνουν και στα καθήκοντα φροντίδας που αναλαμβάνουν· καλεί όλα τα κράτη μέλη να εισαγάγουν σταδιακά την ατομική φορολόγηση, διασφαλίζοντας παράλληλα την πλήρη διατήρηση όλων των οικονομικών και άλλων οφελών που συνδέονται με την ιδιότητα του γονέα στα υφιστάμενα κοινά φορολογικά συστήματα· αναγνωρίζει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη ενδέχεται να χρειαστούν μεταβατικές περίοδοι προς ένα τέτοιο σύστημα ατομικής φορολόγησης· ζητεί την κατάργηση όλων των φορολογικών δαπανών που βασίζονται στο κοινό εισόδημα κατά τη διάρκεια των εν λόγω μεταβατικών περιόδων και σημειώνει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι όλες οι φορολογικές ελαφρύνσεις, οι παροχές σε χρήμα και οι κρατικές υπηρεσίες σε είδος θα παρέχονται στις γυναίκες ως μεμονωμένα άτομα για τη διασφάλιση της οικονομικής και κοινωνικής αυτονομίας τους·
6. λαμβάνει γνώση της ανακοίνωσης της Επιτροπής, με ημερομηνία 20 Νοεμβρίου 2017 και τίτλο «Σχέδιο δράσης της ΕΕ 2017-2019 Αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων» (COM(2017)0678), στην οποία καθορίζονται οκτώ τομείς δράσης και καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων ώστε να βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση των γυναικών και να διαφυλαχθεί η οικονομική τους ανεξαρτησία·
7. επισημαίνει ότι ο καθαρός προσωπικός μέσος φορολογικός συντελεστής για τους δευτερευόντως συμβάλλοντες στο εισόδημα του νοικοκυριού με δύο παιδιά ανήλθε στο 31 % κατά μέσο όρο για τα 15 κράτη μέλη της ΕΕ που είναι στον ΟΟΣΑ και στο 28 % για όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ το 2014· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί και να ενισχύει συνεχώς την εφαρμογή της αρχής της ίσης αμοιβής για ίση εργασία και για εργασία ίσης αξίας μεταξύ ανδρών και γυναικών στα κράτη μέλη, ώστε να διασφαλιστεί η εξάλειψη των ανισοτήτων τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στη φορολόγηση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τον οριζόντιο και κάθετο διαχωρισμό της αγοράς εργασίας εξαλείφοντας τις ανισότητες και διακρίσεις σε σχέση με το φύλο στην απασχόληση, και ενθαρρύνοντας, ιδίως μέσω της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης, τα κορίτσια και τις γυναίκες να παρακολουθήσουν σπουδές, να αναζητήσουν θέσεις εργασίας και να ακολουθήσουν σταδιοδρομία σε καινοτόμους τομείς ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης των μαθημάτων στην ΤΠΕ και στις επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανική και τα μαθηματικά (STEM)·
8. καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα φορολογικά κίνητρα που σχετίζονται με την απασχόληση και την αυτοαπασχόληση δεν εισάγουν διακρίσεις με βάση το φύλο και να εξετάσουν φορολογικά κίνητρα και άλλα φορολογικά οφέλη ή υπηρεσίες για όσους συμβάλλουν δευτερευόντως στο εισόδημα του νοικοκυριού και τους γονείς χωρίς σύντροφο· επιπλέον, καλεί τα κράτη μέλη να αναζητήσουν διάφορους τρόπους αντιμετώπισης του ζητήματος της υποεκπροσώπησης των γυναικών στην αγορά εργασίας και να καταργήσουν πιθανά οικονομικά αντικίνητρα για τα μέλη της οικογένειας που συμβάλλουν δευτερευόντως στο εισόδημα του νοικοκυριού, ώστε να ενταχθούν στην αγορά εργασίας· επισημαίνει ότι η μεροληπτική μεταχείριση λόγω φύλου μπορεί να συμβεί και στις φορολογικές εκπτώσεις και απαλλαγές που σχετίζονται με την εργασία, όπως η ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση των επιπλέον ωρών εργασίας, οι οποίες ωφελούν κυρίως επαγγέλματα που επί του παρόντος ασκούνται από άνδρες·
