(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament u lill-Kunsill (COM(2018)0438),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikoli 172 u 194 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0255/2018),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tad-19 ta’ Settembru 2018(1),

–  wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tal-10 ta’ Ottubru 2018(2),

–  wara li kkunsidra l-ittra mill-President tiegħu lill-presidenti tal-kumitati tal-25 ta’ Jannar 2019 li tispjega l-approċċ tal-Parlament għall-programmi settorjali tal-Qafas Finanzjarju Multiannwali (MFF) wara l-2020,

–  wara li kkunsidra l-ittra mill-Kunsill lill-President tal-Parlament Ewropew tal-1 ta’ April 2019 li tikkonferma l-ftehim komuni milħuq bejn il-koleġiżlaturi matul in-negozjati,

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra d-deliberazzjonijiet konġunti tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u tal-Kumitat għat-Trasport u t-Turiżmu skont l-Artikolu 55 tar-Regoli ta' Proċedura,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u tal-Kumitat għat-Trasport u t-Turiżmu u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin, tal-Kumitat għall-Baġits, tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali (A8-0409/2018),

1.  Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt(3);

2.  Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;

3.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

(1) ĠU C 440, 6.12.2018, p. 191. (2) ĠU C 461, 21.12.2018, p. 173. (3) Din il-pożizzjoni tissostitwixxi l-emendi adottati fit-12 ta’ Diċembru 2018 (Testi adottati, P8_TA(2018)0517).

(Test b'rilevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikoli 172 u 194 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġislattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew(1),

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni(2),

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva ordinarja(3),

Billi:

(1)  Sabiex tikseb tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u sabiex tistimola l-ħolqien tal-impjiegi u tirrispetta l-impenji ta' dekarbonizzazzjoni fit-tul, l-Unjoni teħtieġ infrastruttura tal-aktar teknoloġija riċenti, multimodali u bi prestazzjoni għolja, li tikkontribwixxi biex tikkollega u tintegra l-Unjoni u r-reġjuni kollha tagħha inklużi dawk imbiegħda, ultraperiferiċi, insulari, periferali, ir-reġjuni muntanjużi u dawk b'popolazzjoni baxxa, fis-setturi tat-trasport, diġitali u tal-enerġija. Jenħtieġ li dawn il-konnessjonijiet jgħinu biex itejbu l-moviment ħieles tal-persuni, tal-merkanzija, tal-kapital u tas-servizzi. Jenħtieġ li n-netwerks trans-Ewropej jiffaċilitaw il-konnessjonijiet transfruntiera, irawmu aktar koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, u jikkontribwixxu għal ekonomija soċjali tas-suq aktar kompetittiva u sostenibbli kif ukoll għall-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima.

(2)  L-għan tal-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa ("il-Programm") huwa li tħaffef l-investiment fil-qasam tan-netwerks trans-Ewropej u li tagħti spinta lill-fondi mis-settur pubbliku u dak privat, filwaqt li żżid iċ-ċertezza legali u r-rispett għall-prinċipju tan-newtralità teknoloġika. Jenħtieġ li l-Programm jagħti lok kemm jista' jkun għal sinerġiji bejn is-setturi tat-trasport, tal-enerġija u dak diġitali, biex b'hekk tissaħħaħ l-effettività tal-azzjoni tal-Unjoni u jiġu ottimizzati l-kostijiet tal-implimentazzjoni.

(3)  Jenħtieġ li l-Programm jikkontribwixxi wkoll għall-azzjoni tal-UE kontra t-tibdil fil-klima, jappoġġja proġetti sostenibbli mill-aspett ambjentali u soċjali u, meta jkun xieraq, azzjonijiet ta' mitigazzjoni u ta' adattament għat-tibdil fil-klima. B'mod partikolari, jenħtieġ li tissaħħaħ il-kontribuzzjoni tal-Programm għall-kisba tal-miri u tal-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi kif ukoll il-miri tal-klima u tal-enerġija għall-2030 u l-għan tad-dekarbonizzazzjoni fit-tul.

(3a)  Il-Programm għandu jiggarantixxi livell għoli ta' trasparenza u jiżgura konsultazzjoni pubblika f'konformità mal-leġiżlazzjoni applikabbli tal-Unjoni u dik nazzjonali.

(4)  Għaldaqstant, dan ir-Regolament, filwaqt li jirrifletti l-importanza tal-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima bi qbil mal-impenji tal-Unjoni biex timplimenta l-Ftehim ta' Pariġi, kif ukoll mal-impenn tagħha lejn l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti, jenħtieġ li jirrazzjonalizza l-azzjoni klimatika u li jwassal għall-ilħiq ta' mira kumplessiva ta' 25% tal-infiq baġitarju tal-UE b'appoġġ għall-għanijiet klimatiċi(4). L-azzjonijiet fil-qafas ta' dan il-Programm jenħtieġ li jikkontribwixxu 60 % mill-pakkett finanzjarju kumplessiv tal-Programm għall-għanijiet klimatiċi, fost l-oħrajn abbażi tal-indikaturi ta' Rio li ġejjin: (i) 100 % għall-infiq marbut mal-infrastruttura ferrovjarja, mal-infrastruttura tal-iċċarġjar, mal-fjuwils alternattivi u sostenibbli, mat-trasport urban nadif, mat-trażmissjoni tal-elettriku, mal-ħżin tal-elettriku, mal-grilji intelliġenti, mat-trasportazzjoni tas-CO2 u mal-enerġija rinnovabbli; 40 % għall-passaġġi fuq l-ilmijiet interni u għat-trasport multimodali, kif ukoll għall-infrastruttura tal-gass, jekk dan jagħti lok għall-użu miżjud tal-idroġenu rinnovabbli jew għall-bijometan. Se jiġu identifikati azzjonijiet rilevanti matul it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-Programm, u dawn se jiġu vvalutati mill-ġdid fil-kuntest tal-proċessi rilevanti ta' evalwazzjonijiet u ta' rieżami. Sabiex jiġi evitat li l-infrastruttura tkun vulnerabbli għal impatt potenzjali fit-tul mit-tibdil fil-klima, u sabiex jiġi żgurat li l-kost tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra kkaġunati mill-proġett jiġi inkluż fl-evalwazzjoni ekonomika tal-proġett, il-proġetti appoġġjati mill-Programm jenħtieġ li jkunu soġġetti għall-protezzjoni klimatika skont il-gwida li jenħtieġ li tiġi żviluppata mill-Kummissjoni b'mod koerenti mal-gwida żviluppata għal programmi oħra tal-Unjoni fejn rilevanti.

(5)  Għall-konformità mal-obbligi ta' rapportar stipulati fl-Artikolu 11(c) tad-Direttiva 2016/2284/UE dwar it-tnaqqis tal-emissjonijiet nazzjonali ta' ċerti inkwinanti atmosferiċi, li temenda d-Direttiva 2003/35/KE u tħassar id-Direttiva 2001/81/KE, fir-rigward tal-adozzjoni ta' fondi tal-Unjoni biex jappoġġjaw il-miżuri meħudin bil-għan li jikkonformaw mal-għanijiet ta' din id-Direttiva, in-nefqa marbuta mat-tnaqqis tal-emissjonijiet jew tal-inkwinanti tal-arja skont din id-Direttiva jenħtieġ li tkun traċċata.

(6)  Għan importanti ta' dan il-Programm huwa li jinħolqu aktar sinerġiji u komplementarjetà bejn is-setturi tat-trasport, tal-enerġija u dak diġitali. Għal dan il-għan, jenħtieġ li l-Programm jipprevedi l-adozzjoni ta' programmi ta' ħidma ▌li jkunu kapaċi jindirizzaw oqsma speċifiċi ta' intervent, pereżempju fir-rigward tal-mobilità konnessa u awtomatizzata jew il-fjuwils alternattivi sostenibbli. L-attivazzjoni tal-komunikazzjoni diġitali tista' tikkostitwixxi parti integrali ta' proġett ta' interess komuni fil-qasam tal-enerġija u tat-trasport. Barra minn hekk, f'kull settur, jenħtieġ li l-Programm jipprevedi l-possibbiltà li jitqiesu eliġibbli ċerti komponenti sinerġetiċi li jappartienu għal settur ieħor, fejn tali approċċ itejjeb il-benefiċċju soċjoekonomiku tal-investiment. Is-sinerġiji bejn is-setturi jenħtieġ li jiġu inċentivati permezz tal-kriterji tal-għoti għall-għażla tal-azzjonijiet, kif ukoll f'termini ta' konfinanzjament akbar.

(7)  Il-linji gwida dwar in-netwerk trans-Ewropew tat-trasport (TEN-T) kif stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1315/2013 tal-Parlament Ewropew u l-Kunsill(5) (minn hawn 'il quddiem "il-linji gwida tat-TEN-T") jidentifikaw l-infrastruttura tat-TEN-T, jispeċifikaw ir-rekwiżiti li għandhom ikunu ssodisfati minnha, u jipprevedu miżuri biex jiġu implimentati. Dawk il-linji gwida jipprevedu b'mod partikolari t-tlestija tan-netwerk ewlieni sal-2030 permezz tal-ħolqien ta' infrastruttura ġdida, kif ukoll permezz tal-aġġornament u r-riabilitazzjoni sostanzjali tal-infrastruttura eżistenti sabiex tkun żgurata l-kontinwità tan-netwerk.

(7a)  Azzjonijiet li jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta' proġetti ta' interess komuni fis-settur tat-trasport, iffinanzjati mill-Programm, jenħtieġ li jibnu fuq il-komplementarjetà tal-modi kollha tat-trasport sabiex jipprevedu netwerks effiċjenti, interkonnessi u multimodali, sabiex tiġi żgurata konnettività mal-Unjoni kollha; Dan għandu jinkludi toroq fl-Istati Membri li għadhom qed jiffaċċjaw bżonn importanti ta' investiment għat-tlestija tan-netwerk ewlieni tat-toroq tagħhom.

(8)  Sabiex jinkisbu l-għanijiet stabbiliti fil-linji gwida dwar it-TEN-T, jenħtieġ li jiġu appoġġjati bi prijorità l-proġetti li għaddejjin tat-TEN-T kif ukoll il-konnessjonijiet transfruntiera u l-konnessjonijiet neqsin, kif ukoll li jiġi żgurat, fejn applikabbli, li l-azzjonijiet appoġġjati huma konsistenti mal-pjanijiet ta' ħidma tal-kurituri stabbiliti skont l-Artikolu 47 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013 u mal-iżvilupp ġenerali tan-netwerk rigward il-prestazzjoni u l-interoperabbiltà.

(8a)  B'mod partikolari, l-implimentazzjoni sħiħa ta' ERTMS fuq in-netwerk ewlieni sal-2030 kif previst mir-Regolament (UE) Nru 1315/2013 tirrikjedi li jiżdied l-appoġġ fil-livell Ewropew u li tiġi inċentivata l-parteċipazzjoni ta' investituri privati.

(8b)  Prekondizzjoni importanti għat-tlestija b'suċċess tan-netwerk TEN-T ewlieni u l-iżgurar tal-intermodalità effettiva hija wkoll il-konnessjoni tal-ajruporti man-netwerk TEN-T. Hemm bżonn għalhekk li tingħata prijorità lill-konnessjoni tal-ajruporti man-netwerk ewlieni TEN-T, fejn tali konnessjoni ma tkunx teżisti.

(8c)  Għall-implimentazzjoni ta' azzjonijiet transfruntiera, hemm bżonn ta' livell għoli ta' integrazzjoni fl-ippjanar u l-implimentazzjoni. Mingħajr ma tingħata prijorità għal ebda wieħed mill-eżempji li ġejjin, din l-integrazzjoni tista' tintwera permezz tal-istabbiliment ta' kumpannija bi proġett uniku, struttura ta' governanza konġunta, impriża konġunta, qafas legali bilaterali, att ta' implimentazzjoni skont l-Artikolu 47 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013, jew kwalunkwe forma oħra ta' kooperazzjoni. Strutturi ta' ġestjoni integrata, inklużi impriżi konġunti, jenħtieġ li jiġu mħeġġa, anki permezz ta' livell ogħla ta' kofinanzjament.

(8d)  Miżuri ta' simplifikazzjoni biex imexxu 'l quddiem it-twettiq tat-TEN-T, li bħalissa qed jiġu żviluppati, jenħtieġ li jappoġġjaw l-implimentazzjoni aktar effiċjenti tal-proġetti ta' interess komuni fil-qasam tat-trasport.

(9)  Sabiex jirrifletti l-flussi tat-trasport dejjem jikbru u l-evoluzzjoni tan-netwerk, jenħtieġ li jiġi adattat l-allinjament tal-kurituri tan-netwerk ewlieni u s-sezzjonijiet tagħhom identifikati minn qabel. Dawn l-adattamenti għall-kurituri tan-netwerk ewlieni jenħtieġ li ma jaffettwawx it-tlestija tan-netwerk ewlieni sal-2030, jenħtieġ li jtejbu l-kopertura tal-kurituri tat-territorju tal-Istati Membri u jenħtieġ li jkunu proporzjonati sabiex jippreżervaw il-konsistenza u l-effiċjenza tal-iżvilupp u l-koordinazzjoni tal-kurituri. Għan dan il-għan, it-tul tal-kurituri tan-netwerk ewlieni jenħtieġ li ma jiżdiedx b'iktar minn 15 %. Fi żmien debitu, l-allinjament tal-kurituri tan-netwerk ewlieni jenħtieġ li jqis ir-riżultati tar-rieżami tal-implimentazzjoni tan-netwerk ewlieni kif previst fl-Artikolu 54 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013. Ir-rieżami jenħtieġ li jqis il-konnessjonijiet ferrovjarji reġjonali transfruntiera tat-TEN-T li ġew abbandunati jew żarmati kif ukoll l-evoluzzjonijiet fuq in-netwerk komprensiv u l-impatt tal-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea.

(10)  Huwa meħtieġ li jiġu promossi l-investimenti pubbliċi u privati favur mobilità intelliġenti, interoperabbli, sostenibbli, multimodali, aċċessibbli, sikura u sigura mal-Unjoni kollha għall-modi kollha tat-trasport. Fl-2017, il-Kummissjoni ressqet(6) "L-Ewropa Attiva", sensiela wiesgħa ta' inizjattivi biex jagħmlu t-traffiku aktar sikur, biex iħeġġu t-tariffi intelliġenti għall-użu tat-toroq, biex inaqqsu l-emissjonijiet tas-CO2, it-tniġġis tal-arja u l-konġestjoni, biex jippromwovu l-mobilità konnessa u awtonoma, u biex jiżguraw kundizzjonijiet u ħinijiet ta' mistrieħ xierqa għall-ħaddiema. Jenħtieġ li dawn l-inizjattivi jkunu akkumpanjati minn appoġġ finanzjarju tal-Unjoni, fejn rilevanti permezz ta' dan il-Programm.

(11)  Fir-rigward tat-teknoloġiji ġodda u l-innovazzjoni, il-linji gwida tat-TEN-T jitolbu li dan jippermetti d-dekarbonizzazzjoni tal-modi kollha tat-trasport ▌ billi jistimula l-effiċjenza tal-enerġija u l-użu ta' fjuwils alternattivi, filwaqt li jirrispetta l-prinċipju tan-newtralità teknoloġika. Id-Direttiva 2014/94/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill(7) tistabbilixxi qafas komuni ta' miżuri għall-implimentazzjoni ta' infrastruttura ta' fjuwils alternattivi għall-modi kollha tat-trasport fl-Unjoni sabiex tonqos kemm jista' jkun id-dipendenza fuq il-fjuwils fossili u jittaffa l-impatt ambjentali u klimatiku tat-trasport, u teżiġi li l-Istati Membri jiżguraw li punti tal-iċċarġjar mill-ġdid jew għat-teħid ta' fjuwil aċċessibbli għall-pubbliku jkunu disponibbli sal-31 ta' Diċembru 2025. Kif inhu ddettaljat fil-proposti(8) tal-Kummissjoni ta' Novembru 2017, jeħtieġ sett komprensiv ta' miżuri għall-promozzjoni tal-mobilità b'emissjonijiet baxxi, inkluż appoġġ finanzjarju fejn il-kundizzjonijiet tas-suq ma jagħtux inċentiv biżżejjed.

(12)  Fil-kuntest tal-Komunikazzjoni tagħha "Sustainable Mobility for Europe: safe, connected, and clean"(9), il-Kummissjoni ssottolinjat li l-vetturi awtomatizzati u s-sistemi ta' konnettività avvanzati se jagħmlu l-vetturi iktar sikuri, iktar faċli biex jinqasmu u iktar aċċessibbli għaċ-ċittadini, inkluż dawk li jistgħu jkunu maqtugħin mis-servizzi tal-mobilità llum, bħall-anzjani u l-persuni b'mobilità mnaqqsa. F'dan il-kuntest, il-Kummissjoni pproponiet ukoll "Pjan ta' Azzjoni Strateġika tal-UE dwar is-Sikurezza tat-Toroq" u rieżami tad-Direttiva 2008/96/KE dwar il-ġestjoni tal-infrastruttura tas-Sikurezza tat-Toroq.

(13)  Sabiex ikun hemm titjib fit-tlestija ta' proġetti tat-trasport f'partijiet inqas żviluppati tan-netwerk, jenħtieġ li tiġi ttrasferita allokazzjoni tal-Fond ta' Koeżjoni lill-Programm għall-finanzjament ta' proġetti tat-trasport fl-Istati Membri eliġibbli għall-finanzjament mill-Fond ta' Koeżjoni. F'fażi inizjali ▌ l-għażla tal-proġetti eliġibbli għall-finanzjament jenħtieġ li tirrispetta l-allokazzjonijiet nazzjonali taħt il-Fond ta' Koeżjoni. Fit-tmiem tal-fażi inizjali, ir-riżorsi ttrasferiti lill-Programm li ma ġewx impenjati għal infrastruttura tat-trasport jenħtieġ li jkunu allokati fuq bażi kompetittiva għal proġetti fl-Istati Membri eliġibbli għall-finanzjament mill-Fond ta' Koeżjoni, bi prijorità għall-konnessjonijiet transfruntiera u l-konnessjonijiet neqsin. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tappoġġja lill-Istati Membri eliġibbli għall-finanzjament mill-Fond ta' Koeżjoni fl-isforzi tagħhom biex jiżviluppaw pjan xieraq ta' proġetti, b'mod partikolari billi jsaħħu l-kapaċità istituzzjonali tal-amministrazzjonijiet pubbliċi kkonċernati.

(14)  Wara l-Komunikazzjoni Konġunta dwar it-titjib tal-mobilità doppja fl-Unjoni Ewropea tal-10 ta' Novembru 2017(10), il-Pjan ta' Azzjoni dwar il-Mobilità Militari adottat fit-28 ta' Marzu 2018 mill-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika tas-Sigurtà(11) enfasizza li l-politika dwar l-infrastruttura tat-trasport toffri opportunità ċara biex jiżdiedu s-sinerġiji bejn il-ħtiġijiet ta' difiża u t-TEN-T, bl-għan ġenerali li titjieb il-mobilità militari madwar l-Unjoni, filwaqt li jitqiesu l-bilanċ ġeografiku u l-benefiċċji potenzjali għall-protezzjoni ċivili. Skont il-Pjan ta' Azzjoni, fl-2018 il-Kunsill qies u vvalida r-rekwiżiti militari b'rabta mal-infrastruttura tat-trasport(12) u fl-2019 is-servizzi tal-Kummissjoni identifikaw il-partijiet tan-netwerk trans-Ewropew tat-trasport li huma xierqa għal użu doppju, inkluż l-aġġornamenti neċessarji tal-infrastruttura eżistenti. Jenħtieġ li l-finanzjament tal-Unjoni għall-implimentazzjoni tal-proġetti ta' użu doppju jiġi implimentat permezz tal-Programm abbażi ta' programmi ta' ħidma ▌li jispeċifikaw ir-rekwiżiti applikabbli kif iddefiniti fil-kuntest tal-Pjan ta' Azzjoni u ta' kwalunkwe lista indikattiva oħra ta' proġetti ta' prijorità li jistgħu jiġu identifikati mill-Istati Membri skont il-Pjan ta' Azzjoni dwar il-Mobilità Militari.

(15)  Il-Linji Gwida tat-TEN-T jirrikonoxxu n-netwerk komprensiv bħala li jiżgura l-aċċessibbiltà u l-konnettività tar-reġjuni kollha fl-Unjoni inkluż ir-reġjuni remoti, insulari u ultraperiferiċi. Barra minn hekk, fil-Komunikazzjoni tagħha "Sħubija strateġika aktar b'saħħitha u mġedda mar-reġjuni ultraperiferiċi tal-UE"(13), il-Kummissjoni enfasizzat il-ħtiġijiet speċifiċi tat-trasport, tal-enerġija u dawk diġitali fir-reġjuni ultraperiferiċi u l-ħtieġa li jingħata finanzjament adegwat mill-Unjoni biex dawn il-ħtiġijiet jiġu ssodisfati, inkluż permezz tal-Programm billi jiġu applikati r-rati ta' kofinanzjament sa massimu ta' 70%.

(16)  Meta jitqiesu l-ħtiġijiet ta' investiment sinifikanti biex jitlesta n-netwerk ewlieni tat-TEN-T sal-2030 (stmat għal EUR 350 biljun matul l-2021-2027), in-netwerk komprensiv tat-TEN-T sal-2050 u l-investimenti għad-dekarbonizzazzjoni u d-diġitalizzazzjoni urbani (stmati għal EUR 700 biljun matul l-2021-2027), jixraq li jsir l-aktar użu effiċjenti tad-diversi programmi u strumenti ta' finanzjament tal-Unjoni u b'hekk jiġi massimizzat il-valur miżjud Ewropew tal-investimenti appoġġjati mill-Unjoni. Dan jinkiseb permezz ta' proċess ta' investiment razzjonalizzat, li jippermetti l-viżibbiltà tar-riżerva ta' proġetti tat-trasport u l-konsistenza fost programmi rilevanti tal-Unjoni, speċifikament il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR), il-Fond ta' Koeżjoni u l-InvestEU. B'mod partikulari, jenħtieġ li jitqiesu fejn rilevanti l-kundizzjonijiet ta' eliġibbiltà kif iddettaljati fl-Anness IV tar-Regolament (UE) XXX [ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew Plus, il-Fond ta' Koeżjoni, u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd, u regoli finanzjarji għal dawk u għall-Fond tal-Asil u l-Migrazzjoni, il-Fond tas-Sigurtà Interna u l-Istrument għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Viża ("is-CPR")].

(17)  Ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill(14) jidentifika l-prijoritajiet tal-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea, li jeħtieġu jiġu implimentati sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-politika tal-Unjoni dwar l-enerġija u l-klima, jidentifika l-proġetti ta' interess komuni neċessarji biex jiġu implimentati dawk il-prijoritajiet, u jistipula miżuri fil-kamp tal-għoti ta' permessi, l-involviment pubbliku u regolamentazzjoni sabiex titħaffef u/jew tiġi ffaċilitata l-implimentazzjoni ta' dawk il-proġetti, inkluż kriterji għall-eliġibbiltà ta' tali proġetti għall-għajnuna finanzjarja tal-Unjoni. L-identifikazzjoni ta' proġetti ta' interess komuni b'mod konformi ma' dak ir-Regolament se tkompli ssegwi l-prinċipju "l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel" billi l-proġetti jiġu vvalutati fuq il-bażi ta' xenarji ta' domanda għall-enerġija li huma kompletament konsistenti mal-miri tal-UE fil-qasam tal-enerġija u l-klima.

(18)  Id-Direttiva [id-Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli riformulata] tenfasizza l-ħtieġa li jiġi stabbilit qafas ta' abilitazzjoni li jinkludi l-użu mtejjeb tal-fondi tal-Unjoni, b'referenza espliċita għall-abilitazzjoni ta' azzjonijiet li jappoġġjaw il-kooperazzjoni transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli.

(19)  Filwaqt li t-tlestija tal-infrastruttura tan-netwerk tibqa' l-prijorità biex jinkiseb l-iżvilupp tal-enerġija rinnovabbli, l-integrazzjoni ta' kooperazzjoni transfruntiera fl-enerġija rinnovabbli u l-iżvilupp ta' sistema tal-enerġija intelliġenti u effiċjenti li tinkludi soluzzjonijiet ta' ħżin u ta' rispons għad-domanda li jgħinu biex jibbilanċjaw il-grilja, jirriflettu l-approċċ adottat taħt il-Pakkett Enerġija Nadifa għall-Ewropej kollha b'responsabbiltà kollettiva biex tintlaħaq mira ambizzjuża għall-enerġija rinnovabbli fl-2030, u l-kuntest ta' politika mibdul, li jiżgura tranżizzjoni soċjali ġusta u adegwata, b'objettivi ambizzjużi ta' dekarbonizzazzjoni fit-tul.

(20)  Teknoloġiji infrastrutturali innovattivi li jippermettu t-tranżizzjoni lejn sistemi ta' enerġija u ta' mobilità b'emissjonijiet baxxi ▌ u jtejbu s-sigurtà tal-provvista, filwaqt li jfittxu li jiksbu indipendenza tal-enerġija akbar għall-Unjoni, huma essenzjali fid-dawl tal-aġenda tad-dekarbonizzazzjoni tal-Unjoni. B'mod partikolari, fil-Komunikazzjoni tagħha tat-23 ta' Novembru 2017 "Komunikazzjoni dwar it-tisħiħ tan-netwerks tal-enerġija tal-Ewropa"(15), il-Kummissjoni enfasizzat li r-rwol tal-elettriku, fejn l-enerġija rinnovabbli se tikkostitwixxi nofs l-iġġenerar tal-elettriku sal-2030, se jkompli jmexxi d-dekarbonizzazzjoni tas-setturi li sa issa huma ddominati mill-fjuwils fossili, bħat-trasport, l-industrija u t-tisħin u t-tkessiħ u li għaldaqstant, l-attenzjoni taħt il-politika tal-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea trid tkun ▌ fuq proġetti ta' interkonnessjonijiet tal-elettriku, ta' ħażniet tal-elettriku, ta' grilji intelliġenti u ta' investimenti fl-infrastruttura għall-gass. It-teknoloġiji u l-proġetti li jikkontribwixxu għat-tranżizzjoni lejn ekonomija b'emissjonijiet baxxi jenħtieġ li jingħataw kunsiderazzjoni xierqa u prijorità bħala sostenn tal-għanijiet ta' dekarbonizzazzjoni tal-Unjoni, l-integrazzjoni tas-suq intern u s-sigurtà tal-provvista. Il-Kummissjoni se timmira li żżid in-numru ta' proġetti ta' grilji intelliġenti transfruntiera, ta' ħażna innovattiva u ta' trasportazzjoni tad-diossidu tal-karbonju appoġġjati fil-qafas tal-Programm.

(20a)  Il-proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli għandhom jippermettu l-implimentazzjoni kost-effikaċi għall-enerġija rinnovabbli fl-Unjoni, il-kisba tal-mira vinkolanti tal-Unjoni ta' mill-inqas 32% ta' enerġija rinnovabbli fl-2030 kif imsemmi fl-Artikolu 3 tad-Direttiva 2018/2001/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill(16) u jikkontribwixxu għall-adozzjoni strateġika ta' teknoloġiji innovattivi fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli. Eżempji illustrattivi għal teknoloġiji eliġibbli jinkludu l-ġenerazzjoni ta' sorsi ta' enerġija rinnovabbli mill-enerġija mir-riħ kemm fuq l-art kif ukoll barra mix-xtut, l-enerġija mix-xemx, il-bijomassa sostenibbli, l-enerġija mill-oċeani, l-enerġija ġeotermika jew taħlita ta' dawn; il-konnessjoni mal-grilja u elementi addizzjonali bħal faċilitajiet ta' ħżin jew ta' konverżjoni. L-azzjoni eliġibbli mhijiex biss limitata għas-settur tal-elettriku u tista' tkopri portaturi oħra tal-enerġija u l-integrazzjoni potenzjali bejn setturi pereżempju mat-tisħin u t-tkessiħ, l-enerġija elettrika u l-gass, il-ħżin u t-trasport. Din il-lista mhijiex eżawrjenti sabiex tinżamm il-flessibbiltà fir-rigward tal-avvanzi u l-iżviluppi teknoloġiċi. Proġetti bħal dawn ma jinvolvux neċessarjament konnessjoni fiżika bejn l-Istati Membri li jkunu qed jikkooperaw. Dawn il-proġetti jistgħu jkunu lokalizzati fit-territorju ta' Stat Membru wieħed biss involut dment li jkunu japplikaw il-kriterji ġenerali tal-parti IV tal-Anness.

(20b)  Sabiex tiġi appoġġjata l-kooperazzjoni transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli u l-adozzjoni mis-suq tal-proġetti, il-Kummissjoni Ewropea għandha tiffaċilita l-iżvilupp ta' proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli. Fis-settur tal-enerġija, fin-nuqqas ta' adozzjoni suffiċjenti mis-suq ta' proġetti tal-enerġija rinnovabbli transfruntiera, il-baġit mhux użat previst għal proġetti ta' enerġija rinnovabbli transfruntuera għandu jintuża biex jintlaħqu l-objettivi tan-netwerks tal-enerġija trans-Ewropej definiti fl-Artikolu 3.2b għall-azzjonijiet previsti fl-Artikolu 9(3), qabel ma jiġi kkunsidrat użu possibbli tal-mekkaniżmu ta' finanzjament tal-enerġija rinnovabbli tal-Unjoni b'mod konformi mal-Artikolu 7(6).

(20c)  Huwa meħtieġ appoġġ lil proġetti tal-grilja intelliġenti, meta dawn il-proġetti jintegraw il-ġenerazzjoni, id-distribuzzjoni jew il-konsum tal-elettriku billi jużaw il-ġestjoni ta' sistema f'ħin reali u jinfluwenzaw il-flussi transfruntiera tal-enerġija. Il-proġetti tal-enerġija jenħtieġ li jirriflettu aktar ir-rwol prinċipali tal-grilji intelliġenti fit-tranżizzjoni tal-enerġija u l-appoġġ mill-Programm jenħtieġ li jgħin biex jingħelbu l-lakuni fil-finanzjament li bħalissa qed jostakolaw l-investimenti favur l-implimentazzjoni fuq skala kbira tat-teknoloġija tal-grilji intelliġenti.

(20d)  Jenħtieġ li fl-appoġġ tal-UE tingħata kunsiderazzjoni speċjali lill-interkonnessjonijiet transfruntiera tal-enerġija, inkluż dawk meħtieġa biex tintlaħaq il-mira tal-interkonnessjoni tal-elettriku ta' 10% għall-2020 u l-mira ta' 15% għall-2030 kif stabbilit fir-Regolament (UE) 2018/1999(17). L-implimentazzjoni tal-interkonnetturi tal-elettriku hija kruċjali għall-integrazzjoni tas-swieq, biex b'hekk jiżdiedu s-sorsi ta' enerġija rinnovabbli fis-sistema u biex jinkisbu benefiċċji mill-portafoll differenti tagħhom f'termini ta' domanda u ta' provvista tal-enerġija rinnovabbli, tan-netwerks ta' enerġija mir-riħ barra ix-xtut u l-grilji intelliġenti, u għall-integrazzjoni tal-pajjiżi kollha fi swieq tal-enerġija flessibbli u kompetittivi.

(21)  Il-kisba tas-suq uniku diġitali tiddependi fuq l-infrastruttura ta' konnettività diġitali sottostanti. Id-diġitalizzazzjoni tal-industrija Ewropea u l-modernizzazzjoni ta' setturi bħat-trasport, l-enerġija, il-kura tas-saħħa u l-amministrazzjoni pubblika jiddependu fuq l-aċċess universali għal netwerks affidabbli, affordabbli, kemm ta' kapaċità għolja kif ukoll ta' kapaċità għolja ħafna. Il-konnettività diġitali saret waħda mill-fatturi deċiżivi għall-għeluq ta' qasmiet ekonomiċi, soċjali u territorjali, billi tappoġġja l-modernizzazzjoni ta' ekonomiji lokali u tirfed id-diversifikazzjoni ta' attivitajiet ekonomiċi. Il-kamp ta' applikazzjoni tal-intervent tal-Programm fil-qasam tal-infrastruttura tal-konnettività diġitali jenħtieġ li jkun aġġustat sabiex jirrifletti ż-żieda fl-importanza tiegħu għall-ekonomija u s-soċjetà b'mod ġenerali. Għaldaqstant, hemm bżonn li jiġu stabbiliti l-proġetti ta' infrastruttura tal-konnettività diġitali ta' interess komuni meħtieġa biex jintlaħqu l-għanijiet tas-suq uniku diġitali tal-Unjoni, u li jitħassar ir-Regolament (UE) Nru 283/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill(18).

(22)  Il-Komunikazzjoni dwar "Konnettività għal Suq Uniku Diġitali - Lejn Soċjetà Ewropea tal-Gigabits"(19) (l-Istrateġija tas-Soċjetà tal-Gigabits) tistabbilixxi għanijiet strateġiċi għall-2025, bil-għan li jiġi ottimizzat l-investiment fl-infrastruttura tal-konnettività diġitali. Id-Direttiva (UE) 2018/1972 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill(20) timmira, fost l-oħrajn, li toħloq ambjent regolatorju li jinċentivizza l-investimenti privati fin-netwerks ta' konnettività diġitali. Madankollu huwa ċar li l-użu tan-netwerk se jibqa' kummerċjalment mhux vjabbli f'ħafna żoni madwar l-Unjoni, minħabba diversi fatturi bħad-distanza u speċifiċitajiet territorjali jew ġeografiċi, densità tal-popolazzjoni baxxa u diversi fatturi soċjoekonomiċi u b'hekk jeħtieġ attenzjoni aktar mill-qrib. Għaldaqstant, jenħtieġ li l-Programm jiġi aġġustat biex jikkontribwixxi għall-kisba ta' dawn l-għanijiet strateġiċi stipulati fl-Istrateġija tas-Soċjetà tal-Gigabits, bil-mira wkoll li jikkontribwixxi għal bilanċ bejn l-iżviluppi rurali u urbani, b'mod li jikkomplementa l-appoġġ ipprovdut għall-implimentazzjoni ta' netwerks b'kapaċità għolja ħafna minn programmi oħra, b'mod partikolari l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR), il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond ta' InvestEU.

(23)  Filwaqt li n-netwerks ta' konnettività diġitali kollha li huma konnessi mal-internet huma intrinsikament trans-Ewropej, minħabba prinċipalment il-funzjonament tal-applikazzjonijiet u s-servizzi li jabilitaw, il-prijorità għall-appoġġ permezz tal-Programm jenħtieġ li tingħata lil azzjonijiet bl-ogħla impatt mistenni fuq is-Suq Uniku Diġitali, fost l-oħrajn permezz tal-allinjament tagħhom mal-għanijiet tal-Komunikazzjoni dwar l-Istrateġija għal Soċjetà tal-Gigabits, kif ukoll fuq it-trasformazzjoni diġitali tal-ekonomija u tas-soċjetà, b'kunsiderazzjoni tan-nuqqasijiet tas-suq u tal-ostakli għall-implimentazzjoni osservati.

(24)  L-iskejjel, l-universitajiet, il-libreriji, l-amministrazzjonijiet lokali, reġjonali jew nazzjonali, il-fornituri ewlenin tas-servizzi pubbliċi, l-isptarijiet u ċ-ċentri mediċi, il-hubs tat-trasport u impriżi diġitalment intensivi, huma entitajiet u postijiet li jinfluwenzaw żviluppi soċjoekonomiċi importanti fiż-żona li jinsabu fiha, inklużi ż-żoni rurali u ż-żoni b'popolazzjoni baxxa. Dawn il-muturi soċjoekonomiċi jenħtieġ li jkunu fil-quċċata tal-konnettività Gigabit sabiex jipprovdu aċċess għall-aqwa servizzi u applikazzjonijiet liċ-ċittadini, u lill-komunitajiet tan-negozju u lokali Ewropej. Jenħtieġ li l-Programm jappoġġja l-aċċess lin-netwerks b'kapaċità għolja ħafna, inklużi l-5G u sistemi ta' konnettività oħra tal-aħħar teknoloġija li jkunu jistgħu jipprovdu l-konnettività Gigabit għal dawn il-muturi soċjoekonomiċi bl-għan li jimmassimizza l-effetti sekondarji pożittivi tagħhom fuq l-ekonomija u s-soċjetà usa' fiż-żoni tagħhom, inkluż bl-iġġenerar ta' domanda usa' għall-konnettività u s-servizzi.

(24a)  It-territorji mhux konnessi fiż-żoni kollha tal-Unjoni, jirrappreżentaw ostakli u potenzjal mhux sfruttat għas-suq uniku diġitali. F'ħafna miż-żoni rurali u mbiegħda, il-konnettività tal-internet ta' kwalità għolja jista' jkollha rwol essenzjali biex jiġi evitat id-distakk, l-iżolament u d-depopolazzjoni diġitali billi jonqsu l-ispejjeż għat-twassil tal-oġġetti u s-servizzi u parzjalment tiġi kkumpensata d-distanza. Il-konnettività tal-internet ta' kwalità għolja hija meħtieġa għal opportunitajiet ekonomiċi ġodda bħall-biedja ta' preċiżjoni jew l-iżvilupp ta' bijoekonomija f'żoni rurali. Jenħtieġ li l-Programm jikkontribwixxi biex jipprovdi lill-familji Ewropej kollha, rurali jew urbani, b'konnettività fissa jew bla fili ta' kapaċità għolja ħafna, billi jiffoka fuq dawk l-użi li għalihom huwa osservat grad ta' nuqqas tas-suq, u li jista' jkun indirizzat permezz ta' għotjiet ta' intensità baxxa. Bil-ħsieb li jiġu massimizzati s-sinerġiji tal-azzjonijiet appoġġjati mill-Programm, jenħtieġ li jitqies b'mod debitu l-livell ta' konċentrazzjoni tal-muturi soċjoekonomiċi f'żona speċifika u l-livell ta' finanzjament meħtieġ biex tiġi ġġenerata l-kopertura. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Programm jimmira li jikseb kopertura komprensiva tad-djar u t-territorji, peress li mhuwiex ekonomiku li wieħed jindirizza iktar 'l quddiem il-lakuni f'żona diġà koperta.

(25)  Barra minn hekk, fuq il-passi tas-suċċess tal-inizjattiva WiFi4EU, jenħtieġ li l-Programm ikompli jappoġġja l-provvediment ta' konnettività lokali bla fili, bla ħlas, sikura u ta' kwalità għolja fiċ-ċentri tal-ħajja pubblika lokali, inkluż l-entitajiet b'missjoni pubblika bħall-awtoritajiet pubbliċi u l-fornituri ta' servizzi pubbliċi kif ukoll fl-ispazji miftuħa aċċessibbli għall-pubbliku ġenerali, sabiex jippromwovi l-viżjoni diġitali tal-Unjoni fil-komunitajiet lokali.

(25a)  L-infrastruttura diġitali hija bażi importanti għall-innovazzjoni. Sabiex il-programm jimmassimizza l-impatt tiegħu jenħtieġ li jiffoka fuq il-finanzjament tal-infrastruttura. Għalhekk, jenħtieġ li s-servizzi u l-applikazzjonijiet diġitali individwali, bħal dawk li jinvolvu diversi teknoloġiji tar-reġistru distribwit jew li japplikaw l-intelliġenza artifiċjali, ma jaqgħux fil-kamp ta' applikazzjoni tal-Programm u minflok, kif xieraq, jiġu indirizzati permezz ta' strumenti oħra bħall-Ewropa Diġitali. Huwa importanti wkoll li jiġu massimizzati s-sinerġiji bejn il-programmi differenti.

(26)  Il-vijabbiltà tas-servizzi diġitali antiċipati tal-ġenerazzjoni li jmiss, bħas-servizzi u l-applikazzjonijiet tal-Internet tal-Oġġetti li huma mistennija li jkunu ta' benefiċċju sinifikanti f'diversi setturi u għas-soċjetà inġenerali, se tkun teħtieġ kopertura transfruntiera mingħajr interruzzjoni b'sistemi 5G, b'mod partikolari biex l-utenti u l-oġġetti jkunu jistgħu jibqgħu konnessi anki meta jkunu mobbli. Madankollu x-xenarji tal-qsim tal-kostijiet għall-użu tal-5G f'dawn is-setturi għadhom mhux ċari, u r-riskji perċepiti tal-użu kummerċjali f'ċerti oqsma ewlenin huma għoljin ħafna. Il-kurituri tat-toroq u l-konnessjonijiet ferrovjarji huma mistennija li jkunu oqsma ewlenin għall-ewwel fażi tal-applikazzjonijiet il-ġodda fil-qasam tal-mobilità konnessa u għalhekk jikkostitwixxu proġetti transfruntiera vitali għall-finanzjament fil-qafas ta' dan il-Programm.

