Ευρετήριο 
 Προηγούμενο 
 Επόμενο 
 Πλήρες κείμενο 
Διαδικασία : 2017/2089(INI)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου : A8-0051/2019

Κείμενα που κατατέθηκαν :

A8-0051/2019

Συζήτηση :

PV 11/02/2019 - 16
CRE 11/02/2019 - 16

Ψηφοφορία :

PV 12/02/2019 - 9.18
Αιτιολογήσεις ψήφου

Κείμενα που εγκρίθηκαν :

P8_TA(2019)0079

Κείμενα που εγκρίθηκαν
PDF 199kWORD 67k
Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2019 - Στρασβούργο
Εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ
P8_TA(2019)0079A8-0051/2019

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ (2017/2089(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3, 6, 7, 9, 10, 11, 21, 23 και 49 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) καθώς και τα άρθρα 8, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 67 παράγραφος 1, και τα άρθρα 258, 263, 267 και 352 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ) και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ),

–  έχοντας υπόψη το μνημόνιο συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις και τον κατάλογο κριτηρίων για το κράτος δικαίου της Επιτροπής της Βενετίας,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά δικαιώματα και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (σύμβαση της Κωνσταντινούπολης) και το ψήφισμά του της 12ης Σεπτεμβρίου 2017 σχετικά με πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Μαρτίου 2007 σχετικά με τη συμμόρφωση με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στις νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής: μεθοδολογία για συστηματικό και αυστηρό έλεγχο(2),

–  έχοντας υπόψη τα ετήσια ψηφίσματά του για την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2016 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τη θέσπιση μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιανουαρίου 2017 σχετικά με έναν ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Σεπτεμβρίου 2017 σχετικά με τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την ακεραιότητα στα θεσμικά όργανα της ΕΕ(5),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2001 για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής(6),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 168/2007 του Συμβουλίου της 15ης Φεβρουαρίου 2007 για την ίδρυση Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης(7),

–  έχοντας υπόψη της ανακοίνωση της Επιτροπής της 27ης Απριλίου 2005 με τίτλο «Η τήρηση του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο πλαίσιο των νομοθετικών προτάσεων της Επιτροπής – Μεθοδολογία συστηματικού και αυστηρού ελέγχου (COM(2005)0172),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 29ης Απριλίου 2009 σχετικά με την πρακτική εφαρμογή της μεθοδολογίας για τη συστηματική και αυστηρή παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (COM(2009)0205),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Οκτωβρίου 2010 με τίτλο «Στρατηγική για την αποτελεσματική εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση» (COM(2010)0573),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής της 6ης Μαΐου 2011, με τίτλο «Επιχειρησιακές οδηγίες για τη συνεκτίμηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων κατά την ανάλυση αντικτύπου των προτάσεων της Επιτροπής» (SEC(2011)0567),

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της 12ης Δεκεμβρίου 2011 με τίτλο «Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η δημοκρατία στο επίκεντρο της εξωτερικής δράσης της ΕΕ - Προς μια αποτελεσματικότερη προσέγγιση» (COM(2011)0886),

–  έχοντας υπόψη το στρατηγικό πλαίσιο και το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, της 25ης Ιουνίου 2012,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του Συμβουλίου της 20ής Ιανουαρίου 2015 σχετικά με τη μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθείται για τη διαπίστωση της συμβατότητας των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε επίπεδο προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές για τα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου, σχετικά με τη συμβατότητα των θεμελιωδών δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του σεμιναρίου της Προεδρίας του Συμβουλίου της 13ης Μαΐου 2016 με τίτλο «Η εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ στο πλαίσιο των εθνικών πολιτικών».

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής της 19ης Μαΐου 2015 για την ανάλυση του αντικτύπου στα ανθρώπινα δικαιώματα, στο πλαίσιο εκτιμήσεων αντικτύπου των πολιτικών πρωτοβουλιών που σχετίζονται με το εμπόριο,

–  έχοντας υπόψη τις ετήσιες εκθέσεις της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το ετήσιο συμπόσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα θεμελιώδη δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) της 20ής Σεπτεμβρίου 2016 στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-8/15 P έως C-10/15 P, Ledra Advertising LTD κατά Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ)(8),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του ΔΕΕ της 6ης Νοεμβρίου 2018 στις συνδεκδικασθείσες υποθέσεις C-569/16 και C-570/16, Stadt Wuppertal κατά Maria Elisabeth Bauer και Volker Willmeroth κατά Martina Broßonn(9),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση 2/13 του ΔΕΕ της 18ης Δεκεμβρίου 2014 σχετικά με την προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών(10),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση 4/2018 του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΟΔΘ) της 24ης Σεπτεμβρίου 2018 με τίτλο «Προκλήσεις και ευκαιρίες για την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων»,

–  έχοντας υπόψη τις ετήσιες εκθέσεις του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα θεμελιώδη δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη το εγχειρίδιο του ΟΘΔ, του Οκτωβρίου 2018, με τίτλο «Εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη νομοθεσία και τη χάραξη πολιτικής σε εθνικό επίπεδο – Οδηγίες»,

