Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE) i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej z dnia 7 grudnia 2000 r. („Kartę”), ogłoszoną w dniu 12 grudnia 2007 r. w Strasburgu, która weszła w życie wraz z Traktatem z Lizbony w grudniu 2009 r.,

–  uwzględniając notyfikację złożoną przez premier Zjednoczonego Królestwa do Rady Europejskiej w dniu 29 marca 2017 r. zgodnie z art. 50 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej,

–  uwzględniając rezolucje z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem w związku ze złożoną przez nie notyfikacją o zamiarze wystąpienia z Unii Europejskiej(1), z dnia 3 października 2017 r. w sprawie stanu zaawansowania negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem(2), z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie stanu zaawansowania negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem(3) oraz z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie ram przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem(4),

–  uwzględniając wytyczne Rady Europejskiej (art. 50) z dnia 29 kwietnia 2017 r., wydane w następstwie notyfikacji złożonej przez Zjednoczone Królestwo na mocy art. 50 TUE oraz załącznik do decyzji Rady z dnia 22 maja 2017 r., w którym ustanowiono wytyczne negocjacyjne dotyczące umowy ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej,

–  uwzględniając wytyczne Rady Europejskiej (art. 50) z dnia 15 grudnia 2017 r. oraz załącznik do decyzji Rady z dnia 29 stycznia 2018 r. uzupełniającej decyzję Rady z dnia 22 maja 2017 r. upoważniającą do rozpoczęcia negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie umowy określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej,

–  uwzględniając wspólne sprawozdanie negocjatorów z ramienia Unii Europejskiej i rządu Zjednoczonego Królestwa z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie postępów poczynionych na pierwszym etapie negocjacji na mocy art. 50 TUE dotyczących uporządkowanego wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej,

–  uwzględniając Umowę o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, zatwierdzoną przez Radę Europejską w dniu 25 listopada 2018 r. (zwaną dalej „umową o wystąpieniu”), oraz oświadczenia zawarte w protokole posiedzenia Rady Europejskiej z tego samego dnia,

–  uwzględniając deklarację polityczną określającą ramy przyszłych stosunków między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem zatwierdzoną przez Radę Europejską w dniu 25 listopada 2018 r. (zwaną dalej „deklaracją polityczną”),

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej (art. 50) z dnia 13 grudnia 2018 r.,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie uzupełniające deklarację polityczną i instrument dotyczący umowy o wystąpieniu z dnia 11 marca 2019 r.,

–  uwzględniając decyzję Rady Europejskiej (UE) 2019/476 przyjętą w porozumieniu ze Zjednoczonym Królestwem z dnia 22 marca 2019 r. przedłużającą okres, o którym mowa w art. 50 ust. 3 TUE(5),

–  uwzględniając decyzję Rady Europejskiej (UE) 2019/584 przyjętą w porozumieniu ze Zjednoczonym Królestwem z dnia 11 kwietnia 2019 r. przedłużającą okres, o którym mowa w art. 50 ust. 3 TUE(6),

–  uwzględniając decyzję Rady (UE) 2019/642 z dnia 13 kwietnia 2019 r.(7) zmieniającą decyzję Rady (UE) 2019/274 z dnia 11 stycznia 2019 r., która upoważnia do podpisania w imieniu Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej Umowy o wystąpieniu, z zastrzeżeniem jej zawarcia,

–  uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że brexit jest bezprecedensowym i niefortunnym wydarzeniem, którego negatywne skutki byłyby złagodzone przez uporządkowane wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej;

B.  mając na uwadze, że Zjednoczone Królestwo i UE pozostaną bliskimi sąsiadami i nadal będą je łączyły liczne wspólne interesy; mając na uwadze, że ramy takich bliskich stosunków są określone w deklaracji politycznej, zgodnie z którą można chronić te wspólne interesy i wspierać je, w tym poprzez nowe stosunki handlowe;

C.  mając na uwadze, że Parlament Europejski reprezentuje obywateli UE i w całym procesie prowadzącym do wystąpienia Zjednoczonego Królestwa będzie miał na względzie ochronę ich interesów;

D.  mając na uwadze, że obecnie ok. 3,2 mln obywateli z pozostałych 27 państw członkowskich (UE-27) zamieszkuje w Zjednoczonym Królestwie, a 1,2 mln obywateli Zjednoczonego Królestwa zamieszkuje w UE-27; mając na uwadze, że obywatele ci osiedlili się w innym państwie członkowskim, zrobili to na gruncie praw, jakie przysługują im na mocy prawa UE, oraz przy założeniu, że przez całe życie nadal będą korzystać z tych praw;

E.  mając ponadto na uwadze dodatkowe 1,8 mln obywateli, którzy urodzili się w Irlandii Północnej i którzy na mocy porozumienia wielkopiątkowego mają prawo do obywatelstwa irlandzkiego, a tym samym mają prawo do obywatelstwa UE oraz do praw wynikających z obywatelstwa UE w miejscu ich zamieszkania;

F.  mając na uwadze, że UE i Zjednoczone Królestwo, jako występujące państwo członkowskie, mają nadrzędny obowiązek zapewnienia kompleksowego i wzajemnego podejścia do ochrony praw obywateli UE mieszkających w Zjednoczonym Królestwie i obywateli Zjednoczonego Królestwa mieszkających w UE-27;

G.  mając na uwadze, że niedawne oświadczenia rządu Zjednoczonego Królestwa na rzecz prowadzenia polityki obejmującej rozbieżności regulacyjne z UE budzą wątpliwości co do tego, jak ścisłe będą mogły być przyszłe stosunki gospodarcze między UE a Zjednoczonym Królestwem;

H.  mając na uwadze, że wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE nie może w żaden sposób zagrażać procesowi pokojowemu w Irlandii Północnej ani zaszkodzić gospodarce wyspy Irlandii, do czego doszłoby w przypadku jakiegokolwiek usztywnienia granicy między Irlandią Północną a Irlandią, przy czym rozwiązanie awaryjne uzgodnione przez Zjednoczone Królestwo i UE w umowie o wystąpieniu zostało opracowane specjalnie, aby temu zapobiec, bez względu na okoliczności;

I.  mając na uwadze, że w porozumieniu wielkopiątkowym uznaje się „legitymację każdego wyboru swobodnie dokonanego przez większość narodu Irlandii Północnej odnośnie do statusu tego kraju”;

J.  mając na uwadze, że rząd Zjednoczonego Królestwa utrzymuje, iż rozwiązanie awaryjne musi zostać usunięte z umowy o wystąpieniu, ale do tej pory nie przedstawił prawnie obowiązujących wniosków, które mogłyby je zastąpić;

K.  mając na uwadze, że wydaje się, iż rząd Zjednoczonego Królestwa uczynił z „braku porozumienia” swój główny priorytet polityczny oraz że niektórzy członkowie rządu Zjednoczonego Królestwa uważają, iż wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE przy braku porozumienia byłoby optymalnym uwieńczeniem procesu wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE;

L.  mając na uwadze, że premier Zjednoczonego Królestwa stwierdził, że „brak porozumienia” świadczyłby o „braku umiejętności rządzenia krajem”;

M.  mając na uwadze, że zgodnie ze wspólnym instrumentem dotyczącym umowy o wystąpieniu, uzgodnionym w dniu 11 marca 2019 r. ze względu na naciski ze strony Zjednoczonego Królestwa, wspólne prace nad rozwiązaniami alternatywnymi wymagają ratyfikacji umowy o wystąpieniu;

N.  mając na uwadze, że wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE przy braku porozumienia byłoby ekonomicznie wysoce szkodliwe dla obu stron, chociaż, jak wynika z oficjalnych danych liczbowych i sprawozdań rządu Zjednoczonego Królestwa, takie straty gospodarcze byłyby nieproporcjonalnie wysokie w przypadku Zjednoczonego Królestwa, w tym jego terytoriów zamorskich;

O.  mając na uwadze, że jedność instytucji UE i UE-27 nadal ma zasadnicze znaczenie i zostanie utrzymana;

Umowa o wystąpieniu i deklaracja polityczna

1.  uważa, że w żywotnym interesie Zjednoczonego Królestwa oraz UE leży, aby wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE odbyło się w sposób uporządkowany;

2.  nadal uważa, że umowa o wystąpieniu, jako środek umożliwiający takie uporządkowane wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE, jest sprawiedliwa i wyważona oraz w pełni uwzględnia zarówno „czerwone linie” Zjednoczonego Królestwa, jak i zasady UE;

3.  zauważa, że wartość umowy o wystąpieniu polega na tym, iż daje ona pewność prawną wszystkim, których dotyczy wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE, oraz że w możliwie najszerszym zakresie:

4.  zauważa, że podstawowe opcje Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do granicy między Irlandią a Irlandią Północną są i pozostaną takie same, bez względu na rząd; przypomina, że rząd Zjednoczonego Królestwa odrzucił pierwszą propozycję UE dotyczącą rozwiązania awaryjnego wyłącznie dla Irlandii Północnej, a następnie zwrócił się z wnioskiem o jej zmianę, by odpowiadała ona temu, co znajduje się obecnie w umowie o wystąpieniu; wyraża gotowość powrotu do rozwiązania awaryjnego wyłącznie dla Irlandii Północnej, ale podkreśla, że nie wyrazi zgody na zawarcie umowy o wystąpieniu bez rozwiązania awaryjnego;

5.  zauważa, że rozwiązanie awaryjne jest popierane przez zdecydowaną większość partii politycznych reprezentowanych w Zgromadzeniu Irlandii Północnej oraz, według ostatnich badań, przez większość obywateli Irlandii Północnej;

6.  przypomina, że rozwiązanie awaryjne ma być stosowane tylko jako ostateczny środek tymczasowy i z zadowoleniem przyjmuje wszystkie środki, które wyraźnie to wskazują; z zadowoleniem przyjmuje w szczególności to, że – jak przewidziano w samej umowie o wystąpieniu – prace i inwestycje mają na celu zbadanie, w jaki sposób można w przyszłości wykorzystać alternatywne rozwiązania oparte na nowych technologiach, aby zapewnić brak twardej granicy na wyspie Irlandii;

7.  zauważa, że te alternatywne rozwiązania są dopuszczalne tylko wtedy, gdy umożliwiają uniknięcie fizycznej infrastruktury na granicy lub związanych z nią kontroli, ochronę gospodarki całej wyspy, zachowanie porozumienia wielkopiątkowego, w tym utrzymanie warunków niezbędnych do kontynuowania współpracy Północ-Południe, oraz zapewnienie integralności rynku wewnętrznego UE;

8.  uważa, że do Zjednoczonego Królestwa należy przedstawienie na piśmie propozycji takich alternatywnych rozwiązań, które będą w pełni operacyjne, obejmą wszystkie kontrole przeprowadzane na zewnętrznych granicach UE, będą zgodne z pkt 43 i 49 wspólnego sprawozdania z dnia 8 grudnia 2017 r. i będą mogły uwzględniać wszelkie przyszłe rozbieżności regulacyjne między Zjednoczonym Królestwem a UE; ubolewa, że pomimo oświadczeń niektórych członków o dostępności alternatywnych rozwiązań, rząd Zjednoczonego Królestwa nie przedstawił dotychczas prawnie obowiązujących wniosków, które mogłyby zastąpić rozwiązanie awaryjne;

9.  zauważa, że deklaracja polityczna określająca ramy przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem jest zgodna z rezolucją Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie ram przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem, w której wzywa się do zawarcia układu o stowarzyszeniu, oraz ze szczegółowym wkładem komisji parlamentarnych; deklaracja ta odzwierciedla wybory dokonane przez Zjednoczone Królestwo w odniesieniu do zakresu i stopnia jej przyszłych stosunków z UE;

10.  wyraża gotowość do przekształcenia deklaracji politycznej w dokument o bardziej formalnym i prawnym charakterze określający cel, jakim jest ustanowienie układu o stowarzyszeniu między UE a Zjednoczonym Królestwem o tak bliskim charakterze, że nawet przy braku wykonalnych alternatywnych ustaleń rozwiązanie awaryjne nie będzie musiało zostać zastosowane;

Brak porozumienia

11.  przypomina, że zgodnie z art. 50 TUE w przypadku braku porozumienia lub przedłużenia okresu, o którym mowa w art. 50 ust. 3 TUE, Traktaty przestaną mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa od dnia 1 listopada 2019 r.;

12.  podkreśla, że jeżeli Zjednoczone Królestwo miałoby wystąpić z UE bez porozumienia, odpowiedzialność za to w całości spoczywałaby na rządzie Zjednoczonego Królestwa; zwraca ponadto uwagę na skutki, jakie takie wystąpienie bez porozumienia miałoby dla granicy między Irlandią Północną a Irlandią, a także dla funkcjonowania i realizacji porozumienia wielkopiątkowego;

13.  zwraca uwagę na silną opozycję w Izbie Gmin i poza nią wobec decyzji o zawieszeniu parlamentu Zjednoczonego Królestwa do dnia 14 października 2019 r., która czyni możliwość wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE bez porozumienia bardziej prawdopodobną;

14.  jednocześnie z zadowoleniem przyjmuje środki planowania gotowości i reagowania na wypadek braku porozumienia przyjęte przez instytucje UE i UE-27; zauważa, że są one jednostronne, leżą w interesie UE i mają tymczasowy charakter; podkreśla ponadto, że nie mają one takich samych skutków jak porozumienie umożliwiające uporządkowane wystąpienie lub powielenie korzyści wynikających z członkostwa w UE, czy warunki okresu przejściowego przewidzianego w umowie o wystąpieniu; z zadowoleniem przyjmuje ostatnie wnioski przedstawione przez Komisję w dniu 4 września 2019 r. i zobowiązuje się do jak najszybszego zajęcia się nimi, w szczególności w odniesieniu do udzielania pomocy finansowej małym i średnim przedsiębiorstwom, aby ograniczyć do minimum obciążenia wynikające z procedur administracyjnych;

15.  zauważa, że w przypadku braku umowy o wystąpieniu nie może być mowy o okresie przejściowym ani o „mini-umowach”, które miałyby złagodzić zakłócenia związane z nieuporządkowanym wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z UE;

16.  podkreśla, że dalsze negocjacje między UE a Zjednoczonym Królestwem po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE bez porozumienia mogą mieć miejsce jedynie pod warunkiem że Zjednoczone Królestwo wywiąże się ze swoich obowiązków i zobowiązań dotyczących poszanowania praw obywateli, ustaleń finansowych i porozumienia wielkopiątkowego we wszystkich jego częściach;

17.  zauważa, że w przypadku wystąpienia bez porozumienia zobowiązania finansowe i inne zobowiązania Zjednoczonego Królestwa nadal będą w mocy; potwierdza, że w takim przypadku odmówi wyrażenia zgody na jakiekolwiek porozumienie lub porozumienia między UE a Zjednoczonym Królestwem, chyba że Zjednoczone Królestwo wywiąże się ze swoich zobowiązań;

18.  przypomina, że gdy takie zobowiązania zostaną wypełnione, negocjacje w sprawie przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem będą wymagać zapewnienia silnych gwarancji i równych warunków działania w celu ochrony rynku wewnętrznego UE i uniknięcia sytuacji, w której przedsiębiorstwa z UE będą potencjalnie narażone na nieuczciwą konkurencję; przypomina w związku z tym o warunkach określonych w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2018 r., zwłaszcza w odniesieniu do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony środowiska, zatrudnienia i konsumentów; zauważa, że żadna umowa o wolnym handlu, która nie przestrzega tych poziomów ochrony, nie zostanie ratyfikowana przez Parlament Europejski;

19.  przypomina, że ochrona praw i wyborów życiowych – w tym statusu zatrudnienia i uprawnień socjalnych – obywateli UE mieszkających w Zjednoczonym Królestwie i obywateli brytyjskich mieszkających w UE-27 pozostaje głównym priorytetem i że należy podjąć wszelkie starania w celu zapewnienia, aby wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE nie miało wpływu na tych obywateli;

20.  wyraża zaniepokojenie z powodu wdrożenia przez Zjednoczone Królestwo systemu przyznawania statusu osoby osiedlonej i wysokiej liczby wnioskodawców, nawet 42 % według najnowszych oficjalnych danych ze Zjednoczonego Królestwa, którym przyznano jedynie status wstępnie osiedlonych; przypomina, że można tego uniknąć, jeżeli Zjednoczone Królestwo zdecyduje się na procedurę administracyjną, która ma charakter deklaratywny i nakłada ciężar dowodu na władze Zjednoczonego Królestwa w przypadku zakwestionowania takiej deklaracji; w związku z tym wzywa Zjednoczone Królestwo do dokonania przeglądu jego podejścia;

21.  zachęca Zjednoczone Królestwo i UE-27 do przyjęcia środków zapewniających pewność prawa obywatelom UE zamieszkałym w Zjednoczonym Królestwie i obywatelom brytyjskim mieszkającym w UE-27; przypomina swoje stanowisko, zgodnie z którym UE-27 powinna stosować spójne i jak najprzychylniejsze podejście do ochrony praw obywateli brytyjskich mieszkających w tych państwach członkowskich;

22.  wyraża głębokie zaniepokojenie faktem, że niedawne i sprzeczne ogłoszenia wydane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w odniesieniu do swobodnego przepływu po dniu 31 października 2019 r. spowodowały bardzo niekorzystną dla obywateli UE mieszkających w Zjednoczonym Królestwie niepewność, co wiąże się z ryzykiem, że ogłoszenia te mogą pogłębić wrogość w stosunku do nich, a także negatywnie wpłynąć na ich zdolność do egzekwowania przysługujących im praw;

23.  przypomina, że wielu obywateli Zjednoczonego Królestwa wyraziło zdecydowany sprzeciw wobec utraty praw, z których obecnie korzystają na mocy art. 20 TFUE; proponuje, aby UE-27 zbadała, w jaki sposób można załagodzić tę sytuację w ramach prawa pierwotnego UE, przy pełnym poszanowaniu zasady wzajemności, równości, symetrii i niedyskryminacji;

Przedłużenie okresu obowiązywania art. 50

24.  zauważa, że w dniu 9 września 2019 r. uchwalono ustawę parlamentu Zjednoczonego Królestwa zobowiązującą rząd Zjednoczonego Królestwa do wystąpienia z wnioskiem o przedłużenie umowy, jeżeli do dnia 19 października 2019 r. nie osiągnięto porozumienia z UE;

25.  wskazuje, że poprze przedłużenie okresu przewidzianego w art. 50, jeżeli istnieją powody i cel takiego przedłużenia (np. w celu uniknięcia wystąpienia przy braku porozumienia, przeprowadzenia wyborów ogólnych lub referendum, uchylenia art. 50 lub zatwierdzenia umowy o wystąpieniu), oraz że nie ma to negatywnego wpływu na pracę i funkcjonowanie instytucji UE;

26.  przypomina, że nie przystąpi do głosowania nad udzieleniem zgody dopóki Parlament Zjednoczonego Królestwa nie zatwierdzi umowy z UE;

27.  przyjmuje do wiadomości decyzję rządu Zjednoczonego Królestwa, by w obecnej sytuacji nie wyznaczać kandydata na komisarza do następnej Komisji Europejskiej ani nie wysyłać przedstawicieli Zjednoczonego Królestwa na niektóre posiedzenia UE od dnia 1 września 2019 r.; podkreśla, że nie wpłynie to na zdolność instytucji UE do sprawnego działania i potwierdza, że jeśli chodzi o Parlament Europejski brytyjscy posłowie do Parlamentu Europejskiego będą nadal, do czasu wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE, posłami do PE ze wszystkimi prawami i obowiązkami; przypomina, że dopóki Zjednoczone Królestwo pozostaje państwem członkowskim będzie nadal korzystać ze swoich praw i jest związane zobowiązaniami wynikającymi z Traktatów, w tym zasadą lojalnej współpracy;

o
o   o

28.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Radzie Unii Europejskiej, Komisji, parlamentom państw członkowskich oraz rządowi Zjednoczonego Królestwa.

(1) Dz.U. C 298 z 23.8.2018, s. 24. (2) Dz.U. C 346 z 27.9.2018, s. 2. (3) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 32. (4) Dz.U. C 162 z 10.5.2019, s. 40. (5) Dz.U. L 80 I z 22.3.2019, s. 1. (6) Dz.U. L 101 z 11.4.2019, s. 1. (7) Dz.U. L 110 I z 25.4.2019, s. 1.