Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie sytuacji w Czeczenii, w szczególności rezolucję z dnia 8 lutego 2018 r. w sprawie Rosji, sprawy Ojuba Titijewa i Centrum Praw Człowieka „Memoriał”(1) oraz rezolucję z dnia 23 października 2014 r. w sprawie zamknięcia organizacji pozarządowej Memoriał (laureata Nagrody im. Sacharowa z 2009 r.) w Rosji(2),

–  uwzględniając oświadczenie przewodniczących Komisji Spraw Zagranicznych i Podkomisji Praw Człowieka z 12 stycznia 2018 r. wzywające do natychmiastowego uwolnienia obrońcy praw człowieka Ojuba Titijewa,

–  uwzględniając oświadczenie UE z 19 stycznia 2018 r. w sprawie łamania praw człowieka w odniesieniu do Centrum Praw Człowieka „Memoriał” w Rosji oraz oświadczenia rzecznik Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z 11 stycznia 2018 r. w sprawie zatrzymania dyrektora Centrum Praw Człowieka „Memoriał” w Republice Czeczeńskiej oraz z 27 czerwca 2018 r. dotyczące spraw rosyjskich obrońców praw człowieka Ojuba Titijewa i Jurija Dmitrijewa,

–  uwzględniając art. 5 Powszechnej deklaracji praw człowieka oraz art. 7 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, których stroną jest Federacja Rosyjska i które stanowią, że nikt nie może być poddawany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu,

–  uwzględniając deklarację ONZ w sprawie obrońców praw człowieka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 9 grudnia 1998 r.,

–  uwzględniając Konwencję Rady Europy o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,

–  uwzględniając konstytucję Federacji Rosyjskiej, zwłaszcza jej rozdział 2 o swobodach i prawach człowieka i obywatela,

–  uwzględniając siódme okresowe sprawozdanie Federacji Rosyjskiej rozpatrywane przez Komitet Praw Człowieka ONZ na 3 136 i 3 137 posiedzeniu w dniach 16 i 17 marca 2015 r.,

–  uwzględniając raport sprawozdawcy OBWE z 21 grudnia 2018 r. w ramach mechanizmu moskiewskiego dotyczący zarzutów łamania praw człowieka i bezkarności w Republice Czeczeńskiej Federacji Rosyjskiej,

–  uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej w sprawie obrońców praw człowieka,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Federacja Rosyjska jako sygnatariusz Powszechnej deklaracji praw człowieka, europejskiej konwencji praw człowieka i Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania zobowiązała się do przestrzegania zasad demokracji, praworządności i poszanowania podstawowych wolności i praw człowieka;

B.  mając na uwadze, że zobowiązania międzynarodowe Federacji Rosyjskiej obejmują obowiązek ochrony obrońców praw człowieka; mając na uwadze, że ustawa dotycząca „obcych agentów” z 2012 r. poważnie ogranicza zdolność organizacji pozarządowych do prowadzenia działalności w sposób niezależny i skuteczny; mając na uwadze, że na mocy tej ustawy Ministerstwo Sprawiedliwości Federacji Rosyjskiej uznało Centrum Praw Człowieka „Memoriał” za „obcego agenta”;

C.  mając na uwadze, że w ciągu ostatnich kilku lat w Czeczenii doszło do dramatycznego pogorszenia się sytuacji w zakresie praw człowieka, co skutecznie uniemożliwia niezależnym dziennikarzom i działaczom na rzecz praw człowieka kontynuowanie pracy bez narażania własnego życia i życia członków ich rodzin, przyjaciół i współpracowników; mając na uwadze, że liczne doniesienia o przypadkach systematycznych i poważnych naruszeń praw człowieka w Czeczenii wskazują, że władze czeczeńskie i rosyjskie nie przestrzegają zasad praworządności;

D.  mając na uwadze, że Ojub Titijew, dyrektor czeczeńskiego biura „Memoriału”, został 9 stycznia 2018 r. aresztowany, oficjalnie postawiony w stan oskarżenia i osadzony w areszcie tymczasowym na podstawie sfingowanych zarzutów nielegalnego nabywania i posiadania narkotyków; mając na uwadze, że Ojub Titijew zaprzeczył tym oskarżeniom, a inne organizacje pozarządowe i obrońcy praw człowieka potępili je jako sfabrykowane zarzuty i próbę utrudniania jemu i jego organizacji działalności w obszarze praw człowieka;

E.  mając na uwadze, że przed rozpoczęciem 19 lipca 2018 r. rozpraw sądowych w Sądzie Miejskim w Szali w Czeczenii sądy kilkakrotnie przedłużały areszt Ojuba Titijewa; mając na uwadze, że wyrok zapadnie wkrótce – spodziewany jest w połowie lutego 2019 r.; mając na uwadze, że Ojub Titijew może zostać uznany winnym przestępstwa, którego nie popełnił, i grozi mu pozbawienie wolności do dziesięciu lat;

F.  mając na uwadze, że rodzinę Ojuba Titijewa nękaniem i groźbami zmuszono do opuszczenia Czeczenii; mając na uwadze, że „Memoriał” był w 2018 r. celem innych działań, takich jak podpalenie jego biur w Inguszetii 17 stycznia 2018 r., atak na samochód adwokata O. Titijewa w Dagestanie 22 stycznia 2018 r. oraz atak na szefa biura „Memoriału” w Dagestanie 28 marca 2018 r.; mając na uwadze, że od czasu zabójstwa w 2009 r. poprzedniczki Ojuba Titijewa na stanowisku dyrektora biura „Memoriału” w Czeczenii Natalii Estemirowej sprawcy tego przestępstwa nadal nie zostali postawieni przed sądem;

G.  mając na uwadze, że „Memoriał” jest jedną z ostatnich organizacji, które nadal działają na rzecz praw człowieka w Czeczenii – dokumentując i ujawniając przypadki łamania praw człowieka, udzielając pomocy ofiarom takich naruszeń oraz pomagając dochodzić sprawiedliwości – i prawdopodobnie jest atakowany w odwecie za ujawnianie łamania praw człowieka i dochodzenie sprawiedliwości; mając na uwadze, że w 2009 r. Parlament Europejski przyznał „Memoriałowi” Nagrodę im. Sacharowa za wolność myśli, a w 2018 r. Ojub Titijew otrzymał francusko-niemiecką nagrodę za działalność na rzecz praw człowieka i praworządności (grudzień), Nagrodę Praw Człowieka im. Václava Havla (październik) oraz Nagrodę Moskiewskiej Grupy Helsińskiej w dziedzinie praw człowieka (maj);

H.  mając na uwadze, że urzędnicy czeczeńscy wielokrotnie zastraszali obrońców praw człowieka lub krytykowali ich działalność i nie potępiali publicznie gróźb przemocy wobec nich, tworząc tym samym i utrwalając atmosferę bezkarności dla sprawców aktów przemocy wobec obrońców praw człowieka; mając na uwadze, że w związku z tym ofiary w większości rezygnują z dochodzenia sprawiedliwości, ponieważ obawiają się odwetu ze strony władz lokalnych;

1.  ponawia apel o natychmiastowe uwolnienie dyrektora Centrum Praw Człowieka „Memoriał” w Czeczenii Ojuba Titijewa, który został zatrzymany 9 stycznia 2018 r. i oskarżony o nielegalne nabywanie i posiadanie narkotyków, a werdykt w jego sprawie ma zapaść do połowy lutego 2019 r.; wzywa czeczeńskie władze do zagwarantowania pełnego poszanowania praw człowieka i praw obywatelskich Ojuba Titijewa, w tym prawa do rzetelnego procesu sądowego, swobodnego dostępu do adwokata i opieki medycznej, a także ochrony przed szykanami sądowymi i kryminalizowaniem;

2.  zdecydowanie potępia wielokrotne publiczne ataki czeczeńskich urzędników krytykujące działalność obrońców i organizacji praw człowieka lub konkretne osoby, a także brak publicznego potępienia z ich strony dla gróźb i aktów przemocy wobec tych grup i osób oraz brak dochodzeń w tych sprawach;

3.  wyraża głębokie zaniepokojenie alarmującym wzrostem liczby aresztowań, ataków i zastraszania wymierzonych w niezależnych dziennikarzy, obrońców praw człowieka i ich zwolenników, a także zwykłych obywateli, co wydaje się być częścią skoordynowanej kampanii; uważa, że sprawa Ojuba Titijewa dobrze ilustruje sposób postępowania w licznych innych sprawach wytoczonych w oparciu o sfabrykowane dowody, który stanowi podstawę wadliwego systemu sprawiedliwości w Republice Czeczeńskiej i Federacji Rosyjskiej; przypomina, że podobne zarzuty o posiadanie narkotyków postawiono również dziennikarzowi portalu „Kaukaski Węzeł” Żałaudzie Geriewowi i obrońcy praw człowieka Rusłanowi Kutajewowi, oraz apeluje o ich uwolnienie;

4.  wzywa władze Republiki Czeczeńskiej i Federacji Rosyjskiej, aby zaprzestały nękania i prześladowania własnych obywateli oraz położyły kres atmosferze bezkarności dla sprawców aktów przemocy wobec obrońców praw człowieka, członków ich rodzin, współpracowników i zwolenników oraz ich organizacji;

5.  wzywa Federację Rosyjską do ochrony wszystkich obywateli przy pełnym poszanowaniu praw człowieka, do przestrzegania własnej konstytucji i ustawodawstwa, a także do wywiązywania się z międzynarodowych zobowiązań dotyczących poszanowania praworządności oraz podstawowych swobód i praw człowieka wszystkich obywateli, w tym tych, którzy poświęcają swój czas i zasoby, aby działać na rzecz obrony praw współobywateli;

6.  wzywa władze Rosji do uchylenia ustawy z 2015 r. o „organizacjach niepożądanych” i ustawy z 2012 r. o „obcych agentach”, a także wszelkich innych powiązanych przepisów, które były konsekwentnie stosowane do nękania i atakowania obrońców praw człowieka i organizacji społeczeństwa obywatelskiego; wyraża zaniepokojenie faktem, że niektóre rosyjskie organizacje pozarządowe musiały zamknąć działalność, aby uniknąć piętna „obcych agentów” i ścigania sądowego;

7.  wzywa do natychmiastowego położenia kresu nękaniu i aresztowaniom obrońców praw człowieka w Czeczenii na podstawie sfabrykowanych oskarżeń, atakom na ich współpracowników i członków rodzin oraz zastraszaniu ich zwolenników, co wydaje się mieć na celu utrudnienie, a docelowo udaremnienie, legalnej i użytecznej pracy ich organizacji;

8.  ponownie wzywa Komisję, ESDZ i państwa członkowskie do dalszego ścisłego monitorowania sytuacji w zakresie praw człowieka w Czeczenii, w tym procesu Ojuba Titijewa, do wezwania do natychmiastowego zaprzestania wspomnianych naruszeń praw człowieka, do poruszania kwestii osób prześladowanych z powodów politycznych na spotkaniach z przedstawicielami Rosji, oraz do dalszego szybkiego i skutecznego udzielania pomocy ofiarom prześladowań i członkom ich rodzin, w tym przy rozpatrywaniu wniosków o azyl;

9.  wzywa Komisję do współpracy z międzynarodowymi organizacjami praw człowieka działającymi w Federacji Rosyjskiej oraz z rosyjskimi organizacjami praw człowieka i społeczeństwem obywatelskim pomimo rosyjskiej ustawy o „obcych agentach” oraz do dalszego wspierania organizacji „Memoriał” i innych podobnych organizacji;

10.  wzywa gwiazdy międzynarodowego sportu i artystów do powstrzymania się od udziału w wydarzeniach publicznych w Czeczenii lub wydarzeniach sponsorowanych przez przywódców Republiki Czeczeńskiej; ponownie wyraża poparcie dla tzw. ustawy Magnickiego Unii Europejskiej, która powinna sankcjonować sprawców poważnych naruszeń praw człowieka i wzywa Radę do niezwłocznego kontynuowania prac w tej sprawie; podkreśla w związku z tym, że sprawcy naruszeń praw człowieka w Republice Czeczeńskiej Federacji Rosyjskiej nie powinni otrzymywać wiz UE ani mieć zezwolenia na posiadanie aktywów w państwach członkowskich UE;

11.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej, a także władzom Czeczenii.

(1) Dz.U. C 463 z 21.12.2018, s. 31. (2) Dz.U. C 274 z 27.7.2016, s. 21.