Rún reachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019 ar an togra le haghaidh rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 428/2009 ón gComhairle trí Údarú Ginearálta Onnmhairithe ón Aontas a dheonú i gcomhair onnmhairiú earraí dé-úsáide áirithe ón Aontas chuig Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann (COM(2018)0891 – C8-0513/2018 – 2018/0435(COD))

P8_TA(2019)0165 A8-0071/2019

(An gnáthnós imeachta reachtach: an chéad léamh)

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don togra ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle (COM(2018)0891),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(2) agus d’Airteagal 207(2) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, ar dá mbun a thíolaic an Coimisiún an togra do Pharlaimint na hEorpa (C8‑0513/2018),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(3) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–  ag féachaint don gheallúint a thug ionadaí na Comhairle i litir dar dáta an 6 Márta 2019 go ndéanfadh sí seasamh Pharlaimint na hEorpa a fhormheas, i gcomhréir le hAirteagal 294(4) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–  ag féachaint do Riail 59 dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Thrádáil Idirnáisiúnta agus don tuairim ón gCoiste um Ghnóthaí Eachtracha (A8-0071/2019),

1.  ag glacadh a seasaimh ar an gcéad léamh, lena nglacann sí ceannas ar thogra an Choimisiúin;

2.  á iarraidh ar an gCoimisiún an t-ábhar a tharchur chuig Parlaimint na hEorpa arís má dhéanann sé téacs eile a chur in ionad a thogra, má dhéanann sé a thogra a leasú go substaintiúil nó má tá sé ar intinn aige a thogra a leasú go substaintiúil;

3.  á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig na parlaimintí náisiúnta.

Seasamh ó Pharlaimint na hEorpa arna ghlacadh ar an gcéad léamh an 13 Márta 2019 chun go nglacfaí Rialachán (AE) 2019/... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 428/2009 ón gComhairle trí údarú ginearálta onnmhairiúcháin ón Aontas a dheonú i gcomhair onnmhairiú earraí dé-úsáide áirithe ón Aontas chuig an Ríocht Aontaithe

(Ós rud é gur tháinig an Pharlaimint agus an Chomhairle ar chomhaontú, comhfhreagraíonn seasamh na Parlaiminte don ghníomh reachtach críochnaitheach, Rialachán (AE) 2019/496.)

Rún reachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019 ar togra le haghaidh rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle chun go bhféadfar leanúint de na cláir um chomhar críochach PEACE IV (Éire-an Ríocht Aontaithe) agus An Ríocht Aontaithe-Éire (Éire-Tuaisceart Éireann agus Albain) i gcomhthéacs tharraingt siar na Ríochta Aontaithe as an Aontas Eorpach (COM(2018)0892 – C8-0512/2018 – 2018/0432(COD))

P8_TA(2019)0166 A8-0021/2019

(An gnáthnós imeachta reachtach: an chéad léamh)

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don togra ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle (COM(2018)0892),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(2) agus d’Airteagal 178 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, ar dá mbun a thíolaic an Coimisiún an togra do Pharlaimint na hEorpa (C8‑0512/2018),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(3) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–  ag féachaint do thuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa an 20 Feabhra 2019(1),

–  tar éis dóibh dul i gcomhairle le Coiste na Réigiún,

–  ag féachaint do Riail 59 dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Fhorbairt Réigiúnach (A8-0021/2019),

1.  ag glacadh a seasaimh ar an gcéad léamh, faoi mar a leagtar amach anseo ina dhiaidh seo;

2.  á iarraidh ar an gCoimisiún an t-ábhar a tharchur chuig Parlaimint na hEorpa arís má dhéanann sé téacs eile a chur in ionad a thogra, má dhéanann sé a thogra a leasú go substaintiúil nó má tá sé ar intinn aige a thogra a leasú go substaintiúil;

3.  á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig na parlaimintí náisiúnta.

Seasamh ó Pharlaimint na hEorpa arna ghlacadh ar an gcéad léamh an 13 Márta 2019 chun go nglacfaí Rialachán (AE) 2019/... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle chun go bhféadfar leanúint de na cláir um chomhar críochach PEACE IV (Éire-an Ríocht Aontaithe) agus An Ríocht Aontaithe-Éire (Éire-Tuaisceart Éireann agus Albain) i gcomhthéacs tharraingt siar na Ríochta Aontaithe as an Aontas

(Ós rud é gur tháinig an Pharlaimint agus an Chomhairle ar chomhaontú, comhfhreagraíonn seasamh na Parlaiminte don ghníomh reachtach críochnaitheach, Rialachán (AE) 2019/491).

(1) Nár foilsíodh fós san Iris Oifigiúil.

Rún reachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019 ar an togra le haghaidh rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leagtar síos forálacha ionas go bhféadfar leanúint ar aghaidh leis na gníomhaíochtaí soghluaisteachta foghlama atá ar siúl faoi chlár Erasmus+ i gcomhthéacs tharraingt siar Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann (“an Ríocht Aontaithe”) ón Aontas Eorpach (COM(2019)0065 – C8-0040/2019 – 2019/0030(COD))

P8_TA(2019)0167 A8-0082/2019

(An gnáthnós imeachta reachtach: an chéad léamh)

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don togra ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle (COM(2019)0065),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(2) agus d’Airteagail 165(4) agus 166(4) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, ar dá mbun a thíolaic a Coimisiún an togra don Pharlaimint (C8‑0040/2019),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(3) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–  ag féachaint do thuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa an 20 Feabhra 2019(1),

–  tar éis di dul i gcomhairle le Coiste na Réigiún,

–  ag féachaint don gheallúint a thug ionadaí na Comhairle i litir dar dáta an 20 Feabhra 2019 go ndéanfadh sí seasamh Pharlaimint na hEorpa a fhormheas, i gcomhréir le hAirteagal 294(4) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–  ag féachaint do Riail 59 dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Chultúr agus um Oideachas (A8-0082/2019),

1.  ag glacadh a seasaimh ar an gcéad léamh faoi mar a leagtar amach anseo ina dhiaidh seo;

2.  á iarraidh ar an gCoimisiún an t-ábhar a tharchur chuig Parlaimint na hEorpa arís má dhéanann sé téacs eile a chur in ionad a thogra, má dhéanann sé a thogra a leasú go substaintiúil nó má tá sé ar intinn aige a thogra a leasú go substaintiúil;

3.  á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig na parlaimintí náisiúnta.

Seasamh ó Pharlaimint na hEorpa arna ghlacadh ar an gcéad léamh an 13 Márta 2019 chun go nglacfaí Rialachán (AE) 2019/... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leagtar síos forálacha ionas go bhféadfar leanúint de ghníomhaíochtaí soghluaisteachta foghlama atá ar siúl faoi chlár Erasmus+ a bunaíodh le Rialachán (AE) Uimh. 1288/2013, i gcomhthéacs tharraingt siar na Ríochta Aontaithe as an Aontas

(Ós rud é gur tháinig an Pharlaimint agus an Chomhairle ar chomhaontú, comhfhreagraíonn seasamh na Parlaiminte don ghníomh reachtach críochnaitheach, Rialachán (AE) 2019/499.)

(1) Nár foilsíodh fós san Iris Oifigiúil.

Rún reachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019 ar an togra le haghaidh rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe den tsábháilteacht eitlíochta ó thaobh tharraingt siar Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann as an Aontas (COM(2018)0894 – C8-0514/2018 – 2018/0434(COD))

P8_TA(2019)0168 A8-0061/2019

(An gnáthnós imeachta reachtach: an chéad léamh)

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don togra ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle (COM(2018)0894),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(2) agus d’Airteagal 100(2) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, ar dá mbun a thíolaic an Coimisiún an togra do Pharlaimint na hEorpa (C8-0514/2018),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(3) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–  ag féachaint do thuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa an 20 Feabhra 2019(1),

–  tar éis di dul i gcomhairle le Coiste na Réigiún,

–  ag féachaint don gheallúint a thug ionadaí na Comhairle i litir dar dáta an 22 Feabhra 2019 go ndéanfadh sí seasamh Pharlaimint na hEorpa a fhormheas, i gcomhréir le hAirteagal 294(4) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh

–  ag féachaint do Riail 59 dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Iompar agus um Thurasóireacht (A8-0061/2019),

1.  ag glacadh a seasaimh ar an gcéad léamh faoi mar a leagtar amach anseo ina dhiaidh seo;

2.  á iarraidh ar an gCoimisiún an t-ábhar a tharchur chuig Parlaimint na hEorpa arís má dhéanann sé téacs eile a chur in ionad a thogra, má dhéanann sé a thogra a leasú go substaintiúil nó má tá sé ar intinn aige a thogra a leasú go substaintiúil;

3.  á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig na parlaimintí náisiúnta.

Seasamh ó Pharlaimint na hEorpa arna ghlacadh ar an gcéad léamh an 13 Márta 2019 chun go nglacfaí Rialachán (AE) 2019/... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe den tsábháilteacht eitlíochta i ndáil le tarraingt siar Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann as an Aontas

(Ós rud é gur tháinig an Pharlaimint agus an Chomhairle ar chomhaontú, comhfhreagraíonn seasamh na Parlaiminte don ghníomh reachtach críochnaitheach, Rialachán (AE) 2019/494.)

(1) Nár foilsíodh fós san Iris Oifigiúil.

Rún reachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019 ar an dréachtchinneadh ón gComhairle maidir le tabhairt i gcrích an Chomhaontaithe Comhair, ar son an Aontais, i dtaca le Comhpháirtíocht agus Forbairt idir an tAontas Eorpach agus a Bhallstáit, de pháirt amháin, agus Poblacht Ioslamach na hAfganastáine, den pháirt eile (15093/2016 – C8-0107/2018 – 2015/0302(NLE))

P8_TA(2019)0169 A8-0026/2019

(Toiliú)

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don dréachtchinneadh ón gComhairle (15093/2016),

–  ag féachaint don dréacht-Chomhaontú Comhpháirtíochta i dtaca le Comhpháirtíocht agus Forbairt idir an tAontas Eorpach agus a Bhallstáit, de pháirt amháin, agus Poblacht Ioslamach na hAfganastáine, den pháirt eile (05385/2015),

–  ag féachaint don iarraidh ar thoiliú a thíolaic an Chomhairle i gcomhréir le hAirteagal 207, le hAirteagal 209, le hAirteagal 218(6), an dara fomhír, pointe (a), agus le hAirteagal 218(8), den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (C8-0107/2018),

–  ag féachaint dá rún neamhreachtach an 13 Márta 2019(1) ar an dréachtchinneadh,

–  ag féachaint do Riail 99(1) agus (4) agus do Riail 108(7) dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint don mholadh ón gCoiste um Ghnóthaí Eachtracha agus don tuairim ón gCoiste um Fhorbairt (A8-0026/2019),

1.  ag tabhairt a toilithe chun an comhaontú a thabhairt i gcrích;

2.  á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig rialtais agus parlaimintí na mBallstát agus Phoblacht Ioslamach na hAfganastáine.

(1) Téacsanna arna nglacadh, P8_TA(2019)0170.

Rún neamhreachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019 ar an dréachtchinneadh ón gComhairle maidir le tabhairt i gcrích an Chomhaontaithe Comhair, ar son an Aontais, i dtaca le Comhpháirtíocht agus Forbairt idir an tAontas Eorpach agus a Bhallstáit, de pháirt amháin, agus Poblacht Ioslamach na hAfganastáine, den pháirt eile (15093/2016 – C8-0107/2018 – 2015/0302M(NLE))

P8_TA(2019)0170 A8-0058/2019

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don dréachtchinneadh ón gComhairle (15093/2016),

–  ag féachaint don Chomhaontú Comhair i dtaca le Comhpháirtíocht agus Forbairt idir an tAontas Eorpach agus a Bhallstáit, de pháirt amháin, agus Poblacht Ioslamach na hAfganastáine, den pháirt eile(1), a shínigh Leas-Uachtarán an Choimisiúin/Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála (VP/HR), Federica Mogherini, an 18 Feabhra 2017,

–  ag féachaint don iarraidh ar thoiliú a thíolaic an Chomhairle an 6 Feabhra 2018 i gcomhréir le hAirteagal 37 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE) agus le hAirteagail 207, 209, 218(6)(a), an dara fomhír, agus 218(8), an dara fomhír, den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) (C8-0107/2018),

–  ag féachaint dá rún reachtach an 13 Márta 2019 ar an togra le haghaidh cinneadh ón gComhairle(2),

–  ag féachaint do chur i bhfeidhm sealadach na gcodanna den Chomhaontú Comhair i dtaca le Comhpháirtíocht agus Forbairt (CAPD) faoi inniúlacht eisiach an Aontais Eorpaigh amhail ón 1 Nollaig 2017,

–  ag féachaint dá rún an 13 Meitheamh 2013 maidir leis an gcaibidlíocht ar chomhaontú comhair AE-na hAfganastáine i dtaca le comhpháirtíocht agus forbairt(3),

–  ag féachaint do na rúin a tháinig uaithi roimhe seo a bhaineann leis an Afganastáin, go háirithe na rúin seo a leanas: an 16 Nollaig 2010 maidir le straitéis nua don Afganastáin(4), an 15 Nollaig 2011 maidir le rialú buiséadach ar chúnamh airgeadais AE don Afganastáin(5), an 12 Márta 2014 maidir le ról réigiúnach agus caidreamh polaitiúil na Pacastáine le AE(6), an 8 Deireadh Fómhair 2015 maidir le pionós an bháis(7), an 26 Samhain 2015 maidir leis an Afganastáin, go háirithe na maruithe i gcúige Zebul(8), an 28 Aibreán 2016 maidir le hionsaithe ar ospidéil agus scoileanna mar sháruithe ar an dlí daonnúil idirnáisiúnta(9), an 5 Aibreán 2017 maidir le haghaidh a thabhairt ar ghluaiseachtaí dídeanaithe agus imirceach: ról Ghníomhaíocht Sheachtrach AE(10), an 13 Meán Fómhair 2017 maidir le caidreamh polaitiúil AE leis an India(11), an 14 Nollaig 2017 maidir leis an staid san Afganastáin(12),

–  ag féachaint do na conclúidí ón gComhairle an 19 Samhain 2018 agus an 16 Deireadh Fómhair 2017 maidir leis an Afganastáin,

–  ag féachaint don Teachtaireacht Chomhpháirteach ó VP/HR agus ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle an 24 Iúil 2017 maidir le Gnéithe le haghaidh Straitéis AE maidir leis an Afganastáin (JOIN(2017)0031),

–  ag féachaint do Chlár Táscach Ilbhliantúil 2014-2020 don Afganastáin, laistigh d’Ionstraim an Aontais maidir le Comhar um Fhorbairt,

–  ag féachaint do Threochlár Tíre AE i gcomhair Idirphlé leis an tSochaí Shibhialta san Afganastáin 2018-2020,

—  ag féachaint do dhúnadh Mhisean Póilíneachta an Aontais Eorpaigh san Afganastáin (EUPOL na hAfganastáine) in 2016,

–  ag féachaint don tuarascáil ó Ard-Rúnaí na Náisiún Aontaithe an 10 Meán Fómhair 2018 dar teideal ‘an staid san Afganastáin agus a himpleachtaí do shíocháin agus slándáil idirnáisiúnta’,

—  ag féachaint do Chomhghníomh don Todhchaí (JWF) AE-na hAfganastáine maidir le saincheisteanna imirce, an 2 Deireadh Fómhair 2016,

—  ag féachaint do Rúin 2210 (2015) agus 2344 (2017) ó Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe, agus do shainordú Mhisean Cúnaimh NA san Afganastáin (UNAMA),

–  ag féachaint do thuarascáil ó Rapóirtéir Speisialta na Náisiún Aontaithe maidir le cearta an duine atá ag daoine easáitithe ina dtír féin an 12 Aibreán 2017 maidir lena mhisean chuig an Afganastáin,

–  ag féachaint d’iarraidh ó Phríomhionchúiseoir na Cúirte Coiriúla Idirnáisiúnta, Fatou Bensouda, an 3 Samhain 2017 chun tús a chur le himscrúdú ar na coireanna cogaidh agus coireanna i gcoinne an chine dhaonna a líomhnaítear go ndearnadh iad san Afganastáin ón 1 Bealtaine 2003,

–  ag féachaint do Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh,

–  ag féachaint do Chomhdháil Airí na Ginéive maidir leis an Afganastáin an 27-28 Samhain 2018,

—  ag féachaint do thorthaí Chomhdháil Idirnáisiúnta na Bruiséile ar an Afganastáin an 5 Deireadh Fómhair 2016, a raibh an tAontas Eorpach ina chomhchathaoirleach air agus do ghealltanais fhrithpháirteacha a tugadh ag comhdhálacha idirnáisiúnta ar an Afganastáin a reáchtáladh in Bonn an 5 Nollaig 2011, i dTóiceo an 8 Iúil 2012, agus i Londain an 4 Nollaig 2014,

–  ag féachaint do Chomhdháil Tashkent maidir leis an Afganastáin an 26-27 Márta 2018,

—  ag féachaint do phróiseas ‘Chroí na hÁise’ a seoladh in Iostanbúl an 2 Samhain 2011,

—  ag féachaint do Dhearbhú Chabúl an 22 Nollaig 2002 maidir le dea-chaidreamh idir comharsana,

–  ag féachaint don Fhórsa Cúnaimh Slándála Idirnáisiúnta (ISAF) (2003-2014) faoi shainordú ó na Náisiún Aontaithe agus faoi stiúir ECAT agus do chonclúidí chruinniú mullaigh ECAT a tionóladh sa Bhruiséil an 24-25 Bealtaine 2017, maidir le leanúint don mhisean oiliúna, comhairle agus cúnaimh, ‘Tacaíocht Dhiongbháilte’, (2014 go dtí an lá atá inniu ann),

–  ag féachaint do Phlean Freagartha Daonnúla na hAfganastáine 2018-2021,

–  ag féachaint don Chreat don Fhéintuilleamaí tríd an gCuntasacht Fhrithpháirteach, ar glacadh leis ag Comhdháil na Bruiséile maidir leis an Afganastáin an 4-5 Deireadh Fómhair 2016,

–  ag féachaint do Riail 99(2) dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Ghnóthaí Eachtracha, don tuairim ón gCoiste um Fhorbairt agus don seasamh i bhfoirm leasuithe ón gCoiste um Thrádáil Idirnáisiúnta (A8-0058/2019),

A.  de bhrí, an 10 Samhain 2011, gur ghlac an Chomhairle cinneadh lena dtugtar údarás don Choimisiún caibidlíocht a dhéanamh ar CAPD idir an tAontas Eorpach agus Poblacht Ioslamach an hAfganastáine(13); de bhrí gur cuireadh CAPD i bhfeidhm go sealadach agus i bpáirt ón 1 Nollaig 2017, sular thug Parlaimint na hEorpa a toiliú;

B.  de bhrí gur chuir VP/HR agus an Coimisiún an Moladh Comhpháirteach le haghaidh Cinntí ón gComhairle maidir le síniú agus tabhairt i gcrích CAPD i láthair don Chomhairle an 13 Eanáir 2016, mar chomhaontú idir an tAontas Eorpach agus an Afganastáin (‘AE amháin’);

C.  de bhrí gur chuir na Ballstáit in iúl, cé gur chomhaontaigh siad le bunábhar CAPD, gurbh fhearr leo comhaontú ‘measctha’ le cur i bhfeidhm sealadach, agus dá bhrí sin gur iarr siad ar an gCoimisiún agus ar VP/HR athbhreithniú a dhéanamh ar na tograí dá réir sin chun cur i bhfeidhm measctha agus sealadach a chur san áireamh;

D.  de bhrí gur síníodh CAPD an 18 Feabhra 2017;

E.  de bhrí go mbeidh CAPD mar bhunús don chaidreamh idir AE agus an Afganastáin go ceann deich mbliana agus go bhféadfaí síneadh a chur leis sin go ceann tréimhsí cúig bliana;

F.  de bhrí gur cuireadh an Pharlaimint ar an eolas i bpáirt ach nár cuireadh ar an eolas í ina iomláine le linn na gcaibidlíochtaí; de bhrí nach bhfuair an Pharlaimint treoracha caibidlíochta na Comhairle don tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí (SEGS) go dtí an 16 Márta 2018, seachas i mí na Samhna 2011, nuair a cuireadh an Pharlaimint ar an eolas maidir leis an gcinneadh chun tús a chur le caibidlíochtaí;

G.  de bhrí go gcuireann an creat dlíthiúil seo le Straitéis reatha AE maidir leis an Afganastáin chomh maith le cúnamh maoinithe sheachtraigh fhairsing AE;

H.  de bhrí gurb é CAPD an chéad chaidreamh conarthach a bheidh ann idir AE agus an Afganastáin, ar caidreamh conarthach é lena ndéanfar tiomantas AE a dheimhniú maidir le forbairt na hAfganastáine sa todhchaí le linn ‘deich mbliana an chlaochlaithe’ (2014-2024) agus lena ndéanfar an gaol stairiúil, polaitiúil agus eacnamaíoch idir an dá pháirtí a neartú;

I.  de bhrí gur léiriú é CAPD ar na prionsabail agus na coinníollacha ar a mbunófar an chomhpháirtíocht a bheidh ann amach anseo idir AE agus an Afganastáin (Teideal I agus Teideal II), lena n-áirítear clásail na n-eilimintí bunriachtanacha maidir le cearta an duine agus neamhleathadh arm ollscriosta; de bhrí go ndéantar foráil le CAPD don fhéidearthacht comhar a bheith ann i raon leathan réimsí, lena n-áirítear forbairt (Teideal III), trádáil agus infheistíocht (Teideal IV), ceartas agus an smacht reachta (Teideal V), lena n-áirítear an comhrac i gcoinne na coireachta eagraithe, i gcoinne sciúradh airgid agus i gcoinne drugaí, comhar maidir le himirce agus comhaontú ionchasach todhchaíoch um athligean isteach, agus comhar earnálach (Teideal VI);

J.  de bhrí go gcuirfidh CAPD ar chumas AE agus na hAfganastáine dul i ngleic go comhpháirteach le dúshláin dhomhanda amhail sábháilteacht núicléach, neamhleathadh agus athrú aeráide;

K.  de bhrí go bhfuil an Afganastáin ag pointe an-tábhachtach, rud a fhágann, mura ndéanfar tuilleadh iarrachtaí, go mbeidh riosca ann go gcaillfear leas na n-iarrachtaí, an dul chun cinn agus na n-íobairtí go léir atá déanta go dtí seo maidir le forbairt na hAfganastáine;

L.  de bhrí gur rannchuidíodh go suntasach leis an díghrádú breise ar an tslándáil mar thoradh ar theacht chun cinn na bagartha sceimhlitheoireachta ón ngrúpa atá nasctha le Da’esh, ar a dtugtar Stát Ioslamach-Cúige Khorasan (IS-KP). de bhrí go raibh smacht ag Rialtas na hAfganastáine i mí Bealtaine 2018 ar 56% de cheantair na hAfganastáine agus ar 56% den chríoch, ina bhfuil 65% den daonra, le coimhlint in 32% de na ceantair agus 12% díobh faoi smacht na gceannairceach(14),(15),

M.  de bhrí, ó 2002, gurb iad an tAontas Eorpach agus a Bhallstáit le chéile an deontóir idirnáisiúnta is mó don Afganastáin agus dá pobal, agus níos mó ná EUR 3.66 billiún tugtha acu i gcabhair forbartha agus dhaonnúil; de bhrí, dar le Clár Táscach Ilbhliantúil 2014-2020 don Afganastáin, go bhfuil ciste forbartha nua de EUR 1.4 billiún leithdháilte don tréimhse 2014-2020; de bhrí gurb é USD 20 billiún OTI reatha na hAfganastáine agus go bhfuil a ráta fáis craptha ó 2014; agus de bhrí go bhfuil roinnt dúshlán roimh gheilleagar na hAfganastáine fós, ar dúshláin iad amhail éilliú, bailiú íseal ioncaim, drochbhonneagar agus cruthú lag post;

N.  de bhrí, ó 2001, go bhfuil cuid mhór de Bhallstáit AE, de chomhpháirtithe ECAT agus tíortha comhghuaillithe tar éis rannchuidiú le cobhsú agus forbairt na hAfganastáine le hacmhainní míleata agus sibhialtacha, agus inar fhulaing siad an-chuid taismeach agus ár; de bhrí gur chun leasanna slándála ríthábhachtacha ECAT, AE agus a Bhallstáit í Afganastáin chobhsaí agus neamhspleách ar féidir léi soláthar di féin agus tearmann a dhiúltú do ghrúpaí sceimhlitheoirí; de bhrí go bhfuil níos mó ná 3 000 duine míleata fós ag Ballstáit AE san Afganastáin atá rannpháirteach i misean Tacaíochta Diongbháilte ECAT;

O.  de bhrí go bhfuil 2.5 milliún dídeanaí cláraithe, agus idir 2 agus 3 mhilliún Afganastánach gan doiciméid san Iaráin agus sa Phacastáin; de bhrí go bhfuil níos mó ná 2 mhilliún duine easáitithe ina dtír féin san Afganastáin, ar easáitíodh níos mó ná 300 000 díobh in 2018; de bhrí go bhfuil mórán de na daoine sin ag fulaingt mar thoradh ar neamhdheimhneacht an tsoláthair bia, rochtain neamhleor ar shaoráidí sláintíochta agus sláinte agus easpa cosanta, agus de bhrí gur leanaí roinnt mhaith díobh, arna n-aicmiú mar bheith i mbaol rioscaí ó thaobh saothar leanaí, mí-úsáid ghnéasach nó earcú i ngrúpaí coiriúla de; de bhrí gur fhill níos mó ná 450 000 Afganastánach chun na hAfganastáine nó gur díbríodh ar ais ón Iaráin iad ó thús 2018; de bhrí gur fhógair Rialtas na Pacastáine go mbeidh gá ann an 1.7 milliún dídeanaí Afganastánach atá cláraithe sa tír a fhilleadh go héigeantach chun na hAfganastáine;

P.  de bhrí, dar leis na Náisiúin Aontaithe, go bhfuil éilliú san Afganastáin ag baint an bonn ó dhlisteanacht an stáit agus gur bagairt thromchúiseach é don dea-rialachas agus don fhorbairt inbhuanaithe toisc go gcuireann sé cosc ar ‘theacht chun cinn an fhíorgheilleagair’;

Q.  de bhrí gur tír íseal-ioncaim, iar-choinbhleachta agus thalamhiata í an Afganastáin, a chruthaíonn dúshláin speisialta don phobal idirnáisiúnta agus dá institiúidí;

R.  de bhrí, dar leis an Innéacs Domhanda don Oiriúnú, go bhfuil an Afganastáin ar na tíortha ar domhan is mó atá i mbaol ón athrú aeráide;

S.  de bhrí go bhfuil bagairtí agus géarchéimeanna idirnáisiúnta nua ag teacht chun cinn agus ag tarraingt aird, tacaíocht agus imní an phobail ón staid mar atá san Afganastáin;

T.  de bhrí go bhfuil tuairim is 87% de mhná Afganastánacha ag fulaingt ó fhoréigean a bhaineann le hinscne; de bhrí go bhfuil an Afganastáin sa 153ú háit as 160 tír ar Innéacs Neamh-Chomhionannais Inscne na Náisiún Aontaithe 2017;

U.  de bhrí, gur shroich saothrú óipiam an leibhéal is airde riamh in 2017, le méadú 63% i gcomparáid le 2016; de bhrí go gcuireann gáinneáil aindleathach ar chodlaidínigh treise le héagobhsaíocht agus ceannairc agus le cistiú do ghrúpaí sceimhlitheoireachta san Afganastáin;

V.  de bhrí, den chéad uair, go bhfuil buiséad na hAfganastáine in 2018 ag cloí le caighdeáin idirnáisiúnta i dtaca le réamh-mheastacháin agus cuntasaíocht;

W.  de bhrí gur tháinig deireadh le Misean Póilíneachta AE san Afganastáin in 2016 tar éis naoi mbliana de dhul chun cinn;

Gnéithe polaitiúla-straitéiseacha

1.  ag leanúint de bheith tiomanta do thacú le Rialtas na hAfganastáine maidir lena iarrachtaí i dtaca le todhchaí shlán agus chobhsaí a fhorbairt do mhuintir na hAfganastáine trí thabhairt faoi athchóirithe ríthábhachtacha chun rialachas agus an smacht reachta a fheabhsú, chun sceimhlitheoireacht agus antoisceachas a chomhrac, chun síocháin agus forbairt inbhuanaithe a bhaint amach, chun institiúidí dlisteanacha agus daonlathacha a thógáil, chun athléimneacht a chothú roimh dhúshláin slándála náisiúnta agus réigiúnacha, chun urraim do chearta an duine a áirithiú, lena n-áirítear cearta na mban, cearta leanaí, agus cearta mionlach eitneach agus reiligiúnach, chun éilliú a chomhrac, chun cur in aghaidh drugaí, chun inbhuanaitheacht fhioscach a fheabhsú agus chun fás cuimsitheach agus inbhuanaithe eacnamaíoch a chothú mar aon le forbairt shóisialta agus tuaithe, trína gcruthófar todhchaí níos fearr do dhaoine óga, arb ionann iad agus dhá thrian den daonra. ag cur i bhfios go bhfuil gá le réiteach síochánta ar an gcoinbhleacht san Afganastáin agus gur cheart gach iarracht a dhíriú ar an gcuspóir an-phráinneach sin;

2.  ag cur i bhfios go láidir go mbeidh forbairt fhadtéarmach na hAfganastáine ag brath ar chuntasacht, dea-rialachas, soláthar inbhuanaithe shlándáil an duine, lena n-áirítear laghdú na bochtaineachta agus cruthú deiseanna post, rochtain ar sheirbhísí sóisialta agus sláinte, oideachas agus cosaint saoirsí bunúsacha agus cearta bunúsacha an duine, lena n-áirítear cearta na mban agus na mionlach; ag cur i bhfios go bhfuil gá ann gnóthaí a bhainistiú ar bhealach lena n-áiritheofar fás cuimsitheach eacnamaíoch agus dálaí fabhracha don infheistíocht choigríche inbhuanaithe a rachaidh chun tairbhe do mhuintir na hAfganastáine, le lánurraim do chaighdeáin shóisialta, chomhshaoil agus saothair;

3.  ag cur in iúl gur ábhair imní di leochaileacht agus éagobhsaíocht an rialtais láir agus an easpa rialála a chuireann sé i bhfeidhm i gcuid mhaith den tír, a chuireann le tionchar na coinbhleachta ar an bpobal sibhialtach; á iarraidh ar AE agus ar an bpobal idirnáisiúnta idirghabháil a éascú i gcásanna amhail saincheisteanna iarthoghcháin gan réiteach;

4.  á iarraidh ar AE cúnamh a thabhairt sna hiarrachtaí i gcoinne threocht fhadtéarmach na dteannas idir-eitneach atá ag cur le titim as a chéile na cumhachta lárnaí agus tacú le creatlach shaibhir il-eitneach na sochaí Afganastánaí;

5.  ag leagan béim ar an tacaíocht fhadtéarmach a thugann sí do thoghcháin inchreidte, shaora, chothroma agus thrédhearcacha, i gcomhréir le caighdeáin idirnáisiúnta, agus ag cur in iúl go dtacaíonn sí le breathnóireacht toghcháin AE sa tír, lena n-áirítear breathnóireacht ar thoghchán uachtaránachta 2019; ag cur i bhfios go mbeidh tionchar ollmhór ag toradh na dtoghchán sin ar chobhsaíocht thodhchaíoch Rialtas na hAfganastáine mar thoradh ar dhianiomaíocht sheasta pholaitiúil;

6.  ag leagan béim ar phoitéinseal eacnamaíoch ollmhór na tíre mar thoradh ar a seasamh geografach agus a hacmhainní daonna agus nádúrtha;

7.  ag leagan béim ar thacaíocht airgeadais agus pholaitiúil shuntasach AE d’fhorbairt shóisialta agus eacnamaíoch na hAfganastáine, don chúnamh daonnúil agus don nascacht réigiúnach; ag tathant go ndéanfar tuilleadh iarrachtaí i dtreo clársceidealú comhpháirteach idir AE agus a Bhallstáit;

8.  ag cur i bhfios, i ndáil leis sin, go bhfuil gá ann le comhordú beartais agus idirphlé idir AE agus na Stáit Aontaithe maidir leis an Afganastáin agus saincheisteanna réigiúnacha;

9.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di an Ráiteas Comhpháirteach a glacadh ag Comhdháil na nAirí maidir leis an Afganastáin sa Ghinéiv, arna hóstáil ag na Náisiúin Aontaithe an 27-28 Samhain 2018, ag féachaint do na gealltanais arna ndéanamh ag Comhdháil na Bruiséile maidir leis an Afganastáin in 2016;

Ról agus freagracht na ngníomhaithe réigiúnacha

10.  ag meabhrú di gur tír thalamhiata í an Afganastáin atá lonnaithe ag achomhal a nascann an Áise agus an Meánoirthear agus ag aithint, go bhfuil bunriachtanas le tacaíocht agus comhar dearfach ó thíortha comharsanachta agus ó chumhachtaí réigiúnacha, go háirithe an tSín, an Iaráin, an India, an Rúis, agus an Phacastáin, maidir le cobhsú, forbairt agus inmharthanacht eacnamaíoch na hAfganastáine; ag cur in iúl gurb oth léi nach bhfuil sé i gcónaí mar chuspóir ag na gníomhaithe réigiúnacha sin Afganastáin chobhsaí agus rathúil a bheith ann agus ag cur i bhfáth an róil an-tábhachtach atá ag na tíortha sin sa phróiseas cobhsaíochta agus síochána; á iarraidh ar thíortha comharsanacha staonadh amach anseo ó bhac a chur ar onnmhairí Afganastánacha, mar a tharla roimhe seo;

11.  ag cur i bhfios go mbíonn soghluaisteacht agus gníomhaíocht leanúnach na líonraí sceimhlitheoireachta atá ag feidhmiú san Afganastáin, agus sa Phacastáin freisin, ag cur le héagobhsaíocht na staide sa réigiún ina iomláine;

12.  ag cur i bhfáth go mbíonn an Afganastáin faoi réir chuspóirí eascairdiúla na gcumhachtaí réigiúnacha go minic; ag tathant orthu tacú go hiomlán leis na hiarrachtaí síochána san Afganastáin; ag tacú le fóraim chomhair réigiúnacha, ach imní uirthi ag an am céanna faoi rannpháirtíocht ionadach chomhuaineach maidir le roinnt de chomharsana na hAfganastáine, rud atá ag baint an bonn ó iarrachtaí síochána; á iarraidh ar na comharsana sin staonadh ó rannpháirtíocht ionadach ina gcoimhlintí san Afganastáin agus ag tathant ar chomharsana agus ar chumhachtaí réigiúnacha araon oibriú i lánchomhar le chéile chun síocháin bhuanseasmhach agus inbhuanaithe a bhaint amach san Afganastáin;

13.  ag tathant ar AE méadú a dhéanamh ar a iarrachtaí maidir le plé agus comhar a bheith ann le comhpháirtithe réigiúnacha chun gáinneáil ar dhrugaí, sciúradh airgid, maoiniú na sceimhlitheoireachta agus gáinneáil ar dhaoine a chomhrac;

14.  ag leagan béim ar an tábhacht bhunúsach atá le forbairt bhonneagair agus réigiúnach san Afganastáin ó thaobh trádáil agus nascacht idir tíortha na hÁise Láir agus Theas de agus mar thoisc chobhsaíochta sa réigiún;

15.  á iarraidh ar AE breithniú ar chomhar idir AE agus an Afganastáin a chur san áireamh ina straitéisí don Áise Láir agus Theas;

Slándáil agus cothú síochána

16.  ag cur in iúl go bhfuil an-imní uirthi go fóill maidir leis an meath leantach ar staid na slándála san Afganastáin agus an méadú leanúnach ar limistéar na gcríoch atá faoi smacht ag míleataigh an Talaban agus grúpaí sceimhlitheoireachta éagsúla amhail IS-KP, agus go bhfuil treisiú láidir ó throdaithe eachtracha sa tír ag cuidiú leis sin de réir dealraimh; ag cáineadh ionsaithe atá déanta acu i gcoinne shibhialtaigh, fhórsaí slándála, institiúidí agus shochaí shibhialta na hAfganastáine; ag athdhearbhú go bhfuil sí tiomanta go hiomlán do gach cineál sceimhlitheoireachta a chomhrac agus ag tabhairt ómós do gach comhghuaillíocht agus d’fhórsaí agus saoránaigh na hAfganastáine a bhfuil a saol tugtha acu ar son Afganastáin dhaonlathach, chuimsitheach, rachmasach, shlán agus chobhsaí; Ag tabhairt dá haire gur cuireadh níos mó ná leath na n-ionsaithe frith-rialtais in 2018 i leith IS-KP, a bhfuil sé mar aidhm aige cur isteach ar an bpróiseas athmhuintearais agus síochána agus é a chur dá bhonn; ag tabhairt dá haire, agus é ina ábhar imní di, gur éirigh leis na heagraíochtaí jiohádacha reatha, IS-KP, Al Qaeda agus a bhfoghrúpaí éagsúla, oiriúnú agus iad féin a dhaingniú, ar léiriú iad ar mhórdhúshlán slándála don Afganastáin, don réigiún agus don Eoraip;

17.  ag leagan béim ar thacaíocht leanúnach AE don phróiseas síochána cuimsitheach ar a bhfuil an Afganastáin i gceannas agus ar a bhfuil seilbh aici, lena n-áirítear cur chun feidhme an tsocraithe síochána arna chomhaontú le Hezb-e-Islami; réidh le rannchuidiú leis seo le gach ionstraim iomchuí de chuid an Aontais a luaithe agus a bheidh próiseas síochána fónta ann; á iarraidh ar an Talaban an foréigean a shéanadh, dul isteach sa phróiseas síochána agus glacadh le Bunreacht na hAfganastáine; ag cur a tacaíocht i bhfáth i dtaca leis an tairiscint chuimsitheach síochána arna tabhairt don Talaban arís is arís eile ag an rialtas; á iarraidh ar an tsochaí shibhialta rannpháirtíocht iomlán a bheith aici sna cainteanna sin; ag aithint gur gá dul i ngleic leis an gceist a bhaineann le láithreacht slándála idirnáisiúnta fhadtéarmach agus chomhpháirteach chun cuidiú le fórsaí slándála na hAfganastáine chun an tír a chobhsú agus gan ligean di a bheith ina tearmann do ghrúpaí sceimhlitheoireachta nó ina foinse éagobhsaíochta réigiúnaí arís; á iarraidh ar gach páirtí sa choinbhleacht urraim a thabhairt don dlí daonnúil idirnáisiúnta;

18.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di an chéad tréimhse ina raibh sos cogaidh ann ó 2001, Eid al-Fitr, a léirigh mian fhorleathan síochána i measc na nAfganastánach; á iarraidh ar an Talaban na glaonna ó Uachtarán na hAfganastáine a leanúint, maidir le tréimhse nua shosa cogaidh;

19.  ag leagan béim ar an bhfíoras gur eascair cuid mhaith de na fadhbanna gan réiteach atá roimh an Afganastáin inniu as daichead bliain cogaidh, ar chuir ionradh na Sóivéadach ar an Afganastáin in 1979 tús leo; i ndáil leis sin, ag aithint ról na ndaoine óga agus dhiaspóra na hAfganastáine sa phróiseas i dtaca le todhchaí níos daingne agus níos fearr a thógáil don tír; á iarraidh ar AE tacú le ceartas trasnáisiúnta d’íospartaigh an fhoréigin;

20.  ag tabhairt dá haire, tar éis do mhisean Chomhbheartas Slándála agus Cosanta EUPOL na hAfganastáine dúnadh i mí na Nollag 2016, ar misean é lenar soláthraíodh oiliúint agus comhairle speisialaithe do Phóilíní Náisiúnta na hAfganastáine agus don Aireacht Gnóthaí Baile, tá an tAontas tar éis leanúint lena chomhar le póilíní na hAfganastáine trí ionstraimí seachtracha AE, amhail an Ionstraim lena gcuirtear le Cobhsaíocht agus le Síocháin (IcSP), a mhaoiníonn gníomhaíochtaí athmhuintearais freisin;

21.  ag tabhairt dá haire gur chruthaigh misean ISAF Fórsaí Slándála Náisiúnta na hAfganastáine ó bhonn aníos agus go ndearna sé fórsa cumasach de 352 000 saighdiúir agus póilín as, le saighdiúirí coise, póilíní míleata, fórsaí faisnéisíochta, glanta bealaigh, tacaíochta comhraic, leighis, eitlíochta agus cumais lóistíochta, ag comhrac tionchar na gceannairceach sa tír mar thoradh orthu sin;

22.  ag tabhairt dá haire gur chruthaigh ISAF timpeallacht shlán chun feabhas a chur ar rialachas agus forbairt eacnamaíoch, as ar eascair an gnóthachan céatadáin is mó as measc na dtíortha uile ó thaobh sláinte bhunúsach agus táscairí forbartha eile de; ag tabhairt dá haire, ina theannta sin, gur tháinig meáin fhuinniúla chun cinn mar thoradh ar an rath bhí ar ISAF agus go bhfeidhmíonn na milliúin Afganastánach a gceart chun vótála anois;

23.  á mholadh arís do mhisean Tacaíochta Diongbháilte ECAT leanúint dá oiliúint agus dá fhormhaoirseacht ar arm na hAfganastáine; á mholadh do na Ballstáit oiliúint bainistithe ghéarchéime shibhialtach a chur ar fáil do rialtais náisiúnta agus áitiúla na hAfganastáine;

24.  á mholadh do ECAT agus do AE oibriú le chéile chun faisnéisíocht a bhailiú maidir le grúpaí ceannairceacha atá ag bagairt ar an Afganastáin agus moltaí beartais chuig fórsaí slándála na hAfganastáine a comhordú ar bhonn comhpháirteach;

25.  ag cur in iúl gur oth léi go mór go bhfuil an Talaban agus grúpaí ceannairceacha eile ag baint leas as láithreacht AE agus as an bpobal idirnáisiúnta san Afganastáin agus na forbairtí atá bainte amach acu, chun críocha bolscaireachta, chun scéal a chur chun cinn go bhfuil gabhálaithe eachtracha ag cur as do thír na nAfganastánach agus dá modh maireachtála; á mholadh do AE agus Rialtas na hAfganastáine cur i gcoinne bolscaireacht den chineál sin;

26.  ag cur an fíoras i bhfios go láidir go bhfuil an comhrac i gcoinne mhaoiniú na sceimhlitheoireachta ríthábhachtach chun timpeallacht a chruthú a bheidh fabhrach don tslándáil san Afganastáin; ag tathant ar gach páirtí ábhartha a n-iarrachtaí a threisiú i dtaca le gach líonra maoinithe sceimhlitheoireachta a tharraingt ó chéile, lena n-áirítear deireadh a chur le mí-úsáid líonraí hawala agus deontais idirnáisiúnta chun na críche sin, chun radacú agus antoisceachas a chomhrac, mar aon leis na huirlisí earcaíochta a bhfuil eagraíochtaí sceimhlitheoireachta Afganastánacha fós ag brath orthu;

27.  ag tathant ar Rialtas na hAfganastáine gach beart is gá a dhéanamh chun a áirithiú go mbeidh tús áite i measc a thosaíochtaí ag cosc agus cur in aghaidh leathadh na n-idé-eolaíochtaí antoisceacha;

28.  ag tacú le Chlár Síochána agus Ath-lánpháirtithe na hAfganastáine, a dhéanann comhaltaí an Talaban a thugann iad féin suas agus a shéanann an foréigean a lánpháirtiú ar ais sa tsochaí; ag moladh na Ríochta Aontaithe as níos mó ná GBP 9 milliún a ranníoc cheana féin;

29.  á iarraidh ar Rialtas na hAfganastáine Rúin Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe maidir le Mná, Síocháin agus Slándáil a chur chun feidhme go hiomlán, agus rannpháirt, cosaint agus cearta na mban a áirithiú ar fud an timthrialla coinbhleachta, ó chosc ar choinbhleacht go atógáil iarchoinbhleachta;

30.  á mholadh do Rialtas na hAfganastáine frithbhearta éifeachtacha ceimiceacha, bitheolaíocha, raideolaíocha agus núicléacha (CBRN) a fhorbairt; ag tathant ar AE tacaíocht oibríochtúil, theicniúil agus airgeadais a sholáthar d’fhothú acmhainneachta CBRN;

31.  á mholadh do Rialtas na hAfganastáine a chórais rialaithe intíre a threisiú chun cur i gcoinne chúrsaíocht fhorleathan na mionarm agus na n-armán éadrom (SALW), i gcomhréir leis na caighdeáin idirnáisiúnta atá ann cheana;

Cothú stáit

32.  ag cur i bhfios go bhfuil gá ann go gcuirfeadh Rialtas na hAfganastáine agus an comhphobal idirnáisiúnta dlús lena n-iarrachtaí chun deireadh a chur le héilliú sa tír, mar aon le neartú a dhéanamh ar institiúidí freagrúla agus cuimsitheacha agus feabhas a chur ar rialú áitiúil mar chéimeanna ríthábhachtacha i dtógáil stáit chobhsaí agus dhlisteanaigh atá in ann cosc a chur ar choinbhleacht agus ceannairc; á iarraidh ar Rialtas na hAfganastáine an acmhainneacht náisiúnta a threisiú chun sócmhainní goidte a aisghabháil trí chláir amhail an Tionscnamh um Aisghabháil Sócmhainní Goidte atá faoi stiúir Ghrúpa an Bhainc Dhomhanda agus Oifig na Náisiún Aontaithe i leith Drugaí agus Coireachta (UNODC);

33.  á iarraidh ar Rialtas na hAfganastáine cuimsitheacht pholaitiúil a mhéadú, cuntasacht a neartú agus comhrac go gníomhach i gcoinne an éillithe;

34.  ag cur i bhfios gur gá an bhearna idir rialtais náisiúnta agus áitiúla na hAfganastáine a dhruidim; ag aithint go bhfuil seans ann go bhféadfaí maolú ar an bhfadhb sin dá bhforfheimeodh Rialtas na hAfganastáine an reacht lena gceanglaítear ar gobharnóirí réigiúnacha a bheith i láthair sna críocha a ndéanann siad ionadaíocht orthu;

35.  á iarraidh ar AE a áirithiú go ndéantar cistí AE a infheistiú i dtionscadail a chuidíonn le pobal na hAfganastáine agus go soláthraítear a dhóthain tacaíocht do bhardais agus iad ag soláthar seirbhísí bunriachtanacha agus ag cothú rialú áitiúil, chun go n-áiritheofar bunchaighdeáin mhaireachtála don phobal, chun comhordú idir údaráis lárnacha agus bardais áitiúla a áirithiú chun na tosaíochtaí ar cheart infheistiú iontu a shainaithint, chun tacaíocht don tsochaí shibhialta a threisiú, go háirithe cosantóirí chearta an duine agus, go háirithe, chun tús áite a thabhairt do chistiú do thionscadail a thacaíonn le gníomhaithe a chuireann cuntasacht, cearta an duine agus prionsabail dhaonlathacha chun cinn agus a chothaíonn sásraí idirphlé agus réiteach coinbhleachta atá leabaithe go háitiúil;

36.  á iarraidh ar AE leanúint lena phlean céimnithe amach i ndiaidh dhúnadh mhisean EUPOL, ar plean é lena n-áirítear aistriú inbhuanaithe gníomhaíochtaí chuig chomhpháirtithe áitiúla agus idirnáisiúnta EUPOL a áirithiú; ag tathant ar gach páirtí leanúint ar aghaidh lena n-iarrachtaí chun Póilíní Náisiúnta na hAfganastáine a fhorbairt ina fhórsa proifisiúnta don tsábháilteacht agus don tslándáil, chun gach institiúid forfheidhmithe dlí a neartú, le béim ar leith ar neamhspleáchas a chórais bhreithiúnaigh, ar na póilíní agus ar fheabhas a chur ar staid na bpríosún Afganastánach, mar aon le hurraim do chearta na bpríosúnach;

37.  ag cur in iúl gur oth léi go bhfuil ag teip ar fheachtais frithdhrugaí san Afganastáin agus nár leor na hiarrachtaí chun spriocdhíriú ar shaotharlanna drugaí an Talaban agus na líonraí idirnáisiúnta coireachta eagraithe, atá i gcroílár na gáinneála ar dhrugaí agus a sholáthraíonn cistiú don Talaban agus d’oibríochtaí sceimhlitheoireachta; ag tacú le straitéis nua frithdhrúgaí Rialtas na hAfganastáine agus á formhuiniú, ar straitéis í a fhaigheann tacaíocht ó UNODC; ag cur in iúl gur cúis imní di an méadú ar shaothrú óipiam san Afganastáin(16) agus á iarraidh ar Rialtas na hAfganastáine beartais spriocdhírithe a chur i bhfeidhm chun an treocht sin a chur ar cúl; ag tabhairt dá haire go bhfuil sé ríthábhachtach roghanna malartacha inbhraite agus inbhuanaithe ar tháirgeadh poipíní a ghiniúint agus iad a chur ar fáil do tháirgeoirí;

38.  ag cur i bhfáth gurb iad príomhfhoinsí ioncaim an Talaban mianadóireacht neamhdhleathach agus táirgeadh óipiam; ag tabhairt dá haire go meastar faoi láthair go mbíonn ioncam de EUR 200-300 milliún in aghaidh na bliana ag an Talaban ó ghníomhaíochtaí mianadóireachta neamhdhleathaí;

39.  á iarraidh go gcuirfí seiceálacha agus ceartúcháin iomchuí ar bun agus go mbeadh trédhearcacht mhéadaithe ann chun éifeachtacht an riaracháin phoiblí a áirithiú, lena n-áirítear bainistíocht airgeadais chomh maith le cosc ar aon mhí-úsáid a bhainfí as cabhair eachtrach nó forbartha, i gComhréir le Dearbhú Pháras maidir le hÉifeachtacht Cabhrach;

40.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di gur shínigh AE Conradh Forbartha Stáit (SBC) leis an Afganastáin in 2016, lena leithdháilfear EUR 200 milliún thar dhá bhliain i dtacaíocht bhuiséadach chun institiúidí rialtais a neartú agus chun acmhainní a mhéadú i gcomhair tosaíochtaí forbartha amhail fás eacnamaíoch a ghiniúint, bochtaineacht a laghdú agus éilliú a chomhrac; ag cur i bhfios gur gá acmhainní a úsáid go héifeachtach;

41.  ag tabhairt dá haire go bhfuil SBC bunaithe ar athbhreithniú foriomlán dearfach ar dhul chun cinn na hAfganastáine i dtaca le príomhréimsí athchóirithe; ag aithint go bhfuil tábhacht ag baint le leagan amach na spriocanna a cuireadh chun tosaigh le SBC mar aon leis na coinníollacha maoinithe; ag leagan béim bhreise ar an tábhacht a bhaineann le formhaoirseacht agus faireachán córasach chun mí-úsáid a chosc; ag cur i bhfáth a thábhachtaí atá béim ar fhorbairt agus cobhsaíocht ag Rialtas na hAfganastáine; á iarraidh ar an gCoimisiún an Pharlaimint a choimeád ar an eolas go rialta faoi chur chun feidhme SBC agus ag leagan béim ar an bhfíoras gur cheart torthaí i ndáil leis sin a úsáid chun ullmhúchán a dhéanamh chun leanúint leis an oibríocht i ndáil le tacaíocht bhuiséadach don tréimhse 2018-2021;

An tsochaí shibhialta agus cearta an duine

42.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di go leagann CAPD AE-na hAfganastáine béim ar idirphlé maidir le saincheisteanna chearta an duine, go háirithe cearta na mban, leanaí, agus mionlach eitneach agus reiligiúnach chun rochtain ar acmhainní a áirithiú agus chun tacú le lánfheidhmiú a gceart bunúsach, lena n-áirítear trí níos mó ban a fhostú i struchtúir rialtais na hAfganastáine agus sna córais slándála agus bhreithiúnacha; á iarraidh ar an Afganastáin oibriú chun gach cineál foréigin agus idirdhealaithe i gcoinne ban agus cailíní a dhíothú; ag cur i bhfios gur gá níos mó iarrachta a dhéanamh maidir le cur chun feidhme fhorálacha CAPD arna lua i dTeideal I agus i dTeideal II;

43.  ag áitiú go gcoinneodh AE seasamh láidir maidir le cearta an duine a chur chun feidhme agus ag cur i bhfios gur gnéithe bunriachtanacha den Chomhaontú iad prionsabail dhaonlathacha, cearta an duine, go háirithe cearta na mban agus cearta mionlach, agus an smacht reachta; ag áitiú go ndéanfadh AE bearta sonracha má sháraíonn Rialtas na hAfganastáine gnéithe bunriachtanacha den Chomhaontú;

44.  ag meabhrú go bhfuil béim ar leith á leagan ag AE ar dhálaí ban, leanaí, daoine faoi mhíchumas agus daoine atá ina gcónaí faoi bhochtaineacht a fheabhsú agus go bhfuil riachtanas cúnaimh ar leith ag na grúpaí sin, lena n-áirítear i réimsí na sláinte agus an oideachais;

45.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di an áit lárnach atá tugtha don chomhionannas inscne agus beartais ghaolmhara sa Chomhaontú, agus a bhéim láidir ar fhorbairt na sochaí sibhialta; á iarraidh ar AE tuilleadh spreagadh a thabhairt do chomhionannas idir mná agus fir agus do chumhachtú na mban, trína iarrachtaí um fhorbairt, agus é á chur san áireamh go mbíonn gá, agus meon na sochaí i dtreo ról socheacnamaíoch na mban á athrú, le bearta comhfhreagracha i dtaca le múscailt feasachta, oideachas agus athchóiriú an chreata rialála;

46.  ag cur i bhfios go bhfuil gá le mionlaigh eitneacha agus reiligiúnacha atá á mbagairt nó á n-ionsaí a chosaint; ag tabhairt dá haire go spriocdhírítear ar ghrúpa eitneach Siach Hazara níos minice ná na grúpaí eile agus nach mór aird ar leith a thabhairt air dá bhrí sin;

47.  á iarraidh go neartófaí institiúidí náisiúnta agus fonáisiúnta san Afganastáin a bhfuil baint acu le cearta an duine agus go dtacófaí leo mar aon le heagraíochtaí na sochaí sibhialta agus lucht acadúil; ag tathant ar chontrapháirtithe idirnáisiúnta comhar agus plé níos dlúithe a spreagadh leis na páirtithe Afganastánacha sin;

48.  ag tacú le hiarrachtaí na Cúirte Coiriúla Idirnáisiúnta chun cuntasacht a áirithiú do choireanna cogaidh agus do choireanna in aghaidh an chine dhaonna a líomhnaítear go ndearnadh iad ó Bhealtaine 2003;

49.  ag cur in iúl gur cúis imní di líon méadaitheach na n-ionsaithe is foréigní agus d’aon ghnó ar shaoráidí sláinte agus ar oibrithe sláinte agus an spriocdhíriú ar bhonneagar sibhialtach; ag tathant ar gach páirtí a n-oibleagáidí faoin dlí idirnáisiúnta um chearta an duine agus faoin dlí daonnúil idirnáisiúnta a urramú, chun cosc a chur ar ionsaithe i gcoinne sibhialtach agus an bhonneagair shibhialtaigh;

50.  á iarraidh ar rialtas na hAfganastáine moratóir láithreach a thabhairt isteach ar úsáid phionós an bháis mar chéim i dtreo a chealaithe;

Forbairt agus trádáil

51.  ag aithint gurb é cuspóir chabhair AE don Afganastáin cuidiú le rialtas agus geilleagar na tíre an bhochtaineacht a dhíothú agus staid neamhspleáchais agus fáis a bhaint amach le forbairt inmheánach agus comhar réigiúnach trí thrádáil agus infheistíocht sheachtrach agus infheistíocht inbhuanaithe phoiblí, chun ró-bhrath ar chabhair eachtrach a laghdú, trí rannchuidiú le forbairt shóisialta, eacnamaíoch agus chomhshaoil na hAfganastáine;

52.  ag tabhairt dá haire go bhfuil an Afganastáin ar cheann do na faighteoirí is mó cabhrach um fhorbairt ar domhan agus go raibh EUR 3.6 billiún i gcabhair don tír geallta ag institiúidí den Aontas idir 2002 agus 2016; ag cur in iúl gurb oth léi an fíoras go bhfuil sciar na nAfganastánach atá ag maireachtáil i mbochtaineacht méadaithe ó 38 % (2012) go dtí 55 % (2017) agus ag leagan béim ar an bhfíoras gur cláraíodh fás mall sa tír ó 2014 tar éis fórsaí slándála idirnáisiúnta a laghdú, na laghduithe ar dheontais idirnáisiúnta a ghabhann leis sin, agus staid slándála atá ag dul in olcas;

53.  ag cur i bhfios an gá atá ann le dul i ngleic le ráta ard dífhostaíochta agus le comhrac i gcoinne na bochtaineachta chun oibriú i dtreo síocháin agus cobhsaíocht a bhaint amach sa tír;

54.  ag leagan béim ar an bhfíoras go bhfuil gá le tuilleadh deiseanna fostaíochta lasmuigh den fheirmeoireacht agus d’oibriú don rialtas chun cosc a chur ar earcú fear óg sa Talaban agus i líonraí ceannairceacha eile;

55.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di Creat Náisiúnta don tSíocháin agus don Fhorbairt san Afganastáin 2016 (ANPDF) agus an Creat don Fhéintuilleamaí tríd an gCuntasacht Fhrithpháirteach (SMAF) atá glactha ag Rialtas na hAfganastáine; á iarraidh ar AE agus a Bhallstáit leanúint de thacaíocht a thabhairt, trí CAPD, do thosaíochtaí forbartha atá faoi úinéireacht na hAfganastáine i gcomhréir le prionsabail éifeachtacht na forbartha;

56.  á iarraidh ar VP/HR agus ar an gCoimisiún meastóireacht a dhéanamh ar gach beart de chuid an Aontais san Afganastáin ar bhonn tráthrialta trí táscairí sainráite cáilíochtúla agus cainníochtúla a úsáid, go háirithe a mhéid a bhaineann le cabhair um fhorbairt, dea-rialachas lena n-áirítear earnáil an cheartais, urraim do chearta an duine agus slándáil; á iarraidh sa chomhthéacs sin go ndéanfaí meastóireacht ar an tionchar coibhneasta atá ag bearta AE ar an staid fhoriomlán sa tír agus ar leibhéal an chomhordaithe agus an chomhair idir gníomhaithe AE agus misin agus bearta idirnáisiúnta eile, agus go ndéanfaí na torthaí agus na moltaí a fhoilsiú agus a thuairisciú don Pharlaimint;

57.  ag cur in iúl gur oth léi gur teoranta an tionchar a bhí ann, d’ainneoin gur infheistíodh cúnamh suntasach ón iasacht; ag tabhairt cuireadh do Chúirt Iniúchóirí na hEorpa tuarascáil speisialta a tharraingt suas maidir le héifeachtacht chúnamh AE don Afganastáin le deich mbliana anuas;

58.  á mholadh do AE agus do ghníomhaireachtaí idirnáisiúnta eile atá rannpháirteach i bhforbairt na hAfganastáine oibriú le meáin na hAfganastáine chun cur in iúl straitéiseach na n-iarrachtaí forbartha, a bhfoinsí, a gcríocha agus a dtionchar do mhuintir na hAfganastáine a áirithiú;

59.  ag meabhrú go bhfuil easpa saineolaithe sibhialtacha ann san Afganastáin faoi láthair; á mholadh do AE agus dá Bhallstáit saineolaithe sibhialtacha a fhostú agus oiliúint chuí a chur orthu i bpríomhréimsí atá an-tábhachtach i gcomhair forbairt eacnamaíoch agus i gcomhair an chomhraic in aghaidh drugaí, chun cuidiú le hoifigigh agus daoine áitiúla Afganastánacha agus chun oiliúint a chur orthu;

60.  ag cur i bhfáth go bhfuil gá ann tacú le córas oideachais na hAfganastáine agus líon na leanaí a leanann ranganna scoile ar gach leibhéal a mhéadú;

61.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di an fíoras go bhfuil méadú faoi dheich tagtha ar cur ar rolla sna scoileanna ó 2001, agus ar cailíní iad ionann 39 % de dhaltaí scoile;

62.  ag tathant go dtabharfaí aird ar leith ar na glúnta óga agus á iarraidh go mbainfí lán-úsáid as cláir amhail Erasmus+ agus Fís 2020 chun naisc a chur ar bun idir institiúidí oideachais, lucht léinn, earnálacha taighde agus fiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna);

63.  ag tacú le gníomhaíochtaí AE agus na mBallstát lena ndéantar ranníocaíochtaí le Ciste Iontaobhais Atógála na hAfganastáine, a ndéanann an Banc Domhanda agus Aireacht Airgeadais na hAfganastáine comhbhainistiú air agus atá ag obair chun bunseirbhísí ríthábhachtacha a chur ar fáil le béim ar leith ar shláinte agus ar oideachas;

64.  ag fáiltiú roimh aontachas na hAfganastáine le EDT in 2016, agus ag aithint an bhreisluacha a thabharfaidh trádáil agus infheistíocht dhíreach sheachtrach do thodhchaí na hAfganastáine; ag aithint an róil dhearfaigh a d’fhéadfadh a bheith ag ballraíocht EDT maidir leis an Afganastáin a chomhtháthú i ngeilleagar an domhain;

65.  ag tabhairt dá haire gur thug AE rochtain shaor ó dhleacht agus shaor ó chuótaí ar mhargadh AE don Afganastáin, tar éis aontachas na tíre sin le EDT in 2016, a mhéadaigh naisc na hAfganastáine leis an ngeilleagar domhanda, ach ag aithint go bhfuil gá le tuilleadh bearta nithiúla chun go mbeidh an earnáil phríobháideach in ann tairbhe a bhaint as an gcóras sin agus a forbairt inmheánach a mhéadú dá réir sin;

66.  ag cur i bhfios gur cheart d’údaráis na hAfganastáine samhail eacnamaíoch inbhuanaithe a fhorbairt, agus prionsabal an athdháilte mar chroílár inti; á iarraidh ar AE tacú leis an Afganastáin ina forbairt chomhshaoil agus aistriú fuinnimh, ós rud é go bhfuil forálacha maidir le fuinneamh glan agus inbhuanaithe bunriachtanach chun dlús a chur le cur chun feidhme na Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe;

67.  ag cur i bhfáth go bhfuil gá le tuilleadh iarrachtaí chun méadú a dhéanamh ar acmhainn institiúidí rialtais chun straitéisí agus beartais trádála a cheapadh agus a chur chun feidhme, chun feabhas a chur ar aistriú earraí trasteorann agus chun cáilíocht táirgí a threisiú chun go mbeidh siad ag teacht le caighdeáin idirnáisiúnta;

68.  ag iarraidh feabhsú ar caidreamh gnó le gnó idir cuideachtaí atá bunaithe in AE agus earnáil phríobháideach na hAfganastáine; á mholadh go ndéanfaí dálaí fabhracha a chur chun feidhme i gcomhair fhorbairt FBManna;

69.  ag tacú le haon chlár um fhorbairt arna sheoladh ag AE, ag Ballstát aonair nó ag aon bhall den chomhphobal idirnáisiúnta agus ag cur in iúl gur díol sásaimh di clár den chineál sin, a bhfuil sé mar sprioc leis cuidiú le húinéirí gnólachtaí beaga agus le fiontraithe agus iad ag dul i ngleic le costais dhlíthiúla, rialacháin agus le bacainní eile ar tháirgeadh a bheadh murach sin mar dhíspreagadh do ghnólachtaí ó dhul isteach sa mhargadh agus/nó ó fhás laistigh den mhargadh;

70.  ag aithint go soláthraítear le cúltaiscí mianraí san Afganastáin, deis eacnamaíoch don tír ioncam agus poist a ghiniúint; ag tabhairt dá haire go bhfuil suim léirithe ag an tSín sna cúltaiscí mianraí sin, le béim ar leith ar dhúile tearc-chré;

An Imirce

71.  ag aithint gur dúshlán leanúnach don Afganastáin í an imirce, a chruthaíonn saincheisteanna do thíortha comharsanachta agus do Bhallstáit AE; ag cur in iúl gur cúis imní di an líon gan choinne d’imircigh atá ag filleadh, den chuid is mó ón bPacastáin agus ón Iaráin, agus líon níos lú ón Eoraip; ag aithint gur toradh ar bhagairt an fhoréigin ó ghrúpaí ceannairceacha san Afganastáin agus ar chúinsí eacnamaíocha agus comhshaoil iad na saincheisteanna a bhaineann le daoine atá easáitithe ina dtír féin agus dídeanaithe; ag cur i bhfios gur cheart iarrachtaí ar pháirt AE agus ar pháirt an chomhphobail idirnáisiúnta a dhíriú ar chosc a chur ar bhunchúiseanna na hollimirce; ag cur in iúl gur díol sásaimh di an straitéis i ndáil le filleadh náisiúnaigh na hAfganastáine; ag cur in iúl gur cúis imní di, áfach, easpa na mbeartas seasta imirce i measc údaráis na hAfganastáine i dtaca leis na fillithe atá acu faoi láthair a bhainistiú; ag cur in iúl go bhfuil sí deimhin de go bhfuil ath-lánpháirtiú fillithe cuí, go háirithe leanaí, nach mór rochtain ar bhunoideachas agus meánoideachas a ráthú dóibh, an-tábhachtach chun cobhsaíocht a áirithiú sa tír agus nach bhfuil na daoine atá tar éis filleadh faoi réir foréigin nó comhéigin le linn na nósanna imeachta fillte;

72.  ag cur i bhfáth go bhfuil gá ag 5.5 milliún duine le cabhair dhaonnúil san Afganastáin dar le Oifig um Chomhordú Gnóthaí Daonnúla (OCHA) na Náisiún Aontaithe, lena n-áirítear daoine easáitithe ina dtír féin i ndiaidh coinbhleachta nó triomaigh, agus ag leagan béim ar an bhfíoras gur eascair easáitiú éigeantach níos mó ná 250 000 duine i dtuaisceart agus iarthar na tíre as an triomach; ag tabhairt dá haire nach bhfuil ach 33.5% den mhaoiniú atá uaidh ag an bPlean Freagartha Daonnúil agus ag tathant ar AE agus a Bhallstáit dá bhrí sin, dlús a chur lena n-iarrachtaí chun dul i ngleic leis na príomhdhúshláin dhaonnúla agus na riachtanais dhaonna agus aird ar leith a thabhairt ar dhaoine leochaileacha, lena n-áirítear na daoine sin atá lonnaithe i gceantair ar deacair teacht orthu;

73.  ag cur in iúl gur oth léi an fíoras nach bhfuil aon chomhaontú foirmiúil bainte amach in ainneoin Airteagal 28(4) CAPD a deir gur cheart go dtabharfadh na Comhpháirtithe comhaontú um athligean isteach i gcrích agus nach bhfuil ann ach comhaontú neamhfhoirmiúil – an Comhghníomh don Todhchaí; ag brath go bhfuil sé tábhachtach go gcuirfí comhaontú ar bith um athligean isteach ar bhonn foirmiúil chun cuntasacht dhaonlathach a áirithiú; ag cur in iúl gur oth léi an easpa formhaoirseacht pharlaiminteach agus rialú daonlathach ar thabhairt i gcríoch an Chomhghnímh don Todhchaí agus ag cur i bhfios an tábhacht a bhaineann le hidirphlé leanúnach le gníomhaithe ábhartha a sheoladh chun réiteach inbhuanaithe maidir leis an ngné réigiúnach a aimsiú i dtaca le saincheist na ndídeanaithe Afganastánacha;

74.  ag cur in iúl gur oth léi an sreabhadh imirce ón Afganastáin chuig an Iarthar, go háirithe i gcás na ndaoine oilte agus óga, mar gheall ar easpa deiseanna sa tír; ag cur i bhfáth cúnamh AE chun saolta eisimirceach Afganastánach atá scaipthe amach sa Phacastáin agus san Iaráin a fheabhsú; á iarraidh ar na tíortha sin gan na daoine sin a dhíbirt, ar rud é a d’fhéadfadh éifeacht an-dhiúltach a bheith aige ar chobhsaíocht agus ar gheilleagar na hAfganastáine; ag tathant go ndéanfaí filleadh dídeanaithe chuig a mbailte a eagrú ar bhealach sábháilte, eagraithe agus deonach;

75.  ag moladh an Choimisiúin as mórthionscadal a chur ar bun in 2016 chun ath-lánpháirtiú níos fearr a dhéanamh ar imircigh fhillteacha san Afganastáin, sa Bhanglaidéis agus sa Phacastáin, le EUR 72 mhilliún curtha i leataobh go sonrach don Afganastáin idir 2016 agus 2020;

76.  ag leagan béim ar an bhfíoras nár cheart féachaint ar chúnamh um fhorbairt ón AE don Afganastáin go heisiach ó thaobh na himirce de agus ó thaobh chuspóirí an bhainistithe teorainneacha de, agus ag meas gur cheart go rachadh cabhair um fhorbairt i ngleic le bunchúiseanna na himirce go héifeachtach;

Comhar earnálach

77.  ag tathant ar an gCoimisiún straitéisí cuimsitheacha a chur i láthair do gach earnáil agus é mar aidhm leo forbairt fhorleathan a áirithiú i ngach réimse comhair leis an Afganastáin;

78.  ag iarraidh iarrachtaí chun úsáid fhónta a bhaint as taithí AE maidir le fothú acmhainní agus riarachán poiblí agus athchóiriú ar an státseirbhís; ag leagan béim ar an ngéarghá atá le feabhas a chur ar rialachas i réimse an chánachais; ag iarraidh tacaíocht i gcomhair eagraíochtaí de chuid na sochaí sibhialta, le lánurraim dá gcúlra eitneach, reiligiúnach, sóisialta nó polaitiúil difriúil;

79.  ag cur i bhfáth an fhíorais go soláthraítear 50 % d’ioncam phobal na hAfganastáine agus ceathrú dá OTI leis an talmhaíocht; ag tabhairt dá haire go bhfuil AE tiomanta do EUR 1.4 billiún a chaitheamh idir 2014 agus 2020 ar thionscadail forbartha i gceantair thuaithe; ag tabhairt dá haire thairis sin go bhfuil na tionscadail sin an-tábhachtach chun a áirithiú nach mbogfaidh feirmeoirí i dtreo an gheilleagair dhuibh;

80.  ag tabhairt dá haire go mbíonn 80 % de phobal na hAfganastáine i mbun talmhaíocht leorchothaitheach i dtimpeallacht nach bhfeileann don talmhaíocht, le drochmhodhanna uiscithe; ag tacú le hiarrachtaí a threisiú chun slándáil an tsoláthair bia a áirithiú;

81.  ag tabhairt dá haire go himníoch an triomach reatha san Afganastáin, arb é an triomach is measa é leis na blianta fada agus atá ag bagairt ar dhaoine, ar bheostoc agus ar an talmhaíocht; ag cur in iúl go bhfuil imní uirthi thairis sin maidir le tubaistí nádúrtha rialta amhail tulcaí, sciorrthaí talún agus geimhrí diana;

82.  ag tabhairt dá haire go himníoch go n-eascraíonn easáitiú, bochtaineacht, ocras agus, i gcásanna áirithe bogadh go dtí an margadh dubh as díobháil do tháirgí talmhaíochta amhail cruithneacht, agus go bhfuil trí mhilliún duine go mór mór i mbaol ó thaobh shlándáil an tsoláthair bia agus cailleadh slí bheatha;

83.  ag aithint, trí níos mó de luachshlabhra na próiseála bia a bhogadh ar ais isteach san Afganastáin, go bhféadfaí ioncam a mhéadú do theaghlaigh, slándáil an tsoláthair bia a mhéadú, costais bhia a laghdú agus níos mó deiseanna fostaíochta a chur ar fáil;

84.  á mholadh do AE leanúint dá iarrachtaí chun cúram sláinte san Afganastáin a fheabhsú agus ag cur i bhfios a thábhachtaí atá vacsaíniú do gach duine, ach go háirithe dóibh siúd a bhfuil leochaileacht faoi leith acu do thinneas, amhail leanaí;

85.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di gur mhéadaigh rochtain phríomhúil ar chúram sláinte ó 9 % go dtí níos mó ná 57 %, gur mhéadaigh ionchas saoil ó 44 go 60 agus gurbh fhéidir na feabhsuithe sin a bhaint amach mar thoradh ar ranníocaíochtaí ó AE, ó Bhallstáit aonair agus ón gcomhphobal idirnáisiúnta; ag aithint, i bhfianaise a bhfuil bainte amach, go bhfuil gá ann fós níos mó a dhéanamh chun leanúint leis an ionchas saoil a ardú agus ráta básmhaireachta na mban a shaolaíonn leanaí a laghdú, chomh maith le ráta básmhaireachta leanaí nuabheirthe;

86.  ag cáineadh go trom na cleachtais éillitheacha i gcóras cúraim sláinte na hAfganastáine, amhail allmhairiú cógas neamhdhleathach, agus ag tathant ar AE leanúint ar aghaidh le brú a chur ar Rialtas na hAfganastáine chun níos mó a dhéanamh chun cleachtais éillitheacha den chineál sin a chosc;

87.  ag athdhearbhú go bhfuil gá le gairmithe oilte leighis laistigh den Afganastáin agus á mholadh do AE agus a Bhallstáit leanúint de bheith ag tabhairt isteach gairmithe leighis chun oiliúint a chur ar dhochtúirí agus ar oibrithe leighis áitiúla;

88.  ag tabhairt dá haire go ndéantar díobháil do gach taobh, go háirithe do shochaí na hAfganastáine, le gáinneáil ar dhaoine agus le smuigleáil imirceach; á iarraidh go gcuirfí chun feidhme go gasta na comhaontuithe atá ann cheana féin, lena n-áirítear na comhaontuithe maidir le malartú faisnéise, chun líonraí coiriúla idirnáisiúnta a bhaint as a chéile, ar líonraí iad a bhaineann tairbhe as éagobhsaíocht agus institiúidí laga;

Cur chun feidhme CAPD

89.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di CAPD mar an chéad chaidreamh conarthach idir AE agus an Afganastáin;

90.  ag tabhairt dá haire go soláthraítear le CAPD an bonn chun caidreamh a fhorbairt i réimsí éagsúla amhail an smacht reachta, sláinte, forbairt tuaithe, oideachas, eolaíocht agus teicneolaíocht, frith-éilliú, sciúradh airgid, maoiniú sceimhlitheoireachta, coireacht eagraithe agus drugaí, imirce, slándáil núicléach, neamhleathadh arm ollscriosta agus athrú aeráide;

91.  ag fáiltiú roimh bhunú na gcomhlachtaí comhpháirteacha comhair ar an leibhéal feidhmiúcháin, agus béim á leagan ar idirphlé rialta a bheith ann maidir le saincheisteanna polaitiúla, lena n-áirítear cearta an duine, go háirithe cearta na mban agus na leanaí, ar gnéithe bunriachtanacha den chomhaontú seo iad, agus dul i ngleic le dúshláin agus deiseanna a chruthú i gcomhair comhpháirtíocht níos láidre;

92.  ag cur in iúl gur ábhar imní é nach bhfuil forálacha in CAPD maidir le grinnscrúdú comhpháirteach parlaiminteach a dhéanamh ar a chur chun feidhme; ag cur ról Pharlaimint na hEorpa, ról pharlaimintí na mBallstát agus ról Pharlaimint na hAfganastáine chun cinn maidir le faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme CAPD;

93.  ag tabhairt dá haire gur cuireadh Toscaire Speisialta in ionad Ionadaí Speisialta AE don Afganastáin amhail ó Mheán Fómhair 2017, arna chuíchóiriú laistigh de struchtúr SEGS;

94.  ag cur in iúl gur oth léi gur lean an Chomhairle ar aghaidh le cinneadh maidir le cur i bhfeidhm sealadach i réimsí atá faoi réir thoiliú na Parlaiminte, go háirithe an chaibidil ar chomhar maidir le hábhair thrádála agus infheistíochta, atá laistigh d’inniúlachtaí eisiacha AE, seachas daingniú a iarraidh go luath sa phróiseas, sula ndearnadh an beart sin; á mheas go bhfuil an cinneadh sin bunoscionn le prionsabal an chomhair dhílis atá cumhdaithe in Airteagal 4(3) CAE agus go mbaineann sé an bonn ó chearta dlíthiúla agus freagrachtaí dlíthiúla na Parlaiminte;

o
o   o

95.  á threorú dá hUachtarán an rún seo a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún, chuig VP/HR, chuig Toscaire Speisialta AE le haghaidh na hAfganastáine, chuig rialtais agus parlaimintí na mBallstát, agus chuig Rialtas agus Parlaimint Phoblacht Ioslamach an hAfganastáine.

(1) IO L 67, 14.3.2017, lch. 3. (2) Téacsanna arna nglacadh, P8_TA(2019)0169. (3) IO C 65, 19.2.2016, lch. 133. (4) IO C 169 E, 15.6.2012, lch. 108. (5) IO C 168 E, 14.6.2013, lch. 55. (6) IO C 378, 9.11.2017, lch. 73. (7) IO C 349, 17.10.2017, lch. 41. (8) IO C 366, 27.10.2017, lch. 129. (9) IO C 66, 21.2.2018, lch. 17. (10) IO C 298, 23.8.2018, lch. 39. (11) IO C 337, 20.9.2018, lch. 48. (12) IO C 369, 11.10.2018, lch. 85. (13) Cinntí ón gComhairle an 10 Samhain 2011 (16146/11 agus 16147/11). (14) Tuarascáil EASO maidir le Faisnéis faoi Thír Thionscnaimh, Staid Slándála san Afganastáin - an tEolas is déanaí, Bealtaine 2018, https://coi.easo.europa.eu/administration/easo/PLib/Afghanistan-security_situation_2018.pdf (15) Ardchigire na Stát Aontaithe d’Atógáil na hAfganastáine (SIGAR), Tuarascáil ráithiúil chuig Comhdháil na Stát Aontaithe, an 30 Deireadh Fómhair 2018, https://www.sigar.mil/pdf/quarterlyreports/2018-10-30qr.pdf (16) https://www.unodc.org/unodc/en/frontpage/2018/May/last-years-record-opium-production-in-afghanistan-threatens-sustainable-development--latest-survey-reveals.html

Rún reachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019 ar an dréachtchinneadh ón gComhairle maidir le tabhairt i gcrích an tSocraithe, ar son an Aontais, idir an tAontas Eorpach, de pháirt amháin, agus Ríocht na hIorua, Poblacht na hÍoslainne, Cónaidhm na hEilvéise agus Prionsacht Lichtinstéin, den pháirt eile, i dtaca le rannpháirtíocht na Stát sin sa Ghníomhaireacht Eorpach chun bainistiú oibríochtúil a dhéanamh ar chórais mhórscála TF sa limistéar saoirse, slándála agus ceartais (15832/2018 – C8-0035/2019 – 2018/0316(NLE))

P8_TA(2019)0171 A8-0081/2019

(Toiliú)

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don dréachtchinneadh ón gComhairle (15832/2018),

–  ag féachaint don dréachtsocrú idir an tAontas Eorpach agus Ríocht na hIorua, Poblacht na hÍoslainne, Cónaidhm na hEilvéise agus Prionsacht Lichtinstéin (12367/2018),

–  ag féachaint don iarraidh ar thoiliú a chuir an Chomhairle isteach i gcomhréir le hAirteagail 74, 77(2)(a) agus (b), 78(2)(e), 79(2)(c), 82(1)(d), 85(1), 87(2)(a) agus 88(2) agus le hAirteagal 218(6), an dara fomhír, pointe (a)(v) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (C8-0035/2018),

–  ag féachaint do Riail 99(1) agus (4) agus Riail 108(7) dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint don mholadh ón gCoiste um Shaoirsí Sibhialta, um Cheartas agus um Ghnóthaí Baile (A8-0081/2019),

1.  ag tabhairt a toilithe chun an socrú a thabhairt i gcrích;

2.  á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig rialtais agus parlaimintí na mBallstát agus Ríocht na hIorua, Phoblacht na hÍoslainne, Chónaidhm na hEilvéise agus Phrionsacht Lichtinstéin.

Rún reachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019 ar an togra le haghaidh treoir ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle i ndáil le comhfhogasú fhorálacha reachtaíochta, rialúcháin agus riaracháin na mBallstát maidir leis na ceanglais inrochtaineachta le haghaidh táirgí agus seirbhísí (COM(2015)0615 – C8-0387/2015 – 2015/0278(COD))

P8_TA(2019)0173 A8-0188/2017

(An gnáthnós imeachta reachtach: an chéad léamh)

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don togra ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle (COM(2015)0615),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(2) agus d’Airteagal 114 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, ar dá mbun a thíolaic an Coimisiún an togra do Pharlaimint na hEorpa (C8-0387/2015),

–  ag féachaint don tuairim ón gCoiste um Ghnóthaí Dlíthiúla ar an mbunús dlí atá molta,

–  ag féachaint d’Airteagal 294(3) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–  ag féachaint do thuairim Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa an 25 Bealtaine 2016(1),

–  ag féachaint don chomhaontú sealadach a d’fhormheas an coiste freagrach faoi Riail 69f(4) dá Rialacha Nós Imeachta agus don gheallúint a thug ionadaí na Comhairle i litir dar dáta an 19 Nollaig 2018 go ndéanfadh sí seasamh Pharlaimint na hEorpa a fhormheas, i gcomhréir le hAirteagal 294(4) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–  ag féachaint do Rialacha 59 agus 39 dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um an Margadh Inmheánach agus um Chosaint an Tomhaltóra agus do na tuairimí ón gCoiste um Fhostaíocht agus um Ghnóthaí Sóisialta, ón gCoiste um Iompar agus um Thurasóireacht, ón gCoiste um Chultúr agus um Oideachas, ón gCoiste um Chearta na mBan agus um Chomhionannas Inscne agus ón gCoiste um Achainíocha (A8-0188/2017),

1.  ag glacadh a seasaimh ar an gcéad léamh faoi mar a leagtar amach anseo ina dhiaidh seo(2);

2.  á iarraidh ar an gCoimisiún an t-ábhar a tharchur chuig Parlaimint na hEorpa arís má dhéanann sé téacs eile a chur in ionad a thogra, má dhéanann sé a thogra a leasú go substaintiúil nó má tá sé ar intinn aige é a thogra a leasú go substaintiúil;

3.  á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig na parlaimintí náisiúnta.

Seasamh ó Pharlaimint na hEorpa arna ghlacadh ar an gcéad léamh an 13 Márta 2019 chun go nglacfaí Treoir (AE) 2019/... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle i ndáil leis na ceanglais inrochtaineachta le haghaidh táirgí agus seirbhísí

(Ós rud é gur tháinig an Pharlaimint agus an Chomhairle ar chomhaontú, comhfhreagraíonn seasamh na Parlaiminte don ghníomh reachtach críochnaitheach, Treoir (AE) 2019/882).

(1) IO C 303, 19.8.2016, lch. 103. (2) Glacann an seasamh seo ionad na leasuithe arna nglacadh an 14 Meán Fómhair 2017 (Téacsanna arna nglacadh, P8_TA(2017)0347).

Rún reachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019 ar an togra le haghaidh rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 767/2008, Rialachán (CE) Uimh. 810/2009, Rialachán (AE) 2017/2226, Rialachán (AE) 2016/399, Rialachán XX/2018 [An Rialachán maidir le hIdir-inoibritheacht], agus Cinneadh 2004/512/CE agus lena n-aisghairtear Cinneadh 2008/633/CGB ón gComhairle (COM(2018)0302 – C8-0185/2018 – 2018/0152(COD))

P8_TA(2019)0174 A8-0078/2019

(An gnáthnós imeachta reachtach: an chéad léamh)

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don togra ón gCoimisiún chuig an Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle (COM(2018)0302),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(2) agus Airteagal 16(2), Airteagal 77(2)(a), (b), (d) agus (e), Airteagal 78(2)(d), (e) agus (g), Airteagal 79(2)(c) agus (d), Airteagal 87(2)(a) agus Airteagal 88(2)(a) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, ar dá mbun a thíolaic an Coimisiún an togra do Pharlaimint na hEorpa (C8-0185/2018),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(3) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–  ag féachaint do Riail 59 dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Shaoirsí Sibhialta, um Cheartas agus um Ghnóthaí Baile agus don tuairim ón gCoiste um Buiséid (A8-0078/2019),

1.  ag glacadh a seasaimh ar an gcéad léamh faoi mar a leagtar amach ina dhiaidh seo;

2.  á iarraidh ar an gCoimisiún an t-ábhar a tharchur chuig Parlaimint na hEorpa arís má dhéanann sé téacs eile a chur in ionad a thogra, má dhéanann sé a thogra a leasú go substaintiúil nó má tá sé ar intinn aige a thogra a leasú go substaintiúil;

3.  á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig na parlaimintí náisiúnta.

Seasamh ó Pharlaimint na hEorpa arna ghlacadh ar an gcéad léamh an 13 Márta 2019 chun go nglacfaí Rialachán (AE) …/... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena n-athchóirítear an Córas Faisnéise Víosaí trí leasú a dhéanamh ar Rialachán (CE) Uimh. 767/2008, Rialachán (CE) Uimh. 810/2009, Rialachán (AE) 2017/2226, Rialachán (AE) 2016/399, Rialachán XX/2018 [An Rialachán maidir le hIdir-inoibritheacht], agus lena n-aisghairtear Cinneadh 2004/512/CE agus lena n-aisghairtear Cinneadh 2008/633/CGB ón gComhairle [Leasú 1]

TÁ PARLAIMINT NA hEORPA AGUS COMHAIRLE AN AONTAIS EORPAIGH,

Ag féachaint don Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh agus go háirithe ar Airteagal 16(2), Airteagal 77(2)(a) (b), (d) agus (e), Airteagal 78(2)(d), (e) agus (g), Airteagal 79(2)(c), agus (d), Airteagal 87(2)(a), agus Airteagal 88(2)(a),

Ag féachaint don togra ón gCoimisiún Eorpach,

Tar éis dóibh an dréachtghníomh reachtach a chur chuig na parlaimintí náisiúnta,

Ag féachaint don tuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa(1),

Ag féachaint don tuairim ó Choiste na Réigiún(2),

Ag gníomhú dóibh i gcomhréir leis an ngnáthnós imeachta reachtach(3),

De bharr an méid seo a leanas:

(1)  Is le Cinneadh 2004/512/CE(4) a bunaíodh an Córas Faisnéise Víosaí (VIS) le bheith ina réiteach teicneolaíoch don mhalartú sonraí faoi víosaí idir Ballstáit. Is le Rialachán (CE) Uimh. 767/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(5) a leagadh síos an fheidhm VIS seo, agus na feidhmiúlachtaí agus na freagrachtaí a ghabhann leis, mar aon leis na coinníollacha agus na nósanna imeachta do mhalartú sonraí faoi víosaí gearrfhanachta idir Ballstáit le hidir iarratais ar víosaí gearrfhanachta agus na cinntí a bhaineann leo a éascú. Is i Rialachán (CE) Uimh. 810/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(6) a leagtar amach na rialacha faoi chlárú na n‑aitheantóirí bithmhéadracha sa VIS. I gCinneadh 2008/633/CGB(7), leagadh síos na coinníollacha faoina bhféadfaidh údaráis ainmnithe Ballstát agus Europol rochtain a fháil le féachaint ar VIS chun críocha coisc, braite agus imscrúdaithe i ndáil le cionta sceimhlitheora agus cionta coiriúla tromchúiseacha eile. Cuireadh tús le hoibríochtaí VIS an 11 Deireadh Fómhair 2011(8) agus de réir a chéile a rolladh amach é i gconsalachtaí na mBallstát ar fud an domhain idir Deireadh Fómhair 2011 agus Feabhra 2016. [Leasú 2]

(2)  Is iad na cuspóirí a bheidh ag an VIS ar an iomlán feabhas ar chur chun feidhme an chomhbheartais víosaí, agus ar chomhar na gconsal agus ar an gcomhairliúchán idir údaráis víosaí lárnacha tríd an malartú sonraí idir Ballstáit maidir leis na hiarratais agus na cinntí lena mbaineann a éascú, d’fhonn na nithe seo a leanas a dhéanamh: an nós imeachta um iarratais ar víosaí a éascú; an tsiopadóireacht víosaí a chosc; an comhrac i gcoinne na calaoise céannachta a éascú; seiceálacha ag pointí trasnaithe na dteorainneacha seachtracha agus laistigh de chríocha na mBallstát a éascú; cuidiú le duine a aithint ar féidir nach mbeadh na coinníollacha iontrála, na coinníollacha fanachta ná na coinníollacha cónaithe i gcríocha na mBallstát á gcomhlíonadh aige nó ar féidir nach mbeadh na coinníollacha sin á gcomhlíonadh a thuilleadh aige; Cur i bhfeidhm Rialacháin (AE) Uimh. 604/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(9) a éascú, agus rannchuidiú le cosc na mbagairtí do shlándáil inmheánach aon ceann de na Ballstáit.

(3)  Sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 6 Aibreán 2016 dar teideal ‘Córais Faisnéise níos Láidre agus níos Cliste um Theorainneacha agus Slándáil’(10), bhí cur síos ar an ngá atá le neartú agus feabhsú ar chórais TF an Aontais Eorpaigh, agus ar an ailtireacht sonraí agus ar an malartú faisnéise atá aige i réimse an bhainistithe teorann, i bhforfheidhmiú an dlí, agus sa fhrithsceimhlitheoireacht, agus bhí béim ann ar an ngá atá le feabhas ar idir-inoibritheacht na gcóras TF. Rinne an Teachtaireacht an gá le haghaidh a thabhairt ar bhearnaí faisnéise a shainaithint freisin, rud ar a n‑áirítear náisiúnaigh tríú tír a bhfuil víosa fadfhanachta ina seilbh acu i bhfianaise go bhforáiltear, in Airteagal 21 den Chonradh lena gcuirtear Comhaontú Schengen i bhfeidhm, don cheart ar shaorghluaiseacht laistigh de chríocha na stát atá i bpáirt sa Chomhaontú le haghaidh tréimhse nach faide ná 90 lá laistigh d’aon tréimhse 180 lá, trí na ceadanna cónaithe agus na víosaí fadfhanachta a eisíonn na Stáit sin a aithint go frithpháirteach. Dá bhrí sin, rinne an Coimisiún dhá staidéar: sa chéad staidéar féidearthachta(11) thángthas ar an tátal gur rud indéanta go teicniúil a bheadh i mbunú lárstórais, agus gurbh í athúsáid struchtúr VIS an rogha theicniúil ab fhearr, agus sa dara staidéar(12), rinneadh anailís riachtanais agus comhréireachta inar thángthas ar an tátal go mbeadh sé riachtanach agus comhréireach leathnú a dhéanamh ar réimse VIS chun na doiciméid thuasluaite a áireamh ann. [Leasú 3]

(4)  Ar an 10 Meitheamh 2016, rinne an Chomhairle formhuiniú ar Threochlár le cur leis an malartú faisnéise agus le bainistiú na faisnéise(13). Le tabhairt faoin mbearna faisnéise atá sna doiciméid a eisíodh do náisiúnaigh tríú tír, d’iarr an Chomhairle ar an gCoimisiún measúnú a dhéanamh ar bhunú lárstóras ceada chónaithe agus víosaí fadfhanachta a eisíonn Ballstáit, chun faisnéis a stóráil ar na doiciméid seo, ar a n‑áirítear na dátaí éaga, agus aistarraingt fhéideartha na víosaí agus na gcead. In Airteagal 21 den Chonradh lena gcuirtear Comhaontú Schengen i bhfeidhm, foráiltear don cheart ar shaorghluaiseacht laistigh de chríocha na stát atá i bpáirt sa Chomhaontú le haghaidh tréimhse nach faide ná 90 lá laistigh d’aon tréimhse 180 lá, trí na ceadanna cónaithe agus na víosaí fadfhanachta a eisíonn na Stáit sin a aithint go frithpháirteach. [Leasú 4]

(5)  I gConclúidí na Comhairle 9 Meitheamh 2017 ar an mbealach le feabhas a chur ar an malartú faisnéise, agus le hidir-inoibritheacht chórais faisnéise an Aontais Eorpaigh a áirithiú(14), d’admhaigh an Chomhairle gur féidir go mbeidh gá le bearta nua chun na bearnaí faisnéise atá ann faoi láthair a líonadh i mbainistiú na dteorannacha agus i bhforfheidhmiú an dlí, i dtaca leis an trasnú teorann a dhéanann sealbhóirí víosaí fadfhanachta agus sealbhóirí ceada chónaithe. D’iarr an Chomhairle ar an gCoimisiún staidéar féidearthachta a dhéanamh gan mhoill faoi lárstóras don Aontas Eorpach a mbeadh faisnéis ann maidir le víosaí fadfhanachta agus cead cónaithe. Ar a bhonn seo, chuir an Coimisiún dhá staidéar i gcóir: Is é ba chonclúid don chéad staidéar féidearthachta(15) gur rud indéanta go teicniúil a bheadh i mbunú lárstórais, agus gurbh í athúsáid struchtúr VIS an rogha teicniúil ab fhearr, agus maidir leis an dara staidéar(16), is anailís riachtanais agus comhréireachta a bhí ansin, rud dar chonclúid gur rud riachtanach comhréireach a bheadh ann cur le réimse an VIS ionas go mbeadh na doiciméid thuasluaite san áireamh ann. [Leasú 5]

(6)  Is éard a dúradh i dTeachtaireacht an Choimisiúin an 27 Meán Fómhair 2017 i dtaobh Chur i gCrích an Chláir Oibre Eorpaigh maidir leis an Imirce(17) nach amháin gur cuid bhunúsach d’éascú na turasóireachta agus d’éascú cúrsaí gnó atá i gcomhbheartas víosaí an Aontais Eorpaigh, ach gurb uirlis ríthábhachtach é le rioscaí slándála agus rioscaí imirce neamhrialta chuig an Aontas Eorpach a chosc. Admhaíodh sa Teachtaireacht gur gá an comhbheartas víosaí a chur in oiriúint fós do na dúshláin atá ann, agus réitigh TF a chur i gcás, mar aon leis an sochar a bhaineann le taisteal éascaithe le víosa a chur i gcothromaíocht le himirce fheabhsaithe, le slándáil agus le bainistiú teorainneacha. Dúradh sa Teachtaireacht go ndéanfaí athbhreithniú ar chreat dlíthiúil an VIS chun breis feabhais a chur ar phróiseáil na víosaí, rud ar a n‑áireofaí gnéithe a bhaineann le cosaint sonraí, mar aon le rochtain d’údaráis fhorfheidhmithe dlí, agus cur le húsáid VIS le haghaidh catagóirí nua agus úsáidí sonraí, agus le húsáid iomlán a bhaint as na huirlisí idir-inoibritheachta.

(7)  I dTeachtaireacht an Choimisiúin 14 Márta 2018 maidir leis an gcomhbheartas víosaí a chur in oiriúint do dhúshláin nua(18), tugadh athdheimhniú go ndéanfar creat dlíthiúil VIS a athbhreithniú, mar chuid de phróiseas machnaimh níos leithne ar idir-inoibritheacht na gcóras faisnéise.

(8)  Nuair a bhí Rialachán (CE) Uimh. 810/2009 á ghlacadh, admhaíodh nár mhór aghaidh a thabhairt ar cheist leordhóthanacht iontaofacht na méarlorg chun críocha sainaithint agus fíorú, i gcás linbh faoi bhun 12 bhliain d’aois agus, go háirithe, ar éabhlóid na méarlorg de réir mar a théitear in aois, ar bhonn staidéir a cuireadh i gcrích faoi fhreagracht an Choimisiúin. Is é ba chonclúid do staidéar(19) a rinne an Comh-Ionad Taighde in 2013 gur féidir sainaithint méarlorg leanaí idir 6 agus 12 bliain a dhéanamh le leibhéal sásúil cruinnis faoi choinníollacha ar leith. I Mí na Nollag 2017(20), dheimhnigh an dara staidéar an tátal seo, agus thug sé tuilleadh léargais ar thionchar na haoise ar cháilíocht na méarlorg. Ar a bhonn seo, chuir an Coimisiún staidéar eile i gcóir i 2017 inar fiosraíodh an riachtanas agus an chomhréireacht a bhaineann le haois déanta na méarlorg i gcás na leanaí a ísliú go 6 bliana sa phróiseas víosa. Is éard a thug an staidéar(21) seo chun cruinnis gur fearr a d’fhéadfaí spriocanna VIS a bhaint amach ach aois déanta na méarlorg a ísliú, go mór mór i dtaca le héascú an chomhraic in aghaidh chalaois chéannachta, agus i dtaca le héascú na seiceála ag pointe trasnaithe teorann seachtraí, agus gur rud é gur dhócha breis sochair dá bharr i neartú an chomhraic in aghaidh shárú cearta leanaí, agus i gcosc an tsáraithe sin, go mór mór trí chumasú ar shainaithint/fíorú chéannacht leanaí tríú tír a dtarlaíonn dóibh i gcríocha Schengen sa chás gur baol éigniú a gcuid ceart (m.sh. íobartaigh gáinneála ar leanaí iad, nó leanaí atá ar iarraidh, nó mionaoiseach atá ag iarraidh tearmainn). San am céanna, is grúpa an-leochaileach iad leanaí agus ba cheart bailiú catagóirí speisialta sonraí uathu, amhail méarloirg, a bheith faoi réir coimircí níos déine agus faoi réir teorannú ar na críocha ar chucu a fhéadfar na sonraí sin a úsáid do chásanna ina bhfuil sé ar mhaithe le sárleas an linbh, lena n-áirítear an tréimhse choinneála i gcomhair stóráil sonraí a theorannú. Aithníodh sa dara staidéar freisin go bhfuil méarloirg daoine atá os cionn 70 bliain d’aois ar cháilíocht íseal agus ar chruinneas meánach. Ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit comhoibriú chun dea-chleachtais a mhalartú agus chun dul i ngleic leis na heasnaimh sin. [Leasú 6]

(9)  Tabharfaidh Ballstáit tús áite do leas an linbh i ndáil le gach nós imeachta a bhforáiltear dó sa Rialachán seo. Leas agus sábháilteacht agus slándáil agus tuairimí an linbh, is nithe iad sin a chuirfear san áireamh agus a gcuirfear an suntas cuí iontu de réir aois agus inmhe an linbh. Bíonn ábharthacht faoi leith in VIS nuair is baol gurb íobartach de chuid gáinneála daoine atá sa leanbh.

(10)  Na sonraí pearsanta a sholáthraíonn an t‑iarratasóir le haghaidh víosa gearrfhanachta, is ceart do VIS iad a phróiseáil féachaint an bagairt don tslándáil phoiblí nó don tsláinte phoibli san Aontas a bheadh ann dá dtiocfadh an t‑iarratasóir isteach san Aontas, agus féachaint cén riosca atá ann go gcleachtfadh an t‑iarratasóir imirce neamhrialta. Maidir le náisiúnaigh tríú tír a fuair víosa fhadfhanachta nó cead cónaithe, ní ceart go mbeadh sna seiceálacha sin ach cuid den rud a dhéantar le céannacht shealbhóir an doiciméid a mheas, agus le barántúlacht agus bailíocht na víosa fadfhanachta a mheas, agus an bhagairt don tslándáil phoiblí nó don tsláinte phoiblí san Aontas a mheas dá dtiocfadh an náisiúnach tríú tír isteach ann. Ní ceart go gcuirfidís isteach ar aon chinneadh faoi víosaí fadfhanachta nó ceadanna cónaithe. [Leasú 7]

(11)  Ní féidir rioscaí den chineál sin a mheas gan próiseáil a dhéanamh ar na sonraí pearsanta a bhaineann le céannacht an duine, agus leis an doiciméad taistil, agus de réir mar atá an cás, leis an urraitheoir, nó más mionaoiseach don iarratasóir, le céannacht an té atá freagrach as. Ba cheart gach mír sonraí pearsanta sna hiarratais a chur i gcomparáid leis na sonraí atá i dtaifead, i gcomhad nó i bhfoláireamh atá cláraithe i gcóras faisnéise (Córas Faisnéise Schengen (SIS), an Córas Faisnéise Víosaí (VIS), sonraí Europol, bunachar sonraí Interpol um Dhoiciméid Taistil Ghoidte nó Chaillte (SLTD), an Córas Dul Isteach/Imeachta (EES), Eurodac, an Córas Faisnéise Eorpach um Thaifid Choiriúla (ECRIS) chomh fada agus a bhaineann le ciontú i gcoireanna sceimhlitheoireachta nó i gcoireanna tromchúiseacha de chineálacha eile, agus/nó bunachar sonraí Interpol um Dhoiciméid Taistil a bhaineann le Fógraí (Interpol TDAWN)) nó le liostaí faire comhad faireachais ETIAS, nó le táscairí riosca sonracha. Na catagóirí sonraí pearsanta ba cheart a úsáid chun comparáide, ba cheart iad a bheith teoranta do na catagóirí sonraí atá sna córais faisnéise ina ndéantar an fiosrú, i liosta faire ETIAS nó sna táscairí riosca sonracha. [Leasú 8]

(12)  Is le [Rialachán (AE) XX ar an in-idiroibritheacht (teorainneacha agus víosaí)] a bunaíodh an in-idiroibritheacht idir córais faisnéise an Aontais Eorpaigh ionas gurb as lámha a chéile atá na córais faisnéise AE seo ag obair, rud atá amhlaidh chun feabhas a chur ar bhainistiú na dteorainneacha seachtracha, le cosc a chur ar an imirce neamhdhleathach, agus leis an imirce neamhdhleathach a chomhrac, agus le hardleibhéal slándála a áirithiú laistigh den limistéar saoirse, slándála agus ceartais atá ag an Aontas ar a n‑áirítear caomhnú na slándála poiblí agus na mbeartas poiblí, agus coimirce na slándála i gcríocha na mBallstát. [Leasú 9. Tá feidhm ag an leasú seo síos tríd an téacs]

(13)  De thairbhe na hidir-inoibritheachta idir córais faisnéise an Aontais Eorpaigh, tig leis na córais obair as lámha a cheile chun ceart-sainaithint daoine a éascú, chun cuidiú a thabhairt an chalaois chéannachta a chomhrac, chun ceanglais cáilíochta shonraí chórais faisnéise ábhartha an Aontais Eorpaigh a fheabhsú agus a chomhchuibhiú, chun cur chun feidhme teicniúil agus oibríochtúil chórais faisnéise an Aontais Eorpaigh atá ann cheana agus a bheidh ann amach anseo a éascú, chun na coimircí i dtaca le slándáil sonraí agus cosaint sonraí a rialaíonn córais faisnéise ábhartha an Aontais Eorpaigh a neartú, a chomhchuibhiú agus a shimpliú, chun rochtain rialaithe údaráis fhorfheidhmithe an dlí ar EES, VIS, ETIAS agus Eurodac a thabhairt chun líofachta, agus chun tacú le cuspóirí EES, VIS, [ETIAS], Eurodac, SIS agus chóras ECRIS-TCN. [Leasú 10]

(14)  Na codanna in-idiroibritheachta atá ann, clúdaíonn siad EES, VIS, ETIAS, Eurodac agus SIS, agus córas [ECRIS-TCN] mar aon le sonraí Europol ionas gur féidir fiosrú a dhéanamh ann in aon am amháin leis na córais faisnéise seo atá ag an Aontas Eorpach, agus dá bhrí sin is iomchuí na codanna seo a úsáid chun seicéalacha uathoibrithe a dhéanamh, agus le linn VIS a cheadú chun críocha fhorfheidhmiú an dlí. Ba cheart an tairseach Eorpach chuardaithe (ESP) a úsáid chun na críche seo ionas gur féidir córais faisnéise na hEorpa a cheadú go tapa, go líofa, go héifeachtach agus go córasach, mar aon le sonraí de chuid Europol a cheadú, agus bunachair sonraí de chuid Interpol a bhíonn ag teastáil lena gcuid tascanna a chur i gcrích, i gcomhréir lena gcuid cearta rochtana, agus d’fhonn tacú le spriocanna VIS. [Leasú 11]

(15)  Ba cheart uathoibriú a dhéanamh ar an gcomparáid le bunachair sonraí eile. An uair a léireoidh comparáid den chineál sin gurb ann do chomhfhreagairt (‘amas’) idir aon dá cheann de na sonraí pearsanta nó cumasc díobh sna hiarratais agus i dtaifead, i gcomhad nó i bhfoláireamh sna córais faisnéise thuasluaite, nó le sonraí pearsanta sa liosta faire, ba cheart an t‑iarratas, i gcás nach féidir an t-amas a dheimhniú go huathoibríoch in VIS, a phróiseáil de láimh oibreora. Ag brath ar na cineálacha sonraí lenar tionscnaíodh an t-amas, ba cheart do na consalachtaí nó do phointe teagmhála náisiúnta aonair an t-amas a mheas, agus bheadh an pointe teagmhála náisiúnta freagrach as amais arna nginiúint go háirithe ag bunachair sonraí nó córais um fhorfheidhmiú an dlí. An cinneadh i dtaobh údarú taistil a eisiúint nó gan é a eisiúint, sin cinneadh ba cheart a bheith ina thoradh ar an measúnú a dhéanann Aonad Náisiúnta ETIAS. [Leasú 12]

(16)  Má dhiúltaítear údarú taistil, ní ar bhonn phróiseáil uathoibrithe na sonraí pearsanta sna hiarratais ba cheart an diúltú sin a dhéanamh.

(17)  Iarratasóirí ar diúltaíodh víosa ghearrfhanachta dóibh ar bhonn sonra faisnéise a baineadh as an bpróiseáil VIP, ba cheart go mbeadh cead achomhairc acu. Is sa Bhallstát ba cheart an cinneadh a dhéanamh maidir leis an iarratas, agus is i gcomhréir le dlí náisiúnta an Bhallstáit sin ba cheart na hachomhairc a sheoladh. Na coimircí agus na rialacha atá i Rialachán (CE) Uimh. 767/2008 maidir le hachomharc, is dóibhsean is ceart a bheith infheidhme.

(18)  Táscairí riosca sonracha a chomhfhreagraíonn do riosca slándála, do riosca imirce neamhrialta, nó do riosca don tsláinte phoiblí, d’ardrioscaí eipidéime, ar rioscaí iad a sainaithníodh cheana, ba cheart iad a úsáid in anailís chomhad an iarratais ar víosa ghearrfhanachta. Na critéir a úsáidtear le táscairí riosca sonracha a shainmhíniú, ní ceart in imthosca ar bith iad a bhunú ar inscne agus ar aois duine amháin. Ní bhunófar iad, in imthosca ar bith, ar fhaisnéis maidir le cine an duine, an dath craicinn atá air, a mhianach eitneach nó sóisialta, a airíonna géiniteacha, an teanga atá aige, na tuairimí polaitiúla nó aon tuairimí eile atá aige, an reiligiún nó creideamh fealsúnach atá aige, an ball de cheardchumann é, an ball de mhionlach náisiúnta é, an mhaoin atá aige, an áit ar rugadh é, an bhfuil míchumas air nó an claonadh atá ann ó thaobh gnéis de.. [Leasú 13]

(19)  Ní mór freagraí éifeachtacha a thabhairt ar theacht chun cinn leanúnach cineálacha nua rioscaí slándála, patrúin nua i dtaobh inimirce neamhdhlíthiúil agus ardrioscaí eipidéime, agus ní mór cur ina gcoinne le modhanna nua-aimseartha. Ó tharla próiseáil méideanna móra sonraí pearsanta a bheith i gceist leis na modhanna sin, ba cheart coimircí iomchuí a thabhairt isteach ionas nach mbeifear ag teacht salach ach oiread agus is gá agus is comhréireach i sochaí dhaonlathach ar na cearta atá ann chun measa ar an saol príobháideach agus ar shaol an teaghlaigh, agus do na sonraí pearsanta. [Leasú 14]

(20)  Maidir le hiarratasóirí ar víosa ghearrfhanachta, nó ar náisiúnaigh tríú tír a fuair víosa fhadfhanachta nó cead cónaithe, is ceart a áirithiú go gcuirfear rud nach lú ná leibhéal seiceála den chineál céanna i gcion orthu sin agus a chuirtear ar náisiúnaigh tríú tír atá saor ó víosa. Cuirtear liosta faire i dtoll a chéile chun na críche seo chomh maith a bhaineann le daoine a bhfuil amhras ina dtaobh faoi choir thromchúiseach nó choir sceimhlitheoireachta a bheith déanta acu, nó a bhfuil fíricí ann ina dtaobh nó cúiseanna réasúnacha a thugann le fios go ndéanfaidh siad coir thromchúiseach nó coir sceimhlitheoireachta, liosta is ceart a úsáid le fíorú a dhéanamh i ndáil leis catagóirí sin de náisiúnaigh tríú tír chomh maith.

(21)  D’fhonn a ndualgas a chomhlíonadh faoin gCoinbhinsiún lena gcuirtear Comhaontú Schengen chun feidhme, ba cheart go bhféadfadh d’iompróirí idirnáisiúnta fíorú an bhfuil nó nach bhfuil na doiciméid riachtanacha sin ina seilbh ag náisiúnaigh tríú tír a bhfuil víosa ghearrfhanachta nó víosa fhadfhanachta nó cead cónaithe acu, nó nach bhfuil na doiciméid riachtanacha sin ina seilbh acu trí chuardach a chur chuig VIS. Ba cheart an fíorú sin a thabhairt chun indéantachta trí shonraí a tharraingt as VIS gach lá agus iad a chur i mbunachar sonraí inléite amháin, rud a bhféadfaí ar a laghad fothacar riachtanach sonraí a tharraingt amach as le cuardach a cheadú a mbeadh freagra cgl/níl sé cgl ann dá bharr. Níor cheart comhad ETIAS féin a bheith inrochtana ag iompróirí. Leis na sonraíochtaí teicniúla chun rochtain a fháil ar VIS tríd an ngeata iompróra, ba cheart an tionchar ar thaisteal na bpaisinéirí agus ar iompróirí a theorannú a mhéid is féidir. Chun na críche sin, ba cheart comhtháthú le EES agus ETIAS a mheas. [Leasú 15]

(21a)  D’fhonn tionchar na n-oibleagáidí a leagtar amach sa Rialachán seo ar iompróirí idirnáisiúnta a iompraíonn grúpaí thar tír i gcóiste a theorannú, ba cheart réitigh mhóibíleacha sholáimhsithe a chur ar fáil. [Leasú 16]

(21b)  Laistigh de 2 bhliain tar éis thús chur i bhfeidhm an Rialacháin seo, ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar a iomchuí, a chomhoiriúnaí agus a chomhleanúnaí atá na forálacha dá dtagraítear in Airteagal 26 den Choinbhinsiún lena ndéantar Comhaontú Schengen an 14 Meitheamh 1985 idir Rialtais Stáit Aontas Eacnamaíoch Benelux, Phoblacht Chónaidhme na Gearmáine agus Phoblacht na Fraince maidir le seiceálacha ag a gcomhtheorainneacha a dhíothú de réir a chéile a chur chun feidhme chun críocha fhorálacha VIS le haghaidh iompar thar tír i gcóistí. Ba cheart forbairt iompair thar tír i gcóistí le déanaí a chur san áireamh. Ba cheart an gá atá le leasú a dhéanamh ar fhorálacha maidir le hiompar thar tír i gcóistí dá dtagraítear in Airteagal 26 sa Rialachán seo a mheas. [Leasú 17]

(22)  Ba cheart don Rialachán seo sainmhíniú a thabhairt ar údaráis na mBallstát a d’fhéadfaí a údarú chun rochtain a dhéanamh ar VIS le sonraí a iontráil, a leasú, agus a scriosadh, nó le sonraí a cheadú maidir le víosaí fadfhanachta nó ceadanna cónaithe le aghaidh na gcríoch sonrach a leagtar amach in VIS don chatagóir doiciméad seo agus dóibh siúd a bhfuil siad ina seilbh acu, agus chomh mór agus is gá le gur féidir leo a gcuid tascanna a chur díobh.

(23)  An phróiseáil a dhéanfar ar shonraí an VIS, ba cheart di a bheith i gcomhréir leis na cuspóirí a leantar dóibh i gcomhlíonadh thascanna na n‑údarás inniúil, cuspóirí atá riachtanach do chomhlíonadh na dtascanna sin. Le linn do na húdaráis inniúla a bheith ag úsáid EES, ba cheart a áirithiú leo go n‑urramaítear dínit agus sláine an duine a bhfuil a chuid sonraí á n‑iarraidh, agus níor cheart dóibh aon idirdhealú a dhéanamh ar bhonn gnéis, nó datha, nó mar gheall ar an mianach eitneach nó sóisialta atá sa duine, ná mar gheall ar na tréithe géiniteacha atá ag roinnt leis, ná an teanga, an reiligiún nó an creideamh atá aige, ná tuairimí polaitiúla ná tuairimí eile, ná an mionlach náisiúnta ar ball de é, ná mhaoin atá aige, an áit ar rugadh é, an míchumas atá air, ná an claonadh atá ann ó thaobh gnéis de.

(23a)  Maidir le sonraí bithmhéadracha, arb é atá i gceist leo i gcomthéacs an Rialacháin seo méarloirg agus íomhánna den aghaidh, tá siad uathúil agus, dá bhrí sin, is iontaofa go mór iad ná sonraí alfa-uimhriúla ó thaobh duine a shainaithint. Mar sin féin, is ionann sonraí bithmhéadracha agus sonraí pearsanta íogaire. Ar an gcaoi sin, leagtar síos sa Rialachán seo bunús agus coimircí le haghaidh phróiseáil na sonraí sin chun críche shainaithint uathúil na ndaoine lena mbaineann. [Leasú 18]

(24)  Ní mór go mbeadh an fhaisnéis is deireanaí ag údaráis fhorfheidhmithe an dlí más leo a gcuid cúram a chur díobh sa chomhrac in aghaidh coireanna sceimhlitheoireachta agus coireanna tromchúiseacha eile. An rochtain atá ag Europol agus ag údaráis fhorfheidhmithe an dlí sna Ballstáit ar VIS, is rud é a bunaíodh le Cinneadh 2008/633/CGB ón gComhairle. Ba cheart ábhar an Chinnidh seo a chomhtháthú le Rialachán VIS, lena chur i gcomhréir leis an gcreat atá ag an gconradh faoi láthair.

(25)  Is léir cheana féin a úsáidí agus atá rochtain ar shonraí as VIS chun críocha fhorfheidhmiú an dlí chun daoine a maraíodh de bharr foréigin a shainaithint, nó chun cabhrú le himscrúdaitheoirí dul chun cinn mór a dhéanamh i gcásanna a bhaineann le gáinneáil daoine, le sceimhlitheoireacht nó le gáinneáil neamhdhleathach drugaí. Dá bhrí sin, na sonraí atá in VIS a bhaineann le fanacht fada, is rud eile iad ba cheart a chur ar fáil d’údaráis ainmnithe na mBallstát agus d’Oifig Eorpach Póilíní (Europol), de réir na gcoinníollacha atá leagtha amach sa Rialachán seo.

(26)  Ó tharla ról lárnach ag Europol sa chomhar idir údaráis na mBallstát i réimse an imscrúdaithe choiriúil trasteorann chun coireanna a chosc, a anailísiú agus a imscrúdú ar fud an Aontais, An rochtain atá ag Europol ar VIS faoi láthair laistigh de chreat a chuid tascanna, is rud é ba cheart a chódú agus a thabhairt chun líofachta, agus na hathruithe a tharla le deireanas sa chreat dlí a thabhairt san áireamh ann freisin, Rialachán (AE) 2016/794 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, cuir i gcás.(22)

(27)  An rochtain ar VIS chun críche coireanna sceimhlitheoireachta nó coireanna coiriúla tromchúiseacha eile a chosc, a bhrath nó a imscrúdú, is ionann é agus cur isteach ar na bunchearta atá ann ar urraim don saol príobháideach agus do shaol an teaghlaigh, agus ar chosaint shonraí pearsanta na ndaoine a ndéantar a gcuid sonraí pearsanta a phróiseáil in VIS. Aon chur isteach den chineál sin, ní mór dó a bheith i gcomhréir leis an dlí, dlí nach mór a chur i bhfocail le hoiread cruinnis agus a chuirfidh ar chumas na n‑indibhidí a gcuid béas a athrú, agus ní mór dó indibhidí a chosaint ar an treallachas, agus taispeáint le dóthain soiléire cén réimse lánrogha atá á bhronnadh ar na húdaráis inniúla agus cén dul atá leis an gcur i gcleachtadh a théann leis. Ní ceart cur isteach ar shochaí dhaonlathach ach nuair is rud riachtanach atá ann chun leas dlisteanach agus comhréireach a chosaint, agus ní mór gan cur isteach uirthi ach ar bhealach atá comhréireach leis an gcuspóir dhlisteanach atáthar ag iarraidh a bhaint amach.

(28)  Tá foráil i [Rialachán 2018/XX ar an idir-inoibritheacht (teorainneacha agus víosaí)] a chuireann ar chumas an údaráis phóilíní i mBallstát ar thug na bearta reachtaíochta náisiúnta an chumhacht sin dóibh duine a shainaithint le sonraí bithmhéadracha a tógadh ón duine sin le linn seicéala céannachta. Tharlódh go bhfuil cúinsí faoi leith ann áfach inarb é leas an duine sin sainaithint a dhéanamh air. Ar na cásanna sin tá an cás ar fuarthas an duine tar éis do a bheith ar iarraidh, tar éis a fhuadaithe, nó tar éis a shainaitheanta ina íobartach ag lucht gáinneála. Sna cásanna sin amháin, ba cheart rochtain thapa a sholáthar do na húdaráis forfheidhmithe dlí ar shonraí VIS ionas gur féidir an duine a shainaithint go tapa agus go hiontaofa gan comhlíonadh gach réamhchoinníll agus gach coimirce breise ar rochtain an fhorfheidhmithe dlí a bheith ag teastáil. [Leasú 19]

(29)  I réimse an chomhair idir póilíní, is rud bunúsach atá sna comparáidí a dhéantar ar bhonn na méarlorg neamhfhollas, is é sin rian dachtalascópach a dtarlódh dó ar láthair na coire. Maidir leis an bhféidearthacht méarlorg neamhfhollas a chur i gcomparáid le sonraí méarlorg atá stóráilte in VIS i gcás ina mbeidh foras réasúnach ann chun creidiúint go bhféadfadh déantóir na coire nó an t‑íospartach a bheith cláraithe in VISagus i ndiaidh cuardach roimh ré faoi Chinneadh 2008/615/CGB ón gComhairle(23)1a, ba cheart go soláthrófaí léi uirlis an-luachmhar d’údaráis forfheidhmithe dlí na mBallstát chun cionta sceimhlitheoireachta nó cionta coiriúla tromchúiseacha eile a chosc, a bhrath nó a imscrúdú, mar shampla i gcás nach ann d’fhianaise ar láthair na coire ach méarloirg neamhfhollasa. [Leasú 20]

(30)  Ní mór údaráis inniúla a ainmniú i ngach Ballstát, mar aon leis na lárphointí rochtana trína bhfuil na hiarratais ar rochtain ar shonraí EES le cur isteach; agus ní mór liosta a choinneáil de na haonaid oibríochta atá laistigh de na húdaráis ainmnithe atá údaraithe an rochtain sin a iarraidh chun cionta sceimhlitheoireachta nó cionta coiriúla tromchúiseacha eile a chosc, a bhrath, nó a imscrúdú.

(31)  Maidir le hiarrataí ar rochtain ar shonraí atá á stóráil sa Lárchóras, ba cheart do na haonaid oibríochta atá laistigh de na húdaráis ainmnithe na hiarratais sin a chur chuig an lárphointe rochtana agus ba cheart an t‑údar cuí a lua leo. Na haonaid oibríochta atá laistigh de na húdaráis ainmnithe agus atá údaraithe chun rochtain ar shonraí VIS a iarraidh, níor cheart dóibh gníomhú mar údarás fíoraithe. Ba cheart do na lárphointí rochtana gníomhú go neamhspleách ar na húdaráis ainmnithe, agus ba cheart dóibh a bheith freagrach, ar dhóigh neamhspleách, as an deimhniú ar chomhlíonadh iomlán na gcoinníollacha rochtana a bhunaítear sa Rialachán seo. I gcásanna eisceachtúla práinne inar gá rochtain luath chun freagairt do bhagairt shonrach iarbhír a bhaineann le cionta sceimhlitheoireachta nó le cionta cóiriúla tromchúiseacha eile, ba cheart don lárphointe rochtana an t‑iarratas a phróiseáil láithreach agus gan an fíorú a dhéanamh ach ina dhiaidh sin.

(32)  Chun sonraí pearsanta a chosaint, agus chun cuardaigh chórasacha a dhéanfadh lucht forfheidhmithe an dlí a chur as an áireamh, níor cheart sonraí VIS a phróiseáil ach i gcásanna ar leith agus nuair is gá sin chun cionta sceimhlitheoireachta agus cionta coiriúla tromchúiseacha eile a chosc, a bhrath nó a imscrúdú. Níor cheart do na húdaráis ainmnithe ná do Europol rochtain ar ESTIAS a iarraidh ach amháin nuair atá foras réasúnach acu chun a chreidiúint go bhfaighfear faisnéis de thoradh na rochtana sin a chuideoidh go mór leo cion sceimhlitheoireachta nó cion coiriúil tromchúiseach eile a chosc, a bhrath nó a imscrúdú agus i ndiaidh cuardach roimh ré faoi Chinneadh 2008/615/CGB ón gComhairle. [Leasú 21]

(32a)  Mar chleachtas ginearálta, déanfaidh úsáideoirí deiridh na mBallstát cuardaigh sna bunachair sonraí náisiúnta ábhartha roimh dóibh bunachair sonraí Eorpacha a chuardach nó i gcomhthráth leis sin. [Leasú 22]

(33)  Na sonraí pearsanta a bhaineann le sealbhóirí doiciméid víosaí fhadfhanachta atá á stóráil in VIS, ní ceart a gcoinneáil ach an seal is riachtanach chun críocha VIS. An fhaisnéis a bhaineann le náisiúnaigh tríú tír, is iomchuí a coinneáil ar feadh thréimhse cúig bliana ionas gur féidir faisnéis a thabhairt san áireamh le hiarratais ar víosa ghearrfhanachta a mheas, ionas gur féidir rófhanacht i ndeireadh na tréimhse bailíochta a bhrath, agus chun measúnuithe slándála na náisiúnach tríú tír a ghnóthaigh iad a dhéanamh. Na sonraí faoin úsáid a baineadh as doiciméad san am atá caite, is féidir go n‑éascóidh siad eisiúint víosaí gearrfhanachta san am atá le teacht. Níor leor tréimhse ama ba ghiorra ná sin chun na gcríoch a luaitear. Ba cheart na sonraí a scriosadh tar éis tréimhse cúig bliana, mura mbeidh foras ann chun iad a scriosadh níos túisce. [Leasú 23]

(34)  Tá feidhm ag Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(24) ar an bpróiseáil sonraí a dhéanann na Ballstáit leis an Rialachán seo a chur i bhfeidhm. Is le Treoir (AE) 2016/680 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(25) a rialaítear an phróiseáil a dhéanann údaráis forfheidhmithe dlí chun críocha coisc, imscrúdaithe, braite nó ionchúisimh i gcionta coiriúla nó chun pionóis choiriúla a fhorghníomhú.

(35)  Baill d’fhoirne Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta (EBCG), mar aon le foirne a bhíonn ag plé le tascanna a bhaineann le filleadh, is daoine iad sin, de réir Rialachán (AE) 2016/1624 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, atá i dteideal bunachair Eorpacha a cheadú nuair is gá le tascanna oibríochtúla a chomhlíonadh, tascanna a luaitear go sonrach sa phlean oibriúchán maidir le seiceálacha teorann, faireachas teorann agus filleadh, faoi údarás an Bhallstáit óstaigh. Chun an ceadú sin a éascú, agus le cur ar chumas na bhfoirne rochtain éifeachtach a fháil ar fhaisnéis a cuireadh in VIS, ba cheart rochtain ar VIS a thabhairt don Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta (EBCG). Rochtain den chineál sin, ba ceart di cloí leis na coinníollacha agus leis na teorainneacha a ghabhann leis an rochtain atá i bhfeidhm ar údaráis inniúla na mBallstát faoi gach sainchríoch ar féidir faisnéis VIS a cheadú ina taobh. [Leasú 24]

(36)  Náisiúnaigh tríú tír a chur ar ais nuair nach gcomhlíonann siad feasta na coinníollacha um iontráil, um fhanacht nó um chónaí sna Ballstáit i gcomhréir le Treoir 2008/115/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(26), is cuid bhunúsach atá ansin de na hiarrachtaí cuimsitheacha chun dul i ngleic leis an imirce neamhrialta, agus tá réasún tábhachtach i gceist leis a bhfuil leas an phobail ann go mór.

(37)  Níor cheart sonraí pearsanta a fhaigheann Ballstát de bhun an Rialacháin seo a aistriú ná a chur ar fáil d’aon tríú tír, eagraíocht idirnáisiúnta ná eintiteas príobháideach atá bunaithe laistigh nó lasmuigh den Aontas. Mar eisceacht ón riail sin, áfach, ba cheart go bhféadfaí sonraí den sórt sin a aistriú chuig tríú tír nó chuig eagraíocht idirnáisiúnta, sa chás ina bhfuil aistriú den sórt sin faoi réir coinníollacha dochta agus ina bhfuil gá leis i gcásanna aonair d’fhonn cuidiú chun náisiúnach tríú tír a shainaithint i ndáil lena fhilleadh nó lena filleadh. In éagmais cinneadh leordhóthanachta trí bhíthin gníomh cur chun feidhme de bhun Rialachán (AE) 2016/679 nó in éagmais coimircí iomchuí a mbeidh aistrithe faoin réir de bhun an Rialacháin sin, ba cheart go mbeadh sé indéanta sonraí VIS a aistriú ar bhonn eisceachtúil, chun críche fillte, chuig tríú tír nó chuig eagraíocht idirnáisiúnta, i gcás inar gá sin ar chúiseanna tábhachtacha a bhaineann le leas an phobail dá dtagraítear sa Rialachán sin agus sa chás sin amháin. [Leasú 25]

(38)  Na sonraí pearsanta ábhartha a phróiseáiltear in VIS, ba cheart do na Ballstáit iad a chur ar fáil i gcomhréir leis na rialacha cosanta sonraí infheidhme, agus nuair is gá i gcásanna ar leith le tascanna a chur i gcrích faoi Rialachán (AE) .../... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(27), Rialachán Chreat Athshocraithe an Aontais], chuig [Ghníomhaireacht an Aontais um Thearmann] agus na heagrais idirnáisiúnta ábhartha, Ard-Choimisinéir na Náisiún Aontaithe le haghaidh Dídeanaithe, cuir i gcás, An Eagraíocht Idirnáisiúnta um Imirce, agus chuig oibríochtaí Choiste Idirnáisiúnta na Croise Deirge um dhídeanaithe agus um athlonnú, i ndáil le náisiúnaigh tríú tír nó le daoine gan stát a chuireann Ballstáit ina dtreo iad i bhforfheidhmiú Rialachán (AE) .../... [Rialachán Chreat Athshocraithe an Aontais]. [Leasú 26]

(39)  Tá feidhm ag Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 (AE) 2018/1725 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(28) maidir le gníomhaíochtaí institiúidí nó comhlachtaí de chuid an Aontais agus iad ag cur a gcuid tascanna díobh nuair is freagrach dóibh i mbainistiú oibríochtúil VIS. [Leasú 27]

(40)  Chuathas i gcomhairle leis an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí i gcomhréir le hAirteagal 28(2) de Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 agus thug sé tuairim uaidh maidir le an 12 Nollaig 2018 [Leasú 28]

(41)  D’fhonn feabhas a chur ar an gcomhar oibre a dhéanann tríú tíortha in athghlacadh na n‑imirceach mírialta, agus d’fhonn filleadh na náisiúnach tríú tír atá ag fanacht abhus go mídhleathach a éascú arbh fhéidir go bhfuil a gcuid sonraí a stóráil in VIS, ba cheart cóipeanna na ndoiciméad taistil a bhaineann le hiarratasóirí ar víosa ghearrfhanachta a stóráil in VIS. Ní hionann agus faisnéis a tharraingítear as VIS, is rud a bhfuil aitheantas níos forleithne dó i dtríú tíortha atá i gcóipeanna na ndoiciméad taistil.

(42)  Is cuid éigeantach den nós imeachta a ghabhann le scrúdú na víosaí atá i gceadú an liosta doiciméad taistil a thugann teideal don sealbhóir na teorainneacha seachtracha a thrasnú, doiciméid is féidir a fhormhuiniú le víosa, faoi mar a bhunaítear le Cinneadh Uimh. 1105/2011/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(29). Ba cheart do na húdaráis víosa an dualgas seo a chur i bhfeidhm go córasach, agus dá bhrí sin ba cheart an liosta seo a ionchorprú in VIS ionas gur féidir fíorú uathoibríoch a dhéanamh ar dhoiciméad taistil an iarratasóra.

(43)  Gan dochar don fhreagracht atá ar na Ballstáit i ndáil le cruinneas na sonraí a iontráiltear in VIS, ba cheart go mbeadh eu-LISA freagrach as cáilíocht sonraí a athneartú trí uirlis lárnach faireacháin cáilíochta sonraí a thabhairt isteach, a chothabháil agus a uasgrádú go leanúnach, agus as tuarascálacha a sholáthar do na Ballstáit go tráthrialta. [Leasú 29]

(44)  Ionas gur féidir faireachán níos fearr a dhéanamh ar úsáid VIS chun anailís a dhéanamh ar threochtaí a bhaineann le brú imirce agus bainistiú teorainneacha, ba cheart go bhféadfadh eu-LISA acmhainn a fhorbairt chun tuairisciú staidrimh do na Ballstáit, don Choimisiún, agus don Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta gan sláine na sonraí a chur i mbaol. Dá bhrí sin, ba cheart do eu-LISA sonraí staidrimh áirithe a stóráil sa lárstóras chun críocha tuairiscithe agus staidreamh a sholáthar i gcomhréir le [Rialachán 2018/XX maidir le hidir-inoibritheacht (teorainneacha agus víosaí)]. Níor cheart sonraí pearsanta a bheith sna staitisticí a tháirgtear. [Leasú 30]

(45)  Tá an Rialachán seo gan dochar do chur i bhfeidhm Threoir 2004/38/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle.(30)

(46)  Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo a chur i gcrích go leordhóthanach, ach de bharr gur gá cur chun feidhme comhbheartais víosaí a áirithiú, is fearr is féidir ardleibhéal slándála laistigh den limistéar atá gan rialuithe teorann a bhaint amach ar leibhéal an Aontais, mar aon le córas bainistíochta comhtháite le haghaidh na dteorainneacha seachtracha, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(47)  Bunaítear leis an Rialachán seo rialacha dochta rochtana ar VIS maille leis na coimircí riachtanacha. Foráiltear ann freisin do chearta rochtana, don cheartú, agus don léirscriosadh, agus go háirithe don ceart ar leigheas breithiúnach, mar aon le maoirseacht ar oibriúcháin phróiseála faoi chúram na údarás neamhspleách poiblí. Tugtar coimircí eile isteach leis an Rialachán seo le riachtanais shonracha na gcatagóirí nua faisnéise a chlúdach, faisnéis a mbeidh VIS á próiseáil. Dá bhrí sin, déanann an Rialachán seo na cearta bunúsacha a urramú, agus géilleann sé do na prionsabail a aithnítear i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, go mór mór do cheart dínite an duine, an ceart ar shaoirse agus ar shlándáil, an ceart ar shaol príobháideach agus ar shaol teaghlaigh, ar chosaint na sonraí pearsanta, an ceart ar thearmann agus cosaint phrionsabal an non-refoulement agus na cosanta i gcás asbhainte, díbeartha nó eiseachadta, an ceart ar neamh-idirdhealú, cearta an linbh, agus an ceart ar leigheas éifeachtach.

(47a)  Tá an Rialachán seo gan dochar do na hoibleagáidí a eascraíonn as Coinbhinsiún na Ginéive maidir le Stádas Dídeanaithe an 28 Iúil 1951, arna fhorlíonadh le Prótacal Nua-Eabhrac an 31 Eanáir 1967, agus maidir leis na gealltanais idirnáisiúnta go léir a rinne an tAontas agus a Bhallstáit a ghlacadh ar láimh. [Leasú 31]

(48)  Ba cheart go mbeadh forálacha sonracha ann do náisiúnaigh tríú tír atá faoi réir ag ceanglas víosa ar baill iad de theaghlach shaoránach de chuid an Aontais a bhfuil feidhm ag Treoir 2004/38/CE maidir leo, nó baill de theaghlach náisiúnaigh tríú tír ag a bhfuil an ceart chun saorghluaiseachta faoi dhlí an Aontais agus nach bhfuil an cárta cónaithe acu a dtagraítear dó faoi Threoir 2004/38/CE. Sonraítear in Airteagal 21(1) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh go mbeidh an ceart ag gach saoránach den Aontas gluaiseacht agus cónaí faoi shaoirse laistigh de chríocha na mBallstát, faoi réir na dteorainneacha agus na gcoinníollacha dá bhforáiltear sna Conarthaí agus sna bearta a glacadh lena gcur chun feidhme. Tá na teorainneacha agus na coinníollacha ar fáil faoi seach i dTreoir 2004/38/CE.

(49)  Faoi mar a dheimhnigh Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh, tá sé de cheart ag na baill teaghlaigh sin ní amháin chun dul isteach i gcríoch an Bhallstáit, ach tá sé de cheart acu víosa iontrála a fháil chun na críche sin. Ní mór do na Ballstáit gach saoráid a dheonú do na daoine sin chun na víosaí riachtanacha a fháil, víosaí nach mór a eisiúint saor ina aisce a luaithe agus is féidir, agus é ar bhonn nós imeachta práinne.

(50)  An ceart chun údarú taistil a fháil, ní rud gan choinníoll é, mar is féidir a dhiúltú do na baill teaghlaigh a bhfuil riosca iontu don bheartas poiblí, don tslándáil phoiblí, nó don tsláinte phoiblí de bhun Threoir 2004/38/CE. Ós amhlaidh atá, ní féidir sonraí pearsanta baill teaghlaigh a fhíorú ach amháin nuair a bhaineann na sonraí lena gcuid céannachta agus leis an stádas atá acu, agus sa mhéid go bhfuil na sonraí sin ábhartha chun measúnú a dhéanamh ar an mbagairt slándála a d’fhéadfadh a bheith i gceist leo. Go deimhin, níor cheart scrúdú a dhéanamh ar a gcuid iarratas ar víosaí ach amháin i gcoinne na n‑ábhar imní atá ann ó thaobh slándála de, agus ní na hábhair imní a bhaineann le rioscaí imirce.

(51)  I gcomhréir le hAirteagal 1 agus le hAirteagal 2 de Phrótacal Uimh. 22 maidir le seasamh na Danmhairge, rud atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach agus leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, níl an Danmhairg rannpháirteach i nglacadh an Rialacháin seo, agus níl sí faoi cheangal aige ná faoi réir a chur i bhfeidhm. Ós rud é go gcuireann an Rialachán seo le acquis Schengen, cinnfidh an Danmhairg, i gcomhréir le hAirteagal 4 den Phrótacal sin, laistigh de thréimhse sé mhí tar éis don Chomhairle cinneadh a dhéanamh ar an Rialachán seo, an gcuirfidh sí chun feidhme ina dhlí náisiúnta é.

(52)  Is é atá sa Rialachán seo forbairt ar fhorálacha acquis Schengen nach bhfuil an Ríocht Aontaithe rannpháirteach iontu, i gcomhréir le Cinneadh 2000/365/CE ón gComhairle(31); dá bhrí sin, níl an Ríocht Aontaithe rannpháirteach i nglacadh an Rialacháin seo ná níl sí faoi cheangal aige ná faoi réir a chur i bhfeidhm.

(53)  Is é atá sa Rialachán seo forbairt ar fhorálacha acquis Schengen nach bhfuil Éire rannpháirteach iontu, i gcomhréir le Cinneadh 2002/192/CE ón gComhairle(32); dá bhrí sin, níl Éire rannpháirteach i nglacadh an Rialacháin seo agus níl sí faoi cheangal aige ná faoi réir a chur i bhfeidhm.

(54)  Maidir leis an Íoslainn agus leis an Iorua, is é atá sa Rialachán seo forbairt ar fhorálacha acquis Schengen de réir bhrí an Chomhaontaithe arna thabhairt i gcrích ag Comhairle an Aontais Eorpaigh agus Poblacht na hÍoslainne agus Ríocht na hIorua maidir le comhlachas an dá thír sin le acquis(33) Schengen a chur chun feidhme, a chur i bhfeidhm agus a fhorbairt, ar forálacha iad a thagann faoi réim an réimse dá dtagraítear in Airteagal 1, pointe A de Chinneadh 1999/437/CE ón gComhairle(34).

(55)  Maidir leis an Eilvéis, is é atá sa Rialachán seo forbairt ar fhorálacha acquis Schengen de réir bhrí an Chomhaontaithe arna thabhairt i gcrích idir an tAontas Eorpach, an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise maidir le comhlachas Chónaidhm na hEilvéise le acquis(35) Schengen a chur chun feidhme, a chur i bhfeidhm agus a fhorbairt, ar forálacha iad a thagann faoi réim an réimse dá dtagraítear i bpointe A d’Airteagal 1 de Chinneadh 1999/437/CE ón gComhairle, arna léamh i gcomhar le hAirteagal 3 de Chinneadh 2008/146/CE(36) ón gComhairle agus le hAirteagal 3 de Chinneadh 2008/149/CGB(37) ón gComhairle.

(56)  Maidir le Lichtinstéin, is é atá sa Rialachán seo forbairt ar fhorálacha acquis Schengen de réir bhrí an Phrótacail idir an tAontas Eorpach, an Comhphobal Eorpach, Cónaidhm na hEilvéise agus Prionsacht Lichtinstéin i ndáil le haontachas Phrionsacht Lichtinstéin leis an gComhaontú idir an tAontas Eorpach, an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise maidir le comhlachas Chónaidhm na hEilvéise le acquis(38)Schengen a chur chun feidhme, a chur i bhfeidhm agus a fhorbairt, ar forálacha iad a thagann faoi réim an réimse dá dtagraítear i bpointe A d’Airteagal 1 de Chinneadh 1999/437/CE ón gComhairle arna léamh i gcomhar le hAirteagal 3 de Chinneadh 2011/350/AE(39) ón gComhairle agus le hAirteagal 3 den Chinneadh 2011/349/AE ón gComhairle.(40)

(57)  Is é atá sa Rialachán seo, seachas do Airteagal 22r, gníomh atá ag cur le acquis Schengen, nó gníomh atá gaolmhar leis ar dhóigh eile, de réir mar is brí le hAirteagal 3(2) d’Ionstraim Aontachais 2003, le hAirteagal 4(2) d’Ionstraim Aontachais 2005, agus le hAirteagal 4(2) d’Ionstraim Aontachais 2011 faoi seach, cé is moite d’fhorálacha a ndearnadh feidhm a thabhairt dóibh maidir leis an mBulgáir agus leis an Rómáin le Cinneadh (AE) 2017/1908(41) ón gComhairle,

TAR ÉIS AN RIALACHÁN SEO A GHLACADH:

Airteagal 1

Leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 767/2008 mar a leanas:

(-1)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad an teidil:"

“Rialachán (CE) Uimh. 767/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 9 Iúil 2008 maidir leis an gCóras Faisnéise Víosaí (VIS) agus maidir le faisnéis i ndáil le víosaí gearrfhanachta, víosaí fadfhanachta, agus ceadanna cónaithe a mhalartú idir Ballstáit (Rialachán VIS)”; [Leasú 32]

(1)  Cuirtear na míreanna seo a leanas le hAirteagal 1:"

“Leagtar síos leis an Rialachán seo freisin na nósanna imeachta maidir le malartú faisnéise idir na Ballstáit i dtaca le víosaí fadfhanachta agus ceadanna cónaithe, lena n‑áirítear faisnéis faoi chinntí áirithe maidir le víosaí fadfhanachta agus ceadanna cónaithe.

Trí shonraí céannachta, sonraí an doiciméid taistil agus sonraí bithmhéadracha a stóráil sa stóras coiteann sonraí céannachta arna bhunú le hAirteagal 17 de Rialachán 2018/XX ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle* [Rialachán 2018/XX maidir le hidir-inoibritheacht], cuireann VIS agus cuidíonn sé le ceart-sainaithint daoine atá cláraithe in VIS a éascú.”

_______

* Rialachán 2018/XX ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle* [Rialachán 2018/XX maidir le hidir-inoibritheacht] (IO L).”;

(2)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 2:"

“Airteagal 2

Cuspóir VIS

1.  Is é an cuspóir a bheidh ag VIS feabhas a chur ar chur chun feidhme an chomhbheartais víosaí maidir le víosaí gearrfhanachta, ar an gcomhar consalach agus ar chomhairliúchán idir údaráis víosaí lárnacha trí mhalartú sonraí idir na Ballstáit a éascú maidir le hiarratais agus na cinntí a bhaineann leo, d’fhonn an méid seo a leanas a dhéanamh: [Leasú 33]

2.  Maidir le víosaí fadfhanachta agus ceadanna cónaithe, beidh sé mar chuspóir ag VIS malartú faisnéise a éascú idir na Ballstáit i ndáil leis na cinntí a bhaineann leis an méid sin, chun críche:

______________________

* Rialachán (AE) Uimh. 604/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Meitheamh 2013 lena mbunaítear na critéir agus na sásraí lena gcinntear cé acu Ballstát atá freagrach as scrúdú a dhéanamh ar iarratas ar chosaint idirnáisiúnta arna chlárú i gceann de na Ballstáit ag náisiúnach tríú tír nó ag duine gan stát (IO L 180, 29.6.2013, lch. 31).

** Treoir 2013/32/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Meitheamh 2013 maidir leis na nósanna imeachta coiteanna chun cosaint idirnáisiúnta a dheonú agus a tharraingt siar (IO L 180, 29.6.2013, lch. 60).”;

(2a)  cuirtear isteach an tAirteagal seo a leanas:"

“Airteagal 2a

Ollstruchtúr

1.  Bunófar an Córas Faisnéise Víosaí ar ollstruchtúr láraithe agus is é a bheidh ann:

Déanfaidh Lárchóras VIS, na comhéadain aonfhoirmeacha náisiúnta, an tseirbhís gréasáin, an geata iompróra agus bonneagar cumarsáide VIS comhpháirteanna crua-earraí agus comhpháirteanna bogearraí faoi seach ó Lárchóras EES, comhéadain aonfhoirmeacha náisiúnta EES, geata iompróra ETIAS, seirbhís gréasáin EES, agus bonneagar cumarsáide EES a chomhroinnt agus a athúsáid, a oiread is féidir go teicniúil.

2.  Is éard a bheidh in NI-VIS:

3.  Is chun na gcríoch a shainítear i reachtaíocht an Aontais is infheidhme ar VIS, agus chun na gcríoch sin amháin, a bhainfear úsáid as LNI agus BLNI.

4.  Déanfar seirbhísí láraithe a dhúbláil agus beidh siad ar fáil in dhá áit dhifriúla, eadhon Strasbourg, an Fhrainc, a óstálfaidh Lárchóras VIS, an Láraonad (CU) agus St Johann im Pongau, an Ostair, a óstálfaidh Lárchóras VIS cúltaca agus Láraonad cúltaca (BCU). Leis an nasc idir Lárchóras VIS agus Lárchóras VIS cúltaca, cumasófar sioncrónú leanúnach idir an Láraonad agus an Láraonad cúltaca. Rannchuideoidh an bonneagar cumarsáide lena áirithiú go mbeidh VIS ar fáil gan bhriseadh, agus tacóidh sé leis an gcuspóir sin. Áireofar leis conairí iomarcacha agus deighilte le haghaidh na nasc idir Lárchóras VIS agus Lárchóras VIS cúltaca, agus áireofar freisin conairí iomarcacha agus deighilte le haghaidh na nasc idir gach comhéadan náisiúnta agus Lárchóras VIS agus Lárchóras VIS cúltaca. Leis an mbonneagar cumarsáide soláthrófar líonra criptithe fíorúil príobháideach a bheidh tiomnaithe do shonraí VIS agus do chumarsáid i measc na mBallstát agus idir na Ballstáit agus an t-údarás atá freagrach as bainistiú oibríochtúil Lárchóras VIS.”; [Leasú 42]

(3)  Scriostar Airteagal 3;

(4)  Leasaítear Airteagal 4 mar a leanas:

(a)  cuirtear isteach na pointí seo a leanas:"

(3a) ciallaíonn ‘údarás lárnach’ an t-údarás arna bhunú ag Ballstát chun críocha Rialachán (CE) Uimh. 810/2009;[Leasú 43]

(b)  cuirtear isteach na pointí seo a leanas:"

________________

* Rialachán (AE) 2016/794 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Bealtaine 2016 maidir le Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh i ndáil le Comhar i bhForfheidhmiú an Dlí (Europol) agus lena n‑aisghairtear Cinntí 2009/371/CGB, 2009/934/CGB, 2009/935/CGB, 2009/936/CGB agus 2009/968/CGB ón gComhairle agus a ghabhann ionad na gCinntí sin (IO L 135, 24.5.2016, lch. 53).

** Rialachán (CE) Uimh. 1030/2002 ón gComhairle an 13 Meitheamh 2002 lena leagtar síos formáid aonfhoirmeach le haghaidh ceadanna cónaithe do náisiúnaigh tríú tír (IO L 157, 15.6.2002, lch. 1).

*** Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 27 Aibreán 2016 maidir le daoine nádúrtha a chosaint i ndáil le sonraí pearsanta a phróiseáil agus maidir le saorghluaiseacht sonraí den sórt sin, agus lena n-aisghairtear Treoir 95/46/CE (An Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí) (IO L 119, 4.5.2016, lch. 1). [Leasú 49]

**** Treoir (AE) 2016/680 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 27 Aibreán 2016 maidir le daoine nádúrtha a chosaint i ndáil le sonraí pearsanta a phróiseáil ag údaráis inniúla chun cionta coiriúla a chosc, a imscrúdú, a bhrath nó a ionchúiseamh nó chun pionóis choiriúla a fhorghníomhú, agus maidir le saorghluaiseacht sonraí den sórt sin, agus lena n‑aisghairtear Cinneadh Réime 2008/977/JHA ón gComhairle (IO L 119, 4.5.2016, lch. 89).

***** Treoir (AE) 2017/541 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Márta 2017 maidir leis an sceimhlitheoireacht a chomhrac, a thagann in ionad Cinneadh Réime 2002/475/CGB ón gComhairle agus lena leasaítear Cinneadh 2005/671/CGB ón gComhairle (IO L 88, 31.3.2017, lch. 6).

****** Cinneadh Réime 2002/584/CGB ón gComhairle an 13 Meitheamh 2002 maidir leis an mbarántas gabhála Eorpach agus na nósanna imeachta um thabhairt suas idir na Ballstáit (IO L 190, 18.7.2002, lch. 1)”;

(5)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 5:"

“Airteagal 5

Catagóirí sonraí

1.  Ní dhéanfar ach na catagóirí sonraí seo a leanas a thaifeadadh in VIS:

2.  Na teachtaireachtaí a tharchuirfear le VIS, dá dtagraítear in Airteagal 16, Airteagal 24(2) agus Airteagal 25(2), ní dhéanfar iad a thaifeadadh in VIS, gan dochar do thaifead na n‑oibríochtaí próiseála sonraí de bhun Airteagal 34.

3.  Beidh sa stóras coiteann sonraí céannachta na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 9(4)(a) go (cc), Airteagal 9(5) agus 9(6), Airteagal 22c(2)(a) go (c), (f) agus (g), agus Airteagal 22d(a) go (cc), (f) agus (g). An chuid eile de shonraí VIS, stórálfar i Lárchóras VIS iad.” [Leasú 52]

(6)  cuirtear an tAirteagal 5a seo a leanas isteach:"

“Airteagal 5a

Liosta na ndoiciméad taistil aitheanta

(1). Liosta na ndoiciméad taistil aitheanta a thugann teideal don sealbhóir na teorainneacha seachtracha a thrasnú agus ar doiciméid iad is féidir a fhormhuiniú le víosa, mar a bhunaítear le Cinneadh Uimh. 1105/2011/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle*, déanfar an liosta sin a chomhtháthú in VIS. [Leasú 53]

(2). Cuirfear ar fáil le VIS an fheidhmiúlacht chun liosta na ndoiciméad taistil aitheanta a bhainistiú go lárnach, agus chun fógra a thabhairt faoi na doiciméad taistil atá liostaithe a bheith aitheanta nó gan a bheith aitheanta de bhun Airteagal 4 de Chinneadh Uimh. 1105/2011/AE. [Leasú 54]

(3). Leagfar síos i ngníomhartha cur chun feidhme na rialacha mionsonraithe maidir leis an bhfeidhmiúlacht dá dtagraítear i mír 2 a bhainistiú. Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 49(2). [Leasú 55]

_________________

* Cinneadh Uimh. 1105/2011/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Deireadh Fómhair 2011 maidir le liosta na ndoiciméad taistil a thugann teideal don sealbhóir na teorainneacha seachtracha a thrasnú agus ar doiciméid iad is féidir a fhormhuiniú le víosa, agus maidir le sásra á bhunú chun an liosta sin a shocrú (IO L 287, 4.11.2011, lch. 9).

(7)  Leasaítear Airteagal 6 mar a leanas:

(-a)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 1:"

“1. Gan dochar d’Airteagal 22a, is ag foireann chuí-údaraithe na n-údarás víosaí amháin a bheidh rochtain ar VIS chun na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 5(1) a iontráil, a leasú nó a scriosadh de réir an Rialacháin seo. Beidh líon na mball foirne cuí-údaraithe teoranta go docht de réir riachtanais iarbhír a seirbhíse.” [Leasú 56]

(a)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 2:"

“2. Is ag foireann chuí-údaraithe údaráis náisiúnta gach Ballstáit agus foireann chuí-údaraithe chomhlachtaí an Aontais atá inniúil chun na gcríoch a leagtar síos in Airteagal 15 go hAirteagal 22 agus Airteagal 22g go hAirteagal 22l, agus chun na gcríoch sin a leagtar síos in Airteagal 20 agus Airteagal 21 de [Rialachán 2018/XX maidir le hidir-inoibritheacht (teorainneacha agus víosaí)] agus acusan amháin, a bheidh rochtain ar VIS chun na sonraí a cheadú.

Na húdaráis atá i dteideal sonraí VIS a cheadú nó rochtain a fháil orthu chun cionta sceimhlitheoireachta nó cionta coiriúla tromchúiseacha eile a chosc, a bhrath agus a imscrúdú, ainmneofar iad i gcomhréir le Caibidil IIIb.

Beidh an rochtain sin teoranta do rochtain ar na sonraí is gá chun a gcúraimí a chomhlíonadh i gcomhréir leis na cuspóirí sin, agus i gcomhréir leis na cuspóirí atá le baint amach.”; [Leasú 57]

(aa)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 3:"

“3. Ainmneoidh gach Ballstát na húdaráis inniúla a mbeidh rochtain ag a bhfoireann chuí-údaraithe ar shonraí in VIS d’fhonn iad a iontráil, a leasú, a scriosadh nó a cheadú. Cuirfidh gach Ballstát liosta de na húdaráis sin in iúl do eu-LISA gan mhoill, lena n-áirítear iad siúd dá dtagraítear in Airteagal 29(3a) agus aon leasuithe ar an liosta. Leis an liosta sonrófar, i gcás gach údaráis, na sonraí a fhéadfaidh sé a chuardach agus na críocha ar chucu a dhéanfar an cuardach sin.

Áiritheoidh eu-LISA go bhfoilseofar go bliantúil an liosta, agus liostaí na n-údarás ainmnithe dá dtagraítear in Airteagal 22k(2) agus na lárphointí rochtana dá dtagraítear in Airteagal 22k(4) in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh. Coinneoidh eu-LISA ar bun liosta, a nuashonrófar go leanúnach, ar a shuíomh gréasáin ar a mbeidh athruithe arna seoladh ag na Ballstáit idir na foilseacháin bhliantúla.”; [Leasú 58]

(b)  cuirtear an mhír 4 seo a leanas isteach:"

“4. Le VIS, cuirfear ar fáil an fheidhmiúlacht chun an liosta sin a bhainistiú go lárnach.”

(c)  cuirtear an mhír 5 seo a leanas isteach:"

“5. Leagfar síos i ngníomhartha cur chun feidhme Déanfaidh an Coimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 2 a bhaineann leis na rialacha mionsonraithe maidir le bainistiú lárnach an liosta dá dtagraítear i mír 3. Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 49(2).” [Leasú 59]

(7a)  In Airteagal 7, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 2:"

“2. Ní bheidh mar thoradh ar phróiseáil sonraí pearsanta ag gach údarás inniúil go ndéanfar idirdhealú i gcoinne iarratasóirí, sealbhóirí víosaí ná iarratasóirí agus sealbhóirí víosaí fadfhanachta, agus sealbhóirí ceadanna cónaithe ar bhonn inscne, cine, dath, bunadh eitneach nó sóisialta, airíonna géiniteacha, teanga, reiligiún nó creideamh, tuairimí polaitiúla nó eile, ballraíocht i mionlach náisiúnta, maoin, breith, míchumas, aois nó gnéaschlaonadh. Déanfar dínit agus ionracas an duine agus cearta bunúsacha a lánurramú agus comhlíontar leis na prionsabail a aithnítear i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, lena n-áirítear an ceart go n-urramófaí saol príobháideach an duine agus go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint. Tabharfar aird ar leith ar leanaí, daoine scothaosta agus daoine a bhfuil míchumas orthu chomh maith le daoine a bhfuil cosaint idirnáisiúnta de dhíth orthu. Tabharfar tús áite do leas an linbh.”; [Leasú 60]

(8)  In Airteagal 7, cuirtear míreanna seo a leanas isteach:"

“3. Tabharfaidh na Ballstáit tús áite thar aon chúinse eile do leas an linbh i ndáil le gach nós imeachta dá bhforáiltear sa Rialachán seo, go huile is go hiomlán i gcomhréir le Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh. Tabharfaidh na Ballstáit tús áite do leas an linbh maidir le gach nós imeachta dá bhforáiltear sa Rialachán seo. Déanfar leas, slándáil agus sábháilteacht an linbh a chur san áireamh, go háirithe nuair a bheidh riosca ann gur íospartach gáinneála ar dhaoine é an leanbh, mar aon le dearcadh an linbh féin, agus cuirfear béim chuí air sin de réir aois an linbh.” [Leasú 61]

3a.  Déanfaidh na Ballstáit an Rialachán seo a chur i bhfeidhm go huile agus go hiomlán i gcomhréir le Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, go háirithe maidir le ceart dínite an duine, an ceart chun saoirse agus slándála, meas ar an saol príobháideach agus ar shaol an teaghlaigh, cosaint na sonraí pearsanta, an ceart chun tearmainn agus cosaint phrionsabal an non-refoulement agus na cosanta i gcás asbhaint, díbirt nó eiseachadadh, an ceart chun neamh-idirdhealú, cearta an linbh, agus an ceart chun leighis éifeachtaigh.”; [Leasú 62]

(8a)  Cuirtear isteach an tAirteagal seo a leanas:"

“Airteagal 7a

Sonraí méarlorg leanaí

1.  De mhaolú ar Airteagal 22c(2)(g), ní dhéanfar aon mhéarloirg de pháistí faoi bhun 6 bliana d’aois a iontráil in VIS.

2.  Maidir le sonraí bithmhéadracha a thógáil ó mhionaoisigh ó aois 6 bliana d’aois, is iad oifigigh a bhfuil oiliúint shonrach acu a dhéanfaidh é sin i gcaoi nach gcuireann as don leanbh agus a fhreastalaíonn ar riachtanais an linbh, agus lánurraim á tabhairt do leasanna an linbh agus do na coimircí a leagtar síos i gCoinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh.

Beidh mionaoisigh á dtionlacan, nuair is ann dó nó di, ag ball teaghlaigh ar duine fásta é nó í, agus a sonraí bithmhéadracha á dtógáil. Beidh mionaoisigh neamhthionlactha á dtionlacan ag caomhnóir, ionadaí nó, i gcás nár ainmníodh ionadaí, ag duine atá oilte ar leas na leanaí agus ar a bhfolláine a choimirciú, agus a sonraí bithmhéadracha á dtógáil. Ní bheidh an duine oilte sin ina oifigeach a bheidh freagrach as na sonraí bithmhéadracha a thógáil, gníomhóidh sé go neamhspleách agus ní bhfaighidh sé orduithe ón oifigeach nó ón tseirbhís atá freagrach as na sonraí bithmhéadracha a thógáil. Níor cheart aon chineál fornirt a úsáid i gcoinne mionaoiseach chun a áirithiú go gcomhlíonann siad an oibleagáid sonraí bithmhéadracha a sholáthar.

3.  De mhaolú ar Airteagal 13(2) de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009, ní iarrfaidh consalachtaí go mbeidh ar leanaí idir 6 bliana d’aois agus 12 bhliain d’aois teacht i láthair iad féin ag an gconsalacht ar mhaithe le haitheantóirí bithmhéadracha a bhailiú i gcás ina mbeadh ualach róthrom agus costais iomarcacha i gceist do theaghlaigh. Sna cásanna sin, déanfar aitheantóirí bithmhéadracha a thógáil ag na teorainneacha seachtracha agus tabharfar aird ar leith ar gháinneáil ar leanaí a sheachaint.

4.  De mhaolú ar na forálacha maidir le húsáid sonraí dá bhforáiltear i gCaibidil II, III, IIIa agus IIIb, ní fhéadfar rochtain a fháil ar shonraí méarlorg leanaí ach chun na gcríoch seo a leanas:

(9)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad theideal Chaibidil II:"

“IONTRÁIL AGUS ÚSÁID SONRAÍ AR VÍOSAÍ GEARRFHANACHTA GEARRFHANACHTA AG ÚDARÁIS VÍOSAÍ” [Leasú 64]

(10)  Leasaítear Airteagal 8 mar a leanas:

(a)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 1:"

“1. I gcás ina mbeidh an t‑iarratas inghlactha de bhun Airteagal 19 de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009, déanfaidh an t‑údarás víosaí an comhad iarratais a chruthú laistigh de dhá lá oibre, trí na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 9 a iontráil in VIS, a mhéid a ceanglaíodh ar an iarratasóir na sonraí sin a sholáthar.”;

(b)  cuirtear an mhír 1a seo a leanas isteach:"

“1a. Nuair a chruthófar an comhad iarratais, seolfar an cuardach go huathoibríoch in VIS de bhun Airteagal 9a, agus cuirfear torthaí ar fáil.

(c)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 5:"

5. I gcás nach gcaithfear sonraí ar leithligh a sholáthar ar chúiseanna dlíthiúla nó nach féidir iad a sholáthar go fíorasach, cuirfear “neamhbhainteach” sa réimse sainiúil sonraí nó sna réimsí sainiúla sonraí. Luafar “VIS0” i gcás nach ann do shonraí méarlorg; ina theannta sin, ceadóidh an córas idirdhealú a dhéanamh idir na cásanna de bhun Airteagal 13(7)(a) go (d) de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009.”

(11)  Leasaítear Airteagal 9 mar a leanas:

(a)  i mír 4, cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe (a), phointe (b) agus phointe (c):"

(b)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe 5:"

“5. íomhá d’aghaidh an iarratasóra, i gcomhréir le hAirteagal 13(1) 13 de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009.”; [Leasú 65]

(ba)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe 6:"

“6. íomhá d’aghaidh an iarratasóra, i gcomhréir le hAirteagal 13 de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009.”; [Leasú 66]

(c)  cuirtear an pointe 7 seo a leanas isteach:"

“7. scanadh de leathanach na sonraí beathaisnéiseacha.”;

(d)  cuirtear an dá mhír seo a leanas isteach:"

“8. Beidh taifeach agus cáilíocht leordhóthanach ag íomhá d’aghaidh na náisiúnach tríú tír dá dtagraítear i bpointe 5 den chéad mhír chun go bhféadfar í a úsáid le haghaidh meaitseáil bhithmhéadrach uathoibrithe. Mura bhfuil dóthain cáilíochta inti, ní úsáidfear an íomhá den aghaidh le haghaidh meaitseáil uathoibrithe. [Leasú 67]

De mhaolú ar an dara gcéad mhír, i gcásanna eisceachtúla nuair nach féidir na sonraíochtaí atá leagtha síos maidir le clárú na híomhá beo den aghaidh in VIS i dtaca le cáilíocht agus le taifeach a chomhlíonadh, is féidir an íomhá den aghaidh a bhaint go leictreonach ó shlis an Doiciméid leictreonaigh Taistil Meaisín-Inléite (eMRTD). I gcásanna den sórt sin, cuirfear an íomhá den aghaidh isteach sa sainchomhad tar éis fíorú leictreonach a dhéanamh go bhfuil an íomhá den aghaidh atá cláraithe i slis eMRTD ag teacht leis an íomhá bheo d’aghaidh an náisiúnaigh tríú tír lena mbaineann.”; [Leasú 68]

(12)  cuirtear Airteagal 9a go hAirteagal 9d seo a leanas isteach:"

“Airteagal 9a

Córais eile a chuardach

1.  Déanfar na comhaid iarratais a phróiseáil go huathoibríoch le VIS chun amais a bhrath. Déanfar gach comhad ar leithligh a scrúdú in VIS.

2.  I gcás ina ndéanfar comhad iarratais a chruthú nó víosa a eisiúint, seiceálfaidh VIS an aithnítear an doiciméad taistil a bhaineann leis an iarratas sin i gcomhréir le Cinneadh Uimh. 1105/2011/AE trí chuardach uathoibríoch a dhéanamh i liosta na ndoiciméad taistil aitheanta dá dtagraítear in Airteagal 5a, agus cuirfear toradh ar fáil. [Leasú 69]

3.  Chun críche na bhfíoruithe dá bhforáiltear in Airteagal 21(1) agus in Airteagal 21(3)(a), (c), agus (d) agus (c) de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009, cuirfear cuardach ar bun le VIS trí bhíthin na Tairsí Eorpaí Cuardaithe a shainítear in Airteagal 6(1) den [Rialachán maidir le hidir-inoibritheacht] chun comparáid a dhéanamh idir na sonraí ábhartha dá dtagraítear i bpointe (4) bpointí (4), (5) agus (6) d’Airteagal 9 den Rialachán seo agus na sonraí atá i dtaifead, comhad nó foláireamh atá cláraithe in VIS, Córas Faisnéise Schengen (SIS), an Córas Dul Isteach agus Imeachta (EES), Córas an Aontais Eorpaigh um Fhaisnéis agus Údarú Taistil (ETIAS), lena n‑áirítear an liosta faire dá dtagraítear in Airteagal 29 de Rialachán (AE) 2018/XX chun críocha Córas an Aontais Eorpaigh um Fhaisnéis agus Údarú Taistil a bhunú, Eurodac, [an córas ECRIS-TCN a mhéid a bhaineann le ciontuithe i dtaca le cionta sceimhlitheoireachta agus cineálacha eile cionta coiriúla tromchúiseacha], sonraí Europol, bunachar sonraí Interpol um Dhoiciméid Taistil Ghoidte nó Chaillte (SLTD) agus bunachar sonraí Interpol um Dhoiciméid Taistil a bhaineann le Fógraí. Fíorófar le VIS:

3a.  Nuair a dhéanfar cuardach ar SLTD, maidir leis na sonraí a úsáideann úsáideoir ESP chun cuardach a sheoladh, ní dhéanfar iad a roinnt le húinéirí shonraí Interpol. [Leasú 71]

4.  In VIS, cuirfear leis an gcomhad iarratais tagairt d’aon amas a gheofar de bhun mhír 3. Ina theannta sin, sainaithneofar le VIS, i gcás inarb ábhartha, an Ballstát nó na Ballstáit a d’iontráil nó a sholáthair na sonraí ba chúis leis an amas nó na hamais, nó sainaithneofar an é Europol a d’iontráil na sonraí nó a sholáthair na sonraí, agus déanfar an méid sin a thaifeadadh sa chomhad iarratais. Ní dhéanfar aon fhaisnéis seachas an tagairt d’aon amas agus tionscnóir na sonraí a thaifeadadh. [Leasú 72]

5.  Chun críocha Airteagal 2(1)(f), sna cuardaigh a dhéanfar faoi mhír 3 den Airteagal seo, cuirfear na sonraí ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 15(2) i gcomparáid leis na sonraí atá in SIS chun a chinneadh an bhfuil an t‑iarratasóir faoi réir ceann ar bith de na foláirimh seo a leanas:

5a.  Is í an chonsalacht inar taisceadh an t-iarratas ar víosa ar dtús a dhéanfaidh measúnú ar aon amas ar toradh é ar iarratais de bhun Airteagal 9a(3)(a), (b), (c), (e), (g), (h), (i), (j), (k), (l) agus (n), i gcás inar gá, tar éis don údarás lárnach an t-iarratas ar víosa a fhíorú i gcomhréir le hAirteagal 9c. [Leasú 74]

5b.  Aon amais ar toradh iad ar iarratais de bhun Airteagal 9a(3)(d), (f), (m) agus (o), is é pointe teagmhála aonair na mBallstát a d’iontráil nó a sholáthair na sonraí lenar tionscnaíodh na hamais a fhíoróidh, i gcás inar gá, an t-amas sin agus a dhéanfaidh measúnú air, i gcomhréir le hAirteagal 9ca. [Leasú 75]

5c.  Cuirfear fógra uathoibrithe freisin chuig Biúró SIRENE an Bhallstáit a chruthaigh an foláireamh maidir le haon amas in SIS lenar tionscnaíodh an t-amas. [Leasú 76]

5d.  San fhógra a chuirfear chuig Biúró SIRENE an Bhallstáit nó chuig aon phointe teagmhála a d’iontráil an foláireamh, beidh na sonraí seo a leanas:

5e.  Ní dhéanfar leis an Airteagal seo bacainn a chur ar iarratas ar thearmann i gcúinse ar bith. Maidir le híospartach coire foréigní amhail foréigean baile nó gáinneáil ar dhaoine arna ndéanamh ag a n-urraitheoir, más amhlaidh go ndéanfaidh an t-íospartach sin iarratas ar víosa a chur isteach, déanfar an comhad a chuirfear chuig VIS a dheighilt ó chomhad an urraitheora chun na híospartaigh a chosaint ar chontúirt bhreise. [Leasú 78]

________________________

* Rialachán (AE) Uimh. 2018/1240 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 12 Meán Fómhair 2018 lena mbunaítear Córas Eorpach um Fhaisnéis agus Údarú Taistil (ETIAS) agus lena leasaítear Rialacháin (AE) Uimh. 1077/2011, (AE) Uimh. 515/2014, (AE) 2016/399, (AE) Uimh. 2016/1624 agus (AE) Uimh. 2017/2226 (IO L 236, 19.9.2018, lch. 1).

Airteagal 9b

Forálacha sonracha is infheidhme maidir le baill de theaghlach saoránaigh den Aontas nó baill de theaghlach náisiúnaigh tríú tír eile ag a bhfuil an ceart chun saorghluaiseachta faoi dhlí an Aontais a chuardach i gcórais eile

1.  Maidir le náisiúnaigh tríú tír ar baill iad de theaghlach saoránaigh den Aontas a bhfuil feidhm ag Treoir 2004/38/CE maidir leo, nó de theaghlach náisiúnaigh tríú tír ag a bhfuil an ceart chun saorghluaiseachta atá coibhéiseach le ceart saoránach den Aontas faoi chomhaontú idir an tAontas agus na Ballstáit, ar lámh amháin, agus tríú tír, ar an lámh eile, déanfar na seiceálacha uathoibrithe dá dtagraítear in Airteagal 9a(3) chun críche a sheiceáil nach bhfuil aon táscairí fíorasacha nó foras réasúnach bunaithe ar tháscairí fíorasacha ann lena chinneadh go bhfuil riosca slándála ann i gcomhréir le Treoir 2004/38/CE de dheasca na ndaoine sin a bheith ar chríoch na mBallstát, agus chun na críche sin amháin. [Leasú 79]

2.  Ní fhíorófar an méid seo a leanas in VIS:

3.  I gcás ina bhfaighfear amas de bharr uathphróiseáil an iarratais, mar a thagraítear dó in Airteagal 9a(3), a chomhfhreagraíonn do dhiúltú cead isteach agus foláireamh fanachta mar a thagraítear dó in Airteagal 24 de Rialachán (CE) Uimh. 1987/2006 (AE) 2018/1861, fíoróidh an t‑údarás víosaí an foras leis an gcinneadh faoinar cuireadh isteach an foláireamh sin in SIS. Más rud é go mbaineann an foras sin le riosca na himirce neamhdhleathaí, níor cheart an foláireamh a chur san áireamh i measúnú an iarratais. Feidhmeoidh an t‑údarás víosaí de réir Airteagal 25(2) 26(2) de Rialachán SIS II (AE) 2018/1861. [Leasú 80]

Airteagal 9c

Fíorú na n‑údarás lárnach agus ag an bpointe teagmhála náisiúnta aonair [Leasú 81]

1.  Aon amas amhail dá dtagraítear in Airteagal 9a(5b) de thoradh na bhfiosruithe de bhun Airteagal 9a(3) nach féidir a dheimhniú go huathoibríoch le VIS, déanfaidh an pointe teagmhála náisiúnta aonair é a fhíorú de láimh i gcomhréir le hAirteagal 9ca. Cuirfear fógra chuig údarás lárnach an Bhallstáit atá ag próiseáil an iarratais. [Leasú 82]

2.  I gcás ina mbeidh Aon amas amhail dá dtagraítear in Airteagal 9a(5b) de thoradh na bhfiosruithe de bhun Airteagal 9a(3) nach féidir a dheimhniú go huathoibríoch le VIS, déanfaidh an t-údarás lárnach é a fhíorú de láimh i gcomhréir le hAirteagal 9ca. Agus na hamais á bhfíorú de lámh aige, beidh rochtain ag an údarás lárnach ar an gcomhad iarratais agus ar aon chomhad iarratais nasctha atá ann, agus ar na hamais uile a fuarthas le linn na huathphróiseála de bhun Airteagal 9a(3) (5a). [Leasú 83]

3.  Fíoróidh an t‑údarás lárnach an gcomhfhreagraíonn céannacht an iarratasóra atá taifeadta sa chomhad iarratais do na sonraí atá in VIS, nó i gceann éigin de na bunachair shonraí a ceadaíodh.

4.  I gcás nach gcomhfhreagraíonn na sonraí pearsanta do chéannacht an iarratasóra, agus i gcás nach bhfuarthas aon amas eile le linn na huathphróiseála de bhun Airteagal 9a(3), scriosfaidh an t‑údarás lárnach an t‑amas bréagach ón gcomhad iarratais.

5.  I gcás ina gcomhfhreagróidh na sonraí do chéannacht an iarratasóra, nó i gcás ina bhfanfaidh amhras de bheith ann maidir le céannacht an iarratasóra, i gcásanna a bhfuil údar cuí leo cuirfidh an t-údarás víosaí lárnach a phróiseálfaidh an t-iarratas an t-údarás lárnach ar an eolas faoi na Ballstáit eile ar sainaithníodh gur iontráil nó gur sholáthair siad na sonraí ba chúis leis an amas de bhun Airteagal 9a(3). I gcás ina sainaithneofar gur iontráil nó gur sholáthair Ballstát amháin nó níos mó na sonraí ba chúis leis an amas sin, rachaidh an t-údarás lárnach i gcomhairle le húdaráis lárnacha na mBallstát eile trí bhíthin an nós imeachta a leagtar amach in Airteagal 16(2). Beidh sochar aon amhrais ag an iarratasóir. [Leasú 84]

6.  Cuirfear toradh na bhfíoruithe a dhéanann údaráis lárnacha na mBallstát eile leis an gcomhad iarratais.

7.  De mhaolú ar mhír 1, i gcás ina bhfaighfear amas amháin nó roinnt amas de thoradh na comparáide dá dtagraítear in Airteagal 9a(5), cuirfidh VIS fógra uathoibrithe chuig údarás lárnach an Bhallstáit a sheol an cuardach agus déanfaidh sé aon bheart leantach is iomchuí. [Leasú 85]

8.  I gcás ina sainaithneofar gurb é Europol a sholáthair na sonraí ba chúis le hamas i gcomhréir le hAirteagal 9a(3), rachaidh údarás lárnach an Bhallstáit atá freagrach i gcomhairle le haonad náisiúnta Europol chun beart leantach a dhéanamh i gcomhréir le Rialachán (AE) 2016/794 agus go háirithe Caibidil IV de. [Leasú 86]

Airteagal 9ca

Fíorú agus measúnú ag an bpointe teagmhála náisiúnta aonair

1.  Ainmneoidh gach Ballstát údarás náisiúnta, a bheidh oibríochtúil 24 uair an chloig in aghaidh an lae, 7 lá na seachtaine, agus a áiritheoidh na fíoruithe ábhartha de láimh agus an measúnú ar amais chun críocha an Rialacháin seo (“an pointe teagmhála aonair”). Beidh an pointe teagmhála aonair comhdhéanta d’oifigigh idirchaidrimh de chuid Bhiúró SIRENE, Interpol, Biúrónna Náisiúnta Lárnacha, lárphointe náisiúnta Europol, Aonad Náisiúnta ETIAS agus na n-údarás ábhartha náisiúnta uile um fhorfheidhmiú an dlí. Áiritheoidh na Ballstáit go mbeidh dóthain foirne ann lena gcumasófar an pointe teagmhála aonair chun amais ar tugadh fógra ina leith a fhíorú de bhun an Rialacháin seo agus na spriocdhátaí dá bhforáiltear in Airteagal 23 de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009 á gcur san áireamh.

2.  Déanfaidh an pointe teagmhála aonair na hamais a tarchuireadh chuige a fhíorú de láimh. Beidh feidhm ag na nósanna imeachta a leagtar amach in Airteagal 9c(2) go (6).

3.  Más rud é, tar éis an fhíoraithe dá dtagraítear i mír 2 den Airteagal seo, gurb ionann na sonraí agus go ndeimhnítear amas, rachaidh an pointe teagmhála aonair i dteagmháil, i gcás inar gá, leis na húdaráis fhreagracha, lena n-áirítear Europol, a sholáthair na sonraí lenar tionscnaíodh an t-amas. Ansin déanfaidh sé an t-amas a mheasúnú. Tabharfaidh an pointe teagmhála aonair tuairim réasúnaithe maidir leis an gcinneadh ar an iarratas atá le déanamh faoi Airteagal 23 de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009. Beidh an tuairim réasúnaithe sin san áireamh sa chomhad iarratais. [Leasú 87]

Airteagal 9cb

Lámhleabhar

Déanfaidh an Coimisiún gníomh tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 48a chun go leagfar síos i lámhleabhar na sonraí ábhartha a bheidh le cur i gcomparáid i gcomhréir le hAirteagal 9a(3), agus na nósanna imeachta agus na rialacha is gá i dtaca leis na hiarratais, na fíoruithe agus na rialacha sin dá bhforáiltear in Airteagail 9a go 9ca. Áireofar sa ghníomh tarmligthe sin teaglaim de chatagóirí sonraí chun gach córas a chuardach i gcomhréir le hAirteagal 9.. [Leasú 88]

Airteagal 9d

Freagrachtaí Europol

Déanfaidh Europol a chóras faisnéise a oiriúnú chun a áirithiú go mbeidh sé indéanta próiseáil uathoibríoch a dhéanamh ar na cuardaigh dá dtagraítear in Airteagal 9a(3) agus Airteagal 22b(2).”

(13)  In Airteagal 13, cuirtear an mhír 4 seo a leanas leis:"

“4. I gcás ina ndéanfar an comhad iarratais a nuashonrú de bhun mhír 1 agus mhír 2, seolfar fógra trí VIS chuig an mBallstát a d’eisigh an víosa, á chur ar an eolas maidir leis an gcinneadh réasúnaithe i dtaca le neamhniú nó cúlghairm na víosa sin. Déanfar an fógra sin a ghiniúint go huathoibríoch sa lárchóras agus tarchuirfear é tríd an sásra dá bhforáiltear in Airteagal 16.”; [Leasú 89]

(14)  Leasaítear Airteagal 15 mar a leanas:

(a)  i mír 2, cuirtear an pointe (ea) seo a leanas isteach:"

“(ea) íomhá den aghaidh;”;

(b)  cuirtear an mhír 2a seo a leanas isteach:"

“2a. Ní hí an íomhá den aghaidh dá dtagraítear i bpointe (ea) de mhír 2 an t‑aon chritéar cuardaigh amháin.”;

(15)  In Airteagal 16, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 2 agus mhír 3:"

“2. I gcás ina gcruthófar comhad iarratais in VIS maidir le náisiúnach tríú tír ar leith nó náisiúnach a bhaineann le catagóir shonrach na náisiúnach sin a n‑iarrtar comhairliúchán roimh ré ina leith de bhun Airteagal 22 de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009, déanfar an iarraidh ar chomhairliúchán a tharchur chuig an mBallstát nó chuig na Ballstáit i dtrácht trí VIS.

Tarchuirfidh an Ballstát nó na Ballstáit a rachfar i gcomhairle leis nó leo freagra chuig VIS, agus déanfar an freagra sin a tharchur trí VIS chuig an mBallstát a chruthaigh an t‑iarratas.

Chun críche an nós imeachta comhairliúcháin a dhéanamh, agus chun na críche sin amháin, déanfar liosta na mBallstát a cheanglaíonn ar údaráis lárnacha Ballstát eile dul i gcomhairle lena n‑údaráis lárnacha le linn scrúdú a bheith á dhéanamh ar iarratais ar víosaí aonfhoirmeacha a thaisceann náisiúnaigh tríú tíortha ar leith nó catagóirí ar leith de na náisiúnaigh sin, de réir Airteagal 22 de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009, agus liosta na náisiúnach tríú tír lena mbaineann, déanfar na liostaí sin a chomhtháthú in VIS.” [Leasú 90]

3.  Beidh feidhm leis an nós imeachta a leagtar amach i mír 2 maidir leis an méid seo a leanas freisin:

(16)  Scriostar Airteagal 17;

(17)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad theideal Chaibidil III:"

“ROCHTAIN AR SHONRAÍ VÍOSAÍ GHEARRFHANACHTA AG ÚDARÁIS EILE”

(18)  In Airteagal 18(6), cuirtear an méid seo a leanas in ionad an dara fomhír:"

“Déanfaidh na húdaráis atá inniúil ar sheiceálacha a dhéanamh ag teorainneacha ag a n‑oibrítear EES méarloirg an tsealbhóra víosa a fhíorú i gcoinne na méarlorg atá taifeadta in VIS. I gcás sealbhóirí víosa nach féidir a méarloirg a úsáid, déanfar an cuardach dá dtagraítear i mír 1 leis na sonraí alfa-uimhriúla dá bhforáiltear i mír 1 i gcomhar leis an íomhá den aghaidh.”;

(18a)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 18a:"

“Airteagal 18a

Sonraí VIS a aisghabháil chun taifead ar dhul isteach/imeacht nó taifead ar dhiúltú cead isteach an tsealbhóra víosa a chruthú nó a nuashonrú in EES

Chun taifead ar dhul isteach/imeacht nó taifead ar dhiúltú cead isteach do shealbhóir víosa a chruthú nó a nuashonrú in EES i gcomhréir le hAirteagal 14(2) agus le hAirteagail 16 agus 18 de Rialachán (AE) 2017/2226, agus chun na críche sin amháin, tabharfar rochtain don údarás atá inniúil ar sheiceálacha a dhéanamh ag teorainneacha ag a n-oibrítear EES na sonraí atá stóráilte in VIS agus a liostaítear i bpointe (d) d’Airteagal 16(1) agus i bpointe (c) go pointe (f) d’Airteagal 16(2) den Rialachán sin a aisghabháil ó VIS agus a iompórtáil isteach in EES.” [Leasú 93]

(19)  cuirtear an tAirteagal 20a seo a leanas isteach:"

“Airteagal 20a

Úsáid sonraí VIS chun críche foláirimh SIS a iontráil i dtaca le daoine atá ar iarraidh nó daoine leochaileacha is gá a chosc ó bheith ag taisteal agus rochtain ar na sonraí ina dhiaidh sin [Leasú 94]

1.  Féadfar sonraí méarlorg agus íomhánna den aghaidh a stóráiltear in VIS a úsáid chun críche foláireamh a iontráil maidir le daoine ar iarraidh, leanaí atá i mbaol a bhfuadaithe nó daoine leochaileacha is gá a chosc ó bheith ag taisteal i gcomhréir le hAirteagal 32 de Rialachán (AE) ... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle* [Rialachán (AE) maidir le Córas Faisnéise Schengen (SIS) a bhunú, a oibriú agus a úsáid i réimse an chomhair póilíneachta agus an chomhair bhreithiúnaigh in ábhair choiriúla].Sna cásanna sin, déanfar sonraí méarlorg agus íomhánna den aghaidh a mhalartú trí mhodh sábháilte chuig oifig SIRENE an Ballstáit ar leis na sonraí. [Leasú 95]

2.  I gcás ina mbeidh amas i leith fholáireamh SIS trí shonraí méarlorg agus íomhánna den aghaidh a stóráiltear in VIS amhail dá dtagraítear i mír 1, féadfaidh údaráis cosanta leanaí agus údaráis bhreithiúnacha náisiúnta, lena n-áirítear na húdaráis atá freagrach as ionchúisimh phoiblí a thionscnamh in imeachtaí coiriúla agus as fiosrúcháin bhreithiúnacha roimh chúiseamh mar aon lena n-údaráis chomhordúcháin, mar a thagraítear dóibh in Airteagal 44 de Rialachán (AE) ... [COM(2016)0883 – SIS comhar póilíneachta, féadfaidh siad, agus a gcúraimí á gcomhlíonadh acu, rochtain a iarraidh ar na sonraí arna n-iontráil in VIS ó údarás a bhfuil rochtain aige ar VIS. Beidh feidhm leis na coinníollacha dá bhforáiltear i reachtaíocht an Aontais agus sa reachtaíocht náisiúnta. Áiritheoidh na Ballstáit go dtarchuirfear na sonraí ar bhealach slán. [Leasú 96]

__________

* Rialachán (AE) … ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an … (IO L .., lch…).”;

(20)  In Airteagal 22, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhíreanna 1 agus  2:"

"1. Chun iarratas ar thearmann a scrúdú, agus chun na críche sin amháin, beidh rochtain ag na húdaráis inniúla tearmainn i gcomhréir le hAirteagal 21 de Rialachán (CE) Uimh. 343/2003 d’fhonn cuardach a dhéanamh le méarloirg an iarrthóra tearmainn. I gcás nach féidir méarloirg an duine sin a úsáid nó go dteipfidh ar an gcuardach leis na méarloirg, déanfar an cuardach leis na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 9(4)(a) agus/nó (b) go (cc); féadfar an cuardach seo a dhéanamh i dteannta na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 9(4)(aa). [Leasú 97]

2.  Más léir ón gcuardach a dhéantar leis na sonraí a liostaítear i mír 1 go bhfuil sonraí maidir leis an iarratasóir ar chosaint idirnáisiúnta taifeadta sa VIS, beidh rochtain ag an údarás inniúil tearmainn ar shonraí seo a leanas an iarratasóra, d’fhonn iad a cheadú, agus ar aon chomhad iarratais nasctha a bhaineann leis an iarratasóir de bhun Airteagal 8(3), chun na críche dá dtagraítear i mír 1, agus chun na críche sin amháin :

(21)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 23:"

“Airteagal 23

Tréimhse choinneála i gcomhair sonraí a stóráil

1.  Stórálfar gach comhad iarratais in VIS ar feadh cúig bliana ar a mhéad, gan dochar don scriosadh dá dtagraítear in Airteagal 24 agus Airteagal 25 agus gan dochar do choimeád na dtaifead dá dtagraítear in Airteagal 34. [Leasú 100]

2.  Ar dhul in éag don tréimhse dá dtagraítear i mír 1, scriosfar go huathoibríoch in VIS an comhad agus an nasc nó na naisc leis an gcomhad sin mar a thagraítear dóibh in Airteagal 8(3) agus (4) agus in Airteagal 22a(3) agus (5).”; [Leasú 102]

2a.  De mhaolú ar mhír 1:

2b.  De mhaolú ar mhír 1, d’fhonn iarratas nua a éascú, ní fhéadfar an comhad iarratais dá dtagraítear ann a stóráil ar feadh tréimhse bhreise nach faide ná trí bliana ó dheireadh thréimhse bailíochta na víosa fadfhanachta nó an cheada cónaithe ach, más rud é, tar éis iarraidh ar thoiliú, ina dtoileoidh an t-iarratasóir go sainráite agus faoi shaoirse trí bhíthin dearbhú sínithe go leictreonach. I gcomhréir le hAirteagal 7 de Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, cuirfear iarrataí ar thoiliú i láthair ar bhealach soiléir is féidir a dhealú ó na hábhair eile, i bhfoirm intuigthe a bhfuil rochtain shimplí uirthi agus trí úsáid a bhaint as friotal soiléir simplí. Féadfaidh an t-iarratasóir a thoiliú nó a toiliú a tharraingt siar tráth ar bith, i gcomhréir le hAirteagal 7(3) de Rialachán (AE) 2016/679. Más rud é go dtarraingeoidh an t-iarratasóir an toiliú siar, scriosfar go huathoibríoch an comhad iarratais ó VIS.

Déanfaidh eu-LISA uirlis a fhorbairt chun go gcuirfear ar chumas iarratasóirí a dtoiliú a thabhairt agus a tharraingt siar.

Déanfaidh an Coimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 48a chun an uirlis atá le húsáid ag na hiarratasóirí chun a dtoiliú a thabhairt agus a tharraingt siar a shainiú tuilleadh.”; [Leasú 104]

(22)  In Airteagal 24, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhíreanna 2 agus 3:"

“2. Má tá fianaise ag Ballstát a léiríonn go bhfuil sonraí a próiseáladh in VIS míchruinn nó gur próiseáladh na sonraí sin in VIS de shárú ar an Rialachán seo, cuirfidh sé an méid sin in iúl láithreach don Bhallstát ata freagrach. Déanfar an teachtaireacht sin a tharchur i gcomhréir leis an nós imeachta dá dtagraítear in Airteagal 16(3).

I gcás ina dtagraíonn na sonraí neamhchruinne do naisc a cruthaíodh de bhun Airteagal 8(3) nó (4) agus Airteagal 22a(3), déanfaidh an Ballstát atá freagrach na fíoruithe is gá agus tabharfaidh sé freagra laistigh de 48 n‑uaire agus, de réir mar atá an cás, leigheasfaidh sé an nasc. Mura dtugtar freagra laistigh den sprioc-am atá leagtha síos, leigheasfaidh an Ballstát a rinne an t‑iarratas an nasc agus tabharfaidh sé fógra don Bhallstát atá freagrach trí VISMail faoin leigheas a rinneadh.”;

3.  A luaithe is féidir, seiceálfaidh an Ballstát atá freagrach as na sonraí lena mbaineann agus, más gá, ceartóidh sé nó scriosfaidh sé na sonraí sin láithreach."; [Leasú 105]

(23)  Leasaítear Airteagal 25 mar a leanas:

(a)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 1:"

“1. Más rud é, sula rachaidh an tréimhse dá dtagraítear in Airteagal 23(1) in éag, go mbeidh náisiúntacht Ballstáit faighte ag iarratasóir, maidir leis an mBallstát a chruthaigh na comhaid iarratais agus na naisc ábhartha faoi seach, scriosfaidh sé na comhaid iarratais, na comhaid agus na naisc dá dtagraítear in Airteagal 8(3) agus (4) agus in Airteagal 22a(3) ó VIS. [Leasú 106]

(b)  i mír 2, cuirtear na focail “VISMail” in ionad na bhfocal “bhonneagar an VIS”.

(23a)  leasaíteart Airteagal 26 mar a leanas:

(a)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhíreanna 1 agus and 2:"

“1. Beidh eu-LISA freagrach as bainistiú oibríochtúil VIS agus a chomhpháirteanna mar atá leagtha amach in Airteagal 2a. Áiritheoidh sé, i gcomhar leis na Ballstáit, go n-úsáidfear an teicneolaíocht is fearr dá bhfuil ar fáil i gcónaí, faoi réir anailís costais agus tairbhe, i gcomhair na gcomhpháirteanna sin. [Leasú 107]

2.   Is éard a bheidh i mbainistiú oibríochtúil VIS na cúraimí go léir a theastaíonn chun VIS a choinneáil ar bun 24 uair an chloig in aghaidh an lae, 7 lá in aghaidh na seachtaine i gcomhréir leis an Rialachán seo, go háirithe an obair chothabhála agus na forbairtí teicniúla is gá lena áirithiú go bhfeidhmeoidh VIS ar leibhéal atá sásúil ó thaobh na cáilíochta oibríochtúla de, go háirithe maidir leis an aga freagartha a bheidh ag ionadaíochtaí taidhleoireachta agus ag údaráis teorann i dtaobh iarratais i Lárchóras VIS. Beidh na hagaí freagartha sin chomh gearr agus is féidir.”; [Leasú 108]

(b)  scriostar míreanna 3 go 8; [Leasú 109]

(24)  in Airteagal 26, cuirtear an mhír 8a seo a leanas isteach:"

Sna cásanna sin, beidh na bearta slándála, an rialú rochtana agus na gníomhaíochtaí logála sa timpeallacht tástála ar comhchéim leis na réimsí céanna sin i gcóras táirgthe Eurodac. Na sonraí pearsanta iarbhír a ghlacfar le haghaidh tástála, déanfar sonraí anaithnide díobh chun nach féidir a dhéanamh amach cén duine is ábhar do na sonraí a thuilleadh.”; [Leasú 110]

(c)  Cuirtear na míreanna seo a leanas isteach:"

“9a. Nuair a dhéanann eu-LISA comhar le conraitheoirí seachtracha i gcúraimí a bhaineann le VIS, déanfaidh sé faireachán géar ar ghníomhaíochtaí an chonraitheora chun a áirithiú go gcomhlíontar an Rialachán seo, go háirithe maidir le slándáil, rúndacht agus cosaint sonraí.

9b.  Ní thabharfar de chúram do chuideachtaí nó eagraíochtaí príobháideacha bainistiú oibríochtúil Lárchóras VIS.”; [Leasú 111]

(25)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 27:"

“Airteagal 27

Suíomh an Lárchórais Faisnéise Víosaí

Beidh príomh-lárchóras VIS, lena ndéanfar an mhaoirseacht theicniúil agus na feidhmeanna riarachán, suite in Strasbourg (an Fhrainc) agus beidh cúltaca de lárchóras VIS, a mbeidh ar a chumas feidhmiúlachtaí uile phríomh-lárchóras VIS a áirithiú, suite in Sankt Johann im Pongau (an Ostair).

Déanfaidh eu-LISA réitigh theicniúla a chur chun feidhme chun infhaighteacht gan bhriseadh a áirithiú trí bhíthin oibriú comhuaineach Lárchóras VIS agus Lárchóras VIS cúltaca, ar choinníoll go mbeidh sé fós ar chumas Lárchóras VIS cúltaca oibriú VIS i gcás ina dteipfidh ar Lárchóras VIS, nó trí dhúbailt a dhéanamh ar an gcóras nó ar a chomhpháirteanna.”; [Leasú 112]

(26)  Leasaítear Airteagal 29 mar a leanas:

(a)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad an teidil:"

“Freagracht maidir le húsáid agus cáilíocht na sonraí”;

(b)  leasaítear i mír 1 mar a leanas:

(i)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe (c):"

“(c) go mbeidh na sonraí cruinn agus cothrom le dáta agus ar cháilíocht leordhóthanach agus iomlán a ndóthain nuair a tharchuirfear chuig VIS iad.”;

(ii)  cuirtear isteach an fhomhír seo a leanas:"

“Chun na críche sin, áiritheoidh na Ballstáit go bhfaighidh foireann chonsalach agus foireann aon soláthraí seirbhíse seachtrach lena bhfuil siad ag comhoibriú amhail dá dtagraítear in Airteagal 43 de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009 oiliúint rialta maidir le cáilíocht na sonraí.”; [Leasú 113]

(c)  i bpointe (a) de mhír 2, cuirtear na focail “VIS nó an stórais choitinn sonraí céannachta” in ionad na bhfocal “an VIS Láir” an chéad uair a fheictear é agus na focail “VIS® nó an stóras coiteann sonraí céannachta” in ionad “an VIS Láir” an dara huair a fheictear é;

(d)  cuirtear an mhír 2a seo a leanas isteach:"

“2a. Maidir le sásraí uathoibrithe um rialú cáilíochta sonraí agus nósanna imeachta maidir le seiceálacha cáilíochta a dhéanamh ar na sonraí in VIS, déanfaidh eu-LISA mar aon leis an gCoimisiún iad a fhorbairt, a chothabháil agus a uasghrádú go leanúnach agus soláthróidh siad tuarascálacha ar bhonn rialta do na Ballstáit. Áiritheoidh eu-LISA leibhéil leormhaithe d’fhoireann atá oilte go gairmiúil chun go gcuirfí chun feidhme na nuálaíochtaí teicniúla agus na huasghráduithe is gá chun na sásraí rialaithe cáilíochta sonraí a oibriú. Soláthróidh eu-LISA tuarascáil ar bhonn rialta do na Ballstáit agus don Choimisiún ar na rialuithe cáilíochta sonraí. Soláthróidh an Coimisiún tuarascáil go rialta do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle maidir leis na fadhbanna a bhí ann i dtaobh cáilíocht sonraí agus maidir leis an gcaoi a ndeachthas i ngleic leo. [Leasú 114]

Déanfar an sásra sin, na nósanna imeachta sin agus léirmhíniú na comhlíontachta ó thaobh cáilíochta sonraí de a bhunú trí bhíthin bearta cur chun feidhme i gcomhréir leis an nós imeachta dá dtagraítear in Airteagal 49(2).”;

2b.  Tíolacfaidh an Coimisiún tuarascáil do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle ar indéantacht, infhaighteacht, ullmhacht agus iontaofacht na teicneolaíochta is gá chun íomhánna den aghaidh a úsáid chun duine a chéannú."; [Leasú 115]

(da)  cuirtear an mhír seo a leanas isteach:"

“3a. Maidir le próiseáil sonraí pearsanta in VIS, ainmneoidh gach Ballstát an t-údarás a mheasfar a bheith ina rialaitheoir i gcomhréir le pointe (7) d’Airteagal 4 de Rialachán (AE) 2016/679 agus arb é an t-údarás é a mbeidh freagracht lárnach air as pé próiseáil sonraí a dhéanfaidh an Ballstát sin. Tabharfaidh gach Ballstát don Choimisiún fógra maidir leis an ainmniú.”; [Leasú 116]

(27)  cuirtear an tAirteagal 29a seo a leanas isteach:"

“Airteagal 29a

Rialacha sonracha maidir le sonraí a iontráil

1.  Beidh iontráil na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 9, Airteagal 22c agus Airteagal 22d in VIS faoi réir na réamhchoinníollacha seo a leanas:

2.  Déanfar seiceálacha cáilíochta in VIS, dé réir mar a leanas:

3.  Bunófar caighdeáin cháilíochta i ndáil le stóráil na sonraí dá dtagraítear i mír 1 agus mír 2 den Airteagal seo. Leagfar síos sonraíocht na gcaighdeán sin sna gníomhartha cur chun feidhme. Glacfar na gníomhartha cur chun feidhme sin i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 49(2).”; [Leasú 120]

(28)  in Airteagal 31, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 1 agus mhír 2: "

“1. Gan dochar do Rialachán (AE) 2016/679, maidir leis na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 9(4)(a), (b), (c), (k) agus (m), agus Airteagal 9(6) agus 9(7), féadfar iad a tharchur nó a chur ar fáil do thríú tír nó d’eagraíocht idirnáisiúnta a liostaítear san Iarscríbhinn, más gá i gcásanna aonair chun críche céannacht náisiúnach tríú tír a chruthú, agus chun críche filleadh i gcomhréir le Treoir 2008/115/CE nó athlonnú i gcomhréir le Rialachán ...[An Creat-Rialachán maidir le himlonnú], agus chun na críche sin amháin, agus ar choinníoll go bhfuil formheas faighte ón mBallstát a d’iontráil na sonraí in VIS.”; [Leasú 121]

(28a)  Leasaítear Airteagal 31 mar a leanas:

(a)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhíreanna 2 agus 3:"

3.  Ní fhéadfar na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 9(4)(a), (b), (c), (k) agus (m), (6) agus (7) a aistriú i gcomhréir le mír 2 den Airteagal seo ach amháin sa chás ina gcomhlíontar gach ceann de na coinníollacha seo a leanas:

(b)  cuirtear na mireanna a leanas isteach:"

“3a. Ní dhéanfaidh aistrithe sonraí pearsanta chuig tríú tíortha nó chuig eagraíochtaí idirnáisiúnta de bhun mhír 2 dochar, go háirithe maidir le non-refoulement, dá gcearta siúd a iarrfaidh nó a dtabharfar dóibh cosaint idirnáisiúnta.

3b.  Na sonraí pearsanta a bhainfidh Ballstát nó Europol as VIS chun críocha fhorghníomhú an dlí, ní dhéanfar iad a aistriú chuig aon tríú tír, eagraíocht idirnáisiúnta ná eintiteas príobháideach arna bhunú laistigh den Aontas nó lasmuigh de ná ní chuirfear ar fáil dóibh iad. Beidh feidhm ag an toirmeasc seo freisin i gcás ina ndéantar tuilleadh próiseála ar na sonraí sin ar an leibhéal náisiúnta nó idir Ballstáit de bhun Chinneadh (AE) 2016/680.”; [Leasú 124]

(28b)  in Airteagal 32, leasaítear mír 2 mar a leanas:

(a)   cuirtear an pointe seo a leanas isteach:"

“(ea) cosc a chur ar dhaoine neamhúdaraithe a bhfuil trealamh cumarsáide sonraí á úsáid acu córais uathphróiseála sonraí a úsáid;”; [Leasú 125]

(b)  cuirtear na pointí seo a leanas isteach:"

(28c)  cuirtear isteach an tAirteagal seo a leanas:"

“Airteagal 32a

Teagmhais slándála

1.   Maidir le haon imeacht a bhfuil tionchar aige, nó a bhféadfadh tionchar a bheith aige, ar shlándáil VIS, agus a d’fhéadfadh a bheith ina chúis le damáiste do shonraí VIS, nó le cailleadh na sonraí sin, measfar gur teagmhas slándála é, go háirithe i gcás ina bhféadfadh sé go bhfuarthas rochtain ar shonraí nó i gcás ina ndearnadh infhaighteacht, sláine agus rúndacht sonraí a chur i mbaol nó ina bhféadfadh sé go ndearnadh infhaighteacht, sláine agus rúndacht sonraí a chur i mbaol.

2.   Déanfar teagmhais slándála a bhainistiú chun freagairt thapa, éifeachtach agus iomchuí a áirithiú.

3.   Gan dochar d’fhógra a thabhairt faoi shárú sonraí pearsanta agus do chur in iúl an tsáraithe sin de bhun Airteagal 33 de Rialachán (AE) 2016/679 nó de bhun Airteagal 30 de Threoir (AE) 2016/680, cuirfidh na Ballstáit, Europol agus an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta an Coimisiún, eu-LISA, an t-údarás inniúil maoirseachta agus an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí ar an eolas gan mhoill maidir le teagmhais slándála. Cuirfidh eu-LISA an an Coimisiún agus an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí ar an eolas gan mhoill faoi aon teagmhas slándála a bhaineann le Lárchóras*** VIS.

4.   An fhaisnéis maidir le teagmhas slándála a bhfuil tionchar aige, nó a bhféadfadh tionchar a bheith aige, ar oibriú VIS i mBallstát nó laistigh de eu-LISA nó ar infhaighteacht, sláine agus rúndacht sonraí arna n-iontráil nó arna seoladh ag Ballstáit eile, déanfar í a chur ar fáil do na Ballstáit ar fad gan mhoill agus a thuairisciú de réir an phlean bainistithe teagmhais arna sholáthar ag eu-LISA.

5.   Rachaidh na Ballstáit agus eu-LISA i gcomhar le chéile má tharlaíonn teagmhas slándála.

6.   Déanfaidh an Coimisiún teagmhais thromchúiseacha a thuairisciú láithreach do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle. Aicmiú EU RESTRICTED/RESTREINT UE a dhéanfar ar na tuarascálacha sin i gcomhréir leis na rialacha slándála is infheidhme.

7.   I gcás ina dtarlaíonn teagmhas slándála mar thoradh ar mhí-úsáid sonraí, déanfaidh na Ballstáit, Europol agus an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta a áirithiú go bhforchuirtear pionóis i gcomhréir le hAirteagal 36.”; [Leasú 127]

(28d)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 33:"

“Airteagal 33

Dliteanas

1.  Gan dochar don cheart chun cúiteamh a fháil, ná do dhliteanas an rialaitheora nó an phróiseálaí faoi Rialachán (AE) 2016/679, faoi Threoir (AE) 2016/680 ná faoi Rialachán (AE) 2018/1726:

Déanfar an Ballstát lena mbaineann, Europol, an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta nó eu-LISA a dhíolmhú óna dhliteanas nó óna dliteanas faoin gcéad fhomhír, go hiomlán nó go páirteach, má chruthaíonn sé nó sí nach é nó í atá freagrach as an imeacht ba chúis leis an damáiste.

2.  Má theipeann ar Bhallstát a chuid oibleagáidí a chomhlíonadh faoin Rialachán seo agus sin a bheith ina chúis damáiste do Lárchóras VIS, is é an Ballstát sin a bheidh faoi dhliteanas i leith an damáiste sin más rud é agus a mhéid nach ndearna eu-LISA nó Ballstát eile atá rannpháirteach i Lárchóras VIS bearta réasúnta chun an damáiste sin a sheachaint nó chun a thionchar a íoslaghdú.

3.  Maidir le héilimh ar chúiteamh a dhéanfar i gcoinne Ballstáit as an damáiste dá dtagraítear i mír 1 agus i mír 3, is faoi dhlí náisiúnta an Bhallstáit sin a rialálfar iad. Is faoi réir na gcoinníollacha dá bhforáiltear sna Conarthaí a rialálfar éilimh ar chúiteamh a dhéanfar i gcoinne Europol, na Gníomhaireachta Eorpaí um an nGarda Teorann agus Cósta as an damáiste dá dtagraítear i mír 1 agus i mír 2..”; [Leasú 128]

(29)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 34:"

“Airteagal 34

Logaí a choinneáil

1.  Coinneoidh gach Ballstát, an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta agus eu-LISA logaí ar na hoibríochtaí próiseála sonraí uile sa VIS. Léireofar leis na logaí sin cuspóir na rochtana dá dtagraítear in Airteagal 6(1), Airteagal 20a(1), Airteagal 22k(1) agus Airteagal 15 go hAirteagal 22 agus Airteagal 22g go hAirteagal 22j, cineál na sonraí a tharchuirtear dá dtagraítear in Airteagal 9 go hAirteagal 14 agus in Airteagal 22c go 22f, an dáta agus an t-am, an cineál sonraí a úsáideadh i gcomhair iniúchadh dá dtagraítear in Airteagail 15(2), 18, 19(1), 20(1), 21(1), 22(1), 22g, 22h, 22i, 22j, 45a agus  45d agus ainm an údaráis a d’iontráil nó a d’aisghabh na sonraí. Ina theannta sin, coinneoidh gach Ballstát logaí den fhoireann atá cuí-údaraithe chun na sonraí a iontráil nó a aisghabháil. [Leasú 129]

2.  I gcás na n-oibríochtaí a liostaítear in Airteagal 45b, coinneofar loga ar gach oibríocht próiseála sonraí a dhéanfar in VIS agus in EES i gcomhréir leis an Airteagal sin agus le hAirteagal 46 de Rialachán (AE) 2017/2226 lena mbunaítear Córas Dul Isteach/Imeachta (EES). I dtaca leis na hoibríochtaí a liostaítear in Airteagal 17a, coinneofar taifead ar gach oibríocht próiseála sonraí a rinneadh in VIS agus in EES i gcomhréir leis an Airteagal seo agus le hAirteagal 46 de Rialachán (AE) 2017/2226. [Leasú 130]

3.  Ní fhéadfar logaí den sórt sin a úsáid ach amháin chun faireachán cosanta sonraí a dhéanamh ar inghlacthacht próiseála sonraí agus freisin chun slándáil sonraí a áirithiú. Cosnófar na logaí le bearta iomchuí in éadan rochtain neamhúdaraithe agus scriosfar iad tar éis tréimhse bliana tar éis don tréimhse choinneála dá dtagraítear in Airteagal 23(1) dul in éag, mura mbeidh siad de dhíth i gcomhair nósanna imeachta faireacháin a mbeidh tús curtha leo cheana.”;

(29a)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 35:"

“Airteagal 35

Féinfhaireachán

Áiritheoidh na Ballstáit go nglacfaidh gach údarás a bheidh i dteideal rochtain a bheith aige ar shonraí VIS na bearta is gá chun an Rialachán seo a chomhlíonadh agus go gcomhoibreoidh siad leis an Údarás Maoirseachta Náisiúnta.”; [Leasú 131]

(29b)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 36:"

“Airteagal 36

Pionóis

Maidir le haon mhí-úsáid nó próiseáil sonraí a chuirtear isteach in VIS contrártha don Rialachán seo, glacfaidh na Ballstáit na bearta is gá lena áirithiú go bhféadfar pionóis, a bheidh éifeachtúil, comhréireach agus athchomhairleach, a fhorchur, lena n-áirítear pionóis riaracháin agus/nó pionóis choiriúla i gcomhréir leis an dlí náisiúnta.”; [Leasú 132]

(30)  Leasaítear Airteagal 37 mar a leanas:

(a)  leasaítear mír 1 mar a leanas:

(i)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad na habairte réamhráití 1:"

“1. Gan dochar don cheart chun faisnéise dá dtagraítear in Airteagal 15 agus in Airteagal 16 de Rialachán (AE) 2018/1725, in Airteagal 13 agus in Airteagal 14 de Rialachán (AE) 2016/679, agus in Airteagal 13 de Threoir (AE) 2016/680, déanfaidh an Ballstát atá freagrach náisiúnaigh tríú tíortha agus na daoine dá dtagraítear in Airteagail 9(4)(f), 22c(2)(e) nó 22d(e) a chur ar an eolas faoin méid seo a leanas:”; [Leasú 133]

(ii)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe (f):"

“(f) go bhfuil ceart rochtana acu ar shonraí a bhaineann leo, agus go bhfuil sé de cheart acu a iarraidh go gceartófaí aon sonraí míchruinne a bhaineann leo, nó go scriosfaí aon sonraí a bhaineann leo a próiseáladh go neamhdhleathach, lena n-áirítear an ceart faisnéis a fháil faoi nósanna imeachta chun na cearta sin a fheidhmiú agus faoi shonraí teagmhála an Mhaoirseora Eorpaigh ar Chosaint Sonraí atá freagrach as bailiú na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 41(1), a éistfidh éilimh a bhaineann le cosaint sonraí pearsanta;”; [Leasú 134]

(iii)  cuirtear an pointe seo a leanas léi:"

“(fa) an fíoras go bhféadfaidh na Ballstáit agus Europol EES a rochtain chun críocha fhorghníomhú an dlí.”; [Leasú 135]

(b)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 2:"

“2. An fhaisnéis dá dtagraítear i mír 1, cuirfear ar fáil i scríbhinn go soiléir, go gonta agus go cruinn í don náisiúnach tríú tír nuair a bhaileofar na sonraí, an íomhá den aghaidh agus na sonraí méarlorg dá dtagraítear i bpointe (4), pointe (5) agus pointe (6) d’Airteagal 9, Airteagal 22c(2) agus Airteagal 22d (a) go (g). Ní mór leanaí a chur ar an eolas ar bhealach a oireann dá n-aois, trí bhíthin bileoga eolais agus/nó grafaicí faisnéise agus/nó taispeántais arna gceapadh go sonrach chun míniú a thabhairt ar an nós imeachta maidir le méarloirg a ghlacadh.”; [Leasú 136]

(c)  i mír 3, cuirtear an méid seo a leanas in ionad an dara fomhír:"

“Cheal foirm den sórt sin a bheidh sínithe ag na daoine sin, cuirfear an fhaisnéis sin ar fáil i gcomhréir le hAirteagal 14 de Rialachán (AE) 2016/679.”;

(31)  in Airteagal 38, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 3: "

“3. Má chuirtear an iarraidh dá bhforáiltear i mír 2 faoi bhráid Ballstát eile seachas an Ballstát atá freagrach, déanfaidh údaráis an Bhallstáit inar taisceadh an iarraidh teagmháil le húdaráis an Bhallstáit atá freagrach laistigh de seacht lá. Seiceálfaidh an Ballstát atá freagrach cruinneas na sonraí agus dlíthiúlacht a bpróiseála sa VIS laistigh d’aon mhí amháin.”; [Leasú 137]

(31a)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 38:"

“Airteagal 38

Ceart rochtana ar shonraí pearsanta, an ceart go ndéanfaí sonraí pearsanta a cheartú, a chomhlánú nó a léirscriosadh, agus an ceart go gcuirfí srian le próiseáil sonraí pearsanta

1.   Gan dochar don cheart chun faisnéise faoi Airteagal 15 agus Airteagal 16 de Rialachán (AE) 2018/1725, cuirfear iarratasóirí agus sealbhóirí víosaí fadfhanachta nó ceadanna cónaithe a bhfuil a sonraí stóráilte in VIS ar an eolas, an tráth a bhaileofar a gcuid sonraí, faoi na nósanna imeachta maidir leis na cearta a fheidhmiú faoi Airteagal 17 go hAirteagal 20 de Rialachán (AE) 2018/1725 agus faoi Airteagal 15 go hAirteagal 18 de Rialachán (AE) 2016/679. Soláthrófar sonraí teagmhála an Mhaoirseora Eorpaigh ar Chosaint Sonraí dóibh an tráth céanna.

2.   Chun a gcearta a fheidhmiú faoi Airteagail 17 go 20 de Rialachán (AE) 2018/1725 agus faoi Airteagal 15 go hAirteagal 18 de Rialachán (AE) 2016/679, beidh sé de cheart ag na daoine dá dtagraítear i mír 1 dul i dteagmháil leis an mBallstát a chuir isteach a sonraí in VIS. Déanfaidh an Ballstát a gheobhaidh an iarraidh í a scrúdú agus tabharfaidh sé freagra uirthi a luaithe is féidir, agus laistigh de 30 lá ar a dhéanaí. I gcás ina bhfaightear amach mar fhreagra ar iarraidh go bhfuil na sonraí atá stóráilte in VIS míchruinn go fíorasach nó gur taifeadadh go mídhleathach iad, ceartóidh nó scriosfaidh an Ballstát atá freagrach na sonraí sin in VIS gan mhoill agus laistigh de 30 lá tar ar a dhéanaí tar éis an iarraidh a fháil i gcomhréir le hAirteagal 12(3) agus (4) de Rialachán (AE) 2016/679. Má dhéantar an iarraidh chuig Ballstát seachas an Ballstát atá freagrach, déanfaidh údaráis an Bhallstáit inar taisceadh an iarraidh teagmháil le húdaráis an Bhallstáit atá freagrach laistigh de sheacht lá. Seiceálfaidh an Ballstát atá freagrach cruinneas na sonraí agus dlíthiúlacht a bpróiseála in VIS laistigh de mhí. Déanfaidh an Ballstát a rinne teagmháil le húdarás an Bhallstáit atá freagrach na daoine lena mbaineann a chur ar an eolas gur cuireadh a iarraidh nó a hiarraidh ar aghaidh, cé chuige ar cuireadh í agus faoin gcuid eile den nós imeachta.

3.   Más rud é nach n-aontaíonn an Ballstát atá freagrach leis an éileamh go bhfuil sonraí atá stóráilte in VIS míchruinn ó thaobh fíricí de, nó gur taifeadadh iad go neamhdhleathach, glacfaidh sé cinneadh riaracháin gan mhoill lena míneofar i scríbhinn, don té lena mbaineann, cad chuige nach bhfuil sé sásta na sonraí a bhaineann leis an té sin a cheartú nó a scriosadh.

4.   Sa chinneadh sin freisin, tabharfar faisnéis don duine lena mbaineann ina míneofar go bhféadfaí agóid a dhéanamh i gcoinne an chinnidh i ndáil leis an iarraidh dá dtagraítear i mír 2 agus, i gcás inarb ábhartha, faisnéis ar conas caingean a thionscnamh nó gearán a dhéanamh os comhair na n-údarás inniúil nó na gcúirteanna agus aon chúnamh, lena n-áirítear ó na húdaráis inniúla náisiúnta mhaoirseachta.

5.  Pé iarraidh a dhéanfar de bhun mhír 2, beidh an fhaisnéis is gá inti chun an duine lena mbaineann a shainaithint. Úsáidfear an fhaisnéis sin go heisiach chun feidhmiú na gceart dá dtagraítear i mír 2 a chumasú.

6.  Coinneoidh an Ballstát atá freagrach taifead i bhfoirm doiciméad i scríbhinn go ndearnadh iarraidh dá dtagraítear i mír 2 agus conas a tugadh aghaidh uirthi. Cuirfidh sé an doiciméad sin ar fáil do na húdaráis mhaoirseachta náisiúnta um chosaint sonraí gan mhoill, agus tráth nach déanaí ná seacht lá tar éis an chinnidh na sonraí dá dtagraítear sa dara fomhír de mhír 2 a cheartú nó a scriosadh nó tar éis an cinneadh lena mbaineann dá dtagraítear i mír 3.”; [Leasú 138]

(31b)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 39:"

“Airteagal 39

Comhoibriú chun cearta ar chosaint sonraí a áirithiú

1.  Comhoibreoidh údaráis inniúla na mBallstát go gníomhach chun na cearta a leagtar síos in Airteagal 38 a fhorghníomhú.

2.  I ngach Ballstát, cabhróidh an t-údarás maoirseachta, dá dtagraítear in Airteagal 51(1) de Rialachán (AE) 2016/679, arna iarraidh sin air, leis an duine is ábhar do na sonraí agus cuirfidh sé comhairle air nó uirthi maidir le feidhmiú a chirt nó a cirt go gceartófaí, go gcomhlánófaí nó go léirscriosfaí sonraí pearsanta a bhaineann leis nó léi nó go ndéanfaí próiseáil na sonraí sin a shrianadh i gcomhréir le Rialachán (AE) 2016/679.

D’fhonn na haidhmeanna dá dtagraítear sa chéad fhomhír a bhaint amach, comhoibreoidh údarás maoirseachta an Bhallstáit sin atá freagrach agus a tharchuir na sonraí le húdarás maoirseachta an Bhallstáit ar chuige a seoladh an iarraidh.”; [Leasú 139]

(31c)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 40:"

“Airteagal 40

Leigheasanna

1.  Gan dochar d’Airteagal 77 agus d’Airteagal 79 de Rialachán (AE) 2016/679, beidh sé de cheart i ngach Ballstát ag aon duine caingean a thabhairt nó gearán a dhéanamh os comhair údaráis inniúla nó chúirteanna an Bhallstáit sin a dhiúltaigh an ceart rochtana ar na sonraí a bhaineann leis nó léi, nó a dhiúltaigh an ceart na sonraí sin a cheartú, a chomhlánú nó a léirscriosadh, mar a fhoráiltear in Airteagal 38 den Rialachán seo. Beidh sé de cheart caingean a thabhairt nó gearán a dhéanamh freisin i gcás nach bhfuarthas aon fhreagra, laistigh de na sprioc-amanna dá bhforáiltear in Airteagal 38, ar iarrataí ar rochtain a fháil, go ndéanfaí ceartúcháin, comhlánú nó léirscriosadh, nó i gcás nár dhéileáil an rialaitheoir sonraí leis an iarraidh ar chor ar bith.

2.  Beidh cúnamh le fáil ón údarás maoirseachta dá dtagraítear in Airteagal 51(1) de Rialachán (AE) 2016/679 i gcaitheamh na n-imeachtaí.”; [Leasú 140]

(31d)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 41:"

“Airteagal 41

Maoirseacht ag an Údarás Maoirseachta Náisiúnta

1.  Áiritheoidh gach Ballstát go ndéanfaidh an t-údarás maoirseachta dá dtagraítear in Airteagal 51(1) de Rialachán (AE) 2016/679 faireachán neamhspleách ar dhlíthiúlacht na próiseála ar shonraí pearsanta de bhun an Rialacháin seo arna dhéanamh ag an mBallstát lena mbaineann.

2.  Áiritheoidh an t-údarás maoirseachta nó na húdaráis mhaoirseachta dá dtagraítear in Airteagal 51(1)de Rialachán (AE) 2016/679 go ndéanfaidh na húdaráis náisiúnta fhreagracha, i gcomhréir le caighdeáin iniúchóireachta idirnáisiúnta ábhartha, iniúchadh ar na hoibríochtaí próiseála sonraí gach trí bliana ar a laghad. Féadfar torthaí na hiniúchóireachta sin a chur san áireamh sna measúnuithe a dhéanfar faoi chuimsiú an tsásra a bunaíodh le Rialachán (AE) Uimh. 1053/2013 ón gComhairle. Gach bliain, foilseoidh an t-údarás maoirseachta dá dtagraítear in Airteagal 51(1) de Rialachán (AE) 2016/679 líon na n-iarrataí a fuarthas go ndéanfaí sonraí a cheartú, a chomhlánú nó a léirscriosadh, nó go ndéanfaí próiseáil sonraí a shrianadh, an beart a glacadh ina dhiaidh sin, agus líon na gceartúchán, na gcomhlánuithe, an léirscriosta agus na srianta próiseála a rinneadh mar fhreagairt ar iarrataí ó na daoine lena mbaineann.

3.  Áiritheoidh na Ballstáit go mbeidh ag a n-údarás maoirseachta féin a dhóthain acmhainní chun na cúraimí a leagtar orthu faoin Rialachán seo a chomhlíonadh agus go mbeidh rochtain aige ar chomhairle uathu siúd atá leoreolach ar shonraí bithmhéadracha.

4.  Soláthróidh na Ballstáit aon fhaisnéis a iarrfaidh an t-údarás maoirseachta dá dtagraítear in Airteagal 51(1) de Rialachán (AE) 2016/679 agus, go háirithe, soláthróidh sé dó faisnéis maidir leis na gníomhaíochtaí a rinneadh i gcomhréir lena fhreagrachtaí mar a leagtar síos iad sa Rialachán seo. Tabharfaidh na Ballstáit rochtain don údarás maoirseachta dá dtagraítear in Airteagal 51(1) de Rialachán (AE) 2016/679 ar a gcuid logaí agus ceadóidh siad dó rochtain a bheith aige gach tráth ar gach áitreabh dá gcuid a bhaineann le hidir-inoibritheacht.”; [Leasú 141]

(31e)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 42:"

“Airteagal 42

Maoirsiú arna dhéanamh ag an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí

1.  Is é an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí a bheidh freagrach as faireachán a dhéanamh ar ghníomhaíochtaí próiseála sonraí eu-LISA, Europol agus na Gníomhaireachta Eorpaí um an nGarda agus Cósta faoin Rialachán seo agus as a áirithiú go ndéanfar na gníomhaíochtaí sin i gcomhréir le Rialachán (AE) 2018/1725 agus leis an Rialachán seo.

2.  Áiritheoidh an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí gur i gcomhréir le caighdeáin iniúchóireachta idirnáisiúnta ábhartha a dhéanfar iniúchóireacht ar ghníomhaíochtaí próiseála sonraí pearsanta a dhéanfaidh eu-LISA gach trí bliana ar a laghad. Seolfar tuarascáil ar an iniúchóireacht sin chuig Parlaimint na hEorpa, chuig an gComhairle, chuig eu-LISA, chuig an gCoimisiún agus chuig na Ballstáit. Tabharfar deis do eu-LISA barúlacha a thabhairt sula nglacfar na tuarascálacha.

3.  Soláthróidh eu-LISA faisnéis don Mhaoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí arna iarraidh sin aige, tabharfaidh siad rochtain don Mhaoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí ar na doiciméid ar fad agus ar a logaí dá dtagraítear in Airteagal 22r, Airteagal 34 agus Airteagal 45b, agus lamhálfaidh siad don Mhaoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí rochtain a fháil aon tráth ar a n-áitribh ar fad.”; [Leasú 142]

(32)  in Airteagal 43, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 1 agus mhír 2: "

“1. Gníomhóidh an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí i ndlúthchomhar leis na húdaráis mhaoirseachta náisiúnta ar shaincheisteanna sonracha inar gá rannpháirtíocht náisiúnta, go háirithe más rud é go gcinneann an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí nó údarás maoirseachta náisiúnta go bhfuil neamhréitigh mhóra idir cleachtais na mBallstát nó má aimsíonn sé aistrithe a d’fhéadfadh a bheith neamhdhleathach a rinneadh trí bhealaí cumarsáide na gcomhpháirteanna idir-inoibritheachta a úsáid, nó i gcomhthéacs ceisteanna arna n‑ardú ag údarás maoirseachta náisiúnta amháin nó níos mó ar chur chun feidhme agus léirmhíniú an Rialacháin seo.

2.  Sna cásanna dá dtagraítear i mír 1, áiritheofar maoirseacht chomhordaithe i gcomhréir le hAirteagal 62 de Rialachán (AE) XXXX/2018 [Rialachán athbhreithnithe (CE) Uimh. 45/2001].”; [Leasú 143]

(32a)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 43:"

“Airteagal 43

Comhoibriú idir na hÚdaráis Maoirseachta Náisiúnta agus an Maoirseoir Eorpach um Chosaint Sonraí

1.  Na húdaráis mhaoirseachta agus an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí, ag gníomhú dóibh araon laistigh de raon feidhme a n-inniúlachtaí féin faoi seach, déanfaidh siad comhar gníomhach le chéile faoi chuimsiú na bhfreagrachtaí acu chun maoirseacht chomhordaithe ar na comhchodanna idir-inoibritheachta agus ar fhorálacha eile an Rialacháin seo a áirithiú.

2.  An Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí agus na húdaráis mhaoirseachta, déanfaidh siad faisnéis ábhartha a mhalartú, cabhróidh siad le chéile chun iniúchóireachtaí agus cigireachtaí a dhéanamh, scrúdóidh siad deacrachtaí maidir le léirmhíniú nó cur i bhfeidhm an Rialacháin seo, déanfaidh siad measúnú ar aon fhadhbanna a bhaineann le feidhmiú maoirseachta neamhspleáiche nó le feidhmiú chearta an duine is ábhar do na sonraí, ullmhóidh siad tograí comhchuibhithe i gcomhair réitigh chomhpháirteacha ar aon fhadhbanna, agus cuirfidh siad feasacht ar chearta cosanta sonraí chun cinn, de réir mar is gá.

3.  Chun críche mhír 2, tiocfaidh na húdaráis mhaoirseachta agus an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí le chéile dhá uair ar a laghad in aghaidh na bliana faoi chuimsiú an Bhoird Eorpaigh um Chosaint Sonraí. Is é an Bord Eorpach um Chosaint Sonraí a íocfaidh as costais na gcruinnithe sin agus a ghlacfaidh eagrú na gcruinnithe sin mar chúram air. Glacfar rialacha nós imeachta ag an gcéad chruinniú. Déanfar modhanna oibre eile a fhorbairt i gcomhpháirt a chéile, de réir mar is gá.

4.  Seolfaidh an Bord Eorpach um Chosaint Sonraí comhthuarascáil ar na gníomhaíochtaí chuig Parlaimint na hEorpa, chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún, chuig Europol, chuig an nGníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta agus chuig eu-LISA gach re bliain. Sa tuarascáil sin, beidh caibidil ar gach Ballstát arna hullmhú ag údarás maoirseachta an Bhallstáit sin.”; [Leasú 144]

(32b)  Scriostar Airteagal 44; [Leasú 145]

(33)  In Airteagal 45, cuirtear na míreanna seo a leanas leis:"

3.  Leagfar síos i ngníomhartha cur chun feidhme na sonraíochtaí teicniúla i dtaca le cáilíocht, taifeach agus úsáid méarlorg agus na híomhá den aghaidh le haghaidh fíorú bithmhéadrach agus sainaithint in VIS. Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 49(2).”;

(34)  cuirtear an tAirteagal 45 a seo a leanas isteach:"

“Airteagal 45a

Úsáid sonraí chun críocha tuairiscithe agus staidrimh

1.  Chun críocha tuairiscithe agus staidrimh agus chun na gcríoch sin amháin, ach gan cead a bheith acu iarratasóirí aonair a shainaithint mar thoradh ar na sonraí a bheith anaithnid go hiomlán, beidh rochtain ag foireann chuí-údaraithe údaráis inniúla na mBallstát, an Coimisiún, eu-LISA agus an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta arna bunú le Rialachán (AE) 2016/1624 ar na sonraí seo a leanas, d’fhonn iad a cheadú: [Leasú 147]

Beidh ag foireann chuí-údaraithe na Gníomhaireachta Eorpaí um an nGarda Teorann agus Cósta rochtain d’fhonn na sonraí dá dtagraítear sa chéad fhomhír a cheadú chun na hanailísí riosca agus na measúnuithe leochaileachta dá dtagraítear in Airteagal 11 agus in Airteagal 13 de Rialachán (AE) 2016/1624 a dhéanamh.

2.  Chun críche mhír 1 den Airteagal seo, stórálfaidh eu-LISA na sonraí dá dtagraítear sa mhír sin sa lárstóras um thuairisciú agus staidreamh dá dtagraítear in [Airteagal 39 de Rialachán 2018/XX maidir le hidir-inoibritheacht (teorainneacha agus víosaí)].

3.  Áireofar leis na nósanna imeachta a chuirfidh eu-LISA ar bun chun faireachán a dhéanamh ar fhorbairt agus ar fheidhmíocht VIS mar a thagraítear dó in Airteagal 50(1) go bhféadfar staidreamh a sholáthar ar bhonn rialta d’fhonn an faireachán sin a áirithiú.

4.  Gach ráithe, tiomsóidh eu-LISA staidreamh ar bhonn shonraí VIS maidir le víosaí gearrfhanachta, ina léireofar, i gcás gach suímh inar taisceadh iarratas ar víosa, an méid seo a leanas go háirithe:

Déanfar an staidreamh laethúil a stóráil sa lárstóras um thuairisciú agus staidreamh.

5.  Gach ráithe, tiomsóidh eu-LISA staidreamh ar bhonn shonraí VIS maidir le víosaí fadfhanachta agus ceadanna cónaithe ina léireofar, i gcás gach suímh, an méid seo a leanas go háirithe:

6.  Ag ceann gach bliana, déanfar sonraí staidrimh a thiomsú i dtuarascáil bhliantúil don bhliain sin. Beidh miondealú ar shonraí gach Ballstáit sa staidreamh. Foilseofar an tuarascáil agus seolfar í chuig Parlaimint na hEorpa, chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún, chuig an nGníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta, chuig an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí, agus chuig na húdaráis maoirseachta náisiúnta. [Leasú 153]

7.  Arna iarraidh sin don Choimisiún, cuirfidh eu-LISA ar fáil dó staidreamh maidir le gnéithe ar leith a bhaineann le cur chun feidhme an chomhbheartais víosaí nó an bheartais imirce, lena n‑áirítear gnéithe de bhun chur i bhfeidhm Rialachán (AE) Uimh. 1053/2013.”;

(35)  cuirtear na hAirteagail 45b, 45c, 45d agus 45e seo a leanas isteach:"

“Airteagal 45b

Rochtain ar shonraí chun críocha fíorú ag iompróirí

1.  D’fhonn a n‑oibleagáidí a chomhlíonadh faoi phointe (b) d’Airteagal 26(1) den Choinbhinsiún lena gcuirtear Comhaontú Schengen chun feidhme, déanfaidh aeriompróirí, iompróirí ar muir agus iompróirí idirnáisiúnta a iompraíonn grúpaí ar tír i gcóiste, déanfaidh siad cuardach in VIS chun a fhíorú an bhfuil víosa ghearrfhanachta bhailí, víosa fadfhanachta bhailí nó cead cónaithe bailí ina seilbh ag náisiúnaigh tríú tír a bhfuil víosa ghearrfhanachta, víosa fadfhanachta nó cead cónaithe ina seilbh acu, de réir mar is infheidhme. Chun na críche sin, maidir le víosaí gearrfhanachta, soláthróidh iompróirí na sonraí a liostaítear faoi phointe (a), pointe (b) agus pointe (c) d’Airteagal 9(4) den Rialachán seo, nó faoi phointe (a), (b) agus (c) d’Airteagal 22c, de réir mar is infheidhme I gcásanna nach lamháiltear do phaisinéirí dul ar bord mar gheall ar iarratas in VIS, soláthróidh iompróirí an fhaisnéis sin do phaisinéirí agus na meáin chun feidhmiú a gcearta i leith rochtain a fháil ar a gcuid sonraí pearsanta a stóráiltear in VIS agus na sonraí sin a cheartú agus a scriosadh.. [Leasú 154]

2.  Chun críche mír 1 a chur chun feidhme, nó chun críche aon díospóid fhéideartha a d’fhéadfadh a eascairt as cur i bhfeidhm na míre sin, coinneoidh eu-LISA logaí ar gach oibríocht próiseála sonraí a dhéanfaidh iompróirí laistigh den gheata iompróra. Taispeánfaidh na logaí sin dáta agus am gach oibríochta, na sonraí a úsáideadh don iniúchadh, na sonraí a tarchuireadh leis an geata iompróra, agus ainm an iompróra i dtrácht.

Stórálfar logaí go ceann tréimhse 2 bhliain. Úsáidfear bearta iomchuí chun logaí a chosaint ó rochtain neamhúdaraithe.

3.  Le rochtain shlán ar an ngeata iompróra dá dtagraítear in Airteagal 1(2)(h) de Chinneadh 2004/512/CE arna leasú leis an Rialachán seo, 2a(h), lena n-áirítear an fhéidearthacht réitigh theicniúla mhóibíleacha a úsáid, lamhálfar d’iompróirí an tseiceáil iarratais dá dtagraítear i mír 1 a dhéanamh sula rachaidh paisinéir ar bord. Cuirfidh an t-iompróir na sonraí atá sa chuid den doiciméad taistil atá meaisín-inléite ar fáil agus sonróidh sé an Ballstát dul isteach. De mhaolú, i gcás idirthuras aerfoirt, ní bheidh sé d’oibleagáid ar an iompróir a fhíorú an bhfuil víosa ghearrfhanachta bailí, víosa fadfhanachta bailí nó cead cónaithe bailí, de réir mar is infheidhme, i seilbh an náisiúnaigh tríú tír. [Leasú 155]

4.  Léireoidh an freagra ó VIS cibé acu atá nó nach bhfuil víosa ghearrfhanachta bailí, víosa fadfhanachta bailí nó cead cónaithe bailí ag an duine, de réir mar is infheidhme, agus soláthrófar “CGL/NÍL SÉ CGL” do na hiompróirí. I gcás inar eisíodh údarú taistil a bhfuil bailíocht chríochach theoranta aige i gcomhréir le hAirteagal 25 de Rialachán (CE) Uimh. 810/2009, tabharfar san áireamh san fhreagra a chuirfidh VIS ar fáil an Ballstát/na Ballstáit ina bhfuil an víosa bailí mar aon leis an mBallstát dul isteach arna shonrú ag an iompróir. Féadfaidh iompróirí pé faisnéis a sheoltar a stóráil mar aon leis an bhfreagra a gheofar i gcomhréir leis an dlí is infheidhme. Ní mheasfar an freagra “CGL/NÍL SÉ CGL” a bheith ina chinneadh cead isteach a údarú nó a dhiúltú i gcomhréir le Rialachán (AE) 2016/399. Glacfaidh an Coimisiún, trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, rialacha mionsonraithe maidir leis na coinníollacha a bhaineann le feidhmiú an gheata iompróra agus leis na rialacha cosanta sonraí agus slándála is infheidhme. Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 49(2). [Leasú 156]

5.  Bunófar scéim fíordheimhnithe, d’iompróirí amháin, d’fhonn rochtain a thabhairt ar an ngeata iompróra, chun críocha mhír 2, do na baill chuí-údaraithe d’fhoireann na n-iompróirí. Agus an scéim fíordheimhnithe á bunú, cuirfear san áireamh bainistiú riosca a bhaineann le slándáil faisnéise agus na prionsabail maidir le cosaint sonraí trí dhearadh agus mar réamhshocrú. Glacfaidh an Coimisiún an scéim fíordheimhnithe sin trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 49(2). [Leasú 157]

5a.  Úsáidfidh an geata iompróra bunachar sonraí ar leith, a bheidh inléite amháin, a ndéanfar nuashonrú air go laethúil trí asbhaint-aon-slí a dhéanamh ar an íos-fhothacar sonraí is gá arna stóráil in VIS. Beidh eu-LISA freagrach as slándáil an gheata iompróra, as slándáil na sonraí pearsanta atá ann agus as an bpróiseas lena mbainfear sonraí pearsanta agus lena gcuirfear isteach iad sa bhunachar sonraí ar leith, atá inléite amháin. [Leasú 158]

5b.  Na hiompróirí ar muir dá dtagraítear i mír 1 den Airteagal seo, beidh siad faoi réir na bpionós dá bhforáiltear i gcomhréir le hAirteagal 26(2) den Choinbhinsiún lena ndéantar Comhaontú Schengen an 14 Meitheamh 1985 idir Rialtais Stáit Aontas Eacnamaíoch Benelux, Poblacht Chónaidhme na Gearmáine agus Poblacht na Fraince maidir le seiceálacha ag a gcomhtheorainneacha a dhíothú de réir a chéile a chur chun feidhme (“an Coinbhinsiún lena ndéantar Comhaontú Schengen a chur chun feidhme”) agus le hAirteagal 4 de Threoir 2001/51/CE ón gComhairle nuair a bheidh náisiúnaigh tríú tír á n-iompar acu nach bhfuil víosa bhailí thaistil acu cé go bhfuil siad faoi réir cheanglas víosa thaistil. [Leasú 159]

5c.  Má dhiúltaítear cead isteach do náisiúnaigh tríú tír, beidh sé d’oibleagáid ar aon iompróir a thug go dtí na teorainneacha seachtracha iad, san aer, ar muir agus ar talamh, freagracht láithreach a ghlacadh astu an athuair. Arna iarraidh sin ag na húdaráis teorann, beidh sé d’oibleagáid ar na hiompróirí na náisiúnaigh tríú tír a fhilleadh ar an tríú tír ónar iompraíodh iad, ar an tríú tír a d’eisigh an doiciméad taistil lenar thaistil siad, nó ar aon tríú tír eile a bhfuil sé cinnte go ligfear isteach inti iad. [Leasú 160]

5d.  De mhaolú ar mhír 1, d’iompróirí a iompraíonn grúpaí thar tír i gcoiste, sna chéad 3 bliana tar éis thús chur i bhfeidhm an Rialacháin seo, beidh an fíorú dá dtagraítear i mír 1 roghnach agus ní bheidh feidhm ag na forálacha dá dtagraítear i mír 5b maidir leo. [Leasú 161]

Airteagal 45c

Nósanna imeachta cúltaca i gcás nach bhfuil sé indéanta, ar chúiseanna teicniúla, ag iompróirí na sonraí a rochtain

1.  I gcás nach bhfuil sé indéanta, ar chúiseanna teicniúla, an cuardach dá dtagraítear in Airteagal 45b(1) a dhéanamh, de bharr gur chlis ar chuid éigin de VIS nó ar chúiseanna eile nach bhfuil neart ag na hiompróirí orthu, déanfar na hiompróirí a dhíolmhú ón oibleagáid a fhíorú, tríd an ngeata iompróra a úsáid, an bhfuil víosa bhailí nó doiciméad taistil bailí ag taistealaí. I gcás ina mbraithfidh an t‑údarás bainistíochta eu-LISA cliseadh den chineál sin, cuirfidh sé na hiompróirí ar an eolas faoi. Cuirfidh sé na hiompróirí ar an eolas freisin nuair a bheidh an cliseadh réitithe. I gcás ina mbraithfidh na hiompróirí cliseadh den chineál sin, féadfaidh siad an t‑údarás bainistíochta eu-LISA a chur ar an eolas faoi. [Leasú 162]

1a.  Maidir leis na pionóis dá dtagraítear in Airteagal 45b(5b), ní fhorchuirfear ar iompróirí iad sna cásanna dá dtagraítear i mír 1 den Airteagal seo. [Leasú 163]

1b.  Más rud é, ar chúiseanna eile seachas mar gheall ar chliseadh ar chuid éigin de VIS, nach bhfuil sé indéanta, ar chúiseanna teicniúla, dul ar aghaidh leis an iarratas seiceála dá dtagraítear in Airteagal 45b(1) ar feadh tréimhse fhada ama, cuirfidh an t-iompróir sin eu-LISA ar an eolas. [Leasú 164]

2.  Déanfar mionsonraí na nósanna imeachta cúltaca a leagan síos i ngníomh cur chun feidhme arna ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 49(2).

Airteagal 45d

Rochtain ar shonraí VIS ag foirne Eorpacha de chuid an Gharda Teorann agus Cósta

1.  Chun na cumhachtaí agus cúraimí a fheidhmiú de bhun Airteagal 40(1) de Rialachán (AE) 2016/1624 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle* agus i dteannta na rochtana dá bhforáiltear in Airteagal 40(8) den Rialachán sin, beidh an ceart ag baill Fhoirne Eorpacha an Gharda Teorann agus Cósta nó ag foirne na mball foirne a bhfuil baint acu le cúraimí a bhaineann le filleadh, de réir a sainordaithe, chun rochtain a fháil ar shonraí atá iontráilte in VIS, agus chun cuardach a dhéanamh sna sonraí sin. [Leasú 165]

2.  Chun an rochtain dá dtagraítear i mír 1 a áirithiú, ainmneoidh an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta aonad speisialaithe le hoifigigh chuí-chumhachtaithe de chuid an Gharda Teorann agus Cósta Eorpaigh mar lárphointe rochtana. Fíorófar tríd an lárphointe rochtana go gcomhlíonfar na coinníollacha a leagtar síos in Airteagal 45e maidir le rochtain ar VIS a iarraidh.

__________

* Rialachán (AE) 2016/1624 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 14 Meán Fómhair 2016 maidir leis an nGarda Teorann agus Cósta Eorpach agus lena leasaítear Rialachán (AE) 2016/399 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus lena n‑aisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 863/2007 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, Rialachán (CE) Uimh. 2007/2004 ón gComhairle agus Cinneadh 2005/267/CE ón gComhairle (IO L 251, 16.9.2016, lch. 1).

Airteagal 45e

Coinníollacha agus nósanna imeachta maidir le rochtain ar shonraí VIS ag foirne Eorpacha de chuid an Gharda Teorann agus Cósta

1.  I bhfianaise na rochtana dá dtagraítear i mír1 d’Airteagal 45d, féadfaidh Foirne Eorpacha de chuid an Gharda Teorann agus Cósta iarraidh a dhéantar ar na sonraí uile nó ar thacar sonraí atá stóráilte in VIS a cheadú a chur faoi bhráid an lárphointe rochtana de chuid an Garda Teorann agus Cósta Eorpach dá dtagraítear in Airteagal 45d(2). Déanfar tagairt san iarraidh sin don phlean oibríochtúil maidir le seiceálacha teorann, agus faireachas teorann agus/nó filleadh atá ag an mBallstát sin ar a bhfuil an iarraidh bunaithe. Ar iarraidh ar rochtain a fháil, déanfaidh lárphointe rochtana an Gharda Teorann agus Cósta Eorpaigh a fhíorú an bhfuil na coinníollacha rochtana dá dtagraítear i mír 2 comhlíonta. Más rud é go bhfuil na coinníollacha rochtana uile comhlíonta, déanfaidh foireann chuí-údaraithe an lárphointe rochtana na hiarrataí a phróiseáil. Tarchuirfear na sonraí a bhfuarthas rochtain orthu in VIS chuig an bhfoireann ar bhealach nach sáróidh slándáil na sonraí sin. [Leasú 166]

2.  Chun cead rochtana a thabhairt, beidh feidhm ag na coinníollacha seo a leanas:

3.  I gcomhréir le hAirteagal 40(3) de Rialachán (AE) 2016/1624, ní fhéadfaidh baill na bhfoirne, ná foirne na mball foirne a bhfuil baint acu le cúraimí a bhaineann le filleadh, gníomhú chun freagairt ar fhaisnéis arna fáil ó VIS ach amháin de réir treoracha ó ghardaí teorann nó ó bhaill foirne a bhfuil baint acu le cúraimí a bhaineann le filleadh an Bhallstáit óstaigh ina bhfuil siad ag oibriú, agus, mar riail ghinearálta, ní fhéadfaidh siad gníomhú amhlaidh ach amháin i láthair na ngardaí teorann nó na mball foirne sin. Féadfaidh an Ballstát óstach baill na bhfoirne a údarú chun gníomhú thar a cheann. [Leasú 168]

4.  I gcás amhrais nó má theipeann ar fhíorú chéannacht shealbhóir na víosa, shealbhóir na víosa fadfhanachta nó shealbhóir an cheada cónaithe, treoróidh ball d’fhoireann an Gharda Teorann agus Cósta Eorpaigh an duine chuig garda teorann de chuid na an Bhallstáit óstaigh.

5.  Déanfaidh baill na bhfoirne sonraí VIS a cheadú mar seo a leanas:

6.  I gcás ina nochtar de bharr rochtain agus cuardach den chineál sin gurb ann d’amas in VIS, cuirfear an Ballstát eisiúna ar an eolas ina leith sin.

7.  Gach iontráil a dhéanfaidh baill Fhoirne Eorpacha an Gharda Teorann agus Cósta nó baill na mball foirne a bhfuil baint acu le cúraimí a bhaineann le filleadh sa loga ar oibríochtaí próiseála sonraí laistigh de VIS, coinneoidh an t‑údarás bainistíochta é i gcomhréir le forálacha Airteagal 34. [Leasú 169]

8.  Gach rochtain agus gach cuardach a dhéanann an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta déanfar é a logáil i gcomhréir le forálacha Airteagal 34 agus déanfar gach úsáid a bhainfear as sonraí a mbeidh rochtain faighte ag foirne na Gníomhaireachta Eorpaí um an nGarda Teorann agus Cósta orthu a chlárú. [Leasú 170]

9.  Ach amháin más gá ar mhaithe le comhlíonadh na gcúraimí chun críocha an Rialacháin lena mbunaítear Córas an Aontais Eorpaigh um Fhaisnéis agus Údarú Taistil (ETIAS), Ní dhéanfar aon chodanna de VIS a nascadh le haon chóras ríomhaireachta atá ann chun sonraí a bhailiú agus a phróiseáil agus atá á oibriú ag an nGníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta nó sa Ghníomhaireacht sin, ná ní dhéanfar na sonraí atá in VIS a bhfuil rochtain ag an nGníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta orthu a aistriú chuig córas den sórt sin. Ní dhéanfar aon chuid de VIS a íoslódáil. Ní fhorléireofar logáil rochtana agus cuardach mar íoslódáil nó cóipeáil shonraí VIS. [Leasú 171]

10.  Déanfaidh an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta bearta chun slándáil a áirithiú, dá bhforáiltear in Airteagal 32, a ghlacadh agus a chur i bhfeidhm.”

(35a)  Scriostar Airteagail  46, 47 agus 48 ; [Ams. 172, 173 and 174]

(35b)  cuirtear isteach an tAirteagal seo a leanas:"

“Airteagal 48a

An tarmligean a fheidhmiú

1.   Is faoi réir na gcoinníollacha a leagtar síos san Airteagal seo a thugtar an chumhacht don Choimisiún chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh.

2.   Déanfar an chumhacht chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh dá dtagraítear in Airteagal 9cb agus Airteagal 23 a thabhairt don Choimisiún go ceann tréimhse cúig bliana amhail ón... [dáta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo]. Déanfaidh an Coimisiún, tráth nach déanaí ná 9 mí roimh dheireadh na tréimhse 5 bliana, tuarascáil a tharraingt suas maidir le tarmligean na cumhachta. Déanfar tarmligean na cumhachta a fhadú go hintuigthe go ceann tréimhsí comhfhaid, mura rud é go gcuireann Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle in aghaidh an fhadaithe sin tráth nach déanaí ná 3 mhí roimh dheireadh gach tréimhse.

3.   Féadfaidh Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle tarmligean na gcumhachtaí dá dtagraítear in Airteagal 9cb agus Airteagal 23 a chúlghairm aon tráth. Déanfaidh cinneadh chun cúlghairm a dhéanamh deireadh a chur le tarmligean na cumhachta atá sonraithe sa chinneadh sin. Gabhfaidh éifeacht leis an lá tar éis fhoilsiú an chinnidh in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh nó ar dháta is déanaí a shonrófar sa chinneadh. Ní dhéanfaidh sé difear do bhailíocht aon ghníomhartha tarmligthe atá i bhfeidhm cheana féin.

4.   Sula nglacfaidh sé gníomh tarmligthe, rachaidh an Coimisiún i gcomhairle le saineolaithe arna n-ainmniú ag gach Ballstát i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr.

5.   A luaithe a ghlacfaidh sé gníomh tarmligthe, tabharfaidh an Coimisiún fógra do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle ina leith an tráth céanna.

6.   Ní thiocfaidh gníomh tarmligthe a ghlactar de bhun Airteagal 9cb agus Airteagal 23 i bhfeidhm ach amháin mura mbeidh aon agóid curtha in iúl ag Parlaimint na hEorpa nó ag an gComhairle laistigh de thréimhse dhá mhí tar éis fógra faoin ngníomh sin a thabhairt do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle nó más rud é, roimh dheireadh na tréimhse sin, go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle araon tar éis a chur in iúl don Choimisiún nach ndéanfaidh siad aon agóid. Déanfar an tréimhse sin a fhadú dhá mhí ar thionscnamh Pharlaimint na hEorpa nó na Comhairle.”; [Leasú 175]

(36)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 49:"

“Airteagal 49

Nós imeachta coiste

1.  Tabharfaidh coiste cúnamh don Choimisiún. Beidh an coiste sin ina choiste de réir bhrí Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle*.

2.  I gcás ina ndéanfar tagairt don mhír seo, beidh feidhm ag Airteagal 5 de Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

____________

* Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Feabhra 2011 lena leagtar síos na rialacha agus na prionsabail ghinearálta a bhaineann leis na sásraí maidir le rialú ag na Ballstáit ar fheidhmiú cumhachtaí cur chun feidhme ag an gCoimisiún (IO L 55, 28.2.2011, lch. 13).”;

(37)  cuirtear an tAirteagal 49 a seo a leanas isteach:"

“Airteagal 49 a

Grúpa comhairleach

Bunóidh eu-LISA grúpa comhairleach agus soláthróidh sé don ghrúpa sin an saineolas a bhaineann le VIS, go háirithe i gcomhthéacs ullmhú a chláir oibre bhliantúil agus a tuarascála bliantúla gníomhaíochta.” ;

(38)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 50:"

“Airteagal 50

Faireachán agus meastóireacht ar an tionchar ar chearta bunúsacha [Leasú 176]

1.  Áiritheoidh eu-LISA go mbeidh nósanna imeachta ann chun faireachán a dhéanamh ar fheidhmiú VIS de réir a chuspóirí maidir le haschur, costéifeachtúlacht, slándáil agus cáilíocht seirbhíse, agus faireachán a dhéanamh ar chomhlíonadh na gceart bunúsach lena n-áirítear an ceart chun sonraí pearsanta a chosaint, an ceart chun neamh-idirdhealú, cearta an linbh, agus an ceart chun leighis éifeachtaigh. [Leasú 177]

2.  Chun críocha na cothabhála teicniúla, beidh rochtain ag an údarás bainistíochta eu-LISA ar an bhfaisnéis is gá maidir leis na hoibríochtaí próiseála a dhéanfar in VIS. [Leasú 178]

3.  Gach dhá bhliain, cuirfidh eu-LISA tuarascáil ar fheidhmiú teicniúil VIS, lena n-áirítear slándáil an chórais sin agus na costais a ghabhann leis, faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa, na Comhairle, agus an Choimisiúin. Beidh san áireamh sa tuarascáil sin forléargas ar dhul chun cinn reatha maidir le forbairt an tionscadail agus na costais a ghabhann leis, measúnú tionchair airgeadais, agus faisnéis maidir le haon saincheisteanna teicniúla agus rioscaí a d’fhéadfadh difear a dhéanamh do chostas foriomlán an chórais. [Leasú 179]

3a.  I gcás moilleanna le linn an phróisis forbartha, cuirfidh eu-LISA Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle ar an eolas a luaithe agus is féidir faoi na cúiseanna a bhaineann leis na moilleanna agus faoina dtionchar i dtéarmaí ama agus airgeadais. [Leasú 180]

4.  Agus urraim á tabhairt d’fhorálacha an dlí náisiúnta maidir le faisnéis íogair a fhoilsiú, ullmhóidh gach Ballstát agus Europol tuarascálacha bliantúla maidir le héifeachtacht na rochtana ar shonraí VIS ina mbeidh faisnéis agus staidreamh, chun críocha fhorfheidhmiú an dlí, maidir leis an méid seo a leanas:

Tarchuirfear tuarascálacha bliantúla na mBallstát agus Europol chuig an gCoimisiún faoin 30 Meitheamh an bhliain ina dhiaidh sin. Tiomsóidh an Coimisiún na tuarascálacha bliantúla i dtuarascáil chuimsitheach a fhoilseofar faoin 30 Nollaig an bhliain chéanna. [Leasú 184]

5.  Gach ceithre dhá bhliana, déanfaidh an Coimisiúin meastóireacht fhoriomlán ar VIS. Áireofar sa mheastóireacht fhoriomlán sin scrúdú ar na torthaí a fuarthas de réir na gcuspóirí a bhí ann agus na gcostas a tabhaíodh, agus measúnú ar bhailíocht leanúnach na bunréasúnachta, agus a tionchar a chearta bunúsacha, ar chur i bhfeidhm an Rialacháin seo maidir le VIS, ar shlándáil VIS, ar an úsáid a baineadh as na forálacha dá dtagraítear in Airteagal 31 agus ar aon impleachtaí ar oibríochtaí amach anseo. Tarchuirfidh an Coimisiún an mheastóireacht chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle. [Leasú 185]

6.  Soláthróidh na Ballstáit don údarás bainistíochta agus don Choimisiún an fhaisnéis is gá chun na tuarascálacha dá dtagraítear i mír 3, mír 4, agus mír 5 a dhréachtú.

7.  Soláthróidh an t‑údarás bainistíochta don Choimisiún an fhaisnéis is gá chun na meastóireachtaí foriomlána dá dtagraítear i mír 5 a dhéanamh.”;

(39)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad theideal Iarscríbhinn 1:"

“Liosta de na heagraíochtaí idirnáisiúnta dá dtagraítear in Airteagal 31(1)”. [Leasú 186]

(40)  Tar éis Airteagal 22, cuirtear isteach Caibidil IIIa agus Caibidil IIIb seo a leanas:"

CAIBIDIL IIIa

IONTRÁIL AGUS ÚSÁID SONRAÍ AR VÍOSAÍ FADFHANACHTA AGUS CEADANNA CÓNAITHE

Airteagal 22a

Nósanna imeachta maidir le sonraí a iontráil tráth a dhéantar cinneadh maidir le hiarratas ar víosa fadfhanachta nó cead cónaithe

1.  Tráth a dhéantar cinneadh maidir le hiarratas ar víosa fadfhanachta nó cead cónaithe, cruthóidh an t‑údarás a rinne an cinneadh sin an sainchomhad gan mhoill, trí bhíthin na faisnéise dá dtagraítear in Airteagal 22c nó Airteagal 22d a iontráil in VIS.

1a.  Cruthóidh an t-údarás atá inniúil cinneadh a eisiúint comhad aonair sula n-eiseofar é. [Leasú 187]

2.  Tráth a chruthaítear an sainchomhad, seolfar go huathoibríoch in VIS an cuardach de bhun Airteagal 22b.

3.  Má tá iarratas déanta ag an sealbhóir mar chuid de ghrúpa nó le ball teaghlaigh, cruthóidh an t‑údarás sainchomhad do gach aon duine sa ghrúpa agus nascfaidh sé comhaid na ndaoine a chuir iarratas isteach in éineacht le chéile agus ar tugadh víosa fadfhanachta nó cead cónaithe dóibh. Ní dhéanfar iarratais ó thuismitheoirí ná ó chaomhnóirí dlíthiúla a dheighilt ó iarratais ó leanaí. [Leasú 188]

4.  I gcás nach gcaithfear sonraí ar leithligh a sholáthar i gcomhréir le reachtaíocht an Aontais nó reachtaíocht náisiúnta nó nach féidir iad a sholáthar go fíorasach, cuirfear “níl bainteach” sa réimse sainiúil sonraí nó sna réimsí sainiúla sonraí. I gcás méarlorg, ceadóidh an córas idirdhealú a dhéanamh idir na cásanna nach gá méarloirg a sholáthar i gcomhréir le reachtaíocht an Aontais nó reachtaíocht náisiúnta agus na cásanna nach féidir iad a sholáthar go fíorasach.

Airteagal 22b

Córais eile a chuardach

1.  Chun measúnú a dhéanamh an bhféadfadh an duine a bheith ina bhagairt don bheartas poiblí, nó don slándáil inmheánach nó don tsláinte phoiblí slándáil inmheánach sna Ballstáit, de bhun Airteagal 6(1)(e) de Rialachán (AE) 2016/399, agus chuige sin amháin, déanfar na comhaid a phróiseáil go huathoibríoch in VIS chun aon amas a bhrath. Déanfar gach comhad ar leithligh a scrúdú in VIS. [Leasú 189]

2.  Gach uair a chruthaítear sainchomhad tar éis víosa fadfhanachta nó cead cónaithe a eisiúint nó a dhiúltú de bhun Airteagal 22d , 22c maidir le víosa fadfhanachta nó cead cónaithe cuirfear cuardach ar bun le VIS trí bhíthin na Tairsí Cuardaigh Eorpaí chuardaithe a shainítear in Airteagal 6(1) den [Rialachán maidir le hidir-inoibritheacht (teorainneacha agus víosaí)] chun comparáid a dhéanamh idir na sonraí ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 22c(2)(a), (b), (c), (f) agus (g) den Rialachán seo agus na sonraí ábhartha in VIS, Córas Faisnéise Schengen (SIS), an Córas Dul Isteach agus Imeachta (EES), Córas an Aontais Eorpaigh um Fhaisnéis agus Údarú Taistil (ETIAS), lena n‑áirítear an liosta faire dá dtagraítear in Airteagal 29 de Rialachán (AE) 2018/XX chun Córas an Aontais Eorpaigh um Fhaisnéis agus Údarú Taistil a bhunú [an córas ECRIS-TCN a mhéid a bhaineann le ciontuithe i dtaca le cionta sceimhlitheoireachta agus cineálacha eile cionta coiriúla tromchúiseacha] sonraí Europol, bunachar sonraí Interpol um Dhoiciméid Taistil Ghoidte nó Chaillte (SLTD), bunachar sonraí Interpol um Dhoiciméid Taistil a bhaineann le Fógraí (TDAWN Interpol) Fíorófar an méid seo a leanas le VIS:.

Níor cheart leis an mír seo bac a chur ar iarratas ar thearmann ar fhorais ar bith. Maidir le híospartach coire foréigní amhail foréigean baile nó gáinneáil ar dhaoine arna ndéanamh ag a n-urraitheoir, más amhlaidh go ndéanfaidh an t-íospartach sin iarratas ar víosa a chur isteach, déanfar an comhad a chuirfear chuig VIS a dheighilt ó chomhad an urraitheora chun na híospartaigh a chosaint ar chontúirt bhreise.

Chun baol amas bréagach a sheachaint, aon chuardach maidir le leanaí faoi bhun 14 bliana nó maidir le daoine is sine ná 75 bliana a dhéanfar le haitheantóir bithmhéadracha a glacadh níos mó ná cúig bliana roimh an meaitseáil agus nach ndearbhaíonn céannacht an náisiúnaí tríú tír, beidh sé faoi réir seiceáil éigeantach láimhe ag saineolaithe ar shonraí bithmhéadracha. [Leasú 190]

3.  In VIS, cuirfear leis an sainchomhad tagairt d’aon amas a gheofar de bhun mhír (2) agus mhír (5). Ina theannta sin, sainaithneofar le VIS, i gcás inarb ábhartha, an Ballstát nó na Ballstáit a d’iontráil na sonraí nó a sholáthair na sonraí ba chúis leis an amas nó na hamais, nó sainaithneofar an é Europol a d’iontráil na sonraí nó a sholáthair na sonraí, agus déanfar an méid sin a thaifeadadh sa sainchomhad. Ní dhéanfar aon fhaisnéis seachas an tagairt d’aon amas agus tionscnóir na sonraí a thaifeadadh. [Leasú 191]

3a.  Nuair a dhéanfar cuardach ar SLTD, maidir leis na sonraí a úsáideann úsáideoir ESP chun cuardach a sheoladh, ní dhéanfar iad a roinnt le húinéirí shonraí Interpol. [Leasú 192]

4.  Chun críocha Airteagal 2(2)(f) i dtaca le víosa fadfhanachta a eisíodh nó ar cuireadh síneadh léi, leis na cuardaigh a dhéanfar faoi mhír 2 den Airteagal sin cuirfear na sonraí ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 22c(2) i gcomparáid leis na sonraí atá in SIS chun a chinneadh an bhfuil an sealbhóir faoi réir ceann ar bith de na foláirimh seo a leanas: [Leasú 193]

I gcás ina bhfaighfear amas amháin nó roinnt amas de thoradh na comparáide dá dtagraítear sa mhír seo, cuirfidh VIS fógra uathoibrithe chuig údarás lárnach an Bhallstáit a sheol an cuardach agus déanfaidh sé aon bheart leantach is iomchuí Beidh feidhm ag Airteagal 9a(5a), (5b), (5c), (5d), agus Airteagail 9c, 9ca, 9cb mutatis mutandis faoi réir na forálacha sonracha seo a leanas: [Leasú 195]

5.  Maidir le sonraí EES, ETIAS agus VIS a cheadú de bhun mhír 2, beidh na hamais teoranta d’údarú taistil, cead isteach nó víosa a diúltaíodh bunaithe ar fhoras slándála a léiriú.

6.  I gcás víosa fadfhanachta nó cead cónaithe a eiseoidh údarás consalach Ballstáit, nó lena gcuirfidh an t‑údarás sin síneadh, beidh feidhm ag Airteagal 9a. [Leasú 196]

7.  I gcás cead cónaithe a eiseoidh údarás ar chríoch Bhallstáit nó lena gcuirfidh an t‑údarás sin síneadh nó i gcás ina gcuirfidh údarás ar chríoch Bhallstáit síneadh le víosa fadfhanachta, beidh feidhm ag na nithe seo a leanas:

Airteagal 22c

Sainchomhad atá le cruthú i gcás víosa fadfhanachta nó cead cónaithe a eisítear

Airteagal 22d

Sainchomhad atá le cruthú i gcásanna áirithe nuair a dhiúltaítear víosa fadfhanachta nó cead cónaithe a eisiúint

Airteagal 22e

Sonraí atá le cur leis an sainchomhad i gcás víosa fadfhanachta nó cead cónaithe a aistarraingítear

1.  I gcás ina ndéanfar cinneadh cead cónaithe nó víosa fadfhanachta a aistarraingt nó tréimhse bhailíochta na víosa fadfhanachta a ghiorrú, cuirfidh an t‑údarás a rinne an cinneadh sin na sonraí seo a leanas sa sainchomhad:

2.  Ina theannta sin, léireofar sa sainchomhad an foras nó na forais chun víosa fadfhanachta nó cead cónaithe a aistarraingt nó tréimhse bhailíochta na víosa fadfhanachta a ghiorrú, i gcomhréir le pointe (h) d’Airteagal 22d.

Airteagal 22f

Sonraí atá le cur leis an sainchomhad i gcás víosa fadfhanachta nó cead cónaithe lena gcuirtear síneadh

Airteagal 22g

Rochtain ar shonraí chun víosaí fadfhanachta agus ceadanna cónaithe a fhíorú ag pointí trasnaithe teorann seachtraí

1.  Chun céannacht an tsealbhóra doiciméid agus/nó barántúlacht agus bailíocht na víosa fadfhanachta nó an cheada cónaithe a fhíorú agus chun a fhíorú an meastar nach bhfuil an duine ina bhagairt do bheartas poiblí, slándáil inmheánach nó sláinte phoiblí aon cheann de na Ballstáit i gcomhréir le hAirteagal 6(1)(e) de Rialachán (AE) 2016/399, agus chuige sin amháin, beidh rochtain ag na húdaráis atá inniúil i leith seiceálacha a dhéanamh ag pointí trasnaithe teorann seachtraí i gcomhréir leis an Rialachán sin chun cuardach a dhéanamh trí uimhir an doiciméid a úsáid in éineacht le sonra amháin nó roinnt sonraí in Airteagal 22c(2)(a), (b) agus (c) den Rialachán seo. [Leasú 204]

2.  Má léirítear leis an gcuardach a dhéantar leis na sonraí a liostaítear i mír 1 go bhfuil taifead ar shonraí maidir le sealbhóir an doiciméid in VIS, tabharfar rochtain don údarás inniúil rialaithe teorann chun sonraí seo a leanas an tsainchomhaid a cheadú, chun na gcríoch dá dtagraítear i mír 1 agus chun na gcríoch sin amháin:

Airteagal 22h

Rochtain ar shonraí chun críocha fíoraithe laistigh de chríoch na mBallstát

1.  Chun céannacht an tsealbhóra mar aon le barántúlacht agus bailíocht na víosa fadfhanachta nó an cheada cónaithe a fhíorú agus chun a fhíorú an meastar nach bhfuil an duine ina bhagairt do bheartas poiblí, slándáil inmheánach nó sláinte phoiblí aon cheann de na Ballstáit, agus chuige sin amháin, beidh rochtain ag na húdaráis atá inniúil i leith seiceálacha a dhéanamh laistigh de chríoch na mBallstát lena gcinntear an bhfuil na coinníollacha a bhaineann le dul isteach, fanacht nó cónaí ar chríoch na mBallstát comhlíonta agus, de réir mar is infheidhme, beidh rochtain ag na húdaráis phóilíneachta acu chun cuardach a dhéanamh trí líon na víosaí fadfhanachta nó na gceadanna cónaithe a úsáid in éineacht le sonra amháin nó roinnt sonraí in Airteagal 22c(2)(a), (b) agus (c). [Leasú 206]

2.  Má léirítear leis an gcuardach a dhéantar leis na sonraí a liostaítear i mír 1 go bhfuil taifead ar shonraí maidir leis an sealbhóir in VIS, tabharfar rochtain don údarás inniúil chun sonraí seo a leanas an tsainchomhaid a cheadú agus, chomh maith leis sin, más infheidhme, sonraí an chomhaid nó na gcomhad nasctha de bhun Airteagal 22a(4), chun na gcríoch dá dtagraítear i mír 1, agus chun na gcríoch sin amháin:

Airteagal 22i

Rochtain ar shonraí chun an fhreagracht maidir le hiarratais ar chosaint idirnáisiúnta a chinneadh

1.  Chun cinneadh a dhéanamh maidir leis an mBallstát atá freagrach as iarratas ar chosaint idirnáisiúnta a scrúdú i gcomhréir le hAirteagal 12 de Rialachán (AE) Uimh. 604/2013, agus chun na críche sin amháin, beidh rochtain ag na húdaráis inniúla tearmainn chun cuardach a dhéanamh trí bhíthin mhéarloirg an iarratasóra ar chosaint idirnáisiúnta.

I gcás nach féidir méarloirg an iarratasóra ar chosaint idirnáisiúnta a úsáid nó i gcás ina dteipfidh ar an gcuardach leis na méarloirg, déanfar an cuardach trí bhíthin líon na víosaí fadfhanachta nó na gceadanna cónaithe i gcomhar leis na sonraí in Airteagal 22c(2)(a), (b) agus (c) a úsáid.

2.  Má léiríonn an cuardach a dhéantar leis na sonraí a liostaítear i mír 1 go bhfuil taifead ar víosa fadfhanachta nó cead cónaithe in VIS, tabharfar rochtain don údarás inniúil tearmainn chun sonraí seo a leanas an chomhaid iarratais a cheadú agus, maidir leis na sonraí a liostaítear i bpointe (g), chun sonraí i gcomhad nó comhaid iarratais nasctha an chéile agus na leanaí a cheadú, de bhun Airteagal 22a(4), chun na críche dá dtagraítear i mír 1 agus chun na críche sin amháin:

3.  Is iad na húdaráis ainmnithe náisiúnta dá dtagraítear in Airteagal 27 de Rialachán (AE) Uimh. 603/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle* agus iadsan amháin a dhéanfaidh VIS a cheadú de bhun mhír 1 agus mhír 2 den Airteagal seo.

Airteagal 22j

Rochtain ar shonraí chun iarratas ar chosaint idirnáisiúnta a scrúdú

1.  Chun iarratas ar chosaint idirnáisiúnta a scrúdú, agus chun na críche sin amháin, beidh rochtain ag na húdaráis inniúla tearmainn i gcomhréir le hAirteagal 27 de Rialachán (AE) Uimh. 603/2013 chun cuardach a dhéanamh le méarloirg an iarratasóra ar chosaint idirnáisiúnta.

I gcás nach féidir méarloirg an iarratasóra ar chosaint idirnáisiúnta a úsáid nó i gcás ina dteipfidh ar an gcuardach leis na méarloirg, déanfar an cuardach trí bhíthin líon na víosaí fadfhanachta nó na ndoiciméad cónaithe i gcomhar leis na sonraí in Airteagal 22c(2)(a), (b) agus (c) a úsáid, nó meascán de shonraí in Airteagal 22d(a), (b), (c) agus (f).

2.  Má léiríonn an cuardach a dhéantar leis na sonraí a liostaítear i mír 1 go bhfuil taifead ar shonraí maidir leis an iarratasóir ar chosaint idirnáisiúnta in VIS, beidh rochtain ag an údarás inniúil tearmainn, chun na críche dá dtagraítear i mír 1 agus chun na críche sin amháin, chun sonraí an iarratasóra agus sonraí i gcomhad nó comhaid iarratais nasctha an iarratasóra a iontráladh i dtaobh aon víosa fadfhanachta nó cead cónaithe a eisíodh, a diúltaíodh, a aistarraingíodh nó ar cuireadh síneadh lena bailíocht nó lena bhailíocht, dá dtagraítear in Airteagail 22c, 22d, 22e agus 22f, chun na sonraí sin a cheadú de bhun Airteagal 22a(3).

3.  Is iad na húdaráis ainmnithe náisiúnta dá dtagraítear in Airteagal 27 de Rialachán (AE) Uimh. 603/2013 agus iadsan amháin a dhéanfaidh VIS a cheadú de bhun mhír 1 agus mhír 2 den Airteagal seo.

CAIBIDIL IIIb

Nós imeachta agus coinníollacha rochtana ar VIS chun críocha fhorfheidhmiú an dlí

Airteagal 22k

Údaráis ainmnithe na mBallstát

1.  Ainmneoidh na Ballstáit na húdaráis atá i dteideal na sonraí atá stóráilte in VIS a cheadú chun cionta sceimhlitheoireachta nó cionta coiriúla tromchúiseacha eile a chosc, a bhrath nó a imscrúdú in imthosca iomchuí agus arna sainiú go docht amhail dá dtagraítear in Airteagal 22n. Ní lamhálfar do na húdaráis sin ach féachaint ar shonraí leanaí faoi bhun 12 bhliain d’aois chun leanaí ar iarraidh agus leanaí arb íospartaigh ar choiriúlacht thromchúiseach iad a chosaint. [Leasú 208]

2.  Coinneoidh gach Ballstát liosta a mbeidh teorainn dhocht léi de na húdaráis ainmnithe sin. Tabharfaidh gach Ballstát fógra do eu-LISA agus don Choimisiún maidir lena chuid údarás ainmnithe agus féadfaidh sé fógra eile a chur in ionad an fhógra nó é a leasú tráth ar bith. [Leasú 209]

3.  Ainmneoidh gach Ballstát lárphointe rochtana a mbeidh rochtain aige ar VIS. Fíoróidh an lárphointe rochtana go gcomhlíonfar na coinníollacha a leagtar síos in Airteagal 22n maidir le rochtain ar VIS a iarraidh.

Féadfaidh an t‑údarás ainmnithe agus an lárphointe rochtana a bheith san eagraíocht chéanna, má cheadaítear sin faoin dlí náisiúnta, ach gníomhóidh an lárphointe rochtana go hiomlán neamhspleách ar na húdaráis ainmnithe agus a chúraimí faoin Rialachán seo á gcomhlíonadh aige. Beidh an lárphointe rochtana ar leithligh ó na húdaráis ainmnithe agus ní bhfaighidh sé treoracha uathu maidir le toradh an fhíoraithe a dhéanfaidh sé go neamhspleách.

Ag brath ar a struchtúr eagraíochtúil agus riaracháin, féadfaidh na Ballstáit níos mó ná aon lárphointe rochtana amháin a ainmniú chun a gceanglais bhunreachtúla nó dhlíthiúla a chomhlíonadh.

4.  Tabharfaidh gach Ballstát fógra do eu-LISA agus don Choimisiún maidir lena chuid lárphointí rochtana agus féadfaidh sé fógra eile a chur in ionad an fhógra nó é a leasú tráth ar bith.

5.  Ar an leibhéal náisiúnta, coimeádfaidh gach Ballstát liosta de na haonaid oibríochtúla laistigh de na húdaráis ainmnithe atá údaraithe rochtain a iarraidh ar shonraí atá stóráilte in VIS trí na lárphointí rochtana.

6.  Is í foireann chuí-chumhachtaithe na lárphointí rochtana agus í sin amháin a bheidh údaraithe VIS a rochtain i gcomhréir le hAirteagal 22m agus Airteagal 22n.

Airteagal 22l

Europol

1.  Ainmneoidh Europol ceann amháin dá aonaid oibríochtúla mar “údarás ainmnithe Europol” agus tabharfaidh sé údarás dó rochtain a iarraidh ar VIS trí lárphointe rochtana ainmnithe VIS dá dtagraítear i mír 2 chun tacú le bearta na mBallstát agus chun iad a neartú i dtaca le cionta sceimhlitheoireachta nó cionta coiriúla tromchúiseacha eile a chosc, a bhrath nó a imscrúdú.

2.  Ainmneoidh Europol aonad speisialaithe ina mbeidh oifigigh chuí-chumhachtaithe Europol mar lárphointe rochtana. Fíoróidh an lárphointe rochtana go gcomhlíonfar na coinníollacha a leagtar síos in Airteagal 22p maidir le rochtain ar VIS a iarraidh.

I dtaca lena chúraimí a chomhlíonadh faoin Rialachán seo, gníomhóidh an lárphointe rochtana go hiomlán neamhspleách agus ní bhfaighidh sé treoracha ó údarás ainmnithe Europol dá dtagraítear i mír 1 i dtaobh thoradh an fhíoraithe sin. [Leasú 210]

Airteagal 22m

Nós imeachta le haghaidh rochtain ar VIS chun críocha fhorfheidhmiú an dlí

1.  Cuirfidh na haonaid oibríochta dá dtagraítear in Airteagal 22k(5) iarraidh réasúnaithe i scríbhinn nó i bhfoirm leictreonach faoi bhráid na lárphointí rochtana dá dtagraítear in Airteagal 22k(3) le haghaidh rochtain ar shonraí arna stóráil in VIS. Ar iarraidh ar rochtain a fháil, fíoróidh an lárphointe rochtana nó na lárphointí rochtana an bhfuil na coinníollacha maidir le rochtain dá dtagraítear in Airteagal 22n comhlíonta. Má tá na coinníollacha rochtana comhlíonta, déanfaidh an lárphointe rochtana nó na lárphointí rochtana na hiarrataí a phróiseáil. Cuirfear na sonraí a bhfuarthas rochtain orthu in VIS ar aghaidh chuig na haonaid oibríochtúla dá dtagraítear in Airteagal 22k(5) ar bhealach nach sáróidh slándáil na sonraí sin.

2.  I gcás práinn eisceachtúil nuair is gá garchontúirt do bheatha duine a bhaineann le cion sceimhlitheoireachta nó le cion coiriúil tromchúiseach eile a chosc, déanfaidh an lárphointe rochtana nó na lárphointí rochtana an iarraidh a phróiseáil láithreach agus fíoróidh siad ex post ar comhlíonadh na coinníollacha uile dá dtagraítear in Airteagal 22n, lena n‑áirítear an raibh cás práinne ann i ndáiríre. Déanfar an fíorú ex post gan moill mhíchuí agus, ar aon chuma, ag tráth nach déanaí ná seacht lá oibre tar éis an iarraidh a phróiseáil.

3.  I gcás ina gcinntear leis an bhfíorú ex post nach raibh údar leis an rochtain ar shonraí VIS, déanfaidh na húdaráis uile a cheadaigh na sonraí sin in VIS an fhaisnéis a raibh rochtain acu uirthi a scriosadh láithreach agus cuirfidh siad na lárphointí rochtana ar an eolas faoin scriosadh sin. [Leasú 211]

Airteagal 22n

Coinníollacha maidir le rochtain ar shonraí VIS ag údaráis ainmnithe na mBallstát

1.  [on interoperability (borders and visas)] Gan dochar d’Airteagal 22 de Rialachán 2018/XX [maidir le hidir-inoibritheacht (teorainneacha agus víosaí)], féadfaidh údaráis ainmnithe VIS a rochtain chun é a cheadú má chomhlíontar gach ceann de na coinníollacha seo a leanas: [Leasú 212]

2.  Ní gá an coinníoll dá bhforáiltear i bpointe (d) de mhír 1 a chomhlíonadh i gcásanna ina mbeidh rochtain ar VIS riachtanach mar uirlis chun an cúlra i dtaobh víosaí nó tréimhsí údaraithe fanachta ar chríoch na mBallstát a cheadú i dtaobh amhrastach aitheanta, déantóir aitheanta nó íospartach amhrasta aitheanta ciona sceimhlitheoireachta nó ciona choiriúil thromchúisigh eile.

3.  Beidh ceadú VIS teoranta do chuardach a dhéanamh sa chomhad iarratais nó sa sainchomhad le haon cheann de na sonraí seo a leanas: [Leasú 215]

3a.  Cuirfidh an Coimisiún tuarascáil faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle ar indéantacht, infhaighteacht, ullmhacht agus iontaofacht na teicneolaíochta is gá chun íomhánna den aghaidh a úsáid chun duine a shainaithint. [Leasú 217]

3b.  Ní hí an íomhá den aghaidh dá dtagraítear i bpointe (ea) de mhír 3 an t-aon chritéar cuardaigh amháin. [Leasú 218]

4.  I gcás ina bhfaighfear amas nuair a dhéanfar VIS a cheadú, tabharfar rochtain ar aon sonraí a liostaítear i mír 3 den Airteagal seo mar aon le haon sonraí eile ón gcomhad iarratais nó ón sainchomhad, lena n-áirítear sonraí arna n-iontráil maidir le haon doiciméad a eisíodh, a diúltaíodh, a cuireadh ar neamhní, a rinneadh a chúlghairm nó ar cuireadh síneadh leis. Ní thabharfar rochtain ar na sonraí dá dtagraítear i bpointe (4)(l) d’Airteagal 9 as mar atá ar taifead sa chomhad iarratais ach amháin má rinneadh ceadú na sonraí sin a iarraidh go sainráite in iarraidh réasúnaithe agus a formheasadh de bharr fíorú neamhspleách. [Leasú 219]

Airteagal 22o

Rochtain ar VIS chun daoine a shainaithint i gcásanna ar leith

De mhaolú ar Airteagal 22n(1), ní bheidh sé d’oibleagáid ar údaráis ainmnithe na coinníollacha a leagtar síos sa mhír sin a chomhlíonadh chun rochtain ar VIS a fháil ar mhaithe le daoine a bhí ar iarraidh, go háirithe leanaí, a shainaithint, ar daoine iad a bhí ar iarraidh, a fuadaíodh nó a sainaithníodh ina n-íospartaigh gáinneála ar dhaoine agus a bhfuil forais thromchúiseacha ina leith lena mheas go gcuideoidh ceadú shonraí VIS na daoine sin a shainaithint agus go mbeidh sé ina rannchuidiú imscrúdú a dhéanamh ar chásanna sonracha gáinneála ar dhaoine. I gcásanna den sórt sin, féadfaidh na húdaráis ainmnithe cuardach a dhéanamh in VIS le méarloirg na ndaoine sin. [Leasú 220]

I gcás nach féidir méarloirg na ndaoine sin a úsáid nó i gcás ina dteipfidh ar an gcuardach leis na méarloirg, déanfar an cuardach trí bhíthin na sonraí dá dtagraítear i bpointe (a) agus pointe (b) d’Airteagal 9(4) nó i bpointe (a) agus (b) d’Airteagal 22c(2). [Leasú 221]

I gcás ina bhfaighfear amas nuair a dhéanfar VIS a cheadú, tabharfar rochtain ar aon sonraí in Airteagal 9, in Airteagal 22c nó in Airteagal 22d, mar aon leis na sonraí in Airteagal 8(3) agus (4) nó in Airteagal 22a(3). [Leasú 222]

Airteagal 22p

Nós imeachta agus coinníollacha le haghaidh rochtain ag Europol ar shonraí VIS

1.  Beidh rochtain ag Europol chun VIS a cheadú i gcás ina gcomhlíonfar na coinníollacha uile seo a leanas:

2.  Beidh feidhm ag na coinníollacha a leagtar síos in Airteagal 22n(2), (3) agus (4) dá réir sin.

3.  Féadfaidh údarás ainmnithe Europol iarraidh leictreonach réasúnaithe a dhéanamh chun na sonraí uile nó tacar sonraí ar leith atá stóráilte in VIS a cheadú agus an iarraidh sin a chur chuig lárphointe rochtana Europol dá dtagraítear in Airteagal 22k(3) 22l(2). Ar iarraidh a fháil ar rochtain, déanfaidh lárphointe rochtana Europol a fhíorú an bhfuil na coinníollacha rochtana dá dtagraítear i mír 1 agus mír 2 comhlíonta. Más tá na coinníollacha rochtana uile comhlíonta, déanfaidh foireann chuí-údaraithe an lárphointe rochtana nó na lárphointí rochtana na hiarrataí a phróiseáil. Cuirfear na sonraí a bhfuarthas rochtain orthu in VIS ar aghaidh chuig na haonaid oibríoctúla dá dtagraítear in Airteagal 22l(1) ar bhealach nach sáraíonn slándáil na sonraí sin. [Leasú 223]

4.  An phróiseáil ar fhaisnéis a fuair Europol trí shonraí VIS a cheadú, beidh sí faoi réir údarú ón mBallstát tionscnaimh. Gheofar an t‑údarú sin trí aonad náisiúnta Europol sa Bhallstát sin.

Airteagal 22q

Logáil agus doiciméadú

1.  Áiritheoidh gach Ballstát agus Europol go ndéanfar gach oibríocht próiseála sonraí a thagann as iarrataí ar rochtain ar shonraí VIS i gcomhréir le Caibidil IIIc a logáil IIIb a thaifeadadh nó a dhoiciméadú chun críocha faireachán a dhéanamh ar inghlacthacht na hiarrata a sheiceáil, faireachán a dhéanamh ar dhlíthiúlacht na próiseála sonraí agus ar shláine agus ar shlándáil sonraí agus chun críocha féinfhaireacháin agus an tionchar a d’fhéadfadh a bheith ar chearta bunúsacha, agus chun críocha féinfhaireacháin.

Úsáidfear bearta iomchuí chun na taifeadtaí nó na doiciméid sin a chosaint ar rochtain neamhúdaraithe, agus scriosfar iad dhá bhliain tar éis a gcruthaithe, mura mbeidh siad ag teastáil le haghaidh nósanna imeachta faireacháin a bhfuil tús curtha leo cheana féin. [Leasú 224]

2.  Léireoidh an loga nó an doiciméadacht an méid seo a leanas, i ngach cás:

3.  Ní úsáidfear logaí ná doiciméadacht ach amháin chun faireachán a dhéanamh ar dhlíthiúlacht na próiseála sonraí, chun faireachán ar an tionchar ar chearta bunúsacha, agus chun sláine agus slándáil sonraí a áirithiú. Ní fhéadfaidh ach logaí nach gcuimsíonn sonraí pearsanta a úsáid i gcomhair an fhaireacháin agus na meastóireachta dá dtagraítear in Airteagal 50 den Rialachán seo. An t-údarás maoirseachta, arna bhunú i gcomhréir le hAirteagal 41(1) de Threoir (AE) 2016/680, atá freagrach as faireachán a dhéanamh ar dhlíthiúlacht na próiseála sonraí agus as sláine agus slándáil na sonraí, beidh rochtain aige ar na logaí seo arna iarraidh sin dó chun críche a dhualgais a chomhlíonadh. [Leasú 226]

Airteagal 22r

Coinníollacha le haghaidh rochtain ar shonraí VIS ag údaráis ainmnithe Ballstáit nár cuireadh an Rialachán seo i bhfeidhm ina leith fós

1.  Beidh rochtain ar shonraí VIS chun é a cheadú ag údaráis ainmnithe Ballstáit nár cuireadh an Rialachán seo i bhfeidhm ina leith fós i gcás ina gcomhlíonfar na coinníollacha seo a leanas:

2.  Ballstát nár cuireadh an Rialachán seo i bhfeidhm ina leith fós, cuirfidh sé an fhaisnéis atá aige faoi víosaí ar fáil do na Ballstáit a bhfuil feidhm ag an Rialachán seo maidir leo, bunaithe ar iarraidh chuí-réasúnaithe i scríbhinn nó i bhfoirm leictreonach, faoi réir na gcoinníollacha a leagtar síos in Airteagal 22n(1).

_____________

* Rialachán (AE) Uimh. 603/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Meitheamh 2013 maidir le bunú “Eurodac” chun méarloirg a chur i gcomparáid ar mhaithe le cur i bhfeidhm éifeachtach Rialachán (AE) Uimh. 604/2013 lena mbunaítear na critéir agus na sásraí lena gcinntear cé acu Ballstát atá freagrach as scrúdú a dhéanamh ar iarratas ar chosaint idirnáisiúnta arna thaisceadh i gceann de na Ballstáit ag náisiúnach tríú tír nó ag duine gan stát agus maidir le hiarrataí ó údaráis forghníomhaithe dlí na mBallstát agus ó Europol ar chomparáidí le sonraí Eurodac chun críocha forghníomhaithe dlí, agus lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 1077/2011 lena mbunaítear Gníomhaireacht Eorpach le haghaidh bainistiú oibríochtúil córas TF ar mhórscála sa limistéar saoirse, slándála agus ceartais (IO L 180, 29.6.2013, lch. 1).”.

Airteagal 22ra

Cosaint sonraí pearsanta arna rochtain i gcomhréir le Caibidil IIIb

1.   Áiritheoidh gach Ballstát go mbeidh na dlíthe náisiúnta, na rialacháin náisiúnta agus na forálacha riaracháin náisiúnta arna nglacadh de bhun Threoir (AE) 2016/680, infheidhme freisin i dtaca le rochtain a thabhairt ar VIS do na húdaráis náisiúnta faoin gcaibidil seo, lena n-airítear i dtaca lena gcearta siúd a ndéantar a gcuid sonraí a rochtain ar an gcuma sin.

2.   Is é an t-údarás maoirseachta dá dtagraítear in Airteagal 41(1) de Threoir (AE) 2016/680 a dhéanfaidh faireachán ar dhlíthiúlacht na rochtana a thabharfar do na Ballstáit ar shonraí pearsanta i gcomhréir leis an gCaibidil seo, lena n-áirítear tarchur na sonraí sin chuig VIS agus as. Beidh feidhm dá réir ag Airteagal 41(3) agus (4) den Rialachán seo.

3.   Beidh an phróiseáil sonraí pearsanta a dhéanfaidh Europol de bhun an Rialacháin seo i gcomhréir le Rialachán (AE) 2016/794 agus faoi mhaoirseacht ag an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí.

4.   Ní dhéanfar sonraí pearsanta a bhainfear as VIS i gcomhréir leis an gCaibidil seo a phróiseáil ach amháin d’fhonn an cás sonrach ar iarr Ballstát nó Europol na sonraí ina leith a chosc, a bhrath nó a imscrúdú.

5.   Coinneoidh eu-LISA, na húdaráis ainmnithe, na lárphointí rochtana agus Europol logaí dá dtagraítear in Airteagal 22q chun gur féidir leis an údarás maoirseachta dá dtagraítear in Airteagal 41(1) de Threoir (AE) 2016/680 agus an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí faireachán a dhéanamh rialacha cosanta sonraí an Aontais agus rialacha cosanta sonraí náisiúnta a bheith á gcomhlíonadh ag an bpróiseáil sonraí. Cé is moite de na sonraí a bheidh á gcoimeád chun na críche sin, déanfar, tar éis 30 lá, sonraí pearsanta chomh maith leis na taifid ar chuardaigh a rinneadh, a léirscriosadh ó na comhaid náisiúnta uile agus ó chomhaid Europol uile, ach amháin má tá na sonraí agus na taifid sin de dhíth chun críocha an imscrúdaithe choiriúil shonraigh atá fós ar siúl agus ar iarr an Ballstát nó Europol na sonraí ina leith. [Leasú 227]

Airteagal 2

Leasuithe ar Chinneadh 2004/512/CE [Leasú 228]

Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 1(2) de Aisghairtear Cinneadh 2004/512/CE. Déanfar tagairtí don Chinneadh sin a fhorléiriú mar thagairtí do Rialachán (CE) Uimh. 767/2008 agus léifear iad i gcomhréir leis an tábla comhghaoil in Iarscríbhinn 2.:"

Déanfaidh an lárchóras, na comhéadain aonfhoirmeacha náisiúnta, an tseirbhís gréasáin, an geata iompróra agus an bonneagar cumarsáide atá ag VIS comhpháirteanna crua-earraí agus comhpháirteanna bogearraí ó lárchóras EES, comhéadain aonfhoirmeacha náisiúnta EES, geata iompróra ETIAS, seirbhís gréasáin EES, agus bonneagar cumarsáide EES a chomhroinnt agus a athúsáid, a oiread is féidir go teicniúil.”. [Leasú 229]

Airteagal 3

Leasuithe ar Rialachán (CE) Uimh. 810/2009

Leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 810/2009 mar a leanas:

(1)  in Airteagal 10(3), cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe (c):"

“ (c) grianghraf a thíolacadh i gcomhréir leis na caighdeáin a leagtar amach i Rialachán (CE) Uimh. 1683/95 nó beoghlacadh d’íomhá den aghaidh a lamháil tráth an chéad iarratais agus ar a laghad gach 59 mí tar éis sin i gcomhréir leis na caighdeáin a leagtar amach in Airteagal 13 den Rialachán seo.”; [Leasú 230]

(2)  Leasaítear Airteagal 13 mar a leanas:

(a)  i mír 2, cuirtear an méid seo a leanas in ionad na chéad fhleisce:"

“– grianghraf a glacadh beo ar an láthair agus a bailíodh go digiteach tráth an iarratais;”; [Leasú 231]

(b)  i mír 3, cuirtear an méid seo a leanas in ionad na chéad fhomhíre:"

“I gcás inar bailíodh méarloirg agus grianghraf de cháilíocht leordhóthanach ón iarratasóir agus inar iontráladh iad in VIS mar chuid d’iarratas a taisceadh ag tráth is lú ná 59 mí roimh dháta an iarratais nua, d’fhéadfaí na [sonraí] déanfar sin a chóipeáil isteach san iarratas a dhéanfar ina dhiaidh sin.”; [Leasú 232]

(c)  i mír 7, cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe (a):"

“(a) leanaí faoi bhun 6 bliana d’aois agus daoine os cionn 70 bliain d’aois;”; [Leasú 253]

(d)  scriostar mír 8;

(3)  Leasaítear Airteagal 21 mar a leanas:

(a)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 2:"

“2. I dtaca le gach iarratas, déanfar VIS a cheadú i gcomhréir le hAirteagal 8(2), Airteagal 9a agus Airteagal 15 de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008. Áiritheoidh na Ballstáit go mbainfear lánúsáid as na critéir chuardaigh uile de bhun na n‑airteagal seo chun diúltú bréagach agus céannú bréagach a sheachaint.

(b)  cuirtear isteach mír 3a agus mír 3b mar seo a leanas:"

Beidh rochtain ag an gconsalacht ar an gcomhad iarratais agus ar aon chomhad iarratais nasctha, más ann dó, mar aon le toradh na bhfíoruithe ar fad de bhun Airteagal 9c de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008.

3b.  Ceadóidh an t‑údarás víosaí an brathadóir ilchéannachtaí mar aon leis an stóras coiteann sonraí céannachta dá dtagraítear in Airteagal 4(37) de Rialachán 2018/XX [maidir le hidir-inoibritheacht (teorainneacha agus víosaí)] nó Córas Faisnéise Schengen nó an dá rud chun na difríochtaí sna céannachtaí atá nasctha a mheasúnú agus déanfaidh sé aon fhíorú breise is gá chun cinneadh a dhéanamh maidir le stádas agus dath an naisc agus, chomh maith leis sin, chun cinneadh a dhéanamh maidir le víosa an duine lena mbaineann a eisiúint nó a dhiúltú.

I gcomhréir le hAirteagal 59(1) de Rialachán 2018/XX [maidir le hidir-inoibritheacht (teorainneacha agus víosaí)] ní bheidh feidhm ag an mír seo ach amháin ó thús oibríochtaí an bhrathadóra ilchéannachtaí.”;

(c)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 4:"

“4. Fíoróidh an chonsalacht, trí bhíthin úsáid a bhaint as an bhfaisnéis a fuarthas ó EES, nach mbeidh de thoradh an fhanachta atá beartaithe fad uasta aon fhanachta a údaraíodh ar chríoch na mBallstát sáraithe ag an iarratasóir, beag beann ar thréimhsí féideartha fanachta arna n‑údarú faoi víosa fadfhanachta náisiúnta nó faoi chead cónaithe arna eisiúint ag Ballstát eile.”;

(4)  cuirtear an tAirteagal 21a seo a leanas isteach:"

“Airteagal 21a

Táscairí riosca sonracha

-1.  Is é a bheidh sna táscairí riosca sonracha algartam a chumasóidh próifíliú mar a shainmhínítear i bpointe (4) d’Airteagal 4 de Rialachán (AE) 2016/679 trí chomparáid a dhéanamh idir na sonraí arna dtaifeadadh i gcomhad iarratais lena ngabhann táscairí riosca sonracha a dhíríonn ar shlándáil, inimirce neamhdhleathach nó ar ardrioscaí eipidéime. Beidh na táscairí riosca sonracha cláraithe in VIS. [Leasú 235]

1.  Déanfaidh an Coimisiún gníomh tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 51a chun na rioscaí a bhaineann leis an tslándáil nó leis an inimirce neamhdhlíthiúil nó ardriosca eipidéime a shainiú tuilleadh ar bhonn na nithe seo a leanas: [Leasú 236]

2.  Glacfaidh an Coimisiún gníomh cur chun feidhme, lena sonrófar na rioscaí dá dtagraítear i mír 1. Glacfar an gníomh cur chun feidhme sin i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 52(2). [Leasú 238]

3.  Ar bhonn na rioscaí sonracha arna gcinneadh i gcomhréir leis an Rialachán seo agus leis an ngníomh tarmligthe dá dtagraítear i mír 1, bunófar táscairí riosca sonracha a bheidh comhdhéanta de shonraí éagsúla lena n-áirítear ceann amháin nó níos mó díobh seo a leanas: [Leasú 239]

4.  Beidh na táscairí riosca sonracha spriocdhírithe agus comhréireach. Ní bheidh, i gcás ar bith, na táscairí sin bunaithe ar inscne nó aois duine agus orthu sin amháin. Ní bhunófar iad, i gcás ar bith, ar fhaisnéis maidir le cine an duine, an dath craicinn atá air, a mhianach eitneach nó sóisialta, a airíonna géiniteacha, an teanga atá aige, na tuairimí polaitiúla nó aon tuairimí eile atá aige, an reiligiún nó creideamh fealsúnach atá aige, an ball de cheardchumann é, an ball de mhionlach náisiúnta é, an mhaoin atá aige, an áit ar rugadh é, an bhfuil míchumas air nó an claonadh atá ann ó thaobh gnéis de.

5.  Glacfaidh an Coimisiún na táscairí riosca sonracha trí ghníomh cur chun feidhme. Glacfar an gníomh cur chun feidhme sin i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 52(2).

6.  Úsáidfidh na húdaráis víosaí na táscairí riosca sonracha nuair a dhéanfaidh siad a mheas an bhfuil baol na hinimirce neamhdhleathaí, baol do shlándáil aon cheann de na Ballstáit nó ardriosca eipidéime i gcomhréir le hAirteagal 21(1) ag roinnt leis an iarratasóir. [Leasú 240]

7.  Déanfaidh an Coimisiún agus Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha na rioscaí sonracha agus na táscairí riosca sonracha a athbhreithniú go tráthrialta.”; [Leasú 241]

(4a)  Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 39:"

“Airteagal 39

Iompar na foirne agus urraim do chearta bunúsacha

1.  Áiritheoidh consalachtaí na mBallstát go gcuirfear fáilte chúirtéiseach roimh na hiarratasóirí. Déanfaidh comhaltaí foirne na gconsalachtaí dínit an duine a lánurramú agus iad i mbun a ndualgas.

2.  Déanfaidh comhaltaí foirne na gconsalachtaí na cearta bunúsacha a lánurramú agus cloífidh siad leis na prionsabail a aithnítear i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh agus iad i mbun a ndualgas. Beidh aon bhearta a ghlacfar i gcomhréir leis na cuspóirí a bheidh á saothrú leis na bearta sin.

3.  Agus iad i mbun a gcuid dualgas, ní dhéanfaidh an fhoireann chonsalach idirdhealú in aghaidh daoine ar aon fhoras amhail inscne, tionscnamh ciníoch nó eitneach, dath, bunadh sóisialta, gnéithe géiniteacha, teanga, reiligiún nó creideamh, tuairim pholaitiúil nó aon tuairim eile, ballraíocht de mhionlach náisiúnta, maoin, breith, míchumas, aois nó gnéaschlaonadh. Tabharfar tús áite do leas an linbh.”; [Leasú 242]

(4b)  cuirtear isteach an tAirteagal seo a leanas:"

“Airteagal 39a

Cearta bunúsacha

Agus an Rialachán seo á chur i bhfeidhm, déanfaidh na Ballstáit a gcuid cúraimí a chomhall agus dlí ábhartha an Aontais á chomhlíonadh go hiomlán acu, lena n-áirítear Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh), an dlí idirnáisiúnta is ábhartha, lena n-áirítear an Coinbhinsiún maidir le Stádas Dídeanaithe arna dhéanamh sa Ghinéiv an 28 Iúil 1951, oibleagáidí a bhaineann le rochtain ar chosaint idirnáisiúnta, go háirithe prionsabal an non-refoulement, agus cearta bunúsacha. I gcomhréir le prionsabail ghinearálta dhlí an Aontais, is ar bhonn indibhidiúil a dhéanfar cinntí faoin Rialachán seo. Tabharfar tús áite do leas an linbh.”; [Leasú 243]

(5)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 46:"

“Airteagal 46

Tiomsú staidrimh

Tiomsófar na staitisticí sin ar bhonn tuarascálacha arna nginiúint ag lárstóras sonraí VIS i gcomhréir le hAirteagal 17 de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008.”;

(5a)  cuirtear isteach an tAirteagal seo a leanas:"

“Airteagal 51a

An tarmligean a fheidhmiú

1.   Is faoi réir na gcoinníollacha a leagtar síos san Airteagal seo a thugtar an chumhacht don Choimisiún chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh.

2.   Tabharfar an chumhacht chun gníomhartha tarmligthe dá dtagraítear in Airteagal 21a a ghlacadh don Choimisiún go ceann tréimhse cúig bliana ón ...[dáta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo]. Déanfaidh an Coimisiún, tráth nach déanaí ná 9 mí roimh dheireadh na tréimhse 5 bliana, tuarascáil a tharraingt suas maidir le tarmligean na cumhachta. Déanfar tarmligean na cumhachta a fhadú go hintuigthe go ceann tréimhsí comhfhaid, mura rud é go gcuireann Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle in aghaidh an fhadaithe sin tráth nach déanaí ná 3 mhí roimh dheireadh gach tréimhse.

3.   Féadfaidh Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle tarmligean na cumhachta dá dtagraítear in Airteagal 21a a chúlghairm aon tráth. Déanfaidh cinneadh chun cúlghairm a dhéanamh deireadh a chur le tarmligean na cumhachta atá sonraithe sa chinneadh sin. Gabhfaidh éifeacht leis an lá tar éis fhoilsiú an chinnidh in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh nó ar dháta is déanaí a shonrófar sa chinneadh. Ní dhéanfaidh sé difear do bhailíocht aon ghníomhartha tarmligthe atá i bhfeidhm cheana féin.

4.   Sula nglacfaidh sé gníomh tarmligthe, rachaidh an Coimisiún i gcomhairle le saineolaithe arna n-ainmniú ag gach Ballstát i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr.

5.   A luaithe a ghlacfaidh sé gníomh tarmligthe, tabharfaidh an Coimisiún fógra do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle ina leith an tráth céanna.

6.   Ní thiocfaidh gníomh tarmligthe a ghlactar de bhun Airteagal 21a i bhfeidhm ach amháin mura mbeidh aon agóid curtha in iúl ag Parlaimint na hEorpa nó ag an gComhairle laistigh de thréimhse dhá mhí tar éis fógra faoin ngníomh sin a thabhairt do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle nó más rud é, roimh dheireadh na tréimhse sin, go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle araon tar éis a chur in iúl don Choimisiún nach ndéanfaidh siad aon agóid. Déanfar an tréimhse sin a fhadú dhá mhí ar thionscnamh Pharlaimint na hEorpa nó na Comhairle.”; [Leasú 244]

(6)  in Airteagal 57, scriostar mír 3 agus mír 4.

Airteagal 4

Leasuithe ar Rialachán (AE) 2017/2226

Leasaítear Rialachán (AE) 2017/2226 mar a leanas:

(1)  cuirtear an fhomhír seo a leanas le hAirteagal 9(2):"

“Leis an gcóras dul isteach/imeachta, cuirfear ar fáil an fheidhmiúlacht chun an liosta sin a bhainistiú go lárnach. Leagfar síos i ngníomhartha cur chun feidhme na rialacha mionsonraithe maidir leis an bhfeidhmiúlacht sin a bhainistiú. Glacfar na gníomhartha cur chun feidhme i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 68(2) den Rialacháin seo.”;

(2)  in Airteagal 13, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 3:"

“3. Chun a n‑oibleagáidí a chomhlíonadh faoi phointe (b) d’Airteagal 26(1) den Choinbhinsiún lena gcuirtear Comhaontú Schengen chun feidhme, bainfidh iompróirí úsáid as an tseirbhís gréasáin chun a fhíorú an bhfuil víosa ghearrfhanachta bailí, lena n‑áirítear ar úsáideadh cheana an líon uaireanta dul isteach údaraithe nó ar bhain an sealbhóir amach fad uasta an fhanachta údaraithe nó, de réir mar a bheidh, an bhfuil an víosa bailí i leith chríoch calafoirt cinn scríbe an taistil sin. Cuirfidh iompróirí na sonraí a liostaítear faoi phointe (a), pointe (b) agus pointe (c) d’Airteagal 16(1) den Rialachán seo ar fáil. Ar an mbonn sin, tabharfaidh an tseirbhís gréasáin freagra “CGL/NÍL SÉ CGL” do na hiompróirí. Féadfaidh iompróirí pé faisnéis a sheoltar a stóráil mar aon leis an bhfreagra a gheofar i gcomhréir leis an dlí is infheidhme. Bunóidh iompróirí scéim fíordheimhniúcháin lena áirithiú gur ag an bhfoireann údaraithe amháin a bheidh rochtain ar an tseirbhís gréasáin. Ní bheidh sé indéanta an freagra “CGL/NÍL SÉ CGL” a mheas ina chinneadh cead isteach a údarú nó a dhiúltú i gcomhréir le Rialachán (AE) 2016/399. Ní thiocfaidh gníomh tarmligthe a ghlactar de bhun Airteagal 21a i bhfeidhm ach amháin mura mbeidh aon agóid curtha in iúl ag Parlaimint na hEorpa nó ag an gComhairle laistigh de thréimhse dhá mhí tar éis fógra faoin ngníomh sin a thabhairt do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle nó más rud é, roimh dheireadh na tréimhse sin, go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle araon tar éis a chur in iúl don Choimisiún nach ndéanfaidh siad aon agóid. Déanfar an tréimhse sin a fhadú dhá mhí ar thionscnamh Pharlaimint na hEorpa nó na Comhairle.”; [Leasú 245]

(2a)  In Airteagal 14, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 3:"

“3. I gcás inar gá sonraí maidir le taifead ar dhul isteach/imeacht sealbhóra víosa a iontráil nó a nuashonrú, féadfaidh na húdaráis teorann na sonraí dá bhforáiltear i bpointe (d) d’Airteagal 16(1) agus pointe (c) go pointe (f) d’Airteagal 16(2) den Rialachán seo a aisghabháil ó VIS agus a iompórtáil isteach in EES i gcomhréir le hAirteagal 8 den Rialachán seo agus le hAirteagal 18a de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008.”; [Leasú 246]

(2b)  Leasaítear Airteagal 15 mar a leanas:

(a)  cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 1:"

“1. I gcás inar gá sainchomhad a chruthú nó íomhá den aghaidh dá dtagraítear i bpointe (b) d’Airteagal 17(1) a nuashonrú, tógfar an íomhá den aghaidh beo.”; [Leasú 247]

(b)  cuirtear isteach an mhír seo a leanas:"

“1a. An íomhá den aghaidh dá dtagraítear i bpointe (d) d’Airteagal 16(1), déanfar í a aisghabháil ó VIS agus a iompórtáil isteach in EES freisin.”; [Leasú 248]

(c)  scriostar mír 5; [Leasú 249]

(3)  in Airteagal 35(4), scriostar an fhoclaíocht “trí bhíthin bhonneagar VIS”.

Airteagal 5

Leasuithe ar Rialachán (AE) 2016/399

Leasaítear Rialachán (AE) 2016/399 mar seo a leanas:

(1)  in Airteagal 8(3), cuirtear isteach an pointe (ba) seo a leanas:"

“(ba) má bhíonn víosa fadfhanachta nó cead cónaithe ina sheilbh ag náisiúnach tríú tír, is éard a bheidh sna seiceálacha críochnúla ar dhul isteach go bhfíorófar céannacht an tsealbhóra víosa fadfhanachta nó ceada cónaithe agus barántúlacht na víosa fadfhanachta nó an cheada cónaithe, trí bhíthin an Córas Faisnéise Víosaí (VIS) a cheadú i gcomhréir le hAirteagal 22g de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008;

i gcásanna ina dteipfidh ar an bhfíorú a dhéanfar ar chéannacht an tsealbhóra doiciméid nó ar an bhfíorú a dhéanfar ar an doiciméad i gcomhréir le hAirteagal 22g den Rialachán sin, de réir mar is infheidhme, nó i gcás ina mbeidh amhras maidir le céannacht an tsealbhóra doiciméid, maidir le barántúlacht an doiciméid agus/nó an doiciméid taistil, déanfaidh foireann chuí-údaraithe na n‑údarás inniúil sin an slis doiciméid a fhíorú.”;

(2)  in Airteagal 8(3), scriostar pointí (c) go (f).

Airteagal 7

Leasuithe ar Rialachán (AE) XXX maidir le creat a bhunú le haghaidh idir-inoibritheacht idir córais faisnéise an Aontais Eorpaigh (teorainneacha agus víosaí) [an Rialachán maidir le hidir-inoibritheacht]

Leasaítear Rialachán (AE) XXX maidir le creat a bhunú le haghaidh idir-inoibritheacht idir córais faisnéise an Aontais Eorpaigh (teorainneacha agus víosaí) [an Rialachán maidir le hidir-inoibritheacht] mar seo a leanas:

(1)  in Airteagal 13(1), cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe (b):"

“(b) na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 9(6), Airteagal 22c(2)(f) agus (g), agus Airteagal 22d(f) agus (g) de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008;”

(2)  In Airteagal 18(1) cuirtear an méid a leanas in ionad phointe (b):"

“(b) na sonraí dá dtagraítear in Airteagail 9(4)(a), (b) agus (c) go (cc), 9(5) agus (6), 22c(2)(a) go (cc), (f) agus (g), agus 22d(a), (b), (c), (f) agus (g) de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008;” [Leasú 250]

(3)  in Airteagal 26(1), cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe (b):"

“(b) na húdaráis inniúla dá dtagraítear in Airteagal 6(1) agus (2) de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008 nuair a chruthaítear nó nuair a nuashonraítear comhad iarratais nó sainchomhad in VIS i gcomhréir le hAirteagal 8 nó Airteagal 22a de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008;”;

(4)  Leasaítear Airteagal 27 mar a leanas:

(a)  i mír 1, cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe (b):"

“(b) go ndéantar comhad iarratais a chruthú nó a nuashonrú in VIS i gcomhréir le hAirteagal 8 nó Airteagal 22a de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008;”;

(b)  i mír 3, cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe (b):"

“(b) sloinne (ainm teaghlaigh); céadainm (céadainmneacha); dáta breithe, inscne agus náisiúntacht (náisiúntachtaí) dá dtagraítear in Airteagal 9(4)(a), Airteagal 22c(2)(a) agus Airteagal 22d(a) de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008;”;

(5)  in Airteagal 29(1), cuirtear an méid seo a leanas in ionad phointe (b):"

“(b) na húdaráis inniúla dá dtagraítear in Airteagal 6(1) agus (2) de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008 i gcás amais a bhíonn ann nuair a chruthaítear nó nuair a nuashonraítear comhad iarratais nó sainchomhad in VIS i gcomhréir le hAirteagal 8 nó Airteagal 22a de Rialachán (CE) Uimh. 767/2008;”;

Airteagal 8

Cinneadh 2008/633/CGB a aisghairm

Aisghairtear Cinneadh 2008/633/CGB. Déanfar tagairtí do Chinneadh 2008/633 a fhorléiriú mar thagairtí do Rialachán (CE) Uimh. 767/2008 agus léifear iad i gcomhréir leis an tábla comhghaoil in Iarscríbhinn 2.

Airteagal 9

Teacht i bhfeidhm

Tiocfaidh an Rialachán seo i bhfeidhm an fichiú lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

It shall apply from ... [two years after the date of entry into force] with the exception of the provisions on implementing and delegated acts provided for in points (6), (7), (26), (27), (33) and (35) of Article 1, point (4) of Article 3 and point (1) of Article 4, which shall apply from the date of entry into force of this Regulation.

By ... [one year after the entry into force of this Regulation] the Commission shall submit a report to the European Parliament and to the Council on the state of play of the preparation of the full implementation of this Regulation. That report shall also contain detailed information on the costs incurred and information as to any risks which may impact the overall costs. [Leasú 251]

Beidh an Rialachán seo ina cheangal go huile agus go hiomlán agus beidh sé infheidhme go díreach sna Ballstáit i gcomhréir leis na Conarthaí.

Arna dhéanamh in/sa …,

Thar ceann Pharlaimint na hEorpa Thar ceann na Comhairle

An tUachtarán An tUachtarán

IARSCRÍBHINN 2

Tábla comhghaoil

(1) IO C, , lch. . (2) IO C, , lch. . (3) Seasamh ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019. (4) Cinneadh 2004/512/CE ón gComhairle an 8 Meitheamh 2004 lena mbunaítear an Córas faisnéise Víosaí (VIS) (IO L 213, 15.6.2004, lch. 5). (5) Rialachán (CE) Uimh. 767/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 9 Iúil 2008 maidir leis an gCóras Faisnéise Víosaí (VIS) agus maidir le sonraí ar víosaí gearrfhanachta a mhalartú idir Ballstáit (Rialachán VIS) (IO L 218, 13.8.2008, lch. 60). (6) Rialachán (CE) Uimh. 810/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 13 Iúil 2009 lena mbunaítear Cód Comhphobail maidir le Víosaí (Cód Víosaí) (IO L 243, 15.9.2009, lch. 1). (7) Cinneadh 2008/633/CGB ón gComhairle an 23 Meitheamh 2008 maidir le rochtain chomhairliúcháin ar an gCóras Faisnéise Víosaí (VIS) ag údaráis ainmnithe na mBallstát agus ag Europol chun críocha coisc, braite agus imscrúdaithe i ndáil le cionta sceimhlitheora agus cionta coiriúla tromchúiseacha eile (IO L 218, 13.8.2008, lch. 129). (8) Cinneadh Cur Chun Feidhme 2011/636/AE ón gCoimisiún an 21 Meán Fómhair 2011 lena gcinntear an dáta óna rachaidh an Córas Faisnéise Víosaí (VIS) i mbun oibríochtaí i gcéad réigiún (IO L 249, 27.9.2011, lch. 18). (9) Rialachán (AE) Uimh. 604/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Meitheamh 2013 lena mbunaítear na critéir agus na sásraí lena gcinntear cé acu Ballstát atá freagrach as scrúdú a dhéanamh ar iarratas ar chosaint idirnáisiúnta arna chlárú i gceann de na Ballstáit ag náisiúnach tríú tír nó ag duine gan stát (IO L 180, 29.6.2013, lch. 31). (10) COM(2016)0205. (11) “Bainistiú Comhtháite Teorainneacha (IBM) – Staidéar Féidearthachta le cur san áireamh i stóras doiciméad le haghaidh víosaí Fadfhanachta, Ceadanna Cónaithe, agus Ceadanna Tráchta Teorann” (2017). (12) “Anailís dhlíthiúil ar an riachtanas agus ar an gcomhréireacht a bhaineann le raon feidhme an Chórais Faisnéise Víosaí (VIS) a leathnú chun sonraí faoi víosaí fadfhanachta agus doiciméid chónaithe a thabhairt san áireamh ann” (2018). (13) Treochlár chun feabhas a chur ar an malartú faisnéise agus ar an mbainistiú faisnéise lena n‑áirítear réitigh idir-inoibritheachta i réimse an Cheartais agus na nGnóthaí Baile — 9368/1/16 REV 1. (14) Conclúidí na Comhairle faoin mbealach leis an malartú faisnéise a fheabhsú, agus agus le hidir-inoibritheacht chórais fhaisnéise an Aontais Eorpaigh a áirithiú (10151/17). (15) “Bainistiú Comhtháite Teorainneacha (IBM) – Staidéar Féidearthachta le cur san áireamh i stóras doiciméad le haghaidh víosaí Fadfhanachta, Ceadanna Cónaithe, agus Ceadanna Tráchta Teorann” (2017). (16) “Anailís dhlíthiúil ar an riachtanas agus ar an gcomhréireacht a bhaineann le raon feidhme an Chórais Faisnéise Víosaí (VIS) a leathnú chun sonraí faoi víosaí fadfhanachta agus doiciméid chónaithe a thabhairt san áireamh ann” (2018). (17) COM(2017)0558, lch 15. (18) COM(2018)0251. (19) Leanaí a Aithint as a gCuid Méarlorg (2013 - EUR 26193). (20) “Aithint Uathoibríoch na Méarlorg: ón leanbh go dtí an duine aosta” (2018 – an tAirmheán Comhpháirteach Taighde (JRC)). (21) “An indéantacht agus na himpleachtaí a ghabhann le hísliú aois déanta méarlorg na leanaí agus le cóip scanta de dhoiciméad taistil an iarratasóra víosa a stóráil sa chóras faisnéise víosaí VIS” (2018). (22) Rialachán (AE) 2016/794 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Bealtaine 2016 maidir le Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh i ndáil le Comhar i bhForfheidhmiú an Dlí (Europol) agus lena n‑aisghairtear Cinntí 2009/371/CGB, 2009/934/CGB, 2009/935/CGB, 2009/936/CGB agus 2009/968/CGB ón gComhairle agus a ghabhann ionad na gCinntí sin (IO L 135, 24.5.2016, lch. 53). (23) Cinneadh 2008/615/CGB ón gComhairle an 23 Meitheamh 2008 maidir le comhar trasteorann a ghéarú, go háirithe chun sceimhlitheoireacht agus coireacht trasteorann a chomhrac (IO L 210, 6.8.2008, lch. 1). (24) Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 27 Aibreán 2016 maidir le daoine nádúrtha a chosaint i ndáil le sonraí pearsanta a phróiseáil agus maidir le saorghluaiseacht sonraí den sórt sin, agus lena n‑aisghairtear Treoir 95/46/CE (An Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí) (IO L 119, 4.5.2016, lch. 1). (25) Treoir (AE) 2016/680 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 27 Aibreán 2016 maidir le daoine nádúrtha a chosaint i ndáil le sonraí pearsanta a bhíonn á bpróiseáil ag údaráis inniúla chun cionta coiriúla a chosc, a imscrúdú, a bhrath nó a ionchúiseamh nó chun pionóis choiriúla a fhorghníomhú, agus saorghluaiseacht sonraí den sórt sin, agus lena n‑aisghairtear Cinneadh Réime 2008/977/CGB ón gComhairle (IO L 119, 4.5.2016, lch. 89). (26) Treoir 2008/115/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Nollaig 2008 maidir le caighdeáin choiteanna agus nósanna imeachta coiteanna sna Ballstáit i ndáil le náisiúnaigh tríú tíortha atá ag fanacht go neamhdhlíthiúil a chur ar ais (IO L 348, 24.12.2008, lch. 98). (27) Rialachán (AE) .../... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle [an teideal iomlán] (IO L ..., , lch. ...). (28) Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 (AE) 2018/1725 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 18 Nollaig 2000 23 Deireadh Fómhair 2018 maidir le cosaint daoine aonair daoine nádúrtha i dtaca le próiseáil sonraí pearsanta ag institiúidí agus ag comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí an Aontais agus maidir le saorghluaiseacht sonraí den sórt sin (IO L 8, 12.1.2001, lch. 1), agus lena n-aisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 agus Cinneadh Uimh. 1247/2002/CE (IO L 295, 21.11.2018, lch. 39). (29) Cinneadh Uimh. 1105/2011/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Deireadh Fómhair 2011 maidir le liosta na ndoiciméad taistil a thugann teideal don sealbhóir na teorainneacha seachtracha a thrasnú agus ar doiciméid iad is féidir a fhormhuiniú le víosa, agus maidir le sásra á bhunú chun an liosta sin a shocrú (IO L 287, 4.11.2011, lch. 9). (30) Treoir 2004/38/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 29 Aibreán 2004 maidir le ceart shaoránaigh an Aontais agus bhaill a dteaghlaigh chun aistriú agus cur fúthu gan bhac laistigh de chríocha na mBallstát lena leasaítear Rialachán (CEE) Uimh. 1612/68 agus lena n‑aisghairtear Treoracha 64/221/CEE, 68/360/CEE, 72/194/CEE, 73/148/CEE, 75/34/CEE, 75/35/CEE, 90/364/CEE, 90/365/CEE agus 93/96/CEE) (IO L 158, 30.4.2004, lch. 77). (31) Cinneadh 2000/365/CE ón gComhairle an 29 Bealtaine 2000 maidir leis an iarraidh ó Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann a bheith rannpháirteach i roinnt forálacha de acquis Schengen (IO L 131, 1.6.2000, lch. 43). (32) Cinneadh 2002/192/CE ón gComhairle an 28 Feabhra 2002 maidir leis an iarraidh ó Éirinn ar bheith rannpháirteach i roinnt forálacha de chuid acquis Schengen (IO L 64, 7.3.2002, lch. 20). (33) IO L 176, 10.7.1999, lch. 36. (34) Cinneadh 1999/437/CE ón gComhairle an 17 Bealtaine 1999 maidir le socruithe áirithe i dtaca le cur i bhfeidhm an Chomhaontaithe arna thabhairt i gcrích ag Comhairle an Aontais Eorpaigh agus Poblacht na hÍoslainne agus Ríocht na hIorua maidir le comhlachas an dá stát sin le acquis Schengen a chur chun feidhme, a chur i bhfeidhm agus a fhorbairt (IO L 176, 10.7.1999, lch. 31). (35) IO L 53, 27.2.2008, lch. 52. (36) Cinneadh 2008/146/CE ón gComhairle an 28 Eanáir 2008 maidir le tabhairt i gcrích an Chomhaontaithe, thar ceann an Chomhphobail Eorpaigh, idir an tAontas Eorpach, an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise maidir le comhlachas Chónaidhm na hEilvéise le acquis Schengen a chur chun feidhme, a chur i bhfeidhm agus a fhorbairt (IO L 53, 27.2.2008, lch. 1). (37) Cinneadh 2008/149/CGB ón gComhairle an 28 Eanáir 2008 maidir le tabhairt i gcrích an Chomhaontaithe, ar son an Aontais Eorpaigh, idir an tAontas Eorpach, an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise maidir le comhlachas Chónaidhm na hEilvéise le acquis Schengen a chur chun feidhme, a chur i bhfeidhm agus a fhorbairt (IO L 53, 27.2.2008, lch. 50). (38) IO L 160, 18.6.2011, lch. 21. (39) Cinneadh 2011/350/AE ón gComhairle an 7 Márta 2011 maidir le tabhairt i gcrích an Phrótacail, thar ceann an Aontais Eorpaigh, idir an tAontas Eorpach, an Comhphobal Eorpach, Cónaidhm na hEilvéise agus Prionsacht Lichtinstéin i ndáil le haontachas Phrionsacht Lichtinstéin leis an gComhaontú idir an tAontas Eorpach, an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise maidir le comhlachas Chónaidhm na hEilvéise le acquis Schengen a chur chun feidhme, a chur i bhfeidhm agus a fhorbairt, a bhaineann le seiceálacha ag na teorainneacha inmheánacha a dhíothú agus le gluaiseacht daoine (IO L 160, 18.6.2011, lch. 19). (40) Cinneadh 2011/349/AE ón gComhairle an 7 Márta 2011 maidir le tabhairt i gcrích an Phrótacail, ar son an Aontais Eorpaigh, idir an tAontas Eorpach, an Comhphobal Eorpach, Cónaidhm na hEilvéise agus Prionsacht Lichtinstéin i ndáil le haontachas Phrionsacht Lichtinstéin leis an gComhaontú idir an tAontas Eorpach, an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise maidir le comhlachas Chónaidhm na hEilvéise le acquis Schengen a chur chun feidhme, a chur i bhfeidhm agus a fhorbairt, go háirithe a mhéid a bhaineann leis an gcomhar breithiúnach in ábhair choiriúla agus leis an gcomhar póilíneachta (IO L 160, 18.6.2011, lch. 1). (41) Cinneadh (AE) 2017/1908 ón gComhairle an 12 Deireadh Fómhair 2017 maidir le forálacha áirithe d’acquis Schengen a bhaineann leis an gCóras Faisnéise Víosaí i bPoblacht na Bulgáire agus sa Rómáin a chur i bhfeidhm (IO L 269, 19.10.2017, lch. 39).

Rún reachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 13 Márta 2019 ar an togra le haghaidh Rialacháin ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear an Ciste Tearmainn agus Imirce (COM(2018)0471 – C8-0271/2018 – 2018/0248(COD))

P8_TA(2019)0175 A8-0106/2019

(An gnáthnós imeachta reachtach: an chéad léamh)

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don togra ón gCoimisiún chuig an bParlaimint agus chuig an gComhairle (COM(2018)0471),

–  ag féachaint d’Airteagal 294(2) agus d’Airteagal 78(2) agus d’Airteagal 79(2) agus (4) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, ar dá mbun a thíolaic an Coimisiún an togra don Pharlaimint (C8-0271/2018),

–  ag féachaint don tuairim ón gCoiste um Ghnóthaí Dlíthiúla maidir leis an mbunús dlí atá molta,

–  ag féachaint d’Airteagal 294(3) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–  ag féachaint do Riail 59 agus do Riail 39 dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Shaoirsí Sibhialta, um Cheartas agus um Ghnóthaí Baile agus do na tuairimí ón gCoiste um Fhorbairt agus ón gCoiste um Buiséid (A8-0106/2019),

1.  ag glacadh a seasaimh ar an gcéad léamh faoi mar a leagtar amach anseo ina dhiaidh seo;

2.  á iarraidh ar an gCoimisiún an t-ábhar a tharchur chuig Parlaimint na hEorpa arís má dhéanann sé téacs eile a chur in ionad a thogra, má dhéanann sé a thogra a leasú go substaintiúil nó má tá sé ar intinn aige a thogra a leasú go substaintiúil;

3.  á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig na parlaimintí náisiúnta.

Seasamh ó Pharlaimint na hEorpa arna ghlacadh ar an gcéad léamh an 13 Márta 2019 chun go nglacfaí Rialachán (AE) …/... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear an Ciste Tearmainn, agus Imirce agus Lánpháirtíochta [Leasú 1]

TÁ PARLAIMINT NA hEORPA AGUS COMHAIRLE AN AONTAIS EORPAIGH,

Ag féachaint don Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, agus go háirithe Airteagal 78(2) agus Airteagal 79(2) agus (4) agus Airteagal 80 de, [Leasú 2]

Ag féachaint don togra ón gCoimisiún Eorpach,

Tar éis dóibh an dréachtghníomh reachtach a chur chuig na parlaimintí náisiúnta,

Ag féachaint don tuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa(1),

Ag féachaint don tuairim ó Choiste na Réigiún(2),

Ag gníomhú dóibh i gcomhréir leis an ngnáthnós imeachta reachtach(3),

De bharr an méid seo a leanas:

(1)  I gcomhthéacs na n-athruithe atá ag teacht ar na dúshláin imirce arb iad a gcomharthaí sóirt iad an gá tacú le córais láidre sna Ballstáit le haghaidh glacadh, tearmainn, lánpháirtiú agus imirce, an gá staideanna brú a chosc agus a láimhseáil go cuí i ndlúthpháirtíocht, agus an gá bealaí imirce atá dleathach sábháilte a chur ar fáil in ionad daoine a bheith ag teacht ar bhealaí neamhrialta neamhshábháilte, tá sé ríthábhachtach infheistiú i mbainistiú imirce an Aontais le go mbeidh sé éifeachtúil agus comhordaithe d’fhonn cuspóir an Aontais a bhaint amach mar atá bheith ina limistéar saoirse, slándála agus ceartais de bhun Airteagal 67(2) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh. [Leasú 3]

(2)  Léiriú ar a thábhachtaí atá sé cur chuige comhordaithe a bheith ag an Aontas agus ag na Ballstáit is ea an Clár Oibre Eorpach maidir le hImirce ó Bhealtaine 2015 inar leagadh béim ar an ngá le comhbheartas comhsheasmhach soiléir le go mbeidh muinín ann arís i gcumas an Aontais iarrachtaí na hEorpa agus na mBallstát a thabhairt le chéile chun dul i ngleic leis an imirce agus chun oibriú le chéile ar bhealach éifeachtach, i gcomhréir le prionsabail prionsabal na dlúthpháirtíochta agus na comhroinnte córa freagrachta idir na Ballstáit arna bhunú in Airteagal 80 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, agus dearbhaíodh an tábhacht sin san athbhreithniú meántéarma i Meán Fómhair 2017 agus sa tuarascáil ar dhul chun cinn i Márta agus i mBealtaine 2018. [Leasú 4]

(3)  Dhearbhaigh an Chomhairle Eorpach an athuair, ina conclúidí an 19 Deireadh Fómhair 2017, an gá cur chuige cuimsitheach, pragmatach agus daingean a shaothrú maidir le bainistiú imirce a mbeidh sé mar aidhm leis smacht a fháil arís ar theorainneacha seachtracha agus líon na ndaoine atá ag teacht go neamhrialta agus líon na ndaoine atá ag fáil bháis ar muir a laghdú, agus ar cheart é a bheith bunaithe ar úsáid sholúbtha chomhordaithe a bhaint as na hionstraimí uile de chuid an Aontais agus na mBallstát a bhfuil fáil orthu. Thairis sin, d'iarr an Chomhairle Eorpach go n-áiritheofaí go méadófaí go mór ar an bhfilleadh trí ghníomhaíochtaí ar leibhéal an Aontais agus ar leibhéal na mBallstát araon, amhail comhaontuithe éifeachtacha agus socruithe éifeachtacha um athligean isteach. Anuas air sin d’iarr an Chomhairle Eorpach go ndéanfaí cláir athlonnaithe deonacha a chur chun feidhme agus a fhorbairt. [Leasú 5]

(4)  Chun tacú le hiarrachtaí cur chuige cuimsitheach a áirithiú maidir le bainistiú imirce bunaithe ar mhuinín fhrithpháirteach, ar dhlúthpháirtíocht agus ar chomhroinnt freagrachta idir na Ballstáit agus institiúidí an Aontais, agus é mar chuspóir leis sin a áirithiú go bhfuil comhbheartas inbhuanaithe ag an Aontas maidir le tearmann agus imirce, ba cheart a leordhóthain acmhainní airgeadais a thabhairt mar thacaíocht do na Ballstáit faoin gCiste Tearmainn, Imirce agus Lánpháirtíochta (dá nglaoitear 'an Ciste' anseo feasta). [Leasú 6]

(4a)   Ba cheart don Chiste lán-urraim a thabhairt do chearta an duine agus Clár 2030, an prionsabal maidir le comhtháthú beartais don fhorbairt, mar a leagtar amach in Airteagal 208 CFAE, agus na gealltanais ar an leibhéal idirnáisiúnta maidir le himirce agus tearmann, go sonrach an Comhshocrú Domhanda maidir le Dídeanaithe agus an Comhshocrú Domhanda maidir leis an Imirce Shábháilte, Ordúil agus Rialta (GCM) a chomhlíonadh. [Leasú 7]

(4b)   Le bainistiú an Chiste ó thaobh na forbartha de, ba cheart go gcuirfí san áireamh bunchúiseanna éagsúla na himirce, amhail coinbhleacht, bochtaineacht, easpa acmhainneacht thalmhaíochta, oideachas agus neamhionannas. [Leasú 8]

(5)  Ba cheart gníomhaíochtaí a fhaigheann tacaíocht ón gCiste a chur chun feidhme agus lánurraim á tabhairt do na cearta agus do na prionsabail a chumhdaítear i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, lena n-áirítear an ceart chun sonraí pearsanta a chosaint, agus d’oibleagáidí idirnáisiúnta an Aontais agus na mBallstát maidir le cearta bunúsacha, lena n-áirítear Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh (UNCRC) agus Coinbhinsiún na Ginéive a bhaineann le stádas Dídeanaithe an 28 Iúil 1951, arna fhorlíonadh le Prótacal an 31 Eanáir 1967. [Leasú 9]

(5a)  Ba cheart prionsabail an chomhionannais inscne agus an neamh-idirdhealaithe, atá i measc chroíluachanna an Aontais, a urramú agus a chur chun cinn agus an Ciste á chur chun feidhme. Níor cheart don Chiste tacú le haon ghníomhaíocht lena rannchuidítear le hidirdheighilt nó le heisiamh sóisialta d’aon chineál. [Leasú 10]

(5b)  I gcur chun feidhme an Chiste, ba cheart tús áite a thabhairt do ghníomhaíochtaí a thugann aghaidh ar staid mhionaoisigh neamhthionlactha agus scartha trí shainaithint agus clárú luath agus do ghníomhaíochtaí a chuirtear i gcrích ar mhaith le leas an linbh. [Leasú 11]

(6)  Sa Chiste, ba cheart cur leis na torthaí agus leis na hinfheistíochtaí a gnóthaíodh le tacaíocht na n‑ionstraimí a tháinig roimpi: an Ciste Eorpach um Dhídeanaithe a bunaíodh le Cinneadh Uimh. 573/2007/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, an Ciste Eorpach chun Náisiúnaigh Tríú Tír a Lánpháirtiú a bunaíodh le Cinneadh 2007/435/CE ón gComhairle agus an Ciste Eorpach um Fhilleadh a bunaíodh le Cinneadh Uimh. 575/2007/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle don tréimhse 2007-2013 agus an Ciste um Thearmann, Imirce agus Lánpháirtíocht don tréimhse 2014-2020, a bunaíodh le Rialachán (AE) Uimh. 516/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle. Ag an am céanna, ba cheart na forbairtí ábhartha nua ar fad a chur san áireamh leis.

(7)  Ba cheart don Chiste tacú le dlúthpháirtíocht idir na Ballstáit agus le bainistiú éifeachtúil ar shreabha imirce, inter alia trí bhearta coiteanna a chur chun cinn i réimse an tearmainn, lena n-áirítear iarrachtaí na mBallstát maidir le glacadh daoine atá i ngátar cosanta idirnáisiúnta trí athlonnú agus ligean isteach ar fhoras daonnúil agus maidir le haistriú iarratasóirí nó tairbhithe cosanta idirnáisiúnta idir Ballstáit, trí neartú a dhéanamh ar an gcosaint d’iarrthóirí tearmainn leochaileacha amhail leanaí, trí tacaíocht a thabhairt do straitéisí lánpháirtíochta agus do bheartas níos éifeachtaí maidir leis an imirce dhleathach, trí bhealaí sábháilte agus dlíthiúla chun an Aontais a chruthú, rud a cheart a bheadh ina chuidiú freisin chun iomaíochas fadtéarmach an Aontais agus todhchaí a shamhail shóisialta a áirithiú agus chun laghdú a dhéanamh ar na dreasachtaí a spreagann imirce neamhrialta, trí bheartas chobhsaí maidir le filleadh agus athligean isteach. Mar ionstraim de bheartas inmheánach an Aontais agus mar an t-aon ionstraim chistiúcháin do thearmann agus imirce ar leibhéal Aontais, ba cheart don Chiste tacaíocht a thabhairt do ghníomhaíochtaí maidir le tearmann agus imirce laistigh den Aontas go príomha. Ach laistigh de theorainneacha sainmhínithe agus faoi réir coimircí iomchuí, áfach, ba cheart don Chiste tacú le neartú an chomhair le tríú tíortha chun an bainistiú a threisiú ar shreabha daoine atá ag déanamh iarratas ar thearmann nó ar chosaint idirnáisiúnta de chineálacha eile, chun bealaí dleathacha imirce a bhunú agus cosc a chur leis an imirce neamhrialta agus le líonraí smuigléirí agus gáinneálaithe daoine agus chun inbhunaitheacht an fhillte shábháilte, dhínitigh, chomh maith le hathlánpháirtíocht i dtríú tíortha a áirithiú. [Leasú 12]

(8)  Léiríodh le géarchéim na himirce agus an méadú ar líon na mbásanna sa Mheán Mhuir le roinnt blianta a riachtanaí a bhí sé athchóiriú a dhéanamh ar an gComhchóras Eorpach Tearmainn agus córas níos cothroime agus níos éifeachtaí a chur ar bun chun freagracht na mBallstát a chinneadh maidir le hiarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta, chomh maith le creat d’iarrachtaí na mBallstát maidir le hathlonnú agus ligean isteach ar fhoras daonnúil d’fhonn méadú a dhéanamh ar líon foriomlán na n-áiteanna athlonnaithe ar fáil. Ag an am céanna, tá gá le hathchóiriú chun a áirithiú gurb ann do nósanna imeachta tearmainn inrochtana atá éifeachtúil agus bunaithe ar chearta, agus chun coinníollacha glactha aonfhoirmeacha agus iomchuí a chruthú d’iarratasóirí cosanta idirnáisiúnta, chun caighdeáin aonfhoirmeacha maidir le deonú cosanta idirnáisiúnta a chur ar fáil agus chun cearta agus sochair iomchuí le haghaidh tairbhithe cosanta idirnáisiúnta a sholáthar, chomh maith le nósanna imeachta éifeachtacha, éifeachtúla a sholáthar d’imircigh neamhrialta. Dá bhrí sin, is iomchuí an Ciste níos mó tacaíochta a thabhairt do na Ballstáit lena n-iarrachtaí an Comhchóras Eorpach Tearmainn athchóirithe a chur i bhfeidhm ina iomláine agus i gceart. [Leasú 13]

(9)  Ba cheart don Ciste comhlánú agus treisiú a dhéanamh ar na gníomhaíochtaí a dhéanann Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Thearmann, arna bunú le Rialachán (AE)../.. [an Rialachán maidir le Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Thearmann](4) d’fhonn feidhmiú an Chomhchórais Eorpaigh Tearmainn a éascú agus a fheabhsú, trí neartú a dhéanamh ar an gcomhar praiticiúil agus ar an malartú faisnéise maidir le tearmann, go háirithe maidir le dea-chleachtais idir na Ballstáit, trí dhlí an Aontais agus an dlí idirnáisiúnta a chur chun cinn agus rannchuidiú trí threoir ábhartha, lena n-áirítear caighdeáin oibríochtúla, le cur chun feidhme aonfhoirmeach ar dhlí an Aontais maidir leis an imirce bunaithe ar ardchaighdeáin chosanta i ndáil le nósanna imeachta um chosaint idirnáisiúnta, coinníollacha glactha agus measúnú riachtanas cosanta ar fud an Aontais, dáileadh inbhuanaithe cothrom iarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta a chumasú, cóineasú a éascú maidir le measúnú iarratas ar chosaint idirnáisiúnta ar fud an Aontais, tacú le hiarrachtaí athlonnaithe na mBallstát agus cúnamh oibríochtúil agus cúnamh teicniúil a sholáthar do na Ballstáit le haghaidh bhainistiú a gcóras tearmainn agus glactha, go háirithe na Ballstáit sin a bhfuil brú díréireach ar a gcóras. [Leasú 14]

(9a)  Ba cheart don Chiste tacú le hiarrachtaí an Aontais agus na mBallstát feabhas a chur ar chumas na mBallstát forbairt, faireachán agus meastóireacht a dhéanamh ar a mbeartais tearmainn i bhfianaise a gcuid oibleagáidí faoi reachtaíocht dhlí an Aontais. [Leasú 15]

(10)  Ba cheart don Chiste tacú le hiarrachtaí an Aontas agus leis na Ballstáit i gcur chun feidhme dlí an Aontais atá ann cheana, agus lánurraim do chearta bunúsacha á áirithiú, go háirithe Treoir 2013/33/AE(5) (an Treoir maidir le Coinníollacha Glactha), Treoir 2013/32/AE(6) (an Treoir maidir le Nósanna Imeachta Tearmainn), Treoir 2011/95/AE(7) (an Treoir maidir le Cáilíochtaí Gairmiúla) agus Treoir 2008/115/CE(8) (an Treoir um Fhilleadh) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, agus Rialachán (AE) Uimh. 604/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(9) (Rialachán Bhaile Átha Cliath).. [Leasú 16]

(11)  Is cuid riachtanach de bheartas tearmainn an Aontais iad comhpháirtíochtaí agus comhar le tríú tíortha d’fhonn a áirithiú go ndéantar bainistiú leordhóthanach ar shreabha daoine a bhfuil iarratas ar thearmann nó ar fhoirmeacha eile cosanta idirnáisiúnta á dhéanamh acu. D'fhonn náisiúnaigh tríú tír agus daoine gan stát a bhfuil cosaint idirnáisiúnta de dhíth orthu a bheith ag teacht chuig críoch na mBallstát go dleathach agus go sábháilte seachas go neamhshábháilte agus go neamhrialta, d'fhonn dlúthpháirtíocht a léiriú le tíortha i réigiúin a bhfuil líon mór daoine a bhfuil cosaint idirnáisiúnta de dhíth orthu aslonnaithe chucu nó iontu, trí chuidiú le maolú an bhrú ar na tíortha sin, d'fhonn cuidiú le gnóthú cuspóirí beartais an Aontais maidir leis an imirce trí ghiaráil an Aontais i dtaca le tríú tíortha, a mhéadú, agus d'fhonn rannchuidiú go héifeachtach le tionscnaimh athlonnaithe dhomhanda trí labhairt d'aon ghuth i bhfóraim idirnáisiúnta agus le tríú tíortha, ba cheart an Ciste dreasachtaí airgeadais a chur ar fáil le haghaidh chur chun feidhme Chreat Athlonnaithe [agus Ligin Isteach Daonnúil] an Aontais. [Leasú 17]

(11a)  Ba cheart don Chiste tacú leis na hiarrachtaí arna ndéanamh ag Ballstáit chun cosaint idirnáisiúnta agus réiteach inmharthanach a chur ar fáil ina gcríocha do dhídeanaithe agus daoine easáitithe a shainaithnítear mar incháilithe d’athlonnú nó faoi scéimeanna náisiúnta um ligean isteach ar fhoras daonnúil, agus leis sin ba cheart Riachtanais Réamhmheasta UNHCR maidir le hAthlonnú Domhanda a chur san áireamh. Chun rannchuidiú a dhéanamh ar bhealach uaillmhianach agus éifeachtach, ba cheart don Chiste cúnamh spriocdhírithe i bhfoirm dreasachtaí airgeadais a chur ar fáil do gach duine arna ligean isteach nó arna athlonnú. [Leasú 18]

(12)  I bhfianaise na n‑ardleibhéal sreabha imirce chuig an Aontas le blianta anuas agus a thábhachtaí atá sé comhtháthú ár sochaithe a áirithiú, tá sé ríthábhachtach tacú le beartais na mBallstát maidir le lánpháirtiú luath náisiúnach tríú tír atá ag fanacht iontu go dleathach, lena n‑áirítear na réimsí tosaíochta arna sainaithint sa Phlean Gníomhaíochta maidir le lánpháirtiú náisiúnach tríú tír a ghlac an Coimisiún in 2016. [Leasú 19]

(13)  Chun éifeachtúlacht a mhéadú, an breisluach Eorpach is mó a bhaint amach agus comhsheasmhacht ghníomhú an Aontais a áirithiú le lánpháirtiú náisiúnach tríú tír a chothú, ba cheart na gníomhaíochtaí arna maoiniú faoin gCiste a bheith sonrach agus comhlántach maidir le gníomhaíochtaí arna maoiniú faoi Chiste Sóisialta na hEorpa Plus (CSE+) agus faoi Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (CFRE) chistí struchtúrtha an Aontais. Na bearta a mhaoineofar faoin gCiste seo ba cheart go dtacóidís le bearta atá saincheaptha do na riachtanais de chuid náisiúnach tríú tír a chuirtear chun feidhme de ghnáth le linn na gcéimeanna luatha den lánpháirtiú, agus le gníomhaíochtaí cothrománacha a thacóidh le hacmhainneacht na mBallstát i réimse na lánpháirtíochta, ach na hidirghabhálacha ar son náisiúnaigh tríú tíortha a mbeidh tionchar níos fadtéarmaí acu ba cheart iad a mhaoiniú faoi CFRE asgu CSE+. [Leasú 20]

(13a)   Ba cheart a chur san áireamh i raon feidhme na mbeart maidir le lánpháirtiú, tairbhithe cosanta idirnáisiúnta chun cur chuige cuimsitheach maidir le lánpháirtiú a áirithiú, agus sainiúlachtaí an spriocghrúpa sin á gcur san áireamh. I gcás ina ndéantar bearta maidir le lánpháirtiú i gcomhcheangal le glacadh, ba cheart, i gcás inarb iomchuí, iarrthóirí tearmainn a áireamh freisin. [Leasú 21]

(14)  Sa chomhthéacs sin, ba cheart ceangal a bheith ar na húdaráis de chuid na mBallstát atá freagrach as cur chun feidhme an Chiste comhoibriú agus sásraí comhordúcháin a bhunú leis na húdaráis arna sannadh ag na Ballstáit chun críocha idirghabhálacha CSE+ agus CFRE na gcistí struchtúrtha a bhainistiú agus, nuair is gá, le údaráis bhainistíochta na gcistí sin agus le húdaráis bhainistíochta aon chistí eile de chuid an Aontais a rannchuidíonn le lánpháirtiú náisiúnach tríú tír. Trí na sásraí comhordúcháin sin, ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar an gcomhleanúnachas agus comhlántacht idir na cistí, agus ar a mhéid a dhéanann na bearta arna gcur chun feidhme trí gach ciste rannchuidiú le lánpháirtiú náisiúnach tríú tír. [Leasú 22]

(15)  Ba cheart cur chun feidhme an Chiste sa réimse sin a bheith ag teacht le bunphrionsabail choiteanna an Aontais maidir le lánpháirtíocht, mar a shainítear sa chlár coiteann um lánpháirtíocht iad.

(16)  Is iomchuí ligean do na Ballstáit sin ar mian leo é foráil a dhéanamh ina gcláir go bhféadfaí garghaolta náisiúnach tríú tíortha a chur san áireamh i ngníomhaíochtaí maidir le lánpháirtíocht, agus ag tacú dá bhrí sin le haontacht teaghlaigh ar mhaith le leas an linbh, a mhéid is gá sin chun na gníomhaíochtaí sin a chur chun feidhme. Tuigtear go gciallóidh “garghaol” céile, páirtí agus aon duine ag a bhfuil nasc díreach teaghlaigh sa líne shliochtach nó sa líne shinsearach leis an náisiúnach tríú tír ar a bhfuil an ghníomhaíocht maidir le lánpháirtíocht dírithe agus nach gclúdófaí seachas sin faoi raon feidhme an Chiste. [Leasú 23]

(17)  I bhfianaise an róil ríthábhachtaigh atá ag údaráis áitiúla agus réigiúnacha agus ag eagraíochtaí sochaí sibhialta agus a gcomhlachais ionadaíocha i réimse na lánpháirtíochta agus chun rochtain dhíreach na n‑eintiteas sin ar chistiú ar leibhéal an Aontais a éascú, ba cheart don Chiste éascaíocht a dhéanamh do chur chun feidhme gníomhaíochtaí i réimse na lánpháirtíochta ag údaráis áitiúla agus réigiúnacha nó eagraíochtaí sochaí sibhialta, lena n‑áirítear úsáid a bhaint as an tsaoráid théamach agus ráta cómhaoinithe níos airde a thabhairt do na gníomhaíochtaí sin agus trí úsáid a bhaint as comhpháirt shonrach den tsaoráid théamach i gcás go bhfuil an inniúlacht ag na húdaráis áitiúla agus réigiúnacha sin bearta lánpháirtíochta a chur i gcrích. [Leasú 24]

(18)  I bhfianaise na ndúshlán fadtéarmacha atá roimh an Aontas maidir le cúrsaí eacnamaíocha agus déimeagrafacha agus nádúr na himirce a bheith ag éirí níos domhandaithe, tá sé ríthábhachtach bealaí imirce dleathaí chuig an Aontas a fheidhmíonn go maith a bhunú ionas go mbeidh an tAontas i gcónaí ina cheann scríbe tarraingteach ag imircigh don imirce dhleathach, i gcomhréir le riachtanais shóisialta agus eacnamaíocha na mBallstát, agus chun inbhuanaitheacht córas leasa shóisialta agus fás gheilleagar an Aontais a áirithiú, agus cosaint á tabhairt d’oibrithe imirceacha ar dúshaothrú ag an am céanna. [Leasú 25]

(19)  Ba cheart don Chiste tacú leis na Ballstáit straitéisí a chur ar bun chun bealaí imirce dleathacha a eagrú agus a leathnú amach, chun a n-acmhainneacht a fhorbairt maidir le forbairt, cur chun feidhme, faireachán agus meastóireacht a dhéanamh, i gcoitinne, ar gach straitéis, beartas agus beart inimirce agus lánpháirtíochta le haghaidh náisiúnaigh tríú tír atá ag fanacht go dleathach, go háirithe ionstraimí de chuid an Aontais maidir le himirce dhleathach. Ba cheart don Chiste tacú le malartú faisnéise, na gcleachtas is fearr agus comhair idir ranna éagsúla riaracháin agus idir leibhéil éagsúla rialachais, agus idir na Ballstáit. [Leasú 26]

(20)  Dlúthcuid den chur chuige cuimsitheach maidir leis an imirce atá á shaothrú ag an Aontas agus ag na Ballstáit is ea an beartas éifeachtúil agus díniteach maidir le filleadh. Ba cheart don Chiste tacaíocht agus spreagadh a thabhairt d'iarrachtaí na mBallstát d'fhonn caighdeáin choiteanna maidir le filleadh a chur chun feidhme go héifeachtach agus a fhorbairt a thuilleadh, e béim ar filleadh deonach, go háirithe mar a leagtar amach i dTreoir 2008/115/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(10), mar aon le cur chuige comhtháite comhordaithe maidir le filleadh a bhainistiú. Ar mhaithe le beartais inbhuanaithe maidir le filleadh, Ba cheart don Chiste tacaíocht chomhionann a thabhairt do bhearta gaolmhara i dtríú tíortha, amhail chun filleadh agus athligean isteach sábháilte agus díniteach a éascú agus a ráthú mar aon le ath‑lánpháirtiú fillithe inbhuanaithe, de réir mar a chumhdaítear in GCM. [Leasú 27]

(21)  Ba cheart na Ballstáit tosaíocht a thabhairt d’fhilleadh deonach agus filleadh imirceach neamhrialta atá éifeachtach, sábháilte agus díniteach a áirithiú. Dá bhrí sin, ba cheart don Chiste tacaíocht fhabhrach a thabhairt do ghníomhaíochtaí a bhaineann le filleadh deonach. Chun filleadh deonach é sin a chur chun cinn, ba cheart do na Ballstáit dreasachtaí a bheartú amhail cóir fhabhrach i bhfoirm cúnamh níos fearr leis an bhfilleadh i gcás filleadh deonach daoine agus tacaíocht fhadtéarmach maidir le hathlánpháirtiú. Tá filleadh deonach den sórt sin chun leas na bhfillithe agus na n‑údarás araon ó thaobh a chost‑éifeachtúlachta de. Ba cheart tús áite a thabhairt do leas an linbh i ngach gníomhaíocht agus cinneadh a bhaineann le leanaí i mbun imirce, lena n-áirítear fillteacha, agus lán aird á tabhairt ar cheart an linbh a thuairimí nó a tuairimí féin a chur in iúl. [Leasú 28]

(22)  Cé gur cheart go mbeadh tosaíocht ag an bhfilleadh deonach ar an bhfilleadh forfheidhmithe, mar sin féin, tá siad idirnasctha agus tá éifeacht atreisithe acu ar a chéile agus ba cheart, dá bhrí sin, na Ballstáit a spreagadh chun neartú a dhéanamh ar an gcaoi a gcomhlánaíonn an dá chineáil fillte sin a chéile. Tá an deis asbhaint a dhéanamh ina heilimint thábhachtach a chuireann le sláine na gcóras tearmainn agus imirce dleathaí. Dá bhrí sin, ba cheart don Chiste tacú le gníomhaíochtaí na mBallstát chun asbhaintí a éascú agus a dhéanamh i gcomhréir leis na caighdeáin a leagtar síos i ndlí an Aontais, i gcás inarb infheidhme, agus cearta bunúsacha agus dínit na bhfillithe á n-urramú go hiomlán. Níor cheart don Chiste tacaíocht a thabhairt do ghníomhaíochtaí a bhaineann le filleadh leanaí ach amháin sa chás go bhfuil an filleadh sin bunaithe ar mheasúnú dearfach ar leas an linbh. [Leasú 29]

(23)  Le bearta tacaíochta sonracha d’fhillithe, le haird ar leith ar a riachtanais dhaonnúla agus chosanta, sna Ballstáit agus sna tíortha a bhfilleann siad orthu is féidir feabhas a chur ar na dálaí fillte agus ar a n-athlánpháirtíocht. Ba cheart aird ar leith a thabhairt ar ghrúpaí leochaileacha. Ba cheart cinntí um fhilleadh a dhéanamh bunaithe ar mheasúnú cuimsitheach agus cúramach ar an staid sa tír thionscnaimh, lena n-áirítear measúnú ar an acmhainn ionsúcháin ar an leibhéal áitiúil. Bearta agus gníomhaíochtaí sonracha a thacaíonn le tíortha tionscnaimh, agus go háirithe le daoine leochaileacha, rannchuidíonn siad le hinbhuanaitheacht, sábháilteacht agus éifeachtacht na bhfilltí a áirithiú. Ba cheart na bearta sin a chur chun feidhme le rannpháirtíocht ghníomhach na n-údarás áitiúil, na sochaí sibhialta agus an diaspóra.[Leasú 30]

(24)  Tá comhaontuithe um athligean isteach agus socruithe eile foirmiúla um athligean isteach ina gcuid lárnach agus ríthábhachtach de bheartas an Aontais maidir le filleadh agus is uirlis lárnach iad maidir le bainistiú éifeachtúil ar shreabha imirce mar éascaíonn siad filleadh tapa imirceach neamhrialta. Is gné thábhachtach iad na comhaontuithe sin ó thaobh an idirphlé agus an chomhair le tríú tíortha tionscnaimh agus ba cheart tacú le hidirthuras imirceach neamhrialta agus ba cheart do Chiste tacú lena gcur chun feidhme i dtríú tíortha ar mhaithe le beartais éifeachtacha, sábháilte agus díniteacha maidir le filleadh ar an leibhéal náisiúnta agus ar leibhéal an Aontais laistigh de theorainneacha sainmhínithe agus faoi réir coimircí iomchuí. [Leasú 31]

(25)  De bhreis ar thacú le lánpháirtiú náisiúnach tríú tír nó daoine gan stát taobh istigh de na Ballstáit, ba cheart don Chiste tacú freisin le bearta eile le cur i gcoinne na gáinneála ar imircigh, chun bunú rialacha maidir le himirce dhleathach a spreagadh agus a éascú, trína ndéanfar sláine na gcóras imirce a choimirciú sna tíortha tionscnaimh, i lánchomhlíonadh an Phrionsabail maidir le Comhleanúnachas don Fhorbairt Inbhuanaithe. [Leasú 32]

(26)  Toisc tharraingthe don imirce mhídhleathach is ea imircigh neamhrialta a fhostú agus baineann sé an bonn ó fhorbairt an bheartais soghluaisteachta lucht saothair bunaithe ar scéimeanna imirce dleathaí agus cuireann sé cearta na n-imirceach neamhrialta i mbaol, a fhágann go mbíonn siad i mbaol sáraithe ar a gcearta agus mí-úsáid. Dá bhrí sin, ba cheart don Chiste tacú leis na Ballstáit, go díreach nó go hindíreach, lena gcur chun feidhme ar Threoir 2009/52/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(11) lena gcuirtear toirmeasc ar fhostú náisiúnach tríú tír atá ag fanacht go mídhleathach, lena bhforáiltear do shásra um ghearáin agus aisghabháil pá d’oibrithe a ndéantar teacht i dtír orthu agus lena bhforáiltear maidir le smachtbhannaí i gcoinne fostóirí a sháraíonn an toirmeasc sin. [Leasú 33]

(26a)   Ba cheart do na Ballstáit tacú le hiarrataí na sochaí sibhialta agus eagraíochtaí na n-oibrithe, amhail an iarraidh a bhaineann le gréasán Eorpach a bhunú d’oibrithe glactha den dá inscne, chun gach oibrí san Eoraip a nascadh atá ag obair i réimse na himirce, chun fáilte fónta a chothú mar aon le cur chuige i dtaca leis an imirce atá bunaithe ar chearta an duine agus ar mhalartú dea-chleachtas ó thaobh deiseanna glactha agus fostaíochta de d’imircigh. [Leasú 34]

(27)  Ba cheart don Chiste tacú leis na Ballstáit, go díreach nó go hindíreach, lena gcur chun feidhme ar Threoir 2011/36/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(12) lena leagtar amach forálacha maidir le cúnamh, tacaíocht agus cosaint d'íospartaigh na gáinneála ar dhaoine. Ba cheart do na bearta sin a chur san áireamh go mbíonn gné a bhaineann go sonrach le hinscne i gceist le gáinneáil ar dhaoine. Agus an Ciste á chur chun feidhme acu, ba cheart do na Ballstáit a chur san áireamh maidir le daoine a gcuirtear iallach orthu a mbaile a fhágáil ar chúiseanna a bhaineann le hathrú tobann nó comhleanúnach sa chomhshaol mar gheall ar an athrú aeráide a bhfuil tionchar diúltach aige ar a saol nó a gcoinníollacha maireachtála, tá baol ard ann go ndéanfar gáinneáil ar na daoine sin. [Leasú 35]

(27a)  Ba cheart don Chiste tacaíocht a thabhairt go háirithe do shainaithint riachtanais iarrthóirí tearmainn leochaileacha agus do bhearta a thugann aghaidh ar riachtanais iarrthóirí tearmainn leochaileacha - amhail mionaoisigh neamhthionlactha, nó íospartaigh céasta nó foirmeacha tromchúiseacha eile foréigin - a leagtar amach in acquis tearmainn an Aontais. [Leasú 36]

(27b)  Chun cothroime agus trédhearcacht i ndáileadh acmhainní i measc cuspóirí an Chiste a áirithiú, ba cheart íosleibhéal caiteachais a áirithiú do chuspóirí ar leith, cibé acu faoi bhainistíocht dhíreach, indíreach nó chomhroinnte. [Leasú 37]

(28)  Ba cheart don Chiste comhlánú agus treisiú a dhéanamh ar na gníomhaíochtaí i réimse an fhillte a dhéanann an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta arna bunú le Rialachán (AE) 2016/1624 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(13), gan sruth maoinithe breise a sholáthar don Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta, a ndéanann an t-údarás buiséadach cinneadh maidir le buiséad bliantúil ina leith ar cheart a chuirfeadh ar a cumas a cúraimí uile a chur i gcrích. [Leasú 38]

(29)  Ba cheart sineirgí, comhsheasmhacht, comhlántacht agus éifeachtúlacht a lorg le cistí eile de chuid an Aontais agus ba cheart aon fhorluí nó aon chontrárthacht idir na gníomhaíochtaí a sheachaint. [Leasú 39]

(30)  Bearta Ba cheart don Chiste tús áite a thabhairt do mhaoiniúchán do ghníomhaíochtaí laistigh den Aontas féin. Féadfaidh an Ciste maoiniú a dhéanamh ar bhearta i dtríú tíortha agus maidir le tríú tíortha a fhaigheann tacaíocht ón gCiste ar cheart teorainn a bheith leo i dtéarmaí airgeadais, agus ag an am céanna a bheith leordhóthanach chun cuspóirí an Chiste mar a leagtar síos in Airteagal 3 den Rialachán seo a bhaint amach, agus faoi réir coimircí iomchuí. Ba cheart iad bhearta den sórt sin a bheith ina gcomhlánú ar ghníomhaíochtaí eile lasmuigh den Aontas, a fhaigheann tacaíocht trí ionstraimí maoiniúcháin sheachtraigh an Aontais. Agus gníomhaíochtaí den sórt sin á gcur chun feidhme, ba cheart, go háirithe, iarracht a dhéanamh teacht ar chomhleanúnachas agus comhlántacht iomlán le prionsabail agus le cuspóirí ginearálta de chuid ghníomhaíocht sheachtrach agus bheartas eachtrach an Aontais a bhaineann leis an tír nó leis an réigiún atá i gceist agus gealltanais idirnáisiúnta an Aontais. Maidir leis an ngné sheachtrach, Ba cheart tacaíocht ón gCiste a dhíriú ar chomhar a fheabhsú le tríú tíortha agus ar phríomhghnéithe a threisiú, ar príomhghnéithe iad a bhaineann lena gcumais i ndáil le himirce i réimsí ar díol suime iad ó thaobh bheartas imirce an Aontais de an prionsabal maidir le comhtháthú beartais don fhorbairt, mar atá leagtha amach i mír 35 den Chomhdhearcadh Eorpach maidir le Forbairt, a urramú. Ba cheart comhleanúnachas leis na prionsabail dhaonnúla mar a leagtar amach sa Chomhdhearcadh Eorpach maidir le Cabhair Dhaonnúil a áirithiú le linn chur chun feidhme an chúnaimh éigeandála. [Leasú 40]

(31)  Ba cheart cistiúchán ó bhuiséad an Aontais a dhíriú ar ghníomhaíochtaí ina bhféadfadh idirghabháil an Aontais breisluach a chur ar fáil i gcomparáid le gníomhaíochtaí arna ndéanamh ag na Ballstáit amháin. Ba cheart go gcuirfeadh an tacaíocht airgeadais a thabharfar faoin Rialachán seo, go háirithe, le dlúthpháirtíocht na mBallstát maidir le tearmann agus imirce i gcomhréir le hAirteagal 80 CFAE, agus le neartú chumas na mBallstát agus an Aontais i réimsí an tearmainn agus na himirce. [Leasú 41]

(32)  Féadfar a mheas nach bhfuil Ballstát ag comhlíonadh an acquis ábhartha de chuid an Aontais, lena n‑áirítear maidir le tacaíocht oibríochta faoin gCiste seo, murar chomhlíon sé a chuid oibleagáidí faoi na Conarthaí i réimse an tearmainn agus na himirce, má tá baol soiléir ann go sáróidh an Ballstát luachanna an Aontais agus an acquis maidir le tearmann agus imirce á chur chun feidhme aige, nó má sainaithníodh easnaimh sa réimse ábhartha i dtuarascáil mheastóireachta faoi shásra meastóireachta agus faireacháin Schengen nó Ghníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Thearmann.

(33)  Ba cheart don Chiste léiriú a thabhairt ar an ngá atá le trédhearcacht, solúbthacht agus simpliú méadaithe, agus ceanglais maidir le hintuarthacht á n-urramú ag an am céanna, agus dáileadh cothrom agus trédhearcach acmhainní á áirithiú chun na cuspóirí beartais agus na sainchuspóirí a leagtar síos sa Rialachán seo a bhaint amach. Ba cheart prionsabail na héifeachtúlachta, na héifeachtachta agus cháilíocht an chaiteachais a bheith mar threoir ag cur chun feidhme an Chiste. Thairis sin, ba cheart an Ciste a chur chun feidhme ar an mbealach is soiléire is féidir. [Leasú 43]

(34)  Ba cheart na méideanna tosaigh do na Ballstáit a leagan síos sa Rialachán seo, a bheidh comhdhéanta de mhéid seasta agus de mhéid arna ríomh ar bhonn na gcritéar a leagtar síos in Iarscríbhinn I, agus a bheidh ina léiriú ar riachtanais na mBallstát agus ar an mbrú atá orthu i réimsí an tearmainn, na himirce, na lánpháirtíochta agus an fhillte. Ba cheart aird ar leith a thabhairt ar shochaithe oileánacha a mbeidh dúshláin neamhréireacha rompu amach ó thaobh na himirce de. [Leasú 44]

(35)  Ba cheart na méideanna tosaigh sin a bheith mar bhonn d’infheistíochtaí fadtéarmacha na mBallstát. Chun athruithe ar shreabha imirce a chur san áireamh agus chun aghaidh a thabhairt ar riachtanais maidir le bainistiú córas tearmainn agus glactha agus lánpháirtiú náisiúnach tríú tír atá ag fanacht go dleathach, chun forbairt a dhéanamh ar imirce dhleathach agus chun cur i gcoinne na himirce mídhleathaí le beartas maidir le filleadh atá éifeachtúil, a chomhlíonann cearta agus atá inbhuanaithe, ba cheart méid breise a leithdháileadh ar na Ballstáit i lár an téarma ag cur san áireamh na rátaí ionsúcháin. Ba cheart an méid sin a bheith bunaithe ar na sonraí staidrimh is déanaí dá bhfuil ar fáil mar a leagtar amach in Iarscríbhinn I chun na hathruithe ar staid bhunlíne na mBallstát a léiriú. [Leasú 45]

(36)  Chun rannchuidiú le gnóthú chuspóir beartais an Chiste, ba cheart do na Ballstáit agus don Choimisiún a áirithiú go bhfuil gníomhaíochtaí mar chuid dá gclár lena dtugtar aghaidh ar na Ballstát a rannchuidíonn le gnóthú gach ceann de shainchuspóirí an Rialacháin seo. Ba cheart dóibh a áirithiú sa bhreis air sin go bhfreastalóidh an leithdháileadh ar mhaoiniú do na sainchuspóirí ar na cuspóirí sin ar an mbealach is fearr agus go mbeidh sé bunaithe ar na riachtanais is cothrom le dáta, go n-áiritheofar íosleibhéal caiteachas maidir leis na cuspóirí sin sna cláir, go mbeidh an chomhroinnt acmhainní ar chuspóirí i gcomhréir leis na dúshláin atá ann, go mbeidh na tosaíochtaí a roghnófar i gcomhréir leis na bearta a leagtar amach in Iarscríbhinn II go n-áiritheoidh leithdháileadh acmhainní idir na cuspóirí gur féidir an cuspóir beartais foriomlán a bhaint amach. [Leasú 46]

(37)  Ós rud é go mbíonn athrú de shíor ag teacht ar na dúshláin i réimse na himirce, is gá leithdháileadh an chistithe a chur in oiriúint do na hathruithe ar na sreabha imirce. Chun freagairt do riachtanais phráinneacha agus d’athruithe ar bheartais agus ar thosaíochtaí an Aontais, agus chun cistiúchán a stiúradh i dtreo gníomhaíochtaí a bhfuil ardleibhéal breisluacha AE ag baint leo, déanfar cuid den chistiúchán a leithdháileadh go tráthrialta, trí shaoráid théamach, ar ghníomhaíochtaí sonracha, ar ghníomhaíochtaí de chuid an Aontais, ar ghníomhaíochtaí de chuid údaráis áitiúla agus réigiúnach, ar chúnamh éigeandála, athlonnú agus chun tacaíocht bhreise a thabhairt do na Ballstáit a rannchuidíonn le hiarrachtaí dlúthpháirtíochta agus freagrachta. [Leasú 47]

(38)  Ba cheart na Ballstáit a spreagadh chun cuid dá leithdháileadh don chlár a úsáid chun na gníomhaíochtaí a liostaítear in Iarscríbhinn IV a mhaoiniú trí leas a bhaint as ranníocaíocht níos airde ón Aontas.

(38a)  Ba cheart don Chiste tacú le hiarrachtaí arna ndéanamh ag Ballstáit chun acquis tearmainn an Aontais a chur chun feidhme go hiomlán agus i gceart, lena n-áirítear chun coinníollacha glactha iomchuí a dheonú d’iarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta agus do thairbhithe na cosanta sin, ionas go ndéanfar cinneadh mar is ceart maidir le stádas a áirithiú, i gcomhréir le Treoir 2011/95/AE, chun nósanna imeachta tearmainn atá cothrom agus éifeachtach a chur i bhfeidhm, go háirithe i gcás a mbeidh na hiarrachtaí sin dírithe ar mhionaoisigh neamhthionlactha lena mbaineann costais níos airde. Dá bhrí sin ba cheart do na Ballstáit cnapshuim a fháil do gach mionaoiseach neamhthionlactha a ndeonaítear cosaint idirnáisiúnta air nó uirthi, ach níor cheart don chnapshuim sin a bheith carnach le cistiúchán breise arna sholáthar faoin Rialachán seo d’athlonnú. [Leasú 48]

(39)  D’fhéadfaí cuid de na hacmhainní atá ar fáil faoin gCiste a leithdháileadh freisin ar chláir na mBallstát chun gníomhaíochtaí sonracha a chur chun feidhme i dteannta a leithdháilte tosaigh. Ba cheart na gníomhaíochtaí sonracha sin a shainaithint ar leibhéal an Aontais agus ba cheart iad a bheith bainteach le gníomhaíochtaí a éilíonn iarracht chomhoibritheach nó gníomhaíocht a bhfuil gá leo chun dul i ngleic le forbairtí san Aontas óna dteastaíonn breis cistiúcháin a chur ar fáil do Bhallstát amháin nó níos mó.

(40)  Ba cheart don Chiste rannchuidiú le tacú leis na costais oibriúcháin a bhaineann le tearmann agus filleadh inimirce, agus a chur ar chumas na mBallstát na hinniúlachtaí sin atá ríthábhachtach i leith na seirbhíse sin a chothabháil don Aontas ina iomláine. Is é atá i gceist le tacaíocht den sórt sin costais shonracha a bhaineann le cuspóirí an Chiste a aisíoc ina n‑iomláine agus ba cheart an méid sin a bheith mar chuid lárnach de chláir na mBallstát. [Leasú 49]

(41)  Chun cur chun feidhme chuspóir beartais an Chiste seo a chomhlánú ar an leibhéal náisiúnta trí chláir na mBallstát, ba cheart tacaíocht a chur ar fáil leis an gCiste freisin le haghaidh gníomhaíochtaí ar leibhéal an Aontais. Ba cheart na gníomhaíochtaí sin a dhéanamh chun críocha straitéiseacha foriomlána a bhaint amach laistigh de raon feidhme idirghabhála an Chiste i ndáil le hanailís ar bheartais agus nuálaíocht, le foghlaim fhrithpháirteach thrasnáisiúnta agus comhpháirtíochtaí agus le tionscnaimh agus gníomhaíochtaí nua a thriail ar fud an Aontais agus an gá cistiúchán leordhóthanach a sholáthar ar bhealach cothrom, trédhearcach, chun cuspóirí an Chiste a bhaint amach, á urramú ag an am céanna. Trí na gníomhaíochtaí sin, ba cheart cosaint na gceart bunúsach i gcur chun feidhme an Chiste a áirithiú. [Leasú 50]

(42)  Chun neartú a dhéanamh ar chumas an Aontais dul i ngleic láithreach le hinsreabhadh ollmhór neamhthuartha nó díréireach de náisiúnaigh tríú tír i mBallstát amháin nó níos mó, lena gcuirtear éilimh mhór phráinneach ar na saoráidí glactha agus coinneála, ar chóras agus ar nósanna imeachta tearmainn agus imirce, nó dúshláin imirce nó riachtanais athlonnaithe suntasacha i dtríú tíortha de thoradh forbairtí polaitiúla, coinbhleachtaí nó tubaistí nádúrtha, ba cheart an deis a bheith ann cúnamh éigeandála a thabhairt i gcomhréir leis an gcreat a leagtar amach sa Rialachán seo. [Leasú 51]

(43)  Leis an Rialachán seo, ba cheart a áirithiú go leantar de Ghréasán Imirce na hEorpa a bunaíodh le Cinneadh 2008/381/CE(14), agus ba cheart cúnamh airgeadais a thabhairt i gcomhréir leis na cuspóirí atá aige agus leis na cúraimí atá air.

(44)  Tabharfar aghaidh ar chuspóir beartais an Chiste seo freisin trí ionstraimí airgeadais agus trí ráthaíocht bhuiséadach faoi ionuithe beartais InvestEU. Ba cheart tacaíocht airgeadais a úsáid chun aghaidh a thabhairt ar chliseadh margaidh nó ar chásanna infheistíochta fo-optamacha, ar mhodh comhréireach agus níor cheart maoiniú príobháideach a dhúbláil nó a phlódú mar gheall ar ghníomhaíochtaí a dhéantar ná iomaíocht sa mhargadh inmheánach a shaobhadh. Ba cheart breisluach soiléir Eorpach a bheith leis na gníomhaíochtaí a dhéantar. [Leasú 52]

(45)  Leagtar síos leis an Rialachán seo imchlúdach airgeadais don Chiste Tearmainn agus Imirce ina iomláine arb éard a bheidh ann an príomh‑mhéid tagartha, de réir bhrí [tagairt le nuashonrú de réir mar is iomchuí de réir an chomhaontaithe nua idirinstitiúidigh: pointe 17 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 2 Nollaig 2013 idir Parlaimint na hEorpa, an Chomhairle agus an Coimisiún maidir leis an smacht buiséadach, le comhar in ábhair bhuiséadacha agus le bainistíocht fhónta airgeadais(15)], do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle le linn an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil.

(46)  Tá feidhm ag Rialachán (AE) Uimh. …/… [an ‘Rialachán Airgeadais’] maidir leis an gCiste seo. Leagtar síos leis rialacha maidir le cur chun feidhme bhuiséad an Aontais, lena n‑áirítear na rialacha maidir le deontais, duaiseanna, soláthar, cur chun feidhme indíreach, cúnamh airgeadais, ionstraimí airgeadais agus ráthaíochtaí buiséadacha.

(47)  Chun gníomhaíochtaí faoi bhainistíocht chomhroinnte a chur chun feidhme, ba cheart an Ciste a bheith mar chuid de chreat comhleanúnach ina mbeidh an Rialachán seo, an Rialachán Airgeadais agus Rialachán (AE) Uimh. …/2021 [Rialachán na bhForálacha Coiteanna]. I gcás forálacha atá ar neamhréir le chéile, tabharfar tús áite don Rialachán seo ar Rialachán (AE) Uimh. X [Rialachán na bhForálacha Coiteanna]. [Leasú 53]

(48)  Le Rialachán (AE) Uimh.  …/2021 [Rialachán na bhForálacha Coiteanna] bunaítear Anuas ar an gcreat gníomhaíochta do CFRE, do CSE+, don Chiste Comhtháthaithe, don Chiste Eorpach Muirí agus Iascaigh (CEMI), don Chiste lena gcuirtear rialacha airgeadais ar bun atá coitianta do roinnt cistí de chuid an Aontais, lena n-áirítear an Ciste um Thearmainn agus, Imirce (CTI) agus Lánpháirtíocht (CTIL), don Chiste Slándála Inmheánaí (CSI), agus don Ionstraim um Bainistiú Teorainneacha agus um Víosaí (IBTV), mar chuid den Chiste um Bainistiú Comhtháite Teorainneacha (CBCT), agus leagtar síos ann, go háirithe, na rialacha a bhaineann le clársceidealú, faireachán agus meastóireacht, bainistiú agus rialú chistí an Aontais arna gcur chun feidhme faoi bhainistíocht chomhroinnte. Tá sé riachtanach, dá bhrí sin, cuspóirí CTI CTIL a shonrú, agus forálacha sonracha a leagan síos maidir leis na cineálacha gníomhaíochtaí a fhéadfar a mhaoiniú le CTI CTIL. [Leasú 54]

(49)  Ba cheart na cineálacha maoinithe agus na modhanna cur chun feidhme faoin Rialachán seo a roghnú bunaithe ar an gcumas atá acu cuspóirí sonracha na ngníomhaíochtaí a ghnóthú agus torthaí a sholáthar agus, go háirithe, na costais a bhaineann le rialuithe, an t‑ualach riaracháin, agus an baol a bhaineann le neamh‑chomhlíonadh a bhfuiltear ag súil leis á gcur san áireamh. Ba cheart breithniú ar úsáid cnapshuimeanna, rátaí comhréidh agus costas aonaid, chomh maith le maoiniú nach bhfuil nasctha le costais dá dtagraítear in Airteagal 125(1) den Rialachán Airgeadais a chur san áireamh.

(50)  I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais(16), Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(17), Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2988/95 ón gComhairle(18), Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 ón gComhairle(19) agus Rialachán (AE) 2017/1939 ón gComhairle(20), déanfar leasanna airgeadais an Aontais a chosaint trí bhearta comhréireacha, lena n‑áirítear trí neamhrialtachtaí agus calaois a chosc, a bhrath, a cheartú agus a fhiosrú, cistí a cailleadh, a íocadh go mícheart nó a úsáideadh go mícheart a ghnóthú agus, i gcás inarb iomchuí, smachtbhannaí riaracháin agus/nó smachtbhannaí coiriúla a fhorchur. Go háirithe, i gcomhréir le Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 agus Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 féadfaidh an Oifig Eorpach Frith‑Chalaoise (OLAF) imscrúduithe riaracháin a dhéanamh, lena n‑áirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, d’fhonn a shuí ar tharla calaois, éilliú nó aon ghníomhaíocht neamhdhleathach eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais. I gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/1939, féadfaidh Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh calaois agus gníomhaíochtaí neamhdhleathacha eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais a fhiosrú, de réir mar a fhoráiltear i dTreoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(21). I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, ní mór d’aon duine nó d'aon eintiteas a fhaigheann cistí ón Aontas comhoibriú go hiomlán i gcosaint leasanna airgeadais an Aontais agus na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don Choimisiún, do OLAF agus do Chúirt Iniúchóirí na hEorpa agus ní mór dó a áirithiú go dtabharfaidh aon tríú páirtithe a bheidh páirteach i gcur chun feidhme cistí de chuid an Aontais cearta coibhéiseacha. Comhoibreoidh na Ballstáit go hiomlán le hinstitiúidí, gníomhaireachtaí agus comhlachtaí an Aontais, agus tabharfaidh siad gach cúnamh is gá dóibh, chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint. Ba cheart torthaí na n-imscrúduithe ar neamhrialtachtaí nó ar chalaois maidir leis an gCiste a chur ar fáil do Pharlaimint na hEorpa. [Leasú 55]

(51)  Tá feidhm ag rialacha airgeadais cothrománacha a ghlac Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle ar bhonn Airteagal 322 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh maidir leis an Rialachán seo. Leagtar síos na rialacha sin leis an Rialachán Airgeadais agus cinntear leo go háirithe an nós imeachta maidir leis an mbuiséad a bhunú agus a chur chun feidhme trí dheontais, trí sholáthar, trí dhuaiseanna, trí chur chun feidhme indíreach, agus déantar foráil iontu i gcomhair seiceálacha ar fhreagracht gníomhaithe airgeadais. Na rialacha a ghlactar ar bhonn Airteagal 322 CFAE, baineann siad freisin le cosaint bhuiséad an Aontais i gcás easnaimh ghinearálaithe maidir le smacht reachta sna Ballstáit, ós rud é gur réamhchoinníoll riachtanach urramú an smachta reachta i dtaca le bainistiú fónta airgeadais agus cistiú éifeachtach de chuid an Aontais Eorpaigh.

(51a)  I gcás ina bhfuil fianaise shoiléir ann go mbeadh amhras ann faoi dhlíthiúlacht tionscadal, nó faoi dhlíthiúlacht agus rialtacht tionscadal, nó faoi fheidhmíocht tionscadal, mar thoradh ar thuairim réasúnaithe ón gCoimisiún maidir le sárú faoi Airteagal 258 CFAE, ba cheart don Choimisiún a áirithiú nach mbeidh cistiú ar bith ar fáil do na tionscadail sin. [Leasú 56]

(52)  De bhun Airteagal 94 de Chinneadh 2013/755/AE ón gComhairle(22), tá daoine agus eintitis atá lonnaithe i dtíortha agus críocha thar lear incháilithe do chistiúchán faoi réir rialacha agus chuspóirí an Chiste agus faoi réir aon socruithe féideartha is infheidhme maidir leis an mBallstát lena mbaineann an tír nó an chríoch ábhartha thar lear.

(53)  De bhun Airteagal 349 de CFAE agus i gcomhréir leis an Teachtaireacht ón gCoimisiún Comhpháirtíocht straitéiseach neartaithe athnuaite leis na réigiúin is forimeallaí san Aontas(23) arna formhuiniú ag an gComhairle ina conclúid an 12 Aibreán 2018, ba cheart do na Ballstáit ábhartha a áirithiú go dtabharfar aghaidh ina gcláir náisiúnta agus ina straitéisí náisiúnta ar na dúshláin shonracha atá roimh na réigiúin is forimeallaí maidir le himirce a bhainistiú. Tacóidh an Ciste leis na Ballstáit sin le hacmhainní leordhóthanacha chun cuidiú leis na réigiúin sin an imirce a bhainistiú go hinbhuanaithe agus chun aon staideanna brú a láimhseáil.

(53a)   Ba cheart dul i gcomhairle le heagraíochtaí na sochaí sibhialta, údaráis áitiúla agus réigiúnacha agus parlaimintí náisiúnta sna Ballstáit agus i dtríú tíortha le linn an phróisis, ina gcláraítear, ina gcuirtear chun feidhme agus ina ndéantar meastóireacht ar na cláir arna maoiniú tríd an gCiste.. [Leasú 57]

(54)  De bhun mhír 22 agus mhír 23 den Chomhaontú Idirinstitiúideach maidir le Reachtóireacht Níos Fearr an 13 Aibreán 2016, is gá an Ciste seo a mheas ar bhonn faisnéis arna bailiú trí cheanglais faireacháin ar leith, agus san am céanna rórialáil agus ualach riaracháin á seachaint, go háirithe i leith na mBallstát. Féadfaidh táscairí intomhaiste, lena n-áirítear táscairí cainníochtúla agus cáilíochtúla, a bheith san áireamh sna ceanglais sin, i gcás inarb iomchuí, mar bhonn chun éifeachtaí an Chiste ar an talamh a mheas. Chun a bhfuil gnóthaithe ag an gCiste a thomhas, ba cheart táscairí agus spriocanna gaolmhara a bhunú i ndáil le gach sainchuspóir den ionstraim. Leis na táscairí coiteanna sin agus leis an tuairisciú airgeadais, ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme an Chiste. Chun a ról maoirseachta a chomhlíonadh go leormhaith, ba cheart go mbeadh an Coimisiún in ann na méideanna ón gCiste arna gcaitheamh go hiarbhír i mbliain faoi leith a fhionnadh. Tráth a bheidh cuntais bhliantúla a gclár náisiúnta á dtuairisciú chuig an gCoimisiún acu, ba cheart, dá bhrí sin, do na Ballstáit idirdhealú a dhéanamh idir aisghabhálacha, íocaíochtaí réamh-mhaoinithe le tairbhithe deiridh agus aisíocaíochtaí ar chaiteachais a tabhaíodh iarbhír. Chun iniúchadh agus faireachán ar chur chun feidhme an Chiste a éascú, ba cheart don Choimisiún na méideanna sin a chur san áireamh ina thuarascáil bhliantúil ar chur chun feidhme i leith an Chiste, chomh maith le faireachán a dhéanamh ar thorthaí agus ar chur chun feidhme gníomhaíochtaí an Chiste ar leibhéal áitiúil, réigiúnach, náisiúnta agus Aontais, lena n-áirítear tionscadail agus comhpháirtithe sonracha. Ba cheart don Choimisiún achoimre ar na tuarascálacha bliantúla ar fheidhmíocht ar glacadh leo a chur faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle gach bliain. Maidir le tuarascálacha ina leagtar amach torthaí an fhaireacháin agus cur chun feidhme gníomhaíochtaí faoin gCiste ar leibhéal Ballstát agus Aontais araon, ba cheart iad a chur ar fáil go poiblí agus iad a thíolacadh do Pharlaimint na hEorpa. [Leasú 58]

(55)  Mar léiriú ar a thábhachtaí atá sé dul i ngleic leis an athrú aeráide i gcomhréir le gealltanais an Aontais Comhaontú Pháras agus Spriocanna Forbartha Inbuanaithe na Náisiún Aontaithe a chur chun feidhme, leis an gCiste seo, rannchuideofar leis na gníomhaíochtaí a dhéantar ar son na haeráide a phríomhshruthú agus le gnóthú na sprice arb é atá ann 25 % de chaiteachas bhuiséad an Aontais a bheith ag tacú le cuspóirí aeráide thar thréimhse CAI 2021-2027, agus sprioc bhliantúil de 30 % a luaithe agus is féidir agus faoi 2027. Déanfar gníomhaíochtaí ábhartha a shainaithint nuair a bheidh an Ciste á ullmhú agus á chur chun feidhme, agus déanfar iad a athmheas i gcomhthéacs na meastóireachtaí ábhartha agus na bpróiseas athbhreithnithe. [Leasú 59]

(56)  Chun eilimintí neamhriachtanacha áirithe den Rialachán seo a fhorlíonadh nó a leasú, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh a tharmligean chuig an gCoimisiún i ndáil le cláir oibre don tsaoráid théamach, leis an liosta gníomhaíochtaí atá incháilithe le haghaidh tacaíocht ón ionstraim in Iarscríbhinn III, leis an liosta gníomhaíochtaí atá incháilithe le haghaidh cómhaoiniú níos airde mar a liostaítear in Iarscríbhinn IV, le tacaíocht oibriúcháin dá bhforáiltear in Iarscríbhinn VII agus chun tuilleadh forbartha a dhéanamh ar an gcreat coiteann faireacháin agus meastóireachta. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe agus le heagraíochtaí ón tsochaí sibhialta, lena n-áirítear eagraíochtaí d’imircigh agus do dhídeanaithe, agus go ndéanfar na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach maidir le Reachtóireacht Níos Fearr an 13 Aibreán 2016. [Leasú 60]

(57)  Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(24). Ba cheart úsáid a bhaint as an nós imeachta scrúdúcháin le haghaidh gníomhartha cur chun feidhme ina leagtar síos oibleagáidí coiteanna ar Bhallstáit, go háirithe maidir le faisnéis a sholáthar don Choimisiún, agus ba cheart úsáid a bhaint as an nós imeachta comhairleach chun gníomhartha cur chun feidhme a ghlacadh i ndáil leis na socruithe a bhaineann le faisnéis a sholáthar don Choimisiún faoi chuimsiú an chlársceidealaithe agus an tuairiscithe, ós rud é gur de chineál teicniúil amháin iad.

(58)  Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit agus iad ag gníomhú ina n-aonarcuspóirí an Rialacháin seo, is é sin dlúthpháirtíocht idir na Ballstáit a fheabhsú, rannchuidiú le bainistiú éifeachtach ar shreabha imirce agus le cur chun feidhme, neartú agus forbairt an chomhbheartais maidir le tearmann, cosaint choimhdeach agus cosaint shealadach don chomhbheartas maidir le hinimirce, a ghnóthú go leordhóthanach agus gur fearr is féidir é a bhaint amach ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú. [Leasú 61]

(59)  I gcomhréir le hAirteagal 3 den Phrótacal maidir le seasamh [na Ríochta Aontaithe] agus na hÉireann i dtaca le limistéar na saoirse, na slándála agus an cheartais, atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach agus leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, agus gan dochar d’Airteagal 4 den Phrótacal sin, [níl Éire rannpháirteach i nglacadh an Rialacháin seo agus níl sí faoi cheangal aige ná faoi réir a chur i bhfeidhm/ tá fógra tugtha ag Éirinn gur mian léi a bheith rannpháirteach i nglacadh agus i gcur i bhfeidhm an Rialacháin seo].

(60)  I gcomhréir le hAirteagal 1 agus le hAirteagal 2 den Phrótacal maidir le seasamh na Danmhairge, atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach agus leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, níl an Danmhairg rannpháirteach i nglacadh an Rialacháin seo agus níl sí faoi cheangal aige ná faoi réir a chur i bhfeidhm.

(61)  Is iomchuí tréimhse chur i bhfeidhm an Rialacháin seo a ailíniú le tréimhse chur i bhfeidhm Rialachán (AE, Euratom) .../2021 ón gComhairle [an Rialachán maidir leis an gCreat Airgeadais Ilbhliantúil],

TAR ÉIS AN RIALACHÁN SEO A GHLACADH:

CAIBIDIL I

FORÁLACHA GINEARÁLTA

Airteagal 1

Ábhar

1.  Leis an Rialachán seo bunaítear an Ciste Tearmainn agus, Imirce agus Lánpháirtíocht (“an Ciste”). [Leasú 62]

2.  Leagtar síos leis an Rialachán seo cuspóirí an Chiste, an buiséad don tréimhse 2021go 2027, na foirmeacha cistiúcháin ón Aontas agus na rialacha a bhaineann leis an gcistiú sin a sholáthar.

Airteagal 2

Sainmhínithe

Chun críocha an Rialacháin seo, beidh feidhm ag na sainmhínithe seo a leanas:

(a)  ciallaíonn 'iarratasóir ar chosaint idirnáisiúnta' iarratasóir mar a shainmhínítear i bpointe [x] d'Airteagal 2 de Rialachán (AE) ../.. [Rialachán maidir leis an Nós Imeachta Tearmainn](25) Threoir 2013/32/AE; [Leasú 63]

(b)  'tairbhí de chosaint idirnáisiúnta' de réir bhrí phointe (2) (b) d'Airteagal [2] de Rialachán (AE) ../.. [Rialachán um Cháilíochtaí](26) 2 de Threoir 2011/95/AE; [Leasú 64]

(c)  ciallaíonn 'oibríochtaí measctha' gníomhaíochtaí a fhaigheann tacaíocht ó bhuiséad an Aontais, lena n‑áirítear laistigh de shaoráidí measctha mar a shainmhínítear i bpointe (6) d'Airteagal 2 den Rialachán Airgeadais, lena gcomhcheanglaítear foirmeacha neamh‑iníoctha tacaíochta nó ionstraimí airgeadais ó bhuiséad an Aontais d’fhoirmeacha iníoctha tacaíochta ó institiúidí forbartha nó institiúidí airgeadais poiblí eile, agus ó institiúidí airgeadais tráchtála agus infheisteoirí;

(d)  ciallaíonn “ball teaghlaigh” aon náisiúnach tríú tír a sainmhínítear faoi dhlí an Aontais is ábhartha don réimse beartais gníomhaíochta a bhfuiltear ag tacú leis faoin gCiste;

(e)  'cead isteach ar fhoras ciallaíonn ‘scéim dhaonnúil ' de réir bhrí Airteagal [2] de Rialachán (AE) ../.. [Creat an Aontais um Athlonnú [agus um Ligean Isteach] ar Fhoras Daonnúil](27) don ligean isteach’ ligean isteach chuig críoch na mBallstát ó thríú tír chuig ar aslonnaíodh iad, tar éis, arna iarraidh sin ag Ballstát, tarchur ó UNHCR nó ó chomhlacht idirnáisiúnta ábhartha eile, náisiúnach tríú tír nó daoine gan stát a ndeonaítear cosaint idirnáisiúnta nó stádas daonnúil ina leith faoi dhlí náisiúnta a fhorálann do chearta agus oibleagáidí atá coibhéiseach leo sin in Airteagal 20 go hAirteagal 32 agus Airteagal 34 de Threoir 2011/95/AE do thairbhithe cosanta coimhdí; [Leasú 65]

(f)  ciallaíonn ‘aistriú’ aistriú mar a shainmhínítear i bpointe (5) d’Airteagal 3 de Threoir 2008/115/CE;

(g)  ciallaíonn 'athlonnú' athlonnú mar a shainmhínítear in Airteagal [2] de Rialachán (AE) ../.. [Creat an Aontais um Athlonnú [agus um ligean isteach] ar Fhoras Daonnúil] tar éis tarchur ó Ard-Choimisinéir na Náisiún Aontaithe le haghaidh Dídeanaithe (‘UNHCR’), náisiúnach tríú tír nó daoine gan stát ó thríú tír chuig ar aslonnaíodh iad, chuig críoch na mBallstát, agus a ndeonaítear cosaint idirnáisúnta ina leith agus a bhfuil rochtain acu ar réiteach inmharthana i gcomhréir le dlí an Aontais agus an dlí náisiúnta; [Leasú 66]

(h)  ciallaíonn 'filleadh' filleadh mar a shainmhínítear é i bpointe (3) d'Airteagal 3 de Threoir 2008/115/CE;

(i)  ciallaíonn 'náisiúnach tríú tír' aon duine nach saoránach den Aontas é, mar a shainmhínítear in Airteagal 20(1) CFAE. Tabharfar le fios le tagairt do náisiúnaigh tríú tíortha go n‑áireofar daoine gan stát agus daoine a bhfuil náisiúntacht neamhchinntithe acu;

(j)  ciallaíonn 'duine leochaileach' aon náisiúnach tríú tír a sainmhínítear faoi dhlí an Aontais is ábhartha don réimse beartais gníomhaíochta a bhfuiltear ag tacú leis faoin gCiste;

(ja)  ciallaíonn ‘mionaoiseach neamhthionlactha’ mionaoiseach a bhaineann críoch na mBallstát amach gan tionlacan duine fhásta atá freagrach as de réir dhlí nó chleachtas an Bhallstáit lena mbaineann agus fad nach dtógtar go héifeachtach faoi chúram duine fhásta den sórt sin é, lena n-áirítear mionaoiseach a fhágtar gan tionlacan tar éis dó dul isteach i gcríoch na mBallstát. [Leasú 67]

Airteagal 3

Cuspóirí an Chiste

1.  Is é a bheidh i gcuspóir beartais an Chiste rannchuidiú le sreafaí imirce a bhainistiú go héifeachtach cur chun feidhme, neartú agus forbairt gach gné den chomhbheartas Eorpach maidir le Tearmann agus den chomhbheartas Eorpach maidir le himirce faoi Airteagal 79 CFAE i gcomhréir le acquis ábhartha an Aontais agus i gcomhréir le gealltanais prionsabal na dlúthpháirtíochta na comhroinnte córa freagrachta, agus oibleagáidí an Aontais maidir le cearta bunúsacha agus na mBallstát faoin dlí idirnáisiúnta agus na cearta agus na prionsabail a chumhdaítear i gCairt an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha á n-urramú go hiomlán. [Leasú 68]

2.  Faoin gcuspóir beartais a leagtar amach i mír 1, leis an gCiste rannchuideofar leis na cuspóirí sonracha seo a leanas:

(a)  gach gné den Chomhchóras Eorpach Tearmainn a neartú agus a fhorbairt, lena n‑áirítear a ghné sheachtrach;

(b)  tacú leis an neartú agus forbairt a dhéanamh ar bheartais imirce dhleathach chuig na Ballstáit lena n‑áirítear rannchuidiú le lánpháirtiú náisiúnach tríú tír ar an leibhéal Eorpach agus náisiúnta i gcomhréir le riachtanais eacnamaíocha agus shóisialta na mBallstát; [Leasú 69]

(c)  rannchuidiú leis an imirce neamhrialta a throid agus éifeachtacht an fhillte agus an athligean isteach i dtríú tíortha a áirithiú le lánpháirtiú agus cuimsiú sóisialta éifeachtach náisiúnach tríú tír, agus é a chur chun cinn, ar bhonn comhlántach le cistí eile an Aontais; [Leasú 70]

(ca)  rannchuidiú leis an imirce neamhrialta a throid agus filleadh, athligean isteach agus athlánpháirtiú éifeachtacha, sábháilte agus díniteacha i dtríú tíortha a áirithiú; [Leasú 71]

(cb)  an dlúthpháirtíocht agus comhroinnt chóir freagrachta idir na Ballstáit a áirithiú, go háirithe i dtaca leis na Ballstáit sin is mó a ndéanann dúshláin imirce difear dóibh, lena n-áirítear trí chomhar praiticiúil. [Leasú 72]

3.  Faoi na cuspóirí sonracha a leagtar amach i mír 2, déanfar an Ciste a chur chun feidhme trí bhíthin na mbeart cur chun feidhme a liostaítear in Iarscríbhinn II.

Airteagal 3a

Comhpháirtíocht

Don Chiste seo, áireofar sna comhpháirtíochtaí údaráis áitiúla agus réigiúnacha ar a laghad, nó a gcomhlachais ionadaíocha, eagraíochtaí idirnáisiúnta ábhartha, eagraíochtaí neamhrialtasach, go háirithe eagraíochtaí do dhídeanaithe agus d’imircigh, institiúidí náisiúnta um chearta an duine agus comhlachtaí náisiúnta um chomhionannais, agus comhpháirtithe eacnamaíocha agus sóisialta.

Beidh na comhpháirtithe sin páirteach ar bhealach fiúntach in ullmhú, i gcur chun feidhme, i bhfaireachán agus i meastóireacht na gclár. [Leasú 73]

Airteagal 4

Raon feidhme na tacaíochta

1.  Faoi na cuspóirí dá dtagraítear in Airteagal 3 agus i gcomhréir leis I gcomhréir leis na bearta cur chun feidhme a liostaítear in Iarscríbhinn II, tacófar leis an gCiste le gníomhaíochtaí a rannchuideoidh le gnóthú na gcuspóirí dá dtagraítear in Airteagal 3 agus a liostaítear in Iarscríbhinn III. Cumhachtófar don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 32 chun an liosta gníomhaíochtaí incháilithe do thacaíocht ón gCiste in Iarscríbhinn III a leasú. [Leasú 74]

2.  Chun na cuspóirí dá dtagraítear in Airteagal 3 den Rialacháin seo a ghnóthú, féadfaidh an Ciste tacú, i gcásanna eisceachtúla, laistigh de theorainneacha sainithe agus faoi réir coimircí iomchuí, leis na gníomhaíochtaí dá dtagraítear in Iarscríbhinn III i dtaca le tríú tíortha agus sna tíortha sin, i gcás inarb iomchuí, i gcomhréir le hAirteagal 5 agus Airteagal 6. [Leasú 75]

2a.  Gan dochar d’fhorálacha Airteagal 16, ní sháróidh méid iomlán an chistiúcháin i gcomhair gníomhaíochtaí tacaíochta i dtríú tíortha nó i dtaca leo faoin tsaoráid théamach i gcomhréir le hAirteagal 9, ní rachaidh sé thar 5 % den mhéid iomlán a leithdháiltear ar an tsaoráid théamach sin faoi phointe (b) d’Airteagal 8(2). [Leasú 76]

2b.  Gan dochar d’fhorálacha Airteagal 16, ní rachaidh méid iomlán an chistiúcháin i gcomhair gníomhaíochtaí tacaíochta i dtríú tíortha nó i dtaca leo faoi chláir na mBallstát i gcomhréir le hAirteagal 13, ní rachaidh sé thar, i gcás gach Ballstáit, 5 % den mhéid iomlán arna leithdháileadh ar an mBallstát sin i gcomhréir le pointe (a) d’Airteagal 8(2), Airteagal 11(1) agus Iarscríbhinn I. [Leasú 77]

2c.  Beidh na gníomhaíochtaí lena dtacaítear faoin mhír sin go hiomlán comhtháite le bearta lena dtacaítear trí ionstraimí maoinithe sheachtraigh an Aontais agus le prionsabail ghinearálta agus cuspóirí ginearálta ghníomhaíocht sheachtrach an Aontais. [Leasú 78]

3.  Tacófar le cuspóirí an Rialacháin le bearta lena ndíreofar ar spriocghrúpa amháin nó níos mó faoi raon feidhme Airteagal 78 agus Airteagal 79 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh.

Airteagal 4a

Comhionannais inscne agus neamh-idirdhealú

Áiritheoidh an Coimisiún agus na Ballstáit go mbeidh comhionannas inscne agus lánpháirtiú ghné na hinscne ina gcuid lárnach de na céimeanna éagsúla i gcur chun feidhme an Chiste, agus go ndéanfar iad a chur chun cinn. Glacfaidh an Coimisiún agus na Ballstáit na céimeanna iomchuí uile chun cosc a chur le haon idirdhealú ar bhonn inscne, cine, dath, bunadh eitneach nó sóisialta, airíonna géiniteacha, teanga, reiligiún nó creideamh, tuairimí polaitiúla nó eile, ballraíocht i mionlach náisiúnta, maoin, breith, míchumas, aois nó gnéaschlaonadh maidir le rochtain ar an gCiste agus le linn na gcéimeanna éagsúla i gcur chun feidhme an Chiste. [Leasú 79]

Airteagal 5

Tríú tíortha atá comhlachaithe leis an gCiste

Beidh an Ciste ar oscailte do thríú tíortha eile a mbaineann Schengen leo, i gcomhréir leis na coinníollacha a leagtar síos i gcomhaontú sonrach a bheidh le glacadh i gcomhréir le hAirteagal 218 CFAE lena gcumhdaítear rannpháirtíocht an tríú tír sa Chiste Tearmainn agus Imirce, ar choinníoll: [Leasú 80]

–  go n‑áirithítear leis an gcomhaontú cothromaíocht i dtaca le ranníocaíochtaí agus sochair an tríú tír atá rannpháirteach sa Chiste;

–  go leagtar síos coinníollacha maidir le rannpháirtíocht sa Chiste, lena n‑áirítear ríomh na ranníocaíochtaí leis an gCiste agus a gcostais riaracháin. Ioncam sannta i gcomhréir le hAirteagal [21(5)] den Rialachán Airgeadais a bheidh sna ranníocaíochtaí sin;

–  nach dtugtar leis an gcomhaontú cumhacht chinnteoireachta don tríú tír maidir leis an gCiste;

–  go ráthaítear leis an gcomhaontú cearta an Aontais chun bainistíocht fhónta airgeadais a áirithiú agus chun a leasanna airgeadais a chosaint.

Agus an comhaontú sonrach dá dtagraítear san Airteagal seo á tharraingt suas aige, rachaidh an Coimisiún i gcomhairle le Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha, go háirithe maidir le gnéithe cearta bunúsacha an chomhaontaithe. [Leasú 81]

Airteagal 6

Eintitis incháilithe

1.  Beidh na heintitis seo a leanas incháilithe:

(a)  eintitis dhlíthiúla atá bunaithe in aon cheann de na tíortha seo a leanas:

(1)  Ballstát, nó tír nó críoch thar lear atá bainteach leis an mBallstát sin;

(2)  tríú tír atá comhlachaithe leis an gCiste

(3)  tríú tír atá liostaithe sa chlár faoi na coinníollacha a shonraítear ann, agus faoi réir an choinníll go ndéanfaidh gach gníomhaíocht a dhéanfaidh an tríú tír sin, a tharlóidh sa tríú tír sin, nó i dtaca leis an tríú tír sin na cearta agus na prionsabail a chumhdaítear i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh agus oibleagáidí idirnáisiúnta an Aontais agus na mBallstát a urramú go hiomlán; [Leasú 82]

(b)  aon eintiteas dlíthiúil a bunaíodh faoi dhlí an Aontais nó faoi aon eagraíocht idirnáisiúnta ábhartha. [Leasú 83]

2.  Níl daoine nádúrtha incháilithe.

3.  Go heisceachtúil, tá eintitis dhlíthiúla atá bunaithe i dtríú tír incháilithe chun bheith rannpháirteach i gcás ina bhfuil sin riachtanach chun cuspóirí gníomhaíochta ar leith a bhaint amach. [Leasú 84]

4.  Eintitis dhlíthiúla atá rannpháirteach i gcuibhreannais ina bhfuil dhá eintiteas neamhspleácha ar a laghad, atá bunaithe i mBallstáit éagsúla nó i dtíortha nó i gcríocha éagsúla thar lear atá bainteach leis na Ballstáit nó leis na tríú tíortha sin, beidg siad incháilithe i gcás ina rannchuidíonn sé seo le gnóthú chuspóirí an Chiste mar a leagtar síos in Airteagal 3 den Rialachán seo. [Leasú 85]

CAIBIDIL II

CREAT AIRGEADAIS AGUS CUR CHUN FEIDHME

roinn 1

forálacha comhchoiteanna

Airteagal 7

Prionsabail ghinearálta

1.  Leis an tacaíocht a chuirfear ar fáil faoin Rialachán seo comhlánófar idirghabhálacha náisiúnta, réigiúnacha agus áitiúla agus leagfar béim ar bhreisluach a chur de chuid an Aontais a chur le cuspóirí an Rialachán seo. [Leasú 86]

2.  Áiritheoidh an Coimisiún agus na Ballstáit go mbeidh an tacaíocht a chuirtear ar fáil faoin Rialachán seo agus a chuireann na Ballstáit ar fáil ag teacht le gníomhaíochtaí, beartais agus le tosaíochtaí ábhartha an Aontais agus go mbeidh sí comhlántach agus comhordaithe le hionstraimí náisiúnta agus le hionstraimí eile de chuid an Aontais agus le bearta arna gcistiú faoi chistí eile de chuid an Aontais go háirithe na cistí struchtúrtha agus ionstraimí maoinithe sheachtraigh an Aontais. [Leasú 87]

3.  Déanfar an Ciste a chur chun feidhme le bainistíocht chomhroinnte, dhíreach nó indíreach i gcomhréir le hAirteagal 62(1)(a), Airteagal 62(1)(b) agus Airteagal 62(1)(c) den Rialachán Airgeadais.

Airteagal 8

An buiséad

1.  Is é EUR 9 204 957 000 i bpraghasanna 2018 (EUR 10 415 000 000 i bpraghsanna reatha) a bheidh san imchlúdach airgeadais do chur chun feidhme na hionstraime don tréimhse 2021–2027. [Leasú 88]

2.  Úsáidfear na hacmhainní airgeadais mar a leanas:

(a)  Déanfar EUR 5 522 974 200 i bpraghasanna 2018 (EUR 6 249 000 000 i bpraghasanna reatha) a leithdháileadh ar na cláir a chuirfear chun feidhme faoi bhainistíocht chomhroinnte; [Leasú 89]

(b)  Déanfar EUR 3 681 982 800 i bpraghasanna 2018 (EUR 4 166 000 000 i bpraghasanna reatha) a leithdháileadh ar an tsaoráid théamach. [Leasú 90]

3.  Déanfar suas le 0.42 % den imchlúdach airgeadais a leithdháileadh ar an gcúnamh teicniúil ar thionscnamh ón gCoimisiún dá dtagraítear in Airteagal 29 de Rialachán (AE) ../.. [Rialachán na bhForálacha Coiteanna]. [Leasú 91]

Airteagal 9

Forálacha ginearálta maidir le cur i bhfeidhm na saoráide téamaí

1.  Déanfar an t‑imchlúdach airgeadais dá dtagraítear in Airteagal 8(2)(b) a leithdháileadh ar bhealach solúbtha trí bhíthin na saoráide téamaí trí úsáid a bhaint as bainistíocht chomhroinnte, dhíreach nó indíreach mar a leagtar amach i gcláir oibre. Bainfear úsáid as cistiú ón tsaoráid théamach maidir lena comhpháirteanna:

(a)  gníomhaíochtaí sonracha;

(b)  gníomhaíochtaí Aontais;

(c)  cúnamh éigeandála;

(d)  athlonnú;

(e)  tacaíocht do na Ballstáit a rannchuidíonn , lena n-áirítear d’údaráis áitiúla agus réigiúnacha, agus d’eagraíochtaí idirnáisiúnta agus neamhrialtasacha, a rannchuidíonn le hiarrachtaí dlúthpháirtíochta agus freagrachta; agus [Leasú 92]

(f)  Gréasán Imirce na hEorpa

Tabharfar tacaíocht don chúnamh teicniúil ar thionscnamh an Choimisiúin as imchlúdach airgeadais na saoráide téamaí.

2.  Bainfear úsáid as cistiú ón tsaoráid théamach chun aghaidh a thabhairt ar thosaíochtaí a bhfuil breisluach ard ó thaobh an Aontais ag baint leo nó chun freagairt do riachtanais phráinneacha i gcomhréir le tosaíochtaí comhaontaithe an Aontais mar a shonraítear in Iarscríbhinn II agus trí na gníomhaíochtaí incháilithe in Iarscríbhinn III.

Áiritheoidh an Coimisiún teagmháil rialta le heagraíochtaí ón tsochaí sibhialta maidir le hullmhú, cur chun feidhme, faireachán agus meastóireacht na gclár oibre.

Leithdháilfear íosmhéid de 20 % den chistiú ón tsaoráid théamach ar an sainchuspóir dá dtagraítear i bpointe (a) d’Airteagal 3(2).

Leithdháilfear íosmhéid de 10 % den chistiú ón tsaoráid théamach ar an sainchuspóir dá dtagraítear i bpointe (b) den chéad fhomhír d’Airteagal 3(2).

Leithdháilfear íosmhéid de 10 % den chistiú ón tsaoráid théamach ar an sainchuspóir dá dtagraítear i bpointe (c) den chéad fhomhír d’Airteagal 3(2).

Leithdháilfear íosmhéid de 10 % den chistiú ón tsaoráid théamach ar an sainchuspóir dá dtagraítear i bpointe (cb) den chéad fhomhír d’Airteagal 3(2). [Leasú 93]

3.  Nuair a dheonófar cistiú ón tsaoráid théamach faoi bhainistíocht dhíreach nó indíreach ar na Ballstáit, áiritheofar nach ndéantar difear ní chuirfear aon chistiúchán ar fáil do thionscadail de thoradh tuairimí i gcás inarb ann d’fhianaise shoiléir go mbeadh amhras ann i dtaobh dhlíthiúlacht na dtionscadal sin, nó i dtaobh dhlíthiúlacht agus rialtacht an chistithe sin, nó i dtaobh fheidhmíocht na dtionscadal sin mar thoradh ar thuairim réasúnaithe ón gCoimisiún maidir le sárú faoi Airteagal 258 CFAE lena gcuirtear dlíthiúlacht agus rialtacht caiteachais nó feidhmíocht tionscadal i mbaol. [Leasú 94]

4.  Nuair a chuirfear cistiú ón tsaoráid théamach chun feidhme faoi bhainistiú chomhroinnte, áiritheoidh an Coimisiún nach mbeidh cistiú ar bith ar fáil do thionscadail i gcás inarb ann d’fhianaise shoiléir go mbeadh amhras ann i dtaobh dhlíthiúlacht na dtionscadal sin, nó i dtaobh dhlíthiúlacht agus rialtacht an chistithe sin, nó i dtaobh fheidhmíocht na dtionscadal sin mar thoradh ar thuairim réasúnaithe arna heisiúint ag an gCoimisiún i ndáil le sárú faoi Airteagal 258 CFAE. [Leasú 95]

5.  Cinnfidh an Coimisiún an méid foriomlán a chuirfear ar fáil don tsaoráid théamach faoi leithreasuithe bliantúla bhuiséad an Aontais. Glacfaidh an Coimisiún gníomhartha tarmligthe i gcomhréir le hAirteagal 32 chun cláir oibre a leagan síos don tsaoráid théamach ina sainaithneofar cuspóirí agus gníomhaíochtaí a mbeidh tacaíocht le tabhairt dóibh agus ina sonrófar na méideanna do gach ceann dá chomhpháirteanna dá dtagraítear i mír 1. Cuirfear na cláir oibre ar fáil go poiblí.. Leagfar amach i gcinntí airgeadais, i gcás inarb infheidhme, an méid foriomlán arna chur i leataobh le haghaidh oibríochtaí measctha. [Leasú 96]

6.  Tacófar go háirithe leis an tsaoráid théamach gníomhaíochtaí a thagann faoin bheart chur chun feidhme 2(b) 2a d'Iarscríbhinn II a chuirtear chun feidhme ag na húdaráis réigiúnacha agus áitiúla nó eagraíochtaí de chuid na sochaí sibhialta.Maidir leis sin, déanfar íosmhéid de 5% den imchlúdach airgeadais a dheonú faoi bhainistiú díreach nó indíreach d’údaráis áitiúla agus réigiúnacha a bheidh ag cur gníomhaíochtaí lánpháirtíochta chun feidhme. [Leasú 97]

7.  Tar éis dó cinneadh airgeadais cláir oibre a ghlacadh dá dtagraítear i mír 5, féadfaidh an Coimisiún leasú a dhéanamh dá réir sin ar na cláir a chuirtear chun feidhme faoi bhainistíocht chomhroinnte. [Leasú 98]

8.  Féadfaidh na cláir oibre sin a bheith bliantúil nó ilbhliantúil agus féadfar ceann amháin nó níos mó de chomhpháirteanna na saoráide téamaí a chumhdach leo. [Leasú 99]

ROINN 2

TACAÍOCHT AGUS CUR CHUN FEIDHME FAOI BHAINISTÍOCHT CHOMHROINNTE

Airteagal 10

Raon feidhme

1.  Tá feidhm ag an roinn seo maidir leis an gcuid den imchlúdach airgeadais dá dtagraítear in Airteagal 8(2)(a) agus le hacmhainní breise atá le cur chun feidhme faoi bhainistíocht chomhroinnte de réir chinneadh an Choimisiúin maidir leis an tsaoráid théamach dá dtagraítear in Airteagal 9.

2.  Déanfar tacaíocht faoin roinn seo a chur chun feidhme faoi bhainistíocht chomhroinnte i gcomhréir le hAirteagal 63 den Rialachán Airgeadais agus le Rialachán (AE)../.. [Rialachán na bhForálacha an gcreat lena gcuirtear rialacha airgeadais ar bun atá coiteanna] do roinnt cistí de chuid an Aontais, lena n-áirítear CTIL. [Leasú 100]

Airteagal 11

Acmhainní buiséadacha

1.  Leithdháilfear na hacmhainní dá dtagraítear in Airteagal 8(2)(a) ar na cláir náisiúnta (na 'cláir') a chuirfidh na Ballstáit chun feidhme faoi bhainistíocht chomhroinnte go táscach mar a leanas:

(a)  EUR 5 207 500 000 ar na Ballstáit i gcomhréir le hIarscríbhinn I;

(b)  EUR 1 500 000 ar na Ballstáit le haghaidh choigeartú na leithdháiltí ar na cláir dá dtagraítear in Airteagal 14(1).

2.  I gcás nach leithdháiltear an méid dá dtagraítear i mír 1(b), féadfar an fuílleach a chur leis an méid dá dtagraítear in Airteagal 8(2)(b).

Airteagal 12

Rátaí cómhaoinithe

1.  Ní sháróidh an ranníocaíocht ó bhuiséad an Aontais 75 % de chaiteachas incháilithe iomlán tionscadail. Spreagfar na Ballstáit cistí comhfhreagracha a chur ar fáil do ghníomhaíochtaí a fhaigheann tacaíocht ón gCiste. [Leasú 101]

2.  Féadfar an ranníocaíocht ó bhuiséad an Aontais a mhéadú go 90 % den chaiteachas incháilithe iomlán ar thionscadail a chuirfear chun feidhme faoi réir gníomhaíochtaí sonracha.

3.  Déanfar an ranníocaíocht ó bhuiséad an Aontais a mhéadú go híosmhéid de 80 % agus féadfar í a mhéadú go 90% den chaiteachas incháilithe iomlán ar na gníomhaíochtaí a liostaítear in Iarscríbhinn IV. [Leasú 102]

4.  Féadfar an ranníocaíocht ó bhuiséad an Aontais a mhéadú go 100 % den chaiteachas incháilithe iomlán ar thacaíocht oibriúcháin.

5.  Féadfar an ranníocaíocht ó bhuiséad an Aontais a mhéadú go 100 % den chaiteachas incháilithe iomlán ar chúnamh éigeandála.

6.  Sa chinneadh ón gCoimisiún lena bhformheasfar clár, socrófar an ráta cómhaoinithe agus uasmhéid na tacaíochta ón gCiste seo le haghaidh na gcineálacha gníomhaíochta dá dtagraítear i mír 1 go mír 5.

7.  I gcás gach cuspóir sonrach, leagfar amach sa chinneadh ón gCoimisiún an gcuirfear an ráta cómhaoinithe le haghaidh gach cuspóir sonrach i bhfeidhm maidir leis an méid seo a leanas:

(a)  an ranníocaíocht iomlán, lena n‑áirítear ranníocaíochta poiblí agus príobháideacha; nó;

(b)  an ranníocaíocht phoiblí amháin.

Airteagal 13

Na cláir

1.  Áiritheoidh gach Ballstát agus an Coimisiún go bhfuil na tosaíochtaí a dtugtar aghaidh orthu sa chlár náisiúnta comhsheasmhach le tosaíochtaí agus dúshláin an Aontais i réimse na bainistíochta tearmainn agus imirce agus go bhfreagraíonn siad dóibh, agus go bhfuil siad i gcomhréir go hiomlán le acquis ábhartha an Aontais agus le hoibleagáidí idirnáisiúnta an Aontais agus na mBallstát a eascraíonn as ionstraimí idirnáisiúnta lenar sínithe iad, go háirithe Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh. Agus tosaíochtaí a gclár á sainaithint acu áiritheoidh na Ballstáit go dtabharfar aghaidh go leordhóthanach ar na bearta cur chun feidhme a leagtar amach in Iarscríbhinn II.

Déanfaidh na Ballstáit íosmhéid de 10 % den chistiú a leithdháilfear orthu a leithdháileadh ar na sainchuspóirí dá dtagraítear i bpointe (b) den chéad fhomhír d’Airteagal 3(2).

Déanfaidh na Ballstáit íosmhéid de 10 % den chistiú a leithdháilfear orthu a leithdháileadh ar na sainchuspóirí dá dtagraítear i bpointe (c) den chéad fhomhír d’Airteagal 3(2).

Déanfaidh na Ballstáit íosmhéid de 10 % den chistiú a leithdháilfear orthu a leithdháileadh ar na sainchuspóirí dá dtagraítear i bpointe (cb) den chéad fhomhír d’Airteagal 3(2). [Leasú 103]

1a.  Déanfaidh na Ballstáit a áirithiú, ina theannta sin, go mbeidh gníomhaíochtaí san áireamh ina gcláir a thabharfaidh aghaidh ar shainchuspóirí uile an Chiste dá dtagraítear in Airteagal 3(2) agus go n-áiritheoidh an leithdháileadh acmhainní ar na cuspóirí sin gur féidir iad a bhaint amach. Agus cláir na mBallstát á meas aige, áiritheoidh an Coimisiún nach mbeidh cistiú ar bith ar fáil do thionscadail i gcás inarb ann d’fhianaise shoiléir go mbeadh amhras ann i dtaobh dhlíthiúlacht na dtionscadal sin, nó i dtaobh dhlíthiúlacht agus rialtacht an chistithe sin, nó i dtaobh fheidhmíocht na dtionscadal sin mar thoradh ar thuairim réasúnaithe arna heisiúint ag an gCoimisiún i ndáil le sárú faoi Airteagal 258 CFAE. [Leasú 104]

2.  Áiritheoidh an Coimisiún go mbeidh ról ag an Oifig Tacaíochta Eorpach do Chúrsaí Tearmainn, Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha agus an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta i bpróiseas forbartha na gclár ag céim luath i dtaca lena réimsí inniúlachta. Rachaidh an Coimisiún i gcomhairle leis an nGníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta, Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha agus an Oifig Tacaíochta Eorpach do Chúrsaí Tearmainn maidir leis na dréachtchláir chun comhleanúnachas agus comhlántacht ghníomhaíochtaí na ngníomhaireachtaí agus ghníomhaíochtaí na mBallstát a áirithiú. [Leasú 105]

3.  Féadfaidh an Coimisiún ról a thabhairt don Oifig Tacaíochta Eorpach do Chúrsaí Tearmainn, do Ghníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha, don Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta agus do UNHCR i gcúraim faireacháin agus mheastóireachta dá dtagraítear i Roinn 5, i gcás inarb iomchuí go háirithe d’fhonn a áirithiú go bhfuil na gníomhaíochtaí a chuirtear chun feidhme le tacaíocht ón gCiste i gcomhréir leis an acquis ábhartha de chuid an Aontais agus le tosaíochtaí atá comhaontaithe ag an Aontas. [Leasú 106]

4.  De bhun aon chleachtadh faireacháin arna dhéanamh i gcomhréir le Rialachán (AE) [ ../..] [Rialachán Ghníomhaireacht an Aontais Eorpaigh i ndáil le Tearmann] , nó de bhun moltaí a ghlacadh i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 1053/2013 a thagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo, déanfaidh an Ballstát lena mbaineann scrúdú, i gcomhar leis an gCoimisiún, agus i gcás inarb ábhartha, leis an Oifig Tacaíochta Eorpach do Chúrsaí Tearmainn, le Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha agus leis an nGníomhaireacht um an nGarda Teorann agus Cósta ar an dóigh chun dul i ngleic leis na torthaí, lena n-áirítear aon easnaimh nó saincheisteanna maidir le cumas agus ullmhacht, agus déanfaidh sé na moltaí a chur chun feidhme trí bhíthin a chláir. [Leasú 107]

5.  I gcás inar gá, déanfar an clár i gceist a leasú chun na moltaí dá dtagraítear i mír 4 agus an dul chun cinn maidir le baint amach na ngarspriocanna agus spriocanna arna measúnú sna tuarascálacha bliantúla ar fheidhmíocht amhail dá dtagraítear i bpointe (a) d’Airteagal 30(2) a chur san áireamh. Ag brath ar thionchar an choigeartaithe, féadfaidh an Coimisiún an clár athbhreithnithe a fhormheas. [Leasú 108]

6.  I gcomhar agus i gcomhairle leis an gCoimisiún agus leis na gníomhaireachtaí ábhartha i gcomhréir lena n‑inniúlacht, de réir mar is infheidhme, féadfar acmhainní faoin gclár a ath‑leithdháileadh d'aidhm aghaidh a thabhairt ar mholtaí dá dtagraítear i mír 4 a bhfuil impleachtaí airgeadais ag baint leo.

7.  Go háirithe saothróidh na Ballstáit na gníomhaíochtaí a liostaítear in Iarscríbhinn IV atá i dteideal cómhaoiniú níos airde a fháil. Chun aghaidh a thabhairt ar imthosca gan choinne nó imthosca nua nó chun cur chun feidhme éifeachtach cistiúcháin a áirithiú, cumhachtófar don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 32 chun leasú a dhéanamh ar liosta na gníomhaíochtaí atá i dteideal cómhaoiniú níos airde a fháil a liostaítear in Iarscríbhinn IV.

7a.  Féadfar a cheadú le cláir náisiúnta garghaolta daoine atá clúdaithe faoin spriocghrúpa dá dtagraítear i bpointe 3a d’Iarscríbhinn III a chur san áireamh sna gníomhaíochtaí dá dtagraítear sa phointe sin, a mhéid is gá sin chun gníomhaíochtaí den sórt sin a chur chun feidhme. [Leasú 109]

8.  Gan dochar don dara fomhír d’Airteagal 4(2), nuair a chinnfidh Ballstát tionscadail a chur chun feidhme i gcomhar le tríú tír nó sa tríú tír sin le tacaíocht an Chiste iarrfaidh an Ballstát lena mbaineann formheas an Choimisiúin sula gcuirfear tús leis an tionscadal. Déanfaidh an Coimisiún comhlántacht agus comhleanúnachas na dtionscadal beartaithe le gníomhaíochtaí eile Aontais agus Ballstát arna ndéanamh i nó i ndáil leis an tríú tír lena mbaineann a áirithiú agus déanfaidh sé a fhíorú go gcomhlíonfar na coinníollacha a leagtar amach i bpointe (3) de phointe (a) d’Airteagal 6(1). [Leasú 110]

9.  Bunófar clársceidealú dá dtagraítear in Airteagal 17(5) de Rialachán (AE) .../2021 [Rialachán na bhForálacha Coiteanna] ar Déanfaidh gach clár náisiúnta na cineálacha idirghabhála a leagan amach do gach sainchuspóir i gcomhréir le Tábla 1 d’Iarscríbhinn VI chomh maith le miondealú táscach ar na hacmhainní clársceidealaithe a sholáthar de réir chineál na hidirghabhála nó an réimse tacaíochta. [Leasú 111]

9a.  Déanfaidh gach Ballstát a chlár a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin tiomnaithe agus cuirfidh siad ar aghaidh iad chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle. Déanfaidh an suíomh gréasáin sin na gníomhaíochtaí lena dtacaítear i gcur chun feidhme an chláir a shainiú agus na tairbhithe a liostú. Déanfar é a thabhairt cothrom le dáta go rialta, ar a laghad ag an am céanna le foilsiú na Tuarascála Bliantúla ar Fheidhmiú dá dtagraítear in Airteagal 30. [Leasú 112]

Airteagal 14

Athbhreithniú meántéarma

-1.  Beidh na cláir faoi réir athbhreithniú agus meastóireacht mheántéarma i gcomhréir le hAirteagal 29 den Rialachán seo. [Leasú 113]

1.  In Faoi dheireadh na bliana 2024, agus tar éis dó Parlaimint na hEorpa a chur ar an eolas, déanfaidh an Coimisiún an méid breise dá dtagraítear in Airteagal 11(1)(b) a leithdháileadh ar chláir na mBallstát lena mbaineann i gcomhréir leis na critéir dá dtagraítear i míreanna 1(b) go 5 d’Iarscríbhinn 1. Beidh an cistiú éifeachtach maidir leis an tréimhse amhail ón mbliain féilire 2025. [Leasú 114]

2.  Mura gcumhdaítear 10 % 30 % de leithdháileadh tosaigh cláir dá dtagraítear in Airteagal 11(1)(a) trí bhíthin iarratais ar íocaíochtaí i gcomhréir le hAirteagal [85] de Rialachán (AE) .../2021 [Rialachán na bhForálacha Coiteanna] ní bheidh an Ballstát i gceist incháilithe chun an leithdháileadh breise maidir leis an gclár dá dtagraítear i mír 1 a fháil. [Leasú 115]

3.  Amhail ó 2025, i gcás inarb iomchuí sin, cuirfear san áireamh i leithdháileadh na gcistí ón tsaoráid théamach an dul chun cinn a dhéanfar maidir le garspriocanna de chuid an chreata feidhmíochta dá dtagraítear in Airteagal [12] de Rialachán (AE) Uimh. .../2021 [Rialachán na bhForálacha Coiteanna] a ghnóthú agus maidir le laigí cur chun feidhme aitheanta. [Leasú 116]

Airteagal 15

Gníomhaíochtaí sonracha

1.  Is é atá i ngníomhaíochtaí sonracha tionscadail thrasnáisiúnta nó náisiúnta óna n-eascraíonn breisluach Aontais agus atá i gcomhréir le cuspóirí an Rialacháin seo a d’fhéadfadh Ballstát amháin, roinnt Ballstát nó na Ballstáit uile leithdháileadh breise ina leith a fháil dá gcláir. [Leasú 117]

2.  Féadfaidh Ballstáit, de bhreis ar a leithdháileadh arna ríomh i gcomhréir le hAirteagal 11(1), cistiú breise a fháil, ar choinníoll go bhfuil sé curtha in iúl mar sin sa chlár agus go n‑úsáidfear é chun cur le cur chun feidhme chuspóirí an Rialacháin seo.

3.  Ní úsáidfear an cistiú le haghaidh gníomhaíochtaí eile sa chlár ach amháin i gcúinsí a bhfuil údar cuí leo agus má dhéanann an Coimisiún iad a fhormheas trí bhíthin leasú ar an gclár oibre.

Airteagal 16

Acmhainní do Chreat an Aontais um Athlonnú agus um Ligean Isteach ar Fhoras Daonnúil

1.  De bhreis ar a leithdháileadh a ríomhtar i gcomhréir le pointe (a) d’Airteagal 1(1)(a), gheobhaidh na Ballstáit ranníocaíocht EUR 10 000 le haghaidh gach duine athlonnaithe i gcomhréir le scéim athlonnaithe spriocdhírithe an Aontais. Beidh an ranníocaíocht sin i bhfoirm maoiniúcháin nach mbeidh bainteach le costais i gcomhréir le hAirteagal [125] den Rialachán Airgeadais

2.  Leithdháilfear an méid dá dtagraítear i mír 1 ar na Ballstáit trína gclár a leasú ar choinníoll go ndéanfar an duine a ndearnadh an ranníocaíocht a leithdháileadh ina leith a athlonnú go héifeachtach i gcomhréir le Creat an Aontais um Athlonnú [agus um Ligean Isteach ar Fhoras Daonnúil].

3.  Ní úsáidfear an cistiú le haghaidh gníomhaíochtaí eile sa chlár ach amháin i gcúinsí a bhfuil údar cuí leo agus má dhéanann an Coimisiún iad a fhormheas trí bhíthin leasú ar an gclár oibre.

4.  Coinneoidh Ballstáit an fhaisnéis is gá chun go mbeifear in ann na daoine athlonnaithe agus dáta a n‑athlonnaithe a shainaithint i gceart. [Leasú 118]

Airteagal 16a

Acmhainní d’athlonnú agus do ligean isteach ar fhoras daonnúil

1.  De bhreis ar a leithdháileadh a ríomhtar i gcomhréir le pointe (a) d’Airteagal 11(1), gheobhaidh na Ballstáit suim bhreise gach dhá bhliain bunaithe ar chnapshuim EUR 10 000 le haghaidh gach duine a ligtear isteach trí athlonnú.

2.  De bhreis ar a leithdháileadh a ríomhtar i gcomhréir le pointe (a) d’Airteagal 11(1), gheobhaidh na Ballstáit suim bhreise gach dhá bhliain bunaithe ar chnapshuim EUR 6 000 le haghaidh gach duine a ligtear isteach trí scéimeanna daonnúla.

3.  I gcás inarb iomchuí, d’fhéadfadh go mbeadh Ballstáit incháilithe do chnapshuimeanna do bhaill teaghlaigh na ndaoine dá dtagraítear i mír 1 chun aontacht teaghlaigh a áirithiú..

4.  Déanfar an méid breise dá dtagraítear i mír 1 agus mír 2 a leithdháileadh ar na Ballstáit gach dhá bhliain, den chéad uair sna cinntí maoiniúcháin aonair lena bhformheastar a gclár náisiúnta agus ina dhiaidh sin i gcinneadh maoiniúcháin a bheidh i gceangal leis na cinntí lena bhformheastar a gclár náisiúnta.

5.  Ag cur san áireamh na rátaí boilscithe reatha, na forbairtí ábhartha i réimsí an athlonnaithe, chomh maith le fachtóirí lena bhféadfaí an leas a bhaintear as an dreasacht airgeadais a ghabhann leis na cnapshuimeanna a uasmhéadú, agus laistigh de theorainneacha na n-acmhainní atá ar fáil, cumhachtófar an Coimisiún chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 32 chun na cnapshuimeanna dá dtagraítear i mír 1 agus i mír 2 den Airteagal seo a choigeartú, má mheastar é a bheith iomchuí. [Leasú 119]

Airteagal 17

Acmhainní chun tacú le cur chun feidhme Rialachán .../... [Rialachán Bhaile Átha Cliath]

1.  Gheobhaidh Ballstát ranníocaíocht EUR [10 000], de bhreis ar a leithdháileadh a ríomhfar i gcomhréir le hAirteagal 11(1)(a), le haghaidh gach iarratasóir ar chosaint idirnáisiúnta a mbeidh an Ballstát sin freagrach as amhail ón uair a bheidh ar an mBallstát sin aghaidh a thabhairt ar imthosca dúshlánacha mar a shainmhínítear i Rialachán (AE) ../.. [Rialachán Bhaile Átha Cliath].

2.  Gheobhaidh Ballstát ranníocaíocht EUR [10 000], de bhreis ar a leithdháileadh a ríomhfar i gcomhréir le hAirteagal 11(1)(a), le haghaidh gach iarratasóir ar chosaint idirnáisiúnta a shannfar don Bhallstát sin de bhreis ar chion cothrom an Bhallstáit ar tairbhí é.

3.  Gheobhaidh Ballstát dá dtagraítear i mír 1 agus mír 2 ranníocaíocht bhreise EUR [10 000] in aghaidh an iarratasóra a ndeonófar cosaint idirnáisiúnta dó chun bearta lánpháirtithe a chur chun feidhme.

4.  Gheobhaidh Ballstát dá dtagraítear i mír 1 agus mír 2 ranníocaíocht bhreise EUR [10 000] in aghaidh an duine a bhféadfaidh an Ballstát a chinneadh ina leith ar bhonn na sonraí dá dtagraítear in Airteagal 11(d) de Rialachán (AE) ../..a uasdhátú [Rialachán Eurodac] gur fhág an duine sin críoch an Bhallstáit, ar bhonn éigeantach nó deonach i gcomhréir le cinneadh maidir le filleadh nó ordú maidir le haistriú.

5.  Gheobhaidh Ballstát ranníocaíocht EUR [500], de bhreis ar a leithdháileadh a ríomhfar i gcomhréir le hAirteagal 11(1)(a), le haghaidh gach iarratasóir ar chosaint idirnáisiúnta a aistreofar ó Bhallstát amháin go Ballstát eile, le haghaidh gach iarratasóir a aistreofar de bhun phointe (c) den chéad mhír d'Airteagal 34(i) de Rialachán (AE) ../.. [Rialachán Bhaile Átha Cliath] agus i gcás inarb iomchuí, le haghaidh gach iarratasóir a aistreofar de bhun phointe (g) d'Airteagal 34(j) de Rialachán (AE) ../.. [Rialachán Bhaile Átha Cliath].

6.  Beidh an ranníocaíocht dá dtagraítear san Airteagal seo i bhfoirm maoiniúcháin nach mbeidh bainteach le costais i gcomhréir le hAirteagal [125] den Rialachán Airgeadais

7.  Leithdháilfear na méideanna dá dtagraítear i míreanna 1 go 5 do na Ballstáit ina gcláir ar choinníoll go ndéanfar an duine ar leithdháileadh an ranníocaíocht ina leith, de réir mar is infheidhme, a aistriú i bhfírinne go Ballstát, a fhilleadh i bhfírinne nó a chlárú mar iarratasóir sa Bhallstát atá freagrach i gcomhréir le Rialachán Rialachán (AE)../.. [Rialachán Bhaile Átha Cliath].

8.  Ní úsáidfear an cistiú seo le haghaidh gníomhaíochtaí eile sa chlár ach amháin i gcúinsí a bhfuil údar cuí leo agus má dhéanann an Coimisiún iad a fhormheas trí bhíthin leasú ar an gclár oibre. [Leasú 120]

Airteagal  17a

Acmhainní chun tacú le cur chun feidhme Rialachán (AE) Uimh. 604/2013

1.  Gheobhaidh an Ballstát cinntitheach, de bhreis ar a leithdháileadh a ríomhfar i gcomhréir le pointe (a) d’Airteagal 11(1) den Rialachán seo, aisíocaíocht ar chostais glactha iarratasóir ar chosaint idirnáisiúnta ón tráth a ndéanfar an t-iarratas go dtí go n-aistreofar an t-iarratasóir chuig an mBallstát freagrach, nó go dtí go nglacfaidh an Ballstát cinntitheach freagracht as an iarratasóir i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 604/2013.

2.  Gheobhaidh an Ballstát aistrithe, de bhreis ar a leithdháileadh a ríomhfar i gcomhréir le pointe (a) d’Airteagal 11(1) den Rialachán seo, aisíocaíocht ar na costais riachtanacha chun iarratasóir nó duine nádúrtha eile a aistriú dá dtagraítear i bpointí (c) agus (d) d’Airteagal 18(1) de Rialachán (AE) Uimh. 604/2013.

3.  Gheobhaidh gach Ballstát, de bhreis ar a leithdháileadh a ríomhfar i gcomhréir le pointe (a) d’Airteagal 11(1) den Rialachán seo, cnapshuim de EUR 10 000 le haghaidh gach mionaoiseach neamhthionlactha arna ndeonfar cosaint idirnáisiúnta air nó uirthi sa Bhallstáit sin, ar choinníoll nach mbeidh an Ballstát incháilithe d’íocaíocht chnapshuime don mhionaoiseach neamhthionlactha sin faoi Airteagal 16(1).

4.  Beidh an aisíocaíocht dá dtagraítear san Airteagal seo i bhfoirm maoiniúcháin i gcomhréir le hAirteagal 125 den Rialachán Airgeadais.

5.  Leithdháilfear an aisíocaíocht dá dtagraítear i mír 2 ar na Ballstáit ina gcláir ar choinníoll go ndéanfar an duine ar leithdháileadh an aisíocaíocht ina leith, a aistriú i bhfírinne go Ballstát i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 604/2013. [Leasú 121]

Airteagal 17b

Acmhainní le haghaidh aistriú iarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta nó aistriú tairbhithe cosanta idirnáisiúnta

1.  D’fhonn prionsabal na dlúthpháirtíochta agus na comhroinnte córa freagrachta a chur chun feidhme, gheobhaidh na Ballstáit, de bhreis ar a leithdháileadh a ríomhtar i gcomhréir le pointe (a) d’Airteagal 11(1), suim bhreise bunaithe ar chnapshuim EUR 10 000 do gach iarratasóir ar chosaint idirnáisiúnta nó tairbhí cosanta idirnáisiúnta atá aistrithe ó Bhallstát eile.

2.  I gcás inarb iomchuí, d’fhéadfadh go mbeadh Ballstáit incháilithe do chnapshuimeanna do bhaill teaghlaigh na ndaoine dá dtagraítear i mír 1, ar choinníoll go ndearnadh na baill teaghlaigh sin a aistriú i gcomhréir leis an Rialachán seo.

3.  Déanfar na méideanna breise dá dtagraítear i mír 1 a leithdháileadh ar na Ballstáit den chéad uair sna cinntí maoiniúcháin aonair lena bhformheastar a gclár náisiúnta agus ina dhiaidh sin i gcinneadh maoiniúcháin a bheidh i gceangal leis an gcinneadh lena bhformheastar a gclár náisiúnta. Ní úsáidfear an cistiú seo le haghaidh gníomhaíochtaí eile sa chlár ach amháin i gcúinsí a bhfuil údar cuí leo agus má dhéanann an Coimisiún iad a fhormheas trí bhíthin leasú ar an gclár oibre.

4.  Chun na cuspóirí maidir le dlúthpháirtíocht agus comhroinnt freagrachta idir na Ballstáit dá dtagraítear in Airteagal 80 CFAE a shaothrú go héifeachtach, agus ag cur san áireamh rátaí reatha boilscithe, forbairtí ábhartha sa réimse maidir le hiarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta agus tairbhithe cosanta idirnáisiúnta a aistriú ó Bhallstát amháin go Ballstát eile agus i réimse an athlonnaithe agus an ligin isteach ad-hoc eile ar fhoras daonnúil, mar aon le tosca ar féidir leo barrfheabhas a chur ar úsáid na ndreasachtaí airgeadais a bhaineann leis na cnapshuimeanna, agus laistigh de theorainneacha na n-acmhainní atá ar fáil, cumhachtófar an Coimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 32 chun an chnapshuim dá dtagraítear i mír 1 den Airteagal seo a choigeartú, má mheastar é a bheith iomchuí. [Leasú 122]

Airteagal 18

Tacaíocht oibriúcháin

1.  Tá tacaíocht oibriúcháin ina cuid de leithdháileadh Ballstáit is féidir a úsáid mar thacaíocht leis na húdaráis phoiblí atá freagrach as saothrú na gcúraimí agus na seirbhísí ar cuid de sheirbhís phoiblí don Aontas iad.

2.  Féadfaidh Ballstát suas le 10 % den mhéid a leithdháilfear faoin gCiste ar a chlár oibre a úsáid chun tacaíocht oibriúcháin a mhaoiniú faoi chuspóirí in Airteagal 3(2)(a) agus (c). [Leasú 123]

3.  Comhlíonfaidh na Ballstáit a bhaineann úsáid as tacaíocht oibriúcháin acquis an Aontais maidir le tearmann agus filleadh imirce agus déanfaidh siad na cearta agus prionsabail arna gcuimsiú i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh a urramú go hiomlán. [Leasú 124]

4.  Léireoidh na Ballstáit sa chlár agus sa tuarascáil bhliantúil ar fheidhmíocht dá dtagraítear in Airteagal 30 an t-údar atá le húsáid a bhaint as tacaíocht oibriúcháin chun cuspóirí an Rialacháin seo a bhaint amach. Sula ndéanfaidh sé an clár a fhormheas, déanfaidh an Coimisiún, i gcomhar leis an Oifig Tacaíochta Eorpach do Chúrsaí Tearmainn, le Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha agus leis an nGníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta i gcomhréir le hAirteagal 13 measúnú ar an staid bonnlíne sna Ballstáit a bhfuil sé curtha in iúl acu go bhfuil rún acu úsáid a bhaint as tacaíocht oibriúcháin. Cuirfidh an Coimisiún san áireamh an fhaisnéis a chuirfidh na Ballstáit sin ar fáil agus, i gas inarb ábhartha, an fhaisnéis sin a bheidh ar fáil i bhfianaise na gcleachtaí faireacháin, arna gcur i gcrích i gcomhréir le Rialachán (AE) ../.. [Rialachán Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh i ndáil le Tearmann] ag an Oifig Tacaíochta Eorpach do Chúrsaí Tearmainn agus Rialachán (AE) Uimh. 1053/2013, a thagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo. [Leasú 125]

5.  Díreofar an tacaíocht oibriúcháin ar chúraimí agus seirbhísí sonracha ghníomhaíochtaí incháilithe mar a leagtar síos in Iarscríbhinn VII. [Leasú 126]

6.  Chun aghaidh a thabhairt ar imthosca gan choinne nó imthosca nua nó chun cur chun feidhme éifeachtach cistiúcháin a áirithiú, cumhachtófar don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 32 chun leasú a dhéanamh ar an liosta cúraimí agus seirbhísí sonracha gníomhaíochtaí incháilithe in Iarscríbhinn VII. [Leasú 127]

ROINN 3

TACAÍOCHT AGUS CUR CHUN FEIDHME FAOI BHAINISTÍOCHT DHÍREACH AGUS INDÍREACH

Airteagal 19

Raon feidhme

Cuirfidh an Coimisiún na hacmhainní faoin rannóg Aontais seo sin chun feidhme go díreach i gcomhréir le pointe (a) d’Airteagal 62(1) den Rialachán Airgeadais nó go hindíreach i gcomhréir le pointe (c) den Airteagal sin.

Airteagal 20

Gníomhaíochtaí Aontais

1.  Is é atá i ngníomhaíochtaí Aontais tionscadail trasnáisiúnta nó náisiúnta nó tionscadail a bhfuil leas áirithe acu don Aontas i gcomhréir le cuspóirí an Rialacháin seo.

2.  Ar thionscnamh ón gCoimisiún, féadfar an Ciste a úsáid chun maoiniú a dhéanamh ar ghníomhaíochtaí Aontais a bhaineann le cuspóirí an Rialacháin seo dá dtagraítear in Airteagal 3 agus i gcomhréir le hIarscríbhinn III.

3.  Féadfar cistiú a sholáthar le gníomhaíochtaí Aontais, agus féadfaidh an cistiú sin bheith in aon cheann de na foirmeacha a leagtar síos sa Rialachán Airgeadais, go háirithe deontais, duaiseanna agus soláthar. Féadfaidh siad maoiniú i bhfoirm ionstraimí airgeadais laistigh d’oibríochtaí measctha a sholáthar freisin.

4.  Tabharfar agus bainisteofar deontais faoi bhainistíocht dhíreach agus indíreach i gcomhréir le [Teideal VIII] den Rialachán Airgeadais. [Leasú 128]

4a.  Áiritheoidh an Coimisiún solúbthacht, cothroime agus trédhearcacht i ndáileadh acmhainní i measc na gcuspóirí dá dtagraítear in Airteagal 3(2). [Leasú 129]

5.  Féadfaidh an coiste meastóireachta a dhéanfaidh measúnú ar na tograí bheith comhdhéanta de shaineolaithe seachtracha.

6.  Le ranníocaíochtaí le sásra árachais fhrithpháirtigh, féadfar an riosca a bhaineann le gnóthú na gcistí atá dlite ag faighteoirí a chumhdach agus measfar gur ráthaíocht leordhóthanach é faoin Rialachán Airgeadais. Beidh feidhm ag na forálacha atá leagtha síos in [Airteagal X de] Rialachán (AE) ../.. [comharba an Rialacháin maidir leis an gCiste Ráthaíochta]. [Leasú 130]

Airteagal 21

Gréasán Imirce na hEorpa

1.  Tacóidh an Ciste le Gréasán Imirce na hEorpa agus soláthróidh sé cúnamh airgeadais atá ag teastáil dá chuid gníomhaíochtaí agus dá chuid forbartha amach anseo.

2.  Glacfaidh an Coimisiún an tsuim a chuirtear ar fáil do Ghréasán Imirce na hEorpa faoi leithreasaí bliantúla an Chiste agus faoin gclár oibre lena leagtar síos na tosaíochtaí maidir lena chuid gníomhaíochtaí tar éis don Bhord Stiúrtha í a fhormheas i gcomhréir le hAirteagal  4(5)(a) de Chinneadh 2008/381/CE. Beidh cinneadh an Choimisiúin ionann agus cinneadh maoiniúcháin de bhun Airteagal 10 den an Rialachán Airgeadais. Chun a áirithiú go mbeidh acmhainní ar fáil go tráthúil, féadfaidh an Coimisiún an clár oibre do Ghréasán Imirce na hEorpa a ghlacadh mar chinneadh airgeadais ar leithligh. [Leasú 131]

3.  Beidh an cúnamh airgeadais a chuirtear ar fáil do ghníomhaíochtaí Ghréasán Imirce na hEorpa i bhfoirm deontas do na pointí teagmhála náisiúnta dá dtagraítear in Airteagal 3 de Chinneadh 2008/381/CE agus do na soláthairtí poiblí de réir mar is cuí, i gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais.

Airteagal  21a

Leasú ar Chinneadh 2008/381/CE

Leasú ar Chinneadh 2008/381/CE:"

“(da) gníomhú mar phointe teagmhála do thairbhithe féideartha cistithe faoin Rialachán maidir leis an gCiste um Thearmann, Imirce agus Lánpháirtíocht agus treoir neamhchlaonta, agus faisnéis agus cúnamh praiticiúil a sholáthar maidir le gach gné den Chiste, lena n-áirítear i ndáil le hiarratais ar chistiú faoin gclár nó saoráid théamach náisiúnta ábhartha.”. [Leasú 132]

Airteagal 22

Oibríochtaí measctha

Cuirfear oibríochtaí measctha arna gcinneadh faoin gCiste seo, dá dtagraítear i bpointe (c) d’Airteagal 2(1) chun feidhme i gcomhréir le [Rialachán InvestEU] agus le Teideal X den Rialachán Airgeadais. [Leasú 133]

Airteagal 23

Cúnamh teicniúil ar thionscnamh ón gCoimisiún

Leis an gCiste féadfar tacú le bearta cúnaimh theicniúil arna gcur chun feidhme ar thionscnamh ón gCoimisiún, nó thar a cheann. Déanfar na bearta sin a mhaoiniú ar an ráta 100 %.

Airteagal 24

Iniúchtaí

Iniúchtaí ar úsáid ranníocaíochta an Aontais arna ndéanamh ag daoine nó eintitis, lena n‑áirítear daoine nó eintitis nach bhfuil sainordú acu ó institiúidí nó ó chomhlachtaí de chuid an Aontais, sin é an bonn a bheidh leis an gcinnteacht fhoriomlán de bhun Airteagal 127 de Rialachán (AE) [Rialachán maidir leis na rialacha airgeadais is infheidhme i ndáil le buiséad ginearálta an Aontais].

Airteagal 25

Faisnéis, cumarsáid agus poiblíocht

1.  Déanfaidh faighteoirí cistithe ón Aontas na gníomhaíochtaí agus a dtorthaí a chur chun cinn, trí fhaisnéis atá comhleanúnach, éifeachtach agus fiúntach a sholáthar d’iliomad sainghrúpaí ábhartha, lena n-áirítear na meáin agus an pobal, sna teangacha ábhartha. Chun infheictheacht chistiú an Aontais a áirithiú, déanfaidh faighteoirí chistiú an Aontais tagairt dá bhunús agus cumarsáid á déanamh acu maidir leis an ngníomhaíocht. Chuige sin, in aon chraobhscaoileadh chun na meán nó chun an phobail i gcoitinne, áiritheoidh na faighteoirí go mbeidh suaitheantas an Aontais le sonrú agus go luafar go sainráite an tacaíocht airgeadais ón Aon. [Leasú 134]

2.  Chun an dream daoine is leithne agus is féidir a chur ar an eolas, déanfaidh an Coimisiún gníomhaíochtaí faisnéise agus cumarsáide a bhaineann leis an gCiste, agus le gníomhaíochtaí agus torthaí an Chiste, a chur chun feidhme. Go háirithe, foilseoidh an Coimisiún faisnéis i dtaca le forás chláir bhliantúla agus ilbhliantúla na saoráide téamaí. Ina theannta sin, déanfaidh an Coimisiún liosta na n-oibríochtaí arna roghnú le tacaíocht a fháil faoin tsaoráid théamach a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin a bhfuil teacht ag an bpobal air agus déanfaidh sé an liosta sin a thabhairt cothrom le dáta gach trí mhí. Leis na hacmhainní airgeadais arna leithdháileadh ar an gCiste seo, rannchuideofar freisin le cumarsáid chorparáideach faoi chur chun feidhme thosaíochtaí polaitiúla an Aontais, a fhad a bhaineann siad le cuspóirí an Rialacháin seo. Go háirithe, féadfaidh an Coimisiún dea-chleachtais a chur chun cinn agus faisnéis a mhalartú maidir le cur chun feidhme na hionstraime. [Leasú 135]

2a.  Foilseoidh an Coimisiún an fhaisnéis dá dtagraítear i mír 2 i bhformáidí oscailte agus meaisín-inléite, mar a leagtar amach in Airteagal 5(1) de Threoir 2003/98/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(28), lenar féidir sonraí a shórtáil, a chuardach, a asbhaint, a chur i gcomparáid le chéile agus a athúsáid. Beifear in ann na sonraí a rangú de réir an mhéid seo a leanas: tosaíocht, sainchuspóir, costas incháilithe iomlán na n-oibríochtaí, costas iomlán na dtionscadal, costas iomlán na nósanna imeachta soláthair, ainm an tairbhí agus ainm an chonraitheora.. [Leasú 136]

Roinn 4

Tacaíocht agus cur chun feidhme faoi bhainistíocht dhíreach agus indíreach

Airteagal 26

Cúnamh éigeandála

1.  Cuirfear Féadfaidh an Coimisiún a chinneadh cúnamh airgeadais a chur ar fáil chun dul i ngleic le riachtanais phráinneacha shonracha i gcás éigeandála a thiocfaidh as ceann amháin nó níos mó den mhéid seo a leanas: [Leasú 137]

(a)  brú imirce trom i gceann amháin nó níos mó de na Ballstáit arb é a phríomhthréith insreabhadh ollmhór neamhthuartha nó díréireach de náisiúnaigh tríú tír i mBallstát amháin nó níos mó, lena gcuirtear éilimh mhór phráinneach ar a saoráidí glactha agus coinneála, ar a gcórais chosanta leanaí, agus ar a gcórais agus nósanna imeachta tearmainn agus imirce; [Leasú 138]

(aa)  athlonnú deonach; [Leasú 139]

(b)  cur chun feidhme sásraí sealadacha cosanta de réir bhrí Threoir 2001/55/CE(29);

(c)  brú imirce trom insreabhadh ollmhór neamhthuartha nó díréireach de dhaoine isteach i dtríú tíortha, lena n-áirítear tíortha ina bhfuil fuireach ar dhaoine atá i ngá a gcosanta mar gheall ar theagmhais amhail forbairtí polaitiúla, coinbhleachtaí nó tubaistí nádúrtha, go háirithe i gcás ina bhféadfadh sé tionchar a imirt ar shreafí imirce chun an Aontais. [Leasú 140]

1a.  Beidh na bearta a chuirtear chun feidhme i dtríú tíortha i gcomhréir leis an Airteagal seo comhsheasmhach le beartas daonnúil an Aontais agus, más ábhartha, á chomhlánú agus lánurraim á léiriú do na prionsabail dhaonnúla mar a leagtar amach sa Chomhdhearcadh maidir le Cabhair Dhaonnúil.. [Leasú 141]

1b.  I gcásanna amhail dá dtuairiscítear faoi phointí (a), (aa), (b) agus (c) de mhír 1 den Airteagal seo, déanfaidh an Coimisiún Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle a chur ar an eolas gan mhoill. [Leasú 142]

2.  Féadfaidh cúnamh éigeandála bheith i bhfoirm deontas a bhronnfar go díreach ar ghníomhaireachtaí díláraithe an Oifig Tacaíochta Eorpach do Chúrsaí Tearmainn, UNHCR, agus údaráis áitiúla agus réigiúnach faoi réir insreabhadh ollmhór neamhthuartha nó díréireach de náisiúnaigh tríú tír, agus go háirithe iad sin atá freagrach as glacadh agus lánpháirtiú imirceach neamhthionlactha ar leanaí iad. [Leasú 143]

3.  Féadfar cúnamh éigeandála a leithdháileadh ar chláir na mBallstát de bhreis ar a leithdháileadh arna ríomh i gcomhréir le hAirteagal 11(1) agus Iarscríbhinn I ar choinníoll go mbeidh sé curtha in iúl amhlaidh sa chlár náisiúnta. Ní úsáidfear an cistiú seo le haghaidh gníomhaíochtaí eile sa chlár ach amháin i gcúinsí a bhfuil údar cuí leo agus má dhéanann an Coimisiún iad a fhormheas trí bhíthin leasú ar an gclár oibre.

4.  Tabharfar agus bainisteofar deontais faoi bhainistíocht dhíreach i gcomhréir le [Teideal VIII] den leis Rialachán Airgeadais. [Leasú 144]

4a.  I gcás inar gá é chun an ghníomhaíocht a chur chun feidhme, féadfar a chumhdach le cúnamh éigeandála caiteachas arna thabhú roimh an dáta a thíolacfar an t-iarratas ar dheontas nó an iarraidh ar chúnamh, ach gan an dáta sin a bheith roimh an 1 Eanáir 2021. [Leasú 145]

Airteagal 27

Cistiú carnach, comhlántach agus comhcheangailte

1.  Féadfaidh oibríocht a fuair ranníocaíocht faoin gCiste ranníocaíocht a fháil freisin ó aon chlár eile de chuid an Aontais, lena n-áirítear Cistí faoi bhainistíocht chomhroinnte, ar choinníoll nach gcumhdaíonn na ranníocaíochtaí na costais chéanna. Déanfaidh na cláir arna dtíolacadh ag an gCoimisiún idirghníomhaíocht agus comhlánú lena chéile agus ba cheart go dtarraingeofaí iad leis an méid trédhearcachta is gá chun aon dúbailt a sheachaint. Beidh feidhm ag rialacha gach cláir de chuid an Aontais a dhéanann ranníocaíocht, maidir lena ranníocaíocht féin leis an oibríocht. Ní rachaidh an cistiú carnach thar chostais incháilithe iomlána na hoibríochta agus féadfar an tacaíocht ó na cláir éagsúla de chuid an Aontais a ríomh ar bhonn pro-rata i gcomhréir leis na doiciméid lena leagtar amach na coinníollacha maidir le tacaíocht. [Leasú 146]

2.  Maidir le bearta hoibríochtaí a dtugtar dearbhú Séala Barr Feabhais dóibh, nó bearta lena gcomhlíontar na coinníollacha carnacha, comparáideacha seo: [Leasú 147]

(a)  rinneadh measúnú orthu i nglao ar thograí faoin ionstraim;

(b)  comhlíonann siad na ceanglais íosta cáilíochta a bhaineann leis an nglao sin ar thograí;

(c)  ní fhéadfar iad a chistiú faoin nglao sin ar thograí de dheasca srianta buiséadacha.

féadfaidh siad tacaíocht a fháil ó Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa, ón gCiste Comhtháthaithe, ó Chiste Sóisialta na hEorpa+ nó ón gCiste Eorpach Talmhaíochta um Fhorbairt Tuaithe, i gcomhréir le mír 5 d’Airteagal 67 de Rialachán (AE) .../... [Rialachán na bhForálacha Coiteanna] agus Airteagal [8] (AE) ../.. [Maidir leis an gcomhbheartas talmhaíochta a mhaoiniú, a bhainistiú agus faireachán a dhéanamh air] ar choinníoll go bhfuil na gníomhaíochtaí sin comhsheasmhach le cuspóirí an chláir lena mbaineann. Beidh feidhm ag rialacha an Chiste lena gcuirtear tacaíocht ar fáil.

Roinn 5

Faireachán, Tuairisciú agus Meastóireacht

foroinn 1

Forálacha coiteanna

Airteagal 28

Faireachán agus tuairisciú

1.  I gcomhréir leis na ceanglais tuairiscithe atá ar an gCoimisiún de bhun Airteagal [43(3)(h)(i)(iii)] den an Rialachán Airgeadais, cuirfidh sé faisnéis maidir le feidhmíocht i láthair Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle, go bliantúil ar a laghad, i gcomhréir le hIarscríbhinn V. [Leasú 148]

2.  Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 32 chun Iarscríbhinn V a leasú d’fhonn na hathruithe riachtanacha a dhéanamh ar an bhfaisnéis faoi fheidhmíocht atá le cur ar fáil do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle.

3.  Leagtar amach in Iarscríbhinn II na táscairí a úsáidfear le tuairisciú a dhéanamh ar dhul chun cinn an Chiste maidir le baint amach chuspóirí sonracha an Rialacháin seo a shocraítear amach in Iarscríbhinn VIII. Maidir le táscairí aschuir, socrófar na bonnlínte ag nialas. Spriocanna carnacha a bheidh sna garspriocanna a shocraítear do 2024 agus sna spriocanna a shocraítear do 2029. Arna iarraidh sin dóibh, déanfar na sonraí a bheidh faighte ag an gCoimisiún maidir le táscairí aschuir agus toraidh a chur ar fáil do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle. [Leasú 149]

4.  Leis an gcóras tuairiscithe feidhmíochta áiritheofar go mbaileofar na sonraí is gá chun faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme an chláir, go mbaileofar iad ar dhóigh atá éifeachtúil éifeachtach tráthúil. Chuige sin, forchuirfear ceanglais chomhréireacha tuairiscithe ar fhaighteoirí cistí ón Aontas agus, i gcás inarb ábhartha, ar na Ballstáit.

5.  Chun a áirithiú go measúnófar go héifeachtach dul chun cinn an Chiste i dtreo bhaint amach a chuspóirí, beidh sé de chumhacht ag an gCoimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh, i gcomhréir le hAirteagal 32, chun Iarscríbhinn VIII a leasú chun na táscairí a athbhreithniú nó a chomhlánú i gcás ina measfar gur gá, agus chun an Rialachán seo a fhorlíonadh le forálacha maidir le creat faireacháin agus meastóireachta a bhunú, lena n‑áirítear faisnéis tionscadail a bheidh le cur ar fáil ag na Ballstáit.

Airteagal 29

Meastóireacht

1.  Déanfaidh an Coimisiún meastóireacht mheántéarma agus meastóireacht shiarghabhálach ar an Rialachán seo, lena n‑áirítear na gníomhaíochtaí a chuirtear chun feidhme faoin gCiste.

2.  Déanfar na meastóireachtaí meántéarmacha agus deiridh go tráthúil sa dóigh agus go bhféadfar leas a bhaint astu sa phróiseas cinnteoireachta. [Leasú 150]

Airteagal 29a

Meastóireacht

1.  Faoin 31 Nollaig 2024, cuirfidh an Coimisiún meastóireacht mheántéarma i láthair ar chur chun feidhme an Rialacháin seo. Sa mheastóireacht mheántéarma, scrúdófar éifeachtacht, éifeachtúlacht, simplíocht agus solúbthacht an Chiste. Níos sonraí ná sin, áireofar inti measúnú ar an méid seo a leanas:

(a)  an dul chun cinn i dtreo baint amach chuspóirí an Rialacháin seo, agus an fhaisnéis ábhartha uile atá ar fáil á cur san áireamh, go háirithe na tuarascálacha bliantúla ar fheidhmíocht arna dtíolacadh ag na Ballstáit faoi Airteagal 30 agus na táscairí aschuir agus toraidh a leagtar amach in Iarscríbhinn VIII;

(b)  breisluach an Aontais a ghabhann le gníomhaíochtaí agus le hoibríochtaí a chuirtear chun feidhme faoin gCiste;

(c)  an ranníocaíocht do dhlúthpháirtíocht an Aontais i réimse an tearmainn agus na himirce;

(d)  ábharthacht leanúnach na mbeart cur chun feidhme a leagtar amach in Iarscríbhinn II agus na ngníomhaíochtaí a leagtar amach in Iarscríbhinn III;

(e)  an chomhlántacht, an comhordú agus an comhleanúnachas idir na gníomhaíochtaí a dtugtar tacaíocht dóibh faoin gCiste seo agus an tacaíocht a sholáthraítear le cistí eile de chuid an Aontais, amhail na cistí struchtúrtha, agus ionstraimí maoinithe sheachtraigh an Aontais;

(f)  na tionchair níos fadtéarmaí agus na héifeachtaí inbhuanaitheachta a ghabhann leis an gCiste.

Cuirfear san áireamh sa mheastóireacht mheántéarma torthaí siarghabhálacha meastóireachta maidir le tionchar fadtéarmach an Chiste a tháinig roimhe - an Ciste um Thearmann, Imirce agus Lánpháirtíocht don tréimhse 2014-2020 - agus, i gcás inarb iomchuí, beidh togra reachtach le haghaidh athbhreithniú ar an Rialacháin seo ag gabháil léi.

2.  Faoin 31 Eanáir 2030, déanfaidh an Coimisiún meastóireacht shiarghabhálach. Faoin dáta céanna, cuirfidh an Coimisiún tuarascáil mheastóireachta faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle. Beidh measúnú ar na gnéithe uile a leagtar amach i mír 1 sa mheastóireacht shiarghabhálach. I dtaca leis sin, déanfar meastóireacht ar thionchair níos fadtéarmaí agus ar inbhuanaitheacht an Chiste d’fhonn rannchuidiú le cinneadh maidir le hathnuachan nó modhnú a d’fhéadfaí a dhéanamh ar chiste eile a thiocfadh ina dhiaidh.

Déanfar na meastóireachtaí meántéarma agus siarghabhálacha dá dtagraítear sa chéad mhír den chéad fhomhír den mhír seo a chur i gcrích le rannpháirtíocht fhiúntach ó na comhpháirtithe sóisialta, ó eagraíochtaí na sochaí sibhialta, eagraíochtaí d’imircigh agus do dhídeanaithe, comhlachtaí um chomhionannais, institiúidí náisiúnta um chearta an duine agus eagraíocht ábhartha eile i gcomhréir le prionsabal na comhpháirtíochta mar a leagtar amach in Airteagal 3a.

3.  Sa mheastóireacht mheántéarma agus shiarghabhálach uaidh, tabharfaidh an Coimisiún aird ar leith ar mheastóireacht ar ghníomhaíochtaí a dhéanfaidh tríú tíortha, a dhéanfar iontu, nó a dhéanfar i dtaca leo, i gcomhréir le hAirteagal 5, Airteagal 6 agus Airteagal 13(8). [Leasú 151]

foroinn 2

rialacha maidir le bainistíocht chomhroinnte

Airteagal 30

Tuarascálacha bliantúla ar fheidhmíocht

1.  Faoin 15 Feabhra 2023 agus faoin dáta céanna gach bliain ina dhiaidh sin go 2031 agus an bhliain sin san áireamh cuirfidh na Ballstáit an tuarascáil bhliantúil ar fheidhmíocht chuig an gCoimisiún dá dtagraítear in Airteagal 36(6) de Rialachán (AE) .../2021 [Rialachán na bhForálacha Coiteanna]. Leis an tuarascáil a thíolacfar in 2023 cumhdófar cur chun feidhme an chláir a dhéanfar sa tréimhse go dtí an 30 Meitheamh 2022. Déanfaidh na Ballstáit na tuarascálacha sin a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin tiomnaithe agus cuirfidh siad ar aghaidh iad chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle. [Leasú 152]

2.  Leagfar amach sa tuarascáil bhliantúil ar fheidhmíocht faisnéis maidir le :

(a)  dul chun cinn maidir le cur chun feidhme an chláir agus maidir le garspriocanna agus spriocanna a bhaint amach agus na sonraí carnacha is déanaí mar a cheanglaítear le hAirteagal [37] de Rialachán (AE) .../2021 [Rialachán na bhForálacha Coiteanna]qarna dtarchur chuig an gCoimisiún á gcur san áireamh; [Leasú 153]

(aa)  miondealú ar chuntais bhliantúla an chláir náisiúnta de réir aisghabhálacha, réamh-mhaoiniú tairbhithe deiridh agus caiteachas a tabhaíodh iarbhír; [Leasú 154]

(b)  aon saincheisteanna a dhéanann difear d’fheidhmíocht an chláir agus an ghníomhaíochtaí a rinneadh chun dul i ngleic leo, lena n-áirítear tuairimí réasúnaithe arna n-eisiúint ag an gCoimisiún i ndáil le nós imeachta sáraithe faoi Airteagal 258 CFAE; [Leasú 155]

(c)  an chomhlántacht, an comhordú agus an comhleanúnachas idir na gníomhaíochtaí a dtugtar tacaíocht dóibh faoin gCiste seo agus an tacaíocht a sholáthraítear le cistí eile de chuid an Aontais, go háirithe bearta i dtríú tíortha nó maidir le tríú tíortha amhail na cistí struchtúrtha, agus ionstraimí maoinithe sheachtraigh an Aontais; [Leasú 156]

(d)  rannchuidiú an chláir le cur chun feidhme an acquis agus na bpleananna gníomhaíochta ábhartha de chuid an Aontais agus le comhar agus dlúthpháirtíocht idir na Ballstáit i réimse an tearmainn; [Leasú 157]

(da)  comhlíonadh na gceanglas um chearta bunúsacha; [Leasú 158]

(e)  cur chun feidhme gníomhaíochtaí cumarsáide agus infheictheachta;

(f)  comhlíonadh na gcoinníollacha cumasaithe is infheidhme agus cur i bhfeidhm na gcoinníollacha sin i rith na clárthréimhse.

(g)  an líon daoine a athlonnófar nó a ligfear isteach le cúnamh ón gCiste i gcomhréir leis na méideanna dá dtagraítear in Airteagal 16(1) agus (2); [Leasú 159]

(h)  líon iarratasóirí nó tairbhithe na cosanta idirnáisiúnta a aistrítear ó Bhallstát amháin go Ballstát eile i gcomhréir le hAirteagal 17b. [Leasú 160]

(ha)  líon na ndaoine leochaileacha a fuair cúnamh tríd an gclár, lena n-áirítear leanaí agus iad siúd ar deonaíodh cosaint idirnáisiúnta dóibh; [Leasú 161]

3.  Féadfaidh an Coimisiún barúlacha a thabhairt maidir leis an tuarascáil bhliantúil ar fheidhmíocht laistigh de dhá mhí ón dáta a fhaigheann sé an tuarascáil. I gcás nach gcuireann an Coimisiún barúlacha in iúl faoin spriocdháta sin, measfar gur glacadh leis na tuarascálacha. A luaithe a ghlacfar leo, déanfaidh an Coimisiún achoimrí ar na tuarascálacha bliantúla ar fheidhmíocht a chur ar fáil do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle agus foilseoidh sé ar shuíomh gréasáin tiomnaithe iad. Mura ndéanfaidh na Ballstáit é a chur ar aghaidh i gcomhréir le mír 1, déanfar téacs iomlán na tuarascála bliantúla ar fheidhmíocht a chur ar fáil do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle arna iarraidh sin dóibh. [Leasú 162]

4.  Déanfaidh an Coimisiún, chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú le haghaidh chur chun feidhme an Airteagail seo, gníomh cur chun feidhme a ghlacadh lena mbunófar an teimpléad don tuarascáil bhliantúil ar fheidhmíocht. Glacfar an gníomh cur chun feidhme sin i gcomhréir leis an nós imeachta comhairleach dá dtagraítear in Airteagal 33(2).

Airteagal 31

Faireachán agus tuairisciú

1.  Bunófar faireachán agus tuairisciú i gcomhréir le Teideal IV de Rialachán (AE) .../... [Rialachán na bhForálacha Coiteanna] ar na cineálacha idirghabhála a leagtar amach i dTábla 1, i dTábla 2 agus i dTábla 3 in Iarscríbhinn VI. Chun aghaidh a thabhairt ar imthosca gan choinne nó imthosca nua nó chun cur chun feidhme éifeachtach maoiniúcháin a áirithiú, cumhachtófar don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh chun leasú a dhéanamh ar na cineálacha idirghabhála i gcomhréir le hAirteagal 32.

2.  Úsáidfear na táscairí sin i gcomhréir le hAirteagal 12(1), le hAirteagal 17 agus le hAirteagal 37 de Rialachán (AE) .../2021[Rialachán na bhForálacha Coiteanna].

CAIBIDIL III

FORÁLACHA IDIRTHRÉIMHSEACHA AGUS DEIRIDH

Airteagal 32

An tarmligean a fheidhmiú

1.  Is faoi réir na gcoinníollacha a leagtar síos san Airteagal seo a thugtar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh.

2.  Déanfar an chumhacht chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh dá dtagraítear in Airteagail 4, 9, 13, 16, 17b, 18, 28 agus 31 a thabhairt don Choimisiún go dtí an 31 Nollaig 2028. [Leasú 163]

3.  Féadfaidh Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle tarmligean na cumhachta dá dtagraítear in Airteagail 4, 9, 13, 16, 17b, 28, agus 31 a chúlghairm aon tráth. Leis an gcinneadh chun cúlghairm a dhéanamh, cuirfear deireadh le tarmligean na cumhachta atá sonraithe sa chinneadh sin. Gabhfaidh éifeacht leis an lá tar éis fhoilsiú an chinnidh in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh nó ar dháta is déanaí a shonrófar ann. Ní dhéanfaidh sé difear do bhailíocht aon ghníomhartha tarmligthe atá i bhfeidhm cheana féin. [Leasú 164]

4.  Roimh dó gníomh tarmligthe a ghlacadh, rachaidh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin le saineolaithe arna n‑ainmniú ag gach Ballstát i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr.

5.  A luaithe a ghlacann sé gníomh tarmligthe, tabharfaidh an Coimisiún fógra maidir leis an ngníomh sin do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle an tráth céanna.

6.  Ní thiocfaidh gníomh tarmligthe a ghlactar de bhun Airteagail 4, 9, 13, 16, 17b, 18, 28 agus 31 i bhfeidhm ach amháin mura mbeidh aon agóid curtha in iúl ag Parlaimint na hEorpa ná ag an gComhairle laistigh de thréimhse dhá mhí tar éis fógra faoin ngníomh a thabhairt do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle nó más rud é, roimh dhul in éag na tréimhse sin, go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle araon tar éis a chur in iúl don Choimisiún nach ndéanfaidh siad aon agóid. Déanfar an tréimhse sin a fhadú dhá mhí ar thionscnamh Pharlaimint na hEorpa nó na Comhairle. [Leasú 165]

Airteagal 33

Nós imeachta coiste

1.  Beidh an Coiste Comhordaithe um an gCiste Tearmainn agus Imirce, an Ciste Slándála Inmheánaí agus an Ionstraim um Bainistiú Teorainneacha agus um Víosaí ina chúnamh ag an gCoimisiún. Beidh an Coiste sin ina Choiste de réir bhrí Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

2.  I gcás ina ndéanfar tagairt don mhír seo, beidh feidhm ag Airteagal 4 de Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

3.  I gcás nach dtugann an coiste achomhairc tuairim uaidh, ní ghlacfaidh an Coimisiún an dréachtghníomh cur chun feidhme. Ní bheidh feidhm ag an méid sin maidir le gníomhartha dá dtagraítear in Airteagal 30(4) a ghlacadh.

Airteagal 34

Forálacha idirthréimhseacha

1.  Ní bheidh éifeacht ag an Rialachán seo ar leanúint de ná ar leasú na mbeart lena mbaineann faoin gCiste um Thearmann, Imirce agus Lánpháirtíocht don tréimhse 2014-2020, a bunaíodh le Rialachán (AE) Uimh. 516/2014, a leanfaidh d'fheidhm a bheith aige maidir leis na bearta lena mbaineann go dtí go gcuirfear clabhsúr orthu.

2.  Ina theannta sin, féadfaidh imchlúdach airgeadais an Chiste na speansais is gá maidir leis an gcúnamh teicniúil agus riaracháin a chumhdach chun an t‑aistriú idir an Ciste agus na bearta a glacadh faoina réamhtheachtaí, an Ciste um Thearmann, Imirce agus Lánpháirtíocht a bhunaítear le Rialachán (AE) Uimh. 516/2014, a áirithiú.

Airteagal 35

Teacht i bhfeidhm agus cur i bhfeidhm

Tiocfaidh an Rialachán seo i bhfeidhm an fichiú lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

Beidh feidhm aige ón 1 Eanáir 2021.

Beidh an Rialachán seo ina cheangal go huile agus go hiomlán agus beidh sé infheidhme go díreach sna Ballstáit i gcomhréir leis na Conarthaí.

Arna dhéanamh in/sa …,

Thar ceann Pharlaimint na hEorpa Thar ceann na Comhairle

An tUachtarán An tUachtarán

IARSCRÍBHINN I

Critéir maidir le leithdháileadh cistí ar na cláir faoi bhainistíocht chomhroinnte

1.  Déanfar na hacmhainní atá ar fáil dá dtagraítear in Airteagal 11 a roinnt idir na Ballstáit mar a leanas:

(a)  Gheobhaidh gach Ballstát méid seasta EUR 5 000 000 10 000 000 ón gCiste ag tús na clárthréimhse amháin; [Leasú 166]

(b)  Leithdháilfear na hacmhainní atá fágtha dá dtagraítear in Airteagal 11 bunaithe ar na critéir seo a leanas:

–  30 % le haghaidh tearmainn;

–  30 % le haghaidh imirce dhleathach agus lánpháirtíochta;

–  40 % le haghaidh an imirce neamhrialta a throid, filltí san áireamh.

2.  Tabharfar na critéir a leanas sa réimse um thearmann san áireamh agus déanfar iad a ualú mar seo a leanas:

(a)  30 % i gcomhréir le líon na ndaoine atá in aon cheann de na catagóirí seo a leanas:

–  Aon náisiúnach tríú tír nó aon duine gan stát a bhfuil an stádas arna shainmhíniú ag Coinbhinsiún na Ginéive dáfa dó;

–  Aon náisiúnach tríú tír nó aon duine gan stát a fhaigheann cineál cosanta coimhdí de réir bhrí Threoir athmhúnlaithe 2011/95/AE(30);

–  Aon náisiúnach tríú tír nó aon duine gan stát a fhaigheann cosaint shealadach de réir bhrí Threoir 2001/55/CE(31).

(b)  60 % i gcomhréir le líon na náisiúnach tríú tír nó na ndaoine gan stát a chuir isteach ar chosaint idirnáisiúnta.

(c)  10 % i gcomhréir le líon na náisiúnach tríú tír nó na ndaoine gan stát atá á n‑athlonnú nó a athlonnaíodh i mBallstát.

3.  Tabharfar na critéir a leanas sa réimse um imirce dhleathach san áireamh agus déanfar iad a ualú mar seo a leanas:

(a)  40% i gcomhréir le líon iomlan na náisiúnach tríú tír atá ina gcónaí go dleathach i mBallstát.

(b)  60% i gcomhréir le líon na náisiúnach tríú tír a fuair an chéad chead cónaithe.

(c)  Ní chuirfear na catagóirí daoine a leanas san áireamh chun críche an ríomha dá dtagraítear i mír 3(b) áfach:

–  Náisiúnaigh tríú tír a bhfuil an chéad chead cónaithe obair-bhainteach a bheidh bailí ar feadh níos lú ná 12 mhí á eisiúint dóibh;

–  Náisiúnaigh tríú tír a ligtear isteach chun críocha staidéar, malartaithe daltaí, oiliúna neamhchúitithe nó seirbhíse deonaí i gcomhréir le Treoir 2004/114/CE(32) ón gComhairle nó nuair is infheidhme le Treoir (AE) 2016/801(33);

–  Náisiúnaigh tríú tír a ligtear isteach chun críocha taighde eolaíoch i gcomhréir le Treoir 2005/71/CE(34) ón gComhairle nó nuair is infheidhme le Treoir (AE) 2016/801.

4.  Sa réimse maidir le himirce neamhrialta a throid, lena n-áirítear an filleadh, tabharfar na critéir a leanas san áireamh: [Leasú 167]

(a)  50% i gcomhréir le An líon náisiúnach tríú tír nach gcomhlíonann na coinníollacha chun teacht isteach agus fanacht i gcríoch an Bhallstáit nó nach gcomhlíonann na coinníollacha sin a thuilleadh agus atá faoi réir ag cinneadh críochnaitheach um fhilleadh faoin dlí náisiúnta agus / nó faoi dhlí an Aontais, .i. cinneadh nó gníomh riaracháin nó breithiúnach, lena sonraítear nó lena ndearbhaítear neamhdhleathacht fanachta agus lena bhforchuirtear oibleagáid um fhilleadh; [Leasú 168]

(b)  50% i gcomhréir le líon na náisiúnach tríú tír a d’fhág críoch an Bhallstáit tar éis ordú riaracháin nó breithiúnach chun imeacht, cibé an ndéantar é ar bhonn deonach nó comhéigin.[Leasú 169]

5.  Is iad na figiúirí tagartha ar na sonraí staidrimh bliantúla is déanaí arna dtáirgeadh ag an gCoimisiún (Eurostat) lena gclúdaítear na trí bliana féilire roimhe sin ar bhonn na sonraí arna gcur ar fáil ag na Ballstáit ar dháta infheidhmeacht an Rialacháin seo i gcomhréir le dlí an Aontais a úsáidfear don leithdháileadh tosaigh. Ba cheart sonraí a imdhealú de réir inscne agus aoise, de réir leochaileachtaí sonracha agus de réir stádas tearmainn, lena n-áirítear maidir le leanaí. I gcás an athbhreithnithe mheántéarma, beidh na figiúirí tagartha ar na sonraí staidrimh bliantúla is déanaí atá táirgthe ag an gCoimisiún (Eurostat) lena gclúdaítear na trí bliana féilire roimhe sin atá ar fáil tráth an athbhreithnithe mheántéarma in 2024 ar bhonn na sonraí arna gcur ar fáil ag Ballstáit i gcomhréir le dlí an Aontais. I gcás nach bhfuil na staidrimh lena mbaineann curtha ar fáil ag Ballstáit don Choimisiún (Eurostat), cuirfidh siad na sonraí sealadacha ar fáil chomh luath agus is féidir. [Leasú 170]

6.  Sula nglactar na sonraí sin mar fhigiúirí tagartha, déanfaidh an Coimisiún (Eurostat) measúnú ar cháilíocht, ar chomparáideacht agus ar chríochnúlacht na faisnéise staidrimh i gcomhréir le gnáthnósanna imeachta oibríochta. Ar iarratas ón gCoimisiún (Eurostat), déanfaidh na Ballstáit an fhaisnéis riachtanach ar fad a chur ar fáil dó chun na críche sin.

IARSCRIBHINN II

Bearta cur chun feidhme

1.  Rannchuideoidh an Ciste leis an sainchuspóir a leagtar amach in Airteagal 3(2)(a) trí dhíriú ar na bearta cur chun feidhme a leanas:

(a)  feidhmiú aonchineálach acquis an Aontais agus na dtosaíochtaí a bhaineann leis an gComhchóras Eorpach Tearmainn a áirithiú;

(b)  tacú le cumas chóras tearmainn na mBallstát, lena n-áirítear ar leibhéal áitiúil agus réigiúnach, maidir le bonneagar, amhail coinníollach glactha leordhóthanacha, go háirithe do mhionaoisigh, agus seirbhísí, amhail cúnamh dlí agus ionadaíocht agus ateangaireacht dhlíthiúil nuair is gá; [Leasú 171]

(c)  dlúthpháirtíocht agus comhroinnt dualgas a fheabhsú idir na Ballstáit, go háirithe i measc iadsan a ndéanann sreafaí imirce tionchar orthu, agus trí thacaíocht a chur ar fáil do Bhallstáit a rannchuidíonn le hiarrachtaí dlúthpháirtíochta; [Leasú 172

(d)  dlúthpháirtíocht agus comhar le tríú tíortha chuig ar aslonnaíodh líon mór daoine atá i ngátar cosanta idirnáisiúnta a fheabhsú, lena n-áirítear trí chothú a dhéanamh ar chumas na dtíortha sin coinníollacha glactha agus cosanta idirnáisiúnta a fheabhsú agus trí athlonnú agus trí bhealaí dleathacha eile i dtreo cosanta san Aontais go háirithe do ghrúpaí leochaileacha amhail leanaí agus déagóirí atá i mbaol rioscaí cosanta anuas ar chomhpháirtíocht agus ar chomhar le tríú tíortha maidir le hiarrachtaí comhair domhanda i réimse na cosanta idirnáisiúnta. [Leasú 173]

(da)  cúnamh oibríochtúil agus cúnamh teicniúil do Bhallstáit amháin nó do roinnt Ballstát eile a chur chun feidhme i gcomhar leis an Oifig Tacaíochta Eorpach do Chúrsaí Tearmainn. [Leasú 174]

2.  Rannchuideoidh an Ciste leis an sainchuspóir a leagtar amach in Airteagal 3(2)(b) trí dhíriú ar na bearta cur chun feidhme seo a leanas:

(a)  tacú le forbairt agus cur chun feidhme beartas a chuireann imirce dleathach chun cinn, lena n-áirítear athaontú teaghlaigh, agus le cur chun feidhme acquis an Aontais um imirce dhleathach, go háirithe na hionstraimí imirce um shaothar dleathach i gcomhréir le caighdeáin idirnáisiúnta infheidhme maidir le himirce agus cosaint d’oibrithe imirceacha; [Leasú 175]]

(aa)  tacú le bearta struchtúrtha agus tacaíochta a éascaíonn teacht isteach agus fanacht dleathach san Aontas, agus forbairt a dhéanamh ar na bearta sin; [Leasú 176]

(ab)  comhpháirtíocht agus comhar le tríú tíortha a n-imríonn sreafaí imirce tionchar orthu, lena n-áirítear trí bhealaí dleathacha chun teacht isteach san Aontas, a fheabhsú chun críche iarrachtaí comhair domhanda i réimse na himirce; [Leasú 177]

(b)  promoting early integration measures for the social and economic inclusion of third‑country nationals, preparing their active participation in and their acceptance by the receiving society, in particular with the involvement of local

2a.  Rannchuideoidh an Ciste leis an sainchuspóir a leagtar amach i bpointe (c) d’Airteagal 3(2), trí dhíriú ar na bearta cur chun feidhme seo a leanas:

(a)  bearta um lánpháirtíocht a chur chun cinn le haghaidh náisiúnaigh tríú tír a chuimsiú go sóisialta agus go heacnamaíoch, athaontú teaghlaigh a éascú, ag déanamh ullmhúchán ionas go mbeidís rannpháirteach ar bhonn gníomhach sa tsochaí ghlactha agus go nglacfaí leo, go háirithe trí rannpháirtiú na n-údarás áitiúil nó réigiúnach, eagraíochtaí neamhrialtasacha, lena n-áirítear eagraíochtaí do dhídeanaithe agus imircigh agus comhpháirtithe sibhialta; agus

(b)  bearta cosanta a chur chun cinn agus a chur chun feidhme do dhaoine leochaileacha maidir le bearta lánpháirtíochta. [Leasú 179]

3.  Rannchuideoidh an Ciste leis an sainchuspóir a leagtar amach i bpointe (ca) d’Airteagal 3(2), trí dhíriú ar na bearta cur chun feidhme a leanas: [Leasú 180]

(a)  feidhmiú aonchineálach acquis an Aontais agus na dtosaíochtaí beartais maidir le bonneagar, nósanna imeachta agus seirbhísí;

(b)  cur chuige comhtháite agus comhordaithe a thacú maidir le bainistiú filltí ar leibhéal an Aontais agus na mBallstát, agus cumais a fhorbairt ionas go mbeadh filleadh éifeachtach, díniteach agus inbhuanaithe agus dreasachtaí le haghaidh imirce neamhrialta a laghdú; [Leasú 181]

(c)  tacú le filleadh deonach cuidithe, le baill teaghlach a lorg agus le hathlánpháirtíocht, agus leas is fearr mhionaoiseach á urramú ag an am céanna; [Leasú 182]

(d)  comhar le tríú tíortha agus agus lena gcumais comhaontuithe um athligean isteach agus socruithe eile a chur chun feidhme, agus chun lena n-áirítear athlánpháirtíocht chun filleadh inbhuanaithe a chumasú. [Leasú 183]

3a.  Rannchuideoidh an Ciste leis an sainchuspóir a leagtar amach i bpointe (cb) d’Airteagal 3(2), trí dhíriú ar na bearta cur chun feidhme seo a leanas

(a)  urraim don dlí idirnáisiúnta agus do Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh maidir le beartais agus bearta tearmainn agus imirce, a chur chun cinn agus a chur chun feidhme;

(b)  dlúthpháirtíocht agus comhroinnt dualgas a fheabhsú idir na Ballstáit, go háirithe i measc iadsan a n-imríonn sreafaí imirce tionchar orthu, agus tacaíocht a chur ar fáil do Bhallstáit ar leibhéal lárnach, réigiúnach nó áitiúil, d’eagraíochtaí idirnáisiúnta, d’eagraíochtaí neamhrialtasacha agus do chomhpháirtithe sóisialta ina n-iarrachtaí dlúthpháirtíochta;

(c)  tacú le haistriú iarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta nó tairbhithe cosanta idirnáisiúnta ó Bhallstát amháin go Ballstát eile. [Leasú 184]

IARSCRÍBHINN III

Raon feidhme na tacaíochta Gníomhaíochtaí incháilithe a gheobhaidh tacaíocht ón ionstraim i gcomhréir le hAirteagal 3 [Leasú 185]

1.  Ba cheart don Chiste, laistigh den chuspóir beartais dá dtagraítear in Airteagal 3(1), tacú leis an méid a leanas go háirithe a thacú: [Leasú 186]

(a)  straitéisí náisiúnta, réigiúnacha agus áitiúla maidir le acquis an Aontais a chur chun feidhme i ndáil le tearmann, imirce dhleathach, lánpháirtiú, go háirithe straitéisí lánpháirtíochta áitiúla, filleadh agus imirce neamhrialta a cheapadh agus a fhorbairt; [Leasú 187]

(b)  struchtúir, córais agus uirlisí riaracháin a chur ar bun agus an fhoireann a oiliúint, lena n-áirítear údaráis áitiúla agus páirtithe leasmhara ábhartha eile i gcomhar le gníomhaireachtaí Aontais ábhartha, i gcás inarb iomchuí; [Leasú 188]

(c)  forbairt, faireachán agus measúnú ar bheartais agus ar nósanna imeachta lena n-áirítear sonraí agus staidrimh cháilíochtúil agus chainníochtúil maidir le himirce agus cosaint idirnáisiúnta a fhorbairt, a bhailiú, a anailísiú agus a scaipeadh, agus uirlisí, modhanna agus táscairí staidrimh coitianta a fhorbairt agus a fheidhmiú chun dul chun cinn a thomhas agus forbairtí beartais a mheasúnú; [Leasú 189]

(d)  faisnéis, na cleachtais is fearr, straitéisí a mhalartú, foghlaim fhrithpháirteach, staidéir agus taighde, gníomhaíochtaí comhpháirteacha agus oibríochtaí a fhorbairt agus a chur chun feidhme agus líonraí comhair thrasnáisiúnta a chur ar bun;

(e)  seirbhísí cúnaimh agus tacaíochta atá íogair ó thaobh inscne de agus atá comhsheasmhach le stádas agus le riachtanais an duine lena mbaineann, go háirithe na grúpaí daoine leochaileacha; [Leasú 190]

(ea)  cosaint éifeachtach do leanaí i mbun imirce, lena n-áirítear measúnaithe maidir le leas an linbh a chur chun feidhme sula nglacfar aon chinneadh, na bearta uile a liostaítear sa Teachtaireacht ón gCoimisiúin an 12 Aibreán 2017 maidir le himircigh ar leanaí iad a chosaint a chur chun feidhme, amhail tithíocht iomchuí a sholáthar do gach mionaoiseach neamhthionlactha, agus caomhnóirí a cheapadh dóibh go tráthúil, ranníocaíochtaí don Líonra Eorpach um Institiúidí Caomhnóireachta, agus forbairt faireachán agus measúnú a dhéanamh ar bheartais agus nósanna imeachta coimirce leanaí, lena n-áirítear sásra gearáin bunaithe ar chearta leanaí; [Leasú 191]

(f)  gníomhaíochtaí dírithe ar fheasacht a fheabhsú maidir le beartais tearmainn, lánpháirtíochta, imirce dleathaí agus fillte, agus aird ar leith á tabhairt ar ghrúpaí leochaileacha, lena n-áirítear leanaí i measc páirtithe leasmhara agus an phobail i gcoitinne; [Leasú 192]

2.  Laistigh den sainchuspóir dá dtagraítear in Airteagal 3(2)(a), tacóidh an Ciste leis na gníomhaíochtaí a leanas go háirithe: [Leasú 193]

(a)  cabhair ábhartha a chur ar fáil, lena n‑áirítear cúnamh ag an teorainn, saoráidí a oireann do leanaí agus atá íogair ó thaobh inscne de, seirbhísí éigeandála arna soláthar ag údaráis áitiúla, oideachas, oiliúint, seirbhísí tacaíochta, cúnamh dlí agus ionadaíocht dhlíthiúil, cúram sláinte agus cúram síceolaíoch a sholáthar; [Leasú 194]

(b)  nósanna imeachta tearmann a reáchtáil, lena n-áirítear baill teaghlach a lorg agus rochtain ar chúnamh dlí agus ar ionadaíocht dhlíthiúil a áirithiú d’iarratasóirí tearmainn ag gach céim den nós imeachta; [Leasú 195]

(c)  iarratasóirí a bhfuil riachtanais nós imeachta nó ghlactha speisialta acu a shainaithint, lena n-áirítear íospartaigh gáinneála, mionaoisigh agus daoine leochaileacha eile amhail íospartaigh céasta agus foréigin inscnebhunaithe a shainaithint go luath, agus a atreorú chuig seirbhísí speisialaithe; [Leasú 196]

(ca)  seirbhísí síceasóisialta agus athshlánaithe cáilithe a sholáthar d’íospartaigh foréigin agus céasta, lena n-áirítear foréigean inscnebhunaithe; [Leasú 197]

(d)  bonneagar cóiríochta glactha a bhunú nó a fheabhsú, amhail tithíocht in aonaid bheaga agus bonneagar ar mhionscála a thugann aghaidh ar riachtanais na dteaghlach le mionaoisigh, lena n-áirítear iad sin arna soláthar ag údaráis áitiúla agus réigiúnacha agus lena n-áirítear úsáid chomhpháirteach fhéideartha ar shaoráidí dá leithéid ag níos mó ná aon Bhallstát; [Leasú 198]

(da)  foirmeacha cúraim malartacha a sholáthar a dhéanfar a lánpháirtiú le córais náisiúnta cosanta leanaí atá ann cheana agus a thabharfaidh aghaidh ar riachtanais gach leanbh i gcomhréir le caighdeáin idirnáisiúnta; [Leasú 199]

(e)  cumas na mBallstát faisnéis faoi thír tionscnaimh a bhailiú, a anailísiú agus a scaipeadh roinnt eatarthu féin a fheabhsú; [Leasú 200]

(f)  gníomhaíochtaí a bhaineann le déanamh nósanna imeachta chun scéimeanna athlonnaithe náisiúnta nó scéimeanna don ligean isteach daonnúil a chur chun feidhme amhail dá leagtar amach sa Rialachán seo; [Leasú 201]

(g)  aistrithe iarratasóirí agus tairbhithe na cosanta idirnáisiúnta; [Leasú 202]

(h)  feabhas a chur ar chumais tríú tíortha chun cosaint daoine a bhfuil cosaint de dhíth orthu a fheabhsú, lena n-áirítear trí thacú le forbairt sásraí láidir cosanta leanaí i dtríú tíortha, ag áirithiú go dtabharfar cosaint do leanaí i ngach limistéar ar fhoréigean, ar mhí-úsáid agus ar fhaillí agus ag áirithiú go mbeidh rochtain acu ar oideachas agus ar chúram sláinte; [Leasú 203]

(i)  malairtí éifeachtacha ar choinneáil agus ar chúram institiúideach a bhunú, a fhorbairt agus a fheabhsú, go háirithe maidir le mionaoisigh neamhthionlactha agus leanaí le teaghlaigh i gcomhréir le Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh. [Leasú 204]

3.  Ag teacht leis an gcuspóir sonrach dá dtagraítear in Airteagal 3(2)(b), tabharfar tacaíocht leis an gCiste don mhéid a leanas go háirithe: [Leasú 205]

(a)  pacáistí faisnéise agus feachtais chun feasacht ar bhealaí dleathacha imirce chuig an Aontas a mhúscailt, lena n‑áirítear faoi acquis an Aontais um imirce dhleathach;

(b)  scéimeanna soghluaisteachta chuig an Aontas a fhorbairt, amhail lena n-áirítear scéimeanna imirce ciorclaí nó sealadaí, ach gan a bheith teoranta dóibh sin, lena n-áireofaí gairmoiliúint agus oiliúint eile chun infhostaitheacht a fheabhsú; [Leasú 206]

(c)  comhar idir tríú tíortha agus na gníomhaíochtaí earcaíochta, na seirbhísí fostaíochtaí agus seirbhísí imirce na mBallstát;

(d)  measúnú agus aitheantas ar scileanna agus ar cháilíochtaí, lena n-áirítear taithí ghairmiúil, arna bhfáil i dtríú tír, agus ar a dtrédhearcacht agus ar a gcomhoiriúnacht le cinn ó Bhallstát agus caighdeáin chomhchoiteanna maidir le meastóireacht a fhorbairt; [Leasú 207]

(e)  cúnamh i gcomhthéacs na bhfeidhmeanna d'athaontú teaghlaigh de réir bhrí chun cur chun feidhme comhchuibhithe Threoir 2003/86/CE ón gComhairle(35); [Leasú 208]

(f)  cúnamh, lena n-áirítear cúnamh dlí agus ionadaíocht dhlíthiúil maidir le hathrú stádais le haghaidh náisiúnach tríú tír atá ina gcónaí go dleathach cheana féin i mBallstát, go háirithe maidir le stádas cónaithe dleathach arna shainiú ar leibhéal an Aontais a fháil; [Leasú 209]

(fa)  cúnamh maidir le cearta náisiúnach tríú tír atá ag fanacht go dleathach san Aontas a fheidhmiú, go háirithe maidir le soghluaisteacht laistigh den Aontas agus le rochtain ar fhostaíocht; [Leasú 210]

(g)  bearta um lánpháirtiú luath amhail tacaíocht shaincheaptha i gcomhréir le riachtanais náisiúnach tríú tír agus cláir lánpháirtíochta ag díriú ar oideachas, ar theanga agus ar oiliúint eile amhail cúrsaí insealbhaithe saoránachta agus treoir ghairmiúil; [Leasú 211]

(h)  gníomhaíochtaí lena gcuirtear cothromaíocht chun cinn maidir le seirbhísí poiblí agus príobháideacha a chur ar fáil do náisiúnaigh tríú tír agus a dteacht orthu, lena n‑áirítear iad a oiriúnú de réir riachtanais an spriocghrúpa; [Leasú 212]

(i)  comhar idir comhlachtaí rialtais agus neamhrialtais ar dhóigh chomhtháite, lena n‑áirítear trí ionaid tacaíochta chomhordaithe um lánpháirtíocht, amhail ionaid ilfhreastail; [Leasú 213]

(j)  gníomhaíochtaí lena gcumasaítear agus lena dtacaítear teacht isteach agus rannpháirtíocht ghníomhach náisiúnach tríú tír sa tsochaí ghlactha agus gníomhaíochtaí lena gcuirtear glacacht sa tsochaí ghlactha chun cinn; [Leasú 214]

(k)  malartuithe agus idirphlé idir náisiúnaigh tríú tír, an tsochaí ghlactha agus údaráis phoiblí a chur chun cinn, lena n‑áirítear trí chomhairliúchán le náisiúnaigh tríú tír, agus trí idirphlé idirchultúrtha agus idirchreidimh. [Leasú 215]

3a.  Ba cheart don Chiste, laistigh den sainchuspóir dá dtagraítear in Airteagal 3(2), tacú leis an méid a leanas go háirithe:

(a)  bearta um lánpháirtiú amhail tacaíocht shaincheaptha i gcomhréir le riachtanais náisiúnach tríú tír agus cláir lánpháirtíochta ag díriú ar oideachas agus cúram cuimsitheach, ar theanga, ar chomhairleoireacht, ar ghairmoiliúint agus ar oiliúint eile amhail cúrsaí insealbhaithe saoránachta agus treoir ghairmiúil;

(b)  tógáil ar chumas na seirbhísí lánpháirtíochta arna soláthar ag údaráis áitiúla;

(c)  gníomhaíochtaí lena gcuirtear cothromaíocht chun cinn maidir le seirbhísí poiblí agus príobháideacha a chur ar fáil do náisiúnaigh tríú tír agus a dteacht orthu, lena n-áirítear rochtain ar oideachas, ar chúram sláinte agus tacaíocht shíceasóisialta agus iad a oiriúnú de réir riachtanais an spriocghrúpa;

(d)  comhar idir comhlachtaí rialtais agus neamhrialtais ar dhóigh chomhtháite, lena n-áirítear trí ionaid tacaíochta chomhordaithe um lánpháirtíocht, amhail ionaid ilfhreastail;

(e)  gníomhaíochtaí lena gcumasaítear agus lena dtacaítear teacht isteach agus rannpháirtíocht ghníomhach náisiúnach tríú tír sa tsochaí ghlactha agus gníomhaíochtaí lena gcuirtear glacacht sa tsochaí ghlactha chun cinn;

(f)  malartuithe agus idirphlé idir náisiúnaigh tríú tír, an tsochaí ghlactha agus údaráis phoiblí a chur chun cinn, lena n-áirítear trí chomhairliúchán le náisiúnaigh tríú tír, agus trí idirphlé idirchultúrtha agus idirchreidimh. [Leasú 216]

4.  Laistigh den sainchuspóir dá dtagraítear i bpointe (ca) d’Airteagal 3(2)(c), tacóidh an Ciste go háirithe leis an méid a leanas: [Leasú 217]

(a)  feabhsú ar bhonneagar do ghlacadh oscailte agus feabhsú ar an mbonneagar atá ann cheana don choinneáil, lena n-áirítear úsáid chomhpháirteach fhéideartha ar shaoráidí dá leithéid ag níos mó ná aon Bhallstát; [Leasú 218]

(b)  malairtí éifeachtacha bunaithe ar bhainistiú de réir an cháis sa chomphobal, ar choinneáil a thabhairt isteach, a fhorbairt, a chur chun feidhme agus a fheabhsú, go háirithe maidir le mionaoisigh neamhthionlactha agus teaghlaigh; [Leasú 219]

(ba)  sainaithint agus glacadh íospartach gáinneála i gcomhréir le Treoir 2011/36/AE agus Treoir 2004/81/CE1a ón gComhairle(36); [Leasú 220]

(c)  córais neamhspleácha agus éifeachtacha chun faireachán a dhéanamh ar an bhfilleadh éigeantach a thabhairt isteach agus a atreisiú, mar a leagtar síos in Airteagal 8(6) de Threoir 2008/115/CE(37);

(d)  cur i gcoinne laghdú na ndreasachtaí maidir le himirce neamhrialta, lena n‑áirítear imircigh neamhrialta a fhostú, trí chigireachtaí éifeachtacha agus imleora bunaithe ar mheasúnú riosca, foireann a chur faoi oiliúint, sásraí a chur ar‑ bun agus a chur chun feidhme trínar féidir le himircigh neamhrialta aisíocaíochtaí a éileamh agus gearáin a dhéanamh in aghaidh a bhfostóirí, nó feachtais faisnéise agus múscailte ‑feasachta chun eolas a chur in iúl d’fhostóirí agus d’imircigh faoina gcearta agus faoina n‑oibleagáidí de bhun Threoir 2009/52/CE(38); [Leasú 221]

(e)  ullmhúchán maidir le filleadh, lena n‑áirítear bearta a ndéantar cinntí um fhilleadh mar gheall orthu, náisiúnaigh tríú tír a shainaithint, doiciméid taistil a eisiúint agus baill teaghlach a lorg;

(f)  comhar leis na húdaráis chonsalacha agus le seirbhísí inimirce nó le húdaráis agus le seirbhísí ábhartha eile de thríú tíortha d’fhonn doiciméid taistil a fháil, filleadh a éascú agus athligean isteach a áirithiú lena n‑áirítear trí oifigigh idirchaidrimh tríú ‑tír a imlonnú;

(g)  cúnamh maidir le filleadh, go háirithe filleadh cuidithe deonach agus faisnéis maidir le cláir um fhilleadh cuidithe deonach, lena n-áirítear trí threoir shonrach a sholáthar do leanaí i nósanna imeachta fillte agus nósanna imeachta atá bunaithe ar chearta leanaí a áirithiú; [Leasú 222]

(h)  oibríochtaí um dhíbirt, lena n‑áirítear bearta gaolmhara, i gcomhréir leis na caighdeáin a leagtar síos i ndlí an Aontais, cé is moite de threalamh comhéigneach;

(i)  bearta chun tacú le filleadh marthanach agus ath‑lánpháirtiú an fhillí;

(j)  áiseanna agus seirbhísí tacaíochta i dtríú tíortha a áirithíonn cóiríocht shealadach agus glacadh iomchuí ar shroicheadh áite dóibh agus athrú tapa chuig cóiríocht sa chomhphobal lena n‑áirítear i gcás mionaoiseach neamhthionlactha agus grúpaí leochaileacha eile i gcomhréir le caighdeáin idirnáisiúnta; [Leasú 223]

(k)  comhar le tríú tíortha maidir le cur i gcoinne na himirce neamhrialta agus maidir le filleadh agus athligean isteach éifeachtach, lena n‑áirítear maidir le comhaontuithe um athligean isteach agus socruithe eile a chur chun feidhme; [Leasú 224]

(l)  bearta lena mbaineann an aidhm feasacht maidir le bealaí dleathacha inimirce imirce iomchuí agus na priacail a ghabhann leis an inimirce mhídhleathach neamhrialta a mhúscailt; [Leasú 225]

(m)  tacaíocht do thríú tíortha agus gníomhaíochtaí iontu, lena n‑áirítear maidir le bonneagar, trealamh agus bearta eile, ar an gcoinníoll go rannchuidíonn siad le feabhas ar chomhar éifeachtach idir tríú tíortha agus an tAontas agus Ballstáit an Aontais maidir le filleadh agus athligean isteach. [Leasú 226]

4a.  Laistigh den sainchuspóir dá dtagraítear i bpointe (cb) d’Article 3(2), tacóidh an Ciste leis an méid a leanas:

(a)  cur chun feidhme aistrithe iarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta nó tairbhithe cosanta idirnáisiúnta ó Bhallstát amháin go Ballstát eile, lena n-áirítear na bearta sin dá dtagraítear in Airteagal 17b den Rialachán seo;

(b)  tacaíocht oibriúcháin maidir le baill foirne atá ar iasacht nó cúnamh airgeadais arna sholáthar ag Ballstát amháin do Bhallstát eile atá faoi thionchar dúshlán imirce;

(c)  gníomhaíochtaí a bhaineann le déanamh nósanna imeachta chun scéimeanna athlonnaithe náisiúnta nó scéimeanna don ligean isteach daonnúil a chur chun feidhme. [Leasú 227]

IARSCRÍBHINN IV

Gníomhaíochtaí atá incháilithe le haghaidh tuilleadh cómhaoinithe i gcomhréir le hAirteagal 12(2) agus Airteagal 13(7)

–  Bearta lánpháirtíochta arna gcur chun feidhme ag údaráis áitiúla agus réigiúnacha agus ag eagraíochtaí na sochaí sibhialta, lena n-áirítear eagraíochtaí do dhídeanaithe agus d’imircigh; [Leasú 228]

–  Gníomhaíochtaí chun malairtí éifeachtacha in ionad coinneála agus cúram institiúideach a fhorbairt agus a chur chun feidhme; [Leasú 229]

–  Cláir um Fhilleadh Cuidithe Deonach agus Ath‑lánpháirtíocht agus gníomhaíochtaí eile lena mbaineann;

–  Bearta ag díriú ar dhaoine leochaileacha agus ar iarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta a bhfuil riachtanais speisialta acu maidir le glacadh nó nós imeachta, lena n-áirítear bearta chun cosaint éifeachtach ar leanaí i mbun imirce a áirithiú, go háirithe mionaoisigh neamhthionlactha. [Leasú 230]

IARSCRÍBHINN V

Na príomhtháscairí feidhmíochta dá dtagraítear in Airteagal 28(1)

Sainchuspóir 1: Gach gné den Chomhchóras Eorpach Tearmainn a neartú agus a fhorbairt, lena n‑áirítear a ghné sheachtrach:

-1.  Déanfar na príomhtháscairí feidhmíochta arna liostú anseo thíos a imdhealú de réir inscne agus aoise. [Leasú 231]

1.  Líon na ndaoine ar ndearnadh iad a athlonnú le tacaíocht ón gCiste.

1a.  Líon na ndaoine arna ligean isteach trí scéimeanna daonnúla; [Leasú 232]

2.  Líon na ndaoine sa chóras glactha i gcomparáid le líon na n‑iarratasóirí ar thearmann.

3.  Cóineasú ar rátaí aitheantais um chosaint do lucht iarrtha tearmainn ón tír chéanna.

3a.  Líon na n-iarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta a aistrítear ó Bhallstát amháin go Ballstát eile le tacaíocht ón gCiste; [Leasú 233]

3b.  Líon na dtairbhithe ar chosaint idirnáisiúnta a aistrítear ó Bhallstát amháin go Ballstát eile le tacaíocht ón gCiste; [Leasú 234]

Sainchuspóir 1a: Tacú leis an imirce dhleathach chuig na Ballstáit:

1.  Líon na gCártaí Gorma a eisíodh le tacaíocht ón gCiste.

2.  Líon na n-aistrithe ionchorparáideacha arna deonaíodh an stádas sin orthu le tacaíocht an Chiste.

3.  Number of applicants for family reunification effectively reunited with their family with the support of the Fund.

4.  Number of third-country nationals granted long-term residence permits with the support of the Fund. [Leasú 235]

Sainchuspóir 2: Tacú leis an imirce dhleathach chuig na Ballstáit lena n‑áirítear rannchuidiú le lánpháirtiú náisiúnach tríú tír: [Leasú 236]

1.  Líon na ndaoine a ghlac páirt i mbearta réamh‑imeachta a fuair tacaíocht ón gCiste.

2.  Líon na ndaoine a bhí rannpháirteach i mbearta lánpháirtíochta arna dtacú ag an gCiste a thuairiscíonn go raibh na bearta chun tairbhe dóibh dá lánpháirtiú luath i gcomparáid le líon iomlán na ndaoine a bhí rannpháirteach sna bearta lánpháirtíochta arna dtacú ag an gCiste. [Leasú 237]

2a.  Number of persons who participated in integration measures supported by the Fund who have subsequently obtained a job. [Leasú 238]

2b.  Number of persons who participated in integration measures supported by the Fund and who have had their qualification recognised or have obtained a diploma in one of the Member States. [Leasú 239]

Sainchuspóir 3: Rannchuidiú leis an imirce neamhrialta a throid agus éifeachtacht an fhillte agus an athligean isteach i dtríú tíortha a áirithiú:

1.  Líon na bhfillithe a leanann ordú chun imeacht i gcomparaid le líon na náisiúnach tríú tír a thugtar ordú chun imeacht dóibh. [Leasú 240]

2.  Líon na bhfillithe a fuair cúnamh athlánpháirtíochta roimh nó i ndiaidh a bhfillte agus é cómhaoinithe ag an gCiste, i gcomparáid le líon iomlán na bhfilltí arna dtacú ag an gCiste.

Specific objective 3a: To ensure solidarity and fair sharing of responsibility:

1.  Number of transfers of applicants for international protection carried out under Article 17b of this Regulation.

1a.  Number of transfers of beneficiaries of international protection carried out under Article 17b of this Regulation.

2.  Number of staff seconded or financial support provided to Member States subject to migration challenges.

3.  Number of persons resettled or admitted under humanitarian schemes with the support of the Fund. [Leasú 241]

IARSCRÍBHINN VI

Cineálacha idirghabhála

TÁBLA 1: CÓID DO DHIMINSEAN AN RÉIMSE IDIRGHABHÁLA

TÁBLA 2: CÓID DO CHINEÁL AN DIMINSIN GHNÍOMHAÍOCHTA

TÁBLA 3: CÓID DO DHIMINSEAN NA RIALAITHE MIONSONAITHE MAIDIR LE CUR CHUN FEIDHME

IARSCRÍBHINN VII

Gníomhaíochtaí atá incháilithe chun tacaíocht oibriúcháin a fháil

Laistigh den sainchuspóir chun gach gné den Chomhchóras Eorpach Tearmainn a fhorbairt, lena n‑áirítear a ghné sheachtrach, agus an sainchuspóir chun rannchuidiú le himirce neamhrialta a throid, éifeachtacht d’fhilleadh agus d’athligean isteach i dtríú tíortha a áirithiú, cuimseoidh an tacaíocht oibriúcháin an méid a leanas:

–  costais foirne;

–  costais seirbhíse, amhail trealamh a chothabháil nó a athsholáthar;

–  costais seirbhíse, amhail bonneagar a chothabháil agus a dheisiú.

IARSCRÍBHINN VIII

Na táscairí aschuir agus toraidh dá dtagraítear in Airteagal 28(3)

Sainchuspóir 1: Gach gné den Chomhchóras Eorpach Tearmainn a neartú agus a fhorbairt, lena n‑áirítear a ghné sheachtrach:

-1.  All the core performance indicators listed below shall be disaggregated by sex and age. [Leasú 242]