▌

(28)  L-implimentazzjoni ta' netwerks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi ċentrali, inkluż ▌ kejbils sottomarini li jgħaqqdu t-territorji Ewropej ma' pajjiżi terzi f'kontinenti oħrajn jew li jgħaqqdu l-gżejjer Ewropej, ir-reġjuni ultraperiferiċi jew il-pajjiżi u t-territorji extra-Ewropej, inkluż permezz tal-ilmijiet territorjali tal-Unjoni u ż-Żona Ekonomika Esklużiva tal-Istati Membri hija meħtieġa sabiex jiġi pprovdut it-tnaqqis meħtieġ għal infrastruttura tant essenzjali, u sabiex jiżdiedu l-kapaċità u r-reżiljenza tan-netwerks diġitali tal-Unjoni, u b'hekk jingħata wkoll kontribut għall-koeżjoni tat-territorju. Madankollu, proġetti bħal dawn spiss ma jkunux kummerċjalment vjabbli mingħajr l-appoġġ pubbliku. Barra minn hekk, jenħtieġ li jkun disponibbli appoġġ biex ir-riżorsi tal-informatika Ewropej bi prestazzjoni għolja jiġu kkomplementati b'konnessjonijiet b'kapaċità terabit adegwati.

(29)  Azzjonijiet li jikkontribwixxu għal proġetti ta' interess komuni fil-qasam tal-infrastruttura ta' konnettività diġitali se jimplimentaw l-iktar teknoloġija xierqa disponibbli għall-proġett speċifiku, li tipproponi l-aqwa bilanċ bejn it-teknoloġiji l-iktar avvanzati f'termini ta' kapaċità ta' fluss tad-data, sigurtà tat-trażmissjoni, reżiljenza tan-netwerk u kosteffiċjenza, u jenħtieġ li jiġu pprijoritizzati billi l-programmi ta' ħidma jqisu kriterji stipulati f'dan ir-Regolament. L-implimentazzjoni ta' netwerks b'kapaċità għolja ħafna tista' tinkludi infrastruttura passiva, bil-għan li jiġu massimizzati l-benefiċċji soċjoekonomiċi u ambjentali. Fl-aħħar nett, meta jiġu prijoritizzati azzjonijiet, ir-riperkussjonijiet pożittivi potenzjali f'termini ta' konnettività se jiġu kkunsidrati, pereżempju meta proġett implimentat jista' jtejjeb l-argument għall-vijabbiltà għal implimentazzjonijiet futuri li jwasslu għal aktar kopertura ta' territorji u popolazzjonijiet f'żoni li jkunu għadhom mhux koperti.

(30)  L-Unjoni żviluppat it-teknoloġija tagħha stess ta' Pożizzjonament, Navigazzjoni u Sinkronizzazzjoni (PNT, EGNOS/Galileo), kif ukoll is-sistema tagħha stess ta' osservazzjoni tal-Art (Coperinus). Kemm EGNOS/Galileo kif ukoll Copernicus joffru servizzi avvanzati li jipprovdu benefiċċji ekonomiċi importanti lill-utenti pubbliċi u privati. Għaldaqstant, kull infrastruttura tat-trasport, tal-enerġija jew diġitali ffinanzjat mill-Programm li tuża s-servizzi ta' PNT jew ta' osservazzjoni tal-Art jenħtieġ li tkun teknikament kompatibbli ma' EGNOS/Galileo u ma' Copernicus.

(31)  Ir-riżultati pożittivi tal-ewwel Sejħa għal proposti għall-finanzjament imħallat varata fil-qafas tal-programm attwali fl-2017 ikkonfermaw ir-rilevanza u l-valur miżjud tal-użu tal-għotjiet tal-UE għat-taħlit ma' finanzjament mill-Bank Ewropew tal-Investiment jew minn Banek Promozzjonali Nazzjonali jew minn istituzzjonijiet finanzjarji pubbliċi u ta' żvilupp oħrajn, kif ukoll minn istituzzjonijiet ta' finanzjament tas-settur privat u minn investituri tas-settur privat, inkluż permezz ta' sħubijiet pubbliċi-privati. It-taħlit jenħtieġ li jikkontribwixxi biex jattira l-investiment privat u biex jipprovdi ingranaġġ tal-kontribuzzjoni ġenerali tas-settur pubbliku f'konformità mal-miri tal-programm InvestEU. Għaldaqstant, jenħtieġ li l-Programm ikompli jappoġġja azzjonijiet li jippermettu t-taħlit bejn għotjiet tal-UE u sorsi oħra ta' finanzjament. Fis-settur tat-trasport, l-operazzjonijiet ta' taħlit jenħtieġ li ma jaqbżux l-10 % tal-pakkett speċifiku fl-Artikolu 4(2)(a)(i).

(31a)  Fis-settur tat-trasport, l-operazzjonijiet ta' taħlit jistgħu jintużaw għal azzjonijiet relatati ma' mobilità intelliġenti, interoperabbli, sostenibbli, inklużiva, aċċessibbli, sikura u sigura kif elenkati fl-Artikolu 9(2)(b).

(32)  L-għanijiet ta' politika ta' dan il-Programm se jiġu indirizzati wkoll permezz ta' strumenti finanzjarji u garanzija baġitarja fil-qasam/fl-oqsma ta' politika ▌ tal-Fond ta' InvestEU. L-azzjonijiet tal-Programm jenħtieġ li jintużaw biex jixprunaw l-investiment billi jindirizzaw nuqqasijiet tas-suq jew sitwazzjonijiet ta' investiment li mhumiex ottimali, b'mod partikolari f'każ li l-azzjonijiet ma jkunux kummerċjalment vijabbli, b'mod proporzjonat, mingħajr ma jiġi rduppjat jew soppress il-finanzjament privat, u b'valur miżjud Ewropew ċar.

(33)  Sabiex jiġi promoss żvilupp integrat taċ-ċiklu tal-innovazzjoni, hemm bżonn li tiġi żgurata l-komplementarjetà bejn is-soluzzjonijiet innovattivi żviluppati fil-kuntest tal-programmi qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni tal-Unjoni, u s-soluzzjonijiet innovattivi implimentati b'appoġġ mill-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa. Għal dan il-għan, is-sinerġiji ma' Orizzont Ewropa se jiżguraw li: (a) jiġu identifikati l-ħtiġijiet ta' riċerka u innovazzjoni fl-oqsma tat-trasport, l-enerġija u s-settur diġitali fi ħdan l-UE, u jiġu stabbiliti matul il-proċess ta' ppjanar strateġiku ta' Orizzont Ewropa; (b) il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa tappoġġja l-implimentazzjoni fuq skala kbira ta' teknoloġiji u soluzzjonijiet innovattivi fl-oqsma tat-trasport, l-enerġija u l-infrastruttura diġitali, b'mod partikulari dawk li jirriżultaw minn Orizzont Ewropa; (c) l-iskambju ta' informazzjoni u dejta bejn Orizzont Ewropa u l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa se jiġi ffaċilitat, pereżempju billi jingħata fokus lil teknoloġiji minn Orizzont Ewropa fi stadju avvanzat ta' tħejjija għas-suq, li jkunu jistgħu jiġu implimentati b'mod aktar profond permezz tal-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa.

(34)  Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għall-perjodu kollu 2021-2027, li se jikkostitwixxi l-ammont ta' referenza primarja, fit-tifsira ta' [referenza li għandha tiġi aġġornata kif xieraq skont il-ftehim interistituzzjonali l-ġdid: il-punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-2 ta' Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f'materji ta' baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba(21) għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali].

(35)  Fil-livell tal-Unjoni, is-Semestru Ewropew għall-koordinazzjoni tal-politika ekonomika huwa l-qafas biex jidentifika l-prijoritajiet ta' riforma nazzjonali u biex tiġi mmonitorjata l-implimentazzjoni tagħhom. L-Istati Membri jiżviluppaw l-istrateġiji pluriennali nazzjonali tagħhom stess b'appoġġ għal dawn il-prijoritajiet ta' riforma. Dawn l-istrateġiji jenħtieġ li jiġu ppreżentati flimkien mal-Programmi Nazzjonali ta' Riforma ta' kull sena, bħala mod kif jiġu strutturati u koordinati l-proġetti ta' investiment ta' prijorità li jkunu se jiġu appoġġjati b'finanzjament nazzjonali u/jew tal-Unjoni. Jenħtieġ li jservu wkoll biex jintuża l-finanzjament tal-Unjoni b'mod koerenti, u biex jiġi massimizzat il-valur miżjud tal-appoġġ finanzjarju li jkun se jasal speċifikament mingħand il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) u l-Fond ta' Koeżjoni, il-Funzjoni Ewropea ta' Stabbilizzazzjoni tal-Investimenti, InvestEU u l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, fejn rilevanti. L-appoġġ finanzjarju jenħtieġ li jintuża b'mod konsistenti mal-pjanijiet enerġetiċi u klimatiċi tal-Unjoni u nazzjonali, fejn rilevanti.

(36)  Regoli finanzjarji orizzontali adottati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill abbażi tal-Artikolu 322 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea japplikaw għal dan ir-Regolament. Dawn ir-regoli huma stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju, u jiddeterminaw b'mod partikulari l-proċedura biex jiġi stabbilit u implimentat il-baġit permezz ta' għotjiet, akkwist, premjijiet u implimentazzjoni indiretta, u jipprevedu verifiki tar-responsabbiltà tal-atturi finanzjarji. Regoli adottati abbażi tal-Artikolu 322 tat-TFUE jikkonċernaw ukoll il-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni f'każ ta' nuqqasijiet ġeneralizzati fir-rigward tas-saltna tad-dritt fl-Istati Membri, billi r-rispett għas-saltna tad-dritt huwa prekundizzjoni essenzjali għall-ġestjoni finanzjarja tajba u għall-finanzjament effettiv mill-UE.

(37)  It-tipi ta' finanzjament u l-metodi ta' implimentazzjoni skont dan ir-Regolament jenħtieġ li jintgħażlu abbażi tal-kapaċità tagħhom biex jiksbu l-għanijiet speċifiċi tal-azzjonijiet u biex iwasslu riżultati, filwaqt li jqisu b'mod partikulari l-kostijiet tal-kontrolli, il-piż amministrattiv, u r-riskju mistenni ta' nuqqas ta' konformità. Jenħtieġ li dan jinkludi kunsiderazzjoni tal-użu ta' somom f'daqqa, rati fissi u kostijiet unitarji, kif ukoll finanzjament mhux marbut mal-kostijiet kif imsemmi fl-Artikolu 125(1) tar-Regolament Finanzjarju.

(38)  Pajjiżi terzi li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE) jistgħu jieħdu sehem fi programm tal-Unjoni fil-qafas tal-kooperazzjoni stabbilita skont il-Ftehim taż-ŻEE, li jipprevedi l-implimentazzjoni tal-programmi b'deċiżjoni skont l-istess Ftehim. Pajjiżi terzi jistgħu jieħdu sehem ukoll abbażi ta' strumenti legali oħra. Jenħtieġ li tiddaħħal f'dan ir-Regolament dispożizzjoni speċifika biex jingħataw id-drittijiet meħtieġa u l-aċċess għall-uffiċjali awtorizzanti responsabbli, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) kif ukoll il-Qorti Ewropea tal-Awdituri, biex jeżerċitaw il-kompetenzi rispettivi tagħhom bis-sħiħ.

(39)  Ir-Regolament Finanzjarju jistabbilixxi r-regoli rigward l-għoti tal-għotjiet. Sabiex titqies l-ispeċifiċità tal-azzjonijiet appoġġjati mill-Programm u biex tiġi żgurata implimentazzjoni konsistenti fost is-setturi koperti mill-Programm, hemm bżonn li jiġu pprovduti indikazzjonijiet addizzjonali rigward il-kriterji tal-eliġibbiltà u tal-għoti. L-għażla tal-operazzjonijiet u l-finanzjament tagħhom jenħtieġ li jirrispettaw biss il-kundizzjonijiet previsti f'dan ir-Regolament u fir-Regolament Finanzjarju. Mingħajr ma jkun hemm deroga mir-Regolament Finanzjarju, il-programmi ta' ħidma jistgħu jipprevedu proċeduri simplifikati.

(39a)  F'konformità mar-Regolament Finanzjarju, il-kriterji tal-għażla u tal-għoti huma definiti fil-programmi ta' ħidma. Fis-settur tat-trasport, il-kwalità u r-rilevanza ta' proġett jenħtieġ li jiġu vvalutati wkoll filwaqt li jitqies l-impatt mistenni tiegħu fuq il-konnettività tal-UE, il-konformità tiegħu mar-rekwiżiti ta' aċċessibbiltà u l-istrateġija tiegħu fir-rigward tal-ħtiġijiet ta' manutenzjoni futura.

(40)  Skont ir-Regolament Finanzjarju, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill(22), ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2988/95(23) u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96(24) u r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2017/193(25), l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jenħtieġ li jiġu protetti permezz ta' miżuri proporzjonati, inkluż il-prevenzjoni, id-detezzjoni, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta' irregolaritajiet u ta' frodi, l-irkupru ta' fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b'mod mhux korrett u, fejn xieraq, l-impożizzjoni ta' sanzjonijiet amministrattivi. B'mod partikolari, skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 u r-Regolament (Euratom, KE) Nru 2185/96, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista' jwettaq investigazzjonijiet, inklużi kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, bil-ħsieb li jistabbilixxi jekk sarx frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. Skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, l-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) jista' jinvestiga u jressaq każijiet ta' frodi u attivitajiet kriminali oħrajn li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill(26). Skont ir-Regolament Finanzjarju, kwalunkwe persuna jew entità li tirċievi fondi tal-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet u l-aċċess meħtieġa lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) u lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri (QEA), u tiżgura li kwalunkwe parti terza involuta fl-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(41)  Skont referenza li trid tiġi aġġornata kif xieraq skont deċiżjoni ġdida dwar il-PTEE: l-Artikolu 94 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/755/UE(27), persuni u entitatijiet stabbiliti f'pajjiżi u territorji extra-Ewropej (PTEE) huma eliġibbli għal finanzjament soġġett għar-regoli u għall-għanijiet tal-Programm u għall-arranġamenti possibbli applikabbli għall-Istat Membru li magħhom il-pajjiż jew territorju extra-Ewropew rilevanti huwa marbut.

(42)  Jenħtieġ li l-Unjoni tfittex il-koerenza u sinerġiji mal-programmi tal-Unjoni għall-politiki esterni, inkluż għajnuna ta' qabel l-adeżjoni wara l-impenji meħudin fil-kuntest tal-Komunikazzjoni "Perspettiva kredibbli għat-tkabbir u involviment akbar tal-UE mal-Balkani tal-Punent"(28).

(43)  Meta pajjiżi terzi jew entitajiet stabbiliti f'pajjiżi terzi jipparteċipaw f'azzjonijiet li jikkontribwixxu għal proġetti ta' interess komuni jew proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli, l-għajnuna finanzjarja jenħtieġ li tkun disponibbli biss jekk tkun essenzjali għall-kisba tal-għanijiet ta' dawn il-proġetti. Rigward il-parti dwar proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli, jenħtieġ li l-kooperazzjoni bejn Stat Membru jew diversi Stati Membri u pajjiż terz (inkluż il-Komunità tal-Enerġija] tirrispetta l-kondizzjonijiet stipulati fl-Artikolu 11 tad-Direttiva (UE) 2018/XXX tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill [Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli] rigward il-ħtieġa għal konnessjoni fiżika mal-UE.

(43a)  Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta’ Ottubru 2017 "Nagħmlu l-Akkwist Pubbliku jaħdem fl-Ewropa u għaliha"(29), tindika li l-UE hija l-aktar suq miftuħ fid-dinja għall-akkwist, iżda l-aċċess għall-kumpaniji tagħna f'pajjiżi oħra mhux dejjem ikun reċiproku. Għalhekk, il-benefiċjarji tal-FNE jenħtieġ li jagħmlu użu sħiħ mill-possibbiltajiet strateġiċi ta' akkwist offruti mid-Direttiva 2014/25/UE.

(44)  Skont il-punti 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet tat-13 ta' April 2016(30), hemm bżonn li dan il-Programm jiġi evalwat abbażi tal-informazzjoni miġbura permezz ta' rekwiżiti speċifiċi ta' monitoraġġ, bħall-monitoraġġ tal-klima, filwaqt li jiġu evitati r-regolamentazzjoni żejda u l-piżijiet amministrattivi, partikularment fuq l-Istati Membri. Jenħtieġ li l-Kummissjoni twettaq evalwazzjonijiet u tikkomunikahom lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni, sabiex tiġi vvalutata l-effettività u l-effiċjenza tal-finanzjament u l-impatt tiegħu fuq l-għanijiet ġenerali tal-Programm, u ssir kwalunkwe modifika meħtieġa.

(45)  Jenħtieġ li jiġu implimentati miżuri trasparenti, responsabbli u adegwati ta' monitoraġġ u ta' rapportar, li jinkludu indikaturi li jistgħu jitkejlu, sabiex jiġi vvalutat u rrapportat il-progress tal-Programm lejn il-kisba tal-għanijiet ġenerali u speċifiċi stipulati f'dan ir-Regolament, kif ukoll biex jiġu promossi l-kisbiet tiegħu. Din is-sistema ta' rapportar dwar il-prestazzjoni jenħtieġ li tiżgura li d-data għall-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-Programm u r-riżultati tiegħu huma adatti għal analiżi fil-fond tal-progress li jkun sar u tad-diffikultajiet li jqumu u li dik id-data u dawk ir-riżultati jinġabru b'mod effiċjenti, effettiv u f'waqtu. Hemm bżonn li jiġu imposti rekwiżiti proporzjonati ta' rapportar fuq dawk li jirċievu fondi tal-Unjoni sabiex tinġabar id-data rilevanti għall-Programm.

(45a)  Il-programm jenħtieġ li jiġi implimentat permezz ta' programmi ta' ħidma. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tadotta sal-31 ta' Diċembru 2020 l-ewwel programmi ta' ħidma pluriennali li se jinkludu l-iskeda tas-sejħiet għall-proposti għall-ewwel tliet snin tal-programm, is-suġġetti u l-baġit indikattiv tagħhom kif ukoll qafas prospettiv li jkopri l-perjodu ta' programmazzjoni kollu.

(46)  Sabiex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, jenħtieġ li jingħataw setgħat ta' implimentazzjoni lill-Kummissjoni fir-rigward tal-adozzjoni ta' programmi ta' ħidma. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill(31).

(47)  Sabiex jiġu adattati, fejn xieraq, l-indikaturi użati għall-monitoraġġ tal-Programm, il-perċentwali indikattivi tar-riżorsi baġitarji allokati għal kull għan speċifiku fis-settur tat-trasport, u d-definizzjoni tal-kurituri tan-netwerk ewlieni tat-trasport, is-setgħat li tadotta atti skont l-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea jenħtieġ li jiġu ddelegati lill-Kummissjoni fir-rigward tal-emendi għall-Partijiet I, II u III tal-Anness ta' dan ir-Regolament. Huwa tassew importanti li matul il-ħidma preparatorja tagħha, il-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa, inkluż fil-livell espert, u li dawn il-konsultazzjonijiet isiru b'konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Ftehim Interistituzzjonali dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet tat-13 ta' April 2016. B'mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija tal-atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jkunu qed jittrattaw it-tħejjija tal-atti delegati.

(48)  Għal raġunijiet ta' ċarezza, ir-Regolamenti (UE) Nru 1316/2013 u (UE) Nru 283/2014 jenħtieġ li jitħassru. Madankollu, jenħtieġ li jinżammu l-effetti tal-Artikolu 29 tar-Regolament (UE) Nru 1316/2013, li jemenda l-Anness tar-Regolament (UE) Nru 913/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill(32) fir-rigward tal-lista ta' kurituri tat-trasport tal-merkanzija.

(49)  Huwa meħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ minnufih malli jiġi ppubblikat, sabiex tiġi permessa l-adozzjoni f'waqtha tal-atti ta' implimentazzjoni pprovduti minnu,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI

Artikolu 1

Suġġett

Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (il-"Programm").

Jistabbilixxi l-għanijiet tal-Programm, il-baġit għall-perjodu 2021-2027, il-forom ta' finanzjament tal-Unjoni, u r-regoli għall-għoti ta' tali finanzjament.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta' dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)  "azzjoni" tfisser kwalunkwe attività, li ġiet identifikata bħala waħda finanzjarjament u teknikament indipendenti, għandha skeda ta' żmien stabbilita, u hija neċessarja għall-implimentazzjoni ta' proġett;

(b)  "fjuwils alternattivi" tfisser fjuwils alternattivi għall-modi tat-trasport kollha kif definit fl-Artikolu 2(1) tad-Direttiva 2014/94/UE;

(ca)  "benefiċjarju" tfisser entità b'personalità ġuridika li magħha ġie ffirmat ftehim ta' għotja;

(d)  "operazzjoni ta' taħlit" tfisser azzjonijiet sostnuti mill-baġit tal-UE, inkluż fi ħdan il-faċilitajiet ta' taħlit skont l-Artikolu 2(6) tar-Regolament (UE, Euratom) 2018/XXX (ir-"Regolament Finanzjarju"), li jikkombinaw forom ta' sostenn li mhumiex rimborsabbli u/jew strumenti finanzjarji u/jew garanziji baġitarji mill-baġit tal-UE b'forom ta' sostenn rimborsabbli minn istituzzjonijiet finanzjarji tal-iżvilupp jew minn istituzzjonijiet finanzjarji pubbliċi oħra, kif ukoll minn istituzzjonijiet finanzjarji kummerċjali u minn investituri;

(e)  "netwerk komprensiv" tfisser l-infrastruttura tat-trasport identifikata skont il-Kapitolu II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(f)  "netwerk ewlieni" tfisser l-infrastruttura tat-trasport identifikata skont il-Kapitolu III tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(g)  "kurituri tan-netwerk ewlieni" tfisser strument li jiffaċilita l-implimentazzjoni koordinata tan-netwerk ewlieni kif inhu previst fil-Kapitolu IV tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013 u kif elenkat fil-Parti III tal-Anness ta' dan ir-Regolament;

(ga)  "konnessjoni transfruntiera" fis-settur tat-trasport tfisser proġett ta' interess komuni li jiżgura l-kontinwità tan-netwerk TEN-T bejn Stati Membri jew bejn Stat Membru u pajjiż terz;

(gb)  "konnessjoni nieqsa" hija sezzjoni nieqsa tat-trasport tal-modi kollha tan-netwerk TEN-T jew sezzjoni tat-trasport li qiegħda tipprovdi l-konnessjoni ta' netwerks ewlenin jew komprensivi mal-kurituri TEN-T li tostakola l-kontinwità tal-netwerk TEN-T jew li fiha konġestjoni waħda jew aktar li taffettwa jew jaffettwaw il-kontinwità tan-netwerk TEN-T;

(gc)  "infrastruttura b'użu doppju" tfisser infrastruttura tan-netwerk tat-trasport li tindirizza l-ħtiġijiet kemm tad-difiża kif ukoll taċ-ċivili;

(h)  "proġett transfruntier fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli" tfisser proġett magħżul jew eliġibbli biex jintgħażel skont ftehim ta' kooperazzjoni jew kwalunkwe tip ta' arranġament ieħor bejn tal-inqas żewġ Stati Membri jew bejn tal-inqas Stat Membru wieħed u pajjiż terz jew pajjiżi terzi kif definit fl-Artikoli 8, 9,11 u 13 tad-Direttiva (UE)  2018/2001 fl-ippjanar jew fl-implimentazzjoni ta' enerġija rinnovabbli, skont il-kriterji stabbiliti fil-Parti IV tal-Anness ta' dan ir-Regolament;

(ha)  "l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel" tfisser il-prinċpju li l-effiċjenza tiġi l-ewwel kif imsemmi fl-Artikolu 2(18) tar-Regolament (UE) Nru 2018/1999.

(i)  "infrastruttura tal-konnettività diġitali" tfisser netwerks ta' kapaċità għolja ħafna, sistemi 5G, konnettività lokali bla fili ta' kwalità għolja ħafna, netwerks ċentrali, kif ukoll pjattaformi diġitali operattivi direttament assoċjati mal-infrastruttura tat-trasport u tal-enerġija;

(j)  "sistemi 5G" tfisser sett ta' elementi ta' infrastruttura diġitali bbażati fuq standards miftiehma fuq livell globali għat-teknoloġija tal-komunikazzjoni mobbli u bla fili użat għal servizzi ta' konnettività u ta' valur miżjud b'karatteristiċi ta' prestazzjoni avvanzata bħal rati ta' data u kapaċità għoljin ħafna, komunikazzjonijiet b'latenza baxxa, affidabbiltà estremament għolja, jew li jappoġġjaw għadd kbir ta' apparati konnessi;.

(k)  "kuritur 5G" tfisser mogħdija tat-trasport, triq, linja ferrovjarja jew passaġġ fuq l-ilma intern, koperti kollha b'infrastruttura ta' konnettività diġitali u b'mod partikolari b'sistemi 5G, li tippermetti l-forniment mingħajr interruzzjoni ta' servizzi diġitali ta' sinerġija bħal mobilità konnessa u awtomatizzata▌, servizzi ta' mobilità intelliġenti simili għal-linji ferrovjarji jew konnettività diġitali fuq il-passaġġi fuq l-ilma intern;

(l)  "pjattaformi diġitali operattivi assoċjati direttament ma' infrastruttura tat-trasport u tal-enerġija" tfisser riżorsi ta' teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni ("ICT") fiżiċi u virtwali, li joperaw fuq l-infrastruttura tal-komunikazzjoni, li jappoġġjaw il-fluss, il-ħżin, l-ipproċessar u l-analiżi ta' data tal-infrastruttura tat-trasport u/jew tal-enerġija;

(m)  "proġett ta' interess komuni" tfisser proġett identifikat fir-Regolament (UE) Nru 1315/2013 jew fir-Regolament (UE) Nru 347/2013 jew fl-Artikolu 8 ta' dan ir-Regolament;

(n)  "studji" tfisser attivitajiet meħtieġa għat-tħejjija ta' implimentazzjoni tal-proġett, bħal studji preparatorji, kartografiċi, tal-fattibbiltà, ta' evalwazzjoni, ta' ttestjar u ta' validazzjoni, inkluż fil-forma ta' software, u kwalunkwe miżura oħra ta' appoġġ tekniku, li tinkludi azzjoni bil-quddiem sabiex jiġi ddefinit u żviluppat proġett u sabiex tittieħed deċiżjoni dwar il-finanzjament tiegħu, bħal stħarriġ dwar is-siti kkonċernati u t-tħejjija tal-pakkett finanzjarju;

(o)  "muturi soċjoekonomiċi" tfisser entitajiet li, minħabba l-missjoni, in-natura jew il-post tagħhom, jistgħu jiġġeneraw b'mod dirett jew indirett benefiċċji soċjoekonomiċi importanti għaċ-ċittadini, għan-negozji u għall-komunitajiet lokali fit-territorju tal-madwar jew fiż-żona ta' influwenza tagħhom;

(p)  "pajjiż terz" tfisser pajjiż li mhuwiex membru tal-Unjoni Ewropea;

(q)  "netwerks ta' kapaċità għolja ħafna" tfisser netwerks ta' kapaċità għolja ħafna kif definit fl-Artikolu 2(2) tad-Direttiva (UE) 2018/172;

(r)  "xogħlijiet" tfisser ix-xiri, il-forniment u t-tħaddim ta' komponenti, sistemi u servizzi inkluż is-software, it-twettiq tal-iżvilupp u l-bini u l-attivitajiet ta' installazzjoni relatati ma' proġett, l-aċċettazzjoni tal-installazzjonijiet u l-varar ta' proġett.

Artikolu 3

Għanijiet

1.  Il-Programm għandu l-għan ġenerali li jibni, jiżviluppa, jimmodernizza u jlesti n-netwerks trans-Ewropej fl-oqsma tat-trasport, tal-enerġija u diġitali, u li jiffaċilita l-kooperazzjoni transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli, filwaqt li jqis l-impenji ta' dekarbonizzazzjoni fit-tul, jikkontribwixxi għaż-żieda fil-kompetittività Ewropea, għat-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv u għall-koeżjoni territorjali, soċjali u ekonomika, għall-aċċess u l-integrazzjoni tas-suq intern u b'enfasi fuq is-sinerġiji fost is-setturi tat-trasport, tal-enerġija u diġitali.

2.  Il-Programm għandu l-għanijiet speċifiċi li ġejjin:

(a)  Fis-settur tat-trasport:

(i)  f'konformità mal-għanijiet tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013, li jikkontribwixxi għall-iżvilupp ta' proġetti ta' interess komuni marbutin ma' netwerks u infrastruttura effiċjenti, interkonnessi u multimodali għal mobilità intelliġenti, interoperabbli, sostenibbli, inklużiva, aċċessibbli, sikura u sigura;

(ii)  li jadatta partijiet tan-netwerk tat-trasport trans-Ewropew għal użu doppju tal-infrastruttura tat-trasport bil-għan li jittejbu kemm il-mobilità ċivili kif ukoll dik militari ;

(b)  Fis-settur tal-enerġija, li jikkontribwixxi għall-iżvilupp ta' proġetti ta' interess komuni marbutin ma' integrazzjoni aktar profonda ta' suq intern tal-enerġija effiċjenti u kompetittiv, l-interoperabbiltà transfruntiera u transsettorjali tan-netwerks, l-iffaċilitar tad-dekarbonizzazzjoni tal-ekonomija, il-promozzjoni tal-effiċjenza enerġetika u l-iżgurar tas-sigurtà tal-provvista, u li jiffaċilita l-kooperazzjoni transfruntiera fil-qasam tal-enerġija, inkluża l-enerġija rinnovabbli;

(c)  Fis-settur diġitali, li jikkontribwixxi għall-iżvilupp ta' proġetti ta' interess komuni relatati mal-implimentazzjoni ta' netwerks diġitali sikuri u siguri b'kapaċità għolja ħafna u ta' sistemi 5G, għaż-żieda fir-reżiljenza u fil-kapaċità tan-netwerks ċentrali diġitali fit-territorji tal-UE billi jgħaqqadhom ma' territorji fil-madwar, kif ukoll għad-diġitalizzazzjoni tan-netwerks tat-trasport u tal-enerġija.

Artikolu 4

Baġit

1.  Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-Programm għall-perjodu 2021-2027 hu stabbilit għal EUR 43 850 768 000 fi prezzijiet kostanti (EUR XXX fi prezzijiet attwali).

2.  Dan l-ammont għandu jitqassam kif ġej:

(a)  EUR 33 513 524 000 fi prezzijiet kostanti (EUR XXX fi prezzijiet kurrenti) għall-għanijiet speċifiċi msemmija fl-Artikolu 3(2)(a), li minnhom:

(i)  EUR 17 746 000 000 fi prezzijiet kostanti (EUR XXX fi prezzijiet kurrenti) mir-raggruppament tal-Investiment Strateġiku Ewropew;

(ii)  EUR 10 000 000 000 fi prezzijiet kostanti (EUR 11 285 493 000 fi prezzijiet kurrenti) trasferiti mill-Fond ta' Koeżjoni sabiex jintefqu f'konformità ma' dan ir-Regolament esklużivament fl-Istati Membri eliġibbli għall-finanzjament mill-Fond ta' Koeżjoni;

(iii)  EUR 5 767 524 000 fi prezzijiet kostanti (EUR 6 500 000 000 fi prezzijiet kurrenti) mir-raggruppament tad-Difiża għall-għan speċifiku msemmi fl-Artikolu 3(2)(a)(ii);

(b)  ▌ EUR 8 650 000 000 għall-għanijiet speċifiċi msemmija fl-Artikolu 3(2)(b), li minnhom 15 %, soġġett għall-adozzjoni mis-suq, għall-proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli; Jekk jintlaħaq il-limitu ta' 15 %, il-Kummissjoni Ewropea għandha żżid dan l-ammont sa 20 %, soġġett għall-adozzjoni fis-suq.

(c)  EUR 2 662 000 000 fi prezzijiet kostanti (EUR 3 000 000 000 fi prezzijiet kurrenti) għall-għanijiet speċifiċi msemmija fl-Artikolu 3(2)(c).

3.  Il-Kummissjoni ma għandhiex titbiegħed mill-ammont imsemmi fil-paragrafu 2(a)(ii).

4.  Sa 1% mill-ammont imsemmi fil-paragrafu 1 jista' jintuża għal għajnuna teknika u amministrattiva għall-implimentazzjoni tal-Programm u tal-linji gwida speċifiċi għas-settur, bħal attivitajiet ta' tħejjija, ta' monitoraġġ, ta' kontroll, ta' awditjar u ta' evalwazzjoni inkluż sistemi tal-informazzjoni u tat-teknoloġija korporattivi. Dan l-ammont jista' jintuża wkoll biex jiffinanzja miżuri ta' akkumpanjament għat-tħejjija ta' proġetti b'mod partikolari biex tingħata konsulenza lill-promoturi ta' proġetti dwar opportunitajiet ta' finanzjament sabiex jiġi assistiti fl-istrutturar tal-finanzjament tal-proġetti tagħhom.

5.  L-impenji baġitarji għal azzjonijiet li jkunu ta' aktar minn sena finanzjarja waħda jistgħu jinqasmu fuq diversi snin fi ħlasijiet parzjali annwali.

6.  Mingħajr ħsara għar-Regolament Finanzjarju, in-nefqa għall-azzjonijiet li jirriżultaw minn proġetti inklużi fl-ewwel programm ta' ħidma tista' tkun eliġibbli mill-1 ta' Jannar 2021.

7.  L-ammont trasferit mill-Fond ta' Koeżjoni għandu jkun implimentat skont dan ir-Regolament, soġġett għall-paragrafu 8 u mingħajr ħsara għall-Artikolu 14(2)(b).

8.  Fir-rigward tal-ammonti ttrasferiti mill-Fond ta' Koeżjoni ▌ sal-31 ta' Diċembru 2022, l-għażla tal-proġetti eliġibbli għall-finanzjament għandha tirrispetta l-allokazzjonijiet nazzjonali skont il-Fond ta' Koeżjoni▌. B'effett mill-1 ta' Jannar 2023, ir-riżorsi ttrasferiti lill-Programm li ma jkunux ġew impenjati għal proġett ta' infrastruttura tat-trasport għandhom jitqiegħdu għad-dispożizzjoni, fuq bażi kompetittiva, tal-Istati Membri kollha eliġibbli għal finanzjament mill-Fond ta' Koeżjoni sabiex jiffinanzjaw proġetti ta' infrastruttura tat-trasport skont dan ir-Regolament.

8a.  L-ammont ittrasferit mill-Fond ta' Koeżjoni ma għandux jintuża għall-finanzjament ta' programmi ta' ħidma transettorjali u operazzjonijiet ta' taħlit.

9.  Riżorsi allokati lill-Istati Membri taħt ġestjoni kondiviża jistgħu, fuq it-talba tagħhom, jiġu ttrasferiti għall-Programm. Il-Kummissjoni għandha timplimenta dawn ir-riżorsi direttament skont [il-punt (a) tal-Artikolu 62(1)] tar-Regolament Finanzjarju jew indirettament skont il-punt (c) ta' dak l-istess Artikolu. ▌Dawn ir-riżorsi għandhom jintużaw għall-benefiċċju tal-Istat Membru kkonċernat.

9a.  Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 4 paragrafu 9, fis-settur diġitali, ir-riżorsi allokati lill-Istati Membri taħt ġestjoni kondiviża jistgħu, fuq talba tagħhom, jiġu ttrasferiti lill-Programm, anki biex jikkomplementaw il-finanzjament ta' azzjonijiet eliġibbli skont l-Artikolu 9, paragrafu 4 sa 100 % tal-ispiża eliġibbli totali fejn possibbli, mingħajr preġudizzju għall-prinċipju ta' kofinanzjament stabbilit fl-Artikolu 190 tar-Regolament Finanzjarju u għar-Regoli dwar l-Għajnuna mill-Istat. Dawk ir-riżorsi għandhom jintużaw biss għall-benefiċċju tal-Istat Membru kkonċernat.

Artikolu 5

Pajjiżi Terzi assoċjati mal-Programm

1.  Il-Programm għandu jkun miftuħ għall-pajjiżi terzi li ġejjin:

(a)  membri tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE), skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-Ftehim taż-ŻEE;

(b)  pajjiżi aderenti, pajjiżi kandidati u pajjiżi kandidati potenzjali, skont il-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kundizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta' dawk il-pajjiżi fil-programmi tal-Unjoni stabbiliti fil-ftehimiet qafas u fid-deċiżjonijiet tal-Kunsill ta' Assoċjazzjoni rispettivi, jew ftehimiet simili, u skont il-kundizzjonijiet speċifiċi stabbiliti fi ftehimiet bejn l-Unjoni u dawk il-pajjiżi;

(c)  pajjiżi koperti mill-Politika Ewropea tal-Viċinat, skont il-prinċipji ġenerali u t-termini u l-kundizzjonijiet ġenerali għall-parteċipazzjoni ta' dawk il-pajjiżi fil-programmi tal-Unjoni stabbiliti fil-ftehimiet qafas u fid-deċiżjonijiet tal-Kunsill ta' Assoċjazzjoni rispettivi, jew ftehimiet simili, u skont il-kundizzjonijiet speċifiċi stabbiliti fi ftehimiet bejn l-Unjoni u dawk il-pajjiżi;

(d)  pajjiżi terzi oħra, skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fi ftehim speċifiku li jkopri l-parteċipazzjoni tal-pajjiż terz fi kwalunkwe programm tal-Unjoni, sakemm dak il-ftehim:

–  jiżgura bilanċ ġust fir-rigward tal-kontribuzzjonijiet u tal-benefiċċji tal-pajjiż terz li jkun qed jipparteċipa fil-programmi tal-Unjoni;

–  jistabbilixxi l-kundizzjonijiet tal-parteċipazzjoni fil-programmi, inkluż il-kalkolu tal-kontribuzzjonijiet finanzjarji għal programmi individwali u l-kostijiet amministrattivi tagħhom. Dawn il-kontribuzzjonijiet għandhom jikkostitwixxu dħul assenjat f'konformità mal-Artikolu 21(5) tar-Regolament Finanzjarju;

–  ma jagħtix lill-pajjiż terz is-setgħa li jieħu deċiżjonijiet dwar il-programm;

–  jiggarantixxi d-drittijiet tal-Unjoni li tiżgura ġestjoni finanzjarja tajba u li tipproteġi l-interessi finanzjarji tagħha.

–  jipprovdi reċiproċità fl-aċċess għal programmi simili fil-pajjiż terz, speċjalment għal dak li jikkonċerna l-akkwist pubbliku.

2.  Il-pajjiżi terzi msemmija fil-paragrafu 1, u l-entitajiet stabbiliti f'dawk il-pajjiżi, ma jistgħux jirċievu għajnuna finanzjarja skont dan ir-Regolament għajr meta tkun indispensabbli għall-kisba tal-għanijiet ta' proġett speċifiku ta' interess komuni u skont il-kundizzjonijiet stipulati fil-programmi ta' ħidma msemmija fl-Artikolu 19, u skont id-dispożizzjonijiet stabbiliti mill-Artikolu 8 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013.

Artikolu 6

Implimentazzjoni u forom ta' finanzjament mill-UE

1.  Il-Programm għandu jiġi implimentat b'ġestjoni diretta skont ir-Regolament Finanzjarju, jew b'ġestjoni indiretta flimkien ma' korpi msemmija fl-Artikolu [62(1)(c)] tar-Regolament Finanzjarju.

2.  Il-Programm jista' jipprovdi finanzjament fil-forom ta' għotjiet u ta' akkwist kif stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju. Jista' jikkontribwixxi wkoll għal operazzjonijiet ta' taħlit ▌b'konformità mar-Regolament ta' InvestEU u t-Titolu X tar-Regolament Finanzjarju. Fis-settur tat-trasport, il-kontribuzzjoni tal-Unjoni mal-operazzjonijiet ta' taħlit jenħtieġ li ma jaqbżux l-10 % tal-ammont baġitarju indikat fl-Artikolu 4(2)(a)(i). Fis-settur tat-trasport, l-operazzjonijiet ta' taħlit jistgħu jintużaw għal azzjonijiet relatati ma' mobilità intelliġenti, interoperabbli, sostenibbli, inklużiva, aċċessibbli, sikura u sigura kif elenkati fl-Artikolu 9(2)(b).

3.  Il-Kummissjoni tista' tiddelega s-setgħa ta' implimentazzjoni ta' parti mill-Programm lil aġenziji eżekuttivi skont l-Artikolu [69] tar-Regolament Finanzjarju bil-għan tal-ġestjoni ottimali u r-rekwiżiti tal-effiċjenza tal-Programm fis-setturi tat-trasport, tal-enerġija u dak diġitali.

4.  Kontribuzzjonijiet għal mekkaniżmu ta' assigurazzjoni reċiproka jistgħu jkopru r-riskju marbut mal-irkupru tal-fondi mingħand il-benefiċjarji, u għandhom jitqiesu bħala garanzija suffiċjenti skont ir-Regolament Finanzjarju. Għandhom japplikaw id-dispożizzjonijiet stabbiliti [fl-Artikolu X] tar-Regolament XXX [is-suċċessur tar-Regolament dwar il-Fond ta' Garanzija].

Artikolu 7

Proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli

1.  Il-proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli għandhom jikkontribwixxu għad-dekarbonizzazzjoni, it-tlestija tas-suq intern tal-enerġija u t-tisħiħ tas-sigurtà tal-provvista. Dawn il-proġetti għandhom ikunu inklużi fi ftehim ta' kooperazzjoni jew kwalunkwe tip ta' arranġament ieħor bejn tal-inqas żewġ Stati Membri jew bejn tal-inqas Stat Membru wieħed u pajjiż terz jew pajjiżi terzi kif stipulat fl-Artikoli 8, 9, 11 u13 tad-Direttiva (UE) 2018/2001. Dawn il-proġetti għandhom ikunu identifikati skont il-kriterji ġenerali u l-proċess stipulati fil-Parti IV tal-Anness ta' dan ir-Regolament.

2.  Sal-31 ta' Diċembru 2019, il-Kummissjoni għandha tadotta att delegat skont l-Artikolu 23(d) ta' dan ir-Regolament sabiex tispeċifika aktar, mingħajr preġudizzju għall-kriterji tal-għoti stabbiliti fl-Artikolu 13, il-kriterji tal-għażla speċifiċi u tistabbilixxi d-dettalji tal-proċess tal-għażla tal-proġetti, u għandha tippubblika l-metodoloġiji għall-ivvalutar tal-kontribuzzjoni tal-proġetti għall-kriterji ġenerali u għat-twettiq tal-analiżi tal-ispejjeż u l-benefiċċji speċifikati fil-Parti IV tal-Anness.

3.  Studji li jimmiraw l-iżvilupp u l-identifikazzjoni ta' proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli għandhom ikunu eliġibbli għall-finanzjament taħt dan ir-Regolament.

4.  Proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli għandhom ikunu eliġibbli għall-finanzjament tal-Unjoni għal xogħlijiet jekk jissodisfaw il-kriterji addizzjonali li ġejjin:

(a)  l-analiżi tal-ispejjeż u l-benefiċċji speċifika għall-proġett skont il-punt 3 tal-Parti IV tal-Anness għandha tkun obbligatorja għall-proġetti appoġġjati kollha, għandha titwettaq b'mod trasparenti, komprensiv u komplut u għandha tipprovdi evidenza dwar l-eżistenza ta' tfaddil sinifikanti fil-kostijiet u/jew benefiċċji f'termini ta' sostenibbiltà, tal-integrazzjoni tas-sistema, is-sostenibbiltà ambjentali, is-sigurtà tal-provvista jew l-innovazzjoni; u

(b)  l-applikant juri li l-proġett kieku ma jsirx realtà fin-nuqqas tal-għotja, jew li l-proġett ma jistax ikun kummerċjalment vjabbli fin-nuqqas tal-għotja. Din l-analiżi għandha tqis kwalunkwe dħul li jirriżulta minn skemi ta' sostenn.

5.  L-ammont tal-għotja għal xogħlijiet għandu jkun proporzjonali għat-tfaddil fil-kostijiet u/jew għall-benefiċċji msemmija fil-punt 2(b) tal-Parti IV tal-Anness, u ma għandux jaqbeż l-ammont meħtieġ biex jiġi żgurat li l-proġett isir realtà jew isir kummerċjalment vjabbli u għandu jirrispetta d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 14(3).

6.  Il-programm għandu jipprovdi għall-possibbiltà ta' finanzjament koordinat mal-qafas li jippermetti l-użu tal-enerġija rinnovabbli msemmi fl-Artikolu 3(5) tad-Direttiva (UE) 2018/2001 u l-kofinanzjament mal-mekkaniżmu ta' finanzjament tal-enerġija rinnovabbli tal-Unjoni msemmi fl-Artikolu 33 tar-Regolament (UE) 2018/1999.

Il-Kummissjoni għandha tivvaluta b'mod regolari l-użu tal-fondi fir-rigward tal-ammont ta' referenza fl-Artikolu 4(2)(b) għall-proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli. Wara din il-valutazzjoni, fin-nuqqas ta' adozzjoni suffiċjenti mis-suq ta' proġetti tal-enerġija rinnovabbli transfruntiera, il-baġit mhux użat previst għal proġetti ta' enerġija rinnovabbli transfruntiera għandu jintuża biex jintlaħqu l-għanijiet tan-netwerks tal-enerġija trans-Ewropej definiti fl-Artikolu 3(2)(b) għall-azzjonijiet eleġibbli msemmija fl-Artikolu 9.3, u wkoll mill-2024, jista' jintuża għall-kofinanzjament tal-mekkaniżmu ta' finanzjament tal-enerġija rinnovabbli tal-Unjoni stabbilit fir-Regolament (UE) 2018/1999.

Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi, permezz ta' att ta' implimentazzjoni, regoli speċifiċi dwar il-kofinanzjament bejn il-partijiet fuq proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli taħt il-FNE u l-mekkaniżmu ta' finanzjament stabbilit fl-Artikolu 33 tar-Regolament (UE) 2018/1999. Il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 22(3) għandha tapplika.

Artikolu 8

Proġetti ta' interess komuni fil-qasam tal-infrastruttura tal-konnettività diġitali

1.   Proġetti ta' interess komuni fil-qasam tal-infrastruttura ta' konnettività diġitali huma dawk il-proġetti li huma mistennija jagħtu kontribut importanti lill-għanijiet tal-konnettività strateġika tal-Unjoni u/jew jipprovdu l-infrastruttura tan-netwerk li tappoġġja t-trasformazzjoni diġitali tal-ekonomija u tas-soċjetà kif ukoll tas-Suq Uniku Diġitali Ewropew.

1a.  Il-proġetti ta' interess komuni fil-qasam tal-infrastruttura tal-konnettività diġitali għandhom jikkonformaw mal-kriterji ta' hawn taħt:

(a)  jikkontribwixxu għall-għan speċifiku previst fil-punt (c) tal-Artikolu 3(2);

(b)  jużaw l-aħjar teknoloġija disponibbli u l-aktar xierqa għall-proġett speċifiku, li iipproponi l-aħjar bilanċ f'termini tal-kapaċità ta' fluss ta' data, tas-sigurtà tat-trażmissjoni, tar-reżiljenza tan-netwerk, taċ-ċibersigurtà u tal-kosteffiċjenza.

2.  Studji li jimmiraw l-iżvilupp u l-identifikazzjoni ta' proġetti ta' interess komuni fil-qasam tal-infrastruttura tal-konnettività diġitali għandhom ikunu eliġibbli għall-finanzjament skont dan ir-Regolament.

3.  Mingħajr ħsara għall-kriterji tal-għoti stipulati fl-Artikolu 13, il-prijorità għall-finanzjament għandha tiġi ddeterminata filwaqt li jitqiesu l-kriterji li ġejjin:

(a)  azzjonijiet li jikkontribwixxu għall-użu ta' netwerks ta' kapaċità għolja ħafna u l-aċċess għalihom, inklużi l-5G u konnettività oħra tal-ogħla livell ta' żvilupp tekniku, f'konformità mal-miri ta' konnettività strateġika tal-UE f'żoni fejn ikun hemm muturi soċjoekonomiċi għandhom jingħataw prijorità filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet ta' konnettività tagħhom u l-kopertura addizzjonali taż-żona ġġenerata, inklużi l-unitajiet domestiċi, skont il-Parti V tal-Anness. Implimentazzjonijiet speċifiċi għal muturi soċjoekonomiċi jistgħu jiġu appoġġjati sakemm ma jkunux ekonomikament sproporzjonati jew fiżikament mhux prattikabbli.

(b)  azzjonijiet li jikkontribwixxu għall-forniment ta' konnettività bla fili ta' kwalità għolja ħafna f'komunitajiet lokali, skont il-Parti V tal-Anness;

(c)  ▌ azzjonijiet li jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni ta' kurituri 5G ▌ tul mogħdijiet ewlenin ta' trasport, inkluż fuq in-netwerks tat-trasport trans-Ewropej, għandhom jiġu prijoritizzati biex tiġi żgurata kopertura tul mogħdijiet ewlenin ta' trasport, li jippermettu l-forniment mingħajr interruzzjoni ta' servizzi diġitali ta' sinerġija, filwaqt li titqies ir-rilevanza soċjoekonomika tiegħu fir-rigward ta' kwalunkwe soluzzjoni teknoloġika attwalment installata f'approċċ li jħares' il quddiem. Lista indikattiva ta' proġetti li jistgħu jibbenefikaw mill-appoġġ hija inkluża fil-Parti V tal-Anness;

(d)  proġetti li jimmiraw lejn l-implimentazzjoni jew l-aġġornament sinifikanti ta' netwerks ċentrali transfruntiera li jgħaqqdu l-Unjoni ma' pajjiżi terzi u li jsaħħu l-konnessjonijiet bejn in-netwerks ta' komunikazzjonijiet elettronċi fit-territorju tal-Unjoni, inkluż kejbils sottomarini, għandhom jingħataw prijorità skont sa liema punt huma jikkontribwixxu b'mod sinifikanti biex jiżdiedu l-prestazzjoni, ir-reżiljenza u l-kapaċità għolja ħafna ta' dawk in-netwerks ta' komunikazzjoni elettronika;

▌

(f)  rigward proġetti li jimplimentaw pjattaformi diġitali, għandha tingħata prijorità lil azzjonijiet ibbażati fuq teknoloġiji l-iktar avvanzati, filwaqt li jitqiesu aspetti bħall-interoperabbiltà, iċ-ċibersigurtà, il-privatezza u l-użu mill-ġdid tad-data.

KAPITOLU III

ELIĠIBBILTÀ

Artikolu 9

Azzjonijiet eliġibbli

1.  Huma eliġibbli għall-finanzjament biss azzjonijiet li jikkontribwixxu għall-kisba tal-għanijiet imsemmija fl-Artikolu 3 hekk kif jitqiesu l-impenji fit-tul tad-dekarbonizzazzjoni. Tali azzjonijiet jinkludu ▌ studji, xogħlijiet u miżuri oħrajn ta' akkumpanjament meħtieġa għall-ġestjoni u l-implimentazzjoni tal-Programm u l-linji gwida speċifiċi għas-settur. L-istudji huma eliġibbli biss meta jkunu relatati ma' proġetti eliġibbli skont dan il-Programm.

2.  Fis-settur tat-trasport, l-azzjonijiet li ġejjin biss għandhom ikunu eliġibbli li jirċievu għajnuna finanzjarja mill-Unjoni skont dan ir-Regolament:

(a)  L-azzjonijiet marbutin ma' netwerks effiċjenti, interkonnessi, interoperabbli u multimodali għall-iżvilupp ta' infrastruttura tal-linji tal-ferrovija, tat-toroq, tal-passaġġi fuq l-ilma interni u dik marittima:

(i)  azzjonijiet li jimplimentaw in-netwerk ewlieni skont il-Kapitolu III tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013, inkluż azzjonijiet relatati ma' konnessjonijiet transfruntiera u konnessjonijiet neqsin, bħal dawk elenkati fil-Parti III tal-Anness għal dan ir-Regolament, kif ukoll nodi urbani, pjattaformi logistiċi multimodali, portijiet marittimi, portijiet interni, terminals ferrovjarji u konnessjonijiet għall-ajruporti tan-netwerk ewlieni kif definit fl-Anness II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013. Azzjonijiet li jimplimentaw in-netwerk ewlieni jistgħu jinkludu elementi relatati li jinsabu fin-netwerk komprensiv meta jkun meħtieġ sabiex jiġi ottimizzat l-investiment u skont modalitajiet speċifikati fil-programmi ta' ħidma msemmija fl-Artikolu 19 ta' dan ir-Regolament;

(ii)  l-azzjonijiet relatati mal-konnessjonijiet transfruntiera tan-netwerk komprensiv skont il-Kapitolu II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013, bħal dawk elenkati fil-Parti III, Taqsima 2, tal-Anness ta' dan ir-Regolament, l-azzjonijiet imsemmija fil-Parti III, Taqsima 3, tal-Anness ta' dan ir-Regolament, l-azzjonijiet relatati mal-istudji għall-iżvilupp tan-netwerk komprensiv u l-azzjonijiet relatati mal-portijiet marittimi u interni tan-netwerk komprensiv skont il-Kapitolu II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(iia)  azzjonijiet għall-istabbiliment mill-ġdid tal-konnessjonijiet ferrovjarji transfruntiera reġjonali neqsin fuq it-TEN-T li kienu ġew abbandunati jew li żżarmaw;

(iii)  azzjonijiet li jimplimentaw sezzjonijiet tan-netwerk komprensiv li jinsabu fir-reġjuni ultraperiferiċi skont il-Kapitolu II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013, inkluż azzjonijiet relatati man-nodi urbani, il-portijiet marittimi, il-portijiet interni, it-terminals ferrovjarji, il-konnessjonijiet għall-ajruporti u l-pjattaformi loġistiċi multimodali tan-netwerk komprensiv kif definit fl-Anness II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(iv)  azzjonijiet li jappoġġjaw proġetti ta' interess komuni sabiex jgħaqqdu lin-netwerk trans-Ewropew ma' netwerks ta' infrastruttura ta' pajjiżi ġirien kif definit fl-Artikolu 8(1) tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(b)  Azzjonijiet marbutin ma' mobilità intelliġenti, interoperabbli, sostenibbli, multimodali, inklużiva, aċċessibbli, sikura u sigura.

(i)  azzjonijiet li jappoġġjaw l-awtostradi tal-baħar kif previst fl-Artikolu 21 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013, b'konċentrazzjoni fuq it-trasport marittimu transfruntier fuq distanzi qosra;

(ii)  azzjonijiet li jappoġġjaw sistemi ta' applikazzjonijiet telematiċi, ▌ skont l-Artikolu 31 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013, għall-modi tat-trasport rispettivi, inkluż b'mod partikolari:

–  għall-ferroviji: ERTMS;

–  għall-passaġġi fuq l-ilma interni: RIS;

–  għat-trasport bit-toroq: ITS;

–  għat-trasport marittimu: VTMIS u servizzi Marittimi elettroniċi, inkluż servizzi ta' "single-window" għall-affarijiet marittimi, sistemi tal-komunità tal-port u sistemi rilevanti ta' informazzjoni dwar id-dwana;

–  għat-trasport bl-ajru: sistemi ta' ġestjoni tat-traffiku tal-ajru, b'mod partikolari dawk li jirriżultaw mis-sistema SESAR.

(iii)  azzjonijiet li jappoġġjaw servizzi tat-trasport tal-merkanzija sostenibbli skont l-Artikolu 32 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013 u azzjonijiet sabiex jitnaqqas l-istorbju tal-ferroviji li jġorru l-merkanzija;

(iv)  azzjonijiet li jappoġġjaw teknoloġiji ġodda u innovazzjoni, inkluż l-awtomazzjoni, servizzi ta' trasport mtejba, integrazzjoni modali u infrastruttura ta' fjuwils alternattivi għall-modi kollha tat-trasport, skont l-Artikolu 33 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(v)  azzjonijiet li jneħħu l-ostakli għall-interoperabbiltà, b'mod partikolari meta jipprovdu effetti ta' kurituri/netwerk, f'konformità mal-Artikolu 3, punt (o) tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013, inkluż fir-rigward tal-promozzjoni ta' żieda fit-traffiku tal-ferroviji li jġorru l-merkanzija inklużi faċilitajiet awtomatiċi għat-tibdil tal-wisa' għall-binarji;

(va)   azzjonijiet li jneħħu l-ostakoli għall-interoperabbiltà, b'mod partikolari fin-nodi urbani kif definit fl-Artikolu 30 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(vi)  azzjonijiet li jimplimentaw infrastruttura sikura u sigura ta' mobilità, inkluż is-sikurezza fit-toroq, skont l-Artikolu 34 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(vii)  azzjonijiet li jtejbu r-reżiljenza tal-infrastruttura tat-trasport, b'mod partikolari għat-tibdil fil-klima u għad-diżastri naturali u r-reżiljenza kontra t-theddid għaċ-ċibersigurtà;

(viii)  azzjonijiet li jtejbu l-aċċessibbiltà għall-infrastruttura tat-trasport għall-modi kollha tat-trasport u għall-utenti kollha, speċjalment għal utenti b'mobilità mnaqqsa, skont l-Artikolu 37 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(ix)  azzjonijiet li jtejbu l-aċċessibbiltà u d-disponibbiltà tal-infrastruttura tat-trasport għal finijiet ta' sigurtà u pta' rotezzjoni ċivili u azzjonijiet li jadattaw l-infrastruttura tat-trasport għall-finijiet ta' kontrolli fil-fruntieri esterni tal-Unjoni, bil-għan li jiġu ffaċilitati l-flussi tat-traffiku.

(c)  Taħt l-għan speċifiku msemmi fl-Artikolu 3(2)(a)(ii) u skont l-Artikolu 11a, azzjonijiet jew attivitajiet speċifiċi fi ħdan azzjoni, li jappoġġjaw partijiet, ġodda jew eżistenti, tan-netwerk tat-trasport trans-Ewropew adatt għat-trasport militari, sabiex jiġi adattat għal rekwiżiti tal-infrastruttura b' użu doppju.

3.  Fis-settur tal-enerġija, l-azzjonijiet li ġejjin biss għandhom ikunu eliġibbli li jirċievu għajnuna finanzjarja mill-Unjoni skont dan ir-Regolament:

(a)  azzjonijiet relatati ma' proġetti ta' interess komuni kif stabbilit fl-Artikolu 14 tar-Regolament (UE) Nru 347/2013;

(b)  azzjonijiet li jappoġġjaw proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli, inkluż soluzzjonijiet innovattivi kif ukoll il-ħżin tal-enerġija rinnovabbli, u t-tfassil tagħhom, kif definit fil-Parti IV tal-Anness għal dan ir-Regolament, soġġett għall-issodisfar tal-kundizzjonijiet stipulati fl-Artikolu 7 ta' dan ir-Regolament.

4.  Fis-settur diġitali, l-azzjonijiet li ġejjin biss għandhom ikunu eliġibbli li jirċievu għajnuna finanzjarja mill-Unjoni skont dan ir-Regolament:

(a)  azzjonijiet li jappoġġjaw l-implimentazzjoni ta' u l-aċċess għal netwerks b'kapaċità għolja ħafna u sistemi 5G li kapaċi jipprovdu konnettività Gigabit f'żoni fejn jinsabu muturi soċjoekonomiċi;

(b)  azzjonijiet li jappoġġjaw il-forniment f'komunitajiet lokali ta' konnettività lokali bla fili ta' kwalità għolja ħafna li tkun bla ħlas u mingħajr kundizzjonijiet diskriminatorji;

(c)  azzjonijiet li jimplimentaw kopertura mingħajr interruzzjoni b'sistemi 5G tal-mogħdijiet ewlenin kollha tat-trasport, inkluż in-netwerks tat-trasport trans-Ewropew;

(d)  azzjonijiet li jappoġġjaw l-implimentazzjoni ta' aġġornament ġdid jew sinifikanti ta' netwerks ċentrali eżistenti inkluż b'kejbils sottomarini, fost u bejn l-Istati Membri u bejn l-Unjoni u pajjiżi terzi;

(f)  azzjonijiet li jimplimentaw rekwiżiti ta' infrastruttura ta' konnettività diġitali relatati ma' proġetti transfruntiera fl-oqsma tat-trasport jew tal-enerġija u/jew li jappoġġjaw pjattaformi diġitali operattivi assoċjati direttament ma' infrastrutturi tat-trasport jew tal-enerġija.

Lista indikattiva ta' proġetti eliġibbli fis-settur diġitali hija pprovduta fil-Parti V tal-Anness.

Artikolu 10

Sinerġiji bejn is-setturi tat-trasport, tal-enerġija u dak diġitali

1.  Azzjonijiet li jikkontribwixxu simultanjament għall-kisba ta' għan jew għanijiet ta' mill-inqas żewġ setturi, kif ipprovdut fl-Artikolu 3(2)(a), (b) u (c), għandhom ikunu eliġibbli li jirċievu għajnuna finanzjarja mill-Unjoni skont dan ir-Regolament u li jibbenefikaw minn rata ta' kofinanzjament ogħla, f'konformità mal-Artikolu 14. Tali azzjonijiet għandhom ikunu implimentati permezz ta' programmi ta' ħidma ▌ li jindirizzaw mill-inqas żewġ setturi, u li jinkludu kriterji tal-għoti speċifiċi u ffinanzjati b'kontribuzzjonijiet tal-baġit mis-setturi involuti.

2.  F'kull wieħed mis-setturi tat-trasport, tal-enerġija u dak diġitali, l-azzjonijiet eliġibbli skont l-Artikolu 9 jistgħu jinkludu elementi sinerġetiċi relatati ma' kwalunkwe wieħed mis-setturi l-oħra, li mhumiex relatati ma' azzjonijiet eliġibbli kif previst fl-Artikolu 9(2), (3) jew (4) rispettivament, dment li jikkonformaw ma' dawn ir-rekwiżiti kollha li ġejjin:

(a)  il-kost ta' dawn l-elementi sinerġetiċi ma jaqbiżx l-20 % tal-kostijiet eliġibbli totali tal-azzjoni; u

(b)  dawn l-elementi sinerġetiċi huma relatati mas-setturi tat-trasport, tal-enerġija jew dak diġitali; u

(c)  dawn l-elementi sinerġetiċi jippermettu titjib sinifikanti fil-benefiċċji soċjoekonomiċi, klimatiċi jew ambjentali tal-azzjoni.

Artikolu 11

Entitajiet eliġibbli

1.  Il-kriterji tal-eliġibbiltà stabbiliti f'dan l-Artikolu għandhom japplikaw flimkien mal-kriterji stabbiliti fl-Artikolu [197] tar-Regolament Finanzjarju.

2.  Huma eliġibbli l-entitajiet li ġejjin:

(a)  entitajiet ġuridiċi stabbiliti fi Stat Membru, inklużi impriżi konġunti;

(b)  entitajiet ġuridiċi stabbiliti f'pajjiż terz assoċjat mal-Programm jew f'pajjiżi u territorji extra-Ewropej;

(c)  entitajiet ġuridiċi maħluqin skont il-liġi tal-Unjoni u organizzazzjonijiet internazzjonali fejn ikun previst il-programmi ta' ħidma.

3.  Il-persuni fiżiċi mhumiex eliġibbli.

4.  L-entitajiet ġuridiċi stabbiliti f'pajjiż terz li mhuwiex assoċjat ma' Programm huma eċċezzjonalment eliġibbli li jirċievu appoġġ skont il-Programm fejn ikun indispensabbli għall-kisba tal-għanijiet ta' proġett speċifiku ta' interess komuni fil-qasam tat-trasport, tal-enerġija u fil-qasam diġitali jew ta' proġett transfruntier fil-qasam tal-enerġija rinovabbli.

5.  Il-proposti mressqin minn Stat Membru jew diversi Stati Membri jew, bi qbil mal-Istati Membri kkonċernati, minn organizzazzjonijiet internazzjonali, impriżi konġunti, jew impriżi jew korpi pubbliċi jew privati, inklużi l-awtoritajiet reġjonali jew lokali, biss huma eliġibbli. F'każ li Stat Membru ma jaqbilx mat-tressiq, huwa għandu jinforma b'dan.

Stat Membru jista' jiddeċiedi li, għal programm ta' ħidma speċifiku jew għal kategoriji speċifiċi ta' applikazzjonijiet, il-proposti jistgħu jitressqu mingħajr qbil miegħu. F'każ bħal dan, fuq talba tal-Istat Membru kkonċernat, dan huwa indikat fil-programm ta' ħidma rilevanti u fis-sejħa għal tali proposti.

Artikolu 11a

Rekwiżiti speċifiċi ta' eliġibbiltà fir-rigward ta' azzjonijiet relatati mal-adattament ta' netwerks TEN-T għal użu doppju ta' difiża u ċivili.

1.  Azzjonijiet li jikkontribwixxu għall-adattament tan-netwerk ewlieni jew komprensiv tat-TEN-T kif definit mir-Regolament (UE) Nru 1315/2013, bil-għan li jippermettu użu doppju ta' difiża u ta' ċivili tal-infrastruttura, għandhom ikunu soġġetti għar-rekwiżiti ta' eliġibbiltà addizzjonali li ġejjin:

(a)  il-proposti għandhom jitressqu minn Stat Membru wieħed jew aktar jew, bi qbil mal-Istati Membri kkonċernati, minn entitajiet legali stabbiliti fl-Istati Membri;

(b)  l-azzjonijiet għandhom jikkonċernaw s-sezzjonijiet jew nodi identifikati mill-Istati Membri fl-Annessi għar-Rekwiżiti Militari għall-Mobilità Militari fl-UE u lil hinn minnha kif adottati mill-Kunsill fl-20 ta' Novembru 2018(33) jew kwalunkwe lista sussegwenti adottata aktar tard u kwalunkwe lista indikattiva ta' proġetti ta' prijorità li jistgħu jiġu identifikati mill-Istati Membri skont il-Pjan ta' Azzjoni dwar il-Mobilità Militari;

(c)  l-azzjonijiet jistgħu jkunu relatati kemm mal-aġġornament ta' komponenti eżistenti tal-infrastruttura jew mal-bini ta' komponenti ġodda tal-infrastruttura filwaqt li jitqiesu r-rekwiżiti tal-infrastruttura msemmija fil-paragrafu 2;

(d)  l-azzjonijiet li jimplimentaw livell ta' rekwiżit ta' infrastruttura li jmur lil hinn mil-livell meħtieġ għall-użu doppju huma eliġibbli; madankollu, il-kost tagħhom għandu jkun eliġibbli biss sal-livell ta' kostijiet li jikkorrispondi għal-livell ta' rekwiżiti meħtieġa għall-użu doppju. L-azzjonijiet relatati mal-infrastruttura użati biss għal skopijiet militari ma għandhomx ikunu eliġibbli.

(e)  l-azzjonijiet taħt dan l-artikolu għandhom jiġu ffinanzjati biss mill-ammont skont l-Artikolu 4(2)(a)(iii).

2.  Il-Kummissjoni għandha tadotta att ta' implimentazzjoni li jispeċifika, fejn meħtieġ, ir-rekwiżiti tal-infrastruttura applikabbli għal ċerti kategoriji ta' azzjonijiet infrastrutturali b'użu doppju u l-proċedura ta' evalwazzjoni rigward l-azzjonijiet konnessi ma' azzjonijiet ta' infrastruttura b'użu doppju ta' difiża u ċivili.

Insegwitu tal-evalwazzjoni interim tal-Programm prevista fl-Artikolu 21(2), il-Kummissjoni tista' tipproponi lill-awtorità baġitarja biex tittrasferixxi l-flus li ma jkunux ġew impenjati mill-Artikolu 4(2)(a)(iii) għall-Artikolu 4(2)(a)(i).

KAPITOLU III

GĦOTJIET

Artikolu 12

Għotjiet

Għotjiet li jaqgħu taħt il-Programm għandhom jingħataw u jiġu ġġestiti skont it-Titolu VIII tar-Regolament Finanzjarju.

Artikolu 13

Kriterji tal-għoti

1.  Il-kriterji tal-għoti trasparenti għandhom ikunu definiti fil-programmi ta' ħidma msemmija fl-Artikolu 19 u fis-sejħiet għall-proposti filwaqt li jitqiesu, sal-limitu applikabbli, l-elementi li ġejjin:

(a)  l-impatt ekonomiku, soċjali u ambjentali, inkluż l-impatt klimatiku (il-benefiċċji u l-kostijiet taċ-ċiklu ta' ħajja tal-proġett), is-solidità, il-kompletezza u t-trasparenza tal-analiżi;

(b)  aspetti ta' innovazzjoni u diġitalizzazzjoni, sikurezza, interoperabbiltà u aċċessibbiltà, inklużi persuni b'mobilità mnaqqsa;

(c)  id-dimensjoni transfruntiera, l-integrazzjoni tan-netwerk u l-aċċessibbiltà territorjali, inkluż għar-reġjuni ultraperiferiċi u l-gżejjer;

(ca)  il-valur miżjud Ewropew

(d)  sinerġiji fost is-setturi tat-trasport, tal-enerġija u dak diġitali;

(e)  il-maturità tal-azzjoni fl-iżvilupp tal-proġett;

(ea)  is-solidità tal-istrateġija tal-manutenzjoni proposta għall-proġett komplut;

(f)  kemm huwa sod il-pjan ta' implimentazzjoni propost;

(g)  l-effett katalizzatur tal-għajnuna finanzjarja tal-Unjoni fuq l-investiment;

(h)  il-ħtieġa li jingħeleb xkiel finanzjarju bħal dak maħluq minn nuqqas ta' vijabbiltà kummerċjali, spejjeż inizjali għoljin jew nuqqas ta' finanzi fis-suq;

(ha)  il-potenzjal ta' użu doppju fil-kuntest tal-mobilità militari ;

(i)  il-konsistenza mal-pjanijiet dwar l-enerġija u l-klima tal-Unjoni u dawk nazzjonali, inkluż il-prinċipju "l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel";

2.  Il-valutazzjoni tal-proposti skont il-kriterji tal-għoti għandha tqis, fejn rilevanti, ir-reżiljenza għall-impatti negattivi tat-tibdil fil-klima permezz ta' valutazzjoni tal-vulnerabbiltà u tar-riskji klimatiċi, inkluż il-miżuri ta' adattament rilevanti.

3.  Il-valutazzjoni tal-proposti skont il-kriterji tal-għoti għandha tiżgura, fejn rilevanti, kif speċifikat fil-programmi ta' ħidma, li l-azzjonijiet appoġġjati mill-Programm li jinkludu t-teknoloġija tal-Pożizzjonament, Navigazzjoni u Sinkronizzazzjoni (PNT) ikunu kompatibbli ma' EGNOS/Galileo u ma' Copernicus.

4.  Fis-settur tat-trasport, il-valutazzjoni tal-proposti skont il-kriterji tal-għoti msemmija fil-paragrafu 1 għandha tiżgura, fejn applikabbli, li l-azzjonijiet proposti huma konsistenti mal-pjanijiet ta' ħidma tal-kurituri u l-atti ta' implimentazzjoni skont l-Artikolu 47 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013, u jqisu l-opinjoni konsultattiva tal-Koordinatur Ewropew responsabbli skont l-Artikolu 45(8) tal-istess Regolament. Il-valutazzjoni għandha tevalwa wkoll jekk l-implimentazzjoni tal-azzjonijiet iffinanzjati mill-FNE tirriskjax li tikkawża tħarbit fil-fluss tal-merkanzija jew tal-passiġġieri fis-sezzjoni tal-linja affettwata mill-proġett u jekk dawk ir-riskji ġewx imtaffa.

5.  Rigward l-azzjonijiet relatati ma' proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli, il-kriterji tal-għoti ddefiniti fil-programmi ta' ħidma u s-sejħiet għall-proposti għandhom iqisu l-kundizzjonijiet stipulati fl-Artikolu 7(4).

6.  Rigward l-azzjonijiet relatati ma' proġetti tal-konnettività diġitali ta' interess komuni, il-kriterji tal-għoti ddefiniti fil-programmi ta' ħidma u s-sejħiet għall-proposti għandhom iqisu l-kundizzjonijiet stipulati fl-Artikolu 8(3).

Artikolu 14

Rati ta' kofinanzjament

1.  Fil-każ tal-istudji, l-ammont ta' għajnuna finanzjarja mill-Unjoni ma għandux jaqbeż il-50 % tal-kost totali eliġibbli. Għall-istudji ffinanzjati bl-ammonti ttrasferiti mill-Fond ta' Koeżjoni, ir-rati massimi ta' kofinanzjament għandhom ikunu dawk applikabbli għall-Fond ta' Koeżjoni kif speċifikat fil-paragrafu 2(b).

2.  Fil-każ ta' xogħlijiet fis-settur tat-trasport, għandhom japplikaw dawn ir-rati massimi ta' kofinanzjament li ġejjin:

(a)  għal xogħlijiet relatati mal-għanijiet speċifiċi msemmija fl-Artikolu 3(2)(a), l-ammont ta' assistenza finanzjarja mill-Unjoni ma għandux jaqbeż it-30 % tal-kost totali eliġibbli. Ir-rati ta' kofinanzjament jistgħu jiżdiedu sa massimu ta' 50 % għal azzjonijiet relatati ma' konnessjonijiet transfruntiera skont il-kundizzjonijiet speċifikati fil-punt (c) ta' dan il-paragrafu, għal azzjonijiet li jappoġġjaw sistemi ta' applikazzjonijiet telematiċi, għal azzjonijiet li jappoġġjaw il-passaġġi fuq l-ilma interni, l-interoperabbiltà ferrovjarja, għal azzjonijiet li jappoġġjaw teknoloġiji ġodda u l-innovazzjoni, u għal azzjonijiet li jappoġġjaw it-titjib ▌ tal-infrastruttura għal finijiet ta' sikurezza u għal azzjonijiet li jadattaw l-infrastruttura għal finijiet ta' kontrolli tal-fruntieri esterni tal-Unjoni, f'konformità mal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni rilevanti. Għal azzjonijiet fir-reġjuni ultraperiferiċi r-rati ta' kofinanzjament għandhom ikunu sa massimu ta' 70%;

(aa)  għal xogħlijiet relatati mal-għanijiet speċifiċi msemmija fl-Artikolu 3(2)(a)(ii), l-ammont ta' assistenza finanzjarja mill-Unjoni ma għandux jaqbeż il-50 % tal-kost eliġibbli totali. Ir-rati ta' kofinanzjament jistgħu jiżdiedu għal massimu ta' 85% jekk ir-riżorsi meħtieġa jiġu ttrasferiti fil-Programm skont l-Artikolu 9(4).

(b)  rigward l-ammonti ttrasferiti mill-Fond ta' Koeżjoni, ir-rati massimi ta' konfinanzjament għandhom ikunu dawk applikabbli għall-Fond ta' Koeżjoni, kif imsemmi fir-Regolament (UE) XXX [CPR]. Dawn ir-rati ta' kofinanzjament jistgħu jiżdiedu sa massimu ta' 85 % għal azzjonijiet relatati ma' konnessjonijiet transfruntiera skont il-kundizzjonijiet speċifikati fil-punt (c) ta' dan il-paragrafu u għal azzjonijiet relatati ma' konnessjonijiet neqsin;

(c)  rigward azzjonijiet relatati ma' konnessjonijiet transfruntiera, ir-rati massimi ta' kofinanzjament miżjuda kif ipprovdut fil-punti (a) u (b) jistgħu japplikaw biss għal azzjonijiet li juru grad ▌ għoli ta' integrazzjoni fl-ippjanar u l-implimentazzjoni tal-azzjoni għall-iskop tal-kriterju tal-għoti msemmi fl-Artikolu 13(1)(c), pereżempju permezz tal-istabbiliment ta' kumpanija ta' proġett wieħed, struttura ta' governanza konġunta, qafas ġuridiku bilaterali jew att ta' implimentazzjoni skont l-Artikolu 47 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013. barra minn hekk, ir-rata ta' kofinanzjament applikabbli għall-proġetti mwettqa minn strutturi ta' ġestjoni integrata, inkluzi l-impriżi konġunti, f'konformità mal-punt (a) tal-Artikolu 11(2), tista' tiżdied b'5 %;

3.  Fil-każ ta' xogħlijiet fis-settur tal-enerġija, għandhom japplikaw dawn ir-rati massimi ta' kofinanzjament li ġejjin:

(a)  għal xogħlijiet relatati mal-għanijiet speċifiċi msemmija fl-Artikolu 3(2)(b), l-ammont ta' għajnuna finanzjarja mill-Unjoni ma għandux jaqbeż il-50 % tal-kost eliġibbli totali; fil-każ ta' xogħlijiet f'reġjuni ultraperiferiċi r-rati ta' kofinanzjament għandhom ikunu sa massimu ta' 70%;

(b)  Ir-rati ta' finanzjament jistgħu jiżdiedu sa massimu ta' 75 % għal azzjonijiet li jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta' proġetti ta' interess komuni li, abbażi tal-evidenza msemmija fl-Artikolu 14(2) tar-Regolament (UE) Nru 347/2013, joffru livell għoli ta' sigurtà tal-provvista fuq livell reġjonali jew tal-Unjoni, isaħħu s-solidarjetà tal-Unjoni jew jinkludu soluzzjonijiet ferm innovattivi.

4.  Fil-każ ta' xogħlijiet fis-settur diġitali, għandhom japplikaw dawn ir-rati massimi ta' kofinanzjament li ġejjin: għal xogħlijiet relatati mal-għanijiet speċifiċi msemmija fl-Artikolu 3(2)(c), l-ammont ta' għajnuna finanzjarja mill-UE ma għandux jaqbeż it-30 % tal-kost totali eliġibbli. Fil-każ ta' xogħlijiet fir-reġjuni ultraperiferiċi r-rati ta' kofinanzjament għandhom ikunu sa massimu ta' 70 %. Ir-rati ta' kofinanzjament jistgħu jiżdiedu sa massimu ta' 50 % għal azzjonijiet b'dimensjoni transfruntiera qawwija, bħall-kopertura mingħajr interruzzjoni b'sistemi 5G tul mogħdijiet ta' trasport ewlenin jew l-implimentazzjoni ta' netwerks ċentrali fost l-Istati Membri u bejn l-Unjoni u pajjiżi terzi, u sa 75 % għall-azzjonijiet li jimplimentaw il-konnettività f'Gigabit tal-muturi soċjoekonomiċi. L-azzjonijiet fil-qasam tal-forniment tal-konnettività lokali bla fili fil-komunitajiet lokali, meta implimentati permess ta' għotjiet ta' valur żgħir jistgħu jiġu ffinanzjati b'għajnuna finanzjarja tal-Unjoni li tkopri sa 100 % tal-kostijiet eliġibbli, mingħajr ħsara għall-prinċipju tal-kofinanzjament.

5.  Ir-rata massima ta' kofinanzjament applikabbli għall-azzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 10(1) għandha tkun l-ogħla rata massima ta' kofinanzjament applikabbli għas-setturi kkonċernati. Barra minn hekk, ir-rata ta' kofinanzjament applikabbli għal dawn l-azzjonijiet tista' tiżdied b'10 %;

Artikolu 15

Kostijiet eliġibbli

Il-kriterji tal-eliġibbiltà tal-kostijiet li ġejjin għandhom japplikaw, flimkien mal-kriterji stabbiliti fl-Artikolu [186] tar-Regolament Finanzjarju:

(a)  tista' tkun eliġibbli biss in-nefqa mġarrba fl-Istati Membri, għajr fejn il-proġett ta' interess komuni jew il-proġett transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli jkun jinvolvi t-territorju ta' pajjiż terz wieħed jew aktar kif imsemmi fl-Artikolu 5 jew fl-Artikolu 11(4) ta' dan ir-Regolament jew ibħra internazzjonali, u fejn l-azzjoni tkun indispensabbli sabiex jintlaħqu l-għanijiet tal-proġett ikkonċernat;

(b)   il-kost għal tagħmir, faċilitajiet u infrastruttura li l-benefiċjarju jgħodd bħala nefqa kapitali tista' tkun kollha kemm hi eliġibbli;

(c)  in-nefqa relatata max-xiri ta' art ma għandhiex titqoes bħala kost eliġibbli, ħlief għal fondi ttrasferiti mill-Fond ta' Koeżjoni fis-settur tat-trasport f'konformità mal-Artikolu 58 tar-Regolament (UE) XXX li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew Plus, il-Fond ta' Koeżjoni, u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u r-regoli finanzjarji għalihom u għall-Fond għall-Migrazzjoni u l-Asil, il-Fond għas-Sigurtà Interna u l-Istrument għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u tal-Viżi;

(d)  l-infiq eliġibbli ma għandux jinkludi t-taxxa fuq il-valur miżjud ("VAT").

Artikolu 16

Taħlit tal-għotjiet ma' sorsi oħra ta' finanzjament

1.  L-għotjiet jistgħu jintużaw għat-taħlit ma' finanzjament mill-Bank Ewropew tal-Investiment jew minn Banek Promozzjonali Nazzjonali jew minn istituzzjonijiet finanzjarji pubbliċi u ta' żvilupp oħrajn, kif ukoll minn istituzzjonijiet ta' finanzjament tas-settur privat u minn investituri tas-settur privat, inkluż permezz ta' Sħubijiet Pubbliċi-Privati.

2.  L-użu ta' għotjiet kif imsemmi fil-paragrafu 1 jista' jkun implimentat permezz ta' sejħiet għal proposti ddedikati.

Artikolu 17

Tnaqqis jew terminazzjoni tal-għotjiet

1.  Minbarra r-raġunijiet speċifikati fl-[Artikolu 131(4)] tar-Regolament Finanzjarju, l-ammont tal-għotja, ħlief f'każijiet debitament ġustifikati, jista' jitnaqqas minħabba r-raġunijiet li ġejjin:

(a)  l-azzjoni ma tkunx inbdiet fi żmien sena għal studji, jew sentejn għal xogħlijiet, wara d-data tal-bidu indikata fil-ftehim ta' għotja;

(b)  wara rieżami tal-progress tal-azzjoni, jiġi stabbilit li l-implimentazzjoni tal-azzjoni tant ġiet ittardjata li l-għanijiet tal-azzjoni x'aktarx li ma jintlaħqux;

2.  Il-ftehim ta' għotja jista' jiġi emendat jew terminat abbażi tar-raġunijiet speċifikati fil-paragrafu 1.

3.  Qabel ma tittieħed kwalunkwe deċiżjoni rigward it-tnaqqis jew it-terminazzjoni ta' għotja, il-każ għandu jkun eżaminat b'mod komprensiv u l-benefiċjarji kkonċernati għandhom jingħataw il-possibbiltà li jippreżentaw l-osservazzjonijiet tagħhom fi skeda ta' żmien raġonevoli.

3a.  L-approprjazzjonijiet ta' impenn disponibbli li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-paragrafu 1 jew tal-paragrafu 2 għandhom jiġu distribwiti lil programmi ta' ħidma oħra proposti fil-qafas tal-pakkett finanzjarju korrispondenti kif stabbilit fl-Artikolu 4(2).

Artikolu 18

Finanzjament kumulattiv, kumplimentari u kkombinat

1.  Azzjoni li tkun irċeviet kontribuzzjoni skont il-Programm tista' tirċievi wkoll kontribuzzjoni minn kwalunkwe programm ieħor tal-Unjoni, inkluż minn Fondi b'ġestjoni kondiviża, sakemm il-kontribuzzjonijiet ma jkoprux l-istess kostijiet. L-implimentazzjoni għandha tirrispetta r-regoli previsti fl-Artikolu 62 tar-Regolament Finanzjarju. Il-finanzjament kumulattiv ma għandux jaqbeż il-kostijiet totali eliġibbli tal-azzjoni, u l-appoġġ mill-programmi varji tal-Unjoni jista' jiġi kkalkolat fuq bażi prorata skont id-dokumenti li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet għall-appoġġ.

2.  L-azzjonijiet li jikkonformaw mal-kundizzjonijiet kumulattivi li ġejjin ▌:

(a)  ikunu ġew ivvalutati f'sejħa għal proposti fil-qafas tal-Programm;

(b)  jikkonformaw mar-rekwiżiti minimi ta' kwalità ta' dik is-sejħa għal proposti;

(c)  ma jistgħux jiġu ffinanzjati fil-qafas ta' dik is-sejħa għal proposti minħabba limitazzjonijiet baġitarji;

jistgħu jirċievu appoġġ mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) jew mill-Fond ta' Koeżjoni skont [l-Artikolu 67(5)] tar-Regolament XXX [CPR], mingħajr aktar valutazzjoni, u dment li tali azzjonijiet ikunu konsistenti mal-għanijiet tal-programm ikkonċernat. Għandhom japplikaw ir-regoli tal-Fond li jipprovdi l-appoġġ.

KAPITOLU IV

IPPROGRAMMAR, MONITORAĠĠ, EVALWAZZJONI U KONTROLL

Artikolu 19

Programmi ta' ħidma

1.  Il-Programm għandu jiġi implimentat permezz tal-programmi ta' ħidma msemmija fl-Artikolu 110 tar-Regolament Finanzjarju. ▌

1a.  Sabiex tipprovdi trasparenza u prevedibbiltà u ttejjeb il-kwalità tal-proġetti, il-Kummissjoni tadotta sal-31 ta' Diċembru 2020 l-ewwel programmi ta' ħidma pluriennali li se jinkludu l-iskeda tas-sejħiet għall-proposti għall-ewwel tliet snin tal-programm, is-suġġetti u l-baġit indikattiv tagħhom kif ukoll qafas prospettiv li jkopri l-perjodu ta' programmazzjoni kollu.

2.  Il-programmi ta' ħidma għandhom jiġu adottati mill-Kummissjoni permezz ta' att ta' implimentazzjoni. Dawk l-atti ta' implimentazzjoni għandhom jiġu adottati f'konformità mal-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 22 ta' dan ir-Regolament.

3.  Fis-settur tal-enerġija, għandha tingħata attenzjoni partikolari lil proġetti ta' interess komuni u azzjonijiet relatati li għandhom l-għan li jsaħħu l-integrazzjoni tas-suq intern tal-enerġija, itemmu l-iżolament enerġetiku u jeliminaw l-ostakli għall-interkonnessjoni tal-elettriku b'enfasi fuq dawk il-proġetti li jikkontribwixxu għall-kisba tal-mira ta' interkonnessjoni ta' mill-inqas 10 % sal-2020 u 15 % sal-2030 u proġetti li jikkontribwixxu għas-sinkronizzazzjoni tas-sistemi tal-elettriku man-netwerks tal-UE.

3a.  B'mod konformi mal-Artikolu 200(2) tar-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046, l-uffiċjal tal-awtorizzazzjoni responsabbli jista', fejn xieraq, jorganizza l-proċedura tal-għażla f'żewġ stadji, kif ġej:

(a)  L-applikanti għandhom jissottomettu fajl issimplifikat li jkun fih informazzjoni relattivament fil-qosor sabiex il-proġetti jkunu jistgħu jintgħażlu minn qabel abbażi ta' sett limitat ta' kriterji.

(b)  L-applikanti li jintgħażlu f'lista finali fl-ewwel stadju għandhom jissottomettu fajl sħiħ wara li jingħalaq l-ewwel stadju.

Artikolu 19a

Għoti ta' assistenza finanzjarja tal-Unjoni

1.  Wara kull sejħa għal proposti abbażi tal-programm ta' ħidma msemmi fl-Artikolu 19, il-Kummissjoni, li taġixxi skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 22 permezz ta' att ta' implimentazzjoni, għandha tiddeċiedi dwar l-ammont ta' assistenza finanzjarja li għandha tingħata lill-proġetti magħżula jew lil partijiet minnhom. Il-Kummissjoni għandha tispeċifika l-kundizzjonijiet u l-metodi għall-implimentazzjoni tagħhom.

2.  Matul l-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' għotja, il-benefiċjarji u l-Istati Membri kkonċernati għandhom jiġu infurmati mill-Kummissjoni dwar bidliet fl-ammonti tal-għotja u l-ammonti finali mħallsa.

3.  Il-benefiċjarji għandhom jissottomettu rapporti kif definit fil-ftehimiet ta' għotja rispettivi mingħajr l-approvazzjoni minn qabel tal-Istati Membri. Il-Kummissjoni għandha tipprovdi lill-Istati Membri b'aċċess għar-rapporti rigward azzjonijiet li jinsabu fit-territorji tagħhom.

Artikolu 20

Monitoraġġ u rapportar

1.  L-indikaturi għar-rapportar dwar il-progress tal-Programm lejn il-kisba tal-għanijiet ġenerali u speċifiċi stipulati fl-Artikolu 3 huma stabbiliti fil-Parti I tal-Anness.

2.  Sabiex tiżgura l-valutazzjoni effettiva tal-progress tal-Programm lejn il-kisba tal-għanijiet tiegħu, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta atti delegati, skont l-Artikolu 24, biex temenda l-Parti I tal-Anness bil-għan li tirrevedi jew tikkomplementi l-indikaturi fejn jitqies meħtieġ, u biex tissupplimenta dan ir-Regolament b'dispożizzjonijiet dwar l-istabbiliment ta' qafas ta' monitoraġġ u evalwazzjoni.

3.  Is-sistema ta' rapportar dwar il-prestazzjoni għandha tiżgura li d-data għall-monitoraġġ tal-implimentazzjoni u tar-riżultati tal-programm hija adatta għal analiżi fil-fond tal-progress li jkun sar, anki għall-monitoraġġ tal-klima u li tinġabar b'mod effiċjenti, effettiv u f'waqtu. Għal dan il-għan, għandhom jiġu imposti rekwiżiti ta' rapportar proporzjonat fuq dawk li jirċievu l-fondi tal-UE u, fejn rilevanti, l-Istati Membri.

3a.  Il-Kummissjoni għandha ttejjeb is-sit tal-internet speċifika biex tippubblika mappa fil-ħin reali bil-proġetti fl-implimentazzjoni flimkien ma' data rilevanti (valutazzjonijiet tal-impatt, il-valur, il-benefiċjarju, l-entità ta' implimentazzjoni, il-qagħda attwali) u għandha tippreżenta rapporti biennali dwar il-progress Dawk ir-rapport dwar il-progress għandhom jirreferu għall-implimentazzjoni tal-Programm, skont l-għanijiet ġenerali u settorjali tiegħu, kif stabbilit fl-Artikolu 3, u jiċċaraw jekk is-setturi differenti humiex fit-triq it-tajba, jekk l-impenn baġitarju totali huwiex konformi mal-ammont totali allokat, jekk il-proġetti li għaddejjin laħqux grad suffiċjenti ta' kompletezza, jekk għadux vijabbli u konvenjenti li jitwettqu.

Artikolu 21

Evalwazzjoni

1.  L-evalwazzjonijiet għandhom jitwettqu f'waqthom sabiex jikkontribwixxu għall-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet.

2.  L-evalwazzjoni interim tal-Programm għandha titwettaq ladarba jkun hemm biżżejjed informazzjoni disponibbli dwar l-implimentazzjoni tal-Programm, iżda mhux aktar tard minn erba' snin wara l-bidu tal-implimentazzjoni tal-programm.

3.  Fi tmiem l-implimentazzjoni tal-Programm, iżda mhux aktar tard minn erba' snin wara t-tmiem tal-perjodu speċifikat fl-Artikolu 1, għandha titwettaq evalwazzjoni finali tal-Programm mill-Kummissjoni.

4.  Il-Kummissjoni għandha tikkomunika l-konklużjonijiet tal-evalwazzjonijiet, akkumpanjati mill-osservazzjonijiet tagħha, lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni.

Artikolu 22

Proċedura ta' kumitat

1.  Il-Kummissjoni għandha tkun megħjuna mill-Kumitat tal-Koordinazzjoni tal-FNE, li jista' jiltaqa' f'formazzjonijiet differenti skont is-suġġett rispettiv. Il-Kumitat għandu jkun kumitat fis-sens tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.  Fejn issir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Artikolu 23

Atti delegati

1.   Il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti ddelegati skont l-Artikolu 24 ta' dan ir-Regolament:

(a)  ▌ sabiex tistabbilixxi qafas ta' monitoraġġ u evalwazzjoni bbażat fuq l-indikaturi stabbiliti ▌ fil-Parti I tal-Anness;

▌

(d)   biex tissupplimenta l-Part  IV tal-Anness rigward l-identifikazzjoni ta' proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli; biex tistabbilixxi u taġġorna l-lista tal-proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli magħżula.

2.  Soġġett għat-tieni paragrafu tal-Artikolu 172 TFUE, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 24 ta' dan ir-Regolament:

(a)  biex temenda l-Parti III tal-Anness rigward id-definizzjoni tal-kurituri tan-netwerk ewlieni għas-settur tat-trasport; kif ukoll is-sezzjonijiet identifikati minn qabel fuq in-netwerk komprensiv;

(b)  biex temenda l-Parti V tal-Anness rigward l-identifikazzjoni ta' proġetti ta' konnettività diġitali ta' interess komuni.

Artikolu 24

Eżerċizzju tad-delega

1.  Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti delegati hija mogħtija lill-Kummissjoni soġġett għall-kondizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.

2.  Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti delegati msemmija fl-Artikolu 23 għandha tingħata lill-Kummissjoni sal-31 ta' Diċembru 2028.

3.  Id-delega tas-setgħa msemmija fl-Artikolu 23 tista' tiġi revokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni ta' revoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Għandha ssir effettiva fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f'data aktar tard speċifikata fih. Ma għandhiex taffettwa l-validità ta' kwalunkwe att delegat li diġà jkun fis-seħħ.

4.  Qabel ma tadotta l-att delegat, il-Kummissjoni għandha tikkonsulta lill-esperti maħtura minn kull Stat Membru b'konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Ftehim Interistituzzjonali dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet tat-13 ta' April 2016.

5.  Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

6.  Att delegat adottat skont l-Artikolu 23 għandu jidħol fis-seħħ biss jekk la l-Parlament Ewropew u lanqas il-Kunsill ma jkunu oġġezzjonaw għalih fi żmien xahrejn minn meta jkunu ġew mgħarrfin bih jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perjodu, kemm il-Parlament Ewropew u kif ukoll il-Kunsill ikunu għarrfu lill-Kummissjoni li mhumiex se joġġezzjonaw għalih. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b'xahrejn fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

Artikolu 25

Informazzjoni, komunikazzjoni u pubbliċità

1.  Ir-riċevituri tal-finanzjament tal-Unjoni għandhom jirrikonoxxu l-oriġini u jiżguraw il-viżibbiltà tal-finanzjament tal-Unjoni (b'mod partikolari meta jippromwovu l-azzjonijiet u r-riżultati tagħhom) billi jipprovdu informazzjoni mmirata koerenti, effettiva u proporzjonata lil diversi udjenzi, inkluż lill-midja u lill-pubbliku.

2.  Il-Kummissjoni għandha timplimenta azzjonijiet ta' informazzjoni u ta' komunikazzjoni relatati mal-Programm, u mal-azzjonijiet u r-riżultati tiegħu. Ir-riżorsi finanzjarji allokati għall-Programm għandhom jikkontribwixxu wkoll għall-komunikazzjoni korporattiva dwar il-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni, sakemm dawn ikunu relatati mal-għanijiet imsemmija fl-Artikolu 3.

2a.  It-trasparenza u l-konsultazzjoni pubblika għandhom jiġu żgurati f'konformità mal-leġiżlazzjoni nazzjonali u tal-Unjoni applikabbli.

Artikolu 26

Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni

Fejn pajjiż terz jieħu sehem fil-programm permezz ta' deċiżjoni fil-qafas ta' ftehim internazzjonali jew bi kwalunkwe strument legali ieħor, il-pajjiż terz għandu jagħti d-drittijiet neċessarji u l-aċċess meħtieġ lill-uffiċjal awtorizzanti responsabbli, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF), u l-Qorti Ewropea tal-Awdituri biex jeżerċitaw bis-sħiħ il-kompetenzi rispettivi tagħhom. Fil-każ tal-OLAF, tali drittijiet għandhom jinkludu d-dritt li jwettaq investigazzjonijiet, inkluż verifiki fuq il-post u spezzjonijiet, kif previst fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF).

KAPITOLU VI

DISPOŻIZZJONIJIET TRANSITORJI U FINALI

Artikolu 27

Tħassir u dispożizzjonijiet tranżitorji

1.  Ir-Regolamenti (UE) Nru 1316/2013 u (UE) Nru 283/2014 għandhom jitħassru.

2.  Mingħajr ħsara għall-paragrafu 1, dan ir-Regolament ma għandux jaffettwa t-tkomplija jew il-modifika tal-azzjonijiet ikkonċernati, sal-għeluq tagħhom, skont ir-Regolament (UE) Nru 1316/2013, li għandhom ikomplu japplikaw għall-azzjonijiet ikkonċernati sal-għeluq tagħhom.

Il-Kummissjoni għandha tevalwa l-effikaċja u l-koerenza politika tar-Regolament (UE) Nru 347/2013 u tippreżenta evalwazzjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill bir-riżultat ta' din ir-reviżjoni sal-31 ta' Diċembru 2020. F'dik l-evalwazzjoni, il-Kummissjoni għandha tikkunsidra, fost l-oħrajn, il-miri tal-Unjoni dwar l-enerġija u l-klima għall-2030, l-impenn fit-tul tal-UE għad-dekarbonizzazzjoni, u l-prinċipju "l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel". L-evalwazzjoni tista', jekk xieraq, tkun akkumpanjata minn proposta leġislattiva biex jiġi emendat dan ir-Regolament.

3.  Il-pakkett finanzjarju għall-Programm jista' jkopri wkoll l-ispejjeż tal-għajnuna teknika u amministrattiva meħtieġa biex tiġi żgurata t-tranżizzjoni bejn il-Programm u l-miżuri adottati taħt il-predeċessur tiegħu, il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa taħt ir-Regolament (UE) Nru 1316/2013.

4.  Jekk meħtieġ, l-approprjazzjonijiet jistgħu jiddaħħlu fil-baġit lil hinn mill-2027 biex ikopru l-ispejjeż previsti fl-Artikolu 4(5) ta' dan ir-Regolament, sabiex jippermettu l-ġestjoni ta' azzjonijiet mhux ikkompletati sal-31 ta' Diċembru 2027.

Artikolu 28

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2021.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi …,

Għall-Parlament Ewropew Għall-Kunsill

Il-President Il-President

ANNESS

PARTI I – INDIKATURI

Il-Programm se jiġi mmonitorjat mill-qrib abbażi ta' sett ta' indikaturi maħsuba biex ikejlu safejn l-objettivi ġenerali u speċifiċi tal-Programm ikunu ntlaħqu u bl-għan li jiġu minimizzati l-piż u l-ispejjeż amministrattivi. Għal dak l-għan, se tinġabar data fir-rigward tas-sett ta' indikaturi ewlenin li ġejjin.

PARTI II: PERĊENTWALI INDIKATTIVI GĦAS-SETTUR TAT-TRASPORT

Ir-riżorsi baġitarji msemmija fl-Artikolu 4(2)(a)(i) għandhom jitqassmu kif ġej:

60 % għall-azzjonijiet elenkati fl-Artikolu 9(2)(a): "Azzjonijiet marbutin ma' netwerks effiċjenti, interkonnessi u multimodali";

40 % għall-azzjonijiet elenkati fl-Artikolu 9(2)(b): "Azzjonijiet marbutin ma' mobilità intelliġenti, sostenibbli, inklużiva, sikura u sigura".

Ir-riżorsi baġitarji msemmija fl-Artikolu 4(2)(a)(i) għandhom jitqassmu kif ġej:

85% għall-azzjonijiet elenkati fl-Artikolu 9(2)(a): "Azzjonijiet marbutin ma' netwerks effiċjenti, interkonnessi u multimodali";

15% għall-azzjonijiet elenkati fl-Artikolu 9(2)(b): "Azzjonijiet marbutin ma' mobilità intelliġenti, sostenibbli, inklużiva, sikura u sigura".

Għall-azzjonijiet elenkati fl-Artikolu 9(2)(a), 85 % tar-riżorsi baġitarji għandhom ikunu allokati għal azzjonijiet fuq in-netwerk ewlieni ▌u 15 % għal azzjonijiet fuq in-netwerk komprensiv.

PARTI III: KURITURI TAN-NETWERK EWLIENI TAT-TRASPORT U KONNESSJONIJIET TRANSFRUNTIERA FUQ IN-NETWERK KOMPRENSIV

1.  Kurituri tan-netwerk ewlieni u lista indikattiva ta' konnessjonijiet transfruntiera identifikati minn qabel u konnessjonijiet neqsin

2.   Lista indikattiva ta' konnessjonijiet transfruntiera identifikati minn qabel fin-netwerk komprensiv

Is-sezzjonijiet transfruntiera tan-netwerk komprensiv imsemmi fl-Artikolu 9(2)(a)(ii) ta' dan ir-Regolament jinkludu fost l-oħrajn dawn is-sezzjonijiet:

3.  Komponenti tan-netwerk komprensiv li jinsab fi Stati Membri li ma għandhomx fruntiera tal-art ma' Stat Membru ieħor.

PARTI IV: L-IDENTIFIKAZZJONI TA' PROĠETTI TRANSFRUNTIERA FIL-QASAM TAL-ENERĠIJA RINNOVABBLI

1.  L-għan tal-proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli

Il-proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli għandhom jippromwovu l-kooperazzjoni transfruntiera fost l-Istati Membri fil-qasam tal-ippjanar, l-iżvilupp u l-isfruttar kosteffiċjenti ta' sorsi ta' enerġija rinnovabbli, kif ukoll jiffaċilitaw l-integrazzjoni tagħhom permezz tal-faċilitajiet tal-ħżin tal-enerġija u bl-għan li jikkontribwixxu għall-istrateġija ta' dekarbonizzazzjoni tal-Unjoni fit-tul.

2.  Kriterji ġenerali

Biex jikkwalifika bħala proġett transfruntier fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli, proġett għandu jissodisfa l-kriterji ġenerali kollha li ġejjin:

(a)  għandu jkun inkluż fi ftehim ta' kooperazzjoni jew kwalunkwe tip ta' arranġament ieħor bejn tal-inqas żewġ Stati Membri jew bejn tal-inqas Stat Membru wieħed u pajjiż terz jew pajjiżi terzi kif stipulat fl-Artikoli 8, 9, 11 u13 tad-Direttiva (UE) 2018/2001;

(b)  għandu jipprovdi ffrankar ta' spejjeż fl-użu ta' enerġiji rinnovabbli u/jew benefiċċji għall-integrazzjoni tas-sistema, sigurtà tal-provvista tal-enerġija jew innovazzjoni meta mqabbel ma' proġett simili jew proġett fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli implimentat minn wieħed mill-Istati Membri parteċipanti waħdu;

(c)  il-benefiċċji globali potenzjali ta’ kooperazzjoni jisbqu l-ispejjeż tiegħu, inkluż fit-tul, kif ivvalutat fuq il-bażi tal-analiżi tal-ispejjeż imqabbla mal-benefiċċji kif imsemmi fil-punt 3 u bl-applikazzjoni tal-metodoloġija msemmija fl-Artikolu [7].

3.  Analiżi tal-kostijiet u l-benefiċċji

(a)  l-ispejjeż tal-ġenerazzjoni tal-elettriku;

(b)  l-ispejjeż tal-integrazzjoni tas-sistema;

(c)  l-ispejjeż tal-appoġġ;

(d)  l-emissjonijiet tal-gassijiet serra;

(e)  is-sigurtà tal-provvista;

(f)  tniġġis tal-arja u tniġġis lokali ieħor, bħal effetti fuq in-natura lokali u l-ambjent;

(g)  l-innovazzjoni.

4.  Proċess

(1)   Il-promoturi ta' proġett, inklużi Stati Membri, li jistgħu jkunu eliġibbli għall-għażla bħala proġett transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli taħt ftehim ta' kooperazzjoni jew kwalunkwe tip ieħor ta' arranġament bejn tal-inqas żewġ Stati Membri u/jew bejn tal-inqas Stat Membru wieħed u pajjiż terz jew pajjiżi terzi kif stipulat fl-Artikoli 8, 9, 11 u13 tad-Direttiva (UE) 2018/2001 u li jkunu jixtiequ li jiksbu l-istatus ta' proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli, għandhom jippreżentaw lill-Kummissjoni applikazzjoni għall-għażla bħala proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli. L-applikazzjoni għandha tinkludi l-informazzjoni rilevanti biex il-Kummissjoni tkun tista' tevalwa l-proġett skont il-kriterji stabbiliti fil-punti 2 u 3, f'konformità mal-metodoloġiji msemmija fl-Artikolu 7.

Il-Kummissjoni għandha tiżgura li l-promoturi jingħataw l-opportunità li japplikaw għall-istatus ta' proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli tal-inqas darba fis-sena.

(2)  Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi u tippresjedi grupp għal proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli, kompost minn rappreżentant wieħed ta' kull Stat Membru u wieħed mill-Kummissjoni. Il-grupp għandu jadotta r-regoli ta' proċedura proprji tiegħu.

(3)  Tal-inqas darba f'sena, il-Kummissjoni għandha torganizza l-proċess għall-għażla bħala proġetti transfruntiera u, wara evalwazzjoni, u tissottometti lill-grupp imsemmi fil-paragrafu 3 lista ta' proġetti eliġibbli fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli li jikkonformaw mal-kriterji stabbiliti fl-Artikolu 7 u l-paragrafu 5.

(4)  Il-grupp imsemmi fil-paragrafu 3 għandu jingħata l-informazzjoni rilevanti, sakemm ma tkunx sensittiva mil-lat kummerċjali, dwar il-proġetti eliġibbli inklużi fil-lista sottomessa mill-Kummissjoni fir-rigward tal-kriterji li ġejjin:

–  konferma tal-konformità mal-kriterji ta' eliġibbiltà u tal-għażla għall-proġetti kollha;

–  informazzjoni dwar il-mekkaniżmu ta' kooperazzjoni li minnu jagħmel parti proġett u informazzjoni rigward sa fejn proġett ikollu l-appoġġ ta' Stat Membru jew diversi Stati Membri;

–  deskrizzjoni tal-għan tal-proġett, inkluż il-kapaċità stmata (f'kW) u, fejn disponibbli, il-produzzjoni ta' enerġija rinnovabbli (f'kW kull sena), kif ukoll il-kostijiet totali tal-proġett u l-kostijiet eliġibbli msemmija, f'euro;

–  informazzjoni dwar il-valur miżjud tal-UE mistenni skont il-paragrafu 2(b) ta' dan l-Anness u dwar il-kostijiet u l-benefiċċji mistennija u l-valur miżjud tal-UE mistenni skont il-paragrafu 2(c) ta' dan l-Anness.

(5)  Il-grupp jista' jistieden għal-laqgħat tiegħu, kif xieraq, lill-promoturi ta' proġetti eliġibbli, lill-pajjiżi terzi involuti fi proġetti eliġibbli u lil kwalunkwe parti kkonċernata rilevanti oħra.

(6)  Fuq il-bażi tar-riżultati tal-evalwazzjoni, il-grupp għandu jaqbel dwar abbozz ta' lista ta' proġetti biex isiru proġetti transfruntieri fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli li għandhom jiġu adottati skont il-paragrafu 8.

(7)   Il-Kummissjoni għandha tadotta l-lista finali tal-proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli magħżula permezz ta' att delegat abbażi ta' abbozz ta' lista msemmija fil-paragrafu 7 u filwaqt li tqis il-paragrafu (10), u għandha tippubblika fuq is-sit web tagħha l-lista ta' proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli magħżula. Il-lista għandha tiġi riveduta u aġġornata kif ikun meħtieġ kull sentejn.

(8)  Il-grupp għandu jimmonitorja l-implimentazzjoni tal-proġetti fuq il-lista finali u jagħmel rakkomandazzjonijiet dwar kif jista' jingħeleb dewmien possibbli fl-implimentazzjoni tagħhom. Għal dan il-għan, il-promoturi tal-proġetti tal-proġetti magħżula għandhom jipprovdu informazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-proġetti tagħhom.

(9)  Il-Kummissjoni għandha, meta tagħżel il-proġetti transfruntiera fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli, timmira li tiżgura bilanċ ġeografiku xieraq fl-identifikazzjoni ta' tali proġetti▌. Ir-raggruppamenti reġjonali jistgħu jintużaw għall-identifikazzjoni tal-proġetti.

(10)  Proġett ma għandux jintgħażel bħala proġett transfruntier fil-qasam tal-enerġija rinnovabbli, jew għandu jkollu l-istatus tiegħu rtirat, jekk l-evalwazzjoni tiegħu kienet ibbażata fuq informazzjoni żbaljata li kienet fattur deċiżiv fl-evalwazzjoni, jew jekk il-proġett ma jikkonformax mal-liġi tal-UE.

▌

PARTI V – PROĠETTI TA' INFRASTRUTTURA TAL-KONNETTIVITÀ DIĠITALI TA' INTERESS KOMUNI

1.  Konnettività f'Gigabits inkluż il-5G u konnettività oħra tal-aktar teknoloġija avvanzata, lil muturi soċjoekonomiċi.

L-azzjonijiet għandhom jingħataw prijorità billi titqies il-funzjoni tal-muturi soċjoekonomiċi, ir-rilevanza tas-servizzi u l-applikazzjonijiet diġitali abilitati bil-provvediment tal-konnettività sottostanti, u l-benefiċċji soċjoekonomiċi potenzjali għaċ-ċittadini, għall-komunità tan-negozju u dik lokali, inklużi iż-żona ta' kopertura addizzjonali maħluqa, inklużi l-unitajiet domestiċi. Il-baġit disponibbli għandu jiġi allokat b'mod ġeografikament bilanċjat fost l-Istati Membri.

Għandha tingħata prijorità lill-azzjonijiet li jikkontribwixxu għal Gigabit inkluż il-5G u konnettività oħra tal-aktar teknoloġija avvanzata għal :

–  ▌l-isptarijiet u ċ-ċentri mediċi, f'konformità mal-isforzi biex tiġi diġitalizzata s-sistema tal-kura tas-saħħa, bl-għan li jiżdied il-benesseri taċ-ċittadini tal-UE u jinbidel il-mod kif jitwasslu s-servizzi tas-saħħa u tal-kura lill-pazjenti(34);

–  ▌iċ-ċentri edukattivi u ta' riċerka, fil-kuntest tal-isforzi biex jiffaċilitaw l-użu, fost l-oħrajn, tal-computing b'veloċità għolja, l-applikazzjonijiet tal-cloud u l-big data, inaqqsu d-distakk diġitali u jinnovaw is-sistemi tal-edukazzjoni, itejbu l-eżiti tat-tagħlim, itejbu l-ugwaljanza u jtejbu l-effiċjenza(35);

–  sal-2025 il-kopertura broadband bla fili tal-5G mingħajr interruzzjoni għaż-żoni urbani kollha.

2.  Konnettività bla fili fil-komunitajiet lokali

L-azzjonijiet li jimmiraw il-provvediment ta' konnettività bla fili lokali b'xejn u mingħajr kundizzjonijiet diskriminatorji f'ċentri tal-ħajja pubblika lokali, fosthom spazji fuq barra aċċessibbli għall-pubbliku ġenerali li jiżvolġu rwol ewlieni fil-ħajja pubblika tal-komunitajiet lokali, għandhom ikunu soġġetti għall-kundizzjonijiet li ġejjin sabiex jirċievu finanzjament:

–  ikunu implimentati minn korp tas-settur pubbliku kif imsemmi fil-paragrafu ta' hawn isfel, li jkun kapaċi jippjana u jissorvelja l-installazzjoni tal-punti tal-aċċess lokali bla fili interni u esterni fl-ispazji pubbliċi kif ukoll jiżgura għal minimu ta' tliet snin il-finanzjament tal-ispejjeż operattivi;

–  jibnu fuq netwerks diġitali ta' kapaċità għolja ħafna li jiffaċilitaw it-twassil ta' esperjenza tal-internet ta' kwalità għolja ħafna lil utenti li:

–  ikunu mingħajr ħlas u mingħajr kundizzjonijiet diskriminatorji, faċli li jiġu aċċessati, sikurizzati, u jużaw l-aktar tagħmir riċenti u l-aħjar tagħmir disponibbl, li jkun kapaċi jwassal konnettività veloċi lill-utenti tiegħu; u

–  jappoġġjaw aċċess ġenerali u nondiskriminatorju għal servizzi diġitali innovattivi;

–  jużaw l-identità viżiva komuni li għandha tiġi provduta mill-Kummissjoni u r-rabta mal-għodod online multilingwistiċi assoċjati;

–  fid-dawl tal-kisba ta' sinerġiji u ż-żieda tal-kapaċità u t-titjib tal-esperjenza tal-utenti, dawn l-azzjonijiet għandhom jiffaċilitaw il-varar ta' punti ta' aċċess bla fili f'żoni żgħar li jkunu lesti għall-5G, kif definit fid-Direttiva EU/2018/1972;

–  jimpenjaw ruħhom li jixtru t-tagħmir meħtieġ u/jew is-servizzi ta' installazzjoni relatati neċessarji skont id-dritt applikabbli sabiex jiżguraw li l-proġetti ma jfixklux indebitament il-kompetizzjoni.

L-għajnuna finanzjarja għandha tkun disponibbli għall-korpi tas-settur pubbliku kif definit fil-punt (1) tal-Artikolu 3 tad-Direttiva (UE) 2016/2102 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill(36), li jipprovdu, f'konformità mal-liġi nazzjonali, konnettività lokali bla fili u mingħajr ħlas u mingħajr kundizzjonijiet diskriminatorji bl-installazzjoni ta' punti tal-aċċess lokali bla fili.

L-azzjonijiet iffinanzjati ma għandhomx jiddupplikaw l-offerti privati jew pubbliċi bla ħlas li diġà jeżistu u b'karatteristiċi simili, inkluża l-kwalità, fl-istess spazju pubbliku.

Il-baġit disponibbli għandu jiġi allokat b'mod ġeografikament bilanċjat fost l-Istati Membri.

Kull fejn ikun rilevanti, għandhom jiġu żgurati l-koordinazzjoni u l-koerenza ma' azzjonijiet tal-FNE li jappoġġjaw l-aċċess ta' muturi soċjoekonomiċi għal netwerks ta' kapaċità għolja ħafna kapaċi li jipprovdu konnettività inklużi dik tal-5G u dik tal-aħħar teknoloġija f'gigabits.

3.  Lista indikattiva tal-kurituri 5G u tal-konnessjonijiet ċentrali transfruntiera eliġibbli għall-finanzjament

Bi qbil mal-għanijiet tas-soċjetà tal-Gigabits stipulati mill-Kummissjoni biex jiġi żgurat li l-mogħdijiet terrestri tat-trasport ewlenin ikollhom kopertura tal-5G mingħajr interruzzjoni sal-2025(37), l-azzjonijiet li jimplimentaw il-kopertura bla interruzzjoni ma' sistemi 5G skont l-Artikolu 9(4)(c) jinkludu, bħala l-ewwel pass, azzjonijiet dwar is-sezzjonijiet transfruntiera għall-isperimentazzjoni tal-CAM(38), u bħala t-tieni pass, azzjonijiet fuq sezzjonijiet aktar estensivi bil-għan ta' implimentazzjoni fuq skala ikbar tal-CAM tul il-kurituri, kif indikat fit-tabella ta' hawn isfel (lista indikattiva). Il-kurituri tat-TEN-T jintużaw bħala bażi għal dan il-għan, iżda l-implimentazzjoni tal-5G mhux neċessarjament hija limitata għal dawk il-kurituri(39).

Barra minn hekk, azzjonijiet li jappoġġjaw l-użu ta' netwerks ċentrali, inkluż permezz ta' kejbils sottomarini fost l-Istati Membri u bejn L-unjoni u pajjiżi terzi jew li jgħaqqdu gżejjer Ewropej, skont l-Artikolu 9(4)(d), huma meħtieġa wkoll sabiex jiġi pprovdut it-tnaqqis meħtieġ għal infrastruttura tant essenzjali, u sabiex jiżdiedu l-kapaċità u r-reżiljenza tan-netwerks diġitali tal-Unjoni.

(1) ĠU C 440, 6.12.2018, p. 191. (2) ĠU C 461, 21.12.2018, p. 173. (3) Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta’ April 2019. It-test fuq sfond griż ma ntlaħaqx qbil dwaru fil-kuntest tan-negozjati interistituzzjonali. (4) COM(2018)0321, p. 13. (5) Ir-Regolament (UE) Nru 1315/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 dwar linji gwida tal-Unjoni għall-iżvilupp tan-netwerk trans-Ewropew tat-trasport u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 661/2010/UE (ĠU L 348, 20.12.2013, p. 1). (6) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni "L-Ewropa Attiva: Aġenda għal tranżizzjoni soċjalment ġusta lejn mobilità kompetittiva, konnessa u mingħajr ħsara għall-ambjent għal kulħadd" (COM(2017)0283). (7) Id-Direttiva 2014/94/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Ottubru 2014 dwar l-installazzjoni ta' infrastruttura tal-karburanti alternattivi (ĠU L 307, 28.10.2014, p. 1). (8) Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni "It-twettiq ta' mobilità b'emissjonijiet baxxi Unoni Ewropea li tipproteġi l-pjaneta, tagħti s-setgħa lill-konsumaturi tagħha u tiddefendi l-industrija u l-ħaddiema tagħha" (COM(2017)0675). (9) COM(2018)0293. (10) JOIN(2017)0041. (11) JOIN(2018)0005. (12) Rekwiżiti Militari għall-Mobilità Militari fl-UE u lil hinn minnha (ST 14770/18). (13) COM(2017)0623. (14) Ir-Regolament (UE) Nru 347/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' April 2013 dwar linji gwida għall-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1364/2006/KE u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 713/2009, (KE) Nru 714/2009 u (KE) Nru 715/2009 (ĠU L 115, 25.4.2013, p. 39). (15) COM(2017)0718. (16) Direttiva (UE) 2018/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2018 dwar il-promozzjoni tal-użu tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli (ĠU L 328, 21.12.2018, p. 82). (17) Regolament (UE) 2018/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2018 dwar il-Governanza tal-Unjoni tal-Enerġija u tal-Azzjoni Klimatika, li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 663/2009 u (KE) Nru 715/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi 94/22/KE, 98/70/KE, 2009/31/KE, 2009/73/KE, 2010/31/UE, 2012/27/UE u 2013/30/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi tal-Kunsill 2009/119/KE u (UE) 2015/652 u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 525/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 328, 21.12.2018, p. 1). (18) Ir-Regolament (UE) Nru 283/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Marzu 2014 dwar linji gwida tal-Unjoni għall-iżvilupp tan-netwerk trans-Ewropew tat-trasport u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1336/97/KE (ĠU L 86, 21.3.2014, p. 14). (19) COM(2016)0587. (20) Id-Direttiva (UE) 2018/1972 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2018 li tistabbilixxi l-Kodiċi Ewropew għall-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (ĠU L 321, 17.12.2018, p. 36).; (21) ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1. (22) Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 1073/1999 u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (ĠU L 248, 18.9.2013, p. 1). (23) Ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 tat-18 ta' Diċembru 1995 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea (ĠU L 312, 23.12.1995, p. 1). (24) Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolaritajiet oħra (ĠU L 292, 15.11.1996, p. 2). (25) Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2017/1939 tat-12 ta' Ottubru 2017 li jimplimenta kooperazzjoni msaħħa dwar l-istabbiliment tal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew ("l-UPPE") (ĠU L 283, 31.10.2017, p. 1). (26) Id-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2017 dwar il-ġlieda kontra l-frodi tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni permezz tal-liġi kriminali (ĠU L 198, 28.7.2017, p. 29). (27) Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/755/UE tal-25 ta’ Novembru 2013 dwar l-assoċjazzjoni tal-pajjiżi u t-territorji barranin mal-Unjoni Ewropea (“Deċiżjoni dwar l-Assoċjazzjoni Barranija”) (ĠU L 344, 19.12.2013, p. 1). (28) COM(2018)0065. (29) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni, Nagħmlu l-Akkwist Pubbliku jaħdem fl-Ewropa u għaliha (COM(2017)0572). (30) Il-Ftehim Interistituzzjonali bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet tat-13 ta' April 2016; ĠU L 123, 12.5.2016, p. 1. (31) Ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta' kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13). (32) Ir-Regolament (UE) Nru 913/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Settembru 2010 dwar netwerk ferrovjarju Ewropew għat-trasport ta' merkanzija kompetittiv (ĠU L 276, 20.10.2010, p. 22). (33) ST 13674/18. (34) Ara wkoll: Kommunikazzjoni mill-Kumissjoni dwar l-iffaċilitar tat-trasformazzjoni diġitali tal-kura u tas-saħħa fis-Suq Uniku Diġitali; l-għoti tas-setgħa liċ-ċittadini u l-bini ta' soċjetà aktar b'saħħitha (COM(2018)0233), (35) Ara wkoll: Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-Pjan ta' Azzjoni għall-Edukazzjoni Diġitali, COM(2018)0022 (36) Id-Direttiva (UE) 2016/2102 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Ottubru 2016 dwar l-aċċessibilità tas-siti elettroniċi u tal-applikazzjonijiet mobbli tal-korpi tas-settur pubbliku (ĠU L 327, 2.12.2016, p. 1). (37) Konnettività għal Suq Uniku Diġitali Kompetittiv - Lejn Soċjetà Ewropea tal-Gigabits - (COM(2016)0587). (38) Mobilità Konnessa u Awtomatizzata (39) Is-sezzjonijiet bil-korsiv jinsabu barra mill-kurituri tan-netwerk ewlieni tat-Ten-T, iżda huma inklużi fil-kurituri 5G