Parlament Europejski,

–  mając na uwadze pytanie wymagające odpowiedzi ustnej skierowane do Komisji w sprawie programu działania NAIADES II mającego na celu wsparcie żeglugi śródlądowej (O-000016/2014 – B7-0104/2014),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 stycznia 2006 r. w sprawie promocji żeglugi śródlądowej „NAIADES” – Zintegrowany europejski Program Działań na Rzecz Żeglugi Śródlądowej (COM(2006)0006),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 października 2006 r. w sprawie transportu z wykorzystaniem żeglugi śródlądowej: NAIADES – zintegrowany europejski program działania na rzecz żeglugi śródlądowej(1),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 września 2013 r. zatytułowany „W kierunku wysokiej jakości śródlądowego transportu wodnego NAIADES II” (COM(2013)0623),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie NAIADES II – programu działań na rzecz żeglugi śródlądowej(2),

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 18 września 2018 r. pt. „Śródokresowe sprawozdanie dotyczące postępów w realizacji programu działania NAIADES II na rzecz promowania żeglugi śródlądowej (obejmującego lata 2014–2017)” (SWD(2018)0428),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 lipca 2016 r. pt. „Europejska strategia na rzecz mobilności niskoemisyjnej” (COM(2016)0501),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie planu utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu(3),

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że śródlądowe drogi wodne łączą ważne porty, miasta, ośrodki przemysłowe i główne obszary rolne UE, w związku z czym wnoszą istotny wkład w realizację unijnych celów w zakresie dekarbonizacji, trwałego wzrostu gospodarczego i spójności terytorialnej;

B.  mając na uwadze, że przejście z transportu drogowego na żeglugę śródlądową jest konieczne do osiągnięcia celów porozumienia paryskiego z 2015 r. (COP21), a także mając na uwadze, że żegluga śródlądowa ma wystarczające zdolności do absorpcji znacznie większych ilości ładunków i pasażerów w celu odciążenia zatłoczonego europejskiego systemu transportu drogowego;

C.  mając na uwadze, że żegluga śródlądowa ma zasadnicze znaczenie dla zmniejszenia dalszych negatywnych skutków transportu dzięki bardziej wydajnemu użytkowaniu gruntów i energii oraz ograniczeniu hałasu i liczby wypadków;

D.  mając na uwadze, że flota śródlądowa wymaga modernizacji i dostosowania do postępu technicznego, aby poprawić efektywność środowiskową i tym samym zapewnić przewagę konkurencyjną żeglugi śródlądowej w transporcie multimodalnym;

E.  mając na uwadze, że dotychczas na sektor żeglugi śródlądowej przeznaczano ograniczone środki finansowe, oraz mając na uwadze, że sektor ten, obejmujący głównie małe przedsiębiorstwa, ma nadal utrudniony dostęp do finansowania;

1.  popiera dotychczasowe konkretne kroki i z zadowoleniem przyjmuje dalsze działania zaplanowane w programie NAIADES II na lata 2014–2020;

2.  wzywa Komisję do aktualizacji i przedłużenia programu NAIADES do 2020 r., aby w pełni wykorzystać potencjał żeglugi śródlądowej jako bezpiecznego, zrównoważonego i wydajnego środka transportu w systemie transportu multimodalnego za pośrednictwem długoterminowej strategii UE mającej na celu skuteczne przesunięcie międzygałęziowe;

3.  podkreśla, że podczas przygotowywania inicjatyw transportowych żeglugę śródlądową należy postrzegać przez pryzmat całościowego i długoterminowego podejścia w ramach intermodalnej i zrównoważonej polityki transportowej UE;

4.  podkreśla, że turystyczna żegluga śródlądowa jest prężnym sektorem, a konkurencyjność ważnych gałęzi przemysłu UE zależy od niezawodnych i opłacalnych śródlądowych dróg wodnych dla dostaw towarów; wzywa zatem do aktywnej polityki mającej na celu wspieranie zrównoważonego sektora żeglugi śródlądowej, w szczególności w kontekście cyfrowych, technologicznych i środowiskowych wyzwań związanych z logistyką i mobilnością;

