Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και τη Συνθήκη για την λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ημερομηνία 7 Δεκεμβρίου 2000 (εφεξής «ο Χάρτης»), που θεσπίστηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2007 στο Στρασβούργο και τέθηκε σε ισχύ με τη Συνθήκη της Λισαβόνας τον Δεκέμβριο του 2009,

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 5ης Απριλίου 2017 σχετικά με τις διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο σε συνέχεια της εκ μέρους του γνωστοποίησης ότι προτίθεται να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση(1), της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την πορεία των διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο(2), της 13ης Δεκεμβρίου 2017 σχετικά με την πορεία των διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο(3), της 14ης Μαρτίου 2018 σχετικά με το πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου(4) και της 18ης Σεπτεμβρίου 2019 σχετικά με την κατάσταση όσον αφορά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση(5),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (άρθρο 50), με ημερομηνία 29 Απριλίου 2017, σε συνέχεια της γνωστοποίησης εκ μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου δυνάμει του άρθρου 50 ΣΕΕ, και το παράρτημα στην απόφαση του Συμβουλίου, με ημερομηνία 22 Μαΐου 2017, η οποία καθορίζει τις οδηγίες για τη διαπραγμάτευση συμφωνίας με το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας σε σχέση με τις λεπτομερείς ρυθμίσεις για την αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (άρθρο 50), με ημερομηνία 15 Δεκεμβρίου 2017, καθώς και το παράρτημα στην απόφαση του Συμβουλίου, με ημερομηνία 29 Ιανουαρίου 2018, για τη συμπλήρωση της απόφασης του Συμβουλίου, με ημερομηνία 22 Μαΐου 2017, που επιτρέπει την έναρξη των διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας για σύναψη συμφωνίας που καθορίζει τις λεπτομερείς ρυθμίσεις για την αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη την κοινή έκθεση των διαπραγματευτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, με ημερομηνία 8 Δεκεμβρίου 2017, σχετικά με την πρόοδο κατά την πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων δυνάμει του άρθρου 50 ΣΕΕ για τη συντεταγμένη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο συμφωνίας για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας, όπως εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 25 Νοεμβρίου 2018, και τις δηλώσεις που καταχωρίστηκαν στα πρακτικά της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με την εν λόγω ημερομηνία,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο συμφωνίας για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας, όπως εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 17 Οκτωβρίου 2019 («η συμφωνία αποχώρησης»)(6),

–  έχοντας υπόψη το νομοσχέδιο για τη συμφωνία αποχώρησης που υποβλήθηκε στο Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου στις 19 Δεκεμβρίου 2019,

–  έχοντας υπόψη την πολιτική διακήρυξη για τον καθορισμό του πλαισίου της μελλοντικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου(7),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκπροσωπεί όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και θα ενεργήσει, τόσο πριν όσο και μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου (ΗΒ) από την ΕΕ, για την προστασία των συμφερόντων τους·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή τη στιγμή περίπου 3,2 εκατομμύρια πολίτες των υπόλοιπων 27 κρατών μελών (ΕΕ των 27) κατοικούν στο ΗΒ και 1,2 εκατομμύρια πολίτες του ΗΒ κατοικούν στην ΕΕ των 27· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολίτες αυτοί πήγαν να κατοικήσουν σε άλλο κράτος μέλος στη βάση των δικαιωμάτων που διαθέτουν δυνάμει του ενωσιακού δικαίου και θεωρώντας ότι θα συνεχίσουν να απολαύουν των δικαιωμάτων αυτών διά βίου·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, πέραν τούτων, υπάρχουν 1,8 εκατομμύρια πολίτες που γεννήθηκαν στη Βόρεια Ιρλανδία και οι οποίοι, δυνάμει της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, δικαιούνται την ιρλανδική ιθαγένεια και, ως εκ τούτου, δικαιούνται την ιθαγένεια της ΕΕ και τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ, στον τόπο όπου διαμένουν·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και το ΗΒ έχουν συμφωνήσει, βάσει του δεύτερου μέρους της συμφωνίας αποχώρησης, σε μια συνολική και αμοιβαία προσέγγιση για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ των 27 που ζουν στο ΗΒ και των πολιτών του ΗΒ που ζουν στην ΕΕ των 27·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΗΒ έχει προβλέψει την εφαρμογή των διατάξεων της συμφωνίας αποχώρησης σχετικά με την έκδοση εγγράφων διαμονής μέσω του συστήματος εγκατάστασης των πολιτών της ΕΕ στο ΗΒ (EU Settlement Scheme)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ των 27 εξακολουθούν να μην έχουν νομοθετήσει ακόμη σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο προτίθενται να εφαρμόσουν το άρθρο 18 της συμφωνίας αποχώρησης σχετικά με την έκδοση εγγράφων διαμονής·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά το τέλος της μεταβατικής περιόδου που προβλέπεται στη συμφωνία αποχώρησης, οι πολίτες του ΗΒ δεν θα απολαύουν πλέον των δικαιωμάτων που είχαν σύμφωνα με το άρθρο 20 ΣΛΕΕ, και ιδίως του δικαιώματος στην ελεύθερη κυκλοφορία, εκτός αν η ΕΕ και το ΗΒ συμφωνήσουν διαφορετικά στο πλαίσιο οποιασδήποτε συμφωνίας για τη μελλοντική μεταξύ τους σχέση·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 132 της συμφωνίας αποχώρησης, η μεταβατική περίοδος μπορεί να παραταθεί μόνο με ενιαία απόφαση της Μεικτής Επιτροπής πριν από την 1η Ιουλίου 2020·

Δεύτερο μέρος της συμφωνίας αποχώρησης

1.  Πιστεύει ότι το δεύτερο μέρος της συμφωνίας αποχώρησης είναι δίκαιο και ισορροπημένο·

2.  επισημαίνει ότι το δεύτερο μέρος της συμφωνίας αποχώρησης προβλέπει τα εξής:

Τα δικαιώματα των πολιτών κατά τη μεταβατική περίοδο

3.  σημειώνει ότι, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2020, εναπόκειται στην Επιτροπή, δυνάμει του άρθρου 131 της συμφωνίας αποχώρησης, να παρακολουθεί την εφαρμογή του δεύτερου μέρους της συμφωνίας αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων εφαρμογής που θεσπίζονται δυνάμει του άρθρου 19 αυτής, τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στα κράτη μέλη της ΕΕ των 27·

4.  σημειώνει ότι, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, οι πολίτες της ΕΕ των 27 θα εξακολουθήσουν να έχουν δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας, όπως απορρέει από το άρθρο 20 ΣΛΕΕ και τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ, όσον αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και οι πολίτες του ΗΒ όσον αφορά την ΕΕ των 27·

5.  υπενθυμίζει ότι, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, η Επιτροπή θα είναι υπεύθυνη να διασφαλίζει τον σεβασμό των δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας τόσο στο ΗΒ όσο και στην ΕΕ των 27, ζητεί δε από την Επιτροπή να διαθέσει επαρκείς πόρους για να διερευνά και να επανορθώνει τυχόν περιπτώσεις όπου τα εν λόγω δικαιώματα δεν γίνονται σεβαστά, ιδίως περιπτώσεις διακρίσεων εις βάρος πολιτών της ΕΕ των 27 ή πολιτών του ΗΒ·

6.  επισημαίνει ότι η μεταβατική περίοδος είναι συντομότερη από την προβλεπόμενη· καλεί, ως εκ τούτου, την ΕΕ και το ΗΒ να θέσουν σε λειτουργία τις πτυχές του δεύτερου μέρους της συμφωνίας αποχώρησης σχετικά με τους πολίτες και τα δικαιώματά τους ως ζήτημα προτεραιότητας·

Εφαρμογή του δεύτερου μέρους της συμφωνίας αποχώρησης

7.  Τονίζει ότι κατά την απόφασή του σχετικά με τη συγκατάθεση στη συμφωνία αποχώρησης θα λάβει υπόψη την πείρα που αποκτήθηκε και τις διαβεβαιώσεις που δόθηκαν σε σχέση με την εφαρμογή των βασικών διατάξεων της συμφωνίας αποχώρησης, ιδίως όσον αφορά το σύστημα εγκατάστασης των πολιτών της ΕΕ στο ΗΒ·

8.  επισημαίνει το υψηλό ποσοστό αιτούντων για το εν λόγω σύστημα εγκατάστασης, οι οποίοι έχουν λάβει μόνο καθεστώς προσωρινής εγκατάστασης· υπενθυμίζει ότι αυτό μπορεί να αποφευχθεί εάν το ΗΒ επιλέξει μια διοικητική διαδικασία δηλωτικού χαρακτήρα, όπως επιτρέπει το άρθρο 18 παράγραφος 4 της συμφωνίας αποχώρησης· παροτρύνει, ως εκ τούτου, το ΗΒ να επανεξετάσει την προσέγγισή του και παροτρύνει επίσης τα κράτη μέλη της ΕΕ των 27 να επιλέξουν και αυτά μια δηλωτική διαδικασία, όπως προβλέπεται στο άρθρο 18 παράγραφος 4·

9.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις πρόσφατες και αντικρουόμενες ανακοινώσεις σε σχέση με τους πολίτες της ΕΕ των 27 στο ΗΒ οι οποίοι δεν υποβάλλουν αίτηση για το σύστημα εγκατάστασης πολιτών της ΕΕ εντός της προθεσμίας της 30ής Ιουνίου 2021· σημειώνει ότι οι εν λόγω ανακοινώσεις έχουν προκαλέσει στους ενδιαφερόμενους πολίτες άσκοπη αβεβαιότητα και ανησυχία· παροτρύνει την κυβέρνηση του ΗΒ να είναι σαφής σχετικά με το πώς θα εφαρμόσει το άρθρο 18 παράγραφος 1 της συμφωνίας αποχώρησης, ιδίως όσον αφορά το ποιους θεωρεί «βάσιμους λόγους για τη μη τήρηση της προθεσμίας»·

10.  επισημαίνει ότι οι πολίτες της ΕΕ των 27 στο ΗΒ θα αποκτήσουν μεγαλύτερη βεβαιότητα και μεγαλύτερο αίσθημα ασφάλειας, εάν τους χορηγηθεί έγγραφη απόδειξη του δικαιώματός τους να διαμένουν στο ΗΒ μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου· επαναλαμβάνει ότι η έλλειψη μιας τέτοιας απτής απόδειξης θα αυξήσει περαιτέρω τον κίνδυνο διακρίσεων εις βάρος των πολιτών της ΕΕ των 27 από μελλοντικούς εργοδότες ή ιδιοκτήτες που μπορεί να θελήσουν να αποφύγουν τον πρόσθετο διοικητικό φόρτο της ηλεκτρονικής επαλήθευσης ή να φοβούνται εσφαλμένα μήπως τυχόν βρεθούν σε παράνομη κατάσταση·

11.  εξακολουθεί να ανησυχεί για τον περιορισμένο αριθμό των υπηρεσιών σάρωσης ταυτότητας του συστήματος εγκατάστασης των πολιτών της ΕΕ, για την περιορισμένη γεωγραφική κατανομή της βοήθειας που παρέχεται καθ’ όλη την επικράτεια του ΗΒ και για το επίπεδο της βοήθειας που πρέπει να παρέχεται σε ηλικιωμένους και ευάλωτους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων όσων ενδέχεται να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη χρήση ψηφιακών εφαρμογών·

12.  εκφράζει την ανησυχία του για την προτεινόμενη σύσταση της ανεξάρτητης αρχής του ΗΒ που προβλέπεται στο άρθρο 159 της συμφωνίας αποχώρησης· αναμένει από το Ηνωμένο Βασίλειο να διασφαλίσει ότι η αρχή θα είναι πραγματικά ανεξάρτητη· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η αρχή θα πρέπει να λειτουργεί από την πρώτη ημέρα μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου·

13.  αναμένει από την κυβέρνηση του ΗΒ μεγαλύτερη σαφήνεια όσον αφορά το ζήτημα της δυνατότητας εφαρμογής του βρετανικού συστήματος εγκατάστασης πολιτών της ΕΕ σε σχέση με τους πολίτες της ΕΕ των 27 στη Βόρεια Ιρλανδία οι οποίοι δεν έχουν ζητήσει να πάρουν ιθαγένεια Ηνωμένου Βασιλείου στο πλαίσιο των όρων της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής·

14.  επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του να παρακολουθεί στενά τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη της ΕΕ των 27 εφαρμόζουν το δεύτερο μέρος της συμφωνίας αποχώρησης, και ιδίως το άρθρο 18 παράγραφοι 1 και 4, σχετικά με τα δικαιώματα των πολιτών του ΗΒ που ζουν στην επικράτειά τους·

15.  ενθαρρύνει την ΕΕ των 27 να εγκρίνει μέτρα που θα παρέχουν ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες του ΗΒ που διαμένουν στην ΕΕ των 27· υπενθυμίζει τη θέση του ότι η ΕΕ των 27 θα πρέπει να ακολουθήσει μια συνεπή και γενναιόδωρη προσέγγιση όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών του ΗΒ που διαμένουν στα αντίστοιχα κράτη μέλη·

16.  καλεί το ΗΒ και τα κράτη μέλη της ΕΕ των 27 να εντείνουν τις προσπάθειες ευαισθητοποίησης των πολιτών σχετικά με τις επιπτώσεις της αποχώρησης του ΗΒ από την ΕΕ και να δρομολογήσουν ή να εντείνουν στοχευμένες ενημερωτικές εκστρατείες για την πληροφόρηση όλων των πολιτών τους οποίους αφορά η συμφωνία αποχώρησης σχετικά με τα δικαιώματά τους και τις πιθανές αλλαγές στο καθεστώς τους·

Τα δικαιώματα των πολιτών στο πλαίσιο της μελλοντικής σχέσης ΕΕ-ΗΒ

17.  χαιρετίζει τη δέσμευση που περιλαμβάνεται στην πολιτική δήλωση η οποία καθορίζει το πλαίσιο για τη μελλοντική σχέση μεταξύ της ΕΕ και του ΗΒ, ότι «θα πρέπει να είναι μια σχέση που θα λειτουργεί προς το συμφέρον των πολιτών της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου, τώρα και στο μέλλον»·

18.  στο πλαίσιο αυτό, εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το ΗΒ ανακοίνωσε ότι δεν θα ισχύει πλέον η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων μεταξύ της Ένωσης και του ΗΒ· θεωρεί ότι οποιαδήποτε συμφωνία σχετικά με τη μελλοντική σχέση μεταξύ της ΕΕ και του ΗΒ θα πρέπει να περιλαμβάνει φιλόδοξες διατάξεις σχετικά με την κυκλοφορία των προσώπων· επαναλαμβάνει ότι ο βαθμός των εν λόγω δικαιωμάτων θα πρέπει να είναι ανάλογος με το βαθμό μελλοντικής συνεργασίας σε άλλους τομείς· υπενθυμίζει ότι τα δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας συνδέονται επίσης άμεσα με τις τρεις άλλες ελευθερίες που είναι ενσωματωμένες στην εσωτερική αγορά και έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις υπηρεσίες και τα επαγγελματικά προσόντα·

19.  ζητεί τη διασφάλιση των μελλοντικών δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας σε ολόκληρη την ΕΕ για τους πολίτες του ΗΒ που καλύπτονται από τη συμφωνία αποχώρησης, καθώς και του διά βίου δικαιώματος για τους πολίτες που καλύπτονται από τη συμφωνία αποχώρησης να επιστρέψουν στο ΗΒ ή στην ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ των 27 να διασφαλίσουν ότι το δικαίωμα ψήφου στις τοπικές εκλογές της χώρας διαμονής θα εξασφαλίζονται σε όλους τους πολίτες που καλύπτονται από τη συμφωνία αποχώρησης·

20.  υπενθυμίζει ότι πολλοί πολίτες του ΗΒ, τόσο κάτοικοι του ΗΒ όσο και κάτοικοι της ΕΕ των 27, έχουν εκφράσει την έντονη αντίθεσή τους στην απώλεια των δικαιωμάτων που έχουν σήμερα σύμφωνα με το άρθρο 20 ΣΛΕΕ· προτείνει να εξετάσει η ΕΕ των 27 με ποιον τρόπο είναι δυνατό να μετριαστεί τούτο στο πλαίσιο του πρωτογενούς δικαίου της ΕΕ, με πλήρη σεβασμό των αρχών της αμοιβαιότητας, της ισότητας, της συμμετρίας και της αποφυγής των διακρίσεων·

21.  υπενθυμίζει ότι η μεικτή επιτροπή που αναφέρεται στο άρθρο 164 είναι υπεύθυνη για την εφαρμογή και υλοποίηση της συμφωνίας αποχώρησης·

22.  πιστεύει ότι θα ήταν επωφελές αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Κοινοβούλιο του ΗΒ προέβαιναν από κοινού σε διεξοδική εξέταση της εφαρμογής και υλοποίησης της συμφωνίας αποχώρησης και θα χαιρέτιζε την ενδεχόμενη κατάρτιση κοινών δομών για τον σκοπό αυτό·

o
o   o

23.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στα κοινοβούλια των κρατών μελών και στην κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.

(1) ΕΕ C 298 της 23.8.2018, σ. 24. (2) EE C 346 της 27.9.2018, σ. 2. (3) ΕΕ C 369 της 11.10.2018, σ. 32. (4) ΕΕ C 162 της 10.5.2019, σ. 40. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0016. (6) ΕΕ C 384 Ι της 12.11.2019, σ. 1. (7) ΕΕ C 384 Ι της 12.11.2019, σ. 178.