Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 174, 175, 212 παράγραφος 2 και το άρθρο 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης(1) («κανονισμός ΤΑΕΕ») και τις μετέπειτα τροποποιήσεις του, της 15ης Μαΐου 2014 και της 20ης Μαρτίου 2020,

–  έχοντας υπόψη όλες τις εκθέσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (GIEC), και ιδίως την έκθεσή της, της 31ης Μαρτίου 2014, με τίτλο «Κλιματική αλλαγή του 2014: επιπτώσεις, προσαρμογή και ευπάθεια»,

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία του Παρισιού, η οποία υπεγράφη στις 22 Απριλίου 2016,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Ιανουαρίου 2013, σχετικά με την υλοποίηση και εφαρμογή του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 1ης Δεκεμβρίου 2016, με τίτλο « Το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης: αξιολόγηση»(3),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 15ης Μαΐου 2019, σχετικά με την αξιολόγηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2002-2017 (SWD(2019)0186),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/461 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαρτίου 2020 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου με σκοπό την παροχή χρηματοδοτικής ενίσχυσης σε κράτη μέλη και σε χώρες που διαπραγματεύονται την προσχώρησή τους στην Ένωση και που έχουν πληγεί σημαντικά από σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Απριλίου 2020, σχετικά με μια συντονισμένη δράση της ΕΕ την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της(5),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο θέσης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 25ης Μαρτίου 2020 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου με σκοπό την παροχή χρηματοδοτικής ενίσχυσης σε κράτη μέλη και σε χώρες που διαπραγματεύονται την προσχώρησή τους στην Ένωση και που έχουν πληγεί σημαντικά από σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας (COM(2020)0114),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Προϋπολογισμών,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A9-0052/2021),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΤΑΕΕ), το οποίο ιδρύθηκε με τον κανονισμό ΤΑΕΕ μετά από τις μεγάλες πλημμύρες που έπληξαν την Κεντρική Ευρώπη το 2002, παρέχει χρηματοδοτική συνδρομή στα κράτη μέλη και στις υπό ένταξη χώρες που επλήγησαν από μεγάλες ή περιφερειακές καταστροφές ή καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΤΑΕΕ αντιπροσωπεύει πραγματική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία της ΕΕ και την υλοποίηση της πρόθεσης αλληλεγγύης προς τους πληθυσμούς των περιφερειών της ΕΕ που επλήγησαν από παρόμοιες καταστροφές·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2020 σχετικά με τη συντονισμένη δράση της Ένωσης για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπενθύμισε ότι η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών δεν αποτελεί επιλογή, αλλά υποχρέωση που απορρέει, μεταξύ άλλων, από τα άρθρα 2 και 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και αποτελεί πυλώνα των ευρωπαϊκών μας αξιών, όπως ορίζονται στο άρθρο 3 της Συνθήκης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο ίδιο ψήφισμα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτρέπει την Επιτροπή να ενδυναμώσει όλες τις συνιστώσες της διαχείρισης κρίσεων και τους μηχανισμούς αντιμετώπισης καταστροφών·

Γ.  σημειώνοντας με ενδιαφέρον ότι πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι τα δύο τρίτα των πολιτών της ΕΕ πιστεύουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να έχει περισσότερες αρμοδιότητες για την αντιμετώπιση κρίσεων όπως η COVID-19 και περισσότεροι από τους μισούς πιστεύουν ότι η ΕΕ θα πρέπει να διαθέτει περισσότερα οικονομικά μέσα για την αντιμετώπιση αυτών των κρίσεων(6)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα κρίση στον τομέα της υγείας έχει μια εξαιρετικά σημαντική ανθρώπινη διάσταση, και ότι η Ένωση και τα κράτη μέλη θα πρέπει, κατά συνέπεια, να ενεργούν με πνεύμα αλληλεγγύης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι στιγμής το ΤΑΕΕ έχει κινητοποιηθεί για περίπου εκατό φυσικές καταστροφές σε 23 κράτη μέλη και μια υπό ένταξη χώρα, με ένα συνολικό ύψος περίπου 6,6 δισεκατομμυρίων EUR(7)·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την περίοδο 2017-2018, οι καταστροφές από πλημμύρες αποτελούσαν τα δύο τρίτα των συνολικών αιτήσεων του ΤΑΕΕ, μολονότι η περίοδος αναφορών χαρακτηρίστηκε επίσης από σημαντικές καταιγίδες, δασικές πυρκαγιές και σεισμούς·

ΣΤ.  σημειώνοντας τη χρησιμότητα του ΤΑΕΕ, όπως τονίζεται στην αξιολόγηση της Επιτροπής, ιδίως όσον αφορά την ελάφρυνση του φόρτου του συνόλου των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών στην προσπάθεια ανάκαμψης την επαύριο μεγάλων εθνικών ή περιφερειακών φυσικών καταστροφών ή καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, όπως ορίζεται στον κανονισμό TAEE (όπως τροποποιήθηκε)·

Ζ.  υπενθυμίζοντας ότι το κανονιστικό πλαίσιο του ΤΑΕΕ αναθεωρήθηκε το 2014 με τον τροποποιητικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 661/2014(8), ιδίως με σκοπό την απλούστευση των διαδικασιών, τη συντόμευση της προθεσμίας απάντησης μετά την υποβολή των αιτήσεων, την αποσαφήνιση των κριτηρίων επιλεξιμότητας για τις αιτήσεις συνδρομής σε περίπτωση περιφερειακών καταστροφών, την παράταση της περιόδου εφαρμογής και την εισαγωγή προκαταβολών, όπως έχει ζητήσει επανειλημμένα το Κοινοβούλιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει επιτευχθεί περαιτέρω πρόοδος μέσω της τροποποίησης του κανονισμού τον Μάρτιο του 2020 ιδίως όσον αφορά την αύξηση του επιπέδου προκαταβολών και την απλούστευση της διαδικασίας κινητοποίησης του ΤΑΕΕ·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό έγκρισης των αιτήσεων συνδρομής σε περίπτωση μεγάλων καταστροφών είναι 100 %, ενώ αυτό των αιτήσεων σε περίπτωση περιφερειακών καταστροφών, που αποτελεί την συνηθέστερη κατηγορία, αυξήθηκε από 32 % σε 85 % μετά την αναθεώρηση του κανονισμού για το ΤΑΕΕ του 2014·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που η μεταρρύθμιση του κανονισμού το 2014 συνέβαλε στην παράταση του χρονικού πλαισίου για την προετοιμασία και την υποβολή αίτησης χρηματοδοτικής συνεισφοράς από το ΤΑΕΕ από 10 σε 12 εβδομάδες, σημαντικό ποσοστό των περιπτώσεων εξακολουθεί να χρήζει επικαιροποίησης, με αποτέλεσμα καθυστερήσεις στην πρόσβαση στις επιχορηγήσεις, και ότι, για αυτόν τον λόγο, ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει απλοποιημένες οδηγίες σχετικά με τις απαιτήσεις υποβολής αιτήσεων μειώνοντας συνακόλουθα τη διοικητική επιβάρυνση·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο χρόνος που απαιτείται για τη διάθεση ολόκληρης της επιχορήγησης θα μπορούσε να μειωθεί περαιτέρω προκειμένου να ικανοποιηθεί η επείγουσα ανάγκη για αλληλεγγύη της ΕΕ·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παρεμβάσεις του ΤΑΕΕ καλύπτουν μόνο την αποκατάσταση στην πρότερη κατάσταση των υποδομών στους τομείς της ενέργειας, των υδάτων και των απόβλητων υδάτων, των τηλεπικοινωνιών, των μεταφορών, της υγείας και της εκπαίδευσης, και όχι τη χρηματοδότηση του πρόσθετου κόστους της ανακατασκευής υποδομών πιο ανθεκτικών στις καταστροφές και στην κλιματική αλλαγή, όπως ζητείται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, με αποτέλεσμα το κόστος αυτό να πρέπει να καταβληθεί από το δικαιούχο κράτος από ίδιους πόρους και από άλλους πόρους της Ένωσης, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής·

ΙΒ.  σημειώνοντας με ενδιαφέρον ότι, όπως καταδεικνύει η κρίση COVID-19, υπάρχει ανάγκη για υψηλότερο επίπεδο συνεργειών μεταξύ των μέσων της πολιτικής συνοχής και του ΤΑΕΕ· αναγνωρίζοντας ότι το ΤΑΕΕ δημιουργήθηκε για να ανταποκρίνεται σε φυσικές καταστροφές βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, ενώ η πολιτική συνοχής (ΕΤΠΑ και Ταμείο Συνοχής) στοχεύει σε πιο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό αναφορικά με τον σχεδιασμό και τις επενδύσεις πολιτικής προστασίας, υποδομές πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων, καθώς και μέτρα ανθεκτικότητας που συμβάλλουν στους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας·

ΙΓ.  χαιρετίζοντας την πρόταση της Επιτροπής για επέκταση του πεδίου εφαρμογής του ΤΑΕΕ ώστε να συμπεριλάβει μείζονες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, και την επακόλουθη έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) 2020/461·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φυσικές καταστροφές είναι πιθανό να ενταθούν και να πολλαπλασιαστούν λόγω της κλιματικής αλλαγής· και υπογραμμίζοντας τη χρησιμότητα του μηχανισμού δυναμικής κατανομής του προϋπολογισμού που τέθηκε σε εφαρμογή το 2014, ο οποίος επέτρεψε στο ΤΑΕΕ, μεταξύ άλλων, να συμβάλει με το ποσό ρεκόρ των 1,2 δισεκατομμυρίων EUR για τη στήριξη των σεισμών στην Ιταλία το 2016 και 2017·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως ορίζεται στο άρθρο 7 του κανονισμού ΤΑΕΕ, οι ενέργειες που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο θα πρέπει να συνάδουν με τις διατάξεις της ΣΛΕΕ και με τα μέσα που έχουν θεσπισθεί βάσει αυτής, και με τις πολιτικές και τα μέτρα της Ένωσης, ιδίως στους τομείς της περιβαλλοντικής προστασίας, της πρόληψης και της διαχείρισης κινδύνου φυσικών καταστροφών, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων, όπου ενδείκνυται, προσεγγίσεων που σέβονται το οικοσύστημα·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) προβλέπει νέο δημοσιονομικό κονδύλιο με τίτλο «Αποθεματικό αλληλεγγύης και επείγουσας βοήθειας» (SEAR), το οποίο συγκεντρώνει το ΤΑΕΕ και το αποθεματικό επείγουσας βοήθειας (EAR/ΑΕΒ) και προορίζεται, αφενός, για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που προκύπτουν από μείζονες καταστροφές στα κράτη μέλη ή τις υπό ένταξη χώρες (ΤΑΕΕ) και, αφετέρου, για συγκεκριμένες επείγουσες ανάγκες στην Ένωση ή σε τρίτες χώρες, ιδίως σε περίπτωση ανθρωπιστικών κρίσεων (ΑΕΒ)·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως αναγνωρίζεται στο άρθρο 349 ΣΛΕΕ, η δύσκολη κατάσταση του κλίματος αποτελεί έναν από τους επίμονους παράγοντες που παρακωλύουν σημαντικά την ανάπτυξη των εξόχως απόκεντρων περιοχών (ΕΑΠ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να θεσπιστούν συγκεκριμένα μέτρα για τον καθορισμό των προϋποθέσεων εφαρμογής των Συνθηκών, συμπεριλαμβανομένων των κοινών πολιτικών·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ΕΑΠ, στα νησιά, καθώς και στις ορεινές περιοχές, στις αραιοκατοικημένες περιοχές και σε όλα τα εδάφη που είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στον κίνδυνο φυσικών καταστροφών·

ΙΘ.  εκφράζοντας τη λύπη του για το γεγονός ότι ο κανονισμός ΤΑΕΕ δεν επιτρέπει επί του παρόντος την υποβολή αιτήσεων ενίσχυσης σε διασυνοριακή βάση, μολονότι ορισμένες περιοχές οι οποίες είναι ιδιαιτέρως ευάλωτες σε φυσικές καταστροφές, όπως ορεινές περιοχές, έχουν συχνά διασυνοριακό χαρακτήρα·

1.  ανησυχεί με το γεγονός ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές θα αυξηθούν και θα ενταθούν με την κλιματική αλλαγή· θεωρεί ότι η επένδυση στην πρόληψη και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι υψίστης σημασίας· τονίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για να επενδύσουν σε μέτρα άμβλυνσης των επιπτώσεων του κλίματος, λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές φυσικές καταστροφές είναι άμεση συνέπεια των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και ότι πλημμύρες, σεισμοί, δασικές πυρκαγιές, ξηρασίες και άλλες φυσικές καταστροφές μπορούν να ξεφύγουν από τον έλεγχο, γεγονός που απαιτεί τη λήψη κατάλληλων μέτρων·

2.  σημειώνει ότι το ΤΑΕΕ είναι μία από τις πιο συγκεκριμένες εκφράσεις αλληλεγγύης της ΕΕ και ότι όλοι οι πολίτες της ΕΕ προσδοκούν σε παρόμοια αλληλεγγύη όταν συμβαίνουν καταστροφές ή σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας·

3.  τονίζει με ανησυχία ότι τα τελευταία χρόνια οι Ευρωπαίοι έχουν αντιμετωπίσει πολλαπλές καταστροφές που έχουν επιφέρει σοβαρές ζημίες, τόσο όσον αφορά ανθρώπινες ζωές, όσο και περιουσίες, το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά·

4.  εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι μεγάλες και περιφερειακές φυσικές καταστροφές και σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία συμβαίνουν τώρα σε τακτική βάση, όπως τα πρόσφατα παραδείγματα της πανδημίας COVID-19, η οποία έπληξε σοβαρά τις ζωές όλων των Ευρωπαίων και την ευρωπαϊκή οικονομία, οι δασικές πυρκαγιές σε ολόκληρη την ήπειρο, μεταξύ άλλων σε ασυνήθιστα μέρη όπως η Αρκτική, και μια σειρά βίαιων σεισμών στην Ευρώπη, ιδίως στην Ιταλία κατά την περίοδο 2016-2017 με αποτέλεσμα εκατοντάδες θανάτους και σχεδόν 22 δισεκατομμύρια EUR ζημίες, καθώς και στην Κροατία τον Μάρτιο του 2020 και τον Δεκέμβριο του 2020· υπενθυμίζει επίσης ότι οι καταιγίδες, οι ακραίες βροχοπτώσεις και οι πλημμύρες έχουν προκαλέσει σημαντικές ζημίες σε πολλές πόλεις και κοιλάδες, και ότι οι ολοένα και πιο βίαιοι τυφώνες έχουν προκαλέσει καταστροφές στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, όπως ο τυφώνας Irma το 2017 στον Άγιο Μαρτίνο και ο τυφώνας Lorenzo το 2019 στις Αζόρες, οι οποίοι ήταν ιδιαίτερα καταστροφικοί· υπενθυμίζει, σε αυτό το πλαίσιο, ότι τα ευάλωτα εδάφη, όπως τα νησιά και οι ορεινές περιοχές, οι αραιοκατοικημένες και εξόχως απόκεντρες περιοχές είναι συχνά αυτές που πλήττονται περισσότερο από τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής·

5.  επισημαίνει ότι είναι ζωτικής σημασίας η αποστολή βοήθειας και κεφαλαίων να γίνεται όσο το δυνατόν γρηγορότερα, εύκολα και ευέλικτα στις πληγείσες περιοχές και υπογραμμίζει ότι οι συνέργειες μεταξύ του ΤΑΕΕ και του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Ένωσης, της συνιστώσας προσαρμογής της κλιματικής αλλαγής του ΕΤΠΑ και των προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας είναι απαραίτητες για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πακέτου απόκρισης και ανθεκτικότητας· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να εκπονεί κατευθυντήριες γραμμές για την απλούστευση των διαδικασιών χρήσης του ΤΑΕΕ, προκειμένου να διευκολύνει τις ενέργειες των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών· επιμένει ότι οι συνέργειες μεταξύ του ΤΑΕΕ και των άλλων συναφών χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με ευελιξία και σε όλη τους την έκταση· υπενθυμίζει ότι η έκθεση εφαρμογής από κάθε δικαιούχο χώρα θα πρέπει να περιγράφει λεπτομερώς τα προληπτικά μέτρα - συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ - που λαμβάνονται ή προτείνονται για τον περιορισμό των μελλοντικών ζημιών και την αποφυγή, στο μέτρο του δυνατού, της επανάληψης παρόμοιων φυσικών καταστροφών·

6.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών, κατά την τελευταία εικοσαετία (2000-2019) καταγράφηκαν 7 348 μείζονες φυσικές καταστροφές που κόστισαν 1,23 εκατομμύρια ζωές, επηρέασαν 4,2 δισεκατομμύρια άτομα και οδήγησαν σε παγκόσμιες οικονομικές απώλειες ύψους 2,97 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ·

7.  επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), μεταξύ του 1980 και του 2019, τα ακραία κλιματικά φαινόμενα προκάλεσαν οικονομικές απώλειες συνολικού ύψους περίπου 446 δισεκατομμυρίων EUR στις χώρες μέλη του ΕΟΧ·

8.  είναι της άποψης ότι οι μεγάλες και περιφερειακές φυσικές καταστροφές και οι σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία έχουν βαθύτερες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στις λιγότερο ανεπτυγμένες και πιο ευάλωτες περιοχές, όπως τα νησιά, οι ορεινές περιοχές και οι αραιοκατοικημένες περιοχές, και ότι πρέπει να ληφθούν πιο κατάλληλα μέτρα σε αυτές τις περιοχές και συνεπώς, πρέπει να ενταχθούν στο ΤΑΕΕ·

Διαχείριση καταστροφών, εκτίμηση ζημιών και απλούστευση των διαδικασιών

9.  λαμβάνει υπό σημείωση τα διάφορα είδη κινδύνων καταστροφών που αντιμετωπίζει η ΕΕ και επισημαίνει ότι η σοβαρότητα ορισμένων φυσικών καταστροφών δεν καθορίζεται αποκλειστικά από την κλιματική αλλαγή, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις επηρεάζεται από ανθρωπογενείς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του μη συνετού χωροταξικού σχεδιασμού· θεωρεί απαραίτητη την επένδυση στην πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων καταστροφών στην Ευρώπη διασφαλίζοντας την ύπαρξη προστατευτικών υποδομών· συνιστά, στο πλαίσιο αυτό, στα κράτη μέλη να καταρτίσουν, από κοινού με την Επιτροπή, σχέδια πρόληψης και διαχείρισης καταστροφών για την ακριβή και ταχεία εκτίμηση των ζημιών· τονίζει ότι το ΤΑΕΕ στοχεύει στο να αποτελέσει ένα απλό και άμεσα εφαρμόσιμο μέσο που μπορεί να διαθέσει η ΕΕ στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές·

10.  καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο μιας μελλοντικής μεταρρύθμισης του ΤΑΕΕ, να συνεχίσει τις εργασίες της για την απλούστευση και την επιτάχυνση της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων για τα κράτη μέλη, δίνοντας, για παράδειγμα, ιδιαίτερη προσοχή στην απλούστευση των αιτήσεων ενεργοποίησης του ΤΑΕΕ σε διάφορες περιοχές στο πλαίσιο διασυνοριακών καταστροφών, ώστε να εξασφαλιστεί ταχύτερη αντίδραση στην εντατικοποίηση της απόκρισης σε μεγάλες και περιφερειακές φυσικές καταστροφές και σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας·

11.  πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή και η εντατικοποίηση των φυσικών καταστροφών υπονομεύουν όλο και περισσότερο τις περιφέρειες και τα εδάφη· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης του ΤΑΕΕ προκειμένου να ληφθούν καλύτερα υπόψη οι καταστροφές σε περιφερειακό επίπεδο· υπογραμμίζει, επιπλέον, τον ρόλο των επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΤΠΑ, σε συνεργασία με τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, για την πρόληψη και τον μετριασμό κινδύνων, όπως οι σεισμικοί και υδρογεωλογικοί κίνδυνοι· αναγνωρίζει, επιπλέον, ότι οι ξηρασίες συμπεριλήφθηκαν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού για το ΤΑΕΕ κατά την αναθεώρηση του 2014, αλλά σημειώνει ότι αποτελούν επαναλαμβανόμενο χαρακτηριστικό των κλιματικών εξελίξεων της ΕΕ και ότι είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο οικονομικός τους αντίκτυπος· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τις συγκεκριμένες επιπτώσεις της ξηρασίας και να τις αντιμετωπίσει κατάλληλα στο πλαίσιο μιας μελλοντικής μεταρρύθμισης του ΤΑΕΕ·

12.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την έρευνα και εκπαίδευση, προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή ένα σύστημα που διασφαλίζει μεγαλύτερη ετοιμότητα στην πρόληψη και τη διαχείριση καταστροφών και την ελαχιστοποίηση του αντικτύπου παρεμφερών κρίσεων·

13.  ζητεί αυξημένο συντονισμό και συνεργασία μεταξύ των ερευνητικών και αναπτυξιακών ιδρυμάτων των κρατών μελών και δη όσων αντιμετωπίζουν παρόμοιους κινδύνους· ζητεί την ενίσχυση των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης στα κράτη μέλη και τη δημιουργία και ενίσχυση δεσμών μεταξύ των διαφόρων συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης·

14.  προτείνει στα κράτη μέλη να προσδιορίσουν επενδύσεις, έργα και εργαλεία στα οικεία εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, προκειμένου να προληφθεί και να περιοριστεί η ζημία από φυσικές και υγειονομικές καταστροφές·

15.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη διάδοση ορθών πρακτικών σχετικά με τις δομές διακυβέρνησης και θεσμικού συντονισμού σε καταστάσεις καταστροφών·

16.  υπενθυμίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι δικαιούχες χώρες όσον αφορά τον καθορισμό του ακριβούς ποσού της ζημίας σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, και προτείνει στην Επιτροπή να προετοιμάσει κατευθυντήριες γραμμές και απλουστευμένες μεθόδους για τον καθορισμό του ποσού της συνεισφοράς του ΤΑΕΕ, ώστε να ελαχιστοποιηθεί επίσης η πιθανότητα σφαλμάτων και περαιτέρω καθυστερήσεων·

17.  επισημαίνει το γεγονός ότι η χρήση του ΤΑΕΕ έχει βελτιώσει τις γνώσεις των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών, με αποτέλεσμα να αξιολογούν τα ευρύτερα μέτρα που εφαρμόζουν στο πλαίσιο των πολιτικών τους για τη διαχείριση του κινδύνου καταστροφών· τονίζει την ανάγκη μείωσης του γραφειοκρατικού φόρτου και αύξησης της δημιουργίας ικανοτήτων μέσω της τεχνικής και διοικητικής στήριξης των δικαιούχων χωρών, ώστε να βοηθηθούν να αναπτύξουν διαχειριστικές και μακροπρόθεσμες στρατηγικές με στόχο τη μείωση των επιπτώσεων μεγάλων και περιφερειακών φυσικών καταστροφών και σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας· καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την επικοινωνία τους με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στις διαδοχικές φάσεις αξιολόγησης, προετοιμασίας αιτήσεων και υλοποίησης έργων, με σκοπό την επιτάχυνση των διοικητικών διαδικασιών·

18.  καλεί την Επιτροπή να εστιάσει, στο μέτρο του δυνατού, σε μια μελλοντική αναθεώρηση του ΤΑΕΕ, στις περιφέρειες που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο μεγάλων ή περιφερειακών φυσικών καταστροφών ή σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, ιδίως των εξόχως απόκεντρων περιοχών, των νησιών, των ορεινών περιοχών, και περιοχών που είναι επιρρεπείς σε έντονη σεισμική ή ηφαιστειακή δραστηριότητα ή μελλοντικές κρίσεις δημόσιας υγείας·

19.  πιστεύει ότι πρέπει να αντληθούν γνώσεις από προηγούμενες περιπτώσεις τυφώνων που έπληξαν υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ)· είναι της γνώμης ότι το ΑΕΒ και άλλα μέσα εξωτερικής βοήθειας θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν πλήρως για την ανακούφιση των ζημιών που προκλήθηκαν· είναι επίσης πεπεισμένο ότι πρέπει να διατεθούν επαρκή χρηματοδοτικά μέσα σε αυτά τα μέσα εξωτερικής βοήθειας για να βοηθηθούν οι ΥΧΕ·

Χρηματοδοτικά κονδύλια και ταχύτητα κινητοποίησης των πιστώσεων

20.  επισημαίνει ότι, στην αναθεωρημένη πρότασή της στις 27 Μαΐου 2020, σχετικά με το ΠΔΠ 2021-2027, η Επιτροπή προέβλεψε μέγιστο ετήσιο προϋπολογισμό για το ΤΑΕΕ ύψους 1 δισεκατομμυρίων EUR (σε τιμές 2018), αλλά σημειώνει ότι, σύμφωνα με τη συμφωνία για το νέο ΠΔΠ, έκτοτε το ΤΑΕΕ συγχωνεύθηκε με το ΑΕΒ στο νέο αποθεματικό SEAR, με συνολικό ετήσιο κονδύλιο ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων EUR·

21.  θεωρεί ότι η δημιουργία του αποθεματικού μπορεί να έχει το πλεονέκτημα την αύξηση της ευελιξίας, επισημαίνει ωστόσο ότι, στο τρέχον μοντέλο, η κατανομή του ΤΑΕΕ παραμένει αβέβαιη, καθώς εξαρτάται από τα ποσά που κινητοποιεί το ΑΕΒ· θεωρεί, ως εκ τούτου, αναγκαία την στενή παρακολούθηση της διαχείρισης του SEAR, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον το ποσό και η κλείδα κατανομής των κονδυλίων που προβλέπονται σε αυτό το νέο χρηματοδοτικό μέσο ανταποκρίνονται στις ανάγκες του ΤΑΕΕ, ενόψει της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής του και της κλίμακας και του πολλαπλασιασμού των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που οφείλονται ιδίως στις φυσικές καταστροφές μείζονες ή περιφερειακής κλίμακας, και στις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας·

22.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η αναθεώρηση του ΤΑΕΕ τον Μάρτιο του 2020 αύξησε το επίπεδο των προκαταβολών από 10 % σε 25 % του ποσού της προγραμματισμένης χρηματοδοτικής συνεισφοράς και το μέγιστο ποσό από 30 εκατομμύρια EUR σε 100 εκατομμύρια EUR· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία των προκαταβολών για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων βοήθειας, ιδίως στις περιφέρειες και τις τοπικές κοινότητες με περιορισμένες εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης· ζητεί από την Επιτροπή να μελετήσει πρόσθετους τρόπους για την προώθηση αυτής της επιλογής και ζητεί να καταβληθούν περισσότερες επιχειρησιακές προσπάθειες προκειμένου να μειωθεί ο μέσος χρόνος για την αποδέσμευση των προκαταβολών, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ·

23.  επισημαίνει ότι οι περισσότερες μεγάλες κτηριακές κατασκευές στις ΕΑΠ (όπως λιμένες, αερολιμένες και νοσοκομεία) είναι δημόσια κτίρια και, παρά το γεγονός ότι είναι απαραίτητα για τη λειτουργία αυτών των μικρών περιοχών, είναι πολύ εκτεθειμένα σε περιβαλλοντικές καταστροφές· ως εκ τούτου, πιστεύει ότι η χρηματοδοτική στήριξη από το ΤΑΕΕ για τις ΕΑΠ θα έπρεπε να είναι υψηλότερη από 2,5 % του ποσού που διατίθεται για την αποκατάσταση παλαιών καταστροφών, προκειμένου να τους επιτραπεί να επιστρέψουν στην πρότερη τους κατάσταση βελτιωμένα·

24.  σημειώνει ότι ο μέσος χρόνος που απαιτείται για την καταβολή των προκαταβολών είναι πέντε μήνες και καλεί την Επιτροπή να εξετάσει πιο δραστικές λύσεις·

25.  επίσης, σημειώνει ότι ο χρόνος που απαιτείται για την διάθεση ολόκληρης της επιχορήγησης του ΤΑΕΕ στον δικαιούχο είναι κατά μέσο όρο ένα έτος· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τρόπους για την απλούστευση και την αύξηση κατά το δυνατόν, της ευελιξίας όσον αφορά την κινητοποίηση του Ταμείου στο πλαίσιο μιας μελλοντικής μεταρρύθμισης, προκειμένου να διασφαλιστεί ταχεία παρέμβαση και άμεση ανακούφιση των πληγεισών από καταστροφές περιοχών ή χωρών·

26.  πιστεύει, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του ταμείου, ότι η αξιολόγηση του προϋπολογισμού του ΤΑΕΕ ενδέχεται να είναι αναγκαία στο μέλλον, και θα μπορούσε να ακολουθηθεί, εάν χρειαστεί, από αντίστοιχη προσαρμογή της χρηματοδότησης, προκειμένου να παρασχεθεί ό, τι απαιτείται για ένα πραγματικό εργαλείο αλληλεγγύης της ΕΕ, και να διασφαλιστεί ότι υπάρχει επαρκής προϋπολογισμός για την αποτελεσματική αντιμετώπιση μεγάλων και περιφερειακών φυσικών καταστροφών και σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, όχι μόνο για την αποκατάσταση των ζημιών αλλά και για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή·

27.  τονίζει ότι η ανάθεση, η διαχείριση και η εκτέλεση των επιχορηγήσεων του ΤΑΕΕ θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο διαφανείς, και ότι οι επιχορηγήσεις πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.

Πρόληψη των κινδύνων και ποιότητα της ανασυγκρότησης

28.  ζητεί τα κριτήρια για τον προσδιορισμό των έργων που είναι «επιλέξιμα» για βοήθεια από το ταμείο, να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη οι πλέον πρόσφατες αρχές πρόληψης των κινδύνων και ζητεί να ενσωματωθεί πλήρως η αρχή της «καλύτερης ανοικοδόμησης» («Build Back Better») στο άρθρο 3 του κανονισμού ΤΑΕΕ σε μελλοντική αναθεώρηση, με σκοπό τη συμβολή στη βελτίωση της ποιότητας των υποδομών αυτών των περιοχών κατά την ανοικοδόμηση και στην καλύτερη προετοιμασία τους για την αποφυγή μελλοντικών καταστροφών με την κατασκευή προληπτικών υποδομών·

29.  είναι της άποψης ότι μέσα όπως «δάνεια-πλαίσια», που εφαρμόζονται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης πιο ανθεκτικών, ασφαλέστερων και πιο πράσινων υποδομών·

30.  καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει και να απλοποιήσει τις συνέργειες μεταξύ του ΤΑΕΕ και των ταμείων της πολιτικής συνοχής, καθώς και με τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης, με στόχο την αποτελεσματική και διαρθρωμένη διαχείριση των κινδύνων των προγραμμάτων ανασυγκρότησης βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, όχι μόνο μέσω της κατασκευής βιώσιμων, ενεργειακά αποδοτικών και αποδοτικών ως προς τους πόρους υποδομών, αλλά και μέσω της ανάπτυξης προληπτικών μέτρων· καλεί επίσης την Επιτροπή να επιδεικνύει ευελιξία στον προγραμματισμό και την τροποποίηση των εθνικών και περιφερειακών προγραμμάτων όσον αφορά την αντιμετώπιση μεγάλων ή περιφερειακών φυσικών καταστροφών και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η χρηματοδοτική βοήθεια του ΤΑΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας των επενδύσεων στις πληγείσες περιοχές·

Καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας

31.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι, μετά την αναθεώρηση του κανονισμού για το ΤΑΕΕ που προτάθηκε από την Επιτροπή στις 13 Μαρτίου 2020, οι δράσεις που είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο του Ταμείου επεκτείνονται πλέον σε καταστάσεις σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, καλύπτοντας όχι μόνο την ιατρική βοήθεια αλλά και μέτρα για την πρόληψη, την παρακολούθηση ή τον έλεγχο της εξάπλωσης νόσων·

32.  υπογραμμίζει ότι η επέκταση του πεδίου εφαρμογής του Ταμείου για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 κατέδειξε ότι το ΤΑΕΕ μπορεί να επιδεικνύει μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής και την επιλεξιμότητα, και να παρέχει βοήθεια όχι μόνο σε περιπτώσεις μεγάλων φυσικών καταστροφών, αλλά και ταχεία συνδρομή στην περίπτωση άλλων τύπων μεγάλων καταστροφών, όπως οι πανδημίες·

33.  θεωρεί ότι αυτή η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του ΤΑΕΕ απαιτεί ενίσχυση του προϋπολογισμού του·

34.  προτείνει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με τις αρμόδιες υπηρεσίες ετοιμότητας της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, προκειμένου να αναπτύξουν σχέδια ταχείας αντίδρασης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας·

Προβολή της χρηματοδοτικής ενίσχυσης του Ταμείου

35.  επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να ενημερώνεται το κοινό για τα απτά οφέλη που επιφέρει το ΤΑΕΕ, προκειμένου να αυξηθεί περαιτέρω η εμπιστοσύνη των πολιτών στα εργαλεία και τα προγράμματα της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την προβολή της βοήθειας του ταμείου μέσω ad hoc, στοχοθετημένων επικοινωνιακών δραστηριοτήτων, παράλληλα με τον ορισμό της ταχείας ανταπόκρισης και της παράδοσης της βοήθειας ως προτεραιότητας, ιδίως προκειμένου να επισημανθεί η προστιθέμενη αξία της ΕΕ στην περίπτωση σημαντικών ή περιφερειακών φυσικών καταστροφών και σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, πρακτική που αποτελεί συγκεκριμένη έκφραση της αλληλεγγύης της ΕΕ και της ικανότητας της Ένωσης να παρέχει πραγματική βοήθεια διαθέτοντας σημαντικούς δημοσιονομικούς πόρους· ζητεί επίσης από την Επιτροπή, στο πλαίσιο της μελλοντικής αναθεώρησης του κανονισμού, να υποχρεώσει τις δικαιούχους χώρες να ενημερώσουν τους πολίτες τους σχετικά με την οικονομική υποστήριξη της ΕΕ για τις υλοποιούμενες ενέργειες

o
o   o

36.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη.

(1) ΕΕ L 311 της 14.11.2002, σ. 3. (2) ΕΕ C 440 της 30.12.2015, σ. 13. (3) ΕΕ C 224 της 27.6.2018, σ. 140. (4) ΕΕ L 99 της 31.3.2020, σ. 9. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν P9_TA(2020)0054. (6) https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201113IPR91602/eu-survey-confirms-citizens-call-for-eu-to-have-more-powers-to-tackle-pandemic (7) https://cohesiondata.ec.europa.eu/stories/s/An-overview-of-the-EU-Solidarity-Fund-2002-2019/qpif-qzyn (8) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 661/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 189 της 27.6.2014, σ. 143).