–  έχοντας υπόψη την εργαλειοθήκη για τη βελτίωση της νομοθέτησης, και ιδίως το εργαλείο αριθ. 28 «Θεμελιώδη δικαιώματα & ανθρώπινα δικαιώματα»,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 38 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης της 2ας Δεκεμβρίου 2016 σχετικά με την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη θέσπιση ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο της ολλανδικής αντιπροσωπείας της COSAC σχετικά με τη διαφάνεια στην ΕΕ του Νοεμβρίου 2017 με τίτλο «Άνοιγμα των κλειστών θυρών: Να καταστεί η ΕΕ πιο διαφανής για τους πολίτες της» και την επιστολή των αντιπροσωπειών της COSAC της 20ής Δεκεμβρίου 2017 προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ σχετικά με τη διαφάνεια των πολιτικών αποφάσεων στην ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τις μελέτες με τίτλο «Η εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ», «Η ερμηνεία του άρθρο 51 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ: Το δίλημμα της αυστηρότερης ή ευρύτερης εφαρμογής του Χάρτη σε εθνικά μέτρα» και «Ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης στο πλαίσιο της εφαρμογής του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ» που δημοσιεύθηκαν από τη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών στις 22 Νοεμβρίου 2016, στις 15 Φεβρουαρίου 2016 και στις 12 Ιανουαρίου 2016, αντίστοιχα(11),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του, καθώς και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) και το παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων της 12ης Δεκεμβρίου 2002 σχετικά με τη διαδικασία εξουσιοδότησης για τη σύνταξη εκθέσεων πρωτοβουλίας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, τη θέση υπό μορφή τροπολογιών της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Αναφορών και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Αναφορών (A8-0051/2019),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι με τη Συνθήκη της Λισαβόνας αναγνωρίστηκε στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «ο Χάρτης») καθεστώς πρωτογενούς δικαίου στο πλαίσιο του ενωσιακού νομοθετικού συστήματος, με αποτέλεσμα να έχει ο Χάρτης την ίδια νομική ισχύ με τις Συνθήκες·

Β.  έχοντας υπόψη ότι η παρούσα έκθεση δεν προβαίνει σε μεμονωμένη αξιολόγηση των δικαιωμάτων που περιλαμβάνονται στον Χάρτη, αλλά αναλύει την εφαρμογή του Χάρτη ως μέσου του πρωτογενούς δικαίου·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινωνικές διατάξεις αποτελούν βασικό τμήμα του Χάρτη και της νομικής δομής της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ο σεβασμός και να τονιστεί η σημασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Ένωση·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το ΔΕΕ, τα θεμελιώδη δικαιώματα που αναγνωρίζονται από το Χάρτη αποτελούν τον πυρήνα της νομικής συγκρότησης της ΕΕ και ότι ο σεβασμός τους αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση της νομιμότητας κάθε πράξης της ΕΕ·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Χάρτης περιλαμβάνει, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του άρθρου 51, τόσο αρνητικές (απαγόρευση παραβίασης) όσο και θετικές (ενεργός προαγωγή) υποχρεώσεις, οι οποίες θα πρέπει να εκπληρώνονται εξίσου προκειμένου οι διατάξεις του να καθίστανται πλήρως λειτουργικές·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 51 του Χάρτη περιορίζει το πεδίο εφαρμογής του Χάρτη σε σχέση με την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας, τις αρμοδιότητες των κρατών μελών και της Ένωσης και τον σεβασμό των ορίων των αρμοδιοτήτων της Ένωσης, που απονέμονται από τις Συνθήκες·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο άρθρο 51 παράγραφος 2 του Χάρτη διευκρινίζεται ότι ο Χάρτης δεν επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης πέραν των αρμοδιοτήτων της Ένωσης και δεν θεσπίζει νέες αρμοδιότητες και καθήκοντα για την Ένωση, ούτε τροποποιεί τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα, όπως ορίζονται στις Συνθήκες·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης δεσμεύονται επί μονίμου βάσεως από το Χάρτη, ακόμη και όταν δρουν εκτός του νομικού πλαισίου της ΕΕ·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, δυνάμει του άρθρου 51, οι διατάξεις του Χάρτη ισχύουν για τα κράτη μέλη μόνο εφόσον εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης· λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι, λόγω των ασαφών ορίων της απαίτησης αυτής, καθίσταται δυσχερές να καθοριστεί κατά πόσο και με ποιο τρόπο ο Χάρτης εφαρμόζεται συγκεκριμένα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δυναμικό των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων που θεσπίζονται στο Χάρτη δεν έχει αξιοποιηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη γνώμη του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο σεβασμός των κοινωνικών δικαιωμάτων δεν αποτελεί μόνο ηθική επιταγή και νομική υποχρέωση, αλλά και οικονομική αναγκαιότητα·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο άρθρο 6 ΣΕΕ τονίζεται επίσης ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως κατοχυρώνονται στην ΕΣΔΑ, αποτελούν μέρος των γενικών αρχών του δικαίου της Ένωσης·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο άρθρο 151 ΣΛΕΕ γίνεται αναφορά στα θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα, όπως αυτά που ορίζονται στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε μελέτη που πραγματοποίησε στις 22 Νοεμβρίου 2016 με τίτλο «Η εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ»(12) εξετάζεται, μεταξύ άλλων, η σημασία του Χάρτη για τις δραστηριότητες της Επιτροπής στο πλαίσιο της συνθήκης για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (Συνθήκη ΕΜΣ) και στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ελάχιστη προσοχή δίνεται στα κοινωνικά δικαιώματα του Χάρτη στο πλαίσιο της οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαιώματα αυτά πρέπει όντως να θεωρούνται θεμελιώδη δικαιώματα·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι με την δέσμευση στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων για την παροχή στους πολίτες νέων και αποτελεσματικότερων δικαιωμάτων όσον αφορά την ισότητα ευκαιριών και την ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, τις δίκαιες συνθήκες εργασίας και την κοινωνική προστασία και ενσωμάτωση, ενισχύονται περαιτέρω τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή της ισότητας των φύλων αποτελεί θεμελιώδη αρχή της Ένωσης, η οποία κατοχυρώνεται στις Συνθήκες της ΕΕ και στον Χάρτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 8 της ΣΛΕΕ θεσπίζει την αρχή της ισότητας των φύλων καθώς ορίζει ότι «σε όλες τις δράσεις της, η Ένωση επιδιώκει να εξαλειφθούν οι ανισότητες και να προαχθεί η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών»·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφάνεια των νομοθετικών διαδικασιών και των διαδικασιών λήψης αποφάσεων στην ΕΕ είναι απόρροια του δικαιώματος σε χρηστή διοίκηση που προβλέπεται στο άρθρο 41 του Χάρτη και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου οι πολίτες να μπορούν να αξιολογούν και να ελέγχουν δεόντως την τήρηση του Χάρτη από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προαγωγή από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης ενός ευρέος φάσματος δικαιωμάτων που προβλέπονται στο Χάρτη – τα οποία εκτείνονται από τα ατομικά και πολιτικά έως τα κοινωνικά, οικονομικά και τρίτης γενιάς δικαιώματα – θα προσέδιδε σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής δημόσιας σφαίρας και θα συνιστούσε απτή εκδήλωση της έννοιας της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και της συμμετοχικής διάστασης της ΕΕ που κατοχυρώνεται στις Συνθήκες·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΘΔ έχει διατυπώσει πολλές συστάσεις για την αποτελεσματική εφαρμογή του Χάρτη στις γνωμοδοτήσεις του με τίτλο «Βελτίωση της πρόσβασης σε διορθωτικά μέτρα στον τομέα των επιχειρήσεων και των δικαιωμάτων του ανθρώπου σε επίπεδο ΕΕ»(13) και «Προκλήσεις και ευκαιρίες για την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων»(14)·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 24 του Χάρτη προσδιορίζει τα δικαιώματα του παιδιού και υποχρεώνει τις δημόσιες αρχές και τους ιδιωτικούς οργανισμούς να δίνουν πρωταρχική σημασία στο υπέρτατο συμφέρον των παιδιών·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 14 του Χάρτη τονίζει το δικαίωμα κάθε παιδιού σε δωρεάν εκπαίδευση·

