Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (COM(2020)0408 – C9-0150/2020 – 2020/0104(COD))

P9_TA(2021)0038 A9-0214/2020

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2020)0408),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 175 τρίτο εδάφιο της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C9-0150/2020),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 16ης Ιουλίου 2020(1),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών της 14ης Οκτωβρίου 2020(2),

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από τις αρμόδιες επιτροπές σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 22ας Δεκεμβρίου 2020, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις κοινές διαβουλεύσεις της Επιτροπής Προϋπολογισμών και της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής σύμφωνα με το άρθρο 58 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού και της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης,

–  έχοντας υπόψη τη θέση υπό μορφή τροπολογιών της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

–  έχοντας υπόψη την επιστολή της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών και της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0214/2020),

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  εγκρίνει την κοινή δήλωση του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα·

3.  εγκρίνει την κοινή δήλωση του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα·

4.  λαμβάνει υπόψη τις δηλώσεις της Επιτροπής που επισυνάπτονται στο παρόν ψήφισμα·

5.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

6.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 10 Φεβρουαρίου 2021 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2021/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, κανονισμός (ΕΕ) 2021/241.)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ

ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ, ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΩΣΤΕ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΙ ΔΥΝΑΤΗ Η ΕΚΔΟΣΗ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΓΙΑ ΤΟ NEXTGENERATIONEU

Η Επιτροπή υπενθυμίζει την κοινή πολιτική φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει τη φιλοδοξία της να αντλήσει τουλάχιστον το 30% των κεφαλαίων που θα δανειστεί για τις ανάγκες του NextGenerationEU από τις κεφαλαιαγορές, μέσω της έκδοσης ομολόγων που συμβάλλουν στην επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων.

Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν να διερευνήσουν σοβαρά τη δυνατότητα θέσπισης κανόνων για τον καθορισμό υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων για τα κράτη μέλη, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα πληροφοριών για τον σκοπό της αξιολόγησης της συμβολής στους περιβαλλοντικούς στόχους, των κεφαλαίων που αντλούνται με δανεισμό από τις κεφαλαιαγορές. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα επιδιώξει να υποβάλει σχετική νομοθετική πρόταση κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021.

ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή υπενθυμίζουν την ανάγκη να εξασφαλιστούν ουσιαστικοί λογιστικοί και άλλοι έλεγχοι για την αποφυγή της διπλής χρηματοδότησης και για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της απάτης, της διαφθοράς και της σύγκρουσης συμφερόντων σε σχέση με τα μέτρα που υποστηρίζονται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Τα δύο θεσμικά όργανα θεωρούν ουσιαστικό, τα κράτη μέλη να συλλέγουν και να καταγράφουν δεδομένα σχετικά με τους τελικούς αποδέκτες και τους δικαιούχους ενωσιακής χρηματοδότησης σε ηλεκτρονική τυποποιημένη και διαλειτουργική μορφή, και να χρησιμοποιούν το ενιαίο εργαλείο εξόρυξης δεδομένων που θα παρέχεται από την Επιτροπή.

ΠΡΟΣΘΕΤΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπενθυμίζει τη μονομερή δήλωσή της για το θέμα αυτό στο πλαίσιο του κανονισμού περί κοινών διατάξεων, ο οποίος εφαρμόζεται, τηρουμένων των αναλογιών, στο άρθρο 22 του κανονισμού για το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ

Η Επιτροπή θεωρεί ότι, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή, η μεθοδολογία του παραρτήματος VI του κανονισμού για τη θέσπιση Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα πρέπει να ενσωματωθεί στον κανονισμό περί κοινών διατάξεων.

(1) ΕΕ C 364 της 28.10.2020, σ. 132. (2) ΕΕ C 440 της 18.12.2020, σ. 160.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας 2020 (2020/2123(INI))

P9_TA(2021)0039 A9-0002/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την Ετήσια Έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για το 2019,

–  έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις της ΕΚΤ όσον αφορά τα στοιχεία που περιλαμβάνονταν στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ετήσια έκθεση της ΕΚΤ για το 2018,

–  έχοντας υπόψη το καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ESCB/ΕΣΚΤ) και της ΕΚΤ, και ιδίως τα άρθρα 15 και 21,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 123, 127 παράγραφοι 1, 2 και 5, 130, 132 και 284 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος για τη ζώνη του ευρώ και τα μέτρα που ενέκρινε το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ στις 4 Ιουνίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την έρευνα της ΕΚΤ σχετικά με την πρόσβαση σε χρηματοδότηση των επιχειρήσεων στη ζώνη του ευρώ για το διάστημα μεταξύ Οκτωβρίου του 2019 και Μαρτίου του 2020, η οποία δημοσιεύτηκε στις 8 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη τις μακροοικονομικές προβλέψεις του προσωπικού της ΕΚΤ για τη ζώνη του ευρώ οι οποίες δημοσιεύτηκαν στις 10 Σεπτεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τους νομισματικούς διαλόγους με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Christine Lagarde, της 6ης Φεβρουαρίου 2020, της 8ης Ιουνίου 2020 και της 28ης Σεπτεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τη θέση του της 28ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη δημιουργία πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων(1),

–   έχοντας υπόψη το έκτακτο έγγραφο αριθ. 247 της ομάδας δράσης της ΕΚΤ για τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία του Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Σταθερά κρυπτονομίσματα: επιπτώσεις για τη δημοσιονομική πολιτική, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις υποδομές της αγοράς και τις πληρωμές και την τραπεζική εποπτεία στη ζώνη του ευρώ» (Stablecoins: Implications for monetary policy, financial stability, market infrastructure and payments, and banking supervision in the euro area),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του της 14ης Μαρτίου 2019, σχετικά με την ισορροπία των φύλων κατά τον διορισμό σε ενωσιακές θέσεις του οικονομικού και νομισματικού τομέα(2),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της ΕΚΤ του Οκτωβρίου του 2020 για το ψηφιακό ευρώ,

–  έχοντας υπόψη το έκτακτο έγγραφο αριθ. 201 της ΕΚΤ του Νοεμβρίου του 2017, με τίτλο «The use of cash by households in the euro area» (Η χρήση μετρητών από τα νοικοκυριά στη ζώνη του ευρώ),

–  έχοντας υπόψη την επικαιροποίηση της περιβαλλοντικής δήλωσης της ΕΚΤ του 2020,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 142 παράγραφος 1 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0002/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την οικονομική πρόβλεψη της Επιτροπής για το καλοκαίρι του 2020, δεδομένων των οικονομικών κλυδωνισμών που προκλήθηκαν από την πανδημία της COVID-19, θα υπάρξει συρρίκνωση της οικονομίας της ζώνης του ευρώ κατά 8,7 % το 2020 και ανάπτυξη της τάξης του 6,1 % το 2021, ενώ η οικονομία της ΕΕ-27 θα συρρικνωθεί κατά 8,3 % το 2020 και θα αναπτυχθεί κατά 5,8 % το 2021·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη μακροοικονομική πρόβλεψη της ΕΚΤ του Σεπτεμβρίου του 2020, το ετήσιο ποσοστό πληθωρισμού για τη ζώνη του ευρώ στον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), θα διαμορφωθεί σε 0,3 % το 2020, σε 1,0 % το 2021 και σε 1,3 % το 2022 κατά μέσο όρο, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό, υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις στη ζώνη του ευρώ·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, το ποσοστό ανεργίας τον Αύγουστο του 2020 ήταν 7,4 % στην ΕΕ και 8,1 % στη ζώνη του ευρώ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να αυξηθεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό ανεργίας είναι ανομοιογενές στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται υπέρμετρες περιφερειακές ανισότητες όσον αφορά την ανεργία, τόσο στο εσωτερικό των κρατών μελών όσο και μεταξύ τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το υψηλό ποσοστό ανεργίας των νέων εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί στην ΕΕ·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στοιχεία της ΕΚΤ σχετικά με τον ΕνΔΤΚ για το 2020 καταδεικνύουν ότι η κρίση της COVID-19 έχει αποπληθωριστικό αντίκτυπο σε πολλά κράτη μέλη·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΕΚΤ του Σεπτεμβρίου, το παγκόσμιο πραγματικό ΑΕγχΠ (εξαιρουμένης της ζώνης του ευρώ) θα μειωθεί κατά 3,7 % το 2020 και στη συνέχεια θα ανακάμψει κατά 6,2 % το 2021 και 3,8 % το 2022·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά τη λήψη ισορροπημένου ως προς την εκπροσώπηση των φύλων καταλόγου υποψηφίων με τουλάχιστον δύο ονόματα για θέσεις στην Εκτελεστική Επιτροπή της ΕΚΤ, ο κατάλογος υποψηφίων για τον διορισμό νέου μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής για την αντικατάσταση του Yves Mersch απαρτίζονταν μόνον από άνδρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 το καθαρό κέρδος της ΕΚΤ ανήλθε σε 2 366 δισεκατομμύρια EUR, έναντι 1 575 δισεκατομμυρίων EUR το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση αυτή μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην αύξηση των καθαρών εσόδων από τόκους επί του χαρτοφυλακίου σε δολάρια ΗΠΑ και του χαρτοφυλακίου του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP)·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στα τέλη του 2019, το μέγεθος του ισολογισμού του Ευρωσυστήματος ανήλθε στο υψηλό ποσό των 4 671 425 EUR, ποσό που είναι το δεύτερο υψηλότερο όλων των εποχών μετά το ποσό του 2018·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΜΜΕ, οι οποίες εξακολουθούν να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας και των κοινωνιών της ΕΕ και ενισχύουν την οικονομική και κοινωνική συνοχή, χρειάζονται περαιτέρω στήριξη·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΜΜΕ έχουν πληγεί σοβαρά από την κρίση της COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξελίξεις στις γενικές οικονομικές προοπτικές έχουν επηρεάσει αρνητικά την πρόσβασή τους σε χρηματοδότηση·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΣΛΕΕ ορίζει ότι η εντολή της ΕΚΤ είναι η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών και η υποστήριξη των γενικών οικονομικών πολιτικών στην Ένωση προκειμένου να συμβάλει στην υλοποίηση των στόχων της Ένωσης·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει δεσμευτεί για την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 και ότι αποστολή της ΕΚΤ είναι να συμβάλει στην επίτευξή της· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποστολή της ΕΚΤ δεν περιορίζεται στη σταθερότητα των τιμών, αλλά περιλαμβάνει επίσης την ασφάλεια και την ευρωστία του τραπεζικού συστήματος και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έρευνα του Ευρωβαρομέτρου του Νοεμβρίου 2019, η υποστήριξη της κοινής γνώμης για την ευρωπαϊκή οικονομική και νομισματική ένωση με ένα ενιαίο νόμισμα, το ευρώ, αντιστοιχούσε σε ποσοστό 62 % το 2019·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 18 Μαρτίου 2020, η ΕΚΤ ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP) ως ένα νέο, έκτακτο πρόγραμμα για αγορές στοιχείων ενεργητικού του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα ύψους 750 δισεκατομμυρίων EUR, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ οι οποίοι απορρέουν από την πανδημία του κορονοϊού·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 4 Ιουνίου 2020, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να αυξήσει το ύψος του PEPP στα 1,35 τρισεκατομμύρια EUR, να επεκτείνει τον χρονικό ορίζοντα των καθαρών αγορών βάσει του PEPP τουλάχιστον έως το τέλος Ιουνίου του 2021 και να επανεπενδύονται τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του PEPP κατά τη λήξη τους τουλάχιστον έως το τέλος του 2022· σημειώνει, επιπλέον, ότι οι καθαρές αγορές βάσει του προγράμματος αγοράς στοιχείων του ενεργητικού (APP) της ΕΚΤ θα συνεχίσουν να πραγματοποιούνται σε μηνιαίο ρυθμό ύψους 20 δισεκατομμυρίων EUR, παράλληλα με τις αγορές βάσει του πρόσθετου προσωρινού κονδυλίου ύψους 120 δισεκατομμυρίων EUR έως το τέλος του 2020·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν ληφθεί άλλα μέτρα πολιτικής για την παροχή ρευστότητας, όπως οι στοχευμένες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ ΙΙΙ) και οι έκτακτες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης για την πανδημία (PELTRO), ένας μηχανισμός ρευστότητας ειδικός για την πανδημία·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφάλισης Καταθέσεων έχει καθυστερήσει σημαντικά, παρά τις προτάσεις της Επιτροπής και της ΕΚΤ σχετικά με την επείγουσα ανάγκη προστασίας των καταθέσεων σε επίπεδο ΕΕ·

Γενική επισκόπηση

1.  χαιρετίζει τον ρόλο της ΕΚΤ στη διαφύλαξη της σταθερότητας του ευρώ· τονίζει ότι η θεσμική ανεξαρτησία της ΕΚΤ, όπως ορίζεται στις Συνθήκες, αποτελεί προϋπόθεση τόσο για την εκπλήρωση της εντολής της όσο και για την διατήρηση της δημοκρατικής νομιμότητάς της· επισημαίνει ότι, στο πλαίσιο της εν λόγω ανεξαρτησίας, η ΕΚΤ δεν πρέπει ούτε να ζητεί ούτε να λαμβάνει οδηγίες από θεσμικά όργανα ή οργανισμούς της Ένωσης, από κυβερνήσεις κρατών μελών ή από οποιονδήποτε άλλον οργανισμό· τονίζει ότι η ανεξαρτησία αυτή δεν πρέπει να παραβιάζεται και επισημαίνει επιπλέον ότι η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας θα πρέπει πάντα να συμπληρώνεται από αντίστοιχο επίπεδο λογοδοσίας· τονίζει ότι στην ΣΛΕΕ αναφέρεται ότι, πέρα από την πρωταρχική εντολή της όσον αφορά τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, η ΕΚΤ πρέπει να υποστηρίζει επίσης τις γενικές οικονομικές πολιτικές της Ένωσης προκειμένου να συμβάλλει στην υλοποίηση των στόχων της Ένωσης, εφόσον δεν είναι ασυμβίβαστοι με την πρωταρχική εντολή· υπογραμμίζει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη, η σύγκλιση, η πλήρης απασχόληση και η κοινωνική πρόοδος αποτελούν γενικούς στόχους της Ένωσης όπως ορίζεται στο άρθρο 3 ΣΛΕΕ·

2.  επικροτεί τη δημιουργία ενός κέντρου για την κλιματική αλλαγή ως νέας μονάδας εντός της ΕΚΤ·

3.  τονίζει τη μη αναστρεψιμότητα του ενιαίου νομίσματος· υπογραμμίζει ότι το ευρώ δεν αποτελεί απλώς ένα νομισματικό, αλλά και ένα πολιτικό σχέδιο·

4.  εκφράζει την ανησυχία του για την πρωτοφανή υγειονομική, οικονομική και κοινωνική κρίση που προκάλεσε η πανδημία της COVID-19 και η οποία οδήγησε σε απότομη συρρίκνωση της οικονομίας της ζώνης του ευρώ και σε ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας, στην οποία συμπεριλαμβάνεται επίσης αύξηση της ανεργίας· σημειώνει ότι η δραστηριότητα στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να ανακάμψει, παρόλο που η ταχύτητα και η εμβέλεια της ανάκαμψης παραμένουν εξαιρετικά αβέβαιες και ανομοιόμορφες μεταξύ των κρατών μελών·

5.  εκφράζει, επιπλέον, την ανησυχία του για το γεγονός ότι η ισορροπία των κινδύνων που απειλούν τις προοπτικές ανάπτυξης παραμένει δυσμενής σε ένα πλαίσιο εξαιρετικής αβεβαιότητας, όπου η έκταση της συρρίκνωσης και της ανάκαμψης θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια και την αποτελεσματικότητα των μέτρων περιορισμού, από την επιτυχία των δημοσιονομικών και νομισματικών πολιτικών μετριασμού των δυσμενών επιπτώσεων στα εισοδήματα και την απασχόληση, και από τον βαθμό στον οποίο η ικανότητα προσφοράς, η εγχώρια ζήτηση και οι διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού θα επηρεαστούν σε μόνιμη βάση·

6.  ζητεί την επείγουσα επαναξιολόγηση του συστημικού κινδύνου στον χρηματοπιστωτικό τομέα μετά την πανδημία· εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, την ικανοποίησή του για τη σύσταση επιτροπής εργασίας για την πανδημία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου· συνιστά να συμπεριληφθεί ποιοτική αξιολόγηση του ιδιοσυγκρατικού κινδύνου σε μελλοντικές προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων·

7.  χαιρετίζει τις προσπάθειες της ΕΚΤ για τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών· σημειώνει ότι ο στόχος για τον πληθωρισμό δεν έχει επιτευχθεί συστηματικά και ότι απαιτείται περαιτέρω επαγρύπνηση· επισημαίνει ότι στη ζώνη του ευρώ καταγράφηκε αποπληθωρισμός τους τελευταίους μήνες· επισημαίνει ότι ο αποπληθωρισμός ενέχει σημαντικούς κινδύνους για τις οικονομίες της ζώνης του ευρώ, οι οποίοι απαιτούν ενδεχομένως ισχυρή παρέμβαση της ΕΚΤ·

8.  χαιρετίζει το γεγονός ότι η ΕΚΤ συζητά την προσαρμογή των μετρήσεων του πληθωρισμού· σημειώνει ότι ο ΕνΔΤΚ αποτελεί πολύ στενή έννοια μέτρησης του πληθωρισμού, η οποία υποτιμά τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ λόγω του ανεπαρκούς μεριδίου του κόστους στέγασης στο καλάθι του ΕνΔΤΚ(3)· ζητεί την αναπροσαρμογή του καλαθιού ώστε να αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά δαπανούν το 24 % του εισοδήματός τους για δαπάνες που σχετίζονται με τη στέγαση· προτρέπει την ΕΚΤ να συνυπολογίσει τον πληθωρισμό των τιμών των περιουσιακών στοιχείων που προκαλείται, μεταξύ άλλων, από τα χαμηλά επιτόκια· αναγνωρίζει τις προκλήσεις όσον αφορά τη διάχυση της νομισματικής πολιτικής·

9.  λαμβάνει γνώση της επιτακτικής έκκλησης της Προέδρου Lagarde για «πλήρη ευθυγράμμιση των δημοσιονομικών και νομισματικών πολιτικών» καθώς και της δέσμευσης για «χρήση όλων των εργαλείων που θα οδηγήσουν στο πλέον αποτελεσματικό, αποδοτικό και αναλογικό αποτέλεσμα» για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης της ζώνης του ευρώ· υπογραμμίζει ότι υπάρχει μεγάλη συμπληρωματικότητα μεταξύ δημοσιονομικών και νομισματικών πολιτικών· εκφράζει ικανοποίηση για το πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας της ΕΚΤ, το οποίο στοχεύει στη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης της ζώνης του ευρώ·

Νομισματική πολιτική:

10.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την ταχεία και ουσιαστική απόκριση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ στην κρίση της COVID-19 σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης· αναγνωρίζει τον θετικό αντίκτυπο αυτής της απόκρισης στην οικονομική κατάσταση στη ζώνη του ευρώ· αναμένει ότι η ΕΚΤ θα διατηρήσει τη στήριξή της για όσο διάστημα χρειάζεται· λαμβάνει υπό σημείωση τη δήλωση του μέλους του εποπτικού συμβουλίου της ΕΚΤ Yves Mersch ότι η ευελιξία αυτή δεν θα επεκταθεί σε άλλες πράξεις·

11.  τονίζει ότι η νομισματική πολιτική από μόνη της δεν επαρκεί για την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάκαμψης· τονίζει ότι απαιτούνται μεταρρυθμίσεις και πρωτοβουλίες που να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή για την αποκατάσταση και την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης σε ολόκληρη την Ένωση· πιστεύει ότι η νομισματική πολιτική δεν αρκεί από μόνη της για να διευκολύνει την ανάκαμψη και, αν και σέβεται την ανεξαρτησία της ΕΚΤ, καλεί την ΕΚΤ να εξετάσει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει άλλα μέτρα πολιτικής τα οποία έχουν τη δυνατότητα να τονώσουν την οικονομία, εντός των ορίων της εντολής της· τονίζει τις δευτερογενείς επιπτώσεις μιας υπερβολικά διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής, όπως είναι ο αντίκτυπος στους αποταμιευτές ή ο κίνδυνος πληθωρισμού των τιμών των περιουσιακών στοιχείων· προειδοποιεί τα κράτη μέλη να μην θεωρούν δεδομένες τις συνθήκες χαμηλών επιτοκίων καθώς η αύξηση των επιτοκίων θα μπορούσε να έχει δυσμενή αντίκτυπο στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους·

12.  προειδοποιεί, ωστόσο, για τον κίνδυνο υπερβολικά υψηλών αποτιμήσεων στις αγορές ομολόγων, ο οποίος θα είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί όταν τα επιτόκια αρχίσουν να αυξάνονται και πάλι, ιδίως για τις χώρες που συμμετέχουν στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος ή τις χώρες με υψηλά επίπεδα χρέους·

13.  επισημαίνει τη σημασία της ενεργού νομισματικής πολιτικής για την άμβλυνση της πίεσης που ασκούν οι οικονομικοί περιορισμοί στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις· αναγνωρίζει ότι το ποσοστό των ΜΜΕ που αντιμετωπίζουν οικονομικούς περιορισμούς μειώθηκε από 18 % την περίοδο 2009-12 σε 8 % την περίοδο 2016-2019· υπογραμμίζει ότι η κρίση της COVID-19 έχει ισχυρό αντίκτυπο στις ΜΜΕ· αναγνωρίζει τη σημασία των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην ΕΕ· επισημαίνει, εν προκειμένω, την ανάγκη ενθάρρυνσης των ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων καθώς και μεταρρυθμίσεων και ζητεί, ως εκ τούτου, να ενισχυθούν οι προσπάθειες για τη διασφάλιση της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας·

14.  ζητεί από την ΕΚΤ να παρακολουθεί την αναλογικότητα της ποσοτικής χαλάρωσης προς τους κινδύνους στους ισολογισμούς της, τον πληθωρισμό των τιμών των περιουσιακών στοιχείων και την πιθανή κακή κατανομή των πόρων·

15.  σημειώνει τον αντίκτυπο των μακροπρόθεσμων χαμηλών επιτοκίων· υπογραμμίζει ότι, αφενός, τα χαμηλά επιτόκια προσφέρουν ευκαιρίες σε καταναλωτές, εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, εργαζόμενους και δανειολήπτες, οι οποίοι μπορούν να επωφεληθούν από την ισχυρότερη οικονομική δυναμική, τη χαμηλότερη ανεργία και το χαμηλότερο κόστος δανεισμού· αναγνωρίζει τις αποκλίσεις που παρουσιάζουν οι διανεμητικές συνέπειες των πολιτικών της ΕΚΤ· καλεί την ΕΚΤ να εξετάσει τον αντίκτυπο των πολιτικών της στην ανισότητα του πλούτου· εκφράζει, αφετέρου, τη λύπη του για την αύξηση των μη βιώσιμων και υπερχρεωμένων επιχειρήσεων, για τα μειωμένα κίνητρα που παρέχονται στις κυβερνήσεις για να επιδιώξουν μεταρρυθμίσεις που να ενισχύουν την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα, καθώς και για τις αρνητικές επιπτώσεις στους ασφαλιστές και τα συνταξιοδοτικά ταμεία, και τονίζει την οικονομική επιβάρυνση που συνεπάγεται η κατάσταση αυτή για πολλούς πολίτες σε ολόκληρη την Ένωση·

16.  επισημαίνει τη σύνδεση μεταξύ νομισματικής πολιτικής και αύξησης των τιμών στέγασης στη ζώνη του ευρώ· επισημαίνει τη σύνδεση μεταξύ νομισματικής πολιτικής και αύξησης των τιμών στέγασης στη ζώνη του ευρώ· τονίζει ότι το σταθερά υψηλό ποσοστό επιβάρυνσης του κόστους στέγασης το οποίο ανήλθε σε 9,6 % το 2018, αναμένεται να αυξηθεί λόγω της πανδημίας, και ζητεί από την ΕΚΤ να αξιολογήσει τον αντίκτυπο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζει στο κόστος διαβίωσης σε ολόκληρη την Ένωση αφενός σε περιφερειακό και τομεακό επίπεδο και αφετέρου στη δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών·

17.  κατανοεί ότι η σοβαρότητα της κρίσης ανάγκασε την ΕΚΤ να απομακρυνθεί από την επανεξέταση της στρατηγικής πλαισίου νομισματικής πολιτικής· λαμβάνει υπό σημείωση τη δέσμευση που ανέλαβε η Προέδρος Lagarde κατά τη διάρκεια του νομισματικού διαλόγου που πραγματοποιήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2020 να εξασφαλίσει στενή αλληλεπίδραση και τακτικό διάλογο με το Κοινοβούλιο·

18.  τονίζει ότι σε οποιαδήποτε επανεξέταση της στρατηγικής πλαισίου νομισματικής πολιτικής θα πρέπει να συνυπολογίζεται σοβαρά ο χαρακτήρας της ευρωπαϊκής οικονομίας, που συνίσταται σε ολοένα μεγαλύτερη εξάρτηση από τις υπηρεσίες και στην ψηφιοποίηση, και θα πρέπει να αξιολογηθεί σε ποιον βαθμό αυτός παρεμποδίζει τη διάχυση των νομισματικών πολιτικών στην πραγματική οικονομία·

Μέτρα κατά της κλιματικής αλλαγής

19.  επισημαίνει τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στη δυναμική του πληθωρισμού και στους κινδύνους μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής· υπενθυμίζει τον ρόλο της ΕΚΤ στη διατήρηση της σταθερότητας του ευρώ· υπενθυμίζει ότι η ΕΚΤ, ως θεσμικό όργανο της ΕΕ, δεσμεύεται από τη συμφωνία του Παρισιού·

20.  λαμβάνει υπό σημείωση τη δέσμευση της Προέδρου Lagarde για εξέταση των φιλικών προς το κλίμα αλλαγών στις πράξεις της ΕΚΤ και για «διερεύνηση κάθε διαθέσιμου τρόπου για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής»· καλεί την ΕΚΤ να ευθυγραμμίσει το πλαίσιο ασφαλειών της με τους κινδύνους που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και να δημοσιοποιήσει το επίπεδο ευθυγράμμισής του με τη συμφωνία του Παρισιού, καθώς και να εξετάσει την ευθυγράμμιση αυτή στον τραπεζικό τομέα·

21.  ζητεί μια προορατική και ποιοτική προσέγγιση διαχείρισης κινδύνων που θα ενσωματώνει τους συστημικούς κινδύνους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή·

22.  εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι οι αγορές πράσινων ομολόγων και το μερίδιό τους στο χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ εξακολουθούν να αυξάνονται·

23.  ενθαρρύνει τις προσπάθειες για την αύξηση των ερευνητικών ικανοτήτων όσον αφορά τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και στη ζώνη του ευρώ·

Άλλες πτυχές

24.  καλεί την ΕΚΤ να συνεχίσει τις προσπάθειές της για να εξασφαλίσει την σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών για όλα τα πιθανά απρόβλεπτα λόγω της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ·

25.  εκφράζει ανησυχία για τη σταθερά αυξανόμενη απόκλιση των ισοζυγίων του TARGET2 εντός του ΕΣΚΤ· σημειώνει ότι η ερμηνεία αυτών των αποκλίσεων αμφισβητείται·

26.  λαμβάνει γνώση των αποτελεσμάτων της ανάλυσης της ομάδας δράσης της ΕΚΤ για τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία· καλεί την ΕΚΤ να αντιμετωπίσει τους κινδύνους της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και άλλων εγκληματικών δραστηριοτήτων που συνδέονται με την ανωνυμία που παρέχουν τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία· καλεί την ΕΚΤ να εντείνει την παρακολούθηση της ανάπτυξης των κρυπτογραφικών στοιχείων ενεργητικού (crypto-assets), συμπεριλαμβανομένων των σταθερών κρυπτονομισμάτων), και των αυξημένων κινδύνων που απειλούν την κυβερνοασφάλεια·

27.  χαιρετίζει την ανάλυση και τις προπαρασκευαστικές εργασίες της ΕΚΤ για την εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ· σημειώνει ότι το ψηφιακό ευρώ δεν αποτελεί κρυπτοπεριουσιακό στοιχείο· υπογραμμίζει ότι το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να πληροί σειρά ελάχιστων απαιτήσεων, μεταξύ άλλων όσον αφορά την αρτιότητα, την ασφάλεια, την αποδοτικότητα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής· τονίζει ότι το ψηφιακό ευρώ δεν πρέπει να θέσει σε κίνδυνο τα μετρητά ως τρόπο πληρωμής· υποστηρίζει τη σύσταση της ΕΚΤ ότι η έκδοση ψηφιακού ευρώ θα πρέπει να είναι προσβάσιμη εκτός ζώνης του ευρώ, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να συνάδει με τους στόχους του Eυρωσυστήματος, προκειμένου να τονώσει τη ζήτηση για ευρώ στους ξένους επενδυτές, και, ως εκ τούτου, να προωθήσει έναν ισχυρότερο ρόλο για το ευρώ σε διεθνές επίπεδο· καλεί την ΕΚΤ να εξασφαλίσει την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης να επιτρέψει την κανονιστική χρηματοοικονομική καινοτομία στον τομέα της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας και της ανάγκης εξασφάλισης χρηματοπιστωτικής σταθερότητας·

28.  συμμερίζεται τις ανησυχίες της ΕΚΤ σχετικά με την ταχεία ανάπτυξη του μη τραπεζικού χρηματοπιστωτικού τομέα, ο οποίος είναι επίσης γνωστός ως σκιώδες τραπεζικό σύστημα· τονίζει την ανάγκη κατάλληλης ρύθμισης σε αυτόν τον τομέα· τονίζει ότι η ΕΚΤ πρέπει να μετριάσει τον συστημικό κίνδυνο που προκύπτει λόγω του αυξανόμενου αριθμού μη τραπεζικών ρυθμιζόμενων οντοτήτων που συγκεντρώνονται γύρω από τις τράπεζες για πρόσβαση στο σύστημα πληρωμών τους·

29.  χαιρετίζει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες της ΕΚΤ να ενισχύσει περαιτέρω τις ικανότητες αντίδρασης και αποκατάστασης σε περίπτωση κυβερνοεπίθεσης στην ίδια της την οργάνωση· σημειώνει με ανησυχία τις πρόσφατες τεχνικές αστοχίες του συστήματος διακανονισμού TARGET2 τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2020· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η ΕΚΤ διερεύνησε στη συνέχεια αυτές τις αστοχίες και ζητεί τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων στο Κοινοβούλιο·

30.  αναγνωρίζει την επιτυχία της ΕΚΤ στην καταπολέμηση της παραχάραξης, όπως αποδεικνύεται από το συνεχώς χαμηλό ποσοστό πλαστών τραπεζογραμματίων στη συνολική κυκλοφορία· εκφράζει την ικανοποίησή του για την καθιέρωση εκσυγχρονισμένων χαρτονομισμάτων των 100 και των 200 ευρώ με βελτιωμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας το 2019· επισημαίνει τη σημασία των μετρητών ως μέσου πληρωμής για τους πολίτες της ΕΕ· καλεί την ΕΚΤ να μην μειώσει περαιτέρω την ποσότητα των διαφορετικών χαρτονομισμάτων που κυκλοφορούν·

31.  καλεί την ΕΚΤ να διερευνήσει τρόπους ενίσχυσης του διεθνούς ρόλου του ευρώ, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο αναμένεται να αυξηθεί η ικανότητα της ΕΕ να διαμορφώνει την πολιτική της ανεξάρτητα από άλλες παγκόσμιες δυνάμεις και ότι η ενίσχυση αυτή αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη διασφάλιση της ευρωπαϊκής οικονομικής κυριαρχίας· σημειώνει ότι η αύξηση της ελκυστικότητας του ευρώ ως αποθεματικού νομίσματος θα ενισχύσει περαιτέρω τη διεθνή χρήση του· υπογραμμίζει ότι η ενίσχυση του ρόλου του ευρώ απαιτεί την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής οικονομικής και νομισματικής ένωσης· χαιρετίζει τις επανειλημμένες εκκλήσεις της ΕΚΤ για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης· τονίζει ότι η δημιουργία ενός καλοσχεδιασμένου ευρωπαϊκού ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου θα μπορούσε να διευκολύνει τη χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση και να συμβάλει στον μετριασμό των βρόχων αρνητικής αλληλεπίδρασης μεταξύ κρατών και εγχώριων τραπεζικών τομέων·

32.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την ένταξη της Βουλγαρίας και της Κροατίας στον ΜΣΙ ΙΙ τον Ιούλιο του 2020· υποστηρίζει τον ταχύ καθορισμό ημερομηνίας-στόχου για την υιοθέτηση του ευρώ και στις δύο χώρες· εκφράζει ικανοποίηση για τον εκτεταμένο έλεγχο των κροατικών και βουλγαρικών τραπεζών από την ΕΚΤ τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2019· εφιστά την προσοχή στην υποχρέωση που έχει, βάσει των Συνθηκών, κάθε κράτος μέλος, με εξαίρεση τη Δανία, να υιοθετήσει το ενιαίο νόμισμα μόλις εκπληρώσει τα κριτήρια σύγκλισης του Μάαστριχτ·

33.  καλεί την ΕΚΤ να συνεχίσει την εποικοδομητική συνεργασία της και με τα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν είναι μέλη της ζώνης του ευρώ·

Λογοδοσία

34.  είναι σύμφωνο με τη προθυμία της Προέδρου Lagarde για διενέργεια εντατικότερου διαλόγου και τονίζει την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης των ρυθμίσεων λογοδοσίας και διαφάνειας της ΕΚΤ· τονίζει την ανάγκη προβληματισμού σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ενισχυθεί ο έλεγχος της ΕΚΤ από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς και μέσω του διαλόγου με τα εθνικά κοινοβούλια· ζητεί τη διαπραγμάτευση μιας επίσημης διοργανικής συμφωνίας για την επισημοποίηση και την υπέρβαση των υφιστάμενων πρακτικών λογοδοσίας όσον αφορά τις νομισματικές λειτουργίες·

35.  εκφράζει σοβαρή ανησυχία για το γεγονός ότι μόνο 2 από τα 25 μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ είναι γυναίκες, παρά το γεγονός ότι το Κοινοβούλιο και ανώτερα στελέχη της ΕΚΤ, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η Πρόεδρος Christine Lagarde, έχουν ζητήσει επανειλημμένα να βελτιωθεί η ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων κατά τον διορισμό σε ενωσιακές θέσεις του οικονομικού και νομισματικού τομέα· τονίζει ότι οι διορισμοί των μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής θα πρέπει να προετοιμάζονται προσεκτικά και με πλήρη διαφάνεια από κοινού με το Κοινοβούλιο και σύμφωνα με τις Συνθήκες· καλεί το Συμβούλιο να καταρτίζει έναν κατάλογο των επικρατέστερων υποψηφίων για όλες τις μελλοντικές κενές θέσεις και να τον κοινοποιεί στο Κοινοβούλιο, ώστε να του δίνει τη δυνατότητα να διαδραματίσει ουσιαστικότερο συμβουλευτικό ρόλο στη διαδικασία διορισμού· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος· υπενθυμίζει ότι η ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών αποτελεί συνταγματική αρχή που πρέπει να τηρείται αυστηρά·

36.  υπενθυμίζει ότι μόνο δύο από τα έξι μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ είναι γυναίκες· επισημαίνει ότι, παρά τα πολυάριθμα αιτήματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς το Συμβούλιο για αντιμετώπιση της μη ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων εντός της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, το Συμβούλιο δεν έχει λάβει σοβαρά υπόψη το αίτημα αυτό· υπενθυμίζει τη δέσμευση του Κοινοβουλίου να μην λαμβάνει υπόψη καταλόγους υποψηφίων στους οποίους δεν έχει τηρηθεί η αρχή της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων· καλεί τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωομάδα και την Επιτροπή να επιδιώξουν ενεργά την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στις προσεχείς προτάσεις τους όσον αφορά τους καταλόγους επικρατέστερων υποψηφίων και τους διορισμούς·

37.  επιδοκιμάζει τον λεπτομερή, χωριστό ανά τμήμα και ουσιαστικό σχολιασμό της ΕΚΤ επί του ψηφίσματος του Κοινοβουλίου σχετικά με την Ετήσια Έκθεση 2018 της ΕΚΤ· καλεί την ΕΚΤ να διατηρήσει τη δέσμευσή της υπέρ της λογοδοσίας και να συνεχίσει να δημοσιοποιεί κάθε χρόνο το γραπτό σχολιασμό της για τα ψηφίσματα του Κοινοβουλίου σχετικά με τη δική της ετήσια έκθεση·

38.  λαμβάνει γνώση της απόφασης του γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της 5ης Μαΐου 2020, σχετικά με την ΕΚΤ, καθώς και τη δήλωση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ της ίδιας ημέρας· αναγνωρίζει τη συνεχή αξιολόγηση της αναλογικότητας όλων των προγραμμάτων από την ΕΚΤ· σημειώνει την απόφαση που έλαβε η ΕΚΤ στη συνέχεια να κοινοποιήσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στη γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση, στο Bundestag και στην Bundesbank μη δημόσια έγγραφα σχετικά με το πρόγραμμα αγοράς του δημόσιου τομέα (PSPP)·

39.  αναγνωρίζει, συγχαίροντας τους, τις συνεχείς προσπάθειες που καταβάλλουν οι ΕΚΤ και η Πρόεδρος Lagarde για τη βελτίωση της επικοινωνίας και της διαφάνειας με το Κοινοβούλιο· συμφωνεί, επιπλέον, με την Πρόεδρο Lagarde ότι η ΕΚΤ πρέπει να ενισχύσει την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τον αντίκτυπο των πολιτικών της· προτείνει, από την άλλη πλευρά, τη διεξαγωγή τακτικού διαλόγου κεκλεισμένων των θυρών μεταξύ των μελών της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής του Κοινοβουλίου και των σχετικών εκπροσώπων της ΕΚΤ, σε συνέχεια της δημοσίευσης των τελευταίων διαθέσιμων πρακτικών των διαδικασιών του Διοικητικού Συμβουλίου προκειμένου να αξιολογούνται οι αποφάσεις της ΕΚΤ πριν από τη διεξαγωγή νομισματικών διαλόγων και παράλληλα με αυτήν·

40.  χαιρετίζει τη δημοσίευση γνωμοδοτήσεων της Επιτροπής Δεοντολογίας της ΕΚΤ σχετικά με υποθέσεις σύγκρουσης συμφερόντων και την κερδοφόρο απασχόληση μετά τη λήξη της θητείας μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής, του Διοικητικού Συμβουλίου και του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ· καλεί την ΕΚΤ να διασφαλίσει την ανεξαρτησία των μελών της Επιτροπής Εσωτερικού Λογιστικού Ελέγχου της, να διασφαλίσει ότι στην Επιτροπή Δεοντολογίας δεν προεδρεύει πρώην Πρόεδρος ούτε άλλα πρόσωπα που έχουν διατελέσει κατά το παρελθόν μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ούτε οποιοσδήποτε ενδέχεται να τελεί σε σύγκρουση συμφερόντων, και να διατηρήσει αυτήν τη διαφάνεια σε υποθέσεις δυνητικής σύγκρουσης συμφερόντων και κερδοφόρου απασχόλησης υπαλλήλων μετά τη λήξη της θητείας τους·

41.  σημειώνει ότι η ΕΚΤ «επανεξετάζει» την πολιτική της να επιτρέπει στον επικεφαλής οικονομολόγο να πραγματοποιεί ιδιωτικές τηλεφωνικές κλήσεις με μείζονος σημασίας επενδυτές εν συνεχεία συναντήσεων στις οποίες λαμβάνονται αποφάσεις πολιτικής, αλλά θεωρεί ότι η πρακτική αυτή πρέπει να σταματήσει αμέσως καθώς στερείται διαφάνειας·

42.  ζητεί με ακόμα μεγαλύτερη έμφαση να εγκριθεί ενισχυμένη πολιτική για την καταγγελία δυσλειτουργιών και να αναθεωρηθούν οι κανόνες της ΕΚΤ για θέματα προσωπικού, με τρόπο ώστε να ευθυγραμμιστούν, κατ’ ελάχιστον, με τα πρότυπα και τους στόχους που ορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2019/1937 σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης(4), ώστε να παρέχουν στους πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος τόσο προστασία όσο και τη δυνατότητα να ενεργούν, βοηθώντας τους να εκφράζουν ανησυχίες με αίσθημα ασφάλειας χωρίς τον φόβο αντιποίνων, μεταξύ άλλων, με την εξασφάλιση ανωνυμίας όπου απαιτείται·

43.  ζητεί τη λεπτομερέστερη δημοσιοποίηση κοινωνικών και εργασιακών θεμάτων, καθώς και υποθέσεων διακυβέρνησης, σύμφωνα με την οδηγία 2014/95/ΕΕ σχετικά με τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών(5)·

o
o   o

44.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στην ΕΚΤ.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0325. (2) ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 105. (3) Πρβλ. «Persistent low inflation in the euro area: Mismeasurement rather than a cause for concern?» (Επίμονος πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ: κακή μέτρηση ή αιτία ανησυχίας;) (https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/IDAN/2018/614214/IPOL_IDA(2018)614214_EN.pdf). (4) Οδηγία (EE) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης (ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 17). (5) Οδηγία 2014/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και πληροφοριών για την πολυμορφία από ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις και ομίλους (ΕΕ L 330 της 15.11.2014, σ. 1).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με το νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία (2020/2077(INI))

P9_TA(2021)0040 A9-0008/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Ένα νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία — Για μια πιο καθαρή και πιο ανταγωνιστική Ευρώπη» (COM(2020)0098), καθώς και το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής σχετικά με την πορεία προς μια παγκόσμια κυκλική οικονομία: τρέχουσα κατάσταση και προοπτικές (SWD(2020)0100),

–  έχοντας υπόψη την Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένων των ΣΒΑ 12 «Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή» και ΣΒΑ 15 «Ζωή στη στεριά»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων — Για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες» (COM(2020)0667)(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του της 10ης Ιουλίου 2020 σχετικά με τη στρατηγική για τις χημικές ουσίες με στόχο τη βιωσιμότητα(2),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη» (COM(2020)0102),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 — Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας» (COM(2020)0380),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της IPBES, του Μαΐου του 2019, σχετικά με τη συνολική αξιολόγηση της βιοποικιλότητας και των υπηρεσιών οικοσυστημάτων,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο — Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων» (COM(2020)0381),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Οκτωβρίου 2018, με τίτλο «Βιώσιμη βιοοικονομία για την Ευρώπη: ενίσχυση της σύνδεσης οικονομίας, κοινωνίας και περιβάλλοντος» (COM(2018)0673),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 16ης Ιανουαρίου 2018, με τίτλο «Ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πλαστικές ύλες σε μια κυκλική οικονομία» (COM(2018)0028),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Μαρτίου 2019 σχετικά με ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Ιουλίου 2017 σχετικά με την επιμήκυνση της διάρκειας ζωής των προϊόντων: οφέλη για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Ιουλίου 2015 σχετικά με την αποδοτικότητα των πόρων: προς μια κυκλική οικονομία(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με την εφαρμογή της δέσμης μέτρων για την κυκλική οικονομία: επιλογές σχετικά με τα θέματα διεπαφής μεταξύ της νομοθεσίας για τα χημικά, τα προϊόντα και τα απόβλητα(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Ιουλίου 2020 σχετικά με μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση της αποθήκευσης ενέργειας(8),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/741 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Μαΐου 2020 σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων(9),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση σχετικά με το 8ο Πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον, την οποία υπέβαλε η Επιτροπή στις 14 Οκτωβρίου 2020, και ιδίως τον στόχο προτεραιότητας για την επιτάχυνση της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο γ) της πρότασης,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη τις ειδικές εκθέσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) σχετικά με την κλιματική αλλαγή, την απερήμωση, την υποβάθμιση του εδάφους, τη βιώσιμη διαχείριση της γης, την επισιτιστική ασφάλεια και τις ροές αερίων του θερμοκηπίου στα χερσαία οικοσυστήματα, και σχετικά με τους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα, καθώς και την ειδική έκθεση της IPCC σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5° C, την 5η έκθεση αξιολόγησής της (AR5), και τη συγκεφαλαιωτική έκθεσή της του Σεπτεμβρίου του 2018,

–  έχοντας υπόψη το πρώτο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία που δρομολογήθηκε το 2015 (ανακοίνωση της Επιτροπής, της 2ας Δεκεμβρίου 2015, με τίτλο «Το κλείσιμο του κύκλου – Ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία» (COM(2015)0614)) και τις δράσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο του εν λόγω σχεδίου,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του της 10ης Ιουλίου 2020 σχετικά με τη στρατηγική για τις χημικές ουσίες με στόχο τη βιωσιμότητα(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία(11),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πλαστικές ύλες σε μια κυκλική οικονομία(12),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με την εφαρμογή της δέσμης μέτρων για την κυκλική οικονομία: επιλογές σχετικά με τα θέματα διεπαφής μεταξύ της νομοθεσίας για τα χημικά, τα προϊόντα και τα απόβλητα(13),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 31ης Μαΐου 2018 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό(14),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον(15) («οδηγία για τα πλαστικά μίας χρήσης»),

–  έχοντας υπόψη την αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα, που εγκρίθηκε το 2018: οδηγία (ΕΕ) 2018/851 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της οδηγίας 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα(16)· οδηγία (ΕΕ) 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, για τροποποίηση της οδηγίας 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας(17) («οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα»)· οδηγία (ΕΕ) 2018/850 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων(18) («οδηγία για την υγειονομική ταφή»)· και οδηγία (ΕΕ) 2018/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση των οδηγιών 2000/53/ΕΚ για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, 2006/66/ΕΚ σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές και τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, και 2012/19/ΕΕ σχετικά με τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού(19),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων(20) («ο κανονισμός CLP»),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 26ης Ιανουαρίου 2017, σχετικά με τον ρόλο της παραγωγής ενέργειας από απόβλητα στην κυκλική οικονομία (COM(2017)0034),

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της Διεθνούς Επιτροπής Φυσικών Πόρων σχετικά με τις προοπτικές για τους πόρους σε παγκόσμιο επίπεδο το 2019(21) και σχετικά με την αποδοτικότητα των πόρων και την κλιματική αλλαγή(22),

–  έχοντας υπόψη τη δημοσίευση στο περιοδικό «Science» σχετικά με την αξιολόγηση σεναρίων για μηδενική ρύπανση από πλαστικά(23),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου, της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (A9-0008/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής Φυσικών Πόρων σχετικά με τις προοπτικές για τους πόρους σε παγκόσμιο επίπεδο το 2019, εκτιμάται ότι η εξόρυξη και επεξεργασία πόρων ευθύνεται για το ήμισυ των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και για πάνω από το 90 % της απώλειας βιοποικιλότητας και της καταπόνησης των υδάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια οικονομία χρησιμοποιεί το ισοδύναμο των πόρων 1,5 πλανήτη, ότι θα χρειάζονταν 3 πλανήτες εάν όλοι κατανάλωναν όσο ο μέσος κάτοικος της ΕΕ, και ότι θα πρέπει ο πρωταρχικός στόχος της κυκλικής οικονομίας να είναι η σημαντική μείωση της χρήσης φυσικών πόρων και της παραγωγής αποβλήτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι για τον σκοπό αυτόν απαιτείται η αποσύνδεση της οικονομικής μεγέθυνσης από τη χρήση πόρων, συνυπολογίζοντας πάντα τη διάκριση μεταξύ απόλυτης και σχετικής αποσύνδεσης·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στοιχεία αυτά αναδεικνύουν τον κεντρικό ρόλο της βιώσιμης χρήσης πόρων, ιδίως πρωτογενών πρώτων υλών, και την ανάγκη να ενισχυθεί η δράση σε όλα τα επίπεδα και σε ολόκληρο τον κόσμο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έννοια της κυκλικής οικονομίας είναι εκ φύσεως οριζόντια και θα συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη άλλων περιβαλλοντικών στόχων, συμπεριλαμβανομένων των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία διαδραματίζει καίριο ρόλο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ και στην επίτευξη των ενωσιακών στόχων για το κλίμα με ορίζοντα το 2030 και για μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 το αργότερο, και ότι απαιτείται βαθύς μετασχηματισμός των αξιακών αλυσίδων σε ολόκληρη την οικονομία·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία έχει τη δυνατότητα να προωθήσει βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές και ότι προσδοκάται οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και οικονομίες να είναι από τις πρώτες που θα εφαρμόσουν την κυκλικότητα και που επίσης θα επωφεληθούν από τον παγκόσμιο αγώνα για την επίτευξή της, λόγω των καλά ανεπτυγμένων επιχειρηματικών μοντέλων της ΕΕ, της γνώσης μας όσον αφορά την κυκλικότητα και της εμπειρογνωμοσύνης μας στον τομέα της ανακύκλωσης·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει οι αρχές της κυκλικής οικονομίας να αποτελούν το βασικό στοιχείο κάθε ευρωπαϊκής και εθνικής βιομηχανικής πολιτικής, καθώς και των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντική η συνολική κατανάλωση ενέργειας στην ΕΕ και ότι θα πρέπει η δράση για την κυκλική οικονομία να καλύπτει επίσης την ενεργειακή απόδοση και τη βιώσιμη προμήθεια πηγών ενέργειας·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυκλική οικονομία συνδέεται με διάφορους ΣΒΑ, μεταξύ άλλων με τον Στόχο 12 «Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή» και τον Στόχο 13 «Δράση για το κλίμα»·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόληψη των αποβλήτων και της ρύπανσης εκ σχεδιασμού είναι μία από τις αρχές της κυκλικής οικονομίας·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, η κυκλική οικονομία έχει τη δυνατότητα να αυξήσει το ΑΕγχΠ της ΕΕ κατά 0,5 % επιπλέον και να δημιουργήσει πάνω από 700 000 νέες θέσεις εργασίας έως το 2030(24), ενώ έχει παράλληλα και τη δυνατότητα να βελτιώσει την ποιότητα των θέσεων εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι μεταξύ 2012 και 2018, ο αριθμός των θέσεων εργασίας που συνδέονται με την κυκλική οικονομία στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 5 % και ανήλθε σε 4 εκατομμύρια περίπου· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εάν εφαρμοστούν υποστηρικτικές πολιτικές και πραγματοποιηθούν βιομηχανικές επενδύσεις, προσδοκάται ότι έως το 2030 ο τομέας των ανακατασκευών της ΕΕ θα μπορούσε να επιτύχει ετήσια αξία μεταξύ περίπου 70 δισεκατομμυρίων EUR και 100 δισεκατομμυρίων EUR, οι δε συναφείς θέσεις απασχόλησης θα μπορούσαν να κυμανθούν μεταξύ περίπου 450 000 και σχεδόν 600 000·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιώσιμη και υπεύθυνη προμήθεια πρωτογενών πρώτων υλών είναι κρίσιμης σημασίας για να διασφαλιστεί η αποδοτικότητα των πόρων και να εκπληρωθούν οι στόχοι της κυκλικής οικονομίας· χρειάζεται, συνεπώς, να αναπτυχθούν βιώσιμα πρότυπα προμήθειας για υλικά και εμπορεύματα προτεραιότητας·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έως το 80 % των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των προϊόντων καθορίζεται στο στάδιο του σχεδιασμού, και ότι μόνο 12 % των υλικών που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία της ΕΕ είναι ανακυκλωμένα·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ταχεία αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθούν σημαντικά τα απορρίμματα συσκευασίας, όπως τα απορρίμματα πλαστικών μίας χρήσης και τα απορρίμματα χαρτονιών· και λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να εγείρει ανησυχίες η μεταφορά αποβλήτων σε τρίτες χώρες·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, στην ΕΕ παράγονται ετησίως 88 εκατομμύρια τόνοι απορριμμάτων τροφίμων και ότι πάνω από το 50 % των απορριμμάτων τροφίμων παράγεται σε επίπεδο νοικοκυριών και καταναλωτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα απορρίμματα τροφίμων έχουν σημαντικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, καθώς ευθύνονται για το 6 % περίπου των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, όταν δεν τυγχάνουν ορθής διαχείρισης, τα πλαστικά εγείρουν περιβαλλοντικές ανησυχίες, όπως η απόρριψη αποβλήτων, η δυσκολία επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, οι ουσίες που προκαλούν ανησυχία, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, και η χρήση πόρων·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ECHA εξέδωσε επιστημονική γνώμη ώστε να περιοριστεί η χρήση μικροπλαστικών που προστίθενται σκόπιμα σε προϊόντα στην αγορά της ΕΕ/ΕΟΧ, σε συγκεντρώσεις άνω του 0,01 % κατά βάρος·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), μεταξύ 1996 και 2012 αυξήθηκε κατά 40 % η ποσότητα των ενδυμάτων που αγοράζονταν ανά άτομο στην ΕΕ, ενώ ταυτόχρονα πάνω από το 30 % των αποκτηθέντων ενδυμάτων στην Ευρώπη είχε να φορεθεί τουλάχιστον ένα έτος· επιπλέον, πάνω από το ήμισυ των απορριφθέντων ενδυμάτων δεν ανακυκλώνεται, αλλά καταλήγει σε μικτά οικιακά απορρίμματα και στη συνέχεια αποστέλλεται σε αποτεφρωτήρες ή χώρους υγειονομικής ταφής(25)·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν περάσει πάνω από δύο έτη από τότε που η IPCC δημοσίευσε την ειδική έκθεσή της για την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5° C, σύμφωνα με την οποία ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε 1,5° C απαιτεί ταχείες, εκτεταμένες και άνευ προηγουμένου αλλαγές σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας·

1.  επικροτεί το νέο σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την κυκλική οικονομία· επισημαίνει το γεγονός ότι η κυκλική οικονομία, σε συνδυασμό με τη φιλοδοξία μηδενικής ρύπανσης για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες, είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να μειωθεί το συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ευρωπαϊκής παραγωγής και κατανάλωσης, με γνώμονα τον σεβασμό προς τα όρια του πλανήτη, την προστασία της ανθρώπινης υγείας, και ταυτόχρονα την εξασφάλιση μιας ανταγωνιστικής και καινοτόμου οικονομίας· υπογραμμίζει τη σημαντική συμβολή που μπορεί να έχει η κυκλική οικονομία στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα, και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών·

2.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει όλες τις πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης, σύμφωνα με τις ημερομηνίες που ορίζονται στο παράρτημα της ανακοίνωσης, και να βασίσει κάθε νομοθετική πρόταση σε ολοκληρωμένη εκτίμηση επιπτώσεων, υπογραμμίζει δε τη σημασία να συνυπολογιστεί και το κόστος της μη ανάληψης δράσης·

3.  υπογραμμίζει ότι η κυκλική οικονομία μπορεί να παράσχει λύσεις στις νέες προκλήσεις που προέκυψαν και επισημάνθηκαν λόγω της κρίσης COVID-19, με την ενίσχυση των αξιακών αλυσίδων σε ενωσιακό και παγκόσμιο επίπεδο και τη μείωση της ευπάθειάς τους, και με τη βελτίωση της ανθεκτικότητας και βιωσιμότητας, καθώς και της ανταγωνιστικότητας και της αποδοτικότητας, των ευρωπαϊκών βιομηχανικών οικοσυστημάτων· σημειώνει ότι έτσι θα προωθηθεί η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ και θα στηριχθεί η δημιουργία θέσεων εργασίας· υπογραμμίζει ότι η πανδημία COVID-19 κατέδειξε ότι είναι απαραίτητο ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την κυκλική οικονομία· καλεί τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν την κυκλική οικονομία στα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας·

4.  πιστεύει ότι, χάρη στην κυκλική οικονομία, η ΕΕ και οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα παραμείνουν καινοτόμες και ανταγωνιστικές σε μια παγκόσμια αγορά, ενώ παράλληλα θα μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα· επομένως, καλεί επιτακτικά την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να κατευθύνουν τις επενδύσεις, με σκοπό την κλιμάκωση των πρωτοβουλιών για την κυκλική οικονομία και τη στήριξη της καινοτομίας· θεωρεί ότι θα πρέπει το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης της ΕΕ (Next Generation EU), το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» να χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση και την προώθηση πρωτοβουλιών, πρακτικών, υποδομών και τεχνολογιών όσον αφορά την κυκλική οικονομία·

5.  υπογραμμίζει ότι η βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη μιας κυκλικής οικονομίας εντός της ΕΕ· τονίζει ιδίως τη σημασία της ορθής εφαρμογής και της αποτελεσματικής επιβολής των υφιστάμενων κανόνων για την εύρυθμη λειτουργία μιας βιώσιμης ενιαίας αγοράς· υπενθυμίζει ότι η ΕΕ είναι όχι μόνο η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο, αλλά και η μεγαλύτερη εμπορική δύναμη στον κόσμο· παρατηρεί ότι η ενιαία αγορά είναι ένα ισχυρό εργαλείο που πρέπει να χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη βιώσιμων και κυκλικών προϊόντων ή τεχνολογιών που θα καταστούν τα πρότυπα του μέλλοντος, ώστε να έχουν οι πολίτες τη δυνατότητα να αγοράζουν οικονομικά προσιτά προϊόντα που είναι ασφαλή και υγιεινά και σέβονται τον πλανήτη·

6.  υπογραμμίζει την ανάγκη να υπάρξει απόλυτη αποσύνδεση της οικονομικής μεγέθυνσης από τη χρήση πόρων· καλεί την Επιτροπή να προτείνει επιστημονικά τεκμηριωμένους και δεσμευτικούς, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους ενωσιακούς στόχους, ώστε να μειωθούν η χρήση πρωτογενών πρώτων υλών και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις· ζητεί να τεθούν οι στόχοι της ΕΕ με τη χρήση αναδρομικής προσέγγισης, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι στόχοι πολιτικής θα βρίσκονται σε ρεαλιστική πορεία για την επίτευξη μιας ουδέτερης ως προς τον άνθρακα, περιβαλλοντικά βιώσιμης, πλήρως κυκλικής οικονομίας χωρίς τοξικές ουσίες, με σεβασμό προς τα όρια του πλανήτη, έως το 2050 το αργότερο·

7.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει δεσμευτικούς ενωσιακούς στόχους με ορίζοντα το 2030, για τη σημαντική μείωση του αποτυπώματος υλικών και κατανάλωσης της ΕΕ, και να τους εναρμονίσει με τα όρια του πλανήτη έως το 2050, με βάση τους δείκτες που θα εγκριθούν έως το τέλος του 2021 στο πλαίσιο του επικαιροποιημένου πλαισίου παρακολούθησης· καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει το παράδειγμα των πλέον φιλόδοξων κρατών μελών, συνυπολογίζοντας δεόντως τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τα σημεία εκκίνησης και τις ικανότητες·

8.  καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να εισαγάγει έως το 2021 εναρμονισμένους, συγκρίσιμους και ομοιόμορφους δείκτες κυκλικότητας, οι οποίοι θα απαρτίζονται από δείκτες αποτυπώματος υλικού και αποτυπώματος κατανάλωσης, καθώς και διάφορους υποδείκτες για την αποδοτικότητα των πόρων και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος· θα πρέπει οι δείκτες αυτοί να μετρούν την κατανάλωση πόρων και την παραγωγικότητα των πόρων, να καλύπτουν τις εισαγωγές και τις εξαγωγές σε επίπεδο ΕΕ, κρατών μελών και βιομηχανίας, και να συνάδουν με τις εναρμονισμένες μεθόδους για την αξιολόγηση του κύκλου ζωής και τη λογιστική καταγραφή του φυσικού κεφαλαίου· θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλες τις πολιτικές, τα χρηματοδοτικά μέσα και τις ρυθμιστικές πρωτοβουλίες της Ένωσης·

9.  επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής να επικαιροποιήσει και να επανεξετάσει το πλαίσιο παρακολούθησης της κυκλικής οικονομίας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το τρέχον πλαίσιο παρακολούθησης δεν περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο και ολιστικό σύνολο δεικτών που να επιτρέπει τη μέτρηση της αποσύνδεσης της οικονομικής μεγέθυνσης από τη χρήση των πόρων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων· επισημαίνει ότι θα πρέπει το πλαίσιο παρακολούθησης να καλύπτει τους προαναφερθέντες δείκτες κυκλικότητας και επίσης το πλήρες φάσμα των στόχων και συγκεκριμένων δράσεων του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία, προκειμένου να συνιστά αποτελεσματικό μέσο για τη μέτρηση, με ολοκληρωμένο τρόπο, της κυκλικότητας και της προόδου προς την επίτευξη των στόχων του·

10.  υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη για μια επιστημονικά ευσταθή μέτρηση, ώστε να αξιοποιούνται οι συνέργειες της κυκλικής οικονομίας και του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, μεταξύ άλλων με τη μέτρηση του αποτυπώματος άνθρακα·

11.  επισημαίνει τις ευκαιρίες που ενέχει η βελτιστοποιημένη χρήση προϊόντων και υπηρεσιών, πέραν των μέτρων που επεκτείνουν τον κύκλο ζωής και τη χρήση υλικών· στο πλαίσιο αυτό, τονίζει ιδίως τις ευκαιρίες για τον συνδυασμό λύσεων κυκλικής οικονομίας με την ψηφιοποίηση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν πολιτικές ώστε να στηρίξουν νέα βιώσιμα και κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα, όπως οι προσεγγίσεις του προϊόντος ως υπηρεσίας (PaaS) που εξοικονομούν πόρους και μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ενώ παράλληλα διασφαλίζουν την προστασία των καταναλωτών, καλεί δε την Επιτροπή να διευκολύνει τις εν λόγω προσεγγίσεις PaaS στο πλαίσιο της νέας πρωτοβουλίας για τα βιώσιμα προϊόντα, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να άρουν τους αδικαιολόγητους ρυθμιστικούς και φορολογικούς φραγμούς και να προωθήσουν την ανάπτυξη υποδομών που καθιστούν δυνατή την κυκλικότητα και τη βιώσιμη ψηφιακή οικονομία· υπενθυμίζει ότι η ψηφιοποίηση έχει επίσης σημαντικές κλιματικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως η αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας, η εξόρυξη πρώτων υλών και η παραγωγή ηλεκτρονικών αποβλήτων· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτές θεσπίζοντας μεθοδολογία για την παρακολούθηση και την ποσοτικοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ψηφιακών τεχνολογιών, δομών και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των κέντρων δεδομένων, και προτείνοντας μέτρα – συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, νομοθετικών μέτρων – ώστε να διασφαλιστεί η περιβαλλοντική βιωσιμότητα των ψηφιακών λύσεων που θέτουν την ενεργειακή απόδοση, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της χρήσης των πόρων, και τη δημιουργία μιας κυκλικής οικονομίας στο επίκεντρο μιας βιώσιμης ψηφιακής μετάβασης·

12.  καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει τα ρυθμιστικά μέτρα και άλλες δράσεις που απαιτούνται ώστε να αρθούν οι διοικητικοί και νομικοί φραγμοί για μια κυκλική συνεργατική οικονομία υπηρεσιών, και να παρασχεθούν κίνητρα για την ανάπτυξή της· καλεί ιδίως την Επιτροπή να διερευνήσει λύσεις σε προκλήσεις όπως τα ζητήματα ευθύνης και τα δικαιώματα ιδιοκτησίας που συνδέονται με τη συνεργατική οικονομία υπηρεσιών, δεδομένου ότι είναι ζωτικής σημασίας η βελτίωση της ασφάλειας δικαίου, τόσο για τους παραγωγούς όσο και για τους καταναλωτές, για να καταστούν δυνατές οι έννοιες αυτές· προτείνει στην Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάπτυξης μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη συνεργατική οικονομία υπηρεσιών, η οποία θα αντιμετωπίσει τα ζητήματα αυτά, καθώς και κοινωνικά ζητήματα·

13.  τονίζει την ανάγκη για καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίον οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να υποστηρίξουν την κυκλική οικονομία ενθαρρύνοντας την εφαρμογή τους στον σχεδιασμό, στα επιχειρηματικά μοντέλα και στις υποδομές· παρατηρεί ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί η ψηφιοποίηση ως παράγοντας προώθησης της κυκλικής οικονομίας, ιδίως όσον αφορά τα διαβατήρια προϊόντων ή πληροφορίες σχετικά με τα υλικά στο πλαίσιο ενός «χώρου δεδομένων» σε επίπεδο ΕΕ· τονίζει ότι η βελτίωση της προσβασιμότητας και της ανταλλαγής δεδομένων θα είναι καθοριστικής σημασίας, ενώ παράλληλα θα εξασφαλίζει την ενεργό συνεργασία μεταξύ των συμφεροντούχων, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι νέες προσεγγίσεις θα παραμείνουν δίκαιες και χωρίς αποκλεισμούς, και να διαφυλαχθεί η ιδιωτικότητα και η ασφάλεια των δεδομένων·

14.  υπογραμμίζει την ανάγκη να δημιουργηθούν οικονομικά κίνητρα και το κατάλληλο ρυθμιστικό περιβάλλον για την καινοτομία σε λύσεις, υλικά και επιχειρηματικά μοντέλα κυκλικού χαρακτήρα, και ταυτόχρονα να εξαλειφθούν οι επιδοτήσεις που στρεβλώνουν την αγορά και οι επιβλαβείς για το περιβάλλον επιδοτήσεις, ζητεί δε να υποστηριχθεί η επιδίωξη αυτή στο πλαίσιο της νέας βιομηχανικής στρατηγικής για την Ευρώπη και της στρατηγικής για τις ΜΜΕ· τονίζει τον ειδικό ρόλο που διαδραματίζουν οι πρωτοπόροι, οι ΜΜΕ (μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις) και οι νεοφυείς επιχειρήσεις στη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία· υπογραμμίζει ότι η έρευνα όσον αφορά υλικά, διεργασίες, τεχνολογίες και προϊόντα βιώσιμου χαρακτήρα, καθώς και τη βιομηχανική τους αναβάθμιση, μπορεί να παράσχει στις ευρωπαϊκές εταιρείες ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε παγκόσμιο επίπεδο· τονίζει ότι απαιτούνται ισχυρές πολιτικές σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο για την υποστήριξη των πρωτοπόρων στην κυκλική οικονομία και στα κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα·

15.  επισημαίνει την ανάγκη να συμμετάσχει η ευρωπαϊκή βιομηχανία ως συμφεροντούχος στη μετάβαση σε μια πιο κυκλική οικονομία· υπενθυμίζει τον καίριο ρόλο των μέτρων κυκλικής οικονομίας στην επίτευξη της απαλλαγής της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές· ζητεί να ακολουθηθούν προσεγγίσεις κυκλικότητας στη βιομηχανία, σε όλα τα επίπεδα σχεδιασμού προϊόντων, προμήθειας υλικών, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης προϊόντων, και διαχείρισης αποβλήτων, και υπογραμμίζει την ανάγκη να τονωθεί η ανάπτυξη πρωτοπόρων αγορών για βιώσιμα βιομηχανικά υλικά και προϊόντα·

16.  προτρέπει τις εταιρείες να καταρτίσουν σχέδια μετάβασης στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεών τους, όπου θα περιγράφουν πώς και πότε προτίθενται να επιτύχουν την κλιματική ουδετερότητα, την κυκλική οικονομία και τη βιωσιμότητα·

17.  καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα σε επιλογές με ελάχιστο διοικητικό φόρτο και να ενισχύσουν την ανάπτυξη συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην έρευνα και ανάπτυξη, οι οποίες θα παρέχουν συστημικές και ολιστικές λύσεις·

18.  καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για την πιστοποίηση όλων των φυσικών και τεχνολογικών λύσεων αφαίρεσης του άνθρακα, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης, αποθήκευσης και χρήσης διοξειδίου του άνθρακα·

19.  υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο της βιομίμησης, ως επιταχυντή της κυκλικότητας, στην προώθηση βιομιμητικών λύσεων που ελαχιστοποιούν εκ σχεδιασμού τη χρήση υλικών, ενέργειας και τοξικών ενώσεων και παρέχουν βιώσιμες, αναγεννητικές και καινοτόμες λύσεις, οι οποίες είναι εμπνευσμένες από τη φύση και εφαρμόζονται σε πληθώρα τομέων·

20.  ζητεί την επαρκή στελέχωση και δημοσιονομική κάλυψη των υπηρεσιών της Επιτροπής που είναι επιφορτισμένες με τη διασφάλιση της επιτυχούς εφαρμογής του σχεδίου δράσης· τονίζει ότι πρέπει η κατανομή των πόρων να ανταποκρίνεται τόσο στις τρέχουσες όσο και στις μακροπρόθεσμες πολιτικές προτεραιότητες, και συνεπώς προσδοκά, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, να ενισχυθούν σημαντικά οι ανθρώπινοι πόροι, ιδίως στη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Επιτροπής·

Ένα πλαίσιο πολιτικής για βιώσιμα προϊόντα

21.  τονίζει την ανάγκη να μετατραπεί η γραμμική οικονομία με βάση την αρχή «πάρε-φτιάξε-πέτα το» σε μια πραγματικά κυκλική οικονομία βασιζόμενη στις ακόλουθες αρχές: μείωση της χρήσης ενέργειας και πόρων· διατήρηση της αξίας στην οικονομία· πρόληψη των αποβλήτων· πρόληψη των αποβλήτων, των επιβλαβών ουσιών και της ρύπανσης εκ σχεδιασμού· διατήρηση προϊόντων και υλικών σε χρήση και σε κλειστούς βρόχους· προστασία της ανθρώπινης υγείας· προώθηση οφελών για τους καταναλωτές· και αναγέννηση των φυσικών συστημάτων· θα πρέπει οι στόχοι αυτοί να καθοδηγούν το νέο πλαίσιο πολιτικής για βιώσιμα προϊόντα, καθώς και τη στρατηγική για την κυκλική οικονομία στο σύνολό της, και τη βιομηχανική στρατηγική· τονίζει την ανάγκη να ενσωματωθεί πλήρως η νοοτροπία ενός βιώσιμου κυκλικού συστήματος σε όλες τις δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών, των προϊόντων, των παραγωγικών διαδικασιών και των επιχειρηματικών μοντέλων·

22.  υπογραμμίζει ότι θα πρέπει τα βιώσιμα, κυκλικά, ασφαλή και μη τοξικά προϊόντα και υλικά να καταστούν ο κανόνας, και όχι η εξαίρεση, στην αγορά της ΕΕ και να θεωρούνται ως η εξ ορισμού επιλογή, η οποία είναι ελκυστική, οικονομικά προσιτή και προσβάσιμη για όλους τους καταναλωτές· επικροτεί, συνεπώς, το σχέδιο της Επιτροπής να προτείνει νομοθετική πρωτοβουλία για βιώσιμα προϊόντα, ώστε να καθοριστούν οριζόντιες αρχές για την πολιτική προϊόντων και δεσμευτικές απαιτήσεις για τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ·

23.  υποστηρίζει ένθερμα τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό(26), ώστε να καλύπτονται μη συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα και να θεσπιστούν οριζόντιες αρχές βιωσιμότητας και πρότυπα ανά προϊόν για την αποδοτικότητα, την ανθεκτικότητα, τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης και επισκευής, τη μη τοξικότητα, τη δυνατότητα αναβάθμισης και ανακύκλωσης, το ανακυκλωμένο περιεχόμενο, και την αποδοτική χρήση των πόρων και της ενέργειας, και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει σχετική πρόταση το 2021· ταυτόχρονα, επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να είναι φιλόδοξη κατά την εφαρμογή του οικολογικού σχεδιασμού σε όλα τα προϊόντα που καταναλώνουν ενέργεια, δυνάμει της ισχύουσας οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις πτυχές της κυκλικής οικονομίας·

24.  τονίζει τη σημασία να διατηρηθεί ένα συνεκτικό και σαφές νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ για βιώσιμα προϊόντα, και επισημαίνει την ανάγκη να ενισχυθούν οι συνέργειες με άλλες πολιτικές, συμπεριλαμβανομένου του οικολογικού σήματος της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι, παράλληλα με τα νομικά ελάχιστα πρότυπα για τον σχεδιασμό των προϊόντων, είναι σημαντικό να παρέχονται κίνητρα στην αγορά για τις πλέον βιώσιμες εταιρείες και για βιώσιμα προϊόντα και υλικά·

25.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει δεσμευτικούς στόχους για το υλικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα καθ’ όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων για κάθε κατηγορία προϊόντων που διατίθεται στην αγορά της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των ημιπροϊόντων με τη μεγαλύτερη ένταση άνθρακα· καλεί επίσης την Επιτροπή να προτείνει δεσμευτικούς στόχους ανά προϊόν και/ή ανά τομέα για το ανακυκλωμένο περιεχόμενο, και παράλληλα να διασφαλίσει την αποδοτικότητα και την ασφάλεια των οικείων προϊόντων, καθώς και την εκ σχεδιασμού ανακυκλωσιμότητά τους· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να θεσπίσει υποστηρικτικές τεχνολογικές και ρυθμιστικές συνθήκες και συνθήκες αγοράς για την επίτευξη των στόχων αυτών, και να συνυπολογίσει τις απαιτούμενες βιομηχανικές αλλαγές και τους επενδυτικούς κύκλους σε κάθε τομέα· ταυτόχρονα, καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης υποχρεωτικών απαιτήσεων για την αύξηση της βιωσιμότητας των υπηρεσιών·

26.  υποστηρίζει το σχέδιο για την καθιέρωση ψηφιακών διαβατηρίων προϊόντων, προκειμένου να βοηθούνται οι επιχειρήσεις, οι καταναλωτές και οι αρχές εποπτείας της αγοράς, να παρακολουθούνται οι κλιματικές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές και άλλες επιπτώσεις ενός προϊόντος κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας, και να παρέχονται αξιόπιστες, διαφανείς και εύκολα προσβάσιμες πληροφορίες σχετικά με τη βιωσιμότητα του προϊόντος και τις δυνατότητες συντήρησης, επαναχρησιμοποίησης, επισκευής και αποσυναρμολόγησης, και τον χειρισμό στο τέλος του κύκλου ζωής του, καθώς και σχετικά με τη σύνθεσή του όσον αφορά τα υλικά και τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται και τις περιβαλλοντικές και άλλες επιπτώσεις τους· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει, στο πλαίσιο αυτό, τις επιλογές για σήμα· θεωρεί ότι θα πρέπει τα διαβατήρια προϊόντων να εισαχθούν κατά τρόπο ώστε να αποφεύγεται ο περιττός ρυθμιστικός φόρτος για τις εταιρείες, ιδίως τις ΜΜΕ· πιστεύει ότι θα πρέπει να είναι συμβατά με άλλα ψηφιακά εργαλεία, όπως το επικείμενο διαβατήριο ανακαίνισης κτιρίων και η βάση δεδομένων SCIP·

27.  υπογραμμίζει την καθοριστική σημασία που έχει η επίτευξη κύκλων μη τοξικών υλικών και υλικών αποκατάστασης για την επιτυχία της κυκλικής οικονομίας και τη δημιουργία μιας βιώσιμης ενιαίας αγοράς, και εντέλει για τη διασφάλιση ενός περιβάλλοντος χωρίς τοξικές ουσίες για τους πολίτες της Ευρώπης· επαναλαμβάνει, συνεπώς, τις θέσεις που διατύπωσε στο ψήφισμά του σχετικά με τη στρατηγική για τις χημικές ουσίες με στόχο τη βιωσιμότητα και στο ψήφισμά του σχετικά με τη διεπαφή μεταξύ της νομοθεσίας για τα χημικά, τα προϊόντα και τα απόβλητα, και επιμένει να ληφθούν ταχέως μέτρα ώστε να εφαρμοστεί η στρατηγική για τις χημικές ουσίες με στόχο τη βιωσιμότητα για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες·

28.  τονίζει το δικαίωμα των καταναλωτών σε πιο λεπτομερείς, εναρμονισμένες και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές και κλιματικές επιπτώσεις των προϊόντων και των υπηρεσιών καθ’ όλο τον κύκλο ζωής τους, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ανθεκτικότητα και την επισκευασιμότητα, και ζητεί να ληφθούν μέτρα κατά της προβολής ψευδοοικολογικής ταυτότητας και των ψευδών περιβαλλοντικών ισχυρισμών όσον αφορά προϊόντα που πωλούνται τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου· υποστηρίζει ένθερμα την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει προτάσεις για τη ρύθμιση της χρήσης οικολογικών ισχυρισμών με τη θέσπιση αξιόπιστων και εναρμονισμένων μεθόδων υπολογισμού που θα καλύπτουν ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα, με βάση εναρμονισμένους δείκτες και αξιολογήσεις του κύκλου ζωής, όπως το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, μεταξύ άλλων όσον αφορά την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, τη χρήση πρώτων υλών, την αποφυγή επιβλαβών ουσιών, την ανθεκτικότητα και τη μακροβιότητα του προϊόντος, καθώς και την εκ σχεδιασμού δυνατότητα επισκευής και ανακύκλωσης· τονίζει ακόμη την ανάγκη να επιβληθεί η προσφάτως τροποποιηθείσα οδηγία 2005/29/ΕΚ(27), με τη λήψη προληπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση των οικολογικών ισχυρισμών·

29.  καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει την ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων για την πληροφόρηση των καταναλωτών, με γνώμονα την ενδυνάμωση των καταναλωτών στην ψηφιακή εποχή· τονίζει πόσο σημαντικές είναι οι διαδικτυακές πλατφόρμες και αγορές για την προώθηση βιώσιμων προϊόντων και υπηρεσιών, και σημειώνει ότι θα μπορούσαν να παρέχουν στους καταναλωτές σαφέστερες και εύκολα κατανοητές πληροφορίες σχετικά με την ανθεκτικότητα και την επισκευασιμότητα των προϊόντων που προσφέρουν·

30.  επισημαίνει την ανάγκη να ενισχυθεί το οικολογικό σήμα της ΕΕ ως σημείο αναφοράς για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, με την ενίσχυση της ενημέρωσης και της αναγνώρισης σε επίπεδο αγοράς και καταναλωτών, τη θέσπιση ολοκληρωμένων προτύπων, και την περαιτέρω επέκταση του προγράμματος σε σχετικά προϊόντα, καθώς και τη διευκόλυνση της χρήσης του στη σύναψη συμβάσεων·

31.  υποστηρίζει τις προγραμματισμένες πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας και της επισκευασιμότητας των προϊόντων σύμφωνα με την αρχή της πρόληψης αποβλήτων στο πλαίσιο της ιεράρχησης των αποβλήτων, και παράλληλα την ενίσχυση των δικαιωμάτων των καταναλωτών σε αγορές επιχείρησης προς καταναλωτή και μεταξύ επιχειρήσεων· συνεπώς, επικροτεί ένθερμα τις προγραμματισμένες πρωτοβουλίες για τη θέσπιση ενός νέου «δικαιώματος επισκευής», το οποίο θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον τον παρατεταμένο κύκλο ζωής των προϊόντων και την πρόσβαση των καταναλωτών σε ανταλλακτικά, ολοκληρωμένες πληροφορίες και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες επισκευής·

32.  ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να ληφθούν μέτρα ώστε όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά να έχουν δωρεάν πρόσβαση στις απαραίτητες πληροφορίες για την επισκευή και τη συντήρηση, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα ανταλλακτικά και τις ενημερώσεις λογισμικού, δεδομένων των απαιτήσεων για την ασφάλεια των καταναλωτών και με την επιφύλαξη της οδηγίας (ΕΕ) 2016/943(28), να διασφαλιστεί η χωρίς αθέμιτα εμπόδια πρόσβαση σε ανταλλακτικά για όλους τους παράγοντες του τομέα επισκευών, συμπεριλαμβανομένων των ανεξάρτητων επισκευαστών, αλλά και των καταναλωτών, να καθοριστούν υποχρεωτικές ελάχιστες περίοδοι διαθεσιμότητας των ανταλλακτικών και/ή ενημερώσεων, καθώς και μέγιστες προθεσμίες παράδοσης για ευρύ φάσμα κατηγοριών προϊόντων, συνυπολογίζοντας τις ιδιαιτερότητές τους, και να εκτιμηθεί πώς θα ενθαρρυνθούν οι επισκευές στο πλαίσιο του συστήματος νομικών εγγυήσεων· τονίζει ότι θα πρέπει οι πωλητές να ενημερώνουν όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά σχετικά με την επισκευασιμότητα των προϊόντων της·

33.  ζητεί, προκειμένου να διευκολυνθεί η λήψη αποφάσεων από τους καταναλωτές, να εφαρμοστεί σαφής και εύκολα κατανοητή εναρμονισμένη επισήμανση – ενδεχομένως υπό μορφή δείκτη – σχετικά με την ανθεκτικότητα του προϊόντος (δηλαδή την εκτιμώμενη διάρκεια ζωής του προϊόντος) και την επισκευασιμότητά του, να αναπτυχθεί ενιαία βαθμολογία επισκευής, και να εισαχθούν μετρητές χρήσης για ορισμένες κατηγορίες προϊόντων· ζητεί να θεσπιστούν ελάχιστες απαιτήσεις ενημέρωσης σύμφωνα με τις οδηγίες 2005/29/ΕK και 2011/83/ΕΕ(29)· ζητεί από την Επιτροπή, κατά την προετοιμασία της αναθεώρησης της οδηγίας (ΕΕ) 2019/771(30), να εξετάσει το ενδεχόμενο να επεκτείνει τόσο τα δικαιώματα νομικής εγγύησης όσο και τους κανόνες για την αντιστροφή του βάρους της απόδειξης για ορισμένες κατηγορίες προϊόντων με υψηλότερη εκτιμώμενη διάρκεια ζωής, καθώς και να θεσπίσει την άμεση ευθύνη του παραγωγού·

34.  ζητεί να ληφθούν νομοθετικά μέτρα για να δοθεί τέλος στις πρακτικές που οδηγούν σε προδιαγεγραμμένη απαρχαίωση του προϊόντος, μεταξύ άλλων εξετάζοντας το ενδεχόμενο να προστεθούν οι πρακτικές αυτές στον κατάλογο του παραρτήματος Ι της οδηγίας 2005/29/ΕΚ·

35.  επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να θεσπίσει νομοθεσία που θα απαγορεύει την καταστροφή των αδιάθετων ανθεκτικών αγαθών, εκτός εάν συνιστούν απειλή για την ασφάλεια ή την υγεία· υπογραμμίζει ότι πρέπει η ανακύκλωση, η επαναχρησιμοποίηση και η ανακατανομή των μη εδώδιμων ειδών να είναι ο κανόνας και να επιβάλλεται από τη νομοθεσία·

36.  τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η εσωτερική αγορά βιώσιμων προϊόντων, και πιστεύει ότι θα πρέπει να πρωτοστατήσει ο δημόσιος τομέας· σημειώνει ότι ο δημόσιος τομέας εξακολουθεί να χρησιμοποιεί συχνά τη χαμηλότερη τιμή ως κριτήριο ανάθεσης κατά την επιλογή των καλύτερων προσφορών για αγαθά, υπηρεσίες ή έργα· υποστηρίζει τη θέσπιση ελάχιστων υποχρεωτικών κριτηρίων και στόχων για τις πράσινες δημόσιες συμβάσεις στην τομεακή νομοθεσία·

37.  τονίζει τον ρόλο των πράσινων δημόσιων συμβάσεων (ΠΔΣ) για την επιτάχυνση της μετάβασης προς μια βιώσιμη και κυκλική οικονομία, καθώς και τη σημασία της εφαρμογής των ΠΔΣ κατά την οικονομική ανάκαμψη της ΕΕ·

38.  καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση για διαδικασίες πράσινων δημόσιων συμβάσεων· θεωρεί ότι τα επαναχρησιμοποιημένα, επισκευασμένα, ανακατασκευασμένα, ανακαινισμένα προϊόντα και άλλα αποδοτικά ως προς την κατανάλωση ενέργειας και πόρων προϊόντα και λύσεις που ελαχιστοποιούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του κύκλου ζωής, αποτελούν την εξ ορισμού επιλογή σε όλες τις δημόσιες συμβάσεις, σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, και ότι, όταν δεν προτιμώνται, θα πρέπει να εφαρμόζεται η αρχή «συμμόρφωση ή αιτιολόγηση»· ζητεί επίσης από την Επιτροπή να παράσχει κατευθυντήριες γραμμές για τη στήριξη των βιώσιμων εταιρικών συμβάσεων· ζητεί να υποχρεούνται τα κράτη μέλη και η Επιτροπή να λογοδοτούν για τη βιωσιμότητα των αποφάσεών τους όσον αφορά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, τηρώντας παράλληλα την αρχή της επικουρικότητας·

39.  υπογραμμίζει την ανάγκη να προωθηθούν ποιοτικές ροές συλλογής, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης υλικών, να διατηρηθούν τα υλικά στην υψηλότερη δυνατή αξία τους, και να επιτευχθούν καθαροί, μη τοξικοί και βιώσιμοι κλειστοί βρόχοι υλικών· τονίζει την ανάγκη να αυξηθεί η διαθεσιμότητα και η ποιότητα των ανακυκλώμενων υλικών, με έμφαση στην ικανότητα ενός υλικού να διατηρεί τις εγγενείς ιδιότητές του μετά την ανακύκλωση, και την ικανότητά του να αντικαθιστά τις πρωτογενείς πρώτες ύλες σε μελλοντικές εφαρμογές· στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει την ανάγκη να τονωθεί η αυξημένη ανακυκλωσιμότητα στον σχεδιασμό των προϊόντων και να ληφθούν μέτρα όπως αποτελεσματικά συστήματα χωριστής συλλογής και ανταποδοτικής ανακύκλωσης· ζητεί να υποστηριχθεί η δημιουργία εγκαταστάσεων και ικανοτήτων ανακύκλωσης, σύμφωνα με την αρχή της εγγύτητας, όπου δεν υπάρχουν ήδη·

40.  καλεί επιτακτικά την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν την ανάπτυξη ποιοτικών υποδομών συλλογής, διαλογής, και επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης υλικών, και να στηρίξουν την έρευνα για την ανάπτυξη νέων καινοτόμων τεχνολογιών που ελαχιστοποιούν τη χρήση των πόρων και την παραγωγή υπολειμματικών αποβλήτων, βελτιώνουν την απόδοση και την ποιότητα των ανακυκλώσιμων και επαναχρησιμοποιήσιμων δευτερογενών υλικών, απολυμαίνουν τα ανακυκλώμενα υλικά, και μειώνουν το συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα – συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού και κλιματικού αποτυπώματος – σε σύγκριση με άλλες τεχνολογίες· πιστεύει ότι η χημική ανακύκλωση, εφόσον πληροί τα κριτήρια αυτά, έχει τη δυνατότητα να συμβάλει στο κλείσιμο του βρόχου υλικών σε ορισμένες ροές αποβλήτων·

41.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι υγειονομικές, περιβαλλοντικές και κλιματικές επιπτώσεις των διεργασιών και των αποτελεσμάτων των νέων τεχνολογιών ανακύκλωσης και ανάκτησης αξιολογούνται διεξοδικά σε βιομηχανικό επίπεδο προτού παρασχεθούν σχετικά κίνητρα, και να εγγυηθεί τη διαφάνεια καθ’ όλη την αξιολόγηση·

42.  θεωρεί ότι πρέπει η χημική ανακύκλωση να πληροί τον ορισμό της ανακύκλωσης σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα, ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν θεωρείται χημική ανακύκλωση η επανεπεξεργασία σε υλικά και ουσίες που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να παράσχει νομική επιβεβαίωση επί του θέματος·

43.  καλεί επιτακτικά την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τις ψηφιακές τεχνολογίες, όπως το blockchain και το ψηφιακό υδατόσημο, και να τις καταστήσουν διαλειτουργικές, ώστε να μπορούν να στηρίξουν την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας με την παρακολούθηση, τον εντοπισμό και τη χαρτογράφηση των πόρων και των ροών προϊόντων σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής·

44.  τονίζει τη σημασία της βελτίωσης της πρόσβασης σε κονδύλια για έργα έρευνας και καινοτομίας σχετικά με την κυκλική οικονομία· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να κατευθύνει τις δραστηριότητες του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» προς τη στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας για:

45.  υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι βιώσιμες ανανεώσιμες εισροές στις κυκλικές διεργασίες για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, και τον τρόπο με τον οποίον η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορεί να ενισχύσει την κυκλικότητα των κύκλων ζωής των προϊόντων ενώ προωθεί την ενεργειακή μετάβαση·

46.  τονίζει ότι πρέπει η νομοθεσία σχετικά με «ένα πλαίσιο πολιτικής για βιώσιμα προϊόντα» να υποστηρίζεται από ένα ευσταθές και διαφανές σύστημα λογιστικής καταγραφής του άνθρακα και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, το οποίο λειτουργεί ως καταλύτης για επενδύσεις σε προϊόντα και διεργασίες της κυκλικής οικονομίας·

47.  τονίζει την ανάγκη να συνυπολογίζονται – κατά τον καθορισμό προτύπων για τις κλιματικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων – ο πλήρης κύκλος ζωής ενός προϊόντος, από αρχής μέχρι τέλους, και ο αντίκτυπος της προμήθειας, των ημικατεργασμένων προϊόντων, των ανταλλακτικών και των υποπροϊόντων κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας· θεωρεί ότι πρέπει οι παράγοντες αυτοί να καθοριστούν μέσω ανοικτής, διαφανούς και επιστημονικά τεκμηριωμένης διαδικασίας, με τη συμμετοχή των σχετικών συμφεροντούχων· ενθαρρύνει, στο πλαίσιο αυτό, τον καθορισμό κοινών μεθοδολογιών για την αξιολόγηση του κύκλου ζωής και τη βελτιωμένη συλλογή δεδομένων·

48.  τονίζει ότι η τυποποίηση είναι καθοριστικής σημασίας για την εφαρμογή μιας πολιτικής για τα βιώσιμα προϊόντα, με την παροχή αξιόπιστων ορισμών, συστημάτων μέτρησης και δοκιμών για χαρακτηριστικά όπως η ανθεκτικότητα και η επισκευασιμότητα·

49.  επιμένει ότι πρέπει τα ενωσιακά πρότυπα να ορίζονται εγκαίρως και σύμφωνα με τις πραγματικές συνθήκες χρήσης, πρέπει δε να αποφεύγονται οι διοικητικές εμπλοκές για τους σχετικούς συμφεροντούχους καθώς καθυστερούν τη δημοσίευση των προτύπων·

50.  υπενθυμίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 1ης Ιουνίου 2016, με τίτλο «Ευρωπαϊκά πρότυπα για τον 21ο αιώνα» και τις εργασίες σχετικά με την κοινή πρωτοβουλία για την τυποποίηση (ΚΠΤ)· καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει περαιτέρω την ΚΠΤ και να εγκρίνει νέες δράσεις και έργα για τη βελτίωση της λειτουργίας των ευρωπαϊκών οργανισμών τυποποίησης·

51.  τονίζει ότι η αποτελεσματική εφαρμογή και επιβολή της ενωσιακής νομοθεσίας σχετικά με τις απαιτήσεις για την ασφάλεια των προϊόντων και τη βιωσιμότητα είναι καίριας σημασίας ώστε να διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά συμμορφώνονται με τους κανόνες αυτούς που απορρέουν από τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1020(31)· προσθέτει ότι ένας πολύ μεγάλος αριθμός προϊόντων που αγοράζονται μέσω διαδικτύου και εισάγονται στην ΕΕ δεν πληροί τις ελάχιστες προϋποθέσεις ασφάλειας της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση των προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων που πωλούνται στο διαδίκτυο, και να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που ενέχουν τα παραποιημένα προϊόντα για την ασφάλεια των καταναλωτών, με τη βελτιωμένη εποπτεία της αγοράς και ισοδύναμα πρότυπα τελωνειακού ελέγχου, καθώς και με την ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα αυτόν και την αύξηση των δημοσιονομικών και ανθρώπινων πόρων· ζητεί, επομένως, αποτελεσματικότερη εποπτεία από την ΕΕ, με τη θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων σχετικά με τον ελάχιστο αριθμό ελέγχων και τη συχνότητά τους, και με την παροχή εξουσιοδότησης στην Επιτροπή για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των δραστηριοτήτων των εθνικών αρχών εποπτείας της αγοράς·

52.  υπογραμμίζει ότι οι εθελοντικές συμφωνίες έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικές όσον αφορά την επίτευξη βιώσιμης και κοινής λύσης φόρτισης για τον κινητό ραδιοεξοπλισμό· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να εφαρμόσει επειγόντως τις διατάξεις της οδηγίας 2014/53/ΕΕ(32) σχετικά με τον ραδιοεξοπλισμό και να εισαγάγει ιδίως κοινό φορτιστή για τα έξυπνα τηλέφωνα (smartphones) και όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές μικρού και μεσαίου μεγέθους, ώστε να διασφαλιστούν με τον βέλτιστο τρόπο η τυποποίηση, η συμβατότητα και η διαλειτουργικότητα της ικανότητας φόρτισης, συμπεριλαμβανομένης της ασύρματης φόρτισης, στο πλαίσιο της παγκόσμιας στρατηγικής για τη μείωση των ηλεκτρονικών αποβλήτων· ζητεί από την Επιτροπή να προετοιμάσει εγκαίρως μια στρατηγική αποσύνδεσης που θα διασφαλίζει ότι οι καταναλωτές δεν είναι υποχρεωμένοι να αγοράζουν νέους φορτιστές με τις νέες συσκευές, ώστε να επιτυγχάνονται μεγαλύτερα περιβαλλοντικά οφέλη, εξοικονόμηση κόστους και ευκολία για τους καταναλωτές· επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό για τους καταναλωτές να λαμβάνουν, μέσω εναρμονισμένης επισήμανσης σε ευανάγνωστη μορφή, αξιόπιστες και συναφείς πληροφορίες για τα σχετικά χαρακτηριστικά των φορτιστών, όπως η διαλειτουργικότητα και οι επιδόσεις φόρτισης, συμπεριλαμβανομένης της συμβατότητας με USB 3.1 και άνω, ώστε να είναι σε θέση να προβαίνουν στις πλέον χρήσιμες, οικονομικά αποδοτικές και βιώσιμες επιλογές·

53.  τονίζει την ανάγκη για πολιτική συνοχή των υφιστάμενων και μελλοντικών μέτρων σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών, προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων του σχεδίου δράσης και να παρασχεθεί οικονομική και επενδυτική ασφάλεια για τεχνολογίες, προϊόντα και υπηρεσίες κυκλικού χαρακτήρα, πράγμα που θα ενισχύσει επίσης την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει τυχόν υφιστάμενες ρυθμιστικές ασυνέπειες ή φραγμούς ή νομικές αβεβαιότητες που παρεμποδίζουν την πλήρη ανάπτυξη μιας κυκλικής οικονομίας· ζητεί οικονομικά κίνητρα όπως η τιμολόγηση του CO2, η διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού με οικολογική διαφοροποίηση των τελών και φορολογικά κίνητρα, καθώς και άλλα οικονομικά κίνητρα που προωθούν τις βιώσιμες επιλογές των καταναλωτών· πιστεύει ότι θα πρέπει τα μέτρα αυτά να συνάδουν, κατά περίπτωση, με τα τεχνικά κριτήρια ελέγχου για την κυκλική οικονομία που ορίζονται στον κανονισμό για την ταξινόμηση· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τους στόχους της κυκλικής οικονομίας σε όλη τη σχετική εθνική νομοθεσία και να διασφαλίσουν ότι είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με τους στόχους και τα μέτρα της στρατηγικής της ΕΕ για την κυκλική οικονομία· καλεί επίσης την Επιτροπή να εστιάσει στην εφαρμογή της νομοθεσίας που συνδέεται με την κυκλική οικονομία, ώστε να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού για τις διεργασίες και τα επιχειρηματικά μοντέλα της κυκλικής παραγωγής·

Αξιακές αλυσίδες βασικών προϊόντων: ηλεκτρονικά είδη και ΤΠΕ

54.  υποστηρίζει την πρωτοβουλία κυκλικών ηλεκτρονικών, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα κενά όσον αφορά την ανθεκτικότητα, τον κυκλικό σχεδιασμό, την παρουσία επικίνδυνων και επιβλαβών ουσιών, το ανακυκλωμένο περιεχόμενο, την επισκευασιμότητα, την πρόσβαση σε ανταλλακτικά, τη δυνατότητα αναβάθμισης, και την πρόληψη, τη συλλογή, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των ηλεκτρονικών αποβλήτων· ζητεί επίσης να ενσωματωθούν τα ζητήματα που συνδέονται με την πρόωρη απαρχαίωση, συμπεριλαμβανομένης της απαρχαίωσης προϊόντων λόγω αλλαγών λογισμικού· ζητεί να εναρμονιστούν και να βελτιωθούν οι υποδομές ανακύκλωσης για απόβλητα ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού στην ΕΕ·

55.  πιστεύει ότι πρέπει η συλλογή αποβλήτων ηλεκτρονικών ειδών να καταστεί πολύ πιο εύκολη για τους καταναλωτές· επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής να διερευνήσει επιλογές για ένα πανενωσιακό σύστημα επιστροφής προϊόντων ΤΠΕ, και πιστεύει ότι θα πρέπει ένα τέτοιο σύστημα να καλύπτει το ευρύτερο δυνατό φάσμα προϊόντων· τονίζει τη σημασία του σχεδιασμού ενός τέτοιου συστήματος επιστροφής, και οποιουδήποτε άλλου μοντέλου συλλογής, με τρόπο που να διασφαλίζει τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης των προϊόντων ΤΠΕ και να παρέχει στους φορείς επαναχρησιμοποίησης πρόσβαση σε επαναχρησιμοποιήσιμα προϊόντα·

56.  υπογραμμίζει τις δυνατότητες των μέτρων οικολογικού σχεδιασμού, και υπενθυμίζει ότι, χάρη στην οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό σε συνδυασμό με την οδηγία για την ενεργειακή επισήμανση(33), επιτεύχθηκε σχεδόν κατά το ήμισυ ο στόχος της εξοικονόμησης ενεργειακής απόδοσης που είχε θέσει η ΕΕ για το 2020· υπογραμμίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί η ταχεία ολοκλήρωση των υφιστάμενων εργασιών οικολογικού σχεδιασμού για τα ηλεκτρονικά είδη και τις ΤΠΕ, ιδίως για τα έξυπνα τηλέφωνα, τις ταμπλέτες, τους υπολογιστές, τους εκτυπωτές (συμπεριλαμβανομένων των μελανιών), τους σταθμούς και τα υποσυστήματα κινητών δικτύων, και τον εξοπλισμό δικτύωσης, προκειμένου να προταθούν μέτρα έως το 2021 το αργότερο·

57.  τονίζει τη σημασία να προωθηθούν πιο βιώσιμοι τρόποι κατανάλωσης και παραγωγής όσον αφορά τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό και τις ΤΠΕ, και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα δημιουργίας συστημάτων πληροφόρησης των καταναλωτών σχετικά με τη διάκριση μεταξύ διορθωτικών και εξελικτικών ενημερώσεων και σχετικά με το αποτύπωμα άνθρακα της κατανάλωσης δεδομένων·

58.  ζητεί να θεσπιστεί υποχρεωτικό σύστημα πιστοποίησης για τους ανακυκλωτές αποβλήτων ηλεκτρονικών ειδών, ώστε να διασφαλιστούν η αποδοτική ανάκτηση υλικών και η προστασία του περιβάλλοντος·

59.  εκτός από την πρωτοβουλία για τα κυκλικά ηλεκτρονικά είδη, ζητεί από την Επιτροπή να παρουσιάσει ένα σχέδιο πρωτοβουλίας για την κυκλική και βιώσιμη ψηφιοποίηση, τις ΤΠΕ και την τεχνητή νοημοσύνη:

Αξιακές αλυσίδες βασικών προϊόντων: συσσωρευτές και οχήματα

60.  υπογραμμίζει τη σημασία μιας στρατηγικής, περιβαλλοντικά βιώσιμης και δεοντολογικής προσέγγισης εντός των νέων νομοθετικών πλαισίων για τους συσσωρευτές και τα οχήματα όσον αφορά τη μετάβαση στην κινητικότητα μηδενικών εκπομπών και τα ηλεκτρικά δίκτυα βάσει ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την ανάγκη να διασφαλιστεί η βιώσιμη και δεοντολογική προμήθεια πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων πρώτων υλών· ζητεί να δημιουργηθούν ανταγωνιστικές και ανθεκτικές αξιακές αλυσίδες για την παραγωγή, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση συσσωρευτών στην ΕΕ·

61.  επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής για νέο κανονισμό σχετικά με τους συσσωρευτές και τα απόβλητα συσσωρευτών, και θεωρεί ότι θα πρέπει το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ για τους συσσωρευτές να καλύπτει τουλάχιστον: τη βιώσιμη, δεοντολογική και ασφαλή προμήθεια, τον οικολογικό σχεδιασμό, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την αντιμετώπιση του ανακυκλωμένου περιεχομένου, την υποκατάσταση επικίνδυνων και επιβλαβών ουσιών όπου είναι δυνατόν, τη βελτιωμένη χωριστή συλλογή, επαναχρησιμοποίηση, ανακαίνιση, ανακατασκευή, αναπροσαρμογή της χρήσης και ανακύκλωση – και μεταξύ άλλων υψηλότερους στόχους ανακύκλωσης, την ανάκτηση πολύτιμων υλικών, τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού και την πληροφόρηση των καταναλωτών· θα πρέπει το πλαίσιο να αντιμετωπίζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις καθ’ όλο τον κύκλο ζωής, με ειδικές διατάξεις για τους συσσωρευτές που χρησιμοποιούνται για την κινητικότητα και για την αποθήκευση ενέργειας·

62.  εκφράζει την ανησυχία του για τη σημαντική εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές πρώτων υλών για την παραγωγή συσσωρευτών· είναι πεπεισμένο ότι σημαντικό μερίδιο των πρώτων υλών που απαιτούνται για την παραγωγή συσσωρευτών εντός της ΕΕ θα μπορούσε να παρέχεται από βελτιωμένα συστήματα ανακύκλωσης συσσωρευτών·

63.  εκφράζει την ανησυχία του για τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της βιομηχανίας ορυκτών, ιδίως της βιομηχανίας κοβαλτίου· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει τις επιλογές για ένα βιώσιμο νομοθετικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει τη δεοντολογική προμήθεια υλικών και τη θέσπιση υποχρεωτικής νομοθεσίας δέουσας επιμέλειας, ώστε να αντιμετωπιστούν οι δυσμενείς συνέπειες στο περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα σε διεθνές πλαίσιο·

64.  επικροτεί τα σχέδια της Επιτροπής να επανεξετάσει την οδηγία για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους(34)· καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει την οδηγία για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, ώστε να αντικατοπτρίζει και να σέβεται πλήρως τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, και μεταξύ άλλων την πρόληψη αποβλήτων εκ σχεδιασμού, τη δυνατότητα αναβάθμισης, τον δομοστοιχειωτό χαρακτήρα, τη δυνατότητα επιδιόρθωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των υλικών στο υψηλότερο επίπεδο της αξίας, δίνοντας ύψιστη προτεραιότητα στην επαναχρησιμοποίηση· καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει να εξασφαλίσει αποτελεσματικές αλυσίδες επαναχρησιμοποίησης, με συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων· καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει την καταγραφή, σε ευρωπαϊκή βάση δεδομένων, των οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους· καλεί την Επιτροπή να αποσαφηνίσει, να ενισχύσει και να εποπτεύει την αρχή ότι πρέπει η αποσυναρμολόγηση του αυτοκινήτου και η επαναχρησιμοποίηση των ανταλλακτικών να προηγούνται πάντα της διάλυσης και του τεμαχισμού του·

65.  υπογραμμίζει την ανάγκη για περαιτέρω προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας όσον αφορά τις διαδικασίες ανακύκλωσης, βάσει του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», προκειμένου να αυξηθούν οι δυνατότητες των συσσωρευτών στην κυκλική οικονομία· αναγνωρίζει τον ρόλο των ΜΜΕ στους τομείς της συλλογής και της ανακύκλωσης·

Αξιακές αλυσίδες βασικών προϊόντων: συσκευασία

66.  επαναλαμβάνει τον στόχο να καταστούν όλες οι συσκευασίες επαναχρησιμοποιήσιμες ή ανακυκλώσιμες με οικονομικά βιώσιμο τρόπο έως το 2030, και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει χωρίς καθυστέρηση νομοθετική πρόταση, συμπεριλαμβανομένων μέτρων και στόχων για τη μείωση των αποβλήτων και φιλόδοξων βασικών απαιτήσεων – στο πλαίσιο της οδηγίας για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας – για τη μείωση των υπερβολικών συσκευασιών, μεταξύ άλλων στο ηλεκτρονικό εμπόριο, τη βελτίωση της ανακυκλωσιμότητας και την ελαχιστοποίηση της πολυπλοκότητας των συσκευασιών, την αύξηση του ανακυκλωμένου περιεχομένου, τη σταδιακή εξάλειψη των επικίνδυνων και επιβλαβών ουσιών, και την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης· τονίζει ότι δεν πρέπει να υπονομεύονται η ασφάλεια των τροφίμων ή τα πρότυπα υγιεινής· ζητεί τα μέτρα αυτά να στοχεύουν στα συνολικά βέλτιστα περιβαλλοντικά αποτελέσματα, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων, και σε αποτύπωμα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·

67.  υπογραμμίζει τον ουσιαστικό ρόλο της συσκευασίας για την ασφάλεια των προϊόντων, ιδίως την ασφάλεια των τροφίμων, και την υγιεινή, καθώς και για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων, και παράλληλα καλεί τη βιομηχανία να συμπληρώσει τα ρυθμιστικά μέτρα με πρόσθετες εθελοντικές δράσεις για την περαιτέρω αποφυγή περιττής συσκευασίας και για τη σημαντική μείωση του όγκου συσκευασιών που κυκλοφορεί στην αγορά, να αναπτύξει αποδοτικότερες ως προς τη χρήση των πόρων, κυκλικές και φιλικές προς το κλίμα λύσεις συσκευασίας, όπως εναρμονισμένους μορφότυπους συσκευασίας και επαναχρησιμοποιήσιμες και επαναπληρούμενες συσκευασίες, και να διευκολύνει τη χρήση επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών· ενθαρρύνει πρωτοβουλίες όπως η Συμμαχία για την Ανακύκλωση των Πλαστικών και το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τα Πλαστικά·

68.  επαναλαμβάνει ότι η ποιοτική ανακύκλωση δημιουργεί πραγματική ζήτηση στην αγορά για ανακυκλωμένα υλικά και είναι ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες στην προσπάθεια αύξησης του συνολικού όγκου των συσκευασιών που συλλέγονται, διαχωρίζονται και ανακυκλώνονται, ζητεί δε να χρησιμοποιούνται σύγχρονος και αποδοτικός εξοπλισμός διαλογής και τεχνολογίες διαχωρισμού σε συνδυασμό με τον καλύτερο οικολογικό σχεδιασμό των συσκευασιών, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης να σχεδιαστούν εκ νέου λύσεις συσκευασίας βάσει βελτιωμένων κριτηρίων ανάλυσης του κύκλου ζωής·

69.  καλεί την Επιτροπή να αναλύσει διάφορους τύπους συσκευασίας που χρησιμοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο, προκειμένου να προσδιορίσει τις βέλτιστες πρακτικές για τη βελτιστοποίηση της συσκευασίας ώστε να μειωθεί η υπερβολική συσκευασία· καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει την επαναχρησιμοποίηση των υλικών συσκευασίας, ώστε να χρησιμοποιούνται για την παράδοση πολυάριθμων αγαθών, αντί υλικών συσκευασίας μίας χρήσης·

70.  τονίζει τον μείζονα ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χονδρική πώληση στη μείωση της χρήσης συσκευασίας, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τέτοιου είδους μέτρα, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια των τροφίμων και την υγιεινή·

71.  υπογραμμίζει τον ουσιαστικό ρόλο των ταμείων και προγραμμάτων καινοτομίας, για τη μείωση των υλικών και για καινοτομίες στον τομέα της ανακύκλωσης·

72.  αναγνωρίζει την αύξηση των διαδικτυακών πωλήσεων και την παράλληλη αύξηση στις παραδόσεις δεμάτων· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να λάβει μέτρα για να εξακριβώσει ότι όλοι οι διαδικτυακοί πωλητές, ανεξάρτητα από την τοποθεσία τους, συμμορφώνονται με τις βασικές απαιτήσεις, και λογοδοτούν και συνεισφέρουν οικονομικά στα συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού στα κράτη μέλη της ΕΕ όπου τα προϊόντα διατίθενται στην αγορά·

73.  καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τη χωριστή συλλογή και διαλογή απορριμμάτων συσκευασιών, όπως κατοχυρώνεται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/852 και να διασφαλίσει την έγκαιρη μεταφορά της στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τη δυνατότητα αναθεώρησης του συστήματος αναγνώρισης των υλικών συσκευασίας (απόφαση 97/129/ΕΚ(35)), ώστε να διευκολυνθεί η χωριστή συλλογή για τους πολίτες ανάλογα με την ανακυκλωσιμότητα των συσκευασιών·

74.  καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει και να διερευνήσει τις δυνατότητες των συμβατών εθνικών συστημάτων ανταποδοτικής ανακύκλωσης να επιτύχουν το απαιτούμενο ποσοστό συλλογής του 90 % των πλαστικών συσκευασιών ποτών και ως βήμα προς τη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς συσκευασιών, ειδικά για τα γειτονικά κράτη μέλη· η συμβατότητα των συστημάτων θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη σειριοποίηση και την κωδικοποιημένη και ενοποιημένη επισήμανση· εάν ένα κράτος μέλος δεν διαθέτει σύστημα ή σκοπεύει να σχεδιάσει εκ νέου το σύστημά του, θα πρέπει να ενθαρρυνθεί να επιλέξει, με τη χρήση βέλτιστων πρακτικών και συναφών επιστημονικών τεκμηρίων, ένα σύστημα παρόμοιο ή συμβατό με εκείνο άλλων κρατών μελών·

Αξιακές αλυσίδες βασικών προϊόντων: πλαστικά

75.  καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να συνεχίσει να εφαρμόζει την ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πλαστικές ύλες σε μια κυκλική οικονομία, ιδίως για να προωθήσει τον καλύτερο σχεδιασμό, κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα, καινοτόμα προϊόντα, και προσεγγίσεις του προϊόντος ως υπηρεσίας που καθιστούν δυνατούς πιο βιώσιμους τρόπους κατανάλωσης·

76.  καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει με ολοκληρωμένο τρόπο τα πλαστικά, συμπεριλαμβανομένων των μικροπλαστικών· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να εγκρίνει τη γενική σταδιακή απαγόρευση της εσκεμμένης προσθήκης μικροπλαστικών και να λάβει νέα υποχρεωτικά ρυθμιστικά μέτρα για τη μείωση της ακούσιας ελευθέρωσης κάθε είδους μικροπλαστικών στην πηγή, μεταξύ άλλων από ελαστικά, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, τεχνητό χλωροτάπητα και την παραγωγή πλαστικών σφαιριδίων· τονίζει την ανάγκη να καλυφθούν τα κενά στις επιστημονικές γνώσεις σχετικά με τα μικροπλαστικά και τα νανοπλαστικά, και να προωθηθεί η ανάπτυξη ασφαλέστερων εναλλακτικών λύσεων και ανταγωνιστικών αγορών με προϊόντα χωρίς μικροπλαστικά· επιμένει ταυτόχρονα στην επείγουσα ανάγκη να ληφθούν βραχυπρόθεσμα μέτρα· υπογραμμίζει ότι για το μεγαλύτερο μέρος της ρύπανσης από μικροπλαστικά ευθύνεται η υποβάθμιση των μακροπλαστικών στο περιβάλλον, και υποστηρίζει ότι θα πρέπει τα πλαστικά προϊόντα να στοχεύονται με συγκεκριμένα μέτρα, όπως οι απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού κατά τη φάση παραγωγής, ώστε να αποφεύγεται η ελευθέρωση δευτερογενών μικροπλαστικών στο περιβάλλον· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τις πηγές, τη διανομή, την πορεία και τις συνέπειες τόσο των μακροπλαστικών όσο και των μικροπλαστικών στο πλαίσιο της επεξεργασίας λυμάτων και της διαχείρισης των όμβριων υδάτων· υπενθυμίζει ότι το 80 % των θαλάσσιων απορριμμάτων προέρχεται από την ξηρά, και καλεί επιτακτικά τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση όσον αφορά τα σημεία συγκέντρωσης θαλάσσιων απορριμμάτων σε ποταμούς και εκβολές ποταμών·

77.  επισημαίνει ότι, όταν τα προϊόντα μίας χρήσης επιβαρύνουν σημαντικά το περιβάλλον και τους πόρους, θα πρέπει να αντικαθίστανται από επαναχρησιμοποιήσιμα προϊόντα – εφόσον υπάρχουν επαναχρησιμοποιήσιμες και/ή ανθεκτικές εναλλακτικές λύσεις – με περιβαλλοντικά ορθό τρόπο, χωρίς να διακυβεύεται η υγιεινή ή η ασφάλεια των τροφίμων· εν προκειμένω, καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο λήψης νομοθετικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης της οδηγίας για τα πλαστικά μίας χρήσης στο πλαίσιο της αναθεώρησης της εν λόγω οδηγίας· καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει την ανάπτυξη προτύπων για επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες και υποκατάστατα των συσκευασιών μίας χρήσης, των επιτραπέζιων σκευών και των μαχαιροπήρουνων·

78.  αναγνωρίζει τον δυνητικό ρόλο των βιολογικών, βιοαποδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών στην κυκλική οικονομία, αλλά εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι τα βιολογικά και/ή βιοαποδομήσιμα πλαστικά από μόνα τους δεν αποτελούν λύση για τις περιβαλλοντικές ανησυχίες που συνδέονται με τα πλαστικά, επισημαίνει δε τη σημασία να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με την ορθή χρήση των βιολογικών και βιοαποδομήσιμων πλαστικών·

79.  ενθαρρύνει την υποβολή πρότασης για σαφή καθολικά πρότυπα υλικών, προϊόντων, σχεδιασμού, και ανακύκλωσης·

80.  καλεί επιτακτικά την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ένα συνεπές πλαίσιο διαφάνειας και να επιβάλουν υποχρεώσεις λογοδοσίας για όλους τους παράγοντες της αξιακής αλυσίδας όσον αφορά την παραγωγή, την εμπορία και τη χρήση των πλαστικών, καθώς και τη διαχείριση στο τέλος του κύκλου ζωής τους·

81.  καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να αναπτύξει συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού που θα καθιστούν τους παραγωγούς υπόλογους για το τέλος του κύκλου ζωής των πλαστικών προϊόντων·

Αξιακές αλυσίδες βασικών προϊόντων: κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα

82.  υπογραμμίζει τη σημασία μιας νέας ολοκληρωμένης στρατηγικής της ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, ώστε να προωθηθούν η βιωσιμότητα και η κυκλικότητα, καθώς και η ανιχνευσιμότητα και η διαφάνεια, στον κλωστοϋφαντουργικό τομέα της ΕΕ, δεδομένου του παγκόσμιου χαρακτήρα των αξιακών αλυσίδων και της διεθνούς διάστασης της «γρήγορης μόδας»· ζητεί να παρουσιάσει η στρατηγική μια συνεκτική δέσμη μέσων πολιτικής και να υποστηρίξει νέα επιχειρηματικά μοντέλα, ώστε να αντιμετωπιστεί το πλήρες φάσμα των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας και να βελτιωθεί ο σχεδιασμός των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα, η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης και μηχανικής ανακύκλωσης και η χρήση ποιοτικών ινών, ιδίως με τον συνδυασμό απαιτήσεων τύπου οικολογικού σχεδιασμού, συστημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, και συστημάτων επισήμανσης·

83.  επικροτεί την εφαρμογή του νέου πλαισίου πολιτικής στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, και τονίζει ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην πρόληψη των αποβλήτων, στην ανθεκτικότητα, και στη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης και επισκευής, καθώς και να αντιμετωπιστούν οι επικίνδυνες και επιβλαβείς χημικές ουσίες σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων· ζητεί να ληφθούν μέτρα, στο στάδιο του σχεδιασμού και της παραγωγής, κατά της απώλειας συνθετικών μικροϊνών, καθώς και άλλα μέτρα, όπως η ανάπτυξη προληπτικού ελεγχόμενου και μη ρυπογόνου βιομηχανικής πρόπλυσης και η διαμόρφωση προτύπων για τον εξοπλισμό νέων πλυντηρίων με φίλτρα μικροϊνών· ζητεί να θεσπιστούν συγκεκριμένα πανενωσιακά κριτήρια για τον αποχαρακτηρισμό των αποβλήτων του κλωστοϋφαντουργικού τομέα·

84.  ζητεί η εφαρμογή του νέου πλαισίου πολιτικής για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα να είναι συνεπής με άλλα μέσα πολιτικής, συγκεκριμένα με την επικείμενη νομοθετική πρόταση της ΕΕ για τη δέουσα επιμέλεια ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον, ώστε να διασφαλιστεί η αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν τα δικαιώματα των εργαζομένων, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα των φύλων σε όλα τα στάδια της αξιακής αλυσίδας των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων·

Αξιακές αλυσίδες βασικών προϊόντων: κατασκευές και κτίρια

85.  καλεί την Επιτροπή να υλοποιήσει πλήρως την πρωτοβουλία «Κύμα ανακαινίσεων», σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, συνυπολογίζοντας παράλληλα την πολυμορφία του τομέα· καλεί την Επιτροπή να ορίσει οριζόντιες και ειδικές ανά προϊόν απαιτήσεις· τονίζει τις δυνατότητες που έχει η παράταση της διάρκειας ζωής των κτιρίων, σε αντίθεση με την κατεδάφιση, για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και για περιβαλλοντικά οφέλη· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο να θέσει στόχους μείωσης για το αποτύπωμα άνθρακα και το αποτύπωμα υλικών των κτιρίων της ΕΕ, και να εφαρμόσει το πλαίσιο «Level(s)» για βιώσιμα κτίρια ως δεσμευτικό πλαίσιο για τις επιδόσεις στον κατασκευαστικό τομέα· πιστεύει ότι είναι αναγκαίο να συμπεριληφθούν ελάχιστες νομικές απαιτήσεις όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των κτιρίων, προκειμένου να βελτιωθεί η αποδοτική χρήση των πόρων και η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων·

86.  υπενθυμίζει την υποχρέωση της Επιτροπής, δυνάμει της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα, να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης των στόχων ανάκτησης υλικών που ορίζονται στη νομοθεσία της ΕΕ για τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων και των τμημάτων της που αφορούν συγκεκριμένα υλικά, και πιστεύει ότι θα πρέπει να περιλαμβάνεται στόχος ανάκτησης υλικών για τα εδάφη εκσκαφής· προτείνει να συμπεριληφθούν στόχοι επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης και η χρήση δευτερογενών πρώτων υλών στις κατασκευαστικές εφαρμογές, και παράλληλα να καταστούν ευκολότερα ανιχνεύσιμες· καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει τον κανονισμό για τα δομικά προϊόντα, και επικροτεί την ανακοίνωση στρατηγικής για ένα βιώσιμο δομημένο περιβάλλον το 2021·πιστεύει ότι η υιοθέτηση ψηφιακών λύσεων στο δομημένο περιβάλλον, όπως η ανίχνευση αποβλήτων, θα καταστήσει δυνατή την καλύτερη ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και τη σημαντικότερη κυκλικότητα του κατασκευαστικού τομέα·

87.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να εφαρμοστούν πολιτικές για τον σχεδιασμό κτιρίων υψηλού επιπέδου, οι οποίες θα εστιάζουν στην ανακαίνιση, τη μετατροπή και τη συνεχιζόμενη χρήση των κτιρίων όπου είναι δυνατόν, αντί νέων κατασκευών·

88.  επισημαίνει ότι, καθώς το 90 % του δομημένου περιβάλλοντος του 2050 υπάρχει ήδη, θα πρέπει να καθοριστούν ειδικές απαιτήσεις για τον τομέα των ανακαινίσεων, προκειμένου να έχουμε πλήρως δομοστοιχειωτά, προσαρμόσιμα σε διαφορετικές χρήσεις και θετικά από ενεργειακή άποψη κτίρια έως το 2050, με έμφαση μεταξύ άλλων στις ριζικές ανακαινίσεις, την επί τόπου παραγωγή και την επαναχρησιμοποίηση·

Αξιακές αλυσίδες βασικών προϊόντων: τρόφιμα, νερό και θρεπτικές ουσίες

89.  καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την υλοποίηση του στόχου της μείωσης κατά το ήμισυ της σπατάλης τροφίμων έως το 2030, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και με βάση τα στοιχεία που υποβάλλουν τα κράτη μέλη, όπως ορίζεται στην οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα· καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει στις σχετικές πολιτικές της ΕΕ την πρόληψη της απώλειας τροφίμων και της σπατάλης τροφίμων κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας τροφίμων, όπως ορίζεται στη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», και υπενθυμίζει ότι θα πρέπει τα μέτρα αυτά να συνάδουν με την ιεράρχηση των αποβλήτων· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν ολοκληρωμένα μέτρα ώστε να περιορίσουν σημαντικά τη σπατάλη τροφίμων και να ενθαρρύνουν τις δωρεές τροφίμων·

90.  καλεί την Επιτροπή να λάβει μέτρα ώστε να κλείσει ο βρόχος των γεωργικών θρεπτικών στοιχείων, να μειωθεί η εξάρτηση της Ευρώπης από τις εισαγωγές φυτικών πρωτεϊνών για ζωοτροφές, και να αυξηθεί η χρήση της ανακυκλωμένης ζωικής κοπριάς και άλλων οργανικών θρεπτικών συστατικών, όπως προϊόντα λιπασματοποίησης και ζύμωσης, αντί χημικών λιπασμάτων, και παράλληλα να διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας, του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων·

91.  ζητεί να δημιουργηθεί μια κυκλική οικονομία βασισμένη σε ένα περιβαλλοντικά αξιόπιστο ρυθμιστικό πλαίσιο, ώστε να αποφευχθούν πιθανές αρνητικές τοξικές επιπτώσεις στα υδάτινα οικοσυστήματα· επικροτεί τον προσφάτως εγκριθέντα κανονισμό σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων και την αναθεώρηση της οδηγίας για το πόσιμο νερό(36), και ζητεί να εφαρμοστούν πλήρως· καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει πλήρως τη σχέση νερού-ενέργειας στις ευρωπαϊκές πολιτικές, και υπενθυμίζει ότι η ποιότητα των υδάτινων πόρων και η πρόσβαση σε αυτούς εξαρτώνται από την ορθή εφαρμογή του ελέγχου στην πηγή και από την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»· υποστηρίζει μια κυκλική προσέγγιση όσον αφορά την επεξεργασία και τη διαχείριση των λυμάτων, με γνώμονα την προώθηση της ανάκτησης των αστικών λυμάτων· επισημαίνει ότι μπορούν να ανακτηθούν πόροι από τα λύματα – από κυτταρίνη μέσω των βιοπλαστικών έως θρεπτικές ουσίες, ενέργεια και νερό – συνεχίζοντας την ανάλυση των πιθανών επιλογών επαναχρησιμοποίησης και μειώνοντας παράλληλα την κατανάλωση ενέργειας και νερού· υποστηρίζει την προγραμματισμένη αναθεώρηση της οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων(37)· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τη δυνατότητα λήψης νομοθετικών μέτρων για την αντιμετώπιση της αποδοτικής χρήσης του νερού στα κτίρια·

92.  τονίζει ότι η αύξηση της πρόσβασης όλων στο νερό εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την κυκλικότητα και να μειώσει την εξάρτηση από το συσκευασμένο νερό· ζητεί να εφαρμοστούν πλήρως οι διατάξεις για την πρόσβαση στο νερό τις οποίες προβλέπει η οδηγία για το πόσιμο νερό·

93.  επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο των βιώσιμων προϊόντων βιολογικής προέλευσης, ιδίως της καλύτερης ανάκτησης των βιολογικών αποβλήτων και της χρήσης υπολειμμάτων και υποπροϊόντων, στη μετάβαση σε μια κυκλική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία·

94.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η χωριστή συλλογή βιολογικών αποβλήτων, όπως καθιερώνεται στην οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα, στοχεύει στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων λιπασματοποίησης, για την υποστήριξη της βελτίωσης του εδάφους, μη επιβλαβών χημικών ουσιών και άλλων προϊόντων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπου είναι δυνατό και περιβαλλοντικά επωφελές·

95.  τονίζει τις δυνατότητες μιας βιώσιμης βιοοικονομίας και ενός βιώσιμου δασικού τομέα· τονίζει τη σημασία της εφαρμογής των στρατηγικών της ΕΕ για τη βιοοικονομία και τη βιοποικιλότητα, ώστε να βελτιωθεί η κυκλικότητα χάρη στην αντικατάσταση ορυκτών υλικών με ανανεώσιμα υλικά βιολογικής προέλευσης, όπου είναι περιβαλλοντικά επωφελές και βιώσιμο – μεταξύ άλλων για τη βιοποικιλότητα, συνυπολογίζοντας την αυξανόμενη ζήτηση για βιοϋλικά·

Λιγότερα απόβλητα, μεγαλύτερη αξία

96.  υπογραμμίζει τη σημασία να δοθεί αρχικά προτεραιότητα στην πρόληψη των αποβλήτων, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων της ΕΕ, τόσο στην πολιτική για τα προϊόντα όσο και στην πολιτική για τα απόβλητα· καλεί την Επιτροπή να προτείνει δεσμευτικούς στόχους για τη συνολική μείωση των αποβλήτων και για τη μείωση των αποβλήτων σε συγκεκριμένες ροές αποβλήτων και ομάδες προϊόντων, καθώς και στόχους για τον περιορισμό της παραγωγής υπολειμματικών αποβλήτων, κατά την αναθεώρηση που προβλέπεται για το 2024 της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα και της οδηγίας για την υγειονομική ταφή· θεωρεί ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθεί χωριστή προετοιμασία για τους στόχους επαναχρησιμοποίησης και τους στόχους ανακύκλωσης, προκειμένου να έχει η προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση την προτεραιότητα που ορίζεται στην ιεράρχηση των αποβλήτων·

97.  εκφράζει ανησυχία για την άνιση εφαρμογή των στόχων της ΕΕ για τα απόβλητα στα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τόσο οι υφιστάμενοι στόχοι όσο και η δέσμη μέτρων του 2018 για τα απόβλητα θα υλοποιηθούν με αποτελεσματικό και πλήρη τρόπο από όλα τα κράτη μέλη, και καλεί επιτακτικά όλα τα κράτη μέλη να μεταφέρουν πλήρως στο εθνικό τους δίκαιο τη νομοθεσία του 2018·

98.  πιστεύει ότι οι μη ανταγωνιστικές τιμές και η έλλειψη ποιοτικών δευτερογενών πρώτων υλών και αγορών για τις ύλες αυτές συγκαταλέγονται στα βασικά εμπόδια για μια κυκλική οικονομία· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει μέτρα που θα καταστήσουν πιο ανταγωνιστικές τις δευτερογενείς πρώτες ύλες και θα συμβάλουν παράλληλα σε ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες·

99.  θεωρεί ότι ο ιδιωτικός τομέας αποτελεί ισχυρό εταίρο στην αύξηση της ζήτησης και του ενδιαφέροντος των πελατών για λύσεις και προϊόντα κυκλικού χαρακτήρα, και καλεί επιτακτικά τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν εταιρείες οι οποίες διαθέτουν επιχειρηματικά μοντέλα, υπηρεσίες ή προϊόντα που μειώνουν τα απόβλητα και τη χρήση πόρων, και να αξιοποιήσουν τις υπηρεσίες τους·

100.  υποστηρίζει ένθερμα τη φιλοδοξία να δημιουργηθεί μια εύρυθμα λειτουργούσα ενωσιακή αγορά ποιοτικών, μη τοξικών δευτερογενών πρώτων υλών, με την επιφύλαξη των διατάξεων της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα και του κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων, και υπογραμμίζει ότι για την επιδίωξη αυτή απαιτούνται κοινά πρότυπα ποιότητας· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να ορίσουν εθνικά κριτήρια για τα υποπροϊόντα και τον αποχαρακτηρισμό των αποβλήτων, και καλεί την Επιτροπή να προτείνει εναρμονισμένα ευρωπαϊκά κριτήρια αποχαρακτηρισμού των αποβλήτων για βασικές ροές αποβλήτων, σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα, προκειμένου να αρθούν οι φραγμοί στην αγορά και να διασφαλιστεί η ανάκτηση ποιοτικών υλικών· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει ορίσει ειδικά ενωσιακά κριτήρια για το χαρτί, τα ελαστικά και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, όπως απαιτεί η οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα·

101.  καλεί την Επιτροπή να δώσει προσοχή στους κανόνες που αφορούν τις διασυνοριακές μεταφορές αποβλήτων προς ανάκτηση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και να εξετάσει το ενδεχόμενο προσαρμογής τους, προκειμένου να αυξηθούν η σαφήνεια και η κατανοησιμότητά τους, να αρθούν οι διοικητικοί φραγμοί, και παράλληλα να διατηρηθεί η αποτελεσματικότητα της νομοθεσίας όσον αφορά την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, καθώς και να εναρμονίσει την εφαρμογή τους στα κράτη μέλη της ΕΕ, μεταξύ άλλων με την καθιέρωση ενός ενιαίου ενωσιακού ηλεκτρονικού συστήματος για την καταγραφή των μεταφορών αποβλήτων·

102.  υποστηρίζει το συνεχιζόμενο έργο της Επιτροπής για τη διασφάλιση της κατάλληλης επεξεργασίας των απόβλητων ελαίων· καλεί την Επιτροπή, όπως ορίζεται στην οδηγία 2008/98/ΕΚ(38), να υποβάλει νομοθετική πρόταση έως το 2022 με πρόσθετα μέτρα ώστε να προωθηθεί η αναγέννηση των απόβλητων ελαίων, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης ποσοτικών στόχων·

103.  υπενθυμίζει ότι όλα τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να διασφαλίσουν ότι, έως την 31η Δεκεμβρίου 2023, τα βιολογικά απόβλητα είτε διαχωρίζονται και ανακυκλώνονται στην πηγή είτε συλλέγονται χωριστά και δεν αναμειγνύονται με άλλα είδη αποβλήτων· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να κατευθύνουν τις επενδύσεις, προκειμένου να κλιμακώσουν τη συλλογή και τη λιπασματοποίηση οργανικών αποβλήτων·

104.  υπενθυμίζει τους στόχους της ΕΕ για τα απόβλητα, και υπογραμμίζει ότι η ΕΕ τα κράτη μέλη πρέπει να ενισχύσουν την πρόληψη και την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, να αυξήσουν την ποιοτική ανακύκλωση, και να απομακρυνθούν από την υγειονομική ταφή αποβλήτων, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων· καλεί την Επιτροπή να χαράξει μια κοινή πανενωσιακή προσέγγιση για τη διαχείριση των υπολειμματικών αστικών αποβλήτων που δεν είναι ανακυκλώσιμα, προκειμένου να διασφαλιστεί η βέλτιστη επεξεργασία τους και να αποφευχθεί η δημιουργία πλεονάζουσας ικανότητας αποτέφρωσης αποβλήτων σε επίπεδο ΕΕ, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε τεχνολογικό εγκλωβισμό και να εμποδίσει την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας· θεωρεί ότι, όπου χρησιμοποιείται αποτέφρωση, θα πρέπει να πραγματοποιείται στις πλέον προηγμένες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από απόβλητα, με υψηλή ενεργειακή απόδοση και χαμηλές εκπομπές εντός της ΕΕ·

105.  υπογραμμίζει ότι η χωριστή συλλογή αποβλήτων αποτελεί προϋπόθεση για την ποιοτική ανακύκλωση και για τη διατήρηση πολύτιμών υλικών και προϊόντων στον βρόχο της ανακύκλωσης· υποστηρίζει τα σχέδια της Επιτροπής να προτείνει μέτρα για τη βελτίωση και την εναρμόνιση των υφιστάμενων συστημάτων χωριστής συλλογής, τα οποία θα πρέπει να εξετάζουν τις βέλτιστες πρακτικές στα κράτη μέλη και να συνυπολογίζουν τις διάφορες περιφερειακές και τοπικές συνθήκες, και θα πρέπει να μην έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην εύρυθμη λειτουργία των υφιστάμενων συστημάτων· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την ορθή εφαρμογή των διατάξεων που ορίζονται στην οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα·

106.  τονίζει την ανάγκη να καταρτιστούν στρατηγικές και πολιτικές για τα απόβλητα με βάση ευσταθή επιστημονικά δεδομένα και μεθοδολογίες, ώστε να βελτιωθούν η αξιοπιστία και η συγκρισιμότητα των ενωσιακών στατιστικών στοιχείων· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να εναρμονίσει περαιτέρω τις στατιστικές για τα απόβλητα, και να συλλέγει τις πληροφορίες για τα ανακυκλωμένα υλικά και τα απόβλητα σε τρία σημεία: συλλογή, σημείο εισόδου στη μονάδα ανακύκλωσης, και ποσοστό αποτελεσματικής επαναχρησιμοποίησης των ανακυκλωμένων υλικών·

107.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η οδηγία περί υγειονομικής ταφής δεν εστιάζει στην πρόληψη, και ζητεί, επομένως, να ευθυγραμμιστεί με τις γενικές αρχές του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία και να καθοριστεί ο στόχος του 10 % για την υγειονομική ταφή σε επίπεδο έτους αναφοράς και χιλιόγραμμων απορριμμάτων ανά άτομο ετησίως, προκειμένου να αποτραπεί η εκτροπή από την υγειονομική ταφή στην αποτέφρωση αποβλήτων·

108.  υπενθυμίζει ότι η βιομηχανική συμβίωση αποτελεί βασικό στοιχείο για την επίτευξη της κυκλικής οικονομίας, καθώς προωθεί τα διασυνδεδεμένα δίκτυα όπου τα απόβλητα μιας βιομηχανίας γίνονται πρώτη ύλη μιας άλλης, και η ενέργεια και τα υλικά μπορούν να ανακυκλώνονται συνεχώς, με αποτέλεσμα να παραμένουν οι πόροι όσο το δυνατόν περισσότερο σε παραγωγική χρήση· ζητεί, επομένως, να ενισχυθούν οι προσπάθειες για την αναβάθμιση της βιομηχανικής συμβίωσης σε επίπεδο ΕΕ και να καταστεί η βιομηχανική αξιακή αλυσίδα πιο αποτελεσματική και πιο ανταγωνιστική·

109.  επισημαίνει ότι η ανάπτυξη της βιομηχανικής συμβίωσης θα απαιτούσε από τις επικράτειες να κατανοούν και να διαχειρίζονται καλύτερα τις τοπικές ροές πόρων τους και θα τις οδηγούσε να εφαρμόσουν νέες στρατηγικές χωροταξικού σχεδιασμού σε συνεργασία με βιομηχανίες, συμφεροντούχους, τοπικές αρχές και πολίτες, καλεί δε επιτακτικά τα κράτη μέλη να απαιτήσουν από τους φορείς τοπικής και περιφερειακής διοίκησης να εντοπίσουν ευκαιρίες βιομηχανικής συμβίωσης, με εμπεριστατωμένη χαρτογράφηση των οικονομικών δραστηριοτήτων και υποχρεωτική ανάλυση των ροής πόρων·

110.  υπογραμμίζει τη σημασία να εφαρμοστεί το άρθρο 8α παράγραφος 1 της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα, το οποίο δηλώνει σαφώς ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται να καθορίσουν με ακρίβεια τις ευθύνες και τους ρόλους των φορέων διευρυμένης ευθύνης παραγωγού·

111.  συνιστά να υποστηριχθεί η ανάπτυξη τοπικών αξιακών αλυσίδων με βάση την ανακύκλωση των βιολογικών αποβλήτων για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως το βιομεθάνιο, ώστε να δημιουργηθούν στενότεροι δεσμοί μεταξύ αγροτικών και αστικών κοινοτήτων, και παράλληλα να εφαρμοστεί πλήρως η ιεράρχηση των αποβλήτων·

112.  επισημαίνει την ανάγκη να συμπεριληφθούν η κυκλικότητα των προϊόντων και η ένταση των πόρων στους μηχανισμούς διασυνοριακής προσαρμογής·

Να γίνει η κυκλικότητα λειτουργική για τους πολίτες, τις περιφέρειες και τις πόλεις

113.  αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι φορείς περιφερειακής διοίκησης, οι τοπικές αρχές και κοινότητες, και οι ΜΜΕ στην κυκλική οικονομία, στη διαχείριση των αποβλήτων και στην εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη δημιουργία και τη συνεργασία των κόμβων κυκλικότητας στο σύνολο των ευρωπαϊκών περιφερειών, βιομηχανικών σχηματισμών και τοπικών κοινοτήτων στο πνεύμα του «νέου ευρωπαϊκού Bauhaus», με την παροχή στήριξης για την ανάπτυξη κυκλικών μοντέλων σχεδιασμού, προμήθειας και διαχείρισης των αποβλήτων·

114.  υποστηρίζει την ιδέα να επικαιροποιηθεί το θεματολόγιο δεξιοτήτων για την κυκλική οικονομία, και καλεί την Επιτροπή να προσαρμόσει το θεματολόγιο αυτό σε συγκεκριμένες ανάγκες όσον αφορά την απασχόληση, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για εκπαίδευση και κατάρτιση, καθώς και τις νέες θέσεις εργασίας που απαιτούνται για τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία συνδέεται με την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων, και να εξασφαλίσει μια δίκαιη μετάβαση· τονίζει επίσης τον καίριο ρόλο των κοινωνικών εταίρων στις εργασιακές και κοινωνικές πτυχές της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία·

115.  τονίζει τον καθοριστικό ρόλο των καταναλωτών στην πρόληψη και τη διαχείριση των αποβλήτων, και την ανάγκη να διευκολυνθεί η συμμετοχή των πολιτών στη χωριστή συλλογή αποβλήτων· επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές και τοπικές αρχές να ενημερώσουν το κοινό σχετικά με τη βιώσιμη κατανάλωση, συμπεριλαμβανομένων των μοντέλων κατανάλωσης που βασίζονται στην επαναχρησιμοποίηση, την ενοικίαση ή την κοινοχρησία, και σχετικά με την πρόληψη των αποβλήτων και την αποδοτική διαλογή και διάθεση των αποβλήτων·

116.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι αρχές της κυκλικής οικονομίας ενσωματώνονται σε όλες τις πρακτικές, και καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τα κράτη μέλη στην ανταλλαγή γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τις διάφορες προσπάθειες κυκλικής οικονομίας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στην ΕΕ·

117.  τονίζει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ κυβερνήσεων, τοπικών αρχών, πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων τόσο των παραγωγών όσο και των αγοραστών, προκειμένου να τονωθούν και να αναβαθμιστούν οι δράσεις για την κυκλική οικονομία· υπογραμμίζει τη σημασία να επεκταθεί η συνεργασία αυτή σε άλλους συμφεροντούχους, όπως κοινωνικές επιχειρήσεις, νεοφυείς επιχειρήσεις και ΜΚΟ·

118.  σημειώνει ότι ο τομέας των υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης έχει σημαντικές δυνατότητες να δημιουργήσει ευκαιρίες απασχόλησης, και ότι πρέπει να υποστηριχθεί και να προωθηθεί η ανάπτυξή του, ιδίως των τοπικών, βασικών και κοινοτικών πρωτοβουλιών επισκευής, των συνεταιρισμών και των κοινωνικών επιχειρήσεων·

119.  υπογραμμίζει τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η περιβαλλοντικά ασφαλής δέσμευση, χρήση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· υποστηρίζει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικής για την τόνωση της αφομοίωσης περιβαλλοντικά ασφαλών εφαρμογών δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα που παρέχουν καθαρή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ώστε η βαριά βιομηχανία να καταστεί κλιματικά ουδέτερη όπου δεν υπάρχουν επιλογές άμεσης μείωσης των εκπομπών(39)· επιμένει, ωστόσο, ότι η ενωσιακή στρατηγική μηδενικού ισοζυγίου θα πρέπει να δίνει προτεραιότητα στην άμεση μείωση των εκπομπών και στη δράση για τη διατήρηση και την ενίσχυση των φυσικών συλλεκτών και ταμιευτήρων της ΕΕ(40)·

Ηγετικές προσπάθειες σε παγκόσμιο επίπεδο

120.  υποστηρίζει τη φιλοδοξία της Επιτροπής να αναθεωρήσει τον κανονισμό για τις μεταφορές αποβλήτων, προκειμένου να εξασφαλιστούν η διαφάνεια και η ιχνηλασιμότητα του ενδοενωσιακού εμπορίου αποβλήτων, να σταματήσει η εξαγωγή σε τρίτες χώρες αποβλήτων που είναι επιβλαβή για το περιβάλλον ή την ανθρώπινη υγεία, και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα η παράνομη συμπεριφορά, με στόχο να διασφαλιστεί ότι η επεξεργασία όλων των αποβλήτων πραγματοποιείται σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας· υποστηρίζει επίσης την Επιτροπή στην εφαρμογή των πρόσφατων τροποποιήσεων της Σύμβασης της Βασιλείας για τα πλαστικά απόβλητα και στην ανάληψη δράσης με πλήρη σεβασμό προς τις ενωσιακές υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Σύμβαση αυτή· ζητεί από την Επιτροπή να εστιάσει επίσης:

121.  επικροτεί την Παγκόσμια συμμαχία για την κυκλική οικονομία και την αποδοτικότητα των πόρων, καθώς επιτάχυνε την παγκόσμια μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και κυκλική οικονομία, και καλεί την Επιτροπή να πρωτοστατήσει στις προσπάθειες για την επίτευξη διεθνούς συμφωνίας σχετικά με τη διαχείριση των φυσικών πόρων, ώστε να παραμείνει η χρήση των φυσικών πόρων εντός των «ορίων του πλανήτη»·

122.  υποστηρίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής σε διεθνές επίπεδο να επιτύχει μια παγκόσμια συμφωνία για τα πλαστικά και να προωθήσει την παγκόσμια υιοθέτηση της ενωσιακής προσέγγισης για την κυκλική οικονομία στον τομέα των πλαστικών· υπογραμμίζει την ανάγκη να μεριμνήσει ώστε να μπορούν οι διάφορες δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί τόσο σε ενωσιακό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο να παρακολουθούνται με ολοκληρωμένο και διαφανή τρόπο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν ενεργό ηγετικό ρόλο, ώστε να συνεχίσουν τις προσπάθειες για την καταπολέμηση των πλαστικών θαλάσσιων απορριμμάτων και των μικροπλαστικών σε διεθνές επίπεδο·

123.  υπογραμμίζει τη σημασία να απαιτείται η συμμόρφωση των εισαγόμενων στην ΕΕ πρωτογενών και δευτερογενών πρώτων υλών με πρότυπα που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ανθρώπινη υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος και είναι ισοδύναμα με τα ενωσιακά πρότυπα, μεταξύ άλλων μέσω της επικείμενης νομοθετικής πρότασης της Επιτροπής για τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση και τη δέουσα επιμέλεια, και να διασφαλίζονται ίσοι όροι ανταγωνισμού στις βασικές αλυσίδες προμήθειας της ΕΕ· τονίζει τη σημασία να διασφαλιστεί η συνεκτικότητα των εσωτερικών και εξωτερικών πολιτικών της Ένωσης όσον αφορά τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία, μεταξύ άλλων στις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης και στις συμφωνίες εξωτερικού εμπορίου·

124.  καλεί τους Ευρωπαίους παραγωγούς να αναλαμβάνουν την ευθύνη όταν πωλούν προϊόντα σε τρίτες χώρες, και προτείνει να δεσμευτούν οι συμφεροντούχοι του βιομηχανικού κλάδου να επεκτείνουν την ευθύνη του παραγωγού ώστε να καλύπτει την οργάνωση ή τη χρηματοδότηση της χωριστής συλλογής των προϊόντων τους όταν απορρίπτονται σε τρίτες χώρες· καλεί επίσης τους παραγωγούς να αντιμετωπίσουν τις ασυνέπειες όσον αφορά την ποιότητα των εξαγόμενων προϊόντων και των προϊόντων που πωλούνται στην αγορά της ΕΕ·

125.  υποστηρίζει την Επιτροπή να προωθήσει πολυμερείς συζητήσεις για τα βιώσιμα επίπεδα χρήσης των πόρων και τα όρια του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένης της διερεύνησης επιστημονικά τεκμηριωμένων στόχων για τη χρήση των πόρων·

126.  υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να εφαρμοστεί η Ατζέντα του 2030 σε ζητήματα που συνδέονται με την ενίσχυση της διεθνούς διαχείρισης και προστασίας από τις βλάβες στην υγεία και το περιβάλλον που προκαλούνται από χημικές ουσίες· τονίζει ιδιαίτερα τη σημασία της συνεχιζόμενης διαδικασίας στο πλαίσιο της στρατηγικής προσέγγισης για τη διεθνή διαχείριση των χημικών ουσιών (SAICM), ώστε να καταρτιστεί ένα ισχυρό πλαίσιο για τη χρηστή διαχείριση των χημικών ουσιών και των αποβλήτων μετά το 2020 στην 5ηΔιεθνή Διάσκεψη για τη διαχείριση χημικών ουσιών (ICCM 5) που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο του 2021 στη Βόννη·

127.  καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να προωθήσει δείκτες για την αποδοτική χρήση των πόρων μέσω διεθνών διασκέψεων, προκειμένου να καταστεί δυνατή η συγκρισιμότητα μεταξύ βιομηχανιών και οικονομιών και να διασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού, και να υποστηρίξει τον διάλογο και τη συνεργασία με τρίτες χώρες·

128.  δεδομένης της παραδοχής ότι οι πόροι της Γης είναι πεπερασμένοι, θα πρέπει να διοργανωθεί διεθνής διάσκεψη για την επάρκεια των πόρων, όπου θα πραγματοποιηθούν συζητήσεις σχετικά με την πρόσβαση και τις επιπτώσεις της χρήσης των πόρων, με γνώμονα τη βιωσιμότητα και την ισότητα·

129.  υπενθυμίζει ότι, εκτός από τη θέσπιση μέτρων για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί το αποτύπωμα άνθρακα στην ενωσιακή ζήτηση για εισαγόμενα προϊόντα· καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει και να εξαλείψει τους φραγμούς στην πράσινη ανάπτυξη και την οικολογική καινοτομία, καθώς και τους φραγμούς που εμποδίζουν ή περιορίζουν την πρόσβαση στην αγορά για κυκλικά προϊόντα και υπηρεσίες από χώρες εκτός της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τις δυνατότητες και τα οφέλη που έχει η άρση των δασμολογικών και μη δασμολογικών φραγμών για ορισμένα προϊόντα και υπηρεσίες, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της εν εξελίξει αναθεώρησης του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) της ΕΕ· προτρέπει, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να συμπεριλάβει τη διάσταση της κυκλικής οικονομίας στις διαπραγματεύσεις σχετικά με τη Συμφωνία για τα Περιβαλλοντικά Αγαθά, οι οποίες θα πρέπει να εντατικοποιηθούν· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις ειδικές ανάγκες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) της ΕΕ, να βοηθήσει τις ΜΜΕ να ενσωματώσουν την κυκλική οικονομία στο επιχειρηματικό τους μοντέλο, μεταξύ άλλων μέσω κινήτρων, και να τις στηρίξει στην εφαρμογή επιχειρηματικών στρατηγικών για την εξαγωγή κυκλικών προϊόντων, ιδίως με τη θέσπιση εργαλείου εκτίμησης επικινδυνότητας όσον αφορά τους κανόνες καταγωγής, όπως εξετάζεται επί του παρόντος από την Επιτροπή· καλεί την Επιτροπή να αναλάβει ηγετικό ρόλο στο πλαίσιο του ΠΟΕ, ώστε να αντιμετωπίζονται τα προϊόντα με βάση την περιεκτικότητά τους σε άνθρακα και έτσι να εξασφαλίζονται ίσοι όροι ανταγωνισμού σε ρυθμιστικό επίπεδο·

130.  θεωρεί ότι, προκειμένου η σχετική νομοθεσία της ΕΕ για την κυκλική οικονομία να μην συσχετίζεται με την έννοια του εμπορικού φραγμού, πρέπει οι εμπορικές συμφωνίες να περιλαμβάνουν νομικά άρτιες διατάξεις·

131.  τονίζει ότι μια στρατηγική εμπορική πολιτική αποτελεί βασικό εργαλείο για την προώθηση της μετάβασης στην κυκλική οικονομία και του θεματολογίου της ΕΕ και των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο έως το 2030, και υπογραμμίζει, επομένως, τη σημασία να διασφαλιστεί ότι οι εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες ευθυγραμμίζονται με τις πολιτικές για την κυκλική οικονομία·

132.  προτρέπει την Επιτροπή να συμμετάσχει σε ανοικτό και διαφανή διάλογο και να συνεργαστεί με τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ για την περαιτέρω στήριξη των στόχων της κυκλικής οικονομίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες σε διεθνή φόρουμ (ΔΗΕΕΑ, ΠΟΕ, G20, G7) για την επιδίωξη του θεματολογίου της ΕΕ για την κυκλική οικονομία, και να διασφαλίσουν, από κοινού με τους διεθνείς εταίρους, ίσους όρους ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, διερευνώντας την έννοια του ψηφιακού διαβατηρίου, ώστε να ενισχυθεί η διαθεσιμότητα δεδομένων που συνδέονται με το περιεχόμενο, το αποτύπωμα άνθρακα και την ανακυκλωσιμότητα των προϊόντων, να βελτιωθεί η κυκλικότητα, και να προωθηθούν η διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού και οι βιώσιμες καταναλωτικές επιλογές· προτείνει επίσης, στο πλαίσιο αυτό, να συνεργαστεί η Επιτροπή με τους αρμόδιους πολυμερείς οργανισμούς για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με ένα διεθνές σήμα, το οποίο θα είναι εύκολα κατανοητό για τους καταναλωτές και θα υποδεικνύει κατά πόσον ένα προϊόν μπορεί να ανακυκλωθεί· τονίζει ακόμη ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο με τον οποίον οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες-εταίροι μπορούν να συμμετάσχουν στην κυκλική οικονομία και να επωφεληθούν από αυτήν· καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει τις αρχές της κυκλικής οικονομίας ιδίως στη στρατηγική της «Προς μια ολοκληρωμένη στρατηγική με την Αφρική»· καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τη βοήθεια για το εμπόριο και το ΣΓΠ+ για να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να υιοθετήσουν πρακτικές κυκλικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων προτύπων για τα προϊόντα·

o
o   o

133.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) https://ec.europa.eu/environment/pdf/chemicals/2020/10/Strategy.pdf (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0201. (3) ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 116. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0078. (5) ΕΕ C 334 της 19.9.2018, σ. 60. (6) ΕΕ C 265 της 11.8.2017, σ. 65. (7) ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 146. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0198. (9) ΕΕ L 177 της 5.6.2020, σ. 32. (10) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0201. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005. (12) ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 136. (13) ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 146. (14) ΕΕ C 76 της 9.3.2020, σ. 192. (15) ΕΕ L 155 της 12.6.2019, σ. 1. (16) ΕΕ L 150 της 14.6.2018, σ. 109. (17) ΕΕ L 150 της 14.6.2018, σ. 141. (18) ΕΕ L 150 της 14.6.2018, σ. 100. (19) ΕΕ L 150 της 14.6.2018, σ. 93. (20) ΕΕ L 353 της 31.12.2008, σ. 1. (21) https://www.resourcepanel.org/reports/global-resources-outlook (22) https://resourcepanel.org/reports/resource-efficiency-and-climate-change (23) https://science.sciencemag.org/content/369/6510/1455 (24) https://www.ellenmacarthurfoundation.org/assets/downloads/publications/EllenMacArthurFoundation_Growth-Within_July15.pdf (25) Έκθεση για τους περιβαλλοντικούς δείκτες του 2014: περιβαλλοντικές επιπτώσεις των συστημάτων παραγωγής-κατανάλωσης στην Ευρώπη. Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, 2014. (26) Oδηγία 2009/125/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα (ΕΕ L 285 της 31.10.2009, σ. 10). (27) Οδηγία 2005/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2005, για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά και για την τροποποίηση της οδηγίας 84/450/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών 97/7/ΕΚ, 98/27/ΕΚ, 2002/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου («Οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές») (ΕΕ L 149 της 11.6.2005, σ. 22). (28) Οδηγία (EE) 2016/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2016, περί προστασίας της τεχνογνωσίας και των επιχειρηματικών πληροφοριών που δεν έχουν αποκαλυφθεί (εμπορικό απόρρητο) από την παράνομη απόκτηση, χρήση και αποκάλυψή τους (ΕΕ L 157 της 15.6.2016, σ. 1). (29) Οδηγία 2011/83/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών, την τροποποίηση της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 1999/44/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση της οδηγίας 85/577/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 97/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 304 της 22.11.2011, σ. 64). (30) Οδηγία (ΕΕ) 2019/771 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2019, σχετικά με ορισμένες πτυχές που αφορούν τις συμβάσεις για τις πωλήσεις αγαθών, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2394 και της οδηγίας 2009/22/ΕΚ, και την κατάργηση της οδηγίας 1999/44/ΕΚ (ΕΕ L 136 της 22.5.2019, σ. 28). (31) Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1020 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για την εποπτεία της αγοράς και τη συμμόρφωση των προϊόντων και για την τροποποίηση της οδηγίας 2004/42/ΕΚ και των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 765/2008 και (ΕΕ) αριθ. 305/2011 (ΕΕ L 169 της 25.6.2019, σ. 1). (32) Οδηγία 2014/53/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, σχετικά με την εναρμόνιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τη διαθεσιμότητα ραδιοεξοπλισμού στην αγορά και την κατάργηση της οδηγίας 1999/5/ΕΚ (ΕΕ L 153 της 22.5.2014, σ. 62). (33) Οδηγία 2010/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ένδειξη της κατανάλωσης ενέργειας και λοιπών πόρων από τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα μέσω της επισήμανσης και της παροχής ομοιόμορφων πληροφοριών σχετικά με αυτά (ΕΕ L 153 της 18.6.2010, σ. 1). (34) Οδηγία 2000/53/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Σεπτεμβρίου 2000, για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους (ΕΕ L 269 της 21.10.2000, σ. 34). (35) Απόφαση 97/129/EK της Επιτροπής, της 28ης Ιανουαρίου 1997, για τον καθορισμό συστήματος αναγνώρισης των υλικών συσκευασίας σύμφωνα με την οδηγία 94/62/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασιών (EE L 50 της 20.2.1997, σ. 28) (36) Οδηγία 98/83/ΕΚ του Συμβουλίου, της 3ης Νοεμβρίου 1998, σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης (ΕΕ L 330 της 5.12.1998, σ. 32). (37) Οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1991, για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων (ΕΕ L 135 της 30.5.1991, σ. 40). (38) Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3). (39) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 15ης Ιανουαρίου 2020, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, παράγραφος 33. (40) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2019, σχετικά με την κλιματική αλλαγή – ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία, με βάση τη Συμφωνία του Παρισιού, παράγραφος 13. (41) Κανονισμός (EK) αριθ. 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2006 , για τις μεταφορές αποβλήτων (ΕΕ L 190 της 12.7.2006, σ. 1).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της (2020/2029(INI))

P9_TA(2021)0041 A9-0011/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 2 και το άρθρο 3 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), καθώς και τα άρθρα 8, 79 και 83 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 3, 5 και 23 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2011, για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της, καθώς και για την αντικατάσταση της απόφασης-πλαίσιο 2002/629/ΔΕΥ του Συμβουλίου(1) («οδηγία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων»),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη δράση κατά της εμπορίας ανθρώπων, και τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης στον τομέα αυτό,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος («Σύμβαση του Παλέρμο») και τα πρωτόκολλά της, και ιδίως το Πρωτόκολλο για την πρόληψη, καταστολή και τιμωρία της διακίνησης προσώπων, ιδιαίτερα γυναικών και παιδιών («Πρωτόκολλο του ΟΗΕ για την εμπορία ανθρώπων»), και το Πρωτόκολλο κατά της παράνομης διακίνησης μεταναστών από τη γη, τη θάλασσα και τον αέρα,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με την εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και την παιδική πορνογραφία, καθώς και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 26ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών επ’ ευκαιρία της 30ής επετείου της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού(2),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας,

–  έχοντας υπόψη το έργο του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για την εμπορία ανθρώπων, ιδίως γυναικών και παιδιών,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), και ιδίως το άρθρο 6 αυτής, το οποίο έχει ως στόχο την καταπολέμηση όλων των μορφών εμπορίας γυναικών και της εκμετάλλευσης της γυναικείας πορνείας,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την καταστολή της εμπορίας ανθρώπων και της εκμετάλλευσης της πορνείας τρίτων,

–  έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη και την Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου που εγκρίθηκαν στις 15 Σεπτεμβρίου 1995 από την Τέταρτη Παγκόσμια Διάσκεψη για τις Γυναίκες, καθώς και τα συνακόλουθα έγγραφα αποτελεσμάτων που εγκρίθηκαν στις ειδικές συνόδους των Ηνωμένων Εθνών Πεκίνο +5 (2000), Πεκίνο +10 (2005) και Πεκίνο +15 (2010), αλλά και στη διάσκεψη αναθεώρησης Πεκίνο +20,

–  έχοντας υπόψη το κοινό σχόλιο του ΟΗΕ σχετικά με την οδηγία της ΕΕ για την πρόληψη και καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων, με το οποίο ζητείται να διασφαλιστεί η διεθνής προστασία των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων κατά τρόπο ώστε να συνεκτιμάται περισσότερο η διάσταση του φύλου,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) του 1930 για την αναγκαστική εργασία (αριθ. 29), το πρωτόκολλο του 2014 στη σύμβαση του 1930 για την αναγκαστική εργασία, τη Σύμβαση του 1957 για την κατάργηση της αναγκαστικής εργασίας (αριθ. 105) και τη σύσταση του 2014 για την αναγκαστική εργασία (συμπληρωματικά μέτρα) (αριθ. 203), τη Σύμβαση του 1999 για την απαγόρευση των χειρότερων μορφών εργασίας των παιδιών (αριθ. 182) και τη Σύμβαση του 2011 σχετικά με την αξιοπρεπή εργασία για το οικιακό προσωπικό (αριθ. 189),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη τη Γενική Σύσταση αριθ. 33 της Επιτροπής του ΟΗΕ για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), σχετικά με την πρόσβαση των γυναικών στη δικαιοσύνη, της 23ης Ιουλίου 2015,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών με τίτλο «Transforming our World: the 2030 Agenda for Sustainable Development» (Να αλλάξουμε τον κόσμο μας: η Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη), που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση στις 25 Σεπτεμβρίου 2015, και ιδίως τον στόχο βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) 5.2 για την εξάλειψη κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας ανθρώπων και της σεξουαλικής και άλλης μορφής εκμετάλλευσης,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας («Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2012/29/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας και για την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2001/220/ΔΕΥ του Συμβουλίου(3) («οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/93/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαίσιο 2004/68/ΔΕΥ του Συμβουλίου(4) («οδηγία για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της παιδικής πορνογραφίας»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009, σχετικά με την επιβολή ελάχιστων προτύπων όσον αφορά τις κυρώσεις και τα μέτρα κατά των εργοδοτών που απασχολούν παράνομα διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών(5),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών(6),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/81/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με τον τίτλο παραμονής που χορηγείται στους υπηκόους τρίτων χωρών θύματα εμπορίας ανθρώπων ή συνέργειας στη λαθρομετανάστευση, οι οποίοι συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές(7) («οδηγία για τον τίτλο παραμονής»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2002/90/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2002, για τον ορισμό της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής(8) και την απόφαση-πλαίσιο του Συμβουλίου 2002/946/ΔΕΥ, της 28ης Νοεμβρίου 2002, για την ενίσχυση του ποινικού πλαισίου για την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής(9),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Ιουνίου 2020, με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των θυμάτων (2020-2025)» (COM(2020)0258),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Ιουνίου 2012, με τίτλο «Η στρατηγική της ΕΕ για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων 2012-2016» (COM(2012)0286),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 17ης Οκτωβρίου 2014, με τίτλο «Mid-term report on the implementation of the EU strategy towards the eradication of trafficking in human beings» (Ενδιάμεση έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων) (SWD(2014)0318), όπως και την πρώτη (COM(2016)0267), τη δεύτερη (COM(2018)0777) και την τρίτη (COM(2020)0661) έκθεση προόδου,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την αξιολόγηση του κατά πόσον τα κράτη μέλη έχουν λάβει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να συμμορφωθούν με την οδηγία 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της, σύμφωνα με το άρθρο 23 παράγραφος 1 (COM(2016)0722),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 23ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την ισότητα των φύλων στην εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 28ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την προσχώρηση της ΕΕ στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και άλλα μέτρα για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας(11),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 5ης Ιουλίου 2016, σχετικά με την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων στο πλαίσιο των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ(12),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Μαΐου 2016, σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2011/36/ΕΕ, της 5ης Απριλίου 2011, για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της με βάση τη διάσταση του φύλου(13),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την πορνεία καθώς και τον αντίκτυπό τους στην ισότητα των φύλων(14),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Δεκεμβρίου 2017, με τίτλο «Έκθεση σχετικά με τη συνέχεια που δόθηκε στη στρατηγική της ΕΕ για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων και για τον καθορισμό περαιτέρω συγκεκριμένων δράσεων» (COM(2017)0728),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025» (COM(2020)0152),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής σχετικά με το οικονομικό, κοινωνικό και ανθρώπινο κόστος της εμπορίας ανθρώπων εντός της ΕΕ, του 2020, τη μελέτη της σχετικά με την επανεξέταση της λειτουργίας των εθνικών και διακρατικών μηχανισμών παραπομπής των κρατών μελών, του 2020, τη μελέτη της σχετικά με τη συλλογή δεδομένων αναφορικά με το την εμπορία ανθρώπων, του 2020, και τη μελέτη της σχετικά με την έμφυλη διάσταση της εμπορίας ανθρώπων, του 2016,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση δέσμευσης του 2018 περί συνεργασίας τους για την αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων που υπεγράφη από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA), τον Οργανισμό της ΕΕ για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Ευρωπόλ), τον Οργανισμό της ΕΕ για τη Συνεργασία στον Τομέα της Ποινικής Δικαιοσύνης (Eurojust), το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound), τον Οργανισμό της ΕΕ για την Κατάρτιση στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (CEPOL), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (eu-LISA), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Ευρωπόλ, της 18ης Φεβρουαρίου 2016, σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση, με τίτλο «Trafficking in Human Beings in the EU» (Εμπορία ανθρώπων στην ΕΕ),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Ευρωπόλ με τίτλο: «The challenges of countering human trafficking in the digital era» (Οι προκλήσεις της καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων στην ψηφιακή εποχή), της 18ης Οκτωβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την αξιολόγηση απειλής όσον αφορά το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα (SOCTA) της Ευρωπόλ για το 2017,

–  έχοντας υπόψη την 4η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου κατά της Παράνομης Διακίνησης Μεταναστών της Ευρωπόλ, της 15ης Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τίτλο «Severe labour exploitation: workers moving within or into the European Union» (Σοβαρή εργασιακή εκμετάλλευση: εργαζόμενοι μετακινούμενοι στο εσωτερικό της ΕΕ ή εισερχόμενοι στην ΕΕ), της 29ης Μαΐου 2015,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Eurostat με τίτλο «Trafficking in human beings» (Εμπορία ανθρώπων), της 17ης Οκτωβρίου 2014,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα 9/1 της Διάσκεψης των Μερών της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος (UNTOC) σχετικά με τη θέσπιση μηχανισμού για την επανεξέταση της εφαρμογής της UNTOC και των πρωτοκόλλων της,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, της 7ης Απριλίου 2006, σχετικά με τη διεθνή προστασία, με τίτλο «Εφαρμογή του άρθρου 1(Α)2 της Σύμβασης του 1951 ή/και του Πρωτοκόλλου του 1967 για το Καθεστώς των Προσφύγων στα θύματα εμπορίας ανθρώπων ή στα πρόσωπα που κινδυνεύουν από την εμπορία ανθρώπων»,

–  έχοντας υπόψη την παγκόσμια έκθεση σχετικά με την εμπορία ανθρώπων για το 2018 που δημοσίευσε το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (UNODC),

–  έχοντας υπόψη τη Γενική Σύσταση αριθ. 38 της Επιτροπής του ΟΗΕ για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), σχετικά με την εμπορία γυναικών και κοριτσιών στο πλαίσιο της παγκόσμιας μετανάστευσης, της 6ης Νοεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής της οδηγίας 2011/36/ΕΕ: θέματα μετανάστευσης και φύλου, που δημοσιεύθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Υπηρεσιών Κοινοβουλευτικής Έρευνας στις 15 Σεπτεμβρίου 2020(15),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του, καθώς και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) και το παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων, της 12ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με τη διαδικασία για την εξουσιοδότηση εκπόνησης εκθέσεων πρωτοβουλίας,

–  έχοντας υπόψη τις κοινές διαβουλεύσεις της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, σύμφωνα με το άρθρο 58 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A9-0011/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων συνιστά παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της σωματικής και ψυχολογικής ακεραιότητας του ανθρώπου, μας περιβάλλει στην καθημερινότητά μας, και αποτελεί σοβαρή παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων αποτελεί φαινόμενο που συνδέεται ιδιαίτερα με τη διάσταση του φύλου και σχεδόν τρία τέταρτα(16) όλων των καταγεγραμμένων θυμάτων το 2017 και το 2018 στην ΕΕ ήταν γυναίκες και κορίτσια, που έπεσαν θύματα εμπορίας ανθρώπων κατεξοχήν με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σεξουαλική εκμετάλλευση αποτελεί τον πλέον καταγγελλόμενο λόγο εμπορίας ανθρώπων στην ΕΕ από το 2008·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καταγεγραμμένος αριθμός των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων έχει αυξηθεί κατά την τελευταία περίοδο μελέτης της Επιτροπής (2017 και 2018) σε σύγκριση με την προηγούμενη και συνεχίζει να αυξάνεται(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων πιθανότατα είναι σημαντικά υψηλότερος από τα αναφερόμενα στοιχεία, καθώς πολλά θύματα δεν εντοπίζονται·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά αντιπροσωπεύουν έναν σημαντικό αριθμό μεταξύ των θυμάτων της εμπορίας ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 78 % όλων των παιδιών που πέφτουν θύματα εμπορίας ανθρώπων είναι κορίτσια και το 68 % όλων των ενήλικων θυμάτων είναι γυναίκες(18)·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανισότητα των φύλων, η φτώχεια, οι αναγκαστικές εκτοπίσεις, η ανεργία, η έλλειψη κοινωνικοοικονομικών ευκαιριών, η έλλειψη πρόσβασης στην εκπαίδευση, η βία λόγω φύλου, οι διακρίσεις και η περιθωριοποίηση, και η διαφθορά είναι ορισμένοι από τους παράγοντες που καθιστούν τα άτομα, ιδίως τις γυναίκες και τα παιδιά, ευάλωτα στην εμπορία ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα βασικά αίτια της εμπορίας ανθρώπων εξακολουθούν να μην έχουν αντιμετωπιστεί επαρκώς·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θύματα της εμπορίας ανθρώπων πέφτουν συχνά θύματα πολλαπλών και διασταυρούμενων μορφών διακρίσεων και βίας, μεταξύ άλλων λόγω φύλου, ηλικίας, φυλής, αναπηρίας, εθνότητας, κουλτούρας και θρησκείας, καθώς και λόγω εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης ή άλλης κατάστασης, και ότι αυτές οι μορφές διακρίσεων μπορούν να οδηγήσουν σε εμπορία ανθρώπων(19)·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν πολλές μορφές εμπορίας ανθρώπων, αλλά όλες βασίζονται στην κατάχρηση της εγγενούς ευάλωτης θέσης των θυμάτων και στοχεύουν στην εκμετάλλευση ανθρώπων, και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θύματα εμπορίας ανθρώπων εμπλέκονται σε διάφορες νόμιμες και παράνομες δραστηριότητες, μεταξύ των οποίων, μεταξύ άλλων, ο γεωργικός τομέας, η επεξεργασία τροφίμων, η βιομηχανία του σεξ, η οικιακή εργασία, η παρασκευή, η φροντίδα, η καθαριότητα, άλλες βιομηχανίες (ιδίως οι βιομηχανίες παροχής υπηρεσιών), η επαιτεία, η εγκληματικότητα, ο καταναγκαστικός γάμος, η σεξουαλική εκμετάλλευση εντός και εκτός Διαδικτύου, οι παράνομες υιοθεσίες και το εμπόριο ανθρώπινων οργάνων· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν και άλλες μορφές εμπορίας ανθρώπων που δεν καταγράφονται και δεν αναφέρονται επαρκώς, συμπεριλαμβανομένων κάποιων με ιδιαίτερα έντονη έμφυλη διάσταση, όπως οι καταναγκαστικοί γάμοι και η οικιακή δουλεία·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχτεί ότι οι μετανάστες και οι αιτούντες άσυλο κινδυνεύουν ιδιαίτερα από εμπορία ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ αυτών, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι και οι γυναίκες αποτελούν ειδική ομάδα-στόχο για τα δίκτυα εμπορίας ανθρώπων·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπόλ έχει προειδοποιήσει ότι ο αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση του αριθμού των θυμάτων(20) και σε μείωση της πιθανότητας εντοπισμού των διακινητών από τις αρχές επιβολής του νόμου, και ότι μια οικονομική ύφεση στον απόηχο της κρίσης COVID-19 θα μπορούσε να έχει επίσης επικίνδυνες συνέπειες στον τομέα της εμπορίας ανθρώπων(21)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων έχει επιδεινωθεί από την έναρξη της κρίσης και ότι οι υποστηρικτικές υπηρεσίες έχουν έρθει αντιμέτωπες με δυσκολίες κατά την παροχή συνδρομής στα θύματα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Ευρωπόλ(22), η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών έχει διευρύνει την ικανότητα των εγκληματιών να εμπορεύονται ανθρώπους για διάφορους τύπους εκμετάλλευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες τεχνολογίες αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης από διακινητές σε κάθε φάση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης, από την προσέλκυση και τη διαφήμιση των θυμάτων ως τον εκβιασμό τους και τον έλεγχο των κινήσεών τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτά τα νέα εργαλεία παρέχουν αυξημένη ανωνυμία στους διακινητές και δυσχεραίνουν τον εντοπισμό τους από τις αρχές επιβολής του νόμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικτυακή αλληλεπίδραση δημιουργεί τόσο κινδύνους όσο και ευκαιρίες για τους εγκληματίες, τα θύματα και τις αρχές επιβολής του νόμου·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων παραμένει ένα σύνθετο και διαδεδομένο έγκλημα που επηρεάζει την πιθανότητα επίτευξης όλων των ΣΒΑ και ειδικότερα των ΣΒΑ αριθ. 5 (ισότητα των φύλων), 8 (αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη), 16 (ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί) και 17 (εταιρικές σχέσεις για την επίτευξη των στόχων)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων αποτελεί πρωτίστως σοβαρό έγκλημα κατά των ατόμων, αλλά ότι έχει επίσης κόστος και για την κοινωνία, όπως η πρόσθετη χρήση των δημόσιων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των αρχών επιβολής του νόμου, των εξειδικευμένων υπηρεσιών, των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής προστασίας, καθώς και η απώλεια οικονομικής παραγωγής, η αξία της υποβάθμισης της ποιότητας ζωής, και ο συντονισμός των εργασιών πρόληψης για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κόστος αυτό έχει υπολογιστεί σε 3 700 524 433 EUR για την ΕΕ των 28(23)·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων αποτελεί ένα σύνθετο διεθνικό φαινόμενο που μπορεί να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά μόνον εάν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη, οι τρίτες χώρες και οι διεθνείς οργανισμοί συνεργαστούν με συντονισμένο τρόπο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεθνής συνεργασία είναι απαραίτητη για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων μέσω της συνέργειας διαφόρων υφιστάμενων εσωτερικών και εξωτερικών πολιτικών, όπως η συνολική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας και το σχέδιο δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024, καθώς και μέσω σχετικών ενημερωτικών εκστρατειών στις συμμετέχουσες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στις νομοθετικές εργασίες σχετικά με το σχέδιο δράσης ΙΙΙ για θέματα φύλου·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αποτελεσματικός εντοπισμός των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση στα περισσότερα κράτη μέλη για διάφορους λόγους, όπως η έλλειψη γλωσσικών ικανοτήτων και η απροθυμία υποβολής καταγγελίας στην αστυνομία ή οι περιορισμένες ικανότητες των αρχών επιβολής του νόμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εντοπισμός των παιδιών θυμάτων καθίσταται συχνά ακόμα δυσκολότερος διότι τα ίδια δεν κατανοούν ότι είναι θύματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται να ασκήσουν δέουσα επιμέλεια για την πρόληψη της εμπορίας ανθρώπων, τη διερεύνηση περιπτώσεων εμπορίας και την τιμωρία των δραστών, την υποστήριξη και την ενδυνάμωση των θυμάτων και τον σεβασμό της αξιοπρέπειάς τους, και για την εξασφάλιση σε αυτά προστασίας και πρόσβασης σε ένδικα μέσα, και ότι η αδυναμία να γίνουν τα παραπάνω παραβιάζει και θέτει σε κίνδυνο ή ακυρώνει την απόλαυση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών των θυμάτων·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι με την οδηγία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων τίθενται ελάχιστα πρότυπα που θα πρέπει να εφαρμόζονται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και την προστασία των θυμάτων και παρέχεται ορισμός σχετικά με το τι συνιστά εμπορία ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλήρης και ορθή μεταφορά της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων στο εθνικό δίκαιο, ακολουθούμενη από την πλήρη εφαρμογή της, δεν είναι μόνο υποχρεωτική αλλά και αναγκαία προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος στην αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι εκθέσεις παρακολούθησης δείχνουν ότι σχεδόν 10 έτη μετά την έγκριση της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων παραμένουν εμπόδια στην πλήρη εφαρμογή της σε επίπεδο κρατών μελών, με τα περισσότερα θύματα να μην εντοπίζονται και τα ποσοστά δίωξης και καταδίκης των δραστών να παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σημαντικά κενά που υπάρχουν στην κάλυψη και την εφαρμογή των εθνικών νόμων και πολιτικών σχετικά με την εμπορία ανθρώπων μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις ομάδες του οργανωμένου εγκλήματος και κατ’ αυτόν τον τρόπο να καταστούν μεγάλες ομάδες ανθρώπων πιο ευάλωτες στην εκμετάλλευση·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της οδηγίας για τα δικαιώματα των θυμάτων δεν υπήρξε ικανοποιητική, ιδίως λόγω ελλιπούς ή/και εσφαλμένης μεταφοράς·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων αποτελεί μια εξαιρετικά επικερδή μορφή οργανωμένου εγκλήματος και ότι, συνεπώς, διέπεται από τη ζήτηση και το κέρδος· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μείωση της ζήτησης, μεταξύ άλλων και όσον αφορά τη σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών και κοριτσιών, πρέπει να αποτελέσει σημείο εστίασης στο πλαίσιο της καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σωματική, ψυχολογική και σεξουαλική βία αποτελούν συστατικά στοιχεία της εμπορίας ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση και της βίας κατά των γυναικών·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης από την ΕΕ θα μπορούσε να συμπληρώσει τις προσπάθειες της ΕΕ και των κρατών μελών για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σοβαρή εργασιακή εκμετάλλευση υφίσταται σε πολλούς οικονομικούς τομείς της ΕΕ και επηρεάζει διάφορες ομάδες διασυνοριακών εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων πολιτών τόσο της ΕΕ όσο και τρίτων χωρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως συνιστάται από τον FRA(24), τέτοιες πρακτικές θα πρέπει να αντιμετωπιστούν μεταξύ άλλων μέσω ενός ολοκληρωμένου συστήματος στοχευμένων επιθεωρήσεων των συνθηκών εργασίας·

1.  επισημαίνει την ανάγκη για ένα συντονισμένο, εναρμονισμένο και συνεκτικό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ, το οποίο θα βασίζεται σε αποτελεσματικότερους μηχανισμούς αξιολόγησης και παρακολούθησης, θα εγγυάται την ενίσχυση της πρόληψης της εμπορίας ανθρώπων, σε συνδυασμό με την υποστήριξη, την παροχή συνδρομής και την προστασία των θυμάτων της, και θα αποσκοπεί στην πλήρη εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων, μεταξύ άλλων μέσω συντονισμένης εφαρμογής με τα δικαιώματα που παρέχονται από την οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων, την οδηγία για τον τίτλο διαμονής, την οδηγία για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της παιδικής πορνογραφίας και την οδηγία για την αποζημίωση(25), καθώς η εμπορία ανθρώπων δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο σε εθνικό επίπεδο·

2.  επαινεί το θετικό έργο της Επιτροπής όσον αφορά τον συντονισμό της αντίδρασης της ΕΕ στην εμπορία ανθρώπων, καθώς και όσον αφορά την ανάπτυξη γνώσεων και την άντληση πορισμάτων σχετικά με τις διάφορες πτυχές της εμπορίας ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας για τη διάσταση του φύλου και την ιδιαίτερη ευπάθεια των παιδιών· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη συνέχεια του έργου που εκτελείται διορίζοντας Συντονιστή Δράσης κατά της Εμπορίας της ΕΕ πλήρους απασχόλησης με συναφή πείρα και σαφή εντολή, που θα συνεργάζεται με ένα δίκτυο εθνικών αντιπροσώπων από τα κράτη μέλη και την κοινωνία των πολιτών προκειμένου να διασφαλισθεί η συνεκτική συνεργασία·

3.  τονίζει ότι είναι σημαντικό η χρηματοδότηση για τα προγράμματα του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ), του προγράμματος Daphne, του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού+ και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ) να συνεχίσει να χρησιμοποιείται για έργα κατά της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και άλλα διαθέσιμα μέσα, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων της ΕΕ, όπως το πρόγραμμα «Δικαιώματα, Ισότητα και Ιθαγένεια», χρηματοδοτικών μέτρων, όπως ο Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ) και το Ευρωπαϊκό καταπιστευματικό Ταμείο εκτάκτου ανάγκης για την Αφρική, και πρωτοβουλιών, όπως η EMPACT, η Spotlight της ΕΕ και του ΟΗΕ και οι πρωτοβουλίες Glo.ACT· υπενθυμίζει την ανάγκη για πρωτοβουλίες και έργα που σχετίζονται με τη διάσταση του φύλου στην εμπορία ανθρώπων, και ζητεί μια συνολική επανεξέταση της πολιτικής για τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν σταθερή χρηματοδότηση και επαρκές προσωπικό για τον εντοπισμό και την προστασία των θυμάτων και εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης για τις οργανώσεις των θυμάτων, ιδίως εκείνες που παρέχουν στήριξη σε γυναίκες, οι οποίες, λόγω σοβαρών περικοπών στη χρηματοδότηση, δυσκολεύονται να συνεχίσουν να παρέχουν υπηρεσίες στα θύματα·

4.  τονίζει ότι η έλλειψη συνεκτικών, συγκρίσιμων και λεπτομερών στοιχείων εξακολουθεί να παρεμποδίζει την επαρκή και βασισμένη σε στοιχεία αξιολόγηση της κλίμακας και των τάσεων της εμπορίας ανθρώπων· καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους και τη χρηματοδότησή τους για την έρευνα, την ανάλυση και τη συλλογή δεδομένων για όλες τις μορφές εμπορίας ανθρώπων, και να βελτιώσουν τον συντονισμό μεταξύ των πηγών δεδομένων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, καθώς και τη συλλογή πιο επίκαιρων, κεντρικών και ολοκληρωμένων δεδομένων ανά είδος εμπορίας, ηλικία και φύλο, φυλετική και εθνοτική καταγωγή, που θα συμπεριλαμβάνουν τα άτομα που διακινούνται στο εσωτερικό των χωρών, συγκεντρώνοντας στατιστικά στοιχεία με τον δέοντα σεβασμό των δικαιωμάτων στην ιδιωτικότητα και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους θεσμικούς φορείς, την κοινωνία των πολιτών, το EIGE και όλους τους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς· καλεί την Επιτροπή να συγκεντρώνει και να δημοσιεύει τακτικά τέτοια στοιχεία για την ΕΕ·

5.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη διαφοροποίηση μεταξύ εμπορίας και λαθραίας διακίνησης, οι οποίες απαιτούν βαθύτερη ανάλυση και διαφορετική αντιμετώπιση σε επίπεδο νομοθεσίας και πολιτικής· επισημαίνει ότι η σύγχυση μεταξύ των δύο συχνά οδηγεί σε αστοχίες όσον αφορά τον ορθό εντοπισμό θυμάτων και στη διασφάλιση της πρόσβασής τους σε μέτρα προστασίας και της αποφυγής δευτερογενούς θυματοποίησης·

6.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εκτιμήσουν και να αξιολογήσουν τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των διαδικτυακών υπηρεσιών ως κυρίαρχων εργαλείων που χρησιμοποιούνται για τη στρατολόγηση θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, και να ενισχύσουν τις αρχές επιβολής του νόμου και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, παρέχοντάς τους τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις και τους ειδικούς πόρους για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτουν οι νέες τεχνολογίες· καλεί επίσης τα κράτη μέλη να εγκρίνουν κανόνες περί αστικής ευθύνης για τις εταιρείες τεχνολογίας που φιλοξενούν υλικό που σχετίζεται με εκμετάλλευση, να βελτιώσουν τα νομοθετικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται στις δικαστικές διαδικασίες και στη δίωξη των διακινητών, να προωθήσουν την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών, των παρόχων υπηρεσιών Διαδικτύου και των εταιρειών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, να προωθήσουν εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού σε ολόκληρη την ΕΕ σχετικά με την εμπορία ανθρώπων, με σεβασμό στο δικαίωμα των θυμάτων στην ιδιωτικότητα και την ασφάλεια, καθώς και διασφαλίζοντας τα θεμελιώδη δικαιώματά τους και την προστασία των δεδομένων τους, και να αυξήσουν τη στήριξη για τη δημιουργία διακρατικής εμπειρογνωμοσύνης και τεχνολογικών λύσεων, για παράδειγμα για την παρεμπόδιση της προσέλκυσης θυμάτων·

7.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στην ευαισθητοποίηση στον κυβερνοχώρο στο πλαίσιο εκστρατειών που απευθύνονται σε σχολεία, πανεπιστήμια, εταιρείες και ερευνητικούς φορείς, και να αξιοποιήσουν την υπάρχουσα εμπειρογνωμοσύνη, όπως η δικτυακή πύλη «Καλύτερο Διαδίκτυο για παιδιά»· υπογραμμίζει ότι η ευαισθητοποίηση σε σχέση με τη διαδικτυακή εμπορία ανθρώπων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει ζωτική σημασία προκειμένου να αποφευχθεί η προσέλκυση νέων θυμάτων από τα δίκτυα εμπορίας ανθρώπων· καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί ενεργά με τις πλατφόρμες για την κατάρτιση κοινών κατευθυντήριων γραμμών και σχεδίων δράσης που θα αποτρέψουν και θα καταπολεμήσουν τη διαδικτυακή εμπορία ανθρώπων·

Εντοπισμός, προστασία, συνδρομή και στήριξη των θυμάτων

8.  τονίζει ότι ο έγκαιρος εντοπισμός των θυμάτων παραμένει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις όσον αφορά την εφαρμογή και μία από τις πιο κρίσιμες όσον αφορά τη δυνατότητα των θυμάτων να ασκούν τα δικαιώματά τους· καλεί τα κράτη μέλη να τα προστατεύσουν, να δώσουν σε περισσότερους φορείς ευθύνη και ευκαιρίες για αύξηση της ευαισθητοποίησης για τον εντοπισμό των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των υπαλλήλων που είναι επιφορτισμένοι με την επιβολή του νόμου, των υπαλλήλων που είναι αρμόδιοι για τη μετανάστευση και το άσυλο, των επιθεωρητών εργασίας, των κοινωνικών λειτουργών και των επαγγελματιών υγείας, καθώς και άλλων εμπλεκόμενων επαγγελματιών και φορέων· τονίζει την ανάγκη για μια προσέγγιση που θα βασίζεται στις τέσσερις βασικές στρατηγικές της πρόληψης, της δίωξης, της προστασίας των θυμάτων και της πολυεπίπεδης εταιρικής σχέσης· καλεί όλα τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκείς πόρους για τον εντοπισμό, την προστασία, τη συνδρομή και τη στήριξη των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων σε όλα τα στάδια· επισημαίνει ότι ο έγκαιρος εντοπισμός θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των τομέων και ομάδων υψηλού κινδύνου, όπως τα θύματα που είναι γυναίκες και κορίτσια·

9.  καλεί όλα τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν αποτελεσματικά τα δικαιώματα των θυμάτων μέσω νομικής συνδρομής το νωρίτερο δυνατό, συμπεριλαμβανομένης της παροχής προσβάσιμων πληροφοριών σχετικά με τα νομικά δικαιώματά τους, και να τα προστατεύσουν και να τα στηρίξουν με μια προσέγγιση που θα λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου και της παιδικής ηλικίας, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συμπληρωματικότητα με την οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων· υπενθυμίζει ότι η οδηγία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων υποχρεώνει τα κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν το δικαίωμα να μην ασκούν δίωξη ή να μην επιβάλλουν κυρώσεις στα θύματα εμπορίας ανθρώπων για τη συμμετοχή τους σε εγκληματικές δραστηριότητες τις οποίες έχουν αναγκαστεί να διαπράξουν·

10.  εκφράζει λύπη για την έλλειψη στοχευμένων προγραμμάτων προστασίας σε ευάλωτα θύματα σε πολλά κράτη μέλη· τονίζει τη σημασία της πρόβλεψης μέτρων για τις ειδικές ανάγκες των θυμάτων που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση και ειδικής καθοδήγησης στα θύματα εμπορίας ανθρώπων για σκοπούς σεξουαλικής εκμετάλλευσης· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί άνευ όρων και εξατομικευμένη προστασία, συνδρομή και στήριξη στα θύματα, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τα άμεσα εξαρτώμενα μέλη τους, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο δικαστικών διαδικασιών που σχετίζονται με ποινικές, αστικές ή άλλες ενέργειες κατά διακινητών ή εκμεταλλευτών· ζητεί την αποτελεσματική εφαρμογή σε όλα τα κράτη μέλη της οδηγίας για τα δικαιώματα των θυμάτων και κάθε σχετικής νομοθεσίας, με μια προσέγγιση που έχει σαν βάση το φύλο και τα θύματα· υπενθυμίζει ότι τα άτομα που εργάζονται για την προστασία και την παροχή βοήθειας στα θύματα εμπορίας ανθρώπων δεν θα πρέπει να ποινικοποιούνται για το έργο τους που σχετίζεται με τον σκοπό αυτό·

11.  σημειώνει ότι τα θύματα της εμπορίας ανθρώπων έχουν ανάγκη από ειδικές υπηρεσίες όπως, μεταξύ άλλων, πρόσβαση σε ασφαλή βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη στέγαση, συστήματα προστασίας μαρτύρων, υγειονομική περίθαλψη και συμβουλευτικές υπηρεσίες, υπηρεσίες μετάφρασης και διερμηνείας, ένδικα μέσα, αποζημίωση, πρόσβαση σε εκπαίδευση και κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης της εκμάθησης της γλώσσας της χώρας διαμονής, πρόσβαση στην αγορά εργασίας και εύρεση εργασίας, (επαν-)ένταξη, συνδρομή για τη μετεγκατάστασή τους, και εξατομικευμένες υπηρεσίες, που λαμβάνουν ιδιαίτερα υπόψη τη διάσταση του φύλου· ζητεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την κατάλληλη και στοχευμένη παροχή υπηρεσιών με βάση το φύλο στα θύματα εμπορίας ανθρώπων·

12.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι συχνά παραβλέπονται οι ειδικές ανάγκες των θυμάτων που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, όπως οι γυναίκες, τα παιδιά, τα άτομα ΛΟΑΔΜ, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα από φυλετοποιημένες ομάδες, και ζητεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ειδικές ανά φύλο υπηρεσίες και στήριξη στα θύματα ανάλογα με τις ανάγκες τους· καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν ιδίως τις ανάγκες των ατόμων ΛΟΑΔΜ, καθώς είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε εμπορία ανθρώπων λόγω της σωρευτικής επίδρασης των διαφόρων μορφών διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου·

13.  επισημαίνει την υψηλή ευαλωτότητα των κοινοτήτων Ρομά σε όλες τις μορφές εμπορίας και εκμετάλλευσης, και ιδίως των γυναικών και των παιδιών, σύμφωνα με τις τρεις εκθέσεις προόδου της Επιτροπής· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν ειδικά μέτρα για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων μέσω των εθνικών στρατηγικών για την ένταξη των Ρομά για την περίοδο 2020-2030· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συλλέξουν στατιστικά στοιχεία σχετικά με τα θύματα εμπορίας ανθρώπων βάσει του εθνοτικού υποβάθρου τους·

14.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι τα θύματα εμπορίας ανθρώπων συχνά δεν διαθέτουν επαρκή ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματά τους ή σχετικά με τα μέτρα συνδρομής και στήριξης που έχουν στη διάθεσή τους· υπογραμμίζει τη σημασία της παροχής σαφών και συνεκτικών πληροφοριών στα θύματα και στο προσωπικό πρώτης γραμμής που μπορεί να έρθει σε επαφή με τα θύματα·

15.  επισημαίνει ότι, ενώ ο πλήρης αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 δεν είναι ακόμη μετρήσιμος, είναι, ωστόσο, σαφές ότι η κρίση πλήττει δυσανάλογα τα πλέον ευάλωτα θύματα εμπορίας ανθρώπων, και ιδίως τις γυναίκες, τα παιδιά και όσους βρίσκονται σε επισφαλείς καταστάσεις, και ότι έχει αναγκάσει πολλούς ξενώνες να κλείσουν ή να διακόψουν τις υπηρεσίες τους ως αποτέλεσμα αναφερόμενων λοιμώξεων, αφήνοντας τα θύματα εμπορίας ανθρώπων χωρίς στέγη, υγειονομική περίθαλψη και νομική συνδρομή· τονίζει σε αυτό το πλαίσιο ότι η πρόσβαση στη φροντίδα και σε κοινωνικές υπηρεσίες θα πρέπει να είναι εγγυημένη χωρίς διακρίσεις· υπενθυμίζει ότι τα βαθύτερα αίτια της εμπορίας ανθρώπων επιδεινώθηκαν από την πανδημία, εκθέτοντας τους ευάλωτους πληθυσμούς σε μεγαλύτερους κινδύνους εμπορίας ανθρώπων, αυξάνοντας τον αριθμό των διαδικτυακών διαφημίσεων με θύματα εμπορίας ανθρώπων, των σεξουαλικών θηρευτών που στοχεύουν παιδιά, των περιπτώσεων σεξουαλικής εκμετάλλευσης στο Διαδίκτυο και της ζήτησης για παιδική πορνογραφία· καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν αποτελεσματική δράση με την υποστήριξη των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των οργανισμών της ΕΕ, όπως η Ευρωπόλ, η οποία δημοσίευσε έκθεση με τίτλο «Pandemic profiteering: how criminals exploit the COVID-19 crisis’ in March 2020» (Κερδοσκοπία στο πλαίσιο της πανδημίας: πώς οι εγκληματίες εκμεταλλεύονται την κρίση COVID-19), τον Μάρτιο του 2020· καλεί την Επιτροπή να πραγματοποιήσει βαθύτερη ανάλυση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 σε δυνητικά θύματα εμπορίας ανθρώπων και στη δομή και λειτουργία της εμπορίας ανθρώπων εν γένει, προκειμένου να καταρτιστούν ειδικά μέτρα για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων·

16.  επισημαίνει την ανάγκη για πλήρως λειτουργικούς και συνεκτικούς εθνικούς μηχανισμούς παραπομπής (ΕΜΠ), συντονισμένους με διακρατικούς μηχανισμούς παραπομπής και χρηματοδοτούμενους μέσω ειδικών χρηματοδοτικών κονδυλίων, για την αντιμετώπιση των προκλήσεων όσον αφορά τον συντονισμό των διαφόρων φορέων, καθώς και των ελλείψεων που οδηγούν σε περιορισμένη εμπιστοσύνη μεταξύ των θυμάτων, που ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις αποτελεσματικές παραπομπές· υπογραμμίζει ότι η καλή συνεργασία μεταξύ της αστυνομίας και των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) θα πρέπει να λειτουργεί συμπληρωματικά σε έναν ολοκληρωμένο εθνικό μηχανισμό παραπομπής που θα καθορίζει τους ρόλους και τις αρμοδιότητες όλων των σχετικών φορέων(26) κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η προστασία και η προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συστήσουν εθνικά κέντρα που θα ειδικεύονται στην παροχή στήριξης και την υποδοχή θυμάτων εμπορίας ανθρώπων και να διευκολύνουν την άμεση και αποδοτική διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των κέντρων αυτών καθώς και μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου και των αρμόδιων φορέων της ΕΕ·

17.  καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί και να αξιολογεί την κατάσταση αποζημίωσης των θυμάτων στα κράτη μέλη και διασυνοριακά όσον αφορά την πρόσβαση, την επιβολή και τις πραγματικές πληρωμές, και να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για τη διασφάλιση καλύτερη, ταχύτερης και δωρεάν συνδρομής και πρόσβασης σε μέτρα αποζημίωσης σε όλα τα κράτη μέλη, με την επιφύλαξη άλλων μορφών επανόρθωσης·

18.  επικροτεί την έγκριση, το 2018, της δημιουργίας του μηχανισμού για την επανεξέταση της εφαρμογής της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος και των πρωτοκόλλων αυτής και την έναρξη της διαδικασίας επανεξέτασής της το 2020· καλεί την Επιτροπή να ενεργεί ως πρότυπο σε αυτή τη διαδικασία επανεξέτασης· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να αυξηθεί η κατανόηση της εμπορίας ανθρώπων ως σύνθετου και μεταβαλλόμενου εγκλήματος· καλεί τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι μια απάντηση με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα θα παραμείνει στο επίκεντρο της ανάλυσης και της αντιμετώπισης της εμπορίας ανθρώπων, και υπενθυμίζει την ανάγκη συνεργασίας με τους πολίτες και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών· τονίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν στη διεθνή εκστρατεία του ΟΗΕ κατά της εμπορίας ανθρώπων· ζητεί από τα κράτη μέλη να κυρώσουν όλα τα συναφή διεθνή μέσα που σχετίζονται με την εμπορία ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη δράση κατά της εμπορίας ανθρώπων·

Η εμπορία ανθρώπων ως έμφυλο έγκλημα και η αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων για σκοπούς σεξουαλικής εκμετάλλευσης

19.  τονίζει ότι η σεξουαλική εκμετάλλευση παραμένει η πιο διαδεδομένη και καταγγελθείσα μορφή εμπορίας στην ΕΕ από το 2008, δεδομένου ότι το 60 % των θυμάτων αποτελούν θύματα εμπορίας με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση· σημειώνει ότι το 92 % των θυμάτων αυτών είναι γυναίκες και κορίτσια και ότι πάνω από το 70 % των διακινητών είναι άνδρες(27), γεγονός που αντικατοπτρίζει ότι η εμπορία ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση έχει τις ρίζες της στις ανισότητες των φύλων·

20.  ζητεί, ως εκ τούτου, από τα κράτη μέλη να εγκρίνουν ειδικά μέτρα για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, της βίας κατά των γυναικών και των ανηλίκων, της κοινωνικής αποδοχής της βίας και της νοοτροπίας της ατιμωρησίας, καθώς και των διαρθρωτικών ανισοτήτων και στερεοτύπων των φύλων ως γενεσιουργών αιτίων της εμπορίας ανθρώπων, ιδίως μέσω εκστρατειών εκπαίδευσης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που θα συμπληρώνονται με ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων και μαθημάτων κατάρτισης στα οποία θα συμμετέχουν άνδρες και αγόρια· συνιστά η Επιτροπή να ενισχύσει και να αναπτύξει τη διάσταση του φύλου στην παρακολούθηση της εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και ζητεί από την Επιτροπή να συνεχίσει να την παρακολουθεί κατά την αξιολόγηση της συμμόρφωσης των κρατών μελών με την οδηγία και της εφαρμογής της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων·

21.  καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο η ζήτηση για σεξουαλικές υπηρεσίες προωθεί την εμπορία ανθρώπων, καθώς η Ευρωπόλ έχει αναφέρει ότι «υπάρχουν κράτη μέλη στα οποία η πορνεία είναι νόμιμη, κάτι που καθιστά ευκολότερο για τους διακινητές να χρησιμοποιούν ένα νομικό περιβάλλον για να εκμεταλλεύονται τα θύματά τους»(28)· υπενθυμίζει το εύρημα της Ευρωπόλ ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ όπου η πορνεία είναι νόμιμη, οι ύποπτοι είναι σε θέση να εκμεταλλεύονται τόσο παιδιά όσο και ενήλικα θύματα(29)· υπογραμμίζει ότι η εμπορία ανθρώπων τροφοδοτείται από τα υψηλά κέρδη των διακινητών και από τη ζήτηση που ενθαρρύνει όλες τις μορφές εκμετάλλευσης· τονίζει ότι η χρήση νόμιμων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων για την κάλυψη των δραστηριοτήτων εκμετάλλευσης είναι αρκετά κοινό φαινόμενο μεταξύ των διακινητών· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη έχουν τη νομική υποχρέωση να αποθαρρύνουν και να μειώσουν τη ζήτηση για όλες τις μορφές εκμετάλλευσης, κάτι που θα πρέπει να αποτελεί βασικό στόχο των προσπαθειών πρόληψης και δίωξης·

22.  καλεί την Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα στην πρόληψη του εγκλήματος της εμπορίας ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση, μεταξύ άλλων μέσω εκστρατειών ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης, της θέσπισης μέτρων και προγραμμάτων για την αποθάρρυνση και τη μείωση της ζήτησης, και την πιθανή έγκριση ειδικής νομοθεσίας στο μέλλον, και καλεί τα κράτη μέλη να ποινικοποιήσουν, στις έννομες τάξεις τους, την εν γνώσει χρήση των υπηρεσιών θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, όπως συνιστά το άρθρο 18 της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και όπως επανέλαβε η Επιτροπή το 2018(30), και να προβλέψουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις· ζητεί από τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενά με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που εργάζονται με θύματα εμπορίας ανθρώπων·

23.  ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εστιάσουν στις επαναλαμβανόμενες και αναδυόμενες πρακτικές εμπορίας ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση, όπως, για παράδειγμα, η αυξανόμενη εκμετάλλευση παιδιών και γυναικών, μεταξύ άλλων μέσω της αθέμιτης προσέγγισης παιδιών μέσω Διαδικτύου και της σεξουαλικής εκβίασης, και η χρήση, μεταξύ άλλων, της μεθόδου του «υποτιθέμενου εραστή» («lover boy»), η οποία αποτελεί το συνηθέστερο μέσο προσέλκυσης θυμάτων και συμμόρφωσης των θυμάτων μέσω της χρήσης επιγραμμικών τεχνολογιών, μέσω της ανάπτυξης των ψηφιακών δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας στο Διαδίκτυο, σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς· επισημαίνει ότι η αυξημένη χρήση της τεχνολογίας από τα εγκληματικά δίκτυα που συμμετέχουν στην εμπορία ανθρώπων έχει μετασχηματίσει σε σημαντικό βαθμό τον παραδοσιακό τρόπο λειτουργίας τους, ιδίως σε ορισμένα στάδια της διαδικασίας εμπορίας ανθρώπων·

24.  τονίζει ότι είναι σημαντικό και ζητεί να παρέχονται προγράμματα κατάρτισης που λαμβάνουν περισσότερο υπόψη τη διάσταση του φύλου και της παιδικής ηλικίας σε όλους τους υπαλλήλους, δικαστές, ενδιαφερόμενους φορείς και παράγοντες που ασχολούνται με περιπτώσεις εμπορίας ανθρώπων, έρευνες και δυνητικά θύματα, προκειμένου να ενισχυθεί ο έγκαιρος εντοπισμός όσων ενδέχεται να αποτελούν θύματα εμπορίας για σεξουαλική εκμετάλλευση, ενθαρρύνει δε τα κράτη μέλη να εγκρίνουν μέτρα για τη στήριξη των θυμάτων, όπως προγράμματα εξόδου, μέτρα ψυχολογικής υποστήριξης, ευκαιρίες αξιοπρεπούς κοινωνικής και επαγγελματικής επανένταξης, εκπαίδευση και πρόσβαση σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, πρόσβαση στην δικαιοσύνη και τα σχετικά δικαιώματα, με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, των κοινωνικών εταίρων και του ιδιωτικού τομέα· υπογραμμίζει περαιτέρω, σε αυτό το πλαίσιο, τη σημασία που έχουν τα προγράμματα ευαισθητοποίησης του κοινού για τον εντοπισμό και την προστασία των δυνητικών θυμάτων· τονίζει την ανάγκη διάθεσης επαρκών κονδυλίων για σκοπούς κατάρτισης και, ως εκ τούτου, καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν επαρκείς πόρους·

25.  ζητεί από τα κράτη μέλη να εγκρίνουν ολοκληρωμένη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, κατάλληλη για κάθε ηλικία και αναπτυξιακό στάδιο, ως βασικό μέσο πρόληψης όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας ανθρώπων και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης, και να συμπεριλάβουν εκπαίδευση σχετικά με θέματα συναίνεσης και σχέσεων που θα προωθεί υγιείς συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται από σεβασμό και ισότητα σε όλες τις αλληλεπιδράσεις·

Εμπορία ανθρώπων με σκοπό την εργασιακή εκμετάλλευση

26.  εκφράζει τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι αρκετά κράτη μέλη και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών αναφέρουν αύξηση της εμπορίας ανθρώπων με σκοπό την εργασιακή εκμετάλλευση(31)· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα παιδιά επίσης πέφτουν ολοένα συχνότερα θύματα εμπορίας με σκοπό την εργασιακή εκμετάλλευση και ζητεί να αναληφθεί επειγόντως δράση από τις διεθνείς επιθεωρήσεις εργασίας στα κράτη μέλη προκειμένου να εντοπιστούν και να τερματιστούν οι πρακτικές αυτές· καλεί περαιτέρω την Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας να αντιμετωπίσει το ζήτημα της σοβαρής εργασιακής εκμετάλλευσης κατά προτεραιότητα και να στηρίξει τα κράτη μέλη μέσω της ανάπτυξης ικανοτήτων στον τομέα αυτόν με σκοπό τον καλύτερο εντοπισμό και την επιβολή κυρώσεων για πρακτικές σοβαρής εργασιακής εκμετάλλευσης μέσω στοχευμένων επιθεωρήσεων· τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξεταστεί το ενδεχόμενο ενσωμάτωσης της εργασιακής εκμετάλλευσης στα προγράμματα κατάρτισης για τους υπαλλήλους που εργάζονται με τα θύματα, ώστε να ενισχυθεί ο έγκαιρος εντοπισμός όσων αποτελούν θύματα εμπορίας ανθρώπων για καταναγκαστική εργασία· καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο η ζήτηση για φτηνή εργασία προωθεί την εμπορία ανθρώπων για εργασιακή εκμετάλλευση· ζητεί από τις αρχές των κρατών μελών να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την εξάλειψη όλων των μορφών άτυπης και μη ρυθμιζόμενης εργασίας, διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο τα εργασιακά δικαιώματα για όλους τους εργαζομένους· επισημαίνει ότι το επισφαλές εργασιακό καθεστώς των εν λόγω εργαζομένων τους καθιστά εξαρτημένους από τους εργοδότες τους και επιτρέπει στους δράστες εμπορίας ανθρώπων να εκμεταλλεύονται τα θύματά τους·

Άλλες μορφές εκμετάλλευσης

27.  ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εστιάσουν στα επαναλαμβανόμενα και αναδυόμενα πρότυπα όλων των μορφών εμπορίας ανθρώπων, μεταξύ άλλων σκοπών για εργασιακή εκμετάλλευση, καταναγκαστική επαιτεία, καταναγκαστικό και εικονικό γάμο και καταναγκαστική εγκληματικότητα· υπογραμμίζει ότι η εμπορία ανθρώπων τροφοδοτείται από τα υψηλά κέρδη των διακινητών και από τη ζήτηση που προωθεί όλες τις μορφές εκμετάλλευσης· σημειώνει με ανησυχία ότι πολλά κράτη μέλη της ΕΕ δεν διαθέτουν επαρκή νομοθεσία για τα θύματα κάθε μορφής εκμετάλλευσης· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη όλες τις μορφές εμπορίας ανθρώπων όταν παρέχουν προστασία, συνδρομή και στήριξη στα θύματα· επισημαίνει ότι παρά τις πρόσφατες αναφορές για εμπορία ανθρώπων από εγκληματικά δίκτυα διαμέσου της ΕΕ με σκοπό την εργασιακή εκμετάλλευση ή άλλες μορφές εκμετάλλευσης, υπάρχει έλλειψη επαρκών δεδομένων, νομοθεσίας και πρόσβασης σε υπηρεσίες στήριξης για τα θύματα αυτών των μορφών εκμετάλλευσης·

28.  επισημαίνει ότι η εμπορία ανθρώπων για άλλες μορφές εκμετάλλευσης αφορούσε ποσοστό 18 % των θυμάτων(32), συμπεριλαμβανομένων δραστηριοτήτων στον τομέα της καταναγκαστικής επαιτείας, της καταναγκαστικής εγκληματικής δραστηριότητας, της πώλησης βρεφών, της αφαίρεσης οργάνων, των παράνομων υιοθεσιών, της οικονομικής εκμετάλλευσης μέσω απάτης και της εμπορίας ανθρώπων μέσω παρένθετης μητρότητας· επισημαίνει ότι πολλά από τα θύματα της καταναγκαστικής επαιτείας και της καταναγκαστικής εγκληματικής δραστηριότητας προέρχονται συχνά από περιθωριοποιημένες κοινότητες Ρομά και συχνά είναι παιδιά·

29.  τονίζει ότι το νομικό και πολιτικό πλαίσιο της ΕΕ για την εμπορία ανθρώπων συνδυάζει τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική διάσταση, καθώς αναγνωρίζει ότι η δράση για την καταπολέμηση της εμπορίας, που συνιστά σοβαρό έγκλημα και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αποτελεί σαφή στόχο της εξωτερικής δράσης της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συνεργασία με τρίτες χώρες για την καταπολέμηση όλων των μορφών εμπορίας ανθρώπων και να ενισχύσουν τις ευκαιρίες για κοινές έρευνες και εξειδικευμένες διώξεις·

Η εμπορία ανθρώπων στο πλαίσιο του ασύλου και της μετανάστευσης

30.  τονίζει ότι, παρόλο που η πλειονότητα των θυμάτων είναι υπήκοοι της ΕΕ, οι εγκληματικές οργανώσεις καταχρώνται τις μεταναστευτικές οδούς για τη μεταφορά θυμάτων εμπορίας ανθρώπων προς την ΕΕ, με τις ανθρωπιστικές κρίσεις να επιδεινώνουν την έκθεση των μεταναστών, των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο στους διακινητές· επισημαίνει ότι ο αριθμός των γυναικών και των κοριτσιών που διακινούνται τα τελευταία χρόνια μέσω της οδού της Κεντρικής Μεσογείου για σεξουαλική εκμετάλλευση στην ΕΕ έχει αυξηθεί κατακόρυφα(33)· καλεί τα κράτη μέλη και την ΕΕ να εντοπίζουν αυτές τις γυναίκες και τα κορίτσια και να αποτρέπουν παρόμοιες περιπτώσεις στο μέλλον χρησιμοποιώντας μια συνεκτική και συντονισμένη προσέγγιση που βασίζεται στα δικαιώματα και λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου και της παιδικής ηλικίας για την πρόληψη και αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων· υπενθυμίζει ότι οι γυναίκες και τα παιδιά πέφτουν συχνά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης κατά μήκος της μεταναστευτικής οδού, με αντάλλαγμα την προστασία και τη στοιχειώδη διατροφή· υπογραμμίζει ότι τα κριτήρια για τη χορήγηση σε αυτές τις γυναίκες και τα παιδιά του επίσημου καθεστώτος του θύματος εμπορίας ανθρώπων είναι συχνά υπερβολικά άκαμπτα για να εκπληρωθούν και ότι, ως εκ τούτου, δεν κατορθώνουν να λάβουν την απαιτούμενη συνδρομή για την αντιμετώπιση των δεινών που αντιμετωπίζουν·

31.  επαναλαμβάνει ότι οι αιτούντες άσυλο, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, και ιδίως οι ασυνόδευτοι ανήλικοι και οι ανήλικοι που έχουν αποχωριστεί τις οικογένειές τους, είναι ευάλωτοι στην εμπορία ανθρώπων, και ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην εμπορία γυναικών, παιδιών και άλλων ευάλωτων ομάδων· επισημαίνει ότι υπάρχουν ευπάθειες και κίνδυνοι στα διάφορα στάδια της μεταναστευτικής διαδικασίας πριν από την ίδια τη μετανάστευση, κατά μήκος της διαδρομής προς την ΕΕ, στον προορισμό και για εκείνους που ενδέχεται να επιστρέψουν· επισημαίνει ότι η περιορισμένη γνώση της τοπικής γλώσσας ή/και η έλλειψη κατανόησης των δικαιωμάτων τους, η περιορισμένη πρόσβαση σε βιώσιμες δυνατότητες να βγάλουν τα προς το ζην ή σε ποιοτική εκπαίδευση και οι περιορισμοί της ελεύθερης μετακίνησής τους συμβάλλουν επίσης στον κίνδυνο τα άτομα αυτά να μετατραπούν σε θύματα εμπορίας ανθρώπων·

32.  επισημαίνει ότι ο αριθμός των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων που καταγράφονται στο πλαίσιο διαδικασιών διεθνούς προστασίας είναι πολύ χαμηλός· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την ενημέρωση των αφικνούμενων ατόμων, μεταξύ άλλων με τη βοήθεια της μετάφρασης και της διερμηνείας, σχετικά με τα δικαιώματά τους και τις εφαρμοστέες διαδικασίες βάσει του δικαίου της ΕΕ, μεταξύ άλλων και σχετικά με τις δυνατότητες λήψης στήριξης από δικηγόρους και πολιτιστικούς διαμεσολαβητές οι οποίοι εργάζονται για την πρόληψη της εμπορίας και της εκμετάλλευσης ανθρώπων·

33.  επισημαίνει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη οι αιτούντες διεθνή προστασία που έχουν αναγνωριστεί ως θύματα εμπορίας ανθρώπων ενδέχεται να έχουν αποφασίσει, ή να έχουν αναγκαστεί, να αλλάξουν διαδικασία και να υποβάλλουν αίτηση για άδεια διαμονής σύμφωνα με την οδηγία για τον τίτλο παραμονής(34)· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι διαδικασίες για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και οι διαδικασίες ασύλου διασυνδέονται μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρώνονται·

34.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη συνεκτική εφαρμογή των διατάξεων που προβλέπονται στον κανονισμό Δουβλίνο ΙΙΙ, στην οδηγία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και στην οδηγία για τον τίτλο παραμονής, προκειμένου να αποτραπεί η πρακτική ορισμένων κρατών μελών να μεταφέρουν τα θύματα εμπορίας ανθρώπων στη χώρα όπου αυτά υπέστησαν εκμετάλλευση κατά την αρχική άφιξή τους, αφήνοντάς τα έτσι περισσότερο εκτεθειμένα στον κίνδυνο να πέσουν και πάλι θύματα εμπορίας και να υποστούν εκ νέου τραυματικές εμπειρίες·

35.  καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τον εντοπισμό πιθανών θυμάτων από πρώιμο στάδιο, ιδίως εντός των μεταναστευτικών ροών και των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης, και να θεσπίσουν μέτρα προστασίας και πρόληψης· τονίζει ότι θα πρέπει να παρέχεται στα αναγνωρισμένα δυνητικά θύματα προστασία και πρόσβαση σε ένα ασφαλές μέρος όπου θα μπορούν να λαμβάνουν ενημέρωση και νομική συνδρομή· καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλα τα θύματα, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών θυμάτων, θα έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη ανεξαρτήτως του καθεστώτος διαμονής τους·

36.  καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν επαρκείς πόρους και ειδικές εγκαταστάσεις για τα διαπιστωμένα και εικαζόμενα θύματα εμπορίας ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των ασυνόδευτων ανηλίκων και των ανηλίκων που έχουν αποχωριστεί τις οικογένειές τους, και να διασφαλίσουν επαρκείς θέσεις σε ξενώνες· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την παρουσία ειδικά εκπαιδευμένου σε θέματα φύλου προσωπικού στις εγκαταστάσεις υποδοχής και να παράσχουν επαρκή στήριξη και χρηματοδότηση στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που εργάζονται με τα άτομα αυτά·

37.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν το δικαίωμα των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων στην οικογενειακή ζωή και να αξιολογήσουν την πιθανή επέκταση της διεθνούς προστασίας που παρέχεται στα θύματα στα μέλη της οικογένειάς τους· καλεί τα κράτη μέλη να επισπεύσουν τις διαδικασίες οικογενειακής επανένωσης για τα μέλη των οικογενειών των θυμάτων που βρίσκονται σε κίνδυνο στη χώρα προέλευσης·

38.  τονίζει την ανάγκη να δημιουργηθούν εθνικοί μηχανισμοί για συλλογή δεδομένων σχετικά με τα θύματα εμπορίας ανθρώπων στις διαδικασίες διεθνούς προστασίας ώστε να είναι δυνατό να διασφαλιστεί η παρακολούθηση σε διαπιστωμένες περιπτώσεις·

39.  εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι η περίοδος αποκατάστασης και περίσκεψης συνδέεται με τη συνεργασία εκ μέρους του θύματος κατά τη διάρκεια της έρευνας και χορηγείται από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι σε ορισμένα κράτη μέλη(35) η περίοδος αυτή δεν παρέχεται ούτε σε θύματα εμπορίας ανθρώπων που είναι υπήκοοι της ΕΕ ή/και του ΕΟΧ ούτε σε αιτούντες άσυλο· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί την εφαρμογή των διαθέσιμων νομικών λύσεων σε επίπεδο κρατών μελών, ιδίως όσον αφορά τη χορήγηση περιόδου αποκατάστασης και περίσκεψης·

40.  επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την Ευρωπόλ, η λαθραία διακίνηση μεταναστών και η εμπορία ανθρώπων εκτελούντα συχνά από τις ίδιες εγκληματικές οργανώσεις(36) και ότι οι έρευνες δείχνουν ότι οι διακινητές στοχεύουν ολοένα περισσότερο τους μετανάστες και αιτούντες άσυλο στην ΕΕ με σκοπό την εκμετάλλευση(37)· τονίζει ότι είναι σημαντική η πρόληψη και η καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων στο πλαίσιο της συνεργασίας κατά της παράνομης διακίνησης με τις τρίτες χώρες, είτε προέλευσης είτε διέλευσης, παράλληλα με την προστασία των θυμάτων της εμπορίας ανθρώπων, με τη διασφάλιση ολοκληρωμένων προγραμμάτων στήριξης, επανένταξης και αποκατάστασης·

41.  υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι η έλλειψη ασφαλών και νόμιμων οδών μετανάστευσης για τους αιτούντες άσυλο αυξάνει την ευαλωτότητά τους στην εμπορία ανθρώπων, καθώς μπορούν να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης τόσο κατά τη διαμετακόμιση όσο και κατά την άφιξη· καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν περισσότερες ασφαλείς και νόμιμες μεταναστευτικές οδούς, όπως οι θεωρήσεις για ανθρωπιστικούς λόγους, προκειμένου να αποτρέπεται η εκμετάλλευση ευάλωτων ατόμων·

42.  σημειώνει ότι το γεγονός ότι τα θύματα δεν διαθέτουν επίσημα έγγραφα ή τελούν υπό καθεστώς εξάρτησης αυξάνει την πιθανότητα θυματοποίησης και μειώνει την πιθανότητα να αναζητήσουν βοήθεια ή να καταγγείλουν την κακοποίηση λόγω του φόβου των συνεπειών της μετανάστευσης, κάτι που τα θέτει σε κίνδυνο εκμετάλλευσης και κακοποίησης· σημειώνει ότι τα σημαντικά κενά που υπάρχουν στην κάλυψη και την εφαρμογή του εθνικού δικαίου και των εθνικών πολιτικών σχετικά με την εμπορία ανθρώπων, δίνουν στους δράστες πρόσθετες ευκαιρίες εκμετάλλευσης θυμάτων με παράνομο καθεστώς, αφήνοντας μεγάλες ομάδες ανθρώπων περισσότερο ευάλωτες στην εκμετάλλευση· καλεί τα κράτη μέλη να αποσυνδέσουν τα μέτρα επιβολής της νομοθεσίας για τη μετανάστευση από τις δραστηριότητες επιβολής του νόμου· τονίζει ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν μηχανισμοί για ασφαλή και αποτελεσματική υποβολή καταγγελιών για τα ευάλωτα άτομα·

Εμπορία παιδιών

43.  σημειώνει ότι τα παιδιά αποτελούν σχεδόν το ένα τέταρτο του συνόλου των θυμάτων στην ΕΕ, με τα κορίτσια (78 %) να αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των παιδιών θυμάτων στην ΕΕ· επισημαίνει ότι σχεδόν το 75 % όλων των παιδιών θυμάτων στην ΕΕ ήταν πολίτες της ΕΕ· εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για τη βία, την κακοποίηση και την εκμετάλλευση που υφίστανται τα παιδιά θύματα στην ΕΕ, και ιδίως εκείνα που πέφτουν θύματα εμπορίας με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση(38)·

44.  υπενθυμίζει την υποχρέωση των κρατών μελών να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά θύματα εμπορίας, λαμβάνοντας πάντα υπόψη το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού ως παράγοντα ύψιστης σημασίας· τονίζει τη σωματική και ψυχολογική βλάβη που υφίστανται τα παιδιά που πέφτουν θύματα εμπορίας και την αυξημένη ευαλωτότητά τους στην εκμετάλλευση· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ισχυρά μέτρα για την προστασία των παιδιών, το τεκμήριο της παιδικής ηλικίας και την εκτίμηση της ηλικίας των παιδιών, την προστασία πριν και κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, την πρόσβαση σε άνευ όρων συνδρομή, την αποζημίωση, τη μη επιβολή κυρώσεων, και την παροχή συνδρομής και στήριξης στο μέλος της οικογένειας ενός παιδιού θύματος, καθώς και την πρόληψη·

45.  καλεί τα κράτη μέλη να εστιάσουν στον εντοπισμό των παιδιών θυμάτων και να τα βοηθήσουν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους· τονίζει ότι για τα ασυνόδευτα παιδιά θύματα, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων παιδιών θυμάτων, πρέπει να διορίζονται αμέσως κηδεμόνες που λαμβάνουν καλή κατάρτιση και κατάλληλη στήριξη, ακόμη και προσωρινοί, ως μέτρο έκτακτης ανάγκης και τονίζει τη σημασία που διαδραματίζουν οι φιλικές προς τα παιδιά υπηρεσίες δικαιοσύνης και εξειδικευμένες υπηρεσίες· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για να διασφαλίσουν επαρκή και κατάλληλη κατάρτιση, ιδίως νομική και ψυχολογική κατάρτιση, για όσους εργάζονται με παιδιά που είναι θύματα εμπορίας, και να αυξήσουν τον αριθμό των κηδεμόνων μέσω της διοργάνωσης εκστρατειών ευαισθητοποίησης·

46.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι το προσωπικό στα προξενεία δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην ορθή επαλήθευση της ταυτότητας των ανηλίκων και τη σύνδεση με το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που ασκεί/ασκούν τη γονική μέριμνα ή τη νόμιμη κηδεμονία κατά τη λήψη βιομετρικών δεδομένων του ανηλίκου στο πλαίσιο της διαδικασίας υποβολής αίτησης θεώρησης· καλεί την Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με την Ευρωπόλ και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, και τα κράτη μέλη να παράσχουν στοχευμένη και αποτελεσματική εκπαίδευση και κατάρτιση, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι διακινητές, στις εθνικές, τοπικές και περιφερειακές αρχές με σκοπό την πρόληψη της εμπορίας παιδιών·

47.  καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως την οδηγία για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της παιδικής πορνογραφίας, και να ενισχύσουν την αστυνομική και δικαστική συνεργασία για την αποτροπή και την καταπολέμηση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης σε επίπεδο ΕΕ· ζητεί από τα κράτη μέλη να συνεργαστούν με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τους οργανισμούς της ΕΕ, ιδίως με την Ευρωπόλ και τη Eurojust, προκειμένου να ενταθεί η ανταλλαγή πληροφοριών και να υποστηρίζονται οι διασυνοριακές έρευνες·

48.  σημειώνει με μεγάλη ανησυχία τη διάδοση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και το μοτίβο και την κανονικοποίηση της εμπορίας και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και ζητεί μια επαρκή απόκριση από την πλευρά των διαδικτυακών πλατφορμών ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος διάθεσης υλικού κακοποίησης που περιλαμβάνει παιδιά·

49.  επισημαίνει τη χρήση μέσων όπως το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την προσέγγιση και την προσέλκυση δυνητικών θυμάτων· ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή από τις διαδικτυακές πλατφόρμες στην ανάπτυξη κατάλληλων εργαλείων· ζητεί ο νέος νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες να αντιμετωπίσει αυτή τη χρήση μεθόδων βίας στον κυβερνοχώρο· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν ένα μοντέλο εντοπισμού, έγκαιρης υποστήριξης και συνδρομής για τα παιδιά που πέφτουν θύματα διαδικτυακής σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης, καθώς και προγράμματα ευαισθητοποίησης και φιλικούς προς τα παιδιά μηχανισμούς καταγγελιών· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν περαιτέρω δράση για την καταπολέμηση αυτών των διαδικτυακών εγκλημάτων και να ενισχύσουν τα προληπτικά μέτρα· επαναλαμβάνει, επομένως, την ανάγκη να βελτιωθεί η διασυνοριακή συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου και των αρχών προστασίας των παιδιών, καθώς και να αναπτυχθεί ταχύς εντοπισμός των οικογενειών και ρυθμίσεις εναλλακτικής φροντίδας για τους ασυνόδευτους ανηλίκους·

50.  τονίζει ότι τα παιδιά θύματα χρειάζονται ειδική υποστήριξη, στην οποία θα λαμβάνεται υπόψη το βέλτιστο συμφέρον τους και οι ιδιαίτερες ευπάθειές τους· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με παιδιά θύματα, όπως το προσωπικό των αρχών επιβολής του νόμου, οι συνοριοφύλακες, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι δικαστικοί και οι εργαζόμενοι στους τομείς της κοινωνικής προστασίας και της υγείας, συμπεριλαμβανομένων όσων εργάζονται σε δομές φροντίδας νέων, είναι επαρκώς καταρτισμένοι για να εντοπίζουν και να στηρίζουν τα παιδιά θύματα εμπορίας και να τα παραπέμπουν στις αρμόδιες υπηρεσίες· σημειώνει ότι οι εξειδικευμένες ομάδες εντός των αρχών επιβολής του νόμου, οι οποίες είναι καταρτισμένες στην οπτικοακουστική καταγραφή καταθέσεων παιδιών, δεν συμμετέχουν πάντα στις λήψεις καταθέσεων όλων των παιδιών θυμάτων εμπορίας· προτρέπει τα κράτη μέλη να καθιερώσουν αυτήν την πρακτική και να καταρτίσουν το προσωπικό των αρχών επιβολή του νόμου σε αυτό το είδος της φιλικής προς το παιδί λήψης καταθέσεων· συμβουλεύει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μια ισχυρή «αλυσιδωτή προσέγγιση», η οποία θα συνδέεται στενά με την ειδική υποστήριξη για τα θύματα εμπορίας ανθρώπων, όπως τα ειδικά κέντρα για τη στήριξη και την υποδοχή θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, και να ενσωματώσουν στοιχεία φροντίδας νέων, καλύπτοντας ταυτόχρονα τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε παιδιού θύματος εμπορίας·

51.  σημειώνει ότι τα παιδιά Ρομά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην εκμετάλλευση και την εμπορία ανθρώπων και διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να υποστούν σεξουαλική ή εργασιακή εκμετάλλευση και καταναγκαστική επαιτεία·

52.  χαιρετίζει την απόφαση της Επιτροπής να συμπεριλάβει στη στρατηγική της ΕΕ για αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, της 24ης Ιουλίου 2020, την πιθανότητα δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού κέντρου για την πρόληψη και αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, όπως ζητήθηκε στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 26ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών, το οποίο θα συνιστά ακρογωνιαίο λίθο μιας συντονισμένης και πολυμερούς ευρωπαϊκής προσέγγισης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της παιδικής κακοποίησης και την παροχή συνδρομής στα θύματα·

53.  σημειώνει ότι τα παιδιά που μεταναστεύουν, και ιδίως τα ασυνόδευτα παιδιά μετανάστες και τα παιδιά μετανάστες που έχουν χωριστεί από την οικογένειά τους, εξακολουθούν να διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο βίας, εμπορίας ανθρώπων και εκμετάλλευσης κατά μήκος των μεταναστευτικών οδών προς και εντός της ΕΕ· σημειώνει ότι τα κορίτσια διατρέχουν κίνδυνο σεξουαλικής εκμετάλλευσης και έμφυλης βίας από την αρχή ως το τέλος των μεταναστευτικών οδών· ζητεί από τα κράτη μέλη να παρέχουν στα ασυνόδευτα παιδιά θύματα εμπορίας συνδρομή, στήριξη και μέτρα προστασίας που να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες τους, να ορίζουν για αυτά κηδεμόνα κατά την άφιξή τους και να τους παρέχουν κατάλληλες και προσαρμοσμένες συνθήκες διαβίωσης· υπενθυμίζει ότι τα εν λόγω μέτρα θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το βέλτιστο συμφέρον των ασυνόδευτων παιδιών τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα· καταδικάζει το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη χρησιμοποιούν την κράτηση ως μέσο «προστασίας» για ασυνόδευτους ανηλίκους, μεταξύ άλλων σε αστυνομικά κελιά· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις αντί της κράτησης, ιδίως για τα παιδιά· υπενθυμίζει ότι η κράτηση δεν εξυπηρετεί το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού και ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν φιλική προς το παιδί στέγαση αντί της κράτησης·

54.  σημειώνει ότι οι διακινητές χρησιμοποιούν συχνά τα κέντρα υποδοχής για να εντοπίσουν δυνητικά θύματα και να ρυθμίσουν τη μεταφορά τους στους τόπους όπου θα υποστούν εκμετάλλευση, και ότι οι σχετικές δημόσιες αρχές και άλλοι αρμόδιοι φορείς στα κράτη μέλη πρέπει, συνεπώς, να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να παρακολουθούν και να φυλάσσουν αυτά τα κέντρα, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στα πλέον ευάλωτα άτομα, όπως τα παιδιά, ενισχύοντας την προστασία τους μέσω, ταυτόχρονα της ενημέρωσης και ενδυνάμωσής τους, με την αύξηση της ευαισθητοποίησης στα σχολεία, τα κέντρα φροντίδας νέων και τα κινήματα των νέων· τονίζει ότι μια συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση είναι απαραίτητη για την εξεύρεση και την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών μεταναστών σε περίπτωση εξαφάνισής τους·

Αποτελεσματικότητα των συστημάτων ποινικής δικαιοσύνης και ποινικοποίηση της χρήσης υπηρεσιών των θυμάτων

55.  επισημαίνει τον χαμηλό αριθμό διώξεων και καταδικαστικών αποφάσεων για το έγκλημα της εμπορίας ανθρώπων· ζητεί από τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για τη βελτίωση και επιτάχυνση της διερεύνησης υποθέσεων εμπορίας ανθρώπων μέσω της ενίσχυσης των προσπαθειών της αστυνομίας τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνικό επίπεδο και να θεσπίσουν αυστηρές ποινικές κυρώσεις για το έγκλημα της εμπορίας ανθρώπων· υπογραμμίζει ότι οι υφιστάμενες εθνικές κυρώσεις και τα μέσα εκτέλεσής τους εξακολουθούν να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών· υπογραμμίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε τομείς στους οποίους δεν υποβάλλονται επαρκείς καταγγελίες και δεν πραγματοποιείται επαρκής έρευνα, και ιδίως στην εποχική και προσωρινή απασχόληση σε τομείς χαμηλών δεξιοτήτων και χαμηλών αμοιβών, όπως είναι η εργασιακή εκμετάλλευση στον γεωργικό τομέα· καλεί τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν την ατιμωρησία μέσω συντονισμένης προσέγγισης μεταξύ των αρμόδιων οργανισμών της ΕΕ σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και άλλους εταίρους, ενισχύοντας έτσι την αποτελεσματικότητα των ερευνών και των διώξεων, μεταξύ άλλων με την αποτελεσματική χρήση των υφιστάμενων πλατφορμών που διαχειρίζονται οργανισμοί όπως η Ευρωπόλ και η Eurojust· καλεί, ως εκ τούτου, τις αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνες για την πρόληψη, τον εντοπισμό, τη διερεύνηση ή τη δίωξη σοβαρών εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων εμπορίας ανθρώπων, να χρησιμοποιούν συστήματα ΤΠ μεγάλης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν (SIS II), σύμφωνα με τις διατάξεις που κατοχυρώνονται στη σχετική νομοθεσία με σκοπό την υποστήριξή τους·

56.  επισημαίνει ότι δεν έχουν θεσπίσει όλα τα κράτη μέλη νομοθεσία σχετικά με το άρθρο 18 της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων(39)· σημειώνει ότι η ύπαρξη διαφορετικών νομικών πλαισίων σχετικά με την ποινικοποίηση της χρήσης υπηρεσιών που παρέχονται από θύματα παρεμποδίζει τις προσπάθειες για μείωση της ζήτησης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα ποσοστά δίωξης και καταδίκης στην ΕΕ για την εν γνώσει χρήση των υπηρεσιών των θυμάτων και για τη σεξουαλική εκμετάλλευση είναι χαμηλά· επαναλαμβάνει την επείγουσα έκκλησή του προς τα κράτη μέλη να ποινικοποιήσουν την πράξη της εν γνώσει χρήσης των υπηρεσιών θυμάτων εμπορίας ανθρώπων·

57.  υπογραμμίζει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό για την κοινότητα επιβολής του νόμου της ΕΕ να αναπτύξει αποδοτικές και εκτεταμένες ικανότητες ανάλυσης ως απόκριση στις ολοένα αυξανόμενα εγκληματικά μοτίβα εμπορίας ανθρώπων που διευκολύνονται από το Διαδίκτυο· καλεί την Επιτροπή να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη στους οργανισμούς της ΕΕ όπως η Ευρωπόλ και μέσω ειδικών τομεακών ταμείων της ΕΕ όπως το ΤΕΑ στα κράτη μέλη προκειμένου να διασφαλίζονται τα ύψιστα πρότυπα ανάλυσης και κατάλληλα εργαλεία για την επεξεργασία ολοένα περισσότερο σύνθετων όγκων πληροφοριών·

58.  σημειώνει ότι οι γυναίκες ποινικοποιούνται δυσανάλογα λόγω της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης ή του καθεστώτος τους ως μεταναστριών και παρεμποδίζονται από το να απολαύσουν ίση πρόσβαση στη δικαιοσύνη εξαιτίας έμφυλων στερεοτύπων, νόμων που εισάγουν διακρίσεις, διασταυρούμενων ή σύνθετων διακρίσεων, και απαιτήσεων και πρακτικών που αφορούν διαδικαστικά θέματα ή αποδεικτικά στοιχεία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η πρόσβαση στη δικαιοσύνη είναι διαθέσιμη από φυσική, οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική άποψη για όλες τις γυναίκες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια που σχετίζονται με την πρόσβαση των γυναικών στη δικαιοσύνη·

59.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι προϋποθέσεις για να αποκτήσει ένα θύμα επίσημο καθεστώς θύματος εμπορίας ανθρώπων είναι συχνά υπερβολικά αυστηρές για να εκπληρωθούν, ειδικότερα για ανηλίκους και άλλα ευάλωτα θύματα τα οποία εξαρτώνται οικονομικά και συναισθηματικά από τους διακινητές τους· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι τα θύματα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις και καταδίκες για αδικήματα τα οποία εξαναγκάστηκαν να διαπράξουν και τα οποία συχνά συνδέονται με την παράνομη είσοδο στο έδαφος κράτους μέλους, κάτι που είναι συχνά εγγενές στην εμπορία ανθρώπων· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν σαφείς διατάξεις σχετικά με τη μη άσκηση δίωξης ή τη μη επιβολή κυρώσεων σε θύματα εμπορίας ανθρώπων και σχετικά με την αποσύνδεση της προστασίας των θυμάτων από τη συνεργασία με τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου, η οποία επί του παρόντος έχει σαν αποτέλεσμα το θύμα να φέρει εξ ολοκλήρου το βάρος της απόδειξης· ζητεί, αντιθέτως, από τα κράτη μέλη να καλύπτουν τις ανάγκες των θυμάτων όσον αφορά την ψυχολογική υποστήριξη· καλεί περαιτέρω τα κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι η παροχή συνδρομής και στήριξης σε ένα θύμα δεν εξαρτάται από την προθυμία του θύματος να συνεργαστεί σε ποινική έρευνα, δίωξη ή δίκη σύμφωνα με το άρθρο 11 της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων·

60.  εκφράζει δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι στοιχεία για την ταυτότητα θυμάτων εμπορίας εμφανίζονται σε αναφορές της αστυνομίας και κατά τη διάρκεια διαδικασιών, κάτι που καθιστά δύσκολο για τα θύματα να μιλήσουν ή να προστατευθούν από αντίποινα· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διατηρούν τα ονόματα και άλλα στοιχεία ταυτότητας των θυμάτων σε χωριστά αρχεία, τα οποία θα είναι προσβάσιμα για την αστυνομία και την εισαγγελία αλλά δεν θα αποκαλύπτονται σε υπόπτους εμπορίας ανθρώπων ή στους δικηγόρους τους, τηρώντας ταυτόχρονα το δικαίωμα σε μια δίκαιη δίκη·

61.  τονίζει τη σημασία των οικονομικών ερευνών και της «παρακολούθησης της διαδρομής του χρήματος» ως βασικής στρατηγικής για τη διερεύνηση και δίωξη των δικτύων οργανωμένου εγκλήματος που επωφελούνται από την εμπορία ανθρώπων· καλεί τα κράτη μέλη να ξεκινούν χρηματοοικονομικές έρευνες και να συνεργάζονται με ειδικούς στη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες κατά την έναρξη οποιασδήποτε νέας έρευνας για εμπορία ανθρώπων· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συνεργασία για τη δέσμευση και τη δήμευση των περιουσιακών στοιχείων των ατόμων που εμπλέκονται σε εμπορία ανθρώπων και για την παροχή αποζημίωσης στα θύματα, μεταξύ άλλων με τη χρήση δημευμένων προϊόντων για τη στήριξη της συνδρομής και της προστασίας των θυμάτων, όπως ενθαρρύνεται από την αιτιολογική σκέψη 13 της οδηγία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει και να προωθήσει τη χρήση της υφιστάμενης δικαστικής και αστυνομικής συνεργασίας, καθώς και των διαθέσιμων εργαλείων, όπως είναι η αμοιβαία αναγνώριση δικαστικών αποφάσεων, οι κοινές ερευνητικές ομάδες και η ευρωπαϊκή εντολή έρευνας· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να εφαρμοστεί μια ενισχυμένη ολιστική προσέγγιση, η οποία αποσκοπεί στην αύξηση της κοινής σκέψης σε όλους τους τομείς, όπως η μετανάστευση, η απασχόληση, η υγεία και η ασφάλεια στον χώρο εργασίας και πολλοί άλλοι τομείς·

Συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και με τους οργανισμούς της ΕΕ

62.  υπενθυμίζει τον ρόλο των οργανισμών της ΕΕ στον έγκαιρο εντοπισμό των θυμάτων και στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων· ζητεί να αυξηθεί η χρηματοδότηση των οργανισμών της ΕΕ στον τομέα της Δικαιοσύνης και των Εσωτερικών Υποθέσεων (ΔΕΥ), προκειμένου να καταρτιστεί το προσωπικό τους και να αναπτυχθούν εργαλεία ανάπτυξης ικανοτήτων στον τομέα του εντοπισμού των θυμάτων, συμπεριλαμβανομένου του διορισμού υπαλλήλων ειδικά εκπαιδευμένων σε προσεγγίσεις που λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του φύλου και της παιδικής ηλικίας, ιδίως στα κράτη μέλη εκείνα που αντιμετωπίζουν αυξημένες μικτές μεταναστευτικές ροές· καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές για την ενσωμάτωση της εμπειρογνωμοσύνης σε θέματα φύλου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις δραστηριότητες των αρχών επιβολής του νόμου σε ολόκληρη την ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης μακροχρόνιων προγραμμάτων για τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και στο προσωπικό των οργανισμών στον τομέα της ΔΕΥ, ιδίως εκείνων που σχετίζονται με την εμπορία ανθρώπων·

63.  χαιρετίζει την υιοθέτηση κοινής δήλωσης των οργανισμών στον τομέα της ΔΕΥ περί συνεργασίας τους για την αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από τα κράτη μέλη να αυξήσουν τη διασυνοριακή συνεργασία και την ανταλλαγή γνώσεων με τους αρμόδιους οργανισμούς της ΕΕ, όπως η Eurojust, η Ευρωπόλ, ο FRA, η Frontex, ο CEPOL, το EIGE, και η EASO, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων·

64.  τονίζει τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζει η Eurojust στη συνεργασία και τον συντονισμό σύνθετων ερευνών και διώξεων μεταξύ των δικαστικών αρχών στα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων μέσω του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης και της ευρωπαϊκής εντολής έρευνας, καθώς και μέσω της χρήσης κοινών ερευνητικών ομάδων· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι περισσότερες υποθέσεις εμπορίας ανθρώπων παραπέμπονται έγκαιρα στη Eurojust προκειμένου να ενισχυθεί ο συντονισμός των δικαστικών ερευνών και διώξεων μεταξύ των κρατών μελών και με τρίτες χώρες· ενθαρρύνει την αυξημένη χρήση κοινών ερευνητικών ομάδων με την υποστήριξη της Eurojust και της Ευρωπόλ, δεδομένου ότι αυτό το εργαλείο δικαστικής συνεργασίας έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων·

65.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αυξήσουν την ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, χρησιμοποιώντας τους σχετικούς πόρους και τις βάσεις δεδομένων της Ευρωπόλ·

66.  καλεί τον CEPOL να παράσχει κατάρτιση στις αρμόδιες αρχές επιβολής του νόμου προκειμένου να εξασφαλιστούν οι τυποποιημένες προσεγγίσεις στις έρευνες και η προστασία των θυμάτων·

Συστάσεις

67.  καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει την οδηγία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων μετά από ενδελεχή εκτίμηση επιπτώσεων, προκειμένου να βελτιωθούν τα μέτρα για την πρόληψη, την αντιμετώπιση και τη δίωξη όλων των μορφών εμπορίας ανθρώπων, ιδίως όσον αφορά τη σεξουαλική εκμετάλλευση, ως τον μεγαλύτερο τομέα εμπορίας ανθρώπων· να αντιμετωπίσει τη χρήση των διαδικτυακών τεχνολογιών τόσο για τη διάδοση όσο και για την πρόληψη της εμπορίας ανθρώπων· να βελτιώσει τα μέτρα για την πρόληψη και τον έγκαιρο εντοπισμό των θυμάτων και την εύκολη και άνευ όρων πρόσβαση σε συνδρομή και προστασία, ενισχύοντας παράλληλα μια οριζόντια προοπτική που λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου και της παιδικής ηλικίας σε όλες τις μορφές εμπορίας ανθρώπων·

68.  καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει την οδηγία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη ποινικοποιούν ρητά την εν γνώσει χρήση όλων των υπηρεσιών που παρέχονται από θύματα εμπορίας και περιλαμβάνουν εκμετάλλευση, όπως προτείνεται στο άρθρο 18 της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, δεδομένου του σοβαρού και εκτεταμένου χαρακτήρα του εν λόγω εγκλήματος σε ολόκληρη την ΕΕ και του μικρού αριθμού διώξεων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η απόδειξη της γνώσης σχετικά με τη χρήση των υπηρεσιών ενός θύματος εμπορίας ανθρώπων αποτελεί δύσκολο ζήτημα για τις εισαγγελικές αρχές· τονίζει ότι η δυσκολία εξεύρεσης αποδεικτικών στοιχείων δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη πειστικό επιχείρημα για τη μη αντιμετώπιση ενός συγκεκριμένου είδους συμπεριφοράς ως ποινικού αδικήματος· επισημαίνει ότι ο περιορισμός της ποινικής ευθύνης μόνο στην περίπτωση στην οποία ο χρήστης έχει άμεση και πραγματική γνώση του γεγονότος ότι το πρόσωπο είναι θύμα εμπορίας ανθρώπων δημιουργεί ένα πολύ υψηλό όριο για την άσκηση διώξεων· θεωρεί ότι το επίπεδο γνώσης που θα πρέπει να απαιτείται για το αδίκημα αυτό θα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο ενδελεχούς εξέτασης· θεωρεί ότι ο χρήστης θα πρέπει να αποδεικνύει ότι λήφθηκαν όλα τα εύλογα μέτρα για να αποφευχθεί η χρήση υπηρεσιών θύματος· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι αρχές επιβολής του νόμου δεν γνωρίζουν επαρκώς την εν γνώσει χρήση υπηρεσιών από θύματα εμπορίας ανθρώπων, την έλλειψη δικαστικής πρακτικής αναφορικά με τη σχετική διάταξη και τους ανεπαρκείς και ακατάλληλους ανθρώπινους πόρους που διατίθενται· τονίζει ότι είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αύξηση του αριθμού των ερευνών και των διώξεων, και να μειώσουν το βάρος που επιφορτίζει τα θύματα και τις μαρτυρίες τους κατά τη διάρκεια των διαδικασιών συλλογής αποδεικτικών στοιχείων· ζητεί τακτική και εξατομικευμένη κατάρτιση για ανακριτές, εισαγγελείς και δικαστές, καθώς και συστηματική χρήση χρηματοοικονομικών ερευνών και άλλων αποτελεσματικών ερευνητικών εργαλείων που βασίζονται σε εμπιστευτικές πληροφορίες, τα οποία μπορούν να παρέχουν ένα φάσμα αποδεικτικών στοιχείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν επιπλέον των μαρτυριών των θυμάτων· καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκείς οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους για την κατάλληλη αντιμετώπιση αυτού του εγκλήματος·

69.  καλεί την Επιτροπή να δημοσιεύσει συγκεκριμένη και ειδική στρατηγική της ΕΕ για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, να αντιμετωπίσει την εμπορία ανθρώπων ως τομέα προτεραιότητας και μέσω ενός ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου και πλαισίου πολιτικής που λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου και της παιδικής ηλικίας·

70.  υπενθυμίζει ότι η οδηγία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων πρέπει να εφαρμόζεται πλήρως, συνεκτικά και επιμελώς από όλους τους φορείς στον τομέα, συμπεριλαμβανομένων των νομοθετών, των δικαστών, των εισαγγελέων, της αστυνομίας και των δημόσιων διοικήσεων· τονίζει ότι είναι απαραίτητη η δέουσα κατάρτιση όλων αυτών των φορέων, καθώς και οι προληπτικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης και η συνεργασία μεταξύ των δημόσιων διοικήσεων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση·

71.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογεί και να επανεξετάζει τακτικά την εφαρμογή της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων από τα κράτη μέλη και να υποβάλλει έκθεση σύμφωνα με το άρθρο 23 παράγραφος 1, αξιολογώντας τον βαθμό στον οποίο τα κράτη μέλη έχουν λάβει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να συμμορφωθούν με την οδηγία και τον αντίκτυπο της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας, και να θεσπίσει επειγόντως διαδικασίες επί παραβάσει όταν υπάρχει έλλειψη αποτελεσματικής εφαρμογής, να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και να υποβάλει προτάσεις για την αναθεώρησή της·

72.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την αναθεώρηση της οδηγίας για τον τίτλο παραμονής, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα θύματα δεν θα επιστρέψουν μετά τη λήξη της περιόδου περίσκεψης και ότι οι άδειες διαμονής για τα θύματα εμπορίας δεν θα εξαρτώνται από τη συμμετοχή ή την προθυμία των θυμάτων να συμμετάσχουν στην έρευνα ή την ποινική διαδικασία της υπόθεσης· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η άνευ όρων πρόσβαση σε συνδρομή και στήριξη που ορίζει η οδηγία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων συνάδει με την οδηγία για τον τίτλο παραμονής και την εφαρμογή της·

73.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να ορίσουν, να διαθέσουν και να δεσμεύσουν επαρκή κονδύλια για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω χρηματοδοτικών δυνατοτήτων των ευρωπαϊκών ταμείων και έργων, όπως είναι το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF), το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ) και το σκέλος «Δάφνη» του προγράμματος «Πολίτες, ισότητα δικαιώματα και αξίες» στο νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο·

74.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διοργανώσουν ενημερωτικές εκστρατείες για τα δυνητικά θύματα και για την ενημέρωσή τους σχετικά με τη συνδρομή, την προστασία και τα δικαιώματά τους σε όλες τις χώρες της ΕΕ·

75.  καλεί την Επιτροπή να διεξαγάγει τεκμηριωμένη έρευνα σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου για τα δυνητικά θύματα και τον τρόπο με τον οποίο οι διάφοροι τομείς πολιτικής διασταυρώνονται με την εμπορία ανθρώπων σε τομείς κινδύνου·

76.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν μια προσέγγιση με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα για την πρόληψη της εμπορίας ανθρώπων, με έμφαση στα δικαιώματα των θυμάτων, να συνεργαστούν με την κοινωνία των πολιτών για την παροχή των απαραίτητων υπηρεσιών και συνδρομής στα θύματα και να διασφαλίσουν ότι έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη, την αποζημίωση και την επανόρθωση·

77.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να υιοθετηθεί μια συνεκτική προσέγγιση, ώστε να βελτιωθεί ο εντοπισμός πιθανών θυμάτων στο πλαίσιο των μεταναστευτικών ροών και στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, να βελτιωθεί η πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου και να διασφαλιστεί η συμπληρωματικότητά τους με τις διαδικασίες που σχετίζονται με την εμπορία ανθρώπων· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την εφαρμογή της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και να υποβάλει προτάσεις για την αναθεώρησή της·

78.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν επείγοντα μέτρα κατά των εγκληματικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στην παράνομη διακίνηση μεταναστών και την εμπορία ανθρώπων, δεδομένου ότι είναι πιθανό τα άτομα που διακινούνται παράνομα να καταστούν θύματα εμπορίας, καθώς και να αξιολογούν τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες και τα πλέον ευάλωτα άτομα, και ιδίως οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, τα παιδιά που έχουν αποχωριστεί τις οικογένειές τους και οι γυναίκες· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να διασφαλιστούν πιο νόμιμες και ασφαλείς μεταναστευτικές οδοί, προκειμένου να αποτραπεί η εκμετάλλευση ευάλωτων ατόμων με παράτυπο καθεστώς·

79.  καλεί τα κράτη μέλη, ως απόκριση στην πανδημία COVID-19, να καταρτίσουν ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης, προκειμένου να διασφαλίσουν την ελάχιστη λειτουργία των συστημάτων για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων σε περιστάσεις έκτακτης ανάγκης· σημειώνει ότι το σχέδιο έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να διασφαλίζει ότι μια ελάχιστη δέσμη υπηρεσιών θα είναι διαθέσιμη στα θύματα για την κάλυψη των άμεσων αναγκών τους κατά τη διάρκεια της περιόδου στην οποία οι ευκαιρίες για παραπομπή, προστασία και διερεύνηση της υπόθεσης και για δικαστικές διαδικασίες είναι μειωμένες·

80.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη συνέχιση του έργου του Συντονιστή Δράσης κατά της Εμπορίας της ΕΕ μέσω του διορισμού ενός Συντονιστή Δράσης κατά της Εμπορίας της ΕΕ πλήρους απασχόλησης, και να τον συμπεριλάβει στη νέα στρατηγική για την εμπορία ανθρώπων·

o
o   o

81.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 101 της 15.4.2011, σ. 1. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0066. (3) ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 57. (4) ΕΕ L 18 της 21.1.2012, σ. 7. (5) ΕΕ L 168 της 30.6.2009, σ. 24. (6) ΕΕ L 348 της 24.12.2008, σ. 9. (7) ΕΕ L 261 της 6.8.2004, σ. 19. (8) ΕΕ L 328 της 5.12.2002, σ. 17. (9) ΕΕ L 328 της 5.12.2002, σ. 1. (10) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0286. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0080. (12) ΕΕ C 101 της 16.3.2018, σ. 47. (13) ΕΕ C 76 της 28.2.2018, σ. 61. (14) ΕΕ C 285 της 29.8.2017, σ. 78. (15) Ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής – «Implementation of Directive 2011/36/EU: Migration and gender issues», Γενική Διεύθυνση Υπηρεσιών Κοινοβουλευτικής Έρευνας, Μονάδα εκ των Υστέρων Εκτίμησης Αντικτύπου, 15 Σεπτεμβρίου 2020. (16) Τρίτη έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται στις ενέργειες για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων (2020), όπως απαιτείται βάσει του άρθρου 20 της οδηγίας 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της (COM(2020)0661). (17) COM(2020)0661. (18) Data Collection on Trafficking in Human Beings in the EU (Συλλογή δεδομένων για την εμπορία ανθρώπων στην ΕΕ), 2020. (19) COM(2020)0661, σ. 1. (20) COM(2020)0661, σ. 1. (21) https://www.europol.europa.eu/publications-documents/challenges-of-countering-human-trafficking-in-digital-era (22) https://www.europol.europa.eu/publications-documents/challenges-of-countering-human-trafficking-in-digital-era (23) Μελέτη σχετικά με το οικονομικό, κοινωνικό και ανθρώπινο κόστος της εμπορίας ανθρώπων εντός της ΕΕ (2020). (24) Severe labour exploitation: workers moving within or into the European Union (Σοβαρή εργασιακή εκμετάλλευση: εργαζόμενοι μετακινούμενοι στο εσωτερικό της ΕΕ ή εισερχόμενοι στην ΕΕ) http://fra.europa.eu/en/publication/2015/severe-labour-exploitation-workers-moving-within-or-european-union (25) Οδηγία 2004/80/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για την αποζημίωση των θυμάτων εγκληματικών πράξεων (ΕΕ L 261 της 6.8.2004, σ. 15). (26) Οι συστάσεις της ομάδας εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη δράση κατά της εμπορίας ανθρώπων (GRETA) περιλαμβάνουν τη διασφάλιση της εφαρμογής του εθνικού μηχανισμού παραπομπής στους αιτούντες άσυλο και στους μετανάστες που τελούν υπό κράτηση. (27) Data collection on trafficking in human beings in the EU (Συλλογή δεδομένων για την εμπορία ανθρώπων στην ΕΕ), 2020. (28) Έκθεση της Ευρωπόλ, της 18ης Φεβρουαρίου 2016, σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση, με τίτλο «Trafficking in Human Beings in the EU» (Εμπορία ανθρώπων στην ΕΕ). (29) COM(2018)0777, σ. 6. (30) COM(2018)0777, σ. 6. (31) Τρίτη έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται στις ενέργειες για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων (2020), όπως απαιτείται βάσει του άρθρου 20 της οδηγίας 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της (COM(2020)0661). (32) COM(2020)0661. (33) Δεύτερη έκθεση προόδου, COM(2018)0777, σ. 3. (34) Ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής – «Implementation of Directive 2011/36/EU: Migration and gender issues», Γενική Διεύθυνση Υπηρεσιών Κοινοβουλευτικής Έρευνας, Μονάδα εκ των Υστέρων Εκτίμησης Αντικτύπου, 15 Σεπτεμβρίου 2020, σ. 49. (35) 9η γενική έκθεση δραστηριοτήτων της GRETA, σ. 57. (36) Η 4η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου κατά της Παράνομης Διακίνησης Μεταναστών της Ευρωπόλ (2020). (37) Αξιολόγηση κινδύνου σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος στην ΕΕ (SOCTA) της Ευρωπόλ για το 2017. (38) Ευρωπαϊκό Κέντρο κατά της Παράνομης Διακίνησης Μεταναστών (Ευρωπόλ), Τέταρτη ετήσια έκθεση – 2020. (39) Δεύτερη έκθεση προόδου, COM(2018)0777, σ. 29.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 43 της οδηγίας 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (2020/2047(INI))

P9_TA(2021)0042 A9-0005/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) το 1948, καθώς και το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού,

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του 1951 σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων και το Πρωτόκολλο του 1967, ειδικότερα δε το δικαίωμα μη επαναπροώθησης,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ο Χάρτης»), και ιδίως τα άρθρα 1, 3, 4, 6, 7, 18, 19, 20 και 47,

–  έχοντας υπόψη το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την ασφαλή, ομαλή και νόμιμη μετανάστευση, που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 19 Δεκεμβρίου 2018,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 78 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας(1) (οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου – ΟΔΑ),

–  έχοντας υπόψη τη σχετική νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2013/33/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία (οδηγία σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή)(2),

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2018, σχετικά με την αναδιατύπωση της οδηγίας σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/399 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2016, περί κώδικα της Ένωσης σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (κώδικας συνόρων του Σένγκεν)(3),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα (κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙΙ»)(4),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 16ης Απριλίου 2020, με τίτλο «COVID-19: Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή των σχετικών ενωσιακών διατάξεων στον τομέα του ασύλου και των διαδικασιών επιστροφής και σχετικά με την επανεγκατάσταση» (C(2020)2516),

–  έχοντας υπόψη την ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής που εκπόνησε η Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS) σχετικά με τις διαδικασίες ασύλου στα σύνορα, η οποία δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2020(5),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2020, με τίτλο «Border Procedures for Asylum Applications in EU+ Countries» (Διαδικασίες στα σύνορα για αιτήσεις ασύλου στις χώρες ΕΕ+), και τη δημοσίευση της EASO με τίτλο «Guidance on asylum procedure: operational standards and indicators» (Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διαδικασία ασύλου: επιχειρησιακά πρότυπα και δείκτες) του Σεπτεμβρίου του 2019,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση για τα θεμελιώδη δικαιώματα που συνέταξε ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) για το 2020,

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη 3/2019 του FRA, της 4ης Μαρτίου 2019, με τίτλο «Update of the 2016 Opinion of the European Union Agency for Fundamental Rights on fundamental rights in the ‘hotspots’ set up in Greece and Italy» (Επικαιροποίηση της γνώμης του 2016 του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης στην Ελλάδα και την Ιταλία»),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του FRA, της 8ης Δεκεμβρίου 2020, με τίτλο «Migration: Fundamental Rights Challenges at Land Borders» (Μετανάστευση: Προκλήσεις όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα στα χερσαία σύνορα),

–  έχοντας υπόψη τις συνιστώμενες αρχές και τις κατευθυντήριες γραμμές του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα στα διεθνή σύνορα,

–  έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου του 2016, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 30ής Μαΐου 2018 σχετικά με την ερμηνεία και εφαρμογή της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου(6),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, της 22ας Μαΐου 2018, σχετικά με την πρόταση για την έκδοση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση κοινής διαδικασίας διεθνούς προστασίας στην Ένωση και την κατάργηση της οδηγίας 2013/32/ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του, καθώς και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) και το παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων, της 12ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με τη διαδικασία για την εξουσιοδότηση εκπόνησης εκθέσεων πρωτοβουλίας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0005/2021),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το παρόν ψήφισμα έχει ως στόχο να παράσχει στους συννομοθέτες τεκμηριωμένες πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή των διαδικασιών στα σύνορα επί του παρόντος, αξιολογώντας τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη εφαρμόζουν το άρθρο 43 της ΟΔΑ και τις σχετικές διατάξεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός του παρόντος ψηφίσματος δεν είναι να υποκαταστήσει την καθυστερημένη πλήρη έκθεση εφαρμογής της ΟΔΑ από την Επιτροπή, ούτε τις νομοθετικές διαπραγματεύσεις επί της νέας τροποποιημένης πρότασης για έναν κανονισμό για τις διαδικασίες ασύλου·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι συχνά δεν συλλέγονται και δεν δημοσιεύονται αναλυτικά και συγκρίσιμα δεδομένα σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 43 της ΟΔΑ· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν είναι διαθέσιμα στοιχεία για το οικονομικό κόστος που ενέχουν οι διαδικασίες στα σύνορα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στέρηση της ελευθερίας μπορεί να συνεπάγεται σημαντικό ανθρώπινο κόστος για τα άτομα, ιδίως εάν οι εγκαταστάσεις κράτησης στα σύνορα είναι ανεπαρκείς ή εάν οι διαδικαστικές εγγυήσεις δεν εφαρμόζονται ή εφαρμόζονται ανεπαρκώς·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΔΑ δεν παρέχει σαφή ορισμό των διαδικασιών στα σύνορα ούτε προσδιορίζει τους στόχους τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 43 παράγραφος 1 της ΟΔΑ αφήνει στα κράτη μέλη την επιλογή σχετικά με τη χρήση των διαδικασιών στα σύνορα· λαμβάνοντας υπόψη ότι 14 κράτη μέλη εφαρμόζουν διαδικασίες στα σύνορα και, μεταξύ αυτών, τρία από τα κράτη μέλη που καλύπτονται από την ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής της EPRS επικαλούνται λόγους που βαίνουν πέραν της ΟΔΑ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν, σε σαφώς καθορισμένες περιστάσεις, διαδικασίες για την εξέταση του παραδεκτού και/ή της ουσίας των αιτήσεων στα σύνορα ή σε ζώνη διέλευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειονότητα των κρατών μελών αξιολογεί και την εφαρμοσιμότητα διαδικασίας του Δουβλίνου στα σύνορα ή σε ζώνες διέλευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδικασίες στα σύνορα αντιστοιχούν σε μικρό μόνο ποσοστό του συνολικού όγκου υποθέσεων των αποφαινόμενων αρχών, με εξαίρεση την Ελλάδα, όπου άνω του 50 % των αιτήσεων διεκπεραιώνεται σε ταχεία διαδικασία που θεσπίστηκε ως αποτέλεσμα της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 43 της ΟΔΑ δεν ορίζει ρητά σε ποια σύνορα μπορούν τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν διαδικασίες στα σύνορα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής της EPRS καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο όρος «σύνορα» στο προαναφερθέν άρθρο θα πρέπει να γίνεται κατανοητός ως «εξωτερικά σύνορα» της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι δύο κράτη μέλη εφαρμόζουν διαδικασίες στα σύνορα και στα εσωτερικά σύνορα και κρατούν τους αιτούντες σε αστυνομικές εγκαταστάσεις·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη κρατούν αιτούντες άσυλο σε διαδικασίες στα σύνορα χωρίς νομική βάση στο εθνικό τους δίκαιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εκτός από τις ανεπαρκείς διασφαλίσεις για τους αιτούντες, τούτο μπορεί επίσης να οδηγήσει σε άρνηση του δικαιώματος επίσκεψης των βουλευτών του Κοινοβουλίου·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κράτηση στο πλαίσιο διαδικασιών στα σύνορα υπόκειται στους ίδιους κανόνες με την κράτηση αιτούντων οπουδήποτε αλλού στην επικράτεια κράτους μέλους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή ορίζει ότι οι αιτούντες μπορούν να κρατούνται μόνο ως έσχατη λύση, μετά τη δέουσα εξέταση όλων των μη στερητικών της ελευθερίας εναλλακτικών μέτρων αντί της κράτησης, και ότι η κράτηση πρέπει να βασίζεται στις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όταν η κράτηση διατάσσεται από διοικητικές αρχές, τα κράτη μέλη πρέπει να προβλέπουν ταχύ δικαστικό έλεγχο της νομιμότητας της κράτησης αυτεπαγγέλτως και/ή κατόπιν αιτήσεως του αιτούντος· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όσον αφορά τους ανηλίκους, τα κράτη μέλη πρέπει, σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, να καταβάλουν επίσης κάθε δυνατή προσπάθεια για να τους απελευθερώσουν από την κράτηση και να τους τοποθετήσουν σε κατάλληλο για ανηλίκους κατάλυμα·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τη σημαντική αύξηση των εικαζόμενων παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, τα κράτη μέλη δεν υποχρεούνται να θεσπίσουν ανεξάρτητο μηχανισμό παρακολούθησης που να διασφαλίζει την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα εξωτερικά σύνορα·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να παρέχεται σαφής ενημέρωση και επαρκής συνδρομή σε υπηκόους τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς σε διαδικασίες στα σύνορα, μεταξύ άλλων νομική συνδρομή και υπηρεσίες διερμηνείας, ιδίως όσον αφορά τη δυνατότητα υποβολής αίτησης για παροχή διεθνούς προστασίας·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής της EPRS διαπίστωσε ότι οι διαδικαστικές εγγυήσεις που προβλέπονται στην ΟΔΑ, ιδίως το δικαίωμα στην ενημέρωση, τη νομική συνδρομή και τη διερμηνεία, στην πράξη δεν εφαρμόζονται ή εφαρμόζονται μόνο σε περιορισμένο βαθμό από τα κράτη μέλη που εξετάστηκαν στην αξιολόγηση·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής της EPRS αποκαλύπτει αρκετές περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με την ΟΔΑ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει κατά δύο μόνο κρατών μελών·

Γενικές παρατηρήσεις

1.  σημειώνει ότι η Επιτροπή έχει διενεργήσει διαβουλεύσεις με ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και ανταλλαγές απόψεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της προετοιμασίας του νέου συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο· επισημαίνει, ωστόσο, ότι, παρά τη νομική υποχρέωση της για υποβολή εκθέσεων και τις απαιτήσεις που απορρέουν από τη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, η Επιτροπή δεν υπέβαλε ποτέ έκθεση εφαρμογής σχετικά με την ΟΔΑ, και ότι το 2016 και το 2020 υπέβαλε προτάσεις κανονισμού για τις διαδικασίες ασύλου χωρίς να προβλέπει εκτίμηση επιπτώσεων· αναμένει από την Επιτροπή να υποβάλει την έκθεση αυτή, η οποία έπρεπε να είχε υποβληθεί ήδη το 2017·

2.  επαναλαμβάνει τη σημασία μιας τεκμηριωμένης προσέγγισης για την καθοδήγηση της συνεκτικής χάραξης πολιτικής·

3.  σημειώνει ότι η παρακολούθηση και τα στατιστικά δεδομένα είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το δίκαιο της ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να συλλέγουν στατιστικά στοιχεία σχετικά με: (i) τον αριθμό των αιτήσεων ασύλου που εξετάζονται σε διαδικασίες στα σύνορα και τις κατηγορίες των ενδιαφερόμενων αιτούντων· (ii) τους τύπους των λόγων για τους οποίους ζητείται η χρήση της διαδικασίας στα σύνορα και τη συχνότητά τους· (iii) τα αποτελέσματα των διαδικασιών στα σύνορα, τόσο σε πρώτο βαθμό όσο και σε δεύτερο βαθμό, και (iv) τον αριθμό και τις κατηγορίες των προσώπων που δεν διοχετεύθηκαν στη διαδικασία στα σύνορα·

Πεδίο εφαρμογής

4.  τονίζει ότι οι διαδικασίες στα σύνορα επί του παρόντος συνιστούν εξαίρεση από τον νομικά καθορισμένο κανόνα σύμφωνα με τον οποίο οι αιτούντες άσυλο έχουν δικαίωμα εισόδου στο έδαφος κράτους μέλους· σημειώνει ότι πολλές αιτήσεις διεθνούς προστασίας γίνονται στα σύνορα ή στις ζώνες διέλευσης ενός κράτους μέλους πριν από την απόφαση για την εισδοχή του αιτούντος· σημειώνει ότι στις περιπτώσεις αυτές τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν διαδικασίες στα σύνορα μόνο στις περιπτώσεις που ορίζονται εξαντλητικά στο άρθρο 31 παράγραφος 8 και στο άρθρο 33 της ΟΔΑ και σύμφωνα με τις βασικές αρχές και εγγυήσεις του κεφαλαίου ΙΙ της ΟΔΑ· σημειώνει ότι η μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και η εφαρμογή των διαδικασιών στα σύνορα βάσει της ΟΔΑ διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ομοιομορφία στην ΕΕ· σημειώνει ότι τα περισσότερα κράτη μέλη εφαρμόζουν τις διαδικασίες στα σύνορα σε μικρό μόνο αριθμό υποθέσεων και ότι ορισμένα κράτη μέλη γενικά δεν χρησιμοποιούν διαδικασίες στα σύνορα· επισημαίνει, ωστόσο, ότι τρία από τα επτά κράτη μέλη που εξετάστηκαν στην ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής της EPRS εφαρμόζουν διαδικασίες στα σύνορα πέραν των λόγων που προβλέπονται στο άρθρο 43 της ΟΔΑ, και τα καλεί να μην το πράττουν· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να μην εφαρμόζουν διαδικασίες στα σύνορα στα εσωτερικά σύνορα·

5.  σημειώνει ότι η όσο το δυνατόν ταχύτερη και αποδοτικότερη εξέταση των αιτημάτων εξυπηρετεί το συμφέρον όλων των προσώπων που αιτούνται διεθνή προστασία, εφόσον όλες οι αιτήσεις υπόκεινται σε εξατομικευμένη εκτίμηση και εφόσον ισχύουν και μπορούν να εφαρμοστούν αποτελεσματικά οι διαδικαστικές εγγυήσεις και τα δικαιώματα που προβλέπει για τους αιτούντες το δίκαιο της ΕΕ·

Πλάσμα δικαίου της μη εισόδου και κράτηση

6.  υπενθυμίζει ότι οι διαδικασίες στα σύνορα συνεπάγονται την εξέταση αίτησης ασύλου στα σύνορα ή σε ζώνη διέλευσης πριν από τη λήψη απόφασης για την είσοδο στο έδαφος κράτους μέλους· επαναλαμβάνει ότι η άρνηση εισόδου δυνάμει του κώδικα συνόρων του Σένγκεν δεν πρέπει να θίγει την εφαρμογή ειδικών διατάξεων σχετικά με το δικαίωμα ασύλου και τη διεθνή προστασία· σημειώνει ότι, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να αξιολογούν κατά πόσον ένας αιτών άσυλο χρήζει προστασίας·

7.  σημειώνει, επιπλέον, ότι, σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1 της ΟΔΑ, πρέπει να επιτρέπεται στους αιτούντες να παραμένουν στο έδαφος κρατών μελών, μεταξύ άλλων στα σύνορα ή σε ζώνες διέλευσης όπου υποβλήθηκε η αίτηση διεθνούς προστασίας·

8.  επισημαίνει ότι το γεγονός ότι ένας αιτών δεν εισήλθε νομίμως στο έδαφος του κράτους μέλους, ενώ στην πραγματικότητα βρίσκεται στο έδαφος αυτό, αποτελεί πλάσμα δικαίου· τονίζει ότι αυτό το πλάσμα δικαίου επηρεάζει αποκλειστικά το δικαίωμα εισόδου και διαμονής, αλλά δεν σημαίνει ότι ο αιτών δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία του οικείου κράτους μέλους·

9.  τονίζει ότι οι αιτούντες που υπόκεινται σε διαδικασίες στα σύνορα είναι πιθανό να τεθούν υπό κράτηση κατά τη διάρκεια της εξέτασης της αίτησής τους για άσυλο· επισημαίνει, επιπλέον, ότι όλα τα κράτη μέλη που εξετάστηκαν στην ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής της EPRS θέτουν αιτούντες άσυλο υπό κράτηση στο πλαίσιο των διαδικασιών στα σύνορα·

10.  επαναλαμβάνει ότι, όπως ορίζεται στην οδηγία σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή, τα κράτη μέλη δεν πρέπει να θέτουν υπό κράτηση ένα πρόσωπο για τον μοναδικό λόγο ότι είναι αιτών, και ότι οι αιτούντες μπορούν να κρατούνται μόνο υπό πολύ σαφώς προσδιορισμένες εξαιρετικές συνθήκες· υπενθυμίζει την κοινή προσωρινή συμφωνία του με το Συμβούλιο σχετικά με την αναδιατύπωση της οδηγίας σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή, η οποία ορίζει ότι τα κράτη μέλη δεν κρατούν αιτούντα λόγω της ιθαγένειάς του· τονίζει ότι η οδηγία σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή ορίζει ότι η κράτηση πρέπει να παραμένει μέτρο έσχατης ανάγκης, να διαρκεί μόνο για όσο το δυνατόν βραχύτερο χρονικό διάστημα, και μόνον όσο ισχύουν οι λόγοι που ορίζονται στο άρθρο 8 παράγραφος 3 της οδηγίας σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή, και ότι πρέπει να παρέχεται στα πρόσωπα που κρατούνται η δυνατότητα να ασκήσουν προσφυγή κατά της στέρησης της ελευθερίας τους· επαναλαμβάνει ότι το δικαίωμα στην ελευθερία, όπως ορίζεται στο άρθρο 6 του Χάρτη και στο άρθρο 5 της ΕΣΔΑ, ισχύει και στα σύνορα της ΕΕ· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ελάχιστες εναλλακτικές λύσεις αντί της κράτησης έχουν αναπτυχθεί και εφαρμοστεί στις διαδικασίες στα σύνορα, και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι υπάρχουν διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις αντί της κράτησης·

11.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη κρατούν αιτούντες άσυλο σε διαδικασίες στα σύνορα χωρίς να υπάρχει στο εθνικό τους δίκαιο σχετική νομική βάση για την κράτηση στο πλαίσιο διαδικασιών στα σύνορα, καθώς τούτο μπορεί να οδηγήσει σε ανεπαρκείς διασφαλίσεις· τονίζει ότι, εάν τα κράτη μέλη επιλέξουν να καταφύγουν στην κράτηση, θα πρέπει να προβλέπουν σχετική νομική βάση στο εθνικό τους δίκαιο·

12.  υπενθυμίζει ότι το ΔΕΕ, στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-924/19 PPU και C-925/19 PPU, αποφάσισε ότι ακόμη και αν ένας αιτών μπορεί να εγκαταλείψει ζώνη διέλευσης προς την κατεύθυνση τρίτης χώρας, η κατάστασή του μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά κράτηση·

13.  εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τις καταγγελίες περί σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θλιβερών συνθηκών κράτησης σε ζώνες διέλευσης ή κέντρα κράτησης σε παραμεθόριες περιοχές· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν αξιοπρεπείς συνθήκες υποδοχής στις συνοριακές εγκαταστάσεις, σύμφωνα με τα πρότυπα της οδηγίας σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή· υπενθυμίζει, εν προκειμένω, ότι οι αιτούντες που τελούν υπό κράτηση θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με πλήρη σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας·

14.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τον Χάρτη και τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1989 για τα δικαιώματα του παιδιού, τα κράτη μέλη θα πρέπει κατά την εφαρμογή της ΟΔΑ να λαμβάνουν πρωτίστως υπόψη το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού· σημειώνει ότι η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού έχει διευκρινίσει ότι τα παιδιά δεν θα πρέπει ποτέ να κρατούνται για λόγους μετανάστευσης· επαναλαμβάνει τη θέση του σχετικά με τον κανονισμό για τις διαδικασίες ασύλου, δηλαδή ότι οι ανήλικοι δεν θα πρέπει ποτέ να κρατούνται στο πλαίσιο διαδικασιών στα σύνορα, και ότι η διαδικασία στα σύνορα μπορεί να εφαρμόζεται σε ανηλίκους μόνον εφόσον υπάρχει διαθέσιμη εναλλακτική λύση αντί της κράτησής τους· καλεί τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν επί του παρόντος τη διαδικασία στα σύνορα σε ανηλίκους να θέσουν σε εφαρμογή εναλλακτικές λύσεις αντί της κράτησης, σύμφωνα με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν διαδικασίες στα σύνορα μόνον όταν υπάρχουν τέτοιες μη στερητικές της ελευθερίας εναλλακτικές λύσεις·

Άρνηση εισόδου και παρακολούθηση

15.  επισημαίνει τα πρόσφατα πορίσματα του FRA, ιδίως το γεγονός ότι ο αριθμός των εικαζόμενων περιστατικών παραβίασης των θεμελιωδών δικαιωμάτων που καταγράφονται στα εξωτερικά σύνορα έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια· σημειώνει ότι τούτο περιλαμβάνει πολλές περιπτώσεις ατόμων στα οποία απαγορεύεται η είσοδος χωρίς να έχουν καταγραφεί οι αιτήσεις ασύλου τους, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο διαδικασιών στα σύνορα· επαναλαμβάνει ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται να αποτρέπουν την παράνομη διέλευση των συνόρων και υπενθυμίζει ότι η υποχρέωση αυτή δεν θίγει τα δικαιώματα των ατόμων που ζητούν διεθνή προστασία· συμφωνεί με τον FRA ότι η σοβαρότητα αυτών των εικαζόμενων περιστατικών και το γεγονός ότι καταγράφονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα συνιστούν σοβαρή ανησυχία για τα θεμελιώδη δικαιώματα· επαναλαμβάνει ότι η αυτόματη άρνηση εισόδου, η επαναπροώθηση και οι συλλογικές απελάσεις απαγορεύονται βάσει του ενωσιακού και του διεθνούς δικαίου· τονίζει, επιπλέον, ότι, σύμφωνα με το άρθρο 8 της ΟΔΑ, τα κράτη μέλη έχουν καθήκον να ενημερώνουν τα άτομα σχετικά με τη δυνατότητα υποβολής αίτησης ασύλου εάν υπάρχουν ενδείξεις ότι χρήζουν προστασίας, και ότι για τα πρόσωπα στα οποία έχει απαγορευθεί η είσοδος πρέπει να διασφαλίζεται η πρόσβαση σε πραγματική προσφυγή σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και την ΕΣΔΑ· εκφράζει δυσαρέσκεια για όλες τις περιπτώσεις στις οποίες τα κράτη μέλη δεν τηρούν τις σχετικές υποχρεώσεις τους και τα καλεί να συμμορφωθούν πλήρως με τις εν λόγω υποχρεώσεις· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει αποτελεσματικά τη συμμόρφωση των κρατών μελών με τις υποχρεώσεις αυτές, μεταξύ άλλων αναστέλλοντας τις πληρωμές της ΕΕ σε περιπτώσεις σοβαρών ελλείψεων·

16.  θεωρεί ότι είναι σημαντικό να συσταθεί ένας ανεξάρτητος μηχανισμός παρακολούθησης και καλεί τα κράτη μέλη να χορηγούν στους φορείς παρακολούθησης ανεμπόδιστη πρόσβαση σε συνοριακές εγκαταστάσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και η συστηματική αναφορά των παραβιάσεων, σύμφωνα με τις συστάσεις του FRA στην έκθεσή του περί ζητημάτων που άπτονται των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα χερσαία σύνορα· πιστεύει ότι η ανεξάρτητη παρακολούθηση θα πρέπει επίσης να επαληθεύει την ποιότητα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και το αποτέλεσμα αυτής, καθώς και τις συνθήκες κράτησης και τη συμμόρφωση με τις διαδικαστικές εγγυήσεις· θεωρεί ότι στους φορείς παρακολούθησης θα πρέπει να συμμετέχουν ανεξάρτητοι και αρμόδιοι εθνικοί οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ΜΚΟ, οργανισμοί της ΕΕ όπως ο FRA, καθώς και διεθνείς οργανισμοί, όπως η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες·

Ασυνόδευτοι ανήλικοι και ευάλωτοι αιτούντες που χρήζουν ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων στο πλαίσιο της διαδικασίας στα σύνορα

17.  σημειώνει ότι το άρθρο 24 της ΟΔΑ ορίζει ότι τα κράτη μέλη αξιολογούν εντός εύλογου χρονικού διαστήματος από την υποβολή αίτησης διεθνούς προστασίας κατά πόσον ένας αιτών χρήζει ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων, και ότι δεν πρέπει να εφαρμόζουν τη διαδικασία στα σύνορα εάν οι εν λόγω εγγυήσεις δεν μπορούν να παρασχεθούν στο πλαίσιό της·

18.  τονίζει ότι, ενώ τα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει μηχανισμούς για τον εντοπισμό αιτούντων που χρήζουν ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων, οι μηχανισμοί αυτοί συχνά δεν είναι αποτελεσματικοί όσον αφορά τον εντοπισμό τέτοιων αναγκών ενώ, όταν εντοπίζονται ανάγκες, συχνά αξιολογούνται μόνο οι εμφανείς ανάγκες· σημειώνει ότι η αποτελεσματική και ταχεία ταυτοποίηση των αιτούντων που χρήζουν ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση· τονίζει ότι τα ευάλωτα άτομα δικαιούνται να αξιολογούνται οι ανάγκες τους για ειδικές διαδικαστικές εγγυήσεις και, εάν υπόκεινται σε διαδικασίες στα σύνορα, να λαμβάνουν επαρκή υποστήριξη βάσει του δικαίου της ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι όλοι οι αιτούντες που χρήζουν ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων ταυτοποιούνται αποτελεσματικά και ότι αποκτούν πλήρη πρόσβαση σε αυτές τις ειδικές εγγυήσεις και υποστήριξη, όπως ορίζεται στην οδηγία σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή· τονίζει ότι όταν η κατάλληλη υποστήριξη δεν μπορεί να παρέχεται εντός του πλαισίου των διαδικασιών στα σύνορα, ή όταν η αποφαινόμενη αρχή θεωρεί ότι ο αιτών χρήζει ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων, αποδίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στα θύματα βασανιστηρίων, βιασμού ή άλλων σοβαρών μορφών ψυχολογικής, σωματικής, σεξουαλικής βίας ή βίας λόγω φύλου, η αποφαινόμενη αρχή δεν πρέπει να εφαρμόζει ή πρέπει να παύει να εφαρμόζει τις διαδικασίες αυτές στον αιτούντα·

19.  υπενθυμίζει ότι το άρθρο 25 παράγραφος 6 στοιχείο β) της ΟΔΑ προβλέπει περιορισμένες περιστάσεις υπό τις οποίες τα κράτη μέλη επιτρέπεται να διεκπεραιώνουν αιτήσεις ασυνόδευτων ανηλίκων στο πλαίσιο διαδικασίας στα σύνορα· επισημαίνει ότι τα εξετασθέντα κράτη μέλη δεν διαθέτουν επαρκείς μεθόδους εκτίμησης της ηλικίας· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, καθώς και να προστατεύουν τα παιδιά, συμπεριλαμβανομένων των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων· επισημαίνει ότι η ΟΔΑ ορίζει ότι τα κράτη μέλη έχουν την επιλογή να εξαιρούν ασυνόδευτους ανηλίκους από τη διαδικασία στα σύνορα και να εξετάζουν τις αιτήσεις τους σύμφωνα με την κανονική διαδικασία ασύλου· καλεί τα κράτη μέλη να εξαιρούν τους ασυνόδευτους ανηλίκους από τις διαδικασίες στα σύνορα·

Διαδικαστικές εγγυήσεις

20.  σημειώνει ότι οι διαδικασίες στα σύνορα είναι ταχείες διαδικασίες και υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 43 της ΟΔΑ, οι αιτούντες σε διαδικασίες στα σύνορα απολαύουν των ίδιων δικαιωμάτων και εγγυήσεων με τους αιτούντες στις συνήθεις διαδικασίες·

21.  τονίζει ότι αναφέρθηκαν σημαντικά προβλήματα όσον αφορά την πρόσβαση σε νομική συνδρομή και την ποιότητά της σε όλα τα κράτη μέλη που εξετάστηκαν· τονίζει ότι η νομική συνδρομή είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση δίκαιων διαδικασιών ασύλου· συνιστά η δωρεάν νομική συνδρομή να διασφαλίζεται ήδη σε πρώτο βαθμό, αμέσως μετά την καταχώριση της αίτησης ασύλου· καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν επίσης αποτελεσματική πρόσβαση σε νομική συνδρομή στην πράξη, καθώς και διασφαλίσουν διαθεσιμότητα επαρκών και καταρτισμένων νομικών συμβούλων·

22.  σημειώνει ότι η ΟΔΑ παρέχει στα κράτη μέλη την επιλογή να επιτρέπουν σε ΜΚΟ την πρόσβαση στη διαδικασία στα σύνορα, ώστε να παρέχουν υποστήριξη στους αιτούντες· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι, στο πλαίσιο των διαδικασιών στα σύνορα, πολλά κράτη μέλη δεν ρυθμίζουν την εν λόγω πρόσβαση ειδικευμένων μη κυβερνητικών οργανώσεων σε συνοριακές εγκαταστάσεις, συνοριακά σημεία διέλευσης και ζώνες διέλευσης, η οποία μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στη διασφάλιση των νομικών και διαδικαστικών δικαιωμάτων του αιτούντος και ενδέχεται να ενισχύσει την ποιότητα των πρωτοβάθμιων αποφάσεων·

23.  τονίζει ότι οι διαδικασίες στα σύνορα χαρακτηρίζονται από συνδυασμό βραχείας διάρκειας διαδικαστικών προθεσμιών και κράτησης· θεωρεί ότι οι αποτελεσματικές διαδικαστικές προθεσμίες είναι απαραίτητες προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η προσωρινή στέρηση της ελεύθερης κυκλοφορίας σε περιπτώσεις κράτησης ατόμων· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν συντομότερες, αλλά εύλογες προθεσμίες, με την επιφύλαξη της διενέργειας επαρκούς και πλήρους εξέτασης και της αποτελεσματικής πρόσβασης του αιτούντος στις βασικές εγγυήσεις και τις αρχές που προβλέπονται στην ΟΔΑ· σημειώνει ότι η προθεσμία για τη λήψη απόφασης στο πλαίσιο διαδικασίας στα σύνορα ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών από δύο έως είκοσι οκτώ ημέρες, και για την άσκηση προσφυγής από δύο έως επτά ημέρες· επισημαίνει ότι οι σύντομες προθεσμίες μπορεί να αποτελέσουν πρόκληση για την ενδελεχή προετοιμασία της συνέντευξης ή της προσφυγής και, ως εκ τούτου, για τη δίκαιη εφαρμογή της διαδικασίας, σε κάθε περίπτωση εάν δεν εφαρμοστούν αποτελεσματικά οι διαδικαστικές εγγυήσεις που κατοχυρώνονται στην ΟΔΑ·

24.  επαναλαμβάνει τις υποχρεώσεις των κρατών μελών όσον αφορά την παροχή σε αιτούντες πρόσβασης σε συνδρομή, εκπροσώπηση και διαδικαστικές πληροφορίες, όπως ορίζεται στην ΟΔΑ· τονίζει ότι είναι ανάγκη οι αιτούντες να έχουν έγκαιρη πρόσβασης σε επαρκείς και κατανοητές πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες στα σύνορα και σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους· επισημαίνει ότι η διερμηνεία θα πρέπει να παρέχεται αυτοπροσώπως και σε όλα τα στάδια της διαδικασίας στα σύνορα· υπενθυμίζει ότι οι προσωπικές συνεντεύξεις απορρέουν από την υποχρέωση των κρατών μελών να παρέχουν στους αιτούντες την πραγματική ευκαιρία να παρουσιάσουν τους λόγους της αίτησής τους, αποτελούν βασικά στοιχεία της διαδικασίας εξέτασης και πρέπει να διεξάγονται από κατάλληλα καταρτισμένο προσωπικό· τονίζει ότι θα πρέπει να παρέχεται στους αιτούντες επαρκές χρονικό διάστημα για την προετοιμασία της συνέντευξης· σημειώνει με ανησυχία ότι τα κράτη μέλη που εξετάστηκαν στην ευρωπαϊκή αξιολόγηση εφαρμογής της EPRS δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους δυνάμει της ΟΔΑ σχετικά με τις διαδικαστικές εγγυήσεις στο πλαίσιο των διαδικασιών στα σύνορα, και τονίζει ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αιτούντες όσον αφορά την πρόσβαση σε διαδικαστικές εγγυήσεις μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στα δικαιώματά τους που κατοχυρώνονται στον Χάρτη· καλεί τα κράτη μέλη να θέσουν σε ισχύ και να εφαρμόσουν πλήρως τις εγγυήσεις που κατοχυρώνονται στην ΟΔΑ·

25.  αναγνωρίζει ότι η ΟΔΑ αφήνει στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών το κατά πόσον οι προσφυγές έχουν αυτομάτως ανασταλτικό αποτέλεσμα· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι σύμφωνα με το ΔΕΕ η προσφυγή κατά απόφασης επιστροφής, η εκτέλεση της οποίας ενδέχεται να εκθέσει τον ενδιαφερόμενο υπήκοο τρίτης χώρας σε σοβαρό κίνδυνο επαναπροώθησης, πρέπει να έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα·

Διαδικασίες στα σύνορα και μαζικές εισροές

26.  σημειώνει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 43 παράγραφος 3 της ΟΔΑ, στην περίπτωση αφίξεων που αφορούν μεγάλο αριθμό υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών οι οποίοι υποβάλλουν αιτήσεις διεθνούς προστασίας στα σύνορα ή σε ζώνη διέλευσης, οι εν λόγω διαδικασίες μπορούν να εφαρμόζονται επίσης όπου και επί όσο χρονικό διάστημα φιλοξενούνται κανονικά οι συγκεκριμένοι υπήκοοι τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς σε σημεία πλησίον των συνόρων ή της ζώνης διέλευσης·

27.  υπενθυμίζει ότι οι διασφαλίσεις που προβλέπονται στο κεφάλαιο II της ΟΔΑ ισχύουν και σε περίπτωση μαζικών εισροών· θεωρεί, εν προκειμένω, ότι είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχουν επαρκές προσωπικό και επαρκείς πόροι· σημειώνει ότι, σε αυτές τις περιπτώσεις, η ορθή εφαρμογή των διαδικασιών στα σύνορα μπορεί να παρουσιάσει προβλήματα, ενδέχεται να συνεπάγεται κίνδυνο παραβίασης των θεμελιωδών δικαιωμάτων και να εγείρει ανησυχίες σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους·

28.  συμμερίζεται τις ανησυχίες που εξέφρασαν ο FRA, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών σχετικά με τον σεβασμό των διαδικαστικών εγγυήσεων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στις ταχείες διαδικασίες στα σύνορα που εφαρμόζονται στα ελληνικά κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης· εκφράζει τη λύπη του για τα σοβαρά κενά στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων που έχει εντοπίσει ο FRA στα εν λόγω ευρωπαϊκά κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης·

29.  σημειώνει ότι οι οργανισμοί της ΕΕ μπορούν να υποστηρίζουν τα κράτη μέλη σε περίπτωση μεγάλου αριθμού αφίξεων αιτούντων άσυλο σε σημεία εισόδου στα σύνορα, ώστε να διασφαλίζεται ταχεία και δίκαιη διαδικασία για όλους τους αιτούντες· σημειώνει ειδικότερα ότι η EASO μπορεί να παρέχει επιχειρησιακή υποστήριξη σε διάφορα στάδια της διαδικασίας ασύλου και ότι ο Frontex μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο, την ταυτοποίηση και τη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων· σημειώνει ότι μέχρι στιγμής η EASO έχει προσφέρει βοήθεια μόνο στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της επονομαζόμενης ταχείας διαδικασίας στα σύνορα που προβλέπεται για τα νησιά· επισημαίνει, επιπλέον, ότι έχουν γίνει βελτιώσεις, αλλά εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρές ελλείψεις, όπως το γεγονός ότι οι διαδικασίες στα σύνορα διαρκούν κατά μέσο όρο αρκετούς μήνες· ελπίζει ότι ο σχεδιαζόμενος Οργανισμός της ΕΕ για το Άσυλο θα συμβάλει στην αντιμετώπιση αυτών των ελλείψεων·

Εφαρμογή των διαδικασιών στα σύνορα

30.  υπενθυμίζει ότι η εφαρμογή των διαδικασιών στα σύνορα παραμένει στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών· επαναλαμβάνει ότι, εάν τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διαδικασίες στα σύνορα, θα πρέπει να προβλέπουν προϋποθέσεις που να διασφαλίζουν δίκαιη και κατάλληλη διαδικασία, καθώς και την ταχεία ενημέρωση των αιτούντων διεθνή προστασία σχετικά με το αποτέλεσμά της· επισημαίνει ότι, ιδίως σε πιο περίπλοκες υποθέσεις, η αποτελεσματικότητα των διαδικαστικών εγγυήσεων, όπως το δικαίωμα νομικής συνδρομής, μπορεί να υπονομευθεί· τονίζει ότι οι αποτελεσματικές διαδικασίες και οι διαδικαστικές εγγυήσεις πρέπει να συμβαδίζουν· επισημαίνει ότι, όταν μια απόφαση δεν μπορεί να ληφθεί εντός τεσσάρων εβδομάδων το αργότερο, η αίτηση πρέπει να εξετάζεται σύμφωνα με τις λοιπές διατάξεις της ΟΔΑ· καλεί τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν πλήρως τόσο στη νομοθεσία όσο και στην πράξη με τις διαδικαστικές εγγυήσεις που ορίζονται στην ΟΔΑ·

31.  καλεί τα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν διαρκώς βέλτιστες πρακτικές σχετικά με την ορθή εφαρμογή των ισχυουσών διαδικασιών στα σύνορα, τις οποίες να κοινοποιούν και στην Επιτροπή·

32.  καλεί τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν με κριτικό πνεύμα κατά πόσον η τρέχουσα επιχειρησιακή ικανότητά τους επαρκεί για να διασφαλίζεται η τήρηση των υποχρεώσεών τους στις διαδικασίες στα σύνορα· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την επιχειρησιακή συνεργασία και συνδρομή όπου είναι αναγκαίο·

33.  καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί αποτελεσματικά την εφαρμογή του άρθρου 43 και των συναφών διατάξεων της ΟΔΑ και να λαμβάνει μέτρα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, μεταξύ άλλων με την έναρξη διαδικασίας επί παραβάσει όπου κρίνεται σκόπιμο·

o
o   o

34.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 180 της 29.6.2013, σ. 60. (2) ΕΕ L 180 της 29.6.2013, σ. 96. (3) ΕΕ L 77 της 23.3.2016, σ. 1. (4) ΕΕ L 180 της 29.6.2013, σ. 31. (5) W. van Ballegooij, K. Eisele, «Asylum procedures at the border, European Implementation Assessment» (Διαδικασίες ασύλου στα σύνορα, Ευρωπαϊκή Αξιολόγηση Εφαρμογής), Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, 2020. (6) ΕΕ C 76 της 9.3.2020, σ. 86.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα (άρθρο 122 παράγραφος 7 του Κανονισμού) – ετήσια έκθεση για τα έτη 2016-2018 (2019/2198(INI))

P9_TA(2021)0043 A9-0004/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και συγκεκριμένα τα άρθρα 1, 9, 10, 11 και 16 αυτής, καθώς και τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και συγκεκριμένα το άρθρο 15 αυτής,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ο Χάρτης»), και συγκεκριμένα τα άρθρα 41 και 42,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Μαρτίου 2014 σχετικά με την πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα (άρθρο 104 παράγραφος 7 του Κανονισμού) για τα έτη 2011-2013(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Απριλίου 2016 σχετικά με την πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα (άρθρο 116 παράγραφος 7 του Κανονισμού) για τα έτη 2014-2015(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Σεπτεμβρίου 2017 σχετικά με τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την ακεραιότητα στα θεσμικά όργανα της ΕΕ(4),

–  έχοντας υπόψη τις ετήσιες εκθέσεις της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας στο πλαίσιο της στρατηγικής έρευνας OI/2/2017 για τη διαφάνεια της νομοθετικής διαδικασίας του Συμβουλίου,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Ιανουαρίου 2019 σχετικά με τη στρατηγική έρευνα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας OI/2/2017 όσον αφορά τη διαφάνεια των νομοθετικών συζητήσεων στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης(5),

–  έχοντας υπόψη τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ),

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της Επιτροπής, του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου του 2016, 2017 και 2018 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, για την εφαρμογή στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των διατάξεων της Σύμβασης του Århus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Νοεμβρίου 2017 σχετικά με την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή κατά το 2016(7),

–  έχοντας υπόψη τις πολιτικές κατευθύνσεις της Προέδρου Ursula von der Leyen για την Επιτροπή 2019-2024,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 και το άρθρο 122 παράγραφος 7 του Κανονισμού,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (A9-0004/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, βάσει των Συνθηκών, η Ένωση «σέβεται την αρχή της ισότητας των πολιτών της, οι οποίοι τυγχάνουν ίσης προσοχής από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της» (άρθρο 9 ΣΕΕ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι «κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης» και ότι «οι αποφάσεις λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά και όσο το δυνατόν εγγύτερα στους πολίτες» (άρθρο 10 παράγραφος 3 ΣΕΕ, νοούμενο στο φως της 13ης αιτιολογικής σκέψης στο προοίμιο, του άρθρου 1 παράγραφος 2 και του άρθρου 9)·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 15 ΣΛΕΕ οποίο ορίζει ότι «προκειμένου να προωθήσουν τη χρηστή διακυβέρνηση και να διασφαλίσουν τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης διεξάγουν τις εργασίες τους όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά» και ότι «κάθε πολίτης της Ένωσης και κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο κατοικεί ή έχει την καταστατική έδρα του σε ένα κράτος μέλος έχει δικαίωμα πρόσβασης σε έγγραφα των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης»·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα και η ιδιότητά του του ως θεμελιώδους δικαιώματος τονίζεται περαιτέρω από το άρθρο 42 του Χάρτη, ο οποίος έχει πλέον «το ίδιο νομικό κύρος με τις Συνθήκες» (άρθρο 6, παράγραφος 1 ΣΕΕ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα επιτρέπει στους πολίτες να ασκούν αποτελεσματικά το δικαίωμά τους να ελέγχουν το έργο και τις δραστηριότητες των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ, ιδίως τη νομοθετική διαδικασία·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η λειτουργία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ θα πρέπει να συνάδει με την αρχή του κράτους δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να επιδιώκουν τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα διαφάνειας, λογοδοσίας και ακεραιότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κατευθυντήριες αρχές αυτές αποτελούν βασικά στοιχεία για να προαχθεί η χρηστή διακυβέρνηση στους κόλπους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και να εξασφαλισθεί μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τη λειτουργία της ΕΕ και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπιστοσύνη των πολιτών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχει θεμελιώδη σημασία για τη δημοκρατία, τη χρηστή διακυβέρνηση και την αποτελεσματική χάραξη πολιτικής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφάνεια και η πρόσβαση στα έγγραφα θα πρέπει επίσης να διασφαλίζονται σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζονται οι πολιτικές της ΕΕ σε όλα τα επίπεδα και τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται τα κονδύλια της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφάνεια και η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών είναι απαραίτητες για την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης στα θεσμικά όργανα της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις βασικές αρχές της δημοκρατίας, οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν και να παρακολουθούν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λειτουργεί με υψηλό βαθμό διαφάνειας στη νομοθετική του διαδικασία, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου των επιτροπών, γεγονός το οποίο καθιστά εφικτό για τους πολίτες, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τους συμφεροντούχους να βλέπουν πώς και γιατί λαμβάνονται οι αποφάσεις και να αντιλαμβάνονται με σαφήνεια τις διάφορες απόψεις που εκφράζονται στο Κοινοβούλιο και την προέλευση συγκεκριμένων προτάσεων, καθώς και να κατανοούν τη λήψη τελικών αποφάσεων·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 8 ΣΕΕ, το Συμβούλιο πρέπει να συνέρχεται δημοσίως όταν συσκέπτεται και ψηφίζει επί σχεδίων νομοθετικής πράξης· λαμβάνοντας υπόψη, σύμφωνα με τη Διαμεσολαβήτρια, η τρέχουσα πρακτική του χαρακτηρισμού των περισσότερων προπαρασκευαστικών εγγράφων στις εν εξελίξει νομοθετικές διαδικασίες ως «LIMITE» συνιστά δυσανάλογο περιορισμό του δικαιώματος πρόσβασης των πολιτών στην ευρύτερη δυνατή πρόσβαση στα νομοθετικά έγγραφα(8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απουσία δέσμευσης του Συμβουλίου για τη διασφάλιση της διαφάνειας αντικατοπτρίζει την έλλειψη λογοδοσίας όσον αφορά τον ρόλο του ως συννομοθέτη της ΕΕ·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα βασικά θέματα προβληματισμού στις έρευνες που περατώθηκαν από τη Διαμεσολαβήτρια το 2018 αφορούσαν τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες και έγγραφα (24,6 %), τη νοοτροπία παροχής υπηρεσιών (19,8 %) και την ορθή χρήση της διακριτικής ευχέρειας (16,1 %)· λαμβάνοντας υπόψη ότι αντικείμενο προβληματισμού αποτέλεσαν επίσης, μεταξύ άλλων, ο σεβασμός των διαδικαστικών δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα σε ακρόαση, ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων, τα δεοντολογικά ζητήματα, η δημόσια συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών επί παραβάσει, η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των δημόσιων διαγωνισμών, των επιχορηγήσεων και των συμβάσεων της ΕΕ και η ορθή διαχείριση ζητημάτων που αφορούν το προσωπικό της ΕΕ·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 η Διαμεσολαβήτρια εγκαινίασε νέο ιστότοπο, ο οποίος περιλαμβάνει μια αναθεωρημένη και φιλική προς τον χρήστη διεπαφή για δυνητικούς καταγγέλλοντες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η «ταχεία» διαδικασία της Διαμεσολαβήτριας για την εξέταση καταγγελιών σχετικά με την πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Διαμεσολαβήτριας να παρέχει βοήθεια και να λαμβάνει γρήγορα αποφάσεις για όσους ζητούν βοήθεια·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε συνέχεια της στρατηγικής έρευνας OI/2/2017/TE, η Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε ότι η έλλειψη διαφάνειας στο Συμβούλιο όσον αφορά τη δημόσια πρόσβαση στα νομοθετικά έγγραφά του και τις τρέχουσες πρακτικές του στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, ειδικά κατά τη διάρκεια της προπαρασκευαστικής φάσης στα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των επιτροπών του, των ομάδων εργασίας και της Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων (COREPER), συνιστά κακοδιοίκηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 16 Μαΐου 2018, μετά την απροθυμία του Συμβουλίου να εφαρμόσει τις συστάσεις της, η Διαμεσολαβήτρια υπέβαλε στο Κοινοβούλιο την ειδική έκθεση OI/2/2017/TE σχετικά με τη διαφάνεια της νομοθετικής διαδικασίας στο Συμβούλιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο ψήφισμά του της 17ης Ιανουαρίου 2019 σχετικά με τη στρατηγική έρευνα της Διαμεσολαβήτριας, το Κοινοβούλιο ενστερνίστηκε τις συστάσεις της Διαμεσολαβήτριας·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην υπόθεση 1302/2017/MH σχετικά με τον χειρισμό από την Επιτροπή αιτήματος για δημόσια πρόσβαση στις γνωμοδοτήσεις της Νομικής Υπηρεσίας της σχετικά με το Μητρώο Διαφάνειας, η Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε ότι η συνεχής άρνηση της Επιτροπής να χορηγήσει πρόσβαση στα έγγραφα συνιστούσε κακοδιοίκηση λόγω του γεγονότος ότι η Επιτροπή δεν κατόρθωσε να είναι όσο το δυνατόν πιο ανοικτή και έτοιμη να ανταποκριθεί σχετικά με το ίδιο το μέτρο που αποσκοπεί στην προώθηση της διαφάνειας ως μέσου για την επίτευξη μεγαλύτερης ενωσιακής νομιμότητας και λογοδοσίας·

Η διαφάνεια από μια ευρύτερη οπτική γωνία

1.  δηλώνει σθεναρά αποφασισμένο στην προσπάθειά του να φέρει τους πολίτες πιο κοντά στη διαδικασία λήψης αποφάσεών του· υπογραμμίζει ότι η διαφάνεια και η λογοδοσία είναι θεμελιώδεις για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στις πολιτικές, νομοθετικές και διοικητικές δραστηριότητες της ΕΕ· τονίζει ότι το άρθρο 10 παράγραφος 3 ΣΕΕ αναγνωρίζει τη συμμετοχική δημοκρατία αποτελεί μία από τις δημοκρατικές αρχές της ΕΕ, αναδεικνύοντας έτσι ότι οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται όσο το δυνατόν εγγύτερα στους πολίτες· υπενθυμίζει ότι η πλήρως δημοκρατική και άκρως διαφανής διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι απαραίτητη για την αύξηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ· τονίζει ότι όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να προχωρήσουν με παρόμοιο επίπεδο διαφάνειας·

2.  σημειώνει με ικανοποίηση τον διορισμό Επιτρόπου αρμόδιου για τη διαφάνεια με αποστολή την ενίσχυση της διαφάνειας στη νομοθετική διαδικασία στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα·

3.  υπενθυμίζει ότι, όπως επιβεβαιώνεται από την Διαμεσολαβήτρια, το Κοινοβούλιο εκπροσωπεί τα συμφέροντα των Ευρωπαίων πολιτών με ανοικτό και διαφανή τρόπο, προκειμένου να τους τηρεί πλήρως ενήμερους, και διαπιστώνει την πρόοδο που έχει σημειώσει η Επιτροπή όσον αφορά τη βελτίωση των προτύπων διαφάνειας· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για το γεγονός ότι, παρά τις εκκλήσεις και τις συστάσεις του Κοινοβουλίου και της Διαμεσολαβήτριας, το Συμβούλιο δεν έχει ακόμη εφαρμόσει συγκρίσιμα πρότυπα και η διαδικασία λήψης αποφάσεων στο Συμβούλιο απέχει πολύ από τη διαφάνεια· καλεί το Συμβούλιο να εφαρμόσει τις σχετικές αποφάσεις του ΔΕΕ στην πράξη και να μην τις παρακάμπτει· εκτιμά τις ορθές πρακτικές ορισμένων προεδριών του Συμβουλίου καθώς και ορισμένων κρατών μελών όσον αφορά τη δημοσίευση εγγράφων του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων της Προεδρίας του Συμβουλίου·

4.  επιδοκιμάζει την απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ, εν συνεχεία του ανοίγματος της υπόθεσης 1011/2015/TN από τη Διαμεσολαβήτρια, να εφαρμόσει τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 στα έγγραφα που έχει στην κατοχή της η Γενική Γραμματεία του σε σχέση με καθήκοντα υποστήριξης διαφόρων διακυβερνητικών φορέων και οντοτήτων, όπως οι γνωμοδοτήσεις της επιτροπής σχετικά με την επάρκεια των υποψηφίων για την άσκηση των καθηκόντων του δικαστή και του γενικού εισαγγελέα στο Δικαστήριο και στο Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ· επικροτεί την άποψη της Διαμεσολαβήτριας ότι πρέπει να ευνοηθεί ένας πιο ανοιχτός χαρακτήρας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ της ανάγκης να προστατεύονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των ατόμων που αξιολογούνται για υψηλά δημόσια αξιώματα και της ανάγκης να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή διαφάνεια σε σχέση με τη διαδικασία διορισμού σε υψηλόβαθμα δημόσια αξιώματα.

5.  εκφράζει τη λύπη του για την επαναλαμβανόμενη πρακτική της Επιτροπής να παρέχει συχνά στο Κοινοβούλιο ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ· καλεί τα θεσμικά όργανα να τηρούν την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας και να δημοσιεύουν προορατικά τις πληροφορίες αυτές· εκφράζει τη λύπη του για την άρνηση της Επιτροπής να δημοσιεύσει στατιστικά στοιχεία που καταδεικνύουν την αποτελεσματικότητα των πολιτικών της ΕΕ, γεγονός που εμποδίζει κάθε δημόσιο έλεγχο των πολιτικών που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα· καλεί την Επιτροπή να φανεί πιο προορατική στη δημοσίευση των εν λόγω στατιστικών στοιχείων προκειμένου να αποδείξει ότι οι πολιτικές είναι αναγκαίες και αναλογικές για την επίτευξη του στόχου τους· καλεί την Επιτροπή να επιδείξει διαφάνεια όσον αφορά τις συμβάσεις με τρίτους· καλεί την Επιτροπή να είναι πιο προορατική στη δημοσίευση όσο το δυνατόν περισσότερων πληροφοριών σχετικά με τις διαδικασίες υποβολής προσφορών σε σύγκριση με τις τρέχουσες πρακτικές της·

6.  τονίζει τη σημασία των μέτρων που ελήφθησαν για να ενισχυθεί η διαφάνεια των αποφάσεων που λαμβάνονται στο πλαίσιο των διαδικασιών επί παραβάσει· ζητεί, ειδικότερα, να έχει πρόσβαση το κοινό στα έγγραφα που αποστέλλει η Επιτροπή στα κράτη μέλη στο πλαίσιο των διαδικασιών αυτών, καθώς και στις συναφείς απαντήσεις·

7.  τονίζει ότι οι διεθνείς συμφωνίες είναι νομικά δεσμευτικές και έχουν αντίκτυπο στη νομοθεσία της ΕΕ, και υπογραμμίζει την ανάγκη διαφάνειας των διαπραγματεύσεων καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας· υπενθυμίζει ότι βάσει του άρθρου 218 ΣΛΕΕ το Κοινοβούλιο πρέπει να τηρείται πλήρως και αμέσως ενήμερο σε όλα τα στάδια των διαπραγματεύσεων· καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειες για να διασφαλίσει την πλήρη συμμόρφωση με το άρθρο 218 ΣΛΕΕ·

8.  εκφράζει τη βαθιά λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή και το Συμβούλιο επιμένουν σε συνεδριάσεις κεκλεισμένων των θυρών χωρίς τη δέουσα αιτιολόγηση· θεωρεί ότι τα αιτήματα για συνεδριάσεις κεκλεισμένων των θυρών θα πρέπει να αξιολογούνται δεόντως· ζητεί σαφή κριτήρια και κανόνες που θα διέπουν τις αιτήσεις για συνεδριάσεις κεκλεισμένων των θυρών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ·

9.  επισημαίνει ότι η διαφάνεια της νομοθετικής διαδικασίας είναι υψίστης σημασίας για τους πολίτες και αποτελεί σημαντικό τρόπο για να εξασφαλιστεί η ενεργός συμμετοχή τους στη νομοθετική διαδικασία· χαιρετίζει τη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου του 2016, και τη δέσμευση των τριών θεσμικών οργάνων να διασφαλίσουν τη διαφάνεια των νομοθετικών διαδικασιών με βάση τη σχετική νομοθεσία και νομολογία, συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης διεκπεραίωσης των τριμερών διαπραγματεύσεων·

10.  καλεί τα θεσμικά όργανα να συνεχίσουν τις συζητήσεις για τη μετάβαση προς τη δημιουργία μιας ειδικής και φιλικής προς τον χρήστη κοινής βάσης δεδομένων για την κατάσταση προόδου των νομοθετικών φακέλων (κοινή νομοθετική βάση δεδομένων), όπως συμφωνήθηκε στη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου προκειμένου να διασφαλίζεται μεγαλύτερη διαφάνεια·

11.  χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες που έχουν ήδη δρομολογηθεί και ανταποκρίνονται στα αιτήματα του κοινού για μεγαλύτερη διαφάνεια, όπως το Διοργανικό Μητρώο κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που δρομολογήθηκε τον Δεκέμβριο του 2017 ως κοινό εργαλείο του Κοινοβουλίου, της Επιτροπής και του Συμβουλίου το οποίο παρέχει πρόσβαση σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων·

12.  επισημαίνει ότι θα πρέπει να αυξηθούν περαιτέρω η διαφάνεια των διαδικασιών επιτροπολογίας και η δυνατότητα πρόσβασης στο μητρώο επιτροπολογίας και να επέλθουν αλλαγές στο περιεχόμενό του προκειμένου να εξασφαλίζεται μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων· υπογραμμίζει ότι η βελτίωση των λειτουργιών αναζήτησης του μητρώου ώστε να καθίστανται δυνατές έρευνες ανά τομέα πολιτικής πρέπει να αποτελέσει ουσιώδες συστατικό στοιχείο της διαδικασίας αυτής·

13.  χαιρετίζει τον νέο κώδικα δεοντολογίας για τα μέλη της Επιτροπής, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Φεβρουάριο του 2018 και αυξάνει τη διαφάνεια κυρίως σε σχέση με τις συνεδριάσεις που πραγματοποιούνται μεταξύ των Επιτρόπων και των εκπροσώπων συμφερόντων, καθώς και το κόστος της υπηρεσιακής μετακίνησης μεμονωμένων Επιτρόπων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν έχει ακόμη εγκρίνει κώδικα δεοντολογίας για τα μέλη του και παροτρύνει το Συμβούλιο να εγκρίνει παρόμοιο κώδικα χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση· επιμένει ότι το Συμβούλιο πρέπει να είναι εξίσου υπόλογο και διαφανές, όπως τα άλλα θεσμικά όργανα·

14.  επισημαίνει τον αναθεωρημένο Κανονισμό του, βάσει του οποίου οι βουλευτές καλούνται να υιοθετήσουν τη συστηματική πρακτική να συναντούν μόνο εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων που έχουν εγγραφεί στο μητρώο διαφάνειας· υπενθυμίζει επίσης ότι οι βουλευτές καλούνται να δημοσιεύουν επιγραμμικά όλες τις προγραμματισμένες συναντήσεις με εκπροσώπους συμφερόντων που εμπίπτουν στο πεδίο του Μητρώου Διαφάνειας, ενώ οι εισηγητές, οι σκιώδεις εισηγητές και οι πρόεδροι επιτροπών υποχρεούνται, για κάθε έκθεση, να δημοσιεύουν επιγραμμικά όλες τις προγραμματισμένες συναντήσεις με εκπροσώπους συμφερόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Μητρώου Διαφάνειας· επισημαίνει, ωστόσο, στο πλαίσιο αυτό ότι οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι είναι ελεύθεροι να συναντηθούν με οποιονδήποτε θεωρούν σχετικό και σημαντικό για το πολιτικό τους έργο, χωρίς περιορισμούς·

15.  θεωρεί ότι ο τρέχων τρόπος για να αναζητηθούν πληροφορίες σχετικά με τα μοτίβα ψηφοφορίας των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μέσω αρχείων pdf που καλύπτουν εκατοντάδες ψηφοφορίες στον ιστότοπο του Κοινοβουλίου, δεν είναι φιλικός προς τον χρήστη και δεν συμβάλλει στη διαφάνεια της ΕΕ· ζητεί ένα φιλικό προς τον χρήστη σύστημα στο πλαίσιο του οποίου για κάθε ονομαστική ψηφοφορία θα εμφανίζονται το κείμενο που ψηφίστηκε και τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας με δυνατότητα ανάλυσης ανά ομάδα και ανά βουλευτή, ορατά ταυτόχρονα·

16.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για μια διοργανική συμφωνία σχετικά με ένα υποχρεωτικό Μητρώο Διαφάνειας (COM(2016)0627) επιτέλους ολοκληρώθηκαν, και προτρέπει τα τρία θεσμικά όργανα να την εφαρμόσουν άμεσα· υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να διατηρηθεί υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης των πολιτών στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, απαιτείται μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τις συνεδριάσεις που διοργανώνονται στο εσωτερικό των θεσμικών οργάνων·

17.  ενθαρρύνει επίσης τα μέλη των εθνικών κυβερνήσεων και κοινοβουλίων να επιδιώξουν μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τις συναντήσεις τους με εκπροσώπους συμφερόντων, δεδομένου ότι, κατά τη λήψη αποφάσεων για θέματα της ΕΕ, αποτελούν μέρος της νομοθετικής εξουσίας της ΕΕ με την ευρύτερη έννοια·

Πρόσβαση σε έγγραφα

18.  υπενθυμίζει ότι το δικαίωμα πρόσβασης του κοινού στα έγγραφα των θεσμικών οργάνων αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα το οποίο κατοχυρώνεται στις Συνθήκες και στον Χάρτη και είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον δημοκρατικό χαρακτήρα των θεσμικών οργάνων· τονίζει ότι η ευρύτερη δυνατή άσκηση του δικαιώματος αυτού σε πρώιμο στάδιο είναι ουσιαστικής σημασίας, καθώς διασφαλίζει τον δημοκρατικό έλεγχο του έργου και των δραστηριοτήτων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι η εμπιστοσύνη των πολιτών στους πολιτικούς θεσμούς αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο των αντιπροσωπευτικών δημοκρατιών·

19.  υπενθυμίζει τις εκκλήσεις του σε προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν δόθηκε κατάλληλη συνέχεια από την Επιτροπή και το Συμβούλιο σε αρκετές προτάσεις του Κοινοβουλίου·

20.  υπενθυμίζει ότι η διαφάνεια και η πρόσβαση στο σύνολο των εγγράφων που βρίσκονται στην κατοχή των θεσμικών οργάνων πρέπει να αποτελούν τον κανόνα, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, και ότι, όπως ήδη ορίζει η πάγια νομολογία του ΔΕΕ, οι εξαιρέσεις στον κανόνα αυτόν πρέπει να ερμηνεύονται αυστηρά, λαμβάνοντας υπόψη το προεξάρχον δημόσιο συμφέρον της δημοσιοποίησης·

21.  επαναλαμβάνει τη σημασία της μη υπερβολικής διαβάθμισης εγγράφων, που θα μπορούσε να αποβεί εις βάρος του δημόσιου ελέγχου· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι συχνά παρατηρείται υπερβολική διαβάθμιση των επίσημων εγγράφων· επαναλαμβάνει τη θέση του ότι πρέπει να θεσπιστούν σαφείς και ενιαίοι κανόνες για τη διαβάθμιση και τον αποχαρακτηρισμό των εγγράφων·

22.  σημειώνει το γεγονός ότι η Επιτροπή αντιμετωπίζει τον μεγαλύτερο αριθμό αρχικών αιτήσεων (6 912 το 2018) σχετικά με συγκεκριμένα έγγραφα, ακολουθούμενη από το Συμβούλιο (2 474 το 2018) και το Κοινοβούλιο (498 το 2018)· αναγνωρίζει το συνολικό ποσοστό θετικών απαντήσεων (το 2018 τα αριθμητικά στοιχεία ήταν 80 % για την Επιτροπή, 72,2 % για το Συμβούλιο και 96 % για το Κοινοβούλιο)·

23.  σημειώνει με ενδιαφέρον ότι οι κύριοι λόγοι άρνησης βασίζονται στην ανάγκη προστασίας της διαδικασίας λήψης αποφάσεων των θεσμικών οργάνων, στην προστασία της ιδιωτικότητας και της ακεραιότητας ατόμων, και των εμπορικών συμφερόντων συγκεκριμένου φυσικού ή νομικού προσώπου· σημειώνει περαιτέρω ότι, για το Κοινοβούλιο, η προστασία των νομικών συμβουλών αποτελεί επίσης σημαντικό λόγο σε περιπτώσεις όπου ζητήθηκαν κυρίως έγγραφα του Προεδρείου, ενώ για την Επιτροπή, η διενέργεια επιθεωρήσεων, ερευνών και ελέγχων, και η δημόσια ασφάλεια αποτελούν επίσης σημαντικούς λόγους για την άρνηση πρόσβασης σε έγγραφα·

24.  επικροτεί την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπόθεση C-213/15 P (Επιτροπή κατά Patrick Breyer), όπου το Δικαστήριο επικύρωσε την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου, κρίνοντας ότι η Επιτροπή δεν μπορεί να αρνηθεί την πρόσβαση σε υπομνήματα που κατέθεσαν κράτη μέλη που έχει στην κατοχή της με μόνη αιτιολογία ότι πρόκειται για έγγραφα που αφορούν δικαστικές διαδικασίες. παρατηρεί ότι το Δικαστήριο θεωρεί ότι κάθε απόφαση που αφορά ένα τέτοιο αίτημα πρόσβασης πρέπει να λαμβάνεται βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 και ότι τα έγγραφα που συνδέονται με τη δικαστική δραστηριότητα του Δικαστηρίου δεν εκφεύγουν, κατ’ αρχήν, του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού, όταν βρίσκονται στην κατοχή των θεσμικών οργάνων της ΕΕ που απαριθμούνται στον κανονισμό, όπως η Επιτροπή στη συγκεκριμένη περίπτωση.

25.  υποστηρίζει την έκκληση της κοινωνίας των πολιτών(9) για τη ζωντανή μετάδοση των δημόσιων ακροάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως συμβαίνει ήδη στην περίπτωση ορισμένων εθνικών και διεθνών δικαστηρίων, όπως για παράδειγμα το «Conseil Constitutionnel» (Συνταγματικό Δικαστήριο) στη Γαλλία και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων·

26.  υπενθυμίζει τις εκκλήσεις του προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο στο ψήφισμά του της 28ης Απριλίου 2016 σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα για τα έτη 2014-2015·

27.  υπενθυμίζει ότι η αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 έχει παγώσει από το 2012 και παρατηρεί με λύπη την πρόθεση της Επιτροπής να αποσύρει την εν λόγω πρόταση· παροτρύνει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να επανέλθουν στη διαδικασία και να συνεχίσουν να εργάζονται για την αναθεώρηση προκειμένου να προσαρμοστούν οι διατάξεις του κανονισμού στη Συνθήκη της Λισαβόνας και να διασφαλιστεί ότι το πεδίο εφαρμογής θα επεκταθεί σε όλα τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ, με απώτερο στόχο να δοθεί στους πολίτες της ΕΕ ευρύτερη και βελτιωμένη πρόσβαση στα έγγραφα της ΕΕ·

28.  επισημαίνει ότι, μετά την έναρξη ισχύος της ΣΕΕ και της ΣΛΕΕ, το δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα αφορά όλα τα θεσμικά και άλλα όργανα και υπηρεσίες της ΕΕ, όπως αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ· πιστεύει ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 θα πρέπει να τροποποιηθεί και να εκσυγχρονιστεί προκειμένου να συνάδει με τις Συνθήκες, να ανταποκρίνεται στις εξελίξεις που έχουν σημειωθεί στο εν λόγω πεδίο, και υπό το πρίσμα της σχετικής νομολογίας του ΔΕΕ και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων· παροτρύνει, ως εκ τούτου, και τα τρία θεσμικά όργανα να εργαστούν εποικοδομητικά προκειμένου να επιτευχθεί η έγκριση αναθεωρημένου κανονισμού·

29.  τονίζει ότι η μέριμνα ώστε οι πολίτες να είναι σε θέση να κατανοούν, να παρακολουθούν λεπτομερώς την πρόοδο της νομοθεσίας και να συμμετέχουν σε αυτή αποτελεί νομική επιταγή δυνάμει των Συνθηκών και βασική απαίτηση για την άσκηση δημοκρατικού ελέγχου και για τη δημοκρατία εν γένει· θεωρεί ότι, όταν συντάσσονται έγγραφα στο πλαίσιο τριμερών διαλόγων, όπως ημερήσιες διατάξεις, περιλήψεις αποτελεσμάτων, πρακτικά και γενικές προσεγγίσεις του Συμβουλίου, εφόσον υπάρχουν και στη μορφή στην οποία υπάρχουν, τα έγγραφα αυτά σχετίζονται με τη νομοθετική διαδικασία και δεν μπορούν, καταρχήν, να έχουν διαφορετική μεταχείριση από τα άλλα νομοθετικά έγγραφα·

30.  υπογραμμίζει τη σημασία της διαφάνειας και της πρόσβασης του κοινού στα έγγραφα· τονίζει ότι ένα υψηλό επίπεδο διαφάνειας στη νομοθετική διαδικασία έχει ουσιαστική σημασία προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα οι πολίτες, τα μέσα ενημέρωσης, η κοινωνία των πολιτών και άλλοι συμφεροντούχοι να ζητούν από τους εκλεγμένους αξιωματούχους και τις κυβερνήσεις τους να λογοδοτούν· αναγνωρίζει τον πολύτιμο ρόλο που διαδραματίζει ο Διαμεσολαβητής όταν ενεργεί ως σύνδεσμος και ως μεσολαβητής μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των πολιτών, και υπογραμμίζει το έργο του Διαμεσολαβητή στο να καταστεί η νομοθετική διαδικασία της ΕΕ περισσότερο υπόλογη στο κοινό·

31.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με την Διαμεσολαβήτρια, οι περιορισμοί στην πρόσβαση στα έγγραφα, ιδίως στα νομοθετικά έγγραφα, θα πρέπει να είναι έκτακτοι και να περιορίζονται στους απολύτως αναγκαίους· επικροτεί την ταχεία διαδικασία της Διαμεσολαβήτριας για την πρόσβαση στα έγγραφα, αλλά εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι οι συστάσεις της δεν είναι νομικά δεσμευτικές·

32.  επισημαίνει ότι οποιαδήποτε απόφαση απόρριψης της πρόσβασης του κοινού στα έγγραφα πρέπει να στηρίζεται σε σαφώς και αυστηρώς καθορισμένες από τον νόμο εξαιρέσεις και να συνοδεύεται από εύλογη και συγκεκριμένη αιτιολόγηση, ώστε να μπορούν οι πολίτες να κατανοούν την άρνηση της πρόσβασης και να αξιοποιούν αποτελεσματικά τα διαθέσιμα ένδικα μέσα· παρατηρεί με ανησυχία ότι, επί του παρόντος, η μόνη νομική οδός στην οποία μπορούν να προσφύγουν οι πολίτες για να αμφισβητήσουν την άρνηση παροχής πρόσβασης σε έγγραφα είναι η άσκηση προσφυγής ενώπιον του ΔΕΕ, η οποία συνεπάγεται χρονοβόρες διαδικασίες, τον κίνδυνο υψηλού κόστους, και αβέβαιη έκβαση, κάτι που επιβαρύνει παράλογα τους πολίτες που επιθυμούν να προσβάλουν αποφάσεις, και τους αποτρέπει από αυτό·

33.  καλεί εν προκειμένω τα θεσμικά όργανα, οργανισμούς και φορείς της ΕΕ να θεσπίσουν ταχύτερες, λιγότερο επαχθείς και περισσότερο προσβάσιμες διαδικασίες για τον χειρισμό των καταγγελιών σε περιπτώσεις άρνησης χορήγησης πρόσβασης· θεωρεί ότι μια περισσότερο προορατική προσέγγιση συμβάλλει στην εξασφάλιση αποτελεσματικής διαφάνειας καθώς και στην πρόληψη περιττών νομικών διενέξεων, οι οποίες θα μπορούσαν να επιφέρουν περιττές δαπάνες και φόρτο τόσο για τους πολίτες όσο και για τα θεσμικά όργανα· θεωρεί ότι οι πολίτες δεν θα πρέπει να εμποδίζονται να προσβάλλουν αποφάσεις λόγω έλλειψης μέσων· υπενθυμίζει τη δυνατότητα υποβολής αίτησης για νομική συνδρομή, όπως κατοχυρώνεται στον Χάρτη· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αποφεύγουν να καλούν τον αντίδικο να αναλάβει τα δικαστικά έξοδα·

34.  υπενθυμίζει, εν προκειμένω, τις αποφάσεις της Διαμεσολαβήτριας, με ημερομηνία 19 Δεκεμβρίου 2017, στην υπόθεση 682/2014/JF, σύμφωνα με την οποία συνιστά κακοδιοίκηση η απαίτηση της Επιτροπής ότι όλα τα άτομα που ζητούν πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα πρέπει να παρέχουν την ταχυδρομική τους διεύθυνση προκειμένου να διευθετείται ταχυδρομικά η αποστολή γραπτής απάντησης, και στην οποία τονίζεται ότι η επιμονή σε εκ νέου υποβολή αιτημάτων και σε διαδικαστικές διατυπώσεις, όταν είναι περιττές και δεν εξυπηρετούν προφανή χρήσιμο σκοπό, καταδεικνύει έλλειψη σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών·

35.  εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν δημοσιοποιεί προορατικά τα περισσότερα έγγραφα που αφορούν νομοθετικά σχέδια, εμποδίζοντας τους πολίτες να γνωρίζουν ποια έγγραφα υφίστανται και περιορίζοντας με αυτόν τον τρόπο την άσκηση του δικαιώματός τους να ζητούν πρόσβαση στα έγγραφα· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι οι διαθέσιμες πληροφορίες για τα νομοθετικά έγγραφα διατίθενται από το Συμβούλιο σε ένα μητρώο το οποίο είναι ελλιπές και δεν είναι εύχρηστο· καλεί το Συμβούλιο να καταχωρίσει τα έγγραφα που σχετίζονται με νομοθετικούς φακέλους σε ένα φιλικό προς τον χρήστη δημόσιο μητρώο, αντικατοπτρίζοντας πλήρως το δημόσιο συμφέρον για διαφάνεια και επιτρέποντας τον νόμιμο έλεγχο όχι μόνο από τους πολίτες αλλά και από τα εθνικά κοινοβούλια·

36.  παροτρύνει το Συμβούλιο να ευθυγραμμίσει τις μεθόδους εργασίας του με τα πρότυπα της κοινοβουλευτικής και συμμετοχικής δημοκρατίας, όπως απαιτείται από τις Συνθήκες, και επαναλαμβάνει ότι το Συμβούλιο πρέπει να διασφαλίζει τη λογοδοσία και τη διαφάνεια στον ίδιο βαθμό με τα άλλα θεσμικά όργανα·

37.  ενστερνίζεται απόλυτα τις συστάσεις της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας προς το Συμβούλιο σε συνέχεια της στρατηγικής έρευνας, συγκεκριμένα: α) να καταγράφονται συστηματικά οι θέσεις που εξέφρασαν τα κράτη μέλη κατά τις συζητήσεις με τα προπαρασκευαστικά όργανα, β) να αναπτυχθούν σαφή και δημοσίως διαθέσιμα κριτήρια σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ορίζονται τα έγγραφα ως «LIMITE», και γ) να επανεξετάζεται συστηματικά η κατάσταση των εγγράφων «LIMITE» πριν από την τελική έγκριση μιας συγκεκριμένης νομοθετικής πράξης και η επανεξέταση αυτή να πραγματοποιείται πριν από τις άτυπες διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο τριμερών διαλόγων, οπότε το Συμβούλιο θα έχει ήδη καταλήξει σε μια αρχική θέση· προτρέπει το Συμβούλιο να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την όσο το δυνατόν ταχύτερη υλοποίηση των συστάσεων της Διαμεσολαβήτριας, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφάνεια των νομοθετικών συζητήσεων στα προπαρασκευαστικά του όργανα·

38.  θεωρεί ότι η τρέχουσα ευρέως διαδεδομένη και αυθαίρετη πρακτική του χαρακτηρισμού των περισσότερων προπαρασκευαστικών εγγράφων στις εν εξελίξει νομοθετικές διαδικασίες ως «LIMITE» αποτελεί περιορισμό του δικαιώματος πρόσβασης των πολιτών στην ευρύτερη δυνατή πρόσβαση του κοινού στα νομοθετικά έγγραφα·

39.  λαμβάνει υπό σημείωση το γεγονός ότι το Κοινοβούλιο έχει σημειώσει σημαντική αύξηση στις αιτήσεις για πρόσβαση του κοινού στα πολύστηλα έγγραφα που συζητούνται στις συνεδριάσεις τριμερούς διαλόγου μετά την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου στην υπόθεση De Capitani(10) και σημειώνει με ικανοποίηση ότι από την έκδοση της απόφασης το Κοινοβούλιο έχει δημοσιοποιήσει όλα τα πολύστηλα έγγραφα στα οποία ζητήθηκε πρόσβαση δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001· επικροτεί το γεγονός αυτό, δεδομένου ότι ο ανοικτός χαρακτήρας της νομοθετικής διαδικασίας συμβάλλει στην ενίσχυση της νομιμοποίησης των θεσμικών οργάνων στην αντίληψη των πολιτών της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι η γενική απαίτηση για παροχή πρόσβασης σε έγγραφα είναι το πιο κατάλληλο εργαλείο ώστε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στην τεράστια αύξηση των αιτημάτων για έγγραφα·

40.  υπογραμμίζει ότι η απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση De Capitani (T-540/15) τον Μάρτιο του 2018 αναφέρει ότι οι απόψεις των θεσμικών οργάνων που αποτυπώνονται στα έγγραφα «τεσσάρων στηλών» δεν εμπίπτουν σε γενικό τεκμήριο μη δημοσιοποίησης· σημειώνει ότι ο ευαίσθητος χαρακτήρας των θεμάτων που αποτυπώνονται στα έγγραφα των τριμερών διαλόγων από μόνος του κρίθηκε ότι δεν συνιστά επαρκή λόγο άρνησης της πρόσβασης του κοινού στα εν λόγω έγγραφα·

41.  υπενθυμίζει ότι τα συμπεράσματα του Γενικού Δικαστηρίου έχουν εφαρμογή σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και ότι το Δικαστήριο καθιστά σαφές ότι όταν ένα έγγραφο που προέρχεται από θεσμικό όργανο της ΕΕ καλύπτεται από εξαίρεση στο δικαίωμα πρόσβασης του κοινού, το θεσμικό όργανο πρέπει να αξιολογεί και να επεξηγεί σαφώς τους λόγους για τους οποίους η πρόσβαση στο εν λόγω έγγραφο θα μπορούσε να θίξει συγκεκριμένα και ουσιαστικά το συμφέρον που προστατεύεται από την εξαίρεση, ιδίως δε για ποιον λόγο η πλήρης πρόσβαση στα εν λόγω έγγραφα θα υπονόμευε, συγκεκριμένα και πραγματικά, τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, απαιτώντας επομένως ο εν λόγω κίνδυνος να είναι ευλόγως προβλέψιμος και όχι καθαρά υποθετικός· τονίζει ότι οποιαδήποτε άρνηση πρόσβασης σε έγγραφα πρέπει να αιτιολογείται πλήρως σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση·

42.  επικροτεί το γεγονός ότι η υπόθεση ClientEarth κατά Επιτροπής αποσαφηνίζει σημαντικά το πεδίο εφαρμογής της έννοιας των «νομοθετικών εγγράφων» και ότι το ΔΕΕ έκρινε ότι τα έγγραφα που καταρτίζονται στο πλαίσιο εκτίμησης επιπτώσεων θεωρούνται νομοθετικά έγγραφα και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να προστατεύονται από τη δημοσιοποίηση βάσει γενικού τεκμηρίου·

43.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η πρόσβαση στις συμβουλές των αντίστοιχων νομικών υπηρεσιών του Συμβουλίου, της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου είναι περιορισμένη και ότι συχνά οι συμβουλές της Νομικής Υπηρεσίας του Κοινοβουλίου δεν είναι καν διαθέσιμες στα μέλη άλλων επιτροπών· καλεί τα θεσμικά όργανα να διασφαλίσουν τη διαφάνεια·

44.  λαμβάνει υπόψη τις έρευνες που κίνησε η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια το 2020 σχετικά με τις πρακτικές του οργανισμού FRONTEX όσον αφορά τις υποχρεώσεις του δυνάμει των κανόνων της ΕΕ σε σχέση με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα· παροτρύνει τον οργανισμό να δώσει συνέχεια στα πορίσματα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας και να εφαρμόσει τις συστάσεις της σχετικά με την επικαιροποίηση του μητρώου εγγράφων και τη δημοσίευση του αριθμού των ευαίσθητων εγγράφων που έχει στην κατοχή του και δεν περιλαμβάνονται στο μητρώο εγγράφων του(11)·

45.  τονίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι καταγγέλτες ως προς την αποκάλυψη περιπτώσεων κακοδιοίκησης, και στηρίζει τα μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της προστασίας των καταγγελτών από αντίποινα· καλεί τα θεσμικά όργανα να αξιολογήσουν και, όπου απαιτείται, να αναθεωρήσουν τις εσωτερικές τους ρυθμίσεις για την αναφορά ατασθαλιών·

46.  καλεί την Επιτροπή να μεριμνά για την πρόσβαση του κοινού σε όλες τις συμφωνίες προαγοράς, στην πλήρη μορφή τους, μεταξύ της ΕΕ και ιδιωτικών εταιρειών στον τομέα της υγείας, ιδίως κατά την παραγγελία εμβολίων·

Συμπεράσματα

47.  τονίζει ότι η ανάγκη για διαφάνεια θα πρέπει να βρίσκεται σε προσεκτική ισορροπία με την ανάγκη προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και να επιτρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις με κάποιο βαθμό εμπιστευτικότητας όπου αυτό απαιτείται·

48.  τονίζει μετ’ επιτάσεως ότι τυχόν εξαιρέσεις όσον αφορά την πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα της ΕΕ ή πληροφορίες πρέπει να εξετάζονται κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στα έγγραφα αυτά αποτελεί τον κανόνα, ενώ οι εξαιρέσεις από τον κανόνα αποτελούν ζητήματα στενής ερμηνείας·

49.  καλεί όλα τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς να αναπτύξουν κοινή προσέγγιση όσον αφορά την πρόσβαση στην τεκμηρίωση, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας για τα υλικά του τριμερούς διαλόγου, και να διερευνούν και να αναπτύσσουν συνεχώς νέες μεθόδους και μέτρα για την επίτευξη της μέγιστης δυνατής διαφάνειας·

50.  καλεί τα θεσμικά όργανα να διασφαλίσουν τη διαφάνεια των νομοθετικών διαδικασιών με βάση τη σχετική νομοθεσία, τη νομολογία και τις συστάσεις της Διαμεσολαβήτριας·

51.  καλεί όλα τα θεσμικά όργανα να βελτιώσουν την επικοινωνία καθ’ όλη τη διάρκεια του νομοθετικού κύκλου και να διαδίδουν προορατικά μεγαλύτερο αριθμό εγγράφων τους που σχετίζονται με τη νομοθετική διαδικασία με τον απλούστερο δυνατό, φιλικό προς τον χρήστη και προσιτό τρόπο, μέσω των δημόσιων ιστοτόπων τους και όλων των άλλων μέσων επικοινωνίας· υπογραμμίζει ότι απαιτείται μεγαλύτερη διαφάνεια σε σχέση με τη λήψη αποφάσεων στο πλαίσιο των διαδικασιών επί παραβάσει· καλεί τα θεσμικά όργανα να εντείνουν τις προσπάθειες για τη θέσπιση μιας ειδικής και εύχρηστης κοινής βάσης δεδομένων όσον αφορά την κατάσταση προόδου των νομοθετικών σχεδίων η εξέταση των οποίων είναι εν εξελίξει, όπως έχει συμφωνηθεί στη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, λαμβάνοντας μέτρα για διαφάνεια στα διάφορα στάδια της νομοθετικής διαδικασίας και προσφέροντας στους πολίτες σαφέστερη κατανόηση των νομοθετικών διαδικασιών της ΕΕ·

52.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 3 ΣΕΕ και τον Χάρτη, πρέπει να γίνεται σεβαστή η πλούσια γλωσσική πολυμορφία της Ένωσης· καλεί τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την παροχή πρόσβασης στα έγγραφα σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

53.  τονίζει ότι οι ανοικτές δημοκρατικές κοινωνίες εξαρτώνται από την ικανότητα των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε διάφορες επαληθεύσιμες πηγές πληροφοριών, έτσι ώστε να μπορούν να διαμορφώνουν άποψη για διάφορα ζητήματα· επισημαίνει ότι η πρόσβαση σε πληροφορίες ενισχύει τη λογοδοσία κατά τη λήψη αποφάσεων και είναι ουσιώδης για τη λειτουργία των δημοκρατικών κοινωνιών·

o
o   o

54.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, σε άλλους φορείς, όργανα και οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

(1) ΕΕ L 145 της 31.5.2001, σ. 43. (2) ΕΕ C 378 της 9.11.2017, σ. 27. (3) ΕΕ C 66 της 21.2.2018, σ. 23. (4) ΕΕ C 337 της 20.9.2018, σ. 120. (5) ΕΕ C 411 της 27.11.2020, σ. 149. (6) ΕΕ L 264 της 25.9.2006, σ. 13. (7) ΕΕ C 356 της 4.10.2018, σ. 77. (8) https://www.ombudsman.europa.eu/el/recommendation/el/89518 (9) https://thegoodlobby.eu/campaigns/open-letter-to-the-president-of-the-court-of-justice-of-the-european-union-asking-for-eu-courts-to-live-stream-their-public-hearings/ (10) Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου, της 22ας Μαρτίου 2018, Emilio de Capitani κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, T-540/15, ECLI:EU:T:2018:167. (11) https://www.ombudsman.europa.eu/en/solution/en/137293

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με τη μείωση των ανισοτήτων με ειδική έμφαση στη φτώχεια των εργαζομένων (2019/2188(INI))

P9_TA(2021)0044 A9-0006/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2 και 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τον στόχο της συνοχής που έχει συσταθεί βάσει του άρθρου 3 ΣΕΕ, και ιδίως την ανοδική κοινωνική σύγκλιση,

–  έχοντας υπόψη την οριζόντια κοινωνική ρήτρα που περιλαμβάνεται στο άρθρο 9 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη την κοινωνική πολιτική σύμφωνα με τα άρθρα 151 κ. επ. ΣΛΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, σύμφωνα με το άρθρο 6 ΣΛΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και, ιδίως, τις αρχές 5 και 6,

–  έχοντας υπόψη τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών,

–  έχοντας υπόψη τις συμβάσεις και τις συστάσεις της της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (UN UNCRPD) και την έναρξη ισχύος της στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις 21 Ιανουαρίου 2011, σύμφωνα με την απόφαση 2010/48/EΚ του Συμβουλίου, της 26ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με τη σύναψη, από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, της UN UNCRPD (1),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία(2),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2000, περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής(3),

–  έχοντας υπόψη τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της Ursula von der Leyen,

–  έχοντας υπόψη το προσαρμοσμένο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2020,

–  έχοντας υπόψη τον στόχο της εξάλειψης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»,

–  έχοντας υπόψη το πλαίσιο της ΕΕ για τις εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την καταπολέμηση της φτώχειας, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής φτώχειας, στην ΕΕ(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2010 σχετικά με τον ρόλο ενός ελάχιστου εισοδήματος για την καταπολέμηση της φτώχειας και την προώθηση μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς στην Ευρώπη(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιουνίου 2020 σχετικά με την ευρωπαϊκή προστασία των διασυνοριακών και εποχικών εργαζομένων στο πλαίσιο της κρίσης της νόσου COVID-19(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με τη μείωση των ανισοτήτων με ιδιαίτερη έμφαση στην παιδική φτώχεια(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Ιανουαρίου 2014 σχετικά με τις αποτελεσματικές επιθεωρήσεις εργασίας ως στρατηγική βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην Ευρώπη(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Μαΐου 2016 σχετικά με τη φτώχεια: η διάσταση του φύλου(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 29ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με την κατάσταση των γυναικών με αναπηρίες(10),

–  έχοντας υπόψη τον δείκτη ισότητας των φύλων (Gender Equality Index) του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025» (COM(2020)0152),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με τις πολιτικές περί ελαχίστου εισοδήματος ως εργαλείο για την αντιμετώπιση της φτώχειας(11),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2020 σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της(12),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Ιουλίου 2017 σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και την επισφαλή απασχόληση(13),

–  έχοντας υπόψη τον παγκόσμιο δείκτη δικαιωμάτων της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Συνδικαλιστικών Οργανώσεων (ITUC)(14),

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά της Φτώχειας και τις σχετικές εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία και της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Βάσης Ρομά (ERGO),

–  έχοντας υπόψη τους στόχους που καθορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία για την επίτευξη ισότιμης και δίκαιης μετάβασης, με την παροχή πρόσβασης σε προγράμματα για την αναβάθμιση δεξιοτήτων και ευκαιρίες απασχόλησης σε νέους οικονομικούς τομείς,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Ιανουαρίου 2020, με τίτλο «Μια ισχυρή κοινωνική Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις» (COM(2020)0014),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων και της Επιτροπής Αναφορών,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A9-0006/2021),

Αυξανόμενη ανισότητα και φτώχεια

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα από τα δυνατά σημεία της ΕΕ είναι το κοινωνικό μοντέλο της· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις και η παγκόσμια τάση αύξησης των ανισοτήτων απαιτούν την επαναξιολόγηση αυτού του κοινωνικού μοντέλου και την προσαρμογή του στο σύγχρονο, ταχέως εξελισσόμενο, σύνθετο και απρόβλεπτο παγκόσμιο περιβάλλον·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τον ορισμό της Eurostat, τα άτομα αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο φτώχειας όταν εργάζονται για πάνω από το μισό του έτους και το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημά τους είναι κατώτερο του 60 % του επιπέδου του εθνικού μέσου εισοδήματος των νοικοκυριών (μετά τις κοινωνικές παροχές)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι 9,4 % των ευρωπαίων εργαζομένων αντιμετώπιζαν κίνδυνο φτώχειας το 2018(15)·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν ανισότητες τόσο εντός όσο και μεταξύ των κρατών μελών και διαφέρουν σημαντικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι διευρύνεται διαρκώς το χάσμα μεταξύ των κορυφαίων εκατοστημορίων και όλων των άλλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καθαρός πλούτος ανά νοικοκυριό στις χώρες της Ευρωομάδας αυξήθηκε σχετικά έντονα για το πλουσιότερο 20 %, ενώ μειώθηκε για το φτωχότερο 20 %, και ότι το φτωχότερο 20 %(16) των νοικοκυριών είχε καθαρό χρέος ύψους 4 500 EUR κατά μέσο όρο, ενώ το πλουσιότερο 10 % είχε καθαρό πλούτο ύψους 1 189 700 EUR (17)·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράγοντες που συμβάλλουν στη φτώχεια και στην αύξηση της καθαρής ανισότητας του πλούτου είναι πολύπλοκοι και αλληλένδετοι, και περιλαμβάνουν κυρίως την ανισότητα των μισθών, την ανισότητα μεταξύ των φύλων, την έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης, τις διακρίσεις, τα χαμηλά επίπεδα εκπαίδευσης, τις τεχνολογικές αλλαγές στον κόσμο της εργασίας και τις διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση της παραγωγικότητας χωρίς αντίστοιχη αύξηση των μισθών επιτείνει επίσης τις οικονομικές ανισορροπίες εντός και μεταξύ των κρατών μελών·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος επιτάχυνσης του φαινομένου του εισοδηματικού αποκλεισμού μεταξύ των εργαζομένων επηρεάζει όχι μόνο τους εργαζομένους με χαμηλή ειδίκευση, αλλά και τους πτυχιούχους (συμπεριλαμβανομένων των αποφοίτων πανεπιστημίων) που εισέρχονται στην αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφορά εισοδήματος μεταξύ των υψηλόμισθων και χαμηλόμισθων εργαζομένων πρόκειται να διευρυνθεί·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας στους έξι εργαζόμενους στην ΕΕ λαμβάνει χαμηλό μισθό, δηλαδή μισθό χαμηλότερο από τα δύο τρίτα του μέσου εθνικού μισθού, και το ποσοστό αυτό αυξάνεται συνεχώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χαμηλοί μισθοί δεν ακολούθησαν τον ρυθμό αύξησης των άλλων μισθών σε πολλά κράτη μέλη, επιδεινώνοντας με τον τρόπο αυτό τις εισοδηματικές ανισότητες και τη φτώχεια των εργαζομένων, και μειώνοντας την ικανότητα των εργαζομένων που λαμβάνουν χαμηλό μισθό να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές δυσκολίες·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύφεση στην αγορά εργασίας κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κρίσης προκάλεσε σημαντική αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων σε αναγκαστική μερική απασχόληση, οι οποίοι τις περισσότερες φορές εργάζονται σε επαγγέλματα και τομείς βασικού ή χαμηλότερου επιπέδου με πολύ μεγάλο κίνδυνο φτώχειας στην εργασία·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών και η απαγόρευση των διακρίσεων αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως κατοχυρώνεται από την ΣΕΕ και από το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες στην ΕΕ των 27 κερδίζουν κατά μέσο όρο(18) περίπου 15 % λιγότερα από τους άνδρες, και 9,38 % λιγότερα όταν υπάρχει διόρθωση για διάφορες αιτίες(19)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δεκαετίες ύπαρξης χάσματος στις αμοιβές μεταξύ των φύλων έχουν οδηγήσει σε διαφορά 37% στο εισόδημα από σύνταξη μεταξύ των δύο φύλων, μια κατάσταση που δημιουργεί άνισο επίπεδο οικονομικής ανεξαρτησίας μεταξύ ηλικιωμένων γυναικών και ανδρών·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η άνιση κατανομή των ευθυνών φροντίδας στην ΕΕ, με τις γυναίκες να επωμίζονται δυσανάλογη επιβάρυνση ως κύριοι πάροχοι φροντίδας στις οικογένειες, σε συνδυασμό με την περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες παιδικής μέριμνας και φροντίδας ηλικιωμένων σε ορισμένα κράτη μέλη, έχει ως αποτέλεσμα περιόδους απουσίας από την αγορά εργασίας και, ως εκ τούτου, μισθολογικό και συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η άνιση κατανομή των ευθυνών φροντίδας, καθώς και η άνιση αμοιβή για εργασία που εκτελείται συνήθως από γυναίκες και ο αντίκτυπος των διακοπών της σταδιοδρομίας στην προαγωγή και την εξέλιξη των συντάξεων αποτελούν παράγοντες της γυναικείας φτώχειας·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2017, ο κίνδυνος φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού ήταν μεγαλύτερος για τις γυναίκες σε ποσοστό 23,3 % έναντι 21,6 % για τους άνδρες(20)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων είναι σε γενικές γραμμές χαμηλότερο για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας(21) και ότι οι ίσες ευκαιρίες θα πρέπει να συνεχίσουν να προωθούνται προκειμένου να μειωθούν περαιτέρω οι ανισότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η απασχόληση των γυναικών είναι σημαντικά υψηλότερη στον τομέα των υπηρεσιών από ό,τι στη βιομηχανία, με τις γυναίκες να απασχολούνται περισσότερο στους τομείς της υγείας και των κοινωνικών υπηρεσιών, καθώς και σε δραστηριότητες λιανικής πώλησης, μεταποίησης, εκπαίδευσης και επιχειρηματικές δραστηριότητες, με αυξανόμενη συγκέντρωση γυναικών σε εργασίες μερικής και περιστασιακής απασχόλησης·

ΙΔ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου είναι ένα σημαντικό εργαλείο ένταξης της ισότητας των φύλων σε όλες τις πολιτικές, τα μέτρα και τις δράσεις της ΕΕ, στην αγορά εργασίας και τις κοινωνικές πολιτικές για την προώθηση των ίσων ευκαιριών και την καταπολέμηση κάθε μορφής διάκρισης κατά των γυναικών·

ΙΕ.   λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων (EPSR) για την ισότητα των φύλων, τις ίσες ευκαιρίες και την ενεργό στήριξη της απασχόλησης·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή 6 του EPSR θεσπίζει ότι η φτώχεια στην εργασία πρέπει να αποτρέπεται και ότι πρέπει να διασφαλίζονται επαρκείς ελάχιστοι μισθοί, κατά τρόπο που να καλύπτονται οι ανάγκες των εργαζόμενων και των οικογενειών τους με βάση τις εθνικές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, ενώ παράλληλα διασφαλίζει την πρόσβαση στην απασχόληση και την παροχή κινήτρων για την αναζήτηση εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, όταν μια αρχή αναφέρεται σε εργαζομένους, αφορά όλους τους απασχολουμένους, ανεξάρτητα από το καθεστώς, τον τρόπο και τη διάρκεια της απασχόλησής τους·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέοι άνθρωποι δυσκολεύονται να βρουν ποιοτικές και σταθερές εργασίες με συμβάσεις αορίστου χρόνου και συχνά βιώνουν μακροχρόνια ανεργία· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά κράτη μέλη επιτρέπουν στους εργοδότες να καταβάλλουν στους νεότερους εργαζομένους χαμηλότερο μισθό, γεγονός που εισάγει διακρίσεις σε βάρος των νεότερων εργαζομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέοι συχνά αναλαμβάνουν μια μη αμειβόμενη πρακτική χωρίς προοπτική εργασίας·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επισφαλής απασχόληση πλήττει ορισμένες ομάδες πολύ περισσότερο από άλλες, με ορισμένους πληθυσμούς, όπως οι Ρομά, να υπερεκπροσωπούνται σε άτυπη, ασταθή και χαμηλά αμειβόμενη εργασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 80 % των Ρομά και των παιδιών τους ζουν με εισόδημα χαμηλότερο από το σχετικό εθνικό όριο για τον κίνδυνο φτώχειας(22) ανεξάρτητα από το εάν εργάζονται ή όχι· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο λαός των Ρομά έχει πληγεί σοβαρά από την πανδημία και τα μέτρα ανάσχεσης(23)·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό πλήττονται ή απειλούνται 95 εκατομμύρια άνθρωποι (21,7 %) στην ΕΕ, γεγονός που σημαίνει ότι απειλείται η οικονομική επιβίωση, η κοινωνική συμμετοχή και η ποιότητα ζωής (24)του ενός πέμπτου των πολιτών της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο· λαμβάνοντας υπόψη ότι 85,3 εκατομμύρια άνθρωποι (16,9 %) στην ΕΕ πλήττονται από τη φτώχεια ή τον κοινωνικό αποκλεισμό μετά από τις κοινωνικές παροχές·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στατιστικές της ΕΕ για τη φτώχεια καταδεικνύουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την επίτευξη του στόχου για μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από τις κατηγορίες κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού σε σύγκριση με το βασικό σενάριο του 2008, χάρη, σε μεγάλο βαθμό, στη βελτίωση των συνθηκών της αγοράς εργασίας και στη μείωση της σοβαρής υλικής στέρησης(25) και του ποσοστού των ατόμων που ζουν σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας(26) σε ορισμένα κράτη μέλη·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ, παρά τη σημαντική βελτίωση της κατάστασης σε ορισμένα κράτη μέλη, δεν πέτυχε τον στόχο της που είχε τεθεί από τη Στρατηγική «Ευρώπη 2020» για μείωση του αριθμού των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας κατά 20 εκατομμύρια έως το 2020 σε σχέση με το 2008·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων όπως οι διασυνοριακοί και εποχικοί εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν ειδικότερα υψηλό κίνδυνο φτώχειας στην εργασία και κοινωνικού αποκλεισμού και συχνά εργάζονται με βραχυπρόθεσμες συμβάσεις απασχόλησης με ελάχιστη ή καθόλου εργασιακή ασφάλεια, εργασιακά δικαιώματα ή κοινωνική προστασία·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν διάφορες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες των επισφαλών συνθηκών διαβίωσης και εργασίας και της φτώχειας των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλότερων επιπέδων υποκειμενικής ψυχικής ευεξίας, των προβλημάτων στέγασης και του περιβάλλοντος διαβίωσης, των κακών σχέσεων και των αισθημάτων κοινωνικού αποκλεισμού(27)·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι που πλήττονται από φτώχεια συχνά απασχολούνται σε απαράδεκτες συνθήκες εργασίες, όπως χωρίς συλλογικές συμβάσεις, παραβίαση των ωρών εργασίας(28) και κινδύνους υγείας και ασφάλειας στον τόπο εργασίας·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, οι εργαζόμενοι αυτοί βρίσκονται σε ακόμη ασθενέστερη θέση στην αγορά εργασίας·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης, ιδίως οι εργαζόμενοι αναγκαστικής μερικής απασχόλησης, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας όταν συνδυάζουν διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων του χαμηλού μισθού, των ασταθών θέσεων εργασίας, και του γεγονότος ότι εργάζονται μόνο αυτοί και έχουν εξαρτώμενα μέλη στο νοικοκυριό τους(29)·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2018, το 5,8 % του πληθυσμού της ΕΕ των 27 αντιμετώπιζε σοβαρή υλική στέρηση, και ότι υπάρχει ακραία φτώχεια σε πολλές περιοχές και κοινότητες, καθώς και ότι το ποσοστό αυτό ενδέχεται να αυξηθεί σημαντικά υπό το πρίσμα της πανδημίας COVID-19, γεγονός που καθιστά το πρόβλημα αυτό ακόμη πιο πιεστικό·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργειακή φτώχεια είναι ένα διαδεδομένο πρόβλημα στην Ευρώπη, καθώς 50 έως 125 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν κατάλληλη εσωτερική θέρμανση(30)· λαμβάνοντας υπόψη ότι 11 % των νοικοκυριών στην ΕΕ δεν έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο(31)·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η φτώχεια στα νοικοκυριά(32) μειώνεται(33), αλλά με αργούς ρυθμούς: ένα στα τέσσερα παιδιά κάτω των 18 ετών αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού και έτσι παγιδεύεται σε έναν διαγενεακό κύκλο μειονεκτικότητας(34)· λαμβάνοντας υπόψη ότι πλήττονται ιδίως οι μόνοι γονείς (34,2 %) και οι πολύτεκνες οικογένειες(35)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οικογένειες με παιδί ή άλλους συγγενείς με αναπηρίες αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο φτώχειας·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μισθώματα αυξάνονται συνεχώς στα περισσότερα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό επιβάρυνση του κόστους στέγασης(36) στην ΕΕ είναι 9,6 %, γεγονός που σημαίνει ότι τα άτομα που ζουν σε αυτά τα νοικοκυριά δαπανούν το 40 % ή περισσότερο του μέσου διαθέσιμου εισοδήματός τους για στέγαση(37)· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένα κράτη μέλη το ποσοστό επιβάρυνσης του κόστους στέγασης ανέρχεται σε 50-90 %(38)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ΕΕ, τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα αντιμετωπίζουν μέσο κόστος ενοικίασης που κυμαίνεται μεταξύ 20 % και 45 % του διαθέσιμου εισοδήματος·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας από τους κύριους παράγοντες που συμβάλλουν στην καθαρή ανισότητα του πλούτου είναι οι μεταβολές στις τιμές των κατοικιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης καθίσταται η μεγαλύτερη αιτία ανισοτήτων σε πολλά κράτη μέλη·

ΛΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά των αστέγων αυξάνονται σε όλη την Ευρώπη, και ότι περίπου 700 000 άνθρωποι ήταν άστεγοι το 2019(39): 70 % περισσότεροι από ό,τι πριν δέκα χρόνια(40);

ΛΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2017, το ποσοστό των νέων ηλικίας 18-24 ετών, οι οποίοι μολονότι εργάζονταν, αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο φτώχειας, εκτιμήθηκε σε 11 % στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και 28,2 % στη Ρουμανία(41)·

ΛΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η φτώχεια των ηλικιωμένων αυξάνεται συνεχώς: το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ανήλθε κατά μέσο όρο σε 16,1 % (ΕΕ-27)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί περαιτέρω λόγω της επισφαλούς και άτυπης εργασίας, που υπερισχύει μεταξύ των πιο ηλικιωμένων(42)·

ΛΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η φτώχεια των εργαζομένων αλλοιώνει την εργασία από τον βασικό της στόχο ως το μέσο επίτευξης αξιοπρεπούς διαβίωσης για τους εργαζομένους και τις οικογένειές τους, εμποδίζοντας τους να γίνουν οικονομικά ανεξάρτητοι·

ΛΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 4 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης ορίζει ότι όλοι οι εργαζόμενοι έχουν το δικαίωμα δίκαιης αμοιβής που θα διασφαλίζει σε αυτούς και τις οικογένειές τους αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο·

Μείωση της κάλυψης από συλλογικές συμβάσεις

ΛΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κάλυψη των συλλογικών διαπραγματεύσεων στις χώρες του ΟΟΣΑ έχει μειωθεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες από 46 % σε 32 % κατά μέσο όρο· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε τουλάχιστον 14 κράτη μέλη της ΕΕ, 50% των εργαζομένων εργάζονται χωρίς συλλογική σύμβαση· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό κάλυψης από συλλογικές συμβάσεις υπερβαίνει το 80 % μόνο σε επτά κράτη μέλη(43)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μείωση ήταν ταχύτερη σε χώρες που υπέστησαν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες στόχευαν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις(44)·

ΛΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα καλά συντονισμένα συστήματα συλλογικών διαπραγματεύσεων που έχουν ευρεία κάλυψη ενισχύουν τις καλές επιδόσεις της αγοράς εργασίας, και ότι οι εργαζόμενοι που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις συνήθως απολαμβάνουν καλύτερες συνθήκες εργασίας και καλύτερο εργασιακό περιβάλλον σε σύγκριση με εκείνους που δεν καλύπτονται·

Μ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, ο αριθμός των χωρών στις οποίες οι εργαζόμενοι δεν έχουν το δικαίωμα να συστήνουν ή να συμμετέχουν σε συνδικαλιστικές οργανώσεις αυξήθηκε από 92 το 2018 σε 107 το 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο 40 % των ευρωπαϊκών χωρών δεν επιτρέπεται στους εργαζόμενους να συμμετέχουν σε συνδικάτα, με το 68 % των χωρών να παραβιάζουν το δικαίωμα στην απεργία και το 50 % να παραβιάζουν το δικαίωμα στις συλλογικές διαπραγματεύσεις(45)·

ΜΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πιο δύσκολο για τους εργαζομένους στις αγροτικές περιοχές να αποκτήσουν συνδικαλιστική εκπροσώπηση και να διαπραγματευθούν τοπικές και κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, ανάλογα επίσης με τον τομέα·

ΜΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μισθολογικές εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ ήταν σε χαμηλότερα επίπεδα από την παραγωγικότητα μεταξύ 2000-2016(46)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση των μισθών δεν συμβαδίζει με την εξέλιξη της προστιθέμενης αξίας, γεγονός που ενέτεινε τις υφιστάμενες ανισότητες·

ΜΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και οι κλαδικές συλλογικές συμβάσεις όχι μόνο ρυθμίζουν τα επίπεδα των μισθών αλλά και τις συνθήκες εργασίας, όπως ο χρόνος εργασίας, η άδεια μετ 'αποδοχών, οι διακοπές και οι ευκαιρίες αναβάθμισης·

ΜΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ισχυροί κοινωνικοί εταίροι και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στα συνολικά επίπεδα μισθών στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του κατώτατου και μέσου μισθού· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις διασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι ακούγονται και αντιμετωπίζονται με σεβασμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν ενδείξεις θετικής συσχέτισης μεταξύ της συμμετοχής των εργαζομένων στο χώρο εργασίας και της απόδοσης και των εσόδων της εταιρείας(47)·

Αύξηση της άτυπης και επισφαλούς απασχόλησης

ΜΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία (50,6 % ) το 2017 ήταν σημαντικά χαμηλότερο από το συνολικό ποσοστό απασχόλησης (74,8 %)(48)·

ΜΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, τα άτομα με αναπηρία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας στην εργασία (11 % έναντι του μέσου όρου της ΕΕ που είναι 9,1 %)(49)·

ΜΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο 20,7 % των γυναικών με αναπηρίες και 28,6 % των ανδρών με αναπηρίες είναι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης(50)·

ΜΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένα κράτη μέλη τα άτομα με αναπηρία συχνά χάνουν τα δικαιώματα αναπηρίας τους όταν αναλαμβάνουν εργασία, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο φτώχειας των εργαζομένων·

ΜΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένα κράτη μέλη, τα άτομα με αναπηρία που απασχολούνται σε προστατευόμενα εργαστήρια δεν έχουν κατ’ ανάγκη καθεστώς εργαζομένου, εργασιακά δικαιώματα ή εγγυημένο κατώτατο μισθό(51)·

Ν.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ένταξη των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας αποδείχθηκε ιδιαίτερα δύσκολη μετά την οικονομική κρίση(52)·

ΝΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε διάστημα δέκα ετών, το ποσοστό των εργαζομένων που ζουν σε νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας αυξήθηκε από 8 % σε 9,4 %, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 20,5 εκατομμύρια άτομα(53)·

ΝΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει διαπιστωθεί η σύνδεση μεταξύ της αύξησης των μη τυπικών μορφών απασχόλησης και του αυξημένου ποσοστού των Ευρωπαίων εργαζομένων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας(54)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 16,2 % των εργαζόμενων με σύμβαση ορισμένου χρόνου ή σε μερική απασχόληση είναι πιο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο της φτώχειας σε σύγκριση με το 6,1 % των εργαζομένων με σύμβαση αορίστου χρόνου·

ΝΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το μορφωτικό επίπεδο έχει σημαντικό αντίκτυπο στον κίνδυνο φτώχειας στην εργασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος φτώχειας στην εργασία είναι σημαντικά υψηλότερος για τους εργαζόμενους χαμηλής ειδίκευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχει κίνδυνος φτώχειας ακόμη και για τους εργαζόμενους υψηλής ειδίκευσης(55)·

ΝΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν διαφορές στις μισθολογικές πρακτικές εντός της ΕΕ·

ΝΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συστήματα κατώτατου μισθού - όπου υπάρχουν - ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό ως προς το πεδίο εφαρμογής και την κάλυψη μεταξύ των κρατών μελών(56)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συστήματα κατώτατου μισθού διαφέρουν επίσης ως προς το απόλυτο και σχετικό επίπεδό τους και ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές όσον αφορά την κάλυψη και την επάρκεια για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ακόμη και αν οι διαφορές αυτές είναι μικρότερες όταν συνυπολογιστούν οι διαφορές στις τιμές, οι διαφορές αγοραστικής δύναμης παραμένουν μεγάλες(57)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό των ατόμων που λαμβάνουν κατώτατο μισθό ποικίλλει επίσης σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών·

ΝΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κατώτατος μισθός υπερβαίνει σταθερά το καθορισμένο ελάχιστο όριο κινδύνου φτώχειας (60 % του μέσου ακαθάριστου μισθού) σε τρία μόνο κράτη μέλη και ότι σε άλλα κράτη μέλη δεν αποτελεί εγγύηση κατά της φτώχειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι τομείς και ορισμένες ομάδες εργαζομένων και μορφές εργασίας ενίοτε δεν περιλαμβάνονται σε συστήματα καθορισμού κατώτατου μισθού ή συλλογικές συμβάσεις ούτε καλύπτονται από αυτά·

ΝΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι που αμείβονται με κατώτατο μισθό αντιμετωπίζουν συχνά δυσκολίες στην επίτευξη των στόχων τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ειδικότερα, 7 από τους 10 εργαζομένους που αμείβονται με κατώτατο μισθό αντιμετωπίζουν τουλάχιστον «μερικές» δυσκολίες όσον αφορά την επίτευξη των στόχων τους, σε σύγκριση με 5 από τους 10 άλλους εργαζομένους με σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών(58)·

ΝΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συρρίκνωση της απασχόλησης κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 προκάλεσε δραματική αύξηση του αριθμού των ατόμων σε άτυπη απασχόληση, σε βραχυπρόθεσμη εργασία και σε μερική απασχόληση, συμπεριλαμβανομένης της ακούσιας μερικής απασχόλησης(59)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι σε αναγκαστική μερική απασχόληση, είναι πιο πιθανό να εργάζονται σε επαγγέλματα και τομείς βασικού ή χαμηλότερου επιπέδου και αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας στην εργασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από το ένα τρίτο των εργαζομένων μερικής απασχόλησης εργάζονται ακούσια με αυτό το καθεστώς, ενώ ένας στους δύο εργάζεται με σύμβαση ορισμένου χρόνου(60)·

ΝΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τυπικές συμβάσεις αορίστου χρόνου πλήρους απασχόλησης αντιπροσωπεύουν μόνο το 59 % της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ, με την άτυπη και, συχνά αλλά όχι πάντα, την επισφαλή απασχόληση να αυξάνεται συνεχώς(61)·

Ξ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βραχυπρόθεσμη απασχόληση δεν ευνοεί την ανάπτυξη, την κατάρτιση και την προσαρμογή των εργαζομένων στις ανάγκες της μεταβαλλόμενης αγοράς εργασίας·

ΞΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις στον αριθμό των εργαζομένων που απασχολούνται σε επισφαλείς θέσεις εργασίας στην ΕΕ στο χώρο του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, στις μεταφορές, στα ξενοδοχεία (62), στις υπηρεσίες τροφοδοσίας και στους τομείς του πολιτισμού και οργάνωσης εκδηλώσεων·

ΞΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η φτώχεια στην εργασία μπορεί επίσης να έχει συνέπειες σε νέους επαγγελματίες με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, ιδίως σε κράτη μέλη με υψηλά επίπεδα ανεργίας των νέων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ το ποσοστό των νέων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας στην εργασία είναι χαμηλότερο για όσους έχουν πτυχίο πανεπιστημίου από ό,τι για εκείνους με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, παραμένει ωστόσο σημαντικό σε ορισμένα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτοί οι νεαροί ενήλικες συχνά πρέπει να περιοριστούν σε χαμηλούς μισθούς, μη δίκαιες συνθήκες εργασίας, ψευδή αυτοαπασχόληση, άτυπες συμβάσεις εργασίας ή ακόμη και αδήλωτη εργασία(63)·

ΞΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόσθετο εισόδημα, η μεγαλύτερη ευελιξία, η απόκτηση εμπειρίας, η προσέλκυση πελατών και η έλλειψη ευκαιριών στην παραδοσιακή αγορά εργασίας φαίνεται να αποτελούν τα βασικά κίνητρα για την εργασία σε πλατφόρμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα είναι σε γενικές γραμμές θετική για την ένταξη στην αγορά εργασίας(64)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα είναι ανομοιογενής και, ως εκ τούτου, μια ενιαία λύση για όλες τις περιπτώσεις θα μπορούσε να υπονομεύσει την ανάδυση σημαντικών μορφών εργασίας(65)·

ΞΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας (ELA) συστάθηκε τον Ιούλιο του 2019 με στόχο τη στήριξη των κρατών μελών και της Επιτροπής στην αποτελεσματική εφαρμογή και επιβολή του δικαίου της Ένωσης σχετικά με την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας αναμένεται να αναπτύξει την πλήρη επιχειρησιακή της ικανότητα έως το 2024·

ΞΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που η Επιτροπή έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να υποβάλει πρόταση για ευρωπαϊκό αριθμό κοινωνικής ασφάλισης, δεν έχει υποβληθεί ακόμη συγκεκριμένη πρόταση·

ΞΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό εκπαίδευσης ενηλίκων στην ΕΕ ήταν 11,1 % το 2018, ενώ για το 2020 ο στόχος είναι το 15 %(66)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τεχνολογία και η καινοτομία έχουν μεγάλες δυνατότητες για την απελευθέρωση ευκαιριών, ωστόσο πάνω από το 40 % των ενηλίκων στην ΕΕ δεν διαθέτουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες·

Οι οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πανδημίας COVID-19

ΞΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεργία και η επισφαλής και άτυπη απασχόληση αυξήθηκαν απότομα κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και ότι στο πλαίσιο της κρίσης της νόσου COVID-19 αναδείχθηκαν οι κοινωνικές επιπτώσεις που έχουν η απώλεια θέσεων εργασίας, η εφαρμογή μειωμένου ωραρίου εργασίας και οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, για παράδειγμα οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), οι μικρές βιοτεχνίες, οι μικρέμποροι και οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι· λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της κρίσης της νόσου COVID-19, η μεσαία τάξη συρρικνώνονται, το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών διευρύνεται και οι ανισορροπίες εντός και μεταξύ των κρατών μελών εντείνονται·

ΞΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, το 50 % των εργαζομένων στην ΕΕ αντιμετώπισε μείωση του χρόνου εργασίας τους, ενώ πάνω από το ένα τρίτο (34 %) των εργαζομένων ανέφεραν ότι είχε μειωθεί «πολύ» και το 16 % δήλωσε ότι είχε μειωθεί «λίγο»(67)·

ΞΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι 75 % των πολιτών της ΕΕ δηλώνουν ότι η οικονομική τους κατάσταση είναι τώρα χειρότερη από αυτή που ήταν πριν από την πανδημία της νόσου COVID-19, ενώ 68 % αναφέρει δυσκολίες να ανταπεξέλθει στις ανάγκες διαβίωσής του και 68 % δεν έχει τη δυνατότητα να διατηρήσει το επίπεδο διαβίωσής του για περισσότερους από τρεις μήνες χωρίς εισόδημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι 16 % των εργαζομένων στην ΕΕ θεωρούν ότι είναι πιθανόν να χάσουν την εργασία τους στο άμεσο μέλλον(68)·

Ο.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημία της νόσου COVID-19 μπορεί να έχει σοβαρές μακροχρόνιες συνέπειες στην αγορά εργασίας, ιδίως για τους νέους ή τους ευάλωτους εργαζομένους, αναγκάζοντάς τους να απασχοληθούν σε επισφαλείς και άτυπες θέσεις εργασίας, με αποτέλεσμα να επιδεινωθούν οι συνθήκες εργασίας και να διευρυνθούν οι υπάρχουσες ανισότητες·

ΟΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, η πανδημία COVID-19 θα έχει κατά πάσα πιθανότητα άμεσο αντίκτυπο όσον αφορά την αύξηση της φτώχειας και της φτώχειας των εργαζομένων(69), ιδίως μεταξύ των πλέον ευάλωτων ομάδων της κοινωνίας·

ΟΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 έχει αναδείξει την ανάγκη για μια κοινωνική προστασία που θα καλύπτει όλους τους τύπους εργαζομένων, ιδίως τους αυτοαπασχολούμενους και τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες·

ΟΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χαμηλά και υψηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας συνεχίζουν να αυξάνονται αριθμητικά, ωστόσο ο αριθμός των μεσαία αμειβομένων θέσεων εργασίας συρρικνώνεται· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας δεν συνεπάγονται χαμηλό επίπεδο προσόντων, ιδίως για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για εργαζόμενους με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης ακόμα και σε χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας·

1.  τονίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΕΕ έχει την υποχρέωση να διασφαλίζει το δικαίωμα κάθε εργαζομένου σε συνθήκες εργασίας οι οποίες διασφαλίζουν την υγεία και εγγυώνται την ασφάλεια και τον σεβασμό της αξιοπρέπειάς του, και εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η φτώχεια και ο αποκλεισμός από την αγορά εργασίας και την κοινωνία επιδεινώνουν τις ανισότητες και τον διαχωρισμό· υπενθυμίζει ότι κατά την εφαρμογή των πολιτικών τους, η Ένωση και τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύουν περαιτέρω το κοινωνικό μοντέλο της ΕΕ και να συνεκτιμούν τις απαιτήσεις που σχετίζονται με την προαγωγή υψηλού επιπέδου απασχόλησης, τη διασφάλιση αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου και επαρκούς κοινωνικής προστασίας για όλους και την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού·

2.  τονίζει ότι η ΣΕΕ καθορίζει τη βασική υποχρέωση της Ένωσης να εργάζεται για τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρώπης, με βάση, μεταξύ άλλων, μια άκρως ανταγωνιστική κοινωνική οικονομία της αγοράς που αποσκοπεί στην επίτευξη πλήρους απασχόλησης και κοινωνικής προόδου και υψηλού επιπέδου προστασίας· τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να καταπολεμήσει τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις διακρίσεις και να προωθήσει την κοινωνική δικαιοσύνη και προστασία, την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού·

3.  συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η εισοδηματική ανισότητα στην ΕΕ ως παγκόσμια περιφέρεια είναι μικρότερη απ’ ό,τι σε ορισμένες άλλες μεγάλες προηγμένες οικονομίες, αλλά εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία· τονίζει ότι η μεγάλη ανισότητα εγείρει ανησυχίες σχετικά με τη δικαιοσύνη, καθώς η παγιωμένη ανισότητα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την ανισότητα ευκαιριών και τη μείωση της δυνητικής ανάπτυξης· υπογραμμίζει ότι το σχετικά υψηλό επίπεδο ανισότητας μπορεί να συνδεθεί με υψηλότερο ποσοστό κινδύνου φτώχειας και εντονότερο κοινωνικό αποκλεισμό, καθώς και με τη συχνότερη επέλευση οικονομικών δυσχερειών και, ως εκ τούτου, μπορεί να μειώσει την κοινωνική συνοχή(70)·

4.  σημειώνει ότι, παρόλο που τα ποσοστά φτώχειας μεταξύ των γυναικών διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών, ο κίνδυνος της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στις ομάδες κινδύνου στις οποίες ανήκουν οι ηλικιωμένες γυναίκες, οι ανύπαντρες γυναίκες, οι γυναίκες με παιδιά και οι ανύπαντρες μητέρες, οι γυναίκες πρόσφυγες και οι μετανάστριες, οι έγχρωμες γυναίκες, οι γυναίκες από εθνοτικές μειονότητες, οι ομοφυλόφιλες, αμφιφυλόφιλες και διεμφυλικές γυναίκες, καθώς και οι γυναίκες με αναπηρία, είναι μεγάλος, με μεγαλύτερη πιθανότητα οι γυναίκες να βρεθούν σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού από τους άνδρες (22,8% το 2018 στην ΕΕ)· σημειώνει ότι και άλλοι παράγοντες διατομεακών κινδύνων, όπως η αεργία, η έλλειψη υπηρεσιών φροντίδας για τα παιδιά και τα εξαρτώμενα μέλη της οικογένειάς τους, καθιστούν ορισμένες συγκεκριμένες κατηγορίες γυναικών πιο ευάλωτες σε κινδύνους φτώχειας από άλλες·

5.  τονίζει ότι ένα στα δύο άτομα που προέρχονται από μεταναστευτικό υπόβαθρο εκτός ΕΕ κινδυνεύει από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό, ότι τα επίπεδα επισφαλούς εργασίας είναι ιδιαίτερα υψηλά μεταξύ των μεταναστριών και προσφύγων, και ότι τα άτομα με εξαρτημένη ή παράτυπη κατάσταση αντιμετωπίζουν εξαιρετικά υψηλά ποσοστά φτώχειας· υπογραμμίζει ότι τέσσερα στα πέντε μέλη των κοινοτήτων Ρομά έχουν εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχειας και ότι λιγότερες από μία στις πέντε γυναίκες Ρομά (ηλικίας 16 ετών και άνω) είναι εργαζόμενες· επισημαίνει ότι οι διακρίσεις στην πρόσβαση και την ποιότητα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της απασχόλησης συμβάλλουν στην πραγματικότητα αυτή· καλεί την ΕΕ να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή των κοινοτικών και εθνικών προτύπων απασχόλησης χωρίς διακρίσεις οποιουδήποτε είδους, μεταξύ άλλων, μέσω της παρακολούθησης, και καταγγελιών και μηχανισμών προσφυγής αποτελεσματικών, ανεξάρτητων και προσβάσιμων για όλους τους εργαζομένους·

6.  επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, υπάρχουν σήμερα 64,6 εκατομμύρια γυναίκες και 57,6 εκατομμύρια άνδρες που ζουν σε συνθήκες φτώχειας στα κράτη μέλη, γεγονός που δείχνει ότι ο αντίκτυπος της φτώχειας στις γυναίκες και τους άνδρες είναι διαφορετικός· σημειώνει ότι οι αριθμοί αυτοί δείχνουν μόνο πόσες γυναίκες επηρεάζονται, και πρέπει να εξεταστούν μαζί με άλλους δείκτες, όπως η ηλικία, το προσδόκιμο ζωής, οι εισοδηματικές ανισότητες, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων, ο τύπος νοικοκυριού και οι κοινωνικές μεταβιβάσεις, προκειμένου να γίνει αντιληπτή η πλήρης σημασία τους· τονίζει ότι η έκθεση των γυναικών στη φτώχεια είναι πιθανό να υποεκτιμηθεί και καλεί τα κράτη μέλη να συλλέξουν στοιχεία για τη φτώχεια κατά τρόπο που να αντικατοπτρίζει την οικογενειακή και προσωπική πραγματικότητα ενός ατόμου, μαζί με σχετικά δεδομένα για την ισότητα, και να προβούν σε ανάλυση των στατιστικών και των πολιτικών για την ισότητα των φύλων και τη φτώχεια, δεδομένου ότι δεν μπορεί να υποτεθεί ότι οι πόροι μοιράζονται εξίσου μεταξύ ανδρών και γυναικών εντός των νοικοκυριών·

Μέτρα κατά των ανισοτήτων

7.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλλουν προσπάθειές για επίτευξη του στόχου ύπαρξης συγκρίσιμων συνθηκών διαβίωσης μέσω μιας ανοδικής κοινωνικής και οικονομικής σύγκλισης, να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες ανισότητες εντός και μεταξύ των κρατών μελών και να αυξήσουν την αλληλεγγύη· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τα συστήματα συλλογικών διαπραγματεύσεων και να διασφαλίσουν την ελάχιστη κοινωνική προστασία και ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης για όλες τις ηλικιακές ομάδες· τονίζει ότι οι στόχοι αυτοί μπορούν να επιτευχθούν με μέσα όπως, μεταξύ άλλων, ένα ελάχιστο εισόδημα, κατώτατοι μισθοί και ελάχιστες συντάξεις στο πλαίσιο του πρώτου πυλώνα(71), σύμφωνα με τις αρμοδιότητες και τη νομοθεσία κάθε κράτους μέλους, και με σεβασμό όλων των γενικών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της αναλογικότητας, της ασφάλειας δικαίου, της ισότητας ενώπιον του νόμου και της επικουρικότητας·

8.  υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη ότι η πρόληψη και η αντιμετώπιση της φτώχειας των εργαζομένων πρέπει να εντάσσεται στον συνολικό στόχο για εξάλειψη της φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

9.  πιστεύει ότι η διαθεσιμότητα προσιτών και προσβάσιμων υπηρεσιών (ιδίως δημόσιων υπηρεσιών) καλής ποιότητας είναι απαραίτητη για τη μείωση των ανισοτήτων και των επιπέδων φτώχειας· θεωρεί επομένως απαραίτητο τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για να εγγυηθούν την πρόσβαση σε υπηρεσίες καλής ποιότητας και, κατά συνέπεια, την καθολική πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, προσιτή στέγαση, ενεργειακό εφοδιασμό και την κοινωνική προστασία·

10.  είναι πεπεισμένο ότι το αξίωμα «η εργασία είναι η καλύτερη θεραπεία για τη φτώχεια» δεν ισχύει πάντα σήμερα λόγω της ύπαρξης τομέων χαμηλών απολαβών και επισφαλών συνθηκών εργασίας (συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μορφών άτυπης απασχόλησης), που επηρεάζουν τη βιωσιμότητα και την επάρκεια των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης· πιστεύει, επιπλέον, ότι οι αποτελεσματικές συλλογικές συμβάσεις και τα αποτελεσματικά νομικά συστήματα κατώτατου μισθού, όπου υπάρχουν, αποτελούν σημαντικά μέσα για την καταπολέμηση της φτώχειας·

11.  επισημαίνει ότι για την καταπολέμηση της επισφάλειας και της φτώχειας, είναι απαραίτητη η οικονομική μεγέθυνση· είναι πεπεισμένο ότι πρέπει να τονωθεί το επιχειρηματικό πνεύμα, μεταξύ άλλων και στις γυναίκες και τους νέους· υπενθυμίζει ότι πρέπει να παρέχεται στήριξη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δημιουργούν απασχόληση και πλούτο και αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ευρωπαϊκού οικονομικού ιστού· υπενθυμίζει ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναζωογονούν τις περιοχές και συμβάλλουν στην καινοτομία και στη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής, ποικιλόμορφης και βιώσιμης αγοράς εργασίας· υπογραμμίζει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία πρέπει να είναι φιλική προς τις επιχειρήσεις, και ιδίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις·

12.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους βάσει των συμβάσεων της ΔΟΕ και του αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και των δεσμεύσεών τους για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και τους ΣΒΑ, να προωθούν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις· καλεί τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν την εθνική τους νομοθεσία όταν αυτή παρεμποδίζει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και το δικαίωμα σύνδεσης, διαπραγμάτευσης και σύναψης συλλογικών συμβάσεων, και να σέβονται και να επιβάλλουν το δικαίωμα σε δίκαιους κατώτατους μισθούς, κατά περίπτωση·

13.  τονίζει ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι αλλαγές στη διάρθρωση της οικονομίας έχουν σαν αποτέλεσμα περισσότερη οικονομική δραστηριότητα και θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης σε μητροπολιτικές περιοχές, στοιχείο που αυξάνει τις κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις επενδύσεις στην ψηφιακή τεχνολογία στις αγροτικές περιοχές με σκοπό την ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών, τη βελτίωση της ποιότητας και της αποδοτικότητάς τους και τη δημιουργία νέων τρόπων παροχής υπηρεσιών για τις απομακρυσμένες και όχι καλά εξυπηρετούμενες περιοχές, με σκοπό την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και τη δημιουργία καλύτερων ευκαιριών απασχόλησης·

14.  επιδοκιμάζει την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με το θεματολόγιο δεξιοτήτων· επισημαίνει ότι το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο αποτελεί μια εκ των βασικών αιτιών για τη φτώχεια των εργαζομένων και πρέπει να αντιμετωπιστεί·

15.  καλεί τα κράτη μέλη να εγγυηθούν ίση πρόσβαση σε χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση και κατάρτιση για όλους και να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου·

16.  υπογραμμίζει ότι η υψηλής ποιότητας εκπαίδευση από μικρή ηλικία, η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, η επανειδίκευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων είναι ουσιαστικής σημασίας για τη μείωση των ανισοτήτων και τη βελτίωση των ικανοτήτων των εργαζομένων να προσαρμόζονται στον μεταβαλλόμενο κόσμο της εργασίας και για τη διευκόλυνση της επιτυχούς μετάβασής τους στην απασχόληση·

17.  καλεί συνεπώς, τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενά με τους κοινωνικούς εταίρους, τους φορείς παροχής εκπαίδευσης και κατάρτισης, τις επιχειρήσεις και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους για την ενίσχυση και τη βελτίωση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και τη βελτίωση της ποιότητας και της συνάφειάς τους με την αγορά εργασίας και την αυτο-ανάπτυξη, με στόχο επίσης τη δυνατότητα πρόσβασης των εργαζομένων στη διά βίου μάθηση·

18.  τονίζει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός και ο αυξανόμενος αριθμός επαγγελμάτων υψηλής ειδίκευσης και υψηλής ειδίκευσης απαιτούν στοχευμένες επενδύσεις στη διά βίου μάθηση· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προσφέρουν συνεκτική και ολοκληρωμένη στήριξη για την ανάπτυξη των απαιτούμενων ψηφιακών δεξιοτήτων, μεταξύ άλλων και για τους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας· ζητεί, ως εκ τούτου, στοχευμένες επενδύσεις στην ψηφιακή επανειδίκευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων, ώστε να μπορούν οι εργαζόμενοι να προσαρμόζονται στις αλλαγές και να εξασφαλίζουν υψηλότερους μισθούς·

19.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρέχουν στους νέους κατάλληλο και επαρκές επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες και τις προκλήσεις της αγοράς εργασίας και να αποκτήσουν γνώσεις για την εργασία τους και τα κοινωνικά τους δικαιώματα, ώστε να μην εγκλωβίζονται σε άτυπη ή επισφαλή απασχόληση·

20.  υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη ότι, σε περίπτωση συγκρούσεων μεταξύ θεμελιωδών οικονομικών ελευθεριών και θεμελιωδών κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, τα εργασιακά δικαιώματα θα αντιμετωπίζονται σε ισότιμο επίπεδο με τις οικονομικές ελευθερίες της ενιαίας αγοράς·

21.  ζητεί μια γενική ευρωπαϊκή στρατηγική για την καταπολέμηση της φτώχειας με φιλόδοξους στόχους για τη μείωση της φτώχειας και την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας στην Ευρώπη ως το 2030, σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και λαμβάνοντας υπόψη τους ΣΒΑ·

22.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν χρηματοδοτικά μέσα όπως οι εγγυήσεις για τη νεολαία και τα ευρωπαϊκά προγράμματα προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ανεργία, να ενισχύσουν την απασχολησιμότητα των νέων και να τους ενθαρρύνουν να απασχολούνται σε σταθερές και μη επισφαλείς θέσεις εργασίας·

23.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν πραγματικά μέτρα κατά της φοροαποφυγής και της φορολογικής απάτης, τα οποία θα αποτελέσουν σημαντικό μέσο μείωσης των οικονομικών ανισοτήτων και βελτίωσης της είσπραξης εσόδων από τη φορολογία στα κράτη μέλη·

24.  καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει το πλαίσιό της για την ίδρυση και ανάπτυξη συνεταιρισμών και επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας που εκ φύσεως δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στις δίκαιες συνθήκες εργασίας και στην ενδυνάμωση των εργαζομένων·

25.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την προώθηση της χειραφέτησης των γυναικών μέσω της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης και της δια βίου μάθησης, καθώς και για την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και τη στήριξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας και της εκπροσώπησης των γυναικών σε τομείς προσανατολισμένους στο μέλλον, με στόχο τη διασφάλιση της πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας απασχόληση· ζητεί, ειδικότερα, μεγαλύτερη προώθηση στους τομείς STEM, την ψηφιακή εκπαίδευση, την τεχνητή νοημοσύνη και την χρηματοοικονομική παιδεία, προκειμένου να καταπολεμηθούν τα υπάρχοντα στερεότυπα και να εξασφαλιστεί ότι περισσότερες γυναίκες εισέρχονται σε αυτούς τους τομείς και συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους·

26.  υπογραμμίζει τη σημασία θέσπισης τακτικού διαλόγου ανάμεσα στις γυναίκες που αντιμετωπίζουν φτώχεια και τους αρμόδιους για τη λήψη αποφάσεων φορείς μέσω φόρουμ σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των υφισταμένων πολιτικών και υπηρεσιών και για την πρόταση λύσεων·

27.  υπογραμμίζει την ανάγκη εξασφάλισης επαρκούς χρηματοδότησης για τις ΜΚΟ και τονίζει ότι πρέπει να έχουν πρόσβαση σε πόρους της ΕΕ προκειμένου να παρέχουν καινοτόμους και αποτελεσματικές υπηρεσίες για την καταπολέμηση της φτώχειας·

28.  χαιρετίζει το σχέδιο της Επιτροπής να θεσπίσει μια εγγύηση για τα παιδιά(72) χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση·

29.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή, προσβάσιμη, ενεργειακά αποδοτική και υγιεινή στέγαση για όλους και να προωθήσουν περαιτέρω την κοινωνική στέγαση και την κατασκευή δημόσιων κατοικιών· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τις αποτελεσματικές πολιτικές κοινωνικής στέγασης·

30.  καλεί τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να εγκρίνουν κατάλληλες πολιτικές στέγασης, να δημιουργήσουν κατάλληλες συνθήκες και να στηρίξουν τις επενδύσεις σε κοινωνικές και οικονομικά προσιτές κατοικίες και να καταπολεμήσουν την ενεργειακή ένδεια·

31.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για τις εθνικές στρατηγικές για τους άστεγους, λαμβάνοντας υπόψη τη σχέση μεταξύ της φτώχειας των εργαζομένων και του φαινομένου των αστέγων· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν επείγοντα μέτρα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του προβλήματος των αστέγων και την πρόληψη των αναγκαστικών εξώσεων·

32.  τονίζει τη σημασία της αύξησης της χρηματοδότησης για τους άπορους στο πλαίσιο του νέου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (ΕΚΤ+) ως βασικό στοιχείο ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και τρόπο συμβολής στην καταπολέμηση των χειρότερων μορφών φτώχειας στην ΕΕ, όπως της έλλειψης τροφής και της παιδικής φτώχειας·

Ελάχιστη προστασία των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης

33.  θεωρεί ότι ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα αποσκοπεί στη ρύθμιση των όρων τηλεργασίας σε ολόκληρη την ΕΕ είναι αναγκαίο προκειμένου να διασφαλισθούν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και απασχόλησης στην ψηφιακή οικονομία, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση των ανισοτήτων και στην αντιμετώπιση του προβλήματος της φτώχειας των εργαζομένων·

34.  καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει ένα πλαίσιο της ΕΕ σχετικά με το ελάχιστο εισόδημα·

35.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επενδύσουν σε ενεργητικές πολιτικές για την εργασία για να καταστήσουν τους Ευρωπαίους εργαζόμενους και τις ευρωπαϊκές οικονομίες πιο ανθεκτικές και να χαρίσουν πολύτιμες δεξιότητες στους εργαζόμενους·

36.  αναγνωρίζει τη σημασία της πρότασης της Επιτροπής για μια οδηγία της ΕΕ που θα διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι στην ΕΕ προστατεύονται με επαρκείς κατώτατους μισθούς που επιτρέπουν αξιοπρεπή διαβίωση·

37.  τονίζει ότι η οδηγία θα πρέπει να παρέχει σαφείς διασφαλίσεις στα κράτη μέλη όπου οι μισθοί - κατά γενικό κανόνα - αποτελούν αντικείμενο συλλογικών διαπραγματεύσεων από τους κοινωνικούς εταίρους·

38.  υπενθυμίζει τα προτεινόμενα μέτρα των πολιτικών κατευθυντήριων γραμμών της Επιτροπής για την περίοδο 2019-2024(73), τα οποία έχουν ως στόχο να διασφαλίσουν ότι οι εργαζόμενοι στην Ένωση θα έχουν έναν δίκαιο κατώτατο μισθό που θα επιτρέπει αξιοπρεπή διαβίωση οπουδήποτε κι αν εργάζονται·

39.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με την αρχή της μη οπισθοδρόμησης και ευνοϊκότερες διατάξεις, οι οδηγίες για τα εργασιακά δικαιώματα προβλέπουν ελάχιστα πρότυπα και ότι τα επιμέρους κράτη μέλη είναι ελεύθερα να παρέχουν υψηλότερα επίπεδα προστασίας και πρότυπα·

40.  θεωρεί ότι η παρούσα οδηγία θα πρέπει να διασφαλίζει, μέσω συλλογικών συμβάσεων και θεσμοθετημένων κατώτατων μισθών, ότι κανένας εργαζόμενος ή οικογένειά του δεν κινδυνεύει από τη φτώχεια και ότι όλοι μπορούν να ζουν από την εργασία τους και να συμμετέχουν στην κοινωνία·

41.  υπογραμμίζει ότι η τελική οδηγία θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι νόμιμοι κατώτατοι μισθοί - όταν συντρέχει περίπτωση - θα ορίζονται πάντα πάνω από το όριο της φτώχειας·

42.  ζητεί από τα κράτη μέλη και τους κοινωνικούς εταίρους να διασφαλίσουν ελάχιστα επίπεδα αποδοχών, με σεβασμό των εθνικών πρακτικών, και να λάβουν υπόψη τον αντίκτυπό τους στην ανταγωνιστικότητα, τη δημιουργία απασχόλησης και τη φτώχεια των εργαζομένων·

43.  τονίζει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί ότι οι εργοδότες δεν εφαρμόζουν πρακτικές που αφαιρούν από τους κατώτατους μισθούς το κόστος που απαιτείται για την εκτέλεση της εργασίας, όπως η στέγαση, ο απαιτούμενος ρουχισμός, τα εργαλεία, η ατομική προστασία και ο άλλος εξοπλισμός·

44.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επιβάλουν το νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με τις ελάχιστες συνθήκες εργασίας για όλους τους εργαζομένους, ιδίως για τους εργαζομένους που απασχολούνται υπό επισφαλείς συνθήκες εργασίας, οι οποίες συχνά επηρεάζουν επίσης τους εργαζομένους σε άτυπη ή μη τυπική απασχόληση στο πλαίσιο της περιστασιακής απασχόλησης, και να βελτιώσουν το εν λόγω πλαίσιο αντιμετωπίζοντας τα κενά της νομοθεσίας και βελτιώνοντας τις υφιστάμενες οδηγίες(74) ή μέσω νέων νομικών πράξεων, κατά περίπτωση·

45.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν συστήματα κοινωνικής προστασίας για όλους τους εργαζομένους και καλεί την Επιτροπή να συμπληρώσει και να στηρίξει τις δραστηριότητες των κρατών μελών όσον αφορά την κοινωνική ασφάλιση και την κοινωνική προστασία των εργαζομένων·

46.  επισημαίνει ότι η κινητικότητα των εργαζομένων είναι αναγκαία προκειμένου να αξιοποιηθούν στο έπακρο τα ταλέντα και οι φιλοδοξίες των Ευρωπαίων, μεγιστοποιώντας την οικονομική απόδοση και την ευημερία εταιρειών και επί μέρους ατόμων και παρέχοντας ένα ευρύ φάσμα ευκαιριών απασχόλησης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να άρουν τους υφιστάμενους φραγμούς στην κινητικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

47.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την παροχή εύλογης προσαρμογής για άτομα με αναπηρίες στον χώρο εργασίας(75)·

48.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν στρατηγικές που ενισχύουν τη φτώχεια των εργαζομένων, όπως οι αδήλωτες υπερωρίες, ο αναξιόπιστος ή απρόβλεπτος προγραμματισμός των ωρών εργασίας από τον εργοδότη, οι συμβάσεις μηδενικών ωρών εργασίας, η αδήλωτη εργασία και η παραοικονομία· υπενθυμίζει ότι η υγεία και ασφάλεια στον τόπο εργασίας αποτελούν ευθύνη των εργοδοτών και ότι η σχετική με την εργασία κατάρτιση πρέπει να λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας·

49.  σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Κορυφής της Επιτροπής για την εργασία σε πλατφόρμες, η οποία επιδίωξε να διερευνήσει τις δυνατότητες βελτίωσης των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες, αναβλήθηκε λόγω της κρίσης COVID-19· προτρέπει την Επιτροπή να διεξάγει αυτή τη διάσκεψη το συντομότερο δυνατόν·

50.  επισημαίνει τις κοινωνικές συνέπειες της εργασίας σε πλατφόρμες, δηλαδή των εργαζομένων που δεν απολαύουν εργασιακών δικαιωμάτων και κοινωνικής προστασίας, και δεν καταβάλλουν εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και φόρους·

51.  συμφωνεί με το σχέδιο της Επιτροπής να εγκρίνει νομοθετική πρόταση(76) σχετικά με τους εργαζομένους σε πλατφόρμες· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι εργασιακές σχέσεις μεταξύ πλατφορμών και εργαζομένων είναι προσαρμοσμένες στις νέες πραγματικότητες μιας ψηφιοποιημένης κοινωνίας και οικονομίας και αποσαφηνίζονται καλύπτοντας τους εν λόγω εργαζομένους μέσω της ισχύουσας εργατικής νομοθεσίας και των διατάξεων κοινωνικής ασφάλισης, προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας, οι δεξιότητες και η εκπαίδευση των εργαζομένων σε πλατφόρμες, και να εξασφαλιστούν για αυτούς προβλέψιμες ώρες εργασίας·

52.  τονίζει ότι μια νομοθετική πρόταση της ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες μπορούν να συγκροτούν συνδικαλιστικές οργανώσεις για τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων·

53.  παροτρύνει τα κράτη μέλη να μεταφέρουν άμεσα στο εθνικό τους δίκαιο και να εφαρμόσουν πλήρως την οδηγία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής(77)·

54.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή και ποιοτική παιδική φροντίδα εν γένει και, ειδικότερα, για τους μόνους γονείς, τους γονείς παιδιών με αναπηρίες και τους γονείς μεγάλων νοικοκυριών· υπενθυμίζει ότι η πρόσβαση στην παιδική φροντίδα έχει ιδιαίτερη σημασία για τα άτομα που αναζητούν εργασία και τους εργαζομένους που βρίσκονται σε ασταθή κατάσταση απασχόλησης, ανεξάρτητα από τη φύση της σύμβασης, καθώς και την πρόσβαση σε εγκαταστάσεις φροντίδας για άτομα με αναπηρία ή εξαρτώμενους συγγενείς, προκειμένου να αποτραπεί η παγίδευση των εν λόγω εργαζομένων με ευθύνες φροντίδας σε επισφαλή εργασία, η οποία συχνά οδηγεί σε φτώχεια των εργαζομένων·

55.  τονίζει ότι οι καλύτερες επιλογές σε σχέση με τις γονικές άδειες θα έχουν θετικό αντίκτυπο στις ευκαιρίες απασχόλησης των γυναικών· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για να εγγυηθούν ότι οι αποδέκτες της καταβολής ή των επιδομάτων γονικής άδειας θα απολαμβάνουν προστασία ώστε να μην βρεθούν κάτω από το όριο της φτώχειας·

56.  τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους κανόνες για την ισότητα, να αντιμετωπιστούν όλες οι μορφές διακρίσεων, ιδίως όσον αφορά τους μισθούς και τις συνθήκες εργασίας, να παρασχεθούν ίσες ευκαιρίες και να καλυφθούν τα κενά στη νομοθεσία που επηρεάζουν τις μειονεκτούσες ομάδες· ζητεί, επίσης, την κατάργηση των προσκομμάτων για την οριζόντια οδηγία για την καταπολέμηση των διακρίσεων·

57.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ίση συμμετοχή και ευκαιρίες για άνδρες και γυναίκες στην αγορά εργασίας και να εισαγάγει πρωτοβουλίες για την προώθηση της πρόσβασης των γυναικών στη χρηματοδότηση, τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και την οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών·

58.  υπογραμμίζει ότι η αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων και του επακόλουθου συνταξιοδοτικού χάσματος είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση της φτώχειας των εργαζόμενων γυναικών· επισημαίνει τη σημασία της παροχής κατάλληλης οικονομικής στήριξης για την παιδική φροντίδα κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας και της γονικής άδειας·

59.  ζητεί από τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο ενσωμάτωσης των περιόδων ανατροφής παιδιών στα συνταξιοδοτικά συστήματα όταν οι γυναίκες δεν είναι σε θέση να εργαστούν και να καταβάλουν τις κατάλληλες εισφορές κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων·

60.  τονίζει ότι τα μέτρα για τη διαφάνεια των αμοιβών θα πρέπει να αποσκοπούν στην επίτευξη ίσης αμοιβής και θα πρέπει να επιτρέπουν στους κοινωνικούς εταίρους να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου·

61.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει στρατηγική για τις αναπηρίες πέραν του 2020 με σκοπό να εξασφαλισθεί η πλήρης ένταξη των ατόμων με αναπηρίες στην αγορά εργασίας, με σαφή εστίαση στην καταπολέμηση της φτώχειας των εργαζομένων· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα άτομα με αναπηρίες θα διαθέτουν τις αναγκαίες δεξιότητες ώστε να βρουν απασχόληση στην ελεύθερη αγορά εργασίας, και ότι θα καλύπτονται από την εργασιακή νομοθεσία, από κοινωνική ασφάλιση, και ελάχιστο επίπεδο μισθών·

62.  καλεί τα κράτη μέλη να μην στερούν από τα άτομα με αναπηρίες τις παροχές που καλύπτουν το πρόσθετο κόστος αναπηρίας τους, όταν αυτά εισέρχονται στην αγορά εργασίας ή όταν υπερβαίνουν ένα ορισμένο όριο εισοδήματος, δεδομένου ότι αυτή η πρακτική συμβάλλει στη φτώχεια των εργαζομένων· καλεί τα κράτη μέλη να εργαστούν για την υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία ώστε να ξεπεράσουν τα εμπόδια·

63.  καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι τα άτομα με αναπηρίες θα μπορούν να ασκούν την εργασία τους και τα συνδικαλιστικά τους δικαιώματα επί ίσοις όροις με τους υπόλοιπους·

64.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του(78) προς την Επιτροπή να παρουσιάσει χωρίς καθυστέρηση δεσμευτικά μέτρα για τη μισθολογική διαφάνεια σύμφωνα με τη δέσμευσή της στη στρατηγική για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2020-2025(79)· θεωρεί ότι τα μέτρα αυτά θα πρέπει να σέβονται πλήρως την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων σε εθνικό επίπεδο·

65.  επιμένει ότι η μισθολογική διαφάνεια θα πρέπει να ασκείται από τους εργοδότες τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις ιδιαιτερότητες των ΜΜΕ, αποτρέποντας παράλληλα κάθε πρακτική που υπονομεύει την επίτευξη της αρχής της «ίσης αμοιβής για ίση εργασία»·

66.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν τη φτώχεια των εργαζομένων που επηρεάζει τους νέους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα κατά της ψευδούς αυτοαπασχόλησης και της εκμετάλλευσης των νέων μέσω χαμηλών μισθών και ασαφών ή άδικων συνθηκών εργασίας που ενδέχεται να οδηγήσουν σε φτώχεια των εργαζομένων· επιβεβαιώνει την επείγουσα ανάγκη για επανεξέταση και ενίσχυση του ευρωπαϊκού πλαισίου ποιότητας για την πρακτική άσκηση με σκοπό να συμπεριληφθεί στα κριτήρια ποιότητας η αρχή της αμοιβής της πρακτικής άσκησης και της μαθητείας, καθώς και να εξασφαλισθεί επαρκής πρόσβαση σε καθεστώτα κοινωνικής προστασίας· επιβεβαιώνει ότι η ανεργία των νέων δεν θα πρέπει να θεωρείται φτηνή εργασία και ότι θα πρέπει να εξασφαλισθούν ίσοι όροι εργασίας και ίσοι μισθοί, καθώς και συμβάσεις τακτικής εργασίας για τους νέους, που θα βασίζονται μεταξύ άλλων στην εμπειρία και τα προσόντα τους·

67.  εκφράζει την ανησυχία του ότι η άτυπη και η επισφαλής απασχόληση μπορεί να αυξηθούν λόγω της κρίσης της νόσου COVID-19· τονίζει ότι ο θεσμοθετημένος ελάχιστος μισθός θα πρέπει να καλύπτει όλους τους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων των κατηγοριών των εργαζομένων που υπόκεινται επί του παρόντος σε εξαιρέσεις, όπως οι εργαζόμενοι με καθεστώς άτυπης απασχόλησης·

68.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συλλέξουν λεπτομερέστερα στατιστικά στοιχεία σχετικά με την αύξηση της επισφαλούς απασχόλησης και ορισμένων μορφών άτυπης απασχόλησης στις αγορές εργασίας και να λάβουν μέτρα αντιμετώπισής τους μέσω της προσαρμογής και του εκσυγχρονισμού της ισχύουσας εργατικής νομοθεσίας·

69.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πρωτοβουλίες των κρατών μελών που αποσκοπούν στη μείωση της επισφαλούς απασχόλησης και στην εξάλειψη των δόλιων πρακτικών με στόχο τη μείωση των μισθών και την αποφυγή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης(80), και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις, εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων της, όπως ορίζεται από τις Συνθήκες·

70.  υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι οι δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης θα πρέπει να συνεχίσουν να προσφέρουν όσο το δυνατόν περισσότερες ευκαιρίες για ποιοτική απασχόληση·

71.  παροτρύνει τα κράτη μέλη να καταργήσουν σταδιακά τη χρήση των συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν την ακούσια μερική απασχόληση και να καταβάλουν ιδιαίτερες προσπάθειες για την προώθηση της εργασίας αορίστου χρόνου και τον περιορισμό της χρήσης διαρκώς ανανεούμενων συμβάσεων ορισμένου χρόνου·

72.  πιστεύει ακράδαντα ότι ο εργοδότης φέρει την πλήρη ευθύνη για την παροχή του αναγκαίου εξοπλισμού, ρουχισμού και ασφάλισης στον εργαζόμενο, προκειμένου αυτός να ασκήσει την εργασία του χωρίς κόστος για τον ίδιο· τονίζει ότι οι εργοδότες είναι εξ ολοκλήρου υπεύθυνοι για τις δαπάνες ή την κατάρτιση που είναι αναγκαία για την άσκηση των καθηκόντων που συνεπάγεται η θέση εργασίας·

73.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ορθή επιβολή του δικαίου της ΕΕ σχετικά με την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και, ειδικότερα, να διασφαλίσουν ότι οι εργαζόμενοι ενημερώνονται σχετικά με τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τις διαδικαστικές εγγυήσεις τους σε γλώσσα που κατανοούν πριν από την υπογραφή των συμβάσεών τους(81)· καλεί την Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας (ELA) και τα κράτη μέλη να παρακολουθούν τη συμμόρφωση με την ισχύουσα εργατική και κοινωνική νομοθεσία· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν επιθεωρήσεις εργασίας και να συμπεριλάβουν την ELA σε διασυνοριακές υποθέσεις·

74.  τονίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι εθνικές επιθεωρήσεις εργασίας διενεργούν αποτελεσματικούς και επαρκείς ελέγχους και επιθεωρήσεις, παρέχουν κατάλληλους μηχανισμούς υποβολής καταγγελιών και σέβονται τα δικαιώματα όλων των εργαζομένων, ιδίως εκείνων που απασχολούνται σε επισφαλείς θέσεις εργασίας και ορισμένες μορφές άτυπης απασχόλησης, και να εξασφαλίζουν την επαρκή χρηματοδότησή τους·

75.  καλεί τα κράτη μέλη να επιβάλλουν την αναθεωρημένη οδηγία για την απόσπαση εργαζομένων στο εθνικό τους δίκαιο, διασφαλίζοντας πραγματική προστασία για τους εργαζομένους αυτής της κατηγορίας·

76.  επιμένει ότι η παρακολούθηση και ο έλεγχος είναι ιδιαίτερα σημαντικοί σε περιπτώσεις υπηκόων τρίτων χωρών που εργάζονται στο εσωτερικό της Ένωσης για τη διασφάλιση της προστασίας τους και την αποφυγή καταχρήσεων· καλεί τα κράτη μέλη να επιδιώξουν εντατική συνεργασία με την ELA στο πλαίσιο αυτό·

77.  ζητεί να διαθέτει η ELA πραγματικές εξουσίες επιθεώρησης για την αποτελεσματική καταπολέμηση των παράνομων πρακτικών και της εκμετάλλευσης και κατάχρησης των εργαζομένων·

78.  χαιρετίζει τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής της 16ης Ιουλίου 2020 για την προστασία των εποχικά εργαζομένων και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 9ης Οκτωβρίου 2020 για τους εποχικά εργαζόμενους·

79.  σημειώνει τον μεγάλο αριθμό αναφορών που λαμβάνει η Επιτροπή Αναφορών και οι οποίες καταγγέλλουν την καταχρηστική χρήση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου τόσο στον δημόσιο(82) όσο και στον ιδιωτικό(83) τομέα, και σημειώνει στο πλαίσιο αυτό ότι οι συχνότερα αναφερόμενοι λόγοι εργασιακού άγχους αφορούν την επισφαλή εργασία· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τις εν λόγω αναφορές και να δώσει μια καλύτερη απάντηση, σύμφωνα με τις αρμοδιότητές της και τις αρμοδιότητες των κρατών μελών, προκειμένου να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά η φτώχεια των εργαζομένων, ο κοινωνικός αποκλεισμός και η επισφαλής εργασία·

80.  θεωρεί ότι η πορνεία αποτελεί σοβαρή μορφή βίας και εκμετάλλευσης που πλήττει ως επί το πλείστον τις γυναίκες και τα παιδιά· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την καταπολέμηση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών αιτίων της πορνείας και για τη στήριξη των εκδιδομένων προσώπων προκειμένου να καταστεί δυνατή η κοινωνική και επαγγελματική τους επανένταξη·

81.  είναι της άποψης ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις αξίες και τις πολιτικές που προωθούν την εργασία και τη σχέση της με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων, αλλά και ότι οι εν λόγω αξίες και πολιτικές θα πρέπει να συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση του κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος των ανθρώπων·

82.  επικροτεί την έγκριση της δέσμης μέτρων για την κινητικότητα· θεωρεί ότι η δέσμη μέτρων για την κινητικότητα αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την καταπολέμηση του κοινωνικού ντάμπινγκ και της φτώχειας των εργαζομένων στον τομέα των μεταφορών· ζητεί την ταχεία και πλήρη εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2020/1054(84) σχετικά με τον χρόνο οδήγησης, τις περιόδους ανάπαυσης και τους ταχογράφους προς όφελος των οδηγών φορτηγών σε ολόκληρη την Ευρώπη· τονίζει ότι πρέπει να αναληφθούν περαιτέρω και παρόμοιες πρωτοβουλίες για να καταπολεμηθεί το κοινωνικό ντάμπινγκ και η φτώχεια των εργαζομένων σε άλλους κλάδους που επηρεάζονται από κοινωνικό ντάμπινγκ και κακές συνθήκες εργασίας, όπως οι εναέριες μεταφορές και η ναυτιλία·

83.  θεωρεί ότι η πρακτική άσκηση θα πρέπει να θεωρείται από τις εταιρείες επένδυση και όχι δωρεάν εργασία· υπενθυμίζει ότι οι νέοι συχνά δεν έχουν άλλες πηγές εισοδήματος όσο πραγματοποιούν πρακτική άσκηση· θεωρεί ότι η συμβολή των ασκουμένων είναι πολύτιμη και ουσιαστική και αξίζει να αμείβεται· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βάλουν τέλος στην πρακτική της μη αμειβόμενης πρακτικής άσκησης και να εξασφαλίσουν την ύπαρξη πρακτικής άσκησης υψηλής ποιότητας με αξιοπρεπή αμοιβή·

84.  θεωρεί ότι οι νεαροί ενήλικες εργαζόμενοι θα πρέπει να αμείβονται βάσει του επιπέδου εμπειρίας τους και να μην υπόκεινται σε διακρίσεις που συνεπάγονται σημαντικά χαμηλότερο μισθό αποκλειστικά και μόνο βάσει της ηλικίας τους· ζητεί, ως εκ τούτου, από τα κράτη μέλη να βάλουν τέλος στην πρακτική του θεσμοθετημένου κατώτερου του ελάχιστου μισθού για τους νεαρούς ενήλικες εργαζόμενους·

Συλλογικές συμβάσεις

85.  επισημαίνει ότι η αυτονομία των κοινωνικών εταίρων αποτελεί πολύτιμο πλεονέκτημα και τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί σε κάθε κράτος μέλος και να παρακολουθείται η τήρησή της σε επίπεδο ΕΕ· επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής(85) για προστασία και ενίσχυση των συστημάτων συλλογικών διαπραγματεύσεων σε εθνικό, και ιδίως τομεακό, επίπεδο·

86.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τη χρήση του ΕΚΤ+ για την οικοδόμηση ικανοτήτων των κοινωνικών εταίρων με στόχο την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ευρώπη· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν τα αναγκαία θεσμικά όργανα και μηχανισμούς για τη στήριξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων, με ειδική εστίαση στις κλαδικές συλλογικές διαπραγματεύσεις· καλεί τα κράτη μέλη να διαβουλεύονται με τους κοινωνικούς εταίρους και να τους δίνουν δυνατότητα συμμετοχής στη διαμόρφωση τυχόν νομοθεσίας που τους αφορά·

87.  αναγνωρίζει την πρόταση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία τα κράτη μέλη προβλέπουν μέτρα που καθιστούν δυνατές τις συλλογικές διαπραγματεύσεις όταν η κάλυψη είναι μικρότερη από το 70 %(86) των εργαζομένων· τονίζει ότι οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την ανάληψη παρόμοιας δράσης· πιστεύει ότι οποιαδήποτε δράση αναλαμβάνεται στο πλαίσιο αυτό δεν πρέπει να θίγει την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων·

88.  καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν το δικαίωμα το δικαίωμα οργάνωσης και συλλογικής διαπραγμάτευσης όλων των εργαζομένων, και να αναλαμβάνουν άμεσα δράση σε περίπτωση παραβίασης αυτού του δικαιώματος·

89.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν πρόσβαση στον χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της εξ αποστάσεως εργασίας, με σκοπό την οργάνωση, την ανταλλαγή πληροφοριών και τη διαβούλευση·

90.  προτρέπει την Επιτροπή, προκειμένου να αποφευχθεί ο ανταγωνισμός σε βάρος των μισθών, να βελτιώσει τις οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις(87) κατά τρόπο ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτές με επιτυχία μόνο όσοι δεν υπονομεύουν τις ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις· καλεί τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για τη συμμόρφωση, την παρακολούθηση και την επιβολή·

91.  αναγνωρίζει ότι η ψηφιοποίηση και η παγκοσμιοποίηση οδήγησαν σε σημαντική αύξηση της αυτοαπασχόλησης και των άτυπων μορφών εργασίας· επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής να αξιολογήσει κατά πόσον είναι αναγκαία η θέσπιση μέτρων σε επίπεδο ΕΕ που θα επιτρέπουν σε μεμονωμένους αυτοαπασχολούμενους να ενώνονται και να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις, καθώς και τη δέσμευσή της να προτείνει κανονιστικές αλλαγές όπου είναι αναγκαίο και την πρόσφατη δημόσια διαβούλευση για το θέμα αυτό· αναμένει τη δημοσίευση της εκτίμησης επιπτώσεων για τις αρχικές επιλογές για μελλοντική δράση· τονίζει ότι αυτό δεν πρέπει να καθυστερήσει καμία άλλη πρωτοβουλία της Επιτροπής για καταπολέμηση της ψευδούς αυτοαπασχόλησης και για την εγγύηση των δικαιωμάτων των εργαζόμενων σε καθεστώς άτυπης απασχόλησης·

92.  πιστεύει ότι κάθε εργαζόμενος πρέπει να έχει πρόσβαση σε πλήρη επισκόπηση της ταυτότητας του εργοδότη του και των μισθολογικών και εργασιακών δικαιωμάτων του, είτε σύμφωνα με την κλαδική συλλογική σύμβαση είτε σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία· πιστεύει ότι οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να είναι διαθέσιμες στις επιθεωρήσεις εργασίας· πιστεύει ότι αυτό θα μπορούσε να πάρει τη μορφή μιας ειδικής κάρτας ταυτότητας για τους διασυνοριακούς εργαζόμενους, πρακτική η οποία έχει ήδη αποδειχθεί αποτελεσματική σε ορισμένα κράτη μέλη· καλεί, εν προκειμένω, την Επιτροπή να εισαγάγει σύντομα έναν ψηφιακό ευρωπαϊκό αριθμό κοινωνικής ασφάλισης· πιστεύει ότι ένας ευρωπαϊκός αριθμός κοινωνικής ασφάλισης έχει σημαντική πιθανότητα να λειτουργήσει ως μηχανισμός ελέγχου τόσο για τα φυσικά πρόσωπα όσο και για τις αρμόδιες αρχές, ώστε να διασφαλιστεί η καταβολή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης σύμφωνα με τις υποχρεώσεις, και να καταπολεμηθεί η απάτη στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης·

Κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19

93.  καλεί την Επιτροπή να ανταποκριθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να επεκτείνει τη στήριξη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις υπό την διεύθυνση γυναικών κατά τη διάρκεια και μετά την κρίση·

94.  υπενθυμίζει ότι η κρίση της νόσου COVID-19 έχει πλήξει σημαντικά τους εργαζόμενους και τα μειονεκτούντα άτομα· υπενθυμίζει ότι οι πολιτικές αποκρίσεις στην πανδημία πρέπει να επικεντρώνονται στον άνθρωπο και να βασίζονται στην παγκόσμια αλληλεγγύη· επιμένει ότι τα μέτρα για την καταπολέμηση της φτώχειας και της φτώχειας των εργαζομένων είναι ιδιαίτερα αναγκαία και θα πρέπει να αποσκοπούν στην ταχεία, δίκαιη και πράσινη ανάκαμψη· καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν κατάλληλη προστασία για όλους τους ευάλωτους εργαζόμενους κατά τη διάρκεια της πανδημίας και να συνεργαστούν με τους κοινωνικούς εταίρους για την ανάπτυξη αποτελεσματικών, πρακτικών και δίκαιων λύσεων απέναντι στις προκλήσεις που δημιουργεί η πανδημία· υπενθυμίζει εν προκειμένω ότι σημαντικό ποσοστό των πρόσθετων πόρων στο πλαίσιο της Συνδρομής στην Ανάκαμψη για τη Συνοχή και τις Περιοχές της Ευρώπης (REACT-EU) θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την αύξηση της διαθεσιμότητας πόρων του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (FEAD) με σκοπό την παροχή βοήθειας προς αυτούς· υπογραμμίζει ομοίως τη σημασία της διασφάλισης ότι το ΕΚΤ+ θα λάβει επαρκείς πόρους στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο·

95.  προτρέπει την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στον οικονομικό αντίκτυπο των συστημάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας, στους μόνιμα ή προσωρινώς απολυθέντες εργαζομένους και στον κοινωνικό αντίκτυπο που αφορά τα άτομα που βρίσκονται σε επισφαλή κατάσταση· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας δεν είναι πανομοιότυπα σε όλα τα κράτη μέλη και ότι τα επιδόματα ποικίλλουν σημαντικά, ενώ οι εργαζόμενοι με χαμηλά επιδόματα απειλούνται ιδιαίτερα από τη φτώχεια των εργαζομένων· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, για τον σκοπό αυτό, να προστατεύσουν τους εργαζομένους ώστε να τους βοηθήσουν να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους, μεταξύ άλλων με την παροχή οικονομικής στήριξης, όπως μέσω συστημάτων μειωμένου ωραρίου και στήριξης των ατόμων σε επισφαλή απασχόληση και σε ορισμένες μορφές άτυπης εργασίας, και να εξετάσουν το ενδεχόμενο οικονομικής στήριξης για ορισμένους τύπους μεμονωμένων αυτοαπασχολούμενων που έχασαν την οικονομική τους βάση λόγω της κρίσης· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να προστατεύσουν τα άτομα που βρίσκονται σε επισφαλή κατάσταση··

96.  καλεί τα κράτη μέλη να υποβάλει προτάσεις για ελάχιστα πρότυπα όσον αφορά τις αντίστοιχες εθνικές ασφαλίσεις ανεργίας και ελάχιστα συστήματα ασφάλειας με τη μορφή νομικών κανονισμών-πλαισίων, προκειμένου να παρέχουν καλύτερη κοινωνική ασφάλιση στους εργαζόμενους και στους κατοίκους της Ευρώπης·

97.  ζητεί να ληφθούν μέτρα ώστε να αποτραπεί μια νέα αύξηση της ακούσιας μερικής απασχόλησης ως αποτέλεσμα της νόσου COVID-19·

98.  υπενθυμίζει τις ανησυχητικές αναφορές που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της κρίσης σχετικά με παραβιάσεις των δικαιωμάτων των διασυνοριακών και εποχικών εργαζομένων όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσής τους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν τις καταχρηστικές πρακτικές και να διασφαλίσουν τα δικαιώματα των εποχικών και διασυνοριακών εργαζομένων που απασχολούνται σε ολόκληρη την αλυσίδα υπεργολαβίας και εφοδιασμού· καλεί, εν προκειμένω, τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν κατάλληλη και οικονομικά προσιτή στέγαση για τους εργαζόμενους, χωρίς να παρακρατείται το κόστος αυτής από τον μισθό τους·

99.  τονίζει ότι η κρίση COVID-19 κατέδειξε τη σημασία της απασχόλησης σε επαγγέλματα που έχουν χαρακτηριστεί συστημικά σημαντικά για την οικονομία και την κοινωνία μας· υπενθυμίζει ότι πολλοί από αυτούς τους εργαζόμενους πρώτης γραμμής βρίσκονται σε χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας σε ορισμένα κράτη μέλη, συχνά υποτιμούνται και αμείβονται ανεπαρκώς, και συχνά εξαναγκάζονται σε επισφαλείς συνθήκες εργασίας, εν μέρει λόγω έλλειψης υγειονομικής και κοινωνικής προστασίας· τονίζει ότι τα επαγγέλματα αυτά ασκούνται κυρίως από γυναίκες· επισημαίνει την ανάγκη για ανοδική σύγκλιση όσον αφορά την παροχή φροντίδας·

100.  τονίζει ότι προκειμένου να αντιμετωπίσουν σοβαρούς κλυδωνισμούς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγκρίνουν μακροπρόθεσμες στρατηγικές με σκοπό τη διατήρηση θέσεων εργασίας και δεξιοτήτων των εργαζομένων, και να μειώσουν την πίεση που ασκείται στα δημόσια οικονομικά των κρατών·

101.  καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα, η οποία να ανταποκρίνεται στις κοινωνικές επιπτώσεις που υφίστανται τα άτομα που έχουν ευθύνες φροντίδας, και τα οποία είναι, κατά το πλείστον, γυναίκες· τονίζει ότι η εν λόγω στρατηγική θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις στην οικονομία της περίθαλψης, την ενίσχυση πολιτικών για την εξισορρόπηση της εργασίας και των ευθυνών φροντίδας καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής ενός ατόμου, και την κάλυψη των ελλείψεων εργατικού δυναμικού, ιδίως μέσω της κατάρτισης, της αναγνώρισης των δεξιοτήτων και των καλύτερων συνθηκών εργασίας σε αυτούς τους τομείς.

102.  αναμένει την επικείμενη πρόταση της Επιτροπής για ένα ευρωπαϊκό σύστημα αντασφάλισης των παροχών ανεργίας μακράς διαρκείας, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι απολύσεις κατά πάσα πιθανότητα θα αυξηθούν· ζητεί η πρόταση αυτή να καλύπτει τις χώρες της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), με τη δυνατότητα να επιτραπεί σε χώρες εκτός ΟΝΕ να προσχωρήσουν·

103.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αμβλύνουν τις σοβαρότερες επιπτώσεις της νόσου COVID-19 μέσω στοχευμένης ευρωπαϊκής και εθνικής στήριξης και με διάθεση επαρκών πόρων· επικροτεί, εν προκειμένω, τη δημιουργία του προσωρινού μέσου για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) και καλεί τα κράτη μέλη να το εφαρμόσουν σύντομα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η χρηματοδοτική βοήθεια δεν θα παρέχεται σε επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες σε χώρες που αναφέρονται στο παράρτημα Ι των συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με τον αναθεωρημένο ενωσιακό κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι δικαιούχοι συμμορφώνονται με τις θεμελιώδεις αξίες που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες και ότι οι εταιρείες που λαμβάνουν δημόσια οικονομική στήριξη προστατεύουν τους εργαζομένους, εγγυώνται αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, σέβονται τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τις ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις, καταβάλλουν τους φόρους που τους αναλογούν και αποφεύγουν την επαναγορά μετοχών ή την καταβολή πριμ στη διοίκηση ή μερισμάτων στους μετόχους·

104.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να επενδύσουν στην αύξηση πρόσβασης σε ευρυζωνικό διαδίκτυο και στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και μάθηση σε αγροτικές περιοχές που κινδυνεύουν από ερήμωση και διαγενεακά μεταβιβαζόμενη φτώχεια·

105.  προτείνει να ληφθούν προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της δυνητικής υψηλής ανεργίας μέσω των πολιτικών της ΕΕ και των εθνικών προγραμμάτων απασχόλησης, και για την προώθηση των πράσινων, ψηφιακών, κοινωνικών, βιώσιμων και δίκαιων μεταβάσεων που δεν αφήνουν κανέναν στο περιθώριο, επενδύοντας σε νέες, βιώσιμες και προσβάσιμες ποιοτικές θέσεις εργασίας, προγράμματα επαναπροσδιορισμού, υποδομές προσανατολισμένες στο μέλλον, καινοτομία και ψηφιακές αλλαγές· θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση της απασχόλησης των νέων·

106.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κρίσης και να διευκολύνουν τη μετάβαση λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές ιδιαιτερότητες και, ως εκ τούτου, να εγγυηθούν την ταχεία κατανομή της διαθέσιμης χρηματοδότησης, όπως μέσω της κατάρτισης για μελλοντοστραφείς θέσεις εργασίας, της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης, μέσω, προς τούτο, και της οικονομικής μεγέθυνσης του ΕΚΤ+·

107.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρακολουθούν συγκεκριμένους τομείς που χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό εργασιακής ανασφάλειας, προκειμένου να αποφεύγεται η εκμετάλλευση των εργαζομένων σε τομείς όπως η προσωρινή εργασία στον γεωργικό κλάδο, όπου οι εποχικοί εργαζόμενοι έρχονται αντιμέτωποι με καταχρηστικές συνθήκες απασχόλησης, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις παραβιάζουν όχι μόνο τα εργασιακά δικαιώματα αλλά και τα θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων·

108.  τονίζει ότι οι εργαζόμενοι χαμηλού εισοδήματος αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο έκθεσης στη νόσο COVID-19 επειδή εργάζονται σε τομείς με σημαντικά περισσότερη ανθρώπινη επαφή, όπως ο τομέας παροχής φροντίδας και ο τομέας των μεταφορών, ή επειδή αναλαμβάνουν εργασία μέσω διαδικτυακών πλατφορμών χωρίς δυνατότητα τηλεργασίας· ασκεί έντονη κριτική για την καθυστέρηση της ταξινόμησης της νόσου COVID-19 στην οδηγία σχετικά με τους βιολογικούς παράγοντες(88)· ζητεί την επείγουσα αναθεώρηση της οδηγίας σχετικά με τους βιολογικούς παράγοντες με σκοπό την όσο το δυνατόν ταχύτερη προσαρμογή της σε παγκόσμιες πανδημίες και άλλες έκτακτες καταστάσεις, προκειμένου να διασφαλίζεται η πλήρης προστασία των εργαζομένων έναντι των κινδύνων έκθεσης·

109.  επισημαίνει ότι οι εργαζόμενοι χαμηλού εισοδήματος εργάζονται συχνά σε τομείς που ενέχουν υψηλό κίνδυνο σωματικής καταπόνησης, η οποία ενδέχεται να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις για τη σωματική και την πνευματική ευεξία και να επηρεάζει τη δυνατότητά τους να έχουν εισόδημα στο μέλλον· πιστεύει ότι η ισχύουσα νομοθεσία για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία δεν εστιάζει σε επαρκή βαθμό στην πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει το συντομότερο δυνατό ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία μετά το 2020, να εντοπίσει τις προκλήσεις, και να παρουσιάσει μέσα με τα οποία αυτές θα μπορέσουν να αντιμετωπιστούν από τους εργαζόμενους σε χαμηλά αμειβόμενους τομείς· τονίζει ότι η στρατηγική πρέπει να περιλαμβάνει εστίαση στους εργαζόμενους σε πλατφόρμες και στους εργαζόμενους σε άτυπο καθεστώς απασχόλησης· καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει την οδηγία 2004/37/ΕΚ(89), αναθεωρώντας και επεκτείνοντας το πεδίο εφαρμογής των οριακών τιμών επαγγελματικής έκθεσης για μια σειρά από καρκινογόνους ή μεταλλαξιογόνους ουσίες·

110.  επισημαίνει ότι το άγχος που συνδέεται με την εργασία παρατηρείται σε μεγάλο βαθμό σε τομείς χαμηλού εισοδήματος· θεωρεί ότι το άγχος που συνδέεται με την εργασία πρέπει να αποτελέσει βασική προτεραιότητα στον ευρωπαϊκό κανονισμό για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, σε στενή συνεργασία με τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους, να προτείνουν οδηγία για το άγχος που συνδέεται με την εργασία και να θεσπίσουν κατευθυντήριες γραμμές για τις εταιρείες για την αντιμετώπισή του, ζητώντας από όλες τις επιχειρήσεις να εκπονήσουν μια εταιρική πολιτική σχετικά με το άγχος που συνδέεται με την εργασία·

111.  θεωρεί ότι έχει τεράστια σημασία να διασφαλισθεί ότι η εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψης για την Ευρώπη στοχεύει στην εξάλειψη της φτώχειας και των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων. και βασίζεται σε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό που περιλαμβάνει στόχους και σημεία αναφοράς, προκειμένου να υπολογιστεί επακριβώς η πρόοδος που έχει σημειωθεί· επισημαίνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να συμμετάσχει πλήρως τόσο στον εκ των προτέρων όσο και στον εκ των υστέρων έλεγχο του σχεδίου ανάκαμψης και ότι όλα τα εκλεγμένα μέλη του πρέπει να συμμετάσχουν επίσημα προκειμένου να διασφαλισθεί η πλήρως δημοκρατική και διαφανής διαδικασία αξιολόγησης και υλοποίησης·

o
o   o

112.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 23 της 27.1.2010, σ. 35. (2) ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16. (3) ΕΕ L 180 της 19.7.2000, σ. 22. (4) ΕΕ C 9 E της 15.1.2010, σ. 11. (5) ΕΕ C 70 E της 8.3.2012, σ. 8. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0176. (7) ΕΕ C 366 της 27.10.2017, σ. 19. (8) ΕΕ C 482 της 23.12.2016, σ. 31. (9) ΕΕ C 76 της 28.2.2018, σ. 93. (10) ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 164. (11) ΕΕ C 346 της 27.9.2018, σ. 156. (12) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0054. (13) ΕΕ C 334 της 19.9.2018, σ. 88. (14) https://www.ituc-csi.org/ituc-global-rights-index-2019 (15) https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/sdg_01_41/default/table?lang=en (16) Household Finance and Consumption Network, ‘The Household Finance and Consumption Survey : European Central Bank Statistics (Δίκτυο για τα Οικονομικά και την Κατανάλωση, «Έρευνα σχετικά με τα οικονομικά και την κατανάλωση των νοικοκυριών: Στατιστικές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας), Paper Series αριθ. 36, Μάρτιος 2020, σ. 25. https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/scpsps/ecb.sps36~0245ed80c7.en.pdf?bd73411fbeb0a33928ce4c5ef2c5e872 (17) Household Finance and Consumption Network, ‘The Household Finance and Consumption Survey: Wave 2017 – Statistical tables’ (Δίκτυο για τα Οικονομικά και την Κατανάλωση, «Έρευνα σχετικά με τα οικονομικά και την κατανάλωση των νοικοκυριών: Κύμα του 2017 – Στατιστικοί πίνακες»), Ιούνιος 2020, σ. 5. https://www.ecb.europa.eu/home/pdf/research/hfcn/HFCS_Statistical_Tables_Wave_2017.pdf?656f4e10de45c91c3c882840e9174eac (18) https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/society/20200227STO73519/to-chasma-amoivon-metaxu-ton-duo-fulon-stin-ee-stoicheia-kai-arithmoi-grafima (19) Η διόρθωση είναι μια στατιστική μέθοδος που επιτρέπει τη σύγκριση των πληθυσμών λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές στην κατανομή των διαφόρων παραγόντων (τομέας δραστηριότητας, ηλικία, επάγγελμα κ.λπ.) μεταξύ αυτών των πληθυσμών. Το μη διορθωμένο μισθολογικό χάσμα υπολογίζεται ως η σχετική διαφορά μεταξύ των μέσων ωριαίων αποδοχών γυναικών και ανδρών. Παρέχει έναν απλό δείκτη μισθολογικών ανισοτήτων, που εξηγεί την εκτεταμένη χρήση του από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Ωστόσο, το μη διορθωμένο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων περιλαμβάνει τόσο τις πιθανές διακρίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά την «άνιση αμοιβή για ίση εργασία» όσο και τον αντίκτυπο των διαφορών στα μέσα χαρακτηριστικά των ανδρών και των γυναικών στην αγορά εργασίας. https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/aid_development_cooperation_fundamental_rights/report-gender-pay-gap-eu-countries_october2018_en_0.pdf. (20) https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/EDN-20181017-1?inheritRedirect=true (21) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Gender_pay_gap_statistics#Gender_pay_gap_much_lower_for_young_employees (22) https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2016-eu-minorities-survey-roma-selected-findings_el.pdf (23) http://ergonetwork.org/2020/04/eu-recovery-plan-the-case-of-roma/ (24) Η ποιότητα ζωής είναι η έννοια της ανθρώπινης ευημερίας που μετράται με κοινωνικούς δείκτες και όχι με ποσοτικούς δείκτες εισοδήματος και παραγωγής (πηγή: Eurostat). (25) Η υλική στέρηση αναφέρεται σε κατάσταση οικονομικής πίεσης, η οποία ορίζεται ως η αναγκαστική αδυναμία (και όχι επιλογή) καταβολής απροσδόκητων εξόδων ή κάλυψης ετήσιων διακοπών διάρκειας μίας εβδομάδας μακριά από το σπίτι, ένα γεύμα που περιλαμβάνει κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι κάθε δεύτερη ημέρα, την επαρκή θέρμανση κατοικίας ή αγαθών διαρκείας, όπως πλυντήριο ρούχων ή έγχρωμη τηλεόραση. Ως σοβαρή υλική στέρηση θεωρείται η αδυναμία κάλυψης τουλάχιστον 4 από τις ακόλουθες 11 κατηγορίες: πληρωμές ενυπόθηκων δανείων ή μισθωμάτων, λογαριασμοί υπηρεσιών κοινής ωφελείας, δόσεις ενοικίασης ή άλλες πληρωμές δανείων, ετήσιες διακοπές διάρκειας μίας εβδομάδας, γεύμα που περιλαμβάνει κρέας, ψάρι ή ισοδύναμο πρωτεΐνης κάθε δεύτερη ημέρα, απρόβλεπτα έξοδα, τηλέφωνο (συμπεριλαμβανομένου του κινητού), έγχρωμη τηλεόραση, πλυντήριο ρούχων, αυτοκίνητο ή θέρμανση (https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Quality_of_life_indicators_-_material_living_conditions#General_overview). (26) Ο δείκτης «άτομα που ζουν σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας» ορίζεται ως ο αριθμός των ατόμων που ζουν σε νοικοκυριό στο οποίο τα μέλη σε ηλικία εργασίας εργάστηκαν λιγότερο από το 20 % του συνολικού δυναμικού τους κατά τους προηγούμενους 12 μήνες. Η ένταση εργασίας ενός νοικοκυριού είναι ο λόγος του συνολικού αριθμού μηνών που εργάστηκαν όλα τα μέλη του νοικοκυριού σε ηλικία εργασίας κατά το έτος αναφοράς του εισοδήματος και του συνολικού αριθμού μηνών που θεωρητικά θα μπορούσαν να είχαν εργαστεί τα ίδια μέλη του νοικοκυριού κατά την ίδια περίοδο. Άτομο σε ηλικία εργασίας είναι άτομο ηλικίας 18-59 ετών, εξαιρουμένων των σπουδαστών ηλικίας μεταξύ 18 και 24 ετών. Τα νοικοκυριά που αποτελούνται μόνο από παιδιά, σπουδαστές ηλικίας κάτω των 25 ετών και/ή άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω εξαιρούνται εντελώς από τον υπολογισμό του δείκτη. (27) Eurofound, «In-work poverty in EU» (Φτώχεια στην εργασία στην ΕΕ), 5 Σεπτεμβρίου 2017. (28) Όπως ορίζεται στην οδηγία για τον χρόνο εργασίας (ΕΕ L 299 της 18.11.2003, σ. 9). (29) Eurofound, «In-work poverty in EU» (Φτώχεια στην εργασία στην ΕΕ), 5 Σεπτεμβρίου 2017. (30) https://ec.europa.eu/energy/content/introduction-5_en (31) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Digital_economy_and_society_statistics_-_households_and_individuals (32) Ένα νοικοκυριό, στο πλαίσιο ερευνών για τις κοινωνικές συνθήκες, ορίζεται ως οικιακή μονάδα ή λειτουργικά ως κοινωνική μονάδα: με κοινές ρυθμίσεις· με επιμερισμό των εξόδων του νοικοκυριού ή των καθημερινών αναγκών· σε κοινή κατοικία. Ένα νοικοκυριό περιλαμβάνει είτε ένα άτομο που ζει μόνο του είτε μια ομάδα ατόμων, όχι απαραίτητα συγγενείς, που ζουν στην ίδια διεύθυνση με κοινό νοικοκυριό, δηλαδή μοιράζονται τουλάχιστον ένα γεύμα την ημέρα ή ένα κοινό χώρο συνάντησης η καθιστικό. (33) https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/10163468/3-16102019-CP-EN.pdf/edc3178f-ae3e-9973-f147-b839ee522578 (34) Eurostat, EU statistics on income and living conditions (EU-SILC) methodology – 2011 intergenerational transmission of disadvantages (Στατιστικές της ΕΕ για το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης (EU-SILC) - 2011 διαγενεαλογική μεταβίβαση μειονεκτημάτων) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/EU_statistics_on_income_and_living_conditions_ (EU-SILC) _Methoology_-_2011_intergenerational_transmission_of_article ). (35) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Quality_of_life_indicators_-_material_living_conditions#General_overview (36) Ποσοστό του πληθυσμού που ζει σε νοικοκυριό του οποίου το συνολικό κόστος στέγασης (αφού αφαιρεθούν τα επιδόματα στέγασης) αντιπροσωπεύει πάνω από το 40 % του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματος του νοικοκυριού (αφού αφαιρεθούν τα επιδόματα στέγασης). (37) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Housing_statistics#Housing_affordability (38) https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi163/default/table?lang=en (39) https://www.europarl.europa.eu/news/en/agenda/briefing/2020-01-13/11/housing-urgent-action-needed- to-address-homelessness-in-europe (40) https://www.feantsa.org/public/user/Resources/magazine/2019/Spring/Homeless_in_Europe_magazine_-_Spring_2019.pdf; https://www.feantsa.org/en/news/2020/07/23/fifth-overview-of-housing-exclusion-in-europe-2020 (41) https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/DDN-20190122-1?inheritRedirect=true (42) https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi012/default/table?lang=en (43) ΟΟΣΑ, Visser (2016) βάση δεδομένων ICTWSS. https://www.etuc.org/en/document/etuc-reply-first-phase-consultation-social-partners-under-article-154-tfeu-possible-action, σ. 6, αριθ. 15. (44) Eurofound, «Εργασιακές σχέσεις: Εξελίξεις 2015-2019», 11 Δεκεμβρίου 2020. (45) https://www.ituc-csi.org/IMG/pdf/2019-06-ituc-global-rights-index-2019-report-en-2.pdf (46) ΟΟΣΑ, «Negotiating our Way Up: Collective Bargtrading in a Changing World of Work» (Συλλογική διαπραγμάτευση σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο της εργασίας), 18 Νοεμβρίου 2019, διάγραμμα 3.10, σ. 125. (47) Van den Berg, A., Grift, Y., van Witteloostuijn, A., «The effect of workplace representation on business performance: A cross-country comparison within Europe» (Η επίδραση της εκπροσώπησης στο χώρο εργασίας στην επιχειρηματική απόδοση: Μια σύγκριση μεταξύ χωρών εντός της Ευρώπης), Ερευνητικό έγγραφο 2013-008, ACED 2013-016, Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας, Απρίλιος 2013. (48) https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/society/20200604STO80506/to-ek-zita-mia-nea-filodoxi-stratigiki-tis-ee-gia-tin-anapiria (49) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/pdfscache/34425.pdf (50) Δείκτης ισότητας των φύλων για το 2019. (51) https://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2014_2019/documents/empl/dv/empl20141120-wss-people-disabilities-/empl20141120-wss-people-disabilities-en.pdf (52) Eurostat Statistics Explained, ‘Europe 2020 indicators – poverty and social exclusion’ (Δείκτες Ευρώπη 2020 - φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός), 11 Ιουνίου 2020 (https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Archive:Europe_2020_indicators_-_poverty_and_social_exclusion&oldid=394836). (53) https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=89&furtherNews=yes&langId=en&newsId=9378 (54) Eurofound, «In-work poverty in EU» (Φτώχεια στην εργασία στην ΕΕ), 5 Σεπτεμβρίου 2017. (55) https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ilc_peps04/default/table?lang=en (56) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Minimum_wage_statistics (57) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Minimum_wage_statistics#Minimum_wages_expressed_in_purchasing_power_standards (58) Eurofound, ‘Minimum wages in 2020: Annual review’ (Κατώτατοι μισθοί 2020: ετήσια επισκόπηση), 4 Ιουνίου 2020. (59) ETUI, Benchmarking Working Europe 2019, «Labour market and social developments», 2019. https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=89&furtherNews=yes&langId=en&newsId=9378 (60) https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2016/587285/IPOL_STU%282016%29587285_‌EN.pdf (61) Eurofound, ‘In-work poverty in the EU’, 5 Σεπτεμβρίου 2017 (https://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2017/in-work-poverty-in-the-eu). (62) https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/DDN-20200511-1 (63) https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/DDN-20200511-1 (64) https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_publication/field_ef_document/ef18001en.pdf (65) https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_publication/field_ef_document/ef18001en.pdf (66) https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/DDN-20190517-1 (67) Eurofound, Living, Working and COVID-19 dataset (Σύνολο δεδομένων διαβίωσης, εργασίας και COVID-19), 28 Σεπτεμβρίου 2020 (http://eurofound.link/covid19data). (68) Eurofound, Living, Working and COVID-19 dataset (Σύνολο δεδομένων διαβίωσης, εργασίας και COVID-19), 28 Σεπτεμβρίου 2020 (http://eurofound.link/covid19data). (69) https://www.worldbank.org/en/topic/poverty/brief/projected-poverty-impacts-of-COVID-19 (70) Employment and Social Developments in Europe 2019 (Απασχόληση και Κοινωνικές Εξελίξεις στην Ευρώπη, 2019), (https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=en&pubId=8219). (71) Ο «πρώτος πυλώνας» μιας τυπικής προσέγγισης τριών πυλώνων για τις συντάξεις αποτελείται από δημόσια θεσμοθετημένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα τα οποία διαχειρίζεται το κράτος και συνήθως χρηματοδοτούνται από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και/ή γενικά φορολογικά έσοδα σε διανεμητική βάση. Πηγή: Ενημερωτικό σημείωμα της EPRS με τίτλο «European Union pension systems: Adequate and sustainable?» (Συνταξιοδοτικά συστήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: επαρκή και βιώσιμα;), Νοέμβριος 2015. (72) Σύμφωνα με το ψήφισμά του της 24ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με τη μείωση των ανισοτήτων με ιδιαίτερη έμφαση στην παιδική φτώχεια (ΕΕ C 366 της 27.10.2017, σ. 19), και τις πολιτικές κατευθύνσεις για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2019-2024: «για να στηριχθεί κάθε παιδί που έχει ανάγκη, θα δημιουργήσω την ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά, αναπτύσσοντας περαιτέρω την ιδέα που πρότεινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». (73) «Μια Ένωση που επιδιώκει περισσότερα: Το πρόγραμμά μου για την Ευρώπη», Πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2019-2024. (74) Οδηγία (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 105). (75) Η παροχή της εύλογης προσαρμογής αποτελεί υποχρέωση βάσει της οδηγίας της ΕΕ για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση (ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16), και άρθρο 5 της UN CRPD. (76) Παραρτήματα του προγράμματος εργασίας της Επιτροπής για το 2021 (COM(2020)0690), στόχος πολιτικής αριθ. 9 στο τμήμα με τίτλο «Μια Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή». (77) Οδηγία (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές και την κατάργηση της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου (ΕΕ L 188 της 12.7.2019, σ. 79). (78) Ψήφισμα της 30ής Ιανουαρίου 2020 σχετικά με το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων, παράγραφος 2 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0025). (79) Σύμφωνα με τη στρατηγική, η Επιτροπή όφειλε να υποβάλει δεσμευτικά μέτρα για τη μισθολογική διαφάνεια έως το τέλος του 2020. (80) Τέτοιες πρακτικές είναι για παράδειγμα, η ίδρυση θυγατρικών (ή εικονικών εταιρειών) ή/και προσωρινών γραφείων εργασίας στα κράτη μέλη όπου οι μισθοί είναι χαμηλότεροι, με μοναδικό σκοπό την πρόσληψη αποσπασμένων εργαζομένων και όχι τοπικών εργαζομένων. (81) Όπως προβλέπεται στην οδηγία (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 105). (82) Βλ. αναφορές 0240/18, 0328/18, 0365/18, 0374/18, 0396/18, 0419/18, 0829/2018, 0897/2018, 1161/2018, 0290/19, 0310/2019, 0335/2019, 0579/19, 0624/19, 0652/19, 0683/2019, 0737/2019, 1017/19, 1045/2019, 1241/2019, 1318/2019 και 0036/2020. (83) Βλ. αναφορές 1378/2013, 0019/2016, 0020/2016, 0021/2016, 0099/2017, 1162/2017, 0110/2018 και 0335/2019. (84) Κανονισμός (ΕΕ) 2020/1054 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 2020, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 561/2006, όσον αφορά ελάχιστες απαιτήσεις ως προς τα ανώτατα όρια για τον ημερήσιο και εβδομαδιαίο χρόνο οδήγησης, κατώτατα όρια για τα διαλείμματα και περιόδους ημερήσιας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης, καθώς και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 165/2014, όσον αφορά τον εντοπισμό μέσω ταχογράφων (ΕΕ L 249 της 31.7.2020, σ. 1). (85) Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2020)0682). (86) Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2020)0682). (87) Οδηγία 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 1)· οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65)· Οδηγία 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών και την κατάργηση της οδηγίας 2004/17/ΕΚ (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 243). (88) Οδηγία 2000/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Σεπτεμβρίου 2000, για την προστασία των εργαζομένων από κινδύνους που διατρέχουν λόγω έκθεσής τους σε βιολογικούς παράγοντες κατά την εργασία (ΕΕ L 262 της 17.10.2000, σ. 21). (89) Οδηγία 2004/37/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που συνδέονται με την έκθεση σε καρκινογόνους ή μεταλλαξιογόνους παράγοντες κατά την εργασία (ΕΕ L 158 της 30.4.2004, σ. 50).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με τον αντίκτυπο της νόσου COVID-19 στη νεολαία και στον αθλητισμό (2020/2864(RSP))

P9_TA(2021)0045 B9-0115/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 165 και 166 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 5 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το πρωτόκολλο αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 14 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2020 σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Ιουλίου 2020 σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με διανοητική αναπηρία και των οικογενειών τους στην κρίση COVID-19(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την πολιτιστική ανάκαμψη της Ευρώπης(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Οκτωβρίου 2020 σχετικά με τις Εγγυήσεις για τη Νεολαία(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Οκτωβρίου 2020 σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης στο πλαίσιο της COVID-19(5),

–  έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με τον αντίκτυπο της COVID-19 στους νέους και στον αθλητισμό (O-000074/2020 – B9‑0005/2021),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 136 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας,

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας(6), η συνεχιζόμενη πανδημία COVID-19 πλήττει με δυσανάλογη σφοδρότητα τους νέους και είναι πιθανό να υποστούν σοβαρές αρνητικές και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην οικονομική τους κατάσταση, την υγεία και την ευημερία τους, όπως το να χάσουν ευκαιρίες για εκπαίδευση, εθελοντισμό και κατάρτιση σε ένα κρίσιμο στάδιο της ανάπτυξής τους·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 στη λειτουργία των προγραμμάτων της ΕΕ για τη νεολαία και την εκπαίδευση όσον αφορά την εργασία και τον εθελοντισμό για τους νέους, στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα, στην απασχόληση και στο εισόδημα, καθώς και στις πολιτικές ελευθερίες επιτείνει τις ανισότητες, όπως καταδεικνύεται από τα στατιστικά στοιχεία του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με τα οποία, μόνο το ήμισυ περίπου των μαθητών είναι σε θέση να έχουν πρόσβαση στο μεγαλύτερο μέρος ή στο σύνολο του προγράμματος σπουδών, παρά τις προσπάθειες των χωρών να προσφέρουν λύσεις διαδικτυακής μάθησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση αυτή καθιστά τις συνέπειες του ψηφιακού χάσματος σοβαρότερες και παρεμποδίζει την ανάπτυξη των απαραίτητων ψηφιακών δεξιοτήτων, ενώ η πρόσβαση στα σχολικά προγράμματα σπουδών δεν σημαίνει πάντα ότι οι μαθητές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες είναι σε θέση να μάθουν·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέοι βρίσκονται στο επίκεντρο δραστηριοτήτων αλληλεγγύης, προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες των κοινοτήτων τους που έχουν προκύψει λόγω της πανδημίας COVID-19, από τη διοργάνωση εκστρατειών ευαισθητοποίησης έως την εργασία στην πρώτη γραμμή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης και άλλες πρωτοβουλίες εθελοντισμού·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας είναι τόσο εκτεταμένες ώστε έχουν συμβάλει περαιτέρω στη συρρίκνωση του χώρου δράσης πολιτών στα κράτη μέλη σε ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ πολλές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της νεολαίας, καθώς και του αθλητισμού αντιμετωπίζουν την προοπτική να αναγκασθούν να κλείσουν, γεγονός που θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στις καθιερωμένες δομές ευρωπαϊκής και διεθνούς συνεργασίας και θα περιορίσει σημαντικά τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της νόσου COVID-19 επηρεάζουν την ψυχική υγεία των νέων και την ικανότητά τους για κοινωνικοποίηση, τόσο λόγω άμεσων όσο και πιο μακροπρόθεσμων παραγόντων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη δραστηριοτήτων αναψυχής και οι κοινωνικοί περιορισμοί έχουν δυσανάλογο αντίκτυπο στα παιδιά και τους νέους με αναπηρίες·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 είχε καταστροφικές επιπτώσεις στον αθλητισμό και σε συναφείς τομείς και κλάδους· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο οικονομικός αντίκτυπος στον επαγγελματικό αθλητισμό υπήρξε τεράστιος, δεδομένου ότι τα έσοδα έχουν σημειώσει κατακόρυφη πτώση καθώς πολλές εκδηλώσεις όλων των επιπέδων χρειάστηκε να ακυρωθούν ή να πραγματοποιηθούν χωρίς θεατές·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνεχιζόμενος αντίκτυπος της πανδημίας στον ημιεπαγγελματικό και τον μαζικό αθλητισμό και τον τομέα της αναψυχής είναι καταστροφικός, καθώς πολλοί αθλητικοί σύλλογοι αντιμετωπίζουν κίνδυνο αφανισμού, δεδομένου ότι είναι εγγενώς μη κερδοσκοπικοί και λειτουργούν ως επί το πλείστον σε εθελοντική βάση και, ως εκ τούτου, χωρίς οικονομικά αποθεματικά·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιορισμοί λόγω της πανδημίας COVID-19 και η απουσία επαρκών δυνατοτήτων τακτικής προπόνησης και εξάσκησης σε αθλήματα επαφής βλάπτουν την εξέλιξη και την ανάπτυξη των αθλητών·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αθλητισμός αποτελεί σημαντικό οικονομικό τομέα που συνιστά το 2,12 % του συνολικού ΑΕγχΠ και το 2,72 % της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ και αντιπροσωπεύει περίπου 5,67 εκατομμύρια θέσεις εργασίας·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αθλητισμός επιτελεί σημαντικές κοινωνικές λειτουργίες, για παράδειγμα προωθώντας την κοινωνική ένταξη, την ενσωμάτωση, τη συνοχή και αξίες όπως ο αμοιβαίος σεβασμός και η κατανόηση, η αλληλεγγύη, η πολυμορφία και η ισότητα, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αθλητισμός και οι συναφείς εθελοντικές δραστηριότητες μπορούν να βελτιώσουν τη σωματική και ψυχική υγεία και την απασχολησιμότητα ιδίως των νέων, καθώς και να συμβάλουν στο να αποτρέψουν τους νέους από το να εμπλακούν σε πράξεις βίας, συμπεριλαμβανομένης της βίας με βάση το φύλο, της εγκληματικότητας και της χρήσης ναρκωτικών·

Νεολαία

1.  εκφράζει την ανησυχία του ότι, λόγω της ιδιαίτερης ευαισθησίας της αγοράς εργασίας των νέων στους οικονομικούς κύκλους και τις οικονομικές κρίσεις, η απασχόληση των νέων πλήττεται περισσότερο από τις επιπτώσεις της τρέχουσας πανδημίας, γεγονός που ενισχύει τις αρνητικές τάσεις ενός τομέα που κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από ασταθείς, χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας μερικής απασχόλησης με ασθενέστερη νομική προστασία και χαμηλότερα πρότυπα κοινωνικής ασφάλισης·

2.  υπογραμμίζει τις ιδιαίτερα σοβαρές επιπτώσεις της τρέχουσας πανδημίας στους νέους που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΕΕΑΚ) και τονίζει την ανάγκη αντιμετώπισης των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι νέοι από ευάλωτες ομάδες· τονίζει την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι σημαντικές ανισότητες μεταξύ των φύλων όσον αφορά την αναλογική σύνθεση των ΕΕΑΚ·

3.  υπογραμμίζει ότι οι τομείς υψηλής έντασης εργασίας που χαρακτηρίζονται συχνά από χαμηλές αμοιβές, όπως το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, η στέγαση, ο τουρισμός και οι υπηρεσίες εστίασης, όπου συνήθως απασχολούνται νέοι και εργαζόμενοι σπουδαστές χαμηλής ειδίκευσης, έχουν πληγεί περισσότερο· σημειώνει ότι η ανεργία και η φτώχεια των νέων αυξάνονται σταθερά από τότε που εκδηλώθηκε η πανδημία· πιστεύει ότι είναι πιθανό η ανεργία των νέων να αυξηθεί περαιτέρω βραχυπρόθεσμα και να παραμείνει πάνω από τα προ της πανδημίας επίπεδα μακροπρόθεσμα·

4.  παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση των καταστροφικών επιπτώσεων στην απασχόληση των νέων, μεταξύ άλλων με μακροοικονομικές (δημοσιονομικές και νομισματικές) πολιτικές που κατευθύνουν τις δημόσιες δαπάνες στην παροχή επιδοτήσεων για προσλήψεις ή εγγυήσεων για τους νέους προς στήριξη εξατομικευμένων προγραμμάτων για τη διατήρηση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας και για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση των νέων, καθώς και με επενδύσεις σε οικονομικούς τομείς που έχουν τη δυνατότητα να απορροφήσουν νέους που αναζητούν εργασία, προσφέροντας ποιοτικές θέσεις εργασίας και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και αμοιβής·

5.  υπενθυμίζει τον ρόλο του εθελοντισμού στην ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής και εργασίας για τους νέους· θεωρεί ότι ο εθελοντισμός με χρηματοδοτική στήριξη έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει τους άνεργους νέους να αντεπεξέλθουν στον οικονομικό κλυδωνισμό που προκαλεί η κρίση της COVID-19, συνεισφέροντας παράλληλα στην κοινωνία και αποκτώντας πολύτιμη εμπειρία που διευκολύνει τη μετάβασή τους σε μακροχρόνια τακτική απασχόληση· θεωρεί ότι το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης μπορεί να βοηθήσει τους νέους Ευρωπαίους να διευρύνουν τις ευκαιρίες τους πέρα από την πραγματικότητά τους σε τοπικό επίπεδο· παροτρύνει, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να παράσχει σαφείς και ενιαίες κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή προγραμμάτων σε καταστάσεις κρίσης και την άρση των εμποδίων στη συμμετοχή που προκαλούνται, μεταξύ άλλων, από την έλλειψη ευελιξίας στη χρηματοδότηση, τις μειώσεις της χρηματοδότησης, τους αυξημένους περιορισμούς στη χορήγηση θεωρήσεων σε εθελοντές από χώρες εταίρους και την αδυναμία διασφάλισης του νομικού καθεστώτος των νέων ως εθελοντών·

6.  τονίζει ότι η άτυπη και η μη τυπική μάθηση, η τέχνη, ο αθλητισμός, ο εθελοντισμός και οι κοινωνικές δραστηριότητες έχουν ζωτική σημασία για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των νέων και την κοινωνική συνοχή, ως εργαλεία που μπορούν να έχουν τεράστιο αντίκτυπο στις τοπικές κοινότητες και να συμβάλουν στην αντιμετώπιση πολλών από τις σύγχρονες προκλήσεις της κοινωνίας·

7.  τονίζει ότι, με τη συμφωνία που επετεύχθη στις 21 Ιουλίου 2020, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έπρεπε να είχε επιδείξει μεγαλύτερη φιλοδοξία όσον αφορά τη στήριξή του προς τις νέες γενιές – το μέλλον της Ευρώπης – μεταξύ άλλων με τη συμπερίληψη μεγαλύτερης στήριξης των νέων στα σχέδια ανάκαμψης, με τη διάθεση ποσοστού 10 % στην εκπαίδευση και με τη δέσμευση συνεισφοράς της τάξης του 20 % για την ευρωπαϊκή ψηφιακή στρατηγική και την επίτευξη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι τα τομεακά προγράμματα που επικεντρώνονται άμεσα στη νεολαία, όπως το Erasmus +, το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία και η Εγγύηση για τα Παιδιά, ή που μπορούν δυνητικά να στηρίξουν τη μετάβαση προς μια πιο δίκαιη και πιο βιώσιμη από κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη Ευρώπη, πρέπει να κινητοποιηθούν κατά τρόπο ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητές τους, δεδομένου ότι κινδυνεύουν να μην πετύχουν τους φιλόδοξους στόχους τους, κάτι που θα ήταν εξαιρετικά απογοητευτικό για τους νέους και τις μελλοντικές γενιές·

8.  υπογραμμίζει ότι η τρέχουσα πανδημία έχει επιτείνει το ψηφιακό χάσμα στην ΕΕ και, συνεπώς, επισημαίνει την επείγουσα ανάγκη να προωθηθεί ο ψηφιακός γραμματισμός για όλους και να ενθαρρυνθεί η ευρεία χρήση, αναγνώριση και επικύρωση εναλλακτικών λύσεων, συμπεριλαμβανομένων των ευκαιριών άτυπης και μη τυπικής μάθησης, όπως η διαδικτυακή και η ψηφιακή μάθηση και κατάρτιση· ζητεί, ειδικότερα, να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση και στήριξη στους νέους εκπαιδευόμενους οι οποίοι υπέστησαν απώλεια εισοδήματος στην τεχνική, διττή εκπαίδευση και επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, καθώς και να αναπτυχθούν και να αξιοποιηθούν εκτεταμένα ποιοτικά ψηφιακά εργαλεία, διδακτικό και μαθησιακό υλικό και περιεχόμενο, προκειμένου να αποτραπεί η σχολική διαρροή και να διασφαλιστεί η ομαλή και αποτελεσματική μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία· τονίζει ότι, παρά τις ειδικές συνθήκες λόγω της νόσου COVID-19, είναι σημαντικό να διατηρηθεί η δια ζώσης μάθηση ώστε να διασφαλιστεί ότι κανείς δεν θα μείνει στο περιθώριο, ιδίως τα μικρά παιδιά, οι ευάλωτες ομάδες και οι νέοι από δυσχερή κοινωνικοοικονομικά περιβάλλοντα χωρίς τεχνολογικά μέσα ή δεξιότητες·

9.  παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις σε ψηφιακές λύσεις και ψηφιακό γραμματισμό με στόχο την ανάπτυξη πρακτικών δεξιοτήτων, ικανοτήτων και προσόντων, να καταστήσουν δυνατή σε όλους την πρόσβαση στον ψηφιακό γραμματισμό, και να προωθήσουν την ανάπτυξη ανεξάρτητων, πολυγλωσσικών, χωρίς αποκλεισμούς και δωρεάν διαδικτυακών εργαλείων μάθησης, προκειμένου να βελτιωθεί το συνολικό επίπεδο των ψηφιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων στο πλαίσιο της εφαρμογής του σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (2021-2027)· τονίζει την ανάγκη ανάπτυξης ικανοτήτων μεταξύ των εκπαιδευτικών, των εκπαιδευτών, των διευθυντών, των γονέων και των διευθυντών με σκοπό τη βελτίωση της παροχής διαδικτυακής, εξ αποστάσεως και μεικτής μάθησης, με ιδιαίτερη έμφαση στα προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων·

10.  εκφράζει την ανησυχία του ότι η κρίση COVID-19 έχει αυξήσει το άγχος και τον φόβο στους νέους, γεγονός που ενέχει τον κίνδυνο να επηρεάσει σημαντικά τη ζωή τους και τη μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία· ζητεί την ευρεία χρήση προσαρμοσμένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, ψυχοκοινωνικής στήριξης και αθλητικών δραστηριοτήτων, είτε ως αυτοτελή μέτρα είτε ως μέτρα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά, και την ενίσχυση της στήριξης της ψυχικής ευεξίας σε ιδρύματα κατάρτισης και εκπαίδευσης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η πανδημία δεν θα έχει μακροχρόνιες ψυχολογικές επιπτώσεις· επισημαίνει τον αντίκτυπο της πανδημίας στους νέους με αναπηρία και στους νέους που ζουν σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες της ομάδας αυτής, προσαρμόζοντας τα διαθέσιμα μέτρα και υπηρεσίες στήριξης·

11.  ζητεί να υιοθετηθεί στις διάφορες πολιτικές μια προσέγγιση με βάση τα δικαιώματα, η οποία θα εδράζεται στις αρχές της απαγόρευσης των διακρίσεων και της ισότητας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι πολλαπλές μορφές διακρίσεων που υφίστανται οι νέοι κατά τη διάρκεια της κρίσης λόγω της COVID-19, και υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη την ανάγκη ειδικής προσέγγισης όσον αφορά τη στήριξη και την προστασία των ευάλωτων ομάδων, όπως οι νέοι με αναπηρία, οι νέοι που προέρχονται από μειονεκτούντα περιβάλλοντα και διατρέχουν κίνδυνο ενδοοικογενειακής βίας, οι νέοι μετανάστες και πρόσφυγες, καθώς και τα νεαρά μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ +· τονίζει τη σημασία της ελεύθερης πρόσβασης σε ποιοτική ενημέρωση προσαρμοσμένη στις ανάγκες των νέων σχετικά με την πανδημία COVID-19 συνολικά·

12.  επισημαίνει ότι οι δραστηριότητες που άπτονται του αθλητισμού και της εργασίας στον τομέα της νεολαίας με όλη την πολυμορφία τους διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο σε ολόκληρη την Ευρώπη, γεγονός που επιφέρει τη συρρίκνωση του χώρου δράσης των πολιτών, και προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για τη διατήρηση των δομών και τη διασφάλιση της πολυμορφίας της προσφοράς στους τομείς της νεολαίας και του αθλητισμού· υπενθυμίζει ότι είναι αναγκαία η στενή συμμετοχή των τοπικών αρχών, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των κοινωνικών εταίρων στην εφαρμογή λύσεων που αποσκοπούν στη στήριξη των νέων και των οργανώσεων νεολαίας και αθλητισμού· τονίζει τη σημασία που έχουν ο οργανωμένος αθλητισμός και οι οργανώσεις νεολαίας για την κοινωνική συνοχή·

Αθλητισμός

13.  εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για ενδεχόμενη μακροχρόνια ζημία στον τομέα του αθλητισμού, όχι μόνο από οικονομική άποψη και όσον αφορά την απασχόληση, αλλά και για την κοινωνία συνολικά·

14.  υπογραμμίζει ότι ο αθλητισμός και η σωματική άσκηση είναι καίριας σημασίας, ιδίως στις συνθήκες που έχει προκαλέσει η πανδημία, δεδομένου ότι ενισχύουν τη σωματική και ψυχική ανθεκτικότητα· επιδοκιμάζει το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία, οι περιορισμοί της κυκλοφορίας των πολιτών έχουν ωθήσει ορισμένα άτομα να ασκούν πιο συχνά και ενεργά ορισμένα ατομικά αθλήματα· εκφράζει, εν τούτοις, την ανησυχία του για την έλλειψη σωματικής άσκησης που παρατηρείται σε πολλούς νέους κατά τη διάρκεια των περιορισμών της κυκλοφορίας των πολιτών και τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει τούτο για τη δημόσια υγεία·

15.  τονίζει ότι το ευρωπαϊκό αθλητικό μοντέλο πρέπει να διατηρηθεί και να προωθηθεί, καθώς η αλληλεγγύη, η δικαιοσύνη και μια προσέγγιση βασισμένη σε αξίες θα είναι πιο σημαντικές από ποτέ για την ανάκαμψη του τομέα του αθλητισμού και για την επιβίωση του μαζικού αθλητισμού·

16.  υπενθυμίζει ότι ο αθλητισμός προωθεί και διδάσκει αξίες όπως ο αμοιβαίος σεβασμός και η αλληλοκατανόηση, η αλληλεγγύη, η πολυμορφία, η δικαιοσύνη, η συνεργασία και η συμμετοχή των πολιτών στα κοινά και προάγει τη συνοχή και την ένταξη των μεταναστών και των προσφύγων· τονίζει ότι ο αθλητισμός δεν γνωρίζει σύνορα και ενώνει ανθρώπους με διαφορετικό κοινωνικοοικονομικό και εθνοτικό υπόβαθρο· θεωρεί ότι ο μαζικός αθλητισμός ειδικότερα διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην προώθηση της κοινωνικής ένταξης των ατόμων με λιγότερες ευκαιρίες, των ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες και των ατόμων με αναπηρίες· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να ενισχύσει την ένταξη μέσω του αθλητισμού και να διερευνήσει νέους τρόπους προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος και η εμβέλειά του· ζητεί να αυξηθεί η στήριξη των οικογενειών με χαμηλό εισόδημα προκειμένου να μπορούν τα παιδιά τους να συμμετέχουν σε αθλητικές και άλλες δραστηριότητες αναψυχής·

17.  υπογραμμίζει ότι τα άτομα με αναπηρίες αντιμετωπίζουν σημαντικές οικονομικές και οργανωτικές προκλήσεις όσον αφορά την πρόσβαση στον αθλητισμό, τόσο στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων μαζικού αθλητισμού όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, οι οποίες επιδεινώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, και, συνεπώς, παροτρύνει την Επιτροπή να εξετάσει συγκεκριμένα το πρόβλημα αυτό στην επικείμενη στρατηγική της για την αναπηρία·

18.  τονίζει ότι η πανδημία COVID-19 έχει καταστροφικές συνέπειες για το σύνολο του τομέα του αθλητισμού σε όλα τα επίπεδα, ιδίως για τις αθλητικές οργανώσεις και τους αθλητικούς συλλόγους, τα πρωταθλήματα, τα γυμναστήρια και τα κέντρα ευεξίας, τους αθλητές, τους προπονητές, το αθλητικό προσωπικό και τις επιχειρήσεις στον χώρο του αθλητισμού, συμπεριλαμβανομένων των διοργανωτών αθλητικών εκδηλώσεων και των αθλητικών ειδησεογραφικών μέσων· θεωρεί ότι ο δρόμος προς την ανάκαμψη θα είναι δύσκολος και υπογραμμίζει την ανάγκη για στοχευμένα μέτρα αρωγής·

19.  θεωρεί ότι τα γενικά μέσα ανάκαμψης που εγκρίθηκαν από την ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης πρέπει να συμβάλουν στη βραχυπρόθεσμη στήριξη του τομέα του αθλητισμού και παροτρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα εθνικά ταμεία στήριξης, τα διαρθρωτικά ταμεία και τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ωφελούν τον τομέα του αθλητισμού παρά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις οργανωτικές δομές του·

20.  τονίζει ότι είναι σημαντικό τα μέτρα διάσωσης να καλύπτουν όλα τα αθλήματα· επισημαίνει ότι, παρόλο που τα μείζονος σημασίας αθλήματα θέασης έχουν, συνήθως, πληγεί περισσότερο από οικονομική άποψη, δεν θα πρέπει να είναι τα μόνα επιλέξιμα για οικονομική ενίσχυση ή να τους δίνεται προτεραιότητα·

21.  πιστεύει ότι η υφιστάμενη χρηματοδοτική στήριξη ενδέχεται να μην είναι επαρκής και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει όλους τους δυνατούς τρόπους για την παροχή πρόσθετης στοχευμένης στήριξης τόσο στον ερασιτεχνικό όσο και στον επαγγελματικό αθλητισμό με στόχο την αύξηση της βιωσιμότητας ολόκληρου του τομέα·

22.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα στις κρίσεις του αθλητικού τομέα γενικότερα, και του μαζικού αθλητισμού ειδικότερα, μέσω των διαθέσιμων προγραμμάτων της ΕΕ για τα οποία ο τομέας είναι επιλέξιμος, συμπεριλαμβανομένων του προγράμματος Erasmus + και του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης, και να διασφαλίσουν την πλήρη πρόσβαση του αθλητισμού στον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο Ταμείο Συνοχής, στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο + και στο EU4Health· υπογραμμίζει ότι η ενσωμάτωση του αθλητισμού στους αντίστοιχους κανονισμούς και η άρση όλων των εμποδίων στη διαδικασία υποβολής αιτήσεων σε εθνικό επίπεδο είναι καίριας σημασίας εν προκειμένω·

23.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει διεξοδικά τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19 στον αθλητισμό σε όλα τα κράτη μέλη και, με βάση τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης, να αναπτύξει μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και τον μετριασμό των ενδεχόμενων συνεπειών·

24.  ζητεί τη διαρθρωμένη και συστηματική ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης στον αθλητισμό, καθώς και τη συστηματική ανάλυση δεδομένων και πληροφοριών σχετικά με την αθλητική συμμετοχή και τον αντίκτυπο της νόσου COVID-19· θεωρεί χρήσιμο να διερευνηθεί η ανάπτυξη νέων τρόπων άθλησης σε καταστάσεις που απαιτούν τήρηση φυσικών αποστάσεων·

25.  είναι της γνώμης ότι απαιτείται επειγόντως ευρεία διατομεακή συνεργασία για την υπέρβαση των προκλήσεων που έχουν αναδυθεί στον τομέα του αθλητισμού λόγω της πανδημίας COVID-19· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα πρέπει να ενθαρρυνθεί περαιτέρω η συνεργασία σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων όλων όσων συμμετέχουν στον τομέα του αθλητισμού, του επιχειρηματικού τομέα που σχετίζεται με τον αθλητισμό και άλλων σχετικών ενδιαφερόμενων φορέων·

26.  επισημαίνει ότι, κατά τη διάρκεια της κρίσης, αυξήθηκε η χρήση ψηφιακών λύσεων, όπως οι αθλητικές εφαρμογές· θεωρεί ότι η περαιτέρω ψηφιοποίηση του τομέα του αθλητισμού θα αυξήσει την ανθεκτικότητά του σε τυχόν μελλοντικές κρίσεις· ζητεί την ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων που θα επιτρέπουν τη χρηματοδότηση αθλητικών δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας·

27.  καλεί την Επιτροπή να συντονίσει όλα τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας COVID-19 στον αθλητισμό στο πλαίσιο ειδικού σχεδίου δράσης της ΕΕ·

28.  παροτρύνει το Συμβούλιο, στο προσεχές πρόγραμμα εργασιών της ΕΕ για τον αθλητισμό, να δώσει προτεραιότητα σε μέτρα και δράσεις που αποσκοπούν στην παροχή βοήθειας στον τομέα προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της πανδημίας βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα·

29.  θεωρεί ότι για όσο διάστημα εξακολουθεί να εξελίσσεται η πανδημία, θα είναι αναγκαίος ο συντονισμένος διάλογος μεταξύ των ευρωπαϊκών και διεθνών αθλητικών ομοσπονδιών και των κρατών μελών, προκειμένου να συζητηθούν οι δυνατότητες για την ασφαλή συνέχιση των μεγάλων διεθνών αθλητικών εκδηλώσεων και αγώνων· παροτρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να καταβάλουν προσπάθειες για μια συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά την προσέλευση σε στάδια, τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς και τη διεξαγωγή διαγνωστικών ελέγχων για COVID-19, ώστε να καταστεί δυνατός ο αποτελεσματικός σχεδιασμός και η υπεύθυνη διοργάνωση πανευρωπαϊκών αθλητικών αγώνων·

30.  ζητεί να ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση της πρόληψης της φαρμακοδιέγερσης ενόσω ισχύουν οι περιορισμοί της κυκλοφορίας λόγω της νόσου COVID-19 και στο επόμενο διάστημα, προκειμένου να προαχθούν η υγεία των αθλητών και το δίκαιο παιχνίδι (fair play) στον ευρωπαϊκό αθλητισμό·

31.  θεωρεί ότι τα διάφορα αθλήματα έχουν επηρεαστεί σε διαφορετικό βαθμό και ότι, όσον αφορά ορισμένα αθλήματα, έχουν πληγεί οι μικρότεροι σύλλογοι, οι αγώνες χαμηλότερης κατηγορίας και οι δραστηριότητες μαζικού αθλητισμού, ιδίως εξαιτίας της οικονομικής εξάρτησής τους από μικρούς χορηγούς ή από τις ποσοστώσεις των ίδιων των αθλητών· τονίζει ότι ο ερασιτεχνικός αθλητισμός αποτελεί τη βάση για τον αθλητισμό σε επαγγελματικό επίπεδο, καθώς οι μικροί αθλητικοί σύλλογοι βάσης συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη νέων αθλητών και λειτουργούν κυρίως σε εθελοντική βάση· υπογραμμίζει τη σημασία της αλληλεγγύης εντός της ευρωπαϊκής αθλητικής κοινότητας μεταξύ και εντός των διαφόρων αθλημάτων και ζητεί να αυξηθεί η στήριξη του αθλητισμού των μειονοτήτων και του μαζικού αθλητισμού, δεδομένων των οικονομικών δυσχερειών στη διατήρηση των δραστηριοτήτων τους·

32.  επισημαίνει ότι οι περιορισμοί που προκάλεσε η πανδημία COVID-19 και η απουσία επαρκών δυνατοτήτων τακτικής προπόνησης και εξάσκησης σε αθλήματα που απαιτούν επαφή βλάπτουν την εξέλιξη και την ανάπτυξη των αθλητών· θεωρεί ότι οι διοργανωτές εκδηλώσεων, οι εκπαιδευτές και οι ίδιοι οι αθλητές θα πρέπει να έχουν επίγνωση των πιθανών επιπτώσεων της παρατεταμένης έλλειψης εντατικής προπόνησης· ζητεί τη συνεργασία μεταξύ αθλητικών ιδρυμάτων και οργανώσεων για την υποστήριξη έργων και εγχειρημάτων που εστιάζουν στην ανάκτηση χαμένων ικανοτήτων·

33.  θεωρεί ότι τα γήπεδα και τα στάδια βρίσκονται στο επίκεντρο του κοινωνικού ιστού των αθλητικών και πολιτιστικών οικοσυστημάτων στις κοινωνίες μας· αναγνωρίζει ότι η δυνατότητα επαναλειτουργίας των χώρων αθλητικών εκδηλώσεων είναι ουσιαστικής σημασίας για την υγεία και την ευημερία των πολιτών μας και για την οικονομική ανάκαμψη, τόσο τώρα όσο και στο μέλλον·

o
o   o

34.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0054. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0183. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0239. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0267. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0282. (6) Παγκόσμια έκθεση με τίτλο «Youth & COVID-19: Impacts on jobs, education, rights and mental well-being» (Νεολαία και νόσος COVID-19: Αντίκτυπος στις θέσεις εργασίας, στην εκπαίδευση, στα δικαιώματα και στην ψυχική ευεξία), 11 Αυγούστου 2020.