Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση των παραρτημάτων II, III και IV του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τα ανώτατα όρια καταλοίπων των ουσιών cycloxydim, flonicamid, haloxyfop, mandestrobin, mepiquat, Metschnikowia fructicola στέλεχος NRRL Y-27328 και prohexadione μέσα ή πάνω σε ορισμένα προϊόντα (D063880/06 – 2020/2734(RPS))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση των παραρτημάτων II, III και IV του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τα ανώτατα όρια καταλοίπων των ουσιών cycloxydim, flonicamid, haloxyfop, mandestrobin, mepiquat, Metschnikowia fructicola στέλεχος NRRL Y-27328 και prohexadione μέσα ή πάνω σε ορισμένα προϊόντα (D063880/06),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Φεβρουαρίου 2005, για τα ανώτατα όρια καταλοίπων φυτοφαρμάκων μέσα η πάνω στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές φυτικής και ζωικής προέλευσης και για την τροποποίηση της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου(1), και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 1 και το άρθρο 14 παράγραφος 1 στοιχείο α),
– έχοντας υπόψη τη γνώμη που εξέδωσε, στις 17-18 Φεβρουαρίου 2020, η μόνιμη επιτροπή φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/128/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με την κοινή θέση του Συμβουλίου που αφορά τον καθορισμό πλαισίου κοινοτικής δράσης με σκοπό την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων(2),
– έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη γνώμη που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 27 Μαΐου 2019 και δημοσιεύθηκε στις 2 Αυγούστου 2019(3),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα που εκδόθηκαν από την EFSA στις 18 Δεκεμβρίου 2009 και δημοσιεύθηκαν στις 7 Μαΐου 2010(4),
– έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη γνώμη που εκδόθηκε από την EFSA στις 18 Οκτωβρίου 2018 και δημοσιεύθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2018(5),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 5α παράγραφος 3 στοιχείο β) και παράγραφος 5 της απόφασης 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή(6),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2, 3 και 4 στοιχείο γ) του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία flonicamid είναι ένα επιλεκτικό εντομοκτόνο που χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, στις πατάτες, στο σιτάρι, στα μήλα, στα αχλάδια, στα ροδάκινα και στις πιπεριές·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η περίοδος έγκρισης της flonicamid ως δραστικής ουσίας έχει παραταθεί με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2017/2069 της Επιτροπής(7)·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη γνώμη της επιτροπής αξιολόγησης κινδύνων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ECHA) της 5ης Ιουνίου 2013(8), όπου προτείνεται εναρμονισμένη ταξινόμηση και επισήμανση της ουσίας flonicamid, η αρμόδια αρχή της Δανίας παρατηρεί «σαφείς επιπτώσεις στις σπλαχνικές δυσπλασίες που εκδηλώνονται σε δόσεις μη τοξικές για τη μητέρα στα κουνέλια»·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία flonicamid εξετάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες επειδή ενδέχεται να ενέχει υψηλότερο κίνδυνο για τους επικονιαστές απ’ ό, τι είχε γίνει προηγουμένως αντιληπτό, δεδομένου ότι νέες μελέτες που υποβλήθηκαν από τον παρασκευαστή της flonicamid, την εταιρεία ISK Biosciences, δείχνουν ότι το σκεύασμα εκθέτει τις μέλισσες σε ποσότητα της ουσίας έως και 51 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που δύναται να τους προκαλέσει σημαντική βλάβη(9)·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία haloxyfop-P είναι ζιζανιοκτόνο που χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, σε καρότα, κτηνοτροφικά ψυχανθή, ελαιοκράμβη, σόγια και ζαχαρότευτλα·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία haloxyfop-P είναι επιβλαβής σε περίπτωση κατάποσης και επιβλαβής για τους υδρόβιους οργανισμούς με μακροχρόνιες επιπτώσεις βάσει της ταξινόμησης του ECHA· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία haloxyfop-P έχει προκαλέσει συμπτώματα ηπατοτοξικότητας, νεφροτοξικότητας και οξειδωτικού στρες σε αρουραίους κατόπιν έκθεσης σε haloxyfop-P-methyl(10)·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή, η διανομή και η χρήση της ουσίας haloxyfop-P απαγορεύεται στη Γαλλία για όλους τους γεωργικούς και μη γεωργικούς σκοπούς από τις 4 Σεπτεμβρίου 2007(11)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία haloxyfop-P είχε απαγορευθεί για τέσσερα έτη σε ολόκληρη την Ένωση δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1376/2007 της Επιτροπής(12)·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία haloxyfop-P έχει εγκριθεί ως δραστική ουσία βάσει του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 της Επιτροπής(13), για πολύ περιορισμένη χρήση(14) και με αυστηρές προδιαγραφές για τα κράτη μέλη όσον αφορά την προστασία των υπόγειων υδάτων, την προστασία των υδρόβιων οργανισμών και την ασφάλεια των χειριστών·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2015/2233 της Επιτροπής(15), η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα όσον αφορά τη χρήση της ουσίας haloxyfop-P ως δραστικής ουσίας ότι οι «περαιτέρω επιβεβαιωτικές πληροφορίες που απαιτούνταν δεν υποβλήθηκαν πλήρως και ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί μη αποδεκτός κίνδυνος για τα υπόγεια ύδατα, εκτός αν επιβληθούν περαιτέρω περιορισμοί»·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2015/2233, η Επιτροπή κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι ήταν «σκόπιμο να τροποποιηθούν οι όροι χρήσης αυτής της δραστικής ουσίας, ιδίως με τον καθορισμό ορίων για τη δοσολογία και τη συχνότητα εφαρμογής της»·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αποφάσισε, στις 30 Απριλίου 2018, να παρατείνει την περίοδο έγκρισης της ουσίας haloxyfop-P ως δραστικής ουσίας έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023(16)·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο άρθρο 191 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) η αρχή της προφύλαξης ορίζεται ως μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ένωσης·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 168 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ ορίζει ότι «κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης, εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας του ανθρώπου»·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2009/128/ΕΚ έχει ως στόχο την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων στην Ένωση, με τη μείωση των κινδύνων και των επιπτώσεων της χρήσης γεωργικών φαρμάκων στην υγεία του ανθρώπου και στο περιβάλλον και με την προώθηση της χρησιμοποίησης ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας και εναλλακτικών προσεγγίσεων ή τεχνικών, όπως οι μη χημικές εναλλακτικές λύσεις αντί των γεωργικών φαρμάκων·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τον καθορισμό ανώτατων ορίων καταλοίπων (ΑΟΚ) πρέπει να συνεκτιμώνται οι σωρευτικές και συνεργιστικές επιδράσεις, και ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναπτυχθούν επειγόντως κατάλληλες μέθοδοι για την αξιολόγηση αυτή·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυξήσεις των ΑΟΚ για την ουσία haloxyfop-P στον λιναρόσπορο και για την ουσία mandestrobin στις φράουλες και τα σταφύλια βασίζονται σε αιτήματα για κανονιστική ευθυγράμμιση από τρίτες χώρες·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι η εγκεκριμένη χρήση των ουσιών haloxyfop-P και mandestrobin στις εν λόγω καλλιέργειες στην Αυστραλία και τον Καναδά οδηγεί σε κατάλοιπα τα οποία υπερβαίνουν τα ΑΟΚ που ορίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 396/2005 και ότι είναι αναγκαίο να καθοριστούν υψηλότερα ΑΟΚ για την αποφυγή εμπορικών φραγμών όσον αφορά την εισαγωγή των εν λόγω προϊόντων·
1. αντιτίθεται στην έκδοση του σχεδίου κανονισμού της Επιτροπής·
2. θεωρεί ότι το εν λόγω σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής δεν είναι συμβατό με τον σκοπό και το περιεχόμενο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005·
3. θεωρεί ότι η Ένωση και η Επιτροπή θα πρέπει να σέβονται την αρχή της περιβαλλοντικής ευθύνης και δεν θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη χρήση σε τρίτες χώρες προϊόντων τα οποία ορισμένα κράτη μέλη απαγορεύουν στο έδαφός τους και των οποίων τη χρήση προσπαθεί η Ένωση να περιορίσει·
4. θεωρεί ότι οι κανόνες του ελεύθερου εμπορίου δεν θα πρέπει ποτέ να οδηγούν σε υποβάθμιση των προτύπων προστασίας της Ένωσης·
5. αναγνωρίζει ότι η EFSA επεξεργάζεται μεθόδους για την αξιολόγηση των σωρευτικών κινδύνων, αλλά σημειώνει επίσης ότι το πρόβλημα της αξιολόγησης των σωρευτικών επιπτώσεων των γεωργικών φαρμάκων και των καταλοίπων είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες· ζητεί, ως εκ τούτου, από την EFSA και την Επιτροπή να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα ως απολύτως επείγον·
6. σημειώνει ότι, σύμφωνα με το σχέδιο κανονισμού, τα ΑΟΚ για την ουσία flonicamid θα αυξηθούν από 0,03 σε 0,5 mg/kg για τις φράουλες, από 0,03 σε 1 mg/kg για τα βατόμουρα και τα σμέουρα, από 0,03 σε 0,7 mg/kg για άλλα μικρά φρούτα και μούρα, από 0,03 σε 0,3 mg/kg για άλλα ριζωματώδη και κονδυλώδη λαχανικά γενικά, αλλά από 0,03 σε 0,6 mg/kg για τα ραπάνια, από 0,03 σε 0,07 mg/kg για μαρούλια και σαλατικά, και από 0,03 σε 0,8 mg/kg για όσπρια·
7. συνιστά να παραμείνει το ΑΟΚ για την ουσία flonicamid στα 0,03 mg/kg·
8. σημειώνει ότι, σύμφωνα με το σχέδιο κανονισμού, το ΑΟΚ για την ουσία haloxyfop-P θα αυξηθεί από 0,01 σε 0,05 mg/kg για τον λιναρόσπορο·
9. συνιστά να παραμείνει το ΑΟΚ για την ουσία haloxyfop-P στο 0,01 mg/kg·
10. σημειώνει ότι, σύμφωνα με το σχέδιο κανονισμού, τα ΑΟΚ για την ουσία mandestrobin θα αυξηθούν από 0,01 σε 5 mg/kg για τα σταφύλια και από 0,01 σε 3 mg/kg για τις φράουλες·
11. συνιστά να παραμείνει το ΑΟΚ για την ουσία mandestrobin στο 0,01 mg/kg·
12. ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο κανονισμού και να υποβάλει νέο σχέδιο στην επιτροπή·
13. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.
EFSA reasoned opinion on modification of the existing maximum residue levels for flonicamid in strawberries and other berries (Αιτιολογημένη γνώμη της EFSA σχετικά με την τροποποίηση των υφιστάμενων ανώτατων ορίων καταλοίπων για την ουσία flonicamid σε φράουλες και άλλα μούρα), EFSA Journal 2019· 17 (7):5745, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5745
EFSA conclusion on the peer review of the pesticide risk assessment of the active substance flonicamid (Συμπεράσματα της EFSA σχετικά με την αξιολόγηση από ομοτίμους της εκτίμησης επικινδυνότητας της δραστικής ουσίας flonicamid), EFSA Journal 2010· 8(5):1445, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1445
EFSA reasoned opinion on setting of import tolerances for haloxyfop‐P in linseed and rapeseed (Αιτιολογημένη γνώμη της EFSA σχετικά με τον καθορισμό ανοχής κατά την εισαγωγή της ουσίας haloxyfop-P σε λιναρόσπορο και ελαιοκράμβη), EFSA Journal 2018· 16(11):5470, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5470
Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2017/2069 της Επιτροπής, της 13ης Νοεμβρίου 2017, για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών flonicamid (IKI-220), metalaxyl, penoxsulam και proquinazid (ΕΕ L 295 της 14.11.2017, σ. 51).
Opinion of 5 June 2013 of the Committee for Risk Assessment proposing harmonised classification and labelling at EU level of flonicamid (Γνώμη της επιτροπής αξιολόγησης κινδύνων της 5ης Ιουνίου 2013 που προτείνει εναρμονισμένη ταξινόμηση και επισήμανση της ουσίας flonicamid σε επίπεδο ΕΕ), https://echa.europa.eu/documents/10162/0916c5b3-fa52-9cdf-4603-2cc40356ed95
Olayinka, E.T, και Ore, A., «Hepatotoxicity, Nephrotoxicity and Oxidative Stress in Rat Testis Following Exposure to Haloxyfop-p-methyl Ester, an Aryloxyphenoxypropionate Herbicide», Toxics., Δεκέμβριος 2015, 3(4), σ. 373–389, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5606644/
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1376/2007 της Επιτροπής, της 23ης Νοεμβρίου 2007, για την τροποποίηση του παραρτήματος I του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 304/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις εισαγωγές και τις εξαγωγές επικίνδυνων χημικών προϊόντων (ΕΕ L 307 της 24.11.2007, σ. 14).
Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 540/2011 της Επιτροπής, της 25ης Μαΐου 2011, σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τον κατάλογο των εγκεκριμένων δραστικών ουσιών (ΕΕ L 153 της 11.6.2011, σ. 1).
Επιτρέπεται να χρησιμοποιείται μόνον ως ζιζανιοκτόνο σε δοσολογία που δεν υπερβαίνει τα 0,052 kg δραστικής ουσίας ανά εκτάριο και ανά εφαρμογή, και επιτρέπεται μόνο μία εφαρμογή κάθε 3 έτη.
Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/2233 της Επιτροπής, της 2ας Δεκεμβρίου 2015, για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά τους όρους έγκρισης της δραστικής ουσίας haloxyfop-P (ΕΕ L 317 της 3.12.2015, σ. 26).
Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2018/670 της Επιτροπής, της 30ής Απριλίου 2018, για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών bromuconazole, buprofezin, haloxyfop-P και napropamide (ΕΕ L 113 της 3.5.2018, σ. 1).