5.  odnotowuje, że do 2050 r. 80 % ludności UE będzie mieszkać na obszarach miejskich, co zwiększy zapotrzebowanie na transport publiczny i sprawniejszą logistykę miejską, a ponadto zauważa, że rozbudowa istniejącej infrastruktury lądowej jest często trudna i kosztowna; wzywa Komisję i państwa członkowskie do włączenia żeglugi śródlądowej do polityki miejskiej i portowej, a także do pełnego wykorzystania jej potencjału w dziedzinie transportu towarów i pasażerów z myślą o poprawie jakości życia i zmniejszeniu natężenia ruchu, biorąc pod uwagę fakt, że wiele miast UE jest położonych wzdłuż dróg wodnych;

6.  podkreśla, że z powodu braku odpowiednich środków nie udało się osiągnąć celów wytyczonych w poprzednich programach działania; w związku z tym wzywa Komisję do zadbania o to, aby w ramach programu działań NAIADES III przeznaczono odpowiednie i specjalne środki finansowe na realizację jego celów i by ich uzupełnieniem była przemyślana strategia polityczna obejmująca osiągalne cele krótko- i średnioterminowe oraz konkretny plan działania określający między innymi zasoby na ich wdrożenie;

7.  zachęca Komisję do regularnego przeprowadzania badań rynkowych i przygotowywania prognoz, aby lepiej analizować zmieniające się modele transportu towarowego i pasażerskiego w żegludze śródlądowej oraz umożliwić kształtowanie polityki opartej na dowodach i lepsze reagowanie na pojawiające się tendencje i nowe rynki;

8.  podkreśla znaczenie usunięcia wąskich gardeł w celu zapewnienia wysokiej jakości dróg wodnych jako warunku rozwoju i zintegrowania żeglugi śródlądowej i portów śródlądowych z transeuropejską siecią transportową (TEN-T); wzywa Komisję, by w ramach instrumentu „Łącząc Europę” priorytetowo traktowała finansowanie z myślą o odnowieniu, dostosowaniu, modernizacji i automatyzacji infrastruktury szlaków żeglownych, śluz, mostów, nabrzeży i portów oraz poprawie transgranicznych odcinków sieci bazowej;

9.  podkreśla, że oprócz zobowiązań dotyczących ukończenia sieci bazowej do 2030 r. na państwach członkowskich spoczywa odpowiedzialność za poprawę efektywności, niezawodności i dostępności istniejącej infrastruktury oraz jej odporności na zmianę klimatu dzięki remontom, aby zapewnić żegludze śródlądowej status godnego zaufania środka transportu oraz aby promować inteligentne wykorzystanie ograniczonych zasobów finansowych;

10.  z zadowoleniem przyjmuje planowane i już realizowane prace w korytarzach atlantyckim i śródziemnomorskim oraz korytarzach Bałtyk – Adriatyk, Morze Północne – Morze Bałtyckie, Morze Północne – Morze Śródziemne, Wschód – wschodnia część regionu Morza Śródziemnego, Ren – Alpy i Ren – Dunaj, a także fakt, że ogólnie coraz więcej państw członkowskich inwestuje w rozwój śródlądowych dróg wodnych i portów; wzywa zatem Komisję, by wspierała realizację projektów w ramach transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T);

11.  zauważa, że dostateczna przepustowość śluz ma kluczowe znaczenie dla skutecznego i zrównoważonego transportu w głębi lądu oraz że śluzy odgrywają ważną rolę w bezpiecznym zarządzaniu regulacją wodną i w wytwarzaniu czystej energii; w związku z tym wzywa Komisję do zarezerwowania wystarczających dotacji na ich remont, modernizację i odnowę;

12.  wzywa Komisję do ogólnego uprzywilejowania dotacji na projekty dotyczące śródlądowych dróg wodnych, ponieważ z dotychczasowych doświadczeń z projektami łączonymi wynika, że partnerzy prywatni byli zaangażowani jedynie w wykonanie prac, a władze publiczne odpowiadały za finansowanie, biorąc pod uwagę publiczny i wielofunkcyjny charakter dróg wodnych;

