Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie powołania komisji śledczej do zbadania zarzutów naruszenia prawa Unii i niewłaściwego administrowania w jego stosowaniu w odniesieniu do ochrony zwierząt podczas transportu w Unii i poza nią oraz określenia kompetencji, składu liczbowego i czasu trwania mandatu komisji (2020/2690(RSO))

P9_TA(2020)0163 B9-0191/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek 183 posłów mający na celu powołanie komisji śledczej w celu zbadania zarzutów naruszeń w stosowaniu prawa Unii regulującego transport żywych zwierząt zarówno w Unii, jak i poza nią,

–  uwzględniając propozycję Konferencji Przewodniczących,

–  uwzględniając art. 226 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji 95/167/WE, Euratom, EWWiS z dnia 19 kwietnia 1995 r. w sprawie szczegółowych przepisów regulujących egzekwowanie przez Parlament Europejski jego prawa do prowadzenia dochodzeń(1),

–  uwzględniając art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej;

–  uwzględniając art. 17 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej;

–  uwzględniając art. 13 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97(2),

–  uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 23 kwietnia 2015 r. w sprawie C-424/13(3),

–  uwzględniając art. 208 Regulaminu,

1.  podejmuje decyzję o powołaniu komisji śledczej celem zbadania zarzutów naruszeń w stosowaniu prawa Unii w związku z wdrażaniem przez państwa członkowskie i egzekwowaniem przez Komisję Europejską rozporządzenia (WE) nr 1/2005;

2.  postanawia, że komisja śledcza będzie miała za zadanie:

3.  postanawia, że komisja śledcza przedstawi Parlamentowi sprawozdanie końcowe w terminie 12 miesięcy od momentu przyjęcia niniejszej decyzji;

4.  postanawia, że Komisja śledcza powinna uwzględnić w swoich pracach wszelkie istotne zmiany dotyczące kwestii należących do jej kompetencji, które to zmiany wystąpią w czasie trwania jej mandatu;

5.  postanawia, że wszelkie zalecenia opracowane przez komisję śledczą powinny być rozpatrywane przez odpowiednie komisje stałe;

6.  postanawia, że komisja śledcza będzie liczyć 30 członków;

7.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do zapewnienia publikacji niniejszej decyzji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

(1) Dz.U. L 113 z 19.5.1995, s. 1. (2) Dz.U. L 3 z 5.1.2005, s. 1. (3) Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 23 kwietnia 2015 r., Zuchtvieh-Export GmbH przeciwko Stadt Kempten, C-424/13, ECLI:EU:C:2015:259. (4) (CHAP(2016) 01703-01707-01708-01709-01710-01711-01712-01713-01714-01715-0171601 717—01718). W październiku 2016 r. kancelaria Conte & Giacomini przesłała Komisji skonsolidowaną skargę.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie wznowienia postępowania przeciwko premierowi Republiki Czeskiej w związku ze sprzeniewierzeniem funduszy UE i możliwym konfliktem interesów (2019/2987(RSP))

P9_TA(2020)0164 B9-0192/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 13 ust. 2 i art. 17 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając swoje wcześniejsze decyzje i rezolucje w sprawie absolutorium dla Komisji za lata 2014, 2015, 2016, 2017 i 2018,

–  uwzględniając postępowania administracyjne prowadzone przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) dotyczące projektu w Republice Czeskiej znanego jako „Bocianie Gniazdo”, w których stwierdzono „poważne nieprawidłowości”,

–  uwzględniając misję informacyjną w Republice Czeskiej przeprowadzoną przez Komisję Kontroli Budżetowej w dniach 26 i 27 marca 2014 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2018 r. w sprawie konfliktu interesów oraz ochrony budżetu UE w Republice Czeskiej(1),

–  uwzględniając czeską ustawę nr 159/2006 z dnia 16 marca 2006 r. w sprawie konfliktów interesów, której art. 4 lit. c) wszedł w życie w lutym 2017 r.,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii(2) (nowe rozporządzenie finansowe), które weszło w życie 2 sierpnia 2018 r., w szczególności jego art. 61,

–  uwzględniając art. 144 i 145 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego(3),

–  uwzględniając skierowaną do Komisji skargę oraz pytania dotyczące potencjalnego konfliktu interesów w Republice Czeskiej(4),

–  uwzględniając opinię Służby Prawnej Komisji Europejskiej z dnia 19 listopada 2018 r. zatytułowaną „Wpływ art. 61 nowego rozporządzenia finansowego (konflikt interesów) na płatności z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych”,

–  uwzględniając konferencję prasową Prokuratora Generalnego z dnia 4 grudnia 2019 r. dotyczącą wznowienia postępowania w sprawie sprzeniewierzenia funduszy UE przez premiera Republiki Czeskiej,

–  uwzględniając debatę plenarną w PE z dnia 18 grudnia 2019 r. na temat konfliktu interesów i korupcji w kontekście ochrony interesów finansowych UE w państwach członkowskich,

–  uwzględniając debatę plenarną w PE z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie wznowienia postępowania przeciwko premierowi Republiki Czeskiej w związku ze sprzeniewierzeniem funduszy UE i możliwym konfliktem interesów,

–  uwzględniając misję informacyjną w Republice Czeskiej przeprowadzoną przez Komisję Kontroli Budżetowej w dniach 26–28 lutego 2020 r.,

–  uwzględniając decyzję Pl. ÚS 4/17 czeskiego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lutego 2020 r.,

–  uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że czeski Prokurator Generalny wznowił postępowanie karne w sprawie czeskiego premiera Andreja Babiša, wszczęte pierwotnie w wyniku raportu OLAF w sprawie nieprawidłowego wykorzystania dotacji UE przeznaczonych dla małych przedsiębiorstw i zawieszone po dwóch latach; przypomina, że w ramach projektu „Bocianie Gniazdo” firma Agrofert sztucznie utworzyła średniej wielkości spółkę, która pozostawała pod kontrolą Agrofertu, w celu pozyskania funduszy przeznaczonych dla małych i średnich przedsiębiorstw na łączną kwotę około 2 mln EUR;

B.  mając na uwadze, że czeski Prokurator Generalny potępił wstrzymanie postępowania karnego, określając je jako „bezprawne i przedwczesne”, ponieważ nie uwzględniono prawa UE, i dodając, że kontrola procedury przyznawania dotacji była niewystarczająca;

C.  mając na uwadze, że art. 61 ust. 1 rozporządzenia finansowego (w połączeniu z art. 61 ust. 3) nakłada na podmioty finansowe:

D.  mając na uwadze, że art. 63 rozporządzenia finansowego wymaga, aby państwa członkowskie wprowadziły systemy zarządzania i kontroli, które zgodnie z art. 36 ust. 3 powinny umożliwić unikanie konfliktów interesów;

E.  mając na uwadze, że w lutym 2017 r. w czeskiej ustawie nr 159/2006 o konfliktach interesów wprowadzono rozszerzony wykaz działań zakazanych, w tym przepisy uniemożliwiające niektórym przedsiębiorstwom udział w zamówieniach publicznych nawet jako podwykonawcy oraz otrzymywanie dotacji; mając na uwadze, że ustawa ta ma zapobiegać wszelkim formom konfliktu interesów;

F.  mając na uwadze, że przepisy dotyczące zamówień publicznych zobowiązują państwa członkowskie do unikania konfliktów interesów (art. 24 dyrektywy 2014/24/UE(5)), w tym bezpośrednich lub pośrednich interesów osobistych, a także mając na uwadze, że istnieją już zasady odnoszące się do sytuacji postrzeganych jako konflikty interesów lub do szczególnych zobowiązań w ramach zarządzania dzielonego (np. rozporządzenie (UE) nr 1303/2013);

G.  mając na uwadze, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej(6) „konflikt interesów, obiektywnie i sam w sobie, stanowi poważną nieprawidłowość i nie ma potrzeby oceny intencji zaangażowanych stron ani tego, czy działały one w dobrej czy w złej wierze”.

H.  mając na uwadze, że obowiązkiem Komisji jest zawieszenie płatności z funduszów UE w sytuacjach, gdy występują poważne braki w działaniu systemów zarządzania i kontroli oraz gdy ujawniono nieodkryte, niezgłoszone i nieskorygowane poważne nieprawidłowości związane z konfliktem interesów;

I.  mając na uwadze, że Agrofert jest konglomeratem stworzonym przez premiera Czech, składającym się z ponad 230 przedsiębiorstw i zatrudniającym ponad 34 000 pracowników (stan na 2017 r.); mając na uwadze, że wykazano również, iż A. Babiš jest właścicielem rzeczywistym Agrofert – spółki kontrolującej grupę Agrofert, w której skład wchodzi m.in. szereg liczących się czeskich mediów – za pośrednictwem funduszy powierniczych AB I i AB II, których jest założycielem, a jednocześnie jedynym beneficjentem; mając na uwadze, że kiedy tylko A. Babiš zdecyduje się na rozwiązanie tych funduszy powierniczych, odzyska on pełną własność wszystkich posiadanych przez nie aktywów;

J.  mając na uwadze, że w styczniu i lutym 2019 r. kilka służb Komisji (DG REGIO/DG EMPL, DG AGRI (powiązana DG)) przeprowadziło skoordynowany i kompleksowy audyt dotyczący stosowania prawa UE i prawa krajowego; mając na uwadze, że audyt prowadzony obecnie przez AGRI bada domniemane konflikty interesów w odniesieniu do czeskiego ministra rolnictwa;

K.  mając na uwadze, że w listopadzie 2019 r. Komisja przekazała władzom czeskim końcowe sprawozdanie z audytu przygotowane przez DG REGIO i DG EMPL w następstwie doniesień o konfliktach interesów w Republice Czeskiej na podstawie art. 61 rozporządzenia finansowego, które to sprawozdanie wyciekło do czeskich mediów;

L.  mając na uwadze, że w dniu 16 grudnia 2019 r. Komisja Kontroli Budżetowej odbyła posiedzenie przy drzwiach zamkniętych z komisarzem ds. budżetu i administracji Johannesem Hahnem;

M.  mając na uwadze, że komisarz Hahn poinformował Komisję Kontroli Budżetowej, że Komisja Europejska upubliczni swoje wnioski z audytu dopiero wówczas, kiedy wszystkie dowody zostaną należycie uwzględnione i szczegółowo przeanalizowane; mając na uwadze, że 29 maja 2020 r. władze czeskie przedstawiły swoje odpowiedzi na końcowe sprawozdanie z audytu przygotowane przez DG REGIO;

N.  mając na uwadze, że audyt Komisji wciąż trwa i, jako środek zapobiegawczy do czasu wyjaśnienia sytuacji, żadne płatności z budżetu UE w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych nie są dokonywane na rzecz przedsiębiorstw należących bezpośrednio lub pośrednio do A. Babiša, które mogłyby być uwikłane w domniemany konflikt interesów;

O.  mając na uwadze, że Komisja nie zwraca władzom czeskim kosztów z tytułu płatności dokonanych w ramach Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich na rzecz projektów grupy Agrofert, których potencjalnie mógłby dotyczyć domniemany konflikt interesów;

P.  mając na uwadze, że czeski parlament nie ma żadnej kontroli nad ewentualnymi zamówieniami publicznymi, dotacjami na poziomie krajowym ani inwestycjami publicznymi wspieranymi przez państwo, które grupa Agrofert może nadal uzyskiwać;

Q.  mając na uwadze, że grupa Agrofert jest właścicielem dwóch największych czeskich gazet codziennych: Mladá fronta Dnes oraz Lidové Noviny, a także kontroluje stację telewizyjną Óčko oraz stacje radiowe Impuls i RockZone; mając na uwadze, że zgodnie z raportem Europejskiej Federacji Dziennikarzy A. Babiš jest faktycznym właścicielem 30% prywatnych mediów w Czechach(7);

R.  mając na uwadze, że przychody grupy Agrofert znacznie wzrosły w okresie sprawowania urzędu publicznego przez A. Babiša, a jednocześnie grupa Agrofert skorzystała z unijnych dotacji rolnych w łącznej wysokości 970 414 000 CZK w 2016 r., 1 048 685 000 CZK w 2017 r. i 973 284 000 CZK w 2018 r. w samych Czechach; mając na uwadze, że według doniesień grupa Agrofert otrzymała w Czechach dotacje z Funduszu Spójności UE w wysokości 427 385 000 CZK na lata 2014–2020; mając na uwadze, że grupa Agrofert najprawdopodobniej otrzymała dodatkowe dotacje w innych państwach członkowskich, takich jak Słowacja i Niemcy;

S.  mając na uwadze, że w decyzji Pl. ÚS 4/17 z lutego 2020 r. Trybunał Konstytucyjny Republiki Czeskiej odrzucił wniosek Prezydenta Republiki Czeskiej i posłów do Parlamentu Republiki Czeskiej w sprawie uchylenia czeskiej ustawy określającej konflikty interesów w przypadku osób sprawujących urzędy publiczne; mając na uwadze, że w tej samej decyzji Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że wyborów nie należy wykorzystywać jako sposobu przejęcia kontroli nad państwem w celu wykorzystania lub nawet nadużycia jego zdolności i zasobów;

1.  z zadowoleniem przyjmuje wznowienie postępowania karnego w sprawie udziału premiera Czech w projekcie „Bocianie Gniazdo”; ufa, że sądy krajowe będą prowadzić to postępowanie w sposób niezależny i wolny od wszelkich ewentualnych wpływów politycznych;

2.  potępia wszelkie ewentualne sytuacje konfliktu interesów, które mogłyby zagrozić wykonaniu budżetu UE i podważyć zaufanie obywateli UE do właściwego zarządzania pieniędzmi unijnych podatników;

3.  wzywa Komisję, jako strażniczkę traktatów, do zwalczania wszelkich form konfliktu interesów i do dokonania oceny środków zapobiegawczych podjętych przez państwa członkowskie w celu ich uniknięcia;

4.  wzywa Komisję, aby opracowała mechanizm kontroli w celu rozwiązania problemu konfliktu interesów w państwach członkowskich, a także aby za jeden z priorytetów uznała aktywne unikanie konfliktów interesów, w tym identyfikację beneficjentów końcowych dotacji UE;

5.  wzywa Komisję do zapewnienia polityki zerowej tolerancji wobec konfliktów interesów, do zadbania o szybkie odzyskiwanie nielegalnie wypłaconych dotacji, przy jednoczesnym poszanowaniu praworządności i wymogów proceduralnych, a także do zdecydowanego interweniowania, zwłaszcza w przypadku, gdy władze krajowe nie podejmują działań w celu zapobiegania konfliktom interesów wśród swoich najwyższych przedstawicieli;

6.  podkreśla, że przepisy krajowe dotyczące zapobiegania konfliktom interesów muszą być zgodne z literą i duchem nowego rozporządzenia finansowego; wzywa Komisję do zaproponowania wspólnych wytycznych, aby pomóc państwom członkowskim uniknąć konfliktów interesów wśród prominentnych polityków;

7.  wzywa Radę UE i Radę Europejską, aby przyjęły wspólne normy w odniesieniu do wszystkich kwestii związanych z konfliktami interesów oraz aby dążyła do jednolitego rozumienia tej kwestii we wszystkich państwach członkowskich;

8.  wzywa Komisję, aby w przypadku nieprzestrzegania przepisów podejmowała odpowiednie kroki w celu ochrony budżetu UE, w tym – w stosownych przypadkach – działania naprawcze mające na celu odzyskanie wszystkich środków finansowych, które zostały nielegalnie lub nieprawidłowo wypłacone;

9.  wzywa wszystkie państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków w celu zwiększenia przejrzystości budżetowej poprzez zadbanie o to, by odpowiednie dane dotyczące procedur zamówień publicznych i udzielania zamówień finansowanych ze środków publicznych były powszechnie i łatwo dostępne dla ogółu społeczeństwa;

10.  jest zaniepokojony płynącymi z różnych części UE doniesieniami na temat coraz większego wpływu polityków kierujących się partykularnymi interesami, którzy są członkami rządu lub blisko z nim współpracują, na stanowienie prawa i wykorzystywanie pieniędzy publicznych, czego potencjalnym celem jest służenie prywatnym interesom konkretnych osób, a nie ogółowi społeczeństwa;

11.  ubolewa nad faktem, że czeski premier był i nadal jest aktywnie zaangażowany w wykonanie budżetu UE w Republice Czeskiej jako premier (a wcześniej jako przewodniczący Rady ds. Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych), a zarazem nadal kontroluje grupę Agrofert jako założyciel i jedyny beneficjent dwóch funduszy powierniczych, co narusza art. 61 ust. 1 rozporządzenia finansowego, w związku z czym można mieć wątpliwości, czy sprawuje swoje funkcje w sposób bezstronny i obiektywny; jest głęboko zaniepokojony ostatnimi doniesieniami medialnymi(8), według których premier nadal sprawuje kontrolę nad decyzjami biznesowymi podejmowanymi przez Agrofert;

12.  odnotowuje, że z niedawnych doniesień medialnych wynika, że A. Babiš i jego żona wciąż figurują wśród sześciu aktywnych osób, które mają znaczący wpływ na powierników trustu związanego ze spółką zależną Agrofertu o nazwie GreenChem Solutions Ltd. w Wielkiej Brytanii lub sprawują nad nimi znaczną kontrolę;

13.  podkreśla, że konflikt interesów na najwyższym szczeblu rządu państwa członkowskiego, o ile zostanie potwierdzony, nie może być tolerowany i musi zostać wyeliminowany przez zainteresowaną osobę lub zainteresowane osoby w jeden z następujących sposobów:

14.  wzywa Komisję do dokładnego nadzorowania procesu alokacji płatności w Republice Czeskiej, zwłaszcza w odniesieniu do płatności z funduszy UE na rzecz przedsiębiorstw bezpośrednio i pośrednio należących do premiera lub innego członka rządu biorącego udział w wykonaniu budżetu;

15.  wzywa Komisję, aby bez zbędnej zwłoki dokonała oceny, czy przypadki, w których przedsiębiorstwa należące do grupy Agrofert nadal otrzymują dotacje z budżetu krajowego, są zgodne z zasadami pomocy państwa; zwraca uwagę na towarzyszące im potencjalne ryzyko strat finansowych i wzywa władze krajowe do dokonania oceny tych sytuacji; uważa, że podatnicy z Czech i UE powinni zostać należycie poinformowani o takiej sytuacji;

16.  wyraża głębokie zaniepokojenie w związku ze sprawozdaniami(9) na temat możliwości sztucznego przenoszenia aktywów między spółkami zależnymi przez spółki grupy Agrofert, co umożliwia im spełnienie kryteriów kwalifikowalności dotyczących dotacji dla małych i średnich przedsiębiorstw, lub odwrotnie – przyłączania się do ich działalności w celu zaprezentowania się jako duże przedsiębiorstw i dzięki temu wygrywania przetargów publicznych;

17.  ubolewa nad doniesieniami, że audytorzy wykryli poważne niedociągnięcia w funkcjonowaniu systemów zarządzania i kontroli w obszarze funduszy regionalnych i Funduszu Spójności w Republice Czeskiej i w konsekwencji zaproponowali korektę finansową w wysokości niemal 20 %; wzywa Komisję do krytycznej oceny, czy te przypadki stanowią systemowe niewłaściwe wykorzystanie funduszy UE;

18.  wyraża zaniepokojenie w związku ze stratą finansową spowodowaną brakami w krajowych agencjach płatniczych i organach kontrolnych; w związku z tym wzywa Radę do pilnego przyjęcia wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich;

19.  wyraża głębokie zaniepokojenie czeskimi ramami prawnymi, zgodnie z którymi krajowy Najwyższy Urząd Kontroli nie ma prawa sprawdzania prawidłowości i skuteczności wydatków publicznych na szczeblu regionalnym i lokalnym, co uniemożliwia tej instytucji wgląd w beneficjentów rzeczywistych złożonych struktur przedsiębiorstw; ubolewa nad doniesieniami(10), że czeski Najwyższy Urząd Kontroli nie przeprowadza systematycznych kontroli na miejscu u beneficjentów końcowych; wyraża zaniepokojenie w związku z obraźliwymi uwagami czeskiego premiera na temat pracy czeskiego Najwyższego Urzędu Kontroli;

20.  podkreśla, że brak równowagi politycznej w składzie Rady Nadzorczej Państwowego Funduszu Interwencji Rolnej (SZIF) wiąże się z ryzykiem wywierania wpływu politycznego, co z kolei podważa zdolność przeprowadzania niezależnych audytów;

21.  wyraża zaniepokojenie doniesieniami, że urzędnicy służby cywilnej(11) otrzymali instrukcje i wywierano na nich presję, by nie badali zarzutów potencjalnych konfliktów interesów związanych z grupą Agrofert, a także że rzekomo otrzymali instrukcje dokonania oceny ofert handlowych otrzymanych przez Agrofert; jest głęboko zaniepokojony doniesieniami o negatywnych konsekwencjach, które spotkały urzędników służby cywilnej, takich jak zwolnienia pod pretekstem systematyzacji, z powodu odmowy podporządkowania się takim poleceniom; podkreśla, że środki te podają w wątpliwość bezstronność administracji państwowej i niezależne wypełnianie obowiązków publicznych;

22.  wyraża ubolewanie z powodu oznak niedociągnięć systemowych w zakresie wykrywania konfliktów interesów; ubolewa nad faktem, że nie przeprowadza się kontroli krzyżowych, a rozbieżne obowiązki sprzyjają nieprzejrzystym strukturom, które utrudniają skuteczne zapobieganie konfliktom interesów i wykrywanie ich w Republice Czeskiej; przypomina, że podejście pozytywistyczne, w ramach którego urzędnicy publiczni są zobowiązani do składania oświadczeń własnych o braku konfliktu interesów, nie jest wystarczające, aby skutecznie zapobiegać sytuacjom konfliktu interesów; wzywa władze czeskie do niezwłocznego zaradzenia tym niedociągnięciom systemowym, w szczególności przez wprowadzenie wymogu możliwej do sprawdzenia deklaracji konfliktu interesów, w której urzędnicy publiczni przedstawią wykaz swoich interesów finansowych;

23.  ubolewa, że fundusze UE będące przedmiotem korekt finansowych wynikających z nieprawidłowości mogą zostać ponownie wykorzystane bez żadnych dalszych konsekwencji lub ograniczeń; jest zdania, że taki system zagraża interesom finansowym UE; wzywa Komisję, by ściśle monitorowała ponowne wykorzystywanie funduszy UE oraz rozważyła opracowanie systemu, w którym korektom towarzyszą również ograniczenia dotyczące ich dalszego wykorzystywania;

24.  odnotowuje decyzję Komisji z 28 listopada 2019 r. o zawieszeniu odpowiednich kwot uwzględnionych przez władze czeskie w okresowych deklaracjach wydatków na rzecz czeskiego programu rozwoju obszarów wiejskich na IV kwartał 2018 r. i I kwartał 2019 r.;

25.  zauważa, że Komisja potwierdziła, iż dokonała płatności w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) za rok 2018 na rzecz spółek należących do grupy Agrofert, a także spółek mających tego samego beneficjenta rzeczywistego w kilku innych państwach członkowskich poza Republiką Czeską; podkreśla, że Komisja powinna przedstawić organowi udzielającemu absolutorium pełny i wiarygodny przegląd wszystkich płatności dokonanych na rzecz grupy Agrofert i spółek mających tego samego beneficjenta rzeczywistego we wszystkich państwach członkowskich za lata budżetowe 2018 i 2019;

26.  wzywa władze czeskie do zapewnienia sprawiedliwego i zrównoważonego podziału funduszy UE, tak aby pieniądze europejskich podatników przynosiły korzyści – zarówno gospodarcze, jak i społeczne – zdecydowanej większości ludności;

27.  wyraża zaniepokojenie w związku z niewłaściwym wdrożeniem dyrektyw (UE) 2015/849(12) i (UE) 2018/843(13) w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (czwarta i piąta dyrektywa w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy); podkreśla obowiązek pełnej i prawidłowej transpozycji obu dyrektyw oraz zapewnienia pełnego wdrożenia wszystkich przepisów, w tym tych dotyczących przejrzystości w zakresie własności rzeczywistej;

28.  wzywa czeską jednostkę analityczno-finansową do przyjęcia bardziej proaktywnego podejścia do walki z przestępstwami skarbowymi, nadużyciami finansowymi i korupcją, a także do zapewnienia skutecznych kontroli beneficjentów rzeczywistych przez podmioty odpowiedzialne na mocy przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy;

29.  ubolewa, że zatwierdzanie, dystrybucja i kontrola funduszy UE w ramach zarządzania dzielonego to procesy złożone i nieprzejrzyste, w ramach których jedynie państwa członkowskie mają pełny dostęp do danych, co oznacza, że Komisja nie jest w stanie terminowo i wyczerpująco przedstawić Parlamentowi informacji na temat płatności na rzecz niektórych beneficjentów w kilku państwach członkowskich; podkreśla, że znacznie ogranicza to skuteczność działań Komisji Kontroli Budżetowej i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego oraz ich możliwość pełnienia funkcji kontrolnych;

30.  wzywa Komisję, aby – w pełni przyjmując zasadę zarządzania dzielonego – ustanowiła jednolite i znormalizowane środki przekazywania przez państwa członkowskie informacji na temat beneficjentów końcowych funduszy UE; podkreśla, że informacje na temat beneficjentach końcowych powinny obejmować specyfikację beneficjentów rzeczywistych przedsiębiorstw (osób fizycznych i prawnych); wzywa Komisję, aby przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie utworzenia systemu informatycznego, który umożliwi jednolitą i znormalizowaną sprawozdawczość w czasie rzeczywistym ze strony organów państw członkowskich i zapewni interoperacyjność z systemami w państwach członkowskich, tak aby zagwarantować większą przejrzystość i lepszą współpracę między Komisją a państwami członkowskimi, jeszcze bardziej poprawić rozliczalność płatności, a w szczególności przyczynić się do wcześniejszego wykrywania błędów systemowych i nadużyć;

31.  ubolewa, że żaden z przepisów regulujących korzystanie z funduszy rolnych lub z Funduszu Spójności nie nakłada na organy krajowe obowiązku publikowania beneficjenta rzeczywistego w odniesieniu do osoby fizycznej, osoby prawnej lub funduszu powierniczego korzystającego z funduszy; wzywa współprawodawców do zwrócenia szczególnej uwagi na tę kwestię i do rozważenia jej w sposób kompleksowy przy podejmowaniu decyzji w sprawie przyszłych zasad dotyczących przejrzystości dotacji unijnych;

32.  podkreśla, że rejestr beneficjentów rzeczywistych musi zawierać jedynie w pełni zweryfikowane informacje na temat osób kontrolujących i musi być całkowicie jawny;

33.  zdecydowanie sprzeciwia się tworzeniu struktur oligarchicznych wykorzystujących unijne fundusze rolne i Fundusz Spójności, które umożliwiają niewielkiej grupie beneficjentów dostęp do znacznej większości funduszy UE; wzywa Komisję, aby wraz z państwami członkowskimi opracowała skuteczne instrumenty prawne w celu zapewnienia poszanowania praworządności i zapobiegania promowaniu takich struktur;

34.  ponownie wyraża zaniepokojenie faktem, że przypadki konfliktów interesów szkodzą celom polityki spójności i WPR, co ma istotny wymiar gospodarczy, społeczny i środowiskowy, a także tworzy negatywny wizerunek tych strategii politycznych;

35.  wzywa Komisję do przedstawienia wniosku zmieniającego zasady WPR i dążącego w kierunku bardziej sprawiedliwego podziału funduszy UE, tak aby dopilnować, by pomoc z WPR była sprawiedliwie przydzielana aktywnym zawodowo rolnikom uprawiającym ziemię i nie prowadziła do zawierania umów w sprawie ziemi, które będą korzystne dla wybranej grupy osób mających koneksje polityczne, ani nie zachęcała do nieuczciwych praktyk podczas aukcji związanych z prywatyzacją gruntów państwowych; przyjmuje do wiadomości wniosek Komisji dotyczący nowego modelu realizacji, w tym ograniczenia w połączeniu z mechanizmem degresji jest jednak zdania, że ograniczenie, przy wprowadzeniu odliczania kosztów siły roboczej przed ograniczeniem, jest niewystarczające, aby zagwarantować bardziej sprawiedliwy podział płatności bezpośrednich; popiera koncepcję obowiązkowego mechanizmu redystrybucji;

36.  zwraca uwagę na fakt, że prawa własności ziemi często nie były jasno określone, a grunty nadal klasyfikowano jako grunty państwowe pod nadzorem urzędu ds. gruntów państwowych, który zazwyczaj dzierżawił je dużym gospodarstwom rolnym; odnotowuje wysiłki władz czeskich podejmowane w celu zidentyfikowania prawowitych właścicieli do 2023 r.; nalega, aby licytacja gruntów, których prawowitych właścicieli nie można zidentyfikowano, była prowadzona w sposób sprawiedliwy, zapewniający równe szanse nabywania gruntów małym i średnim gospodarstwom rolnym oraz młodym rolnikom;

37.  wzywa Komisję do przedstawienia wniosku w sprawie maksymalnej kwoty płatności bezpośrednich na osobę fizyczną jako beneficjenta rzeczywistego jednego lub kilku przedsiębiorstw przy zastosowaniu polityki zerowej tolerancji wobec osób, które mają konflikt interesów; podkreśla, że nie powinno być możliwe otrzymanie dotacji UE sięgających setek milionów w jednym okresie obowiązywania wieloletnich ram finansowych (WRF);

38.  podkreśla, że osoby odpowiedzialne za niewłaściwe wykorzystanie funduszy UE powinny ponieść konsekwencje swoich działań oraz że w przypadku korekt finansowych obciążenie nie powinno zostać przeniesione na podatników krajowych; wzywa władze czeskie do zażądania zwrotu nienależnie wypłaconych dotacji od osób, które skorzystały z nich niezgodnie z prawem; jest zdania, że w następnym okresie programowania należy wprowadzić warunek podstawowy wykorzystania funduszy UE, zgodnie z którym w przepisach krajowych będą musiały znaleźć się przepisy zobowiązujące odpowiedzialnego beneficjenta do odzyskania niesłusznie wypłaconych środków;

39.  zdecydowanie potępia publiczne użycie przez premiera podczas konferencji prasowej szkalującego języka i mowy nienawiści wobec uczestników misji informacyjnej w dniach 26–28 lutego 2020 r.; uważa za niedopuszczalne, że posłom do Parlamentu Europejskiego, którzy uczestniczyli w misji informacyjnej Komisji Kontroli Budżetowej do Republiki Czeskiej, wypełniając obowiązki posłów do Parlamentu Europejskiego, grożono śmiercią, a także że skierowano wobec nich inne ataki słowne;

40.  zwraca się do Komisji Kontroli Budżetowej o przekazanie Parlamentowi wszelkich istotnych informacji uzyskanych podczas misji informacyjnej oraz o poinformowanie odpowiednio Komisji i właściwych organów;

41.  wzywa Komisję, aby dołożyła wszelkich starań w celu sfinalizowania bez zbędnej zwłoki trwających procedur kontroli i aby upubliczniła swoje ustalenia jak najszybciej po dokonaniu należytej oceny wszystkich dowodów; zachęca Radę i Radę Europejską do uwzględnienia wyników tych kontroli i zwrócenia należytej uwagi na art. 61 rozporządzenia finansowego w odniesieniu do negocjacji w sprawie kolejnych WRF;

42.  wzywa Komisję do podjęcia działań w związku z zarzutami dotyczącymi nierozwiązanych konfliktów interesów w innych państwach członkowskich;

43.  ponownie wyraża ubolewanie, że w drugim sprawozdaniu o zwalczaniu korupcji w UE (ARES(2017)455202) Komisja zrezygnowała ze sprawozdań według krajów; ponownie wzywa Komisję, by niezależnie od europejskiego semestru wznowiła sprawozdawczość na temat stanu korupcji w państwach członkowskich, włącznie z oceną skuteczności wspieranych przez UE działań antykorupcyjnych; ponawia apel do Komisji, aby nie oceniała wysiłków antykorupcyjnych tylko pod kątem strat gospodarczych;

44.  podkreśla znaczenie utrzymania praworządności, podziału władzy, niezależności sądów oraz niezależności i pluralizmu mediów jako warunku koniecznego dla skutecznego wykorzystania funduszy UE;

45.  podkreśla znaczenie niezależnych mediów publicznych, dziennikarzy śledczych i organizacji pozarządowych działających na rzecz umocnienia praworządności; podkreśla w związku z tym, że wsparcie UE dla niezależnych dziennikarzy i organizacji społeczeństwa obywatelskiego ma zasadnicze znaczenie, w tym w kontekście kolejnych WRF; jest zaniepokojony tym, jak wiele mediów prywatnych w Republice Czeskiej znajduje się w rękach nielicznych;

46.  wzywa Komisję do uwzględnienia obaw wyrażonych w niniejszej rezolucji przy monitorowaniu sytuacji w odniesieniu do mechanizmu praworządności;

47.  wzywa władze czeskie do jak najszybszego poinformowania instytucji UE o wyniku wznowionego śledztwa „Bocianie Gniazdo”;

48.  wzywa Radę i Radę Europejską do podjęcia wszelkich niezbędnych i właściwych środków w celu zapobiegania konfliktom interesów w kontekście negocjacji dotyczących przyszłego budżetu UE oraz kolejnych WRF, zgodnie z art. 61 ust. 1 rozporządzenia finansowego;

49.  wyraża solidarność z Czechami domagającymi się uczciwości, sprawiedliwości i rozwiązania kwestii sprzeczności interesów gospodarczych czeskiego premiera z jego rolą polityczną i uprawnieniami;

50.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie oraz rządowi i parlamentowi Republiki Czeskiej.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0530. (2) Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1. (3) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320. (4) https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/P-8-2019-001656_EN.html (5) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65). (6) Ismeri Europa Srl przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, wyrok z 15.6.1999 w sprawie T-277/97, ECLI:EU:T:1999:124. (7) https://europeanjournalists.org/wp-content/uploads/2019/10/Czech-Republic-fact-finding-mission.pdf (8) https://www.seznamzpravy.cz/clanek/babis-mu-zadal-praci-pro-agrofert-ja-jen-splnil-pokyn-rika-exnamestek-90945; https://www.seznamzpravy.cz/clanek/soukromy-obchod-agrofertu-na-stole-premiera-poslete-odpoved-napsal-babis-90494; https://www.seznamzpravy.cz/clanek/dukazy-z-e-mailu-babis-kvuli-agrofertu-ukoluje-vladou-placene-experty-90815 (9) Informacje otrzymane od Stowarzyszenia Rolnictwa Prywatnego w Republice Czeskiej podczas misji informacyjnej w dniach 26–28 lutego 2020 r. (10) Informacje otrzymane od czeskiego Najwyższego Urzędu Kontroli podczas misji informacyjnej w dniach 26–28 lutego 2020 r. (11) Sprawozdania urzędników służby cywilnej i przedstawicieli organizacji pozarządowych zgłoszone członkom misji informacyjnej do Republiki Czeskiej w dniach 26–28 lutego 2020 r. (12) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73). (13) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r.zmieniająca dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniająca dyrektywy 2009/138/WE i 2013/36/UE (Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 43).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie unii bankowej – sprawozdanie za rok 2019 (2019/2130(INI))

P9_TA(2020)0165 A9-0026/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoją rezolucję z 16 stycznia 2019 r. w sprawie unii bankowej – sprawozdanie za rok 2018(1),

–  uwzględniając otrzymane od Komisji i Europejskiego Banku Centralnego (EBC) informacje zwrotne dotyczące rezolucji Parlamentu z dnia 16 stycznia 2019 r. w sprawie unii bankowej – sprawozdania za rok 2018,

–  uwzględniając zatwierdzenie pakietu bankowego przez Parlament Europejski i Radę,

–  uwzględniając sprawozdanie pięciu przewodniczących z dnia 22 czerwca 2015 r. pt. „Dokończenie budowy europejskiej unii gospodarczej i walutowej”,

–  uwzględniając wniosek Komisji z dnia 24 listopada 2015 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 806/2014 w celu ustanowienia europejskiego systemu gwarantowania depozytów (COM(2015)0586),

–  uwzględniając porozumienie ramowe w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim a Komisją Europejską z 2010 r.

–  uwzględniając wytyczne polityczne na następną kadencję Komisji Europejskiej w latach 2019–2024, zatytułowane „Unia, która mierzy wyżej: Mój program dla Europy”, przedstawione przez Ursulę von der Leyen w dniu 16 lipca 2019 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie finalizacji pakietu Bazylea III(2), oraz konkluzje Rady Ecofin z 12 lipca 2016 r.,

–  uwzględniając wniosek Komisji z dnia 24 maja 2018 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie papierów wartościowych zabezpieczonych obligacjami skarbowymi (COM(2018)0339),

–  uwzględniając raport roczny EBC z działalności nadzorczej za 2018 r., opublikowany w marcu 2019 r.(3),

–  uwzględniając sprawozdanie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ERRS) z lipca 2019 r. zatytułowane „EU Non-bank Financial Intermediation Risk Monitor 2019” [Unijne pozabankowe ramy monitorowania ryzyka pośrednictwa finansowego 2019](4),

–  uwzględniając wnioski z konsultacji planu w zakresie technologii finansowej Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB) z marca 2018 r. dotyczące podejścia EUNB do technologii finansowej (FinTech),

–  uwzględniając sprawozdanie EUNB z listopada 2019 r. zatytułowane „Ocena ryzyka europejskiego systemu bankowego”(5),

–  uwzględniając sprawozdanie EUNB z dnia 18 lipca 2019 r. w sprawie granic regulacyjnych, statusu regulacyjnego i podejściach opartych na zezwoleniach w odniesieniu do działalności w branży technologii finansowych,

–  uwzględniając sprawozdanie europejskich urzędów nadzoru ze stycznia 2019 r. zatytułowane „FinTech: Regulatory sandboxes and innovation hubs” [Technologie finansowe: regulacyjne środowiska testowe i ośrodki innowacji](6),

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 7 listopada 2013 r. między Parlamentem Europejskim a Europejskim Bankiem Centralnym w sprawie praktycznych zasad egzekwowania demokratycznej odpowiedzialności i sprawowania nadzoru nad wykonywaniem zadań powierzonych EBC w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego(7),

–  uwzględniając protokół ustaleń z dnia 9 października 2019 r. między EBC a Europejskim Trybunałem Obrachunkowym (ETO) dotyczący kontroli zadań nadzorczych EBC(8),

–  uwzględniając zatwierdzenie w dniu 14 grudnia 2018 r. przez szczyt państw strefy euro sprawozdania Eurogrupy w rozszerzonym składzie w sprawie ustanowienia Grupy Roboczej Wysokiego Szczebla,

–  uwzględniając zatwierdzenie przez ten sam szczyt strefy euro specyfikacji istotnych warunków wspólnego mechanizmu ochronnego w ramach jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 30 kwietnia 2019 r. w sprawie stosowania i przeglądu dyrektywy 2014/59/UE (dyrektywa w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków) oraz rozporządzenia (UE) nr 806/2014 (rozporządzenie w sprawie jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji) (COM(2019)0213),

–  uwzględniając oświadczenie przyjęte na szczycie strefy euro dnia 21 czerwca 2019 r.,

–  uwzględniając specjalne sprawozdanie ETO z dnia 10 lipca 2019 r. w sprawie ogólnounijnych testów warunków skrajnych dla banków(9),

–  uwzględniając ogłoszenie przez EBC w dniu 22 sierpnia 2019 r. przeglądu oczekiwań w zakresie nadzoru odnośnie do rezerw ostrożnościowych na potrzeby nowych kredytów zagrożonych w celu uwzględnienia nowego rozporządzenia UE w sprawie oczekiwań w zakresie nadzoru odnośnie do rezerw ostrożnościowych(10),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 czerwca 2019 r. zatytułowany „Czwarte sprawozdanie z postępów w zmniejszaniu wolumenu kredytów zagrożonych i dalszym ograniczaniu ryzyka w unii bankowej” (COM(2019)0278),

–  uwzględniając opinię techniczną Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych dla Komisji z dnia 18 lipca 2019 r. w sprawie względów zrównoważonego rozwoju na rynku ratingów kredytowych(11),

–  uwzględniając dokument otwierający debatę dotyczący Europejskiego Mechanizmu Stabilności z października 2019 r. zatytułowany „Completing banking union to support Economic and Monetary Union” [Ukończenie unii bankowej w celu wsparcia unii gospodarczej i walutowej](12),

–  uwzględniając komunikat Komisji pt. „Plan działania: finansowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego” (COM(2018)0097),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie agencji ratingowych: przyszłych perspektyw(13),

–  uwzględniając badanie Komisji Europejskiej z listopada 2019 r. w sprawie różnic między przepisami dotyczącymi upadłości banków i ich potencjalnej harmonizacji,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 września 2019 r. w sprawie stanu wdrażania przepisów Unii dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy(14),

–  uwzględniając opinie EUNB z 8 sierpnia 2019 r. w sprawie kwalifikowalności depozytów, poziomu gwarancji i współpracy między systemami gwarancji depozytów, z dnia 30 października 2019 r. w sprawie wypłat z systemu gwarancji depozytów i z 23 stycznia 2020 r. w sprawie finansowania systemów gwarancji depozytów i wykorzystania funduszy w ramach systemu gwarancji depozytów,

–  uwzględniając wspólną opinię europejskich organów nadzoru z dnia 4 października 2019 r. w sprawie ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu mających wpływ na sektor finansowy Unii Europejskiej(15),

–  uwzględniając badanie Komisji Europejskiej z listopada 2019 r. w sprawie możliwości i swobód uznania na mocy dyrektywy w sprawie systemów gwarancji depozytów oraz ich traktowania w ramach europejskiego systemu gwarantowania depozytów,

–  uwzględniając porozumienie w sprawie wymiany informacji pomiędzy EBC a właściwymi organami odpowiedzialnymi za przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/CFT),

–  uwzględniając wycofanie przez Komisję jej wniosku w sprawie środków strukturalnych zwiększających odporność instytucji kredytowych UE (COM(2014)0043),

–  uwzględniając sprawozdanie EUNB z listopada 2019 r. pt. „Sprawozdanie na temat kredytów zagrożonych(16),

–  uwzględniając przegląd stabilności finansowej EBC z listopada 2019 r.,

–  uwzględniając wspólną poradę europejskich urzędów nadzoru dla Komisji Europejskiej z 10 kwietnia 2019 r. dotyczącą konieczności poprawy wymogów związanych z zarządzaniem ryzykiem ICT w unijnym sektorze finansowym(17),

–  uwzględniając roczne sprawozdanie gospodarcze za rok 2018 Banku Rozrachunków Międzynarodowych,

–  uwzględniając sprawozdanie EUNB z 29 października 2019 r. w sprawie potencjalnych przeszkód w transgranicznym świadczeniu usług bankowych i płatniczych,(18)

–  uwzględniając art. 54 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A9-0026/2020),

A.  mając na uwadze, że bardziej stabilna, konkurencyjna i spójna unia gospodarcza i walutowa wymaga solidnej unii bankowej oraz lepiej rozwiniętej i bezpiecznej unii rynków kapitałowych, a także utworzenia instrumentu budżetowego;

B.  mając na uwadze, że urzeczywistnienie unii bankowej ma zasadnicze znaczenie dla postrzegania euro w skali międzynarodowej i zwiększenia jego roli na rynkach światowych;

C.  mając na uwadze, że ryzyko pogorszenia się wzrostu gospodarczego na świecie i w strefie euro wzrosło, szczególnie od czasu wybuchu pandemii COVID-19 i nadal stwarza wyzwania związane ze stabilnością finansową;

D.  mając na uwadze, że unia bankowa pozostanie niekompletna dopóty, dopóki nie będzie miała ochrony w postaci jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz europejskiego systemu gwarantowania depozytów jako trzeciego filara unii bankowej;

E.  mając na uwadze, że dobrze funkcjonujący rynek detalicznych usług finansowych jest ważny zarówno dla gospodarki, a także dla obywateli UE;

F.  mając na uwadze, że w unii bankowej wciąż brakuje skutecznych narzędzi do wyeliminowania problemów, z którymi borykają się konsumenci, jak: sztuczna złożoność, nieuczciwe praktyki handlowe, wykluczenie najsłabszych grup z korzystania z podstawowych usług oraz ograniczone zaangażowanie władz publicznych;

G.  mając na uwadze, że mimo ogólnego zmniejszenia w ostatnich latach wolumenu kredytów zagrożonych, ich poziom w niektórych instytucjach finansowych nadal jest wysoki;

H.  mając na uwadze, że powierzenie EBC nadzoru nad instytucjami finansowymi o znaczeniu systemowym przyniosło dobre rezultaty; mając na uwadze, że EBC może w razie potrzeby wykonywać zadania nadzorcze w odniesieniu do wszystkich instytucji kredytowych, które posiadają zezwolenie w uczestniczących państwach członkowskich, oraz ich wszystkich oddziałów mających siedzibę w takich państwach.

I.  mając na uwadze, że rozwój jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, którego celem jest zagwarantowanie jednolitych zasad i procedur oraz wspólnego procesu decyzyjnego, aby umożliwić należytą restrukturyzację i uporządkowaną likwidację upadających banków, która wywrze minimalny wpływ na gospodarkę realną, był skuteczny; mając jednak na uwadze, że pozostaje jeszcze wiele do zrobienia, aby skutecznie zapobiegać ratowaniu upadających banków pieniędzmi podatnika;

J.  mając na uwadze, że niedawne duże skandale związane z praniem pieniędzy z udziałem instytucji finansowych w UE świadczą o tym, że nadzór ostrożnościowy i nadzór w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy nie mogą być traktowane oddzielnie oraz że brakuje odpowiedniego systemu nadzoru i egzekwowania przepisów UE;

K.  mając na uwadze, że europejski sektor bankowy nadal w dużej mierze pozostaje głównym źródłem finansowania dla przedsiębiorstw, w przeciwieństwie do innych jurysdykcji, w których znaczną część finansowania przedsiębiorstw zapewniają rynki kapitałowe;

L.  mając na uwadze, że ponad dziesięć lat po kryzysie finansowym problemy związane z bankami określanymi jako „zbyt duże, by upaść” i „zbyt powiązane, by upaść” nadal nie są rozwiązane w wystarczającym stopniu i znajdują się w fazie przeglądu przez Radę Stabilności Finansowej;

Uwagi ogólne

1.  przypomina postępy poczynione we wdrażaniu unii bankowej, a mianowicie w zakresie ograniczania ryzyka; podkreśla jednak, że aby stawić czoła wyzwaniom, przed jakimi nadal stoją konkretne instytucje, należy dokonać dalszych postępów, zarówno w zakresie podziału, jak i ograniczania ryzyka;

2.  przypomina, że unia bankowa jest otwarta dla wszystkich państw członkowskich, które chcą do niej przystąpić;

3.  z zadowoleniem przyjmuje poparcie przewodniczącej Komisji Europejskiej i prezes EBC dla urzeczywistnienia unii bankowej i, bardziej ogólnie, unii gospodarczej i walutowej, poprzez, na przykład, stworzenie instrumentu budżetowego w celu osiągnięcia stabilniejszej, bardziej konkurencyjnej i spójnej Unii;

4.  podkreśla, że Eurogrupa nie jest ani instytucją, ani organem czy agencją Unii Europejskiej, lecz nieformalnym międzyrządowym forum dyskusyjnym; ubolewa, że państwa członkowskie nadal działają poza ramami wspólnotowymi, co naraża na szwank rolę Parlamentu jako współprawodawcy i jego prawo do demokratycznego nadzoru;

5.  podkreśla brak skuteczności dotychczasowych negocjacji międzyrządowych, w szczególności tych dotyczących budżetowego instrumentu na rzecz konwergencji i konkurencyjności oraz grupy roboczej wysokiego szczebla ds. unii bankowej Eurogrupy; wzywa do kontynuowania negocjacji w otwartej formule, która gwarantuje aktywny udział Parlamentu Europejskiego, w ramach porządku prawnego UE; zwraca uwagę, że w wyniku tych zmian zwiększyłaby się ochrona sądowa, a także zaostrzyły wymogi w zakresie przejrzystości i dostępu do dokumentów;

6.  z zadowoleniem przyjmuje ogólną zwiększoną odporność europejskiego systemu bankowego, co potwierdza ocena ryzyka europejskiego systemu bankowego przeprowadzona przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego w 2019 r.; z zadowoleniem przyjmuje w szczególności fakt, że banki utrzymują stabilność współczynników kapitałowych i jakość aktywów się poprawia, co znajduje odzwierciedlenie w dalszym spadku liczby kredytów zagrożonych;

7.  podkreśla jednak, że poziom rentowności pozostaje niski, a warunki makroekonomiczne pogarszają się, a mianowicie z uwagi na pandemię COVID-19, która postawiła globalną gospodarkę w obliczu bezprecedensowych wyzwań, wpłynęła na jakość aktywów i tym samym na rentowność banków; zauważa ponadto, że oczekuje się, iż wysoki poziom konkurencji, zwłaszcza w dziedzinie technologii finansowej (FinTech), a także wyższe ryzyko operacyjne wynikające z cyfryzacji i innowacji oraz brak integracji rynków ze względu na utrzymującą się fragmentację między państwami członkowskimi będą stwarzać dodatkowe wyzwania związane z rentownością banków;

8.  odnotowuje obecną perspektywę niskiego ryzyka i niskiej rentowności w sektorze bankowym; podkreśla, że niskie stopy procentowe utrzymują się w odpowiedzi na obecną sytuację makroekonomiczną; podkreśla ponadto, że obok zmiany klimatu oraz ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, do głównych wyzwań stojących przed sektorem bankowym UE należą spowolnienie gospodarcze i napięcia geopolityczne, w tym skutki brexitu, a także zagrożenia dla cyberbezpieczeństwa i bezpieczeństwa danych;

9.  zauważa, że od 2012 r. rentowność banków stale wzrasta, a od 2017 r. stopa zwrotu z kapitału własnego przekracza 6 %; podkreśla jednak, że zmiana ta nie odpowiada szacunkowym kosztom kapitału większości banków; podkreśla, że otoczenie niskiego ryzyka i niskich stóp procentowych spowodowało obniżenie kosztów tworzenia rezerw i strat; zwraca uwagę, że nie jest to jednak poprawa strukturalna i nie oczekuje się zmniejszenia się wyzwań związanych z rentownością w perspektywie krótkoterminowej; przypomina o potrzebie ciągłej oceny poziomu finansowania gospodarki, a w szczególności MŚP, ze strony całego systemu finansowego; wzywa do dokonania odpowiedniej oceny skutków przeszłych i przyszłych regulacji, aby osiągnąć ten cel;

10.  podkreśla, że udzielanie kredytów i zapewnianie płynności przez banki odgrywa decydującą rolę w łagodzeniu najdotkliwszych skutków gospodarczych epidemii COVID-19 dla ludności w UE; w tym kontekście odnotowuje środki ustawodawcze i nadzorcze zaproponowane lub przyjęte z myślą o dopilnowaniu, by banki nadal udzielały pożyczek w czasie kryzysu; z zadowoleniem przyjmuje elastyczność zapewnioną bankom w odniesieniu do ostrożnościowego traktowania pożyczek, stosowania reguł rachunkowości i uwalniania buforów kapitałowych; podkreśla, że wszelkie przyznane ulgi powinny być w pełni dostępne w celu wspierania klientów banków, ich rodzin i firm; popiera działania podejmowane przez organy nadzoru bankowego w celu wprowadzenia rygorystycznych tymczasowych obostrzeń dotyczących wypłacania dywidend i premii oraz wykupu własnych udziałów przez banki;

11.  podkreśla kluczową rolę sektora bankowego w kierowaniu środków finansowych na gospodarkę realną, a w szczególności na zrównoważone i społecznie odpowiedzialne inwestycje, co sprzyja wzrostowi i zatrudnieniu, i umożliwia przejście na gospodarkę neutralną dla klimatu, bez narażania na szwank stabilności finansowej;

12.  w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje osiągnięte porozumienie polityczne dotyczące rozporządzenia w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje; wzywa do przeprowadzenia przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej w celu lepszego odzwierciedlenia obowiązków w zakresie sprawozdawczości i ujawniania informacji dotyczących środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego;

13.  jest zaniepokojony tym, że podatność banków na zagrożenia związane z klimatem może nie być w pełni zrozumiała, i z zadowoleniem przyjmuje zobowiązania EUNB do uwzględnienia kwestii zagrożeń związanych z klimatem w rocznej ocenie ryzyka oraz do wprowadzenia testów warunków skrajnych w związku ze zmianą klimatu; podkreśla w związku z tym znaczenie odpowiedniego ujawniania informacji i oceny ryzyka;

14.  ponadto wzywa wszystkie europejskie banki do podpisania opracowanych przez ONZ zasad dotyczących odpowiedzialnego sektora bankowego oraz do corocznego składania sprawozdań na temat ich działań na rzecz zrównoważonego finansowania i zmniejszania zagrożeń związanych ze zmianą klimatu w ich bilansach; wzywa unijne i krajowe organy odpowiedzialne za sektor bankowy do stosowania i w miarę możliwości wdrażania zaleceń dotyczących zasad odpowiedzialności bankowej, zrównoważonej sieci bankowej oraz sieci banków centralnych i organów nadzoru na rzecz ekologizacji systemu finansowego;

15.  wzywa do ustanowienia ogólnounijnego standardu dotyczącego obligacji ekologicznych oraz określenia korzystnych ram rozwoju takich obligacji w celu zwiększenia przejrzystości, skuteczności i wiarygodności zrównoważonych inwestycji;

16.  przyjmuje do wiadomości prace prowadzone przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego w zakresie ryzyka związanego z niewypłacalnością państwa; podkreśla, że unijne ramy regulacyjne w sprawie ostrożnościowych uregulowań dotyczących długu państwowego powinny być zgodne z normami międzynarodowymi; wzywa do dalszych dyskusji na temat utworzenia europejskiego bezpiecznego składnika aktywów w oparciu o ocenę wniosku w sprawie papierów wartościowych zabezpieczonych obligacjami skarbowymi, którą przeprowadzi Komisja, oraz możliwy rozwój sytuacji, aby wzmocnić międzynarodową rolę euro, ustabilizować rynki finansowe i pozwolić bankom na dywersyfikację ich portfeli;

17.  podkreśla, że rynki finansowe są ze sobą ściśle powiązane; podkreśla, jak ważna jest gotowość organów nadzoru bankowego na wszystkie możliwe scenariusze brexitu, przy czym zwraca uwagę, że gotowość tych organów uzupełnia gotowość podmiotów prywatnych; z zadowoleniem przyjmuje wszystkie istotne działania i dotychczasową współpracę; odnotowuje praktykę firm brytyjskich polegającą na tworzeniu oddziałów w UE w celu dalszego świadczenia usług; zwraca w związku z tym uwagę na ryzyko arbitrażu regulacyjnego wynikające ze zróżnicowanego stosowania przepisów w każdym państwie członkowskim; dlatego też uważa, że konieczna jest dalsza harmonizacja, aby uniknąć arbitrażu regulacyjnego i zapewnić odpowiednie uwzględnianie ryzyka; zwraca uwagę na znaczenie równych warunków działania w obszarze uregulowań finansowych między UE a Zjednoczonym Królestwem po brexicie oraz na potrzebę zapobiegania obniżaniu na wyścigi standardów regulacyjnych;

18.  przypomina zobowiązania podjęte przez UE wspólnie ze Zjednoczonym Królestwem w ramach zmienionej deklaracji politycznej; zobowiązuje się do utrzymania ścisłej i zorganizowanej współpracy w sprawach regulacyjnych i nadzorczych, na szczeblu zarówno politycznym, jak i technicznym,

19.  ubolewa, że Komisja i większość rządów UE jak dotąd nie zapewniły pełnej równowagi płci w instytucjach i organach UE, zwłaszcza w odniesieniu do nominacji na stanowiska wysokiego szczebla ds. gospodarczych, finansowych i monetarnych; wzywa rządy państw członkowskich, Radę Europejską, Eurogrupę oraz Komisję do aktywnego działania na rzecz zapewnienia równowagi płci w ich przyszłych wnioskach dotyczących list kandydatów i nominacji, tak aby listy kandydatów obejmowały co najmniej jedną kobietę i jednego mężczyznę na każdą procedurę nominacji; przypomina o swojej rezolucji w sprawie poszanowania zasady równowagi płci w odniesieniu do przyszłych list kandydatów;

20.  podkreśla, że ważne jest dokończenie budowy unii rynków kapitałowych, która uzupełnia unię bankową w finansowaniu gospodarki realnej; podkreśla ponadto, że w pełni zintegrowana unia rynków kapitałowych wraz z pełnoprawną unią bankową umożliwiłaby udział sektora prywatnego w podziale ryzyka oraz dodatkowo wzmocniłaby międzynarodową rolę euro, a także przyczyniłaby się do dalszej poprawy konkurencyjności rynków europejskich i promowania zrównoważonych inwestycji prywatnych; podkreśla w związku z tym potrzebę równych warunków działania, aby uniknąć niekorzystnych skutków dla MŚP, jeśli chodzi o dostęp do finansowania, oraz potrzebę uważnego monitorowania emisji produktów sekurytyzacyjnych;

Nadzór

21.  z zadowoleniem przyjmuje postępy poczynione w sektorze bankowym w zakresie zmniejszania ryzyka i zwiększania stabilności finansowej; zauważa jednak, że określone instytucje nadal mają pewne słabości, a zatem wymagane są dalsze postępy; przypomina cele unii bankowej zapewniania stabilności finansowej oraz sprzyjania prawdziwie jednolitemu rynkowi, równym warunkom działania i przewidywalności dla uczestników rynku;

22.  uważa jednak, że obecne ramy nadzorcze koncentrowały się głównie na narażeniu na ryzyko kredytowe, ze szkodą dla ekspozycji na ryzyko rynkowe związanych z niepłynnymi papierami wartościowymi, w tym instrumentami pochodnymi; apeluje o przyjęcie adekwatnych środków, aby usprawnić przegląd jakości aktywów i w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje włączenie instrumentów poziomu 2 i 3 do zakresu testów warunków skrajnych w 2018 r.; ponawia apel do Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego, aby do głównych priorytetów w nadzorze włączył ograniczenie tych złożonych i niepłynnych instrumentów finansowych, w tym instrumentów pochodnych;

23.  z zadowoleniem przyjmuje starania na rzecz wzmocnienia sektora finansowego i ograniczenia odsetka kredytów zagrożonych na poziomie europejskim oraz środki mające na celu zmniejszenie ryzyka zawarte w ostatnim pakiecie bankowym; zauważa, że odsetek kredytów zagrożonych posiadanych przez znaczące instytucje spadł o ponad połowę, licząc od początku nadzoru bankowego prowadzonego przez EBC (od listopada 2014 r.) do czerwca 2019 r.; podkreśla, że średni odsetek kredytów zagrożonych w strefie euro wyniósł we wrześniu 2019 r. 2,9%, co oznacza spadek z 6,5 % w porównaniu z grudniem 2014 r.; z zadowoleniem przyjmuje ten znaczący postęp; zwraca uwagę, że wolumen kredytów zagrożonych w niektórych instytucjach nadal utrzymuje się na wysokim poziomie oraz że konieczne są dalsze wysiłki na rzecz rozwiązania tego problemu; odnotowuje prowadzone obecnie prace legislacyjne nad dyrektywą w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów oraz podkreśla potrzebę dopilnowania, by rozwój wtórnych rynków kredytowych oraz utworzenie pozasądowego mechanizmu egzekwowania uwzględniały odpowiednią ochronę konsumenta;

24.  podkreśla potrzebę ochrony praw klientów w kontekście transakcji związanych z kredytami zagrożonymi; zwraca uwagę, jak ważne jest pełne wdrożenie dyrektywy o kredycie hipotecznym (2014/17/UE); wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia środków mających na celu dopilnowanie, by kredytobiorcy, którzy już teraz mogą znajdować się w trudnej sytuacji finansowej, nie byli poddawani agresywnemu i nieuczciwemu traktowaniu i takim praktykom przez firmy skupujące długi i firmy windykacyjne w małym stopniu poddane regulacji; wzywa Komisję, aby w ramach zbliżającego się przeglądu dyrektywy w sprawie kredytów konsumenckich wprowadziła bardziej ambitne przepisy dotyczące ochrony kredytobiorców przed nadużyciami, gwarantując, by te prawa miały jednakowe zastosowanie do obecnych i przyszłych kredytów;

25.  podkreśla znaczenie ochrony praw konsumentów, w szczególności w odniesieniu do opłat bankowych, przejrzystości kosztów produktów, rentowności i ryzyka; w związku z tym wzywa EUNB, aby wykonując swój mandat, poświęcił większą uwagę właściwemu gromadzeniu, analizowaniu i przekazywaniu informacji na temat trendów konsumenckich, a także przeglądowi i koordynacji inicjatyw z zakresu kompetencji finansowych i edukacji przez właściwe organy;

26.  zauważa, że ostatnie kryzysy bankowe ujawniły, iż instytucje kredytowe w niewłaściwy sposób sprzedawały klientom detalicznym obligacje i inne produkty finansowe; wzywa organy nadzoru i organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji do energicznego egzekwowania nowo wprowadzonych przepisów dyrektywy w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków dotyczących ochrony konsumentów, w szczególności minimalnego wymogu funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych (MREL); wzywa Komisję do dalszej oceny niewłaściwej sprzedaży produktów finansowych przez instytucje bankowe;

27.  wzywa europejskie urzędy nadzoru, by w pełni wykorzystały swoje uprawnienia w celu zagwarantowania wysokiego poziomu ochrony konsumenta, w tym, w stosownych przypadkach, uprawnienia do interwencji produktowej, gdy dane produkty finansowe i kredytowe przyniosą lub będą mogły przynieść szkodę konsumentom;

28.  zauważa, że rozpoczęto już prace nad wdrożeniem ostatecznych norm pakietu Bazylea III; podkreśla, że normy Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego powinny zostać wprowadzone do prawa europejskiego w odpowiednim czasie i z należytym uwzględnieniem ich celów, przy jednoczesnym właściwym uwzględnieniu – w stosownych przypadkach – specyfiki europejskiego systemu bankowego oraz zasady proporcjonalności; ostrzega, że ze względu na różnorodność modeli bankowych w UE uniwersalne rozwiązanie mogłoby być niedostosowane do rynku europejskiego; podkreśla, że należy zapewnić konkurencyjność i stabilność finansową unijnego sektora bankowego; nie powinna też ucierpieć jego zdolność do finansowania gospodarki, zwłaszcza MŚP; jest przekonany, że rentowne i dobrze skapitalizowane instytucje finansowe są niezbędne do należytego finansowania gospodarki UE i dla stabilnej unii bankowej; przypomina swoją rezolucję z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie sfinalizowania pakietu Bazylea III i wzywa Komisję, by zastosowała się do zawartych w niej zaleceń przy opracowywaniu nowych wniosków ustawodawczych;

29.  zwraca uwagę, że bardzo potrzebna jest ocena adekwatności modeli wewnętrznych i ich ciągła analiza, aby zapewnić ich wiarygodność i odporność; odnotowuje wyniki przeprowadzonego przez EBC ukierunkowanego przeglądu modeli wewnętrznych; wzywa banki do odpowiedniego usprawnienia korzystania z modeli wewnętrznych i ich wdrażania;

30.  jest zaniepokojony tym, że EUNB ostrzegł, że nie przedstawi swoich propozycji dotyczących zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla małych instytucji w terminie wyznaczonym przez współprawodawców w pakiecie bankowym;

31.  przypomina, że standardy zapewniane przez fora międzynarodowe powinny zapobiegać fragmentacji regulacyjnej i przyczyniać się do propagowania równych warunków działania dla wszystkich banków działających w skali międzynarodowej;

32.  zauważa, że w swoim sprawozdaniu oceniającym zagrożenia i słabości unijnego sektora bankowego EUNB zwraca uwagę na rozbieżności między państwami członkowskimi we wdrażaniu i ustalaniu bufora innej instytucji o znaczeniu systemowym; w związku z tym wzywa do dalszego ujednolicenia stosowania buforów kapitałowych w całej UE w celu stworzenia równych warunków działania;

33.  z zadowoleniem przyjmuje porozumienie w sprawie protokołu ustaleń między Europejskim Bankiem Centralnym a Europejskim Trybunałem Obrachunkowym, określające praktyczne sposoby wymiany informacji między instytucjami w odniesieniu do ich odpowiednich mandatów;

34.  domaga się lepszych standardów przejrzystości nadzoru bankowego, na przykład w zakresie wyników przeglądu nadzorczego i procesu oceny, w celu wzmocnienia zaufania rynków kapitałowych i finansowych oraz zaufania ze strony przedsiębiorstw i obywateli, a także zapewnienia jednolitego traktowania we wszystkich państwach członkowskich; z zadowoleniem przyjmuje usprawnioną i udoskonaloną wymianę informacji między instytucjami nadzoru a instytucjami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;

35.  zauważa, że innowacyjne technologie finansowe głęboko przekształcają sektor finansowy, w tym usługi bankowe i płatnicze, oraz z zadowoleniem przyjmuje skuteczność i większy wybór, jakie oferują one konsumentom na rynku; popiera neutralność technologiczną jako zasadę przewodnią i zachęca do inwestowania w technologie finansowe;

36.  podkreśla potrzebę podjęcia wyzwań stawianych przez te nowe technologie, takich jak zapewnienie zrównoważonych modeli biznesowych, które będą interoperacyjne ponad granicami, równych warunków działania pod względem regulacji i nadzoru oraz cyberbezpieczeństwa; podkreśla odpowiedzialność instytucji finansowych w kwestii zapewniania ochrony danych klientów i ich bezpieczeństwa zgodnie z prawem UE; odnotowuje również coraz większą zależność sektora bankowego od chmury obliczeniowej i wzywa Komisję do udzielenia odpowiedzi na wspólną opinię europejskich urzędów nadzoru w sprawie potrzeby udoskonalenia przepisów dotyczących wymogów w zakresie zarządzania ryzykiem ICT w sektorze finansowym UE; przypomina, że zrównoważone ramy ustawodawcze i pewność prawa mogą poprawić otoczenie sprzyjające innowacjom bez naruszania stabilności finansowej;

37.  uznaje wkład, jaki sektor parabankowego pośrednictwa finansowego (wcześniej równoległy system bankowy), może przyczynić się do dalszej dywersyfikacji kanałów finansowania dla gospodarki; podkreśla jednak, że istnieją znaczne wzajemne powiązania między sektorem parabankowego pośrednictwa finansowego a „tradycyjnym” sektorem bankowym, co rodzi obawy o ryzyko systemowe ze względu na brak odpowiedniego nadzoru nad parabankami i uregulowań ich dotyczących;

38.  wzywa w związku z tym do podjęcia skoordynowanych działań, aby zlikwidować to ryzyko, w tym ustanowienia zestawu narzędzi makroostrożnościowych i zwiększenia operacyjności już istniejących narzędzi w celu przeciwdziałania zagrożeniom dla stabilności finansowej wynikającym z rosnącej roli systemu parabankowego pośrednictwa finansowego; uważa, że należy ocenić, czy wymogi ostrożnościowe dotyczące dużych ekspozycji, w szczególności w przypadku instytucji parabankowego pośrednictwa finansowego, są wystarczające do zapewnienia stabilności finansowej; podkreśla ponadto ryzyko, na które zwraca uwagę Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ERRS) w swoich unijnych pozabankowych ramach monitorowania ryzyka pośrednictwa finansowego z 2019 r., takie jak zagrożenia wynikające z transformacji płynności, podejmowania ryzyka i dźwigni finansowej, które mają wpływ na sektor w szerszym ujęciu;

39.  z zadowoleniem przyjmuje porozumienie w sprawie wymiany informacji pomiędzy EBC a organami odpowiedzialnymi za przeciwdziałanie praniu pieniędzy (AML) i finansowaniu terroryzmu (CFT); przypomina swoją rezolucję z dnia 19 września 2019 r. w sprawie stanu wdrażania przepisów Unii dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy; z zadowoleniem przyjmuje dokument dotyczący wspólnego stanowiska z 8 listopada 2019 r., przygotowany przez kilku ministrów finansów strefy euro, w którym wzywa się do harmonizacji europejskich ram regulacyjnych w obszarze przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;

40.  przypomina, że aby AML/CFT były skuteczne, właściwe organy i instytucje finansowe muszą działać w sposób skoordynowany; podkreśla, że nadzór ostrożnościowy i nadzór prowadzony z myślą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy muszą być lepiej skoordynowane; przypomina o swoich poważnych obawach dotyczących fragmentacji regulacyjnej i nadzorczej w obszarze AML/CFT, która uniemożliwiła odpowiedni nadzór oraz reagowanie na braki w krajowych organach nadzoru, a także podważa ich zdolność do nadzorowania rosnącej działalności transgranicznej w UE;

41.  jest przekonany, że Jednolity Mechanizm Nadzorczy ma również do odegrania rolę w zwalczaniu prania pieniędzy i z zadowoleniem przyjmuje utworzenie specjalnej jednostki ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy; w szczególności zwraca uwagę na złożoność w kontekście przeprowadzania ważnej oceny adekwatności kadry kierowniczej wyższego szczebla w bankach z uwagi na ogromne zróżnicowanie w kwestii transpozycji dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych; zachęca zatem do włączenia do rozporządzenia w sprawie wymogów kapitałowych wymogów dotyczących kompetencji i reputacji;

42.  z zadowoleniem przyjmuje konkluzje Rady z 5 grudnia 2019 r., w których upoważnia się Komisję do poszukiwania sposobów na usprawnienie współpracy między organami oraz na przekazanie zadań w obszarze AML organowi UE, a także do przekształcenia niektórych części dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy w rozporządzenie, aby stworzyć jednolity zbiór przepisów; z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie planu działania dotyczącego kompleksowej unijnej polityki zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, który zawiera propozycje służące dalszej harmonizacji zbioru przepisów dotyczących AML/CFT oraz skutecznego przeciwdziałania zagrożeniom, jakie nielegalna działalność transgraniczna stwarza dla integralności systemu finansowego UE i bezpieczeństwa jej obywateli, w szczególności dzięki utworzeniu nowego organu UE;

43.  uznaje, że należy podjąć działania prawne i nadzorcze w celu przeciwdziałania ryzyku prania pieniędzy i finansowania terroryzmu stwarzanemu przez kryptoaktywa; zwraca się do Komisji o kontynuowanie ocen skutków zagrożeń związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, które mogą wynikać ze słabych punktów powstających z powodu rosnącego wykorzystywania nowych technologii przez instytucje kredytowe i finansowe, a także z szybkiego rozprzestrzeniania się kryptoaktywów, przy jednoczesnym braku wspólnego systemu regulacji oraz ze względu na anonimowość takich aktywów;

44.  wzywa Komisję do dokonania w 2020 r. oceny obecnej sytuacji na rynku agencji ratingowych pod kątem konkurencji, nierównego dostępu do informacji oraz przejrzystości dla rynków; zauważa, że ratingi w obszarze zrównoważonego rozwoju oparte na kryteriach z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego mogą stać się istotnym uzupełnieniem ocen ryzyka kredytowego; podkreśla, jak ważne są ustandaryzowane kryteria stosowane do ratingów w obszarze zrównoważonego rozwoju oraz zadbanie o to, aby rozwój rynku ratingów w obszarze zrównoważonego rozwoju opierał się na zasadzie konkurencyjności i nie ograniczył się do wyłonienia niewielkiej liczby usługodawców;

45.  stwierdza potrzebę dołożenia starań na rzecz większej spójności działalności na rynku finansowym z celami zrównoważonego rozwoju i kryteriami z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego, podkreślając centralną rolę europejskich urzędów nadzoru w realizacji tych celów; w związku z tym wzywa EUNB, by w koordynacji z ERRS, podjął kroki w kierunku opracowania wspólnej metodologii na potrzeby określenia skali zagrożeń klimatycznych, na jakie narażone są instytucje finansowe, w tym również zagrożeń związanych z możliwym obniżeniem wartości aktywów z powodu zmian w traktowaniu regulacyjnym wynikających z działań w zakresie łagodzenia skutków zmiany klimatu i dostosowywania się do niej, z makroekonomicznymi skutkami nagłych zmian w zużyciu energii i większą częstotliwością występowania klęsk żywiołowych;

Restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja

46.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że od Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (SRB) nie wymagano podjęcia działań naprawczych w 2019 r.; zwraca się do Komisji o zastanowienie się nad odpowiednimi działaniami następczymi w związku z jego własnym sprawozdaniem na temat wdrażania dyrektywy w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków oraz rozporządzenia w sprawie jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji z kwietnia 2019 r.; wzywa Komisję do sprawdzenia, czy przepisy są odpowiednie do zagwarantowania tego, by wszystkie banki mogły, w razie potrzeby, podlegać restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji bez konieczności korzystania z pieniędzy podatników; wzywa Komisję, aby uwzględniła przeprowadzony przez Radę Stabilności Finansowej przegląd prawodawstwa dotyczącego banków „zbyt dużych, by mogły upaść”, i wyeliminowała potencjalne niedociągnięcia, w szczególności w odniesieniu do ochrony depozytów detalicznych;

47.  wzywa SRB do zakończenia procesu tworzenia planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz do przeanalizowania, czy wszystkie odnośne banki posiadają dostateczny MREL; zauważa, że SRB nie informuje regularnie o tym, w jakim stopniu banki realizują cel w zakresie MREL;

48.  zachęca Komisję do zastanowienia się nad ewentualną dalszą harmonizacją konkretnych aspektów w obecnych krajowych przepisach dotyczących niewypłacalności, a także do oceny, w jakim stopniu taka dalsza harmonizacja jest niezbędna, aby zagwarantować spójne i skuteczne stosowanie ram zarządzania w sytuacjach kryzysowych; wzywa Komisję, aby w ramach przeglądu dyrektywy w sprawie systemów gwarancji depozytów zapewniła jaśniejszą definicję zasady najniższych kosztów na mocy dyrektywy w sprawie systemów gwarancji depozytów;

49.  wzywa do dalszej refleksji nad ramami jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zwraca uwagę na potrzebę oceny możliwości zastosowania komunikatu w sprawie sektora bankowego z 2013 r.(19); zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia równych warunków działania i spójnego stosowania kryterium interesu publicznego;

50.  zwraca uwagę na ważną rolę środków wczesnej interwencji, jeżeli chodzi o zapobieganie upadłościom banków i kryzysom bankowym; zauważa jednak, że wymogi dotyczące stosowania środków wczesnej interwencji pokrywają się z niektórymi standardowymi środkami interwencji EBC; podkreśla, że w takich przypadkach pierwszeństwo mają standardowe środki interwencji; uważa zatem, że należy zlikwidować takie pokrywanie się środków poprzez dostateczne wyjaśnienie podstawy prawnej każdego z instrumentów, aby zagwarantować stopniowe wprowadzanie środków;

51.  przyjmuje do wiadomości decyzję Eurogrupy w sprawie „porozumienia co do zasady” dotyczącego reformy Europejskiego Mechanizmu Stabilności i zakresu jego uprawnień; wzywa do utworzenia mechanizmu ochronnego w ramach jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i jego szybkiego uruchomienia; jest zaniepokojony brakiem mechanizmu w unii bankowej, który w przypadku restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zapewniłby płynność bankowi, aby mógł on kontynuować bez zakłóceń świadczenie usług, oraz by utrzymać stabilność rynków finansowych, i wzywa Komisję, by bezzwłocznie podjęła próbę usunięcia tej luki;

52.  podkreśla, że banki muszą być w stanie prowadzić działalność transgraniczną, a jednocześnie zarządzać swoim kapitałem i płynnością na poziomie skonsolidowanym, aby zdywersyfikować grożące im ryzyko i zaradzić wszelkim problemom związanym z brakiem rentowności; podkreśla, że przepisy powinny dawać jednostce dominującej większą elastyczność działania w tym zakresie, a jednocześnie przewidywać wiarygodne i egzekwowalne mechanizmy wymagające – w przypadku kryzysu – od jednostki dominującej (podmiot objęty planem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji) zapewnienia kapitału i płynności jednostkom zależnym zlokalizowanym w kraju przyjmującym w granicach unii bankowej oraz spełnienie przez nią MREL;

Gwarantowanie depozytów

53.  uważa, że unii bankowej wciąż brakuje trzeciego filaru; wnosi o urzeczywistnienie unii bankowej poprzez utworzenie w pełni funkcjonalnego europejskiego systemu gwarantowania depozytów, aby chronić deponentów przed zakłóceniami w działalności bankowej, zadbać o zaufanie deponentów oraz inwestorów w całej unii bankowej oraz zwiększyć stabilność całej strefy euro; docenia korzyści płynące z podziału ryzyka i dalszego ograniczania ryzyka w określonych instytucjach;

54.  wzywa Radę do jak najszybszego wznowienia negocjacji w sprawie europejskiego systemu gwarantowania depozytów, przy jednoczesnym zadbaniu o spójne ramy przy pomocy dyrektywy w sprawie systemów gwarancji depozytów, aby zrealizować cel, jakim jest poprawa stabilności finansowej;

55.  wzywa Komisję do przeanalizowania ram funkcjonowania instytucjonalnych systemów ochrony w kontekście europejskiego systemu gwarantowania depozytów;

56.  zwraca uwagę na dyskusje toczące się w łonie powołanej w styczniu 2019 r. grupy roboczej wysokiego szczebla ds. europejskiego systemu gwarantowania depozytów, która podlega Eurogrupie, w sprawie ukończenia unii bankowej, w tym również na temat dalszego usprawnienia ram zarządzania kryzysowego dla banków; wyraża zaniepokojenie, że Parlament nie jest informowany o dyskusjach toczących się w kontekście prac grupy roboczej wysokiego szczebla ds. europejskiego systemu gwarantowania depozytów, która to grupa podlega Eurogrupie; zauważa, że Komisja jest członkiem grupy roboczej wysokiego szczebla, i przypomina o art. 9 porozumienia ramowego z 2010 r., w którym to artykule jest mowa o obowiązku zagwarantowania przez Komisję równego traktowani Parlamentu i Rady, zwłaszcza w kwestiach ustawodawczych;

o
o   o

57.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, EUNB, EBC, SRB, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz właściwym organom określonym w art. 4 ust. 1 pkt 40 rozporządzenia (UE) nr 575/2013.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0030. (2) Dz.U. C 224 z 27.6.2018, s. 45. (3) https://www.bankingsupervision.europa.eu/press/publications/annual-report/pdf/ssm.ar2018~927cb99de4.en.pdf?eacb68897aba01af07abf90319758ded (4) https://www.esrb.europa.eu/pub/pdf/reports/nbfi_monitor/esrb.report190717_NBFImonitor2019~ba7c155135.en.pdf?aad1f4a011a6d589537645242475aa89 (5) https://eba.europa.eu/sites/default/documents/files/document_library/Risk%20Analysis%20and%20Data/Risk%20Assessment%20Reports/2019/Risk%20Assessment%20Report_November%202019.PDF (6) JC 2018 74. (7) Dz.U. L 320 z 30.11.2013, s. 1. (8) https://www.bankingsupervision.europa.eu/ecb/legal/pdf/memorandum_of_understanding_between_the_eca_and_the_ecb_regarding_the_ecbs_supervisory_tasks.pdf (9) „Sprawozdanie specjalne nr 10/2019: Ogólnounijny test warunków skrajnych: zapewniono wyjątkowo dużą ilość danych na temat banków, ale należy poprawić koordynację i zwiększyć ukierunkowanie na ryzyko”, Europejski Trybunał Obrachunkowy, 10 lipca 2019 r., https://www.eca.europa.eu/pl/Pages/DocItem.aspx?did=50393 (10) Komunikat prasowy, „ECB revises supervisory expectations for prudential provisioning for new non-performing loans to account for new EU regulation” [EBC dokonuje przeglądu oczekiwań w zakresie nadzoru odnośnie do rezerw ostrożnościowych na potrzeby nowych kredytów zagrożonych w celu uwzględnienia nowego rozporządzenia UE], 22 sierpnia 2019 r., https://www.bankingsupervision.europa.eu/press/pr/date/2019/html/ssm.pr190822~f3dd1be8a4.en.html (11) JC -9 -321. (12) Discussion Paper Series/7, European Stability Mechanism, październik 2019 r. (13) Dz.U. C 380E z 11.12.2012, s. 24. (14) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0022. (15) JC 2019 59. (16) https://eba.europa.eu/file/233465/download?token=xH5hxq39 (17) JC 2019 26, https://eba.europa.eu/file/102634/download?token=ZR98JZp8 (18) https://eba.europa.eu/file/178124/download?token=7fFsD9og (19) Dz.U. C 216 z 30.7.2013, s. 1.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie ogólnych wytycznych dotyczących przygotowania budżetu na rok 2021, sekcja III – Komisja (2019/2213(BUD))

P9_TA(2020)0166 A9-0110/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając sprawozdanie specjalne Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) z 8 października 2018 r. w sprawie globalnego ocieplenia o 1,5°C(1),

–  uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012(2),

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014−2020(3),

–  uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(4),

–  uwzględniając decyzję Rady 2014/335/UE, Euratom z 26 maja 2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej(5),

–  uwzględniając budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2020(6) i wspólne oświadczenia uzgodnione między Parlamentem, Radą i Komisją, które zostały do niego załączone,

–  uwzględniając swoje sprawozdanie okresowe z 14 listopada 2018 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 – stanowisko Parlamentu z myślą o osiągnięciu porozumienia(7) oraz swoją rezolucję z 10 października 2019 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 i zasobów własnych: czas, by spełnić oczekiwania obywateli(8),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 17 kwietnia 2020 r. w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami(9),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 13 maja 2020 r. w sprawie siatki bezpieczeństwa chroniącej beneficjentów programów UE: ustanowienie planu awaryjnego dotyczącego WRF(10),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 15 maja 2020 r. w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych, zasobów własnych i planu naprawy gospodarczej(11),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 16 stycznia 2020 r. w sprawie 15. posiedzenia Konferencji Stron (COP15) Konwencji o różnorodności biologicznej(12),

–  uwzględniając Europejski filar praw socjalnych oraz swoją rezolucję z 19 stycznia 2017 r. w tej sprawie(13),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu(14),

–  uwzględniając konkluzje Rady z 18 lutego 2020 r. w sprawie wytycznych budżetowych na rok 2021 (06092/2020),

–  uwzględniając Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030,

–  uwzględniając art. 93 Regulaminu,

–  uwzględniając opinię Komisji Spraw Zagranicznych,

–  uwzględniając stanowisko w formie poprawek Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych,

–  uwzględniając pisma przesłane przez Komisję Rozwoju, Komisję Kontroli Budżetowej, Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisję Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisję Transportu i Turystyki, Komisję Rozwoju Regionalnego, Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisję Kultury i Edukacji, Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Komisję Spraw Konstytucyjnych oraz Komisję Praw Kobiet i Równouprawnienia,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A9-0110/2020),

A.  mając na uwadze, że Unia Europejska stoi w obliczu niespodziewanego i bezprecedensowego kryzysu zdrowotnego, gospodarczego, społecznego i środowiskowego wywołanego pandemią koronawirusa COVID-19;

B.  mając na uwadze, że te wyjątkowe okoliczności nie mogą być rozwiązane przy pomocy budżetu przeznaczonego na „działania rutynowe”;

C.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 311 TFUE Unia pozyskuje środki niezbędne do osiągnięcia swoich celów politycznych, a budżet jest finansowany w całości z zasobów własnych;

D.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 312 TFUE wieloletnie ramy finansowe (WRF) są przyjmowane przez Radę jednomyślnie po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, wyrażonej większością głosów jego członków;

E.  mając na uwadze, że obecne WRF kończą się pod koniec 2020 r., a rok 2021 powinien być pierwszym rokiem wdrażania kolejnych w zmienionej i przekształconej formie;

F.  mając na uwadze, że Parlament jest gotowy do negocjowania WRF od listopada 2018 r., ale Rada jak dotąd nie podjęła żadnych konstruktywnych rozmów z Parlamentem poza minimalnym kontaktem na marginesie posiedzeń Rady do Spraw Ogólnych; mając na uwadze, że termin osiągnięcia porozumienia w Radzie Europejskiej był wielokrotnie przekładany;

G.  mając na uwadze, że 27 maja 2020 r. Komisja przedstawiła zaktualizowany wniosek dotyczący kolejnych WRF;

H.  mając na uwadze, że w swoim ostatnim sprawozdaniu naukowcy z Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu zaapelowali o podjęcie radykalnych działań w celu nadrobienia zaległości w transformacji ekologicznej, w świetle ich ostrzeżenia, że w latach 2018–2019 stężenie CO2 wzrastało trzykrotnie szybciej niż w latach 60. ubiegłego wieku oraz podkreślili, że pozostało zaledwie kilka lat, aby zapobiec sytuacji, w której zmiany klimatu i ich wpływ na środowisko w sposób nieodwracalny wymkną się spod kontroli;

I.  mając na uwadze, że w kontekście wybuchu pandemii COVID-19 ofiary przemocy ze względu na płeć mogą być narażone przez długi okres czasu na kontakt ze swoimi oprawcami i być odcięte od wsparcia społecznego i instytucjonalnego, o czym świadczą dane z szeregu krajów UE, a także mając na uwadze, że kobiety są nieproporcjonalnie często reprezentowane w zawodach, w których ryzyko zakażenia jest wysokie;

W obliczu kryzysu wywołanego przez COVID-19: budżet na ochronę i innowacje...

1.  podkreśla, że budżet UE ma zasadnicze znaczenie dla sprostania wyzwaniom, przed którymi stoi Unia i które stały się jeszcze bardziej widoczne i dotkliwe w związku z kryzysem COVID-19, oraz że musi on odzwierciedlać stopień ambicji państw członkowskich i instytucji; podkreśla zatem, że głównym celem budżetu na rok 2021 powinno być łagodzenie skutków wybuchu pandemii COVID-19 oraz wsparcie naprawy w oparciu o Europejski Zielony Ład i transformację cyfrową;

2.  podkreśla, że Unia i wszystkie jej państwa członkowskie muszą okazać pełną solidarność z najbardziej potrzebującymi, jednocząc się jako wspólnota i dbając o to, by żaden kraj nie został pozostawiony samemu sobie w walce z tą pandemią i jej następstwami, m.in. między innymi poprzez przyjęcie budżetu na 2021 r., który pozwoli sprostać temu historycznemu wyzwaniu;

3.  podkreśla w związku z tym, że budżet na 2021 r. powinien być pierwszym budżetem zaktualizowanych, zmienionych i bardzo ambitnych WRF na lata 2021–2027;

4.  zgodnie ze swoją rezolucją z dnia 13 maja 2020 r. ponownie zwraca się do Komisji o zaproponowanie do dnia 15 czerwca 2020 r. planu awaryjnego dotyczącego WRF, na podstawie automatycznego przedłużenia pułapów na 2020 r., w celu ochrony beneficjentów programów UE i zapewnienia ciągłości finansowania; podkreśla, że ten plan awaryjny dotyczący WRF powinien umożliwiać przedłużenie istniejących programów UE i ponowne skoncentrowanie się na usuwaniu skutków kryzysu, a także na ustanowieniu najpilniejszych nowych instrumentów i inicjatyw; podkreśla potrzebę uniknięcia ryzyka braku ciągłości lub niekontrolowanego przedłużenia obecnych WRF i programów w 2021 r. oraz zagwarantowania, że Unia będzie mogła realizować swoje działania i zapewnić ambitną strategię reagowania kryzysowego i naprawy;

5.  podkreśla, że żadne z państw członkowskich nie będzie w stanie samodzielnie sfinansować zakrojonego na szeroką skalę planu naprawy po pandemii tak długo, jak będzie to konieczne do uporania się z kryzysem COVID-19 oraz że w przypadku finansowania wyłącznie poprzez dług, krajowe plany naprawy będą miały bardzo ograniczony zakres i czas trwania; nalega, by plan naprawy gospodarczej zawierał obszerny komponent inwestycyjny finansowany z budżetu Unii począwszy od 2021 r., i w związku z tym domaga się, by budżet na 2021 r. stanowił ważną część tego planu naprawy;

6.  uważa, że plan naprawy musi się opierać na Europejskim Zielony Ładzie i transformacji cyfrowej naszych społeczeństw, aby odbudować naszą gospodarkę, zapewnić odporność i włączenie społeczne, przy jednoczesnym poszanowaniu ograniczeń planety, chronić dobrobyt i zdrowie ludzi przed dalszymi zagrożeniami i konsekwencjami dla środowiska, tworzyć wysokiej jakości miejsca pracy oraz zapewnić spójność i konwergencję społeczną, gospodarczą i terytorialną, zwłaszcza poprzez inwestycje w MŚP i sektory najbardziej dotknięte kryzysem, takie jak turystyka, a także w rozwój zrównoważonej infrastruktury publicznej i usług oraz sektorów strategicznych, takich jak sektor zdrowia, które walczą z kryzysem na pierwszej linii; wzywa Komisję do przedłożenia projektu budżetu na 2021 r., który byłby zgodny z tymi priorytetami;

7.  uważa, że stronę przychodów budżetu UE należy postrzegać jako narzędzie realizacji strategii politycznych UE; podkreśla, że nowe dodatkowe zasoby własne, które wpłyną bezpośrednio do budżetu UE jako dochody ogólne, muszą od 2021 r. odgrywać kluczową rolę w celu pokrycia dodatkowych wydatków spowodowanych kryzysem i złagodzenia przewagi składek opartych na DNB w budżecie UE; uważa, że brak nowych zasobów własnych będzie wiązać się z dramatycznymi politycznymi konsekwencjami dla budżetu Unii na 2021 r. i poważnie zagrażać nowemu programowi politycznemu Komisji; uważa w związku z tym, że propozycje Komisji dotyczące zasobów własnych z maja 2018 r. stanowią dobry punkt wyjścia, który należy w pełni rozwinąć w świetle obecnych wyzwań i kryzysu; przypomina, że – tak jak dał temu wyraz w swoim sprawozdaniu okresowym z 14 listopada 2018 r. oraz w swojej rezolucji z 10 października 2019 r. – Parlament Europejski nie wyrazi zgody na przyjęcie WRF na lata 2021–2027 w przypadku braku porozumienia w sprawie reformy systemu zasobów własnych Unii, w tym wprowadzenia koszyka nowych zasobów własnych;

8.  jest przekonany, że obecny kryzys nie powinien podważać dążenia do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., co wymaga ograniczenia do 2030 r. emisji gazów cieplarnianych o 55 % w porównaniu z poziomem z 1990 r.; przypomina, że w sprawozdaniu Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska z 2019 r. na temat niwelowania rozbieżności w odniesieniu do emisji wezwano do globalnej redukcji emisji gazów cieplarnianych o 7,6 % rocznie w celu ograniczenia wzrostu temperatury do poniżej 1,5°C, co oznacza redukcję o około 6,8 % rocznie na szczeblu UE; podkreśla, że stanowi to ogromne wyzwanie, zwłaszcza w odniesieniu do bardzo potrzebnej, zrównoważonej i sprawiedliwej społecznie transformacji, która powinna uwzględniać różne punkty wyjścia regionów i państw członkowskich UE i której powinno towarzyszyć tworzenie miejsc pracy na masową skalę; podkreśla, że aby to bezprecedensowe przedsięwzięcie odniosło sukces w ciągu zaledwie dziesięciu lat, potrzebne są pilne działania poparte silnym budżetem UE począwszy od 2021 r.;

9.  jest zaniepokojony dalszymi gospodarczymi, społecznymi i politycznymi skutkami kryzysu, jeżeli UE nie będzie szybko dysponować nowymi i skutecznymi narzędziami ochrony spójności społecznej, utrzymania miejsc pracy i zapobiegania masowym zwolnieniom; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia ryzyka bezrobocia w związku z sytuacją nadzwyczajną (SURE) oraz zobowiązanie przewodniczącej Komisji do przedstawienia wniosku ustawodawczego w sprawie europejskiego programu reasekuracji świadczeń dla osób bezrobotnych z myślą o jego jak najszybszym wdrożeniu;

...w celu zapewnienia rozwiązań dla zaostrzających się wyzwań społecznych, środowiskowych, gospodarczych i finansowych

10.  z zadowoleniem przyjmuje wnioski Komisji dotyczące Europejskiego Zielonego Ładu i planu inwestycyjnego na rzecz zrównoważonej Europy;

11.  zauważa jednak, że aby osiągnąć cel polegający na zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych o 40 % do 2030 r. oraz zwiększyć w przyszłości ten poziom, Komisja oszacowała, że konieczne będzie wypełnienie luki finansowej w wysokości co najmniej 260 mld EUR rocznie, plus dodatkowe koszty ochrony środowiska, zarządzania zasobami i społecznych środków dostosowawczych; uważa, że aby przyczynić się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w UE i ogólnego śladu węglowego, mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM), system handlu emisjami (ETS) oraz unijne przepisy dotyczące klimatu powinny w pełni przyczynić się do znacznego zwiększenia wysiłków politycznych i finansowych; uważa, że sprawiedliwa transformacja, jako nieodłączny element odpowiedzi na kryzys, wymaga sprawiedliwego i odpowiedniego finansowania;

12.  powtarza, że mandat Parlamentu w odniesieniu do WRF został określony w jego sprawozdaniu okresowym z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie pułapów, przydziału środków na programy, zasobów własnych i przepisów dotyczących elastyczności, przeglądu śródokresowego i zasad horyzontalnych, takich jak uwzględnianie celów zrównoważonego rozwoju (SDG) oraz kwestii klimatu i równości płci; zauważa, że wynik negocjacji dotyczących WRF w dużej mierze ustali poziom finansowania programów UE w następnym okresie i potwierdza swoje stanowisko, zgodnie z którym środki na zobowiązania na lata 2021–2027 powinny zostać ustalone na poziomie 1 324,1 mld EUR w cenach z 2018 r., co stanowi 1,3 % dochodu narodowego brutto (DNB) UE-27; jest zdecydowany, zgodnie z tym stanowiskiem, bronić budżetu na rok 2021 w wysokości 192,1 mld EUR w cenach bieżących w środkach na zobowiązania; podkreśla potrzebę przeznaczenia na ten cel – oprócz proponowanych kwot – znacznych dodatkowych środków, aby stawić czoła obecnemu kryzysowi;

13.  przypomina swoje stanowisko, zgodnie z którym cele w zakresie uwzględniania kwestii klimatu i różnorodności biologicznej w WRF na lata 2021–2027 muszą wykraczać poza poziomy ukierunkowanych wydatków określone w sprawozdaniu okresowym; dąży zatem do osiągnięcia w 2021 r. poziomu wydatków na różnorodność biologiczną wynoszącego 10 % oraz poziomu wydatków na uwzględnianie problematyki klimatu wynoszącego 30 %; ponawia swój apel do Komisji o ustanowienie jasnych kryteriów kwalifikowalności dla nowej, rygorystycznej i kompleksowej metodologii, w formie rozporządzenia ramowego, określania i śledzenia odpowiednich wydatków na klimat i różnorodność biologiczną zgodnie z zasadą „nie szkodzić”, w stosownych przypadkach wraz z odpowiednimi środkami naprawczymi, oraz mechanizmem weryfikowania w celu określania potencjalnego szkodliwego wpływu działań UE na różnorodność biologiczną i klimat zgodnie ze zobowiązaniami wynikającymi z porozumienia paryskiego oraz jego apelem o stopniowe wycofywanie bezpośrednich i pośrednich dotacji do paliw kopalnych;

14.  popiera uruchamianie środków finansowych i elastyczność w mobilizowaniu funduszy na badania i rozwój (R&D) dla działań związanych z COVID-19, takich jak opracowywanie szczepionek, nowych metod leczenia, testów diagnostycznych i systemów medycznych w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się koronawirusa i ratowania życia;

15.  zdecydowanie podkreśla, że cele klimatyczne Unii wymagają zrównoważonych i długotrwałych rozwiązań; podkreśla nadrzędną rolę działań w dziedzinie badań i rozwoju w celu znalezienia skutecznych, realistycznych i możliwych do wdrożenia rozwiązań dla obywateli, przedsiębiorstw i społeczeństwa; podkreśla, że program „Horyzont Europa” będzie głównym programem na rzecz rozwoju nowych rozwiązań w dziedzinie klimatu; wnioskuje o zwiększenie finansowania wszystkich programów badawczo-rozwojowych, aby Unia stała się światowym liderem w dziedzinie technologii ekologicznych i wzmocniła swoją globalną konkurencyjność na większą skalę, zmniejszyła swoją zależność od kluczowych technologii zagranicznych i stała się liderem w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK), sztucznej inteligencji (SI) i cyberbezpieczeństwa, opracowała nowe metody leczenia poważnych chorób, takich jak rak, oraz budowała zdolności w zakresie superkomputerów i przetwarzania danych;

16.  odnotowuje z ogromnym niepokojem, że wielu doskonałych wniosków dotyczących badań nie można wdrożyć nie ze względu na złą jakość, ale z powodu znacznego niedofinansowania odnośnych programów; podkreśla, że badania naukowe i innowacje stanowią bardzo konkurencyjne rynki, a badacze wyjeżdżają do innych regionów świata ze względu na brak dostępności finansowania w Europie; podkreśla, że Zjednoczone Królestwo przeobrazi się z głównego beneficjenta wielu unijnych programów w dziedzinie badań i rozwoju w silnego konkurenta; zwraca się do Rady o uwzględnienie faktu, że każda luka w finansowaniu programu „Horyzont Europa” w wysokości 10 mld EUR będzie skutkowała utratą PKB w wymiarze 110 mld EUR w następnych 25 latach; stwierdza, że niskie ambicje budżetowe w zakresie badań i rozwoju zaprzeczałyby wszelkim obietnicom sprzyjającym konkurencyjności lub przeciwdziałaniu zmianie klimatu, zwłaszcza jeśli chodzi o wysiłki, które nadal pozostają do zrealizowania w ramach celu strategii „Europa 2020” polegającym na przeznaczeniu 3 % PKB na badania i rozwój;

17.  podkreśla, że inwestycje w infrastrukturę transportową mogą spełniać zarówno cele wspierania gospodarki UE w obecnym kontekście, jak i wysiłki na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu, a także przejścia na zrównoważoną mobilność, opierając się w szczególności na zakończeniu realizacji polityki w zakresie transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T), Shift2Rail i instrumentu „Łącząc Europę” (CEF); wzywa Komisję do dostosowania wszystkich projektów w ramach instrumentu „Łącząc Europę” do celów porozumienia paryskiego;

18.  powtarza, że konkurencyjny przemysł kosmiczny ma kluczowe znaczenie dla krajobrazu europejskiej przedsiębiorczości, gdyż zapewnia wysokiej jakości miejsca pracy, istotne działania w dziedzinie badań i rozwoju oraz niezależność europejskiej infrastruktury satelitarnej; zwraca uwagę na korzyści płynące z danych generowanych w przestrzeni kosmicznej jako zasadniczego narzędzia na potrzeby monitorowania obszarów lądowych i środowiska;

19.  podkreśla, że małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) stanowią 99 % wszystkich przedsiębiorstw w państwach członkowskich oraz istotnie przyczyniają się do tworzenia miejsc pracy, stabilności gospodarczej i, w coraz większym stopniu, do działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, oraz że przedsiębiorstwa te najprawdopodobniej w największym stopniu odczują pogorszenie koniunktury gospodarczej wynikające z wybuchu pandemii COVID-19; podkreśla, że MŚP mają trudności ze znalezieniem możliwości finansowania i przypomina w tym kontekście o roli programu na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME); przypomina o stanowisku Parlamentu w sprawie podwojenia puli środków dla jego następcy w ramach programu na rzecz jednolitego rynku w następnych WRF, który ma zapewnić wskaźnik zatwierdzania wysokiej jakości wniosków na poziomie co najmniej 80 %; podkreśla, że wsparcie finansowe dla MŚP powinno być również udzielane za pośrednictwem segmentu MŚP Invest EU, aby zapewniać gotowość produktów i usług do wprowadzenia na rynek oraz umożliwiać szybką internacjonalizację tych przedsiębiorstw na rynkach globalnych; ponownie zwraca uwagę na potrzebę dalszego rozszerzania możliwości tworzenia i zwiększania skali przedsiębiorstw rozpoczynających działalność oraz położenia szczególnego nacisku na cyfrową transformację MŚP, wspieraną także przez portal jednolitego rynku jako narzędzie ułatwiające prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie e-administracji, zgodnie z ambitną polityką ochrony konsumentów, a także na ich transformację ekologiczną; ponadto z zadowoleniem przyjmuje w tym kontekście różne inicjatywy grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), a mianowicie uruchomienie 40 mld EUR dla dotkniętych MŚP, 5 mld EUR dostępnych dla przedsiębiorstw z sektora opieki zdrowotnej oraz 25 mld EUR w ramach funduszu gwarancyjnego, który ma być finansowany przez jego udziałowców;

20.  podkreśla, że trwający kryzys będzie miał znaczący wpływ na wiele regionów i sektorów; w związku z tym jest przekonany, że polityka spójności będzie odgrywała kluczową rolę i bardziej niż kiedykolwiek będzie miała zasadnicze znaczenie dla stymulowania ożywienia gospodarczego na wszystkich terytoriach UE, wzmocnienia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii oraz będzie wymagała dodatkowego finansowania i większej elastyczności, aby móc reagować na przyszłe złożone wyzwania środowiskowe, społeczne, gospodarcze i demograficzne, przed którymi stoimy; podkreśla, że jeżeli przyjęcie WRF na lata 2021–2027 i odpowiedniej podstawy prawnej zostanie opóźnione, niezbędny będzie okres przejściowy między tymi dwoma okresami programowania;

21.  uważa, że turystyka, jako jeden z sektorów najbardziej dotkniętych kryzysem, potrzebuje kompleksowej strategii, wspartej konkretnym przydziałem środków w ramach odrębnego programu UE w następnych WRF; nalega, aby poświęcić szczególną uwagę małym i rodzinnym przedsiębiorstwom oraz udzielić im wsparcia, zwłaszcza w przypadku agroturystyki i małych podmiotów świadczących usługi hotelarskie, które będą miały większe trudności z dostosowaniem się do nowych norm bezpieczeństwa, a także regionom wyspiarskim i ultraperyferyjnym;

22.  w świetle bezpośrednich i długoterminowych poważnych negatywnych skutków społecznych obecnej sytuacji podkreśla znaczenie pełnego wdrożenia Europejskiego filaru praw socjalnych w budżecie UE na 2021 r. oraz kluczową rolę wzmocnionych działań społecznych UE, zwłaszcza Europejskiego Funduszu Społecznego+, dla ożywienia gospodarczego, a w szczególności rozwiązania problemu bezrobocia wśród młodzieży i osób starszych, ubóstwa dzieci, ryzyka ubóstwa i wykluczenia społecznego, dyskryminacji, zapewnienia wzmocnionego dialogu społecznego, zajęcia się długoterminowymi strukturalnymi zmianami demograficznymi oraz zagwarantowania dostępu dla wszystkich, a zwłaszcza dla starzejących się społeczeństw, do podstawowych i kluczowych usług, takich jak opieka zdrowotna, mobilność, odpowiednie żywienie i godne warunki mieszkaniowe;

23.  domaga się, by w budżecie na 2021 r. zwrócono szczególną uwagę na potrzeby krajów i terytoriów zamorskich oraz relacje z nimi, gdyż mogą one być szczególnie narażone na negatywne skutki zmiany klimatu; podkreśla ponadto, że dostęp do finansowania dla krajów i terytoriów zamorskich musi zostać wzmocniony, ponieważ posiadają one ograniczone zasoby administracyjne i wiedzę fachową ze względu na ich specjalny status i wielkość;

24.  podkreśla, że bezpieczeństwo wewnętrzne stanowi nieodłączną część oczekiwań unijnych obywateli względem Unii, która zapewnia ochronę; podkreśla, że zagrożenia dla bezpieczeństwa, takie jak ataki terrorystyczne, transgraniczna przestępczość zorganizowana oraz nowe typy działalności przestępczej, takie jak cyberprzestępczość, stanowią stałe zagrożenie dla spójności Unii Europejskiej oraz wymagają zdecydowanej i skoordynowanej europejskiej odpowiedzi; uważa, że wymaga to zintensyfikowanej współpracy transgranicznej między właściwymi organami; podkreśla, że wzmocnienie i modernizacja systemów informatycznych mające na uwadze lepszą interoperacyjność systemów, ułatwiony dostęp i czytelność danych są obowiązkowe dla zapewnienia skutecznej i szybkiej współpracy między policją, organami sądowymi i innymi właściwymi organami; odnotowuje, że w 2021 r. Komisja ma zainicjować nową unijną strategię bezpieczeństwa, która będzie obejmować szereg inicjatyw w kluczowych obszarach związanych z tymi zagrożeniami;

25.  wzywa Komisję do przydzielenia koniecznego budżetu w celu zagwarantowania większych zdolności Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, tak aby UE była lepiej przygotowana i lepiej reagowała na wszelkie katastrofy naturalne, pandemie i sytuacje wyjątkowe, takie jak sytuacje kryzysowe o charakterze chemicznym, biologicznym, radiologicznym i jądrowym; przypomina o znaczeniu Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności dla lepszej ochrony obywateli przed katastrofami;

26.  podkreśla sukces programu Erasmus+ w zwiększaniu mobilności, szkoleń i umiejętności młodzieży; podkreśla potrzebę odpowiedniego finansowania programu, między innymi w celu zapewnienia jego dostępności dla osób ze wszystkich środowisk i grup wiekowych;

27.  przypomina, że promowanie europejskich wartości i kultur odgrywa aktywną rolę we wspieraniu demokracji, niedyskryminacji i równości płci, oraz w zwalczaniu dezinformacji i fałszywych wiadomości; podkreśla w związku z tym potrzebę zapewnienia wystarczających środków finansowych na program w obszarze sprawiedliwości, praw i wartości oraz zwiększenia w ramach tego programu zasobów przeznaczonych na wspieranie ofiar przemocy uwarunkowanej płcią; podkreśla, że sektor kultury i sektor kreatywny, a także turystyka, są i będą jednymi z głównych sektorów, które padają ofiarą kryzysu, jakiego doświadcza UE; wzywa do podjęcia środków nadzwyczajnych dla tych sektorów oraz do wzmocnienia programu „Kreatywna Europa”;

28.  oczekuje wdrożenia do 2021 r. silnego mechanizmu UE w zakresie demokracji, praworządności i praw podstawowych; podkreśla, że WRF na lata 2021–2027 powinny zawierać klauzulę warunkowości dotyczącą ochrony demokracji, praworządności i praw podstawowych, która to klauzula gwarantowałaby, że państwa członkowskie muszą w pełni przestrzegać art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, aby skorzystać z finansowania UE;

29.  uważa, że Europejski Korpus Solidarności jest podstawowym narzędziem służącym promowaniu zaangażowania obywatelskiego w całej Unii i wzmacnianiu obywatelstwa unijnego; nalega, aby budżet Europejskiego Korpusu Solidarności na rok 2021 był zgodny z licznymi oczekiwaniami, jakie program wzbudził wśród młodych ludzi w całej Europie, szczególnie jeśli chodzi o komponent dotyczący wolontariatu; wzywa do przyznania wystarczających środków finansowych na pokrycie wysokiego zapotrzebowania na staże wolontariackie;

30.  apeluje, aby w pierwszej kolejności zapewnić wystarczające finansowanie na wspieranie działalności organizacji społeczeństwa obywatelskiego i innych zainteresowanych stron działających na rzecz promowania praw oraz wzmacniania i promowania unijnych wartości i praworządności, w tym za pośrednictwem przyszłego programu „Obywatele, Równość, Prawa i Wartości”, w czasie, gdy w kilku państwach członkowskich następuje ograniczanie przestrzeni dla społeczeństwa obywatelskiego;

31.  podkreśla niepokojące i nasilające się negatywne reakcje związane z równouprawnieniem płci i prawami kobiet, a także znaczenie unijnych instrumentów, w tym Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR), dla przeciwdziałania temu zjawisku; ubolewa, że do swojego wniosku Komisja nie włączyła programu szczegółowego w zakresie równouprawnienia płci, oraz apeluje o ambitny przydział specjalnych środków budżetowych na wspieranie obrońców praw kobiet oraz na ochronę i promowanie zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz praw w tym zakresie; podkreśla w związku z tym potrzebę zwiększenia przydziałów budżetowych wspierających powszechne poszanowanie i dostęp do zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz praw w tym zakresie;

32.  podkreśla, że wspólna polityka rolna (WPR) i wspólna polityka rybołówstwa (WPRyb) stanowią fundament europejskiej integracji, której celem jest zapewnienie Europejczykom bezpiecznych i wysokiej jakości dostaw żywności oraz suwerenności żywnościowej, prawidłowe funkcjonowanie rynku żywności, zrównoważony rozwój regionów wiejskich, wymiana pokoleń oraz zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i ochrona różnorodności biologicznej; przypomina o kluczowej roli tych polityk w przyczynianiu się do stabilnych i akceptowalnych dochodów rolników i rybaków, zwłaszcza w obecnej trudnej sytuacji; przypomina o swoim stanowisku negocjacyjnym w sprawie WRF na lata 2021–2027 mającym na celu utrzymanie budżetów WPR i WPRyb; zwraca się o wzmocnienie tych polityk oraz o zwrócenie szczególnej uwagi na rolnictwo i rybołówstwo prowadzone na małą skalę; zwraca uwagę, że WPR, wraz z innymi obszarami polityki Unii, będzie miała do odegrania ważną rolę w realizacji celów Zielonego Ładu;

33.  wzywa Komisję do uwzględnienia w swoim wniosku i w późniejszym akcie zmieniającym projekt budżetu na rok 2021 wyniku porozumienia politycznego, które ma zostać osiągnięte w sprawie środków przejściowych na rok 2021 (określonych w wniosku Komisji z 31 października 2019 r. (COM(2019)0581); ponadto wzywa państwa członkowskie do terminowego przyznania wystarczających środków na dalszą poprawę jakości danych i wskaźników przekazywanych Unii w celu zapewnienia pełnej zgodności z inicjatywą „budżet UE ukierunkowany na wyniki”; domaga się wysokiej jakości danych i wskaźników umożliwiających właściwą ocenę WPR;

34.  odnotowuje ostatnie wydarzenia związane z sytuacją migracyjną na zewnętrznej granicy UE z Turcją, które doprowadziły do niedawnego przyjęcia budżetu korygującego nr 1/2020 w odpowiedzi na zwiększoną presję migracyjną; podkreśla, że w budżecie na 2021 r. należy zapewnić odpowiedni poziom środków w oczekiwaniu na ewentualne utrzymywanie się tej sytuacji lub nawet jej pogorszenie; przypomina o potrzebie solidarności i współpracy między wszystkimi państwami członkowskimi w obszarze migracji i wspólnej polityki azylowej; podkreśla dodatkowe potrzeby wynikające z wybuchu pandemii COVID-19 w celu przyjęcia specjalnych środków dla migrantów jako osób szczególnie narażonych, w tym prewencyjnej ewakuacji i relokacji; przypomina o regularnej potrzebie wzmacniania Funduszu Azylu i Migracji w ostatnim okresie, aby wspierać państwa członkowskie w radzeniu sobie z kryzysem uchodźczym, a także uruchomienia w tym celu specjalnych instrumentów, ponieważ pułap dla działu 3 jest zbyt niski, lub wykorzystania budżetów korygujących; oczekuje, że państwa członkowskie zrozumieją własne interesy i zrównoważą skutki opóźnień w przyjęciu rozporządzenia Dublin IV niezbędnymi środkami dla tego programu oraz wdrożą zasadę solidarności w tym obszarze; przypomina o potrzebie odpowiedniego finansowania w celu poprawy warunków życia migrantów i uchodźców w obozach dla uchodźców w UE, egzekwowania prawa, organizowania szkoleń dla pracowników służb granicznych i straży przybrzeżnej oraz zapewnienia skutecznych środków na rzecz integracji migrantów i uchodźców;

35.  podkreśla, że dobrze zarządzana legalna migracja jest ważna dla zapewnienia odpowiedniego reagowania na zmieniający się rynek pracy;

36.  zauważa, że Turcja nadal jest państwem, w którym przebywa największa liczba uchodźców na świecie, oraz że obecnie toczą się dyskusje na temat tego, w jaki sposób UE powinna kontynuować wsparcie dla Turcji po wygaśnięciu zobowiązań podjętych w ramach unijnego Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji;

37.  podkreśla, że należy wprowadzić natychmiastowe środki solidarnościowe, zwłaszcza program relokacji, w oczekiwaniu na znaczącą reformę przepisów UE dotyczących azylu; domaga się ponadto, by w budżecie UE nadal przewidziano środki finansowe na wsparcie dla uchodźców w Turcji;

38.  apeluje o ambitny budżet na 2021 r. w odniesieniu do polityki zewnętrznej UE, który umożliwiłby Unii sprostanie stojącym przed nią wyzwaniom; przypomina, że pokój i solidarność stanowią podstawowe wartości, które należy konsekwentnie wspierać w budżecie UE; podkreśla, że należy zwiększyć finansowanie dla krajów Bałkanów Zachodnich oraz krajów wschodniego i południowego sąsiedztwa w celu wspierania reform politycznych i gospodarczych, jak również dla innych regionów, które potrzebują wsparcia finansowego na swój rozwój;

39.  uważa, że finansowanie z Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) powinno przede wszystkim koncentrować się na finansowaniu działań w obszarach funkcjonowania instytucji demokratycznych, praworządności, dobrych rządów i administracji publicznej; z zadowoleniem przyjmuje wydanie zgody na rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną i wzywa do wprowadzenia odpowiednich postanowień finansowych w celu wsparcia reform politycznych oraz dostosowania do dorobku prawnego UE;

40.  podkreśla, że alokacje finansowe w ramach IPA III powinny być uzależnione od poszanowania wartości europejskich, takich jak państwo prawa, niezależność sądów, proces demokratyczny, poszanowanie podstawowych wartości i stosunki dobrosąsiedzkie; wzywa Komisję, aby monitorowała realizację zasady warunkowości; zwraca się do Komisji o przeznaczenie środków przyznanych obecnie w ramach Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III), w drodze zarządzania bezpośredniego przez UE, na wspieranie społeczeństwa obywatelskiego, obrońców praw człowieka i dziennikarzy w Turcji, a także na zwiększanie możliwości nawiązywania kontaktów międzyludzkich, dialogu naukowego, dostępu do europejskich uniwersytetów dla tureckich studentów i dostępu do platform medialnych dla dziennikarzy z myślą o ochronie i promowaniu demokratycznych wartości i zasad, praw człowieka i państwa prawa;

41.  podkreśla, że stanowisko Parlamentu w pierwszym czytaniu w sprawie ISWMR zostało przyjęte w dniu 4 marca 2019 r., a jego mandat dotyczący ISWMR został ponownie potwierdzony w dniu 8 października 2019 r.; przypomina swoje stanowisko, zgodnie z którym wkład wynoszący 45 % całkowitej puli środków finansowych w ramach ISWMR należy przeznaczać na cele klimatyczne, zarządzanie środowiskowe i ochronę środowiska, różnorodność biologiczną, przeciwdziałanie pustynnieniu oraz zwalczanie podstawowych przyczyn migracji i przymusowego wysiedlania, a także kładzie silny nacisk na propagowanie demokracji, praworządności i praw człowieka, w tym praw kobiet, dzieci, uchodźców, przesiedleńców, osób LGTBI, osób niepełnosprawnych, społeczności tubylczych oraz mniejszości etnicznych i religijnych;

42.  przypomina, że trwałe rozwiązanie obecnego problemu migracyjnego polega na politycznym, gospodarczym, społecznym i środowiskowym rozwoju krajów, z których pochodzą migranci; wzywa do przyznania na odpowiednie programy polityki zewnętrznej wystarczających środków finansowych w celu wspierania sprawiedliwych i wzajemnie korzystnych partnerstw między UE a krajami pochodzenia i krajami tranzytowymi, w tym krajami na kontynencie afrykańskim; w tym samym kontekście, w świetle trudnej sytuacji finansowej Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA), wzywa UE do zwiększenia wsparcia finansowego na rzecz UNRWA w 2021 r., aby utrzymać nieprzerwane świadczenie kluczowych usług na rzecz milionów palestyńskich uchodźców;

43.  jest zaniepokojony szybkim rozprzestrzenianiem się pandemii COVID-19 na całym świecie i jej wpływem na dotknięte koronawirusem państwa; jest przekonany, że współpraca międzynarodowa ma kluczowe znaczenie, aby przezwyciężyć ten światowy kryzys; uważa, że UE powinna przejąć wiodącą rolę w globalnych staraniach na rzecz powstrzymania pandemii i łagodzenia jej skutków; uważa, że Unia musi okazać solidarność z dotkniętymi pandemią państwami trzecimi, w tym poprzez mobilizację dodatkowych zasobów, aby pomóc im w odbudowie ich gospodarek, łagodzeniu społeczno-gospodarczych skutków tego kryzysu oraz wzmocnieniu zdolności systemów publicznej służby zdrowia na całym świecie;

44.  przypomina, że prawa człowieka stanowią nieodłączny element polityki działań zewnętrznych UE; ponownie podkreśla, że należy zwiększyć finansowanie przeznaczone na wspieranie praw człowieka na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony obrońców praw człowieka, w szczególności tych najbardziej narażonych; w związku z tym podkreśla konieczność utrzymania mechanizmu na rzecz obrońców praw człowieka (Protectdefenders.eu) i zwiększenia finansowania przeznaczonego na ten cel; uważa, że UE powinna zdecydowanie powstrzymać się od udzielania wsparcia budżetowego jako środka zapewniającego pomoc w krajach, które w sposób rażący nie spełniają międzynarodowych standardów w dziedzinie praw człowieka i demokracji lub które nie wykazują zaangażowania w walkę z korupcją; podkreśla znaczenie misji obserwacji wyborów, zwłaszcza przez lokalne grupy społeczeństwa obywatelskiego, i apeluje o odpowiedni poziom finansowania;

45.  wzywa do dalszego finansowania strategicznych działań komunikacyjnych mających na celu przeciwdziałanie kampaniom dezinformacyjnym, które są coraz częściej wykorzystywane do podważania porządku demokratycznego w Unii i w krajach leżących w jej najbliższym sąsiedztwie; podkreśla znaczenie sztandarowego projektu grupy zadaniowej ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych – UE kontra dezinformacja – w walce z dezinformacją, propagandą i zagranicznymi wpływami;

46.  podkreśla znaczenie zapewnienia odpowiedniego wsparcia finansowego, aby utworzyć prawdziwą Europejską Unię Obrony, promować strategiczną autonomię oraz wzmocnić rolę UE na szczeblu ogólnoświatowym; podkreśla w szczególności znaczenie utrzymania stanowiska Parlamentu w sprawie kwot przeznaczonych na Europejski Fundusz Obronny (EFO) i na mobilność wojskową; podkreśla, że należy zapewnić stałe wsparcie i lepszą koordynację polityki i działań związanych z obronnością w ramach Europejskiej Agencji Obrony (EDA), stałej współpracy strukturalnej (PESCO), Europejskiego Funduszu Obronnego (EDF) i innych inicjatyw; wzywa Komisję, aby zapewniła finansowanie wydatków administracyjnych i operacyjnych Europejskiej Agencji Obrony i stałej współpracy strukturalnej z budżetu Unii, tym samym przywracając funkcję budżetową Parlamentu przewidzianą w art. 41 TUE;

47.  przypomina, że nowa struktura instrumentów finansowania zewnętrznego powinna zwiększyć spójność, rozliczalność, skuteczność i demokratyczny nadzór; podkreśla, że należy zwiększyć rolę Parlamentu w strategicznym kierowaniu nowymi instrumentami; oczekuje, że już od wczesnego etapu będzie uczestniczył we (wstępnym) programowaniu nowych instrumentów;

48.  wzywa Komisję do oceny wszystkich możliwych scenariuszy i przygotowania się do nich, aby zapewnić należyte zarządzanie finansami w ramach budżetu Unii, definiując jasne zobowiązania i określając mechanizmy oraz chroniąc budżet UE; wzywa Komisję do zapewnienia, by przyszłe uczestnictwo Zjednoczonego Królestwa w programach UE odbywało się z zachowaniem sprawiedliwej równowagi pod względem wkładów i korzyści;

49.  wyraża nadzieję, że Zjednoczone Królestwo pozostanie bliskim partnerem w ramach jak największej liczby programów UE, w szczególności Erasmus+ i „Horyzont Europa”;

50.  przypomina o centralnej roli odgrywanej przez agencje UE we wdrażaniu celów polityki UE i potwierdza znaczenie zapewnienia tym podmiotom wystarczających i przewidywalnych środków finansowych oraz zasobów kadrowych na potrzeby wydajnej realizacji ich zadań, odrzucając jednocześnie wszelkie nieuzasadnione i arbitralne cięcia w ich budżetach w ujęciu realnym; zwraca uwagę na kluczową rolę odgrywaną przez Europejską Agencję Środowiska w budowaniu świadomości na temat zmiany klimatu, Europejski Urząd ds. Pracy w promowaniu mobilności pracowników, a także Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu i Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej we wspieraniu osób ubiegających się o azyl, które szukają schronienia w Europie;

51.  podkreśla jednocześnie zdecydowaną potrzebę zwalczania handlu ludźmi i przemytu ludzi, a także wsparcia agencji UE ds. wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, które zapewniają pomoc państwom członkowskim na granicach zewnętrznych, jak np. Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex); przyjmuje do wiadomości rolę, którą Frontex musi odegrać w kontekście obecnego kryzysu migracyjnego na zewnętrznych granicach UE z Turcją; wzywa do zapewnienia w budżecie na 2021 r. odpowiednich poziomów finansowania na zarządzanie granicami;

52.  zauważa, że agencjom działającym w obszarze bezpieczeństwa, egzekwowania prawa i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych przydziela się coraz większą liczbę zadań; wnioskuje o zwiększenie zasobów finansowych oraz liczby stanowisk dla tych agencji, w szczególności dla Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust), Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol), Agencji Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL), Agencji UE ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) oraz Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA), a także o odpowiednie zasoby finansowe i kadrowe dla tych, którzy będą zajmować się zwalczaniem prania pieniędzy i finansowania terroryzmu;

53.  wyraża obawy z powodu niewystarczającego poziomu finansowania i zasobów kadrowych zapewnionego Prokuraturze Europejskiej (EPPO) w procedurze budżetowej na 2020 r. i, w perspektywie 2021 r., wzywa Komisję do zwiększenia liczebności personelu i środków dla tego organu instytucjonalnego oraz ochrony jego autonomii budżetowej; podkreśla, że ustanowienie Prokuratury Europejskiej nie może prowadzić do pogorszenia zdolności Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) do właściwego funkcjonowania;

54.  w związku z niedawnym wybuchem pandemii COVID-19 w Europie oraz potrzebą szybkiej, skoordynowanej i spójnej reakcji UE, pilnie wzywa Komisję do zapewnienia odpowiedniego i niezbędnego finansowania dla właściwych agencji UE, które będą pracować i wspierać Komisję oraz państwa członkowskie w wysiłkach na rzecz zwalczania tej pandemii, w szczególności dla Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz Europejskiej Agencji Leków (EMA); nalega, aby Komisja i Rada powstrzymały się od ograniczania zasobów Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) i Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA);

55.  podkreśla potrzebę znacznego wzmocnienia Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER), biorąc pod uwagę dodatkowe zadania powierzone jej na podstawie najnowszych przepisów, w tym pakietu dotyczącego czystej energii; przypomina ponadto, że Agencja Wsparcia BEREC (BEREC Office) musi dysponować dodatkowymi zasobami, aby móc realizować zadania zapisane w rozporządzeniu w sprawie BEREC i w Europejskim kodeksie łączności elektronicznej;

56.  przypomina, że żadna polityka Unii, czy to w zakresie radzenia sobie z kryzysem wywołanym COVID-19, czy też wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu, nie może być właściwie realizowana bez wsparcia ze strony wyspecjalizowanej unijnej służby cywilnej i wystarczających środków finansowych;

57.  uważa, w obecnym kontekście politycznym i gospodarczym UE, że konferencja w sprawie przyszłości Europy powinna otrzymać odpowiednie wsparcie, także ze strony budżetowej, oraz że Komisji, która jest jedną z instytucji zaangażowanych w ten projekt, należy zapewnić środki niezbędne dla jego powodzenia;

58.  zwraca się do Komisji o dawanie przykładu w odniesieniu do zapewnienia wysokiej jakości i społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych, tak aby zamówienia były udzielane przedsiębiorstwom przestrzegającym norm środowiskowych i podstawowych norm pracy, a także w zakresie egzekwowania ulepszonych i bardziej rygorystycznych kryteriów w celu zapobiegania konfliktom interesów;

59.  apeluje o ocenę poprzedniego okresu budżetowego z uwzględnieniem aspektu płci oraz wdrożenie sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci w odniesieniu do budżetu UE na 2021 r.; oczekuje w związku z tym od Komisji włączenia do projektu budżetu załącznika kompilującego uwzględniające aspekt płci informacje na temat celów, wkładów, produktów i rezultatów oraz przedstawiającego zobowiązania finansowe na zapewnienie równości płci i związane z tym środki monitorowania;

Wystarczający i realistyczny poziom płatności

60.  jest zdeterminowany, aby uniknąć nowego kryzysu płatniczego, zwłaszcza w kontekście pandemii COVID-19; ponownie podkreśla, że ogólny pułap płatności musi uwzględniać bezprecedensową wielkość zobowiązań pozostających do spłaty na koniec 2020 r., które mają zostać uregulowane w ramach kolejnych WRF; zauważa ponadto, że środki na płatności w 2021 r. będą w dużej mierze skoncentrowane na zakończeniu programów na lata 2014–2020; podkreśla jednak, że nie powinno to przeszkodzić w uruchomieniu nowych programów;

61.  w związku z tym nalega, zgodnie ze środkami przyjętymi w 2020 r., na konieczność zapewnienia państwom członkowskim wysokiego poziomu płynności w ramach reakcji na pandemię COVID-19;

62.  podkreśla, że współpraca państw członkowskich w obszarze opodatkowania dochodów zapewniłaby o wiele większe zasilenie ich budżetów krajowych niż wszelkie cięcia wydatków w rocznych budżetach UE;

63.  wzywa Komisję do zagwarantowania, by żadnym podmiotom podlegającym środkom ograniczającym (w tym wykonawcom lub podwykonawcom, uczestnikom warsztatów i/lub szkoleń oraz odbiorcom wsparcia finansowego na rzecz stron trzecich) nie było udzielane finansowanie UE;

64.  jest przekonany, że każda osoba prawna, która jest beneficjentem rzeczywistym podmiotów prawnych otrzymujących środki finansowe z budżetu UE, nie może otrzymywać żadnych środków finansowych z obecnego i przyszłego unijnego budżetu na mocy przepisów rozporządzenia w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027, łącznie z rolnymi płatnościami bezpośrednimi i wszelkimi wypłatami, wydatkami, gwarancjami lub innymi korzyściami, o których mowa w rozporządzeniu, jeśli występuje wyraźny konflikt interesów zdefiniowany w art. 61 rozporządzenia finansowego (UE, Euratom) 2018/1046;

65.  powtarza od dawna wyrażane zdanie, że nowe priorytety polityczne i przyszłe wyzwania dla UE powinno się finansować z nowych środków, nie zaś przez zmniejszanie środków na istniejące programy; uważa, że zasada ta powinna mieć także zastosowanie do budżetów korygujących;

66.  zauważa, że budżet na 2021 r., który jest pierwszym rokiem potencjalnie uzgodnionych nowych WRF, będzie pierwszym budżetem odzwierciedlającym nową nomenklaturę budżetową; wzywa Komisję do odpowiedniego zaangażowania władzy budżetowej w jej przygotowanie; uważa, że nowa nomenklatura, lepiej dostosowana do priorytetów polityki, musi być wystarczająco szczegółowa, aby umożliwić władzy budżetowej skuteczne odgrywanie roli decyzyjnej, a Parlamentowi w szczególności wypełnianie swych zadań w zakresie nadzoru i kontroli demokratycznej;

67.  zauważa, że Parlament, jako organ władzy budżetowej bezpośrednio wybierany przez obywateli, będzie odgrywać swoją rolę polityczną oraz przedstawiać wnioski dotyczące projektów pilotażowych i działań przygotowawczych wyrażających jego polityczną wizję przyszłości; zobowiązuje się w tym kontekście, że zaproponuje pakiet projektów pilotażowych i działań przygotowawczych opracowany w ścisłej współpracy ze wszystkimi swoimi komisjami, aby znaleźć właściwą równowagę między wolą polityczną a techniczną wykonalnością, którą ocenia Komisja;

o
o   o

68.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i Trybunałowi Obrachunkowemu.

(1) https://www.ipcc.ch/sr15/ (2) Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1. (3) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884. (4) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1. (5) Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 105. (6) Dz.U. L 57 z 27.2.2020, s. 1. (7) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0449. (8) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0032. (9) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0054. (10) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0065. (11) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0124. (12) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0015. (13) Dz.U. C 242 z 10.7.2018, s. 24. (14) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0005.

Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. dla Rady, Komisji i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie Partnerstwa Wschodniego przed szczytem w czerwcu 2020 r. (2019/2209(INI))

P9_TA(2020)0167 A9-0112/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 2, 3 i 8 oraz tytuł V, a w szczególności art. 21, 22, 36 i 37 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz część piątą Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając powołanie Partnerstwa Wschodniego w Pradze 7 maja 2009 r. jako wspólnej inicjatywy UE i jej sześciu partnerów z Europy Wschodniej: Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Republiki Mołdawii i Ukrainy,

–  uwzględniając wspólne deklaracje przyjęte podczas szczytów Partnerstwa Wschodniego w 2009 r. w Pradze, w 2011 r. w Warszawie, w 2013 r. w Wilnie, w 2015 r. w Rydze i w 2017 r. w Brukseli,

–  uwzględniając Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Gruzją, z drugiej strony(1), Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Mołdawii, z drugiej strony(2), Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony(3), w tym pogłębione i kompleksowe strefy wolnego handlu (DCFTA), oraz Kompleksową i wzmocnioną umowę o partnerstwie między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Armenii, z drugiej strony(4),

–  uwzględniając priorytety partnerstwa między UE a Azerbejdżanem zatwierdzone przez Radę Współpracy 28 września 2018 r.(5),

–  uwzględniając oświadczenia końcowe i zalecenia z posiedzeń Komisji Parlamentarnych Stowarzyszenia z Ukrainą i Mołdawią z 19 grudnia 2019 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie roczne Parlamentu w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa z 18 grudnia 2019 r.(6),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1806(7) wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu,

–  uwzględniając umowy między Unią Europejską a Republiką Armenii(8) i Republiką Azerbejdżanu(9) o ułatwieniach w wydawaniu wiz, a także uwzględniając podpisanie 8 stycznia 2020 r. umowy o ułatwieniach w wydawaniu wiz między Unią Europejską a Republiką Białorusi(10),

–  uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z 18 marca 2020 r. skierowany do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. „Polityka Partnerstwa Wschodniego po 2020 r. – Wzmocnienie odporności: Partnerstwo Wschodnie, które działa na rzecz wszystkich”,

–  uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa i Partnerstwa Wschodniego,

–  uwzględniając zalecenia i działania Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Partnerstwa Wschodniego, Komitetu Regionów oraz Konferencji Władz Lokalnych i Regionalnych Partnerstwa Wschodniego (CORLEAP),

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest z 9 grudnia 2019 r. w sprawie przyszłości strategii Trio Plus na 2030 r.: kształtowanie przyszłości Partnerstwa Wschodniego,

–  uwzględniając globalną strategię UE i zmienioną europejską politykę sąsiedztwa,

–  uwzględniając Konwencję ramową Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych i Europejską kartę języków regionalnych lub mniejszościowych,

–  uwzględniając swoje rezolucje: z 20 maja 2010 r. w sprawie strategii UE dla Kaukazu Południowego(11), z 23 października 2013 r. w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa(12), z 18 września 2014 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie i stanu stosunków UE-Rosja(13), z 15 stycznia 2015 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie(14), z 15 kwietnia 2015 r. w sprawie setnej rocznicy ludobójstwa Ormian(15), z 9 lipca 2015 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa(16), z 21 stycznia 2016 r. w sprawie układów o stowarzyszeniu / pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu z Gruzją, Mołdawią i Ukrainą(17), z 23 listopada 2016 r. w sprawie unijnej komunikacji strategicznej w celu przeciwdziałania wrogiej propagandzie stron trzecich(18), z 13 grudnia 2016 r. w sprawie praw kobiet w państwach Partnerstwa Wschodniego(19), z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie ukraińskich więźniów politycznych w Rosji oraz sytuacji na Krymie(20), z 19 kwietnia 2018 r. w sprawie Białorusi(21), z 14 czerwca 2018 r. w sprawie okupowanych terytoriów Gruzji 10 lat po rosyjskiej inwazji(22), z 4 lipca 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii, Kompleksowej i wzmocnionej umowy o partnerstwie między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Armenii, z drugiej strony(23), z 4 października 2018 r. w sprawie pogorszenia się sytuacji w zakresie wolności mediów na Białorusi, w szczególności w sprawie Karty ’97(24), z 14 listopada 2018 r. w sprawie wdrożenia układu o stowarzyszeniu UE z Mołdawią(25), z 14 listopada 2018 r. w sprawie wdrożenia układu o stowarzyszeniu UE z Gruzją(26) oraz z 12 grudnia 2018 r. w sprawie wdrożenia układu o stowarzyszeniu UE z Ukrainą(27),

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Rosji, zwłaszcza w sprawie działań Rosji na terytorium krajów Partnerstwa Wschodniego, naruszeń praw Tatarów krymskich, okupacji części terytorium Gruzji i związanej z tym tzw. borderyzacji, a także wrogiej propagandy i dezinformacji skierowanej przeciwko UE i krajom partnerskim,

–  uwzględniając swoje zalecenia dla Rady, Komisji i ESDZ z 15 listopada 2017 r. w sprawie Partnerstwa Wschodniego w perspektywie szczytu w listopadzie 2017 r.(28) oraz swoje zalecenia z 4 lipca 2018 r. dla Rady, Komisji oraz wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa dotyczące negocjacji w sprawie kompleksowej umowy między UE a Azerbejdżanem(29),

–  uwzględniając art. 118 Regulaminu,

–  uwzględniając pismo Komisji Handlu Międzynarodowego,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0112/2020),

A.  mając na uwadze, że w dającej się przewidzieć przyszłości UE pozostanie dominującą siłą polityczną i gospodarczą Europy, co pociąga za sobą odpowiedzialność wobec sąsiadów;

B.  mając na uwadze, że w globalnej strategii UE z czerwca 2016 r. stwierdzono, że priorytetem UE jest wspieranie odpornych, dobrze zarządzanych, prosperujących i sprzymierzonych państw w sąsiedztwie;

C.  mając na uwadze, że Partnerstwo Wschodnie ma charakter integracyjny, opiera się na wzajemnych interesach i zrozumieniu, poczuciu współwłasności i wspólnej odpowiedzialności, zróżnicowaniu i warunkowości, oraz dąży do wspólnego zobowiązania Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Republiki Mołdawii, Ukrainy i Unii Europejskiej do pogłębiania wzajemnych relacji i przestrzegania prawa międzynarodowego oraz podstawowych wartości, takich jak demokracja, poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności, praworządność, niezależność i bezstronność wymiaru sprawiedliwości, a także społeczna gospodarka rynkowa, zrównoważony rozwój i dobre rządy, oraz ma na celu zwiększenie stabilności i dobrobytu;

D.  mając na uwadze, że pogłębiona współpraca między UE a krajami Partnerstwa Wschodniego nie jest procesem linearnym, a pełnoprawna współpraca może być realizowana i podtrzymywana tylko pod warunkiem przestrzegania w procesie konstytucyjnym i ustawodawczym podstawowych europejskich wartości i zasad, jak również zagwarantowania walki z korupcją, przestępczością zorganizowaną, praniem pieniędzy, strukturami oligarchicznymi i nepotyzmem; podkreśla jednak, że przypadku poważnego regresu może zostać wstrzymana;

E.  mając na uwadze, że niektóre kraje Partnerstwa Wschodniego zdecydowały się dążyć do ściślejszej integracji politycznej, ludzkiej i gospodarczej z UE w oparciu o zasadę zróżnicowania oraz zgodnie z rezultatami działania i aspiracjami, i że zawarły one ambitne układy o stowarzyszeniu z pogłębioną i kompleksową strefą wolnego handlu oraz systemami bezwizowymi, a także umowy o wspólnym obszarze lotniczym; ponadto zadeklarowały one strategiczny cel, jakim jest członkostwo w UE oraz udowodniły już, że są w stanie zapewnić większą stabilność, bezpieczeństwo, dobrobyt i odporność we wschodnim sąsiedztwie; mając na uwadze, że poparcie społeczne dla integracji europejskiej utrzymuje się w społeczeństwach tych krajów na bardzo wysokim poziomie;

F.  mając na uwadze, że inne kraje Partnerstwa Wschodniego dążą do osiągnięcia bardziej zróżnicowanego poziomu ambicji wobec UE; mając na uwadze, że Armenia wchodzi w skład struktur regionalnej integracji gospodarczej (Eurazjatycka Unia Gospodarcza) i wojskowej (Organizacja Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym) pod przewodnictwem Rosji, oraz że zawarła kompleksową i wzmocnioną umowę o partnerstwie z UE; mając na uwadze, że Azerbejdżan negocjuje od 2017 r. nową kompleksową umowę z UE, która zastąpi umowę o partnerstwie i współpracy z 1999 r.; mając na uwadze, że Białoruś nie utrzymuje żadnych umownych stosunków z UE, jednak niedawno podpisano umowy w sprawie ułatwień wizowych i readmisji;

G.  mając na uwadze, że od czasu ustanowienia Partnerstwa Wschodniego kraje partnerskie wykazywały zróżnicowane tempo reform politycznych i gospodarczych zarówno ze względu na czynniki wewnętrzne, jak i zewnętrzne, oraz nie osiągnęły jeszcze punktu, w którym reformy te są nieodwracalne;

H.  mając na uwadze, że utrzymanie długoterminowej perspektywy europejskiej wobec zainteresowanych krajów Partnerstwa Wschodniego jest katalizatorem demokratyzacji i dalszych reform w krajach Partnerstwa Wschodniego;

I.  mając na uwadze, że konieczne jest zachęcanie do opracowywania dostosowanych do potrzeb strategii z wszystkimi krajami Partnerstwa Wschodniego oraz wspieranie bardziej ambitnych form współpracy i integracji tam, gdzie są one pożądane przez kraje partnerskie, oraz wspieranie i utrzymywanie ambitnego tempa wdrażania reform na rzecz integracji europejskiej;

J.  mając na uwadze, że cel ten może być zrealizowany pod warunkiem osiągnięcia postępów w zakresie poszanowania praworządności i wzmocnienia demokracji, a także wdrożenia kompleksowych reform, w odpowiednim czasie oraz w zrównoważony i skuteczny sposób, zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami i obowiązkami oraz z poszanowaniem podstawowych praw człowieka i praw mniejszości;

K.  mając na uwadze, że choć z zadowoleniem przyjmuje się osiągnięcia i większe zróżnicowanie w stosunkach dwustronnych między UE a krajami Partnerstwa Wschodniego, z którymi UE podpisała układ o stowarzyszeniu, obecnie nadszedł czas, aby przedstawić tym krajom jaśniejsze wytyczne co do konkretnych priorytetów reform, kryteriów dostosowania oraz kolejnych etapów procesu integracji z UE;

L.  mając na uwadze, że głównym celem układów o stowarzyszeniu/pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu jest stworzenie warunków niezbędnych do przyspieszenia procesu stowarzyszenia politycznego i dalszej integracji gospodarczej między UE a zainteresowanymi krajami partnerskimi;

M.  mając na uwadze, że niezależność, suwerenność i integralność terytorialna krajów Partnerstwa Wschodniego nadal jest naruszana z powodu nierozwiązanych konfliktów terytorialnych, zewnętrznej agresji i trwającej okupacji terytoriów niektórych tych krajów, co pogarsza sytuację w zakresie praw człowieka, stanowi barierę dla zwiększenia dobrobytu, stabilności i wzrostu w regionie Partnerstwa Wschodniego oraz osłabia działania UE, tym samym zagrażając całemu projektowi Partnerstwa Wschodniego; mając na uwadze, że w większości tych konfliktów Rosja odgrywa aktywną rolę jako agresor stosujący wojnę hybrydową, nielegalną okupację i politykę aneksji, cyberataki, propagandę oraz dezinformację, co zagraża całemu europejskiemu bezpieczeństwu;

N.  mając na uwadze, że dobrobyt i bezpieczeństwo Europy są ściśle powiązane z sytuacją naszych sąsiadów, w szczególności krajów Partnerstwa Wschodniego; mając na uwadze, że Partnerstwo Wschodnie realizuje wspólne cele dotyczące stosunków dobrosąsiedzkich i współpracy regionalnej, a zmieniona europejska polityka sąsiedztwa powinna wspierać i wzmacniać zdolności do rozwiązywania sporów dwustronnych oraz dążyć do pojednania między społeczeństwami we wschodnim sąsiedztwie;

O.  mając na uwadze, że Parlament Europejski potępia naruszanie suwerenności i integralności terytorialnej krajów Partnerstwa Wschodniego, nie uznaje siłowych zmian ich granic ani prób aneksji ich terytoriów oraz odrzuca użycie siły lub groźby użycia siły i podziela zaangażowanie UE na rzecz wspierania pokojowego rozwiązywania konfliktów, a zwłaszcza konfliktów z udziałem Rosji, za pośrednictwem środków dyplomatycznych oraz zgodnie z normami i zasadami prawa międzynarodowego, Karty Narodów Zjednoczonych i aktem końcowym KBWE z Helsinek;

P.  mając na uwadze, że od czasu ustanowienia Partnerstwa Wschodniego UE rozbudowała i utrzymała swoją obecność polityczną, gospodarczą i w zakresie bezpieczeństwa w krajach partnerskich, umacniając swoją pozycję i zwiększając możliwość propagowania swoich wartości i zasad oraz współzależność między UE a krajami Partnerstwa Wschodniego;

Q.  mając na uwadze, że kraje Partnerstwa Wschodniego, jako wiarygodni partnerzy z Europy Wschodniej, mogą odegrać znaczącą rolę w zapewnianiu bezpośredniego dostępu do Azji Środkowej oraz przyczynić się do realizacji strategii UE wobec Azji Środkowej;

R.  mając na uwadze, że dzięki Partnerstwu Wschodniemu UE przyczyniła się do zainicjowania reform strukturalnych, w tym reform instytucji i struktur zarządzania, a także stworzyła podstawy dla głębokiej transformacji społeczno-gospodarczej i politycznej w całym wschodnim sąsiedztwie; mając na uwadze, że osiągnięto postępy pod względem zbliżania krajów Partnerstwa Wschodniego do unijnych ram regulacyjnych i ich norm, standardów i praktyk;

S.  mając na uwadze, że bezpośrednim rezultatem Partnerstwa Wschodniego było wzmocnienie pozycji społeczeństwa obywatelskiego, jego rosnące oczekiwania oraz żądanie rozliczalności i przejrzystości skierowane do rządów krajów Partnerstwa Wschodniego, co okazało się główną wewnętrzną siłą napędową reform; mając na uwadze, że sukces transformacji w krajach Partnerstwa Wschodniego, w szczególności w trzech stowarzyszonych krajach partnerskich, może stanowić pozytywny przykład dla innych krajów;

T.  mając na uwadze, że niezależni prokuratorzy i sędziowie, wolne sądy i instytucje, silne społeczeństwo obywatelskie i niezależne media – wszystkie te podmioty sprawujące funkcję kontrolną – są kluczowymi elementami, które UE powinna nadal aktywnie wspierać w swoim wschodnim sąsiedztwie;

U.  mając na uwadze, że silne i odporne instytucje, powszechność rządów prawa, wdrażanie reform sądownictwa oraz walka z korupcją i praniem pieniędzy mają kluczowe znaczenie dla budowania sprawiedliwego, stabilnego i wiarygodnego środowiska, które z kolei może przyciągnąć i podtrzymać długoterminowe inwestycje i wzrost w krajach Partnerstwa Wschodniego;

V.  mając na uwadze, że z okazji 10. rocznicy Partnerstwa Wschodniego Rada Europejska podkreśliła znaczenie strategicznego partnerstwa z krajami Partnerstwa Wschodniego i wezwała Komisję oraz wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do przedstawienia długoterminowych propozycji politycznych w celu przygotowania szczytu w czerwcu 2020 r.;

W.  mając na uwadze, że Parlament Europejski jest zobowiązany do przyjmowania corocznych rezolucji w sprawie wdrażania układów o stowarzyszeniu/pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu przez państwa stowarzyszone oraz do przyjmowania co najmniej dwa razy w roku zaleceń w sprawie stosunków z pozostałymi krajami Partnerstwa Wschodniego i polityki Partnerstwa Wschodniego jako całości;

1.  zaleca Radzie, Komisji oraz wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa:

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie, Komisji oraz wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

(1) Dz.U. L 261 z 30.8.2014, s. 4. (2) Dz.U. L 260 z 30.8.2014, s. 4. (3) Dz.U. L 161 z 29.5.2014, s. 3. (4) Dz.U. L 23 z 26.1.2018, s. 4. (5) Zalecenie Rady Współpracy UE–Azerbejdżan nr 1/2018 z dnia 28 września 2018 r. dotyczące priorytetów partnerstwa UE–Azerbejdżan, Dz.U. L 265 z 24.10.2018, s. 18. (6) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z 15 stycznia 2020 r. w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sprawozdanie roczne. Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0008. (7) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1806 z dnia 14 listopada 2018 r. wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu (Dz.U. L 303 z 28.11.2018, s. 39). (8) Dz.U. L 289 z 31.10.2013, s. 2. (9) Dz.U. L 128 z 30.4.2014, s. 49. (10) 12363/19 VISA 191 COEST 210. (11) Dz.U. C 161 E z 31.5.2011, s. 136. (12) Dz.U. C 208 z 10.6.2016, s. 119. (13) Dz.U. C 234 z 28.6.2016, s. 14. (14) Dz.U. C 300 z 18.8.2016, s. 27. (15) Dz.U. C 328 z 6.9.2016, s. 2. (16) Dz.U. C 265 z 11.8.2017, s. 110. (17) Dz.U. C 11 z 12.1.2018, s. 82. (18) Dz.U. C 224 z 27.6.2018, s. 58. (19) Dz.U. C 238 z 6.7.2018, s. 42. (20) Dz.U. C 263 z 25.7.2018, s. 109. (21) Dz.U. C 390 z 18.11.2019, s. 100. (22) Dz.U. C 28 z 27.1.2020, s. 97. (23) Dz.U. C 118 z 8.4.2020, s. 43. (24) Dz.U. C 11 z 13.1.2020, s. 18. (25) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0458. (26) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0457. (27) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0518. (28) Dz.U. C 356 z 4.10.2018, s. 130. (29) Dz.U. C 118 z 8.4.2020, s. 158.

Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. dla Rady, Komisji i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie Bałkanów Zachodnich po szczycie w 2020 r. (2019/2210(INI))

P9_TA(2020)0168 A9-0091/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 28 czerwca 2018 r., konkluzje Rady z 18 czerwca 2019 r. oraz konkluzje Rady Europejskiej z 17–18 października 2019 r. odraczające podjęcie decyzji o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią,

–  uwzględniając deklarację z Zagrzebia z dnia 6 maja 2020 r.,

–  uwzględniając porozumienie końcowe w sprawie rozstrzygnięcia rozbieżności opisanych w rezolucjach Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 817(1993) i 845(1993), rozwiązania umowy przejściowej z 1995 r. i ustanowienia partnerstwa strategicznego między Grecją a Macedonią Północną z 17 czerwca 2018 r., znane również jako porozumienie znad Prespy,

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie otwarcia negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią, w których to konkluzjach poparto konkluzje Rady z dnia 25 marca 2020 r. w sprawie rozszerzenia oraz procesu stabilizacji i stowarzyszenia,

–  uwzględniając komunikat Komisji z 5 lutego 2020 r. w sprawie usprawnienia procesu przystąpienia i wiarygodnej perspektywy dla Bałkanów Zachodnich (COM(2020)0057),

–  uwzględniając komunikat Komisji z 29 maja 2019 r. w sprawie polityki rozszerzenia UE (COM(2019)0260),

–  uwzględniając komunikat Komisji z 6 lutego 2018 r. pt. „Wiarygodna perspektywa rozszerzenia dla Bałkanów Zachodnich oraz zwiększone zaangażowanie UE w tym regionie” (COM(2018)0065),

–  uwzględniając globalną strategię UE z 2016 r., w której stwierdza się, że wiarygodna polityka rozszerzenia stanowi strategiczną inwestycję w bezpieczeństwo i dobrobyt Europy oraz że przyczyniła się już w znacznym stopniu do zapewnienia pokoju na obszarach dawniej ogarniętych wojną,

–  uwzględniając komunikat Komisji z 16 października 2013 r. zatytułowany „Strategia rozszerzenia i najważniejsze wyzwania w latach 2013–2014” (COM(2013)0700),

–  uwzględniając odnowiony konsensus w sprawie rozszerzenia zatwierdzony przez Radę Europejską w grudniu 2006 r., a następnie zatwierdzony w konkluzjach Rady Europejskiej z czerwca 2019 r.,

–  uwzględniając deklarację końcową ze szczytu w Zagrzebiu z 24 listopada 2000 r.,

–  uwzględniając deklarację ze szczytu UE-Bałkany Zachodnie w Salonikach z 21 czerwca 2003 r., dotyczącą perspektywy przystąpienia krajów Bałkanów Zachodnich do Unii Europejskiej,

–  uwzględniając deklarację z Sofii ze szczytu UE-Bałkany Zachodnie z 17 maja 2018 r. i załączony do niej program działań priorytetowych z Sofii,

–  uwzględniając proces berliński zapoczątkowany 28 sierpnia 2014 r., w szczególności deklarację Ministrów Spraw Zagranicznych Bałkanów Zachodnich z 27 sierpnia 2015 r. dotyczącą współpracy regionalnej i sporów dwustronnych, a także ustanowienie regionalnego biura ds. współpracy na rzecz młodzieży (RYCO), oraz kolejne szczyty, które odbyły się w Wiedniu (2015 r.), Paryżu (2016 r.), Trieście (2017 r.), Londynie (2018 r.) i Poznaniu (2019 r.),

–  uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady do Spraw Ogólnych, które miało miejsce 29–30 kwietnia 1997 r., dotyczące stosowania warunkowości z myślą o opracowaniu spójnej strategii UE w zakresie stosunków z krajami tego regionu,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie ministrów spraw zagranicznych 13 państw członkowskich UE z 11 czerwca 2019 r. w sprawie zaangażowania UE na rzecz integracji europejskiej Bałkanów Zachodnich,

–  uwzględniając wspólną deklarację ze szczytu Parlamentu Europejskiego i przewodniczących parlamentów krajów Bałkanów Zachodnich, który został zwołany 28 stycznia 2020 r. przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego i w którym uczestniczyły organy kierownicze parlamentów krajów Bałkanów Zachodnich,

–  uwzględniając nieformalne spotkanie 16 lutego 2020 r., w którym udział wzięli przywódcy krajów Bałkanów Zachodnich, przewodniczący Rady Europejskiej, przewodnicząca Komisji Europejskiej, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz premier Republiki Chorwacji, sprawującej prezydencję w Radzie Unii Europejskiej,

–  uwzględniając rezolucję Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z 31 października 2019 r. pt. „Otwarcie negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią: wiarygodność i interesy geostrategiczne UE muszą zostać zachowane”(1),

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Regionów dotyczącą pakietu „rozszerzenie” na 2019 r., przyjętą 13 lutego 2020 r.(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 9 lipca 2015 r. w sprawie obchodów rocznicy masakry w Srebrenicy(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z 27 marca 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III)(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 24 października 2019 r. w sprawie rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią(5),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 15 stycznia 2020 r. w sprawie stanowiska Parlamentu Europejskiego dotyczącego konferencji w sprawie przyszłości Europy(6),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 5 czerwca 2020 r. w sprawie zacieśnienia współpracy z partnerami z Bałkanów Zachodnich w dziedzinie migracji i bezpieczeństwa,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 29 kwietnia 2020 r. zatytułowany „Wsparcie dla regionu Bałkanów Zachodnich w zwalczaniu pandemii COVID-19 oraz w sprawie ożywienia gospodarczego po pandemii” (COM(2020)0315),

–  uwzględniając art. 118 Regulaminu,

–  uwzględniając pismo Komisji Handlu Międzynarodowego,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0091/2020),

A.  mając na uwadze, że rozszerzenie jest jedną z najskuteczniejszych polityk UE o znaczeniu strategicznym oraz najefektywniejszym instrumentem polityki zagranicznej przyczyniającym się do rozszerzenia zasięgu oddziaływania podstawowych wartości Unii, którymi są poszanowanie godności ludzkiej, wolność, demokracja, krzewienie pokoju i dobrobytu, równość, praworządność i poszanowanie praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości w całej Europie;

B.  mając na uwadze, że proces rozszerzenia stanowi nieodłączną część integracji europejskiej i pozostaje istotny dla Unii Europejskiej w wymiarze strategicznym;

C.  mając na uwadze, że oparta na zasługach perspektywa pełnego członkostwa w UE dla krajów Bałkanów Zachodnich leży we własnym interesie Unii pod względem polityki, gospodarki i bezpieczeństwa;

D.  mając na uwadze, że perspektywa członkostwa w UE stanowi podjęcie wielkiego wyzwania geopolitycznego mającego na celu zjednoczenie kontynentu europejskiego i jest podstawową zachętą do reform w krajach Bałkanów Zachodnich;

E.  mając na uwadze, że pod względem geograficznym, historycznym i kulturowym kraje Bałkanów Zachodnich stanowią część Europy, a proces ich integracji z Unią Europejską ma podstawowe znaczenie dla stabilności i bezpieczeństwa kontynentu jako całości, jego wolności i pokoju;

F.  mając na uwadze, że proces rozszerzenia UE jest mechanizmem działającym dwukierunkowo, w ramach którego obie strony muszą wywiązywać się ze swoich zobowiązań i opiera się na założeniu, że z zobowiązań wywiąże się zarówno Unia Europejska, jak i kraje kandydujące;

G.  mając na uwadze, że ulepszona metodyka zaproponowana przez Komisję ma na celu nadanie nowej dynamiki procesowi rozszerzenia i zapewnia nowy impuls dla transformacji krajów przystępujących;

H.  mając na uwadze, że UE to wiodący inwestor, partner handlowy i darczyńca w regionie;

I.  mając na uwadze, że w swoich rezolucjach Parlament Europejski z zadowoleniem odniósł się do postępów poczynionych przez Macedonię Północną i Albanię; mając na uwadze, że ze względu na te postępy Parlament Europejski zgodził się na przyznanie Macedonii Północnej i Albanii nagrody za wyniki w ramach Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej;

J.  mając na uwadze, że podczas szczytu w Zagrzebiu w 2020 r. uznano prymat demokracji i praworządności oraz wezwano UE, aby dalej zwiększała swoje zaangażowanie na rzecz tego regionu;

K.  mając na uwadze, że Parlament Europejski wyraził ubolewanie z powodu braku zgody Rady Europejskiej w 2019 r. na otwarcie negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią; mając na uwadze, że brak otwarcia negocjacji akcesyjnych, w następstwie zaleceń Komisji z 2018 i 2019 r., które zostały zatwierdzone przez Parlament, osłabił wiarygodność Unii Europejskiej, przyczynił się do narastania populizmu, nacjonalizmu i eurosceptycyzmu, podważył wysiłki podejmowane przez kraje kandydujące, stworzył zagrożenie powstania próżni politycznej i ośmielił strony trzecie, dążące do zdobycia wpływów politycznych w regionie, ze szkodą dla procesu integracji z UE;

L.  mając na uwadze, że proces rozszerzenia wspiera i wzmacnia zdolności rozstrzygania sporów dwustronnych oraz zmierza do pojednania między społeczeństwami w regionie;

M.  mając na uwadze, że kraje Bałkanów Zachodnich powinny zintensyfikować działania na rzecz przezwyciężenia polaryzacji politycznej i przedłużających się bojkotów parlamentarnych, w celu wzmocnienia nadzoru parlamentarnego;

N.  mając na uwadze, że Parlament Europejski pozostaje wiarygodnym partnerem krajów w procesie przystąpienia do UE oraz orędownikiem procesu rozszerzenia jako pozytywnego mechanizmu Unii Europejskiej stymulującego reformy mające na celu instytucjonalne i społeczno-gospodarcze wzmocnienie tych krajów, z korzyścią dla ich obywateli;

O.  mając na uwadze, że w agendzie z Salonik i w deklaracji z Sofii zaznaczono, że szczególny nacisk zostanie położony na tworzenie kolejnych możliwości dla młodzieży, przy jednoczesnym zapewnieniu, aby przyczyniało się to do społeczno-gospodarczego rozwoju Bałkanów Zachodnich;

P.  mając na uwadze, że Parlament Europejski jest zdecydowany zintensyfikować polityczne i instytucjonalne wsparcie na rzecz reform demokratycznych i gospodarczych w regionie oraz wspierać kraje Bałkanów Zachodnich w procesie przystąpienia do UE;

Q.  mając na uwadze, że w wytycznych politycznych Komisji na lata 2019–2024 potwierdzono perspektywę europejską Bałkanów Zachodnich;

R.  mając na uwadze, że podczas wysłuchań przed Parlamentem Europejskim zarówno wiceprzewodniczący/wysoki przedstawiciel Borrell, jak i komisarz Várhelyi zobowiązali się do priorytetowego traktowania procesu rozszerzenia, podejmując się przyspieszenia reform strukturalnych i instytucjonalnych oraz procesów integracji na Bałkanach Zachodnich;

S.  mając na uwadze, że ambitna polityka rozszerzenia wymaga odpowiedniego budżetu; mając na uwadze, że Rada powinna zapewnić wystarczające środki budżetowe na wsparcie polityki rozszerzenia;

T.  mając na uwadze, że UE musi również wzmocnić mechanizmy praworządności wewnątrz Unii oraz ustalić ambitny program konferencji w sprawie przyszłości Europy;

U.  mając na uwadze, że dobrobyt i bezpieczeństwo Europy są ściśle powiązane z procesem integracji oraz krzewieniem pokoju, demokracji, poszanowania praw człowieka i praworządności w regionie Bałkanów Zachodnich oraz z przyszłością jego krajów w silnej i zreformowanej Europie;

V.  mając na uwadze, że w komunikacie z dnia 5 lutego 2020 r. Komisja zobowiązała się do przedstawienia komunikatu określającego działania mające na celu przyspieszenie zasadniczych reform, w tym w zakresie praworządności;

W.  mając na uwadze, że UE przeznaczyła 3,3 mld EUR na walkę z pandemią koronawirusa na Bałkanach Zachodnich, w tym 38 mln EUR w postaci natychmiastowego wsparcia na służbę zdrowia, 389 mln EUR na ożywienie społeczne i gospodarcze, 750 mln EUR na pomoc makrofinansową, 455 mln EUR na reaktywację gospodarczą i 1,7 mld EUR w postaci pożyczek preferencyjnych Europejskiego Banku Inwestycyjnego;

X.  mając na uwadze, że kraje Bałkanów Zachodnich skorzystały z unijnego mechanizmu ochrony ludności, wspólnych zamówień sprzętu medycznego, ze zwolnień z unijnego systemu zezwoleń na wywóz środków ochrony indywidualnej oraz z uprzywilejowanych korytarzy dla podstawowych towarów;

1.  zaleca Radzie, Komisji oraz wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa:

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz rządom i parlamentom krajów przystępujących.

(1) Dz.U. C 47 z 11.2.2020, s. 15. (2) CDR 2727/2019 (3) Dz.U. C 265 z 11.8.2017, s. 142. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0299. (5) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0050. (6) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0010.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie turystyki i transportu w roku 2020 i w dalszej przyszłości (2020/2649(RSP))

P9_TA(2020)0169 RC-B9-0166/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 132 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że turystyka jest przekrojowym rodzajem działalności gospodarczej o szerokim zasięgu oddziaływania na wzrost gospodarczy, zatrudnienie oraz społeczny i zrównoważony rozwój;

B.  mając na uwadze, że sektor turystyczny zatrudnia 22,6 mln osób, co stanowi 11,2 % całkowitego zatrudnienia w UE, wytworzył 9,5 % PKB UE w 2019 r., pomaga wspierać zrównoważoną strukturę regionalną i ma pozytywny wpływ na rozwój regionalny; odnotowuje, że w UE zagrożonych jest co najmniej 6,4 mln miejsc pracy;

C.  mając na uwadze, że turystyka, a w szczególności nadmierny napływ turystów, jak każda ludzka działalność, wpływa negatywnie na zmianę klimatu, oraz ma konsekwencje dla środowiska i gospodarki, takie jak wzrost zanieczyszczenia, utrata różnorodności biologicznej, zatory komunikacyjne, koszty utrzymania infrastruktury i wzrost cen; mając jednak na uwadze, że sektor jest zaangażowany w przyspieszenie postępu w kierunku zrównoważonego rozwoju turystyki oraz w zapewnienie, że przyczyni się on do osiągnięcia europejskich i międzynarodowych celów klimatycznych poprzez inicjatywy mające na celu zmniejszenie emisji;

D.  mając na uwadze, że turystyka obejmuje złożony łańcuch wartości wielu podmiotów, który ma bezpośrednie powiązanie z działalnością w zakresie transportu pasażerskiego;

E.  mając na uwadze, że spośród wszystkich głównych sektorów gospodarki pandemia COVID-19 najbardziej uderzyła w transport, kulturę i turystykę, a bezrobocie na dużą skalę dotknęło w szczególności pracowników sezonowych i pracowników znajdujących się w trudnej sytuacji;

F.  mając na uwadze, że kryzys zdrowotny szczególnie mocno uderzył w miejsca imprez kulturalnych, festiwale i muzea, podczas gdy czterech na dziesięciu turystów wybiera miejsce podróży w zależności od jego oferty kulturalnej;

G.  mając na uwadze, że wraz z przyjęciem 13 maja 2020 r. komunikatu zatytułowanego „Turystyka i transport w roku 2020 i w dalszej przyszłości” (COM(2020)0550) oraz pakietu dla branży turystycznej i transportowej Komisja poczyniła pierwszy niezbędny krok w celu wsparcia odbudowy naszych cennych sektorów transportu i turystyki po wybuchu pandemii COVID-19;

H.  mając na uwadze, że minęły lata od przyjęcia przez Komisję w czerwcu 2010 r. komunikatu zatytułowanego „Europa – najpopularniejszy kierunek turystyczny na świecie – nowe ramy polityczne dla europejskiego sektora turystycznego” (COM(2010)0352), w którym określono nową strategię i plan działania w dziedzinie turystyki w UE;

I.  mając na uwadze, że od czasu wejścia w życie Traktatu z Lizbony w 2009 r. UE ma kompetencje uzupełniające, których celem jest koordynacja i uzupełnianie działań państw członkowskich w tej dziedzinie(1);

Europejskie plany naprawy gospodarczej w sektorze turystyki i transportu po wybuchu pandemii COVID-19

1.  uważa, że dla zapewnienia przetrwania i konkurencyjności sektorów transportu i turystyki konieczne jest zarówno szybkie krótkoterminowe wsparcie, jak i wsparcie długoterminowe, zaś dla zminimalizowania dodatkowych strat w sektorze i dla jego długoterminowej stabilności konieczne jest wdrożenie środków, które dadzą turystom pewność, że będą mogli znów podróżować do Europy i w jej obrębie; podkreśla, że obecny kryzys stanowi również historyczną szansę, by zmodernizować turystykę w UE, sprawić, by stała się bardziej zrównoważona i dostępniejsza dla osób z niepełnosprawnościami, oraz zacząć postrzegać ją jako ekosystem przemysłowy z własnymi celami inwestycyjnymi, kapitałem ludzkim, potrzebami w zakresie innowacji technologicznych i wskaźnikami wydajności, a także jako ważny sektor, który mógłby przyczynić się do osiągnięcia celów neutralności klimatycznej do 2050 r.;

2.  podkreśla, że w czasie obecnego kryzysu, gdy wiele przedsiębiorstw transportowych walczy o przetrwanie, niezwykle ważne jest dalsze inwestowanie w strategiczną infrastrukturę transportową na szczeblu UE; podkreśla ponadto, że plany naprawy gospodarczej w sektorze transportu, wraz ze wsparciem mającym na celu ratowanie istniejących sektorów transportu, powinny koncentrować się na innowacyjnych możliwościach wzrostu;

3.  z zadowoleniem przyjmuje komunikat zatytułowany „Skoordynowane podejście etapowe zmierzające do przywrócenia swobody przemieszczania się i zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych – COVID-19”, przyjęty przez Komisję jako część pakietu, oraz wniosek dotyczący stopniowego i skoordynowanego podejścia mającego na celu powrót do nieograniczonego swobodnego przepływu osób; domaga się, aby na szczeblu UE opracować mechanizm określania wskaźnika wystarczająco niskiego poziomu przenoszenia zakażenia, a także zagwarantować jednolite stosowanie tego wskaźnika w całej UE; wzywa Komisję, aby wsparła wznowienie działalności turystycznej, przedstawiając zalecenie, które eksponuje „zrównoważoną turystykę” oraz czyni przedsiębiorstwa i ośrodki turystyczne posiadające wiarygodne certyfikaty liderami podróży i turystyki przyjaznych środowisku, społecznie odpowiedzialnych i racjonalnych z ekonomicznego punktu widzenia; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji mającą na celu zapewnienie stałego przepływu towarów, zwłaszcza żywności i wyrobów medycznych, w całej UE oraz wszelkie inicjatywy mające na celu zapewnienie pełnego funkcjonowania rynku wewnętrznego UE bez nieuzasadnionych kontroli i opóźnień;

4.  przypomina o znaczeniu zasady niedyskryminacji w stopniowym znoszeniu ograniczeń krajowych i transgranicznych oraz wzajemnego uznawania środków uzgodnionych na szczeblu UE, a także podkreśla, jak ważne jest unikanie porozumień między poszczególnymi państwami członkowskimi (tzw. korytarzy turystycznych), które miałyby dalszy wpływ na gospodarkę państw członkowskich szczególnie dotkniętych kryzysem zdrowotnym, a zwłaszcza na ich sektor turystyczny; jest głęboko zaniepokojony faktem, że kilka państw członkowskich nałożyło ostatnio jednostronne środki, które mogą nie tylko zakłócać funkcjonowanie jednolitego rynku i mieć negatywny wpływ na życie milionów obywateli UE, ale też stanowić kolejny cios dla turystyki i zaufania; wzywa zatem Komisję, aby zapobiegła wdrażaniu przez państwa członkowskie wszelkiego rodzaju dyskryminujących środków o charakterze innym niż epidemiologiczny, które kwestionują integralność strefy Schengen i utrudniają szybką odbudowę europejskiego przemysłu turystycznego i podróżniczego;

5.  podkreśla potrzebę wspierania i promowania obszarów turystycznych w UE poprzez m.in. atrakcyjne oferty dla odwiedzających, o ile pozwalają na to panujące tam warunki epidemiologiczne i społeczno-zdrowotne; uważa, że konieczne jest pełne poszanowanie i wdrażanie przez przedsiębiorstwa i ich klientów wszystkich wymogów zdrowotnych, higienicznych i sanitarnych, w tym zasad dystansowania społecznego, aby zagwarantować odwiedzającym bezpieczne warunki; wzywa do ustanowienia jednolitych kryteriów oceny w całej UE, aby móc wskazać obszary bezpieczne dla turystyki przyjazdowej i wyjazdowej; popiera konieczność wprowadzenia i utrzymania najwyższych poziomów bezpieczeństwa i ochrony, na potrzeby czego można by stosować interoperacyjne technologie cyfrowe (np. specjalną informacyjną stronę internetową Komisji czy ośrodki innowacji cyfrowych), aby zapewnić pomoc przemysłowi podróżno-turystycznemu oraz samym turystom, przy jednoczesnym poszanowaniu prawa do prywatności i ochrony danych osobowych; podkreśla, że należy opracować system wczesnego ostrzegania, który skutecznie ostrzegałby turystów o wszelkich ewentualnych zagrożeniach zdrowotnych w krajach docelowych, tak aby kwarantanna i protokoły ewakuacji były natychmiastowe i skuteczne;

6.  uznaje znaczenie osób podróżujących w ruchu międzynarodowym dla naszego sektora turystyki; w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby oceniły, czy można znieść ograniczenia dotyczące innych niż niezbędne podróży na granicach zewnętrznych UE, bez stwarzania zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa publicznego i przy uwzględnieniu sytuacji epidemiologicznej w każdym odnośnym państwie trzecim, a także działając na rzecz wzajemnego uznawania środków ochronnych związanych z COVID-19, zwłaszcza w lotnictwie, zgodnie z normami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) i wspólnym dokumentem Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) i Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) pt. „COVID-19 – protokół bezpieczeństwa zdrowotnego w lotnictwie: wytyczne operacyjne dotyczące zarządzania pasażerami i personelem w ruchu powietrznym w związku z pandemią COVID-19”, w celu bezpiecznego ponownego uruchomienia transportu lotniczego w Europie, oraz wzywa do ich szybkiego wdrożenia;

7.  podkreśla znaczenie pracowników transgranicznych i sezonowych w sektorze usług turystycznych jako kluczowego elementu wysiłków na rzecz ożywienia gospodarczego oraz wzywa do przyjęcia środków mających na celu wspieranie ich mobilności i ochronę ich praw, w tym do lepszego wdrażania obowiązującego prawodawstwa;

8.  z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Wytyczne dotyczące stopniowego przywracania usług transportowych i połączeń – COVID-19”, a także wytyczne oparte na ramach zasad i wspólnym zestawie narzędzi, które pomogą wznowić świadczenie wszelkiego rodzaju usług transportowych w całej UE poprzez podjęcie skoordynowanych, niedyskryminacyjnych i proporcjonalnych środków;

9.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do uzgodnienia tymczasowych, proporcjonalnych i niedyskryminujących środków zgodnych z dowodami naukowymi, aby ułatwić bezpieczny tranzyt i ruch między krajami w oparciu o solidną ocenę ryzyka i zgodnie z międzynarodowymi normami określonymi przez organy takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) czy Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC); podkreśla, jak istotne dla wznowienia podróży unijnych i międzynarodowych jest zapewnienie wzajemnego uznawania środków uzgodnionych na szczeblu UE; podkreśla ponadto, że wdrożenie środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się wirusa, jak również ich łagodzenie, nie może w żadnym wypadku prowadzić do obniżenia wysokiego poziomu unijnych standardów bezpieczeństwa i ochrony w transporcie;

10.  podkreśla, że badania przesiewowe to skuteczny sposób na ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa oraz budowania zaufania w sytuacjach, gdy utrzymywanie dystansu fizycznego nie jest możliwe, pod warunkiem że dostępne będą szybkie, wiarygodne i przystępne metody prowadzenia tych badań; zwraca się do Komisji, aby we współpracy z ECDC oraz państwami członkowskimi regularnie oceniała istnienie testów spełniających te warunki, a w przypadku ich dostępności przeprowadzała skoordynowaną procedurę zamówień publicznych, aby uzyskać możliwie najlepsze warunki i najlepszą cenę; apeluje do Komisji i państw członkowskich o wykorzystanie wszystkich dostępnych narzędzi finansowania, aby zagwarantować obywatelom nieodpłatne testowanie;

11.  podkreśla, że powinno się znieść ograniczenia w podróżowaniu oraz kontrole graniczne dla tych regionów, obszarów i państw członkowskich, w których sytuacja epidemiologiczna się poprawia i jest wystarczająco podobna, gdy tylko zostaną ku temu ustanowione wspólne kryteria oceny; podkreśla, że poprawa sytuacji epidemiologicznej ma podstawowe znaczenie dla przywrócenia bezpiecznych podróży i transportu, a także usług turystycznych; ponadto wzywa Komisję, aby w koordynacji z państwami członkowskimi zbadała wykonalność i wartość dodaną badań przesiewowych, takich jak badania diagnostyczne (np. serologiczne lub wymazowe) oraz pomiary temperatury pasażerów wyruszających w podróż z węzłów transportowych; wzywa do ustanowienia standardów i szczegółowych protokołów dotyczących wspólnych środków higieny dla różnych rodzajów transportu; uważa, że każdy operator transportu powinien stosować jednolite środki w zharmonizowany sposób, aby zapewnić przewidywalność i jasność; jest zdania, że warunkiem wstępnym bezpiecznego podróżowania powinny być techniczne protokoły operacyjne;

12.  z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Wytyczne UE dotyczące stopniowego wznawiania usług świadczonych turystom oraz protokołów zdrowotnych w placówkach branży hotelarsko-gastronomicznej – COVID-19” i wzywa państwa członkowskie do przekazania tych wytycznych właściwym organom regionalnym i lokalnym; wzywa w związku z tym Komisję i państwa członkowskie, aby wsparły finansowo sektory podróży i turystyki we wdrażaniu tych środków, w pełnej współpracy z tymi sektorami i zgodnie z ambicjami Europejskiego Zielonego Ładu i cyfryzacji;

13.  wzywa Komisję, aby stworzyła unijną pieczęć certyfikacji bezpieczeństwa oraz jasne i skuteczne protokoły sanitarne, gwarantujące, że obiekty turystyczne, przedsiębiorstwa turystyczne i biura podróży spełniają najwyższe standardy higieny i bezpieczeństwa, we współpracy z władzami publicznymi państw członkowskich, zainteresowanymi stronami z sektora turystyki i organizacjami międzynarodowymi, tak aby zachęcać do wdrażania konkretnych środków opartych na wytycznych UE, zwiększając zaufanie, bezpieczeństwo i ochronę podróżnych, którzy odwiedzają państwa członkowskie UE, i wspierać naprawę sektora;

14.  wzywa Komisję, aby zaproponowała wspólne unijne przepisy dotyczące warunków wydawania bonów w związku z COVID-19 – przy zachowaniu wysokiego poziomu ochrony konsumentów – zawsze uzależnionych od ich dobrowolnej akceptacji przez konsumentów i niewpływających na obowiązek terminowego zwrócenia podróżnym kosztów przez przedsiębiorstwa, jak przewidziano w prawie UE, w celu nadania bonom większej elastyczności, a przez to – uatrakcyjnienia ich i zwiększenia ich rentowności oraz zapobieżenia ponownemu niejednolitemu wdrażaniu, które prowadziłoby do różnego traktowania konsumentów i zakłóceń konkurencji na rynku transportu i turystyki; wzywa ponadto Komisję, aby wykorzystała wszelkie dostępne jej środki w celu zapewnienia właściwego egzekwowania i jednolitego stosowania prawa UE oraz aby propagowała stosowanie zharmonizowanych przepisów dotyczących dobrowolnych bonów;

15.  wzywa Komisję, aby zbadała możliwość opracowania – w oparciu o doświadczenia z kryzysu wywołanego przez COVID-19 i o podobne systemy państw członkowskich – europejskiego systemu gwarancji podróży dla przedsiębiorstw w celu zabezpieczenia płynności finansowej, aby zagwarantować podróżnym zwrot kosztów, jak również kosztów repatriacji, wraz z uczciwym odszkodowaniem za wszelkie szkody poniesione w przypadku upadłości; ponadto jest zdania, że powinno się zachęcać podróżnych do zakupu ubezpieczenia podróżnego;

16.  wzywa Komisję, aby rozpoczęła specjalną unijną kampanię informacyjną na temat podróży i turystyki – w tym za pomocą ogólnounijnej aplikacji informacyjnej – mającą na celu promowanie podróży wewnątrz UE, przywrócenie zaufania obywateli do podróży i turystyki podczas pandemii COVID-19, edukowanie turystów w zakresie obowiązujących środków w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa oraz budowanie trwałych i spójnych wartości poprzez „markę turystyczną UE”; apeluje, aby koncepcja „bezpiecznego i inteligentnego celu podróży” stanowiła centralny element działań na rzecz zapewnienia rozwoju zrównoważonej, odpowiedzialnej i dostępnej turystyki;

17.  domaga się, aby na szczeblu UE wprowadzić mechanizm określania – w oparciu o dowody naukowe oraz wiarygodne i jednolite dane – progu ochrony i bezpieczeństwa na wypadek znoszenia lub wprowadzania ograniczeń w podróżowaniu, a także przygotować odpowiedni stopień monitorowania oraz plan działania na wypadek jakichkolwiek negatywnych zmian sytuacji epidemiologicznej; podkreśla w związku z tym konieczność opracowania bardziej konkretnego i szczegółowego planu działania dotyczącego monitorowania i oceny proponowanej strategii wychodzenia z kryzysu związanego z COVID-19;

18.  wzywa Komisję, organy publiczne państw członkowskich i zainteresowane strony do współpracy w celu jak najszybszego opracowania jasnych wytycznych i planów gotowości na ewentualną drugą falę pandemii, obejmujących środki zapobiegania zakażeniom i ich kontroli w sektorze podróży i turystyki, jako że zgodnie z prognozami przedłużone środki izolacji mogą w tym roku doprowadzić do spadku PKB o 16 %;

19.  z zadowoleniem przyjmuje program SURE, który pomaga państwom członkowskim pokryć koszty krajowych systemów skróconego czasu pracy i podobnych środków umożliwiających przedsiębiorstwom ochronę miejsc pracy w przemyśle turystycznym; podkreśla ponadto znaczenie inwestowania w przekwalifikowanie zawodowe, szkolenia w zakresie umiejętności informatycznych i inicjatywy wspierające zatrudnienie, które zapobiegną stałej utracie pracy i nierównościom społecznym spowodowanym pandemią;

Zwiększona solidarność i koordynacja w sektorze turystycznym UE

20.  podkreśla znaczenie przejścia na prawdziwie europejską politykę turystyczną, która znacznie przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności Unii w tym sektorze poprzez promowanie współpracy między państwami członkowskimi i regionami oraz umożliwianie dalszych inwestycji i innowacji w tym sektorze; przypomina, jak istotne jest unikanie nadmiernej regulacji w ramach jednolitego rynku usług turystycznych, co ma na celu usunięcie sprzeczności regulacyjnych i powielania przepisów oraz zapobieganie im poprzez zapewnienie lepszej koordynacji strategii politycznych i prawodawstwa wpływającego na sektor turystyczny;

21.  z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji dotyczącą zorganizowania europejskiego szczytu w sprawie turystyki z udziałem instytucji UE, branży, regionów, miast i zainteresowanych stron, aby zastanowić się nad przyszłością europejskiej turystyki, oraz popiera opracowanie planu działania na rzecz stworzenia do 2050 r. zrównoważonego, innowacyjnego i odpornego europejskiego ekosystemu turystycznego („Europejski program na rzecz turystyki do 2050 r.”); w związku z tym wzywa Komisję, aby w 2021 r. przyjęła nową strategię i plan działania na rzecz turystyki w UE w oparciu o wyniki tego dialogu, tak aby utrzymać pozycję Europy jako wiodącego kierunku turystycznego dzięki „marce turystycznej UE”; podkreśla, że ta długofalowa strategia musi obejmować plan cyfryzacji sektora oraz plany odbudowy stref turystycznych; zaznacza, że strategia musi sprzyjać ekologicznej transformacji sektora dzięki dostosowaniu procesów oraz odnowie infrastruktury i obiektów; podkreśla, że Komisja powinna ściśle monitorować właściwe wdrażanie strategii;

22.  z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji przewidującą elastyczność w przepisach dotyczących pomocy państwa; uważa jednak, że konieczne są realistyczne programy, normy w zakresie konkurencyjności, kwestii społecznych i ekologicznych oraz jasne wytyczne sektorowe dla transportu i turystyki, aby umożliwić skuteczną koordynację między wszystkimi państwami członkowskimi oraz dopilnować, by krajowe systemy rekompensat były wykorzystywane sprawiedliwie, terminowo i proporcjonalnie oraz były wprowadzane w życie na ograniczony czas w celu zaradzenia stratom spowodowanym przez pandemię COVID-19, bez nadmiernego zakłócania konkurencji;

23.  podkreśla znaczenie ściślejszej współpracy między władzami unijnymi, krajowymi, regionalnymi i lokalnymi oraz wszystkimi zainteresowanymi stronami w celu rozwiązania przekrojowych problemów związanych z turystyką; wzywa w związku z tym Komisję, aby opracowała strategię UE na rzecz turystyki, obejmującą bardziej konkretny i szczegółowy plan działania z krótko-, średnio- i długoterminowymi celami, w tym celami ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju, w którym to planie zaproponuje się określenie przez państwa członkowskie jasnych, strategicznych i zorientowanych na wyniki celów; nalega, aby w koordynacji z Parlamentem i państwami członkowskimi przyjąć odpowiednią strategię na rzecz zrównoważonej turystyki, obejmującą środki do stosowania i przestrzegania przez wszystkie państwa członkowskie, obszary gospodarki i wszystkich turystów;

24.  podkreśla, że dobrą podstawą do dalszych negocjacji jest wniosek w sprawie unijnego planu odbudowy przedstawiony przez Komisję 27 maja 2020 r., który obejmuje zwiększony długoterminowy budżet UE (WRF na lata 2021–2027) oraz nowy instrument na rzecz odbudowy o wartości 750 mld EUR, z którego korzystanie powinno być uzależnione od wdrażania reform strukturalnych oraz przestrzegania norm ekologicznych i społecznych; z zadowoleniem przyjmuje uznanie turystyki za jedną z dziedzin gospodarki najbardziej dotkniętych kryzysem związanym z pandemią COVID-19; zauważa, że nowe narzędzie służące odbudowie gospodarki, Next Generation EU, pokazuje, że turystyka może odnotować spadek przychodów o ponad 70 % w drugiej połowie 2020 r., podczas gdy podstawowe potrzeby inwestycyjne w turystykę, wynoszące 161 mld EUR, zajmują pierwsze miejsce wśród wszystkich ekosystemów; wzywa Komisję, aby nadała odpowiednie znaczenie sektorowi turystycznemu w pakiecie na rzecz odbudowy oraz by wydała wytyczne w celu zapewnienia szybkiego dostępu do finansowania w ramach bieżących i przyszłych programów, bez utrudnień w postaci nieproporcjonalnych obciążeń administracyjnych; podkreśla w tym kontekście znaczenie inwestycji dokonywanych w sektorze za pośrednictwem Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, które umożliwią opracowanie koncepcji zrównoważonego, elastycznego i konkurencyjnego sektora turystyki w całej UE; uważa, że unijny plan odbudowy musi obejmować możliwość udzielania dodatkowego wsparcia finansowego dla sektora turystycznego w oparciu o udział, jaki sektor podróży i turystyki ma w PKB danego państwa członkowskiego;

25.  ubolewa nad brakiem w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF na lata 2021–2027) specjalnej linii budżetowej na rzecz zrównoważonej turystyki oraz nad obecnym brakiem konkretnego i ukierunkowanego instrumentu finansowego, który pomógłby doraźnie w odbudowie sektora; podkreśla, że w przypadku regionów najbardziej oddalonych i regionów wyspiarskich należy rozważyć specjalne traktowanie i środki szczególne;

26.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do pilnego wsparcia przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, makroprzedsiębiorstw i firm rodzinnych, oraz pracowników, w tym osób samozatrudnionych, w sektorze transportu, kultury i turystyki aby pomóc im w zarządzaniu płynnością, utrzymaniu miejsc pracy i zmniejszeniu niepotrzebnych obciążeń administracyjnych; ponadto wzywa do opracowania europejskich ram dla pracowników w całym łańcuchu wartości sektora turystyki w ścisłym porozumieniu z partnerami społecznymi i w odniesieniu do wszystkich kategorii pracowników;

27.  wzywa do przeglądu europejskiej strategii na rzecz MŚP, który uwzględniałby skutki pandemii COVID-19 dla MŚP, obejmowałby konkretne inicjatywy i plan działania, mające pomóc im w powrocie do stanu sprzed pandemii dzięki ograniczeniu biurokracji, obniżeniu kosztów dostępu do finansowania i wspieraniu inwestycji w strategiczne łańcuchy wartości, zgodnie z europejską polityką przemysłową opartą na ekosystemach, Europejskim Zielonym Ładzie i transformacji cyfrowej; przypomina o potrzebie dokonania niezbędnych dostosowań w celu przestrzegania nowych środków w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa, poczynienia znacznych inwestycji w celu zapewnienia bezpieczeństwa konsumentów i przestrzegania zasady ograniczenia kontaktów, a także innych odpowiednich środków zapobiegawczych; podkreśla znaczenie tworzenia sieci i klastrów w całej UE, które mogą doprowadzić do harmonizacji najlepszych praktyk, strategii i synergii w sektorze MŚP;

28.  podkreśla, że tysiące przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, walczy o przetrwanie, a wiele z nich zmaga się z niewypłacalnością; wzywa Komisję i państwa członkowskie do monitorowania rozwoju sytuacji i oceny możliwości zwiększenia wsparcia nadzwyczajnego w odniesieniu do już ogłoszonych instrumentów poprzez podjęcie odpowiednich środków zapobiegających upadłości przedsiębiorstw;

W kierunku przyszłościowego sektora turystyki UE

29.  podkreśla, że sektor turystyczny jest w dużym stopniu uzależniony od sektora transportu, a zatem poprawa dostępności, zrównoważoności i łączności wszystkich rodzajów transportu, przy jednoczesnym zachowaniu najwyższego poziomu bezpieczeństwa we wszystkich jego sektorach (drogowym, kolejowym, lotniczym, morskim i śródlądowym), miałaby znaczący wpływ na wzmocnienie branży turystycznej UE; podkreśla w związku z tym, że skoro rok 2021 jest Europejskim Rokiem Kolei i konieczne jest ograniczenie emisji z transportu, Komisja powinna promować wszystkie zrównoważone alternatywne rodzaje transportu;

30.  podkreśla konieczność promowania zrównoważonych sposobów podróżowania, np. dzięki większemu wsparciu na infrastrukturę turystyki rowerowej i na pociągi nocne; podkreśla korzyści gospodarcze i środowiskowe, jakie mogą mieć dla turystyki zrównoważone środki transportu, takie jak rowery, i apeluje do Komisji, aby ułatwiła turystykę rowerową poprzez promowanie niezbędnej infrastruktury i inwestowanie w nią;

31.  podkreśla, że wszystkie państwa członkowskie muszą posiadać sieć rozwiniętej, nowoczesnej, bezpiecznej i zrównoważonej infrastruktury w celu ułatwienia podróżowania po całej UE oraz zwiększenia dostępności peryferyjnych państw członkowskich dla turystyki wewnątrzeuropejskiej i międzynarodowej; wzywa w związku z tym Komisję, aby wspierała przywrócenie brakujących regionalnych transgranicznych połączeń kolejowych, przeprowadziła kontrolę sprawności istniejącej sieci infrastruktury oraz zaproponowała natychmiastowe dodatkowe środki na najmniej zaawansowanych i najbardziej oddalonych obszarach, które mają często najmniej rozwinięte sieci i wymagają szczególnej uwagi; zauważa, że regiony przygraniczne w całej UE stanowią 40 % jej terytorium, a zamieszkuje je jedna trzecia ludności UE; wzywa Komisję do dopilnowania, by państwa członkowskie miały odpowiednie plany ukończenia całej sieci bazowej TEN-T do 2030 r. i sieci kompleksowych do 2050 r., ze wskazaniem harmonogramu i dostępnego budżetu, a także do skoncentrowania się w szczególności na odcinkach transgranicznych, zwłaszcza w państwach członkowskich, które nie dokonują postępów w tych dziedzinach; zwraca uwagę, że dotyczy to również tak bardzo potrzebnego projektu jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej, który mimo że od wielu lat jest wstrzymany na szczeblu UE, zapewniłby od razu bezpieczeństwo, efektywność i zrównoważony charakter europejskiego lotnictwa;

32.  wzywa Komisję do zbadania wykonalności i potencjalnych korzyści z mechanizmu zarządzania kryzysowego dla sektora turystycznego UE, aby nie tylko odpowiednio i szybko zareagować na obecną pandemię COVID-19, ale także aby przygotować się na przyszłe wyzwania o podobnym charakterze i podobnej skali; podkreśla znaczenie uwzględnienia rozwiązań w zakresie finansowania krótkoterminowych niedoborów finansowych, a także zapewnienia średnio- i długoterminowych ram i strategii; wzywa Komisję, aby wydała wytyczne oparte na najlepszych praktykach w sektorze turystycznym na wypadek kryzysów na wielką skalę, takich jak obecna pandemia, oraz by zapewniła odpowiednie wsparcie finansowe i ułatwiła rozwój i koordynację odpowiednich platform internetowych, na których zainteresowane strony mogą wymieniać się najlepszymi praktykami i informacjami;

33.  nalega, aby Komisja zaproponowała nowy europejski program turystyki inkluzywnej na wzór inicjatywy Calypso, umożliwiający najsłabszym grupom społecznym wykorzystywanie krajowych bonów turystycznych w stowarzyszonych obiektach w innych państwach członkowskich, które również oferują program turystyki społecznej swoim obywatelom; zauważa, że wiele państw członkowskich wdraża takie programy z bardzo dobrymi wynikami i jest przekonany, że uczynienie tych programów interoperacyjnymi w wymiarze unijnym miałoby bardzo pozytywne skutki;

34.  zwraca uwagę na znaczenie wspólnego podejścia UE do ochrony konkurencyjności sektora poprzez poprawę strategii komunikacyjnej skierowanej do obywateli; ponadto podkreśla koordynacyjną rolę UE w sektorze turystycznym, którą należy poprawić poprzez podejmowanie działań o unijnej wartości dodanej i dalsze ułatwianie wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi; apeluje, aby zmniejszyć nieuzasadnione obciążenia administracyjne i podatkowe, wspierać tworzenie przedsiębiorstw oraz promować sprzedaż transgraniczną i usługi transgraniczne;

35.  podkreśla znaczenie współpracy międzynarodowej w sektorze podróży i turystyki oraz zachęca instytucje UE do dalszego wspierania dialogu i współpracy ze Światową Organizacją Turystyki ONZ;

36.  uważa, że pojawienie się nowych technologii i dalsza cyfryzacja znacznie zwiększyłyby atrakcyjność sektora podróży i turystyki, a przyjazne dla użytkownika platformy i nowe modele biznesowe zwiększyłyby wzrost, konkurencyjność i dobrobyt sektora; uważa w związku z tym, że niezwykle ważne są regularne szkolenia i przekwalifikowanie obecnej siły roboczej w sektorze, a szczególną uwagę należy zwrócić na umiejętności informatyczne i innowacyjne technologie;

37.  zwraca się do Komisji, aby oceniła możliwość stworzenia systemu składania wniosków o wizę online w celu przyciągnięcia większej liczby turystów zagranicznych do Europy, przy jednoczesnym utrzymaniu silnej ochrony europejskich granic; zauważa, że wybuch pandemii COVID-19 ujawnił konieczność stosowania innowacji i przemyślenia na nowo koncepcji świadczenia usług, w tym usług zakładających wzmożone kontakty międzyludzkie; w związku z tym zwraca się do Komisji o zbadanie możliwości zapewnienia dzięki wizom elektronicznym zdalnego, taniego i efektywnego pod względem czasu dostępu do europejskich ośrodków turystycznych obywatelom państw trzecich podróżującym w dobrej wierze, którzy potrzebują wiz i których dane biometryczne byłyby gromadzone w każdym przypadku, kiedy system wjazdu/wyjazdu będzie w pełni operacyjny;

38.  zwraca uwagę na znaczenie wspierania zrównoważonej turystyki, która przyczynia się do tworzenia miejsc pracy, ochrony i odnowy naturalnych ekosystemów i różnorodności biologicznej oraz do wzrostu i konkurencyjności poprzez wykorzystywanie nowych modeli biznesowych; wzywa Komisję, aby ułatwiła dostęp do finansowania ze środków unijnych podmiotom z branży turystycznej, w szczególności drobnym dostawcom usług hotelarsko-gastronomicznych we wszystkich segmentach rynku, którym należy poświęcić szczególną uwagę i udzielać specjalnego wsparcia; potwierdza, że takie finansowanie powinno wspierać przejście na bardziej zrównoważone, innowacyjne i odporne produkty i usługi turystyczne wysokiej jakości oraz dalej przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju, podróżowania poza sezonem i geograficznego rozproszenia przepływów turystycznych; uważa, że należy zapewnić wsparcie i koordynację na szczeblu Unii, aby usprawnić zarządzanie turystyką na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, m.in. poprzez wprowadzenie certyfikacji w zakresie zrównoważonego rozwoju turystyki; podkreśla, że ważne jest propagowanie przejścia od nadmiernej turystyki na inne formy turystyki kulturalnej i zrównoważonej, z poszanowaniem naszego środowiska i dziedzictwa kulturowego;

39.  podkreśla znaczenie turystyki dla niektórych krajów i obszarów geograficznych UE, gdzie usługi związane z turystyką często przyczyniają się w istotny sposób do zapewnienia zatrudnienia i stanowią jedno z głównych źródeł dochodu miejscowej ludności; wzywa Komisję, aby opracowała dostosowane do potrzeb środki przy przywracaniu swobody przemieszczania się i połączeń transportowych między terytoriami najbardziej oddalonymi i wyspami a częścią kontynentalną UE; zwraca uwagę, że szczególne trasy połączeń oraz dodatkowe wsparcie finansowe i administracyjne mają dla tych regionów ogromne znaczenie; podkreśla znaczenie uwzględnienia obszarów przybrzeżnych i morskich w strategii i inicjatywach turystycznych UE, w tym w zakresie możliwości finansowania oraz narzędzi promocyjnych i komunikacyjnych, a także wzmocnienia funkcjonowania odnośnych rynków, poprzez ustanowienie polityki dostosowanej do potrzeb we współpracy z zainteresowanymi stronami i władzami w miejscach docelowych; przypomina, jak ważne jest wspieranie przedsiębiorstw rodzinnych, które rozwijają rynki lokalne lub regionalne i promują lokalną turystykę, ponieważ odpowiadają za znaczną część zatrudnienia w europejskim sektorze prywatnym i stanowią naturalne inkubatory kultury przedsiębiorczości;

40.  przypomina, że turystyka kulturalna stanowi 40 % całej turystyki europejskiej, a 68 % Europejczyków przyznaje, że na ich wybór miejsca wakacji wpływ ma to, czy znajdują się tam obiekty dziedzictwa kulturowego, obejmujące trasy kulturalne, m.in. Drogę św. Jakuba („Camino de Santiago”), z którą wiąże się obchodzony w 2021 r. Rok Jubileuszowy, zwany też Jakubowym(2); w związku z tym wzywa Komisję, aby zaproponowała określenie przez państwa członkowskie w następnym planie prac w dziedzinie kultury jasnych celów strategicznych i operacyjnych zorientowanych na wyniki oraz aby poprawiła obecne ramy strategiczne dla kultury; podkreśla, że inwestycje w obiekty kultury należy postrzegać i traktować jako środek służący poprawie konkurencyjności i wzrostu w wymiarze lokalnym, nie zapominając przy tym o nieodłącznej wartości tych obiektów jako części naszego dziedzictwa kulturowego, które należy chronić – zwłaszcza przed zmianą klimatu i nadmierną turystyką; wzywa Komisję do zwiększenia stabilności finansowej obiektów kultury finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz do wspierania rozwoju systemów finansowania opartych na funduszach prywatnych; apeluje ponadto o zwiększenie budżetu na program Discover EU, który może znacząco pobudzić turystykę młodzieżową; podkreśla szczególne potrzeby instytucji kulturalnych, które otrzymują pomoc publiczną, w okresie odbudowy, gdyż muszą one zapewnić bezpieczeństwo odwiedzających oraz podtrzymać swój model ekonomiczny; zwraca się do Komisji o znalezienie alternatywnych mechanizmów wsparcia dla pracowników sektora kultury, którzy są w dużym stopniu zależni od turystyki funkcjonalnej;

41.  podkreśla korzyści płynące z turystyki wiejskiej, agroturystyki i ekoturystyki oraz wzywa Komisję do dalszego promowania i wspierania inicjatyw, które zapewniłyby dodatkowe źródła dochodów na obszarach wiejskich, stworzyłyby możliwości zatrudnienia, zapobiegłyby wyludnieniu i zwiększyłyby korzyści społeczne; podkreśla rolę, jaką Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), a zwłaszcza program LEADER, może odgrywać we wspieraniu lokalnych i wiejskich inicjatyw w zakresie turystyki, oraz apeluje o odpowiednie finansowanie tego programu w latach 2021–2027; uważa, że konieczne jest wzmocnienie agroturystyki na obszarach wiejskich w celu zróżnicowania źródeł dochodów rolników, w szczególności małych gospodarstw, a tym samym zapobiegania porzucaniu gruntów i wyludnieniu oraz wspierania gospodarki wiejskiej; podkreśla w związku z tym potrzebę wyodrębnienia specjalnej puli środków na agroturystykę, która odgrywa zasadniczą rolę w dywersyfikacji dochodów rolników i w rozwoju obszarów wiejskich;

42.  zwraca uwagę na znaczenie turystyki zdrowotnej, w tym medycznej i uzdrowiskowej oraz zorientowanej na odnowę biologiczną; wzywa Komisję do promowania, w stosownych przypadkach, europejskiej profilaktyki zdrowotnej, balneologii, zrównoważonej turystyki górskiej i medycznej; podkreśla potrzebę dalszych inwestycji na rzecz poprawy infrastruktury zrównoważonej turystyki oraz znaczenie większej widoczności europejskich kurortów w turystyce uzdrowiskowej i zorientowanej na odnowę biologiczną; wzywa Komisję do zaplanowania dalszych możliwości finansowania w oparciu o wyniki badań naukowych, ponieważ turystyka medyczna może przyczynić się do zmniejszenia kosztów opieki zdrowotnej dzięki środkom zapobiegawczym oraz do zmniejszenia konsumpcji leków, a także do dalszej poprawy zrównoważonego rozwoju i jakości pracy;

43.  podkreśla znaczenie dostępności usług związanych z turystyką i podróżami dla osób starszych, osób z niepełnosprawnościami i osób z ograniczeniami funkcjonalnymi; wzywa Komisję i pastwa członkowskie do aktywnego kierowania trwającym opracowywaniem normy Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej dotyczącej dostępnych usług turystycznych oraz do zadbania, aby po przyjęciu została ona szybko i właściwie wdrożona, a także aby usługodawcy przestrzegali już obowiązujących norm dostępności lub norm będących w trakcie wdrażania; ponadto wzywa Komisję do podjęcia wysiłków na rzecz ułatwienia ewentualnego szerszego wdrażania i uznawania unijnej karty osoby niepełnosprawnej;

44.  podkreśla ważną rolę sportu w turystyce, przypominając o ważnym miejscu wydarzeń i zajęć sportowych w uatrakcyjnianiu regionów europejskich dla turystów; podkreśla możliwości związane z wyjazdami sportowców i widzów na wydarzenia sportowe, które mogą przyciągnąć turystów nawet do najbardziej oddalonych regionów; podkreśla znaczenie gastronomii europejskiej, europejskich szlaków gastronomicznych i sektora hotelarsko-gastronomicznego UE dla przemysłu turystycznego i całej gospodarki; podkreśla, że powyższe kwestie należy zatem uwzględnić w ogólnej strategii turystycznej;

o
o   o

45.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącej Komisji, przewodniczącemu Rady Europejskiej oraz urzędującej prezydencji Rady.

(1) Artykuł 195 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). (2) Specjalne badanie Eurobarometr nr 466 dotyczące dziedzictwa kulturowego, grudzień 2017 r.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w celu zaspokojenia pilnej potrzeby odroczenia niektórych terminów przekazywania i wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania ze względu na pandemię COVID-19 (COM(2020)0197 – C9-0134/2020 – 2020/0081(CNS))

(Specjalna procedura ustawodawcza – konsultacja)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2020)0197),

–  uwzględniając art. 113 i 115 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, na mocy których Rada skonsultowała się z Parlamentem (C9-0134/2020),

–  uwzględniając art. 82 i 163 Regulaminu,

1.  zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji;

2.  zwraca się do Komisji o odpowiednią zmianę jej wniosku, zgodnie z art. 293 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

3.  zwraca się do Rady o poinformowanie go, jeśli uzna ona za stosowne odejście od tekstu przyjętego przez Parlament;

4.  zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do wniosku Komisji;

5.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie, Komisji i parlamentom narodowym.

Tekst proponowany przez Komisję   Poprawka Poprawka 2 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 5 (5)  Aby określić długość okresu odroczenia, należy pamiętać, że środek ten ma na celu zaradzenie wyjątkowej sytuacji i że nie powinien on zakłócać ustalonej struktury i funkcjonowania dyrektywy 2011/16/UE. W związku z tym należy ograniczyć długość okresu odroczenia, tak aby była ona proporcjonalna do spowodowanych pandemią COVID-19 trudności w przekazywaniu i wymianie informacji. (5)  Aby określić długość okresu odroczenia, należy pamiętać, że środek ten ma na celu zaradzenie sytuacji wyjątkowej. Nie powinien osłabiać unijnej polityki w dziedzinie walki z uchylaniem się od opodatkowania, unikaniem opodatkowania i agresywnym planowaniem podatkowym w drodze wymiany informacji między administracjami podatkowymi i dlatego nie powinien zakłócać ustalonej struktury i funkcjonowania dyrektywy 2011/16/UE. W związku z tym należy ograniczyć długość okresu odroczenia, tak aby była ona proporcjonalna do spowodowanych pandemią COVID-19 trudności w przekazywaniu i wymianie informacji. Poprawka 3 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 6 (6)   Ze względu na panującą obecnie niepewność co do dalszego rozwoju pandemii COVID-19 korzystne byłoby również zapewnienie możliwości jednego ponownego przedłużenia okresu odroczenia terminów przekazywania i wymiany informacji. Byłoby to konieczne, jeżeli w trakcie części okresu odroczenia lub w całym tym okresie utrzymywałyby się wyjątkowe okoliczności w postaci poważnych zagrożeń zdrowia publicznego spowodowanych pandemią COVID-19, a państwa członkowskie musiałyby wprowadzić nowe albo utrzymać istniejące środki izolacji. Takie przedłużenie nie powinno zakłócać ustalonej struktury i funkcjonowania dyrektywy Rady 2011/16/UE. Powinno ono być ograniczone w czasie, a jego długość – z góry ustalona, proporcjonalnie do praktycznych trudności spowodowanych tymczasowymi środkami izolacji. Przedłużenie to nie powinno wpływać na istotne elementy obowiązku raportowania i wymiany informacji na mocy tej dyrektywy. Powinno ono polegać wyłącznie na przedłużeniu okresu odroczenia terminu spełnienia tego obowiązku, jednocześnie gwarantując, że przekazane zostaną wszystkie informacje. skreśla się Poprawka 4 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 1 – punkt 2 Dyrektywa 2011/16/UE Artykuł 27b Artykuł 27b Przedłużenie okresu odroczenia skreśla się Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktu delegowanego, zgodnie z art. 27c, w celu przedłużenia okresu odroczenia terminów przekazywania i wymiany informacji, o których mowa w art. 8ab ust. 12 i 18 oraz w art. 27a, o maksymalnie trzy dodatkowe miesiące. Komisja może przyjąć akt delegowany, o którym mowa w akapicie pierwszym, wyłącznie wówczas, gdy w trakcie części okresu odroczenia lub w całym tym okresie utrzymują wyjątkowe okoliczności w postaci poważnych zagrożeń zdrowia publicznego spowodowane pandemią COVID-19, a państwa członkowskie muszą wprowadzić środki izolacji. Poprawka 5 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 1 – punkt 2 Dyrektywa 2011/16/UE Artykuł 27c Artykuł 27c Wykonywanie przekazanych uprawnień skreśla się 1.  Powierzenie Komisji uprawnień do przyjęcia aktu delegowanego, o którym mowa w art. 27b, podlega warunkom określonym w niniejszym artykule. 2.  Uprawnienia do przyjęcia aktu delegowanego, o którym mowa w art. 27b, powierza się Komisji wyłącznie na okres odroczenia terminów przekazywania i wymiany informacji, o których mowa w art. 8ab ust. 12 i 18 oraz w art. 27a. 3.  Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 27b, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie narusza ona ważności już obowiązującego aktu delegowanego. 4.  Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. 5.  Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja powiadamia o tym Radę. Przekazując akt delegowany Radzie, podaje się powody zastosowania trybu pilnego. 6.  Akt delegowany przyjęty w trybie art. 27b wchodzi w życie niezwłocznie i ma zastosowanie, dopóki Rada nie wyrazi wobec niego sprzeciwu. Rada może wyrazić sprzeciw wobec aktu delegowanego w ciągu pięciu dni roboczych od daty powiadomienia o tym akcie. W takim przypadku Komisja uchyla akt natychmiast po powiadomieniu jej przez Radę o decyzji o sprzeciwie. 7.  Komisja informuje Parlament Europejski o przyjęciu aktu delegowanego, o wszelkich sprzeciwach wobec niego oraz o odwołaniu przekazanych uprawnień przez Radę.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie wniosku dotyczacego rozporzadzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 w odniesieniu do szczególnych działań mających zapewnić nadzwyczajne tymczasowe wsparcie w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju na rzecz Obszarów Wiejskich (EFRROW) w odpowiedzi na epidemię COVID-19 (COM(2020)0186 – C9-0128/2020 – 2020/0075(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2020)0186),

–  uwzględniając art. 294(2) oraz art. 42 i art. 43 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, na mocy których Rada skonsultowała się z Parlamentem (C9-0128/2020),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(1),

–  uwzględniając zobowiązanie przedstawiciela Rady przekazane pismem z dnia 4 czerwca 2020 r. do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 i art. 163 Regulaminu,

1.  przyjmuje swoje stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 19 czerwca 2020 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/... zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 w odniesieniu do szczególnych działań mających zapewnić nadzwyczajne tymczasowe wsparcie w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) w odpowiedzi na epidemię COVID-19

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2020/872.)

(1) Opinia z dnia 11 czerwca 2020 r.

Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 19 czerwca 2020 r. w sprawie wniosku dotyczgo rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego środki tymczasowe dotyczące terminów w odniesieniu do etapów zbierania, weryfikacji i badania przewidzianych w rozporządzeniu (UE) 2019/788 w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19 (COM(2020)0221 – C9-0142/2020 – 2020/0099(COD))(1)

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Tekst proponowany przez Komisję   Poprawka Poprawka 6 Wniosek dotyczący rozporządzenia Motyw 1 (1)  W dniu 11 marca 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, że epidemia COVID-19 stała się światową pandemią. Skutki tej pandemii dotknęły państwa członkowskie w dramatyczny i wyjątkowy sposób. Państwa członkowskie wdrożyły szereg środków ograniczających mających na celu zatrzymanie lub spowolnienie przenoszenia COVID-19, w tym środki izolacji ograniczające swobodny przepływ ich obywateli, zakaz imprez publicznych oraz zamknięcie sklepów, restauracji i szkół. Środki te doprowadziły do niemalże całkowitego zamrożenia życia publicznego w prawie wszystkich państwach członkowskich. (1)  W dniu 11 marca 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, że epidemia COVID-19 stała się światową pandemią. Skutki tej pandemii dotknęły państwa członkowskie w dramatyczny i wyjątkowy sposób. Państwa członkowskie wdrożyły szereg środków ograniczających mających na celu zatrzymanie lub spowolnienie przenoszenia COVID-19, w tym środki izolacji ograniczające swobodny przepływ ich obywateli, zakaz imprez publicznych oraz zamknięcie sklepów, restauracji i szkół. Środki te doprowadziły do zamrożenia życia publicznego w prawie wszystkich państwach członkowskich. Poprawka 7 Wniosek dotyczący rozporządzenia Motyw 6 (6)  Państwa członkowskie wskazały, że będą jedynie stopniowo zmniejszać poziom ograniczeń wprowadzonych za pomocą środków w odpowiedzi na pandemię COVID-19, aby monitorować i kontrolować sytuację w zakresie zdrowia publicznego. W związku z tym należy przedłużyć okres zbierania deklaracji poparcia o sześć miesięcy, obejmując okres od dnia 11 marca 2020 r., kiedy to Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, że epidemia stała się pandemią. Przedłużenie to opiera się na założeniu, że przynajmniej w pierwszych sześciu miesiącach od dnia 11 marca 2020 r. większość państw członkowskich lub szereg państw członkowskich reprezentujących ponad 35 % ludności Unii wprowadzi środki, które znacznie ograniczą możliwości organizatorów w zakresie prowadzenia lokalnych kampanii i zbierania deklaracji poparcia w formie papierowej. W związku z tym okres zbierania deklaracji w odniesieniu do inicjatyw, w przypadku których w dniu 11 marca 2020 r. proces zbierania deklaracji był w toku, należy przedłużyć o sześć miesięcy. W przypadku gdy okres zbierania deklaracji w odniesieniu do inicjatywy rozpoczął się po dniu 11 marca, okres ten należy proporcjonalnie przedłużyć. (6)  Państwa członkowskie wskazały, że będą jedynie stopniowo zmniejszać poziom ograniczeń wprowadzonych za pomocą środków w odpowiedzi na pandemię COVID-19, aby monitorować i kontrolować sytuację w zakresie zdrowia publicznego. W związku z tym należy przedłużyć okres zbierania deklaracji poparcia o sześć miesięcy, obejmując okres od dnia 11 marca 2020 r., kiedy to Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, że epidemia stała się pandemią. Przedłużenie to opiera się na założeniu, że przynajmniej w pierwszych sześciu miesiącach od dnia 11 marca 2020 r. co najmniej jedna czwarta państw członkowskich lub szereg państw członkowskich reprezentujących ponad 35 % ludności Unii wprowadzi środki, które znacznie ograniczą możliwości organizatorów w zakresie prowadzenia lokalnych kampanii i zbierania deklaracji poparcia w formie papierowej. W związku z tym okres zbierania deklaracji w odniesieniu do inicjatyw, w przypadku których w dniu 11 marca 2020 r. proces zbierania deklaracji był w toku, należy przedłużyć o sześć miesięcy. W przypadku gdy okres zbierania deklaracji w odniesieniu do inicjatywy rozpoczął się po dniu 11 marca, okres ten należy proporcjonalnie przedłużyć. Poprawka 8 Wniosek dotyczący rozporządzenia Motyw 7 (7)  Biorąc pod uwagę, że trudno jest przewidzieć zakończenie pandemii w Unii, należy uprawnić Komisję do przyjęcia aktów wykonawczych w celu dalszego przedłużenia okresu zbierania deklaracji w odniesieniu do inicjatyw, w przypadku których w dniu 11 września 2020 r. okres zbierania deklaracji będzie nadal trwał, w przypadkach gdy w dalszym ciągu będą występowały wyjątkowe okoliczności wynikające z pandemii COVID-19. Przewidziane w niniejszym rozporządzeniu przedłużenie okresu zbierania deklaracji o sześć miesięcy powinno zapewnić Komisji wystarczająco dużo czasu, aby mogła podjąć decyzję, czy dalsze przedłużenie okresu zbierania deklaracji jest uzasadnione. Uprawnienie to powinno również umożliwić Komisji przyjęcie aktów wykonawczych w celu przedłużenia okresu zbierania deklaracji w razie nowego kryzysu w dziedzinie zdrowia publicznego związanego z nowym wybuchem pandemii COVID-19 w przypadku wdrożenia środków, które mogą mieć taki sam skutek, przez większość państw członkowskich lub szereg państw członkowskich reprezentujących ponad 35 % ludności Unii. (7)  Biorąc pod uwagę, że trudno jest przewidzieć zakończenie pandemii w Unii, należy uprawnić Komisję do przyjęcia aktów wykonawczych w celu dalszego przedłużenia okresu zbierania deklaracji w odniesieniu do inicjatyw, w przypadku których w dniu 11 września 2020 r. okres zbierania deklaracji będzie nadal trwał, w przypadkach gdy w dalszym ciągu będą występowały wyjątkowe okoliczności wynikające z pandemii COVID-19. Przewidziane w niniejszym rozporządzeniu przedłużenie okresu zbierania deklaracji o sześć miesięcy powinno zapewnić Komisji wystarczająco dużo czasu, aby mogła podjąć decyzję, czy dalsze przedłużenie okresu zbierania deklaracji jest uzasadnione. Uprawnienie to powinno również umożliwić Komisji przyjęcie aktów wykonawczych w celu przedłużenia okresu zbierania deklaracji w razie nowego kryzysu w dziedzinie zdrowia publicznego związanego z nowym wybuchem pandemii COVID-19 w przypadku wdrożenia środków, które mogą mieć taki sam skutek, przez co najmniej jedną czwartą państw członkowskich lub szereg państw członkowskich reprezentujących ponad 35 % ludności Unii. Poprawka 9 Wniosek dotyczący rozporządzenia Artykuł 2 – punkt 1 - akapit 2 a (nowy) Komisja informuje organizatorów i państwa członkowskie o przedłużeniu terminów w odniesieniu do każdej inicjatywy, której to dotyczy, i publikuje swoją decyzję w rejestrze online, o którym mowa w art. 4 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2019/788. Ponadto Komisja publikuje wykaz wszystkich takich inicjatyw oraz nowy okres zbierania deklaracji w odniesieniu do każdej inicjatywy w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Poprawka 10 Wniosek dotyczący rozporządzenia Artykuł 2 – punkt 2 – akapit 1 2)  Komisja może przyjąć akty wykonawcze w celu przedłużenia maksymalnych okresów zbierania deklaracji w odniesieniu do inicjatyw, o których mowa w ust. 1, jeżeli po dniu 11 września 2020 r. większość państw członkowskich lub szereg państw członkowskich reprezentujących ponad 35 % ludności Unii będzie w dalszym ciągu stosować środki w odpowiedzi na pandemię COVID-19, które znacznie utrudniają organizatorom zbieranie deklaracji poparcia w formie papierowej i informowanie opinii publicznej o ich realizowanych obecnie inicjatywach. 2)  Komisja może przyjąć akty wykonawcze w celu przedłużenia maksymalnych okresów zbierania deklaracji w odniesieniu do inicjatyw, o których mowa w ust. 1, jeżeli po dniu 11 września 2020 r. co najmniej jedna czwarta państw członkowskich lub szereg państw członkowskich reprezentujących ponad 35 % ludności Unii będzie w dalszym ciągu stosować środki w odpowiedzi na pandemię COVID-19, które znacznie utrudniają organizatorom zbieranie deklaracji poparcia w formie papierowej i informowanie opinii publicznej o ich realizowanych obecnie inicjatywach. Poprawka 11 Wniosek dotyczący rozporządzenia Artykuł 2 – ustęp 2 – akapit 2 Komisja może przyjąć akty wykonawcze w celu przedłużenia maksymalnego okresu zbierania deklaracji w odniesieniu do inicjatyw, w przypadku których proces zbierania deklaracji w chwili wystąpienia nowego ogniska COVID-19 byłby w toku, co wymaga od większości państw członkowskich lub pewnej liczby państw członkowskich reprezentujących ponad 35 % ludności Unii zastosowania środków, które w takim samym stopniu dotyczą organizatorów tych inicjatyw. Komisja może przyjąć akty wykonawcze w celu przedłużenia maksymalnego okresu zbierania deklaracji w odniesieniu do inicjatyw, w przypadku których proces zbierania deklaracji w chwili wystąpienia nowego ogniska COVID-19 byłby w toku, w przypadku gdy co najmniej jedna czwarta państw członkowskich lub kilka państw członkowskich reprezentujących ponad 35 % ludności Unii stosuje środki, które w takim samym stopniu dotyczą organizatorów tych inicjatyw. Poprawka 12 Wniosek dotyczący rozporządzenia Artykuł 2 – ustęp 2 – akapit 3 Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 6 ust. 2, i określa się w nich, których inicjatyw dotyczą, oraz wskazuje nową datę końcową okresu zbierania odnoszących się do nich deklaracji. Akty wykonawcze, o których mowa w akapitach pierwszym i drugim, określają inicjatywy, w odniesieniu do których okres zbierania został przedłużony, nową datę zakończenia ich okresu zbierania i wyniki oceny, o której mowa w akapicie piątym. Akty wykonawcze, o których mowa w niniejszym ustępie, przyjmowane są zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 6 ust. 2. Poprawka 13 Wniosek dotyczący rozporządzenia Artykuł 2 – ustęp 2 – akapit 5 Do celów oceny, czy wymóg określony w akapitach pierwszym i drugim jest spełniony, państwa członkowskie dostarczają Komisji, na jej wniosek, informacje o środkach, które zastosowały lub zamierzają zastosować w odpowiedzi na pandemię COVID-19. Państwa członkowskie dostarczają Komisji, na jej wniosek, informacje o środkach, które podjęły lub zamierzają podjąć w związku z pandemią COVID-19 lub w odpowiedzi na pojawienie się nowego ogniska COVID-19. Do celów oceny, czy wymogi określone w akapitach pierwszym i drugim są spełnione, Komisja przyjmuje akty wykonawcze określające szczegółowe kryteria takiej oceny. Poprawka 14 Wniosek dotyczący rozporządzenia Artykuł 4 – ustęp 1 1)  Niezależnie od przepisów art. 14 ust. 2 i art. 15 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2019/788, w przypadku gdy od dnia 11 marca 2020 r. Parlament Europejski lub Komisja napotkają trudności odpowiednio w organizacji wysłuchania publicznego lub spotkania z organizatorami z powodu środków wdrożonych w odpowiedzi na pandemię COVID-19 przez państwo członkowskie, w którym instytucje te zamierzają zorganizować wysłuchanie lub spotkanie, organizują one odnośne wysłuchanie lub spotkanie, gdy tylko sytuacja w zakresie zdrowia publicznego w danym państwie członkowskim to umożliwi. 1)  Niezależnie od przepisów art. 14 ust. 2 i art. 15 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2019/788, w przypadku gdy od dnia 11 marca 2020 r. Parlament Europejski lub Komisja napotkają trudności odpowiednio w organizacji wysłuchania publicznego lub spotkania z organizatorami z powodu środków wdrożonych w odpowiedzi na pandemię COVID-19 przez państwo członkowskie, w którym instytucje te zamierzają zorganizować wysłuchanie lub spotkanie, organizują one odnośne wysłuchanie lub spotkanie, gdy tylko sytuacja w zakresie zdrowia publicznego w danym państwie członkowskim to umożliwi, lub, w przypadku gdy organizatorzy wyrażą zgodę na zdalne uczestnictwo w przesłuchaniu lub posiedzeniu, gdy tylko będą w stanie uzgodnić z instytucjami datę takiego uczestnictwa.

(1) Sprawa została odesłana do komisji właściwej w celu przeprowadzenia negocjacji międzyinstytucjonalnych na podstawie art. 59 ust. 4 akapit czwarty Regulaminu.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie protestów antyrasistowskich po śmierci George’a Floyda (2020/2685(RSP))

P9_TA(2020)0173 B9-0196/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności motyw drugi oraz czwarty do siódmego jego preambuły, a także jego art. 2, art. 3 ust. 3 akapit drugi i art. 6,

–  uwzględniając art. 10 i 19 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 2, 3, 4, 5 i 21,

–  uwzględniając dyrektywę Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne(1),

–  uwzględniając decyzję ramową Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych(2),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiającą normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępującą decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW(3),

–  uwzględniając sprawozdanie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) za rok 2020 dotyczące praw podstawowych; drugie Badanie Unii Europejskiej na temat mniejszości i dyskryminacji (EU-MIDIS II) opublikowane w grudniu 2017 r. przez FRA, badania FRA „Being Black in the EU” (Sytuacja osób ciemnoskórych w UE) opublikowane odpowiednio 23 listopada 2018 r. i 15 listopada 2019 r. oraz sprawozdanie FRA na temat dyskryminacji rasowej i przemocy na tle rasowym, których doświadczają osoby pochodzenia afrykańskiego i czarnoskórzy Europejczycy w UE,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2019 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej w 2017 r.(4),

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie rasizmu i nienawiści wobec mniejszości na świecie,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie praw podstawowych osób pochodzenia afrykańskiego i czarnoskórych Europejczyków w Europie(5),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2019 r. w sprawie prawa do pokojowego protestu i proporcjonalnego użycia siły(6),

–  uwzględniając utworzenie w czerwcu 2016 r. Unijnej Grupy Wysokiego Szczebla ds. Zwalczania Rasizmu, Ksenofobii i Innych Form Nietolerancji,

–  uwzględniając ogólne zalecenia polityczne Europejskiej Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI),

–  uwzględniając wideokonferencję prasową z udziałem wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w dniu 2 czerwca 2020 r. w związku ze śmiercią George’a Floyda,

–  uwzględniając wymianę poglądów przeprowadzoną w Podkomisji Praw Człowieka 5 czerwca 2020 r. na temat sprawy George’a Floyda,

–  uwzględniając publikację FRA z 5 grudnia 2018 r. zatytułowaną „Zapobieganie niezgodnemu z prawem profilowaniu obecnie i w przyszłości: przewodnik”,

–  uwzględniając Protokół nr 12 w sprawie zakazu dyskryminacji do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,

–  uwzględniając zalecenie Komitetu Ministrów Rady Europy z 19 września 2001 r. w sprawie europejskiego kodeksu etyki policyjnej,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (MPPOiP) z 1966 r.,

–  uwzględniając Międzynarodową konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej oraz zalecenia ogólne Komitetu ONZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej,

–  uwzględniając oświadczenie wysokiej komisarz ONZ ds. praw człowieka Michelle Bachelet z dnia 28 maja 2020 r., potępiające zabójstwo George’a Floyda,

–  uwzględniając oświadczenie niezależnych ekspertów specjalnych procedur Rady Praw Człowieka ONZ z 5 czerwca 2020 r. w sprawie protestów przeciwko rasizmowi systemowemu w Stanach Zjednoczonych,

–  uwzględniając deklarację durbańską i program działania z 2002 r. oraz działania następcze, a także sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. współczesnych form rasizmu, dyskryminacji rasowej, ksenofobii i pokrewnych przejawów nietolerancji dotyczące walki z rasizmem, dyskryminacją rasową, ksenofobią i pokrewnymi przejawami nietolerancji,

–  uwzględniając Międzynarodową Dekadę Ludności Pochodzenia Afrykańskiego,

–  uwzględniając konstytucję USA,

–  uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w dniu 25 maja 2020 r. George Floyd, 46-letni nieuzbrojony Amerykanin afrykańskiego pochodzenia, został zatrzymany w Minneapolis w stanie Minnesota w związku z rzekomą próbą zapłacenia podrobionym banknotem i poniósł śmierć, po tym jak biały funkcjonariusz policji przygniatał go kolanem, klęcząc na jego szyi przez 8 minut i 46 sekund; George Floyd wielokrotnie powtórzył, że nie może oddychać;

B.  mając na uwadze, że śmierć George’a Floyda, która dopisała się do listy innych przykładów stosowania nadmiernej siły i zabójstw ze strony funkcjonariuszy policji, wywołała masowe demonstracje i protesty przeciwko aktom rasizmu i brutalności policji w całych Stanach Zjednoczonych, a także na całym świecie;

C.  mając na uwadze, że po masowych protestach początkowy zarzut zabójstwa trzeciego stopnia bez zamiaru spowodowania śmierci postawiony funkcjonariuszowi policji Derekowi Chauvinowi został zmieniony na zarzut zabójstwa drugiego stopnia i morderstwa, za co łączny maksymalny wymiar kary wynosi 35 lat pozbawienia wolności; mając na uwadze, że trzech innych funkcjonariuszy policji uczestniczących w aresztowaniu George’a Floyda zostało zwolnionych ze służby i postawiono im zarzuty pomocnictwa;

D.  mając na uwadze, że przemoc i niszczenie własności nie rozwiążą problemu głęboko zakorzenionej dyskryminacji i muszą być surowo potępione; mając na uwadze, że protestujący muszą pokojowo wyrażać swoje żądania dotyczące sprawiedliwości, a policja i inne służby bezpieczeństwa muszą powstrzymać się od dalszej eskalacji obecnej napiętej sytuacji wynikającej z nadużywania siły;

E.  mając na uwadze, że protesty po śmierci George’a Floyda poprzedza długoletnia historia protestów przeciwko brutalności policji i rasizmowi w USA; mając na uwadze, że w USA osoby ciemnoskóre i osoby należące do mniejszości rasowych stanowią nawet 40 % osadzonych, podczas gdy osoby te stanowią 13 % całkowitej liczby ludności; mając na uwadze, że wskaźnik śmiertelności w areszcie policyjnym w USA jest sześciokrotnie wyższy w przypadku osób ciemnoskórych niż w przypadku osób białoskórych i jest trzykrotnie wyższy w przypadku ludności pochodzenia latynoskiego(7), podobnie jak stosowanie nadmiernej lub śmiercionośnej siły, co w sposób nieproporcjonalny dotyka osób należących do mniejszości rasowych;

F.  mając na uwadze, że podczas protestów doszło do pojedynczych przypadków przemocy, w tym w Minneapolis;

G.  mając na uwadze, że prezydent Trump zmobilizował Gwardię Narodową;

H.  mając na uwadze, że reakcja i retoryka zaostrzająca konflikt użyta przez prezydenta USA, w tym groźby użycia armii amerykańskiej, jeżeli trwające protesty nie ustaną, przyczyniły się jedynie do nasilenia protestów;

I.  mając na uwadze, że reporter CNN Omar Jimenez i jego koledzy zostali aresztowani w trakcie relacjonowania protestów w Minneapolis, a następnie zwolnieni po potwierdzeniu, że pracują dla mediów; mając na uwadze, że bardzo wielu dziennikarzom uniemożliwiano swobodne relacjonowanie demonstracji, choć wyraźnie legitymowali się jako przedstawiciele mediów, a kilkudziesięciu zostało zaatakowanych przez siły policyjne i niektórzy odnieśli poważne obrażenia;

J.  mając na uwadze, że UE jest zobowiązana szanować wolność wypowiedzi i informacji oraz wolność pokojowego zgromadzania się i zrzeszania się; mając na uwadze, że zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wszelkie ograniczenia praw podstawowych muszą być zgodne z zasadami legalności, konieczności i proporcjonalności;

K.  mając na uwadze, że korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać tym wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, które są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobiegania zakłóceniom porządku lub przestępstwom, z uwagi na ochronę zdrowia lub moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieganie ujawnianiu informacji poufnych lub gwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowniczej, zgodnie z art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka;

L.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 4 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej UE szanuje podstawowe funkcje państwa wszystkich państw członkowskich, w tym również funkcje mające na celu zapewnienie integralności terytorialnej państwa, utrzymanie porządku publicznego oraz ochronę bezpieczeństwa narodowego; mając na uwadze, że w szczególności bezpieczeństwo narodowe pozostaje w zakresie wyłącznej odpowiedzialności każdego państwa członkowskiego;

M.  mając na uwadze, że po śmierci George’a Floyda i protestach w USA tysiące ludzi uczestniczyło w marszach w europejskich miastach i innych miastach na całym świecie, wspierając protesty w USA i protestując przeciwko rasizmowi w solidarności z ruchem „Black Lives Matter”; mając na uwadze, że ruch „Black Lives Matter” nie jest nowy;

N.  mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich UE protesty przyczyniły się do nasilenia walki z rasizmem, który jest skierowany przeciwko ciemnoskórym i osobom należącym do mniejszości rasowych, a także do przypomnienia o przeszłości kolonialnej Europy i jej roli w transatlantyckim handlu niewolnikami; mając na uwadze, że te niesprawiedliwość i zbrodnie przeciwko ludzkości powinny być uznane na szczeblu UE i na szczeblu krajowym oraz że należy się nimi zająć na szczeblu instytucjonalnym i w ramach edukacji;

O.  mając na uwadze, że część wspólnoty międzynarodowej zdecydowanie odrzuciła nadużywanie siły, potępiła wszelkiego rodzaju przemoc i rasizm oraz wezwała do szybkiego i skutecznego zajęcia się takimi incydentami przy pełnym poszanowaniu praworządności i praw człowieka; mając na uwadze, że przywódcy instytucji UE powinni publicznie i bez zastrzeżeń potępić przejawy rasizmu i przemocy ze strony policji, które doprowadziły do śmierci George’a Floyda i innych;

P.  mając na uwadze, że demokracja, praworządność i prawa podstawowe są kluczowymi zasadami zapisanymi w prawie UE; mając na uwadze, że te wspólne zasady i wartości powinny zjednoczyć nas w walce z niesprawiedliwością, rasizmem i wszelkimi formami dyskryminacji;

Q.  mając na uwadze, że prawo do równego traktowania i niedyskryminacji stanowi prawo podstawowe zapisane w traktatach oraz w karcie praw podstawowych oraz że należy zapewnić jego pełne poszanowanie;

R.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 21 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na płeć, przynależność rasową, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub światopogląd, przekonania polityczne lub wszelkie inne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną;

S.  mając na uwadze, że unijne motto „Zjednoczeni w różnorodności“ obejmuje nie tylko narodowość, ale także wszystkie wyżej wymienione podłoża;

T.  mając na uwadze, że rasizm to problem występujący na całym świecie;

U.  mając na uwadze, że zjawisko rasizmu strukturalnego znajduje również odzwierciedlenie w nierówności społeczno-ekonomicznej i ubóstwie, a czynniki te wzajemnie na siebie oddziałują i wzajemnie się wzmacniają; mając na uwadze, że jest to szczególnie widoczne na rynku pracy, gdzie najbardziej zagrożeni są pracownicy z mniejszości rasowych, ale również w mieszkalnictwie i w edukacji; mając na uwadze, że działania na rzecz równości i walki z rasizmem strukturalnym muszą iść ze sobą w parze i muszą być podejmowane systematycznie;

V.  mając na uwadze, że według FRA dyskryminacja rasowa i napastowanie ze względu na rasę pozostają powszechnym problemem w całej Unii Europejskiej(8); mając na uwadze, że mniejszości rasowe i etniczne są narażone na napastowanie, przemoc i mowę nienawiści, zarówno w internecie, jak i poza nim; mając na uwadze, że mniejszości rasowe i etniczne w UE zmagają się z dyskryminacją strukturalną we wszystkich obszarach, łącznie z mieszkalnictwem, opieką zdrowotną, zatrudnieniem i edukacją;

W.  mając na uwadze, że zgodnie z danymi FRA grupami rasowymi najbardziej narażonymi w Europie na rasizm i dyskryminację o podłożu etnicznym lub imigracyjnym są Romowie i osoby pochodzące z Afryki Północnej lub strefy subsaharyjskiej(9); mając na uwadze, że badania FRA wskazują również na wysoki poziom dyskryminacji i rasizmu wobec muzułmanów(10) i Żydów(11);

X.  mając na uwadze, że niektóre podmioty opiniotwórcze i niektórzy politycy w całej UE przyjmują postawy rasistowskie i ksenofobiczne, przyczyniając się do powstania klimatu społecznego, który stanowi podatny grunt dla rasizmu, dyskryminacji i przestępstw z nienawiści; mając na uwadze, że klimat ten jest dodatkowo zasilany ruchami populistycznymi i ekstremistycznymi, które próbują podzielić nasze społeczeństwa mając na uwadze, że czyny te są sprzeczne ze wspólnymi wartościami europejskimi, do których przestrzegania zobowiązały się wszystkie państwa członkowskie;

Y.  mając na uwadze, że celem działań policji i organów ścigania jest obrona bezpieczeństwa obywateli w UE oraz ich ochrona przed przestępczością, terroryzmem i nielegalnymi działaniami lub czynami, a także stosowanie prawa, czasami w trudnych warunkach; mając na uwadze, że funkcjonariusze policji często narażają życie, aby chronić innych;

Z.  mając na uwadze, że w UE także w policji występują rasizm, dyskryminacja i nadmierne użycie siły ze skutkiem śmiertelnym; mając na uwadze, że organy ścigania w kilku państwach członkowskich były krytykowane za nadmierne stosowanie siły; mając na uwadze, że w przypadku zatrzymania przez policję lub innych funkcjonariuszy państwowych użycie siły, które nie było absolutnie konieczne ze względu na zachowanie osoby zatrzymanej, umniejsza godność ludzką i w zasadzie stanowi naruszenie prawa, o którym mowa w art. 3 europejskiej konwencji praw człowieka(12); mając na uwadze, że nadmierne użycie siły należy zdecydowanie potępić;

AA.  mając na uwadze, że według FRA osoby ciemnoskóre i osoby należące do mniejszości rasowych doświadczają w UE dyskryminacyjnego profilowania rasowego; mając na uwadze, że spośród wszystkich osób pochodzenia afrykańskiego ankietowanych przez FRA jedna czwarta była zatrzymana przez policję w ciągu pięciu lat przed ankietą, z czego 41% było ostatnio zatrzymanych w oparciu o profilowanie rasowe(13);

AB.  mając na uwadze, że większość (63%) ofiar fizycznych ataków rasistowskich ze strony policji nie zgłaszała tych incydentów albo z powodu przekonania, że zgłoszenie nic by nie zmieniło (34%), albo z powodu braku zaufania do policji czy odczuwania strachu przed nią (28%)(14); mając na uwadze, że istnieje konieczność zapewnienia ochrony ofiarom policyjnej przemocy oraz dostępu do wymiaru sprawiedliwości;

AC.  mając na uwadze, że w corocznym sprawozdaniu Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR) OBWE na temat przestępstw z nienawiści wskazano, że osoby ciemnoskóre i osoby należące do mniejszości rasowych często padają ofiarą przemocy na tle rasowym, lecz w wielu państwach brakuje pomocy prawnej i wsparcia finansowego dla ofiar, gdy wracają do zdrowia po brutalnych atakach;

AD.  mając na uwadze, że instytucje europejskie muszą podjąć konkretne działania, aby rozwiązać problem rasizmu strukturalnego, dyskryminacji i niedostatecznej reprezentacji grup mniejszości rasowych i etnicznych w swoich strukturach;

AE.  mając na uwadze, że walka z rasizmem i dyskryminacją w naszych społeczeństwach musi zostać przyspieszona i stanowi wspólną odpowiedzialność; mając na uwadze, że Unia Europejska musi pilnie zastanowić się nad zwalczaniem rasizmu strukturalnego i dyskryminacji doświadczanych przez wiele grup mniejszościowych, a także zobowiązać się do ich zwalczania;

1.  potwierdza, że życie osób ciemnoskórych się liczy („Black Lives Matter”);

2.  zdecydowanie potępia bestialskie zabójstwo George’a Floyda w USA, a także podobne zabójstwa na całym świecie; przekazuje wyrazy współczucia jego rodzinie i przyjaciołom, a także rodzinom i przyjaciołom innych ofiar; nawołuje władze do dogłębnego zbadania tych spraw i doprowadzenia osób odpowiedzialnych przed wymiar sprawiedliwości;

3.  stanowczo potępia wszelkie formy rasizmu, nienawiści i przemocy, a także wszelkie fizyczne lub słowne ataki skierowane do osób o danym pochodzeniu rasowym lub etnicznym, danej religii lub danym światopoglądzie oraz danej narodowości, występujące zarówno w sferze publicznej, jak i prywatnej; przypomina, że w naszych społeczeństwach nie ma miejsca na rasizm i dyskryminację; apeluje do Komisji, Rady Europejskiej i Rady o zajęcie stanowczego i zdecydowanego stanowiska przeciw rasizmowi, przemocy i niesprawiedliwości w Europie;

4.  wzywa rząd i władze Stanów Zjednoczonych do podjęcia zdecydowanych kroków w celu rozwiązania problemu rasizmu strukturalnego i nierówności w tym kraju odzwierciedlanych przez brutalność policji; potępia policyjne represje wobec pokojowych demonstrantów i dziennikarzy w USA, a także zdecydowanie ubolewa nad groźbą prezydenta USA, że użyje wojska;

5.  popiera ostatnie masowe protesty przeciwko rasizmowi i dyskryminacji prowadzone w stolicacheuropejskich i w miastach na całym świecie w następstwie śmierci George’a Floyda; podkreśla apel protestujących o zajęcie stanowiska przeciw opresji i rasizmowi strukturalnemu w Europie; wyraża solidarność, szacunek i wsparcie dla pokojowych protestów oraz jest przekonany, że nasze społeczeństwa muszą położyć kres rasizmowi strukturalnemu i nierówności; przypomina o prawie każdej osoby do pokojowego protestu, zapisanym w międzynarodowych traktatach; ubolewa, że zdarzyły się indywidualne przypadki przemocy;

6.  potępia wszelkie formy białej supremacji, w tym wykorzystanie sloganów, które dążą do podważenia lub umniejszenia ruchu „Black Lives Matter” i osłabienia jego znaczenia;

7.  potępia przypadki grabieży, podpaleń, wandalizmu oraz niszczenia mienia publicznego i prywatnego, czego dopuścili się niektórzy brutalni demonstranci; potępia siły ekstremistyczne i antydemokratyczne, które celowo wykorzystują pokojowe protesty, by pogłębiać konflikty z zamiarem szerzenia chaosu i anarchii;

8.  wzywa wszystkich liderów politycznych, aby powstrzymali się od regresu wartości, a także nasilili propagowanie praw człowieka, demokracji, równości wobec prawa oraz wolnych i niezależnych mediów; potępia te oświadczenia i działania liderów, które mogą podważyć te wartości i zwiększyć podziały w naszych społeczeństwach; zauważa, że wartości te są wspólne dla podstaw UE i USA oraz dla naszej współpracy transatlantyckiej; podkreśla znaczenie ściślejszej współpracy parlamentarnej w ramach Transatlantyckiego Dialogu Legislatorów w celu wymiany poglądów i najlepszych praktyk podczas nadchodzących posiedzeń, a także znaczenie określenia środków prawnych służących zwalczaniu rasizmu strukturalnego i ochronie praw człowieka;

9.  apeluje o ściślejszą współpracę wielostronną w celu zwalczania rasizmu i dyskryminacji; wzywa Komisję do ścisłej współpracy z takimi podmiotami międzynarodowymi jak Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), ONZ, Unia Afrykańska i Rada Europy, a także z innymi partnerami międzynarodowymi, w celu zwalczania rasizmu na szczeblu międzynarodowym; z zadowoleniem przyjmuje wniosek 54 państw afrykańskich o pilną debatę na forum Rady Praw Człowieka ONZ, której posiedzenie ma się odbyć 17 czerwca 2020 r. i dotyczyć obecnych naruszeń praw człowieka spowodowanych rasizmem, rasizmu systemowego, brutalności policji oraz przemocy wobec pokojowych protestów;

10.  wzywa instytucje, agencje i organy UE, a także państwa członkowskie, aby stanowczo i publicznie potępiły nieproporcjonalne używanie siły oraz tendencje rasistowskie w siłach porządkowych, gdziekolwiek ma to miejsce, czy to w UE, USA czy na świecie;

11.  uważa, że walka z rasizmem jest kwestią horyzontalną i że należy ją uwzględniać we wszystkich obszarach polityki Unii; przypomina, że wszyscy obywatele powinni być uprawnieni do ochrony przed wspomnianymi nierównościami, zarówno indywidualnie, jak i zbiorowo, w tym do środków pozytywnych na rzecz promowania przysługujących im praw oraz pełnego i równego korzystania z nich;

12.  przypomina o przyjętej w dniu 26 marca 2019 r. rezolucji w sprawie praw podstawowych osób pochodzenia afrykańskiego oraz pilnie wzywa UE i państwa członkowskie do jej wdrożenia;

13.  wyraża głębokie zaniepokojenie doniesieniami o przypadkach ekstremizmu prawicowego w siłach bezpieczeństwa, które wyszły na jaw w ostatnich latach w UE(15);

14.  wzywa instytucje i państwa członkowskie UE do oficjalnego uznania niesprawiedliwości i zbrodni przeciwko ludzkości popełnianych w przeszłości na osobach ciemnoskórych i osobach należących do mniejszości rasowych i Romach; uznaje niewolnictwo za zbrodnię przeciwko ludzkości i wzywa do ogłoszenia 2 grudnia Europejskim Dniem Pamięci Zniesienia Handlu Niewolnikami; zachęca państwa członkowskie, aby w programach nauczania uwzględniały historie osób ciemnoskórych, osób należących do mniejszości rasowych i Romów;

15.  przypomina o kluczowej roli edukacji w obalaniu uprzedzeń i stereotypów oraz promowaniu tolerancji, zrozumienia i różnorodności, a także zwraca uwagę, że edukacja jest narzędziem kluczowym dla zlikwidowania dyskryminacji strukturalnej i rasizmu strukturalnego w naszych społeczeństwach;

16.  wzywa państwa członkowskie, aby potępiły rasistowskie i afrofobiczne tradycje, takie jak malowanie twarzy na czarno, oraz powstrzymały się od nich;

17.  zwraca się do przywódców UE o zorganizowanie w najbliższej przyszłości Europejskiego Szczytu przeciwko Rasizmowi, poświęconego walce z dyskryminacją strukturalną w Europie; apeluje do Komisji, aby przedstawiła kompleksową strategię walki z rasizmem i dyskryminacją oraz ramy unijne dla krajowych planów przeciwdziałania rasizmowi, obejmujące element specjalnie dotyczący walki z tymi zjawiskami w organach ścigania, przy zastosowaniu podejścia przekrojowego; wzywa Radę do utworzenia specjalnego składu Rady, zajmującego się sprawami równości; wzywa instytucje UE do utworzenia międzyinstytucjonalnej grupy zadaniowej w celu zwalczania rasizmu i dyskryminacji na szczeblu UE;

18.  wzywa państwa członkowskie, aby promowały politykę antydyskryminacyjną we wszystkich obszarach oraz opracowały krajowe plany działania przeciwko rasizmowi, dotyczące obszarów takich, jak edukacja, mieszkalnictwo, zdrowie, zatrudnienie, ochrona porządku publicznego, usługi społeczne, wymiar sprawiedliwości oraz udział polityczny i reprezentacja polityczna, w ścisłej współpracy ze społeczeństwem obywatelskim i zainteresowanymi społecznościami;

19.  domaga się, aby we wszelkiej polityce antydyskryminacyjnej stosowano podejście przekrojowe i uwzględniające aspekt płci w celu zwalczania dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie;

20.  apeluje do państw członkowskich o nasilenie działań na rzecz zwiększenia różnorodności w siłach policyjnych oraz ustanowienie ram dialogu i współpracy między policją a społecznościami;

21.  pilnie wzywa do zwalczania dyskryminacji z dowolnych względów w UE, w związku z czym wzywa Radę, aby niezwłocznie odblokowała i zakończyła negocjacje dotyczące dyrektywy horyzontalnej w sprawie niedyskryminacji, która pozostaje zablokowana od czasu przedłożenia jej przez Komisję w 2008 r.;

22.  potępia wszelkiego rodzaju przestępstwa z nienawiści i mowę nienawiści, zarówno w internecie, jak i poza nim, do których codziennie dochodzi w UE, oraz przypomina, że wystąpienia o charakterze rasistowskim i ksenofobicznym nie są objęte wolnością wypowiedzi;

23.  nalega, aby państwa członkowskie wdrożyły i odpowiednio egzekwowały decyzję ramową Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych, w szczególności przez badanie uprzedzeń jako motywu przestępstw na tle rasowym, narodowym lub etnicznym oraz zapewnienie rejestrowania rasistowskich przestępstw z nienawiści, prowadzenia dochodzeń w ich sprawie oraz ścigania i karania ich sprawców; ponadto wzywa Komisję do przeglądu i zmiany, w stosownym przypadku, decyzji ramowej i jej wdrażania oraz do podjęcia działań przeciwko państwom członkowskim, które nie wdrażają jej w pełni;

24.  przypomina państwom członkowskim, że należy ustanowić niezależne mechanizmy rozpatrywania skarg dotyczących policji w celu prowadzenia dochodzeń w sprawach niewłaściwego postępowania i nadużyć policji; podkreśla, że demokratyczna ochrona porządku publicznego wymaga, aby policja odpowiadała za swoje działania przed prawem, organami publicznymi i ogółem obywateli, którym służy; uważa, że kluczowym wymogiem rozliczalności jest utrzymanie skutecznych i wydajnych instrumentów nadzoru;

25.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia działań na rzecz gromadzenia dodatkowych danych w podziale ze względu na pochodzenie rasowe i etniczne (w rozumieniu dyrektywy UE w sprawie równości rasowej), podawanych dobrowolnie i anonimowo; uważa, że jedynym celem gromadzenia danych na temat dyskryminacji etnicznej i przestępstw z nienawiści powinno być wskazanie ich przyczyn oraz zwalczanie rasistowskich i dyskryminacyjnych wypowiedzi i działań, zgodnie z przepisami krajowymi i unijnym prawodawstwem dotyczącym ochrony danych;

26.  odnotowuje, że Komisja przedstawi pierwsze z rocznych sprawozdań na temat praworządności, o ograniczonym zakresie; ponawia apele Parlamentu Europejskiego o kompleksowy mechanizm dotyczący demokracji, praworządności i praw podstawowych, który powinien obejmować monitorowanie sytuacji w zakresie rasizmu i dyskryminacji we wszystkich państwach członkowskich UE;

27.  potępia profilowanie rasowe i etniczne stosowane przez policję i organy ścigania oraz uważa, że policja i organy ścigania muszą wykazywać się wzorowym postępowaniem w dziedzinie przeciwdziałania rasizmowi i dyskryminacji; wzywa UE i państwa członkowskie do opracowania strategii i środków mających na celu zwalczanie dyskryminacji oraz położenie kresu wszelkiego rodzaju profilowaniu rasowemu lub etnicznemu w związku z egzekwowaniem prawa karnego, środkami antyterrorystycznymi i kontrolą imigracji; zaznacza w szczególności, że nowe technologie, które mają być stosowane przez organy ścigania, muszą być zaprojektowane i wykorzystywane w taki sposób, aby nie stwarzały ryzyka dyskryminacji mniejszości rasowych i etnicznych; proponuje działania mające na celu poprawę szkolenia funkcjonariuszy policji i organów ścigania w zakresie strategii mających na celu walkę z rasizmem i dyskryminacją oraz zapobieganie profilowaniu rasowemu, identyfikowanie takich przypadków i reagowanie na nie; wzywa państwa członkowskie, aby nie pozostawiały bezkarnie przypadków brutalności i nadużyć policji i odpowiednio prowadziły dochodzenia w związku z nimi oraz ścigały i karały ich sprawców;

28.  potępia użycie przemocy i nieproporcjonalne interwencje organów państwowych; zachęca właściwe władze do zapewnienia przejrzystego, bezstronnego, niezależnego i skutecznego dochodzenia w przypadku podejrzeń lub zarzutów nieproporcjonalnego użycia siły; przypomina, że organy ścigania muszą zawsze odpowiadać za wypełnianie swoich obowiązków i przestrzeganie odpowiednich ram prawnych i operacyjnych, w szczególności Podstawowych zasad w sprawie stosowania przymusu i broni palnej przez służby wymiaru sprawiedliwości;

29.  wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, że użycie siły przez organy ścigania jest zawsze zgodne z prawem, proporcjonalne, konieczne i traktowane jako środek ostateczny oraz odbywa się przy zapewnieniu ochrony życia ludzi i ich integralności fizycznej; zauważa, że nadmierne stosowanie siły wobec tłumów jest sprzeczne z zasadą proporcjonalności;

30.  przypomina, że obywatele mają prawo do nagrywania scen przemocy policyjnej, które to nagrania można wykorzystać jako dowód, oraz o tym, że policji lub właściwym władzom nigdy nie wolno grozić ludziom podczas nagrywania ani zmuszać ich do niszczenia dowodów lub pozbawiać ich własności, aby uniemożliwić im występowanie w charakterze świadków;

31.  zwraca się do Komisji o utworzenie niezależnej grupy ekspertów, której zadaniem byłoby opracowanie unijnego kodeksu etyki policyjnej, zawierającego zbiór zasad i wytycznych dotyczących celów, wyników, nadzoru i kontroli policji w demokratycznych, praworządnych, który mógłby też pomóc funkcjonariuszom policji w codziennej pracy, jeśli chodzi o prawidłowe egzekwowanie zakazu rasizmu, dyskryminacji i profilowania etnicznego;

32.  zaznacza, że wolna prasa jest nieodzownym filarem każdej demokracji; dostrzega ważną rolę dziennikarzy i fotoreporterów w zgłaszaniu przypadków nieproporcjonalnej przemocy i potępia wszystkie przypadki, w których byli oni celem umyślnych ataków;

33.  wzywa właściwe agencje UE, w tym FRA, Agencję Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL) i Agencję Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (EUROPOL), aby w ramach swoich mandatów usilniej zwalczały rasizm i dyskryminację;

34.  wzywa do zawarcia w kolejnych WRF poważnego zobowiązania do finansowania zwalczania rasizmu i dyskryminacji w całej UE; ubolewa nad faktem, że proponowana kwota w pozycji „Sprawiedliwość, prawa i wartości” została znacznie zmniejszona w zmienionych wnioskach Komisji dotyczących wieloletnich ram finansowych; wzywa Komisję do skutecznego reagowania na obawy dotyczące coraz bardziej kurczącej się przestrzeni niezależnego społeczeństwa obywatelskiego w niektórych państwach członkowskich; przypomina o znaczeniu zapewnienia odpowiedniego finansowania działań podmiotów społeczeństwa obywatelskiego zajmujących się przeciwdziałaniem rasizmowi i dyskryminacji;

35.  podkreśla, że podmioty, które angażują się w działania o charakterze dyskryminacyjnym wobec społeczności padających ofiarą uprzedzeń rasowych lub podejmują decyzje lub stosują środki w tym celu, nie powinny kwalifikować się do finansowania z budżetu Unii;

36.  potępia fakt, że ekstremistyczne i ksenofobiczne siły polityczne na całym świecie coraz częściej uciekają się do przeinaczania faktów historycznych oraz danych statystycznych i naukowych, a także posługują się symboliką i retoryką, która przywołuje na myśl aspekty propagandy totalitarnej, takie jak rasizm, antysemityzm i nienawiść wobec mniejszości;

37.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, specjalnemu przedstawicielowi UE ds. praw człowieka, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Organizacji Narodów Zjednoczonych, prezydentowi USA Donaldowi Trumpowi i jego administracji oraz Kongresowi USA.

(1) Dz.U. L 180 z 19.7.2000, s. 22. (2) Dz.U. L 328 z 6.12.2008, s. 55. (3) Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 57. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0032. (5) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0239. (6) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0127. (7) https://www.ncbi.nih.gov/pmc/articles/PMC5559881/ (8) https:// fra.europa.eu/en/news/2019/rising-inequalities-and-harassment-fundamental-rights-protection-falters (9) https://fra.europa.eu/en/publication/2017/second-european-union-minorities-and-discrimination-survey-main-results/ (10) https://fra.europa.eu/en/publication/2017/second-european-union-minorities-and-discrimination-survey-muslims-selected (11) https://fra.europa.eu/en/publication/2018/experiences-and-perceptions-antisemitism-second-survey-discrimination-and-hate (12) Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 17 kwietnia 2012 r., sprawa Rizvanov przeciw Azerbejdżanowi, ust. 49. (13) FRA, Second European Union Minorities and Discrimination Survey: Being black in the EU [Drugie badanie Unii Europejskiej na temat mniejszości i dyskryminacji: sytuacja osób ciemnoskórych w UE], https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/c046fe4f-388-11e8-9982-01aa75ed71a1/language-en (14) FRA, Second European Union Minorities and Discrimination Survey: Being black in the EU [Drugie badanie Unii Europejskiej na temat mniejszości i dyskryminacji: sytuacja osób ciemnoskórych w UE], https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/c046fe4f-f388-11e8-9982-01aa75ed71a1/language-en (15) https://www.dw.com/en/germany-over-500-right-wing-extremists-suspected-in-bundeswehr/a-52152558

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie ustawy Chińskiej Republiki Ludowej o bezpieczeństwie narodowym Hongkongu i konieczności obrony wysokiego stopnia autonomii Hongkongu przez UE (2020/2665(RSP))

P9_TA(2020)0174 RC-B9-0169/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 lipca 2019 r. w sprawie sytuacji w Hongkongu(1), rezolucję z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie Gui Minhaia, wydawcy uwięzionego w Chinach(2), rezolucję z dnia 4 lutego 2016 r. w sprawie zaginionych wydawców książek w Hongkongu(3) oraz swoje poprzednie zalecenia dotyczące Hongkongu, w szczególności zalecenie z dnia 13 grudnia 2017 r. dotyczące Hongkongu 20 lat po przekazaniu go Chinom(4),

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Chin, zwłaszcza rezolucję z dnia 12 września 2018 r.(5) oraz z dnia 16 grudnia 2015 r.(6) w sprawie stosunków między UE a Chinami,

–  uwzględniając przyjęcie rezolucji w sprawie ustawy o bezpieczeństwie narodowym Hongkongu przez Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych w dniu 28 maja 2020 r.,

–  uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dni 22 i 29 maja 2020 r. wydane w imieniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie z 21. szczytu UE-Chiny, który odbył się 9 kwietnia 2019 r.,

–  uwzględniając przyjętą 4 kwietnia 1990 r. ustawę zasadniczą Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong, która weszła w życie 1 lipca 1997 r.,

–  uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela z dnia 22 czerwca 2016 r. w sprawie elementów nowej strategii UE wobec Chin (JOIN(2016)0030), wspólny komunikat Komisji i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela z dnia 12 marca 2019 r. zatytułowany „UE-Chiny – perspektywa strategiczna” (JOIN(2019)0005) oraz konkluzje Rady z dnia 18 lipca 2016 r. w sprawie strategii UE wobec Chin,

–  uwzględniając wspólne sprawozdania Komisji i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela z dnia 8 maja 2019 r. (JOIN(2019)008), z dnia 26 kwietnia 2017 r. (JOIN(2016)0016) i z dnia 25 kwietnia 2016 r. (JOIN(2016)0010) pt. „Specjalny Region Administracyjny Hongkong: sprawozdanie roczne”, a także 20 podobnych wcześniejszych sprawozdań,

–  uwzględniając 13. coroczny zorganizowany dialog, który odbył się w Hongkongu 28 listopada 2019 r., oraz 37. rundę dialogu UE-Chiny dotyczącego praw człowieka, przeprowadzoną w dniach 1–2 kwietnia 2019 r. w Brukseli,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie rządu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz rządu Chińskiej Republiki Ludowej w sprawie Hongkongu z 19 grudnia 1984 r., znane również jako wspólne oświadczenie chińsko-brytyjskie,

–  uwzględniając unijną politykę „jednych Chin”,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z dnia 16 grudnia 1966 r.,

–  uwzględniając art. 132 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że wspólne oświadczenie chińsko-brytyjskie z 1984 r. gwarantuje, a ustawa zasadnicza Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong z 1990 r. stanowi, że Hongkong utrzyma autonomię i niezawisłość organów wykonawczych, ustawodawczych i sądowych, jak również podstawowe prawa i wolności, w tym wolność słowa, zgromadzeń, zrzeszania się i prasy, przez 50 lat od przekazania Chinom zwierzchności nad nim; mając na uwadze, że ustawa zasadnicza Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong ustanawia przepisy gwarantujące jego autonomię w zakresie utrzymywania porządku i bezpieczeństwa oraz uchwalania przepisów dotyczących wszelkich aktów zdrady, secesji, podburzania lub działalności wywrotowej przeciwko Radzie Państwa ChRL; mając na uwadze, że zarówno we wspólnym oświadczeniu, jak i w ustawie zasadniczej zapisano zasadę „jeden kraj, dwa systemy”, uzgodnioną między Chinami i Zjednoczonym Królestwem; mając na uwadze, że ChRL również podpisała i ratyfikowała międzynarodowe porozumienia gwarantujące te prawa, a tym samym uznała znaczenie i uniwersalność praw człowieka; mając na uwadze, że Hongkong jest stroną Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych;

B.  mając na uwadze, że UE opowiada się za promowaniem i poszanowaniem praw człowieka, demokracji i praworządności jako podstawowych wartości kształtujących nasze długotrwałe stosunki z Chińską Republiką Ludową, zgodnie z zobowiązaniem UE do przestrzegania tych wartości w jej polityce zewnętrznej; mając na uwadze, że UE pozostaje zdecydowanym orędownikiem utrzymania stabilności i dobrobytu Hongkongu zgodnie z zasadą „jeden kraj, dwa systemy” oraz przywiązuje dużą wagę do zachowania wysokiego stopnia autonomii Hongkongu, zgodnie z ustawą zasadniczą i zobowiązaniami międzynarodowymi, a także do przestrzegania tej zasady; mając na uwadze, że zwłaszcza od chwili rozpoczęcia protestu „Occupy” zasada „jeden kraj, dwa systemy” jest osłabiana przez ingerencję władz chińskich, dochodzi do aresztowań przywódców politycznych, podważana jest wolność słowa, nasiliły się przypadki wymuszonych zaginięć, a księgarnie i koncerny medialne zostały zakupione przez właścicieli przyjaznych Pekinowi;

C.  mając na uwadze, że dnia 28 maja 2020 r. Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych (OZPL) przyjęło rezolucję, w której upoważniło Stały Komitet OZPL do przyjęcia przepisów wymierzonych w separatyzm, działalność wywrotową przeciwko władzy państwowej, terroryzm i zagraniczne ingerencje w sprawy Hongkongu, a także wymieniło inne środki, które należy podjąć, w tym dotyczące edukacji w zakresie bezpieczeństwa narodowego, ustanowienia organów Rady Państwa ds. bezpieczeństwa narodowego w Hongkongu oraz regularnych sprawozdań szefa administracji Hongkongu dla Rady Państwa na temat wyników Hongkongu, jeśli chodzi o obowiązek ochrony bezpieczeństwa narodowego;

D.  mając na uwadze, że społeczność międzynarodowa postrzega tę decyzję jako zagrożenie dla zasady „jeden kraj, dwa systemy”, uważając, że ignoruje ona postanowienia ustawy zasadniczej i wspólnego oświadczenia chińsko-brytyjskiego, stoi w sprzeczności z zobowiązaniami Hongkongu w zakresie praw człowieka, całkowicie pomija proces ustawodawczy Hongkongu oraz stanowi najnowsze i najbardziej rażące posunięcie Pekinu w jego wieloletniej kampanii mającej ograniczyć wolność i autonomię Hongkongu i swobody obywatelskie jego obywateli;

E.  mając na uwadze, że w ostatnich latach mieszkańcy Hongkongu wychodzili na ulice w bezprecedensowej liczbie, korzystając z podstawowego prawa do gromadzenia się i do protestu; mając na uwadze, że zamiast łagodzić utrzymujące się napięcie polityczne i społeczne w Hongkongu, ustawa ta dodatkowo nasila niepokoje; mając na uwadze, że w lutym 2019 r. rząd Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong przedłożył projekt ustawy w sprawie zbiegłych przestępców i wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych, zmieniającej rozporządzenie w sprawie zbiegłych przestępców, mimo masowego sprzeciwu obywateli Hongkongu, co wywołało masowe protesty w Hongkongu w 2019 i 2020 r.; mając na uwadze, że po 20 tygodniach protestów projekt ustawy został wycofany;

F.  mając na uwadze, że w kwietniu i maju 2020 r. Pekin zdwoił wysiłki, aby narzucić Hongkongowi swoje rządy, a jednocześnie uciszyć, aresztować i ścigać sądownie setki działaczy prodemokratycznych i grup opozycyjnych; mając na uwadze, że policja w Hongkongu nie poniosła kary za brutalne tłumienie demonstracji w latach 2019–2020; mając na uwadze, że 27 maja 2020 r. podczas demonstracji przeciwko chińskiej ustawie o zakazie podburzania aresztowano ponad 360 działaczy prodemokratycznych w Hongkongu; mając na uwadze, że policja w Hongkongu wykorzystała środki dystansowania fizycznego w związku z epidemią COVID-19 jako pretekst do zastosowania niepotrzebnej i nadmiernej siły wobec pokojowo nastawionej większości, używając gazu łzawiącego, pocisków gumowych, pocisków woreczkowych i gazu pieprzowego;

G.  mając na uwadze, że 20 kwietnia 2020 r. posłowie do Parlamentu Europejskiego wezwali szefową administracji, aby dopilnowała wycofania zarzutów wobec 15 działaczy prodemokratycznych, którzy uczestniczyli w pokojowych protestach w Hongkongu w 2019 r.; mając na uwadze, że 13 maja 2020 r. eksperci ONZ ds. praw człowieka wezwali władze Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong do natychmiastowego wycofania się z postępowania karnego przeciwko 15 działaczom prodemokratycznym;

H.  mając na uwadze, że na mocy proponowanego planu bezpieczeństwa narodowego można by zakazać działalności grup aktywistów i ścigać je sądownie, sądy mogłyby nakładać długoletnie wyroki więzienia za naruszenia bezpieczeństwa narodowego, chińskie agencje bezpieczeństwa mogłyby otwarcie działać w mieście, a nowy zakaz działalności terrorystycznej zapewni chińskim władzom, siłom bezpieczeństwa i wojsku szeroką i niekontrolowaną swobodę działania w Hongkongu; mając na uwadze, że według doniesień organy ścigania Chin kontynentalnych już działają w Hongkongu nielegalnie; mając na uwadze, że jakakolwiek działalność organów ścigania ChRL w Hongkongu stanowi poważne naruszenie zasady „jeden kraj, dwa systemy”;

I.  mając na uwadze, że przywódczyni Hongkongu Carrie Lam broniła ustawodawstwa zaproponowanego przez Pekin, przyznając, że w Hongkongu nie będą prowadzone żadne konsultacje publiczne w sprawie planu bezpieczeństwa, i twierdząc, że prawa i wolności nie mają charakteru bezwzględnego; mając na uwadze, że w piśmie opublikowanym na łamach gazet 29 maja 2020 r. szefowa administracji zaapelowała do mieszkańców Hongkongu o pełne zrozumienie i zdecydowane poparcie dla decyzji przyjętej przez OZPL;

J.  mając na uwadze, że 10 czerwca 2014 r. Rada Państwa ChRL wydała białą księgę w sprawie stosowanej w Hongkongu polityki „jeden kraj, dwa systemy”, podkreślając, że w ostatecznym rozrachunku autonomia Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong jest przedmiotem zezwolenia rządu centralnego ChRL; mając na uwadze, że rząd chiński zachęca rząd Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong do przyjęcia nowej polityki „zero tolerancji” wobec jakiejkolwiek wzmianki o „samostanowieniu” lub „niezależności” ze względów bezpieczeństwa narodowego i z naruszeniem ustawy zasadniczej;

K.  mając na uwadze, że wymiar sprawiedliwości Chin kontynentalnych jest zależny od rządu i Komunistycznej Partii Chin oraz że dochodzi w nim do arbitralnych zatrzymań, tortur i innych form brutalnego traktowania, poważnych naruszeń prawa do sprawiedliwego procesu, wymuszonych zaginięć i różnych rodzajów zatrzymań bez sądu i bez prawa kontaktu;

L.  mając na uwadze, że międzypartyjna koalicja międzynarodowa pod przewodnictwem byłego gubernatora Hongkongu Lorda Pattena, do której dołączyło dotychczas ok. 900 parlamentarzystów i decydentów politycznych z ponad 40 krajów, wydała oświadczenie potępiające „jednostronne wprowadzenie [przez Pekin] przepisów dotyczących bezpieczeństwa narodowego w Hongkongu” oraz wzywające solidaryzujące się rządy do zjednoczenia się przeciw temu „rażącemu naruszeniu wspólnego oświadczenia chińsko-brytyjskiego”;

M.  mając na uwadze, że w wyborach okręgowych w Hongkongu w dniu 24 listopada 2019 r. przytłaczające zwycięstwo odniósł obóz pandemokratyczny; mając na uwadze, że wybory do Rady Ustawodawczej Hongkongu zaplanowano na wrzesień 2020 r.;

N.  mając na uwadze, że minister spraw zagranicznych Zjednoczonego Królestwa Dominic Raab oświadczył 2 czerwca 2020 r. w Izbie Gmin, że jeżeli Chiny przyjmą proponowane przepisy, rząd wprowadzi nowe rozwiązania zezwalające posiadaczom paszportu brytyjskiego obywatela Hongkongu na wjazd do Zjednoczonego Królestwa bez stosowania obecnego limitu sześciu miesięcy, co umożliwi takim osobom pobyt i ubieganie się o studia i pracę na podlegający przedłużeniu okres 12 miesięcy, a tym samym zapewni możliwość uzyskania obywatelstwa;

O.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) „[d]ziałania Unii na arenie międzynarodowej oparte są na zasadach, które leżą u podstaw jej utworzenia, rozwoju i rozszerzenia oraz które zamierza wspierać na świecie”;

1.  potępia jednostronne wprowadzenie przez Pekin przepisów w zakresie bezpieczeństwa narodowego w Hongkongu, ponieważ jest to kompleksowy atak na autonomię, praworządność i podstawowe wolności tego miasta; podkreśla, że integralność zasady „jeden kraj, dwa systemy” jest poważnie zagrożona; podkreśla, że wprowadzenie planowanych przepisów w zakresie bezpieczeństwa narodowego będzie postrzegane jako naruszenie zobowiązań i obowiązków Chińskiej Republiki Ludowej wynikających z prawa międzynarodowego, zwłaszcza wspólnego oświadczenia chińsko-brytyjskiego, i może poważnie zaszkodzić relacji opartej na zaufaniu między Chinami i UE oraz wpłynąć na ich przyszłą współpracę, a także na zaufanie przedsiębiorców do Hongkongu jako ważnego globalnego centrum finansowego;

2.  zdecydowanie potępia nieustanną i rosnącą ingerencję Chin w wewnętrzne sprawy Hongkongu, jak również niedawne stwierdzenie Chin, że wspólne oświadczenie chińsko-brytyjskie z 1984 r. jest dokumentem historycznym, a zatem już nie obowiązuje; podkreśla, że wspólne oświadczenie, zarejestrowane w ONZ jako prawnie wiążący traktat, zobowiązuje rząd chiński do utrzymania wysokiego stopnia autonomii oraz praw i swobód Hongkongu; wyraża głębokie zaniepokojenie, że trwałe naruszenie autonomicznych ram prawnych Hongkongu poważnie osłabi jego gospodarkę; wzywa rząd centralny ChRL, by przestał wywierać presję na środowisko biznesu w celu uzyskania poparcia dla ustawy o bezpieczeństwie narodowym, a także uznawać międzynarodowe wsparcie dla autonomii i swobód Hongkongu za „ingerencję w sprawy wewnętrzne” oraz działalność wywrotową i separatystyczną, ponieważ kwestie te dotyczą wiążących zobowiązań międzynarodowych ChRL;

3.  wzywa władze chińskie do przestrzegania międzynarodowych zobowiązań Chin wynikających ze wspólnego oświadczenia chińsko-brytyjskiego; przypomina, że Chiny powinny w pełni przestrzegać ustawy zasadniczej i zasady „jeden kraj, dwa systemy”, w tym ostatecznie wprowadzając w życie wybory powszechne; podkreśla, że Chiny nie powinny podważać wysokiego stopnia autonomii Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong;

4.  zgadza się z oceną wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela, że konieczna jest nowa i solidniejsza strategia postępowania z bardziej asertywnymi Chinami, a także otwarty i uczciwy dialog; wzywa Radę i ESDZ, aby przyjęły bardziej zdecydowane stanowisko popierające dalszą autonomię prawną Hongkongu; podkreśla, że ma to ogromne znaczenie dla uświadomienia zwolennikom demokracji w Hongkongu i szerszej społeczności międzynarodowej, że UE będzie trzymać się swoich podstawowych wartości, którymi są wolność, demokracja, poszanowanie praw człowieka i praworządność;

5.  zdecydowanie wzywa Radę i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela do zadbania o to, by wszystkie aspekty stosunków UE z Chińską Republiką Ludową opierały się na zasadach i wartościach określonych w art. 21 TUE, a także do uwzględnienia kwestii ustawy o bezpieczeństwie narodowym Hongkongu jako priorytetowego punktu obrad podczas nadchodzącego szczytu UE–Chiny i planowanego spotkania przywódców UE i Chin wraz z innymi kwestiami związanymi z prawami człowieka, takimi jak sytuacja Ujgurów;

6.  podkreśla, że UE jest największym odbiorcą eksportu z Chin; uważa, że UE powinna wykorzystać swoją siłę oddziaływania gospodarczego, aby środkami ekonomicznymi przeciwstawić się atakom Chin na prawa człowieka; podkreśla, że obecna sytuacja wzmacnia przekonanie Parlamentu, iż poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności musi być ważnym elementem negocjacji w sprawie umowy inwestycyjnej między UE a Chinami; wzywa Komisję do wykorzystania wszelkich dostępnych jej środków, w tym trwających negocjacji w sprawie dwustronnej umowy inwestycyjnej, do wywarcia nacisku na władze Chin, aby utrzymały one wysoki poziom autonomii Hongkongu oraz podstawowe prawa i wolności jego obywateli i niezależnych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, a także aby poprawiły sytuację w zakresie praw człowieka na kontynencie i w Hongkongu; ponawia apel o włączenie do umowy wiążącego i możliwego do wyegzekwowania rozdziału dotyczącego zrównoważonego rozwoju; wzywa UE, aby zgodnie z art. 21 TUE włączała klauzulę dotyczącą praw człowieka do wszelkich przyszłych umów handlowych z Chińską Republiką Ludową; zobowiązuje Komisję do poinformowania strony chińskiej, że Parlament weźmie pod uwagę sytuację w zakresie praw człowieka w Chinach, w tym w Hongkongu, gdy zostanie poproszony o zatwierdzenie kompleksowej umowy inwestycyjnej lub przyszłych umów handlowych z ChRL;

7.  podkreśla, że wspólnota międzynarodowa musi ściśle współpracować, aby wywrzeć nacisk na Pekin w celu zapewnienia zgodności jego działań z międzynarodowymi zobowiązaniami tego kraju wynikającymi ze wspólnego oświadczenia chińsko-brytyjskiego z 1984 r.;

8.  zauważa, że polityka ChRL polegająca na rezygnacji z podejścia „jeden kraj, dwa systemy” spotkała się ze zdecydowanym niezadowoleniem mieszkańców Tajwanu, i podkreśla swoją gotowość do współpracy z partnerami międzynarodowymi w celu wzmocnienia demokracji na Tajwanie;

9.  wzywa UE i jej państwa członkowskie, by w razie wejścia w życie nowej ustawy o bezpieczeństwie rozważyły wniesienie sprawy do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, argumentując, że decyzja Chin o narzuceniu Hongkongowi ustawy o bezpieczeństwie narodowym narusza wspólne oświadczenie chińsko-brytyjskie oraz Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych;

10.  wzywa państwa członkowskie UE zasiadające w Radzie Bezpieczeństwa ONZ do zwołania posiedzenia w formule Arria, by omówić sytuację w Hongkongu z działaczami, przedstawicielami organizacji pozarządowych i specjalnymi sprawozdawcami ONZ; w związku z tym wzywa UE, by zachęcała Sekretarza Generalnego ONZ lub Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka do mianowania specjalnego wysłannika ONZ lub specjalnego sprawozdawcy ds. sytuacji w Hongkongu, przyłączając się do inicjatywy przewodniczących komisji spraw zagranicznych Zjednoczonego Królestwa, Kanady, Australii i Nowej Zelandii;

11.  wzywa Radę i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela do współpracy ze społecznością międzynarodową w celu ustanowienia międzynarodowej grupy kontaktowej ds. Hongkongu oraz koordynowania działań z partnerami międzynarodowymi, zwłaszcza ze Zjednoczonym Królestwem;

12.  wzywa Radę, a w szczególności przyszłą prezydencję Rady, do zakończenia w 2020 r. prac nad unijnym globalnym systemem sankcji za naruszenia praw człowieka, którego utworzenie Parlament poparł w swojej rezolucji z dnia 14 marca 2019 r.(7), i wzywa Radę do przyjęcia ukierunkowanych sankcji i zamrożenia aktywów w przypadku chińskich urzędników odpowiedzialnych za opracowywanie i wdrażanie strategii politycznych naruszających prawa człowieka; uważa, że takie ramy dotyczące praw człowieka można by wykorzystać do nałożenia sankcji wzorowanych na ustawie Magnickiego na przywódców, którzy kierują represjami wobec Hongkongu i jego mieszkańców i są odpowiedzialni za poważne naruszenia praw człowieka; podkreśla, że takie sankcje należy omawiać i, o ile to możliwe, koordynować z demokratycznymi partnerami, takimi jak Australia, Kanada, USA, Japonia i Korea Południowa;

13.  wzywa UE, jej państwa członkowskie i społeczność międzynarodową do wprowadzenia odpowiednich mechanizmów kontroli wywozu obejmujących produkty służące do cyberinwigilacji, tak aby uniemożliwić Chinom, a w szczególności Hongkongowi, dostęp do technologii wykorzystywanych do naruszania praw podstawowych; w związku z tym wzywa współprawodawców, aby uzgodnili wspólne stanowisko w sprawie reformy rozporządzenia dotyczącego produktów podwójnego zastosowania; podkreśla, że Parlament dodatkowo rozwinął i wzmocnił wniosek Komisji dotyczący włączenia ścisłej kontroli wywozu technologii cyberinwigilacji wymienionych i niewymienionych w wykazie;

14.  wzywa państwa członkowskie UE, by dokładnie przeanalizowały, w jaki sposób unikać gospodarczej – w szczególności technologicznej – zależności od ChRL, w tym przy podejmowaniu decyzji w sprawie rozwoju sieci 5G przez państwa członkowskie UE;

15.  wzywa Radę i Komisję, aby rozważyły możliwość stworzenia systemu „łodzi ratunkowych” dla obywateli Hongkongu w przypadku dalszego pogarszania się sytuacji w zakresie praw człowieka i podstawowych wolności;

16.  stanowczo potępia wszelkie przypadki naruszeń praw człowieka w Hongkongu, w szczególności arbitralne aresztowania, nielegalne wydawanie więźniów, wymuszanie zeznań, zatrzymanie bez prawa kontaktu, a także naruszenia wolności publikacji i wypowiedzi; wzywa do natychmiastowego położenia kresu łamaniu praw człowieka i politycznemu zastraszaniu; wyraża głębokie zaniepokojenie doniesieniami o stosowaniu tajnego przetrzymywania, tortur i złego traktowania oraz wymuszania zeznań; wzywa państwa członkowskie UE, by w pełni stosowały odpowiednie wytyczne UE w zakresie praw człowieka oraz by mobilizowały wszystkich pracowników dyplomatycznych do zdecydowanej reakcji na aresztowania i wyroki skazujące działaczy, w tym przez obserwowanie procesów sądowych, składanie wniosków o wizyty w więzieniach i zwracanie się do właściwych organów o uwolnienie osób zatrzymanych i skazanych za pokojowe korzystanie z wolności słowa;

17.  apeluje o niezależne, bezstronne, skuteczne i szybkie dochodzenie w sprawie użycia siły wobec demonstrantów przez policję w Hongkongu; wzywa władze Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong, aby dopilnowały wycofania zarzutów wobec 15 działaczy i polityków prodemokratycznych oraz uczestników demonstracji pokojowych, a także wstrzymania toczących się wobec nich postępowań karnych, co dotyczy m.in. następujących osób: Martin Lee, Margaret Ng, Lee Cheuk-yan, Benny Tai, Jimmy Lai, Albert Ho i Leung Kwok-hung;

18.  wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu stałego pogarszania się sytuacji w zakresie praw obywatelskich, praw politycznych i wolności prasy; jest głęboko zaniepokojony uchylaniem praw dziennikarzy, niespotykaną dotąd presją wywieraną na dziennikarzy i ich rosnącą autocenzurą, szczególnie w przypadku relacjonowania newralgicznych kwestii dotyczących Chin kontynentalnych lub rządu Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong;

19.  wyraża rosnące zaniepokojenie zwiększonym ryzykiem wejścia w życie ustawy o bezpieczeństwie narodowym dla setek tysięcy obywateli UE w Hongkongu;

20.  apeluje do wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela i delegacji państw członkowskich o dokładne monitorowanie i składanie regularnych sprawozdań z przygotowań do zaplanowanych na wrzesień wyborów do Rady Ustawodawczej, a także o zwrócenie szczególnej uwagi na to, czy kandydaci są bezzasadnie wykluczani z udziału w wyborach ze względu na przeszkody proceduralne lub bezpodstawne postępowania sądowe, czy wszyscy kandydaci mogą korzystać z wolności zgromadzeń do celów kampanii i czy wyborcy mogą swobodnie oddać głos; wzywa rząd Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong do zapewnienia wolnych i uczciwych wyborów do Rady Legislacyjnej we wrześniu 2020 r.; wzywa Chiny, by powstrzymały się od ingerencji w procesy wyborcze w Specjalnym Regionie Administracyjnym Hongkong; ponownie apeluje o systematyczne reformy na rzecz wprowadzenia wyborów bezpośrednich na stanowisko szefa administracji i do Rady Ustawodawczej, zgodnie z zapisami ustawy zasadniczej, oraz o porozumienie w sprawie systemu wyborczego, który będzie w pełni demokratyczny, sprawiedliwy, otwarty i przejrzysty oraz przyzna mieszkańcom Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach na wszystkie stanowiska kierownicze;

21.  wzywa do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia szwedzkiego wydawcy Gui Minhaia więzionego w ChRL;

22.  wzywa wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela, ESDZ oraz państwa członkowskie do stanowczego podnoszenia wszystkich tych kwestii i prowadzenia dialogu z rządami Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong oraz Chin; przypomina o znaczeniu podnoszenia przez UE kwestii naruszeń praw człowieka w Chinach, w szczególności w przypadku mniejszości w Tybecie i Sinciangu, w każdym dialogu politycznym i dialogu na temat praw człowieka z władzami chińskimi, zgodnie z zobowiązaniem UE do propagowania silnego, jasnego i jednolitego podejścia do tego kraju; przypomina również, że w ramach toczącego się procesu reform i z powodu rosnącego globalnego zaangażowania Chiny podpisały szereg międzynarodowych traktatów dotyczących praw człowieka, a tym samym przyjęły międzynarodowe ramy w tym zakresie; wzywa do kontynuowania dialogu z Chinami w celu zagwarantowania, że państwo to będzie wypełniać swoje zobowiązania;

23.  wyraża uznanie dla odwagi obywateli Chin, którzy w czerwcu 1989 r. zebrali się na placu Tiananmen w Pekinie, domagając się likwidacji korupcji oraz reform politycznych i swobód obywatelskich; apeluje do władz Chin, by umożliwiły upamiętnienie masakry na placu Tiananmen nie tylko w Hongkongu, ale także na całym terytorium ChRL;

24.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządowi i parlamentowi Chińskiej Republiki Ludowej oraz szefowej administracji i zgromadzeniu Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong.

(1) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0004. (2) Dz.U. C 244 z 27.6.2018, s. 78. (3) Dz.U. C 35 z 31.1.2018, s. 46. (4) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 156. (5) Dz.U. C 433 z 23.12.2019, s. 103. (6) Dz.U. C 399 z 24.11.2017, s. 92. (7) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0215.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie sytuacji w strefie Schengen w kontekście pandemii COVID‑19 (2020/2640(RSP))

P9_TA(2020)0175 B9-0165/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając 35. rocznicę zawarcia Układu z Schengen podpisanego 14 czerwca 1985 r.(1), 30. rocznicę konwencji wykonawczej do Układu z Schengen podpisanej 19 czerwca 1990 r.(2) oraz 25. rocznicę wejścia w życie Układu z Schengen 26 marca 1995 r.,

–  uwzględniając art. 67 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który stanowi, że Unia musi stanowić przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, która „zapewnia brak kontroli osób na granicach wewnętrznych”,

–  uwzględniając art. 21 TFUE, który stanowi, że każdy obywatel Unii musi mieć prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich,

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych, w szczególności jej art. 45, który stanowi, że każdy obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich,

–  uwzględniając rozporządzenie (UE) 2016/399 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen)(3), które ujednoliciło rozporządzenie (WE) nr 562/2006(4) Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. ustanawiające wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) i będące pierwszym aktem przyjętym w ramach procedury współdecyzji w obszarze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych,

–  uwzględniając dyrektywę 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich (dyrektywa w sprawie swobodnego przemieszczania się)(5) oraz zawartą w niej zasadę niedyskryminacji,

–  uwzględniając wytyczne Komisji („COVID‑19: Wytyczne dotyczące środków zarządzania granicami w celu ochrony zdrowia i zapewnienia dostępności towarów i usług podstawowych”) z 16 marca 2020 r. (C(2020)1753), przyjęte przez szefów państw i rządów 17 marca 2020 r.,

–  uwzględniając konkluzje przewodniczącego Rady Europejskiej w następstwie wideokonferencji 17 marca 2020 r. z członkami Rady Europejskiej w sprawie COVID‑19, w których poparto wezwanie do wzmocnienia granic zewnętrznych przez zastosowanie skoordynowanego tymczasowego ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE przez okres 30 dni na podstawie komunikatu Komisji „COVID-19: tymczasowe ograniczenie innych niż niezbędne podróży do UE (COM(2020)0115) i jego późniejszych przedłużeń,

–  uwzględniając komunikat Komisji „COVID-19: Wskazówki dotyczące wprowadzenia w życie tymczasowego ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE, uproszczenia zasad tranzytu do celów repatriacji obywateli Unii oraz skutków dla wspólnej polityki wizowej” z 30 marca 2020 r. (C(2020)2050),

–  uwzględniając Wspólny europejski plan działania prowadzący do zniesienia środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się COVID-19 przedstawiony przez przewodniczącą Komisji i przewodniczącego Rady Europejskiej,

–  uwzględniając komunikat Komisji z 8 kwietnia 2020 r. w sprawie oceny stosowania tymczasowego ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE (COM(2020)0148),

–  uwzględniając komunikat Komisji „COVID-19: w kierunku stopniowego i skoordynowanego podejścia do przywrócenia swobody przemieszczania się i zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych” z 13 maja 2020 r. (C(2020)3250),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego z funkcjonowania strefy Schengen(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Bułgarii i w Rumunii: zniesienie kontroli na wewnętrznych granicach lądowych, morskich i powietrznych(7),

–  uwzględniając prace przygotowawcze do tej rezolucji prowadzone przez grupę roboczą Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych ds. kontroli Schengen,

–  uwzględniając pytania do Rady i do Komisji w sprawie sytuacji w strefie Schengen w kontekście pandemii COVID‑19 (O-000037/2020 – B9‑0010/2020 and O-000038/2020 – B9‑0011/2020),

–  uwzględniając art. 136 ust. 5 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w odpowiedzi na pandemię COVID-19 większość państw członkowskich, a także państwa stowarzyszone w ramach Schengen, których dotyczy przedmiot niniejszej rezolucji, przywróciły kontrole na granicach wewnętrznych lub zamknęły te granice częściowo albo w całości bądź zamknęły je dla niektórych kategorii podróżnych, w tym obywateli UE i członków ich rodzin, a także obywateli państw trzecich mieszkających na ich terytorium lub na terytorium innego państwa członkowskiego; mając na uwadze wyraźny brak koordynacji między państwami członkowskimi i z instytucjami Unii w chwili wprowadzenia tych środków;

B.  mając na uwadze, że kontrole na granicach wewnętrznych mają wpływ na prawa i wolności osób zapisane w prawie Unii; mając na uwadze, że ograniczenia dotyczące podróżowania na granicach zewnętrznych nie mają wpływu na prawo do ubiegania się o azyl;

C.  mając na uwadze, że swobodnemu przepływowi osób przewidzianemu w Układzie z Schengen i konwencji wykonawczej do układu z Schengen towarzyszą środki wyrównawcze mające na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa na terytorium państw strefy Schengen(8); mając na uwadze, że środki wyrównawcze obejmują instrumenty takie jak System Informacyjny Schengen (SIS) i inne wielkoskalowe systemy informatyczne, które mają zapewnić wymianę informacji między organami państw strefy Schengen oraz wspólne zasady ochrony granic zewnętrznych;

D.  mając na uwadze, że kluczem niezbędnym do właściwego funkcjonowania strefy Schengen bez kontroli na granicach wewnętrznych jest wzajemne zaufanie między państwami członkowskimi;

E.  mając na uwadze, że po początkowym zniesieniu kontroli na granicach wewnętrznych kontrole takie były rzadko ponownie wprowadzane; mając jednak na uwadze, że od 2015 r. kilka państw członkowskich utrzymało kontrole na granicach wewnętrznych i uzasadniało to zwiększonymi ruchami migracyjnymi lub zagrożeniami dla bezpieczeństwa; mając na uwadze, że Parlament podniósł kwestie legalności i proporcjonalności tych kontroli na granicach wewnętrznych;

F.  mając na uwadze, że powrót do w pełni funkcjonalnej strefy Schengen ma najwyższe znaczenie dla zachowania zasady swobodnego przepływu jako jednego z głównych osiągnięć integracji europejskiej i jest kluczowym warunkiem wstępnym ożywienia gospodarczego w UE po pandemii COVID-19;

1.  przypomina, że strefa Schengen jest namacalnym i cenionym osiągnięciem w samym sercu projektu UE, które umożliwia nieograniczone podróże ponad 400 mln osób, ma bezcenną wartość dla obywateli i przedsiębiorstw oraz jest unikalne w historii i na świecie;

2.  wyraża zaniepokojenie obecną sytuacją, jeśli chodzi o kontrole na granicach wewnętrznych wprowadzone przez tak wiele państw członkowskich, oraz różnymi innymi podjętymi działaniami, które obejmują pełne lub częściowe zamknięcie granic lub ich zamknięcie w przypadku niektórych kategorii podróżnych, w tym obywateli UE lub obywateli państw trzecich mieszkających na terytorium państw członkowskich, a także bardzo poważnym wpływem tych środków na ludzi i przedsiębiorstwa, w tym na sektor turystyki i pracy sezonowej;

3.  zwraca uwagę, że chociaż państwa członkowskie w pełni popierają środki ochrony zdrowia publicznego wprowadzone w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa COVID-19, polegające na ograniczaniu kontaktów między osobami (w tym narzucone środki izolacji, o których decydują państwa członkowskie na swoim terytorium), przedstawiły one – w przygotowanych przez siebie formalnych powiadomieniach na mocy kodeksu granicznego Schengen – niewystarczające wyjaśnienie, dlaczego kontrola graniczna jest właściwym środkiem ograniczania rozprzestrzeniania się wirusa COVID-19; przypomina w tym względzie, że kontrolę graniczną zdefiniowano w kodeksie granicznym Schengen jako działanie „przeprowadzane na granicy wyłącznie w odpowiedzi na zamiar przekroczenia tej granicy lub na akt jej przekroczenia, bez względu na wszelkie inne okoliczności”; uważa, że bardziej ukierunkowane ograniczenia mające zastosowanie na szczeblu regionalnym, w tym w regionach transgranicznych, byłyby bardziej odpowiednie i mniej inwazyjne;

4.  wskazuje, że zasady regulujące granice wewnętrzne Unii określono w kodeksie granicznym Schengen oraz że przy przyjmowaniu środków mających wpływ na przekraczanie granic wewnętrznych państwa członkowskie muszą przestrzegać zarówno ducha, jak i litery kodeksu;

5.  przypomina, że terminologia kodeksu granicznego Schengen jest jednoznaczna: kontrola na granicach wewnętrznych ma być wyjątkiem, środkiem stosowanym jako rozwiązanie ostateczne w oparciu o obiektywne kryteria, mogącym zaradzić w odpowiedni sposób poważnemu zagrożeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego, bezwzględnie koniecznym i proporcjonalnym, którego zakres i czas obowiązywania jest ściśle ograniczony; uważa, że wiele powiadomień przekazanych przez państwa członkowskie jest niewystarczająco szczegółowych, aby można było ustalić, czy zastosowano się do tych zasad;

6.  zaznacza, że pojęcie „rozwiązanie ostateczne” wymaga zweryfikowania, czy inne środki mogą być tak samo lub bardziej odpowiednie do osiągnięcia celu; wzywa państwa członkowskie, aby uznały wyższość przeprowadzania minimalnych kontroli zdrowia nad wprowadzaniem kontroli na granicach wewnętrznych; przypomina w związku z tym o środkach związanych ze zdrowiem wyszczególnionych w wytycznych Komisji(9); przypomina ponadto o zaleceniu Komisji dotyczącym proporcjonalnych kontroli policyjnych(10), zgodnie z którym „jeżeli w sytuacji poważnego zagrożenia dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego państwa członkowskie rozważają zastosowanie rozdziału II, tytuł III, rozporządzenia (UE) 2016/399 [Tymczasowe przywrócenie kontroli granicznej na granicach wewnętrznych], powinny one najpierw ocenić, czy sytuacji nie można zaradzić w odpowiedni sposób, zwiększając kontrole policyjne na danym terytorium, w tym w strefach przygranicznych”;

7.   przyznaje, że strefy Schengen nigdy wcześniej nie dotknęła tak poważna pandemia; przypomina, że z przepisów kodeksu granicznego Schengen wyraźnie wynika, że zagrożenie dla zdrowia publicznego może stanowić podstawę odmowy wjazdu na granicy zewnętrznej, a także zaznacza, że kodeks – podobnie jak wcześniej konwencja wykonawcza do układu z Schengen – nie zawiera odniesienia do zdrowia publicznego jako podstawy przywrócenia kontroli na granicach wewnętrznych, natomiast przewiduje przywrócenie takich kontroli jedynie w celu zaradzenia poważnym zagrożeniom dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego;

8.  ubolewa nad faktem, że niektóre państwa członkowskie wprowadziły kontrole graniczne i inne ograniczenia związane z przekraczaniem granic z małym wyprzedzeniem i nie poinformowały o tym należycie ani własnych obywateli, ani innych państw członkowskich; ponadto wyraża ubolewanie z powodu skutków ubocznych kontroli granicznych na niektórych granicach wewnętrznych, takich jak zbyt długi czas oczekiwania bez odpowiednich udogodnień sanitarnych ani możliwości zachowania bezpiecznej odległości od innych ludzi, co stwarzało zagrożenie dla zdrowia zarówno osób przechodzących odprawę graniczną, jak i funkcjonariuszy straży granicznej oraz stanowiło dodatkowe obciążenie dla i tak już przeciążonych funkcjonariuszy straży granicznej i policji, którzy nie są przeszkolonymi odpowiednio pracownikami służby zdrowia; jest zaniepokojony również tym, że od wybuchu pandemii wielu pracowników transgranicznych w strefie Schengen napotykało liczne przeszkody, w tym brak jasnych i dostępnych informacji o ograniczeniach, które dotyczyły ich przy przekraczaniu granic;

9.  zauważa, że zgodnie z dyrektywą w sprawie swobodnego przemieszczania się państwa członkowskie mogą ograniczyć swobodę przemieszczania się i pobytu obywateli Unii i członków ich rodzin, niezależnie od przynależność państwowej, ze względów zdrowia publicznego; podkreśla jednak, że wszystkie państwa członkowskie muszą zagwarantować zabezpieczenia przewidziane w tej dyrektywie, a w szczególności należy dopilnować, by nie dochodziło do dyskryminacji w traktowaniu własnych obywateli i rezydentów będących obywatelami innych państw UE;

10.  zauważa, że szybki powrót do pełnego funkcjonowania strefy Schengen jest sprawą najwyższej wagi i zależy zarówno od woli politycznej państw członkowskich, jak i ich zaangażowania w koordynowanie środków przewidzianych w dorobku Schengen; wzywa Komisję do przejęcia wiodącej roli w koordynowaniu działań na szczeblu europejskim w celu uporania się z wyzwaniem, jakim jest dla zdrowia obywateli europejskich pandemia COVID-19, przy jednoczesnym utrzymaniu strefy Schengen jako obszaru bez kontroli na granicach wewnętrznych i przy pełnym poszanowaniu zasad solidarności i wzajemnego zaufania; uważa, że poszukiwanie odpowiedzi na szczeblu europejskim przyniesie obopólne korzyści; wyraża głębokie ubolewanie i odrzuca wszelkie nieskoordynowane, dwustronne lub wielostronne działania poszczególnych państw członkowskich omawiane poza ramami Unii; domaga się, aby wszelkie uzgodnienia były zgodne z zasadą niedyskryminacji;

11.  wzywa państwa członkowskie, aby zmniejszyły ograniczenia swobody przemieszczania się w takim samym stopniu, w jakim poluzowuje się środki powstrzymujące rozprzestrzenianie się COVID-19; uważa, że przy odpowiedniej koordynacji na szczeblu Unii podejście o charakterze bardziej regionalnym może być bardziej proporcjonalne niż krajowe kontrole graniczne i może pozwolić na zniesienie ograniczeń swobody przemieszczania się, jeżeli sytuacja w zakresie zdrowia publicznego w sąsiednich regionach poprawiła się w porównywalnym stopniu;

12.  pilnie wzywa państwa członkowskie do omówienia razem z Parlamentem, Radą i Komisją planu odbudowy strefy Schengen, w tym sposobów i środków powrotu do pełnego funkcjonowania strefy Schengen bez kontroli na granicach wewnętrznych, oraz planów gotowości na wypadek ewentualnego drugiego szczytu pandemii, aby nie dopuścić do tego, by tymczasowe kontrole na granicach wewnętrznych nabrały stałego charakteru w perspektywie średnioterminowej;

13.  przypomina, że zgodnie z kodeksem granicznym Schengen ocena konieczności wprowadzenia i przedłużenia kontroli na granicach wewnętrznych jako środka doraźnego powinna być monitorowana na szczeblu Unii; w związku z tym wzywa Komisję, aby należycie kontrolowała stosowanie dorobku Schengen, a w szczególności aby oceniła środki już podjęte przez państwa członkowskie, a także terminowość i jakość powiadomień przekazanych przez państwa członkowskie, aby dokładnie monitorowała rozwój sytuacji, a w razie konieczności przypominała państwom członkowskim o ich zobowiązaniach prawnych i wydawała opinie; zachęca Komisję, aby korzystała z uprawnień umożliwiających jej zwracania się do państw członkowskich o dodatkowe informacje; wzywa Komisję do usprawnienia procesu informowania Parlamentu o tym, w jaki sposób wykonuje swoje prerogatywy wynikające z traktatów;

14.   ubolewa nad faktem, że przepis kodeksu granicznego Schengen, zgodnie z którym państwa członkowskie składają Parlamentowi, Radzie i Komisji sprawozdanie w ciągu czterech tygodni od zniesienia kontroli granicznych, utracił swój zamierzony cel, co powoduje, że Parlament nie jest informowany; w związku z tym wzywa państwa członkowskie, które wprowadziły kontrole na granicach wewnętrznych, do terminowego przedstawiania Parlamentowi, co najmniej raz na pół roku, dokładnych i szczegółowych danych o powodach przywrócenia kontroli na granicach wewnętrznych; wyraża głębokie ubolewanie, że od 2015 r. Komisja nie opublikowała sprawozdania rocznego dotyczącego funkcjonowania obszaru bez kontroli na granicach wewnętrznych, do czego zobowiązuje ją kodeks graniczny Schengen;

15.  przypomina, że wprowadzono tymczasowe ograniczenia w podróżowaniu dotyczące wszystkich podróży, które nie są niezbędne, z państw trzecich; podkreśla, że wszelkie decyzje o odmowie wjazdu podejmowane na granicach zewnętrznych muszą być zgodne z postanowieniami kodeksu granicznego Schengen, zwłaszcza z prawami podstawowymi, o których mowa w art. 4 kodeksu;

16.  apeluje do Rady i państw członkowskich o większe wysiłki na rzecz ukończenia integracji strefy Schengen obejmującej wszystkie państwa członkowskie UE; ponawia apel do Rady o jak najszybsze przedstawienie nowego projektu decyzji w sprawie pełnego stosowania dorobku Schengen w Bułgarii i w Rumunii; jest gotów wyrazić opinię w sprawie pełnego stosowania dorobku Schengen w Chorwacji, kiedy Rada skonsultuje się z nim zgodnie z art. 4 Aktu przystąpienia; uważa, że solidarność i odpowiedzialność dotyczy wszystkich, a w przyszłości strefa Schengen nie może być rozdrobniona;

17.  uważa, że w perspektywie średnioterminowej należy zastanowić się, w jaki sposób zwiększyć wzajemne zaufanie między państwami członkowskimi i sprawić, by unijne narzędzia ustawodawcze zapewniały prawdziwie europejskie zarządzanie strefą Schengen, które umożliwiałoby skuteczne i skoordynowane reagowanie przez UE na wyzwania takie jak pandemia COVI-19, przy jednoczesnym utrzymaniu prawa do swobodnego przemieszczania się i zasady braku kontroli na granicach wewnętrznych, czyli podstawy projektu Schengen tak cenionej przez obywateli UE; wzywa Komisję do przedstawienia wniosku w tej sprawie w celu zreformowania zarządzania strefą Schengen w świetle nowych wyzwań;

18.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dorobek z Schengen – Układ między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach (Dz.U. L 239 z 22.9.2000, s. 13). (2) Dorobek z Schengen – Konwencja wykonawcza do układu z Schengen z 14 czerwca 1985 r. między rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach (Dz.U. L 239 z 22.9.2000, s. 19). (3) Dz.U. L 77 z 23.3.2016, s. 1. (4) Dz.U. L 105 z 13.4.2006, s. 1. (5) Dz.U. L 158 z 30.4.2004, s. 77. (6) Dz.U. C 76 z 9.3.2020, s. 106. (7) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0497. (8) Deklaracja Komitetu Wykonawczego z 26 czerwca 1996 r. w sprawie ekstradycji (SCH/Com-ex (96) Decl. 6 Rev. 2) (Dz.U. L 239 z 22.9.2000, s. 435). (9) Zalecenie Komisji C(2020)1753 z dnia 16 marca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących środków zarządzania granicami w celu ochrony zdrowia i zapewnienia dostępności towarów i usług podstawowych. (10) Zalecenie Komisji C(2017)3349 final z dnia 12 maja 2017 r. dotyczące proporcjonalnych kontroli policyjnych oraz współpracy policyjnej w strefie Schengen.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie ochrony pracowników transgranicznych i sezonowych w Unii w kontekście kryzysu wywołanego COVID-19 (2020/2664(RSP))

P9_TA(2020)0176 B9-0172/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 3 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 4, 9, art. 26 ust. 2, art. 45, 46, 48, 151, 153 i 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając Europejski filar praw socjalnych, a w szczególności jego zasady 5, 6, 10, 12 i 16,

–  uwzględniając Wspólnotową kartę podstawowych praw socjalnych pracowników,

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/54/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie środków ułatwiających korzystanie z praw przyznanych pracownikom w kontekście swobodnego przepływu pracowników(1),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii(2),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego(3),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/104/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych(4),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1149 z dnia 20 czerwca 2019 r. ustanawiające Europejski kodeks łączności elektronicznej (wersja przekształcona)(5),,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego(6),

–  uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 883/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego(7),

–  uwzględniając dyrektywę Rady 89/654/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotyczącą minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy (pierwsza szczegółowa dyrektywa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG)(8),

–  uwzględniając dyrektywę 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług(9),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/957 z dnia 28 czerwca 2018 r. zmieniającą dyrektywę 96/71/WE dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług(10),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/67/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, zmieniającą rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym („rozporządzenie w sprawie IMI”)(11),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/54/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy(12),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w prawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii(13),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/52/WE z dnia 18 czerwca 2009 r. dotyczącą minimalnym norm w odniesieniu do kar i środków stosowanych wobec pracodawców zatrudniających nielegalnie przebywających obywateli krajów trzecich(14),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 maja 2020 r. w sprawie COVID-19 – w kierunku stopniowego i skoordynowanego podejścia do przywrócenia swobody przemieszczania się i zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych (C(2020)3250),

–  uwzględniając wspólną deklarację europejskich partnerów społecznych w dziedzinie rolnictwa – Grupy Pracodawców Zawodowych Związków Rolników w UE (GEOPA-COPA) i Europejskiej Federacji Związków Zawodowych Przemysłu Spożywczego, Rolnictwa i Turystyki (EFFAT) – z dnia 15 maja 2020 r. w sprawie oddelegowania pracowników sezonowych z państw europejskich w UE,

–  uwzględniając wspólne oświadczenia partnerów społecznych z europejskiego sektora hotelarsko-gastronomicznego (EFFAT) i konfederacji przedsiębiorców z sektora hotelarskiego i restauracyjnego (HOTREC) z dnia 11 marca 2020 r. i 27 kwietnia 2020 r.,

–  uwzględniając wytyczne partnerów społecznych z sektora produkcji żywności EFFAT i FoodDrinkEurope z dnia 9 kwietnia 2020 r. w celu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników sektora spożywczego podczas pandemii COVID-19,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej(15),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z 2011/98/UE dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie procedury jednego wniosku o jedno zezwolenie dla obywateli państw trzecich na pobyt i pracę na terytorium państwa członkowskiego oraz w sprawie wspólnego zbioru praw dla pracowników z państw trzecich przebywających legalnie w państwie członkowskim(16),

–  uwzględniając globalne porozumienie na rzecz bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji z 2018 r., w szczególności cele 5 i 22,

–  uwzględniając wspólny europejski plan działania na rzecz znoszenia środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się COVID-19,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie członków Rady Europejskiej z dnia 26 marca 2020 r.,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie skoordynowanej reakcji gospodarczej na epidemię COVID-19 (COM(2020)0112),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 marca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania ze swobodnego przepływu pracowników podczas epidemii COVID-19,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 marca 2020 r. w sprawie pandemii COVID-19: wskazówki dotyczące wprowadzenia w życie tymczasowego ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE, uproszczenia zasad tranzytu do celów repatriacji obywateli Unii oraz skutków dla wspólnej polityki wizowej (C(2020)2050),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 17 kwietnia 2020 r. w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami(17)

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie warunków pracy i niepewności zatrudnienia(18),

–  uwzględniając program działań Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 oraz cele zrównoważonego rozwoju, w szczególności cele 3 i 8,

–  uwzględniając podstawowe normy w dziedzinie pracy ustanowione przez Międzynarodową Organizację Pracy (MOP) oraz jej konwencje i zalecenia dotyczące warunków pracy,

–  uwzględniając konwencję MOP nr 184 (bezpieczeństwo i zdrowie w rolnictwie),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 maja 2020 r. w sprawie turystyki i transportu w roku 2020 i w dalszej przyszłości (COM(2020)0550),

–  uwzględniając wytyczne Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) z dnia 24 kwietnia 2020 r. zatytułowane „COVID-19: powrót do miejsca zatrudnienia – dostosowywanie środowiska pracy i ochrona pracowników”,

–  uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że swobodny przepływ pracowników jest prawem pracowników i podstawową zasadą Unii Europejskiej, a także podstawowym warunkiem właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego; mając na uwadze, że mobilność pracowników powinna być nie tylko wolna, ale również sprawiedliwa; mając na uwadze, że zasadę równego traktowania zapisano w art. 45 ust. 2 TFUE i zakazuje ona wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową między pracownikami państw członkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy i zatrudnienia; mając na uwadze, że zasada ta ma także zastosowanie do pracowników transgranicznych i sezonowych, których należy traktować na równi z pracownikami będącymi obywatelami przyjmującego państwa członkowskiego zgodnie z prawodawstwem UE, niezależnie od tego, czy chodzi o równe prawa, równe warunki pracy czy równą ochronę;

B.  mając na uwadze, że wśród pracowników transgranicznych są nie tyko osoby korzystające z prawa do swobodnego przemieszczania się pracujące w jednym państwie członkowskim UE, ale pozostające mieszkańcem innego państwa członkowskiego, lecz także pracownicy przygraniczni oraz pracownicy delegowani; mając na uwadze, że pracownik przygraniczny jest pracownikiem zatrudnionym w strefie przygranicznej państwa członkowskiego UE, ale codziennie lub co najmniej raz w tygodniu powraca do strefy przygranicznej sąsiedniego państwa, w którym mieszka i którego jest obywatelem; mając na uwadze, że pracownik delegowany jest pracownikiem skierowanym przez pracodawcę do tymczasowego wykonywania pracy w innym państwie członkowskim UE w ramach umowy o świadczenie usług, delegowania wewnątrz grupy lub zatrudniania pracowników za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej; mając na uwadze, że do pracowników sezonowych zalicza się obywateli UE i obywateli państw trzecich, którzy podróżują do państwa członkowskiego w celu tymczasowego zamieszkania i wykonywania tam pracy w zależności od rytmu sezonowego;

C.  mając na uwadze, że ponad 17 mln obywateli UE mieszka i pracuje za granicą w państwie UE innym niż kraj, którego są obywatelami (3,9 % całkowitej siły roboczej w 2018 r.); mając na uwadze, że UE liczy 1,5 mln pracowników transgranicznych, mając na uwadze, że w ponad 2,3 mln przypadków pracowników delegowano do pracy w innym państwie członkowskim;

D.  mając na uwadze, że pandemia COVID-19 stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego i wpływa na zdrowie i życie wszystkich osób zamieszkałych w UE oraz na systemy opieki zdrowotnej i społecznej w państwach członkowskich; mając na uwadze, że kryzys wpłynął jeszcze bardziej na społeczeństwo europejskie i gospodarkę europejską, a zwłaszcza na pracowników i sektory znajdujące się na pierwszej linii; mając na uwadze, że dotyczy to wszystkich pracowników, niezależnie od ich statusu; mając na uwadze, że wybuch pandemii rzucił światło na nieodłączny związek między sprawiedliwą i bezpieczną mobilnością;

E.  mając na uwadze, że wielu pracowników transgranicznych i sezonowych ma zasadnicze znaczenie dla dostarczania niezbędnych towarów i usług w kluczowych sektorach gospodarki, takich jak rolnictwo i produkcja żywności, transport, logistyka, budownictwo, usługi socjalne, w tym opieka, praca społeczna i turystyka, a także przetwórstwo i pakowanie żywności, rybołówstwo, leśnictwo, opieka zdrowotna i badania naukowe, przemysł informatyczny i farmaceutyczny, infrastruktura przemysłowa o krytycznym znaczeniu i inne sektory, a także ma kluczowe znaczenie dla wszelkich wysiłków na rzecz uzdrowienia gospodarczego; mając na uwadze, że modele biznesowe niektórych agencji pracy tymczasowej i pracodawców w tych sektorach mogą opierać się na ograniczaniu kosztów pracy i na niepewnych warunkach pracy; mając na uwadze, że inspektoraty pracy ciągle donoszą o przypadkach naruszenia praw pracowniczych pracowników transgranicznych i sezonowych w tych sektorach;

F.  mając na uwadze, że na sytuację pracowników transgranicznych i sezonowych poważny wpływ ma zarówno kryzys, jak i środki państw członkowskich mające ograniczać rozprzestrzenianie się wirusa i zapobiegać mu, w szczególności zamykanie granic, tymczasowe ograniczenia i kontrole na granicach wewnętrznych; mając na uwadze, że pandemia COVID-19 doprowadziła do zamknięcia granic i zaprzestania lub zawieszenia wielu rodzajów działalności gospodarczej, co z kolei doprowadziło do wzrostu bezrobocia i poważnych problemów związanych z delokalizacją pracowników transgranicznych i sezonowych, którzy utknęli w państwach członkowskich zatrudnienia bez dochodów, ochrony lub transportu, a czasami bez schronienia, dostępu do opieki zdrowotnej czy żywności; mając na uwadze, że w grupie pracowników przygranicznych i sezonowych w szczególnie trudnej sytuacji mogą się znaleźć młodzi pracownicy i kobiety;

G.  mając na uwadze, że wielu pracowników transgranicznych i sezonowych jest zatrudnianych na podstawie umów krótkoterminowych, które zapewniają im niewielkie bezpieczeństwo pracy i niewystarczające ubezpieczenie społeczne lub nie zapewniają ich wcale i często klasyfikują ich poniżej krajowych progów kwalifikujących do uzyskania świadczeń socjalnych; mając na uwadze, że wielu pracowników transgranicznych i sezonowych pochodzi często ze zubożałych i podatnych na zagrożenia regionów, mniejszości i grup społecznych, jest często narażonych na ubóstwo osób pracujących i wykluczenie społeczne oraz może być narażonych na ewentualne naruszenia ich praw przez osoby rekrutujące, agencje lub pracodawców, przy czym wszystkie te czynniki nasiliły się w wyniku pandemii; mając na uwadze, że pracownicy zatrudnieni na krótki okres są często zakwaterowani zbiorowo, co utrudnia ograniczanie kontaktów osobistych i zwiększa ryzyko zakażenia; mając na uwadze, że w sektorach takich jak produkcja żywności wystąpiły duże ogniska zakażeń COVID-19 i istnieje prawdopodobieństwo, że będą nadal występować w sektorach i miejscach pracy, w których ograniczanie kontaktów osobistych może być trudne do przestrzegania, o ile nie wprowadzi się odpowiednich środków;

H.  mając na uwadze, że wielu pracowników transgranicznych i sezonowych znajduje się w szczególnie trudnej sytuacji pod względem warunków pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w kontekście kryzysu związanego z COVID-19; mając na uwadze, że w trakcie kryzysu pojawiły się niepokojące doniesienia o naruszeniach praw pracowników transgranicznych i sezonowych w zakresie warunków pracy i zakwaterowania, mianowicie czasu pracy, minimalnego wynagrodzenia, niesprawiedliwych zwolnień, norm bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy, takich jak brak pisemnych instrukcji i komunikatów w miejscu pracy, brak bezpiecznego transportu i godziwych warunków zakwaterowania spełniających wymogi sanitarne i wymóg ograniczania kontaktów osobistych, wysoka presja i niedostosowane modele pracy, rozwiązania dotyczące delegowania i praktyki podwykonawcze, brak zgodności z ograniczeniami dotyczącymi kwarantanny oraz pomoc w zakresie repatriacji, a także niewystarczające zaopatrzenie w środki ochrony osobistej; mając na uwadze, że doniesienia te i kryzys ogólnie nasiliły i pogłębiły dumping socjalny i istniejącą niepewność sytuacji wielu pracowników transgranicznych i sezonowych oraz luki we wdrażaniu i egzekwowaniu obowiązujących przepisów dotyczących ich ochrony; mając na uwadze, że wielu pracowników transgranicznych i sezonowych jest w praktyce uzależnionych od swoich pracodawców lub agencji pracy tymczasowej nie tylko w odniesieniu do uzyskiwania dochodów, ale również do zakwaterowania; mając na uwadze, że wielu pracowników transgranicznych i sezonowych znalazło się na ulicy w wyniku zwolnienia z pracy; mając na uwadze, że ze względu na niepewną sytuację pracownikom tym może być trudno zgłaszać przypadki nadużyć lub być nieobecnym w pracy, gdy są chorzy, ze względu na brak informacji lub strach przed utratą dochodu, zakwaterowania lub statusu pobytu;

I.  mając na uwadze, że kryzys poważnie wpłynął również na pracowników samozatrudnionych i przedsiębiorców prowadzących działalność na własny rachunek; mając na uwadze, że działania i środki zastosowane przez państwa członkowskie w czasie pandemii w celu zapewnienia finansowej rekompensaty pracownikom, pracownikom samozatrudnionym i przedsiębiorcom opierają się głównie na krajowym rynku pracy i często brak w nich rozwiązań dotyczących pracowników transgranicznych i samozatrudnionych pracowników transgranicznych;

J.  mając na uwadze, że część pracowników zaraziła się COVID-19 i w niektórych państwach członkowskich odnotowano ofiary śmiertelne; mając na uwadze, że niektórzy pracownicy z tej grupy mieli trudności z dostępem do odpowiedniej opieki, wsparcia medycznego i infrastruktury, a także do ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego, a w niektórych przypadkach nie mieli oni dostępu do tych świadczeń nawet przed kryzysem; mając na uwadze, że awans i dostęp do zwolnień chorobowych wśród takich pracowników również stanowią problem;

K.  mając na uwadze, że Europejski Urząd ds. Pracy został ustanowiony w lipcu 2019 r. w celu wspierania państw członkowskich i Komisji w skutecznym stosowaniu i egzekwowaniu prawa Unii w zakresie mobilności pracowników i koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego; mając na uwadze, że Urząd ten ma osiągnąć pełną zdolność operacyjną do 2024 r.;

L.  mając na uwadze, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego i partnerzy społeczni odgrywają zasadniczą rolę w udzielaniu pomocy pracownikom w czasie kryzysu, zarówno w ich krajach pochodzenia, jak i w państwach członkowskich, w których pracują;

M.  mając na uwadze, że zdecydowana większość pracowników transgranicznych i sezonowych, których dotknęły skutki gospodarcze pandemii COVID-19, nie była dotychczas w stanie uzyskać dostępu do odpowiedniej ochrony socjalnej i uprawnień w zakresie bezpieczeństwa z powodu utrudnionej koordynacji między instytucjami zabezpieczenia społecznego w państwach członkowskich, która dodatkowo pogorszyła się w wyniku pandemii; mając na uwadze, że pracownicy transgraniczni i sezonowi znaleźli się w sytuacji, w której niekoniecznie kwalifikują się do objęcia tymczasowymi środkami wsparcia, takimi jak systemy skróconego czasu pracy, dostosowane świadczenia dla bezrobotnych i środki ułatwiające pracę z domu;

N.  mając na uwadze, że w dobie kryzysu niektóre państwa członkowskie podjęły działania w celu rozwiązania problemów, z którymi borykają się pracownicy transgraniczni i migrujący pracownicy sezonowi w związku z kryzysem spowodowanym COVID-19, oraz dostrzegają rolę tej grupy pracowników w społeczeństwie;

O.  mając na uwadze, że kryzys poważnie dotknął również pracowników przygranicznych i regiony przygraniczne UE pod względem zatrudnienia, dostępu do miejsca pracy i telepracy, a także spowodował niepewności prawa w odniesieniu do obowiązujących systemów zabezpieczenia społecznego i systemów podatkowych;

P.  mając na uwadze, że w europejskim sektorze rolnictwa odnotowuje się niekiedy dochody poniżej średniej w połączeniu z długim czasem pracy, wysoką liczbą wypadków i chorób oraz niskim poziomem uczestnictwa w programach edukacyjnych i szkoleniowych, zwłaszcza w przypadku pracowników transgranicznych i sezonowych; mając na uwadze, że złe warunki pracy w sektorze rolnictwa są jedną z głównych przyczyn niedoboru pracowników w niektórych państwach członkowskich;

Q.  mając na uwadze, że nie istnieje ogólnoeuropejski system stałego gromadzenia danych ani cyfrowy system lokalizacji w celu zapewnienia odpowiednich danych na temat łącznej liczby pracowników transgranicznych i sezonowych, których dotyczy ten problem; nie ma też systemu umożliwiającego pracownikom proste i szybkie ustalenie statusu ich zabezpieczenia społecznego oraz ubieganie się o różne świadczenia, do których nabyli prawo przed rozpoczęciem kryzysu; mając na uwadze, że zbyt często gminy nie mają informacji na temat pracowników transgranicznych i sezonowych mieszkających i pracujących na ich terenie;

R.  mając na uwadze, że istnieje ryzyko, iż kryzys pogłębi istniejące problemy dotyczące traktowania pracowników transgranicznych i sezonowych przez niektóre agencje rekrutacyjne i pracodawców lokalnych;

Ochrona praw, zapewnienie bezpieczeństwa i egzekwowanie obowiązujących przepisów

1.  z zadowoleniem przyjmuje stałe wytyczne Komisji w ramach ciągłej koordynacji wspólnej reakcji UE na wybuch epidemii COVID19, w szczególności w odniesieniu do wprowadzenia w życie zasady równego traktowania i niedyskryminacji oraz swobodnego i sprawiedliwego przepływu pracowników; podkreśla, że kontrole graniczne, badania przesiewowe i ograniczenia przemieszczania muszą być proporcjonalne i stosowane jako narzędzie nadzwyczajne oraz że należy przywrócić wszelką swobodę przemieszczania się, gdy tylko zostanie to uznane za bezpieczne w świetle stanu epidemii COVID-19 w danym kraju; przypomina, że zasada równego traktowania nie ogranicza się do pracowników transgranicznych i sezonowych tylko w kluczowych sektorach i zawodach, ale obejmuje wszystkich pracowników, którzy muszą przekraczać granice wewnętrzne, biorąc pod uwagę, że sektory te są również otwarte dla pracowników lokalnych w przyjmującym państwie członkowskim, w którym pracują; wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do jak najszybszego zniesienia wszelkich ograniczeń podróżowania oraz środków dyskryminujących pracowników transgranicznych i sezonowych, aby uniknąć niedoborom siły roboczej w kluczowych sektorach i z korzyścią dla pracowników, przy jednoczesnym zapewnieniu im bezpieczeństwa i ochrony;

2.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wdrożenia środków mających na celu zapewnienie, aby pracownicy transgraniczni i sezonowi oraz przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na własny rachunek byli objęci odpowiednią ochroną przed COVID-19 i skutkami pandemii, w tym łatwego dostępu do testów, a także aby byli oni informowani w zrozumiałym dla nich języku o zagrożeniach oraz o obowiązujących środkach ostrożności; podkreśla, że w grupie pracowników przygranicznych i sezonowych szczególnie podatni na zagrożenia są młodzi pracownicy i kobiety; wzywa ponadto do przyjęcia środków mających na celu zapewnienie tym pracownikom ochrony bezpieczeństwa i higieny podczas podróży do miejsca zakwaterowania, godziwych warunków mieszkaniowych, warunków umożliwiających zachowanie dystansu społecznego w miejscach zatrudnienia innych niż miejsce zamieszkania, a także wzywa do zapewnienia rozwiązań w zakresie repatriacji, tak aby w razie konieczności nie odbywała się ona na koszt pracownika; podkreśla, że należy przestrzegać obowiązujących przepisów dotyczących dostępu do praw socjalnych, w tym ich przeniesienia; podkreśla, że nie można odcinać się od pracowników transgranicznych i sezonowych tylko dlatego, że jako obywatele UE skorzystali ze swobody przemieszczania się;

3.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania pracy partnerów społecznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego aktywnie działających w tym obszarze, aby zagwarantować, że wszyscy pracownicy, którzy utknęli na ich terytorium w wyniku kryzysu lub z innego powodu, będą mieli odpowiedni i pilny dostęp do usług publicznych, wsparcia związków zawodowych, godnych warunków mieszkaniowych, wyposażenia ochronnego, posiłków i opieki zdrowotnej; z zadowoleniem przyjmuje zaangażowanie partnerów społecznych w rozwiązywanie problemów sektorowych dotyczących mobilności oraz praw pracowników transgranicznych i sezonowych;

4.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia, by w dobie COVID-19 pracownicy sezonowi z państw trzecich byli traktowani na równi z obywatelami UE, zgodnie z dyrektywą 2014/36/UE, przypominając, że pracownicy ci mają takie same prawa pracownicze i socjalne jak obywatele UE;

5.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia w trybie pilnym właściwego wdrożenia i egzekwowania obowiązujących przepisów UE w odniesieniu do praw pracowników transgranicznych i sezonowych, w szczególności w odniesieniu do prawa do równego wynagrodzenia za taką samą pracę w tym samym miejscu, w tym za pośrednictwem wspólnych uzgodnionych inspekcji pracy na szczeblu krajowym i transgranicznym; podkreśla, że należy podjąć jasne działania w celu zapewnienia, aby pracownicy rozumieli wszystkie informacje dotyczące zawartych umów i wynikających z nich praw i obowiązków oraz mieli do nich pełny dostęp przed wyjazdem do pracy, a także aby umowy te były udostępniane podmiotom zajmującym się ochroną pracy na danym obszarze zatrudnienia; wzywa państwa członkowskie do zwiększenia zdolności inspekcji pracy oraz do priorytetowego traktowania sektorów, w których prawa pracowników są zagrożone;

6.  wzywa Komisję do monitorowania wdrażania wytycznych w sprawie swobodnego przepływu pracowników w czasie epidemii COVID-19, a w szczególności do wydania nowych szczegółowych wytycznych dla pracowników transgranicznych i sezonowych oraz przedsiębiorców transgranicznych i osób prowadzących działalność na własny rachunek, pracodawców i państw członkowskich w kontekście COVID-19, w szczególności w odniesieniu do swobodnego i uczciwego przepływu, godnych warunków mieszkaniowych, obowiązujących warunków pracy i zatrudnienia oraz wymogów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym konieczności zachowania bezpiecznej odległości między osobami w czasie transportu, w miejscu zamieszkania i pracy, zabezpieczenia społecznego i koordynacji, dostępu do opieki zdrowotnej i świadczenia opieki zdrowotnej, dostarczania informacji takich jak pisemne instrukcje i ogłoszenia w miejscu pracy przeznaczone dla pracowników i sporządzone w zrozumiałym dla nich języku, a także do wymiany najlepszych praktyk; podkreśla, że należy w pełni włączyć partnerów społecznych w opracowywanie tych wytycznych;

7.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pracownikom transgranicznym i sezonowym dobrych miejsc kwaterowania, których koszty będą odrębne od wynagrodzenia i które będą gwarantowały godne warunki mieszkania oraz ochronę prywatności, a także będą przedmiotem pisemnej umowy najmu egzekwowanej przez inspektoraty pracy; wzywa także do ustanowienia norm w tym zakresie;

8.  wzywa Komisję do zadbania o to, by Europejski Urząd ds. Pracy stał się w pełni operacyjny, co należy potraktować jako priorytet, oraz by w ramach swoich działań dostarczał istotnych informacji na temat praw i obowiązków osób, których dotyczy transgraniczna mobilność pracowników, w tym za pośrednictwem wspólnej ogólnounijnej strony internetowej, która powinna umożliwiać dostęp do źródeł informacji i usług na szczeblu unijnym i krajowym; stwierdza brak zharmonizowanej procedury zgłaszania nadużyć i utrudnień; w związku z tym zwraca się do Europejskiego Urzędu ds. Pracy, aby we współpracy z właściwymi organami państw członkowskich stworzył europejski instrument na potrzeby pracowników transgranicznych pozwalający na anonimowe zgłaszanie nadużyć oraz aby wdrożył art. 8 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2019/1149 z zamiarem przeprowadzania wspólnych lub uzgodnionych inspekcji w przypadkach zgłoszonych mu potencjalnych nadużyć;

9.  wzywa Komisję do zaproponowania długofalowych rozwiązań w celu rozwiązania problemu nadużyć związanych z podwykonawstwem oraz w celu ochrony pracowników sezonowych i transgranicznych zatrudnionych na wszystkich ogniwach łańcucha podwykonawców i łańcucha dostaw;

Promowanie sprawiedliwej mobilności i wzmocnienie rynku wewnętrznego

10.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do przygotowania się na ewentualne przyszłe fale COVID-19 i ponownie wzywa do koordynacji krajowych środków podejmowanych na granicach oraz do opracowania środków bezpieczeństwa dla pracowników mobilnych, w tym bezpiecznego schronienia; zauważa, że należy stworzyć zasady postępowania w sytuacji awaryjnej dotyczące stałej mobilności polegające na wyznaczeniu i utrzymaniu „zielonych korytarzy”, a także na wprowadzeniu środków bezpieczeństwa oraz dobrze pomyślanych i nagłaśnianych warunków podróżowania; podkreśla w związku z tym kluczową rolę władz regionalnych i lokalnych oraz istniejących organów transgranicznych, w tym w prowadzeniu i regularnym aktualizowaniu spisów wszystkich pracowników transgranicznych i sezonowych zarejestrowanych w gminach, w których mieszkają; podkreśla, że hasłem przewodnim przyświecającym wszelkim działaniom podejmowanym w związku z kryzysem i w dążeniu do ożywienia gospodarczego powinny być zdrowie i bezpieczeństwo wszystkich pracowników oraz poszanowanie i skuteczne egzekwowanie wszystkich stosownych warunków pracy, przy czym uznaje szczególnie trudną sytuację pracowników transgranicznych i mobilnych podczas pandemii COVID-19 i w jej następstwie;

11.  przypomina o znaczeniu i potrzebie dobrej współpracy z państwami trzecimi, w których pracuje znaczna liczba pracowników transgranicznych, tj. państwami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), Szwajcarią i Zjednoczonym Królestwem;

12.  podkreśla potrzebę dobrej współpracy między państwami członkowskimi w zakresie gromadzenia danych dotyczących pracowników transgranicznych i sezonowych w celu zniwelowania różnic między praktykami krajowymi, uzyskania lepszego dostępu do istniejących informacji oraz stworzenia przewidywalnego i dostępnego wewnętrznego rynku pracy; wzywa Europejski Urząd ds. Pracy do odegrania aktywnej roli w gromadzeniu i koordynowaniu danych w celu przeprowadzenia analizy mobilności pracowników i oceny ryzyka zgodnie z jego zadaniami określonymi w rozporządzeniu ustanawiającym;

13.  uważa, że po to, by chronić pracowników transgranicznych i sezonowych, pracodawcy potrzebują również jasnych przepisów i jasności prawa; zwraca się do państw członkowskich o gromadzenie i aktualizowanie informacji na temat wszystkich takich przepisów, w tym związanych z COVID-19 i ograniczeniem podróży, na stronach internetowych właściwych instytucji krajowych; zwraca się do Komisji o zbadanie możliwości stworzenia portalu lub aplikacji mobilnej, które byłyby w stanie zestawiać dane z państw członkowskich w celu dostarczania obywatelom UE w czasie rzeczywistym dokładnych informacji o ograniczeniach podróży wraz z opcjami podróży oraz dostępnymi trasami w przypadku częściowego lub całkowitego przywrócenia środków nadzwyczajnych;

14.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zadbania o to, by pracownicy transgraniczni, w szczególności pracownicy przygraniczni oraz osoby pracujące na własny rachunek dotknięte kryzysem włącznie z osobami pracującymi zdalnie z kraju zamieszkania, mieli dostęp do stosownych systemów zabezpieczenia społecznego, praw pracowniczych i systemów podatkowych, byli pewni co do tego, pod które organy zabezpieczenia społecznego podlegają, mogli korzystać z systemu skróconego czasu pracy na takich samych warunkach jak inni pracownicy i by ich czasowy pobyt w państwie członkowskim zamieszkania w wyniku pandemii nie miał negatywnego wpływu na ich prawa podatkowe lub socjalne; domaga się, by czas pracy zdalnej zza granicy był liczony tak, jakby była ona wykonywana w kraju pracy;

Odporność, e-rozwiązania i zapewnienie przejrzystości

15.   wzywa Komisję do pilnego przeprowadzenia badania ogólnej sytuacji pracowej oraz warunków bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników transgranicznych i sezonowych, w tym roli agencji pracy tymczasowej, agencji pośrednictwa pracy oraz innych pośredników i podwykonawców, w celu zidentyfikowania luk w ochronie oraz ewentualnej potrzeby dokonania przeglądu obowiązujących ram prawnych, takich jak ramy prawne bezpieczeństwa i higieny pracy, dyrektywa 2014/36/UE w sprawie pracy sezonowej i dyrektywa 2008/104/WE w sprawie pracy tymczasowej, a także w celu ich uodpornienia na pandemię; podkreśla, że zdobyte doświadczenia są ważne nie tylko w dobie kryzysu związanego z pandemią COVID-19, lecz również powinny wpłynąć na kształtowanie polityki oparte na analizie danych w celu wyeliminowania niedoskonałości przepisów unijnych i krajowych zarówno w czasie kryzysu, jak i w normalnej sytuacji;

16.  podkreśla, że państwa członkowskie są odpowiedzialne za dopilnowanie, by ich systemy zabezpieczenia społecznego były stabilne, wiarygodne i odporne na sytuacje kryzysowe, oraz że UE odpowiada za wspólne przepisy mające na celu ochronę praw do zabezpieczenia społecznego w ramach przemieszczania się po Europie; wzywa obecne i przyszłe prezydencje Rady oraz państwa członkowskie do wypracowania wraz z Parlamentem szybkiego i wyważonego porozumienia co do proponowanej zmiany rozporządzeń (WE) nr 883/2004 i (WE) nr 987/2009 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, aby stworzyć unowocześnione i dostosowane do potrzeb przepisy sprzyjające sprawiedliwej mobilności i ochronie socjalnej wszystkich obywateli UE, a jednocześnie skutecznie przeciwdziałać nadużywaniu świadczeń z zabezpieczenia społecznego i naruszaniu praw socjalnych pracowników mobilnych; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do pilnego wdrożenia wszystkich elementów systemu elektronicznej wymiany informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego (EESSI) w celu zagwarantowania skuteczniejszej współpracy między instytucjami zabezpieczenia społecznego oraz szybszego, cyfrowego rozpatrywania indywidualnych przypadków z korzyścią dla osób w sytuacjach transgranicznych;

17.  wzywa Komisję do uaktualnienia jej stron internetowych w kontekście pandemii COVID-19 oraz do ich odpowiedniego propagowania, do oferowania informacji o prawach pracowniczych i odpowiednich przepisach krajowych odnoszących się do pracowników transgranicznych i sezonowych, a także informacji o krajowych i regionalnych organach ds. ochrony pracy, jak również do stworzenia we współpracy z państwami członkowskimi łatwych w odbiorze kampanii informacyjnych mających na celu uświadamianie pracowników transgranicznych i sezonowych co do ich praw, z udziałem partnerów społecznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, którzy będą przekazywali te informacje dalej;

18.  przypomina o znaczeniu właściwej ochrony sygnalistów w państwach członkowskich, w tym wśród pracowników transgranicznych i sezonowych; zachęca państwa członkowskie do wyjścia poza minimalne wymogi określone w dyrektywie 2019/1937 względem wszystkich pracowników niezależnie od ich statusu oraz do zbadania sposobów zastosowania krajowych przepisów w zakresie ochrony sygnalistów do pracowników transgranicznych lub sezonowych, którzy sygnalizują nadużycia; podkreśla potrzebę przejrzystego uwzględniania w umowach o pracę dostępnych opcji sygnalizowania nadużyć i otrzymywania wsparcia bez lęku przed represjami; podkreśla, że należy zapewnić tym pracownikom dostęp do związków zawodowych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego również w kraju przyjmującym;

19.  uważa, że stworzenie cyfrowego, dynamicznego systemu wymiany danych między państwami członkowskimi mogłoby ułatwić walkę z nadużyciami i nieprzestrzeganiem praw pracowników transgranicznych i sezonowych oraz z pracą nierejestrowaną, a także pomóc w zidentyfikowaniu właściwego systemu zabezpieczenia społecznego, któremu podlegają tacy pracownicy; w związku z tym wzywa Komisję do przygotowania, z myślą o przedstawieniu wniosku, wyczerpującej oceny skutków wprowadzenia cyfrowo identyfikowalnego europejskiego numeru zabezpieczenia społecznego; podkreśla, że zgodnie z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych(19) wszelkie dane osobowe mogą być wykorzystywane wyłącznie w określonym celu i wyłącznie przez właściwe organy systemu zabezpieczenia społecznego;

20.  wzywa państwa członkowskie do transpozycji zmienionej dyrektywy o delegowaniu pracowników w sposób prawidłowy, terminowy i ambitny oraz do zapewnienia w ramach tej transpozycji całkowicie równego traktowania i ochrony pracowników delegowanych, w szczególności w trosce o przestrzeganie przewidzianego w art. 3 ust. 7 dyrektywy spoczywającego na pracodawcy obowiązku zwrotu pracownikom oddelegowanym kosztów faktycznie poniesionych w związku z delegowaniem, takich jak koszty podróży, wyżywienia i zakwaterowania, zgodnie z krajowym prawem lub praktyką mającą zastosowanie do stosunku pracy;

21.  wskazuje na potrzebę zajęcia się przez Komisję, wraz z państwami członkowskimi, brakiem jasnych przepisów dotyczących zakładania agencji pracy tymczasowej i agencji pośrednictwa pracy ukierunkowanych na pracowników transgranicznych i sezonowych w UE; przypomina o istniejących dobrych praktykach, w ramach których na prowadzenie takiej działalności trzeba uzyskać pozwolenie świadczące wyraźnie o jej przejrzystości, wydawane przez specjalne organy administracyjne;

22.  wzywa Komisję do zadbania o to, by w ramach strategii „od pola do stołu” oraz zbliżającego się przeglądu wspólnej polityki rolnej została uwzględniona kwestia pracowników rolnych w Europie, w tym pracowników sezonowych, migrujących i innych pracowników mobilnych;

23.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwalczania negatywnego wizerunku pracowników sezonowych i transgranicznych, tam gdzie jest rozpowszechniony; zauważa, że państwa członkowskie zamieszkania są odpowiedzialne za zapewnienie pracownikom transgranicznym i sezonowym odpowiedniego dostępu do informacji dotyczących pracy i zabezpieczenia społecznego; podkreśla znaczenie wsparcia dla pracowników transgranicznych i sezonowych w razie wypadków przy pracy oraz pomocy w zakresie repatriacji i reintegracji, a jednocześnie za zagwarantowanie poszanowania ich praw przez agencje pośrednictwa pracy, podwykonawców i innych pośredników działających na terytorium tych państw;

o
o   o

24.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Radzie Europejskiej i Komisji.

(1) Dz.U. L 128 z 30.4.2014, s. 8. (2) Dz.U. L 141 z 27.5.2011, s. 1. (3) Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 375. (4) Dz.U. L 327 z 5.12.2008, s. 9. (5) Dz.U. L 186 z 11.7.2019, s. 21. (6) Dz.U. L 284 z 30.10.2009, s. 1. (7) Dz.U. L 166 z 30.4.2004, s. 1. (8) Dz.U. L 393 z 30.12.1989, s. 1. (9) Dz.U. L 18 z 21.1.1997, s. 1. (10) Dz.U. L 173 z 9.7.2018, s. 16. (11) Dz.U. L 159 z 28.5.2014, s. 11. (12) Dz.U. L 262 z 17.10.2000, s. 21. (13) Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17. (14) Dz.U. L 168 z 30.6.2009, s. 24. (15) Dz.U. L 186 z 11.7.2019, s. 105. (16) Dz.U. L 343 z 23.12.2011, s. 1. (17) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0054. (18) Dz.U. C 334 z 19.9.2018, s. 88. (19) Rozporządzenie (UE) 2016/679 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 kwietnia 2016 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1).