9. καλεί τα κράτη μέλη να μη μειώσουν τον προοδευτικό χαρακτήρα των συστημάτων τους για τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, π.χ. προσπαθώντας να απλοποιήσουν τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων·
10. ζητεί να σχεδιαστεί η φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων (διάρθρωση των συντελεστών, απαλλαγές, εκπτώσεις, επιδόματα, πιστώσεις κ.λπ.), κατά τρόπο ώστε να προάγει ενεργά την ίση κατανομή αμειβόμενης και μη αμειβόμενης εργασίας, του εισοδήματος και των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων μεταξύ γυναικών και ανδρών, και να καταργηθούν τα κίνητρα που διαιωνίζουν άνισους ρόλους όσον αφορά το φύλο·
11. θεωρεί ότι, λόγω των ανισοτήτων στην αγορά εργασίας, οι γυναίκες ενδέχεται να πλήττονται δυσανάλογα από ορισμένες φορολογικές πολιτικές· πιστεύει ότι ο κατάλληλος τρόπος επίλυσης αυτού του προβλήματος είναι μέσω μεταρρυθμίσεων των μέσων που αφορούν την αγορά εργασίας, για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών· ζητεί από τα κράτη μέλη και την Ένωση να δρομολογήσουν μελέτες για τις επιπτώσεις του χάσματος των φύλων στις συντάξεις και στην οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών, λαμβάνοντας υπόψη ζητήματα όπως η γήρανση του πληθυσμού, οι διαφορές μεταξύ των φύλων σε σχέση με την υγεία και το προσδόκιμο ζωής, το γεγονός ότι οι οικογενειακές δομές έχουν αλλάξει και ο αριθμός των μονομελών νοικοκυριών έχει αυξηθεί, καθώς και οι διαφορές στις προσωπικές καταστάσεις των γυναικών,·
Φορολόγηση των εταιρειών
12. καλεί τα κράτη μέλη που εντοπίστηκαν κατά το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τις διατάξεις επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού τους να τροποποιήσουν τη νομοθεσία τους και να καταργήσουν τις εν λόγω διατάξεις το συντομότερο δυνατόν(16)· ανησυχεί για τον κίνδυνο να βρουν τα κράτη μέλη, ενώ εργάζονται για τον συντονισμό των φορολογικών τους βάσεων για τις εταιρείες, νέες διατάξεις που διευκολύνουν τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό εκ μέρους των επιχειρήσεων, αφήνοντας στα κράτη μέλη να βρουν άλλες πηγές φορολογίας (συμπεριλαμβανομένων των φόρων κατανάλωσης), οι οποίες έχουν δυσανάλογες επιπτώσεις στις γυναίκες·
13. καλεί τα κράτη μέλη να εξορθολογίσουν τα φορολογικά κίνητρα ή τα διαλείμματα που παρέχουν σε εταιρείες, να εξασφαλίσουν ότι αυτά τα κίνητρα και οι φορολογικές ελαφρύνσεις ωφελούν κυρίως τις μικρές επιχειρήσεις και ευνοούν την πραγματική καινοτομία και να αξιολογούν εκ των προτέρων και εκ των υστέρων τον δυνητικό αντίκτυπο αυτών των κινήτρων στην ισότητα των φύλων·
Φορολόγηση κεφαλαίου και πλούτου
14. σημειώνει ότι οι φόροι εταιρειών και περιουσιακών στοιχείων διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη μείωση των ανισοτήτων μέσω της αναδιανομής εντός του φορολογικού συστήματος και στην παροχή εσόδων για τη χρηματοδότηση κοινωνικών διατάξεων και κοινωνικών μεταβιβάσεων·
15. σημειώνει ότι η έλλειψη διαθέσιμης προσφοράς, το απαγορευτικό κόστος και η έλλειψη επαρκών υποδομών ποιοτικών υπηρεσιών παιδικής μέριμνας παραμένει το πιο σημαντικό εμπόδιο στην ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της απασχόλησης· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις φορολογικές πολιτικές για τη βελτίωση της διαθέσιμης προσφοράς και της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές και υψηλής ποιότητας υπηρεσίες παιδικής φροντίδας μέσω φορολογικών κινήτρων, προκειμένου να μειωθούν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες όσον αφορά την αμειβόμενη απασχόληση και να συμβάλουν σε μια πιο ισότιμη κατανομή της αμειβόμενης και μη αμειβόμενης εργασίας εντός των νοικοκυριών, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι μισθολογικές και συνταξιοδοτικές διαφορές μεταξύ των φύλων· τονίζει ότι οι πολιτικές αυτές θα πρέπει να επιτρέπουν την ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας και να εστιάζουν ιδιαίτερα στις οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, τις μονογονεϊκές οικογένειες και άλλες μειονεκτούσες ομάδες·
16. καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως την οδηγία 2004/113/ΕΚ του Συμβουλίου, με ημερομηνία 13 Δεκεμβρίου 2004, για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών, η οποία, μεταξύ άλλων, αντιμετωπίζει και απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω φύλου στην παροχή χρηματοπιστωτικών αγαθών και υπηρεσιών στον ασφαλιστικό τομέα και σε συναφείς τομείς· ζητεί τη συλλογή στοιχείων προκειμένου να ληφθούν ακριβείς πληροφορίες σχετικά με πιθανά κενά στη διαδικασία εφαρμογής· τονίζει ότι η ιδιοκτησία διέπεται από την αρχή της επικουρικότητας και ότι δεν υπάρχει νομοθεσία περί ιδιοκτησίας στην ΕΕ που να εισάγει διακρίσεις εις βάρος των γυναικών ή των ανδρών, δεδομένου ότι το δικαίωμα ιδιοκτησίας ανήκει στον ιδιοκτήτη>
17. εκφράζει τη λύπη του που η συνολική συμβολή από τη φορολόγηση του πλούτου στα συνολικά φορολογικά έσοδα εξακολουθεί να είναι μάλλον περιορισμένη, καθώς ανέρχεται στο 5,8 % των συνολικών φορολογικών εσόδων στα 15 κράτη μέλη της ΕΕ και στο 4,3 % στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ(17)·
18. εκφράζει τη λύπη του που οι φόροι κεφαλαίου έχουν δείξει πτωτική τάση από το 2002, μεταξύ άλλων λόγω της γενικότερης τάσης που παρατηρείται σε πολλά κράτη μέλη να μην εφαρμόζεται πλέον το κανονικό σύστημα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων στα εισοδήματα κεφαλαίου, αλλά να φορολογούνται με σχετικά χαμηλούς σταθερούς συντελεστές(18)·
Έμμεση φορολογία
19. επισημαίνει ότι το μερίδιο των φόρων κατανάλωσης αυξήθηκε στην Ένωση από το 2009 έως το 2016· επισημαίνει ότι ο ΦΠΑ αντιπροσωπεύει συνήθως τα δύο τρίτα έως και τα τρία τέταρτα των φόρων κατανάλωσης στα κράτη μέλη και ότι έχει φθάσει περίπου στο ένα πέμπτο των συνολικών φορολογικών εσόδων κατά μέσο όρο στην ΕΕ(19)·
20. επισημαίνει φαινόμενα μεροληψίας σε σχέση με το φύλο όταν η φορολογική νομοθεσία άπτεται παραμέτρων που αφορούν τις σχέσεις των φύλων, τα πρότυπα και τις οικονομικές συμπεριφορές των φύλων· σημειώνει ότι ο ΦΠΑ λειτουργεί μεροληπτικά σε σχέση με το φύλο λόγω των καταναλωτικών συνηθειών των γυναικών, οι οποίες διαφέρουν από εκείνες των ανδρών καθώς αγοράζουν περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες με σκοπό την προώθηση της υγείας, της εκπαίδευσης και της διατροφής(20)· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι αυτό, σε συνδυασμό με το χαμηλότερο εισόδημα των γυναικών, έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη επιβάρυνση των γυναικών από τον ΦΠΑ· καλεί τα κράτη μέλη να προβλέψουν απαλλαγές από τον ΦΠΑ, μειωμένους συντελεστές και μηδενικό συντελεστή για προϊόντα και υπηρεσίες με θετικά κοινωνικά, υγειονομικά ή/και περιβαλλοντικά αποτελέσματα, σύμφωνα με την εν εξελίξει αναθεώρηση της οδηγίας της ΕΕ για τον ΦΠΑ·
21. θεωρεί ότι η φτώχεια σε σχέση με την εμμηνόρροια παραμένει ανοικτό ζήτημα στην ΕΕ, καθώς εκτιμάται από την οργάνωση «Plan International UK» ότι το 1/10 των κοριτσιών δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν προϊόντα υγιεινής· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα προϊόντα γυναικείας υγιεινής και τα προϊόντα και οι υπηρεσίες φροντίδας που παρέχονται σε παιδιά, ηλικιωμένους ή αναπήρους εξακολουθούν να μη θεωρούνται βασικά αγαθά σε όλα τα κράτη μέλη· καλεί όλα τα κράτη μέλη να καταργήσουν τον λεγόμενο «φόρο στη φροντίδα και το ταμπόν», χρησιμοποιώντας την ευελιξία που απέκτησε η οδηγία για τον ΦΠΑ και εφαρμόζοντας απαλλαγές ή συντελεστές ΦΠΑ 0 % στα εν λόγω βασικά αγαθά· αντιλαμβάνεται ότι, αν μειωθεί η τιμή αυτών των προϊόντων λόγω απαλλαγής τους από τον ΦΠΑ, θα προκύψει τεράστιο όφελος για τις νέες γυναίκες· στηρίζει τα κινήματα που προωθούν την ευρεία διαθεσιμότητα ειδών υγιεινής και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να παρέχουν συμπληρωματικά είδη γυναικείας υγιεινής σε ορισμένους (δημόσιους) χώρους, όπως σχολεία, πανεπιστήμια και άσυλα αστέγων και σε γυναίκες χαμηλού εισοδήματος, με σκοπό να εξαλειφθεί πλήρως η φτώχεια σε σχέση με την εμμηνόρροια στο σύνολο των δημόσιων τουαλετών της ΕΕ·
Ο αντίκτυπος της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής στην ισότητα των φύλων
22. επισημαίνει ότι η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την ανισότητα των φύλων στην Ένωση και παγκοσμίως, δεδομένου ότι περιορίζουν τους πόρους που διαθέτουν οι κυβερνήσεις για την αύξηση της ισότητας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο(21)·
23. υπενθυμίζει τις συστάσεις που διατύπωσε στις 13 Δεκεμβρίου 2017 μετά την έρευνα σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή(22), καθώς και τις συστάσεις από προηγούμενες ειδικές επιτροπές (TAX και TAX2) που εκδόθηκαν με σκοπό την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής στην ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να εγκρίνουν, το συντομότερο δυνατό, τη δημόσια υποβολή εκθέσεων ανά χώρα, μία ΚΕΒΦΕ της ΕΕ και μία αναθεωρημένη οδηγία για τους τόκους και τα δικαιώματα·
24. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν φορολογικές μεταρρυθμίσεις υπό όρους ισότητας των φύλων σε όλα τα διεθνή φόρουμ, συμπεριλαμβανομένων του ΟΟΣΑ και του ΟΗΕ, και να υποστηρίξουν τη δημιουργία ενός διακυβερνητικού φορολογικού φορέα του ΟΗΕ με καθολική συμμετοχή, ίσα δικαιώματα ψήφου και ισότιμη συμμετοχή των γυναικών και των ανδρών· τονίζει ότι ο φορέας αυτός θα πρέπει να είναι καλά εξοπλισμένος για την ανάπτυξη ειδικής εμπειρογνωμοσύνης σε θέματα φορολογίας των φύλων·
25. σημειώνει ότι οι συνθήκες περί διπλής φορολογίας μεταξύ των κρατών μελών και των αναπτυσσομένων χωρών δεν προωθούν συνήθως τη φορολόγηση στην πηγή και, ως εκ τούτου, ωφελούν τις πολυεθνικές εταιρείες εις βάρος της κινητοποίησης εγχώριων πόρων από αναπτυσσόμενες χώρες· επισημαίνει ότι η έλλειψη κινητοποίησης εγχώριων πόρων εμποδίζει την πλήρη χρηματοδότηση δημόσιων υπηρεσιών, όπως η υγειονομική περίθαλψη ή η εκπαίδευση στις χώρες αυτές, πράγμα που έχει δυσανάλογες συνέπειες για τις γυναίκες και τα κορίτσια· παροτρύνει τα κράτη μέλη να δώσουν εντολή στην Επιτροπή να επανεξετάσει τις ισχύουσες συνθήκες περί διπλής φορολόγησης, ώστε να εξετάσει και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά, και να διασφαλίσει ότι οι μελλοντικές συνθήκες για τη διπλή φορολόγηση περιλαμβάνουν διατάξεις για την ισότητα των φύλων επιπλέον των γενικών διατάξεων για την καταπολέμηση των καταχρήσεων·
26. καλεί την ειδική επιτροπή TAX3 να συμπεριλάβει τη διάσταση του φύλου στη διατύπωση των συστάσεών της·
Ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις φορολογικές πολιτικές
27. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προβαίνουν σε τακτικές εκτιμήσεις των επιπτώσεων των δημοσιονομικών πολιτικών από την άποψη της ισότητας των φύλων, εστιάζοντας στο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα και στη σιωπηρή μεροληψία, ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν θα περιλαμβάνονται ούτε άμεσες ούτε έμμεσες διακρίσεις σε καμία δημοσιονομική πολιτική της ΕΕ·
28. καλεί τα κράτη μέλη να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές σχετικά με τον σχεδιασμό των αγορών εργασίας τους και των φορολογικών συστημάτων τους ώστε να συμβάλουν στη μείωση του μισθολογικού χάσματος και του συνταξιοδοτικού χάσματος των φύλων, ενισχύοντας έτσι τη δίκαιη και ισότιμη φορολογική μεταχείριση ανδρών και γυναικών·
29. υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι, από τη στιγμή που με τη Συνθήκη της Λισαβόνας ενσωματώθηκε ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο πρωτογενές δίκαιο, η ίδια έχει αναλάβει τη νομικά δεσμευτική υποχρέωση να προωθεί την ισότητα των φύλων στις πολιτικές και τις δράσεις της·
30. Αναγνωρίζει ότι πολλές οργανώσεις προάσπισης συμφερόντων και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών νιώθουν αποκλεισμένες από τις συζητήσεις σχετικά με τις φορολογικές πολιτικές λόγω έλλειψης εμπειρογνωμοσύνης, με αποτέλεσμα να υπερεκπροσωπούνται οι βιομηχανικοί και οι χρηματοπιστωτικοί κλάδοι στις διαδικασίες διαβουλεύσεων σχετικά με την κατάρτιση προϋπολογισμών, σε πολλά κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα παρέχοντας εκπαίδευση σχετικά με τις διαδικασίες κατάρτισης προϋπολογισμών καθώς και ευκαιρίες για πραγματικές διαβουλεύσεις με την κοινωνία των πολιτών·
31. καλεί την Επιτροπή να εκπληρώσει τη νομική της υποχρέωση για προαγωγή της ισότητας των φύλων, μεταξύ άλλων και στις εκτιμήσεις της για τον θεμελιώδη σχεδιασμό της φορολογικής πολιτικής· υπογραμμίζει ότι οι αναθεωρήσεις των φορολογικών συστημάτων των κρατών μελών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, καθώς και οι συστάσεις ανά χώρα, απαιτούν εμπεριστατωμένες αναλύσεις επ’ αυτού·
32. καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει τις προτεραιότητες της Στρατηγικής Ευρώπη 2020 για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών της οικονομίας της Ευρώπης, την αποκατάσταση του μισθολογικού και του συνταξιοδοτικού χάσματος των φύλων, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας της ΕΕ και τη στήριξη της βιώσιμης κοινωνικής οικονομίας της αγοράς που ευνοεί όλες τις γυναίκες και όλους τους άνδρες·
33. υπενθυμίζει τη θέση του σχετικά με την πρόταση οδηγίας για δημόσια υποβολή εκθέσεων ανά χώρα(23), στην οποία προτείνονται φιλόδοξα μέτρα για την ενίσχυση της φορολογικής διαφάνειας και του δημόσιου ελέγχου των πολυεθνικών επιχειρήσεων, καθώς το ευρύτερο κοινό θα αποκτούσε κατ’ αυτόν τον τρόπο πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα κέρδη που έχουν πραγματοποιήσει, τις επιδοτήσεις που έχουν λάβει και τους φόρους που καταβάλλουν οι πολυεθνικές επιχειρήσεις στις δικαιοδοσίες όπου δραστηριοποιούνται· συνιστά να τεθεί η ολοκληρωμένη ανάλυση ζητημάτων φύλου στο επίκεντρο σε όλα τα παρόντα και μελλοντικά επίπεδα έρευνας και στο επίκεντρο των πολιτικών φορολογικής δικαιοσύνης, με στόχο την επίτευξη μεγαλύτερης φορολογικής διαφάνειας και λογοδοσίας· ζητεί επιτακτικά από το Συμβούλιο να προβεί σε κοινή συμφωνία επί της πρότασης έναρξης διαπραγματεύσεων με τα άλλα θεσμικά όργανα προκειμένου να εγκριθεί η απαίτηση δημόσιας υποβολής εκθέσεων ανά χώρα, πράγμα που αποτελεί ένα από τα βασικά μέτρα για την επίτευξη μεγαλύτερης διαφάνειας σχετικά με τα φορολογικά στοιχεία των εταιρειών προς όφελος όλων των πολιτών· υπενθυμίζει την ανάγκη να διενεργούν τα κράτη μέλη τακτικές αναλύσεις δευτερογενών επιπτώσεων σχετικά με τον ουσιαστικό αντίκτυπο των εν λόγω μέτρων, συμπεριλαμβανομένων αναλύσεων των μεροληψιών λόγω φύλου στις φορολογικές πολιτικές και της ικανότητάς τους να αυξάνουν τα εγχώρια έσοδα για τη χρηματοδότηση των δικαιωμάτων των γυναικών, σε άλλα κράτη μέλη και σε αναπτυσσόμενες χώρες, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι έχει ήδη γίνει έργο για αυτό τον σκοπό στο πλαίσιο της πλατφόρμας για τη χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα·
34. σημειώνει ότι η ισότητα των φύλων δεν είναι μόνο θεμελιώδες δικαίωμα του ανθρώπου αλλά ότι η επίτευξή της θα ενίσχυε επιπλέον τη βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς· τονίζει ότι η ανάλυση προϋπολογισμού με βάση το φύλο θα παρείχε βελτιωμένη ενημέρωση σχετικά με τον διανεμητικό αντίκτυπο των δημοσίων επενδύσεων στους άνδρες και τις γυναίκες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στην κατάρτιση του προϋπολογισμού, κατά τρόπο που να επισημαίνει ρητά ποιο ποσοστό των δημόσιων κονδυλίων απευθύνεται σε γυναίκες και να εξασφαλίζει ότι όλες οι πολιτικές για την κινητοποίηση των πόρων και την κατανομή των δαπανών προωθούν την ισότητα των φύλων·
35. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει, στο πλαίσιο των πολιτικών φορολόγησης, βέλτιστες πρακτικές που λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις στα φύλα και προωθούν την ισότητα των φύλων, ιδίως όσον αφορά τη φορολόγηση εισοδημάτων νοικοκυριών και τον ΦΠΑ· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει ανάλυση σε σχέση με τα φύλα, στις ετήσιες Φορολογικές Τάσεις της, στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
36. υπενθυμίζει ότι, παρά την κοινή δήλωση σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου που προσαρτήθηκε στον κανονισμό για το ΠΔΠ 2014-2020, δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στον τομέα αυτό, και για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έλαβε υπόψη την εφαρμογή της στην ενδιάμεση επανεξέταση του ΠΔΠ· ζητεί, στο πλαίσιο των ετήσιων διαδικασιών του προϋπολογισμού, να αξιολογείται και να ενσωματώνεται ο αντίκτυπος των πολιτικών της ΕΕ στην ισότητα των φύλων (συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό)· αναμένει εκ νέου δέσμευση του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής στην ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στο επόμενο ΠΔΠ, καθώς και την αποτελεσματική παρακολούθησή της, μεταξύ άλλων κατά την ενδιάμεση αναθεώρηση του ΠΔΠ, με τη δέουσα συνεκτίμηση της αρχής της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών, η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 8 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
37. καλεί τα κράτη μέλη να ανταποκριθούν στη νομική τους υποχρέωση στο πλαίσιο του Χάρτη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην ΕΕ για την προώθηση της ισότητας των φύλων κατά την υλοποίηση της νομοθεσίας της ΕΕ και την υλοποίηση εθνικών πολιτικών που διέπονται από το δίκαιο της ΕΕ·
38. υπογραμμίζει ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα και καλύτερη συλλογή αναλυτικών δεδομένων ανά φύλο όσον αφορά τον αντίκτυπο της ανά φύλο κατανομής και διάθεσης των πόρων του φορολογικού συστήματος· ειδικότερα, καλεί τα κράτη μέλη να συλλέξουν φορολογικά δεδομένα σε ατομική βάση και όχι μόνο σε βάση νοικοκυριού, καθώς και να καλύψουν τα κενά στα δεδομένα σχετικά με τα φύλα όσον αφορά μοντέλα κατανάλωσης και τη χρήση μειωμένων συντελεστών, τη διανομή επιχειρηματικών εσόδων και σχετικών φορολογικών πληρωμών καθώς και όσον αφορά τη διανομή καθαρού πλούτου, εσόδων κεφαλαίου και σχετικών φορολογικών πληρωμών·
39. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, στην πλειονότητά τους, τα κράτη μέλη δεν συλλέγουν ούτε εξετάζουν εξατομικευμένα δεδομένα φορολογίας εισοδήματος, ενώ πολλά κράτη μέλη εξακολουθούν να συλλέγουν τα δεδομένα μόνον σε επίπεδο νοικοκυριού, μέσω κοινών φορολογικών διατάξεων·
40. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν ένα επαρκές σύστημα κινήτρων φορολογικών ελαφρύνσεων που να διέπει όλα τα μέτρα πολιτικής, κατά τρόπο ώστε να ενθαρρύνει τις μετανάστριες να (επαν)ενταχθούν στην κατάρτιση ή να ζητήσουν παροχές ανεργίας·
o o o
41. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης, Taxation Trends in the European Union - Data for the EU Member States, Iceland and Norway, 2018 Edition (Οι φορολογικές τάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση — Στοιχεία για τα κράτη μέλη της ΕΕ, την Ισλανδία και τη Νορβηγία, Έκδοση 2018),
Ινστιτούτο Μελετών Ανάπτυξης, Redistributing Unpaid Care Work – Why Tax Matters for Women’s Rights (Ανακατανομή μη αμειβόμενων εργασιών παροχής φροντίδας – Γιατί η φορολογία αγγίζει τα δικαιώματα των γυναικών;). Θεματικό Ενημερωτικό Σημείωμα. Τεύχος 109. Ιανουάριος 2016.
Μελέτη ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ «Final study on illicit financial flows, human rights and the 2030 Agenda for Sustainable Development» (Τελική μελέτη σχετικά με τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη) σχετικά με τις επιπτώσεις του εξωτερικού χρέους και άλλων σχετικών διεθνών χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων των κρατών επί της πλήρους άσκησης όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών δικαιωμάτων, 2016.