Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τροποποίηση του Κανονισμού προκειμένου να διασφαλιστεί η λειτουργία του Κοινοβουλίου σε έκτακτες συνθήκες (2020/2098(REG))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 236 και 237 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (A9-0194/2020),
1. αποφασίζει να επιφέρει στον Κανονισμό του την ακόλουθη τροποποίηση·
2. τονίζει ότι η υγειονομική κρίση που προκλήθηκε από την πανδημία Covid-19 κατέστησε σαφές ότι ο Κανονισμός απαιτεί την περαιτέρω ανάπτυξη των διαδικασιών, προκειμένου να διασφαλιστεί η άνευ περιορισμών λειτουργία του Κοινοβουλίου σε διάφορους τύπους εκτάκτων συνθηκών·
3. υπογραμμίζει τη σημασία των προσωρινών μέτρων που εγκρίθηκαν, σύμφωνα με το κράτος δικαίου, από τον Πρόεδρό του και τα όργανά του κατά την τρέχουσα υγειονομική κρίση με στόχο την αντιμετώπιση αυτών των εκτάκτων συνθηκών· τονίζει ότι δεν υπήρχαν εναλλακτικές λύσεις αντί των εν λόγω μέτρων προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια των εργασιών του Κοινοβουλίου, όπως απαιτείται από τις Συνθήκες, και ότι τούτα επέτρεψαν στο Κοινοβούλιο να ασκήσει τα νομοθετικά και δημοσιονομικά του καθήκοντα και τα καθήκοντα πολιτικής εποπτείας κατά τη διάρκεια της κρίσης, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στις Συνθήκες·
4. τονίζει ότι τα εν λόγω προσωρινά μέτρα ήταν πλήρως δικαιολογημένα και διασφάλισαν την εγκυρότητα όλων των ψηφοφοριών που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου εφαρμογής τους·
5. υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστούν, στο μέτρο των δυνατοτήτων του Κοινοβουλίου, εύλογες προσαρμογές για τους βουλευτές με αναπηρία και το προσωπικό τους ενόσω το Κοινοβούλιο λειτουργεί σε έκτακτες συνθήκες·
6. θεωρεί ότι οι παρακάτω τροποποιήσεις θα πρέπει να εγκριθούν μέσω του εναλλακτικού ηλεκτρονικού συστήματος ψηφοφορίας σύμφωνα με τα τρέχοντα προσωρινά μέτρα που έχουν εγκριθεί από τον Πρόεδρό του και τα διοικητικά του όργανα, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία COVID-19·
7. αποφασίζει ότι οι εν λόγω τροποποιήσεις τίθενται σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021 αλλά θα εφαρμοστούν μόνο από τις 18 Ιανουαρίου 2021, προκειμένου ο Πρόεδρος και η Διάσκεψη των Προέδρων να έχουν τη νομική βάση για την εκ των προτέρων λήψη και έγκριση απόφασης δυνάμει του νέου άρθρου 237α παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο, ώστε οι νέες διατάξεις να μπορούν να τεθούν πλήρως σε ισχύ από την πρώτη ημέρα εφαρμογής τους, δηλαδή κατά την έναρξη της πρώτης τακτικής περιόδου συνόδου του 2021·
8. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση, προς ενημέρωση, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στα εθνικά κοινοβούλια.
Ισχύον κείμενο
Τροπολογία
Τροπολογία 1 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Τίτλος XIII α (νέος)
ΤΙΤΛΟΣ XIIIα: ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Τροπολογία 2 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 237 α (νέο)
Άρθρο 237α
Έκτακτα μέτρα
1. Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται σε καταστάσεις κατά τις οποίες το Κοινοβούλιο, λόγω εξαιρετικών και απρόβλεπτων περιστάσεων που εκφεύγουν από τον έλεγχό του, παρεμποδίζεται να εκτελέσει τα καθήκοντά του και να ασκήσει τα προνόμιά του που προβλέπονται στις Συνθήκες, είναι δε αναγκαία μια προσωρινή παρέκκλιση από τις συνήθεις διαδικασίες του Κοινοβουλίου που ορίζονται σε άλλα σημεία του παρόντος Κανονισμού, προκειμένου να εγκριθούν έκτακτα μέτρα που θα επιτρέψουν στο Κοινοβούλιο να συνεχίσει να εκτελεί τα εν λόγω καθήκοντα και να ασκεί τα εν λόγω προνόμια.
Τέτοιες έκτακτες συνθήκες θεωρείται ότι συντρέχουν όταν ο Πρόεδρος καταλήγει στο συμπέρασμα, βάσει αξιόπιστων στοιχείων τα οποία επιβεβαιώνονται, κατά περίπτωση, από τις υπηρεσίες του Κοινοβουλίου, ότι για λόγους ασφαλείας ή προστασίας ή ως αποτέλεσμα της μη διαθεσιμότητας τεχνικών μέσων είναι ή θα είναι αδύνατη ή επικίνδυνη η σύγκληση του Κοινοβουλίου σύμφωνα με τις συνήθεις διαδικασίες που προβλέπονται σε άλλα σημεία του παρόντος Κανονισμού και του εγκριθέντος χρονοδιαγράμματός του.
2. Όταν πληρούνται οι όροι της παραγράφου 1, ο Πρόεδρος μπορεί, με τη σύμφωνη γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων, να αποφασίσει να εφαρμόσει ένα ή περισσότερα από τα μέτρα που αναφέρονται στην παράγραφο 3.
Σε περίπτωση που είναι αδύνατο, για λόγους κατεπείγοντος, να συγκληθεί η Διάσκεψη των Προέδρων διά ζώσης ή ψηφιακά, ο Πρόεδρος μπορεί να αποφασίσει να εφαρμόσει ένα ή περισσότερα από τα μέτρα που προβλέπονται στην παράγραφο 3. Η απόφαση αυτή παύει να ισχύει πέντε ημέρες μετά την έκδοσή της, εκτός εάν εγκριθεί από τη Διάσκεψη των Προέδρων εντός του διαστήματος αυτού.
Μετά από απόφαση του Προέδρου, η οποία εγκρίνεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων, βουλευτές, μια πολιτική ομάδα ή ομάδες, ο αριθμός των οποίων αντιστοιχεί τουλάχιστον στο μέσο ελάχιστο όριο, μπορούν ανά πάσα στιγμή να ζητήσουν να υποβληθούν στο Κοινοβούλιο προς έγκριση χωρίς συζήτηση ορισμένα ή όλα τα μέτρα που προβλέπονται στην εν λόγω απόφαση. Η ψηφοφορία στην Ολομέλεια εγγράφεται στην ημερήσια διάταξη της πρώτης συνεδρίασης μετά την υποβολή του αιτήματος. Δεν επιτρέπεται να κατατεθούν τροπολογίες. Εάν ένα μέτρο δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία των ψηφισάντων, παύει να ισχύει μετά τη λήξη της περιόδου συνόδου. Μέτρο που εγκρίνεται από την Ολομέλεια δεν μπορεί να αποτελέσει εκ νέου αντικείμενο ψηφοφορίας κατά την ίδια περίοδο συνόδου.
3. Η απόφαση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 μπορεί να προβλέπει όλα τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι έκτακτες συνθήκες που αναφέρονται στην παράγραφο 1, και ιδίως τα ακόλουθα:
α) μετάθεση προγραμματισμένης περιόδου συνόδου, συνεδρίασης ή συνεδρίασης επιτροπής σε μεταγενέστερη ημερομηνία και/ή ακύρωση ή περιορισμό των συνεδριάσεων διακοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών και άλλων οργάνων·
β) μεταφορά του τόπου πραγματοποίησης μιας περιόδου συνόδου, συνεδρίασης ή συνεδρίασης επιτροπής, από την έδρα του Κοινοβουλίου σε έναν από τους τόπους εργασίας του ή σε άλλο τόπο, ή από έναν από τους τόπους εργασίας του Κοινοβουλίου στην έδρα του, σε έναν από τους υπόλοιπους τόπους εργασίας του ή σε άλλο τόπο·
γ) διεξαγωγή μιας περιόδου συνόδου ή συνεδρίασης στις εγκαταστάσεις του Κοινοβουλίου πλήρως ή εν μέρει σε χωριστές αίθουσες συνεδριάσεων, ώστε να καθίσταται δυνατή η τήρηση των κατάλληλων φυσικών αποστάσεων·
δ) διεξαγωγή μιας περιόδου συνόδου, συνεδρίασης ή συνεδρίασης των οργάνων του Κοινοβουλίου σύμφωνα με το καθεστώς εξ αποστάσεως συμμετοχής που ορίζεται στο άρθρο 237γ·
ε) σε περίπτωση που ο ad hoc μηχανισμός αναπλήρωσης μέλους που προβλέπεται στο άρθρο 209 παράγραφος 7 δεν παρέχει επαρκή διορθωτικά μέτραγια την αντιμετώπιση των υπό εξέταση εκτάκτων συνθηκών, προσωρινή αναπλήρωση βουλευτών σε επιτροπή από πολιτικές ομάδες, εκτός εάν οι οικείοι βουλευτές εκφράσουν την αντίθεσή τουςσε τέτοια προσωρινή αναπλήρωση.
4. Η απόφαση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 περιορίζεται χρονικά και αναφέρει τους λόγους στους οποίους βασίζεται. Αρχίζει να ισχύει από τη δημοσίευσή της στην ιστοσελίδα του Κοινοβουλίου ή, εάν οι περιστάσεις δεν επιτρέπουν τέτοια δημοσίευση, κατόπιν γνωστοποίησης με τα καλύτερα διαθέσιμα εναλλακτικά μέσα.
Όλοι οι βουλευτές ενημερώνονται επίσης αμελλητί ατομικά για την απόφαση.
Σύμφωνα με τη διαδικασία της παραγράφου 2, ο Πρόεδρος μπορεί να ανανεώσει την απόφαση μία ή περισσότερες φορές για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Στην απόφαση περί ανανέωσης αναφέρονται οι λόγοι στους οποίους βασίστηκε.
Ο Πρόεδρος ανακαλεί απόφαση που εκδόθηκε βάσει του παρόντος άρθρου μόλις εκλείψουν οι έκτακτες συνθήκες της παραγράφου 1 που οδήγησαν στην έκδοσή της.
5. Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται μόνον ως έσχατη λύση, και επιλέγονται και εφαρμόζονται μόνο τα μέτρα που είναι απολύτως αναγκαία για την αντιμετώπιση των υπό εξέταση εκτάκτων συνθηκών.
Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, λαμβάνονται δεόντως υπόψη, μεταξύ άλλων, η αρχή της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η αρχή της ίσης μεταχείρισης των βουλευτών, το δικαίωμα των βουλευτών να ασκούν ανεμπόδιστα την κοινοβουλευτική εντολή τους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων τους που απορρέουν από το άρθρο 167, και το δικαίωμα ελεύθερης, ατομικής και προσωπικής ψήφου, καθώς και το πρωτόκολλο αριθ. 6 για τον καθορισμό της έδρας των θεσμικών οργάνων και ορισμένων λοιπών οργάνων, οργανισμών και υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προσαρτάταιστις Συνθήκες.
Τροπολογία 3 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 237 β (νέο)
Άρθρο 237β
Διατάραξη της πολιτικής ισορροπίας του Κοινοβουλίου
1. Ο Πρόεδρος μπορεί, κατόπιν έγκρισης της Διάσκεψης των Προέδρων, να εγκρίνει αναγκαία μέτρα προκειμένου να διευκολύνει τη συμμετοχή ενδιαφερόμενων βουλευτών ή πολιτικής ομάδας, εάν, βάσει αξιόπιστων στοιχείων, ο Πρόεδρος καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η πολιτική ισορροπία του Κοινοβουλίου έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα λόγω του ότι σημαντικός αριθμός βουλευτών ή πολιτική ομάδα, για λόγους ασφαλείας ή προστασίας ή ως αποτέλεσμα της μη διαθεσιμότητας τεχνικών μέσων, δεν μπορούν να συμμετάσχουν στις εργασίες του Κοινοβουλίου σύμφωνα με τις συνήθεις διαδικασίες του, όπως αυτές ορίζονται σε άλλα σημεία του παρόντος Κανονισμού.
Τα μέτρα αυτά έχουν ως αποκλειστικό σκοπό να επιτρέψουν την εξ αποστάσεως συμμετοχή των ενδιαφερομένων βουλευτών με την εφαρμογή επιλεγμένων τεχνικών μέσων, σύμφωνα με το άρθρο 237γ παράγραφος 1 του Κανονισμού, ή με άλλα κατάλληλα μέσα που εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό.
2. Τα μέτρα της παραγράφου 1 μπορούν να λαμβάνονται προς όφελος σημαντικού αριθμού βουλευτών, εάν εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό τους και εκδηλώνονται σε περιφερειακό πλαίσιο έχουν ως αποτέλεσμα την αδυναμία τους να συμμετάσχουν.
Τα μέτρα βάσει της παραγράφου 1 μπορούν επίσης να λαμβάνονται προς όφελος μελών μιας πολιτικής ομάδας, εφόσον η εν λόγω ομάδα τα ζητήσει, όταν η αδυναμία συμμετοχής της ομάδας οφείλεται σε εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό της.
3. Το άρθρο 237α παράγραφος 2 δεύτερο και τρίτο εδάφιο, καθώς και οι κανόνες και οι αρχές που θεσπίζονται στο άρθρο 237α παράγραφοι 4 και 5, εφαρμόζονται αναλόγως.
Τροπολογία 4 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 237 γ (νέο)
Άρθρο 237γ
Καθεστώς εξ αποστάσεως συμμετοχής
1. Όπου ο Πρόεδρος αποφασίζει, σύμφωνα με το άρθρο 237α παράγραφος 3 στοιχείο δ), να εφαρμόσει το καθεστώς εξ αποστάσεως συμμετοχής, το Κοινοβούλιο μπορεί να διεξάγει τις εργασίες του εξ αποστάσεως, επιτρέποντας, μεταξύ άλλων, σε όλους τους βουλευτές να ασκούν ορισμένα από τα κοινοβουλευτικά τους δικαιώματα με ηλεκτρονικά μέσα.
Όταν ο Πρόεδρος αποφασίζει, σύμφωνα με το άρθρο 237β, να χρησιμοποιηθούν επιλεγμένα τεχνικά μέσα στο πλαίσιο του καθεστώτος εξ αποστάσεως συμμετοχής, το παρόν άρθρο εφαρμόζεται μόνο στον αναγκαίο βαθμό και μόνο για τους ενδιαφερόμενους βουλευτές.
2. Το καθεστώς εξ αποστάσεως συμμετοχής διασφαλίζει ότι:
– οι βουλευτές είναι σε θέση να ασκούν ανεμπόδιστα την κοινοβουλευτική εντολή τους, συμπεριλαμβανομένου, ιδίως, του δικαιώματός τους να λαμβάνουν τον λόγο στην Ολομέλεια και στις επιτροπές, να ψηφίζουν και να καταθέτουν κείμενα·
– οι βουλευτές ψηφίζουν ατομικώς και αυτοπροσώπως·
– το σύστημα για την εξ αποστάσεως ψηφοφορία επιτρέπει στους βουλευτές να συμμετάσχουν σε γενική ψηφοφορία, σε ψηφοφορία με ονομαστική κλήση και σε μυστική ψηφοφορία και να επιβεβαιώνουν ότι οι ψήφοι τους καταμετρούνται μεταξύ των έγκυρων ψήφων·
– για όλους τους βουλευτές ισχύει ενιαίο σύστημα ψηφοφορίας, είτε βρίσκονται στους χώρους του Κοινοβουλίου είτε όχι·
– το άρθρο 167 εφαρμόζεται στον μέγιστο δυνατό βαθμό·
– οι λύσεις πληροφορικής που καθίστανται διαθέσιμες στους βουλευτές και το προσωπικό τους είναι «τεχνολογικά ουδέτερες»·
– η συμμετοχή των βουλευτών στις κοινοβουλευτικές συζητήσεις και τις ψηφοφορίες πραγματοποιείται με τη χρήση ασφαλών ηλεκτρονικών μέσων, τα οποία διαχειρίζονται και εποπτεύουν οι υπηρεσίες του Κοινοβουλίου άμεσα και εσωτερικά.
3. Κατά τη λήψη της απόφασης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, ο Πρόεδρος προσδιορίζει κατά πόσον το εν λόγω καθεστώς εφαρμόζεται για την άσκηση των δικαιωμάτων των βουλευτών μόνο στην Ολομέλεια ή και στις επιτροπές και/ή σε άλλα όργανα του Κοινοβουλίου.
Ο Πρόεδρος προσδιορίζει επίσης στην απόφασή του τον τρόπο με τον οποίο προσαρμόζονται τα δικαιώματα και οι πρακτικές που δεν μπορούν να ασκηθούν κατάλληλα χωρίς τη φυσική παρουσία των βουλευτών κατά τη διάρκεια ισχύος του καθεστώτος.
Τα εν λόγω δικαιώματα και πρακτικές αφορούν, μεταξύ άλλων:
– τον τρόπο καταμέτρησης των παρουσιών σε συνεδριάσεις·
– τους όρους υπό τους οποίους ζητείται ο έλεγχος της ύπαρξης απαρτίας·
– την κατάθεση κειμένων·
– τα αιτήματα ψηφοφορίας κατά τμήματα ή χωριστής ψηφοφορίας·
– την κατανομή του χρόνου αγόρευσης·
– τον προγραμματισμό των συζητήσεων·
– την υποβολή προφορικών τροπολογιών και την προβολή αντιρρήσεων σε αυτές·
– τη σειρά των ψηφοφοριών·
– τις προθεσμίες και τους χρονικούς περιορισμούς για τον καθορισμό της ημερήσιας διάταξης και για τα αιτήματα επί της διαδικασίας.
4. Για τους σκοπούς της εφαρμογής των διατάξεων του Κανονισμού περί απαρτίας και ψηφοφορίας στην αίθουσα Ολομελείας, οι βουλευτές που συμμετέχουν εξ αποστάσεως λογίζονται ως παρόντες στην αίθουσα Ολομελείας.
Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 171 παράγραφος 11, οι βουλευτές που δεν έχουν λάβει το λόγο σε συζήτηση μπορούν, μία φορά σε κάθε συνεδρίαση, να καταθέσουν γραπτή δήλωση, η οποία προσαρτάται στα Πλήρη Πρακτικά της συζήτησης.
Ο πρόεδρος καθορίζει, εφόσον είναι αναγκαίο, τον τρόπο με τον οποίο η αίθουσα Ολομελείας μπορεί να χρησιμοποιείται από τους βουλευτές κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του καθεστώτος εξ αποστάσεως συμμετοχής, και ιδίως τον ανώτατο αριθμό των βουλευτών που επιτρέπεται να παρίστανται αυτοπροσώπως.
5. Όταν ο πρόεδρος αποφασίζει, σύμφωνα με την παράγραφο 3 πρώτο εδάφιο, να εφαρμόσει το καθεστώς εξ αποστάσεως συμμετοχής σε επιτροπές ή άλλα όργανα, εφαρμόζεται, τηρουμένων των αναλογιών, η παράγραφος 4 πρώτο εδάφιο.
6. Το Προεδρείο θεσπίζει μέτρα σχετικά με τη λειτουργία και την ασφάλεια των ηλεκτρονικών μέσων που χρησιμοποιούνται δυνάμει του παρόντος άρθρου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις και τα πρότυπα που ορίζονται στην παράγραφο 2.
Τροπολογία 5 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 237 δ (νέο)
Άρθρο 237δ
Διεξαγωγή της περιόδου συνόδου ή συνεδρίασης σε χωριστές αίθουσες συνεδριάσεων
Όταν ο Πρόεδρος αποφασίζει, σύμφωνα με το άρθρο 237α παράγραφος 3 στοιχείο γ), να επιτρέψει την εν όλω ή εν μέρει διεξαγωγή περιόδου συνόδου ή συνεδρίασης του Κοινοβουλίου σε περισσότερες της μίας αίθουσες συνεδριάσεων, συμπεριλαμβανομένου, κατά περίπτωση, του Ημικυκλίου, ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες:
– οι αίθουσες συνεδριάσεων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο αυτό λογίζεται ότι αποτελούν από κοινού το Ημικύκλιο·
– ο Πρόεδρος μπορεί, εφόσον είναι αναγκαίο, να καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιούνται οι αντίστοιχες αίθουσες συνεδριάσεων, ώστε να τηρούνται οι απαιτήσεις της τήρησης φυσικών αποστάσεων.