Μεγαλύτερη ενσωμάτωση του Χάρτη στις νομοθετικές διαδικασίες και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων

1.  πιστεύει ακράδαντα ότι η στρατηγική της Επιτροπής για την αποτελεσματική εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2010)0573) αποτέλεσε μια πρώτη προσπάθεια μετά την έναρξη ισχύος του Χάρτη, η οποία χρήζει, ωστόσο, επειγόντως επικαιροποίησης· επιδοκιμάζει τις ετήσιες εκθέσεις της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη και ζητεί να επανεξεταστεί η στρατηγική αυτή, η οποία εκπονήθηκε το 2010, προκειμένου να επικαιροποιηθεί ώστε να λαμβάνει υπόψη τις νέες προκλήσεις και τη θεσμική πραγματικότητα, ιδίως μετά το Brexit·

2.  διαπιστώνει ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν πραγματοποιήσει πολλά και σημαντικά βήματα προκειμένου να ενσωματωθεί ο Χάρτης στις νομοθετικές διαδικασίες και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην ΕΕ· σημειώνει ότι ο πρωταρχικός ρόλος του Χάρτη είναι να διασφαλίσει ότι η νομοθεσία της ΕΕ είναι πλήρως συμβατή με τα δικαιώματα και τις αρχές που κατοχυρώνονται σε αυτόν και αναγνωρίζει τις δυσκολίες που συνεπάγεται η ενεργός προώθησή τους και η διασφάλιση της τήρησής τους·

3.  τονίζει ότι είναι σημαντικό, όλες οι νομοθετικές προτάσεις της Ένωσης να σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη·

4.  επισημαίνει ότι οι διαδικασίες που έχουν θεσπίσει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ προκειμένου να αξιολογείται η συμβατότητα των νομοθετικών προτάσεων με το Χάρτη έχουν κυρίως εσωτερικό χαρακτήρα· ζητεί να υπάρχει δυνατότητα καθιέρωσης ενισχυμένων μορφών διαβούλευσης, αναλύσεων αντικτύπου, συμπεριλαμβανομένων ειδικών εκτιμήσεων αντικτύπου για τα φύλα, καθώς και νομικός έλεγχος με συμμετοχή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων· καλεί την Επιτροπή, οσάκις μια νομοθετική πρόταση ενδέχεται να προάγει ή να επηρεάζει αρνητικά τα θεμελιώδη δικαιώματα, να προωθεί μια δομημένη και τακτική συνεργασία με φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ο ΟΘΔ, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) και τα άλλα αρμόδια όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης και των Ηνωμένων Εθνών και οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών που αναπτύσσουν δράση στον τομέα αυτό·

5.  καλεί την Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο να αναθεωρήσουν τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 168/2007 του Συμβουλίου, προκειμένου να δοθεί στον ΟΘΔ η δυνατότητα να εκδίδει, με δική του πρωτοβουλία, μη δεσμευτικές γνωμοδοτήσεις επί σχεδίων νομοθετικών διατάξεων της ΕΕ και να προωθήσουν την συστηματική ανταλλαγή απόψεων με τον Οργανισμό·

6.  καλεί την Επιτροπή, τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τις εθνικές και περιφερειακές κυβερνήσεις των κρατών μελών να συμβουλεύονται τον ΟΔΘ όταν διακυβεύονται θεμελιώδη δικαιώματα·

7.  αναγνωρίζει τον ζωτικό ρόλο του ΟΘΔ στην αξιολόγηση της τήρησης του Χάρτη και επικροτεί το έργο που έχει επιτελέσει ο Οργανισμός· προτρέπει τον ΟΘΔ να συνεχίσει να παρέχει συμβουλές και υποστήριξη στα θεσμικά όργανα της ΕΕ και στα κράτη μέλη σχετικά με τη βελτίωση των αντιλήψεων για τα θεμελιώδη δικαιώματα σε ολόκληρη την Ένωση· χαιρετίζει την πρόσφατα εγκριθείσα στρατηγική του ΟΘΔ για την περίοδο 2018-2022·

8.  λαμβάνει υπό σημείωση την ύπαρξη του διαδραστικού επιγραμμικού εργαλείου «CLARITY», το οποίο αναπτύχθηκε από τον ΟΘΔ προκειμένου να καταστεί δυνατή η εύκολη αναγνώριση του πλέον κατάλληλου εξωδικαστικού οργάνου με αρμοδιότητα για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε συνάρτηση με συγκεκριμένα ζητήματα που άπτονται των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

9.  καλεί την Επιτροπή να μεριμνήσει για τη διενέργεια διεξοδικών εκτιμήσεων αντικτύπου μέσω μιας ισόρροπης αξιολόγησης των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών συνεπειών και να επανεξετάσει την απόφασή της να υπαγάγει τις απόψεις της για τα θεμελιώδη δικαιώματα στις υφιστάμενες τρεις κατηγορίες που αφορούν οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες και να θεσπίσει δύο ειδικές κατηγορίες με τίτλο «Συνέπειες για τα θεμελιώδη δικαιώματα» και «Εκτίμηση επιπτώσεων ανά φύλο», προκειμένου να διασφαλίζεται ότι λαμβάνονται υπόψη όλες οι πτυχές των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

10.  καλεί την Επιτροπή να λάβει συστηματικά μέτρα σε ενωσιακό επίπεδο με σκοπό την στήριξη και εφαρμογή των διατάξεων του Χάρτη και να διασφαλίσει ότι το ενωσιακό δίκαιο να προσαρμόζεται ώστε να λαμβάνει υπόψη τις νομικές και νομολογιακές εξελίξεις στον τομέα του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα· καλεί εκ νέου, στη συνάρτηση αυτή, την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση προκειμένου να υλοποιηθεί το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με τη σύσταση ενός μηχανισμού τη ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα(15), ο οποίος θα καταστήσει δυνατό ένα συστηματικό έλεγχο των εξελίξεων στα θεσμικά όργανα και στους οργανισμούς της ΕΕ και στα κράτη μέλη που θα ζητούν τη λήψη μέτρων για την προστασία και εφαρμογή των δικαιωμάτων, των ελευθεριών και των αρχών του Χάρτη· προτείνει, ειδικότερα, οι όροι που εκτίθενται στα κριτήρια της Κοπεγχάγης σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα να μην χρησιμοποιούνται μόνο ως προϋποθέσεις για την προσχώρηση αλλά τα κράτη μέλη να αξιολογούνται βάσει αυτών σε τακτά χρονικά διαστήματα·

11.  σημειώνει ότι ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής επίσης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο πλαίσιο του Χάρτη, όχι μόνο όσον αφορά το άρθρο 41 σχετικά με το δικαίωμα σε χρηστή διοίκηση, αλλά και δεδομένου ότι η εν λόγω χρηστή διοίκηση αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τη διασφάλιση άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων· επισημαίνει το υποδειγματικό έργο του Διαμεσολαβητή, μεταξύ άλλων στον τομέα της διαφάνειας και της ελευθερίας της ενημέρωσης, καθώς και την ειδική έκθεση σχετικά με τον Frontex(16) κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, η οποία αφορά ειδικότερα τα δικαιώματα προσφυγής των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών·

12.  έχει επίγνωση του γεγονότος ότι η νομολογία θα επηρεάσει το πεδίο εφαρμογής του Χάρτη, και ότι το στοιχείο αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη·

13.  καλεί τα νομοθετικά όργανα της ΕΕ να λάβουν υπόψη τους τα συμπεράσματα της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου της 22ας Μαρτίου 2018 (υπόθεση T-540/15) σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα των τριμερών συνεδριάσεων και να ενεργήσουν αναλόγως(17)· τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η διαφάνεια και η πρόσβαση σε έγγραφα μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερη η διοργανική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της λογοδοσίας, σε θέματα που άπτονται των θεμελιωδών δικαιωμάτων· καλεί μετ’ επιτάσεως το Συμβούλιο να λάβει χωρίς καθυστέρηση υπόψη του τις επιφυλάξεις που έχουν διατυπωθεί όσον αφορά τη διαφάνεια της διαδικασίας λήψης των αποφάσεών του και την πρόσβαση σε έγγραφα, σύμφωνα με τις συναφείς συστάσεις της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας·

Ευθυγράμμιση των πολιτικών της ΕΕ με το Χάρτη

14.  επισημαίνει ότι οι πολιτικές της ΕΕ πρέπει να βασίζονται στις αρχές και τους στόχους που εκτίθενται στα άρθρα 2, 3, 4, 5 και 6 ΣΕΕ και ταυτόχρονα να αποδέχονται και να υλοποιούν πλήρως τις απαιτήσεις των διατάξεων γενικής εφαρμογής του τίτλου ΙΙ, μέρος Ι ΣΛΕΕ·

15.  ζητεί από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να ενισχύσουν την εφαρμογή της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου σε όλες τις δραστηριότητες της ΕΕ με σκοπό την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φύλου και την προώθηση της ισότητας των φύλων·

16.  επαναβεβαιώνει ότι όλες τις νομοθετικές πράξεις της Ένωσης πρέπει να τηρούν τις διατάξεις του Χάρτη, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών του διατάξεων· τονίζει τη σημασία της ενσωμάτωσης στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την οικονομική και νομισματική πολιτική της ΕΕ ρητών αναφορών στο Χάρτη· επισημαίνει ότι, με την προσφυγή σε ρυθμίσεις διακυβερνητικού χαρακτήρα, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωσή τους να αξιολογούν τη συμβατότητα των εν λόγω μέσων με το δίκαιο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη·

17.  θεωρεί ζωτικής σημασίας η Ένωση να λάβει αποφασιστικά μέτρα για να ενισχύσει τις δεσμεύσεις της όσον αφορά τη διασφάλιση της άσκησης όλων των δικαιωμάτων που προβλέπονται στον Χάρτη, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών δικαιωμάτων·

18.  καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι η διαδικασία Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών ανά χώρα συστάσεων και των συστάσεων της ετήσιας επισκόπησης της ανάπτυξης, είναι συμβατή με τις κανονιστικές πτυχές των κοινωνικών δικαιωμάτων του Χάρτη·

19.  τάσσεται υπέρ της εισαγωγής αυστηρών και συστηματικών ρητρών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα επιχειρησιακά κείμενα των σχεδίων κανονισμών με τα οποία ιδρύονται τα ταμεία της ΕΕ·

20.  καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εξαρτήσουν τη λήψη μακροοικονομικών αποφάσεων από τις αξιολογήσεις για τα θεμελιώδη δικαιώματα, με βάση το πλήρες φάσμα των ατομικών, πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων που διασφαλίζουν τα ευρωπαϊκά και διεθνή νομοθετικά μέσα για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

21.  προτρέπει την Επιτροπή να εξετάσει τις ενέργειες που είναι απαραίτητες για την προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη και να προτείνει χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη του στόχου αυτού·

22.  τονίζει ότι, βάσει των αρμοδιοτήτων που καθορίζονται στις Συνθήκες, εναπόκειται πρωτίστως στα κράτη μέλη να υλοποιήσουν την κοινωνική πολιτική και να προσδώσουν αποτελεσματικότητα και απτό περιεχόμενο στις κοινωνικές διατάξεις που κατοχυρώνονται στον Χάρτη· επαναλαμβάνει, ωστόσο, την πρότασή του, να ενσωματωθεί στις Συνθήκες, στο πλαίσιο μιας ενδεχόμενης αναθεώρησής τους, ένα κοινωνικό πρωτόκολλο ούτως ώστε να ενισχυθούν τα θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα σε σχέση με τις οικονομικές ελευθερίες·

23.  διαπιστώνει ότι ο ρόλος της Ευρωομάδας στην οικονομική διακυβέρνηση της ζώνης του ευρώ είναι εκ των πραγμάτων ζωτικής σημασίας αλλά ανεπίσημος, καθώς και ότι οι αποφάσεις του επηρεάζουν ενδεχομένως τις ασκούμενες πολιτικές χωρίς να αντισταθμίζονται από κατάλληλες διαδικασίες δημοκρατικής λογοδοσίας και δικαστικού ελέγχου· επισημαίνει στα μέλη του τις οριζόντιες υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τα άρθρα 2 και 6 ΣΕΕ και από τον Χάρτη·

24.  καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συμμορφώνονται πλήρως με τον Χάρτη κατά την εκπλήρωση των καθηκόντων τους στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, συμπεριλαμβανομένων των δανειοδοτικών πρακτικών της Τράπεζας, λαμβάνοντας υπόψη τη νομολογία του ΔΕΕ·

25.  επισημαίνει ότι η Ένωση, αναπτύσσοντας δράση σε διεθνές επίπεδο, πρέπει να καθοδηγείται από τις αρχές που κατοχυρώνονται στο άρθρο 21 παράγραφος 1 ΣΕΕ· εκφράζει την πεποίθηση ότι ο πλήρης σεβασμός και η προώθηση των διατάξεων του Χάρτη εντός της ΕΕ αποτελούν πρόκριμα για την αξιολόγηση της νομιμότητας και της αξιοπιστίας της στάσης που τηρεί η Ένωση στις διεθνείς της σχέσεις, όπως μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της διαδικασίας διεύρυνσης σύμφωνα με το άρθρο 49 ΣΕΕ·

26.  επισημαίνει το γεγονός ότι το ΔΕΕ δεν έχει πλήρη δικαιοδοσία στο πεδίο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ), και απευθύνει προειδοποίηση κατά κάθε δυνητικού περιορισμού του δικαιώματος πραγματικής προσφυγής που κατοχυρώνεται στον Χάρτη·

27.  υπενθυμίζει στα θεσμικά όργανα της ΕΕ τις υποχρεώσεις που υπέχουν όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα βάσει του Χάρτη και στο πεδίο της εμπορικής πολιτικής· προτρέπει την Επιτροπή, πριν από την ολοκλήρωση των εμπορικών διαπραγματεύσεων, να πραγματοποιεί συγκεκριμένες εκτιμήσεις αντικτύπου στα ανθρώπινα δικαιώματα, λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών όσον αφορά τις εκτιμήσεις αντικτύπου των εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών στα ανθρώπινα δικαιώματα·

28.  υπενθυμίζει ότι τόσο οι Συνθήκες όσο και ο Χάρτης αναφέρονται στην προστασία των εθνικών μειονοτήτων και στις διακρίσεις με βάση τη γλώσσα· ζητεί να ληφθούν συγκεκριμένα διοικητικά μέτρα στο πλαίσιο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ ώστε να ενθαρρύνονται οι εθνικές κυβερνήσεις να βρίσκουν βιώσιμες λύσεις και να προωθούν τη γλωσσική πολυμορφία στα οικεία κράτη μέλη, πέρα από τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ·

29.  επισημαίνει την υποχρέωση προσχώρησης στην ΕΣΔΑ που θεσπίζεται στο άρθρο 6 της ΣΕΕ· καλεί την Επιτροπή να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να εξαλείψει τους νομικούς φραγμούς που εμποδίζουν την ολοκλήρωση της διαδικασίας προσχώρησης και να υποβάλει ένα νέο σχέδιο συμφωνίας για την προσχώρηση της Ένωσης στην ΕΣΔΑ, που να προσφέρει θετικές λύσεις στις αντιρρήσεις που διατύπωσε το ΔΕΕ στη γνώμη 2/13 της 18ης Δεκεμβρίου 2014· φρονεί ότι με την προσχώρηση αυτή θα εισαχθούν περαιτέρω εγγυήσεις προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών και των κατοίκων της Ένωσης και θα δημιουργηθεί ένας πρόσθετος μηχανισμός πραγμάτωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δηλαδή η δυνατότητα άσκησης προσφυγής στο ΕΔΑΔ για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οφειλόμενες σε πράξεις θεσμικών οργάνων της ΕΕ ή των κρατών μελών κατά την εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ΕΣΔΑ· φρονεί εξάλλου ότι η νομολογία του ΕΔΑΔ θα παράσχει μια επιπλέον βάση για τις τρέχουσες και τις μελλοντικές δράσεις της ΕΕ σε συνάρτηση με τον σεβασμό και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών στους τομείς των ατομικών ελευθεριών, της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, πέραν της συναφούς νομολογίας του ΔΕΕ·

30.  ζητεί να ολοκληρωθεί χωρίς καθυστέρηση η έγκριση της οριζόντιας οδηγίας της ΕΕ κατά των διακρίσεων(18), προκειμένου να διασφαλιστούν περαιτέρω τα θεμελιώδη δικαιώματα εντός της ΕΕ μέσω συγκεκριμένης ενωσιακής νομοθεσίας·

Ο Χάρτης και οι οργανισμοί της ΕΕ

31.  εξαίρει τις δυνατότητες που διαθέτουν ορισμένοι οργανισμοί της ΕΕ για να παρέχουν στήριξη στα κράτη μέλη κατά την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους που απορρέουν από τον Χάρτη, λειτουργώντας συχνά ως επιχειρησιακός σύνδεσμος μεταξύ ενωσιακών και εθνικών τομέων δραστηριότητας· τονίζει ότι το καθήκον αυτό μπορεί να επιτελεσθεί αποτελεσματικά μόνο με την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης πρακτικής για τα θεμελιώδη δικαιώματα εντός των οργανισμών που δραστηριοποιούνται στη σφαίρα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων και/ή εκείνων των οποίων οι δραστηριότητες μπορεί να έχουν αντίκτυπο στα δικαιώματα και τις αρχές που απορρέουν από το Χάρτη, λαμβανομένης υπόψη τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής διάστασης της προστασίας και προαγωγής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

32.  καλεί τους αρμόδιους οργανισμούς της ΕΕ να εντείνουν τις προσπάθειες για την εφαρμογή των αρχών της ισότητας των φύλων που κατοχυρώνονται στον Χάρτη, διασφαλίζοντας μεταξύ άλλων, ότι όλα τα θεσμικά όργανα και οι οργανισμοί της ΕΕ ακολουθούν πολιτική μηδενικής ανοχής έναντι κάθε μορφής σεξουαλικής βίας και σωματικής ή ψυχολογικής παρενόχλησης· καλεί όλα τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ να εφαρμόσουν πλήρως το ψήφισμά του της 26ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης στην ΕΕ(19)·

33.  διαπιστώνει ότι οι διάφοροι οργανισμοί έχουν αναπτύξει ένα διαφοροποιημένο φάσμα πολιτικών και μέσων προκειμένου να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους στον τομέα των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαφορετικοί βαθμοί υλοποίησης· τονίζει την ανάγκη να προωθηθεί μια ενδοοργανική συνεργασία στην ΕΕ, καθώς και ένας δομημένος διάλογος με ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες για τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς και να αξιοποιηθούν οι υφιστάμενες βέλτιστες πρακτικές, προκειμένου να δοθεί ώθηση σε ένα κοινό και ενισχυμένο πλαίσιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

34.  καλεί τους οργανισμούς της ΕΕ που δραστηριοποιούνται στη σφαίρα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων και/ή εκείνους των οποίων οι δραστηριότητες μπορεί να έχουν αντίκτυπο στα δικαιώματα και τις αρχές που απορρέουν από τον Χάρτη να υιοθετήσουν εσωτερικές στρατηγικές για τα θεμελιώδη δικαιώματα και να προωθήσουν τακτικά σεμινάρια κατάρτισης στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του Χάρτη για το προσωπικό τους σε όλα τα επίπεδα·

35.  αποδοκιμάζει το γεγονός ότι σε πολλούς ιδρυτικούς κανονισμούς οργανισμών της ΕΕ δεν υφίσταται ρητή αναφορά στον Χάρτη· καλεί τους συννομοθέτες να συμπληρώσουν, ενδεχομένως, το κενό αυτό όταν εκπονούνται ή αναθεωρούνται κανονισμοί ή αποφάσεις για την ίδρυση οργανισμών και να προβλέψουν πρόσθετους επιχειρησιακούς μηχανισμούς που διασφαλίζουν την τήρηση του Χάρτη, λαμβανομένης υπόψη της εντολής και των ιδιαιτεροτήτων κάθε επιμέρους οργανισμού·

Στήριξη των κρατών μελών στην εφαρμογή του Χάρτη σε εθνικό επίπεδο

36.  επισημαίνει ότι η ενωσιακή και η εθνική διάσταση του Χάρτη συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρώνονται προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι διατάξεις του Χάρτη εφαρμόζονται κατά τρόπο συνεκτικό στο πλαίσιο της σύνολης νομικής δομής της ΕΕ·

37.  επισημαίνει ότι, σε συνάρτηση με το Χάρτη, την εμβέλειά του και την έκταση της εφαρμογής του, επικρατεί ένα διαρκές κενό ενημέρωσης τόσο μεταξύ των κατόχων δικαιωμάτων που τυγχάνουν της προστασίας του όσο και μεταξύ των νομικών και των εμπειρογνωμόνων σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποδοκιμάζει το γεγονός ότι τα μέτρα που λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο για την αποκατάσταση της έλλειψης αυτής είναι πολύ περιορισμένα·

38.  καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τις ενημερωτικές δραστηριότητές της που αφορούν το Χάρτη με πλήρη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών και να προωθήσει και να χρηματοδοτήσει προγράμματα κατάρτισης που αφορούν το Χάρτη για εθνικούς δικαστές, ασκούντες νομικά επαγγέλματα, καθώς και δημόσιους υπαλλήλους, τα οποία αποσκοπούν και στη βελτίωση των γνώσεων για τις ενωσιακές πολιτικές και το ενωσιακό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων του ουσιαστικού και του δικονομικού δικαίου, της χρήσης των μέσων δικαστικής συνεργασίας της Ένωσης, της σχετικής νομολογίας του ΔΕΕ, της νομικής ορολογίας και του συγκριτικού δικαίου· καλεί εξάλλου την Επιτροπή να χορηγήσει στα κράτη μέλη πρακτικές κατευθύνσεις που θα τα βοηθήσουν να εφαρμόσουν το Χάρτη σε εθνικό επίπεδο· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από την Επιτροπή να προβάλει πλήρως το προσφάτως δημοσιευθέν εγχειρίδιο του ΟΘΔ για την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της διαμόρφωσης του δικαίου και των πολιτικών σε εθνικό επίπεδο·

39.  προτρέπει τα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν τακτικά πληροφορίες και εμπειρίες σχετικά με τη χρήση, την εφαρμογή και την παρακολούθηση του Χάρτη, και να υιοθετήσουν τις βέλτιστες πρακτικές που έχουν ήδη αναπτυχθεί σε εθνικό επίπεδο· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναθεωρήσουν με βάση τον Χάρτη τους διαδικαστικούς τους κανόνες αναφορικά με τον νομικό έλεγχο και τις εκτιμήσεις επιπτώσεων των σχεδίων νόμων· επισημαίνει ότι οι εν λόγω διαδικασίες θα πρέπει να παραπέμπουν ρητά στον Χάρτη, όπως παραπέμπουν και στις εθνικές νομικές πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος να μην λαμβάνεται υπόψη ο Χάρτης·

40.  επισημαίνει ότι τα κενά στη μεταφορά και την ορθή εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ στα κράτη μέλη μπορούν να έχουν πραγματικό αντίκτυπο στην ενάσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ· υπενθυμίζει, εν προκειμένω, τον ρόλο της Επιτροπής ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, η οποία έχει την τελική – αν όχι την κύρια – ευθύνη για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, εν ανάγκη και μέσω διαδικασιών επί παραβάσει· ζητεί εν προκειμένω μεγαλύτερη αποφασιστικότητα ώστε να διασφαλίζεται η δέουσα εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ·

Μέτρα για μια πιο συνεκτική ερμηνεία του Χάρτη

41.  είναι πεπεισμένο ότι οι διαφορετικές ερμηνείες όσον αφορά την εφαρμογή των διατάξεων του Χάρτη από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ αφενός και από τα κράτη μέλη αφετέρου υπονομεύουν την προσθετική αξία του Χάρτη που συνίσταται στη θέσπιση μιας δέσμης κοινών ελάχιστων προτύπων προστασίας που πρέπει να ισχύουν οριζόντια για όλους τους θεσμικούς φορείς και τις πολιτικές και τις δραστηριότητες που συνδέονται με τη σφαίρα δραστηριοτήτων της ΕΕ·

42.  υπογραμμίζει ότι η ενσωμάτωση του Χάρτη στο πρωτογενές δίκαιο της ΕΕ, παρότι δεν διευρύνει τις αρμοδιότητες της Ένωσης και ενώ είναι σύμφωνη με την αρχή της επικουρικότητας όπως ορίζεται στο άρθρο 51, δημιουργεί νέες υποχρεώσεις για τα όργανα λήψης και εκτέλεσης αποφάσεων, καθώς και για τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ σε εθνικό επίπεδο, και ότι οι διατάξεις του Χάρτη έχουν συνεπώς καταστεί άμεσα εφαρμοστέες από τα ευρωπαϊκά και εθνικά δικαστήρια·

43.  προτρέπει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια αμεσότερη εφαρμογή του Χάρτη στο σύνολό του·

44.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, έως σήμερα, η Δημοκρατία της Πολωνίας και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχουν αποφασίσει να αποσυρθούν από το Πρωτόκολλο 30 των Συνθηκών·

o
o   o

45.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ C 337 της 20.9.2018, σ. 167.
(2) ΕΕ C 301 E της 13.12.2007, σ. 229.
(3) ΕΕ C 215 της 19.6.2018, σ. 162.
(4) ΕΕ C 242 της 10.7.2018, σ. 24.
(5) ΕΕ C 337 της 20.9.2018, σ. 120.
(6) ΕΕ L 145 της 31.5.2001, σ. 43.
(7) ΕΕ L 53 της 22.2.2007, σ. 1.
(8) ECLI:EU:C:2016:701.
(9) ECLI:EU:C:2018:871.
(10) ECLI:EU:C:2014:2454.
(11) Μελέτη με τίτλο «The Implementation of the Charter of Fundamental Rights in the EU institutional framework» (Η εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ), Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών, Τμήμα πολιτικής C, 22 Νοεμβρίου 2016· μελέτη με τίτλο «The interpretation of Article 51 of the EU Charter of Fundamental Rights (Η ερμηνεία του άρθρο 51 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ): the Dilemma of Stricter or Broader Application of the Charter to National Measures (το δίλημμα της αυστηρότερης ή της ευρύτερης προβολής εφαρμογής του Χάρτη σε εθνικά μέτρα)», Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών, Θεματικό Τμήμα Γ, 15 Φεβρουαρίου 2016, και μελέτη με τίτλο «The European Social Charter in the context of implementation of the EU Charter of Fundamental Rights (Ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης στο πλαίσιο της εφαρμογής του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ)» της 12ης Ιανουαρίου 2016.
(12) «The Implementation of the Charter of Fundamental Rights in the EU institutional framework» (Η εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ), Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών, Τμήμα πολιτικής Γ – Δικαιώματα των πολιτών και συνταγματικές υποθέσεις, 22 Νοεμβρίου 2016.
(13) ΟΘΔ, γνωμοδότηση 1/2017, 10 Απριλίου 2017.
(14) ΟΘΔ, γνωμοδότηση 4/2018, 24 Σεπτεμβρίου 2018.
(15) ΕΕ C 215 της 19.6.2018, σ. 162.
(16) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2015 σχετικά με την ειδική έκθεση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή κατόπιν έρευνας ιδίας πρωτοβουλίας OI/5/2012/BEH-MHZ σχετικά με τον Frontex (ΕΕ C 399 της 24.11.2017, σ. 2).
(17) Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου, της 22ας Μαρτίου 2018, Emilio de Capitani v European Parliament, T-540/15, ECLI:EU:T:2018:167.
(18) Πρόταση της Επιτροπής της 2ας Ιουλίου 2008 για την έκδοση οδηγίας του Συμβουλίου όσον αφορά την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων, ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού (COM(2008)0426).
(19) ΕΕ C 346 της 27.9.2018, σ. 192.

Τελευταία ενημέρωση: 27 Ιανουαρίου 2020Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου