Indeks 
 Poprzedni 
 Następny 
 Pełny tekst 
Procedura : 2018/2151(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury : A8-0479/2018

Teksty złożone :

A8-0479/2018

Debaty :

PV 16/01/2019 - 27
CRE 16/01/2019 - 27

Głosowanie :

PV 17/01/2019 - 10.4

Teksty przyjęte :

P8_TA(2019)0036

Teksty przyjęte
PDF 191kWORD 65k
Czwartek, 17 stycznia 2019 r. - Strasburg
Sprawozdanie roczne z kontroli działalności finansowej EBI w 2017 r.
P8_TA(2019)0036A8-0479/2018

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 stycznia 2019 r. w sprawie sprawozdania rocznego z kontroli działalności finansowej EBI w 2017 r. (2018/2151(INI))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając sprawozdanie z działalności Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) za 2017 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie finansowe za 2017 r. i sprawozdanie statystyczne za 2017 r. EBI,

–  uwzględniając sprawozdania Europejskiego Banku Inwestycyjnego za 2017 r. w sprawie zrównoważonego rozwoju, w sprawie opartej na trzech filarach oceny operacji EBI w UE w 2017 r. oraz w sprawie wyników osiągniętych w 2017 r. poza UE,

–  uwzględniając sprawozdania roczne Komitetu Kontroli i Audytu za 2017 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie w sprawie wdrażania polityki przejrzystości EBI w 2017 r. oraz sprawozdanie dotyczące ładu korporacyjnego za 2017 r.,

–  uwzględniając decyzję Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie 1316/2016/TN dotyczącej domniemanych uchybień w polityce przejrzystości Europejskiego Banku Inwestycyjnego(1),

–  uwzględniając przegląd mechanizmu rozpatrywania skarg przeprowadzony w następstwie decyzji Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie 1316/2016/TN dotyczącej domniemanych uchybień w polityce przejrzystości Europejskiego Banku Inwestycyjnego,

–  uwzględniając sprawozdanie z działalności jednostki EBI odpowiedzialnej za przestrzeganie regulacji za 2017 r. oraz sprawozdanie z działalności Grupy EBI w sprawie zwalczania nadużyć finansowych za 2017 r.,

–  uwzględniając plan operacyjny Grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego na lata 2017–2019,

–  uwzględniając art. 3 i 9 Traktatu o Unii Europejskiej ,

–  uwzględniając art. 15, 126, 174, 175, 208, 209, 271, 308 i 309 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), załączony do niego Protokół (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, a także załączony do TFUE Protokół (nr 28) w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej,

–  uwzględniając regulamin wewnętrzny Europejskiego Banku Inwestycyjnego,

–  uwzględniając swoje rezolucje z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego z kontroli działalności finansowej EBI za rok 2015(2), z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego z kontroli działalności finansowej EBI za rok 2016(3),

–  uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1080/2011/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich na lata 2007–2013(4) oraz decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie udzielenia gwarancji UE dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego na pokrycie strat poniesionych w związku z działaniami z zakresu finansowania wspierającymi projekty inwestycyjne poza granicami Unii(5),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego i Europejskiego Portalu Projektów Inwestycyjnych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 – Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych(6),

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 14 września 2016 r. w odniesieniu do przedłużenia okresu obowiązywania Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) oraz wprowadzenia usprawnień technicznych dla tego Funduszu oraz Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego (COM(2016)0597), (SWD(2016)0297) i (SWD(2016)0298),

–  uwzględniając przeprowadzony przez firmę Ernst & Young audyt ad hoc z dnia 8 listopada 2016 r. dotyczący stosowania rozporządzenia (UE) 2015/1017 („rozporządzenia w sprawie EFIS”),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 28 maja 2018 r. w sprawie zarządzania funduszem gwarancyjnym Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) w 2017 r. (COM(2018)0345 final),

–  uwzględniając przeprowadzoną przez EBI ocenę działania EFIS z czerwca 2018 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 29 czerwca 2018 r.: Kompleksowe sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące wykorzystywania gwarancji UE do celów Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) i działania funduszu gwarancyjnego Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) (COM(2018)0497),

–  uwzględniając porozumienie trójstronne z września 2016 r. między Komisją Europejską, Europejskim Trybunałem Obrachunkowym i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym,

–  uwzględniając dokumenty informacyjne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z lipca 2018 r. na temat przyszłości finansów UE: reforma funkcjonowania budżetu UE od lutego 2018 r., oraz wniosek Komisji dotyczący wieloletnich ram finansowych na okres 2021–2027 od lipca 2018 r.,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej oraz opinię przedstawioną przez Komisję Handlu Międzynarodowego (A8-0479/2018),

A.  mając na uwadze, że misją EBI jest przyczynianie się do integracji, zrównoważonego rozwoju oraz spójności gospodarczej i społecznej państw członkowskich przez pozyskiwanie znacznych środków na rynkach kapitałowych oraz przez pożyczanie tych środków na dogodnych warunkach na projekty realizujące cele polityki UE;

B.  mając na uwadze, że EBI znajduje się w centrum wysiłków służących ożywieniu gospodarczemu na poziomie Unii, z dwoma kolejno po sobie następującymi podwyższeniami kapitału oraz za sprawą jego kluczowej roli w realizacji planu inwestycyjnego dla Europy w drodze zarządzania Europejskim Funduszem Inwestycji Strategicznych (EFIS);

C.  mając na uwadze, że EBI powinien przyczyniać się do wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu, zrównoważonego zatrudnienia o wysokiej jakości oraz ograniczania nierówności;

D.  mając na uwadze, że regularna i gruntowna ocena zapotrzebowania w różnych sektorach jest kluczowa tak przy wykrywaniu luk inwestycyjnych i barier w poszczególnych regionach, jak i przy rozpoznawaniu zbioru możliwości sprzyjających wzrostowi i tworzeniu miejsc pracy, dalszym wnoszeniu wkładu w osiąganie celów porozumienia paryskiego z 2015 r. oraz odpowiedniej kalibracji charakteru i skali niewydolności rynku, zależnie od występujących czynników zewnętrznych, jak również sektorowych i terytorialnych potrzeb w dziedzinie rozwoju;

E.  mając na uwadze, że rola EBI w tworzeniu efektu mnożnikowego dla środków publicznych jest niezbędna dla utrzymania zdolności reagowania Unii oraz dostosowywania się do nowych tendencji i zagrożeń gospodarczych i środowiskowych oraz niepewności geopolitycznych, przy jednoczesnym usprawnianiu i wzmacnianiu nadzoru Grupy EBI nad ryzykiem i ostrożnościowym zarządzaniu ryzykiem;

F.  mając na uwadze, że w ostatnich latach Grupa EBI przeszła wyraźną zmianę charakteru, wolumenu, profilu ryzyka i złożoności swojej działalności w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych (EFIS), z tendencją do zwiększenia liczby mniejszych operacji popartych unijną gwarancją w ramach EFIS, a także wyraźnego zwiększenia uprawnień pod zarządem w imieniu Komisji Europejskiej oraz w ramach świadczenia usług doradczych;

G.  mając na uwadze, że brexit wpłynie na fundusze własne, adekwatność kapitałową i przyszłą zdolność EBI do udzielania pożyczek;

H.  mając na uwadze, że EBI powinien tworzyć wartość dodaną przy najwyższym poziomie uczciwości, dobrym zarządzaniu oraz w szczególności, w świetle ustaleń Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w decyzji w sprawie 1316/2016/TN dotyczącej domniemanych uchybień w polityce przejrzystości Europejskiego Banku Inwestycyjnego(7), najwyższym poziomie przejrzystości i rozliczalności, zgodnie z mającą zastosowanie najlepszą praktyką bankową;

I.  mając na uwadze, że zwalczanie wszelkich form prania pieniędzy, finansowania terroryzmu i szkodliwych praktyk podatkowych powinno niezmiennie pozostawać priorytetem EBI;

J.  mając na uwadze, że na dzień 31 grudnia 2017 r. udziałowcami Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI) byli EBI (58,5 %), Unia reprezentowana przez Komisję Europejską (29,7 %) oraz 32 instytucje finansowe (11,8 %); mając na uwadze, że większość operacji EFI aktualnie finansowanych jest na podstawie szczegółowych umów upoważniających zawartych z osobami trzecimi;

Rola EBI w zapewnianiu strategicznych inwestycji publicznych tworzących wartość dodaną

1.  wskazuje, że inwestycje publiczne wciąż są konieczne do wypełnienia luk inwestycyjnych w różnych sektorach utrzymujących się poniżej poziomów sprzed kryzysu w najbardziej wrażliwych państwach członkowskich oraz krajach objętych polityką spójności, w celu dalszego zażegnywania skutków kryzysu oraz pobudzania długofalowego i trwałego wzrostu, zatrudnienia i spójności w Unii;

2.  odnotowuje, że łączny kapitał subskrybowany EBI wynosi 243 mld EUR; zauważa, że udziałowcami EBI są wszystkie państwa członkowskie, które oprócz kapitału wpłaconego zobowiązują się również do zapewnienia dodatkowego kapitału na żądanie; zwraca uwagę, że czterema największymi udziałowcami są Niemcy, Francja, Włochy i Zjednoczone Królestwo, które wpłacają po 39,14 mld EUR, tj. 16,11 % łącznej kwoty;

3.  odnotowuje, że zgodnie ze strategią operacyjną EBI jego zadaniem jest wspieranie europejskich celów strategicznych, takich jak przywrócenie konkurencyjności UE oraz długoterminowy wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy, ułatwianie MŚP dostępu do finansowania, ochrona środowiska i sprzyjanie transformacji energetyki poprzez finansowanie projektów związanych z łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowywaniem się do niej, zaradzenie kryzysowi miejsc pracy, w obliczu którego stoi młodsze pokolenie UE, wspieranie projektów z zakresu infrastruktury oraz przyczynianie się do łagodzenia przyczyn migracji;

4.  uważa, że EBI ma do odegrania istotną rolę finansową, która może przynieść znaczące rezultaty pod względem eliminacji nierówności w Unii, oraz wzywa EBI do skoncentrowania się na inwestycjach, które przyczyniają się do osiągania celów porozumienia paryskiego z 2015 r. i zwiększają konkurencyjność i równość szans oraz wspierają politykę spójności w mniej rozwiniętych regionach;

5.  wzywa EBI do dalszego wypełniania powracających luk inwestycyjnych i bieżących strukturalnych niewydolności rynku poprzez zaprojektowanie całościowej średnio- i długoterminowej strategii wydatków, ułatwiania współfinansowania na szczeblu krajowym oraz planów inwestycyjnych m.in. na rzecz regionów i miejsc w Unii, które charakteryzują się niskimi dochodami i napotykają więcej barier inwestycyjnych;

6.  podkreśla, że priorytety EBI określone w planie działań na lata 2017–2019 powinny koncentrować się na skutecznej realizacji celów strategii „Europa 2020” w zakresie inteligentnego i zrównoważonego rozwoju;

7.  podkreśla, że warunki udzielania pożyczek przez EBI powinny ułatwiać rozwój peryferyjnych regionów UE poprzez wspieranie wzrostu i zatrudnienia; apeluje do EBI o znaczne wzmocnienie mechanizmu udzielania pomocy technicznej i doradztwa finansowego władzom lokalnym i regionalnym na etapie poprzedzającym zatwierdzenie projektu, by zwiększyć dostępność pożyczek i objąć działaniami wszystkie państwa członkowskie, a zwłaszcza te, w których odsetek zatwierdzanych projektów jest niższy;

8.  zachęca EBI do kształtowania zrównoważonych wariantów finansowania lub zapewniania funduszy i sprzyjającego otoczenia inwestycyjnego, które odzwierciedla unijne zobowiązania i cele polityki, tak aby sprzyjać spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz innowacjom w Unii, a także umacniać społeczny i środowiskowy wymiar inwestycji EBI przez wypełnianie luki inwestycyjnej w sektorze socjalnym i w sektorze bezpieczeństwa infrastrukturalnego; wzywa EBI, aby w przypadku projektów infrastrukturalnych o dużej skali uwzględniał wszystkie wynikające z nich zagrożenia wywierające wpływ na środowisko oraz aby finansował tylko te projekty, które wykazały prawdziwą wartość dodaną dla lokalnej ludności oraz dla środowiska, społeczeństwa i gospodarki; podkreśla znaczenie ścisłego monitorowania potencjalnych zagrożeń związanych z korupcją i nadużyciami w tym zakresie, a także znaczenie przeprowadzania dokładnych ocen ex-ante i ex-post w odniesieniu do projektów, które mają być finansowane;

9.  zachęca EBI do ciągłego informowania zainteresowanych stron o możliwościach finansowych i świadczenia odpowiednich usług doradczych wtedy, gdy jest to konieczne, mimo że instrumenty EBI są napędzane popytem;

10.  podkreśla, że w ramach prowadzonych negocjacji dotyczących wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej konieczne jest wypracowanie szczegółowych rozwiązań dotyczących wszystkich zobowiązań tego państwa wobec EBI w celu zachowania zdolności EBI do osiągania wyznaczonych mu celów;

Stymulowanie inwestycji w kluczowych obszarach strategicznych

11.  zwraca uwagę, że zgodnie ze sprawozdaniem finansowym EBI za 2017 r. zatwierdzone pożyczki na rok 2017 wynosiły 69,9 mld EUR (62,6 mld EUR w UE i 7,3 mld EUR poza UE), co jest kwotą niższą w porównaniu z ostatnimi 5 latami (2013–2016), nieosiągającą 70 mld EUR, przy czym utrzymuje się ona w 10-procentowym marginesie elastyczności przewidzianym w planie operacyjnym EBI; zwraca ponadto uwagę na stabilność i dobrą jakość portfela kredytowego EBI, z udziałem kredytów o obniżonej wartości wynoszącym 0,3 % całkowitego portfela kredytowego, podobnie jak w 2016 r.;

12.  zauważa, że Unia Europejska udziela gwarancji EBI, co jest standardowym rozwiązaniem w przypadku powoływanych przez państwa instytucji finansowych, które mają na celu realizację celów publicznych; sytuacja ta wymaga jednak prowadzenia jak najbardziej odpowiedzialnej polityki kredytowej, aby środki finansowe były efektywnie wydatkowane z korzyścią dla Unii, jej państw członkowskich oraz interesu publicznego; wzywa EBI, który działa na podstawie mandatu na rzecz rozwoju, by lepiej dbał o zgodność z celami Unii w dziedzinie środowiska i polityki społecznej oraz z celami zrównoważonego rozwoju ONZ, w tym w ramach współfinansowanych projektów lub wkładów w fundusze inwestycyjne i prywatne fundusze kapitałowe;

13.  ponownie wyraża zaniepokojenie, że 80 % ogółu inwestycji EBI wewnątrz UE trafiło do połowy państw członkowskich, natomiast pozostałe 14 państw uzyskało zaledwie 10 % tych inwestycji; ponadto ponownie stwierdza, że trzy państwa członkowskie uzyskały odpowiednio 16 %, 15 % i 11 % ogółu inwestycji; zwraca się do Banku o zawarcie w sprawozdaniu informacji o inwestycjach w regionach o niskich dochodach i wysokich dochodach, na podstawie własnego badania inwestycji (EIBIS) i z uwzględnieniem potencjalnego skutku w postaci wypełnienia luk inwestycyjnych i zniesienia barier w mniej sprzyjających inwestycjom regionach UE;

14.  zachęca EBI do odpowiedniego ponownego przeanalizowania szacowanych inwestycji w przeliczeniu na mieszkańca oraz rankingu państw członkowskich, ponieważ zaktualizowane dane liczbowe zdają się odzwierciedlać ranking ogólnie odpowiadający rankingowi pod względem kwot bezwzględnych uzyskanych przez państwa członkowskie;

15.  odnotowuje ponadto, że zgodnie z rocznym sprawozdaniem EFI za 2017 r., w 2017 r. EFI zawarł transakcje na łączną kwotę 9,3 mld EUR, w porównaniu z 9,45 mld EUR w 2016 r., uzyskując środki finansowe w wysokości 35,4 mld EUR na wsparcie MŚP oraz spółek o średniej kapitalizacji w Europie;

16.  odnotowuje, że środki finansowe przeznaczane przez Grupę EBI na wsparcie realizacji celów polityki publicznej UE w 2017 r. zarówno wewnątrz, jak i poza UE wynosiły odpowiednio (i) 13,8 mld EUR na innowacje i umiejętności, (ii) 18 mld EUR na infrastrukturę, (iii) 16,7 mld EUR na projekty dotyczące środowiska oraz (iv) 29,6 mld EUR na MŚP i spółki o średniej kapitalizacji; podkreśla, że inwestycje w MŚP, przedsiębiorstwa typu start-up, badania naukowe, innowacje, gospodarkę cyfrową i efektywność energetyczną są najistotniejszym czynnikiem stymulującym ożywienie gospodarcze w UE oraz wspierającym tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy ze względu na znaczenie, jakie mają dla gospodarki lokalnej i krajowej oraz wpływ, jaki na nie wywierają;

17.  zwraca uwagę, że w 2017 r. wewnątrz Unii EBI udzielił pożyczek o łącznej wartości 18,24 mld EUR na horyzontalny cel spójności gospodarczej i społecznej, a Bank osiągnął poziom 29,6 % z docelowych 30 % inwestycji przeznaczonych na ten cel;

18.  zauważa, że EBI przeznaczył 25 % całkowitego finansowania na projekty związane ze zmianą klimatu, a udział ten wzrośnie do 2020 r. do 35 %; tendencję tę należy ocenić pozytywnie, przy czym należy zauważyć, iż wspierane projekty powinny osiągać efektywność nie tylko w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatycznym, ale również i pod względem finansowym;

19.  zauważa, że wewnątrz Unii przeznaczono 16,58 mld EUR na horyzontalny cel działań w dziedzinie klimatu, przez co EBI przyczynił się do realizacji zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego z 2015 r. oraz do globalnego zrównoważonego rozwoju; zachęca EBI do utrzymania wysokiego poziomu ambicji w tej dziedzinie;

20.  przyjmuje z zadowoleniem zobowiązanie EBI na rzecz dostosowania do 2020 r. prowadzonych operacji do celów porozumienia paryskiego z 2015 r.; w świetle niedawnego sprawozdania w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli wzywa EBI do dokonania przeglądu swojej strategii klimatycznej, aby dostosować ją do celu ograniczenia wzrostu temperatury na świecie do 1,5°C;

21.  zachęca EBI, aby wzmocnił swoją działalność na Bałkanach Zachodnich, ponieważ kraje tego regionu mają strategiczne znaczenie dla Unii Europejskiej, a zwiększenie działalności kredytowej i inwestycyjnej jest przy tym kluczowe;

22.  odnotowuje bieżący przegląd kryteriów EBI dotyczących udzielania pożyczek w dziedzinie energetyki; oczekuje, że przegląd ten będzie zgodny z porozumieniem paryskim z 2015 r.; ponawia swój apel do EBI o priorytetowe traktowanie udzielania pożyczek na rzecz zapewniających efektywność energetyczną i wykorzystywanych na małą skalę zdecentralizowanych odnawialnych źródeł energii oraz o przedstawienie ambitnego planu zaprzestania finansowania projektów przewidujących wykorzystanie paliw kopalnych; apeluje do EBI, aby dążył do zdobycia pozycji lidera w dziedzinie działań związanych z klimatem oraz zwiększył inwestycje w sektorze odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej, a także by uznał powyższy cel za priorytet w ramach przeglądu kryteriów udzielania pożyczek w dziedzinie energetyki;

23.  w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje rolę EBI w emisji obligacji „odpowiedzialnych środowiskowo” (lub 4,29 mld EUR w porównaniu z 3,8 mld EUR w 2016 r.), nawiązującą do zaangażowania banku w działania na rzecz klimatu poprzez zwiększenie inwestycji w efektywność energetyczną i w niewielkie projekty w dziedzinie energii odnawialnej, o zwiększonym oddziaływaniu lokalnym i regionalnym;

24.  jest zdania, że EBI powinien nadal zwiększać swoją rolę we wspieraniu zrównoważonego rozwoju oraz że działania w dziedzinie klimatu powinny koncentrować się głównie na czystym transporcie, wytwarzaniu energii, ograniczeniu zużycia energii (na ogrzewanie, transport i produkcję), czystej produkcji przemysłowej oraz zrównoważonym rolnictwie, oczyszczaniu i dostawach wody oraz na transformacji w dziedzinie środowiska w ogóle;

25.  przypomina, że MŚP stanowią trzon gospodarki europejskiej i dlatego apeluje do EBI o zaradzenie brakowi dostępu MŚP do kredytów poprzez ulepszenie istniejących programów takich jak europejski instrument mikrofinansowy Progress, oraz przez zwiększenie przydzielanych na nie środków; sugeruje ustanowienie bardziej proaktywnych wymogów w zakresie polityki dotyczącej MŚP oraz mikroprzedsiębiorstw dla banków pośredniczących wydatkujących środki EBI;

26.  podkreśla, że EBI, udzielając wsparcia unijnym przedsiębiorstwom za granicą, powinien w odpowiednim stopniu uwzględniać strategię handlową UE, w tym obowiązujące i przyszłe umowy w zakresie wolnego handlu, usług oraz inwestycji; w ramach tych zadań EBI powinien mieć na uwadze w sposób szczególny potrzeby internacjonalizacji europejskich małych i średnich przedsiębiorstw;

27.  przypomina, że część ogólnej działalności pożyczkowej EBI dotyczy operacji poza granicami UE; zauważa, że konieczne jest zapewnienie ścisłej koordynacji i komplementarności zewnętrznej działalności pożyczkowej EBI z planem inwestycji zewnętrznych UE;

28.  dostrzega starania EBI na rzecz przyczynienia się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju i rozwiązania globalnych problemów związanych z migracją, w tym przez uruchomienie obligacji „odpowiedzialnych środowiskowo” na finansowanie osiągania 17 celów zrównoważonego rozwoju ONZ;

Wyniki operacji finansowych EBI

29.  z zadowoleniem odnotowuje opinię Komitetu Kontroli i Audytu, że sprawozdania finansowe przyjęte przez Radę Dyrektorów EBI przedstawiają prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji finansowej Banku na dzień 31 grudnia 2017 r. oraz wyników jego operacji finansowych i przepływów pieniężnych za 2017 r. zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości;

30.  w kontekście sprawozdania rocznego EBI ponownie wnioskuje jednak, aby EBI prezentował bardziej kompleksowe, szczegółowe i zharmonizowane sprawozdanie roczne z działalności oraz znacznie poprawił sposób prezentowania informacji przez uwzględnienie szczegółowych i wiarygodnych zestawień zatwierdzonych, podpisanych i uruchomionych inwestycji za dany rok oraz wykorzystywanych źródeł finansowania (zasoby własne, EFIS, programy zarządzane centralnie przez UE itp.), a także informacji dotyczących beneficjentów (państw członkowskich, sektora publicznego lub prywatnego, pośredników lub bezpośrednich odbiorców), wspieranych sektorów i wyników ocen ex post;

31.  dostrzega wolumen nowych działań specjalnych podpisanych przez Bank w 2017 r. odpowiadających projektom o wyższym profilu ryzyka, o wartości 18,0 mld EUR (w 2016 r. wartość ta wynosiła 13,1 mld EUR), z czego 2,7 mld EUR na własne ryzyko EBI, a pozostałe 15,3 mld EUR było objęte portfelem ograniczenia ryzyka kredytowego;

32.  zauważa przedstawione w sprawozdaniu wyniki 26 projektów ukończonych w 2017 r. poza UE, wobec których ocena za pomocą ram pomiaru wyników (REM) w odniesieniu do zewnętrznych interwencji umożliwia ewaluację nie tylko wyników spodziewanych, ale także osiągniętych; wskazuje jednak, że jeżeli chodzi o działania wewnątrz UE, przedstawiane są informacje dotyczące wyłącznie potencjalnego wpływu i oczekiwanych wyników nowych operacji podpisanych w 2017 r., na podstawie narzędzia oceny opartej na trzech filarach (3PA); ponawia apel do Banku o uwzględnienie informacji o wynikach ukończonych projektów wewnątrz UE i dostosowanie w tym celu narzędzia 3PA, jeżeli zajdzie taka konieczność;

33.  wyraża przekonanie, że istnieje potrzeba uszczegółowienia kryteriów weryfikacji poziomu dodatkowości EBI w celu lepszego zorientowania finansowania, uniknięcia podwójnego ukierunkowania oraz poszukiwania wszystkich możliwych synergii, gdziekolwiek jest to możliwe;

34.  zachęca do wpierania kultury wyników w EBI poprzez stopniowe ulepszenia, w szczególności przez zawężenie przekrojowych wskaźników wydajności dotyczących wpływu głównych operacji EBI;

35.  zachęca EBI do regularnego przedkładania dowodów na zrównoważenie wyników, skutków i rezultatów za pomocą odpowiednich i aktualnych wskaźników; uważa, że poprawa przydatności i adekwatności wskaźników w tablicy wyników stanowi klucz nie tylko do pokazania zakresu rezultatów i oddziaływań, lecz również do znalezienia zawsze skuteczniejszych sposobów interwencji;

36.  jest zdania, że poza skutecznym poziomem inwestycji zachodzi potrzeba pracy nad trwałością, tj. zdolnością projektu do długotrwałego utrzymania korzyści w postaci środowiskowej, finansowej, gospodarczej lub społecznej (bezpośrednich lub pośrednich) po zakończeniu projektu;

37.  wyraża zadowolenie z powodu przyjęcia przez EBI polityki wyłączającej zatwierdzonej w grudniu 2017 r. oraz wzywa do ścisłego stosowania tego instrumentu, tak aby wyłączyć z finansowania przez EBI klientów zaangażowanych w korupcję lub nadużycia;

Rozwój EFIS

38.  zauważa, że z końcem 2017 r. Grupa EBI (EBI i EFI) podpisała 606 operacji w ramach EFIS na łączną kwotę finansowania wynoszącą 37,4 mld EUR i należy spodziewać się, że operacje te uruchomią inwestycje o wartości 207,3 mld EUR we wszystkich 28 państwach członkowskich, realizujące wszystkie cele określone w rozporządzeniu EFIS, z rozłożeniem na następujące główne sektory: 30 % na MŚP, 24 % na BIZ, 21 % na sektor energii, 10 % na obszar cyfrowy, 8 % na transport, 4 % na infrastrukturę społeczną oraz 4 % na środowisko i zasobooszczędność; wzywa EBI do zminimalizowania inwestycji w sektory i projekty wysokoemisyjne oraz do zwiększenia udziału inwestycji na rzecz poprawy stanu środowiska i zasobooszczędności;

39.  zwraca uwagę, że od 31 grudnia 2017 r., w ramach obszaru infrastruktury i innowacji (IIW) EBI podpisał 278 operacji na łączną kwotę finansowania wynoszącą 27,4 mld EUR, co do których oczekuje się, że uruchomią inwestycje o wartości 131,4 mld EUR w 27 państwach członkowskich, a w ramach obszaru MŚP (SMEW) EFI podpisał operacje z 305 pośrednikami finansowymi, na łączną kwotę finansowania EFI wynoszącą prawie 10 mld EUR, co do których oczekuje się, że uruchomią inwestycje o wartości 76 mld EUR we wszystkich 28 państwach członkowskich UE; zauważa, że do końca roku 2017 łącznie 135 785 przedsiębiorstw już otrzymało finansowanie z EFIS w ramach SMEW i udało się utworzyć lub wesprzeć utworzenie 1,5 mln miejsc pracy;

40.  przypomina, że rzeczywistą wartość inwestycji uruchomionych przez EFIS można zmierzyć dopiero na końcu okresu inwestowania, mając na uwadze, że szacowany globalny efekt mnożnikowy 606 transakcji zatwierdzonych i podpisanych w ramach EFIS na koniec 2017 r. wynosi 13,53x , czyli nieznacznie poniżej wstępnego założenia i celu 15x, przyjętego przy wprowadzaniu EFIS; zwraca uwagę, że informacje o uzyskaniu mnożników porównawczych są aktualnie rozpowszechniane wśród służb EBI i zaleca, by informacje te zostały zebrane w osobnym dokumencie;

41.  zauważa, że nie doszło do uruchomienia gwarancji z budżetu Unii w związku z działaniami, w przypadku których nie wywiązano się z zobowiązań;

42.  zwraca uwagę, że przekroczono ustalone przez radę kierowniczą EFIS indykatywne limity koncentracji geograficznej wymagające, by na koniec okresu inwestowania udział inwestycji IIW (pod względem podpisanych operacji) w dowolnych trzech państwach członkowskich łącznie nie przekraczał 45 % całego portfela inwestycji EFIS – ponieważ na dzień 31 grudnia 2017 r. trzy państwa członkowskie o największej liczbie podpisanych operacji (Francja, Włochy i Hiszpania) osiągnęły łącznie około 47 % całości portfela; wskazuje, że wciąż istnieje pole do poprawy, jeżeli chodzi o rozszerzenie rozdziału terytorialnego środków EFIS, przy jednoczesnym szerszym rozpowszechnianiu możliwości inwestycyjnych;

43.  odnotowuje przeprowadzoną ocenę EFIS i poczynione w niej ustalenia, że operacje związane z działaniami specjalnymi EFIS i poza EFIS mają podobne profile ryzyka, a połączenie EFIS, funduszy ESI i dotacji w ramach instrumentu „Łącząc Europę” pozostaje ograniczone, natomiast istnieje ryzyko, że EFIS wyprze instrumenty finansowe funduszy ESI; oczekuje, że podczas wdrażania EFIS 2.0 wyeliminowane zostaną niedociągnięcia i zagrożenia stwierdzone podczas oceny EFIS;

44.  z zadowoleniem przyjmuje poprawę przejrzystości za sprawą publikacji decyzji komitetu inwestycyjnego EFIS oraz dokumentów przyjmowanych przez radę kierowniczą wraz z protokołami posiedzeń;

45.  zachęca do większej synergii między EFIS a krajowymi bankami prorozwojowymi, ponieważ koordynacja z krajowymi bankami prorozwojowymi jest działaniem o charakterze stałym, które może przyczynić się do poprawy skuteczności EFIS;

Prawa człowieka

46.  wzywa EBI do ustanowienia strategii w dziedzinie praw człowieka oraz poprawy w zakresie należytej staranności na poziomie projektów w celu identyfikowania i eliminowania zagrożeń związanych z prawami człowieka we wszelkich swoich działaniach i przez cały okres realizacji projektów; ponadto wzywa EBI do ustanowienia skutecznego mechanizmu umożliwiającego obrońcom praw człowieka bezpieczne ostrzeganie banku o pogarszającym się stanie środowiska lub ryzyku konfliktu i działań odwetowych;

Poprawa przejrzystości i rozliczalności w dziedzinie ładu korporacyjnego i działalności EBI

47.  odnotowuje zawarte w sprawozdaniu rocznym uwagi Komitetu Kontroli i Audytu adresowane do Rady Gubernatorów na 2017 r., dotyczące:

   a) istotności zapewnienia długoterminowej solidności i zrównoważoności finansowej EBI oraz utrzymania ratingu AAA w niepewnej sytuacji geopolitycznej, regulacyjnej, makroekonomicznej i dotyczącej polityki gospodarczej;
   b) potrzeby przeglądu i polepszenia środowiska wewnętrznej kontroli i zarządzania ryzykiem Grupy EBI w obliczu zmieniającej się skali i złożoności działalności Grupy EBI;
   c) potrzeby pełnego wdrożenia najlepszej praktyki bankowej, także w obszarach, gdzie wciąż wszechobecne są luki w zgodności z przepisami;
   d) potrzeby przeprowadzenia kompleksowego przeglądu, a następnie reorganizacji zatwierdzeń kredytów i powiązanych procesów decyzyjnych w EBI, ponieważ nie wydaje się, by proces oceny i zatwierdzenia kredytu i odpowiednie otoczenie kontrolne mogły odpowiadać bieżącym potrzebom biznesowym, a ponadto istnieją dowody wywierania presji na służby;

48.  ubolewa wraz z Komitetem Kontroli i Audytu, że EBI nie poczynił jeszcze żadnych postępów na rzecz wyeliminowania obaw wyrażanych w trzech kolejnych latach (2015, 2016 i 2017) na temat dotychczasowego łączenia obowiązków w przypadku niektórych członków Komitetu Zarządzającego; w pełni zgadza się z zaleceniem Komitetu Kontroli i Audytu, że wszyscy członkowie Komitetu Zarządzającego EBI powinni móc działać obiektywnie, krytycznie i niezależnie, oraz że należy znieść niekonwencjonalne połączenia obowiązków, takie jak odpowiedzialność za nadzór zarówno w pierwszej, jak i drugiej linii działań obronnych;

49.  w związku z powyższym zwraca się do EBI o poważne uwzględnienie tego zalecenia i zapewnienie przejrzystego podziału obowiązków na szczeblu Komitetu Zarządzającego; przyjmuje z zadowoleniem zainicjowaną reformę mającą na celu zmianę struktury zarządzania EBI;

50.  wzywa EBI do wypełnienia istniejących luk w mających zastosowanie ramach najlepszej praktyki bankowej i oczekuje, że ramy te wejdą w pełni w życie w 2008 r., ponieważ ich wdrożenie uważa się za warunek wstępny zachowania kondycji i stabilności finansowej EBI;

51.  wyraża zaniepokojenie konkluzją Komitetu Kontroli i Audytu, że gwałtownemu rozrostowi działalności EBI i zdolności związanej z realizacją EFIS, mandatów pod zarządem w imieniu osób trzecich oraz świadczenia usług doradczych, niekoniecznie towarzyszyło odpowiednie dostosowanie struktur lub procesów biznesowych; zwraca uwagę, że w 2017 r. Komitet Kontroli i Audytu podtrzymał pięć spośród zaleceń z lat 2015 i 2016, dotyczących kontroli wewnętrznej i otoczenia ryzyka; wzywa EBI do wdrożenia tych zaleceń w trybie priorytetowym oraz do zapewnienia, by procesy wewnętrzne, cyberbezpieczeństwo i zarządzanie ryzykiem odpowiadały nowym i rosnącym potrzebom i wyzwaniom Grupy EBI;

52.  uważa, że EBI powinien zwiększyć przejrzystość swoich działań nie tylko wobec Parlamentu Europejskiego, ale również wobec upoważnionych instytucji państw członkowskich; uznaje za słuszne, że demokratyczni przedstawiciele powinni posiadać więcej informacji na temat działalności EBI;

53.  uważa, że istnieje pole do poprawy w dziedzinie przejrzystości, zarówno na szczeblu organów zarządzających, jak i operacyjnym; ponownie zwraca uwagę na potrzebę systematycznego ujawniania dokumentów w sprawie oceny opartej na trzech filarach oraz ram pomiaru wyników: zwraca się o przedstawienie jawnych informacji z protokołów posiedzeń Komitetu Zarządzającego i Rady Gubernatorów; z uznaniem odnotowuje, że w 2017 r. EBI zapoczątkował publikowanie protokołów z posiedzeń Rady Dyrektorów, oświadczenia dyrektorów o braku konfliktu interesów oraz niektórych informacji dotyczących projektów, mianowicie ocen oddziaływania na środowisko;

54.  powtarza, że przejrzystość, należyta staranność oraz kontrola w toku realizacji polityk unijnych nie tylko prowadzi do wzmocnienia ogólnej odpowiedzialności i rozliczalności korporacyjnej EBI, z wyraźnym przeglądem rodzajów pośredników finansowych i beneficjentów końcowych w oparciu o dogłębną analizę due diligence oraz politykę „znaj swojego klienta”, lecz także przyczynia się do poprawy ogólnej skuteczności i trwałości finansowanych projektów;

55.  ponawia swój apel do EBI o rozszerzenie zakresu publikowanych informacji na potrzeby projektów realizowanych przez pośredników o informacje o końcowych fazach projektów, które mogą umożliwić ocenę skutków gospodarczych i społecznych inwestycji Banku;

56.  powtarza, że proces zarządzania powinien lepiej uwzględniać wyniki dialogu lub konsultacji z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego lub konkretne interesy bądź obawy podmiotów lokalnych i regionalnych, w dążeniu do ustanowienia bardziej świadomego i prawnie uzasadnionego demokratycznego procesu decyzyjnego;

57.  wyraża zaniepokojenie, że Europejski Trybunał Obrachunkowy w swoim rocznym sprawozdaniu wykazał poważne braki dotyczące działalności Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, wskazując na nieprawidłowość polegającą na tym, że instytucje audytowe państw członkowskich miały obowiązek kontrolowania udzielania ulg dla MŚP, ale przepisy nie uprawniały ich do przeprowadzenia kontroli na miejscu;

58.  odnotowuje, że spośród 30 projektów sprawdzonych przez Trybunał Obrachunkowy w przypadku pięciu podmiotów korzystających z ulg zatwierdzono kredyt bez potwierdzenia ich statusu MŚP; według Trybunału Obrachunkowego projekty te nie kwalifikowały się do wsparcia, a cztery inne kredyty w części lub w całości zostały wykorzystane do działalności niepodlegającej tego typu wsparciu;

59.  przyjmuje z zadowoleniem fakt, że problemy wykryte przez Trybunał Obrachunkowy teoretycznie można rozwiązać w drodze nowelizacji rozporządzenia finansowego; zwraca się do EBI, aby w następnym rocznym raporcie ustosunkowała się do kwestii nieścisłości przepisów oraz kwestii, czy nowe rozporządzenie finansowe w przyszłości umożliwi instytucjom audytowym państw członkowskich kontrolę na poziomie końcowych podmiotów korzystających ze wsparcia;

60.  wyraża zadowolenie z powodu przyjęcia w styczniu 2017 r. przez Radę Dyrektorów podejścia przejściowego do polityki EBI wobec wadliwie uregulowanych, nieprzejrzystych i niechętnych współpracy jurysdykcji, ale oczekuje, że powinno ono prowadzić do zmiany tej polityki w celu ulepszenia podatkowej należytej staranności EBI w kontekście pożyczek zewnętrznych, wraz ze zmienionymi ramami grupy EBI dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;

61.  apeluje do EBI o przeprowadzenie odpowiedniej korporacyjnej analizy due diligence i analizy integralności w celu ustalenia prawdziwych właścicieli wszystkich swoich klientów i operacji, a także przedsiębiorstw będących beneficjentami końcowymi inwestycji EBI w fundusze kapitałowe; wzywa EBI do ujawnienia na swojej stronie internetowej danych dotyczących własności rzeczywistej swoich klientów, tak aby zwiększyć przejrzystość swoich operacji i pomóc w zapobieganiu korupcji i konfliktom interesów;

62.  zgodnie z konkluzjami Rady przyjętymi w dniu 25 maja 2018 r. w sprawie standardowego zapewnienia dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych z państwami trzecimi, wzywa EBI do wzmocnienia powiązań między finansowaniem EBI a dobrym zarządzaniem w kwestiach podatkowych; uważa, że EBI powinien dalej przyczyniać się do rozwoju najlepszych praktyk w zakresie uczciwego opodatkowania przez przeciwdziałanie uchylaniu się od opodatkowania i unikaniu opodatkowania; apeluje do EBI o przyjęcie odpowiedzialnej polityki podatkowej wykluczającej finansowanie przez EBI klientów uwikłanych w procedery unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania lub działających za pośrednictwem rajów podatkowych; apeluje do EBI o włączenie standardowych zapisów i klauzul dotyczących dobrego zarządzania w jego umowy ze wszystkimi wybranymi pośrednikami finansowymi;

63.  podkreśla, że zmienione upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich jasno określa, iż czarna lista UE jest wiążąca dla Banku, a operacje EBI nie mogą wspierać projektów mających związek z praniem pieniędzy, finansowaniem terroryzmu, unikaniem opodatkowania, oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania;

64.  zauważa, że na koniec 2017 r. EBI prowadził dochodzenia w 136 sprawach o nadużycia, przy czym trzy najczęstsze zarzuty stanowią: oszustwo (53,7 %), korupcja (25,5 %) i zmowa (10,7 %);

65.  zwraca uwagę, że fundusze EBI były wykorzystywane przez przedsiębiorstwa uwikłane w skandal dotyczący emisji, w szczególności przez przedsiębiorstwo Volkswagen, w związku z czym środki te mogły zostać wykorzystane do finansowania nieetycznej i nielegalnej działalności;

66.  zwraca uwagę, że liczba nowych dopuszczalnych skarg wzrosła z 84 w 2016 r. do rekordowych 102 w 2017 r., a w 2017 r. rozpoznano łącznie 173 skargi; odnotowuje, że 38 skarg otrzymanych w 2017 r. dotyczy dwóch projektów inwestycyjnych EBI: rurociągu transadriatyckiego oraz drogi dojazdowej do portu w Mombasie (Kenia);

67.  odnotowuje przegląd polityki EBI dotyczącej mechanizmu rozpatrywania skarg oraz włączenie przykładów wskazanych przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich do definicji niewłaściwego administrowania, która obejmuje formy wadliwego lub nieudolnego administrowania, takie jak nieprawidłowości administracyjne, bezprawna dyskryminacja, nieuzasadnione odmowy udzielenia informacji, nadużywanie władzy i zbędna zwłoka; wyraża jednak zaniepokojenie z powodu pozostałych wyników przeglądu;

68.  ubolewa, że EBI nie uwzględnił obaw Parlamentu dotyczących przeglądu mechanizmu rozpatrywania skarg EBI, wyrażonych w ust. 86 rezolucji z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego z kontroli działalności finansowej EBI za rok 2016; wyraża głębokie zaniepokojenie, że zatwierdzony zmieniony mechanizm rozpatrywania skarg stwarza poważne zagrożenie dla jego niezależności i przejrzystości jego dochodzeń i ustaleń; wzywa EBI do zapewnienia, aby kierownik wydziału mechanizmu rozpatrywania skarg EBI był w stanie podejmować wszelkie decyzje dotyczące dopuszczalności i kwalifikowalności skargi w sposób niezależny od innych służb, a procedury rekrutacji kandydatów na stanowisko kierownika wydziału mechanizmu rozpatrywania skarg były bardziej przejrzyste;

69.  odnotowuje decyzję Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 23 maja 2018 r. w sprawie nr 1316/2016 TN dotyczącej zarzucanych uchybień w polityce przejrzystości Europejskiego Banku Inwestycyjnego i zwraca się do Banku o wprowadzenie zalecanych przez Rzecznika ulepszeń dotyczących zniesienia domniemania nieujawnienia dotyczącego dokumentów zgromadzonych i utworzonych podczas kontroli, dochodzeń i audytów, a także przeredagowania odpowiednich postanowień polityki EBI w zakresie przejrzystości dotyczących pożyczek udzielanych przez pośredników i terminów rozpatrywania wniosków o udzielenie informacji;

70.  przypomina o potrzebie zaostrzenia norm dotyczących konfliktu interesów oraz jasnych, ścisłych i przejrzystych kryteriów, aby zapobiegać wszelkim formom wywierania wpływu lub przejawom braku obiektywizmu w mechanizmie udzielania pożyczek; ponownie stwierdza, że EBI musi niezwłocznie dokonać zmiany kodeksu postępowania w celu zapewnienia, by jego wiceprzewodniczący nie byli odpowiedzialni za operacje w państwach członkowskich pochodzenia, gdyż stanowi to zagrożenie dla niezależności tej instytucji; wzywa EBI do uwzględnienia zaleceń Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i do zmiany kodeksu postępowania w celu lepszego zapobiegania konfliktom interesów w organach zarządzających EBI oraz potencjalnym problemom związanym z przepływem pracowników między sektorem publicznym a prywatnym;

71.  oczekuje, że poddawana obecnie przeglądowi polityka EBI w zakresie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia będzie ambitna i ustanowi wysokie standardy; wzywa EBI do uwzględnienia w ramach wspomnianego przeglądu zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne osoby zgłaszające przypadki naruszenia, a także do ustanowienia jasnych i wyraźnych procedur, harmonogramów i wytycznych, aby jak najlepiej ukierunkowywać działania osób zgłaszających przypadki naruszenia i chronić je przed odwetem;

Kontrola Parlamentu Europejskiego

72.  popiera stanowisko Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, zgodnie z którym Trybunał należy upoważnić do kontrolowania wszystkich operacji EBI, w tym tych, w których EBI wykorzystuje środki nieobjęte budżetem UE;

73.  wzywa Komisję Kontroli Budżetowej do organizowania corocznych warsztatów/wysłuchania w sprawie działalności i kontroli operacji EBI, aby zapewnić Parlamentowi dodatkowe istotne informacje wspomagające kontrolę EBI i jego operacji;

Działania następcze w wyniku zaleceń Parlamentu

74.  ponawia apel do EBI o przedstawienie sprawozdania w sprawie aktualnej sytuacji i statusu wcześniejszych zaleceń wydanych przez Parlament w swoich corocznych rezolucjach, szczególnie w odniesieniu do:

   a) wpływu jego działalności kredytowej i uzyskanych rezultatów;
   b) zapobiegania konfliktom interesów w szczególności dotyczącym członków Komitetu Inwestycyjnego EFIS i Rady Dyrektorów EBI oraz zaostrzenia norm dotyczących konfliktu interesów w odpowiednim regulaminie, zwłaszcza regulaminie zarządu i Rady Dyrektorów;
   c) przejrzystości i ujawniania informacji w odniesieniu do roli pośredników i odbiorców końcowych w systemie zlecania wykonawstwa i podwykonawstwa w związku z zapobieganiem unikaniu opodatkowania, oszustwom i korupcji;

o
o   o

75.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) https://www.ombudsman.europa.eu/en/decision/en/95520
(2) Dz.U. C 298 z 23.8.2018, s. 80.
(3) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0198.
(4) Dz.U. L 280 z 27.10.2011, s. 1.
(5) Dz.U. L 135 z 8.5.2014, s. 1.
(6) Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1.
(7) https://www.ombudsman.europa.eu/en/decision/en/95520

Ostatnia aktualizacja: 13 grudnia 2019Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności