Ευρετήριο 
 Προηγούμενο 
 Επόμενο 
 Πλήρες κείμενο 
Διαδικασία : 2020/2779(RSP)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή των εγγράφων :

Κείμενα που κατατέθηκαν :

RC-B9-0271/2020

Συζήτηση :

PV 15/09/2020 - 7
CRE 15/09/2020 - 7

Ψηφοφορία :

PV 17/09/2020 - 2
PV 17/09/2020 - 12

Κείμενα που εγκρίθηκαν :

P9_TA(2020)0231

Κείμενα που εγκρίθηκαν
PDF 161kWORD 56k
Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2020 - Βρυξέλλες
Η κατάσταση στη Λευκορωσία
P9_TA(2020)0231RC-B9-0271/2020

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία (2020/2779(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του για τη Λευκορωσία, και ειδικότερα εκείνα της της 4ης Οκτωβρίου 2018 σχετικά με την επιδείνωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στη Λευκορωσία, ιδίως την περίπτωση του Χάρτη 97(1), της 19ης Απριλίου 2018 σχετικά με τη Λευκορωσία(2), της 6ης Απριλίου 2017 σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία(3), της 24ης Νοεμβρίου 2016 σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία(4) και της 8ης Οκτωβρίου 2015 σχετικά με τη θανατική ποινή στη Λευκορωσία(5),

–  έχοντας υπόψη τη δρομολόγηση της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στην Πράγα στις 7 Μαΐου 2009 ως μια κοινή προσπάθεια της ΕΕ και των έξι ανατολικών εταίρων της, συγκεκριμένα της Αρμενίας, του Αζερμπαϊτζάν, της Λευκορωσίας, της Γεωργίας, της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και της Ουκρανίας,

–  έχοντας υπόψη τις κοινές δηλώσεις των συνόδων κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που πραγματοποιήθηκαν το 2009 στην Πράγα, το 2011 στη Βαρσοβία, το 2013 στο Βίλνιους, το 2015 στη Ρίγα και το 2017 στις Βρυξέλλες,

–  έχοντας υπόψη τις προεδρικές εκλογές που διεξάχθηκαν στις 9 Αυγούστου 2020,

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις προεδρικές εκλογές, και συγκεκριμένα τις εκλογές της 11ης Αυγούστου 2020 και της 17ης Αυγούστου 2020,

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του Ύπατου Εκπροσώπου/Αντιπροέδρου, ιδίως εκείνες της 7ης Αυγούστου 2020 πριν από τις προεδρικές εκλογές και της 14ης Ιουλίου 2020 σχετικά με τη μη εγγραφή των υποψηφίων για το προεδρικό αξίωμα, την κοινή δήλωση του Ύπατου Εκπροσώπου/Αντιπροέδρου και του Υπουργού Εξωτερικών του Καναδά της 26ης Αυγούστου 2020, καθώς και την κοινή δήλωση του Ύπατου Εκπροσώπου/Αντιπροέδρου και του Επιτρόπου Γειτονίας και Διεύρυνσης, της 10ης Αυγούστου 2020, σχετικά με τις προεδρικές εκλογές,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις 13 Αυγούστου 2020, και των ηγετών των πέντε πολιτικών ομάδων στις 17 Αυγούστου 2020 σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία μετά τις λεγόμενες προεδρικές εκλογές της 9ης Αυγούστου 2020,

–  έχοντας υπόψη το βασικό αποτέλεσμα της έκτακτης συνόδου του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, στις 14 Αυγούστου 2020, και τα συμπεράσματα του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις 19 Αυγούστου 2020, σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία μετά τις προεδρικές εκλογές της 9ης Αυγούστου 2020,

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του ΑΠ/ΥΕ, στις 7 Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με την πραγματοποίηση αυθαίρετων και ανεξήγητων συλλήψεων και κρατήσεων για πολιτικούς λόγους, και στις 11 Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την κλιμάκωση της βίας και του εκφοβισμού κατά μελών του Συντονιστικού Συμβουλίου,

–  έχοντας υπόψη τη συνολική στρατηγική της ΕΕ και την αναθεωρημένη Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας,

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του εκπροσώπου Τύπου της ΕΥΕΔ, ιδίως εκείνες της 19ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις ενόψει των προεδρικών εκλογών και της 18ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με τις βουλευτικές εκλογές στη Λευκορωσία,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου, με ημερομηνία 17 Φεβρουαρίου 2020, για παράταση του εμπάργκο που είχε επιβάλει η ΕΕ το 2004 εις βάρος της Λευκορωσίας όσον αφορά τα όπλα και τον εξοπλισμό που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για εσωτερική καταστολή(6),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Γραφείου του ΟΑΣΕ για τους Δημοκρατικούς Θεσμούς και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στις 15 Ιουλίου 2020, σχετικά με τη μη αποστολή εκλογικών παρατηρητών στη Λευκορωσία επειδή δεν υπήρξε σχετική πρόσκληση,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και όλες τις συμβάσεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των οποίων η Λευκορωσία είναι συμβαλλόμενο μέρος,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ, με ημερομηνία 10 Ιουλίου 2020, σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Γραφείου του ΟΑΣΕ για τους Δημοκρατικούς Θεσμούς και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, με ημερομηνία 17 Ιουλίου 2020, και τις προηγούμενες εκθέσεις του σχετικά με τις εκλογές στη Λευκορωσία,

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, στις 10 και 14 Αυγούστου 2020, σχετικά με τις μετεκλογικές εξελίξεις στη Λευκορωσία,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κανένα νέο πολιτικό κόμμα δεν έχει καταχωριστεί στη Λευκορωσία από το 2000, παρά τις σχετικές επανειλημμένες προσπάθειες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κεντρική εκλογική επιτροπή αρνήθηκε να εγγράψει ως υποψήφιους στις προεδρικές εκλογές του 2020 πολιτικούς που ασκούν κριτική στο καθεστώς, οι οποίοι σύμφωνα με πληροφορίες είχαν συλλέξει πάνω από 100 000 υπογραφές, όπως προβλέπεται από την εθνική νομοθεσία· υπογραμμίζοντας τα δυσανάλογα και παράλογα εμπόδια στην υποψηφιότητα, αντίθετα με τις δεσμεύσεις του ΟΑΣΕ και με άλλα διεθνή πρότυπα·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι από τις αρχές Μαΐου του 2020 η προεκλογική εκστρατεία είχε ήδη στιγματιστεί από την καταστολή εις βάρος ειρηνικών διαδηλωτών, ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών, ιστολόγων και δημοσιογράφων, καθώς και από την άσκηση σοβαρού εκφοβισμού εις βάρος πολιτικών ακτιβιστών, των οικογενειών τους και υποστηρικτών τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότεροι από 650 ειρηνικοί διαδηλωτές, δημοσιογράφοι και ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών έχουν τεθεί υπό κράτηση σε ολόκληρη τη χώρα για διαμαρτυρίες κατά του καθεστώτος·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκλογικές διαδικασίες της Λευκορωσίας δεν συμμορφώθηκαν με τις κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), οι οποίες απαιτούν σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών, ισότητα, καθολικότητα, πολιτικό πλουραλισμό, εμπιστοσύνη, διαφάνεια και λογοδοσία, παρ’ όλο που η Λευκορωσία συμμετέχει ως κράτος στον ΟΑΣΕ·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν στάθηκε δυνατή η παρακολούθηση της εκλογικής διαδικασίας από αποστολή εκλογικών παρατηρητών του Γραφείου του ΟΑΣΕ για τους Δημοκρατικούς Θεσμούς και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, επειδή οι λευκορωσικές αρχές εσκεμμένα δεν εξέδωσαν εγκαίρως σχετική πρόσκληση·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αναφέρθηκαν συστηματικές παρατυπίες και παραβιάσεις των διεθνών εκλογικών προτύπων, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης εκφοβισμού ψηφοφόρων, της άρνησης του δικαιώματος ψήφου και της μαζικής παραποίησης πρακτικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανεξάρτητοι εγχώριοι παρατηρητές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παρακολουθούσαν την πρώιμη ψηφοφορία στις προεδρικές εκλογές της Λευκορωσίας, συνελήφθησαν σε ολόκληρη τη χώρα μετά την καταγραφή πολυάριθμων παραβιάσεων του εκλογικού νόμου·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κεντρική εκλογική επιτροπή της Λευκορωσίας ανακήρυξε τον εν ενεργεία πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο νικητή των λεγόμενων εκλογών·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αξιόπιστες εκθέσεις σε εθνικό επίπεδο και πρωτοβουλίες απλών πολιτών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καταδεικνύουν μεγάλης κλίμακας εκλογική νοθεία υπέρ του εν ενεργεία προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο, ενώ πολλοί Λευκορώσοι θεωρούν νικήτρια τη Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πρωτοφανείς ειρηνικές διαμαρτυρίες που εκφράζουν την επιθυμία για δημοκρατική αλλαγή και σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ξεκίνησαν αμέσως μετά την ανακοίνωση των λεγόμενων εκλογικών αποτελεσμάτων και συνεχίζονται μέχρι σήμερα, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες συγκεντρώνονται στους δρόμους της Λευκορωσίας με αποκορύφωμα τα Σαββατοκύριακα σε Πορείες Ενότητας, πράγμα που καταδεικνύει τον βαθμό δυσαρέσκειας και κινητοποίησης της κοινωνίας της Λευκορωσίας·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας συνοδεύονται από εκτεταμένες απεργίες σε εργοστασιακές μονάδες, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων σε διάφορους οικονομικούς τομείς, σε εταιρείες, σχολεία, πανεπιστήμια, πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά, σε ολόκληρη τη χώρα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της δεν αναγνώρισαν τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών λόγω σοβαρών αμφιβολιών σχετικά με τον δίκαιο χαρακτήρα των εκλογών και εκτεταμένων καταγγελιών για νοθεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η θητεία του εν ενεργεία προέδρου Λουκασένκο λήγει στις 5 Νοεμβρίου 2020·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαμαρτυρίες στη Λευκορωσία είναι πρωτοφανούς κλίμακας, έχουν εθνική και διαγενεακή εμβέλεια, με ορατό τον ηγετικό ρόλο γυναικών·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λευκορωσικές αρχές αντέδρασαν στις νόμιμες και ειρηνικές διαμαρτυρίες με δυσανάλογη βία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντίδραση των δυνάμεων ασφαλείας στις ειρηνικές διαμαρτυρίες υπήρξε πολύ βάναυση, με συχνή χρήση υπέρμετρης, άσκοπης και τυφλής βίας, όπως εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων, ροπάλων, χειροβομβίδων κρότου-λάμψης και εκτοξευτήρων νερού· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα έχει δηλώσει ότι τις τελευταίες εβδομάδες κρατήθηκαν περισσότερα από 6 700 άτομα που ασκούσαν το δικαίωμά τους στην ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι εμπειρογνώμονες έχουν λάβει εκθέσεις για τουλάχιστον 450 περιπτώσεις βασανισμού, σεξουαλικής βίας, βιασμού και κακομεταχείρισης ανθρώπων που στερούνται την ελευθερία τους, ενώ ορισμένοι αγνοούνται ή και έχουν βρεθεί νεκροί, μεταξύ των οποίων οι Alyaksandr Taraykouski, Konstantin Shishmakov, Alexander Vikhor και Gennady Shutov, από τις 9 Αυγούστου 2020·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι συστάθηκε συντονιστικό συμβούλιο, προκειμένου να λειτουργήσει ως προσωρινός θεσμικός εταίρος σε μια διαδικασία εθνικού διαλόγου με στόχο τη διοργάνωση νέων εκλογών που θα διεξαχθούν σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και υπό την εποπτεία του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετές χιλιάδες άνθρωποι έχουν έκτοτε εκφράσει την υποστήριξή τους στις εκκλήσεις του να διεξαχθούν νέες εκλογές και ότι όλα τα ηγετικά μέλη του Συντονιστικού Συμβουλίου έχουν υποστεί παρενοχλήσεις, ανακρίσεις ή έχουν συλληφθεί (Λίλιγια Ουλασάβα, Μαξίμ Ζνακ, Σιαρχέι Ντιλέουσκι, Μαρία Καλεσνίκαβα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνεχείς παρενοχλήσεις και απειλές έχουν οδηγήσει τα ηγετικά στελέχη της αντιπολίτευσης, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια και Βερανίκα Τσαπκάλα, Πάβελ Λατούσκα και Βόλχα Κοβαλκόβα, να αναζητήσουν καταφύγιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα ακόμα στέλεχος, η Μαρία Καλεσνίκοβα, απήχθη στις 7 Σεπτεμβρίου 2020 μέρα μεσημέρι σε δρόμο του Μινσκ από μασκοφόρους με φορτηγό χωρίς πινακίδες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νομπελίστρια Σβετλάνα Αλεξίεβιτς είναι το μόνο μέλος του προεδρείου του Συντονιστικού Συμβουλίου που παραμένει στη Λευκορωσία και δεν έχει συλληφθεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την ασφάλειά της παρά την ιδιαίτερη στήριξη που έχει λάβει από Ευρωπαίους διπλωμάτες·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 19ης Αυγούστου 2020 αποφάσισε να επιβάλει κυρώσεις σε σημαντικό αριθμό ατόμων που ευθύνονται για βία, καταστολή και φαλκίδευση των εκλογικών αποτελεσμάτων στη Λευκορωσία, απαγορεύοντας την είσοδό τους στην ΕΕ και δεσμεύοντας τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία τους στην ΕΕ·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προεκλογική εκστρατεία και οι προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, οι συνέπειες της οποίας αμφισβητήθηκαν συστηματικά από την πολιτική ηγεσία και τις αρχές της Λευκορωσίας, με αποτέλεσμα δημοσιογράφοι, ιατρικό προσωπικό και απλοί άνθρωποι να επέμβουν για να διαδώσουν κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με την πανδημία και τα αναγκαία προληπτικά μέτρα, πράγμα που κατέδειξε τη συμμετοχή των πολιτών στις κοινωνικές υποθέσεις και τη ζωτικότητα της κοινωνίας των πολιτών της Λευκορωσίας·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 27 Αυγούστου 2020 ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας δήλωσε την στήριξή του προς τις αρχές της Λευκορωσίας για την καταστολή της θεμιτής δυσαρέσκειας των πολιτών και προσφέρθηκε να στείλει ειδικές αστυνομικές δυνάμεις στη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 21 Αυγούστου 2020 ο κ. Λουκασένκο ανακοίνωσε την αντικατάσταση των απεργών και υπό παραίτηση δημοσιογράφων που εργάζονται στα κρατικά μέσα ενημέρωσης με επονομαζόμενους Ρώσους «ειδικούς» στα μέσα ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία, η Κίνα και η Τουρκία ήταν μεταξύ των πρώτων κρατών που συγχάρηκαν τον κ. Λουκασένκο για την ανέντιμη εκλογική νίκη του·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές της Λευκορωσίας εξακολουθούν να λαμβάνουν σκληρά και βίαια μέτρα εναντίον ανεξάρτητων και ερασιτεχνών Λευκορώσων δημοσιογράφων, ενώ επιδίδονται σε εσκεμμένες απόπειρες παρεμπόδισης της αντικειμενικής δημοσιογραφίας, προκειμένου να καταπνίξουν το κλίμα ανησυχίας και καταδίκης στο εσωτερικό και διεθνώς, μεταξύ άλλων αφαιρώντας τη διαπίστευση Τύπου από τουλάχιστον δώδεκα δημοσιογράφους διεθνών πρακτορείων ειδήσεων στις 29 Αυγούστου 2020·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία συνέχισε να επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και μετά τις εκλογές· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλίμα για το έργο των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επιδεινώνεται συνεχώς, με τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να υφίστανται συστηματικά εκφοβισμούς, παρενοχλήσεις και περιορισμούς στις θεμελιώδεις ελευθερίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λευκορωσία είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που ακόμη εφαρμόζει τη θανατική ποινή·

1.  υπογραμμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σύμφωνα με τη θέση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, απορρίπτει τα αποτελέσματα των λεγόμενων προεδρικών εκλογών που πραγματοποιήθηκαν στη Λευκορωσία στις 9 Αυγούστου 2020, καθώς διεξάχθηκαν με κατάφωρη παραβίαση όλων των διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων· δεν θα αναγνωρίσει τον Αλεξάντερ Λουκασένκο ως πρόεδρο της Λευκορωσίας μετά τη λήξη της τρέχουσας θητείας του·

2.  καταδικάζει απερίφραστα τις αρχές της Λευκορωσίας για τη βίαιη καταστολή ειρηνικών διαδηλώσεων υπέρ της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της δημοκρατίας μετά τις προεδρικές εκλογές νοθείας της 9ης Αυγούστου 2020· ζητεί την άμεση παύση της βίας, την άμεση και άνευ όρων ελευθέρωση όλων των προσώπων που κρατούνται για πολιτικούς λόγους πριν και μετά τις αποκαλούμενες εκλογές της 9ης Αυγούστου 2020 και την άρση όλων των εις βάρος τους κατηγοριών, συμπεριλαμβανομένων όλων των ατόμων που κρατούνται για τη συμμετοχή τους σε διαμαρτυρίες κατά των εκλογικών αποτελεσμάτων ή κατά της βίας που χρησιμοποιούν οι αρχές ή για την έκφραση της στήριξής τους στις διαμαρτυρίες αυτές·

3.  καταδικάζει τη συνεχιζόμενη άσκηση εκφοβισμών, διώξεων και τη δυσανάλογη χρήση βίας εις βάρος όσων συμμετέχουν σε απεργίες, μελών του Συντονιστικού Συμβουλίου και άλλες προσωπικοτήτων της αντιπολίτευσης, ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών, ανεξάρτητων δημοσιογράφων και ιστολόγων· ζητεί την άμεση και άνευ όρων ελευθέρωση όλων όσων κρατούνται αυθαίρετα πριν και μετά τις νόθες εκλογές της 9ης Αυγούστου 2020, συμπεριλαμβανομένων των Πάβελ Σεβιαρίνετς, Μικαλάι Στατκέβιτς, Μαρία Καλεσνίκοβα, Αντρέι Γιαχόραου, Αντόν Ραντνιανκόου και Ιβάν Κραουτσόου· απαιτεί να σταματήσουν όλες οι διώξεις για πολιτικούς λόγους·

4.  χαιρετίζει το ανοικτό σε όλους τους πολιτικούς και κοινωνικούς παράγοντες Συντονιστικό Συμβούλιο ως προσωρινή εκπροσώπηση του λαού που απαιτεί δημοκρατική αλλαγή στη Λευκορωσία·

5.  υποστηρίζει την ειρηνική και δημοκρατική μετάβαση της εξουσίας ως αποτέλεσμα εθνικού διαλόγου χωρίς αποκλεισμούς, με πλήρη σεβασμό των δημοκρατικών και θεμελιωδών δικαιωμάτων του λαού της Λευκορωσίας· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, τις εκκλήσεις του λαού της Λευκορωσίας για τη διοργάνωση νέων, ελεύθερων και δίκαιων εκλογών το συντομότερο δυνατόν υπό διεθνή εποπτεία της οποίας θα ηγείται το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ και σύμφωνα με τα διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα·

6.  εκφράζει την αμέριστη υποστήριξή του προς τον λαό της Λευκορωσίας όσον αφορά τα νόμιμα αιτήματα και τις προσδοκίες του για ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, θεμελιώδεις ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατική εκπροσώπηση, πολιτική συμμετοχή, αξιοπρέπεια και το δικαίωμά του να επιλέγει το πεπρωμένο του· αναγνωρίζει ότι το σημερινό κίνημα διαμαρτυρίας στη Λευκορωσία βασίζεται στο γενικό και ευρύ αίτημα εκδημοκρατισμού της Λευκορωσίας, ο λαός της οποίας πρέπει να απολαύει των ίδιων θεμελιωδών δικαιωμάτων δημοκρατίας και ελευθερίας με όλους τους άλλους πολίτες της ευρωπαϊκής ηπείρου·

7.  καλεί την Επιτροπή, τον ΑΠ/ΥΕ και το Συμβούλιο να παράσχουν βοήθεια στη δημοκρατική αντιπολίτευση της Λευκορωσίας, συμπεριλαμβανομένου του Συντονιστικού Συμβουλίου υπό την ηγεσία της Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια·

8.  εκφράζει την εκτίμησή του στη σημαντική συμβολή των γενναίων γυναικών της Λευκορωσίας, υπό την ηγεσία των Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, Βερανίκα Τσαπκάλα και Μαρία Καλεσνίκοβα, και των υποστηρικτών τους στην έκφραση και την εκπροσώπηση των νόμιμων αιτημάτων του λαού της Λευκορωσίας· σημειώνει ότι πολλοί Λευκορώσοι θεωρούν τη Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια νικήτρια των προεδρικών εκλογών και εκλεγείσα πρόεδρο της Λευκορωσίας·

9.  ζητεί την άμεση αποφυλάκιση των συλληφθέντων μελών του Συντονιστικού Συμβουλίου, Λίλιγια Ουλασάβα, Μαξίμ Ζνακ, Σιαρχέι Ντιλέουσκι, Μαρία Καλεσνίκαβα· επιμένει ότι οποιοσδήποτε εθνικός διάλογος πρέπει να διεξάγεται με την πλήρη και απρόσκοπτη συμμετοχή του Συντονιστικού Συμβουλίου· επικροτεί την προσφορά προστασίας στη Σβετλάνα Αλεξίεβιτς από εκπροσώπους των κρατών μελών της ΕΕ και άλλων ομοφρόνων χωρών·

10.  εκφράζει τη λύπη του με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο για τις αποτρόπαιες βιαιοπραγίες και τη σκληρή καταστολή και τα βασανιστήρια εις βάρος ειρηνικών διαδηλωτών και κρατουμένων· ζητεί τη διενέργεια ανεξάρτητης και αποτελεσματικής έρευνας σχετικά με τους θανάτους των Alexander Taraykouski, Alexander Vikhor, Artsyom Parukou, Gennady Shutov και Konstantin Shishmakov·

11.  ζητεί τον τερματισμό οιασδήποτε κακομεταχείρισης και κάθε μορφής βασανιστηρίων, την εισαγωγή ειδικού ορισμού των βασανιστηρίων στον ποινικό κώδικα της Λευκορωσίας σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και νομοθετικές αλλαγές προκειμένου να ποινικοποιηθεί η βίαιη εξαφάνιση·

12.  επιμένει στην ανάγκη να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των πολιτών στην ελευθερία του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι, της έκφρασης και της γνώμης, καθώς και στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, και, ως εκ τούτου, να αρθούν όλοι οι περιορισμοί στη νομοθεσία και την πρακτική που εμποδίζουν αυτές τις ελευθερίες· καταδικάζει απερίφραστα τη συνεχιζόμενη εφαρμογή της θανατικής ποινής, ζητεί την άμεση μόνιμη κατάργησή της και, σε αναμονή της κατάργησης, ένα αποτελεσματικό δικαίωμα άσκησης έφεσης κατά των ποινών θανατικής ποινής·

13.  υποστηρίζει πλήρως τους Λευκορώσους εργαζομένους και τις ανεξάρτητες συνδικαλιστικές οργανώσεις και καλεί τις αρχές και τους εργοδότες της Λευκορωσίας να σεβαστούν τα θεμελιώδη δικαιώματα των Λευκορώσων εργαζομένων για απεργία χωρίς κίνδυνο απόλυσης, σύλληψης ή άλλων αντιποίνων, σύμφωνα με τις συμβάσεις 87 και 98 της ΔΟΕ· υποστηρίζει την έκκληση της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Συνδικαλιστικών Οργανώσεων προς τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας για επείγουσα παρέμβαση κατά των συλλήψεων και των καταδικαστικών αποφάσεων των ηγετών των επιτροπών απεργιακού αγώνα και των ανεξάρτητων ακτιβιστών συνδικαλιστικών οργανώσεων για την προστασία της ελευθερίας του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι· εκφράζει τη στήριξή του στον συντονιστικό ρόλο που διαδραματίζει το Κογκρέσο Δημοκρατικών Συνδικαλιστικών Οργανώσεων της Λευκορωσίας·

14.  υποστηρίζει σθεναρά τις κυρώσεις της ΕΕ εις βάρος ατόμων που ευθύνονται για άσκηση βίας, καταστολή και νόθευση των εκλογικών αποτελεσμάτων στη Λευκορωσία, συμπεριλαμβανομένου του Αλεξάντερ Λουκασένκο· καλεί το Συμβούλιο να εφαρμόσει χωρίς καθυστέρηση, και σε εντατικό συντονισμό με τους διεθνείς εταίρους, ευρείες και αποτελεσματικές κυρώσεις κατά όλων των Λευκορώσων δραστών εκλογικής νοθείας, βίας και καταστολής στη Λευκορωσία· καλεί το Συμβούλιο να ακολουθήσει το παράδειγμα των βαλτικών κρατών, τα οποία συμπεριέλαβαν τον Λουκασένκο στον κατάλογο όσων θα δεχθούν κυρώσεις, διευρύνοντας την αρχικά προταθείσα ομάδα προσώπων κατά των οποίων επιβάλλονται κυρώσεις, ώστε να περιλαμβάνει σημαντικό αριθμό υψηλόβαθμων και μεσαίων αξιωματούχων, καθώς και επιχειρηματίες γνωστούς για τη στήριξή τους προς το καθεστώς ή για την απόλυση υπαλλήλων τους λόγω συμμετοχής των τελευταίων σε απεργίες· καλεί τον ΑΠ/ΥΕ και το Συμβούλιο να διερευνήσουν τη δυνατότητα συμπερίληψης Ρώσων πολιτών που εμπλέκονται άμεσα στη στήριξη του καθεστώτος Λουκασένκο στη Λευκορωσία·

15.  εκφράζει τη βαθιά ικανοποίησή του για την πρόταση του ασκούντος την προεδρία του ΟΑΣΕ να συνδράμει, σε συντονισμό με τον διάδοχό του, τη Λευκορωσία στη διοργάνωση διαδικασίας διαλόγου· επιμένει ότι οι αρχές της Λευκορωσίας πρέπει να αποδεχθούν την προσφορά του ασκούντος την προεδρία του ΟΑΣΕ και του διαδόχου του·

16.  ζητεί από την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να προετοιμάσουν μια συνολική επανεξέταση της πολιτικής της ΕΕ έναντι της Λευκορωσίας, με στόχο τη στήριξη του λαού της Λευκορωσίας και των δημοκρατικών προσδοκιών του, καθώς και της κοινωνίας των πολιτών, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των ανεξάρτητων ενώσεων και των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης· ζητεί αύξηση της χρηματοδότησης της ΕΕ προς την κοινωνία των πολιτών της Λευκορωσίας, με παράλληλη δέσμευση όλων των μεταφορών κεφαλαίων της ΕΕ προς την τρέχουσα κυβέρνηση της Λευκορωσίας και τα ελεγχόμενα από το κράτος έργα και διακοπή της χορήγησης δανείων από την ΕΤΕπ, την ΕΤΑΑ και άλλων δανείων στο υφιστάμενο καθεστώς· ζητεί από την ΕΕ να διοργανώσει διάσκεψη δωρητών για μια δημοκρατική Λευκορωσία, στην οποία θα συμμετέχουν διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, χώρες της G-7, κράτη μέλη και θεσμικά όργανα της ΕΕ, καθώς και όποιος άλλος επιθυμεί να δεσμευθεί στην παροχή χρηματοδοτικής δέσμης ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη των μελλοντικών μεταρρυθμιστικών προσπαθειών και την αναδιάρθρωση της οικονομίας·

17.  καλεί την ΕΥΕΔ να αναστείλει τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τις προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης ΕΕ-Λευκορωσίας έως ότου διεξαχθούν ελεύθερες και δίκαιες προεδρικές εκλογές·

18.  καλεί μετ’ επιτάσεως την κυβέρνηση να ενισχύσει το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και να παράσχει στους πολίτες της Λευκορωσίας όλη την αναγκαία και ζωτικής σημασίας ενημέρωση σχετικά με την πανδημία με διαφανή και χωρίς αποκλεισμούς τρόπο· τονίζει την ανάγκη βελτίωσης της πρόσβασης, της διαθεσιμότητας και της ποιότητας της υγειονομικής περίθαλψης στους χώρους κράτησης, ιδίως δεδομένης της πανδημίας COVID-19, καθώς και της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας του ιατρικού προσωπικού, δεδομένων των αναφορών ότι η αστυνομία παρεμποδίζει την παροχή βοήθειας στους τραυματισμένους διαδηλωτές και συλλαμβάνει μέλη του ιατρικού προσωπικού·

19.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να διευκολύνουν και να επιταχύνουν τη θέσπιση ανθρωπιστικής διόδου και τις διαδικασίες έκδοσης θεωρήσεων για όσους εγκαταλείπουν τη Λευκορωσία για πολιτικούς λόγους ή για όσους χρειάζονται ιατρική περίθαλψη επειδή έχουν υποστεί βία και να προσφέρουν σε αυτούς και στις οικογένειές τους την αναγκαία στήριξη· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να προχωρήσει γρήγορα στην αποτελεσματική εφαρμογή της χρηματοδοτικής βοήθειας της ΕΕ για τη στήριξη των θυμάτων καταστολής και της κοινωνίας των πολιτών και να κινητοποιήσει περισσότερους πόρους για τη σωματική, ψυχολογική και υλική στήριξή τους·

20.  καλεί την ΕΕ να ενισχύσει περαιτέρω τις διανθρώπινες επαφές στηρίζοντας τις λευκορωσικές ανεξάρτητες ΜΚΟ, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τους εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης και τους ανεξάρτητους δημοσιογράφους, δημιουργώντας πρόσθετες ευκαιρίες για νέους Λευκορώσους να σπουδάσουν στην ΕΕ και συνεχίζοντας τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Ανθρωπιστικών Σπουδών· ζητεί από την Επιτροπή να θεσπίσει επειγόντως ένα πρόγραμμα υποτροφιών για φοιτητές και ερευνητές που διαγράφηκαν από πανεπιστήμια της Λευκορωσίας για τη φιλοδημοκρατική στάση τους·

21.  υπογραμμίζει την ανάγκη για διεξοδική διερεύνηση των εγκλημάτων που διέπραξε το καθεστώς κατά του λαού της Λευκορωσίας και τονίζει την αποφασιστικότητά του να συμβάλει σε μια τέτοια διερεύνηση·

22.  καταδικάζει την καταστολή των μέσων ενημέρωσης και του διαδικτύου, καθώς και τον εκφοβισμό δημοσιογράφων και ιστολόγων προκειμένου να σταματήσει η ροή πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση στη χώρα· υπογραμμίζει το δικαίωμα του λαού της Λευκορωσίας να έχει απρόσκοπτη πρόσβαση στην ενημέρωση· καλεί την ΕΕ να χρησιμοποιήσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Δημοκρατία (ΕΤΔ) και άλλα μέσα για να στηρίξει αυτά τα μέσα ενημέρωσης και τους δημοσιογράφους που υφίστανται καταστολή από το καθεστώς·

23.  καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ να παράσχουν πλήρη στήριξη στις προσπάθειες του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και του μηχανισμού της Μόσχας του ΟΑΣΕ για τη διασφάλιση της τεκμηρίωσης και της υποβολής εκθέσεων από διεθνείς οργανισμούς σχετικά με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και για την επακόλουθη λογοδοσία και απονομή δικαιοσύνης για τα θύματα·

24.  υπογραμμίζει τη σημασία της αντιμετώπισης της εξάπλωσης της παραπληροφόρησης στη Λευκορωσία όσον αφορά την ΕΕ, τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανά της, καθώς και της παραπληροφόρησης εντός της ΕΕ σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία, καθώς και άλλων μορφών υβριδικών απειλών που αναλαμβάνουν τρίτα μέρη· προειδοποιεί το καθεστώς για κάθε απόπειρα χρήσης εθνικών, θρησκευτικών, εθνοτικών και άλλων μειονοτήτων ως υποκατάστατου στόχου, εκτρέποντας την προσοχή της κοινωνίας από την εκλογική νοθεία και τις επακόλουθες μαζικές διαμαρτυρίες, καθώς και την καταστολή· καταδικάζει την άρνηση να επιτραπεί η επιστροφή του επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας της Λευκορωσίας, Αρχιεπισκόπου Tadeusz Kondrusiewicz·

25.  καταδικάζει την υβριδική επέμβαση της Ρωσικής Ομοσπονδίας στη Λευκορωσία, ιδίως με την αποστολή αποκαλούμενων εμπειρογνωμόνων των ΜΜΕ στα κρατικά ΜΜΕ της Λευκορωσίας και συμβούλων στις στρατιωτικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου, και καλεί την κυβέρνηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας να σταματήσει κάθε επέμβαση στα εσωτερικά της Λευκορωσίας· παροτρύνει τη Ρωσική Ομοσπονδία να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και την κυριαρχία της Λευκορωσίας· προειδοποιεί ότι ο Αλεξάντερ Λουκασένκο δεν έχει καμία πολιτική ή ηθική εντολή να συνάψει περαιτέρω συμβατικές σχέσεις εξ ονόματος της Λευκορωσίας, μεταξύ άλλων και με τις ρωσικές αρχές, οι οποίες θα μπορούσαν να απειλήσουν την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Λευκορωσίας·

26.  υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να παραμείνουν οι εξελίξεις στη Λευκορωσία προτεραιότητα για την ΕΕ· υπενθυμίζει την ανάγκη να είναι η ΕΕ ενωμένη και συνεπής όσον αφορά την ανταπόκρισή της στην κατάσταση στη Λευκορωσία·

27.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Λευκορωσία έχει ήδη τροφοδοτήσει με πυρηνικά καύσιμα τον πρώτο αντιδραστήρα του πυρηνικού σταθμού του Αστραβιέτς και σχεδιάζει να αρχίσει να παράγει ενέργεια τον Νοέμβριο του 2020, χωρίς να εφαρμόζει πλήρως τις συστάσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, γεγονός που προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία σε αυτούς τους καιρούς υψηλής πολιτικής αστάθειας·

28.  καλεί τις εθνικές ομοσπονδίες χόκεϊ επί πάγου των κρατών μελών της ΕΕ και όλων των άλλων δημοκρατικών χωρών να παροτρύνουν τη Διεθνή Ομοσπονδία Χόκεϊ επί πάγου (IIHF) να αποσύρει την απόφασή της να διεξαχθεί εν μέρει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Χόκεϊ επί Πάγου το 2021 στη Λευκορωσία, έως ότου βελτιωθεί η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα·

29.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του στο Συμβούλιο της ΕΕ να θεσπίσει αμέσως έναν ολοκληρωμένο, αποτελεσματικό και έγκαιρο μηχανισμό κυρώσεων σε επίπεδο ΕΕ (τον επονομαζόμενο κατάλογο Magnitsky), ο οποίος θα επιτρέπει τη στόχευση μεμονωμένων ατόμων, κρατικών και μη παραγόντων, καθώς και άλλων οντοτήτων που ευθύνονται για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή εμπλέκονται σε αυτές, χωρίς άλλη καθυστέρηση·

30.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, καθώς και στις αρχές της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

(1) ΕΕ C 11 της 13.1.2020, σ. 18.
(2) ΕΕ C 390 της 18.11.2019, σ. 100.
(3) ΕΕ C 298 της 23.8.2018, σ. 60.
(4) ΕΕ C 224 της 27.6.2018, σ. 135.
(5) ΕΕ C 349 της 17.10.2017, σ. 41.
(6) ΕΕ L 45 της 18.2.2020, σ. 3.

Τελευταία ενημέρωση: 12 Ιανουαρίου 2021Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου