Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego niektóre przepisy przejściowe dotyczące wsparcia z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) w roku 2021 oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 228/2013, (UE) nr 229/2013 i (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do zasobów i ich rozdziału na rok 2021 oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, (UE) nr 1306/2013 i (UE) nr 1307/2013 w odniesieniu do ich zasobów i ich stosowania w roku 2021 (COM(2019)0581 – C9-0162/2019 – 2019/0254(COD))

P9_TA(2020)0354 A9-0101/2020

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2019)0581),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 43 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9-0162/2019),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Trybunału Obrachunkowego z dnia 26 lutego 2020 r.(1),

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 7 maja 2020 r.(2),

–  po konsultacji z Komitetem Regionów,

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu oraz przekazaną przez Radę informację w sprawie zatwierdzenia stanowiska Parlamentu, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Rozwoju Regionalnego,

–  uwzględniając pismo przesłane przez Komisję Budżetową,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A9-0101/2020),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zatwierdza swoje oświadczenia załączone do niniejszej rezolucji;

3.  zatwierdza wspólne oświadczenia Parlamentu Europejskiego i Rady załączone do niniejszej rezolucji;

4.  przyjmuje do wiadomości oświadczenia Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

5.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

6.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 16 grudnia 2020 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/... ustanawiającego niektóre przepisy przejściowe dotyczące wsparcia z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) w latach 2021 i 2022 oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, (UE) nr 1306/2013 i (UE) nr 1307/2013 w odniesieniu do zasobów i stosowania w latach 2021 i 2022 oraz rozporządzenie (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do zasobów i rozdziału takiego wsparcia na lata 2021 i 2022

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2020/2220.)

ZALACZNIK DO REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ

Oświadczenie Parlamentu Europejskiego w sprawie ustaleń przejściowych dotyczących WPR i wieloletnich ram finansowych

Rezerwa na wypadek kryzysów

Rezerwa na wypadek kryzysów w sektorze rolnym, ustanowiona w 2014 r., nigdy nie została uruchomiona ze względu na mechanizm dyscypliny finansowej przewidziany w art. 25 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013, zgodnie z którym środki na tę rezerwę są pobierane na początku każdego roku z całkowitej kwoty płatności bezpośrednich. Niewykorzystane środki są zwracane do puli płatności bezpośrednich na koniec roku. W związku z tym, aby uniknąć wstrzymania środków dla rolników, rezerwa nigdy nie została wykorzystana.

Fakt, że rezerwa – ustanowiona, aby wspierać rolników w obliczu niestabilności cen lub rynku – nigdy nie została uruchomiona, jest dowodem na ograniczenie jej struktury finansowej i funkcjonowania.  Rosnąca częstotliwość występowania trudnych warunków gospodarczych, a także niekorzystnych warunków klimatycznych i sanitarnych, skutkujących poważnymi zakłóceniami na rynku wskazuje na pilną potrzebę utworzenia w pełni funkcjonującego funduszu rezerwy kryzysowej, który mógłby być uruchamiany i udostępniany w sposób elastyczny i skuteczny.

Parlament Europejski podkreśla, że w pełni finansowany fundusz rezerwy na wypadek kryzysów, ustanowiony wstępnie w kwocie 400 mln EUR w uzupełnieniu budżetów EFRG i EFRROW, mający charakter kumulacyjny, oraz w ramach którego niewykorzystywane środki przenoszone są i dodawane do budżetu na kolejny rok w całym okresie programowania, funkcjonowałby skuteczniej i wywierałby większy wpływ na terminowe udzielanie pomocy w sytuacjach kryzysowych oraz finansowanie ukierunkowanych środków w dotkniętych sektorach.

POSEI i wyspy Morza Egejskiego

Ze względu na swoje położenie geograficzne, w szczególności oddalenie, charakter wyspiarski, niewielkie rozmiary, trudną topografię i klimat, regiony najbardziej oddalone, o których mowa w art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, borykają się ze szczególnymi problemami społeczno-gospodarczymi związanymi z zaopatrzeniem w żywność i produkty rolne niezbędne do spożycia lub produkcji rolnej. W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 228/2013 ustanowiono, zgodnie z ww. artykułem, szczególne środki w sektorze rolnym mające na celu zaradzenie trudnościom spowodowanym tą szczególną sytuacją. Ponadto ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 229/2013 system szczególnych środków dotyczących rolnictwa dla mniejszych wysp Morza Egejskiego podejmuje te same kwestie, tylko w odniesieniu do innego obszaru geograficznego.

Znaczenie środków i możliwości specyficznych dla tych regionów i wysp uzasadnia poziom specjalnego wsparcia, które jest niezbędne dla pomyślnego wdrożenia tych środków. W związku z tym, biorąc pod uwagę publiczne zobowiązania podjęte wcześniej przez Komisję wobec tych regionów i wysp, Parlament Europejski wzywa do niezakłóconego kontynuowania tych bardzo owocnych programów realizowanych na mocy rozporządzeń (UE) nr 228/2013 i (UE) nr 229/2013 oraz do utrzymania co najmniej obecnego poziomu wsparcia dla tych regionów i wysp. W ten sposób Unia wykazałaby się solidarnością i zaangażowaniem wobec tych regionów i wysp znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji.

Oświadczenie Parlamentu Europejskiego w sprawie organizacji międzybranżowych w regionach najbardziej oddalonych

Biorąc pod uwagę bardzo małe rozmiary i wyspiarski charakter regionów najbardziej oddalonych, ich rynki lokalne są szczególnie narażone na wahania cen związane z przywozem z pozostałej części Unii lub z państw trzecich. W art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) uznano szczególne potrzeby regionów najbardziej oddalonych i określono podstawę ram prawnych w celu pomagania tym regionom w radzeniu sobie z ich szczególną sytuacją. Kwestia ta została również podjęta w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 228/2013. Mając w szczególności na uwadze fakt, że odwoływanie się do organizacji międzybranżowych okazało się stwarzać możliwości w zakresie zaspokajania szczególnych potrzeb sektorów produkcji rolnej w regionach najbardziej oddalonych, należy już dopuścić elastyczność we wdrażaniu odpowiednich przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w tych regionach, aby w pełni wykorzystać zasoby przydzielone tym regionom na mocy niniejszego rozporządzenia przejściowego.

W związku z tym organizacje międzybranżowe uznane na podstawie art. 157 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 i uznane za reprezentatywne powinny mieć możliwość podjęcia niezbędnych wspólnych działań mających na celu zapewnienie, by produkcja lokalna pozostała konkurencyjna na danych rynkach lokalnych i była zrównoważona.

W tym celu, niezależnie od art. 28, 29 i 110 TFUE oraz art. 165 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, oraz nie naruszając art. 164 tego rozporządzenia i na podstawie art. 349 TFUE, zgodnie z wykładnią Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku wydanym w sprawach połączonych C-132/14–C-136/14, Parlament Europejski podkreśla znaczenie zbadania wszystkich odpowiednich instrumentów w celu umożliwienia zainteresowanym państwom członkowskim, w kontekście rozszerzonych umów międzybranżowych i po konsultacji z zainteresowanymi podmiotami, nałożenia na poszczególne podmioty gospodarcze lub grupy podmiotów gospodarczych, które nie są członkami danej organizacji międzybranżowej, lecz działają na danym rynku lokalnym, niezależnie od ich pochodzenia, obowiązek uiszczenia na rzecz tej organizacji całości lub części składek finansowych opłacanych przez jej członków, w tym w przypadku, gdy wpływy z tych składek służą finansowaniu działań mających na celu utrzymanie produkcji lokalnej lub gdy składki te są pobierane na innym etapie wprowadzania do obrotu.

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie regionów najbardziej oddalonych i mniejszych wysp Morza Egejskiego

Parlament Europejski i Rada przypominają o:

—  znaczeniu specyficznych środków dla regionów najbardziej oddalonych na mocy art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 228/2013 dla uwzględniania szczególnych cech charakterystycznych tych regionów;

—  znaczeniu szczególnych środków dotyczących rolnictwa ustanowionych dla mniejszych wysp Morza Egejskiego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 229/2013; oraz że

—  powyższe względy uzasadniają specjalne wsparcie dla tych regionów i wysp w celu wdrożenia odpowiednich środków.

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uzgodnień finansowych UE dotyczących POSEI i mniejszych wysp Morza Egejskiego

Parlament Europejski i Rada podkreślają, że uzgodnienia finansowe UE dotyczące POSEI i mniejszych wysp Morza Egejskiego zawarte w niniejszym rozporządzeniu przejściowym na lata 2021 i 2022 mają charakter wyjątkowy i odzwierciedlają szczególny charakter okoliczności i nie stanowią precedensu dla przyszłego finansowania WPR dla regionów najbardziej oddalonych i mniejszych wysp Morza Egejskiego ani dla płatności bezpośrednich.

Oświadczenie Komisji w sprawie nowego artykułu 167a

Komisja odnotowuje porozumienie polityczne między Parlamentem a Radą w sprawie poprawki Parlamentu nr 106, która do rozporządzenia o wspólnej organizacji rynków produktów rolnych wprowadziła nowy artykuł 167a dotyczący sektora oliwy z oliwek. Komisja zauważa, że ta poprawka uzgodniona przez Parlament i Radę nie jest zgodna z zasadą ciągłości stosowania obowiązujących przepisów przyświecającej rozporządzeniu przejściowemu, ma charakter materialny i została uwzględniona przez współprawodawców bez oceny skutków wymaganej w pkt 15 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa. Komisja przypomina o swoim zobowiązaniu do utrzymania skutecznej konkurencji w sektorze rolnym i pełnej realizacji celów WPR określonych w art. 39 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Oświadczenie Komisji w sprawie płatności ANC

Komisja odnotowuje porozumienie między współprawodawcami, zgodnie z którym środki finansowe Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy (EURI), po ich włączeniu do Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), mogą być wydatkowane w celu finansowania płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (płatności ANC).

Komisja wyraziła już obawy związane z tym, że płatności ANC w ograniczony sposób przyczyniają się do osiągnięcia celów środowiskowych i klimatycznych, zważywszy, że rolnicy nie muszą prowadzić żadnych konkretnych praktyk, aby otrzymać tę płatność. Z tego powodu włączenie płatności ANC do puli środków finansowych EURI przeznaczonej na osiągnięcie celów środowiskowych i klimatycznych nie powinno być uważane za precedens podczas negocjacji w sprawie przyszłej WPR.

(1) Dz.U. C 109 z 1.4.2020, s. 1. (2) Dz.U. C 232 z 14.7.2020, s. 29.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1303/2013 w odniesieniu do nadzwyczajnych zasobów dodatkowych i przepisów wykonawczych w ramach celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia”, aby zapewnić pomoc na wspieranie kryzysowych działań naprawczych w kontekście pandemii COVID-19 i przygotowania do ekologicznej i cyfrowej odbudowy gospodarki zwiększającej jej odporność (REACT-EU) (COM(2020)0451 – C9-0149/2020 – 2020/0101(COD))

P9_TA(2020)0355 A9-0150/2020

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2020)0451),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 177 i art. 322 ust. 1 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9-0149/2020),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Trybunału Obrachunkowego z dnia 13 lipca 2020 r.(1),

–  po konsultacji z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym,

–  uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 14 października 2020 r.(2),

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu oraz informację z Rady w sprawie zatwierdzenia stanowiska Parlamentu, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz Komisję Budżetową,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego (A9-0150/2020),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 16 grudnia 2020 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/... zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1303/2013 w odniesieniu do zasobów dodatkowych i przepisów wykonawczych w celu zapewnienia pomocy na wspieranie kryzysowych działań naprawczych w kontekście pandemii COVID-19 i jej skutków społecznych oraz przygotowanie do ekologicznej i cyfrowej odbudowy gospodarki zwiększającej jej odporność (REACT-EU)

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2020/2221.)

(1) Dz.U. C 272 z 17.8.2020, s. 1. (2) Dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii (09980/1/2020 – C9-0407/2020 – 2018/0136(COD))	P9_TA(2020)0356 A9-0262/2020
SPROSTOWANIA COR01

(Zwykła procedura ustawodawcza: drugie czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając stanowisko Rady w pierwszym czytaniu (09980/1/2020 – C9‑0407/2020),

–  uwzględniając opinię Trybunału Obrachunkowego z dnia 17 sierpnia 2018 r.(1),

–  uwzględniając opinię Komisji (COM(2020)0843),

–  uwzględniając swoje stanowisko przyjęte w pierwszym czytaniu(2) dotyczące wniosku Komisji przedstawionego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2018)0324),

–  uwzględniając art. 294 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisje przedmiotowo właściwe na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu,

–  uwzględniając art. 67 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie do drugiego czytania przedstawione przez Komisję Budżetową i Komisję Kontroli Budżetowej (A9-0262/2020),

1.  zatwierdza stanowisko Rady przyjęte w pierwszym czytaniu;

2.  zatwierdza wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

3.  przyjmuje do wiadomości oświadczenie Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

4.  stwierdza, że akt prawny zostaje przyjęty zgodnie ze stanowiskiem Rady;

5.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady aktu prawnego zgodnie z art. 297 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

6.  zobowiązuje swojego sekretarza generalnego do podpisania aktu prawnego po stwierdzeniu, że wszystkie procedury zostały prawidłowo zakończone, oraz do przygotowania, w porozumieniu z sekretarzem generalnym Rady, jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

7.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji

Bez uszczerbku dla prawa Komisji do inicjatywy Parlament Europejski, Rada i Komisja zgadzają się rozważyć włączenie treści niniejszego rozporządzenia do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. („rozporządzenie finansowe”) przy okazji jego następnego przeglądu.

Oświadczenie Komisji

Komisja zgadza się rozważyć dołączenie do sprawozdania składanego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie na temat stosowania niniejszego rozporządzenia stosownych wniosków w razie potrzeby.

(1) Dz.U. C 291 z 17.8.2018, s. 1. (2) Teksty przyjęte w dniu 4.4.2019, P8_TA(2019)0349.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie projektu rozporządzenia Rady określającego wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 (09970/2020 – C9-0409/2020 – 2018/0166(APP))

P9_TA(2020)0357 A9-0260/2020

(Specjalna procedura ustawodawcza – zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt rozporządzenia Rady (09970/2020),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 312 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (C9-0409/2020),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 – stanowisko Parlamentu z myślą o osiągnięciu porozumienia(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 października 2019 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 i zasobów własnych: czas, by spełnić oczekiwania obywateli(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie konkluzji z nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 17–21 lipca 2020 r.(3),

–  uwzględniając art. 92 oraz art. 105 ust. 1 i 4 Regulaminu,

–  uwzględniając pisma przesłane przez Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz Komisję Spraw Konstytucyjnych,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Budżetowej (A9-0260/2020),

1.  wyraża zgodę na projekt rozporządzenia Rady określającego wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 w postaci przedstawionej w załączniku do niniejszej rezolucji;

2.  zatwierdza wspólne oświadczenie Parlamentu, Rady i Komisji, załączone do niniejszej rezolucji;

3.  zatwierdza swoje oświadczenie załączone do niniejszej rezolucji;

4.  przyjmuje do wiadomości oświadczenia Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

5.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania, wraz z przewodniczącym Rady i przewodniczącym Komisji, wspólnego oświadczenia Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie kontroli budżetowej w odniesieniu do nowych wniosków opartych na art. 122 TFUE, które mogą mieć istotny wpływ na budżet Unii;

6.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

ZAŁĄCZNIK 1: PROJEKT ROZPORZĄDZENIA RADY OKREŚLAJĄCEGO WIELOLETNIE RAMY FINANSOWE NA LATA 2021-2027

ROZPORZĄDZENIE RADY (UE, Euratom) 2020/…

z dnia ...

określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 312,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, w szczególności jego art. 106a,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

uwzględniając zgodę Parlamentu Europejskiego(4),

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

po konsultacji z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym,

po konsultacji z Komitetem Regionów,

stanowiąc zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)  Biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu przewidywalności przy przygotowywaniu i realizacji inwestycji średnioterminowych, okres obowiązywania wieloletnich ram finansowych (WRF) należy ustalić na siedem lat począwszy od dnia 1 stycznia 2021 r.

(2)  Wpływ gospodarczy kryzysu związanego z COVID-19 wymaga od Unii zapewnienia długoterminowych ram finansowych umożliwiających sprawiedliwą i sprzyjającą włączeniu społecznemu transformację ku zielonej i cyfrowej przyszłości, wspierających strategiczną autonomię Unii w dłuższej perspektywie oraz zapewniających jej odporność na wstrząsy w przyszłości.

(3)  Roczne pułapy środków na zobowiązania według kategorii wydatków oraz roczne pułapy środków na płatności ustanowione w niniejszym rozporządzeniu mają być zgodne z mającymi zastosowanie pułapami zobowiązań i zasobów własnych, określonymi zgodnie z obowiązującą decyzją Rady w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej, która została przyjęta zgodnie z art. 311 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) akapit trzeci (zwaną dalej „decyzją w sprawie zasobów własnych”).

(4)  W przypadku gdy konieczne jest uruchomienie gwarancji udzielonych w ramach budżetu ogólnego Unii w odniesieniu do pomocy finansowej na rzecz państw członkowskich zatwierdzonej zgodnie z art. 220 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046(5) (zwanego dalej „rozporządzeniem finansowym”), niezbędną kwotę należy uruchomić poza pułapami środków na zobowiązania i środków na płatności określonymi w WRF, przestrzegając jednocześnie pułapu zasobów własnych.

(5)  W WRF nie należy uwzględniać pozycji budżetu finansowanych z dochodów przeznaczonych na określony cel w rozumieniu rozporządzenia finansowego.

(6)  WRF należy określić w cenach z 2018 r. Należy także określić zasady dotyczące rocznych dostosowań technicznych WRF w celu ponownego obliczenia dostępnych pułapów i marginesów.

(7)  Należy ustanowić przepisy w odniesieniu do innych sytuacji, które mogłyby wymagać dostosowania WRF. Takie dostosowania mogą być związane z opóźnionym przyjęciem nowych zasad, programów objętych zarządzaniem dzielonym lub z działaniami związanymi z należytym zarządzaniem gospodarczym lub działaniami podjętymi na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego ogólnego systemu warunkowości w celu ochrony budżetu Unii. Należy również ustanowić przepisy dotyczące mechanizmu dostosowań dotyczących poszczególnych programów.

(8)  Należy wprowadzić szczególną i jak największą elastyczność, aby umożliwić Unii wykonywanie jej zobowiązań zgodnie z art. 323 TFUE.

(9)  Aby umożliwić Unii reagowanie w określonych nieprzewidzianych okolicznościach lub reagowanie na określone nieprzewidziane konsekwencje i tym samym zapewnić sprawny przebieg procedury budżetowej, niezbędne są następujące tematyczne instrumenty szczególne: Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji, rezerwa na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej oraz pobrexitowa rezerwa dostosowawcza. Rezerwa na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej nie ma na celu zajęcie się konsekwencjami kryzysów związanych z rynkiem, które mają wpływ na produkcję lub dystrybucję rolną.

(10)  Aby dodatkowo zwiększyć elastyczność, niezbędne są następujące nietematyczne instrumenty szczególne: jednolity margines i instrument elastyczności. Jednolity margines powinien umożliwiać przesuwanie marginesów dostępnych poniżej pułapów środków na zobowiązania i środków na płatności, odpowiednio, między latami budżetowymi, a, w przypadku środków na zobowiązania – między działami WRF, bez przekraczania łącznych kwot pułapów WRF na środki na zobowiązania i środki na płatności na cały okres WRF. Instrument elastyczności powinien umożliwiać finansowanie konkretnych nieprzewidzianych wydatków w danym roku budżetowym.

(11)  Należy wprowadzić przepis szczególny umożliwiający zapisanie w budżecie środków na zobowiązania i odpowiadających im środków na płatności poza pułapami określonymi w WRF, w przypadku gdy zaistnieje konieczność wykorzystania instrumentów szczególnych.

(12)  Należy przewidzieć możliwość rewizji WRF w przypadku zmiany Traktatów mającej wpływ na budżet, ponownego zjednoczenia Cypru lub rozszerzenia Unii, a także w świetle wykonania budżetu.

(13)  Może też zaistnieć konieczność zmiany niniejszego rozporządzenia w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych okoliczności, którym nie da się sprostać w ramach limitów określonych w WRF. Należy zatem przewidzieć rewizję WRF w takich przypadkach.

(14)  Konieczne są również szczegółowe zasady postępowania w przypadku dużych projektów, których czas realizacji znacznie wykracza poza okres określony dla WRF. Należy ustalić maksymalne kwoty wkładów z budżetu ogólnego Unii w te projekty, zapewniając tym samym, aby nie miały one jakiegokolwiek wpływu na inne projekty finansowane z tego budżetu.

(15)  Konieczne jest wprowadzenie ogólnych przepisów dotyczących współpracy międzyinstytucjonalnej w procedurze budżetowej, przy jednoczesnym poszanowaniu uprawnień budżetowych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (zwanych dalej „instytucjami”) określonych w Traktatach, a także wymogów przejrzystości.

(16)  Komisja powinna przedstawić wniosek w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych przed dniem 1 lipca 2025 r., aby umożliwić instytucjom przyjęcie go z wystarczającym wyprzedzeniem przed wejściem w życie kolejnych wieloletnich ram finansowych. Zgodnie z art. 312 ust. 4 TFUE pułapy dotyczące ostatniego roku obowiązywania WRF określone w niniejszym rozporządzeniu mają w dalszym ciągu mieć zastosowanie w sytuacji, gdyby nowe wieloletnie ramy finansowe nie zostały przyjęte przed końcem okresu obowiązywania WRF określonych w niniejszym rozporządzeniu,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Artykuł 1

Wieloletnie ramy finansowe

Niniejsze rozporządzenie określa wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 (WRF).

Artykuł 2

Przestrzeganie pułapów WRF

1.  Parlament Europejski, Rada i Komisja (zwane dalej „instytucjami”) podczas każdej procedury budżetowej oraz przy wykonywaniu budżetu na dany rok muszą zachowywać zgodność z rocznymi pułapami wydatków określonymi w załączniku I (zwanymi dalej „pułapami WRF”).

Podpułap działu 3 określony w załączniku I ustala się bez uszczerbku dla elastyczności między dwoma filarami wspólnej polityki rolnej (WPR). Dostosowany pułap, który ma mieć zastosowanie do filara I WPR po przesunięciach środków między Europejskim Funduszem Rolnym na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich a płatnościami bezpośrednimi, zostanie określony w odpowiednim akcie prawnym, a WRF zostaną odpowiednio dostosowane w drodze dostosowania technicznego przewidzianego w art. 4 niniejszego rozporządzenia.

2.  W przypadku gdy konieczne jest wykorzystanie zasobów instrumentów szczególnych przewidzianych w art. 8, 9, 10 i 12, środki na zobowiązania i odpowiadające im środki na płatności zapisuje się w budżecie poza odpowiednimi pułapami WRF.

W przypadku gdy konieczne jest wykorzystanie zasobów jednolitego marginesu zgodnie z art. 11, środki na zobowiązania i odpowiadające im środki na płatności zapisuje się w budżecie poza odpowiednimi pułapami WRF na dany rok.

3.  W przypadku gdy konieczne jest uruchomienie gwarancji w odniesieniu do pomocy finansowej na rzecz państw członkowskich zatwierdzonej zgodnie z art. 220 ust. 1 rozporządzenia finansowego, niezbędną kwotę uruchamia się poza pułapami WRF.

Artykuł 3

Przestrzeganie pułapu zasobów własnych

1.  W każdym roku w okresie objętym WRF wymagana łączna kwota środków na płatności, po rocznym dostosowaniu i z uwzględnieniem wszelkich innych dostosowań i zmian, a także zastosowania art. 2 ust. 2 i 3, nie może skutkować taką stawką poboru zasobów własnych, która przekraczałaby pułap zasobów własnych określony w obowiązującej decyzji w sprawie zasobów własnych Unii Europejskiej, która została przyjęta zgodnie z art. 311 akapit trzeci TFUE (zwanej dalej „decyzją w sprawie zasobów własnych”).

2.  W razie potrzeby pułapy WRF obniża się, aby zapewnić zgodność z pułapem zasobów własnych określonym w decyzji w sprawie zasobów własnych.

Rozdział 2

Dostosowania WRF

Artykuł 4

Dostosowania techniczne

1.  Każdego roku Komisja, działając z wyprzedzeniem w stosunku do procedury budżetowej dotyczącej roku n+1, dokonuje następujących dostosowań technicznych WRF:

a)  przeszacowania - w cenach z roku n+1 - pułapów oraz całkowitych kwot środków na zobowiązania i środków na płatności;

b)  obliczenia marginesu dostępnego w ramach pułapu zasobów własnych określonego w decyzji w sprawie systemu zasobów własnych;

c)  obliczenia kwoty środków na zobowiązania dostępnej w ramach jednolitego marginesu, o której mowa w art. 11 ust. 1 akapit pierwszy lit. a), a także całkowitej maksymalnej kwoty, o której mowa w art. 11 ust. 2 akapit pierwszy lit. a);

d)  obliczenia dostosowania pułapu środków na płatności w ramach jednolitego marginesu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 akapit pierwszy lit. b), a także maksymalnej kwoty, o której mowa w art. 11 ust. 2 akapit pierwszy lit. b);

e)  obliczenia dodatkowych alokacji dotyczących poszczególnych programów, o których mowa w art. 5 ust. 1, oraz wyniku rocznego dostosowania, o którym mowa w art. 5 ust. 2.

2.  Komisja dokonuje dostosowań technicznych, o których mowa w ust. 1, na podstawie stałego deflatora w wysokości 2 % rocznie.

3.  Komisja przekazuje wyniki dostosowań technicznych, o których mowa w ust. 1, oraz leżące u ich podstaw prognozy gospodarcze Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

4.  Bez uszczerbku dla art. 6 i 7, w stosunku do danego roku nie można dokonywać żadnych dalszych dostosowań technicznych ani w ciągu tego roku, ani na zasadzie ex post w latach kolejnych.

Artykuł 5

Dostosowanie dotyczące poszczególnych programów

1.  Kwota równoważna dochodom pochodzącym z grzywien nałożonych przez instytucje Unii na mocy rozporządzeń Rady (WE) nr 1/2003(6) i (WE) nr 139/2004(7), zapisana w budżecie na rok n-1 zgodnie z art. 107 rozporządzenia finansowego, po odliczeniu kwoty na rok n-1, o której mowa w art. 141 ust. 1 Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej(8), jest udostępniana do celów dodatkowej alokacji:

a)  środków na zobowiązania na rok n+1, począwszy od 2022 r. i zakończywszy w 2027 r., na rzecz programów wymienionych w załączniku II, zgodnie z wartościami procentowymi określonymi dla tych programów w kolumnie „Klucz podziału” w tabeli w załączniku II; oraz

b)  środków na płatności na rok n+1, począwszy od 2022 r. i zakończywszy w 2027 r.

Łączna kwota dodatkowych alokacji na okres 2022–2027 w odniesieniu do środków na zobowiązania i środków na płatności wynosi, odpowiednio, 11 000 mln EUR (w cenach z 2018 r.). Dla poszczególnych lat w okresie 2022–2026 roczna kwota dodatkowych alokacji w odniesieniu do środków na zobowiązania i środków na płatności wynosi, odpowiednio, co najmniej 1 500 mln EUR (w cenach z 2018 r.) i nie może przekroczyć 2 000 mln EUR (w cenach z 2018 r.).

Łączna kwota dodatkowych alokacji w odniesieniu do środków na zobowiązania na rzecz programów w okresie 2022–2027 określona jest w kolumnie „Łączna dodatkowa alokacja środków na zobowiązania na podstawie art. 5” w tabeli w załączniku II.

2.  Pułapy środków na zobowiązania w odpowiednich działach na rok n+1, począwszy od 2022 r. i zakończywszy w 2027 r., są dostosowywane w górę o kwoty odpowiadające dodatkowym alokacjom określonym w ust. 1, zgodnie z wartościami procentowymi określonymi dla tych działów w kolumnie „Klucz podziału” w tabeli w załączniku II. Pułap środków na płatności na rok n+1, począwszy od 2022 r. i zakończywszy w 2027 r., jest automatycznie dostosowywany w górę o kwoty odpowiadające dodatkowym alokacjom określonym w ust. 1.

Artykuł 6

Dostosowania dotyczące działań związanych z należytym zarządzaniem gospodarczym lub z ogólnym systemem warunkowości w celu ochrony budżetu Unii

1.  W przypadku wycofania zawieszenia zobowiązań budżetowych dotyczących funduszy Unii zgodnie z odpowiednimi aktami podstawowymi w kontekście działań związanych z należytym zarządzaniem gospodarczym lub działaniami podjętymi na postawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego ogólnego systemu warunkowości w celu ochrony budżetu Unii, kwoty odpowiadające zawieszonym zobowiązaniom przenosi się na kolejne lata, a odpowiadające im pułapy WRF odpowiednio dostosowuje.

2.  Komisja przekazuje wyniki wszelkich dostosowań dokonanych na podstawie ust. 1 Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

3.  Zawieszone zobowiązania z roku n nie mogą zostać ponownie zapisane w budżecie ogólnym Unii później niż w roku n+2.

Artykuł 7

Dostosowanie w następstwie nowych przepisów lub programów objętych zarządzaniem dzielonym

1.  W przypadku przyjęcia po dniu 1 stycznia 2021 r. nowych przepisów lub programów objętych zarządzaniem dzielonym w odniesieniu do funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, Funduszu Azylu i Migracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Instrumentu na rzecz Zarządzania Granicami i Wiz w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami, kwoty odpowiadające środkom przydzielonym, ale niewykorzystanym w 2021 r., przenosi się w równych częściach na każdy rok w okresie 2022–2025, dostosowując odpowiednio odpowiadające im pułapy WRF.

2.  Komisja przekazuje wyniki wszelkich dostosowań dokonanych na podstawie ust. 1 Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

Rozdział 3

Instrumenty szczególne

Sekcja 1

Tematyczne instrumenty szczególne

Artykuł 8

Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji

1.  Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji, którego cele i zakres zostały określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącym Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji, nie może przekroczyć maksymalnej rocznej kwoty 186 mln EUR (w cenach z 2018 r.).

2.  Środki na Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji zapisuje się w budżecie ogólnym Unii jako środki rezerwowe.

Artykuł 9

Rezerwa na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej

1.  Rezerwa na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej może być wykorzystywana do finansowania:

a)  pomocy w celu reagowania na sytuacje nadzwyczajne wynikające z poważnych katastrof objętych Funduszem Solidarności Unii Europejskiej, którego cele i zakres określone są w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2012/2002(9); oraz

b)  szybkiej reakcji na określone nadzwyczajne potrzeby w Unii lub w państwach trzecich powstałe w następstwie zdarzeń, których nie można było przewidzieć w momencie uchwalania budżetu, w szczególności na działania w sytuacjach wyjątkowych i operacje w zakresie wsparcia w następstwie klęsk żywiołowych nieobjętych zakresem stosowania lit. a), katastrof spowodowanych przez człowieka, kryzysów humanitarnych w przypadkach zagrożeń na dużą skalę dla zdrowia publicznego, zagrożeń weterynaryjnych lub fitosanitarnych, a także w sytuacjach szczególnej presji na zewnętrznych granicach Unii wynikającej z przepływów migracyjnych, w przypadku gdy okoliczności tego wymagają.

2.  Rezerwa na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej nie może przekroczyć maksymalnej rocznej kwoty 1 200 mln EUR (w cenach z 2018 r.). Każda część rocznej kwoty, która nie została wykorzystana w roku n, może zostać wykorzystana do roku n+1. W pierwszej kolejności wykorzystuje się część rocznej kwoty wynikającą z roku poprzedniego. Każda część rocznej kwoty z roku n, która nie zostanie wykorzystana w roku n+1, wygasa.

3.  Środki na rezerwę na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej zapisuje się w budżecie ogólnym Unii jako środki rezerwowe.

4.  W dniu 1 października każdego roku co najmniej jedna czwarta rocznej kwoty, o której mowa w ust. 2, pozostaje dostępna na zaspokojenie potrzeb, które mogą powstać do końca tego roku.

Bez uszczerbku dla akapitu pierwszego można uruchomić kwoty następujących maksymalnych wartości procentowych całkowitej kwoty dostępnej do dnia 1 września każdego roku:

—  50 % w odniesieniu do pomocy udzielanej na podstawie ust. 1 lit. a); kwotę wynikającą z tych obliczeń pomniejsza się o wszelkie kwoty uruchomione w poprzednim roku w zastosowaniu ust. 5,

—  35 % w odniesieniu do pomocy udzielanej państwom trzecim na podstawie ust. 1 lit. b),

—  15 % w odniesieniu do pomocy wewnątrz Unii udzielanej na postawie ust. 1 lit. b).

Bez uszczerbku dla akapitu pierwszego, począwszy od dnia 1 września każdego roku pozostała część dostępnej kwoty może zostać wykorzystana do celów udzielenia dowolnej pomocy, o której mowa w akapicie drugim, na zaspokojenie potrzeb, które mogą powstać do końca tego roku.

5.  W wyjątkowych przypadkach i jeżeli pozostałe zasoby finansowe dostępne w ramach rezerwy na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej nie są wystarczające, aby pokryć z nich kwoty uznane za niezbędne do celów pomocy przewidzianej w ust. 1 lit. a), w roku wystąpienia katastrofy, o której mowa w tej literze, Komisja może zaproponować, aby różnica została sfinansowana z kwot rocznych dostępnych do celów rezerwy na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej w roku następnym, do maksymalnej kwoty 400 mln EUR (w cenach z 2018 r.).

Artykuł 10

Pobrexitowa rezerwa dostosowawcza

1.  Pobrexitowa rezerwa dostosowawcza zapewnia pomoc w celu przeciwdziałania nieprzewidzianym i negatywnym skutkom w państwach członkowskich i sektorach, które są najbardziej dotknięte wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, z zastrzeżeniem warunków określonych w stosownym instrumencie oraz zgodnie z tymi warunkami.

2.  Pobrexitowa rezerwa dostosowawcza nie może przekroczyć kwoty 5 000 mln EUR (w cenach z 2018 r.).

3.  Środki na pobrexitową rezerwę dostosowawczą zapisuje się w budżecie ogólnym Unii jako środki rezerwowe.

Sekcja 2

Nietematyczne instrumenty szczególne

Artykuł 11

Jednolity margines

1.  Jednolity margines obejmuje:

a)  począwszy od 2022 r. – kwoty odpowiadające marginesom, które są nadal dostępne poniżej pułapów WRF dla środków na zobowiązania w roku n-1 i które mają zostać udostępnione poza pułapami WRF dla środków na zobowiązania na lata 2022–2027;

b)  począwszy od 2022 r. – kwoty równoważne różnicy między wykonanymi płatnościami a pułapem płatności WRF na rok n-1 w celu dostosowania w górę pułapu płatności na lata 2022–2027; oraz

c)  dodatkowe kwoty, które mogą zostać udostępnione poza pułapami WRF w danym roku dla środków na zobowiązania lub środków na płatności, lub dla obu tych rodzajów środków, w zależności od przypadku, pod warunkiem że będą one w pełni kompensowane: w odniesieniu do środków na zobowiązania – w marginesach jednego lub większej liczby działów WRF na bieżący rok budżetowy lub przyszłe lata budżetowe, oraz w odniesieniu do środków na płatności – w marginesach w ramach pułapu płatności na przyszłe lata budżetowe.

Kwoty mogą być uruchamiane na podstawie akapitu pierwszego lit. c) jedynie wtedy, gdy kwoty dostępne na podstawie lit. a) i b) tego akapitu, stosownie do przypadku, są niewystarczające, a w każdym przypadku tylko w ostateczności, aby umożliwić reagowanie na nieprzewidziane okoliczności.

Zastosowanie lit. c) akapitu pierwszego nie może prowadzić do przekroczenia łącznych kwot pułapów WRF na środki na zobowiązania i środki na płatności na bieżący rok budżetowy i przyszłe lata budżetowe. Nie uruchamia się już zatem w kontekście WRF jakichkolwiek kwot kompensowanych zgodnie z tą literą.

2.  Wykorzystanie jednolitego marginesu na podstawie ust. 1 akapit pierwszy lit. a) i c) nie może prowadzić do przekroczenia, w każdym danym roku, łącznie:

a)  0,04 % dochodu narodowego brutto Unii w środkach na zobowiązania, obliczonego w ramach rocznego dostosowania technicznego WRF, o którym mowa w art. 4;

b)  0,03 % dochodu narodowego brutto Unii w środkach na płatności, obliczonego w ramach rocznego dostosowania technicznego WRF, o którym mowa w art. 4.

Wykorzystanie jednolitego marginesu w każdym danym roku musi być zgodne z pułapami zasobów własnych określonymi w decyzji w sprawie zasobów własnych.

3.  Roczne dostosowania, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. b), nie mogą przekroczyć następujących kwot maksymalnych (w cenach z 2018 r.) na lata 2025–2027 w porównaniu z pierwotnym pułapem płatności na odpowiednie lata:

—  2025 – 8 000 mln EUR,

—  2026 – 13 000 mln EUR,

—  2027 – 15 000 mln EUR.

Kwoty, o których mowa w art. 5 ust. 2 akapit drugi, mają charakter dodatkowy względem maksymalnych kwot, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu.

Wszelkie dostosowania w górę w pełni kompensuje się odpowiadającym im obniżeniem pułapu płatności na rok n-1.

4.  Kwoty, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. a) i c) niniejszego artykułu, mogą zostać uruchomione przez Parlament Europejski i Radę w ramach procedury budżetowej przewidzianej w art. 314 TFUE, aby umożliwić finansowanie wydatków, których nie można sfinansować w ramach odpowiednich pułapów WRF dostępnych w danym roku.

Dostosowania w górę, o którym mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. b) niniejszego artykułu, dokonuje Komisja począwszy od 2022 r. w ramach dostosowania technicznego, o którym mowa w art. 4.

Artykuł 12

Instrument elastyczności

1.  Instrument elastyczności może być wykorzystywany na finansowanie, w danym roku budżetowym, określonych nieprzewidzianych wydatków w środkach na zobowiązania i odpowiadających im środkach na płatności, których to wydatków nie można sfinansować w ramach pułapów dostępnych w jednym lub większej liczbie innych działów. Pułap rocznej kwoty dostępnej na rzecz instrumentu elastyczności wynosi 915 mln EUR (w cenach z 2018 r.).

2.  Niewykorzystana część rocznej kwoty instrumentu elastyczności może zostać wykorzystana do roku n+2. W pierwszej kolejności, w porządku chronologicznym wykorzystuje się dowolną część rocznej kwoty wynikającą z poprzednich lat. Każda część rocznej kwoty z roku n, która nie zostanie wykorzystana w roku n+2, wygasa.

Rozdział 4

Rewizja WRF

Artykuł 13

Rewizja WRF

1.  Bez uszczerbku dla art. 3 ust. 2 i art. 14–17, w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych okoliczności WRF mogą zostać poddane rewizji przy zachowaniu zgodności z pułapem zasobów własnych określonym w decyzji w sprawie zasobów własnych.

2.  Co do zasady, wszelkie wnioski dotyczące zmiany WRF zgodnie z ust. 1 przedstawia się i przyjmuje przed rozpoczęciem procedury budżetowej dotyczącej danego roku lub pierwszego roku w danym okresie.

3.  W każdym wniosku dotyczącym rewizji WRF zgodnie z ust. 1 analizuje się możliwości realokacji wydatków pomiędzy programami wchodzącymi w zakres działu, którego dotyczy rewizja, ze szczególnym uwzględnieniem przewidywanego niepełnego wykorzystania środków.

4.  Przy każdej rewizji WRF zgodnie z ust. 1 uwzględnia się możliwości skompensowania podniesienia pułapu jednego działu poprzez obniżenie pułapu innego działu.

5.  Przy każdej rewizji WRF zgodnie z ust. 1 utrzymuje się odpowiedni stosunek między środkami na zobowiązania i środkami na płatności.

Artykuł 14

Rewizja związana z wykonaniem

Powiadamiając Parlament Europejski i Radę o wynikach dostosowań technicznych WRF, Komisja w stosownych przypadkach przedstawia wszelkie wnioski, które uzna za konieczne, w sprawie rewizji łącznej kwoty środków na płatności, w świetle wykonania, w celu zapewnienia należytego zarządzania rocznymi pułapami płatności oraz, w szczególności, ich należytego rozłożenia w czasie w odniesieniu do środków na zobowiązania.

Artykuł 15

Rewizja w przypadku rewizji Traktatów

W przypadku rewizji Traktatów, która miałaby wpływ na budżet, dokonuje się odpowiedniej rewizji WRF.

Artykuł 16

Rewizja w przypadku rozszerzenia Unii

W przypadku przystąpienia jednego państwa lub większej ich liczby do Unii dokonuje się rewizji WRF w celu uwzględnienia potrzeb w zakresie wynikających z tego wydatków.

Artykuł 17

Rewizja w przypadku ponownego zjednoczenia Cypru

W przypadku ponownego zjednoczenia Cypru dokonuje się rewizji WRF w celu uwzględnienia kompleksowego rozwiązania sytuacji na Cyprze i dodatkowych potrzeb finansowych wynikających z ponownego zjednoczenia.

Rozdział 5

Wkład w finansowanie dużych projektów

Artykuł 18

Wkład w finansowanie dużych projektów

1.  W ramach budżetu ogólnego Unii na okres 2021–2027 udostępnia się maksymalną kwotę 13 202 mln EUR (w cenach z 2018 r.) na duże projekty realizowane na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program kosmiczny Unii i Agencję Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego.

2.  W ramach budżetu ogólnego Unii na okres 2021–2027 udostępnia się maksymalną kwotę 5 000 mln EUR (w cenach z 2018 r.) na międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER).

Rozdział 6

Współpraca międzyinstytucjonalna w procedurze budżetowej

Artykuł 19

Współpraca międzyinstytucjonalna w procedurze budżetowej

1.  Instytucje podejmują działania w celu ułatwienia przebiegu corocznej procedury budżetowej.

2.  Instytucje współpracują ze sobą w dobrej wierze podczas całej procedury w celu uzgodnienia swoich stanowisk. Instytucje na wszystkich etapach procedury współdziałają w ramach kontaktów na właściwym szczeblu międzyinstytucjonalnym, aby monitorować postępy prac i analizować stopień zbliżenia stanowisk.

3.  Instytucje zapewniają jak największy stopień koordynacji ich odpowiednich harmonogramów prac w celu umożliwienia przeprowadzenia procedury w sposób spójny i sprzyjający zbliżeniu stanowisk, prowadzący do ostatecznego przyjęcia budżetu ogólnego Unii.

4.  Rozmowy trójstronne mogą być organizowane na wszystkich etapach procedury oraz z udziałem przedstawicieli różnych szczebli, w zależności od charakteru przewidywanej debaty. Każda instytucja, zgodnie ze swoim regulaminem wewnętrznym, wyznacza swoich przedstawicieli na każde posiedzenie, określa swój mandat negocjacyjny oraz z odpowiednim wyprzedzeniem informuje pozostałe instytucje o ustaleniach dotyczących posiedzeń.

Artykuł 20

Jedność budżetu

Wszystkie wydatki i dochody Unii i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej ujmuje się w budżecie ogólnym Unii zgodnie z art. 7 rozporządzenia finansowego, w tym wydatki wynikające z wszelkich stosownych decyzji podjętych jednomyślnie przez Radę po konsultacji z Parlamentem Europejskim, w ramach art. 332 TFUE.

Rozdział 7

Przepisy końcowe

Artykuł 21

Przejście do następnych wieloletnich ram finansowych

Komisja przedstawi wniosek w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych przed dniem 1 lipca 2025 r.

Artykuł 22

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2021 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli

W imieniu Rady

Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK I

WIELOLETNIE RAMY FINANSOWE (UE-27)

(w mln EUR – ceny z 2018 r.)

ZAŁĄCZNIK II

DOSTOSOWANIE DOTYCZĄCE POSZCZEGÓLNYCH PROGRAMÓW – WYKAZ PROGRAMÓW, KLUCZ PODZIAŁU

I ŁĄCZNA DODATKOWA ALOKACJA ŚRODKÓW NA ZOBOWIĄZANIA

ZAŁĄCZNIK 2: OŚWIADCZENIA

1.  Pule środków na programy priorytetowe, koszty NGEU i elastyczność

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie zwiększenia środków na poszczególne programy i dostosowania aktów podstawowych

Bez uszczerbku dla uprawnień władzy ustawodawczej i budżetowej, Parlament Europejski, Rada i Komisja uzgadniają zwiększenie o 2,5 mld EUR w cenach z 2018 r. pul środków finansowych w aktach podstawowych lub w programowaniu finansowym, stosownie do przypadku, programów wskazanych przez Parlament Europejski. Zostanie to osiągnięte poprzez odpowiednie zmniejszenie marginesów dostępnych w ramach pułapów WRF, bez uszczerbku dla ewentualnego wykorzystania instrumentu elastyczności w 2021 r.

Bez uszczerbku dla uprawnień ustawodawczych instytucji, Parlament Europejski, Rada i Komisja uzgadniają włączenie do aktów podstawowych programów wymienionych w załączniku II do rozporządzenia w sprawie WRF przepisu o zwiększeniu pul środków finansowych o kwoty w nim określone. W przypadku programów ustanawiających gwarancje budżetowe dodatkowa kwota zostanie odzwierciedlona w zwiększonym poziomie udzielanych gwarancji.

Oświadczenie Parlamentu Europejskiego w sprawie zwiększenia środków na poszczególne programy z kwoty nieprzydzielonej w ramach marginesów

Kwota w wysokości 2,5 mld EUR w cenach z 2018 r., o której mowa we wspólnym oświadczeniu Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie zwiększenia środków na poszczególne programy i dostosowania aktów podstawowych, zostanie przydzielona w następujący sposób:

—  program „Horyzont Europa”: +0,5 mld EUR,

—  program „Erasmus+”: +0,5 mld EUR, z czego 165 mln EUR w 2021 r.,

—  program UE dla zdrowia: +0,5 mld EUR, z czego 70 mln EUR w 2021 r.,

—  Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej: +0,5 mld EUR,

—  pomoc humanitarna: +0,5 mld EUR.

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie wykorzystania środków powracających z instrumentu inwestycyjnego AKP na rzecz Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej

Rada zgadza się, by kwota w wysokości do 1 mld EUR (w cenach z 2018 r.) pochodząca ze środków powracających z instrumentu inwestycyjnego AKP na operacje w ramach 9., 10. i 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju została wykorzystana na rzecz Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej w okresie 2021–2027. Trzy instytucje uzgadniają, że Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej powinien umożliwiać otrzymanie tych środków finansowych.

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie ponownego wykorzystania umorzonych środków finansowych w związku z programem badawczym

Bez uszczerbku dla ich prerogatyw instytucjonalnych, Parlament Europejski, Rada i Komisja uzgadniają ponowne udostępnienie na rzecz programu badawczego środków na zobowiązania odpowiadających kwocie umorzeń w wysokości do 0,5 mld EUR (w cenach z 2018 r.) w okresie 2021–2027, wynikającej z całkowitego lub częściowego niezrealizowania projektów objętych tym lub poprzednim programem, jak przewidziano w art. 15 ust. 3 rozporządzenia finansowego.

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie sposobu traktowania kosztów z tytułu odsetek i spłat w ramach NGUE w WRF na lata 2021–2027

Trzy instytucje uzgadniają, że wydatki na pokrycie kosztów finansowania Next Generation EU nie prowadzą do zmniejszenia środków w ramach programów i funduszy UE.

Trzy instytucje uzgadniają, że sposób traktowania w WRF na lata 2021–2027 kosztów z tytułu odsetek i spłat w ramach NGUE, których wysokość obecnie prognozuje się na 12,9 mld EUR za cały siedmioletni okres, pozostaje bez uszczerbku dla sposobu rozwiązania tej kwestii w przyszłych WRF począwszy od 2028 r.

Trzy instytucje uzgadniają, że będą dążyć do wprowadzenia wystarczających nowych zasobów własnych z myślą o pokryciu kwoty odpowiadającej spodziewanym wydatkom związanym ze spłatą i kosztami odsetek.

2.  Zasoby własne

Oświadczenie Komisji w sprawie ustanowienia zasobów własnych opartych na opłacie cyfrowej

Uwzględniając rozwój sytuacji na szczeblu międzynarodowym, Komisja przyspieszy prace nad przedłożeniem niezbędnych wniosków w sprawie ustanowienia w Unii opłaty cyfrowej oraz jak najszybciej, a najpóźniej do czerwca 2021 r., przedstawi wniosek dotyczący aktu podstawowego. Na tej podstawie Komisja zaproponuje, by dochody pochodzące z opłaty cyfrowej stały się zasobami własnymi do stycznia 2023 r.

Oświadczenie Komisji w sprawie ustanowienia zasobów własnych opartych na podatku od transakcji finansowych

Trwają dyskusje na temat podatku od transakcji finansowych w ramach wzmocnionej współpracy z myślą o ich sfinalizowaniu do końca 2022 r. W przypadku osiągnięcia porozumienia w sprawie podatku od transakcji finansowych Komisja przedstawi wniosek w sprawie przesunięcia dochodów z tego podatku do budżetu UE jako zasobów własnych.

Jeżeli porozumienie nie zostanie osiągnięte przed końcem 2022 r., Komisja, na podstawie ocen skutków, zaproponuje nowy rodzaj zasobów własnych oparty na nowym podatku od transakcji finansowych. Komisja postara się przedstawić te wnioski do czerwca 2024 r. z myślą o wprowadzeniu stosownych przepisów do dnia 1 stycznia 2026 r.

3.  Rola władzy budżetowej

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie kontroli budżetowej w odniesieniu do nowych wniosków opartych na art. 122 TFUE, które mogą mieć istotny wpływ na budżet Unii

Mając na uwadze, co następuje:

(1)  Parlament Europejski, Rada i Komisja („trzy instytucje”) uznają, że art. 122 TFUE stanowi podstawę prawną do przyjmowania środków w celu zaradzenia szczególnym sytuacjom kryzysowym, które to środki mogą pociągać za sobą potencjalne skutki budżetowe mogące wpłynąć na kształtowanie się wydatków Unii w granicach jej zasobów własnych.

(2)  W świetle uprawnień budżetowych przyznanych im na mocy Traktatów właściwe jest, by obydwa organy władzy budżetowej omawiały wpływ na budżet takich planowanych aktów, w przypadkach gdy wpływ ten może być istotny. W tym celu Komisja powinna przekazywać wszelkie istotne informacje niezbędne do udzielenia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wsparcia w ich obradach,

UZGADNIAJĄ, CO NASTĘPUJE:

1.  W niniejszym oświadczeniu określa się ustalenia dotyczące procedury kontroli budżetowej (zwanej dalej „procedurą”) między Parlamentem Europejskim a Radą przy aktywnym wparciu ze strony Komisji.

2.  Procedurę tę można stosować w odniesieniu do wniosku Komisji dotyczącego aktu Rady, który oparty jest na art. 122 TFUE i który może mieć istotny wpływ na budżet Unii.

3.  Komisja dołączy do każdego takiego wniosku ocenę wpływu proponowanego aktu prawnego na budżet i wskaże, czy, jej zdaniem, przedmiotowy akt może mieć istotny wpływ na budżet Unii. Na tej podstawie Parlament Europejski i Rada mogą wystąpić z wnioskiem o wszczęcie procedury.

4.  Procedura będzie przeprowadzana w ramach wspólnego komitetu złożonego z przedstawicieli Parlamentu Europejskiego i Rady na odpowiednim szczeblu. Komisja będzie uczestniczyć w pracach wspólnego komitetu.

5.  Bez uszczerbku dla uprawnień Rady na mocy art. 122 TFUE Parlament Europejski i Rada zaangażują się w konstruktywny dialog z myślą o wypracowaniu wspólnego zrozumienia wpływu planowanego aktu prawnego na budżet, z należytym uwzględnieniem pilnego charakteru sprawy.

6.  Procedura powinna trwać nie dłużej niż dwa miesiące, chyba że przedmiotowy akt ma zostać przyjęty przed określoną datą lub, jeżeli wymaga tego pilny charakter sprawy, w krótszym terminie ustalonym przez Radę.

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie ponownej oceny przepisów rozporządzenia finansowego dotyczących zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel oraz zaciągania i udzielania pożyczek

W kontekście NGEU Parlament Europejski, Rada i Komisja uzgadniają, że w ramach kolejnej zmiany rozporządzenia finansowego zostaną ocenione i, w stosownych przypadkach, zmienione następujące kwestie:

—  przepisy dotyczące zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel, w szczególności dochodów, o których mowa w art. 21 ust. 5 rozporządzenia finansowego;

—  przepisy dotyczące sprawozdawczości w zakresie operacji zaciągania i udzielania pożyczek.

Trzy instytucje uznają, że obowiązujące przepisy dotyczące procedury kontroli i udzielania absolutorium mają zastosowanie do dochodów przeznaczonych na określony cel.

4.  Kwestie horyzontalne – klimat, różnorodność biologiczna, równość kobiet i mężczyzn oraz cele zrównoważonego rozwoju

Oświadczenie Komisji w sprawie metodyki monitorowania wydatków na cele związane z klimatem oraz udziału Parlamentu Europejskiego i Rady

Komisja zapewni, by metodyka monitorowania wydatków na cele związane z klimatem była dostępna, przejrzysta i udostępniana publicznie. Komisja przeprowadzi wymianę poglądów z Parlamentem Europejskim i Radą na temat metodyki monitorowania wydatków na cele związane z klimatem. Jedną z podstawowych zasad monitorowania wydatków na cele związane z klimatem będzie przejrzystość i wymiana informacji na temat postępów w realizacji tych celów z Parlamentem i Radą.

Oświadczenie Komisji w sprawie wkładu poszczególnych programów w realizację celów związanych z klimatem

Bez uszczerbku dla uprawnień ustawodawczych Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do odpowiednich sektorowych aktów podstawowych, dla poszczególnych programów i funduszy ustala się następujące wkłady w realizację celów związanych z klimatem na okres 2021–2027 z myślą o osiągnięciu celu ogólnego wynoszącego co najmniej 30 % łącznej kwoty wydatków budżetowych Unii i wydatków z NGEU:

Komisja wykorzysta te wkłady w realizację celów związanych z klimatem jako punkt odniesienia z myślą o ocenie odchyleń i proponowaniu środków na wypadek niewystarczających postępów.

Oświadczenie Komisji w sprawie metodyki monitorowania wydatków na cele związane z różnorodnością biologiczną oraz udziału Parlamentu Europejskiego i Rady

Komisja zapewni, by metodyka monitorowania wydatków na cele związane z różnorodnością biologiczną była dostępna, przejrzysta i udostępniana publicznie. Po zakończeniu zainicjowanej ostatnio przez Komisję analizy dotyczącej tej metodyki Komisja przeprowadzi wymianę poglądów na temat tej metodyki z Parlamentem Europejskim i Radą. Podstawowe znaczenie dla monitorowania wydatków na cele związane z różnorodnością biologiczną będą miały przejrzystość i wymiana informacji na temat postępów w realizacji tych celów z Parlamentem i Radą.

5.  Inne oświadczenia

Oświadczenie Komisji w sprawie przeglądu śródokresowego / rewizji śródokresowej

Do dnia 1 stycznia 2024 r. Komisja przedstawi przegląd funkcjonowania WRF.

Przeglądowi temu mogą, w stosownych przypadkach, towarzyszyć odpowiednie wnioski dotyczące rewizji rozporządzenia w sprawie WRF zgodnie z procedurami określonymi w TFUE.

(1) Dz.U. C 363 z 28.10.2020, s. 179. (2) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0032. (3) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0206. (4) Zgoda z dnia … (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym). (5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1). (6) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu (Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 1). (7) Rozporządzenie Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (rozporządzenie WE w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw) (Dz.U. L 24 z 29.1.2004, s. 1). (8) Dz.U. L 29 z 31.1.2020, s. 7. (9) Rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 z dnia 11 listopada 2002 r. ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (Dz.U. L 311 z 14.11.2002, s. 3).

Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2020 r. dotyczące zawarcia porozumienia międzyinstytucjonalnego pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych (2018/2070(ACI))

P9_TA(2020)0358 A9-0261/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji z dnia 2 maja 2018 r. dotyczący Porozumienia międzyinstytucjonalnego pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (COM(2018)0323) oraz zmieniony wniosek (COM(2020)0444),

–  uwzględniając projekt porozumienia międzyinstytucjonalnego pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych,

–  uwzględniając art. 295, 310, 311, 312, 323 i 324 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając porozumienie paryskie przyjęte na dwudziestej pierwszej sesji Konferencji Stron (COP 21) Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC), która miała miejsce w Paryżu w grudniu 2015 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 – stanowisko Parlamentu z myślą o osiągnięciu porozumienia(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 października 2019 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 i zasobów własnych: czas, by spełnić oczekiwania obywateli(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 kwietnia 2020 r. w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 maja 2020 r. w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych, zasobów własnych i planu naprawy gospodarczej(4),

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej przyjęte dnia 21 lipca 2020 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie konkluzji z nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 17–21 lipca 2020 r.(5),

–  uwzględniając swoje stanowisko z dnia 16 września 2020 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej(6),

–  uwzględniając art. 148 ust. 1 Regulaminu,

–  uwzględniając pismo Komisji Budżetowej,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych (A9-0261/2020),

A.  mając na uwadze, że w kontekście wieloletnich ram finansowych (WRF) właściwe jest przyjęcie porozumienia międzyinstytucjonalnego określającego przepisy dotyczące ich wdrażania;

B.  mając na uwadze, że w dniu 10 listopada 2020 r. przedstawiciele Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji osiągnęli ogólne porozumienie polityczne w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027, zasobów własnych i Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy (Next Generation EU(NGEU));

C.  mając na uwadze, że to porozumienie polityczne zawiera przedłużone porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych;

D.  mając ponadto na uwadze, że w dniu 5 listopada 2020 r. osiągnięto porozumienie polityczne w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich;

E.  mając na uwadze, że owo nowe porozumienie zastąpi Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(7);

F.  mając na uwadze, że wdrożenie dyscypliny budżetowej, współpraca między instytucjami w kwestiach budżetowych i należyte zarządzanie finansami wymagają od Rady, w ramach procedury udzielania absolutorium Radzie Europejskiej i Radzie, wymiany niezbędnych informacji z Parlamentem, tak aby zapewnić Parlamentowi bezpośrednio lub za pośrednictwem Komisji niezbędne informacje na temat sposobu wykonywania budżetu przez Radę;

G.  mając na uwadze, że nowe porozumienie zawiera ważne nowe elementy, w szczególności harmonogram wprowadzenia nowych zasobów własnych w ciągu najbliższych siedmiu lat, przepisy dotyczące wzmocnionej kontroli budżetowej wydatkowania środków finansowych w ramach instrumentu NGEU oraz ustalenia dotyczące monitorowania wydatków na cele w zakresie klimatu i różnorodności biologicznej oraz równouprawnienia płci i włączania problematyki płci do głównego nurtu polityki;

H.  mając na uwadze, że porozumienie międzyinstytucjonalne zawiera po raz pierwszy postanowienia dotyczące zasobów własnych Unii Europejskiej, a mianowicie nowy załącznik określający plan działania na rzecz wprowadzenia nowych zasobów własnych w WRF na lata 2021-2027, które będą wystarczające do pokrycia odsetek i kosztów spłaty w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy (NGEU); mając na uwadze, że plan działania zwiększa wiarygodność i trwałość zmiany decyzji w sprawie zasobów własnych gwarantującej, że pułapy zasobów własnych są wystarczająco wysokie, aby umożliwić wywiązanie się przez Unię z zobowiązań, zgodnie z zasadą dyscypliny budżetowej w rozumieniu art. 310 ust. 4 TFUE; mając na uwadze, że dochody z zasobów własnych stanowiące nadwyżkę względem potrzeb w zakresie spłaty będą nadal wykorzystywane do finansowania budżetu Unii jako dochody ogólne zgodnie z zasadą uniwersalności; mając na uwadze, że harmonogram nie wyklucza kolejnych wniosków dotyczących nowych zasobów własnych w okresie finansowania 2021–2027;

I.  mając na uwadze, że porozumienie międzyinstytucjonalne zawiera nową część dotyczącą współpracy w odniesieniu do instrumentu NGEU, która ma zapewnić odpowiednie zaangażowanie władzy budżetowej w zarządzanie zewnętrznymi dochodami przeznaczonymi na określony cel w NGEU; mając na uwadze, że część ta odnosi się do nowej wspólnej deklaracji w sprawie kontroli budżetowej nowych wniosków opartych na art. 122 TFUE, które mogą mieć istotny wpływ na budżet Unii;

J.  mając na uwadze, że porozumienie przewiduje monitorowanie wydatków w ramach unijnych programów na cele związane z klimatem i różnorodnością biologiczną, równouprawnieniem płci i celami zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych; mając na uwadze, że porozumienie międzyinstytucjonalne stanowi znaczne usprawnienie w odniesieniu do opracowywania i wdrażania metod monitorowania celu 30 % ogólnego budżetu Unii i Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy w zakresie wydatków na działania związane z klimatem, opracowywania nowego celu WRF w zakresie wydatków na różnorodność biologiczną na poziomie 7,5 % od 2024 r. i 10 % w 2026 r. i 2027 r. oraz pomiaru wydatków związanych z płcią, w tym propagowaniem uwzględniania aspektu płci;

K.  mając na uwadze, że porozumienie międzyinstytucjonalne zawiera nową część związaną z jakością i porównywalnością danych dotyczących beneficjentów, mającą na celu wprowadzenie ustandaryzowanych środków służących gromadzeniu, porównywaniu i agregowaniu informacji i danych liczbowych dotyczących beneficjentów końcowych finansowania unijnego;

L.  mając na uwadze, że porozumienie międzyinstytucjonalne ma być stosowane horyzontalnie i nie uniemożliwia współustawodawcom uzgadniania, w ramach konkretnego rozporządzenia, dodatkowych środków prowadzących do poprawy jakości i porównywalności danych, w szczególności w odniesieniu do programów zarządzania bezpośredniego, lub dalszego zwiększania zaangażowania władzy budżetowej w zarządzanie zewnętrznymi dochodami przeznaczonymi na określony cel;

M.  mając na uwadze, że porozumienie międzyinstytucjonalne zawiera również po raz pierwszy postanowienia dotyczące współpracy i dialogu między instytucjami podczas negocjacji w sprawie wieloletnich ram finansowych, mające na celu umożliwienie zastosowania wymogów traktatowych, zgodnie z którymi instytucje powinny podjąć wszelkie środki niezbędne do ułatwienia przyjęcia wieloletnich ram finansowych oraz do wspierania konsultacji i zbliżania stanowisk w kwestiach budżetowych;

N.  mając na uwadze, że porozumienie międzyinstytucjonalne utrwala istniejące przepisy i zawiera nowe postanowienia dotyczące uruchamiania instrumentów specjalnych, takich jak Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji, rezerwa na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej, pobrexitowa rezerwa dostosowawcza, instrument jednolitego marginesu oraz instrument elastyczności;

O.  mając na uwadze, że porozumienie międzyinstytucjonalne przewiduje dalsze ukierunkowane dostosowania w zakresie przejrzystości programowania i prognoz;

P.  mając na uwadze, że Europejski Instrument na rzecz Odbudowy obejmuje nowy Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności; mając na uwadze, że w kontekście porozumienia politycznego osiągniętego w sprawie Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy oraz zaangażowania władzy budżetowej w zarządzanie zewnętrznymi dochodami przeznaczonymi na określony cel w ramach tego instrumentu należy przypomnieć o potrzebie stworzenia obiektywnych, sprawiedliwych i przejrzystych ram prawnych dla wyboru projektów, które będą finansowane w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, a także podkreślić rolę władz regionalnych i lokalnych w przyczynianiu się do odbudowy, która byłaby symetryczna nie tylko między państwami członkowskimi, ale także między regionami;

1.  zatwierdza zawarcie załączonego porozumienia;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania porozumienia wraz z przewodniczącym Rady i przewodniczącym Komisji oraz do zarządzenia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji wraz z załącznikiem Radzie i Komisji tytułem informacji.

ZAŁĄCZNIK

POROZUMIENIE MIĘDZYINSTYTUCJONALNE MIĘDZY PARLAMENTEM EUROPEJSKIM, RADĄ UNII EUROPEJSKIEJ I KOMISJĄ EUROPEJSKĄ W SPRAWIE DYSCYPLINY BUDŻETOWEJ, WSPÓŁPRACY W KWESTIACH BUDŻETOWYCH I NALEŻYTEGO ZARZĄDZANIA FINANSAMI ORAZ W SPRAWIE NOWYCH ZASOBÓW WŁASNYCH, W TYM RÓWNIEŻ HARMONOGRAMU WPROWADZANIA NOWYCH ZASOBÓW WŁASNYCH

PARLAMENT EUROPEJSKI, RADA UNII EUROPEJSKIEJ I KOMISJA EUROPEJSKA,

zwane dalej „instytucjami”,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 295,

UZGADNIAJĄ, CO NASTĘPUJE:

1.  Celem niniejszego porozumienia jest wdrożenie dyscypliny budżetowej, poprawa funkcjonowania corocznej procedury budżetowej i współpracy między instytucjami w kwestiach budżetowych, a także zapewnienie należytego zarządzania finansami, oraz wdrożenie współpracy i ustanowienie harmonogramu wprowadzania, w okresie obowiązywania wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 (zwanych dalej „WRF 2021-2027”), nowych zasobów własnych, które są wystarczające do pokrycia spłaty Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy ustanowionego na mocy rozporządzenia Rady (UE) 2020/...(8)(9)(zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie EURI”).

2.  Dyscyplina budżetowa, o której mowa w niniejszym porozumieniu, obejmuje wszystkie wydatki. Niniejsze porozumienie jest wiążące dla instytucji przez cały okres jego obowiązywania. Załączniki do niniejszego porozumienia stanowią jego integralną część.

3.  Niniejsze porozumienie nie zmienia odpowiednich uprawnień budżetowych i ustawodawczych instytucji, określonych w Traktatach, w rozporządzeniu Rady (UE, Euratom) 2020/…(10)(11) (zwanym dalej „rozporządzeniem w sprawie WRF”), w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046(12) (zwanym dalej „rozporządzeniem finansowym”) i w decyzji Rady (UE, Euratom) 2020/…(13)(14) (zwanej dalej „decyzją w sprawie zasobów własnych”) oraz pozostaje bez uszczerbku dla uprawnień parlamentów narodowych w odniesieniu do zasobów własnych.

4.  Wszelkie zmiany w niniejszym porozumieniu wymagają wspólnego porozumienia instytucji.

5.  Niniejsze porozumienie składa się z czterech części:

–  część I zawiera przepisy dotyczące wieloletnich ram finansowych (WRF) oraz tematycznych i nietematycznych instrumentów szczególnych,

–  część II dotyczy współpracy międzyinstytucjonalnej w kwestiach budżetowych,

–  część III zawiera przepisy dotyczące należytego zarządzania finansami w odniesieniu do środków finansowych Unii,

–  część IV zawiera przepisy dotyczące jakości i porównywalności danych dotyczących beneficjentów w kontekście ochrony budżetu Unii.

6.  Niniejsze porozumienie wchodzi w życie z dniem ...(15) i zastępuje Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(16).

CZĘŚĆ I

WRF ORAZ INSTRUMENTY SZCZEGÓLNE

A.  PRZEPISY DOTYCZĄCE WRF

7.  Instytucje zapewniają, na potrzeby należytego zarządzania finansami, na ile to możliwe w czasie trwania procedury budżetowej oraz w czasie przyjmowania budżetu ogólnego Unii, pozostawienie wystarczających marginesów poniżej pułapów dla poszczególnych działów WRF, z wyjątkiem poddziału „Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna”.

Aktualizacja prognoz dotyczących środków na płatności

8.  Co roku Komisja dokonuje aktualizacji prognoz dotyczących środków na płatności za okres co najmniej do 2027 r. W aktualizacji tej uwzględnia się wszystkie stosowne informacje, w tym również rzeczywiste wykonanie środków budżetowych na zobowiązania oraz środków budżetowych na płatności, a także prognozy dotyczące wykonania. Obejmuje ona także przepisy opracowane w celu zapewnienia uporządkowanego kształtowania się środków na płatności względem środków na zobowiązania oraz prognoz wzrostu dochodu narodowego brutto (DNB) Unii.

B.  PRZEPISY DOTYCZĄCE TEMATYCZNYCH I NIETEMATYCZNYCH INSTRUMENTÓW SZCZEGÓLNYCH

Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji

9.  Jeżeli spełnione są warunki uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji określone w odpowiednim akcie podstawowym, Komisja przedkłada wniosek o uruchomienie tego funduszu, a decyzja w sprawie uruchomieniu Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji jest podejmowana wspólnie przez Parlament Europejski i Radę.

Równocześnie z wnioskiem dotyczącym decyzji w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek o przesunięcie środków do odpowiednich linii budżetowych.

Przesunięć środków związanych z Europejskim Funduszem Dostosowania do Globalizacji dokonuje się zgodnie z rozporządzeniem finansowym.

Rezerwa na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej

10.  Jeżeli Komisja uzna, że spełnione są warunki uruchomienia rezerwy na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej, przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek dotyczący przesunięcia środków z tej rezerwy do odpowiednich linii budżetowych zgodnie z rozporządzeniem finansowym.

Decyzja w sprawie uruchomienia kwot zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie WRF podejmowana jest wspólnie przez Parlament Europejski i Radę na wniosek Komisji zgodnie z odpowiednim aktem podstawowym.

Przed przedstawieniem jakiegokolwiek wniosku o przesunięcie środków z rezerwy na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej na pomoc na podstawie art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie WRF, Komisja bada możliwość realokacji środków.

Pobrexitowa rezerwa dostosowawcza

11.  Jeżeli spełnione są warunki uruchomienia pobrexitowej rezerwy dostosowawczej określone w odpowiednim instrumencie, Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek dotyczący przesunięcia środków do odpowiednich linii budżetowych.

Przesunięć środków związanych z pobrexitową rezerwą dostosowawczą dokonuje się zgodnie z rozporządzeniem finansowym.

Jednolity margines

12.  Komisja może zaproponować uruchomienie kwot odpowiadających całości lub części marginesów, o których mowa w art. 11 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) i c) rozporządzenia w sprawie WRF, w odniesieniu do projektu budżetu lub projektu budżetu korygującego. Uruchomienie wszelkich kwot, o których mowa w art. 11 ust. 1 akapit pierwszy lit. c) tego rozporządzenia, proponowane jest przez Komisję po dokładnym przeanalizowaniu wszystkich innych możliwości finansowych.

Kwoty te mogą zostać uruchomione przez Parlament Europejski i Radę w ramach procedury budżetowej określonej w art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Instrument elastyczności

13.  Komisja przedkłada wniosek w sprawie uruchomienia instrumentu elastyczności po zbadaniu wszystkich możliwości realokacji środków w ramach działu wymagającego dodatkowych wydatków.

We wniosku tym określa się potrzeby wymagające sfinansowania oraz kwotę. Taki wniosek można przedstawić w odniesieniu do projektu budżetu lub projektu budżetu korygującego.

Instrument elastyczności może zostać uruchomiony przez Parlament Europejski i Radę w ramach procedury budżetowej określonej w art. 314 TFUE.

CZĘŚĆ II

POPRAWA WSPÓŁPRACY MIĘDZYINSTYTUCJONALNEJ W KWESTIACH BUDŻETOWYCH

A.  PROCEDURA WSPÓŁPRACY MIĘDZYINSTYTUCJONALNEJ

14.  Szczegółowe postanowienia dotyczące współpracy międzyinstytucjonalnej w trakcie procedury budżetowej określono w załączniku I.

15.  Zgodnie z art. 312 ust. 5 TFUE instytucje podejmują wszelkie środki niezbędne do ułatwienia przyjęcia nowych WRF lub ich rewizji, zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą, o której mowa w art. 312 ust. 2 TFUE. Takie środki będą obejmować regularne spotkania i wymianę informacji między Parlamentem Europejskim i Radą, oraz, z inicjatywy Komisji, spotkania przewodniczących instytucji jak określono w art. 324 TFUE, w celu popierania uzgodnień i zbliżania stanowisk instytucji. W przypadku przedstawienia wniosku w sprawie nowych WRF lub w sprawie ich istotnej rewizji, instytucje będą dążyć do dokonania szczegółowych ustaleń dotyczących ich współpracy i dialogu podczas całej procedury prowadzącej do jego przyjęcia.

Przejrzystość budżetu

16.  Komisja przygotowuje coroczne sprawozdanie towarzyszące budżetowi ogólnemu Unii, zawierające dostępne niepoufne informacje dotyczące:

a)  aktywów i pasywów Unii, w tym wynikających z operacji zaciągania i udzielania pożyczek prowadzonych przez Unię zgodnie z jej uprawnieniami na mocy Traktatów;

b)  dochodów, wydatków, aktywów i pasywów Europejskiego Funduszu Rozwoju(17), Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej, Europejskiego Mechanizmu Stabilności oraz innych ewentualnych przyszłych mechanizmów;

c)  wydatków ponoszonych przez państwa członkowskie w ramach wzmocnionej współpracy w zakresie, w jakim nie są one ujęte w budżecie ogólnym Unii;

d)  wydatków klimatycznych, na podstawie skutecznej metodyki określonej przez Komisję oraz, w stosownych przypadkach, zgodnie z prawodawstwem sektorowym, na potrzeby monitorowania wydatków klimatycznych i ich wykonania z myślą o osiągnięciu celu ogólnego zakładającego, że co najmniej 30 % łącznej kwoty budżetu Unii i wydatków z Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy zostanie przeznaczone na wspieranie realizacji celów klimatycznych, z uwzględnieniem skutków stopniowego wycofywania finansowania w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy oraz z rozróżnieniem, tam gdzie jest to wykonalne, między łagodzeniem zmiany klimatu a przystosowywaniem się do niej.

W przypadku niewystarczających postępów w osiąganiu celu dotyczącego wydatków klimatycznych w ramach co najmniej jednego spośród odnośnych programów, instytucje, zgodnie z ich obowiązkami instytucjonalnymi i odpowiednim prawodawstwem, przeprowadzą wzajemne konsultacje w sprawie odpowiednich środków, jakie należy podjąć w celu zapewnienia, aby wydatki Unii na cele klimatyczne podczas całego okresu obowiązywania WRF 2021–2027 odpowiadały co najmniej 30 % łącznej kwoty budżetu Unii i wydatków w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy;

e)  wydatków przyczyniających się do powstrzymania i odwrócenia utraty różnorodności biologicznej, na podstawie skutecznej, przejrzystej i kompleksowej metodyki określonej przez Komisję, we współpracy z Parlamentem Europejskim i Radą, oraz, w stosownych przypadkach, zgodnie z prawodawstwem sektorowym, z myślą o dążeniu do osiągnięcia celu zakładającego przeznaczenie w 2024 r. 7,5 %, a w 2026 r. i 2027 r. po 10 % rocznych wydatków w ramach WRF na cele związane z różnorodnością biologiczną, przy jednoczesnym uwzględnieniu istnienia nakładających się na siebie aspektów celów klimatycznych i dotyczących różnorodności biologicznej;

f)  promowania równości kobiet i mężczyzn, a także praw i równości szans dla wszystkich w całym okresie realizacji i monitorowania odnośnych programów, a także uwzględniania tych celów oraz aspektu płci, w tym również poprzez usprawnienie oceny wpływu w aspekcie płci dokonywanej w ramach ocen skutków i ewaluacji – na podstawie ram dotyczących lepszego stanowienia prawa. Komisja zbada, w jaki sposób opracować metodykę pomiaru odnośnych wydatków na poziomie programu w WRF 2021–2027. Komisja zacznie korzystać z tej metodyki gdy tylko będzie ona dostępna. Nie później niż w dniu 1 stycznia 2023 r. Komisja wdroży tę metodykę w ramach niektórych centralnie zarządzanych programów, aby przetestować jej wykonalność. W połowie okresu rozważone zostanie, czy metodykę tę można rozszerzyć na inne programy w pozostałym okresie obowiązywania WRF 2021-2027;

g)   wdrażania celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych we wszystkich odnośnych unijnych programach objętych WRF 2021–2027.

Skuteczne metodyki, o których mowa w akapicie pierwszym lit. d) i e), będą w miarę możliwości zawierać odniesienie do wkładu z budżetu Unii na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu, co obejmuje zasadę „niewyrządzania szkód”.

Skuteczna metodyka, o której mowa w akapicie pierwszym lit. d), będzie przejrzysta, kompleksowa, zorientowana na rezultaty i oparta na wynikach, będzie obejmować coroczne konsultacje przeprowadzane przez Komisję z Parlamentem Europejskim i Radą oraz będzie wskazywać odpowiednie środki, które należy podjąć w przypadku niewystarczających postępów w realizacji mających zastosowanie celów.

Żadna z metodyk, o których mowa w niniejszym punkcie, nie powinna prowadzić do nadmiernych obciążeń administracyjnych właścicieli projektów lub beneficjentów.

17.  Komisja przygotowuje coroczne sprawozdanie dotyczące wdrażania Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy. To coroczne sprawozdanie zawiera dostępne niepoufne informacje dotyczące:

–  aktywów i pasywów wynikających z operacji zaciągania i udzielania pożyczek prowadzonych zgodnie z art. 5 decyzji w sprawie zasobów własnych,

–  łącznej kwoty wpływów przeznaczonych na programy Unii w ramach wdrażania Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy w poprzednim roku, w podziale na programy i linie budżetowe,

–  wkładu pożyczonych środków finansowych w osiągnięcie celów Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy oraz określonych programów Unii.

B.  WŁĄCZENIE PRZEPISÓW FINANSOWYCH DO AKTÓW USTAWODAWCZYCH

18.  Każdy akt ustawodawczy dotyczący programu wieloletniego, przyjmowany zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, zawiera przepis, w którym prawodawca określa pulę środków finansowych dostępną w ramach danego programu.

Kwota ta stanowi główną kwotę odniesienia dla Parlamentu Europejskiego i Rady podczas corocznej procedury budżetowej.

W przypadku programów, o których mowa w załączniku II do rozporządzenia w sprawie WRF, główną kwotę odniesienia automatycznie zwiększa się o dodatkowe alokacje, o których mowa w art. 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie WRF.

Parlament Europejski i Rada, oraz Komisja przy sporządzaniu projektu budżetu, zobowiązują się do niedopuszczenia przez cały okres trwania danego programu do odstępstwa od tej kwoty o więcej niż 15 %, chyba że pojawią się nowe, obiektywne, długoterminowe okoliczności, w odniesieniu do których podane zostanie wyraźne i precyzyjne uzasadnienie, z uwzględnieniem rezultatów uzyskanych przy realizacji danego programu, w szczególności na podstawie dokonanych ocen. Każde zwiększenie wynikające z tego rodzaju zmian nie wykracza poza pułap wyznaczony dla danego działu, bez uszczerbku dla wykorzystania instrumentów, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie WRF oraz w niniejszym porozumieniu.

Akapit czwarty nie ma zastosowania do dodatkowych alokacji, o których mowa w akapicie trzecim.

Niniejszy punkt nie ma zastosowania do środków na spójność przyjętych zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą i wstępnie przydzielonych poszczególnym państwom członkowskim i które obejmują pulę środków finansowych na cały okres trwania danego programu ani do dużych projektów, o których mowa w art. 18 rozporządzenia w sprawie WRF.

19.  Prawnie wiążące akty Unii dotyczące wieloletnich programów niepodlegających przyjęciu zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą nie zawierają „kwoty uznanej za konieczną”.

W przypadku gdy Rada chce uwzględnić finansową kwotę odniesienia, przyjmuje się, że kwota ta wskazuje na wolę prawodawcy i nie wpływa na uprawnienia budżetowe Parlamentu Europejskiego i Rady określone w TFUE. Odpowiedni przepis zostaje włączony w tym celu do wszystkich prawnie wiążących aktów Unii zawierających taką finansową kwotę odniesienia.

C.  WYDATKI DOTYCZĄCE UMÓW W SPRAWIE POŁOWÓW

20.  Wydatki na umowy w sprawie połowów podlegają następującym zasadom szczególnym:

Komisja zobowiązuje się regularnie informować Parlament Europejski o przygotowaniach i prowadzeniu negocjacji dotyczących umów w sprawie połowów, z uwzględnieniem skutków tych umów dla budżetu.

Instytucje zobowiązują się podjąć wszelkie starania w trakcie procedury ustawodawczej odnoszącej się do umów w sprawie połowów, aby przeprowadzać wszelkie procedury możliwie najszybciej.

Kwoty przewidziane w budżecie na nowe umowy w sprawie połowów lub przedłużenie umów w sprawie połowów, które wchodzą w życie po dniu 1 stycznia danego roku budżetowego, zapisuje się w rezerwie.

Jeżeli środki finansowe odnoszące się do umów w sprawie połowów, łącznie z rezerwą, okażą się niewystarczające, Komisja przekazuje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie niezbędne informacje dotyczące przyczyn danej sytuacji oraz środków, które mogłyby zostać przyjęte w ramach ustanowionych procedur. W razie konieczności Komisja proponuje odpowiednie środki.

Co kwartał Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie szczegółowe informacje dotyczące realizacji obowiązujących umów w sprawie połowów oraz prognozę finansową na pozostałą część roku.

21.  Bez uszczerbku dla odpowiedniej procedury regulującej negocjacje umów w sprawie połowów, Parlament Europejski i Rada zobowiązują się, w ramach współpracy budżetowej, do osiągnięcia na czas porozumienia w sprawie odpowiedniego finansowania umów w sprawie połowów.

D.  FINANSOWANIE WSPÓLNEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ I BEZPIECZEŃSTWA (WPZiB)

22.  Łączną kwotę wydatków operacyjnych na WPZiB zapisuje się w całości w jednym rozdziale budżetu zatytułowanym „WPZiB”. Kwota ta obejmuje rzeczywiste przewidywalne potrzeby, oszacowane w ramach sporządzania projektu budżetu, na podstawie prognoz sporządzanych corocznie przez Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa (zwanego dalej „Wysokim Przedstawicielem”). Dopuszcza się rozsądny margines na nieprzewidziane działania. Żadnych środków nie można zapisać w rezerwie.

23.  W zakresie wydatków na WPZiB ponoszonych z budżetu Unii zgodnie z art. 41 Traktatu o Unii Europejskiej instytucje dążą, w ramach komitetu pojednawczego, o czym mowa w art. 314 ust. 5 TFUE, oraz na podstawie projektu budżetu sporządzonego przez Komisję, do osiągnięcia w każdym roku porozumienia co do kwoty wydatków operacyjnych oraz co do podziału tej kwoty pomiędzy artykuły rozdziału budżetu dotyczącego WPZiB. W razie braku porozumienia przyjmuje się, że Parlament Europejski i Rada zapisują w budżecie kwotę zawartą w poprzednim budżecie lub kwotę zaproponowaną w projekcie budżetu, w zależności od tego, która z nich będzie niższa.

Łączną kwotę wydatków operacyjnych na WPZiB rozdziela się pomiędzy artykuły rozdziału budżetu dotyczącego WPZiB zgodnie z propozycją zawartą w akapicie trzecim. Każdy artykuł obejmuje działania już przyjęte, działania przewidywane, lecz jeszcze nie przyjęte, oraz kwoty na przyszłe, tj. nieprzewidziane, działania, które Rada ma przyjąć w trakcie danego roku budżetowego.

W rozdziale budżetu dotyczącym WPZiB artykuły, w ramach których mają być ujęte działania w zakresie WPZiB, mogą mieć następujące nazwy:

–  najważniejsze misje, o których mowa w art. 52 ust. 1 lit. g) rozporządzenia finansowego,

–  inne misje (operacje zarządzania kryzysowego, zapobieganie konfliktom, ich rozwiązywanie i działania stabilizacyjne oraz monitorowanie i wdrażanie procesów pokojowych i procesów związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa),

–  nieproliferacja i rozbrojenie,

–  środki nadzwyczajne,

–  środki przygotowawcze i środki następcze,

–  specjalni przedstawiciele Unii Europejskiej.

Na podstawie rozporządzenia finansowego Komisja posiada uprawnienia do samodzielnego dokonywania przesunięć środków pomiędzy artykułami w ramach rozdziału budżetu dotyczącego WPZiB; stosownie do tego zapewnia się elastyczność uznaną za niezbędną do szybkiej realizacji działań w ramach WPZiB. W przypadku gdyby kwota zapisana w rozdziale budżetu dotyczącym WPZiB okazała się w ciągu roku budżetowego niewystarczająca do pokrycia niezbędnych wydatków, Parlament Europejski i Rada, na wniosek Komisji, pilnie przystępują do poszukiwania rozwiązania.

24.  Każdego roku Wysoki Przedstawiciel konsultuje się z Parlamentem Europejskim w sprawie dokumentu perspektywicznego, który zostaje przekazany do dnia 15 czerwca danego roku i określa główne aspekty i podstawowe wybory w zakresie WPZiB, łącznie ze skutkami finansowymi dla budżetu Unii, oceną środków wprowadzonych w roku n-1 oraz oceną koordynacji i komplementarności WPZiB z innymi zewnętrznymi instrumentami finansowymi Unii. Ponadto Wysoki Przedstawiciel zapewnia regularne informowanie Parlamentu Europejskiego poprzez wspólne spotkania konsultacyjne organizowane co najmniej pięć razy w roku, w ramach regularnego dialogu politycznego dotyczącego WPZiB, uzgadniane najpóźniej w dniu 30 listopada każdego roku. Udział w takich spotkaniach określają, odpowiednio, Parlament Europejski i Rada, z uwzględnieniem celu i charakteru informacji wymienianych podczas tych spotkań.

Komisja jest zapraszana do udziału w tych spotkaniach.

W przypadku gdy Rada przyjmie decyzję w dziedzinie WPZiB pociągającą za sobą wydatki, Wysoki Przedstawiciel natychmiast, a w każdym razie nie później niż w terminie pięciu dni roboczych, przesyła Parlamentowi Europejskiemu szacunki dotyczące przewidywanych kosztów (zwane dalej „oceną skutków finansowych”), w szczególności kosztów odnoszących się do ram czasowych, zatrudnionego personelu, korzystania z pomieszczeń i innej infrastruktury, środków transportu, potrzeb szkoleniowych i ustaleń dotyczących bezpieczeństwa.

Raz na kwartał Komisja informuje Parlament Europejski i Radę o realizacji działań w zakresie WPZiB oraz przedstawia prognozy finansowe dotyczące pozostałej części danego roku budżetowego.

E.  ZAANGAŻOWANIE INSTYTUCJI

W ZAKRESIE KWESTII DOTYCZĄCYCH POLITYKI ROZWOJOWEJ

25.  Komisja ustanawia nieformalny dialog z Parlamentem Europejskim w zakresie kwestii dotyczących polityki rozwojowej.

CZĘŚĆ III

NALEŻYTE ZARZĄDZANIE FINANSAMI W ODNIESIENIU DO UNIJNYCH ŚRODKÓW FINANSOWYCH

A.  PROGRAMOWANIE FINANSOWE

26.  Komisja przedkłada dwa razy do roku – po raz pierwszy wraz z dokumentami dołączonymi do projektu budżetu, a następnie po przyjęciu budżetu ogólnego Unii – pełne programowanie finansowe dla działów 1, 2 (z wyjątkiem poddziału „Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna”), 3 („Działania na rzecz środowiska i klimatu” oraz „Polityka morska i rybołówstwo”), 4, 5 i 6 WRF. Programowanie to, uporządkowane według działów, obszarów polityki i linii budżetowych, powinno określać:

a)  obowiązujące prawodawstwo z rozróżnieniem na programy wieloletnie i działania roczne:

(i)  w przypadku programów wieloletnich Komisja powinna wskazać procedurę, zgodnie z którą zostały one przyjęte (zwykła lub specjalna procedura ustawodawcza), okres ich trwania, całkowitą pulę środków finansowych oraz część przydzieloną na wydatki administracyjne;

(ii)  w przypadku programów wieloletnich, o których mowa w załączniku II do rozporządzenia w sprawie WRF, Komisja powinna wskazać w sposób przejrzysty dodatkowe alokacje na podstawie art. 5 rozporządzenia w sprawie WRF;

(iii)  w przypadku działań rocznych (dotyczących projektów pilotażowych, działań przygotowawczych i agencji) oraz działań finansowanych w ramach uprawnień Komisji powinna ona dostarczyć szacunki wieloletnie;

b)  wnioski ustawodawcze będące przedmiotem prac: bieżące wnioski Komisji, wraz z ostatnią aktualizacją.

Komisja powinna rozważyć sposoby powiązania programowania finansowego ze swoim programowaniem legislacyjnym, aby zapewnić bardziej precyzyjne i wiarygodne prognozy. W odniesieniu do każdego wniosku ustawodawczego Komisja powinna wskazać, czy jest on ujęty w programowaniu przedstawionym w tym samym czasie co przedstawienie projekt budżetu czy po ostatecznym przyjęciu budżetu. Komisja powinna informować Parlament Europejski i Radę w szczególności o:

a)  wszystkich nowych przyjętych aktach ustawodawczych oraz wszystkich wnioskach będących przedmiotem prac, lecz nieujętych w programowaniu przedstawionym w tym samym czasie co projekt budżetu lub po ostatecznym przyjęciu budżetu (wraz z odnośnymi kwotami);

b)  prawodawstwie przewidzianym w rocznym programie działalności legislacyjnej Komisji ze wskazaniem, czy działania te mogą mieć skutki finansowe.

W razie potrzeby Komisja powinna wskazać zmiany w programowaniu, jakie pociągną za sobą nowe wnioski ustawodawcze.

B.  AGENCJE I SZKOŁY EUROPEJSKIE

27.  Przed przedłożeniem wniosku dotyczącego utworzenia nowej agencji Komisja powinna sporządzić należytą, pełną i obiektywną ocenę skutków, biorąc między innymi pod uwagę niezbędną liczbę personelu o odpowiednich kwalifikacjach, aspekty dotyczące kosztów i korzyści, pomocniczość i proporcjonalność, wpływ na działania na poziomie krajowym i unijnym oraz skutki budżetowe dla danego działu wydatków. Na podstawie tych informacji oraz bez uszczerbku dla procedur ustawodawczych regulujących tworzenie agencji Parlament Europejski i Rada zobowiązują się w ramach współpracy budżetowej osiągnąć na czas porozumienie w sprawie finansowania agencji, której dotyczy wniosek.

Stosuje się następującą procedurę:

–  po pierwsze, Komisja systematycznie przedstawia wszelkie wnioski dotyczące utworzenia nowej agencji podczas pierwszej rundy rozmów trójstronnych po przyjęciu jej wniosku oraz przedstawia ocenę skutków finansowych dołączaną do wniosku ustawodawczego dotyczącego utworzenia danej agencji, a także przedstawia konsekwencje jej utworzenia dla pozostałego okresu programowania finansowego,

–  po drugie, w trakcie procesu ustawodawczego Komisja wspomaga prawodawcę w ocenie konsekwencji finansowych proponowanych zmian. Te konsekwencje finansowe powinny być wzięte pod uwagę podczas stosownych ustawodawczych rozmów trójstronnych,

–  po trzecie, przed zakończeniem procesu ustawodawczego Komisja przedstawia uaktualnioną ocenę skutków finansowych, uwzględniającą ewentualne zmiany wprowadzane przez prawodawcę; taka końcowa ocena skutków finansowych umieszczana jest w porządku obrad ostatecznej rundy ustawodawczych rozmów trójstronnych i formalnie zatwierdzana przez prawodawcę. Umieszcza się ją również w porządku obrad następnej rundy budżetowych rozmów trójstronnych (w pilnych przypadkach w uproszczonej formie), z myślą o osiągnięciu porozumienia w sprawie finansowania,

–  po czwarte, porozumienie osiągnięte podczas rozmów trójstronnych, z uwzględnieniem dokonanej przez Komisję oceny budżetowej w odniesieniu do treści procesu ustawodawczego, potwierdzane jest we wspólnym oświadczeniu. Takie porozumienie podlega zatwierdzeniu przez Parlament Europejski i Radę zgodnie z ich regulaminami wewnętrznymi.

Taka sama procedura będzie stosowana w przypadku każdej zmiany aktu prawnego dotyczącego agencji, która mogłaby mieć wpływ na zasoby danej agencji.

W przypadku znacznej zmiany zakresu zadań agencji bez zmiany aktu prawnego, na mocy którego utworzona została dana agencja, Komisja informuje Parlament Europejski i Radę, przedkładając zmienioną ocenę skutków finansowych, tak aby umożliwić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie osiągnięcie na czas porozumienia w sprawie finansowania agencji.

28.  Odpowiednie przepisy wspólnego podejścia załączonego do wspólnego oświadczenia Parlamentu Europejskiego, Rady Unii Europejskiej oraz Komisji Europejskiej w sprawie zdecentralizowanych agencji podpisanego w dniu 19 lipca 2012 r. powinny zostać należycie uwzględnione w procedurze budżetowej.

29.  W przypadku gdy Rada Zarządzająca planuje utworzenie nowej szkoły europejskiej, należy odpowiednio zastosować podobną procedurę w odniesieniu do skutków jej utworzenia dla budżetu Unii.

CZĘŚĆ IV

OCHRONA BUDŻETU UNII: JAKOŚĆ I PORÓWNYWALNOŚĆ DANYCH DOTYCZĄCYCH BENEFICJENTÓW

30.  Zgodnie z wnioskami Parlamentu Europejskiego oraz w odpowiedzi na pkt 24 konkluzji Rady Europejskiej z dni 17-21 lipca 2020 r., w celu wzmocnienia ochrony budżetu Unii oraz Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy przed nadużyciami finansowymi i nieprawidłowościami, instytucje zgadzają się co do wprowadzenia ustandaryzowanych środków służących zbieraniu, porównywaniu i agregowaniu informacji i danych liczbowych dotyczących odbiorców i beneficjentów końcowych unijnego finansowania na potrzeby kontroli i audytu.

31.  Aby zapewnić skuteczne kontrole i audyty, konieczne jest zbieranie danych o podmiotach, które ostatecznie korzystają – bezpośrednio lub pośrednio – z unijnego finansowania w ramach zarządzania dzielonego oraz projektów i reform wspieranych na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, w tym również danych o beneficjentach rzeczywistych odbiorców finansowania. Przepisy dotyczące zbierania i przetwarzania takich danych będą musiały być zgodne z mającymi zastosowanie przepisami o ochronie danych.

32.  Aby wzmocnić ochronę budżetu Unii, Komisja udostępni zintegrowany i interoperacyjny system do celów informowania i monitorowania, w tym również jednolite narzędzie eksploracji danych i punktowej oceny ryzyka, służące do dostępu do danych, o których mowa w pkt 31, i ich analizy z myślą o jego powszechnym zastosowaniu przez państwa członkowskie. System ten zapewniłby efektywne weryfikacje dotyczące konfliktów interesów, nieprawidłowości, kwestii podwójnego finansowania oraz wszelkiego niewłaściwego wykorzystania środków. Komisja, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz inne unijne organy dochodzeniowe i kontrolne powinny mieć niezbędny dostęp do tych danych, tak aby mogły wykonywać swoje funkcje nadzorcze w zakresie kontroli i audytów, które mają być przeprowadzane w pierwszej kolejności przez państwa członkowskie, w celu wykrywania nieprawidłowości i prowadzenia dochodzeń administracyjnych w sprawie niewłaściwego wykorzystania danego unijnego finansowania, a także w celu uzyskania precyzyjnego przeglądu jego dystrybucji.

33.  Bez uszczerbku dla prerogatyw instytucji wynikających z Traktatów, instytucje zobowiązują się do lojalnej współpracy w trakcie procedury ustawodawczej dotyczącej odnośnych aktów podstawowych w celu zapewnienia podjęcia działań następczych w związku z konkluzjami Rady Europejskiej z dni 17-21 lipca 2020 r., zgodnie z podejściem opisanym w niniejszej części.

Sporządzono w Brukseli

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady W imieniu Komisji

Przewodniczący Przewodniczący Przewodnicząca

ZAŁĄCZNIK I

WSPÓŁPRACA MIĘDZYINSTYTUCJONALNA W TRAKCIE PROCEDURY BUDŻETOWEJ

Część A. Harmonogram procedury budżetowej

1.  Z odpowiednim wyprzedzeniem przed rozpoczęciem procedury budżetowej instytucje uzgadniają co roku praktyczny harmonogram prac na podstawie stosowanej praktyki.

2.  W celu zapewnienia, aby Parlament Europejski i Rada mogły wykonywać swoje prerogatywy budżetowe w sposób skuteczny, stanowiska w sprawie budżetu, przesunięcia środków lub inne powiadomienia skutkujące rozpoczęciem biegu terminów przedkładane są z uwzględnieniem wszelkich okresów przerw, których daty instytucje przekazały sobie nawzajem w odpowiednim czasie za pośrednictwem ich odpowiednich służb.

Część B. Priorytety procedury budżetowej

3.  Z odpowiednim wyprzedzeniem przed przyjęciem projektu budżetu przez Komisję zwoływane są rozmowy trójstronne w celu poddania dyskusji ewentualnych priorytetów budżetu na kolejny rok budżetowy oraz wszelkich kwestii wynikających z wykonania budżetu na bieżący rok budżetowy, na podstawie informacji przekazanych przez Komisję zgodnie z pkt 37.

Część C. Sporządzenie projektu budżetu i aktualizacja preliminarzy

4.  Instytucje inne niż Komisja mają przyjąć swoje preliminarze przed końcem marca.

5.  Każdego roku Komisja przedstawia projekt budżetu ukazujący rzeczywiste potrzeby Unii w zakresie finansowania.

Komisja bierze pod uwagę:

a)  przedstawione przez państwa członkowskie prognozy dotyczące funduszy strukturalnych;

b)  zdolność do wykorzystania środków, przy jednoczesnym dążeniu do zachowania ścisłej zależności między środkami na zobowiązania i środkami na płatności;

c)  możliwości rozpoczęcia realizacji nowych polityk poprzez projekty pilotażowe, nowe działania przygotowawcze lub zastosowaniu obu tych opcji, lub kontynuacji dobiegających końca działań wieloletnich, po ocenie możliwości zapewnienia aktu podstawowego w rozumieniu rozporządzenia finansowego (definicja aktu podstawowego, uwarunkowanie wykonania przyjęciem aktu podstawowego oraz wyjątki);

d)  potrzebę zapewnienia, aby wszelkie zmiany wydatków w odniesieniu do poprzedniego roku były zgodne z ograniczeniami wynikającymi z dyscypliny budżetowej.

6.  Instytucje unikają, na ile to możliwe, wprowadzania do budżetu pozycji obejmujących nieznaczne kwoty wydatków operacyjnych.

7.  Parlament Europejski i Rada zobowiązują się również mieć na względzie ocenę możliwości wykonania budżetu zawartą w projektach sporządzanych przez Komisję oraz w związku z wykonaniem budżetu na bieżący rok budżetowy.

8.  Mając na uwadze należyte zarządzanie finansami oraz ze względu na wpływ istotnych zmian tytułów i rozdziałów w ramach nomenklatury budżetowej na obowiązki służb Komisji w zakresie sprawozdań z zarządzania Parlament Europejski i Rada zobowiązują się poddawać wszelkie istotne zmiany dyskusji z Komisją podczas procedury pojednawczej.

9.  Mając na uwadze lojalną i należytą współpracę instytucjonalną Parlament Europejski i Rada zobowiązują się do utrzymywania regularnych i aktywnych kontaktów na wszystkich szczeblach, za pośrednictwem swoich negocjatorów, podczas całej procedury budżetowej, a w szczególności podczas całego okresu pojednawczego, z myślą o osiągnięciu porozumienia. Parlament Europejski i Rada zobowiązują się do zapewniania terminowej i stałej wzajemnej wymiany stosownych informacji i dokumentów zarówno na szczeblu formalnym, jak i nieformalnym, oraz do odbywania w razie potrzeby posiedzeń technicznych lub nieformalnych podczas okresu pojednawczego, we współpracy z Komisją. Komisja zapewnia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie terminowy i równy dostęp do informacji i dokumentów.

10.  Do czasu zwołania komitetu pojednawczego Komisja może w razie potrzeby przedłożyć listy w sprawie poprawek do projektu budżetu zgodnie z art. 314 ust. 2 TFUE, w tym również list w sprawie poprawek aktualizujący w szczególności preliminarz wydatków na rolnictwo. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie informacje dotyczące aktualizacji gdy tylko są one dostępne. Ponadto Komisja dostarcza Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wszelkie należyte uzasadnienia, jakich mogą one wymagać.

Część D. Procedura budżetowa przed procedurą pojednawczą

11.  Rozmowy trójstronne są zwoływane z odpowiednim wyprzedzeniem przed czytaniem w Radzie, aby umożliwić instytucjom wymianę ich poglądów na temat projektu budżetu.

12.  Aby Komisja mogła w odpowiednim czasie ocenić wykonalność poprawek przewidzianych przez Parlament Europejski i Radę, dotyczących utworzenia nowych działań przygotowawczych lub projektów pilotażowych, lub przedłużenia istniejących, Parlament Europejski i Rada informują Komisję o swoich zamiarach w tym względzie, tak aby pierwsza dyskusja mogła się odbyć już podczas tej rundy rozmów trójstronnych.

13.  Rozmowy trójstronne można zwołać przed głosowaniem na posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego.

Część E. Procedura pojednawcza

14.  Jeżeli Parlament Europejski przyjmuje poprawki do stanowiska Rady, przewodniczący Rady – w trakcie tego samego posiedzenia plenarnego – zapoznaje się z rozbieżnościami w stanowiskach obu instytucji oraz udziela przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego zgody na natychmiastowe zwołanie komitetu pojednawczego. Pismo zwołujące komitet pojednawczy przesyła się nie później niż w pierwszym dniu roboczym w tygodniu następującym po zakończeniu sesji miesięcznej Parlamentu, w trakcie której przeprowadzono głosowanie plenarne, a okres pojednawczy rozpoczyna się następnego dnia. Trwający 21 dni okres oblicza się zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG, Euratom) nr 1182/71(18).

15.  Jeżeli Rada nie może wyrazić zgody na wszystkie poprawki przyjęte przez Parlament Europejski, powinna potwierdzić swoje stanowisko w piśmie przesłanym przed zaplanowanym terminem pierwszego posiedzenia podczas okresu pojednawczego. W takim przypadku komitet pojednawczy postępuje zgodnie z warunkami określonymi w kolejnych punktach.

16.  Komitetowi pojednawczemu przewodniczą wspólnie przedstawiciele Parlamentu Europejskiego i Rady. Posiedzeniom komitetu pojednawczego przewodniczy współprzewodniczący z instytucji będącej gospodarzem posiedzenia. Każda instytucja wyznacza, zgodnie ze swym regulaminem wewnętrznym, reprezentujących ją uczestników na każde posiedzenie oraz określa mandat negocjacyjny. Parlament Europejski i Rada są reprezentowane w komitecie pojednawczym na odpowiednim szczeblu, co pozwala każdej delegacji na polityczne zobowiązanie jej instytucji oraz umożliwia dokonanie rzeczywistych postępów w wypracowywaniu ostatecznego porozumienia.

17.  Zgodnie z art. 314 ust. 5 akapit drugi TFUE Komisja uczestniczy w pracach komitetu pojednawczego oraz podejmuje wszelkie niezbędne inicjatywy rzecz myślą o zbliżeniu stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady.

18.  Rozmowy trójstronne odbywają się na różnych szczeblach reprezentacji przez cały czas trwania procedury pojednawczej, w celu rozstrzygnięcia nierozwiązanych kwestii oraz przygotowania gruntu pod porozumienie wypracowywane w ramach komitetu pojednawczego.

19.  Posiedzenia komitetu pojednawczego i rozmowy trójstronne odbywają się na zmianę w pomieszczeniach Parlamentu Europejskiego i Rady, z myślą o zapewnieniu równego podziału zasobów, w tym również w zakresie tłumaczenia konferencyjnego.

20.  Daty posiedzeń komitetu pojednawczego oraz rozmów trójstronnych ustala się z wyprzedzeniem w drodze porozumienia między instytucjami.

21.  Komitetowi pojednawczemu udostępnia się wspólny pakiet dokumentów (zwany dalej „dokumentami bazowymi”) zawierających porównanie poszczególnych etapów procedury budżetowej(19). Dokumenty te obejmują dane liczbowe według poszczególnych linii, łączne kwoty według działów WRF, a także skonsolidowany dokument zawierający dane liczbowe i uwagi odnoszące się do wszystkich linii budżetowych uznanych za technicznie „otwarte”. Bez uszczerbku dla ostatecznej decyzji komitetu pojednawczego, w odrębnym dokumencie wyszczególnia się wszystkie linie budżetowe uznane za technicznie zamknięte(20). Dokumenty te klasyfikuje się według nomenklatury budżetowej.

Do dokumentów bazowych przeznaczonych dla komitetu pojednawczego dołącza się również inne dokumenty, w tym również pismo Komisji w sprawie wykonalności dotyczące stanowiska Rady i poprawek Parlamentu Europejskiego oraz wszelkie pisma z innych instytucji dotyczące stanowiska Rady lub poprawek Parlamentu Europejskiego.

22.  Z myślą o osiągnięciu porozumienia przed upływem okresu pojednawczego, w trakcie rozmów trójstronnych:

a)  określa się zakres negocjacji kwestii budżetowych, którymi należy się zająć;

b)  zatwierdza się wykaz linii budżetowych uznanych za technicznie zamknięte, z zastrzeżeniem ostatecznego porozumienia w sprawie całego budżetu na dany rok budżetowy;

c)  poddaje się dyskusji kwestie określone w lit. a) z myślą o wypracowaniu ewentualnych porozumień, które ma zatwierdzić komitet pojednawczy;

d)  poddaje się dyskusji kwestie tematyczne, w tym również według działów WRF.

Wstępne wnioski wyciąga się wspólnie podczas lub w bezpośrednim następstwie każdej rundy rozmów trójstronnych; jednocześnie ustala się porządek obrad kolejnego posiedzenia. Wnioski te zostają zapisane przez instytucję organizującą daną rundę rozmów trójstronnych i zostają uznane za tymczasowo zatwierdzone po upływie 24 godzin, bez uszczerbku dla ostatecznej decyzji komitetu pojednawczego.

23.  Wnioski z rozmów trójstronnych oraz dokument do ewentualnego zatwierdzenia są dostępne na posiedzeniach komitetu pojednawczego, wraz z liniami budżetowymi, w odniesieniu do których w trakcie rozmów trójstronnych zostało wypracowane wstępne porozumienie.

24.  Wspólny projekt przewidziany w art. 314 ust. 5 TFUE sporządzany jest przez sekretariat Parlamentu Europejskiego i sekretariat Rady, z pomocą Komisji. Projekt ten składa się z pisma przewodniego kierowanego przez przewodniczących obu delegacji do przewodniczących Parlamentu Europejskiego i Rady, zawierającego datę porozumienia osiągniętego na posiedzeniu komitetu pojednawczego, oraz załączników, które obejmują:

a)  dane liczbowe według poszczególnych linii w odniesieniu do wszystkich pozycji budżetowych oraz zbiorcze dane liczbowe według działów WRF;

b)  skonsolidowany dokument, ze wskazaniem danych liczbowych i końcowego tekstu wszystkich linii, które zostały zmienione w trakcie procedury pojednawczej,

c)  wykaz linii, które nie zostały zmienione względem projektu budżetu lub stanowiska Rady w sprawie tego projektu.

Komitet pojednawczy może również zatwierdzić wnioski i ewentualne wspólne oświadczenia odnoszące się do budżetu.

25.  Wspólny projekt zostaje przetłumaczony na wszystkie języki urzędowe instytucji Unii (przez służby Parlamentu Europejskiego) i przedkładany jest do zatwierdzenia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w okresie 14 dni od dnia porozumienia w sprawie wspólnego projektu, o którym mowa w pkt 24.

Budżet podlega ostatecznej weryfikacji prawno-językowej po przyjęciu wspólnego projektu; załączniki do wspólnego projektu zostają połączone z liniami budżetowymi, które nie zostały zmienione w trakcie procedury pojednawczej.

26.  Instytucja organizująca posiedzenie (rozmowy trójstronne lub posiedzenie pojednawcze) zapewnia tłumaczenie obrad zgodnie z pełnym systemem językowym mającym zastosowanie do posiedzeń komitetu pojednawczego oraz doraźnym systemem językowym w odniesieniu do rozmów trójstronnych.

Instytucja organizująca posiedzenie zapewnia powielenie i rozprowadzenie dokumentów roboczych.

Służby instytucji współpracują w zakresie rejestrowania wyników negocjacji w celu sfinalizowania wspólnego projektu.

Część F. Budżety korygujące

Zasady ogólne

27.  Mając na uwadze, że budżety korygujące często koncentrują się na konkretnych, a niekiedy pilnych kwestiach, instytucje uzgadniają następujące zasady w celu zapewnienia odpowiedniej współpracy międzyinstytucjonalnej umożliwiającej płynny i sprawny proces decyzyjny dotyczący budżetów korygujących, o ile to możliwe bez konieczności zwoływania w tym celu posiedzenia pojednawczego.

28.  Na ile to możliwe, instytucje dokładają starań, aby ograniczyć liczbę budżetów korygujących.

Harmonogram prac

29.  Komisja informuje z wyprzedzeniem Parlament Europejski i Radę o ewentualnych datach przyjęcia projektów budżetów korygujących, bez uszczerbku dla ostatecznej daty ich przyjęcia.

30.  Parlament Europejski i Rada dokładają starań, zgodnie ze swoimi regulaminami wewnętrznymi, aby rozpatrzyć zaproponowany przez Komisję projekt budżetu korygującego jak najszybciej po przyjęciu go przez Komisję.

31.  W celu przyspieszenia procedury Parlament Europejski i Rada zapewniają, aby ich harmonogramy prac były w miarę możliwości skoordynowane, tak aby procedura mogła zostać przeprowadzona w sposób spójny i sprzyjający zbliżeniu stanowisk. Starają się zatem jak najszybciej opracować orientacyjny harmonogram poszczególnych etapów prowadzących do ostatecznego przyjęcia budżetu korygującego.

Parlament Europejski i Rada biorą pod uwagę stosunkowo pilny charakter budżetu korygującego oraz konieczność zatwierdzenia go w odpowiednim czasie, tak aby mógł on wejść w życie w roku budżetowym, którego dotyczy.

Współpraca podczas czytań

32.  Instytucje współpracują ze sobą w dobrej wierze podczas całej procedury, aby umożliwić w najwyższym możliwym stopniu przyjęcie budżetów korygujących na wczesnym etapie procedury.

W stosownych przypadkach, oraz gdy istnieje ryzyko rozbieżności, Parlament Europejski lub Rada, przed zajęciem ostatecznego stanowiska w sprawie budżetu korygującego przez każdą z tych instytucji, lub też Komisja, w dowolnym momencie, mogą zaproponować zwołanie specjalnej rundy rozmów trójstronnych w celu poddania dyskusji rozbieżności oraz podjęcia próby osiągnięcia kompromisu.

33.  Wszystkie projekty budżetów korygujących zaproponowane przez Komisję, ale jeszcze nie zatwierdzone ostatecznie, systematycznie wpisuje się do porządku obrad rozmów trójstronnych planowanych w toku corocznej procedury budżetowej. Komisja przedstawia projekty budżetów korygujących, a Parlament Europejski i Rada informują o swoim stanowisku, o ile to możliwe, przed datą rozmów trójstronnych.

34.  Jeżeli w trakcie rozmów trójstronnych dojdzie do zawarcia kompromisu, Parlament Europejski i Rada zobowiązują się do uwzględnienia wyniku tych rozmów podczas debaty nad budżetem korygującym zgodnie z TFUE i swoimi regulaminami wewnętrznymi.

Współpraca po czytaniach

35.  Jeżeli Parlament Europejski zatwierdzi stanowisko Rady bez poprawek, budżet korygujący zostaje przyjęty zgodnie z TFUE.

36.  Jeżeli Parlament Europejski przyjmie poprawki większością głosów wchodzących w jego skład członków, zastosowanie ma art. 314 ust. 4 lit. c) TFUE. Przed posiedzeniem komitetu pojednawczego zwołane jednak zostaną rozmowy trójstronne:

a)  jeżeli w trakcie tych rozmów trójstronnych osiągnięte zostanie porozumienie, a Parlament Europejski i Rada zatwierdzą wyniki tych rozmów, procedura pojednawcza zostaje zakończona wymianą pism bez posiedzenia komitetu pojednawczego;

b)  jeżeli w trakcie tych rozmów trójstronnych nie zostanie osiągnięte porozumienie, komitet pojednawczy spotyka się i organizuje swoje prace stosownie do okoliczności, z myślą o zakończeniu w miarę możliwości procesu decyzyjnego przed upływem terminu wynoszącego 21 dni, określonego w art. 314 ust. 5 TFUE. Prace komitetu pojednawczego mogą zakończyć się wymianą pism.

Część G. Wykonanie budżetu, płatności i zobowiązania pozostające do realizacji (RAL)

37.  Z uwagi na potrzebę zapewnienia należytego rozłożenia w czasie całkowitych środków na płatności względem środków na zobowiązania, tak aby uniknąć wszelkich nieprawidłowych przeniesień zobowiązań pozostających do realizacji na kolejny rok, instytucje uzgadniają, że będą ściśle monitorować prognozy dotyczące płatności i poziom zobowiązań pozostających do realizacji, aby ograniczyć ryzyko utrudniania realizacji programów Unii z powodu braku środków na płatności pod koniec obowiązywania WRF.

Aby zapewnić kontrolowalny poziom i profil płatności we wszystkich działach, zasady dotyczące umorzeń, w szczególności umorzeń automatycznych, stosuje się ściśle w odniesieniu do wszystkich działów.

Podczas procedury budżetowej instytucje regularnie spotykają się, aby wspólnie ocenić aktualną sytuację i prognozy wykonania budżetu w bieżącym roku i w przyszłych latach budżetowych. Ocena ta przybiera formę specjalnych międzyinstytucjonalnych posiedzeń na odpowiednim szczeblu, przed którymi Komisja przedstawia szczegółowo aktualną sytuację, w podziale na poszczególne fundusze i państwa członkowskie, dotyczącą realizacji płatności, przesunięć środków, otrzymanych wniosków o zwrot kosztów oraz zmienionych prognoz, w tym również, w stosownych przypadkach, prognoz długoterminowych. W szczególności, aby zapewnić możliwość wypełniania przez Unię wszystkich jej zobowiązań finansowych wynikających z istniejących i przyszłych zobowiązań w okresie 2021–2027 zgodnie z art. 323 TFUE, Parlament Europejski i Rada analizują i poddają dyskusji szacunki Komisji dotyczące wymaganego poziomu środków na płatności.

Część H Współpraca w odniesieniu do Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy(21)(22)

38.  Wyłącznie w celu zaradzenia skutkom kryzysu związanego z COVID-19 Komisja będzie uprawniona do zaciągnięcia w imieniu Unii pożyczek na rynkach kapitałowych do wysokości 750 000 mln EUR w cenach z 2018 r., z czego maksymalnie 390 000 mln EUR w cenach z 2018 r. może być wykorzystane na wydatki, a maksymalnie 360 000 mln EUR w cenach z 2018 r. może być wykorzystane na udzielanie pożyczek zgodnie z art. 5 ust. 1 decyzji w sprawie zasobów własnych. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie EURI, kwota, która ma zostać wykorzystana na wydatki, stanowi, na potrzeby art. 21 ust. 5 rozporządzenia finansowego, zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel.

39.  Instytucje zgadzają się co do tego, że rolę Parlamentu Europejskiego i Rady, działających jako władza budżetowa, należy wzmocnić w odniesieniu do zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, z myślą o zapewnieniu właściwego nadzoru nad wykorzystaniem takich dochodów oraz udziału w ich wykorzystaniu, w granicach określonych w rozporządzeniu w sprawie EURI oraz, stosownie do przypadku, w odpowiednim prawodawstwie sektorowym. Instytucje zgadzają się również co do potrzeby zapewnienia pełnej przejrzystości i eksponowania wszystkich środków finansowych w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy.

Zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy

40.  Ze względu na potrzebę zapewnienia odpowiedniego udziału Parlamentu Europejskiego i Rady w zarządzaniu zewnętrznymi dochodami przeznaczonymi na określony cel w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, instytucje zgadzają się co do procedury określonej w pkt 41–46.

41.  Komisja przekaże szczegółowe informacje wraz z projektem preliminarza w kontekście procedury budżetowej. Informacje takie obejmują szczegółowe szacunki środków na zobowiązania i środków na płatności, a także zobowiązań prawnych, z podziałem na poszczególne działy i programy, do których przypisuje się dochody przeznaczone na określony cel na podstawie rozporządzenia w sprawie EURI. Komisja przekaże wszelkie dodatkowe odnośne informacje, o które wystąpią Parlament Europejski lub Rada. Komisja dołączy do projektu budżetu dokument zawierający wszystkie odnośne informacje dotyczące Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, łącznie z tabelami zbiorczymi zawierającymi zestawienie środków budżetowych i dochodów przeznaczonych na określony cel w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy. Dokument ten będzie częścią załącznika do budżetu ogólnego Unii dotyczącego zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel, przewidzianego w pkt 44.

42.  Komisja będzie regularnie przedstawiać aktualizacje informacji, o których mowa w pkt 41, w trakcie całego roku budżetowego, co najmniej przed każdym specjalnym posiedzeniem, o którym mowa w pkt 45. Komisja udostępni odnośne informacje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie na czas, aby umożliwić rzeczowe dyskusje i obrady dotyczące odpowiednich dokumentów w zakresie planowania, w tym również przed przyjęciem przez Komisję stosownych decyzji.

43.  Instytucje będą spotykać się regularnie w kontekście procedury budżetowej w celu dokonania wspólnej oceny wykonania zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, w szczególności aktualnej sytuacji i perspektyw, a także poddania dyskusji rocznych szacunków przekazywanych wraz z odpowiednimi projektami budżetów oraz ich podziału, z należytym uwzględnieniem ograniczeń i warunków określonych w rozporządzeniu w sprawie EURI oraz, stosownie do przypadku, w odpowiednim prawodawstwie sektorowym.

44.  Parlament Europejski i Rada dołączą w formie załącznika do budżetu ogólnego Unii dokument przedstawiający wszystkie linie budżetowe, w których zapisano dochody przeznaczone na określony cel w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy. Wykorzystają one ponadto strukturę budżetu służącą uwzględnieniu dochodów przeznaczonych na określony cel w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, a w szczególności uwagi do budżetu, w celu sprawowania należytej kontroli nad wykorzystaniem tych dochodów. Zgodnie z art. 22 rozporządzenia finansowego Parlament Europejski i Rada włączą do zestawienia wydatków uwagi, w tym również uwagi ogólne, wskazujące, w których liniach budżetowych można zapisać środki odpowiadające dochodom przeznaczonym na określony cel na podstawie rozporządzenia w sprawie EURI, oraz określające odnośne kwoty. Komisja, wykonując swoje zadanie wykonania dochodów przeznaczonych na określony cel, zobowiązuje się do należytego uwzględniania takich uwag.

45.  Instytucje uzgadniają, że będą organizować specjalne posiedzenia międzyinstytucjonalne na odpowiednim szczeblu z myślą o dokonywaniu oceny aktualnej sytuacji i perspektyw w zakresie dochodów przeznaczonych na określony cel w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy. Posiedzenia te będą się odbywać co najmniej trzy razy w ciągu roku budżetowego bezpośrednio przed budżetowymi rozmowami trójstronnymi lub po nich. Ponadto instytucje spotykają się na zasadzie ad hoc na uzasadniony wniosek jednej z nich. Parlament Europejski i Rada mogą w dowolnym momencie przedstawić uwagi na piśmie dotyczące wykonania dochodów przeznaczonych na określony cel. Komisja zobowiązuje się do należytego uwzględniania wszelkich uwag i sugestii przedstawionych przez Parlament Europejski i Radę. Posiedzenia te mogą dotyczyć znaczących odchyleń w wydatkach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, zgodnie z pkt 46.

46.  Komisja przekazuje szczegółowe informacje dotyczące wszelkich odchyleń od jej pierwotnych prognoz przed każdym specjalnym posiedzeniem międzyinstytucjonalnym, o czym mowa w pkt 45, oraz na zasadzie ad hoc w przypadku wystąpienia znaczącego odchylenia. Odchylenie od prognozowanych wydatków Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy jest znaczące, jeżeli wydatki odbiegają od prognozy o więcej niż 10 % w odniesieniu do danego roku budżetowego i danego programu. W przypadku znaczących odchyleń od pierwotnych prognoz instytucje poddadzą dyskusji tę kwestię, jeżeli Parlament Europejski lub Rada zwrócą się z takim wnioskiem w ciągu dwóch tygodni po powiadomieniu o takim znaczącym odchyleniu. Instytucje dokonają wspólnie oceny tej kwestii w celu wypracowania wspólnego stanowiska w ciągu trzech tygodni od wniosku instytucji o zwołanie posiedzenia. Komisja w jak największym stopniu uwzględni wszelkie otrzymane uwagi. Komisja zobowiązuje się do niepodejmowania jakichkolwiek decyzji do czasu zakończenia obrad lub upływu terminu trzech tygodni. W tym ostatnim przypadku Komisja należycie uzasadnia swoją decyzję. W pilnych przypadkach instytucje mogą uzgodnić skrócenie terminów o tydzień.

Pożyczki udzielane w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy

47.  Aby zapewnić pełne informacje, a także przejrzystość i eksponowanie w odniesieniu do komponentu udzielania pożyczek Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, Komisja przekaże szczegółowe informacje dotyczące pożyczek udzielonych państwom członkowskim w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy wraz ze swoim projektem preliminarza, zwracając przy tym zwiększoną uwagę na informacje szczególnie chronione.

48.  Informacje o pożyczkach w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy zostaną przedstawione w budżecie zgodnie z wymogami art. 52 ust. 1 lit. d) rozporządzenia finansowego i będą również obejmować załącznik, o którym mowa w ppkt (iii) tej litery.

ZAŁĄCZNIK II

WSPÓŁPRACA MIĘDZYINSTYTUCJONALNA W ZAKRESIE HARMONOGRAMU WPROWADZANIA NOWYCH ZASOBÓW WŁASNYCH

Preambuła

A.  Instytucje zobowiązują się do lojalnej i przejrzystej współpracy oraz do działania na rzecz realizacji harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych w okresie obowiązywania WRF 2021–2027.

B.  Instytucje uznają znaczenie kontekstu Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, w którym należy wprowadzić nowe zasoby własne.

C.  Wyłącznie w celu zaradzenia skutkom kryzysu związanego z COVID-19 Komisja będzie uprawniona – na mocy art. 5 ust. 1 decyzji w sprawie zasobów własnych – do zaciągnięcia w imieniu Unii pożyczek na rynkach kapitałowych do wysokości 750 000 mln EUR w cenach z 2018 r., z czego maksymalnie 390 000 mln EUR w cenach z 2018 r. może być wykorzystane na wydatki zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. b) tej decyzji.

D.  Spłata kwoty głównej takich środków finansowych wykorzystanych na wydatki w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy oraz odpowiednich należnych odsetek będzie musiała zostać sfinansowana z budżetu ogólnego Unii, w tym z wystarczających wpływów z tytułu nowych zasobów własnych wprowadzonych po 2021 r. Wszystkie odpowiednie zobowiązania zostaną w pełni spłacone najpóźniej do dnia 31 grudnia 2058 r. zgodnie z art. 5 ust. 2 akapit drugi decyzji w sprawie zasobów własnych. Roczne kwoty należne będą zależeć od terminów zapadalności wyemitowanych obligacji oraz od strategii spłaty zadłużenia, przy jednoczesnym przestrzeganiu limitu dotyczącego spłaty kwoty głównej środków finansowych, o którym mowa w akapicie trzecim tego ustępu, ustalonego na 7,5 % kwoty maksymalnej wykorzystywanej na wydatki, o której mowa w art. 5 ust. 1 lit. b) tej decyzji.

E.  Wydatki z budżetu Unii związane ze spłatą Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy nie powinny prowadzić do nieuzasadnionego zmniejszenia wydatków na programy lub instrumentów inwestycyjnych w ramach WRF. Pożądane jest również ograniczenie zwiększania zasobów własnych opartych na DNB w odniesieniu do państw członkowskich.

F.  W związku z powyższym oraz w celu zwiększenia wiarygodności i stabilności planu spłaty Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, instytucje będą dążyć do wprowadzenia wystarczających nowych zasobów własnych z myślą o pokryciu kwoty odpowiadającej spodziewanym wydatkom związanym ze spłatą. Zgodnie z zasadą uniwersalności nie oznaczałoby to przydzielania ani przeznaczania jakichkolwiek konkretnych zasobów własnych na określone rodzaje wydatków.

G.  Instytucje uznają, że wprowadzenie koszyka nowych zasobów własnych powinno być wsparciem dla odpowiedniego finansowania wydatków Unii w ramach WRF, przy jednoczesnym zmniejszeniu udziału krajowych wkładów opartych na DNB w finansowaniu budżetu rocznego Unii. Dywersyfikacja źródeł dochodów mogłaby z kolei ułatwić osiągnięcie lepszego ukierunkowania wydatków na poziomie Unii na obszary priorytetowe i wspólne dobra publiczne, przy zapewnieniu większej efektywności w porównaniu z wydatkowaniem krajowym.

H.  W związku z tym nowe zasoby własne powinny być dostosowane do celów polityki Unii i powinny wspierać priorytety Unii, takie jak Europejski Zielony Ład i Europa na miarę ery cyfrowej, a także powinny przyczyniać się do sprawiedliwego opodatkowania oraz do wzmocnienia walki z oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania.

I.  Instytucje zgadzają się, że nowe zasoby własne powinny być, w miarę możliwości, zaprojektowane w sposób umożliwiający generowanie tzw. „świeżych pieniędzy”. Równolegle dążą one do ograniczenia biurokracji i zmniejszenia obciążeń przedsiębiorstw, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), oraz obywateli.

J.  Nowe zasoby własne powinny spełniać kryteria prostoty, przejrzystości, przewidywalności i sprawiedliwości. Obliczanie, przesunięcie środków i kontrola nowych zasobów własnych nie powinny prowadzić do nadmiernych obciążeń administracyjnych instytucji unijnych i administracji krajowych.

K.  Z uwagi na uciążliwe wymogi proceduralne przy wprowadzaniu nowych zasobów własnych, instytucje zgadzają się, że niezbędną reformę systemu zasobów własnych należy przeprowadzić przy ograniczonej liczbie przeglądów decyzji w sprawie zasobów własnych.

L.  Instytucje zgadzają się zatem współpracować w okresie 2021–2027 na podstawie zasad określonych w niniejszym załączniku, aby dążyć do wprowadzenia nowych zasobów własnych zgodnie z harmonogramem określonym w części B i określonymi w nim terminami.

M.  Instytucje uznają również znaczenie narzędzi lepszego stanowienia prawa określonych w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa(23), w szczególności znaczenie oceny skutków.

Część A Zasady wdrażania

1.  Komisja przedstawi niezbędne wnioski ustawodawcze dotyczące nowych zasobów własnych oraz potencjalnych innych nowych zasobów własnych, o których mowa w pkt 10, zgodnie z zasadami lepszego stanowienia prawa. W tym kontekście należycie uwzględni ona sugestie Parlamentu Europejskiego i Rady. Tym wnioskom ustawodawczym będą towarzyszyły stosowne przepisy wykonawcze dotyczące zasobów własnych.

2.  Instytucje uzgadniają następujące zasady przewodnie dotyczące wprowadzenia koszyka nowych zasobów własnych:

a)  pozyskanie poprzez nowe zasoby własne kwoty wystarczającej do pokrycia ogólnych spodziewanych wydatków na spłatę kwoty głównej i odsetek z tytułu środków pożyczonych, które mają być wykorzystane na wydatki, o których mowa w art. 5 ust. 1 lit. b) decyzji w sprawie zasobów własnych, przy jednoczesnym poszanowaniu zasady uniwersalności. Dochody z zasobów własnych stanowiące nadwyżkę względem potrzeb w zakresie spłaty wykorzystuje się nadal do finansowania budżetu Unii jako dochody ogólne zgodnie z zasadą uniwersalności;

b)  wydatki na pokrycie kosztów finansowania Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy nie prowadzą do zmniejszenia wydatków w ramach programów i funduszy unijnych;

c)  dostosowanie zasobów własnych do priorytetów Unii, takich jak walka ze zmianą klimatu, gospodarka o obiegu zamkniętym, Europa na miarę ery cyfrowej, oraz przyczynianie się do sprawiedliwego opodatkowania oraz wzmocnienia walki z oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania;

d)  przestrzeganie kryteriów prostoty, przejrzystości i sprawiedliwości;

e)  zapewnianie stabilności i przewidywalności przepływu dochodów;

f)  niepowodowanie nadmiernych obciążeń administracyjnych instytucji unijnych i administracji krajowych;

g)  w miarę możliwości – generowanie dodatkowych „świeżych” dochodów;

h)  równolegle – dążenie do ograniczenia biurokracji i zmniejszenia obciążeń przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, oraz obywateli.

3.  Parlament Europejski i Rada będą bez zbędnej zwłoki analizować, poddawać dyskusji i procedować wnioski ustawodawcze, o których mowa w pkt 1, zgodnie z ich wewnętrznymi procedurami z myślą o ułatwieniu szybkiego podjęcia decyzji. Po przedstawieniu wniosków przez Komisję posłowie do Parlamentu Europejskiego i przedstawiciele Rady będą, w toku prowadzonych przez nich rozmów, spotykać się w obecności przedstawicieli Komisji w celu wzajemnego informowania się o aktualnej sytuacji. Ponadto instytucje będą prowadzić regularny dialog w celu dokonywania przeglądu postępów w realizacji harmonogramu.

Część B Harmonogram wprowadzania nowych zasobów własnych

Etap pierwszy: 2021

4.  W pierwszej kolejności zostanie wprowadzony nowy rodzaj zasobów własnych, który będzie miał zastosowanie od dnia 1 stycznia 2021 r. i na który złoży się udział z dochodów z krajowego wkładu obliczonego od wagi odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych niepoddawanych recyklingowi, jak przewidziano w decyzji w sprawie zasobów własnych. Decyzja ta ma wejść w życie w styczniu 2021 r., z zastrzeżeniem jej zatwierdzenia przez państwa członkowskie zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.

5.  Komisja przyspieszy swoje prace oraz, w następstwie ocen skutków zainicjowanych w 2020 r., przedstawi do czerwca 2021 r. wniosek w sprawie mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 oraz wniosek w sprawie opłaty cyfrowej, a także towarzyszący im wniosek w sprawie wprowadzenia nowych zasobów własnych na tej podstawie, z myślą o ich wprowadzeniu najpóźniej do dnia 1 stycznia 2023 r.

6.  Wiosną 2021 r. Komisja dokona przeglądu unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, łącznie z możliwością rozszerzenia go na sektor lotniczy i morski. Do czerwca 2021 r. Komisja zaproponuje nowy rodzaj zasobów własnych oparty na unijnym systemie handlu uprawnieniami do emisji.

7.  Instytucje zgadzają się, że mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 oraz unijny system handlu uprawnieniami do emisji są wzajemnie powiązane pod względem tematycznym i że w związku z tym uzasadnione byłoby poddanie ich dyskusji w tym samym duchu.

Etap drugi: 2022 i 2023

8.  W następstwie procedur mających zastosowanie na mocy Traktatów oraz z zastrzeżeniem zatwierdzenia przez państwa członkowskie zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi, przewiduje się wprowadzenie tych nowych zasobów własnych do dnia 1 stycznia 2023 r.

9.  Rada przeprowadzi dyskusje dotyczące tych nowych zasobów własnych najpóźniej do dnia 1 lipca 2022 r., z myślą o ich wprowadzeniu do dnia 1 stycznia 2023 r.

Etap trzeci: 2024–2026

10.  Na podstawie ocen skutków Komisja zaproponuje dodatkowe nowe zasoby własne, które mogłyby obejmować podatek od transakcji finansowych oraz wkład finansowy związany z sektorem przedsiębiorstw lub nową wspólną podstawę opodatkowania osób prawnych. Komisja postara się przedłożyć stosowny wniosek do czerwca 2024 r.

11.  W następstwie procedur mających zastosowanie na mocy Traktatów oraz z zastrzeżeniem zatwierdzenia przez państwa członkowskie zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi, przewiduje się wprowadzenie tych dodatkowych nowych zasobów własnych do dnia 1 stycznia 2026 r.

12.  Rada przeprowadzi dyskusje dotyczące tych nowych zasobów własnych najpóźniej do dnia 1 lipca 2025 r., z myślą o ich wprowadzeniu do dnia 1 stycznia 2026 r.

(1) Dz.U. C 363 z 28.10.2020, s. 179. (2) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0032. (3) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0054. (4) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0124. (5) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0206. (6) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0220. (7) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1. (8) Rozporządzenie Rady (UE) 2020/... ustanawiające Instrument Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy w celu wsparcia odbudowy w następstwie kryzysu związanego z COVID-19 (Dz.U. L ...). (9) + Dz.U.: proszę wstawić w tekście numer, a w towarzyszącym przypisie numer i datę rozporządzenia zawartego w dokumencie st9971/20 (2020/0111(NLE)), oraz uzupełnić odniesienie do Dz.U. (10) Rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2020/… z dnia ... określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 (Dz.U. L ...). (11) + Dz.U.: proszę wstawić w tekście numer, a w towarzyszącym przypisie numer i datę rozporządzenia zawartego w dokumencie st9970/20 (2018/0166(APP)), oraz uzupełnić odniesienie do Dz.U. (12) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1). (13) Decyzja Rady (UE, Euratom) 2020/… z dnia … w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej oraz uchylająca decyzję 2014/335/UE, Euratom (Dz.U. L ...). (14) ++ Dz.U.: proszę wstawić w tekście numer, a w towarzyszącym przypisie numer i datę decyzji zawartej w dokumencie st10046/20 (2018/0135(CNS)), oraz uzupełnić odniesienie do Dz.U. (15) + Dz.U.: proszę wstawić datę wejścia w życie niniejszego porozumienia. (16) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1. (17) Jak określono w Umowie wewnętrznej między przedstawicielami rządów państw członkowskich Unii Europejskiej, zebranymi w Radzie, w sprawie finansowania pomocy unijnej na podstawie wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020 zgodnie z umową o partnerstwie AKP–UE oraz w sprawie przydzielania pomocy finansowej dla krajów i terytoriów zamorskich, do których stosuje się część czwartą Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. L 210 z 6.8.2013, s. 1) oraz we wcześniejszych umowach wewnętrznych. (18) Rozporządzenie Rady (EWG, Euratom) nr 1182/71 z dnia 3 czerwca 1971 r. określające zasady mające zastosowanie do okresów, dat i terminów (Dz.U. L 124 z 8.6.1971, s. 1). (19) Poszczególne etapy obejmują: budżet na bieżący rok budżetowy (w tym również przyjęte budżety korygujące); wstępny projekt budżetu; stanowisko Rady w sprawie projektu budżetu; poprawki Parlamentu Europejskiego do stanowiska Rady oraz listy w sprawie poprawek przedstawione przez Komisję (o ile nie zostały one jeszcze w pełni zatwierdzone przez instytucje). (20) Linia budżetowa uznana za technicznie zamkniętą to linia, w odniesieniu do której nie istnieją rozbieżności między Parlamentem Europejskim a Radą i w odniesieniu do której nie przedstawiono listu w sprawie poprawek. (21) W przypadku przedłożenia przez Komisję wniosku dotyczącego aktu Rady na podstawie art. 122 TFUE, który może mieć istotny wpływ na budżet, zastosowanie ma procedura określona we wspólnym oświadczeniu Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji z dnia … w sprawie kontroli budżetowej w odniesieniu do nowych wniosków opartych na art. 122 TFUE, które mogą mieć istotny wpływ na budżet Unii (Dz.U. …). (22) + Dz.U.: proszę wstawić w przypisie datę wspólnego oświadczenia zawartego w dokumencie sn3633/3/20 REV3 ADD1 oraz uzupełnić odniesienie do Dz.U. (23) Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie nowej strategii dla europejskich MŚP (2020/2131(INI))

P9_TA(2020)0359 A9-0237/2020

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 3 ust. 3 o Unii Europejskiej odnoszący się do rynku wewnętrznego, zrównoważonego rozwoju i społecznej gospodarki rynkowej,

–  uwzględniając zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw(1),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych(2) (dyrektywa w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1287/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME) (2014–2020) i uchylające decyzję nr 1639/2006/WE(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2012 r. w sprawie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP): konkurencyjność i możliwości działalności gospodarczej(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2015 r. w sprawie przedsiębiorstw rodzinnych w Europie(5),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 kwietnia 2020 r. w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia15 maja 2020 r. w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych, zasobów własnych i planu naprawy gospodarczej(7),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie konkluzji z nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 17–21 lipca 2020 r.(8),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 lutego 2011 r. zatytułowany „Przegląd programu »Small Business Act« dla Europy” (COM(2011)0078) i rezolucję Parlamentu w tej sprawie z dnia 12 maja 2011 r.(9),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 grudnia 2011 r. zatytułowany „Plan działania na rzecz ułatwienia dostępu do finansowania dla MŚP” (COM(2011)0870),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 marca 2013 r. zatytułowany „Inteligentne regulacje – odpowiedź na potrzeby małych i średnich przedsiębiorstw” (COM(2013)0122),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 listopada 2016 r. zatytułowany „Przyszli liderzy Europy: inicjatywa na rzecz przedsiębiorstw typu start-up i przedsiębiorstw scale-up” (COM(2016)0733),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (COM(2019)0640),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 lutego 2020 r. zatytułowany „Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy” (COM(2020)0067),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 marca 2020 r. zatytułowany „Strategia MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy” (COM(2020)0103),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 marca 2020 r. zatytułowany „Nowa strategia przemysłowa dla Europy” (COM(2020)0102),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 marca 2020 r. pt. „Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy (COM(2020)0098),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 27 maja 2020 r. zatytułowany „Decydujący moment dla Europy: naprawa i przygotowanie na następną generację” (COM(2020)0456),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 27 maja 2020 r. pt. „Dostosowany program prac Komisji na 2020 r.” (COM(2020)0440),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 lipca 2020 r. pt. „Europejski program na rzecz umiejętności służący zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności” (COM(2020)0274),

–  uwzględniając sprawozdanie roczne w sprawie europejskich MŚP 2018/2019 z listopada 2019 r.,

–  uwzględniając wiosenną prognozę gospodarczą Komisji z 2020 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie specjalne nr 02/2020 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z dnia 22 stycznia 2020 r. pt.: „Instrument na rzecz MŚP – skuteczny i innowacyjny program, przed którym stoją wyzwania”,

–  uwzględniając wyniki indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego za 2020 r. opublikowane dnia 11 czerwca 2020 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie Banku Światowego z czerwca 2020 r. zatytułowane „Global Economic Prospects” („Perspektywy gospodarcze na świecie”),

–  uwzględniając sprawozdanie OECD z dnia 10 grudnia 2019 r. zatytułowane „The Missing Entrepreneurs 2019” („Nieodkryci przedsiębiorcy w 2019 r.”),

–  uwzględniając art. 54 Regulaminu,

–  uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Handlu Międzynarodowego, Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisję Transportu i Turystyki, Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisję Kultury i Edukacji,

–  uwzględniając pismo Komisji Prawnej,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A9-0237/2020),

A.  mając na uwadze opublikowany 10 marca 2020 r. komunikat Komisji zatytułowany: „Strategia MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy” oraz ogłoszony 11 marca 2020 r. przez WHO stan pandemii COVID-19(10), co poważnie wpłynęło na otoczenie gospodarcze, społeczne i polityczne działalności MŚP oraz spowodowało konieczność weryfikacji strategii ze względu na zmianę wielu warunków gospodarczych, społecznych i politycznych; mając na uwadze, że przedstawiona w marcu 2020 r. strategia Komisji zawiera wciąż aktualne rozwiązania mające na celu sprostanie strukturalnym wyzwaniom społecznym, ekonomicznym i środowiskowym, które dotyczyły MŚP przed kryzysem związanym z COVID-19, oraz przyszłym wyzwaniom związanym z transformacją ekologiczną i cyfrową; mając na uwadze, że Komisja powinna przedstawić zaktualizowaną wersję swojego komunikatu w sprawie strategii dla MŚP odzwierciedlającą kwestie poruszone w niniejszej rezolucji; mając na uwadze, że pod względem konkurencyjności Europa nie dotrzymuje kroku innym rozwiniętym gospodarkom, co stanowi zagrożenie dla jej potencjału generowania bogactwa i dobrobytu;

B.  mając na uwadze, że 24 miliony MŚP w UE-27 stanowią trzon gospodarki i przed pandemią generowały ponad połowę PKB UE oraz zatrudniały około 100 mln pracowników; mając na uwadze, że 98,9% przedsiębiorstw w pozafinansowym sektorze gospodarki UE to małe przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 49 pracowników(11); mając na uwadze, że mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa, zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym, są bardzo złożone i niejednorodne jeśli chodzi o rozmiar i dużą różnorodność sektorów, w których działają; mając na uwadze, że MŚP mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju i odporności europejskich przemysłowych łańcuchów wartości i wnoszą znaczący wkład w gospodarkę lokalną, regionalną i krajową;

C.  mając na uwadze, że MŚP powinny znajdować się w centrum Europejskiego Zielonego Ładu i strategii cyfrowej oraz że należy je odpowiednio wspierać dzięki dostosowanym instrumentom finansowym i przyjaznemu dla nich otoczeniu legislacyjnemu, aby umożliwić im odgrywanie ważnej roli we wzroście gospodarki europejskiej, a także w realizacji szerszych celów strategicznych Unii, w tym celów środowiskowych do 2050 r.; mając na uwadze, że w rezolucji w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami Parlament podkreślił, że Europejski Zielony Ład i transformacja cyfrowa powinny wspomagać odbudowę gospodarczą po epidemii COVID oraz strategię ożywienia gospodarczego; mając na uwadze, że MŚP muszą być aktywnie zaangażowane i wspierane w ramach strategii cyfrowej UE i Europejskiego Zielonego Ładu, aby poprawić ich konkurencyjność i uwolnić ich potencjał w zakresie cyfryzacji, wdrażania innowacyjnych rozwiązań i rozwiązywania pilnych problemów środowiskowych i społecznych; mając na uwadze, że wkład MŚP będzie miał kluczowe znaczenie dla powodzenia tych strategii;

D.  mając na uwadze, że wywołany pandemią kryzys gospodarczy i niekorzystne prognozy gospodarcze doprowadziły nieokreśloną liczbę MŚP do granicy niewypłacalności; mając na uwadze, że w 2018 r. tylko 40 % przedsiębiorstw otrzymało płatności w terminie; mając na uwadze, że kryzys płynności finansowej, którego doświadcza wiele MŚP, nie tylko będzie miał negatywny wpływ na ich bieżącą działalność, ale także na przyszłe perspektywy wzrostu, uniemożliwiając im właściwe planowanie inwestycji długoterminowych;

E.  mając na uwadze, że awaryjne zakupy aktywów przez Europejski Bank Centralny w odpowiedzi na kryzys gospodarczy spowodowany pandemią pomagają przede wszystkim większym przedsiębiorstwom, ponieważ opierają się one w większym stopniu na rynku wierzytelności gospodarczych, ale nie poprawiają kondycji finansowej MŚP; mając na uwadze, że UE i państwa członkowskie powinny działać zdecydowanie i szybko, aby zminimalizować gospodarcze, społeczne i strategiczne zagrożenia związane z likwidacją takich przedsiębiorstw; zwraca uwagę, że pożyczki bankowe są tradycyjnie najważniejszym zewnętrznym źródłem finansowania MŚP w Unii i stanowią ponad trzy czwarte finansowania MŚP, co sprawia, że przedsiębiorstwa te są szczególnie narażone na trudności w przypadku ograniczenia akcji kredytowej przez banki; mając na uwadze, że MŚP nie dysponują narzędziami pozwalającymi stawić czoła przedłużającemu się kryzysowi, a środki krajowe nie powinny negatywnie wpływać na rynek wewnętrzny UE;

F.  mając na uwadze, że skutki niedoborów kapitału spowodowanych kryzysem związanym z COVID-19 będą się różnić w zależności od sektora, rodzaju spółki i w państwa członkowskiego, co doprowadzi do rozbieżności na rynku wewnętrznym; mając na uwadze, że ważne jest utrzymanie równych warunków działania w celu zminimalizowania zakłóceń konkurencji na rynku wewnętrznym, przy czym różnice w wynikach w zakresie wzrostu między państwami członkowskimi są jedną z przyczyn nierównego rozwoju gospodarczego w UE; mając na uwadze, że na MŚP jeszcze bardziej niekorzystnie odbija się przytłaczająca i często nieregulowana konkurencja światowa;

G.  mając na uwadze, że prognoza gospodarcza OECD nie wyklucza, że w przypadku kolejnej dużej fali COVID-19 utrata dochodów do końca 2021 r. będzie wyższa w porównaniu z każdą recesją, jaka miała miejsce w ciągu ostatnich 100 lat(12); mając na uwadze, że pomoc państwa w odpowiedzi na pandemię COVID-19 nie powinna prowadzić do zakłóceń konkurencji na rynku wewnętrznym między MŚP z różnych krajów; mając na uwadze, że pandemia pokazała ogromne znaczenie transformacji cyfrowej i uwypukliła potrzebę cyfryzacji gospodarki w celu zapewnienia większej odporności w przyszłości, przy czym należy stawić czoła nadal istniejącym wyzwaniom środowiskowym; mając na uwadze, że UE stoi w obliczu silnej konkurencji ze strony podmiotów światowych; mając na uwadze, że innowacje stanowią dla MŚP skuteczny sposób budowania długoterminowego i zrównoważonego wzrostu;

H.  mając na uwadze, że oczekuje się, iż przyjęcie zrównoważonych pod względem środowiskowym praktyk, innowacji i technologii stworzy nowe miejsca pracy i możliwości biznesowe dla MŚP, poprawiając jednocześnie ich konkurencyjność i zmniejszając koszty, pod warunkiem że istnieją odpowiednie warunki administracyjne, regulacyjne i techniczne; mając na uwadze, że wiele MŚP pragnie poprawić swoją efektywność środowiskową, zasobooszczędność i efektywność energetyczną, wykorzystanie technologii cyfrowych i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, co będzie miało kluczowe znaczenie dla wspierania długoterminowego i zrównoważonego wzrostu i konkurencyjności tych przedsiębiorstw, a także dla umożliwienia im odgrywania kluczowej roli w bezpośrednim wdrażaniu ekoinnowacji; mając na uwadze, że w tym celu należy zapewnić lepszy dostęp do finansowania i wsparcia technicznego;

I.  mając na uwadze, że zgodnie z indeksem gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego w 2020 r.(13) wiele MŚP wciąż nie dysponuje pełnym dostępem do transformacji cyfrowej i jest w gorszej sytuacji w porównaniu z dużymi firmami, zarówno pod względem umiejętności cyfrowych, jak i cyfryzacji działalności, co w pewnym stopniu jest wynikiem nierównej konkurencji ze strony korporacji wielonarodowych; mając na uwadze, że te same zasady powinny mieć zastosowanie zarówno na jednolitym rynku cyfrowym, jak i na rynku niecyfrowym, aby zapewnić równe warunki działania, unikając jednocześnie negatywnego wpływu na prawa pracownicze i socjalne; mając na uwadze, że wykorzystanie danych może prowadzić do przewagi konkurencyjnej i umożliwiać MŚP czerpanie korzyści z transformacji cyfrowej, a nacisk na umiejętności cyfrowe powinien iść w parze ze zwiększeniem inwestycji UE w infrastrukturę cyfrową, a także z poprawą dostępu MŚP do danych oraz sprawiedliwymi ramami handlowymi i regulacyjnymi na wszystkich rodzajach rynków, tj. między przedsiębiorstwami, między przedsiębiorstwami a konsumentami i między przedsiębiorstwami a organami administracji;

J.  mając na uwadze, że jednym z głównych wyzwań związanych z uwolnieniem potencjału cyfryzacji jest pozyskanie wykwalifikowanych pracowników; mając na uwadze, że Komisja, państwa członkowskie i samorządy lokalne powinny działać na rzecz poprawy otoczenia biznesowego w celu zapewnienia konkurencyjności MŚP oraz trwałego i długoterminowego wzrostu gospodarczego w Unii; mając na uwadze, że strategia na rzecz MŚP stanowi okazję do wsparcia kultury przedsiębiorczości wśród grup osób niedostatecznie reprezentowanych oraz do umożliwienia im pełnego wykorzystania możliwości związanych z cyfrową i zieloną transformacją;

K.  mając na uwadze, że wzmocnienie kultury przedsiębiorczości pozwoliłoby na to, by MŚP w pełni przyczyniły się do dwojakiej transformacji i czerpały z niej korzyści, a także tworzyły miejsca pracy, a tym samym zwiększyłoby wpływ MŚP na rynek pracy; mając na uwadze, że kobiety stanowią 52 % całej populacji UE, ale tylko 34,4 % osób samozatrudnionych i reprezentują tylko 30 % przedsiębiorstw typu start-up w UE(14); mając na uwadze, że kreatywność i potencjał przedsiębiorczości kobiet pozostają niewykorzystane i powinny być rozwijane;

L.  mając na uwadze, że należy zmniejszyć obciążenia regulacyjne, takie jak koszty finansowe przestrzegania przepisów i związane z tym niedogodności wynikające z nadmiernej regulacji i zbyt złożonych procedur administracyjnych, w tym wyzwania związane z rozstrzyganiem sporów patentowych, na przykład w dziedzinie ochrony własności intelektualnej, ale również w odniesieniu do możliwości finansowania; mając na uwadze, że innowacje nie są związane z regulacją, lecz są napędzane wspólnym wysiłkiem, w ramach którego przedsiębiorstwa współpracują ze sobą w celu wymiany wiedzy i informacji oraz łączenia pomysłów i finansowania z partnerami w ramach szerszych systemów innowacji; mając na uwadze, że w przypadku MŚP lub działalności, w które MŚP częściej się angażują, zazwyczaj bardziej prawdopodobne jest uzyskanie dotacji niż ulg podatkowych;

M.  mając na uwadze, że ponad 100 aktach prawnych obejmujących szerokie spektrum polityki zawiera odniesienie do unijnej definicji MŚP; mając na uwadze, że Komisja przeprowadzi dalszą analizę obecnej definicji i przedstawi sprawozdanie dotyczące konkretnych kwestii poruszonych w ramach ostatnich konsultacji publicznych, takich jak złożone struktury własności lub możliwe efekty „lock-in”; mając na uwadze, że Komisja nie zastosowała się jeszcze do orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 15 września 2016 r. wymagającego wyjaśnienia kryteriów „niezależności” i „autonomii”;

N.  mając na uwadze, że mikroprzedsiębiorstwa stanowią znaczną część europejskich MŚP i bardzo często mają trudności z dostępem do finansowania, a także z uzyskaniem wiedzy na temat możliwości dostępnych na szczeblu europejskim i krajowym; mając na uwadze, że ta kategoria przedsiębiorstw również bardzo mocno ucierpiała w wyniku kryzysu związanego z COVID-19 i – bez uszczerbku dla obecnej definicji MŚP – zasługuje na większą pomoc i lepsze promowanie;

O.  mając na uwadze, że spółki o średniej kapitalizacji znacząco przyczyniają się do zatrudnienia i wzrostu, zwłaszcza w niektórych państwach członkowskich; mając na uwadze, że w ramach inicjatywy REFIT Komisja powinna ocenić potrzebę oddzielnej definicji spółki o średniej kapitalizacji, aby umożliwić ukierunkowane działania, a jednocześnie zadbać o to, by nie rozszerzało to istniejącej definicji MŚP ani w żaden sposób nie osłabiało wsparcia dla MŚP;

Wyzwania strukturalne przed kryzysem związanym z COVID-19

1.  z zadowoleniem przyjmuje strategię Komisji na rzecz MŚP i podziela jej pogląd, że MŚP mają kluczowe znaczenie dla gospodarki europejskiej; podkreśla potrzebę aktualizacji strategii na rzecz MŚP w świetle kryzysu związanego z COVID-19, przy jednoczesnym utrzymaniu nacisku na postępy w przechodzeniu na społeczeństwo odporne społecznie, gospodarczo i środowiskowo oraz na konkurencyjną gospodarkę, w związku z czym wzywa do dostosowania strategii na rzecz MŚP do strategii przemysłowej, europejskiej strategii w zakresie danych(15) i Europejskiego Zielonego Ładu, aby aktywnie zaangażować wszystkie MŚP w dwojaką transformację i wspierać je w tej transformacji w celu osiągnięcia większej konkurencyjności, długoterminowego wzrostu i większej odporności;

2.  apeluje ponadto o środki mające na celu poprawę środowiska sprzyjającego przedsiębiorczości i wzmocnienie ducha przedsiębiorczości, w tym poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla MŚP; wzywa w związku z tym do przyjęcia planu działania dla MŚP z jasno określonymi celami końcowymi i pośrednimi oraz harmonogramem, a także regularnym monitorowaniem, sprawozdawczością i oceną; podkreśla w tym kontekście potrzebę wzmocnienia ducha przedsiębiorczości w Unii oraz stworzenia warunków, które umożliwią nowym przedsiębiorstwom i istniejącym MŚP rozwój i innowacje, a tym samym przyczynią się do zrównoważenia gospodarczego, społecznego i środowiskowego Unii oraz konkurencyjności gospodarczej;

3.  przyznaje, że nadmierna ilość obciążeń administracyjnych i regulacyjnych utrudnia MŚP rozwój, ponieważ nie dysponują one zasobami niezbędnymi do sprostania złożonym wymogom biurokratycznym;

4.  w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do wprowadzenia zasady „jedno więcej – jedno mniej”, ale przypomina, że ogranicza się ona do utrzymania status quo w prawodawstwie, co nie jest wystarczająco ambitne, i podkreśla, że państwa członkowskie muszą unikać nadmiernie rygorystycznego wdrażania jako pierwszy krok do powstrzymania napływu nowych regulacji; przypomina, że administracja publiczna, zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym, odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu łatwości prowadzenia działalności gospodarczej oraz m.in. we wspieraniu inwestycji mających na celu zwiększenie konkurencyjności gospodarczej, przy jednoczesnym zapewnieniu najwyższych standardów przejrzystości, zdrowia, praw i bezpieczeństwa pracowników oraz ochrony środowiska;

5.  wzywa zatem państwa członkowskie i Komisję, by uznały potrzebę lepszego stanowienia prawa i uproszczenia oraz by przyjęły plan działania zawierający konkretne i wiążące cele i wskaźniki jako zasadniczy warunek zdolności naszej gospodarki do odbudowy i innowacji oraz zachowania konkurencyjności przedsiębiorstw UE; zauważa, że jeśli chodzi o zmniejszenie obciążeń administracyjnych, kilka państw członkowskich wyznaczyło cele ilościowe na poziomie do 30 %(16) i wzywa Komisję do wyznaczenia ambitnych i wiążących celów ilościowych i jakościowych na szczeblu UE w zakresie zmniejszenia obciążeń administracyjnych, jak najszybciej po przeprowadzeniu oceny skutków i nie później niż w czerwcu 2021 r. oraz przed komunikatem Komisji;

6.  uważa, że plan działania powinien określać obszary, w których należy znacznie zmniejszyć obciążenia administracyjne i regulacyjne dla MŚP w celu ograniczenia kosztów przestrzegania przepisów, w tym biurokracji, oraz wspierać państwa członkowskie w szybkim ograniczaniu liczby przepisów przy jednoczesnej ochronie praw pracowniczych, przestrzeganiu norm społecznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska; podkreśla, że w celu monitorowania skuteczności ograniczania biurokracji ważne jest również, by oceniać takie środki ex post, z uwzględnieniem perspektywy MŚP, z zastrzeżeniem przestrzegania praw pracowników;

7.  wzywa do lepszego dostosowania regulacyjnego, któremu powinna towarzyszyć inteligentna cyfryzacja, większa przystępność dla użytkownika, usprawnione procedury oraz bezpieczniejsze i chroniące prywatność procedury przetwarzania danych; domaga się w związku z tym zwiększonej i bardziej ukierunkowanej pomocy technicznej i administracyjnej na szczeblu krajowym i unijnym, wymiany najlepszych praktyk i możliwości szkoleniowych dla MŚP; wzywa Komisję do zarządzania prawdziwie jednolitym cyfrowym punktem dostępu do wszystkich zapytań dotyczycących możliwości unijnego finansowania dla MŚP oraz do zadbania o to, by unijne systemy wsparcia, w tym te dotyczące następstw COVID-19, zawierały silny komponent dotyczący MŚP;

8.  z zadowoleniem przyjmuje dotychczasowe osiągnięcia w zakresie stosowania zasad lepszego stanowienia prawa; zauważa, że należy poczynić dalsze postępy, w szczególności w zakresie uproszczenia i standaryzacji formularzy i procedur, przy konsekwentnym wdrażaniu zasady jednorazowości i zasady domyślnej cyfrowości, zarówno na szczeblu UE, jak i państw członkowskich, a także ogólnie w zakresie redukcji obciążeń administracyjnych;

9.  wzywa Komisję, by przy przeprowadzaniu ocen skutków przed przedstawieniem wniosku ustawodawczego uważnie przeanalizowała gospodarcze i społeczne skutki kryzysu związanego z COVID-19 dla MŚP oraz uwzględniła obawy MŚP wynikające z kryzysu związanego z COVID-19;

10.  w związku z tym wzywa do przeprowadzenia wiążącego testu, który umożliwiłby ocenę, w odniesieniu do MŚP, kosztów i korzyści wniosków ustawodawczych, w tym ich skutków gospodarczych i ich wpływu na pracowników MŚP; oczekuje, że wyniki testu MŚP zostaną w pełni uwzględnione we wszystkich wnioskach ustawodawczych i jasno pokażą, w jaki sposób zostanie osiągnięte uproszczenie, oraz, w miarę możliwości, sformułują dodatkowe zalecenia w celu uniknięcia niepotrzebnych obciążeń administracyjnych lub regulacyjnych dla MŚP; przypomina, że w procesie legislacyjnym UE główny nacisk należy położyć na jakość ocen skutków, a nie na tempo, w jakim realizowane są inicjatywy; wzywa państwa członkowskie do gromadzenia i propagowania najlepszych praktyk i do opracowania wytycznych w zakresie systematycznego wprowadzania testu MŚP, również na szczeblu krajowym;

11.  wzywa Komisję do zapewnienia skuteczności i dobrego funkcjonowania Rady ds. Kontroli Regulacyjnej poprzez zapewnienie jej większości ekspertów zewnętrznych i wsparcia ze strony Wspólnego Centrum Badawczego; ponownie podkreśla, że należy zapewnić niezależność, przejrzystość i obiektywność Rady ds. Kontroli Regulacyjnej i jej prac, a jej członkowie nie powinni być poddawani jakiejkolwiek kontroli politycznej, konfliktowi interesów ani stronniczości; wzywa Komisję do zagwarantowania zrównoważonej reprezentacji dużych i małych przedsiębiorstw we wszystkich właściwych organach i komisjach związanych z kształtowaniem polityki UE, w tym w Radzie ds. Kontroli Regulacyjnej; uważa, że obecny wymóg posiadania tylko jednego przedstawiciela MŚP w Radzie ds. Kontroli Regulacyjnej, reprezentującego wszystkie MŚP we wszystkich sektorach, jest niewystarczający, biorąc pod uwagę dużą różnorodność MŚP w Europie;

12.  wzywa do wznowienia wdrażania programu Small Business Act; podkreśla potrzebę spójnego stosowania zasady „najpierw myśl na małą skalę” oraz wzmocnienia zasady „działać na dużą skalę w sprawach ważnych, a na mniejszą skalę w sprawach mniej istotnych” w celu zapewnienia odpowiedniego skoncentrowania się na MŚP w prawodawstwie unijnym i krajowym oraz jako podstawę nowego międzyinstytucjonalnego zobowiązania do zmniejszenia obciążeń administracyjnych;

13.  zwraca uwagę na plan Komisji dotyczący powołania specjalnego pełnomocnika UE ds. MŚP, aby lepiej wyeksponować obawy MŚP, a ponadto wzywa Komisję do umieszczenia pełnomocnika ds. MŚP w jednostce centralnej pod przewodnictwem przewodniczącego Komisji, aby umożliwić nadzór nad kwestiami dotyczącymi MŚP we wszystkich dyrekcjach generalnych; wzywa Komisję do wykorzystywania istniejącego procesu przeglądu wyników MŚP i do udziału w corocznej debacie na temat „sytuacji MŚP w Unii”, która odbędzie się na posiedzeniu plenarnym Parlamentu; podkreśla możliwość wzmocnienia współpracy między siecią pełnomocników ds. MŚP a krajowymi i lokalnymi organizacjami reprezentującymi MŚP;

14.  uważa, że celom UE w zakresie zrównoważonego rozwoju i cyfryzacji powinny w pełni odpowiadać środki udostępnione państwom członkowskim, w tym finansowe, na wspieranie transformacji ich MŚP w obu tych dziedzinach, co ma szczególne znaczenie dla regionów słabiej rozwiniętych; podkreśla, że cele te nie mogą być sprzeczne, a wręcz przeciwnie, muszą się wzajemnie wzmacniać, a towarzyszyć im powinny środki na rzecz miejsc pracy gwarantujących prawa i poprawy warunków pracy;

15.  wyraża ubolewanie, że MŚP doświadczały większych trudności w dostępie do finansowania niż większe przedsiębiorstwa, m.in. ze względu na różne środki pieniężne i ramy regulacyjne; sugeruje w związku z tym podjęcie działań mających na celu zwiększenie dostępu MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw i przedsiębiorstw typu start-up, do kredytów; przypomina, że MŚP nie dysponują zazwyczaj wystarczającymi zasobami finansowymi i ludzkimi, aby na równi z innymi zainteresowanymi stronami, w szczególności wielonarodowymi korporacjami, uczestniczyć w procesie dostępu do instrumentów finansowych;

16.  wyraża zaniepokojenie trudnościami, jakie napotyka większość MŚP w dostępie do linii finansowania EBI, w szczególności MŚP o ograniczonej kapitalizacji, i apeluje o uwzględnienie w warunkach dostępu potrzeby większego zaangażowania MŚP; z ubolewaniem odnotowuje, że wiele MŚP, w tym w mikroprzedsiębiorstw i przedsiębiorstw typu start-up, nie jest w stanie uzyskać dostępu do finansowania unijnego, ponieważ nie wiedzą, co jest dla nich dostępne, ale także z uwagi na powolność i nadmierną złożoność obowiązujących procedur i kryteriów kwalifikowalności; wzywa Komisję do usuwania tego rodzaju barier poprzez uproszczenie procedur, zagwarantowanie dostępu do informacji online oraz dalsze wspieranie zachęt dostosowanych do MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw;

17.  przypomina w związku z tym państwom członkowskim i Komisji, że istnieje pilna potrzeba przywrócenia płynności MŚP, aby zapewnić ich podstawowe funkcjonowanie, oraz ostrzega, że przetrwanie MŚP po COVID-19, w szczególności mikroprzedsiębiorstw, biorąc pod uwagę ich słabości strukturalne w porównaniu z większymi przedsiębiorstwami, będzie zależało od sprawnych procedur podejmowania decyzji, odpowiedniego finansowania i szybkiego dostępu do wsparcia płynności;

18.  zachęca Komisję i państwa członkowskie do jak najlepszego wykorzystania przyszłych instrumentów UE w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) zgodnie ze szczególnymi potrzebami społeczności lokalnych i z uwzględnieniem, w miarę możliwości, istniejącej specyfiki sektorowej i krajowej; przypomina, że oczekuje się, między innymi, skierowania inwestycji w stronę MŚP;

19.  wyraża ubolewanie, że w planie odbudowy poświęcono mało miejsca MŚP i wzywa do wprowadzenia środków zapewniających łatwy dostęp do wsparcia dla MŚP;

20.  zwraca się do Komisji o lepsze dostosowanie finansowania UE, aby zachęcać do większego udziału niecyfrowe, zaawansowane technologicznie i innowacyjne MŚP, a ponadto apeluje, by przy opracowywaniu nowych instrumentów UE uwzględniano, czy MŚP mogą rozsądnie wykorzystać wsparcie i czy jest ono dostosowane do ich potrzeb, oraz zapewniono, by MŚP mogły czerpać korzyści w takim samym stopniu, jak wszyscy pozostali partnerzy w łańcuchu wartości, z korzyścią dla konkurencyjności Europy na świecie; przypomina, że aby wspierać rozwój przedsiębiorstw typu start-up, kluczowe znaczenie ma zapewnienie finansowania długoterminowego mającego na celu uchwycenie korzyści specyficznych dla inwestycji długoterminowych, przy czym inwestorzy powinni być w stanie utrzymać swoje inwestycje nawet w obliczu niekorzystnych warunków krótkoterminowych;

21.  podkreśla potrzebę aktywnego nawiązywania kontaktu przez organy UE z sieciami i organizacjami MŚP na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym, aby przekazywać terminowo informacje i wskazówki w zakresie wykorzystywania dostępnych i planowanych możliwości finansowania UE; przypomina Komisji, by wykorzystała wszystkie dostępne środki komunikacji oraz organizowała konkursy dla studentów i młodych przedsiębiorców;

22.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia MŚP niedyskryminującego dostępu do pożyczek bankowych, w tym MŚP, których model biznesowy dotyczy wartości niematerialnych i prawnych; przypomina, że dostęp do finansowania jest kluczowym czynnikiem wzrostu, zrównoważonej transformacji i innowacji oraz wzywa do dalszego wspierania innowacyjnych modeli biznesowych; ubolewa nad luką w warunkach kredytowania MŚP zlokalizowanych w różnych państwach UE i wzywa państwa członkowskie do współpracy z sektorem finansowym i bankowym w odniesieniu do ich obowiązku zapewnienia MŚP pełnego i sprawiedliwego dostępu do kredytów bankowych;

23.  podkreśla, że samo finansowanie za pośrednictwem rynków kapitałowych nie wystarczy do zapewnienia odpowiednich rozwiązań dla MŚP i uważa, że sektor usług finansowych musi być stabilny i oferować MŚP, mikroprzedsiębiorstwom i samozatrudnionym przedsiębiorcom szeroką gamę dostosowanych do potrzeb możliwości finansowania w sposób racjonalny pod względem kosztów; podkreśla w tym kontekście znaczenie tradycyjnych modeli bankowości, w tym małych banków regionalnych i kas oszczędnościowych; zachęca EBI do ściślejszej współpracy z pośrednikami finansowymi w państwach członkowskich w celu rozpowszechniania odpowiednich informacji wśród MŚP, aby ułatwić ich dostęp do finansowania;

Nowe wyzwania w związku z pandemią COVID-19

24.  przypomina o konieczności niezwłocznego zapewnienia płynności MŚP oraz wzmocnienia środków na rzecz dokapitalizowania MŚP; wzywa państwa członkowskie i Komisję do zajęcia się problemem opóźnień w płatnościach, przez które wiele MŚP ma trudności z utrzymaniem płynności, oraz wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do wdrożenia dyrektywy w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach, w szczególności w odniesieniu do administracji publicznej i relacji między przedsiębiorstwami;

25.  wzywa Komisję do ściślejszego monitorowania i egzekwowania dyrektywy w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach oraz do dokonania oceny, czy potrzebna jest jej zmiana, tak aby zadbać o to, by szybkie regulowanie płatności stanowiło normę na całym rynku wewnętrznym zarówno w przypadku transakcji między przedsiębiorstwami, w szczególności od większych do mniejszych przedsiębiorstw, jak również transakcji między przedsiębiorstwami a organami administracji; wzywa władze na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym, aby dawały dobry przykład, zawsze terminowo regulując płatności wobec MŚP, i w związku z tym zachęca do wszczynania postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w przypadkach, gdy dyrektywa ta nie została prawidłowo wdrożona;

26.  dostrzega potrzebę tymczasowego złagodzenia zasad pomocy państwa, przyznając, że doprowadziły one do niejednolitego wdrażania środków w całej Unii; wzywa Komisję i Radę do podjęcia szybkich kroków w celu przywrócenia konkurencyjnych, równych warunków działania między państwami członkowskimi;

27.  uważa, że każda przyszła ocena i zmiana zasad pomocy państwa powinna należycie uwzględniać specyfikę i niekorzystne warunki geograficzne mające wpływ na MŚP znajdujące się na terytoriach najbardziej peryferyjnych, w tym na wyspach, w regionach najbardziej oddalonych i na obszarach górskich, a także na innych obszarach, w tym obszarach nieperyferyjnych, dotkniętych bezprecedensowymi klęskami żywiołowymi;

28.  wyraża głębokie zaniepokojenie faktem, że wskutek kryzysu związanego z COVID-19 najbardziej ucierpiały sektory zdominowane przez MŚP, takie jak turystyka, hotelarstwo, kultura, branża twórcza, transport, a także targi i imprezy handlowe; podkreśla znaczenie nieustannego podejmowania sprawnych działań w celu przywrócenia i utrzymania zaufania podróżnych i operatorów; podkreśla potrzebę zwolnienia tych sektorów z obciążeń administracyjnych i regulacji generujących koszty, określenia dalszych działań na rzecz odbudowy tych sektorów oraz zapewnienia ochrony praw pracowników w dotkniętych sektorach; przypomina o znaczeniu poprawy dostępu MŚP z sektora kultury i sektora kreatywnego do technologii cyfrowych i programów wsparcia, ponieważ kryzys związany z COVID-19 pokazał, że odgrywają one kluczową rolę dla naszej gospodarki i życia społecznego;

29.  wzywa państwa członkowskie, aby za główne priorytety polityczne uznały ochronę zatrudnienia i utrzymanie działalności MŚP i start-upów poprzez przedstawienie konkretnych środków wspierających rentowne MŚP i start-upy, które stanęły w obliczu niewypłacalności, w szczególności w świetle anulowania instrumentu wsparcia wypłacalności zaproponowanego przez Radę Europejską; zwraca uwagę na instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE), którego celem jest pokrycie kosztów krajowych programów dotyczących pracy w niepełnym wymiarze godzin; wzywa Komisję do aktywnego wspierania państw członkowskich w procesie transpozycji dyrektywy o restrukturyzacji i upadłości(17), aby dać realną drugą szansę MŚP znajdującym się w trudnej sytuacji;

30.  odnotowuje, że kryzys związany z COVID-19 zmusił MŚP do korzystania z innowacyjnych technologii, nowych form organizacji pracy i cyfrowych modeli biznesowych, takich jak handel elektroniczny, gospodarka dzielenia się i praca zdalna; zwraca uwagę, że wiele MŚP miało trudności z dostosowaniem się do nowych okoliczności i wzywa w związku z tym Komisję do dopilnowania, aby inwestycje w badania naukowe i innowacje były ukierunkowane na udział MŚP, przy jednoczesnym zachowaniu równowagi między egzekwowaniem praw własności intelektualnej a dążeniem do innowacji; wzywa ponadto do poszanowania praw pracowników w toku tego procesu;

31.  przypomina, że innowacje w MŚP stanowią główną siłę napędową wydajności i trwałego wzrostu, gdyż mogą pomóc w pokonywaniu wyzwań globalnych i społecznych oraz w zapewnianiu lepszych warunków pracy; przypomina, że rozwój technologiczny i cyfryzacja zwiększają możliwości MŚP w zakresie innowacji oraz ich szanse na osiągnięcie sukcesu, ponieważ przyspieszają upowszechnianie wiedzy i powstawanie nowych modeli biznesowych, a także zwiększają zdolność do szybszego wzrostu;

32.  podkreśla, że inwestycje w innowacje powinny priorytetowo traktować ekosystemy obejmujące MŚP i wzmacniające współtworzenie, dojrzewanie i transfer doskonałych technologii do przemysłu, jak również absorpcję nowych technologii; podkreśla w związku z tym znaczenie ukierunkowanych strategii polityki publicznej w celu wsparcia horyzontalnych potrzeb związanych z procesami transformacji cyfrowej w mikroprzedsiębiorstwach i MŚP, takich jak uproszczenie obowiązków sprawozdawczych, i wzywa państwa członkowskie do opracowania inicjatyw pilotażowych mających na celu przyspieszenie wdrażania przez MŚP rozwiązań w zakresie handlu elektronicznego, na przykład poprzez działania szkoleniowe i doradcze, pomoc techniczną, najlepsze praktyki lub integrację trójkąta wiedzy (edukacja, badania naukowe i innowacje), przy zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron i władz lokalnych;

33.  z zadowoleniem przyjmuje włączenie MŚP do europejskiego programu kosmicznego, w tym w działania mające na celu rozwój szeregu usług i zastosowań pochodnych; dostrzega kluczową rolę MŚP w łańcuchach dostaw w sektorze obronności w Europie;

34.  z zadowoleniem przyjmuje obietnicę Komisji dotyczącą zapewnienia możliwości przyspieszonego kształcenia w postaci intensywnych kursów umiejętności cyfrowych, aby umożliwić pracownikom mikroprzedsiębiorstw i MŚP zdobycie biegłości w takich dziedzinach jak sztuczna inteligencja, cyberbezpieczeństwo i technologie rozproszonego rejestru; podkreśla, że intensywne kursy umiejętności cyfrowych dla MŚP w ramach programu „Cyfrowa Europa” powinny być poprzedzone dotowanymi programami umożliwiającymi właścicielom i kadrze kierowniczej MŚP określenie potrzeb i możliwości w zakresie technologii cyfrowych; zwraca uwagę, że wykwalifikowana siła robocza jest niezbędna, by MŚP mogły prosperować i skutecznie radzić sobie nie tylko z transformacją ekologiczną i cyfrową, ale również z tradycyjnymi wyzwaniami, przed którymi stają;

35.  ubolewa, że do tej pory zaledwie 17 % MŚP z powodzeniem włączyło technologię cyfrową do swojej działalności; wzywa do wzmocnienia działań mających na celu zaradzenie niedopasowaniu umiejętności i niedoborom wykwalifikowanej siły roboczej oraz wyposażenie MŚP w kwalifikacje i umiejętności cyfrowe, a także poprawę umiejętności związanych z zamówieniami publicznymi i edukacją finansową, jak również umiejętności w zakresie zarządzania kredytami i łańcuchem dostaw na potrzeby szybko zmieniających się rynków pracy, również w świetle przyspieszenia spowodowanego kryzysem COVID-19;

36.  podkreśla potrzebę promowania inwestycji w dalsze szkolenia zawodowe i programy przyuczania do zawodu w MŚP; wzywa w związku z tym do opracowania specjalnego podejścia do umiejętności cyfrowych potrzebnych mikroprzedsiębiorstwom; podkreśla rolę, jaką może odegrać w tym celu opracowany przez Komisję program na rzecz umiejętności, oraz zwraca uwagę, że w celu zniwelowania przepaści w dziedzinie technologii cyfrowych i innowacji konieczne jest zwiększenie odsetka absolwentów kierunków STEM oraz zlikwidowanie różnic, które dotykają kobiet w obu dziedzinach; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje europejski program na rzecz umiejętności;

37.  zwraca uwagę na białą księgę Komisji w sprawie sztucznej inteligencji (COM(2020)0065) i jej opinię, że każde państwo członkowskie powinno posiadać co najmniej jeden ośrodek innowacji cyfrowych o wysokim stopniu specjalizacji w dziedzinie sztucznej inteligencji;

38.  zachęca Komisję do wsparcia wysiłków MŚP na rzecz m.in. modernizacji przestarzałego sprzętu, zwiększenia transferu wiedzy i określenia najskuteczniejszych zastosowań technologii, takich jak sztuczna inteligencja w przemyśle, na rzecz wyposażenia pracowników w natychmiastowo niezbędne umiejętności umożliwiające zdalną kontrolę aktywów, monitorowanie produkcji i współpracę pracowników, a także na rzecz zrównoważonych pod względem środowiskowym modeli biznesowych, koncepcji opartych na zasadach gospodarki o obiegu zamkniętym, efektywności energetycznej i zasobooszczędności, czyli obszarów, w których cyfrowe know-how jest często najważniejsze i umożliwia MŚP utrzymanie konkurencyjności; wzywa również Komisję, aby rozważyła możliwość utworzenia programu bonów dla MŚP wspierającego powyższe cele;

39.  apeluje o działania mające na celu rozwiązanie problemu niedoboru wiedzy i umiejętności w MŚP, jeżeli chodzi o technologie, praktyki i modele biznesowe, które są zrównoważone pod względem środowiskowym, zwłaszcza w sektorach, w których realizacja celów UE w zakresie zrównoważonej energii i środowiska wymagają fundamentalnych zmian;

40.  przypomina o znaczeniu takich instrumentów jak Europejska Sieć Przedsiębiorczości i europejskie ośrodki innowacji cyfrowych, które mogą wspierać umiędzynarodowienie MŚP, ich cyfryzację i dążenie do innowacji na szczeblu lokalnym, w tym w dziedzinie ochrony środowiska, oraz pomóc w zapewnieniu ich adekwatności do zakładanych celów; wzywa Komisję do przeprowadzenia gruntownej oceny śródokresowej i oceny ex post tych instrumentów poprzez konsultacje z przedstawicielami MŚP w trakcie całego procesu oceny, aby zagwarantować, że sieci te skutecznie docierają do MŚP;

41.  podkreśla istotną rolę danych nieosobowych i transferu technologii ze środowiska akademickiego do MŚP, a także znaczenie tworzenia europejskich przestrzeni danych służących niedyskryminującej, opartej na zaufaniu i bezpiecznej wymianie danych nieosobowych w celu zwiększenia przepływu danych między przedsiębiorstwami i z rządami, z wykorzystaniem modelu otwartych danych;

42.  wzywa do równoległego przyjęcia bardziej zdecydowanej strategii na rzecz poprawy infrastruktury internetowej i łączności dla MŚP na obszarach oddalonych, która stanowi podstawowy warunek zwiększenia poziomu cyfryzacji i przeprowadzenia skutecznej transformacji; wzywa Komisję do rozważenia wprowadzenia wiążących celów w zakresie łączności;

Strategia odbudowy gospodarczej

43.  podkreśla, że program „Horyzont Europa” ma charakter priorytetowy i wymaga solidnego finansowania; wzywa do udostępnienia znacznej części tego programu dla MŚP, w tym dla MŚP wchodzących w skład Europejskiej Rady ds. Innowacji, oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do zadbania o to, by w miarę możliwości instrumenty na rzecz badań i innowacji, takie jak „Akcelerator” EIC, oferowały MŚP i start-upom, które opracowują innowacyjne technologie, możliwości szybkiej ścieżki działania;

44.  wzywa do utrzymania jak największej neutralności sektorowej głównych strategii politycznych i instrumentów UE w zakresie badań naukowych i innowacji oraz do zapewnienia większego wsparcia nie tylko tym MŚP i mikroprzedsiębiorstwom, które już prowadzą działania innowacyjne, ale także, stosownie do ich potrzeb, tym, które pozostają w tyle, zwłaszcza w obszarze produkcji tradycyjnej; apeluje, by więcej środków przewidzianych na finansowanie badań naukowych i innowacji na szczeblu europejskim kierowano do niecyfrowych MŚP i MŚP, które chcą poprawić efektywność środowiskową i efektywność gospodarowania zasobami;

45.  podkreśla, że współdziałanie i współpraca są kluczem do poprawy wyników MŚP; zauważa w związku z tym, że klastry i partnerstwa ze wszystkimi podmiotami trójkąta wiedzy (edukacja, badania naukowe i innowacje) powinny być lepiej promowane i wspierane poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych, uproszczenie procedur i stworzenie warunków dla wspólnych usług na potrzeby uczestnictwa w klastrach MŚP; ponadto wzywa Komisję do zadbania o to, by partnerstwa i misje w ramach programu „Horyzont Europa” były przejrzyste i inkluzywne przez cały okres ich realizacji, w szczególności w odniesieniu do udziału MŚP oraz ustalania programów badań strategicznych i rocznych programów prac; podkreśla również potrzebę zapewnienia sprawiedliwych warunków dzielenia się wnioskami i ostatecznymi wynikami, zgodnie z zasadą „otwarty w największym możliwym zakresie, zamknięty tylko w koniecznym”;

46.  podkreśla także potencjał Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii oraz jego wspólnot wiedzy i innowacji, ponieważ stanowią one skuteczną drogę do zacieśnienia współpracy między MŚP, ośrodkami badawczymi i uniwersytetami w zakresie promowania lokalnej przedsiębiorczości i podejmowania najpilniejszych wyzwań społecznych naszych czasów;

47.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do inwestowania m.in. w gospodarkę opartą na danych, sztuczną inteligencję, inteligentną produkcję, internet rzeczy i informatykę kwantową, a także do zapewnienia silnego zaangażowania MŚP w tych obszarach; ubolewa nad faktem, że większość MŚP nie posiada dostępu do tworzonych przez siebie danych; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje europejską strategię w zakresie danych, której celem jest stworzenie rzeczywistego rynku danych, na którym MŚP będą miały łatwy dostęp do danych i możliwość korzystania z nich we wszystkich modelach rynkowych, tj. w relacjach przedsiębiorstwo-konsument, przedsiębiorstwo-przedsiębiorstwo oraz przedsiębiorstwo-organy administracji;

48.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia MŚP wsparcia w dostępie do niezbędnych możliwości w zakresie innowacji oraz do maksymalnego wykorzystania synergii z programami unijnymi w ramach krajowych strategii innowacji; podkreśla w związku z tym rolę innowacyjnych MŚP specjalizujących się w pionierskich technologiach;

49.  podkreśla potrzebę zwiększenia świadomości właścicieli i kadry kierowniczej MŚP, stowarzyszeń MŚP i organizacji wspierających w zakresie możliwości finansowania technologii o większej efektywności środowiskowej, zlecania usług (np. doradztwa, coachingu i szkoleń) związanych z ekoprojektem i efektywnym wykorzystaniem zasobów oraz zarządzaniem nimi, a także w zakresie przedsiębiorczości ekologicznej i ekologicznych technologii, produktów i usług;

50.  podkreśla, że inwestycje w nowe i przyjazne dla środowiska technologie mogą przekształcić Europejski Zielony Ład w nową strategię na rzecz wzrostu, dzięki której MŚP mogą czerpać korzyści i zwiększać swój potencjał innowacyjny;

51.  przyznaje, że choć wiele MŚP skłonnych jest inwestować w procesy, produkty i usługi, które są energooszczędne, bazują na obiegu zamkniętym i są przyjazne dla środowiska, istnieją znaczne bariery, szczególnie finansowe, które im to utrudniają; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby przy zmniejszaniu obciążeń regulacyjnych usuwały takie bariery poprzez wprowadzenie sprzyjających ram regulacyjnych oraz systemów wsparcia technicznego i finansowego, w tym poprzez inwestycje prywatne, aby umożliwić MŚP skuteczne i szybkie stosowanie ekologicznych praktyk, produktów, procesów i usług; jest zdania, że wzmocniona ukierunkowana pomoc techniczna i finansowa będzie miała zasadnicze znaczenie dla promowania ekologicznych możliwości wśród tych MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw; podkreśla, że taka pomoc powinna umożliwić MŚP i mikroprzedsiębiorstwom pełne wykorzystanie możliwości wynikających z Zielonego Ładu, z uwzględnieniem ich struktury, modelu biznesowego i, bardziej ogólnie, ich potrzeb, ponieważ nie istnieje uniwersalne podejście; podkreśla w związku z tym potrzebę aktywnego zaangażowania przedstawicieli organizacji MŚP;

52.  z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy, które oferują MŚP największe możliwości zatrudnienia i konkurencyjności, takie jak wdrożenie planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, tworzenie lokalnych miejsc pracy oraz zapewnienie MŚP większych możliwości biznesowych i innowacyjnych; zwraca uwagę na możliwości wynikające z inicjatyw w ramach tzw. fali renowacji, w tym projektów rewitalizacji miast; podkreśla, że prawo do naprawy, które jest korzystne dla konsumentów, może także skłonić MŚP do wejścia na rynek napraw, a strategie polityczne mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej budynków pomagają nie tylko MŚP z sektora budowlanego, lecz wszystkim MŚP w promowaniu energooszczędności, a tym samym przyczyniają się do zmniejszenia ich kosztów operacyjnych; wzywa do rozwinięcia bardziej konkurencyjnego rynku dla przedsiębiorstw usług energetycznych (ESCO);

53.  podkreśla, że zamówienia publiczne stanowią strategiczne narzędzie służące pobudzaniu zrównoważonych wzorców produkcji i konsumpcji; uważa, że narzędzie to, przy odpowiednim wsparciu i pomocy, może również zapewnić ogromne możliwości lokalnym, innowacyjnym MŚP; zwraca uwagę, że podobną rolę pełnią zielone zamówienia publiczne i zamówienia publiczne wspomagające zamknięcie obiegu w gospodarce, i przypomina w związku z tym, że ich wdrażaniu na szczeblu krajowym powinny towarzyszyć szkolenia i wsparcie dla organów publicznych i MŚP;

54.  zwraca uwagę, że zrównoważone ramy dotyczące praw własności intelektualnej od dawna uznaje się za ważny krok w kierunku poprawy funkcjonowania rynku wewnętrznego; w związku z tym wzywa Komisję do priorytetowego potraktowania zapowiadanego planu działania dotyczącego własności intelektualnej, aby zapewnić ochronę towarów objętych prawem autorskim i opatentowanych wynalazków na szczeblu UE, a także wzmocnić zdolności przedsiębiorstw europejskich, a zwłaszcza MŚP, do wprowadzania innowacji w oparciu o silne i zrównoważone systemy własności intelektualnej, które będą korzystne dla globalnej konkurencyjności innowacyjnych MŚP, a także pozwolą uprościć procedury administracyjne i zminimalizować ich koszty, a jednocześnie podjąć wyzwania związane z rozstrzyganiem sporów patentowych oraz udostępnianiem modeli otwartego oprogramowania i otwartych danych na potrzeby przyszłych innowacji;

55.  zwraca uwagę na rolę szkolenia zawodowego i uczenia się przez całe życie, które mają zasadnicze znaczenie dla rozwiązania problemu niedopasowania popytu na wykwalifikowanych pracowników do ich podaży, zachęca do uczenia przedsiębiorczości na wczesnych etapach kształcenia oraz do promowania przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji bezrobotnych, aby umożliwić im powrót na rynek pracy i aby MŚP mogły liczyć na odpowiednio wyszkolony personel;

56.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyspieszenia i rozszerzenia inicjatyw mających na celu określenie zapotrzebowania na umiejętności oraz do rozwiązania problemu braków na rynku pracy poprzez edukację, strategie szkolenia zawodowego i programy rozwoju umiejętności skierowane do MŚP; ubolewa, że nadal istnieją różnice między kobietami i mężczyznami w dziedzinie przedsiębiorczości oraz różnice w dostępie do finansowania dla MŚP i mikroprzedsiębiorstw w zależności od tego, czy na ich czele stoi kobieta, czy mężczyzna; wzywa państwa członkowskie do przeprowadzenia analizy barier, które wciąż uniemożliwiają kobietom zakładanie firm i piastowanie stanowisk kierowniczych; podkreśla, że wykorzystanie danych segregowanych według kryterium płci pomoże uczynić tę analizę bardziej szczegółową i poprawi ogólną jakość procesu decyzyjnego; wzywa do podjęcia inicjatyw w zakresie kształcenia i podnoszenia kwalifikacji kobiet, tak aby mogły rozwinąć swoje umiejętności w dziedzinie przedsiębiorczości i nabrać większej pewności siebie; uważa ponadto, że w sektorze publicznym należy promować narzędzia administracji elektronicznej i umiejętności cyfrowe, tak aby administracja publiczna stała się bardziej przyjazna dla przedsiębiorstw i obywateli, i wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wymiany najlepszych praktyk krajowych i regionalnych w tej dziedzinie, również w odniesieniu do współpracy między administracją publiczną a sektorem prywatnym, w celu zwiększenia konkurencyjności gospodarczej;

57.  przypomina, że strategia dla MŚP musi obejmować MŚP różnej wielkości i różnych typów, niezależnie od tego, czy działają one w sektorach tradycyjnych, społecznych, też w sektorze zaawansowanych technologii; uważa, że MŚP zaangażowane w rzemiosło tradycyjne, turystykę, sektor kultury i sektor kreatywny oraz gospodarkę społeczną są szczególnie narażone na zagrożenia w ramach sieci MŚP; docenia ich wartość historyczną, kulturową, gospodarczą i społeczną i wzywa państwa członkowskie do zapewnienia konkurencyjności tych sektorów, między innymi poprzez wspieranie zmiany pokoleniowej i indywidualnej przedsiębiorczości, promowanie dostępu do informacji o możliwościach innowacji oraz wspieranie ochrony i rozwoju tych sektorów;

58.  w kontekście unijnych programów wsparcia MŚP, w szczególności programu na rzecz jednolitego rynku, wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi również na przedsiębiorstwa gospodarki społecznej, ponieważ są one zakorzenione w środowisku lokalnym, oferują szeroką gamę produktów i usług na całym jednolitym rynku UE, tworzą wysokiej jakości miejsca pracy i promują innowacje społeczne;

59.  wzywa Komisję do przedstawienia i realizacji planu działania na rzecz zmniejszenia obciążeń administracyjnych, obejmującego harmonogram działań i śródokresowe punkty kontrolne, a także do podsumowania wdrożenia strategii na rzecz MŚP podczas corocznej debaty plenarnej na temat sytuacji MŚP w Unii; zauważa, że w następstwie alarmu pandemicznego WHO i wdrożenia środków mających na celu powstrzymanie rozprzestrzeniania się COVID-19 wiele europejskich przedsiębiorstw zostało zmuszonych do zaprzestania lub spowolnienia produkcji ze względu na ograniczenia w handlu, zakłócenia w łańcuchu dostaw oraz niedobór surowców i komponentów z państw trzecich, co ponownie pokazało, że przemysł europejski musi zyskać strategiczną autonomię i zmniejszyć swoją zależność od krajów spoza UE, a także zadbać o to, by kluczowe elementy strategicznych łańcuchów wartości, w tym w przemyśle wytwórczym, były zlokalizowane wewnątrz Unii; ponadto wzywa Komisję do dopilnowania, aby przedsiębiorstwa dostarczające środki medyczne nie napotykały ponownie takich samych trudności, jakie pojawiły się na rynku wewnętrznym, oraz do wyciągnięcia wniosków z problemów, które wystąpiły na wczesnych etapach kryzysu związanego z COVID-19;

60.  wzywa do wzmocnienia reguł konkurencji, aby zwiększyć konkurencyjność MŚP i chronić MŚP przed nieuczciwymi praktykami, które mogą prowadzić do dumpingu socjalnego i deregulacji rynku pracy; wzywa Komisję do zapewnienia skutecznego egzekwowania unijnego prawa konkurencji, bez uszczerbku dla praw pracowniczych; przypomina w związku z tym, jak ważne jest promowanie dialogu społecznego przy opracowywaniu i wdrażaniu strategii politycznych dotyczących MŚP oraz zagwarantowanie równych warunków działania dla MŚP, tak aby mogły one korzystać z rynku wewnętrznego na sprawiedliwych zasadach i wykorzystywać możliwości ekspansji;

61.  wzywa Komisję do zadbania o to, by MŚP dobrze prosperowały w kontekście ekosystemów gwarantujących integracyjne podejście i skupiających wszystkie podmioty działające w łańcuchu wartości z myślą o wsparciu czołowej pozycji Europy w sektorach strategicznych i w zakresie konkurencyjności na arenie światowej;

62.  uważa, że unijna strategia na rzecz MŚP powinna zawsze w pełni brać pod uwagę specyfikę krajową, zapewniając tym samym należyte uwzględnienie szerokiej autonomii krajowej państw członkowskich w ogólnych ramach unijnych;

63.  z ubolewaniem odnotowuje fakt, że zaledwie 600 000 MŚP eksportuje towary poza UE; przypomina, że MŚP, które chcą uzyskać dostęp do rynku światowego, poprawią swoją konkurencyjność tylko wtedy, gdy będą wspierane zarówno na szczeblu lokalnym, jak i międzynarodowym za pomocą usystematyzowanych i przewidywalnych ram regulacyjnych i wspomagających, ustrukturyzowanych sieci, solidnych zasobów informacyjnych oraz dostępu do możliwości inwestycyjnych i wykwalifikowanej siły roboczej; podkreśla znaczenie podnoszenia świadomości MŚP na temat zarówno rynku wewnętrznego, jak i międzynarodowego, oraz na temat obowiązujących na nich zasad i dostępnych instrumentów, między innymi poprzez uproszczenie ram odniesienia i poprawę komunikacji w zakresie możliwości dostosowanych do indywidualnych; przypomina w związku z tym o roli organizacji i sieci patronackich MŚP oraz izb handlowych w państwach członkowskich i na szczeblu międzynarodowym, a także delegatur UE;

64.  wzywa zatem Komisję do wprowadzenia takich narzędzi jak jednolity cyfrowy punkt dostępu, aby łatwo można było zidentyfikować możliwości dla MŚP wynikające z międzynarodowych umów handlowych; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje uruchomienie nowego portalu Komisji o nazwie „Access2Markets”, dotyczącego procedur i formalności celnych, oraz wzywa Komisję do zapewnienia wielojęzycznego dostępu do tego narzędzia;

65.  przypomina o potrzebie aktywnego włączania MŚP w międzynarodowe umowy handlowe i dążenia do wzajemności w celu zapewnienia im dostępu do zamówień publicznych w państwach trzecich; w związku z tym apeluje, by do umów handlowych włączano osobny rozdział dotyczący MŚP, który wskazywałby przepisy korzystne dla mikroprzedsiębiorstw i MŚP zawarte w innych rozdziałach oraz dawałby właścicielom mikroprzedsiębiorstw i MŚP możliwość szybkiego zidentyfikowania istotnych i korzystnych aspektów danej umowy;

66.  wzywa Komisję, by dążyła do zapewnienia równych warunków działania i otoczenia regulacyjnego, w którym MŚP mogą prosperować i konkurować w skali globalnej, oraz by rozważyła wprowadzenie instrumentów ochrony handlu w celu ograniczenia nieuczciwej konkurencji wynikającej z nielegalnych lub nieuczciwych praktyk handlowych państw trzecich, w tym środków ochrony handlu uniemożliwiających przedsiębiorstwom z UE swobodny dostęp do ich rynków;

67.  uważa, że krajowe i europejskie administracje publiczne powinny dawać przykład oraz ułatwiać i zwiększać udział MŚP i mikroprzedsiębiorstw w zamówieniach publicznych poprzez uproszczenie dostępu do informacji dotyczących zaproszeń do składania ofert i procedur, przy jednoczesnym unikaniu nieproporcjonalnych wymogów i praktyk dyskryminacyjnych, takich jak kryteria przetargowe określające wymogi lub kwalifikacje wykraczające poza podstawowe elementy nabywanych usług lub towarów, co przyczyni się do skrócenia i dywersyfikacji łańcuchów dostaw;

68.  apeluje o udzielenie organom publicznym i MŚP szerszych wytycznych dotyczących obowiązujących zasad elastyczności oraz o dostosowanie przepisów dotyczących zamówień publicznych w tym celu;

69.  zauważa, że podział większych zamówień na mniejsze części mógłby przyczynić się do skrócenia i dywersyfikacji łańcuchów dostaw, oferując lepsze zachęty dla lokalnych MŚP, w tym ułatwiając MŚP udział w zamówieniach dotyczących innowacji i zamówieniach przedkomercyjnych, które są z zasady dostępne tylko dla większych grup;

70.  apeluje o uznanie wartości umów typu „km 0” poprzez określenie kryteriów premiowania lokalnych przedsiębiorstw, wykorzystując w tym celu rozwiązania przewidziane w prawodawstwie europejskim dotyczącym rolnictwa i krótszych łańcuchów dostaw; wzywa do umożliwienia podmiotom odpowiedzialnym za kształtowanie polityki publicznej preferowania w pewnym zakresie umów z lokalnymi MŚP;

71.  podkreśla znaczenie współpracy z administracją krajową w celu stworzenia europejskiego rynku zamówień publicznych, który opierałby się na przetargach o umiarkowanej skali, umożliwiających MŚP uczestnictwo w procedurze udzielania zamówień, m.in. dzięki podziałowi większych zamówień na mniejsze części, i na którym mogłaby zaistnieć rzeczywista i uczciwa konkurencja między podmiotami rynkowymi; podkreśla, że MŚP powinny mieć większy dostęp do jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia;

o
o   o

72.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36. (2) Dz.U. L 48 z 23.2.2011, s. 1. (3) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 33. (4) Dz.U. C 68E z 7.3.2014, s. 40. (5) Dz.U. C 316 z 22.9.2017, s. 57. (6) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0054. (7) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0124. (8) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0206. (9) Dz.U. C 377 E z 7.12.2012, s. 102. (10) Uwagi wstępne dyrektora generalnego WHO na briefingu prasowym na temat COVID-19, 11 marca 2020 r. (11) https://ec.europa.eu/growth/smes_pl (12) OECD Economic Outlook, tom 2020, wydanie I. (13) https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/digital-economy-and-society-index-desi-2020 (14) Sprawozdanie przygotowane dla Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Inwestycyjnego przez Innovation Finance Advisory, Funding women entrepreneurs - How to empower growth, czerwiec 2020. (15) Komunikat Komisji z 19 lutego 2020 r. zatytułowany „Europejska strategia w zakresie danych” (COM(2020)0066). (16) Sprawozdanie dla niemieckiego Ministerstwa Gospodarki i Energii przedstawione przez Centrum Studiów nad Polityką Europejską, Studium wykonalności: wprowadzenie zasady „jedno więcej – jedno mniej” w Komisji Europejskiej, 5 grudnia 2019 r. (17) Dyrektywa (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 (Dz.U. L 172 z 26.6.2019, s. 18).