(Zwykła procedura ustawodawcza: drugie czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając stanowisko Rady w pierwszym czytaniu (06879/1/2021 – C9-0191/2021),

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z 12 grudnia 2018 r.(1),

–  uwzględniając opinię Komitetu Regionów z 6 grudnia 2018 r.(2),

–  uwzględniając swoje stanowisko przyjęte w pierwszym czytaniu(3) dotyczące wniosku Komisji przedstawionego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2018)0460),

–  uwzględniając zmieniony wniosek Komisji (COM(2020)0459),

–  uwzględniając art. 294 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisje przedmiotowo właściwe na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu,

–  uwzględniając art. 67 Regulaminu,

–  uwzględniając wspólne posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Rozwoju zgodnie art. 58 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie do drugiego czytania przedstawione przez Komisję Spraw Zagranicznych i Komisję Rozwoju (A9-0198/2021),

1.  zatwierdza stanowisko Rady przyjęte w pierwszym czytaniu;

2.  zatwierdza swoje oświadczenia załączone do niniejszej rezolucji, które zostaną opublikowane w serii C Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej;

3.  przyjmuje do wiadomości oświadczenia Komisji załączone do niniejszej rezolucji, które zostaną opublikowane w serii C Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej;

4.  stwierdza, że akt prawny zostaje przyjęty zgodnie ze stanowiskiem Rady;

5.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady aktu prawnego zgodnie z art. 297 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

6.  zobowiązuje swojego sekretarza generalnego do podpisania aktu po stwierdzeniu, że wszystkie procedury zostały prawidłowo zakończone oraz do zlecenia, w porozumieniu z sekretarzem generalnym Rady, jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wraz ze wszystkimi oświadczeniami załączonymi do niniejszej rezolucji;

7.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

(1) Dz.U. C 45 z 4.2.2019, s. 1. (2) Dz.U. C 86 z 7.3.2019, s. 295. (3) Dz.U. C 108 z 26.3.2021, s. 312.

Oświadczenie Parlamentu Europejskiego w sprawie zawieszenia pomocy przyznawanej na mocy instrumentów finansowania zewnętrznego

Parlament Europejski zauważa, że rozporządzenie (UE) 2021/947 ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny Wymiar Europy” zawiera ogólne odniesienie do możliwości zawieszenia pomocy, nie określając konkretnej podstawy takiej decyzji. Takie zawieszenie pomocy powinno nastąpić w przypadku, gdy kraj partnerski trwale nie przestrzega zasad demokracji, praworządności, dobrych rządów, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności lub uznanych na szczeblu międzynarodowym norm bezpieczeństwa jądrowego.

Parlament Europejski zauważa jednak, że w przeciwieństwie do innych geograficznych obszarów współpracy, przepisy szczególne dotyczące obszaru objętego polityką sąsiedztwa, w szczególności art. 20 ust. 2, przewidują zwiększone wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego, zapobiegania konfliktom i budowania pokoju, kontaktów międzyludzkich, w tym współpracy między władzami lokalnymi, wsparcia na rzecz poprawy przestrzegania praw człowieka lub środków wsparcia związanych z sytuacjami kryzysowymi, w przypadku poważnego lub trwałego pogorszenia się sytuacji w zakresie demokracji, praw człowieka lub praworządności, lub podwyższonego ryzyka konfliktu. Parlament Europejski uważa, że takie zwiększone wsparcie dla wyżej wymienionych obszarów powinno być udzielane, jeżeli takie pogorszenie ma miejsce również w krajach spoza obszaru objętego polityką sąsiedztwa, i przypomina, że w szczególności art. 4 ust. 5 przewiduje, że działania realizowane poprzez programy tematyczne mogą być również podejmowane w przypadku zawieszenia programu geograficznego.

Parlament Europejski uważa, że każde zawieszenie pomocy w ramach tych instrumentów prowadziłoby do modyfikacji ogólnego systemu finansowego uzgodnionego w drodze zwykłej procedury ustawodawczej. Jako współprawodawca i jeden z dwóch organów władzy budżetowej Parlament Europejski jest w związku z tym uprawniony do pełnego korzystania w tym zakresie ze swoich prerogatyw, gdyby taka decyzja miała zostać podjęta.

Oświadczenie Parlamentu Europejskiego w sprawie decyzji Rady 2010/427/UE i koordynacji strategicznej

Parlament Europejski zauważa, że odniesienia do instrumentów działań zewnętrznych Unii w art. 9 decyzji Rady 2010/427/UE są nieaktualne, i dlatego uważa, że dla jasności prawnej należy zaktualizować ten artykuł zgodnie z procedurą określoną w art. 27 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, w celu uwzględnienia unijnych instrumentów pomocy zewnętrznej mających zastosowanie w okresie objętym WRF na lata 2021–2027, a mianowicie Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny Wymiar Europy”, Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej, Europejskiego Instrumentu na rzecz Bezpieczeństwa Jądrowego oraz decyzji o stowarzyszeniu zamorskim, w tym z Grenlandią.

Parlament Europejski wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do ustanowienia struktury koordynacji strategicznej obejmującej wszystkie odpowiednie służby Komisji i ESDZ w celu zapewnienia spójności, synergii, przejrzystości i rozliczalności zgodnie z art. 5 rozporządzenia (UE) 2021/947 ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny Wymiar Europy”.

Oświadczenie Komisji w sprawie geopolitycznego dialogu z Parlamentem Europejskim na temat Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy”:

Mając na uwadze funkcje kontroli politycznej Parlamentu Europejskiego określone w art. 14 Traktatu o Unii Europejskiej, Komisja Europejska zobowiązuje się do prowadzenia dialogu geopolitycznego wysokiego szczebla między obiema instytucjami na temat wdrażania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR) – „Globalny wymiar Europy”. Dialog ten powinien umożliwić wymianę poglądów z Parlamentem Europejskim, którego stanowisko w sprawie wdrażania ISWMR zostanie w pełni uwzględnione.

W ramach dialogu geopolitycznego omówione zostaną ogólne kierunki wdrażania ISWMR, w tym kwestia programowania przed przyjęciem dokumentów programowych, oraz konkretne tematy, takie jak wykorzystanie rezerwy na nowe wyzwania i priorytety lub stosowanie efektu mnożnikowego prowadzącego do ewentualnych zmian w przydziale środków finansowych związanych z migracją lub zawieszenie pomocy dla kraju partnerskiego, w przypadku gdy kraj ten trwale nie przestrzega zasad demokracji, praworządności, dobrych rządów, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności.

Dialog geopolityczny będzie zorganizowany w następujący sposób:

(i)  dialog wysokiego szczebla między wysokim przedstawicielem/wiceprzewodniczącym i komisarzami do spraw partnerstw międzynarodowych oraz do spraw sąsiedztwa i rozszerzenia a Parlamentem Europejskim;

(ii)  stały dialog urzędników wyższego szczebla z grupami roboczymi AFET i DEVE w celu zapewnienia odpowiednich przygotowań i działań następczych do dialogu na wysokim szczeblu.

Dialog wysokiego szczebla będzie się odbywał co najmniej dwa razy w roku. Jedno z posiedzeń może zbiegać się z przedstawieniem przez Komisję projektu budżetu rocznego.

Oświadczenie Komisji w sprawie motywów 50 i 51 oraz art. 8 ust. 10

Regionalne programy wsparcia migracji będą wspierać kompleksowe, zrównoważone i dostosowane do potrzeb partnerstwa z odpowiednimi krajami pochodzenia lub tranzytu oraz krajami przyjmującymi, zgodnie z elastycznym podejściem zachęcającym i w oparciu o mechanizmu koordynacji w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy”. W stosownych przypadkach będą one uzupełniane działaniami w ramach programów krajowych.

Aby zwiększyć efektywność i oddziaływanie wykorzystania tych środków finansowych, zgodnie z priorytetami politycznymi Unii i krajów partnerskich, Komisja Europejska będzie aktywnie realizować te priorytety z wykorzystaniem wszystkich odpowiednich instrumentów unijnych i prowadzić zsynchronizowaną i skuteczną koordynację z państwami członkowskimi. Zadba ona o regularne i szczegółowe informowanie Parlamentu Europejskiego i Rady, umożliwiające wymianę poglądów.