Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie obchodów 30. rocznicy rewolucji rumuńskiej z grudnia 1989 r. (2019/2989(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając uniwersalne zasady praw człowieka i podstawowe zasady Unii Europejskiej jako wspólnoty wartości,
– uwzględniając Powszechną Deklarację Praw Człowieka przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 10 grudnia 1948 r.,
– uwzględniając swą rezolucję z dnia 19 września 2019 r. w sprawie znaczenia europejskiej pamięci historycznej dla przeszłości Europy(1),
– uwzględniając rezolucje i deklaracje w sprawie zbrodni totalitarnych reżimów komunistycznych przyjęte przez kilka parlamentów krajowych,
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w roku 2019 obchodzona jest 30. rocznica rewolucji rumuńskiej, wywołanej protestami w Timișoarze, które były następnie kontynuowane we wszystkich częściach kraju i zakończyły się rewolucją antytotalitarną w Bukareszcie, co doprowadziło do upadku reżimu komunistycznego i wprowadzenia demokracji; mając na uwadze, że rewolucja ta, w wyniku której tragicznie zginęło 1142 osób, 3138 osób odniosło poważne obrażenia, a ponad 760 osób było nielegalnie przetrzymywanych i torturowanych, stanowiła punkt wyjścia do transformacji narodu rumuńskiego w kierunku wolności i rządów prawa;
B. mając na uwadze, że rewolucja rumuńska z grudnia 1989 r. była najbardziej brutalną z wszystkich protestów, które doprowadziły do upadku komunizmu w państwach za żelazną kurtyną;
C. mając na uwadze, że rewolucja z grudnia 1989 r., a także poświęcenie obywateli Rumunii, którzy odważnie stanęli na linii ognia, otworzyły temu krajowi drogę do NATO, Unii Europejskiej i świata demokratycznego, z którego został on wbrew woli narodu rumuńskiego wyrwany po zakończeniu drugiej wojny światowej;
D. mając na uwadze, że użycie siły wobec narodu rumuńskiego w grudniu 1989 r. do głębi wstrząsnęło całym społeczeństwem w Rumunii, a zidentyfikowanie prawdziwych sprawców tych zbrodni pozostaje ciągle nierozwiązanym i dręczącym problemem dla ofiar, ich rodzin i wszystkich obywateli Rumunii;
E. mając na uwadze, że żaden akt agresji wojskowej przeciwko własnemu narodowi nie powinien pozostać bezkarny;
F. mając na uwadze wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (Stowarzyszenie „21 grudnia 1989 r.” i In. przeciwko Rumunii, Acatrinei i In. przeciwko Rumunii, Șandru i In. przeciwko Rumunii) stwierdza, że w trakcie rewolucji miały miejsce poważne naruszenia praw podstawowych – takie jak naruszenia prawa do życia, zakazu tortur oraz nieludzkiego lub poniżającego traktowania i prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego – dokonywane przez siły reżimu komunistycznego, które otwierały ogień do pokojowo nastawionych demonstrantów i pozbawiały wolności wiele osób demonstrujących przeciwko uciskowi Ceaușescu; mając na uwadze, że nawet po tylu latach ani ofiary ani ich spadkobiercy nie poznali prawdy o dokładnych okolicznościach tych tragedii;
G. mając na uwadze, że zgodnie z art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka; mając na uwadze, że wartości te są wspólne wszystkim państwom członkowskim;
H. mając na uwadze, że państwo rumuńskie niepotrzebnie opóźniło proces wyjaśniania prawdy i podawania jej do wiadomości publicznej, co ma zasadnicze znaczenie dla zagwarantowania prawa ofiar i ich spadkobierców do godziwej rekompensaty i odszkodowania; mając na uwadze, że organy krajowe nie dopełniły obowiązku należytej staranności wynikającego z międzynarodowych norm w zakresie praw człowieka;
1. upamiętnia i niniejszym oddaje hołd ofiarom rewolucji z grudnia 1989 r., które poświęciły życie, aby położyć kres totalitarnej dyktaturze w Rumunii, oraz ich rodzinom;
2. stwierdza, że poświęcenie pokojowych demonstrantów w grudniu 1989 r. utorowało drogę do przejścia Rumunii do demokracji, praworządności i wprowadzenia gospodarki rynkowej oraz jej późniejszego przystąpienia do Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej;
3. wzywa państwo rumuńskie do zwiększenia wysiłków na rzecz wyjaśnienia prawdy o wydarzeniach rewolucji, co 30 lat po rewolucji z grudnia 1989 r. jest ze względu na prawo narodu rumuńskiego do poznania prawdy absolutną koniecznością dla tego kraju, narodu rumuńskiego, Europy i Unii Europejskiej;
4. wzywa instytucje Unii Europejskiej i jej państwa członkowskie, w tym Rumunię, do dołożenia wszelkich możliwych starań w celu zapewnienia pamięci o zbrodniach reżimów komunistycznych oraz do zagwarantowania, że nigdy więcej nie dojdzie do tego rodzaju przestępstw;
5. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom wszystkich państw członkowskich.