Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (13484/2019),

–  uwzględniając Umowę o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów (SFPA) między Unią Europejską a Republiką Senegalu, która weszła w życie z dniem 20 listopada 2014 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie z oceny retrospektywnej i prospektywnej Protokołu do Umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów między Unią Europejską a Senegalem,

–  uwzględniając Protokół wykonawczy do Umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów między Unią Europejską a Republiką Senegalu (13483/2019),

–  uwzględniając wniosek o udzielenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 43 ust. 2 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) i ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) (C9-0178/2019),

–  uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 11 listopada 2020 r.(1) w sprawie projektu decyzji,

–  uwzględniając art. 31 ust. 4 rozporządzenia w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie wspólnych reguł stosowania zewnętrznego wymiaru WPRyb, w tym umów w sprawie połowów(3),

–  uwzględniając krajowy plan strategiczny Senegalu na lata 2019–2023,

–  uwzględniając krajową strategię Senegalu na rzecz promowania ekologicznych miejsc pracy na lata 2015–2020,

–  mając na uwadze rozrost floty azjatyckiej prowadzącej działalność na wodach Senegalu;

–  uwzględniając art. 105 ust. 2 Regulaminu,

–  uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Rozwoju,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa (A9-0182/2020),

A.  mając na uwadze, że Umowa o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów między Unią Europejską a Republiką Senegalu weszła w życie z dniem 20 listopada 2014 r.; mając na uwadze, że obecny protokół wykonawczy do Umowy wygasł z dniem 19 listopada 2019 r. oraz że nowy protokół został parafowany dnia 19 lipca 2019 r.;

B.  mając na uwadze, że w perspektywicznej ocenie ostatniego protokołu (na lata 2014–2019) stwierdzono, iż skutecznie przyczynił się on do zrównoważonej eksploatacji zasobów w senegalskiej strefie połowowej, i zalecono odnowienie protokołu w celu zaspokojenia potrzeb obu stron;

C.  mając na uwadze, że skuteczność ostatniego protokołu była zadowalająca w odniesieniu do połowów tuńczyka, lecz że statki wspólnotowe nie wykorzystały części uprawnień do połowów dotyczących głębokowodnych gatunków przydennych; mając na uwadze, że połowy morszczuka „czarnego” w wodach Senegalu stanowią mniej niż 10 % połowów wspólnotowych w tym regionie;

D.  mając na uwadze, że rozwój połowów głębokowodnych gatunków przydennych ukierunkowanych na stada morszczuka „czarnego”, a także dodatkowe połowy morszczuka „czarnego” w senegalskiej strefie połowowej i w strefach połowowych krajów sąsiadujących przyczyniły się do zwiększenia presji połowowej na te stada;

E.  mając na uwadze, że statki rybackie Unii ograniczają się do obszarów połowowych na pełnym morzu, co oznacza minimalną rywalizację z senegalskim sektorem tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, a więc nie zagraża jego istnieniu;

F.  mając na uwadze, że nowy protokół obejmuje okres pięciu lat i przewiduje uprawnienia do połowów dla statków unijnych (dwudziestu ośmiu sejnerów-zamrażalni do połowu tuńczyka, dziesięciu statków do połowu wędami, pięciu taklowców i dwóch trawlerów) o pojemności referencyjnej wynoszącej 10 000 ton rocznie w przypadku tuńczyka oraz dopuszczalną wielkość połowu morszczuka „czarnego” wynoszącą 1750 ton rocznie;

G.  mając na uwadze, że rekompensata finansowa wynosi 3 050 750 EUR rocznie i że w skład tej kwoty wchodzą następujące elementy: 800 000 EUR rocznie za dostęp do zasobów, 900 000 EUR rocznie na wdrażanie polityki sektorowej oraz roczna kwota 1 350 750 EUR odpowiadająca szacunkowej kwocie opłat należnych od armatorów;

H.  mając na uwadze, że nowy protokół przewiduje nadanie statkom unijnym uprawnień do połowów na wodach Senegalu w oparciu o najlepsze dostępne opinie naukowe i przy uwzględnieniu zaleceń Międzynarodowej Komisji ds. Ochrony Tuńczyka Atlantyckiego (ICCAT);

I.  mając na uwadze, że reforma wspólnej polityki rybołówstwa obejmuje rozdział dotyczący wymiaru zewnętrznego mającego na celu propagowanie zasad zrównoważonego rybołówstwa; mając na uwadze, że umowy dwustronne ustanawiają stabilne ramy prawne, gospodarcze i środowiskowe dotyczące dostępu floty UE do wód państw trzecich i przewidują „wsparcie sektorowe” w celu wzmocnienia lokalnych zdolności administracyjnych i poprawy standardów zrównoważonego zarządzania rybołówstwem w kraju partnerskim;

J.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 62 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z 1982 r. w ramach wspólnej polityki rybołówstwa flota europejska będzie odławiała jedynie nadwyżkę dozwolonych połowów;

K.  mając na uwadze, że Senegal ratyfikował większość międzynarodowych instrumentów z zakresu międzynarodowego zarządzania rybołówstwem i jest stroną współpracującą w odpowiednich regionalnych organach odpowiedzialnych za zarządzanie rybołówstwem w odniesieniu do połowów prowadzonych przez statki senegalskie;

L.  mając na uwadze, że negocjacje dotyczące nowego protokołu do umowy o partnerstwie w sprawie połowów z Senegalem wpisują się w ramy działań zewnętrznych UE wobec krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) oraz uwzględniają w szczególności cele Unii w zakresie poszanowania zasad demokratycznych i praw człowieka;

M.  mając na uwadze, że w ramach tej umowy należy również wspierać wypełnianie zobowiązań UE na mocy umów międzynarodowych, a zwłaszcza dążenie do celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, w szczególności celu 14, oraz że wszystkie działania UE, takie jak ta umowa o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów, muszą przyczyniać się do osiągnięcia tych celów;

N.  mając na uwadze, że Unia Europejska i Senegal kontynuują współpracę w ogólnych ramach umowy z Kotonu oraz że wsparcie ekonomiczne w dziedzinie rybołówstwa odbywa się za pośrednictwem programu PESCAO, którego celem jest poprawa zarządzania sektorem rybołówstwa oraz walka z nielegalnymi, nieraportowanymi i nieuregulowanymi połowami (połowy NNN) i który dysponuje budżetem w wysokości 15 mln EUR na lata 2018–2024;

O.  mając na uwadze, że połowy NNN nie tylko uszczuplają zasoby naturalne i obniżają naturalną produktywność, lecz także negatywnie wpływają na źródła utrzymania rybaków i dochody krajowe;

P.  mając na uwadze, że Parlament musi być niezwłocznie i w pełni informowany o procedurach dotyczących protokołu lub jego odnowienia na wszystkich etapach procesu;

Q.  mając na uwadze, że stada małych ryb pelagicznych są wspólne dla kilku krajów sąsiadujących z Senegalem w regionie Afryki Północno-Zachodniej, z którymi UE zawarła umowy o partnerstwie w sprawie połowów umożliwiające dostęp do tych stad; mając na uwadze, że Komisja powinna zachęcić władze Senegalu do rozpoczęcia konsultacji z krajami sąsiadującymi w sprawie wspólnych wiążących zasad zarządzania opartych na opiniach naukowych w celu zapewnienia zrównoważonego rybołówstwa, zwłaszcza w odniesieniu do małych ryb pelagicznych, mimo że umowa między UE a Senegalem nie daje do nich dostępu;

R.  mając na uwadze, że cele strategiczne w ramach krajowego planu strategicznego Senegalu na lata 2019–2023 obejmują zrównoważone zarządzanie i większą wydajność rybołówstwa oraz ogólny wzrost dostępu do rynku i konkurencyjności sektora rybołówstwa;

S.  mając na uwadze, że sektor rybołówstwa daje zatrudnienie ponad 600 000 Senegalczyków, czyli około 17 % populacji aktywnych zawodowo;

1.  stwierdza, że protokół umożliwi ścisłą współpracę między Unią Europejską a Senegalem, której celem jest dbanie o odpowiedzialną eksploatację zasobów rybnych w wodach Senegalu oraz wsparcie wysiłków Senegalu na rzecz rozwoju zrównoważonego gospodarowania zasobami oraz ochrony morskiej różnorodności biologicznej;

2.  popiera strategię UE polegającą na utrzymaniu sieci porozumień w regionie w celu uzupełnienia działań na rzecz zrównoważonego charakteru stad podejmowanych przez regionalne organizacje ds. rybołówstwa;

3.  zauważa, że zgodnie z wnioskami zawartymi w sprawozdaniu z oceny nowy protokół przewiduje mniejszy tonaż morszczuka „czarnego” (1 750 ton rocznie zamiast 2 000) oraz większy wkład finansowy na rzecz wsparcia sektorowego (o 150 000 EUR) i wyższą szacunkową kwotę opłat należnych od armatorów;

4.  stwierdza zmniejszenie wielkości dopuszczalnych połowów w odniesieniu do morszczuka „czarnego” zgodnie z opinią naukową Komitetu ds. Rybołówstwa na Środkowym i Wschodnim Atlantyku (CECAF) w celu zmniejszenia jego śmiertelności;

5.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w protokole uwzględniono wrażliwe gatunki poławiane jako przyłów; podkreśla potrzebę dalszego wzmocnienia środków ochrony ekosystemu morskiego; podkreśla kluczową rolę wyszkolonych obserwatorów naukowych w monitorowaniu przyłowów;

6.  podkreśla, że umowa zawiera rozdział poświęcony współpracy naukowej w celu zapewnienia lepszego monitorowania stanu żywych zasobów morza w wodach Senegalu; przyjmuje do wiadomości trudności w naukowym monitorowaniu eksploatacji zasobów głębokowodnych gatunków przydennych i nalega, aby w ocenie uwzględniono również presję połowową ze strony floty państw trzecich na wodach innych krajów nadbrzeżnych (Mauretania, Maroko, Gwinea Bissau, Gambia), biorąc pod uwagę, że uprawnienia do połowów w wodach Senegalu dostępne dla statków UE są stosunkowo niewielkie;

7.  uważa, że aby zagwarantować dostęp do nadwyżek w wodach Senegalu, niezbędna jest wiedza na temat ogólnego nakładu połowowego – w tym floty senegalskiej i flot państw trzecich – i wzywa Komisję do dopilnowania, by w kontekście obecnego protokołu oraz obrad na forum właściwych regionalnych organizacji ds. rybołówstwa miał zastosowanie artykuł dotyczący przejrzystości;

8.  zwraca uwagę na możliwość zrewidowania uprawnień połowowych i zezwalania na prowadzenie zwiadów rybackich w senegalskich strefach połowowych; z zadowoleniem przyjmuje określone w protokole warunki dotyczące zrównoważoności i przestrzegania zaleceń naukowych oraz wzywa Komisję, aby poinformowała Parlament w razie zatwierdzenia takich zmian przez wspólny komitet; z zadowoleniem przyjmuje uwzględnienie w protokole monitorowania połowów za pośrednictwem elektronicznego systemu powiadamiania (ERS); wzywa Komisję do zadbania o jak najszybsze uruchomienie tego systemu;

9.  z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie nowych środków technicznych mających na celu ograniczenie przypadkowych połowów gatunków chronionych (ptaki morskie, żółwie, rekiny i ssaki morskie) i wzywa Komisję, aby monitorowała przyjmowanie niezbędnych środków w celu poprawy selektywności narzędzi połowowych zgodnie z zaleceniami naukowymi i przepisami regionalnych organizacji ds. rybołówstwa;

10.  podkreśla, że umowa ustanawia ramy prawne współpracy w dziedzinie nadzoru i zwalczania nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (NNN) i z zadowoleniem przyjmuje ratyfikowanie przez Senegal umowy FAO o środkach stosowanych przez państwo portu w 2017 r., co jest istotne ze względu na duże znaczenie portu w Dakarze pod względem wyładunków produktów rybołówstwa złowionych na różnych obszarach tego podregionu przez statki pływające pod różnymi banderami państw trzecich;

11.  pozytywnie ocenia zatrudnianie senegalskich marynarzy na statkach Unii Europejskiej i zwraca uwagę na dobre wyniki we wdrażaniu poprzedniego protokołu; z zadowoleniem przyjmuje ratyfikowanie przez Senegal konwencji MOP C188 dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa i wzywa władze Senegalu do wdrożenia jej postanowień; wzywa Komisję do dokonywania na posiedzeniach wspólnego komitetu regularnych ocen faktycznego wdrażania konwencji, w szczególności jej postanowień dotyczących warunków pracy i warunków płacowych, o których również mowa w protokole;

12.  uważa, że państwa członkowskie mogą odegrać istotną rolę i aktywnie uczestniczyć w budowaniu zdolności i szkoleniu z myślą o osiągnięciu tego celu;

13.  w trosce o osiągnięcie sektorowych celów wsparcia określonych w art. 5, niezależnie od innych działań, zaleca następujące działania priorytetowe i strategiczne:

14.  wzywa Komisję do przeprowadzenia całościowej analizy wpływu dwustronnych umów Unii w dziedzinie rybołówstwa, a w szczególności korzyści wynikających ze wsparcia sektorowego i działalności europejskiej floty na wodach państw trzecich dla lokalnych gospodarek (zrównoważone rybołówstwo, lokalne zatrudnienie, infrastruktura, poprawa sytuacji społecznej itp.), przy jednolitym i spójnym podejściu do wszystkich państw Afryki Zachodniej;

15.  wyraża zaniepokojenie rosnącą liczbą zakładów przetwórstwa produkujących mączkę rybną i olej rybny na wybrzeżu Afryki Zachodniej, które zaopatrują się w małe gatunki pelagiczne pochodzące z wód Senegalu, a także z wód państw sąsiadujących, gdzie ryby poławiane są przez floty innych państw (spoza UE); w związku z tym krytykuje sprzeczność z zasadą zrównoważonego rozwoju polegającą na zapewnianiu miejscowej ludności cennych zasobów białka;

16.  uważa, że w perspektywie ewentualnego zamknięcia łowisk lub wprowadzenia ograniczeń połowowych w celu zapewnienia zrównoważonego charakteru zasobów w pierwszej kolejności należy uwzględnić potrzeby lokalnego sektora rybołówstwa w oparciu o rzetelne opinie naukowe;

17.  docenia wysiłki poczynione na szczeblu UE w zakresie przejrzystości dostępnych obecnie tekstów protokołów i wspólnych komitetów naukowych; podkreśla potrzebę zwiększenia przejrzystości i uczestnictwa stowarzyszeń społeczności nadbrzeżnych w zarządzaniu wsparciem sektorowym; wzywa Komisję do regularnego przedstawiania i publicznego udostępniania sprawozdań z wykorzystania wsparcia sektorowego oraz do przekazywania Parlamentowi konkluzji z posiedzeń wspólnego komitetu i wyników ocen rocznych; apeluje do Komisji, by ułatwiała udział przedstawicieli Parlamentu jako obserwatorów w posiedzeniach wspólnego komitetu oraz zwiększyła uczestnictwo senegalskich stowarzyszeń i społeczności rybackich; podkreśla, że rząd Senegalu powinien wykazać się przejrzystością w odniesieniu do partnerstw rybackich z innymi krajami;

18.  zaleca, by zainteresowane strony uczestniczyły w przygotowywaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ocenie programów operacyjnych dzięki angażowaniu lokalnych społeczności rybackich i konsultacjom z nimi zgodnie z prawem senegalskim;

19.  apeluje o większą czytelność i jednolitość sprawozdań dotyczących chronionych obszarów morskich, a także o przyjęcie całościowego planu zarządzania, w ramach którego zostaną przydzielone role i zostanie określony organ odpowiedzialny za ogólną koordynację zarządzania;

20.  zauważa, że kraje śródlądowe, takie jak Mali, są uzależnione od eksportu ryb z Senegalu, stanowiącego ponad 40 % ich przywozu produktów rybołówstwa; zauważa, że senegalski eksport przyczynia się do zaopatrzenia państw śródlądowych w żywność;

21.  zauważa, że ponad jedna piąta senegalskiego eksportu trafia do państw śródlądowych, w szczególności do Mali, Burkiny Faso i Nigru, oraz przyczynia się do integracji gospodarczej kontynentu afrykańskiego;

22.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Senegalu.

(1) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0294. (2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa (Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 22). (3) Dz.U. C 58 z 15.2.2018, s. 93.