Innéacs 
 Ar ais 
 Ar aghaidh 
 Téacs iomlán 
Nós Imeachta : 2020/2616(RSP)
Céimeanna an doiciméid sa chruinniú iomlánach
Na doiciméid roghnaithe :

Téacsanna arna gcur síos :

RC-B9-0143/2020

Díospóireachtaí :

PV 16/04/2020 - 17
CRE 16/04/2020 - 17

Vótaí :

Téacsanna arna nglacadh :

P9_TA(2020)0054

Téacsanna atá glactha
PDF 217kWORD 68k
Dé hAoine, 17 Aibreán 2020 - Brussels
Gníomhaíocht chomhordaithe AE chun paindéim COVID-19 agus a hiarmhairtí a chomhrac
P9_TA(2020)0054RC-B9-0143/2020

Rún ó Pharlaimint na hEorpa an 17 Aibreán 2020 maidir le gníomhaíocht chomhordaithe AE chun paindéim COVID-19 agus a hiarmhairtí a chomhrac (2020/2616(RSP))

Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint do Riail 132(2) agus (4) dá Rialacha Nós Imeachta,

A.  de bhrí go gcumhdaítear an dlúthpháirtíocht mar chroíluach den Aontas in Airteagal 2 agus Airteagal 21 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE); de bhrí go ndeirtear in Airteagal 3 CAE gurb é is aidhm don Aontas ná a chuid luachanna, eadhon comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach, mar aon leis an dlúthpháirtíocht, a chur chun cinn i measc na mBallstát, chomh maith le dea-bhail a chuid pobal;

B.  de bhrí, an 15 Eanáir 2020, gur ghlac an Pharlaimint a rún maidir leis an gComhaontú Glas don Eoraip (2019/2956(RSP))(1);

C.  de bhrí go bhfuil na mílte daoine tar éis bás a fháil go tragóideach mar gheall ar scaipeadh COVID-19 ar fud an domhain agus ar fud na hEorpa, agus go bhfuil an galar sin ina chúis le dochar doleigheasta agus gaibhniú os cionn billiún sa bhaile;

D.  de bhrí gur inniúlacht náisiúnta, thar aon ní eile, é soláthar cúraim sláinte agus gur inniúlacht roinnte idir na Ballstáit agus an tAontas atá sa tsláinte phoiblí;

E.  de bhrí go raibh easpa comhordaithe idir Ballstáit maidir le bearta sláinte poiblí le sonrú i bhfreagairt AE ar phaindéim COVID-19 go dtí seo, lena n-áirítear srianta ar ghluaiseacht daoine laistigh de agus trasna teorainneacha agus fionraíocht cearta agus dlíthe eile; de bhrí, ós rud é go bhfuil ár ngeilleagar curtha ar feitheamh, go mbeidh tionchar suntasach ag an míshocracht a leanann as sin ar shaoránaigh na hEorpa, ar ghnólachtaí, ar oibrithe agus ar dhaoine féinfhostaithe;

F.  de bhrí, i rith na paindéime, go bhfuil córais cúraim sláinte faoi bhrú mór chun cúram leormhaith a áirithiú do gach othar;

G.  de bhrí gur cheart go léireofaí urraim i gcónaí do chearta bunúsacha gach uile dhuine aonair sna bearta a dhéanann na rialtais; de bhrí gur cheart go mbeadh na bearta sin riachtanach, comhréireach agus sealadach;

H.  de bhrí nach bhfuil an dlúthpháirtíocht i measc na mBallstát díreach ina rogha ach gur oibleagáid de chuid an Chonartha í agus go bhfuil sí ar cheann dár luachanna Eorpacha;

I.  de bhrí go bhfuil gníomhaíocht tosaigh déanta ag an gCoimisiún cheana féin, lena n-áirítear pacáiste beart a ndearna an Pharlaimint vótáil air le linn a seisiúin iomlánaigh an 26 Márta 2020;

J.  de bhrí nach raibh an Chomhairle Eorpach, go dtí seo, in ann teacht ar chomhdhearcadh maidir leis na bearta eacnamaíocha is gá chun dul i ngleic leis an ngéarchéim;

K.  de bhrí nach mór an Pharlaimint, mar chomhreachtóir agus mar chomhúdarás buiséadach, agus mar an t-aon institiúid amháin atá tofa go díreach le vótáil uilechoiteann dhíreach, a chur san áireamh mar bhunchuid agus mar chuid riachtanach de gach plé a tharlaíonn maidir le freagairt AE ar an ngéarchéim agus ar an téarnamh ina dhiaidh sin;

L.  de bhrí gur tráth cinniúna don Aontas é seo a chinnfidh todhchaí an Aontais agus nach mbeifear in ann teacht tríd an ngéarchéim seo ach amháin sa chás go seasann na Ballstáit agus na hinstitiúidí Eorpacha le chéile de mheon dlúthpháirtíochta agus freagrachta, agus go bhfuil guth láidir agus aontaithe ó Pharlaimint na hEorpa ag teastáil anois níos mó ná riamh;

Freagairt aontaithe agus chinntitheach ar ghéarchéim chomhroinnte

1.  ag cur in iúl gur cúis bhróin di an bás agus tragóid dhaonna atá tugtha ag an bpaindéim ar Eorpaigh agus a dteaghlaigh agus ar shaoránaigh mórthimpeall na cruinne, agus ag déanamh comhbhrón leo siúd ar fad ar cailleadh daoine muinteartha leo; ag cur in iúl a comhbhróin ó chroí dóibh siúd go léir a bhí ionfhabhtaithe leis an víreas agus atá i mbéal a mbás, agus do mhuintir agus do chairde na ndaoine sin chomh maith;

2.  ag cur in iúl gur cúis iontais agus mheasa di na daoine sin go léir atá ina seasamh ar an túslíne agus iad ag comhrac in aghaidh na paindéime agus a d’oibrigh gan stad gan staonadh amhail na dochtúirí agus na haltraí, ach ag cur in iúl freisin go bhfuil sí fíorbhuíoch de na laochra anaithnide a chomhlíonann dualgais bhunriachtanacha, amhail iad siúd atá ag obair i réimsí miondíola agus seachadta bia, oideachais, talmhaíochta, iompair, baill de sheirbhísí éigeandála, an tsochaí shibhialta, oibrithe deonacha, lucht glantacháin agus bailiúcháin dramhaíola chun saol agus seirbhísí poiblí a choinneáil agus rochtain ar earraí bunriachtanacha a ráthú; á chur i bhfios go láidir gur mná iad 70% den fhórsa saothair sláinte agus sóisialta domhanda, go minic nach n-íoctar ach an t-íosphá leo agus i ndálaí oibre neamhbhuana, agus á iarraidh go mbeidh cothromú pá agus dálaí oibre in earnálacha a bhfuil smacht láidir ag mná orthu amhail cúram, sláinte agus díolacháin miondíola, chomh maith le díothú na bearna pá inscne agus na bearna pinsin agus deighilt an mhargaidh saothair; á mheas go bhfuil sé de dhualgas ar an Aontas agus ar a Bhallstáit an tacaíocht is mó agus is féidir a sholáthar do na hoibrithe bunriachtanacha sin agus na híobairtí laethúla a dhéanann siad a aithint; ag tathant ar na Ballstáit coinníollacha oibre slána a áirithiú do na hoibrithe ar fad ag túslíne na heipidéime seo, go háirithe na baill foirne leighis túslíne, trí bhearta náisiúnta iomchuí agus comhordaithe a chur chun feidhme, lena n-áirítear soláthar leordhóthanach de threalamh cosanta pearsanta (TCP); á iarraidh ar an gCoimisiún cur chun feidhme na mbeart sin a mhaoirsiú;

3.  ag cur in iúl a dlúthpháirtíochta leis na Ballstáit sin is mó atá thíos leis an víreas agus na tíortha eile ar fad atá ag tabhairt aghaidh ar éifeachtaí na paindéime; ag cur in iúl a dlúthpháirtíochta dílse leo siúd a chaill a bpost agus a bhfuil curtha isteach ar a saol gairmiúil de bharr an víris; ag cur i bhfáth go bhfuil gá ann teacht le chéile mar phobal agus áirithiú nach bhfágfar aon tír léi féin chun comhrac in aghaidh an víris seo agus chun déileáil le hiarmhairtí an víris;

4.  ag cur in iúl gur cúis bhuartha di iarmhairtí ionchasacha na géarchéime, lena n-áirítear gaibhniú, ar fholláine daoine ar fud na cruinne, go sonrach na grúpaí is leochailí agus daoine i staideanna leochaileacha, lena n-áirítear daoine scothaosta, daoine a bhfuil an tsláinte go dona acu cheana féin, pobail i gceantair atá buailte ag coinbhleacht agus atá lonnaithe in áiteanna ina dtarlaíonn tubaistí nádúrtha, agus imircigh, agus na daoine sin atá nochta d’fhoréigean baile, go háirithe mná agus leanaí;

5.  ag cur in iúl gur cúis bhuartha di éagumas na mBallstát ar dtús gníomhú i gcomhpháirt agus á éileamh go mbeidh na gníomhaíochtaí uile a dhéanfaidh na Ballstáit amach anseo faoi threoir phrionsabal bunaidh an Aontais, eadhon dlúthpháirtíocht agus comhar dílis; á chreidiúint gur léirigh géarchéim COVID-19 thar aon ní eile an tábhacht a bhaineann le gníomhaíocht chomhpháirteach Eorpach; á chur i bhfáth go bhfuil na hacmhainní comhchoiteanna ag an Aontas agus a Bhallstáit chun comhrac in aghaidh na paindéime agus a hiarmhairtí, ach é sin sa chás amháin go n-oibreoidh siad i gcomhar le chéile le meon na haontachta; ag aithint go dtuigeann na Ballstáit, a ghníomhaigh go haontaobhach ag tús na géarchéime, anois gur comhar, muinín agus dlúthpháirtíocht an t-aon slí amháin chun bua a fháil ar an ngéarchéim seo;

6.  á iarraidh ar an gCoimisiún agus na Ballstáit gníomhú le chéile agus a bheith in ann ag an dúshlán chun a áirithiú go mbeidh an tAontas níos láidre ag teacht as an ngéarchéim seo dó; á chur i bhfáth go gcomhoibreoidh an Pharlaimint le hinstitúidí eile AE chun beatha daoine a shábháil, poist agus gnólachtaí a chosaint, agus téarnamh eacnamaíoch agus sóisialta a chur chun cinn agus go mbeidh sí i gcónaí ullamh chun iad a thabhairt chun cuntais maidir lena ngníomhaíochtaí;

Dlúthpháirtíocht Eorpach agus gníomhaíocht san earnáil sláinte

7.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di an dlúthpháirtíocht Eorpach a fheiceáil i mbun gnímh faoi mar atá léirithe ag Ballstáit atá ag cur cóir leighis ar othair as Ballstáit eile, ag soláthar trealaimh cúraim sláinte, lena n-áirítear trí thionscnaimh soláthair agus stoc-charntha faoi cheannas AE, agus ag aisdúichiú saoránach; á chur i bhfáth go gcaithfear na teorainneacha a choinneáil oscailte laistigh de AE ar mhaithe le cúrsaíocht TCP, bia, cógas leighis, trealaimh leighis, agus táirgí agus orgán díorthaithe ó fhuil mar aon leis an slabhra soláthair sa Mhargadh Aonair; á chur i bhfios an gá atá le slógadh gairmithe sláinte a éascú agus á iarraidh go ndéanfar imscaradh an Chóir Liachta Eorpaigh chun cúnamh leighis a sholáthar; thairis sin, ag cur béim ar an ngá atá le héascú a dhéanamh ar othair a aistriú as ospidéil sáithithe i mBallstát amháin go ceann eile ina bhfuil acmhainneacht fós ar fáil;

8.  á iarraidh go neartófar go substaintiúil na hinniúlachtaí, buiséad agus foireann an Lárionaid Eorpaigh um Ghalair a Chosc agus a Rialú (ECDC) agus na Gníomhaireachta Leigheasra Eorpaí (EMA) chun a chur ar a gcumas freagairtí leighis in am na géarchéime a chomhordú; á mholadh gur cheart foireann bhuan neamhspleách saineolaithe ar ráigeanna víreas a dhéanamh de phainéal saineolaithe COVID-19, ar foireann í ar cheart di oibriú le ECDC chun caighdeáin a fhorbairt, moltaí a eisiúint agus prótacail a fhorbairt lena n-úsáid ag an gCoimisiún agus ag na Ballstáit i gcás géarchéime;

9.  á iarraidh go gcruthófar Sásra Eorpach um Fhreagairt Sláinte chun ullmhú agus freagairt níos fearr ar bhealach comhchoiteann agus comhordaithe d’aon ghéarchéim sláinte nó sláintíochta a thiocfaidh chun cinn ar leibhéal AE chun sláinte ár saoránach a chosaint; á chreidiúint gur cheart go bhfeidhmeodh sásra den sórt sin mar mhol faisnéise agus mar fhoireann phráinnfhreagartha araon a bheadh in ann soláthairtí ríthábhachtacha, trealamh leighis agus foireann leighis a sholáthar do limistéir ina bhfuil borradh tobann in ionfhabhtuithe;

10.  á iarraidh ar an gCoimisiún gach gné de bhainistíocht géarchéime agus freagairt tubaiste a neartú, agus ionstraimí ar nós RescEU a neartú tuilleadh chun freagairt fhíor-comhchoiteann, chomhordaithe agus éifeachtach a áirithiú ar leibhéal AE; á chreidiúint gur cheart bainistiú, ullmhacht agus cosc riosca i gcás tubaistí ar an leibhéal Eorpach a fheabhsú, chomh maith le trealamh, ábhair agus stoc leigheasanna comhchoiteann, chun go bhféadfar slógadh tapa a dhéanamh ar mhaithe le beatha agus slite maireachtála shaoránaigh AE a chosaint; á chreidiúint gur cheart an Sásra Aontais um Chosaint Shibhialta a neartú chun aisdúichiú comhpháirteach shaoránaigh an Aontais a éascú;

11.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di an tionscnamh ón gCoimisiún i leith maoiniú a aistriú ó chlár taighde AE ionsar an comhrac i gcoinne an víris trína áirithiú go mbeidh cóireálacha, vacsaíní agus diagnóisic ar fáil, inrochtana agus inacmhainne ar bhonn domhanda; á iarraidh go mbunófaí maoiniú breise le haghaidh ‘ciste taighde agus nuálaíochta (T&N) COVID-19’ chun dlús a chur lena iarrachtaí taighde mear ar vacsaín agus/nó ar chóireáil a mhaoiniú; á chreidiúint gur cheart taighdeoirí, fiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna) nuálacha agus tionscail Eorpacha gach tacaíocht atá ag teastáil uathu a fháil chun teacht ar leigheas; á iarraidh ar na Ballstáit an tacaíocht do chláir thaighde, forbartha agus nuálaíochta a mhéadú go suntasach, ar cláir iad a bheidh dírithe ar an ngalar a thuiscint, agus ar dhlús a chur faoi dhiagnóisiú agus tástáil agus ar vacsaín a fhorbairt; á iarraidh ar ospidéil agus ar thaighdeoirí sonraí a chomhroinnt le EMA, agus a bheith rannpháirteach i dtrialacha cliniciúla Eorpacha ar mhórscála; á thabhairt chun suntais an gá atá le bearta tacaíochta a thugann tús áite d’eolaíocht oscailte chun comhroinnt sonraí agus torthaí taighde a bhrostú sa phobal eolaíochta san Eoraip agus níos faide i gcéin; á áitiú go bhfanfadh aon taighde atá maoinithe go poiblí san fhearann poiblí;

12.  ag cur in iúl gur cúis bhuartha di an bhfuil aird leordhóthanach á tabhairt ag na Ballstáit ar na himpleachtaí meabhairshláinte a bhaineann leis an ngéarchéim agus á iarraidh go ndéanfaí feachtas meabhairshláinte uile-AE a eagrú lena gcuirfí comhairle ar shaoránaigh faoi cé mar is féidir a bhfolláine mheabhrach a chosaint sna cúinsí atá ann faoi láthair agus faoi cá háit ar féidir comhairle a iarraidh nuair is gá;

13.  á iarraidh go dtabharfar isteach bearta, arna nglacadh ag AE agus ag na Ballstáit, chun urraim a léiriú do na cearta atá ag daoine faoi mhíchumas i gcomhréir le Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar Chearta Daoine faoi Mhíchumas; ag cur i bhfáth gur cheart aird ar leith a thabhairt ar rochtain chomhionann ar chúram sláinte, agus a áirithiú i dtaobh cúram pobalbhunaithe agus seirbhísí tacaíochta, atá ag teastáil ó dhaoine faoi mhíchumas ar bhonn laethúil, go bhfuil siad maoinithe agus dea-fheistithe agus go bhfuil foireann chuí ann lena n-aghaidh; ag cur i bhfáth freisin gur cheart go mbeadh faisnéis phoiblí i dtaca le paindéim COVID-19 inrochtana don raon is leithne daoine faoi mhíchumas, agus gur cheart daoine faoi mhíchumas a áireamh i ngach ceann de na bearta cosanta ioncaim;

14.  á iarraidh ar an gCoimisiún a chumas a fhorbairt tuilleadh le haghaidh néalseirbhísí, agus an Treoir maidir le r-phríobháideachas(2) agus an Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí(3) á gcomhlíonadh aige, chun malartú sonraí taighde agus sláinte ag eintitis atá ag obair ar fhorbairt cóireála agus/nó vacsaíní ar leibhéal an Aontais a éascú;

15.  á thabhairt chun suntais a ríthábhachtach atá beartais a áirithíonn soláthar iontaofa agus ardchaighdeáin bia ón talmhaíocht, ó iascaigh agus ó ghnóthais bhia le linn na géarchéime sláinte agus ina diaidh, agus gur gá tacú leis na hearnálacha sin agus a dtáirgeadh leanúnach agus a n-iompar saor ó bhacainn a choimirciú ar fud an Mhargaidh Aonair;

16.  ag meabhrú prionsabal na hAon Sláinte Amháin lena léirítear go bhfuil sláinte na ndaoine, na n-ainmhithe agus an chomhshaoil idirnasctha agus féadfaidh galair a tharchur ó dhaoine go hainmhithe agus a mhalairt; ag cur i bhfáth gur ghá cur chuige na hAon Sláinte Amháin a thógáil maidir le paindéim agus géarchéimeanna sláinte in earnáil an duine agus tréidliachta araon; ag cur i bhfáth, mar sin de, go gcaithfear déileáil le galair i ndaoine agus ainmhithe araon, agus go dtabharfaí aird speisialta don bhiashlabhra agus don chomhshaol, a fhéadfaidh a bheith ina fhoinse eile ar mhiocrorgánaigh frithsheasmhach; ag cur i bhfios go láidir ról an Choimisiún i gcomhordú agus ag tacú cur chuige na hAon Sláinte Amháin maidir le sláinte an duine agus an t-ainmhí agus an comhshaol san AE;

17.  á iarraidh, i ndiaidh na ndiansrianta gluaiseachta, go mbeadh cur chuige comhordaithe san Aontas chun go seachnófar aon athmhúscailt den víreas; ag tathant ar na Ballstáit critéir a fhorbairt go comhpháirteach chun an coraintín agus bearta éigeandála eile a ardú ar an mbonn go bhfuil beatha daoine le sábháil; á iarraidh ar an gCoimisiún straitéis scoir éifeachtach a sheoladh lena n-áirítear tástáil ar mhórscála, agus TCP don líon is mó saoránach is féidir; á mholadh do na Ballstáit tástáil níos córasaí a fhorbairt ar ionfhabhtú agus ar nochtadh don víreas agus dea-chleachtais a roinnt;

Réitigh Eorpacha chun teacht slán ó na hiarmhairtí eacnamaíocha agus sóisialta

18.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di na bearta atá déanta go dtí seo ar leibhéal an Aontais maidir le bearta fioscacha agus tacaíocht leachtachta;

19.  á iarraidh ar an gCoimisiún Eorpach pacáiste a mholadh maidir le téarnamh agus atógáil ollmhór i ndáil le hinfheistíocht chun tacú leis an ngeilleagar Eorpach i ndiadh na géarchéime, a bheidh sa bhreis ar a bhfuil á dhéanamh cheana ag an Sásra Cobhsaíochta Eorpach , ag an mBanc Eorpach Infheistíochta agus ag an mBanc Ceannais Eorpach, ar pacáiste ar páirt é den chreat airgeadais ilbhliantúil nua (CAI); á chreidiúint gur cheart pacáiste den sórt sin a bheith i bhfeidhm fad a mhairfidh an mhíshocracht eacnamaíoch de bharr na géarchéime seo; bheadh an infheistíocht is gá maoinithe ag CAI méadaithe, ag na cistí agus ionstraimí airgeadais AE atá ann cheana, agus ag bannaí téarnaimh a bheidh ráthaithe ag buiséad AE; ní bheadh baint ag an bpacáiste sin le frithpháirtiú fiacha atá ann cheana agus ba cheart é a bheith dírithe ar infheistíocht a bheidh ann amach anseo;

20.  ag cur i bhfáth gur cheart go mbeadh an Comhaontú Glas don Eoraip agus an claochlú digiteach i gcroílár an phacáiste téarnaimh agus atógála sin chun borradh a chur faoin ngeilleagar arís, chun a athléimneacht a fheabhsú agus poist a chruthú, agus, ag an am céanna, chun cuidiú le haistriú éiceolaíoch agus forbairt eacnamaíoch – lena n-áirítear uathriail straitéiseach ár mór-roinne – agus chun cuidiú le cur chun feidhme ár straitéise tionsclaíche lena ndéantar príomhearnálacha tionsclaíocha an Aontais a chaomhnú; á thabhairt chun suntais gur gá ár bhfreagairtí a ailíniú le cuspóir an Aontais maidir le neodracht aeráide;

21.  ag tacú leis an gCoimisiún ina chuspóir straitéis thionsclaíoch nua de chuid an Aontais a dhearadh mar iarracht tionscal a bhaint amach a bheidh níos iomaíche agus níos athléimní, agus é ag dul i ngleic le turraingí domhanda; ag tacú le slabhraí soláthair a athimeascadh laistigh den Aontas agus le méadú a dhéanamh ar tháirgeacht táirgí ríthábhachtacha amhail cógais, comhábhair chógaisíochta, feistí leighis, trealamh agus ábhair san Aontas;

22.  á áitiú, dá bhrí sin, go nglacfar CAI uaillmhianach le buiséad méadaithe i gcomhréir le cuspóirí an Aontais, le tionchar réamh-mheasta na géarchéime ar gheilleagair AE agus le hionchais na saoránach i dtaca le breisluach Eorpach, agus go mbeidh níos mó solúbthachta agus simplíochta sa tslí a úsáidfimid na cistí chun freagra a thabhairt ar ghéarchéimeanna agus go mbeidh sé feistithe leis an tsolúbthacht is gá; á iarraidh, thairis sin, go ndéanfar athbhreithniú ar an togra ón gCoimisiún maidir le hathchóiriú an chórais acmhainní dílse chun solúbthacht fhioscach leordhóthanach a mhéadú, agus tuarthacht níos fearr, acmhainneacht chun gníomhú agus nochtadh laghdaithe ar ghuaiseacha náisiúnta a áirithiú; á chur i bhfáth go mbeadh gá le hacmhainní dílse do bhuiséad AE chun pacáiste téarnaimh agus atógála a ráthú;

23.  á iarraidh ar na Ballstáit teacht ar chomhaontú pras maidir leis an togra nua CAI sin, mar ionstraim le haghaidh dlúthpháirtíochta agus comhtháthaithe; á iarraidh ar an gCoimisiún plean teagmhasach a thíolacadh i gcás nach dtagtar ar chomhaontú, ag cur síneadh le fad na gclár maoiniúcháin atá ar bun faoi láthair go dtí tar éis an 31 Nollaig 2020;

24.  á iarraidh go mbainfí úsáid as gach modh atá ar fáil agus as an airgead uile i mbuiséad reatha an Aontais nár úsáideadh fós agus atá ar fáil, lena n-áirítear an barrachas agus na corrlaigh atá gan chaitheamh agus an Ciste Eorpach um Choigeartú don Domhandú, chun cúnamh airgeadais a imlonnú go gasta sna réigiúin agus sna gnólachtaí is mó atá buailte, agus chun go bhféadfar leas a bhaint as an tsolúbthacht is mó is féidir, ag leanúint d’urraim a thabhairt do phrionsabal na bainistíochta fónta airgeadais agus á áirithiú go rachaidh cistí a fhad leo sin is mó atá i ngátar; ag cur in iúl gur díol sásaimh di, chuige sin, an togra ón gCoimisiún le déanaí maidir le hIonstraim Tacaíochta Éigeandála a chruthú;

25.  á aithint gur gá cistí breise a shlógadh ar bhealach tapa agus saor ó mhaorlathas chun cabhrú le Ballstáit riar ar riachtanais na troda i gcoinne COVID-19 agus a iarmhairtí ach ag cur i bhfáth go gcaithfear mí-úsáid fhéideartha a bhainfí as cistí den sórt sin a imscrúdú agus smachtbhannaí infheidhmithe a bheith ann ag teacht chun críche don ghéarchéim láithreach; ag meas, dá bhrí sin, go gcaithfidh acmhainní leordhóthanacha a bheith isteach le CAI feabhsaithe d’Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh chun a chur ar a chumas muinín na saoránach a fháil, an chalaois a throid, sócmhainní a urghabháil agus ar an gcaoi sin a bheith neodrach ó thaobh buiséid de sa mheántéarma; á iarraidh go maoineofaí a bhuiséad trí Cheannteideal 7 (Riarachán Poiblí Eorpach), fearacht an Mhaoirseora Eorpaigh ar Chosaint Sonraí, na Seirbhíse Eorpaí Gníomhaíochta Seachtraí nó an Ombudsman Eorpaigh, chun a neamhspleáchas a neartú;

26.  á iarraidh ar Bhallstáit an limistéir euro EUR 410 billiún den Sásra Cobhsaíochta Eorpach a ghníomhachtú, le líne chreidmheasa shonrach; á mheabhrú nach freagracht í an ghéarchéim sin ar aon Bhallstát áirithe agus gur cheart gurb é an comhrac in aghaidh na ráige a bheadh mar phríomhchuspóir; á chur i bhfáth gur cheart don Sásra Cobhsaíochta Eorpach, mar bheart gearrthéarmach, línte creidmheasa réamhchúraim a leathnú amach chuig tíortha a lorgaíonn rochtain orthu chun aghaidh a thabhairt ar riachtanais mhaoiniúcháin ghearrthéarmacha chun dul i ngleic le hiarmhairtí láithreacha COVID-19 agus le haibíochtaí fadtéarmacha agus coinníollacha aisíocaíochta atá nasctha le téarnamh gheilleagair na mBallstát;

27.  ag tathant ar na Ballstáit comhaontú go gasta ar instealladh caipitil sa Bhanc Eorpach Infheistíocht chun a chur ar a chumas rannchuidiú go gasta lena chumhacht shubstaintiúil maolú ar thionchar eacnamaíoch COVID-19, lena n-áirítear líne chreidmheasa nua BEI a chruthú chun leachtacht a ráthú do FBMana;

28.  Ciste Dlúthpháirtíochta an Aontais maidir le COVID-19 a chruthú, ar ciste de EUR 50 billiún ar a laghad a bheadh ann, chomhdhéanta de suas le EUR 20 billiún lasmuigh de huasteorainneacha CAI i ndeontais agus suas le EUR 30 billiún in iasachtaí, a bheidh á ráthú le Buiséad an Aontais, (déanfar an dá chuid a thús-ualú sna chéad 2 bhliain den chéad CAI eile nó, mura dtiocfar ar chomhaontú ar an CAI in am trátha, deonófar iad i rith na tréimhse teagmhais), chun tacú leis na hiarrachtaí airgeadais a dhéanfar in earnálacha cúraim sláinte na mBallstát uile le linn na géarchéime reatha, chomh maith le hinfheistíochtaí in éarnáil an chúraim sláinte sa tréimhse iar-ghéarchéime chun córais cúraim sláinte a dhéanamh níos athléimní agus le go mbeidh siad níos dírithe orthu siúd is mó atá i ngátar;

29.  á áitiú go mbeadh ról réamhghníomhach ag an earnáil bhaincéireachta sa ghéarchéim, ionas go mbeadh cuideachtaí agus saoránaigh atá ag fulaingt ó thaobh airgeadais de mar thoradh ar COVID-19 in ann aisíocaíochtaí fiachais nó morgáiste a ísliú nó a stad go sealadach, rud lena gcuirfí an leibhéal is airde solúbthachta ar fáil maidir le hiasachtaí neamhthuillmheacha a láimhseáil, lena ndéanfaí íocaíochtaí díbhinne a chur ar fionraí go sealadach agus lena ndéanfaí na rátaí úis ar rótharraingtí cuntais reatha, ar minic a bhíonn siad iomarcach, a ísliú; á chur i bhfáth nach mór do mhaoirseoirí ardleibhéal solúbthachta a léiriú chuige sin;

30.  á chur i bhfáth go bhfuil gá láithreach ann chun níos mó a dhéanamh do FBManna, cúnamh a thabhairt dóibh poist a choinneáil agus a leachtacht a bhainistiú; ag tathant ar údaráis stuamachta agus mhaoirseachta na hEorpa, mar aon leis na Ballstáit, na roghanna uile a fhiosrú chun ualach FBManna a laghdú; á iarraidh go mbeadh straitéis chothrománach Eorpach ann maidir le téarnamh do FBManna chun tacaíocht a thabhairt dóibh trí rómhaorlathas a laghdú, chomh maith le costais maidir le rochtain ar airgeadas, agus trí infheistíocht i slabhraí luacha straitéiseacha a chothú;

31.  á chreidiúint gur cheart do AE an deis a thapú agus Plean Gníomhaíochta um Neamhspleáchas Sláinte a moladh i réimsí straitéiseacha amhail na comhábhair ghníomhacha chógaisíochta (APInna) atá riachtanach do mhonarú cógas leighis, agus, mar sin de, spleáchas ar thríú tíortha a laghdú gan an bonn a bhaint do luaíochtaí as a dtagann geilleagar oscailte ó thrádáil idirnáisiúnta; á chur i bhfáth gur cheart go mbeadh an plean gníomhaíochta sin ina chabhair chun táirgeadh cógas criticiúil agus táirgí agus trealaimh cógaisíochta, go háirithe glóthach díghalráin, aerálaithe agus maisc san Aontas a tháirgeadh, a stóráil agus a chomhordú; á chur i bhfios, thairis sin, gur cheart go ndéanfadh an plean gníomhaíochta sin acmhainneachtaí monaraíochta digiteacha amhail priontáil 3D a chomhthiomsú agus a chomhordú, ar féidir leo cabhrú leis an trealaimh is gá a ionadú;

32.  á chur i bhfios go láidir go bhfuil an ghéarchéim, agus gné na sláinte, ag dul i bhfeidhm go mór ar oibrithe, ar fhostaithe, ar dhaoine féinfhostaithe agus ar FBManna – cnámh droma ár sochaithe; á mheas nach mór don Choimisiún in éineacht leis na Ballstáit gach beart a dhéanamh chun a mhéid post is féidir a choinneáil agus chun a áirithiú go mbeidh an téarnamh bunaithe ar chóineasú sóisialta eacnamaíoch aníos, ar idirphlé sóisialta agus ar chearta sóisialta feabhsaithe agus dálaí oibre feabhsaithe le bearta spriocdhírithe do dhaoine a bhfuil foirmeacha oibre neamhbhuana acu;

33.  á chur i bhfios go láidir go bhfuil na hearnálacha cultúrtha agus cruthaitheacha sna Ballstáit buailte go mór le drochiarmhairt COVID-19, mar gheall ar dhúnadh na bpictiúrlann, na n-amharclann agus na n-ionad ceoil, mar aon leis an stad tobann i ndíolachán ticéad; á thabhairt chun suntais, ós rud é go bhfuil na hearnálacha sin ag brath ar líon mór oibrithe féinfhostaithe agus ar shaoroibrithe, go leor acu a bhí ag streachailt i bhfad roimh an ráig, go bhfuil éifeachtaí uafásacha i ndán do ghairmithe cruthaitheacha a bhfuil a sruthanna ioncaim laghdaithe go nialas gan choinne, agus nach bhfuil ach beagán tacaíochta acu anois ón gcóras sóisialta;

34.  á áitiú go n-áiritheoidh institiúidí AE agus na Ballstáit go gcuirfear tacaíocht airgeadais phoiblí ar fáil do ghnólachtaí chun éifeachtaí eacnamaíocha COVID-19 a chomhrac ar choinníoll go n-úsáidfear an maoiniú chun leas fostaithe agus go staonfaidh gnólachtaí faighteora ó bhónais a thabhairt don bhainistíocht, ó imghabháil cánach, dhíbhinní a íoc nó scéimeanna aischeannaigh scaireanna a thairiscint fad is a fhaigheann siad tacaíocht den sórt sin;

35.  á iarraidh ar an gCoimisiún agus na Ballstáit tosaíocht a thabairt do bhearta maidir le cabhair agus maolú géarchéime do na saoránaigh is leochailí, mná agus leanaí atá neamhchosanta ar fhoréigean teaghlaigh, daoine scothaosta, daoine faoi mhíchumas, mionlaigh eitneacha agus daoine as réigiúin iargúlta nó atá scartha amach, lena n-áirítear tíortha agus críocha thar lear agus na réigiúin is forimeallaí, trí chiste tacaíochta eisceachtúil tiomnaithe dírithe ar córas cúraim sláinte agus earnálacha atá buailte leis an ráig de COVID-19, agus na daoine atá i mbaol na bochtaineachta nó an eisiamh shóisialta, atá ar fad sa bhaol is mó d'ionfhabhtú COVID-19 ach i mbaol fulaingt níos mó óna éifeachtaí eacnamaíocha chomh maith; á iarraidh go mbeidh bearta ann chun tionóntaí a chosaint ó dhíshealbhú le linn na géarchéime agus go mbeidh tearmainn ann do dhaoine a bhfuil gá acu le foscadh; á iarraidh go mbeadh straitéis chuimsitheach i gcoinne na bochtaineachta ann, le Ráthaíocht Eorpach i dtaobh Leanaí; ag tathant ar AE agus na Ballstáit anailís inscne maidir leis na hiarrachtaí freagartha a ionchorprú ionas go seachnófar cur le neamhionannas inscne, chun a áirithiú go gcoinneofar seirbhísí d’íospartaigh foréigin ar oscailt, agus chun seirbhísí líne cabhraí, tacaíocht dhlíthiúil ar líne agus seirbhísí tuairiscithe a atreisiú chun foréigean teaghlaigh agus inscnebhunaithe a chosc agus a chomhrac agus mná agus leanaí uile a chosaint uaidh; á mheabhrú di go gcaithfidh bearta ábhartha a bheith de réir Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar Chearta Daoine atá faoi Mhíchumas, agus rochtain chomhionann agus neamh-idirdhealaitheach ar sheirbhísí sóisialta agus cúram sláinte á háirithiú, chomh maith le bearta sonracha a ghlacadh arb é is aidhm dóibh daoine faoi mhíchumas a chosaint, bunaithe ar chomhairliúcháin agus rannpháirtíocht daoine faoi mhíchumas, trí bhaill ionadaíocha a dteaghlach nó eagraíochtaí, agus bearta a dhéanann difear dóibh á nglacadh;

36.  á áitiú gur cheart do Bhallstáit aird ar leith a thabhairt ar rochtain chomhionann ar chúram sláinte, go háirithe ar neamh-idirdhealú maidir le rochtain ar chóireáil leighis agus cúram práinneach, agus cearta daoine atá ina gcónaí in institiúidí cónaithe á n-áirithiú, ar daoine iad atá níos mó i mbaol ionfhabhtaithe, go háirithe daoine scothaosta agus daoine faoi mhíchumas, agus a áirithiú go ndéantar cistiú agus trealmhú ar sheirbhísí cúraim agus tacaíochta pobalbhunaithe agus foireann a bheith acu, ar seirbhísí iad a theastaíonn ó na daoine sin go laethúil, á áitiú freisin gur cheart do bhearta coraintín riachtanais daoine faoi mhíchumas a chur san áireamh, gur cheart go mbeadh faisnéis phoiblí faoi phaindéim COVID-19 inrochtana ag an líon is leithne daoine faoi mhíchumas, agus gur cheart daoine faoi mhíchumas a áireamh i ngach beart cosanta ioncaim;

37.  ag ccreidiúint go gcaithfidh Ballstáit bearta a ghlacadh chun a áirithiú go bhfuil oibrithe san Eoraip, lena n-áirítear daoine féinfhostaithe, cosanta ó chaillteanas ioncaim agus go bhfuil an tacaíocht riachtanach agus leachtacht airgid ag gnólachtaí, go háirithe FBManna, agus na hearnálacha is mó atá ag fulaingt; ag cur in iúl gur díol sásaimh di, i dtaca leis seo, an togra nua ón gCoimisiún maidir le tacaíocht chun rioscaí dífhostaíochta a mhaolú i gcás éigeandála (SURE) agus á iarraidh go gcuirfear chun feidhme é go pras agus Buanscéim Eorpach Athárachais Dífhostaíochta a sheoladh; ag spreagadh na mBallstát chun comhordú níos fearr a dhéanamh ar an reachtaíocht shóisialta agus fhioscach chun impleachtaí sna córais slándála sóisialta agus fioscacha d’oibrithe trasteorann agus d’imircigh oibre a sheachaint mar thoradh ar bhearta éigeandála;

38.  ag cur i bhfios go láidir go bhfuil daoine gan dídean agus daoine eile atá i ndálaí forbhásacha tithíochta go mór i mbaol i ngéarchéim COVID-19 agus is minic nach féidir leo scaradh sóisialta a chleachtadh nó bearta cosanta eile a leanúint; ag tathant ar AE agus ar na Ballstáit bearta spriocdhírithe a chur chun feidhme chun daoine gan dídean a chosaint agus cúnamh airgeadais a sholáthar do ENRanna agus na húdaráis áitiúla sin a sholáthraíonn cúnamh túslíne, díshealbhuithe a chur ar fionraí agus tacú le tionóntaí agus íocóirí morgáiste;

39.  á iarraidh ar na Ballstáit agus an Coimisiún idirphlé sóisialta agus cómhargáil a chur chun cinn ina bhfreagairt ar ghéarchéim COVID-19 agus a áirithiú go bhfuil comhpháirtithe sóisialta go hiomlán rannpháirteach i ndearadh agus cur chun feidhme na mbeart arna ndéanamh; á iarraidh ar na Ballstáit gníomhú mar is gá chun poist, dálaí oibre agus pá a choimirciú, lena n-áirítear bearta d’obair ghearr-ama, socruithe i dtaca le cúiteamh ioncaim agus bearta comhchosúla;

40.  ag meas go bhfuil sé ríthábhachtach teorainneacha inmheánacha AE a choinneáil oscailte d'earraí; á mheabhrú gurb é an Margadh Aonair is foinse dár rathúnas comhchoiteann agus folláine agus gur príomhghné é den fhreagra láithreach agus leanúnach ar an ráig de COVID-19; ag tacú go láidir leis ar an iarraidh ón gCoimisiún ar na Ballstáit cead a thabhairt d'oibrithe trasteorann leanúint de bheith trasnú na dteorainneacha, go háirithe sna hearnálacha a mheastar go bhfuil saorghluaiseacht leanúnach in AE riachtanach lena n-aghaidh; á iarraidh, i dtaca leis sin, go mbunófaí trasnuithe teorann ‘lána ghlais’ don iompar talún (bóthair agus iarnród), don iompar muirí, don iompar ar uiscebhealaí intíre agus don aeriompar;

41.  ag tacú le bearta ar mhaithe le hearnáil agraibhia AE agus inmharthanacht feirmeacha le linn na géarchéime, eadhon trí thacaíocht leachtachta trí (réamh-)íocaíochtaí nó íocaíochtaí díreacha agus íocaíochtaí dara colún a íoc go tráthúil, solúbthacht i mbainistiú scéimeanna cabhrach agus i dtíolacadh éileamh, faireachán ar an margadh agus bainistiú géarchéime (stóráil phríobháideach, bearta cur chun cinn agus bearta eisceachtúla chun go mbeidh an Coimisiún in ann bearta margaidh breise agus maoluithe ar dhlí na hiomaíochta atá teoranta ó thaobh ama de a mholadh);

42.  ag meas go ndearnadh an-difear d’earnáil an iompair agus d’earnáil na turasóireachta agus á iarraidh go ndéanfaí bearta chun sláinte, sábháilteacht agus dálaí oibre oibrithe iompair a chosaint agus chun go bhféadfadh cuideachtaí iompair teacht slán as an ngéarchéim; ag moladh go ndéanfaí forbairt ar shásra um chosc agus um bainistiú le haghaidh earnáil na turasóireachta ar leibhéal AE chun oibrithe a chosaint, cabhrú le cuideachtaí agus sábháilteacht paisinéirí a áirithiú;

43.  á iarraidh go dtabharfadh AE agus na Ballstáit tacaíocht do na hearnálacha cultúir agus cruthaitheacha toisc go bhfuil ról tábhachtach acu inárngeilleagar agus inár saol sóisialta agus go bhfuil siad buailte go dona ag an ngéarchéim reatha; ag tabhairt chun suntais gur thaispeáin an ghéarchéim reatha nach bhfuil ár gcórais oideachais chomh hathléimneach agus ba cheart dóibh a bheith, agus á mheas, dá bhrí sin, go bhfuil sé ríthábhachtach go ndéanfaí an bonneagar oideachais, ar líne agus as líne, a uasghrádú go suntasach agus go gcuirfí na scileanna riachtanacha agus an trealamh riachtanach ar fáil d’oideoirí agus do dhaltaí le haghaidh cásanna scolaíochta baile; ag cur in iúl gur díol sásaimh di, ina leith sin, an tionscnamh ón gCoimisiún maidir leis an bPlean Gníomhaíochta don Oideachas Digiteach a athbhreithniú agus a thabhairt cothrom le dáta; ag meas nach leor é sin, áfach, agus á iarraidh ar an gCoimisiún agus ar na Ballstáit plean infheistíochta comhordaithe a chur le chéile chun ár gcórais oideachais a fheabhsú;

44.  á iarraidh ar an gCoimisiún féachaint chuige, i dtaca lena Threoirlínte Léirmhínitheacha maidir le rialacháin AE um chearta paisinéirí i gcomhthéacs na staide atá ag forbairt le COVID-19, ar treoirlínte iad a foilsíodh an 18 Márta 2020, go ndéanfar iad a chur chun feidhme mar is ceart;

45.  á iarraidh ar an gCoimisiún comhordú a dhéanamh ar ghníomhaíocht na mBallstát chun cniogbheartaíocht a dhéanamh ar chalaoiseoirí idirlín agus cibearchoirpigh a bhíonn ag teacht i dtír ar an eagla a bhíonn ar dhaoine trí ábhar leighis a bhfuil praghas ró-ard air nó atá góchumtha a dhíol;

An daonlathas, an smacht reachta agus cearta bunúsacha a chosaint

46.  ag cur i bhfios go láidir nach mór feidhm a bheith i gcónaí ag an gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh agus comhlíonadh an smachta reachta, agus i gcomhthéacs na mbeart éigeandála, nach mór do na húdaráis a áirithiú go bhfuil na cearta céanna agus an chosaint chéanna ag gach duine; ag cur béim ar an bhfíoras nach mór na bearta ar fad a dhéantar ar an leibhéal náisiúnta agus/nó ar leibhéal AE a bheith i gcomhréir leis an smacht reachta, i gcomhréir go docht le riachtanais an cháis, baint shoiléir a bheith acu leis an ngéarchéim leanúnach sláinte, teoranta ó thaobh ama de agus faoi réir grinnscrúdú rialta; ag meas go bhfuil sé go hiomlán ar neamhréir le luachanna na hEorpa an cinneadh atá déanta ag Rialtas na hUngáire fad a chur leis an staid éigeandála go ceann tréimhse éiginnte, údarás a thabhairt don Rialtas rialú trí fhoraithne gan teorainn ama, agus maoirseacht éigeandála na Parlaiminte a lagú, chomh maith leis na bearta atá déanta ag Rialtas na Polainne — eadhon athrú a dhéanamh ar an gcód toghcháin i gcoinne bhreithiúnas an Bhinse Bhunreachtúil agus forálacha a leagtar síos sa dlí — chun toghcháin Uachtaránachta a thionól i lár paindéime, a d’fhéadfadh beatha shaoránaigh na Polainne a chur i mbaol agus an bonn a bhaint ó choincheap na dtoghchán atá saor, comhionann, díreach agus rúnda mar a chumhdaítear i mBunreacht na Polainne;

47.  á iarraidh ar an gCoimisiún measúnú práinneach a dhéanamh an bhfuil na bearta éigeandála i gcomhréir leis na Conarthaí agus leas iomlán a bhaint as uirlisí agus smachtbhannaí uile AE atá ar fáil chun aghaidh a thabhairt ar an sárú tromchúiseach agus leanúnach sin, lena n-áirítear na sáruithe buiséadacha, agus béim á leagan arís ar an ngéarghá atá le sásra de chuid AE maidir leis an daonlathas, an smacht reachta agus cearta bunúsacha; ag tathant ar an gComhairle an plé agus na nósanna imeachta a bhaineann le nósanna imeachta Airteagal 7 atá ar siúl faoi láthair a chur ar ais ar a clár oibre;

48.  á iarraidh ar na Ballstáit rochtain shábháilte agus thráthúil ar shláinte agus cearta gnéis agus atáirgthe (SRHR) agus ar na seirbhísí riachtanacha cúraim sláinte do mhná agus do chailíní uile a ráthú go héifeachtach le linn phaindéim COVID-19, go háirithe rochtain ar fhrithghiniúint, lena n-áirítear frithghiniúint éigeandála, agus ar chúram ginmhillte; ag diúltú go láidir d’aon iarrachtaí an seasamh i leith cearta SRHR agus LADTI a athrú, agus ag cáineadh sa chomhthéacs sin, na hiarrachtaí ar chúram ginmhillte a choiriúlú tuilleadh, ar dhaoine atá VEID-deimhneach a stiogmatú, agus ar an mbonn a bhaint ó rochtain daoine óga ar ghnéasoideachas sa Pholainn, mar aon leis an ionsaí ar chearta daoine trasinscneacha agus idirghnéasacha san Ungáir;

49.  ag tathant ar na Ballstáit gan ach bearta riachtanacha, comhordaithe agus comhréireacha a ghlacadh agus iad ag srianadh taistil nó ag tabhairt isteach rialuithe ag teorainneacha inmheánacha agus ag cur síneadh leo, tar éis meastóireacht chúramach a dhéanamh ar a n-éifeachtacht chun aghaidh a thabhairt ar shaincheist na sláinte poiblí agus bunaithe ar fhorálacha dlí atá ann cheana, eadhon Cód Teorainneacha Schengen agus an Treoir um Shaoirse Ghluaiseachta agus an Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh á hurramú go hiomlán; ag cur i bhfáth gur cheart rialuithe teorann agus srianta ar ghluaiseacht fós a bheith comhréireach agus eisceachtúil agus gur cheart saoirse ar ghluaiseacht a athbhunú chomh luath agus a mheasfar go bhfuil sé indéanta; á áitiú nár cheart teorainn a chur le taisteal trasteorann na n-oibrithe túslíne in earnálacha atá ríthábhachtach sa chomhrac i gcoinne COVID-19, go háirithe gairmithe cúraim sláinte agus gairmithe cúraim daoine scothaosta, ná le taisteal trasteorann na n-oibrithe sin atá ag obair san earnáil agraibhia amhail oibrithe feirme séasúracha; ag leagan béim ar an ngá atá ann filleadh ar Limistéar saorghluaiseachta Schengen a bheidh ag feidhmiú go hiomlán agus deireadh a chur le haon rialuithe ag teorainneacha inmheánacha mar chuid de straitéis scoir géarchéime;

50.  á iarraidh go léireofar lánurraim do Choinbhinsiún na Ginéive agus don dlí tearmainn Eorpach; á chur i bhfios nach mór forálacha a dhéanamh chun iarrthóirí tearmainn nua a ghlacadh i ndálaí sláintíochta agus i dtacaíocht leighis iomchuí, agus á chur in iúl, dá bhrí sin, gur cúis mhór imní di staid na ndídeanaithe agus na n-iarrthóirí tearmainn a thagann go dtí oileáin na Gréige, agus i dteophointí agus in ionaid choinneála, nach bhfuil rochtain acu ar chúram sláinte leormhaith agus atá go háirithe i mbaol; á mheas nach mór teacht ar na réitigh is gá, lena n-áirítear aslonnú agus athlonnú coisctheach an daonra atá go mór i mbaol, chun na dálaí ábhartha agus an scaradh sóisialta is iomchuí a áirithiú ar mhaithe le héilliú a sheachaint; á chur i bhfáth an rannchuidiú tábhachtach a rinne a lán imirceach agus sliocht na n-imirceach sin a oibríonn chun feidhmiú ceart a lán earnálacha riachtanach ar fud AE a áirithiú, agus go háirithe earnálacha na sláinte agus an chúraim;

51.  ag tabhairt dá haire gur fhoilsigh an Coimisiún plean chun a iarraidh ar sholáthraithe teileachumarsáide sonraí i ndíth ainm agus comhiomlánaithe a sholáthar chun leathadh COVID-19 a shrianadh, ag tabhairt dá haire gur ann do chláir rianaithe náisiúnta atá i bhfeidhm cheana, agus go bhfuil sé i gceist aipeanna a thabhairt isteach a cheadóidh d’údáráis monatóireacht a dhéanamh ar ghluaiseachtaí, teagmhálaithe agus sonraí sláinte.

52.  Ag tabhairt dá haire teacht chun cinn feidhmchláir ar ghléasanna móibíleach chun rabhadh a thabhairt do dhaoine más rud go é raibh siad gar do dhuine ionfhabhtaithe, agus moladh ón gCoimisiún chun cur chuige comhchoiteann a fhorbairt ar úsáid feidhmchláir den sórt sin; á chur i bhfios nach bhféadfadh úsáid na bhfeidhmchlár forbartha ag údaráis náisiúnta nó AE a bheith éigeantach agus nach bhféadfaí an sonraí arna nginiúint a stóráil i mbunachair sonraí láraithe, ina bhfuil baol mí-úsáid agus easpa muiníne a d’fhéadfadh cur isteach ar úsáid feidhmchlár tríd an Aontais; á éileamh go mbeidh stóráil sonraí ar fad díláraithe, go dtugfar lán trédhearcacht ar leasa tráchtála forbróirí (neamh-AE) maidir leis na feidhmchláir seo, agus go léireofar réamh-mheastacháin soiléir i ndáil conas go gcabhróidh úsáid aipeanna rianú teagmhála ag páirt den daonra, chomh maith le bearta sonracha eile, laghdú suntasach a thabhairt ar mhéid duine ionfhabhtaithe; á éileamh go mbeidh an Coimisiún agus Ballstáit go hiomlán trédhearcach maidir le feidhmiú na n-aipeanna rianú teagmhála, ionas go bhféadfadh daoine an prótacal foluiteach a dheimhniu i ndáil le slándáil agus príobháideachas araon, agus an cód a sheiceáil chun féachaint an bhfeidhmíonn an aip mar atá á maíomh ag na húdaráis; á moladh go socrófar clásail éagtha agus go gcomhlíonfar go hiomlán na prionsabail ar chosaint sonraí trí dearadh agus íoslaghdú sonraí;

53.  á iarraidh ar an gCoimisiún agus na Ballstáit mionsonraí na scéimeanna a fhoilsiú agus deis a thabhairt do ghrinnscrúdú poiblí agus lán-fhormhaoirseacht ag údaráis cosanta sonraí a bheith ann ; ag tábhairt dá haire nach féidir sónraí maidir le suíomh-soghluaiste a phróiseáil ach i amháin i gcomhréir leis an Treoir maidir le r- phríobháideachas agus an RGCS; á chur i bhfáth go gcomhlíonfaidh na húdaráis náisiúnta agus Eorpacha go hiomlán an reachtaíocht cosanta sonraí agus príobháideachais, agus maoirseacht agus treoir Údaráis náisiúnta Cosanta Sonraí

54.  á chur i bhfáth gur fadhb ollmhór shláinte phoiblí é bréagaisnéis faoi COVID-19 ag an bpointe seo; ag tathant ar an gCoimisiún foinse faisnéise Eorpach a bhunú, sna teanga oifigiúla ar fad, chun a áirithiú go bhfuil rochtain ag na saoránaigh ar fad ar fhaisnéis chruinn agus fíoraithe; á chreidiúint gur cheart an ECDC a bheith i bhfeighil sonraí na mBallstát a chomhordú agus a ailíniú chun caighdeán agus inchomparáideacht a fheabhsú; á iarraidh ar chuideachta meán sóisialta na bearta is gá a thógáil go réamhghníomhach chun deireadh a chur le bréagaisnéis agus fuathchaint maidir le COVID-19;

55.  ag cur i bhfáth go bhfuil staid airgeadais na meán, go háirithe na meáin nuachta, ag dul in olcas ar fud AE mar gheall ar laghdú tobann nó caillteanas iomlán ioncaim fógraíochta, rud a d’fhéadfadh a bheith ina shiocair le cliseadh eagraíochtaí nuachta ar fud na mBallstát; ag tabhairt chun suntais staid fhíoruafásach na meán nuachta áitiúil agus réigiúnach mar aon leo siúd atá ag feidhmiú i margaí beaga; ag cur i bhfios go bhfuil meáin atá saor, neamhspleách agus a chistítear go leordhóthanach bunriachtanach do dhaonlathas feidhmiúil agus chun a áirithiú go gcuirfear saoránaigh ar an eolas go maith i rith na géarchéime seo;

Gníomhaíocht sheachtrach, dlúthpháirtíocht agus comhar idirnáisiúnta

56.  á iarraidh go dtabharfaí Straitéis Dhomhanda AE cothrom le dáta go pras i bhfianaise thionchar domhanda na géarchéime; ag tarraingt aird ar an ‘taidhleoireacht chorónach’ mar a thugtar uirthi; á athdhearbhú nach mór do AE a bheith réidh chun cumarsáid straitéiseach a dhéanamh, bréagaisnéis sheachtrach a chomhrac, agus oiriúnú go leanúnach don tírdhreach geopholaitiúil atá ag athrú, gan cur isteach riamh ar a bhunluachanna; á iarraidh ar an gCoimisiún agus ar an gComhairle gníomhú go straitéiseach ar fud an domhain agus laistigh den Eoraip chun uaillmhian Aontais gheopholaitiúil a chur ar bun;

57.  ag moladh maidir le bearta éigeandála arna nglacadh ag tríú tíortha mar fhreagairt ar ghéarchéim COVID-19 nach sáródh siad cearta an duine ná an dlí idirnáisiúnta, go mbeadh siad teoranta do bhearta comhréireacha a bhfuil géarghá leo, agus go mbeadh siad faoi réir grinnscrúdú rialta agus faoi cheangal ama; ag cáineadh cinsireacht, gabháil agus imeaglú a dhéantar ar iriseoirí, daoine ón lucht freasúra, oibrithe cúraim sláinte agus daoine aonair eile toisc gur cháin siad a rialtais, lena n-áirítear bainistiú na géarchéime ag a rialtais; á iarraidh ar AE tacú le feachtas domhanda chun príosúnaigh pholaitíochta agus cosantóirí cearta daonna atá faoi choinneáil agus ciontóirí a mbaineann riosca íseal leo a scaoileadh saor;

58.  á chur i bhfáth gur cheart don Aontas a bheith níos athléimní in aghaidh géarchéimeanna go ginearálta, chun fanacht glan ó thionchar polaitiúil agus eacnamaíoch míchuí, mar shampla ón tSín agus ón Rúis, agus a bheith ullamh chun cumarsáid a dhéanamh go straitéiseach, comhrac i gcoinne bréagaisnéis sheachtrach, bréagnuachta agus cibirionsaithe, agus oiriúnú go leanúnach i ndáil leis an tírdhreach geopholaitiúil atá ag athrú; ag tathant ar an gCoimisiún, dá bhrí sin, cur in aghaidh iarrachtaí bolscaireachta ionsaitheacha na Rúise agus na Síne atá ag baint drochleas as paindéim COVID-19 agus é mar aidhm leis sin an bonn a bhaint ó AE agus mímhuinín i leith AE a chur i measc mhuintir na háite; á chreidiúint go bhfuil sé ríthábhachtach cumarsáid a dhéanamh go héifeachtach maidir le tacaíocht airgeadais, theicniúil agus leighis AE;

59.  á áitiú nár cheart, in imthosca ar bith, go dtiocfadh toirmisc de facto ar onnmhairiú as údaruithe onnmhairiúcháin a bheith á n-úsáid; ag cur béim ar a thábhachtaí atá sé go mbeadh rochtain ag tíortha atá i mbéal forbartha ar tháirgí leighis atá gann; á chur i bhfáth nach mór TCP a onnmhairiú chucu siúd is mó a bhfuil sé ag teastáil uathu seachas chucu siúd a bhfuil sé d’acmhainn acu an praghas is airde a íoc; á mheas, chuige sin, nach mór teacht ar chomhaontú maidir le catalóg dhomhanda de tháirgí riachtanacha éigeandála cúraim sláinte laistigh den Eagraíocht Dhomhanda Trádála (EDT) agus den Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS), chun deireadh a chur le hamhantraíocht praghsanna agus a dtrádáil a éascú; ag tathant go láidir ar gach tír a bheith páirteach i gComhaontú um Dhíchur Taraife Cógaisíochta na hEagraíochta Domhanda Trádála (Nialas le Nialas) agus a raon feidhme a leathnú chuig gach táirge cógaisíochta agus íocshláinte chun trádáil trasteorann ar fud an domhain a áirithiú; á iarraidh ar chomhaltaí EDT tosaíocht a thabhairt don ábhar sin ar an gclár oibre don chéad chruinniú Aireachta eile de chuid EDT; á chur in iúl gur chúis mhór buartha di an rabhadh a d’eisigh an Eagraíocht Dhomhanda Trádála, an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte agus Eagraíocht Bhia agus Talmhaíochta na Náisiún Aontaithe go comhpháirteach go bhféadfadh ganntanas bia ar fud an domhain a bheith mar thoradh ar bhearta sriantacha domhanda trádála; á iarraidh go ndéanfar bearta chun an cur isteach ar shlabhraí soláthair bia a íoslaghdú, rud a chuirfeadh cosc ar neamhdheimhneacht an tsoláthair bia agus ar luaineacht praghsanna a bheith níos measa; á iarraidh ar na Ballstáit ar fad na huirlisí ar fad atá ar fáil a úsáid chun a áirithiú go mbeidh sásraí éifeachtacha i bhfeidhm chun measúnú a dhéanamh ar an infheistíocht a d’fhéadfaí a dhéanamh i mbonneagar criticiúil agus in inniúlachtaí tionsclaíocha straitéiseacha in AE agus na héadálacha a d’fhéadfaí a dhéanamh ina leith, agus chun bearta maolaithe nó sriantacha a dhéanamh de réir mar is gá; á iarraidh ar an gCoimisiún caibidlíocht ríomhthráchtála na hEagraíochta Domhanda Trádála a chur chun cinn go pras chun rialacha a ráthú maidir le méadú tapa a dhéanamh ar an trádáil ar líne, go háirithe i gcás earraí:

60.  ag cur i dtreis go láidir nach n-aithníonn an phaindéim aon teorainneacha nó idé-eolaíochtaí agus go dteastaíonn comhar agus dlúthpháirtíocht don phobal idirnáisiúnta iomlán agus neartú ar chóras na Náisiún Aontaithe, agus na hEagraíochta Domhanda Sláinte go háirithe; á mheas gur gá a iarraidh ar an tSín eolas iomlán a léiriú ar an bpaindéim seo, an uair a tháinig sé chun cinn agus líon iarbhír na ndaoine a fuair bás; ag cur béim ar thábhacht an chomhair agus na tacaíochta do thíortha sna Balcáin Thiar, dár gcomharsana is cóngaraí i gcomharsanachtaí agus comhpháirtithe an Oirthir agus an Deiscirt, agus do thíortha i mbéal forbartha, go háirithe an Afraic agus Meiriceá Laidineach; á chur in iúl go láidir a dhlúthpháirtíocht leis an Ríocht Aontaithe, ár dtír chomharsanachta, atá buailte go mór ag an bpaindéim faoi láthair agus ag tairiscint gach beart comhair chun an paindéim agus na hiarmhairtí a bhaineann leis a chomhrac;

61.  á iarraidh go mbeadh tacaíocht mhéadaithe ó AE do na Balcáin Thiar (e.g. trína gcur san áireamh i gCiste Dlúthpháirtíochta an Aontais Eorpaigh agus díolúine ón scéim um údarú onnmhairithe sealadacha do threalamh cosanta), agus go mbeadh infheictheacht na tacaíochta sin a neartú chun dlúthpháirtíocht AE leis na tíortha agus na pobail sin a léiriú; á iarraidh go mbeadh fócas speisialta ar mhionlaigh a bhfuil rochtain íseal acu ar sheirbhísí cúram sláinte amhail na Romaigh;

62.  ag cur in iúl gur díol sásaimh di na tionscnaimh a ghlac Ard-Rúnaí na Náisiún Aontaithe le haghaidh cur chuige iltaobhach maidir le géarchéim COVID-19 agus na hiarmhairtí domhanda a bhaineann léi agus á iarraidh go mbeidh cur chuige a bheidh comhordaithe go hidirnáisiúnta ann; á iarraidh ar an gCoimisiún, ar an gComhairle agus ar na Ballstáit tacaíocht pholaitiúil agus airgeadais a thabhairt do thionscnaimh na Náisiún Aontaithe chun iarrachtaí ar an leibhéal idirnáisiúnta a chomhordú, go príomha tríd an ‘bPlean um Fhreagairt Dhaonnúil Dhomhanda (COVID-19)’ agus trí ‘Chiste Freagartha agus Téarnaimh COVID-19’;

63.  ag aithint a thábhachtaí atá freagairt atá comhordaithe ar bhonn domhanda do na hiarmhairtí tubaisteacha eacnamaíocha a bhaineann le géarchéim COVID-19, amhail iad siúd a bhfuil béim curtha orthu ag Comhdháil na Náisiún Aontaithe ar Thrádáil agus Forbairt (UNCTAD) agus ag tathant ar an gCoimisiún, ar an gComhairle agus ar na Ballstáit cur chuige cuimsitheach a fhorbairt agus tionscnaimh a fhorbairt chun cabhrú leis na tíortha atá i mbéal forbartha aghaidh a thabhairt ar iarmhairtí sláintíochta agus eacnamaíocha na paindéime;

64.  ag chr in iúl gur díol sásaimh di pacáiste AE don fhreagairt dhomhanda ar COVID-19 agus an EUR 20 billiún a leithdháileadh ar an gcomhrac i gcoinne na paindéime i dtríú tíortha comhpháirtíochta;

65.  ag cur i bhfáth go bhfuil cinneadh Bhord CAI faoiseamh láithreach ó sheirbhís fiachais a sholáthar do 25 de na balltíortha is boichte agus is leochailí ina chéad sampla dearfach soiléir de dhlúthpháirtíocht nithiúil agus thapa, agus á iarraidh go ndéanfadh deontóirí idirnáisiúnta bearta den chineál céanna;

Aontas iar-ghéarchéime atá níos láidre agus a sholáthraíonn gníomhaíocht níos éifeachtúla dá shaoránaigh

66.  á mheabhrú di nach aon duine ba chúis leis an ngéarchéim seo agus nár cheart go mbeadh gach duine thíos leis; ag cur in iúl go bhfuil rún daingean aici an méid is gá a dhéanamh don Aontas agus a shaoránaigh chun teacht as an ngéarchéim agus á iarraidh ar institiúidí AE agus na Ballstáit ar fad feidhm a bhaint as forálacha ábhartha an Chonartha agus gníomhú dá réir mheon na dlúthpháirtíochta;

67.  ag moladh go bhféadfaí a áireamh sa straitéis sin go molfaí cumhachtaí níos mó a bheith ag an Aontas feidhmiú i gcás bagairtí sláinte, le hionstraimí nua agus neartaithe chun a áirithiú go mbeidh AE in ann feidhmiú go pras amach anseo chun comhordú a dhéanamh ar fhreagairt ar leibhéal AE, agus chun acmhainní a dhíriú ar na nithe is mó a bhfuil gá leo, bídís ina n-acmhainní ábharacha (e.g. aghaidhmhaisc, aerálaithe agus cógais leighis) nó ina n-acmhainní airgeadais agus bailiú sonraí ardchaighdeáin, chaighdeánaithe a chumasú;

68.  cinnte de go bhfuil cearta daonna corparáideacha agus dícheall cuí comhshaoil ina gcoinníollacha riachtanacha chun géarchéimeanna amach anseo a chosc agus a mhaolú agus slabhraí luacha inbhuanaithe a áirithiú;

69.  á chreidiúint go bhfuil an phaindéim tar éis teorainn acmhainneacht an Aontais maidir le gníomhú go cinntitheach a léiriú agus easpa cumhachtaí feidhmiúcháin agus buiséadacha an Choimisiúin a nochtadh; á chreidiúint go gcaithfidh an tAontas dul faoi athchóiriú ollmhór mar fhreagra air; á mheas gur gá, i measc na práinne chun an tAontas Eacnamaíoch agus Airgeadaíochta a thabhairt chun críche, an clásal passerelle ginearálta a chur i ngníomh chun an próiseas cinnteoireachta a éascú maidir le gach ceist a d’fhéadfadh cabhrú le déileáil le dúshláin na géarchéime sláinte reatha;

70.  ag tathant ar na Ballstáit a ndifríochtaí a chur i leataobh chun gníomhú ar mhaithe leis an leas ginearálta agus de réir mheon na dlúthpháirtíochta; á iarraidh orthu úsáid láithreach a bhaint as forálacha tiomnaithe an Chonartha agus gníomhú dá réir;

71.  á iarraidh ar an gCoimisiún a fhreagracht atá bunaithe sa Chonradh a mheabhrú go maith agus tionscnaimh mhisniúla a dhéanamh;

72.  á chur i bhfáth gur cheart don Aontas a bheith ullmhaithe chun dianmhachnamh a thosú maidir le conas is féidir a bheith níos éifeachtaí agus níos daonlathaí agus go ndéanann an ghéarchéim reatha an phráinn a mhéadú, á chreidiúint gurb í an Chomhdháil ar Thodhchaí na hEorpa, atá beartaithe, an fóram is iomchuí chun é seo a dhéanamh; á chur in iúl, dá réir sin, go bhfuil sí den tuairim gur gá an Chomhdháil a chomóradh chomh luath agus is féidir agus go gcaithfear teacht aníos le tograí soiléire, lena n-áirítear trí theagmháil dhíreach le saoránaigh, chun athchóiriú ollmhór a dhéanamh ar an Aontas, á dhéanamh níos éifeachtaí, níos dlúthpháirtí, níos daonlathaí, níos ceannasaí agus níos athléimní;

o
o   o

73.  á threorú dá hUachtarán an rún seo a chur ar aghaidh chuig Uachtarán an Choimisiúin, chuig Uachtarán na Comhairle Eorpaí agus chuig Uachtaránacht‑in‑Oifig na Comhairle.

(1) Téacsanna arna nglacadh, P9_TA(2020)0005.
(2) IO L 201, 31.7.2002, lch. 37.
(3) IO L 119, 4.5.2016, lch. 1.

An nuashonrú is déanaí: 22 Lúnasa 2023Fógra dlíthiúil - Beartas príobháideachais