Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Kazachstanie (2019/2610(RSP))

P8_TA(2019)0203 RC-B8-0204/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii, Umowy o wzmocnionym partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kazachstanu, z drugiej strony(1) oraz rezolucję z dnia 10 marca 2016 r. w sprawie wolności słowa w Kazachstanie(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii, Umowy o dialogu politycznym i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kazachstanu, z drugiej strony(3),

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Kazachstanu, w tym rezolucje z dni 18 kwietnia 2013 r.(4), 15 marca 2012 r.(5) oraz 17 września 2009 r. w sprawie Jewgienija Żowtisa (Kazachstan)(6),

–  uwzględniając wzmocnioną umowę o partnerstwie i współpracy (EPCA) podpisaną w Astanie dnia 21 grudnia 2015 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie postępów w realizacji strategii UE wobec Azji Środkowej(7) oraz z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie realizacji i przeglądu strategii UE wobec Azji Środkowej(8),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 22 czerwca 2015 r. i z dnia 19 czerwca 2017 r. w sprawie strategii UE wobec Azji Środkowej,

–  uwzględniając coroczny dialog dotyczący praw człowieka prowadzony przez UE i Kazachstan,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w dniu 21 grudnia 2015 r. Unia Europejska i Kazachstan podpisały wzmocnioną umowę o partnerstwie i współpracy (EPCA), której celem jest zapewnienie szerokich ram pogłębionego dialogu politycznego i współpracy w dziedzinie spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości oraz w wielu innych obszarach; mając na uwadze, że w umowie tej położono silny nacisk na demokrację i praworządność, prawa człowieka i podstawowe wolności, zasady gospodarki rynkowej i zrównoważonego rozwoju oraz współpracę ze społeczeństwem obywatelskim, w tym zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego w publiczne kształtowanie polityki;

B.  mając na uwadze, że Kazachstan przystąpił do Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo (Komisja Wenecka) w marcu 2012 r.;

C.  mając na uwadze, że rząd Kazachstanu najwyraźniej nie podjął żadnych kroków w celu zmiany szeroko sformułowanych przepisów art. 174 kodeksu karnego, który zakazuje „podżegania” do podziałów społecznych, narodowych lub innych oraz art. 274, który zakazuje „rozpowszechniania informacji uznanych za nieprawdziwe”, ale nadal wykorzystuje te przepisy jako podstawę do oskarżania i więzienia działaczy społeczeństwa obywatelskiego i dziennikarzy;

D.  mając na uwadze, że w ostatnich latach wzrosła liczba więźniów politycznych w Kazachstanie; mając na uwadze, że w 2016 r. w różnych regionach Kazachstanu miały miejsce pokojowe wiece przeciwko zmianom w kodeksie ziemskim, w wyniku których zatrzymano ponad 1000 uczestników (w tym 55 dziennikarzy), z czego ponad 30 zostało następnie aresztowanych; mając na uwadze, że Grupa Robocza ONZ ds. Arbitralnych Zatrzymań uznała arbitralny charakter zatrzymań, brak sprawiedliwego procesu i w niektórych przypadkach rażące naruszenia praw; mając na uwadze, że działacz społeczeństwa obywatelskiego Maks Bokajew odbywa karę więzienia za legalny udział w tym pokojowym wiecu;

E.  mając na uwadze, że rząd Kazachstanu współpracował z misją wysokiego szczebla Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) i zobowiązał się do wdrożenia planu działania w celu rozwiązania zastrzeżeń MOP, lecz nie podjął znaczących kroków w celu wdrożenia postanowień planu działania, takich jak zmiana ustawy o związkach zawodowych; mając na uwadze, że nie wdrożył także wcześniejszych zaleceń komitetu ds. stosowania norm MOP w celu dokonania przeglądu ustawy o związkach zawodowych i kodeksu pracy oraz podjęcia wszelkich niezbędnych środków, aby zapewnić, że Konfederacja Niezależnych Związków Zawodowych Kazachstanu (CITUK) i jej podmioty zrzeszone będą mogły w pełni korzystać ze swoich praw związkowych;

F.  mając na uwadze, że działacze związków zawodowych Nurbek Kuszakbajew i Amin Eleusinow zostali zwolnieni warunkowo w maju 2018 r., ale nadal nie mogą prowadzić działalności związkowej; mając na uwadze, że działaczka Larisa Charkowa podlega podobnym restrykcjom, jak również narażona jest na ciągłe szykany sądowe, a wobec Erlana Baltabaja, innego działacza związków zawodowych z Szymkentu, toczy się postępowanie karne na podstawie budzących wątpliwości zarzutów;

G.  mając na uwadze, że nowe przepisy dotyczące organizacji pozarządowych zaostrzyły zasady rachunkowości dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego mając na uwadze, że organizacje praw człowieka są poddawane presji podatkowej w związku z dotacjami otrzymywanymi od międzynarodowych darczyńców;

H.  mając na uwadze, że poważnie naruszona została wolność religii i przekonań; mając na uwadze, że przekonania religijne są wykorzystywane przez władze jako pretekst do arbitralnych zatrzymań; mając na uwadze, że Saken Tulbajew został uwięziony po oskarżeniu go o „podżeganie do nienawiści religijnej”;

I.  mając na uwadze, że 13 marca 2018 r. władze zakazały działalności pokojowemu ruchowi opozycyjnemu Demokratyczny Wybór Kazachstanu (DWK) i ponad 500 osobom, które w różny sposób go wspierały; mając na uwadze, że działacz społeczny Almat Żumagulow i poeta Kenżebek Abiszew stali się ofiarami walki władz Kazachstanu z DWK i zostali skazani odpowiednio na 8 i 7 lat pozbawienia wolności; mając na uwadze, że Ablowas Dżumajew został skazany na trzy lata więzienia, a Aset Abiszew na cztery lata więzienia za krytykowanie w internecie władz i wspieranie DWK;

J.  mając na uwadze, że prawo do wolności zrzeszania się, chociaż chronione przez konstytucję Kazachstanu, wciąż jest w dużej mierze ograniczone w tym kraju, a ustawa o stowarzyszeniach publicznych nadal wymaga od wszystkich publicznych stowarzyszeń zarejestrowania się w Ministerstwie Sprawiedliwości; mając na uwadze, że w grudniu 2015 r. nowe poprawki do tej ustawy nałożyły uciążliwe obowiązki sprawozdawcze i państwową regulację finansowania za pośrednictwem organu powołanego przez rząd; mając na uwadze, że osoby zaangażowane w działalność w niezarejestrowanych organizacjach mogą podlegać sankcjom administracyjnym i karnym;

K.  mając na uwadze, że społeczeństwo obywatelskie i działacze na rzecz praw człowieka nadal poddawani są represjom i ograniczeniom w swojej działalności, wśród nich działaczka na rzecz praw człowieka Elena Semenowa, która została objęta zakazem podróży za „świadome rozpowszechnianie fałszywych informacji”, oraz mieszkająca w Szymkencie działaczka Ardak Aszim, która została oskarżona o „podżeganie do podziałów” za jej krytyczne posty w mediach społecznościowych i umieszczona pod przymusem w szpitalu psychiatrycznym; mając na uwadze, że w dniu 10 maja 2018 r., podczas wizyty delegacji Parlamentu Europejskiego w Kazachstanie, policja użyła nadmiernej siły przeciwko pokojowym demonstrantom, którzy próbowali spotkać się z posłami do Parlamentu Europejskiego; mając na uwadze, że ponad 150 osób zostało zatrzymanych przez policję, a ponad 30 protestujących umieszczono w areszcie administracyjnym; mając na uwadze, że w dniach 17 i 18 września 2018 r. kazachska policja zatrzymała działaczy, którzy chcieli się spotkać z członkami delegacji Parlamentu Europejskiego;

L.  mając na uwadze, że w kwietniu 2018 r. weszły w życie nowe restrykcyjne poprawki do ustawy medialnej i informacyjnej, nadal blokowany jest dostęp do informacji w mediach społecznościowych, a przeciwko Forbes Kazakhstan i Ratel.kz wszczęto dochodzenie karne z powodu „świadomego rozpowszechniania fałszywych informacji”; mając na uwadze, że korzystanie z sieci społecznościowych jest kontrolowane i ograniczane przez władze; mając na uwadze, że blogerzy i użytkownicy portali społecznościowych zostali skazani na karę więzienia, wśród nich Rusłan Ginatullin, Igor Czupina i Igor Syczew; mając na uwadze, że bloger Muratbek Tungiszbajew został ekstradowany z Kirgistanu do Kazachstanu z rażącym naruszeniem prawa i że był maltretowany w Kazachstanie;

M.  mając na uwadze, że bezkarność za tortury i złe traktowanie więźniów i podejrzanych pozostaje normą, mimo że rząd zobowiązał się do zerowej tolerancji wobec tortur; mając na uwadze, że władze nie przeprowadziły wiarygodnego dochodzenia w sprawie zarzutów stosowania tortur podczas rozszerzonego strajku w sektorze naftowym w Żangaözen w 2011 r.;

N.  mając na uwadze, że prokuratura w Ałma-Ata nie znalazła wiarygodnych dowodów na poparcie zarzutów stosowania tortur wobec biznesmena Iskandera Jerimbetowa, skazanego w październiku 2018 r. na siedem lat więzienia pod zarzutem oszustwa na wielką skalę; mając na uwadze, że Grupa Robocza ONZ ds. Arbitralnych Zatrzymań stwierdziła w 2018 r., że jego aresztowanie i zatrzymanie były arbitralne, wezwała do jego uwolnienia i wyraziła zaniepokojenie zarzutami stosowania tortur podczas jego tymczasowego aresztowania;

O.  mając na uwadze, że skala przemocy wobec kobiet oraz tradycyjne patriarchalne normy i stereotypy stanowią poważną przeszkodę dla równouprawnienia płci w Kazachstanie; mając na uwadze, że według organizacji pozarządowych przemoc wobec kobiet nie zawsze jest zgłaszana i niewielki odsetek przypadków przemocy wobec kobiet, a także molestowania seksualnego jest przedmiotem postępowań sądowych;

P.  mając na uwadze, że osoby LGBTI w Kazachstanie spotykają się z problemami prawnymi i dyskryminacją; mając na uwadze, że w Kazachstanie stosunki homoseksualne są legalne zarówno w przypadku mężczyzn, jak i kobiet, ale parom homoseksualnym i gospodarstwom domowym prowadzonym przez pary homoseksualne nie przysługuje ta sama ochrona prawna co parom heteroseksualnym;

Q.  mając na uwadze, że Kazachstan plasuje się na 143. miejscu spośród 167 państw w światowym rankingu demokracji, przy czym państwo to określono jako reżim autorytarny;

1.  apeluje do Kazachstanu o przestrzeganie zobowiązań międzynarodowych oraz poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności; wzywa władze kazachskie do położenia kresu naruszeniom praw człowieka oraz wszelkim formom represji politycznych, zgodnie z zasadami określonymi w art. 1, 4, 5 i 235 EPCA;

2.  podkreśla, że zacieśnienie stosunków politycznych, gospodarczych i kulturalnych między UE a Kazachstanem musi opierać się na wspólnym zobowiązaniu, by przestrzegać uniwersalnych wartości, szczególnie w odniesieniu do demokracji, praworządności, dobrych rządów i poszanowania praw człowieka; oczekuje, że EPCA będzie sprzyjać wzmacnianiu praworządności i uczestnictwa demokratycznego wszystkich obywateli, bardziej zróżnicowanemu krajobrazowi politycznemu, lepiej funkcjonującemu, niezależnemu i bezstronnemu sądownictwu, większej przejrzystości i rozliczalności rządu oraz poprawie przepisów prawa pracy;

3.  z zadowoleniem przyjmuje uwolnienie niektórych więźniów politycznych, a mianowicie; Władimira Kozłowa, Guzial Bajdalinowej, Sejtkazego Matajewa, Edigego Batyrowa, Jerżana Orazalinowa, Sajata Ibrajewa, Aseta Matajewa, Zinaidy Mukhortowej, Talgata Ajana oraz pracowników rafinerii w Żangaözen, a także związkowców Amina Eleusinowa i Nurbeka Kuszakbajewa, których wolność nadal jest jednak ograniczona; z zadowoleniem przyjmuje decyzję o uwolnieniu Ardak Aszim ze szpitala psychiatrycznego; potępia brutalny środek, jakim jest psychiatria represyjna, i wzywa do zniesienia nakazu leczenia psychiatrycznego wobec Ardak Aszim oraz wszelkich przymusowych środków medycznych wobec działaczki Natalii Ulasik;

4.  wzywa do pełnego uniewinnienia i natychmiastowego uwolnienia wszystkich działaczy i więźniów politycznych obecnie pozbawionych wolności, w szczególności Mukhtara Dżakiszewa, Maksa Bokajewa, Iskandera Jerimbetowa, Arona Atabeka, Sanata Bukenowa, Makhambeta Abżana i Sakena Tulbajewa, a także do zniesienia ograniczeń dotyczących swobody przemieszczania się innych osób;

5.  apeluje do rządu kazachskiego o zmianę art. 174 kodeksu karnego dotyczącego „podżegania do podziałów społecznych, narodowych, klanowych, rasowych, klasowych lub religijnych”, przez jego zawężenie w celu zapobieżenia arbitralnemu ściganiu z naruszeniem norm dotyczących praw człowieka, a także art. 274 kodeksu karnego, który ogólnie zakazuje „rozpowszechniania informacji uznanych za nieprawdziwe”, oraz o uwolnienie działaczy, dziennikarzy i innych krytycznie nastawionych osób obecnie więzionych na podstawie tych artykułów;

6.  apeluje do rządu kazachskiego o położenie kresu represjom wobec niezależnych związków zawodowych i zniesienie ograniczeń dotyczących ich działalności, zaprzestanie politycznie umotywowanych postępowań karnych wobec przywódców związkowych i unieważnienie wyroków wobec Larissy Charkowej, Nurbeka Kuszakbajewa i Amina Eleusinowa oraz umożliwienie im wznowienia działalności związkowej bez przeszkód czy szykan; apeluje też do rządu o reakcję na zastrzeżenia Parlamentu Europejskiego dotyczące postępowania karnego wobec Erlana Baltabaja oraz o przegląd ustawy o związkach zawodowych z 2014 r. i kodeksu pracy z 2015 r. w celu zapewnienia ich zgodności ze standardami MOP;

7.  apeluje do rządu kazachskiego o wdrożenie zaleceń specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. prawa do wolności pokojowego zgromadzania się i zrzeszania się oraz o przegląd ustawy o stowarzyszeniach publicznych i warunków dostępu do finansowania;

8.  apeluje do rządu kazachskiego o położenie kresu wszelkiego rodzaju arbitralnym zatrzymaniom, działaniom odwetowym i szykanom wobec obrońców praw człowieka, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i opozycyjnych ruchów politycznych, w tym faktycznych lub rzekomych zwolenników DWK;

9.  apeluje do rządu kazachskiego, aby dokonał przeglądu zmian w ustawie o mediach i informacji, która weszła w życie w bieżącym roku, wprowadził moratorium na środki karne w odniesieniu do zniesławień, poczynił wszelkie niezbędne kroki w celu uchylenia odnośnych artykułów nowego kodeksu karnego dotyczących zniesławień, ustanowił górną granicę kar za zniesławienie orzekanych w procesach cywilnych, położył kres szykanom i działaniom odwetowym wobec dziennikarzy krytycznych wobec rządu oraz zaprzestał blokowania dostępu do informacji zarówno w internecie, jak i poza nim;

10.  wzywa do podjęcia działań w reakcji na komunikaty Komisji Praw Człowieka ONZ, Grupy Roboczej ONZ ds. Arbitralnych Zatrzymań oraz specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. tortur; apeluje o ochronę ofiar tortur, o zapewnienia im właściwej opieki medycznej i o przeprowadzenie odpowiednich dochodzeń w sprawach dotyczących stosowania tortur; domaga się, by położono kres nadużywaniu procedur ekstradycyjnych Interpolu oraz zaprzestano prześladowania opozycji politycznej za granicą; apeluje do rządu kazachskiego, aby wypełnił swoje zobowiązania do zerowej tolerancji wobec oraz zapewnił przeprowadzenie pełnych dochodzeń w odniesieniu do zarzutów stosowania tortur, w tym w kontekście wydarzeń w Żangaözen; apeluje do rządu o przegląd sprawy Iskandera Jerimbetowa w świetle konkluzji Grupy Roboczej ONZ ds. Arbitralnych Zatrzymań oraz o zapewnienie należytego dochodzenia w odniesieniu do zarzutów stosowania tortur;

11.  zwraca uwagę na wieloetniczność i wielowyznaniowość Kazachstanu i podkreśla potrzebę ochrony mniejszości i ich praw, w szczególności w odniesieniu do używania języków, wolności religii lub przekonań, niedyskryminacji i równości szans; z zadowoleniem przyjmuje pokojowe współistnienie różnych wspólnot w Kazachstanie; apeluje do Kazachstanu o zaprzestanie prześladowania obywateli za legalne korzystanie przez nich z wolności sumienia i wyznania; domaga się natychmiastowego uwolnienia osób skazanych za wyznawanie wiary;

12.  wzywa władze do zwalczania wszelkich form przemocy wobec kobiet; ponadto wzywa do podjęcia działań mających zapewnić skuteczne i dostępne drogi zgłaszania przemocy oraz środki ochrony uwzględniające potrzeby ofiar przemocy i gwarantujące poufność; apeluje o położenie kresu bezkarności oraz o podjęcie działań mających na celu zapewnienie odpowiednich sankcji karnych przeciw sprawcom;

13.  nalega na pełne przestrzeganie praw społeczności LGBTI; wzywa rząd Kazachstanu do zagwarantowania, że społeczność LGBTI nie będzie spotykać się z dyskryminacją;

14.  wzywa Kazachstan do pełnego wdrożenia zaleceń międzynarodowej misji obserwacji wyborów przeprowadzonej przez Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE podczas wyborów w dniu 20 marca 2016 r., gdyż zgodnie z tymi zaleceniami kraj ten ma nadal wiele do zrobienia, jeśli chodzi o wypełnienie podjętych w ramach OBWE zobowiązań odnoszących się do demokratycznych wyborów; wzywa władze Kazachstanu, aby unikały ograniczania działalności niezależnych kandydatów; nawołuje ponadto do poszanowania praw wyborczych obywateli;

15.  przypomina o znaczeniu współpracy UE i OBWE w zakresie doskonalenia dobrych praktyk demokratycznego sprawowania rządów w tym państwie, szczególnie w dziedzinie praw człowieka i praworządności; w związku z tym apeluje do władz kazachskich o poszerzenie mandatu OBWE w tym państwie, a w szczególności o przywrócenie mandatu ośrodka OBWE w Astanie, co stanowi istotny warunek dalszej współpracy między UE a Kazachstanem;

16.  wzywa UE, a w szczególności Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ), do uważnego monitorowania rozwoju wydarzeń w Kazachstanie, w razie potrzeby zgłaszania obaw władzom tego kraju, oferowania pomocy oraz regularnego zdawania sprawozdań Parlamentowi; wzywa delegaturę UE w Astanie, aby w dalszym ciągu odgrywała aktywną rolę w monitorowaniu sytuacji oraz podnosiła kwestię wolności słowa podczas wszelkich posiedzeń dwustronnych; apeluje do ESDZ o aktywne angażowanie się w misje obserwacji procesów sądowych, tak by monitorować procesy o charakterze politycznym i postępowania umotywowane politycznie oraz sprawdzać, czy prawo do uczciwego procesu ma zastosowanie do wszystkich obywateli;

17.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, specjalnemu przedstawicielowi Unii Europejskiej w Azji Środkowej, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i parlamentowi Kazachstanu.

(1) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 2. (2) Dz.U. C 50 z 9.2.2018, s. 38. (3) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 179. (4) Dz.U. C 45 z 5.2.2016, s. 85. (5) Dz.U. C 251 E z 31.8.2013, s. 93. (6) Dz.U. C 224 E z 19.8.2010, s. 30. (7) Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 91. (8) Dz.U. C 58 z 15.2.2018, s. 119.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie Iranu, w szczególności sytuacji obrońców praw człowieka (2019/2611(RSP))

P8_TA(2019)0204 RC-B8-0186/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Iranu, w szczególności rezolucję z dnia 13 grudnia 2018 r. w sprawie Iranu, w szczególności sprawy Nasrin Sotude(1) i rezolucję z dnia 25 października 2016 r. w sprawie strategii UE wobec Iranu po zawarciu porozumienia w sprawie energii jądrowej(2),

–  uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Iranu z 4 lutego 2019 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Islamskiej Republice Iranu z 30 stycznia 2019 r. i jego oświadczenie w sprawie Iranu z 29 listopada 2018 r.,

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 17 grudnia 2018 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Islamskiej Republice Iranu,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., którego jedną ze stron jest Iran,

–  uwzględniając Kartę praw obywatelskich prezydenta Iranu,

–  uwzględniając Wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka,

–  uwzględniając oświadczenie ekspertów ONZ w dziedzinie praw człowieka z dnia 29 listopada 2018 r. pt. „Iran musi chronić obrońców praw kobiet”,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie kary śmierci, wytyczne w sprawie polityki UE wobec państw trzecich dotyczącej tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania oraz wytyczne UE w sprawie praw człowieka dotyczące wolności wypowiedzi w internecie i poza nim,

–  uwzględniając decyzję Rady z dnia 12 kwietnia 2018 r. w sprawie przedłużenia obowiązywania środków ograniczających o kolejnych 12 miesięcy w odpowiedzi na poważne naruszenia praw człowieka w Iranie,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie skazania Nasrin Sotude, irańskiej prawniczki specjalizującej się w prawach człowieka,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w Iranie obrońcy praw człowieka, dziennikarze, prawnicy i działacze wypowiadający się w internecie nadal są prześladowani, arbitralnie przetrzymywani, zatrzymywani i ścigani za swoją pracę; mając na uwadze, że od kilku miesięcy irańskie Ministerstwo Wywiadu i inne organy prowadzą ostre działania skierowane przeciwko społeczeństwu obywatelskiemu;

B.  mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 25 października 2016 r. w sprawie strategii UE wobec Iranu po zawarciu porozumienia w sprawie energii jądrowej Parlament podkreślił znaczenie przestrzegania wytycznych UE w dziedzinie praw człowieka, w tym w sprawie obrońców praw człowieka, w kontekście stosunków UE-Iran;

C.  mając na uwadze, że Nasrin Sotude, znana prawniczka specjalizująca się w prawach człowieka, została niedawno skazana na karę przynajmniej siedmiu lat pozbawienia wolności; mając na uwadze, że podczas dwóch procesów odnotowano, że łączna kara może być znacznie dłuższa, choć nie wiadomo jeszcze dokładnie, jak długi będzie okres pozbawienia wolności; mając na uwadze, że prawdziwym powodem pozbawienia wolności wydają się pokojowe działania w obronie praw człowieka w Iranie; mając na uwadze, że procesy nie odbyły się zgodnie z podstawowymi międzynarodowymi standardami sprawiedliwości proceduralnej;

D.  mając na uwadze, że Reza Khandan, mąż Nasrin Sotude, został zatrzymany w związku z tym, że poparł kobiety prowadzące pokojową kampanię przeciwko przymusowi noszenia hidżabu i domagające się uwolnienia jego żony z więzienia; mając na uwadze, że w styczniu 2019 r. Sąd Rewolucyjny w Teheranie skazał go na sześć lat więzienia;

E.  mając na uwadze, że następujące osoby walczące o ochronę środowiska, reprezentujące Perską Fundację Ochrony Środowiska Naturalnego: Taher Ghadirian, Niloufar Bayani, Amirhossein Khaleghi, Houman Jokar, Sam Rajabi, Sepideh Kashani, Abdolreza Kouhpayeh i Morad Tahbaz, zostały aresztowane w styczniu i lutym 2018 r., były przetrzymywane bez dostępu do adwokata i w ciągu ostatnich tygodni stanęły przed sądem, przy czym postępowania sądowe daleko odbiegały od standardów rzetelnego procesu; mając na uwadze, że Kavous Seyed-Emami, profesor uniwersytecki mający obywatelstwo irańskie i kanadyjskie, a zarazem kolejny członek tej grupy, zmarł w ubiegłym roku w areszcie w niewyjaśnionych okolicznościach;

F.  mając na uwadze, że w 2018 i 2019 r. działacze związków zawodowych Esmaeil Bakhshi, Sepideh Gholian i Mohammad Habibi zostali aresztowani za prowadzenie protestów na rzecz praw pracowników i nauczycieli; mając na uwadze, że w 2010 r. obrończyni praw człowieka Maryam Akbari Monfared została skazana na 15 lat pozbawienia wolności za tzw. „wrogość wobec Boga” i odmówiono jej opieki medycznej, mimo że cierpi na różne choroby;

G.  mając na uwadze, że działacze Arash Sadeghi, Narges Mohammadi i Farhad Meysami zostali skazani na długie wyroki pozbawienia wolności za kampanie na rzecz praw kobiet, praw człowieka oraz zniesienia kary śmierci;

H.  mając na uwadze, że irańskie sądy często nie zapewniają sprawiedliwego procesu, a ponadto wykorzystują zeznania wymuszone torturami jako dowód w sądzie; mając na uwadze, że władze nadal kryminalizują działalność na rzecz praw człowieka i wykorzystują art. 48 irańskiego kodeksu postępowania karnego, by ograniczyć aresztowanym dostęp do adwokata; mając na uwadze, że nie istnieją niezależne mechanizmy zapewniające odpowiedzialność w sądownictwie;

I.  mając na uwadze utrzymującą się praktykę aresztowania osób mających podwójne – europejskie i irańskie – obywatelstwo, na przykład mającej brytyjskie i irańskie obywatelstwo Nazanin Zaghari-Ratcliffe, a następnie długotrwałego przetrzymywania w izolacji i przesłuchiwania, brak rzetelnego procesu sądowego, długie wyroki pozbawienia wolności na podstawie niejasnych lub nieokreślonych zarzutów dotyczących „bezpieczeństwa narodowego” i „szpiegostwa” oraz prowadzenie przez państwo kampanii oszczerstw przeciwko osobom przebywającym w więzieniu;

J.  mając na uwadze doniesienia dotyczące licznych przypadków nieludzkich i poniżających warunków w więzieniach oraz braku wystarczającego dostępu do opieki medycznej podczas pobytu w irańskich więzieniach, co narusza Wzorcowe reguły minimalne ONZ dotyczące postępowania z więźniami;

K.  mając na uwadze szacunki zamieszczone w sprawozdaniu organizacji pozarządowej Iran Human Rights, według których w 2018 r. w Iranie dokonano egzekucji 273 osób, co w danym roku stawia to państwo na drugim miejscu wśród państw świata;

L.  mając na uwadze, że w 2018 r. tysiące osób wzięły udział w pokojowych demonstracjach i strajkach przeciwko niewypłacaniu wynagrodzeń, złym warunkom pracy, korupcji, represjom politycznym i innym skargom; mając na uwadze, że władze aresztowały setki osób, wśród których wiele zostało skazanych na karę więzienia i chłostę;

M.  mając na uwadze, że irańskie sądy stale represjonują obrońców praw kobiet za pokojowy opór przeciwko obowiązkowi noszenia hidżabu; mając na uwadze, że w 2018 r. w związku z protestami aresztowano co najmniej 39 kobiet, a dalszych 55 zatrzymano za działalność na rzecz praw kobiet;

N.  mając na uwadze, że w Iranie dławi się wolność prasy, zarówno internetowej, jak i tradycyjnej, a także wolność zrzeszania się i wolność myśli;

O.  mając na uwadze systematyczne ataki ze strony władz irańskich na dziennikarzy, w tym dziennikarzy pracujących dla BBC Persian, i ich rodziny, w postaci dochodzeń karnych, zamrożenia aktywów, arbitralnych aresztowań, zatrzymań, inwigilacji, nękania oraz szerzenia fałszywych, złośliwych i szkalujących wiadomości; mając na uwadze, że obecnie w Iranie w więzieniu przebywa co najmniej ośmiu dziennikarzy;

P.  mając na uwadze, że w grudniu 2016 r. prezydent Iranu Hasan Rouhani ogłosił Kartę praw obywatelskich; mając na uwadze, że karta ta nie jest prawnie wiążąca;

Q.  mając na uwadze, że członkowie mniejszości religijnych i etnicznych, w tym wyznawcy bahaizmu oraz społeczności Azerów, Kurdów, Arabów i Beludżów, a także sunnici, chrześcijanie i niewierzący, są w Iranie dyskryminowani w dziedzinie zatrudnienia, edukacji, wolności wyznania i działalności politycznej;

1.  wzywa władze Iranu do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich obrońców praw człowieka, więźniów sumienia i dziennikarzy przetrzymywanych i skazanych wyłącznie za korzystanie z przysługującego im prawa do wolności wypowiedzi i udziału w pokojowych zgromadzeniach; podkreśla, że niezależnie od okoliczności władze Iranu muszą zapewnić obrońcom praw człowieka, adwokatom i dziennikarzom możliwość prowadzenia działalności bez gróźb, zastraszania i przeszkód;

2.  ponownie wzywa rząd Iranu do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia laureatki Nagrody im. Sacharowa Nasrin Sotude, oraz wyraża uznanie dla jej odwagi i zaangażowania w walkę o prawa człowieka i prawa kobiet w Iranie; postrzega absolutnie niesłuszny proces i skazanie Nasrin Sotude jako rażącą pomyłkę sądową i z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie rzecznika ESDZ w tej sprawie, wydane 12 marca 2019 r.;

3.  wzywa władze Iranu do zmiany art. 48 irańskiego kodeksu postępowania karnego, by zapewnić wszystkim oskarżonym prawo do bycia reprezentowanym przez wybranego przez siebie prawnika oraz prawa do sprawiedliwego procesu, zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami Iranu wynikającymi z Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych;

4.  apeluje do władz Iranu o zapewnienie wszystkim zatrzymanym bezpieczeństwa i dobrostanu, w tym dostępu do odpowiedniej opieki medycznej; wzywa również do przeprowadzenia niezależnego dochodzenia w sprawie śmierci w areszcie Kavousa Seyeda-Emamiego oraz w sprawie zarzutów dotyczących torturowania innych przetrzymywanych działaczy, i potępia praktykę umyślnego odmawiania więźniom politycznym opieki medycznej;

5.  wzywa władze Iranu, by niezwłocznie zaprzestały inwigilacji, aresztowań, nękania i prześladowania dziennikarzy, działaczy wypowiadających się w internecie i ich rodzin, a także by położyły kres cenzurze w internecie, oraz apeluje o stworzenie warunków zapewniających tolerancję dla wolności wypowiedzi oraz wolności mediów, zarówno internetowych, jak i tradycyjnych;

6.  wzywa rząd Iranu do współpracy ze specjalnym sprawozdawcą ONZ ds. sytuacji praw człowieka w Iranie, w tym do zezwolenia mu na wjazd do kraju;

7.  wzywa państwa członkowskie UE i jej instytucje, by nadal poruszały sprawę aresztowanych obrońców praw człowieka w rozmowach z irańskimi odpowiednikami oraz na kolejnym posiedzeniu Rady Praw Człowieka ONZ w Genewie;

8.  wzywa ESDZ, by nadal włączała prawa człowieka, a zwłaszcza sytuację obrońców praw człowieka, do dialogu wysokiego szczebla UE-Iran; apeluje również do wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o publiczne potwierdzenie, że poszanowanie praw człowieka jest podstawowym elementem rozwoju stosunków między UE a Iranem;

9.  wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel oraz Radę do przeanalizowania możliwości nawiązania z Iranem formalnego dialogu na temat praw człowieka zgodnie z wytycznymi UE w sprawie dialogu na temat praw człowieka prowadzonego z państwami trzecimi;

10.  apeluje do urzędników UE, by wezwali władze irańskie do zagwarantowania bezpieczeństwa i dobrostanu aresztowanym obrońcom praw człowieka oraz do przeprowadzenia kompletnych dochodzeń w sprawie doniesień o torturach;

11.  wzywa wszystkie państwa członkowskie mające placówki dyplomatyczne w Teheranie, by wykorzystały mechanizmy przewidziane w wytycznych UE w sprawie obrońców praw człowieka do wsparcia i obrony tych osób, w tym przez oświadczenia publiczne, zabiegi dyplomatyczne, obserwację procesów sądowych i wizyty w więzieniach;

12.  apeluje do Iranu, by zaprzestał traktowania działalności obrońców praw kobiet jak przestępstwa, w tym w przypadku osób pokojowo sprzeciwiających się obowiązkowi noszenia hidżabu, i wzywa do zniesienia tej dyskryminującej i upokarzającej praktyki;

13.  wzywa rząd Iranu, by chronił prawa wszystkich osób należących do mniejszości religijnych i etnicznych oraz by zajął się problemem wszelkich form dyskryminowania tych osób;

14.  z zadowoleniem przyjmuje zmianę ustawy o nielegalnym handlu narkotykami, co pozwoliło zmniejszyć liczbę orzekanych wyroków śmierci, i wzywa do przeanalizowania wszystkich takich wyroków w celu zagwarantowania, że dane procesy odbyły się zgodnie z międzynarodowymi standardami; wzywa władze Iranu do niezwłocznego wprowadzenia moratorium na stosowanie kary śmierci, co będzie krokiem na drodze do zniesienia tej kary;

15.  zaleca Podkomisji Praw Człowieka, by jeszcze przed końcem kadencji wysłała do Iranu delegację ad hoc, która odwiedzi uwięzionych obrońców praw człowieka i odbędzie niezbędne spotkania z władzami irańskimi;

16.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, Najwyższemu Przywódcy Islamskiej Republiki Iranu, prezydentowi Islamskiej Republiki Iranu oraz członkom Madżlisu.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0525. (2) Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 86.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Gwatemali (2019/2618(RSP))

P8_TA(2019)0205 RC-B8-0182/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 15 marca 2007 r. w sprawie Gwatemali(1), z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej zawarcia Umowy ustanawiającej stowarzyszenie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ameryką Centralną, z drugiej strony(2) oraz z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie Gwatemali, w szczególności sytuacji obrońców praw człowieka(3),

–  uwzględniając wizytę Podkomisji Praw Człowieka w Meksyku i Gwatemali z lutego 2016 r. oraz końcowe sprawozdanie z tej wizyty,

–  uwzględniając sprawozdanie z wizyty Delegacji do spraw stosunków z państwami Ameryki Środkowej w Gwatemali i Hondurasie w dniach 16–20 lutego 2015 r.,

–  uwzględniając wizytę Delegacji do spraw stosunków z państwami Ameryki Środkowej w Gwatemali w dniach 28 października – 1 listopada 2018 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2016 r. w sprawie odpowiedzialności przedsiębiorstw za poważne naruszenia praw człowieka w państwach trzecich(4),

–  uwzględniając wieloletni program indykatywny na lata 2014–2020 dotyczący Gwatemali oraz wyrażone w nim zaangażowanie na rzecz rozwiązywania konfliktów, pokoju i bezpieczeństwa,

–  uwzględniając programy wsparcia Unii Europejskiej dla wymiaru sprawiedliwości w Gwatemali, a w szczególności SEJUST,

–  uwzględniając Wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka oraz strategiczne ramy UE dotyczące praw człowieka, które zobowiązują do zaangażowania na rzecz obrońców praw człowieka,

–  uwzględniając roczny plan działania UE na rzecz Gwatemali na 2018 r. mający na celu trwały wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu w gwatemalskiej strefie przygranicznej i w jej sąsiedztwie, a także poparcie UE dla przedłużenia mandatu Międzynarodowej Komisji przeciw Bezkarności w Gwatemali (CICIG),

–  uwzględniając porozumienie o doradztwie podpisane w sierpniu 2017 r. między CICIG a Sądem Najwyższym Gwatemali,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznik Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 2 września 2018 r. w sprawie decyzji rządu gwatemalskiego o nieprzedłużeniu mandatu CICIG,

–  uwzględniając wspólne pismo skierowane dnia 6 kwietnia 2018 r. przez przewodniczącego grupy roboczej ONZ ds. przymusowych lub wymuszonych zaginięć oraz przez specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. wspierania prawdy, sprawiedliwości, zadośćuczynienia i gwarancji niepowtórzenia do prezydenta Gwatemali,

–  uwzględniając oświadczenie wysokiej komisarz NZ ds. praw człowieka Michelle Bachelet z dnia 10 września 2018 r. w sprawie decyzji rządu gwatemalskiego o nieprzedłużeniu mandatu CICIG,

–  uwzględniając oświadczenie wysokiej komisarz NZ ds. praw człowieka Michelle Bachelet z dnia 6 marca 2019 r. w sprawie gwatemalskiej ustawy o organizacjach pozarządowych zajmujących się rozwojem,

–  uwzględniając najnowsze sprawozdanie organizacji Human Rights Watch dotyczące Gwatemali,

–  uwzględniając konstytucję Gwatemali,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w znacznej mierze dzięki współpracy między biurem prokuratora generalnego Gwatemali a popieraną przez ONZ Międzynarodową Komisją przeciw Bezkarności w Gwatemali (CICIG), którą podjęto w 2007 r. w celu prowadzenia dochodzeń w sprawie przestępczości zorganizowanej i wzmacniania lokalnych wysiłków na rzecz umocnienia praworządności, Gwatemala poczyniła pewne postępy w ściganiu sprawców naruszeń praw człowieka i korupcji;

B.  mając na uwadze, że w ciągu ostatnich kilku lat wzrosła w Gwatemali liczba zabójstw i ataków na obrońców praw człowieka oraz organizacje i społeczności działające na rzecz praw gospodarczych, społecznych, kulturalnych i środowiskowych; mając na uwadze, że według danych ze sprawozdania Jednostki ds. Ochrony Obrońców Praw Człowieka w Gwatemali (UDEFEGUA) w 2018 r. odnotowano łącznie 391 ataków na obrońców praw człowieka i ludność tubylczą, a w szczególności na osoby działające na rzecz prawa do ziemi i terytorium, w tym 147 przypadków kryminalizowania i 26 zabójstw, co stanowi wzrost o 136 % w porównaniu z 2017 r.;

C.  mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka narażeni są również na groźby, zastraszanie, stygmatyzację, kampanie zniesławiające ze strony podmiotów prywatnych i władz gwatemalskich oraz na prześladowania sądowe; mając na uwadze, że nadużywanie postępowań karnych wobec obrońców praw człowieka w celu uniemożliwiania im działalności lub karania za nią wciąż budzi niepokój;

D.  mając na uwadze, że liczba ataków na dziennikarzy również budzi niepokój, ponieważ w 2017 r. odnotowano 93 ataki, w tym cztery zabójstwa; mając na uwadze, że ze względu na koncentrację własności mediów w rękach kilku przedsiębiorstw, niezależne serwisy informacyjne i niezależni dziennikarze wciąż padają ofiarą ataków i gróźb;

E.  mając na uwadze, że przemoc wobec kobiet w Gwatemali jest nadal poważnym problemem, o czym świadczy fakt, że liczba zgonów kobiet w wyniku przemocy wzrosła o 8 % do 662 przypadków; mając na uwadze, że w Międzynarodowym Dniu Kobiet w 2017 r. 41 dziewcząt zmarło w wyniku pożaru w państwowej placówce dla małoletnich, gdyż były uwięzione po proteście przeciwko niegodziwemu traktowaniu ze strony strażników; mając na uwadze, że wskaźnik bezkarności sprawców przestępstw w Gwatemali wynosi 97 %;

F.  mając na uwadze, że od 2007 r. na zaproszenie rządu Gwatemali i w ścisłej współpracy z instytucjami publicznymi w tym kraju CICIG walczy z korupcją i bezkarnością, mając za cel identyfikowanie instytucji parapaństwowych i pomaganie w ich likwidowaniu, a także przyczynia się do wzmocnienia zdolności organów sądowniczych i organów bezpieczeństwa wewnętrznego;

G.  mając na uwadze, że po czterokrotnym przedłużeniu dwuletnich mandatów CICIG rząd gwatemalski zwrócił się do sekretarza generalnego ONZ z wnioskiem o ponowne przedłużenie mandatu CICIG do września 2019 r., a tym samym o dalsze wzmocnienie rządów dzięki odbijającym się szerokim echem dochodzeniom CICIG i wspieraniu przez nią praworządności w Gwatemali oraz o utrwalenie jej osiągnięć pod względem znacznego ograniczenia korupcji oraz walki z bezkarnością działań niepaństwowych mających związek z państwem (CIACS);

H.  mając na uwadze, że w kwietniu 2018 r. CICIG i Prokuratura Generalna przedstawiły wyniki nowych dochodzeń dotyczących nielegalnego finansowania rządzącej partii FCN w trakcie kampanii wyborczej; mając na uwadze, że w lipcu 2018 r. Sąd Najwyższy zaplanował dochodzenie w sprawie działalności prezydenta Jimmy’ego Moralesa w związku z nielegalnym finansowaniem jego kampanii wyborczej;

I.  mając na uwadze, że pod koniec sierpnia 2018 r. rząd gwatemalski ogłosił odwołanie mandatu CICIG od września 2019 r.; mając na uwadze, że wkrótce potem rząd zakazał powrotu do kraju dyrektorowi CICIG Ivánowi Velásquezowi, a następnie anulował wizy 11 pracownikom CICIG, którzy prowadzili dochodzenia dotyczące korupcji na wysokich szczeblach władzy; mając na uwadze, że w styczniu 2019 r. rząd jednostronnie anulował porozumienie z ONZ w sprawie CICIG ze skutkiem natychmiastowym i zwrócił się do CICIG o opuszczenie kraju; mając na uwadze, że Ivánowi Velásquezowi postawiono zarzuty i są prowadzone przeciwko niemu kampanie zniesławiające;

J.  mając na uwadze, że środki te zakwestionował i unieważnił Trybunał Konstytucyjny Gwatemali; mając na uwadze, że Trybunał Konstytucyjny jednomyślnie nakazał rządowi, by zezwolił Ivánowi Velásquezowi na powrót do kraju; mając na uwadze, że rząd zignorował te orzeczenia; mając na uwadze, że Kongres zaplanował podjęcie kroków przeciwko przeciwko Trybunałowi Konstytucyjnemu i jego członkom, co stanowi rażące naruszenie praworządności;

K.  mając na uwadze, że projekt ustawy o reformie nr 5377 zmieniającej ustawę o pojednaniu narodowym, który w Kongresie przeszedł przez drugie z trzech czytań na początku marca 2019 r., rozszerzyłby zakres amnestii na sprawców wszystkich przestępstw popełnionych przez siły bezpieczeństwa wewnętrznego i osoby działające w imieniu rządu, w tym zbrodni przeciwko ludzkości, takich jak tortury, wymuszone zaginięcia i ludobójstwo; mając na uwadze, że wysoka komisarz NZ ds. praw człowieka oraz Międzyamerykańska Komisja Praw Człowieka (IACHR) wyraziły obawy co do projektu ustawy i wezwały do zaniechania zmiany obowiązującego prawa;

L.  mając na uwadze, że według IACHR projekt ustawy o reformie nr 5377 nie jest zgodny z międzynarodowymi zobowiązaniami Gwatemali, jest przypuszczalnie sprzeczny z prawem międzynarodowym i narusza art. 171 lit. g) konstytucji Gwatemali, ponieważ wszystkie osoby odbywające karę więzienia uznane za winne zbrodni politycznych i zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych w czasie konfliktu zbrojnego i za nie skazane w ciągu kilku godzin zostałyby zwolnione;

M.  mając na uwadze, że ludność Gwatemali cierpi z powodu wyjątkowego braku bezpieczeństwa, a także mając na uwadze, że w ostatnich latach poważnie osłabiono Krajową Policję Cywilną (PNC); mając na uwadze doniesienia o zastraszaniu i groźbach wobec sędziów pokoju, sędziów, prokuratorów i innych pracowników wymiaru sprawiedliwości, którzy współpracowali z CICIG;

N.  mając na uwadze, że dostęp do wymiaru sprawiedliwości, warunki panujące w więzieniach, zachowania policji i oskarżenia o tortury, co spotęgowane jest szerzącą się korupcją, działaniem w zmowie i bezkarnością, wciąż budzą wielki niepokój;

O.  mając na uwadze, że rzecznik praw człowieka w Gwatemali, którego budżet został poważnie obcięty, Prokuratura Generalna i sądy podjęły istotne kroki w celu zwalczania bezkarności i uznawania praw człowieka; mając na uwadze, że władze Gwatemali wyraźnie dążą do udaremnienia walki z korupcją i bezkarnością oraz do unicestwienia praworządności;

P.  mając na uwadze, że według UDEFEGUA ofiarami ataków „byli głównie przywódcy ludności tubylczej, którzy bronią prawa do ziemi i terytorium”; mając na uwadze, że specjalny sprawozdawca ONZ wyraził obawy o przestrzeganie praw ludów tubylczych w następstwie skarg dotyczących projektów budowy elektrowni wodnych, projektów wydobywczych i rolno-przemysłowych oraz związanych z nimi pozwoleń i działań, które spowodowały naruszenie praw ludów tubylczych; mając na uwadze, że według specjalnego sprawozdawcy ONZ niepokojące jest to, że pokojowe protesty społeczności są traktowane przez państwo i strony trzecie jako konflikty o charakterze przestępczym, które zagrażają bezpieczeństwu publicznemu; mając na uwadze, że wywodząca się z ludności tubylczej gwatemalska obrończyni środowiska i finalistka Nagrody im. Sacharowa za 2017 r. Aura Lolita Chávez opuściła kraj po serii poważnych ataków, gróźb zabójstwa i prób zniesławienia oraz że toczą się przeciwko niej różne postępowania sądowe;

Q.  mając na uwadze, że 9 października 2018 r. funkcjonariusze oddziału PNC do tłumienia zamieszek zaatakowali między innymi członków Pokojowego Ruchu Oporu z Mikroregionu Ixquitis, w wyniku czego sześciu demonstrantów odniosło obrażenia;

R.  mając na uwadze, że ambasador Szwecji w Gwatemali został uznany za persona non grata (decyzja ta została następnie anulowana przez Trybunał Konstytucyjny) pod zarzutem wspierania prac CICIG w tym kraju;

S.  mając na uwadze, że wybory parlamentarne i prezydenckie w Gwatemali zaplanowano na 16 czerwca i 11 sierpnia 2019 r.;

T.  mając na uwadze, że szerzenie i umacnianie demokracji i praworządności oraz poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności muszą być nieodłącznymi elementami polityki zewnętrznej UE, w tym układu o stowarzyszeniu zawartego między UE a krajami Ameryki Środkowej w 2012 r.; mając na uwadze, że układ ten zawiera klauzulę demokratyczną, która stanowi jego zasadniczy element; mając na uwadze, że Gwatemala jest trzecim pod względem wielkości beneficjentem dwustronnej pomocy rozwojowej UE w Ameryce Środkowej, która wynosi 167 mln EUR na lata 2014–2020 i skupia się na bezpieczeństwie żywnościowym, rozwiązywaniu konfliktów, pokoju, bezpieczeństwie i konkurencyjności;

1.  wyraża głębokie zaniepokojenie rosnącą liczbą zabójstw i aktów przemocy oraz brakiem poczucia bezpieczeństwa wśród wszystkich obywateli, a w szczególności wśród kobiet i obrońców praw człowieka; przypomina o znaczeniu niezależnego i skutecznego wymiaru sprawiedliwości oraz o konieczności położenia kresu bezkarności; ubolewa, że rząd Gwatemali nadal dopuszcza się łamania zasad praworządności i narusza podział władzy; przypomina, że podstawową zasadą liberalnych demokracji jest podział władzy i poszanowanie praworządności;

2.  wzywa władze Gwatemali, aby zaprzestały wszelkich aktów zastraszania gwatemalskiego społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności organizacji praw człowieka, aby przestrzegały porządku konstytucyjnego i zagwarantowały wszystkim obywatelom Gwatemali prawa podstawowe; podkreśla, że dynamiczne społeczeństwo obywatelskie jest niezbędne do tego, aby państwo na wszystkich szczeblach było w większym stopniu rozliczalne, zdolne do reagowania, pluralistyczne i skuteczne, a co za tym idzie – bardziej wiarygodne; nalega, aby wspierać i wzmacniać wszystkie instytucje, które bronią demokracji konstytucyjnej i praw człowieka w Gwatemali; przypomina, że zasadniczą sprawą jest zagwarantowanie niezależnego sądownictwa i poszanowanie jego niezawisłości, a także zapewnienie bezstronnego systemu prawnego; podkreśla, że ma to kluczowe znaczenie dla konsolidacji wysiłków na rzecz walki z korupcją i bezkarnością; uważa, że zarzuty dotyczące zastraszania i gróźb wobec sędziów pokoju, sędziów i prokuratorów powinny prowadzić do natychmiastowych działań mających na celu ochronę krajowych instytucji sądowych i ich przedstawicieli; wzywa organy wykonawcze Gwatemali do natychmiastowego zapewnienia niezależności sądownictwa i zagwarantowania wolności prasy i mediów;

3.  jest przekonany, że CICIG odgrywa żywotną rolę w Gwatemali oraz że jej prace na rzecz zwalczania bezkarności i korupcji, a także przygotowywania dochodzeń przed postępowaniem sądowym, które mają prowadzić instytucje gwatemalskie, mają zasadnicze znaczenie dla utrzymania praworządności; wyraża głębokie zaniepokojenie sytuacją, w której CICIG się obecnie znalazła w Gwatemali, i zwraca się do rządu gwatemalskiego o zaprzestanie wszelkich nielegalnych ataków wymierzonych w CICIG i jej lokalnych i zagranicznych pracowników;

4.  z zadowoleniem przyjmuje zatem decyzję wykonawczą Komisji z września 2018 r. o wsparciu przedłużonego mandatu CICIG kwotą dodatkowych 5 mln EUR ze środków Instrumentu Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju przeznaczonych na roczny program działań w Gwatemali na rok 2018; wzywa Komisję, aby zgodnie z ustaleniami w trybie pilnym przekazała kwotę 5 mln EUR, a także aby kontynuowała wraz z CICIG realizację wszystkich zatwierdzonych programów; zwraca się do Komisji, by po wrześniu 2019 r. była gotowa do kontynuacji współpracy z CICIG i do jej finansowania, oraz aktywnie popiera takie przedłużenie współpracy;

5.  jest przekonany, że proponowana zmiana ustawy o pojednaniu narodowym stanowi poważne zagrożenie dla praworządności w Gwatemali i drastycznie osłabi istotne postępy osiągnięte w walce z bezkarnością dzięki pracy sądów krajowych; podziela opinię wysokiej komisarz NZ, że amnestia dla osób, które dopuściły się łamania praw człowieka, sprawców zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodniarzy wojennych, przewidziana w projekcie ustawy, jeszcze bardziej podsyciłaby przemoc w kraju; zauważa, że takie działania mogą obejmować odwet ze strony zwolnionych więźniów, co może prowadzić do destabilizacji społeczeństwa; w związku z tym wzywa Kongres gwatemalski, aby nie przyjmował projektu ustawy;

6.  wzywa do przeprowadzenia, pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych, niezależnego badania, które powinno ukazać ostateczny wpływ prac CICIG na wymiar sprawiedliwości w Gwatemali i jej wkład w stabilność polityczną kraju, a także rezultaty porozumienia zawartego między CICIG a Najwyższym Trybunałem Wyborczym;

7.  jest zaniepokojony projektem ustawy o organizacjach pozarządowych zajmujących się rozwojem; zwraca się do Kongresu gwatemalskiego, aby – zgodnie z opinią techniczną przedstawioną przez Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka – powstrzymał się od przyjęcia tego projektu, który, o ile zostanie zatwierdzony, mógłby ograniczyć wolność słowa i wolność zgromadzeń organizacji pozarządowych oraz ich dostęp do finansowania, mógłby zawęzić ich definicję, co spowodowałoby ograniczenie ich zakresu i utrudnienie działalności, a także mógłby otworzyć drogę do arbitralnego zakazu działalności NGO; przypomina władzom i instytucjom Gwatemali o konieczności tworzenia i podtrzymywania bezpiecznego środowiska sprzyjającego organizacjom pozarządowym, aby mogły swobodnie wyrażać opinie i prowadzić działalność z korzyścią dla całego społeczeństwa;

8.  wyraża zaniepokojenie z powodu skarg dotyczących braku dobrowolnych, uprzednich i świadomych konsultacji (konwencja MOP nr 169); przypomina zalecenie specjalnego sprawozdawcy ONZ dotyczące obowiązku pełnego poszanowania praw ludów tubylczych zgodnie z międzynarodowymi standardami, które obejmują prawo do dobrowolnych, uprzednich i świadomych konsultacji; przypomina, że krajowe i międzynarodowe korporacje są bezpośrednio związane traktatami i innymi krajowymi i międzynarodowymi przepisami dotyczącymi praw człowieka i praw środowiskowych w obrębie ich całych łańcuchów wartości, a także przypomina, że jeżeli okaże się, iż przedsiębiorstwa spowodowały szkody lub przyczyniły się do nich, muszą one przewidzieć skuteczne procedury ochrony prawnej osób i społeczności lub w nich uczestniczyć; zauważa, że obejmuje to restytucję, odszkodowanie, rehabilitację i gwarancję niepowtórzenia; przypomina, że rządy mają obowiązek ochrony praw człowieka i pociągnięcia do odpowiedzialności osób łamiących te prawa;

9.  ponawia postulat ochrony obrońców praw człowieka, w szczególności kobiet broniących praw człowieka; z zadowoleniem przyjmuje i popiera działania podejmowane dotychczas przez ambasady europejskie i delegaturę UE w Gwatemali; wnioskuje, aby Unia Europejska kontynuowała, a w razie konieczności nasiliła, projekty wspierające prace krajowych i międzynarodowych organizacji w Gwatemali;

10.  nalega, by władze Gwatemali zadeklarowały i zapewniły prawne i fizyczne bezpieczeństwo finalistki Nagrody im. Sacharowa Lolity Chávez, jeżeli zdecyduje się ona na powrót do ojczyzny;

11.  nalega, by wybory w Gwatemali odbyły się w pokojowy i przejrzysty sposób oraz aby wszystkim kandydatom zapewniono bezpieczeństwo; podkreśla, że Najwyższy Trybunał Wyborczy musi działać niezależnie i bez ingerencji ze strony instytucji lub podmiotów państwowych; proponuje wysłanie misji ekspertów ds. wyborów z UE;

12.  ubolewa, że gwatemalskie porozumienia pokojowe, po ponad 20 latach od ich zawarcia, nadal nie zostały wdrożone i faktycznie grozi im rozwiązanie; zdecydowanie zachęca wszystkie podmioty krajowe i międzynarodowe do podjęcia wszelkich możliwych działań w celu przyspieszenia pełnego wdrożenia porozumień; wzywa rząd Gwatemali, aby w tym celu zapewnił demokratyczną i polityczną kontrolę oraz profesjonalizację PNC i innych instytucji, takich jak CONRED – krajowy koordynator ds. ograniczania skutków katastrof, w celu zapobieżenia ich militaryzacji i przekazywaniu funduszy humanitarnych za pośrednictwem wojska, ponieważ nie jest to zgodne z założeniami porozumień pokojowych;

13.  przypomina rządowi Gwatemali, że układ o stowarzyszeniu UE–Ameryka Środkowa zawiera klauzulę praw człowieka, stanowiącą jego zasadniczy element, i że w przypadku jej naruszenia członkostwo w układzie może zostać zawieszone; wzywa Unię Europejską i jej państwa członkowskie do wykorzystania mechanizmów ustanowionych w układzie o stowarzyszeniu oraz umowie o dialogu politycznym i współpracy, aby zdecydowanie zachęcić Gwatemalę do realizacji ambitnego programu działań dotyczących praw człowieka i walki z bezkarnością;

14.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Republiki Gwatemali, Międzynarodowej Komisji przeciw Bezkarności w Gwatemali (CICIG), Sekretariatowi Integracji Gospodarczej Ameryki Środkowej (SIECA), Parlamentowi Środkowoamerykańskiemu oraz współprzewodniczącym Europejsko-Latynoamerykańskiego Zgromadzenia Parlamentarnego.

(1) Dz.U. C 301 E z 13.12.2007, s. 257. (2) Dz.U. C 434 z 23.12.2015, s. 181. (3) Dz.U. C 252 z 18.7.2018, s. 196. (4) Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 125.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie projektu rozporządzenia Rady w sprawie jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej oraz w sprawie uprowadzenia dziecka za granicę (wersja przekształcona) (15401/2018 – C8-0023/2019 – 2016/0190(CNS))

P8_TA(2019)0206 A8-0056/2019

(Specjalna procedura ustawodawcza – ponowna konsultacja)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt Rady (15401/2018),

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2016)0411),

–  uwzględniając swoje stanowisko z dnia 18 stycznia 2018 r.(1),

–  uwzględniając art. 81 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, na mocy którego Rada skonsultowała się ponownie z Parlamentem (C8-0023/2019),

–  uwzględniając art. 78c i 78e Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A8-0056/2019),

1.  zatwierdza projekt Rady;

2.  zwraca się do Rady o poinformowanie go, jeśli uzna ona za stosowne odejście od tekstu przyjętego przez Parlament;

3.  zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem, jeżeli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian swojego projektu;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0017.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie wdrożenia rozporządzenia (UE) nr 978/2012 w sprawie ogólnego systemu preferencji taryfowych (GSP) (2018/2107(INI))

P8_TA(2019)0207 A8-0090/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012 z dnia 25 października 2012 r. wprowadzające ogólny system preferencji taryfowych i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 732/2008(1),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 607/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 552/97 tymczasowo wycofujące dostęp do ogólnych preferencji taryfowych w odniesieniu do Mjanmy/Birmy(2) i rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie przywrócenia dostępu Mjanmie/Birmie do ogólnych preferencji taryfowych(3),

–  uwzględniając śródokresową ocenę obecnego rozporządzenia w sprawie GSP z lipca 2018 r.(4) oraz sprawozdanie Komisji w sprawie stosowania rozporządzenia (UE) nr 978/2012(5) wraz z dokumentem roboczym służb Komisji z dnia 4 października 2018 r.(6),

–  uwzględniając sprawozdania Komisji z 28 stycznia 2016 r. i 19 stycznia 2018 r. w sprawie ogólnego systemu preferencji taryfowych za okres 2014–2015(7) i 2016–2017(8), zawierające ocenę skutków systemu GSP ze szczególnym uwzględnieniem wyników krajów korzystających z systemu GSP Plus,

–  uwzględniając wysłuchanie publiczne w sprawie GSP zorganizowane przez Komisję Handlu Międzynarodowego (INTA) w dniu 16 lutego 2016 r., wymianę poglądów w sprawie przyznania GSP Plus Sri Lance w dniu 21 marca 2017 r. oraz wymianę poglądów w sprawie wdrożenia rozporządzenia w sprawie GSP w dniu 19 lutego 2018 r.,

–  uwzględniając art. 5 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając decyzję Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie 1409/2014/MHZ dotyczącej niedokonania przez Komisję Europejską wstępnej oceny skutków w zakresie praw człowieka w odniesieniu do umowy o wolnym handlu między UE a Wietnamem(9),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie wdrażania zaleceń Parlamentu z 2010 r. w sprawie norm społecznych i środowiskowych, praw człowieka i odpowiedzialności biznesu(10),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2017 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie(11),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie inicjatywy przewodniej UE dotyczącej przemysłu konfekcyjnego(12),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie stanu wdrożenia porozumienia na rzecz zrównoważoności w Bangladeszu(13),

–  uwzględniając dobrowolne porozumienia o partnerstwie z poszczególnymi państwami, takie jak porozumienie na rzecz zrównoważoności zawarte z Bangladeszem i inicjatywa na rzecz praw pracowniczych w Mjanmie,

–  uwzględniając wspólną strategię UE i państw członkowskich z 2007 r. pt. „Unijna strategia pomocy na rzecz wymiany handlowej – zwiększenie wsparcia dla krajów rozwijających się w zakresie potrzeb związanych z handlem”,

–  uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju ONZ, które mają zostać zrealizowane do 2030 r.,

–  uwzględniając podstawowe konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) w sprawie pracy dzieci, pracy przymusowej, dyskryminacji oraz wolności związkowej i rokowań zbiorowych,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie UE i odpowiedzialnych globalnych łańcuchów wartości,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2017 r. w sprawie wpływu międzynarodowych i unijnych politycznych strategii handlowych na globalne łańcuchy wartości(14),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji(15),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinie przedstawione przez Komisję Spraw Zagranicznych i Komisję Rozwoju (A8-0090/2019),

A.  mając na uwadze, że UE jako pierwsza wdrożyła system GSP w 1971 r. w następstwie zalecenia Konferencji Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD), zgodnie z którym kraje uprzemysłowione przyznawałyby krajom rozwijającym się ogólne, jednostronne i niedyskryminacyjne preferencje handlowe, pomagając im w ten sposób osiągać dodatkowe przychody dzięki handlowi międzynarodowemu, w staraniach na rzecz ograniczenia ubóstwa, propagowania dobrych rządów i promowania zrównoważonego rozwoju;

B.  mając na uwadze, że art. 207 TFUE stanowi, iż polityka handlowa UE musi się opierać na zasadach i celach polityki zewnętrznej UE oraz propagować wartości będące podstawą Unii, zgodnie z art. 2 TUE, a także przyczyniać się do osiągania celów wymienionych w art. 21 TUE, takich jak umacnianie demokracji i praworządności, poszanowanie praw człowieka oraz podstawowych wolności i praw, równe traktowanie, poszanowanie godności ludzkiej oraz ochrona środowiska i praw socjalnych;

C.  mając na uwadze, że w swoich konkluzjach rzecznik praw obywatelskich UE stwierdziła, co następuje: dobra administracja oznacza przestrzeganie i szanowanie praw podstawowych; gdzie się nie szanuje praw podstawowych, tam nie może być dobrej administracji; instytucje i organy UE zawsze muszą zwracać uwagę na zgodność ich działań z prawami podstawowymi, a także powinny dążyć do promowania praw człowieka w krajach partnerskich;

D.  mając na uwadze, że obecny system GSP ustanowiono na mocy rozporządzenia (UE) nr 978/2012, przyjętego na podstawie art. 207 TFUE zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, w ramach której Parlament Europejski po raz pierwszy wystąpił w roli współprawodawcy w odniesieniu do rozporządzenia w sprawie GSP;

E.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 40 rozporządzenia w sprawie GSP Komisja ma przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat stosowania rozporządzenia w sprawie GSP pięć lat po jego przyjęciu, które to sprawozdanie powinno zostać uwzględnione podczas opracowywania kolejnego rozporządzenia w sprawie GSP, które ma zostać przyjęte do 2022 r.; mając na uwadze, że rozporządzenie to obowiązuje od 1 stycznia 2014 r.; mając na uwadze, że przeprowadzono gruntowną niezależną ocenę funkcjonowania obecnego rozporządzenia w celu uzyskania informacji na potrzeby prowadzonego przez Komisję przeglądu oraz sporządzono wykaz konkretnych zaleceń;

F.  mając na uwadze, że system zawiera trzy rozwiązania: ogólny system GSP, system zachęt GSP Plus oraz system „wszystko oprócz broni” (EBA); mając na uwadze, że kraje korzystające ze standardowego systemu GSP – obecnie 18 krajów – korzystają z obniżonych ceł na 66% wszystkich kategorii produktów UE; mając na uwadze, że osiem krajów korzystających z systemu GSP Plus wywozi około 66% wszystkich kategorii produktów bezcłowo w zamian za zobowiązanie do skutecznego wdrożenia 27 podstawowych konwencji międzynarodowych obejmujących prawa pracownicze, prawa człowieka, dobre rządy i kwestie środowiskowe; mając na uwadze, że 49 najsłabiej rozwiniętym krajom przyznano w ramach rozwiązania EBA podlegającego systemowi GSP bezcłowy dostęp do rynku UE dla wszystkich produktów, z wyjątkiem broni i amunicji; mając na uwadze, że wszystkie kraje korzystające są związane międzynarodowymi konwencjami w dziedzinie praw człowieka i praw pracowniczych zgodnie z rozporządzeniem w sprawie GSP, podczas gdy kraje korzystające z systemu GSP Plus są również związane międzynarodowymi konwencjami dotyczącymi środowiska i dobrych rządów; mając na uwadze, że jedynie system GSP Plus przewiduje zorganizowany dialog, w ramach którego ocenia się skuteczność wdrażania tych konwencji przez kraje korzystające; mając na uwadze, że kraje korzystające z systemu GSP muszą być również zdolne do wdrożenia międzynarodowych standardów i norm, w tym do opracowania, wdrożenia i egzekwowania odpowiedniego ustawodawstwa, zwłaszcza w zakresie budowy państwa prawa i zwalczania korupcji;

G.  mając na uwadze, że głównymi celami reformy systemu GSP z 2012 r. było lepsze skoncentrowanie się na krajach potrzebujących, czyli krajach najsłabiej rozwiniętych oraz innych krajach o niskim i średnim niższym dochodzie, a także dalsze propagowanie podstawowych zasad zrównoważonego rozwoju i dobrych rządów oraz poprawa stabilności i przewidywalności i zwiększenie pewności dla podmiotów gospodarczych;

H.  mając na uwadze, że kilka międzynarodowych konwencji, wytycznych i zasad ma na celu zapobieganie naruszeniom praw człowieka; mając na uwadze, że zwłaszcza kraje korzystające z systemu GSP mają obowiązek wdrożenia tych wytycznych oraz stworzenia odpowiednich warunków prawnych i ekonomicznych dla funkcjonowania przedsiębiorstw i ich uczestnictwa w globalnych łańcuchach dostaw;

I.  mając na uwadze, że UE powinna jeszcze skuteczniej reagować na dumping społeczny i środowiskowy oraz nieuczciwą konkurencję i nieuczciwe praktyki handlowe, a także zagwarantować równe warunki działania;

J.  mając na uwadze, że w strefach przetwórstwa wywozowego kilku krajów nie obowiązują krajowe przepisy pracy, co uniemożliwia korzystanie z pełni praw w zakresie działalności związkowej i dochodzenia roszczeń na drodze prawnej; mając na uwadze, że stanowi to naruszenie podstawowych norm MOP i może skutkować dalszymi negatywnymi konsekwencjami dla praw człowieka;

K.  mając na uwadze, że równouprawnienie płci we wszystkich strategiach politycznych UE zostało wyraźnie zapisane w art. 8 TFUE; mając na uwadze, że umowy handlowo‑inwestycyjne mają zazwyczaj inny wpływ na kobiety i na mężczyzn ze względu na strukturalny brak równouprawnienia płci; mając na uwadze, że według MOP w 2012 r. 21 mln ludzi na świecie (z tego 55% to kobiety i dziewczęta) było ofiarami pracy przymusowej, co w 90% przypadków miało miejsce w sektorze prywatnym;

L.  mając na uwadze, że art. 19 ust. 6 rozporządzenia w sprawie GSP nakłada na Komisję obowiązek uwzględniania „wszystkich istotnych informacji” przy określaniu, czy kraje korzystające z systemu GSP należycie wypełniają zobowiązania w zakresie praw człowieka, w tym informacji przekazywanych przez społeczeństwo obywatelskie; mając na uwadze, że zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego i partnerów społecznych we wdrażanie systemu GSP może zwiększyć legitymizację i skuteczność wspólnej polityki handlowej UE;

M.  mając na uwadze, że rozporządzenie w sprawie GSP umożliwia UE zawieszenie preferencji w przypadku najpoważniejszych naruszeń praw człowieka w oparciu o rozdział V art. 19 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie GSP, które stanowi, że preferencyjne traktowanie może zostać tymczasowo wstrzymane z różnych powodów, w tym z powodu systematycznego naruszania zasad ustanowionych w konwencjach wymienionych w załączniku VIII część A;

N.  mając na uwadze, że Komisja wszczęła taką procedurę w przypadku Kambodży i wszczyna dochodzenie w przypadku Mjanmy z powodu łamania praw człowieka, co może zakończyć się usunięciem tych krajów z systemu „wszystko oprócz broni”;

Główne wnioski i zalecenia

1.  z zadowoleniem przyjmuje śródokresową ocenę stosowania obecnego rozporządzenia w sprawie GSP i ocenę tego, czy wyznaczone w nim cele mogą zostać osiągnięte; z zadowoleniem przyjmuje, że nowe rozporządzenie przyczyniło się do zwiększenia wywozu w przypadku beneficjentów programu „wszystko oprócz broni” i GSP Plus, co stanowi ważny wkład na rzecz eliminacji ubóstwa;

2.  z zadowoleniem zauważa, że wartość przywozu do UE w 2016 r. w ramach systemu GSP wyniosła 62,6 mld EUR (tendencja wzrostowa), w następującym podziale: 31,6 mld EUR w przypadku beneficjentów standardowych preferencji w ramach GSP, około 7,5 mld EUR w przypadku beneficjentów GSP Plus i 23,5 mld EUR w przypadku beneficjentów EBA (dane Eurostatu z września 2017 r.);

3.  przypomina, że GSP pomaga gałęziom przemysłu w krajach rozwijających się przezwyciężać trudności napotykane na rynkach eksportowych ze względu na wysokie koszty początkowe; przypomina, że według UNCTAD celem GSP jest zwiększenie przychodów z eksportu, promowanie uprzemysłowienia krajów rozwijających się i w konsekwencji krajów najsłabiej rozwiniętych oraz przyspieszenie ich wzrostu w celu wyeliminowania ubóstwa;

4.  podkreśla, że GSP Plus jest kluczowym instrumentem polityki handlowej UE, który ułatwia dostęp do rynku i któremu towarzyszy rygorystyczny mechanizm monitorowania w celu promowania praw człowieka i praw pracowniczych, ochrony środowiska i dobrych rządów w podatnych na zagrożenia krajach rozwijających się;

5.  zauważa, że obecne rozporządzenie w sprawie GSP obowiązuje od trzech lat, od rozpoczęcia procesu oceny śródokresowej, w ramach którego zidentyfikowano już elementy, których zreformowanie należy wziąć pod uwagę, opracowując kolejne rozporządzenie w sprawie GSP; przyjmuje z zadowoleniem zalecenia zawarte w sprawozdaniu końcowym z oceny śródokresowej;

6.  podkreśla, że system GSP stanowiący element polityki handlowej UE musi opierać się na zasadach polityki zewnętrznej UE (skuteczność, przejrzystość i wartości), zgodnie z art. 21 TUE; podkreśla, że art. 208 TFUE ustanawia zasadę spójności polityki na rzecz rozwoju oraz uznaje likwidację ubóstwa za główny cel; zwraca uwagę, że w komunikacie Komisji pt. „Handel z korzyścią dla wszystkich” potwierdza się te zasady;

7.  uznaje fakt, że GSP Plus odgrywa ważną rolę w promowaniu międzynarodowych norm praw pracowniczych, praw człowieka, dobrych rządów i ochrony środowiska w krajach z niego korzystających, ponieważ nie tylko oferuje zachęty do zgodności z tymi normami, lecz także ustanawia platformę regularnego dialogu w obszarach, których dotyczą konwencje, oraz promuje zaangażowanie w znaczące reformy;

8.  przyznaje, że system GSP przyniósł korzyści gospodarcze krajom korzystającym i UE, gdyż doprowadził do zwiększenia wywozu do UE i poprawy stopnia wykorzystania preferencji przez kraje korzystające z EBA i systemu GSP Plus; wzywa UE do podjęcia działań na rzecz pogłębienia wiedzy na temat zasad systemu GSP w krajach korzystających w celu promowania jeszcze lepszego wykorzystania tego systemu; zwraca się do Komisji o dokonanie w miarę możliwości oceny rozłożenia korzyści wynikających z systemu GSP w oparciu o dostępne dane; zauważa, że w niektórych przypadkach wzrost wielkości wywozu i poprawa możliwości gospodarczych pośrednio miały również niezamierzony negatywny wpływ na prawa podstawowe i rozwój społeczny, gdyż prowadziły np. do masowego wykupu gruntów rolnych lub nieprzestrzegania praw pracowniczych; dlatego podkreśla, że preferencje handlowe muszą skutkować wdrożeniem konwencji międzynarodowych i reform, aby programy GSP nie prowadziły do zwiększenia skali dumpingu środowiskowego i społecznego;

9.  z zadowoleniem przyjmuje uproszczony mechanizm dostępu do systemu GSP Plus, który czyni go bardziej atrakcyjnym dla krajów korzystających ze standardowego systemu GSP; podkreśla, że wiele krajów kandydujących do systemu GSP Plus ratyfikowało kilka konwencji międzynarodowych niezbędnych do przystąpienia do GSP Plus; podkreśla, że skuteczniejsze, stałe i systematyczne monitorowanie procesu wdrażania ma pierwszorzędne znaczenie; jest ono możliwe poprzez zacieśnianie współpracy między wszystkimi podmiotami z myślą o sprawniejszym gromadzeniu informacji i dogłębniejszych analizach dzięki wykorzystaniu wszystkich dostępnych informacji i zasobów, takich jak sprawozdania międzynarodowych organów monitorujących, w tym ONZ, MOP i OECD, oraz dzięki bezpośredniemu zaangażowaniu w ten proces społeczeństwa obywatelskiego i partnerów społecznych; podkreśla, że jest to niezbędne, aby w pełni wykorzystać potencjał systemu GSP Plus w zakresie poprawy sytuacji w obszarze praw pracowniczych, propagowania równouprawnienia płci oraz zniesienia pracy dzieci i pracy przymusowej poprzez skuteczne wdrożenie 27 konwencji;

10.  apeluje do Komisji, by w ramach kontaktów z krajami korzystającymi z systemu GSP Plus oraz w ramach intensywniejszej współpracy w oparciu o zasadę „wszystko oprócz broni” zajęła się kwestią kurczącej się przestrzeni dla społeczeństwa obywatelskiego i ochroną zagrożonych obrońców praw człowieka, ponieważ kwestie te są bezpośrednio związane z zobowiązaniami prawnymi wynikającymi z Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz z odpowiednich postanowień najważniejszych konwencji MOP, zgodnie z komunikatem Komisji „Handel z korzyścią dla wszystkich”; zwraca się ponadto do Komisji o zbadanie innych możliwości ustrukturyzowanego, formalnego i niezależnego zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego, przedstawicieli związków zawodowych i sektora prywatnego, gdyż mogłoby to przyczynić się do wzmocnienia procesu monitorowania;

11.  podkreśla, że ogólnie wydaje się, iż system GSP stworzył zachęty do ratyfikacji konwencji międzynarodowych, a zatem stworzył lepsze ramy dla dalszego postępu; podkreśla znaczenie wprowadzenia kompleksowych środków gwarantujących, że system GSP będzie umacniał pozytywne zmiany w zakresie ochrony środowiska; zaleca dodanie porozumienia paryskiego do wykazu 27 podstawowych konwencji międzynarodowych, których kraje korzystające z systemu GSP Plus muszą przestrzegać; podkreśla, że w krajach beneficjentach jest jeszcze wiele do zrobienia, aby osiągnąć model zrównoważonego rozwoju;

12.  uznaje postępy w skutecznym wdrażaniu, osiągnięte dzięki szerszemu monitorowaniu i zacieśnieniu dialogu między UE a krajami beneficjentami, zwłaszcza jeżeli chodzi o monitorowanie wdrażania 27 podstawowych konwencji; podkreśla potrzebę lepszej koordynacji między Europejską Służbą Działań Zewnętrznych, delegaturami UE, misjami dyplomatycznymi państw członkowskich, rządami krajów beneficjentów, organizacjami międzynarodowymi, przedsiębiorstwami, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, aby poprawić gromadzenie informacji i pogłębić analizę monitorowania; zaleca, w miarę możliwości, większą przejrzystość i lepszą komunikację między współustawodawcami a zainteresowanymi stronami w procesie wycofywania z systemu GSP, w szczególności w ramach postępowania dochodzeniowego Komisji;

13.  zauważa, że ratyfikacja odpowiednich konwencji oraz postępy w skutecznym ich wdrażaniu to ważne punkty odniesienia, jeżeli chodzi o osiągnięcie niezbędnych postępów w ramach systemu; zwraca się do Komisji o zadbanie o to, aby działania podejmowane z myślą o skutecznym monitorowaniu wdrażania konwencji przez kraje beneficjentów były w pełni zgodne z krajowymi dokumentami strategicznymi, by zapewnić spójność i jednolitość polityki oraz uwzględnianie problematyki praw człowieka w polityce handlowej;

14.  podkreśla potrzebę nieustającego zaangażowania i dalszej poprawy przejrzystości w kontekście monitorowania systemu GSP Plus, a jednocześnie dbania o to, aby w ramach tego dialogu UE mogła w pełni utrzymać swój wpływ na kraje beneficjentów, zwłaszcza jeżeli chodzi o bilans wyników; apeluje do Komisji o rozważenie dalszych kroków w tej dziedzinie oraz z myślą o dialogu prowadzonym z krajami beneficjentami, aby poprawić przejrzystość i skuteczność programu oraz nadzór nad nim;

15.  uważa, że wszelkie decyzje o zawieszeniu preferencji muszą być całkowicie zgodne z celem nadrzędnym, jakim jest ograniczenie ubóstwa, a także podkreśla, że akty prawa wtórnego UE muszą być zarówno projektowane, jak i interpretowane zgodnie z prawem pierwotnym UE i ogólnymi zasadami prawa UE w odniesieniu do tej kwestii; podkreśla zatem potrzebę utrzymania obecnego ukierunkowanego podejścia do kwestii wycofania preferencji taryfowych oraz dbania o to, aby wycofywanie preferencji ograniczało się do określonych sektorów i odbywało się w sposób gwarantujący, że negatywne skutki odczuwane przez lokalną społeczność będą ograniczone do minimum; wzywa Komisję do stopniowego wycofywania preferencji handlowych lub, w odpowiednich przypadkach, innych środków w zakresie wycofywania objętych ustalonym harmonogramem; podkreśla również, że wycofanie preferencji handlowych powinno być postrzegane jako ostateczny środek stosowany jedynie w przypadku poważnych niedociągnięć w skutecznym wdrażaniu międzynarodowych konwencji oraz w sytuacji wyraźnego braku woli i zaangażowania ze strony kraju beneficjenta w rozwiązanie problemu owych niedociągnięć; jednocześnie podkreśla warunkowy charakter stosowanych systemów oraz zasadę, że ustalone warunki należy egzekwować, aby zachować wiarygodność każdego systemu i zagwarantować podejmowanie działań w przypadku poważnych i systematycznych naruszeń postanowień konwencji;

16.  przyjmuje z zadowoleniem niedawne decyzje Komisji, by rozpocząć proces wycofania preferencji EBA wobec Kambodży oraz by wysłać nadzwyczajną misję UE wysokiego szczebla do Mjanmy w odpowiedzi na sytuację w dziedzinie praw człowieka w obu tych krajach; oczekuje od Komisji, że będzie szczegółowo informować Parlament o dalszych krokach i angażować go w te kroki, także w odniesieniu do zawieszania preferencji;

17.  zauważa, że liczba krajów korzystających znacznie się zmniejszyła z powodu zreformowanych kryteriów kwalifikowalności, co w połączeniu ze znoszeniem preferencji w odniesieniu do produktów doprowadziło do ogólnego spadku wielkości przywozu do UE z krajów korzystających z systemu GSP; uznaje, że reformy te umożliwiają skoncentrowanie preferencji na krajach najbardziej potrzebujących; zwraca się do Komisji o zagwarantowanie spójności i zbieżności między systemem GSP a systemem umów o wolnym handlu w ocenie skutków na potrzeby następnego rozporządzenia w celu utrzymania centralnej roli systemu GSP dla krajów rozwijających się w polityce handlowej UE; w związku z tym zauważa, że kraje korzystające z EBA zmagają się z coraz większą presją konkurencyjną wywieraną przez kraje, które zawarły umowy o wolnym handlu z UE; zauważa ponadto, że niektóre kraje monitorowane wcześniej w ramach systemu GSP Plus są obecnie związane postanowieniami umów o wolnym handlu zawierających rozdziały dotyczące handlu i zrównoważonego rozwoju, które powinny być skuteczne i egzekwowalne;

18.  ubolewa, że zwłaszcza w przypadku 29 krajów objętych rozwiązaniem EBA system GSP nie doprowadził do żadnych zmian oraz że w niektórych przypadkach spowodował pogorszenie ich profilu dywersyfikacji eksportowej na poziomie produktu; wyraża również ubolewanie, że system ten nie przyczynił się w wystarczającym stopniu do dywersyfikacji gospodarczej; wzywa do podjęcia dalszych środków w celu zwiększenia dywersyfikacji wywozu z krajów korzystających z systemu GSP; wyraża ubolewanie, że jak się wydaje, dywersyfikacja wśród krajów korzystających została utrudniona w wyniku usunięcia możliwości kumulacji z krajami, które nie są już objęte systemem GSP, ponieważ kraje te nie mogą już korzystać z reguł pochodzenia mających zastosowanie do krajów korzystających z systemu GSP; stanowczo domaga się ponownego wprowadzenia tej możliwości, zwłaszcza dla krajów w najtrudniejszym położeniu; zauważa znaczne obniżenie współczynnika dywersyfikacji wywozu na wszystkich poziomach sektorowych w przypadku krajów korzystających ze standardowego systemu GSP; ponadto wzywa Komisję do rozważenia możliwości zreformowania i rozszerzenia wykazu produktów, które mają być objęte rozporządzeniem, w szczególności w odniesieniu do półproduktów i produktów gotowych, oraz, w razie potrzeby, do złagodzenie reguł pochodzenia dla krajów w najtrudniejszym położeniu; zachęca również kraje korzystające z systemu GSP do wprowadzenia skutecznych środków mających na celu dywersyfikację produktową; w związku z tym podkreśla potrzebę stworzenia dostępu do wiedzy i technologii w celu dywersyfikacji produktowej, tak aby wyroby eksportowe mogły utrzymać się na rynku w warunkach globalnej konkurencji, zwłaszcza w Europie;

19.  wzywa kraje korzystające z systemu GSP do wprowadzenia i skutecznego wdrożenia środków prawnych mających na celu ochronę własności intelektualnej;

20.  z zadowoleniem przyjmuje, że wskaźnik wykorzystania preferencji w przypadku beneficjentów EBA jest wysoki; podkreśla znaczenie budowania zdolności w krajach korzystających w celu wsparcia ich w czerpaniu jak największych korzyści z systemu; wzywa w związku z tym do skuteczniejszego wykorzystania środków w ramach pomocy na rzecz wymiany handlowej; jest zdania, że należy rozważyć włączenie usług do kolejnego rozporządzenia w sprawie GSP w celu dalszego wspierania większej dywersyfikacji; ponadto podkreśla w tym kontekście znaczenie podejścia opartego na współdziałaniu przedsiębiorstw; wzywa do utworzenia sektorowych, wielostronnych platform i narzędzi internetowych skupiających przedsiębiorstwa eksportujące pochodzące z krajów korzystających z systemu GSP, przedsiębiorstwa importujące pochodzące z UE oraz potencjalnych nowych uczestników z obu stron – tych, którzy obecnie nie eksportują ani nie importują – w celu wymiany najlepszych praktyk i pogłębienia wiedzy na temat zasad systemu GSP oraz warunków i perspektyw gospodarczych, jakie ten system oferuje;

21.  z zadowoleniem przyjmuje zakończenie pierwszego dochodzenia w sprawie środków ochronnych na podstawie rozporządzenia i uważa, że klauzula ta powinna zapewnić ochronę interesów finansowych, gospodarczych, społecznych i środowiskowych UE; podkreśla, że kiedy oferuje się preferencje w odniesieniu do produktów wrażliwych, należy umożliwić ich specjalne traktowanie, aby uniknąć zagrożeń dla pewnych sektorów;

22.  podkreśla, że wszystkie części terytorium krajów beneficjentów, w tym strefy przetwórstwa wywozowego, są objęte systemem i podlegają zobowiązaniom wynikającym z ratyfikacji odpowiednich konwencji; apeluje do krajów beneficjentów o skuteczne wdrożenie norm pracy oraz wzywa Komisję do zajęcia się problemem nieprzestrzegania norm MOP, w tym norm dotyczących rokowań zbiorowych i wolności zrzeszania się w strefach przetwórstwa wywozowego usytuowanych w obecnych i potencjalnych krajach korzystających, a także do wyeliminowania wszelkich wyłączeń; wzywa Komisję do zbadania sposobów zagwarantowania, że produkty pochodzące ze stref przetwórstwa wywozowego nie będą objęte systemem preferencji handlowych, jeżeli są wyłączone z ustawodawstwa krajowego i naruszają stosowne konwencje międzynarodowe;

23.  podkreśla, że dzięki systemowi GSP sektor przedsiębiorstw stał się bardziej dynamiczny oraz doszło do pewnego wzmocnienia pozycji gospodarczej kobiet i do zwiększenia liczby kobiet wśród siły roboczej, zwłaszcza w gałęziach przemysłu krajów eksportujących, które prowadzą wymianę handlową z UE; podkreśla w tym kontekście, że ważne jest stworzenie odpowiedniego środowiska biznesowego, w którym kobiety będą mogły wykorzystać nowe umiejętności i doświadczenia, aby móc awansować na wyższe stanowiska w strukturach przedsiębiorstw lub zakładać własne, nowe przedsiębiorstwa; niemniej jednak zauważa, że kobiety w dalszym ciągu są dyskryminowane oraz wyraża zaniepokojenie warunkami pracy kobiet, zwłaszcza w branży tekstylnej i odzieżowej; ponownie zwraca uwagę na rezolucję Parlamentu z 27 kwietnia 2017 r. w sprawie inicjatywy przewodniej UE dotyczącej przemysłu konfekcyjnego oraz apeluje do Komisji o podjęcie stosownych działań w odpowiedzi na zawarte w niej postulaty;

24.  z zadowoleniem przyjmuje wpływ, jaki system GSP wywiera na wprowadzanie czystszych i bezpieczniejszych technologii oraz na dobrowolne inicjatywy w zakresie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw, co ma bezpośredni pozytywny wpływ na pracowników i środowisko; uważa, że należy zaplanować środki mające na celu dalsze wspieranie tego rozwoju i jego wiarygodną ocenę; w związku z tym dostrzega potrzebę znalezienia równowagi między działaniami regulacyjnymi a dobrowolnymi inicjatywami w zakresie należytej staranności przedsiębiorstw oraz apeluje do Komisji do zbadania możliwości wprowadzenia zobowiązań w zakresie należytej staranności;

25.  uważa, że UE powinna zapewnić spójność polityki poprzez zachęcanie innych podmiotów międzynarodowych, takich jak przedsiębiorstwa wielonarodowe, by brały pełny udział w poprawie praw człowieka i praw socjalnych oraz norm środowiskowych na całym świecie, zwłaszcza poprzez zobowiązanie podmiotów gospodarczych do wprowadzenia praktyk należytej staranności zgodnie z wytycznymi ONZ dotyczącymi biznesu i praw człowieka; wzywa Komisję do wykazania się przywództwem w celu zapewnienia przestrzegania praw człowieka i praw pracowniczych w globalnych łańcuchach wartości oraz do złożenia sprawozdania z wdrożenia rezolucji Parlamentu z 2016 r. w sprawie wdrażania jego zaleceń dotyczących norm społecznych i środowiskowych, praw człowieka i odpowiedzialności biznesu, w tym jego apelu o włączenie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw do rozporządzenia oraz o reformę zasad WTO, by wprowadzić wymogi dotyczące należytej staranności i przejrzystości w odniesieniu do łańcuchów dostaw w oparciu o wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka;

26.  przypomina, że w imię spójności ze strategiami politycznymi innych podmiotów międzynarodowych, takich jak przedsiębiorstwa międzynarodowe, UE musi zachęcać do pełnego angażowania się na rzecz większego poszanowania praw człowieka, praw dziecka, praw socjalnych, praw środowiskowych i zdrowia publicznego na całym świecie; wzywa UE do zapewnienia poszanowania praw człowieka w prawie pracy w globalnych łańcuchach wartości, tj. w całym łańcuchu dostaw;

27.  apeluje do Komisji, aby w kontekście następnej wersji rozporządzenia w sprawie ogólnego systemu preferencji taryfowych zbadała możliwość wprowadzenia dodatkowych preferencji taryfowych dla wyrobów produkowanych w udokumentowany zrównoważony sposób; jest zdania, że towary powinny być dobrowolnie poddawane certyfikacji pod względem zrównoważonego sposobu produkcji, a przy przywozie do UE należałoby przedstawić odpowiednie dokumenty;

o
o   o

28.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 303 z 31.10.2012, s. 1. (2) Dz.U. L 181 z 29.6.2013, s. 13. (3) Dz.U. C 55 z 12.2.2016, s. 112. (4) http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/october/tradoc_157434.pdf (5) COM(2018)0665. (6) SWD(2018)0430. (7) COM(2016)0029. (8) COM(2018)0036. (9) https://www.ombudsman.europa.eu/en/decision/en/64308 (10) Dz.U. C 101 z 16.3.2018, s. 19. (11) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0515. (12) Dz.U. C 298 z 23.8.2018, s. 100. (13) Dz.U. C 331 z 18.9.2018, s. 100. (14) Dz.U. C 337 z 20.9.2018, s. 33. (15) http://www.europarl.europa.eu/RegData/organes/conf_pres_groupes/proces_verbal/2002/12-12/CPG_PV(2002)12-12(ANN01)_EN.doc

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do minimalnego pokrycia strat z tytułu ekspozycji nieobsługiwanych (COM(2018)0134 – C8-0117/2018 – 2018/0060(COD))

P8_TA(2019)0208 A8-0440/2018

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2018)0134),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8-0117/2018),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego z dnia 12 lipca 2018 r.(1),

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 11 lipca 2018 r.(2),

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 69f ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 7 stycznia 2019 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0440/2018),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 14 marca 2019 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/... zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do minimalnego pokrycia strat z tytułu ekspozycji nieobsługiwanych

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2019/630.)

(1) Dz.U. C 79 z 4.3.2019, s. 1. (2) Dz.U. C 367 z 10.10.2018, s. 43.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony konkurencji w transporcie lotniczym, uchylającego rozporządzenie (WE) nr 868/2004 (COM(2017)0289 – C8-0183/2017 – 2017/0116(COD))

P8_TA(2019)0209 A8-0125/2018

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2017)0289),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 100 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8-0183/2017),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 17 stycznia 2018 r.(1),

–  po konsultacji z Komitetem Regionów,

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 69f ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 12 grudnia 2018 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki oraz opinię Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0125/2018),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 14 marca 2019 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/... w sprawie ochrony konkurencji w transporcie lotniczym oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 868/2004

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2019/712.)

(1) Dz.U. C 197 z 8.6.2018, s. 58.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie ogólnych wytycznych dotyczących przygotowania budżetu na rok 2020, sekcja III – Komisja (2019/2001(BUD))

P8_TA(2019)0210 A8-0172/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012(1) (zwane dalej „rozporządzeniem finansowym”),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020(2) (zwane dalej „rozporządzeniem w sprawie WRF”),

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(3),

–  uwzględniając decyzję Rady 2014/335/UE, Euratom z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej(4),

–  uwzględniając budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2019(5) i wspólne oświadczenia uzgodnione między Parlamentem, Radą i Komisją, które zostały do niego załączone,

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 70/1 z dnia 25 września 2015 r. zatytułowaną „Przekształcamy nasz świat: agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2016 r., oraz przedstawiony niedawno przez Komisję dokument otwierający debatę pt. „W kierunku zrównoważonej Europy do 2030 r.”,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie wytycznych budżetowych na rok 2020 (06323/2019),

–  uwzględniając art. 86a Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0172/2019),

A.  mając na uwadze, że negocjacje w sprawie budżetu Unii na 2020 r. będą prowadzone równolegle z negocjacjami w sprawie następnych wieloletnich ram finansowych (WRF) oraz reformy systemu zasobów własnych UE; mając na uwadze, że rok 2019 będzie siódmym rokiem obowiązywania WRF na lata 2014–2020;

B.  mając na uwadze, że w ostatnich latach Rada wielokrotnie przeczyła samej sobie, gdyż proponowała nowe priorytety polityczne dla UE, a jednocześnie była niechętna przeznaczaniu nowych środków na ich finansowanie; mając na uwadze, że nowe priorytety polityczne i przyszłe wyzwania dla UE powinno się finansować z dodatkowych środków, nie zaś przez zmniejszanie kwoty środków na istniejące programy;

C.  mając na uwadze, że pod koniec bieżącego okresu programowania finansowego realizacja programów wieloletnich będzie wymagała odpowiednich środków finansowych i w związku z tym trzeba będzie przewidzieć niezbędne płatności w 2020 r., aby zapobiec kolejnemu kryzysowi płatności w pierwszych latach WRF 2021–2027;

Budżet na rok 2020: pomost do przyszłości Europy – inwestowanie w innowacje, zrównoważony rozwój, ochronę obywateli i bezpieczeństwo

1.  podkreśla, że budżet Unii na 2020 r. stanowi pomost do WRF na lata 2021–2027 i powinien przyczynić się do stworzenia wspólnej długoterminowej wizji przyszłych priorytetów politycznych Unii oraz zapewnić europejską wartość dodaną; oczekuje, że w momencie przyjmowania budżetu na 2020 r. będzie zaangażowany wraz z Radą w kompleksowe negocjacje w sprawie WRF w następstwie porozumienia politycznego osiągniętego w Radzie Europejskiej; uważa, że silny, odpowiedzialny i dalekosiężny budżet na 2020 r. ułatwi osiągnięcie porozumienia i przejście do następnych WRF; zamierza w związku z tym w pełni wykorzystać istniejącą elastyczność i inne przepisy określone w rozporządzeniu w sprawie WRF i rozporządzeniu finansowym w celu wzmocnienia kluczowych programów UE w budżecie na 2020 r., z należytym uwzględnieniem w budżecie UE budżetowania celowego;

2.  wzywa, by w programach szczegółowych na rzecz rolnictwa promowano z jednej strony krótkie łańcuchy dystrybucji, sprawiedliwe ceny za produkcję oraz stabilne i godne dochody dla rolników, a z drugiej strony redystrybucję płatności, tak aby zagwarantować uczciwy podział pomiędzy krajami, rodzajami produkcji i producentami oraz zniesienie występujących obecnie różnic, na czym skorzystać mogłyby, w ujęciu względnym, państwa członkowskie o najwyższym deficycie produkcji, a także mali i średni producenci;

3.  uważa zatem, że w budżecie UE na przyszły rok należy określić jasne priorytety polityczne i umożliwić Unii osiągnięcie trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz tworzenie miejsc pracy, a także dalsze inwestycje w innowacje i zdolności badawcze na rzecz przyszłych rozwiązań, wspieranie konkurencyjności, zapewnienie bezpiecznej i pokojowej Europy, poprawienie warunków pracy i życia obywateli, wspieranie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, wspieranie Unii w podejmowaniu wyzwań środowiskowych i w zwalczaniu zmiany klimatu z myślą o wypełnieniu zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego, przyczynienie się do pełnego osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju ONZ, a także realizację Europejskiego filaru praw socjalnych;

4.  zwraca uwagę, że ponieważ rok 2020 jest ostatnim rokiem obowiązywania obecnych WRF, należy jeszcze bardziej przyspieszyć realizację programów UE, w tym programów podlegających zarządzaniu dzielonemu w ramach polityki spójności, wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa, aby nadrobić wcześniejsze opóźnienia i osiągnąć etap zamknięcia; oczekuje, że zostanie to odzwierciedlone w znacznym wzroście liczby wniosków o płatność i w związku z tym spodziewa się, że poziom rocznych środków na płatności na 2020 r. będzie wyjątkowo wysoki; podkreśla, że Parlament zobowiązał się do zapewnienia niezbędnych płatności w 2020 r. i do niedopuszczenia do kolejnego kryzysu płatności w pierwszych latach WRF 2021–2027, co miało miejsce w obecnym okresie; podkreśla potrzebę stałego ulepszania mechanizmów kontroli i korekty, tak aby zapewnić właściwą i szybką realizację programów UE;

5.  przypomina o znaczeniu agencji zdecentralizowanych w zapewnianiu wdrażania unijnych priorytetów ustawodawczych, a tym samym osiąganiu celów polityki UE, takich jak cele związane z konkurencyjnością, trwałym wzrostem gospodarczym i zatrudnieniem, a także w radzeniu sobie z obecnymi przepływami migracyjnymi i uchodźczymi; oczekuje, że w następstwie negocjacji w sprawie budżetu na 2020 r. zapewnione zostanie odpowiednie finansowanie operacyjne i administracyjne agencji UE, umożliwiające im wypełnianie coraz liczniejszych zadań i osiąganie jak najlepszych wyników; podtrzymuje swoje stanowisko, że rok 2018 był ostatnim rokiem realizacji celu polegającego na obniżeniu liczby pracowników o 5 % oraz stosowaniu tzw. „puli realokacji”; oczekuje, że w budżecie na 2020 r. Komisja i Rada powstrzymają się od dalszych cięć środków dla agencji;

Innowacje i badania na rzecz przyszłych rozwiązań: wspieranie trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu w celu przewidywania zmian i pobudzania konkurencyjności

6.  podkreśla znaczenie dążenia Europy do przywództwa w kluczowych technologiach w takich dziedzinach, jak przestrzeń kosmiczna, opieka zdrowotna, środowisko naturalne, rolnictwo, bezpieczeństwo i transport; podkreśla potrzebę zadbania o to, by badania i innowacje nadal zapewniały rozwiązania odpowiadające potrzebom Europy i wyzwaniom, przed jakimi stoi, oraz wspierające europejską konkurencyjność, i przypomina w tym kontekście o ważnej roli badań podstawowych; podkreśla, że przejście z programu „Horyzont 2020” do programu „Horyzont Europa” musi przebiegać sprawnie, aby zapewnić stabilność przedsiębiorstwom, ośrodkom badawczym i środowiskom akademickim; jest zaniepokojony znacznym niedofinansowaniem programu „Horyzont 2020” w całym okresie, co skutkuje niskim wskaźnikiem powodzenia w odniesieniu do doskonałych zastosowań; w związku z tym zamierza zapewnić możliwie największy roczny przydział środków na program „Horyzont 2020” w przyszłorocznym budżecie, z pełnym wykorzystaniem istniejących przepisów dotyczących elastyczności zawartych w rozporządzeniu w sprawie WRF i rozporządzeniu finansowym; podkreśla ponadto, jak ważne jest pogłębienie synergii z europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi;

7.  wskazuje na możliwości wzrostu gospodarczego, jakie niesie ze sobą transformacja technologiczna Europy, i apeluje, by budżet UE odpowiednio przyczynił się do wspierania cyfryzacji przemysłu europejskiego oraz promowania umiejętności cyfrowych i przedsiębiorczości; podkreśla znaczenie dodatkowych inwestycji w zdolności cyfrowe, w tym w obliczenia wielkiej skali w UE, sztuczną inteligencję i cyberbezpieczeństwo; podkreśla, że program „Cyfrowa Europa” powinien otrzymać znacznie większe finansowanie w WRF 2021–2027, i w związku z tym zamierza zwiększyć środki finansowe w tym obszarze w przyszłorocznym budżecie;

8.  podkreśla sukces Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) w uruchamianiu dodatkowych inwestycji w UE z myślą o osiągnięciu docelowego poziomu inwestycji wynoszącego co najmniej 500 mld EUR do 2020 r., po przedłużeniu okresu obowiązywania tego funduszu; zwraca jednak uwagę, że Europejski Trybunał Obrachunkowy zalecił dalszą poprawę jego wdrażania w odniesieniu do dodatkowości wybranych projektów; przypomina, że fundusz gwarancyjny EFIS był finansowany częściowo dzięki przesunięciom z programu „Horyzont 2020” i instrumentu „Łącząc Europę”, oraz ponownie potwierdza swoje utrwalone od dawna stanowisko, zgodnie z którym nowe inicjatywy muszą być finansowane w całości z nowych środków;

9.  jest w pełni przekonany, że warunkiem zrównoważonego rozwoju Unii jest zwiększenie sprawiedliwości i zapewnienie równych szans w europejskiej społecznej gospodarce rynkowej; zamierza zapewnić wystarczające środki finansowe na programy takie jak COSME oraz przyszłe i powstające technologie (FET), które znacząco przyczyniają się do powodzenia przedsiębiorstw typu start-up oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) będących podstawą europejskiej gospodarki i kluczowymi czynnikami wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy, innowacji i integracji społecznej; podkreśla wysoki poziom realizacji tych programów i wskazuje na ich zdolność do jeszcze większej absorpcji środków;

Bezpieczeństwo, ochrona i pokój dla obywateli europejskich

10.  uważa, że ochrona granic zewnętrznych UE i zapewnianie bezpieczeństwa wewnętrznego przy wsparciu wzmocnionej Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz Europolu, a także Unia Europejska bez granic wewnętrznych i właściwe funkcjonowanie strefy Schengen i swobody przemieszczania się w UE są ze sobą nierozerwalnie połączone i korzystnie na siebie oddziałują; jednocześnie podkreśla znaczenie solidnych inwestycji UE w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego z myślą o, między innymi, wzmocnieniu ścigania przestępstw i reakcji wymiaru sprawiedliwości w UE w związku z transgranicznymi zagrożeniami przestępczością oraz o promowaniu wymiany informacji, przy większym wsparciu dla Eurojustu i Prokuratury Europejskiej; wskazuje na obowiązek zapewnienia odpowiedniego finansowania, personelu i szkoleń personelu dla wszystkich agencji działających w dziedzinie bezpieczeństwa, sprawiedliwości i kontroli granic, ponieważ obecny poziom finansowania jest niewystarczający, biorąc pod uwagę znaczne rozszerzenie zakresu ich odpowiedzialności, znaczenie współpracy między nimi, potrzebę innowacji i dostosowań technologicznych oraz kluczową rolę tych agencji we wzmacnianiu współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi;

11.  podkreśla jednocześnie odpowiedzialność humanitarną UE w polityce migracyjnej oraz uznaje kluczową rolę Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu i Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej w opracowywaniu i wdrażaniu w państwach członkowskich wspólnych praktyk w dziedzinie azylu; wskazuje na obowiązek zapewnienia odpowiedniego finansowania, personelu i szkoleń personelu dla wszystkich agencji działających w dziedzinie migracji, azylu i praw człowieka, ponieważ agencje te do prawidłowego wykonywania swoich zadań potrzebują odpowiednich zasobów finansowych i kadrowych;

12.  z zadowoleniem przyjmuje zaangażowanie państw członkowskich na rzecz odnowionego programu UE w dziedzinie obrony oraz ich gotowość do dalszej europejskiej współpracy w dziedzinie obrony; podkreśla znaczenie rozpoczęcia Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego, stanowiącego pierwszy krok w kierunku utworzenia Europejskiego Funduszu Obronnego; domaga się dalszego zwiększenia budżetu obronnego Unii, który ma być finansowany wyłącznie z nowych środków, w celu zwiększenia konkurencyjności i innowacyjności europejskiego przemysłu obronnego;

13.  zdecydowanie popiera wzmożone starania UE na rzecz przeciwdziałania rosnącym zagrożeniom dla bezpieczeństwa, takim jak radykalizacja i brutalny ekstremizm w Europie i w krajach sąsiadujących, a także lepszą koordynację takich programów na szczeblu UE;

14.  podkreśla, że cyberbezpieczeństwo ma zasadnicze znaczenie dla dobrobytu i bezpieczeństwa Unii, a także dla prywatności jej obywateli, oraz że cyberataki, cyberprzestępczość i manipulacje zagrażają otwartym społeczeństwom, a szpiegostwo przemysłowe utrudnia funkcjonowanie jednolitego rynku cyfrowego i zagraża konkurencyjności przedsiębiorstw europejskich; domaga się zmobilizowania odpowiednich środków finansowych, aby zapewnić wszystkim odnośnym agencjom wystarczające środki na realizowanie ich zadań operacyjnych i administracyjnych, aby pomóc w zabezpieczeniu sieci i systemów informatycznych, budowaniu silnej cyberodporności i zwalczaniu cyberprzestępczości; popiera w tym kontekście strategiczną współpracę między Agencją UE ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA) a Europolem;

15.  przypomina, że pokój i stabilność to podstawowe wartości, które są wspierane przez budżet Unii Europejskiej, i w związku z tym podkreśla znaczący wkład Unii na rzecz pokoju i pojednania na wyspie Irlandii, w szczególności poprzez wsparcie dla porozumienia wielkopiątkowego i finansowanie programów PEACE i INTERREG; podkreśla, jak ważne jest dalsze finansowanie tych programów po brexicie;

16.  w odniesieniu do swojej rezolucji z dnia 25 października 2018 r. w sprawie wykorzystania danych użytkowników Facebooka przez Cambridge Analytica oraz wpływu, jaki wywarło to na ochronę danych(6), uważa, że walka z dezinformacją, zwłaszcza śledzenie i ujawnianie dezinformacji i wszelkich innych rodzajów obcej ingerencji, ma priorytetowe znaczenie dla zapewnienia uczciwych i demokratycznych wyborów, w szczególności w roku wyborów europejskich; zwraca się o przeznaczenie dodatkowych środków finansowych na bardziej systematyczne wykorzystywanie narzędzi komunikacji strategicznej, aby umożliwić zdecydowaną, skoordynowaną reakcję ze strony UE; popiera przygotowane przez Komisję wytyczne dotyczące sposobu, w jaki obowiązujące przepisy UE powinny być wykorzystywane do przeciwdziałania wykorzystywaniu danych osobowych do kontaktowania się z obywatelami w mediach społecznościowych w okresach wyborczych, a także do zagwarantowania uczciwości procesu wyborczego;

17.  jest zaniepokojony tym, że zbyt mało obywateli europejskich odnosi wrażenie, że Unia Europejska działa na ich rzecz i przynosi im znaczne korzyści; domaga się odpowiednich środków finansowych, które umożliwią Komisji inwestowanie w narzędzia, takie jak niedawne inicjatywy Parlamentu „What the EU does for me” (Co Unia robi dla mnie?) i Citizens’ App’, aby informować obywateli o działalności Unii i podkreślać wysiłki podejmowane na rzecz wspierania pokoju, demokracji, praworządności i wolności słowa; uważa, że takie narzędzia powinny być lepiej rozpowszechniane na szczeblu krajowym;

18.  podkreśla, że wspólna polityka rolna i wspólna polityka rybołówstwa są kamieniami węgielnymi integracji europejskiej, których celem jest zapewnienie obywatelom europejskim dostaw bezpiecznej i wysokiej jakości żywności, a także zapewnienie prawidłowego funkcjonowania jednolitego rynku rolnego, zrównoważonego i długotrwałego rozwoju regionów wiejskich oraz zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi; przypomina, że polityki te przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania i stabilności UE; wzywa Komisję, by dalej wspierała producentów w całej Europie w radzeniu sobie z niespodziewanymi wahaniami na rynku oraz zapewnieniu dostaw bezpiecznej żywności wysokiej jakości; apeluje o zwrócenie szczególnej uwagi na produkcję rolną na małą skalę i tradycyjne łodziowe rybołówstwo przybrzeżne;

Więcej solidarności i wzajemnego zrozumienia

19.  wnosi o dodatkowe środki finansowe na zaspokojenie przyszłych potrzeb Erasmus +, głównego programu na rzecz kształcenia i szkolenia, w tym kształcenia i szkolenia zawodowego, oraz na rzecz młodzieży i sportu w Europie, z uwzględnieniem również jego wymiaru zewnętrznego; podkreśla, że potrzebne są odpowiednie zasoby na „demokratyzację” programu dzięki udostępnieniu jego środków finansowych dla osób ze wszystkich środowisk oraz opracowaniu europejskich ram jakości i skuteczności programów przygotowania zawodowego jako sposobu na zwalczanie bezrobocia wśród młodzieży; przypomina, że Parlament zwrócił się o potrojenie puli środków finansowych przeznaczonych na ten program w następnych WRF; wzywa do zacieśnienia współpracy w zakresie edukacji, przyuczania do zawodu, kultury i badań naukowych;

20.  przypomina, że w czasach, kiedy kwestionuje się projekt europejski, ważne jest odnowienie zdecydowanego zaangażowania na rzecz Europy poprzez kulturę, wiedzę, twórczość i innowacje; uważa wobec tego, że na program „Kreatywna Europa” i program MEDIA należy przeznaczyć odpowiednie środki;

21.  podkreśla, że zwalczanie bezrobocia młodzieży wymaga znacznego zwiększeniem nakładów finansowych, aby stworzyć możliwości w zakresie kształcenia, szkolenia i zatrudnienia; podkreśla w związku z tym pozytywny wpływ inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, w ramach której do końca 2017 r. udzielono wsparcia około 1,7 mln młodych ludzi; wyraża zadowolenie, że w odpowiedzi na usilne żądanie Parlamentu w wyniku negocjacji w sprawie budżetu na 2019 r. postanowiono, że na inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych przeznaczy się w 2019 r. ogółem 350 mln EUR; oczekuje, że w projekcie budżetu na 2020 r. środki na ten program będą znaczne, aby zagwarantować sprawne przejście do programu „Europejski Fundusz Społeczny Plus” (EFS+) w kolejnych WRF; podkreśla potrzebę przyspieszenia realizacji tego programu i dalszej poprawy jego wydajności, aby zapewnić krajowej polityce zatrudnienia większą europejską wartość dodaną;

22.  uważa, że spójność społeczna w Europie musi przyczynić się do wypracowania zrównoważonych rozwiązań w walce przeciwko ubóstwu, wykluczeniu społecznemu i dyskryminacji, na rzecz lepszego włączenia osób niepełnosprawnych oraz w odpowiedzi na długoterminowe strukturalne zmiany demograficzne; podkreśla, że należy przeznaczyć środki finansowe na odnośne programy UE, które pomagają zapewniać starzejącemu się społeczeństwu w Europie odpowiednie wsparcie w zakresie dostępu do mobilności, opieki zdrowotnej i usług publicznych;

23.  przypomina o potrzebie solidarności i podziału odpowiedzialności między państwa członkowskie w obszarze migracji i azylu oraz wzywa państwa członkowskie do dobrego wykorzystania Funduszu Azylu, Migracji i Integracji (FAMI) za pośrednictwem programów krajowych; apeluje o przyznanie na ten fundusz odpowiednich środków budżetowych w 2020 r., by wspierać przyjmowanie osób ubiegających się o azyl w państwach członkowskich, skuteczne strategie powrotów, programy przesiedleń, politykę legalnej migracji oraz promowanie skutecznej integracji obywateli państw trzecich; uważa, że należy wzmocnić wsparcie dla miast i gmin w europejskim systemie azylowym;

24.  przypomina, że trwałe rozwiązanie obecnego problemu migracyjnego polega na politycznym, gospodarczym, społecznym i środowiskowym rozwoju krajów, z których pochodzą migranci; apeluje o przeznaczenie wystarczających zasobów finansowych na Europejski Instrument Sąsiedztwa i Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju, aby wesprzeć ten priorytet i promować dalszy rozwój zrównoważonych i wzajemnie korzystnych partnerstw, np. z krajami afrykańskimi; w tym kontekście ponownie podkreśla potrzebę zapewnienia organizacjom międzynarodowym, w tym Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA), Biuru Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) i Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji (IOM), wystarczającego i stałego wsparcia finansowego; domaga się większego wsparcia finansowego i organizacyjnego dla programów przyczyniających się do wymiany między UE a krajami partnerskimi w takich dziedzinach, jak szkolenia zawodowe, tworzenie przedsiębiorstw typu start-up, wsparcie dla MŚP, opieka zdrowotna i edukacja, a także dla strategii politycznych związanych z czystą wodą, oczyszczaniem ścieków i unieszkodliwianiem odpadów;

25.  uważa, że dyskryminacja ze względu na płeć jest niedopuszczalna i niezgodna z wartościami UE; zwraca uwagę, że wskaźnik pozytywnie rozpatrywanych wniosków składanych w ramach programu „Daphne” i innych funduszy mających na celu zwalczanie przemocy wobec kobiet i dziewcząt jest alarmująco niski, i zamierza zwiększyć finansowanie programu; ponadto uważa, że uwzględnianie aspektu płci jest skuteczną strategią na rzecz osiągania równości płci i zwalczania dyskryminacji, oraz wzywa do włączenia perspektywy równości płci do odpowiednich strategii politycznych i programów wydatkowania UE; oczekuje, że Komisja zaproponuje przy najbliższej okazji ramy na rzecz uwzględniania aspektu płci w budżecie Unii;

26.  ponownie wskazuje na znaczenie europejskiej polityki sąsiedztwa, w ramach której zacieśnia się stosunki z krajami sąsiadującymi, wspiera procesy pokojowe oraz pobudza wzrost gospodarczy i rozwój społeczny oraz trwałą współpracę transgraniczną; wskazuje, że bliskie stosunki między UE a Bałkanami Zachodnimi mają decydujące znaczenie dla stabilizacji tego regionu oraz dla procesu przedakcesyjnego; przypomina, że finansowanie z budżetu Unii musi być dostosowane do potrzeby wzmacniania zdolności danych krajów do kontynuowania niezbędnych reform prawnych, politycznych, społecznych i gospodarczych, a w szczególności usprawniania funkcjonowania administracji publicznej, a także wspierania stabilności i odporności instytucji demokratycznych oraz wdrażania zasad praworządności;

Stawianie czoła wyzwaniom środowiskowym i zmianie klimatu

27.  podkreśla, że budżet na 2020 r. musi przyczyniać się w dużej mierze do stawiania czoła wyzwaniom środowiskowym i zmianie klimatu, aby nadrobić istniejące zaległości i wypełnić zobowiązania UE; przypomina o zobowiązaniu Unii do bycia liderem w przechodzeniu na gospodarkę niskoemisyjną o obiegu zamkniętym i neutralną dla klimatu, ale ubolewa, że Unia nie osiąga swoich celów w zakresie klimatu, w szczególności celu, jakim jest przeznaczenie 20 % wydatków UE w latach 2014–2020 na wydatki związane z klimatem; uważa w związku z tym, że znaczne zwiększenie wydatków związanych z klimatem jest niezbędne do osiągnięcia postępów w realizacji celów unijnej polityki przeciwdziałania zmianie klimatu oraz porozumienia paryskiego; uważa, że należy w dalszym ciągu wspierać i optymalizować włączanie kwestii klimatu do głównego nurtu polityki we wszystkich sektorach polityki Unii oraz wprowadzić, w stosownych przypadkach, obowiązek zapewniania zgodności z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz uodparnianie na klimat; zwraca się o zwiększenie środków finansowych na wszystkie odnośne programy unijne, aby wspierać projekty o europejskiej wartości dodanej przyczyniające się do przejścia na czystą energię i do efektywnego gospodarowania zasobami, promowania zrównoważonej zielonej i niebieskiej gospodarki, a także do ochrony przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem różnorodności biologicznej, siedlisk i zagrożonych gatunków;

28.  podkreśla, że w celu wypracowania spójnego i skutecznego podejścia do przeciwdziałania zmianie klimatu UE powinna uzależnić przyszłe umowy handlowe od ratyfikacji i wdrożenia porozumienia paryskiego; w związku z tym przywołuje swoją rezolucję z dnia 3 lipca 2018 r. w sprawie dyplomacji klimatycznej(7) i zawarty w niej apel do Komisji o kompleksową ocenę spójności obowiązujących umów o wolnym handlu z zobowiązaniami wynikającymi z porozumienia paryskiego; uważa, że jeżeli partnerzy UE nie wywiązują się z tych zobowiązań, Komisja może czasowo zawiesić wypełnianie zobowiązań UE dotyczących liberalizacji handlu w stosunku do tych partnerów;

Kwestie nierozstrzygnięte w ramach procedury na 2020 r.

29.  oczekuje, że wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z Unii w marcu 2019 r. nie będzie miało bezpośredniego wpływu na budżet na 2020 r., ponieważ Zjednoczone Królestwo przyczyni się do wykonania budżetu i weźmie w nim udział; niemniej jednak wzywa Komisję do oceny i przygotowania wszystkich możliwych scenariuszy w celu zapewnienia należytego zarządzania finansami w budżecie Unii oraz do opracowania planu awaryjnego określającego jasne zobowiązania i mechanizmy z myślą o ochronie budżetu UE na wypadek, gdyby Zjednoczone Królestwo nie wniosło wkładu do budżetu UE na 2020 r. bądź nie uczestniczyło w jego wykonaniu;

30.  przypomina, że w następstwie wspólnego oświadczenia Parlamentu, Rady i Komisji w sprawie podwyższenia środków w dziale 1a za pośrednictwem budżetu korygującego, które to oświadczenie opublikowano we wspólnych konkluzjach dotyczących budżetu na 2019 r., Komisja przedstawi budżet korygujący w celu podwyższenia środków na program „Erasmus+” i „Horyzont 2020”, jak tylko wiosną 2019 r. wprowadzi się techniczne dostosowanie WRF na rok 2020, aby Rada i Parlament mogły się nim szybko zająć;

31.  podkreśla, że art. 15 ust. 3 rozporządzenia finansowego umożliwia ponowne udostępnienie w ramach rocznej procedury budżetowej kwot umorzonych z powodu całkowitego lub częściowego niezrealizowania odpowiednich projektów badawczych oraz przeznaczenie tych kwot na program badań naukowych i nie przewiduje żadnych innych warunków, jakie trzeba spełnić przy jego stosowaniu; wzywa Komisję do przedstawienia szczegółowego sprawozdania w sprawie kwot umorzonych w ramach programów badawczych oraz do przedstawienia wszystkich istotnych informacji i szczegółów dotyczących tego artykułu; zwraca się do prezydencji Rady o wyjaśnienie, czy ten artykuł jest teraz w pełni zrozumiały dla wszystkich państw członkowskich; domaga się w każdym razie, by ten przepis i odpowiednia procedura zostały uruchomione w kontekście procedury budżetowej na 2020 r., począwszy od włączenia ich do projektu budżetu;

32.  uważa, że jako organ władzy budżetowej wybierany bezpośrednio przez obywateli Parlament powinien odgrywać przypisaną mu rolę polityczną oraz przedstawiać propozycje projektów pilotażowych i działań przygotowawczych wyrażające jego polityczną wizję przyszłości; zobowiązuje się w tym kontekście, że zaproponuje pakiet projektów pilotażowych i działań przygotowawczych opracowany w ścisłej współpracy ze wszystkimi swoimi komisjami, aby znaleźć właściwą równowagę między wolą polityczną a techniczną wykonalnością, którą ocenia Komisja;

o
o   o

33.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i Trybunałowi Obrachunkowemu.

(1) Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1. (2) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884. (3) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1. (4) Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 105. (5) Dz.U. L 67 z 7.3.2019 r. (6) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0433. (7) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0280.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie równowagi płci przy obsadzaniu stanowisk w obszarze polityki gospodarczej i monetarnej UE (2019/2614(RSP))

P8_TA(2019)0211 RC-B8-0171/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 2 i art. 3 ust. 3 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz art. 8 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając art. 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając dokument Komisji pt. „Strategiczne zaangażowanie na rzecz równouprawnienia płci na lata 2016–2019”;

–  uwzględniając zalecenia Rady z dnia 11 lutego 2019 r. w sprawie mianowania członka Zarządu Europejskiego Banku Centralnego (EBC),

–  uwzględniając art. 283 ust. 2 akapit drugi TFUE, na mocy którego Rada Europejska skonsultowała się z Parlamentem,

–  uwzględniając Protokół nr 4 w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, w szczególności jego art. 11.2,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0144/2019),

–  uwzględniając wybór José Manuela Campy na przewodniczącego Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego dokonany 19 lutego 2019 r. przez Radę Organów Nadzoru,

–  uwzględniając art. 48 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE(1),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0146/2019),

–  uwzględniając wniosek Komisji z dnia 30 stycznia 2019 r. dotyczący mianowania Sebastiano Lavioli na członka Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji,

–  uwzględniając art. 56 ust. 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 z dnia 15 lipca 2014 r. ustanawiającego jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1093/2010(2),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0148/2019),

–  uwzględniając pisma skierowane przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego w dniu 5 marca 2019 r. do przewodniczącego Komisji oraz urzędującego przewodniczącego Rady UE,

–  uwzględniając pismo skierowane przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego w dniu 5 marca 2019 r. do przewodniczącego Komisji oraz odpowiedź przewodniczącego Komisji z dnia 11 marca 2019 r.,

–  uwzględniając pismo skierowane przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego w dniu 23 marca 2018 r. do przewodniczącego Rady,

–  uwzględniając pismo skierowane przez przewodniczącego Komisji Gospodarczej i Monetarnej Parlamentu Europejskiego w dniu 8 marca 2018 r. do przewodniczącego Eurogrupy,

–  uwzględniając wskaźnik równouprawnienia płci za 2017 r. opracowany przez Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE),

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 oraz art. 228a Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że art. 8 TFUE określa uwzględnianie aspektu płci jako zasadę horyzontalną, a art. 2 TUE uznaje zasadę równości płci za wartość Unii;

B.  mając na uwadze, że równość szans i brak dyskryminacji to nienaruszalne wartości Unii Europejskiej;

C.  mając na uwadze, że 7 marca 2011 r. Rada przyjęła europejski pakt na rzecz równości płci na lata 2011–2020;

D.  mając na uwadze, że Parlament ubolewa, iż kobiety nadal są niedostatecznie reprezentowane na stanowiskach kierowniczych w sektorze usług bankowych i finansowych; mając na uwadze, że wszystkie instytucje i organy unijne oraz krajowe powinny wdrożyć konkretne środki w celu zapewnienia równowagi płci;

E.  mając na uwadze, że przewodniczący Komisji Gospodarczej i Monetarnej – w imieniu grup politycznych – przez lata wielokrotnie informowali przewodniczących Rady, Eurogrupy i Komisji oraz urzędujących przewodniczących Rady UE o braku równowagi płci w EBC, ale także w innych instytucjach gospodarczych, finansowych i monetarnych UE;

F.  mając na uwadze, że wskaźnik równouprawnienia płci za 2017 r. sporządzony przez EIGE wykazał, że proces podejmowania decyzji gospodarczych nadal jest obszarem, w którym UE plasuje się na najniższym poziomie pod względem równouprawnienia płci i reprezentacji kobiet;

G.  mając na uwadze, że tylko jedna z sześciu osób zasiadających w Zarządzie EBC jest kobietą; mając na uwadze, że tylko dwie z 25 osób zasiadających w Radzie Prezesów EBC to kobiety;

H.  mając na uwadze, że przewodniczący Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB), Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) to mężczyźni;

I.  mając na uwadze, że przewodnicząca Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego została właśnie zastąpiona przez mężczyznę, w związku z czym Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji pozostała jedynym organem UE spośród szeroko pojętych unijnych instytucji finansowych i gospodarczych, któremu przewodniczy kobieta;

J.  mając na uwadze, że pomimo licznych wniosków wystosowanych przez Parlament do Rady w celu rozwiązania problemu braku równowagi płci w Zarządzie EBC Rada nie potraktowała tych wniosków poważnie;

K.  mając na uwadze, że mimo licznych apeli o przestrzeganie równowagi płci przy przedstawianiu listy kandydatów, wystosowanych przez Parlament przy poprzednich nominacjach, wśród kandydatów na stanowisko przewodniczącego EUNB znaleźli się wyłącznie mężczyźni;

L.  mając na uwadze, że choć procedury wyboru przewodniczącego, wiceprzewodniczącego i członków Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji do tej pory ogólnie uwzględniały zasadę równowagi płci, w tym przypadku lista kandydatów przedstawiona Parlamentowi składała się tylko z mężczyzn mimo obowiązków określonych w art. 56 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 806/2014;

M.  mając na uwadze, że chociaż nie można wykluczyć, że w ramach jednolitej procedury selekcji opartej o indywidualne wnioski brak jest wykwalifikowanych kandydatów obu płci, należy przestrzegać ogólnej zasady równowagi płci w odniesieniu do składu zarządu EBC i organów nadzorczych;

N.  mając na uwadze, że wszyscy obecni kandydaci na stanowiska głównego ekonomisty EBC, przewodniczącego EUNB i członka SRB zostali uznani przez Komisję Gospodarczą i Monetarną Parlamentu za doświadczonych i posiadających odpowiednie kwalifikacje oraz zostali zatwierdzeni znaczną większością głosów w tajnych głosowaniach;

O.  mając na uwadze, że osiągnięcie równouprawnienia płci nie jest kwestią kobiet, lecz powinno angażować całe społeczeństwo;

1.  podkreśla, że równowaga płci w zarządach i rządach zapewnia bardziej zróżnicowane kompetencje i szersze perspektywy, a brak równowagi płci naraża instytucje na niebezpieczeństwo pominięcia potencjalnie znakomitych kandydatów;

2.  ubolewa, że Komisja i większość rządów UE jak dotąd nie promowały większej równowagi płci w instytucjach i organach UE, zwłaszcza w odniesieniu do nominacji wysokiego szczebla w polityce gospodarczej, finansowej i monetarnej; oczekuje, że państwa członkowskie i instytucje UE szybko doprowadzą do większej równowagi płci na najwyższych stanowiskach;

3.  wzywa rządy państw członkowskich, Radę Europejską, Radę, Eurogrupę oraz Komisję do aktywnego działania na rzecz zapewnienia równowagi płci w ich przyszłych wnioskach dotyczących list kandydatów i nominacji, tak aby listy kandydatów obejmowały co najmniej jedną kobietę i jednego mężczyznę na każdą procedurę nominacji;

4.  podkreśla, że Parlament zobowiązuje się nie uwzględniać w przyszłości list kandydatów, w przypadku których zasada równowagi płci nie została zachowana, oprócz wymogów dotyczących kwalifikacji i doświadczenia w procesie selekcji;

5.  sugeruje wprowadzenie do przyszłego planu działania Parlamentu w sprawie równości płci wymogu przewidzianego w art. 228a Regulaminu, aby nie zatwierdzać nominacji do zarządów i innych organów agencji UE, jeżeli lista kandydatów zaproponowanych przez daną instytucję lub dany organ nie jest zgodna z zasadą równowagi płci;

6.  uznaje, że sam Parlament nie spełnia tych standardów i zobowiązuje się do szerszego promowania równowagi płci w obszarze polityki gospodarczej i monetarnej;

7.  przyznaje, że równowaga płci na szczeblu wykonawczym w instytucjach i organach Unii wymaga wykwalifikowanych kandydatów z państw członkowskich; wzywa w związku z tym państwa członkowskie do podjęcia konkretnych kroków w celu poprawy równowagi płci w instytucjach krajowych, a tym samym do przygotowania gruntu dla kandydatek i kandydatów o wysokich kwalifikacjach na najwyższe stanowiska w UE w sektorze usług bankowych i finansowych;

8.  wzywa Komisję i Radę do zwiększenia przejrzystości procedur rekrutacji i mianowania dyrektorów wykonawczych agencji UE poprzez publikowanie listy kandydatów i listy wybranych kandydatów oraz powodów ich umieszczenia na tej liście, tak aby umożliwić publiczną kontrolę tych procesów pod względem otwartości, konkurencyjności i uwzględniania aspektu płci;

9.  wzywa do ściślejszej współpracy między instytucjami UE w celu zapewnienia skuteczności tych środków;

10.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, Europejskiemu Bankowi Centralnemu, Jednolitemu Mechanizmowi Nadzorczemu, Jednolitej Radzie ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji, Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Bankowego, Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych, Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych oraz właściwym organom krajowym państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 12. (2) Dz.U. L 225 z 30.7.2014, s. 1.

Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie wniosku Komisji dotyczącego mianowania członka Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (N8-0021/2019 – C8-0042/2019 – 2019/0901(NLE))

P8_TA(2019)0212 A8-0148/2019

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji z dnia 30 stycznia 2019 r. dotyczący mianowania Sebastiano Lavioli na członka Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (N8-0021/2019),

–  uwzględniając art. 56 ust. 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 z dnia 15 lipca 2014 r. ustanawiającego jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1093/2010(1),

–  uwzględniając art. 122a Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0148/2019),

A.  mając na uwadze art. 56 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 806/2014, który stanowi, że członkowie Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji, o których mowa w art. 43 ust. 1 lit. b) rozporządzenia, mianowani są w oparciu o osiągnięcia, umiejętności, znajomość spraw bankowych i finansowych oraz doświadczenie w dziedzinie nadzoru finansowego, regulacji finansowych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków;

B.  mając na uwadze, że Parlament ubolewa, iż mimo obowiązków określonych w art. 56 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 806/2014 i pomimo licznych apeli Parlamentu o przestrzeganie równowagi płci przy przedstawianiu listy kandydatów wśród kandydatów znaleźli się wyłącznie mężczyźni; mając na uwadze, że Parlament ubolewa nad tym, że kobiety nadal są niedostatecznie reprezentowane na stanowiskach wykonawczych w sektorze usług bankowych i finansowych, i domaga się, aby przy kolejnej nominacji jego apel został należycie uwzględniony; mając na uwadze, że wszystkie instytucje i organy unijne i krajowe powinny wdrożyć konkretne środki w celu zapewnienia równowagi płci;

C.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 56 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 806/2014 w dniu 7 grudnia 2018 r. Komisja przyjęła listę najlepszych kandydatów na stanowisko członka Jednolitej Rady, o którym mowa w art. 43 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia;

D.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 56 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 806/2014 lista ta została przekazana Parlamentowi;

E.  mając na uwadze, że dnia 30 stycznia 2019 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący mianowania Sebastiano Lavioli na członka zarządu i dyrektora ds. rozwoju i koordynacji polityki restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w Jednolitej Radzie ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji i przekazała ten wniosek Parlamentowi;

F.  mając na uwadze, że Komisja Gospodarcza i Monetarna Parlamentu przystąpiła wówczas do oceny kwalifikacji zaproponowanego kandydata na członka Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji, w szczególności pod kątem wymogów, o których mowa w art. 56 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 806/2014;

G.  mając na uwadze, że 26 lutego 2019 r. w komisji odbyło się przesłuchanie Sebastiano Lavioli, podczas którego wygłosił on oświadczenie wstępne, a następnie udzielił odpowiedzi na pytania członków komisji;

1.  zatwierdza wniosek Komisji dotyczący mianowania Sebastiano Lavioli na członka Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji na pięcioletnią kadencję;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Radzie Europejskiej, Radzie, Komisji oraz rządom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 225 z 30.7.2014, s. 1.

Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie zalecenia Rady w sprawie mianowania członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego (05940/2019 – C8-0050/2019 – 2019/0801(NLE))

P8_TA(2019)0213 A8-0144/2019

(Konsultacja)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając zalecenie Rady z dnia 11 lutego 2019 r. (05940/2019)(1),

–  uwzględniając art. 283 ust. 2 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którym Rada skonsultowała się z Parlamentem (C8-0050/2019),

–  uwzględniając Protokół nr 4 w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, w szczególności jego art. 11.2,

–  uwzględniając art. 122 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0144/2019),

A.  mając na uwadze, że pismem z dnia 14 lutego 2019 r. Rada Europejska zasięgnęła opinii Parlamentu Europejskiego w sprawie powołania Philipa R. Lane’a na stanowisko członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego na okres ośmiu lat od dnia 1 czerwca 2019 r.,

B.  mając na uwadze, że Komisja Gospodarcza i Monetarna Parlamentu Europejskiego dokonała oceny kwalifikacji kandydata, zwłaszcza pod kątem wymogów określonych w art. 283 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz w świetle potrzeby zapewnienia pełnej niezależności EBC zgodnie z art. 130 tego traktatu; mając na uwadze, że w ramach procesu oceny komisja otrzymała życiorys kandydata, jak również odpowiedzi na przedstawione mu w kwestionariuszu pytania;

C.  mając na uwadze, że komisja odbyła następnie przesłuchanie kandydata w dniu 26 lutego 2019 r., podczas którego wygłosił on oświadczenie wstępne, a następnie udzielił odpowiedzi na pytania członków komisji,

D.  mając na uwadze, że pomimo licznych wniosków wystosowanych przez Parlament Europejski do Rady w sprawie podjęcia działań w celu zapewnienia równowagi płci w Zarządzie EBC, Rada Europejska ku ubolewaniu Parlamentu nie potraktowała tych wniosków poważnie, w związku z czym Parlament domaga się wzięcia ich pod uwagę przy kolejnej nominacji; mając na uwadze, że kobiety nadal są niedostatecznie reprezentowane na stanowiskach kierowniczych w obszarze usług bankowych i finansowych; mając na uwadze, że wszystkie instytucje i organy unijne i krajowe powinny wdrożyć konkretne środki w celu zapewnienia równowagi płci;

1.  wydaje pozytywną opinię w sprawie zalecenia Rady dotyczącego powołania Philipa R. Lane’a na stanowisko członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Radzie Europejskiej, Radzie oraz rządom państw członkowskich.

(1) Dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym.

Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie powołania przewodniczącego Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (N8-0028/2019 – C8-0052/2019 – 2019/0902(NLE))

P8_TA(2019)0214 A8-0146/2019

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wybór José Manuela Campy na przewodniczącego Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego dokonany 19 lutego 2019 r. przez Radę Organów Nadzoru (C8-0052/2019),

–  uwzględniając art. 48 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE(1),

–  uwzględniając art. 122a Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0146/2019),

A.  mając na uwadze art. 48 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, który stanowi, że przewodniczącego Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego powołuje się w drodze otwartej procedury kwalifikacyjnej w oparciu o osiągnięcia, umiejętności, znajomość instytucji i rynków finansowych oraz doświadczenie w dziedzinie nadzoru finansowego i regulacji finansowych;

B.  mając na uwadze, że w dniu 12 grudnia 2018 r. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego opublikował ogłoszenie o naborze na stanowisko przewodniczącego Urzędu; mając na uwadze, że termin składania kandydatur upłynął w dniu 11 stycznia 2019 r.;

C.  mając na uwadze, że 5 lutego 2019 r. Rada Organów Nadzoru przyjęła krótką listę kandydatów na stanowisko przewodniczącego Urzędu;

D.  mając na uwadze, że w dniu 19 lutego 2019 r. Rada Organów Nadzoru wybrała José Manuela Campę na przewodniczącego Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego i poinformowała o tym Parlament;

E.  mając na uwadze, że Komisja Gospodarcza i Monetarna przystąpiła następnie do oceny kwalifikacji kandydata wskazanego przez Radę Organów Nadzoru, w szczególności pod kątem wymogów, o których mowa w art. 48 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010;

F.  mając na uwadze, że w dniu 26 lutego 2019 r. Komisja Gospodarcza i Monetarna odbyła wysłuchanie z José Manuelem Campą, podczas którego wygłosił on oświadczenie wstępne, a następnie odpowiedział na pytania członków komisji;

G.  mając na uwadze, że pomimo licznych apeli Parlamentu Europejskiego o przestrzeganie zasady równowagi płci przy przedstawianiu listy kandydatów Parlament wyraża ubolewanie, iż wśród kandydatów nie było żadnej kobiety, i domaga się przestrzegania tej zasady przy kolejnym powołaniu; mając na uwadze, że kobiety nadal są niedostatecznie reprezentowane na stanowiskach wykonawczych w sektorze usług bankowych i finansowych; mając na uwadze, że wszystkie instytucje i organy unijne i krajowe powinny wdrożyć konkretne środki w celu zapewnienia równowagi płci;

1.  zatwierdza powołanie José Manuela Campy na przewodniczącego Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego na okres pięciu lat;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Radzie, Komisji, Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Bankowego i rządom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 12.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie europejskiego systemu sankcji za naruszenia praw człowieka (2019/2580(RSP))

P8_TA(2019)0215 RC-B8-0177/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające apel o ogólnounijny mechanizm nakładania ukierunkowanych sankcji na osoby dopuszczające się poważnych naruszeń praw człowieka, w tym rezolucję z dnia 16 grudnia 2010 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka na świecie za rok 2009 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie(1), a także rezolucję z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie wykorzenienia tortur na świecie(2),

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje przyjęte na mocy art. 135 Regulaminu, w których wezwano do nałożenia ukierunkowanych sankcji na osoby dopuszczające się poważnych naruszeń praw człowieka, w tym rezolucję z dnia 19 stycznia 2017 r. w sprawie sytuacji w Burundi(3), z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie sytuacji w Burundi(4), z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie Sudanu Południowego(5), z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie sytuacji w Demokratycznej Republice Konga(6), z dnia 18 stycznia 2018 r. w sprawie sytuacji w Demokratycznej Republice Konga(7), z dnia 14 września 2017 r. w sprawie Gabonu: represje wobec opozycji(8), z dnia 5 października 2017 r. w sprawie sytuacji na Malediwach(9), z dnia 5 października 2017 r. w sprawie spraw przywódców Tatarów krymskich Achtema Czijgoza, Ilmiego Umerowa i dziennikarza Mykoły Semeny(10), z dnia 30 listopada 2017 r.(11), z dnia 4 października 2018 r.(12) w sprawie sytuacji w Jemenie, z dnia 14 grudnia 2017 r. w sprawie Kambodży: w szczególności sprawy rozwiązania Partii Narodowego Ocalenia Kambodży (CNRP)(13), z dnia 14 grudnia 2017 r. w sprawie sytuacji ludu Rohingja(14), z dnia 15 marca 2018 r. w sprawie sytuacji w Syrii(15), z dnia 25 października 2018 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli(16), z dnia 13 września 2018 r. w sprawie Mjanmy/Birmy, w szczególności w sprawie dziennikarzy Wa Lone i Kyaw Soe Oo(17), z dnia 25 października 2018 r. w sprawie sytuacji na Morzu Azowskim(18), z dnia 25 października 2018 r. w sprawie zabójstwa dziennikarza Dżamala Chaszukdżiego w konsulacie Arabii Saudyjskiej w Stambule(19), oraz z dnia 14 lutego 2019 r. w sprawie sytuacji w Czeczenii i sprawy Ojuba Titijewa(20),

–  uwzględniając swoje zalecenie dla Rady z dnia 2 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia wspólnych ograniczeń wizowych dla urzędników rządu rosyjskiego zamieszanych w sprawę Siergieja Magnickiego(21),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 12 grudnia 2018 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2017 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie(22),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 13 września 2017 r. w sprawie korupcji i praw człowieka w krajach trzecich(23),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 12 marca 2019 r. w sprawie stanu stosunków politycznych między UE a Rosją(24),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lutego 2016 r. w sprawie systematycznego masowego mordowania mniejszości religijnych przez tzw. „ISIS/Daisz”(25),

–  uwzględniając tytuł V rozdział 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) dotyczący przyjmowania sankcji w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB),

–  uwzględniając art. 215 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dotyczący przyjmowania sankcji w stosunku do krajów trzecich, osób fizycznych, grup i podmiotów niepaństwowych,

–  uwzględniając deklarację nr 25 do Traktatu z Lizbony w sprawie konieczności zapewnienia należnych praw procesowych osobom lub podmiotom objętym środkami ograniczającymi UE lub środkami UE mającymi na celu zwalczanie terroryzmu,

–  uwzględniając europejską konwencję praw człowieka i załączone do niej protokoły,

–  uwzględniając strategiczne ramy UE i Plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji (2015–2019),

–  uwzględniając oświadczenie wydane w związku z orędziem o stanie Unii wygłoszonym przez przewodniczącego J.C. Junckera 12 września 2018 r., w którym zaproponowano, aby państwa członkowskie, korzystając z obowiązujących przepisów UE, w pewnych obszarach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE, takich jak zbiorowe reagowanie na naruszenia praw człowieka i stosowanie skutecznych sankcji, odeszły od zasady jednomyślności i wprowadziły zasadę głosowania kwalifikowaną większością głosów,

–  uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa wydane w dniu 10 grudnia 2018 r. po posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych UE w grudniu 2018 r.,

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z 22 stycznia 2019 r. w sprawie Siergieja Magnickiego oraz przeciwdziałania bezkarności dzięki ukierunkowanym sankcjom,

–  uwzględniając swoją analizę z kwietnia 2018 r. zatytułowaną „Ukierunkowane sankcje przeciwko osobom fizycznym z powodu poważnych naruszeń praw człowieka – skutki, tendencje i perspektywy na szczeblu UE”,

–  uwzględniając wniosek z 14 listopada 2018 r. dotyczący europejskiej komisji ds. zakazu wjazdu z powodu naruszeń praw człowieka,

–  uwzględniając posiedzenie poświęcone kwestii unijnego globalnego systemu sankcji za naruszenia praw człowieka, które odbyło się 20 listopada 2018 r. w Holandii,

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) stanowi, iż działania Unii oparte są na zasadach „demokracji, państwa prawnego, powszechności i niepodzielności praw człowieka i podstawowych wolności, poszanowania godności ludzkiej, zasad równości i solidarności oraz poszanowania zasad Karty Narodów Zjednoczonych oraz prawa międzynarodowego”;

B.  mając na uwadze, że UE jest zobowiązania do systematycznego wdrażania sankcji ustanowionych przez Radę Bezpieczeństwa ONZ na mocy rozdziału VII Karty ONZ, a jednocześnie nakłada sankcje niezależne w przypadku braku mandatu Rady Bezpieczeństwa ONZ, kiedy Rada Bezpieczeństwa ONZ nie jest uprawniona do podjęcia działań lub nie może tego uczynić ze względu na brak porozumienia wśród jej członków;

C.  mając na uwadze, że w ciągu ostatnich dwudziestu lat sankcje UE (znane również jako środki ograniczające) stały się nieodzownym elementem wchodzącym w zakres instrumentów wykorzystywanych przez UE w stosunkach zewnętrznych, a także mając na uwadze, że obecnie obowiązuje ponad 40 różnych środków ograniczających wobec 34 krajów; mając na uwadze, że według szacunków dwie trzecie sankcji UE wymierzonych w poszczególne kraje nałożono z myślą o osiągnięciu celów dotyczących praw człowieka i demokracji;

D.  mając na uwadze, że sankcje wymierzone w konkretne osoby mają służyć zminimalizowaniu negatywnych skutków dla osób i podmiotów, które nie są odpowiedzialne za strategie polityczne lub działania, które doprowadziły do nałożenia tych sankcji, w szczególności dla miejscowej ludności cywilnej oraz podejmowanych zgodnie z prawem działań w danym państwie lub we współpracy z nim; mając na uwadze, że sankcje mają bezpośredni wpływ na osoby odpowiedzialne za naruszenia i pełnią funkcję odstraszającą;

E.  mając na uwadze, że wszelkie sankcje przyjęte przez UE są w pełni zgodne ze zobowiązaniami wynikającymi z prawa międzynarodowego, w tym z prawami człowieka i podstawowymi wolnościami; mając na uwadze, że należy regularnie dokonywać przeglądu sankcji, aby zapewnić ich wkład w osiągnięcie wyznaczonych w ich ramach celów;

F.  mając na uwadze, że oprócz sankcji wymierzonych w poszczególne kraje i mających na celu skłonienie państw do zmiany postępowania UE wprowadziła niedawno środki ograniczające, które mają przeciwdziałać rozprzestrzenianiu i wykorzystywaniu broni chemicznej oraz są wymierzone w cyberataki, a także szczególne środki mające na celu zwalczanie terroryzmu;

G.  mając na uwadze, że obowiązujące sankcje UE są wymierzone zarówno w podmioty państwowe, jak i niepaństwowe, np. w terrorystów i grupy terrorystyczne;

H.  mając na uwadze, że w ciągu kilku ostatnich miesięcy miały miejsce liczne przypadki nieprzestrzegania sankcji UE przez europejskie przedsiębiorstwa lub nawet państwa członkowskie UE; mając na uwadze, że przykłady te wskazują na potrzebę doprecyzowania zakresu i zasięgu obowiązujących obecnie sankcji oraz wyjaśnienia, w jakim stopniu kraje i przedsiębiorstwa odpowiadają za zadbanie o to, aby zastosowanie końcowe lub przeznaczenie dostarczonych towarów i wyświadczonych usług nie było objęte sankcjami;

I.  mając na uwadze, że za egzekwowanie sankcji odpowiedzialne są właściwe organy państw członkowskich UE, choć decyzje dotyczące takich środków podejmuje się na szczeblu europejskim;

J.  mając na uwadze, że w 2016 r. Kongres Stanów Zjednoczonych przyjął globalną ustawę Magnickiego wywodzącą się z tzw. ustawy Siergieja Magnickiego o odpowiedzialności za łamanie zasad praworządności z 2012 r., której celem było nałożenie sankcji na osoby odpowiedzialne za śmierć Siergieja Magnickiego podczas tymczasowego aresztowania w rosyjskim więzieniu po długotrwałym nieludzkim traktowaniu, celowym zaniedbaniu i torturowaniu;

K.  mając na uwadze, że Estonia, Łotwa, Litwa, Zjednoczone Królestwo, Kanada i Stany Zjednoczone przyjęły przepisy o systemie sankcji za naruszenia praw człowieka, na wzór ustawy Magnickiego; mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie apelował o ustanowienie podobnego globalnego systemu sankcji UE wymierzonego w podmioty naruszające prawa człowieka, który gwarantowałby spójność i skuteczność działań w przypadku zamrażania aktywów, zakazu wydawania wiz i stosowania innych sankcji nakładanych na szczeblu państw członkowskich i UE na osoby fizyczne i podmioty;

L.  mając na uwadze, że w listopadzie 2018 r. rząd Niderlandów zainicjował wśród państw członkowskich UE dyskusję na temat politycznej zasadności ogólnounijnego systemu ukierunkowanych sankcji w zakresie praw człowieka; mając na uwadze, że prowadzi się wstępne dyskusje na szczeblu grupy roboczej Rady;

1.  zdecydowanie potępia wszelkie przypadki naruszeń praw człowieka na całym świecie; apeluje do Rady o szybkie ustanowienie autonomicznego, elastycznego i reaktywnego ogólnounijnego systemu sankcji, który umożliwiałby zastosowanie środków ograniczających wobec dowolnej osoby, podmiotów państwowych i niepaństwowych oraz innych podmiotów odpowiedzialnych za poważne naruszenia praw człowieka lub zamieszanych w tego typu działania;

2.  podkreśla, że podstawą unijnego systemu sankcji za naruszenia praw człowieka powinny być wcześniejsze rezolucje zawierające apel o ustanowienie ogólnounijnego mechanizmu nakładania ukierunkowanych sankcji; uważa, że unijny system sankcji za naruszenia praw człowieka mający na celu nakładanie sankcji na osoby zamieszane w łamanie praw człowieka w dowolnym miejscu na świecie powinien ze względów symbolicznych zawierać odniesienie do Siergieja Magnickiego; wyraża zadowolenie, że wiele krajów wprowadziło podobne przepisy wymierzone w osoby winne naruszeń praw człowieka na całym świecie; podkreśla potrzebę współpracy transatlantyckiej, aby pociągać do odpowiedzialności osoby winne pogwałcenia praw człowieka; zachęca inne państwa do opracowania podobnych instrumentów;

3.  wyraża przekonanie, że system taki stanowi istotny element istniejącego zestawu instrumentów wykorzystywanych przez UE w dziedzinie praw człowieka i polityki zagranicznej oraz wzmocniłby rolę UE jako globalnego podmiotu broniącego praw człowieka, zwłaszcza jeżeli chodzi o przeciwdziałanie bezkarności i udzielanie wsparcia ofiarom nadużyć i obrońcom praw człowieka na całym świecie;

4.  podkreśla, że system ten powinien umożliwiać nakładanie środków ograniczających, w szczególności w postaci zamrożenia aktywów i zakazu wjazdu do UE, wobec dowolnych osób fizycznych lub podmiotów, które są odpowiedzialne za planowanie rażących naruszeń praw człowieka, nadużyć i korupcji o charakterze systemowym związanej z poważnymi naruszeniami praw człowieka, kierowanie takimi działaniami lub dopuszczanie się ich oraz które są zamieszane w takie działania, pomagają w ich przeprowadzeniu, finansują je lub przyczyniają się do ich realizacji; podkreśla potrzebę jednoznacznego określenia zakresu naruszeń, a także potrzebę wskazania odpowiednich środków prawnych umożliwiających zakwestionowanie faktu ujęcia w wykazie podmiotów objętych sankcjami;

5.  wyraża przekonanie, że ów nowy system będzie miał pozytywny wpływ na postępowanie zainteresowanych osób i podmiotów oraz że będzie działał odstraszająco; podkreśla, że w tym celu państwa członkowskie UE muszą w taki sam spójny sposób interpretować, wyjaśniać i egzekwować stosowanie sankcji; wzywa państwa członkowskie i Komisję do zacieśnienia współpracy i wymiany informacji oraz do opracowania europejskiego mechanizmu nadzoru i egzekwowania przepisów;

6.  z zadowoleniem przyjmuje wniosek przewodniczącego Komisji dotyczący odejścia od zasady jednomyślności w procesie podejmowania decyzji w Radzie w kwestiach wchodzących w zakres wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz wzywa Radę do przyjęcia nowego instrumentu umożliwiającego nakładanie sankcji w taki sposób, aby decyzje o nałożeniu sankcji z powodu naruszeń praw człowieka przyjmowano w Radzie kwalifikowaną większością głosów;

7.  popiera wstępne dyskusje na szczeblu Rady dotyczące ustanowienia odpowiedniego instrumentu służącego nakładaniu sankcji; apeluje do wysokiej przedstawiciel i jej służb o przyjęcie konstruktywnego i proaktywnego podejścia oraz o pomyślne zakończenie prowadzonych dyskusji przed końcem obecnej kadencji, a także oczekuje, że wysoka przedstawiciel złoży sprawozdanie przed Parlamentem; podkreśla, jak ważna jest rola Parlamentu w odniesieniu do kontroli tego przyszłego systemu, zwłaszcza jeżeli chodzi o zakres i określenie kryteriów sporządzania stosownych wykazów oraz możliwość dochodzenia roszczeń na drodze sądowej;

8.  apeluje do wszystkich państw członkowskich o zadbanie o to, aby ich organy, a także przedsiębiorstwa i inne podmioty zarejestrowane na ich terytorium w pełni przestrzegały decyzji Rady dotyczących środków ograniczających w stosunku do osób i podmiotów, a w szczególności decyzji o zamrożeniu aktywów należących do osób ujętych w wykazie oraz decyzji dotyczących ograniczeń wjazdu na ich terytorium podjętych w wyniku naruszenia praw człowieka; wyraża zaniepokojenie ostatnimi doniesieniami o nieprzestrzeganiu tych decyzji i przypomina państwom członkowskim, że na mocy prawa międzynarodowego są zobowiązane do aresztowania i osądzenia podejrzanych o popełnienie przestępstw obejmujących akty okrucieństwa, jeżeli znajdą się oni na ich terytorium;

9.  podkreśla, że ścisła współpraca, wymiana informacji między tymi organami i europejski mechanizm egzekwowania to elementy mające zasadnicze znaczenie, jeżeli chodzi o zagwarantowanie jednolitego egzekwowania i jednolitej interpretacji obowiązujących unijnych środków ograniczających, a także równych warunków prowadzenia działalności przez europejskie przedsiębiorstwa;

10.  podkreśla, jak ważne jest, aby przyszły unijny system sankcji za naruszenia praw człowieka był spójny z istniejącymi strategiami politycznymi UE oraz z istniejącymi krajowymi i horyzontalnymi środkami ograniczającymi, a także by je uzupełniał; w związku z tym domaga się zadbania o to, aby nowy system nie zastępował obowiązujących środków krajowych w zakresie dotyczącym praw człowieka; ponadto uważa, że wszelkie przyszłe systemy muszą być w pełni komplementarne i spójne z istniejącymi międzynarodowymi ramami dotyczącymi sankcji, w szczególności w odniesieniu do Rady Bezpieczeństwa ONZ;

11.  podkreśla, że wiarygodność i legalność tego systemu zależą od jego pełnej zgodności z najwyższymi możliwymi standardami w zakresie ochrony i przestrzegania należnych praw procesowych odnośnych osób lub podmiotów; w związku z tym nalega, aby decyzje o umieszczaniu osób lub podmiotów w wykazie lub wykreślaniu ich z wykazu opierały się na jasnych, przejrzystych i precyzyjnych kryteriach oraz by były bezpośrednio związane z popełnionym przestępstwem, aby zagwarantować rzetelną kontrolę sądową i prawa dochodzenia roszczeń; wzywa do systematycznego uwzględniania jasnych i konkretnych wskaźników oraz metody stosowanej przy znoszeniu sankcji i usuwaniu z wykazu;

12.  podkreśla, że ściganie sprawców rażących naruszeń praw człowieka i aktów okrucieństwa za pośrednictwem jurysdykcji krajowych lub międzynarodowych powinno pozostać podstawowym celem wszystkich wysiłków podejmowanych przez UE i jej państwa członkowskie z myślą o zwalczaniu bezkarności; w tym kontekście ponownie zwraca uwagę na zasadę jurysdykcji uniwersalnej; apeluje do Rady o uwzględnienie w ramach tego systemu naruszeń transgranicznych; podkreśla potrzebę skoordynowanej współpracy wielostronnej, aby zapobiegać uchylaniu się od sankcji;

13.  wzywa Komisję do przeznaczenia odpowiednich zasobów i wiedzy fachowej na stosowanie i monitorowanie tego systemu po jego wprowadzeniu, a także do zwrócenia szczególnej uwagi na kwestię publicznego informowania o wykazach zarówno w UE, jak i w zainteresowanych krajach;

14.  wyraża uznanie dla niestrudzonych wysiłków podejmowanych przez działaczy społeczeństwa obywatelskiego na rzecz wsparcia tego systemu; zachęca do ustanowienia komitetu doradczego na szczeblu UE;

15.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy.

(1) Dz.U. C 169E z 15.6.2012, s. 81. (2) Dz.U. C 378 z 9.11.2017, s. 52. (3) Dz.U. C 242 z 10.7.2018, s. 10. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0305. (5) Dz.U. C 307 z 30.8.2018, s. 92. (6) Dz.U. C 331 z 18.9.2018, s. 97. (7) Dz.U. C 458 z 19.12.2018, s. 52. (8) Dz.U. C 337 z 20.9.2018, s. 102. (9) Dz.U. C 346 z 27.9.2018, s. 90. (10) Dz.U. C 346 z 27.9.2018, s. 86. (11) Dz.U. C 356 z 4.10.2018, s. 104. (12) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0383. (13) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 76. (14) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 91. (15) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0090. (16) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0436. (17) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0345. (18) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0435. (19) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0434. (20) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0115. (21) Dz.U. C 408 z 30.11.2017, s. 43. (22) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0515. (23) Dz.U. C 337 z 20.9.2018, s. 82. (24) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0157. (25) Dz.U. C 35 z 31.1.2018, s. 77.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie pilnej potrzeby stworzenia unijnej czarnej listy państw trzecich zgodnie z dyrektywą w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy (2019/2612(RSP))

P8_TA(2019)0216 B8-0176/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji (UE) …/... z dnia 13 lutego 2019 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 przez wskazanie państw trzecich wysokiego ryzyka mających strategiczne braki,

–  uwzględniając art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniającą rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylającą dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE (czwarta dyrektywa w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy), a w szczególności jej art. 9 ust. 2 i art. 64 ust. 5(1), która została zmieniona dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającą dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniającą dyrektywy 2009/138/WE i 2013/36/UE (piąta dyrektywa w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy), a w szczególności jej art. 1 ust. 5(2),

–  uwzględniając plan działania Komisji pt. „Towards a new methodology for the EU assessment of High Risk Third Countries under Directive (EU) 2015/849 on the prevention of the use of the financial system for the purposes of money laundering or terrorist financing” [W kierunku nowej metodyki unijnej oceny państw trzecich wysokiego ryzyka zgodnie z dyrektywą (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu](3),

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 22 czerwca 2018 r. pt. „Methodology for identifying high risk third countries under Directive (EU) 2015/849” [Metodyka określania państw trzecich wysokiego ryzyka na mocy dyrektywy (UE) 2015/849] (SWD(2018)0362), w którym zdefiniowano między innymi państwa trzecie z priorytetem 1 i z priorytetem 2,

–  uwzględniając pismo z dnia 25 lutego 2019 r. skierowane przez przewodniczącego Komisji Specjalnej ds. Przestępstw Finansowych, Uchylania się od Opodatkowania i Unikania Opodatkowania (TAX3) do komisarz Jourovej i dotyczące aktu delegowanego w sprawie państw trzecich wysokiego ryzyka mających strategiczne braki w systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu,

–  uwzględniając pismo przewodniczącego TAX3 z dnia 5 marca 2019 r. dotyczące stanowiska Rady w sprawie zaproponowanego przez Komisję wykazu państw trzecich wysokiego ryzyka mających strategiczne braki w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/CTF),

–  uwzględniając wymianę poglądów, która miała miejsce w dniu 6 marca 2019 r. między komisarz Jourovą a Komisją Gospodarczą i Monetarną (ECON) oraz Komisją Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) Parlamentu Europejskiego,

–  uwzględniając oświadczenie Rady 6964/1/19 w sprawie rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) …/... z dnia 13 lutego 2019 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 przez wskazanie państw trzecich wysokiego ryzyka mających strategiczne braki (C(2019)1326),

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że celem rozporządzenia delegowanego, załącznika do niego oraz zmieniających je rozporządzeń delegowanych jest wskazanie państw trzecich wysokiego ryzyka mających strategiczne braki pod względem przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które stanowią zagrożenie dla systemu finansowego UE i wymagają zastosowania wzmocnionych środków należytej staranności wobec klienta przez unijne podmioty zobowiązane na mocy czwartej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy;

B.  mając na uwadze, że akt delegowany przyjęty na podstawie art. 9 czwartej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy wchodzi w życie tylko wtedy, gdy Parlament Europejski ani Rada nie zgłosiły sprzeciwu w terminie jednego miesiąca od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie lub gdy przed upływem tego terminu zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu;

C.  mając na uwadze, że Parlament odrzucił dwa z pięciu proponowanych zmieniających rozporządzeń delegowanych (C(2016)07495 i C(2017)01951), uzasadniając, że procedura Komisji służąca określeniu państw trzecich wysokiego ryzyka nie jest wystarczająco niezależna;

D.  mając na uwadze, że Parlament popiera ustanowienie przez Komisję nowej metodyki, która nie opiera się wyłącznie na zewnętrznych źródłach informacji, aby określić jurysdykcje wykazujące strategiczne braki w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;

E.  mając na uwadze, że wykaz ma służyć ochronie integralności systemu finansowego i rynku wewnętrznego Unii; mając na uwadze, że umieszczenie kraju w wykazie państw trzecich wysokiego ryzyka nie oznacza nałożenia żadnych sankcji gospodarczych czy dyplomatycznych, a raczej wymóg zastosowania przez podmioty zobowiązane takie jak banki, kasyna i agencje nieruchomości wzmocnionych środków należytej staranności w przypadku transakcji z udziałem tych państw i zadbania o to, by unijny system finansowy był przygotowany na zapobieganie ryzyku prania pieniędzy i finansowania terroryzmu ze strony państw trzecich;

F.  mając na uwadze, że kraje, które zaradziły brakom w zakresie AML/CTF, można by usuwać z wykazu;

G.  mając na uwadze, że w dniu 13 lutego 2019 r. Komisja przyjęła akt delegowany zawierający wykaz 23 krajów i terytoriów, wśród których znalazły się: Afganistan, Samoa Amerykańskie, Bahamy, Botswana, Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, Etiopia, Ghana, Guam, Iran, Irak, Libia, Nigeria, Panama, Pakistan, Portoryko, Samoa, Arabia Saudyjska, Sri Lanka, Syria, Trynidad i Tobago, Tunezja, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych i Jemen;

H.  mając na uwadze, że w oświadczeniu z dnia 7 marca 2019 r. Rada stwierdziła, że zgłasza sprzeciw wobec aktu delegowanego, gdyż wniosku nie przygotowano w ramach przejrzystego i odpornego procesu, czynnie zachęcając zainteresowane kraje do podjęcia zdecydowanych działań, a zarazem przestrzegając ich prawa do bycia wysłuchanymi;

I.  mając na uwadze, że nowa metodyka została przedstawiona w opublikowanym 22 czerwca 2018 r. dokumencie roboczym służb Komisji, w którym zastosowano zmienione kryteria określania państw trzecich wysokiego ryzyka;

J.  mając na uwadze, że w dniu 23 stycznia 2019 r. Komisja rozpoczęła konsultacje z państwami trzecimi wymienionymi w akcie delegowanym i spotkała się ze wszystkimi państwami, które zwróciły się o dodatkowe informacje na temat powodów umieszczenia ich w wykazie;

K.  mając na uwadze, że w dniu 7 marca 2019 r. Rada odrzuciła akt delegowany w Radzie ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych;

1.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w dniu 13 lutego 2019 r. Komisja przyjęła nowy wykaz 23 państw trzecich wykazujących strategiczne braki w ramach prawnych służących przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;

2.  wyraża ubolewanie, że Rada wniosła sprzeciw wobec proponowanego przez Komisję aktu delegowanego;

3.  zachęca Komisję, aby uwzględniła wszystkie zgłoszone zastrzeżenia i jak najszybciej przedstawiła nowy akt delegowany;

4.  wyraża uznanie dla pracy wykonanej przez Komisję w celu przyjęcia niezależnego wykazu w oparciu o ścisłe kryteria uzgodnione przez współprawodawców; podkreśla znaczenie, jakie ma posiadanie przez Unię niezależnego wykazu państw trzecich wysokiego ryzyka wykazujących braki w zakresie AML/CTF, i z zadowoleniem przyjmuje nową metodykę Komisji służącą określaniu państw wysokiego ryzyka na mocy czwartej i piątej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy;

5.  przypomina, że zgodnie z art. 9 ust. 2 dyrektywy (UE) 2015/849 zmienionej piątą dyrektywą w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy Komisja jest zobowiązana dokonywać niezależnej oceny strategicznych braków w różnych dziedzinach;

6.  uważa, że w trosce o rzetelność wykazu państw wysokiego ryzyka proces monitorowania i podejmowania decyzji należy realizować w oparciu o samą metodykę, nie pozwalając, aby miały na niego wpływ kwestie wykraczające poza problem braków w zakresie AML/CTF;

7.   zauważa, że lobbing i naciski dyplomatyczne ze strony państw umieszczonych w wykazie zawsze były i będą częścią procesu określania państw wysokiego ryzyka; podkreśla, że naciski te nie powinny wpływać na zdolność instytucji unijnych do skutecznego i niezależnego przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w związku z UE;

8.  zwraca się do Komisji o opublikowanie dokonanych przez nią ocen państw umieszczonych w wykazie, aby w ten sposób zapewnić kontrolę publiczną i tym samym zapobiec nadużyciom;

9.   apeluje do Komisji o przejrzysty proces z jasnymi, konkretnymi kryteriami dla krajów, które zobowiążą się przeprowadzić reformy, aby uniknąć umieszczenia w wykazie;

10.  zauważa, że wciąż trwa proces oceny Federacji Rosyjskiej; ma nadzieję, że Komisja uwzględni w swojej ocenie najnowsze doniesienia o „pralni Troiki”; przypomina, że w wyniku prowadzonych w tej kadencji prac komisji ECON, LIBE i TAX3 pojawiły się obawy dotyczące ram prawnych przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu obowiązujących w Federacji Rosyjskiej;

11.  wzywa Komisję do współpracy z państwami członkowskimi, aby zwiększyć poczucie odpowiedzialności Rady za metodykę zaproponowaną przez Komisję;

12.  wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, do dokonania transpozycji do ich prawa krajowego czwartej i piątej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy;

13.  apeluje o przydział większych zasobów ludzkich i finansowych odpowiedniemu działowi właściwej dyrekcji generalnej Komisji, czyli DG ds. Sprawiedliwości i Konsumentów (DG JUST);

14.  wzywa Komisję do znacznego przyspieszenia etapu ocen państw trzecich z priorytetem 2;

15.  przypomina, że akt delegowany UE stanowi odrębny proces w stosunku do wykazu FATF i powinien pozostać wyłącznie kwestią unijną;

16.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73. (2) Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 43. (3) Zob.: https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-11189-2017-INIT/en/pdf

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie zmiany klimatu – europejska, długofalowa i zgodna z porozumieniem paryskim wizja strategiczna na rzecz dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki (2019/2582(RSP))

P8_TA(2019)0217 RC-B8-0195/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 listopada 2018 r. pt. „Czysta planeta dla wszystkich. Europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki” (COM(2018)0773),

–  uwzględniając szczegółową analizę wspierającą komunikat Komisji(1),

–  uwzględniając Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) oraz załączony do niej protokół z Kioto,

–  uwzględniając porozumienie paryskie, decyzję 1/CP.21, 21. konferencję stron (COP21) konwencji UNFCCC oraz 11. konferencję stron służącą jako spotkanie stron protokołu z Kioto (CMP11), które miały miejsce w Paryżu (Francja) od 30 listopada do 11 grudnia 2015 r.,

–  uwzględniając 24. konferencję stron (COP24) konwencji UNFCCC, 14. sesję spotkania stron protokołu z Kioto (CMP14) i trzecią część pierwszej sesji konferencji stron służącej jako spotkanie stron porozumienia paryskiego (CMA1.3), które odbyły się w Katowicach od 2 do 14 grudnia 2018 r.,

–  uwzględniając agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i cele zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2018 r. w sprawie konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu w 2018 r. w Katowicach, Polska (COP24)(2),

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 22 marca 2018 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie specjalne Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) zatytułowane „Globalne ocieplenie o 1,5 °C”, jego 5. sprawozdanie oceniające i jego sprawozdanie podsumowujące,

–  uwzględniając 9. sprawozdanie Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska w sprawie rozbieżności między potrzebami a perspektywami w zakresie redukcji emisji, przyjęte w dniu 27 listopada 2018 r.,

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

1.  z zadowoleniem przyjmuje publikację komunikatu Komisji „Czysta planeta dla wszystkich. Europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki”, w którym podkreślono możliwości i wyzwania, jakie przejście na gospodarkę neutralną pod względem emisji niesie dla europejskich obywateli i europejskiej gospodarki, oraz który stanowi podstawę szeroko zakrojonej debaty z udziałem instytucji UE, parlamentów krajowych, sektora przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych, miast i społeczności, jak również obywateli; popiera cel, jakim jest osiągnięcie zerowych emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r., i wzywa państwa członkowskie, by również poparły ten cel w ramach debaty na temat przyszłości Europy na specjalnym szczycie UE w Sybinie w maju 2019 r.; wzywa państwa członkowskie, aby zobowiązały się do realizacji niezbędnych ambicji służących osiągnięciu tego celu;

2.  przyznaje, że poważne zagrożenia związane ze zmianą klimatu leżą w centrum uwagi naszych obywateli; przyjmuje z zadowoleniem, że ludzie w całej Europie, a w szczególności młodsze pokolenia, coraz aktywniej demonstrują na rzecz sprawiedliwości klimatycznej; przyjmuje z zadowoleniem apele tych działaczy o większe ambicje i szybkie działania, tak aby nie przekroczyć limitu klimatycznego wynoszącego 1,5 °C; uważa, że rządy krajowe, regionalne i lokalne, a także UE powinny odpowiedzieć na te apele;

3.  podkreśla, że europejscy obywatele już borykają się z bezpośrednimi skutkami zmiany klimatu; podkreśla, że według Europejskiej Agencji Środowiska średnie roczne straty spowodowane ekstremalnymi warunkami pogodowymi i klimatycznymi w Unii wyniosły około 12,8 mld EUR w latach 2010–2016, oraz że jeżeli nie zostaną podjęte dalsze działania, szkody klimatyczne w UE mogą do 2080 r. wynieść co najmniej 190 mld EUR, co odpowiada utracie dobrobytu netto w wysokości 1,8 % jej obecnego PKB; podkreśla, że w ramach scenariusza wysokich emisji koszty ponoszone rocznie w związku z powodziami w UE mogą wzrosnąć do 1 bln EUR do 2100 r. oraz że przed końcem 2100 r. klęski wywołane przez zjawiska meteorologiczne mogą dotknąć około dwóch trzecich obywateli europejskich, podczas gdy obecnie dotykają 5 % tych obywateli; ponadto zwraca uwagę, że według Europejskiej Agencji Środowiska przed 2030 r. na 50 % obszarów zaludnionych w UE wystąpią odczuwalne skutki poważnych niedoborów wody;

4.  podkreśla, że sprawozdanie specjalne IPCC w sprawie 1,5°C stanowi najbardziej wyczerpującą i aktualną ocenę metod łagodzenia skutków zgodnie z porozumieniem paryskim;

5.  podkreśla, że zgodnie ze sprawozdaniem specjalnym IPCC w sprawie 1,5 °C ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5 °C bez przekroczenia tej granicy lub przy jej niewielkim przekroczeniu oznacza, że najpóźniej do 2067 r. musi zostać osiągnięty globalny zerowy poziom emisji gazów cieplarnianych netto, a do 2030 r. globalny poziom rocznych emisji gazów cieplarnianych musi zostać ograniczony do maksymalnie 27,4 GtCO2eq; podkreśla w świetle tych wyników, że jako globalny lider oraz aby mieć realną szansę na utrzymanie wzrostu temperatury na świecie poniżej 1,5 °C do 2100 r., Unia musi dążyć do jak najszybszego – najpóźniej do 2050 r. – osiągnięcia zerowych emisji gazów cieplarnianych netto;

6.  wyraża zaniepokojenie wynikami sprawozdania Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska w sprawie rozbieżności między potrzebami a perspektywami w zakresie redukcji emisji z 2018 r., według których obecne bezwarunkowe wkłady ustalone na poziomie krajowym znacznie przekraczają określony w porozumieniu paryskim limit wzrostu temperatury o znacznie poniżej 2 °C, co zgodnie z szacunkami doprowadzi do wzrostu temperatury o 3,2 °C(3) do 2100 r.; podkreśla potrzebę pilnego zaktualizowania poziomu ambicji wszystkich stron konwencji UNFCCC do 2020 r.;

Metody realizacji europejskiej strategii na rzecz osiągnięcia zerowych emisji do połowy stulecia

7.  uważa, że Europa może wskazać drogę do neutralności klimatycznej, inwestując w innowacyjne rozwiązania technologiczne, wzmacniając pozycję obywateli i dostosowując działania w kluczowych obszarach, takich jak energetyka, polityka przemysłowa i badania naukowe, przy jednoczesnym zapewnieniu sprawiedliwości społecznej na rzecz sprawiedliwej transformacji;

8.  stwierdza, że w strategii przedstawiono osiem metod transformacji gospodarczej, technologicznej i społecznej, które umożliwią Unii osiągnięcie długoterminowego celu dotyczącego temperatury zawartego w porozumieniu paryskim; zauważa, że tylko dwie z tych metod umożliwiłyby Unii osiągnięcie zerowych emisji gazów cieplarnianych netto najpóźniej do 2050 r.; podkreśla, że wymaga to podjęcia szybkich działań i znacznych wysiłków na szczeblu lokalnym i regionalnym, krajowym i europejskim, z udziałem wszystkich podmiotów niepublicznych; przypomina o obowiązku przyjęcia krajowych strategii długoterminowych spoczywającym na państwach członkowskich zgodnie z rozporządzeniem w sprawie zarządzania unią energetyczną; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do ustanowienia jasnych krótko- i długoterminowych celów i strategii zgodnych z celami porozumienia paryskiego oraz do zapewnienia wsparcia inwestycyjnego na rzecz metod osiągnięcia zerowych emisji netto;

9.  podkreśla, że celem pierwszej kategorii metod przedstawionej w strategii jest redukcja emisji gazów cieplarnianych do 2050 r. jedynie o około 80 % w stosunku do poziomu z 1990 r.; z niepokojem stwierdza, że taki poziom ambicji oznacza niższy szczebel w utrzymaniu globalnego ocieplenia poniżej 2 °C i w związku z tym nie jest zgodny z paryskim celem utrzymania wzrostu temperatury na świecie znacznie poniżej 2 °C, ani następnie poniżej 1,5 °C;

10.  zwraca uwagę, że zgodnie z szacunkami Komisji oczekuje się, że PKB UE wzrośnie bardziej w ramach scenariuszy zerowych emisji niż w ramach scenariuszy redukcji emisji na niższym poziomie, przy czym skutki w obu przypadkach rozkładają się nierównomiernie w całej UE ze względu na różnice między państwami członkowskimi, m.in. pod względem PKB na mieszkańca i intensywności emisji dwutlenku węgla danego koszyka energetycznego; uważa, że brak działań byłby zdecydowanie najbardziej kosztowny i doprowadziłyby nie tylko do znacznej utraty PKB w Europie, ale również do dalszego pogłębienia nierówności gospodarczych między państwami członkowskimi i regionami oraz w ich obrębie, ponieważ niektóre z nich mogą bardziej ucierpieć z powodu braku działania;

11.  stwierdza z zaniepokojeniem, że zależność UE od importu energii wynosi obecnie około 55 %; podkreśla, że w ramach scenariusza zerowych emisji netto wskaźnik ten zmniejszy się do 20 % do 2050 r., co wywrze pozytywny wpływ na równowagę handlową i pozycję geopolityczną UE; zauważa, że łączne oszczędności kosztów importu paliw kopalnych w latach 2031–2050 wyniosłyby około 2–3 bln EUR, które to środki można by przeznaczyć na inne priorytety na rzecz europejskich obywateli;

12.  z zadowoleniem przyjmuje włączenie dwóch metod osiągnięcia zerowych emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. i wsparcie tych metod przez Komisję oraz uważa, że cel na połowę stulecia jest jedynym celem zgodnym z zobowiązaniami Unii wynikającymi z porozumienia paryskiego; ubolewa, że w strategii nie uwzględniono metod osiągnięcia zerowych emisji gazów cieplarnianych netto przed 2050 r.;

13.  zauważa, że metody zaproponowane w strategii obejmują wykorzystanie szeregu technologii usuwania dwutlenku węgla, w tym wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS) lub wychwytywania i utylizacji dwutlenku węgla (CCU) oraz bezpośredniego wychwytywania z powietrza, które muszą zostać jeszcze zastosowane na dużą skalę; uważa jednak, że unijna strategia zerowych emisji netto powinna nadawać priorytet redukcjom bezpośrednich emisji oraz działaniom mającym na celu ochronę i wzmacnianie naturalnych pochłaniaczy i zbiorników UE, a wykorzystanie technologii usuwania dwutlenku węgla powinno być wyłącznie ograniczone do przypadków, w których brak jest możliwości bezpośredniej redukcji emisji; uważa, że wymagane są dalsze działania do 2030 r., jeżeli Unia ma uniknąć polegania na technologii usuwania dwutlenku węgla, która wiązałaby się ze znacznym ryzykiem dla ekosystemów, różnorodności biologicznej i bezpieczeństwa żywnościowego, co zostało również potwierdzone w sprawozdaniu specjalnym IPCC w sprawie 1,5 °C;

Społeczne aspekty zmiany klimatu i sprawiedliwa transformacja

14.  przyjmuje z zadowoleniem ocenę Komisji, zgodnie z którą zerowe emisje netto są możliwe bez utraty miejsc pracy netto, oraz odnotowuje z aprobatą szczegółową ocenę transformacji w przemyśle energochłonnym; podkreśla konkluzję, że prawidłowo przeprowadzona – z odpowiednim wsparciem dla najbardziej wrażliwych regionów, sektorów i obywateli – sprawiedliwa transformacja w kierunku zerowych emisji gazów cieplarnianych netto może stworzyć w Unii dodatkowe miejsca pracy netto – zatrudnienie w całej gospodarce zwiększy się o 2,1 mln dodatkowych miejsc pracy do 2050 r. w ramach scenariusza zerowych emisji netto w porównaniu ze wzrostem zatrudnienia o 1,3 mln dodatkowych miejsc pracy w ramach scenariusza redukcji emisji o 80 %; uważa zatem, że Komisja powinna opracować odnowiony audyt umiejętności w ramach unijnej panoramy umiejętności na podstawie regionalnych danych dotyczących zapotrzebowania na umiejętności w Europie neutralnej dla klimatu, aby wesprzeć najsłabsze regiony, sektory i ludzi w przekwalifikowaniu pod kątem wysokiej jakości miejsc pracy dostosowanych do przyszłych wyzwań w tych samych regionach;

15.  podkreśla liczne współwystępujące korzyści, jakie neutralne dla klimatu społeczeństwo będzie mieć dla zdrowia publicznego zarówno pod względem oszczędności kosztów opieki, jak i mniejszego obciążenia systemów ubezpieczeniowych i systemów publicznej opieki zdrowotnej, a także dla ogólnego dobrostanu obywateli europejskich dzięki zwiększeniu bioróżnorodności, zmniejszeniu zanieczyszczenia powietrza i złagodzeniu narażenia na substancje zanieczyszczające; zauważa, że według takiego scenariusza szkody dla zdrowia kosztowałyby mniej o blisko 200 mld EUR rocznie;

16.  podkreśla znaczenie stworzenia funduszu sprawiedliwej transformacji, szczególnie w odniesieniu do regionów najbardziej dotkniętych dekarbonizacją, takich jak regiony wydobycia węgla, w połączeniu z ogólnym uwzględnianiem skutków społecznych obecnego finansowania działań klimatycznych; w związku z tym podkreśla, że potrzebna jest powszechna akceptacja społeczna dla długoterminowej strategii ze względu na przeobrażenia niezbędne w niektórych sektorach;

17.  podkreśla, że w niektórych regionach UE, takich jak regiony wydobycia węgla, potrzebne będą dodatkowe działania i większe wysiłki na rzecz przejścia na czystą energię; w tym kontekście ponawia apel o wprowadzenie do wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 specjalnego przydziału w wysokości 4,8 mld EUR na nowy fundusz na rzecz sprawiedliwej transformacji energetycznej, aby wspierać pracowników i społeczności w regionach dotkniętych tą transformacją;

18.  podkreśla potrzebę przyjęcia podejścia zapobiegawczego w celu zapewnienia obywatelom UE sprawiedliwej transformacji oraz wsparcia regionów najbardziej dotkniętych dekarbonizacją; uważa, że europejska transformacja klimatyczna musi być zrównoważona pod względem ekologicznym, gospodarczym i społecznym; podkreśla, że w celu zapewnienia politycznej akceptacji przez wszystkich obywateli należy uwzględnić skutki dystrybucyjne strategii politycznych związanych z klimatem i dekarbonizacją, zwłaszcza dla osób o niskich dochodach; uważa zatem, że należy w pełni uwzględnić skutki społeczne we wszystkich unijnych i krajowych strategiach klimatycznych z myślą o zapewnieniu społecznej i ekologicznej transformacji w Europie; w tym kontekście podkreśla, że dostosowane i odpowiednio finansowane strategie na wszystkich szczeblach będą musiały zostać opracowane na podstawie całościowych procesów oraz w ścisłej współpracy z lokalnymi i regionalnymi organami publicznymi, związkami zawodowymi, instytucjami edukacyjnymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i sektorem prywatnym, aby zapewnić wszystkim obywatelom europejskim sprawiedliwe i równe szanse w tej transformacji;

19.  przypomina, że ok. 50–125 mln europejskich obywateli jest obecnie zagrożonych ubóstwem energetycznym(4); podkreśla, że transformacja energetyczna może wywrzeć nieproporcjonalnie negatywny wpływ na osoby o niskich dochodach i doprowadzić do dalszego pogłębienia ubóstwa energetycznego; wzywa państwa członkowskie do oceny liczby gospodarstw domowych dotkniętych ubóstwem energetycznym w zintegrowanych planach krajowych w zakresie energii i klimatu oraz do podjęcia w razie konieczności działań następczych, zgodnie z wymogami rozporządzenia w sprawie zarządzania unią energetyczną; wzywa państwa członkowskie do podjęcia przyszłościowych działań, aby zapewnić sprawiedliwą transformację energetyczną i dostęp do energii dla wszystkich obywateli UE;

20.  wyraża przekonanie, że młodzi ludzie mają coraz silniejszą świadomość społeczną i środowiskową, dzięki której są w stanie przekształcać nasze społeczeństwa w kierunku przyszłości odpornej na zmianę klimatu, oraz że edukacja młodzieży stanowi jedno z najskuteczniejszych narzędzi walki ze zmianą klimatu; podkreśla potrzebę aktywnego angażowania młodszych pokoleń w budowanie międzynarodowych, międzykulturowych i międzypokoleniowych stosunków, na których opiera się zmiana kulturowa, jaka wesprze wysiłki podejmowane globalnie na rzecz bardziej zrównoważonej przyszłości;

Cele pośrednie

21.  uznaje, że dekada 2020–2030 ma kluczowe znaczenie, jeśli UE ma osiągnąć zerowe emisje netto do 2050 r.; wzywa Komisję i państwa członkowskie do poparcia zdecydowanego celu średnioterminowego na 2030 r., ponieważ jest to konieczne dla zapewnienia wystarczającej stabilności inwestycji na rynku i pełnego wykorzystania potencjału innowacji technologicznych oraz wzmocnienia możliwości osiągnięcia przez przedsiębiorstwa europejskie pozycji światowych liderów rynkowych w zakresie produkcji niskoemisyjnej;

22.  podkreśla, że osiągnięcie zerowych emisji gazów cieplarnianych netto w 2050 r. w sposób najbardziej efektywny pod względem kosztów wymaga podniesienia poziomu ambicji z 2030 r. i dostosowania go do scenariuszy zerowych emisji gazów cieplarnianych netto w 2050 r.; uważa, że niezwykle ważne jest, aby Unia wysłała jasny komunikat, najpóźniej podczas szczytu klimatycznego ONZ w Nowym Jorku we wrześniu 2019 r., że jest gotowa dokonać przeglądu swojego zobowiązania podjętego w ramach porozumienia paryskiego;

23.  popiera aktualizację ustalonego na poziomie krajowym wkładu Unii, polegającą na ograniczeniu do 2030 r. krajowych emisji gazów cieplarnianych o 55 % w skali całej gospodarki w porównaniu z poziomami z 1990 r.; w związku z tym wzywa przywódców UE do poparcia podniesienia poziomu ambicji w zakresie ustalonego na poziomie krajowym wkładu Unii na specjalnym szczycie UE w Sybinie w maju 2019 r., w perspektywie szczytu klimatycznego ONZ, który odbędzie się we wrześniu 2019 r.;

24.  uważa, że najpóźniej podczas przeglądów pakietu klimatycznego do 2030 r. i innych właściwych przepisów w latach 2022–2024 Komisja powinna przedstawić wnioski legislacyjne podnoszące poziom ambicji zgodnie z zaktualizowanymi ustalonymi na poziomie krajowym wkładami oraz z celem zerowych emisji netto; uważa, że niewystarczający poziom ambicji na 2030 r. ograniczyłby przyszłą liczbę wariantów, w tym prawdopodobnie dostępność niektórych wariantów opłacalnej dekarbonizacji; uważa, że przeglądy te stanowią ważny krok w kierunku realizacji zobowiązań UE w dziedzinie klimatu;

25.  uważa, że aby jeszcze bardziej wzmocnić stabilność rynków, korzystne będzie dla UE również ustanowienie do 2040 r. kolejnego cząstkowego celu redukcji emisji, który mógłby zapewnić dodatkową stabilność i przybliżyć osiągnięcie długoterminowego celu na rok 2050;

26.  uważa, że unijna strategia zerowych emisji netto powinna opierać się na przeprowadzanym co pięć lat przeglądzie globalnym, jak określono w porozumieniu paryskim, a także uwzględniać rozwój technologiczny i społeczny oraz wkład podmiotów niepaństwowych i Parlamentu Europejskiego;

Zaangażowanie sektorów

27.  podkreśla, że emisje netto będą musiały zostać ograniczone niemal do zera we wszystkich sektorach gospodarki, które powinny włączyć się do wspólnych wysiłków na rzecz ograniczenia emisji; w związku z tym apeluje do Komisji o opracowanie metod osiągnięcia neutralności klimatycznej dla wszystkich sektorów; podkreśla znaczenie zasady „zanieczyszczający płaci” w tym kontekście;

28.  podkreśla znaczenie różnych środków i przepisów w zakresie klimatu, przyjmowanych w różnych dziedzinach polityki, ostrzega jednak, że rozproszone podejście może prowadzić do niespójności, a nie do osiągnięcia przez UE gospodarki o zerowych emisjach gazów cieplarnianych netto do 2050 r.; uważa, że należy przyjąć całościowe podejście;

29.  zwraca się do Komisji, by zbadała możliwość harmonizacji ustalania cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla i cen energii w UE, aby wesprzeć przejście na gospodarkę o zerowym poziomie emisji netto, w szczególności w odniesieniu do sektorów, które nie są objęte unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji; zwraca się do Komisji o zbadanie najlepszego możliwego sposobu na uniknięcie trudnych sytuacji i nalega, aby nie zwiększać ogólnego obciążenia dla obywateli;

30.  uznaje rolę przypisywaną technologii CCS w większości scenariuszy dotyczących kwestii 1,5 °C zawartych w sprawozdaniu specjalnym IPCC w sprawie 1,5 °C; podkreśla potrzebę opracowania przez UE ambitniejszego celu w tym zakresie; odnotowuje ponadto cele wyznaczone przez państwa członkowskie w ramach strategicznego planu w dziedzinie technologii energetycznych dotyczące wdrożenia CCS na skalę komercyjną w europejskim sektorze energetycznym i przemysłowym w latach 20. XXI wieku; uważa, że należy zwiększyć wykorzystanie w przemysłowych procesach bezpiecznych dla środowiska technologii CCU i CCS, zapewniając redukcję netto emisji poprzez unikanie emisji lub stałe składowanie dwutlenku węgla; zauważa z zaniepokojeniem, że w chwili obecnej wiele technologii CCU nie zapewnia stałej redukcji emisji; w związku z tym wzywa Komisję do opracowania kryteriów technicznych zapewniających wsparcie tylko dla tych technologii, które dają możliwe do zweryfikowania wyniki;

31.  zwraca uwagę, że strategia potwierdza, iż emisje gazów cieplarnianych pochodzące z sektora transportu nadal rosną, a prowadzona obecnie polityka nie zdoła obniżyć emisyjności sektora transportu do 2050 r.; podkreśla znaczenie zapewnienia przejścia modalnego z transportu lotniczego na transport kolejowy, w tym poprzez szybką realizację interoperacyjnej sieci kolejowej wewnątrz UE oraz uruchomienie zwiększonych inwestycji, a także w kierunku transportu publicznego i mobilności współdzielonej; zauważa, że transport drogowy odpowiada za około jedną piątą całkowitych emisji dwutlenku węgla w UE; w związku z tym wzywa państwa członkowskie i Komisję do podjęcia zdecydowanych kroków na rzecz umożliwienia konsumentom dostępu do zeroemisyjnych i niskoemisyjnych pojazdów we wszystkich państwach członkowskich, unikając przy tym zwiększenia stopnia wykorzystania starych pojazdów emitujących wysoką ilość zanieczyszczeń w państwach członkowskich o niższych dochodach; ponadto podkreśla znaczenie inteligentnych technologii, takich jak inteligentna infrastruktura ładowania, dla ustanowienia synergii pomiędzy elektryfikacją transportu a wykorzystywaniem energii ze źródeł odnawialnych;

32.  podkreśla, że aby osiągnąć neutralność klimatyczną gospodarki UE jako całości, wszystkie sektory, w tym międzynarodowe lotnictwo i międzynarodowy transport morski, muszą wnieść swój wkład; zauważa, że zgodnie z analizą Komisji obecne cele i środki globalne, przewidziane przez Międzynarodową Organizację Morską i Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, nawet jeśli zostaną w pełni wdrożone, nie doprowadzą do koniecznych redukcji emisji, a ponadto potrzebne są dalsze istotne działania zgodne z celem, jakim jest osiągnięcie zerowych emisji netto w całej gospodarce; podkreśla potrzebę inwestowania w bezemisyjne i niskoemisyjne technologie i paliwa w tych sektorach; apeluje do Komisji o praktyczną realizację zasady „zanieczyszczający płaci” w tych sektorach; przypomina, że według prognoz emisje gazów cieplarnianych z międzynarodowego transportu morskiego wzrosną aż o 250 % do 2050 r.; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że międzynarodowy sektor transportu morskiego sam wyznaczył sobie cel bezwzględnego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych; z zaniepokojeniem stwierdza brak postępów, jeżeli chodzi o przełożenie tego celu na działania krótko- i długoterminowe oraz inne konkretne działania; zauważa, że poszczególne rodzaje transportu podlegają różnym obciążeniom; apeluje o wykorzystywanie zwiększonych dochodów w ramach ETS do promowania przyjaznych środowisku rodzajów transportu, takich jak transport autobusowy lub kolejowy;

33.  zauważa, że około 60 % emisji metanu na świecie pochodzi z takich źródeł jak rolnictwo, składowiska odpadów i oczyszczalnie ścieków, a także produkcja oraz transport rurociągowy paliw kopalnych; przypomina, że metan jest silnym gazem cieplarnianym o współczynniku ocieplenia w skali 100 lat 28-krotnie wyższym niż CO2(5); ponawia apel do Komisji o jak najszybsze zbadanie wariantów strategicznych na potrzeby szybkiego rozwiązania problemu emisji metanu w ramach strategicznego planu Unii dotyczącego metanu oraz o przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosków ustawodawczych w tej sprawie;

34.  podkreśla, że rolnictwo stanie się jednym z głównych pozostałych źródeł emisji gazów cieplarnianych w UE w 2050 r., zwłaszcza z powodu emisji metanu i podtlenku azotu; podkreśla potencjał sektora rolnictwa w zakresie zwalczania skutków zmiany klimatu, na przykład przez innowacje ekologiczne i technologiczne oraz wychwytywanie dwutlenku węgla w glebie; apeluje, by wspólna polityka rolna przyczyniała się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych zgodnie z założeniem przejścia na gospodarkę neutralną dla klimatu; wzywa Komisję do zadbania o to, by strategie polityki rolnej, w szczególności fundusze unijne i krajowe, były zgodne z celami i zamierzeniami porozumienia paryskiego;

35.  podkreśla potrzebę włączenia ambicji klimatycznych do głównego nurtu wszystkich obszarów polityki UE, w tym polityki handlowej; wzywa Komisję do zadbania o to, by wszystkie umowy handlowe podpisywane przez UE były w pełni zgodne z porozumieniem paryskim, ponieważ nie tylko wzmocni to globalne działania na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu, ale również zagwarantuje równe szanse dla dotkniętych sektorów;

36.  wspiera aktywną i zrównoważoną gospodarkę leśną na szczeblu krajowym oraz konkretne środki na rzecz pobudzenia wydajnej i zrównoważonej biogospodarki UE, mając na uwadze duży potencjał lasów, jeżeli chodzi o wkład w działania europejskie w dziedzinie klimatu (za pomocą sekwestracji, składowania i efektów substytucyjnych) oraz osiągnięcie zerowego poziomu emisji do 2050 r.; dostrzega potrzebę dostosowania się do zmiany klimatu oraz potrzebę powstrzymania utraty różnorodności biologicznej i degradacji usług ekosystemowych w UE do 2020 r., a także potrzebę opracowania strategii politycznych opartych na dowodach, które pomogą we wdrażaniu i finansowaniu unijnych środków służących zachowaniu różnorodności biologicznej;

37.  podkreśla, że w glebach znajduje się więcej dwutlenku węgla niż w biosferze i atmosferze łącznie; w związku z tym podkreśla znaczenie powstrzymania degradacji gleb w UE oraz zapewnienia wspólnych działań UE na rzecz zachowania i poprawy jakości gleb i ich zdolności do składowania dwutlenku węgla;

Polityka energetyczna

38.  podkreśla, że efektywność energetyczna przyczynia się do bezpieczeństwa dostaw, konkurencyjności gospodarczej, ochrony środowiska, a także zmniejszenia rachunków za energię i poprawy jakości domów; potwierdza ważną rolę efektywności energetycznej w tworzeniu możliwości biznesowych i zatrudnienia, jak również jej korzyści globalne i regionalne; przypomina w związku z tym, że w rozporządzeniu w sprawie zarządzania unią energetyczną wprowadzono zasadę „efektywność energetyczna przede wszystkim” i że należy ją w pełni i w sposób opłacalny stosować w całym łańcuchu energetycznym oraz uznać za podstawę wszelkich metod prowadzących do osiągnięcia celu zerowych emisji netto do 2050 r.;

39.  podkreśla kluczową rolę energii w procesie przejścia na gospodarkę o zerowej emisji gazów cieplarnianych netto; przypomina, że w ostatnich dziesięcioleciach Unia zdołała skutecznie oddzielić emisje gazów cieplarnianych od wzrostu gospodarczego i ograniczyć emisje, w szczególności dzięki efektywności energetycznej i rozpowszechnieniu odnawialnych źródeł energii; podkreśla, że przejście na czystą energię powinno nadal stymulować modernizację gospodarki europejskiej, napędzać zrównoważony wzrost gospodarczy oraz przynosić obywatelom Europy korzyści społeczne i środowiskowe;

40.  uważa, że wiodąca rola UE w dziedzinie energii odnawialnej i efektywności energetycznej pokazuje innym częściom świata, że przejście na czystą energię jest możliwe i korzystne nie tylko pod względem przeciwdziałania zmianie klimatu;

41.  zwraca uwagę, że stworzenie gospodarki o zerowej emisji gazów cieplarnianych netto będzie wymagało znacznych dodatkowych inwestycji w system energetyczny UE i związaną z nim infrastrukturę w porównaniu z obecnym poziomem bazowym wynoszącym od 175 do 290 mld EUR rocznie;

42.  podkreśla, że biorąc pod uwagę różne punkty wyjścia transformacji energetycznej, wysiłki na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej na szczeblu unijnym mogą być nierównomiernie rozłożone w całej UE;

43.  wzywa państwa członkowskie do bezzwłocznego wdrożenia pakietu „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”; przypomina, że państwa członkowskie mają prawo decydować o swoim koszyku energetycznym w ramach polityki klimatyczno-energetycznej UE;

44.  apeluje o opracowanie wysoce energooszczędnego systemu energetycznego, który będzie w pełni oparty na odnawialnych źródłach energii, i zwraca się do Komisji i państw członkowskich o podjęcie wszelkich niezbędnych działań w tym zakresie, ponieważ będzie to miało skutki uboczne we wszystkich sektorach gospodarki; podkreśla, że wszystkie metody przedstawione przez Komisję zakładają radykalne ograniczenie paliw kopalnych i znaczny wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych;

45.  podkreśla, że dyrektywa w sprawie ekoprojektu(6) w znaczący sposób przyczyniła się do osiągnięcia celów klimatycznych UE dzięki redukcji emisji gazów cieplarnianych o 320 mln ton ekwiwalentów CO2 rocznie oraz że szacuje się, iż do 2020 r. odbiorcy w UE zaoszczędzą łącznie nawet 112 mld EUR, czyli ok. 490 EUR rocznie w przeliczeniu na gospodarstwo domowe, w wyniku wdrożenia tej dyrektywy; apeluje o uregulowanie dodatkowych produktów w ramach dyrektywy w sprawie ekoprojektu, w tym tabletów i smartfonów, oraz o aktualizowanie istniejących standardów w celu odzwierciedlenia rozwoju technologicznego;

46.  podkreśla, że należy zapewnić dalszą integrację europejskiego rynku energetycznego, tak by jak najskuteczniej obniżać emisyjność sektora energetycznego, ułatwiać inwestycje tam, gdzie można osiągnąć największą produkcję energii ze źródeł odnawialnych, oraz zachęcać obywateli do aktywnego udziału, by przyspieszyć transformację energetyki ku zrównoważonej gospodarce neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla; uważa, że niezbędne jest podniesienie poziomu połączeń międzysystemowych między państwami członkowskimi oraz zachęcanie do zwiększania liczby transgranicznych systemów wsparcia;

47.  zauważa, że unijny sektor budownictwa odpowiada obecnie za 40 % zużycia energii końcowej w Europie i za 36 % europejskich emisji CO2(7); apeluje o uwolnienie potencjału tego sektora w zakresie oszczędzania energii i ograniczenia śladu węglowego, zgodnie z celem określonym w dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków(8), który dotyczy osiągnięcia wysoce efektywnych energetycznie i bezemisyjnych zasobów budowlanych do 2050 r.; podkreśla, że zwiększenie efektywności zużycia energii w budownictwie stwarza duże możliwości dla dalszego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w Europie; ponadto uważa, że budowanie budynków o niskim zapotrzebowaniu na energię, w pełni zasilanych energią ze źródeł odnawialnych, stanowi warunek konieczny dla wywiązania się z porozumienia paryskiego i dla realizacji unijnego programu na rzecz wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy na szczeblu lokalnym i poprawy warunków życia obywateli w całej Europie;

48.  wzywa organy rządowe wszystkich szczebli – krajowe, regionalne i lokalne – do wprowadzenia środków zachęcających obywateli do udziału w transformacji energetycznej oraz do stymulowania wymiany najlepszych praktyk; podkreśla, że kluczowe znaczenie dla przejścia do zerowej emisji gazów cieplarnianych netto będzie mieć zaangażowanie obywateli w systemie energetycznym oparte na zdecentralizowanej własnej produkcji energii ze źródeł odnawialnych, magazynowaniu energii elektrycznej oraz udziale w programach odpowiedzi odbioru i efektywności energetycznej; apeluje zatem o zapewnienie aktywnego uczestnictwa obywateli w realizacji tych metod, w szczególności po stronie popytu;

Polityka przemysłowa

49.  uważa, że dobrobyt gospodarczy, globalna konkurencyjność przemysłowa i polityka klimatyczna wzajemnie się wzmacniają; ponownie podkreśla, że przejście na gospodarkę o zerowej emisji netto gazów cieplarnianych oznacza dla UE wyzwania i możliwości oraz że konieczne będą inwestycje w innowacje przemysłowe, w tym technologie cyfrowe i czystą technologię, aby pobudzić wzrost gospodarczy, wzmocnić konkurencyjność, zwiększyć przyszłe umiejętności i stworzyć miliony miejsc pracy, na przykład w rozwijającej się gospodarce o obiegu zamkniętym i biogospodarce;

50.  podkreśla, że stabilne i przewidywalne ramy polityki energetycznej i klimatycznej mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia bardzo potrzebnego zaufania inwestorów i umożliwienia przemysłowi europejskiemu podejmowania długoterminowych decyzji inwestycyjnych w Europie, ponieważ żywotność większości instalacji przemysłowych przekracza 20 lat;

51.  podkreśla rolę energochłonnych gałęzi przemysłu dla osiągnięcia celu, jakim są długoterminowe redukcje emisji gazów cieplarnianych w UE; uważa, że utrzymanie przez UE pozycji lidera w obszarze niskoemisyjnego przemysłu oraz produkcji przemysłowej w UE, zachowanie konkurencyjności przemysłu europejskiego, zminimalizowanie zależności od paliw kopalnych oraz narażenia na zmienne i rosnące ceny przywożonych paliw kopalnych, a także unikanie ryzyka ucieczki emisji wymaga inteligentnych i ukierunkowanych ram politycznych; apeluje do Komisji o przedstawienie nowej i zintegrowanej unijnej strategii klimatycznej dla energochłonnych gałęzi przemysłu w celu wsparcia konkurencyjnej transformacji przemysłu ciężkiego w kierunku zerowych emisji netto;

52.  wzywa Komisję do opracowania strategii przemysłowej obejmującej środki, które umożliwią przemysłowi europejskiemu konkurowanie w skali globalnej na równych warunkach; uważa, że w ramach tej polityki Komisja powinna przeanalizować – pod kątem skuteczności i zgodności z zasadami Światowej Organizacji Handlu – dodatkowe środki ochrony gałęzi przemysłu zagrożonych ucieczką emisji w odniesieniu do przywozu produktów, które to środki zastąpiłyby, dostosowały lub uzupełniły istniejące środki dotyczące ucieczki emisji;

53.  zwraca uwagę, że wiele rynków wschodzących przymierza się do odegrania istotnej roli w zaspokajaniu potrzeb rynku światowego podczas przechodzenia na gospodarkę o zerowym poziomie emisji netto, np. w odniesieniu do bezemisyjnego transportu i energii ze źródeł odnawialnych; podkreśla, że UE musi pozostać czołową gospodarką w obszarze ekologicznych innowacji i inwestycji w zielone technologie;

54.  zauważa, że w sprawozdaniu z 2018 r. w sprawie cen i kosztów energii w Europie (COM(2019)0001)(9) Komisja podkreśla utrzymujące się wysokie narażenie UE na zmienne i rosnące ceny paliw kopalnych oraz że oczekuje się, iż koszty produkcji energii elektrycznej w przyszłości będą rosły w przypadku energii wytwarzanej z paliw kopalnych i malały w przypadku energii ze źródeł odnawialnych; podkreśla, że koszty importu energii do UE wzrosły w 2017 r. o 26 % i wyniosły 266 mld EUR, głównie ze względu na wzrost cen ropy; odnotowuje ponadto, że według szacunków zawartych w sprawozdaniu wzrost cen ropy wpływa niekorzystnie na wzrost gospodarczy w UE (-0,4 % PKB w 2017 r.) i na inflację (+0,6);

Badania naukowe i innowacje

55.  podkreśla, że unijne i krajowe programy badań i innowacji mają kluczowe znaczenie dla wsparcia Unii Europejskiej w odgrywaniu głównej roli w walce ze zmianą klimatu, i uważa, że kwestia zmiany klimatu powinna być należycie uwzględniana w przygotowywaniu i wdrażaniu programów badań i innowacji;

56.  uważa, że w ciągu najbliższych dwóch dziesięcioleci konieczne będzie podjęcie znacznych wysiłków w dziedzinie badań i innowacji, aby rozwiązania nisko- i bezemisyjne były dostępne dla wszystkich oraz opłacalne społecznie i gospodarczo, a także aby wdrożyć nowe rozwiązania służące stworzeniu gospodarki o zerowej emisji netto gazów cieplarnianych;

57.  podkreśla swoje stanowisko, że co najmniej 35 % wydatków w ramach programu „Horyzont Europa” należy przeznaczyć na odpowiednie wspieranie celów klimatycznych w ramach ogólnego celu Unii, jakim jest nadanie centralnego znaczenia działaniom w dziedzinie klimatu;

Finansowanie

58.  apeluje o szybkie wdrożenie funduszu innowacyjnego EU ETS i zainicjowanie pierwszego zaproszenia do składania wniosków w 2019 r., by zwiększyć inwestycje w demonstracje przełomowych niskoemisyjnych technologii przemysłowych w wielu sektorach, nie tylko w odniesieniu do produkcji energii elektrycznej, ale również systemów ciepłowniczych i procesów przemysłowych; apeluje, by wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 i należące do nich programy były w pełni zgodne z porozumieniem paryskim;

59.  uważa, że aby Unia mogła osiągnąć zerowe emisje netto najpóźniej do 2050 r., należy uruchomić znaczne inwestycje prywatne; uważa, że wymagać to będzie długoterminowego planowania oraz stabilności i przewidywalności regulacyjnej dla inwestorów, a także należytego uwzględnienia tej kwestii w przyszłych przepisach UE; podkreśla w związku z tym, że należy uznać za priorytet wdrożenie przyjętego w marcu 2018 r. Planu działania w zakresie finansowania zrównoważonego wzrostu gospodarczego;

60.  uważa, że wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 należy przed przyjęciem poddać ocenie w świetle celu osiągnięcia gospodarki neutralnej pod względem klimatu do 2050 r. oraz że należy opracować standardowy test dla zapewnienia, aby wydatki w ramach budżetu UE nie szkodziły klimatowi;

61.  ubolewa, że dotacje na paliwa kopalne są coraz większe i wynoszą ok. 55 mld EUR rocznie(10); wzywa UE i państwa członkowskie do natychmiastowego rozpoczęcia procesu wycofywania wszystkich europejskich i krajowych dopłat do paliw kopalnych;

62.  podkreśla znaczenie sprawiedliwej transformacji w kierunku gospodarki neutralnej pod względem emisji oraz apeluje do państw członkowskich o wprowadzenie odpowiednich strategii politycznych i finansowania w tym zakresie; podkreśla, że wydatki UE z odnośnych funduszy mogłyby w stosownych przypadkach zapewnić dodatkowe wsparcie;

Rola konsumentów i gospodarki o obiegu zamkniętym

63.  podkreśla istotny wpływ zmiany zachowań na osiągnięcie redukcji emisji gazów cieplarnianych; wzywa Komisję do jak najszybszego zbadania wariantów strategicznych, w tym opodatkowania ekologicznego, w celu zachęcenia do zmiany zachowań; podkreśla znaczenie, jakie w propagowaniu zmiany zachowań mają inicjatywy oddolne, takie jak Porozumienie Burmistrzów;

64.  podkreśla, że bardzo duża część zużycia energii, a co za tym idzie emisji gazów cieplarnianych, jest bezpośrednio związania z nabywaniem, przetwarzaniem, transportem, konwersją, wykorzystaniem i usuwaniem zasobów; podkreśla, że na każdym etapie łańcucha zarządzania zasobami możliwe są bardzo duże oszczędności; podkreśla w związku z tym, że wzrost produktywności zasobów dzięki poprawie wydajności i ograniczenie marnotrawienia zasobów za pomocą takich środków jak ponowne wykorzystanie, recykling i regeneracja produktów, mogą znacznie ograniczyć zarówno zużycie zasobów, jak i emisje gazów cieplarnianych, a także poprawić konkurencyjność i stworzyć możliwości biznesowe oraz miejsca pracy; podkreśla efektywność kosztową środków z zakresu gospodarki o obiegu zamkniętym; podkreśla, że bardziej efektywne gospodarowanie zasobami oraz podejścia oparte na gospodarce o obiegu zamkniętym, jak również projektowanie produktów w obiegu zamkniętym pomogą doprowadzić do zmiany wzorców produkcji i konsumpcji oraz zmniejszyć ilość odpadów;

65.  podkreśla znaczenie polityki produktowej, obejmującej np. ekologiczne zamówienia publiczne i ekoprojekt, które mogą znacznie przyczynić się do oszczędności energii i do ograniczenia śladu węglowego produktów przy jednoczesnym zmniejszeniu ich śladu materiałowego i całościowego wpływu na środowisko; podkreśla, że należy ustanowić wymogi dotyczące gospodarki o obiegu zamkniętym w ramach unijnych norm ekoprojektu oraz rozszerzyć obecną metodykę ekoprojektu na inne kategorie produktów oprócz tych związanych z energetyką;

66.  uważa, że należy kontynuować prace nad wiarygodnym modelem pomiaru wpływu na klimat na podstawie konsumpcji; zwraca uwagę na wniosek zawarty w pogłębionej analizie Komisji, że wysiłki UE na rzecz ograniczenia emisji pochodzących z jej produkcji są w pewnym stopniu niwelowane przez przywóz towarów o wyższym śladzie węglowym, jednocześnie jednak UE przyczyniła się w znacznym stopniu do ograniczenia emisji w innych krajach dzięki zwiększonym przepływom handlowym i większej niskoemisyjności jej wywozu;

UE i globalne działania w dziedzinie klimatu

67.  podkreśla znaczenie wzmożonych inicjatyw i stałego dialogu na odpowiednich forach międzynarodowych, a także skutecznej dyplomacji klimatycznej, w celu promowania podobnych decyzji politycznych podnoszących poziom ambicji w dziedzinie klimatu w innych regionach i państwach trzecich; apeluje do UE, by zwiększyła własne finansowanie działań związanych ze zmianą klimatu i aktywnie zachęcała państwa członkowskie do zwiększania pomocy w działaniach związanych ze zmianą klimatu (raczej w formie pomocy rozwojowej niż pożyczek) w państwach trzecich, która powinna uzupełniać zagraniczną pomoc rozwojową, nie powinna być natomiast liczona podwójnie, tj. jednocześnie jako pomoc rozwojowa i pomoc w postaci finansowania działań związanych ze zmianą klimatu;

68.  podkreśla, że szczyt klimatyczny Organizacji Narodów Zjednoczonych we wrześniu 2019 r. będzie dla przywódców odpowiednim momentem na ogłoszenie podniesienia poziomu ambicji pod względem wkładów ustalanych na poziomie krajowym; uważa, że UE powinna z dużym wyprzedzeniem zająć stanowisko w sprawie aktualizacji wkładów ustalanych na poziomie krajowym, tak aby jej uczestnictwo w szczycie było poprzedzone właściwym przygotowaniem i ścisłą współpracą z międzynarodową koalicją stron wspierającą większe ambicje w dziedzinie klimatu;

69.  podkreśla znaczenie wzmocnienia interoperacyjności między instrumentami polityki UE a ich odpowiednikami w państwach trzecich, w szczególności mechanizmami ustalania opłat za emisję gazów cieplarnianych; wzywa Komisję do kontynuowania i zintensyfikowania współpracy i wsparcia w zakresie opracowywania mechanizmów ustalania opłat za emisję gazów cieplarnianych poza Europą w dążeniu do większego ograniczenia emisji i zapewnienia równych warunków działania na szczeblu globalnym; podkreśla znaczenie ustanowienia gwarancji środowiskowych w celu zapewnienia rzeczywistej i dodatkowej redukcji emisji gazów cieplarnianych; wzywa zatem Komisję, by opowiedziała się za rygorystycznymi i trwałymi międzynarodowymi przepisami, aby zapobiec lukom w rachunkowości oraz podwójnemu uwzględnianiu redukcji emisji;

o
o   o

70.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji o

(1) https://ec.europa.eu/clima/sites/clima/files/docs/pages/com_2018_733_analysis_in_support_en_0.pdf (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0430. (3) Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska, „Sprawozdanie w sprawie rozbieżności między potrzebami a perspektywami w zakresie redukcji emisji z 2018 r.”, s. 10. (4) http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2015/563472/IPOL_STU(2015)563472_EN.pdf (5) Van Dingenen, R., Crippa, M., Maenhout, G., Guizzardi, D., Dentener, F., „Global trends of methane emissions and their impacts on ozone concentrations” [Globalne trendy w zakresie emisji metanu oraz ich wpływ na stężenia ozonu], EUR 29394 EN, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, Luksemburg, 2018, ISBN 978-92-79-96550-0, doi:10.2760/820175, JRC113210. (6) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (Dz.U. L 285 z 31.10.2009, s. 10). (7) https://ec.europa.eu/energy/en/topics/energy-efficiency/buildings (8) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/844 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej (Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 75). (9) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1548155579433&uri=CELEX:52019DC0001 (10) Ceny i koszty energii w Europie, s. 10–11.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie utworzenia Europejskiego Funduszu Walutowego (COM(2017)0827 – 2017/0333R(APP))

P8_TA(2019)0218 A8-0087/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie utworzenia Europejskiego Funduszu Walutowego (COM(2017)0827),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie ewentualnych zmian i dostosowań w obecnej strukturze instytucjonalnej Unii Europejskiej(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie poprawy funkcjonowania Unii Europejskiej dzięki wykorzystaniu potencjału Traktatu z Lizbony(2),

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Regionów z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie propozycji reformy unii gospodarczej i walutowej (UGW),

–  uwzględniając pismo przewodniczącego Eurogrupy do przewodniczącego Rady Europejskiej z dnia 25 czerwca 2018 r. w sprawie dalszego pogłębiania UGW i oświadczenie ze szczytu strefy euro z dnia 29 czerwca 2018 r. o reformie Europejskiego Mechanizmu Stabilności (EMS),

–  uwzględniając sprawozdanie Eurogrupy dla przywódców o pogłębianiu unii gospodarczej i walutowej z dnia 4 grudnia 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenie ze szczytu strefy euro z dnia 14 grudnia 2018 r.,

–  uwzględniając wspólne stanowisko z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie przyszłej współpracy między Komisją Europejską a EMS,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego (EBC) z dnia 11 kwietnia 2018 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie utworzenia Europejskiego Funduszu Walutowego(3),

–  uwzględniając opinię nr 2/2018 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z dnia 18 września 2018 r. pt. „Analiza dotycząca kontroli i rozliczalności w odniesieniu do wniosku z dnia 6 grudnia 2017 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Funduszu Walutowego osadzonego w unijnych ramach prawnych”,

–  uwzględniając sprawozdanie pięciu przewodniczących z dnia 22 czerwca 2015 r. dotyczące dokończenia budowy europejskiej unii gospodarczej i walutowej, białą księgę Komisji z dnia 1 marca 2017 r. w sprawie przyszłości Europy oraz dokument Komisji z dnia 31 maja 2017 r. otwierający debatę na temat pogłębiania unii gospodarczej i walutowej,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie wzmocnienia europejskiej demokracji w przyszłej unii gospodarczej i walutowej (UGW)(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie dochodzenia w sprawie roli i działań trojki (EBC, Komisja i MFW) w odniesieniu do objętych programem państw strefy euro(5),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie mechanizmu zdolności fiskalnej dla strefy euro(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 i zasobów własnych(7),

–  uwzględniając art. 99 ust. 5 Regulaminu,

–  uwzględniając wspólne posiedzenia Komisji Budżetowej i Komisji Gospodarczej i Monetarnej zgodnie z art. 55 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie wstępne Komisji Budżetowej i Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinie przedstawione przez Komisję Kontroli Budżetowej i Komisję Spraw Konstytucyjnych (A8-0087/2019),

A.  mając na uwadze, że wprowadzenie euro jest jednym z najważniejszych politycznych osiągnięć projektu europejskiego oraz kamieniem węgielnym budowy UGW;

B.  mając na uwadze, że kryzys finansowy i gospodarczy ujawnił słabości struktury euro, zwracając tym samym uwagę na pilną potrzebę szybkiego pogłębienia UGW oraz umocnienia jej demokratycznej rozliczalności i przejrzystości;

C.  mając na uwadze, że euro zapewnia obywatelom UE ochronę i możliwości; mając na uwadze, że silna i stabilna strefa euro ma zasadnicze znaczenie dla jej członków oraz dla całej UE;

D.  mając na uwadze, że członkostwo we wspólnym obszarze walutowym wymaga przestrzegania wspólnych zasad i wypełniania wspólnych zobowiązań, jak te określone w pakcie stabilności i wzrostu, a także wspólnych narzędzi reagowania na poważne wstrząsy gospodarcze i finansowe oraz wspierania odpowiedzialności, solidarności i pozytywnej konwergencji społeczno-gospodarczej; mając na uwadze, że Porozumienie ustanawiające Europejski Mechanizm Stabilności (Porozumienie ustanawiające EMS) przewiduje jasne powiązanie z europejskimi mechanizmami nadzoru makroekonomicznego, w szczególności poszanowanie zasad paktu stabilności i wzrostu, w tym jego klauzul elastyczności, oraz wdrożenie trwałych i sprzyjających włączeniu społecznemu reform strukturalnych; mając na uwadze, że ograniczanie ryzyka i podział ryzyka powinny iść ze sobą w parze przy pogłębianiu UGW;

E.  mając na uwadze, że utworzenie Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej (EFSF) i jego późniejsze przekształcenie w Europejski Mechanizm Stabilności (EMS) stanowiło istotny krok w kierunku utworzenia europejskiego mechanizmu zarządzania kryzysowego, który pomaga wzmocnić UGW i zapewnić wsparcie finansowe dla kilku europejskich krajów dotkniętych kryzysem;

F.  mając na uwadze, że międzyrządowy charakter EMS ma wpływ na proces decyzyjny stosowany w ramach mechanizmu, a zwłaszcza na jego zdolność do szybkiego reagowania na wstrząsy gospodarcze i finansowe;

G.  mając na uwadze, że przyszłe włączenie EMS do ram prawnych UE nadal powinno być rozumiane jako element projektu dokończenia UGW;

H.  mając na uwadze, że obecna debata na temat przyszłości Europy i UGW uwidoczniła różnice w poglądach politycznych państw członkowskich na temat przyszłości EMS w perspektywie długoterminowej, lecz jednocześnie zapewnia solidną podstawę do poczynienia istotnego, pierwszego kroku w stronę wzmocnienia roli mechanizmu, rozwoju jego narzędzi finansowych oraz zwiększenia jego efektywności i demokratycznej rozliczalności w ramach reformy EMS; mając na uwadze, że dyskusja na temat pogłębienia UGW powinna zaowocować politycznym rozwiązaniem dla reformy EMS;

I.  mając na uwadze, że w perspektywie krótkoterminowej reforma EMS powinna przyczynić się do budowy unii bankowej, zapewniając odpowiedni wspólny fiskalny mechanizm ochronny dla jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;

1.  z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji z dnia 6 grudnia 2017 r. dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie utworzenia Europejskiego Funduszu Walutowego i uważa go za użyteczny wkład w aktualną debatę dotyczącą przyszłości Europy, pogłębienia UGW i reformy EMS; z zadowoleniem przyjmuje zwłaszcza zaproponowane przez Komisję włączenie EMS do porządku prawnego UE;

2.  zauważa, że funkcje, które ma pełnić zreformowany EMS, będą dotyczyć polityki gospodarczej oraz że nazwa „Europejski Fundusz Walutowy” może być myląca; zauważa, że w swojej opinii z dnia 11 kwietnia 2018 r. EBC zasugerował, że następca EMS powinien zachować nazwę „EMS”; w związku z powyższym wzywa do odpowiedniej i dogłębnej oceny skutków wyboru nazwy dla zreformowanego EMS, aby zapewnić możliwie najmniejszy wpływ na sprawne funkcjonowanie zreformowanego EMS; sugeruje, aby EMS zachował swoją obecną nazwę, która jest uznawana na rynku kapitałowym, co jasno wskaże, że polityka pieniężna strefy euro pozostaje kompetencją EBC;

3.  podkreśla, że prawidłowe funkcjonowanie UGW jest wspierane przez istnienie instytucji służącej jako „pożyczkodawca ostatniej instancji”; zauważa w tym kontekście pozytywny wkład EMS w łagodzenie niedoskonałości struktury instytucjonalnej UGW, w szczególności przez zapewnianie wsparcia finansowego kilku państwom członkowskim dotkniętym światowym kryzysem finansowym i kryzysem zadłużeniowym;

4.  przypomina swoje poprzednie stanowiska popierające włączenie EMS do ram prawnych UE, dzięki czemu mechanizm stałby się pełnoprawnym organem UE; nalega, aby to włączenie uwzględniało również rolę parlamentów narodowych i było nadal postrzegane jako element projektu budowania UGW; uważa, że takie włączenie pozwoliłoby na zarządzanie zgodnie z metodą wspólnotową, zapewniłoby pełną spójność zasad i obowiązków fiskalnych, ułatwiłoby koordynację polityki gospodarczej i fiskalnej oraz zwiększyłoby legitymację i rozliczalność demokratyczną za pośrednictwem Parlamentu Europejskiego;

5.  podkreśla, że jeżeli w przyszłości zostaną zaangażowane środki z budżetu UE, Parlament powinien mieć uprawnienia polityczne do egzekwowania wszystkich mających zastosowanie praw do kontroli budżetowej w odniesieniu do EMS w ramach procedury udzielania absolutorium; zauważa, że w takim przypadku Europejski Trybunał Obrachunkowy powinien zostać uznany za niezależnego audytora zewnętrznego i powinien otrzymać jasną i formalną rolę w procedurze udzielania absolutorium;

6.  przypomina o prerogatywach parlamentów narodowych w zakresie nadzoru fiskalnego i demokratycznego; uważa, że należy jeszcze bardziej usprawnić kontrolę, jaką nad zreformowanym EMS sprawują parlamenty narodowe i Parlament Europejski; uważa, że parlamentom narodowym powinno przysługiwać prawo do uzyskania informacji na temat działalności EMS oraz do podjęcia dialogu z dyrektorem zarządzającym zreformowanego EMS;

7.  odnotowuje, że wniosek Komisji wywołał żywą dyskusję na temat jego skutków politycznych, finansowych i prawnych; podkreśla jednak, że wspomniana debata na temat długoterminowej wizji struktury instytucjonalnej EMS nie powinna opóźniać wykonania pilnych działań wymaganych w celu wzmocnienia i egzekwowania demokratycznej rozliczalności UGW i jej zdolności do promowania stabilności finansowej i konwergencji oraz reagowania na wstrząsy gospodarcze; dlatego wzywa do przeprowadzenia konstruktywnej reformy EMS w perspektywie krótkoterminowej w drodze przeglądu Porozumienia ustanawiającego EMS, co nie wyklucza bardziej ambitnych zmian w przyszłości;

8.  podkreśla, że główną misją zreformowanego EMS nadal powinno być zapewnianie przejściowej pomocy finansowej państwom członkowskim, które jej potrzebują, w oparciu o szczegółowe warunki uzgodnione w programach dostosowawczych oraz z uwzględnieniem wniosków wyciągniętych z poprzednich programów pomocy finansowej zarządzanych przez Komisję, Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) i EBC; podkreśla, że zreformowany EMS musi w tym celu dysponować odpowiednią mocą sprawczą, dlatego sprzeciwia się wszelkim próbom zmiany zreformowanego EMS w instrument przeznaczony wyłącznie dla banków lub ograniczenia jego zdolności finansowej do wspierania państw członkowskich;

9.  przypomina, że wachlarz instrumentów finansowych dostępnych na potrzeby EMS powinien zostać ulepszony i być dostępny dla zreformowanego EMS, co obejmuje możliwość udzielania wystarczającej zapobiegawczej pomocy finansowej, aby zapewniać państwom członkowskim dostęp do pomocy jeszcze przed wystąpieniem znacznych trudności w pozyskiwaniu środków na rynku kapitałowym; broni dostępu do ostrożnościowej warunkowej linii kredytowej (PCCL) na podstawie listu intencyjnego i z zastrzeżeniem mających zastosowanie kryteriów; zauważa, że te narzędzia finansowe muszą być wykorzystywane do pomocy państwom członkowskim w przypadku poważnych wstrząsów gospodarczych i finansowych; przypomina, że pomoc finansowa zapewniana państwom członkowskim może być uzupełniona w przyszłości instrumentem budżetowym na rzecz konwergencji i konkurencyjności w celu wspierania stabilizacji gospodarczej i finansowej, inwestycji i pozytywnej konwergencji społeczno-gospodarczej w strefie euro;

10.  podkreśla, że UGW obejmuje wszystkie państwa członkowskie UE, z których wszystkie, z wyjątkiem Danii i Zjednoczonego Królestwa, są zobowiązane do przyjęcia euro i przystąpienia do strefy euro, oraz że wszelki EMS powinien zatem być otwarty na uczestnictwo wszystkich państw członkowskich UE;

11.  uważa, że zreformowany EMS powinien odgrywać ważniejszą rolę w zarządzaniu programami pomocy finansowej, wspólnie z Komisją i w bliskiej współpracy z EBC, zapewniając w stosownych przypadkach większą autonomię ram instytucjonalnych UE, bez uszczerbku dla odpowiednich partnerstw z innymi instytucjami, zwłaszcza z MFW;

12.  podkreśla, że zreformowany EMS powinien dysponować własną wiedzą fachową w celu tworzenia i oceny elementów wymaganych przez jego statut; podkreśla jednak, że ocena wniosków o pomoc finansową dokonywana przez EMS oraz proces podejmowania decyzji w ramach tego mechanizmu odnośnie do struktury programów dostosowawczych, we współpracy z innymi instytucjami, nie powinny w żaden sposób zastępować ani powielać normalnego nadzoru makroekonomicznego i fiskalnego przewidzianego w zasadach i przepisach fiskalnych UE, który powinien pozostać wyłączną kompetencją Komisji;

13.  uważa, że ewentualne przyszłe programy dostosowawcze powinny uwzględniać skutki społeczne proponowanych środków, również w porównaniu z długoterminowym wpływem braku zmian politycznych, w świetle wcześniejszej i wnikliwej oceny skutków społecznych;

14.  podkreśla potrzebę zapewnienia wydajnej procedury podejmowania decyzji w zreformowanym EMS, w szczególności w sytuacjach wymagających pilnej reakcji; w tym kontekście wzywa do oceny obecnej sytuacji w zakresie struktury zarządzania;

15.  wzywa do szybkiej reformy EMS, która również na nowo zdefiniuje jego rolę, funkcje i narzędzia finansowe, tak aby zreformowany EMS mógł oferować pomoc na utrzymanie płynności finansowej w przypadku restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz służyć jako fiskalny mechanizm ochronny dla jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji; wzywa do uruchomienia wspólnego mechanizmu ochronnego, na uzgodnionych warunkach, jak najszybciej do 2020 r., a w każdym razie przed 2024 r.;

16.  podkreśla zagrożenia wynikające z opóźnień w pogłębianiu unii bankowej; przyjmuje z zadowoleniem wnioski zawarte w sprawozdaniu Eurogrupy dla przywódców z dnia 4 grudnia 2018 r. o pogłębianiu UGW, które zostały zatwierdzone w całości na szczycie państw strefy euro w dniu 14 grudnia 2018 r; z zadowoleniem przyjmuje w szczególności przyspieszenie wprowadzenia wspólnego mechanizmu ochronnego dla jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, pod warunkiem że poczyniono wystarczające postępy w dziedzinie ograniczania ryzyka, które mają zostać poddane ocenie w 2020 r., a także zatwierdzenie podstawowych ustaleń w sprawie reformy EMS; przypomina swoje wcześniejsze stanowisko w sprawie konieczności uzupełnienia europejskiego systemu gwarantowania depozytów, uznając, że ograniczanie ryzyka i podział ryzyka powinny iść ze sobą w parze; zauważa, że nie osiągnięto natychmiastowych rezultatów w odniesieniu do przyszłego budżetu strefy euro i mechanizmu stabilizacyjnego, ale przyjmuje do wiadomości mandat do pracy nad instrumentem budżetowym na rzecz konwergencji i konkurencyjności; podkreśla, że osiągnięto znaczny postęp w zakresie ograniczania ryzyka; przypomina, że Parlament w dużej mierze się do tego przyczynił, w szczególności w odniesieniu do pakietu bankowego oraz ostrożnościowego mechanizmu ochronnego dla kredytów zagrożonych;

17.  proponuje ustalenie protokołu tymczasowego porozumienia o współpracy pomiędzy EMS a Parlamentem, ze skutkiem natychmiastowym, w celu poprawy dialogu międzyinstytucjonalnego i zwiększenia przejrzystości i rozliczalności EMS, z określeniem praw Parlamentu i jego posłów w odniesieniu do pytań kierowanych do zreformowanego EMS, regularnych wysłuchań, praw do nominacji i odpowiednich praw do kontroli budżetowej; przypomina o swoim wniosku dotyczącym porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie zarządzania gospodarką; podkreśla, że dyrektor zarządzający zreformowanego EMS powinien być wybierany przez Parlament Europejski na wniosek Rady i składać mu sprawozdania; wzywa do zapewnienia równowagi płci w składzie organów zarządzających zreformowanego EMS;

18.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, Komisji, Radzie, Eurogrupie, Europejskiemu Bankowi Centralnemu, dyrektorowi zarządzającemu Europejskiego Mechanizmu Stabilności oraz parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. C 252 z 18.7.2018, s. 201. (2) Dz.U. C 252 z 18.7.2018, s. 215. (3) Dz.U. C 220 z 25.6.2018, s. 2. (4) Dz.U. C 65 z 19.2.2016, s. 96. (5) Dz.U. C 378 z 9.11.2017, s. 182. (6) Dz.U. C 252 z 18.7.2018, s. 235. (7) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0226.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie sytuacji w Nikaragui (2019/2615(RSP))

P8_TA(2019)0219 RC-B8-0165/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Nikaragui, w szczególności rezolucje z 18 grudnia 2008 r.(1), 26 listopada 2009 r.(2), 16 lutego 2017 r.(3) i 31 maja 2018 r.(4),

–  uwzględniając układ o stowarzyszeniu między UE a Ameryką Środkową z 2012 r.,

–  uwzględniając krajowy dokument strategiczny UE i wieloletni program orientacyjny na lata 2014–2020 w sprawie Nikaragui,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając Wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka z czerwca 2004 r.,

–  uwzględniając konstytucję Nikaragui,

–  uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych z 21 stycznia 2019 r. w sprawie Nikaragui,

–  uwzględniając oświadczenia w sprawie sytuacji w Nikaragui złożone w imieniu UE przez wysoką przedstawiciel 2 października 2018 r., 15 maja 2018 r., 22 kwietnia 2018 r. i 15 grudnia 2018 r., a także oświadczenie z 1 marca 2019 r. w sprawie wznowienia dialogu narodowego,

–  uwzględniając konkluzje Rady w sprawie priorytetów UE na rok 2019 na forach ONZ zajmujących się prawami człowieka, przyjęte 18 lutego 2019 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie przyjęte 21 czerwca 2018 r. przez Międzyamerykańską Komisję Praw Człowieka, zatytułowane „Rażące przypadki łamania praw człowieka w związku z protestami społecznymi w Nikaragui”,

–  uwzględniając raport Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka dotyczący przypadków naruszania i łamania praw człowieka w związku z protestami w Nikaragui w okresie od 18 kwietnia do 18 sierpnia 2018 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie interdyscyplinarnej grupy niezależnych ekspertów (GIEI) z 20 grudnia 2018 r. dotyczące gwałtownych zajść, do których doszło w Nikaragui od 18 kwietnia do 30 maja 2018 r.,

–  uwzględniając oświadczenie wysokiej komisarz ONZ ds. praw człowieka Michelle Bachelet z 22 lutego 2019 r. w sprawie kryminalizacji protestów w Nikaragui,

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że 31 maja 2018 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie kryzysu w Nikaragui, w której zdecydowanie potępił zaistniałą sytuację; mając na uwadze, że w następstwie tej rezolucji delegacja 11 posłów do PE w dniach 23–26 stycznia 2019 r. złożyła wizytę w tym kraju, aby na miejscu ocenić sytuację;

B.  mając na uwadze, że delegacja zrealizowała zakładany program pobytu, a rząd Nikaragui zezwolił jej na wstęp do wszystkich obiektów wskazanych przez posłów do PE, w tym do dwóch więzień; mając na uwadze, że rząd Nikaragui udzielił gwarancji, iż nie zostaną podjęte żadne środki odwetowe wobec osób potępiających obecną sytuację; mając na uwadze, że delegacja była świadkiem kampanii nękania, oczerniania i zastraszania wymierzonej przeciwko obrońcom praw człowieka i organizacjom społeczeństwa obywatelskiego, z którymi przeprowadziła wymianę poglądów; mając na uwadze, że wiele organizacji odrzuciło zaproszenie do spotkania z delegacją z powodu zastraszania i gróźb ze strony rządu; mając na uwadze, że od czasu wizyty delegacji represje w kraju się nasiliły;

C.  mając na uwadze, że delegacja publicznie odrzuciła oficjalne stanowisko rządu Nikaragui, jakoby padł on ofiarą inicjowanego przez USA zamachu stanu i kampanii dezinformacyjnej; mając na uwadze, że główną przyczyną demonstracji jest głęboki kryzys demokratyczny, instytucjonalny i polityczny, który w ciągu ostatniej dekady spowodował w tym kraju osłabienie praworządności i ograniczenie podstawowych wolności, takich jak wolność zrzeszania się, demonstracji i zgromadzeń;

D.  mając na uwadze, że wiele osób spotkało się z poważnymi ograniczeniami wolności wypowiedzi, zgromadzeń i demonstracji, w tym wolności wykonywania hymnu państwowego; mając na uwadze, że wielu więźniów politycznych jest przetrzymywanych za samo tylko korzystanie z przysługujących im praw; mając na uwadze niepokojące doniesienia o pogarszającej się sytuacji zatrzymanych, w tym o nieludzkim traktowaniu;

E.  mając na uwadze, że postępowania sądowe przeciwko zatrzymanym naruszają normy międzynarodowe, w szczególności proceduralne i prawnokarne gwarancje prawa do rzetelnego procesu sądowego; mając na uwadze, że również warunki panujące w więzieniach nie spełniają w wystarczającym zakresie norm międzynarodowych; mając na uwadze wyraźny brak podziału władzy w Nikaragui;

F.  mając na uwadze, że prawo do informacji jest poważnie zagrożone; mając na uwadze, że dziennikarze są zatrzymywani, zmuszani do emigracji i zastraszani; mając na uwadze, że zamyka się media audiowizualne lub przeprowadza się w nich rewizje bez uprzedniej zgody organu sądowego; mając na uwadze, że z powodu braku papieru i tuszu, zarekwirowanych przez rząd Nikaragui, zagrożona jest publikacja gazet;

G.  mając na uwadze, że rząd Nikaragui wydalił z kraju międzynarodowe organizacje, takie jak interdyscyplinarna grupa niezależnych ekspertów GIEI i specjalny mechanizm monitorowania dla Nikaragui (MESENI), które dążyły do pokojowego rozwiązania konfliktu i pojednania narodowego; mając na uwadze, że represje wobec organizacji społeczeństwa obywatelskiego nasiliły się, a organizacje te pozbawiono statusu prawnego, co w kraju o słabych ramach instytucjonalnych stanowi podwójną karę dla ofiar represji;

H.  mając na uwadze, że zagrożona jest również wolność nauki; mając na uwadze, że prawie 200 studentów wydalono z uczelni za udział w demonstracjach na rzecz demokracji, większej wolności i praw człowieka;

I.  mając na uwadze, że rozwój i umacnianie demokracji i praworządności oraz poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności muszą być nieodłącznymi elementami polityki zewnętrznej UE, w tym układu o stowarzyszeniu między UE a krajami Ameryki Środkowej z 2012 r.; mając na uwadze, że układ ten zawiera klauzulę demokratyczną, będącą jej zasadniczym elementem;

J.  mając na uwadze, że 16 maja 2018 r. zainicjowano dialog między prezydentem Ortegą a opozycją nikaraguańską i grupami społeczeństwa obywatelskiego oraz że mediatorem w tym dialogu był kościół katolicki, nie udało się jednak znaleźć rozwiązania umożliwiającego wyjście z kryzysu; mając na uwadze, że 27 lutego 2019 r. wznowiono wstępne rozmowy mające umożliwić dialog narodowy między rządem Nikaragui a Sojuszem Obywatelskim; mając na uwadze, że Sojusz Obywatelski wyznaczył sobie trzy główne cele, które chciał osiągnąć w trakcie negocjacji: uwolnienie więźniów politycznych i poszanowanie swobód osobistych, niezbędne reformy wyborcze, które muszą zakończyć się przeprowadzeniem wyborów, oraz sprawiedliwość; mając na uwadze, że rząd Nikaragui zwolnił 100 więźniów politycznych i zgodził się zamienić im wyroki więzienia na areszt domowy; mając na uwadze, że większość z nich jest prześladowana i nadal przebywa w areszcie; mając na uwadze, że wiele osób (ponad 600) jest nadal uwięzionych; mając na uwadze, że 10 marca 2019 r. wstrzymano dialog narodowy, gdy Sojusz Obywatelski wycofał się z negocjacji;

1.  podkreśla, że w wyniku wydarzeń z kwietnia i maja 2018 r. w Nikaragui dochodzi do poważnych przypadków łamania zasad demokracji, poszanowania praw człowieka i praworządności; przypomina o znaczeniu rezolucji, którą przyjął 31 maja 2018 r.;

2.  potępia wszelkie represyjne działania rządu Nikaragui; stwierdza, że wizyta delegacji PE posłużyła uzyskaniu prawdziwego obrazu sytuacji; stwierdza ponadto, że nie ulega wątpliwości, iż w ostatnich miesiącach, a zwłaszcza po wizycie delegacji nasiliły się represje wobec opozycji i ograniczanie podstawowych wolności; w związku z tym potępia powszechne represje i ograniczanie wolności słowa, zgromadzeń i demonstracji, delegalizację organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego, wydalenie z kraju organizacji międzynarodowych, zamykanie mediów i ataki na nie, ograniczanie prawa do informacji, wydalanie studentów z uczelni oraz pogarszającą się sytuację w więzieniach i nieludzkie traktowanie więźniów;

3.  uważa, że takie działania rządu, jego instytucji i organizacji parapolitycznych to planowa strategia niszczenia opozycji politycznej, która w ubiegłym roku stała na czele protestów; jest zdania, że strategia ta jest stosowana metodycznie, systematycznie i selektywnie wobec wszystkich przywódców, organizacji pozarządowych, mediów i ruchów społecznych, których celem jest wyrażanie uzasadnionego żądania wolności i demokracji;

4.  wyraża zaniepokojenie z powodu ogromnego ryzyka demokratycznego, politycznego i gospodarczego, przed jakim stoją mieszkańcy i cały kraj, a jeżeli nie zostaną podjęte pilne działania, ryzyko to jeszcze wzrośnie ze względu na trwające konflikty wewnętrzne, kryzys społeczny i upadek gospodarki; pilnie apeluje o podjęcie merytorycznego dialogu wewnętrznego w celu wypracowania trwałego rozwiązania pokojowego, które zapewni wszystkim podmiotom społecznym możliwość swobodnego działania i wypowiadania się, a także przywrócenie przysługujących im praw obywatelskich, takich jak prawo do pokojowego protestu; ponownie podkreśla, że niezależnie od przyjętego rozwiązania wszystkie osoby odpowiedzialne za naruszenia należy pociągnąć do odpowiedzialności; zwraca się do wszystkich partii politycznych, ruchów społecznych, przywódców, studentów i organizacji społeczeństwa obywatelskiego o utrzymanie i potwierdzenie niezachwianego zaangażowania na rzecz pokojowych środków rozwiązania kryzysu; ponownie wyraża pełne poparcie dla reformy sądownictwa i ordynacji wyborczej oraz zwraca się do wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel o podjęcie odpowiednich działań; zwraca się do wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel oraz do delegatury UE o uważne monitorowanie trwających w kraju negocjacji między rządem a Sojuszem Obywatelskim oraz o dalsze podejmowanie problemów ludzi, które wynikają sytuacji z zaistniałej w tym kraju, jeśli chodzi o więźniów, studentów, protestujących, dziennikarzy itd.;

5.  ubolewa z powodu zawieszenia mechanizmu MESENI i zakończenia mandatu grupy ekspertów GIEI Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka; zdecydowanie potępia prześladowanie, aresztowanie i zastraszanie osób współpracujących z ONZ i innymi organami międzynarodowymi;

6.  wzywa rząd Nikaragui, by w trybie pilnym wdrożył trzy środki, które będą oznaką dobrej woli w trwającym dialogu: natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie więźniów politycznych, natychmiastowe zaprzestanie wszelkich form represji wobec obywateli Nikaragui, w tym nękania, zastraszania, szpiegowania i prześladowania przywódców opozycji, a następnie zniesienie wszelkich ograniczeń dotyczących wcześniej wymienionych swobód, a także przywrócenie osobowości prawnej i zwrot majątku organizacjom praw człowieka oraz umożliwienie organizacjom międzynarodowym powrotu do kraju;

7.  zwraca uwagę, że na tych warunkach proces ten musi doprowadzić do anulowania postępowań sądowych przeciwko więźniom politycznym oraz zagwarantowania im integralności fizycznej i psychicznej, ochrony prywatności i rzetelnego procesu, a także do powrotu wygnanych osób, w tym dziennikarzy i studentów, usunięcia wojska z ulic i rozbrojenia ugrupowań paramilitarnych oraz do opracowania jasnego planu działania zmierzającego do wolnych, uczciwych i przejrzystych wyborów, które zostaną zorganizowane w najbliższej przyszłości z udziałem obserwatorów międzynarodowych;

8.  wzywa do natychmiastowej ekstradycji do Włoch Alessia Casimirriego, który mieszka obecnie w Managui i jest chroniony przez rząd Nikaragui; A. Casimirri został skazany ostatecznym wyrokiem we Włoszech na sześciokrotną karę dożywotniego więzienia za porwanie byłego przywódcy Chrześcijańskiej Demokracji, premiera i przewodniczącego Rady Europejskiej Alda Moro oraz za zabójstwo członków jego ochrony 16 marca 1978 r. w Rzymie;

9.  wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych i państwa członkowskie, by zastosowały wobec rządu Nikaragui oraz osób odpowiedzialnych za łamanie praw człowieka wieloetapowy system ukierunkowanych sankcji indywidualnych, takich jak zamrożenie aktywów i zakaz wydawania wiz, bez szkody dla mieszkańców, zgodnie z konkluzjami Rady z 21 stycznia 2019 r., dopóki w kraju nie zostaną przywrócone i nie będą w pełni respektowane prawa człowieka i podstawowe wolności, jak postulowano w ramach dialogu; w związku z tym i w tych okolicznościach apeluje o skorzystanie z klauzuli demokratycznej zapisanej w układzie o stowarzyszeniu między UE a Ameryką Środkową, którego Nikaragua jest sygnatariuszem, i zawieszenie udziału Nikaragui w tym układzie;

10.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Państw Amerykańskich, Europejsko-Latynoamerykańskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu, Parlamentowi Środkowoamerykańskiemu, Grupie z Limy, a także rządowi i parlamentowi Republiki Nikaragui.

(1) Dz.U. C 45E z 23.2.2010, s. 89. (2) Dz.U. C 285E z 21.10.2010, s. 74. (3) Dz.U. C 252 z 18.7.2018, s. 189. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0238.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie rocznego sprawozdania strategicznego w sprawie wdrażania i realizacji celów zrównoważonego rozwoju (2018/2279(INI))

P8_TA(2019)0220 A8-0160/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rezolucję Organizacji Narodów Zjednoczonych zatytułowaną „Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”, przyjętą w dniu 25 września 2015 r. w Nowym Jorku podczas szczytu ONZ w sprawie zrównoważonego rozwoju,

–  uwzględniając Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), porozumienie paryskie przyjęte na 21. konferencji stron (COP 21) w Paryżu w dniu 12 grudnia 2015 r. oraz przedstawiony UNFCCC dnia 6 marca 2015 r. przez Łotwę i Komisję Europejską zaplanowany, ustalony na szczeblu krajowym wkład UE i jej państw członkowskich,

–  uwzględniając trzecią Międzynarodową Konferencję w sprawie Finansowania Rozwoju, która odbyła się w dniach 13–16 lipca 2015 r. w Addis Abebie,

–  uwzględniając art. 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając art. 7 TFUE, który potwierdza, że „Unia zapewnia spójność swoich poszczególnych polityk i działań, uwzględniając wszystkie swoje cele i zgodnie z zasadą przyznania kompetencji”,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej z dnia 7 czerwca 2017 r. zatytułowane „Nowy europejski konsensus w sprawie rozwoju »Nasz świat, nasza godność, nasza przyszłość«”(1),

–  uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 22 listopada 2016 r. zatytułowany „Kolejne kroki w kierunku zrównoważonej przyszłości Europy – Europejskie działania na rzecz zrównoważonego rozwoju” (COM(2016)0739),

–  uwzględniając dokument Komisji otwierający debatę zatytułowany „W kierunku zrównoważonej Europy do 2030”, opublikowany w dniu 30 stycznia 2019 r.,

–  uwzględniając wielostronną platformę wysokiego szczebla dotyczącą celów zrównoważonego rozwoju oraz jej wspólny wkład z dnia 11 października 2018 r. przedstawiający zalecenie, by UE opracowała i wdrożyła nadrzędną, wizjonerską i sprzyjającą transformacji strategię na rzecz zrównoważonej Europy 2030, która ukierunkuje wszystkie unijne strategie polityczne i programy, w tym cele pośrednie i długoterminowe, oraz określi unijną wizję zrównoważonej Europy wykraczającą poza Agendę 2030,

–  uwzględniając sprawozdanie UE z 2019 r. w sprawie spójności polityki na rzecz rozwoju, opublikowane w dniu 28 stycznia 2019 r.,

–  uwzględniając ogólny unijny program działań w zakresie środowiska do 2020 r. pt. „Dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety”(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 maja 2015 r. w sprawie finansowania rozwoju(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie działań następczych i przeglądu programu działań do roku 2030(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie sprawozdania UE za rok 2015 w sprawie spójności polityki na rzecz rozwoju(5),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie podniesienia skuteczności współpracy na rzecz rozwoju(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie działań UE na rzecz zrównoważonego rozwoju(7),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej: roczna analiza wzrostu gospodarczego na rok 2018(8),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 lipca 2018 r. w sprawie łamania praw rdzennej ludności na świecie, w tym masowego wykupu gruntów rolnych(9),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 czerwca 2017 r. zatytułowane „Zrównoważona przyszłość Europy odpowiedzią UE na agendę 2030” (10502/17),

–  uwzględniając wniosek Komisji z dnia 30 maja 2018 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (ESF+) (COM(2018)0382),

–  uwzględniając Europejski filar praw socjalnych,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie Światowej Organizacji Zdrowia i Parlamentu Europejskiego z dnia 20 listopada 2018 r. zatytułowane „Zjednoczeni na rzecz przyspieszenia postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju powiązanych ze zdrowiem – bez pozostawiania kogokolwiek w tyle”,

–  uwzględniając sprawozdanie monitorujące Eurostatu za 2018 r. dotyczące postępów w kierunku osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju w kontekście UE,

–  uwzględniając strategię „Europa 2020”,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 19 września 2018 r. zatytułowaną „Odpowiednie wskaźniki do oceny celów zrównoważonego rozwoju – wkład społeczeństwa obywatelskiego”,

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 18 października 2018 r. (EUCO 13/18), które stanowią, że UE i jej państwa członkowskie wyrażają pełne poparcie dla Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz jej realizacji, i w których Rada z aprobatą odnosi się do faktu, że w 2018 r. Komisja zamierza opublikować dokument otwierający debatę, który powinien umożliwić opracowanie w 2019 r. kompleksowej strategii realizacji,

–  uwzględniając priorytety UE w ramach ONZ i 73. Zgromadzenia Ogólnego ONZ (wrzesień 2018 r. – wrzesień 2019 r.), przyjęte przez Radę w dniu 25 czerwca 2018 r.,

–  uwzględniając wkład wielostronnej platformy dotyczącej celów zrównoważonego rozwoju w dokument Komisji otwierający debatę zatytułowany „W kierunku zrównoważonej Europy do 2030 r.”, wydany w dniu 12 października 2018 r.,

–  uwzględniając globalne porozumienie w sprawie migracji i globalne porozumienie w sprawie uchodźców z 2018 r.,

–  uwzględniając ramy z Sendai dotyczące ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych w latach 2015–2030, przyjęte w dniu 18 marca 2015 r. przez państwa członkowskie ONZ podczas trzeciej światowej konferencji ONZ w sprawie zmniejszania ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi,

–  uwzględniając wspólny komunikat Unii Europejskiej i Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 27 września 2018 r. zatytułowany „Odnowione partnerstwo na rzecz rozwoju”(10),

–  uwzględniając wspólny komunikat wydany w następstwie trzeciego trójstronnego spotkania Unia Afrykańska–Unia Europejska–ONZ, które odbyło się w Nowym Jorku w dniu 23 września 2018 r.(11),

–  uwzględniając wspólne oświadczenie prasowe UE–ONZ z dnia 23 września 2018 r.(12),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając wspólne obrady Komisji Rozwoju oraz Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, zgodnie z art. 55 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju oraz Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A8-0160/2019),

A.  mając na uwadze, że Agenda 2030 ma potencjał transformacyjny oraz określa uniwersalne, ambitne, kompleksowe, nierozerwalne i powiązane ze sobą cele w zakresie eliminacji ubóstwa, zwalczania rosnących nierówności i dyskryminacji, wspierania dobrobytu, zrównoważenia, odpowiedzialności za środowisko, włączenia społecznego, równości płci i poszanowania praw człowieka, zapewnienia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz wzmocnienia pokoju i bezpieczeństwa; mając na uwadze, że podjęcie natychmiastowych działań na wszystkich szczeblach, którym towarzyszyłyby skuteczna europejska strategia wdrażania oraz mechanizm monitorowania i przeglądu, ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju;

B.  mając na uwadze, że Agenda 2030 i cele zrównoważonego rozwoju stanowią ambitną wizję zamożniejszego, bardziej integracyjnego i odpornego świata; mając na uwadze, że Agenda 2030 opiera się na podstawowych wartościach Unii takich jak demokracja, uczestnictwo, dobre rządy, sprawiedliwość społeczna, solidarność, zrównoważony rozwój oraz poszanowanie rządów prawa i praw człowieka, zarówno w Europie, państwach członkowskich, jak i na całym świecie; mając na uwadze, że dążenie do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju w naturalny sposób jest zgodne z planami Unii Europejskiej, by stworzyć lepszą, zdrowszą i bardziej zrównoważoną przyszłość dla Europy, co powinno zaliczać się do strategicznych priorytetów UE;

C.  mając na uwadze, że Agenda 2030 i osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju stanowią wyzwanie; mając na uwadze, że 17 celów zrównoważonego rozwoju i 169 celów Agendy wymagają koordynacji pomiędzy EU i jej państwami członkowskimi, Parlamentem Europejskim, parlamentami narodowymi oraz władzami regionalnymi i lokalnymi, a także podejścia opartego na wielopoziomowym sprawowaniu rządów, które również opiera się na aktywnym i szerokim uczestnictwie obywateli, społeczeństwa obywatelskiego i sektora prywatnego;

D.  mając na uwadze, że zaangażowanie partnerów społecznych od samego początku odgrywało istotną rolę w realizacji Agendy 2030 i celów zrównoważonego rozwoju, wspierając włączenie priorytetów takich jak godna praca, zwalczanie nierówności oraz udział społeczeństwa obywatelskiego; mając na uwadze, że ich aktywny udział w procesie przeglądu postępów i wdrażania Agendy 2030 oraz celów zrównoważonego rozwoju ma kluczowe znaczenie;

E.  mając na uwadze, że Komisja nie ustanowiła jeszcze kompleksowej strategii wdrażania Agendy 2030, obejmującej obszary polityki wewnętrznej i zewnętrznej UE, ze szczegółowymi ramami czasowymi do 2030 r., cele i konkretne środki wymagane przez Parlament Europejski, Radę i Radę Europejską, ani nie włączyła celów zrównoważonego rozwoju jako nadrzędnych ram do zmienionych wytycznych dotyczących lepszego stanowienia prawa, które zostały opublikowane w 2017 r.; mając na uwadze, że potrzebne są wspólne wskaźniki i poziomy odniesienia w celu pomiaru i systematycznego monitorowania wdrażania takiej strategii oraz wykrywania niedociągnięć, zarówno teraz, jak i w przyszłości;

F.  mając na uwadze, że zrównoważony rozwój oraz przejście na neutralną dla klimatu i sprzyjającą włączeniu społecznemu gospodarkę o obiegu zamkniętym mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia długoterminowego wzrostu i konkurencyjności UE, które będą możliwe wyłącznie pod warunkiem pełnego poszanowania ograniczeń naszej planety;

G.  mając na uwadze, że Europejski konsensus w sprawie rozwoju uznaje, że spójność polityki na rzecz rozwoju jest zasadniczą częścią wkładu UE w osiąganie celów zrównoważonego rozwoju i że zrównoważony rozwój wymaga całościowego i przekrojowego podejścia politycznego, ponieważ ostatecznie jest kwestią sprawowania rządów, które należy prowadzić w partnerstwie ze wszystkimi zainteresowanymi stronami oraz na wszystkich szczeblach; mając na uwadze, że skuteczne wdrożenie polityki na rzecz rozwoju ma zasadnicze znaczenie dla realizacji Agendy 2030;

H.  mając na uwadze, że ramy polityki i zarządzania UE już obejmują określoną liczbę wiążących i niewiążących celów politycznych, wskaźników i poziomów odniesienia, na przykład w obszarze budżetowym, socjalnym, energii i klimatu, pozbawionych całościowej, spójnej i wspólnej strategii politycznej;

I.  mając na uwadze, że wdrożenie Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 wymaga podniesienia świadomości obywateli;

J.  mając na uwadze, że oceny ex ante i oceny ex post są kluczowymi narzędziami gwarantującymi, że polityki UE nie będą miały negatywnego wpływu na zrównoważony rozwój, w szczególności na kraje rozwijające się, oraz zapewniają maksymalizację pozytywnego wpływu tych polityk; mając na uwadze, że oceny te powinny zostać opublikowane, aby zapewnić pełną przejrzystość i rozliczalność;

K.  mając na uwadze, że Agenda 2030 jest uniwersalną agendą, którą powinno się wdrożyć w każdym kraju; mając na uwadze, że zasada uniwersalności wymaga, by każdy kraj uwzględnił wpływ swoich działań w odniesieniu do innych w celu zapewnienia spójności polityki na rzecz rozwoju, która – biorąc pod uwagę złożoność i rozdrobnienie polityk UE – stanowi duże wyzwanie dla Unii;

L.  mając na uwadze, że w związku z 7. unijnym programem działań w zakresie środowiska Komisja jest zobowiązana do oceny oddziaływania konsumpcji produktów spożywczych i niespożywczych w Unii na środowisko w kontekście globalnym;

M.  mając na uwadze, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju mogłoby odegrać silną rolę w odniesieniu do opartych na dowodach aspektów monitorowania i rozliczalności w kontekście zasad skutecznego osiągania celów zrównoważonego rozwoju, jak również we wsparciu ich pełniejszego wdrożenia przez wszystkie podmioty na szczeblu krajowym; mając na uwadze, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju powinno udostępniać jasno zdefiniowane kanały współpracy dla konkretnych podmiotów w dziedzinie rozwoju, które nie są darczyńcami z OECD, takich jak nowi darczyńcy, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, prywatni filantropi, instytucje finansowe i przedsiębiorstwa z sektora prywatnego;

N.  mając na uwadze, że finansowanie celów zrównoważonego rozwoju jest ogromnym wyzwaniem, które wymaga nie tylko silnego zaangażowania politycznego UE i jej państw członkowskich, lecz również silnego światowego partnerstwa oraz zastosowania wszelkich form finansowania (krajowego, międzynarodowego, publicznego, prywatnego i innowacyjnego); mając na uwadze, że finansowanie prywatne ma zasadnicze znaczenie, lecz nie powinno zastępować finansowania publicznego;

O.  mając na uwadze, że osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju nie zależy wyłącznie od wystarczającego finansowania, lecz również od działań niefinansowych, jak uznano w Agendzie 2030;

P.  mając na uwadze, że skuteczna mobilizacja zasobów krajowych jest niezbędnym czynnikiem w realizacji celów Agendy 2030; mając na uwadze, że kraje rozwijające się są szczególnie dotknięte problemem uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania;

Q.  mając na uwadze, że art. 208 TFUE stanowi, iż głównym celem polityki Unii w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju powinno być zmniejszenie, a w perspektywie długoterminowej likwidacja ubóstwa;

R.  mając na uwadze, że Forum Polityczne Wysokiego Szczebla ds. Zrównoważonego Rozwoju (HLPF) spotka się na szczycie pod auspicjami Zgromadzenia Ogólnego ONZ we wrześniu 2019 r., aby podsumować wdrażanie Agendy 2030 jako całości i dokonać kompleksowego przeglądu postępów w ramach wszystkich celów zrównoważonego rozwoju, a na szczeblu ministerialnym w lipcu 2019 r., aby dokonać przeglądu postępów w zakresie celu zrównoważonego rozwoju nr 4 (dobra jakość edukacji), nr 8 (wzrost gospodarczy i godna praca), nr 10 (mniej nierówności), nr 13 (działania w dziedzinie klimatu), nr 16 (pokój, sprawiedliwość i silne instytucje) i nr 17 (partnerstwa na rzecz celów), a następnie co roku w celu przeprowadzenia przeglądów postępów w realizacji celów, które nie zostały poddane przeglądowi w ramach przeglądu tematycznego w 2019 r.;

S.  mając na uwadze, że szczyt Zgromadzenia Ogólnego ONZ poświęcony celom zrównoważonego rozwoju daje UE i jej państwom członkowskim możliwość dokonania przeglądu postępów w realizacji Agendy 2030 i celów zrównoważonego rozwoju w kompleksowy sposób;

T.  mając na uwadze, że w ramach działań następczych i procesu przeglądu Agendy 2030 na szczeblu ONZ Unia Europejska nie zawsze głosuje w sposób spójny, zwłaszcza w obszarach zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw seksualnych i reprodukcyjnych;

U.  mając na uwadze, że HLPF zapewnia odpowiednią przestrzeń dla UE i jej państw członkowskich dla dokonania przeglądu ich postępów w realizacji Agendy 2030 w ramach dobrowolnych przeglądów krajowych oraz dla odgrywania czołowej roli jako największy darczyńca oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) i lider polityki w zakresie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska; mając na uwadze, że te ukończone dobrowolne przeglądy krajowe służą do oceny postępów w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju oraz do wskazania obecnych luk i wyzwań;

V.  mając na uwadze, że ODA odegra decydującą rolę w realizacji programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, zwłaszcza w krajach o niskim dochodzie oraz w związku ze zwalczaniem skrajnego ubóstwa i nierówności, jeżeli udzielając jej, będzie się przestrzegać zasad skuteczności rozwoju, takich jak odpowiedzialność na szczeblu krajowym, przejrzystość i rozliczalność, koncentrowanie się na wynikach oraz integracyjność;

W.  mając na uwadze, że zasada „nikt nie pozostanie w tyle” stanowi podstawę Agendy 2030; mając na uwadze, że w 2017 r. około 22,5 % ludności UE było nadal zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, a 6,9 % ludności nadal doświadczało głębokiej deprywacji materialnej(13); mając na uwadze, że nierówności mają wielorakie konsekwencje społeczne, takie jak duże różnice w dobrobycie i jakości życia, w tym w odniesieniu do możliwości zawodowych i opieki zdrowotnej;

X.  mając na uwadze, że w Unii utrzymuje się niezmiennie wysoki poziom ubóstwa i wkluczenia społecznego wśród dzieci (26,4 % w 2017 r.); mając na uwadze, że zgodnie z Europejskim filarem praw socjalnych dzieci mają prawo do ochrony przed ubóstwem, a dzieci pochodzące ze środowisk znajdujących się w niekorzystnej sytuacji mają prawo do środków specjalnych, które służą zwiększeniu równych szans; mając na uwadze, że wczesne inwestowanie w dzieci przynosi znaczące zyski tym dzieciom oraz całemu społeczeństwu i ma kluczowe znaczenie dla przerwania spirali defaworyzacji we wczesnych latach;

Y.  mając na uwadze, że w ciągu ostatnich pięciu lat UE poczyniła postępy w zakresie prawie wszystkich celów zrównoważonego rozwoju, przy czym siedem z 27 państw członkowskich UE plasuje się w pierwszej dziesiątce rankingu Global SDG Index (globalny wskaźnik realizacji celów zrównoważonego rozwoju) i że 27 państw członkowskich UE jako całość plasuje się w pierwszej pięćdziesiątce (spośród 156)(14); mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie już odgrywają wiodącą rolę we wdrażaniu celów zrównoważonego rozwoju; mając na uwadze, że UE w dalszym ciągu nie ma strategii wdrażania celów zrównoważonego rozwoju;

Z.  mając na uwadze, że duże i pogłębiające się nierówności między państwami i w ich obrębie mogą wiązać się z wysokimi kosztami społecznymi i gospodarczymi; mając na uwadze, że nierówności stoją w wyraźnej sprzeczności z celem zrównoważonego rozwoju;

AA.  mając na uwadze, że lepsze stanowienie prawa zostało wyraźnie wymienione w komunikacie Komisji jako inny sposób zapewnienia włączenia celów zrównoważonego rozwoju do głównego nurtu wszystkich obszarów polityki UE(15);

AB.  mając na uwadze, że w dokumencie roboczym służb Komisji z dnia 19 lipca 2018 r. w sprawie zwalczania HIV/AIDS, wirusowego zapalenia wątroby i gruźlicy w Unii Europejskiej i w krajach sąsiadujących (SWD(2018)0387) podkreślono luki i ograniczenia w danych dotyczących monitorowania wirusowego zapalenia wątroby, które utrudniają ocenę dystansu, jaką państwa członkowskie UE muszą przebyć, aby osiągnąć określony przez ONZ cel zrównoważonego rozwoju;

AC.  mając na uwadze, że w Białej księdze Komisji w sprawie przyszłości Europy z dnia 1 marca 2017 r. (COM(2017)2025) nie uwzględniono zrównoważonego rozwoju ani Agendy 2030 jako wizji lub narracji na temat przyszłości UE;

AD.  mając na uwadze, że w raporcie UNICEF-u zatytułowanym „Progress for Every Child in the SDG Era”, opublikowanym w marcu 2018 r., stwierdzono alarmujący brak danych w 64 krajach oraz niedostateczne postępy w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju w kolejnych 37 krajach; mając na uwadze, że ponad pół miliarda dzieci żyje w krajach, które nie są w stanie zmierzyć postępów na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju;

AE.  mając na uwadze, że godna praca stanowi podstawę sprawiedliwego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz siłę napędową rozwoju i awansu społecznego; mając na uwadze, że wraz z ochroną socjalną tych, którzy nie mogą znaleźć pracy lub nie mogą pracować, godna praca uwzględnia aspekt nierówności oraz w istotny sposób przyczynia się do postępu społeczno-gospodarczego;

Europejskie przywództwo na rzecz uniwersalnych wartości w wielostronnych ramach dla ludzi, planety i dobrobytu

1.  podkreśla, że złożone wyzwania globalne, z jakimi mierzy się świat, wymagają całościowej i zintegrowanej reakcji, którą Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 może zapewnić;

2.  podkreśla, że celem Agendy 2030 jest zapewnienie większego dobrobytu dla wszystkich, z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety, i sprawiedliwego świata, bez pozostawiania kogokolwiek w tyle, oraz że cztery podstawowe filary zrównoważonego rozwoju (społeczny, środowiskowy, gospodarczy oraz zarządzanie) muszą zostać uwzględnione w całościowy sposób, aby móc osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju; podkreśla fakt, że zrównoważony rozwój stanowi podstawowy cel Unii zgodnie z art. 3 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i powinien odgrywać zasadniczą rolę w debacie i narracji na temat przyszłości Europy; ponadto podkreśla, że wdrażanie celów zrównoważonego rozwoju powinno prowadzić do zmiany paradygmatu oraz stać się nadrzędnym, długoterminowym modelem gospodarczym UE w okresie następującym po obecnej strategii „Europa 2020”;

3.  podkreśla, że wdrożenie Agendy 2030 jest ściśle powiązane z europejskimi wartościami i interesami oraz stanowi znaczącą innowację, która ma potencjał do ożywienia ładu światowego w oparciu o multilateralizm i współpracę międzynarodową;

4.  przypomina o potrzebie systematycznej dezagregacji danych dotyczących wszystkich istotnych wskaźników w obrębie wszystkich celów i założeń w podziale według płci i innych cech;

5.  podkreśla, że Unia powinna odnowić swoje zobowiązanie, by być światowym liderem we wdrażaniu Agendy 2030 i celów zrównoważonego rozwoju, wraz z państwami członkowskimi oraz ich organami lokalnymi i regionalnymi, zgodnie z zasadą pomocniczości i w ścisłej współpracy z jej międzynarodowymi partnerami; przypomina, że zaangażowanie polityczne UE powinno zostać odzwierciedlone w wieloletnich ramach finansowych (WRF) na lata 2021–2027; podkreśla, że Agenda 2030 musi w dalszym ciągu stymulować skoordynowane podejście pomiędzy działaniami wewnętrznymi i zewnętrznymi UE i innymi strategiami politycznymi UE oraz spójność instrumentów finansowania Unii, tak aby zapewnić globalną reakcję i zaangażowanie na rzecz zrównoważonego wzrostu i rozwoju;

6.  podkreśla, że wdrożenie celów zrównoważonego rozwoju wymaga skutecznej współpracy na szczeblach unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym, respektującej zasady pomocniczości i proporcjonalności; podkreśla ważną rolę komitetów doradczych ds. ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w ramach takiej współpracy oraz uważa, że należy wzmocnić ich zaangażowanie na wszystkich poziomach zarządzania;

7.  przyjmuje z zadowoleniem fakt, że wiele państw członkowskich i krajów partnerskich spoza UE poczyniło znaczne wysiłki, by opracować mechanizmy i strategie wdrażania celów zrównoważonego rozwoju i włączyć je do swoich strategii politycznych i ram zarządzania; wzywa te państwa członkowskie, które nie opracowały jeszcze takich mechanizmów, by to uczyniły; podkreśla, że UE, pomagając państwom trzecim w przeprowadzaniu podobnych działań i zachęcając je do takich działań, przyczynia się do stworzenia środowiska równych szans; uznaje, że nadal potrzebne są dalsze ulepszenia na szczeblu UE;

8.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia horyzontalnego podejścia do celów zrównoważonego rozwoju w ramach ich strategii politycznych;

9.  uznaje, że w 2015 r. wszystkie europejskie kraje, zarówno w UE, jak i poza nią, zaangażowały się w Agendę 2030; uważa, że w kontekście debaty o przyszłości Europy należy poświęcić uwagę opracowaniu ogólnoeuropejskich ram na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju między państwami członkowskimi UE, EOG, sygnatariuszami układów o stowarzyszeniu z UE, państwami kandydującymi do członkostwa w UE oraz Zjednoczonym Królestwem, po jego wystąpieniu z UE; podkreśla znaczenie promowania debat parlamentarnych na wszystkich szczeblach;

10.  z zadowoleniem przyjmuje dokument Komisji otwierający debatę zatytułowany „W kierunku zrównoważonej Europy do 2030”, w którym określono trzy scenariusze, w jaki sposób UE może kontynuować realizację celów zrównoważonego rozwoju; opowiada się za pierwszym scenariuszem, w którym proponuje się nadrzędną strategię na rzecz wdrażania celów zrównoważonego rozwoju przez UE i państwa członkowskie; uważa, że w kontekście przyszłości Europy prawdziwie zrównoważona Europa jest jedynym sposobem zapewnienia dobrobytu i pomyślności wszystkich swoich obywateli oraz naszej planety;

11.  ubolewa, że Komisja nie opracowała jeszcze zintegrowanej i całościowej strategii wdrażania celów zrównoważonego rozwoju;

12.  podkreśla znaczenie oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) jako kluczowego instrumentu na rzecz wyeliminowania ubóstwa i przypomina o odnośnych zobowiązaniach UE i państw członkowskich w zakresie ODA, w tym o zobowiązaniu do osiągnięcia celu przeznaczania 0,7 % dochodu narodowego brutto (DNB) na ODA i 0,15–0,20 % DNB na ODA dla krajów najsłabiej rozwiniętych; wzywa UE i państwa członkowskie, aby niezwłocznie ponownie zobowiązały się do realizacji celu dotyczącego przeznaczenia 0,7 % DNB na ODA oraz do stopniowego zwiększania ODA w celu osiągnięcia tego celu w jasno określonym terminie; wzywa państwa członkowskie do ustanowienia weryfikowalnych, rocznych planów działania na potrzeby osiągnięcia indywidualnych celów oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA); podkreśla, biorąc pod uwagę odpowiedzialność UE i państw członkowskich za osiągnięcie celu przeznaczania 0,7 % DNB na ODA, że państwa członkowskie odpowiadają zarówno przed parlamentami narodowymi, jak i Parlamentem Europejskim;

13.  uznaje, że należy utrzymywać korzyści zdrowotne i przyspieszyć postępy w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju; stwierdza, że chociaż świat poczynił znaczące postępy w wielu obszarach zdrowia, wiele wyzwań pozostało – między innymi przezwyciężenie różnic w stanie zdrowia ludzi w stabilnych krajach i ludzi żyjących w niestabilnych i podatnych na zagrożenia środowiskach, a także różnice w stanie zdrowia występujące w obrębie krajów;

14.  uznaje, że Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 wzmacnia zdrowie na świecie jako priorytet polityczny; stwierdza, że zdrowe populacje mają kluczowe znaczenie dla zrównoważonego rozwoju – wyeliminowania ubóstwa, promowania pokojowych i integracyjnych społeczeństw oraz ochrony środowiska; podkreśla, że zdrowie jest również wynikiem oraz wskaźnikiem postępów, który odzwierciedla osiągnięcie wielu celów oraz Agendy 2030 w całościowym ujęciu;

15.  podkreśla, że w ujęciu ogólnym UE udało się ograniczyć własne emisje gazów cieplarnianych i oddzielić je od wzrostu gospodarczego, i dzięki temu wnieść solidny wkład w globalne starania, również z uwzględnieniem emisji związanych z unijnym przywozem i wywozem(16); zauważa jednak, że należy uczynić więcej zarówno na szczeblu UE, jak i na świecie;

Wzmocnienie strategicznego i wspólnego działania UE na rzecz osiągnięcia globalnych celów

16.  wzywa Komisję do przeprowadzenia dogłębnej analizy luk w istniejących strategiach politycznych i ich realizacji w celu określenia krytycznych obszarów synergii i niespójności; zachęca Komisję do wyraźnego zidentyfikowania, bez dalszej zwłoki, kroków, które należy podjąć do 2030 r. w zakresie polityki, prawodawstwa, statystyki i gromadzenia zdezagregowanych danych, zarządzania i wdrażania w celu ustanowienia do końca 2019 r. kompleksowej strategii na rzecz realizacji Agendy 2030;

17.  wzywa Komisję, by opracowała ambitną, nadrzędną i kompleksową strategię na rzecz wdrożenia Agendy 2030, która zapewni pełne włączenie celów zrównoważonego rozwoju do strategii politycznych i zarządzania UE, zaoferuje zarówno instytucjom unijnym, jak i państwom członkowskim wytyczne dotyczące wdrażania, monitorowania i przeglądu Agendy 2030, a także wyznaczy szczegółowe plany działania oraz konkretne cele i terminy; zwraca się do Komisji o zapewnienie, by strategia ta uwzględniała wzajemne powiązania między celami zrównoważonego rozwoju;

18.  wzywa Komisję do zacieśnienia współpracy z ONZ i państwami członkowskimi UE w celu wsparcia trwającej reformy, tak aby była ona dostosowana do celu, jakim jest wdrożenie Agendy 2030;

19.  przypomina, że wszystkie cele zrównoważonego rozwoju są istotne dla zagwarantowania praw dzieci; podkreśla znaczenie wdrożenia Wytycznych UE w sprawie promowania i ochrony praw dziecka w kontekście stosunków zewnętrznych UE; zwraca się do Komisji, by monitorowała postępy w dziedzinie praw dziecka w ramach zewnętrznych programów UE i informowała o nich;

20.  wzywa Komisję do kierowania rozwojem modelu zrównoważonej produkcji żywności i konsumpcji – jako kluczowej podstawy budowy zrównoważonej Europy – który zapewni ochronę systemów żywnościowych oraz usunie presję wywoływaną przez te systemy na zdrowie i środowisko, a także przyniesie korzyści gospodarcze rolnikom, przedsiębiorstwom i obywatelom;

21.  wzywa Komisję do podjęcia działań, we współpracy z najważniejszymi zainteresowanymi stronami na wszystkich szczeblach, zmierzających do zapewnienia zdrowego życia i propagowania dobrobytu dla wszystkich w każdym wieku, w szczególności w celu zwiększenia dostępności, przystępności, skuteczności i zrównoważoności opieki zdrowotnej, wyeliminowania czynników sprzyjających występowaniu chorób niezakaźnych w bardziej całościowy sposób, wymiany najlepszych praktyk oraz wzmocnienia zdolności zapobiegania globalnym zagrożeniom zdrowotnym, takim jak oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe, i zarządzania nimi;

22.  wzywa Komisję do dostosowania strategii politycznych, podejść i metodologii w dziedzinie programowania, finansowania i działalności operacyjnej – tam, gdzie takie dostosowanie może zwiększyć wydajność i skuteczność – we współpracy z ONZ i jej partnerami, aby zwiększyć skuteczność w odniesieniu do szeregu wspólnych priorytetów takich jak równość płci oraz zdrowie reprodukcyjne, zdrowie matek, noworodków, dzieci i nastolatków, zmiana klimatu i ochrona środowiska, a także wyeliminowanie nierówności i ubóstwa;

23.  podkreśla, że zapewnienie sprawiedliwości podatkowej i przejrzystości, zwalczanie unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania, wyeliminowanie nielegalnych przepływów finansowych i rajów podatkowych oraz zwiększenie mobilizacji środków krajowych ma kluczowe znaczenie dla finansowania Agendy 2030; ponawia swój apel o przeprowadzenie oceny wpływu skutków ubocznych krajowych i unijnych polityk podatkowych na kraje rozwijające się, aby zapewnić spójność polityki na rzecz rozwoju;

24.  podkreśla znaczenie zajęcia się nierównościami społecznymi i gospodarczymi oraz promowania równouprawnienia płci w UE i na całym świecie; przypomina o zasadzie leżącej u podstaw Agendy 2030, która zakłada niepozostawianie nikogo w tyle; w związku z tym wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na najbardziej marginalizowanych i znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji w społeczeństwie w celu zapewnienia ich pełnego włączenia;

25.  apeluje do Komisji o promowanie zrównoważonych globalnych łańcuchów wartości przez wprowadzenie systemów należytej staranności dla przedsiębiorstw, ze zwróceniem szczególnej uwagi na cały ich łańcuch dostaw, co zachęciłoby je do inwestowania w sposób bardziej odpowiedzialny oraz stymulowałoby bardziej skuteczne włączanie do umów handlowych rozdziałów dotyczących zrównoważonego rozwoju, obejmujących działania antykorupcyjne, przejrzystość, zwalczanie unikania opodatkowania i odpowiedzialne prowadzenie działalności;

26.  uważa, że cele zrównoważonego rozwoju powinny znaleźć się w centrum strategii UE na rzecz zrównoważonego rozwoju i wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu; podkreśla potrzebę jasnego określenia wspólnych wskaźników, poziomów odniesienia i celów oraz analizy stopnia zaawansowania w realizacji celów i założeń, działań koniecznych do ich osiągnięcia oraz środków, za pomocą których będą one wdrażane; podkreśla, że strategia UE do 2030 r. powinna również określać, kiedy i w jaki sposób Unia przeprowadzi oceny wpływu na zrównoważony rozwój, by wyeliminować istniejące luki, zmienić orientację istniejących strategii politycznych oraz opracować nowe wnioski ustawodawcze lub dokonać przeglądów unijnego prawodawstwa, zapewniając jednocześnie spójność i koordynację zarówno na szczeblu UE, jak i na szczeblu państw członkowskich; wzywa zatem Komisję i Radę, aby w ramach wszystkich swoich służb niezwłocznie przystąpiły do tych prac;

27.  uważa, że semestr europejski powinien angażować Parlament i być zgodny z agendą 2030 oraz że należy uwzględnić w tym procesie kontrolę zrównoważonego rozwoju; w związku z tym wzywa Komisję do dalszego dostosowania istniejącego procesu europejskiego semestru; podkreśla, że wymaga to w szczególności, by europejski semestr uwzględniał w kompleksowy sposób wszystkie wymiary celów zrównoważonego rozwoju;

28.  wzywa Komisję do opracowania kompleksowej strategii wspierania inwestycji zwiększających zrównoważenie środowiskowe oraz do zapewnienia odpowiedniego powiązania między celami zrównoważonego rozwoju a europejskim semestrem;

29.  podkreśla potrzebę jednoznacznej identyfikacji kroków, jakie należy podjąć na każdym szczeblu sprawowania rządów w celu wdrożenia celów i założeń, uwzględniając jednocześnie zasadę pomocniczości; wzywa do ustanowienia jasnych i spójnych ścieżek zrównoważonego rozwoju na odpowiednim szczeblu (krajowym, niższym niż krajowy, lokalnym), dla tych państw członkowskich, które jeszcze tego nie uczyniły; podkreśla, że Komisja powinna dostarczać wytycznych na potrzeby tego procesu, aby zapewnić spójne podejście; apeluje o wypracowanie wielopoziomowego podejścia w celu zapewnienia lepszego zrozumienia, wysokiego zaangażowania i wspólnej odpowiedzialności w odniesieniu do wdrażania celów zrównoważonego rozwoju;

30.  z zadowoleniem przyjmuje opublikowanie drugiego sprawozdania monitorującego Eurostatu dotyczącego zrównoważonego rozwoju w UE, które jest krokiem w kierunku utworzenia pełnoprawnego unijnego mechanizmu monitorowania;

31.  podkreśla potrzebę opracowania przez Komisję zintegrowanych, skutecznych i partycypacyjnych ram monitorowania, rozliczalności i przeglądu na rzecz wdrożenia i włączenia do głównego nurtu celów zrównoważonego rozwoju i Agendy 2030, które to ramy będą spójne z opracowanymi przez ONZ globalnymi ramami wskaźników oraz w ramach których będą gromadzone informacje i odpowiednie dane zdezagregowane na szczeblu krajowym i niższym niż krajowy, przy jednoczesnym uznaniu, że sam Eurostat nie może kompleksowo uchwycić wszystkich aspektów postępów w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla potrzebę uwzględnienia efektu mnożnikowego oraz wzajemnie powiązanego i niepodzielnego charakteru celów, a także zwraca się o upoważnienie Eurostatu do systematycznego składania sprawozdań dotyczących osiągania celów zrównoważonego rozwoju dla każdego państwa członkowskiego w oparciu o jednolity zestaw wskaźników;

32.  podkreśla potrzebę posiadania szerokiego wachlarza wskaźników, które nie mają czysto ekonomicznego charakteru i odzwierciedlają transformacyjny charakter celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności w odniesieniu do zwalczania ubóstwa we wszystkich jego przejawach, i które należy mierzyć za pomocą zdezagregowanych danych istotnych dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla, że Eurostat musi określić zestaw konkretnych wskaźników postępów do celów wewnętrznego stosowania celów zrównoważonego rozwoju w UE na odpowiednich szczeblach zarządzania;

33.  przypomina o kluczowej roli UE we wzmacnianiu standardów przejrzystości, odpowiedzialności i zrównoważoności globalnych łańcuchów wartości; podkreśla, że UE posiada normatywną władzę gospodarczą i w związku z tym musi przyjąć pozycję lidera w dziedzinie dobrych praktyk i tworzenia ogólnoświatowych zasad; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wsparcia negocjacji w sprawie wiążącego traktatu ONZ dotyczącego korporacji międzynarodowych i praw człowieka;

34.  wzywa państwa członkowskie UE do dostarczenia danych na potrzeby skutecznego monitorowania wirusowego zapalenia wątroby zgodnie ze wskaźnikami ustanowionymi przez Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób oraz wzywa Komisję do ścisłego monitorowania tego procesu zgodnie z zobowiązaniem podjętym przez nią w komunikacie pt. „Kolejne kroki w kierunku zrównoważonej przyszłości Europy” z listopada 2016 r.

35.  podkreśla znaczenie podniesienia świadomości na temat potencjału transformacyjnego Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i jej celów; przypomina o konieczności komunikacji z obywatelami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w całym procesie wdrażania i monitorowania; podkreśla ważną rolę Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych;

36.  podkreśla znaczenie przejrzystości i rozliczalności demokratycznej przy monitorowaniu postępów Unii w zakresie Agendy 2030, a w konsekwencji podkreśla rolę współustawodawców w tym procesie; uważa, że zawarcie wiążącej umowy międzyinstytucjonalnej na mocy art. 295 TFUE powinno zapewnić odpowiednie ramy współpracy w tym celu;

37.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszego zwiększania dostępności informacji i świadomości obywatelskiej w kwestii konieczności pełnego opracowania Agendy 2030;

38.  podkreśla, że WRF muszą być ukierunkowane na Agendę 2030 i zapewniać lepsze uwzględnianie kwestii zrównoważonego rozwoju we wszystkich mechanizmach finansowania i liniach budżetowych; wzywa zatem Komisję do zwiększenia odpowiedzialności za osiąganie wspólnych wyników za pośrednictwem WRF; przypomina swoje stanowisko w sprawie przyszłych WRF, w którym wzywa do przeprowadzenia obowiązkowej śródokresowej rewizji w następstwie przeglądu funkcjonowania WRF oraz z uwzględnieniem oceny postępów poczynionych w odniesieniu do celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla potrzebę sprawdzenia zaplanowanych puli środków finansowych w ramach istniejących strategii politycznych w celu zapewnienia spójności ze zrównoważonym rozwojem;

39.  uważa, że znaczne przyspieszenie zielonych inwestycji, innowacji i wzrostu w UE jest niezbędne w celu terminowego i skutecznego wdrożenia Agendy 2030, i podkreśla znaczenie stosowania na szerszą skalę innowacyjnych i istniejących narzędzi finansowania, takich jak zielone zamówienia publiczne, oraz pilnego przyjęcia innego podejścia do obecnej polityki inwestycyjnej, a w szczególności wycofania dotacji wywierających szkodliwy wpływ na środowisko;

40.  z zadowoleniem przyjmuje zwiększanie wysokości kapitału instytucjonalnego i prywatnego, który jest przeznaczany na finansowanie celów zrównoważonego rozwoju, i podkreśla znaczenie solidnych, zrównoważonych ram finansowania, w tym kalibracji wymogów kapitałowych banków i traktowania ostrożnościowego wysokoemisyjnych aktywów, zasad ostrożnościowych dla firm ubezpieczeniowych oraz aktualizacji obowiązków inwestorów instytucjonalnych i zarządzających aktywami;

Spójność polityki, koordynacja i uwzględnianie celów zrównoważonego rozwoju

41.  podkreśla znaczenie lepszej koordynacji i współpracy pomiędzy organami decyzyjnymi, różnymi organizacjami, właściwymi zainteresowanymi stronami, w tym organami lokalnymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego oraz wewnątrz tych podmiotów w celu realizacji Agendy 2030 oraz w celu osiągnięcia większej spójności polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju;

42.  z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie sprawozdania Komisji w sprawie postulatu spójności polityki na rzecz rozwoju z 2019 r. oraz próbę lepszego włączenia tego postulatu do unijnego podejścia na rzecz wdrażania celów zrównoważonego rozwoju; przypomina, że spójność polityki na rzecz rozwoju jest zasadą określoną w art. 208 TFUE i ma również podstawowe znaczenie dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju;

43.  dostrzega postępy osiągnięte dzięki narzędziom spójności polityki na rzecz rozwoju w kształtowaniu polityki UE; wzywa do dalszych wysiłków na rzecz dopilnowania, by polityka nierozwojowa uwzględniała cele rozwoju w wyniku mechanizmów spójności polityki na rzecz rozwoju;

44.  podkreśla, że spójność polityki na rzecz rozwoju jest zasadniczym elementem spójności polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz wnosi w nią wkład; zdecydowanie zaleca, by podczas dalszego rozwoju i wprowadzania w życie spójności polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju stosowane były dobre praktyki i wnioski wyciągnięte z działań na rzecz spójności polityki na rzecz rozwoju;

45.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do potwierdzenia swojego zaangażowania w osiąganie spójności polityki na rzecz rozwoju, która w znaczący sposób przyczynia się do zwiększania spójności polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju w swoich działaniach w dziedzinie wdrażania Agendy 2030; podkreśla potrzebę usprawnienia mechanizmów spójności polityki we wszystkich instytucjach UE, a także w ramach procesu kształtowania polityki, jak również zapewnienia, by zasada ta była odpowiednio respektowana w regularnie dokonywanych ocenach wpływu ex ante oraz przez wdrożenie odpowiednich mechanizmów rozliczalności i łagodzenia;

46.  jest zdania, że spójność polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju oznacza, że wszystkie istotne strategie polityczne oraz wszystkie instrumenty finansowe i niefinansowe na szczeblu UE należy opracowywać, wdrażać i monitorować, aby realizować cele zrównoważonego rozwoju, i że w związku z tym Komisja powinna szybko opracować niezbędne zdolności polityczne na wszystkich szczeblach;

47.  wzywa Komisję do przyjęcia planu działań następczych zgodnie z zaleceniami zawartymi w zewnętrznej ocenie spójności polityki na rzecz rozwoju przewidującymi przyjęcie jasnego zbioru zasad wdrażania tej koncepcji; ponawia swój apel o zdefiniowanie obowiązków w ramach osiągania założeń spójności polityki na rzecz rozwoju osobno dla każdej instytucji UE;

48.  ponawia swój apel, by omówić instrument spójności polityki na rzecz rozwoju na szczeblu Rady Europejskiej w celu nadania impulsu wdrażaniu jego mechanizmów w dążeniu do celów Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030; uważa, że – jak wskazano w zewnętrznej ocenie spójności polityki na rzecz rozwoju – wyłącznie wola polityczna UE będzie miała istotny wpływ na promowanie i skuteczność założeń spójności polityki na rzecz rozwoju;

49.  biorąc pod uwagę zobowiązanie prawne do promowania spójności polityki na rzecz rozwoju wyrażone w art. 208 TFUE, podkreśla potrzebę, by UE w sposób proaktywny nawiązywała dialog z krajami i regionami rozwijającymi się w celu omówienia i rozważenia głównych inicjatyw politycznych, które mogą mieć na nie wpływ;

50.  podkreśla, że UE posiada jedne z najwyższych na świecie standardów środowiskowych i że unijne przedsiębiorstwa wyprzedzają pod tym względem światową konkurencję, dlatego też UE jest również postrzegana jako bastion wolności i demokracji, ze stabilnymi instytucjami opartymi na rządach prawa i aktywnym społeczeństwem obywatelskim; uważa, że w związku z tym UE mogłaby zdecydować się na silniejsze promowanie swoich standardów środowiskowych, społecznych i w zakresie zarządzania;

51.  przyjmuje z zadowoleniem ustanowienie Grupy Roboczej ds. Agendy 2030 w ramach Rady do Spraw Ogólnych; apeluje o ustanowienie mechanizmów koordynacji i współpracy w zakresie celów zrównoważonego rozwoju między Parlamentem, Radą i Komisją, a także w obrębie tych instytucji, aby zapewnić spójność polityki; podkreśla, że takie mechanizmy należy jasno zdefiniować i ustanowić w ramach Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie zrównoważonej Europy do 2030 r., ponieważ spójne procesy polityczne pomiędzy tymi trzema instytucjami będą miały kluczowe znaczenie dla skutecznego wdrożenia Agendy 2030; wzywa do zaangażowania wszystkich trzech instytucji w przyszłe prace wielostronnej platformy dotyczącej celów zrównoważonego rozwoju i podkreśla znaczenie włączenia do tej platformy wszystkich odpowiednich podmiotów, w tym organizacji społeczeństwa obywatelskiego;

52.  uważa, że zgodnie z celem zrównoważonego rozwoju nr 17, który dotyczy partnerstw, należy rozszerzyć rolę istniejącej wielostronnej platformy dotyczącej celów zrównoważonego rozwoju oraz włączyć ją do formalnych i międzyinstytucjonalnych ram konsultacji;

53.  podkreśla rolę współpracy na rzecz rozwoju we wspieraniu wdrażania Agendy 2030 w krajach rozwijających się; z zadowoleniem przyjmuje włączenie celów zrównoważonego rozwoju do głównego nurtu nowego Europejskiego konsensusu w sprawie rozwoju; przypomina, że eliminacja ubóstwa (cel zrównoważonego rozwoju nr 1) pozostaje głównym celem współpracy UE na rzecz rozwoju; przypomina, że cele zrównoważonego rozwoju nr 1 i 2 są ze sobą nierozłącznie powiązane; powtarza, że mimo iż poczynione zostały postępy, obecne tempo i zakres wdrażania prawdopodobnie nie przyczynią się do promowania zmiany transformacyjnej, która jest niezbędna do osiągnięcia założeń celu zrównoważonego rozwoju nr 2; apeluje o zwiększenie starań na rzecz wprowadzenia w życie zaleceń przeglądu tematycznego celu zrównoważonego rozwoju nr 2, który przeprowadzono podczas Forum Politycznego Wysokiego Szczebla 2017;

54.  ponawia swój apel o włączenie realizacji celów zrównoważonego rozwoju do głównego nurtu wszystkich obszarów polityki; przyjmuje z zadowoleniem, że Komisja zobowiązała się do włączenia celów zrównoważonego rozwoju do programu na rzecz lepszego stanowienia prawa oraz podkreśla potencjał strategicznego korzystania z narzędzi lepszego stanowienia prawa w ramach niezależnie przeprowadzanych przez Komisję ocen spójności polityki UE w odniesieniu do Agendy 2030 i jej polityki współpracy na rzecz rozwoju; wzywa Komisję, by dokonała szybkiego przeglądu wytycznych dotyczących programu na rzecz lepszego stanowienia prawa oraz by rozbudowywała i monitorowała swoje regularne oceny ex ante pod tym względem dla zapewnienia pełnej spójności polityki we wdrażaniu celów zrównoważonego rozwoju, dążąc jednocześnie do uzyskania efektów synergii i dodatkowych korzyści oraz unikając kompromisów zarówno na szczeblu unijnym, jak i na szczeblu państw członkowskich;

55.  apeluje o koordynację między komisjami w Parlamencie Europejskim w celu nadzorowania i podejmowania działań następczych w odniesieniu do realizacji przez UE jej zobowiązań wynikających z Agendy 2030;

56.  wzywa Konferencję Przewodniczących i Konferencję Przewodniczących Komisji Parlamentu Europejskiego do oceny adekwatności obecnej struktury Parlamentu w celu zapewnienia jego zdolności do skutecznego i kompleksowego monitorowania prac na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju w ramach wewnętrznych i zewnętrznych strategii politycznych UE we wszystkich sektorach polityki;

57.  wzywa Parlament, Komisję i Radę do wypracowania wspólnego oświadczenia w sprawie zrównoważonego rozwoju, włączającego cele zrównoważonego rozwoju do wieloletnich priorytetów międzyinstytucjonalnych następnej kadencji parlamentarnej;

58.  podkreśla znaczenie regularnych i adekwatnych ocen skutków ex ante i ocen ex post dla zapewnienia lepszego włączenia Agendy 2030 w główny nurt polityki oraz osiągnięcia rezultatów; podkreśla, jak ważne jest przeprowadzenie w ramach tym ewaluacji krótko- i długoterminowych skutków strategii politycznych oraz ich potencjalnego wkładu w zrównoważony rozwój; przypomina zawarty w Traktacie obowiązek, aby przy realizacji strategii politycznych, które mogłyby mieć wpływ na kraje rozwijające się, uwzględniano cele współpracy na rzecz rozwoju;

59.  przypomina o zasadniczym znaczeniu mobilizacji dochodów krajowych dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju w krajach rozwijających się; podkreśla, że sprawozdanie Konferencji Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD) zatytułowane „World Investment Report 2015 – Reforming International Investment Governance”(17) przewiduje, że kraje rozwijające się tracą rocznie co najmniej 100 mld USD dochodów z podatku od osób prawnych z powodu uchylania się od opodatkowania przez duże przedsiębiorstwa; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje dokument roboczy służb Komisji z dnia 15 października 2015 r. zatytułowany „Collect More – Spend Better: Achieving Development in an Inclusive and Sustainable Way” (SWD(2015)0198), którego celem jest rozwiązanie tego problemu; ubolewa jednak, że nie podjęto żadnych konkretnych działań dla zapewnienia wdrożenia wyżej wspomnianej strategii Komisji; wzywa Komisję do zaproponowania flagowego programu na rzecz mobilizacji dochodów krajowych w celu zapewnienia lepszej ściągalności podatków oraz umożliwienia finansowania realizacji celów zrównoważonego rozwoju;

60.  podkreśla potrzebę wzmocnienia podmiotów lokalnych jako pełnomocników ds. zrównoważonego rozwoju i apeluje o większe zaangażowanie parlamentów narodowych oraz władz regionalnych i lokalnych na wszystkich szczeblach wdrażania celów zrównoważonego rozwoju – od planowania i programowania po ocenę i monitorowanie; ponadto wzywa Komisję do wzmocnienia jej wsparcia dla miast i władz lokalnych w opracowywaniu, wdrażaniu i monitorowaniu skutecznych inicjatyw i strategii politycznych prowadzących do osiągania celów zrównoważonego rozwoju;

61.  z zadowoleniem przyjmuje rosnące zaangażowanie sektora prywatnego w pomoc na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla znaczenie stworzenia środowiska, które będzie ułatwiało nowe inicjatywy i partnerstwa pomiędzy sektorami publicznym i prywatnym oraz zachęcało przedsiębiorstwa do dostosowania ich strategii biznesowych do celów zrównoważonego rozwoju;

62.  przypomina, że zgodnie z szacunkami ONZ potrzebne są inwestycje w wysokości 5–7 bln USD rocznie, aby osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju; w związku z tym podkreśla potrzebę mobilizacji inwestycji i z zadowoleniem przyjmuje potencjał unijnego Planu inwestycji zewnętrznych w tym względzie;

Dobrowolne przeglądy krajowe i sprawozdania UE dla Zgromadzenia Ogólnego HLPF ONZ 2019

63.  zachęca państwa członkowskie do przeprowadzania regularnych i kompleksowych ocen postępów i zachęca te państwa członkowskie, które jeszcze nie zobowiązały się, do opracowywania dobrowolnych przeglądów krajowych, aby to uczyniły zgodnie z Agendą 2030, natomiast państwa członkowskie, które już przedstawiły dobrowolne przeglądy krajowe, aby opracowały kalendarz przeprowadzania dobrowolnych przeglądów krajowych w przyszłości;

64.  wzywa Komisję do przeprowadzania regularnej analizy dobrowolnych przeglądów krajowych państw członkowskich, tak aby ocenić postępy i dobre praktyki; ponadto wzywa do przeprowadzenia analizy dobrowolnych przeglądów krajowych z krajów najsłabiej rozwiniętych, tak aby zidentyfikować potrzeby, uzupełnić braki oraz wzmocnić wsparcie i współpracę, a także do ścisłej współpracy w ramach OECD w tworzeniu mechanizmów wzajemnej oceny z myślą o opracowaniu udanych strategii wdrażania celów zrównoważonego rozwoju oraz działań w polityce wewnętrznej i zewnętrznej oraz do poprawy wymiany najlepszych praktyk i monitorowania negatywnych zewnętrznych skutków ubocznych;

65.  zachęca Komisję i państwa członkowskie do rozszerzenia wspólnego programowania i wdrażania współpracy na rzecz rozwoju na podstawie dialogów politycznych na temat celów zrównoważonego rozwoju z krajami partnerskimi, krajowych planów rozwoju i dobrowolnych przeglądów krajowych, z należytym uwzględnieniem odpowiedzialności na szczeblu krajowym i innych zasad skuteczności rozwoju;

66.  podkreśla rolę HLPF w działaniach następczych i przeglądzie celów zrównoważonego rozwoju; zdecydowanie popiera zobowiązanie Unii do przeprowadzenia dobrowolnego przeglądu w ramach HLPF; wzywa Komisję, by uznała wiodącą rolę UE w projektowaniu i wdrażaniu Agendy 2030 i przedstawiła całościowy, wspólny raport na temat wszystkich celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla, że sprawozdawczość UE, w tym przyszłe wspólne sprawozdanie podsumowujące w sprawie wsparcia UE dla krajów rozwijających się, powinno obejmować analizę aktualnej sytuacji oraz obecnych niedociągnięć i luk;

67.  wzywa Komisję do zajęcia pozycji wzoru do naśladowania w procesie HLPF; zachęca Komisję do współpracy z państwami trzecimi na rzecz realizacji Agendy 2030, w tym za pośrednictwem Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ;

68.  wzywa do organizacji corocznego europejskiego forum ds. celów zrównoważonego rozwoju w ramach przygotowywania HLPF, aby zapewnić zewnętrznym zainteresowanym stronom, organizacjom społeczeństwa obywatelskiego i parlamentarzystom udział we wdrażaniu celów zrównoważonego rozwoju oraz dialogu na ten temat;

69.  z zadowoleniem przyjmuje posiedzenie HLPF na szczycie, które odbędzie się pod auspicjami Zgromadzenia Ogólnego ONZ we wrześniu 2019 r. i później na przyszłych szczytach, aby podsumować wdrażanie wszystkich celów zrównoważonego rozwoju w ramach całej Agendy 2030, i oczekuje, że Unia odegra wiodącą rolę na tym szczycie; zauważa, że postępy osiągane przez państwa członkowskie różnią się w zależności, między innymi, od konkretnego celu zrównoważonego rozwoju oraz krajowych priorytetowych celów i założeń; podkreśla, że cele zrównoważonego rozwoju są ściśle ze sobą powiązane oraz że należy stosować zintegrowane i kompleksowe podejście systemowe do ich realizacji;

Ukierunkowanie na cele zrównoważonego rozwoju w ramach nadchodzącego szczegółowego przeglądu podczas HLPF 2019

70.  przyjmuje z zadowoleniem nadchodzącą szczegółową ocenę dotyczącą celów zrównoważonego rozwoju 4 (dobra jakość edukacji), 8 (wzrost gospodarczy i godna praca), 10 (mniej nierówności), 13 (działania w dziedzinie klimatu), 16 (pokój, sprawiedliwość i silne instytucje) i 17 (partnerstwa na rzecz celów) i oczekuje, że Unia wniesie pełny wkład do tej oceny; oczekuje na przyszłe szczegółowe oceny wszystkich pozostałych celów zrównoważonego rozwoju w nadchodzących latach, podkreślając zarazem niepodzielność Agendy 2030 i wzajemne powiązania między celami;

71.  przypomina, że wysokiej jakości edukacja i dostęp do szkolnictwa podstawowego dla wszystkich (cel zrównoważonego rozwoju nr 4) mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju i samowystarczalnych społeczeństw oraz dla zapewnienia wzmocnienia pozycji młodzieży i jej zdolności do zatrudnienia; uznaje, że edukacja o wysokiej jakości jest obszarem o wysokim priorytecie w wielu państwach członkowskich i podkreśla, że szkolenia techniczne i zawodowe mają zasadnicze znaczenie dla zatrudnienia młodzieży i dostępu do miejsc pracy dla wykwalifikowanych pracowników; ubolewa jednak nad faktem, że różnice w edukacji towarzyszące podziałom miasto – wieś oraz w wymiarze płci nadal występują zarówno w obrębie UE, jak i poza jej granicami; w związku z tym apeluje o zwiększenie inwestycji, aby poprawić jakość edukacji i powiązanej infrastruktury, ze szczególnym uwzględnieniem regionów słabiej rozwiniętych w obrębie Unii oraz krajów najsłabiej rozwiniętych poza Unią;

72.  zachęca Komisję i państwa członkowskie do bardziej systematycznego uwzględniania założeń celu zrównoważonego rozwoju nr 8 (zrównoważony wzrost i zatrudnienie) w ramach ich polityk i (wspólnego) programowania współpracy na rzecz rozwoju; apeluje o dalsze działania na rzecz osiągnięcia celu zrównoważonego rozwoju nr 8 – od poprawy zdolności produkcyjnych, generowania dochodów, uprzemysłowienia, modeli zrównoważonej konsumpcji i produkcji po poprawę handlu, rozwoju sektora prywatnego, otoczenia biznesowego, infrastruktury i turystyki;

73.  uznaje rolę mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, spółdzielni, integracyjnych modeli biznesowych i instytutów badawczych jako siły napędowej wzrostu, zatrudnienia i innowacji lokalnych; wzywa do promowania równych warunków działania w zakresie zrównoważonych inwestycji, uprzemysłowienia, działalności gospodarczej, w tym odpowiedzialnych praktyk biznesowych, finansów i podatków, nauki, technologii oraz badań i innowacji, w celu stymulowania i przyspieszenia rozwoju gospodarczego i społecznego w kraju oraz przyczynienia się do długoterminowego zrównoważonego wzrostu gospodarczego zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju i porozumieniem paryskim; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zachęcały do tworzenia nowych modeli biznesowych oraz wykorzystywania nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja;

74.  podkreśla kluczową rolę sektora prywatnego w osiąganiu postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności poprzez odpowiedzialne i zrównoważone inwestowanie, zwiększenie wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz promowanie i zobowiązanie się do odpowiedzialnych praktyk biznesowych; podkreśla w tym kontekście potrzebę stworzenia ram polityki sprzyjających inwestycjom, w tym wskaźników i wymogów dotyczących wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju, aby móc włączyć ryzyko związane ze zrównoważonym rozwojem do procesu podejmowania decyzji inwestycyjnych i praworządności;

75.  uznaje, że unijne ośrodki i inkubatory badań naukowych, rozwoju i innowacji są ważne dla wspierania struktur na rzecz zrównoważonego rozwoju; dlatego wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania silniejszych powiązań między badaniami i przedsiębiorstwami, tak aby zapewnić wymianę najlepszych praktyk i pobudzanie innowacji; podkreśla, że finansowanie badań naukowych i innowacji należy uzupełnić strategicznym podejściem do inwestowania, aby umożliwić wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań na rynek, gdyż takie rozwiązania często wymagają kapitałochłonnych inwestycji wysokiego ryzyka;

76.  wzywa Radę do uwzględnienia celów zrównoważonego rozwoju podczas opracowywania swojego stanowiska w sprawie przyszłego Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+) oraz przydziału koniecznych środków finansowych; podkreśla, że pomyślna realizacja celów zrównoważonego rozwoju w Unii zależy od ambitnych strategii politycznych wspartych dostatecznymi środkami;

77.  ubolewa nad faktem, że nadal istnieją znaczące różnice między postępami poczynionymi przez państwa członkowskie w zakresie realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 10 jeśli chodzi o ograniczanie różnic w dochodach oraz różnic wynikających z wieku, płci, niepełnosprawności, rasy, pochodzenia etnicznego, narodowości, religii, statusu ekonomicznego i innych czynników, które mogą wzmocnić spójność społeczną, oraz że różnice te wciąż istnieją i pogłębiają się w obrębie państw i między nimi, w obrębie UE i poza nią; apeluje o przyspieszenie postępów na rzecz ograniczenia rosnących różnic i promowania równych szans dla wszystkich, udzielania bezpośredniej pomocy najsłabszym grupom i tym najbardziej potrzebującym oraz zwiększenia integracji i zrównoważonego wzrostu oraz rozwoju społecznego; wzywa Komisję do uwzględnienia między innymi ulepszonych kryteriów nierówności ekonomicznych w ramach przeglądu celu zrównoważonego rozwoju nr 10;

78.  dostrzega, że UE i wszystkie państwa członkowskie podpisały i ratyfikowały porozumienie paryskie i że większość państw członkowskich wskazuje porozumienie paryskie jako główny filar swoich strategii politycznych dotyczących współpracy międzynarodowej obok Agendy 2030, podczas gdy część państw członkowskich nadała priorytet celowi przeciwdziałania zmianie klimatu i jej skutkom (cel zrównoważonego rozwoju nr 13); wzywa Komisję i państwa członkowskie do wykorzystywania strategii i działań komunikacyjnych do zwiększenia wsparcia publicznego i politycznego na rzecz działań w dziedzinie klimatu oraz do podniesienia świadomości w kwestii dodatkowych korzyści płynących z walki ze zmianą klimatu, takich jak lepsza jakość powietrza i lepsze zdrowie publiczne, ochrona zasobów naturalnych, wzrost gospodarczy i wyższy poziom zatrudnienia, większe bezpieczeństwo energetyczne i niższe koszty importu energii;

79.  apeluje o całościowe wdrożenie Agendy 2030 w sposób skoordynowany i spójny z porozumieniem paryskim w sprawie zmiany klimatu, w tym również w odniesieniu do konieczności pilnego wypełnienia niedoborów w tym, co jest niezbędne do ograniczenia globalnego ocieplenia oraz zwiększenia nakładów pracy i finansowania w związku z działaniami przystosowawczymi; przypomina o zobowiązaniu UE do przeznaczenia 20 % środków budżetowych dostępnych w latach 2014–2020 (czyli około 180 mld EUR) na przeciwdziałanie zmianie klimatu, w tym również w ramach unijnej polityki zewnętrznej i polityki współpracy na rzecz rozwoju;

80.  ubolewa nad faktem, że pomimo wyraźnych i obszernych dowodów naukowych przedstawionych w specjalnym raporcie IPCC na temat globalnego ocieplenia o 1,5 °C, który szczegółowo opisał szkodliwe skutki wzrostu temperatury o taką wartość i znaczne różnice w skutkach związanych z takim wzrostem temperatury w stosunku do wzrostu o 2 °C, niektóre strony porozumienia paryskiego jak dotąd nie zwiększyły swoich ambicji w dziedzinie klimatu; z zadowoleniem przyjmuje współpracę międzynarodową w dziedzinie handlu uprawnieniami do emisji oraz połączenie rynków dwutlenku węgla państw trzecich i odnośnych rynków regionalnych; wzywa Unię, by zachęcała do ustanowienia rynkowych systemów ograniczania emisji w gospodarkach i krajach rozwijających się; zauważa, że przyczyni się to do ograniczenia globalnych emisji, oszczędności kosztów i zwiększenia wydajności na poziomie operacyjnym, a także do ograniczenia ryzyka ucieczki emisji poprzez zapewnienie równych warunków działania na całym świecie;

81.  zwraca uwagę na potrzebę działań na rzecz łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej oraz podkreśla podstawową rolę, jaką kraje rozwijające się odgrywają w realizacji celów porozumienia paryskiego, Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i planu działania z Addis Abeby, oraz pilną potrzebę pomocy tym krajom w osiągnięciu ich wkładów ustalonych na szczeblu krajowym; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zwalczanie zmiany klimatu jest priorytetem w ostatnio ustanowionym Europejskim Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR), którego celem jest mobilizacja inwestycji sektora publicznego i prywatnego w krajach partnerskich w Afryce i w regionie objętym europejską polityką sąsiedztwa;

82.  podkreśla, że UE powinna kontynuować swój cel przejście na niskoemisyjną, neutralną dla klimatu, zasobooszczędną gospodarkę charakteryzującą się wysoką różnorodnością biologiczną w pełnej zgodności z Agendą 2030 ONZ oraz 17 celami zrównoważonego rozwoju, aby ograniczyć niezrównoważone tendencje, które wynikają z nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych, oraz utraty różnorodności biologicznej wywołanej niezrównoważonymi modelami konsumpcji i produkcji; podkreśla znaczenie przyspieszenia przez UE realizacji jej inicjatyw mających na celu promowanie odpowiedzialnej i zrównoważonej konsumpcji i produkcji, odgrywając jednocześnie wiodącą rolę w działaniach na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym;

83.  przypomina o uniwersalnych wartościach demokracji, dobrych rządów, praworządności i praw człowieka jako wstępnych warunków zrównoważonego rozwoju zgodnie z definicją w celu zrównoważonego rozwoju nr 16 (pokojowe i integracyjne społeczeństwa); wyraża jednak głębokie ubolewanie z powodu tego, że na świecie wciąż utrzymują się konflikty zbrojne i przemoc; wyraża zaniepokojenie z powodu braku postępów na rzecz wzmocnienia praworządności i dostępu do sprawiedliwości w wielu krajach; przypomina o zobowiązaniu UE i państw członkowskich wyrażonym w Europejskim konsensusie w sprawie rozwoju do całościowego podejścia do konfliktów i kryzysów, z koncentracją na niestabilności i bezpieczeństwie ludzkim, przy uznaniu powiązania między zrównoważonym rozwojem, działaniami humanitarnymi, pokojem i bezpieczeństwem oraz ze zwróceniem szczególnej uwagi na państwa niestabilne i dotknięte konfliktami; podkreśla, że cel w postaci pokojowych i integracyjnych społeczeństw, łącznie z dostępem do wymiaru sprawiedliwości dla wszystkich, powinien przekładać się na działania zewnętrzne UE, które dzięki wsparciu dla lokalnych podmiotów mogą budować odporność, promować bezpieczeństwo ludności, umacniać praworządność i stawiać czoła złożonym wyzwaniom związanym z brakiem bezpieczeństwa, niestabilnością i procesem przejścia do demokracji;

84.  podkreśla, że eliminowanie nierówności w krajach i między nimi, zwalczanie dyskryminacji oraz promowanie pokoju, demokracji uczestniczącej, dobrych rządów, praworządności i praw człowieka muszą być celami przekrojowymi polityki rozwojowej UE;

85.  z zadowoleniem przyjmuje starania UE na rzecz maksymalizacji spójności i budowania synergii między różnymi strategiami politycznymi w celu wzmocnienia środków wdrażania i ożywienia globalnego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju;

86.  podkreśla, że włączająca i sprawiedliwa edukacja, nauka, technologia, badania i innowacyjność stanowią narzędzia mające szczególnie istotne znaczenie dla osiągania celów zrównoważonego rozwoju, oraz uznaje potrzebę poprawy zarządzania w tym sektorze; ubolewa, że potencjalny wkład środowiska naukowego nie został jak dotąd w pełni rozwinięty; podkreśla konieczność uwzględniania w większym stopniu koncepcji zrównoważonego rozwoju i wyzwań społecznych w programie „Horyzont 2020” i w przyszłych programach ramowych; przypomina o potrzebie ułatwienia istotnych mechanizmów transferu technologii do krajów rozwijających się;

87.  wzywa Komisję do dodania danych dotyczących celów zrównoważonego rozwoju do zbiorów danych o dużej wartości, zdefiniowanych w dyrektywie w sprawie otwartych danych i informacji sektora publicznego, oraz do zachęcania państw członkowskich, by publikowały wszystkie sprawozdania dotyczące celów zrównoważonego rozwoju w ramach wolnej licencji;

88.  podkreśla znaczenie pełnego wykorzystywania istniejących i przyszłych programów i instrumentów UE takich jak programy „Horyzont” i LIFE, które umożliwiają udział państw trzecich w dziedzinach energii, zmiany klimatu i zrównoważonego rozwoju;

89.  apeluje o budżet UE, który nadaje zrównoważonemu rozwojowi status podstawowego celu; przypomina, że walka z nadużyciami finansowymi i unikaniem opodatkowania jest kwestią rozwoju solidarności;

90.  podkreśla, że osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju w dziedzinach żywności, rolnictwa, energii, materiałów, miast, zdrowia i dobrostanu może otworzyć możliwości rynkowe o wartości ponad 10 bln EUR(18); podkreśla jednak, że aby zrealizować dążenie UE do urzeczywistnienia gospodarki zasobooszczędnej, UE i jej państwa członkowskie muszą dać dobry przykład w dziedzinach nauki, technologii i nowoczesnej infrastruktury;

91.  podkreśla, że biorąc pod uwagę rosnącą złożoność i globalizację łańcuchów dostaw, ważne jest promowanie stosowania wysokich standardów zrównoważonego rozwoju również w państwach trzecich;

o
o   o

92.  zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz OECD i ONZ.

(1) Dz.U. C 210 z 30.6.2017, s. 1. (2) Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1386/2013/UE z dnia 20 listopada 2013 r. (Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 171). (3) Dz.U. C 353 z 27.9.2016, s. 2. (4) Dz.U. C 76 z 28.2.2018, s. 45. (5) Dz.U. C 86 z 6.3.2018, s. 2. (6) Dz.U. C 224 z 27.6.2018, s. 36. (7) Dz.U. C 334 z 19.9.2018, s. 151. (8) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0077. (9) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0279. (10) http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-18-5927_en.htm (11) http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-18-5882_en.htm (12) http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-18-5870_en.htm (13) Dane Eurostatu za 2017 r. z dnia 16 października 2018 r. (14) Dokument otwierający debatę pt. „W kierunku zrównoważonej Europy 2030”, s. 7.(https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/rp_sustainable_europe_30-01_en_web.pdf) (15) Komunikat Komisji zatytułowany „Kolejne kroki w kierunku zrównoważonej przyszłości Europy. Europejskie działania na rzecz zrównoważonego rozwoju” (COM(2016) 0739). (16) Szczegółowa analiza wspierająca komunikat Komisji pt. „Czysta planeta dla wszystkich – Europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki” (COM(2018)0773). (17) http://unctad.org/en/PublicationChapters/wir2015ch0_KeyMessage_en.pdf (18) Komisja ds. Biznesu i Zrównoważonego Rozwoju, „Better Business Better World, The report of the Business & Sustainable Development Commission” [Lepsze przedsiębiorstwa, lepszy świat – raport Komisji ds. Biznesu i Zrównoważonego Rozwoju].