Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027, τη διοργανική συμφωνία, το μέσο ανάκαμψης της ΕΕ και τον κανονισμό για το κράτος δικαίου (2020/2923(RSP)

P9_TA(2020)0360 B9-0428/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 14, 15, 16 και 17 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) καθώς και τα άρθρα 295, 310, 311, 312, 322 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη την πολιτική συμφωνία, που επιτεύχθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2020, σχετικά με τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης («κανονισμός για το κράτος δικαίου»),

–  έχοντας υπόψη τις πολιτικές συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένων κοινών και μονομερών δηλώσεων, που επιτεύχθηκαν στις 10 Νοεμβρίου 2020, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 («ΠΔΠ»), τη διοργανική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων («ΙΙΑ») και το Μέσο Ανάκαμψης της ΕΕ («EURI»),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 21ης Ιουλίου 2020,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την επιστολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το κράτος δικαίου την οποία απέστειλαν οι επικεφαλής των ομάδων στην κ. Angela Merkel, Καγκελάριο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και Ασκούσα την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, και στην κ. Ursula von der Leyen, Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις 26 Αυγούστου 2020,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της Διάσκεψης των Προέδρων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ και το κράτος δικαίου, της 18ης Νοεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια ένωση αξιών, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 2 ΣΕΕ·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 έχει γίνει αιτία να χαθούν χιλιάδες ζωές στην Ευρώπη και στον κόσμο, έχει οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου κρίση με καταστροφικές συνέπειες για ανθρώπους, εργαζομένους και επιχειρήσεις, και επιβάλλει συνεπώς μια άνευ προηγουμένου αντίδραση, ιδίως μετά το δεύτερο κύμα της νόσου COVID-19 και μέχρι να λήξει πραγματικά η πανδημία·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συζήτηση στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έγινε αιτία να καθυστερήσει ολόκληρη η διαδικασία και να καθυστερήσουν κατά συνέπεια οι διαδικασίες διαπραγμάτευσης, έγκρισης και εφαρμογής για το ΠΔΠ, την ΙΙΑ, το EURI και τον κανονισμό για το κράτος δικαίου·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας αποτελεσματικός κανονισμός για το κράτος δικαίου και η εισαγωγή νέων ιδίων πόρων ήταν προαπαιτούμενα για να συμφωνήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη δέσμη μέτρων του ΠΔΠ·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συννομοθέτες της Ένωσης κατόρθωσαν να καταλήξουν σε συμφωνίες άνευ προηγουμένου κατά τη διάρκεια του 2020·

1.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πολιτικές συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένων κοινών και μονομερών δηλώσεων, στις οποίες κατέληξαν οι συννομοθέτες σχετικά με τον κανονισμό για το κράτος δικαίου στις 5 Νοεμβρίου 2020 και σχετικά με το ΠΔΠ, τη διοργανική συμφωνία και το EURI στις 10 Νοεμβρίου 2020· επισημαίνει ότι οι εν λόγω ιστορικές πολιτικές συμφωνίες προβλέπουν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

2.  υπενθυμίζει την ιστορική σημασία της δέσμης μέτρων και των δυνατοτήτων της προκειμένου να εξασφαλιστεί ταχεία ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19 και τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της και να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της Ένωσης για την επόμενη επταετία, συμπεριλαμβανομένων της Πράσινης Συμφωνίας, της ψηφιακής μετάβασης και της διασφάλισης των αξιών της και των χρημάτων των φορολογουμένων της ΕΕ·

3.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έκβαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο οποίο εγκρίθηκαν οι ανωτέρω πολιτικές συμφωνίες κατά τη σύνοδό του στις 10 και 11 Δεκεμβρίου 2020· εκφράζει την ικανοποίησή του διότι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων κατέληξαν σε συμφωνία ούτως ώστε να ξεκινήσουν να εφαρμόζονται ΠΔΠ, ΙΙΑ, EURI και κανονισμός για το κράτος δικαίου την 1η Ιανουαρίου 2021· εκφράζει την ικανοποίησή του διότι τα νομικά κείμενα παραμένουν αμετάβλητα·

4.  εκφράζει εντούτοις τη βαθιά λύπη του διότι, εξαιτίας του κανόνα της ομοφωνίας στο Συμβούλιο, η έγκριση ολόκληρης της δέσμης, συμπεριλαμβανομένων των νέων προγραμμάτων της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, καθυστερεί υπερβολικά ολόκληρη τη διαδικασία· υπενθυμίζει ότι το περιεχόμενο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με τον κανονισμό περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης είναι περιττό· υπενθυμίζει ότι η εφαρμοσιμότητα, ο σκοπός και το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού για το κράτος δικαίου ορίζονται σαφώς στο νομικό κείμενο του εν λόγω κανονισμού·

5.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 1 ΣΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν ασκεί νομοθετικά καθήκοντα· εκτιμά συνεπώς ότι καμία πολιτική δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί ερμηνεία της νομοθεσίας, δεδομένου ότι η ερμηνεία εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ)·

6.  υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή και ο πρόεδρός της εκλέγονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 1 ΣΕΕ, η Επιτροπή μεριμνά για την εφαρμογή των Συνθηκών καθώς και των μέτρων που θεσπίζονται βάσει αυτών από τα θεσμικά όργανα· επιβεβαιώνει, ως εκ τούτου, ότι η Επιτροπή οφείλει, ανά πάσα στιγμή και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, να συμμορφώνεται με τον νόμο, dura lex sed lex·

7.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 3 ΣΕΕ, η Επιτροπή ασκεί τα καθήκοντά της με πλήρη ανεξαρτησία·

8.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 8 ΣΕΕ, η Επιτροπή ευθύνεται έναντι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· υπενθυμίζει ότι το Κοινοβούλιο έχει διάφορα νομικά μέσα στη διάθεσή του για να διασφαλίζει ότι η Επιτροπή τηρεί την υποχρέωσή της που απορρέει από τη Συνθήκη, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας απαλλαγής, με σκοπό την αξιολόγηση της ορθής διαχείρισης των κονδυλίων της Ένωσης· επισημαίνει, επιπλέον, ότι το Κοινοβούλιο έχει διάφορα νομικά και πολιτικά μέσα στη διάθεσή του για να διασφαλίζει ότι ο νόμος εφαρμόζεται από όλους και πρώτα απ' όλα από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ· τονίζει ότι τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν μπορούν να καταστούν δεσμευτικά για την Επιτροπή κατά την εφαρμογή νομικών πράξεων·

9.  τονίζει ότι οι συννομοθέτες έχουν συμφωνήσει ότι ο κανονισμός περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης θα αρχίσει να εφαρμόζεται από 1ης Ιανουαρίου 2021 και θα ισχύει για το σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων και πληρωμών· υπενθυμίζει ότι η εφαρμοσιμότητα του παρόντος κανονισμού δεν μπορεί να εξαρτάται από την έγκριση κατευθυντήριων γραμμών, δεδομένου ότι το συμφωνηθέν κείμενο είναι αρκούντως σαφές και δεν προβλέπονται εκτελεστικά μέσα· αναμένει από την Επιτροπή, ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, να διασφαλίσει ότι ο κανονισμός θα εφαρμόζεται πλήρως από την ημερομηνία που συμφωνήθηκε από τους συννομοθέτες και υπενθυμίζει ότι η ακύρωση του κανονισμού ή μέρους αυτού μπορεί να γίνει μόνο από το Δικαστήριο· επιβεβαιώνει ότι, εάν κράτος μέλος ζητήσει ακύρωση του κανονισμού ή ορισμένων τμημάτων αυτού, το Κοινοβούλιο θα υπερασπιστεί την εγκυρότητά του ενώπιον του Δικαστηρίου και αναμένει από την Επιτροπή ότι θα παρέμβει υπέρ της θέσης του Κοινοβουλίου· επισημαίνει ότι, σε μια τέτοια περίπτωση, το Κοινοβούλιο θα ζητήσει από το Δικαστήριο να εφαρμόσει ταχεία διαδικασία· υπενθυμίζει το άρθρο 265 ΣΛΕΕ και δηλώνει έτοιμο να το επικαλεστεί·

10.  είναι της άποψης ότι η ανάγκη για πλήρη κοινοβουλευτική συμμετοχή στη λειτουργία της Next Generation EU πρέπει να γίνει πραγματικότητα· τονίζει ότι ο εν εξελίξει τριμερής διάλογος πρέπει να δώσει ικανοποιητικά αποτελέσματα επ' αυτού·

11.  είναι της άποψης ότι η υπέρβαση των εμποδίων που δημιουργεί η απαίτηση ομοφωνίας στο Συμβούλιο όσον αφορά την έγκριση του ΠΔΠ και την απόφαση για τους ιδίους πόρους, μεταξύ άλλων, πρέπει να εξεταστεί στην επικείμενη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης·

12.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ» (2019/2206(INI))

P9_TA(2020)0361 A9-0245/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο ε) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 80 ΣΛΕΕ σχετικά με την αρχή της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών επιπτώσεών της,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 1, 2, 3, 4, 18, 19 και 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3, 5, 8 και 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 14 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1948,

–  έχοντας υπόψη το παγκόσμιο σύμφωνο του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες,

—  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του 1951 και το Πρωτόκολλο του 1967 για το καθεστώς των προσφύγων (Σύμβαση της Γενεύης),

—  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα (αναδιατύπωση), που είναι γνωστός ως κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙΙ»(1),

—  έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του Συμβουλίου (ΕΕ) 2015/1523 της 14ης Σεπτεμβρίου 2015(2) και (ΕΕ) 2015/1601 της 22ας Σεπτεμβρίου 2015(3) σχετικά με τη θέσπιση προσωρινών μέτρων στον τομέα της διεθνούς προστασίας υπέρ της Ιταλίας και της Ελλάδας,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2016)0270) για τη μεταρρύθμιση του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ»,

–  έχοντας υπόψη τη διαπραγματευτική εντολή που εγκρίθηκε από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στις 19 Οκτωβρίου 2017, η οποία εγκρίθηκε στην Ολομέλεια στις 16 Νοεμβρίου 2017 και επιβεβαιώθηκε από τη Διάσκεψη των Προέδρων στις 17 Οκτωβρίου 2019,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Απριλίου 2016 σχετικά με την κατάσταση στη Μεσόγειο και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση(4),

–  έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 604/2013, και ιδίως τις αποφάσεις C-695/15 PPU, Mirza (ECLI: EU: C:2016 :188), C-63/15 Ghezelbash (τμήμα μείζονος συνθέσεως) (*) (ECLI:EU:C:2016:409), C-155/15, Karim (ECLI:EU:C:2016:410), C-578/16 PPU C.K. κ.λπ. (*) (ECLI:EU:C:2017:127), C-528/15 Al Chodor (ECLI:EU:C:2017:213), C-36/17 Ahmed (Διάταξη) (ECLI:EU:C:2017:273), C-490/16 A.S. (τμήμα μείζονος συνθέσεως) (ECLI:EU:C:2017 :585), C-646/16 Jafari (τμήμα μείζονος συνθέσεως) (*) (ECLI:EU:C:207:586), C-670/16 Mengesteab (τμήμα μείζονος συνθέσεως) (ECLI:EU:C:2017:587), C-60/16 Khir Amayri, ECLI:EU:C:2017:675, C-201/16 Shiri, (ECLI:EU:C:2017:805), C-360/16 Hasan (ECLI:EU:C:2018:35), C-647/16 Hassan (ECLI:EU:C:2018:368), C-213/17 X (ECLI:EU:C:2018:538), C-56/17 Fathi (ECLI:EU:C:2018:803), C-47/17 X (τμήμα μείζονος συνθέσεως) (ECLI:EU:C:2018:900), C-661/17 M.A. κ.λπ. (τμήμα μείζονος συνθέσεως) (*) (ECLI:EU:C:2019:53), C-163/17 Jawo (τμήμα μείζονος συνθέσεως) (*) (ECLI:EU:C:2019:218), και C-582/17 H. (τμήμα μείζονος συνθέσεως) (*) ECLI:EU:C:2019:280,

—  έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 604/2013, και ιδίως τις αποφάσεις στις υποθέσεις Sharifi κατά Αυστρίας της 5ης Δεκεμβρίου 2013 (απόφαση τμήματος), Mohammadi κατά Αυστρίας της 3ης Ιουλίου 2014 (απόφαση τμήματος), Sharifi κ.λπ. κατά Ιταλίας και Ελλάδας της 21ης Οκτωβρίου 2014 (απόφαση τμήματος), και Tarakhel κατά Ελβετίας της 4ης Νοεμβρίου 2014 (απόφαση τμήματος μείζονος συνθέσεως), και ΕΔΔΑ - M.S.S. κατά Βελγίου και Ελλάδας (απόφαση τμήματος μείζονος συνθέσεως), προσφυγή αριθ. 30696/09, απόφαση της 21ης Νοεμβρίου 2011 αναφορικά με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 343/2003 της 18ης Φεβρουαρίου 2003 (Δουβλίνο ΙΙ),

—  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 13ης Μαΐου 2015 σχετικά με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση (COM(2015)0240),

—  έχοντας υπόψη τη λεγόμενη Δήλωση της Μάλτας του Σεπτεμβρίου του 2019,

—  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες του Αυγούστου του 2017 με τίτλο «Left in limbo» (Αφημένοι σε αναμονή), σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ»,

—  έχοντας υπόψη την αξιολόγηση του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ» του 2015 και την αξιολόγηση της εφαρμογής του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ» του 2016 που διενεργήθηκαν εξ ονόματος της Επιτροπής από την ICF International,

—  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 2019/24 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου του Νοεμβρίου του 2019 με τίτλο «Άσυλο, μετεγκατάσταση και επιστροφή μεταναστών: Καιρός να εντατικοποιηθεί η δράση ώστε να αντιμετωπιστούν οι αποκλίσεις μεταξύ στόχων και αποτελεσμάτων»,

—  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «COVID-19: Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή των σχετικών ενωσιακών διατάξεων στον τομέα του ασύλου και των διαδικασιών επιστροφής και σχετικά με την επανεγκατάσταση (2020/C 126/02),

—  έχοντας υπόψη την έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο της 2ας Ιουνίου 2020 σχετικά με τα μέτρα έκτακτης ανάγκης για την COVID-19 στα συστήματα ασύλου και υποδοχής,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) του Ιουνίου του 2020 με τίτλο «Ετήσια έκθεση για την κατάσταση του ασύλου στην ΕΕ»,

—  έχοντας υπόψη την αξιολόγηση από τις υπηρεσίες κοινοβουλευτικής έρευνας (EPRS) της εφαρμογής του κανονισμού του Δουβλίνου του Ιανουαρίου του 2019, η οποία εκπονήθηκε από τη Δρα Amandine Scherrer της Μονάδας εκ των Υστέρων Αξιολόγησης της Διεύθυνσης Εκτίμησης Αντικτύπου και Ευρωπαϊκής Προστιθέμενης Αξίας του Κοινοβουλίου (πρώτο μέρος) και από την ερευνητική ομάδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους (ECRE), κατόπιν αιτήματος της Μονάδας εκ των Υστέρων Αξιολόγησης (δεύτερο μέρος),

—  έχοντας υπόψη άλλες μελέτες που ανέθεσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και ιδίως την αξιολόγηση, από την EPRS, της εφαρμογής του κανονισμού του Δουβλίνου και των διαδικασιών ασύλου στην Ευρώπη από τους Gertruud Malmersjo και Milan Remáč του 2016, τη μελέτη του Θεματικού Τμήματος Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων (Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών) σχετικά με τη μεταρρύθμιση του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ» από τον Francesco Maiani του Ιουνίου του 2016, τη μελέτη της EPRS με τίτλο «The Cost of Non-Europe in Asylum Policy» (Το κόστος της μη-Ευρώπης στην πολιτική ασύλου) από τους Wouter van Ballegoij και Cecilia Navarra του Οκτωβρίου του 2018, και τη μελέτη της EPRS σχετικά με τη μεταρρύθμιση του συστήματος του Δουβλίνου από την Anja Radjenovic του Μαρτίου του 2019,

—  έχοντας υπόψη την ακρόαση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) που πραγματοποιήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2020,

—  έχοντας υπόψη τις απαντήσεις των κοινοβουλίων των κρατών μελών σχετικά με τις εργασίες τους για τον κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙΙ», μέσω του αυτοματοποιημένου συστήματος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Κοινοβουλευτικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης,

—  έχοντας υπόψη την απάντηση που έδωσε η Γερμανία σε έναν κατάλογο πέντε ερωτήσεων που απέστειλαν ο πρόεδρος της επιτροπής LIBE και η εισηγήτρια σε όλες τις εθνικές αρχές που συμμετέχουν στη διαδικασία του Δουβλίνου,

—  έχοντας υπόψη τις διερευνητικές αποστολές της εισηγήτριας στο Bochum (Γερμανία), το Ter Apel (Κάτω Χώρες), το Βουκουρέστι (Ρουμανία) και τη Lampedusa (Ιταλία),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του, καθώς και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) και το παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων της 12ης Δεκεμβρίου 2002 σχετικά με τη διαδικασία για την εξουσιοδότηση εκπόνησης εκθέσεων πρωτοβουλίας,

–  έχοντας υπόψη την επιστολή της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

—  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0245/2020),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2015, 1 393 920 αιτούντες άσυλο υπέβαλαν αίτηση διεθνούς προστασίας σε χώρες της ΕΕ ενώ το 2016, ο αριθμός τους ανήλθε σε 1 292 740, ήτοι τετραπλασιάστηκε σε σύγκριση με το 2012 (373 375) και το 2013 (464 515)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αιτήσεις διεθνούς προστασίας στις χώρες της ΕΕ αυξήθηκαν εκ νέου την περίοδο μεταξύ 2018 (665 920) και 2019 (738 425), φτάνοντας το 0,13 % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ το 2019·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ των αιτήσεων ασύλου που υποβλήθηκαν στην ΕΕ και ότι περίπου 17 700 ασυνόδευτοι ανήλικοι υπέβαλαν αίτηση διεθνούς προστασίας το 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 86 % εξ αυτών ήταν αγόρια και το 90 % ηλικίας από 14 έως 18 ετών·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κράτος μέλος που εξέδωσε θεώρηση σε υπήκοο τρίτης χώρας είναι υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης διεθνούς προστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού «Δουβλίνο III»· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού «Δουβλίνο III», η αίτηση η οποία υποβάλλεται από υπήκοο τρίτης χώρας ή άπατρι που εισήλθε στο έδαφος κράτους μέλους που χορηγεί απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης εξετάζεται από το εν λόγω κράτος μέλος·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 εκδόθηκαν 145 000 αποφάσεις σχετικά με αιτήματα στο πλαίσιο των διαδικασιών του Δουβλίνου· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό αποδοχής για τις αποφάσεις σχετικά με αιτήματα στο πλαίσιο των διαδικασιών του Δουβλίνου το 2019 ανερχόταν σε 62 %·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ένα τρίτο των κρατών μελών υποδέχθηκε το 90 % των αιτούντων άσυλο την περίοδο 2008-2017·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κριτήρια για τον προσδιορισμό της ευθύνης κράτους μέλους όσον αφορά την εξέταση αίτησης ασύλου περιλαμβάνουν, κατά προτεραιότητα, την οικογενειακή ενότητα, την έκδοση αδειών διαμονής ή θεωρήσεων, την παράτυπη είσοδο ή διαμονή και την είσοδο χωρίς υποχρέωση θεώρησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι αν δεν ισχύει κανένα από τα ανωτέρω κριτήρια, υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης είναι το πρώτο κράτος μέλος στο οποίο υποβλήθηκε η αίτηση διεθνούς προστασίας σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εξαιτίας της δυσανάλογης εφαρμογής του άρθρου 13, σύμφωνα με το οποίο, η ευθύνη για την εξέταση αίτησης ασύλου βαρύνει το πρώτο κράτος μέλος παράτυπης εισόδου, οι ευθύνες δεν κατανέμονται δίκαια μεταξύ των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετά κράτη μέλη «πρώτης εισόδου» στη Μεσόγειο, και συγκεκριμένα η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα, η Κύπρος και η Ισπανία, έλαβαν μεγάλο ποσοστό των αιτήσεων που υποβλήθηκαν για πρώτη φορά, ιδίως κατά την κρίση της περιόδου 2015-2016·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018, η Γερμανία (με πληθυσμό 82,8 εκατομμύρια κατοίκους, ήτοι 18,6 % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ) κατέγραψε τον μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων (184 180, ήτοι το 28 % του συνόλου των αιτήσεων, που ισοδυναμεί με 0,22 % του πληθυσμού της), ακολουθούμενη από τη Γαλλία (με πληθυσμό 66,9 εκατομμύρια κατοίκους, ήτοι 15 % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ) με 120 425 αιτήσεις (ήτοι το 19 % του συνόλου των αιτήσεων, που ισοδυναμεί με 0,18 % του πληθυσμού της), την Ελλάδα (με πληθυσμό 10,74 εκατομμύρια κατοίκους, ήτοι 2.4 % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ), με 66 695 αιτήσεις, (ήτοι το 11 % του συνόλου των αιτήσεων, που ισοδυναμεί με 0,62 % του πληθυσμού της), την Ιταλία (με πληθυσμό 60,48 εκατομμύρια κατοίκους, ήτοι το 13,6 % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ), με 59 950 αιτήσεις (ήτοι το 10 % του συνόλου των αιτήσεων, που ισοδυναμεί με 0,01 % του πληθυσμού της), και την Ισπανία (με πληθυσμό 46,66 εκατομμύρια κατοίκους, ήτοι 10,49 % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ) με 52 700 αιτήσεις (ήτοι το 9 % του συνόλου των αιτήσεων, που ισοδυναμεί με 0,11 % του πληθυσμού της)·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, την περίοδο μεταξύ 2016 και 2019, η Γερμανία και η Γαλλία απηύθυναν μακράν τα περισσότερα αιτήματα στο πλαίσιο των διαδικασιών του Δουβλίνου (68 % των αιτημάτων συνολικά της ΕΕ), ενώ η Ισπανία, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Σλοβακία, η Βουλγαρία, η Πολωνία και η Τσεχική Δημοκρατία απηύθυναν ελάχιστα αιτήματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ισπανία δεν απηύθυνε σχεδόν καθόλου αιτήματα στο πλαίσιο των διαδικασιών του Δουβλίνου, παρά τον μεγάλο και αυξανόμενο αριθμό αιτήσεων ασύλου· λαμβάνοντας υπόψη ότι διαπιστώνονται σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών, καθώς από τις μεταφορές το 54,6 % έχουν εκτελεσθεί από την Ελλάδα, το 42,2 % από τη Σουηδία, το 11,2 % από τη Γερμανία, το 6,7 % από τη Γαλλία και το 1,6 % από την Ιταλία την περίοδο 2016-2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σημαντικό κενό πληροφόρησης για ορισμένες χώρες·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός «Δουβλίνο III» εδράζεται στη βασική παραδοχή ότι οι αιτούντες άσυλο απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα σε όλα τα κράτη μέλη και ότι κάθε προσφυγή εξετάζεται δίκαια, όπου κι αν υποβληθεί στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό απέχει πολύ από την πραγματικότητα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν κάνει πολύ περιορισμένη χρήση της ρήτρας εξαρτώμενων προσώπων (άρθρο 16) ή των ρητρών διακριτικής ευχέρειας και επίκλησης ανθρωπιστικών λόγων (άρθρο 17) που προβλέπονται από τον Κανονισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι ρήτρες παρέχουν εύλογες λύσεις για την οικογενειακή επανένωση ή τις μετεγκαταστάσεις, μεταξύ άλλων και μετά από αποβιβάσεις·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις περισσότερες διαδικασίες του Δουβλίνου, οι διατάξεις όσον αφορά την ιεράρχηση των κριτηρίων δεν εφαρμόζονται σωστά, οι προθεσμίες δεν τηρούνται και δεν πραγματοποιούνται μεταφορές· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε περιπτώσεις που αφορούν παιδιά και οικογένειες, αυτές οι αδυναμίες είναι ιδιαίτερα επιζήμιες για το μείζον συμφέρον του παιδιού και για το δικαίωμα των αιτούντων άσυλο στην οικογενειακή επανένωση·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, με βάση στοιχεία και μελέτες σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο III», κατά κανόνα δεν λαμβάνονται υπόψη οι οικογενειακές διατάξεις, η δε αρχή του μείζονος συμφέροντος του παιδιού εφαρμόζεται πλημμελώς· λαμβάνοντας υπόψη, για παράδειγμα, ότι επίκληση του κριτηρίου της οικογενειακής ενότητας έγινε σε μόλις 5 % των αιτημάτων αναδοχής στη Γαλλία (σε σύνολο 12 000) και σε 3,7 % αιτημάτων στη Γερμανία (σε σύνολο 17 500) ενώ στο Βέλγιο, τη Σουηδία και την Ελβετία τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν ακόμη μικρότερα· αντιθέτως, η Ελλάδα εξέδωσε το 79,3 % των αιτημάτων αναδοχής βάσει του κριτηρίου οικογενειακής ενότητας το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αιτήματα οικογενειακής επανένωσης γίνονται δεκτά λιγότερο συχνά (στο 48 % των περιπτώσεων), σε σύγκριση με το μέσο ποσοστό αποδοχής για όλες τις διαδικασίες (67,6 %)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτελεσματική εφαρμογή των άρθρων 16 και 17 του κανονισμού θα μπορούσε να διασφαλίσει τον αποτελεσματικό σεβασμό του δικαιώματος των αιτούντων άσυλο στην οικογενειακή ζωή και την οικογενειακή ενότητα·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι διαπιστώνονται σημαντικά κενά στην εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο III», μεταξύ άλλων το 2015, που καταγράφηκε υψηλός αριθμός αφίξεων, και κατά την πανδημία COVID-19, με αποτέλεσμα να υπονομεύεται η εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών και το δικαίωμα διεθνούς προστασίας και να διαπράττονται παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κανόνες που προβλέπει ο κανονισμός «Δουβλίνο III» αποδείχτηκαν ακατάλληλοι για την αντιμετώπιση της σημαντικής εισροής μεταναστών, με επακόλουθο ένα σύστημα που αναθέτει υπερβολικές ευθύνες και βάρη σε λίγα μόνο κράτη μέλη·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο προσωρινός μηχανισμός αλληλεγγύης για την έρευνα και τη διάσωση στη Μεσόγειο επί του οποίου επιτεύχθηκε συμφωνία στη Δήλωση της Μάλτας, που υπογράφηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2019 από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Μάλτα, είχε ισχύ για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών· λαμβάνοντας υπόψη ότι κανένα άλλο κράτος μέλος δεν προσυπέγραψε αυτή την ειδική συμφωνία·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάταξη που αφορά την προληπτική δράση (άρθρο 33) δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 28 του κανονισμού «Δουβλίνο III» επιτρέπει την κράτηση ως έκτακτο μέτρο «ούτως ώστε να εξασφαλίζονται οι διαδικασίες μεταφοράς», όταν υπάρχει «σημαντικός κίνδυνος διαφυγής» του αιτούντος· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ορισμός αυτός παραμένει ασαφής και τυγχάνει διαφορετικής ερμηνείας μεταξύ των κρατών μελών·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι διαπιστώνεται μη συμμόρφωση όσον αφορά τις διαδικαστικές εγγυήσεις και διασφαλίσεις για τους αιτούντες άσυλο, ιδίως τα παιδιά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάρκεια των διαδικασιών και η μη προβλεπόμενη έκβαση σε συνδυασμό με τις κακές συνθήκες υποδοχής και την κοινωνική αβεβαιότητα έχουν επιπτώσεις στην ευημερία των αιτούντων άσυλο, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες στην πατρίδα τους και/ή στο δρόμο για την ΕΕ·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο III» συνδέεται στενά με την εφαρμογή άλλων φακέλων της ευρωπαϊκής πολιτικής για το άσυλο και τη μετανάστευση· λαμβάνοντας υπόψη, ειδικότερα, ότι η ατελής εφαρμογή της αναδιατύπωσης της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου (2013/32/ΕΕ), της αναδιατύπωσης της οδηγίας για την υποδοχή (2013/33/ΕΕ) και της αναδιατύπωσης της οδηγίας για τις απαιτήσεις για την αναγνώριση δικαιούχων διεθνούς προστασίας (2011/95/ΕΕ) είχαν αντίκτυπο στην εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο III»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειες ώστε να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη συμμορφώνονται με τις εν λόγω οδηγίες, μεταξύ άλλων μέσω διαδικασιών επί παραβάσει·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κάποιες από τις εν λόγω ατέλειες είναι εγγενείς στον σχεδιασμό του κανονισμού και δεν μπορούν να επιλυθούν μόνο μέσω καλύτερης εφαρμογής·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κενά πληροφόρησης παρεμποδίζουν την ολοκληρωμένη αξιολόγηση της εφαρμογής του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ»· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν παρέχονται στατιστικά στοιχεία συστηματικά και με συνέπεια από τα κράτη μέλη, και δεν παρατηρείται ο ίδιος βαθμός λεπτομέρειας ή συχνότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι παρατηρούνται κενά βασικής πληροφόρησης όσον αφορά την αιτιολογία των αιτημάτων, τη διάρκεια των διαδικασιών, τους πόρους, τις ανακληθείσες αιτήσεις, τις μη περαιωμένες μεταφορές, τις διαδικασίες προσφυγής και τις κρατήσεις·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 6 Νοεμβρίου 2017 το Κοινοβούλιο ενέκρινε νομοθετικό ψήφισμα σχετικά με την πρόταση αναδιατύπωσης του κανονισμού «Δουβλίνο IV» με πλειοψηφία δύο τρίτων·

Ενσωμάτωση της αρχής της αλληλεγγύης στο κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου

1.  θεωρεί ότι ο ισχύων κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙΙ» επιφέρει μια δυσανάλογη ευθύνη σε μια μειοψηφία κρατών, ιδίως σε περίπτωση υψηλού αριθμού αφίξεων· θεωρεί ότι, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, το κριτήριο της πρώτης χώρας εισόδου δυνάμει του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ» επιβαρύνει κατά τρόπο πρωτοφανή και δυσανάλογο τις χώρες πρώτης γραμμής όσον αφορά την καταγραφή και την υποδοχή των αιτούντων άσυλο· επισημαίνει ότι ο κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙΙ», όπως σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε, δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τον κύριο στόχο του, δηλαδή τον ταχύ προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου και, επομένως, να διασφαλίσει τη δίκαιη κατανομή ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και την αποτελεσματική και ταχεία πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου·

2.  τονίζει ότι η θέσπιση των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης σε συνδυασμό με το πρόγραμμα προσωρινής μετεγκατάστασης, όπως προτάθηκε από την Επιτροπή το 2015, είχε ως στόχο να διευκολύνει τη διαχείριση των αιτήσεων ασύλου κατά την είσοδο σε ενωσιακό έδαφος και συνιστούσε μια ρεαλιστική προσέγγιση που εξομάλυνε τα προβλήματα του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ» που γίνονταν εμφανή εκείνη την περίοδο· υπενθυμίζει, επιπλέον, τη συμβολή οργανισμών της ΕΕ, όπως η EASO και ο Frontex, στη στήριξη των κρατών μελών που υφίστανται υπερβολική επιβάρυνση κατά την εφαρμογή του κεκτημένου στον τομέα του ασύλου, και τονίζει την ανάγκη να βελτιωθεί η συνεργασία μεταξύ των οργανισμών αυτών·

3.  τονίζει ότι η μη ορθή εφαρμογή της ιεράρχησης των κριτηρίων, ιδίως η υπερβολική χρήση του κριτηρίου της πρώτης χώρας εισόδου και η αναποτελεσματική εκτέλεση των μεταφορών, αύξησε τη δυσανάλογη ευθύνη που επωμίζονται ορισμένα κράτη μέλη, ιδίως τα κράτη μέλη πρώτης γραμμής· είναι της άποψης ότι, συνεπώς, η ΕΕ χρειάζεται έναν βιώσιμο μηχανισμό αλληλεγγύης που θα θεσπίζει δίκαιους κανόνες για την κατανομή ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών σύμφωνα με το άρθρο 80 ΣΛΕΕ, και με πλήρη σεβασμό του θεμελιώδους δικαιώματος στην ασφάλεια και την προστασία των αιτούντων άσυλο·

4.  θεωρεί απαραίτητη την παροχή περισσότερων πόρων και ικανοτήτων στα κράτη μέλη πρώτης γραμμής, για παράδειγμα μέσω της EASO, μέχρι να μεταρρυθμιστεί ο κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙΙ»·

5.  υπενθυμίζει ότι το δικαίωμα ασύλου αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα· τονίζει ότι οι διαδικασίες ασύλου αποσκοπούν στην εξέταση των αιτήσεων και στη χορήγηση διεθνούς προστασίας σε αιτούντες που πληρούν τις προϋποθέσεις, ενώ παράλληλα προβλέπει της έκδοση ταχείας και δίκαιης απόφασης για τους μη δικαιούχους·

6.  σημειώνει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 4 του κανονισμού «Δουβλίνο III», τα κράτη μέλη μπορούν να υποβάλουν αίτημα για εκ νέου ανάληψη ή για διεξαγωγή διαδικασίας επιστροφής στην περίπτωση προσώπων των οποίων η αίτηση διεθνούς προστασίας έχει απορριφθεί με οριστική απόφαση σε ένα κράτος μέλος· τονίζει ότι, στο πλαίσιο της εφαρμογής του άρθρου 24 παράγραφος 4, η επιστροφή των προσώπων που δεν είναι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, ιδίως βάσει της οικειοθελούς συμμόρφωσης, θα μπορούσε να συμβάλει στη λειτουργία των μεταναστευτικών πολιτικών της ΕΕ·

7.  επικροτεί τις αποφάσεις του Συμβουλίου του 2015 και του 2016 όσον αφορά τη μετεγκατάσταση, οι οποίες εγκρίθηκαν ως έκτακτο μέτρο αλληλεγγύης· εκφράζει την απογοήτευσή του για τις μη εκπληρωθείσες δεσμεύσεις των κρατών μελών για αλληλεγγύη και επιμερισμό των ευθυνών, ενώ παράλληλα αναγνωρίζει τη θετική συμβολή ορισμένων κρατών μελών· υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ανταποκρίθηκε στην έκκληση που απηύθυνε το Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του της 18ης Μαΐου 2017 για πρόταση επέκτασης των μέτρων μετεγκατάστασης μέχρι την έγκριση της μεταρρύθμισης του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ»· υπογραμμίζει ότι οι ειδικές συμφωνίες σχετικά με τη μετεγκατάσταση δεν υποκαθιστούν ένα εναρμονισμένο και βιώσιμο κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου (ΚΕΣΑ)·

8.  αποδοκιμάζει το γεγονός ότι το Συμβούλιο, σε αντίθεση με το Κοινοβούλιο δεν ενέκρινε θέση σχετικά με την πρόταση αναδιατύπωσης του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ» και επομένως πάγωσε τις προσπάθειες μεταρρύθμισης του υπό εξέταση κανονισμού, παρά την τεκμηριωμένη διαπίστωση των αδυναμιών του· είναι της άποψης ότι αυτή η εμπλοκή μπορεί να ερμηνευθεί ως παραβίαση της αρχής της καλή τη πίστει συνεργασίας μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, όπως ορίζεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2 ΣΕΕ, λαμβάνοντας επίσης υπόψη το γεγονός ότι το Συμβούλιο ζητεί ομόφωνη συμφωνία, ενώ οι Συνθήκες προβλέπουν ειδική πλειοψηφία· θεωρεί ιδιαίτερα λυπηρό το γεγονός ότι η Ένωση εξακολουθεί να έχει το ίδιο σύνολο κανόνων που έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικοί όσον αφορά τη διαχείριση μεγάλου αριθμού αφίξεων· ζητεί την ταχεία μεταρρύθμιση του ΚΕΣΑ·

9.  σημειώνει ότι ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης, προετοιμασίας και διαχείρισης κρίσεων του άρθρου 33 δεν έχει εφαρμοστεί έως σήμερα, ούτε την περίοδο 2015-16, όταν σημειώθηκε μεγάλος αριθμός αφίξεων· σημειώνει, επιπλέον, ότι δεν έχει γίνει ακόμη επίκληση των διατάξεων της οδηγίας για την προσωρινή προστασία που αποσκοπεί στην παροχή προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων που δεν μπορούν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους·

10.  θεωρεί ότι θα πρέπει να θεσπιστεί ένας ενωσιακός μηχανισμός βασισμένος στην αλληλεγγύη, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχεια του θεμελιώδους δικαιώματος του ασύλου στην ΕΕ με σκοπό την εξασφάλιση της πρόσβασης σε διαδικασίες χορήγησης ασύλου και του επιμερισμού ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών· τονίζει ότι η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο θα πρέπει να παραμένει πάντοτε στο επίκεντρο αυτού του μηχανισμού· θεωρεί ότι ένας τέτοιος μηχανισμός θα πρέπει να προβλέπει τη συμμετοχή οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που παρέχουν επαγγελματική βοήθεια, ιδίως νομικής φύσεως, σε άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας·

11.  υπογραμμίζει ότι μόνο λίγα κράτη μέλη χρησιμοποιούν, σπανίως και κατά διαφορετικό τρόπο, τις ρήτρες διακριτικής ευχέρειας του άρθρου 17, που καθιστούν δυνατή την ανάληψη ευθύνης για την εξέταση αίτησης ασύλου από ένα κράτος μέλος, ακόμη και αν δεν έχει προσδιοριστεί ως υπεύθυνο κράτος μέλος δυνάμει του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ»· σημειώνει ότι η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες και η Γαλλία αποτελούσαν την πλειονότητα των περιπτώσεων το 2018· καλεί όλα τα κράτη μέλη να κάνουν καλύτερη χρήση των ρητρών διακριτικής ευχέρειας του άρθρου 17 για την αντιμετώπιση δυσχερών καταστάσεων και καταστάσεων έκτακτης ανθρωπιστικής ανάγκης ελλείψει μόνιμου μηχανισμού αλληλεγγύης· είναι της άποψης ότι οι ρήτρες διακριτικής ευχέρειας του άρθρου 17 θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως εργαλείο αλληλεγγύης για τον επιμερισμό των ευθυνών, ιδίως σε καταστάσεις μεγάλου αριθμού αφίξεων από ξηράς και θαλάσσης, ή για τη μεταφορά αιτούντων άσυλο που διαμένουν επί του παρόντος στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης υπό απάνθρωπες, εξευτελιστικές, ανθυγιεινές και ανασφαλείς συνθήκες και χωρίς επαρκή πρόσβαση σε στήριξη όσον αφορά τη σωματική και ψυχική υγεία·

12.  είναι της άποψης ότι οι διατάξεις σχετικά με την οικογενειακή ενότητα, που βρίσκονται στην κορυφή της ιεράρχησης των κριτηρίων για τον προσδιορισμό του υπευθύνου κράτους μέλους, θα πρέπει να εφαρμόζονται αποτελεσματικά και ότι οι διατάξεις για τα εξαρτώμενα πρόσωπα (άρθρο 16) και τις ρήτρες διακριτικής ευχέρειας (άρθρο 17) θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται ευρύτερα με σκοπό την υποστήριξη της οικογενειακής ενότητας·

13.  επισημαίνει τις πολυάριθμες δυσχέρειες που ενέχει η εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ»· σημειώνει τη σημαντική επιχειρησιακή και τεχνική υποστήριξη που παρέχει η EASO στις αρχές των κρατών μελών κατά την εφαρμογή των διαδικασιών του Δουβλίνου, ιδίως στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης·

14.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διευκολύνουν το έργο του προσωπικού της EASO, καθιστώντας δυνατή τη διεξαγωγή συνεντεύξεων σε γλώσσα διαφορετική από τη γλώσσα της χώρας στην οποία διεξάγονται, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι παρέχεται διερμηνεία σε γλώσσα κατανοητή από τον αιτούντα· τονίζει ότι είναι αναγκαίο η EASO να τηρεί τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα κατά την τέλεση του επιχειρησιακού της έργου και να θέτει στο επίκεντρο του έργου της τα συμφέροντα των αιτούντων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, συμπεριλαμβανομένου του μείζονος συμφέροντος του παιδιού· ζητεί τη θέσπιση Ευρωπαϊκού Οργανισμού για το Άσυλο, με επαρκείς οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους, με σκοπό την παροχή στήριξης στα κράτη μέλη κατά την εκτέλεση των διαδικασιών του Δουβλίνου· ζητεί μετ’ επιτάσεως την επαρκή οργάνωση και στελέχωση των ευρωπαϊκών μονάδων «Δουβλίνο» προκειμένου να εξορθολογιστεί και να επιταχυνθεί η ολοκλήρωση των διαδικασιών του Δουβλίνου, και ιδίως να διασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή του Κεφαλαίου ΙΙΙ του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ», που αφορά τη σύνδεση του αιτούντα άσυλο με συγκεκριμένο κράτος μέλος·

Προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων

15.  επισημαίνει ότι η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των μέτρων που λαμβάνονται για την εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ», μεταξύ των οποίων η προστασία των παιδιών, των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, των ΛΟΑΔΜ και άλλων ευάλωτων ατόμων· επισημαίνει το ανθρώπινο κόστος που συνεπάγονται οι ελλείψεις του ΚΕΣΑ για τους αιτούντες άσυλο, η ψυχική υγεία των οποίων είναι ήδη εξασθενημένη από τα τραύματα που έχουν βιώσει στη χώρα καταγωγής τους και ενδεχομένως κατά μήκος των μεταναστευτικών οδών·

16.  υπενθυμίζει ότι οι αιτούντες άσυλο έχουν το δικαίωμα να ενημερώνονται πλήρως σχετικά με τις διαδικασίες· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι το επίπεδο πληροφόρησης που παρέχεται στους αιτούντες άσυλο διαφέρει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών· προτρέπει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι ανήλικοι λαμβάνουν εξατομικευμένη πληροφόρηση με τρόπο φιλικό προς τα παιδιά και ειδική υποστήριξη· τονίζει ότι η παροχή νομικής συνδρομής και διερμηνείας είναι καίριας σημασίας ώστε να διασφαλίζεται το δικαίωμα των αιτούντων στην πληροφόρηση·

17.  επισημαίνει ότι οι μεταφορές αιτούντων άσυλο και ιδίως των ευάλωτων ατόμων, των ανήλικων και των οικογενειών μπορούν να επιφέρουν παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων τους· επαναλαμβάνει ότι η μη επαναπροώθηση και οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων αποτελούν επαρκή λόγο αναστολής μιας μεταφοράς ακόμη και όταν η χώρα προορισμού δεν παρουσιάζει συστημικές ελλείψεις· προτρέπει τα κράτη μέλη να αξιολογούν σωστά τους κινδύνους στους οποίους θα ήταν εκτεθειμένοι οι αιτούντες στα κράτη μέλη προορισμού· τονίζει ιδιαίτερα ότι οι μεταφορές πρέπει να εκτελούνται κατά τρόπο ώστε να μην εκθέτουν σε καμία περίπτωση τα άτομα σε κίνδυνο επαναπροώθησης·

18.  σημειώνει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 28, είναι δυνατή η κράτηση των αιτούντων άσυλο στο πλαίσιο των διαδικασιών του Δουβλίνου μόνο ως έσχατη λύση, μόνο στον βαθμό που συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας και δεν μπορούν να εφαρμοσθούν αποτελεσματικά λιγότερο αυστηρά εναλλακτικά μέτρα ούτως ώστε να εξασφαλίζονται οι διαδικασίες μεταφοράς όταν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος διαφυγής· καλεί τα κράτη μέλη να καταβάλουν συγκεκριμένες προσπάθειες για την εξεύρεση έγκυρων εναλλακτικών λύσεων αντί της κράτησης·

19.  θεωρεί ότι η κράτηση κατά αυτή την έννοια είναι όσο το δυνατόν συντομότερη και δεν διαρκεί περισσότερο από τον χρόνο που εύλογα απαιτείται για την πλήρωση των αναγκαίων διοικητικών διαδικασιών με τη δέουσα επιμέλεια μέχρι την εκτέλεση της μεταφοράς, βάσει του εν λόγω κανονισμού· τονίζει ότι ελλείψει εναρμονισμένων κριτηρίων καθορισμού του κινδύνου διαφυγής, τα κράτη μέλη έχουν υιοθετήσει αποκλίνοντα και ενίοτε αντικρουόμενα κριτήρια· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αποσαφηνίσουν τον «σημαντικό κίνδυνο διαφυγής»·

20.  παροτρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να δηλώσουν ρητά ότι η κράτηση δεν είναι ποτέ προς το μείζον συμφέρον του παιδιού·

21.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με απόφαση που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων(5), είναι παράνομη η επιβολή μέτρου κράτησης σε ανήλικο χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το μείζον συμφέρον του, η ατομική του κατάσταση ως ασυνόδευτου ανηλίκου, κατά περίπτωση, ή χωρίς αξιολόγηση της αναλογικότητας ή χωρίς να είναι δυνατή η προσφυγή σε εναλλακτικές λύσεις αντί της κράτησης·

22.  τονίζει ότι πάντα υπερισχύει ο απώτερος σκοπός της προστασίας των παιδιών, για παράδειγμα από την εμπορία παιδιών, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα παιδιά-μετανάστες έχουν ταχεία πρόσβαση σε εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη και κατάλληλη στέγαση· υπογραμμίζει ότι τα ασυνόδευτα παιδιά θα πρέπει να ωφελούνται από κατάλληλα μέτρα προστασίας, όπως η αποτελεσματική επιτροπεία·

23.  επισημαίνει τις πολυάριθμες και συστηματικές ελλείψεις όσον αφορά τη συμμόρφωση με την ιεράρχηση των κριτηρίων· τονίζει ότι η οικογενειακή ενότητα απέχει πολύ από το να αποτελεί το συνηθέστερο κριτήριο που εφαρμόζεται, αν και βρίσκεται στην κορυφή της ιεράρχησης, στο κεφάλαιο ΙΙΙ του κανονισμού· θεωρεί ότι, με βάση την αρχή της αμοιβαίας συνεργασίας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να βοηθούν τις αρμόδιες αρχές και τους υπηκόους τρίτων χωρών να βελτιώσουν τον καθορισμό υφιστάμενων αποδεδειγμένων οικογενειακών δεσμών κατά τη διαδικασία προσδιορισμού του υπεύθυνου κράτους μέλους· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την πλήρη συμμόρφωση με την ιεράρχηση των κριτηρίων·

24.  θεωρεί αναγκαίο να διευκρινιστούν οι όροι εφαρμογής του κριτηρίου της οικογενειακής επανένωσης και να δοθεί προτεραιότητα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 7 παράγραφος 3 του κανονισμού, στην εφαρμογή των άρθρων 8, 10 και 16 ως των κύριων κριτηρίων για τον καθορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική τήρηση του δικαιώματος στην οικογενειακή ενότητα και η ταχύτερη υλοποίηση των αποφάσεων περί οικογενειακής επανένωσης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εναρμονίσουν το απαιτούμενο μέτρο απόδειξης για την οικογενειακή επανένωση προς την κατεύθυνση περισσότερο εφικτών προτύπων και απαιτήσεων· επισημαίνει ότι οι ερμηνείες για το τι συνιστά «οικογένεια» διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών, γεγονός που επιτείνει την πλημμελή συμμόρφωση με την ιεράρχηση των κριτηρίων και τη δυσλειτουργία του συστήματος· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να παρακολουθεί προσεκτικά την ορθή εφαρμογή των ορισμών που αφορούν την οικογένεια από τα κράτη μέλη, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 του κανονισμού·

25.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό, το μείζον συμφέρον του παιδιού θα πρέπει να αποτελεί το πρωταρχικό μέλημα σε όλες τις διαδικασίες του Δουβλίνου και σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν παιδιά· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διαφορετικές ερμηνείες του μείζονος συμφέροντος του παιδιού·

26.  εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι οι ανεπαρκείς μηχανισμοί ταυτοποίησης και οι ενίοτε εσφαλμένες μέθοδοι προσδιορισμού της ηλικίας συχνά επιδεινώνουν περαιτέρω την κατάσταση των ανηλίκων, προκαλώντας καθυστερήσεις ή επηρεάζοντας αρνητικά την έκβαση των διαδικασιών του Δουβλίνου· σημειώνει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη έχουν αναπτυχθεί ορθές πρακτικές, όπως η χρήση εξειδικευμένου προσωπικού για τους ασυνόδευτους ανήλικους ή η διεπιστημονική προσέγγιση όσον αφορά τον καθορισμό της ηλικίας·

27.  εκφράζει βαθιά ανησυχία για το γεγονός ότι, λόγω πρακτικών δυσχερειών, σε πολλά κράτη μέλη συχνά καθυστερεί ή δεν διασφαλίζεται ο ορισμός εκπροσώπου ο οποίος συνδράμει ασυνόδευτους ανηλίκους στις διαδικασίες του Δουβλίνου· σημειώνει επίσης ότι οι ανωτέρω εκπρόσωποι σε κάποιες χώρες είναι ανεπαρκώς ενημερωμένοι για τις διαδικασίες του Δουβλίνου και ότι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι δεν λαμβάνουν φιλική προς τα παιδιά στήριξη·

Απλούστευση των διαδικασιών, σημαντική μείωση των χρόνων διεκπεραίωσης και προάσπιση του δικαιώματος πραγματικής προσφυγής

28.  τονίζει ότι ο αριθμός των διαδικασιών μεταφοράς αυξήθηκε σημαντικά κατά την περίοδο 2016-17, και ότι τούτο συνεπάγεται σημαντικό κόστος σε ανθρώπινο, υλικό και οικονομικό επίπεδο· εκφράζει, ωστόσο, τη δυσαρέσκειά του για το ότι μεταφορές εκτελέσθηκαν μόνο στο 11 % των περιπτώσεων, συμβάλλοντας περαιτέρω στη συχνή υπερφόρτωση των συστημάτων ασύλου, γεγονός που καταδεικνύει σαφώς την αναποτελεσματικότητα του κανονισμού· θεωρεί ουσιώδες να καταβληθούν προσπάθειες ώστε να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε ενημέρωση και ταχείες διαδικασίες για την οικογενειακή επανένωση και τη μεταφορά των αιτούντων άσυλο·

29.  επισημαίνει το σημαντικό σώμα νομολογίας του ΕΔΔΑ και του ΔΕΕ των τελευταίων ετών που διευκρίνισε τους παραδεκτούς λόγους για τους οποίους κωλύεται η μεταφορά στο πλαίσιο του διαδικασιών του Δουβλίνου, και συγκεκριμένα οποιαδήποτε πηγή κινδύνου για το άτομο· σημειώνει ιδίως την έκδοση αυξημένου αριθμού αποφάσεων από τα ευρωπαϊκά και εθνικά δικαστήρια για αναστολή των μεταφορών προς κράτη μέλη τα οποία θα απέρριπταν αδικαιολόγητα την αίτηση διεθνούς προστασίας σε αιτούντα άσυλο (περιπτώσεις έμμεσης επαναπροώθησης) ή στα οποία οι αιτούντες θα στερούνταν τα δικαιώματά τους δυνάμει της διαδικασίας του Δουβλίνου· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι οι αιτούντες άσυλο υφίστανται απάνθρωπη η εξευτελιστική συμπεριφορά σε ορισμένα κράτη μέλη·

30.  σημειώνει ότι οι αδυναμίες όσον αφορά τη διαρθρωτική οργάνωση και τη λειτουργία των εθνικών αρχών ασύλου σε συνδυασμό με τις ελλείψεις πόρων συνέβαλαν σε καθυστερήσεις στις διαδικασίες του Δουβλίνου και παρακώλυσαν την εφαρμογή του κανονισμού· επισημαίνει ότι ενώ στις περισσότερες χώρες υφίσταται μια ενιαία ειδική αρχή για τη χορήγηση ασύλου, κάποια κράτη μέλη κατ’ επιλογήν επιμερίζουν την ευθύνη μεταξύ διαφορετικών αρχών, προκαλώντας σε ορισμένες περιπτώσεις πρακτικές επιπλοκές για τους αιτούντες άσυλο και αποκλίσεις κατά την εφαρμογή του κανονισμού·

31.  τονίζει ότι η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών του Δουβλίνου εξαρτάται επίσης από την ποιότητα και τα επίπεδα στελέχωσης κάθε εθνικής αρχής ασύλου· επισημαίνει την ύπαρξη σημαντικών κενών μεταξύ των αρχών ασύλου όσον αφορά τον αριθμό προσωπικού ανά αιτούντα άσυλο· τονίζει ότι οι εθνικές μονάδες «Δουβλίνο» είναι υποστελεχωμένες, αν και αντιμετωπίζουν σημαντική αύξηση στον φόρτο εργασίας τους· καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν τους απαραίτητους πόρους, ιδίως δε τον αριθμό των υπαλλήλων στον τομέα του ασύλου, ώστε ο κανονισμός «Δουβλίνο III» να καταστεί λειτουργικός·

32.  υπογραμμίζει την έλλειψη συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών που υπονομεύει ενεργά την αρχή της αλληλεγγύης της ΕΕ και συμβάλλει άμεσα στην υπερβολική επιβάρυνση των συστημάτων ορισμένων κρατών μελών·

33.  τονίζει ότι η υπερβολική και εν μέρει εσφαλμένη εφαρμογή του κριτηρίου «παράτυπης εισόδου» επιβαρύνει δυσανάλογα τις χώρες πρώτης εισόδου, οι οποίες συχνά δεν διαθέτουν τους πόρους και τις ικανότητες να παράσχουν φιλοξενία και να προβούν στην καταχώριση των αιτούντων άσυλο· σημειώνει ότι τα αιτήματα «εκ νέου ανάληψης» είναι η επικρατέστερη μορφή όσον αφορά τις διαδικασίες του Δουβλίνου που εκτελούνται τα τελευταία έτη, υπό την έννοια ότι η πλειονότητα των ατόμων που εντάσσονται σε διαδικασίες του Δουβλίνου έχουν ήδη υποβάλει αίτηση ασύλου σε άλλο κράτος μέλος· σημειώνει ότι θα πρέπει να εφαρμόζονται επαρκή μέτρα για την αποφυγή των δευτερογενών μετακινήσεων στα κράτη μέλη τόσο εντός του χώρου Σένγκεν, όσο και εκτός αυτού·

34.  υπενθυμίζει ότι οι προθεσμίες σε κάθε στάδιο της διαδικασίας του Δουβλίνου έχουν σκοπό να συντομεύσουν τη διαδικασία και να καταστήσουν δυνατή την ταχεία πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου· σημειώνει ότι υπάρχει ακόμη έλλειψη σαφήνειας και διαφοροποιήσεις μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τον υπολογισμό των προθεσμιών και το σημείο εκκίνησης της κάθε διαδικασίας· προτείνει την αποσαφήνιση και την εναρμόνιση των συνθηκών υπό τις οποίες ενεργοποιούνται οι διαδικασίες μεταφοράς·

35.  θεωρεί ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι κανόνες που διέπουν τη μεταβίβαση της ευθύνης δυνάμει του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ» υπονομεύουν την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών ασύλου και την εκτέλεση των μεταφορών, επιτείνοντας τον κίνδυνο διαφυγής· αποδοκιμάζει τη συχνά προσχηματική αιτιολόγηση που παραθέτουν τα κράτη μέλη προκειμένου να αρνηθούν να εκτελέσουν τις μεταφορές· θεωρεί ότι οι παράγοντες αυτοί, μεταξύ άλλων, συμβάλλουν στην αύξηση των δευτερογενών μετακινήσεων, ενθαρρύνοντας τους αιτούντες άσυλο να παραμείνουν εκτός του συστήματος· καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει τους κανόνες προκειμένου να βελτιωθεί η εκτέλεση των μεταφορών και να καταργήσει τη μεταφορά της ευθύνης σε περίπτωση διαφυγής του αιτούντος άσυλο, να ενισχύσει την εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών, να παρακολουθεί την κατάσταση και, όπου είναι αναγκαίο, να επιβάλει κυρώσεις στα κράτη μέλη που αρνούνται τις μεταφορές·

36.  σημειώνει ότι η εσφαλμένη εφαρμογή των κανόνων που διέπουν την ιεράρχηση των κριτηρίων, ιδίως όσον αφορά την οικογενειακή επανένωση και την κατάσταση των ασυνόδευτων παιδιών, καθώς και η δυσανάλογη χρήση του κριτηρίου της πρώτης χώρας παράτυπης εισόδου υπονομεύουν επίσης τις διαδικασίες ασύλου· σημειώνει ότι αυτά τα κενά στην εφαρμογή ενδέχεται να ενθαρρύνουν τους αιτούντες άσυλο να παραμείνουν εκτός του συστήματος· τονίζει ότι η περαιτέρω εναρμόνιση των συστημάτων ασύλου των κρατών μελών είναι καίριας σημασίας για να καταστεί λειτουργικός ο κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙΙ» και να αποτρέπονται δευτερογενείς μετακινήσεις· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα σύστημα το οποίο θα λαμβάνει δεόντως υπόψη στοιχεία που αποδεικνύουν ουσιαστικούς δεσμούς των αιτούντων άσυλο με ένα κράτος μέλος, όπως η προηγούμενη νόμιμη διαμονή ή η κατοχή εκπαιδευτικών διπλωμάτων, και το οποίο θα διασφαλίζει ότι οι αιτούντες άσυλο τυγχάνουν, σε σχετικούς όρους, ίσης μεταχείρισης σε ολόκληρη την ΕΕ·

37.  θεωρεί ότι η παροχή νομικής συνδρομής σε αιτούντες άσυλο όσον αφορά τις διαδικασίες του Δουβλίνου, ιδίως στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, είναι θεμελιώδους σημασίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αιτούντες άσυλο ενημερώνονται για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους κατά τις προαναφερθείσες διαδικασίες· τονίζει ότι τούτο θα ενισχύσει τις διαδικασίες που συμμορφώνονται με τα δικαιώματα, θα απλουστεύσει τις διαδικασίες του Δουβλίνου και θα βελτιώσει τη λήψη αποφάσεων· σημειώνει ότι ο νόμιμος εκπρόσωπος μπορεί να μεριμνήσει ώστε κάθε φάκελος να είναι πλήρης και ακριβής, και να συμβάλει στη μείωση του ποσοστού προσφυγών και στη διασφάλιση του δικαιώματος μη επαναπροώθησης· σημειώνει με ανησυχία ότι σε εθνικό επίπεδο παραμένουν κάποια ειδικά θέματα, όπως περιορισμένη πρόσβαση σε ανεξάρτητους εκπροσώπους σε απομακρυσμένα κέντρα ασύλου, χαμηλές οικονομικές αποδοχές για την παροχή νομικής συνδρομής, έλλειψη επαρκών εγκαταστάσεων για προπαρασκευαστικές και ιδιωτικές συνεντεύξεις και ανεπαρκής παροχή νομικής συνδρομής στους αιτούντες σε κέντρα κράτησης· καλεί τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αυξήσουν τα κονδύλια που διατίθενται για την παροχή νομικής συνδρομής στο πλαίσιο των διαδικασιών του Δουβλίνου·

38.  τονίζει ότι οι πληροφορίες που παρέχονται στους αιτούντες στο πλαίσιο των διαδικασιών του Δουβλίνου είναι κάθε άλλο παρά ικανοποιητικές, τόσο ως προς την ποιότητα όσο και ως προς τον όγκο τους, παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών, σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις και εντός των χωρών· σημειώνει ότι διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν τη συμμόρφωση με το δικαίωμα ενημέρωσης, όπως η ποιότητα και η σαφήνεια των πληροφοριών, η πρόσβαση σε διερμηνέα, η διαθεσιμότητα μεταφρασμένων εγγράφων, η εν ευθέτω χρόνω πρόσβαση σε πληροφορίες· υπενθυμίζει ότι το δικαίωμα ενημέρωσης σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού είναι ουσιώδες τόσο δεδομένης της σύνθετης φύσης των διαδικασιών του Δουβλίνου όσο και για να εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε δίκαιη εξέταση μιας αίτησης ασύλου στην ΕΕ· υπογραμμίζει ότι τα κενά σε αυτόν τον τομέα μπορούν να αποδίδονται σε έλλειψη πόρων, αλλά απορρέουν και από εσκεμμένες πολιτικές επιλογές σε ορισμένες χώρες, όπου έχουν ορισθεί πολύ λίγοι νόμιμοι εκπρόσωποι· προτρέπει τα κράτη μέλη, με την υποστήριξη της Επιτροπής και της EASO, να βελτιώσουν τις πληροφορίες που παρέχονται στους αιτούντες άσυλο σχετικά με τις σύνθετες διαδικασίες του Δουβλίνου, να διασφαλίσουν ότι είναι σαφείς και προσβάσιμες σε όλους, ιδίως όσον αφορά την οικογενειακή επανένωση, σύμφωνα με τα άρθρα 4 και 26 του κανονισμού, καθώς και την πρόσβαση σε πραγματική προσφυγή και νομική συνδρομή, σύμφωνα με το άρθρο 27·

39.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τη συνολική εφαρμογή του ΚΕΣΑ, καθώς και τυχόν κενά και αδυναμίες στον κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙΙ» που οδηγούν σε δυσανάλογη επιβάρυνση και ανάθεση ευθύνης για τις χώρες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ·

Ενιαία εφαρμογή με βάση τα δικαιώματα των ρυθμίσεων του Δουβλίνου σε υποθέσεις ασύλου σε ολόκληρη την ΕΕ

40.  τονίζει ότι η αρχή της ενιαίας αίτησης ασύλου στην ΕΕ δεν τηρείται, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τον ίδιο τον σκοπό του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ»· σημειώνει ότι η εφαρμογή της εν λόγω αρχής παρεμποδίζεται από διάφορους παράγοντες, γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για την υποβολή μεταγενέστερων αιτήσεων ασύλου· θεωρεί ότι οι αρμόδιες εθνικές αρχές θα πρέπει να κοινοποιούν τις σχετικές πληροφορίες που διαθέτουν, ιδίως σχετικά με τη χορήγηση ασύλου και την απόρριψη αιτήσεων ασύλου, σε μια ευρωπαϊκή βάση δεδομένων όπως είναι το Eurodac, με σκοπό την επιτάχυνση των διαδικασιών και την αποφυγή πολλαπλών αιτήσεων ασύλου, με προστασία, παράλληλα, των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα· θεωρεί ότι η καταγραφή όλων των αιτούντων και των μεταναστών που διέβησαν παράτυπα τα σύνορα αποτελεί προτεραιότητα·

41.  σημειώνει ότι ο βαθμός προστασίας των αιτούντων άσυλο παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών για ορισμένες εθνικότητες και ότι αυτό ενδεχομένως συμβάλλει σε περαιτέρω μετακινήσεις· θεωρεί ότι οι δευτερογενείς μετακινήσεις θα μπορούσαν να μειωθούν εάν ληφθούν υπόψη οι ατομικές ανάγκες των αιτούντων στο πλαίσιο των διαδικασιών του Δουβλίνου· πιστεύει ότι η συνεκτίμηση των «αποδεδειγμένων ουσιαστικών δεσμών» με ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος αποτελεί αποτελεσματική προσέγγιση για τη μείωση των δευτερογενών μετακινήσεων, και ζητεί να συμπεριληφθούν στα κριτήρια για μετεγκατάσταση·

Ενίσχυση της διακυβέρνησης και της σύγκλισης μεταξύ των κρατών μελών

42.  τονίζει ότι το δίκτυο των εθνικών μονάδων του Δουβλίνου της Επιτροπής έχει πραγματοποιήσει μόνο μία ή δύο ετήσιες συνεδριάσεις και ότι δεν έχει διαδραματίσει επιχειρησιακό ρόλο· θεωρεί ότι η μη συντονισμένη χρήση του δικτύου μονάδων του Δουβλίνου της EASO παρεμποδίζει την αποτελεσματική λειτουργία του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ»· σημειώνει, ωστόσο, ότι το δίκτυο του Δουβλίνου της EASO υπήρξε πιο ενεργό και ότι η EASO έχει διεκπεραιώσει σειρά χρήσιμων αποστολών για να παράσχει στήριξη στα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ», όπως η έκδοση εγγράφων καθοδήγησης και αναλύσεων, η διοργάνωση μαθημάτων κατάρτισης ή η ανάπτυξη προσωπικού· ζητεί τη στενότερη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών ασύλου με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών, την προώθηση της ανάπτυξης ενιαίων και βέλτιστων πρακτικών, τον εξορθολογισμό των μεταφορών και τη συμβολή στην αποτροπή πολλαπλών αιτήσεων· προτείνει να ανατεθεί στην EASO η κατάρτιση πλαισίου ενισχυμένης διακυβέρνησης για την εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ», που να περιλαμβάνει διεξαγωγή μηνιαίου επιχειρησιακού διαλόγου μεταξύ των εθνικών αρχών, καθώς και μια πλατφόρμα ανταλλαγής και κοινοποίησης πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών·

43.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν, μεταξύ των πηγών που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση της εφαρμογής του κανονισμού, αξιόπιστες και επικαιροποιημένες πληροφορίες από μη κρατικούς φορείς, ιδίως διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ·

44.  σημειώνει ότι την περίοδο μεταξύ 2008 και 2017 υποβλήθηκε σημαντικός αριθμός αιτήσεων ασύλου από υπηκόους τρίτων χωρών που ταξίδεψαν χωρίς θεώρηση ή με θεώρηση για διαμονή σύντομης διαρκείας για να εισέλθουν στον χώρο Σένγκεν(6)· σημειώνει, επιπλέον, ότι ορισμένες από αυτές τις αιτήσεις υποβλήθηκαν σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο για το οποίο χορηγήθηκε η θεώρηση· υπογραμμίζει ότι για μεταγενέστερες διαδικασίες του Δουβλίνου έχει αποδειχθεί ότι οι κανόνες των άρθρων 12 και 14 δεν είναι επαρκώς σαφείς, με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται ο προσδιορισμός του υπεύθυνου κράτους μέλους· καλεί την Επιτροπή να διευκρινίσει τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να εφαρμόζονται τα άρθρα 12 και 14 του κανονισμού κατά τον καθορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου· προτείνει να συμπεριληφθεί στην ιεράρχηση των κριτηρίων και να αξιολογείται ο πιθανός αντίκτυπος των αιτήσεων εισόδου χωρίς υποχρέωση θεώρησης στην εύρυθμη λειτουργία του συστήματος του Δουβλίνου·

45.  σημειώνει ότι έχουν συναφθεί διμερείς συμφωνίες μεταξύ των κρατών μελών ώστε να βελτιωθεί η αποδοτικότητα των διαδικασιών του Δουβλίνου ή να διασφαλίζεται η μεταφορά των αιτούντων άσυλο· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι έχει επίσης αποδειχθεί ότι οι εν λόγω συμφωνίες έχουν αρνητικό αντίκτυπο, παρακωλύοντας σε ορισμένες περιπτώσεις την επίτευξη των στόχων του κανονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο· παροτρύνει την Επιτροπή και όλα τα κράτη μέλη να προβούν σε απολογισμό των παραγόντων που συμβάλλουν στην αύξηση της αποτελεσματικότητας, να αναλάβουν κοινή και συντονισμένη δράση προκειμένου να βελτιστοποιήσουν την αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ» και να εργαστούν για την εναρμόνιση της εφαρμογής του κανονισμού·

46.  σημειώνει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να καταρτίζουν προληπτικά σχέδια δράσης, με την υποστήριξη της Επιτροπής και σε συντονισμό με αυτήν, όταν η εφαρμογή του κανονισμού ενδέχεται να τεθεί σε κίνδυνο λόγω τεκμηριωμένου κινδύνου να δεχτούν ιδιαίτερη πίεση τα συστήματα ασύλου των κρατών μελών ή/και λόγω προβλημάτων στη λειτουργία των συστημάτων ασύλου τους, σύμφωνα με το άρθρο 33· σημειώνει ότι τα εν λόγω προληπτικά μέτρα μπορούν να λαμβάνουν υπόψη πληροφορίες από την Επιτροπή και την EASO και μπορούν να οδηγήσουν σε ειλικρινή και έμπρακτη αλληλεγγύη, σύμφωνα με το άρθρο 80 ΣΛΕΕ, με τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες πιέσεις στα συστήματα ασύλου τους εν γένει, μεταξύ άλλων λόγω μικτών μεταναστευτικών ροών, καθώς και με τους αιτούντες, παρέχοντας τη δυνατότητα για καλύτερη ετοιμότητα σε περίπτωση ενδεχόμενης κρίσης ασύλου·

47.  θεωρεί ότι η εφαρμογή τού κανονισμού «Δουβλίνο III» αποδεικνύεται αναποτελεσματική καθώς δεν εκπληρώνονται οι πρωταρχικοί στόχοι του, και συγκεκριμένα ο ταχύς και δίκαιος καθορισμός του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας· υπενθυμίζει ότι έχουν εντοπιστεί σημαντικά κενά στην εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του κανονισμού του Δουβλίνου· τονίζει ότι η εφαρμογή του κανονισμού είναι εξαιρετικά αναποτελεσματική σε σχέση με τις προσπάθειες, τους ανθρώπινους πόρους και το προσωπικό που έχουν αφιερώσει προς τούτο τα κράτη μέλη·

48.  καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει την ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία για τη μεταρρύθμιση του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ» και όταν αποφασίζει σύμφωνα με το άρθρο 78 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ·

49.  εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει την έκθεση αξιολόγησης βάσει του άρθρου 46· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την αποτελεσματικότερη εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙΙ»·

o
o   o

50.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις των κρατών μελών και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1) ΕΕ L 180 της 29.6.2013, σ. 31. (2) ΕΕ L 239 της 15.9.2015, σ. 146. (3) ΕΕ L 248 της 24.9.2015, σ. 80. (4) ΕΕ C 58 της 15.2.2018, σ. 9. (5) EDAL, ΕΔΔΑ – Rahimi κατά Ελλάδας, προσφυγή αριθ. 8687/08, απόφαση της 5ης Ιουλίου 2011: https://www.asylumlawdatabase.eu/en/content/ecthr-rahimi-v-greece-application-no-868708-1 (6) Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μετανάστευσης, «Impact of Visa Liberalisation on Countries of Destination» (Αντίκτυπος της ελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων στις χώρες προορισμού), Μάρτιος 2019: https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/00_eu_visa_liberalisation_2019_synthesis_report_en_0.pdf

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για την επιστροφή (2019/2208(INI))

P9_TA(2020)0362 A9-0238/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1948,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού,

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του 1951 και το Πρωτόκολλο του 1967 σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων (Σύμβαση της Γενεύης), ειδικότερα δε το δικαίωμα μη επαναπροώθησης,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 1, 3, 4, 6, 7, 18, 19, 20 και 47,

–  έχοντας υπόψη το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την ασφαλή, ομαλή και νόμιμη μετανάστευση, που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 19 Δεκεμβρίου 2018,

–  έχοντας υπόψη τις Είκοσι κατευθυντήριες γραμμές για την αναγκαστική επιστροφή, τις οποίες ενέκρινε η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης στις 4 Μαΐου 2005,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών(1) («οδηγία για την επιστροφή»),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1860 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με τη χρήση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν για την επιστροφή παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών(2) («SIS για την επιστροφή»),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/851 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2020, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 862/2007 περί κοινοτικών στατιστικών για τη μετανάστευση και τη διεθνή προστασία(3),

–  έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την οδηγία 2008/115/ΕΚ, συμπεριλαμβανομένων των υποθέσεων C‑357/09 Kadzoev(4), C‑61/11 El Dridi(5), C‑534/11 Arslan(6), C-146/14 Mahdi(7), C‑554/13 Z. Zh.(8), C‑47/15 Sélina Affum(9), C-82/16 K.A. κ.λπ.(10) και C-181/16 Gnandi(11),

–  έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σχετικά με την οδηγία 2008/115/ΕΚ, συμπεριλαμβανομένων των Amie κ.λπ. κατά Βουλγαρίας (προσφυγή αριθ. 58149/08), N.D. και N.T. κατά Ισπανίας (προσφυγές αριθ. 8675/15 και 8697/15) και Haghilo κατά Κύπρου (προσφυγή αριθ. 47920/12),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Μαρτίου 2014, σχετικά με την πολιτική επιστροφής της ΕΕ (COM(2014)0199),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Μαΐου 2015, σχετικά με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση (COM(2015)0240),

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα των συνόδων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου του 2016 και του Ιουνίου του 2018,

–  έχοντας υπόψη τους μη δεσμευτικούς κοινούς κανόνες του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, για την υλοποίηση προγραμμάτων επικουρούμενης οικειοθελούς επιστροφής (και επανένταξης) από κράτη μέλη,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 2ας Μαρτίου 2017, σχετικά με μια αποτελεσματικότερη πολιτική επιστροφής στην Ευρωπαϊκή Ένωση – ανανεωμένο σχέδιο δράσης (COM(2017)0200),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2017/432 της Επιτροπής, της 7ης Μαρτίου 2017, για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των επιστροφών στο πλαίσιο της εφαρμογής της οδηγίας 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(12),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2017/2338 της Επιτροπής, της 16ης Νοεμβρίου 2017, για την καθιέρωση κοινού «εγχειριδίου περί επιστροφής» προς χρήση από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών κατά την εκτέλεση σχετικών με την επιστροφή καθηκόντων(13),

–  έχοντας υπόψη τη συγκεφαλαιωτική έκθεση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης για το 2017, με τίτλο «The effectiveness of return in EU Member States: challenges and good practices linked to EU rules and standards» (Η αποτελεσματικότητα της επιστροφής στα κράτη μέλη της ΕΕ: Προκλήσεις και ορθές πρακτικές που συνδέονται με τους κανόνες και τα πρότυπα της ΕΕ),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Σεπτεμβρίου 2018, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών (αναδιατύπωση) (COM(2018)0634),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με τη διαχείριση της μετανάστευσης σε όλες της τις πτυχές: η πρόοδος στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση (COM(2018)0798),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 16ης Απριλίου 2020, σχετικά με την COVID-19: οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή των σχετικών ενωσιακών διατάξεων στον τομέα του ασύλου και των διαδικασιών επιστροφής και σχετικά με την επανεγκατάσταση (C(2020)2516),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Απριλίου 2016, σχετικά με την κατάσταση στην περιοχή της Μεσογείου και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση(14),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 5ης Απριλίου 2017, σχετικά με την αντιμετώπιση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών: ο ρόλος της εξωτερικής δράσης της ΕΕ(15),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του, της 13ης Μαρτίου 2019, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Ταμείου Ασύλου και Μετανάστευσης(16),

—  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 24/2019 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, του Νοεμβρίου του 2019, με τίτλο «Άσυλο, μετεγκατάσταση και επιστροφή μεταναστών: καιρός να εντατικοποιηθεί η δράση ώστε να αντιμετωπιστούν οι αποκλίσεις μεταξύ στόχων και αποτελεσμάτων»,

–  έχοντας υπόψη την υποκατάστατη εκτίμηση αντικτύπου που δημοσίευσε η Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS) τον Μάρτιο του 2019 σχετικά με την προτεινόμενη αναδιατύπωση της οδηγίας για την επιστροφή,

–  έχοντας υπόψη την ευρωπαϊκή αξιολόγηση που δημοσίευσε η EPRS τον Ιούνιο του 2020, με την οποία αξιολογείται η εφαρμογή της οδηγίας για την επιστροφή και η εξωτερική διάσταση της εν λόγω οδηγίας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση αξιολόγησης του Frontex, της 15ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τις επιχειρήσεις επιστροφής για το 2ο εξάμηνο του 2019,

–  έχοντας υπόψη την 4η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου κατά της Παράνομης Διακίνησης Μεταναστών της Ευρωπόλ, της 15ης Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις σχετικά με την εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν στον τομέα της επιστροφής που εκπονήθηκαν σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1053/2013 του Συμβουλίου, της 7ης Οκτωβρίου 2013, σχετικά με τη θέσπιση ενός μηχανισμού αξιολόγησης και παρακολούθησης για την επαλήθευση της εφαρμογής του κεκτημένου του Σένγκεν και την κατάργηση της απόφασης της εκτελεστικής επιτροπής, της 16ης Σεπτεμβρίου 1998, σχετικά με τη σύσταση της μόνιμης επιτροπής για την αξιολόγηση και την εφαρμογή της σύμβασης Σένγκεν(17),

–  έχοντας υπόψη το εγχειρίδιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 17ης Σεπτεμβρίου 2019, με τίτλο «Practical Guidance on Alternatives to Immigration Detention: Fostering Effective Results» (Πρακτική καθοδήγηση σχετικά με εναλλακτικές της κράτησης λύσεις στο πλαίσιο της μετανάστευσης: Προώθηση ουσιαστικών αποτελεσμάτων),

–  έχοντας υπόψη την ανάλυση της Διευθύνουσας Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (CDDH) του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 7ης Δεκεμβρίου 2017, για τις νομικές και πρακτικές πτυχές των αποτελεσματικών εναλλακτικών της κράτησης λύσεων στο πλαίσιο της μετανάστευσης,

–  έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου(18),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 30ής Μαΐου 2018 σχετικά με την ερμηνεία και εφαρμογή της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου(19),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του, καθώς και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) και το παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων, της 12ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με τη διαδικασία για την εξουσιοδότηση εκπόνησης εκθέσεων πρωτοβουλίας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0238/2020),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει αξιολογήσει μόνο μία φορά την εφαρμογή της οδηγίας για την επιστροφή (το 2014), παρά τη νομική υποχρέωση που υπέχει βάσει του άρθρου 19 της εν λόγω οδηγίας να υποβάλλει έκθεση για την εφαρμογή της κάθε τρία έτη, αρχής γενομένης από το 2013· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2015 η Επιτροπή δημοσίευσε μια ανακοίνωση που περιείχε ένα σχέδιο δράσης για τις επιστροφές· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2017 εξέδωσε μια σύσταση για να καταστούν οι επιστροφές πιο αποτελεσματικές κατά την εφαρμογή της οδηγίας για την επιστροφή και δημοσίευσε ένα εγχειρίδιο περί επιστροφής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Σεπτέμβριο του 2018, χωρίς να πραγματοποιήσει εκτίμηση αντικτύπου, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση αναδιατύπωσης της οδηγίας για την επιστροφή με σκοπό την επίτευξη μιας πιο αποτελεσματικής και συνεκτικής πολιτικής επιστροφής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέθεσε στην EPRS να παράσχει μια υποκατάστατη εκτίμηση αντικτύπου σχετικά με την προτεινόμενη αναδιατύπωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω εκτίμηση επισημαίνει την έλλειψη στοιχείων που αποδεικνύουν ότι η αναδιατυπωμένη πρόταση θα οδηγούσε σε πιο αποτελεσματικές επιστροφές·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διττός στόχος της οδηγίας για την επιστροφή είναι η θέσπιση κοινών κανόνων σχετικά με την αποτελεσματική επιστροφή σε συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα και την αρχή της αναλογικότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη σύστασή της για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των επιστροφών, η Επιτροπή εστιάζει στο ποσοστό των επιστροφών ως δείκτη για την αποτελεσματικότητα της οδηγίας για την επιστροφή και προτείνει μέτρα που ενδέχεται να έχουν το ανεπιθύμητο αποτέλεσμα περιορισμού ορισμένων εγγυήσεων της εν λόγω οδηγίας, όπως το δικαίωμα προσφυγής και η χρήση περιόδων κράτησης μεγαλύτερης διάρκειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βιώσιμες επιστροφές και η επιτυχής επανένταξη αποτελούν σημαντικούς δείκτες για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των επιστροφών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επί του παρόντος, η παρακολούθηση μετά την επιστροφή δεν είναι επαρκώς ολοκληρωμένη και ακριβής· λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι έχουν προκύψει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι δεν είναι βιώσιμες όλες οι επιστροφές, ιδίως σε σχέση με τους ασυνόδευτους ανηλίκους, λόγω έλλειψης προσωπικού σχεδίου επανένταξης ή υποστήριξης κατά την επιστροφή·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει επισημάνει ότι τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν διάφορα εμπόδια, διαδικαστικού, τεχνικού και επιχειρησιακού χαρακτήρα, όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των επιστροφών, μεταξύ άλλων το επίπεδο συνεργασίας ανάμεσα σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των τρίτων χωρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ταυτοποίηση των επαναπατριζόμενων και η ανάγκη λήψης των απαραίτητων εγγράφων από τρίτες χώρες έχει επισημανθεί από την Επιτροπή ως ένας από τους κύριους λόγους μη επιστροφής·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη εναρμόνισης έχει βαθύ αντίκτυπο στις πρακτικές επιστροφής μεταξύ των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι από τις αξιολογήσεις που πραγματοποίησε η Επιτροπή με την ευκαιρία της δημοσίευσης της σύστασής της για να καταστούν οι επιστροφές πιο αποτελεσματικές, προέκυψε ότι «ο βαθμός διακριτικής ευχέρειας που αφήνει στα κράτη μέλη η οδηγία για την επιστροφή έχει οδηγήσει σε μη συνεκτική μεταφορά στις εθνικές νομοθεσίες, με αρνητικό αντίκτυπο στην αποτελεσματικότητα της πολιτικής επιστροφών της Ένωσης» και ότι «μια αποτελεσματικότερη εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας θα μείωνε τις πιθανότητες κατάχρησης των διαδικασιών και θα περιόριζε την αναποτελεσματικότητα, εξασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων που ορίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης»·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, στο σχέδιο δράσης της για την επιστροφή που δημοσιεύτηκε το 2015, θεωρεί ότι η οικειοθελής επιστροφή παραμένει η προτιμώμενη λύση όπου είναι εφικτή· λαμβάνοντας υπόψη ότι, πάντα σύμφωνα με τις δηλώσεις της Επιτροπής στο σχέδιο δράσης της, «το 2013 εκτιμάται ότι το 40 % περίπου των επιστροφών έγιναν οικειοθελώς, τη στιγμή που το 2009 ήταν μόλις 14 %»· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, 300 000 άτομα ετησίως δεν μπορούν να επιστραφούν λόγω διοικητικών εμποδίων, προβλημάτων υγείας ή του κινδύνου επαναπροώθησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάστασή τους θα πρέπει να αντιμετωπιστεί, μεταξύ άλλων μέσω της χορήγησης σε αυτούς νομικού καθεστώτος για ανθρωπιστικούς λόγους·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στοιχεία που αφορούν την εφαρμογή της οδηγίας για την επιστροφή είναι δημοσίως διαθέσιμα μέσω της Eurostat αλλά δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις αναλυτικά και συγκρίσιμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ενδέχεται να διατεθούν περισσότερες πληροφορίες με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1860 σχετικά με τη χρήση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν για την επιστροφή παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών («SIS για την επιστροφή») και με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/851 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 862/2007 περί κοινοτικών στατιστικών για τη μετανάστευση και τη διεθνή προστασία·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ 2014 και 2018, ο αριθμός των παράτυπων διελεύσεων των συνόρων μειώθηκε από 1,82 εκατομμύρια σε 142 000· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη εξέδωσαν περίπου 3 εκατομμύρια πρώτες άδειες διαμονής το 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου μειώθηκε από 1,29 εκατομμύρια το 2015 σε 698 000 το 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 τα κράτη μέλη εξέδωσαν 283 880 αποφάσεις επιστροφής, βάσει των οποίων επέστρεψαν 147 815 άτομα·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη δεν κοινοποιούν συστηματικά πληροφορίες σχετικά με τις αποφάσεις επιστροφής ή τις απαγορεύσεις εισόδου που εκδίδουν, γεγονός που σημαίνει ότι η αμοιβαία αναγνώριση των αποφάσεων επιστροφής που εκδίδονται από τα κράτη μέλη και η επιβολή τους σε ολόκληρη την Ένωση είναι, στην πράξη, αδύνατες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των επανεισδοχών και να εξασφαλιστεί η συνοχή των επιστροφών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι επίσημες συμφωνίες της ΕΕ θα πρέπει να υπερισχύουν έναντι των διμερών συμφωνιών μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών·

Γενικές παρατηρήσεις

1.  σημειώνει την έλλειψη αξιολόγησης της εφαρμογής από την Επιτροπή και καλεί την Επιτροπή να πραγματοποιήσει την εν λόγω αξιολόγηση, η οποία αναμενόταν το 2017, σύμφωνα με το άρθρο 19 της οδηγίας για την επιστροφή και σύμφωνα με την αρχή για βελτίωση του νομοθετικού έργου·

2.  επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να υιοθετηθεί μια τεκμηριωμένη κοινή προσέγγιση που να καθοδηγεί τη συνεκτική χάραξη πολιτικής και τον βασιζόμενο σε καλή πληροφόρηση δημόσιο διάλογο, και καλεί την Επιτροπή να παροτρύνει τα κράτη μέλη να συλλέγουν και να δημοσιεύουν ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για την επιστροφή, ιδίως δεδομένα σχετικά με τις απαγορεύσεις εισόδου και τις κρατήσεις, καθώς οι εν λόγω κατηγορίες δεδομένων δεν συλλέγονται επί του παρόντος από την Eurostat, και να τους προσφέρει σχετική στήριξη, χρησιμοποιώντας ιδίως τα νέα διαθέσιμα μέσα, όπως το SIS για την επιστροφή και τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/851 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 862/2007 περί κοινοτικών στατιστικών για τη μετανάστευση και τη διεθνή προστασία· καλεί τα κράτη μέλη να συλλέξουν στατιστικά στοιχεία σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/851 το συντομότερο δυνατόν και να συμμετάσχουν στις συναφείς πιλοτικές μελέτες· σημειώνει με ανησυχία την έλλειψη διαθέσιμων δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων ανά φύλο και ηλικία, σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για την επιστροφή·

3.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, από το 2015, ο αριθμός των αποφάσεων επιστροφής που εκτελούνται βαίνει μειούμενος και σημειώνει ότι ο αριθμός αυτός δεν αντιστοιχεί κατ’ ανάγκη σε αύξηση ή μείωση των παράτυπων εισόδων· τονίζει ότι η αποτελεσματική πολιτική επιστροφής αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία μιας εύρυθμης πολιτικής της ΕΕ για το άσυλο και τη μετανάστευση· σημειώνει ότι , σύμφωνα με τη δήλωση της Επιτροπής, το ποσοστό επιστροφής μειώθηκε από 46 % το 2016 σε 37 % το 2017 και ότι αυτό ενδέχεται να μην αποτυπώνει την πλήρη εικόνα, λόγω του εγγενούς περιθωρίου διακριτικής ευχέρειας που διαθέτουν τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή της οδηγίας για την επιστροφή, συγκεκριμένα δυσκολίες συνεργασίας με τρίτες χώρες, το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη εκδίδουν περισσότερες από μία αποφάσεις επιστροφής για το ίδιο πρόσωπο, ότι οι αποφάσεις δεν αποσύρονται εάν η επιστροφή δεν πραγματοποιηθεί για ανθρωπιστικούς λόγους, ότι ορισμένα πρόσωπα δεν μπορούν να επιστραφούν καθώς η επιστροφή τους θα παραβίαζε την αρχή της μη επαναπροώθησης, ή ότι ορισμένα πρόσωπα επιστρέφουν οικειοθελώς χωρίς να καταχωρίζεται η επιστροφή τους υπογραμμίζει ότι δεν ακολουθείται κάθε απόφαση επιστροφής από ταχείες διαδικασίες επιστροφής και επανεισδοχής εξαιτίας πρακτικών και νομικών εμποδίων και σημειώνει με ανησυχία ότι αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρή πίεση, όχι μόνο στις τοπικές εγκαταστάσεις, αλλά και στα εμπλεκόμενα πρόσωπα·

4.  συμμερίζεται τον στόχο της Επιτροπής να βελτιωθεί η αποτελεσματική εφαρμογή της οδηγίας για την επιστροφή και η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών επιστροφής στα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να κινεί διαδικασίες επί παραβάσει εφόσον δικαιολογείται· επισημαίνει ότι η αποτελεσματικότητα της οδηγίας για την επιστροφή θα πρέπει να μετράται με αναφορά στο ποσοστό επιστροφής καθώς και με βάση τη βιωσιμότητα των επιστροφών και την εφαρμογή των εγγυήσεων για τα θεμελιώδη δικαιώματα, τον σεβασμό των διαδικαστικών εγγυήσεων και την αποτελεσματικότητα των οικειοθελών επιστροφών· τονίζει ότι η μέτρηση της αποτελεσματικής εφαρμογής της οδηγίας για την επιστροφή θα πρέπει να ενισχυθεί και να εξορθολογιστεί περαιτέρω μεταξύ των κρατών μελών, προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια και η συγκρισιμότητα των δεδομένων·

5.  σημειώνει ότι η Επιτροπή έχει δηλώσει ότι η έλλειψη προσδιορισμού της προέλευσης των επαναπατριζόμενων από τρίτες χώρες και επανεισδοχής τους είναι ένας από τους κύριους λόγους της μη επιστροφής· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να βελτιωθούν οι σχέσεις με τρίτες χώρες μέσω εποικοδομητικού διαλόγου για τη μετανάστευση ο οποίος θα βασίζεται στην ισότητα, ώστε να διασφαλιστεί αμοιβαία επωφελής συνεργασία για αποτελεσματικές και βιώσιμες επιστροφές·

6.  λαμβάνει υπό σημείωση τη μετάβαση σε άτυπες μορφές συνεργασίας με τρίτες χώρες· καλεί τα κράτη μέλη να παροτρύνουν την Επιτροπή και να της παρέχουν στήριξη, προκειμένου να συνάπτει επίσημες συμφωνίες επανεισδοχής της ΕΕ, που θα συνοδεύονται από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο και τη δικαστική εποπτεία της ΕΕ· τονίζει ότι θα πρέπει να προσφέρονται κίνητρα για τη διευκόλυνση της συνεργασίας· σημειώνει ότι οι διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής που χρησιμοποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 της οδηγίας για την επιστροφή δεν παρέχουν επαρκείς διαδικαστικές εγγυήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ενημέρωσης του ενδιαφερόμενου προσώπου σχετικά με ένα ατομικό μέτρο και με τα διαθέσιμα και πραγματικά μέσα έννομης προστασίας και προσφυγής· σημειώνει ότι τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να διασφαλίζουν τακτικά την πλήρη κάλυψη των διαθέσιμων θέσεων για τους επαναπατριζόμενους στις επιχειρήσεις επιστροφής με χρήση ναυλωμένων πτήσεων που συντονίζονται από τον Frontex· σημειώνει με ανησυχία ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, η δυνατότητα πραγματοποίησης κοινών επιχειρήσεων επιστροφής του Frontex αποκλείεται από τις διμερείς συμφωνίες μεταξύ των διοργανωνόντων ή συμμετεχόντων κρατών μελών και των χωρών προορισμού εκτός ΕΕ·

7.  τονίζει ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η συνεργασία σε ζητήματα επιστροφής μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών και την εφαρμογή της οδηγίας 2001/40/ΕΚ σχετικά με την αμοιβαία αναγνώριση αποφάσεων απομάκρυνσης υπηκόων τρίτων χωρών, σύμφωνα με τις εγγυήσεις για τα θεμελιώδη δικαιώματα· υπογραμμίζει την ανάγκη στήριξης, συμπεριλαμβανομένης της επιχειρησιακής στήριξης, από τους οικείους οργανισμούς της Ένωσης· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να αυξηθεί η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και του Frontex·

8.  καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκή ικανότητα, μεταξύ άλλων όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό και την επαρκή κατάρτιση, στις αρχές που είναι αρμόδιες για τη λήψη και την εφαρμογή αποφάσεων επιστροφής και, με αυτόν τον τρόπο, να επενδύσουν στην ποιότητά της διαδικασίας λήψης αποφάσεων που ακολουθούν και της εφαρμογής τους·

9.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να ακολουθούνται δίκαιες, ταχείες και αποτελεσματικές διαδικασίες για την επιστροφή υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν παράτυπα στην επικράτεια της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων αυτών οι αιτήσεις των οποίων έχουν απορριφθεί, με σεβασμό προς τα θεμελιώδη δικαιώματα των ενδιαφερομένων προσώπων·

Αποφάσεις επιστροφής και οικειοθελής αναχώρηση

10.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί στην οδηγία για την επιστροφή η συμμόρφωση των μεταναστών με τις αποφάσεις επιστροφής και υπενθυμίζει τη βασική αρχή που κατοχυρώνεται στην εν λόγω οδηγία, σύμφωνα με την οποία οι οικειοθελείς επιστροφές θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα έναντι των αναγκαστικών επιστροφών, εφόσον δεν υφίστανται σοβαροί λόγοι βάσει των οποίων θεωρείται ότι αυτό θα υπονόμευε τον σκοπό μιας διαδικασίας επιστροφής, καθώς οι οικειοθελείς επιστροφές είναι πιο βιώσιμες, λιγότερο δαπανηρές και επαχθείς για τα κράτη, και τείνουν να σέβονται περισσότερο τα θεμελιώδη δικαιώματα του ενδιαφερόμενου προσώπου· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να θεωρεί τις οικειοθελείς επιστροφές την προτιμώμενη επιλογή έναντι των αναγκαστικών επιστροφών και να παροτρύνει τα κράτη μέλη να καταρτίσουν ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για την πρόσβαση στα προγράμματα οικειοθελούς επιστροφής·

11.  καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να παρέχει χρηματοδότηση και να αυξήσει τους διαθέσιμους πόρους για προγράμματα επικουρούμενης οικειοθελούς επιστροφής, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η χρήση τέτοιων προγραμμάτων με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση βιώσιμων επιστροφών και επανένταξης·

12.  επισημαίνει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 7 της οδηγίας για την επιστροφή, η απόφαση επιστροφής, κατά γενικό κανόνα, προβλέπει κατάλληλο χρονικό διάστημα για την οικειοθελή αναχώρηση μεταξύ 7 και 30 ημερών, το οποίο τα κράτη μέλη παρατείνουν, εφόσον απαιτείται, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές περιστάσεις της εκάστοτε περίπτωσης· επισημαίνει τις εξαιρέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 7 παράγραφος 4 της οδηγίας για την επιστροφή· σημειώνει ότι τα εθνικά προγράμματα των κρατών μελών για την υποστήριξη της οικειοθελούς αναχώρησης είναι ορισμένες φορές ανεπαρκή ως προς το πεδίο εφαρμογής και τα μέσα τους· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη που παρέχουν το εν λόγω χρονικό διάστημα για την οικειοθελή αναχώρηση, μόνο κατόπιν αίτησης, πρέπει να ενημερώνουν τους ενδιαφερόμενους υπηκόους τρίτων χωρών σχετικά με τη δυνατότητα υποβολής τέτοιας αίτησης·

13.  επικροτεί τις διατάξεις που ισχύουν σε πολλά κράτη μέλη, οι οποίες επιτρέπουν να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι επιμέρους περιστάσεις και τη χορήγηση παρατάσεων του χρονικού διαστήματος για την οικειοθελή αναχώρηση· υπενθυμίζει ότι, σε περιπτώσεις όπου η οδηγία για την επιστροφή απαιτεί από τα κράτη μέλη να αναβάλουν την απομάκρυνση, όπως όταν αυτή θα συνιστούσε παραβίαση της αρχής της μη επαναπροώθησης, το άρθρο 14 παράγραφος 2 της οδηγίας για την επιστροφή απαιτεί από τα κράτη μέλη να παρέχουν στα ενδιαφερόμενα πρόσωπα γραπτή επιβεβαίωση ότι η απόφαση επιστροφής προσωρινά δεν θα εκτελεστεί·

14.  τονίζει ότι ένας ευρύς ορισμός του κινδύνου διαφυγής ενδέχεται να οδηγήσει τα κράτη μέλη στη μη χορήγηση χρονικού διαστήματος για την οικειοθελή αναχώρηση· υπενθυμίζει ότι η άρση του χρονικού διαστήματος για την οικειοθελή αναχώρηση οδηγεί επίσης στην επιβολή απαγόρευσης εισόδου, η οποία ενδέχεται να υπονομεύσει περαιτέρω την οικειοθελή αναχώρηση· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η εφαρμογή του ισχύοντος νομικού πλαισίου, προκειμένου να επιταχυνθούν οι επιτυχείς οικειοθελείς επιστροφές·

15.  καλεί τα κράτη μέλη και τον Frontex να ανταλλάσσουν πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές σχετικά με επιτυχείς και αξιοπρεπείς οικειοθελείς επιστροφές, και να διασφαλίζουν την αμοιβαία παροχή επιχειρησιακής βοήθειας μεταξύ των κρατών μελών, κατόπιν αίτησης, ώστε να ενισχύσουν και να βελτιώσουν την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα των οικειοθελών επιστροφών·

16.  υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να παρέχονται διαχείριση και βοήθεια ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση, οι οποίες θα προσαρμόζονται στις ατομικές περιστάσεις και προοπτικές του επαναπατριζόμενου, με ιδιαίτερη προσοχή στους ασυνόδευτους ανηλίκους·

Διαδικαστικές εγγυήσεις

17.  τονίζει ότι η οδηγία για την επιστροφή απαιτεί οι αποφάσεις επιστροφής και απαγόρευσης εισόδου και οι αποφάσεις όσον αφορά την απομάκρυνση να είναι εξατομικευμένες, σαφώς δικαιολογημένες με νομικούς και πραγματικούς λόγους, να εκδίδονται γραπτώς και να περιέχουν πληροφορίες σχετικά με τα διαθέσιμα μέσα έννομης προστασίας και τις σχετικές προθεσμίες· τονίζει ότι είναι σημαντικό οι πληροφορίες αυτές να παρέχονται σε γλώσσα την οποία κατανοεί το πρόσωπο· εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με την έλλειψη επαρκών λεπτομερειών και επαρκούς αιτιολόγησης στις αποφάσεις επιστροφής·

18.  θεωρεί ότι τα ασυνόδευτα παιδιά δεν θα πρέπει να επιστρέφονται, εκτός εάν μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι προς το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, καθώς και ότι τα παιδιά θα πρέπει να ενημερώνονται για τα δικαιώματα τους και τα μέσα έννομης προστασίας που έχουν στη διάθεσή τους, με τρόπο φιλικό προς τα παιδιά και σε γλώσσα που κατανοούν·

19.  υπενθυμίζει ότι η αρχή της μη επαναπροώθησης είναι δεσμευτική για τα κράτη μέλη σε κάθε περίπτωση, συμπεριλαμβανομένων διαδικασιών επιστροφής που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για την επιστροφή·

20.  λαμβάνει υπό σημείωση τις σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά το δικαίωμα προσφυγής, ιδίως όσον αφορά το είδος του οργάνου προσφυγής και τις προθεσμίες προσφυγής· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να διασφαλίζεται το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής κατάλληλων και προσβάσιμων πληροφοριών και δικαστικής αρωγής, καθώς και επαρκών κονδυλίων για την παροχή νομικής συνδρομής·

21.  σημειώνει ότι η χρήση της προαιρετικής ρήτρας στο άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο α) ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση της εφαρμογής των εγγυήσεων στα σύνορα σε σύγκριση με την κανονική διαδικασία επιστροφής· παροτρύνει, συνεπώς, τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν τις διαδικαστικές εγγυήσεις και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να εφαρμόζουν την οδηγία για την επιστροφή σε καταστάσεις στα σύνορα·

22.  επισημαίνει ότι η οδηγία για την επιστροφή προβλέπει την προσωρινή αναστολή της εκτέλεσης της απομάκρυνσης, όταν εκκρεμεί απόφαση σχετικά με την επιστροφή· υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να διασφαλίζεται η εν λόγω αναστολή σε περιπτώσεις όπου υπάρχει κίνδυνος επαναπροώθησης· σημειώνει ότι, στις περισσότερες χώρες, η προσφυγή κατά απόφασης επιστροφής δεν έχει αυτόματο ανασταλτικό αποτέλεσμα, γεγονός που ενδέχεται να μειώνει την προστασία· τονίζει ότι ένα αυτόματο ανασταλτικό ένδικο μέσο θα διασφάλιζε ότι τα άτομα δεν θα επιστρέφονται πριν από τη λήψη τελικής απόφασης σχετικά με τη διαδικασία επιστροφής· τονίζει ότι το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό μέλημα όλων των αποφάσεων που αφορούν παιδιά, συμπεριλαμβανομένων των εκκρεμών αποφάσεων σχετικά με την επιστροφή·

23.  υπενθυμίζει ότι το άρθρο 6 παράγραφος 4 της οδηγίας για την επιστροφή παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να χορηγούν αυτόνομη άδεια διαμονής για λόγους συμπόνιας, για ανθρωπιστικούς λόγους ή για άλλους λόγους σε υπήκοο τρίτης χώρας που διαμένει παράτυπα στην επικράτειά τους· τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξαντλούνται επιτυχώς οι επιλογές που προβλέπονται στην οδηγία για την επιστροφή για την εκτέλεση αποφάσεων επιστροφής, και να δίδεται έμφαση στην οικειοθελή επιστροφή· σημειώνει, ωστόσο, την περιορισμένη χρήση του άρθρου 6 παράγραφος 4 της οδηγίας για την επιστροφή και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να επεκτείνουν τη χρήση της συγκεκριμένης ρήτρας· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι τα κράτη μέλη δεν εκδίδουν προσωρινή άδεια διαμονής στις περιπτώσεις που έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι δυνατή η επιστροφή, πράγμα που συχνά δεν επιτρέπει στους μετανάστες για τους οποίους δεν μπορεί να εκδοθεί απόφαση επιστροφής να έχουν πρόσβαση στα θεμελιώδη δικαιώματά τους· υπογραμμίζει ότι η χορήγηση αδειών διαμονής σε άτομα που δεν μπορούν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους θα μπορούσε να συμβάλει στην πρόληψη της παρατεταμένης διαμονής σε παράτυπη κατάσταση, να μειώσει την ευαλωτότητα στην εργασιακή εκμετάλλευση και ενδέχεται να διευκολύνει την κοινωνική ένταξη των ατόμων και τη συνεισφορά τους στην κοινωνία· σημειώνει ότι αυτό θα βοηθούσε επίσης να ξεπεραστεί η κατάσταση διοικητικής αβεβαιότητας στην οποία ενδεχομένως έχουν εγκλωβιστεί τα άτομα· τονίζει, ταυτόχρονα, ότι είναι αναγκαίος ο συντονισμός εντός της Ένωσης με στόχο την πρόληψη περαιτέρω παράτυπων μετακινήσεων προσώπων που υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής·

Απαγορεύσεις εισόδου

24.  σημειώνει με ανησυχία τη γενικευμένη αυτόματη επιβολή απαγόρευσης εισόδου, η οποία, σε ορισμένα κράτη μέλη, εφαρμόζεται παράλληλα με την οικειοθελή αναχώρηση· τονίζει ότι η προσέγγιση αυτή ενέχει τον κίνδυνο μείωσης των κινήτρων για οικειοθελή επιστροφή· καλεί τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με την υποχρέωση, βάσει της οδηγίας για την επιστροφή, να εξετάζουν το ενδεχόμενο ανάκλησης ή αναστολής της απαγόρευσης σε περιπτώσεις όπου ένας υπήκοος τρίτης χώρας μπορεί να αποδείξει ότι έχει εγκαταλείψει το έδαφος ενός κράτους μέλους·

25.  σημειώνει ότι η κατάσταση ενός ατόμου μπορεί να μεταβληθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου που επιβάλλεται από μια απαγόρευση εισόδου και ότι ένα άτομο ενδέχεται να αντιμετωπίσει κίνδυνο δίωξης στη χώρα στην οποία έχει επιστραφεί· καλεί τα κράτη μέλη να αίρουν την απαγόρευση εισόδου για ανθρωπιστικούς λόγους σε τέτοιες περιπτώσεις· επαναλαμβάνει ότι η απαγόρευση εισόδου δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται αυτόματα, αλλά αντίθετα θα πρέπει να βασίζεται σε ατομική αξιολόγηση· καλεί τα κράτη μέλη να καθιερώσουν αποτελεσματικές διαδικασίες για την υποβολή αιτημάτων άρσης της απαγόρευσης εισόδου, στο πλαίσιο των οποίων διασφαλίζεται η ατομική αξιολόγηση, το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού αποτελεί ύψιστο μέλημα, και, παράλληλα, γίνονται σεβαστά το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή, το δικαίωμα στην οικογενειακή επανένωση και η αρχή της αναλογικότητας·

26.  σημειώνει ότι, μολονότι η απειλή της επιβολής απαγόρευσης εισόδου μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για την αναχώρηση από μια χώρα εντός της προθεσμίας οικειοθελούς αναχώρησης, η πραγματική επιβολή της μπορεί να μειώσει το κίνητρο για συμμόρφωση με την απόφαση επιστροφής και ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο διαφυγής· καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο καθορισμού του χρόνου επιβολής των απαγορεύσεων εισόδου με στόχο την επιτυχή εκτέλεση των αποφάσεων επιστροφής· τονίζει ότι η οδηγία για την επιστροφή περιλαμβάνει διατάξεις που επιτρέπουν την άρση των απαγορεύσεων εισόδου και καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν χρήση των εν λόγω διατάξεων όταν είναι απαραίτητο·

27.  τονίζει ότι οι απαγορεύσεις εισόδου ενδέχεται να έχουν δυσανάλογες επιπτώσεις, ιδίως για τις οικογένειες και τα παιδιά· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δυνατότητα που εισήγαγαν ορισμένα κράτη μέλη να εξαιρούν τα παιδιά από την επιβολή απαγόρευσης εισόδου, αλλά τονίζει ότι το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη και κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με την απαγόρευση εισόδου των γονέων του ή την ανάκληση της εν λόγω απαγόρευσης· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν την οικογενειακή επανένωση και τον σεβασμό του δικαιώματος στην οικογενειακή ζωή, μεταξύ άλλων με την εφαρμογή της εν λόγω αρχής ως βάσης για την μη επιβολή απαγορεύσεων εισόδου·

Κράτηση και κίνδυνος διαφυγής

28.  υπενθυμίζει ότι το άρθρο 3 παράγραφος 7 της οδηγίας για την επιστροφή ορίζει ότι «κίνδυνος διαφυγής» σημαίνει την ύπαρξη λόγων, σε ατομική περίπτωση, βάσει αντικειμενικών κριτηρίων οριζομένων από το δίκαιο, οι οποίοι οδηγούν στην εικασία ότι υπήκοος τρίτης χώρας υποκείμενος σε διαδικασίες επιστροφής μπορεί να διαφύγει· σημειώνει ότι υπάρχουν διαφορές στον τρόπο με τον οποίο έχει μεταφερθεί ο ορισμός του «κινδύνου διαφυγής» στις εθνικές νομοθεσίες· υπογραμμίζει ότι, για λόγους συμμόρφωσης με το άρθρο 3 παράγραφος 7 της οδηγίας για την επιστροφή, πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι ατομικές περιστάσεις του ενδιαφερόμενου προσώπου κατά τον προσδιορισμό κινδύνου διαφυγής, προκειμένου να δικαιολογηθεί η κράτηση·

29.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η νομοθεσία πολλών κρατών μελών περιλαμβάνει εκτενείς και ενίοτε αποκλίνοντες καταλόγους «αντικειμενικών κριτηρίων» για τον καθορισμό του κινδύνου διαφυγής, στα οποία περιλαμβάνονται και γενικά κριτήρια όπως η έλλειψη χρημάτων· εκφράζει την ανησυχία ότι οι διαφορετικοί ορισμοί των αντικειμενικών κριτηρίων για την εκτίμηση του κινδύνου διαφυγής στην εθνική νομοθεσία των κρατών μελών ενδέχεται να οδηγήσουν σε ασυνεπή χρήση της κράτησης σε ολόκληρη την Ένωση· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι αυτά τα κριτήρια συχνά εφαρμόζονται με έναν κατά το μάλλον ή ήττον αυτόματο τρόπο, ενώ οι ατομικές περιστάσεις λαμβάνονται υπόψη οριακά· τονίζει ότι το γεγονός αυτό οδήγησε στην επιβολή της κράτησης με συστηματικό τρόπο σε πολλά κράτη μέλη· υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να εναρμονιστούν ο ορισμός και η εφαρμογή των αντικειμενικών κριτηρίων για τον προσδιορισμό του κινδύνου διαφυγής·

30.  τονίζει ότι, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η κράτηση πρέπει να παραμείνει μέτρο έσχατης ανάγκης, να προβλέπεται από τον νόμο και να είναι αναγκαία, εύλογη και ανάλογη προς τους επιδιωκόμενους στόχους· σημειώνει, επίσης, ότι η κράτηση πρέπει να διαρκεί όσο το δυνατόν λιγότερο και ότι η απόφαση επιβολής κράτησης πρέπει πάντα να βασίζεται σε εκτίμηση των ατομικών περιστάσεων, η οποία έχει λάβει υπόψη τα συμφέροντα του ενδιαφερόμενου προσώπου·

31.  επαναλαμβάνει ότι η μεγαλύτερης διάρκειας κράτηση δεν αυξάνει αυτόματα την πιθανότητα επιστροφής, και γενικά κοστίζει περισσότερο από τις εναλλακτικές στην κράτηση· προσθέτει ότι τα κράτη δεν θα πρέπει να καταφεύγουν αυτόματα στο μέγιστο επιτρεπόμενο χρονικό διάστημα βάσει της οδηγίας για την επιστροφή και, επιπλέον ότι θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις για να είναι νόμιμη η κράτηση καθ’ όλη τη διάρκειά της·

32.  σημειώνει ότι η οδηγία για την επιστροφή ορίζει υπό ποιες συνθήκες η νόμιμη κράτηση των επαναπατριζόμενων δικαιολογείται· σημειώνει ότι η κράτηση είναι δυνατή μόνον εάν στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν δύνανται να εφαρμοστούν αποτελεσματικά άλλα επαρκή αλλά λιγότερο αναγκαστικά μέτρα· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, στην πράξη, ελάχιστες βιώσιμες, εναλλακτικές της κράτησης λύσεις αναπτύσσονται και εφαρμόζονται στα κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη να προσφέρουν επειγόντως βιώσιμες, εναλλακτικές της κράτησης λύσεις σε επίπεδο κοινότητας, οι οποίες έχουν λιγότερο αρνητικό αντίκτυπο στους μετανάστες, ειδικά στα παιδιά και στα ευάλωτα άτομα· καλεί τα κράτη μέλη να υποβάλουν έκθεση για τα μέτρα που λαμβάνουν ως εναλλακτικές προς την κράτηση λύσεις·

33.  υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να σέβονται τις εντολές των σχετικών και αρμόδιων εθνικών και διεθνών φορέων, όπως είναι οι εθνικοί φορείς για τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι θεσμοί των διαμεσολαβητών και οι εθνικοί προληπτικοί μηχανισμοί, που ασκούν ανεξάρτητη εποπτεία των συνθηκών κράτησης·

34.  σημειώνει ότι σημαντικός αριθμός παιδιών εξακολουθούν να κρατούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο διαδικασιών επιστροφής· συμφωνεί με την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού η οποία έχει διευκρινίσει ότι τα παιδιά δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να κρατούνται για λόγους μετανάστευσης, και ότι η κράτηση δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να δικαιολογείται ως προάγουσα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, σύμφωνα επίσης με τη διακήρυξη της Νέας Υόρκης για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες της 19ης Σεπτεμβρίου 2016· καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν επαρκείς, ανθρώπινες και μη στερητικές της ελευθερίας εναλλακτικές λύσεις αντί της κράτησης·

35.  καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη και ο Frontex διαθέτουν όργανα παρακολούθησης που υποστηρίζονται από κατάλληλη εντολή, ικανότητα και αρμοδιότητα, υψηλό επίπεδο ανεξαρτησίας και εμπειρογνωμοσύνης, και διαφανείς διαδικασίες· τονίζει ότι η παρακολούθηση της επιστροφής θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις φάσεις των επιχειρήσεων επιστροφής, με επαρκείς πόρους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τα υφιστάμενα ανεξάρτητα όργανα παρακολούθησης, όπως είναι οι εθνικοί και διεθνείς οργανισμοί και οι εθνικοί φορείς για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μέσω της συνεργασίας μαζί τους ή με τον ορισμό τους ως συστημάτων παρακολούθησης της αναγκαστικής επιστροφής· προτρέπει την Επιτροπή να διασφαλίσει τη δημιουργία ενός μηχανισμού παρακολούθησης μετά την επιστροφή, ώστε να γίνεται κατανοητή η τύχη των ατόμων που επιστρέφουν, εφόσον αυτό είναι νομικά και πρακτικά εφικτό, με ιδιαίτερη προσοχή στις ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων ανηλίκων και των οικογενειών· καλεί τα κράτη μέλη να πραγματοποιούν καταλλήλως τις παραδόσεις από υπηρεσίες προστασίας του παιδιού μεταξύ των εθνικών αρχών, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα παιδιά που επιστρέφουν τυγχάνουν φροντίδας και έχουν πρόσβαση στις εθνικές υπηρεσίες προστασίας του παιδιού· υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να παρακολουθούνται τα σχέδια επανένταξης των επαναπατριζόμενων, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή τους· καλεί την Επιτροπή να διευκολύνει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με την παρακολούθηση μετά την επιστροφή και να διαθέσει επαρκή χρηματοδότηση για αυτόν τον σκοπό·

36.  καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την ορθή εφαρμογή όλων των πτυχών της οδηγίας για την επιστροφή· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί την εφαρμογή και να αναλαμβάνει δράση σε περίπτωση μη συμμόρφωσης·

o
o   o

37.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 348 της 24.12.2008, σ. 98. (2) ΕΕ L 312 της 7.12.2018, σ. 1. (3) ΕΕ L 198 της 22.6.2020, σ. 1. (4) ECLI:EU:C:2009:741. (5) ECLI:EU:C:2011:268. (6) ECLI:EU:C:2013:343. (7) ECLI:EU:C:2014:1320. (8) ECLI:EU:C:2015:377. (9) ECLI:EU:C:2016:408. (10) ECLI:EU:C:2018:308. (11) ECLI:EU:C:2018:465. (12) ΕΕ L 66 της 11.3.2017, σ. 15. (13) ΕΕ L 339 της 19.12.2017, σ. 83. (14) ΕΕ C 58 της 15.2.2018, σ. 9. (15) ΕΕ C 298 της 23.8.2018, σ. 39. (16) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0175. (17) ΕΕ L 295 της 6.11.2013, σ. 27. (18) ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1. (19) ΕΕ C 76 της 9.3.2020, σ. 86.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 όσον αφορά τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και την αποτελεσματικότητα των ερευνών της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (10008/1/2020 – C9-0393/2020 – 2018/0170(COD))

P9_TA(2020)0363 A9-0263/2020

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (10008/1/2020 – C9-0393/2020),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη 8/2018 του Ελεγκτικού Συνεδρίου(1),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής (COM(2020)0805),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση(2) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0338),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (A9-0263/2020),

1.  εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.  διαπιστώνει ότι η πράξη εκδόθηκε σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.  αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1) ΕΕ C 42 της 1.2.2019, σ. 1. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν της 16.4.2019, P8_TA(2019)0383.

Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 στην πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (COM(2017)0085 – C8-0034/2017 – 2017/0035(COD))(1)

P9_TA(2020)0364 A9-0187/2020

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή   Τροπολογία Τροπολογία 1 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 2 (2)  Το σύστημα που καθιερώθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 έχει αποδείξει, συνολικά, ότι λειτουργεί καλά στην πράξη και ότι εξασφαλίζει την κατάλληλη θεσμική ισορροπία όσον αφορά τους ρόλους της Επιτροπής και των άλλων εμπλεκόμενων φορέων. Αυτό το σύστημα θα πρέπει, επομένως, να συνεχίσει να λειτουργεί ως έχει με εξαίρεση ορισμένες στοχευμένες τροποποιήσεις όσον αφορά συγκεκριμένες πτυχές της διαδικασίας στο επίπεδο της επιτροπής προσφυγών. Σκοπός των τροποποιήσεων είναι να εξασφαλιστεί ευρύτερη πολιτική λογοδοσία και οικειοποίηση των πολιτικώς ευαίσθητων εκτελεστικών πράξεων χωρίς, ωστόσο, να τροποποιούνται οι νομικές και θεσμικές ευθύνες για τις εκτελεστικές πράξεις, όπως οργανώνονται με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011. (2)  O κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 έχει αποδείξει, συνολικά, ότι λειτουργεί αποτελεσματικά στην πράξη και ότι εξασφαλίζει την κατάλληλη θεσμική ισορροπία όσον αφορά τους ρόλους της Επιτροπής και των άλλων εμπλεκόμενων φορέων. Τα κύρια στοιχεία του συστήματος θα μπορούσαν, επομένως, να συνεχίσουν να λειτουργούν ως έχουν. Ωστόσο, το επίπεδο προστιθέμενης αξίας που προσέφερε ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 όσον αφορά μια κατάλληλη διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν υπήρξε απολύτως ικανοποιητικό. Είναι, ωστόσο, σκόπιμο να επέλθουν ορισμένες στοχευμένες τροποποιήσεις όσον αφορά συγκεκριμένες πτυχές της διαδικασίας στο επίπεδο της επιτροπής προσφυγών. Σκοπός των τροποποιήσεων είναι να εξασφαλιστεί ευρύτερη πολιτική λογοδοσία και οικειοποίηση των πολιτικώς ευαίσθητων εκτελεστικών πράξεων χωρίς, ωστόσο, να τροποποιούνται οι νομικές και θεσμικές ευθύνες για τις εκτελεστικές πράξεις, όπως οργανώνονται με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011. Περαιτέρω στόχος της τροποποιητικής αυτής πράξης είναι να βελτιωθεί η ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τις διαδικασίες που αφορούν εκτελεστικές πράξεις. Προκειμένου να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης, είναι σημαντικό όχι μόνο να ενημερώνονται οι πολίτες της Ένωσης σχετικά με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά και να εξηγούνται οι λόγοι που οδηγούν τα εν λόγω θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς στη λήψη των αποφάσεων αυτών. Τροπολογία 2 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 3 (3)  Σε σειρά συγκεκριμένων περιπτώσεων, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 προβλέπει την παραπομπή στην επιτροπή προσφυγών. Στην πράξη, παραπομπή στην επιτροπή προσφυγών έχει γίνει σε περιπτώσεις στις οποίες εντός της επιτροπής δεν επιτυγχάνεται ειδική πλειοψηφία, είτε υπέρ είτε κατά, στο πλαίσιο της διαδικασίας εξέτασης, και επομένως δεν διατυπώνεται γνώμη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό συνέβη σε σχέση με τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς και τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές και τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα. (3)  Σε σειρά συγκεκριμένων περιπτώσεων, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 προβλέπει την παραπομπή στην επιτροπή προσφυγών. Στην πράξη, και ιδίως σε σχέση με τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς, τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και τις γενετικώς τροποποιημένες ζωοτροφές, καθώς και τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, παραπομπή στην επιτροπή προσφυγών έχει γίνει σε περιπτώσεις στις οποίες εντός της επιτροπής δεν επιτυγχάνεται ειδική πλειοψηφία, είτε υπέρ είτε κατά, στο πλαίσιο της διαδικασίας εξέτασης, και επομένως δεν διατυπώνεται γνώμη. Τροπολογία 3 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 3 α (νέα) (3α)  Κατά συνέπεια, μόνο ένας πολύ περιορισμένος αριθμός υποθέσεων έχει παραπεμφθεί στην επιτροπή προσφυγών, κατά τα οριζόμενα στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011, αποτελώντας συνεπώς αντικείμενο της τροποποιητικής αυτής πράξης. Τροπολογία 4 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 4 (4)  Η πείρα έχει δείξει ότι, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, η επιτροπή προσφυγών επαναλαμβάνει το αποτέλεσμα της επιτροπής εξέτασης και καταλήγει σε μη διατύπωση γνώμης. Η επιτροπή προσφυγών δεν έχει, επομένως, συμβάλει στη διασάφηση των θέσεων των κρατών μελών. (4)  Η πείρα έχει δείξει ότι, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, η επιτροπή προσφυγών επαναλαμβάνει το αποτέλεσμα της επιτροπής εξέτασης και καταλήγει σε μη διατύπωση γνώμης. Η επιτροπή προσφυγών δεν έχει, επομένως, συμβάλει στη διασάφηση των θέσεων των κρατών μελών ή στην αντιμετώπιση της έλλειψης γνώμης στη διαδικασία εξεταστικής επιτροπής. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 προβλέπει ότι, σε τέτοιες περιπτώσεις, η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει το σχέδιο εκτελεστικής πράξης, αφήνοντας στη διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής να καθορίσει την ανάγκη και τον τρόπο διασφάλισης της εφαρμογή της νομοθεσίας. Τροπολογία 5 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 5 (5)  Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 προβλέπει ότι, σε τέτοιες περιπτώσεις, η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει το σχέδιο εκτελεστικής πράξης, δηλαδή δίνει τη διακριτική ευχέρεια στην Επιτροπή. διαγράφεται Τροπολογία 6 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 6 (6)  Αυτή η διακριτική ευχέρεια, ωστόσο, είναι σημαντικά περιορισμένη στις περιπτώσεις που αφορούν την έγκριση προϊόντων ή ουσιών, όπως στον τομέα των γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών, καθώς η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να εκδώσει απόφαση εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και δεν μπορεί να απέχει από τη λήψη απόφασης. (6)  Αυτή η διακριτική ευχέρεια, ωστόσο, είναι σημαντικά περιορισμένη στις περιπτώσεις που αφορούν την έγκριση προϊόντων ή ουσιών, όπως στον τομέα των γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών, καθώς η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να εκδώσει απόφαση εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και δεν μπορεί να απέχει από τη λήψη απόφασης. Στη συνάρτηση αυτή ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής έχει επισημάνει, στην απόφασή του στην υπόθεση 1582/2014, ότι η Επιτροπή πρέπει να σέβεται τις ισχύουσες νομικές διατάξεις όσον αφορά τις προθεσμίες που έχουν τεθεί για την έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών. Τροπολογία 7 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 7 (7)  Μολονότι η Επιτροπή είναι εξουσιοδοτημένη να αποφασίζει σε τέτοιες περιπτώσεις, λόγω της ιδιαίτερης ευαισθησίας των εγειρόμενων ζητημάτων, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να αναλαμβάνουν πλήρως τις ευθύνες τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Εντούτοις, αυτό δεν ισχύει όταν τα κράτη μέλη αδυνατούν να επιτύχουν ειδική πλειοψηφία λόγω, μεταξύ άλλων, σημαντικού αριθμού αποχών ή μη παρουσίας κατά τη στιγμή της ψηφοφορίας. (7)  Μολονότι η Επιτροπή έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει σε τέτοιες περιπτώσεις, λόγω της ιδιαίτερης ευαισθησίας των εγειρόμενων ζητημάτων, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να αναλαμβάνουν μεγαλύτερη ευθύνη στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Όταν η βασική πράξη αφορά την προστασία της υγείας ή της ασφάλειας ανθρώπων, ζώων ή φυτών και τα κράτη μέλη αδυνατούν να επιτύχουν ειδική πλειοψηφία υπέρ του σχεδίου εκτελεστικής πράξης που προβλέπει την χορήγηση έγκρισης για ένα προϊόν ή για μια ουσία, η εν λόγω έγκριση θα πρέπει να θεωρείται ότι δεν έχει χορηγηθεί. Τροπολογία 8 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 8 (8)  Για να αυξηθεί, επομένως, η προστιθέμενη αξία της επιτροπής προσφυγών, θα πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος της, μέσω της πρόβλεψης της δυνατότητας να πραγματοποιηθεί νέα συνεδρίαση της επιτροπής προσφυγών, οσάκις δεν διατυπώνεται γνώμη. Το κατάλληλο επίπεδο αντιπροσώπευσης στη νέα συνεδρίαση της επιτροπής προσφυγών θα πρέπει να είναι το υπουργικό επίπεδο, ώστε να εξασφαλίζεται ο πολιτικός διάλογος. Για να επιτραπεί η διοργάνωση αυτής της νέας συνεδρίασης, θα πρέπει να παραταθεί η προθεσμία για τη διατύπωση γνώμης από την επιτροπή προσφυγών. (8)  Για να αυξηθεί, επομένως, η προστιθέμενη αξία της επιτροπής προσφυγών, θα πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος της, μέσω της πρόβλεψης της δυνατότητας να πραγματοποιηθεί νέα συνεδρίαση της επιτροπής προσφυγών, οσάκις δεν διατυπώνεται γνώμη. Το κατάλληλο επίπεδο αντιπροσώπευσης στη νέα συνεδρίαση της επιτροπής προσφυγών θα πρέπει να είναι ένα αρκούντως υψηλό πολιτικό επίπεδο όπως είναι, για παράδειγμα, το υπουργικό επίπεδο, ώστε να εξασφαλίζεται ο πολιτικός διάλογος. Για να επιτραπεί η διοργάνωση αυτής της νέας συνεδρίασης, θα πρέπει να παραταθεί η προθεσμία για τη διατύπωση γνώμης από την επιτροπή προσφυγών. Ωστόσο, η παράταση αυτή θα πρέπει να είναι μικρής μόνο διάρκειας. Τροπολογία 9 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 10 (10)  Η Επιτροπή θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, να ζητά από το Συμβούλιο να δίνει τη γνώμη και τους προσανατολισμούς του σχετικά με τις ευρύτερες επιπτώσεις της μη διατύπωσης γνώμης, συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών, νομικών, πολιτικών και διεθνών επιπτώσεων. Η Επιτροπή οφείλει να λαμβάνει υπόψη οποιαδήποτε θέση διατυπώνεται από το Συμβούλιο εντός 3 μηνών από την παραπομπή. Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, η Επιτροπή μπορεί να ορίζει μικρότερη προθεσμία στην παραπομπή. (10)  Η Επιτροπή θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, να ζητά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να αναπτύσσουν τις θέσεις και τους προσανατολισμούς τους σχετικά με τις ευρύτερες επιπτώσεις της μη διατύπωσης γνώμης, συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών, νομικών, οικονομικών, πολιτικών και διεθνών επιπτώσεων. Η Επιτροπή οφείλει να λαμβάνει υπόψη οποιαδήποτε θέση διατυπώνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εντός 3 μηνών από την παραπομπή. Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, η Επιτροπή μπορεί για λόγους κατεπείγοντος να ορίζει μικρότερη προθεσμία στην παραπομπή. Οι θέσεις που εκφράζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει επίσης να διαβιβάζονται αμελλητί, κατά περίπτωση, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. Τροπολογία 10 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 10 α (νέα) (10α)  Όταν φαίνεται δύσκολη η διατύπωση θετικής γνώμης εκ μέρους των κρατών μελών σχετικά με πολλά παρεμφερή σχέδια εκτελεστικών πράξεων, πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο αναθεώρησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που οι σχετικές βασικές πράξεις αναθέτουν στην Επιτροπή. Τροπολογία 11 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 11 (11)  Η διαφάνεια σχετικά με τις ψήφους των εκπροσώπων των κρατών μελών σε επίπεδο επιτροπής προσφυγών θα πρέπει να ενισχυθεί, και οι ατομικές ψήφοι των εκπροσώπων των κρατών μελών θα πρέπει να δημοσιοποιούνται. (11)  Η διαφάνεια σχετικά με τις ψήφους των εκπροσώπων των κρατών μελών θα πρέπει να ενισχυθεί καθ’ όλη τη διάρκεια των διαδικασιών συμβουλευτικής και εξεταστικής επιτροπής, και οι ατομικές ψήφοι των εκπροσώπων των κρατών μελών θα πρέπει να δημοσιοποιούνται. Όταν η πράξη αφορά ιδιαίτερα ευαίσθητους τομείς, όπως η προστασία των καταναλωτών, η υγεία ή η ασφάλεια των ανθρώπων, των ζώων ή των φυτών, ή η προστασία του περιβάλλοντος, θα πρέπει να αιτιολογούνται λεπτομερώς για κάθε περίπτωση οι ψήφοι και οι αποχές από κάθε εκπρόσωπο κάθε κράτους μέλους. Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη σύνθεση των επιτροπών, συμπεριλαμβανομένων των προσώπων που συμμετέχουν και των αρχών και οργανώσεων στις οποίες ανήκουν τα εν λόγω πρόσωπα, καθώς και σχετικά με τις ημερήσιες διατάξεις των συνεδριάσεων και τα έγγραφα και τα σχέδια των υπό συζήτηση κειμένων. Τροπολογία 12 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 11 α (νέα) (11α)  Προκειμένου να βελτιωθεί η ενημέρωση των πολιτών της Ένωσης και η εκ μέρους τους κατανόηση της διαδικασίας και να ενισχυθεί η προβολή της, θα πρέπει να αιτιολογείται από τον εκπρόσωπο κάθε κράτους μέλους η ψήφος ή η αποχή του ή η τυχόν απουσία του. Τροπολογία 13 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 11 β (νέα) (11β)  Θα πρέπει να αυξηθεί περαιτέρω η δυνατότητα πρόσβασης στο μητρώο και να επέλθουν αλλαγές στο περιεχόμενό του προκειμένου να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ιδίως με την προσθήκη περισσότερων πληροφοριών όσον αφορά τη διαδικασία αυτή. Η βελτίωση των λειτουργιών αναζήτησης του μητρώου ώστε να καθίστανται δυνατές έρευνες ανά τομέα πολιτικής θα αποτελούσε ουσιώδες στοιχείο της διαδικασίας αυτής. Τροπολογία 14 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 1 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 3 – παράγραφος 7 – εδάφιο 6 Εφόσον η επιτροπή προσφυγών δεν διατυπώσει γνώμη σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο, ο πρόεδρος μπορεί να αποφασίσει να πραγματοποιήσει η επιτροπή προσφυγών νέα συνεδρίαση, σε υπουργικό επίπεδο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η επιτροπή προσφυγών διατυπώνει τη γνώμη της εντός 3 μηνών από την αρχική ημερομηνία παραπομπής. Εφόσον η επιτροπή προσφυγών δεν διατυπώσει γνώμη σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο, ο πρόεδρος ή μια απλή πλειοψηφία κρατών μελών μπορεί να αποφασίσει να πραγματοποιήσει η επιτροπή προσφυγών νέα συνεδρίαση, σε αρκούντως υψηλό πολιτικό επίπεδο, όπως για παράδειγμα, σε υπουργικό επίπεδο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η επιτροπή προσφυγών διατυπώνει τη γνώμη της εντός 3 μηνών από την αρχική ημερομηνία παραπομπής. Τροπολογία 15 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 2 – στοιχείο β Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 6 – παράγραφος 3α 3α.  Εφόσον η επιτροπή προσφυγών δεν διατυπώσει γνώμη, η Επιτροπή μπορεί να παραπέμψει το θέμα στο Συμβούλιο, για μια γνώμη με την οποία εκφράζει τις απόψεις και τον προσανατολισμό του σχετικά με τις ευρύτερες επιπτώσεις της έλλειψης γνώμης, συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών, νομικών, πολιτικών και διεθνών επιπτώσεων. Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη οποιαδήποτε θέση διατυπώνεται από το Συμβούλιο εντός 3 μηνών από την παραπομπή. Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, η Επιτροπή μπορεί να ορίζει μικρότερη προθεσμία στην παραπομπή. 3α.  Εφόσον η επιτροπή προσφυγών δεν διατυπώσει γνώμη, η Επιτροπή μπορεί να παραπέμψει το θέμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, για τις γνώμες τους με τις οποίες εκφράζουν τις θέσεις και τον προσανατολισμό τους σχετικά με τις ευρύτερες επιπτώσεις της έλλειψης γνώμης, συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών, νομικών, οικονομικών, πολιτικών και διεθνών επιπτώσεων από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στην επιτροπή προσφυγών. Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη οποιαδήποτε θέση διατυπώνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εντός 3 μηνών από την παραπομπή. Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, η Επιτροπή μπορεί για λόγους κατεπείγοντος να ορίζει μικρότερη προθεσμία στην παραπομπή. Οι θέσεις που εκφράζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει επίσης να διαβιβάζονται αμελλητί, κατά περίπτωση, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. Τροπολογία 16 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 2 – στοιχείο β α (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 6 – παράγραφος 4 α (νέα) βα)   παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος: «4α. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 3, όταν η βασική πράξη αφορά την προστασία της υγείας ή της ασφάλειας ανθρώπων, ζώων ή φυτών και το σχέδιο εκτελεστικής πράξης προβλέπει τη χορήγηση έγκρισης για προϊόν ή ουσία, η εν λόγω έγκριση χορηγείται μόνον εάν η ψηφοφορία σύμφωνα με την παράγραφο 1 οδηγεί σε διατύπωση θετικής γνώμης. Το πρώτο εδάφιο δεν θίγει το δικαίωμα της Επιτροπής να προτείνει τροποποιημένο σχέδιο εκτελεστικής πράξης για το ίδιο αντικείμενο.»· Τροπολογία 17 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 2 – στοιχείο β β (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 6 – παράγραφος 4 β (νέα) ββ)   παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος: «4β. Οι αντιπρόσωποι των κρατών μελών αιτιολογούν την ψήφο τους ή την αποχή τους σύμφωνα με την παράγραφο 1 ή την απουσία τους από την ψηφοφορία. Όταν η πράξη αφορά ιδιαίτερα ευαίσθητους τομείς, όπως η προστασία των καταναλωτών, η υγεία ή η ασφάλεια των ανθρώπων, των ζώων ή των φυτών, ή η προστασία του περιβάλλοντος, οι εκπρόσωποι των κρατών μελών θα πρέπει να αιτιολογούν λεπτομερώς για κάθε περίπτωση την ψήφο ή την αποχή τους.». Τροπολογία 18 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 3 – στοιχείο -α (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 10 – παράγραφος 1 – στοιχείο β -α)   στην παράγραφο 1, το στοιχείο β) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: β)  οι ημερήσιες διατάξεις των συνεδριάσεων των επιτροπών· «β) οι ημερήσιες διατάξεις των συνεδριάσεων των επιτροπών, συμπεριλαμβανομένων των σχεδίων κειμένων για τα οποία θα ληφθεί απόφαση και των εγγράφων που θα εξεταστούν·»· Τροπολογία 19 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 3 – στοιχείο -α α (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 10 – παράγραφος 1 – στοιχείο γ -αα)  στην παράγραφο 1, το στοιχείο γ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: γ)  τα συνοπτικά πρακτικά, από κοινού με τους καταλόγους των αρχών και των οργανισμών όπου ανήκουν τα άτομα που έχουν διορίσει τα κράτη μέλη για να τα εκπροσωπούν· «γ) τα συνοπτικά πρακτικά, από κοινού με τους καταλόγους των παρόντων στη συνεδρίαση και τους καταλόγους των αρχών και των οργανισμών όπου ανήκουν αυτά τα άτομα που έχουν διορίσει τα κράτη μέλη για να τα εκπροσωπούν·»· Τροπολογία 20 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 3 – στοιχείο α Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 10 – παράγραφος 1 – στοιχείο ε ε)  τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών συμπεριλαμβανομένων, στην περίπτωση της επιτροπής προσφυγών, των ψήφων που εκφράζονται από τον εκπρόσωπο κάθε κράτους μέλους· ε)  τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών, συμπεριλαμβανομένων των ψήφων που εκφράζονται από τον εκπρόσωπο κάθε κράτους μέλους και τυχόν αποχές, συνοδευόμενα από τους λόγους της ψήφου ή της αποχής, καθώς και τους λόγους απουσίας από την ψηφοφορία, και, όταν η πράξη αφορά ιδιαίτερα ευαίσθητους τομείς, όπως η προστασία των καταναλωτών, η υγεία ή η ασφάλεια των ανθρώπων, των ζώων ή των φυτών ή το περιβάλλον, οι ειδικοί για κάθε περίπτωση λόγοι της ψήφου ή της αποχής που τα συνοδεύουν· Τροπολογία 21 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 3 – στοιχείο α α (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 10 – παράγραφος 3 αα)  η παράγραφος 3 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: 3.   Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες. «3. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν αμελλητί πρόσβαση στις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες.». Τροπολογία 22 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 3 – στοιχείο β Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 10 – παράγραφος 5 5.  Τα στοιχεία όλων των εγγράφων που αναφέρονται στα στοιχεία α) έως δ), στ) και ζ) της παραγράφου 1, καθώς και οι πληροφορίες που αναφέρονται στα στοιχεία ε) και η) της εν λόγω παραγράφου, δημοσιεύονται στο μητρώο. 5.  Όλα τα έγγραφα και οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 δημοσιεύονται στο μητρώο. Τροπολογία 23 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – εδάφιο 1 – σημείο 3 – στοιχείο β α (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 10 – παράγραφος 5 α (νέα) βα)  προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος: «5α. Οι λειτουργίες αναζήτησης του μητρώου επιτρέπουν την πραγματοποίηση αναζητήσεων ανά τομέα πολιτικής.»· Τροπολογία 24 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – παράγραφος 1 – σημείο 3 α (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 Άρθρο 11 3α)  Το άρθρο 11 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: Άρθρο 11 «Άρθρο 11 Δικαίωμα εμπεριστατωμένου ελέγχου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Δικαίωμα εμπεριστατωμένου ελέγχου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Οσάκις εκδίδεται βασική πράξη δυνάμει της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, είτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είτε το Συμβούλιο μπορούν ανά πάσα στιγμή να γνωστοποιήσουν στην Επιτροπή ότι, κατά την άποψή τους, σχέδιο εκτελεστικής πράξης υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπονται στη βασική πράξη. Σε αυτή την περίπτωση, η Επιτροπή επανεξετάζει το σχέδιο εκτελεστικής πράξης, λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις που έχουν εκφρασθεί, και πληροφορεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για το εάν προτίθεται να διατηρήσει, να τροποποιήσει ή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής πράξης. Οσάκις εκδίδεται βασική πράξη δυνάμει της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, είτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είτε το Συμβούλιο μπορούν ανά πάσα στιγμή να γνωστοποιήσουν στην Επιτροπή ότι, κατά την άποψή τους, σχέδιο εκτελεστικής πράξης υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπονται στη βασική πράξη ή συγκρούεται με τους στόχους της βασικής πράξης. Σε αυτή την περίπτωση, η Επιτροπή επανεξετάζει το σχέδιο εκτελεστικής πράξης, λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις που έχουν εκφρασθεί, και πληροφορεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για το εάν προτίθεται να διατηρήσει, να τροποποιήσει ή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής πράξης. Επιπλέον, όταν είτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είτε το Συμβούλιο κρίνει ότι πρέπει να αναθεωρηθεί η ανάθεση εκτελεστικών αρμοδιοτήτων στην Επιτροπή στο πλαίσιο της βασικής πράξης, δύναται ανά πάσα στιγμή να καλέσει την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση τροποποίησης της βασικής πράξης.». Τροπολογία 25 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 2 – εδάφιο 1 Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε εκκρεμείς διαδικασίες για τις οποίες η επιτροπή προσφυγών έχει ήδη διατυπώσει γνώμη κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού. Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται σε διαδικασίες που ξεκίνησαν μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του.

(1) Το θέμα αναπέμφθηκε στην αρμόδια επιτροπή για διοργανικές διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 4 τέταρτο εδάφιο του Κανονισμού (Α9-0187/2020).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D069145/02 – 2020/2891(RSP))

P9_TA(2020)0365 B9-0411/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D069145/02),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 3 και το άρθρο 19 παράγραφος 3,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία της 26ης Οκτωβρίου 2020 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, κατά την οποία δεν εκδόθηκε γνώμη,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 25 Σεπτεμβρίου 2019 και δημοσιεύθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2019(3),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ)(4),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 17 Δεκεμβρίου 2015, η Monsanto Europe N.V. υπέβαλε, εξ ονόματος της Monsanto Company (Ηνωμένες Πολιτείες), αίτηση στην εθνική αρμόδια αρχή των Κάτω Χωρών («η αίτηση») για τη διάθεση στην αγορά τροφίμων, συστατικών τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη («ΓΤ») σόγια της σειράς MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788 σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίτηση κάλυπτε επίσης τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που περιέχουν ή αποτελούνται από ΓΤ σόγια της σειράς MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788 («η ΓΤ σόγια συσσωρευμένων συμβάντων») για άλλες χρήσεις εκτός από τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, εξαιρουμένης της καλλιέργειας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΓΤ σόγια συσσωρευμένων συμβάντων προέρχεται από τη διασταύρωση τεσσάρων συμβάντων γενετικώς τροποποιημένης (ΓΤ) σόγιας (MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788), προσδίδει αντοχή στα ζιζανιοκτόνα που περιέχουν γλυφοσάτη, γλυφοσινικό και δικάμβα και παράγει τρεις εντομοκτόνους πρωτεΐνες (Cry1A.105, Cry2Ab2 και Cry1Ac, γνωστές και ως «τοξίνες Bt») οι οποίες είναι τοξικές για ορισμένες προνύμφες λεπιδόπτερων (πεταλούδες και σκώροι)(5)·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προηγούμενες αξιολογήσεις των τεσσάρων μονών συμβάντων της ΓΤ σόγιας συσσωρευμένων συμβάντων, που έχουν ήδη εγκριθεί, χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για την αξιολόγηση της ΓΤ σόγιας τεσσάρων συσσωρευμένων συμβάντων(6)·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 25 Σεπτεμβρίου 2019, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη που δημοσιεύθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2019(7)·

Παρατηρήσεις των κρατών μελών και πρόσθετα σημεία

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών υπέβαλαν στην EFSA πολλές επικριτικές παρατηρήσεις κατά την τρίμηνη περίοδο διαβούλευσης(8) λαμβάνοντας υπόψη ότι στις εν λόγω επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνονται οι ανησυχίες σχετικά με το γεγονός ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί ανάλυση σχετικά με τα κατάλοιπα ή τους μεταβολίτες της γλυφοσάτης στη ΓΤ σόγια συσσωρευμένων συμβάντων, ότι δεν έχουν πραγματοποιηθεί δοκιμές για τις πιθανές συνεργιστικές ή ανταγωνιστικές επιδράσεις των τοξινών Bt και των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων, ότι δεν έχουν απαντηθεί τα ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια της ΓΤ σόγιας συσσωρευμένων συμβάντων και των παράγωγων τροφίμων και ζωοτροφών, ότι οι πιθανές μακροπρόθεσμες επιδράσεις του τροφίμου ή της ζωοτροφής στην αναπαραγωγή ή την ανάπτυξη δεν έχουν αξιολογηθεί και ότι, λόγω έλλειψης στοιχείων, δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί πλήρως η ασφάλεια της ΓΤ σόγιας συσσωρευμένων συμβάντων·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι από ανεξάρτητη επιστημονική ανάλυση προέκυψε ότι, μεταξύ άλλων, δεν μπορεί να εξαχθεί τελικό συμπέρασμα όσον αφορά την ασφάλεια της ΓΤ σόγιας συσσωρευμένων συμβάντων, ότι η τοξικολογική αξιολόγηση και η εκτίμηση περιβαλλοντικού κινδύνου είναι απαράδεκτες και ότι η εκτίμηση επικινδυνότητας δεν πληροί τις απαιτήσεις για την αξιολόγηση των κινδύνων για το ανοσοποιητικό σύστημα(9)·

Συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως έχει καταδειχθεί, η καλλιέργεια ΓΤ φυτών ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα οδηγεί σε μεγαλύτερη χρήση ζιζανιοκτόνων, εν πολλοίς λόγω της εμφάνισης ζιζανίων ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα(10)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά συνέπεια, πρέπει να αναμένεται ότι οι καλλιέργειες της ΓΤ σόγιας συσσωρευμένων συμβάντων θα εκτίθενται σε υψηλότερες και επαναλαμβανόμενες δόσεις συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων (γλυφοσινικό, δικάμβα και γλυφοσάτη), πράγμα που θα οδηγήσει ενδεχομένως σε μεγαλύτερη ποσότητα καταλοίπων στη συγκομιδή·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το γλυφοσινικό ταξινομείται ως τοξικό για την αναπαραγωγή κατηγορίας 1B και πληροί, επομένως, τα κριτήρια αποκλεισμού που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(11)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση του γλυφοσινικού για χρήση στην Ένωση έληξε στις 31 Ιουλίου 2018(12)·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε μελέτη που αξιολογήθηκε από ομότιμους διαπιστώθηκε ότι η γλυφοσάτη συσσωρεύεται σε ΓΤ σόγια, με αντίστοιχο αρνητικό αντίκτυπο στη διατροφική σύνθεση σε σύγκριση με τη μη ΓΤ σόγια(13)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο πιλοτικού έργου που πραγματοποιήθηκε στην Αργεντινή, διαπιστώθηκαν αναπάντεχα υψηλά επίπεδα καταλοίπων γλυφοσάτης σε ΓΤ σόγια(14)·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται ερωτηματικά όσον αφορά την καρκινογόνο δράση της γλυφοσάτης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Νοέμβριο του 2015 η EFSA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, κατά πάσα πιθανότητα, η γλυφοσάτη δεν είναι καρκινογόνος, και τον Μάρτιο του 2017 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν απαιτείται ταξινόμηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιθέτως, το 2015 ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο —η ειδική υπηρεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον καρκίνο— ταξινόμησε τη γλυφοσάτη στις μάλλον καρκινογόνες για τον άνθρωπο ουσίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι σειρά από πρόσφατες επιστημονικές μελέτες αξιολογηθείσες από ομότιμους επιβεβαιώνουν το καρκινογόνο δυναμικό της γλυφοσάτης(15)·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2020, η χρήση του δικάμβα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του ήπατος και ενδοηπατικού χολαγγειοκαρκινώματος(16)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στα ΓΤ φυτά, ο τρόπος διάσπασης των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων από το φυτό και η σύνθεση και, κατ’ επέκταση, η τοξικότητα των προϊόντων της διάσπασης («μεταβολίτες») ενδέχεται να καθορίζονται από την ίδια τη γενετική τροποποίηση(17)·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ στη γνώμη της EFSA αναφέρεται ότι «η αξιολόγηση των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων που σχετίζονται με την εν λόγω αίτηση έχει διερευνηθεί από τη μονάδα της EFSA για τα φυτοφάρμακα», αυτό δεν αρκεί, δεδομένου ότι δεν έχουν ληφθεί υπόψη η συνδυασμένη τοξικότητα των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων και των προϊόντων διάσπασης και η πιθανή αλληλεπίδρασή τους με την ίδια τη γενετικώς τροποποιημένη σόγια συσσωρευμένων συμβάντων·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη αναλύσεων σχετικά με τα κατάλοιπα ζιζανιοκτόνων στα ΓΤ φυτά και οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι για την υγεία επισημάνθηκαν από τις αρμόδιες αρχές πολλών κρατών μελών ως πηγή ανησυχίας στις παρατηρήσεις τους σχετικά με την αξιολόγηση κινδύνου της EFSA·

Έλλειψη ανώτατων επιπέδων καταλοίπων («ΑΟΚ») και σχετικών ελέγχων

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(18), ο οποίος αποσκοπεί στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών σε σχέση με τα ΑΟΚ, τα κατάλοιπα δραστικών ουσιών που δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται στην Ένωση, όπως το γλυφοσινικό αμμώνιο, στις εισαγόμενες καλλιέργειες, θα πρέπει να ελέγχονται και να παρακολουθούνται προσεκτικά(19)·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο πλαίσιο του πλέον πρόσφατου συντονισμένου πολυετούς προγράμματος ελέγχου της Ένωσης (για τα έτη 2020, 2021 και 2022), τα κράτη μέλη δεν υποχρεούνται να μετρούν κατάλοιπα γλυφοσινικού σε κανένα προϊόν, συμπεριλαμβανομένης της σόγιας(20)·

Πρωτεΐνες Bt

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες που ενδεχομένως επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα έπειτα από έκθεση σε πρωτεΐνες Bt, και ορισμένες από τις εν λόγω πρωτεΐνες Bt ενδέχεται να έχουν ανοσοενισχυτικές ιδιότητες(21), δηλαδή να μπορούν να ενισχύσουν την αλλεργιογονικότητα άλλων πρωτεϊνών με τις οποίες έρχονται σε επαφή·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη γνώμη μειοψηφίας ενός μέλους της ομάδας της EFSA για τους ΓΤΟ κατά τη διαδικασία αξιολόγησης ενός ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων και των επιμέρους συνδυασμών του, αν και ποτέ δεν έχουν διαπιστωθεί ανεπιθύμητες ενέργειες στο ανοσοποιητικό σύστημα σε καμία αίτηση που αφορά την έκφραση πρωτεϊνών Bt, αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες δεν θα ήταν και δυνατόν «να παρατηρηθούν κατά τις τοξικολογικές μελέτες [...] που συνιστώνται και πραγματοποιούνται επί του παρόντος για την αξιολόγηση της ασφάλειας των γενετικώς τροποποιημένων φυτών στην EFSA, αφού αυτές δεν περιλαμβάνουν τις κατάλληλες δοκιμές για τον σκοπό αυτό»(22)·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η κατανάλωση της ΓΤ σόγιας συσσωρευμένων συμβάντων είναι ασφαλής για την υγεία ανθρώπων και ζώων·

Μη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία της 26ης Οκτωβρίου 2020 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν οδήγησε σε έκδοση γνώμης, κάτι που σημαίνει ότι η έγκριση δεν υποστηρίχθηκε από μια ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ως προβληματικό το γεγονός ότι εξακολουθεί να εκδίδει αποφάσεις έγκρισης ΓΤΟ χωρίς ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, κάτι που αποτελεί εξαίρεση στην περίπτωση της έγκρισης προϊόντων γενικότερα, αλλά έχει γίνει ο κανόνας κατά τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 36 ψηφίσματα που αντιτίθενται στη διάθεση στην αγορά ΓΤΟ για τρόφιμα και ζωοτροφές (33 ψηφίσματα) και στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην Ένωση (τρία ψηφίσματα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέχρι στιγμής, το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει έντεκα ενστάσεις κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης οποιουδήποτε από αυτούς τους ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει ΓΤΟ, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει και η ίδια την ύπαρξη δημοκρατικού ελλείμματος, την έλλειψη στήριξης από την πλευρά των κρατών μελών και τις ενστάσεις του Κοινοβουλίου·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να μην εγκρίνει έναν ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης στην επιτροπή προσφυγών(23)· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν απαιτείται εν προκειμένω τροποποίηση της νομοθεσίας·

Τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της Ένωσης

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, στην υγεία των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τυχόν συναφείς διατάξεις της ενωσιακής νομοθεσίας και άλλους θεμιτούς παράγοντες που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι στους εν λόγω θεμιτούς παράγοντες θα πρέπει να περιλαμβάνονται οι υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα (ΣΒΠ)·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ειδικής Εισηγήτριας των Ηνωμένων Εθνών για το δικαίωμα στη διατροφή, τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην υγεία, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες(24)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ΣΒΑ 3.9, στόχος είναι να μειωθεί σημαντικά, έως το 2030, ο αριθμός των θανάτων και των ασθενειών που προκαλούνται από επικίνδυνες χημικές ουσίες και από τη ρύπανση και τη μόλυνση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους(25)·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η EFSA διαπίστωσε ότι η εκτιμώμενη έκθεση του χρήστη σε γλυφοσινικό, το οποίο ταξινομείται ως τοξικό για την αναπαραγωγή, όταν χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των ζιζανίων κατά την καλλιέργεια ΓΤ αραβοσίτου, υπερβαίνει τον αποδεκτό βαθμό έκθεσης του χρήστη, ακόμη και όταν χρησιμοποιείται εξοπλισμός ατομικής προστασίας(26)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος αυξημένης έκθεσης του χρήση είναι ιδιαίτερα ανησυχητικός ως προς τις ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα ΓΤ καλλιέργειες, δεδομένου του μεγαλύτερου όγκου των χρησιμοποιούμενων ζιζανιοκτόνων·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποψίλωση των δασών αποτελεί σημαντική αιτία της μείωσης της βιοποικιλότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπομπές από τη χρήση της γης και την αλλαγή της χρήσης της γης, κυρίως λόγω της αποψίλωσης των δασών, αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη αιτία της κλιματικής αλλαγής μετά την καύση ορυκτών καυσίμων(27)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και το Στρατηγικό σχέδιο για τη βιοποικιλότητα για την περίοδο 2011-2020, που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο της ΣΒΠ των Ηνωμένων Εθνών και των στόχων του Aichi για τη βιοποικιλότητα, προάγουν τις προσπάθειες για τη βιώσιμη διαχείριση, την προστασία και την αποκατάσταση των δασών(28)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΣΒΑ 15 περιλαμβάνει τον στόχο της ανάσχεσης της αποψίλωσης των δασών έως το 2020(29)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δάση διαδραματίζουν πολυλειτουργικό ρόλο που στηρίζει την επίτευξη της πλειονότητας των ΣΒΑ(30)·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή σόγιας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της αποψίλωσης του Αμαζονίου, καθώς και των δασών του Cerrado και του Gran Chaco στη Νότια Αμερική· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 97 % και το 100 % της σόγιας που καλλιεργείται στη Βραζιλία και την Αργεντινή αντίστοιχα είναι ΓΤ σόγια(31)·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειονότητα των ΓΤ ποικιλιών σόγιας που έχουν εγκριθεί για καλλιέργεια στη Βραζιλία και την Αργεντινή έχουν επίσης εγκριθεί για εισαγωγή στην Ένωση(32)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΓΤ σόγια συσσωρευμένων συμβάντων έχει ήδη εγκριθεί για καλλιέργεια στη Βραζιλία(33)·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ανάλυση της Επιτροπής, η σόγια αποτελεί ανέκαθεν όσον αφορά την Ένωση το προϊόν με τη μεγαλύτερη συμβολή στην αποψίλωση των δασών παγκοσμίως και στις συναφείς εκπομπές, καθώς αντιπροσωπεύει σχεδόν το ήμισυ της αποψίλωσης των δασών που ενσωματώνεται σε όλες τις εισαγωγές της Ένωσης(34)·

ΛΑ.  επισημαίνει ότι, σύμφωνα με μια πρόσφατη αξιολογηθείσα από ομότιμους επιστημονική μελέτη, η Ένωση είναι η περιοχή με το μεγαλύτερο στον κόσμο αποτύπωμα άνθρακα που συνδέεται με τις εισαγωγές σόγιας από τη Βραζιλία, σε ποσοστό υψηλότερο κατά 13,8 % από την Κίνα, τη μεγαλύτερη εισαγωγέα σόγιας, λόγω μεγαλύτερου μεριδίου εκπομπών από ενσωματωμένη αποψίλωση δασών(35)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με άλλη πρόσφατη μελέτη, περίπου το ένα πέμπτο της σόγιας που εισάγεται στην Ένωση από τις περιοχές του Αμαζονίου και του Cerrado της Βραζιλίας, κυρίως για χρήση σε ζωοτροφές, μπορεί να «συνδέεται με παράνομη αποψίλωση των δασών»(36)·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δασικές πυρκαγιές στον Αμαζόνιο οφείλονται στα υψηλά επίπεδα αποψίλωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, σε ανακοίνωση που εξέδωσε το 2019, εξέφρασε τη φιλοδοξία της να προστατεύσει και να αποκαταστήσει τα δάση του πλανήτη(37)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια προστασία της βιοποικιλότητας, συμπεριλαμβανομένων των δασών, αποτελεί βασικό στόχο της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα που δημοσίευσε πρόσφατα η Επιτροπή(38)·

1.  κρίνει ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  κρίνει ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(39), να προσφέρει τη βάση για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής απόφασής της·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τελικά, σε επιστολή της με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 2020 προς τα μέλη, την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα κατά τη λήψη αποφάσεων για την έγκριση ΓΤΟ(40)· εκφράζει, ωστόσο, τη βαθιά του απογοήτευση για το γεγονός ότι, στις 28 Σεπτεμβρίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε την εισαγωγή μιας άλλης ΓΤ σόγιας(41), παρά τις αντιρρήσεις του Κοινοβουλίου και της πλειοψηφίας των κρατών μελών·

5.  καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει κατεπειγόντως στην ανάπτυξη κριτηρίων βιωσιμότητας, με πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής αυτής της διαδικασίας·

6.  παροτρύνει εκ νέου την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών·

7.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να σταματήσει να εγκρίνει ΓΤΟ, είτε για καλλιέργεια είτε για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, όταν δεν διατυπώνεται γνώμη από τα κράτη μέλη στην επιτροπή προσφυγών, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011·

8.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤ καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα έως ότου διερευνηθούν διεξοδικά και κατά περίπτωση οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με τα κατάλοιπα, πράγμα που απαιτεί πλήρη αξιολόγηση των καταλοίπων που προέρχονται από τον ψεκασμό των εν λόγω ΓΤ καλλιεργειών με συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, καθώς και αξιολόγηση των προϊόντων διάσπασης των ζιζανιοκτόνων και τυχόν συνδυαστικών επιπτώσεων, μεταξύ άλλων με το ίδιο το ΓΤ φυτό·

9.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει την εισαγωγή, για χρήση σε τρόφιμα ή ζωοτροφές, κανενός ΓΤ φυτού που έχει καταστεί ανθεκτικό σε ζιζανιοκτόνο δραστική ουσία μη εγκεκριμένη για χρήση στην Ένωση·

10.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την EFSA να αναπτύξει περαιτέρω και να χρησιμοποιεί συστηματικά μεθόδους που επιτρέπουν την ταυτοποίηση ανεπιθύμητων συνεπειών από τη συσσώρευση συμβάντων γενετικής τροποποίησης, όπως για παράδειγμα σε σχέση με τις ανοσοενισχυτικές ιδιότητες των τοξινών Bt·

11.  εκφράζει και πάλι τον αποτροπιασμό του για το γεγονός ότι η υψηλή εξάρτηση της Ένωσης από τις εισαγωγές ζωοτροφών με τη μορφή σόγιας ευθύνεται για την αποψίλωση δασών σε τρίτες χώρες(42)·

12.  χαιρετίζει την εξαγγελία από την Επιτροπή νομοθετικής πρότασης με τίτλο «Μέτρα για την αποφυγή ή την ελαχιστοποίηση της διάθεσης στην αγορά της ΕΕ προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση ή την υποβάθμιση των δασών», η οποία αναμένεται να υποβληθεί έως τον Ιούνιο του 2021· εν τω μεταξύ, δεδομένου ότι επείγει να αντιμετωπιστεί η αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου, του Cerrado και του Gran Chaco και ότι η ζήτηση της Ένωσης για ΓΤ σόγια συμβάλλει στην αποψίλωση στην εν λόγω περιοχή, επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να αναστείλει αμέσως τις εισαγωγές ΓΤ σόγιας που καλλιεργείται στη Βραζιλία και την Αργεντινή, κάνοντας χρήση της διάταξης του άρθρου 53 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002, εάν είναι απαραίτητο, έως ότου τεθούν σε εφαρμογή αποτελεσματικοί και νομικά δεσμευτικοί μηχανισμοί για την πρόληψη της διάθεσης στην αγορά της Ένωσης προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών και τις σχετικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

13.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αξιολόγηση της γενετικώς τροποποιημένης σόγιας της σειράς MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788, για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA-GMO-NL-2016-128), EFSA Journal 2019·17(11):5847, https://doi.org/10.2903/j.efsa.2019.5847 (4) –––––––––––– Κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε 36 ψηφίσματα που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση ΓΤΟ. Επιπλέον, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα ψηφίσματα:Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZHG0JG (SYN-ØØØJG-2) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0028).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A2704-12 (ACS-GMØØ5-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0029).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × MON 88017 × 59122 × DAS-40278-9, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 και DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0030).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι LLCotton25 (ACS-GHØØ1-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0054).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 89788 (MON-89788-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0055).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και τους επιμέρους συνδυασμούς MON 89034 × NK603 × DAS-40278-9, 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και NK603 × DAS-40278-9 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0056).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × 1507 × 5307 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε από τα επιμέρους συμβάντα Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 τουΕυρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0057).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαΐου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0069).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και NK603, και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2018/1111 της Επιτροπής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0291).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια SYHT0H2 (SYN-ØØØH2-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0292).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 87460 × MON 89034 × MIR162 × NK603, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0293). (5) Γνώμη της EFSA, σ. 11, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2019.5847 (6) Γνώμη της EFSA, σ. 3, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2019.5847 (7) Ομοίως. (8) Παρατηρήσεις των κρατών μελών: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2016-00009 (9) Παρατήρηση της Testbiotech σχετικά με την αξιολόγηση της EFSA όσον αφορά τη γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON87751 x MON87701 x MON87708 x MON89788 για χρήσεις σε τρόφιμα και ζωοτροφές, δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA-GMO-NL-2016- 128) της Bayer/Monsanto, Δεκέμβριος 2019, https://www.testbiotech.org/sites/default/files/Testbiotech_Comment_MON87751%20x%20MON87701%20x%20MON87708%20x%20MON89788_fin.pdf (10) Βλ., για παράδειγμα, Bonny, S., «Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact» (Γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα, ζιζάνια και ζιζανιοκτόνα: επισκόπηση και αντίκτυπος), Environmental Management, Ιανουάριος 2016, 57(1), σ. 31-48, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738, Benbrook, C.M., «Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years» (Επιπτώσεις των γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών στη χρήση φυτοφαρμάκων στις ΗΠΑ - τα πρώτα 16 έτη), Environmental Sciences Europe 24, 24 (2012), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24, και Schütte, G., Eckerstorfer, M., Rastelli, V. et al., «Herbicide resistance and biodiversity: agronomic and environmental aspects of genetically modified herbicide-resistant plants» (Αντοχή στα ζιζανιοκτόνα και βιοποικιλότητα: γεωπονικές και περιβαλλοντικές πτυχές των γενετικώς τροποποιημένων φυτών με αντοχή στα ζιζανιοκτόνα), Environmental Sciences Europe 29, 5 (2017), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/s12302-016-0100-y (11) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 309 της 24.11.2009, σ. 1). (12) https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database/active-substances/index.cfm?event=as.details&as_id=79 (13) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24491722 (14) https://www.testbiotech.org/sites/default/files/TBT_Background_Glyphosate_Argentina_0.pdf (15) Βλ., για παράδειγμα, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1383574218300887 https://academic.oup.com/ije/advance-article/doi/10.1093/ije/dyz017/5382278 https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0219610 και https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6612199/ (16) https://academic.oup.com/ije/advance-article-abstract/doi/10.1093/ije/dyaa066/5827818?redirectedFrom=fulltext (17) Αυτό ισχύει όντως στην περίπτωση της γλυφοσάτης, όπως αναφέρεται στην αξιολόγηση της EFSA σχετικά με τα υφιστάμενα ανώτατα όρια καταλοίπων για τη γλυφοσάτη σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005, EFSA Journal 2018·16(5):5263, σ. 12, https://www.efsa.europa.eu/fr/efsajournal/pub/5263 (18) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Φεβρουαρίου 2005, για τα ανώτατα όρια καταλοίπων φυτοφαρμάκων μέσα ή πάνω στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές φυτικής και ζωικής προέλευσης και για την τροποποίηση της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 70 της 16.3.2005, σ. 1). (19) Βλ. αιτιολογική σκέψη 8 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005. (20) Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2019/533 της Επιτροπής, της 28ης Μαρτίου 2019, για ένα συντονισμένο πολυετές πρόγραμμα ελέγχου της Ένωσης για τα έτη 2020, 2021 και 2022 ώστε να εξασφαλιστεί συμμόρφωση με τα ανώτατα όρια καταλοίπων φυτοφαρμάκων και να εκτιμηθεί η έκθεση του καταναλωτή στα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων μέσα και πάνω στα τρόφιμα φυτικής και ζωικής προέλευσης (ΕΕ L 88 της 29.3.2019, σ. 28). (21) Για μια ανασκόπηση, βλ. Rubio-Infante, N., Moreno-Fierros, L. (2016), «An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals» (Μια ανασκόπηση σχετικά με την ασφάλεια και τις βιολογικές επιπτώσεις των τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στα θηλαστικά), Journal of Applied Toxicology, Μάιος 2016, 36(5): σ. 630-648, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jat.3252/full (22) Αίτηση EFSA-GMO-DE-2010-86 (Bt11 × MIR162 × 1507 × GA21 αραβόσιτος και τρεις επιμέρους συνδυασμοί ανεξαρτήτως της προέλευσής τους), Γνώμη μειοψηφίας, Wal, J.M., Μέλος της ειδικής ομάδας ΓΤΟ της EFSA, EFSA Journal 2018·16(7):5309, σ. 34, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2018.5309 (23) Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, εάν στην επιτροπή προσφυγών δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, η Επιτροπή «μπορεί» να προχωρήσει στην έγκριση, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να το πράξει. (24) https://www.ohchr.org/EN/Issues/Environment/ToxicWastes/Pages/Pesticidesrighttofood.aspx (25) https://www.un.org/sustainabledevelopment/health/ (26) Συμπέρασμα της EFSA σχετικά με την αξιολόγηση από ομότιμους της εκτίμησης επικινδυνότητας φυτοφαρμάκων όσον αφορά τη δραστική ουσία γλυφοσινικό, Επιστημονική έκθεση EFSA (2005) 27, 1-81, σ. 3, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.2903/j.efsa.2005.27r (27) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Ιουλίου 2019, με τίτλο «Εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη», COM(2019)0352, σ. 1. (28) Όπ. π., σ. 2. (29) Βλ. στόχο 15.2: https://www.un.org/sustainabledevelopment/biodiversity/ (30) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Ιουλίου 2019, με τίτλο «Εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη», COM(2019)0352, σ. 2. (31) International Service for the Acquisition of Agri-biotech Applications (Διεθνής Υπηρεσία για την απόκτηση γεωργικών βιοτεχνολογικών εφαρμογών - ISAAA), «Global status of commercialized biotech/GM crops in 2017: Biotech Crop Adoption Surges as Economic Benefits Accumulate in 22 Years» (Παγκόσμια κατάσταση των εμπορεύσιμων βιοτεχνολογικών/ΓΤ καλλιεργειών το 2017: Απότομη αύξηση της χρήσης βιοτεχνολογικών καλλιεργειών παράλληλα με τη σώρευση οικονομικών ωφελών εντός 22 ετών), Ενημερωτικό δελτίο ISAAA αριθ. 53 (2017), σ. 16 και 21, http://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/53/download/isaaa-brief-53-2017.pdf (32) Μέσω διασταυρούμενου ελέγχου δύο βάσεων δεδομένων τον Οκτώβριο του 2020 (κοινοτικό μητρώο ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών (https://webgate.ec.europa.eu/dyna/gm_register/index_en.cfm) και βάση δεδομένων για την έγκριση ΓΤΟ της ISAAA (http://www.isaaa.org/gmapprovaldatabase/)) μπορεί να υπολογιστεί ο αριθμός των ΓΤ ποικιλιών σόγιας που έχουν εγκριθεί για καλλιέργεια στη Βραζιλία και την Αργεντινή και έχουν επίσης εγκριθεί για εισαγωγή στην Ένωση. Όσον αφορά τη Βραζιλία: από τις 17 ΓΤ ποικιλίες σόγιας που έχουν εγκριθεί για καλλιέργεια, οι 12 είναι επί του παρόντος εγκεκριμένες για εισαγωγή στην Ένωση, ενώ εκκρεμεί η έγκριση εισαγωγής για τρεις ΓΤ ποικιλίες σόγιας. Όσον αφορά την Αργεντινή: από τις 15 συνολικά ΓΤ ποικιλίες σόγιας που έχουν εγκριθεί για καλλιέργεια, οι 10 είναι επί του παρόντος εγκεκριμένες για εισαγωγή στην Ένωση, ενώ εκκρεμεί η έγκριση εισαγωγής για τρεις ΓΤ ποικιλίες σόγιας. (33) https://www.isaaa.org/gmapprovaldatabase/event/default.asp?EventID=438&Event=MON87751%20x%20MON87701%20x%20MON87708%20x%20MON89788 (34) Τεχνική έκθεση - 2013 - 063 της Επιτροπής, με τίτλο «The impact of EU consumption on deforestation: Comprehensive analysis of the impact of EU consumption on deforestation» (Οι επιπτώσεις της ενωσιακής κατανάλωσης στην αποψίλωση των δασών: Διεξοδική ανάλυση του αντικτύπου της ενωσιακής κατανάλωσης στην αποψίλωση των δασών), μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΓΔ Περιβάλλοντος, και διενεργήθηκε από τους φορείς VITO (Φλαμανδικό Ινστιτούτο Τεχνολογικής Έρευνας), IIASA (Διεθνές Ινστιτούτο Εφαρμοσμένης Ανάλυσης Συστημάτων), HIVA (Ινστιτούτο Έρευνας για την Εργασία και την Κοινωνία), και IUCN NL (Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης), http://ec.europa.eu/environment/forests/pdf/1.%20Report%20analysis%20of%20impact.pdf, σ. 23-24: Από το 1990 έως το 2008, η Ένωση εισήγαγε φυτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα που ενσωματώνουν την αποψίλωση 90 000 km2 δασικών εκτάσεων. Τα φυτικά προϊόντα αντιπροσώπευαν 74 000 km2 (82 %) των εκτάσεων αυτών, τα δε ελαιούχα φυτά είχαν το μεγαλύτερο μερίδιο (52 000 km2).). Η σόγια και η πίτα σόγιας αντιπροσώπευαν το 82 % των εν λόγω εκτάσεων (42 600 km2), που ισοδυναμεί με το 47 % των συνολικών ενωσιακών εισαγωγών ενσωματωμένης αποψίλωσης. (35) Escobar, N., Tizado, E. J., zu Ermgassen, E. K., Löfgren, P., Börner, J., Godar, J., «Spatially-explicit footprints of agricultural commodities: Mapping carbon emissions embodied in Brazil’s soy exports» (Χωρικά συγκεκριμένα αποτυπώματα των βασικών γεωργικών προϊόντων: Χαρτογράφηση των εκπομπών άνθρακα που ενσωματώνονται στις εξαγωγές σόγιας της Βραζιλίας), Global Environmental Change, τόμος 62, Μάιος 2020, 102067 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0959378019308623 (36) Rajão, R., Soares-Filho, B., Nunes, F., Börner, J., Machado, L., Assis, D., Oliveira, A., Pinto, L., Ribeiro, V., Rausch, L., Gibbs, H., Figueira, D., «The rotten apples of Brazil’s agribusiness» (Τα «σάπια μήλα» της αγροτοβιομηχανίας της Βραζιλίας), Science, 17 Ιουλίου 2020, τόμος 369, τεύχος 6501, σ. 246-248, https://science.sciencemag.org/content/369/6501/246 (37) Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη», https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52019DC0352&from=EL (38) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, με τίτλο: «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας», Μάιος 2020, https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:a3c806a6-9ab3-11ea-9d2d-01aa75ed71a1.0005.02/DOC_1&format=PDF (39) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1). (40) https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf (41) MON 87708 × MON 89788 × A5547-127. https://webgate.ec.europa.eu/dyna/gm_register/gm_register_auth.cfm?pr_id=100 (42) Ομοίως.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × MON 87411 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και MON 87411 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D069146/02 – 2020/2892(RSP))

P9_TA(2020)0366 B9-0413/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × MON 87411 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και MON 87411 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D069146/02),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 3 και το άρθρο 19 παράγραφος 3,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία της 26ης Οκτωβρίου 2020 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, κατά την οποία δεν εκδόθηκε γνώμη,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 26 Σεπτεμβρίου 2019 και δημοσιεύθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019(3),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ)(4),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 24 Μαΐου 2017, η Monsanto Europe N.V. υπέβαλε, εξ ονόματος της εταιρείας Monsanto (Ηνωμένες Πολιτείες), αίτηση στην εθνική αρμόδια αρχή των Κάτω Χωρών («η αίτηση») για τη διάθεση στην αγορά τροφίμων, συστατικών τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × MON 87411 («ο ΓΤ αραβόσιτος συσσωρευμένων συμβάντων») σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίτηση κάλυπτε επίσης τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που περιέχουν ή αποτελούνται από τον ΓΤ αραβόσιτο συσσωρευμένων συμβάντων και προορίζονται για χρήσεις διαφορετικές από τη χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, εξαιρουμένης της καλλιέργειας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, επιπλέον, η αίτηση κάλυπτε τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από 10 επιμέρους συνδυασμούς των μονών συμβάντων μετασχηματισμού που συνιστούν τον ΓΤ αραβόσιτο συσσωρευμένων συμβάντων·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν ήδη εγκριθεί τέσσερις επιμέρους συνδυασμοί του ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής καλύπτει τους υπόλοιπους έξι επιμέρους συνδυασμούς·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΤ αραβόσιτος συσσωρευμένων συμβάντων προέρχεται από τη διασταύρωση τεσσάρων συμβάντων γενετικώς τροποποιημένου (ΓΤ) αραβοσίτου (MON 87427, MON 89034, MIR162 και MON 87411), προσδίδει αντοχή στα ζιζανιοκτόνα που περιέχουν γλυφοσάτη και παράγει τέσσερις εντομοκτόνους πρωτεΐνες (Cry1A.105, Cry2Ab2, Vip3Aa20 και Cry3Bb1), οι οποίες είναι γνωστές ως πρωτεΐνες «Bt» και είναι τοξικές για ορισμένα λεπιδόπτερα (πεταλούδες και σκώροι) και κολεόπτερα(5)·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προηγούμενες αξιολογήσεις των τεσσάρων μονών συμβάντων και τεσσάρων επιμέρους συνδυασμών του ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων, που έχουν ήδη εγκριθεί, χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για την αξιολόγηση του ΓΤ αραβόσιτου τεσσάρων συσσωρευμένων συμβάντων και των υπόλοιπων έξι επιμέρους συνδυασμών·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 26 Σεπτεμβρίου 2019, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την εν λόγω αίτηση·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, στην υγεία των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τυχόν συναφείς διατάξεις της ενωσιακής νομοθεσίας και άλλους θεμιτούς παράγοντες που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα·

Ανησυχίες των κρατών μελών και έλλειψη πειραματικών δεδομένων για τους επιμέρους συνδυασμούς

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη υπέβαλαν στην EFSA πολλές επικριτικές παρατηρήσεις κατά την τρίμηνη περίοδο διαβούλευσης(6)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις εν λόγω επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνονται οι ανησυχίες σχετικά με το γεγονός ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί ανάλυση σχετικά με τα κατάλοιπα ή τους μεταβολίτες της γλυφοσάτης στον ΓΤ αραβόσιτο συσσωρευμένων συμβάντων, ότι δεν έχουν πραγματοποιηθεί δοκιμές για τις πιθανές συνεργιστικές ή ανταγωνιστικές επιδράσεις των πρωτεϊνών Bt και των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων, ότι δεν έχουν απαντηθεί τα ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια του ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων και των παράγωγων τροφίμων και ζωοτροφών, ότι οι πιθανές μακροπρόθεσμες επιδράσεις του τροφίμου ή της ζωοτροφής στην αναπαραγωγή ή την ανάπτυξη δεν έχουν αξιολογηθεί και ότι, λόγω έλλειψης στοιχείων, δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί πλήρως η ασφάλεια του ΓΤ αραβόσιτου συσσωρευμένων συμβάντων·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι από ανεξάρτητη επιστημονική ανάλυση προέκυψε ότι, μεταξύ άλλων, δεν μπορεί να εξαχθεί τελικό συμπέρασμα όσον αφορά την ασφάλεια του ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων, ότι η τοξικολογική αξιολόγηση και η εκτίμηση περιβαλλοντικού κινδύνου είναι απαράδεκτες και ότι η εκτίμηση επικινδυνότητας δεν πληροί τις απαιτήσεις για την αξιολόγηση των κινδύνων για το ανοσοποιητικό σύστημα(7)·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιτούσα εταιρεία δεν προσκόμισε πειραματικά δεδομένα για τους έξι μη εγκεκριμένους επί του παρόντος επιμέρους συνδυασμούς του ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων(8)·

Έλλειψη αξιολόγησης των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των προϊόντων διάσπασης

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορες μελέτες καταδεικνύουν ότι η καλλιέργεια ΓΤ φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα οδηγεί σε μεγαλύτερη χρήση «συμπληρωματικών» ζιζανιοκτόνων, εν πολλοίς λόγω της εμφάνισης ζιζανίων ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα(9)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, θα πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη η έκθεση του ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων σε αυξημένες και επαναλαμβανόμενες δόσεις γλυφοσάτης και, κατ’ επέκταση, ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη η ποσότητα καταλοίπων στη συγκομιδή· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΤ αραβόσιτος συσσωρευμένων συμβάντων εκφράζει δύο πρωτεΐνες που προσδίδουν ανθεκτικότητα στη γλυφοσάτη και έτσι καθίσταται ακόμη πιο ανθεκτικός σε υψηλότερες δόσεις και επαναλαμβανόμενους ψεκασμούς·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται ερωτηματικά όσον αφορά την καρκινογόνο δράση της γλυφοσάτης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Νοέμβριο του 2015 η EFSA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, κατά πάσα πιθανότητα, η γλυφοσάτη δεν είναι καρκινογόνος, και τον Μάρτιο του 2017 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν απαιτείται ταξινόμηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιθέτως, το 2015 ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο —η ειδική υπηρεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον καρκίνο— ταξινόμησε τη γλυφοσάτη στις μάλλον καρκινογόνες για τον άνθρωπο ουσίες·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην επιστημονική της γνώμη της 26ης Σεπτεμβρίου 2019, η ειδική ομάδα της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ομάδα ΓΤΟ της EFSA) αναφέρει ότι η αξιολόγηση των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων σε καλλιέργειες αραβοσίτου ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα σχετικά με την εν λόγω αίτηση έχει διερευνηθεί από τη μονάδα φυτοφαρμάκων της EFSA(10)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ωστόσο, σύμφωνα με γνωμοδότηση που εξέδωσε η μονάδα φυτοφαρμάκων της EFSA, τα δεδομένα για τα κατάλοιπα γλυφοσάτης σε ΓΤ αραβόσιτο με τροποποιήσεις EPSPS(11) δεν επαρκούν για τον υπολογισμό των ανώτατων ορίων καταλοίπων και των τιμών εκτίμησης επικινδυνότητας(12)·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, και πάλι σύμφωνα με τη μονάδα φυτοφαρμάκων της EFSA, λείπουν τα τοξικολογικά δεδομένα που απαιτούνται για την εκτίμηση της επικινδυνότητας για τους καταναλωτές από διάφορα προϊόντα διάσπασης της γλυφοσάτης τα οποία είναι σημαντικά για τις ΓΤ καλλιέργειες που είναι ανθεκτικές στη γλυφοσάτη(13)·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των προϊόντων διάσπασής τους που εντοπίζονται σε ΓΤ φυτά, όπως επίσης και η ενδεχόμενη αλληλεπίδρασή τους με πρωτεΐνες Bt, δεν εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ομάδας ΓΤΟ της EFSA και, ως εκ τούτου, δεν διενεργείται στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι ο τρόπος διάσπασης των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων από το συγκεκριμένο ΓΤ φυτό και η σύνθεση και, κατ’ επέκταση, η τοξικότητα των προϊόντων διάσπασης («μεταβολίτες») μπορούν να καθορίζονται από την ίδια τη γενετική τροποποίηση(14)·

Πρωτεΐνες Bt

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες που ενδεχομένως επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα έπειτα από έκθεση σε πρωτεΐνες Bt, και ορισμένες από τις εν λόγω πρωτεΐνες Bt ενδέχεται να έχουν ανοσοενισχυτικές ιδιότητες,(15) δηλαδή να μπορούν να ενισχύσουν την αλλεργιογονικότητα άλλων πρωτεϊνών με τις οποίες έρχονται σε επαφή·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη γνώμη μειοψηφίας ενός μέλους της ομάδας της EFSA για τους ΓΤΟ κατά τη διαδικασία αξιολόγησης ενός άλλου ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων και των επιμέρους συνδυασμών του, αν και ποτέ δεν έχουν διαπιστωθεί ανεπιθύμητες ενέργειες στο ανοσοποιητικό σύστημα σε καμία αίτηση που αφορά την έκφραση πρωτεϊνών Bt, αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες δεν θα ήταν και δυνατόν «να παρατηρηθούν κατά τις τοξικολογικές μελέτες [...] που συνιστώνται και πραγματοποιούνται επί του παρόντος για την αξιολόγηση της ασφάλειας των γενετικώς τροποποιημένων φυτών στην EFSA, αφού αυτές δεν περιλαμβάνουν τις κατάλληλες δοκιμές για τον σκοπό αυτό»(16)·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η κατανάλωση του ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων ή των επιμέρους συνδυασμών του είναι ασφαλής για την υγεία ανθρώπων και ζώων·

Μη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία της 26ης Οκτωβρίου 2020 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν οδήγησε σε έκδοση γνώμης, κάτι που σημαίνει ότι η έγκριση δεν υποστηρίχθηκε από μια ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ως προβληματικό το γεγονός ότι εξακολουθεί να εκδίδει αποφάσεις έγκρισης ΓΤΟ χωρίς ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, κάτι που αποτελεί εξαίρεση στην περίπτωση της έγκρισης προϊόντων γενικότερα, αλλά έχει γίνει ο κανόνας κατά τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 36 ψηφίσματα που αντιτίθενται στη διάθεση στην αγορά ΓΤΟ για τρόφιμα και ζωοτροφές (33 ψηφίσματα) και στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην Ένωση (τρία ψηφίσματα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέχρι στιγμής, το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει έντεκα ενστάσεις κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης οποιουδήποτε από αυτούς τους ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει ΓΤΟ, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει και η ίδια την ύπαρξη δημοκρατικού ελλείμματος, την έλλειψη στήριξης από την πλευρά των κρατών μελών και τις ενστάσεις του Κοινοβουλίου·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να μην εγκρίνει έναν ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης στην επιτροπή προσφυγών(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν απαιτείται εν προκειμένω τροποποίηση της νομοθεσίας·

1.  εκτιμά ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  κρίνει ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(18), να προσφέρει τη βάση για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής απόφασής της·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τελικά, σε επιστολή της με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 2020 προς τα μέλη, την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα κατά τη λήψη αποφάσεων για την έγκριση ΓΤΟ(19)· εκφράζει, ωστόσο, τη έντονη απογοήτευσή του για το γεγονός ότι, στις 28 Σεπτεμβρίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε την εισαγωγή άλλης ΓΤ σόγιας(20), παρά την αντίρρηση του Κοινοβουλίου και της πλειοψηφίας των κρατών μελών που την καταψήφισαν·

5.  καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει κατεπειγόντως στην ανάπτυξη κριτηρίων βιωσιμότητας, με πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής αυτής της διαδικασίας·

6.  παροτρύνει εκ νέου την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών·

7.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να σταματήσει να εγκρίνει ΓΤΟ, είτε για καλλιέργεια είτε για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, όταν δεν διατυπώνεται γνώμη από τα κράτη μέλη στην επιτροπή προσφυγών, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011·

8.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤ καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα έως ότου διερευνηθούν διεξοδικά και κατά περίπτωση οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με τα κατάλοιπα, πράγμα που απαιτεί πλήρη αξιολόγηση των καταλοίπων που προέρχονται από τον ψεκασμό των εν λόγω ΓΤ καλλιεργειών με συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, καθώς και αξιολόγηση των προϊόντων διάσπασης των ζιζανιοκτόνων και τυχόν συνδυαστικών επιπτώσεων, μεταξύ άλλων με το ίδιο το ΓΤ φυτό·

9.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει επιμέρους συνδυασμούς συσσωρευμένων συμβάντων γενετικής τροποποίησης, παρά μόνον εάν έχουν αξιολογηθεί διεξοδικά από την EFSA βάσει των ολοκληρωμένων στοιχείων που έχει υποβάλει η αιτούσα εταιρεία·

10.  εκτιμά, ειδικότερα, ότι η έγκριση ποικιλιών για τις οποίες δεν έχουν παρασχεθεί δεδομένα ασφάλειας, και οι οποίες δεν έχουν υποβληθεί σε δοκιμές ή δεν έχουν καν δημιουργηθεί ακόμη, αντιβαίνει στις αρχές της γενικής νομοθεσίας για τα τρόφιμα, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002·

11.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την EFSA να αναπτύξει περαιτέρω και να χρησιμοποιεί συστηματικά μεθόδους που επιτρέπουν την ταυτοποίηση ανεπιθύμητων συνεπειών από τη συσσώρευση συμβάντων γενετικής τροποποίησης, όπως για παράδειγμα σε σχέση με τις ανοσοενισχυτικές ιδιότητες των πρωτεϊνών Bt·

12.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αξιολόγηση του γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × MON 87411 και επιμέρους συνδυασμών, για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA-GMO-NL-2017-144), EFSA Journal 2019·17(11):5848, https://doi.org/10.2903/j.efsa.2019.5848 (4) ––––––––––– Κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε 36 ψηφίσματα που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση ΓΤΟ. Επιπλέον, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα ψηφίσματα:Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZHG0JG (SYN-ØØØJG-2) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0028).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A2704-12 (ACS-GMØØ5-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0029).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × MON 88017 × 59122 × DAS-40278-9, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 και DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0030).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι LLCotton25 (ACS-GHØØ1-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0054).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 89788 (MON-89788-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0055).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και τους επιμέρους συνδυασμούς MON 89034 × NK603 × DAS-40278-9, 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και NK603 × DAS-40278-9 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0056).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × 1507 × 5307 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε από τα επιμέρους συμβάντα Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0057).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαΐου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0069).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και NK603, και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2018/1111 της Επιτροπής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0291).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια SYHT0H2 (SYN-ØØØH2-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0292).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 87460 × MON 89034 × MIR162 × NK603, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0293). (5) Γνώμη της EFSA, σ. 11. (6) Παρατηρήσεις των κρατών μελών: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2017-00442 (7) Παρατήρηση της Testbiotech σχετικά με την αξιολόγηση της EFSA όσον αφορά τον γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × MON 87411 και τους επιμέρους συνδυασμούς για χρήσεις σε τρόφιμα και ζωοτροφές, δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA-GMO-NL-2017-144) της Bayer/Monsanto, Δεκέμβριος 2019, https://www.testbiotech.org/sites/default/files/Testbiotech_Comment_MON87427%20x%20MON89034%20x%20MIR%20162%20x%20MON87411.pdf (8) Γνώμη της EFSA, σ. 26. (9) Βλέπε, για παράδειγμα, Bonny, S., «Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact» (Γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα, Ζιζάνια και Ζιζανιοκτόνα: Επισκόπηση και αντίκτυπος), Environmental Management, Ιανουάριος 2016, 57(1), σ. 31-48, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738, Benbrook, C.M., «Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years» (Επιπτώσεις των γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών στη χρήση φυτοφαρμάκων στις ΗΠΑ - τα πρώτα 16 έτη), Environmental Sciences Europe 24, 24 (2012), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24 και Schütte, G., Eckerstorfer, M., Rastelli, V. et al., «Herbicide resistance and biodiversity: agronomic and environmental aspects of genetically modified herbicide-resistant plants» (Ανθεκτικότητα στα ζιζανιοκτόνα και βιοποικιλότητα: αγρονομικές και περιβαλλοντικές πτυχές των γενετικώς τροποποιημένων φυτών ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα), Environmental Sciences Europe 29, 5 (2017), https://link.springer.com/article/10.1186/s12302-016-0100-y (10) Γνώμη της EFSA, σ. 8. (11) Ο ΓΤ αραβόσιτος συσσωρευμένων συμβάντων περιέχει τροποποίηση EPSPS. (12) Αξιολόγηση της EFSA σχετικά με τα υφιστάμενα ανώτατα όρια καταλοίπων για τη γλυφοσάτη σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 —αναθεωρημένη έκδοση όπου λαμβάνονται υπόψη παραλειφθέντα στοιχεία, EFSA Journal 2019·17(10):5862, σ. 4, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5862 (13) Συμπέρασμα της EFSA σχετικά με την αξιολόγηση από ομότιμους της εκτίμησης επικινδυνότητας φυτοφαρμάκων όσον αφορά τη δραστική ουσία γλυφοσάτη, Δελτίο EFSA 2015· 13(11):4302, σ. 3, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4302 (14) Αυτό ισχύει όντως στην περίπτωση της γλυφοσάτης, όπως αναφέρεται στην αξιολόγηση της EFSA σχετικά με τα υφιστάμενα ανώτατα όρια καταλοίπων για τη γλυφοσάτη σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005, EFSA Journal 2018·16(5):5263, σ. 12, https://www.efsa.europa.eu/fr/efsajournal/pub/5263 (15) Για μια ανασκόπηση, βλ. Rubio-Infante, N., Moreno-Fierros, L. (2016), «An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals» (Μια ανασκόπηση σχετικά με την ασφάλεια και τις βιολογικές επιπτώσεις των τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στα θηλαστικά), Journal of Applied Toxicology, Μάιος 2016, 36(5): σ. 630-648, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jat.3252/full (16) Αίτηση EFSA-GMO-DE-2010-86 (Bt11 × MIR162 × 1507 × GA21 αραβόσιτος και τρεις επιμέρους συνδυασμοί ανεξαρτήτως της προέλευσής τους), Γνώμη μειοψηφίας, Wal, J.M., Μέλος της ειδικής ομάδας ΓΤΟ της EFSA, EFSA Journal 2018·16(7):5309, σ. 34, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2018.5309 (17) Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, εάν στην επιτροπή προσφυγών δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, η Επιτροπή «μπορεί» να προχωρήσει στην έγκριση, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να το πράξει. (18) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1). (19) https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf (20) MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, https://webgate.ec.europa.eu/dyna/gm_register/gm_register_auth.cfm?pr_id=100

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MIR604 (SYN-IR6Ø4-5), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D069147/02 – 2020/2893(RSP))

P9_TA(2020)0367 B9-0414/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MIR604 (SYN-IR6Ø4-5), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D069147/02),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και συγκεκριμένα το άρθρο 11 παράγραφος 3 και το άρθρο 23 παράγραφος 3 αυτού,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία της 26ης Οκτωβρίου 2020 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, κατά την οποία δεν εκδόθηκε γνώμη,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 2 Ιουλίου 2009 και δημοσιεύθηκε στις 21 Ιουλίου 2009(3),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη που εκδόθηκε από την EFSA στις 25 Σεπτεμβρίου 2019 και δημοσιεύθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019(4),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ)(5),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση 2009/866/ΕΚ της Επιτροπής(6) ενέκρινε τη διάθεση στην αγορά τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο (ΓΤ) αραβόσιτο MIR604· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πεδίο εφαρμογής της εν λόγω έγκρισης καλύπτει επίσης τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που περιέχουν ή αποτελούνται από ΓΤ αραβόσιτο MIR604 για χρήσεις διαφορετικές από τη χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, εξαιρουμένης της καλλιέργειας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 26 Ιουλίου 2018, ο κάτοχος της έγκρισης, Syngenta Crop Protection NV/SA, εξ ονόματος της Syngenta Crop Protection AG, υπέβαλε στην Επιτροπή αίτηση, σύμφωνα με τα άρθρα 11 και 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, για την ανανέωση της εν λόγω έγκρισης·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 2 Ιουλίου 2009, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 21 Ιουλίου 2009, σχετικά με την αίτηση αρχικής έγκρισης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 25 Σεπτεμβρίου 2019, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την αίτηση ανανέωσης·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πιθανές χρήσεις του ΓΤ αραβόσιτου MIR604 περιλαμβάνουν την παραγωγή ζωοτροφών και τροφίμων, όπως αμύλου, σιροπιών και ελαίων(7)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΤ αραβόσιτος MIR604 έχει αναπτυχθεί για να παράγει mCry3A, μια συνθετική εντομοκτόνο πρωτεΐνη (γνωστή και ως «τοξίνη Bt») με αυξημένη τοξικότητα, σε σύγκριση με τα φυσικά βακτήρια από τα οποία προέρχεται, με στόχο τη χρυσομήλη του αραβοσίτου (Western Corn rootworm) και άλλα συναφή κολεόπτερα επιβλαβή για τον αραβόσιτο, όπως το είδος Northern Corn rootworm· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επιπλέον, ο ΓΤ αραβόσιτος MIR604 αναπτύχθηκε με το γονίδιο ισομεράση φωσφομανόζης (PMI) από το Escherichia coli (E. coli), το οποίο κωδικοποιεί το ένζυμο PMI ως δείκτη επιλογής·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνδυασμός των δύο γονιδίων προέκυψε από τη συσσώρευση των συμβάντων, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση των μεμονωμένων μητρικών φυτών, κατά παράβαση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 503/2013 της Επιτροπής(8)·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, στην υγεία των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τυχόν συναφείς διατάξεις της ενωσιακής νομοθεσίας και άλλους κατά νόμο παράγοντες που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα·

Ανησυχίες των κρατών μελών σχετικά με τις γνώμες της EFSA

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της περιόδου διαβούλευσης σε σχέση με την αρχική αίτηση έγκρισης, τα κράτη μέλη υπέβαλαν πολλές επικριτικές παρατηρήσεις επί του σχεδίου γνωμοδότησης της EFSA(9)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις εν λόγω επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνονται ανησυχίες ότι η αύξηση της αλλεργιογόνου δράσης λόγω της πρωτεΐνης mCry3A στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές από ΓΤ αραβόσιτο MIR604 δεν μπορεί να αποκλειστεί, ότι τα δεδομένα από επιτόπιες δοκιμές δεν μπορούν να θεωρηθούν επαρκή για διάθεση στην αγορά, ότι οι κατευθυντήριες γραμμές δοκιμών του ΟΟΣΑ δεν ακολουθήθηκαν στις τοξικολογικές μελέτες, όπως συνέστησε η EFSA, και ότι η μελέτη για τη διατροφή αρουραίων και πουλερικών με ολόκληρο το ΓΤ φυτό MIR604, που είχε στόχο να καταδείξει την τοξικολογική ασφάλεια, δεν χρησιμοποίησε τοξικολογικά τελικά σημεία·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της περιόδου διαβούλευσης σχετικά με την αίτηση ανανέωσης, τα κράτη μέλη υπέβαλαν ξανά πολλές επικριτικές παρατηρήσεις επί του σχεδίου γνωμοδότησης της EFSA(10)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις εν λόγω επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνονται ανησυχίες ότι η προσέγγιση παρακολούθησης που εφαρμόζει ο αιτών δεν συνάδει πλήρως με τις απαιτήσεις του παραρτήματος VII της οδηγίας 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(11) και με τις συστάσεις της EFSA, ότι ο ισχυρισμός ότι ο ΓΤ αραβόσιτος MIR604 είναι εξίσου ασφαλής με τον συμβατικό αραβόσιτο δεν έχει τεκμηριωθεί και ότι η προτεινόμενη γενική επιτήρηση για εντοπισμό των αναμενόμενων δυσμενών επιπτώσεων δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως, καθώς και το σχόλιο ότι η Ένωση έχει επικυρώσει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιολογική Ποικιλότητα (ΣΒΠ), γεγονός που καθιστά σαφές ότι τόσο οι χώρες εξαγωγής όσο και οι χώρες εισαγωγής έχουν διεθνείς ευθύνες όσον αφορά τη βιολογική ποικιλότητα·

Μη έγκυρες μελέτες τοξικότητας

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι για τις μελέτες σχετικά με την οξεία τοξικότητα και αποδόμηση σε πεπτικά υγρά χρησιμοποιήθηκαν πρωτεΐνες mCry3A και PMI που παράγονται σε ανασυνδυασμένο στέλεχος E. coli· λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο η mCry3A πρωτεΐνη όσο και η PMI πρωτεΐνη που παράγονται σε βακτήρια E. coli διαφέρουν από τις πρωτεΐνες που παράγονται σε ΓΤ φυτά(12), εγείροντας έτσι αμφιβολίες σχετικά με την εγκυρότητα των εν λόγω μελετών τοξικότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετά κράτη μέλη ανέφεραν το γεγονός αυτό ως πηγή ανησυχίας(13)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, γενικά, μικρή σημασία μπορεί να αποδοθεί στις τοξικολογικές δοκιμές που διεξάγονται με πρωτεΐνες μεμονωμένα, λόγω του γεγονότος ότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι επιδράσεις της πρωτεΐνης σε συνδυασμό με το ίδιο το φυτό·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, για παράδειγμα, ορισμένα φυτά, συμπεριλαμβανομένου του αραβοσίτου, παράγουν φυσικά αναστολείς πρωτεάσης (PI), οι οποίοι έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνουν την αποδόμηση των τοξινών Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολύ υψηλότερη τοξικότητα της τοξίνης Bt, εάν προσλαμβάνεται μαζί με τον φυτικό ιστό, σε σύγκριση με την τοξίνη μεμονωμένα· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια μελέτη του 1990, η οποία εκπονήθηκε από επιστήμονες στη Monsanto, έδειξε ότι ακόμη και η παρουσία εξαιρετικά χαμηλών επιπέδων PI ενίσχυσε την εντομοκτόνο δράση των τοξινών Bt έως και 20 φορές(14)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλληλεπίδραση αυτή δεν έχει ποτέ αξιολογηθεί ή αναφερθεί από την EFSA στις αξιολογήσεις κινδύνου της για τα γενετικώς τροποποιημένα φυτά Bt·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αποδειχθεί ότι παράγοντες που ενισχύουν την τοξικότητα των πρωτεϊνών Bt μπορούν επίσης να επηρεάσουν την επιλεκτικότητά τους(15): εάν αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της τοξίνης Bt στους στοχευόμενους οργανισμούς, η επιλεκτικότητά της μπορεί επίσης να μειωθεί και μη στοχευόμενοι οργανισμοί ενός ευρύτερου φάσματος μπορεί να καταστούν ευαίσθητοι· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί συστηματική έρευνα, αρκετές μελέτες καταδεικνύουν τις επιπτώσεις των PI σε συνδυασμό με τοξίνες Bt σε μη στοχευόμενα έντομα(16)·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος υψηλότερης τοξικότητας για τον άνθρωπο και τα θηλαστικά, λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ PI και τοξινών Bt σε ΓΤ φυτά, δεν είναι γνωστός·

Ερωτήσεις σχετικά με την ανοσοενισχυτικότητα του Bt

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες που ενδεχομένως επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα έπειτα από έκθεση σε τοξίνες Bt και ότι ορισμένες τοξίνες Bt ενδέχεται να έχουν ανοσοενισχυτικές ιδιότητες(17), δηλαδή να ενισχύουν την αλλεργιογονικότητα άλλων πρωτεϊνών με τις οποίες έρχονται σε επαφή·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ η EFSA αναγνωρίζει ότι η Cry1Ac(18) έχει αποδειχθεί ότι δρα ως ανοσοενισχυτικό μέσο, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, δεδομένου ότι ο αραβόσιτος δεν είναι κοινή αλλεργιογόνος τροφή, η ανοσοενισχυτική δράση των πρωτεϊνών Cry, η οποία παρατηρείται μετά από ενδογαστρική ή ενδορρινική χορήγηση υψηλής δοσολογίας, είναι απίθανο να εγείρει ανησυχίες όσον αφορά την αλλεργιογονικότητα(19)· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι η EFSA δεν λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι ο αραβόσιτος παράγει PI(20) και πρέπει να θεωρηθεί ότι συμβαίνει πολύ βραδύτερη αποδόμηση των πρωτεϊνών Bt εάν προσληφθούν με το φυτικό υλικό, σε σύγκριση με την απομονωμένη μορφή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφορά αυτή μπορεί επίσης να αυξήσει την ανοσοενισχυτικότητα και καθιστά μη έγκυρες τις μελέτες που χρησιμοποιούν απομονωμένες πρωτεΐνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν πραγματοποιήθηκαν εμπειρικές μελέτες για τη διερεύνηση της πραγματικής ανοσογονικότητας της τοξίνης Bt που παράγεται από το γενετικώς τροποποιημένο φυτό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποδόμηση σε πεπτικά υγρά δοκιμάστηκε με τη χρήση της πρωτεΐνης Bt μεμονωμένα·

Καλλιέργειες Bt: επιδράσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς και αυξημένη αντοχή

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε αντίθεση με τη χρήση εντομοκτόνων, όπου η έκθεση πραγματοποιείται κατά τον χρόνο του ψεκασμού και για περιορισμένο χρονικό διάστημα στη συνέχεια, η χρήση καλλιεργειών Bt οδηγεί σε συνεχή έκθεση των στοχευόμενων και μη στοχευόμενων οργανισμών στις τοξίνες Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι, με εξαίρεση τη γύρη, οι πρωτεΐνες mCry3A απαντούν σε όλα τα μέρη του ΓΤ αραβόσιτου MIR604(21)·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το γονίδιο mCry3A, όπως εκφράζεται από τον ΓΤ αραβόσιτο MIR604, έχει τροποποιηθεί προκειμένου να ενισχυθεί η τοξικότητα για τα έντομα-στόχους(22), ωστόσο στην αξιολόγηση κινδύνου δεν αξιολογήθηκαν επιδράσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα κράτος μέλος παρατηρεί ότι, δεδομένου ότι «η φυσικά παρούσα τοξίνη Cry3A είναι δραστική κατά των Chrysomelidae(23), ως ελάχιστη απαίτηση θα πρέπει να συμπεριληφθούν στην αξιολόγηση κινδύνου οι δυσμενείς επιδράσεις σε μη στοχευόμενα είδη της οικογένειας Chrysomelidae» και ότι «δεδομένου ότι η εισαγωγή, μεταφορά και επεξεργασία αραβοσίτου MIR604 ενδέχεται να οδηγήσει σε τυχαία εμφάνιση ή ελευθέρωση αραβοσίτου MIR604 στο περιβάλλον, πρέπει να εξεταστούν οι δυνητικές δυσμενείς επιπτώσεις του ΓΤ αραβοσίτου σε μη στοχευόμενους οργανισμούς»(24)·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπόθεση ότι οι τοξίνες Bt παρουσιάζουν έναν μοναδικό τρόπο δράσης για συγκεκριμένο στόχο δεν μπορεί πλέον να θεωρείται ορθή και δεν μπορούν να αποκλειστούν οι επιπτώσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς(25)· λαμβάνοντας υπόψη ότι αναφέρονται όλο και περισσότεροι μη στοχευόμενοι οργανισμοί που επηρεάζονται με πολλούς τρόπους· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πρόσφατη επισκόπηση αναφέρονται 39 δημοσιεύσεις αξιολογημένες από ομότιμους, οι οποίες αναφέρουν σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις των τοξινών Bt σε πολλά είδη «εκτός πεδίου»(26)·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι συνδυαστικές επιδράσεις, όπως ο συνδυασμός με PI, ενδέχεται να συμβάλλουν σημαντικά στην τοξικότητα των τοξινών Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ζήτημα της επιλεκτικότητας έχει ιδιαίτερη σημασία για τις συνθετικές τοξίνες Bt, όπως η mCry3A, οι οποίες ενδέχεται να παρουσιάζουν χαμηλότερη επιλεκτικότητα σε συνδυασμό με υψηλότερη τοξικότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η EFSA εξακολουθεί να θεωρεί ότι οι τοξίνες Bt επηρεάζουν μόνον ένα περιορισμένο φάσμα μη στοχευόμενων οργανισμών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τυχόν συνδυαστικές επιπτώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα ευρύτερο φάσμα μη στοχευόμενων οργανισμών ενδέχεται να εκτίθεται στις τοξίνες Bt μέσω διαρροών, αποβλήτων και κοπριάς·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση κινδύνου δεν εξέτασε την ανάπτυξη αντοχής των στοχευόμενων επιβλαβών οργανισμών στην πρωτεΐνη mCry3A, με πιθανό αποτέλεσμα τη χρήση λιγότερο ασφαλών για το περιβάλλον φυτοφαρμάκων ή την αύξηση των δόσεων και του αριθμού των εφαρμογών στη ΓΤ καλλιέργεια στη χώρα καλλιέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ προτείνει τη σταδιακή κατάργηση πολλών υφιστάμενων υβριδίων αραβοσίτου Bt, καθώς και ορισμένων ποικιλιών βαμβακιού Bt, κατά τα επόμενα τρία έως πέντε έτη, λόγω της αύξησης της αντοχής των εντόμων σε τέτοιες καλλιέργειες(27)·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ έχει υποστηριχθεί ότι η χρήση καλλιεργειών Bt οδηγεί σε μείωση της χρήσης εντομοκτόνων, πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες(28) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «αρκετές αναλύσεις σχετικά με την επίδραση των καλλιεργειών Bt στα πρότυπα χρήσης φυτοφαρμάκων δεν φαίνεται να έχουν λάβει υπόψη την επεξεργασία σπόρων και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να έχουν υπερεκτιμηθεί οι μειώσεις στη χρήση εντομοκτόνων (ιδίως όσον αφορά την «έκταση στην οποία εφαρμόζεται») που συνδέονται με τις καλλιέργειες Bt»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ίδια μελέτη διαπιστώνει ότι η επεξεργασία σπόρων με νεονικοτινοειδή χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με αραβόσιτο Bt και καλλιέργειες σόγιας, ότι «αυτός ο τρόπος χρήσης μπορεί να έχει ανεπιθύμητες συνέπειες, δηλαδή αντοχή σε στοχευόμενους επιβλαβείς οργανισμούς, εξάρσεις μη στοχευόμενων επιβλαβών οργανισμών και ρύπανση με δυσμενείς επιπτώσεις που καταλήγουν στην άγρια πανίδα» και ότι «ορισμένες από αυτές τις επιπτώσεις έχουν ήδη προκύψει»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση έχει απαγορεύσει την υπαίθρια χρήση τριών νεονικοτινοειδών, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τους για την κάλυψη της επιφάνειας των σπόρων, λόγω των επιπτώσεών τους στις μέλισσες και σε άλλους επικονιαστές(29)·

Μη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία της 26ης Οκτωβρίου 2020 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν οδήγησε σε έκδοση γνώμης, κάτι που σημαίνει ότι η έγκριση δεν υποστηρίχθηκε από μια ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ως προβληματικό το γεγονός ότι εξακολουθεί να εκδίδει αποφάσεις έγκρισης ΓΤΟ χωρίς ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, κάτι που αποτελεί εξαίρεση στην περίπτωση της έγκρισης προϊόντων γενικότερα, αλλά έχει γίνει ο κανόνας κατά τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 36 ψηφίσματα που αντιτίθενται στη διάθεση στην αγορά ΓΤΟ για τρόφιμα και ζωοτροφές (33 ψηφίσματα) και στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην Ένωση (τρία ψηφίσματα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέχρι στιγμής, το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει έντεκα ενστάσεις κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης οποιουδήποτε από αυτούς τους ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει ΓΤΟ, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει και η ίδια την ύπαρξη δημοκρατικού ελλείμματος, την έλλειψη στήριξης από την πλευρά των κρατών μελών και τις ενστάσεις του Κοινοβουλίου·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να μην εγκρίνει έναν ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης στην επιτροπή προσφυγών(30)· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν απαιτείται εν προκειμένω τροποποίηση της νομοθεσίας·

1.  κρίνει ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  κρίνει ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(31), να προσφέρει τη βάση για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής απόφασής της·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τελικά, σε επιστολή της με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 2020 προς τα μέλη, την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα κατά τη λήψη αποφάσεων για την έγκριση ΓΤΟ(32)· εκφράζει, ωστόσο, τη έντονη απογοήτευσή του για το γεγονός ότι, στις 28 Σεπτεμβρίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε την εισαγωγή μιας άλλης ΓΤ σόγιας(33), παρά την αντίρρηση του Κοινοβουλίου και της πλειοψηφίας των κρατών μελών που την καταψήφισαν·

5.  καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει κατεπειγόντως στην ανάπτυξη κριτηρίων βιωσιμότητας, με πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής αυτής της διαδικασίας·

6.  παροτρύνει εκ νέου την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών·

7.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να σταματήσει να εγκρίνει ΓΤΟ, είτε για καλλιέργεια είτε για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, όταν δεν διατυπώνεται γνώμη από τα κράτη μέλη στην επιτροπή προσφυγών, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011·

8.  καλεί την EFSA να αποδεχθεί επιτέλους τις ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των πρωτεϊνών Bt που υπάρχουν φυσικά και εκείνων που εκφράζονται από συνθετικά διαγονίδια σε ΓΤ φυτά, και να διευρύνει την αξιολόγηση κινδύνου ώστε να λαμβάνονται πλήρως υπόψη όλες οι αλληλεπιδράσεις και οι συνδυαστικές επιδράσεις μεταξύ τοξινών Bt, ΓΤ φυτών και των συστατικών τους, καταλοίπων ψεκασμού με τα συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, το περιβάλλον, καθώς και επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων·

9.  καλεί την EFSA να μη δέχεται πλέον μελέτες τοξικότητας με βάση απομονωθείσες πρωτεΐνες που είναι πιθανόν να διαφέρουν ως προς τη δομή και τις βιολογικές επιδράσεις σε σύγκριση με εκείνες που παράγονται από το ίδιο το φυτό, και να απαιτεί τη διεξαγωγή όλων των δοκιμών με ιστούς από το ΓΤ φυτό·

10.  καλεί την EFSA να διασφαλίσει ότι τα δεδομένα από επιτόπιες δοκιμές ή θερμοκήπια καλύπτουν ένα επαρκώς ευρύ φάσμα γεωπονικών και περιβαλλοντικών συνθηκών για την αξιολόγηση του αντικτύπου όλων των παραγόντων καταπόνησης που πρέπει να αναμένονται κατά την καλλιέργεια στην έκφραση των γονιδίων και στη σύνθεση των φυτών·

11.  καλεί την EFSA να διασφαλίσει ότι τα δεδομένα από επιτόπιες δοκιμές ή θερμοκήπια καλύπτουν ένα επαρκώς ευρύ φάσμα διαφορετικών ποικιλιών για την αξιολόγηση του αντικτύπου των διάφορων γενετικών υπόβαθρων στην έκφραση των γονιδίων και στη σύνθεση των φυτών·

12.  καλεί την EFSA να ζητήσει στοιχεία σχετικά με τον αντίκτυπο της κατανάλωσης τροφίμων και ζωοτροφών που προέρχονται από γενετικώς τροποποιημένα φυτά στο εντερικό μικροβίωμα·

13.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αίτηση (αριθ. αναφοράς EFSA‐GMO‐UK‐2005‐11) για τη διάθεση στην αγορά του εντομοανθεκτικού γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου MIR604, που προορίζεται για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, την εισαγωγή και την επεξεργασία, βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, από την εταιρεία Syngenta Seeds S.A.S εξ ονόματος της Syngenta Crop Protection AG, EFSA Journal 2009·7(7):1193, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1193 (4) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αξιολόγηση του γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου MIR604 για ανανέωση της έγκρισης βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA-GMO-RX-013), EFSA Journal 2019·17(11):5846, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5846 (5) ––––––––––– Κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε 36 ψηφίσματα που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση ΓΤΟ. Επιπλέον, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα ψηφίσματα:Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZHG0JG (SYN-ØØØJG-2) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0028).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A2704-12 (ACS-GMØØ5-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0029).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × MON 88017 × 59122 × DAS-40278-9, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 και DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0030).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι LLCotton25 (ACS-GHØØ1-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0054).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 89788 (MON-89788-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0055).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και τους επιμέρους συνδυασμούς MON 89034 × NK603 × DAS-40278-9, 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και NK603 × DAS-40278-9 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0056).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × 1507 × 5307 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε από τα επιμέρους συμβάντα Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0057).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαΐου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0069).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και NK603, και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2018/1111 της Επιτροπής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0291).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια SYHT0H2 (SYN-ØØØH2-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0292).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 87460 × MON 89034 × MIR162 × NK603, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0293). (6) Απόφαση 2009/866/ΕΚ της Επιτροπής, της 30ής Νοεμβρίου 2009, για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο της σειράς MIR604 (SYN-IR6Ø4-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 314 της 1.12.2009, σ. 102). (7) Γνώμη της EFSA 2009, σ. 11. (8) Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 503/2013 της Επιτροπής, της 3ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις αιτήσεις έγκρισης γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και την τροποποίηση των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 641/2004 και (ΕΚ) αριθ. 1981/2006 (ΕΕ L 157 της 8.6.2013, σ. 1). (9) Παρατηρήσεις των κρατών μελών: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2005-046 (10) Παρατηρήσεις των κρατών μελών: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2018-00644 (11) Οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Μαρτίου 2001, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την κατάργηση της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 106 της 17.4.2001, σ. 1). (12) Γνώμη της EFSA 2009, σ. 12. (13) Παρατηρήσεις κράτους μέλους, σ. 8 και 14: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2005-046 (14) MacIntosh, S.C., Kishore, G.M., Perlak, F.J., Marrone, P.G., Stone, T.B., Sims, S.R., Fuchs, R.L., «Potentiation of Bacillus thuringiensis insecticidal activity by serine protease inhibitors» (Ενίσχυση της εντομοκτόνου δράσης του Bacillus thuringiensis από αναστολείς της πρωτεάσης σερίνης), Journal of Agricultural and Food Chemistry 1990, 38, σ. 1145-1152. (15) Βλ., για παράδειγμα, Then, C., «Risk assessment of toxins derived from Bacillus thuringiensis - synergism, efficacy, and selectivity» (Αξιολόγηση κινδύνου από τοξίνες που προέρχονται από τον Bacillus thuringiensis - συνεργιστική δράση, αποτελεσματικότητα και επιλεκτικότητα), Environmental Science and Pollution Research 2010, 17, σ. 791–797, https://doi.org/10.1007/s11356-009-0208-3 (16) Βλ., για παράδειγμα, Han, P., Niu, C.Y., Lei, C.L., Cui, J.J., Desneux, N., «Quantification of toxins in a Cry1Ac + CpTI cotton cultivar and its potential effects on the honey bee Apis mellifera L.» (Ποσοτικοποίηση τοξινών σε καλλιεργητική ποικιλία βαμβακιού Cry1Ac + CpTI και δυνητικές επιδράσεις στη μέλισσα Apis mellifera L.), Ecotoxicology 2010, 19, σ. 1452-1459, https://doi.org/10.1007/s10646-010-0530-z· Babendreier, D., Kalberer, N.M., Romeis, J., Fluri, P., Mulligan, E., Bigler, F., «Influence of Bt-transgenic pollen, Bt-toxin and protease inhibitor (SBTI) ingestion on development of the hypopharyngeal glands in honeybees» (Επίδραση της πρόσληψης Bt-διαγονιδιακής γύρης, Bt-τοξίνης και αναστολέα πρωτεάσης (SBTI) στην ανάπτυξη των υποφαρυγγικών αδένων στις μέλισσες), Apidologie 2005, 36(4), σ. 585-594, https://doi.org/10.1051/apido:2005049· και Liu, X.D., Zhai, B.P., Zhang, X.X., Zong, J.M., «Impact of transgenic cotton plants on a non-target pest, Aphis gossypii Glover» (Επίδραση διαγονιδιακών φυτών βαμβακιού σε έναν μη στοχευόμενο επιβλαβή οργανισμό, Aphis gossypii Glover). Ecological Entomology, 30(3), σ. 307-315, https://doi.org/10.1111/j.0307-6946.2005.00690.x (17) Για μια ανασκόπηση, βλ. Rubio-Infante, N., Moreno-Fierros, L. (2016), «An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals» (Μια ανασκόπηση σχετικά με την ασφάλεια και τις βιολογικές επιπτώσεις των τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στα θηλαστικά), Journal of Applied Toxicology, Μάιος 2016, 36(5), σ. 630-648, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jat.3252/full (18) Η Cry1Ac είναι μία από τις λίγες μόνο τοξίνες Bt που έχουν διερευνηθεί λεπτομερώς από την EFSA. (19) Γνώμη της EFSA 2009, σ. 16. (20) Βλ. αιτιολογική σκέψη ΙΓ. (21) Γνώμη της EFSA 2009, σ. 8. (22) Γνώμη της EFSA 2009, σ. 7. (23) Οικογένεια κολεόπτερων, κοινώς γνωστά ως «σκαθάρια των φύλλων». (24) Βλ. παρατηρήσεις των κρατών μελών, σ. 24: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2005-046 (25) Βλ., για παράδειγμα, Hilbeck, A., Otto, M. «Specificity and combinatorial effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in the context of GMO environmental risk assessment» (Ιδιαιτερότητα και συνδυαστικές επιδράσεις τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στο πλαίσιο αξιολόγησης κινδύνου ΓΤΟ), Frontiers in Environmental Science 2015, 3:71, https://doi.org/10.3389/fenvs.2015.00071 (26) Hilbeck, A., Defarge, N., Lebrecht, T., Bøhn, T., «Insecticidal Bt crops. EFSA’s risk assessment approach for GM Bt plants fails by design» (Εντομοκτόνες καλλιέργειες Bt. Η προσέγγιση της αξιολόγησης κινδύνου της EFSA για τα ΓΤ φυτά Bt αποτυγχάνει εκ σχεδιασμού), RAGES 2020, σ. 4, https://www.testbiotech.org/sites/default/files/RAGES_report-Insecticidal%20Bt%20plants.pdf (27) https://www.dtnpf.com/agriculture/web/ag/crops/article/2020/09/29/epa-proposes-phasing-dozens-bt-corn (28) Douglas, M.R., Tooker, J.F., «Large-Scale Deployment of Seed Treatments Has Driven Rapid Increase in Use of Neonicotinoid Insecticides and Preemptive Pest Management in U.S. Field Crops» (Η μεγάλης κλίμακας χρήση των προϊόντων επεξεργασίας σπόρων έχει οδηγήσει σε ταχεία αύξηση της χρήσης νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων και σε προληπτική φυτοπροστασία στις μεγάλες καλλιέργειες στις ΗΠΑ), Environmental Science and Technology 2015, 49, 8, 5088-5097, https://pubs.acs.org/doi/10.1021/es506141g (29) Νεονικοτινοειδή, https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/approval_active_substances/approval_renewal/neonicotinoids_en (30) Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, εάν στην επιτροπή προσφυγών δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, η Επιτροπή «μπορεί» να προχωρήσει στην έγκριση, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να το πράξει. (31) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1). (32) https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf (33) MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, https://webgate.ec.europa.eu/dyna/gm_register/gm_register_auth.cfm?pr_id=100

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 88017 (MON-88Ø17-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D069148/02 – 2020/2894(RSP))

P9_TA(2020)0368 B9-0415/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 88017 (MON-88Ø17-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D069148/02),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και συγκεκριμένα το άρθρο 11 παράγραφος 3 και το άρθρο 23 παράγραφος 3 αυτού,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία της 26ης Οκτωβρίου 2020 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, κατά την οποία δεν εκδόθηκε γνώμη,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 21 Απριλίου 2009 και δημοσιεύθηκε στις 6 Μαΐου 2009(3),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη που εκδόθηκε από την EFSA στις 29 Ιανουαρίου 2020 και δημοσιεύθηκε στις 11 Μαρτίου 2020(4),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ)(5),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση 2009/814/ΕΚ της Επιτροπής(6) ενέκρινε τη διάθεση στην αγορά τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο (ΓΤ) αραβόσιτο MON 88017· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πεδίο εφαρμογής της έγκρισης αυτής καλύπτει επίσης τη διάθεση στην αγορά άλλων προϊόντων εκτός των τροφίμων και των ζωοτροφών που περιέχουν ή αποτελούνται από ΓΤ αραβόσιτο MON 88017, για τις ίδιες χρήσεις όπως οποιουδήποτε άλλου αραβοσίτου, εκτός της καλλιέργειας.

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 10 Ιουλίου 2018, η Monsanto Europe N.V., εξ ονόματος της κατόχου της έγκρισης Monsanto Company (Ηνωμένες Πολιτείες), υπέβαλε στην Επιτροπή αίτηση, σύμφωνα με τα άρθρα 11 και 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, για την ανανέωση της εν λόγω έγκρισης·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 21 Απριλίου 2009, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 6 Μαΐου 2009, σχετικά με την αίτηση αρχικής έγκρισης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 29 Ιανουαρίου 2020, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 11 Μαρτίου 2020, σχετικά με την αίτηση ανανέωσης·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΤ αραβόσιτος MON 88017 έχει αναπτυχθεί για να παράγει Cry3Bb1, μια συνθετική εντομοκτόνο πρωτεΐνη (γνωστή και ως τοξίνη Bt) με αυξημένη τοξικότητα, σε σύγκριση με τα φυσικά βακτήρια από τα οποία προέρχεται, για προστασία από επιβλαβή κολεόπτερα και την πρωτεΐνη CP4 EPSPS που προσδίδει αντοχή στη γλυφοσάτη(7)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνδυασμός των δύο γονιδίων προέκυψε από τη συσσώρευση των συμβάντων, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση των μεμονωμένων μητρικών φυτών, κατά παράβαση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 503/2013 της Επιτροπής(8)·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, στην υγεία των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τυχόν συναφείς διατάξεις της ενωσιακής νομοθεσίας και άλλους κατά νόμο παράγοντες που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα·

Ανησυχίες των κρατών μελών σχετικά με τις γνώμες της EFSA

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της περιόδου διαβούλευσης σε σχέση με την αίτηση αρχική έγκρισης, τα κράτη μέλη υπέβαλαν πολλές επικριτικές παρατηρήσεις στο σχέδιο γνωμοδότησης της EFSA(9)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνουν σχόλια σύμφωνα με τις οποία μπορεί να αποδοθεί μικρή σημασία στις δοκιμές οξείας τοξικότητας που διενεργήθηκαν με απομονωθείσες πρωτεΐνες (δηλ. όχι με ολόκληρο το ΓΤ φυτό), ότι η προτεινόμενη περιβαλλοντική παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά είναι υπερβολικά ασαφής για ένα σχέδιο επιτήρησης των ανεπιθύμητων επιδράσεων στην υγεία των ανθρώπων ή των ζώων και στο περιβάλλον, ότι η δοκιμή των βακτηριακών παρένθετων πρωτεϊνών δεν θα πρέπει να υποκαταστήσει τη δοκιμή των πρωτεϊνών που εκφράζονται από φυτά, ότι ο αριθμός των εποχιακών περιόδων και τοποθεσιών του αγρού δεν είναι επαρκής δεδομένης της εμπορικής χρήσης του ΓΤΟ και απαιτούνται περαιτέρω πληροφορίες για να συναχθεί συμπέρασμα σχετικά την αξιολόγηση κινδύνου και ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί μια αύξηση της αλλεργιογόνου δράσης λόγω της πρωτεΐνης mCry3Bb1 σε τρόφιμα και ζωοτροφές από ΓΤ αραβόσιτο MON 88017· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επιπλέον, ένα κράτος μέλος αμφισβήτησε την ανεξαρτησία των μελετών που διενεργήθηκαν για τους σκοπούς της αξιολόγησης κινδύνου, δεδομένου ότι διενεργήθηκαν από την αιτούσα εταιρεία Monsanto·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της περιόδου διαβούλευσης σχετικά με την αίτηση ανανέωσης, τα κράτη μέλη υπέβαλαν ξανά πολλές επικριτικές παρατηρήσεις επί του σχεδίου γνωμοδότησης της EFSA(10)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις εν λόγω επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνεται το σχόλιο ότι το σχέδιο παρακολούθησης που βασίζεται στην έγκριση που δόθηκε με την απόφαση 2009/814/ΕΚ και οι εκθέσεις παρακολούθησης παρουσιάζουν θεμελιώδεις ελλείψεις και δεν συνάδουν με την οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(11) ή με τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές της EFSA, ότι οι μελέτες δεν επαρκούν και ότι απαιτούνται περαιτέρω πειράματα για τον προσδιορισμό της έκθεσης και των επακόλουθων επιδράσεων και κινδύνων για μη στοχευόμενους οργανισμούς από την έκθεση στις πρωτεΐνες Bt μέσω της κοπριάς ή των λυμάτων, και ότι, λόγω έλλειψης πληροφοριών, η περιβαλλοντική ασφάλεια του ΓΤ αραβοσίτου MON 88017 δεν μπορεί να αξιολογηθεί πλήρως·

Συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα και έλλειψη ανάλυσης καταλοίπων

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως έχει καταδειχθεί, η καλλιέργεια ΓΤ φυτών ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα οδηγεί σε μεγαλύτερη χρήση ζιζανιοκτόνων, κάτι που οφείλεται εν πολλοίς λόγω στην εμφάνιση ζιζανίων ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα(12)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη η έκθεση καλλιεργειών του ΓΤ αραβοσίτου σε αυξημένες και επαναλαμβανόμενες δόσεις γλυφοσάτης, πράγμα που θα έχει ενδεχομένως ως αποτέλεσμα η ποσότητα καταλοίπων στη συγκομιδή να είναι μεγαλύτερη·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται ερωτηματικά όσον αφορά την καρκινογόνο δράση της γλυφοσάτης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Νοέμβριο του 2015 η EFSA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, κατά πάσα πιθανότητα, η γλυφοσάτη δεν είναι καρκινογόνος, και τον Μάρτιο του 2017 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν απαιτείται ταξινόμηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιθέτως, το 2015 ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο –η ειδική υπηρεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον καρκίνο– ταξινόμησε τη γλυφοσάτη στις μάλλον καρκινογόνες για τον άνθρωπο ουσίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι σειρά από πρόσφατες επιστημονικές μελέτες αξιολογηθείσες από ομότιμους επιβεβαιώνουν το καρκινογόνο δυναμικό της γλυφοσάτης(13)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με γνωμοδότηση της μονάδας φυτοφαρμάκων της EFSA, τα δεδομένα για τα κατάλοιπα γλυφοσάτης σε ΓΤ αραβόσιτο με τροποποιήσεις EPSPS(14) δεν επαρκούν για τον υπολογισμό των ανώτατων ορίων καταλοίπων και των τιμών εκτίμησης επικινδυνότητας(15)·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, και πάλι σύμφωνα με τη μονάδα φυτοφαρμάκων της EFSA, λείπουν τα τοξικολογικά δεδομένα που απαιτούνται για την εκτίμηση της επικινδυνότητας για τους καταναλωτές από διάφορα προϊόντα διάσπασης της γλυφοσάτης τα οποία είναι σημαντικά για τις ΓΤ καλλιέργειες που είναι ανθεκτικές στη γλυφοσάτη(16)·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των προϊόντων διάσπασης ζιζανιοκτόνων που εντοπίζονται σε ΓΤ φυτά, μαζί με την αλληλεπίδρασή τους με τοξίνες Bt, θεωρείται ότι δεν εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ομάδας της EFSA για τους ΓΤΟ και, επομένως, δεν πραγματοποιείται στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι ο τρόπος διάσπασης των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων από το συγκεκριμένο ΓΤ φυτό και η σύνθεση και, κατ’ επέκταση, η τοξικότητα των προϊόντων διάσπασης («μεταβολίτες») μπορούν να καθορίζονται από την ίδια τη γενετική τροποποίηση(17)·

Μη έγκυρες μελέτες τοξικότητας

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι για τις μελέτες οξείας τοξικότητας και αποδόμησης σε πεπτικά υγρά χρησιμοποιήθηκαν οι πρωτεΐνες Cry3Bb1 και CP4 EPSPS που παράγονται σε ανασυνδυασμένο στέλεχος E. coli·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, γενικά, μικρή σημασία μπορεί να αποδοθεί στις τοξικολογικές δοκιμές που διεξάγονται με πρωτεΐνες μεμονωμένα, λόγω του γεγονότος ότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι επιδράσεις της πρωτεΐνης σε συνδυασμό με το ίδιο το φυτό·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, για παράδειγμα, ορισμένα φυτά, συμπεριλαμβανομένου του αραβοσίτου, παράγουν φυσικά αναστολείς πρωτεάσης (PI), οι οποίοι έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνουν την αποδόμηση των τοξινών Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολύ υψηλότερη τοξικότητα της τοξίνης Bt, εάν προσλαμβάνεται μαζί με τον φυτικό ιστό, σε σύγκριση με την τοξίνη μεμονωμένα· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια μελέτη του 1990, η οποία εκπονήθηκε από επιστήμονες στη Monsanto, έδειξε ότι ακόμη και η παρουσία εξαιρετικά χαμηλών επιπέδων PI ενίσχυσε την εντομοκτόνο δράση των τοξινών Bt έως και 20 φορές(18)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλληλεπίδραση αυτή δεν έχει ποτέ αξιολογηθεί ή αναφερθεί από την EFSA στις αξιολογήσεις κινδύνου της για τα γενετικώς τροποποιημένα φυτά Bt·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αποδειχθεί ότι παράγοντες που ενισχύουν την τοξικότητα των τοξινών Bt μπορούν επίσης να επηρεάσουν την επιλεκτικότητά τους(19): εάν αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της τοξίνης Bt στους στοχευόμενους οργανισμούς, η επιλεκτικότητά της μπορεί επίσης να μειωθεί και μη στοχευόμενοι οργανισμοί ενός ευρύτερου φάσματος μπορεί να καταστούν ευαίσθητοι· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί συστηματική έρευνα, αρκετές μελέτες καταδεικνύουν τις επιπτώσεις των PI σε συνδυασμό με τοξίνες Bt σε μη στοχευόμενα έντομα(20)·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος υψηλότερης τοξικότητας για τον άνθρωπο και τα θηλαστικά, λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ PI και τοξινών Bt σε ΓΤ φυτά, δεν είναι γνωστός·

Ερωτήσεις σχετικά με την ανοσοενισχυτικότητα του Bt

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες που ενδεχομένως επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα έπειτα από έκθεση σε τοξίνες Bt και ότι ορισμένες τοξίνες Bt ενδέχεται να έχουν ανοσοενισχυτικές ιδιότητες(21), δηλαδή να ενισχύουν την αλλεργιογονικότητα άλλων πρωτεϊνών με τις οποίες έρχονται σε επαφή·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση κινδύνου που διεξήχθη από την EFSA δεν λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι ο αραβόσιτος παράγει PI(22) και, ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρηθεί ότι συμβαίνει πολύ βραδύτερη αποδόμηση της τοξίνης Bt εάν προσληφθεί με το φυτικό υλικό, σε σύγκριση με την απομονωμένη μορφή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφορά αυτή μπορεί επίσης να αυξήσει την ανοσοενισχυτικότητα και καθιστά μη έγκυρες τις μελέτες που χρησιμοποιούν απομονωμένες πρωτεΐνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν πραγματοποιήθηκαν εμπειρικές μελέτες για τη διερεύνηση της πραγματικής ανοσογονικότητας της τοξίνης Bt που παράγεται από το γενετικώς τροποποιημένο φυτό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποδόμηση σε πεπτικά υγρά, η οποία μπορεί να έχει σημασία για την τοξικότητα και την ανοσοενισχυτικότητα, δοκιμάστηκε με τη χρήση της τοξίνης Bt μεμονωμένα·

Καλλιέργειες Bt: επιδράσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς και αυξημένη αντοχή

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε αντίθεση με τη χρήση εντομοκτόνων, όπου η έκθεση πραγματοποιείται κατά τον χρόνο του ψεκασμού και για περιορισμένο χρονικό διάστημα στη συνέχεια, η χρήση καλλιεργειών Bt οδηγεί σε συνεχή έκθεση των στοχευόμενων και μη στοχευόμενων οργανισμών στις τοξίνες Bt·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπόθεση ότι οι τοξίνες Bt παρουσιάζουν έναν μοναδικό τρόπο δράσης για συγκεκριμένο στόχο δεν μπορεί πλέον να θεωρείται ορθή και δεν μπορούν να αποκλειστούν οι επιπτώσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς(23)· λαμβάνοντας υπόψη ότι αναφέρονται όλο και περισσότεροι μη στοχευόμενοι οργανισμοί που επηρεάζονται με πολλούς τρόπους· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πρόσφατη επισκόπηση αναφέρονται 39 δημοσιεύσεις αξιολογημένες από ομότιμους, οι οποίες αναφέρουν σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις των τοξινών Bt σε πολλά είδη «εκτός πεδίου»(24)·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι συνδυαστικές επιδράσεις, όπως ο συνδυασμός με PI, ενδέχεται να συμβάλλουν σημαντικά στην τοξικότητα των τοξινών Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ζήτημα της επιλεκτικότητας έχει ιδιαίτερη σημασία για τις συνθετικές τοξίνες Bt, όπως η Cry3Bb1, οι οποίες ενδέχεται να παρουσιάζουν χαμηλότερη επιλεκτικότητα σε συνδυασμό με υψηλότερη τοξικότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η EFSA εξακολουθεί να θεωρεί ότι οι τοξίνες Bt επηρεάζουν μόνον ένα περιορισμένο φάσμα μη στοχευόμενων οργανισμών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τυχόν συνδυαστικές επιπτώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα ευρύτερο φάσμα μη στοχευόμενων οργανισμών ενδέχεται να εκτίθεται στις τοξίνες Bt μέσω διαρροών, αποβλήτων και κοπριάς·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση κινδύνου δεν εξέτασε την ανάπτυξη αντοχής των στοχευόμενων επιβλαβών οργανισμών στις τοξίνες Bt, με πιθανό αποτέλεσμα τη χρήση λιγότερο ασφαλών για το περιβάλλον φυτοφαρμάκων ή την αύξηση των δόσεων και του αριθμού των εφαρμογών στη ΓΤ καλλιέργεια στη χώρα καλλιέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ προτείνει τη σταδιακή κατάργηση πολλών υφιστάμενων υβριδίων αραβοσίτου Bt, καθώς και ορισμένων ποικιλιών βαμβακιού Bt, κατά τα επόμενα τρία έως πέντε έτη, λόγω της αύξησης της αντοχής των εντόμων σε τέτοιες καλλιέργειες(25)·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ έχει υποστηριχθεί ότι η χρήση καλλιεργειών Bt οδηγεί σε μείωση της χρήσης εντομοκτόνων, πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες(26) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «αρκετές αναλύσεις σχετικά με την επίδραση των καλλιεργειών Bt στα πρότυπα χρήσης φυτοφαρμάκων δεν φαίνεται να έχουν λάβει υπόψη την επεξεργασία σπόρων και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να έχουν υπερεκτιμηθεί οι μειώσεις στη χρήση εντομοκτόνων (ιδίως όσον αφορά την «έκταση στην οποία εφαρμόζεται») που συνδέονται με τις καλλιέργειες Bt»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ίδια μελέτη διαπιστώνει ότι η επεξεργασία σπόρων με νεονικοτινοειδή χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με αραβόσιτο Bt και καλλιέργειες σόγιας, ότι «αυτός ο τρόπος χρήσης μπορεί να έχει ανεπιθύμητες συνέπειες, δηλαδή αντοχή σε στοχευόμενους επιβλαβείς οργανισμούς, εξάρσεις μη στοχευόμενων επιβλαβών οργανισμών και ρύπανση με δυσμενείς επιπτώσεις που καταλήγουν στην άγρια πανίδα». Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι «ορισμένες από αυτές τις επιπτώσεις έχουν ήδη προκύψει»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση έχει απαγορεύσει την υπαίθρια χρήση τριών νεονικοτινοειδών, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τους για την κάλυψη της επιφάνειας των σπόρων, λόγω των επιπτώσεών τους στις μέλισσες και σε άλλους επικονιαστές(27)·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα («UN CBD»), η οποία υποχρεώνει τόσο τις χώρες εισαγωγής όσο και τις χώρες εξαγωγής να λαμβάνουν υπόψη τη βιολογική ποικιλότητα·

Μη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία της 26ης Οκτωβρίου 2020 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν οδήγησε σε έκδοση γνώμης, κάτι που σημαίνει ότι η έγκριση δεν υποστηρίχθηκε από μια ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ως προβληματικό το γεγονός ότι εξακολουθεί να εκδίδει αποφάσεις έγκρισης ΓΤΟ χωρίς ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, κάτι που αποτελεί εξαίρεση στην περίπτωση της έγκρισης προϊόντων γενικότερα, αλλά έχει γίνει ο κανόνας κατά τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 36 ψηφίσματα που αντιτίθενται στη διάθεση στην αγορά ΓΤΟ για τρόφιμα και ζωοτροφές (33 ψηφίσματα) και στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην Ένωση (τρία ψηφίσματα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέχρι στιγμής, το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει έντεκα ενστάσεις κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης οποιουδήποτε από αυτούς τους ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει ΓΤΟ, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει και η ίδια την ύπαρξη δημοκρατικού ελλείμματος, την έλλειψη στήριξης από την πλευρά των κρατών μελών και τις ενστάσεις του Κοινοβουλίου·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να μην εγκρίνει έναν ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης στην επιτροπή προσφυγών(28)· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν απαιτείται εν προκειμένω τροποποίηση της νομοθεσίας·

1.  κρίνει ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  κρίνει ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(29), να προσφέρει τη βάση για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής απόφασής της·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τελικά, σε επιστολή της με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 2020 προς τα μέλη, την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα κατά τη λήψη αποφάσεων για την έγκριση ΓΤΟ(30)· εκφράζει, ωστόσο, τη έντονη απογοήτευσή του για το γεγονός ότι, στις 28 Σεπτεμβρίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε την εισαγωγή μιας άλλης ΓΤ σόγιας(31), παρά την αντίρρηση του Κοινοβουλίου και της πλειοψηφίας των κρατών μελών που την καταψήφισαν·

5.  καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει κατεπειγόντως στην ανάπτυξη κριτηρίων βιωσιμότητας, με πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής αυτής της διαδικασίας·

6.  παροτρύνει εκ νέου την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών·

7.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να σταματήσει να εγκρίνει ΓΤΟ, είτε για καλλιέργεια είτε για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, όταν δεν διατυπώνεται γνώμη από τα κράτη μέλη στην επιτροπή προσφυγών, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011·

8.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤ καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα έως ότου διερευνηθούν διεξοδικά και κατά περίπτωση οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με τα κατάλοιπα, πράγμα που απαιτεί πλήρη αξιολόγηση των καταλοίπων που προέρχονται από τον ψεκασμό των εν λόγω ΓΤ καλλιεργειών με συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, καθώς και αξιολόγηση των προϊόντων διάσπασης των ζιζανιοκτόνων και τυχόν συνδυαστικών επιπτώσεων, μεταξύ άλλων με το ίδιο το ΓΤ φυτό·

9.  καλεί την EFSA να αποδεχθεί επιτέλους τις ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των τοξινών Bt που υπάρχουν φυσικά και εκείνων που εκφράζονται από συνθετικά διαγονίδια σε ΓΤ φυτά, και να διευρύνει την αξιολόγηση κινδύνου ώστε να λαμβάνονται πλήρως υπόψη όλες οι αλληλεπιδράσεις και οι συνδυαστικές επιδράσεις μεταξύ τοξινών Bt, ΓΤ φυτών και των συστατικών τους, καταλοίπων ψεκασμού με τα συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, το περιβάλλον, καθώς και επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων·

10.  καλεί την EFSA να μη δέχεται πλέον μελέτες τοξικότητας με βάση απομονωθείσες πρωτεΐνες που είναι πιθανόν να διαφέρουν ως προς τη δομή και τις βιολογικές επιδράσεις σε σύγκριση με εκείνες που παράγονται από το ίδιο το φυτό, και να απαιτεί τη διεξαγωγή όλων των δοκιμών με ιστούς από το ΓΤ φυτό·

11.  καλεί την EFSA να διασφαλίσει ότι τα δεδομένα από επιτόπιες δοκιμές ή θερμοκήπια καλύπτουν ένα επαρκώς ευρύ φάσμα γεωπονικών και περιβαλλοντικών συνθηκών για την αξιολόγηση του αντικτύπου όλων των παραγόντων καταπόνησης που πρέπει να αναμένονται κατά την καλλιέργεια στην έκφραση των γονιδίων και στη σύνθεση των φυτών·

12.  καλεί την EFSA να διασφαλίσει ότι τα δεδομένα από επιτόπιες δοκιμές ή θερμοκήπια καλύπτουν ένα επαρκώς ευρύ φάσμα διαφορετικών ποικιλιών για την αξιολόγηση του αντικτύπου των διάφορων γενετικών υπόβαθρων στην έκφραση των γονιδίων και στη σύνθεση των φυτών·

13.  καλεί την EFSA να ζητήσει στοιχεία σχετικά με τον αντίκτυπο της κατανάλωσης τροφίμων και ζωοτροφών που προέρχονται από γενετικώς τροποποιημένα φυτά στο εντερικό μικροβίωμα·

14.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1075 (4) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αξιολόγηση του γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου MON 88017 για ανανέωση της έγκρισης βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA‐GMO‐RX‐014). EFSA Journal 2020·18(3):6008. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2020.6008. (5) ––––––––––– Κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε 36 ψηφίσματα που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση ΓΤΟ. Επιπλέον, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα ψηφίσματα:Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZHG0JG (SYN-ØØØJG-2) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0028).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A2704-12 (ACS-GMØØ5-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0029).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × MON 88017 × 59122 × DAS-40278-9, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 και DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0030).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι LLCotton25 (ACS-GHØØ1-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0054).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 89788 (MON-89788-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0055).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και τους επιμέρους συνδυασμούς MON 89034 × NK603 × DAS-40278-9, 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και NK603 × DAS-40278-9 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0056).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × 1507 × 5307 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε από τα επιμέρους συμβάντα Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0057).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαΐου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0069).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και NK603, και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2018/1111 της Επιτροπής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0291).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια SYHT0H2 (SYN-ØØØH2-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0292).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 87460 × MON 89034 × MIR162 × NK603, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0293). (6) Απόφαση 2009/814/ΕΚ της Επιτροπής, της 30ής Οκτωβρίου 2009, για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο ΜΟΝ 88017 (MON-88Ø17-3) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 289 της 5.11.2009, σ. 25). (7) Γνώμη της EFSA, σ. 7 https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1075 (8) Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 503/2013 της Επιτροπής, της 3ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις αιτήσεις έγκρισης γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και την τροποποίηση των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 641/2004 και (ΕΚ) αριθ. 1981/2006 (ΕΕ L 157 της 8.6.2013, σ. 1). (9) Πρώτη δέσμη παρατηρήσεων των κρατών μελών: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2005-280 (10) Δεύτερη δέσμη παρατηρήσεων των κρατών μελών: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2018-00672 (11) Οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Μαρτίου 2001, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την κατάργηση της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου - Δήλωση της Επιτροπής (ΕΕ L 106 της 17.4.2001, σ. 1). (12) Βλ., για παράδειγμα, Bonny, S., «Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact» (Γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα, Ζιζάνια και Ζιζανιοκτόνα: Επισκόπηση και αντίκτυπος), Environmental Management, Ιανουάριος 2016, 57(1), σ. 31-48, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738, και Benbrook, C.M., «Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years» (Επιπτώσεις των γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών στη χρήση φυτοφαρμάκων στις ΗΠΑ - τα πρώτα 16 έτη), Environmental Sciences Europe 24, 24 (2012), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24, και Schütte, G., Eckerstorfer, M., Rastelli, V. et al., «Herbicide resistance and biodiversity: agronomic and environmental aspects of genetically modified herbicide-resistant plants» (Ανθεκτικότητα στα ζιζανιοκτόνα και βιοποικιλότητα: αγρονομικές και περιβαλλοντικές πτυχές των γενετικώς τροποποιημένων φυτών ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα), Environmental Sciences Europe 29, 5 (2017), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/s12302-016-0100-y (13) Βλ., για παράδειγμα, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1383574218300887, https://academic.oup.com/ije/advance-article/doi/10.1093/ije/dyz017/5382278, https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0219610, και https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6612199/ (14) Ο ΓΤ αραβόσιτος συσσωρευμένων συμβάντων περιέχει τροποποίηση EPSPS. (15) Αξιολόγηση της EFSA σχετικά με τα υφιστάμενα ανώτατα όρια καταλοίπων για τη γλυφοσάτη σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 —αναθεωρημένη έκδοση όπου λαμβάνονται υπόψη παραλειφθέντα στοιχεία, EFSA Journal 2019·17(10):5862, σ. 4, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5862 (16) Συμπέρασμα της EFSA σχετικά με την αξιολόγηση από ομότιμους της εκτίμησης επικινδυνότητας φυτοφαρμάκων όσον αφορά τη δραστική ουσία γλυφοσάτη, EFSA Journal, 2015, 13(11):4302, σ. 3, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4302 (17) Αυτό ισχύει όντως στην περίπτωση της γλυφοσάτης, όπως αναφέρεται στην αξιολόγηση της EFSA σχετικά με τα υφιστάμενα ανώτατα όρια καταλοίπων για τη γλυφοσάτη σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005, EFSA Journal 2018·16(5):5263, σ. 12, https://www.efsa.europa.eu/fr/efsajournal/pub/5263 (18) MacIntosh, S.C., Kishore, G.M., Perlak, F.J., Marrone, P.G., Stone, T.B., Sims, S.R., Fuchs, R.L. «Potentiation of Bacillus thuringiensis insecticidal activity by serine protease inhibitors» (Ενίσχυση της εντομοκτόνου δράσης του Bacillus thuringiensis από αναστολείς της πρωτεάσης σερίνης). J Agric Food Chem, 1990, 38: 1145-1152. (19) Βλ., για παράδειγμα, Then, C., «Risk assessment of toxins derived from Bacillus thuringiensis: synergism, efficacy, and selectivity» (Αξιολόγηση κινδύνου από τοξίνες που προέρχονται από τον Bacillus thuringiensis: συνεργιστική δράση, αποτελεσματικότητα και επιλεκτικότητα), Environ Sci Pollut Res Int 2010, 17, σ. 791–797. (20) Βλ., για παράδειγμα, Han, P., Niu, C.Y., Lei, C.L., Cui, J.J., Desneux, N., «Quantification of toxins in a Cry1Ac + CpTI cotton cultivar and its potential effects on the honey bee Apis mellifera L.» (Ποσοτικοποίηση τοξινών σε καλλιεργητική ποικιλία βαμβακιού Cry1Ac + CpTI και δυνητικές επιδράσεις στη μέλισσα Apis mellifera L.), Ecotoxicology 2010, 19, σ. 1452-1459. https://link.springer.com/article/10.1007/s10646-010-0530-z Babendreier, D., Kalberer, N.M., Romeis, J., Fluri, P., Mulligan, E. and Bigler, F., Apidologie, «Influence of Bt-transgenic pollen, Bt-toxin and protease inhibitor (SBTI) ingestion on development of the hypopharyngeal glands in honeybees» (Επίδραση της πρόσληψης Bt-διαγονιδιακής γύρης, Bt-τοξίνης και αναστολέα πρωτεάσης (SBTI) στην ανάπτυξη των υποφαρυγγικών αδένων στις μέλισσες), 2005, 36 4, σ. 585-594, https://doi.org/10.1051/apido:2005049, και Liu, X.D., Zhai, B.P., Zhang, X.X., Zong, J.M. «Impact of transgenic cotton plants on a non-target pest, Aphis gossypii Glover» (Επίδραση διαγονιδιακών φυτών βαμβακιού σε έναν μη στοχευόμενο επιβλαβή οργανισμό, Aphis gossypii Glover) Ecological Entomology, 30(3), σ. 307-315. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.0307-6946.2005.00690.x (21) Για μια ανασκόπηση, βλ. Rubio-Infante, N., Moreno-Fierros, L. (2016), «An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals» (Μια ανασκόπηση σχετικά με την ασφάλεια και τις βιολογικές επιπτώσεις των τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στα θηλαστικά), Journal of Applied Toxicology, Μάιος 2016, 36(5): σ. 630-648, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jat.3252/full (22) Βλ. αιτιολογική σκέψη ΙΖ. (23) Βλ., για παράδειγμα, Hilbeck, A. and Otto, M. «Specificity and combinatorial effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in the context of GMO risk assessment» (Ιδιαιτερότητα και συνδυαστικές επιδράσεις τοξινών Bacillus thuringiensis Cry στο πλαίσιο αξιολόγησης κινδύνου ΓΤΟ), Frontiers in Environmental Science 2015, 3:71. (24) Hilbeck, A., Defarge, N., Lebrecht, T., Bøhn, T., «Insecticidal Bt crops. EFSA’s risk assessment approach for GM Bt plants fails by design» (Εντομοκτόνες καλλιέργειες Bt. Η προσέγγιση της αξιολόγησης κινδύνου της EFSA για τα ΓΤ φυτά Bt αποτυγχάνει εκ σχεδιασμού), RAGES 2020, σ. 4, https://www.testbiotech.org/sites/default/files/RAGES_report-Insecticidal%20Bt%20plants.pdf (25) https://www.dtnpf.com/agriculture/web/ag/crops/article/2020/09/29/epa-proposes-phasing-dozens-bt-corn (26) Douglas, M.R., Tooker, J.F., «Large-Scale Deployment of Seed Treatments Has Driven Rapid Increase in Use of Neonicotinoid Insecticides and Preemptive Pest Management in U.S. Field Crops» (Η μεγάλης κλίμακας χρήση των προϊόντων επεξεργασίας σπόρων έχει οδηγήσει σε ταχεία αύξηση της χρήσης νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων και σε προληπτική φυτοπροστασία στις μεγάλες καλλιέργειες στις ΗΠΑ), Environmental Science and Technology 2015, 49, 8, 5088-5097, https://pubs.acs.org/doi/10.1021/es506141g (27) Νεονικοτινοειδή, https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/approval_active_substances/approval_renewal/neonicotinoids_en (28) Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, εάν στην επιτροπή προσφυγών δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, η Επιτροπή «μπορεί» να προχωρήσει στην έγκριση, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να το πράξει. (29) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1). (30) https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf (31) MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, https://webgate.ec.europa.eu/dyna/gm_register/gm_register_auth.cfm?pr_id=100

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 (MON-89Ø34-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D069149/02 – 2020/2895(RSP))

P9_TA(2020)0369 B9-0416/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 (MON-89Ø34-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D069149/02),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και συγκεκριμένα το άρθρο 11 παράγραφος 3 και το άρθρο 23 παράγραφος 3 αυτού,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία της 26ης Οκτωβρίου 2020 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, κατά την οποία δεν εκδόθηκε γνώμη,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 3 Δεκεμβρίου 2008 και δημοσιεύθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2008(3),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη που εκδόθηκε από την EFSA στις 25 Σεπτεμβρίου 2019 και δημοσιεύθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019(4),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ)(5),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση 2009/813/ΕΚ(6) της Επιτροπής ενέκρινε τη διάθεση στην αγορά τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο (ΓΤ) αραβόσιτο MON 89034· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πεδίο εφαρμογής της έγκρισης αυτής καλύπτει επίσης τη διάθεση στην αγορά άλλων προϊόντων εκτός των τροφίμων και των ζωοτροφών που περιέχουν ή αποτελούνται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034, για τις ίδιες χρήσεις όπως οποιουδήποτε άλλου αραβοσίτου, εκτός της καλλιέργειας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 3 Αυγούστου 2018, η Monsanto Europe N.V., εξ ονόματος της Monsanto Company (Ηνωμένες Πολιτείες), υπέβαλε στην Επιτροπή αίτηση, σύμφωνα με τα άρθρα 11 και 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, για την ανανέωση της εν λόγω έγκρισης·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 3 Δεκεμβρίου 2008, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με την αίτηση αρχικής έγκρισης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 25 Σεπτεμβρίου 2019, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την αίτηση ανανέωσης·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΤ αραβόσιτος MON 89034 έχει αναπτυχθεί για να παράγει Cry1A.105 και Cry2Ab2, συνθετικές εντομοκτόνους πρωτεΐνες (γνωστές και ως τοξίνες Bt) με αυξημένη τοξικότητα, σε σύγκριση με τα φυσικά βακτήρια από τα οποία προέρχονται, για την προστασία από συγκεκριμένα επιβλαβή λεπιδόπτερα(7)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, στην υγεία των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τυχόν συναφείς διατάξεις της ενωσιακής νομοθεσίας και άλλους κατά νόμο παράγοντες που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα·

Ανησυχίες των κρατών μελών σχετικά με τις γνώμες της EFSA

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της περιόδου διαβούλευσης σε σχέση με την αρχική αίτηση έγκρισης, τα κράτη μέλη υπέβαλαν πολλές επικριτικές παρατηρήσεις στο σχέδιο γνωμοδότησης της EFSA(8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις εν λόγω επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνονται ανησυχίες ότι η μελέτη χορήγησης τροφής με κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής δεν είναι κατάλληλη για την αξιολόγηση της τοξικολογικής ασφάλειας, διότι δεν λαμβάνει υπόψη τοξικολογικά τελικά σημεία, ότι η πρόταση του αιτούντος για ένα σχέδιο περιβαλλοντικής παρακολούθησης δεν πληροί τους στόχους που ορίζονται στο παράρτημα VII της οδηγίας 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(9), ότι δεν μελετήθηκαν οι συνδυασμένες επιδράσεις των δύο τοξινών, ότι η αύξηση της αλλεργιογόνου δράσης λόγω των πρωτεϊνών Cry1A.105 και Cry2Ab2 σε τρόφιμα και ζωοτροφές από ΓΤ αραβόσιτο MON 89034 δεν μπορεί να αποκλειστεί, καθώς και ότι το συμπέρασμα σχετικά με την ουσιαστική ισοδυναμία του ΓΤ αραβοσίτου MON 89034 και του συμβατικού αραβοσίτου είναι πρόωρο·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της περιόδου διαβούλευσης σχετικά με την αίτηση ανανέωσης, τα κράτη μέλη υπέβαλαν ξανά πολλές επικριτικές παρατηρήσεις επί του σχεδίου γνωμοδότησης της EFSA(10)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις εν λόγω επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνεται η παρατήρηση ότι οι τελευταίες ετήσιες εκθέσεις παρακολούθησης δεν αναφέρουν το γεγονός ότι άγριοι πληθυσμοί φυτών τεοζίντης που μπορούν να διασταυρώνονται με αραβόσιτο έχουν καταγραφεί πρόσφατα στην Ευρώπη (Γαλλία), και ότι το σχέδιο παρακολούθησης το οποίο βασίζεται στην έγκριση που δόθηκε με την απόφαση 2005/635/ΕΚ της Επιτροπής(11) και οι εκθέσεις παρακολούθησης (2010 έως 2018) παρουσιάζουν πολλές ελλείψεις και δεν συνάδουν ούτε με την οδηγία 2001/18/ΕΚ και τις αντίστοιχες κατευθυντήριες γραμμές ούτε με τις κατευθυντήριες γραμμές της EFSA για την περιβαλλοντική παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά· επιπλέον, πολλά κράτη μέλη επανέλαβαν τις ανησυχίες τους σχετικά με την αρχική αξιολόγηση κινδύνου της EFSA(12)·

Μη έγκυρες μελέτες τοξικότητας

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πραγματοποιήθηκαν μελέτες ασφάλειας για την αξιολόγηση της οξείας τοξικότητας και αποδόμησης σε πεπτικά υγρά με πρωτεΐνες Cry1A.105 και Cry2Ab2 που παράγονται σε ένα στέλεχος E. coli· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρμόδια αρχή κράτους μέλους εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με την έλλειψη ισοδυναμίας μεταξύ των πρωτεϊνών που εκφράζονται στο E. coli και στον αραβόσιτο MON 89034(13), εγείροντας αμφιβολίες σχετικά με την εγκυρότητα των εν λόγω μελετών τοξικότητας·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, γενικά, μικρή σημασία μπορεί να αποδοθεί στις τοξικολογικές δοκιμές που διεξάγονται με πρωτεΐνες μεμονωμένα, λόγω του γεγονότος ότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι επιδράσεις της πρωτεΐνης σε συνδυασμό με το ίδιο το φυτό·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, για παράδειγμα, ορισμένα φυτά, συμπεριλαμβανομένου του αραβοσίτου, παράγουν φυσικά αναστολείς πρωτεάσης (PI), οι οποίοι έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνουν την αποδόμηση των τοξινών Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολύ υψηλότερη τοξικότητα της τοξίνης Bt, εάν προσλαμβάνεται μαζί με τον φυτικό ιστό, σε σύγκριση με την τοξίνη μεμονωμένα· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια μελέτη του 1990, η οποία εκπονήθηκε από επιστήμονες στη Monsanto, έδειξε ότι ακόμη και η παρουσία εξαιρετικά χαμηλών επιπέδων PI ενίσχυσε την εντομοκτόνο δράση των τοξινών Bt έως και 20 φορές(14)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλληλεπίδραση αυτή δεν έχει ποτέ αξιολογηθεί ή αναφερθεί από την EFSA στις αξιολογήσεις κινδύνου της για τα γενετικώς τροποποιημένα φυτά Bt·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αποδειχθεί ότι παράγοντες που ενισχύουν την τοξικότητα των τοξινών Bt μπορούν επίσης να επηρεάσουν την επιλεκτικότητά τους(15): εάν αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της τοξίνης Bt στους στοχευόμενους οργανισμούς, η επιλεκτικότητά της μπορεί επίσης να μειωθεί και μη στοχευόμενοι οργανισμοί ενός ευρύτερου φάσματος μπορεί να καταστούν ευαίσθητοι· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί συστηματική έρευνα, αρκετές μελέτες καταδεικνύουν τις επιπτώσεις των PI σε συνδυασμό με τοξίνες Bt σε μη στοχευόμενα έντομα(16)·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος υψηλότερης τοξικότητας για τον άνθρωπο και τα θηλαστικά, λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ PI και τοξινών Bt σε ΓΤ φυτά, δεν είναι γνωστός·

Ερωτήσεις σχετικά με την ανοσοενισχυτικότητα του Bt

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες που ενδεχομένως επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα έπειτα από έκθεση σε τοξίνες Bt και ότι ορισμένες τοξίνες Bt ενδέχεται να έχουν ανοσοενισχυτικές ιδιότητες(17), δηλαδή να ενισχύουν την αλλεργιογονικότητα άλλων πρωτεϊνών με τις οποίες έρχονται σε επαφή·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ η EFSA αναγνωρίζει ότι η Cry1Ac(18) έχει αποδειχθεί ότι δρα ως ανοσοενισχυτικό μέσο, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, δεδομένου ότι ο αραβόσιτος δεν είναι κοινή αλλεργιογόνος τροφή, η ανοσοενισχυτική δράση των πρωτεϊνών Cry, η οποία παρατηρείται μετά από ενδογαστρική ή ενδορρινική χορήγηση υψηλής δοσολογίας, είναι απίθανο να εγείρει ανησυχίες όσον αφορά την αλλεργιογονικότητα(19)· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι η EFSA δεν λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι ο αραβόσιτος παράγει PI(20) και, ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρηθεί ότι συμβαίνει πολύ βραδύτερη αποδόμηση των τοξινών Bt εάν προσληφθούν με το φυτικό υλικό, σε σύγκριση με την απομονωμένη μορφή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφορά αυτή μπορεί επίσης να αυξήσει την ανοσοενισχυτικότητα και καθιστά μη έγκυρες τις μελέτες που χρησιμοποιούν απομονωμένες πρωτεΐνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν πραγματοποιήθηκαν εμπειρικές μελέτες για τη διερεύνηση της πραγματικής ανοσογονικότητας της τοξίνης Bt που παράγεται από το γενετικώς τροποποιημένο φυτό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποδόμηση των πρωτεϊνών σε πεπτικά υγρά, η οποία είναι επίσης σημαντική για την αξιολόγηση πιθανής αλλεργιογονικότητας, δοκιμάστηκε με τη χρήση πρωτεϊνών που παράγονται στο E. coli μεμονωμένα·

Καλλιέργειες Bt: επιδράσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς και αυξημένη αντοχή

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε αντίθεση με τη χρήση εντομοκτόνων, όπου η έκθεση πραγματοποιείται κατά τον χρόνο του ψεκασμού και για περιορισμένο χρονικό διάστημα στη συνέχεια, η χρήση γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών Bt οδηγεί σε συνεχή έκθεση των στοχευόμενων και μη στοχευόμενων οργανισμών στις τοξίνες Bt·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπόθεση ότι οι τοξίνες Bt παρουσιάζουν έναν μοναδικό τρόπο δράσης για συγκεκριμένο στόχο δεν μπορεί πλέον να θεωρείται ορθή και δεν μπορούν να αποκλειστούν οι επιπτώσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς(21)· λαμβάνοντας υπόψη ότι αναφέρονται όλο και περισσότεροι μη στοχευόμενοι οργανισμοί που επηρεάζονται με πολλούς τρόπους· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πρόσφατη επισκόπηση αναφέρονται 39 δημοσιεύσεις αξιολογημένες από ομότιμους, οι οποίες αναφέρουν σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις των τοξινών Bt σε πολλά είδη «εκτός πεδίου»(22)·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι συνδυαστικές επιδράσεις, όπως ο συνδυασμός με PI, ενδέχεται να συμβάλλουν σημαντικά στην τοξικότητα των τοξινών Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ζήτημα της επιλεκτικότητας έχει ιδιαίτερη σημασία για τις συνθετικές τοξίνες Bt, όπως οι Cry1A.105 και Cry2Ab2 , οι οποίες ενδέχεται να παρουσιάζουν χαμηλότερη επιλεκτικότητα σε συνδυασμό με υψηλότερη τοξικότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η EFSA εξακολουθεί να θεωρεί ότι οι τοξίνες Bt επηρεάζουν μόνον ένα περιορισμένο φάσμα μη στοχευόμενων οργανισμών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τυχόν συνδυαστικές επιπτώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα ευρύτερο φάσμα μη στοχευόμενων οργανισμών ενδέχεται να εκτίθεται στις τοξίνες Bt μέσω διαρροών, αποβλήτων και κοπριάς·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην αξιολόγηση κινδύνου δεν αξιολογήθηκαν επιπτώσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρμόδια αρχή κράτους μέλους παρατηρεί ότι «οι μελέτες δεν επαρκούν για να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η έκθεση του περιβάλλοντος και, ως εκ τούτου, οι επιπτώσεις στους μη στοχευόμενους οργανισμούς θα είναι αμελητέες» και «τα πειραματικά στοιχεία από τις λίγες διαθέσιμες μελέτες δείχνουν ότι θα υπάρχουν τοξίνες Bt στα κόπρανα των ζώων που τρέφονται με καλλιέργειες Bt. Κατά συνέπεια, για οποιαδήποτε αίτηση διάθεσης στην αγορά καλλιεργειών Bt, θα πρέπει να παρουσιάζονται πειράματα προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με τις επακόλουθες επιδράσεις και τους κινδύνους για μη στοχευόμενους οργανισμούς»(23)·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση κινδύνου δεν εξέτασε την ανάπτυξη αντοχής των στοχευόμενων επιβλαβών οργανισμών στις τοξίνες Bt, με πιθανό αποτέλεσμα τη χρήση λιγότερο ασφαλών για το περιβάλλον φυτοφαρμάκων ή την αύξηση των δόσεων και τον αριθμό των εφαρμογών στη ΓΤ καλλιέργεια στη χώρα καλλιέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ προτείνει τη σταδιακή κατάργηση πολλών υφιστάμενων υβριδίων αραβοσίτου Bt, καθώς και ορισμένων ποικιλιών βαμβακιού Bt, κατά τα επόμενα τρία έως πέντε έτη, λόγω της αύξησης της αντοχής των εντόμων σε τέτοιες καλλιέργειες(24)·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ έχει υποστηριχθεί ότι η χρήση καλλιεργειών Bt οδηγεί σε μείωση της χρήσης εντομοκτόνων, πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες(25) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «αρκετές αναλύσεις σχετικά με την επίδραση των καλλιεργειών Bt στα πρότυπα χρήσης φυτοφαρμάκων δεν φαίνεται να έχουν λάβει υπόψη την επεξεργασία σπόρων και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να έχουν υπερεκτιμηθεί οι μειώσεις στη χρήση εντομοκτόνων (ιδίως όσον αφορά την «έκταση στην οποία εφαρμόζεται») που συνδέονται με τις καλλιέργειες Bt»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ίδια μελέτη διαπιστώνει ότι η επεξεργασία σπόρων με νεονικοτινοειδή χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με αραβόσιτο Bt και καλλιέργειες σόγιας, ότι «αυτός ο τρόπος χρήσης μπορεί να έχει ανεπιθύμητες συνέπειες, δηλαδή αντοχή σε στοχευόμενους επιβλαβείς οργανισμούς, εξάρσεις μη στοχευόμενων επιβλαβών οργανισμών και ρύπανση με δυσμενείς επιπτώσεις που καταλήγουν στην άγρια πανίδα» και ότι «ορισμένες από αυτές τις επιπτώσεις έχουν ήδη προκύψει»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση έχει απαγορεύσει την υπαίθρια χρήση τριών νεονικοτινοειδών, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τους για την κάλυψη της επιφάνειας των σπόρων, λόγω των επιπτώσεών τους στις μέλισσες και σε άλλους επικονιαστές(26)·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα («UN CBD»), η οποία καθιστά σαφές ότι τόσο οι χώρες εξαγωγής όσο και οι χώρες εισαγωγής έχουν διεθνείς ευθύνες όσον αφορά τη βιολογική ποικιλότητα·

Ανασκόπηση βιβλιογραφίας

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 503/2013 της Επιτροπής(27) απαιτεί από τον αιτούντα να προβεί σε ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για τη διαδικασία ανανέωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια βιβλιογραφική έρευνα εντόπισε 285 δημοσιεύσεις, ωστόσο ο αιτών επέλεξε μόνον πέντε δημοσιεύσεις, αφού εφάρμοσε τα δικά του κριτήρια επιλεξιμότητας/συμπερίληψης, τις οποίες θεώρησε σημαντικές για την αξιολόγηση της ασφάλειας τροφίμων και ζωοτροφών ή για τον μοριακό χαρακτηρισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρμόδια αρχή κράτους μέλους παρατήρησε ότι η βιβλιογραφική έρευνα δεν εξέτασε επαρκώς τις πιθανές δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων και των ζώων, δεδομένου ότι οι ακόλουθοι όροι αναζήτησης δεν συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα: «τοξικότητα», «τοξικό», «μελέτες σε ζώα», «τοξικές επιδράσεις», «δυσμενείς επιπτώσεις» και «επιπτώσεις στην υγεία»(28)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε γενικές γραμμές, οι ανασκοπήσεις βιβλιογραφίας που διενεργούν οι αιτούντες ανανέωση εγκρίσεων ΓΤΟ δεν είναι υψηλής ποιότητας·

Μη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία της 26ης Οκτωβρίου 2020 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν οδήγησε σε έκδοση γνώμης, κάτι που σημαίνει ότι η έγκριση δεν υποστηρίχθηκε από μια ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ως προβληματικό το γεγονός ότι εξακολουθεί να εκδίδει αποφάσεις έγκρισης ΓΤΟ χωρίς ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, κάτι που αποτελεί εξαίρεση στην περίπτωση της έγκρισης προϊόντων γενικότερα, αλλά έχει γίνει ο κανόνας κατά τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 36 ψηφίσματα που αντιτίθενται στη διάθεση στην αγορά ΓΤΟ για τρόφιμα και ζωοτροφές (33 ψηφίσματα) και στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην Ένωση (τρία ψηφίσματα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέχρι στιγμής, το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει έντεκα ενστάσεις κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης οποιουδήποτε από αυτούς τους ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει ΓΤΟ, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει και η ίδια την ύπαρξη δημοκρατικού ελλείμματος, την έλλειψη στήριξης από την πλευρά των κρατών μελών και τις ενστάσεις του Κοινοβουλίου·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να μην εγκρίνει έναν ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης στην επιτροπή προσφυγών(29)· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν απαιτείται εν προκειμένω τροποποίηση της νομοθεσίας·

1.  κρίνει ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  κρίνει ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(30), να προσφέρει τη βάση για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει την εκτελεστική απόφασή της·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τελικά, σε επιστολή της με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 2020 προς τα μέλη, την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα κατά τη λήψη αποφάσεων για την έγκριση ΓΤΟ(31)· εκφράζει, ωστόσο, τη έντονη απογοήτευσή του για το γεγονός ότι, στις 28 Σεπτεμβρίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε την εισαγωγή άλλης ΓΤ σόγιας(32), παρά την αντίρρηση του Κοινοβουλίου και της πλειοψηφίας των κρατών μελών που την καταψήφισαν·

5.  καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει κατεπειγόντως στην ανάπτυξη κριτηρίων βιωσιμότητας, με πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής αυτής της διαδικασίας·

6.  παροτρύνει εκ νέου την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών·

7.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να σταματήσει να εγκρίνει ΓΤΟ, είτε για καλλιέργεια είτε για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, όταν δεν διατυπώνεται γνώμη από τα κράτη μέλη στην επιτροπή προσφυγών, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011·

8.  καλεί την EFSA να αποδεχθεί επιτέλους τις ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των τοξινών Bt που υπάρχουν φυσικά και εκείνων που εκφράζονται από συνθετικά διαγονίδια σε ΓΤ φυτά, και να διευρύνει την αξιολόγηση κινδύνου ώστε να λαμβάνονται πλήρως υπόψη όλες οι αλληλεπιδράσεις και οι συνδυαστικές επιδράσεις μεταξύ τοξινών Bt, ΓΤ φυτών και των συστατικών τους, καταλοίπων ψεκασμού με τα συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, το περιβάλλον, καθώς και επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων·

9.  καλεί την EFSA να μη δέχεται πλέον μελέτες τοξικότητας με βάση απομονωθείσες πρωτεΐνες που είναι πιθανόν να διαφέρουν ως προς τη δομή και τις βιολογικές επιδράσεις σε σύγκριση με εκείνες που παράγονται από το ίδιο το φυτό, και να απαιτεί τη διεξαγωγή όλων των δοκιμών με ιστούς από το ΓΤ φυτό·

10.  καλεί την EFSA να διασφαλίσει ότι τα δεδομένα από επιτόπιες δοκιμές ή θερμοκήπια καλύπτουν ένα επαρκώς ευρύ φάσμα γεωπονικών και περιβαλλοντικών συνθηκών για την αξιολόγηση του αντικτύπου όλων των παραγόντων καταπόνησης που πρέπει να αναμένονται κατά την καλλιέργεια στην έκφραση των γονιδίων και στη σύνθεση των φυτών·

11.  καλεί την EFSA να διασφαλίσει ότι τα δεδομένα από επιτόπιες δοκιμές ή θερμοκήπια καλύπτουν ένα επαρκώς ευρύ φάσμα διαφορετικών ποικιλιών για την αξιολόγηση του αντικτύπου των διάφορων γενετικών υπόβαθρων στην έκφραση των γονιδίων και στη σύνθεση των φυτών·

12.  καλεί την EFSA να ζητήσει στοιχεία σχετικά με τον αντίκτυπο της κατανάλωσης τροφίμων και ζωοτροφών που προέρχονται από γενετικώς τροποποιημένα φυτά στο εντερικό μικροβίωμα·

13.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αίτηση (αριθ. αναφοράς EFSA‐GMO‐NL‐2007‐37) για τη διάθεση στην αγορά του εντομοανθεκτικού γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου MON89034, που προορίζεται για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, την εισαγωγή και την επεξεργασία, βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, από την εταιρεία Monsanto, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/909 (4) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αξιολόγηση του γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου MON 89034 για ανανέωση της έγκρισης βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA-GMO-RX-015), EFSA Journal 2019·17(11):5845, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2019.5845 (5) ––––––––––– Κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε 36 ψηφίσματα που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση ΓΤΟ. Επιπλέον, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα ψηφίσματα:Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZHG0JG (SYN-ØØØJG-2) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0028).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A2704-12 (ACS-GMØØ5-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0029).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × MON 88017 × 59122 × DAS-40278-9, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 και DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0030).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι LLCotton25 (ACS-GHØØ1-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0054).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 89788 (MON-89788-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0055).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και τους επιμέρους συνδυασμούς MON 89034 × NK603 × DAS-40278-9, 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και NK603 × DAS-40278-9 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0056).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × 1507 × 5307 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε από τα επιμέρους συμβάντα Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0057).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαΐου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0069).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και NK603, και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2018/1111 της Επιτροπής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0291).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια SYHT0H2 (SYN-ØØØH2-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0292).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 87460 × MON 89034 × MIR162 × NK603, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0293). (6) Απόφαση 2009/813/ΕΚ της Επιτροπής, της 30ής Οκτωβρίου 2009, για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο ΜΟΝ 89034 (MON-89Ø34-3) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 289 της 5.11.2009, σ. 21). (7) Πρώτη γνώμη της EFSA, σ. 21, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2019.5845 (8) Παρατηρήσεις των κρατών μελών: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2007-042 (9) Οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Μαρτίου 2001, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την κατάργηση της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου - Δήλωση της Επιτροπής (ΕΕ L 106 της 17.4.2001, σ. 1). (10) Παρατηρήσεις των κρατών μελών: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2018-00673 (11) Απόφαση 2005/635/ΕΚ της Επιτροπής, της 31ης Αυγούστου 2005, σχετικά με τη διάθεση στην αγορά, σύμφωνα με την οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, προϊόντος ελαιοκράμβης (Brassica napus L., σειρά GT73) γενετικώς τροποποιημένης, προκειμένου να της προσδοθεί ανοχή στο φυτοφάρμακο glyphosate (ΕΕ L 228 της 3.9.2005, σ. 11). (12) Βλ. αιτιολογική σκέψη Ζ. (13) Βλ. παρατηρήσεις των κρατών μελών, σ. 7: https://doi.org/10.2903/j.efsa.2009.1193 και παρατηρήσεις των κρατών μελών, σ. 27: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2018-00673 (14) MacIntosh, S.C., Kishore, G.M., Perlak, F.J., Marrone, P.G., Stone, T.B., Sims, S.R., Fuchs, R.L., «Potentiation of Bacillus thuringiensis insecticidal activity by serine protease inhibitors» (Ενίσχυση της εντομοκτόνου δράσης του Bacillus thuringiensis από αναστολείς της πρωτεάσης σερίνης), Journal of Agricultural and Food Chemistry 1990, 38, σ. 1145-1152. (15) Βλ., για παράδειγμα, Then, C., «Risk assessment of toxins derived from Bacillus thuringiensis: synergism, efficacy, and selectivity» (Αξιολόγηση κινδύνου από τοξίνες που προέρχονται από τον Bacillus thuringiensis: συνεργιστική δράση, αποτελεσματικότητα και επιλεκτικότητα), Environmental Science Pollution Research 2010, 17, σ. 791–797. (16) Βλ., για παράδειγμα, Han, P., Niu, C.Y., Lei, C.L., Cui, J.J., Desneux, N., «Quantification of toxins in a Cry1Ac + CpTI cotton cultivar and its potential effects on the honey bee Apis mellifera L.» (Ποσοτικοποίηση τοξινών σε καλλιεργητική ποικιλία βαμβακιού Cry1Ac + CpTI και δυνητικές επιδράσεις στη μέλισσα Apis mellifera L.), Ecotoxicology 2010, 19, σ. 1452-1459, https://link.springer.com/article/10.1007/s10646-010-0530-z; Babendreier, D., Kalberer, N.M., Romeis, J., Fluri, P., Mulligan, E. and Bigler, F., «Influence of Bt-transgenic pollen, Bt-toxin and protease inhibitor (SBTI) ingestion on development of the hypopharyngeal glands in honeybees» (Επίδραση της πρόσληψης Bt-διαγονιδιακής γύρης, Bt-τοξίνης και αναστολέα πρωτεάσης (SBTI) στην ανάπτυξη των υποφαρυγγικών αδένων στις μέλισσες), Apidologie 2005, 36(4), σ. 585-594, https://doi.org/10.1051/apido:2005049; και Liu, X.D., Zhai, B.P., Zhang, X.X., Zong, J.M., «Impact of transgenic cotton plants on a non-target pest, Aphis gossypii Glover» (Επίδραση διαγονιδιακών φυτών βαμβακιού σε έναν μη στοχευόμενο επιβλαβή οργανισμό, Aphis gossypii Glover). Ecological Entomology, 30(3), σ. 307-315, https://doi.org/10.1111/j.0307-6946.2005.00690.x (17) Για μια ανασκόπηση, βλ. Rubio-Infante, N., Moreno-Fierros, L. (2016), «An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals» (Μια ανασκόπηση σχετικά με την ασφάλεια και τις βιολογικές επιπτώσεις των τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στα θηλαστικά), Journal of Applied Toxicology, Μάιος 2016, 36(5), σ. 630-648, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jat.3252/full (18) Η Cry1Ac είναι μία από ορισμένες μόνο τοξίνες Bt που έχουν διερευνηθεί λεπτομερώς από την EFSA. (19) Πρώτη γνώμη της EFSA, σ. 16, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/909 (20) Βλ. αιτιολογική σκέψη ΙΑ. (21) Βλ., για παράδειγμα, Hilbeck, A. and Otto, M. «Specificity and combinatorial effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in the context of GMO risk assessment» (Ιδιαιτερότητα και συνδυαστικές επιδράσεις τοξινών Bacillus thuringiensis Cry στο πλαίσιο αξιολόγησης κινδύνου ΓΤΟ), Frontiers in Environmental Science 2015, 3:71. (22) Hilbeck, A., Defarge, N., Lebrecht, T., Bøhn, T., «Insecticidal Bt crops. EFSA’s risk assessment approach for GM Bt plants fails by design» (Εντομοκτόνες καλλιέργειες Bt. Η προσέγγιση της αξιολόγησης κινδύνου της EFSA για τα ΓΤ φυτά Bt αποτυγχάνει εκ σχεδιασμού), RAGES 2020, σ. 4, https://www.testbiotech.org/sites/default/files/RAGES_report-Insecticidal%20Bt%20plants.pdf (23) Παρατηρήσεις των κρατών μελών, σ. 16: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2018-00673 (24) https://www.dtnpf.com/agriculture/web/ag/crops/article/2020/09/29/epa-proposes-phasing-dozens-bt-corn (25) Douglas, M.R., Tooker, J.F., «Large-Scale Deployment of Seed Treatments Has Driven Rapid Increase in Use of Neonicotinoid Insecticides and Preemptive Pest Management in U.S. Field Crops» (Η μεγάλης κλίμακας χρήση των προϊόντων επεξεργασίας σπόρων έχει οδηγήσει σε ταχεία αύξηση της χρήσης νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων και σε προληπτική φυτοπροστασία στις μεγάλες καλλιέργειες στις ΗΠΑ), Environmental Science and Technology 2015, 49, 8, 5088-5097, https://pubs.acs.org/doi/10.1021/es506141g (26) Νεονικοτινοειδή, https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/approval_active_substances/approval_renewal/neonicotinoids_en (27) Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 503/2013 της Επιτροπής, της 3ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις αιτήσεις έγκρισης γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και την τροποποίηση των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 641/2004 και (ΕΚ) αριθ. 1981/2006 (ΕΕ L 157 της 8.6.2013, σ. 1). (28) Παρατηρήσεις των κρατών μελών, σ. 1: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2018-00673 (29) Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, εάν στην επιτροπή προσφυγών δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, η Επιτροπή «μπορεί» να προχωρήσει στην έγκριση, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να το πράξει. (30) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1). (31) https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf (32) MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, https://webgate.ec.europa.eu/dyna/gm_register/gm_register_auth.cfm?pr_id=100

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Minority SafePack – one million signatures for diversity in Europe» (2020/2846(RSP))

P9_TA(2020)0370 B9-0403/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Minority SafePack – one million signatures for diversity in Europe» (ECIXXXX),

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), και ιδίως τα άρθρα 2, 3 παράγραφος 3 και 11 παράγραφος 4,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και ιδίως τα άρθρα 19, 24, 53 παράγραφος 1, 63, 79 παράγραφος 2, 107 παράγραφος 3 στοιχείο ε), 108 παράγραφος 4, 109, 118, 165 παράγραφος 4, 167 παράγραφος 5, 173 παράγραφος 3, 177, 178 και 182 παράγραφος 1,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/788 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών(1) («κανονισμός ΕΠΠ»),

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 10, 21, 22 και 51 («ο Χάρτης»),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 21ης και 22ας Ιουνίου 1993, στα οποία καθορίστηκαν οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί μια χώρα προκειμένου να είναι επιλέξιμη για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση («κριτήρια της Κοπεγχάγης»),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 27 του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα και το Διεθνές Σύμφωνο για τα οικονομικά, κοινωνικά και μορφωτικά δικαιώματα, τα οποία εγκρίθηκαν αμφότερα από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 16 Δεκεμβρίου 1966,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση-πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων και τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες, καθώς και τις γνώμες των σχετικών φορέων παρακολούθησης,

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο της Κοπεγχάγης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), το οποίο υπεγράφη το 1990, και τις πολυάριθμες θεματικές συστάσεις και κατευθυντήριες γραμμές σχετικά τα δικαιώματα των μειονοτήτων που εξέδωσαν ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΑΣΕ για τις εθνικές μειονότητες και το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με τα ελάχιστα πρότυπα για τις μειονότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Φεβρουαρίου 2018 σχετικά με την προστασία των μειονοτήτων και την απαγόρευση των διακρίσεων σε βάρος τους στα κράτη μέλη της ΕΕ(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με τη γλωσσική ισότητα στην ψηφιακή εποχή(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Σεπτεμβρίου 2013 σχετικά με τις ευρωπαϊκές γλώσσες που απειλούνται με εξαφάνιση και τη γλωσσική πολυμορφία στην Ευρωπαϊκή Ένωση(5),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2019, για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σχετικά με τη διδασκαλία και την εκμάθηση γλωσσών(6),

–  έχοντας υπόψη τις αποφάσεις και τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), ιδίως τις υποθέσεις T-646/13 (Minority SafePack – one million signatures for diversity in Europe κατά Επιτροπής)(7) και T-391/17 (Ρουμανία κατά Επιτροπής)(8)·

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2017/652 της Επιτροπής, της 29ης Μαρτίου 2017, σχετικά με την πρόταση πρωτοβουλίας πολιτών με τίτλο «Minority SafePack — one million signatures for diversity in Europe»(9),

–  έχοντας υπόψη τη δημόσια ακρόαση σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Minority SafePack», η οποία διοργανώθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2020 από την Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας, την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και την Επιτροπή Αναφορών,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών (ΕΠΠ) «Minority SafePack» όσον αφορά τις νομοθετικές πράξεις που αναμένονται από την Επιτροπή βάσει της ΕΠΠ, η οποία υποβλήθηκε στην Επιτροπή μετά την κατάθεση των υπογραφών και παρουσιάστηκε στο Κοινοβούλιο κατά τη διάρκεια της δημόσιας ακρόασης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 222 παράγραφος 8 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 2 ΣΕΕ, η Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως ορίζει το άρθρο 3 παράγραφος 3 ΣΕΕ, η Ένωση έχει σκοπό να προάγει την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και να σέβεται τον πλούτο της πολιτιστικής και γλωσσικής της πολυμορφίας και να μεριμνά για την προστασία και ανάπτυξη της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 6 της ΣΛΕΕ αναγνωρίζει ότι η Ένωση έχει αρμοδιότητα να αναλαμβάνει δράσεις στους τομείς του πολιτισμού και της παιδείας για να υποστηρίζει, να συντονίζει ή να συμπληρώνει τη δράση των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή θα πρέπει να συνεργαστεί ενεργά με τα κράτη μέλη σε αυτούς τους τομείς πολιτικής, οι οποίοι έχουν επίσης μείζονα σημασία για τα πρόσωπα που ανήκουν σε μειονότητες·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 10 ΣΛΕΕ, κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των δράσεών της, η Ένωση πρέπει να επιδιώκει να καταπολεμήσει κάθε διάκριση λόγω, μεταξύ άλλων, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 του Χάρτη, απαγορεύεται κάθε διάκριση ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως ορίζει το άρθρο 22 του Χάρτη, η Ένωση σέβεται την πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός της πολιτιστικής πολυμορφίας κατοχυρώνεται στο άρθρο 167 ΣΛΕΕ·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 8 % των πολιτών της EE ανήκουν σε εθνική μειονότητα και περίπου το 10 % μιλούν περιφερειακή ή μειονοτική γλώσσα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της μοναδικότητας των γλωσσών και πολιτισμών τους, αυτοί αποτελούν ουσιώδες στοιχείο του πολιτιστικού πλούτου της Ένωσης·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γενική έννοια των μειονοτήτων στην Ευρώπη καλύπτεται από ευρύ φάσμα όρων στη νομική και ακαδημαϊκή γλώσσα· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι κοινωνικές ομάδες συχνά αναφέρονται αδιακρίτως ως εθνικές μειονότητες, εθνοτικές ομάδες, παραδοσιακές ή αυτόχθονες μειονότητες, εθνικότητες, κάτοικοι συνταγματικών περιφερειών, γλωσσικές μειονότητες, ομάδες που μιλούν λιγότερο χρησιμοποιούμενες γλώσσες, γλωσσικές ομάδες κ.λπ.· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη Σύμβαση-πλαίσιο για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί το υψηλότερο διεθνές πρότυπο για την προστασία των μειονοτήτων στην Ευρώπη, το Συμβούλιο της Ευρώπης χρησιμοποιεί τον όρο «εθνική μειονότητα», προκειμένου να παρακάμψει τη δυσκολία μεταφοράς των ποικίλων όρων που χρησιμοποιούνται σε ολόκληρη την Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΠΠ «Minority SafePack», όταν αναφέρεται σε τέτοιες μειονοτικές ομάδες, χρησιμοποιεί τον όρο «εθνικές και γλωσσικές μειονότητες»·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότερες εθνικές και γλωσσικές μειονότητες αντιμετωπίζουν μια επιταχυνόμενη τάση αφομοίωσης και γλωσσικής υποχώρησης, με αποτέλεσμα να επέρχεται γλωσσική και πολιτιστική συρρίκνωση εντός της ΕΕ και η ΕΕ να χάνει την πολυμορφία της, την οποία, σύμφωνα με τις Συνθήκες, καλείται να προστατεύει· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση αποτελεί το κύριο εργαλείο για την αναζωογόνηση και τη διατήρηση των μειονοτικών γλωσσών·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Παγκόσμιος Άτλαντας Απειλούμενων Γλωσσών της UNESCO αναφέρει 186 γλώσσες από τα κράτη μέλη της ΕΕ ως ευάλωτες ή απειλούμενες, και τρεις επιπλέον ως εξαφανισμένες·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΠΠ «Minority SafePack», η οποία υποβλήθηκε στην Επιτροπή στις 15 Ιουλίου 2013, ζητεί από την ΕΕ να αναλάβει δράση για τη στήριξη των εθνικών και γλωσσικών μειονοτήτων σε 11 τομείς·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 13 Σεπτεμβρίου 2013, η Επιτροπή έκρινε ότι η τεκμηρίωση αυτή αυτή δεν ήταν επαρκής για την καταχώριση της ΕΠΠ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διοργανωτές της ΕΠΠ άσκησαν προσφυγή ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) και ότι, στις 3 Φεβρουαρίου 2017, το Γενικό Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση με την οποία ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου να λάβει τα αναγκαία μέτρα για τη συμμόρφωση με την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου, η Επιτροπή επανεξέτασε το νομικό παραδεκτό της ΕΠΠ και με την απόφαση (ΕΕ) 2017/652 καταχώρισε την πρωτοβουλία σε εννέα από τους έντεκα τομείς που είχαν αρχικά ζητηθεί·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 15 του κανονισμού ΕΠΠ, η ουσία της ΕΠΠ εξετάζεται μετά την επιτυχή συγκέντρωση υπογραφών και αφού η Επιτροπή ελέγξει το νομικό της παραδεκτό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εκθέτει τα νομικά και πολιτικά συμπεράσματά της σχετικά με την ΕΠΠ βάσει των Συνθηκών της ΕΕ·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην απόφασή του της 24 Σεπτεμβρίου 2019 στην υπόθεση T-391/17, επικύρωσε την απόφαση της Επιτροπής να καταχωρίσει την ΕΠΠ «Minority SafePack»·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ 3ης Απριλίου 2017 και 3ης Απριλίου 2018, συγκεντρώθηκαν στην ΕΕ 1 123 422 πιστοποιημένες υπογραφές, το δε εθνικό κατώτατο όριο καλύφθηκε σε 11 κράτη μέλη·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών είναι το πρώτο μέσο διεθνικής συμμετοχικής δημοκρατίας στον κόσμο, το οποίο παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα να συνεργάζονται άμεσα με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η «Minority SafePack» είναι η πέμπτη από τις έξι μόνο επιτυχημένες, μέχρι στιγμής, ΕΠΠ·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788, μετά τη διοργάνωση δημόσιας ακρόασης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αξιολογεί την πολιτική υποστήριξη για μεμονωμένες ΕΠΠ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διοργάνωσε δημόσια ακρόαση στις 15 Οκτωβρίου 2020, σύμφωνα με το άρθρο 222 του Κανονισμού του·

1.  επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει σθεναρά το μέσο της ΕΠΠ και ζητεί να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό του· τονίζει ότι η ΕΠΠ αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία για τους πολίτες να προσδιορίσουν και να εκφράσουν τις προσδοκίες τους, καθώς και να ζητήσουν από την ΕΕ να αναλάβει δράση· τονίζει ότι, προκειμένου το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης να έρθει πιο κοντά στους πολίτες, είναι απαραίτητο να τους δοθεί η δυνατότητα να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στις πολιτικές διαδικασίες που τους αφορούν·

2.  επισημαίνει ότι ο νέος κανονισμός ΕΠΠ τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2020 και ότι έχει καταλυτική σημασία τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και των κρατών μελών να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε η επανεκκίνηση αυτού του μέσου συμμετοχής της ΕΕ να στεφθεί με επιτυχία· υπογραμμίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει δεόντως υπόψη τα αιτήματα που εξέφρασαν πάνω από 1,1 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ μέσω της ΕΠΠ «Minority SafePack»·

3.  υπενθυμίζει ότι η προστασία των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες αποτελεί σαφή θεμελιώδη αξία της ΕΕ, από κοινού με τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ·

4.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 της ΣΕΕ, η Ένωση σέβεται τον πλούτο της πολιτιστικής και γλωσσικής της πολυμορφίας και μεριμνά για την προστασία και ανάπτυξη της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς· τονίζει ότι οι μειονοτικές γλώσσες και οι μειονοτικοί πολιτισμοί αποτελούν αναπόσπαστο και αναφαίρετο μέρος του πολιτισμού και της κληρονομιάς της Ένωσης· υπογραμμίζει ότι η Ένωση θα πρέπει να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναλαμβάνουν δράσεις για τη διασφάλιση της προστασίας των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες·

5.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή(10) να καταρτίσει, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, ένα κοινό πλαίσιο ελάχιστων προτύπων της ΕΕ για την προστασία των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες, τα οποία έχουν ισχυρά ερείσματα σε ένα νομικό πλαίσιο που εγγυάται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα σε ολόκληρη την ΕΕ·

6.  καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα και να διασφαλίσουν την προάσπιση των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες·

7.  φρονεί ότι τα γλωσσικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά σε κοινότητες όπου υπάρχουν περισσότερες από μία επίσημες γλώσσες, χωρίς να περιορίζονται τα δικαιώματα μιας ομάδας έναντι μιας άλλης, σύμφωνα με τη συνταγματική τάξη και την εθνική νομοθεσία κάθε κράτους μέλους· πιστεύει ότι, στο πλαίσιο της προώθησης των περιφερειακών γλωσσών και της προστασίας των γλωσσικών κοινοτήτων, θα πρέπει να γίνονται σεβαστά τα θεμελιώδη δικαιώματα όλων των ατόμων·

8.  θεωρεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να αυξάνει την ευαισθητοποίηση για την πολυγλωσσία σε ολόκληρη την Ευρώπη μέσω προγραμμάτων της ΕΕ, και να προβάλλει ενεργά τα πλεονεκτήματα της πολυγλωσσίας·

9.  υπενθυμίζει ότι δεν υπάρχει κοινός ορισμός του προσώπου που ανήκει σε εθνική ή γλωσσική μειονότητα στην ΕΕ· υπογραμμίζει την ανάγκη να προστατεύονται όλες οι μειονότητες, ανεξάρτητα από ορισμό, τονίζει δε ότι κάθε ορισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται με ευέλικτο τρόπο και, παράλληλα, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας, της αναλογικότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων·

10.  ζητεί να ενισχυθεί η αμοιβαία συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης στον τομέα της προστασίας των δικαιωμάτων των εθνικών και γλωσσικών μειονοτήτων· επισημαίνει ότι η εν λόγω συνεργασία θα προσφέρει στην ΕΕ τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τα επιτεύγματα και την εμπειρία του Συμβουλίου της Ευρώπης, επιτρέποντας παράλληλα στο Συμβούλιο της Ευρώπης να διασφαλίσει την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των συστάσεών του που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της Σύμβασης-πλαισίου για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων και του Ευρωπαϊκού Χάρτη για τις περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες· προτρέπει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν και να επικυρώσουν τη Σύμβαση-πλαίσιο για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων και τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες·

Σχετικά με τις εννέα προτάσεις της ΕΠΠ

11.  αναγνωρίζει ότι η προστασία των εθνικών και γλωσσικών μειονοτήτων αποτελεί πρωταρχική ευθύνη των αρχών των κρατών μελών· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η Ένωση μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη των αρχών των κρατών μελών σε αυτό το εγχείρημα· σημειώνει ότι ορισμένα κράτη μέλη αποτελούν επιτυχημένα παραδείγματα αρμονικής συνύπαρξης και αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ διαφόρων κοινοτήτων, μεταξύ άλλων στους τομείς των πολιτικών γλωσσικής και πολιτιστικής αναζωογόνησης· καλεί τα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές σχετικά με την προστασία και τη στήριξη των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες, και ζητεί από την Επιτροπή να διευκολύνει αυτού του είδους τις ανταλλαγές·

12.  είναι της άποψης ότι τα μέτρα για τη διατήρηση της πολιτιστικής και γλωσσικής ταυτότητας των προσώπων που ανήκουν σε εθνικές και γλωσσικές μειονότητες πρέπει να αποσκοπούν σε θετικές δράσεις, μεταξύ άλλων στους τομείς της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και των δημόσιων υπηρεσιών·

13.  εκφράζει τον προβληματισμό του για την ανησυχητική αύξηση των εγκλημάτων μίσους και της ρητορικής μίσους, που υποκινούνται από τον ρατσισμό, την ξενοφοβία ή τη μισαλλοδοξία και στρέφονται κατά προσώπων που ανήκουν σε εθνικές και γλωσσικές μειονότητες στην Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δρομολογήσουν εκστρατείες κατά της ρητορικής μίσους, καθώς και να καταπολεμήσουν τον ρατσισμό και την ξενοφοβία εις βάρος ατόμων που ανήκουν σε εθνικές και γλωσσικές μειονότητες·

14.  αναγνωρίζει τη συμβολή των εθνικών και γλωσσικών μειονοτήτων στην πολιτιστική κληρονομιά της ΕΕ και τονίζει τον ρόλο των μέσων ενημέρωσης·

15.  επισημαίνει ότι η γλωσσική πολυμορφία αποτελεί πολύτιμο στοιχείο του ευρωπαϊκού πολιτιστικού πλούτου, το οποίο θα πρέπει να προστατεύεται προκειμένου να διασφαλίζεται η μετάδοση περιφερειακών ή μειονοτικών γλωσσών από γενιά σε γενιά· εκφράζει τον έντονο προβληματισμό του για τις περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες που απειλούνται με εξαφάνιση· υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να αναληφθεί μεγαλύτερη δράση σε αυτόν τον τομέα· καλεί, επομένως, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την εκμάθηση γλωσσών, συμπεριλαμβανομένων μειονοτικών γλωσσών, σε ολόκληρη την ΕΕ· σημειώνει ότι η ΕΠΠ ζητεί να ιδρυθεί ένα Ευρωπαϊκό Κέντρο Γλωσσικής Πολυμορφίας με στόχο την προστασία της πλούσιας γλωσσικής πολυμορφίας της Ευρώπης·

16.  καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες των εθνικών ή γλωσσικών μειονοτήτων κατά τον σχεδιασμό των προγραμμάτων χρηματοδότησής τους· φρονεί ότι η προστασία της πολυγλωσσίας και της πολιτισμικής πολυμορφίας αποτελεί κινητήρια δύναμη για την περιφερειακή ανάπτυξη και καινοτομία, και θεωρεί, επομένως, ότι τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία και τα Ταμεία Συνοχής θα πρέπει να την λαμβάνουν υπόψη· πιστεύει ότι η χρηματοδότηση της μελέτης της πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας και των επιπτώσεών της στην οικονομική ανάπτυξη των περιφερειών της ΕΕ από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» θα συνέβαλε στην καλύτερη στοχοθέτηση των δημόσιων πολιτικών για τις εθνικές και γλωσσικές μειονότητες·

17.  αναγνωρίζει τον ρόλο της γλώσσας στον πολιτισμό· εκφράζει τον προβληματισμό του για το γεγονός ότι οι πολιτιστικοί φορείς που δραστηριοποιούνται σε περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες ενδέχεται να αντιμετωπίζουν μια πρόσθετη πρόκληση όσον αφορά την προσέγγιση ενός ευρέος κοινού και την απόκτηση πρόσβασης σε οικονομικούς και διοικητικούς πόρους· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τις περιφερειακές συνθήκες και να αναπτύξουν μέτρα για να βοηθήσουν τους πολιτιστικούς φορείς να εκφράσουν την ελευθερία του πολιτισμού, ανεξάρτητα από τις γλωσσικές ή άλλες ιδιαιτερότητές τους·

18.  πιστεύει ότι κάθε πολίτης της ΕΕ θα πρέπει να είναι σε θέση να απολαμβάνει τον πολιτισμό και την ψυχαγωγία στη γλώσσα του/της· επισημαίνει ότι συχνά οι γλωσσικές μειονότητες είναι πολύ μικρές ή δεν έχουν θεσμική στήριξη για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος δικών τους υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να διενεργήσει αξιολόγηση και να λάβει τα πλέον κατάλληλα μέτρα για τη στήριξη της ανάπτυξης τέτοιων υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης· σημειώνει ότι, μετά την υποβολή της ΕΠΠ «Minority SafePack» στην Επιτροπή το 2013, σημαντικές προτάσεις σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων έχουν ήδη εγκριθεί από τους συννομοθέτες· λαμβάνει υπό σημείωση την ανακοίνωση που εξέδωσε πρόσφατα η Επιτροπή για την πρώτη βραχυπρόθεσμη επανεξέταση του κανονισμού για τον γεωγραφικό αποκλεισμό (COM(2020)0766), στην οποία προτείνεται να διενεργηθεί λεπτομερής απολογισμός για το 2022, όταν τα πλήρη αποτελέσματα του κανονισμού θα έχουν πια διαφανεί· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να ξεκινήσει διάλογο με τους ενδιαφερόμενους φορείς σχετικά με το οπτικοακουστικό περιεχόμενο στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της για τα μέσα ενημέρωσης και τον οπτικοακουστικό τομέα· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι προβληματισμοί σχετικά με τις μειονοτικές γλώσσες θα λαμβάνονται υπόψη στους μελλοντικούς κανονισμούς·

19.  επισημαίνει ότι μεγάλος αριθμός ανιθαγενών στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανήκουν σε εθνικές και γλωσσικές μειονότητες· είναι της άποψης ότι, με την επιφύλαξη της κυριαρχίας και των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών, θα μπορούσε να αναληφθεί θετική δράση στον τομέα αυτό· επισημαίνει ότι η χορήγηση ή ανάκληση ιθαγένειας αποτελεί εθνική αρμοδιότητα·

20.  εκφράζει την υποστήριξή του για την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Minority SafePack – one million signatures for diversity in Europe»· καλεί την Επιτροπή να ενεργήσει επ’ αυτού και να προτείνει νομικές πράξεις βάσει των Συνθηκών και του κανονισμού ΕΠΠ, και σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας· επισημαίνει ότι, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που καταχωρίστηκε από την Επιτροπή, ζητείται να υποβληθούν νομοθετικές προτάσεις σε εννέα διαφορετικούς τομείς, και υπενθυμίζει το αίτημα που διατυπώθηκε στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας κάθε επιμέρους πρόταση να εξετάζεται και να αξιολογείται αυτόνομα·

o
o   o

21.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο, στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 55. (2) ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 13 (3) ΕΕ C 463 της 21.12.2018, σ. 21. (4) ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 42. (5) ΕΕ C 93 της 9.3.2016, σ. 52. (6) ΕΕ C 189 της 5.6.2019, σ. 15. (7) ECLI:EU:T:2017:59. (8) ECLI:EU:T:2019:672. (9) ΕΕ L 92 της 6.4.2017, σ. 100. (10) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με τα ελάχιστα πρότυπα για τις μειονότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 13).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με μία ισχυρή κοινωνική Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις (2020/2084(INI))

P9_TA(2020)0371 A9-0233/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 3 και 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 9, 151, 152, 153, 156, 157, 162 και 168 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα Πρωτόκολλα 1, 8 και 28 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τον τίτλο IV (Αλληλεγγύη) αυτού,

–  έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων (EPSR), που διακηρύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2017,

–  έχοντας υπόψη το θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Παρισιού που επιτεύχθηκε στην COP21 το 2015, και συγκεκριμένα το προοίμιό της που αναφέρει τα εξής: «προτρέποντας τα Μέρη, στο πλαίσιο εφαρμογής των πολιτικών και των μέτρων τους, να προωθήσουν τη δίκαιη μετάβαση του εργατικού δυναμικού και τη δημιουργία αξιοπρεπούς εργασίας και υψηλής ποιότητας θέσεων εργασίας σύμφωνα με τις εθνικά καθορισμένες αναπτυξιακές προτεραιότητες και στρατηγικές»,

–  έχοντας υπόψη τις συμβάσεις και τις συστάσεις της ΔΟΕ, ιδίως τη σύμβαση για την επιθεώρηση εργασίας του 1947 (αριθ. 81), τη διακήρυξη της εκατονταετηρίδας της ΔΟΕ (2019) και τις κατευθυντήριες γραμμές της ΔΟΕ, του Φεβρουαρίου 2016, για μια δίκαιη μετάβαση προς περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομίες και κοινωνίες για όλους,

–  έχοντας υπόψη τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, και ειδικότερα τους στόχους 1, 3, 4, 5, 8, 10 και 13,

–   έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (UNCRPD) και την έναρξη ισχύος της στην ΕΕ στις 21 Ιανουαρίου 2011, σύμφωνα με την απόφαση 2010/48/EΚ του Συμβουλίου, της 26ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με τη σύναψη, από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία,

–   έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών,

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία(1) («Οδηγία για την ισότητα στην απασχόληση»),

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2000, περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής(2),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με οδηγία του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού (COM(2008)0426), και τη σχετική θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 2ας Απριλίου 2009(3),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Ιανουαρίου 2020, με τίτλο «Μια ισχυρή Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις» (COM(2020)0014),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Η ώρα της Ευρώπης: ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά» (COM(2020)0456),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Ο προϋπολογισμός της ΕΕ τροφοδοτεί το σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη» (COM(2020)0442),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Προσαρμοσμένο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2020» (COM(2020)0440),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 28ης Μαΐου 2020, σχετικά με την έκδοση κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της ανάκαμψης μετά την πανδημία COVID-19 (COM(2020)0441),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την ευρωπαϊκή προστασία των διασυνοριακών και εποχιακών εργαζομένων στο πλαίσιο της κρίσης της νόσου COVID-19(4),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2020, με τίτλο «Ο αντίκτυπος της δημογραφικής αλλαγής» (COM(2020)0241),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών, της 18ης Ιανουαρίου 2017, με τίτλο «Η απάντηση της ΕΕ στη δημογραφική πρόκληση» (2017/C017/08),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης» (COM(2020)0067),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2020, για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα (COM(2020)0275),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2020, που συνοδεύει την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου με τίτλο «A Bridge to Jobs - reinforcing the Youth Guarantee» (Γέφυρα προς την απασχόληση - ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία) (SWD(2020)0124),

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό του ψήφισμα, της 10ης Ιουλίου 2020, σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου όσον αφορά τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών(5),

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό του ψήφισμα, της 8ης Ιουλίου 2020, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 όσον αφορά τους πόρους του ειδικού κονδυλίου για την πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με την απασχόληση και τις κοινωνικές πολιτικές της ζώνης του ευρώ(7),

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό του ψήφισμα, της 4ης Απριλίου 2019, σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου όσον αφορά τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών(8),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό της οικονομικής πολιτικής: απασχόληση και κοινωνικές πτυχές στην ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2020,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2020 (COM(2019)0650),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κοινής έκθεσης της Επιτροπής και του Συμβουλίου για την απασχόληση, της 17ης Δεκεμβρίου 2019, που συνοδεύει την ανακοίνωση της Επιτροπής για την ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2020,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2019/1181 του Συμβουλίου, της 8ης Ιουλίου 2019, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Μαρτίου 2019, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών: απασχόληση και κοινωνικές πτυχές στην Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης για το 2019(10),

–  έχοντας υπόψη τις «Πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2019-2024: Μια πιο φιλόδοξη Ένωση», που παρουσίασε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 23ης Ιανουαρίου 2019, με θέμα «Κοινωνικός διάλογος για την καινοτομία στην ψηφιακή οικονομία»(11),

–  έχοντας υπόψη τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής, του 2020, που δημοσιεύθηκαν στις 6 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 18ης Σεπτεμβρίου 2020, με θέμα «Αξιοπρεπείς κατώτατοι μισθοί σε ολόκληρη την Ευρώπη»,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 15ης Ιουλίου 2020, με θέμα «Σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη και πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2021-2027»,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, με θέμα «Κοινά ελάχιστα πρότυπα στον τομέα της ασφάλισης ανεργίας στα κράτη μέλη της ΕΕ – Ένα συγκεκριμένο μέτρο για την αποτελεσματική εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων»(12),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound) με τίτλο «COVID-19: Policy responses across Europe» (COVID-19: Απαντήσεις πολιτικής σε όλη την Ευρώπη),

–  έχοντας υπόψη την τεχνική έρευνα του Κοινού Κέντρου Ερευνών σχετικά με τα μέτρα περιορισμού της νόσου COVID-19 και τις αγορές εργασίας της ΕΕ με τίτλο «The COVID confinement measures and EU labour markets», η οποία δημοσιεύθηκε το 2020 και, ειδικότερα, την ανάλυση των πιο πρόσφατων διαθέσιμων αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τα μοντέλα τηλεργασίας στην ΕΕ που εμπεριέχεται στην εν λόγω τεχνική έρευνα·

–  έχοντας υπόψη τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη και τη Διαδικασία του Τορίνου, που θεσπίστηκε το 2014 και στοχεύει στην ενίσχυση του συστήματος συνθηκών του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης και των σχέσεών του με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A9-0233/2020),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αειφόρος ανάπτυξη αποτελεί θεμελιώδη στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική οικονομία της αγοράς βασίζεται σε δύο συμπληρωματικούς πυλώνες, και συγκεκριμένα στην επιβολή του ανταγωνισμού και σε ισχυρά μέτρα κοινωνικής πολιτικής που θα πρέπει να οδηγήσουν στην επίτευξη πλήρους απασχόλησης και κοινωνικής προόδου· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρεις πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης είναι ο οικονομικός, ο κοινωνικός και ο περιβαλλοντικός πυλώνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιώσιμη ανάπτυξη βασίζεται, μεταξύ άλλων, στην πλήρη απασχόληση και στην κοινωνική πρόοδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι αποτελεί θεμελιώδη στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 3 ΣΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι προτεραιότητα, έως τώρα, δόθηκε στην οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει αναδυόμενες προκλήσεις, όπως η αύξηση των ανισοτήτων μεταξύ των γενεών, οι μειωμένες κοινωνικές, υγειονομικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές ευκαιρίες και πόροι, οι εδαφικές ανισότητες και η άνιση πρόσβαση σε θεμελιώδεις κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες, θέσεις εργασίας και επιχειρηματικές ευκαιρίες και κοινωνικές υποδομές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μείωση των ανισοτήτων αποτελεί κοινή ευθύνη της ΕΕ και των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανισότητες (ως προς το εισόδημα και τις ευκαιρίες) αυξήθηκαν στα περισσότερα κράτη μέλη μετά την οικονομική κρίση του 2008, αμφισβητώντας τόσο τη βιωσιμότητα όσο και την αποφυγή αποκλεισμών στην ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή και ότι, σε αυτό το πλαίσιο, η πρόοδος προς την επίτευξη των στόχων της ΕΕ 2020 ήταν δύσκολη·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έντονη και αναγνωρισμένη ανάγκη δίκαιης μετάβασης, στην Ευρώπη και στον κόσμο, προς τη βιώσιμη εκμετάλλευση των πόρων, τη μείωση των εκπομπών CO2 και την ισχυρή προστασία του περιβάλλοντος, προκειμένου να διασφαλιστούν τα μέσα διαβίωσης, η ασφάλεια, η υγεία και η ευημερία των μελλοντικών γενεών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση προς μια σταθερή και βιώσιμη πράσινη και φιλική προς το περιβάλλον οικονομία και κοινωνική διάσταση θα απαιτήσει συνεργασία μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, πρέπει δε να συνοδεύεται από διαδικασία επανεκβιομηχάνισης, εκσυγχρονισμού της βιομηχανικής βάσης και ενίσχυσης της εσωτερικής αγοράς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πράσινη, η ψηφιακή και η δημογραφική μετάβαση επηρεάζουν ποικιλοτρόπως τις περιφέρειες, τους τομείς, τους εργαζομένους και τις πληθυσμιακές ομάδες της Ευρώπης και ότι οι εν λόγω μεταβάσεις θα απαιτήσουν σημαντική επανειδίκευση και ανακατανομή της εργασίας, προκειμένου να αποφευχθεί η καταστροφή θέσεων εργασίας στους πληγέντες τομείς·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ευρωπαϊκές περιφέρειες όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για βιώσιμη μετάβαση είναι γενικά και οι περιφέρειες με υψηλό επίπεδο φτώχειας και αποκλεισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι, για μια ταχεία ανάκαμψη, απαιτούνται αποφασιστικά μέτρα και επενδύσεις που θα πρέπει να εστιάσουν στον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας, να επανεκκινήσουν την οικονομική δραστηριότητα, να ενισχύσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, καθώς και να εφαρμόσουν τις αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ώστε να επιτευχθούν αποτελεσματικότερα και ισχυρότερα κράτη πρόνοιας· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια διεθνώς ανταγωνιστική Ευρώπη πρέπει να βασίζεται σε μια ισχυρή κοινωνική Ευρώπη προκειμένου να δημιουργηθεί μια πορεία προς βιώσιμη ανάπτυξη, ποιοτικές θέσεις εργασίας και ισχυρά συστήματα κοινωνικής πρόνοιας για όλους·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα του Eurofound αποκαλύπτει την πολυπλοκότητα της κοινωνικής διάστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προτείνει τη συμπλήρωση του κοινωνικού πίνακα δικαιωμάτων που συνοδεύει τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων με πρόσθετους δείκτες για την ποιότητα εργασίας, την κοινωνική δικαιοσύνη και τις ίσες ευκαιρίες, τα ισχυρά συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και τη δίκαιη κινητικότητα·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» δρομολογήθηκε το 2010 για την προώθηση της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της στρατηγικής της Λισαβόνας θα έπρεπε να δίνει προτεραιότητα στη βιωσιμότητα και στην αποφυγή αποκλεισμών και όχι στην ανάπτυξη·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 151 ΣΛΕΕ, η Ένωση και τα κράτη μέλη, έχοντας υπόψη τα θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα όπως αυτά που ορίζονται στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη που υπογράφηκε στο Τορίνο στις 18 Οκτωβρίου 1961, και στον Κοινοτικό Χάρτη των Θεμελιωδών Κοινωνικών Δικαιωμάτων των Εργαζομένων του 1989, έχουν ως στόχους την προώθηση της απασχόλησης, τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας, ώστε να καταστήσουν δυνατή την εναρμόνισή τους με παράλληλη διατήρηση της προόδου, καθώς και την επιβεβλημένη κοινωνική προστασία, τον κοινωνικό διάλογο, την ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων που θα διασφαλίσουν ένα υψηλό και διαρκές επίπεδο απασχόλησης και την καταπολέμηση του αποκλεισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτοβουλίες που προέρχονται από τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων αποτελούν κοινή ευθύνη μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών, τα οποία έχουν διαφορετικά κοινωνικά συστήματα και παραδόσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, οι πρωτοβουλίες αυτές θα πρέπει να προστατεύουν τα εθνικά συστήματα συλλογικών διαπραγματεύσεων, προσφέροντας υψηλότερα επίπεδα προστασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα, η αναλογικότητα, η ασφάλεια δικαίου, η ισότητα ενώπιον του νόμου και η επικουρικότητα αποτελούν γενικές αρχές του δικαίου της ΕΕ και, ως εκ τούτου, πρέπει να γίνονται σεβαστές·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν πολλές γυναίκες σε ηγετικές θέσεις στον οικονομικό και τον πολιτικό τομέα που να λαμβάνουν αποφάσεις όσον αφορά τα μέτρα πολιτικής ως απάντηση στη νόσο COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες θα πρέπει να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για να προσφέρουν περισσότερες προοπτικές, γνώσεις και πείρα που θα οδηγούσαν σε καλύτερα αποτελέσματα πολιτικής·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας συμβάλλουν στη διασφάλιση μιας αξιοπρεπούς ζωής· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτά τα συστήματα περιλαμβάνουν την κοινωνική προστασία, την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, τη στέγαση, την απασχόληση, τη δικαιοσύνη και τις κοινωνικές υπηρεσίες για τις ευάλωτες ομάδες και διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην επίτευξη κοινωνικής βιώσιμης ανάπτυξης, την προαγωγή της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, καθώς και την εξασφάλιση του δικαιώματος κοινωνικής προστασίας, όπως αυτό κατοχυρώνεται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές κοινωνικής προστασίας αποτελούν ζωτικής σημασίας στοιχεία των εθνικών αναπτυξιακών στρατηγικών για τη μείωση της φτώχειας και της κοινωνικής ευπάθειας καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής και για τη στήριξη της χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμης ανάπτυξης·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κοινωνικός διάλογος και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις αποτελούν βασικά εργαλεία για τους εργοδότες και τις συνδικαλιστικές ενώσεις, ούτως ώστε να καθορίζονται δίκαιοι μισθοί και δίκαιες συνθήκες εργασίας, και ότι τα ισχυρά συστήματα συλλογικής διαπραγμάτευσης ενισχύουν την ανθεκτικότητα των κρατών μελών σε περιόδους οικονομικής κρίσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινωνίες με ισχυρά συστήματα συλλογικής διαπραγμάτευσης τείνουν να είναι πιο πλούσιες και πιο ισότιμες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα συλλογικών διαπραγματεύσεων αποτελεί ζήτημα που απασχολεί το σύνολο των Ευρωπαίων εργαζομένων, πράγμα που μπορεί να έχει κρίσιμες επιπτώσεις στη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις αποτελούν ευρωπαϊκό θεμελιώδες δικαίωμα και ότι τα ενωσιακά θεσμικά όργανα δεσμεύονται να το σέβονται από το άρθρο 28 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτό, οι πολιτικές που σέβονται, προωθούν και ενισχύουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τη θέση των εργαζομένων σε συστήματα καθορισμού των μισθών διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην επίτευξη υψηλού επιπέδου συνθηκών εργασίας·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις αποτελούν βασικό μέσο για την προώθηση των δικαιωμάτων στην εργασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, τις τελευταίες δεκαετίες, τόσο η πυκνότητα της συνδικαλιστικής κάλυψης όσο και η κάλυψη των συλλογικών διαπραγματεύσεων έχουν μειωθεί σημαντικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κάλυψη των συλλογικών διαπραγματεύσεων έχει μειωθεί σε 22 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ από το 2000· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποιότητα της εργασίας και του εργασιακού περιβάλλοντος είναι κατά μέσο όρο υψηλότερη σε χώρες με καλά οργανωμένους κοινωνικούς εταίρους και μεγάλη κάλυψη από τις συλλογικές συμβάσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ευρεία κάλυψη και είναι καλά συντονισμένες, ενισχύουν τις καλές επιδόσεις της αγοράς εργασίας·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Eurofound, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις υφίστανται πιέσεις και η ύφεση του 2008 είχε ως αποτέλεσμα την αποκέντρωσή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ ένας στους έξι εργαζομένους στην ΕΕ εκτιμάται ότι καλύπτεται από μια συλλογική μισθολογική σύμβαση, υπάρχει δυσκολία όσον αφορά τη συγκέντρωση βάσιμων αποδεικτικών στοιχείων υπό μορφή πιο εμπεριστατωμένων δεδομένων για την κάλυψη των συλλογικών διαπραγματεύσεων και τις συλλογικές συμβάσεις σε ολόκληρη την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρασχέθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συνδικαλιστικό Ινστιτούτο (ETUI), το μέσο επίπεδο συμμετοχής σε συνδικαλιστικές οργανώσεις στο σύνολο της ΕΕ είναι περίπου 23 %, με μεγάλη ποικιλία στα ποσοστά συμμετοχής σε συνδικαλιστικές οργανώσεις μεταξύ των κρατών μελών, κυμαινόμενο από 74 % έως μόλις 8 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή σε οργανώσεις εργοδοτών και το μερίδιο των αγορών που αντιπροσωπεύουν διαφέρουν επίσης σημαντικά·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινωνικές επενδύσεις αφορούν την επένδυση στους ανθρώπους, προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσής τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βασικοί τομείς πολιτικής στις κοινωνικές επενδύσεις περιλαμβάνουν την κοινωνική ασφάλιση, την υγειονομική περίθαλψη διαρκείας, την εκπαίδευση, τη στέγαση, την απασχόληση, τη δικαιοσύνη και τις κοινωνικές υπηρεσίες για μειονεκτούσες ομάδες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καλά σχεδιασμένες κοινωνικές πολιτικές συμβάλλουν σημαντικά στη βιώσιμη ανάπτυξη και μεγέθυνση, καθώς και στην προστασία των ανθρώπων από τη φτώχεια και λειτουργούν ως παράγοντες οικονομικής σταθεροποίησης·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό φτώχειας προβλέπεται να αυξηθεί ως μία από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες, οι νέοι, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρία και οι πολυμελείς οικογένειες απειλούνται περισσότερο από αυτήν την εξέλιξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των νοικοκυριών ενός ατόμου και των ηλικιωμένων που ζουν μόνοι αυξάνεται· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα νοικοκυριά ενός ατόμου διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού και οι ηλικιωμένες γυναίκες, ιδιαίτερα, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας σε σχέση με τους ηλικιωμένους άνδρες, εάν ζουν μόνες τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μονογονεϊκά νοικοκυριά διατρέχουν υψηλό κίνδυνο φτώχειας και στέρησης και αντιμετωπίζουν δυσκολίες στον προϋπολογισμό τους λόγω της ύπαρξης ενός εισοδήματος και χαμηλότερων ποσοστών απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλο και μεγαλύτερος αριθμός νέων ενηλίκων βασίζονται πλέον στο σπίτι των γονιών τους για να προστατευθούν από τη φτώχεια, αλλά το 29 % των νοικοκυριών με τρεις γενιές αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας και το 13 % αντιμετωπίζουν σοβαρές στερήσεις·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακρίσεις λόγω φύλου στα νοικοκυριά και στην αγορά εργασίας μπορεί να οδηγήσουν σε άνιση κατανομή των πόρων, γεγονός που καθιστά τις γυναίκες περισσότερο ευάλωτες έναντι της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού σε σχέση με τους άντρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε περίπτωση που βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας, οι γυναίκες έχουν λιγότερες πιθανότητες να την αντιμετωπίσουν·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι και ο οριζόντιος και ο κάθετος διαχωρισμός της αγοράς εργασίας στην ΕΕ εξακολουθούν να είναι σημαντικοί, καθώς οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται σε λιγότερο κερδοφόρους τομείς· λαμβάνοντας υπόψη ότι ιδίως οι γυναίκες σε επισφαλείς θέσεις εργασίας επηρεάστηκαν από την πανδημία COVID-19, καθώς ήταν οι πρώτες που έχασαν τη δουλειά τους, γεγονός που είχε οικονομικές συνέπειες για τις οικογένειές τους και την οικονομική ανεξαρτησία τους, ενώ είχε και ως αποτέλεσμα την ανεπαρκή κοινωνική ασφάλισή τους σε περίοδο κρίσης·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 σχεδόν 109 εκατομμύρια άτομα κινδύνευαν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό στην ΕΕ των 27, αριθμός που ισοδυναμεί με ποσοστό 21,7 % του συνολικού πληθυσμού, ενώ τα 23 εκατομμύρια ήταν παιδιά(13)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ δεν πέτυχε τον στόχο της για το 2020 να μειώσει τον αριθμό των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού κατά τουλάχιστον 20 εκατομμύρια· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού είναι πιθανό να αυξηθεί εντός της Ένωσης ως αποτέλεσμα της κρίσης COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των αστέγων έχει αυξηθεί σταθερά κατά 70 % στα περισσότερα κράτη μέλη την τελευταία δεκαετία, καθώς τουλάχιστον 700 000 άτομα δεν έχουν καταφύγιο οποιαδήποτε συγκεκριμένη νύχτα στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η COVID-19 έχει καταδείξει ότι η έλλειψη στέγης αποτελεί τόσο κοινωνική κρίση όσο και κρίση δημόσιας υγείας(14)· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το ένα πέμπτο των ανθρώπων στην ΕΕ αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να υπερχρεωθούν και πολλοί δεν λαμβάνουν τις κοινωνικές παροχές που δικαιούνται σύμφωνα με τα εθνικά τους συστήματα·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας στους πέντε εργαζομένους στην ΕΕ κατέχει κακής ποιότητας θέση εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την επόμενη δεκαετία, η πόλωση της απασχόλησης και οι μη τυποποιημένες μορφές απασχόλησης αναμένεται να αυξηθούν περισσότερο, ενώ θα δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας στα υψηλότερα και χαμηλότερα επίπεδα του φάσματος δεξιοτήτων(15)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τεχνολογική αλλαγή και η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να αλλάξουν σημαντικά την αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό οδηγεί σε περαιτέρω ανισότητες στις αποδοχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζήτηση εργασίας ήταν σταθερά ασθενέστερη στη μέση της κατανομής μισθών-εργασίας, ιδίως κατά τις περιόδους ύφεσης και συρρίκνωσης της απασχόλησης μεταξύ 2008 και 2013, εν μέρει λόγω της μετατόπισης της απασχόλησης από τον μεταποιητικό και τον κατασκευαστικό τομέα στις υπηρεσίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η τάση είναι πιθανόν να ενισχυθεί περαιτέρω λόγω της πανδημίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης θα είναι πάντα απαραίτητες για τις κοινωνίες και πρέπει να προσφέρουν αξιοπρεπείς αποδοχές και συνθήκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες και προοπτικές για αναβάθμιση των δεξιοτήτων, αλλά δεν βελτιώνει απαραίτητα τις συνθήκες εργασίας ούτε δημιουργεί νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας για όλους·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση από συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου σε μόνιμες θέσεις εργασίας είναι σχεδόν ανύπαρκτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 60 % των εργαζομένων παγιδεύεται ακούσια σε θέσεις εργασίας ορισμένου χρόνου· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά μετάβασης είναι ιδιαίτερα χαμηλά σε χώρες με υψηλά επίπεδα απασχόλησης ορισμένου χρόνου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ακόμη και οι δημόσιες διοικήσεις βασίζονται πολύ συχνά σε προσωρινά απασχολούμενους, για να αντικαταστήσουν τους δημόσιους υπαλλήλους, με πιο επισφαλείς συνθήκες εργασίας·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έρευνα του Eurofound σχετικά με τις «νέες μορφές απασχόλησης», οι αναδυόμενες και ολοένα και πιο σημαντικές μορφές απασχόλησης, που αποκλίνουν από τις παραδοσιακές σχέσεις εργοδοτών-εργαζομένων και/ή χαρακτηρίζονται από τη μη παραδοσιακή οργάνωση εργασίας και τα πρότυπα εργασίας, τείνουν να καλύπτονται λιγότερο από την κοινωνική προστασία, τον κοινωνικό διάλογο και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις· λαμβάνοντας υπόψη, ως εκ τούτου, ότι οι μορφές απασχόλησης χρησιμοποιούνται επίσης εντατικότερα κατά τη διάρκεια οικονομικά δύσκολων περιόδων, θα πρέπει να εξεταστούν παρεμβάσεις κατά της αναμενόμενης κρίσης στην αγορά εργασίας που οφείλεται στην πανδημία COVID-19·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό ανεργίας υπερβαίνει το 7 % και ότι το ποσοστό ανεργίας των νέων έχει αυξηθεί σε 17 %, ενώ αναμένεται να αυξηθεί περισσότερο λόγω της COVID-19(16), ιδίως όσον αφορά τις γυναίκες και τους εργαζομένους χαμηλής ειδίκευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό ανεργίας στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να αυξηθεί από 8,3 % το 2020 σε περίπου 9,3 % το 2021, με σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό ανεργίας συγκεκριμένων ομάδων, όπως τα άτομα με αναπηρία, εθνοτικές ομάδες όπως τα άτομα με καταγωγή Ρομανί, οι νέοι και οι ηλικιωμένοι, μπορεί να είναι σημαντικά υψηλότερο· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την έρευνα «Ζωή, εργασία και COVID-19» του Eurofound, η κρίση COVID-19 είχε δραματική επίπτωση στην αγορά εργασίας με το 8 % των εργαζομένων και το 13 % των αυτοαπασχολούμενων να έχουν καταστεί άνεργοι από την έναρξη της πανδημίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις της κρίσης έχουν γίνει αισθητές και από όσους παρέμειναν στην αγορά εργασίας με σημαντική μείωση των ωρών εργασίας, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στην απώλεια εισοδήματος και τις ανησυχίες για τη μελλοντική συμμετοχή στην αγορά εργασίας και την οικονομική ανασφάλεια·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, το 2018 υπήρχαν 8,3 εκατομμύρια υποαπασχολούμενοι εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης στην ΕΕ των 28, 7,6 εκατομμύρια άτομα ήταν διαθέσιμα για εργασία χωρίς όμως να αναζητούν εργασία και άλλα 2,2 εκατομμύρια άτομα αναζητούσαν εργασία, χωρίς να είναι σε θέση να αρχίσουν να εργάζονται μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι 18,1 εκατομμύρια άτομα συνολικά αντιμετώπισαν κατάσταση παρόμοια με την ανεργία στην ΕΕ των 28 το 2018·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων και των ηλικιωμένων εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις σε περιφερειακό επίπεδο εντός της ΕΕ·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση COVID-19 έφερε στο φως τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των διασυνοριακών, συνοριακών και εποχικών εργαζομένων και την επισφάλεια της κατάστασής τους, με χαμηλά επίπεδα συντονισμού της κοινωνικής προστασίας και της κοινωνικής ασφάλισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ως εκ τούτου ανάγκη για ισχυρότερη ρύθμιση, αποτελεσματικότερη παρακολούθηση και αποτελεσματική επιβολή αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας, καθώς και στέγασης και υγείας και ασφάλειας στην εργασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να βελτιωθεί η οδηγία για την εργασία μέσω εταιρείας προσωρινής απασχόλησης·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το χάσμα στη συμμετοχή στην απασχόληση μεταξύ ανδρών και γυναικών ήταν 11,7 % το 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η διαφορά έχει τεράστιο οικονομικό κόστος για την ΕΕ, που αντιστοιχεί σε 320 δισεκατομμύρια EUR ετησίως, ήτοι 2,37 % του ΑΕγχΠ της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση COVID-19 επηρεάζει δυσανάλογα την εργασιακή και την κοινωνική θέση των γυναικών, καθώς το 26,5 % των γυναικών έχουν επισφαλείς θέσεις εργασίας, αποτελώντας το 60 % των εργαζομένων μερικής απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο από τους άνδρες από τις δυσκολίες που προκύπτουν από την πανδημία COVID-19, λόγω των τομέων απασχόλησης στους οποίους κυριαρχούν και του βάρους της φροντίδας για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, την οποία επωμίζονται πρωτίστως αυτές·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία και οι ηλικιωμένοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην κρίση της COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πιθανό να πληγούν δυσανάλογα και να έχουν ιδιαίτερες ανάγκες υποστήριξης που πρέπει να ληφθούν υπόψη από την αρχή κατά την αντιμετώπιση της πανδημίας, ενώ, σύμφωνα με την έρευνα, αυτές οι ομάδες διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να παρουσιάσουν προβλήματα ψυχικής υγείας·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφέρειες της Ευρώπης αντιμετωπίζουν μακροπρόθεσμες δημογραφικές τάσεις, από μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής έως χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων, γηράσκουσες κοινωνίες, συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού, μικρότερα νοικοκυριά και αυξανόμενη αστικοποίηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μείωση του μεριδίου της Ευρώπης στον παγκόσμιο πληθυσμό, το οποίο αναμένεται να αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 4 % έως το 2070, θα επιφέρει προκλήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγροτικές και οι περιφερειακές περιοχές πλήττονται σε μεγάλο βαθμό από τις δημογραφικές αλλαγές·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει επηρεάσει ιδιαίτερα τους ηλικιωμένους, σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις εκείνους που είναι απομονωμένοι· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να μην έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο και στις σύγχρονες τεχνολογίες, και διατρέχουν συνεπώς μεγαλύτερο κίνδυνο αποκλεισμού, καθώς και ψηφιακού αποκλεισμού·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της αστικής φτώχειας, που θίγει περισσότερα νοικοκυριά μέσου εισοδήματος και δημιουργεί νέες ομάδες ανθρώπων που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο φτώχειας, οδηγεί δε στην εμβάθυνση των εδαφικών ανισοτήτων, την επιδείνωση των κοινωνικών μειονεκτημάτων στις υποβαθμισμένες αστικές περιοχές και την άνιση πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, δημιουργώντας αυξανόμενη ζήτηση για κοινωνικές υπηρεσίες και κοινωνικές υποδομές σε τοπικό επίπεδο σε μια εποχή που οι τοπικοί προϋπολογισμοί είναι υπέρμετρα επιβαρυμένοι·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή έρευνα για τις συνθήκες εργασίας του 2015, αριθμός διπλάσιος από τους τακτικούς τηλεργαζόμενους αναφέρει ότι εργάζεται επιπλέον των 48 ωρών που ορίζονται στο δίκαιο της ΕΕ και αναπαύεται για λιγότερο από 11 ώρες μεταξύ των εργάσιμων ημερών σε σύγκριση με όσους εργάζονται στις εγκαταστάσεις των εργοδοτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ποσοστό σχεδόν 30 % των εν λόγω τηλεργαζόμενων αναφέρουν ότι εργάζονται κατά τον ελεύθερό τους χρόνο καθημερινά ή αρκετές φορές την εβδομάδα, σε σύγκριση με ποσοστό κάτω του 5 % των εργαζόμενων που εργάζονται στο γραφείο· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τακτικοί τηλεργαζόμενοι είναι επίσης πιο πιθανό να αναφέρουν ότι πάσχουν από στρες που σχετίζεται με την εργασία, αντιμετωπίζουν διαταραχές ύπνου και δυσκολεύονται να ισορροπήσουν τις επαγγελματικές και οικογενειακές ευθύνες·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της νόσου COVID-19 και των μέτρων για την αντιμετώπισή της, δηλαδή της απαγόρευσης κυκλοφορίας και της τηλεργασίας, οι γυναίκες σε κακοποιητικές σχέσεις είναι μόνιμα εκτεθειμένες στη βία, γεγονός που έχει αυξήσει τον αριθμό των κρουσμάτων βίας εναντίον τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι μία συνέπεια της απαγόρευσης της κυκλοφορίας ήταν η έκρηξη της έμφυλης και της ενδοοικογενειακής βίας σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες κατά περίπου 30 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι, συνολικά, πάνω από 243 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας μεταξύ 15 και 49 ετών έχουν υποστεί σεξουαλική και/ή σωματική βία παγκοσμίως τους τελευταίους 12 μήνες·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αυξηθεί ακόμα περισσότερο η πίεση που ασκείται στις γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες μορφές εργασίας που επιβλήθηκαν, είναι διευρυνόμενες και σε βάρος του διαχωρισμού μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, έχουν δε οδηγήσει κατά την περίοδο των περιοριστικών μέτρων σε κατακόρυφη αύξηση νέων μορφών ψυχολογικής και σεξουαλικής παρενόχλησης εντός και εκτός διαδικτύου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων δεν έχουν λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων·

1.  τονίζει ότι η ΕΕ έχει ξεκινήσει τη μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία πλήρως βασιζόμενη σε ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, κλιματικά ουδέτερη και χαμηλής κατανάλωσης άνθρακα, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων, η οποία πρέπει να διασφαλίζει τα υψηλότερα επίπεδα κοινωνικής δικαιοσύνης, την αύξηση της ευημερίας, την κοινωνική πρόοδο, την ασφάλεια, την ευημερία, την ισότητα και την ένταξη και να μην αφήνει κανέναν στο περιθώριο· πιστεύει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι βαθιά ριζωμένη στο ευρωπαϊκό εγχείρημα και τις ευρωπαϊκές αξίες, και ότι η κοινωνική βιωσιμότητα αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς πράσινη, ψηφιακή και δημογραφική μετάβαση· εμμένει στην άποψη ότι, προκειμένου να μειωθούν οι ανισότητες, οι διαδικασίες αυτές πρέπει να πλαισιωθούν από μια μετάβαση που μπορεί να προσφέρει κοινωνικές ευκαιρίες και κοινή ευημερία· τονίζει ότι η κοινωνική δικαιοσύνη, η αξιοπρεπής εργασία με τους μισθούς διαβίωσης, οι ίσες ευκαιρίες, η δίκαιη κινητικότητα και τα ισχυρά συστήματα κοινωνικής πρόνοιας είναι ουσιαστικά στοιχεία για τη δίκαιη μετάβαση σε μια βιώσιμη και κοινωνική Ευρώπη·

2.  πιστεύει ότι αυτή η περίοδος ανάκαμψης πρέπει να είναι η κατάλληλη στιγμή για μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζουν πλήρως το Θεματολόγιο του ΟΗΕ για το 2030 και τους σχετικούς 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) και βασίζονται στην αλληλεγγύη, την ένταξη, την κοινωνική δικαιοσύνη, τη δίκαιη κατανομή του πλούτου, την ισότητα των φύλων, τα υψηλής ποιότητας δημόσια συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, την ποιοτική απασχόληση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, ένα μοντέλο που εξασφαλίζει ισότητα και κοινωνική προστασία, λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες ομάδων ευάλωτων ατόμων, ενισχύει τη συμμετοχή και την ιδιότητα του πολίτη, και βελτιώνει τις συνθήκες διαβίωσης όλων· θεωρεί ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξέλθει η ΕΕ από αυτήν την κρίση πιο βιώσιμη, πιο ανθεκτική και πιο δίκαιη για την επόμενη γενιά·

3.  τονίζει ότι η πρόοδος προς μια βιώσιμη, δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνική Ευρώπη απαιτεί ισχυρή κοινή δέσμευση τόσο για την προώθηση του θεματολογίου των Ηνωμένων Εθνών για το 2030, όσο και για την εφαρμογή και την υλοποίηση των αρχών και των δικαιωμάτων που περιέχονται στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων· τονίζει ότι πρέπει να σχεδιαστεί ένα φιλόδοξο πολιτικό θεματολόγιο με αναγνωρίσιμους, εφικτούς, βιώσιμους, σαφείς και υποχρεωτικούς στόχους και δείκτες κοινωνικής βιωσιμότητας· επισημαίνει ότι η επόμενη κοινωνική σύνοδος κορυφής της ΕΕ που έχει προγραμματιστεί για τον Μάιο του 2021 στο Πόρτο θα αποτελέσει την ιδανική ευκαιρία για την έγκριση του εν λόγω θεματολογίου στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, από τους ηγέτες των 27 κρατών μελών και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή· ζητεί τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων σε όλη τη διαδικασία·

Πλαίσιο διακυβέρνησης για την κοινωνική πρόοδο

4.  θεωρεί ότι το θεματολόγιο του Πόρτο θα πρέπει να υιοθετήσει διττή προσέγγιση, δηλαδή να επικεντρωθεί στο σκέλος της κοινωνικής βιωσιμότητας του θεματολογίου της ΕΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030, προετοιμάζοντας παράλληλα το έδαφος για την υλοποίηση των αρχών του ΕΠΚΔ με την έγκριση ενός σχεδίου δράσης αλλά και αποτελώντας συνέχεις της στρατηγικής της Λισαβόνας, θέτοντας φιλόδοξους δεσμευτικούς στόχους και μέσα που καθορίζουν την πορεία προς την κοινωνική πρόοδο και τη βιωσιμότητα· πιστεύει ότι αυτό το θεματολόγιο θα μπορούσε να περιέχει το στρατηγικό πλαίσιο για μια βιώσιμη, δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνική Ευρώπη για το 2030·

5.  τονίζει ότι οι στόχοι ενός νέου θεματολογίου για μια ισχυρή κοινωνική Ευρώπη πρέπει να επικεντρωθούν στην προστασία όλων και ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων ατόμων και να καταστήσουν την ανάκαμψη χωρίς αποκλεισμούς και κοινωνικά δίκαιη και ότι αυτοί οι στόχοι πρέπει να ενισχυθούν μέσω της υποχρεωτικής επιβολής, λαμβάνοντας υπόψη εθνικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες και αντικατοπτρίζοντας τις οικονομικές και περιβαλλοντικές υποχρεώσεις των οποίων η τήρηση συνδέεται με την πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κονδύλια· θεωρεί ότι, υπό αυτή την έννοια, οι δράσεις πολιτικής, τα προγράμματα και οι μεταρρυθμίσεις της ΕΕ και των κρατών μελών θα πρέπει να σχεδιαστούν κατά τρόπο που να συμβάλλουν στην επίτευξη αυτών των υποχρεωτικών στόχων και ότι η νομική προστασία θα πρέπει να συνεπάγεται την πρόληψη δράσεων, πολιτικών, προγραμμάτων ή μεταρρυθμίσεων που θα μπορούσαν να έχουν πιθανές αρνητικές επιπτώσεις ή να παρεμποδίσουν την πρόοδο προς την επίτευξη αυτών των στόχων·

6.  είναι πεπεισμένο ότι ένα πλαίσιο διακυβέρνησης για μια κοινωνική και βιώσιμη Ευρώπη θα πρέπει να ενσωματωθεί στις ακόλουθες μεταρρυθμίσεις: την ενσωμάτωση του ΕΠΚΔ και ενός πρωτοκόλλου κοινωνικής προόδου στις Συνθήκες, την προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων στο ίδιο επίπεδο με τις οικονομικές ελευθερίες στην ενιαία αγορά και την έγκριση ενός συμφώνου βιώσιμης ανάπτυξης και κοινωνικής προόδου που καθιστά υποχρεωτικούς τους κοινωνικούς και βιώσιμους στόχους, για να επιτευχθούν οι ΣΒΑ του ΟΗΕ· θεωρεί, επιπλέον, ότι η διαδικασία του Εξαμήνου θα πρέπει να ακολουθεί την κοινοτική μέθοδο και να συμφωνείται μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ περισσότεροι τομείς κοινωνικής πολιτικής θα πρέπει να εμπίπτουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία, ιδίως η μη εισαγωγή διακρίσεων, η κοινωνική προστασία των εργαζομένων σε περίπτωση λύσης της σύμβασης εργασίας τους, η εκπροσώπηση και συλλογική υπεράσπιση των συμφερόντων των εργαζομένων και των εργοδοτών και οι όροι απασχόλησης των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ΕΕ·

Χρηματοδοτικά μέσα για μια ισχυρή κοινωνική και βιώσιμη Ευρώπη

7.  καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν πλήρη ευελιξία κατά την εφαρμογή των ενωσιακών διατάξεων σχετικά με τα δημόσια οικονομικά και τις δημοσιονομικές πολιτικές, για την πρόληψη και τον μετριασμό των κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19, να ενισχύσουν τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, καθώς και να χρηματοδοτήσουν ποιοτικές θέσεις εργασίας, τις δημόσιες υπηρεσίες, την καταπολέμηση της φτώχειας και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση· χαιρετίζει το Next Generation EU, το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ· τονίζει ότι η δίκαιη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση μπορούν να επιτευχθούν μόνο με την κατάλληλη στήριξη των υποδομών εκπαίδευσης και κοινωνικής φροντίδας και υγειονομικής περίθαλψης, προκειμένου να διασφαλιστεί η κοινωνική δικαιοσύνη, η κοινωνική συνοχή και η ευημερία για όλους· εκφράζει την ανησυχία του ότι, στην τρέχουσα κρίση, τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας υφίστανται πρωτόγνωρη πίεση και ότι οι σχετικές δημόσιες δαπάνες θα αυξηθούν με γεωμετρική πρόοδο· υπογραμμίζει ότι οι δαπάνες για τα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης δεν θα πρέπει να βαρύνουν τους λιγότερο εύπορους, αλλά θα πρέπει να γίνεται δίκαιος καταμερισμός των βαρών· τονίζει επομένως ότι, προκειμένου να τροφοδοτηθεί η ανάκαμψη, η επενδυτική προσπάθεια της ΕΕ μέσω του σχεδίου ανάκαμψης, πρέπει να υπάρχει μια ισχυρή κοινωνική διάσταση, με την ενίσχυση των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και την επένδυση στην κοινωνική ασφάλιση, την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση, την οικονομικά προσιτή στέγαση, την απασχόληση, τη δικαιοσύνη και τις κοινωνικές υπηρεσίες για τις ευάλωτες ομάδες, προκειμένου να καταπολεμηθούν οι κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης· θεωρεί ότι οι επενδύσεις στην εκπαίδευση, ο σωστός σχεδιασμός των προοδευτικών συστημάτων φορολογίας και παροχών, οι κοινωνικές επενδύσεις και η παροχή ποιοτικών δημόσιων και κοινωνικών υπηρεσιών είναι ουσιαστικοί μοχλοί για την αποτροπή της μετακύλισης των μειονεκτημάτων από τη μία γενιά στην άλλη· τονίζει τη σημασία της εφαρμογής του ΕΠΚΔ στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στο ίδιο επίπεδο με την Πράσινη Συμφωνία και την ψηφιακή μετάβαση· ζητεί, ως εκ τούτου, οι επικείμενες μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με τη δέσμη μέτρων ανάκαμψης να περιλαμβάνουν ανοδική κοινωνική σύγκλιση ως έναν από τους κύριους στόχους των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων, μεταξύ άλλων μέσω χρηματοδοτικής στήριξης· στο πλαίσιο αυτό πιστεύει ότι οι νέοι στόχοι του Πόρτο 2030 θα πρέπει να στηριχθούν στο σχέδιο ανάκαμψης, παράλληλα με τους οικονομικούς και περιβαλλοντικούς στόχους·

8.  τονίζει ότι οι κοινωνικές επενδύσεις στη δέσμη μέτρων για την ανάκαμψη θα πρέπει να ανταποκρίνονται με φιλοδοξία στους στόχους του θεματολογίου του Πόρτο, προκειμένου να παρέχεται επίσης η αναγκαία χρηματοδοτική στήριξη· πιστεύει ότι ειδικά σχέδια κοινωνικής προόδου (SPP) θα πρέπει να περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιηθούν οι στόχοι του θεματολογίου του Πόρτο και οι αρχές του ΕΠΚΔ, το μέγεθος των κοινωνικών επενδύσεων, οι εν λόγω τομείς και τα στοχευόμενα αποτελέσματα προόδου·

9.  υπενθυμίζει ότι τα προγράμματα μειωμένου ωραρίου εργασίας αποτελούν αποτελεσματικό εργαλείο για τη διαφύλαξη των θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής κρίσης· επικροτεί τη θέσπιση του μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων για την απασχόληση σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) ως μέτρο έκτακτης ανάγκης για τη στήριξη των προγραμμάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας των κρατών μελών στο πλαίσιο της κρίσης COVID-19· υπογραμμίζει ότι αποτελεί ένα βασικό μέσο για την υποστήριξη των εθνικών προγραμμάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας, επιτρέποντας έτσι τη διαφύλαξη των θέσεων εργασίας και των δεξιοτήτων και τη διατήρηση μεγάλου μέρους των αποδοχών και των εισοδημάτων· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει προσεκτικά τις επιδόσεις αυτού του προσωρινού μέσου και να εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης ενός μόνιμου ειδικού μέσου εν προκειμένω, το οποίο θα ενεργοποιείται –κατόπιν αιτήματος των κρατών μελών– σε περίπτωση απρόβλεπτης κρίσης που οδηγεί σε σταθερή αύξηση των δαπανών για προγράμματα μειωμένου ωραρίου εργασίας και παρόμοια μέτρα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η χρηματοδοτική συνδρομή παρέχεται μόνο σε επιχειρήσεις που δεν είναι καταχωρισμένες στις χώρες που περιλαμβάνονται στον κοινό ενωσιακό κατάλογο δικαιοδοσιών τρίτων χωρών για φορολογικούς σκοπούς ή στο παράρτημα 1 των συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με τον αναθεωρημένο ενωσιακό κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι δικαιούχοι συμμορφώνονται με τις θεμελιώδεις αξίες που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες και ότι οι εταιρείες που λαμβάνουν δημόσια οικονομική στήριξη προστατεύουν τους εργαζομένους, εγγυώνται αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, σέβονται τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τις ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις, καταβάλλουν τους φόρους που τους αναλογούν και αποφεύγουν την επαναγορά μετοχών ή την καταβολή πριμ στη διοίκηση ή μερισμάτων στους μετόχους· τονίζει τη σημασία που έχει για τους πληττόμενους εργαζομένους να συνδυάζονται τα εργασιακά προγράμματα μικρής διάρκειας με την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση·

10.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με σκοπό να προτείνει ένα ευρωπαϊκό σύστημα αντασφάλισης επιδομάτων ανεργίας και προτρέπει την Επιτροπή να παρουσιάσει την πρότασή της· ζητεί να προστατεύσει αυτό το μέσο όλους τους τύπους εργαζομένων, να μειώσει την πίεση από εξωτερικούς κλυδωνισμούς στα δημόσια οικονομικά και να προστατεύσει τα εθνικά συστήματα επιδομάτων ανεργίας κατά τη διάρκεια κρίσεων που οδηγούν σε ξαφνική αύξηση των δαπανών· ζητεί να καλύπτει η εν λόγω πρόταση τις χώρες της ΟΝΕ και να παρέχει τη δυνατότητα ένταξης χωρών εκτός ΟΝΕ·

11.  επικροτεί τη θέσπιση Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης· τονίζει ότι η ευρεία κοινωνική αποδοχή των μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας και δράσης για το κλίμα είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική εφαρμογή τους· καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την αποτελεσματική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, των περιφερειακών και τοπικών κυβερνήσεων και της κοινωνίας των πολιτών στην εκπόνηση των εδαφικών σχεδίων δίκαιης μετάβασης· υπενθυμίζει ότι η κλιματική αλλαγή και οι επακόλουθες διαρθρωτικές αλλαγές έχουν ήδη σοβαρό αντίκτυπο σε πολλές ευρωπαϊκές περιφέρειες και στους λαούς τους· τονίζει ότι η δημιουργία πράσινων και αξιοπρεπών θέσεων εργασίας είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη μιας χωρίς αποκλεισμούς και ισορροπημένης αγοράς εργασίας που θα υποστηρίξει τη δίκαιη μετάβαση προς μια πλήρως βασισμένη σε ανανεώσιμες πηγές, υψηλά αποδοτική από άποψη χρήσης των πόρων και ενεργειακά αποδοτική, κυκλική και με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα οικονομία και θα διασφαλίσει ότι κανένας δεν θα μείνει στο περιθώριο· επιμένει στην αύξηση του ποσού που προτάθηκε τον Μάιο του 2020 για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης από την Επιτροπή στην τροποποιημένη πρότασή της· ζητεί να διαθέτει το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης επαρκή οικονομικά μέσα, για να υποστηρίξει τις περιφέρειες σε μεταβατικό στάδιο και να διασφαλίσει τη δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας, και να βασίζεται στην αρχή της κοινωνικής συνοχής για την παροχή στήριξης· τονίζει ότι το αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση είναι καθοριστικής σημασίας για την υποστήριξη κοινωνικών σχεδίων για εργαζομένους που επλήγησαν από την αναδιάρθρωση και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμφωνήσουν σε έναν σημαντικά αυξημένο προϋπολογισμό για το εν λόγω μέσο, ​​στο πλαίσιο της ευρύτερης οικονομικής στήριξης της ευρωπαϊκής δίκαιης μετάβασης· ζητεί τη βιώσιμη και φιλόδοξη χρήση των διαθέσιμων κονδυλίων, προκειμένου να υποστηριχθούν οι πιο ευάλωτες και υστερούσες περιφέρειες, με τη χρήση μεταβατικών μέτρων, όπου είναι αναγκαίο υπενθυμίζει τη σημασία που έχει να συνάδουν τα επιλέξιμα έργα με τον στόχο κλιματικής ουδετερότητας για το 2050, τα ενδιάμεσα βήματα έως το 2030 και τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων·

12.  τονίζει τις αλλαγές που επιφέρει η δίκαιη μετάβαση στην αγορά εργασίας και την κατανομή των νέων πράσινων θέσεων εργασίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν στρατηγικές για τη διασφάλιση της πρόσβασης των γυναικών σε νέες πράσινες θέσεις εργασίας και για τη μείωση του χάσματος μεταξύ των φύλων στην απασχόληση στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

13.  υπενθυμίζει ότι, πριν από την πανδημία COVID-19, περισσότεροι από 100 εκατομμύρια Ευρωπαίοι αντιμετώπιζαν προβλήματα φτώχειας και υλικής στέρησης σε καθημερινή βάση, και ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί περισσότερο λόγω της πανδημίας· αναγνωρίζει τον κρίσιμο ρόλο όλων των ευρωπαϊκών ταμείων και προγραμμάτων στον κοινωνικό τομέα και τον ακόμη πιο ουσιαστικό ρόλο που θα διαδραματίσουν τα μελλοντικά ΕΚΤ+ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) στην επόμενη επταετία· τονίζει ότι οι προσπάθειες ανάκαμψης θα πρέπει να τονώσουν την απασχόληση και την ανάπτυξη, όπως και την ανθεκτικότητα και τη δικαιοσύνη των κοινωνιών μας, και θα πρέπει να πλαισιώνονται από ισχυρή κοινωνική διάσταση, για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων και των αναγκών εκείνων που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, ιδίως των ευάλωτων και μειονεκτουσών ομάδων, όπως των ατόμων σε κατάσταση φτώχειας, των ανέργων, των ηλικιωμένων, των νέων, των ατόμων με αναπηρίες, των μόνων γονέων, των μετακινούμενων εργαζομένων και των μεταναστών· χαιρετίζει τη δέσμευση της Επιτροπής να κινητοποιήσει το ΕΤΠΠ ως απάντηση στις επιπτώσεις της κρίσης COVID-19 σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, και τονίζει ότι η επέκταση του πεδίου εφαρμογής του ΕΤΠΠ στην ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση θα απαιτήσει επαρκή χρηματοδότηση για τα προσεχή έτη· καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν πλήρη χρήση αυτού του ταμείου, προκειμένου να υποστηρίξουν τους εκτοπισμένους εργαζομένους σε αυτές τις μεταβάσεις·

14.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, στο πλαίσιο της ανάκαμψης από επιδημία COVID-19, η ανάγκη αντιμετώπισης της φτώχειας, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής φτώχειας, θα καταστεί επίκαιρη τα προσεχή έτη· υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον το 5 % των πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ+) στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης για τη στήριξη δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά (ΕΕΠ)· τονίζει ότι έχει καίρια σημασία να δημιουργηθεί χωριστός προϋπολογισμός 3 δισεκατομμυρίων EUR για το πρώτο έτος υλοποίησής της, όταν η ΕΕ θα βιώνει τις συνέπειες της πανδημίας COVID-19 που θα έχει ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο στα παιδιά, καθώς αυτά αποτελούν την πλέον ευάλωτη ομάδα μεταξύ των μειονεκτούντων ατόμων, και ότι πρέπει να επενδυθούν τουλάχιστον 20 συνολικά δισεκατομμύρια EUR στην ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά κατά την περίοδο 2021-2027· ζητεί μετ’ επιτάσεως να συμπληρωθεί από μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την καταπολέμηση της φτώχειας, καθώς και από μέτρα για την εξασφάλιση οικονομικά προσιτής στέγασης και την καταπολέμηση της έλλειψης στέγης· υπενθυμίζει ότι οποιαδήποτε στρατηγική για την εξάλειψη της παιδικής φτώχειας πρέπει να λαμβάνει υπόψη την πραγματικότητα των μονογονεϊκών οικογενειών και των πολύτεκνων οικογενειών, δεδομένου ότι τα μονογονεϊκά και τα πολύτεκνα νοικοκυριά συγκαταλέγονται στις ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας· υπογραμμίζει επίσης ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον το 3 % των πόρων του ΕΚΤ+ στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης για την αντιμετώπιση της στέρησης τροφίμων και υλικών αγαθών, καθώς και για τη στήριξη της κοινωνικής ένταξης των απόρων·

15.  επισημαίνει ότι η κρίση της COVID-19 έχει ήδη αφήσει πολλούς ανθρώπους άνεργους, ειδικά νέους, που βρίσκονται συχνότερα σε επισφαλή απασχόληση· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τα σχέδια της Επιτροπής για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Εγγύησης για τη Νεολαία και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θέσουν ως προτεραιότητα την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων· επισημαίνει ότι είναι απαραίτητο τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να επενδύουν επαρκείς πόρους του ΕΚΤ+ σε μέτρα για τη στήριξη της απασχόλησης των νέων και ότι πρέπει, επομένως, να διαθέσουν τουλάχιστον 15 % των πόρων τους από το ΕΚΤ+ υπό επιμερισμένη διαχείριση σε στοχευμένες δράσεις και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της ποιοτικής απασχόλησης των νέων· υπενθυμίζει την ανάγκη για μια δεσμευτική, πιο αποτελεσματική και χωρίς αποκλεισμούς Εγγύηση για τη Νεολαία που παρέχει αμειβόμενη πρακτική, άσκηση και μαθητεία, για όλες τις ομάδες ατόμων που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΕΕΑΚ) σε ένα σαφές πλαίσιο ποιοτικών κριτηρίων που διέπει την Εγγύηση για τη Νεολαία· καταδικάζει την πρακτική της μη αμειβόμενης πρακτικής άσκησης όταν δεν σχετίζεται με την απόκτηση εκπαιδευτικών προσόντων, ως μορφή εκμετάλλευσης των νέων εργαζομένων και παραβίασης των δικαιωμάτων τους· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα νομικό πλαίσιο για την αποτελεσματική και επιβλητέα απαγόρευση τέτοιας μη αμειβόμενης πρακτικής, άσκησης και μαθητείας·

Το θεματολόγιο του Πόρτο: στόχοι και προτάσεις

16.  πιστεύει ότι το θεματολόγιο του Πόρτο, ως ισχυρό θεματολόγιο κοινωνικής Ευρώπης για τη βιώσιμη ανάπτυξη, θα πρέπει να περιλαμβάνει οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς δείκτες ευημερίας και να καλύπτει τους ακόλουθους τομείς: αξιοπρεπής εργασία, κοινωνική δικαιοσύνη και ίσες ευκαιρίες, ισχυρά συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και δίκαιη κινητικότητα· θεωρεί ότι, προκειμένου να επιτευχθούν πιο απτά αποτελέσματα, αυτό το νέο θεματολόγιο θα πρέπει να συνδυάζει ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους και να στηρίζεται σε μια προσέγγιση βασισμένη στα δικαιώματα·

17.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν ενεργά το ψηφιακό χάσμα στην πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, πολλές από τις οποίες ψηφιοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της COVID-19, διασφαλίζοντας την οικονομική στήριξη της κοινωνικής καινοτομίας σε τοπικό επίπεδο από την ΕΕ, ώστε οι δημόσιες υπηρεσίες να είναι πιο εύκολα προσβάσιμες, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ικανοτήτων και της αναβάθμισης καινοτόμων πρωτοβουλιών από τη βάση προς την κορυφή για την ηλεκτρονική ένταξη και την απόκτηση στοιχειωδών γνώσεων σχετικά με δεδομένα, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας, προσβάσιμες και φιλικές προς τον χρήστη υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος.

1.Αξιοπρεπής εργασία και βιώσιμες και χωρίς αποκλεισμούς αγορές εργασίας

18.  σημειώνει ότι οι αξιοπρεπείς αποδοχές αποτελούν βασικό στοιχείο των δίκαιων συνθηκών εργασίας και για μια ακμάζουσα κοινωνική οικονομία της αγοράς και ότι οι αποδοχές θα πρέπει να επιτρέπουν στους εργαζόμενους να ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους και στις ανάγκες των οικογενειών τους· πιστεύει ότι κάθε εργαζόμενος στην ΕΕ θα πρέπει να λαμβάνει αποδοχές που να εξασφαλίζουν τουλάχιστον ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο· πιστεύει ότι οι ενισχυμένες συλλογικές διαπραγματεύσεις είναι ο καλύτερος τρόπος προώθησης αξιοπρεπών μισθών στην ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει τους φραγμούς στις συλλογικές διαπραγματεύσεις εντός της ΕΕ και επισημαίνει την πρόταση οδηγίας για τους κατώτατους μισθούς και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις· τονίζει ότι η εν λόγω οδηγία πρέπει να συμβάλει στην εξάλειψη της φτώχειας των εργαζομένων και να προωθήσει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με τις εθνικές παραδόσεις και με δέοντα σεβασμό προς την αυτονομία των εθνικών κοινωνικών εταίρων και τα εύρυθμα μοντέλα συλλογικών διαπραγματεύσεων· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη σχετικά με έναν δείκτη αποδοχών διαβίωσης, προκειμένου να εκτιμήσει το κόστος ζωής και το κατά προσέγγιση εισόδημα που απαιτείται για την κάλυψη των βασικών αναγκών μιας οικογένειας για κάθε κράτος μέλος και τις περιφέρειες, καθώς αυτό θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως εργαλείο αναφοράς για τους κοινωνικούς εταίρους· επιμένει ότι οι νόμιμες κατώτατες αποδοχές καθορίζονται σε ένα επίπεδο πάνω από ένα όριο αξιοπρέπειας, με την πλήρη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, καθώς συμβάλλει στην εξάλειψη των φτωχών εργαζομένων και εγγυάται ένα εισόδημα για κάθε εργαζόμενο πάνω από το επίπεδο φτώχειας, ενώ λαμβάνει υπόψη τις διακυμάνσεις του κόστους ζωής εντός των κρατών μελών· ζητεί συντονισμένη προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ προκειμένου να επιτευχθεί πραγματική αύξηση των μισθών, να αποφευχθεί η καθοδική πορεία που προκαλεί ο αρρωστημένος ανταγωνισμός για το κόστος εργασίας και να αυξηθεί η ανοδική σύγκλιση για όλους·

19.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους, να δεσμευθούν σε κάλυψη συλλογικών διαπραγματεύσεων κατά 90 % έως το 2030 σε εκείνα τα εθνικά συστήματα που συνδυάζουν την κανονιστική ρύθμιση και τη ρύθμιση από τους κοινωνικούς εταίρους των συνθηκών απασχόλησης και εργασίας· τονίζει ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις συμβάλλουν στην κοινωνική οικονομία της αγοράς, στην οποία στοχεύει η Συνθήκη της Λισαβόνας· επαναλαμβάνει ότι οι ευρωπαϊκές συνθήκες, οι οποίες προστατεύουν ρητά την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων, και τα συστήματα αυτορρύθμισης που ισχύουν σε ορισμένα κράτη μέλη πρέπει να προστατεύονται, ώστε να διατηρούν οι κοινωνικοί εταίροι την εξουσία να ρυθμίζουν αυτόνομα, διασφαλίζοντας την απόλυτη νομιμότητα και την πρόοδο της κάλυψης των συλλογικών συμβάσεων· καλεί τα κράτη μέλη να καταργήσουν κάθε εθνική νομοθεσία που παρακωλύει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, διασφαλίζοντας μεταξύ άλλων την πρόσβαση των συνδικαλιστικών οργανώσεων στους χώρους εργασίας με σκοπό την οργάνωσή τους· υπογραμμίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις στα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να επηρεάζουν αρνητικά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις πρέπει να προωθούνται σε κλαδικό επίπεδο, μεταξύ άλλων με τη στήριξη της οικοδόμησης ικανοτήτων των κοινωνικών εταίρων· καλεί μετ’ επιτάσεως την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την πλήρη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στη χάραξη ευρωπαϊκής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου· πιστεύει ότι οι προτεινόμενοι στόχοι θα συμβάλουν στην εξάλειψη της φτώχειας των εργαζομένων και στη διασφάλιση δίκαιων αποδοχών για τους Ευρωπαίους εργαζομένους·

20.  καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναθεωρήσει την ευρωπαϊκή οδηγία για τις δημόσιες συμβάσεις, προκειμένου να θεσπιστεί προτιμησιακή μεταχείριση για τις εταιρείες που συμμορφώνονται με τις συλλογικές συμβάσεις· καλεί επίσης την Επιτροπή να ενισχύσει την κοινωνική ρήτρα και να αποκλείσει από διαγωνισμούς εταιρείες που έχουν εμπλακεί σε εγκληματικές δραστηριότητες ή διάλυση συνδικάτων ή έχουν αρνηθεί να συμμετάσχουν σε συλλογικές διαπραγματεύσεις, διασφαλίζοντας ότι χρησιμοποιούνται δημόσια κονδύλια για να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε όσες συμμετέχουν στη δίκαιη μετάβαση, με στόχο την προώθηση των συλλογικών συμβάσεων και την αύξηση της συνδικαλιστικής πυκνότητας· θεωρεί επιπλέον ότι κάθε χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ προς τις επιχειρήσεις θα πρέπει να εξαρτάται από τη συμμόρφωσή τους με τους ισχύοντες όρους εργασίας και απασχόλησης και/ή από τις εργοδοτικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τις οικείες συλλογικές συμβάσεις· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι δημόσιες υπηρεσίες, είτε υπόκεινται σε ιδιωτική είτε σε δημόσια διαχείριση, εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας για το προσωπικό τους, με σεβασμό ιδίως στην ελευθερία διαπραγμάτευσης και σύναψης συλλογικών ή τομεακών συμβάσεων ή συμβάσεων σε επίπεδο εταιρείας, και το δικαίωμα σε επαρκή μισθό·

21.  σημειώνει με έντονο προβληματισμό το υψηλό επίπεδο ανεργίας των νέων σε ορισμένα κράτη μέλη και τον εύθραυστο χαρακτήρα των συμβάσεων εργασίας των νέων εργαζομένων, ιδίως σε τομείς που επηρεάζονται σοβαρά από την κρίση COVID-19· ζητεί την ενίσχυση του μέσου «Εγγυήσεις για τη νεολαία», με στόχο τη μείωση της μακροχρόνιας ανεργίας και της ανεργίας των νέων κατά τουλάχιστον 50 % έως το 2030 και την προσθήκη κριτηρίων για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας σύμφωνα με τον Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης αριθ. 8 του θεματολογίου του ΟΗΕ για το 2030· πιστεύει ότι είναι καιρός να καταστεί το μέσο «Εγγυήσεις για τη νεολαία» και δεσμευτικό για όλα τα κράτη μέλη αλλά και απαλλαγμένο από αποκλεισμούς με τη θέσπιση μέτρων ενεργής προσέγγισης των ατόμων που βρίσκονται μακροχρόνια εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης και των νέων που προέρχονται από μειονεκτικό κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο, όπως οι νέοι με αναπηρία και νέοι με καταγωγή Ρομανί·

22.  τονίζει ότι ένα ευρωπαϊκό θεματολόγιο για ποιοτικές θέσεις εργασίας δεν είναι μόνο ζήτημα αξιοπρέπειας, αλλά είναι επίσης επωφελές για την οικονομία καθώς βελτιώνει την παραγωγικότητα και ενισχύει την εσωτερική ζήτηση· θεωρεί ότι μια ποιοτική θέση εργασίας πρέπει να παρέχει αποδοχές διαβίωσης, εργασιακή ασφάλεια και πρόσβαση στην κοινωνική προστασία, ευκαιρίες διά βίου μάθησης, καλές συνθήκες εργασίας σε ασφαλείς και υγιείς χώρους εργασίας, λογικό ωράριο εργασίας με καλή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και συνδικαλιστική εκπροσώπηση και δικαιώματα συλλογικής διαπραγμάτευσης· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει τον γενικό στόχο να βελτιωθεί η ποιότητα της εργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο στη διαδικασία του Εξαμήνου και στον κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων, με σκοπό να καθοδηγείται και να αξιολογείται η συμβολή των πολιτικών απασχόλησης σε όλα τα κράτη μέλη στην υλοποίηση των ΣΒΑ και του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων· καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις στον κοινωνικό τομέα και στον τομέα της απασχόλησης, ιδίως όσες εκδόθηκαν μετά την κρίση COVID-19, την ίδια σημασία που δίνουν στις οικονομικές και δημοσιονομικές συστάσεις·

23.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ για την απασχόληση το αργότερο ένα έτος μετά την έγκρισή τους το 2020, προκειμένου να ληφθούν υπόψη η κρίση COVID-19 και οι συνέπειές τους για την κοινωνία και την απασχόληση και να υπάρξει καλύτερη ανταπόκριση σε παρόμοιες μελλοντικές κρίσεις· επιμένει ότι, προκειμένου να ενισχυθεί η δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να συμμετέχει στον καθορισμό των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για την ανάπτυξη και την απασχόληση, σε ισότιμη βάση με το Συμβούλιο· καλεί το Eurofound να συμβάλει στη μέτρηση της ποιότητας της εργασίας σε διαφορετικά συμβατικά και εργασιακά περιβάλλοντα και να παράσχει σχετικές αναλύσεις πολιτικής για να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας της εργασίας και να καταστήσει βιώσιμη την εργασία·

24.  εκφράζει την ανησυχία του για τον αυξημένο αριθμό εργαζομένων σε επισφαλείς και μη τυποποιημένες μορφές απασχόλησης, ψευδο-αυτοαπασχολούμενων και εργαζομένων με συμβάσεις μηδενικών ωρών εργασίας, μεταξύ άλλων στην εθνική δημόσια διοίκηση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εργαστούν για την επίτευξη του στόχου να μειωθεί η ακούσια προσωρινή και ακούσια μερική απασχόληση έως το 2030 με στόχο να είναι το 80 % των δημιουργούμενων θέσεων εργασίας μεσαίας ή υψηλής αμοιβής και να συγκεντρώνεται σε βιώσιμους τομείς· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξαλείψουν τις πρακτικές των συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας και της ψευδοαυτοαπασχόλησης·

25.  καλεί τα κράτη μέλη να δεσμευθούν για την εξάλειψη των θανάτων και τη μείωση των νόσων που συνδέονται με την εργασία έως το 2030· παροτρύνει την Επιτροπή να καταρτίσει νέα στρατηγική για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, καλύπτοντας ταυτόχρονα τη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων, προκειμένου να επιτύχει αυτό τον στόχο· πιστεύει ότι αυτή η στρατηγική πρέπει να περιλαμβάνει την αναθεώρηση της οδηγίας πλαισίου για την υγεία και την ασφάλεια, προκειμένου να προστατεύονται οι εργαζόμενοι σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης όπως οι πανδημίες, καθώς και να υποβάλει φιλόδοξες νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τις μυοσκελετικές διαταραχές και τις διαταραχές που συνδέονται με το άγχος, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει την επικαιροποίηση της οδηγίας σχετικά με τους καρκινογόνους και μεταλλαξιογόνους παράγοντες (ΚΜΠ) και να προτείνει δεσμευτικές οριακές τιμές επαγγελματικής έκθεσης (ΔΟΤΕ) για τουλάχιστον 50 επιπλέον ουσίες ως το 2024, καθώς και να συμπεριλάβει στην οδηγία ουσίες με καταστροφικά αποτελέσματα για το αναπαραγωγικό σύστημα αλλά και να εισαγάγει αυστηρότερες οριακές τιμές σχετικά με τις βλαβερές ουσίες, όπως οι καρκινογόνες και οι μεταλλαξιογόνες· τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να δώσει συνέχεια στο ευρωπαϊκό πλαίσιο δράσης για την ψυχική υγεία· επισημαίνει ότι ένας από τους στόχους είναι επίσης η πρόληψη του καρκίνου, δεδομένου ότι το 40 % των μορφών καρκίνου θεωρείται ότι μπορεί να αποφευχθεί· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει φιλόδοξο σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου με σκοπό τη συμβολή στη μείωση της οδύνης που προκαλείται από αυτή τη νόσο· ζητεί ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία με σκοπό την προαγωγή των υγιεινών και ασφαλών τόπων εργασίας σε ολόκληρη την Ένωση και την περαιτέρω ανάπτυξη πρωτοβουλιών για τη βελτίωση της πρόληψης στον τόπο εργασίας σε όλους τους κλάδους δραστηριοτήτων·

26.  καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει ένα στρατηγικό θεματολόγιο της ΕΕ για τους φροντιστές ως ένα περαιτέρω βήμα προς την ποιοτική ενδυνάμωση του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων που παρέχουν προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες· επαναλαμβάνει ότι το θεματολόγιο για τους φροντιστές πρέπει να αντικατοπτρίζει και την κατάσταση των 100 εκατομμυρίων ανεπίσημων φροντιστών στην ΕΕ που παρέχουν ποσοστό 80 % της μακροχρόνιας φροντίδας, αλλά σε μεγάλο βαθμό δεν αναγνωρίζονται· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει, σε συντονισμό με τα κράτη μέλη, ένα κανονιστικό πλαίσιο που θα εγγυάται ποιοτικές υπηρεσίες περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης νέων ευκαιριών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης προς όφελος των καταναλωτών και των ασθενών, με παράλληλο σεβασμό του ρόλου των δημόσιων και ιδιωτικών ιδρυμάτων στην παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες και διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας για τους φροντιστές·

27.  αναγνωρίζει ότι η δίκαιη, κοινωνικά βιώσιμη εργασία και η πραγματική συμμετοχή των εργαζομένων στον καθορισμό των συνθηκών εργασίας είναι σημαντικότερες από ποτέ στις ψηφιακές πλατφόρμες και σε κάθε άλλο τομέα, και ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να διαθέτουν δημοκρατική επιρροή στη διακυβέρνηση της εργασίας· υπογραμμίζει ότι τα οφέλη της ψηφιοποίησης πρέπει να είναι ευρέως και δίκαια επιμερισμένα και ότι οι εργαζόμενοι στον ψηφιακό τομέα πρέπει να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα και τους ίδιους όρους εργασίας με εκείνους που ισχύουν για τους άλλους τομείς· καλεί την Επιτροπή να προτείνει οδηγία σχετικά με την εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και δικαιώματα στην ψηφιακή οικονομία, η οποία θα καλύπτει όλους τους εργαζόμενους, μεταξύ άλλων όσους εργάζονται με άτυπη σύμβαση, τους εργαζόμενους σε εταιρείες πλατφόρμας και τους αυτοαπασχολούμενους· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει στο πλαίσιο της εν λόγω οδηγίας ότι οι επιχειρήσεις που βασίζονται σε πλατφόρμες συμμορφώνονται με την ήδη υπάρχουσα εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, να διευκρινίσει το καθεστώς απασχόλησης των εργαζομένων σε πλατφόρμες μέσω του μαχητού τεκμηρίου της σχέσης απασχόλησης και της διαφύλαξης των όρων εργασίας, της κοινωνικής προστασίας, υγείας και ασφάλειάς τους, καθώς και του δικαιώματός τους στην οργάνωση, την εκπροσώπηση από συνδικαλιστικές οργανώσεις και τη διαπραγμάτευση συλλογικών συμβάσεων, μεταξύ άλλων και για τους αυτοαπασχολουμένους· παροτρύνει την Επιτροπή να προβεί σε στοχευμένη αναθεώρηση της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού της ΕΕ, ώστε να επιτρέπεται ο συλλογικός καθορισμός τιμών για τους αυτοαπασχολούμενους που βρίσκονται σε επισφαλή κατάσταση, προκειμένου να εξασφαλιστεί καλύτερη ισορροπία στη διαπραγματευτική ισχύ και δικαιότερη εσωτερική αγορά·

28.  τονίζει ότι η πανδημία COVID-19 έχει υπογραμμίσει τη σημασία των ψηφιακών λύσεων, ιδίως της τηλεργασίας· παροτρύνει την Επιτροπή να συμπεριλάβει στην εν λόγω οδηγία ελάχιστες προδιαγραφές και όρους για τη δίκαιη τηλεργασία, την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων και τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας, συμπεριλαμβανομένων του εθελοντικού χαρακτήρα τους, του σεβασμού των ωρών εργασίας, της άδειας, της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και άλλων ψηφιακών δικαιωμάτων στην εργασία, όπως το δικαίωμα στην αποσύνδεση, η προστασία της ιδιωτικής ζωής των εργαζομένων, μεταξύ άλλων από την εξ αποστάσεως παρακολούθηση ή άλλες μορφές παρακολούθησης, και της απαγόρευσης της εμφύτευσης μικροτσίπ στους εργαζόμενους ή της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης κατά τις διαδικασίες πρόσληψης, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τη συμφωνία-πλαίσιο των Ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων για την ψηφιοποίηση·

29.  καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει νέα οδηγία πλαίσιο σχετικά με την ενημέρωση, τη διαβούλευση και τη συμμετοχή των εργαζομένων για τις ευρωπαϊκές εταιρικές μορφές, συμπεριλαμβανομένων των αλυσίδων υπεργολαβίας και επιχειρήσεων δικαιόχρησης, και για τις εταιρείες που χρησιμοποιούν ευρωπαϊκά μέσα εταιρικής κινητικότητας, προκειμένου να θεσπιστούν ελάχιστα πρότυπα, μεταξύ άλλων σχετικά με την πρόβλεψη της αλλαγής και την αναδιάρθρωση -ιδίως σε εταιρικό επίπεδο· ζητεί επίσης την αναθεώρηση της οδηγίας για το ευρωπαϊκό συμβούλιο εργαζομένων (ΕΣΕ), προκειμένου να διασφαλιστούν, μεταξύ άλλων, η επιβεβλημένη επιβολή, η πρόσβαση στη δικαιοσύνη και η επιβολή αποτελεσματικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων, καθώς και η βελτίωση της λειτουργίας της ειδικής διαπραγματευτικής ομάδας, συμπεριλαμβανομένης μιας διακρατικής διαδικασίας ενημέρωσης και διαβούλευσης, η οποία πρέπει να διεξάγεται και να ολοκληρώνεται δεόντως πριν από τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τη συμμετοχή των εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο ως εργαλείο για την ενίσχυση της συμμετοχής των εργαζομένων με στόχο τη βελτίωση της δημοκρατίας στην εργασία, μειώνοντας παράλληλα τις ανισότητες καθώς και τον κίνδυνο απώλειας θέσεων εργασίας στη διάρκεια ύφεσης·

30.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν τις αναγκαίες προϋποθέσεις και απαιτήσεις, ώστε να καλύπτεται τουλάχιστον το 80 % των εταιρειών από συμφωνίες βιώσιμης εταιρικής διακυβέρνησης έως το 2030, θεσπίζοντας στρατηγικές σε συμφωνία με τους εργαζόμενους με σκοπό να προαχθεί η περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη μέσω πρακτικών διακυβέρνησης και παρουσίας στην αγορά, να βελτιωθεί η λογοδοσία των διευθυντών αναφορικά με την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στη λήψη των εταιρικών αποφάσεων και να προαχθούν πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης που συμβάλλουν στην εταιρική βιωσιμότητα, με αναφορά μεταξύ άλλων στην υποβολή εταιρικών εκθέσεων, την αποζημίωση των μελών του διοικητικού συμβουλίου, τη μέγιστη διαφορά μεταξύ ανώτατων και κατώτατων μισθών, τη σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου και τη συμμετοχή των μετόχων·

31.  ζητεί οδηγία για τη δεσμευτική δέουσα επιμέλεια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την υπεύθυνη επαγγελματική συμπεριφορά –συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των εργαζομένων, όπως το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και το δικαίωμα σε συλλογικές διαπραγματεύσεις, καθώς και το δικαίωμα στην υγεία και ασφάλεια στην εργασία, στην κοινωνική προστασία και στις κατάλληλες συνθήκες εργασίες– θεσπίζοντας υποχρεωτική δέουσα επιμέλεια που θα καλύπτει τις δραστηριότητες των εταιρειών τις επιχειρηματικές τους σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων των αλυσίδων εφοδιασμού και υπεργολαβίας· τονίζει ότι η εν λόγω οδηγία θα πρέπει να διασφαλίζει την πλήρη συμμετοχή των συνδικαλιστικών ενώσεων και των εκπροσώπων των εργαζομένων σε ολόκληρη τη διαδικασία δέουσας επιμέλειας και να εγγυάται το δικαίωμα στη σύναψη συλλογικών συμβάσεων στα αντίστοιχα επίπεδα σχετικά με τις πολιτικές δέουσας επιμέλειας· υπογραμμίζει ότι τόσο οι εθνικές επιθεωρήσεις εργασίας όσο και η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας (ΕΑΕ) πρέπει να είναι σε θέση να διενεργούν κοινές επιθεωρήσεις σε ολόκληρο το μήκος της αλυσίδας, να μπορούν να υποβάλλουν καταγγελίες και να παρέχουν στήριξη για συμμόρφωση σε όλες τις εταιρείες της ΕΕ και τις εταιρείες που επιθυμούν να έχουν πρόσβαση στην εσωτερική αγορά· καλεί την Επιτροπή να επιμείνει για την επικύρωση των συμβάσεων της ΔΟΕ αριθ. 81 (επιθεώρηση εργασίας) και 129 (επιθεώρηση εργασίας στον γεωργικό τομέα) από όλους τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ·

32.  ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει υπόψη την ιδιαιτερότητα των επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας που αποδεικνύονται πολύ σημαντικές για την κοινωνία κατά τη διάρκεια της πανδημίας και να αξιολογήσει την ανάπτυξη ειδικών προγραμμάτων και χρηματοπιστωτικών μέσων· καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει το πλαίσιό της για την ίδρυση και ανάπτυξη συνεταιρισμών και επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας που εκ φύσεως δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στις δίκαιες συνθήκες εργασίας και στην ενδυνάμωση των εργαζομένων·

33.  υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματική επιβολή έχει ζωτική σημασία για την προστασία των εργαζομένων και την εφαρμογή των κοινωνικών δικαιωμάτων· εκφράζει τη λύπη του διότι τα περισσότερα κράτη μέλη δεν τηρούν τη δέσμευσή τους σχετικά με τον αριθμό των επιθεωρητών εργασίας που προβλέπεται στη σύμβαση της ΔΟΕ για την επιθεώρηση εργασίας· επιμένει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να αυξήσουν την ικανότητα επιβολής τους, ώστε να επιτευχθεί ποσοστό τουλάχιστον ενός επιθεωρητή εργασίας ανά 10 000 απασχολούμενους, το αργότερο έως το 2030·

2.Κοινωνική δικαιοσύνη και ίσες ευκαιρίες

34.  τονίζει ότι η εξάλειψη της παιδικής φτώχειας και η διασφάλιση της ευημερίας και των ίσων ευκαιριών για τα παιδιά πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στις υψηλότερες προτεραιότητες για την Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επιταχύνουν την έγκριση και εφαρμογή της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά, ούτως ώστε έως το 2030 κάθε παιδί στην ΕΕ να έχει πλήρη πρόσβαση σε ποιοτική και δωρεάν υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση και παιδική μέριμνα, να ζει σε ένα αξιοπρεπές σπίτι και να λαμβάνει επαρκή διατροφή· επισημαίνει ότι αυτή η πολιτική πρέπει να συνδυαστεί με άλλα μέτρα που στοχεύουν στην καταπολέμηση της φτώχειας και με την οικογενειακή πολιτική, προκειμένου να υπάρξουν ολοκληρωμένοι κύκλοι πολιτικής ικανοί να προσφέρουν δυνατότητες κοινωνικής ενσωμάτωσης στα παιδιά και στις οικογένειές τους, συμπεριλαμβανομένων εθνικών και τοπικών στρατηγικών για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν διάφορες ομάδες παιδιών που έχουν ανάγκη σε τοπικό επίπεδο·

35.  καταδικάζει τη χρήση της πανδημίας ως προσχήματος από ορισμένες κυβερνήσεις για την οπισθοδρόμηση σε ορισμένα θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων και των γυναικών· υπενθυμίζει το αναφαίρετο δικαίωμα πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, καθώς και το δικαίωμα ο κάθε άνθρωπος να διαθέτει το σώμα του αυτόβουλα· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι πρέπει να διασφαλιστούν τα δικαιώματα αναπαραγωγικής υγειονομικής περίθαλψης, αντισύλληψης και άμβλωσης, μεταξύ άλλων με την παράταση του νόμιμου χρονικού πλαισίου για την άμβλωση·

36.  επιδοκιμάζει τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση της προστασίας του ελάχιστου εισοδήματος για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού· καλεί την Επιτροπή να δραστηριοποιηθεί περαιτέρω με βάση αυτά τα συμπεράσματα προτείνοντας ένα πλαίσιο για επαρκή συστήματα ελάχιστου εισοδήματος, προκειμένου να εξασφαλιστεί το δικαίωμα σε αξιοπρεπή ζωή και να εξαλειφθεί η φτώχεια, αλλά και να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα επάρκειας και κάλυψης, πράγμα που πρέπει να περιλαμβάνει ρήτρα μη υποβάθμισης· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να καλύπτεται κάθε άτομο στην Ευρώπη από ένα σύστημα ελάχιστου εισοδήματος και ότι οι συντάξεις πρέπει να διασφαλίζουν εισόδημα πάνω από το όριο της φτώχειας·

37.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να δεσμευθούν στην εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, το οποίο είναι σήμερα στο 16 %, καθώς και του συνακόλουθου συνταξιοδοτικού χάσματος, με στόχο το 0 % για το 2030, προασπίζοντας την αρχή της ίσης αμοιβής για ίση εργασία μεταξύ γυναικών και ανδρών· καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει επειγόντως ένα νομικό πλαίσιο για τη μισθολογική διαφάνεια, όπως είχε αρχικά υποσχεθεί για τις 100 πρώτες ημέρες της, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής εκθέσεων για τη μισθολογική διαφάνεια και της πληροφόρησης σχετικά με τα μισθολογικά επίπεδα· επαναλαμβάνει ότι το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων προκύπτει και από τα ανεπαρκή συνταξιοδοτικά καθεστώτα που δεν λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις περιόδους άδειας μητρότητας ή γονικής άδειας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν μακρόπνοα μέτρα για τη μείωση των υψηλών ποσοστών ανεργίας των γυναικών και να διασφαλίσουν τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, να διασφαλίσουν ίση συμμετοχή και ευκαιρίες για άνδρες και γυναίκες στην αγορά εργασίας και να εισαγάγουν πρωτοβουλίες για την προώθηση της πρόσβασης των γυναικών στη χρηματοδότηση, τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και την οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών·

38.  καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει συγκεκριμένα μέτρα που θα ισχύουν τόσο για τον δημόσιο όσο και για τον ιδιωτικό τομέα, και θα λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις ιδιαιτερότητες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όπως σαφή καθορισμό κριτηρίων αξιολόγησης της αξίας της εργασίας, ουδέτερα ως προς το φύλο συστήματα επαγγελματικής αξιολόγησης και κατάταξης, ελέγχους και υποβολή αναφορών σχετικά με τις αποδοχές των φύλων για τη διασφάλιση της ίσης αμοιβής, δικαίωμα των εργαζομένων να ζητούν πλήρη ενημέρωση για την αμοιβή και δικαίωμα σε επανόρθωση, και σαφείς στόχους για τις επιδόσεις των εταιρειών στο θέμα της ισότητας· ζητεί επιπλέον να βελτιωθεί η πρόσβαση στη δικαιοσύνη και να θεσπιστούν ισχυρότερα δικονομικά δικαιώματα για να καταπολεμηθούν οι μισθολογικές διακρίσεις· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τον ρόλο των κοινωνικών εταίρων και των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε όλα τα επίπεδα (εθνικό, τομεακό, τοπικό και εταιρικό) στην προσεχή νομοθεσία για τη μισθολογική διαφάνεια· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει ισχυρά μέτρα επιβολής για όσους δεν συμμορφώνονται, όπως ποινές και κυρώσεις για εργοδότες που παραβιάζουν το δικαίωμα στη μισθολογική ισότητα·

39.  καλεί τα κράτη μέλη να προχωρήσουν στην απεμπλοκή της οδηγίας για τις γυναίκες σε διοικητικά συμβούλια και να υιοθετήσουν μια φιλόδοξη θέση του Συμβουλίου προκειμένου να αντιμετωπιστεί η σημαντική ανισορροπία μεταξύ γυναικών και ανδρών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο υψηλότερο επίπεδο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δεσμευθούν στην εξάλειψη των επιπτώσεων της γυάλινης οροφής στα διοικητικά συμβούλια εισηγμένων εταιρειών, με την εισαγωγή του στόχου να εκπροσωπείται τουλάχιστον το 40 % των γυναικών σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις·

40.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία μετά το 2020, η οποία θα καλύπτει όλες τις διατάξεις της UNCRPD και θα περιλαμβάνει φιλόδοξους, σαφείς και μετρήσιμους στόχους, προγραμματισμένες δράσεις με σαφή χρονοδιαγράμματα και ειδικούς πόρους, καθώς και έναν κατάλληλο και επαρκώς χρηματοδοτούμενο μηχανισμό παρακολούθησης με σαφή σημεία αναφοράς και δείκτες, τονίζοντας επίσης την ανάγκη να επιτευχθεί πλήρης προσβασιμότητα σε αγαθά και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένου του δομημένου περιβάλλοντος, της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς και της αγοράς εργασίας, και στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στα άτομα με αναπηρία να συμμετάσχουν πλήρως στην κοινωνία, καθώς και να εκφράσει τη δέσμευσή της στην οριστικοποίηση της διαδικασίας αποϊδρυματοποίησης από ιδρύματα μακροχρόνιας φροντίδας· καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν τους πόρους που είναι διαθέσιμοι από το Ταμείο Συνοχής και το ΕΤΠΑ, και ειδικότερα από το ΕΚΤ, με σκοπό τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε δημόσιους χώρους για άτομα με ειδικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρίες, άτομα με παιδιά και για τους ηλικιωμένους, οι οποίοι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του κοινωνικού αποκλεισμού·

41.  τονίζει ότι είναι αναγκαίο να ενσωματωθεί η διάσταση του φύλου στην επερχόμενη στρατηγική για την ισότητα των ατόμων με αναπηρίες του 2021, με δέουσα προσοχή στη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας μέσω στοχευμένων μέτρων και δράσεων·

42.  υποστηρίζει την προώθηση της προσβάσιμης εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς, συμπεριλαμβανομένης της ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο, καθώς και της επαγγελματικής και ψηφιακής κατάρτισης, μεταξύ άλλων για τις ευάλωτες ομάδες και τα άτομα με αναπηρία, ούτως ώστε να επιτραπεί ιδίως σε χαμηλής ειδίκευσης και μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενους να επανακαταρτιστούν και να μάθουν νέες δεξιότητες· υποστηρίζει τη δημιουργία δυνατοτήτων πραγματοποίησης μαθητείας σε ολόκληρη την ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειες για την περαιτέρω ένταξη των ατόμων με αναπηρίες στην αγορά εργασίας, αίροντας τα σχετικά εμπόδια χάρις στις ευκαιρίες που προσφέρει η ψηφιακή εργασία για την ένταξή τους και δημιουργώντας κίνητρα για την πρόσληψή τους· υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το Eurofound, μόλις ένας στους τρεις εργαζόμενους που πάσχουν από περιοριστικές χρόνιες και σπάνιες παθήσεις εργάζεται σε κατάλληλα προσαρμοσμένο χώρο εργασίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν το έργο τους για την προαγωγή της απασχόλησης, της διατήρησης της εργασίας και της επανένταξης στην αγορά εργασίας για άτομα με αναπηρίες και χρόνιες νόσους στην Ευρώπη·

43.  επικροτεί το νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων της ΕΕ· επισημαίνει τη σημασία της πρόσβασης στην κατάρτιση και επανακατάρτιση των εργαζομένων σε βιομηχανίες και τομείς που πρέπει να υποβληθούν σε εκ βάθρων αλλαγές με σκοπό μια πράσινη και ψηφιακή μετάβαση· επισημαίνει ότι τα προσόντα και οι πιστοποιημένες ικανότητες παρέχουν προστιθέμενη αξία στους εργαζόμενους, καθώς βελτιώνουν τη θέση τους στην αγορά εργασίας, και μπορούν να μεταφερθούν κατά τις μεταβάσεις στην αγορά εργασίας· ζητεί να προσανατολιστεί η δημόσια πολιτική για τις δεξιότητες προς την πιστοποίηση και την επικύρωση των προσόντων και των ικανοτήτων· τονίζει ότι θα πρέπει να θεσπιστούν συστήματα αποζημίωσης βάσει δεξιοτήτων σε εταιρείες που έχουν πρόσβαση σε δημόσια κεφάλαια για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων και σε συμφωνία με εκπροσώπους των εργαζομένων, καθώς αυτό το σύστημα θα διασφάλιζε την απόδοση της εν λόγω δημόσιας επένδυσης· τονίζει ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για τις δεξιότητες που αποσκοπεί στη βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, την κοινωνική ισότητα και ανθεκτικότητα πρέπει να εγγυάται το δικαίωμα στη διά βίου μάθηση για όλους και σε όλους τους τομείς,

3.Ισχυρά συστήματα κοινωνικής πρόνοιας

44.  επισημαίνει ότι η τρέχουσα επένδυση σε κοινωνικές υποδομές στην ΕΕ έχει εκτιμηθεί σε περίπου 170 δισεκατομμύρια EUR ετησίως και ότι η Επιτροπή εκτιμά ότι οι επενδύσεις που απαιτούνται ανέρχονται σε 192 δισεκατομμύρια EUR, με την υγεία και τη μακροχρόνια περίθαλψη να αντιπροσωπεύουν το 62 % των εν λόγω επενδύσεων (προσιτές κατοικίες, 57 δισεκατομμύρια EUR· υγεία, 70 δισεκατομμύρια EUR· μακροχρόνια περίθαλψη, 50 δισεκατομμύρια EUR· διά βίου μάθηση, 15 δισεκατομμύρια EUR· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαθέσουν στην εφαρμογή των αρχών του ΕΠΚΔ ένα ποσοστό του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που αντιστοιχεί στις επενδύσεις σε περιβαλλοντικές και ψηφιακές προτεραιότητες· επιμένει ότι η ισότητα των φύλων πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τη διάθεση των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας·

45.  καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί την ευρωπαϊκή στρατηγική για την ισότητα των φύλων (2020-2025) και καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν, βάσει της ευρωπαϊκής στρατηγικής, εθνικές στρατηγικές για την ισότητα των φύλων, ως σημαντικό μέρος των κοινωνικοοικονομικών μέτρων που λαμβάνονται ενόψει της κρίσης COVID-19·

46.  τονίζει, εξάλλου, ότι είναι αναγκαίο η Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συλλέξουν καλύτερα και πιο εναρμονισμένα δεδομένα σχετικά με τον αριθμό των αστέγων στην Ευρώπη, καθώς αυτό αποτελεί τη βάση οποιασδήποτε αποτελεσματικής δημόσιας πολιτικής·

47.  τονίζει ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν την υποχρέωση να εξασφαλίζουν καθολική πρόσβαση σε αξιοπρεπή, ασφαλή και οικονομικά προσιτή στέγαση, σύμφωνα με το θεματολόγιο του ΟΗΕ για το 2030, και ιδίως τον στόχο 11, αλλά και σύμφωνα με τα θεμελιώδη δικαιώματα που ορίζονται στα άρθρα 16, 30 και 31 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων· καλεί σε αυτό το πλαίσιο όλα τα κράτη μέλη να επικυρώσουν τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη· επισημαίνει ότι οι επενδύσεις σε κοινωνική, αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση είναι κομβικής σημασίας για τη διασφάλιση και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεγιστοποιήσουν τις προσπάθειες επένδυσης σε οικονομικά προσιτή στέγαση για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των ομάδων χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος (τα τρία κατώτερα πεμπτημόρια), διασφαλίζοντας ότι τουλάχιστον το 30 % όλων των νεόδμητων κατοικιών αποτελούν οικονομικά προσιτή στέγαση και για τις δύο αυτές εισοδηματικές ομάδες, και να εξαλείψουν την ενεργειακή φτώχεια έως το 2030 μέσω της στήριξης επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση από νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος· καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στην ανακαίνιση κατά την κατάρτιση των σχεδίων τους για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα· παροτρύνει την Επιτροπή να καταρτίσει φιλόδοξο σχέδιο δράσης για τη σταδιακή εξάλειψη της έλλειψης στέγης μέχρι το 2030, συμπεριλαμβανομένης της πανευρωπαϊκής προσέγγισης «Housing First» (Η στέγη πριν απ’ όλα)· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα ενωσιακό πλαίσιο όσον αφορά τις εθνικές στρατηγικές για την έλλειψη στέγης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ελάχιστα πρότυπα ποιοτικής στέγασης για τους διασυνοριακούς και εποχιακούς εργαζομένους, τα οποία θα πρέπει να αποσυνδεθούν από την αμοιβή τους, καθώς και να διασφαλίσουν αξιοπρεπείς εγκαταστάσεις, διαφύλαξη της ιδιωτικής ζωής των ενοικιαστών και γραπτές συμβάσεις μίσθωσης που θα επιβάλλονται από τις επιθεωρήσεις εργασίας· παράλληλα, να θεσπίσουν σχετικά πρότυπα·

48.  επιμένει ότι όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει να περιλαμβάνονται στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και να δικαιούνται παροχές ανεργίας, αναρρωτική άδεια μετ’ αποδοχών, άδεια μητρότητας, άδεια πατρότητας, γονική άδεια, ασφάλιση ατυχήματος και προστασία από άδικη απόλυση·

49.  εκφράζει ανησυχία για τις ανισορροπίες στην ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης και της πρόσβασης σε αυτήν στην ΕΕ, πράγματα που φανέρωσε η κρίση της νόσου Covid-19· υπενθυμίζει ότι τα φτωχότερα άτομα τείνουν να ζουν κατά μέσο όρο 6 έτη λιγότερα από τα πιο εύπορα και ότι τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζουν συχνά δυσκολίες κατά την πρόσβασή τους στην υγειονομική περίθαλψη· επισημαίνει την ανάγκη αντιμετώπισης των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που είναι καθοριστικοί για την υγεία προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτές οι ανισότητες στον τομέα της υγείας· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει κοινούς δείκτες και μεθοδολογίες για την παρακολούθηση της υγείας καθώς και των επιδόσεων και της προσβασιμότητας των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης με σκοπό τη μείωση των ανισοτήτων, τον εντοπισμό και την ανάθεση προτεραιότητας στους τομείς που χρήζουν βελτίωσης και αυξημένης χρηματοδότησης· καλεί την Επιτροπή να αναλύσει τον τρόπο με τον οποίο τα διάφορα εθνικά συστήματα κοινωνικής πρόνοιας καλύπτουν τις ανάγκες κοινωνικής πρόνοιας κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης, προκειμένου να εντοπίσει τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες, όσον αφορά την πρόσβαση σε υπηρεσίες και την παροχή υπηρεσιών και την κοινωνική προστασία, και να διασφαλίσει έναν μηχανισμό για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας στην Ευρώπη, προκειμένου να εξακριβωθεί ο βαθμός ανθεκτικότητάς τους, όταν υφίστανται κλυδωνισμούς διαφορετικού βαθμού σοβαρότητας, και να αναζητηθεί ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να καταστούν πιο ισχυρά και ανθεκτικά σε μελλοντικές κρίσεις·

50.  υπογραμμίζει ότι πρέπει να διασφαλίζεται καθολική πρόσβαση σε δημόσιες, βασιζόμενες στην αλληλεγγύη και επαρκείς συντάξεις και συντάξεις γήρατος· αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη κατά την ενίσχυση της βιωσιμότητας των συνταξιοδοτικών συστημάτων, αλλά τονίζει τη σημασία της διαφύλαξης της αλληλεγγύης στα συνταξιοδοτικά συστήματα μέσω ενίσχυσης της πλευράς των εσόδων· υπογραμμίζει τη σημασία της ύπαρξης δημόσιων και επαγγελματικών συνταξιοδοτικών συστημάτων που θα εξασφαλίζουν επαρκές συνταξιοδοτικό εισόδημα πάνω από το όριο της φτώχειας και θα παρέχουν στους συνταξιούχους τη δυνατότητα να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο· πιστεύει ότι ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλιστούν βιώσιμες, ασφαλείς και επαρκείς συντάξεις για τις γυναίκες και τους άνδρες είναι η αύξηση του συνολικού ποσοστού απασχόλησης και η εξασφάλιση περισσότερων ποιοτικών θέσεων απασχόλησης σε όλες τις ηλικίες, η βελτίωση των συνθηκών εργασίας και απασχόλησης και η δέσμευση στην εξασφάλιση των απαραίτητων δημοσίων δαπανών· πιστεύει ότι οι μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος θα πρέπει να επικεντρωθούν, μεταξύ άλλων πτυχών, στην πραγματική ηλικία συνταξιοδότησης και να αντικατοπτρίζουν τις τάσεις της αγοράς εργασίας, τα ποσοστά γεννήσεων, την κατάσταση της υγείας και του πλούτου, τις συνθήκες εργασίας και τον δείκτη οικονομικής εξάρτησης· θεωρεί ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση των εκατομμυρίων εργαζομένων στην Ευρώπη, ιδίως των γυναικών, των νέων και των αυτοαπασχολούμενων, που επηρεάζονται αρνητικά από την ανασφάλιστη, επισφαλή απασχόληση, τις περιόδους ακούσιας ανεργίας και τη μείωση του χρόνου εργασίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση των ηλικιωμένων εργαζομένων στην αγορά εργασίας και να εντείνουν τις προσπάθειές τους για ενεργό και υγιή γήρανση, αντιμετωπίζοντας τις διακρίσεις κατά των ηλικιωμένων στην απασχόληση και αναπτύσσοντας προγράμματα ένταξης στην αγορά εργασίας για τους πολίτες ηλικίας άνω των 55 ετών, με βασική προτεραιότητα τη διά βίου μάθηση·

51.  εκφράζει ανησυχία για τον τρόπο με τον οποίο η πανδημία COVID-19 εμβάθυνε περαιτέρω την ευπάθεια, την απομόνωση, τον κίνδυνο φτώχειας και τον κοινωνικό αποκλεισμό του πληθυσμού των ηλικιωμένων· τονίζει ότι η πανδημία απέδειξε την ανάγκη για ένα μοντέλο της ΕΕ που προάγει και διαφυλάσσει την αξιοπρέπεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα των ηλικιωμένων· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει σχέδιο που θα διασφαλίζει την ψυχική υγεία, την αξιοπρέπεια και την ευημερία των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων, υποστηρίζοντας επαρκείς και ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και παροχής φροντίδας, επενδύοντας σε υπηρεσίες που βασίζονται στην κοινότητα, στην υγειονομική πρόληψη και προαγωγή της υγείας, στην κοινωνική προστασία, στην αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση και υποδομές, αλλά και στηρίζοντας έργα της κοινωνικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της συστέγασης και των στεγαστικών συνεταιρισμών, σε προγράμματα για την υγεία και την ευεξία, στην ημερήσια παροχή φροντίδας σε ενηλίκους και την παροχή μακροχρόνιας φροντίδας, και, τέλος, εξασφαλίζοντας τον ρόλο και τις συνθήκες εργασίας των παρόχων φροντίδας, και προάγοντας την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών· καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν ισότιμη πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, προληπτική και θεραπευτική υγειονομική περίθαλψη καλής ποιότητας, όπως κατοχυρώνεται στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών υπηρεσιών και υπηρεσιών φροντίδας και των εγκαταστάσεων που δεν εισάγουν διακρίσεις λόγω ηλικίας·

52.  χαιρετίζει την πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τον αντίκτυπο της δημογραφικής αλλαγής στις διάφορες ομάδες της κοινωνίας και σε περιοχές και περιφέρειες που επηρεάζονται δυσανάλογα στην Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δεσμεύσουν περισσότερους από τους διαθέσιμους πόρους στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ για τη βελτίωση των υποδομών μεταφορών και τηλεπικοινωνιών σε περιοχές με μεγάλο γηράσκοντα πληθυσμό, καθώς και κυρίως σε αγροτικές περιοχές και σε περιοχές που πλήττονται από συρρίκνωση του πληθυσμού·

4.Δίκαιη κινητικότητα

53.  καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει την οδηγία για την Υπηρεσία Προσωρινής Εργασίας (TWA), προκειμένου να θεσπιστεί ένα νομικό πλαίσιο για τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και ίσης μεταχείρισης για τους εποχικούς εργαζομένους εντός της ΕΕ και τους μετακινούμενους εργαζομένους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου με εταιρείες προσωρινής απασχόλησης ή οποιοδήποτε άλλο είδος διαμεσολαβητή στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των γραφείων πρόσληψης προσωπικού· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την επιβολή και να καταπολεμήσουν τις πρακτικές των δόλιων εταιρειών προσωρινής απασχόλησης· τονίζει ότι αυτό το νομικό πλαίσιο μπορεί να περιλαμβάνει: απαγόρευση να δραστηριοποιούνται στην ενιαία αγορά μεσάζοντες της αγοράς εργασίας οι οποίοι δεν συμμορφώνονται με την οδηγία TWA, εγγυημένο κατώτατο μισθό μέσω συλλογικών συμβάσεων ή διά νόμου, εγγυημένο ελάχιστο αριθμό ωρών ανά εβδομάδα/μήνα τον οποίο ο εργοδότης δεν μπορεί να αφαιρέσει από κανένα τμήμα του κατώτατου μισθού ή των μισθών που ορίζονται στις συλλογικές συμβάσεις, καμία κράτηση από τον μισθό στην περίπτωση συμβάσεων μερικής απασχόλησης, εγγυημένη ίση μεταχείριση για κάθε πρόσωπο το οποίο, στο οικείο κράτος μέλος, προστατεύεται ως εργαζόμενος που εργάζεται στον ίδιο εταιρικό/κλάδο, απαίτηση να είναι όλες οι εταιρείες προσωρινής απασχόλησης που λειτουργούν στην εσωτερική αγορά καταχωρισμένες σε ευρωπαϊκό μητρώο και να έχουν πιστοποίηση ότι λειτουργούν στην ενιαία αγορά, επιβολή κυρώσεων σε εταιρείες που χρησιμοποιούν δόλιες πρακτικές προσλήψεων και εμπορία ανθρώπων για εργασιακή εκμετάλλευση, καθώς και πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις συλλογικές συμβάσεις και τα εργασιακά δικαιώματα σε γλώσσα κατανοητή από τον εργαζόμενο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βάλουν τέλος στις άμεσες ενισχύσεις στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής προς δικαιούχους που δεν συμμορφώνονται με την εθνική και την ευρωπαϊκή εργατική νομοθεσία, τις συμβάσεις της ΔΟΕ και τις εφαρμοστέες συλλογικές συμβάσεις·

54.  επισημαίνει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων στην ΕΕ αποτελεί θεμελιώδη ελευθερία και αναπόσπαστο μέρος της επιτυχίας της εσωτερικής αγοράς· τονίζει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών πρέπει να συνάδει με τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων· θεωρεί ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών συμβαδίζει με την ελεύθερη και δίκαιη κινητικότητα των εργαζομένων που παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες, καθώς και ότι η εσωτερική αγορά ωφελείται όταν τηρούνται οι κανόνες για τις συνθήκες εργασίας και προστατεύεται η υγεία και η ασφάλεια των μετακινούμενων εργαζομένων· διαπιστώνει ότι υπάρχουν γκρίζες ζώνες και νομικά κενά σε σχέση με ορισμένους εργαζόμενους που ασκούν την εν λόγω ελευθερία υπό επισφαλείς συνθήκες και συχνά μέσω δόλιων γραφείων πρόσληψης προσωπικού και μεσαζόντων της αγοράς εργασίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εγγυηθούν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και ίση μεταχείριση για όλους τους διακινούμενους εργαζόμενους στην ΕΕ·

55.  ζητεί να οριστεί μια ενωσιακή προσέγγιση για να εξαλειφθεί ο ανταγωνισμός ως προς το κόστος εργασίας και να προωθηθεί η ανοδική κοινωνική σύγκλιση για όλους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν δίκαιες και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας για τους μετακινούμενους, διασυνοριακούς και εποχιακούς εργαζομένους στην ΕΕ, καθώς και ότι θα έχουν ίση πρόσβαση στην απασχόληση και τις ευκαιρίες σε άλλα κράτη μέλη και το ίδιο επίπεδο κοινωνικής προστασίας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 45 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ· ζητεί να ληφθούν επίσης υπόψη οι πρακτικές που αφορούν τους αποσπασμένους εργαζομένους· παροτρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν επαρκή συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, μεταξύ άλλων μέσω της αναθεώρησης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 883/2004 για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας(18) και μέσω της ενίσχυσης της δυνατότητας μεταφοράς των δικαιωμάτων· ζητεί την περαιτέρω προώθηση της ψηφιοποίησης των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διασφαλίσουν την προστασία όλων των θιγόμενων εργαζομένων σε περίπτωση μεταβίβασης επιχειρήσεων και να εκτιμήσουν την ανάγκη αναθεώρησης της οδηγίας για τη μεταβίβαση επιχειρήσεων·

56.  υπογραμμίζει ότι οι πρακτικές δημιουργίας θυγατρικών ή δημιουργίας αλυσίδων υπεργολαβίας με στόχο τη μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και τη μη τήρηση των υποχρεώσεων των εργοδοτών χωρίς τη δημιουργία αποτελεσματικής κάλυψης κοινωνικής ασφάλισης στην πράξη είναι επιζήμιες τόσο για την προστασία των εργαζομένων όσο και για τη βιωσιμότητα των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και πρέπει να αντιμετωπιστούν από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν νομοθετικά μέτρα για να εξαλείψουν την αθέμιτη υπεργολαβία, προκειμένου να εξασφαλίσουν δίκαιους όρους στην εσωτερική αγορά καθώς και για να διασφαλίσουν τη γενική από κοινού και εις ολόκληρον ευθύνη σε ολόκληρη την αλυσίδα υπεργολαβίας, με σκοπό να προστατεύονται τα δικαιώματα των εργαζομένων και οι αξιώσεις τους σε ζητήματα που αφορούν καθυστερούμενες οφειλές μισθών, μη καταβολή κοινωνικών εισφορών, πτώχευση, εξαφάνιση του οφειλέτη ή εικονικούς υπεργολάβους που δεν καταβάλλουν τα συμφωνηθέντα·

57.  καλεί την Επιτροπή να επιβάλει απαρέγκλιτα την κοινωνική ρήτρα της ισχύουσας οδηγίας της ΕΕ για τις δημόσιες προμήθειες και να εξετάσει την ανάγκη αναθεώρησης της οδηγίας, με σκοπό να ενισχυθούν οι κοινωνικές ρήτρες, ώστε να επιβάλλουν στους οικονομικούς φορείς και τους υπεργολάβους να σέβονται στο έπακρο το δικαίωμα των εργαζομένων σε συλλογικές διαπραγματεύσεις, καθώς και να θέσει όρους για την πλήρη εφαρμογή των εφαρμοστέων κλαδικών συλλογικών συμβάσεων και των όρων εργασίας που περιγράφονται σε αυτές με παράλληλο σεβασμό των εθνικών παραδόσεων και μοντέλων της αγοράς εργασίας· ζητεί να εξαιρεθούν κατά την εν λόγω αναθεώρηση όλες οι κοινωνικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες πρόνοιας από τις υποχρεώσεις των συμβάσεων και να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός αποκλεισμού που θα εξαιρεί τους κύριους εργολάβους και τους υπεργολάβους που μετέχουν επανειλημμένα σε αθέμιτο ανταγωνισμό και φορολογική απάτη· καλεί τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για τη συμμόρφωση, την παρακολούθηση και την επιβολή·

58.  εκφράζει την ανησυχία του για τα μεγάλα ποσά φορολογικών εσόδων που απωλέσθηκαν λόγω της μεγάλης κλίμακας φοροαποφυγής· καλεί το Συμβούλιο να επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τη νομοθεσία για τις δημόσιες εκθέσεις ανά χώρα και την κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών, και να αναθεωρήσει τα κριτήρια τόσο για την Ομάδα «Κώδικας δεοντολογίας για τη φορολογία των επιχειρήσεων» όσο και για τον ευρωπαϊκό κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών δικαιοδοσίας της ΕΕ·

59.  επικροτεί τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας (ΕΑΕ)· ζητεί να τεθεί η ΕΑΕ σε λειτουργία όσο το δυνατόν συντομότερα· καλεί την ΕΑΕ να προβαίνει σε διαρκή ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές με τις αντίστοιχες αρχές εργασίας των κρατών μελών και να εκτελεί ενδεικτικές επιθεωρήσεις· τονίζει ότι, προκειμένου να είναι η ΕΑΕ αποτελεσματική στην καταπολέμηση των αθέμιτων πρακτικών και της εκμετάλλευσης και κατάχρησης των εργαζομένων, θα πρέπει να της δοθεί η ευχέρεια να διενεργεί ελέγχους και να επιβάλλει ποινές σε μη συμμορφούμενες εταιρείες· υπογραμμίζει ότι αυτό καθιστά επίσης αναγκαία μια διευρυμένη εντολή της Αρχής που θα καλύπτει νομοθετικές πράξεις της ΕΕ, όπως π.χ. οι οδηγίες 2008/104/ΕΚ(19), 2014/36/ΕΕ(20) και 2009/52/ΕΚ(21) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, καθώς και η σχετική νομοθεσία της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία· πιστεύει ότι η ΕΑΕ και οι εθνικές επιθεωρήσεις θα πρέπει να υποχρεούνται να διενεργούν κοινή ή συντονισμένη επιθεώρηση όταν καταχρηστικές πρακτικές τίθενται υπόψη τους από εθνικό κοινωνικό εταίρο· παροτρύνει, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να συμπεριλάβει αυτές τις πτυχές στην αξιολόγηση της εντολής της ΕΑΕ που προβλέπεται για το 2024 και να συμπεριλάβει τους ενδιαφερόμενους φορείς με βαθιά γνώση των διαφόρων μοντέλων της αγοράς εργασίας στις εργασίες και τις αξιολογήσεις της ΕΑΕ· θεωρεί, ακόμα, ότι η διαχείριση της ΕΑΕ θα πρέπει να ακολουθεί την ίδια τριμερή δομή με άλλες υπηρεσίες, επιτρέποντας έτσι την εκπροσώπηση, συμπεριλαμβανομένων δικαιωμάτων ψήφου, των κοινωνικών εταίρων στο διοικητικό συμβούλιο·

60.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει, σε συνέχεια κατάλληλης εκτίμησης επιπτώσεων, πρόταση για έναν ψηφιακό αριθμό κοινωνικής ασφάλισης της ΕΕ, όπως ανακοινώθηκε από την Επιτροπή το 2018, προκειμένου να προάγει και προστατεύει την κινητικότητα των εργαζομένων, έχοντας επίσης τη δυνατότητα θέσπισης μηχανισμού ελέγχου τόσο για μεμονωμένα άτομα όσο και για τις αρμόδιες αρχές προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι εργαζόμενοι καλύπτονται και ότι οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης θα καταβάλλονται σύμφωνα με τις υποχρεώσεις, όπως η καθιέρωση προσωπικής κάρτας εργαζομένου· ζητεί επίσης να επιβάλλονται οι ενωσιακές διατάξεις για τον συντονισμό στην κινητικότητα των εργαζομένων και την κοινωνική ασφάλιση με δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο· πιστεύει, επιπλέον, ότι οι εργαζόμενοι, οι εκπρόσωποί τους και οι επιθεωρήσεις πρέπει να έχουν επικαιροποιημένη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τους εργοδότες τους και τα μισθολογικά τους δικαιώματα, καθώς και τα εργασιακά και κοινωνικά τους δικαιώματα, σύμφωνα με την τομεακή συλλογική σύμβαση ή την εθνική νομοθεσία, κατά περίπτωση, και σύμφωνα με τα κριτήρια προστασίας των δεδομένων·

61.  καλεί την Επιτροπή να μελετήσει τις δυνατότητες να μπορούν οι εργαζόμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών να αποκτούν άδειες εργασίας στην ΕΕ, υπό την προϋπόθεση ότι όλες οι διασφαλίσεις στο εθνικό και το ενωσιακό εργατικό δίκαιο διασφαλίζουν αποτελεσματικά την προστασία και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και για τους υπηκόους τρίτων χωρών και ότι αυτό δεν οδηγεί σε στρεβλώσεις της αγοράς εργασίας· ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διενεργήσει εκτεταμένη έρευνα σχετικά με τις χαρακτηριστικές τάσεις για τους αποσπασμένους υπηκόους τρίτων χωρών σε σχέση με τις συνθήκες εργασίας τους και τονίζει την ανάγκη για πιθανά μέτρα πολιτικής σε ενωσιακό ή εθνικό επίπεδο με βάση το αποτέλεσμα της έρευνας· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την παρατηρούμενη αύξηση του ποσοστού υπηκόων τρίτων χωρών σε τομείς που φημίζονται για επισφαλείς συνθήκες εργασίας και κρούσματα παραβίασης δικαιωμάτων· υπογραμμίζει ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών είναι συχνά περισσότερο ευάλωτοι στην εκμετάλλευση και, συνεπώς, χρήζουν προστασίας· επισημαίνει ότι αυτό περιλαμβάνει καταχρηστικές πρακτικές όπως η εικονική απόσπαση, η ψευδής αυτοαπασχόληση, η δόλια υπεργολαβία, καθώς και τα γραφεία πρόσληψης προσωπικού, οι εικονικές εταιρείες και η αδήλωτη εργασία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία και τους κανόνες για τις συνθήκες απασχόλησης, όταν πρόκειται για υπηκόους τρίτων χωρών, ώστε να εξαλειφθούν οι καταχρήσεις, και καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τα προστατευτικά στοιχεία της οδηγίας 2009/52/ΕΚ, διασφαλίζοντας προσβάσιμους και αποτελεσματικούς μηχανισμούς υποβολής καταγγελιών που θα επιτρέπουν την αποτελεσματική επιβολή της καταβολής οφειλόμενων μισθών και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης·

o
o   o

62.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16. (2) ΕΕ L 180 της 19.7.2000, σ. 22. (3) ΕΕ C 137 E της 27.5.2010, σ. 68. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0176. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0194. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0180. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0033. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0337. (9) ΕΕ L 185 της 11.7.2019, σ. 44. (10) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0202. (11) ΕΕ C 159 της 10.5.2019, σ. 1. (12) ΕΕ C 97 της 24.3.2020, σ. 32. (13) https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/10163468/3-16102019-CP-EN.pdf/edc3178f-ae3e-9973-f147-b839ee522578 (14) https://www.feantsa.org/public/user/Resources/resources/Rapport_Europe_2020_GB.pdf (15) Eurofound (2018), Upward convergence in the EU: Concepts, measurements and indicators, Publications Office of the European Union, Luxembourg (Ανοδική σύγκλιση εντός της ΕΕ: Έννοιες, μετρήσεις και δείκτες, Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο). Eurofound (2017), Sixth European Working Conditions Survey – Overview report (2017 update) (Έκτη Ευρωπαϊκή Έρευνα για τις Συνθήκες Εργασίας – Έκθεση επισκόπησης (επικαιροποίηση 2017)), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο. (16) Unemployment statistics: Eurostat, July 2020 (Στατιστικά στοιχεία για την ανεργία: Eurostat, Ιούλιος 2020) (17) European Economic Forecast, Autumn 2020, European Commission, (Ευρωπαϊκές οικονομικές προβλέψεις, Ευρωπαϊκή Επιτροπή) https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/economy-finance/ip136_en.pdf (18) ΕΕ L 166 της 30.4.2004, σ. 1. (19) Οδηγία 2008/104/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, περί της εργασίας μέσω εταιρείας προσωρινής απασχόλησης (ΕΕ L 327 της 5.12.2008, σ. 9). (20) Οδηγία 2014/36/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την εποχιακή εργασία (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 375). (21) Οδηγία 2009/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009 , σχετικά με την επιβολή ελάχιστων προτύπων όσον αφορά τις κυρώσεις και τα μέτρα κατά των εργοδοτών που απασχολούν παράνομα διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών (ΕΕ L 168 της 30.6.2009, σ. 24).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση (2020/2137(INI))

P9_TA(2020)0372 A9-0240/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ του 2011 για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα(1),

–  έχοντας υπόψη τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ(2),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις(3),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ σχετικά με τη δέουσα επιμέλεια για την υπεύθυνη επιχειρηματική συμπεριφορά(4) και για την υπεύθυνη επιχειρηματική συμπεριφορά για θεσμικούς επενδυτές(5),

–  έχοντας υπόψη την τριμερή δήλωση αρχών της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) σχετικά με τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και την κοινωνική πολιτική(6),

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία του Παρισιού, η οποία εγκρίθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2015(7),

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) του 2018 σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5°C(8),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Μαρτίου 2020, για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 (ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα) (COM(2020)0080),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 517/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, για τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006(9),

–  έχοντας υπόψη το «Σχέδιο Δράσης: Χρηματοδότηση της αειφόρου ανάπτυξης» της ΕΕ (COM(2018)0097),

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη το προσαρμοσμένο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2020 (COM(2020)0440),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και συναφείς εκθέσεις επιχειρήσεων ορισμένων μορφών, την τροποποίηση της οδηγίας 2006/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση των οδηγιών 78/660/ΕΟΚ και 83/349/ΕΟΚ(10) του Συμβουλίου («λογιστική οδηγία»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και πληροφοριών για την πολυμορφία από ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις και ομίλους(11) («οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2016, περί προστασίας της τεχνογνωσίας και των επιχειρηματικών πληροφοριών που δεν έχουν αποκαλυφθεί (εμπορικό απόρρητο) από την παράνομη απόκτηση, χρήση και αποκάλυψή τους(12),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2017/828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2017, για την τροποποίηση της οδηγίας 2007/36/ΕΚ όσον αφορά την ενθάρρυνση της μακροπρόθεσμης ενεργού συμμετοχής των μετόχων(13) («οδηγία για τα δικαιώματα των μετόχων»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης(14),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/2088 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2019 περί γνωστοποιήσεων αειφορίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών(15) («κανονισμός περί γνωστοποιήσεων»),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (EE) 2019/2088(16) («κανονισμός περί ταξινόμησης»),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την υποβολή εκθέσεων μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών (μεθοδολογία σχετικά με την υποβολή εκθέσεων μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών)(17) και τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την υποβολή εκθέσεων μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών: Συμπλήρωμα σχετικά με την υποβολή πληροφοριών που αφορούν το κλίμα(18),

–  έχοντας υπόψη την τελική έκθεση του φόρουμ υψηλού επιπέδου για την Ένωση Κεφαλαιαγορών, με τίτλο «Ένα νέο όραμα για τις κεφαλαιαγορές της Ευρώπης»(19),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής τον Ιούλιο του 2020 σχετικά με τα καθήκοντα των διευθυντικών στελεχών και τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση,

–  έχοντας υπόψη το πλαίσιο του 2008 «Προστασία, σεβασμός και αποκατάσταση» του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα(20),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής τον Μάιο του 2020 με τίτλο «Improving financial security in the context of the Environmental Liability Directive» (Βελτίωση της χρηματοοικονομικής ασφάλειας στο πλαίσιο της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη)(21),

–  έχοντας υπόψη τις αρχές του Όσλο σχετικά με τις παγκόσμιες υποχρεώσεις για τη μείωση της κλιματικής αλλαγής(22),

–  έχοντας υπόψη τις συστάσεις της ειδικής ομάδας για τις γνωστοποιήσεις χρηματοοικονομικών πληροφοριών σχετικών με το κλίμα, του Ιουνίου του 2017,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου και της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A9-0240/2020),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θεμελιώνεται στις αξίες που διαλαμβάνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι, όπως αναφέρεται στο άρθρο 191 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η περιβαλλοντική πολιτική της στηρίζεται στην αρχή της προφύλαξης·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ένα εταιρικό πλαίσιο, η προσέγγιση βιωσιμότητας συνεπάγεται ότι οι εταιρείες λαμβάνουν δεόντως υπόψη τους γενικούς κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς προβληματισμούς, όπως τα δικαιώματα των εργαζομένων τους και τον σεβασμό των πλανητικών ορίων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους πλέον πιεστικούς κινδύνους τους οποίους παρουσιάζουν οι δραστηριότητές τους γι’ αυτούς·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολυάριθμες διεθνείς πρωτοβουλίες για την προώθηση της βιώσιμης εταιρικής διακυβέρνησης είναι εθελοντικές πράξεις μη δεσμευτικού δικαίου μόνο και έχουν σε μεγάλο βαθμό αποδειχθεί αναποτελεσματικές όσον αφορά την αλλαγή της εταιρικής συμπεριφοράς προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής σχετικά με τα καθήκοντα των διευθυντικών στελεχών και τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση σύμφωνα με το σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη χρηματοδότηση υπογραμμίζει τα οφέλη της αποσαφήνισης των υποχρεώσεων των διευθυντικών στελεχών σε σχέση με τη βιωσιμότητα και τους μακροπρόθεσμους προβληματισμούς· επισημαίνει τα προβλήματα που συνδέονται με τη βραχυπρόθεσμη προσέγγιση και υπενθυμίζει την ανάγκη να ασπαστούν οι εταιρείες μακροπρόθεσμα συμφέροντα, ώστε η ΕΕ να παραμείνει σε καλό δρόμο όσον αφορά την εκπλήρωση των δικών της δεσμεύσεων βιωσιμότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μελέτη επισημαίνει σαφώς την ανάγκη θέσπισης νομοθεσίας της ΕΕ στο πλαίσιο αυτό·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της τελευταίας κοινοβουλευτικής περιόδου, η ΕΕ ανέλαβε μια σειρά πρωτοβουλιών σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τη διαφάνεια και τον μακροπρόθεσμο χαρακτήρα της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής δραστηριότητας, όπως, για παράδειγμα, την οδηγία για τα δικαιώματα των μετόχων, το σχέδιο δράσης για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης, τον κανονισμό περί γνωστοποιήσεων και τον κανονισμό περί ταξινόμησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τάση αυτή είχε ξεκινήσει, μεταξύ άλλων, με την έγκριση της οδηγίας για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών είναι απαραίτητη για τη μέτρηση, την παρακολούθηση και τη διαχείριση των επιδόσεων των επιχειρήσεων και των μακροπρόθεσμων επιπτώσεών τους στην κοινωνία και το περιβάλλον·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών είναι αλληλένδετη με τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση και έχει αποτελέσει σημαντικό βήμα προόδου για την προώθηση της υποβολής μη χρηματοοικονομικών εκθέσεων στην ΕΕ· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να καταστεί πιο χρήσιμη για τους επενδυτές και τα ενδιαφερόμενα μέρη·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, οι εταιρείες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρέπει να εντείνουν τη δημοσιοποίηση δεδομένων για το κλίμα και το περιβάλλον, ώστε οι επενδυτές να είναι πλήρως ενημερωμένοι σχετικά με τη βιωσιμότητα των επενδύσεών τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει δεσμευτεί να επανεξετάσει την οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών για τον σκοπό αυτό· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το προσαρμοσμένο πρόγραμμα εργασίας της για το 2020, η Επιτροπή πρόκειται να υποβάλει πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη έχουν συχνά εκφράσει την άποψη πως οι μη χρηματοοικονομικές πληροφορίες που παρέχονται από εταιρείες σύμφωνα με την οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών είναι ανεπαρκείς, αναξιόπιστες και μη συγκρίσιμες· λαμβάνοντας υπόψη ότι όσοι είναι επιφορτισμένοι με την προετοιμασία αυτών των πληροφοριών έχουν εκφράσει σύγχυση όσον αφορά την πληθώρα των εθελοντικών πλαισίων υποβολής εκθέσεων και έχουν ζητήσει νομική αποσαφήνιση και τυποποίηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απαραίτητο να δημοσιοποιούνται πληρέστερες και πιο αξιόπιστες πληροφορίες, προκειμένου να μειωθούν οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στο κλίμα, το περιβάλλον και την κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βελτιώσεις στην υποβολή μη χρηματοοικονομικών εκθέσεων θα μπορούσαν να αυξήσουν τη λογοδοσία των εταιρειών και να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη σε αυτές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βελτιώσεις αυτές δεν θα πρέπει να δημιουργούν αθέμιτες ανταγωνιστικές ανισορροπίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υποχρεώσεις γνωστοποίησης θα πρέπει, ως εκ τούτου, να λαμβάνουν υπόψη το διοικητικό κόστος, να είναι αναλογικές προς το μέγεθος της εταιρείας και να συνάδουν με τη λοιπή νομοθεσία που εφαρμόζεται στις επιχειρηματικές δραστηριότητες, όπως ο σεβασμός του εμπορικού απορρήτου και η προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής σχετικά με τα καθήκοντα των διευθυντικών στελεχών και τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση καταδεικνύει την αυξανόμενη τάση των εισηγμένων εταιρειών στην ΕΕ να εστιάζουν στα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα των μετόχων τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μελέτη προτείνει διάφορες νομοθετικές επιλογές σε επίπεδο ΕΕ οι οποίες θα βελτιώσουν σημαντικά την εταιρική βιωσιμότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να θεσπιστεί νομοθετικό πλαίσιο για τις ευρωπαϊκές εταιρείες, με πλήρη σεβασμό της αρχής της αναλογικότητας και χωρίς υπερβολικό διοικητικό φόρτο για τις ευρωπαϊκές εταιρείες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πλαίσιο αυτό πρέπει να διασφαλίζει την τήρηση και τη βελτίωση της ασφάλειας δικαίου στην εσωτερική αγορά και δεν θα πρέπει να δημιουργεί ανταγωνιστικά μειονεκτήματα·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσέγγιση βιωσιμότητας της εταιρικής διακυβέρνησης περιλαμβάνει τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και την προστασία του περιβάλλοντος· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νομική απαίτηση για τη γνωστοποίηση πληροφοριών σχετικά με περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εργασιακά ζητήματα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δωροδοκία και τη διαφθορά θα πρέπει να θεωρείται πτυχή της «εταιρικής ευθύνης για σεβασμό», όπως ορίζεται στις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στόχος της συμφωνίας του Παρισιού είναι να συγκρατηθεί η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη αρκετά κάτω από τους 2°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα και να καταβληθούν προσπάθειες για να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας σε 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αυξανόμενος παγκόσμιος ανταγωνισμός για την πρόσβαση σε φυσικούς πόρους συχνά οδηγεί σε μη βιώσιμη εταιρική εκμετάλλευση του φυσικού και ανθρώπινου περιβάλλοντος·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εταιρική διακυβέρνηση μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην εκπλήρωση των δεσμεύσεων της ΕΕ όσον αφορά την υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ και της συμφωνίας του Παρισιού·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την επισιτιστική ασφάλεια, και συγκεκριμένα για τη διαθεσιμότητα, την προσβασιμότητα και τη χρήση των τροφίμων, καθώς και για τη σταθερότητα των επισιτιστικών συστημάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αγρότες αντιπροσωπεύουν σήμερα το 45-80 % της συνολικής παραγωγής τροφίμων στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες πλήττονται δυσανάλογα από την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση του Aarhus θεσπίζει ορισμένα περιβαλλοντικά δικαιώματα για το κοινό και για τις ενώσεις, συμπεριλαμβανομένων του δικαιώματος πρόσβασης σε περιβαλλοντικές πληροφορίες, του δικαιώματος συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων για περιβαλλοντικά θέματα και του δικαιώματος πρόσβασης στη δικαιοσύνη·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2017, η Επιτροπή Συμμόρφωσης του ΟΗΕ για τη Σύμβαση του Aarhus διαπίστωσε πως η ΕΕ παραβιάζει τη Σύμβαση του Aarhus, επειδή δεν επιτρέπει στο κοινό να προσβάλει αποφάσεις των θεσμικών οργάνων της ΕΕ ενώπιον των δικαστηρίων της ΕΕ·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έθεσε πιο φιλόδοξους στόχους για την περίοδο 2019-2024, καθορίζοντας θεματολόγιο για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και επιβεβαιώνοντας ότι «η Ευρώπη πρέπει να ηγηθεί της μετάβασης σε έναν υγιή πλανήτη»·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διευθυντές εταιρειών έχουν τη νομική και καταστατική υποχρέωση να ενεργούν προς το συμφέρον της εταιρείας τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το εν λόγω καθήκον έχει αποτελέσει αντικείμενο διαφορετικών ερμηνειών σε διαφορετικές δικαιοδοσίες και ότι το συμφέρον της εταιρείας συχνά εξομοιώνεται με τα οικονομικά συμφέροντα του μετόχου· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό που θεωρείται το συμφέρον της εταιρείας θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τα συμφέροντα των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων, καθώς και ευρύτερα κοινωνικά συμφέροντα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στενή ερμηνεία του εν λόγω καθήκοντος με υπερβολική εστίαση στη βραχυπρόθεσμη μεγιστοποίηση του κέρδους είναι επιζήμια για τις μακροπρόθεσμες επιδόσεις και τη βιωσιμότητα της εταιρείας και, ως εκ τούτου, για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των μετόχων της·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνοχή της νομοθεσίας της ΕΕ για τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση θα πρέπει να επιτευχθεί με τη θέσπιση συγκεκριμένων υποχρεώσεων και κινήτρων δράσης, πέρα από την υποβολή πληροφοριών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επομένως, είναι αναγκαίο να θεσπιστεί ένα πρόσθετο πλαίσιο που θα καθορίζει τα καθήκοντα των διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών όσον αφορά τη βιωσιμότητα·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου να καταστεί η εταιρική διακυβέρνηση στην ΕΕ περισσότερο βιώσιμη, διαφανής και υπεύθυνη, η Επιτροπή θα πρέπει, εκτός από τις προτάσεις για την αναθεώρηση της οδηγίας για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών, να θεσπίσει νέα νομοθεσία σχετικά με τη δέουσα επιμέλεια και τα καθήκοντα των διευθυντικών στελεχών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου οι υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας και τα καθήκοντα των διευθυντικών στελεχών να καλύπτονται από ενιαία νομοθετική πράξη, θα πρέπει να διαχωρίζονται σαφώς σε δύο διαφορετικά μέρη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω υποχρεώσεις και καθήκοντα είναι συμπληρωματικά, αλλά όχι εναλλάξιμα, ούτε εξαρτώνται μεταξύ τους·

Υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών

1.  καλεί την Επιτροπή, όταν προτείνει νέες δράσεις στον τομέα του εταιρικού δικαίου και της εταιρικής διακυβέρνησης, να επιτυγχάνει την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ, αφενός, της ανάγκης να μειωθεί η βραχυπρόθεσμη πίεση στα διευθυντικά στελέχη των εταιρειών και της προώθησης της ενσωμάτωσης των ζητημάτων βιωσιμότητας στη διαδικασία λήψης εταιρικών αποφάσεων και, αφετέρου, της ανάγκης για επαρκή ευελιξία, με παράλληλη διασφάλιση της εναρμόνισης· τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης του ρόλου των διευθυντικών στελεχών στην επιδίωξη των μακροπρόθεσμων συμφερόντων των εταιρειών στη μελλοντική δράση σε επίπεδο ΕΕ και της δημιουργίας μιας νοοτροπίας εντός των διοικητικών οργάνων των εταιρειών η οποία θα λαμβάνει υπόψη και θα εφαρμόζει τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση·

2.  χαιρετίζει τη δέσμευση της Επιτροπής να επανεξετάσει την οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών· επισημαίνει ότι η επανεξέταση αυτή θα πρέπει να συνάδει πλήρως με τις απαιτήσεις που επιβάλλουν ο κανονισμός περί γνωστοποιήσεων και ο κανονισμός περί ταξινόμησης· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις πρόσθετες συστάσεις που περιλαμβάνονται στο παρόν ψήφισμα·

3.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών, ώστε να καλύπτει όλες τις εισηγμένες και μη εισηγμένες μεγάλες επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο έδαφος της ΕΕ, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 4 της λογιστικής οδηγίας· τονίζει ότι, προκειμένου να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού, η δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών, θα πρέπει να ισχύει επίσης για τις εταιρείες εκτός ΕΕ που δραστηριοποιούνται στην αγορά της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει τομείς οικονομικής δραστηριότητας υψηλού κινδύνου και με σημαντικό αντίκτυπο σε θέματα βιωσιμότητας, οι οποίοι θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τη συμπερίληψη μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στους εν λόγω τομείς που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών· θεωρεί, για τον σκοπό αυτό, ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αξιοποιήσει εξωτερική ανεξάρτητη εμπειρογνωμοσύνη για να παράσχει έναν ενδεικτικό, μη εξαντλητικό και τακτικά επικαιροποιούμενο κατάλογο των περιοχών συγκρούσεων και υψηλού κινδύνου, καθώς και ειδική καθοδήγηση για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις· θεωρεί, ειδικότερα, ότι οι επενδύσεις και οι τομείς που συχνά συνδέονται με παράνομες επιχειρηματικές δραστηριότητες, όπως τα περιβαλλοντικά εγκλήματα, το παράνομο εμπόριο άγριων ειδών, η διαφθορά ή το οικονομικό έγκλημα, θα πρέπει να στοχεύονται συγκεκριμένα· τονίζει ότι η αναθεώρηση της οδηγίας για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών είναι επίσης αναγκαία προκειμένου να δοθεί στους συμμετέχοντες στις χρηματοπιστωτικές αγορές πρόσβαση στα σχετικά δεδομένα ώστε να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον κανονισμό περί γνωστοποιήσεων·

4.  τονίζει ότι η βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση αποτελεί σημαντικό πυλώνα, ο οποίος επιτρέπει στην ΕΕ να επιτύχει μια ανθεκτική και βιώσιμη οικονομία, να ενισχύσει τους ίσους όρους ανταγωνισμού προκειμένου να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η διεθνής ανταγωνιστικότητα των εταιρειών της ΕΕ και να προστατευθούν οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις της ΕΕ από τον αθέμιτο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες και, ως εκ τούτου, μπορεί να είναι επωφελής για την εμπορική και επενδυτική πολιτική της ΕΕ, εάν είναι επαρκώς μετρήσιμη και αναλογική·

5.  σημειώνει ότι η πανδημία COVID-19 έχει αποκαλύψει τα τρωτά σημεία των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού και έχει δείξει ότι οι εθελοντικοί κανόνες από μόνοι τους δεν επαρκούν, όπως διαπιστώθηκε, για παράδειγμα στον τομέα της ένδυσης, όπου η παραγωγή διαταράχθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης, με αποτέλεσμα να υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού· σημειώνει ότι οι επιχειρήσεις με καλύτερα προσδιορισμένες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και σχετικές με τη διακυβέρνηση πρακτικές και διαδικασίες μετριασμού του κινδύνου διαχειρίζονται καλύτερα τις κρίσεις· αναγνωρίζει ότι ο ΟΟΣΑ έχει δηλώσει(23) ότι οι εταιρείες που λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων που σχετίζονται με την κρίση COVID-19 με τρόπο που μετριάζει τις δυσμενείς επιπτώσεις στους εργαζομένους και τις αλυσίδες εφοδιασμού είναι πιθανό να δημιουργήσουν πιο μακροπρόθεσμη αξία και ανθεκτικότητα, και να βελτιώσουν τη βιωσιμότητά τους βραχυπρόθεσμα, καθώς και τις προοπτικές τους για ανάκαμψη μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα·

6.  επισημαίνει ότι ο κανονισμός περί ταξινόμησης θεσπίζει μια σειρά περιβαλλοντικών στόχων, ιδίως όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, τη χρήση και την προστασία των υδάτων και των θαλάσσιων πόρων, τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης, καθώς και τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα· θεωρεί ότι η έννοια των περιβαλλοντικών θεμάτων στην οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών θα πρέπει να ερμηνεύεται σύμφωνα με τον κανονισμό περί ταξινόμησης και να περιλαμβάνει κάθε μορφή ρύπανσης· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις συστάσεις της ειδικής ομάδας για τις γνωστοποιήσεις χρηματοοικονομικών πληροφοριών σχετικών με το κλίμα και να προωθήσει την ανάπτυξη καινοτόμων λογιστικών τεχνικών οι οποίες αντικατοπτρίζουν την αξία των οικοσυστημάτων· θεωρεί εξίσου σημαντικό να καθοριστούν με ακρίβεια τα άλλα θέματα βιωσιμότητας στα οποία αναφέρεται η οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών, όπως, για παράδειγμα, οι έννοιες των κοινωνικών και εργασιακών θεμάτων, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η καταπολέμηση της διαφθοράς και της δωροδοκίας· πιστεύει ότι τα ζητήματα που αφορούν τους εργαζομένους θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τη γνωστοποίηση των μισθολογικών πολιτικών των εταιρειών, η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει την παρουσίαση των μισθών ανά δεκατημόριο και του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων·

7.  φρονεί ότι η βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση έχει καίρια σημασία για τον μακροπρόθεσμο στόχο των επιχειρήσεων να ευθυγραμμίσουν τις δραστηριότητές τους με τους συνολικούς περιβαλλοντικούς στόχους της ΕΕ, όπως ορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, καθώς και με τη δέσμευση της ΕΕ να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050· υπογραμμίζει ότι όλοι οι τομείς θα πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη του εν λόγω στόχου·

8.  θεωρεί ότι ο ορισμός της σημαντικότητας θα πρέπει να αναφέρεται σε οποιεσδήποτε σχετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διακυβέρνηση στην κοινωνία στο σύνολό της, πέραν της δημιουργίας αξίας και ζητημάτων που σχετίζονται με την καθαρή οικονομική απόδοση των εταιρειών· ζητεί να αναθεωρηθεί ο ορισμός αυτός σύμφωνα με την αρχή της διπλής σημαντικότητας που εισήγαγε η οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και να επεξηγηθεί περαιτέρω στις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για την υποβολή πληροφοριών που αφορούν το κλίμα· θεωρεί ότι η σημαντικότητα θα πρέπει να αξιολογείται στο πλαίσιο διαδικασίας στην οποία συμμετέχουν τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη·

9.  παρατηρεί ότι η οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών παρέχει σημαντική ευελιξία στις εταιρείες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της, προκειμένου αυτές να μπορούν γνωστοποιούν τις σχετικές πληροφορίες με όποιον τρόπο θεωρούν πιο χρήσιμο· σημειώνει ότι σήμερα οι εταιρείες μπορούν, κατά τη διακριτική τους ευχέρεια, να βασίζονται σε μια σειρά από διαφορετικά πλαίσια· παρατηρεί ότι εξακολουθούν να είναι αβέβαιες σχετικά με τον βέλτιστο τρόπο συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τη γνωστοποίηση· θεωρεί ότι χρειάζεται να θεσπιστεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο της ΕΕ το οποίο θα λαμβάνει δεόντως υπόψη την αρχή της αναλογικότητας, για να καλύπτει το σύνολο των ζητημάτων βιωσιμότητας που έχουν σημασία για την υποβολή πλήρων εκθέσεων μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών· τονίζει, εν προκειμένω, ότι το νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίζει πως οι πληροφορίες που γνωστοποιούνται είναι σαφείς, ισορροπημένες, κατανοητές, συγκρίσιμες μεταξύ των εταιρειών ενός τομέα, επαληθεύσιμες και αντικειμενικές, και περιλαμβάνουν στόχους βιωσιμότητας με συγκεκριμένα χρονικά όρια· τονίζει ότι το πλαίσιο αυτό θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει υποχρεωτικά πρότυπα, τόσο γενικά όσο και τομεακά· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη δέσμευση της Επιτροπής να στηρίξει μια διαδικασία για την ανάπτυξη προτύπων της ΕΕ για την υποβολή εκθέσεων μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών· τονίζει ότι θα πρέπει να καθοριστούν ειδικές υποχρεώσεις και πρότυπα υποχρεωτικής υποβολής εκθέσεων στην επανεξέταση της οδηγίας για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών, με την κατάλληλη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, όπως της κοινωνίας των πολιτών, των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των κοινωνικών εταίρων·

10.  θεωρεί ότι οι μη χρηματοοικονομικές καταστάσεις θα πρέπει να περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση διαχείρισης, προκειμένου να αποφεύγονται πρόσθετες επιβαρύνσεις για τις εταιρείες· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση που ανέλαβε η Επιτροπή στο σχέδιο δράσης της για την Ένωση Κεφαλαιαγορών (COM(2020)0590) να υποβάλει νομοθετική πρόταση έως το τρίτο τρίμηνο του 2021 για δημόσια προσβάσιμη διαδικτυακή ψηφιακή πλατφόρμα σε επίπεδο ΕΕ η οποία θα παρέχει ελεύθερη πρόσβαση τόσο στις χρηματοοικονομικές όσο και στις μη χρηματοοικονομικές πληροφορίες που υποβάλλουν οι εταιρείες· θεωρεί ότι η πλατφόρμα αυτή θα πρέπει να επιτρέπει στους χρήστες να συγκρίνουν τα δεδομένα που γνωστοποιούν οι εταιρείες, συμπεριλαμβάνοντας κατηγορίες όπως θέματα, τομείς, χώρες, κύκλο εργασιών και αριθμό εργαζομένων·

11.  επισημαίνει ότι η οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών εξαιρεί τις μη χρηματοοικονομικές καταστάσεις από την απαίτηση εξακρίβωσης περιεχομένου στην οποία υπόκεινται κατά τα λοιπά οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις των εταιρειών· θεωρεί ότι οι μη χρηματοοικονομικές καταστάσεις θα πρέπει να υπόκεινται σε υποχρεωτικό λογιστικό έλεγχο, ανάλογα με το μέγεθος και τον τομέα δραστηριότητας της οικείας εταιρείας· θεωρεί ότι ο πάροχος υπηρεσιών εξακρίβωσης, ο οποίος υπόκειται σε απαιτήσεις αντικειμενικότητας και ανεξαρτησίας, θα πρέπει να διενεργεί τον έλεγχό του σύμφωνα με το μελλοντικό πλαίσιο της ΕΕ· τονίζει, υπό το πρίσμα των ανωτέρω, την ανάγκη αντιμετώπισης των εγγενών εσφαλμένων κινήτρων στον υποχρεωτικό έλεγχο μέσω της αναθεώρησης της οδηγίας για τον υποχρεωτικό έλεγχο(24)· επιβεβαιώνει ότι αυτό θα αποτελέσει επίσης ευκαιρία για την αντιμετώπιση του οιονεί μονοπωλίου των «τεσσάρων μεγάλων» λογιστικών εταιρειών, οι οποίες συνήθως ελέγχουν τις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες·

12.  τονίζει ότι οι εκπρόσωποι των εργαζομένων θα πρέπει να συμμετέχουν στον καθορισμό της διαδικασίας υποβολής μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και στην επαλήθευση των πληροφοριών, ιδίως όσον αφορά τους στόχους κοινωνικής βιωσιμότητας και τα ζητήματα που σχετίζονται με την αλυσίδα παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της εξωτερικής ανάθεσης και της υπεργολαβίας·

13.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να υποχρεωθούν ορισμένες εταιρείες της ΕΕ να υποβάλλουν, σε ετήσια βάση, έκθεση ανά χώρα για κάθε φορολογική δικαιοδοσία στην οποία δραστηριοποιούνται· καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει τη γενική προσέγγισή του το συντομότερο δυνατόν, ώστε να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο σχετικά με την πρόταση οδηγίας που υπέβαλε η Επιτροπή για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τη δημοσιοποίηση πληροφοριών για τη φορολογία εισοδήματος από ορισμένες επιχειρήσεις και υποκαταστήματα (COM(2016)0198)·

14.  πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσει ότι οι συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών τις οποίες διαπραγματεύεται περιλαμβάνουν ρήτρες που απαιτούν από τα κράτη εταίρους να καθορίζουν συγκρίσιμες υποχρεώσεις για τις εταιρείες τους, προκειμένου να αποφεύγονται νέα μέσα στρέβλωσης του ανταγωνισμού·

Καθήκον μέριμνας των διευθυντικών στελεχών και πρόσθετα μέτρα για να καταστεί η εταιρική διακυβέρνηση περισσότερο προσανατολισμένη στη βιωσιμότητα

15.  τονίζει τη σημασία της πολυμορφίας και της συμμετοχικότητας στις εταιρείες, η οποία οδηγεί σε καλύτερες επιχειρηματικές επιδόσεις· καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει τη γενική προσέγγισή του το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο σχετικά με την πρόταση για τις γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια(25), η οποία αποσκοπεί στον τερματισμό της διάχυτης ανισορροπίας μεταξύ γυναικών και ανδρών στα υψηλότερα επίπεδα λήψης αποφάσεων των εταιρειών· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει πρόσθετες προτάσεις για τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων μεταξύ των ανώτερων διευθυντικών στελεχών και όσων κατέχουν θέσεις επιρροής σε εταιρείες·

16.  υπογραμμίζει την ανάγκη για μεγαλύτερη συμμετοχή των εργαζομένων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της εταιρείας, προκειμένου να ενσωματωθούν καλύτερα οι μακροπρόθεσμοι στόχοι και οι επιπτώσεις των εταιρειών τους· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα αναθεώρησης της οδηγίας για το ευρωπαϊκό συμβούλιο εργαζομένων(26) και τη θέσπιση νέου πλαισίου για την ενημέρωση των εργαζομένων, τη διαβούλευση με αυτούς και τη συμμετοχή τους στις ευρωπαϊκές εταιρείες·

17.  τονίζει ότι η οικολογική μετάβαση και η αύξηση της ψηφιοποίησης θα έχουν έντονες επιπτώσεις στο εργατικό δυναμικό· θεωρεί, επομένως, ότι η βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση θα πρέπει να αναγνωρίζει και να εγγυάται αποτελεσματικά το δικαίωμα των εργαζομένων σε συνεχή επαγγελματική κατάρτιση και διά βίου εκπαίδευση κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας τους·

18.  σημειώνει ότι οι εταιρείες δεν είναι αφηρημένες οντότητες αποσυνδεδεμένες από τις σημερινές περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις· θεωρεί ότι οι εταιρείες θα πρέπει να συμβάλλουν πιο ενεργά στη βιωσιμότητα, δεδομένου ότι οι μακροπρόθεσμες επιδόσεις τους, η ανθεκτικότητά τους, ακόμη και η επιβίωσή τους, μπορεί να εξαρτώνται από την καταλληλότητα της ανταπόκρισής τους σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι το καθήκον μέριμνας των διευθυντικών στελεχών έναντι της εταιρείας τους θα πρέπει να καθορίζεται όχι μόνο σε σχέση με τη βραχυπρόθεσμη μεγιστοποίηση του κέρδους μέσω μετοχών, αλλά και σε σχέση με ζητήματα βιωσιμότητας. επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο των εκτελεστικών διευθυντών στη χάραξη της στρατηγικής μιας εταιρείας και στην άσκηση εποπτείας επί των δραστηριοτήτων της· θεωρεί ότι τα νομικά καθήκοντα των εκτελεστικών διευθυντών να ενεργούν προς το συμφέρον της εταιρείας τους θα πρέπει να νοούνται ως καθήκον να ενσωματώνουν μακροπρόθεσμα συμφέροντα και κινδύνους βιωσιμότητας, επιπτώσεις, ευκαιρίες και εξαρτήσεις στη συνολική στρατηγική της εταιρείας τους· τονίζει ότι αυτό το καθήκον ιεράρχησης θα μπορούσε να συνεπάγεται στροφή από μη βιώσιμες προς βιώσιμες επενδύσεις·

19.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα καθήκοντα των διευθυντικών στελεχών δεν θα παρερμηνευθούν ως απλώς και μόνο για τη βραχυπρόθεσμη μεγιστοποίηση της αξίας των μετόχων, αλλά αντίθετα θα πρέπει να περιλαμβάνουν το μακροπρόθεσμο συμφέρον της εταιρείας και ευρύτερα κοινωνικά συμφέροντα, καθώς και τα συμφέροντα των εργαζομένων και άλλων σχετικών ενδιαφερόμενων μερών· θεωρεί, επιπλέον, ότι η εν λόγω πρόταση θα πρέπει να διασφαλίζει ότι τα μέλη των διοικητικών, διαχειριστικών και εποπτικών οργάνων, τα οποία ενεργούν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων που τους ανατίθενται από την εθνική νομοθεσία, θα έχουν νομική ευθύνη για τον καθορισμό, τη γνωστοποίηση και την παρακολούθηση της στρατηγικής βιωσιμότητας των εταιρειών·

20.  τονίζει, όσον αφορά την εν εξελίξει αναθεώρηση της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη(27), ότι οι εταιρείες θα πρέπει να διαθέτουν χρηματοοικονομικές εγγυήσεις για την περιβαλλοντική ευθύνη για περιβαλλοντικές ζημίες που προκαλούνται σε άτομα και οικοσυστήματα·

21.  θεωρεί ότι οι στρατηγικές βιωσιμότητας των εταιρειών θα πρέπει να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας, αφενός, ουσιώδη ζητήματα σύμφωνα με τις απαιτήσεις υποβολής μη χρηματοοικονομικών εκθέσεων και, αφετέρου, τις σημαντικές επιπτώσεις που θα μπορούσαν να έχουν οι εταιρείες αυτές στο περιβάλλον, το κλίμα, την κοινωνία και τους εργαζομένους, καθώς και τις επιπτώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δωροδοκία και τη διαφθορά που προκύπτουν από τα επιχειρηματικά μοντέλα, τις δραστηριότητες και τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, μεταξύ άλλων και εκτός της ΕΕ· θεωρεί ότι το καθήκον μέριμνας που υπέχουν τα διευθυντικά στελέχη έναντι της εταιρείας τους απαιτεί επίσης την υπακοή στο καθήκον να μη βλάπτουν οικοσυστήματα και να προστατεύουν τα συμφέροντα των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων, τα οποία ενδέχεται να επηρεάζονται αρνητικά από τις δραστηριότητες της εταιρείας·

22.  πιστεύει ότι το πεδίο εφαρμογής της μελλοντικής νομοθεσίας θα πρέπει να καλύπτει όλες τις εισηγμένες και μη εισηγμένες μεγάλες επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο έδαφος της Ένωσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 4 της λογιστικής οδηγίας· τονίζει ότι, προκειμένου να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού, η νομοθεσία αυτή θα πρέπει να ισχύει και για τις εταιρείες εκτός ΕΕ οι οποίες δραστηριοποιούνται στην αγορά της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει τομείς οικονομικής δραστηριότητας υψηλού κινδύνου και με σημαντικό αντίκτυπο σε θέματα βιωσιμότητας, οι οποίοι θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την εφαρμογή της στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αυτών των τομέων· θεωρεί επίσης ότι, μετά την εκτίμηση επιπτώσεων που διενεργεί επί του παρόντος η Επιτροπή, οι στρατηγικές βιωσιμότητας θα πρέπει να περιλαμβάνουν μετρήσιμους, συγκεκριμένους, χρονικά δεσμευτικούς και επιστημονικά τεκμηριωμένους στόχους, καθώς και σχέδια μετάβασης ευθυγραμμισμένα με τις διεθνείς δεσμεύσεις της ΕΕ για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, ιδίως τη συμφωνία του Παρισιού, τη σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα και τις διεθνείς συμφωνίες για την αντιμετώπιση της αποψίλωσης των δασών· πιστεύει ότι οι στρατηγικές θα μπορούσαν επίσης να περιλαμβάνουν μια εσωτερική πολιτική για δίκαιο μισθό με βάση τον μισθό διαβίωσης ανά χώρα, μια πολιτική για την ισότητα των φύλων και μια πολιτική που θα διασφαλίζει την καλύτερη ενσωμάτωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στις επιχειρηματικές δραστηριότητες· υπογραμμίζει ότι το περιεχόμενο αυτών των εσωτερικών πολιτικών θα πρέπει να καθορίζεται από τις ίδιες τις εταιρείες, με δέουσα συνεκτίμηση των εργαζομένων τους και σε διαβούλευση με αυτούς· θεωρεί ότι οι πολιτικές αυτές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη ειδικά τομεακά και/ή γεωγραφικά ζητήματα, καθώς και τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες ή κοινότητες· θεωρεί ότι η σύνδεση του μεταβλητού μέρους των αποδοχών των εκτελεστικών διευθυντών με την επίτευξη των μετρήσιμων στόχων που καθορίζονται στη στρατηγική θα συμβάλει στην ευθυγράμμιση των συμφερόντων των διευθυντικών στελεχών με τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των εταιρειών τους· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει περαιτέρω τέτοια συστήματα αποδοχών για ανώτατες διευθυντικές θέσεις·

23.  σημειώνει ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν εισαγάγει την έννοια των «μετοχών πίστης» στη νομοθεσία τους, σύμφωνα με την οποία η μακροπρόθεσμη συμμετοχή ανταμείβεται μέσω δικαιωμάτων ψήφου και φορολογικών πλεονεκτημάτων· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης νέων μηχανισμών για την προώθηση των βιώσιμων αποδόσεων και των μακροπρόθεσμων επιδόσεων των εταιρειών· επισημαίνει ότι τα αδιανέμητα κέρδη μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία επαρκών αποθεματικών·

24.  θεωρεί ότι η οδηγία για τα δικαιώματα των μετόχων θα πρέπει επίσης να τροποποιηθεί προκειμένου να δοθούν κίνητρα για «υπομονετική» συμπεριφορά των μετόχων, ιδίως με την επιβράβευση της μακροπρόθεσμης κατοχής μετοχών μέσω δικαιωμάτων ψήφου και φορολογικών πλεονεκτημάτων·

25.  εκφράζει τον προβληματισμό του για το γεγονός ότι ορισμένες διεθνείς επενδυτικές συμφωνίες, όπως, για παράδειγμα, η Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας, τοποθετούν τα οικονομικά συμφέροντα των πολυεθνικών εταιρειών πάνω από τις περιβαλλοντικές και κλιματικές προτεραιότητες· παροτρύνει την Επιτροπή να αναλάβει ταχεία δράση, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι υφιστάμενες και οι μελλοντικές εμπορικές επενδυτικές συμφωνίες ευθυγραμμίζονται πλήρως με τους περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους της ΕΕ, και να υποβάλει προτάσεις για την αντιμετώπιση της υφαρπαγής γης και της αποψίλωσης των δασών από εταιρείες κατά την επικείμενη αναθεώρηση της οδηγίας για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών·

26.  θεωρεί ότι, κατά τη διαδικασία καθορισμού και παρακολούθησης των στρατηγικών τους για τη βιωσιμότητα, οι εταιρείες θα πρέπει να έχουν την υποχρέωση να ενημερώνουν και να διαβουλεύονται με τα ενδιαφερόμενα μέρη· πιστεύει ότι η έννοια του ενδιαφερόμενου φορέα θα πρέπει να ερμηνεύεται ευρέως και να περιλαμβάνει όλα τα άτομα των οποίων τα δικαιώματα και τα συμφέροντα ενδέχεται να επηρεάζονται από τις αποφάσεις της εταιρείας, όπως τους εργαζομένους, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, τις τοπικές κοινότητες, τους αυτόχθονες πληθυσμούς, τις ενώσεις πολιτών, τους μετόχους, την κοινωνία των πολιτών και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις· θεωρεί, επιπλέον, απαραίτητη τη διαβούλευση με τις εθνικές και τοπικές δημόσιες αρχές που ασχολούνται με τη βιωσιμότητα των οικονομικών υποθέσεων, ιδίως με εκείνες που είναι αρμόδιες για τις δημόσιες πολιτικές απασχόλησης και περιβάλλοντος·

27.  θεωρεί ότι η ενεργή αυτή συνεργασία θα πρέπει να επιτυγχάνεται, ανάλογα με το μέγεθος και τον τομέα δραστηριότητας της οικείας εταιρείας, και εξαιρουμένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που δεν δραστηριοποιούνται σε τομείς υψηλού κινδύνου, τομείς οι οποίοι θα πρέπει να ορίζονται από την Επιτροπή, μέσω συμβουλευτικών επιτροπών, οι οποίες θα αποτελούνται από εκπροσώπους των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων εργαζομένων καθώς και ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, και με γενικό σκοπό την παροχή συμβουλών σχετικά με το περιεχόμενο και την εφαρμογή της εταιρικής στρατηγικής για τη βιωσιμότητα· θεωρεί ότι αυτές οι συμβουλευτικές επιτροπές θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να ζητούν, εάν εγκριθεί από ευρεία πλειοψηφία, ανεξάρτητο έλεγχο σε περίπτωση που εγείρονται εύλογες ανησυχίες σχετικά με την ορθή εφαρμογή της στρατηγικής για τη βιωσιμότητα·

28.  πιστεύει ότι οι εταιρείες που λαμβάνουν κρατική ενίσχυση, χρηματοδότηση από την ΕΕ ή άλλα δημόσια κονδύλια ή οι εταιρείες που υλοποιούν σχέδια απολύσεων θα πρέπει να αποσκοπούν στη διατήρηση των θέσεων εργασίας των εργαζομένων τους και να τους προσφέρουν προστασία, να προσαρμόζουν αναλόγως τις αποδοχές των διευθυντικών στελεχών τους, να καταβάλλουν το μερίδιο φόρων που τους αναλογεί, να εφαρμόζουν τη στρατηγική βιωσιμότητάς τους σύμφωνα με τον στόχο της μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα και να αποφεύγουν να καταβάλλουν μερίσματα ή να προσφέρουν συστήματα επαναγοράς μετοχών με στόχο την αμοιβή των μετόχων·

o
o   o

29.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) https://www.ohchr.org/documents/publications/guidingprinciplesbusinesshr_en.pdf (2) https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals/ (3) http://mneguidelines.oecd.org/guidelines/ (4) https://www.oecd.org/investment/due-diligence-guidance-for-responsible-business-conduct.htm (5) https://mneguidelines.oecd.org/RBC-for-Institutional-Investors.pdf (6) https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/---emp_ent/---multi/documents/publication/wcms_094386.pdf (7) https://unfccc.int/files/essential_background/convention/application/pdf/english_paris_agreement.pdf (8) https://www.ipcc.ch/2018/10/08/summary-for-policymakers-of-ipcc-special-report-on-global-warming-of-1-5c-approved-by-governments/ (9) ΕΕ L 150 της 20.5.2014, σ. 195. (10) ΕΕ L 182 της 29.6.2013, σ. 19. (11) ΕΕ L 330 της 15.11.2014, σ. 1. (12) ΕΕ L 157 της 15.6.2016, σ. 1. (13) ΕΕ L 132 της 20.5.2017, σ. 1. (14) ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 17. (15) ΕΕ L 317 της 9.12.2019, σ. 1. (16) ΕΕ L 198 της 22.6.2020, σ. 13. (17) ΕΕ C 215 της 5.7.2017, σ. 1. (18) ΕΕ C 209 της 20.6.2019, σ. 1. (19) https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/business_economy_euro/growth_and_investment/documents/200610-cmu-high-level-forum-final-report_en.pdf (20) http://www.undocs.org/A/HRC/8/5 (21) https://ec.europa.eu/environment/legal/liability/pdf/Final_report.pdf (22) https://climateprinciplesforenterprises.files.wordpress.com/2017/12/osloprincipleswebpdf.pdf (23)  http://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/covid-19-and-responsible-business-conduct-02150b06/#:~:text=A%20responsible%20business%20conduct%20(RBC,both%20government%20and%20business%20response (24) ΕΕ L 158 της 27.5.2014, σ. 196. (25) Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2012, σχετικά με τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών (COM(2012)0614). (26) ΕΕ L 122 της 16.5.2009, σ. 28. (27) ΕΕ L 143 της 30.4.2004, σ. 56.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τη σύσταση του Συμβουλίου που αφορά την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα (2020/2767(RSP))

P9_TA(2020)0373 B9-0400/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 165 και 166 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 14 σχετικά με το δικαίωμα στην εκπαίδευση,

–  έχοντας υπόψη το θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030 και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, ιδίως τον στόχο 4 και τους επιμέρους στόχους του,

–  έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων που διακήρυξαν το Συμβούλιο, το Κοινοβούλιο και η Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2017, και ιδίως την αρχή 1 για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση και την αρχή 4 για την ενεργή υποστήριξη για την εξεύρεση απασχόλησης,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου, της 1ης Ιουλίου 2020, σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα (COM(2020)0275) και το συνοδευτικό υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας (SWD(2020)0123),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, του Οκτωβρίου του 2017, με τίτλο «Χαρτογράφηση των μέτρων παρακολούθησης των αποφοίτων ΕΕΚ στα κράτη μέλη της ΕΕ»,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009, για τη δημιουργία ευρωπαϊκού πλαισίου αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (EQAVET)(1),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009, για τη θέσπιση ευρωπαϊκού συστήματος ακαδημαϊκών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ECVET)(2),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 16ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την αντιμετώπιση της κρίσης COVID-19 στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την περαιτέρω ανάπτυξη του ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης για τη στήριξη συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με προσανατολισμό στο μέλλον(3),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2018, σχετικά με ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας(4),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα» (COM(2020)0274) και τα συνοδευτικά υπηρεσιακά έγγραφα εργασίας (SWD(2020)0121) και (SWD(2020)0122),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Στήριξη της απασχόλησης των νέων: Γέφυρα προς την απασχόληση για την επόμενη γενιά» (COM(2020)0276),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου, της 1ης Ιουλίου 2020, για μια γέφυρα προς την απασχόληση - ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία και για την κατάργηση της σύστασης του Συμβουλίου, της 22ας Απριλίου 2013, για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία (COM(2020)0277),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025» (COM(2020)0625) και το συνοδευτικό υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας (SWD(2020)0212),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση 2021-2027 – Επαναπροσδιορίζοντας την εκπαίδευση και την κατάρτιση για την ψηφιακή εποχή» (COM(2020)0624) και το συνοδευτικό υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας (SWD(2020)0209),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Ιανουαρίου 2018, σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (COM(2018)0022),

–  έχοντας υπόψη το πλαίσιο πολιτικής για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης (ΕΚ 2020),

–  έχοντας υπόψη το ευρωπαϊκό πλαίσιο για την προσωπική, κοινωνική και μαθησιακή ικανότητα (LifeComp),

–  έχοντας υπόψη τη συγκεφαλαιωτική έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop), της 15ης Απριλίου 2020, με βάση τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν από την κοινότητα εμπειρογνωμόνων του Cedefop στον τομέα της μαθητείας και με τίτλο «How European countries manage apprenticeships to respond to the COVID19 crisis?» (Πώς διαχειρίζονται οι ευρωπαϊκές χώρες τα προγράμματα μαθητείας για την αντιμετώπιση της κρίσης COVID-19;),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Cedefop του 2020, με τίτλο «Επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ευρώπη, 1995-2035 – Σενάρια για την ευρωπαϊκή επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στον 21ο αιώνα»,

–  έχοντας υπόψη τη σειρά επτά ερευνητικών μελετών του Cedefop, με τίτλο «The changing nature and role of vocational education and training in Europe» (O μεταβαλλόμενος χαρακτήρας και ο ρόλος της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρώπη),

–  έχοντας υπόψη τη δημοσίευση του Cedefop του 2013, με τίτλο «Benefits of vocational education and training in Europe for people, organisations and countries» (Τα οφέλη της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρώπη για ανθρώπους, οργανισμούς και χώρες),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τις Εγγυήσεις για τη Νεολαία(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του, της 12ης Ιουνίου 2018, σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης στην ΕΕ(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Σεπτεμβρίου 2017, σχετικά με ένα νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Ιανουαρίου 2016, σχετικά με τις πολιτικές δεξιοτήτων για την καταπολέμηση της νεανικής ανεργίας(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Απριλίου 2016, σχετικά με το πρόγραμμα Erasmus+ και άλλα εργαλεία για την προώθηση της κινητικότητας στο πλαίσιο της ΕΕΚ – μια προσέγγιση διά βίου μάθησης(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Ιουνίου 2011, για την ευρωπαϊκή συνεργασία στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση για την υποστήριξη της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»(10),

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό ψήφισμά του, της 20ής Μαΐου 2008, σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την κατάργηση της απόφασης 85/368/EΟΚ του Συμβουλίου για την αντιστοιχία των τίτλων επαγγελματικής εκπαίδευσης μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας(11),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, της 6ης Μαΐου 2020, με τίτλο «VET in a time of crisis: Building foundations for resilient vocational education and training systems» (Η ΕΕΚ σε μια εποχή κρίσης: Οικοδόμηση θεμελίων για ανθεκτικά συστήματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης),

–  έχοντας υπόψη τις ερωτήσεις προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή όσον αφορά τη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα (O‑000068/2020 – B9‑0027/2020 και O‑000069/2020 – B9‑0028/2020),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 136 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων,

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) αποτελούν ουσιώδες μέρος των εκπαιδευτικών συστημάτων και συστημάτων δια βίου μάθησης της Ευρώπης και εξοπλίζουν τους νέους ανθρώπους και τους ενήλικες με γνώσεις, εμπειρογνωμοσύνη, δεξιότητες και ικανότητες που χρειάζονται για την απασχόληση· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου οι μισοί των αποφοίτων της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι απόφοιτοι ΕΕΚ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕΚ θα μπορούσε να είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που οφείλονται στις επιταχυνόμενες μακροοικονομικές τάσεις και τις μελλοντικές μεταβάσεις, και θα μπορούσε να είναι καίριας σημασίας για την κάλυψη του διευρυνόμενου χάσματος δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας της ΕΕ·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Cedefop, περίπου τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων (68 %) πιστεύουν ότι η επαγγελματική εκπαίδευση στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει θετική εικόνα στη χώρα τους, ενώ λίγο λιγότερο από το ένα τέταρτο (23 %) δηλώνουν ότι έχει αρνητική εικόνα(12)·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση και η κατάρτιση διαδραματίζουν επίσης κεντρικό ρόλο στην ένταξη των ανθρώπων στην κοινωνία και στην προώθηση της συμμετοχής στην πολιτική διαδικασία, συμβάλλοντας έτσι στην οικοδόμηση της ένταξης, καθώς και στη δημοκρατική και ενεργό συμμετοχή στα κοινά·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕΚ μπορεί να ενισχύσει την επαγγελματική εξέλιξη των σπουδαστών και των εργαζομένων, τις επιδόσεις των επιχειρήσεων, την ανταγωνιστικότητα, την έρευνα και την καινοτομία και αποτελεί κεντρική πτυχή της επιτυχούς πολιτικής για την απασχόληση και της κοινωνικής πολιτικής·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕΚ στην Ευρώπη είναι εξαιρετικά διαφοροποιημένη και όχι εξίσου ελκυστική για όλους τους εκπαιδευόμενους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εθνικά συστήματα και οι πρωτοβουλίες πρέπει να είναι περισσότερο συμβατά και διασυνδεδεμένα σε επίπεδο ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή και οι πολιτικές της ΕΕ μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη στήριξη και τον συντονισμό των δράσεων των κρατών μελών στον τομέα της ΕΕΚ σε επίπεδο ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρόλος των διακρατικών και εθνικών δικτύων και εταιρικών σχέσεων των παρόχων ΕΕΚ είναι ζωτικής σημασίας για τη διάδοση του θεματολογίου πολιτικής ΕΕΚ και των βέλτιστων πρακτικών της ΕΕ·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΑΕΕΚ) δεν θεωρείται πλέον απλώς ως επαγγελματική οδός, αλλά ως εναλλακτική οδός προς την ακαδημαϊκή οδό που περιλαμβάνει πολλά στοιχεία μιας ακαδημαϊκής εκπαίδευσης η οποία μπορεί τελικά να οδηγήσει σε τριτοβάθμια, πανεπιστημιακή εκπαίδευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε χώρες όπου το διττό σύστημα είναι καλά εδραιωμένο, η επαγγελματική κατεύθυνση συνδυάζει πάντοτε πρακτική εμπειρία στον χώρο εργασίας με ακαδημαϊκή εκπαίδευση στην τάξη·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεχής επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΣΕΕΚ) είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη των κοινωνικών και οικονομικών στόχων της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΣΕΕΚ βελτιώνει τη συμμετοχή των ενηλίκων στη διά βίου μάθηση, ενισχύει την απασχολησιμότητά τους και αυξάνει την απασχόληση στην Ευρώπη·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ευρωπαϊκά συστήματα ΕΕΚ αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συστήματα αυτά πρέπει να είναι εξοπλισμένα με την ικανότητα προσαρμογής στις ταχέως εξελισσόμενες πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις, τις τεχνολογικές εξελίξεις, τις επαγγελματικές αλλαγές και τη στροφή προς τις θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης, τις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας, την κάλυψη των υφιστάμενων ελλείψεων δεξιοτήτων και την αποτροπή μελλοντικών ελλείψεων, τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, τις νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας, τις δημογραφικές τάσεις, τη συνοχή και την ανάπτυξη υποδομών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους και τη στήριξή τους για τη δημιουργία των καλύτερων δυνατών συνθηκών για την ΕΕΚ, προκειμένου να προσαρμοστούν γρήγορα σε αυτές τις προκλήσεις και τις ανάγκες σε δεξιότητες στην αγορά εργασίας·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες με καλά σχεδιασμένα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης δυσκολεύονται να αποφύγουν την ανεργία των νέων, ακόμη και σε περιόδους κρίσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με ανάλυση του IZA Institute of Labor Economics, οι χώρες με διττό σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης αντιμετώπισαν καλύτερα την οικονομική κρίση του 2008 και τις επιπτώσεις της στους νέους στην αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό ανεργίας των νέων σε χώρες χωρίς διττό σύστημα ΕΕΚ αυξήθηκε σημαντικά την περίοδο εκείνη(13)·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τη θέσπιση ενός συντονισμένου ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων και την ανάπτυξη εθνικών πλαισίων επαγγελματικών προσόντων, πολλοί μετακινούμενοι εργαζόμενοι στην ΕΕ αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την αναγνώριση των δεξιοτήτων και της κατάρτισής τους και την εξεύρεση ισοδύναμης απασχόλησης σε άλλα κράτη μέλη·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το διττό σύστημα συνήθως δεν προβλέπει τη δυνατότητα συνέχισης της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε όλα τα επίπεδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το διττό σύστημα πρέπει να είναι ευέλικτο και να μπορεί να ανταποκρίνεται στις αλλαγές στην αγορά εργασίας και στις νέες, ακόμη άγνωστες, θέσεις εργασίας·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρακτική άσκηση και η επαγγελματική κατάρτιση σε αλλοδαπούς εργοδότες στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην υποστήριξη σπουδαστών και αποφοίτων επαγγελματικών και τεχνικών σχολών για την εύρεση εργασίας και την ανάπτυξη των ικανοτήτων που απαιτούνται στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσικών δεξιοτήτων, των δεξιοτήτων που σχετίζονται με την επαγγελματική γλώσσα και των κοινωνικών δεξιοτήτων·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι με την πανδημία της COVID-19 οι δραστηριότητες επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και η βασική εκπαίδευση γενικώς, έχουν δεχτεί σοβαρή πίεση με τη διακοπή της μάθησης τόσο στους χώρους εργασίας όσο και στις τάξεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει διαταράξει ιδιαίτερα τη μάθηση στον χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων μαθητείας και κατάρτισης, συχνά με σημαντική μείωση του αριθμού των συμμετεχόντων, των προσφορών και των νέων σπουδαστών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνέπειες της κρίσης COVID-19 αποτελούν επίσης ευκαιρία για την έναρξη μιας ψηφιακής και τεχνολογικής επανάστασης στην ΕΕΚ, η οποία μπορεί να άρει τους φυσικούς φραγμούς, όπου είναι δυνατόν, και να αυξήσει σημαντικά την εμβέλεια και τον αντίκτυπό της στα αναμενόμενα αποτελέσματα·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλούς τομείς η μαθητεία επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το κλείσιμο επιχειρήσεων και την εργασία μειωμένου ωραρίου·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πιθανό οι νέοι άνθρωποι να υποφέρουν δυσανάλογα από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία COVID-19 όσον αφορά την ανεργία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Αύγουστο του 2020, αφού είχε αυξηθεί ραγδαία τους προηγούμενους μήνες, η ανεργία των νέων ανήλθε στο 17,6 % στην ΕΕ και στο 18,1 % στη ζώνη του ευρώ (σε σύγκριση με 14,1 % και 15,4 % αντίστοιχα τον Αύγουστο του 2019) και ότι αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω στο εγγύς μέλλον και να κρατήσει πολλούς νέους εγκλωβισμένους σε επισφαλείς και άτυπες μορφές απασχόλησης ή αεργίας με ανεπαρκή κοινωνική προστασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ πρέπει να καταστήσει την ανεργία των νέων και όσους βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ) μία από τις κορυφαίες πολιτικές προτεραιότητες προκειμένου να αποφευχθεί η δημιουργία μίας ακόμα «χαμένης γενιάς» ως συνέπεια της τρέχουσας κρίσης, η οποία θα έχει επίσης αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και τις ζωές εκατομμυρίων νέων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕΚ αποτελεί βασικό παράγοντα για την προετοιμασία των εκπαιδευομένων για τις δημοκρατικές κοινωνίες και για την επιτυχή ένταξη και συμμετοχή στην αγορά εργασίας·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρόσφατες κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις και η κρίση που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 έχουν επιδεινώσει τις κοινωνικές ανισότητες και έχουν επιτείνει την ανάγκη να καταστούν τα συστήματα ΕΕΚ όχι μόνο πιο αποτελεσματικά, αλλά επίσης περισσότερο προσβάσιμα και συμμετοχικά όσον αφορά τις ευπαθείς ομάδες και τους ανθρώπους που διαμένουν σε αγροτικές ή απομακρυσμένες περιοχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ίσες ευκαιρίες για όλους είναι καίριας σημασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε υπολογιστές, ευρυζωνική σύνδεση, ψηφιακή υποστήριξη και άλλα τεχνολογικά εργαλεία μάθησης είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο για τους παρόχους ΕΕΚ αλλά και για τους σπουδαστές, προκειμένου να αποφευχθεί η επιδείνωση των ανισοτήτων και να διασφαλιστεί ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι 60 εκατομμύρια ενήλικες στην ΕΕ είναι χαμηλής ειδίκευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Cedefop, στην ΕΕ υπάρχουν 128 εκατομμύρια ενήλικες με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, χαμηλές ψηφιακές δεξιότητες ή χαμηλές γνωστικές δεξιότητες ή μεσαίο υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, αλλά διατρέχουν κίνδυνο απώλειας δεξιοτήτων και απαξίωσης δεξιοτήτων και, ως εκ τούτου, χρειάζονται αναβάθμιση δεξιοτήτων και επανειδίκευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα καλά σχεδιασμένα και συμμετοχικά συστήματα ΕΕΚ έχουν στρατηγική σημασία για την αύξηση των ικανοτήτων και των δεξιοτήτων όλων των εκπαιδευόμενων και τη στήριξη της πρόσβασης σε ποιοτικές ευκαιρίες απασχόλησης·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2017 το 4,3 % των μαθητών της κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην ΕΕ παρακολούθησαν επαγγελματικά προγράμματα, με το ποσοστό αυτό να φθάνει το 47,8 % για την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και το 92 % για τη μεταδευτεροβάθμια μη τριτοβάθμια εκπαίδευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2017, το 46,7 % όλων των αποφοίτων από προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην ΕΕ ήταν γυναίκες(14)·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ΕΕΚ, όπως και στην εκπαίδευση, η κρίση COVID-19 έχει αναδείξει ορισμένες προκλήσεις και περιορισμούς της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε τεχνικούς τομείς και τομείς σχετικούς με το περιεχόμενο·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξ αποστάσεως μάθηση κινδυνεύει να αυξήσει τα ποσοστά εγκατάλειψης του σχολείου για ευάλωτους εκπαιδευόμενους και, ως εκ τούτου, πρέπει να παραμείνει συμπληρωματική και όχι εναλλακτική λύση στη συμβατική μάθηση·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει ούτε συμφωνημένος ορισμός ούτε κοινή αντίληψη για τα μικροδιαπιστευτήρια στην ΕΕΚ σε επίπεδο ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μικροδιαπιστευτήρια θα πρέπει να θεωρούνται συμπληρωματικά προς τα πλήρη επαγγελματικά προσόντα και να αναγνωρίζονται ως απόδειξη ουσιαστικών και υψηλής ποιότητας επιτευγμάτων, με βάση πρότυπα σχετικά με τον τρόπο υλοποίησης, τη διαδικασία αξιολόγησης και τη διάρκεια·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2015, σχεδόν το ένα τρίτο (30,5 %) του συνόλου των εταιρειών με 10 ή περισσότερους εργαζομένους στην επιχειρηματική οικονομία της ΕΕ των 28 παρείχε ΑΕΕΚ, αν και το ποσοστό αυτό διέφερε σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών(15)·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2015, το 72,6 % των εταιρειών που απασχολούσαν 10 ή περισσότερα άτομα στην ΕΕ των 28 παρείχαν ΣΕΕΚ στο προσωπικό τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση σε σχέση με το 2005 και το 2010, όταν τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 59,7 % και 65,7 %(16)·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος της ΑΕΕΚ και της ΣΕΕΚ στα αποτελέσματα της αγοράς εργασίας αντικατοπτρίζει συχνά άμεσες ή έμμεσες συνολικές ατομικές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κύρια αποτελέσματα που τονίστηκαν από τις χώρες είναι η μεγαλύτερη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, η μείωση της ανεργίας, η δυνατότητα απόκτησης προσόντων για όλες τις κατηγορίες που δεν είχαν προηγουμένως τέτοια προσόντα, και η δυνατότητα προόδου σε μια επαγγελματική ιεραρχία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέσω της διά βίου μάθησης, τα άτομα μπορούν να βελτιώσουν τις ευκαιρίες εργασίας και τα επίπεδα προσόντων τους, γεγονός που οδηγεί σε υψηλότερες αμοιβές και σε μεγαλύτερα οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα, όπως η οικονομική αυτονομία, και μπορεί επίσης να ενισχύσει την ψυχολογική ευημερία(17)·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΑΕΕΚ και η ΣΕΕΚ έχουν άμεσο αντίκτυπο στις αλλαγές των γενεών και στην κατάσταση των οικογενειών·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΑΕΕΚ και η ΣΕΕΚ συμβάλλουν στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των επιχειρήσεων και της καινοτομίας·

1.  υπογραμμίζει ότι η ΕΕΚ, ιδίως μέσω της εστίασής της στην πρακτική και στη μάθηση στον χώρο εργασίας, διαδραματίζει ζωτικό ρόλο σε μια αγορά εργασίας προσανατολισμένη σε μια δίκαιη μετάβαση και σε συνεχείς αλλαγές· υπογραμμίζει ότι η ΕΕΚ, εάν είναι προσανατολισμένη στην ποιότητα, μπορεί να προσφέρει σχετικές και υψηλής ποιότητας γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες σε όλα τα επίπεδα σε εταιρείες όλων των μεγεθών και τομέων και για άτομα τόσο σε αρχική όσο και σε συνεχή εκπαίδευση προσαρμοσμένη στις ατομικές τους ανάγκες· τονίζει ότι η ΕΕΚ είναι σημαντική για την κάλυψη των ελλείψεων δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας της ΕΕ, για τον εφοδιασμό των νέων σπουδαστών με τις δεξιότητες που χρειάζονται για να βρουν απασχόληση, καθώς και για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση των εργαζομένων ώστε να ευθυγραμμίσουν τις ικανότητές τους με τις ανάγκες των εργοδοτών, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις ΜΜΕ και τις νέες επενδύσεις στην οικονομία· τονίζει, επιπλέον, την ανάγκη να ενισχυθούν οι ικανότητες προσωπικής ανάπτυξης που θα βοηθήσουν τα άτομα να αναπτυχθούν τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το δυναμικό τους·

2.  ζητεί τον συντονισμό της ΕΕΚ με τα επίσημα και παραδοσιακά εκπαιδευτικά συστήματα και την ενσωμάτωσή της ως τομέα πολιτικής στο πεδίο εφαρμογής όλων των εκπαιδευτικών πολιτικών, σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών, χωρίς να παραμένει στο περιθώριο ή να αποτελεί δευτερεύουσα προτεραιότητα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η ΕΕΚ και η κλασική εκπαίδευση είναι συμπληρωματικές και ισότιμες όσον αφορά την προτεραιότητα·

3.  υπενθυμίζει, επιπλέον, τη σημασία της προσέγγισης της ΕΕΚ ως θεμελιώδους εργαλείου για την προώθηση της ενσωμάτωσης και της ένταξης για την ανάπτυξη μιας συνεκτικότερης κοινωνίας·

4.  τονίζει την επείγουσα ανάγκη εκσυγχρονισμού και σημαντικής επέκτασης των πολιτικών ΕΕΚ ώστε να καταστούν πιο περιεκτικές, προσβάσιμες, ανθεκτικές, ελκυστικές και αποτελεσματικές για τη στήριξη της δίκαιης απασχόλησης, της ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου και της ενεργού συμμετοχής στην κοινωνία· θεωρεί ότι οι πολιτικές ΕΕΚ θα πρέπει να εφοδιάζουν τα άτομα με καλές βασικές δεξιότητες και ικανότητες, ώστε να μπορούν να προσαρμόζονται στις τρέχουσες και μελλοντικές κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις και στις εξελίξεις της αγοράς εργασίας, καθώς και στις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που προκύπτουν από την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση, τη δημογραφική αλλαγή και όλες τις άλλες μακροοικονομικές τάσεις, και θα πρέπει να επιτυγχάνουν τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· τονίζει τον καίριο ρόλο των πολιτικών ΕΕΚ στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση όλων των εργαζομένων για την καλύτερη αντιμετώπιση αυτών των βασικών μεταβάσεων·

5.  υπενθυμίζει ότι η ΕΕΚ συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή· υπογραμμίζει την ανάγκη να αυξηθούν οι επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο και δεξιότητες και να δημιουργηθεί μια βάση δεξιοτήτων που να σχετίζεται με τον επαγγελματικό βίο·

6.  υπενθυμίζει ότι τα μέτρα περιορισμού που θεσπίστηκαν για την ανάσχεση της εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19 έχουν θέσει τα ευρωπαϊκά συστήματα ΕΕΚ υπό σοβαρή πίεση και τους εκπαιδευόμενούς τους σε επισφαλείς καταστάσεις· τονίζει ότι η διακοπή της ΕΕΚ επιδεινώνει τις προϋπάρχουσες ανισότητες στον τομέα της εκπαίδευσης, μειώνοντας τις ευκαιρίες για πολλά από τα πλέον ευάλωτα άτομα της κοινωνίας, τα οποία πρέπει να υποστηριχθούν με βιώσιμες επενδύσεις και αποτελεσματικά μη οικονομικά μέτρα στον τομέα· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας ΕΕΚ, μεταξύ άλλων σε απομακρυσμένες ή αγροτικές περιοχές όπου η εξ αποστάσεως μάθηση θα μπορούσε να παρεμποδιστεί από την έλλειψη διαδικτυακής κάλυψης·

7.  υπογραμμίζει ότι είναι ζωτικής σημασίας να παρασχεθούν τα αναγκαία οικονομικά μέσα, η τεχνική βοήθεια και η καθοδήγηση ώστε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε ψηφιακές συσκευές και λύσεις ηλεκτρονικής μάθησης για τους παρόχους ΕΕΚ, τους εκπαιδευτικούς, τους εκπαιδευτές και τους σπουδαστές· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προωθήσουν ευέλικτα εκπαιδευτικά μοντέλα και να στηρίξουν τους εξ αποστάσεως εκπαιδευόμενους με μέσα όπως οι ηλεκτρονικοί πόροι, το ηλεκτρονικό υλικό, η δωρεάν διαδικτυακή κατάρτιση και, κυρίως, ο εξοπλισμός και το ευρυζωνικό Διαδίκτυο για όλα τα σχολεία και τα νοικοκυριά· τονίζει ότι οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή και να παράσχουν κίνητρα για λύσεις για νοικοκυριά που δεν έχουν πρόσβαση σε υπολογιστές και καλή ευρυζωνική σύνδεση, ώστε να αποφευχθεί το ψηφιακό χάσμα και η αύξηση των ανισοτήτων σε έναν εκπαιδευτικό τομέα στον οποίο είναι εγγεγραμμένοι πολλοί μειονεκτούντες σπουδαστές·

8.  εκφράζει τον φόβο ότι θα μειωθεί δραματικά ο αριθμός των θέσεων μαθητείας για το προσεχές φθινόπωρο, δεδομένης της πιθανής μείωσης των δραστηριοτήτων κατάρτισης σε πολλούς τομείς που θα μπορούσε να προκαλέσει η κρίση COVID-19· υπογραμμίζει ότι αυτή η έλλειψη ευκαιριών κατάρτισης για τους νέους θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει μεσοπρόθεσμα σε επιδείνωση της έλλειψης ειδικευμένου εργατικού δυναμικού σε ορισμένους τομείς· καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να επεκταθεί εύλογα η εναλλακτική υπερ-εταιρική κατάρτιση προκειμένου να γεφυρωθεί το επαπειλούμενο χάσμα στις θέσεις μαθητείας·

9.  ζητεί εγγύηση ποιότητας που να διασφαλίζει ότι τα άτομα που ολοκλήρωσαν την κατάρτιση ή/και την εκπαίδευσή τους κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19 μπορούν να καλύψουν οποιαδήποτε κενά στην κατάρτισης τους παρακολουθώντας (εκ νέου) μαθήματα από την πρακτική άσκηση ή/και μαθητεία τους, ακόμη και μετά την απόκτηση του πτυχίου τους ή/και την ολοκλήρωση της πρακτικής άσκησης ή μαθητείας τους, τα οποία πιθανόν χρειάστηκε να ακυρωθούν, να συντομευθούν ή να μην είναι πλήρη με κάποιον άλλο τρόπο κατά τη διάρκεια των μέτρων κατά της COVID-19·

10.  χαιρετίζει την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την ΕΕΚ για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα· υποστηρίζει τους γενικούς στόχους της πρότασης για τον εκσυγχρονισμό της πολιτικής της ΕΕ για την ΕΕΚ και την επιβεβαίωση του κεντρικού ρόλου της ΕΕΚ στο συνεχές της διά βίου μάθησης και στην ταχεία προσαρμογή σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας· επικροτεί τις προσπάθειες για την απλούστευση της διακυβέρνησης της ΕΕΚ, την ανάπτυξη μιας στρατηγικής διεθνοποίησης και την εξασφάλιση περισσότερων ευκαιριών ευρωπαϊκής συνεργασίας και κινητικότητας για τους εκπαιδευόμενους και τους εκπαιδευτικούς· υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των δεξιοτήτων που απευθύνονται σε όλα τα είδη εργαζομένων κατά τη μετάβαση σε μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία·

11.  επικροτεί τους ποσοτικούς στόχους της πρότασης, και συγκεκριμένα ότι – έως το 2025 – το ποσοστό των απασχολούμενων αποφοίτων θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 82 %, το 60 % των πρόσφατων αποφοίτων ΕΕΚ θα πρέπει να επωφελούνται από την εμπειρία μάθησης στον χώρο εργασίας κατά τη διάρκεια της ΕΕΚ τους, και το 8 % των εκπαιδευομένων στην ΕΕΚ θα πρέπει να επωφελούνται από μαθησιακή κινητικότητα στο εξωτερικό· καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τις μαθησιακές κατευθύνσεις, συμπεριλαμβανομένης της μάθησης στον χώρο εργασίας· υπενθυμίζει ότι ειδικοί στόχοι μπορούν να βοηθήσουν τα κράτη μέλη στον καθορισμό επιμέρους στόχων και στο να καταστούν οι πολιτικές ΕΕΚ περισσότερο συμμετοχικές και προσαρμοσμένες στις ανάγκες της αγοράς εργασίας· καλεί την Επιτροπή να ενημερώνει ανά πενταετία το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της σύστασης·

12.  καλεί την Επιτροπή να επεκτείνει αξιόλογα προγράμματα κινητικότητας για τους μαθητευόμενους, όπως το ErasmusPro, ενισχύοντας τις συνέργειες μεταξύ των προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (ΕΚΤ+) και του Erasmus+ και εξασφαλίζοντας επαρκείς πόρους κατά την περίοδο προγραμματισμού 2021-2027· καλεί τα κράτη μέλη να θέσουν έναν πιο φιλόδοξο στόχο για τη μαθησιακή κινητικότητα στο εξωτερικό για τους σπουδαστές ΕΕΚ· υπενθυμίζει ότι σε παρόμοιες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του πλαισίου «ΕΚ 2020» και του προγράμματος Erasmus για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ο στόχος για την κινητικότητα των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ορίστηκε στο 20 % για το 2020· υπογραμμίζει ότι η αύξηση των ευκαιριών κινητικότητας μπορεί να συμβάλει στην επέκταση των προσωπικών, εκπαιδευτικών και επαγγελματικών δικτύων των μαθητευόμενων και να καταστήσει την ΕΕΚ ελκυστικότερη, αντί να εκλαμβάνεται ως δεύτερη επιλογή, και να απελευθερώσει το δυναμικό κινητικότητας της ΕΕΚ, η οποία μπορεί, με τη σειρά της, να συμβάλει στην επιτυχία του μελλοντικού προγράμματος Erasmus+·

13.  καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει έναν δείκτη σχετικά με τα κενά δεξιοτήτων στον κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων, σύμφωνα με τους στόχους και την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ο οποίος θα μπορούσε να είναι χρήσιμος για τους εθνικούς φορείς χάραξης πολιτικής στον τομέα της ΕΕΚ, ώστε να εντοπίζουν τους τομείς στους οποίους απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες και να συντονίζονται καλύτερα σε επίπεδο ΕΕ, να παρακολουθούν τις εξελίξεις και την πρόοδο όσον αφορά τις δεξιότητες και να παρέχουν κίνητρα για ανοδική σύγκλιση μεταξύ των κρατών μελών·

14.  τονίζει ότι οι καλά στοχευμένες εκστρατείες ευαισθητοποίησης και οι φιλικοί προς τους νέους δίαυλοι επικοινωνίας, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορούν να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο στην προσέγγιση των νέων ώστε να ενισχύσουν την προβολή της ΕΕΚ και να την καταστήσουν ελκυστικότερη· υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των σχολείων, ιδίως της πρωτοβάθμιας και της κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στην προβολή των δυνατοτήτων που προσφέρει η ΕΕΚ, στην αύξηση της ελκυστικότητας της ΕΕΚ και στην καθοδήγηση των νέων μαθητών σε αυτές τις επαγγελματικές κατευθύνσεις·

15.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να συνεργαστούν με τα ενδιαφερόμενα μέρη για την ανάπτυξη μιας διαδικτυακής πλατφόρμας της ΕΕ για την ΕΕΚ, όπως ζητήθηκε από πολλούς παρόχους ΕΕΚ και φορείς χάραξης πολιτικής σε πρόσφατη έρευνα της ΕΕ(18), η οποία θα πρέπει να προωθηθεί το συντομότερο δυνατόν· υποστηρίζει την ιδέα ότι μια τέτοια πλατφόρμα θα μπορούσε να προσφέρει ευκαιρίες δικτύωσης και ανταλλαγής ορθών πρακτικών και θα μπορούσε να προσφέρει ψηφιακές λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της μάθησης στον χώρο εργασίας, και όλο το διαθέσιμο υλικό για τη διαδικτυακή μάθηση σε ένα ασφαλές, εγγυημένο ως προς την ποιότητα και πολυγλωσσικό περιβάλλον· υπογραμμίζει ότι μια πλατφόρμα ΕΕΚ μπορεί να αποτελέσει τον σύνδεσμο μεταξύ των πλατφορμών των κέντρων επαγγελματικής αριστείας (ΚΕΑ) σε επίπεδο ΕΕ· προτείνει η πλατφόρμα να συνδεθεί με μια διαδικτυακή πύλη της ΕΕ για την ΕΕΚ, ανοικτή στις συνεισφορές των ενδιαφερόμενων μερών, προκειμένου να προβληθεί η προβολή των δραστηριοτήτων και των υπηρεσιών που παρέχουν τα ΚΕΑ στα οικοσυστήματά τους, να αναδειχθεί ο πλούτος των ευκαιριών που προσφέρει η ΕΕΚ στους εκπαιδευόμενους σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, να ενταθούν οι προσπάθειες επικοινωνίας και να αυξηθεί η ελκυστικότητα της ΕΕΚ·

16.  καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει την ιδέα μιας διαδικτυακής πύλης της ΕΕ για τις θέσεις εργασίας ειδικά αφιερωμένης στις ευκαιρίες πρακτικής άσκησης και μαθητείας στην ΕΕ, η οποία θα συγκεντρώνει όλες τις συναφείς υφιστάμενες πρωτοβουλίες της ΕΕ, με πιο ορατό, ολοκληρωμένο και φιλικό προς τον χρήστη τρόπο· θεωρεί ότι το μέσο αυτό, αν δημοσιοποιηθεί επαρκώς μέσω κατάλληλων διαύλων, μπορεί να καταστεί ένα σημείο αναφοράς για τους νέους Ευρωπαίους, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τις εταιρείες σε ολόκληρη την ΕΕ· είναι της άποψης ότι η πύλη θα μπορούσε να συνδεθεί με την ΕΕΚ, να συμβάλει στην καθοδήγηση των ταλέντων των νέων εκεί όπου απαιτείται περισσότερο από τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, να αυξήσει την κινητικότητα στην ΕΕ, να αντιμετωπίσει την ανεργία των νέων και να γεφυρώσει τα υφιστάμενα και τα μελλοντικά κενά δεξιοτήτων· θεωρεί ότι μια τέτοια πρωτοβουλία θα μπορούσε να υποστηριχθεί από τα προγράμματα «Εγγυήσεις για τη νεολαία» και «Erasmus+» για την ενίσχυση του αντικτύπου των εν λόγω προγραμμάτων, και θα μπορούσε να είναι συμπληρωματική και συνδεδεμένη με άλλες πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως η ευρωπαϊκή πύλη για την επαγγελματική κινητικότητα (EURES), το Europass και μια μελλοντική πύλη της ΕΕ για την ΕΕΚ·

17.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αναλύσουν και να παράσχουν στήριξη και λύσεις για τα αιτήματα που διατύπωσαν τα ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της ΕΕΚ στην πρόσφατη έρευνα της ΕΕ που πραγματοποίησε η Επιτροπή μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου 2020 σχετικά με τις προκλήσεις και τον αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19 στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση· υποστηρίζει, ειδικότερα, εκτός από τη δημιουργία μιας κοινής πλατφόρμας της ΕΕ για την ΕΕΚ, την ανάπτυξη συστημάτων προσομοίωσης εικονικής πραγματικότητας και άλλων ψηφιακών εργαλείων για την εκπαίδευση στον τομέα της ΕΕΚ με τη βοήθεια ερευνητικών σχεδίων και δοκιμαστικών φάσεων, τη δημιουργία επαγγελματικών διαδικτυακών ανοικτών μαθημάτων (VOOC), εικονικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων όπως το εικονικό Erasmus, ένα κανάλι της ΕΕ στο YouTube για την ΕΕΚ για το ευρύ κοινό, ευρωπαϊκές εβδομάδες κατάρτισης, και, επιπλέον, την αύξηση της ευελιξίας του ΕΚΤ και του μελλοντικού ΕΚΤ+ και της δυνατότητάς τους να χρηματοδοτούν την εκπαιδευτική τεχνολογία και την κατάρτιση των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών·

18.  υπογραμμίζει ότι η διακοπή της παροχής ΕΕΚ που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 είχε σημαντικό εκπαιδευτικό και κοινωνικό αντίκτυπο στους σπουδαστές ΕΕΚ, ιδίως από μειονεκτικά περιβάλλοντα, και θέτει δύσκολες προκλήσεις για τους σπουδαστές που εργάζονται καλύτερα υπό την άμεση καθοδήγηση και παρουσία εκπαιδευτικού· τονίζει ότι αυτό δεν θα πρέπει να θεωρείται μόνο πρόβλημα, αλλά και ότι παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων ΕΕΚ μέσω τεχνολογικών καινοτομιών σε τομείς όπως η εικονική πραγματικότητα, η τεχνητή νοημοσύνη, η Βιομηχανία 4.0 και το Διαδίκτυο των πραγμάτων, καθώς και μέσω της αυξημένης χρήσης της διαδικτυακής και εξ αποστάσεως μάθησης, των υβριδικών προγραμμάτων μαθητείας και της εναλλακτικής αξιολόγησης· επισημαίνει ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα μπορούσαν τελικά να συμβάλουν στο να καταστούν τα συστήματα ΕΕΚ ισχυρότερα και πιο ευέλικτα και ανθεκτικότερα από ό,τι πριν από την κρίση της νόσου COVID-19 και να παράσχουν στους σπουδαστές και τους εργαζόμενους με τις δεξιότητες και τις θέσεις εργασίας του μέλλοντος· σημειώνει, ταυτόχρονα, ότι οι προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες για εκπαιδευτικούς, εκπαιδευτές και σπουδαστές αποτελούν βασική προϋπόθεση για την υψηλής ποιότητας διαδικτυακή μάθηση·

19.  υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να εγκριθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για τη μείωση του αριθμού των σπουδαστών που εγκαταλείπουν την ΕΕΚ, την ενίσχυση της συμμετοχικότητας και της ποιότητας της ΕΕΚ, τη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης σε ποιοτικές θέσεις μαθητείας για όλους τους νέους και ενήλικες εκπαιδευόμενους και τη διασφάλιση ίσης πρόσβασης και του δικαιώματος στην κατάρτιση των εργαζομένων για όλους τους εργαζομένους σε όλες τις εταιρείες όλων των μεγεθών και όλων των τομέων, με ιδιαίτερη έμφαση στις ΜΜΕ·

20.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την ιδέα της ανάπτυξης ευκαιριών εικονικής κινητικότητας για την υπέρβαση των περιορισμών της νόσου COVID-19 και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τους παρόχους ΕΕΚ να διευκολύνουν τις ευκαιρίες μάθησης χωρίς γεωγραφική θέση, και στο μέλλον, κάτι που θα επιτρέψει στους σπουδαστές σε απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές ή στο εξωτερικό να έχουν πρόσβαση σε μαθήματα σε όλη την ΕΕ χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, όπου αυτό είναι εφικτό·

21.  υπενθυμίζει ότι η συμμετοχή όλων των σχετικών παραγόντων στον σχεδιασμό και την παροχή της ΕΕΚ συμβάλλει στο να εξασφαλιστεί ότι η ΕΕΚ απευθύνεται στις ανάγκες δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας και συμβάλλει στην καλύτερη εφαρμογή της πολιτικής· καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενά με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως οι κοινωνικοί εταίροι, οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΠΜΜΜΕ, οι επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας, όπως οι συνεταιρισμοί και οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, οι πάροχοι ΕΕΚ και οι ενώσεις τους, οι σπουδαστές ΕΕΚ, οι φοιτητικές ενώσεις ΕΕΚ, τα ερευνητικά κέντρα, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες απασχόλησης, οι επαγγελματίες επαγγελματικού προσανατολισμού και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές για τον συντονισμό σε επίπεδο ΕΕ για καλύτερες διασυνδέσεις μεταξύ των διαφόρων συστημάτων και για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών· ζητεί τη δημιουργία τοπικών οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των προαναφερθέντων ενδιαφερόμενων μερών, προκειμένου να ενισχυθεί η ποιότητα, η ποσότητα, η συμμετοχικότητα και η φήμη της ΕΕΚ ως θετικής επιλογής· υπογραμμίζει την ανάγκη να προωθηθούν ενεργά στους δυνητικούς αιτούντες οι ευκαιρίες απασχόλησης που συνδέονται με την ΕΕΚ και να κατευθυνθούν οι φοιτητές σε τομείς που δεν διαθέτουν εργαζομένους με προσόντα ΕΕΚ· τονίζει ότι είναι απαραίτητη η ισχυρή σύνδεση μεταξύ της ΕΕΚ και του εργασιακού κόσμου· τονίζει ότι η παρεχόμενη κατάρτιση θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις τοπικές προκλήσεις και ανάγκες·

22.  υποστηρίζει ότι ένα ισχυρό εκπαιδευτικό ίδρυμα που παρέχει στους σπουδαστές ευρείες γνώσεις και βασικές δεξιότητες γραμματισμού, αριθμητισμού και επικοινωνίας, ψηφιακές δεξιότητες και μη τεχνικές δεξιότητες, όπως η κριτική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων και η συναισθηματική νοημοσύνη, χρησιμεύει ως βάση για περαιτέρω μάθηση και κατάρτιση στον χώρο εργασίας και είναι καίριας σημασίας για το μέλλον των νέων, τόσο ως εργαζομένων όσο και ως ατόμων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις καθόλη τη διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής·

23.  τονίζει την ανάγκη για έναν διαφανή κοινό ορισμό των μικροδιαπιστευτηρίων· πιστεύει ότι τα μικροδιαπιστευτήρια μπορούν να είναι μόνο συμπληρωματικά προς τα πλήρη επαγγελματικά προσόντα και πρέπει να είναι εγγυημένα, πιστοποιημένα και να βασίζονται σε τυποποιημένο τρόπο παράδοσης, διαδικασία αξιολόγησης και διάρκεια· υπογραμμίζει την ύψιστη σημασία των σαφώς καθορισμένων απαιτήσεων ποιότητας για τους παρόχους μικροδιαπιστευτηρίων·

24.  υπενθυμίζει την εγγενή αξία της εκπαίδευσης πέραν του ρόλου της στην αγορά εργασίας· καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στον ρόλο της εκπαίδευσης πέραν των αναγκών της αγοράς εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη την ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων που υποστηρίζουν την προσωπική ανάπτυξη, την ευημερία και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά·

25.  καλεί τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, ποιοτικά και συμμετοχικά συστήματα ΕΕΚ και πολιτικές εκπαίδευσης ενηλίκων με στόχο τη βελτίωση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των ενηλίκων με χαμηλά προσόντα, τόσο των εργαζομένων όσο και των ανέργων, οι οποίοι χρειάζονται επειγόντως στήριξη για την πρόσβαση σε ποιοτικές θέσεις εργασίας·

26.  υποστηρίζει τη δημιουργία και την προώθηση αντιπροσωπευτικών δομών για τους εκπαιδευόμενους ΕΕΚ σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να δοθεί στους εκπαιδευόμενους ΕΕΚ η δυνατότητα να έχουν λόγο στη διαχείριση των συστημάτων ΕΕΚ και, με τον τρόπο αυτό, να βελτιωθεί η ποιότητα των προγραμμάτων ΕΕΚ·

27.  υποστηρίζει την προτεινόμενη προώθηση κέντρων επαγγελματικής αριστείας που θα φέρνουν σε επαφή ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων φορέων στον τομέα της ΕΕΚ και τοπικών εταίρων· υπογραμμίζει ότι τα κέντρα αυτά μπορούν να αποτελέσουν κινητήρια δύναμη για καινοτομία, την ποιότητα και τη συμμετοχικότητα και να διευκολύνουν την ανταλλαγή ορθών πρακτικών, να στηρίζουν την αμοιβαία μάθηση, καθώς και να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας και της παροχής της ΕΕΚ σε ολόκληρη την ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν σταθερές επενδύσεις στην ανάπτυξη αυτών των κέντρων και όλων των ιδρυμάτων ΕΕΚ και υπενθυμίζει ότι η στήριξη των κέντρων επαγγελματικής αριστείας μέσω του προγράμματος Erasmus+ απαιτεί έναν φιλόδοξο προϋπολογισμό για το πρόγραμμα· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν περαιτέρω μέτρα για τη συγκέντρωση και τη συμμετοχή των σχετικών ενδιαφερόμενων φορέων, προκειμένου να συμβάλουν στην αύξηση της συνάφειας και της ποιότητας της εκπαίδευσης στα εν λόγω κέντρα, στην καλύτερη αντιστοίχιση της προσφοράς και της ζήτησης δεξιοτήτων και στην υποστήριξη των εργοδοτών στην εξεύρεση λύσεων για τις εγκαταστάσεις επαγγελματικής κατάρτισης· καλεί τα κράτη μέλη να καταστήσουν τα κέντρα επαγγελματικής αριστείας την κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη κοινών ευρωπαϊκών προσόντων, προγραμμάτων σπουδών και διπλωμάτων ΕΕΚ· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να προωθήσουν στρατηγικές περιφερειακής συνεργασίας με σκοπό την κατάρτιση διασυνοριακών προγραμμάτων που στοχεύουν στη διευκόλυνση της κινητικότητας των εκπαιδευομένων και των εργαζομένων και στη βελτίωση της εδαφικής και περιφερειακής συνεργασίας, μεταξύ άλλων μέσω του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων·

28.  πιστεύει ακράδαντα ότι όλοι οι μαθητές θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ένα ισορροπημένο, ενδελεχές και γνωστικά απαιτητικό πρόγραμμα σπουδών βασισμένο στη γνώση, καθώς αυτό είναι η καλύτερη δυνατή προετοιμασία τόσο για τις επαγγελματικές όσο και για τις ακαδημαϊκές σπουδές, που διασφαλίζει ότι οι νέοι που εγγράφονται σε ένα πρόγραμμα ΕΕΚ το κάνουν επειδή αυτή είναι η επιλογή ή η κλίση τους και όχι λόγω χαμηλών επιδόσεων ή αδυναμίας να ακολουθήσουν άλλες ακαδημαϊκές επιλογές· υπογραμμίζει ότι οι ψηφιακές και οι πράσινες δεξιότητες θα πρέπει να ενσωματωθούν στα εκπαιδευτικά προγράμματα, αναγνωρίζοντας ότι αποτελούν βασικές δεξιότητες για όλους τους εκπαιδευόμενους· υπενθυμίζει ότι το CEDEFOP υποστηρίζει ότι είναι προτιμότερο να προσαρμοστούν τα προγράμματα σπουδών και να ενσωματωθεί η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, υπό το πρίσμα της βιώσιμης ανάπτυξης και της επιχειρηματικής αποδοτικότητας, παρά να σχεδιαστούν νέα προγράμματα κατάρτισης·

29.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την κατάλληλη χρηματοδότηση των πολιτικών ΕΕΚ τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, ώστε να εξασφαλιστούν οι επενδύσεις που απαιτούνται για να καταστούν τα συστήματα ΕΕΚ πιο σύγχρονα, ανθεκτικά, ελκυστικά και συμμετοχικά· υπογραμμίζει την ανάγκη για αυξημένη χρηματοδότηση της κινητικότητας ΕΕΚ για εκπαιδευόμενους και διδάσκοντες, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο του Erasmus+· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν κίνητρα για να βοηθήσουν τις ΜΜΕ να ενθαρρύνουν τους εκπαιδευόμενους ΕΕΚ να συμμετάσχουν στην ευρωπαϊκή κινητικότητα· υπογραμμίζει την ανάγκη αύξησης της χρηματοδότησης των κέντρων κατάρτισης για τη χρηματοδότηση ειδικών ομάδων που είναι επιφορτισμένες με την πρακτική οργάνωση της κινητικότητας· καλεί την Επιτροπή να διοργανώσει εκστρατεία σε όλη την ΕΕ με στόχο τις ΜΜΕ προκειμένου να υπογραμμίσει τα οφέλη για την ευημερία τους από την εισερχόμενη και εξερχόμενη επαγγελματική κινητικότητα·

30.  υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης περισσότερων προγραμμάτων όπως το e-Twining και η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την εκπαίδευση ενηλίκων στην Ευρώπη (EPALE), τα οποία συμβάλλουν στην προώθηση της δικτύωσης και της διασχολικής συνεργασίας· υπενθυμίζει ότι τα σχέδια αυτά μπορούν να συμβάλουν στην υλοποίηση των βασικών προγραμμάτων σπουδών και να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των μαθητών που είναι διστακτικοί όσον αφορά την εξ αποστάσεως μάθηση·

31.  καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στη συνεχή κατάρτιση και την επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών στην ΕΕΚ, ώστε να μπορέσουν να εκπληρώσουν τους ολοένα και πιο πολυλειτουργικούς ρόλους και ευθύνες τους ως κινητήριες δυνάμεις για την ποιότητα και την καινοτομία στην εκπαίδευση· υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό οι διδάσκοντες ΕΕΚ να έχουν ψηφιακές δεξιότητες υψηλής ποιότητας και να διαθέτουν τον αναγκαίο τεχνολογικό εξοπλισμό για να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν πλήρως τις ευκαιρίες που προσφέρει η ψηφιακή εκπαίδευση και να εξοπλίσουν τους σπουδαστές με τις δεξιότητες που απαιτούνται από την ψηφιακή μετάβαση· υπογραμμίζει ότι οι εκπρόσωποι των κλάδων και των εταιρειών που συνεργάζονται στο πλαίσιο της ΕΕΚ πρέπει να διαθέτουν παιδαγωγικές ικανότητες· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αναπτύξουν καλύτερα την ευκαιρία των εκπαιδευτικών ΕΕΚ να διεξάγουν επίσης έρευνα καθόλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους, καθώς αυτό θα τους επιτρέψει να ανταλλάσσουν και να ενθαρρύνουν βέλτιστες πρακτικές και να συμβάλλουν στην πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας·

32.  καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν το διττό μοντέλο ΕΕΚ, το οποίο θα μπορούσε να διευκολύνει σημαντικά την είσοδο των νέων στην αγορά εργασίας, ιδίως σε σύγκριση με τη γενική εκπαίδευση, καθώς η κατάρτιση που συνδυάζει δομημένη μάθηση στον χώρο εργασίας με θεωρία οδηγεί σε πιστοποιημένες δεξιότητες που είναι σημαντικές για τους εργοδότες και μεταβιβάσιμες στην αγορά εργασίας· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, το δυναμικό των ψηφιακών λύσεων, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν θετικά σε ένα αποτελεσματικό διττό σύστημα·

33.  ζητεί από τα κράτη μέλη, κατά την κατάρτιση της ΕΕΚ, να αξιοποιήσουν καλύτερα την ανάπτυξη του τομέα των πράσινων θέσεων εργασίας, να δημιουργήσουν μαθητείες υψηλής ειδίκευσης για να παράσχουν στους νέους εξειδικευμένες γνώσεις και κατάρτιση και να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των υψηλών επιπέδων ανεργίας των νέων·

34.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να εντάξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις περιβαλλοντικές ικανότητες και δεξιότητες στα συστήματα κατάρτισης και εκπαίδευσης, ιδίως ενισχύοντας τα συστήματα ΕΕΚ και ενθαρρύνοντας τα ερευνητικά κέντρα να αναπτύξουν τεχνολογίες, έργα και ευρεσιτεχνίες για πράσινα προϊόντα, σε συνεργασία με νέες πράσινες επιχειρήσεις· ενθαρρύνει την ανταλλαγή ιδεών μεταξύ ερευνητικών κέντρων και δικτύων επιχειρήσεων και επαγγελματιών· υπενθυμίζει τη σημασία των δεξιοτήτων στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανολογίας και των μαθηματικών (STEM) και την ανάγκη να αυξηθεί ο αριθμός των γυναικών που σπουδάζουν σε αυτούς τους κλάδους·

35.  καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τα συστήματα πρόβλεψης των αναγκών σε δεξιότητες για τον καλύτερο εντοπισμό των αναδυόμενων αλλαγών και των αναγκών σε δεξιότητες, ούτως ώστε τα συστήματα ΕΕΚ να είναι καλύτερα ενημερωμένα σχετικά με τους τομείς στους οποίους απαιτούνται επενδύσεις σε δεξιότητες, καθώς και να ανταποκρίνονται καλύτερα στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας, και να διασφαλίσουν ότι η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η δια βίου μάθηση αποτελούν δικαίωμα για όλους· τονίζει ότι η ΕΕΚ θα είναι πιο αποτελεσματική εάν βασίζεται σε αξιόπιστες προβλέψεις δεξιοτήτων που καθιστούν δυνατή την πρόβλεψη και τον εντοπισμό των ελλείψεων δεξιοτήτων και την προσαρμογή των προγραμμάτων επαγγελματικής και διά βίου κατάρτισης σε μια αγορά εργασίας προσανατολισμένη στο μέλλον· πιστεύει ότι τα προγράμματα ΕΕΚ θα πρέπει να καταστούν πιο ευέλικτα και προσαρμόσιμα ώστε να ανταποκρίνονται και να αντιστέκονται στις διακυμάνσεις της αγοράς εργασίας και να επιτρέπουν τον έξυπνο και στοχευμένο προσανατολισμό των εκπαιδευομένων ΕΕΚ, για την αρχική κατάρτιση, καθώς και για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανεκπαίδευση ενηλίκων εκπαιδευόμενων, προκειμένου να μειωθούν οι αναντιστοιχίες δεξιοτήτων και η απαξίωση δεξιοτήτων·

36.  ζητεί τη θέσπιση πολιτικών εκπαιδευτικής άδειας μετ’ αποδοχών σύμφωνα με τη σύμβαση της ΔΟΕ για την εκπαιδευτική άδεια μετ’ αποδοχών, η οποία επιτρέπει στους εργαζομένους να παρακολουθούν προγράμματα κατάρτισης κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας και χωρίς προσωπικό κόστος, προκειμένου να προωθηθεί η διά βίου μάθηση·

37.  καλεί τα κράτη μέλη, τις περιφερειακές κυβερνήσεις και τις τοπικές αρχές να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν, από κοινού με τους κοινωνικούς εταίρους και τους φορείς κατάρτισης, στρατηγικές ανάπτυξης και πρόβλεψης δεξιοτήτων, με στόχο τη βελτίωση των γενικών, τομεακών και ειδικών ανά επάγγελμα δεξιοτήτων· σημειώνει ότι οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν ενδελεχή αξιολόγηση όσον αφορά τον τύπο και το επίπεδο των θέσεων εργασίας που θα δημιουργηθούν και τις απαιτούμενες δεξιότητες και γνώσεις, η οποία θα οδηγεί στην πρόβλεψη και τον εντοπισμό ελλείψεων δεξιοτήτων και σε στοχευμένα προγράμματα επαγγελματικής και διά βίου κατάρτισης τα οποία θα εστιάζουν στην αντιστοίχιση δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας, με στόχο την ενίσχυση της απασχόλησης·

38.  χαιρετίζει τη σύσταση να αποκτήσουν οι πάροχοι ΕΕΚ κατάλληλο βαθμό αυτονομίας, ευελιξίας, υποστήριξης και χρηματοδότησης· υπενθυμίζει ότι η οικονομική και στρατηγική ανεξαρτησία των παρόχων ΕΕΚ είναι σημαντική για την ταχεία προσαρμογή στις αλλαγές στις απαιτήσεις δεξιοτήτων και στις ευκαιρίες και προκλήσεις που θέτουν η ψηφιακή και η πράσινη μετάβαση· καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη δημιουργία εξειδικευμένων προγραμμάτων κατάρτισης σε τομείς που δεν διαθέτουν επαρκές εργατικό δυναμικό, όπως στους τομείς της υγείας και της περίθαλψης, της γεωργίας, των κατασκευών, του περιβάλλοντος και της κυκλικής οικονομίας·

39.  καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στο να καταστούν τα συστήματα ΕΕΚ πιο συμμετοχικά και προσβάσιμα σε όλους καθόλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου, συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων ομάδων, όπως τα άτομα με αναπηρία, οι ΕΑΕΚ, οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας, οι μακροχρόνια άνεργοι, οι ενήλικες με χαμηλά προσόντα και δεξιότητες, οι εκτοπισμένοι εργαζόμενοι, οι μειονότητες και οι εθνοτικές ομάδες, τα άτομα που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, οι πρόσφυγες και τα άτομα με λιγότερες ευκαιρίες λόγω της γεωγραφικής τους θέσης· ζητεί να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι τα άτομα που προέρχονται από μειονεκτούντα κοινωνικοοικονομικά περιβάλλοντα, τα οποία συχνά βρίσκονται σε φαύλο κύκλο φτώχειας, έχουν πρόσβαση στην ΕΕΚ σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν δημογραφική συρρίκνωση να διασφαλίσουν ότι οι νεότεροι θα επωφελούνται από προγράμματα ΕΕΚ, ιδίως ως δίαυλος για ποιοτική απασχόληση· υπογραμμίζει ότι οι προληπτικές δράσεις, όπως η αξιολόγηση των δεξιοτήτων και οι σταδιοδρομίες και ο επαγγελματικός προσανατολισμός, μπορούν να μειώσουν τον αριθμό των ΕΕΑΚ μακροπρόθεσμα και να καλύψουν τις ανάγκες των εταιρειών και των τομέων που πλήττονται από ελλείψεις δεξιοτήτων·

40.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόταση να διαδραματίζουν τα συστήματα ΕΕΚ εξίσου σημαντικό ρόλο για τους ενήλικες που χρειάζονται συνεχή αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους και επανειδίκευση· καλεί την Επιτροπή να υιοθετήσει μια ολιστική προσέγγιση όσον αφορά την ΕΕΚ και την εκπαίδευση ενηλίκων που θα περιλαμβάνει την τυπική, μη τυπική και άτυπη μάθηση· καλεί τα κράτη μέλη να καταστήσουν την ΕΕΚ πιο ελκυστική και προσβάσιμη στους ενήλικες εκπαιδευόμενους και να δημιουργήσουν ισχυρότερες σχέσεις και στενότερη συνεργασία ανάμεσα στην ΕΕΚ ενηλίκων και στη μη τυπική εκπαίδευση ενηλίκων για την προώθηση των βασικών καλών δεξιοτήτων, των ψηφιακών δεξιοτήτων, των εγκάρσιων, πράσινων και άλλων δεξιοτήτων ζωής, οι οποίες παρέχουν ισχυρά θεμέλια για την ανθεκτικότητα, τη διά βίου απασχολησιμότητα, την κοινωνική ένταξη, την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και την προσωπική ανάπτυξη· τονίζει ότι οι προσπάθειες για τη βελτίωση της εικόνας και της συμμετοχικότητας των προγραμμάτων ΕΕΚ πρέπει να συνοδεύονται από προσπάθειες για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής τους αξίας και την αύξηση της ποιότητας και του σεβασμού των κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων των μαθητευόμενων·

41.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να προσεγγιστούν άνθρωποι σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές και να καταστεί η ΕΕΚ προσβάσιμη και σχεδιασμένη για άτομα που εργάζονται στη γεωργία, την αλιεία, τη δασοκομία και άλλες θέσεις εργασίας στις εν λόγω περιοχές, καθώς και να τους παρασχεθούν όλες οι απαραίτητες δεξιότητες, συμπεριλαμβανομένων των πράσινων και ψηφιακών δεξιοτήτων, ώστε να αξιοποιούν καλύτερα τις σημερινές και μελλοντικές ευκαιρίες που προσφέρει η πράσινη και η γαλάζια οικονομία και να τους δοθεί η δυνατότητα να συμβάλουν σημαντικά στη διατήρηση του περιβάλλοντος·

42.  υπογραμμίζει ότι η μάθηση στον χώρο εργασίας και η προώθηση και εφαρμογή του διττού συστήματος ΕΕΚ θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητες του νέου προγράμματος Erasmus·

43.  καλεί τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων, να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν τις προκαταλήψεις λόγω φύλου και τα στερεότυπα ως προς το φύλο, διασφαλίζοντας και ενθαρρύνοντας την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην επαγγελματική κατάρτιση για τα συνήθως παραδοσιακά «ανδρικά» επαγγέλματα και των ανδρών σε «γυναικεία» επαγγέλματα· ζητεί να ενισχυθεί η διάσταση του φύλου στις προσπάθειες εκσυγχρονισμού των συστημάτων ΕΕΚ και να καταστεί η μάθηση τόσο εντός όσο και εκτός της εργασίας πιο προσιτή στις εργαζόμενες γυναίκες και σε όσους έχουν καθήκοντα οικογενειακής φροντίδας, μεταξύ άλλων σε τομείς όπου οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται, ιδίως στον ψηφιακό τομέα, τον τομέα των STEM και τον τομέα της οικολογίας, προκειμένου να καταπολεμηθεί ο διαχωρισμός με βάση το φύλο στην εκπαίδευση και την απασχόληση και να καταπολεμηθούν τα στερεότυπα που αφορούν το φύλο·

44.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, κατά τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία, να λάβουν υπόψη τις ανάγκες των γυναικών και των κοριτσιών για καλύτερες ευκαιρίες διά βίου μάθησης, ιδίως σε τομείς που έχουν αξιοσημείωτο δυναμικό να παρέχουν σημαντικό αριθμό νέων πράσινων θέσεων εργασίας, όπως η επιστήμη, η έρευνα, η μηχανολογία, η ψηφιακή τεχνολογία και οι νέες τεχνολογίες, με στόχο την ενίσχυση της θέσης των γυναικών στην κοινωνία, την εξάλειψη των στερεότυπων που αφορούν τα φύλα και τη δημιουργία θέσεων εργασίας που ανταποκρίνονται πλήρως στις ιδιαίτερες ανάγκες και δεξιότητες των γυναικών·

45.  καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη συμμετοχή στην ΕΕΚ μέσω εκστρατειών που δίνουν έμφαση στα οφέλη για το άτομο και τον εργοδότη και παρέχοντας κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων των μακροχρόνιων κινήτρων, για την κάλυψη μέρους του κόστους των προγραμμάτων μαθητείας για τους εργοδότες· αναγνωρίζει τη σημασία πρωτοβουλιών όπως οι διαγωνισμοί WorldSkills, οι οποίοι έχουν βασικό αντίκτυπο όσον αφορά τη θετική εικόνα της ΕΕΚ, την προώθηση νέων θέσεων εργασίας και νέων δεξιοτήτων, την προσέλκυση νέων ανθρώπων σε επαγγέλματα ΕΕΚ, την προσαρμογή των συστημάτων ΕΕΚ στη σύγχρονη οικονομία και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της εκπαίδευσης, των εργοδοτών και της αγοράς εργασίας·

46.  επικροτεί τον στόχο του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης για την ανάπτυξη ενός πραγματικού ευρωπαϊκού χώρου μάθησης στον οποίο η υψηλής ποιότητας και συμμετοχικής εκπαίδευση και κατάρτιση δεν παρεμποδίζεται σε καμία περίπτωση από σύνορα· θεωρεί ότι η σύσταση θα πρέπει να εκπληρώσει αυτόν τον στόχο·

47.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόταση να ενισχυθεί η ευελιξία των προγραμμάτων ΕΕΚ, να χρησιμοποιούνται μικροδιαπιστευτήρια και να αυξηθεί η διαπερατότητα με άλλους εκπαιδευτικούς τομείς, δεδομένου ότι αυτή η αυξημένη ευελιξία επιτρέπει την προσαρμογή των προγραμμάτων ΕΕΚ στις ατομικές ανάγκες, με παράλληλο σεβασμό των πλήρων προσόντων· σημειώνει ότι η πρωτοβουλία αυτή επιτρέπει επίσης τη μεταφορά της αναγνώρισης και τη συσσώρευση μαθησιακών αποτελεσμάτων· επικροτεί, στο πλαίσιο αυτό, την ιδέα των ευρωπαϊκών βασικών επαγγελματικών προφίλ και της ενσωμάτωσης στην πλατφόρμα Europass, μεταξύ άλλων με μελλοντικούς ατομικούς λογαριασμούς μάθησης, που θα πρέπει να διευκολύνουν την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και την κινητικότητα· υπογραμμίζει ότι τα προγράμματα σπουδών πρέπει να δημιουργήσουν τη βάση που θα επιτρέπει στους ανθρώπους να μετακινούνται μεταξύ ακαδημαϊκών και επαγγελματικών διαδρομών, συμπεριλαμβανομένων των ικανοτήτων που αποκτούν· τονίζει ότι η δομή των προσόντων πρέπει να επιτρέπει τη συγκρισιμότητα· υπογραμμίζει ότι τα προγράμματα σπουδών πρέπει επίσης να προβλέπουν τη μελλοντική απασχολησιμότητα του ατόμου προβλέποντας τις ανάγκες σε δεξιότητες μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα· καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τον περαιτέρω σχεδιασμό της ΕΕΚ κατά ενότητες προκειμένου να δημιουργηθούν περισσότερες γέφυρες μεταξύ των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης· τονίζει τη σημασία του συστήματος ECVET, το οποίο παρέχει καλύτερη αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται κατά τη διάρκεια των περιόδων κινητικότητας· καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο ανάπτυξης του συστήματος πόντων ECTS για την ΕΕΚ· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα προγράμματα ΕΕΚ μπορούν να δημιουργήσουν υψηλότερα επίπεδα δεξιοτήτων·

48.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις διατάξεις πλαισίου του EQAVET και ζητεί την αξιολόγηση της εφαρμογής τους· επικροτεί την ενσωμάτωση του πλαισίου EQAVET και στοιχείων για την αντιμετώπιση των αδυναμιών της εφαρμογής του στη σύσταση, ιδίως σε σχέση με τα πρότυπα ποιότητας, και τη συμπερίληψη βασικών αρχών του ECVET για τη στήριξη της ευελιξίας και της κινητικότητας, οι οποίες αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο άλλων μέσων, όπως το Erasmus+·

49.  επικροτεί όλες τις πιθανές συνέργειες και τον μεγαλύτερο ρόλο της ΕΕΚ στο πλαίσιο των εγγυήσεων για τη νεολαία, δεδομένης της αποτελεσματικότητάς της όσον αφορά τη διευκόλυνση της μετάβασης στην αγορά εργασίας για τους νέους που διατρέχουν κίνδυνο ανεργίας και κοινωνικού αποκλεισμού·

50.  καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την εκμάθηση γλωσσών στα συστήματα ΕΕΚ, δεδομένου ότι η έλλειψη επάρκειας στον τομέα αυτό αποτελεί μείζον εμπόδιο για την κινητικότητα, ενώ η καλή γνώση πολλών γλωσσών έχει προστιθέμενη αξία στις αγορές εργασίας·

51.  υπογραμμίζει ότι οιαδήποτε βελτίωση στην παροχή ΕΕΚ πρέπει να συνοδεύεται από βελτιώσεις στην πρόσβαση σε υπηρεσίες πληροφόρησης, παροχής συμβουλών και καθοδήγησης σε προσβάσιμη μορφή για όλους τους ενήλικους εκπαιδευόμενους και σπουδαστές από πρώιμη ηλικία·

52.  τονίζει ότι η μαθητεία αποτελεί σημαντικό μέρος των προγραμμάτων ΕΕΚ· ζητεί από τα κράτη μέλη να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για να εξασφαλίσουν υψηλής ποιότητας, διαφοροποιημένα και προσαρμοσμένα προγράμματα μαθητείας, συμπεριλαμβανομένης της δίκαιης αμοιβής, που θα ευθυγραμμίζονται με τις αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, και ιδίως με το δικαίωμα σε δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης ενός εργασιακού περιβάλλοντος προσαρμοσμένου στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία, της πρόσβασης στην κοινωνική προστασία και την κατάρτιση· ζητεί από την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να αναθεωρήσει το ευρωπαϊκό πλαίσιο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας· καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν την κινητικότητα ΕΕΚ με τη χαλάρωση των εθνικών διοικητικών προϋποθέσεων για τους αλλοδαπούς φοιτητές ΕΕΚ· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εργαστούν για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού καταστατικού για τις θέσεις μαθητείας·

53.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι στόχοι της σύστασης ευθυγραμμίζονται με το τρέχον πολιτικό και νομοθετικό πλαίσιο στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης για την Ευρώπη, ιδίως όσον αφορά τις επενδύσεις σε δεξιότητες, την εκπαίδευση και την κατάρτιση μέσω του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και του REACT-EU, καθώς και το ευρωπαϊκό θεματολόγιο δεξιοτήτων, το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση, τον ευρωπαϊκό χώρο εκπαίδευσης, το Erasmus+ και τις εγγυήσεις για τη νεολαία·

54.  υπογραμμίζει την ανάγκη να βελτιωθεί η παρακολούθηση των αποφοίτων ΕΕΚ, καθώς η καλύτερη κατανόηση των επιδόσεών τους στην αγορά εργασίας είναι ένας από τους βασικούς τρόπους αξιολόγησης και βελτίωσης της ποιότητας και της συνάφειας της ΕΕΚ με την αγορά εργασίας, παράλληλα με προβλέψεις για την προσφορά και τη ζήτηση δεξιοτήτων·

55.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τους πόρους που διατίθενται για την ψηφιοποίηση των προγραμμάτων ΕΕΚ και για την παρακολούθηση των αποφοίτων·

56.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ C 155 της 8.7.2009, σ. 1. (2) ΕΕ C 155 της 8.7.2009, σ. 11. (3) ΕΕ C 389 της 18.11.2019, σ. 1. (4) ΕΕ C 153 της 2.5.2018, σ. 1. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0267. (6) ΕΕ C 28 της 27.1.2020, σ. 8. (7) ΕΕ C 337 της 20.9.2018, σ. 135. (8) ΕΕ C 11 της 12.1.2018, σ. 44. (9) ΕΕ C 58 της 15.2.2018, σ. 65. (10) ΕΕ C 380 E της 11.12.2012, σ. 67. (11) ΕΕ C 279 E της 19.11.2009, σ. 119. (12) Cedefop, Ευρωπαϊκή έρευνα της κοινής γνώμης για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, 2017. (13) Eichhorst, W., Does vocational training help young people find a (good) job? (Βοηθάει η επαγγελματική εκπαίδευση τους νέους στην εξεύρεση (καλής) θέσης απασχόλησης;), IZA Institute of Labor Economics. (14) Eurostat, Vocational education and training statistics (Στατιστικές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης), στοιχεία Σεπτεμβρίου 2020. (15) Eurostat, Vocational education and training statistics (Στατιστικές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης), στοιχεία Σεπτεμβρίου 2020. (16) Eurostat, Vocational education and training statistics (Στατιστικές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης), στοιχεία Σεπτεμβρίου 2020. (17) Cedefop, The benefits of vocational education and training (Τα οφέλη της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης), 2011. (18) Έρευνα της Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Επαγγελματικών Δεξιοτήτων 2020, 9-13 Νοεμβρίου 2020.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 445/2014/ΕΕ για τη θέσπιση δράσης της Ένωσης όσον αφορά τις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης για τα έτη 2020 έως 2033 (COM(2020)0384 – C9-0275/2020 – 2020/0179(COD))

P9_TA(2020)0374 A9-0201/2020

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2020)0384),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 167 παράγραφος 5 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C9‑0275/2020),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  αφού ζήτησε τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 25ης Νοεμβρίου 2020, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A9-0201/2020),

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 17 Δεκεμβρίου 2020 εν όψει της έγκρισης απόφασης (ΕΕ) 2020/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 445/2014/ΕΕ για τη θέσπιση δράσης της Ένωσης όσον αφορά τις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης για τα έτη 2020 έως 2033

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, απόφαση (ΕΕ) 2020/2229.)

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την αναγκαστική εργασία και την κατάσταση των Ουιγούρων στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang (2020/2913(RSP))

P9_TA(2020)0375 RC-B9-0432/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματα και τις προηγούμενες εκθέσεις του σχετικά με την κατάσταση στην Κίνα, ιδίως το ψήφισμα της 19ης Δεκεμβρίου 2019 σχετικά με την κατάσταση των Ουιγούρων στην Κίνα («China Cables»)(1), το ψήφισμα της 18ης Απριλίου 2019 σχετικά με την Κίνα, και ιδίως την κατάσταση των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων(2), το ψήφισμα της 4ης Οκτωβρίου 2018 σχετικά με τις μαζικές αυθαίρετες κρατήσεις Ουιγούρων και Καζάχων στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Σινγιάνγκ(3), το ψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με την κατάσταση των σχέσεων ΕΕ-Κίνας(4), το ψήφισμα της 15ης Δεκεμβρίου 2016 σχετικά με τις περιπτώσεις της Θιβετιανής Βουδιστικής Ακαδημίας Λαρούνγκ Γκαρ και του Ιλχάμ Τόχτι(5), το ψήφισμα της 10ης Μαρτίου 2011 σχετικά με την κατάσταση και την πολιτιστική κληρονομιά στο Κασγκάρ (Σινγιάνγκ, Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων, Κίνα)(6), και το ψήφισμα της 26ης Νοεμβρίου 2009 σχετικά με την Κίνα: δικαιώματα των μειονοτήτων και εφαρμογή της θανατικής ποινής(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ(8),

–  έχοντας υπόψη την απονομή του Βραβείου Ζαχάρωφ 2019 στον Ilham Tohti, Ουιγούρο οικονομολόγο που μάχεται ειρηνικά για τα δικαιώματα της μειονότητας των Ουιγούρων της Κίνας,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/1998 του Συμβουλίου(9) και την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/1999 του Συμβουλίου της 7ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά σοβαρών παραβιάσεων και καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων(10),

–  έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις του Αντιπρόεδρου της Επιτροπής/Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) Josep Borrell μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις 7 Δεκεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 1ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρεπή εργασία στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού,

–  έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που διατύπωσε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Charles Michel μετά τη σύνοδο των ηγετών ΕΕ-Κίνας στις 14 Σεπτεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση στην οποία προέβησαν ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Charles Michel και η Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula Von der Leyen σχετικά με την προάσπιση των συμφερόντων και των αξιών της ΕΕ σε μια σύνθετη και ζωτικής σημασίας εταιρική σχέση, μετά την 22η σύνοδο κορυφής ΕΕ-Κίνας που πραγματοποιήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την έκκληση των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ της 26ης Ιουνίου 2020, για λήψη αποφασιστικών μέτρων για την προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών στην Κίνα·

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση στην 21η διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Κίνας της 9ης Απριλίου 2019,

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής/Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της 12ης Μαρτίου 2019, με τίτλο «ΕΕ-Κίνα – Μια στρατηγική προοπτική» (JOIN(2019)0005),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την προαγωγή και την προστασία της ελευθερίας θρησκευτικής συνείδησης ή πεποιθήσεων, οι οποίες εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στις 24 Ιουνίου 2013,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της εκπροσώπου Τύπου της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης της 26ης Οκτωβρίου 2018 σχετικά με την κατάσταση στο Xinjiang,

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, της 12ης Μαρτίου 2019, με τίτλο «ΕΕ-Κίνα – Μια στρατηγική προοπτική» (JOIN(2019)0005),

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στον οποίο ορίζεται ότι «κανείς δεν μπορεί να κρατηθεί σε δουλεία ούτε σε ειλωτεία» και ότι «κανείς δεν μπορεί να υποβληθεί σε αναγκαστική ή υποχρεωτική εργασία»,

–  έχοντας υπόψη το στρατηγικό πλαίσιο και το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία της 25ης Ιουνίου 2012, που θέτει την προστασία και την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο επίκεντρο όλων των πολιτικών της ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τη θανατική ποινή, τα βασανιστήρια και άλλες μορφές σκληρής μεταχείρισης, την ελευθερία της έκφρασης εντός και εκτός διαδικτύου και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 36 του Συντάγματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, το οποίο κατοχυρώνει το δικαίωμα όλων των πολιτών στην ελευθερία των θρησκευτικών πεποιθήσεων, καθώς και το άρθρο 4 αυτού, το οποίο προστατεύει τα δικαιώματα των μειονοτικών εθνοτήτων,

–  έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα της 16ης Δεκεμβρίου 1966 που υπογράφηκε από την Κίνα το 1998 αλλά δεν κυρώθηκε ποτέ,

–  έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο του 2014 στη Σύμβαση για την αναγκαστική εργασία του 1930 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), το οποίο δεν έχει υπογραφεί από την Κίνα,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ του 2011 για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις του Αυστραλιανού Ινστιτούτου Στρατηγικής Πολιτικής (ASPI) με τίτλο «Uyghurs for sale - “re-education”, forced labour and surveillance beyond Xinjiang» (Ουιγούροι προς πώληση - «επανεκπαίδευση», αναγκαστική εργασία και παρακολούθηση πέρα από το Xinjiang) και «Cultural erasure - Tracing the destruction of Uyghur and Islamic spaces in Xinjiang» (Πολιτιστική καταστροφή - καταγραφή της καταστροφής των χώρων των Ουιγούρων και των ισλαμικών χώρων στο Xinjiang) που δημοσιεύθηκαν το 2020, καθώς και το «Xinjiang Data Project» (Έργο για τα δεδομένα στο Xinjiang) που εκπόνησε το προαναφερθέν Ινστιτούτο,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προώθηση και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου θα πρέπει να παραμείνει στο επίκεντρο της μακροχρόνιας σχέσης μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας, σύμφωνα με τη δέσμευση της ΕΕ να υπερασπίζεται τις αξίες αυτές στην εξωτερική της δράση και το εκπεφρασμένο ενδιαφέρον της Κίνας για την τήρηση αυτών των αξιών στο πλαίσιο της δικής της αναπτυξιακής και διεθνούς συνεργασίας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση στο Xinjiang, όπου ζουν πάνω από 10 εκατομμύρια μουσουλμάνοι Ουιγούροι και Καζάχοι, έχει επιδεινωθεί ραγδαία, ιδίως μετά την έναρξη της εκστρατείας της κινεζικής κυβέρνησης με σύνθημα «Strike Hard against Violent Terrorism» (Αμείλικτη στάση κατά του βίαιου εξτρεμισμού) το 2014, και ότι οι Ουιγούροι και άλλες, κυρίως μουσουλμανικές, εθνοτικές μειονότητες στην Αυτόνομη Περιοχή των Ουιγούρων του Xinjiang, έχουν υποστεί αυθαίρετες κρατήσεις, βασανιστήρια, εκτεταμένους περιορισμούς στην άσκηση θρησκευτικών και πολιτιστικών πρακτικών, καθώς και ένα τόσο εκτεταμένο σύστημα ψηφιακής παρακολούθησης που παρακολουθεί κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής – μέσω καμερών αναγνώρισης προσώπου, σαρώσεων κινητών τηλεφώνων, παράνομης συλλογής, συγκέντρωσης και επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων σε μεγάλη κλίμακα, καθώς και μιας εκτεταμένης και παρεμβατικής αστυνομικής παρουσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κινεζικό καθεστώς έχει γενικά ενισχυθεί και έχει καταστεί αυστηρότερη η μεταχείριση των μειονοτήτων, ιδίως των Ουιγούρων, των Θιβετιανών και των Μογγόλων, με στόχο την αφομοίωσή τους, με την επιβολή του τρόπου ζωής της πλειοψηφίας των Κινέζων και της κομμουνιστικής ιδεολογίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πλατφόρμες προληπτικής αστυνόμευσης, όπως η ολοκληρωμένη πλατφόρμα κοινών επιχειρήσεων, έχουν χρησιμοποιηθεί ευρύτατα από την αστυνομία με σκοπό τον εντοπισμό ύποπτων ατόμων βάσει καθημερινής, νόμιμης και μη βίαιης συμπεριφοράς·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με αξιόπιστες αναφορές, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι κρατούνται ή έχουν τελέσει υπό κράτηση στα λεγόμενα κέντρα «πολιτικής επανεκπαίδευσης», στο πλαίσιο της μεγαλύτερης μαζικής φυλάκισης πληθυσμού εθνοτικής μειονότητας στον κόσμο στη σύγχρονη εποχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα στρατοπέδων συγκέντρωσης στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang επεκτείνεται, καθώς από το 2017 κι έπειτα, έχουν κατασκευαστεί ή επεκταθεί περισσότεροι από 380 υποπτευόμενοι χώροι κράτησης και, από τον Ιούλιο του 2019 έως τον Ιούλιο του 2020, έχουν κατασκευαστεί ή επεκταθεί τουλάχιστον 61 χώροι κράτησης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δεινά των Ουιγούρων επηρεάζουν και τη νεότερη γενιά: λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με αναφορές, μικρά παιδιά έχουν σταλεί σε δημόσια ορφανοτροφεία ακόμη και στην εάν ένας μόνο γονέας είναι υπό κράτηση σε στρατόπεδο συγκέντρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με ευρήματα ερευνών, έως το τέλος του 2019, πάνω από 880 000 παιδιά Ουιγούρων είχαν τοποθετηθεί σε οικοτροφεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με αξιόπιστες έρευνες, οι κινεζικές αρχές έχουν εφαρμόσει επίσημο πρόγραμμα στοχευμένων μέτρων πρόληψης των γεννήσεων κατά των Ουιγούρων γυναικών επιχειρώντας να μειώσουν το ποσοστό γεννήσεων των Ουιγούρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, οι κινεζικές αρχές υποβάλλουν συστηματικά τις Ουιγούρες γυναίκες που βρίκονται σε αναπαραγωγική ηλικία σε αναγκαστικές αμβλώσεις, ενδομήτριες ενέσεις και στείρωση, ενώ το 2018, στην Κίνα, το 80 % του συνόλου των νέων εισαγωγών ενδομήτριων εξαρτημάτων (IUD) πραγματοποιήθηκε στην περιφέρεια των Ουιγούρων, παρά το γεγονός ότι οι Ουιγούροι αποτελούν μόλις το 1,8 % του κινεζικού πληθυσμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα αυτά για την πρόληψη των γεννήσεων στον πληθυσμό των Ουιγούρων θα μπορούσαν να πληρούν τα κριτήρια ως ένα από τα χειρότερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Αύγουστο του 2018, η Επιτροπή του ΟΗΕ για την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων επέκρινε την κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας για τις παραβιάσεις στο Xinjiang, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας στρατοπέδων μαζικών αυθαίρετων κρατήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Σεπτέμβριο του 2018, στην πρώτη ομιλία της με αυτή την ιδιότητα, η Ύπατη Αρμόστρια του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Michelle Bachelet σημείωσε τους «άκρως ανησυχητικούς ισχυρισμούς για εκτεταμένες αυθαίρετες κρατήσεις Ουιγούρων και άλλων μουσουλμανικών κοινοτήτων στα λεγόμενα στρατόπεδα επανεκπαίδευσης σε ολόκληρο το Xinjiang»·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες ρυθμίσεις για τα θρησκευτικά θέματα στην Κίνα, οι οποίες τέθηκαν σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2018, είναι πιο περιοριστικές έναντι των θρησκευτικών ομάδων και δραστηριοτήτων και τις αναγκάζουν να ευθυγραμμίζονται περισσότερο με τις κομματικές πολιτικές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η θρησκευτική ελευθερία και η ελευθερία συνείδησης έχουν φθάσει σε νέο χαμηλό σημείο από την έναρξη των οικονομικών μεταρρυθμίσεων και το άνοιγμα της Κίνας στα τέλη της δεκαετίας του 1970· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα στεγάζει έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς θρησκευτικών κρατούμενων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αξιόπιστες αναφορές έχουν αποκαλύψει εσκεμμένες συστηματικές καταστροφές τζαμιών, εκκλησιών και άλλων τόπων λατρείας, κυρίως από το 2017 κι έπειτα, με αποτέλεσμα ο αριθμός τους να έχει μειωθεί στο ελάχιστο από την εποχή της πολιτιστικής επανάστασης·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα δεν έχει ακόμη κυρώσει τέσσερις από τις οκτώ θεμελιώδεις συμβάσεις της ΔΟΕ, και συγκεκριμένα τη σύμβαση αριθ. 87 περί της συνδικαλιστικής ελευθερίας και προστασίας του συνδικαλιστικού δικαιώματος, τη σύμβαση αριθ. 98 περί του δικαιώματος οργανώσεως και συλλογικής διαπραγματεύσεως, τη σύμβαση αριθ. 29 περί αναγκαστικής εργασίας και τη σύμβαση αριθ. 105 για την κατάργηση της αναγκαστικής εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα έχει κυρώσει τη σύμβαση αριθ. 111 για τις διακρίσεις (στην εργασία και στην απασχόληση) και τη σύμβαση αριθ. 100 περί ίσης αμοιβής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συμφωνίες του ΠΟΕ παρέχουν τη δυνατότητα έγκρισης εμπορικών μέτρων όσον αφορά τα προϊόντα που κατασκευάζονται σε φυλακή·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παράλληλα με την εκστρατεία «Strike Hard against Violent Terrorism» (Αμείλικτη στάση κατά του βίαιου εξτρεμισμού), τα προγράμματα μεταφοράς εργατικού δυναμικού έχουν αυξηθεί από το 2014, γεγονός που υποδηλώνει ότι έχουν καταστεί πολιτική προτεραιότητα για την κινεζική κυβέρνηση ως εργαλείο για την καταπολέμηση της φτώχειας στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετές αξιόπιστες αναφορές καταγγέλλουν αναγκαστική εργασία των Ουιγούρων σε αλυσίδες παραγωγής στον τομέα της ένδυσης, της τεχνολογίας και στην αυτοκινητοβιομηχανία, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η έκθεση που συνέταξε το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Στρατηγικής Πολιτικής (ASPI) τον Μάρτιο του 2020, η οποία εντοπίζει 27 εργοστάσια σε εννέα κινεζικές επαρχίες που χρησιμοποιούν την εργασία τουλάχιστον 80 000 Ουιγούρων οι οποίοι έχουν μεταφερθεί από το Xinjiang την περίοδο 2017-2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εν λόγω εργοστάσια προμηθεύουν τουλάχιστον 82 παγκόσμια εμπορικά σήματα, συμπεριλαμβανομένων πολλών που ανήκουν σε ευρωπαϊκές πολυεθνικές εταιρείες·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς βαμβακιού στον κόσμο, καθώς η Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang να αντιπροσωπεύει πάνω από το 20 % της παγκόσμιας παραγωγής βαμβακιού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας νημάτων και ο μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ειδών ένδυσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κινεζική κυβέρνηση σχεδιάζει να διπλασιάσει την παραγωγική ικανότητα στην περιφέρεια των Ουιγούρων έως το 2025, και ότι τα είδη ένδυσης και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα αποτελούν βασικό στοιχείο του εν λόγω σχεδίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε τρεις μόνο περιοχές των Ουιγούρων κινητοποιήθηκαν τουλάχιστον 570 000 άτομα σε εργασίες συγκομιδής βαμβακιού μέσω του κυβερνητικού προγράμματος αναγκαστικής εργασίας, κατάρτισης και μεταφοράς εργατικού δυναμικού, και τούτο μόνο το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνολική μεταφορά εργατικού δυναμικού εθνοτικών μειονοτήτων του Xinjiang στη συγκομιδή του βαμβακιού είναι πιθανό να υπερβαίνει αυτόν τον αριθμό κατά αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες, καθιστώντας την αναγκαστική εργασία εγγενές και γενικευμένο χαρακτηριστικό της συγκομιδής βαμβακιού στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 84 % του κινεζικού βαμβακιού προέρχεται από την Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang, γεγονός που σημαίνει ότι τα νήματα, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα είδη ένδυσης που κατασκευάζονται με κινεζικό βαμβάκι διατρέχουν εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο να είναι προϊόντα αναγκαστικής εργασίας και εργασίας κρατουμένων, είτε κατασκευάζονται στην Κίνα είτε οπουδήποτε αλλού στον κόσμο·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με αναφορές, περισσότερες από 80 εταιρείες με διεθνούς εμπορικής επωνυμίας φέρεται να αποκομίζουν άμεσο ή έμμεσο κέρδος από την αναγκαστική εργασία των Ουιγούρων στις αλυσίδες εφοδιασμού τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το υφιστάμενο πλαίσιο καταπίεσης εμποδίζει τη διενέργεια ανεξάρτητων ερευνών και ελέγχων στην περιφέρεια των Ουιγούρων·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εταιρείες δεν διαθέτουν αξιόπιστα μέσα προκειμένου να επαληθεύσουν ότι σε οποιοδήποτε χώρο εργασίας στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang δεν συντελείται αναγκαστική εργασία ή να αποτρέψουν τη χρήση αναγκαστικής εργασίας σε αυτούς τους χώρους εργασίας σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα πρότυπα δέουσας επιμέλειας για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ (είτε σε ενωσιακό είτε σε εθνικό επίπεδο), οι εταιρείες δεν έχουν νομική ευθύνη να αναλάβουν δράση για να αποτρέψουν τη συμβολή τους σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις αλυσίδες εφοδιασμού τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία της ΕΕ για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών επιβάλλει στις εταιρείες την υποχρέωση υποβολής εκθέσεων, αλλά δεν τις υποχρεώνει να λαμβάνουν μέτρα για την πρόληψη βλαβών στις αλυσίδες εφοδιασμού τους ούτε προβλέπει την υποχρέωσή τους να λογοδοτούν·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, εν όψει της ακρόασής του στην Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος Dombrovskis δήλωσε ότι η καταπολέμηση της αναγκαστικής εργασίας αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΕ και ότι, επίσης στο πλαίσιο της συνολικής συμφωνίας ΕΕ-Κίνας για τις επενδύσεις, οι επενδύσεις της ΕΕ θα πρέπει να τηρούν τις σχετικές συμβάσεις της ΔΟΕ για την αναγκαστική εργασία·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων εργάζεται επί του παρόντος για μια πρωτοβουλία σχετικά με την «εταιρική δέουσα επιμέλεια και εταιρική λογοδοσία»· λαμβάνοντας υπόψη ότι, την 1η Δεκεμβρίου 2020, το Συμβούλιο δημοσίευσε τα συμπεράσματά του σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρεπή εργασία στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, στα οποία καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για ένα νομικό πλαίσιο της ΕΕ σχετικά με τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων των διατομεακών υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας των επιχειρήσεων κατά μήκος των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει νομοθετική πρόταση σχετικά με τη «βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση» κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2021, η οποία θα αποκρίνεται στην ανάγκη για δέουσα επιμέλεια όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλες τις αλυσίδες αξίας·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο έχει εκδώσει απόφαση και κανονισμό για τη θέσπιση του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που επιτρέπει στην ΕΕ να επιβάλλει περιοριστικά μέτρα σε στοχευμένα άτομα, οντότητες και φορείς, μεταξύ των οποίων κράτη και μη κρατικοί φορείς, που ευθύνονται για, ενέχονται σε ή συνδέονται με σοβαρές παραβιάσεις και καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της δουλείας·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2019, το Κογκρέσο των ΗΠΑ ψήφισε τον νόμο για την πολιτική ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ουιγούρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 22 Σεπτεμβρίου 2020, η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ ενέκρινε τον νόμο για την πρόληψη της καταναγκαστικής εργασίας των Ουιγούρων, ο οποίος επιβάλλει διάφορους περιορισμούς σε σχέση με την Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang, μεταξύ άλλων απαγορεύοντας ορισμένες εισαγωγές από το Xinjiang και επιβάλλοντας κυρώσεις σε άτομα και οντότητες που ευθύνονται για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκεί·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα έχει σημειώσει πρόοδο στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα, αλλά αποτυγχάνει καταφανώς να εγγυηθεί την τήρηση βασικών διεθνών προτύπων όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, η ΕΕ δεσμεύτηκε να προάγει τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου σε όλους τους τομείς της εξωτερικής δράσης της και ότι θα θέτει τα ανθρώπινα δικαιώματα στον πυρήνα των σχέσεών της με όλες τις τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών εταίρων της·

1.  καταδικάζει απερίφραστα το κυβερνητικό σύστημα αναγκαστικής εργασίας, ιδίως την εκμετάλλευση Ουιγούρων, εθνοτήτων Καζάχων και Κιργιζίων και άλλων μουσουλμανικών μειονοτικών ομάδων, σε εργοστάσια τόσο εντός όσο και εκτός των στρατοπέδων κράτησης στο Xinjiang, καθώς και τη μεταφορά ατόμων για αναγκαστική εργασία σε άλλους κινεζικούς διοικητικούς κλάδους, καθώς και το γεγονός ότι γνωστά ευρωπαϊκά εμπορικά σήματα και εταιρείες επωφελούνται από τη χρήση αναγκαστικής εργασίας· καλεί τους σχετικούς παράγοντες του ιδιωτικού τομέα να αξιολογήσουν τις δεσμεύσεις τους στο Xinjiang, να ασκήσουν την εταιρική τους ευθύνη, να διενεργήσουν ανεξάρτητους ελέγχους της συμμόρφωσης με τα ανθρώπινα δικαιώματα στο σύνολο των αλυσίδων εφοδιασμού τους και να τερματίσουν τις επιχειρηματικές σχέσεις όταν διαπιστώνεται ότι παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα ή, όταν είναι αδύνατον να εξακριβωθεί εάν έχουν διαπραχθεί παραβιάσεις, είτε άμεσα είτε έμμεσα, μέσω της δραστηριότητας ενός από τους προμηθευτές τους ή των επιχειρηματικών τους σχέσεων στην αλυσίδα αξίας τους στην Κίνα·

2.  εκφράζει βαθιά ανησυχία για το ολοένα και πιο καταπιεστικό καθεστώς με το οποίο είναι αντιμέτωπες διάφορες θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες, και ιδίως οι Ουιγούροι και οι Καζάχοι και το οποίο παραβιάζει την ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους, καθώς και τα δικαιώματά τους στην ελευθερία της πολιτιστικής έκφρασης και των θρησκευτικών πεποιθήσεων, του λόγου και της έκφρασης, και του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και του συνεταιρίζεσθαι· αποδοκιμάζει την επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ηπειρωτική Κίνα και στο Χονγκ Κονγκ, και ζητεί από τις κινεζικές αρχές να σέβονται τις θεμελιώδεις ελευθερίες·

3.  εκφράζει τη βαθιά του δυσαρέσκεια για τις συνεχιζόμενες διώξεις και τις σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας· καλεί την κινεζική κυβέρνηση να θέσει αμέσως τέρμα στην πρακτική της αυθαίρετης κράτησης χωρίς απαγγελία κατηγορίας, δίκη ή καταδίκη για ποινικό αδίκημα μελών της μειονότητας των Ουιγούρων και άλλων μουσουλμανικών μειονοτήτων, να κλείσει όλα τα στρατόπεδα και τα κέντρα κράτησης και να απελευθερώσει αμέσως και άνευ όρων όσους βρίσκονται υπό κράτηση· καλεί τις κινεζικές αρχές να σταματήσουν τα χρηματοδοτούμενα από την κυβέρνηση προγράμματα αναγκαστικής εργασίας και μαζικής στείρωσης· καλεί τις κινεζικές αρχές στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang να παράσχουν πληροφορίες σχετικά με την τοποθεσία και τις ιατρικές συνθήκες όσων βρίσκονται υπό κράτηση και να τους απελευθερώσουν αμέσως εάν δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη πραγματικής εγκληματικής δραστηριότητας·

4.  καταδικάζει απερίφραστα την εκτεταμένη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών παρακολούθησης για την παρακολούθηση και τον έλεγχο του πληθυσμού στο Xinjiang, και τις πλέον πρόσφατες δοκιμές λογισμικού αναγνώρισης προσώπων που θα μπορούσαν να στέλνουν «συναγερμό για την παρουσία Ουιγούρων» στις κυβερνητικές αρχές όταν τα συστήματα κάμερας εντοπίζουν μέλη της μειονότητας των Ουιγούρων· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η Κίνα δεν συμμορφώνεται με τις δεσμεύσεις που ανέλαβε με τη δήλωση προσήλωσής της στις αρχές του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης σχετικά με την ανθρωποκεντρική τεχνητή νοημοσύνη και με την προσυπογραφή της διακήρυξης της G20 του Ιουνίου 2019, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να καλούν την Κίνα να τηρήσει τις δεσμεύσεις της εν προκειμένω·

5.  καλεί τις κινεζικές αρχές να επιτρέψουν ελεύθερη, ουσιαστική και απρόσκοπτη πρόσβαση στην επαρχία του Xinjiang και απεριόριστη πρόσβαση στα στρατόπεδα κράτησης δημοσιογράφων και διεθνών παρατηρητών, συμπεριλαμβανομένων των αξιωματούχων της ΕΕ, μετά από την πρόσκληση που απηύθυνε ο Πρόεδρος Xi Jinping κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Κίνας της 14ης Σεπτεμβρίου 2020, στον Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και στους εντολοδόχους των Ειδικών Διαδικασιών του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να επιμένουν όσον αφορά τη συγκρότηση διερευνητικής αποστολής του ΟΗΕ στο Xinjiang και στον διορισμό Ειδικού Απεσταλμένου·

6.  ζητεί από την Κίνα να επιτρέψει αποστολή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Xinjiang, υπό την προϋπόθεση ότι της παρέχεται ελεύθερη και απεριόριστη πρόσβαση, και ότι διασφαλίζονται παράλληλα η εμπιστευτικότητα και η ασφάλεια του τοπικού πληθυσμού·

7.  καταδικάζει απερίφραστα την καταγγελθείσα μαζική εκστρατεία του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος για τη μείωση του ποσοστού γεννήσεων των Ουιγούρων στο Xinjiang, και καλεί τις κινεζικές αρχές να θέσουν αμέσως τέρμα σε κάθε μέτρο που αποσκοπεί στην πρόληψη των γεννήσεων στον πληθυσμό των Ουιγούρων, συμπεριλαμβανομένων των καταναγκαστικών στειρώσεων, των αμβλώσεων ή των κυρώσεων κατά των παραβιάσεων του ελέγχου των γεννήσεων·

8.  παροτρύνει την κινεζική κυβέρνηση να κυρώσει και να εφαρμόσει τη σύμβαση αριθ. 29 της ΔΟΕ για την αναγκαστική εργασία, τη σύμβαση αριθ. 105 της ΔΟΕ για την κατάργηση της αναγκαστικής εργασίας, τη σύμβαση αριθ. 87 της ΔΟΕ περί της συνδικαλιστικής ελευθερίας και προστασίας του συνδικαλιστικού δικαιώματος και τη σύμβαση αριθ. 98 της ΔΟΕ σχετικά με το δικαίωμα οργάνωσης και συλλογικής διαπραγμάτευσης· ζητεί επιμόνως από την Κίνα να κυρώσει το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα·

9.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με τις αναφορές για παρενόχληση των Ουιγούρων που διαμένουν στο εξωτερικό από τις κινεζικές αρχές με σκοπό να τους εξαναγκάσουν να ενεργήσουν ως πληροφοριοδότες κατά άλλων Ουιγούρων, να επιστρέψουν στο Xinjiang ή να σιωπήσουν σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί εκεί, ορισμένες φορές μέσω της κράτησης μελών της οικογένειάς τους· καλεί την Επιτροπή και όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να διερευνήσουν επειγόντως αυτές τις αναφορές, να διασφαλίσουν την προστασία των μελών της διασποράς του Xinjiang και να επιταχύνουν τις αιτήσεις ασύλου από Ουιγούρους και άλλους μουσουλμάνους τουρκικής καταγωγής· χαιρετίζει την απόφαση που έλαβαν η Γερμανία και η Σουηδία για την αναστολή της επιστροφής όλων των Ουιγούρων, των Καζάχων ή άλλων μουσουλμάνων τουρκικής καταγωγής στην Κίνα, δεδομένου του κινδύνου αυθαίρετης κράτησης, βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης·

10.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ξεκινήσουν διάλογο με τα κράτη στα οποία οι Ουιγούροι διατρέχουν κίνδυνο απέλασης στην Κίνα, προκειμένου να αποτραπεί η πραγματοποίηση τέτοιων απελάσεων· καλεί τα μέλη του Συμβουλίου να αναστείλουν τις συνθήκες έκδοσής τους με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, να αποτρέψουν την έκδοση Ουιγούρων, πολιτών του Χονγκ Κονγκ, Θιβετιανών ή Κινέζων αντιφρονούντων στην Ευρώπη για να υποβληθούν σε πολιτική δίκη στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας·

11.  καλεί την ΕΕ να εργαστεί προορατικά για μια ανεξάρτητη έρευνα του ΟΗΕ σχετικά με την Κίνα με σκοπό τη διασφάλιση της λογοδοσίας για τα διαπραχθέντα εγκλήματα

12.  εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τα μέτρα του κινεζικού κράτους που αποσκοπούν στη διασφάλιση της «συνολικής εποπτείας» του Xinjiang μέσω της εγκατάστασης ηλεκτρονικής επιτήρησης Skynet σε μείζονες αστικές περιοχές και συστημάτων εντοπισμού GPS σε όλα τα μηχανοκίνητα οχήματα, της χρήσης σαρωτών αναγνώρισης προσώπου σε σημεία ελέγχου, σιδηροδρομικούς σταθμούς και πρατήρια καυσίμων, με τη χρήση λογισμικού βασισμένου σε συστήματα λήψης εικόνων τεχνητής νοημοσύνης με στόχο τον εντοπισμό Ουιγούρων και άλλων μελών εθνοτικών μειονοτικών ομάδων, και της εκστρατείας συλλογής αίματος από την αστυνομία του Xinjiang με σκοπό την περαιτέρω επέκταση της βάσης δεδομένων DNA της Κίνας· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις τελευταίες αποκαλύψεις σχετικά με κατάλογο που περιέχει λεπτομέρειες για περισσότερους από 2 000 Ουιγούρους κρατούμενους που κρατήθηκαν στο νομό Aksu μεταξύ 2016 και 2018· εκφράζει περαιτέρω ανησυχίες για το γεγονός ότι η Κίνα εξάγει ήδη τέτοιες τεχνολογίες σε απολυταρχικά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο· ζητεί η ΕΕ και τα κράτη μέλη να παρακολουθήσουν την απόκτηση και ανάπτυξη τέτοιων τεχνολογιών, και την δραστηριότητα των προμηθευτών τους, και να μην τους παράσχουν πρόσβαση σε ενωσιακή ή εθνική δημόσια χρηματοδότηση και δημόσιες συμβάσεις·

13.  επικρίνει την προμήθεια θερμικών καμερών από το Hikivision από τη διοίκηση του Κοινοβουλίου και από την Επιτροπή· επιμένει στη θέσπιση μιας συνετής πολιτικής για τις δημόσιες συμβάσεις που θα λαμβάνει δεόντως υπόψη τις ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα· παροτρύνει τη διοίκηση του Κοινοβουλίου και τον Πρόεδρό του να διακόπτουν αμέσως κάθε άμεση ή έμμεση επιχειρηματική σχέση με το Hikivision και να βελτιώσουν τη διαφάνεια των δραστηριοτήτων τους στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων·

14.  καλεί τις κινεζικές αρχές να απελευθερώσουν αμέσως και άνευ όρων τον Ουιγούρο επιστήμονα και τον βραβευθέντα με το Βραβείο Ζαχάρωφ 2019 Ilham Tohti, και να διασφαλίσουν, εν τω μεταξύ, ότι έχει τακτική και απεριόριστη πρόσβαση στην οικογένειά του και στους δικηγόρους της επιλογής του, και ότι δεν υφίσταται βασανιστήρια ή άλλη κακομεταχείριση· ζητεί την άμεση, αποτελεσματική και αμερόληπτη διερεύνηση των βασανιστηρίων στα οποία εικάζεται ότι υποβάλλεται ο Ilham Tohti, καθώς και την προσαγωγή των υπευθύνων ενώπιον της δικαιοσύνης·

15.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2021 περιλαμβάνεται νομοθετική πρωτοβουλία σχετικά με την υποχρεωτική νομοθεσία για τη δέουσα επιμέλεια στην αλυσίδα εφοδιασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων· καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει σχετικές νομοθετικές προτάσεις κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2021 το αργότερο και όπως έχει προγραμματιστεί, οι οποίες θα περιλαμβάνουν τρεις ξεχωριστές, αλλά αλληλοενισχυόμενες προτάσεις σχετικά με τα καθήκοντα των διευθυντών και τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση, σχετικά με τα εταιρικά ανθρώπινα δικαιώματα και τη δέουσα περιβαλλοντική επιμέλεια, καθώς και σχετικά με τη μεταρρύθμιση της οδηγίας για τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση· είναι της άποψης ότι, προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το ζήτημα της αναγκαστικής εργασίας και άλλων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις αλυσίδες εφοδιασμού των εταιρειών, η εν λόγω νομοθεσία θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει απαγόρευση της διάθεσης των σχετικών αγαθών στην αγορά της ΕΕ· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη θέση του στο πρόσφατο ψήφισμά του σχετικά με την επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής, ζητώντας συμπληρωματικά μέτρα, όπως η απαγόρευση της εισαγωγής προϊόντων που συνδέονται με σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η αναγκαστική εργασία ή η παιδική εργασία

16.  καλεί τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τις αρμοδιότητές και τις συνθήκες που επικρατούν σε κάθε χώρα, να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αποτελεσματική εφαρμογή των κατευθυντήριων αρχών των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταξύ άλλων μέσω νέων ή επικαιροποιημένων εθνικών σχεδίων δράσης που περιέχουν συνδυασμό εθελοντικών και υποχρεωτικών μέτρων.

17.  είναι της γνώμης ότι η συνολική συμφωνία για τις επενδύσεις με την Κίνα πρέπει να περιλαμβάνει επαρκείς δεσμεύσεις για την τήρηση των διεθνών συμβάσεων κατά της αναγκαστικής εργασίας· θεωρεί, ειδικότερα, ότι η Κίνα θα πρέπει, ως εκ τούτου, να κυρώσει τις συμβάσεις αριθ. 29 και 105 της ΔΟΕ·

18.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόσφατη συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι συννομοθέτες σχετικά με τη μεταρρύθμιση του κανονισμού της ΕΕ για τα είδη διπλής χρήσης για λόγους εθνικής ασφάλειας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

19.  καλεί την Επιτροπή, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για να πείσουν την κινεζική κυβέρνηση να κλείσει τα στρατόπεδα και να θέσει τέλος σε όλες τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Xinjiang και σε άλλα μέρη, όπως το Θιβέτ· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να επαναλαμβάνουν αυτό το μήνυμα στην κινεζική κυβέρνηση με κάθε ευκαιρία και στα υψηλότερα επίπεδα· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η προσέγγιση που ακολούθησε και τα μέσα που χρησιμοποίησε μέχρι στιγμής η ΕΕ δεν οδήγησαν σε απτή πρόοδο όσον αφορά την επίδοση της Κίνας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία έχει απλώς επιδεινωθεί υπό την προεδρία του Xi Jinping· προτρέπει την Επιτροπή να εκπονήσει και να εφαρμόσει μια ολιστική στρατηγική της ΕΕ με στόχο την επίτευξη πραγματικής προόδου όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα· προτρέπει τις κινεζικές αρχές να συνεχίσουν να εφαρμόζουν τις εθνικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την κύρωση του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, του 1966, το οποίο υπεγράφη από την Κίνα το 1998, και να εφαρμόσουν τις συστάσεις των φορέων του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

20.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις 7 Δεκεμβρίου 2020· καλεί τα κράτη μέλη και τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας να αξιολογήσουν ταχέως την έγκριση κυρώσεων κατά Κινέζων αξιωματούχων και κρατικών οντοτήτων, όπως η Xinjiang Production and Construction Corporation, που είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της πολιτικής της μαζικής κράτησης Ουιγούρων και άλλων Τουρκμενικών Μουσουλμάνων στο Xinjiang, για τη χρήση αναγκαστικής εργασίας και για το συντονισμό της σοβαρής καταστολής της θρησκευτικής ελευθερίας, της ελευθερίας κυκλοφορίας και άλλων βασικών δικαιωμάτων στην περιοχή και σε άλλα μέρη, όπως το Θιβέτ·

21.  καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να εφαρμόσουν τη δέσμη μέτρων που συμφωνήθηκε τον Ιούλιο, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός «συστήματος διάσωσης» των ανθρώπων που υφίστανται καταπίεση στην Κίνα, μετά την περαιτέρω επιδείνωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών·

22.  επαναλαμβάνει την υποστήριξή του στον επικείμενο διάλογο ΕΕ-ΗΠΑ για την Κίνα και ζητεί τα ανθρώπινα δικαιώματα να κατέχουν εξέχουσα θέση στην ημερήσια διάταξή της· ζητεί μεγαλύτερο συντονισμό μεταξύ των δημοκρατιών όσον αφορά την εφαρμογή κυρώσεων και άλλων μέτρων για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ηπειρωτική Κίνα και στο Χονγκ Κονγκ, καθώς και των γεωπολιτικών προκλήσεων που θέτει η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας·

23.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, καθώς και στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0110. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0422. (3) ΕΕ C 11 της 13.1.2020, σ. 25. (4) ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 103. (5) ΕΕ C 238 της 6.7.2018, σ. 108. (6) ΕΕ C 199 E της 7.7.2012, σ. 185. (7) ΕΕ C 285 E της 21.10.2010, σ. 80. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0337. (9) ΕΕ L 410I της 7.12.2020, σ. 1. (10) ΕΕ L 410I της 7.12.2020, σ. 13.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το Ιράν, ιδίως την περίπτωση της βραβευθείσας με το Βραβείο Ζαχάρωφ 2012 Nasrin Sotoudeh (2020/2914(RSP))

P9_TA(2020)0376 RC-B9-0440/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Ιράν, και ιδίως το ψήφισμα της 13ης Δεκεμβρίου 2018 σχετικά με το Ιράν, ιδίως την υπόθεση της Nasrin Sotoudeh(1) και το ψήφισμα της 17ης Σεπτεμβρίου 2019, σχετικά με την κατάσταση των υπερασπιστών των δικαιωμάτων των γυναικών και των φυλακισμένων ατόμων που έχουν διπλή ιθαγένεια (ΕΕ-Ιράν)(2),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα (OHCHR) σχετικά με το Ιράν, της 9ης Δεκεμβρίου 2020, με την οποία ζητείται η απελευθέρωση της Nasrin Sotoudeh,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), της 12ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με την εκτέλεση του Ruhollah Zam,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, της 25ης Νοεμβρίου 2020, με την οποία ζητείται από το Ιράν να σταματήσει την εκτέλεση του Ahmadreza Djalali,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, της 26ης Οκτωβρίου 2020, όπου ζητείται λογοδοσία για τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων και την έκθεσή του, της 21ης Ιουλίου 2020, για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν,

–  έχοντας υπόψη τον 5ο διάλογο υψηλού επιπέδου Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ιράν, της 9ης Δεκεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με τη θανατική ποινή, τα βασανιστήρια και την ελευθερία της έκφρασης,

–  έχοντας υπόψη ότι, το 2012, το Βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης απονεμήθηκε στη Nasrin Sotoudeh,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Nasrin Sotoudeh, νικήτρια του Βραβείου Ζαχάρωφ το 2012 για την Ελευθερία της Σκέψης, είναι Ιρανή δικηγόρος, ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτική κρατούμενη, η οποία κατά τα τελευταία 15 χρόνια αγωνίζεται για τα δικαιώματα των γυναικών, των παιδιών, των θρησκευτικών μειονοτήτων, των δημοσιογράφων και των καλλιτεχνών, καθώς και όσων αντιμετωπίζουν τη θανατική ποινή και, ως εκ τούτου, αποτελεί διαρκή στόχο και παρενοχλείται από τις ιρανικές αρχές, και έχει συλληφθεί και φυλακιστεί αρκετές φορές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δίωξη και οι ποινές εις βάρος της καταδεικνύουν σε πόσο μεγάλο βαθμό η ιρανική δικαιοσύνη ποινικοποιεί τον ακτιβισμό υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Nasrin Sotoudeh έχει συλληφθεί αυθαίρετα, από τις 13 Ιουνίου 2018, επειδή εκπροσωπεί γυναίκες οι οποίες διαμαρτυρήθηκαν για τον αναγκαστικό ιρανικό νόμο περί μαντίλας (hijab) και καταδικάστηκαν ερήμην τον Μάρτιο του 2019 σε φυλάκιση 33 ετών και 148 μαστιγώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι εμπειρογνώμονες των Ηνωμένων Εθνών έχουν επανειλημμένα εκφράσει σοβαρές ανησυχίες ότι η τρέχουσα κράτησή της είναι αυθαίρετη ζητώντας την απελευθέρωσή της·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Nasrin Sotoudeh απελευθερώθηκε προσωρινά στις 7 Νοεμβρίου 2020 μετά από θετικό τεστ για τη νόσο COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι διατάχθηκε να επιστρέψει στη φυλακή Qarchak, ένα κέντρο κράτησης γυναικών στην Τεχεράνη, γνωστό για τις σκληρές και απάνθρωπες συνθήκες κράτησής του, στις 2 Δεκεμβρίου 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση αυτή εκ μέρους των ιρανικών αρχών μπορεί να έχει απειλητικές για τη ζωή συνέπειες, για την ίδια, και παρατείνει περαιτέρω την αυθαίρετη φυλάκισή της, κατά παράβαση των υποχρεώσεων του Ιράν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικογένεια, οι συγγενείς και οι φίλοι της Nasrin Sotudeh, ιδίως ο σύζυγός της Reza Khandan, έχουν αποτελέσει στόχο των ιρανικών αρχών, προκειμένου να φιμωθεί και να σταματήσει κάθε εκστρατεία για την απελευθέρωση της Nasrin Sotoudeh·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύλληψη της Nasrin Sotoudeh έλαβε χώρα στο πλαίσιο ενισχυμένης καταστολής σε βάρος των υπερασπιστών των δικαιωμάτων των γυναικών στο Ιράν· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των γυναικών που έχουν πραγματοποιήσει ενεργές εκστρατείες υπέρ της χειραφέτησης των γυναικών και τη βελτίωση των δικαιωμάτων τους έχουν υποστεί παρενόχληση, αυθαίρετες συλλήψεις και κράτηση, ενώ έχουν παραβιαστεί και τα δικαιώματά τους για ορθή διαδικασία και δίκαιη δίκη·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ahmadreza Djalali, Ιρανο-σουηδός γιατρός, πανεπιστημιακός και καθηγητής στο πανεπιστήμιο VUB των Βρυξελλών και στο ιταλικό πανεπιστήμιο Universita degli Studi del Piemonte Orientale, ο οποίος καταδικάστηκε σε θάνατο με προσχηματικές κατηγορίες για κατασκοπεία, τον Οκτώβριο του 2017, φέρεται να μεταφέρθηκε σε απομόνωση, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την εκτέλεσή του, παρά την ύπαρξη ευρέως γνωστών ευρημάτων που επιβεβαιώνουν ότι η δίκη του ήταν κατάφωρα άδικη και ότι η καταδίκη του βασιζόταν σε ομολογία που αποσπάστηκε κατόπιν βασανισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει δεχτεί απειλές για τη ζωή του ιδίου και των μελών της οικογένειάς του από Ιρανούς αξιωματούχους στη Σουηδία και το Ιράν· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε επιστολή που απέστειλε από τη φυλακή πολιτικών κρατουμένων Evin, ανέφερε ότι ο λόγος της κράτησής του ήταν η αντίρρησή του στο να κατασκοπεύσει ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα για λογαριασμό του Ιράν· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Δρ. Djalali ενημερώθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2020 ότι επίκειται η εκτέλεσή του·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 12 Δεκεμβρίου 2020, ο δημοσιογράφος Ruhollah Zam εκτελέστηκε με απαγχονισμό, μετά από την εσπευσμένη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της 8ης Δεκεμβρίου 2020 να διατηρήσει την ποινή του για ασαφείς κατηγορίες περί «διαφθοράς στη γη», οι οποίες υποστηρίχθηκαν από ομολογίες που αποσπάστηκαν με άσκηση βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον κ. Zam, ο οποίος είχε λάβει άσυλο στη Γαλλία το 2009 και διηύθυνε ένα δημοφιλές κανάλι στο Telegram, που ασκούσε κριτική στις ιρανικές αρχές, τον παρέσυραν με δόλιο τρόπο στο Ιράκ, τον απήγαγαν και οι ιρανικές αρχές τον μετέφεραν στο Ιράν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκτέλεσή του για την άσκηση του δικαιώματός του στην ελευθερία της έκφρασης συνιστά κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Fariba Adelkhah, πολίτης της ΕΕ και εξέχων ακαδημαϊκός, γαλλικής και ιρανικής καταγωγής, διευθυντής ερευνών στο Πανεπιστήμιο Sciences Po του Παρισιού, κρατείται αυθαίρετα από τον Ιούνιο του 2019 στη φυλακή Evin·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολίτες με διπλή ιθαγένεια ΕΕ-Ιράν εξακολουθούν να συλλαμβάνονται, με τη σύλληψή τους να ακολουθείται από παρατεταμένη απομόνωση και ανακρίσεις, σε συνθήκες έλλειψης ορθής διαδικασίας, χωρίς πρόσβαση σε δίκαιη δίκη και με μακρές ποινές φυλάκισης που βασίζονται σε ασαφείς ή αδιευκρίνιστες κατηγορίες περί «εθνικής ασφάλειας» και «κατασκοπείας»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ιράν δεν αναγνωρίζει τη διπλή ιθαγένεια, περιορίζοντας κατά συνέπεια την πρόσβαση που έχουν οι ξένες πρεσβείες στους πολίτες τους με διπλή ιθαγένεια οι οποίοι κρατούνται εκεί·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ιρανικά δικαστήρια δεν εξασφαλίζουν ορθή διαδικασία και δίκαιη δίκη, και αρνούνται την πρόσβαση σε νομικό σύμβουλο, ιδίως κατά την περίοδο της έρευνας, και τις επισκέψεις από προξενικές αρχές, οργανισμούς του ΟΗΕ ή ανθρωπιστικές οργανώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καταδικαστικές αποφάσεις των Ιρανών δικαστών βασίζονται συχνά σε αόριστες ή μη προσδιοριζόμενες κατηγορίες περί εθνικής ασφάλειας και κατασκοπείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν ανεξάρτητοι μηχανισμοί για τη διασφάλιση της λογοδοσίας στο δικαστικό σώμα και ότι εξακολουθούν να παραμένουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την πολιτικοποίηση των δικαστών·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ιρανικές αρχές έχουν αντιμετωπίσει τις διαμαρτυρίες της κοινωνίας των πολιτών στο Ιράν για τη φτώχεια, τον πληθωρισμό, τη διαφθορά και τον πολιτικό αυταρχισμό με αυστηρά μέτρα καταστολής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιρανική υπηρεσία πληροφοριών έχει εντείνει την κατασταλτική της δράση κατά των εργαζομένων της κοινωνίας των πολιτών και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικηγόρων, των ακτιβιστών υπέρ του περιβάλλοντος, των ακτιβιστών υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών, των φοιτητών, των δημοσιογράφων, των δασκάλων, των οδηγών φορτηγών και των ειρηνικών ακτιβιστών·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν καλέσει το Ιράν να εγγυηθεί τα δικαιώματα των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικηγόρων που έχουν φυλακιστεί για δημόσια στήριξη διαμαρτυριών κατά της υποχρεωτικής χρήσης της μαντίλας στο Ιράν, και έχουν επαναλάβει σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά τις συνεχιζόμενες εκτελέσεις ανήλικων παραβατών στο Ιράν·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πολυάριθμες οι εκθέσεις σχετικά με τις απάνθρωπες και ταπεινωτικές συνθήκες που επικρατούν στις φυλακές και την άρνηση στην παροχή επαρκούς πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη κατά τη διάρκεια της κράτησης, με σκοπό τον εκφοβισμό, την τιμωρία ή τον εξαναγκασμό των κρατουμένων, κατά παράβαση των προτύπων ελάχιστων κανόνων των Ηνωμένων Εθνών για τη μεταχείριση των κρατουμένων·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεκάδες υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφοι, δικηγόροι και ακτιβιστές εξακολουθούν να βρίσκονται στη φυλακή για ειρηνικό ακτιβισμό, και έχουν αποκλειστεί από την επίδειξη επιείκειας και τις προσωρινές απελευθερώσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά την πανδημία COVID-19 για να μειωθεί ο υπερπληθυσμός στις φυλακές·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ειδικός εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, στην ετήσια έκθεσή του προς τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στις 21 Ιουλίου 2020, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τη συνεχιζόμενη χρήση της θανατικής ποινής και τον μεγάλο αριθμό των εκτελέσεων στο Ιράν, και επιβεβαίωσε ότι οι εκθέσεις που έλαβε καταδεικνύουν τη συνεχιζόμενη τάση περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης και τις συνεχιζόμενες διακρίσεις εναντίον μειονοτήτων και εναντίον γυναικών·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ίδια έκθεση, ο Ειδικός εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών επιβεβαιώνει ότι, παρά τα σαφή στοιχεία ότι οι ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν υπερβολική και θανάσιμη βία που προκάλεσε τον θάνατο σε περισσότερα από 300 άτομα, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών, κατά τις διαδηλώσεις του Νοεμβρίου 2019, σχεδόν ένα έτος μετά, οι ιρανικές αρχές δεν έχουν διεξάγει έρευνα σύμφωνη με τα διεθνή πρότυπα·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση θανατικών ποινών κατά διαδηλωτών έχει αυξηθεί, διατηρώντας ένα μοτίβο κατ’ όνομα ομολογιών, οι οποίες αποσπώνται κατόπιν βασανισμού και τις οποίες ακολουθεί η εκτέλεση των διαδηλωτών χωρίς να έχουν ενημερωθεί οι δικηγόροι και οι οικογένειές τους, όπως συνέβη στην περίπτωση της καταδίκης του γνωστού αθλητή της πάλης Navid Afkari, που δολοφονήθηκε με εκτέλεση στις 12 Σεπτεμβρίου 2020 για κατηγορίες τις οποίες είχε αρνηθεί πλήρως· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αδέρφια του παραμένουν στη φυλακή και έχουν καταδικαστεί σε μακρόχρονες ποινές επειδή συμμετείχαν σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο ζητείται η σύσταση της μονάδας StratCom της ΕΥΕΔ, η οποία θα ασχολείται με τη Μέση Ανατολή, ιδίως το Ιράν·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τεχνολογίες μαζικής παρακολούθησης χρησιμοποιούνται για την καταστολή των διαδηλώσεων τόσο στο διαδίκτυο όσο και στον δρόμο, μεταξύ άλλων μέσω της λογοκρισίας στο διαδίκτυο· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κρατικά μέσα ενημέρωσης έχουν πραγματοποιήσει εκστρατείες παραπληροφόρησης κατά διαδηλωτών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με συμμετοχή κορυφαίων προσωπικοτήτων του έθνους, με στόχο τη στρέβλωση των γεγονότων για τις διαδηλώσεις του Νοεμβρίου του 2019·

1.  καταδικάζει απερίφραστα την αυθαίρετη κράτηση, την καταδίκη και, πρόσφατα, την επιστροφή στη φυλακή της υπερασπίστριας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών και δικηγόρου, Nasrin Sotoudeh, και καλεί τις αρχές της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν να την απελευθερώσουν αμέσως και άνευ όρων, με συνοπτικές διαδικασίες, και να της επιτρέψουν να λάβει την υγειονομική περίθαλψη που χρειάζεται·

2.  καταδικάζει απερίφραστα τις εκτελέσεις, στις 12 Δεκεμβρίου 2020, του δημοσιογράφου Ruhollah Zam, ο οποίος είχε βάση του τη Γαλλία και ήταν αρχισυντάκτης του καναλιού Telegram Amad News, και στις 12 Σεπτεμβρίου 2020 του παλαιστή Navid Afkari· εκφράζει τα βαθύτατα συλλυπητήριά του στις οικογένειες, τους φίλους και τους συναδέλφους τους· καλεί την ΕΕ και τα θεσμικά όργανα των κρατών μελών της να παράσχουν αποτελεσματικότερη προστασία σε Ιρανούς υπηκόους που διαμένουν στην ΕΕ και υφίστανται παρενοχλήσεις και απειλές από ιρανικές υπηρεσίες πληροφοριών·

3.  καλεί το Ιράν να σταματήσει αμέσως την επικείμενη εκτέλεση του Σουηδο-ιρανού πανεπιστημιακού Ahmadreza Djalali, να τον απελευθερώσει και να τον αποζημιώσει, και να σταματήσει να απειλεί την οικογένειά του στο Ιράν και τη Σουηδία· καταδικάζει απερίφραστα, επίσης, τον βασανισμό, την αυθαίρετη κράτησή του και την θανατική του ποινή· σημειώνει ότι ο Δρ. Djalali ενημερώθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2020 ότι οι εισαγγελικές αρχές εξέδωσαν εντολή για την εκτέλεση της ποινής του και ότι βρίσκεται σε απομόνωση στο τμήμα 209 της φυλακής Evin· επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του για επείγουσα παρέμβαση από τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) και τα κράτη μέλη της ΕΕ, με στόχο την ανάσχεση κάθε σχεδίου εκτέλεσης του Ahmadreza Djalali, την ακύρωση της θανατικής ποινής του και την εξασφάλιση της άμεσης απελευθέρωσής του·

4.  ζητεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να προβούν από κοινού σε δημόσιες δηλώσεις και να αναλάβουν διπλωματικές πρωτοβουλίες για την παρακολούθηση των άδικων δικών, και να επισκεφθούν φυλακές όπου κρατούνται υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλοι κρατούμενοι λόγω πεποιθήσεων, συμπεριλαμβανομένων πολιτών της ΕΕ στο Ιράν, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

5.  ζητεί από την κυβέρνηση του Ιράν να απελευθερώσει αμέσως και άνευ όρων τους εκατοντάδες ανθρώπους που κρατούνται αυθαίρετα επειδή άσκησαν ειρηνικά τα δικαιώματά τους στην ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένων διαδηλωτών, δημοσιογράφων, εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης, πολιτικών αντιφρονούντων, καλλιτεχνών, συγγραφέων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων δικηγόρων, υπερασπιστών των δικαιωμάτων των γυναικών, ακτιβιστών για τα εργασιακά δικαιώματα, ακτιβιστών για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, υπέρμαχων της διατήρησης, ακτιβιστών κατά της θανατικής ποινής και άλλων που απαιτούν αλήθεια, δικαιοσύνη και αποζημίωση για τις μαζικές εκτελέσεις χωρίς δίκη της δεκαετίας του 1980· τονίζει ότι, εν αναμονή της απελευθέρωσής τους, οι ιρανικές αρχές πρέπει να εγγυηθούν τη σωματική και ψυχική τους ακεραιότητα·

6.  καλεί το Ιράν να άρει αμέσως όλες τις κατηγορίες και να άρει όλους τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς σε όλα τα άτομα με διπλή – ευρωπαϊκή και ιρανική – ιθαγένεια που υπόκεινται σε αυθαίρετες κρατήσεις και άλλα περιοριστικά μέτρα, όπως οι περιπτώσεις των Fariba Adelkhah, Nahid Taghavi, Kameel Ahmady και Nazanin Zaghari-Ratcliffe· επαναλαμβάνει το αίτημά του για άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση των Kamran Ghaderi, Massoud Mossaheb και Morad Tahbaz, οι οποίοι κρατούνται αυτή τη στιγμή σε ιρανικές φυλακές, και καταγγέλλει, για άλλη μια φορά, τη συνεχιζόμενη πρακτική της φυλάκισης ατόμων με διπλή ιθαγένεια, ΕΕ-Ιράν, από την ιρανική δικαιοσύνη μετά από άδικες δίκες και έλλειψη πρόσβασης σε προξενική υποστήριξη·

7.  εκφράζει ανησυχία για τη σωματική επίθεση και τη δια της βίας μεταφορά, στις 13 Δεκεμβρίου 2020, της υπερασπίστριας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Golrokh Iraee στη φυλακή Evin· ζητεί άμεση αποσαφήνιση για την κατάστασή της και επαναλαμβάνει το αίτημά του για την απελευθέρωσή της·

8.  καταδικάζει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο την καταστολή των δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και του συνέρχεσθαι ειρηνικώς· ζητεί από τις ιρανικές αρχές να διασφαλίσουν την πλήρη εφαρμογή του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, στο οποίο είναι συμβαλλόμενο μέρος, και να διασφαλίσουν το δικαίωμα όλων των κρατουμένων σε ορθή διαδικασία και δίκαιη δίκη, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος εκπροσώπησης από δικηγόρο της επιλογής τους·

9.  καταδικάζει τους περιορισμούς στον χώρο της κοινωνίας των πολιτών, τη χρήση της θανατικής ποινής ως όπλου πολιτικής καταστολής, τους ακρωτηριασμούς, τα μαστιγώματα και τις άλλες σκληρές και απάνθρωπες ποινές που περιλαμβάνονται στον ιρανικό ποινικό κώδικα, τις σκληρές και απάνθρωπες συνθήκες κράτησης, τις ομολογίες που αποσπώνται με βασανισμό ή κακοποίηση και τη δίκη πολιτών από επαναστατικά δικαστήρια· καταγγέλλει τη χρήση της θανατικής ποινής ως αποτρεπτικού παράγοντα εναντίον ειρηνικών αντιφρονούντων, εναντίον του ακτιβισμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εναντίον του δικαιώματος άσκησης της ελευθερίας της έκφρασης· καλεί την ιρανική κυβέρνηση να κηρύξει αμέσως μορατόριουμ σε όλες τις επικείμενες εκτελέσεις εν αναμονή της πλήρους κατάργησης της θανατικής ποινής·

10.  σημειώνει την πρόοδο που έχουν πραγματοποιήσει οι Ιρανές στους τομείς της εκπαίδευσης, της επιστήμης και της έρευνας, όπως καταδεικνύεται από το γεγονός ότι οι περισσότεροι φοιτητές στα ιρανικά πανεπιστήμια είναι γυναίκες· καλεί την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν να εξαλείψει τόσο στη νομοθεσία όσο και στην πράξη, κάθε μορφή διάκρισης και άλλων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος γυναικών και κοριτσιών· υποστηρίζει σθεναρά τις Ιρανές υπερασπίστριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εξακολουθούν να υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, παρά τις δυσκολίες και τις προσωπικές επιπτώσεις που αντιμετωπίζουν·

11.  καλεί τις ιρανικές αρχές να αντιμετωπίσουν όλες τις μορφές διακρίσεων εις βάρος ατόμων που ανήκουν σε εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών, των Μπαχάι, και των ατόμων ΛΟΑΔΜ, και να απελευθερώσουν αμέσως και άνευ όρων όλους όσους έχουν φυλακιστεί επειδή άσκησαν το δικαίωμά τους στην ελευθερία της θρησκείας ή των πεποιθήσεων ή του γενετήσιου προσανατολισμού·

12.  ζητεί τη διεξαγωγή έρευνας, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, για τα εγκλήματα διεθνούς δικαίου και για άλλες σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του Νοεμβρίου του 2019 και του Ιανουαρίου του 2020· ζητεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εγκρίνουν στοχευμένα περιοριστικά μέτρα κατά των αξιωματούχων που ευθύνονται για τις παραβιάσεις αυτές·

13.  στηρίζει αμέριστα τις προσδοκίες της πλειονότητας των Ιρανών που επιθυμούν να ζήσουν σε μια ελεύθερη, σταθερή, συμμετοχική και δημοκρατική χώρα που τηρεί τις εθνικές και διεθνείς δεσμεύσεις της σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών· καλεί τις ιρανικές αρχές να εξασφαλίσουν ανεξάρτητες και αμερόληπτες έρευνες για όλους τους θανάτους που σημειώθηκαν σε αυτές τις διαδηλώσεις, για όλους εκείνους που είναι ύποπτοι ποινικής ευθύνης για τη δολοφονία διαδηλωτών, καθώς και για όλες τις περιπτώσεις θυμάτων βίαιων εξαφανίσεων και εκτελέσεων χωρίς δίκη· καλεί, επιπλέον, τις ιρανικές αρχές να προχωρήσουν στην εκταφή και την επιστροφή των σωρών των θυμάτων στις οικογένειές τους, να εντοπίσουν και να προβούν σε δίωξη των δραστών και να παράσχουν αποτελεσματικά μέσα έννομης προστασίας στα θύματα·

14.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση από το Συμβούλιο του μηχανισμού κυρώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, του λεγόμενου νόμου Magnitsky, ως σημαντικού μέσου της ΕΕ για την επιβολή κυρώσεων σε παραβάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· ζητεί τη λήψη στοχευμένων μέτρων κατά Ιρανών αξιωματούχων που έχουν διαπράξει σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων εκτελέσεων των Ruhollah Zam και Navid Afkari και της αυθαίρετης κράτησης πολιτών διπλής ιθαγένειας και αλλοδαπών στο Ιράν, καθώς και όσων εμπλέκονται σε κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαστών που επέδωσαν θανατική ποινή σε δημοσιογράφους, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτικούς αντιφρονούντες και ακτιβιστές·

15.  θεωρεί ότι θα χρειαστούν περαιτέρω στοχευμένες κυρώσεις εάν οι ιρανικές αρχές δεν απελευθερώσουν τον Δρ. Djalali, όπως ζητούν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της·

16.  καλεί το Συμβούλιο να θέσει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως βασική συνιστώσα της διμερούς συνεργασίας του με το Ιράν, σύμφωνα με την κοινή δήλωση που συμφωνήθηκε από την ΑΠ/ΥΕ και τον Ιρανό Υπουργό Εξωτερικών τον Απρίλιο του 2016· καλεί την ΕΥΕΔ να συνεχίσει να συμπεριλαμβάνει τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως την κατάσταση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο πλαίσιο του διαλόγου υψηλού επιπέδου ΕΕ-Ιράν και καλεί μετ’ επιτάσεως τις ιρανικές αρχές να θέσουν τέρμα σε κάθε πράξη εκφοβισμού και σε αντίποινα, εναντίον υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για την επικοινωνία τους με αξιωματούχους της ΕΕ και του ΟΗΕ·

17.  καλεί την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη της ΕΕ να στηρίξουν πλήρως τους βραβευθέντες με το Βραβείο Ζαχάρωφ, μέσω των διπλωματικών και προξενικών αντιπροσωπειών τους, και συγκροτώντας μια εσωτερική διοργανική ειδική ομάδα για τη στήριξη των βραβευθέντων με το Βραβείο Ζαχάρωφ οι οποίοι διατρέχουν κίνδυνο· είναι της άποψης ότι η στήριξη των βραβευόμενων οι οποίοι διατρέχουν κίνδυνο θα πρέπει να ενισχυθεί από την πλευρά των αντιπροσωπειών της ΕΕ·

18.  ζητεί από την ΕΥΕΔ να ενισχύσει τις ικανότητές της προκειμένου να αντιμετωπίσει την ιρανική παρέμβαση και παραπληροφόρηση σε ευρωπαϊκό έδαφος· καλεί τις ιρανικές αρχές να άρουν τη λογοκρισία τους όσον αφορά υπηρεσίες και περιεχόμενο στο διαδίκτυο και να σταματήσουν τις διακοπές λειτουργίας του διαδικτύου που αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

19.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αντιμετωπίσουν την ιδιαίτερα ευάλωτη θέση των υπερασπιστριών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μέσω κατάλληλων μέτρων προστασίας, που τις προστατεύουν από τους ειδικούς και έμφυλους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται·

20.  καλεί τις ιρανικές αρχές να επεκτείνουν μια πάγια πρόσκληση σε όλες τις ειδικές διαδικασίες του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και να συνεργαστούν προορατικά· τις παροτρύνει να εξασφαλίσουν, ιδιαιτέρως, ότι επιτρέπεται η είσοδος στη χώρα του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν·

21.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στον Ανώτατο Ηγέτη της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, στον Πρόεδρο της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και στα μέλη του Ιρανικού Κοινοβουλίου.

(1) ΕΕ C 388 της 13.11.2020, σ. 127. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0019.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τα ύδατα (2020/2613(RSP))

P9_TA(2020)0377 B9-0401/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 191,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της υδάτινης πολιτικής(1) («Οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα» – ΟΠΥ),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21 Μαΐου 1991, για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων(2) («Οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων – ΟΕΑΛ»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/118/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση και την υποβάθμιση(3) («Οδηγία για τα υπόγεια ύδατα»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2007/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2007, για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας(4) («Οδηγία για τις πλημμύρες»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 91/676/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 1991, για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης(5) («Οδηγία για τη νιτρορύπανση»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/105/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος στον τομέα της πολιτικής των υδάτων καθώς και σχετικά με την τροποποίηση και τη συνακόλουθη κατάργηση των οδηγιών του Συμβουλίου 82/176/ΕΟΚ, 83/513/ΕΟΚ, 84/156/ΕΟΚ, 84/491/ΕΟΚ και 86/280/ΕΟΚ και την τροποποίηση της οδηγίας 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(6) («Οδηγία για τα πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος»),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/741 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2020, σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων(7),

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 2008, περί πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον (οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική)(8),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH) και για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων καθώς και για την τροποποίηση της οδηγίας 1999/45/ΕΚ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 793/93 του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1488/94 της Επιτροπής καθώς και της οδηγίας 76/769/ΕΟΚ του Συμβουλίου και των οδηγιών της Επιτροπής 91/155/ΕΟΚ, 93/67/ΕΟΚ, 93/105/ΕΚ και 2000/21/ΕΚ(7)(9) («Κανονισμός REACH»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης)(10),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 10ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με τον έλεγχο καταλληλότητας της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα και της οδηγίας για τις πλημμύρες, καθώς και τη συνοπτική της παρουσίαση της ίδιας ημερομηνίας,

–  έχοντας υπόψη την αξιολόγηση της Επιτροπής, της 13ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1991, για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, καθώς και τη συνοπτική της παρουσίαση της ίδιας ημερομηνίας,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής της 1ης Φεβρουαρίου 2018 για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης (αναδιατύπωση) (COM(2017)0753),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση προγράμματος σχετικά με τη δράση της Ένωσης στον τομέα της υγείας για την περίοδο 2021-2027 και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 282/2014 (πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health)), (COM(2020)0405),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης(11),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), της 4ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Ευρωπαϊκό περιβάλλον – Κατάσταση και προοπτικές το 2020: γνώση για τη μετάβαση σε μια βιώσιμη Ευρώπη,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη», και ιδίως το τμήμα 2.2 με τίτλο «Μια βιομηχανία που προετοιμάζει το έδαφος για την κλιματική ουδετερότητα» (COM(2020)0102),

–  έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030(12),

–  έχοντας υπόψη τη στρατηγική από το αγρόκτημα στο πιάτο(13),

–  έχοντας υπόψη το 7ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον(14),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Ιανουαρίου 2020, σχετικά με το Επενδυτικό Σχέδιο «Βιώσιμη Ευρώπη» – Επενδυτικό Σχέδιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (COM(2020)0021),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Ένα νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία – Για μια πιο καθαρή και πιο ανταγωνιστική Ευρώπη» (COM(2020)0098),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Η ώρα της Ευρώπης: Ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά» (COM(2020)0456),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2019, με τίτλο «Στρατηγική προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τα φάρμακα στο περιβάλλον» (COM(2019)0128),

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Παρισιού,

–  έχοντας υπόψη την μελέτη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) του Μαΐου του 2020 με τίτλο «Χρηματοδότηση της ύδρευσης, της αποχέτευσης και της προστασίας από τις πλημμύρες – Προκλήσεις στα κράτη μέλη της ΕΕ και επιλογές πολιτικής»,

–  έχοντας υπόψη τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών και ιδίως τον ΣΒΑ αριθ. 6 για το καθαρό νερό και την αποχέτευση(15) και τον ΣΒΑ αριθ. 14 για τη διατήρηση και την εκμετάλλευση των ωκεανών, των θαλασσών και των θαλάσσιων πόρων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση συνολικής αξιολόγησης της διακυβερνητικής πλατφόρμας επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων (IPBES) του Μαΐου του 2019 σχετικά με τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, του Νοεμβρίου του 2019, με τίτλο «Αξιολόγηση των επιπτώσεων της ΚΓΠ στα ύδατα»,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα 64/292 των Ηνωμένων Εθνών, της 28ης Ιουλίου 2010, το οποίο αναγνωρίζει το ανθρώπινο δικαίωμα στην ύδρευση και την αποχέτευση,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου, της 28ης Μαΐου 2020, στην υπόθεση C-535/18, IL και λοιποί κατά Land Nordrhein-Westfalen,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου, της 1ης Ιουλίου 2015, στην υπόθεση C-461/13, Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland e.V. κατά Bundesrepublik Deutschland (υπόθεση Weser),

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Δικαίωμα στο νερό» (Right2Water) και την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη συνέχεια της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτών «Δικαίωμα στο νερό» (Right2Water),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών, της 2ας Ιουλίου 2020, σχετικά με τον έλεγχο καταλληλότητας της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα, της οδηγίας για τα υπόγεια ύδατα, της οδηγίας για τα πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος και της οδηγίας για τις πλημμύρες(16),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 12ης Δεκεμβρίου 2018, με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων (κυλιόμενο πρόγραμμα)»(17),

–  έχοντας υπόψη τις ερωτήσεις προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τα ύδατα (O-000077/2020 – B9‑0077/2020 και O-000078/2020 – B9‑0078/2020),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 136 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή και ότι η διαχείριση των υδάτων διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διατήρηση των υπηρεσιών οικοσυστήματος της ΕΕ, καθώς και στη χρήση των πόρων και την οικονομική παραγωγή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ πρέπει να παρουσιάσει αποτελεσματικές απαντήσεις στις τρέχουσες προκλήσεις όσον αφορά τα ύδατα και να διαχειριστεί αποτελεσματικά τους υφιστάμενους υδάτινους πόρους, δεδομένου ότι αυτοί επηρεάζουν άμεσα την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την ποιότητά του και τα οικοσυστήματά του, την παραγωγή ενέργειας, τη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το νερό αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του κύκλου τροφίμων· λαμβάνοντας υπόψη είναι απαραίτητο τα υπόγεια και επιφανειακά ύδατα να είναι καλής ποιότητας και να υπάρχει σε επαρκείς ποσότητες προκειμένου να επιτευχθεί δίκαιο, υγιές, φιλικό προς το περιβάλλον και βιώσιμο σύστημα τροφίμων, όπως περιγράφεται στη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθαρό και επαρκές νερό αποτελεί ουσιώδες στοιχείο για την υλοποίηση και την επίτευξη πραγματικής κυκλικής οικονομίας στην ΕΕ·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το νερό έχει μεγάλη αξία για την οικονομία της ΕΕ και ότι οι εξαρτώμενοι από το νερό τομείς της ΕΕ παράγουν το 26 % της ετήσιας ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της ΕΕ, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά σημαντική την εξασφάλιση συνεχούς διαθεσιμότητας νερού καλής ποιότητας, σε επαρκείς ποσότητες ώστε να καλύπτονται όλες οι χρήσεις·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΠΥ θέσπισε πλαίσιο για την προστασία 110 000 συστημάτων επιφανειακών υδάτων στην ΕΕ, με στόχο την επίτευξη «καλής οικολογικής και χημικής κατάστασης» έως το 2015, την προστασία 13 400 συστημάτων υπόγειων υδάτων στην ΕΕ, με στόχο την επίτευξη «καλής ποσοτικής και χημικής κατάστασης» έως την ίδια προθεσμία, και την προστασία πόρων πόσιμου νερού σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 2· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο έλεγχος καταλληλότητας διαπίστωσε σημαντικές ελλείψεις στην εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τα ύδατα, οι στόχοι της οποίας είναι απίθανο να επιτευχθούν έως την τελική προθεσμία του 2027, εκτός εάν δρομολογηθούν αμέσως όλες οι απαιτούμενες προσπάθειες εφαρμογής στα κράτη μέλη και εάν οι σχετικές με τα ύδατα τομεακές πολιτικές ευθυγραμμιστούν με τις απαιτήσεις της ΟΠΥ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σχεδιασμός της διαχείρισης των υδάτων και τα προγράμματα για τη λήψη μέτρων (ΠΛΜ) θα πρέπει να συνεχιστούν και πέραν της προθεσμίας του 2027, ώστε να βελτιωθεί περαιτέρω η ποιότητα και η ποσότητα των υδάτων·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 74 % της επιφάνειας των συστημάτων υπόγειων υδάτων βρίσκεται σε καλή χημική κατάσταση και ότι το 89 % βρίσκεται σε καλή ποσοτική κατάσταση· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ακαθάριστο ισοζύγιο αζώτου στην ΕΕ μειώθηκε κατά 10 % από το 2004 έως το 2015(18)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι καλή χημική κατάσταση έχει επιτευχθεί μόνο για το 38 % των επιφανειακών υδάτων, ενώ μόλις το 40 % βρίσκεται σε καλή οικολογική κατάσταση ή δυναμικό, ενώ η κατάσταση του 16 % των επιφανειακών υδάτων εξακολουθεί να είναι άγνωστη λόγω έλλειψης δεδομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 81 % των επιφανειακών υδάτων θα επιτύγχανε καλή χημική κατάσταση, εάν δεν είχε μολυνθεί από πανταχού παρούσες, ανθεκτικές βιοσυσσωρεύσιμες και τοξικές ουσίες (uPBT) όπως ο υδράργυρος· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο ο ένας από τους τέσσερις δείκτες γλυκού νερού που αναλύθηκαν από τον ΕΕΑ έχει σημειώσει πρόοδο τα τελευταία 10-15 χρόνια(19)·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την αρχή «ένα εκτός, όλα εκτός», η κατάσταση των υδάτων θεωρείται καλή μόνον εάν όλα τα στοιχεία της αξιολόγησης θεωρούνται ικανοποιητικά, κάτι το οποίο δεν αντικατοπτρίζει βελτιώσεις στις επιμέρους παραμέτρους της ποιότητας των υδάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καλή κατάσταση εξαρτάται όχι μόνο από μέτρα μετριασμού για την αντιμετώπιση τρεχουσών πιέσεων, αλλά και από μέτρα αποκατάστασης για την αντιμετώπιση πιέσεων του παρελθόντος και από την έγκαιρη λήψη μέτρων έναντι εμφανιζόμενων απειλών(20)·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτελεσματικότητα της ΟΠΥ και η επίτευξη των στόχων της εξαρτάται από την εφαρμογή και επιβολή της από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, από την εξασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης, μεταξύ άλλων μέσω χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ, από την εφαρμογή άλλων νομοθετικών πράξεων της ΕΕ και από την καλύτερη ενσωμάτωση των στόχων για τα ύδατα σε άλλες πολιτικές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των συμφεροντούχων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την αποτελεσματική εφαρμογή·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 7 παράγραφος 3 της ΟΠΥ ορίζει ότι τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι τα υδατικά συστήματα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή πόσιμου νερού προστατεύονται με σκοπό να αποφευχθεί η υποβάθμιση της ποιότητάς τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο έλεγχος καταλληλότητας αναφέρει με σαφήνεια ότι έχει σημειωθεί ελάχιστη πρόοδος όσον αφορά τις προστατευόμενες περιοχές που προορίζονται για την άντληση πόσιμου νερού·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει ζωτική σημασία να αντιμετωπίζεται η χημική και άλλες πηγές ρύπανσης στα επιφανειακά και τα υπόγεια ύδατα κατά προτεραιότητα στην πηγή, ως το πλέον βιώσιμο, αποτελεσματικό και αποδοτικό από άποψη κόστους μέτρο, παράλληλα με την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει»·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΠΥ διατυπώνει την ανάγκη προστασίας των υδάτων που χρησιμοποιούνται για την άντληση πόσιμου νερού· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πάροχοι πόσιμου νερού θα πρέπει να είναι σε θέση να βασίζονται σε υδάτινους πόρους υψηλής ποιότητας, έτσι ώστε οι πολίτες να μην χρειάζεται να πληρώνουν το κόστος δαπανηρών διαδικασιών επεξεργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επομένως, είναι απαραίτητο να μειωθεί η ρύπανση στην πηγή·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια έκθεση αξιολόγησης 2019 της IPBES σχετικά με τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες χαρακτηρίζει τη ρύπανση των υδάτων ως σημαντική απειλή για την παγκόσμια βιοποικιλότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιοποικιλότητα των γλυκών υδάτων είναι μεταξύ των πλέον απειλούμενων στην Ευρώπη και ότι η ρύπανση των υδάτων έχει αρνητικές επιπτώσεις στη χλωρίδα και την πανίδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ευρωπαϊκοί υγρότοποι, οι οποίοι χρησιμεύουν ως φυσικές καταβόθρες άνθρακα, έχουν μειωθεί κατά 50 % από το 1970 και ότι τα είδη του γλυκού νερού έχουν μειωθεί κατά 83 % έκτοτε·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί την κύρια απειλή κατά των υδάτινων πόρων στον κόσμο, από την άποψη τόσο της μεγάλης όσο και της μικρής ποσότητας νερού· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υγιή και ανθεκτικά οικοσυστήματα γλυκών υδάτων είναι καλύτερα σε θέση να μετριάσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να προσαρμοστούν σε αυτήν·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΠΥ δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένες διατάξεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ανακοίνωσή της σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η Επιτροπή αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι πρέπει να αποκατασταθούν οι φυσικές λειτουργίες των υπόγειων και των επιφανειακών υδάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο έλεγχος καταλληλότητας διαπίστωσε ότι η ΟΠΥ «είναι επαρκώς ρυθμιστική όσον αφορά τις πιέσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν και, ωστόσο, αρκετά ευέλικτη ώστε να ενισχύει την εφαρμογή της όπως απαιτείται όσον αφορά αναδυόμενες προκλήσεις που δεν αναφέρονται στην οδηγία, όπως η κλιματική αλλαγή, η λειψυδρία και οι ρύποι που προκαλούν νέες ανησυχίες»·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αστικές περιοχές αυξάνουν συνεχώς και αδιάκοπα την πίεση που ασκούν στις μονάδες επεξεργασίας λυμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κύρια και εν μέρει μη ρυθμισμένη σημειακή πηγή ρύπανσης των υδάτων στην ΕΕ είναι η απόρριψη μη επεξεργασμένων ή ανεπαρκώς επεξεργασμένων αστικών και/ή βιομηχανικών λυμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΕΑΛ δεν είχε σχεδιαστεί αρχικά για την αντιμετώπιση της έκλυσης χημικών ουσιών, φαρμακευτικών καταλοίπων ή μικροπλαστικών σε υδατικά συστήματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΕΑΛ ήταν αποτελεσματική όσον αφορά τη μείωση στοχευμένων ρύπων των υδατικών συστημάτων μειώνοντας τα φορτία του βιοχημικώς απαιτούμενου οξυγόνου, του αζώτου και του φωσφόρου στα επεξεργασμένα λύματα σε ολόκληρη την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή τόσο στις υφιστάμενες όσο και στις αναδυόμενες πηγές ρύπανσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια άλλη κύρια διάχυτη πηγή ρύπανσης των υδάτων είναι η γεωργία, με εκλύσεις θρεπτικών ουσιών, φυτοφαρμάκων, αντιβιοτικών και άλλων ρύπων σε λεκάνες απορροής και ποταμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διατάξεις της τρέχουσας ΚΓΠ που αφορούν τα ύδατα στάθηκαν ανεπαρκείς για τη στήριξη των στόχων της ΟΠΥ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάχυτη ρύπανση αποτελεί εμπόδιο στην εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει»·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ένα τρίτο των ευρωπαϊκών χωρών υποφέρει από λειψυδρία, δηλαδή έχουν ετήσια κατά κεφαλήν ποσότητα νερού κάτω από 5 000 m3(21)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε περίπτωση συγκρούσεων για την κατανομή των υδάτινων πόρων, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη διασφάλιση του ανθρώπινου δικαιώματος στο νερό· λαμβάνοντας υπόψη ότι 13 κράτη μέλη δήλωσαν ότι διατρέχουν κίνδυνο απερήμωσης στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της απερήμωσης(22)·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η άντληση νερού ασκεί σημαντική πίεση στα ύδατα της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το ένα τέταρτο του νερού που εκτρέπεται από το φυσικό περιβάλλον στην ΕΕ χρησιμοποιείται για γεωργικούς σκοπούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι επιτεύχθηκε συμφωνία σχετικά με τον νέο κανονισμό για τις ελάχιστες απαιτήσεις για επαναχρησιμοποίηση του νερού, η οποία θα διευκολύνει τη χρήση επεξεργασμένων αστικών λυμάτων για γεωργική άρδευση·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες οντότητες που διαχειρίζονται υδατικά συστήματα χρηματοδοτούνται από δραστηριότητες που επιδεινώνουν τη χημική και οικολογική κατάσταση των υδατικών συστημάτων, γεγονός που εμποδίζει την επίτευξη των στόχων της ΟΠΥ· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε παρόμοιες περιπτώσεις είναι δύσκολο να αποφευχθούν οι συγκρούσεις συμφερόντων, κάτι που παγιδεύει τις οντότητες που διαχειρίζονται τα υδατικά συστήματα σε έναν φαύλο κύκλο, αφού εξαρτώνται από δραστηριότητες που επιδεινώνουν τα υδατικά συστήματα·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 60 % των λεκανών απορροής ποταμών βρίσκονται σε διακρατικές περιοχές, γεγονός που καθιστά ζωτικής σημασίας την αποτελεσματική διασυνοριακή συνεργασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι 20 ευρωπαϊκές χώρες εξαρτώνται από άλλες χώρες για πάνω από το 10 % των υδάτινων πόρων τους, ενώ 5 χώρες βασίζονται στην προέλευση από το εξωτερικό, μέσω ποταμών, για ποσοστό άνω του 75 % των πόρων τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη συμμόρφωση με την οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων σε παραμεθόριες περιοχές προκαλεί επιδείνωση των διασυνοριακών υδατικών συστημάτων της ΟΠΥ, γεγονός που καθιστά αδύνατη την επίτευξη των στόχων της ΟΠΥ στο κράτος μέλος υποδοχής·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνδεσιμότητα των ποταμών, από τα μικρά υδατορρεύματα έως τις εκβολές και τα δέλτα, είναι καίριας σημασίας για μεταναστευτικά είδη ψαριών, τα στάδια ζωής των οποίων αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο των αντίστοιχων οικοσυστημάτων και της τροφικής αλυσίδας και τα οποία αποκτούν αυξανόμενη κοινωνικοπολιτισμική αξία στις αλιευτικές κοινότητες·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνολική κατανάλωση ενέργειας στον τομέα των υδάτων στην ΕΕ είναι σημαντική και πρέπει να είναι αποδοτικότερη για να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, των κλιματικών στόχων της ΕΕ με ορίζοντα το 2030 και του στόχου επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας το 2050·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υδροηλεκτρική ισχύς έχει τη δυνατότητα να απαλλάξει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τις ανθρακούχες εκπομπές και μπορεί, επομένως, να συμβάλλει στην επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων της ΕΕ δυνάμει της Συμφωνίας του Παρισιού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υδροηλεκτρική ενέργεια πρέπει να προσεγγίζεται με ολιστικό τρόπο, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεών της στις υδρομορφολογικές συνθήκες και τους οικοτόπους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε σύγκριση με την αιολική και την ηλιακή ηλεκτρική ενέργεια, η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι λιγότερο ευμετάβλητη και, ως εκ τούτου, συμβάλλει στη διατήρηση συνεχούς εφοδιασμού με ενέργεια και σταθερού δικτύου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποθήκευση αντληθείσας υδροηλεκτρικής ενέργειας αντιστοιχεί σε ποσοστό άνω του 90 %(23) της ικανότητας αποθήκευσης ενέργειας της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να στηρίζει τα κράτη μέλη ώστε να συμμετέχουν σε φιλικά προς το περιβάλλον υδροηλεκτρικά έργα, τα οποία, ταυτόχρονα, δεν θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των τοπικών κοινοτήτων·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαρθρωτικές αλλαγές στα υδατικά συστήματα αποτελούν τις κύριες πιέσεις για την κατάστασή τους(24)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υδρομορφολογία επηρεάζει το 40 % των συστημάτων επιφανειακών υδάτων και συνίσταται σε φυσικές αλλοιώσεις (26 %), φράγματα και υδατοφράκτες (24 %), υδρολογικές αλλοιώσεις (7 %) ή άλλες υδρομορφολογικές αλλοιώσεις (7 %)· λαμβάνοντας υπόψη ότι σήμερα υπάρχουν πάνω από 21 000 υδροηλεκτρικοί σταθμοί στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχει αναληφθεί συνολική δράση από την ΕΕ για την απομάκρυνση παροπλισμένων φραγμάτων και υπερχειλιστήρων παρά τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο συντονισμός σε επίπεδο ΕΕ στο ζήτημα αυτό θα παρείχε προστιθέμενη αξία·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ανθρώπινο δικαίωμα στην ύδρευση και την αποχέτευση αναγνωρίστηκε ως ανθρώπινο δικαίωμα από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 28 Ιουλίου 2010·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών και η Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, μεταξύ άλλων διεθνών συμβάσεων και συμφωνιών, αναγνωρίζουν ρητώς το δικαίωμα στην ύδρευση και την αποχέτευση και υποχρεώνουν τα συμβαλλόμενα κράτη να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα στο πλαίσιο αυτό·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα εκατομμύριο άνθρωποι στην Ευρώπη δεν έχουν πρόσβαση σε νερό και 8 εκατομμύρια δεν έχουν εγκαταστάσεις αποχέτευσης(25) και, σε παγκόσμιο επίπεδο, 844 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν ασφαλή πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό(26), ενώ το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού δεν διαθέτει βασική αποχέτευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ECI) Right2Water συγκέντρωσε πάνω από 1,8 εκατομμύρια υπογραφές τον Μάρτιο του 2014· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρωτοβουλία Right2Water ζητούσε να διασφαλιστεί η ύδρευση και η αποχέτευση για όλους στην ΕΕ και παγκοσμίως, να βελτιωθεί η πρόσβαση του κοινού σε πόσιμο νερό και να αυξηθεί η διαφάνεια όσον αφορά την ποιότητα του νερού, καθώς και να κατοχυρωθεί το δικαίωμα στο νερό στη νομοθεσία της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξέδωσε την ανακοίνωσή της σε απάντηση στην πρωτοβουλία Right2Water(27)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο ψήφισμά του της 8ης Σεπτεμβρίου 2015 σχετικά με τη συνέχεια που δόθηκε στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Δικαίωμα στο νερό» (Right2Water), το Κοινοβούλιο επέκρινε την Επιτροπή επειδή δεν ανταποκρίθηκε στα αιτήματα της πρωτοβουλίας και κάλεσε την Επιτροπή να αναγνωρίσει την καθολική πρόσβαση και το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό(28)·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μελέτες δείχνουν ότι η διενέργεια δοκιμών σε λύματα μπορεί να λειτουργήσει ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόβλεψη ή τον εντοπισμό εξάρσεων της νόσου COVID-19 και, επομένως, να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της πανδημίας·

1.  χαιρετίζει την επιτυχία της ΟΠΥ όσον αφορά τη δημιουργία ενός κατάλληλου πλαισίου διακυβέρνησης για την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτων, καθώς και την επιτυχία της όσον αφορά τη βελτίωση της ποιότητας του νερού ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, τουλάχιστον την επιβράδυνση της υποβάθμισης της ποιότητας των υδάτων·

2.  απορρίπτει κάθε απόπειρα εμπορευματοποίησης του νερού (όπως για παράδειγμα η διαπραγμάτευση μελλοντικών τίτλων για υδάτινους πόρους στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης)· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τις συνέπειες της εμπορευματοποίησης της φύσης, καθώς ζωτικής σημασίας δημόσια αγαθά υπόκεινται σε κερδοσκοπία, γεγονός που συνεπάγεται τη στέρηση του καθολικού δικαιώματος χρήσης τους·

3.  επικροτεί την εκτίμηση της Επιτροπής ότι η ΟΠΥ είναι κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό, αλλά επισημαίνει ότι η εφαρμογή της πρέπει να βελτιωθεί και να επιταχυνθεί με τη συμμετοχή των σχετικών αρμόδιων αρχών των κρατών μελών και με την περαιτέρω ενσωμάτωση στόχων της ΟΠΥ στις τομεακές πολιτικές, ιδίως στους τομείς της γεωργίας, των μεταφορών και της ενέργειας, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλα τα συστήματα επιφανειακών και υπόγειων υδάτων βρίσκονται σε καλή κατάσταση έως το 2027 το αργότερο·

4.  τονίζει ότι δεν είναι απαραίτητο να αναθεωρηθεί η ΟΠΥ· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δηλώσει ότι η ΟΠΥ δεν θα αναθεωρηθεί, προκειμένου να δοθεί τέλος στη ανασφάλεια δικαίου· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να προτείνει επικαιροποιήσεις των παραρτημάτων, ανάλογα με τις ανάγκες·

5.  εκφράζει τη βαθιά λύπη του για το γεγονός ότι τα μισά υδατικά συστήματα στην ΕΕ δεν έχουν ακόμη επιτύχει καλή κατάσταση και ότι οι στόχοι της ΟΠΥ δεν έχουν ακόμη επιτευχθεί, κυρίως λόγω της ανεπαρκούς χρηματοδότησης, της ιδιαίτερα αργής εφαρμογής, της ανεπαρκούς επιβολής, της μη εφαρμογής της αρχής της προφύλαξης και της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», και της ευρείας χρήσης των εξαιρέσεων της οδηγίας σε πολλά κράτη μέλη, και εκφράζει επίσης τη λύπη του για το γεγονός ότι η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών στόχων στις τομεακές πολιτικές υπήρξε ανεπαρκής·

6.  υπογραμμίζει την ανάγκη να αποκατασταθεί και να βελτιωθεί η ποιότητα των υδάτων· επισημαίνει ότι, για να βελτιωθεί η κατάσταση των υδατικών συστημάτων, είναι ζωτικής σημασίας να συνεργαστούν όλα τα επίπεδα κυβερνήσεων και αρχών στα κράτη μέλη, προκειμένου να ενσωματώσουν τους στόχους της ΟΠΥ στην πολιτική, τη νομοθεσία και τα μέτρα της ΟΠΥ· υπενθυμίζει την αρχή της μη υποβάθμισης, σύμφωνα με την οποία τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόζουν τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την πρόληψη της υποβάθμισης της κατάστασης των υδατικών συστημάτων· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν επειγόντως τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν την εφαρμογή, την επιβολή και τη συμμόρφωση με την ΟΠΥ, μεταξύ άλλων μέσω των τρίτων σχεδίων διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού (ΣΔΛΑΠ), τα οποία πρόκειται να εγκριθούν από τα κράτη μέλη το 2021· προτρέπει την ΕΕ, τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές αρχές της να εξασφαλίσουν ότι τα επόμενα ΣΔΛΑΠ θα θεσπιστούν εγκαίρως, με τήρηση των απαιτήσεων σχετικά με τη δημόσια διαβούλευση· καλεί την Επιτροπή να αυξήσει τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης και να παράσχει τη δέουσα υποστήριξη στα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή της ΟΠΥ·

7.  επισύρει την προσοχή στη μελέτη του ΟΟΣΑ, η οποία εκτιμά ότι πρέπει να δαπανηθεί επιπρόσθετο ποσό ύψους 253 δισεκατομμυρίων EUR στον τομέα των υδάτων της ΕΕ πριν από το 2030 για να διατηρηθεί ή να επιτευχθεί πλήρης συμμόρφωση με την οικεία νομοθεσία για τα ύδατα(29)· καλεί την Επιτροπή, το Συμβούλιο, τα κράτη μέλη και, κατά περίπτωση, τις περιφερειακές αρχές να εντοπίσουν και να διασφαλίσουν τα αναγκαία κονδύλια και χρηματοδοτικά μέσα για υποδομές που δεν βλάπτουν το περιβάλλον ούτε επηρεάζουν αρνητικά τη δημόσια υγεία, αλλά και να εντοπίσουν υποδομές που παρουσιάζουν χαμηλές επιδόσεις και δεν ανταποκρίνονται στα πρότυπα και να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των προσμείξεων που προκαλούν νέες ανησυχίες και άλλες κοινωνιακές προκλήσεις· τονίζει την ανάγκη παροχής χρηματοδοτικής στήριξης για βιώσιμες καινοτόμες μεθόδους και ιδίως λύσεις που βασίζονται στη φύση, όπως υποδομές επεξεργασίας με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα ή με βάση τη λιμνοθάλασσα, αποκατάσταση υγροβιοτόπων και πλημμυροπεδιάδων, επανύγρανση αποστραγγισμένων τυρφώνων, λαμβάνοντας παράλληλα δεόντως υπόψη τις συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα· επισημαίνει τη σημασία της προσαρμογής της υφιστάμενης χρηματοδότησης και των χρηματοδοτικών ροών που αφορούν τη διαχείριση των υδάτων και άλλες σχετικές χρήσεις της γης, όπως τη γεωργία, συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων, με την απομάκρυνσή τους από τα παραδοσιακά μέτρα μηχανικής και τη στροφή τους προς λύσεις που βασίζονται στη φύση·

8.  καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης των απαραίτητων κεφαλαίων και ανθρώπινων πόρων και της απαραίτητης εμπειρογνωμοσύνης, για να επιτύχουν πλήρη συμμόρφωση με την ΟΠΥ το συντομότερο δυνατόν και, σε κάθε περίπτωση, όχι αργότερα από το 2027· καλεί την Επιτροπή να εκδώσει συστάσεις προς τα κράτη μέλη προκειμένου να διασφαλιστεί η τήρηση της προθεσμίας του 2027· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τα κράτη μέλη στην εφαρμογή των οδηγιών για τα ύδατα με την παροχή τεχνικής βοήθειας και την κατάλληλη κατάρτιση, μέσω της ανταλλαγής ορθών πρακτικών και εμπειρογνωμοσύνης ώστε να εξασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων της ΟΠΥ και μέσω της προώθησης προγραμμάτων επαγγελματικών ανταλλαγών μεταξύ των κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να παράσχει καθοδήγηση σχετικά με τις συνέπειες της απόφασης του Δικαστηρίου στην υπόθεση C-461/13 για την εφαρμογή της ΟΠΥ· καλεί την Επιτροπή να παράσχει σαφή καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή των εξαιρέσεων σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 4 στοιχείο γ) μετά το 2027·

9.  καλεί τα κράτη μέλη να προσδιορίσουν τα μέτρα εφαρμογής που απαιτούνται για να εξασφαλιστεί ότι τα υδατικά συστήματα βρίσκονται σε καλή κατάσταση και να σχεδιάσουν τα προγράμματα μέτρων με βάση τα βέλτιστα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να δημοσιοποιήσουν τα προγράμματα μέτρων των κρατών μελών και τις αντίστοιχες αξιολογήσεις, με σκοπό να βελτιωθεί το ποσοστό ορθών πρακτικών και στρατηγικών και να βελτιωθεί η πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες·

10.  θεωρεί ότι η αρχή «ένα εκτός, όλα εκτός» θα πρέπει να παραμείνει αμετάβλητη· καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει συμπληρωματικές μεθοδολογίες υποβολής εκθέσεων (όπως η απόσταση από τον στόχο, τα υλοποιούμενα μέτρα και η πρόοδος που σημειώνεται σε επιμέρους παραμέτρους ποιότητας) που δίνουν την ευκαιρία να αξιολογείται καλύτερα η πρόοδος όσον αφορά την επίτευξη καλής κατάστασης των υδάτων· τονίζει τη σημασία της διαφάνειας και της πλήρους ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την ποιότητα και την ποσότητα του νερού στην ΕΕ·

11.  εκφράζει τη λύπη του για τη χρήση εξαιρέσεων για πάνω από τα μισά υδατικά συστήματα της Ευρώπης, με περιορισμένη αιτιολόγηση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επικαιροποιήσει τα έγγραφα καθοδήγησης σχετικά με τη χρήση εξαιρέσεων προκειμένου να περιορισθεί η πρακτική αυτή σε πλήρως δικαιολογημένες περιπτώσεις μόνο, έτσι ώστε να μην παρεμποδίζει πλέον την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της ΟΠΥ· καλεί την Επιτροπή να κινεί άμεσα και συστηματικά διαδικασίες επί παραβάσει, όταν οι εξαιρέσεις δεν είναι δικαιολογημένες·

12.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η εφαρμογή της αρχής της ανάκτησης του κόστους, η οποία προβλέπει ότι όλοι οι χρήστες νερού συμμετέχουν οικονομικά αποτελεσματικά και αναλογικά στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδρευσης, παραμένει χαμηλή έως ανύπαρκτη σε πολλά κράτη μέλη, ιδίως όσον αφορά τα νοικοκυριά, τη βιομηχανία και τη γεωργία· τονίζει ότι η χρήση του νερού σε ορισμένα μέρη της ΕΕ απειλεί την ποσοτική κατάσταση των υδατικών συστημάτων πέραν του επιπέδου των διατηρούμενων οικολογικών ροών· καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές αρχές τους να εφαρμόσουν κατάλληλες πολιτικές τιμολόγησης του νερού και να εφαρμόσουν πλήρως την αρχή της ανάκτησης του κόστους, όσον αφορά τόσο το περιβαλλοντικό κόστος όσο και το κόστος των πόρων, σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα και να εφαρμόσουν επίσης την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»· υπενθυμίζει ότι η αρχή της ανάκτησης του κόστους θα πρέπει να εφαρμόζεται σε σχέση με τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις της εν λόγω πρόσβασης, καθώς και τις γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες των επηρεαζόμενων περιοχών· καλεί την Επιτροπή να επιβάλει αυτή την αρχή· τονίζει, ωστόσο, ότι πρέπει να εξασφαλιστεί το δικαίωμα στην ύδρευση και την αποχέτευση και να έχει ο καθένας πρόσβαση σε οικονομικά προσιτές και καλής ποιότητας υπηρεσίες ύδρευσης·

13.  καλεί την Επιτροπή να αναλάβει αυστηρή και ταχεία δράση εναντίον των παραβάσεων από κράτη μέλη ώστε να εξασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη μέλη συμμορφώνονται πλήρως με τη νομοθεσία για τα ύδατα και ιδίως με την ΟΠΥ, το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο έως το 2027· παροτρύνει την Επιτροπή να δώσει συνέχεια, με αυστηρές και ταχείες ενέργειες, στις ανοικτές διαδικασίες επί παραβάσει που σχετίζονται με συστημικές παραβιάσεις της νομοθεσίας για τα ύδατα· καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τους πόρους της σε σχέση με τις διαδικασίες επί παραβάσει γενικώς και με την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ ειδικότερα·

14.  σημειώνει ότι η κλιματική αλλαγή έχει και θα συνεχίσει να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στις πηγές γλυκού νερού με ξηρασία που οδηγεί σε εξάντληση της ροής ποταμών και σε υψηλότερες συγκεντρώσεις ρύπων, κυρίως στις «κλειστές» ζώνες νερού καθώς και σε έντονες βροχοπτώσεις που οδηγούν σε αυξημένη αστική και γεωργική απορροή· υπενθυμίζει ότι η συχνότερη εμφάνιση ακραίων κλιματικών φαινομένων, όπως κυκλώνων και καταιγίδων, οδηγεί σε αύξηση της αλατότητας των γλυκών και των παράκτιων υδάτων· τονίζει ότι η αύξηση των θερμοκρασιών οδηγεί σε αυξημένη υδατική καταπόνηση, επηρεάζοντας το περιβάλλον, αρκετούς οικονομικούς τομείς που εξαρτώνται από την υψηλή άντληση και χρήση νερού, καθώς και την ποιότητα ζωής· υπογραμμίζει ότι η ανθεκτικότητα των υδάτινων οικοσυστημάτων, οι πλημμύρες και η λειψυδρία και οι επιπτώσεις τους στην παραγωγή τροφίμων πρέπει να ληφθούν δεόντως υπόψη στην επικείμενη στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) της Συμφωνίας του Παρισιού και επίσης στη διαδικασία υλοποίησης της ΟΠΥ (ΣΔΛΑΠ)·

15.  πιστεύει ότι η Επιτροπή πρέπει να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στην ανταλλαγή και τη διευκόλυνση της διάδοσης γνώσεων και «βέλτιστων πρακτικών» σχετικά με τις διάφορες προσπάθειες προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στην ΕΕ·

16.  τονίζει ότι τα ποτάμια και οι υγροβιότοποι αποτελούν τις πιο απειλούμενες περιοχές παρά το γεγονός ότι θεωρούνται οι μεγαλύτεροι πάροχοι υπηρεσιών των οικοσυστημάτων· υπενθυμίζει ότι οι υγροβιότοποι, όπως τα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα, διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στη ρύθμιση των υδάτων και του κλίματος και παρέχουν υπηρεσίες μέσω των φυσικών τους οικοσυστημάτων, των πόρων τους και της ανάπτυξης οικονομικών ή πολιτιστικών δραστηριοτήτων, που εξαρτώνται όλα από μια καλή οικολογική κατάσταση των υδάτινων πόρων· επισημαίνει ότι οι υγροβιότοποι είναι καταβόθρες άνθρακα και σταθεροποιητές του κλίματος σε παγκόσμιο επίπεδο, παίζουν σημαντικό ρόλο στον μετριασμό των πλημμυρών και της ξηρασίας, παρέχουν καθαρό νερό, προστατεύουν τις ακτές, αναζωογονούν υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες, διατηρούν μεγάλη γεωποικιλότητα, διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στο τοπίο και παρέχουν ψυχαγωγικές και πολιτιστικές υπηρεσίες στην κοινωνία· ζητεί, ως εκ τούτου, από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για τη μείωση της εκμετάλλευσης των υδροφόρων οριζόντων, να σχεδιάσουν την αστική ανάπτυξη εκτός των πλημμυροπεδιάδων και να σεβαστούν τη βιοποικιλότητα που συνδέεται με τα ποτάμια και τους υγροβιότοπους·

17.  τονίζει ότι η αποδοτική χρήση των υδάτων συμβάλλει σημαντικά στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ, καθώς μπορεί να εξοικονομήσει ενέργεια που χρησιμοποιείται για την άντληση νερού, να μειώσει την ποσότητα χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία των υδάτων και να μειώσει την καταπόνηση των υδάτων· σημειώνει ότι υπάρχουν υψηλά ποσοστά διαρροών από αγωγούς σε ορισμένα κράτη μέλη, κάτι που δεν είναι αποδεκτό βάσει των στόχων της κλιματικής αλλαγής και των προσπαθειών για αποδοτική χρήση των πόρων· επικροτεί το γεγονός ότι, δυνάμει της νέας οδηγίας για το πόσιμο νερό, η Επιτροπή θα αξιολογήσει τα ποσοστά διαρροής και θα θέσει κατώτατες τιμές οι οποίες θα επιφέρουν τη λήψη μέτρων στα αντίστοιχα κράτη μέλη· επικροτεί επίσης τη νέα υποχρέωση των μεγάλων εταιρειών ύδρευσης να εξασφαλίζουν τη διαφάνεια όσον αφορά τα ποσοστά διαρροών·

18.  σημειώνει ότι, σε όλη την ΕΕ, υδατικά συστήματα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή πόσιμου νερού αντιμετωπίζουν νέες και παλιές πιέσεις που επιφέρουν αυξημένη ανάγκη για προσπάθειες επεξεργασίας καθαρισμού του νερού από μέρους των προμηθευτών ύδρευσης· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως το άρθρο 7 παράγραφος 3 της ΟΠΥ και να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να ανασχέσουν την επιδείνωση των υδατικών συστημάτων για την άντληση νερού που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση·

19.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι οδηγίες έχουν οδηγήσει σε μείωση της χημικής ρύπανσης στα ύδατα της ΕΕ· θεωρεί ωστόσο ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη βελτίωσης στον τομέα των χημικών ουσιών· σημειώνει ότι η Επιτροπή έχει εντοπίσει απροσδόκητες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, κυρίως όσον αφορά τον τρόπο επικαιροποίησης του καταλόγου των ουσιών προτεραιότητας και τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται υπόψη οι συνδυασμένες επιπτώσεις των μειγμάτων· σημειώνει περαιτέρω ότι η οδηγία σχετικά με τις ουσίες προτεραιότητας μέχρι στιγμής δεν περιλαμβάνει σχεδόν καθόλου ουσίες σχετικές με την παροχή πόσιμου νερού· επισημαίνει ότι οι σημαντικές διαφορές στις προσεγγίσεις όσον αφορά τις μεθόδους ταξινόμησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων καθιστούν δύσκολες τις συγκρίσεις και τις αναλύσεις σε επίπεδο ΕΕ·

20.  καλεί την Επιτροπή να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να επιτευχθεί καλή χημική κατάσταση και να αναλαμβάνει αποφασιστική δράση σε ολόκληρη την ΕΕ όταν τα κράτη μέλη δεν εκπληρώνουν τα πρότυπα ποιότητας του περιβάλλοντος για τις ουσίες προτεραιότητας που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ· τονίζει ότι οι ουσίες που είναι συναφείς με την παραγωγή πόσιμου νερού, όπως οι υπερ- και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS) και τα συναφή φαρμακευτικά προϊόντα, θα πρέπει να προστεθούν στον κατάλογο ουσιών προτεραιότητας· θεωρεί ότι οι ρύποι που προκαλούν νέες ανησυχίες και η μεικτή τοξικότητα μπορούν και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο της ΟΠΥ και των ειδικών «θυγατρικών» οδηγιών της· καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει και να προσθέσει τις σχετικές ουσίες στα παραρτήματα της οδηγίας για τις ουσίες προτεραιότητας και της οδηγίας για τα υπόγεια ύδατα, ώστε να διευκολυνθεί η επίτευξη των στόχων της ΟΠΥ και να προστατευτούν καλύτερα οι πόροι πόσιμου νερού· καλεί την Επιτροπή να ευθυγραμμίσει την εφαρμογή της νομοθεσίας για τα ύδατα με τη χημική στρατηγική για την αειφορία και με τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, ώστε να προστατεύονται επαρκώς τα συστήματα γλυκών υδάτων και τα οικοσυστήματά τους, να ορίσει χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργηση όλων των μη ουσιωδών χρήσεων των PFAS και να ενθαρρύνει την ανάπτυξη ασφαλών και μη ανθεκτικών εναλλακτικών λύσεων για όλες τις χρήσεις των PFAS· προτρέπει την Επιτροπή να χρηματοδοτήσει την έρευνα και την ανάπτυξη στρατηγικών για την αντιμετώπιση των πανταχού παρουσών, ανθεκτικών βιοσυσσωρεύσιμων και τοξικών ουσιών (uPBT), με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των υδατικών συστημάτων και τη μείωση των κινδύνων για την υγεία των ζώων και των ανθρώπων, και για το περιβάλλον· συνιστά την εκπόνηση νέων κατευθυντήριων γραμμών για τη βελτίωση των μεθόδων παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων σχετικά με τα χημικά μείγματα καθώς και με τις επιδράσεις συνδυασμού παραγόντων· ζητεί μια πιο εκτεταμένη χρήση του καταλόγου επιτήρησης για την παρακολούθηση πιθανών ρύπων των υδάτων και τον προσδιορισμό του κινδύνου που επιφέρουν για το υδάτινο περιβάλλον· καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει το έργο της για την ανάπτυξη μεθόδων αξιολόγησης και διαχείρισης των χημικών μειγμάτων και να συμπληρώσει το έργο της με τη θέσπιση ενός παράγοντα αξιολόγησης μειγμάτων·

21.  σημειώνει ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα μικροπλαστικά παραμένουν στα γλυκά ύδατα για αιώνες χρόνια και ότι οι υφιστάμενες μονάδες επεξεργασίας υδάτων δεν φιλτράρουν εντελώς αυτά τα σωματίδια· επομένως, επικροτεί την απόφαση να αναπτυχθεί μια μεθοδολογία για την παρακολούθηση των μικροπλαστικών και την κατάρτιση ενός καταλόγου επιτήρησης στην αναθεωρημένη οδηγία για το πόσιμο νερό· προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τα μέτρα ελέγχου στην πηγή για την επίτευξη ενός μη τοξικού περιβάλλοντος και μιας κυκλικής οικονομίας· τονίζει ότι η μείωση των εκπομπών στην πηγή θα μετρίαζε την πίεση στα οικοσυστήματα και θα μείωνε το κόστος της επεξεργασίας του νερού· ζητεί αποφασιστική δράση σε επίπεδο ΕΕ, κρατών μελών και σε περιφερειακό επίπεδο, για την αντιμετώπιση ρύπων που προκαλούν νέες ανησυχίες, όπως οι PFAS, τα μικροπλαστικά, οι χημικοί ενδοκρινικοί διαταράκτες και τα φαρμακευτικά προϊόντα, μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης που ξεκινά με μέτρα ελέγχου στην πηγή και, φτάνει σε συμπληρωματικές λύσεις στο τέλος της παραγωγικής διαδικασίας ως έσχατη λύση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως μια προσέγγιση κύκλου ζωής όσον αφορά τους ρύπους, ενώ παράλληλα εφαρμόζουν την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», επίσης άλλων μέσω καινοτόμων μέσων, όπως συστημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, για τη χρηματοδότηση λύσεων επεξεργασίας·

22.  τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης των δράσεων για την αντιμετώπιση του ευτροφισμού τόσο των γλυκών όσο και των αλμυρών υδάτων που προκαλείται από άζωτο και φώσφορο από όλες τις πηγές, μεταξύ άλλων από τη γεωργία και τα μη επεξεργασμένα ή ακατάλληλα επεξεργασμένα λύματα· υπενθυμίζει ότι ο ευτροφισμός αποδυναμώνει την περιβαλλοντική κατάσταση των υδατικών συστημάτων και τα καθιστά πιο ευάλωτα σε χωροκατακτητικά ξένα είδη· παροτρύνει όλους τους γεωργούς να χρησιμοποιούν το εργαλείο βιωσιμότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων για τα θρεπτικά συστατικά, το οποίο διευκολύνει την καλύτερη διαχείριση και μειώνει τη διαρροή θρεπτικών ουσιών στα υπόγεια και στα επιφανειακά ύδατα· καλεί τα κράτη μέλη να εντοπίσουν επαρκώς τις ζώνες που είναι ευάλωτες στη νιτρορύπανση και να εφαρμόσουν πλήρως και να ενισχύσουν τα μέτρα που λαμβάνονται βάσει της οδηγίας για τη νιτρορύπανση·

23.  επισημαίνει ότι η τρέχουσα κρίση βιοποικιλότητας θα πρέπει να αντιμετωπιστεί πλήρως από τα κράτη μέλη όσον αφορά την εφαρμογή των πολιτικών για τα ύδατα, με ελαχιστοποίηση των παραγόντων καταπόνησης των υδατικών οικοσυστημάτων και αποκατάσταση των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων· υπογραμμίζει τη σημασία της νέας στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030· υπενθυμίζει ότι κατά την εφαρμογή της ΟΠΥ θα πρέπει να εξασφαλιστεί η πλήρης συνοχή με τη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, τις οδηγίες για τη φύση και τη λοιπή περιβαλλοντική νομοθεσία·

24.  επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής στο πλαίσιο της στρατηγικής της για τη βιοποικιλότητα για το 2030, να αποκαταστήσει 25 000 χλμ. ποταμών ελεύθερης ροής στην ΕΕ μέσω της απομάκρυνσης φραγμών και της αποκατάστασης των πλημμυροπεδιάδων, και να θεσπίσει πανενωσιακή μεθοδολογία και διατάξεις για τη χαρτογράφηση και την αξιολόγηση της κατάστασης των οικοσυστημάτων και τη διασφάλιση της καλής κατάστασής τους· σημειώνει ότι υπάρχουν σήμερα 21 000 υδροηλεκτρικοί σταθμοί στην ΕΕ και ότι οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας και οι μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί παρέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ΕΕ· λαμβάνει υπό σημείωση τις εξελίξεις στον τομέα της υδροηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών επιπτώσεων· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η κατασκευή φραγμάτων μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τους οικοτόπους και να δημιουργήσει σημαντικές πιέσεις για τα επιφανειακά ύδατα· υπενθυμίζει ότι η ΟΠΥ θέτει αυστηρά κριτήρια για την προστασία των υδρομορφολογικών συνθηκών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι διενεργούνται αυστηρές αξιολογήσεις των επιπτώσεων των συνακόλουθων μεταβολών στην ποιότητα και την ποσότητα των υδάτων και στα οικοσυστήματα και ότι γίνονται σεβαστοί οι στόχοι της ΟΠΥ σε όλα τα υφιστάμενα και τα δυνητικά νέα υδροηλεκτρικά έργα· επομένως, καλεί επειγόντως την Επιτροπή να διαβουλεύεται με όλες τις σχετικές Γενικές Διευθύνσεις, συμπεριλαμβανομένης της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας, κατά την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των υδροηλεκτρικών μονάδων παραγωγής ενέργειας, και να λαμβάνει υπόψη τις συστάσεις τους·

25.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ελαχιστοποίηση των πιέσεων στα συστήματα επιφανειακών υδάτων, ώστε να αποκατασταθούν οι φυσικές λειτουργίες των ποταμών και να προστατευτούν τα οικοσυστήματα· καλεί τα κράτη μέλη να μη κατασκευάζουν υδροηλεκτρικούς σταθμούς σε προστατευόμενες περιοχές και να αποφεύγουν άλλα έργα που θα επέφεραν σημαντικές υδρομορφολογικές πιέσεις στα ύδατα σε προστατευόμενες περιοχές· θεωρεί ότι επιδοτήσεις της ΕΕ και η δημόσια χρηματοδότηση σε περιοχές πλην των προστατευόμενων θα πρέπει να χορηγούνται μόνο σε νέες υδροηλεκτρικές μονάδες για τις οποίες τα συνολικά οφέλη υπερτερούν σαφώς των συνολικών αρνητικών επιπτώσεων·

26.  επαινεί το γεγονός ότι, σύμφωνα με την 10η διετή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της ΟΕΑΛ από τα κράτη μέλη(30), η συλλογή και επεξεργασία των αστικών λυμάτων έχει βελτιωθεί κατά την τελευταία δεκαετία στην ΕΕ, καθώς και το γεγονός ότι η ΟΕΑΛ έχει επιτύχει τη μείωση των φορτίων ρύπανσης, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη επιτευχθεί πλήρης συμμόρφωση με την ΟΕΑΛ, καθώς ορισμένα κράτη μέλη εξακολουθούν να απέχουν πολύ από τους στόχους τους· υποστηρίζει την άποψη της Επιτροπής ότι απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες για την αντιμετώπιση της υπολειπόμενης ρύπανσης, των ρύπων που προκαλούν νέες ανησυχίες, της χρήσης της ενέργειας και της διαχείρισης της ιλύος, καθώς και θεμάτων διακυβέρνησης· εκφράζει περαιτέρω τη λύπη του για το γεγονός ότι η αξιολόγηση της ΟΕΑΛ δεν αναλύει την αποτελεσματικότητα όσον αφορά τις απορρίψεις βιομηχανικών λυμάτων στα αποχετευτικά δίκτυα και τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων (ΟΕΑΛ)·

27.  καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τα ανωτέρω κατά την αναθεώρηση της ΟΕΑΛ· προτρέπει την Επιτροπή να στηρίζει τα κράτη μέλη στην εφαρμογή της οδηγίας μέσω της παροχής της δυνατότητας βιώσιμης χρηματοδότησης των υδάτων και της παροχής κινήτρων για την ανάπτυξη και την εγκατάσταση καινοτόμων τεχνολογιών για τα λύματα. καλεί την Επιτροπή να εξετάζει προσεκτικά το πώς οι απαιτήσεις της ΟΕΑΛ που αφορούν τον σχεδιασμό, την κατασκευή και την επέκταση μονάδων επεξεργασίας αστικών λυμάτων σε όλα τα στάδια της τεχνικής ανάπτυξης αλληλεπιδρούν με την υποχρέωση της ΟΠΥ σχετικά με τη μη υποβάθμιση, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ των δύο νομοθετικών πράξεων και η επεξεργασία των αστικών λυμάτων και παράλληλα να διατηρηθούν όλα τα κίνητρα για τη λήψη κατάλληλων τεχνικών μέτρων επεξεργασίας· ενθαρρύνει την Επιτροπή να λάβει νομοθετικά μέτρα, εάν είναι απαραίτητο· τονίζει ότι τα μέτρα που αποσκοπούν πρωτίστως στην επίλυση του προβλήματος στην πηγή είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των ρύπων που προκαλούν νέες ανησυχίες· τονίζει ότι μια μελλοντική αναθεώρηση της ΟΕΑΛ θα πρέπει να ενσωματώνει επίσης αυτές τις νέες προκλήσεις που εγείρουν οι εν λόγω ρύποι·

28.  επισημαίνει ότι η ΟΕΑΛ και η ΟΠΥ δεν αντιμετωπίζουν επαρκώς τα προβλήματα που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή, όπως οι υπερχειλίσεις όμβριων υδάτων, οι αστικές απορροές και οι πλημμύρες σε οικισμούς, ούτε αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις των ανεπαρκώς επεξεργασμένων λυμάτων στον υδάτινο αποδέκτη· πιστεύει ότι η παρακολούθηση και ο έλεγχος των επιπτώσεων των αυξανόμενων υπερχειλίσεων όμβριων υδάτων και της αστικής απορροής χρήζουν καλύτερης αντιμετώπισης από την ΕΕ, τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές αρχές της, καθώς αυτά τα φαινόμενα ρυπαίνουν σημαντικά τα επιφανειακά και υπόγεια υδατικά συστήματα στα οποία καταλήγουν τα ύδατα·

29.  επιμένει ότι, κατά την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων, απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση, η οποία θα περιλαμβάνει το κοινωνιακό όφελος της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς ανθρακούχες εκπομπές και τη συμβολή της υδροηλεκτρικής ενέργειας και συσσώρευσης υδροηλεκτρικής ενέργειας με άντληση στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και τις αρνητικές επιπτώσεις σε επιφανειακά ύδατα και οικότοπους· υπογραμμίζει σχετικά τη συμβολή που μπορεί να έχει η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από υδροηλεκτρικές μονάδες στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια και των δεσμεύσεων της ΕΕ δυνάμει της Συμφωνίας του Παρισιού αλλά θεωρεί ότι τούτο δεν πρέπει να αποβαίνει εις βάρος των επιφανειακών υδάτων και της προστασίας των οικοτόπων· αναγνωρίζει ότι υπάρχουν τρόποι και τεχνολογίες για τη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον και στην υδρόβια άγρια πανίδα· επισημαίνει ότι υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες αύξησης της αποδοτικότητας των υφιστάμενων υδροηλεκτρικών μονάδων στους ποταμούς·

30.  σημειώνει ότι η μετάβαση από τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές στις εσωτερικές πλωτές μεταφορές θα πρέπει να συνάδει πλήρως με την αρχή της μη υποβάθμισης της ΟΠΥ, καθώς και με άλλη περιβαλλοντική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων των οδηγιών για τα πτηνά και τους οικοτόπους, και θα πρέπει να συμβαδίζει με τη στήριξη για βιώσιμα, εναλλακτικά καύσιμα και τεχνολογία και την εσωτερική ναυσιπλοΐα, όπως η ηλεκτροδότηση από την ξηρά προς τα πλοία, προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και άλλοι ρύποι και να αποφευχθεί η υποβάθμιση της οικολογικής και χημικής κατάστασης των υδατικών συστημάτων και η υποβάθμιση της ποιότητας του αέρα, καθώς και να αποφευχθεί η πίεση στη βιοποικιλότητα·

31.  σημειώνει την υψηλή κατανάλωση ενέργειας στον τομέα της ύδρευσης· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει μέτρα ενεργειακής απόδοσης και το ενδεχόμενο χρήσης επεξεργασμένων λυμάτων ως «επιτόπιας» πηγής ανανεώσιμης ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει βελτιώσεις ενεργειακής απόδοσης στις μονάδες επεξεργασίας λυμάτων, έτσι ώστε να αναγνωριστεί και να χρησιμοποιηθεί το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας του κλάδου· επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την αξιολόγηση της ΟΕΑΛ που διενέργησε η Επιτροπή, η δυνητική εξοικονόμηση ενέργειας κυμαίνεται μεταξύ 5 500 GWh και 13 000 GWh σε ετήσια βάση·

32.  αναγνωρίζει ότι η συνολική άντληση υδάτων στην Ευρώπη έχει μειωθεί κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 20 % κατά τα τελευταία 15 έτη· σημειώνει, ωστόσο, ότι οκτώ χώρες μπορούν να θεωρηθεί ότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα ύδρευσης(31), οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 46 % του πληθυσμού της Ευρώπης, ότι ο αριθμός των χωρών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ύδρευσης αυξάνεται συνεχώς και ότι περίπου το ένα τέταρτο των υδάτων που εκτρέπονται από το φυσικό περιβάλλον της ΕΕ χρησιμοποιείται για γεωργικούς σκοπούς(32)· επισημαίνει το δυναμικό επαναχρησιμοποίησης των υδάτων για τη δημιουργία μιας κυκλικής οικονομίας για τους υδάτινους πόρους και τη μείωση της άμεσης απόληψης υδάτων από υδατικά συστήματα και υπόγεια ύδατα· επικροτεί τη συμφωνία Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου σχετικά με τον νέο κανονισμό για την επαναχρησιμοποίηση του νερού, που θα διευκολύνει τη χρήση επεξεργασμένων αστικών λυμάτων για γεωργική άρδευση· υποστηρίζει τον συνεχή εκσυγχρονισμό των αρδευτικών υποδομών μέσω της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών.

33.  υπογραμμίζει τη σημασία της εύρεσης συνεργειών μεταξύ των αξιολογήσεων του κινδύνου πλημμύρας και του σχεδιασμού πρόληψης και ετοιμότητας αντιμετώπισης καταστροφών στο πλαίσιο του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης· καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και, κατά περίπτωση, τις περιφερειακές αρχές να αναπτύξουν στρατηγικές διαχείρισης της ξηρασίας, ιδίως με σκοπό τη διασφάλιση της παροχής πόσιμου νερού και την εξασφάλιση της παραγωγής τροφίμων, στο πλαίσιο των ΣΔΛΑΠ και των σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας, και να ενσωματώσουν ψηφιοποιημένα συστήματα παρακολούθησης, ελέγχου και έγκαιρης προειδοποίησης για την κατάσταση της βλάστησης και την αντιμετώπιση της ξηρασίας, προκειμένου να στηρίξουν αποτελεσματικές και βασιζόμενες σε δεδομένα αποφάσεις σχετικά με μέτρα προστασίας, αντίδρασης και επικοινωνίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θέσουν την αποκατάσταση των πλημμυροπεδιάδων και των υγροβιοτόπων, καθώς και την προστασία των υπόγειων υδατικών συστημάτων, στον πυρήνα αυτών των σχεδίων, καθώς τα υδατικά συστήματα και τα οικοσυστήματα σε καλή κατάσταση είναι απαραίτητα για τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων τόσο των ξηρασιών όσο και των πλημμυρών·

34.  σημειώνει ότι ένας τομέας στον οποίο η ΟΠΥ κρίθηκε αναποτελεσματική από τους συμφεροντούχους ήταν η διαχείριση των επιπτώσεων των ξηρασιών(33)· καλεί τα κράτη μέλη να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των νέων προβλημάτων (υπερ)άντλησης που ενδέχεται να προκύψουν σε λεκάνες απορροής ποταμών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που κατά παράδοση δεν αντιμετώπιζαν προκλήσεις άντλησης(34)· σημειώνει ότι μια ολιστική προσέγγιση όσον αφορά τη διαχείριση των υδάτων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή θα μπορούσε κάνει πιο αποτελεσματικές τις αντιδράσεις και να μειώσει τον αντίκτυπο ακραίων φαινομένων· ζητεί την πλήρη ενσωμάτωση των προβληματισμών σχετικά με την κλιματική αλλαγή στην εφαρμογή της οδηγίας και επισημαίνει επίσης στο πλαίσιο αυτό τις δυνατότητες λύσεων που βασίζονται στη φύση· επαναλαμβάνει ότι θα πρέπει να εξασφαλιστούν επαρκείς δημόσιες δαπάνες για τους στόχους της ΟΠΥ και τις απαιτούμενες προσαρμογές·

35.  Προτείνει να αντιμετωπιστούν οι ξηρασίες και η λειψυδρία με την απόδοση προτεραιότητας στην άντληση νερού για την παραγωγή πόσιμου νερού έναντι άλλων χρήσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η εκπλήρωση του ανθρώπινου δικαιώματος στο νερό, και με την εφαρμογή λύσεων για τη συλλογή όμβριων υδάτων και πλημμυρικών κυμάτων για μεταγενέστερη χρήση, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, έργων συλλογής ομβρίων υδάτων στον σχεδιασμό κτιρίων και υποδομών, υπόγειων λεκανών αποθήκευσης, διπλού συστήματος διανομής νερού σε κατοικίες και έργων επαναχρησιμοποίησης των παροπλισμένων λατομείων, όπου κρίνεται σκόπιμο· ενθαρρύνει την έρευνα και τις επενδύσεις σε μέτρα που συμβάλλουν στην καταπολέμηση της ξηρασίας και της λειψυδρίας·

36.  τονίζει την ανάγκη ευθυγράμμισης της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ), της οδηγίας για το πόσιμο νερό(35), της οδηγίας για τη νιτρορύπανση, του κανονισμού για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα(36) και του κανονισμού REACH με την ΟΠΥ όσον αφορά την ανάγκη για αυξημένα μέτρα προστασίας των υδάτων και αποδοτική χρήση των υδάτων στη γεωργία· υπογραμμίζει την ανάγκη για σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης των μέτρων για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή και στους δύο πυλώνες της ΚΓΠ, καθώς και για πρόσθετη χρηματοδότηση στοχευμένων οικολογικών μέτρων στο πλαίσιο της αναθεώρησης της ΚΓΠ, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιώσιμη διαχείριση των υδάτων και να βελτιωθεί η ποιότητα του εδάφους· παροτρύνει τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν και να εφαρμόσουν στα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ τη μείωση της χρήσης λιπασμάτων, καθώς και της χρήσης και των κινδύνων των φυτοφαρμάκων, και να εφαρμόσουν στοιχεία που σχετίζονται με το νερό στα συστήματα αιρεσιμότητας που εφαρμόζουν· καλεί την Επιτροπή να αναδείξει τη ρύπανση των γλυκών υδάτων και την υπεράντληση σε θέματα προτεραιότητας στις συστάσεις προς τα κράτη μέλη που σχετίζονται με την ΚΓΠ· καλεί, τέλος, την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η ΟΠΥ εφαρμόζεται επίσης μέσω της πολιτικής συνοχής (κανονισμός περί κοινών διατάξεων(37), Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης/Ταμείο Συνοχής(38)) και σύμφωνα με τον στόχο πολιτικής 2 του ΚΚΔ·

37.  επικροτεί τους στόχους για τη μείωση της χρήσης και των κινδύνων των φυτοφαρμάκων κατά 50 % έως το 2030 και για τη μείωση της απώλειας θρεπτικών ουσιών από τα λιπάσματα, όπως καθορίζονται στις στρατηγικές «από το αγρόκτημα στο πιάτο» και για τη βιοποικιλότητα, την απόφαση αναθεώρησης της οδηγίας για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων και την ενσωμάτωση της βελτιωμένης διαχείρισης των θρεπτικών ουσιών στους στόχους των νέων στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ και των δύο στρατηγικών· ζητεί να μετουσιωθούν σε νομοθεσία οι προαναφερόμενες επιδιώξεις και οι στόχοι, καθώς και το επικείμενο σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση· τονίζει την επείγουσα ανάγκη μείωσης των επιπτώσεων των γεωργικών φαρμάκων στους πόρους πόσιμου νερού μέσω της πλήρους συνεκτίμησης της προστασίας των εν λόγω πόρων κατά την (επαν-)έγκριση δραστικών ουσιών και την (επαν-)αδειοδότηση γεωργικών φαρμάκων·

38.  καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει την ομογενοποίηση των προτύπων και να μειώσει το μεγάλο εύρος των κατώτατων ορίων εντός των κρατών μελών στην οδηγία σχετικά με τα υπόγεια ύδατα·

39.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις συνέργειες μεταξύ των πολιτικών για τα ύδατα και τη βιοποικιλότητα, μέσω της θέσπισης κατάλληλων μέτρων για την καλύτερη προστασία των μικρών υδατικών συστημάτων και των οικοσυστημάτων υπόγειων υδάτων στο πλαίσιο της διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμού, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων υποβολής στοιχείων, της καθοδήγησης και των έργων·

40.  ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν καλύτερα την οδηγία για τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας στις πολιτικές για την ιεράρχηση των λύσεων που βασίζονται στη φύση, και να προσαρμόσουν ανάλογα τις χρηματοδοτικές ροές επισημαίνει τη σημασία της διαχείρισης των λεκανών απορροής με ολοκληρωμένο και ολιστικό τρόπο·

41.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση μεταξύ της ΟΠΥ και της οδηγίας πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική, δεδομένου ότι το 97,3 % των υδάτινων πόρων στη γη προέρχεται από τους ωκεανούς και ότι τα υπόγεια, ηπειρωτικά, μεταβατικά, παράκτια και θαλάσσια ύδατα συνδέονται μέσω του κύκλου νερού και της σύνδεσης στεριάς-θάλασσας·

42.  ζητεί να ληφθούν αυξημένα μέτρα με επαρκή χρηματοδότηση για τη βελτίωση της μετανάστευσης των ψαριών σε όλη την ΕΕ· ζητεί να συμπεριληφθεί η συνδεσιμότητα των ποταμών στα κριτήρια τεχνικού ελέγχου που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της πράσινης ταξινόμησης της ΕΕ, όπου αρμόζει, και να θεωρηθούν τα έργα που αφορούν την ενέργεια και τις μεταφορές βιώσιμα μόνο όταν περιλαμβάνουν οιονεί φυσικές ιχθυοδιόδους·

43.  σημειώνει ότι η «βιώσιμη χρήση και προστασία των υδάτων και των θαλάσσιων πόρων» αποτελεί έναν από τους έξι περιβαλλοντικούς στόχους του συστήματος ταξινόμησης της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση· ενθαρρύνει, επομένως, τη χρήση της για την καθοδήγηση των δημόσιων και των ιδιωτικών επενδύσεων, ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία των υδατικών συστημάτων·

44.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν, στον επόμενο κύκλο υδρολογικού σχεδιασμού, όλα τα απαραίτητα μέτρα που διευκολύνουν τη διατήρηση και ανάκαμψη των υδρόβιων οικοσυστημάτων, προωθούν λύσεις με βάση τη φύση, εμπλέκουν τον χρηματοπιστωτικό τομέα μέσω της προώθησης βιώσιμων επενδύσεων και προωθούν την κατάρτιση και την εκπαίδευση ως προς την πράσινη ανάπτυξη·

45.  καλεί την Επιτροπή να συνδράμει και να υποστηρίξει τα κράτη μέλη όσον αφορά τον διασυνοριακό συντονισμό των υδατικών συστημάτων της ΟΠΥ· καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στα μέτρα της ΟΠΥ και την εφαρμογή της ΟΕΑΛσε διασυνοριακές περιοχές και να βελτιώσουν τη συνεργασία σε διεθνείς λεκάνες απορροής·

46.  παροτρύνει την Επιτροπή να εξορθολογίσει και να βελτιώσει τα συστήματα παρακολούθησης για την ποιότητα των υδάτων και τους περιβαλλοντικούς ρύπους, συλλέγοντας, μεταξύ άλλων, δεδομένα σχετικά με τις κύριες πηγές εκπομπής επικίνδυνων ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των ραδιενεργών καταλοίπων και των καταλοίπων φυτοφαρμάκων και των μεταβολιτών, των βιοκτόνων, των φαρμακευτικών καταλοίπων, των χημικών ουσιών που προκαλούν ανησυχία — όπως οι PFAS — και των μικροπλαστικών, καθώς και άλλων ρύπων που προκαλούν νέες ανησυχίες στα υδατικά συστήματα της ΕΕ, και να εφαρμόσει τη χρήση των τελευταίων, πλέον αποτελεσματικών διαθέσιμων τεχνικών· προτρέπει την Επιτροπή να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για εναρμονισμένα πρότυπα σχετικά με την παρακολούθηση των δικτύων και την υποβολή στοιχείων· καλεί την Επιτροπή να διευκολύνει στο σχέδιο δράσης μηδενικής ρύπανσης τη χρήση μη επεμβατικών μεθόδων παρακολούθησης και βιοδεικτών, με σκοπό την ελαχιστοποίηση της έκθεσης των ανθρώπων και της άγριας ζωής σε ρύπους στην ατμόσφαιρα, το έδαφος και τα ύδατα· προτρέπει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν τα οικεία δίκτυα ολοκληρωμένης παρακολούθησης κατά την υποβολή στοιχείων προς την Επιτροπή·

47.  καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις εταιρείες ύδρευσης να προωθούν την ψηφιοποίηση και να ενισχύουν τη χρήση δεδομένων διαχείρισης και μετρήσεων για την τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων τόσο σε κανονιστικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κατανάλωσης· ζητεί την εφαρμογή τεχνολογιών για τα ύδατα που βασίζονται στην ψηφιοποίηση οι οποίες επιτρέπουν την εξ αποστάσεως παρακολούθηση και υποβολή στοιχείων σχετικά με την ποιότητα των υδάτων, τις διαρροές, τη χρήση και τους πόρους·

48.  σημειώνει τις δυνατότητες της ψηφιοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης όσον αφορά τη βελτίωση της διαχείρισης και της παρακολούθησης των υδατικών συστημάτων, τη δημιουργία καλύτερων δεδομένων και την ανάλυση των αποδεικτικών στοιχείων για την υποστήριξη των φορέων λήψης αποφάσεων, δεδομένου ότι οι τεχνολογίες αυτές θα μπορούσαν να συμβάλλουν σημαντικά στον γρήγορο εντοπισμό μικρών αλλαγών στην ποιότητα των υδάτων που θα μπορούσαν να αποτελέσουν απειλή για τα υδατικά συστήματα, στην αξιολόγηση βέλτιστων πρακτικών και στον προσδιορισμό των οικονομικά αποδοτικότερων μέτρων·

49.  καλεί τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν νομικά πλαίσια που αποφεύγουν καταστάσεις στις οποίες οι οντότητες που ελέγχουν τα υδατικά συστήματα χρηματοδοτούνται από δραστηριότητες που υποβαθμίζουν τη χημική και οικολογική κατάστασή τους· καλεί τα κράτη μέλη να διαχωρίσουν σαφώς τις οντότητες που είναι επιφορτισμένες με τη διαχείριση από αυτές που είναι επιφορτισμένες με την αξιολόγηση της κατάστασης των υδατικών συστημάτων·

50.  τονίζει την ανάγκη ομογενοποίησης των δεδομένων για τα ύδατα και δημιουργίας υποχρεωτικών προτύπων υποβολής εκθέσεων για την ενίσχυση της διαφάνειας των δεδομένων από μέρους των κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να βελτιώνει το σύστημα WISE (σύστημα πληροφοριών σχετικά με τα ύδατα για την Ευρώπη) ώστε να το αναδείξει σε φιλικό για τους χρήστες εργαλείο πληροφόρησης για τον καθένα στην ΕΕ, το οποίο παρέχει πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα, την ποιότητα και τη διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων, επιπλέον της συγκριτικής αξιολόγησης της διαχείρισης των υδατικών συστημάτων·

51.  σημειώνει ότι, σύμφωνα με την έκθεση καταλληλότητας, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης τόσο στην προσβασιμότητα των πληροφοριών σχετικά με τις πολιτικές και την ποιότητα των υδάτων όσο και στο επίπεδο λεπτομέρειάς τους· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διορθώσουν αυτή την κατάσταση και να παρέχουν στους κατοίκους της ΕΕ σαφείς, ολοκληρωμένες και εύκολα διαθέσιμες πληροφορίες· ζητεί, επιπλέον, μεγαλύτερη διαφάνεια και, ως εκ τούτου, σημαντική βελτίωση της δημόσιας διαβούλευσης, της ευαισθητοποίησης του κοινού και της εκπαίδευσης σχετικά με το νερό και σχετικά με τους δεσμούς μεταξύ του νερού, των οικοσυστημάτων, της αποχέτευσης, της υγείας, της ασφάλειας των τροφίμων, της επισιτιστικής ασφάλειας και της πρόληψης καταστροφών, ζητεί να προωθηθεί ο διατομεακός διάλογος μεταξύ των οικονομικών φορέων, των παρόχων νερού, του ευρύτερου κοινού, των αρχών και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, και να διασφαλιστεί η πρόσβαση στη δικαιοσύνη τόσο βάσει της οδηγίας για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων όσο και βάσει της ΟΠΥ, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου·

52.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η ΕΕ ανταποκρίθηκε εν μέρει στην πρωτοβουλία Right2Water κατά την αναδιατύπωση της οδηγίας για το πόσιμο νερό, με την προσθήκη ενός νέου άρθρου σχετικά με την πρόσβαση στο νερό και τη μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά την ποιότητά του για τη βελτίωση της υγείας και του περιβάλλοντος· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως και να επιβάλουν την ΟΠΥ προκειμένου να διασφαλιστεί η πρόσβαση όλων στο νερό και να υπάρξει πλήρης ανταπόκριση στην πρωτοβουλία Right2Water·

53.  καλεί τα κράτη μέλη και τις εταιρείες ύδρευσης να εφαρμόζουν συστηματικά δοκιμές για τη νόσο COVID-19 σε λύματα ως ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τη στήριξη της καταπολέμησης της πανδημίας·

54.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1. (2) ΕΕ L 135 της 30.5.1991, σ. 40. (3) ΕΕ L 372 της 27.12.2006, σ. 19. (4) ΕΕ L 288 της 6.11.2007, σ. 27. (5) ΕΕ L 375 της 31.12.1991, σ. 1. (6) ΕΕ L 348 της 24.12.2008, σ. 84. (7) ΕΕ L 177 της 5.6.2020, σ. 32. (8) ΕΕ L 164 της 25.6.2008, σ. 19. (9) ΕΕ L 396 της 30.12.2006, σ. 1. (10) ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0078. (12) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας (COM(2020)0380). (13) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο – Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων» (COM(2020)0381). (14) Απόφαση αριθ. 1386/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2013, σχετικά με γενικό ενωσιακό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2020 «Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας» (ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ. 171). (15) Περιέχεται στο ψήφισμα 70/1 που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 25 Σεπτεμβρίου 2015 με τίτλο «Μετασχηματίζοντας τον κόσμο μας: η Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη». (16) ΕΕ C 324 της 1.10.2020, σ. 28. (17) ΕΕ C 110 της 22.3.2019, σ. 94. (18) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Agri-environmental_indicator_-_gross_nitrogen_balance (19) Έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, της 4ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Το περιβάλλον στην Ευρώπη – κατάσταση και προοπτικές το 2020», γνώση για τη μετάβαση σε μια βιώσιμη Ευρώπη». (20) Συνοπτική παρουσίαση της Επιτροπής, της 10ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με τον έλεγχο καταλληλότητας της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα και της οδηγίας για τις πλημμύρες. (21) https://www.eea.europa.eu/publications/92-9167-025-1/page003.html (22) Ενημερωτικό έγγραφο του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, του Ιουνίου του 2018, με τίτλο «Desertification in the EU» (Απερήμωση στην ΕΕ). (23) Μελέτη της Επιτροπής, του Μαρτίου του 2020, σχετικά με την αποθήκευση ενέργειας – Συμβολή στην ασφάλεια του εφοδιασμού ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, σ. 20. (24) https://ec.europa.eu/info/news/implementation-report-water-framework-directive-and-floods-directive-questions-and-answers-2019-feb-26_en (25) https://www.right2water.eu/documents (26) World Health Organization and the United Nations Children’s Fund, Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines, World Health Organization and the United Nations Children’s Fund, Geneva, 2017, σ. 3. (27) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Μαρτίου 2014, με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών — Η ύδρευση και η αποχέτευση είναι ανθρώπινο δικαίωμα! Το νερό είναι δημόσιο αγαθό, όχι εμπόρευμα!» (COM(2014)0177). (28) ΕΕ C 316 της 22.9.2017, σ. 99. (29) http://www.oecd.org/environment/financing-water-supply-sanitation-and-flood-protection-6893cdac-en.htm (30) Δέκατη έκθεση της Επιτροπής, της 10ης Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με την κατάσταση της εφαρμογής και τα προγράμματα για την εφαρμογή (COM(2020)0492). (31) https://www.eea.europa.eu/archived/archived-content-water-topic/water-resources/water-abstraction (32) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Archive:Agri-environmental_indicator_-_water_abstraction (33) Έλεγχος καταλληλότητας της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα και της οδηγίας για τις πλημμύρες, σ. 66. (34) Έλεγχος καταλληλότητας της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα και της οδηγίας για τις πλημμύρες, σ. 199. (35) Οδηγία 98/83/ΕΚ του Συμβουλίου, της 3ης Νοεμβρίου 1998, σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης (ΕΕ L 330 της 5.12.1998, σ. 32). (36) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 309 της 24.11.2009, σ. 1). (37) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 320). (38) Πρόταση της Επιτροπής, της 29ης Μαΐου 2018, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής (COM(2018)0372).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας (2020/2791(RSP))

P9_TA(2020)0378 B9-0421/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και ιδίως τα άρθρα 2 και 3, καθώς και τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και ιδίως τα άρθρα 4, 16, 67, 70-72, 75, 82-87 και 88,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 6, 7, 8, 11, 14, 21 και 24,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Ιουλίου 2020, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας (COM(2020)0605),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Ιουλίου 2020, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών (COM(2020)0607),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Ιουλίου 2020, σχετικά με το σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά της διακίνησης πυροβόλων όπλων για την περίοδο 2020-2025 (COM(2020)0608),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Ιουλίου 2020, σχετικά με το θεματολόγιο και σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ναρκωτικά (2021-2025) (COM(2020)0606),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Δεκεμβρίου 2020, με τίτλο «Αντιτρομοκρατικό θεματολόγιο της ΕΕ: πρόβλεψη, πρόληψη, προστασία, απόκριση» (COM(2020)0795),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Σεπτεμβρίου 2019, σχετικά με την κατάσταση της εφαρμογής της ενωσιακής νομοθεσίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Ιουλίου 2020, σχετικά με μια ολοκληρωμένη πολιτική της Ένωσης για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας –το σχέδιο δράσης της Επιτροπής και άλλες πρόσφατες εξελίξεις(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με τα πορίσματα και τις συστάσεις της ειδικής επιτροπής για την τρομοκρατία(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Σεπτεμβρίου 2019, σχετικά με τη σημασία της ευρωπαϊκής μνήμης για το μέλλον της Ευρώπης(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τις αντιρατσιστικές διαμαρτυρίες μετά τον θάνατο του George Floyd(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 26ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών επ’ ευκαιρία της 30ής επετείου της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού(6),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), της 6ης Οκτωβρίου 2020, στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-511/18 La Quadrature du Net και άλλοι, C-512/18 French Data Network και άλλοι και C-520/18 Ordre des barreaux francophones et germanophone και άλλοι,

–  έχοντας υπόψη τη νομολογία του ΔΕΕ σχετικά με τη μαζική παρακολούθηση και τη διατήρηση δεδομένων,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Σεπτεμβρίου 2018, με τίτλο «Μια Ευρώπη που προστατεύει: πρωτοβουλία για την επέκταση των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στα διασυνοριακά εγκλήματα τρομοκρατίας (COM(2018)0641),

–  έχοντας υπόψη τις πρόσφατες εκθέσεις της Ευρωπόλ(7),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων,

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική ασφάλειας της Ένωσης πρέπει να συνεχίζει να βασίζεται στις αξίες στις οποίες θεμελιώθηκε η ΕΕ και οι οποίες κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των αρχών της δημοκρατίας, των ατομικών ελευθεριών και του κράτους δικαίου, και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα στην ασφάλεια, όπως ορίζεται στο άρθρο 6 του Χάρτη, αναφέρεται στην ασφάλεια από αδικαιολόγητες συλλήψεις, έρευνες και άλλες κρατικές επεμβάσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ευρωπαϊκό εγχείρημα βασίζεται στην ιδέα μιας ανοικτής κοινωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε περιορισμός της άσκησης αυτών των δικαιωμάτων και ελευθεριών πρέπει να προβλέπεται από τον νόμο και να τηρεί το βασικό περιεχόμενο των εν λόγω δικαιωμάτων και ελευθεριών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, τηρουμένης της αρχής της αναλογικότητας, επιτρέπεται να θεσπίζονται περιορισμοί μόνον εφόσον είναι αναγκαίοι και ανταποκρίνονται πραγματικά σε στόχους γενικού συμφέροντος που αναγνωρίζει η Ένωση ή στην ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων και των ελευθεριών τρίτων·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα στρατηγική της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας θα πρέπει να παρέχει τις κατάλληλες απαντήσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των υφιστάμενων και αναδυόμενων προκλήσεων σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο ευρωπαϊκό τοπίο των απειλών κατά της ασφάλειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει ορίσει ως κύριες προκλήσεις το κυβερνοέγκλημα, συμπεριλαμβανομένης της υποκλοπής ταυτότητας, και την κυβερνοασφάλεια, τις υβριδικές επιθέσεις, την παραπληροφόρηση, τις τρομοκρατικές επιθέσεις και το οργανωμένο έγκλημα, από την εμπορία ανθρώπων έως την εμπορία πυροβόλων όπλων, την εμπορία και διακίνηση ναρκωτικών και το χρηματοοικονομικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό έγκλημα·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 σημειώθηκε πτωτική τάση στον αριθμό των τρομοκρατικών επιθέσεων στην ΕΕ, αλλά η ΕΕ βίωσε πρόσφατα τρεις νέες τρομοκρατικές επιθέσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες επιθέσεις που διαπράχθηκαν από ακροδεξιούς εξτρεμιστές δεν αναγνωρίστηκαν επίσημα ως τρομοκρατικές επιθέσεις(8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απειλή της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας εξακολουθεί να είναι μεγάλη και ότι η απειλή της ακροδεξιάς τρομοκρατίας αυξάνεται τα τελευταία έτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απειλή της ακροαριστερής τρομοκρατίας εξακολουθεί να εκδηλώνεται σε ορισμένα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρομοκρατία, σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της, πρέπει να καταδικαστεί και να αντιμετωπιστεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι το διαδίκτυο είναι ένα από τα μέσα που χρησιμοποιούν περισσότερο οι τρομοκρατικές οργανώσεις για τη διάδοση τρομοκρατικού περιεχομένου(9), τη στρατολόγηση νέων μελών και την υποκίνηση βίας·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έκθεση της Επιτροπής που δημοσιεύθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2020(10), έχουν αναφερθεί σημαντικά κενά στην εφαρμογή της οδηγίας (ΕΕ) 2017/541(11) στην πλειονότητα των κρατών μελών·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Ευρώπη εξακολουθούν να αναδύονται νέες μορφές οργανωμένης εγκληματικής δραστηριότητας, οι οποίες εκμεταλλεύονται τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές ευπάθειες, ενώ οι περισσότερες ομάδες οργανωμένου εγκλήματος εμπλέκονται σε πολλαπλές εγκληματικές δραστηριότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κέρδη των ομάδων οργανωμένου εγκλήματος στην ΕΕ εκτιμώνται σε 110 δισεκατομμύρια EUR ετησίως, αλλά μόνο το 1 % αυτών των κερδών κατάσχεται(12)· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ισχυρή σύνδεση μεταξύ του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 η Επιτροπή κίνησε διαδικασίες επί παραβάσει κατά 23 κρατών μελών για μη συμμόρφωση με την οδηγία 2011/93/ΕΕ, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας(13)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει πρόοδο στην εφαρμογή της οδηγίας αλλά ότι εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις, ιδίως όσον αφορά την πρόληψη, το ποινικό δίκαιο, καθώς και την προστασία, τη στήριξη και τη συνδρομή των θυμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διαδικτυακός σεξουαλικός εξαναγκασμός και ο εκβιασμός παιδιών, καθώς και η σεξουαλική εκμετάλλευση βάσει υλικού σεξουαλικού χαρακτήρα που παράγεται από τα ίδια τα παιδιά, διευκολύνονται από την ευρεία διαθεσιμότητα επιγραμμικών συσκευών· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλο και περισσότερα παιδιά και έφηβοι πέφτουν θύματα διαδικτυακής αθέμιτης προσέγγισης·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σεξουαλική εκμετάλλευση εξακολουθεί να αποτελεί το πιο διαδεδομένο κίνητρο για την εμπορία ανθρώπων στην ΕΕ, ενώ έχει καταγραφεί αύξηση της εμπορίας ανθρώπων για εργασιακή εκμετάλλευση σε αρκετά κράτη μέλη(14)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των καταδικαστικών αποφάσεων και των διώξεων παραμένει χαμηλός σε σχέση με τον αναφερόμενο αριθμό θυμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι διαδικτυακές υπηρεσίες αποτελούν σημαντικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την προσέλκυση θυμάτων εμπορίας ανθρώπων·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ) και της Ευρωπόλ, η αγορά παράνομων ναρκωτικών στην ΕΕ, η οποία γίνεται όλο και πιο περίπλοκη, ευέλικτη και καινοτόμος, έχει εκτιμώμενη αξία λιανικής πώλησης περίπου 30 δισεκατομμυρίων EUR ετησίως, η δε διακίνηση παράνομων ναρκωτικών αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για ομάδες οργανωμένου εγκλήματος, οι οποίες μπορεί να έχουν δεσμούς με άλλες παράνομες δραστηριότητες και τρομοκρατία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράνομη διακίνηση ναρκωτικών καθίσταται κινητήρια δύναμη για την αύξηση της βίας και της διαφθοράς και μπορεί να έχει ευρείες αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι θάνατοι που συνδέονται με τα ναρκωτικά στην Ευρώπη φαίνεται να είναι σταθεροί στους περισσότερους από 9 000 θανάτους κάθε χρόνο(15) και ότι η χρήση ναρκωτικών εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 η Ευρωπόλ συνέχισε να παρέχει στα κράτη μέλη επιχειρησιακή ανάλυση και επεξεργασία των συνεισφορών, καθώς και προορατική στήριξη στις έρευνες με μεγάλη προβολή οι οποίες καλύπτουν τους τρεις τομείς που συνιστούν συνεχή απειλή για την εσωτερική ασφάλεια της Ένωσης, και συγκεκριμένα το κυβερνοέγκλημα, το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα και την τρομοκρατία·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019, το δίκτυο Prüm διέθετε περισσότερα από 9,2 εκατομμύρια προφίλ DNA διαθέσιμα προς σύγκριση από τις βάσεις δεδομένων όλων των κρατών μελών και ότι πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 2,2 εκατομμύρια αναζητήσεις DNA κατά το έτος αυτό· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι το 2019 πραγματοποιήθηκαν σχεδόν 400 000 αναζητήσεις δακτυλικών αποτυπωμάτων που οδήγησαν σε 10 000 επαληθευμένα αποτελέσματα, καθώς και περισσότερες από 16 εκατομμύρια αναζητήσεις δεδομένων σχετικά με άδειες κυκλοφορίας οχημάτων(16)·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις είναι ένα από τα θεμέλια του ενωσιακού χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης της Ένωσης και βασίζεται στην αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης των δικαστικών διαταγών και αποφάσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αμοιβαία αναγνώριση πρέπει να βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι διερεύνηση των περισσότερων εγκλημάτων περιλαμβάνει δεδομένα τα οποία αποθηκεύονται ηλεκτρονικά (ψηφιακά πειστήρια)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρμόδιες αρχές αντιμετωπίζουν συχνά πρακτικές δυσκολίες στην απόκτηση των σχετικών δεδομένων από παρόχους υπηρεσιών στο πλαίσιο διασυνοριακών ερευνών λόγω της αναποτελεσματικότητας των υφιστάμενων μέσων, όπως οι συμφωνίες αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής και η ευρωπαϊκή εντολή έρευνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υφιστάμενες διαδικασίες μπορεί να είναι χρονοβόρες και συχνά τα σχετικά δεδομένα έχουν διαγραφεί τη στιγμή που η αίτηση παραλαμβάνεται από τον πάροχο υπηρεσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συννομοθέτες εξετάζουν επί του παρόντος μια δέσμη νομοθετικών μέτρων για τα ψηφιακά πειστήρια·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της οδηγίας για τις δικονομικές εγγυήσεις(17), σκοπός της οποίας ήταν να διασφαλιστεί ο δίκαιος χαρακτήρας των ποινικών διαδικασιών, δεν είναι ικανοποιητική, με αποτέλεσμα να θίγεται η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η συνεργασία μεταξύ των δικαστικών αρχών·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΔΕΕ έχει αποφασίσει επανειλημμένα ότι η γενικευμένη διατήρηση δεδομένων και η μαζική παρακολούθηση των ηλεκτρονικών επικοινωνιών ή των δεδομένων μετακινήσεων δεν συνάδει με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην απόφασή του στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-511/18, C-512/18 και C520/18, το ΔΕΕ επιβεβαίωσε τη νομολογία της Tele2, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι επιτρέπεται μόνο η στοχευμένη διατήρηση δεδομένων που περιορίζονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα ή σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Δικαστήριο, ωστόσο, διευκρίνισε ότι οι διευθύνσεις IP που αποδίδονται από τον πάροχο στους χρήστες στην πηγή μιας επικοινωνίας μπορούν να υπόκεινται σε γενική και χωρίς διάκριση διατήρηση με σκοπό την καταπολέμηση σοβαρών εγκλημάτων και σοβαρών απειλών κατά της δημόσιας ασφάλειας, με την επιφύλαξη αυστηρών διασφαλίσεων·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της οδηγίας για τα δικαιώματα των θυμάτων(18) δεν υπήρξε ικανοποιητική, ιδίως λόγω ελλιπούς και/ή εσφαλμένης μεταφοράς(19)·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση της COVID-19 έχει επιδεινώσει σημαντικά την κατάσταση όσον αφορά ορισμένα εγκλήματα, όπως η παραγωγή και διανομή υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο διαδίκτυο, καθώς, σύμφωνα με εκθέσεις, εκτιμάται ότι η παραγωγή και διανομή τέτοιου υλικού έχει αυξηθεί κατά 25 % σε ορισμένα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 70 % έως το 85 % των παιδιών που έχουν υποστεί κακοποίηση γνωρίζουν τον κακοποιητή τους και ότι η συντριπτική πλειονότητα των παιδιών έπεσαν θύματα ατόμων που εμπιστεύονταν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενδοοικογενειακή βία, ιδίως κατά των γυναικών και των παιδιών, έχει αυξηθεί σημαντικά την περίοδο αυτή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει αποδεδειγμένα σημαντικό αντίκτυπο στο τοπίο του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος σε ολόκληρη την Ευρώπη, σε τομείς όπως το κυβερνοέγκλημα, η παραποίηση προϊόντων και το οργανωμένο έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας(20)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση προκαλεί καθυστερήσεις και παρεμποδίζει την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, τη συνδρομή και τη στήριξη, ενώ επίσης επιδεινώνει τις συνθήκες στις φυλακές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση έχει επιδεινώσει την κατάσταση των μεταναστών, καθιστώντας τους πιο ευάλωτους στην κακοποίηση από εγκληματίες, και έχει προκαλέσει μετατόπιση των οδών διακίνησης·

1.  επικροτεί τη δημοσίευση της νέας στρατηγικής της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας και επισημαίνει την ανάγκη να εφαρμόζεται αποτελεσματικά και να αξιολογείται η υφιστάμενη νομοθεσία της ΕΕ στον τομέα· συμφωνεί με την Επιτροπή ότι, όπου εντοπίζονται κενά στο κανονιστικό πλαίσιο και στο πλαίσιο επιβολής, απαιτείται επακολούθηση με τη μορφή νομοθετικών και μη νομοθετικών πρωτοβουλιών· τονίζει, επιπλέον, ότι τα μέτρα στο πλαίσιο της στρατηγικής για την Ένωση Ασφάλειας πρέπει να είναι επαρκώς ευέλικτα ώστε να ανταποκρίνονται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες και στις αλλαγές των μεθόδων λειτουργίας των εγκληματικών οργανώσεων·

2.  τονίζει ότι κάθε νέα νομοθετική πρόταση πρέπει να συνοδεύεται από διεξοδική και πλήρη εκτίμηση επιπτώσεων, μεταξύ άλλων όσον αφορά τον αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα και τους κινδύνους διακρίσεων· τονίζει τον καίριο ρόλο του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA) όσον αφορά την αξιολόγηση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

3.  τονίζει ότι η τρομοκρατία, ανεξάρτητα από τη φύση της, έχει σκοπό να απειλήσει τις δημοκρατικές κοινωνίες στην Ευρώπη και στοχεύει τις ευρωπαϊκές αξίες· εκφράζει τη λύπη του για τον μεγάλο αριθμό θυμάτων, ιδίως των τζιχαντιστικών επιθέσεων και του ακροδεξιού εξτρεμισμού, κατά τα τελευταία έτη· τονίζει το σημαντικό έργο των αρχών επιβολής του νόμου, οι οποίες έχουν συμβάλει στην αποτροπή πολλών επιθέσεων· σημειώνει, ωστόσο, ότι η τρομοκρατική απειλή στην ΕΕ παραμένει υψηλή· προτρέπει την Επιτροπή να διασφαλίσει την πλήρη και άμεση εφαρμογή της οδηγίας (ΕΕ) 2017/541 σχετικά με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε όλα τα κράτη μέλη· επιδοκιμάζει το νέο αντιτρομοκρατικό θεματολόγιο της ΕΕ, που πρότεινε η Επιτροπή στις 9 Δεκεμβρίου 2020 και που προωθεί μια κοινή προσέγγιση με βάση τις υφιστάμενες εργασίες και τις νέες πρωτοβουλίες που αναφέρονται για την πρόβλεψη, την πρόληψη, την προστασία και την αντιμετώπιση για την αντιμετώπιση σε τρομοκρατικές απειλές, οι οποίες βασίζονται σε διάφορους παράγοντες, όπως αυτούς που αναφέρονται στις εκθέσεις TE-SAT της Ευρωπόλ· πιστεύει ότι τα μέτρα και οι δράσεις που αναφέρονται σε αυτό, και ιδίως όσα σχετίζονται με τον συντονισμό, την εντατικοποίηση της συνεργασίας σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών, τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης εντός και εκτός διαδικτύου, την πρόληψη και την εκπαίδευση, την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους, του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας, καθώς και την προστασία, συνδρομή και στήριξη των θυμάτων της τρομοκρατίας, θα συμβάλουν στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της τρομοκρατικής απειλής στο μέλλον·

4.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν μια ολιστική προσέγγιση για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης, η οποία θα πρέπει να συνδυάζει τις πολιτικές για την ασφάλεια και την εκπαίδευση, τις κοινωνικές και πολιτισμικές πολιτικές, καθώς και τις πολιτικές κατά των διακρίσεων και να περιλαμβάνει όλους τους σχετικούς συμφεροντούχους, συμπεριλαμβανομένου του δικτύου για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη ριζοσπαστικοποίηση (RAN), κοινοτικών πρωτοβουλιών σε επίπεδο βάσης και κοινοτικής εργασίας στη βάση, τοπικής αστυνόμευσης, γλωσσικής και αξιακής ενσωμάτωσης και διά βίου μάθησης· καλεί εκ νέου την Επιτροπή να αξιοποιεί αποτελεσματικότερα τα κονδύλια της ΕΕ για τον σκοπό αυτόν και να αναπτύξει μεθοδολογίες για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των σχετικών προγραμμάτων·

5.  τονίζει ότι η εκπαίδευση, μεταξύ άλλων η ανάπτυξη κριτικής σκέψης, δεξιοτήτων για ασφάλεια στο διαδίκτυο και βασικών δεξιοτήτων κυβερνοασφάλειας, έχει κρίσιμη σημασία για τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη πρόληψη και τη μείωση της ριζοσπαστικοποίησης και της στέρησης δικαιωμάτων, που οδηγεί σε εγκληματική δραστηριότητα·

6.  επαναλαμβάνει ότι, αν και δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας, το τρομοκρατικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο έχει αποδειχθεί ότι έχει καταλυτικό ρόλο για τη ριζοσπαστικοποίηση ατόμων, ιδίως νέων, ορισμένα από τα οποία έχουν διαπράξει τρομοκρατικά εγκλήματα όπως ορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2017/541· θεωρεί ότι η καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων είναι κρίσιμης σημασίας για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της ριζοσπαστικοποίησης· τονίζει την ανάγκη για ταχεία ταυτοποίηση και πλήρη αφαίρεση τρομοκρατικού περιεχομένου στο διαδίκτυο βάσει σαφών νομικών διατάξεων, συμπεριλαμβανομένης της επανεξέτασης από άνθρωπο και κατάλληλων και ισχυρών διασφαλίσεων για τη διασφάλιση του πλήρους σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των συνταγματικών προτύπων· υπογραμμίζει ότι, αν και έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος στο θέμα αυτό, οι εταιρείες πρέπει να συμμετέχουν πολύ περισσότερο στη διαδικασία αυτή· ζητεί να θεσπιστούν διαφανείς μηχανισμοί οι οποίοι θα καθιστούν δυνατό τον εντοπισμό και την ταχεία καταγγελία του τρομοκρατικού περιεχομένου στο διαδίκτυο και θα δίνουν στους πολίτες τη δυνατότητα να επισημαίνουν τέτοιου είδους περιεχόμενο· θεωρεί ότι η πρόταση κανονισμού για την πρόληψη της διάδοσης τρομοκρατικού περιεχομένου στο διαδίκτυο(21) που συμφωνήθηκε πρόσφατα μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου αποτελεί σημαντικό μέσο στο πλαίσιο αυτό και ζητεί την πλήρη εφαρμογή της μόλις αρχίσει να ισχύει· τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης των ικανοτήτων της Μονάδας της ΕΕ για την αναφορά διαδικτυακού περιεχομένου (EU IRU) της Ευρωπόλ·

7.  υπενθυμίζει ότι η θρησκευτική ελευθερία και η ελευθερία της έκφρασης αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα, τα οποία κατοχυρώνονται στα άρθρα 10 και 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να προασπίζονται τα εν λόγω θεμελιώδη δικαιώματα υπό το πρίσμα των πρόσφατων τρομοκρατικών επιθέσεων οι οποίες είχαν θρησκευτικά κίνητρα·

8.  επικροτεί το θεματολόγιο για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, που ανακοίνωσε η Επιτροπή· επαναλαμβάνει τις προηγούμενες εκκλήσεις του για αναθεώρηση της απόφασης-πλαισίου 2008/841/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 2008, για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος(22) και την ανάγκη θέσπισης κοινού ορισμού του οργανωμένου εγκλήματος· θεωρεί ότι αυτός ο κοινός ορισμός θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη τη χρήση βίας, διαφθοράς ή εκφοβισμού από εγκληματικές ομάδες για την απόκτηση ελέγχου οικονομικών δραστηριοτήτων ή δημόσιων συμβάσεων ή για την άσκηση επιρροής σε δημοκρατικές διαδικασίες· πιστεύει ότι οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος μπορούν να εξαρθρωθούν αποτελεσματικότερα εάν στερηθούν τα κέρδη που αποκομίζουν από το έγκλημα· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη λήψης περαιτέρω μέτρων για τη δέσμευση και τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων που δεν βασίζονται σε καταδίκη, και καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών στο πλαίσιο αυτό· παρατηρεί ότι δεν θα πρέπει να παραβλέπονται αναδυόμενες εγκληματικές δραστηριότητες, όπως το περιβαλλοντικό έγκλημα, το οργανωμένο έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας ή η εμπορία πολιτισμικών αγαθών, καθώς συχνά παρέχουν χρηματοδότηση για άλλες εγκληματικές δραστηριότητες·

9.  χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 7ης Μαΐου 2020, σχετικά με σχέδιο δράσης για ολοκληρωμένη ενωσιακή πολιτική με σκοπό την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, όπου ορίζονται περαιτέρω βελτιώσεις στην απόκριση της ΕΕ σε αυτά τα εγκλήματα, ιδίως όσον αφορά την επιβολή και την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας· επαναλαμβάνει την ανάγκη για καλύτερη συνεργασία μεταξύ των διοικητικών και δικαστικών αρχών και των αρχών επιβολής του νόμου εντός της ΕΕ, και ιδίως των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών (ΜΧΠ) των κρατών μελών, μεταξύ άλλων μέσω του FIU.net· πιστεύει ότι θα πρέπει να αυξηθεί η προβολή των σημερινών μοντέλων συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Πολυκλαδική Πλατφόρμα κατά των Εγκληματικών Απειλών (EMPACT)· πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο σε απαραίτητες μεταρρυθμίσεις της ομάδας χρηματοοικονομικής δράσης (FATF)· πιστεύει ότι η οδηγία για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες πρέπει να αξιολογηθεί ενδελεχώς και, εάν είναι απαραίτητο, να αναθεωρηθεί·

10.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ να καταπολεμήσουν με αποφασιστικότητα τη συστημική διαφθορά και να σχεδιάσουν αποτελεσματικά μέσα για την πρόληψη, την καταπολέμηση και την επιβολή κυρώσεων κατά της διαφθοράς και την καταπολέμηση της απάτης, και να παρακολουθούν σε τακτική βάση τη χρήση των δημόσιων κονδυλίων· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να αρχίσει και πάλι άμεσα την ετήσια παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς, που θα πρέπει να καλύπτει όλα τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα, τους οργανισμούς και τα λοιπά όργανα της ΕΕ· τονίζει, επομένως, ότι πρέπει να αποτραπεί αποτελεσματικά η διαφθορά και η απάτη από ομάδες οργανωμένου εγκλήματος στη χρηματοδότηση της ΕΕ στο πλαίσιο του νέου ΠΔΠ και του σχεδίου ανάκαμψης·

11.  υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη με προγράμματα χορήγησης άδειας διαμονής ή ιθαγένειας ως αντάλλαγμα για επενδύσεις συχνά διευκολύνουν τη διαφθορά και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, και, συνεπώς, εισάγουν κινδύνους στην Ένωση· εκφράζει την ικανοποίησή του για τις διαδικασίες επί παραβάσει που κίνησε η Επιτροπή(23) ως προς το θέμα αυτό· καλεί εκ νέου την Επιτροπή να αξιοποιήσει πλήρως το δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας και να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την απαγόρευση ή τη ρύθμιση των εν λόγω προγραμμάτων·

12.  τονίζει την ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση του εξελισσόμενου φαινομένου της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών εντός και εκτός διαδικτύου, μεταξύ άλλων για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την καταγγελία σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και για την αφαίρεση υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από το διαδίκτυο, καθώς και για τη βελτίωση της έρευνας και της δίωξης σχετικών αδικημάτων· λαμβάνει υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Ιουλίου 2020, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών· λαμβάνει επίσης υπό σημείωση την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει μια νέα ολοκληρωμένη νομοθετική πρόταση που θα απαιτεί από τους παρόχους υπηρεσιών να εντοπίζουν και να αναφέρουν τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών στο διαδίκτυο, πριν από τον Ιούνιο 2021· αναμένει ότι η πρόταση αυτή θα συμμορφώνεται πλήρως με τα θεμελιώδη δικαιώματα και θα συνοδεύεται από ενδελεχή εκτίμηση επιπτώσεων·

13.  τονίζει ότι τα μέτρα αυτά πρέπει να συνοδεύονται από μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης του κοινού, σχεδιασμένη σε στενή συνεργασία με όλους τους συμφεροντούχους, μεταξύ των οποίων οργανώσεις για τα δικαιώματα των παιδιών, η οποία θα εκπαιδεύσει τα παιδιά, τους γονείς και τους δασκάλους για τους κινδύνους στο διαδίκτυο· ζητεί την καλύτερη προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο, μεταξύ άλλων των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικότητάς τους, και ζητεί από τα κράτη μέλη να υποστηρίζουν υφιστάμενα δίκτυα και εκστρατείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα·

14.  καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως την οδηγία 2011/93/ΕΕ και να προσφέρουν κατάλληλους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους ώστε να εφαρμοστεί πλήρως και επειγόντως η εν λόγω οδηγία· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο ποινικός κώδικας σε πολλά κράτη μέλη προβλέπει πολύ χαμηλές ποινές για την τέλεση σεξουαλικών δραστηριοτήτων με παιδί, οι οποίες δεν λειτουργούν ως αποτελεσματικό αποτρεπτικό μέσο(24)· καλεί τα κράτη μέλη να επανεκτιμήσουν τις εν λόγω ποινές και να προβούν στις απαραίτητες νομοθετικές αλλαγές για να ευθυγραμμίσουν άμεσα το νομοθετικό τους κώδικα με τις διατάξεις της οδηγίας 2011/93/ΕΕ· προτρέπει την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά πόσον η οδηγία αυτή πρέπει να ενισχυθεί και να συμπεριλάβει διατάξεις σχετικά με την προστασία και τη στήριξη των θυμάτων και την πρόληψη των εν λόγω αδικημάτων·

15.  υπενθυμίζει στην Επιτροπή την έκκλησή του για τον διορισμό εντεταλμένου της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, ο οποίος θα πρέπει να λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για όλα τα θέματα και τους τομείς πολιτικής της ΕΕ που σχετίζονται με τα παιδιά· χαιρετίζει την απόφαση της Επιτροπής να συμπεριλάβει στη στρατηγική της ΕΕ της 24ης Ιουλίου 2020 για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, τη δημιουργία ευρωπαϊκού κέντρου για την πρόληψη και την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, όπως είχε ζητηθεί από το Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του, της 26ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών, ως εστιακού σημείου για μια συντονισμένη ευρωπαϊκή και πολυσυμμετοχική προσέγγιση η οποία περιλαμβάνει την επιβολή του νόμου, την πρόληψη και τη συνδρομή των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών·

16.  τονίζει ότι η διατερματική κρυπτογράφηση συμβάλλει στην προστασία της ιδιωτικότητας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των παιδιών στο διαδίκτυο, συμβάλλει στην ασφάλεια των συστημάτων ΤΠ, και είναι απαραίτητη, μεταξύ άλλων, στους ερευνητές δημοσιογράφους και τους καταγγέλτες που επιθυμούν να καταγγείλουν ατασθαλίες· τονίζει ότι οι «κερκόπορτες» ενδέχεται να θέσουν σε σοβαρό κίνδυνο την ισχύ και την αποδοτικότητα της κρυπτογράφησης, και μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο κατάχρησης από εγκληματίες και εξωτερικούς κρατικούς παράγοντες εκτός ΕΕ που επιδιώκουν την αποσταθεροποίηση της κοινωνίας μας· επισημαίνει το γεγονός ότι οι εγκληματίες προσαρμόζονται γρήγορα στις νέες εξελίξεις και εκμεταλλεύονται τις αναδυόμενες τεχνολογίες για παράνομους σκοπούς· ζητεί, επομένως, από τα κράτη μέλη και τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κατάρτιση στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (CEPOL) να παρέχουν στις αρχές επιβολής του νόμου κατάρτιση υψηλής ποιότητας σε σχετικούς τομείς· καλεί την Επιτροπή να εκτιμήσει κατά πόσον θα μπορούσε να βρεθεί μια κανονιστική λύση ώστε να καταστεί δυνατή η νόμιμη και στοχευμένη πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου σε δεδομένα, σύμφωνα με τα θεμελιώδη δικαιώματα·

17.  τονίζει ότι η παραπληροφόρηση, ιδίως όταν ενισχύεται μέσω νέων τεχνολογιών όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη και οι βαθιά ψευδείς πληροφορίες (deep fakes), ανεξάρτητα αν χρησιμοποιούνται από κρατικούς ή μη κρατικούς φορείς, μπορεί να αποτελέσει απειλή για τη δημοκρατία και την ασφάλειά μας· καλεί την Επιτροπή να αναδείξει την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης σε αναπόσπαστο πυλώνα της στρατηγικής μας για την Ένωση Ασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής επαρκούς χρηματοδότησης· λαμβάνει υπό σημείωση το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία, το οποίο αντιμετωπίζει την πρόκληση της παραπληροφόρησης ως δυνητική απειλή για την εσωτερική ασφάλεια· υπενθυμίζει τη σημασία των εκστρατειών ευαισθητοποίησης για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται τέτοιες τεχνικές παραπληροφόρησης·

18.  αναγνωρίζει ότι η αντιμετώπιση υβριδικών απειλών, οι οποίες αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και την υπονόμευση της εμπιστοσύνης στα θεσμικά όργανα, και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ΕΕ αποτελούν σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής για την Ένωση Ασφάλειας· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη για ισχυρότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και για καλύτερο συντονισμό σε επίπεδο ΕΕ, μεταξύ όλων των φορέων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι εν λόγω απειλές· επικροτεί τα βασικά μέτρα για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών που θέσπισε η Επιτροπή και τονίζει την ανάγκη να ενσωματωθούν οι υβριδικές πτυχές στην ευρύτερη διαδικασία χάραξης πολιτικής·

19.  τονίζει ότι οι νέες και εξελισσόμενες τεχνολογίες διεισδύουν σε κάθε πτυχή της ασφάλειας και δημιουργούν νέες προκλήσεις και απειλές για την ασφάλεια· τονίζει τη σημασία των ασφαλών υποδομών ζωτικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών υποδομών και των υποδομών επικοινωνίας· καλεί την Επιτροπή να προγραμματίσει προορατικά την έρευνα, ανάπτυξη και χρήση νέων τεχνολογιών για τη διασφάλιση της εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ, με πλήρη σεβασμό προς τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ευρωπαϊκές αξίες· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ δεν πρέπει να χρηματοδοτεί τεχνολογίες που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα·

20.  τονίζει ότι οι υποδομές 5G αποτελούν στρατηγική συνιστώσα της μελλοντικής ευρωπαϊκής ασφάλειας και βασική συνιστώσα της ευρωπαϊκής στρατηγικής ανθεκτικότητας· καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει ένα σχέδιο για την οικοδόμηση ευρωπαϊκού δικτύου 5G, μεταξύ άλλων τη χρηματοδότηση της ανάπτυξής του στην Ευρώπη και ένα σχέδιο για τη σταδιακή κατάργηση και την αντικατάσταση της τεχνολογίας 5G από τρίτες χώρες οι οποίες δεν τηρούν τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ευρωπαϊκές αξίες·

21.  σημειώνει ότι η οργανωμένη παράνομη διακίνηση εγκληματιών συνδέεται συχνά με άλλες μορφές οργανωμένου εγκλήματος· εκφράζει την προσδοκία ότι το σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά της παράνομης διακίνησης μεταναστών για την περίοδο 2021-2025 θα περιέχει προτάσεις για δράσεις με σκοπό τη βελτίωση της ικανότητας πρόληψης, εντοπισμού, διερεύνησης και δίωξης των δικτύων παράνομης διακίνησης εγκληματιών· θεωρεί ότι, μεταξύ των βασικών πτυχών του, το σχέδιο δράσης θα πρέπει να καλύπτει τη χρήση πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης και διαδικτυακών μηνυμάτων τις οποίες χρησιμοποιούν οι διακινητές για τη διαφήμιση των υπηρεσιών τους και την προσέλκυση πελατών· πιστεύει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους ασυνόδευτους ανηλίκους, οι οποίοι αποτελούν μια εξαιρετικά ευάλωτη ομάδα και αντιμετωπίζουν διάφορους κινδύνους, μεταξύ άλλων βία, κακοποίηση και εκμετάλλευση, κατά μήκος των μεταναστευτικών οδών προς την ΕΕ και εντός αυτής(25)· λαμβάνει υπό σημείωση τον ρόλο των οργανισμών και οντοτήτων της ΕΕ, ιδίως του Κέντρου κατά της Παράνομης Διακίνησης Μεταναστών (EMSC) της Ευρωπόλ· καλεί τα κράτη μέλη να συμμορφώνονται με το διεθνές δίκαιο όταν εξετάζουν περιπτώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας προς άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής του 2020·

22.  χαιρετίζει την έγκριση του σχεδίου δράσης της ΕΕ κατά της διακίνησης πυροβόλων όπλων για την περίοδο 2020-2025, το οποίο περιλαμβάνει κατάλληλους δείκτες και διατάξεις περί υποβολής στοιχείων και καλύπτει τους εταίρους της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Δυτικά Βαλκάνια, Μολδαβία και Ουκρανία), παράλληλα με την ενίσχυση της συνεργασίας με χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να καθιερώσει τη συστηματική και εναρμονισμένη συλλογή δεδομένων για τις κατασχέσεις πυροβόλων όπλων·

23.  ζητεί να εφαρμοστούν άμεσα οι προπαρασκευαστικές ενέργειες που πρότεινε το Κοινοβούλιο σχετικά με τη μόνιμη παρακολούθηση του σκοτεινού δικτύου σε επίπεδο ΕΕ και καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εξετάσουν και άλλες ενέργειες για την πρόληψη της εμπορίας πυροβόλων όπλων στο σκοτεινό δίκτυο·

24.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόταση της Επιτροπής να επιβεβαιώσει τη δέσμευση της Ένωσης και των κρατών μελών για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των πολιτών από απειλές που σχετίζονται με τα ναρκωτικά μέσω της έγκρισης ενός νέου θεματολογίου της ΕΕ για τα ναρκωτικά για την επόμενη πενταετία· φρονεί ότι η πολιτική της Ένωσης για τα ναρκωτικά πρέπει να συνεχίσει να επιδιώκει μια ολοκληρωμένη, ισορροπημένη, πολυκλαδική και τεκμηριωμένη προσέγγιση με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα και να βρίσκεται σε στενό συντονισμό με την εξωτερική δράση της Ένωσης· επιμένει ότι η δράση της Ένωσης στον τομέα των παράνομων ναρκωτικών θα πρέπει να αποδίδει προσοχή και να διαθέτει πόρους ισοβαρώς τόσο ως προς την πλευρά της προσφοράς όσο και ως προς την πλευρά της ζήτησης σε σχέση με το φαινόμενο, ζητεί δε στο σχέδιο δράσης της ΕΕ να δοθεί αυξημένη έμφαση στην αποκατάσταση και την πρόληψη, μεταξύ άλλων μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης του κοινού με ειδική εστίαση σε παιδιά και νέους·

25.  υποστηρίζει τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και άλλων σχετικών ενδιαφερόμενων μερών στις εν εξελίξει συζητήσεις με θέμα την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το θεματολόγιο και σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ναρκωτικά για την περίοδο 2021-2025· θεωρεί ότι οι ενωσιακές και εθνικές αποκρίσεις σε προκλήσεις που σχετίζονται με τα ναρκωτικά θα πρέπει να σχεδιάζονται με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των χρηστών ναρκωτικών· ζητεί να επεκταθεί η εντολή του ΕΚΠΝΤ ώστε να καλύπτει τους πολλαπλούς εθισμούς·

26.  λαμβάνει υπόψη τη νομοθετική πρόταση της Επιτροπής, της 9ης Δεκεμβρίου 2020(26) για να ενισχυθεί η εντολή της Ευρωπόλ στο πλαίσιο της αποστολής και των καθηκόντων του οργανισμού όπως ορίζονται στη Συνθήκη ώστε να της δοθεί η δυνατότητα να εκπληρώσει καλύτερα τον ρόλο της ως κόμβου ανταλλαγής πληροφοριών στον τομέα της επιβολής του νόμου και ως προς τη συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος στην ΕΕ και να παρασχεθούν στην Ευρωπόλ τα κατάλληλα εργαλεία για την αποτελεσματικότερη συνεργασία με όλους τους σχετικούς εταίρους· τονίζει ότι οι αλλαγές αυτές πρέπει να συνοδεύονται από ενισχυμένη πολιτική λογοδοσία, καθώς και από ενισχυμένο δικαστικό και κοινοβουλευτικό έλεγχο, με ιδιαίτερη έμφαση στη λογοδοσία, τη διαφάνεια και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων· τονίζει ότι κατά την αναθεώρηση της εντολής της Ευρωπόλ, θα πρέπει το καθεστώς προστασίας δεδομένων του οργανισμού να ευθυγραμμιστεί πλήρως με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1725(27)· ζητεί να υποβληθεί η αξιολόγηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου για την εντολή της Ευρωπόλ, όπως προβλέπεται στο άρθρο 68 του ισχύοντος κανονισμού για την Ευρωπόλ·

27.  λαμβάνει υπόψη τον ενδεχόμενο εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου των αποφάσεων Prüm· αναγνωρίζει τις αδυναμίες και τις δυνητικές βελτιώσεις τις οποίες έχουν εντοπίσει διάφοροι εμπειρογνώμονες και οι οποίες αποδίδονται, μεταξύ άλλων, σε ανεπαρκή ποιότητα των δεδομένων· υπενθυμίζει τη σημασία των δημόσια διαθέσιμων και αξιόπιστων δεδομένων σχετικά με τη χρήση των Prüm και καλεί την Επιτροπή να συγκεντρώσει αυτά τα δεδομένα από όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη προκειμένου να αξιολογηθεί δεόντως το ισχύον πλαίσιο Prüm και να καταστεί δυνατός ο ουσιαστικός δημοκρατικός έλεγχος· ζητεί κάθε τέτοια νέα πρόταση να περιλαμβάνει την υποχρέωση των κρατών μελών να παρέχουν στην Επιτροπή τα εν λόγω δεδομένα, τα οποία πρέπει να χρησιμοποιούνται για τακτικές, δημόσια διαθέσιμες εκθέσεις επανεξέτασης· ζητεί, επιπλέον, η πρόταση να συνοδεύεται από διεξοδική εκτίμηση επιπτώσεων, η οποία να καλύπτει τις επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα, που θα πρέπει να καταδεικνύει κατά πόσον θα υπάρξει προστιθέμενη αξία στην αυτόματη ανταλλαγή δεδομένων, καθώς και κατά πόσον απαιτούνται πρόσθετες κατηγορίες βιομετρικών δεδομένων· τονίζει ότι κάθε νέα λύση πρέπει να σέβεται τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας, καθώς και το κεκτημένο της ΕΕ όσον αφορά την προστασία των δεδομένων και να προβλέπει ισχυρές διασφαλίσεις για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

28.  τονίζει ότι η οδηγία για τις εκ των προτέρων πληροφορίες σχετικά με τους επιβάτες («οδηγία API»)(28) έχει συμβάλει σε πιο αποδοτικούς συνοριακούς ελέγχους και στην αναγνώριση ατόμων που συνιστούν απειλή για την ασφάλεια· σημειώνει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει μια νέα έκδοση της οδηγίας API ώστε να συνάδει με τις διατάξεις της Συνθήκης της Λισαβόνας και το κεκτημένο για την προστασία των δεδομένων· αναμένει ότι η αναθεώρηση αυτή θα συνοδεύεται από διεξοδική εκτίμηση επιπτώσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα·

29.  υπενθυμίζει ότι τα τελευταία χρόνια έχουν ολοκληρωθεί σημαντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες της ΕΕ για τον εντοπισμό εγκληματιών στα εξωτερικά της σύνορα και για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της αστυνομικής συνεργασίας με στόχο τη συμβολή σε υψηλό επίπεδο ασφάλειας εντός του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης της Ένωσης· υπενθυμίζει επίσης ότι οι πρωτοβουλίες αυτές περιλαμβάνουν μια νέα αρχιτεκτονική για τα συστήματα πληροφοριών της ΕΕ και τη διαλειτουργικότητά τους, και ότι η προσοχή θα πρέπει τώρα να επικεντρωθεί στην έγκαιρη εφαρμογή τους, με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

30.  τονίζει ότι οι επαρκείς ικανότητες για την επεξεργασία πληροφοριών από τις αρχές επιβολής του νόμου αποτελούν ουσιώδες τμήμα της συνολικής αλυσίδας προσπαθειών για την ασφάλεια στην Ένωση συνολικά· τονίζει ότι οι ανεπαρκείς ικανότητες σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη αποδυναμώνουν σοβαρά την αποτελεσματικότητα των πολιτικών ασφάλειας της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, για να διασφαλίσει επαρκείς ικανότητες για την επεξεργασία πληροφοριών στα κράτη μέλη·

31.  αναγνωρίζει το έργο της Eurojust στην υποστήριξη και στον συντονισμό του έργου των εθνικών δικαστικών αρχών όσον αφορά τη διερεύνηση και τη δίωξη του διακρατικού εγκλήματος· ζητεί να ενταθούν οι προσπάθειες για την προώθηση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των δικαστικών αρχών, μεταξύ άλλων μέσω της αποτελεσματικής εφαρμογής των οδηγιών για τα δικονομικά δικαιώματα του οδικού χάρτη, και για τη διευκόλυνση και επιτάχυνση της ανταλλαγής πληροφοριών και της επικοινωνίας εντός του δικαστικού τομέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση· τονίζει ότι η δικαστική συνεργασία σε ποινικά θέματα υστερεί όσον αφορά την ψηφιοποίηση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν στις δικαστικές αρχές οικονομική στήριξη με στόχο τη διασφάλιση επαρκών αναλυτικών προτύπων και κατάλληλων ψηφιακών εργαλείων για τη διευκόλυνση και την επιτάχυνση της συνεργασίας τους, καθώς και για να καταστεί δυνατή η ασφαλής ανταλλαγή πληροφοριών· χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 2ας Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με την ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης στην ΕΕ, και την πρόταση κανονισμού σχετικά με ένα ηλεκτρονικό σύστημα επικοινωνίας στο πλαίσιο διασυνοριακών αστικών και ποινικών διαδικασιών (σύστημα e-CODEX)·

32.  επισημαίνει ότι η δικαστική συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και η αμοιβαία αναγνώριση των δικαστικών αποφάσεων και διαταγών θα πρέπει να βελτιωθούν, μεταξύ άλλων μέσω της έγκαιρης και ορθής εφαρμογής των μέσων δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις· τονίζει ότι ορισμένες εξελίξεις σχετικά με την κατάσταση του κράτους δικαίου σε πολλά κράτη μέλη καθιστούν δυσκολότερη αυτή την ανταλλαγή και την αστυνομική και δικαστική συνεργασία γενικότερα· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η αμοιβαία εμπιστοσύνη βασίζεται σε μια κοινή αντίληψη των αξιών της ΕΕ οι οποίες κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του κράτους δικαίου, βασικές συνιστώσες της οποίας αποτελούν η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και η καταπολέμηση της διαφθοράς·

33.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του για ανάληψη περαιτέρω δράσης για τη βελτίωση της κατάρτισης των υπηρεσιών επιβολής του νόμου όσον αφορά στρατηγικές για την καταπολέμηση του ρατσισμού και των διακρίσεων και για την πρόληψη, την αναγνώριση και την απαγόρευση της κατάρτισης προφίλ με βάση τη φυλετική ή την εθνοτική καταγωγή και της βίας· καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν σε αυτόν τον τομέα και να συνεργαστούν με τον CEPOL και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κατάρτισης Δικαστικών· υπογραμμίζει ότι υπάρχει διαρκής ανάγκη για κατάρτιση σχετικά με τις τάσεις στη ριζοσπαστικοποίηση, την τρομοκρατία και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες·

34.  επικροτεί τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO)· ζητεί να διατηρηθεί η ανεξαρτησία της και να διασφαλιστεί η αποτελεσματική λειτουργία της στις εθνικές δικαστικές διαδικασίες· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει διαπράξει σημαντική παράλειψη μη λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στην ενίσχυση της Ένωσης Ασφάλειάς μας: ζητεί να εκτιμηθεί το ενδεχόμενο της επέκτασης της εντολής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας σύμφωνα με το άρθρο 83 ΣΛΕΕ, μόλις η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία καταστεί πλήρως λειτουργική·

35.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πλήρη και ορθή εφαρμογή της οδηγίας για τα δικαιώματα των θυμάτων, καθώς και άλλων κανόνων της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των θυμάτων· επικροτεί την έγκριση της στρατηγικής για τα δικαιώματα των θυμάτων και τη δημιουργία της θέσης του συντονιστή της Επιτροπής για τα δικαιώματα των θυμάτων· ζητεί εκ νέου να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε ευάλωτα θύματα και για ενδεχόμενη αποζημίωσή τους μέσω των δημευμένων και κατασχεθέντων περιουσιακών στοιχείων και εσόδων από εγκλήματα· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για εξασφάλιση βιώσιμης χρηματοδότησης για τις υπηρεσίες υποστήριξης των θυμάτων·

36.  επαναλαμβάνει την ανάγκη για αποτελεσματική προστασία και συνδρομή των ευάλωτων θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένης της ένταξής τους στην κοινωνία, με ιδιαίτερη προσοχή στους ασυνόδευτους ανήλικους· υπογραμμίζει την ανάγκη να εκπαιδευτεί το προσωπικό επιβολής του νόμου στις ψυχολογικές πτυχές της εμπορίας ανθρώπων και να υιοθετηθεί μια προσέγγιση φιλική προς τα παιδιά και ευαίσθητη ως προς τη διάσταση του φύλου η οποία θα υλοποιεί τη νομοθεσία κατά των διακρίσεων·

37.  τονίζει ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί καίρια πτυχή για την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης, τη μείωση της ενδοοικογενειακής βίας και την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης και της κακοποίησης παιδιών· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει μέτρα για τη στήριξη της ισότητας των φύλων ως σημαντικό στοιχείο πρόληψης της στρατηγικής της για την ασφάλεια, και καλεί το Συμβούλιο να ενεργοποιήσει τη ρήτρα γέφυρας, εγκρίνοντας ομόφωνη απόφαση για τον προσδιορισμό της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών (και άλλων μορφών έκφυλης βίας) ως έναν από τους τομείς εγκληματικότητας που ορίζονται στο άρθρο 83 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στην καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας παρέχοντας υπηρεσίες υποστήριξης, δημιουργώντας εξειδικευμένες μονάδες επιβολής του νόμου και διώκοντας τα εγκλήματα αυτά· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρουσιάσουν επικαιροποιημένα δεδομένα για το θέμα αυτό· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να κυρώσουν τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης·

38.  εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για την έλλειψη πλήρους και έγκαιρης εφαρμογής των μέτρων ασφάλειας της ΕΕ στα κράτη μέλη· θεωρεί ότι τα μέτρα ασφάλειας πρέπει να εφαρμόζονται όχι μόνο κατά το γράμμα, αλλά και κατά το πνεύμα του νόμου· σημειώνει ότι, εάν τα μέτρα ασφάλειας δεν εφαρμόζονται συστηματικά, πλήρως και έγκαιρα, ελλοχεύει ο κίνδυνος να καταστούν άκυρα και ενδέχεται να μην οδηγήσουν σε ενίσχυση της ασφάλειας και, κατά συνέπεια, να μην πληρούν πλέον τις απαιτήσεις περί αναγκαιότητας και αναλογικότητας· καλεί την Επιτροπή να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει αμέσως μετά τη λήξη της προθεσμίας για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο ή αφότου αναγνωριστεί παράβαση·

39.  τονίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα αποδεικτικά στοιχεία όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των τρεχόντων μέτρων ασφάλειας της ΕΕ· τονίζει ότι ο βαθμός στον οποίο ο περιορισμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων μπορεί να θεωρηθεί απαραίτητος και αναλογικός εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα των εν λόγω πολιτικών, η οποία αποδεικνύεται με δημόσια διαθέσιμα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η Επιτροπή έως τώρα έχει δημοσιοποιήσει μόνο ανεπίσημα στοιχεία σχετικά με τα μέτρα ασφάλειας, αλλά όχι ποσοτικά αποδεικτικά στοιχεία·

40.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογεί σε τακτική βάση τις τρέχουσες πολιτικές και συμφωνίες ασφάλειας και να τις εναρμονίζει, όπου απαιτείται, με τη νομολογία του ΔΕΕ· θεωρεί ότι οι συμφωνίες για την επεξεργασία και τη διαβίβαση δεδομένων από τις καταστάσεις με τα ονόματα των επιβατών (PNR) με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία πρέπει να τροποποιηθούν επειγόντως ώστε να συνάδουν με τη νομολογία του ΔΕΕ και θεωρεί σοβαρή παράλειψη την άρνηση της Επιτροπής να ενεργήσει εν προκειμένω·

41.  εκφράζει την ανησυχία του για την εξωτερική ανάθεση ορισμένων δραστηριοτήτων από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου στον ιδιωτικό τομέα και ζητεί καλύτερη εποπτεία οποιασδήποτε συνεργασίας μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα στον τομέα της ασφάλειας· εκφράζει δυσαρέσκεια για την έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά τη χρηματοδότηση που χορηγεί η ΕΕ σε ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες δημιουργούν συστήματα ασφαλείας ή τμήματα αυτών·

42.  εκφράζει έντονη ανησυχία για την ελλιπή διάθεση πόρων σε ορισμένους οργανισμούς της ΕΕ που δραστηριοποιούνται στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων ώστε να εκπληρώνουν πλήρως την εντολή τους· ζητεί την κατάλληλη χρηματοδότηση και στελέχωση των οργανισμών και των υπηρεσιών της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων ώστε να επιτύχει η ΕΕ την υλοποίηση της στρατηγικής για την Ένωση Ασφάλειας·

43.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0022. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0204 (3) ΕΕ C 388 της 13.11.2020, σ. 42. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0021. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0173 (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0066. (7) Έκθεση για την κατάσταση και τις τάσεις της τρομοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (TE-SAT) 2020, που δημοσιεύτηκε στις 23 Ιουνίου 2020· Αξιολόγηση απειλών όσον αφορά το οργανωμένο έγκλημα στο Διαδίκτυο (IOCTA) 2000, που δημοσιεύτηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020· Εκμετάλλευση της απομόνωσης: δράστες σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο διαδίκτυο, και τα θύματα τους, κατά την διάρκεια της πανδημίας COVID-19, που δημοσιεύτηκε στις 19 Ιουνίου 2020. (8) Ευρωπόλ TE-SAT 2020, σ. 66. (9) Ευρωπόλ TE-SAT 2020, σ. 24. (10) Έκθεση της Επιτροπής της 30ής Σεπτεμβρίου 2020 με βάση το άρθρο 29 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2017/541 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2017, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας (COM(2020)0619). (11) ΕΕ L 88 της 31.3.2017, σ. 6. (12) Στρατηγική της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας, σ. 19. (13) ΕΕ L 335 της 17.12.2011, σ. 1. (14) Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει την τρίτη έκθεση σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται στις ενέργειες για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων (2020), όπως απαιτείται βάσει του άρθρου 20 της οδηγίας 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της, σ. 3 (SWD(2020)0226). (15) EMCDDA, European Drug Report 2020: Trends and Developments (Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά 2020: Τάσεις και εξελίξεις), Σεπτέμβριος 2020, σ. 66. (16) Deloitte Consulting & Advisory CVBA, Study on the Feasibility of Improving Information Exchange under the Prüm Decisions (Μελέτη για τη σκοπιμότητα της βελτίωσης της ανταλλαγής πληροφοριών δυνάμει των αποφάσεων Prüm), Μάιος 2020, σ. 7. (17) ΕΕ L 132 της 21.5.2016, σ. 1. (18) ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 57. (19) Έκθεση της Επιτροπής, της 11ης Μαΐου 2020, σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2012/29/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας και για την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2001/220/ΔΕΥ του Συμβουλίου, σ. 9 (COM(2020)0188). (20) Έκθεση της Ευρωπόλ, How COVID-19-related crime infected Europe during 2020 (Πώς το έγκλημα που σχετίζεται με τη νόσο COVID-19 έπληξε την Ευρώπη το 2020), 12 Νοεμβρίου 2020. (21) COM(2018)0640. (22) ΕΕ L 300 της 11.11.2008, σ. 42. (23) Διαδικασίες επί παραβάσει κατά της Κύπρου και της Μάλτας, της 20ής Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τα προγράμματα χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές, τα οποία αναφέρονται επίσης ως προγράμματα «χρυσού διαβατηρίου». (24) Έκθεση της Επιτροπής της 16ης Δεκεμβρίου 2016, για την αξιολόγηση του βαθμού στον οποίο τα κράτη μέλη έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα για τη συμμόρφωση με την οδηγία 2011/93/ΕΕ της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας, σ. 8 (COM(2016)0871). (25) Ευρωπαϊκό Κέντρο κατά της παράνομης διακίνησης μεταναστών (Ευρωπόλ), Τέταρτη Έκθεση Δραστηριοτήτων – 2020. (26) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2016/794, όσον αφορά τη συνεργασία της Ευρωπόλ με ιδιωτικούς φορείς, την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από την Ευρωπόλ προς υποστήριξη ποινικών ερευνών και τον ρόλο της Ευρωπόλ στην έρευνα και την καινοτομία (COM(2020)0796). (27) ΕΕ L 295 της 21.11.2018, σ. 39. (28) Οδηγία 2004/82/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με την υποχρέωση των μεταφορέων να κοινοποιούν τα στοιχεία των επιβατών (ΕΕ L 261 της 6.8.2004, σ. 24).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την ανάγκη για ειδική σύνθεση του Συμβουλίου σχετικά με την ισότητα των φύλων (2020/2896(RSP))

P9_TA(2020)0379 B9-0402/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2 και 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και τα άρθρα 8, 10, 19, 153 παράγραφος 1 σημείο i), 157 και 236 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 21 και 23 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 2 παράγραφος 1 του εσωτερικού κανονισμού του Συμβουλίου,

–  έχοντας υπόψη την από 2ας Ιουλίου 2008 πρόταση της Επιτροπής σχετικά με οδηγία του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού (οδηγία κατά των διακρίσεων) (COM(2008)0426),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης(1),

–  έχοντας υπόψη την από 14ης Μαρτίου 2012 πρόταση της Επιτροπής για την έκδοση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών και συναφή μέτρα (οδηγία για τις γυναίκες σε διοικητικές θέσεις) (COM(2012)0614),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης), η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Αυγούστου 2014,

–  έχοντας υπόψη την από 4ης Μαρτίου 2016 πρόταση της Επιτροπής για απόφαση του Συμβουλίου σχετικά με τη σύναψη, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (COM(2016)0109),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 28ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την προσχώρηση της ΕΕ στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και άλλα μέτρα για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 30ής Ιανουαρίου 2020, σχετικά με το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 23ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την ισότητα των φύλων στην εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τις αντιρατσιστικές διαμαρτυρίες μετά τον θάνατο του George Floyd(5),

–  έχοντας υπόψη τον δείκτη ισότητας των φύλων για το 2020 του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), ο οποίος δημοσιεύθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την από 19ης Νοεμβρίου 2020 έκθεση του EIGE σχετικά με τις ανισότητες μεταξύ των φύλων ως προς τη φροντίδα και την αμοιβή στην ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 10ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Οικονομίες ίσων ευκαιριών στην ΕΕ: η μελλοντική πορεία»,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2020, για την αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων,

–  έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και, ιδίως, τις αρχές 2, 3, 9 και 15,

–  έχοντας υπόψη τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών που συμφωνήθηκαν το 2015, και ιδιαίτερα τους στόχους 5 και 8,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025» (COM(2020)0152),

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, της 25ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράστης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων (GAP) III – Ένα φιλόδοξο θεματολόγιο για την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών στην εξωτερική δράση της ΕΕ» (JOIN(2020)0017),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Ένωση ισότητας: στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ 2020-2025» (COM(2020)0698),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: σχέδιο δράσης της ΕΕ για την καταπολέμηση του ρατσισμού 2020-2025» (COM(2020)0565),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 7ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά (COM(2020)0620),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.  Η ισότητα των φύλων αποτελεί θεμελιώδη αξία και καίριο στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα στην ίση και χωρίς διακρίσεις μεταχείριση αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα που κατοχυρώνεται στις Συνθήκες και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και θα πρέπει να γίνεται πλήρως σεβαστό·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 8 ΣΛΕΕ καθιερώνει την αρχή της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου, βάσει της οποίας η Ένωση επιδιώκει την εξάλειψη των ανισοτήτων και την προώθηση της ισότητας γυναικών και ανδρών σε όλες τις δράσεις που προωθεί·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακρίσεις βάσει φύλου και ταυτότητας φύλου τέμνονται συχνά με διακρίσεις βάσει άλλων λόγων, όπως είναι η φυλή, το χρώμα, η εθνοτική ή η κοινωνική καταγωγή, τα γενετικά χαρακτηριστικά, η γλώσσα, η θρησκεία ή οι πεποιθήσεις, τα πολιτικά ή άλλα φρονήματα, το να ανήκεις σε εθνική μειονότητα, η περιουσία, το γένος, η αναπηρία, η ηλικία ή ο γενετήσιος προσανατολισμός, που πυροδοτούν διπλές και πολλαπλές διακρίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οριζόντια και διατομεακή προοπτική και η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις πολιτικές της ΕΕ είναι ουσιώδεις στην προσπάθεια επίτευξης της ισότητας των φύλων και της ισότητας εν γένει·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οριζόντια διατομεακή προοπτική είναι ουσιώδης διάσταση σε οποιαδήποτε πολιτική για την ισότητα των φύλων προκειμένου να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται αυτές οι πολλαπλές απειλές διακρίσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές της ΕΕ δεν έχουν εφαρμόσει μέχρι στιγμής κανενός είδους διατομεακή προσέγγιση και έχουν επικεντρωθεί ως επί το πλείστον στην ατομική διάσταση των διακρίσεων, με αποτέλεσμα να παραμελείται η θεσμική, η διαρθρωτική και η ιστορική διάστασή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διατομεακή ανάλυση δεν μας επιτρέπει απλώς να αντιλαμβανόμαστε τα διαρθρωτικά εμπόδια, αλλά μας παρέχει επίσης την τεκμηρίωση που χρειαζόμαστε για να θεσπίσουμε δείκτες αναφοράς και να βρούμε τον δρόμο της χάραξης στρατηγικών και αποτελεσματικών πολιτικών κατά των συστημικών διακρίσεων, του αποκλεισμού και των κοινωνικών ανισοτήτων·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τον δείκτη ισότητας των φύλων για το 2020 του EIGE καμία χώρα της ΕΕ δεν έχει ακόμα επιτύχει πλήρη ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόοδος της ΕΕ όσον αφορά την ισότητα των φύλων εξακολουθεί να είναι αργή, με τη βαθμολογία του δείκτη να βελτιώνεται, κατά μέσο όρο, κατά μία μονάδα ανά διετία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, με αυτόν τον ρυθμό, θα χρειαστούν πάνω από 60 χρόνια για να επιτύχει η ΕΕ ισότητα μεταξύ των φύλων·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έμφυλη βία σε όλες τις μορφές της αποτελεί διάκριση και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εδραιωμένη στην ανισότητα των φύλων, στη διαιώνιση και την ενίσχυση της οποίας συμβάλλει· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έμφυλη βία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην προσπάθεια να υπάρξει ισότητα των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) από το 2014, μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία από την ηλικία των 15 ετών και μετά, 55 % των γυναικών έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση μίας ή περισσοτέρων μορφών και, κατά μέσο όρο, μία γυναίκα πεθαίνει κάθε δυόμισι ημέρες ως αποτέλεσμα ενδοοικογενειακής βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεύθερη από τον φόβο της βίας ζωή αποτελεί προαπαιτούμενο ισότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι 3 500 γυναικοκτονίες στην ΕΕ κάθε χρόνο συνδέονται με την ενδοοικογενειακή βία(6)· λαμβάνοντας υπόψη ότι συγκριτικά δεδομένα που ταξινομούνται με γνώμονα το φύλο και διέπονται από αυτό είναι ουσιώδη στην προσπάθεια να αποδοθεί πλήρως η έκταση της έμφυλης βίας, να αναδειχθούν οι ανισότητες και να χαραχθούν στοχευμένες πολιτικές· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεδομένα ταξινομούμενα με γνώμονα το φύλο και διεπόμενα από αυτό εξακολουθούν να μην υπάρχουν σε διάφορα πεδία άσκησης ενωσιακής και εθνικής πολιτικής·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία από την Επιτροπή, το χάσμα στην ΕΕ μεταξύ των φύλων ως προς τα ωρομίσθια είναι 16 %, αν και παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών ως προς αυτό· λαμβάνοντας υπόψη ότι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων αγγίζει το 40 %, όταν συνυπολογίζονται ποσοστά απασχόλησης και εν γένει συμμετοχή στην αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση γίνεται ακόμη χειρότερη όταν οι γυναίκες συνταξιοδοτούνται, δεδομένου ότι οι συντάξεις τους υπολείπονται κατά 37 % περίπου των συντάξεων των ανδρών εξαιτίας, μεταξύ άλλων, του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό απασχόλησης στην ΕΕ, το οποίο εμφανίζει σημαντικές αποκλίσεις από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, παρέμεινε υψηλότερο για τους άνδρες (79 %) σε σχέση με τις γυναίκες (67,4 %) το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 31,3 % των απασχολούμενων γυναικών ηλικίας 20-64 ετών στην ΕΕ εργάζονταν με καθεστώς μερικής απασχόλησης το 2018, σε σχέση με το 8,7 % των ανδρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά των γυναικών στην άτυπη οικονομία, στην αναγκαστική μερική απασχόληση και στις επισφαλείς και χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας είναι δυσανάλογα μεγάλα·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη αμειβόμενη παροχή φροντίδας και οι οικιακές εργασίες εκτελούνται κυρίως από γυναίκες, γεγονός που έχει αντίκτυπο στην απασχόληση και την επαγγελματική εξέλιξη και συμβάλλει στο χάσμα που χωρίζει τα φύλα σε ό,τι αφορά την απασχόληση, τις αποδοχές και τη συνταξιοδότηση· λαμβάνοντας υπόψη εκτιμήσεις από τις οποίες προκύπτει ότι, στον τομέα της φροντίδας, 80 % των υπηρεσιών παρέχονται από άτυπους φροντιστές που είναι στην πλειοψηφία τους γυναίκες (75 %) και, μεταξύ άλλων, μετανάστριες·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, οι γυναίκες εξακολουθούν να συμμετέχουν σε δυσανάλογα μικρά ποσοστά και να υφίστανται διάφορες μορφές διακρίσεων στην αγορά εργασίας και ότι, κατά συνέπεια, στόχος είναι να δίνονται στις γυναίκες ίδιες ευκαιρίες με τους άνδρες στον χώρο εργασίας προκειμένου να μειωθούν τα μεταξύ των χάσματα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Ιανουαρίου 2020 με τίτλο «Μια ισχυρή Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις» (COM(2020)0014), βελτιωμένες βρεφονηπιακές δομές και υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας είναι μέσα για να επιτευχθεί δικαιότερη κατανομή των ευθυνών φροντίδας μεταξύ ανδρών και γυναικών προκειμένου εν τέλει να διευκολυνθεί η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας επί ίσοις όροις με τους άνδρες·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι χάσματα μεταξύ των φύλων και διαρθρωτικά εμπόδια εξακολουθούν να υπάρχουν σε πολλούς τομείς, να εγκλωβίζουν γυναίκες και άνδρες στους παραδοσιακούς ρόλους τους και να περιορίζουν τις ευκαιρίες των γυναικών να πραγματώσουν πλήρως το θεμελιώδες δικαίωμά τους για ισότητα στην απασχόληση, την εργασία και τις αμοιβές·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων εξακολουθούν να είναι δυσανάλογα μικρά, μεταξύ άλλων στον οικονομικό τομέα, και ότι η ισότητα των φύλων σε εκλεγμένα όργανα συνεχίζει να είναι μακρινός στόχος· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το EIGE, λιγότερο από το ένα τρίτο του συνόλου των βουλευτών στην ΕΕ είναι γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περισσότερα όργανα λήψης αποφάσεων στερούνται εμπειρογνωμοσύνης σε θέματα ισότητας των φύλων·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στερεοτυπικές απόψεις για τους ρόλους των φύλων συμβάλλουν στις ανισότητες μεταξύ των φύλων και συμβάλλουν στη διαιώνιση της έμφυλης βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων είναι προς το συμφέρον ολόκληρης της κοινωνίας και ότι η συμμετοχή των ανδρών στις προσπάθειες εξάλειψης της ανισότητας των φύλων και της έμφυλης βίας είναι ζωτικής σημασίας·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη και τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα είναι ουσιώδους σημασίας στην προσπάθεια επίτευξης της ισότητας των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η άρνηση παροχής υπηρεσιών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων είναι μια μορφή βίας κατά των γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει εντάξει τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα στο πρόσφατα εγκριθέν πρόγραμμά του EU4Health, προκειμένου να διασφαλίσει την έγκαιρη πρόσβαση σε αγαθά που είναι αναγκαία για την ασφαλή κατοχύρωση της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη τα θετικά βήματα προόδου που έχουν γίνει στην ΕΕ αλλά και τα περιθώρια βελτίωσης που εξακολουθούν να υπάρχουν, καθώς γινόμαστε μάρτυρες σοβαρών εκδηλώσεων αντίδρασης κατά της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των γυναικών, μεταξύ άλλων και στον τομέα της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να υπάρξει αντίσταση σε αυτήν την οπισθοδρόμηση και ότι η ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών πρέπει να τύχουν προστασίας στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 υπήρξε δυσανάλογα σκληρός για τις γυναίκες και τα κορίτσια λόγω των ήδη υφιστάμενων ανισοτήτων με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, εκθετική αύξηση της έμφυλης βίας και υψηλότερα ποσοστά εξόδου από την αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενσωμάτωση της οπτικής του φύλου σε όλα τα στάδια της απόκρισης στην κρίση της νόσου COVID-19 είναι ουσιώδους σημασίας·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι γυναίκες είναι εκείνες που καταλαμβάνουν τις πλέον επισφαλείς θέσεις εργασίας στην κοινωνία μας, αλλά και εκείνες που έχουν δεχθεί τα σκληρότερα πλήγματα κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 από τη μερική ανεργία, τον κίνδυνο απώλειας της εργασίας τους και από την αναγκαστική τηλεργασία λόγω έλλειψης υποδομών φροντίδας για τα παιδιά· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ένα πέμπτο των γυναικών στην ΕΕ αντιμετώπιζε ήδη κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού(7)· λαμβάνοντας υπόψη ότι γυναίκες αποτελούν επίσης το 85 % των μονογονέων, με την εργασιακή ανασφάλεια και την αυξημένη φτώχεια ακόμη μεγαλύτερες απειλές· λαμβάνοντας υπόψη ότι 500 εκατομμύρια άνθρωποι(8) σε ολόκληρο τον κόσμο αναμένεται να πέσουν κάτω από το κατώφλι της φτώχειας τους επόμενους μήνες, στην πλειοψηφία τους γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός έχουν διαρθρωτικά αίτια που χρήζουν εξάλειψης και αντιστροφής, κυρίως μέσω πολιτικών για την απασχόληση, τη στέγαση, την κινητικότητα και την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση της COVID-19 έχει καταδείξει τη σημασία της ολοκλήρωσης της ΕΕ και της ενίσχυσης της συνεργασίας και του διαλόγου μεταξύ των κρατών μελών, της ανταλλαγής λύσεων και της υλοποίησης δράσεων και συντονισμένων απαντήσεων σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της ισότητας των φύλων·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, για πρώτη φορά, η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου θα αποτελέσει οριζόντια προτεραιότητα στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027, εν συνεχεία συμφωνίας μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και θα πρέπει να συνοδεύεται από εκτιμήσεις επιπτώσεων κάθε νομοθετικής και άλλης πολιτικής πρότασης και από παρακολούθηση και αξιολόγηση προγραμμάτων με γνώμονα το φύλο, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης των ειδικών κονδυλίων για την ισότητα των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της αρχής της συνεκτίμησης της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό θα πρέπει επίσης να παρακολουθείται στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο εντός του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και των κύριων χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων και η εκπλήρωση των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών αποτελούν προαπαιτούμενα οικονομικής ανάκαμψης και βιώσιμης ανάπτυξης ανοικτής σε όλους·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, οκτώ χρόνια από την έγκρισή της, η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης δεν έχει κυρωθεί ακόμη ούτε από όλα τα κράτη μέλη, ούτε από την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης είναι το σημαντικότερο διεθνές εργαλείο που διαθέτουμε για την πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε διάφορα ψηφίσματά του, όπως σε εκείνο της 28ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την προσχώρηση της ΕΕ στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και σχετικά με άλλα μέτρα για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, το Κοινοβούλιο κάλεσε το Συμβούλιο να ενεργοποιήσει τη «μεταβατική ρήτρα» που κατοχυρώνεται στο άρθρο 83 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ προκειμένου να συμπεριληφθεί η έμφυλη βία στον κατάλογο των λεγόμενων «ευρωεγκλημάτων»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ζητήσει να υπάρξει οδηγία για την πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, επτά χρόνια μετά την υποβολή της πρότασης από την Επιτροπή και μετά την έγκριση της θέσης του Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση, εξακολουθεί να μην έχει επιτευχθεί συμφωνία επί της οδηγίας για τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών (οδηγία για τις γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια), και ότι η πρόταση έχει παγώσει από τότε στο Συμβούλιο·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, δώδεκα χρόνια μετά την υποβολή της πρότασης από την Επιτροπή, εξακολουθεί να μην έχει επιτευχθεί συμφωνία επί της οδηγίας του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού, και ότι η πρόταση έχει παγώσει από τότε στο Συμβούλιο·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στα συμπεράσματα του της 10ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Οικονομίες ίσων ευκαιριών στην ΕΕ: η μελλοντική πορεία», το Συμβούλιο τόνισε ότι «ότι ενώ εξακολουθούν να υφίστανται οι παλιές προκλήσεις, αναδύονται επιπλέον και νέες. Δεν έχουν ακόμη πλήρως επιτευχθεί οι στόχοι που έχουν τεθεί για την ισότητα των φύλων» και κάλεσε την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να «ενισχύσουν την ισότητα των φύλων [...] μεταξύ άλλων με την ενεργό προώθηση του πολιτικού διαλόγου υψηλού επιπέδου για ζητήματα ισότητας των φύλων σε επίπεδο ΕΕ και στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο»·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο ο πολιτικός διάλογος υψηλού επιπέδου, όσο και ο διάλογος σε επίπεδο ΕΕ έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους όσον αφορά τη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των κρατών μελών και την προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στους περισσότερους τομείς πολιτικής· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας διαρθρωμένος διάλογος στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο είναι απαραίτητος για την προστασία και την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών και της ισότητας των φύλων μέσω της έγκρισης ενωσιακής νομοθεσίας που θα λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρόλος του Συμβουλίου ως συννομοθέτη της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνθέσεις του Συμβουλίου πρέπει να σχεδιάζονται έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις τρέχουσες πολιτικές προκλήσεις και προτεραιότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη ειδικής σύνθεσης του Συμβουλίου για την ισότητα των φύλων αυξάνει τις πιθανότητες έγκρισης νομοθετικών πράξεων «ερήμην» της διάστασης του φύλου·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σημερινή Επιτροπή έχει δείξει μεγάλη αποφασιστικότητα στο θέμα της προώθησης της ισότητας των φύλων, τόσο με τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές του Προέδρου της, όσο και με επακόλουθες ενέργειες·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σήμερα τα ζητήματα ισότητας των φύλων εξετάζονται από τα Συμβούλια Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών, κάτι που σημαίνει ότι δεν καλύπτονται όλες οι πτυχές που χρήζουν αντιμετώπισης·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει ήδη ζητήσει τη δημιουργία νέας σύνθεσης του Συμβουλίου με υπουργούς και υφυπουργούς αρμόδιους για την ισότητα των φύλων·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετές Προεδρίες του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν προβεί σε θετικές ενέργειες ως προς τη διοργάνωση άτυπων συνεδριάσεων υπουργών και υφυπουργών αρμόδιων για την ισότητα των φύλων και ως προς την ένταξη των θεμάτων ισότητας των φύλων σε ημερήσιες διατάξεις προγραμμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρακτική αυτή πρέπει να θεσμοθετηθεί μέσω μόνιμου ειδικού φόρουμ·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται ενωμένη δράση για την προς τα άνω σύγκλιση και εναρμόνιση των δικαιωμάτων των γυναικών στην Ευρώπη μέσω μιας ισχυρής συμφωνίας στην οποία θα προβούν τα κράτη μέλη για να μοιραστούν και να υλοποιήσουν τις πλέον φιλόδοξες ενωσιακές νομοθετικές διατάξεις και βέλτιστες πρακτικές που ισχύουν επί του παρόντος στην ΕΕ·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά την ύπαρξη Επιτρόπου αποκλειστικά αρμόδιου για την ισότητα και ειδικής επιτροπής του Κοινοβουλίου για τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των φύλων, δεν υπάρχει ειδική σύνθεση του Συμβουλίου για την ισότητα των φύλων και οι υπουργοί και υφυπουργοί αρμόδιοι για την ισότητα των φύλων δεν διαθέτουν επίσημο ειδικό φόρουμ συζητήσεων·

ΛΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποφασίζοντας με ειδική πλειοψηφία, έχει το δικαίωμα να καθορίζει (ή να τροποποιεί) τον κατάλογο των συνθέσεων υπό τις οποίες συνέρχεται το Συμβούλιο, πλην εκείνης των γενικών υποθέσεων και εκείνης των εξωτερικών υποθέσεων·

1.  εκφράζει τη λύπη του διότι υπουργοί και υφυπουργοί αρμόδιοι για την ισότητα των φύλων δεν διαθέτουν ειδικό θεσμικό φόρουμ που εξασφαλίζει ότι, σε τακτά χρονικά διαστήματα, οι εκπρόσωποι των κρατών μελών συναντώνται, συζητούν, νομοθετούν, λαμβάνουν πολιτικές αποφάσεις και ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές· τονίζει ότι οι συναντήσεις υπουργών και υφυπουργών αρμόδιων για την ισότητα των φύλων παρέχουν ένα καλύτερα εστιασμένο και πιο αποτελεσματικό φόρουμ συνεργασίας και εξασφαλίζουν μεγαλύτερη ενσωμάτωση της ισότητας των φύλων στις στρατηγικές και τις διαδικασίες πολιτικής της ΕΕ, συνεκτική προσέγγιση και συντονισμό όλων των σχετικών πολιτικών·

2.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να συνεδριάζουν υπουργοί και υφυπουργοί αρμόδιοι για την ισότητα των φύλων σε επίσημο ειδικό φόρουμ για να λαμβάνουν κοινά και συγκεκριμένα νομοθετικά και άλλα μέτρα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα των δικαιωμάτων των γυναικών και της ισότητας των φύλων και για να διασφαλίζουν ότι η συζήτηση των ζητημάτων για την ισότητα των φύλων διεξάγεται στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, αφού λάβουν υπόψη τις χαρακτηριστικές μορφές διακρίσεων που υφίστανται οι γυναίκες που αντιμετωπίζονται φυλετικά, οι γυναίκες που ανήκουν σε εθνοτικές, θρησκευτικές και γλωσσικές μειονότητες, οι ηλικιωμένες γυναίκες, οι γυναίκες με αναπηρία, οι γυναίκες Ρομά, οι γυναίκες πρόσφυγες και οι γυναίκες που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό·

3.  τονίζει τη σημασία του πολιτικού μηνύματος που θα στείλει η δημιουργία μιας σύνθεσης του Συμβουλίου για την ισότητα των φύλων· επιβεβαιώνει ότι μια ειδική σύνθεση του Συμβουλίου για την ισότητα των φύλων που θα δίνει σε υπουργούς και υφυπουργούς αρμόδιους για την ισότητα των φύλων τη δυνατότητα να συναντώνται και να συζητούν τακτικά θα ενισχύσει την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στη νομοθεσία της Ένωσης, καθώς και τον διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και νομοθετικών διατάξεων, και θα συμβάλει στη μείωση των αποκλίσεων που υπάρχουν μεταξύ κρατών μελών, καθώς και στην εναρμόνιση της προστασίας των δικαιωμάτων των γυναικών και της ισότητας των φύλων στην Ευρώπη χάρη σε διατομεακή προσέγγιση·

4.  υπογραμμίζει ότι μια ειδική σύνθεση του Συμβουλίου για την ισότητα των φύλων μπορεί να αποτελέσει βασικό παράγοντα απεμπλοκής των διαπραγματεύσεων για τους κύριους φακέλους που άπτονται της ισότητας των φύλων, όπως είναι συγκεκριμένα η κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, η έγκριση της οδηγίας για τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών (οδηγία για τις γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια), η οδηγία του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού(οδηγία για την καταπολέμηση των διακρίσεων), και μπορεί να δώσει ώθηση σε άλλα θέματα φύλου που πρέπει να επιλυθούν τα προσεχή χρόνια, όπως η συμπερίληψη της έμφυλης βίας στον κατάλογο των λεγόμενων «ευρωεγκλημάτων» και η έγκριση μιας μελλοντικής οδηγίας για την έμφυλη βία·

5.  καλεί το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να θεσπίσουν σύνθεση του Συμβουλίου για την ισότητα των φύλων προκειμένου να διευκολυνθεί η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλες τις πολιτικές και στη νομοθεσία της ΕΕ·

6.  καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να αποφασίσει με ειδική πλειοψηφία και να τροποποιήσει τον κατάλογο των συνθέσεων στις οποίες συνέρχεται το Συμβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 236 ΣΛΕΕ και το άρθρο 2 παράγραφος 1 του εσωτερικού κανονισμού του Συμβουλίου·

7.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 204 της 26.7.2006, σ. 23. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0080. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0025. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0286. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0173. (6) https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2018/630296/EPRS_BRI(2018)630296_EN.pdf (7) Eurostat, 2018. (8) Σύμφωνα με ΜΚΟ (Oxfam) και ΟΗΕ.

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τροποποίηση του Κανονισμού προκειμένου να διασφαλιστεί η λειτουργία του Κοινοβουλίου σε έκτακτες συνθήκες (2020/2098(REG))

P9_TA(2020)0380 A9-0194/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 236 και 237 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (A9-0194/2020),

1.  αποφασίζει να επιφέρει στον Κανονισμό του την ακόλουθη τροποποίηση·

2.  τονίζει ότι η υγειονομική κρίση που προκλήθηκε από την πανδημία Covid-19 κατέστησε σαφές ότι ο Κανονισμός απαιτεί την περαιτέρω ανάπτυξη των διαδικασιών, προκειμένου να διασφαλιστεί η άνευ περιορισμών λειτουργία του Κοινοβουλίου σε διάφορους τύπους εκτάκτων συνθηκών·

3.  υπογραμμίζει τη σημασία των προσωρινών μέτρων που εγκρίθηκαν, σύμφωνα με το κράτος δικαίου, από τον Πρόεδρό του και τα όργανά του κατά την τρέχουσα υγειονομική κρίση με στόχο την αντιμετώπιση αυτών των εκτάκτων συνθηκών· τονίζει ότι δεν υπήρχαν εναλλακτικές λύσεις αντί των εν λόγω μέτρων προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια των εργασιών του Κοινοβουλίου, όπως απαιτείται από τις Συνθήκες, και ότι τούτα επέτρεψαν στο Κοινοβούλιο να ασκήσει τα νομοθετικά και δημοσιονομικά του καθήκοντα και τα καθήκοντα πολιτικής εποπτείας κατά τη διάρκεια της κρίσης, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στις Συνθήκες·

4.  τονίζει ότι τα εν λόγω προσωρινά μέτρα ήταν πλήρως δικαιολογημένα και διασφάλισαν την εγκυρότητα όλων των ψηφοφοριών που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου εφαρμογής τους·

5.  υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστούν, στο μέτρο των δυνατοτήτων του Κοινοβουλίου, εύλογες προσαρμογές για τους βουλευτές με αναπηρία και το προσωπικό τους ενόσω το Κοινοβούλιο λειτουργεί σε έκτακτες συνθήκες·

6.  θεωρεί ότι οι παρακάτω τροποποιήσεις θα πρέπει να εγκριθούν μέσω του εναλλακτικού ηλεκτρονικού συστήματος ψηφοφορίας σύμφωνα με τα τρέχοντα προσωρινά μέτρα που έχουν εγκριθεί από τον Πρόεδρό του και τα διοικητικά του όργανα, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία COVID-19·

7.  αποφασίζει ότι οι εν λόγω τροποποιήσεις τίθενται σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021 αλλά θα εφαρμοστούν μόνο από τις 18 Ιανουαρίου 2021, προκειμένου ο Πρόεδρος και η Διάσκεψη των Προέδρων να έχουν τη νομική βάση για την εκ των προτέρων λήψη και έγκριση απόφασης δυνάμει του νέου άρθρου 237α παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο, ώστε οι νέες διατάξεις να μπορούν να τεθούν πλήρως σε ισχύ από την πρώτη ημέρα εφαρμογής τους, δηλαδή κατά την έναρξη της πρώτης τακτικής περιόδου συνόδου του 2021·

8.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση, προς ενημέρωση, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στα εθνικά κοινοβούλια.

Ισχύον κείμενο   Τροπολογία Τροπολογία 1 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Τίτλος XIII α (νέος) ΤΙΤΛΟΣ XIIIα: ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ Τροπολογία 2 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 237 α (νέο) Άρθρο 237α Έκτακτα μέτρα 1.  Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται σε καταστάσεις κατά τις οποίες το Κοινοβούλιο, λόγω εξαιρετικών και απρόβλεπτων περιστάσεων που εκφεύγουν από τον έλεγχό του, παρεμποδίζεται να εκτελέσει τα καθήκοντά του και να ασκήσει τα προνόμιά του που προβλέπονται στις Συνθήκες, είναι δε αναγκαία μια προσωρινή παρέκκλιση από τις συνήθεις διαδικασίες του Κοινοβουλίου που ορίζονται σε άλλα σημεία του παρόντος Κανονισμού, προκειμένου να εγκριθούν έκτακτα μέτρα που θα επιτρέψουν στο Κοινοβούλιο να συνεχίσει να εκτελεί τα εν λόγω καθήκοντα και να ασκεί τα εν λόγω προνόμια. Τέτοιες έκτακτες συνθήκες θεωρείται ότι συντρέχουν όταν ο Πρόεδρος καταλήγει στο συμπέρασμα, βάσει αξιόπιστων στοιχείων τα οποία επιβεβαιώνονται, κατά περίπτωση, από τις υπηρεσίες του Κοινοβουλίου, ότι για λόγους ασφαλείας ή προστασίας ή ως αποτέλεσμα της μη διαθεσιμότητας τεχνικών μέσων είναι ή θα είναι αδύνατη ή επικίνδυνη η σύγκληση του Κοινοβουλίου σύμφωνα με τις συνήθεις διαδικασίες που προβλέπονται σε άλλα σημεία του παρόντος Κανονισμού και του εγκριθέντος χρονοδιαγράμματός του. 2.  Όταν πληρούνται οι όροι της παραγράφου 1, ο Πρόεδρος μπορεί, με τη σύμφωνη γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων, να αποφασίσει να εφαρμόσει ένα ή περισσότερα από τα μέτρα που αναφέρονται στην παράγραφο 3. Σε περίπτωση που είναι αδύνατο, για λόγους κατεπείγοντος, να συγκληθεί η Διάσκεψη των Προέδρων διά ζώσης ή ψηφιακά, ο Πρόεδρος μπορεί να αποφασίσει να εφαρμόσει ένα ή περισσότερα από τα μέτρα που προβλέπονται στην παράγραφο 3. Η απόφαση αυτή παύει να ισχύει πέντε ημέρες μετά την έκδοσή της, εκτός εάν εγκριθεί από τη Διάσκεψη των Προέδρων εντός του διαστήματος αυτού. Μετά από απόφαση του Προέδρου, η οποία εγκρίνεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων, βουλευτές, μια πολιτική ομάδα ή ομάδες, ο αριθμός των οποίων αντιστοιχεί τουλάχιστον στο μέσο ελάχιστο όριο, μπορούν ανά πάσα στιγμή να ζητήσουν να υποβληθούν στο Κοινοβούλιο προς έγκριση χωρίς συζήτηση ορισμένα ή όλα τα μέτρα που προβλέπονται στην εν λόγω απόφαση. Η ψηφοφορία στην Ολομέλεια εγγράφεται στην ημερήσια διάταξη της πρώτης συνεδρίασης μετά την υποβολή του αιτήματος. Δεν επιτρέπεται να κατατεθούν τροπολογίες. Εάν ένα μέτρο δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία των ψηφισάντων, παύει να ισχύει μετά τη λήξη της περιόδου συνόδου. Μέτρο που εγκρίνεται από την Ολομέλεια δεν μπορεί να αποτελέσει εκ νέου αντικείμενο ψηφοφορίας κατά την ίδια περίοδο συνόδου. 3.  Η απόφαση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 μπορεί να προβλέπει όλα τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι έκτακτες συνθήκες που αναφέρονται στην παράγραφο 1, και ιδίως τα ακόλουθα: α)  μετάθεση προγραμματισμένης περιόδου συνόδου, συνεδρίασης ή συνεδρίασης επιτροπής σε μεταγενέστερη ημερομηνία και/ή ακύρωση ή περιορισμό των συνεδριάσεων διακοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών και άλλων οργάνων· β)  μεταφορά του τόπου πραγματοποίησης μιας περιόδου συνόδου, συνεδρίασης ή συνεδρίασης επιτροπής, από την έδρα του Κοινοβουλίου σε έναν από τους τόπους εργασίας του ή σε άλλο τόπο, ή από έναν από τους τόπους εργασίας του Κοινοβουλίου στην έδρα του, σε έναν από τους υπόλοιπους τόπους εργασίας του ή σε άλλο τόπο· γ)  διεξαγωγή μιας περιόδου συνόδου ή συνεδρίασης στις εγκαταστάσεις του Κοινοβουλίου πλήρως ή εν μέρει σε χωριστές αίθουσες συνεδριάσεων, ώστε να καθίσταται δυνατή η τήρηση των κατάλληλων φυσικών αποστάσεων· δ)  διεξαγωγή μιας περιόδου συνόδου, συνεδρίασης ή συνεδρίασης των οργάνων του Κοινοβουλίου σύμφωνα με το καθεστώς εξ αποστάσεως συμμετοχής που ορίζεται στο άρθρο 237γ· ε)  σε περίπτωση που ο ad hoc μηχανισμός αναπλήρωσης μέλους που προβλέπεται στο άρθρο 209 παράγραφος 7 δεν παρέχει επαρκή διορθωτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των υπό εξέταση εκτάκτων συνθηκών, προσωρινή αναπλήρωση βουλευτών σε επιτροπή από πολιτικές ομάδες, εκτός εάν οι οικείοι βουλευτές εκφράσουν την αντίθεσή τους σε τέτοια προσωρινή αναπλήρωση. 4.  Η απόφαση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 περιορίζεται χρονικά και αναφέρει τους λόγους στους οποίους βασίζεται. Αρχίζει να ισχύει από τη δημοσίευσή της στην ιστοσελίδα του Κοινοβουλίου ή, εάν οι περιστάσεις δεν επιτρέπουν τέτοια δημοσίευση, κατόπιν γνωστοποίησης με τα καλύτερα διαθέσιμα εναλλακτικά μέσα. Όλοι οι βουλευτές ενημερώνονται επίσης αμελλητί ατομικά για την απόφαση. Σύμφωνα με τη διαδικασία της παραγράφου 2, ο Πρόεδρος μπορεί να ανανεώσει την απόφαση μία ή περισσότερες φορές για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Στην απόφαση περί ανανέωσης αναφέρονται οι λόγοι στους οποίους βασίστηκε. Ο Πρόεδρος ανακαλεί απόφαση που εκδόθηκε βάσει του παρόντος άρθρου μόλις εκλείψουν οι έκτακτες συνθήκες της παραγράφου 1 που οδήγησαν στην έκδοσή της. 5.  Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται μόνον ως έσχατη λύση, και επιλέγονται και εφαρμόζονται μόνο τα μέτρα που είναι απολύτως αναγκαία για την αντιμετώπιση των υπό εξέταση εκτάκτων συνθηκών. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, λαμβάνονται δεόντως υπόψη, μεταξύ άλλων, η αρχή της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η αρχή της ίσης μεταχείρισης των βουλευτών, το δικαίωμα των βουλευτών να ασκούν ανεμπόδιστα την κοινοβουλευτική εντολή τους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων τους που απορρέουν από το άρθρο 167, και το δικαίωμα ελεύθερης, ατομικής και προσωπικής ψήφου, καθώς και το πρωτόκολλο αριθ. 6 για τον καθορισμό της έδρας των θεσμικών οργάνων και ορισμένων λοιπών οργάνων, οργανισμών και υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προσαρτάται στις Συνθήκες. Τροπολογία 3 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 237 β (νέο) Άρθρο 237β Διατάραξη της πολιτικής ισορροπίας του Κοινοβουλίου 1.  Ο Πρόεδρος μπορεί, κατόπιν έγκρισης της Διάσκεψης των Προέδρων, να εγκρίνει αναγκαία μέτρα προκειμένου να διευκολύνει τη συμμετοχή ενδιαφερόμενων βουλευτών ή πολιτικής ομάδας, εάν, βάσει αξιόπιστων στοιχείων, ο Πρόεδρος καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η πολιτική ισορροπία του Κοινοβουλίου έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα λόγω του ότι σημαντικός αριθμός βουλευτών ή πολιτική ομάδα, για λόγους ασφαλείας ή προστασίας ή ως αποτέλεσμα της μη διαθεσιμότητας τεχνικών μέσων, δεν μπορούν να συμμετάσχουν στις εργασίες του Κοινοβουλίου σύμφωνα με τις συνήθεις διαδικασίες του, όπως αυτές ορίζονται σε άλλα σημεία του παρόντος Κανονισμού. Τα μέτρα αυτά έχουν ως αποκλειστικό σκοπό να επιτρέψουν την εξ αποστάσεως συμμετοχή των ενδιαφερομένων βουλευτών με την εφαρμογή επιλεγμένων τεχνικών μέσων, σύμφωνα με το άρθρο 237γ παράγραφος 1 του Κανονισμού, ή με άλλα κατάλληλα μέσα που εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό. 2.  Τα μέτρα της παραγράφου 1 μπορούν να λαμβάνονται προς όφελος σημαντικού αριθμού βουλευτών, εάν εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό τους και εκδηλώνονται σε περιφερειακό πλαίσιο έχουν ως αποτέλεσμα την αδυναμία τους να συμμετάσχουν. Τα μέτρα βάσει της παραγράφου 1 μπορούν επίσης να λαμβάνονται προς όφελος μελών μιας πολιτικής ομάδας, εφόσον η εν λόγω ομάδα τα ζητήσει, όταν η αδυναμία συμμετοχής της ομάδας οφείλεται σε εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό της. 3.  Το άρθρο 237α παράγραφος 2 δεύτερο και τρίτο εδάφιο, καθώς και οι κανόνες και οι αρχές που θεσπίζονται στο άρθρο 237α παράγραφοι 4 και 5, εφαρμόζονται αναλόγως. Τροπολογία 4 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 237 γ (νέο) Άρθρο 237γ Καθεστώς εξ αποστάσεως συμμετοχής 1.  Όπου ο Πρόεδρος αποφασίζει, σύμφωνα με το άρθρο 237α παράγραφος 3 στοιχείο δ), να εφαρμόσει το καθεστώς εξ αποστάσεως συμμετοχής, το Κοινοβούλιο μπορεί να διεξάγει τις εργασίες του εξ αποστάσεως, επιτρέποντας, μεταξύ άλλων, σε όλους τους βουλευτές να ασκούν ορισμένα από τα κοινοβουλευτικά τους δικαιώματα με ηλεκτρονικά μέσα. Όταν ο Πρόεδρος αποφασίζει, σύμφωνα με το άρθρο 237β, να χρησιμοποιηθούν επιλεγμένα τεχνικά μέσα στο πλαίσιο του καθεστώτος εξ αποστάσεως συμμετοχής, το παρόν άρθρο εφαρμόζεται μόνο στον αναγκαίο βαθμό και μόνο για τους ενδιαφερόμενους βουλευτές. 2.  Το καθεστώς εξ αποστάσεως συμμετοχής διασφαλίζει ότι: –  οι βουλευτές είναι σε θέση να ασκούν ανεμπόδιστα την κοινοβουλευτική εντολή τους, συμπεριλαμβανομένου, ιδίως, του δικαιώματός τους να λαμβάνουν τον λόγο στην Ολομέλεια και στις επιτροπές, να ψηφίζουν και να καταθέτουν κείμενα· –  οι βουλευτές ψηφίζουν ατομικώς και αυτοπροσώπως· –  το σύστημα για την εξ αποστάσεως ψηφοφορία επιτρέπει στους βουλευτές να συμμετάσχουν σε γενική ψηφοφορία, σε ψηφοφορία με ονομαστική κλήση και σε μυστική ψηφοφορία και να επιβεβαιώνουν ότι οι ψήφοι τους καταμετρούνται μεταξύ των έγκυρων ψήφων· –  για όλους τους βουλευτές ισχύει ενιαίο σύστημα ψηφοφορίας, είτε βρίσκονται στους χώρους του Κοινοβουλίου είτε όχι· –  το άρθρο 167 εφαρμόζεται στον μέγιστο δυνατό βαθμό· –  οι λύσεις πληροφορικής που καθίστανται διαθέσιμες στους βουλευτές και το προσωπικό τους είναι «τεχνολογικά ουδέτερες»· –  η συμμετοχή των βουλευτών στις κοινοβουλευτικές συζητήσεις και τις ψηφοφορίες πραγματοποιείται με τη χρήση ασφαλών ηλεκτρονικών μέσων, τα οποία διαχειρίζονται και εποπτεύουν οι υπηρεσίες του Κοινοβουλίου άμεσα και εσωτερικά. 3.  Κατά τη λήψη της απόφασης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, ο Πρόεδρος προσδιορίζει κατά πόσον το εν λόγω καθεστώς εφαρμόζεται για την άσκηση των δικαιωμάτων των βουλευτών μόνο στην Ολομέλεια ή και στις επιτροπές και/ή σε άλλα όργανα του Κοινοβουλίου. Ο Πρόεδρος προσδιορίζει επίσης στην απόφασή του τον τρόπο με τον οποίο προσαρμόζονται τα δικαιώματα και οι πρακτικές που δεν μπορούν να ασκηθούν κατάλληλα χωρίς τη φυσική παρουσία των βουλευτών κατά τη διάρκεια ισχύος του καθεστώτος. Τα εν λόγω δικαιώματα και πρακτικές αφορούν, μεταξύ άλλων: –  τον τρόπο καταμέτρησης των παρουσιών σε συνεδριάσεις· –  τους όρους υπό τους οποίους ζητείται ο έλεγχος της ύπαρξης απαρτίας· –  την κατάθεση κειμένων· –  τα αιτήματα ψηφοφορίας κατά τμήματα ή χωριστής ψηφοφορίας· –  την κατανομή του χρόνου αγόρευσης· –  τον προγραμματισμό των συζητήσεων· –  την υποβολή προφορικών τροπολογιών και την προβολή αντιρρήσεων σε αυτές· –  τη σειρά των ψηφοφοριών· –  τις προθεσμίες και τους χρονικούς περιορισμούς για τον καθορισμό της ημερήσιας διάταξης και για τα αιτήματα επί της διαδικασίας. 4.  Για τους σκοπούς της εφαρμογής των διατάξεων του Κανονισμού περί απαρτίας και ψηφοφορίας στην αίθουσα Ολομελείας, οι βουλευτές που συμμετέχουν εξ αποστάσεως λογίζονται ως παρόντες στην αίθουσα Ολομελείας. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 171 παράγραφος 11, οι βουλευτές που δεν έχουν λάβει το λόγο σε συζήτηση μπορούν, μία φορά σε κάθε συνεδρίαση, να καταθέσουν γραπτή δήλωση, η οποία προσαρτάται στα Πλήρη Πρακτικά της συζήτησης. Ο πρόεδρος καθορίζει, εφόσον είναι αναγκαίο, τον τρόπο με τον οποίο η αίθουσα Ολομελείας μπορεί να χρησιμοποιείται από τους βουλευτές κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του καθεστώτος εξ αποστάσεως συμμετοχής, και ιδίως τον ανώτατο αριθμό των βουλευτών που επιτρέπεται να παρίστανται αυτοπροσώπως. 5.  Όταν ο πρόεδρος αποφασίζει, σύμφωνα με την παράγραφο 3 πρώτο εδάφιο, να εφαρμόσει το καθεστώς εξ αποστάσεως συμμετοχής σε επιτροπές ή άλλα όργανα, εφαρμόζεται, τηρουμένων των αναλογιών, η παράγραφος 4 πρώτο εδάφιο. 6.  Το Προεδρείο θεσπίζει μέτρα σχετικά με τη λειτουργία και την ασφάλεια των ηλεκτρονικών μέσων που χρησιμοποιούνται δυνάμει του παρόντος άρθρου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις και τα πρότυπα που ορίζονται στην παράγραφο 2. Τροπολογία 5 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 237 δ (νέο) Άρθρο 237δ Διεξαγωγή της περιόδου συνόδου ή συνεδρίασης σε χωριστές αίθουσες συνεδριάσεων Όταν ο Πρόεδρος αποφασίζει, σύμφωνα με το άρθρο 237α παράγραφος 3 στοιχείο γ), να επιτρέψει την εν όλω ή εν μέρει διεξαγωγή περιόδου συνόδου ή συνεδρίασης του Κοινοβουλίου σε περισσότερες της μίας αίθουσες συνεδριάσεων, συμπεριλαμβανομένου, κατά περίπτωση, του Ημικυκλίου, ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες: –  οι αίθουσες συνεδριάσεων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο αυτό λογίζεται ότι αποτελούν από κοινού το Ημικύκλιο· –  ο Πρόεδρος μπορεί, εφόσον είναι αναγκαίο, να καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιούνται οι αντίστοιχες αίθουσες συνεδριάσεων, ώστε να τηρούνται οι απαιτήσεις της τήρησης φυσικών αποστάσεων.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με ορισμένες πτυχές ασφάλειας των σιδηροδρόμων και της συνδεσιμότητας όσον αφορά τη διασυνοριακή υποδομή που συνδέει την Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο μέσω της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης (COM(2020)0782 – C9-0379/2020 – 2020/0347(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2020)0782),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 91 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C9-0379/2020),

—  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  αφού ζήτησε τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής,

–  αφού ζήτησε τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

–  έχοντας υπόψη τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου με επιστολή της 2ας Δεκεμβρίου 2020 να εγκρίνει τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 59 και 163 του Κανονισμού του,

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 17 Δεκεμβρίου 2020 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2020/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με ορισμένες πτυχές ασφάλειας των σιδηροδρόμων και της συνδεσιμότητας όσον αφορά τη διασυνοριακή υποδομή που συνδέει την Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο μέσω της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, κανονισμός (ΕΕ) 2020/2222.)

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (2020/2532(RSP))

P9_TA(2020)0382 B9-0422/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) και το πρωτόκολλο του Κιότο,

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία που συνήφθη κατά την 21η Διάσκεψη των μερών της UNFCCC (COP21) στο Παρίσι στις 12 Δεκεμβρίου 2015 (συμφωνία του Παρισιού),

–  έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ του Απριλίου 2013 για την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος και τα συνοδευτικά έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 12ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (COM(2018)0738),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση, για το 2018, του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον σχετικά με το χάσμα προσαρμογής,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2020, σχετικά με κανονισμό για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 (ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα) (COM(2020)0080),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 – Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας» (COM(2020)0380),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο – Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων» (COM(2020)0381),

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την κλιματική αλλαγή (IPCC) σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5 °C, την 5η έκθεση αξιολόγησής της (AR5) και τη συγκεφαλαιωτική έκθεσή της, την ειδική έκθεσή της για την κλιματική αλλαγή και τη γη, καθώς και την ειδική έκθεσή της για τους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα,

–  έχοντας υπόψη τη συνολική αξιολόγηση σχετικά με τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων που δημοσιεύθηκε στις 31 Μαΐου 2019 από τη διακυβερνητική πλατφόρμα επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων (IBPES),

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 33/2018 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Καταπολέμηση της ερημοποίησης στην ΕΕ: διογκούμενη απειλή που χρήζει περαιτέρω δράσης»,

–  έχοντας υπόψη τη βασική έκθεση, για το 2019, της Παγκόσμιας Επιτροπής για την Προσαρμογή σχετικά με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, με τίτλο «Προσαρμογή τώρα: Παγκόσμιο κάλεσμα για ηγετικό ρόλο σχετικά με την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή»,

–  έχοντας υπόψη το έβδομο πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον έως το 2020 και το όραμά της για το 2050,

–  έχοντας υπόψη την Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με τη 15η σύνοδο της Διάσκεψης των μερών (COP15) της Σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης(3),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση βάσει δεικτών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), της 25ης Ιανουαρίου 2017, με τίτλο «Κλιματική αλλαγή, επιπτώσεις και ευπάθεια στην Ευρώπη το 2016»,

–  έχοντας υπόψη την αξιολόγηση δεικτών του ΕΟΠ, της 2ας Απριλίου 2019, με τίτλο «Economic losses from climate-related extremes in Europe» (Οικονομικές απώλειες που προκύπτουν από ακραία κλιματικά φαινόμενα στην Ευρώπη),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του ΕΟΠ, της 4ης Σεπτεμβρίου 2019, με τίτλο «Η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στον γεωργικό τομέα στην Ευρώπη»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του ΕΟΠ, της 4ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Ευρωπαϊκό περιβάλλον  Κατάσταση και προοπτικές το 2020: γνώση για τη μετάβαση σε μια βιώσιμη Ευρώπη»,

–  έχοντας υπόψη την επιστημονική γνωμοδότηση της ανεξάρτητης ομάδας κύριων επιστημονικών συμβούλων της Επιτροπής, της 29ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την προσαρμογή στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής για την υγεία,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του ΕΟΠ, της 8ης Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Healthy environment, healthy lives: how the environment influences health and well-being in Europe» (Υγιές περιβάλλον, υγιής ζωή: ο τρόπος με τον οποίο το περιβάλλον επηρεάζει την υγεία και την ευεξία στην Ευρώπη),

–  έχοντας υπόψη το πλαίσιο Σεντάι του ΟΗΕ για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών κατά την περίοδο 2015-2030,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων(4),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/741 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2020, σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων(5),

–  έχοντας υπόψη το πλαίσιο προσαρμογής του Κανκούν,

–  έχοντας υπόψη τον διεθνή μηχανισμό της Βαρσοβίας για τις απώλειες και τις ζημίες σε σχέση με τις κλιματικές επιπτώσεις,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2007/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2007, για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Σεπτεμβρίου 2015, σχετικά με τη συνέχεια της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτών «Δικαίωμα στο νερό» (Right2Water)(7),

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 33/2018 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Καταπολέμηση της ερημοποίησης στην ΕΕ: διογκούμενη απειλή που χρήζει περαιτέρω δράσης»,

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 25/2018 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Οδηγία για τις πλημμύρες: πρόοδος ως προς την αξιολόγηση των κινδύνων, ανάγκη βελτίωσης του σχεδιασμού και της υλοποίησης»,

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της Επιτροπής με τίτλο «Projections of economic impacts of climate change in sectors of the EU based on bottom-up analysis» (Προβολές των οικονομικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε τομείς της ΕΕ βάσει ανάλυσης από τη βάση προς την κορυφή) (PESETA), ιδίως δε τις εκθέσεις PESETA III και IV του 2018 και του 2020,

–  έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με την στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (O-000075/2020 – B9‑0075/2020),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 136 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κλιματικές αλλαγές που παρατηρούνται έχουν ήδη ένα ευρύ φάσμα επιπτώσεων στα οικοσυστήματα (και ειδικότερα στη βιοποικιλότητα), σε κοινωνικούς και οικονομικούς τομείς (οξύνοντας την ανισότητα) και στην υγεία των ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να προληφθεί η εμφάνιση πολλαπλών και συχνά αλληλοσυνδεόμενων απειλών στα οικοσυστήματα και στην άγρια ζωή, μεταξύ άλλων η απώλεια και η υποβάθμιση των οικοτόπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής εξακολουθούν να καταγράφονται σε παγκόσμιο επίπεδο και στην ΕΕ, και λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν περαιτέρω ενδείξεις ότι η μελλοντική κλιματική αλλαγή θα αυξήσει τον αριθμό των ακραίων κλιματικών φαινομένων σε πολλές περιφέρειες της ΕΕ, καθώς και σε τρίτες χώρες, και θα προκαλέσει εισβολές φορέων λοιμωδών νόσων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην επανεμφάνιση λοιμωδών νόσων που είχαν προηγουμένως εξαλειφθεί στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή δεν είναι μόνο προς το οικονομικό συμφέρον της ΕΕ αλλά είναι επίσης απαραίτητη για την ευημερία των πολιτών·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή έχει και προβλέπεται να έχει διαφορετικές επιπτώσεις στα κράτη μέλη, σε περιφέρειες και τομείς της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράκτιες και οι νησιωτικές περιφέρειες είναι ιδιαίτερα ευπαθείς στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσαρμοστική ικανότητα διαφέρει σημαντικά μεταξύ περιφερειών της ΕΕ και ότι η προσαρμοστική ικανότητα των νησιωτικών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών της ΕΕ είναι περιορισμένη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στρατηγικές προσαρμογής θα πρέπει να ενθαρρύνουν επίσης μια μετάβαση προς τη βιώσιμη ανάπτυξη σε ευάλωτες περιοχές, όπως τα νησιά, επί τη βάσει φιλικών προς το περιβάλλον και φυσικών λύσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιοχή της Μεσογείου θα πληγεί περισσότερο από τις επιπτώσεις της ανθρώπινης θνησιμότητας που σχετίζεται με τις υψηλές θερμοκρασίες, τη λειψυδρία, την ερημοποίηση, την απώλεια οικοτόπων και τις δασικές πυρκαγιές·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοραλλιογενείς ύφαλοι και η μαγκρόβια βλάστηση, που αποτελούν ουσιώδους σημασίας φυσικές καταβόθρες άνθρακα, κινδυνεύουν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υγεία του εδάφους είναι καθοριστικής σημασίας για τον μετριασμό των επιπτώσεων της ερημοποίησης, δεδομένου ότι το έδαφος είναι η μεγαλύτερη δεξαμενή άνθρακα και η ραχοκοκαλιά όλων των οικοσυστημάτων και των καλλιεργειών, διαθέτει δε σημαντική ικανότητα συγκράτησης νερού και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών απέναντι στην κλιματική αλλαγή·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τομείς των υδάτων, της γεωργίας και της αλιείας, της δασοκομίας και της χερσαίας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι, και σχετίζονται επίσης με τα μεταβαλλόμενα πρότυπα χρήσεων γης και την πληθυσμιακή αλλαγή· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε άλλα μέρη του κόσμου ενδέχεται να επηρεάσουν την ΕΕ μέσω του εμπορίου, των διεθνών χρηματοοικονομικών ροών, της δημόσιας υγείας, της μετανάστευσης και της ασφάλειας·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνολική κατανάλωση ενέργειας στον τομέα των υδάτων στην ΕΕ είναι σημαντική και πρέπει να είναι αποδοτικότερη για να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, των κλιματικών στόχων της ΕΕ με ορίζοντα το 2030 και της κλιματικής ουδετερότητας το 2050·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα (ΟΠΥ) δεν περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ανακοίνωσή της σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η Επιτροπή αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι πρέπει να αποκατασταθούν οι φυσικές λειτουργίες των υπόγειων και των επιφανειακών υδάτων·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κτίρια ευθύνονται για το 40 % περίπου της κατανάλωσης ενέργειας και για το 36 % των εκπομπών CO2 στην ΕΕ και λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκ βάθρων ανακαίνισή τους, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής ριζικής ανακαίνισής τους, είναι επομένως ζωτικής σημασίας για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΕΟΠ έχει εκτιμήσει ότι τα ακραία καιρικά και κλιματικά φαινόμενα προκάλεσαν οικονομικές ζημίες ύψους 426 δισεκατομμυρίων EUR κατά την περίοδο μεταξύ 1980 και 2017 στα κράτη μέλη της ΕΕ των 28, και έχει δηλώσει ότι το κόστος των ζημιών από την κλιματική αλλαγή αναμένεται να είναι υψηλό, ακόμη και με την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού· λαμβάνοντας υπόψη ότι το εν λόγω κόστος θα πρέπει να συνεκτιμηθεί στην ανάλυση κόστους-οφέλους όσον αφορά τα μέτρα προς εφαρμογή· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή επενδύσεις μπορούν να περιορίσουν τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να μειώσουν έτσι το κόστος της προσαρμογής· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής εκτός της ΕΕ ενδέχεται να έχει πολυάριθμες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις στην ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω του εμπορίου, των διεθνών χρηματοπιστωτικών ροών, των μετατοπίσεων πληθυσμών λόγω κλίματος και της ασφάλειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι απαραίτητες επενδύσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή δεν έχουν ακόμα αξιολογηθεί ή ενσωματωθεί στα αριθμητικά στοιχεία του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) όσον αφορά το κλίμα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της μπορούν να μειωθούν σημαντικά από μια φιλόδοξη παγκόσμια πολιτική μετριασμού, η οποία θα συνάδει με τον στόχο μετριασμού της Συμφωνίας του Παρισιού· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρέχουσες δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών δεν επαρκούν για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και θα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη πέραν των 3 °C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι απαραίτητη για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των τρεχουσών και μελλοντικών δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και για την πρόληψη ή τη μείωση των βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων κινδύνων που προκύπτουν από αυτήν· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ισχυρή στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή είναι απαραίτητη για την προετοιμασία των ευάλωτων περιφερειών και τομέων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συλλογικές διεθνείς προσπάθειες, μεταξύ άλλων για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη βιοποικιλότητα και τη μείωση του κινδύνου καταστροφών θα πρέπει να ενσωματωθούν καλύτερα στη νέα στρατηγική·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μηχανισμοί χρηματοδότησης μέτρων μετριασμού για την αντιμετώπιση απωλειών και ζημιών ή μετατοπίσεων πληθυσμών εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής θα είναι περισσότερο αποτελεσματικοί εάν οι γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών σε τοπικές οργανώσεις, είναι σε θέση να συμμετέχουν πλήρως στις διαδικασίες σχεδιασμού, λήψης αποφάσεων και υλοποίησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιοποίηση των γνώσεων των γυναικών, μεταξύ άλλων σε επίπεδο τοπικών και αυτοχθόνων κοινοτήτων, μπορεί να οδηγήσει σε πρόοδο ως προς τη διαχείριση των καταστροφών, καθώς και να συμβάλει στην προώθηση της βιοποικιλότητας, στη βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων, στην ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας, στην πρόληψη της ερημοποίησης, στην προστασία των δασών, στη διασφάλιση μιας ταχείας μετάβασης σε τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην υποστήριξη της δημόσιας υγείας·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κίνδυνοι για την υγεία που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή θα επηρεάσουν τους ανθρώπους, ιδίως ορισμένες ευπαθείς ομάδες (ηλικιωμένους, παιδιά, εργαζόμενους στην ύπαιθρο και άστεγους)· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτοί οι κίνδυνοι αυξάνουν, μεταξύ άλλων, τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινομένων (καύσωνες, θύελλες, πλημμύρες, πυρκαγιές) και τις αναδυόμενες μολυσματικές νόσους (των οποίων η διάδοση, ο χρόνος εμφάνισης και η ένταση επηρεάζονται από αλλαγές στη θερμοκρασία, την υγρασία και τις βροχοπτώσεις)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλλαγές στα οικοσυστήματα ενδέχεται επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης λοιμωδών νοσημάτων·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η προβλεπόμενη κλιματική αλλαγή θα προκαλέσει περίπου 250 000 επιπλέον θανάτους ετησίως έως το 2030·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων, όπως δασών, λειμώνων, τυρφώνων και υγροτόπων, θα επιφέρει θετικές αλλαγές στο ισοζύγιο άνθρακα του αντίστοιχου συστήματος χρήσης της γης και ότι αποτελεί ταυτόχρονα μέτρο μετριασμού και προσαρμογής·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επένδυση στην πρόληψη των περιβαλλοντικών καταστροφών μπορεί να βελτιώσει αποτελεσματικά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και να μειώσει τη συχνότητα και την ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων που σχετίζονται με το κλίμα·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του 2019 για την αλλαγή του κλίματος και τη γη, η διατήρηση των οικοσυστημάτων με υψηλά αποθέματα άνθρακα έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο όσον αφορά την κλιματική αλλαγή· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο θετικός αντίκτυπος της αποκατάστασης και άλλων μέτρων που σχετίζονται με τα συστήματα χρήσης της γης δεν είναι άμεσος·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος της επίτευξης καλής οικολογικής κατάστασης για τα υδατικά συστήματα έχει καίρια σημασία για την προσαρμογή, ενώ η οικολογική κατάσταση των υδατικών συστημάτων δέχεται ολοένα και μεγαλύτερη πίεση στο πλαίσιο του μεταβαλλόμενου κλίματος·

Γενικές παρατηρήσεις

1.  επισημαίνει ότι η προσαρμογή είναι απαραίτητη για την Ένωση στο σύνολό της και για όλες τις χώρες και τις περιφέρειες προκειμένου να ελαχιστοποιούνται οι αρνητικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με ταυτόχρονη εφαρμογή φιλόδοξων μέτρων μετριασμού προκειμένου να καταβληθούν προσπάθειες για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από 1,5 °C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, να αξιοποιούνται πλήρως οι ευκαιρίες για ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή οικονομική μεγέθυνση και βιώσιμη ανάπτυξη και να μεγιστοποιούνται τα παράλληλα οφέλη με άλλες περιβαλλοντικές πολιτικές και με την περιβαλλοντική νομοθεσία· στο πλαίσιο αυτό, τονίζει τη σταθερή προσήλωσή του στον παγκόσμιο στόχο για την προσαρμογή, όπως ορίζεται στη Συμφωνία του Παρισιού·

2.  αναγνωρίζει ότι οι πόλεις και οι περιφέρειες της ΕΕ έρχονται ήδη αντιμέτωπες με ένα ευρύ φάσμα δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, όπως ακραίες βροχοπτώσεις, πλημμύρες και ξηρασία, και ότι τα φαινόμενα αυτά αντιπροσωπεύουν κινδύνους για το περιβάλλον, την οικονομία και την ασφάλεια των τοπικών κοινοτήτων και επιχειρήσεων· θεωρεί ότι η επικείμενη στρατηγική θα πρέπει να αντικατοπτρίζει αυτόν τον επείγοντα χαρακτήρα και να προτείνει κατάλληλα μέτρα εν προκειμένω·

3.  προτείνει να συμπληρώνεται ο χαρακτήρας αντίδρασης του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης από προδραστικά σχεδιασμένη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η οποία θα μειώσει την ευπάθεια της επικράτειας της ΕΕ και των κατοίκων της, αυξάνοντας την προσαρμοστική ικανότητα και μειώνοντας την ευαισθησία της·

4.  εκφράζει τη στήριξή του προς την Παγκόσμια Επιτροπή για την Προσαρμογή για τις προσπάθειές της να επιστήσει την προσοχή στην προσαρμογή·

5.  ζητεί να δοθεί εκ νέου και σε μεγαλύτερο βαθμό έμφαση στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή· εκφράζει, ως εκ τούτου, την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια νέα στρατηγική ως βασική συνιστώσα της πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα και την καλεί να παρουσιάσει τη στρατηγική χωρίς καθυστέρηση· θεωρεί ότι αποτελεί ευκαιρία για να αναδειχθεί η ηγετική θέση της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά την οικοδόμηση παγκόσμιας ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή μέσω αύξησης της χρηματοδότησης, καθώς και με την προώθηση της επιστήμης, των υπηρεσιών, των τεχνολογιών και πρακτικών όσον αφορά την προσαρμογή· θεωρεί ότι η νέα στρατηγική θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, με στόχο την οικοδόμηση μιας ανθεκτικής ΕΕ μέσω της δημιουργίας και της υποστήριξης συστημάτων με υψηλή προσαρμοστική ικανότητα και ικανότητα απόκρισης σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο κλίμα, μέσω της τόνωσης της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, της εγγύησης της ποιότητας ζωής και της δημόσιας υγείας, της εξασφάλισης της ύδρευσης και της επισιτιστικής ασφάλειας, του σεβασμού και της προστασίας της βιοποικιλότητας, της στροφής σε καθαρές πηγές ενέργειας και της διασφάλισης κλιματικής και κοινωνικής δικαιοσύνης· εκφράζει την ικανοποίησή του για την ενίσχυση του καθεστώτος προσαρμογής όσον αφορά τη διακυβέρνηση στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα·

6.  επικροτεί την αξιολόγηση από την Επιτροπή της στρατηγικής της ΕΕ για την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος, του Νοεμβρίου του 2018, και σημειώνει το συμπέρασμά της ότι οι ευρύτεροι στόχοι της στρατηγικής δεν έχουν επιτευχθεί πλήρως αλλά έχει σημειωθεί πρόοδος σε σχέση με όλες τις επιμέρους δράσεις της· πιστεύει, εν προκειμένω, ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί στη νέα στρατηγική πρέπει να είναι περισσότερο φιλόδοξοι προκειμένου να προετοιμαστεί η ΕΕ για τις προβλεπόμενες δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής·

7.  ζητεί να λαμβάνεται υπόψη η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή κατά την κατασκευή και την ανακαίνιση υφιστάμενων υποδομών, σε όλους τους τομείς και στον χωροταξικό σχεδιασμό, και ζητεί την αποτελεσματική ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή του χωροταξικού σχεδιασμού, των κτιρίων, όλων των σχετικών υποδομών και άλλων επενδύσεων, ιδίως μέσω της εκ των προτέρων εξέτασης για την αξιολόγηση της ικανότητας των έργων να αντιμετωπίσουν τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του κλίματος σε διάφορα σενάρια αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την Ένωση και να διασφαλιστεί ότι τα κονδύλια της ΕΕ δαπανώνται αποτελεσματικά σε έργα μακράς πνοής συμβατά με το κλίμα· ζητεί μεταρρύθμιση των μηχανολογικών προτύπων και πρακτικών σε ολόκληρη την ΕΕ με σκοπό την ενσωμάτωση των φυσικών κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή·

8.  επισημαίνει ότι οι πράσινες υποδομές συμβάλλουν στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μέσω της προστασίας του φυσικού κεφαλαίου, της διατήρησης των φυσικών οικοτόπων και των ειδών, της καλής οικολογικής κατάστασης, της διαχείρισης των υδάτων και της επισιτιστικής ασφάλειας·

9.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η στρατηγική του 2013 δεν αντιμετωπίζει επαρκώς την επείγουσα ανάγκη εφαρμογής μέτρων προσαρμογής· επικροτεί την ενίσχυση της διακυβέρνησης για ανάληψη δράσης σχετικά με την προσαρμογή ως μέρος του ενωσιακού δικαίου για το κλίμα και ζητεί μια νέα στρατηγική η οποία θα περιλαμβάνει δεσμευτικούς και ποσοτικοποιημένους στόχους τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, τον εντοπισμό των τομέων προτεραιότητας και των επενδυτικών αναγκών, συμπεριλαμβανομένης μιας αξιολόγησης του βαθμού στον οποίον συμβάλλουν οι επενδύσεις της ΕΕ στη μείωση της συνολικής ευπάθειας της Ένωσης στην κλιματική αλλαγή, πιο συχνή διαδικασία επανεξέτασης, με σαφείς στόχους, και κατάλληλη αξιολόγηση και δείκτες που θα ενημερώνονται σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία για τη μέτρηση της προόδου όσον αφορά την εφαρμογή της· αναγνωρίζει την ανάγκη να επικαιροποιούνται διαρκώς τα μέτρα και τα σχέδια σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται με πρωτοφανή ρυθμό· ως εκ τούτου, καλεί την Επιτροπή να επανεξετάζει και να επικαιροποιεί τακτικά τη νέα στρατηγική σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα·

10.  σημειώνει επίσης ότι η πρόοδος όσον αφορά τον αριθμό των τοπικών και περιφερειακών στρατηγικών προσαρμογής είναι πιο περιορισμένη από το αναμενόμενο, και υπάρχουν διαφορές μεταξύ των κρατών μελών· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προσφέρουν κίνητρα και να βοηθήσουν τις περιφέρειες στην υλοποίηση σχεδίων προσαρμογής και στη λήψη μέτρων· υπογραμμίζει ότι οι στρατηγικές προσαρμογής θα πρέπει να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις εδαφικές ιδιαιτερότητες και τις γνώσεις σε τοπικό επίπεδο· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι όλες οι περιφέρειες της ΕΕ είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μέσω της προσαρμογής· αναγνωρίζει, στο πλαίσιο αυτό, την αξία του Συμφώνου των Δημάρχων, το οποίο ενίσχυσε τη συνεργασία όσον αφορά την προσαρμογή σε τοπικό επίπεδο, και των μόνιμων εθνικών πολυεπίπεδων διαλόγων για το κλίμα και την ενέργεια, όπως προβλέπεται στον κανονισμό σχετικά με τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα· ζητεί να ενισχυθεί ο ρόλος της προσαρμογής στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συμφώνου για το κλίμα·

11.  επισημαίνει τη σημασία της διαχείρισης των φυσικών κλιματικών κινδύνων και ζητεί την ενσωμάτωση υποχρεωτικών αξιολογήσεων του κλιματικού κινδύνου στη στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, μεταξύ άλλων στα εθνικά σχέδια προσαρμογής·

12.  ζητεί οι δημόσιες συμβάσεις να λειτουργήσουν ως πρότυπο για τη χρήση φιλικών προς το κλίμα υλικών και υπηρεσιών·

13.  επισημαίνει τη σημασία της περαιτέρω προώθησης της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις περιφέρειες και τις πόλεις στη νέα στρατηγική, για παράδειγμα μέσω της προώθησης νομοθετικών πλαισίων που απαιτούν κατάλληλες στρατηγικές προσαρμογής και παρακολούθηση σε επίπεδο περιφέρειας και πόλης έπειτα από κατάλληλη διαβούλευση με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας των πολιτών, των οργανώσεων νέων, των συνδικαλιστικών ενώσεων και των τοπικών επιχειρήσεων, και συνοδευόμενη από χρηματοδοτικά κίνητρα που θα παρέχονται για να βοηθηθεί η υλοποίηση· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ενίσχυση της ετοιμότητας και της ικανότητας προσαρμογής των πλέον ευάλωτων γεωγραφικών περιοχών, όπως οι παράκτιες περιοχές, τα νησιά και οι εξόχως απόκεντρες περιοχές, που επηρεάζονται ιδιαίτερα από την κλιματική αλλαγή μέσω φυσικών καταστροφών και ακραίων καιρικών φαινομένων· εκφράζει τη λύπη του διότι η στρατηγική της Επιτροπής για την προσαρμογή του 2013 χαρακτηρίστηκε από σοβαρή έλλειψη της προοπτικής του φύλου και επιμένει σχετικά με μια προοπτική για το φύλο που θα λαμβάνει πλήρως υπόψη την ευάλωτη θέση των γυναικών και των κοριτσιών και θα προάγει επίσης την ισότιμη συμμετοχή των φύλων·

14.  τονίζει την ανάγκη βελτίωσης της διασυνοριακής συνεργασίας και του συντονισμού για την κλιματική προσαρμογή, καθώς και για την ταχεία απόκριση σε κλιματικές καταστροφές· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στην ανταλλαγή γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τις διάφορες προσπάθειες προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

15.  επισημαίνει την ανάγκη να οικοδομήσουν τα κράτη μέλη, οι περιφέρειες και οι πόλεις την προσαρμοστική τους ικανότητα προκειμένου να μειωθούν οι ευπάθειες και ο κοινωνικός αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής· καλεί την Επιτροπή και τους οργανισμούς της ΕΕ να παράσχουν την αναγκαία ενδυνάμωση ικανοτήτων και κατάρτιση, καθώς και ένα πλαίσιο για τη δέουσα ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ τοπικών, υποεθνικών και εθνικών αρχών·

16.  επισημαίνει ότι οι στρατηγικές προσαρμογής θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνουν την αλλαγή του μοντέλου σε ευάλωτες περιοχές, όπως τα νησιά, επί τη βάσει φιλικών προς το περιβάλλον και φυσικών λύσεων και θα πρέπει να ενισχύσουν την αυτάρκεια ώστε να διασφαλιστούν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, συμπεριλαμβανομένων βιώσιμων και τοπικών γεωργικών και αλιευτικών πρακτικών, της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων, μεγαλύτερης χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, κ.λπ., σύμφωνα με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, με σκοπό την προώθηση της ανθεκτικότητάς τους και την προστασία των οικοσυστημάτων τους·

17.  επισημαίνει την περαιτέρω ανάγκη για χαρτογράφηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, για παράδειγμα όσον αφορά την εμφάνιση φυσικών καταστροφών· επικροτεί, ως εκ τούτου, το έργο Climate-ADAPT του παρατηρητηρίου της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή και την υγεία που έχει ήδη δρομολογηθεί, και ενθαρρύνει την Επιτροπή να το αναπτύξει περαιτέρω και να το επεκτείνει με σκοπό να καλύψει περισσότερους τομείς·

18.  επισημαίνει τις σημαντικές συνέργειες και τα δυνητικά αντισταθμίσματα μεταξύ του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν· τονίζει το γεγονός ότι με την αξιολόγηση της τρέχουσας στρατηγικής για την προσαρμογή έχει εδραιωθεί η ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη σχέση μεταξύ της προσαρμογής και του μετριασμού στις πολιτικές και στα σχέδια· σημειώνει ότι οι συνεργιστικές προσεγγίσεις αυτών των ζητημάτων είναι ουσιώδους σημασίας τόσο λόγω του επείγοντος χαρακτήρα της κλιματικής και της περιβαλλοντικής κρίσης όσο και λόγω της ανάγκης να προστατευτεί η ανθρώπινη υγεία και να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των οικολογικών και κοινωνικών συστημάτων και να εξασφαλιστεί ότι κανείς δεν θα μείνει στο περιθώριο· τονίζει ότι παρόλο που οι κοινές προσπάθειες είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση αποτελεσματικής δράσης για τον μετριασμό λόγω του παγκόσμιου διασυνοριακού χαρακτήρα του, πρέπει επίσης να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και στο κόστος της προσαρμογής για κάθε περιφέρεια, ιδίως για εκείνες τις περιφέρειες που βρίσκονται αντιμέτωπες με τη διπλή πρόκληση της συμβολής στην παγκόσμια προσπάθεια μετριασμού ενώ παράλληλα επωμίζονται το ολοένα και μεγαλύτερο κόστος για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή·

19.  πιστεύει ότι οι δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσαν ενδεχομένως να υπερβαίνουν τις ικανότητες προσαρμογής των κρατών μελών· είναι, συνεπώς, της άποψης ότι τα κράτη μέλη και η Ένωση θα πρέπει να συνεργαστούν για την αποτροπή, την ελαχιστοποίηση και την αντιμετώπιση των απωλειών και των ζημιών που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, όπως προβλέπεται στο άρθρο 8 της Συμφωνίας του Παρισιού· αναγνωρίζει την ανάγκη για ανάπτυξη περαιτέρω μέτρων για την αντιμετώπιση των απωλειών και των ζημιών·

20.  αναγνωρίζει ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα και επηρεάζουν, για παράδειγμα, το εμπόριο, τη μετανάστευση και την ασφάλεια· ως εκ τούτου, παροτρύνει την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η νέα στρατηγική είναι ολιστική και καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής·

21.  τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να προετοιμαστεί για μετατοπίσεις πληθυσμού λόγω της κλιματικής αλλαγής και αναγνωρίζει την ανάγκη λήψης επαρκών μέτρων για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πληθυσμών που απειλούνται από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής·

Λύσεις που βασίζονται στη φύση και οικολογικές υποδομές

22.  υπενθυμίζει ότι η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της επηρεάζουν όχι μόνον τον άνθρωπο αλλά και την βιοποικιλότητα και τα θαλάσσια και τα χερσαία οικοσυστήματα, και ότι, σύμφωνα με την έκθεση της IPBES (διακυβερνητική πλατφόρμα επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων), που χρησιμεύει ως σημείο αναφοράς, η κλιματική αλλαγή αποτελεί σήμερα τον τρίτο σημαντικότερο άμεσο παράγοντα που ευθύνεται για την απώλεια της βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο, και τα βιώσιμα μέσα βιοπορισμού θα είναι ζωτικής σημασίας για τον μετριασμό της επικίνδυνης ανθρωπογενούς παρέμβασης στο κλιματικό σύστημα και την προσαρμογή σε αυτό· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ της υλοποίησης των μέτρων προσαρμογής και των μέτρων διατήρησης της βιοποικιλότητας που απορρέουν από τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030·

23.  ενθαρρύνει την ανάπτυξη ενός πραγματικά συνεκτικού και ανθεκτικού διευρωπαϊκού δικτύου για τη φύση, το οποίο θα αποτελείται από οικολογικούς διαδρόμους για την αποφυγή της γενετικής απομόνωσης, θα καθιστά εφικτή τη μετανάστευση των ειδών και θα συμβάλλει στη διατήρηση και την ενίσχυση υγιών οικοσυστημάτων, επιτρέποντας παράλληλα την ανάπτυξη παραδοσιακών —αν και ανθεκτικών στις κλιματικές αλλαγές— υποδομών·

24.  τονίζει τη σημασία της χρήσης βιώσιμων λύσεων προσαρμογής που βασίζονται στη φύση, καθώς και της διατήρησης και αποκατάστασης των θαλάσσιων και χερσαίων οικοσυστημάτων, που μπορούν να συμβάλλουν ταυτόχρονα στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν, στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην καταπολέμηση διαφορετικών μορφών ρύπανσης· ζητεί η νέα στρατηγική να περιλαμβάνει φιλόδοξα σχέδια δράσης για την εντατικοποίηση της χρήσης τέτοιων λύσεων, με επαρκή χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων από το ΠΔΠ, το InvestEU και τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και προτείνει να εξεταστούν τα χαρτοφυλάκια των διαθέσιμων χρηματοπιστωτικών προϊόντων και να βελτιωθούν οι όροι χρηματοδότησης για την επανόρθωση της τρέχουσας μη βέλτιστης κατάστασης όσον αφορά τις επενδύσεις· ζητεί επίσης να αξιοποιηθεί δεόντως το πρόγραμμα LIFE και να μπορέσει να λειτουργήσει καταλυτικά για την καινοτομία στην προσαρμογή και να αποτελέσει χώρο πειραματισμού, ανάπτυξης και πιλοτικής εφαρμογής λύσεων όσον αφορά την ανθεκτικότητα της Ένωσης στους κινδύνους λόγω της κλιματικής αλλαγής·

25.  επισημαίνει την ανάγκη για αξιολόγηση και περαιτέρω αξιοποίηση των δυνατοτήτων των δασών, των δέντρων και των οικολογικών υποδομών στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στην παροχή υπηρεσιών οικοσυστημάτων όπως αυτές που προσφέρουν, για παράδειγμα, τα δέντρα σε αστικές περιοχές, τα οποία —πέραν των άλλων οφελών που προσφέρουν, όπως η βελτίωση της ποιότητας του αέρα— μπορούν να εξισορροπούν τις ακραίες θερμοκρασίες· ζητεί να φυτευτούν περισσότερα δέντρα στις πόλεις, να υποστηριχθεί η βιώσιμη διαχείριση των δασών και να υπάρξει ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, συμπεριλαμβανομένης, για παράδειγμα, της κατάλληλης κατάρτισης των πυροσβεστών που συμμετέχουν στην καταπολέμησή τους, προκειμένου να προστατευθούν τα δάση της ΕΕ από την καταστροφή που προκαλείται από ακραία κλιματικά φαινόμενα· τονίζει ότι όλα τα μέτρα προσαρμογής για την αναδάσωση και τη γεωργία θα πρέπει να βασίζονται στις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις και να εφαρμόζονται με πλήρη σεβασμό των οικολογικών αρχών·

26.  επισημαίνει ότι ο εντοπισμός των δασικών περιοχών που έχουν παραμείνει όσο το δυνατόν εγγύτερα στη φυσική κατάσταση και που θα πρέπει, συνεπώς, να βρίσκονται σε καθεστώς ιδιαίτερης προστασίας αποτέλεσε μία από τις προτεραιότητες του δεύτερου προγράμματος δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον του 1977· επισημαίνει επιπλέον ότι αν και δεν έχει αναληφθεί ακόμα δράση, η ΕΕ έχει αναδείξει το ζήτημα αυτό σε προτεραιότητα στη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030· καλεί την Επιτροπή να ευθυγραμμίσει τη μελλοντική στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή της ΕΕ με τους στόχους της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα, ιδίως όσον αφορά την αυστηρή προστασία όλων των πρωτογενών δασών και τους στόχους διατήρησης και αποκατάστασης·

27.  επισημαίνει τον ρόλο των άθικτων δασικών οικοσυστημάτων(8) στην αντιμετώπιση των παραγόντων άσκησης πίεσης στο περιβάλλον, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι αλλαγές στο κλίμα, χάρη στις εγγενείς ιδιότητές τους που τους επιτρέπουν να μεγιστοποιήσουν την προσαρμοστική τους ικανότητα και περιλαμβάνουν εξελικτικές γραμμές που είναι προσαρμοσμένες με μοναδικό τρόπο ώστε να επιβιώνουν σε μεγάλες εποχιακές αλλαγές της θερμοκρασίας και σε διαταραχές του τοπίου συν τω χρόνω·

28.  υπογραμμίζει ότι αρκετές τεχνολογίες καθιστούν δυνατή την αναφύτευση δέντρων· κατανοεί ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα κατασκευαστικά έργα που πραγματοποιούνται σε πόλεις μπορεί να συνεπάγονται καταστροφή χώρων πρασίνου και στηρίζει, εν προκειμένω, την αναφύτευση δέντρων που τους προσφέρει μια νέα ζωή σε νέες, καλά σχεδιασμένες τοποθεσίες·

29.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ταξινομήσουν τις οικολογικές υποδομές στην κατηγορία των υποδομών ζωτικής σημασίας για τους σκοπούς του προγραμματισμού, της χρηματοδότησης και των επενδύσεων·

30.  επισημαίνει ότι συγκεκριμένα στοιχεία οικολογικών υποδομών επίσης πλήττονται σε συνθήκες αυξημένης θερμοκρασίας και άλλων παραγόντων άσκησης πίεσης και, προκειμένου να έχουν αποτελέσματα ψύξης τόσο με τη φυσική τους παρουσία όσο και με φυσιολογικές διεργασίες, πρέπει να τους εξασφαλίσουμε ευνοϊκές συνθήκες, έδαφος και υγρασία ώστε να ευδοκιμήσουν στις αστικές περιοχές· υπογραμμίζει, ως εκ τούτου, τον ρόλο του ορθού οικολογικού πολεοδομικού σχεδιασμού, ο οποίος λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των διάφορων στοιχείων των οικολογικών υποδομών και όχι απλώς τη φύτευση δένδρων·

31.  αναγνωρίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι ωκεανοί στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τονίζει την ανάγκη διασφάλισης και προώθησης της υγείας και της ανθεκτικότητας των θαλασσών και των ωκεανών· υπενθυμίζει ότι στην ειδική έκθεση της IPCC με τίτλο «Οι ωκεανοί και η κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα», επισημαίνεται ότι οι κλιματικοί μηχανισμοί εξαρτώνται από την υγεία των ωκεάνιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων, τα οποία πλήττονται επί του παρόντος από την υπερθέρμανση του πλανήτη, τη ρύπανση, την υπερεκμετάλλευση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, την οξίνιση, την αποξυγόνωση και τη διάβρωση των ακτών· επισημαίνει ότι η IPCC υπογραμμίζει επίσης ότι ο ωκεανός αποτελεί μέρος της λύσης για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή στις επιπτώσεις της και υπογραμμίζει την ανάγκη μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της ρύπανσης στα οικοσυστήματα, καθώς και την ανάγκη βελτίωσης των φυσικών καταβοθρών άνθρακα·

32.  επισημαίνει ότι η υποβάθμιση των παράκτιων και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων απειλεί τη φυσική, την οικονομική και την επισιτιστική ασφάλεια των τοπικών κοινοτήτων και της οικονομίας γενικότερα, και μειώνει την ικανότητά τους να παρέχουν ζωτικές υπηρεσίες οικοσυστήματος, όπως τρόφιμα, αποθήκευση άνθρακα και παραγωγή οξυγόνου, καθώς και την ικανότητα στήριξης των φυσικών λύσεων όσον αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή·

33.  προειδοποιεί ότι ορισμένες παράκτιες ζώνες μπορεί να δεχτούν έντονη πίεση λόγω της ανόδου της στάθμης των θαλασσών και της εισχώρησης αλμυρών υδάτων τόσο στους παράκτιους υδροφόρους ορίζοντες που χρησιμοποιούνται για τη λήψη πόσιμων υδάτων όσο και σε υπονόμους, καθώς και λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών, που μπορεί να έχουν συνέπειες, όπως καταστροφή καλλιεργειών, μόλυνση υδατικών συστημάτων, ζημιές σε υποδομές και αναγκαστικό εκτοπισμό· ενθαρρύνει την ανάπτυξη οικολογικών υποδομών σε παράκτιες πόλεις, οι οποίες βρίσκονται εν γένει κοντά σε υγρότοπους, για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των παράκτιων οικοσυστημάτων, καθώς και για την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης της οικονομίας, του τουρισμού και των παράκτιων τοπίων, που βοηθούν επίσης στη βελτίωση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή σε αυτές τις ευάλωτες περιοχές οι οποίες επηρεάζονται ιδιαίτερα από την άνοδο της στάθμης των θαλασσών·

34.  υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης αστικών στρατηγικών και καλύτερου χωροταξικού σχεδιασμού, για τη χρήση στεγών και άλλων υποδομών, όπως είναι τα πάρκα, οι αστικοί κήποι, οι πράσινες στέγες και οι πράσινοι τοίχοι, οι συσκευές καθαρισμού του αέρα, οι ψυχρές πλάκες πεζοδρομίων, το διαπερατό σκυρόδεμα και άλλα μέτρα που μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των υψηλών θερμοκρασιών στις πόλεις, στη συγκράτηση και την επαναχρησιμοποίηση βρόχινου νερού και στην παραγωγή τροφίμων, μειώνοντας παράλληλα την ατμοσφαιρική ρύπανση, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής στις πόλεις, μειώνοντας τους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και προστατεύοντας τη βιοποικιλότητα, συμπεριλαμβανομένων των επικονιαστών· πιστεύει ότι οι υποδομές, όπως οι δρόμοι, οι χώροι στάθμευσης, οι σιδηροδρομικές γραμμές, τα συστήματα παραγωγής ενέργειας και τα συστήματα αποστράγγισης, μεταξύ άλλων, πρέπει να γίνουν συμβατές με τη βιοποικιλότητα και ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή·

35.  αναγνωρίζει ότι οι αξιολογήσεις από τις δημόσιες αρχές του αντίκτυπου των χωροταξικών και πολεοδομικών σχεδίων στο υδατικό σύστημα θα μπορούσαν να παράσχουν στις πολεοδομικές αρχές τις αναγκαίες συμβουλευτικές υπηρεσίες σχετικά με τρόπους δόμησης που δεν θα προκαλούν προβλήματα στο υδατικό σύστημα· καλεί τα κράτη μέλη να εντάξουν αυτές τις αξιολογήσεις στην προσέγγισή τους· καλεί τα κράτη μέλη να καταρτίσουν χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας και χάρτες κινδύνων πλημμύρας σύμφωνα με το άρθρο 6 της οδηγίας 2007/60/ΕΚ για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, μετριάζοντας έτσι τις επιπτώσεις των πλημμυρών·

36.  υπενθυμίζει ότι η κλιματική αλλαγή έχει αντίκτυπο όχι μόνο στην ποσότητα αλλά και στην ποιότητα των υδάτων, καθώς η χαμηλότερη ροή στα υδατικά συστήματα σημαίνει μικρότερη διάλυση των βλαβερών ουσιών που συνιστούν απειλή για τη βιοποικιλότητα, την ανθρώπινη υγεία και το απόθεμα πόσιμου νερού· ζητεί, ως εκ τούτου, καλύτερη διαχείριση των υδάτων σε αστικές και αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας βιώσιμου συστήματος αποστράγγισης μέσω βελτιωμένου χωροταξικού σχεδιασμού, που διασφαλίζει και αποκαθιστά συστήματα φυσικής ροής, και μέτρα φυσικής συγκράτησης των υδάτων για να μετριάζονται οι πλημμύρες και οι ξηρασίες, να διευκολύνεται η αναπλήρωση των υπόγειων υδάτων και να διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα υδάτινων πόρων για την παραγωγή πόσιμου νερού· επισημαίνει ότι τα μέτρα προσαρμογής στο πλαίσιο της διαχείρισης των υδάτων θα πρέπει να συνάδουν με μέτρα για την ενίσχυση της βιωσιμότητας και της κυκλικότητας στη γεωργία, για την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης και τη διατήρηση και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας· εν προκειμένω, ζητεί να υπάρξει ισχυρότερη σύνδεση μεταξύ του επικείμενου σχεδίου δράσης μηδενικής ρύπανσης για το νερό, τον αέρα και το έδαφος και της νέας στρατηγικής της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή·

37.  ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εφαρμόσουν πλήρως την οδηγία 2000/60/ΕΚ, η οποία θεσπίζει πλαίσιο κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων, για τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων στα ανάντη· επισημαίνει ότι τα μέτρα για τη συγκράτηση και την αφαίρεση υδάτων από ανάντη υδατικά συστήματα επηρεάζουν τα κατάντη υδατικά συστήματα —μεταξύ άλλων και σε διασυνοριακό επίπεδο, κάτι που θα μπορούσε να παρεμποδίσει την οικονομική ανάπτυξη των κατάντη περιοχών και να περιορίσει τη διαθεσιμότητα των αποθεμάτων πόσιμου νερού· ζητεί συνεκτικά μέτρα πολιτικής μεταξύ τομέων για να συμβάλουν στην επίτευξη τουλάχιστον καλής οικολογικής κατάστασης για τα υδατικά συστήματα στην ΕΕ, και τονίζει τη ζωτική σημασία που έχει η διασφάλιση οικολογικών ροών που συνάδουν με την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα και σημαντικής βελτίωσης της συνδεσιμότητας των οικοσυστημάτων γλυκών υδάτων·

38.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν περαιτέρω την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων με σκοπό την αποφυγή συγκρούσεων με θέμα την κατανομή μεταξύ των διαφόρων χρήσεων των υδάτων, με παράλληλη εξασφάλιση επαρκούς διαθεσιμότητας των υδάτινων πόρων για την παραγωγή πόσιμων υδάτων, η οποία έχει ουσιώδη σημασία για τη διασφάλιση του ανθρώπινου δικαιώματος στο νερό·

39.  σημειώνει την υψηλή κατανάλωση ενέργειας στον τομέα της ύδρευσης· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει μέτρα ενεργειακής απόδοσης και το ενδεχόμενο χρήσης επεξεργασμένων λυμάτων ως «επιτόπιας» πηγής ανανεώσιμης ενέργειας· επισημαίνει ότι η ισχύουσα οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων δεν έχει αναθεωρηθεί από την έγκρισή της το 1991· καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει την οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων με σκοπό να διασφαλιστεί ότι θα συμβάλει θετικά στους στόχους της Ένωσης για το κλίμα και το περιβάλλον·

Μέτρα προσαρμογής και συνοχή

40.  τονίζει την ανάγκη ενσωμάτωσης της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και μεγιστοποίησης των παράλληλων οφελών με όλες τις συναφείς πολιτικές της ΕΕ για ένα πιο βιώσιμο μέλλον, όπως η γεωργία και η παραγωγή τροφίμων, η δασοκομία, οι μεταφορές, το εμπόριο, η ενέργεια, το περιβάλλον, η διαχείριση των υδάτων, τα κτίρια, οι υποδομές, η βιομηχανία, η θάλασσα και η αλιεία, καθώς και η πολιτική συνοχής και η τοπική ανάπτυξη και οι κοινωνικές πολιτικές, όπως επίσης και την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι άλλες πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας συνάδουν με τα μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και μετριασμού αυτής·

41.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει διεξοδικά τον αντίκτυπο που έχει στο κλίμα και στο περιβάλλον κάθε συναφής πρόταση νομοθετικής πράξης και προϋπολογισμού και να διασφαλίσει ότι στο σύνολό τους ευθυγραμμίζονται πλήρως με τον στόχο για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από τον 1,5 °C·

42.  εκφράζει τη λύπη του διότι οι πολιτικές της ΕΕ κατέστησαν εφικτές επιζήμιες για το κλίμα και το περιβάλλον επιδοτήσεις κατά την περίοδο 2014-2020, οι οποίες συνέβαλαν στη μειωμένη ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων της ΕΕ· ζητεί επιτακτικά εφαρμοστέους κανόνες για όλους τους τομείς πολιτικής προκειμένου να αποφεύγεται αυτού του είδους η χρήση δημόσιων πόρων·

43.  καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει μια φιλόδοξη προσέγγιση έναντι του επικείμενου κύματος ανακαινίσεων και να εγκρίνει κατάλληλες πρωτοβουλίες που θα εγγυηθούν σταδιακές και ριζικές ανακαινίσεις με ισχυρή εστίαση στην οικονομική αποδοτικότητα· επικροτεί, εν προκειμένω, τη φιλοδοξία της προέδρου της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, για τη δημιουργία ενός «Ευρωπαϊκού Bauhaus» με τη συμμετοχή μηχανικών, αρχιτεκτόνων και λοιπού προσωπικού από τον τομέα των κτιρίων, όπως τονίστηκε κατά την ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης στις 16 Σεπτεμβρίου 2020 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

44.  ζητεί η νέα στρατηγική να συνάδει με την παγκόσμια δράση και με συμφωνίες όπως η Συμφωνία του Παρισιού, οι ΣΒΑ και η Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα· ζητεί από την Επιτροπή να προσδιορίσει δράσεις στη νέα στρατηγική που προωθούν και διευκολύνουν την προσαρμογή εκτός της ΕΕ, ιδίως σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και μικρά νησιωτικά κράτη που επηρεάζονται με τον πλέον έντονο τρόπο από την κλιματική αλλαγή και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, και να ενισχύσει την τεχνική της βοήθεια, καθώς και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών με τις αναπτυσσόμενες χώρες στο πλαίσιο της εξωτερικής της δράσης·

45.  ζητεί από τη νέα στρατηγική για την προσαρμογή να προωθήσει και να αναπτύξει λύσεις όσον αφορά την προσαρμογή με τρίτες χώρες, ιδίως στα πλέον ευάλωτα μέρη του κόσμου που επηρεάζονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή· επισημαίνει, επιπλέον, την ανάγκη για αποτελεσματική και στοχευμένη δημιουργία ικανοτήτων σε αναπτυσσόμενες χώρες, διάχυση των τεχνολογιών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και για ανάληψη των ευθυνών που υφίστανται σε ολόκληρο το μήκος των αλυσίδων εφοδιασμού·

46.  ζητεί από την Επιτροπή να αντιμετωπίσει δεόντως και αμέσως την ερημοποίηση και την υποβάθμιση του εδάφους, προβλήματα που επηρεάζουν ήδη τις περισσότερες χώρες στην Ένωση και έχουν αναδυθεί ως μία από τις πλέον ορατές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, και να αναπτύξει μια μεθοδολογία και δείκτες για την αξιολόγηση της έκτασης των φαινομένων αυτών· τονίζει επίσης την ανάγκη αντιμετώπισης της σφράγισης του εδάφους· υπενθυμίζει τα πορίσματα της ειδικής έκθεσης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Καταπολέμηση της ερημοποίησης στην ΕΕ: διογκούμενη απειλή που χρήζει περαιτέρω δράσης», και ιδίως την ανάγκη για ενίσχυση του νομικού πλαισίου της ΕΕ για το έδαφος, επίσπευση των δράσεων για την υλοποίηση της δέσμευσης που έχουν αναλάβει τα κράτη μέλη για επίτευξη μηδενικής υποβάθμισης της γης στην ΕΕ το αργότερο έως το 2030 και για καλύτερη αντιμετώπιση των αιτίων της ερημοποίησης, ιδίως των μη βιώσιμων γεωργικών πρακτικών· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη συγκεκριμένης πολιτικής και δράσης της ΕΕ στον τομέα αυτόν· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να παρουσιάσει μια στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση της ερημοποίησης στο πλαίσιο της στρατηγικής προσαρμογής· ζητεί επαρκή χρηματοδότηση για την καταπολέμηση της ερημοποίησης και της υποβάθμισης του εδάφους·

47.  αναγνωρίζει τις άνισες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και το γεγονός ότι οι δυσμενείς επιπτώσεις δεν θα διαφέρουν μόνο μεταξύ των κρατών μελών αλλά, κυρίως, μεταξύ των περιφερειών, επηρεάζοντας τις αντίστοιχες ανάγκες τους για μέτρα προσαρμογής· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές για τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες, για να βοηθηθούν στη στόχευση των μέτρων προσαρμογής τους με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο·

48.  τονίζει την ανάγκη για ενίσχυση της ετοιμότητας και της προσαρμοστικής ικανότητας των γεωγραφικών περιοχών που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες στην κλιματική αλλαγή, όπως οι νησιωτικές και οι εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ·

49.  αναγνωρίζει ότι οι δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα επηρεάσουν ιδιαίτερα τις φτωχές και μειονεκτούσες ομάδες εντός της κοινωνίας, διότι αυτές τείνουν να έχουν πιο περιορισμένες ικανότητες προσαρμογής και να εξαρτώνται σε μεγαλύτερο βαθμό από κλιματικά ευαίσθητους πόρους· τονίζει ότι οι προσπάθειες προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τη σχέση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των εκτεταμένων κοινωνικοοικονομικών αιτίων της ευπάθειας, συμπεριλαμβανομένων της φτώχειας και της ανισότητας μεταξύ των φύλων·

50.  ζητεί την ενίσχυση των συστημάτων κοινωνικής προστασίας για την προστασία των πλέον ευάλωτων περιφερειών και ατόμων από τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς και για τον εντοπισμό των ευάλωτων ομάδων κατά τον σχεδιασμό των πολιτικών δίκαιης προσαρμογής σε όλα τα συναφή επίπεδα διακυβέρνησης·

51.  επισημαίνει ότι η επιλογή των μέτρων προσαρμογής θα πρέπει να πραγματοποιηθεί επί τη βάσει ανάλυσης πολλαπλών κριτηρίων και με γνώμονα την αποδοτικότητα, την αποτελεσματικότητα, το οικονομικό κόστος, τη συνέπεια με τον μετριασμό, μια αστική προοπτική, κ.λπ.· καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει ορισμό της προστασίας από την κλιματική αλλαγή ως τρόπο να διασφαλιστεί ότι όλα τα μέτρα είναι αποτελεσματικά και κατάλληλα για τον επιδιωκόμενο σκοπό·

52.  επισημαίνει τον κίνδυνο κακής προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και το σχετιζόμενο με αυτόν κόστος· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να αναπτύξει δείκτες για να υπολογιστεί κατά πόσον η Ένωση επιτυγχάνει τους στόχους της όσον αφορά την προσαρμογή, βάσει των προβλεπόμενων επιπτώσεων·

53.  ενθαρρύνει την ανάπτυξη κοινών μεθοδολογιών και προσεγγίσεων για την παρακολούθηση και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των δράσεων προσαρμογής, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής και οι δράσεις προσαρμογής σε αυτήν έχουν τοπικό χαρακτήρα και εξαρτώνται από τις συνθήκες που επικρατούν σε τοπικό επίπεδο·

Χρηματοδότηση

54.  ζητεί αύξηση της χρηματοδότησης σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή· υπενθυμίζει τη θέση του υπέρ ενός στόχου δαπανών που θα ανέρχεται σε 30 % για τις δαπάνες για το κλίμα και σε 10 % για τις δαπάνες για τη βιοποικιλότητα στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ 2021-2027) και στο «Next Generation EU», που θα πρέπει να συμβάλει τόσο στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής όσο και στην προσαρμογή σε αυτήν· ζητεί η ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή να θεωρείται βασικό κριτήριο σε κάθε περίπτωση σχετικής χρηματοδότησης από την ΕΕ· θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ως κλιματική τράπεζα, θα πρέπει επίσης να χρηματοδοτεί μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή(9)· καλεί την ΕΤΕπ, ως κλιματική τράπεζα της ΕΕ, να παράσχει με κατάλληλο τρόπο τη χρηματοδότηση της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και να δεσμευτεί έναντι μιας ενισχυμένης φιλοδοξίας για προσαρμογή στον χάρτη πορείας της για την κλιματική αλλαγή, και ζητεί να δοθούν αυξημένα κίνητρα στις ΜΜΕ, που μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην ανάπτυξη καινοτόμων βιώσιμων λύσεων όσον αφορά την προσαρμογή· τονίζει ότι το επόμενο ΠΔΠ και το Ταμείο Ανάκαμψης δεν θα πρέπει να οδηγήσουν ούτε σε αύξηση της πίεσης που ασκείται στα οικοσυστήματα, ούτε στη μείωση της συνδεσιμότητάς τους, ούτε στην υπερεκμετάλλευσή τους, δεδομένου ότι μόνον η βιώσιμη αξιοποίηση της φύσης θα επιτρέψει στην Ένωση να προσαρμοστεί και να μετριάσει την επικίνδυνη ανθρωπογενή παρέμβαση στο κλιματικό σύστημα(10)· ζητεί επαρκή χρηματοδοτική στήριξη για την υλοποίηση των στόχων προστασίας και αποκατάστασης στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα· τονίζει την ανάγκη να καταστεί η χρηματοδότηση για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή πολυδεκτική και ευαισθητοποιημένη ως προς τη διάσταση του φύλου·

55.  αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η ενωσιακή μεθοδολογία παρακολούθησης της χρηματοδότησης για το κλίμα δεν κάνει διάκριση μεταξύ του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν, και ότι η διάθεση πόρων για την κλιματική αλλαγή είναι δύσκολο να εντοπιστεί, καθώς χρησιμοποιείται περισσότερο ως λογιστικό εργαλείο και λιγότερο ως ουσιαστική στήριξη του σχεδιασμού των πολιτικών· ζητεί να εξαρτηθεί το σύστημα διάθεσης πόρων για την κλιματική αλλαγή από συγκεκριμένες πολιτικές και να συμπεριληφθούν κριτήρια παρακολούθησης που θα καθιστούν δυνατές τις συγκρίσεις μεταξύ των ταμείων της ΕΕ, με διαφοροποίηση μεταξύ του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν για όλα τα δημοσιονομικά μέσα της ΕΕ·

56.  ενθαρρύνει την καλύτερη χρήση του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ ως μηχανισμού χρηματοδότησης για την «καλύτερη ανοικοδόμηση» που θα παρέχει επίσης κίνητρα για την προσαρμογή και τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό·

57.  αναγνωρίζει ότι η προσαρμογή έχει ένα κόστος· σημειώνει, ωστόσο, ότι το κόστος της αδράνειας αναμένεται να είναι πολύ μεγαλύτερο· επιμένει ότι είναι σημαντικό να γίνουν επενδύσεις στην προσαρμογή δεδομένου ότι οι προληπτικές δράσεις, εκτός του ότι σώζουν ζωές και προστατεύουν το περιβάλλον, μπορεί να αποδειχθούν πιο αποδοτικές από πλευράς κόστους· επισημαίνει την αρχή της πρόληψης και καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει προσεγγίσεις για να διασφαλίσει ότι το κόστος που προκύπτει από τη μη λήψη μέτρων προσαρμογής δεν θα μετακυλιστεί στο ευρύ κοινό, και να επιβάλλει την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» αναθέτοντας στον ρυπαίνοντα ευθύνες όσον αφορά την προσαρμογή· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι δημόσιες επενδύσεις είναι ανθεκτικές όσον αφορά την κλιματική αλλαγή και ταυτόχρονα παράσχουν κίνητρα για πράσινες, βιώσιμες ιδιωτικές επενδύσεις που θα δράσουν καταλυτικά για συστημικές αλλαγές· πιστεύει ότι η αρχή του «μη βλάπτειν» θα πρέπει να αναφέρεται ρητά στην επικείμενη στρατηγική για την προσαρμογή, ιδίως για την πρόληψη των αρνητικών επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα, και να αποτρέπει την κακή προσαρμογή·

58.  επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής για επέκταση του πεδίου εφαρμογής του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ ώστε να καλύπτει και έκτακτες καταστάσεις στον τομέα της δημόσιας υγείας, όπως οι πανδημίες·

Ευαισθητοποίηση, γνώση και έρευνα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή

59.  υπογραμμίζει τη σημασία της ευαισθητοποίησης σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως τα ακραία φαινόμενα, μεταξύ άλλων στην υγεία και στο περιβάλλον, και σχετικά με την ανάγκη προσαρμογής, καθώς και με τα οφέλη της, όχι μόνο μεταξύ των φορέων λήψης αποφάσεων αλλά και μέσω δέουσας και συνεχούς ενημέρωσης και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σε όλους τους τομείς της ζωής· εκφράζει τη λύπη του, στο πλαίσιο αυτό, για τις περικοπές προϋπολογισμού που έγιναν σε σημαντικά προγράμματα, όπως το EU4health και το Erasmus·

60.  αναγνωρίζει ότι τα κενά προτεραιότητας όσον αφορά τις γνώσεις δεν έχουν καλυφθεί και ότι έχουν προκύψει νέα κενά· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να εντοπίσει περαιτέρω και να καλύψει κενά όσον αφορά τις γνώσεις που συνδέονται μεταξύ άλλων με ζωτικής σημασίας τομείς, ώστε να διασφαλιστεί η λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων, με την περαιτέρω ανάπτυξη εργαλείων όπως η Climate-ADAPT και η κοινότητα γνώσης και καινοτομίας για το κλίμα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT Climate-ΚΓΚ)· εν προκειμένω, τονίζει τη σημασία της καλύτερης ανταλλαγής γνώσεων μεταξύ των κρατών μελών, που εξακολουθεί να είναι ανεπαρκής, και της βελτίωσης του συντονισμού σχετικά με ζητήματα όπως οι διεθνείς λεκάνες ποταμών, τα αντιπλημμυρικά έργα, οι οικοδομικοί κανονισμοί και η οικοδόμηση σε ζώνες δυνητικά υψηλού κινδύνου· καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα φόρουμ για την ανάλυση της προσαρμογής και τη δημιουργία μοντέλων προκειμένου να βελτιωθεί η χρήση των μοντέλων αντικτύπου της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογής σε αυτήν για τη χάραξη πολιτικής·

61.  επισημαίνει τον μεγάλο βαθμό καινοτομίας που βρίσκεται στη βάση των έργων και των μέτρων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, όπως η τεχνολογική ανάπτυξη, οι ψηφιακές υπηρεσίες κ.λπ., και τονίζει την ανάγκη για υποστήριξη από την ΕΕ της ανάπτυξης και της εφαρμογής αυτών των πρωτοβουλιών·

62.  τονίζει τη σημασία στήριξης της έρευνας και της καινοτομίας μέσω του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» και άλλων χρηματοδοτικών μηχανισμών στους τομείς της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, των λύσεων που βασίζονται στη φύση, των πράσινων τεχνολογιών και άλλων λύσεων που μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων· υπενθυμίζει επίσης τις δυνατότητες του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πολιτών της ΕΕ στην κλιματική αλλαγή και για τη συμβολή με τον τρόπο αυτόν στην προσαρμογή μέσω και του κοινωνικού μετασχηματισμού· εκφράζει τη λύπη του εν προκειμένω για το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκαν μαζικές περικοπές στους προϋπολογισμούς στο πεδίο της έρευνας και της καινοτομίας σε προγράμματα όπως το «Ορίζων Ευρώπη», καθώς οι περικοπές αυτές θα ελαχιστοποιήσουν την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε τεχνολογίες αιχμής και σε λύσεις για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν· υπενθυμίζει τον θεμελιώδη ρόλο που διαδραματίζουν οι ερευνητές στην καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της στενής επιστημονικής συνεργασίας μεταξύ διεθνών εταίρων· σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Καινοτομίας για τη γεωργία (EIP-AGRI) μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και πρακτικών με στόχο την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στο πλαίσιο των αγροδιατροφικών συστημάτων·

63.  τονίζει ότι είναι σημαντικό τα μέτρα προσαρμογής να βασίζονται στις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις και σε προσβάσιμα δεδομένα· λαμβάνει υπό σημείωση, στο πλαίσιο αυτό, το έργο που έχουν ήδη επιτελέσει προγράμματα της ΕΕ όπως το COPERNICUS, και τονίζει τον ρόλο της αναγκαστικής συλλογής δεδομένων για την εξασφάλιση όσο το δυνατόν ακριβέστερων προβλέψεων· ζητεί περισσότερη έρευνα και ανάπτυξη για την εξεύρεση καινοτόμων λύσεων προσαρμογής και για στοχευμένη στήριξη των ψηφιακών καινοτομιών που αξιοποιούν τη δύναμη της ψηφιοποίησης για τον βιώσιμο μετασχηματισμό·

64.  επισημαίνει ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία θα αυξηθούν και ότι, σύμφωνα με την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) για την υγεία και την κλιματική αλλαγή και σύμφωνα με το Lancet Countdown, οι επιπτώσεις αυτές μόλις τώρα αρχίζουν να εξετάζονται· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι είναι σημαντικό να μελετηθεί περαιτέρω ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη υγεία και ζητεί να πραγματοποιηθούν επενδύσεις στην έρευνα στον τομέα αυτόν, να υπάρξει διατομεακή συνεργασία για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση των κινδύνων, να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση και η ικανότητα στον τομέα της υγείας, μεταξύ άλλων σε τοπικό επίπεδο, και να υπάρξει ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και των πλέον πρόσφατων γνώσεων σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η κλιματική αλλαγή για την ανθρώπινη υγεία, μέσω προγραμμάτων της ΕΕ όπως το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και το πρόγραμμα LIFE· ζητεί τα δεδομένα που συλλέγονται να διοχετεύονται στον Ευρωπαϊκό Χώρο Δεδομένων για την Υγεία·

65.  καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη στη στρατηγική της την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη διαθέτουν ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή συστήματα υγείας, ικανά να προβλέπουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην υγεία των ανθρώπων, ιδίως των πλέον ευάλωτων, και να αντιδρούν σε αυτές, με την πλήρη συμμετοχή της κοινότητας δημόσιας υγείας στον σχεδιασμό των μέσων για την προσαρμογή· τονίζει ότι αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει προγράμματα πρόληψης, σχέδια για μέτρα προσαρμογής και εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, όπως ο θάνατος, οι τραυματισμοί, ο αυξημένος κίνδυνος τροφιμογενών και υδατογενών νόσων λόγω ακραίων θερμοκρασιών, πλημμυρών και πυρκαγιών, καθώς και επιπτώσεις που οφείλονται σε διαταραχές των οικοσυστημάτων, με κίνδυνο ασθενειών, αλλαγών στην εποχή εξάπλωσης της γύρης και αλλεργιών· καλεί την Επιτροπή επίσης να μεριμνήσει για την παροχή των απαραίτητων πόρων για τη συντήρηση και την περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου παρακολούθησης νόσων που μεταδίδονται με διαβιβαστές και εντομολογικής επιτήρησης, καθώς και για την αποτελεσματική εφαρμογή του στα κράτη μέλη·

Έγκαιρη προειδοποίηση και άμεση αντίδραση

66.  ζητεί η νέα στρατηγική να επικεντρωθεί στην πρόληψη κρίσεων και στον σχεδιασμό της ετοιμότητας, στη διαχείριση και την αντιμετώπιση καταστροφών, μεταξύ άλλων σε περίπτωση πανδημίας, αξιοποιώντας όλες τις συνέργειες με τον ενισχυμένο μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης και με την ενεργό συμμετοχή οργανισμών της ΕΕ, όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC)· είναι της γνώμης ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να συντονίσουν τη δημιουργία αυτών των σχεδίων ετοιμότητας με τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης μέσω του Κέντρου Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης λόγω υψηλών θερμοκρασιών στις πόλεις και να ενθαρρύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών ως προς αυτό·

67.  παροτρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν επαρκή σχέδια πρόληψης και ταχείας αντίδρασης για κλιματικές καταστροφές, όπως καύσωνες, πλημμύρες και ξηρασία, τα οποία θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες των περιφερειών, όπως οι παραμεθόριες ή οι παράκτιες περιοχές, και θα περιλαμβάνουν μηχανισμούς διασυνοριακής δράσης, διασφαλίζοντας επιμερισμό των ευθυνών και αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και με τρίτες χώρες· επιμένει σχετικά με την ανάγκη έγκρισης μιας στρατηγικής προσαρμογής για επικράτειες και πόλεις που εκτίθενται στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, βάσει μιας νέας καινοτόμου προσέγγισης στην πρόληψη και στη διαχείριση των κινδύνων που θα βασίζεται στα οικοσυστήματα, ιδίως μέσω του εντοπισμού εφεδρικών περιοχών, ζωνών συγκράτησης πλημμυρών, φυσικών μέσων προστασίας και, όπου είναι αναγκαίο, τεχνητών μέσων προστασίας·

68.  ζητεί από τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να θεσπίσουν χωρίς καθυστέρηση συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και να προετοιμάσουν κατάλληλα εργαλεία για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων και άλλων δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς και πανδημιών·

o
o   o

69.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0015. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0078. (4) ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1. (5) ΕΕ L 177 της 5.6.2020, σ. 3. (6) ΕΕ L 288 της 6.11.2007, σ. 27. (7) ΕΕ C 316 της 22.9.2017, σ. 99. (8) Watson, J. E. M. et al..: «The exceptional value of intact forest ecosystems» (Η ιδιαίτερη αξία των άθικτων δασικών οικοσυστημάτων), Nature, Ecology and Evolution, Vol. 2, No 4, Macmillan Publishers Limited, London, 2018. (9) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Ιουλίου 2020 σχετικά με τα συμπεράσματα της έκτακτης συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 17-21 Ιουλίου 2020 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0206). (10) IPBES, Global Assessment Report on Biodiversity and Ecosystem Services (Έκθεση παγκόσμιας αξιολόγησης της βιοποικιλότητας και των υπηρεσιών οικοσυστημάτων), 2019.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων της Επιτροπής Αναφορών κατά το 2019 (2020/2044(INI))

P9_TA(2020)0383 A9-0230/2020

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων της Επιτροπής Αναφορών,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 10 και 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 24 και 227 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) που αντικατοπτρίζουν τη σημασία που η Συνθήκη αποδίδει στο δικαίωμα των πολιτών και των κατοίκων της ΕΕ να εφιστούν την προσοχή του Κοινοβουλίου στα ζητήματα που τους απασχολούν,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 228 ΣΛΕΕ σχετικά με τον ρόλο και τις λειτουργίες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 44 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το δικαίωμα υποβολής αναφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τις διατάξεις ΣΛΕΕ σχετικά με τη διαδικασία επί παραβάσει, και συγκεκριμένα τα άρθρα 258 και 260,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 54 και 227 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών (A9-0230/2020),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν από τις 23 έως τις 26 Μαΐου 2019, και τη σύσταση του νέου Κοινοβουλίου στις 2 Ιουλίου 2019, η Επιτροπή Αναφορών πραγματοποίησε τη συνεδρίασή της για συγκρότηση σε Σώμα στις 10 Ιουλίου 2019·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 το Κοινοβούλιο έλαβε 1 357 αναφορές, γεγονός που αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 11,23 % σε σχέση με τις 1 220 αναφορές που υποβλήθηκαν το 2018 και αποκαλύπτει ότι , παρά την περίοδο διακοπής των ευρωπαϊκών εκλογών, οι πολίτες και οι κάτοικοι της ΕΕ συνέχισαν να ασκούν το δικαίωμα υποβολής αναφοράς·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 ο αριθμός των χρηστών που υποστήριξαν μία ή περισσότερες αναφορές στη διαδικτυακή πύλη αναφορών του Κοινοβουλίου αυξήθηκε σε σύγκριση με το 2018 και ανήλθε συνολικά σε 28 075· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των πληκτρολογήσεων προς υποστήριξη των αναφορών ήταν 31 679·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι από τις αναφορές που υποβλήθηκαν το 2019, οι 41 συνυπογράφηκαν από έναν ή περισσότερους πολίτες, 8 από περισσότερους από 100 πολίτες και 3 από περισσότερους από 10 000 πολίτες·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των αναφορών που λαμβάνονται παραμένει μικρός σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνολικός αριθμός των αναφορών που ελήφθησαν δείχνει ότι είναι αναγκαίο να καταβληθεί μεγαλύτερη προσπάθεια και να ληφθούν κατάλληλα μέτρα για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το δικαίωμα αναφοράς· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ασκώντας το δικαίωμα αναφοράς, οι πολίτες αναμένουν ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα προσφέρουν προστιθέμενη αξία στην επίλυση των προβλημάτων τους·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι από τις 1 357 αναφορές που υποβλήθηκαν το 2019, 938 χαρακτηρίσθηκαν παραδεκτές, 406 κρίθηκαν μη παραδεκτές και 13 αποσύρθηκαν· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχετικά υψηλό ποσοστό (30 %) μη παραδεκτών αναφορών το 2019 αποκαλύπτει ότι εξακολουθεί να υπάρχει ευρεία έλλειψη σαφήνειας όσον αφορά τους τομείς δραστηριότητας της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε αυτό το πλαίσιο, είναι αναγκαία η αντιμετώπιση του εν λόγω προβλήματος μέσω ειδικών εκστρατειών ενημέρωσης για την αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων της Ένωσης και της διαδικασίας υποβολής αναφορών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κριτήρια για το παραδεκτό των αναφορών καθορίζονται στο άρθρο 227 ΣΛΕΕ και στο άρθρο 226 του Κανονισμού του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το οποίο οι αναφορές πρέπει να υποβάλλονται από πολίτες ή κατοίκους της ΕΕ που θίγονται άμεσα από θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα αναφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα αναφοράς παρέχει στους πολίτες και τους κατοίκους της ΕΕ έναν ανοιχτό, δημοκρατικό και διαφανή μηχανισμό για να απευθυνθούν άμεσα στους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους, και αποτελεί, ως εκ τούτου, σημαντική συνιστώσα της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στους τομείς δραστηριότητας της ΕΕ·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατική διακυβέρνηση με βάση τη διαφάνεια, την αποτελεσματική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και την ενσωμάτωση των αιτημάτων των πολιτών της ΕΕ στην πολιτική ατζέντα της ΕΕ είναι απαραίτητη προκειμένου να αυξηθεί η άμεση συμμετοχή των πολιτών και να βελτιωθεί η ποιότητα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατική και πλήρως διαφανής διακυβέρνηση θα πρέπει επίσης να θεωρείται ακρογωνιαίος λίθος για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της προσέγγισης του έργου της Επιτροπής Αναφορών προς τους πολίτες·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα αναφοράς πρέπει να ενισχύει την ικανότητα ανταπόκρισης του Κοινοβουλίου σε καταγγελίες και ανησυχίες σχετικά με τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ και τη συμμόρφωση με την ενωσιακή νομοθεσία στα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφορές αποτελούν, μεταξύ άλλων, ιδιαίτερα χρήσιμη πηγή πληροφοριών σχετικά με περιπτώσεις παραβιάσεων ή λανθασμένης εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφορές επιτρέπουν στο Κοινοβούλιο και σε άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αξιολογούν τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της νομοθεσίας της ΕΕ και την εφαρμογή της, καθώς και τον αντίκτυπο στους πολίτες και τους κατοίκους της ΕΕ, και να εντοπίζουν ελλείψεις και ασυνέπειες στο ενωσιακό δίκαιο που υπονομεύουν την εκπλήρωση του στόχου για διασφάλιση πλήρους προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολίτες συνήθως απευθύνονται στην Επιτροπή Αναφορών ως έσχατη λύση, όταν κρίνουν ότι άλλοι φορείς και θεσμικά όργανα αδυνατούν να επιλύσουν τα προβλήματά τους·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από καιρό πρωτοστατεί στην εξέλιξη της διαδικασίας αναφορών διεθνώς, και εξακολουθεί να έχει το πιο ανοικτό και διαφανές σύστημα στην Ευρώπη, παρέχοντας στους αναφέροντες τη δυνατότητα να συμμετέχουν στις δραστηριότητές του·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε αναφορά εξετάζεται προσεκτικά από την Επιτροπή Αναφορών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αναφέρων έχει το δικαίωμα να λάβει πληροφορίες σχετικά με την απόφαση επί του παραδεκτού που έλαβε η επιτροπή και τη συνέχεια που δόθηκε στην εξέτασή της, μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα και στη γλώσσα του ή στη γλώσσα στην οποία συντάχθηκε η αναφορά·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δραστηριότητες της Επιτροπής Αναφορών βασίζονται στα σχόλια και στις αντιδράσεις που λαμβάνονται από τους αναφέροντες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πληροφορίες που παρέχουν οι αναφέροντες, σε συνδυασμό με την πραγματογνωσία που παρέχεται από την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και άλλους φορείς, έχουν καθοριστική σημασία για το έργο της επιτροπής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παραδεκτές αναφορές συχνά παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για το έργο άλλων κοινοβουλευτικών επιτροπών και διακομματικών ομάδων·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σημαντικός αριθμός αναφορών συζητείται σε συνεδριάσεις της Επιτροπής Αναφορών που είναι ανοικτές στο κοινό, λαμβάνοντας υπόψη ότι συχνά οι αναφέροντες προσκαλούνται να κάνουν μια παρουσίαση της αναφοράς τους και να συμμετέχουν πλήρως στη συζήτηση, συνεισφέροντας έτσι ενεργά στις εργασίες της επιτροπής· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 η Επιτροπή Αναφορών πραγματοποίησε 9 τακτικές συνεδριάσεις, όπου 250 αναφορές συζητήθηκαν με 239 αναφέροντες παρόντες, ενώ 126 αναφέροντες συμμετείχαν ενεργά και έλαβαν τον λόγο· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρόλος που διαδραματίζει η επιτροπή στην ενδυνάμωση των Ευρωπαίων πολιτών συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση της εικόνας και του κύρους του Κοινοβουλίου·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κύρια θέματα που θίγονται στις αναφορές που υποβλήθηκαν το 2019 αφορούσαν περιβαλλοντικά θέματα (ιδίως ζητήματα που αφορούν τη ρύπανση, την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαχείριση των αποβλήτων), τα θεμελιώδη δικαιώματα (ιδίως τα δικαιώματα του παιδιού, τα δικαιώματα ψήφου και τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ, ιδίως στο πλαίσιο του Brexit), τις συνταγματικές υποθέσεις (ιδίως τα ζητήματα που σχετίζονται με τις ευρωπαϊκές εκλογές και την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ), την υγεία (ιδίως θέματα που αφορούν την υγειονομική περίθαλψη και τον αντίκτυπο των κινδύνων και των τοξικών ουσιών), τις μεταφορές (ιδίως τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών και σιδηροδρομικών μεταφορών, τις διασυνοριακές συνδέσεις και τις εποχικές αλλαγές της ώρας), καθώς και την εσωτερική αγορά (ιδίως θέματα που αφορούν τα δικαιώματα των καταναλωτών και την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων), την απασχόληση (ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και τις συμβάσεις επισφαλούς απασχόλησης), τον πολιτισμό και την εκπαίδευση (ιδίως την πρόσβαση στην εκπαίδευση για παιδιά με αναπηρία ή τον εκφοβισμό στα σχολεία), καθώς και πολλούς άλλους τομείς δραστηριότητας·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 73,9 % των αναφορών που ελήφθησαν (1.003 αναφορές) το 2019 υποβλήθηκαν μέσω της δικτυακής πύλης αναφορών του Κοινοβουλίου, σε σύγκριση με το 70,7 % (863 αναφορές) το 2018·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 η διαδικτυακή πύλη αναφορών αναπτύχθηκε περαιτέρω με μια προσαρμοστική σχεδίαση με ικανότητα ανταπόκρισης, η οποία συνάδει με τη νέα «ματιά και αίσθηση» της ιστοσελίδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Europarl)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, έχει καταστεί φιλικότερη προς τον χρήστη και προσβάσιμη για τους πολίτες, οι οποίοι μπορούν τώρα να την χρησιμοποιούν σε οποιαδήποτε συσκευή, έχει βελτιστοποιηθεί για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού προτύπου EN 301 549· και ότι, επίσης, συμμορφώνεται εν μέρει με το πρότυπο των Κατευθυντήριων Γραμμών για την Προσβασιμότητα στο Περιεχόμενο του Παγκόσμιου Ιστού (WCAG) 2.1 επίπεδο ΑΑ · λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα δήλωση περί απορρήτου έχει τηλεφορτωθεί σε όλες τις γλωσσικές εκδόσεις στα υποδείγματα ηλεκτρονικών μηνυμάτων και στη σελίδα εγγραφής και ότι έχει ενεργοποιηθεί το σύστημα Captcha για την καταχώριση των λογαριασμών των χρηστών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικτυακή πύλη αναφορών και η ePetition έχουν ενσωματωθεί περαιτέρω με τη βελτίωση του μηχανισμού συγχρονισμού τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι μεγάλος αριθμός αιτημάτων υποστήριξης εκ μέρους μεμονωμένων χρηστών διεκπεραιώθηκε με επιτυχία·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να σημειωθεί ότι, λόγω της περιόδου διακοπής των ευρωπαϊκών εκλογών, δεν πραγματοποιήθηκαν διερευνητικές επισκέψεις για τις αναφορές για τις οποίες εκκρεμούσε έρευνα κατά τη διάρκεια του 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιτροπή εξέτασε τις αξιολογήσεις παρακολούθησης ορισμένων προηγούμενων διερευνητικών επισκέψεων και ενέκρινε τις εκθέσεις σχετικά με δύο αποστολές που πραγματοποιήθηκαν το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν προγραμματιστεί ορισμένες διερευνητικές επισκέψεις για το 2020·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ) αποτελεί σημαντικό εργαλείο συμμετοχικής δημοκρατίας, το οποίο επιτρέπει στους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση των πολιτικών και της νομοθεσίας της Ευρώπης· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη αποτελεσματικής ενημέρωσης σχετικά με την ΕΠΠ·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα ενημέρωσης διαδραματίζουν καίριο ρόλο σε κάθε δημοκρατικό σύστημα και εξασφαλίζουν περισσότερη διαφάνεια στο πλαίσιο της διαδικασίας της Επιτροπής Αναφορών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ποιοτικός Τύπος είναι σημαντικότατος για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι επικρατεί σύγχυση σε ορισμένα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης σχετικά με τον ρόλο και τις αρμοδιότητες της Επιτροπής Αναφορών·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό, η Επιτροπή Αναφορών είναι αρμόδια για τις σχέσεις με τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, ο οποίος διερευνά καταγγελίες για κακοδιοίκηση εντός των οργάνων και οργανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 η Επιτροπή Αναφορών διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην οργάνωση της εκλογής του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, διεξάγοντας τη δημόσια ακρόαση των υποψηφίων σύμφωνα με το άρθρο 231 του Κανονισμού· και ότι, στις 18 Δεκεμβρίου 2019, η Emily O’Reilly επανεξελέγη Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια για την κοινοβουλευτική περίοδο 2019-2024·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι με το ψήφισμα του της 17ης Ιανουαρίου 2019 σχετικά με τη στρατηγική έρευνα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας OI/2/2017 όσον αφορά τη διαφάνεια των νομοθετικών συζητήσεων στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης(1), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε τη στήριξή του στην έρευνα της Διαμεσολαβήτριας και προέτρεψε το Συμβούλιο να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την όσο το δυνατόν ταχύτερη εφαρμογή των συστάσεων της· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο δεν έχει απαντήσει ούτε στη Διαμεσολαβήτρια ούτε στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και δεν έχει αναλάβει ουδεμία σχετική δράση·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 ενισχύθηκαν περαιτέρω οι σχέσεις μεταξύ της Επιτροπής Αναφορών και της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας, όπως καταδεικνύεται από την ενεργό συμμετοχή της στις συνεδριάσεις της επιτροπής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε συνέχεια του ψηφίσματός του της 12ης Φεβρουαρίου 2019(2), η Emily O’Reilly συμμετείχε στη συνεδρίαση της επιτροπής στις 2 Απριλίου 2019 για ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τα προτεινόμενα νέα προνόμιά της και υπέβαλε στην Επιτροπή Αναφορών την ετήσια έκθεσή της για το 2018 κατά τη συνεδρίασή της επιτροπής στις 4 Σεπτεμβρίου 2019·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαμεσολαβητών, στο οποίο εντάσσονται ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, οι εθνικοί και περιφερειακοί Συνήγοροι του Πολίτη και λοιποί συναφείς οργανισμοί των κρατών μελών, των υποψηφίων προς ένταξη κρατών και άλλων χωρών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, και το οποίο αποσκοπεί στην προώθηση της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με το δίκαιο και την χάραξη πολιτικής της ΕΕ, και στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δραστηριότητες του Δικτύου Αναφορών θα πρέπει να βελτιωθούν εξασφαλίζοντας την αποτελεσματικότερη συνεργασία μεταξύ των επιτροπών που διαχειρίζονται αναφορές· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Δίκτυο Αναφορών θα πρέπει να ενισχύσει τον διάλογο και τη συνεργασία με την Επιτροπή και με άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα ζητήματα που εγείρονται από τους πολίτες στις αναφορές εξετάζονται επαρκώς και επιλύονται·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις πολιτικές της κατευθύνσεις για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2019-2024, η πρόεδρος von der Leyen δεσμεύτηκε να ανταποκρίνεται μέσω νομοθετικής πράξης σε ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, βάσει του άρθρου 225 ΣΛΕΕ, προκειμένου να δώσει ισχυρότερο ρόλο στο Κοινοβούλιο όσον αφορά την πρωτοβουλία θέσπισης νομοθεσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών θα πρέπει να διαδραματίσει στρατηγικό ρόλο όσον αφορά τη δημιουργία άμεσης σχέσης μεταξύ του δικαιώματος νομοθετικής πρωτοβουλίας του Κοινοβουλίου και των ζητημάτων που εγείρονται από τους πολίτες μέσω των αναφορών·

1.  υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή Αναφορών, ως η μόνη επιτροπή που επικοινωνεί απευθείας με τους πολίτες, πρέπει να ενισχύσει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει στην υπεράσπιση και την προώθηση των δικαιωμάτων των πολιτών και των κατοίκων της ΕΕ στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, διασφαλίζοντας ότι οι ανησυχίες και οι καταγγελίες των αναφερόντων εξετάζονται έγκαιρα και επιλύονται μέσω μιας ανοικτής, δημοκρατικής και πλήρως διαφανούς διαδικασίας, και μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας και του διαλόγου με άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ και με εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές·

2.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι αναφέροντες εξακολουθούν να μην ενημερώνονται επαρκώς σχετικά με τους λόγους για τους οποίους η αναφορά χαρακτηρίζεται μη παραδεκτή· τονίζει τη σημασία μιας συνεχούς ενημερωτικής εκστρατείας και δημόσιου διαλόγου σχετικά με τους τομείς δραστηριότητας της Ένωσης με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με το δικαίωμα αναφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρέχοντας σαφέστερες και λεπτομερέστερες πληροφορίες σχετικά με τις εξουσίες της ΕΕ· τονίζει την ανάγκη να εγκριθούν επειγόντως όλα τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή μιας δημοκρατικής διακυβέρνησης της ΕΕ με βάση τη διαφάνεια, την ενισχυμένη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και την άμεση συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ· θεωρεί σημαντική την περαιτέρω προώθηση του δικαιώματος αναφοράς, και την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με αυτό το δικαίωμα· προτείνει την ενίσχυση εκστρατειών ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν καλύτερα τις αρμοδιότητες της ΕΕ και να αποσαφηνιστεί ο ρόλος της Επιτροπής Αναφορών στην κοινή γνώμη·

3.  ζητεί μια πιο δυναμική παρέμβαση στον Τύπο και των μέσων επικοινωνίας και μια πιο ενεργό παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκειμένου να βελτιωθεί η προβολή του έργου της επιτροπής, και να αυξηθεί η ανταπόκρισή της στις ανησυχίες του κοινού και στις συζητήσεις για την ΕΕ, με την παρουσίαση των περιπτώσεων στις οποίες ένα ζήτημα που έθεσε ένας αναφέρων επιλύθηκε με την υποστήριξη της Επιτροπής Αναφορών·

4.  προτείνει τη διεξαγωγή εκστρατειών και εκδηλώσεων προβολής που θα απευθύνονται στους δημοσιογράφους και στα μέσα ενημέρωσης προκειμένου να αποτραπεί η ασαφής πληροφόρηση, και, συνεπώς, να βελτιωθεί τη σχέση μεταξύ Επιτροπής Αναφορών και μέσων ενημέρωσης· υπογραμμίζει ότι τα μέσα ενημέρωσης διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην προσέγγιση των Ευρωπαίων πολιτών σχετικά με το καθημερινό έργο της Επιτροπής Αναφορών και μπορούν να συμβάλλουν, μέσω της δραστηριότητάς τους, στη βελτίωση των γνώσεων των Ευρωπαίων πολιτών σχετικά με το έργο της Επιτροπής Αναφορών· τονίζει ότι είναι καθήκον της ΕΕ να ενθαρρύνει την παροχή πλήρους ενημέρωσης στους ευρωπαίους πολίτες·

5.  τονίζει την ευκαιρία που δίνουν οι αναφορές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ για άμεσο διάλογο με τους πολίτες και τους νόμιμα διαμένοντες στην ΕΕ, που επηρεάζονται από την λανθασμένη εφαρμογή ή παραβίαση του δικαίου της ΕΕ ή τις αντιφατικές ρυθμίσεις στη νομοθεσία της ΕΕ, και για την επίλυση προβλημάτων που έχουν εντοπιστεί· αναγνωρίζει, ως εκ τούτου, το γεγονός ότι οι αναφορές αποτελούν την πύλη εισόδου των πολιτών στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα· υπογραμμίζει την ανάγκη για ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής Αναφορών και των αρμόδιων επιτροπών, των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών όσον αφορά τις έρευνες ή τις προτάσεις σχετικά με την εφαρμογή και τη συμμόρφωση με το δίκαιο της ΕΕ·

6.  θεωρεί απαραίτητη τη βελτίωση της συνεργασίας με εθνικά κοινοβούλια, κυβερνήσεις κρατών μελών, αρμόδια εθνικά θεσμικά όργανα και Διαμεσολαβητές προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αναφορές διαβιβάζονται στις σχετικές και αρμόδιες αρχές·

7.  υπενθυμίζει ότι οι αναφορές συμβάλλουν σημαντικά στον ρόλο της Επιτροπής ως θεματοφύλακα των Συνθηκών· επαναλαμβάνει ότι η καλή συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής Αναφορών και της Επιτροπής είναι ζωτικής σημασίας και ότι οι απαιτούνται ταχύτερες απαντήσεις από την Επιτροπή, για την σωστή διεκπεραίωση των αναφορών· χαιρετίζει, προς τούτο, τη δέσμευση που ανέλαβε ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής για τις διοργανικές σχέσεις και την ανάλυση προοπτικών κ. Maroš Šefčovič, κατά την ακρόασή του ως ορισθείς Επίτροπος, να βελτιώσει περαιτέρω τον χειρισμό των αναφορών από την Επιτροπή και να διασφαλίσει την υποβολή απαντήσεων ακριβείας εντός της τρίμηνης προθεσμίας· ζητεί εκ νέου από την Επιτροπή να εξασφαλίσει τη διαφάνεια και την πρόσβαση σε έγγραφα στο πλαίσιο των διαδικασιών EU Pilot της ΕΕ που συνδέονται με τις ληφθείσες αναφορές, καθώς και τις διαδικασίες EU Pilot και τις διαδικασίες επί παραβάσει, που έχουν ήδη περατωθεί·

8.  καλεί την Επιτροπή να δεσμευτεί ότι θα συμμετέχει πιο ενεργά στην Επιτροπή Αναφορών προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αναφέροντες θα λαμβάνουν ακριβείς απαντήσεις στα αιτήματα και στις καταγγελίες τους σχετικά με την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ·

9.  θεωρεί ότι η Επιτροπή δεν θα πρέπει να εναποθέτει την ευθύνη δράσης αποκλειστικά στον αναφέροντα, όταν εντοπίζεται πρόβλημα που αφορά την εφαρμογή ή την παραβίαση του δικαίου της ΕΕ· πιστεύει ότι η Επιτροπή πρέπει να διερευνά εάν οι εθνικές αρχές έχουν λάβει μέτρα για την επίλυση του προβλήματος που αποτελεί αντικείμενο της αναφοράς και να είναι έτοιμη να παρέμβει σε περίπτωση που οι εθνικές αρχές δεν έχουν προβεί σε αποτελεσματικές ενέργειες·

10.  υπογραμμίζει ότι η διαφάνεια και η πρόσβαση των πολιτών της ΕΕ στα έγγραφα όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου, πρέπει να αποτελούν τον κανόνα προκειμένου να διασφαλίζονται τα υψηλότερα επίπεδα προστασίας των δημοκρατικών δικαιωμάτων των πολιτών· επισημαίνει ότι ο ισχύων κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001(3) δεν αποτυπώνει πλέον την πραγματική κατάσταση· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση αναδιατύπωσης του κανονισμού του 2001, προκειμένου να ενισχύσει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία μέσω της προώθησης ορθών διοικητικών πρακτικών·

11.  σημειώνει ότι η Επιτροπή Αναφορών λαμβάνει συχνά καταγγελίες που αφορούν παραβιάσεις του κράτους δικαίου από ορισμένες αρχές· υπενθυμίζει ότι η διασφάλιση της αποτελεσματικής, ισότιμης και ομοιόμορφης εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ έχει ζωτική σημασία για την προάσπιση του κράτους δικαίου, που αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις αξίες της Ένωσης και των κρατών μελών της, σύμφωνα με το άρθρο 2 ΣΕΕ· με παράλληλο σεβασμό της αρχής της επικουρικότητας, καλεί την Επιτροπή να τηρήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στο πλαίσιο της ανακοίνωσής της, στις 17 Ιουλίου 2019, με τίτλο «Ενίσχυση του κράτους δικαίου εντός της Ένωσης: Στρατηγικό σχέδιο δράσης» (COM(2019)0343), προκειμένου να προωθηθεί μια νοοτροπία σεβασμού του κράτους δικαίου, να ενισχυθεί η συνεργασία με τις εθνικές αρχές και να εξασφαλιστεί μια αποτελεσματική από κοινού αντιμετώπιση των πραγματικών απειλών εντός της Ένωσης·

12.  παροτρύνει την Επιτροπή να ενεργήσει προκειμένου να υπάρξει μια ερμηνεία του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 51 που του εξασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή εμβέλεια και συνοχή· υπενθυμίζει ότι οι προσδοκίες της πλειονότητας όσων υποβάλλουν αναφορά σχετικά με δικαιώματα που τους αναγνωρίζονται στο πλαίσιο του Χάρτη είναι υψηλές και υπερβαίνουν το τρέχον πεδίο εφαρμογής των δικαιωμάτων αυτών·

13.  πιστεύει ότι η συνεργασία με άλλες κοινοβουλευτικές επιτροπές είναι απαραίτητη για την ολοκληρωμένη εξέταση των αναφορών· σημειώνει ότι το 2019 εστάλησαν 65 αναφορές σε άλλες επιτροπές για γνωμοδότηση και 351 προς ενημέρωση και ότι 38 γνωμοδοτήσεις και 9 βεβαιώσεις περί συνεκτίμησης αναφορών στο έργο τους ελήφθησαν από άλλες επιτροπές· σημειώνει επίσης ότι το 2018 εστάλησαν 47 αναφορές σε άλλες επιτροπές για γνωμοδότηση και 660 προς ενημέρωση και ότι 30 γνωμοδοτήσεις και 38 βεβαιώσεις περί συνεκτίμησης αναφορών στο έργο τους ελήφθησαν από άλλες επιτροπές· υπενθυμίζει ότι οι αναφέροντες ενημερώνονται για τις αποφάσεις αίτησης γνωμοδότησης από άλλες επιτροπές για τη διεκπεραίωση των αναφορών τους· υπογραμμίζει, ως εκ τούτου, τη σημασία της συμβολής άλλων επιτροπών, ώστε να είναι σε θέση το Κοινοβούλιο να ανταποκρίνεται ταχύτερα και αποτελεσματικότερα στις ανησυχίες των πολιτών·

14.  είναι πεπεισμένο ότι το Δίκτυο Αναφορών αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για την αύξηση της ευαισθητοποίησης για ζητήματα που εγείρονται στις αναφορές και τη διευκόλυνση της εξέτασης των αναφορών σε άλλες επιτροπές στις οποίες αποστέλλονται προς γνωμοδότηση ή προς ενημέρωση· σημειώνει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι θα δίδεται συνέχεια στις αναφορές στις κοινοβουλευτικές και νομοθετικές εργασίες· τονίζει ότι το Δίκτυο Αναφορών μπορεί να θεωρηθεί στρατηγικό εργαλείο για την προαγωγή του δικαιώματος νομοθετικής πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως προβλέπεται στο άρθρο 225 ΣΛΕΕ, αντιμετωπίζοντας έτσι τις ελλείψεις και τις ασυνέπειες στο δίκαιο της ΕΕ που θίγονται σε αναφορές, προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών· πιστεύει ότι οι τακτικές συνεδριάσεις του δικτύου αναφορών είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κοινοβουλευτικών επιτροπών μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των μελών του δικτύου· τονίζει ότι η στενότερη συνεργασία μεταξύ των επιτροπών μπορεί επίσης να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα κατά τον προγραμματισμό των ακροάσεων και των κοινοβουλευτικών μελετών για τα ίδια θέματα· προτείνει στο Κοινοβούλιο να καταρτίσει μηχανισμό που θα δίνει τη δυνατότητα στην Επιτροπή Αναφορών να συμμετέχει άμεσα στη νομοθετική διαδικασία·

15.  εφιστά ιδιαίτερα την προσοχή στις ετήσιες εκθέσεις που ενέκρινε η Επιτροπή Αναφορών το 2019, ιδίως στην ετήσια έκθεση για τις δραστηριότητες της Επιτροπής Αναφορών το 2018(4) και στην ετήσια έκθεση για το έργο της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας το 2018(5)·

16.  σημειώνει ότι η Επιτροπή Αναφορών έχει εκφράσει τη γνώμη της για σημαντικά ζητήματα που εγείρονται στις αναφορές συμβάλλοντας στις κοινοβουλευτικές και νομοθετικές εκθέσεις, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ(6) και την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον τερματισμό των εποχικών αλλαγών της ώρας και την κατάργηση της οδηγίας 2000/84/ΕΚ(7)·

17.  επισημαίνει ότι πολλές αναφορές έχουν οδηγήσει σε νομοθετική ή πολιτική δράση, είτε μέσω εκθέσεων είτε προτάσεων ψηφίσματος, αλλά και προκαταρκτικών αποφάσεων ή διαδικασιών επί παραβάσει·

18.  σημειώνει ότι τα περιβαλλοντικά ζητήματα αποτέλεσαν τον κύριο λόγο ανησυχίας για τους αναφέροντες κατά το 2019· επισημαίνει εν προκειμένω την πρόταση ψηφίσματος σύμφωνα με το άρθρο 227 παράγραφος 2 σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων, που εγκρίθηκε στις 21 Μαρτίου 2019 από την Επιτροπή Αναφορών και στις 4 Απριλίου 2019 στην ολομέλεια(8)· τονίζει ότι η διαχείριση των αποβλήτων είναι μία από τις κύριες παγκόσμιες κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις, και επαναλαμβάνει την έκκλησή του για μεγιστοποίηση της προσπάθειας στους τομείς της πρόληψης, της επαναχρησιμοποίησης, της χωριστής συλλογής και της ανακύκλωσης, ώστε να ενισχυθεί η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία· καλεί εκ νέου την Επιτροπή να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, όπως ορίζεται στις αναθεωρημένες οδηγίες για τα απόβλητα· εφιστά την προσοχή στην τελική έκθεση της διερευνητικής επίσκεψης στη Valledora (Ιταλία), η οποία εγκρίθηκε στις 11 Απριλίου 2019, και καλεί τις αρμόδιες εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να διασφαλίσουν την πλήρη και συνεπή εφαρμογή όλων των συστάσεων που περιέχονται σε αυτήν·

19.  εφιστά την προσοχή στην ακρόαση σχετικά με την άρνηση της κλιματικής αλλαγής, που η Επιτροπή Αναφορών διεξήγαγε στις 21 Μαρτίου 2019 από κοινού με την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων· θεωρεί ότι η Επιτροπή Αναφορών πρέπει να εξακολουθήσει να καταπολεμά το φαινόμενο της άρνησης της κλιματικής αλλαγής, μεταξύ άλλων προάγοντας τη θέσπιση αποτελεσματικών και αποτρεπτικών κυρώσεων κατά ομάδων εκπροσώπησης συμφερόντων που ασκούν πίεση στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, των οποίων οι δραστηριότητες σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το φαινόμενο άρνησης της κλιματικής αλλαγής· τονίζει την καίρια σημασία που έχει η διασφάλιση ότι το μελλοντικό έργο της Επιτροπής Αναφορών θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην κλιματική αλλαγή με στόχο την ενίσχυση των συνολικών δραστηριοτήτων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ που αποσκοπούν στη συνεπή εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της Συμφωνίας του Παρισιού·

20.  επισημαίνει τις μελέτες με θέμα «Διασυνοριακή πυρηνική ασφάλεια, ευθύνη και συνεργασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση» και «Ενδοκρινικοί διαταράκτες: από τις επιστημονικές αποδείξεις στην προστασία της ανθρώπινης υγείας», τις οποίες η Επιτροπή Αναφορών ανέθεσε στο πλαίσιο της εξέτασης σημαντικού αριθμού αναφορών που ανέφεραν ανησυχίες σχετικά με τα θέματα αυτά και οι οποίες παρουσιάστηκαν κατά τις συνεδριάσεις της στις 20 Φεβρουαρίου 2019 και στις 2 Απριλίου 2019· θεωρεί λυπηρό το ότι, σύμφωνα με τα όσα περιγράφουν πολλές αναφορές, οι περιβαλλοντικοί κανόνες δεν εφαρμόζονται πάντοτε σωστά στα κράτη μέλη· τονίζει τη σημασία της ανταπόκρισης στις προσδοκίες των πολιτών της ΕΕ σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και, ως εκ τούτου, καλεί την Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, να διασφαλίσουν την ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στον εν λόγω τομέα· είναι πεπεισμένο ότι η Επιτροπή πρέπει να εντείνει τις δραστηριότητές της προκειμένου να διασφαλίσει ότι, όταν οι αναφέροντες εντοπίζουν και επισημαίνουν σοβαρούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον στις περιβαλλοντικές αξιολογήσεις που διενεργούνται από κράτη μέλη για την έγκριση έργων υποδομών, οι εν λόγω αξιολογήσεις θα βασίζονται σε ακριβείς και ολοκληρωμένες αναλύσεις σε πλήρη συμμόρφωση με το δίκαιο της ΕΕ·

21.  εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τις σοβαρές βλάβες που έχει υποστεί η υγεία των πολιτών - εκ των οποίων τα παιδιά έχουν καταγραφεί ως εκείνα που υφίστανται τις περισσότερες αρνητικές επιπτώσεις - που διαμένουν σε περιοχές όπου παράγονται μεγάλες ποσότητες καρκινογόνων ουσιών· πιστεύει ακράδαντα ότι η Επιτροπή πρέπει να προβεί σε πλήρη αξιοποίηση και συνεπή εφαρμογή των διατάξεων που παρατίθενται στο παράρτημα XIV του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 (REACH) σχετικά με τις ουσίες που υπόκεινται σε αδειοδότηση ως καρκινογόνες, ανθεκτικές και βιοσυσσωρεύσιμες, προκειμένου να εξασφαλίσει την αντικατάστασή τους από μη τοξικές εναλλακτικές ουσίες, προωθώντας μεταξύ άλλων βιομηχανικές διεργασίες παραγωγής που στοχεύουν σε αυτό·

22.  εφιστά την προσοχή στον μεγάλο αριθμό αναφορών για το Brexit που υποβλήθηκαν το 2019, οι οποίες ζητούν κυρίως την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ πριν και μετά το Brexit· εκφράζει την ικανοποίησή του για το εξαιρετικό έργο της Επιτροπής Αναφορών, η οποία, δίδοντας φωνή στις ανησυχίες που εξέφρασαν οι αναφέροντες, συνέβαλε στο να εξασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα των πολιτών παραμένουν μία από τις βασικές προτεραιότητες του Κοινοβουλίου στις διαπραγματεύσεις για το Brexit· τονίζει ότι, λόγω της αβεβαιότητας σχετικά με το ενδεχόμενο αποχώρησης του ΗΒ χωρίς συμφωνία, υπάρχουν πολλοί πολίτες, τόσο στην ΕΕ όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίοι απευθύνθηκαν στην Επιτροπή Αναφορών καθώς φοβούνται ότι διακυβεύονται τα δικαιώματά τους λόγω μη σύναψης συμφωνίας· τονίζει ότι, σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος αλλάξει το καθεστώς του εντός της ΕΕ, η θέσπιση κατάλληλης νομοθεσίας μπορεί να βοηθήσει προκειμένου να προασπιστούν τα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι πολίτες της ΕΕ που διαμένουν σε αυτό και δεν είναι υπήκοοί του·

23.  υπενθυμίζει τον ειδικό ρόλο προστασίας που διαδραματίζει η Επιτροπή Αναφορών εντός της ΕΕ στο πλαίσιο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία· επισημαίνει το σημαντικό συνεχές έργο της επιτροπής σε σχέση με αναφορές για θέματα που σχετίζονται με τις αναπηρίες· σημειώνει ότι ο αριθμός των αναφορών για την αναπηρία μειώθηκε το 2019 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος· σημειώνει, ωστόσο, ότι η προσβασιμότητα και οι διακρίσεις παραμένουν μεταξύ των κύριων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρίες· υπενθυμίζει ότι το 2019 η Επιτροπή Αναφορών έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στη συζήτηση των αναφορών σχετικά με την εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς για τα παιδιά με αναπηρία· ζητεί να τεθεί στον πυρήνα της Ευρώπης ένα νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων, και να καταρτιστούν συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να προωθηθεί η συμμετοχικότητα και να διευκολυνθεί η αναγνώριση και η δυνατότητα μεταφοράς των δεξιοτήτων εντός της Ευρώπης·

24.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το 2019 η Επιτροπή Αναφορών εξέτασε τις ανησυχίες των πολιτών όσον αφορά τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, όπως διατυπώθηκαν σε αρκετές αναφορές· υπενθυμίζει εν προκειμένω ότι, κατά τη συνεδρίασή της στις 2 Απριλίου 2019, η επιτροπή διοργάνωσε εργαστήριο με θέμα «Συγκρούσεις συμφερόντων - Ακεραιότητα, λογοδοσία και διαφάνεια στα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ», όπου εξετάστηκαν τα επιτεύγματα όσον αφορά τις συγκρούσεις συμφερόντων, την ακεραιότητα, τη λογοδοσία, τη διαφάνεια, τους κώδικες δεοντολογίας και τη μεταπήδηση στον ιδιωτικό τομέα υπαλλήλων από τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ· επισημαίνει τη σημαντική συμβολή στη συζήτηση της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας, η οποία εκφώνησε κεντρική ομιλία σχετικά με τα επιτεύγματα και τις προκλήσεις για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ·

25.  ζητεί την ταχεία έγκριση νομικών μεταρρυθμίσεων που θα στοχεύουν στην αντιμετώπιση της έλλειψης διαφάνειας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ, της σύγκρουσης συμφερόντων και όλων των ζητημάτων δεοντολογίας σε επίπεδο ΕΕ που επηρεάζουν τη νομοθετική διαδικασία σχετικά με ζητήματα που θέτουν οι πολίτες μέσω των αναφορών·

26.  εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η πλειονότητα της ολομέλειας του Κοινοβουλίου τάχθηκε υπέρ του ψηφίσματος της 17ης Ιανουαρίου 2019, σχετικά με τη στρατηγική έρευνα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας OI/2/2017 όσον αφορά τη διαφάνεια των νομοθετικών συζητήσεων στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης(9)· υπενθυμίζει ότι το Συμβούλιο, ως συννομοθέτης, είναι απαραίτητο θεσμικό όργανο για τους πολίτες της Ένωσης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι πολλές συζητήσεις και συνεδριάσεις του Συμβουλίου πραγματοποιούνται ακόμη κεκλεισμένων των θυρών· καλεί το Συμβούλιο να εφαρμόσει πολιτική μεγαλύτερης διαφάνειας προκειμένου να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στα δημόσια θεσμικά όργανα· ενθαρρύνει το Συμβούλιο να δημοσιοποιεί ορισμένες συναντήσεις και έγγραφα, ώστε να επιτευχθεί καλύτερη επικοινωνία με τους Ευρωπαίους πολίτες και με τα εθνικά κοινοβούλια·

27.  αναγνωρίζει το αποτέλεσμα της δημόσιας ακρόασης που διοργάνωσε η Επιτροπή Αναφορών στις 12 Νοεμβρίου 2019 σχετικά με τον αμερικανικό νόμο περί φορολογικής συμμόρφωσης αλλοδαπών λογαριασμών (FATCA) και τον εξωεδαφικό αντίκτυπό του στους πολίτες της ΕΕ· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή και το Συμβούλιο φαίνονται να αποδίδουν μεγαλύτερη σημασία στις διεθνείς σχέσεις με τις ΗΠΑ από τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των πολιτών της ΕΕ, ιδίως στην περίπτωση της φορολογικής συμμόρφωσης αλλοδαπών λογαριασμών (FATCA), και καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να αναλάβουν τις ευθύνες τους, αναλαμβάνοντας άμεση και ουσιώδη δράση για την υποστήριξη των ενδιαφερόμενων πολιτών, όπως έχει ζητήσει το Κοινοβούλιο με το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2018 σχετικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις του αμερικανικού νόμου περί φορολογικής συμμόρφωσης αλλοδαπών λογαριασμών για τους πολίτες της ΕΕ(10)·

28.  επισημαίνει τις σημαντικές τρέχουσες εργασίες της Επιτροπής Αναφορών με στόχο την προστασία της καλής μεταχείρισης των ζώων στην ΕΕ, όπως αποδεικνύεται από τον σημαντικό αριθμό αναφορών επί του θέματος που συζητήθηκαν στις συνεδριάσεις της το 2019· θεωρεί θεμελιώδους σημασίας τη δρομολόγηση μιας νέας ενωσιακής στρατηγικής σχετικά με την ορθή μεταχείριση των ζώων με στόχο την κάλυψη των υφιστάμενων ελλείψεων και τη διασφάλιση πλήρους και αποτελεσματικής προστασίας της καλής διαβίωσης των ζώων μέσω ενός σαφούς και εξαντλητικού νομοθετικού πλαισίου το οποίο θα συμμορφώνεται πλήρως με τις απαιτήσεις του άρθρου 13 ΣΛΕΕ· εφιστά την προσοχή στη δημόσια ακρόαση σχετικά με την επαναξιολόγηση του πληθυσμού των λύκων στην ΕΕ, την οποία διοργάνωσε η Επιτροπή Αναφορών στις 5 Δεκεμβρίου 2019 από κοινού με την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και σε συνεργασία με την Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, προκειμένου να εκφράσει τις ανησυχίες των πολιτών σχετικά με το νομικό πλαίσιο για την προστασία του λύκου, καθώς και σχετικά με τις επιπτώσεις του πληθυσμού των λύκων και άλλων μεγάλων σαρκοφάγων ζώων, όπως η καφέ αρκούδα, στο περιβάλλον και στις αγροτικές κοινότητες· επισημαίνει ότι, στα πλαίσια της οδηγίας για τους οικοτόπους, τα μεγάλα σαρκοφάγα εντάσσονται στα προστατευόμενα είδη στα περισσότερα κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν καλύτερα τα εργαλεία που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για την αντιμετώπιση πιθανών συγκρούσεων σχετικά με την προστασία των προστατευόμενων μεγάλων σαρκοφάγων· καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει το συντομότερο δυνατό επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με τους κανόνες προστασίας των ειδών, ώστε να επιτευχθεί ικανοποιητική συνύπαρξη μεταξύ ανθρώπων και μεγάλων σαρκοφάγων στις επηρεαζόμενες περιοχές·

29.  θεωρεί ουσιαστικής σημασίας το να μπορούν οι πολίτες να συμμετέχουν άμεσα στη δρομολόγηση νομοθετικών προτάσεων· τονίζει ότι η ΕΠΠ αποτελεί θεμελιώδες μέσο για την ενεργό συμμετοχή του πολίτη στα κοινά και τη συμμετοχή του κοινού· εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση, στις 17 Απριλίου 2019, των νέων κανόνων για την ΕΠΠ, οι οποίοι επιφέρουν ορισμένες διαρθρωτικές και τεχνικές βελτιώσεις για να καταστεί το μέσο αυτό πιο προσβάσιμο και φιλικό προς τον χρήστη, καθώς και για τη διευκόλυνση της αυξημένης συμμετοχής των πολιτών της ΕΕ στη νομοθετική διαδικασία της Ένωσης· σημειώνει τον σημαντικό αριθμό των νέων πρωτοβουλιών που καταχωρίστηκαν από την Επιτροπή το 2019, από τις οποίες προκύπτει ότι οι πολίτες δράττονται της ευκαιρίας να χρησιμοποιούν τα μέσα αυτά για να συμμετέχουν στη διαδικασία χάραξης πολιτικής και στη διαδικασία νομοθέτησης· ζητεί τη υλοποίηση περισσότερων ενημερωτικών εκστρατειών σχετικά με τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών, προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι Ευρωπαίοι πολίτες να αξιοποιήσουν τον εν λόγω πόρο· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι μέχρι στιγμής οι περισσότερες από τις επιτυχημένες πρωτοβουλίες πολιτών δεν οδήγησαν σε νομοθετική πρόταση της Επιτροπής· ενθαρρύνει την Επιτροπή να προσεγγίσει τις πρωτοβουλίες πολιτών με όσο δυνατόν περισσότερο ανοικτό και δεκτικό τρόπο για να καταστεί το μέσο αυτό μια πραγματική επιτυχία της ευρωπαϊκής συμμετοχικής δημοκρατίας στα μάτια των πολιτών· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να δρομολογήσει νομοθετική πρόταση με βάση κάθε επιτυχημένη ΕΠΠ που υποστηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

30.  υπενθυμίζει ότι οι σχέσεις με τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή συγκαταλέγονται μεταξύ των αρμοδιοτήτων που αναθέτει ο Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Επιτροπή Αναφορών· χαιρετίζει τη γόνιμη συνεργασία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με την Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, καθώς και τη συμμετοχή της στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαμεσολαβητών· υπογραμμίζει τις εξαιρετικές σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας και της Επιτροπής Αναφορών· επισημαίνει τον καίριο ρόλο που διαδραμάτισε η Επιτροπή Αναφορών προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι δημόσιες ακροάσεις των υποψηφίων στο πλαίσιο της εκλογικής διαδικασίας για τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή το 2019 διεξήχθησαν κατά τρόπο διαφανή και αποτελεσματικό·

31.  εκτιμά ιδίως τη συνεισφορά, σε τακτά χρονικά διαστήματα, της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας στις εργασίες της επιτροπής καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους· υποστηρίζει ακράδαντα ότι τα θεσμικά και λοιπά όργανα ή οι οργανισμοί της Ένωσης πρέπει να εξασφαλίζουν συνεπή και αποτελεσματική παρακολούθηση των συστάσεων του Διαμεσολαβητή·

32.  υπενθυμίζει ότι η διαδικτυακή πύλη αναφορών αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο για την εξασφάλιση μιας ομαλής, αποτελεσματικής και διαφανούς διαδικασίας υποβολής αναφορών· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ευθυγράμμισή της με την «ματιά και αίσθηση» της ιστοσελίδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Europarl)· υπενθυμίζει ότι από τα τέλη του 2017, έγγραφα όπως ημερήσιες διατάξεις, πρακτικά και ανακοινώσεις της Επιτροπής Αναφορών αναφορτώνονται αυτόματα στην ιστοσελίδα, καθιστώντας την πύλη πιο ευέλικτη, διαφανή και προσβάσιμη για τους πολίτες· τονίζει ότι πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες ώστε η πύλη να καταστεί πιο προσβάσιμη για τα άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβάνοντας μέσα που θα επιτρέπουν στους αναφέροντες να υποβάλλουν αναφορές στις εθνικές νοηματικές γλώσσες της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες της Ένωσης μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα υποβολής αναφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως περιλαμβάνεται στα άρθρα 20 και 24 ΣΛΕΕ και στο άρθρο 44 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· προτείνει να διασφαλιστεί μεγαλύτερη προβολή της διαδικτυακής πύλης αναφορών στον ιστότοπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· θεωρεί ότι το δικαίωμα αναφοράς συνδέεται άμεσα με τις δραστηριότητες του θεσμικού οργάνου και αξίζει μια ορατή και εύκολα προσβάσιμη θέση στον ιστότοπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· ζητεί να διενεργηθεί αξιολόγηση σχετικά με τον τρόπο αποτροπής της χρήσης κλεμμένων ή ψεύτικων ταυτοτήτων·

33.  επισημαίνει ότι παρόλο που ο αριθμός των χρηστών που υποστηρίζουν μία ή περισσότερες αναφορές έχει αυξηθεί σε σύγκριση με το 2018, στη διαδικτυακή πύλη αναφορών του Κοινοβουλίου, κάποιοι αναφέροντες εξακολουθούν να εγείρουν τεχνικές δυσκολίες στην υποστήριξη αναφορών·

34.  τονίζει ότι το εργαλείο ηλεκτρονικής υποβολής αναφορών αποτελεί σημαντική βάση δεδομένων για τη λειτουργία της Επιτροπής Αναφορών, αλλά η διεπαφή του χρήζει βελτίωσης και εκσυγχρονισμού για να καταστεί το εν λόγω εργαλείο περισσότερο εύχρηστο και προσβάσιμο·

35.  συγχαίρει τη γραμματεία της Επιτροπής Αναφορών για το γεγονός ότι χειρίζεται τις αναφορές αποτελεσματικά και με μεγάλη προσοχή, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της επιτροπής και τον κύκλο ζωής των αναφορών στις διοικητικές υπηρεσίες του ΕΚ·

36.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα, καθώς και την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στις επιτροπές αναφορών των κρατών μελών, στους εθνικούς διαμεσολαβητές ή στους αντίστοιχους αρμόδιους φορείς.

(1) ΕΕ C 411 της 27.11.2020, σ. 149. (2) ΕΕ C 449 της 23.12.2020, σ. 182. (3) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής (ΕΕ L 145 της 31.5.2001, σ. 43). (4) Έκθεση που εγκρίθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2019. (5) Έκθεση που εγκρίθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2019. (6) Γνώμη που εκδόθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2019. (7) Γνώμη που εκδόθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2019. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0338. (9) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0045. (10) ΕΕ C 118 της 8.4.2020, σ. 141.