13.  zauważa, że cyfryzacja żeglugi śródlądowej odgrywa ważną rolę w zwiększaniu wydajności, bezpieczeństwa i efektywności środowiskowej tego sektora; wzywa zatem Komisję do przygotowania strategii wdrażania dla cyfrowego obszaru śródlądowych dróg wodnych oraz odpowiednich ram regulacyjnych dla połączonego i zautomatyzowanego transportu drogą wodną, w tym do przeglądu dyrektywy 2005/44/WE w sprawie zharmonizowanych usług informacji rzecznej (RIS) na śródlądowych drogach wodnych we Wspólnocie(4), z uwzględnieniem istniejących inicjatyw, takich jak system informacyjny RheinPorts, oraz do stworzenia solidnej ogólnounijnej podstawy prawnej umożliwiającej transgraniczną wymianę informacji o szlakach żeglownych, rejsach, ładunkach i ruchu za pośrednictwem pojedynczego punktu dostępu;

14.  podkreśla znaczenie włączenia usług cyfrowych związanych z żeglugą śródlądową do strumienia danych innych środków transportu w celu ułatwienia ciągłych usług multimodalnych w systemie od drzwi do drzwi, ponieważ połączenie fizycznego internetu i synchromodalności sprzyja łączeniu przepustowości korytarzy między portami morskimi i obszarami położonymi w głębi lądu, co prowadzi do bardziej zrównoważonego wykorzystania potencjału infrastruktury lądowej i zmniejszenia poziomu zatorów oraz innych negatywnych skutków zewnętrznych;

15.  podkreśla, że aby zrealizować cele porozumienia paryskiego z 2015 r. (COP21) należy zapewnić odporność i dekarbonizację systemu transportu dzięki szybszemu przejściu na niskoemisyjny transport, efektywnemu gospodarowaniu zasobami i ekologicznym technologiom napędu; zwraca uwagę, że taka zmiana wymaga odpowiednich standardów i finansowania, aby stymulować innowacyjne zarządzanie drogami wodnymi, szersze stosowanie ekologicznych statków i w miarę możliwości modernizację, a także stworzenie niezbędnej infrastruktury uzupełniania paliwa;

16.  zaleca wykorzystanie synergii między sieciami czystej energii a sieciami dróg wodnych, aby transport, gospodarstwa domowe i sektory przemysłu mogły optymalnie wykorzystywać energię wodną wytwarzaną na tych drogach, energię wiatrową w portach i inne czyste źródła energii w nabrzeżnych centrach mobilności oraz by jednocześnie zminimalizować koszty dystrybucji;

17.  podkreśla, że należy zapewnić odpowiednie finansowanie nowych technologii, innowacji oraz zrównoważonej infrastruktury i usług transportowych w ramach obecnych i przyszłych programów UE, takich jak instrument „Łącząc Europę”, „Horyzont 2020”, „Horyzont Europa”, jednolity rynek, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Fundusz Spójności, aby stymulować wdrażanie innowacji oraz zwiększyć efektywność środowiskową i cyfrową żeglugi śródlądowej; wzywa Komisję do wyasygnowania odpowiednich środków finansowych na realizację tego celu;

18.  zauważa, że uzupełnieniem specjalnych badań technologicznych powinny być badania społeczno-gospodarcze i przednormalizacyjne, aby wspierać innowacje w dziedzinie regulacji i finansowania oraz zwiększyć zaangażowanie uczestników rynku z myślą o zapewnieniu szerokiej absorpcji rynkowej;

19.  apeluje do państw członkowskich, by nadal opracowywały krajowe strategie stymulowania i wspierania żeglugi śródlądowej, z uwzględnieniem obecnych programów działań NAIADES oraz przyszłego europejskiego programu działań na rzecz rozwoju żeglugi śródlądowej, a także by zachęcały do tego samego organy regionalne, lokalne i portowe;

20.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. C 313 E z 20.12.2006, s. 443. (2) Dz.U. C 93 z 24.3.2017, s. 145. (3) Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 72 (4) Dz.U. L 255 z 30.9.2005, s. 152.