Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 295 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη, ειδικότερα, το άρθρο 2, το άρθρο 3 παράγραφος 1, το άρθρο 3 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο, το άρθρο 4 παράγραφος 3 και τα άρθρα 5, 6, 7 και 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούν τον σεβασμό, την προστασία και την προαγωγή της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση, όπως μεταξύ άλλων τα άρθρα 70, 258, 259, 260, 263 και 265 αυτής,

–  έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο αριθ. 1 σχετικά με το ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το πρωτόκολλο αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, τα οποία προσαρτώνται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, καθώς και το σύνολο των κανόνων της Ένωσης που πρέπει να πληροί μια υποψήφια χώρα εάν επιθυμεί να προσχωρήσει στην Ένωση (το κεκτημένο),

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,

–  έχοντας υπόψη τις πράξεις του ΟΗΕ για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, τις συστάσεις και τις εκθέσεις που περιέχονται στην Καθολική Περιοδική Εξέταση των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και τη νομολογία των οργάνων που έχουν συσταθεί δυνάμει των συνθηκών των Ηνωμένων Εθνών και τις ειδικές διαδικασίες του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη του ΟΗΕ, της 8ης Μαρτίου 1999, για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη τις συστάσεις και τις εκθέσεις του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του Ύπατου Αρμοστή Εθνικών Μειονοτήτων, του εκπροσώπου για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και λοιπών οργανισμών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη,

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων, τις συμβάσεις, τις συστάσεις, τα ψηφίσματα και τις εκθέσεις της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης, της Επιτροπής των Υπουργών, του Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας, της Συντονιστικής Επιτροπής για την καταπολέμηση των διακρίσεων και την προώθηση της ποικιλομορφίας και της ένταξης, της Επιτροπής της Βενετίας και λοιπών οργάνων του Συμβουλίου της Ευρώπης,

–  έχοντας υπόψη το μνημόνιο συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 23ης Μαΐου 2007,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς,

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία σύστασης της Ομάδας χωρών κατά της διαφθοράς,

–  έχοντας υπόψη τον «κατάλογο κριτηρίων κράτους δικαίου» που ενέκρινε η Επιτροπή της Βενετίας κατά την 106η σύνοδο ολομέλειάς της, στις 18 Μαρτίου 2016,

–  έχοντας υπόψη το ενημερωτικό έγγραφο που εξέδωσε το Συμβούλιο της Ευρώπης, στις 7 Απριλίου 2020, με τίτλο «Δέσμη εργαλείων για τα κράτη μέλη – Σεβασμός της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της υγειονομικής κρίσης λόγω COVID-19»,

–  έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση 2020 των οργανώσεων-εταίρων που συμμετέχουν στην πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προαγωγή της προστασίας της δημοσιογραφίας και την ασφάλεια των δημοσιογράφων,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Ιουλίου 2019, με τίτλο «Ενίσχυση του κράτους δικαίου εντός της Ένωσης - Στρατηγικό σχέδιο δράσης» (COM(2019)0343),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Ιανουαρίου 2020, η οποία περιέχει το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2020 (COM(2020)0037) και το προσαρμοσμένο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής της 27ης Μαΐου 2020 (COM(2020)0440),

–  έχοντας υπόψη τον πίνακα αποτελεσμάτων 2020 της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης,

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 19ης Ιουνίου 2019, με τίτλο «Περαιτέρω ενδυνάμωση του κράτους δικαίου εντός της Ένωσης. Τρέχουσα κατάσταση και πιθανά επόμενα βήματα», με την οποία προτείνεται η δημιουργία ενός ετήσιου φόρουμ για τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ιουνίου 2020 της ομάδας για τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, με τίτλο «National developments from a civil society perspective, 2018-2019»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ με τίτλο «Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ», που δημοσιεύτηκε στις 17 Ιανουαρίου 2018, και τις λοιπές εκθέσεις και στοιχεία του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων με τίτλο «Πεκίνο +25: Η 5η επισκόπηση της εφαρμογής της πλατφόρμας δράσης του Πεκίνου στα κράτη μέλη της ΕΕ», που δημοσιεύτηκε στις 5 Μαρτίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με τη διασφάλιση του σεβασμού του κράτους δικαίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2014,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2016 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τη θέσπιση μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Απριλίου 2018 σχετικά με την ανάγκη δημιουργίας ενός μέσου για τις ευρωπαϊκές αξίες που θα στηρίζει τις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών που προάγουν τις θεμελιώδεις αξίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε τοπικό και εθνικό επίπεδο(2),

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Δικαιώματα και αξίες»(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με την ανάγκη ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού για την προστασία της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2019 σχετικά με την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2017(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με την εναντίωση στα δικαιώματα των γυναικών και στην ισότητα των φύλων στην ΕΕ(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την κατάσταση όσον αφορά το κράτος δικαίου και την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ, ιδίως στη Μάλτα και στη Σλοβακία(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Δεκεμβρίου 2019 σχετικά με τις δημόσιες διακρίσεις και τη ρητορική μίσους κατά των ατόμων ΛΟΑΔΜ, συμπεριλαμβανομένης της έννοιας των ζωνών χωρίς ΛΟΑΔΜ(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στον κόσμο και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα αυτό – ετήσια έκθεση για το 2018(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με τις εν εξελίξει ακροάσεις σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 ΣΕΕ σχετικά με την Πολωνία και την Ουγγαρία(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2020 σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της(11),

–  έχοντας υπόψη τις κοινές συστάσεις που διατύπωσε τον Απρίλιο 2020 η οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών με τίτλο «From blueprint to footprint: Safeguarding media freedom and pluralism through the European Rule of Law Mechanism» (Από τη θεωρία στην πράξη: Διασφάλιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και της πολυφωνίας μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού για το κράτος δικαίου),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Δικτύου των Εθνικών Οργανισμών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, της 11ης Μαΐου 2020, με τίτλο «The Rule of Law in the European Union» (Το κράτος δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση),

–  έχοντας υπόψη τo έγγραφο που υπέβαλε η ομάδα εργασίας του Δικτύου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δημοκρατίας για την εσωτερική πολιτική της ΕΕ στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (Human Rights and Democracy Network Working Group on EU Internal Human Rights Policy) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 4 Μαΐου 2020, στο πλαίσιο της διαβούλευσης με ενδιαφερόμενα μέρη για την έκθεση σχετικά με το κράτος δικαίου,

–  έχοντας υπόψη την αξιολόγησή του όσον αφορά την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία που συνοδεύει την έκθεση νομοθετικής πρωτοβουλίας, του Οκτωβρίου του 2016, σχετικά με μηχανισμό της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη την προκαταρκτική αξιολόγηση της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας ενός μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, στην οποία προέβη το Κοινοβούλιο τον Απρίλιο του 2020,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 46, 54 και 148 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων και της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0170/2020),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), η ΕΕ βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη και τις έχουν ενστερνιστεί ελεύθερα όλα τα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα αποτελούν αλληλοενισχυόμενες αξίες·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση έχει κωδικοποιήσει στα σχετικά με την προσχώρηση κριτήριά της ότι, για τη συμμετοχή μιας υποψήφιας χώρας στην Ένωση, η εν λόγω χώρα πρέπει να έχει επιτύχει σταθερότητα θεσμών που να εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η Ένωση δεν διαθέτει αποτελεσματικά εργαλεία για την εφαρμογή των εν λόγω κριτηρίων αφότου μια χώρα προσχωρήσει σε αυτήν·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την προηγούμενη δεκαετία, σημειώθηκαν επονείδιστες επιθέσεις κατά των αξιών της Ένωσης σε διάφορα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει αντιμετωπίσει επανειλημμένα τις εν λόγω ανησυχητικές εξελίξεις σε ψηφίσματά του από το 2011, συμπεριλαμβανομένης της ενεργοποίησης του άρθρου 7 ΣΕΕ το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2016, το Κοινοβούλιο ζητεί να διεξάγεται ολοκληρωμένη, προληπτική και τεκμηριωμένη παρακολούθηση στον τομέα αυτό μέσω ενός μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ευάλωτες ομάδες, όπως οι γυναίκες, τα άτομα με αναπηρίες, οι Ρομά, τα άτομα ΛΟΑΔΜ και οι ηλικιωμένοι εξακολουθούν να μη χαίρουν πλήρους σεβασμού των δικαιωμάτων τους σε ορισμένα κράτη μέλη και να μη λαμβάνουν πλήρη προστασία έναντι μίσους και διακρίσεων, κατά παραβίαση των αξιών της Ένωσης που προβλέπονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ και του δικαιώματος μη διακριτικής μεταχείρισης που προβλέπεται στο άρθρο 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο Χάρτης)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 έχουν προκαλέσει περαιτέρω εξασθένηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, των δημοκρατικών ελέγχων και των ισορροπιών·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 10 % των πολιτών της Ένωσης ανήκουν σε εθνική μειονότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων των μειονοτήτων αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο των αξιών της Ένωσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 ΣΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μειονότητες συμβάλλουν στην πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση δεν διαθέτει επί του παρόντος νομικό πλαίσιο για να εγγυάται και να παρακολουθεί τα δικαιώματά των μειονοτήτων·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παραβιάσεις των αξιών που αναφέρονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ, οι οποίες δεν έχουν λάβει κατάλληλη ανταπόκριση και απόδοση ευθυνών σε επίπεδο Ένωσης, υπονομεύουν τη συνοχή του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, τα δικαιώματα όλων των πολιτών της Ένωσης και την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφθορά συνιστά σοβαρή απειλή για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και την ισότιμη μεταχείριση όλων των πολιτών·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεξάρτητη δημοσιογραφία και η πρόσβαση σε πολυφωνική ενημέρωση αποτελούν βασικούς πυλώνες της δημοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανησυχητική κατάσταση όσον αφορά την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης στην Ένωση δεν έχει αντιμετωπιστεί με αρκετό σθένος· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνία των πολιτών είναι απαραίτητη για να ευδοκιμήσει οποιασδήποτε δημοκρατία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών συμβάλλει σε παραβιάσεις της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θεσμικά όργανα της Ένωσης πρέπει να διατηρούν ανοιχτό, διαφανή και τακτικό διάλογο με τις αντιπροσωπευτικές ενώσεις και την κοινωνία των πολιτών σε όλα τα επίπεδα·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεξαρτησία, η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των εθνικών συστημάτων δικαιοσύνης είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική απονομή δικαιοσύνης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαθεσιμότητα δικαστικής αρωγής και το ύψος των δικαστικών εξόδων μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Χάρτης έχει το ίδιο νομικό κύρος με τις Συνθήκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Χάρτης εφαρμόζεται από τις δικαστικές αρχές των κρατών μελών μόνον όταν εφαρμόζουν ενωσιακές νομικές πράξεις, ωστόσο, είναι σημαντικό για την προώθηση μιας κοινής νομικής και δικαστικής νοοτροπίας και της νοοτροπίας κράτους δικαίου να λαμβάνονται πάντα υπόψη τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δημοσίευσε την έκθεσή της για το κράτος δικαίου για το 2020, στις 30 Σεπτεμβρίου 2020 (COM(2020)0580), και, στη συνέχεια, πρόκειται να παρουσιάσει την ανανεωμένη στρατηγική για την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης σε περίπτωση γενικευμένων ελλείψεων όσον αφορά το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη, αφ’ ης στιγμής εκδοθεί, θα καταστεί απαραίτητο εργαλείο για τη διασφάλιση του κράτους δικαίου εντός της Ένωσης·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οποιοσδήποτε μηχανισμός παρακολούθησης πρέπει να εμπλέκει ενεργά και τους φορείς που αναπτύσσουν δράση στον τομέα της προστασίας και προαγωγής της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων της κοινωνίας των πολιτών, των οργάνων του Συμβουλίου της Ευρώπης και των Ηνωμένων Εθνών, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία, του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των εθνικών οργανισμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, των σχετικών αρχών και των επαγγελματικών φορέων που υποστηρίζουν τις δικαστικές αρχές στην ανεξάρτητη απόδοση δικαιοσύνης· λαμβάνοντας υπόψη, επομένως, ότι η διάθεση επαρκούς ευρωπαϊκής χρηματοδότησης είναι απαραίτητη για την κοινωνία των πολιτών, ιδίως μέσω του προγράμματος για «Δικαιοσύνη» και του προγράμματος «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες»·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απαραίτητη η ενίσχυση και ο εξορθολογισμός των υφιστάμενων μηχανισμών, καθώς και η ανάπτυξη αποτελεσματικού μηχανισμού, προκειμένου να διασφαλιστεί σε ολόκληρη την Ένωση η τήρηση των αρχών και των αξιών, όπως αυτές κατοχυρώνονται στις Συνθήκες·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι Κοινοβούλιο, Επιτροπή και Συμβούλιο («τα τρία θεσμικά όργανα») φέρουν από κοινού, εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων που τους έχουν ανατεθεί από τις Συνθήκες, την πολιτική ευθύνη για την προάσπιση των αξιών της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτό, μια διοργανική συμφωνία βάσει του άρθρου 295 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) θα εξασφάλιζε τις αναγκαίες ρυθμίσεις προκειμένου να διευκολυνθεί προς τούτο η συνεργασία μεταξύ των τριών θεσμικών οργάνων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 295 ΣΛΕΕ, οποιοδήποτε από τα τρία θεσμικά όργανα μπορεί να προτείνει μια τέτοια συμφωνία·

1.  τονίζει ότι η Ένωση πρέπει να καταρτίσει επειγόντως ένα ισχυρό, πλήρες και θετικό θεματολόγιο για την αποτελεσματική προστασία και ενίσχυση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες της· εμμένει στην άποψη ότι η Ένωση πρέπει να παραμείνει υπέρμαχος της ελευθερίας και της δικαιοσύνης στην Ευρώπη και τον κόσμο·

2.  εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η Ένωση βιώνει μια άνευ προηγουμένου και κλιμακούμενη κρίση των ιδρυτικών της αξιών, η οποία απειλεί τη μακροπρόθεσμη επιβίωσή της ως δημοκρατικού ειρηνευτικού εγχειρήματος· εκφράζει έντονο προβληματισμό για την άνοδο και εδραίωση αυταρχικών και ανελεύθερων τάσεων – φαινόμενο που επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο λόγω της πανδημίας COVID-19 και της οικονομικής ύφεσης – καθώς και για τη διαφθορά, την παραπληροφόρηση και την κυριαρχία ιδιωτικών συμφερόντων, σε πολλά κράτη μέλη· επισημαίνει τους κινδύνους που εγκυμονεί η τάση αυτή για τη συνοχή της έννομης τάξης της Ένωσης, την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων όλων των πολιτών της, τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς της, την αποτελεσματικότητα των κοινών πολιτικών της και τη διεθνή αξιοπιστία της·

3.  αναγνωρίζει ότι η Ένωση παραμένει θεσμικά ανεπαρκής και, επομένως, δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει φαινόμενα οπισθοδρόμησης και παραβίασης της δημοκρατίας, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για την αδυναμία του Συμβουλίου να σημειώσει ουσιαστική πρόοδο όσον αφορά την επιβολή των αξιών της Ένωσης στο πλαίσιο των εν εξελίξει διαδικασιών του άρθρου 7 ΣΕΕ· επισημαίνει ότι η μη αποτελεσματική εφαρμογή του άρθρου 7 ΣΕΕ από το Συμβούλιο επιτρέπει, ουσιαστικά, τη συνεχή απόκλιση από τις αξίες που απορρέουν από το άρθρο 2 ΣΕΕ· επισημαίνει με ανησυχία τον κατακερματισμένο χαρακτήρα της εργαλειοθήκης της Ένωσης στον τομέα αυτό και ζητεί τον εξορθολογισμό και την ορθή επιβολή της·

4.  εκφράζει ικανοποίηση για το έργο της Επιτροπής σχετικά με την ετήσια έκθεσή της για το κράτος δικαίου· επικροτεί το γεγονός ότι στην ετήσια αξιολόγηση συμπεριλαμβάνονται τόσο η διαφθορά όσο και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης· σημειώνει, ωστόσο, ότι η έκθεση δεν καλύπτει τους τομείς της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων· εκφράζει την ιδιαίτερη λύπη του για το γεγονός ότι η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και η συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών δεν εντάσσονται στην ετήσια αξιολόγηση· υπογραμμίζει με ανησυχία ότι ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των ατόμων με αναπηρίες, των Ρομά, των ατόμων ΛΟΑΔΜ και των ηλικιωμένων εξακολουθούν να μη χαίρουν πλήρους σεβασμού των δικαιωμάτων τους σε ορισμένα κράτη μέλη και να μη λαμβάνουν πλήρη προστασία έναντι μίσους και διακρίσεων, κατά παραβίαση των αξιών της Ένωσης όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ· υπενθυμίζει ότι το Κοινοβούλιο έχει ζητήσει επανειλημμένα την κατάρτιση μηχανισμού παρακολούθησης ώστε να καλυφθεί πλήρως το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 2 ΣΕΕ· επαναλαμβάνει ότι απαιτείται ένας νομοθετικά κατοχυρωμένος, αντικειμενικός και τεκμηριωμένος μηχανισμός παρακολούθησης, στο πλαίσιο του οποίου τα τρία θεσμικά όργανα θα εφαρμόζουν μια διαφανή και θεσμοθετημένη διαδικασία, με σαφώς καθορισμένο πλαίσιο ευθύνης, ώστε η προστασία και η προαγωγή όλων των αξιών της Ένωσης να ενταχθούν κατά τρόπο μόνιμο και σαφή στο θεματολόγιο της Ένωσης·

5.  προτείνει να θεσπιστεί, με βάση την πρόταση του Κοινοβουλίου του 2016 και την ετήσια έκθεση της Επιτροπής για το κράτος δικαίου, ένας μηχανισμός της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα («ο Μηχανισμός»), ο οποίος θα διέπεται από μια διοργανική συμφωνία μεταξύ των τριών θεσμικών οργάνων και θα συνίσταται σε έναν ετήσιο κύκλο παρακολούθησης των αξιών της Ένωσης που θα καλύπτει όλες τις πτυχές του άρθρου 2 ΣΕΕ και θα εφαρμόζεται ισότιμα, αντικειμενικά και δίκαια σε όλα τα κράτη μέλη, με παράλληλη τήρηση των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

6.  τονίζει ότι στο πλαίσιο του ετήσιου κύκλου παρακολούθησης πρέπει να διατυπώνονται ειδικές ανά χώρα σαφείς συστάσεις, οι οποίες θα περιέχουν χρονοδιαγράμματα και στόχους εφαρμογής που θα εξετάζονται σε επόμενες ετήσιες ή επείγουσες εκθέσεις· τονίζει ότι, όταν οι συστάσεις δεν εφαρμόζονται, πρέπει να προβλέπονται συγκεκριμένα ενωσιακά μέτρα, όπως για παράδειγμα οι διαδικασίες δυνάμει του άρθρου 7 ΣΕΕ, οι διαδικασίες επί παραβάσει και οι δημοσιονομικοί όροι, όταν τεθούν σε ισχύ· επισημαίνει ότι οι συστάσεις δεν θα πρέπει να αποσκοπούν μόνο στην αντιμετώπιση των παραβιάσεων, αλλά και στην προώθηση πολιτικών που στοχεύουν στο να καθίσταται δυνατό για τους πολίτες να επωφελούνται από τα δικαιώματα και τις αξίες της Ένωσης·

7.  επισημαίνει ότι ο μηχανισμός θα πρέπει να ενοποιήσει και να αντικαταστήσει τα υφιστάμενα μέσα ώστε να αποφεύγεται η επικάλυψη, ιδίως την ετήσια έκθεση της Επιτροπής για το κράτος δικαίου, το πλαίσιο της Επιτροπής για το κράτος δικαίου, την ετήσια έκθεση της Επιτροπής για την εφαρμογή του Χάρτη, τον διάλογο του Συμβουλίου για το κράτος δικαίου, και τον μηχανισμό συνεργασίας και ελέγχου (ΜΣΕ), και παράλληλα να ενισχύσει τη συμπληρωματικότητα και τη συνοχή με άλλα διαθέσιμα εργαλεία, όπως μεταξύ άλλων οι διαδικασίες δυνάμει του άρθρου 7 ΣΕΕ, οι διαδικασίες επί παραβάσει και οι δημοσιονομικοί όροι, μόλις τεθούν σε ισχύ· φρονεί ότι τα τρία θεσμικά όργανα θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα πορίσματα του ετήσιου κύκλου παρακολούθησης κατά την αξιολόγηση που διενεργούν με σκοπό την ενεργοποίηση του άρθρου 7 ΣΕΕ και τους δημοσιονομικούς όρους, όταν τεθούν σε ισχύ· τονίζει ότι πρέπει να τηρούνται οι ρόλοι και τα προνόμια και των τριών θεσμικών οργάνων·

8.  υπογραμμίζει ότι η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της λήψης δικαστικών αποφάσεων και απαίτηση που απορρέει από την αρχή της αποτελεσματικής νομικής προστασίας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 19 ΣΕΕ· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι πρόσφατες επιθέσεις κατά του κράτους δικαίου συνίστανται κυρίως σε απόπειρες υπονόμευσης της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και τονίζει ότι όλα τα εθνικά δικαστήρια είναι και ευρωπαϊκά δικαστήρια· παροτρύνει την Επιτροπή να χρησιμοποιεί όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της ενάντια σε οποιαδήποτε προσπάθεια των κυβερνήσεων κρατών μελών να θέσουν σε κίνδυνο την ανεξαρτησία των εθνικών δικαστηρίων και να ενημερώνει εγκαίρως το Κοινοβούλιο για κάθε τέτοια κατάσταση·

9.  υπενθυμίζει ότι η προσχώρηση της Ένωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών αποτελεί νομική υποχρέωση που προβλέπεται στο άρθρο 6 παράγραφος 2 ΣΕΕ· επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαίο η εν λόγω διαδικασία προσχώρησης να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να διασφαλιστεί ένα συνεκτικό πλαίσιο για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη και να ενισχυθεί περαιτέρω η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών εντός της Ένωσης· καλεί επομένως την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειες για πλήρη τήρηση των Συνθηκών και να ολοκληρώσει αμελλητί τη διαδικασία προσχώρησης·

10.  υπενθυμίζει τον καθοριστικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίζουν η κοινωνία των πολιτών, οι εθνικοί οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι φορείς ισότητας και άλλοι σχετικοί παράγοντες σε όλα τα στάδια του ετήσιου κύκλου παρακολούθησης, από την παροχή στοιχείων μέχρι τη διευκόλυνση της εφαρμογής και της παρακολούθησης· υπογραμμίζει την ανάγκη να παρέχεται προστασία στους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στους πληροφοριοδότες τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, μεταξύ άλλων κατά των καταχρήσεων δικαστικών προσφυγών όπου είναι αναγκαίο, καθώς και επαρκής χρηματοδότηση σε όλα τα επίπεδα· ζητεί, εν προκειμένω, τη δημιουργία καταστατικού για τις ευρωπαϊκές διασυνοριακές ενώσεις και τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς μετά από διεξοδική εκτίμηση επιπτώσεων· τονίζει τη συμβολή των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος στη διασφάλιση του κράτους δικαίου και την καταπολέμηση της διαφθοράς· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2019, για την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης(12)· επισημαίνει ότι η αξιοπιστία των εθνικών οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το περιθώριο δράσης της κοινωνίας των πολιτών μπορούν να χρησιμεύσουν ως δείκτες για σκοπούς αξιολόγησης· ενθαρρύνει τα εθνικά κοινοβούλια να διεξάγουν δημόσιες συζητήσεις και να εγκρίνουν θέσεις σχετικά με τα αποτελέσματα του κύκλου παρακολούθησης· επισημαίνει ότι η κατάρτιση των επαγγελματιών στον τομέα της δικαιοσύνης είναι ουσιαστικής σημασίας για την ορθή υλοποίηση και εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης και, ως εκ τούτου, για την ενίσχυση ενός κοινού νομικού πολιτισμού σε ολόκληρη την Ένωση· θεωρεί ότι η επικείμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για την κατάρτιση των δικαστικών πρέπει να δώσει πρόσθετη έμφαση στην προώθηση του κράτους δικαίου και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και να συμπεριλάβει την κατάρτιση σε δεξιότητες και σε μη νομικά θέματα, ώστε οι δικαστές να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για να αντισταθούν σε αδικαιολόγητες πιέσεις· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν περαιτέρω και να διευκολύνουν τον διάλογο μεταξύ των δικαστηρίων και των ασκούντων νομικά επαγγέλματα, προάγοντας την τακτική ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών προκειμένου να ενισχυθεί και να προωθηθεί ένας ενωσιακός χώρος δικαιοσύνης που θα βασίζεται στη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα· τονίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση για το τομεακό πρόγραμμα «Δικαιοσύνη» και το πρόγραμμα «Πολίτες, Ισότητα, Δικαιώματα και Αξίες» στο προσεχές πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, καθώς τα εν λόγω προγράμματα αποσκοπούν στην προστασία και την προαγωγή των αξιών της Ένωσης και στην ανάπτυξη ενός ενωσιακού χώρου δικαιοσύνης βασισμένου στο κράτος δικαίου, καθώς και στη στήριξη της κοινωνίας των πολιτών·

11.  επισημαίνει τη συμπληρωματικότητα που θα πρέπει να υπάρχει μεταξύ του πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης, ο οποίος επιτρέπει τη συγκριτική επισκόπηση μεταξύ των δικαστικών συστημάτων των κρατών μελών, και του μηχανισμού· σημειώνει ότι, σύμφωνα με τον πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης για το 2020, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τον αριθμό των εκκρεμών υποθέσεων και ότι η συσσώρευση εκκρεμών υποθέσεων έχει αυξηθεί σε ορισμένα κράτη μέλη, ότι δεν προσφέρουν όλα τα κράτη μέλη κατάρτιση σχετικά με τις δεξιότητες ΤΠΕ με στόχο την προσαρμογή στην ψηφιοποίηση και τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, ότι η δικαστική αρωγή έχει καταστεί λιγότερο προσβάσιμη σε ορισμένα κράτη μέλη με την πάροδο των ετών και ότι η ισότητα των φύλων δεν έχει ακόμη διασφαλιστεί στα δικαστικά συστήματα στα περισσότερα κράτη μέλη·

12.  επιβεβαιώνει τον ρόλο που διαδραματίζει σύμφωνα με το άρθρο 7 ΣΕΕ το Κοινοβούλιο στην παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τις αξίες της Ένωσης· επαναλαμβάνει το αίτημά του να μπορεί το Κοινοβούλιο να υποβάλει την αιτιολογημένη πρότασή του στο Συμβούλιο και να παρίσταται στις ακροάσεις του άρθρου 7 όταν το Κοινοβούλιο κινεί τη διαδικασία, σεβόμενο τα προνόμια καθενός από τα τρία θεσμικά όργανα και την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας· καλεί το Συμβούλιο να ενημερώνει τακτικά το Κοινοβούλιο και να εξασφαλίζει την ενεργό συμμετοχή του, καθώς και να εργάζεται με διαφανή τρόπο· πιστεύει ότι ο μηχανισμός, ο οποίος θα βασίζεται σε μια διοργανική συμφωνία, θα παράσχει το κατάλληλο πλαίσιο για τη βελτίωση του συντονισμού·

13.  υποστηρίζει ότι, μακροπρόθεσμα, ενδέχεται να χρειαστεί να τροποποιηθεί η Συνθήκη, προκειμένου να ενισχυθεί η ικανότητα της Ένωσης να προωθεί και να υπερασπίζεται το θεσμικό της υπόβαθρο· αναμένει με ενδιαφέρον τις σκέψεις και τα συμπεράσματα που θα διατυπωθούν συναφώς στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης· τονίζει ότι, θα πρέπει να αναθεωρηθεί η πλειοψηφία που απαιτείται για τις αποφάσεις και να ενισχυθεί ο μηχανισμός επιβολής κυρώσεων, προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας του άρθρου 7·ΣΕΕ· καλεί τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης να εξετάσει το ενδεχόμενο ενίσχυσης του ρόλου του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προστασία των ιδρυτικών αξιών της Ένωσης· ζητεί να αναθεωρηθεί ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 168/2007 του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2007, για την ίδρυση Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης(13), μετά από διεξοδική εκτίμηση επιπτώσεων, με σκοπό την ενίσχυση και διεύρυνση της εντολής του ώστε να καλύπτει όλες τις αξίες που αναφέρονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ·

14.  πιστεύει ακράδαντα ότι η κρίση σε επίπεδο αξιών της Ένωσης πρέπει να αντιμετωπιστεί, μεταξύ άλλων μέσω του προτεινόμενου μηχανισμού, ώστε να αποκατασταθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών και, επομένως να μπορέσει η Ένωση, στο σύνολό της, να διατηρήσει και να αναπτύξει περαιτέρω όλες τις κοινές πολιτικές·

15.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της 21ης Ιουλίου 2020, αποδυνάμωσε τον σχετικό με τους δημοσιονομικούς όρους μηχανισμό, τον οποίο πρότεινε η Επιτροπή· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να διασφαλιστεί ότι οι συστημικές παραβιάσεις των αξιών που αναφέρονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ είναι ασύμβατες με την ενωσιακή χρηματοδότηση· τονίζει ότι είναι αναγκαία η αντίστροφη ειδική πλειοψηφία για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης, και ότι χωρίς αυτήν απειλείται η αποτελεσματικότητα του νέου μηχανισμού δημοσιονομικής αιρεσιμότητας· ζητεί, η εφαρμογή των δημοσιονομικών όρων να συνοδεύεται από μέτρα που αποσκοπούν στον μετριασμό των πιθανών επιπτώσεων σε μεμονωμένους δικαιούχους της ενωσιακής χρηματοδότησης, μεταξύ άλλων στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών· υπογραμμίζει ότι ο μηχανισμός δημοσιονομικής αιρεσιμότητας δεν μπορεί να αντικατασταθεί μόνον από τον προτεινόμενο ετήσιο κύκλο παρακολούθησης· καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να τηρήσει τη δέσμευση που ανέλαβε με τη Δήλωση του Σιμπίου της 9ης Μαΐου 2019, ότι θα προασπίζεται τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου·

16.  καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να ξεκινήσουν χωρίς καθυστέρηση διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο για τη σύναψη διοργανικής συμφωνίας βάσει του άρθρου 295 ΣΛΕΕ· φρονεί ότι η πρόταση που περιέχεται στο παράρτημα συνιστά κατάλληλη βάση για τις διαπραγματεύσεις αυτές·

17.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα και τη συνοδευτική πρόταση στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο.

(1) ΕΕ C 215 της 19.6.2018, σ. 162. (2) ΕΕ C 390 της 18.11.2019, σ. 117. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0407. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2018)0456. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0032. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0111. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0328. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0101. (9) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0007. (10) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0014. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0054. (12) ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 17. (13) ΕΕ L 53 της 22.2.2007, σ. 1.

Πρόταση διοργανικής συμφωνίας για την ενίσχυση των αξιών της Ένωσης

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 295,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)  Σύμφωνα με το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), η Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες («αξίες της Ένωσης»).

(2)  Σύμφωνα με το άρθρο 49 ΣΕΕ, ο σεβασμός των αξιών της Ένωσης και η δέσμευση για την προαγωγή τους αποτελούν θεμελιώδη προϋπόθεση συμμετοχής στην Ένωση. Σύμφωνα με το άρθρο 7 ΣΕΕ, η ύπαρξη σοβαρής και διαρκούς παραβίασης από κράτος μέλος των αξιών της Ένωσης μπορεί να οδηγήσει στην αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου του αντιπροσώπου της κυβέρνησης αυτού του κράτους μέλους στο Συμβούλιο. Ο σεβασμός των αξιών της Ένωσης αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την επίτευξη υψηλού επιπέδου πίστης και αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών.

(3)  Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή («τα τρία θεσμικά όργανα») αναγνωρίζουν τη σημασία που έχει ο σεβασμός των αξιών της Ένωσης. Ο σεβασμός των αξιών αυτών είναι απαραίτητος για την καλή λειτουργία της Ένωσης και την επίτευξη των στόχων της, όπως ορίζονται στο άρθρο 3 ΣΕΕ. Τα τρία θεσμικά όργανα δεσμεύονται να συνεργαστούν μεταξύ τους καλή τη πίστει με στόχο να προωθηθεί και να ενισχυθεί ο σεβασμός των αξιών της Ένωσης.

(4)  Τα τρία θεσμικά όργανα αναγνωρίζουν ότι τα υφιστάμενα εργαλεία για την προώθηση της συμμόρφωσης με τις αξίες της Ένωσης πρέπει να εξορθολογιστούν και να καταστούν πιο αποτελεσματικά. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να θεσπιστεί ένας ολοκληρωμένος και τεκμηριωμένος διοργανικός μηχανισμός, ο οποίος θα σέβεται τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, προκειμένου να βελτιωθεί ο συντονισμός μεταξύ των τριών θεσμικών οργάνων και να εδραιωθούν οι πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν προηγουμένως. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, της 6ης και 7ης Ιουνίου 2013, ο μηχανισμός αυτός θα πρέπει να λειτουργεί «με διαφάνεια, βάσει στοιχείων που έχουν συλλεχθεί, συγκριθεί και αναλυθεί αντικειμενικά και βάσει ισότιμης μεταχείρισης όλων των κρατών μελών».

(5)  Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν ότι ένας ετήσιος κύκλος παρακολούθησης των αξιών της Ένωσης είναι αναγκαίος για την ενίσχυση της προαγωγής και του σεβασμού των αξιών της Ένωσης. Ο ετήσιος κύκλος παρακολούθησης θα πρέπει να είναι συνεκτικός, αντικειμενικός, αμερόληπτος και τεκμηριωμένος, και να εφαρμόζεται ισότιμα και δίκαια σε όλα τα κράτη μέλη. Ο ετήσιος κύκλος παρακολούθησης θα πρέπει να έχει ως πρωταρχικό στόχο την πρόληψη των παραβιάσεων των αξιών της Ένωσης και της μη συμμόρφωσης με αυτές, την έμφαση σε θετικές εξελίξεις και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, ενώ παράλληλα θα αποτελεί κοινή βάση για άλλες δράσεις των τριών θεσμικών οργάνων. Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν επίσης στο να αξιοποιήσουν την παρούσα διοργανική συμφωνία για να ενσωματώσουν υφιστάμενα μέσα και πρωτοβουλίες που αφορούν την προαγωγή και τον σεβασμό των αξιών της Ένωσης, ιδίως την ετήσια έκθεση της Επιτροπής για το κράτος δικαίου, τον ετήσιο διάλογο του Συμβουλίου για το κράτος δικαίου και το πλαίσιο της Επιτροπής για το κράτος δικαίου, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι αλληλεπικαλύψεις και να ενισχυθεί η συνολική αποτελεσματικότητα.

(6)  Ο κύκλος ετήσιας παρακολούθησης θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα προπαρασκευαστικό στάδιο, τη δημοσίευση ετήσιας έκθεσης παρακολούθησης σχετικά με τη συμμόρφωση με τις αξίες της Ένωσης με συστάσεις ανά χώρα και ένα στάδιο περαιτέρω εξέτασης, το οποίο μεταξύ άλλων θα αφορά την εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων. Ο ετήσιος κύκλος παρακολούθησης θα πρέπει να διεξάγεται με διαφάνεια και ανοικτότητα όπως και με τη συμμετοχή τόσο των πολιτών όσο και της κοινωνίας των πολιτών και θα πρέπει να προστατεύεται από την παραπληροφόρηση.

(7)  Τα τρία θεσμικά όργανα συμμερίζονται την άποψη ότι ο ετήσιος κύκλος παρακολούθησης θα πρέπει να αντικαταστήσει τις αποφάσεις 2006/928/ΕΚ(1) και 2006/929/ΕΚ(2) της Επιτροπής και να εκπληρώσει, μεταξύ άλλων, τους στόχους των εν λόγω αποφάσεων. Η παρούσα διοργανική συμφωνία δεν θίγει την πράξη προσχώρησης του 2005, και ιδίως τα άρθρα 37 και 38 αυτής.

(8)  Ο ετήσιος κύκλος παρακολούθησης θα πρέπει επίσης να συμπληρώνει και να συνάδει με άλλα μέσα που αφορούν την προαγωγή και ενίσχυση των αξιών της Ένωσης. Ειδικότερα, τα τρία θεσμικά όργανα δεσμεύονται να χρησιμοποιούν τα πορίσματα των ετήσιων εκθέσεων παρακολούθησης κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον υφίσταται σαφής κίνδυνος σοβαρής παραβίασης ή σοβαρή και διαρκής παραβίαση των αξιών της Ένωσης από κράτος μέλος, στο πλαίσιο εφαρμογής του άρθρου 7 ΣΕΕ. Ομοίως, η Επιτροπή έχει δεσμευτεί να χρησιμοποιεί τα πορίσματα της ετήσιας έκθεσης παρακολούθησης στο πλαίσιο της αξιολόγησης του κατά πόσον θα πρέπει να κινηθεί διαδικασία επί παραβάσει και κατά πόσον υπάρχουν γενικευμένες ελλείψεις όσον αφορά το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/xxxx του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(3). Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν ότι οι ετήσιες εκθέσεις παρακολούθησης θα πρέπει γενικότερα να καθοδηγούν τις δράσεις τους σε σχέση με τις αξίες της Ένωσης.

(9)  Σύμφωνα με το άρθρο 295 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), η παρούσα διοργανική συμφωνία ορίζει τις πρακτικές λεπτομέρειες μόνο για τη διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, όπως ορίζεται δε στο άρθρο 13 παράγραφος 2 ΣΕΕ, τα εν λόγω θεσμικά όργανα δρουν εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων που τους ανατίθενται από τις Συνθήκες, σύμφωνα με τις διαδικασίες, τους όρους και τους σκοπούς τους οποίους προβλέπουν. Η παρούσα διοργανική συμφωνία δεν θίγει τις προνομίες του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την αυθεντική ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης.

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ:

I.  ΣΤΟΧΟΙ

1.  Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν να προωθήσουν και να ενισχύσουν τον σεβασμό των αξιών της Ένωσης, σύμφωνα με το άρθρο 2 ΣΕΕ, μέσω του συντονισμού των προσπαθειών τους και μέσω συνεργασίας.

II.  ΕΤΗΣΙΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ

2.  Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν να καθιερώσουν, σύμφωνα με την αρχή της καλόπιστης και αμοιβαίας συνεργασίας, έναν ετήσιο κύκλο παρακολούθησης των αξιών της Ένωσης, ο οποίος θα καλύπτει θέματα και βέλτιστες πρακτικές σε όλους τους τομείς που άπτονται των αξιών της Ένωσης. Ο κύκλος ετήσιας παρακολούθησης περιλαμβάνει ένα προπαρασκευαστικό στάδιο, τη δημοσίευση ετήσιας έκθεσης παρακολούθησης με συστάσεις σχετικά με τις αξίες της Ένωσης («ετήσια έκθεση») και ένα στάδιο περαιτέρω εξέτασης.

3.  Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν να συστήσουν μόνιμη διοργανική ομάδα εργασίας για τις αξίες της Ένωσης («ομάδα εργασίας»). Η ομάδα εργασίας διευκολύνει τον συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ των τριών θεσμικών οργάνων στο πλαίσιο του ετήσιου κύκλου παρακολούθησης. Η ομάδα εργασίας ενημερώνει ανά τακτά χρονικά διαστήματα το κοινό σχετικά με τις εργασίες της.

4.  Μια ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων συμβουλεύει την ομάδα εργασίας και τα τρία θεσμικά όργανα. Σε συνεργασία με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων προσδιορίζει με αμεροληψία τις κύριες θετικές και αρνητικές εξελίξεις σε κάθε κράτος μέλος και συμβάλλει στην ανάπτυξη μεθοδολογίας για την ετήσια έκθεση. Τα τρία θεσμικά όργανα μπορούν να συμβουλεύονται την ομάδα σε οποιοδήποτε στάδιο του ετήσιου κύκλου παρακολούθησης.

Προπαρασκευαστικό στάδιο

5.  Σε ετήσια βάση, η Επιτροπή διοργανώνει στοχευμένη διαβούλευση με ενδιαφερόμενα μέρη προκειμένου να συλλέξει πληροφορίες για την ετήσια έκθεση. Η διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη πραγματοποιείται κατά τo πρώτο τρίμηνο κάθε έτους. Η διαβούλευση είναι διαφανής και βασίζεται σε σαφή και αυστηρή μεθοδολογία που εγκρίθηκε από την ομάδα εργασίας. Σε κάθε περίπτωση, η μεθοδολογία περιλαμβάνει, σε κατάλληλη μορφή, τους στόχους αναφοράς, όπως εκείνους που απαριθμούνται στα παραρτήματα των αποφάσεων 2006/928/ΕΚ και 2006/929/ΕΚ της Επιτροπής.

6.  Η διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη παρέχει σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, σε εθνικούς οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σε φορείς ισότητας, σε επαγγελματικές ενώσεις και δίκτυα, στα όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης και άλλων διεθνών οργανισμών, στα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης και στα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των αρμόδιων εθνικών αρχών, τη δυνατότητα να συνεισφέρουν στην ετήσια έκθεση. Η Επιτροπή ενσωματώνει στην ετήσια έκθεση τις πληροφορίες που παρέχονται από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Η Επιτροπή δημοσιοποιεί τις συνεισφορές στη διαβούλευση στον δικτυακό της τόπο πριν από τη δημοσίευση της ετήσιας έκθεσης.

7.  Κατά την εκπόνηση της ετήσιας έκθεσης, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη όλες τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της, βάσει της μεθοδολογίας που συμφώνησε η ομάδα εργασίας. Ιδιαίτερη σημασία έχουν εν προκειμένω οι εκθέσεις και τα στοιχεία του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων οργάνων και οργανισμών της Ένωσης, του Συμβουλίου της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων της Επιτροπής της Βενετίας και της Ομάδας χωρών κατά της διαφθοράς, καθώς και άλλων διεθνών οργανισμών που εκπονούν σχετικές μελέτες και αξιολογήσεις. Όταν η ετήσια έκθεση, όπως εκπονείται από την Επιτροπή, αποκλίνει από τα πορίσματα της ομάδας ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μπορούν να ζητήσουν από την Επιτροπή να εξηγήσει τους λόγους στην ομάδα εργασίας.

8.  Ορισθέντες αντιπρόσωποι των τριών θεσμικών οργάνων, μετά από συμφωνία με την ομάδα εργασίας, έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν διερευνητικές επισκέψεις στα κράτη μέλη για να συλλέξουν πρόσθετες πληροφορίες και να εξακριβώσουν κατά πόσον τηρούνται οι αξίες της Ένωσης στα οικεία κράτη μέλη. Η Επιτροπή ενσωματώνει τα πορίσματα στην ετήσια έκθεση.

9.  Η Επιτροπή ενημερώνει τακτικά την ομάδα εργασίας για την πρόοδο που σημειώθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του προπαρασκευαστικού σταδίου.

Ετήσια έκθεση και συστάσεις

10.  Η Επιτροπή συντάσσει την ετήσια έκθεση με βάση τις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν κατά το προπαρασκευαστικό στάδιο. Η ετήσια έκθεση θα πρέπει να καλύπτει τόσο θετικές όσο και αρνητικές εξελίξεις σχετικά με τις αξίες της Ένωσης στα κράτη μέλη. Η ετήσια έκθεση είναι αμερόληπτη, βασίζεται σε στοιχεία που έχουν συλλεγεί με αντικειμενικό τρόπο και τηρεί την αρχή της ίσης μεταχείρισης των κρατών μελών. Η έκθεση θα πρέπει να είναι αρκούντως εμπεριστατωμένη ώστε να αποτυπώνει τη σοβαρότητα της συγκεκριμένης κατάστασης Στην ετήσια έκθεση περιλαμβάνεται μια ενότητα για τις διαδικασίες επί παραβάσει όσον αφορά τις αξίες της Ένωσης.

11.  Η ετήσια έκθεση περιλαμβάνει ειδικές ανά κράτος μέλος συστάσεις με στόχο την ενίσχυση της προστασίας και της προαγωγής των αξιών της Ένωσης. Οι συστάσεις καθορίζουν συγκεκριμένους στόχους και χρονοδιαγράμματα εφαρμογής και λαμβάνουν δεόντως υπόψη τυχόν ανησυχίες που εκφράζονται σε αιτιολογημένες προτάσεις που εγκρίνονται δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 ΣΕΕ. Οι συστάσεις λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία των πολιτικών και νομικών συστημάτων των κρατών μελών. Η εφαρμογή των συστάσεων αξιολογείται σε επόμενες ετήσιες εκθέσεις ή επείγουσες εκθέσεις, κατά περίπτωση.

12.  Η ετήσια έκθεση, καθώς και οι περιεχόμενες σε αυτήν συστάσεις, δημοσιεύονται τον Σεπτέμβριο κάθε έτους. Η ημερομηνία δημοσίευσης ορίζεται με κοινή συμφωνία των τριών θεσμικών οργάνων στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας. Πριν από τη δημοσίευσή του, η Επιτροπή υποβάλλει το σχέδιο ετήσιας έκθεσης στην ομάδα εργασίας.

Περαιτέρω εξέταση

13.  Το αργότερο εντός δύο μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσής της, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξετάζουν το περιεχόμενο της ετήσιας έκθεσης. Οι σχετικές διαβουλεύσεις δημοσιοποιούνται. Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τοποθετούνται επί της ετήσιας έκθεσης μέσω ψηφισμάτων και συμπερασμάτων. Στο πλαίσιο της εξέτασης αυτής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αξιολογούν και ελέγχουν κατά πόσο οι προηγούμενες συστάσεις έχουν εφαρμοστεί από τα κράτη μέλη και, μεταξύ άλλων, κατά πόσον έχουν εφαρμοστεί οι σχετικές αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα τρία θεσμικά όργανα ασκούν τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους δυνάμει των Συνθηκών με στόχο να συμβάλουν στην αποτελεσματική περαιτέρω εξέταση. Τα τρία θεσμικά όργανα καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να προωθηθεί εγκαίρως ο διάλογος σχετικά με την ετήσια έκθεση στα κράτη μέλη, και ιδίως στα εθνικά κοινοβούλια.

14.  Με βάση τα πορίσματα της ετήσιας έκθεσης, η Επιτροπή, είτε με δική της πρωτοβουλία είτε κατόπιν αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου, ξεκινά διάλογο με ένα ή περισσότερα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των αρμόδιων αρχών, με στόχο να διευκολυνθεί η εφαρμογή των συστάσεων. Η Επιτροπή υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την πρόοδο του διαλόγου. Η Επιτροπή μπορεί ανά πάσα στιγμή, μεταξύ άλλων κατόπιν αιτήματος του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους, να προσφέρει τεχνική βοήθεια στα κράτη μέλη μέσω διαφόρων δραστηριοτήτων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διοργανώνει, σε συνεργασία με τα εθνικά κοινοβούλια, διακοινοβουλευτική συζήτηση σχετικά με τα πορίσματα της ετήσιας έκθεσης.

15.  Τα τρία θεσμικά όργανα θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα πορίσματα της ετήσιας έκθεσης κατά τον καθορισμό χρηματοδοτικών προτεραιοτήτων. Ειδικότερα, η Επιτροπή θα πρέπει να περιλαμβάνει στοχευμένη στήριξη στους εθνικούς φορείς που συμβάλλουν στην προστασία και την προαγωγή των αξιών της Ένωσης, όπως οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και των μέσων ενημέρωσης, κατά την κατάρτιση των σχετικών ετήσιων προγραμμάτων εργασίας σχετικά με την εκταμίευση των ενωσιακών χρηματοδοτήσεων που τελούν είτε υπό επιμερισμένη και υπό άμεση διαχείριση.

16.  Με την επιφύλαξη των εξουσιών της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 258 ΣΛΕΕ και σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/xxxx και του δικαιώματος ενός τρίτου των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής να υποβάλουν στο Συμβούλιο αιτιολογημένη πρόταση σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 ΣΕΕ, τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν ότι οι ετήσιες εκθέσεις θα πρέπει να καθοδηγούν τις δράσεις τους όσον αφορά τις αξίες της Ένωσης.

17.  Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο δύνανται να ζητήσουν από την Επιτροπή να καταρτίσει επιπρόσθετες κατευθυντήριες γραμμές και δείκτες για την αντιμετώπιση σχετικών οριζόντιων ζητημάτων, τα οποία προκύπτουν από τον ετήσιο κύκλο παρακολούθησης.

Επείγουσα έκθεση

18.  Όταν η κατάσταση που επικρατεί σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη αποτελεί άμεση και σοβαρή απειλή για τις αξίες της Ένωσης, η Επιτροπή μπορεί, είτε με δική της πρωτοβουλία είτε κατόπιν αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου, να εκπονήσει επείγουσα έκθεση για την κατάσταση αυτή. Η Επιτροπή συντάσσει την έκθεση σε συνεννόηση με την ομάδα εργασίας. Η Επιτροπή καταρτίζει αμελλητί την επείγουσα έκθεση και τη δημοσιοποιεί το αργότερο εντός δύο μηνών από την υποβολή αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου. Τα πορίσματα της επείγουσας έκθεσης ενσωματώνονται στην επόμενη ετήσια έκθεση. Η επείγουσα έκθεση μπορεί να περιέχει συστάσεις για την αντιμετώπιση της επικείμενης απειλής για τις αξίες της Ένωσης.

III.  ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕ ΑΛΛΑ ΜΕΣΑ

19.  Τα τρία θεσμικά όργανα αναγνωρίζουν ότι ο ετήσιος κύκλος παρακολούθησης και οι λοιποί μηχανισμοί για την προστασία και την προώθηση των αξιών της Ένωσης, και ιδίως η διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 7 ΣΕΕ και στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/xxxx, καθώς και οι διαδικασίες επί παραβάσει, έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα. Τα τρία θεσμικά όργανα δεσμεύονται να λαμβάνουν υπόψη τους στόχους της παρούσας διοργανικής συμφωνίας κατά τη διαμόρφωση των πολιτικών της Ένωσης.

20.  Όταν στην ετήσια έκθεση διαπιστώνονται συστημικές ελλείψεις όσον αφορά μία ή περισσότερες αξίες της Ένωσης, τα τρία θεσμικά όργανα δεσμεύονται να λάβουν αμελλητί τα κατάλληλα μέτρα, στο πλαίσιο των ανατιθέμενων από τις Συνθήκες αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους. Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν ότι τα πορίσματα της ετήσιας έκθεσης λειτουργούν ως βάση για να αποφασιστεί η ενεργοποίηση της διαδικασίας δυνάμει του άρθρου 7 ΣΕΕ και για την κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει όσον αφορά την προστασία των αξιών της Ένωσης. Τα τρία θεσμικά όργανα εξετάζουν, μεταξύ άλλων, κατά πόσον οι πολιτικές της Ένωσης που απαιτούν υψηλό επίπεδο αμοιβαίας εμπιστοσύνης μπορούν, υπό το φως των συστημικών ελλείψεων που εντοπίστηκαν στην ετήσια έκθεση, να υλοποιηθούν.

21.  Ο ετήσιος κύκλος παρακολούθησης που θεσπίζεται με την παρούσα συμφωνία αντικαθιστά τον μηχανισμό για τη συνεργασία και τον έλεγχο της προόδου στη Ρουμανία όσον αφορά την επίτευξη των ειδικών στόχων αναφοράς στους τομείς της δικαστικής μεταρρύθμισης και της καταπολέμησης της διαφθοράς, ο οποίος θεσπίστηκε με την απόφαση 2006/928/ΕΚ της Επιτροπής, καθώς και τον μηχανισμό για τη συνεργασία και τον έλεγχο της προόδου στη Βουλγαρία όσον αφορά την επίτευξη των ειδικών στόχων αναφοράς στους τομείς της δικαστικής μεταρρύθμισης και της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, ο οποίος θεσπίστηκε με την απόφαση 2006/929/ΕΚ της Επιτροπής, και υλοποιεί, μεταξύ άλλων, τους στόχους που επιδιώκονται με τις εν λόγω αποφάσεις. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δεσμεύεται να καταργήσει τις εν λόγω αποφάσεις σε εύθετο χρόνο.

Κοινές ρυθμίσεις για το άρθρο 7 ΣΕΕ

22.  Τα τρία θεσμικά όργανα δεσμεύονται να χρησιμοποιούν τα πορίσματα των ετήσιων εκθέσεων παρακολούθησης κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον υφίσταται σαφής κίνδυνος σοβαρής παραβίασης ή σοβαρή και διαρκής παραβίαση των αξιών της Ένωσης από κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 7 ΣΕΕ.

23.  Προκειμένου να ενισχυθούν η διαφάνεια και η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 7 ΣΕΕ, τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν να διασφαλίσουν ότι το θεσμικό όργανο που υποβάλει πρόταση δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 ΣΕΕ δύναται να παρουσιάσει την εν λόγω πρόταση στο Συμβούλιο, και ότι παραμένει πλήρως ενημερωμένο και συμμετέχει σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν να διαβουλεύονται τακτικά μεταξύ τους στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας σχετικά με διαδικασίες που έχουν κινηθεί ή ενδέχεται να κινηθούν δυνάμει του άρθρου 7 ΣΕΕ.

24.  Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν να επεξεργαστούν τις λεπτομέρειες που αποσκοπούν στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 7 ΣΕΕ. Οι νέες αυτές λεπτομέρειες μπορεί να περιλαμβάνουν τακτικό χρονοδιάγραμμα ακροάσεων και συνεδριάσεων για την τρέχουσα κατάσταση, συστάσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των ανησυχιών που εκφράζονται στην αιτιολογημένη πρόταση και χρονοδιαγράμματα εφαρμογής.

Κοινές ρυθμίσεις για τους δημοσιονομικούς όρους

25.  Τα τρία θεσμικά όργανα δεσμεύονται να χρησιμοποιούν τα πορίσματα της ετήσιας έκθεσης παρακολούθησης κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον υπάρχουν γενικευμένες ελλείψεις όσον αφορά το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/xxxx, καθώς και κατά κάθε άλλη σχετική αξιολόγηση την οποία διενεργούν σχετικά με υφιστάμενα και μελλοντικά δημοσιονομικά εργαλεία. Όταν στην ετήσια έκθεση διαπιστώνεται ότι γενικευμένη έλλειψη όσον αφορά το κράτος δικαίου σε ένα κράτος μέλος επηρεάζει ή κινδυνεύει να επηρεάσει τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης ή την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, η Επιτροπή αποστέλλει γραπτή κοινοποίηση στο εν λόγω κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/xxxx.

IV.  ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

26.  Τα τρία θεσμικά όργανα λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα, προκειμένου να διασφαλίζουν ότι διαθέτουν τα μέσα και τους πόρους που απαιτούνται για την ορθή εφαρμογή της παρούσας διοργανικής συμφωνίας.

27.  Τα τρία θεσμικά όργανα παρακολουθούν από κοινού και αδιαλείπτως την εφαρμογή της παρούσας διοργανικής συμφωνίας, τόσο σε πολιτικό επίπεδο με τακτικές συζητήσεις, όσο και σε τεχνικό επίπεδο στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας.

28.  Η παρούσα συμφωνία αρχίζει να ισχύει την ημέρα της υπογραφής της.

(1) Απόφαση της Επιτροπής, της 13ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού για τη συνεργασία και τον έλεγχο της προόδου στη Ρουμανία όσον αφορά την επίτευξη των ειδικών στόχων αναφοράς στους τομείς της δικαστικής μεταρρύθμισης και της καταπολέμησης της διαφθοράς (EE L 354 της 14.12.2006, σ. 56). (2) Απόφαση της Επιτροπής, της 13ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού για τη συνεργασία και τον έλεγχο της προόδου στη Βουλγαρία όσον αφορά την επίτευξη των ειδικών στόχων αναφοράς στους τομείς της δικαστικής μεταρρύθμισης και της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος (ΕΕ L 354 της 14.12.2006, σ. 58). (3) [να εισαχθεί αντί «xxxx» ο τελικός αριθμός του κανονισμού βάσει της διαδικασίας 2018/136(COD) στο κείμενο (καθώς επίσης στα σημεία 16, 19 και 25) και να προστεθούν στην υποσημείωση τα ορθά στοιχεία δημοσίευσης στην ΕΕ] Κανονισμός (EΕ) .../… του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης στην περίπτωση γενικευμένων ελλείψεων όσον αφορά το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη ΕΕ L ... της ..., σ. …