Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την αίτηση άρσης της ασυλίας της Lívia Járóka (2020/2198(IMM))

P9_TA(2021)0091 A9-0050/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την αίτηση άρση της ασυλίας της Lívia Járóka, που διαβίβασε ο Γενικός Εισαγγελέας της Εισαγγελίας Εφετών των Βρυξελλών, στις 9 Ιουλίου 2020, και η οποία ανακοινώθηκε στην ολομέλεια στις 14 Σεπτεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη το γεγονός ότι η Lívia Járóka παραιτήθηκε του δικαιώματος ακρόασης σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 6 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 8 και 9 του Πρωτοκόλλου αριθ. 7 περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και το άρθρο 6 παράγραφος 2 της Πράξης της 20ής Σεπτεμβρίου 1976 περί της εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία,

–  έχοντας υπόψη τις αποφάσεις που εξέδωσε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 21 Οκτωβρίου 2008, 19 Μαρτίου 2010, 6 Σεπτεμβρίου 2011, 17 Ιανουαρίου 2013 και 19 Δεκεμβρίου 2019(1),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 5 παράγραφος 2, το άρθρο 6 παράγραφος 1 και το άρθρο 9 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A9-0050/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Γενικός Εισαγγελέας της Εισαγγελίας Εφετών των Βρυξελλών έχει υποβάλει αίτηση άρσης της ασυλίας της Lívia Járóka, εκλεγμένης βουλευτού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Δημοκρατία της Ουγγαρίας, σε σχέση με παράβαση του άρθρου 11 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο του βελγικού βασιλικού διατάγματος της 1ης Δεκεμβρίου 1975 περί γενικών ρυθμίσεων της αστυνόμευσης της οδικής κυκλοφορίας και της χρήσης του δημόσιου οδικού δικτύου, και του άρθρο 29 παράγραφος 3 του νόμου της 16ης Μαρτίου 1968 όσον αφορά την αστυνόμευση της οδικής κυκλοφορίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ειδικότερα, η παράβαση αφορά την υπέρβαση του ορίου ταχύτητας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 17 Νοεμβρίου 2018, στις 10.30, μια σταθερή αυτόματη συσκευή στο Uccle, η οποία λειτουργούσε απουσία αστυνομικού υπαλλήλου, διαπίστωσε παράβαση της μέγιστης επιτρεπόμενης ταχύτητας ενός οχήματος ταξινομημένου στο όνομα της Lívia Járóka· λαμβάνοντας υπόψη ότι είχαν συνταχθεί πρακτικά και ότι απεστάλη αντίγραφο με έντυπο απάντησης στη Lívia Járóka, στις 29 Νοεμβρίου 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι προκειμένου να διαπιστώσει εάν η κ. Járóka ήταν η οδηγός του επίμαχου οχήματος, η εισαγγελική αρχή προσπάθησε επανειλημμένως, χωρίς επιτυχία, να την ακούσει· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την Υπηρεσία Πρωτοκόλλου της Ομοσπονδιακής Δημόσιας Υπηρεσίας Εξωτερικών Υποθέσεων, η Lívia Járóka δεν είχε ρυθμίσει τον τόπο διαμονής της στο Βέλγιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεκαπέντε ημέρες μετά την αποστολή του αντιγράφου των πρακτικών, η δικογραφία διαβιβάστηκε στην εισαγγελία των Βρυξελλών·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 9 πρώτο εδάφιο του Πρωτοκόλλου αριθ. 7 περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απολαύουν, στην εθνική τους επικράτεια, των ασυλιών που αναγνωρίζονται στα μέλη του κοινοβουλίου της χώρας τους και στην επικράτεια οποιουδήποτε άλλου κράτους μέλους της εξαίρεσης από κάθε μέτρο κράτησης και από κάθε δικαστική διαδικασία·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη, αφενός, ότι το Κοινοβούλιο δεν αποτελεί Δικαστήριο και, αφετέρου, ότι ο βουλευτής δεν μπορεί, στο πλαίσιο διαδικασίας άρσης ασυλίας, να θεωρείται «κατηγορούμενος»(2)·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εναπόκειται αποκλειστικά στο Κοινοβούλιο να λάβει απόφαση περί άρσης ή μη άρσης της ασυλίας στο πλαίσιο μιας δεδομένης υπόθεσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο μπορεί εύλογα να λάβει υπόψη τη θέση της βουλευτού προκειμένου να αποφασίσει εάν θα άρει ή όχι την ασυλία της(3)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το εικαζόμενο αδίκημα δεν έχει άμεση ή προφανή σχέση με την άσκηση των καθηκόντων της Lívia Járóka ως βουλευτού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ούτε συνιστά γνώμη που εξέφρασε ή ψήφο που έδωσε κατά την άσκηση των καθηκόντων της, ως βουλευτού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κατά την έννοια του άρθρου 8 του Πρωτοκόλλου αριθ. 7 περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην προκειμένη υπόθεση, το Κοινοβούλιο δεν μπόρεσε να αποδείξει την ύπαρξη fumus persecutionis, δηλαδή αποχρώσας και συγκεκριμένης υπόνοιας ότι η διαδικασία αυτή αποσκοπεί στο να παρεμποδίσει την πολιτική δραστηριότητα της βουλευτού·

1.  αποφασίζει να άρει την ασυλία της Lívia Járóka·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει αμελλητί την παρούσα απόφαση και την έκθεση της αρμόδιας επιτροπής του στις αρμόδιες αρχές του Βελγίου και στην Lívia Járóka.

(1) Απόφαση του Δικαστηρίου, της 21ης Οκτωβρίου 2008, Marra κατά De Gregorio και Clemente, C-200/07 και C-201/07, ECLI:EU:C:2008:579· απόφαση του Δικαστηρίου, της 19ης Μαρτίου 2010, Gollnisch κατά Κοινοβουλίου, T-42/06, ECLI:EU:T:2010:102· απόφαση του Δικαστηρίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2011, Patriciello, C 163/10, ECLI:EU:C:2011:543· απόφαση του Δικαστηρίου, της 17ης Ιανουαρίου 2013, Gollnisch κατά Κοινοβουλίου, T-346/11 και T-347/11, ECLI:EU:T:2013:23· απόφαση του Δικαστηρίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2019, Junqueras Vies, C-502/19, ECLI:EU:C:2019:1115. (2) Απόφαση του Δικαστηρίου, της 30ής Απριλίου 2019, Briois κατά Κοινοβουλίου, T-214/18, ECLI:EU:T:2019:266. (3) Απόφαση του Δικαστηρίου, της 15ης Οκτωβρίου 2008, στην υπόθεση T-345/05, Mote κατά Κοινοβουλίου, ECLI:EU:T:2008:440, σημείο 28.

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την αίτηση άρσης της ασυλίας του Jean-François Jalkh (2020/2110(IMM))

P9_TA(2021)0092 A9-0051/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την αίτηση άρσης της ασυλίας του Jean‑François Jalkh, που διαβίβασε ο Γενικός Εισαγγελέας του Εφετείου του Παρισιού, στις 16 Ιουνίου 2020, σε συνάρτηση με την εκκρεμούσα υπόθεση ενώπιον της ανακριτικής αρχής και αφορά δικαστική έρευνα για εικαζόμενα αδικήματα κατάχρησης εμπιστοσύνης, οργανωμένης απάτης, πλαστογραφίας και χρήσης πλαστών εγγράφων, παράνομης απασχόλησης που αφορά μη δήλωση υπαλλήλου, υπεξαίρεσης δημόσιων πόρων και εσκεμμένης απόκρυψης υπεξαιρεθέντων δημόσιων πόρων, και η οποία ανακοινώθηκε στην Ολομέλεια στις 8 Ιουλίου 2020,

–  έχοντας ακούσει τον Thierry Mariani στη θέση του Jean-François Jalkh, σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 6 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 8 και 9 του Πρωτοκόλλου αριθ. 7 περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και το άρθρο 6 παράγραφος 2 της Πράξης της 20ής Σεπτεμβρίου 1976 περί της εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία,

–  έχοντας υπόψη τις αποφάσεις που εξέδωσε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 21 Οκτωβρίου 2008, 19 Μαρτίου 2010, 6 Σεπτεμβρίου 2011, 17 Ιανουαρίου 2013 και 19 Δεκεμβρίου 2019(1),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 26 του Συντάγματος της Γαλλικής Δημοκρατίας,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 5 παράγραφος 2, το άρθρο 6 παράγραφος 1 και το άρθρο 9 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A9-0051/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανακριτικές αρχές ζήτησαν την άρση της ασυλίας του Jean-François Jalkh προκειμένου να τον ακούσουν σε σχέση με εικαζόμενα ποινικά αδικήματα·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίτηση άρσης της ασυλίας του Jean-François Jalkh αφορά εικαζόμενα αδικήματα κατάχρησης εμπιστοσύνης, πλαστογραφίας και χρήσης πλαστογραφημένων εγγράφων, οργανωμένης απάτης, παράνομης απασχόλησης που συνίσταται σε μη δήλωση υπαλλήλου, υπεξαίρεσης δημόσιων πόρων και εσκεμμένης απόκρυψης υπεξαιρεθέντων δημόσιων πόρων, αδικήματα που προβλέπονται και τιμωρούνται σύμφωνα με τα άρθρα 314-1, 314-10, 321-2, 321-3, 321-4, 321-9, 321-10, 441-l, 441-10, 441-11, 313-1, 313-2, 313-3, 313-7, 313-8, 313-9, 432-15 και 432-17 του γαλλικού ποινικού κώδικα και τα άρθρα L8221-1, L8221-5, L8224-1, L8224-3, L8224-4 και L8224-5 του γαλλικού εργατικού κώδικα·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 5 Δεκεμβρίου 2016 κινήθηκε δικαστική έρευνα σε συνέχεια προκαταρκτικής έρευνας μετά από καταγγελία που υπέβαλε ο τότε Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 9 Μαρτίου 2015 σχετικά με ορισμένους κοινοβουλευτικούς βοηθούς βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ανήκαν στο Εθνικό Μέτωπο (Front National)·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το οργανόγραμμα του Εθνικού Μετώπου, που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2015, απαριθμούσε μόνο 15 βουλευτές του ΕΚ (σε σύνολο 23 βουλευτών), 21 τοπικούς κοινοβουλευτικούς βοηθούς και 5 διαπιστευμένους κοινοβουλευτικούς βοηθούς (σε σύνολο 54 βοηθών)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι κοινοβουλευτικοί βοηθοί είχαν δηλώσει ως τόπο απασχόλησής τους την έδρα του Εθνικού Μετώπου στη Nanterre και σε ορισμένες περιπτώσεις δήλωναν ότι εργάζονταν εκεί με πλήρες ωράριο, αν και διέμεναν σε απόσταση μεταξύ 120 και 945 χιλιομέτρων από τον δηλωθέντα τόπο απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο παρόν στάδιο της έρευνας, προέκυψε ότι 8 κοινοβουλευτικοί βοηθοί δεν εκτελούσαν σχεδόν καθόλου εργασίες κοινοβουλευτικής επικουρίας, ή οι εργασίες αυτές αντιστοιχούσαν σε πολύ μικρό μέρος των συνολικών καθηκόντων τους·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι έρευνες κατέδειξαν επίσης περιπτώσεις κατά τις οποίες φαινόταν απίθανο οι συγκεκριμένοι κοινοβουλευτικοί βοηθοί να εκτελούσαν πράγματι καθήκοντα σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συγκεκριμένα:

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έρευνα, ο Jean-François Jalkh εργαζόταν ως τοπικός κοινοβουλευτικός βοηθός του Jean-Marie Le Pen μεταξύ Ιουλίου 2009 και Απριλίου 2014 σε βάση πλήρους απασχόλησης, με ακαθάριστο μηνιαίο μισθό ύψους 3 011,14 EUR· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την ίδια περίοδο, κατείχε διάφορες διευθυντικές θέσεις στο Εθνικό Μέτωπο, είτε διαδοχικά είτε ταυτόχρονα, και λάμβανε αμοιβή από δύο διαφορετικές εταιρείες για τους ελέγχους των λογαριασμών προεκλογικών εκστρατειών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 29 Ιανουαρίου 2016, ο Γενικός Γραμματέας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφάσισε να ανακτήσει από τον Jean-Marie Le Pen το ποσό των 320 026,23 EUR που είχε αναλάβει το Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της σύμβασης του Jean-François Jalkh· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διάφορες προσφυγές που ασκήθηκαν κατά της απόφασης αυτής απορρίφθηκαν, συγκεκριμένα με την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 7ης Μαρτίου 2018(2) και με την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 28ης Νοεμβρίου 2018(3)·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, επίσης σύμφωνα με την έρευνα, ο Jean-François Jalkh, υπό την ιδιότητά του ως βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, απασχολούσε τοπική κοινοβουλευτική βοηθό πλήρους απασχόλησης από την 1η Ιουλίου 2014 έως τις 4 Ιανουαρίου 2016, με εξαίρεση την περίοδο από 24 Αυγούστου 2015 έως 14 Δεκεμβρίου 2015, με ακαθάριστο μηνιαίο μισθό ύψους 2 950 EUR· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν βρέθηκαν ηλεκτρονικά μηνύματα ή άλλα στοιχεία που να αποδεικνύουν την εργασία της ως κοινοβουλευτικής βοηθού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω κοινοβουλευτική βοηθός συμπεριλαμβανόταν στο οργανόγραμμα του Εθνικού Μετώπου που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2015 ως βοηθός του αρμόδιου για νομικά θέματα αντιπροέδρου Jean-François Jalkh· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τις προεκλογικές εκστρατείες για τις γαλλικές εκλογές το 2015 και για τις δημοτικές εκλογές το 2014, βρέθηκαν ηλεκτρονικά μηνύματά της με την υπογραφή «Βοηθός του Jean-François Jalkh – Γραφείο Εκλογών»· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ Ιουνίου του 2015 και 21ης Δεκεμβρίου 2015, βρέθηκαν επίσης μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που αποδεικνύουν ότι εργαζόταν για την προεκλογική εκστρατεία του Wallerand de Saint-Just, επικεφαλής εθνικού υποψηφίου του Εθνικού Μετώπου στις περιφερειακές εκλογές στην Île de France, παρόλο που η σύμβασή της ως κοινοβουλευτικής βοηθού είχε ανασταλεί για τον σκοπό αυτό μόνο για την περίοδο μεταξύ 24ης Αυγούστου και 14ης Δεκεμβρίου 2015· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 11 Δεκεμβρίου 2019 της απαγγέλθηκε κατηγορία για εσκεμμένη απόκρυψη υπεξαιρεθέντων δημόσιων πόρων·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανακριτικές αρχές κρίνουν αναγκαίο να ακούσουν τον Jean-François Jalkh·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Jean-François Jalkh, αφού κλητεύθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2018 από τις ανακριτικές αρχές και ενώ είχε δηλώσει τη διαθεσιμότητά του, δεν παρέστη, μετά από αίτημα αναβολής που υπέβαλε ο νομικός του σύμβουλος τέσσερις ημέρες πριν από τη συμφωνηθείσα ημερομηνία παράστασης, δηλώνοντας ότι ο Jean-François Jalkh επιθυμούσε να ασκήσει το δικαίωμα της σιωπής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά την επιστολή του δικηγόρου του, της 19ης Φεβρουαρίου 2019, με την οποία επιβεβαίωσε ότι ήταν πρόθυμος να ακουστεί οικειοθελώς, ο Jean-François Jalkh και πάλι δεν παρέστη όταν κλητεύθηκε από τις ανακριτικές αρχές στις 25 Ιουνίου 2019 και δεν παρείχε καμία αιτιολόγηση για το γεγονός αυτό· λαμβάνοντας υπόψη ότι στη συνέχεια αρνήθηκε να εμφανιστεί ενώπιον των ανακριτών, παρά το γεγονός ότι είχε κλητευθεί να παραστεί στις 15 Νοεμβρίου 2019, επικαλούμενος την ασυλία του·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η ανάκριση του Jean-François Jalkh σε σχέση με τις κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν, η αρμόδια αρχή υπέβαλε αίτηση άρσης της ασυλίας του·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη, αφενός, ότι το Κοινοβούλιο δεν αποτελεί Δικαστήριο και, αφετέρου, ότι ο βουλευτής δεν μπορεί, στο πλαίσιο διαδικασίας άρσης ασυλίας, να θεωρείται «κατηγορούμενος»(4)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 9 του Πρωτοκόλλου αριθ. 7 περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απολαύουν, εντός της επικρατείας των κρατών τους, των ασυλιών που αναγνωρίζονται στα μέλη του Κοινοβουλίου της χώρας τους·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με το άρθρο 26 δεύτερο εδάφιο του Γαλλικού Συντάγματος, «κανένα μέλος του Κοινοβουλίου δεν δύναται να συλληφθεί για κακούργημα ή πλημμέλημα, ούτε να υποστεί άλλο μέτρο στερητικό ή περιοριστικό της ελευθερίας του, χωρίς την άδεια του Προεδρείου του Σώματος στο οποίο ανήκει. Η άδεια αυτή δεν απαιτείται σε περίπτωση κακουργήματος ή πλημμελήματος που έχει τελεσθεί επ’ αυτοφώρω ή όταν η καταδικαστική απόφαση έχει καταστεί τελεσίδικη»·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός της ασυλίας είναι η προστασία του Κοινοβουλίου και των μελών του έναντι δικαστικών διαδικασιών σε συνάρτηση με τις δραστηριότητες που ασκεί ένας βουλευτής κατά την επιτέλεση των καθηκόντων του, οι οποίες είναι συνυφασμένες με τα καθήκοντα αυτά·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην προκειμένη περίπτωση, το Κοινοβούλιο δεν διαπίστωσε ότι υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία περί «fumus persecutionis» (μεροληπτικής δίωξης), από τα οποία να προκύπτει ότι οι εν λόγω δικαστικές διώξεις ασκήθηκαν με σκοπό να παρακωλυθεί η πολιτική δραστηριότητα του βουλευτή ως βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

1.  αποφασίζει να άρει την ασυλία του Jean-François Jalkh·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει αμελλητί την παρούσα απόφαση και την έκθεση της αρμόδιας επιτροπής του στις αρμόδιες γαλλικές αρχές και στον Jean‑François Jalkh.

(1) Απόφαση του Δικαστηρίου, της 21ης Οκτωβρίου 2008, Marra κατά De Gregorio και Clemente, C-200/07 και C-201/07, ECLI:EU:C:2008:579· απόφαση του Δικαστηρίου, της 19ης Μαρτίου 2010, Gollnisch κατά Κοινοβουλίου, T-42/06, ECLI:EU:T:2010:102· απόφαση του Δικαστηρίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2011, Patriciello, C 163/10, ECLI:EU:C:2011:543· απόφαση του Δικαστηρίου, της 17ης Ιανουαρίου 2013, Gollnisch κατά Κοινοβουλίου, T-346/11 και T-347/11, ECLI:EU:T:2013:23· απόφαση του Δικαστηρίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2019, Junqueras Vies, C-502/19, ECLI:EU:C:2019:1115. (2) Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έκτο τμήμα), της 7ης Μαρτίου 2018, Jean-Marie Le Pen κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, T-140/16, ECLI:EU:T:2018:122. (3) Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα), της 28ης Νοεμβρίου 2018, Jean-Marie Le Pen κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, C-303/18 P, ECLI:EU:T:2018:962. (4) Απόφαση του Δικαστηρίου, της 30ής Απριλίου 2019, Briois κατά Κοινοβουλίου, T-214/18, ECLI:EU:T:2019:266.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση εκτελεστικών μέτρων για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 608/2014 (10045/2020 – C9-0024/2021 – 2018/0132(APP))

P9_TA(2021)0093 A9-0047/2021

(Ειδική νομοθετική διαδικασία – έγκριση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου (10045/2020),

–  έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 311 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το άρθρο 106α της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας, σύμφωνα με το οποίο το Συμβούλιο ζήτησε την έγκριση του Κοινοβουλίου (C9‑0024/2021),

–  έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων(1),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ(2) και ιδίως του άρθρου 10,

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του, της 14ης Μαρτίου 2018, σχετικά με το επόμενο ΠΔΠ: προετοιμασία της θέσης του Κοινοβουλίου για το ΠΔΠ μετά το 2020(3) και σχετικά με τη μεταρρύθμιση του συστήματος των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ιδίους πόρους(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 – Η θέση του Κοινοβουλίου ενόψει συμφωνίας(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ιδίους πόρους: ώρα να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των πολιτών(7),

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις της Επιτροπής και του Συμβουλίου, της 10ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ιδίους πόρους: ώρα να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των πολιτών,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Μαΐου 2020, σχετικά με το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, τους ιδίους πόρους και το σχέδιο ανάκαμψης(8),

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό ψήφισμά του, της 16ης Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης(9),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 105 παράγραφοι 1 και 4 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0047/2021),

1.  εγκρίνει το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή καθώς και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1) Διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 28). (2) ΕΕ L 424 της 15.12.2020, σ. 1. (3) ΕΕ C 162 της 10.5.2019, σ. 51. (4) ΕΕ C 162 της 10.5.2019, σ. 71. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2018)0226. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2018)0449. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0032. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0124. (9) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0220.

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περί μη διατύπωσης αντίρρησης στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2021, που τροποποιεί τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 640/2014 όσον αφορά τους κανόνες σχετικά με τις περιπτώσεις μη συμμόρφωσης σε σχέση με το σύστημα αναγνώρισης και καταγραφής των βοοειδών και των αιγοπροβάτων και με τον υπολογισμό του επιπέδου των διοικητικών κυρώσεων όσον αφορά τα δηλωθέντα ζώα στο πλαίσιο καθεστώτων ενίσχυσης για ζώα ή μέτρων στήριξης που αφορούν ζώα (C(2021)00993 – 2021/2566(DEA))

P9_TA(2021)0094 B9-0209/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής (C(2021)00993),

–  έχοντας υπόψη την με ημερομηνία 26 Φεβρουαρίου 2021 επιστολή της Επιτροπής, διά της οποίας του ζητείται να δηλώσει ότι δεν θα διατυπώσει αντίρρηση στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό,

–  έχοντας υπόψη την με ημερομηνία 17 Μαρτίου 2021 επιστολή της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου προς τον Πρόεδρο της Διάσκεψης των Προέδρων των Επιτροπών,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(1), και ιδίως το άρθρο 63 παράγραφος 4, το άρθρο 64 παράγραφος 6, το άρθρο 77 παράγραφος 7 και το άρθρο 115 παράγραφος 5,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 111 παράγραφος 6 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση απόφασης της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου,

–  έχοντας υπόψη ότι δεν διατυπώθηκαν αντιρρήσεις εντός της προθεσμίας που ορίζεται στο άρθρο 111 παράγραφος 6 τρίτη και τέταρτη περίπτωση του Κανονισμού του, η οποία έληξε στις 25 Μαρτίου 2021.

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 21/2004(2) του Συμβουλίου προβλέπει ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να θεσπίσουν σύστημα αναγνώρισης και καταγραφής των προβατοειδών και των αιγοειδών, ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1760/2000 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(3) περιλαμβάνει απαιτήσεις παρόμοιες με εκείνες του συστήματος αναγνώρισης και καταγραφής των βοοειδών, και ότι είναι σκόπιμο να ευθυγραμμιστούν οι κανόνες, ούτως ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι περιπτώσεις μη συμμόρφωσης που σχετίζονται με το σύστημα αναγνώρισης και καταγραφής των εν λόγω τριών κατηγοριών ζώων·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενόψει της μετεξέλιξης του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης και ελέγχου και για λόγους απλούστευσης, κρίνεται σκόπιμο να προσαρμοστούν οι διοικητικές κυρώσεις όσον αφορά τα καθεστώτα ενισχύσεων για ζώα και τα μέτρα στήριξης που αφορούν ζώα, οι οποίες προβλέπονται στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 640/2014(4) της Επιτροπής, με την εξαίρεση από την επιβολή διοικητικών κυρώσεων της περίπτωσης εντοπισμού έως τριών μη προσδιορισθέντων ζώων και με την προσαρμογή του επιπέδου των κυρώσεων που θα επιβληθούν εφόσον εντοπιστούν περισσότερα από τρία μη προσδιορισθέντα ζώα·

1.  δηλώνει ότι δεν διατυπώνει αντίρρηση στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) Κανονισμός (EE) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 352/78, (ΕΚ) αριθ. 165/94, (ΕΚ) αριθ. 2799/98, (ΕΚ) αριθ. 814/2000, (ΕΚ) αριθ. 1290/2005 και (ΕΚ) αριθ. 485/2008 του Συμβουλίου (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 549). (2) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 21/2004 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2003, για τη θέσπιση συστήματος αναγνώρισης και καταγραφής των αιγοπροβάτων και για την τροποποίηση του κανονισμού (EK) αριθ. 1782/2003 και των οδηγιών 92/102/ΕΟΚ και 64/432/ΕΟΚ (ΕΕ L 5 της 9.1.2004, σ. 8). (3) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1760/2000 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Ιουλίου 2000, για τη θέσπιση συστήματος αναγνώρισης και καταγραφής των βοοειδών και την επισήμανση του βοείου κρέατος και των προϊόντων με βάση το βόειο κρέας, καθώς και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 820/97 του Συμβουλίου (ΕΕ L 204 της 11.8.2000, σ. 1). (4) Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 640/2014 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2014, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου και τους όρους απόρριψης ή ανάκτησης πληρωμών καθώς και τις διοικητικές κυρώσεις που εφαρμόζονται στις άμεσες ενισχύσεις, τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης και την πολλαπλή συμμόρφωση (ΕΕ L 181 της 20.6.2014, σ. 48).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τη διαμόρφωση της πολιτικής για την ψηφιακή εκπαίδευση (2020/2135(INI))

P9_TA(2021)0095 A9-0042/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 165 και 166 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 14,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 2 του πρωτοκόλλου της σύμβασης για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών, του Συμβουλίου της Ευρώπης, σχετικά με το δικαίωμα στην εκπαίδευση,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/790 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά και την τροποποίηση των οδηγιών 96/9/ΕΚ και 2001/29/ΕΚ(1),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας, της 22ας Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης στο πλαίσιο της COVID-19,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Απριλίου 2020, σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με την εκπαίδευση στην ψηφιακή εποχή: προκλήσεις, ευκαιρίες και διδάγματα για τον σχεδιασμό πολιτικής της ΕΕ(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Ιουνίου 2018, σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης στην ΕΕ(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Σεπτεμβρίου 2017, σχετικά με ένα νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη(5),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης(6),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 26ης Μαΐου 2020, για τους Ευρωπαίους εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές για το μέλλον(7),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 18ης Νοεμβρίου 2019, ως προς τον βασικό ρόλο των πολιτικών για τη διά βίου μάθηση στην ενδυνάμωση των κοινωνιών για τη διαχείριση της τεχνολογικής και της πράσινης μετάβασης προς όφελος της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης(8),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2018, σχετικά με τις βασικές ικανότητες της διά βίου μάθησης(9),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2017, σχετικά με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση και με την κατάργηση της σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2008, σχετικά με τη θέσπιση του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση(10),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2016, σχετικά με την ανάπτυξη της παιδείας στα μέσα και της κριτικής σκέψης μέσω της εκπαίδευσης και της κατάρτισης(11),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2016, όσον αφορά τις Διαδρομές Αναβάθμισης των Δεξιοτήτων: Νέες Ευκαιρίες για Ενηλίκους(12),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 27ης Μαΐου 2015, σχετικά με τον ρόλο της προσχολικής και της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην ενίσχυση της δημιουργικότητας, της καινοτομίας και της ψηφιακής ικανότητας(13),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2012, για την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης(14),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση 2021-2027: Επαναπροσδιορίζοντας την εκπαίδευση και την κατάρτιση για την ψηφιακή εποχή» (COM(2020)0624) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2020)0209),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με την επίτευξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025 (COM(2020)0625),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα» (COM(2020)0274),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Ιανουαρίου 2018, σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (COM(2018)0022),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Νοεμβρίου 2017, με τίτλο «Ισχυροποίηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού» (COM(2017)0673),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Μαΐου 2017, με τίτλο «Ανάπτυξη των σχολείων και άριστη διδασκαλία για μια καλή αρχή στη ζωή» (COM(2017)0248),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 7ης Δεκεμβρίου 2016, με τίτλο «Βελτίωση και εκσυγχρονισμός της εκπαίδευσης» (COM(2016)0941),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) με τίτλο «Education responses to COVID-19: an implementation strategy toolkit» (Ανταπόκριση της εκπαίδευσης στην COVID-19: μια εργαλειοθήκη στρατηγικών εφαρμογής),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του ΟΟΣΑ με τίτλο «OECD Skills Outlook 2019: Thriving in a Digital World» (Προοπτικές δεξιοτήτων του ΟΟΣΑ για το 2019: ευημερία σε έναν ψηφιακό κόσμο),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Εκπαιδευτικής, Επιστημονικής και Επιμορφωτικής Οργάνωσης του ΟΗΕ (UNESCO) με τίτλο «Skills for a connected world» (Δεξιότητες για έναν συνδεδεμένο κόσμο),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης, της 4ης Ιουνίου 2020, με τίτλο «Digital gap during COVID-19 for VET learners at risk in Europe» (Ψηφιακό χάσμα στο χρονικό πλαίσιο της COVID-19 για τους εκπαιδευόμενους ΕΕΚ που διατρέχουν κίνδυνο στην Ευρώπη),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων,

–  έχοντας υπόψη τη θέση υπό μορφή τροπολογιών της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A9-0042/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η χωρίς αποκλεισμούς, ισότιμη και δεόντως χρηματοδοτούμενη ποιοτική εκπαίδευση αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση αποτελεί επένδυση στο κοινό μας μέλλον, συμβάλλοντας στην κοινωνική συνοχή, τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την απασχόληση και, ως εκ τούτου, σε μια δίκαιη κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση αποτελεί κρίσιμο μέσο για την ατομική ανάπτυξη και την αυτοπραγμάτωση και ενισχύει τη συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών αποτελεί βασική αξία της ΕΕ, η οποία κατοχυρώνεται στα άρθρα 8 και 19 ΣΛΕΕ·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες αναδιαμορφώνουν την κοινωνία, με αποτέλεσμα να καθίστανται πλέον απαραίτητες για όλους τους πολίτες οι βασικές ψηφιακές δεξιότητες και γνώσεις·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρώτη αρχή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων περιγράφει τη σημασία της διατήρησης και της απόκτησης δεξιοτήτων που «διασφαλίζουν ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση στην αγορά εργασίας» και ορίζει ότι κάθε άτομο έχει δικαίωμα σε «ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση προκειμένου να αποκτήσει και να διατηρήσει δεξιότητες που θα του επιτρέπουν να συμμετέχει πλήρως στην κοινωνία και να διαχειρίζεται με επιτυχία τις αλλαγές στην αγορά εργασίας»·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάκτηση βασικών εγκάρσιων δεξιοτήτων, όπως ο αριθμητισμός, η κριτική σκέψη και οι κοινωνικές επικοινωνιακές δεξιότητες, αποτελούν θεμελιώδη προϋπόθεση για την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων· λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη ότι στο μέλλον θα υπάρχει αυξημένη ανάγκη ψηφιακών δεξιοτήτων (κωδικοποίηση, εφοδιαστική και ρομποτική) που δεν θα επηρεάζει μόνο την εκπαίδευση στην ΤΠ, αλλά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα συνολικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πλαίσιο ψηφιακών ικανοτήτων για τους πολίτες αναγνωρίζει τη σημασία των μη τεχνικών δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της επικοινωνίας, της συνεργασίας και της δημιουργίας περιεχομένου, οι οποίες συχνά διδάσκονται μέσω των ανθρωπιστικών επιστημών, των τεχνών και των κοινωνικών επιστημών· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια διεπιστημονική προσέγγιση στη μελέτη των φυσικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανολογίας, των τεχνών και των μαθηματικών (STEAM) μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερο, πιο ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό ψηφιακών λύσεων·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βασική εκπαίδευση στην κυβερνοϋγιεινή, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την προστασία των δεδομένων και τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας πρέπει να έχει ως γνώμονα την ηλικία και να προσανατολίζεται στην ανάπτυξη των εκπαιδευομένων, ώστε να τους βοηθά να μαθαίνουν με κριτική σκέψη, να γίνουν ενεργοί πολίτες, χρήστες του διαδικτύου και διαμορφωτές μιας δημοκρατικής ψηφιακής κοινωνίας, να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις και να γνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους που συνδέονται με το διαδίκτυο, όπως η διαδικτυακή παραπληροφόρηση, η παρενόχληση και η παραβίαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα διδακτικά προγράμματα που αφορούν την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο πρέπει να ενταχθούν στα προγράμματα σπουδών·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός διαμορφώνει την αγορά εργασίας, καθώς, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Επιτροπής(15), σε ορισμένες κατηγορίες θέσεων εργασίας έως και το 90 % των θέσεων εργασίας αναμένεται να απαιτούν κάποια μορφή ψηφιακών δεξιοτήτων στο μέλλον και, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, το 65 % των παιδιών που βρίσκονται σήμερα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση αναμένεται τελικά να εργαστούν σε επαγγέλματα που δεν υπάρχουν ακόμη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες βρίσκονται σε υψηλή ζήτηση, γεγονός που πιθανότατα θα οδηγήσει σε αυξημένη εστίαση στους τομείς STEAM·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος των νέων τεχνολογιών, όπως της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), στην απασχόληση πρέπει να διερευνηθεί πλήρως· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πλέον σαφές ότι η ψηφιακή επάρκεια καθίσταται με γοργούς ρυθμούς ευρέως διαδεδομένη δεξιότητα που απαιτείται για θέσεις εργασίας που παλαιότερα είχαν μικρή ή μηδενική σύνδεση με την ψηφιακή σφαίρα, συμπεριλαμβανομένων των χειρωνακτικών θέσεων εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επανειδίκευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων είναι απαραίτητες για να μπορέσουν οι άνθρωποι να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες ανάγκες και πραγματικότητες μιας ολοένα και περισσότερο ψηφιοποιημένης αγοράς εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση που επέβαλε η COVID-19 στην τηλεργασία συνδέεται με νέες ψηφιακές δεξιότητες, επικοινωνία και άλλες προκλήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργοδότες θα πρέπει να παρέχουν προγράμματα ψηφιακής κατάρτισης και ψηφιακό εξοπλισμό στους εργαζομένους, δίνοντας τη δέουσα προσοχή στις ειδικές ανάγκες, μεταξύ άλλων στην παροχή εύλογων διευκολύνσεων για τα άτομα με αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) διαδραματίζει καίριο ρόλο στον εφοδιασμό των μελλοντικών εργαζομένων με τις δεξιότητες και τα προσόντα που χρειάζονται για την εξελισσόμενη αγορά εργασίας·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 43 % των Ευρωπαίων εξακολουθεί να στερείται ακόμη και τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες(16), με σημαντικές διαφορές να σημειώνονται εντός και μεταξύ των κρατών μελών και με βάση την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, την ηλικία, το φύλο, το εισόδημα, το μορφωτικό επίπεδο και την απασχόληση· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 35 % των ατόμων ηλικίας 55-74 ετών διαθέτουν τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες, σε σύγκριση με το 82 % των ατόμων ηλικίας 16-24 ετών(17), γεγονός που καθιστά τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας πιο ευάλωτα στον ψηφιακό αποκλεισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι το θεματολόγιο δεξιοτήτων έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι το 70 % των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών θα διαθέτουν τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες έως το 2025, με μέση ετήσια αύξηση δύο ποσοστιαίων μονάδων έναντι ετήσιας αυξήσεως 0,75 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ του 2015 και του 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπαιδευόμενοι δεν θα αποκτήσουν ποτέ ίσες ευκαιρίες αναφορικά με την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων με τόσο μεγάλα χάσματα σε βασικά επίπεδα δεξιοτήτων·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση σε ψηφιακές υποδομές και εξοπλισμό, καθώς οι αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές και οι υποβαθμισμένες αστικές περιοχές συχνά υποφέρουν από κακή συνδεσιμότητα και τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε υπολογιστές· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 10 % των νοικοκυριών στις αγροτικές περιοχές της ΕΕ δεν έχει πρόσβαση σε σταθερή σύνδεση στο διαδίκτυο και άλλο ένα 41 % δεν καλύπτεται από ευρυζωνική σύνδεση·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφορά μεταξύ φύλων στις ψηφιακές δεξιότητες ανέρχεται στο 11 %(18)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, μόνον ένας στους τρεις αποφοίτους STEM είναι γυναίκα, παρ’ όλο που το 54 % των φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στάση απέναντι στους τομείς STEM δεν διαφέρει μεταξύ αγοριών και κοριτσιών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά ότι το ενδιαφέρον των κοριτσιών φαίνεται να ατονεί από την ηλικία των 15 ετών· λαμβάνοντας υπόψη ότι λιγότερο από το τρία τοις εκατό των έφηβων κοριτσιών εκφράζουν ενδιαφέρον να εργαστούν ως επαγγελματίες στον τομέα των ΤΠΕ·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανισότητες μεταξύ των φύλων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση μεταφέρονται στον χώρο εργασίας, καθώς μόνο το 17 % των θέσεων εργασίας στον τομέα των ΤΠΕ καταλαμβάνονται από γυναίκες και το ποσοστό των ανδρών που εργάζονται σε έναν ψηφιακό τομέα είναι 3,1 φορές μεγαλύτερο από το ποσοστό των γυναικών(19), το χάσμα μεταξύ των φύλων είναι ιδιαίτερα εμφανές στον τομέα της ΤΝ, όπου μόνο το 22 % των επαγγελματιών παγκοσμίως είναι γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαφορές αυτές επηρεάζουν τη δυνατότητα των γυναικών να εργάζονται σε καλά αμειβόμενους και μελλοντοστραφείς τομείς και περιορίζουν επίσης την πολυμορφία στον ψηφιακό τομέα, για παράδειγμα όσον αφορά τον τεχνολογικό σχεδιασμό·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να κατανοηθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν τις επιλογές εκπαίδευσης και σταδιοδρομίας των κοριτσιών και των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων των προκαταλήψεων λόγω φύλου, και να ενθαρρυνθούν να ακολουθήσουν σπουδές και σταδιοδρομίες στους τομείς STEM και ΤΠΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν περαιτέρω λύσεις επαγγελματικού προσανατολισμού·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες εμπεριέχουν σημαντικές δυνατότητες για εκπαιδευτικούς, εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενους σε όλους τους εκπαιδευτικούς τομείς και περιβάλλοντα από την άποψη προσβάσιμων, ανοικτών, κοινωνικών και εξατομικευμένων τεχνολογιών που μπορούν να οδηγήσουν σε μαθησιακές μεθόδους χωρίς αποκλεισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έξυπνη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών, καθοδηγούμενη από καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας και χειραφέτηση των εκπαιδευομένων μπορεί να εφοδιάσει τους πολίτες με βασικές ικανότητες για τη ζωή, όπως η δημιουργική σκέψη, η περιέργεια και οι δεξιότητες στην επίλυση προβλημάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας δεν πρέπει ποτέ να θεωρείται μέτρο εξοικονόμησης κόστους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία των εκπαιδευτικών να επιλέγουν τον καλύτερο συνδυασμό μεθόδων διδασκαλίας και περιεχομένου θα πρέπει να παραμείνει στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ διδασκόντων και διδασκομένων είναι ζωτικής σημασίας για την ευεξία και την ανάπτυξη των διδασκομένων και ότι, ως εκ τούτου, η πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία πρέπει να παραμείνει στο επίκεντρο της παροχής εκπαίδευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ψηφιακά εργαλεία και τεχνολογίες δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τον ρόλο του εκπαιδευτικού, αλλά προσφέρουν ωστόσο ένα φάσμα οφελών ως συμπλήρωμα της πρόσωπο με πρόσωπο μάθησης, μεταξύ άλλων με τη μορφή υβριδικών μοντέλων εκπαίδευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπερβολική χρήση τεχνολογίας και ψηφιακού εξοπλισμού μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, όπως η στέρηση ύπνου, ο εθισμός και ο καθιστικός τρόπος ζωής· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε νεότερα παιδιά και εκπαιδευομένους με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή αναπηρίες, για τους οποίους η διαδικτυακή μάθηση αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες θα πρέπει να εστιάζουν στον εκπαιδευόμενο, να είναι προσαρμοσμένες στην ηλικία και να προσανατολίζονται στην ανάπτυξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις στρατηγικές ψηφιακής μάθησης πρέπει να ληφθεί υπόψη η έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η πρόωρη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στην ανάπτυξη των μικρών παιδιών·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών και τεχνολογιών στην εκπαίδευση απαιτεί σημαντικές δημόσιες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού ΤΠ στα εκπαιδευτικά ιδρύματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις συμβάλλουν επίσης σημαντικά στην ανάπτυξη λύσεων ηλεκτρονικής μάθησης·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι προϋπόθεση για την ψηφιακή μάθηση αποτελεί η πρόσβαση στις ψηφιακές υποδομές, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου υψηλής ταχύτητας, και σε εξοπλισμό και περιεχόμενο υψηλής ποιότητας, προσαρμοσμένο στις εκπαιδευτικές ανάγκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 και η αιφνίδια ψηφιακή μετάβαση στην εξ αποστάσεως ή ηλεκτρονική εκπαίδευση αποκαλύπτουν τα χάσματα στην πρόσβαση και τη συνδεσιμότητα εντός και μεταξύ των κρατών μελών, με διαφορετικές επιπτώσεις στους διάφορους εκπαιδευτικούς τομείς· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 32 %(20) των μαθητών και σπουδαστών σε ορισμένα κράτη μέλη δεν είχαν πρόσβαση στο διαδίκτυο και στα ψηφιακά εργαλεία κατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων λόγω COVID-19 την άνοιξη του 2020·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η απότομη μετάβαση στην ηλεκτρονική και εξ αποστάσεως μάθηση αποκάλυψε επίσης έλλειψη ετοιμότητας εντός των εκπαιδευτικών συστημάτων στα περισσότερα μέρη της Ευρώπης και κενά στις ψηφιακές δεξιότητες των εκπαιδευτικών, των εκπαιδευτών, των γονέων και των εκπαιδευομένων, καθώς και στην ικανότητά τους να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τις ψηφιακές τεχνολογίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι πριν από την κρίση μόνον το 39 % των εκπαιδευτικών στην ΕΕ αισθάνονταν καλά ή πολύ καλά προετοιμασμένοι να χρησιμοποιήσουν ψηφιακές τεχνολογίες για να διδάξουν, με σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρ’ όλα αυτά, οι εκπαιδευτικοί έχουν αποδείξει ότι μπορούν να προσαρμόζονται σε εις βάθος αλλαγές στα εκπαιδευτικά συστήματα, αν διαθέτουν επαρκή ευελιξία και αυτονομία και αν αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το δυναμικό καινοτομίας της ηλεκτρονικής και εξ αποστάσεως μάθησης·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση στην ηλεκτρονική και εξ αποστάσεως μάθηση επιδείνωσε τις υφιστάμενες ανισότητες, με αποτέλεσμα να μείνουν στο περιθώριο οι μειονεκτούντες και ευάλωτοι εκπαιδευόμενοι, οι εκπαιδευόμενοι με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και οι εκπαιδευόμενοι με αναπηρία, και να αυξηθούν τα ποσοστά εγκατάλειψης του σχολείου σε όλους τους τομείς της εκπαίδευσης, πράγμα που ανέδειξε την απουσία καθοδηγητικής και κοινωνικής στήριξης στο ψηφιακό περιβάλλον· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανισότητες στην προσχολική ηλικία έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα μαθησιακά αποτελέσματα και στις προοπτικές απασχόλησης σε μεταγενέστερη ηλικία· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να βελτιωθεί επειγόντως η ποιότητα της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης και να μειωθούν οι αποκλεισμοί·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 θα προκαλέσει βαθιές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας και έχει αναδείξει την ανάγκη ποιοτικής εκπαίδευσης πλήρους κλίμακας για όλους, ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για πιθανές μελλοντικές κρίσεις, να ενισχυθεί η διαρκής ανθεκτικότητα των εκπαιδευτικών συστημάτων και να τεθούν τα θεμέλια για μια επιτυχή ψηφιακή μετάβαση·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το περιεχόμενο της διδασκαλίας και η οργάνωση των εκπαιδευτικών συστημάτων αποτελεί εθνική αρμοδιότητα, ωστόσο νέες προκλήσεις απαιτούν αποτελεσματικό συντονισμό και, κατά περίπτωση, ενωσιακές πολιτικές και εργαλεία ψηφιακής εκπαίδευσης μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα ως σημαντική διάσταση του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαθεσιμότητα ποιοτικής ηλεκτρονικής εκπαίδευσης συχνά δεν αποτελεί εναλλακτική αλλά τη μοναδική επιλογή για ορισμένες ομάδες, όπως άτομα που εργάζονται με καθεστώς πλήρους απασχόλησης ή ανέργους σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές ή για άτομα με αναπηρίες·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση αποτελεί επένδυση στο μέλλον και σημαντικό μέσο ανάπτυξης και αυτοπραγμάτωσης κάθε ατόμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιακή εκπαίδευση θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η παραπληροφόρηση, η ριζοσπαστικοποίηση, η υποκλοπή ταυτότητας και δεδομένων, ο κυβερνοεκφοβισμός και οι διαδικτυακές απάτες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η διά βίου μάθηση διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη δίκαιη μετάβαση στην ψηφιακή οικονομία·

Αναθεωρημένο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση: όραμα, διακυβέρνηση, χρηματοδότηση και μέτρηση των επιδόσεων

1.  τονίζει ότι μια βασισμένη στα δικαιώματα προσέγγιση της ψηφιακής εκπαίδευσης, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, πρέπει να αποτελεί κατευθυντήρια αρχή στην πολιτική για την ψηφιακή εκπαίδευση, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το δικαίωμα σε ποιοτική εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς για όλους θα γίνει πραγματικότητα· υπογραμμίζει ότι η ανάκαμψη και η αναζωογόνηση της εκπαιδευτικής πολιτικής μετά την πανδημία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η Ένωση και ο κόσμος και τονίζει την ανάγκη σύνδεσης της ψηφιακής εκπαιδευτικής πολιτικής με άλλους τομείς πολιτικής για την προώθηση μιας πιο συμμετοχικής, ισορροπημένης ως προς το φύλο, καινοτόμου και πιο πράσινης κοινωνίας·

2.  επικροτεί, στο πλαίσιο αυτό, το επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση και τη διευρυμένη εμβέλεια και φιλοδοξία του, με ειδικούς στόχους για την αντιμετώπιση ιδίως των επίμονων ελλείψεων στις ψηφιακές δεξιότητες, την προώθηση της ποιοτικής εκπαίδευσης στους υπολογιστές και τις ΤΠ ή τη βελτίωση της συνδεσιμότητας στα σχολεία, ως περαιτέρω βήμα προς μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική για τις ψηφιακές δεξιότητες και την εκπαίδευση· πιστεύει ότι το σχέδιο θα στεφθεί με επιτυχία εάν, μετά την ολοκλήρωσή του, η ψηφιακή εκπαίδευση καταστεί σημαντικό μέρος της εκπαιδευτικής πολιτικής με σαφή, συνεπή και θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τη διαθεσιμότητα, την πρόσβαση, την ποιότητα και την ισοτιμία σε ολόκληρη την Ένωση· αναγνωρίζει τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης των κρατών μελών σε αυτή τη διαδικασία, τα οποία θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την ανάπτυξη του σχεδίου·

3.  επαινεί την απόφαση να ευθυγραμμιστεί το σχέδιο με το επταετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ), καθώς συμβάλλει σε μια πιο μακρόπνοη προοπτική και τη συνδέει με τα σχετικά χρηματοδοτικά μέσα· υπογραμμίζει τη σημασία του σχεδίου για την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης και, με τη σειρά του, τη σημασία του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης για την υλοποίηση του σχεδίου, το οποίο θα πρέπει να διασφαλίζει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία κατά την εφαρμογή του·

4.  σημειώνει, ωστόσο, ότι η αποτελεσματική υλοποίηση του σχεδίου εξαρτάται και από τον συντονισμό ευρέος φάσματος προγραμμάτων και μεταξύ των κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει αποτελεσματικές συνέργειες μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων και πιο συνεκτικό και αποτελεσματικό συντονισμό σε όλες τις σχετικές πολιτικές ψηφιακής εκπαίδευσης σε επίπεδο ΕΕ, με στόχο τη μείωση του κατακερματισμού και την αποφυγή επικαλύψεων μεταξύ εθνικών και ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών μέσων και πολιτικών και, ως εκ τούτου, την αύξηση του αντικτύπου·

5.  επισημαίνει τη συμβολή των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης, του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» και του Erasmus+ για τη χρηματοδότηση διαφόρων πτυχών του σχεδίου· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη σημαντική ενίσχυση του προϋπολογισμού για το πρόγραμμα Erasmus+ και επισημαίνει ότι δεν πρέπει να επιβαρυνθεί υπερβολικά του με νέες πολιτικές φιλοδοξίες, δεδομένου ότι πρωταρχικός στόχος πρέπει να είναι να μην έχει του πρόγραμμα αποκλεισμούς·

6.  επισημαίνει τη σημασία των επενδυτικών προτεραιοτήτων «Συνδεθείτε» και «Αναβάθμιση δεξιοτήτων - αλλαγή δεξιοτήτων» στον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για την προώθηση του θεματολογίου ψηφιακής εκπαίδευσης· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διαθέσουν τουλάχιστον το 10 % της χρηματοδότησης από τον μηχανισμό στην εκπαίδευση· επαναλαμβάνει τη θέση του να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση αναγνωρίζοντας τον βασικό ρόλο που διαδραματίζει η εκπαίδευση στην ενίσχυση της ανάπτυξης, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας· υπενθυμίζει επίσης ότι τουλάχιστον το 20 % των κονδυλίων που πρόκειται να διατεθούν στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) προορίζονται για την ψηφιακή μετάβαση και παροτρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια του μηχανισμού για την ενίσχυση της ψηφιακής ικανότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων και να επενδύσουν, για παράδειγμα, σε ψηφιακές υποδομές για σχολεία, μαθητές και ευάλωτες ομάδες, ιδίως σε αποκλεισμένες περιοχές·

7.  υπογραμμίζει την αξία των δοκιμαστικών σχεδίων και των προπαρασκευαστικών ενεργειών (ΔΣΠΕ) που δρομολόγησε το Κοινοβούλιο για τη διασφάλιση μεγαλύτερης συνεργασίας σε επίπεδο Ένωσης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα εκπαιδευτικά χάσματα μεταξύ των κρατών μελών, των περιφερειών και των αγροτικών και αστικών περιοχών, για παράδειγμα τη νέα προπαρασκευαστική δράση που αποσκοπεί στην αύξηση της προσβασιμότητας σε εκπαιδευτικά εργαλεία σε περιοχές και κοινότητες με χαμηλή συνδεσιμότητα ή πρόσβαση σε τεχνολογίες· ζητεί την ενσωμάτωση επιτυχημένων ΔΣΠΕ στα προγράμματα της Ένωσης· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ένταξη δράσης για τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας στο νέο πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη», με βάση το επιτυχημένο δοκιμαστικό σχέδιο και προπαρασκευαστική δράση «γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας για όλους» και ζητεί επαρκή χρηματοδότηση για να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα της νέας δράσης·

8.  σημειώνει ότι το νέο σχέδιο θέτει συγκεκριμένους στόχους για την αντιμετώπιση των μακροχρόνιων χασμάτων στην ψηφιακή εκπαίδευση, όπως όσον αφορά τη συνδεσιμότητα, τις ψηφιακές δεξιότητες και το ηλεκτρονικό μαθησιακό περιεχόμενο· επικροτεί την προγραμματισμένη ενδιάμεση επανεξέταση του σχεδίου από την Επιτροπή και την πρόθεσή της να επιταχύνει τη συλλογή δεδομένων· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης όλων των πολιτικών για την ψηφιακή εκπαίδευση, που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την ανταλλαγή καλών πρακτικών σε ολόκληρη την ΕΕ και να ενταχθεί στην ενδιάμεση επανεξέταση· επαναλαμβάνει την ανάγκη για ένα σαφές χρονοδιάγραμμα εφαρμογής και για την υποβολή σαφών σημείων αναφοράς και οροσήμων τόσο στο Κοινοβούλιο όσο και στο Συμβούλιο· παραμένει πεπεισμένο ότι το σχέδιο απαιτεί σαφέστερη δομή διακυβέρνησης και συντονισμού, στην οποία θα πρέπει να συμμετέχει το Κοινοβούλιο, ώστε να παρακολουθούνται σε συνεχή βάση οι εξελίξεις και οι επιδόσεις· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα φόρουμ στο οποίο θα συμμετέχουν τα κράτη μέλη, το Κοινοβούλιο και άλλοι σχετικοί ενδιαφερόμενοι και εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων των παρόχων εκπαίδευσης και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών·

9.  παροτρύνει την Επιτροπή να ενισχύσει τον ρόλο και την προβολή της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής εκπαίδευσης, στη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και να συμπεριλάβει στο σημείο εστίασής της αναφορές στον οικονομικό αντίκτυπο της εκπαίδευσης, ώστε να συμπεριλάβει κοινωνικούς στόχους και την ποιότητα της εκπαίδευσης· επισημαίνει ότι τα κράτη μέλη θα βγουν από την κρίση COVID-19 με ιστορικά υψηλά επίπεδα χρέους· επισημαίνει ότι ο χαρακτηρισμός της εκπαίδευσης ως δαπάνης στους εθνικούς λογαριασμούς έχει οδηγήσει ενίοτε σε σημαντικές περικοπές των προϋπολογισμών για την εκπαίδευση κατά τη διάρκεια προηγούμενων κρίσεων· τονίζει ότι η ψηφιακή μετάβαση στην εκπαίδευση δεν θα είναι δυνατή χωρίς ουσιαστική επένδυση·

10.  επισημαίνει ότι η κρίση COVID-19 έχει τονίσει την ανάγκη να συντονίσουν τα κράτη μέλη αποτελεσματικότερα τις πολιτικές και τα μέτρα ψηφιακής εκπαίδευσης και να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές μέσω μιας πολυμερούς προσέγγισης της εκπαιδευτικής πολιτικής, ώστε να διασφαλιστεί ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών της ΕΕ και θέτει τους εκπαιδευομένους στο επίκεντρο· επικροτεί, ως εκ τούτου, τη δέσμευση της Επιτροπής να δημιουργήσει έναν Ευρωπαϊκό Κόμβο Ψηφιακής Εκπαίδευσης ως ένα πρώτο βήμα προς μια διαδικασία συνδημιουργίας και ένα σύστημα συνεχούς παρακολούθησης που θα συνδέει εθνικές και περιφερειακές στρατηγικές ψηφιακής εκπαίδευσης και θα περιλαμβάνει βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς και εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, που θα εκπροσωπούν διαφορετικές προσεγγίσεις από την κανονική και την εξωτερική εκπαίδευση· θεωρεί ότι ο νέος κόμβος προσφέρει έναν δίαυλο μέσω του οποίου τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν τη συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης για τη βελτίωση της παροχής ψηφιακής εκπαίδευσης· επικροτεί τη φιλοδοξία να χρησιμοποιηθεί ο κόμβος για να καθιερωθεί στρατηγικός διάλογος με τα κράτη μέλη σχετικά με τους βασικούς παράγοντες που προάγουν την επιτυχημένη ψηφιακή εκπαίδευση με στόχο μία σύσταση του Συμβουλίου· παροτρύνει την Επιτροπή να εργαστεί γρήγορα για να επισπεύσει την ημερομηνία δημοσίευσης του σχεδίου σύστασης εντός του 2021·

11.  καλεί την Επιτροπή, τηρώντας την αρχή της επικουρικότητας, να εποπτεύει την υλοποίηση σε εθνικό επίπεδο και να εξασφαλίζει δίκαιη εκπροσώπηση και ανεξαρτησία εντός των κόμβων, των συμβουλευτικών υπηρεσιών και των διαβουλεύσεων με τους ενδιαφερόμενους φορείς· καλεί την Επιτροπή να μεριμνήσει για την πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου στην αύξηση των ευρωπαϊκών και εθνικών κόμβων και των συμβουλευτικών υπηρεσιών και στον ορισμό των σχετικών ενδιαφερόμενων παραγόντων· υπενθυμίζει στην Επιτροπή, όταν αναπτύσσει την έννοια της σχεδιαζόμενης ευρωπαϊκής πλατφόρμας ανταλλαγών, να αποφεύγει τις αλληλεπικαλύψεις και επαναλήψεις με τους στόχους του κόμβου·

12.  υπογραμμίζει την ανάγκη να δράσει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως διεθνές σημείο αναφοράς από την άποψη της ποιότητας της ψηφιακής εκπαίδευσης και καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα αρμόδια παγκόσμια και περιφερειακά όργανα και με ενδιαφερόμενους φορείς για την προώθηση της πρόσβασης σε ποιοτική ψηφιακή εκπαίδευση σε όλο τον κόσμο·

13.  υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο της έρευνας στην υλοποίηση του σχεδίου και στην επίτευξη αποτελεσματικής και κατάλληλης ψηφιακής εκπαίδευσης για όλους και χαιρετίζει την αναγνώριση αυτού από την Επιτροπή· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επενδύσουν περισσότερο στη διεπιστημονική έρευνα για την εκτίμηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της ψηφιοποίησης στη μάθηση και την αποτελεσματικότητα των πολιτικών ψηφιακής εκπαίδευσης, φροντίζοντας έτσι για την επικαιροποίηση του μελλοντικού σχεδιασμού και εφαρμογής τους, μεταξύ άλλων προβλέποντας νέους τύπους απασχόλησης και δεξιοτήτων και προσαρμόζοντας αναλόγως τα εκπαιδευτικά προγράμματα· υπογραμμίζει την ανάγκη διαρκούς έρευνας σχετικά με τις διαφορετικές επιπτώσεις των ψηφιακών τεχνολογιών στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη των παιδιών, συνδέοντας τις επιστήμες στον τομέα της εκπαίδευσης, την παιδαγωγική, την ψυχολογία, την κοινωνιολογία, τη νευροεπιστήμη και την πληροφορική, ούτως ώστε να επιτευχθεί μια όσο το δυνατόν βαθύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ανταποκρίνεται το μυαλό των παιδιών και των ενηλίκων στο ψηφιακό περιβάλλον και των αναμενόμενων προκλήσεων από την ψηφιακή εκπαίδευση·

Προώθηση ενός οικοσυστήματος ψηφιακής εκπαίδευσης υψηλών επιδόσεων

14.  υπογραμμίζει ότι η πανδημία COVID-19 κατέδειξε ότι δεν μπορούν όλοι οι εκπαιδευόμενοι να έχουν πρόσβαση και, ως εκ τούτου, να ωφεληθούν από την ψηφιακή εκπαίδευση και την εξ αποστάσεως και διαδικτυακή μάθηση· σημειώνει ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ και εντός των κρατών μελών και έχουν δυσανάλογο αντίκτυπο στα άτομα που προέρχονται από μειονεκτικά περιβάλλοντα και στα άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες ή αγροτικές περιοχές· αποδοκιμάζει το επίμονο ψηφιακό χάσμα στην Ένωση· εκφράζει τη λύπη του που σε ορισμένα κράτη μέλη απέτυχαν οι προσπάθειες για την παροχή πρόσβασης σε ποιοτική ψηφιακή εκπαίδευση, με αποτέλεσμα να μείνουν υπερβολικά πολλοί μαθητές χωρίς πρόσβαση στην εκπαίδευση για αρκετούς μήνες· συμμερίζεται την ανάλυση της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία προϋπόθεση για την αποτελεσματική ψηφιακή εκπαίδευση αποτελούν η ταχεία και αξιόπιστη σύνδεση στο διαδίκτυο και ο ποιοτικός ψηφιακός εξοπλισμός στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα μη τυπικά περιβάλλοντα και το σπίτι· επισημαίνει ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν ομοίως σημειώσει μεγάλη πρόοδο όσον αφορά την παροχή ψηφιακών υποδομών και εξοπλισμού και, ως εκ τούτου, την εξεύρεση λύσεων στην ψηφιακή εκπαίδευση· υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστεί το ψηφιακό χάσμα ως απόλυτη προτεραιότητα και πιστεύει ότι οι συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που θα καθοδηγούνται από τις ανάγκες των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορούν να επιταχύνουν την εξεύρεση λύσεων·

15.  επιμένει ότι θα πρέπει οι ευρυζωνικές υπηρεσίες να θεωρούνται δημόσιο αγαθό και να χρηματοδοτούνται επαρκώς οι υποδομές τους, ώστε να διασφαλίζεται ότι είναι καθολικά προσβάσιμες και οικονομικά προσιτές, ως κρίσιμο βήμα για τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος· σημειώνει, επιπλέον, τις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει η ανάπτυξη της τεχνολογίας 5G και καλεί την Επιτροπή να μελετήσει τη δυνητική συμβολή των δικτύων 5G σε πρωτοβουλίες ψηφιακής εκπαίδευσης· ζητεί να ληφθούν ειδικά μέτρα και να συγκροτηθούν συστήματα χρηματοδότησης για να βελτιωθεί η πρόσβαση σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ιδίως σε απομακρυσμένες, αγροτικές και ορεινές περιοχές με χαμηλή συνδεσιμότητα και περιορισμένη πρόσβαση σε αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), η ρομποτική, η τεχνολογία αλυσίδας συστοιχιών, οι τεχνολογίες ανοικτής πηγής, οι νέες εκπαιδευτικές συσκευές ή η παιχνιδοποίηση, υπό το φως της αυξανόμενης σημασίας και των δυνατοτήτων τους·

16.  επικροτεί την εστίαση του σχεδίου στη στήριξη της συνδεσιμότητας των σχολείων και των πανεπιστημίων μέσω του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», καθώς και τις προσπάθειες προβολής των ευκαιριών για ενωσιακή χρηματοδότηση· καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί στενά με τα κράτη μέλη, τις τοπικές αρχές και τους συμφεροντούχους, ώστε να διασφαλίσει ότι η ενωσιακή στήριξη συμβαδίζει με τα εθνικά προγράμματα, ιδίως για τη στήριξη μειονεκτουσών ομάδων· καλεί την Επιτροπή να παράσχει στοχευμένη στήριξη πέρα από τα σχολεία, ώστε να φθάνει σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που παρέχουν τυπική και μη τυπική εκπαίδευση· υπενθυμίζει την ανάγκη να λαμβάνουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στήριξη από εκπαιδευμένο προσωπικό για την εποπτεία δικτύων και εφαρμογών και για την παροχή κατάρτισης και συνδρομής σχετικά με την προστασία των δεδομένων·

17.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να αναλάβει η Ένωση ηγετικό ρόλο στην ψηφιακή εκπαίδευση διευκολύνοντας την πρόσβαση σε καινοτομίες και τεχνολογίες για τους εκπαιδευτικούς, τους εκπαιδευομένους και τους γονείς· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, νέες πρωτοβουλίες στον τομέα της εκπαίδευσης με πλήρη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, όπως η ΤΝ και η ρομποτική, οι οποίες θα αυξήσουν επίσης την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που συνδέονται με αυτές σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα· υπενθυμίζει ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί μια ηθική και ανθρωποκεντρική προσέγγιση για τη χρήση ΤΝ και ρομποτικής· επισημαίνει ότι η έξυπνη χρήση της ΤΝ μπορεί να μειώσει τον φόρτο εργασίας του προσωπικού, να αυξήσει τη συμμετοχή του εκπαιδευτικού περιεχομένου, να διευκολύνει τη μάθηση σε διάφορους επιστημονικούς κλάδους και να στηρίξει μεθόδους διδασκαλίας προσαρμοσμένες ατομικά στις ανάγκες κάθε μαθητή· εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη προγραμμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας ειδικά για την ΤΝ στην Ένωση, γεγονός που ενέχει τον κίνδυνο υπονόμευσης του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος της ΕΕ· ζητεί να αυξηθούν οι δημόσιες επενδύσεις στην ΤΝ·

18.  ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρέχουν στα σχολεία (εκπαιδευτικούς και μαθητές) όχι μόνο τεχνική υποστήριξη και σύνδεση μέσω διαδικτύου, αλλά και αναγκαία υποστήριξη για ασφαλές και αξιόπιστο λογισμικό και να προωθήσουν ευέλικτα μοντέλα εκπαίδευσης και υποστήριξης για εξ αποστάσεως εκπαιδευόμενους με τη χρήση μέσων όπως οι ηλεκτρονικοί πόροι, το ηλεκτρονικό υλικό, τα βίντεο, η ηλεκτρονική καθοδήγηση και η δωρεάν διαδικτυακή κατάρτιση· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι τα τοπικά πολιτιστικά και κοινοτικά ιδρύματα, όπως οι βιβλιοθήκες και τα μουσεία, αποτελούν βασικούς παρόχους τέτοιων ψηφιακών πόρων· προειδοποιεί για τις αρνητικές επιπτώσεις στην παιδαγωγική ανεξαρτησία από τον εγκλωβισμό σε συγκεκριμένους παρόχους εκπαιδευτικών πόρων και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εγγυηθούν την ανεξαρτησία αυτή από οποιεσδήποτε παρεμβάσεις ή συμφέροντα· επιμένει στην ανάγκη για ένα ανοικτό και διαφανές οικοσύστημα ψηφιακής εκπαίδευσης όσον αφορά το περιεχόμενο, τις συσκευές και τις τεχνολογίες· υπογραμμίζει ότι οι ανοικτές τεχνολογίες υποστηρίζουν την αίσθηση της συνεργασίας και ότι οι δωρεάν λύσεις ανοικτής πηγής, η εκ νέου χρήση περιεχομένου που είναι δημόσιο κτήμα και οι διαλειτουργικές λύσεις υλισμικού και λογισμικού ενισχύουν την πρόσβαση και δημιουργούν έναν πιο ισορροπημένο ψηφιακό χώρο·

19.  υπογραμμίζει την ανάγκη αναγνώρισης των νομικών και δεοντολογικών αρχών που σχετίζονται με τη διανοητική ιδιοκτησία στο πλαίσιο της αυξημένης δημιουργίας και διάδοσης εκπαιδευτικού ψηφιακού περιεχομένου· επικροτεί και προσυπογράφει το δίκτυο διανοητικής ιδιοκτησίας στην εκπαίδευση, το οποίο διαχειρίζεται το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ενθαρρύνει την ανάπτυξη δεξιοτήτων σχετικών με τη διανοητική ιδιοκτησία στους εκπαιδευομένους και τους εκπαιδευτικούς· υπενθυμίζει την εξαίρεση από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας όσον αφορά τη χρήση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας σε ψηφιακές και διασυνοριακές διδακτικές δραστηριότητες, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/790·

20.  επισημαίνει ενδιαφέρουσες καινοτόμες πρωτοβουλίες που καθιστούν το διαδικτυακό περιβάλλον και πεδίο δράσης ασφαλές, ενδιαφέρον και διασκεδαστικό, σε κάθε στάδιο της εκπαίδευσης· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να συνδυαστούν παιδαγωγικές, γνωστικές και ψυχολογικές προσεγγίσεις στην εκπαίδευση και να προσαρμοστούν αναλόγως τα τηλεματικά και μη τηλεματικά συστήματα· σημειώνει, στο πλαίσιο αυτό, την προσέγγιση που προτείνεται στην ευρωπαϊκή στρατηγική για την προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα·

21.  υπενθυμίζει τη σημασία που έχει η παροχή υψηλής ποιότητας, προσβάσιμου ψηφιακού εκπαιδευτικού περιεχομένου σε εκπαιδευτικούς, σπουδαστές και γονείς από διαφοροποιημένες πηγές και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διαθέσουν χρηματοδότηση για την απόκτηση επαγγελματικών και ασφαλών ψηφιακών εκπαιδευτικών πόρων που αναπτύσσονται με τη χρήση της ευρωπαϊκής καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένου του ποιοτικού εκπαιδευτικού περιεχομένου που δημιουργείται από κοινού με εμπειρογνώμονες· καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν πρωτοβουλίες που θα επιτρέπουν στις επιχειρήσεις και στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να μοιράζονται την καινοτομία υψηλής τεχνολογίας με την εκπαιδευτική κοινότητα·

22.  θεωρεί ότι η Ένωση μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο κατά την παροχή βοήθειας για την ανάπτυξη και τη διάθεση εκπαιδευτικού περιεχομένου υψηλής ποιότητας· διαπιστώνει με ικανοποίηση τον αυξανόμενο αριθμό ψηφιακών εκπαιδευτικών πλατφορμών που δημιουργούνται για την πρόσβαση σε πηγές και την ανταλλαγή χρηστών πρακτικών, όπως η ηλεκτρονική αδελφοποίηση (eTwinning), η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την εκπαίδευση ενηλίκων στην Ευρώπη (EPALE) και η Πύλη Σχολικής Εκπαίδευσης· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει περαιτέρω και να επεκτείνει αυτές τις επιτυχημένες πρωτοβουλίες μέσω σχετικών προγραμμάτων όπως το InvestEU και το Erasmus+, καλεί δε τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν καλύτερα το δυναμικό τους· θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή πλατφόρμα ανταλλαγής δεδομένων έχει δυνατότητες ως εργαλείο για τη διασφάλιση καλύτερης συνεργασίας μεταξύ ενδιαφερόμενων και εκπαιδευτικών φορέων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και καλεί την Επιτροπή να ολοκληρώσει την προβλεπόμενη μελέτη σκοπιμότητάς της με τη δέουσα ταχύτητα·

23.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ενστερνιστούν την καινοτομία και τις ψηφιακές τεχνολογίες στα οικεία συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης με έξυπνο και επικεντρωμένο στον μαθητή τρόπο για την επίτευξη μιας αποτελεσματικής προσέγγισης της μεικτής μάθησης στο μέλλον· υπενθυμίζει, ωστόσο, τη θεμελιώδη σημασία της εκπαίδευσης πρόσωπο με πρόσωπο και τονίζει ότι τα ψηφιακά εργαλεία θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη συμπλήρωση και την ενίσχυση της διδασκαλίας στην τάξη· θεωρεί ότι είναι ανάγκη να εξεταστούν οι αρνητικές επιπτώσεις του παρατεταμένου χρόνου μπροστά από την οθόνη στην ευεξία των εκπαιδευόμενων· υπογραμμίζει ότι η πανδημία COVID-19 έχει αποκαλύψει σαφή κενά στην παροχή εκπαίδευσης τα οποία η ηλεκτρονική μάθηση δεν μπορεί εύκολα να καλύψει και πρέπει να αντιμετωπιστούν περαιτέρω, ιδίως όσον αφορά τα σχολικά γεύματα, την καθοδηγητική υποστήριξη και τη σωματική άσκηση·

Ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό

24.  θεωρεί ότι η υιοθέτηση και αξιοποίηση στο μέγιστο των ψηφιακών τεχνολογιών πρέπει να συμβαδίζει με τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων προγραμμάτων σπουδών και των μεθόδων μάθησης και διδασκαλίας· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της παροχής οικονομικής στήριξης για μαθήματα κατάρτισης που έχουν σχεδιαστεί για εκπαιδευτικούς· επιμένει ως εκ τούτου ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην προσβάσιμη κατάρτιση των εκπαιδευτικών κατά την υλοποίηση του σχεδίου, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτές όχι μόνο διαθέτουν ψηφιακές δεξιότητες αλλά μπορούν και να τις διδάξουν· ενθαρρύνει, για τον σκοπό αυτόν, τις επενδύσεις σε μαθήματα εξειδίκευσης σε δεξιότητες ψηφιακής διδασκαλίας τόσο για τους εκπαιδευτικούς όσο και για επαγγελματίες του τομέα ΤΠ που επιθυμούν να διδάξουν· υπογραμμίζει την αξία της καθοδήγησης ως εργαλείου κατάρτισης και ανάπτυξης· τονίζει τον ουσιώδη ρόλο του προγράμματος Erasmus+ και της κινητικότητας των εκπαιδευτικών για την απόκτηση των δεξιοτήτων· σημειώνει τις δυνατότητες της μελλοντικής Ακαδημίας Εκπαιδευτικών και καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει στο Κοινοβούλιο έναν σαφή σχεδιασμό και προϋπολογισμό· ζητεί μια πανενωσιακή πρωτοβουλία για την ανάπτυξη νέων παιδαγωγικών μεθόδων και μεθόδων αξιολόγησης, αναγνωρίζοντας τις ειδικές ψηφιακές προκλήσεις, όπως η ασύγχρονη μάθηση, και τη σημασία της προώθησης της κριτικής συμμετοχής·

25.  υπογραμμίζει τον ολοένα και σημαντικότερο ρόλο που διαδραματίζουν οι γονείς, οι οικογένειες και οι εκπαιδευτές στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και την ανάγκη να διαθέτουν καλές διαδικτυακές, ψηφιακές και τεχνικές δεξιότητες, καθώς και τον αναγκαίο εξοπλισμό, ζητεί δε να τους παρέχονται ειδική κατάρτιση και μηχανισμοί στήριξης· τονίζει την ανάγκη να βοηθηθούν οι οικογένειες με ψηφιακά εργαλεία προκειμένου να αυξηθεί η πρόσβαση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει ειδική μελέτη σχετικά με την ψηφιακή γονική μέριμνα(21), προκειμένου να αναπτυχθεί μια συνεκτική και αποτελεσματική προσέγγιση σε όλα τα κράτη μέλη για να βοηθηθούν οι γονείς·

26.  υπογραμμίζει την πρόκληση του επιβλαβούς και παράνομου περιεχομένου και δραστηριοτήτων στο ψηφιακό περιβάλλον, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ψυχική υγεία και ευεξία, όπως η διαδικτυακή παρενόχληση, συμπεριλαμβανομένων των απειλών στον κυβερνοχώρο και του κυβερνοεκφοβισμού, η παιδική πορνογραφία και η προσέγγιση με βλέψεις σεξουαλικής κακοποίησης, οι παραβιάσεις δεδομένων και ιδιωτικότητας, τα επικίνδυνα διαδικτυακά παιχνίδια, η παραπληροφόρηση· επικροτεί ένθερμα επομένως την αυξημένη εστίαση του αναθεωρημένου σχεδίου στον ψηφιακό γραμματισμό και τον γραμματισμό σε θέματα πληροφόρησης μέσω εκπαίδευσης και κατάρτισης· πιστεύει ότι οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, η κοινωνία των πολιτών και οι πάροχοι μη τυπικής εκπαίδευσης, σε συνεργασία με τους γονείς, πρέπει να αναπτύξουν ένα πρόγραμμα σπουδών αντίστοιχο για κάθε ηλικία, ώστε οι εκπαιδευόμενοι να μπορούν να κάνουν ενημερωμένες και κατάλληλες επιλογές και να αποφεύγουν επιβλαβείς συμπεριφορές·

27.  υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό οι άνθρωποι να διαθέτουν τα εργαλεία και τις δεξιότητες για την αντιμετώπιση των διαφόρων απειλών στο ψηφιακό περιβάλλον και ιδίως για τον εντοπισμό και την κριτική εξέταση της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ταχεία έγκριση του πρόσφατου σχεδίου δράσης για τα μέσα ενημέρωσης και την εστίασή του στον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας και καλεί την Επιτροπή να επανεξετάζει τακτικά τον κώδικα δεοντολογίας για την παραπληροφόρηση και να λαμβάνει κατάλληλα μέτρα για να διασφαλίζει την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης· προσβλέπει στις προγραμματισμένες κατευθυντήριες γραμμές για τους εκπαιδευτικούς και το εκπαιδευτικό προσωπικό σχετικά με την προώθηση του ψηφιακού γραμματισμού και την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης· καλεί την Επιτροπή να είναι πιο φιλόδοξη και να συνεργάζεται με τους εθνικούς και τοπικούς ενδιαφερομένους, για να δρομολογήσει μεγάλης κλίμακας εκστρατείες ψηφιακού γραμματισμού· επισημαίνει τη σημασία της ευρείας προώθησης υφιστάμενων πρωτοβουλιών, όπως η ευρωπαϊκή εβδομάδα προγραμματισμού και η ημέρα ασφαλέστερου διαδικτύου·

28.  επισημαίνει ότι οποιεσδήποτε εξελίξεις στον τομέα της ψηφιακής εκπαίδευσης πρέπει να συμβαδίζουν με ένα αυστηρό πλαίσιο προστασίας των δεδομένων και να αποφεύγουν κάθε εμπορική εκμετάλλευση των δεδομένων των εκπαιδευομένων· τονίζει ότι πρέπει να ισχύουν οι αυστηρότερες διασφαλίσεις για τα δεδομένα των ανηλίκων, μεταξύ άλλων για λόγους έρευνας και διδασκαλίας· καλεί την Επιτροπή να μελετήσει, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων (ΕΣΠΔ), τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των εκπαιδευτικών δεδομένων και των δεδομένων που αφορούν μαθητές και εκπαιδευομένους·

29.  τονίζει ότι οι παραδοσιακές, ανθρωπιστικές και μη τεχνικές δεξιότητες, όπως οι κοινωνικές δεξιότητες, η ενσυναίσθηση, η επίλυση προβλημάτων και η δημιουργικότητα, θα πρέπει να συνεχίσουν να καλλιεργούνται στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη διδασκαλία ψηφιακών δεξιοτήτων και γραμματισμού, ιδίως μέσω μεγάλης κλίμακας εκστρατειών ψηφιακού γραμματισμού· τονίζει τη σημασία της ψηφιακής διάστασης της αγωγής του πολίτη εκφράζει τη λύπη του για τις περιορισμένες φιλοδοξίες του νέου σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση όσον αφορά την προώθηση της ψηφιακής ιδιότητας του πολίτη·

30.  υπενθυμίζει την ανάγκη ψηφιακών δεξιοτήτων και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να καταρτίσουν εθνικά προγράμματα στην εκπαίδευση που θα προωθούν την αύξηση του αριθμού των φοιτητών και αποφοίτων πληροφορικής· τονίζει δε ότι τα τμήματα διδασκαλίας του εν λόγω αντικειμένου θα μπορούσαν να αναπτυχθούν υπό την αιγίδα εταιρειών υψηλής τεχνολογίας και πανεπιστημίων·

31.  επισημαίνει τη σημασία της πράσινης εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης σχετικά με το περιβάλλον και ζητεί την ανάπτυξη ειδικά σχεδιασμένων προγραμμάτων σπουδών σε ολόκληρη την Ευρώπη που θα λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις της ψηφιακής εκπαίδευσης στο περιβάλλον·

32.  τονίζει ότι, σύμφωνα με τη συμφωνία-πλαίσιο των Ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων για την ψηφιοποίηση, οι εταιρείες που χρησιμοποιούν νέες και αναδυόμενες τεχνολογίες έχουν την ευθύνη να παρέχουν επαρκή επανειδίκευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων σε όλους τους ενδιαφερόμενους εργαζομένους, ώστε να μπορούν να μάθουν πώς να χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία, να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας και να παραμένουν στην απασχόληση· τονίζει τον ρόλο των κοινωνικών εταίρων μέσω συλλογικών συμβάσεων για τον ορισμό και τη ρύθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων και της συνεχούς κατάρτισης, για τον προσδιορισμό των αναγκών σε δεξιότητες, για την ανάπτυξη της κατάρτισης στον χώρο εργασίας και για την επικαιροποίηση των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης· υπενθυμίζει τη νέα πραγματικότητα στον τομέα της εργασίας που δημιούργησε η πανδημία, όπως η τηλεργασία, και ενθαρρύνει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα ιδρύματα κατάρτισης και τους εργοδότες να αναπτύξουν την κατάλληλη κατάρτιση και να προετοιμάσουν τον κόσμο για αυτό το νέο περιβάλλον εργασίας·

33.  υπογραμμίζει τη σημασία της αξιολόγησης και παρακολούθησης των ψηφιακών δεξιοτήτων και επισημαίνει εν προκειμένω την αξία των υφιστάμενων εργαλείων, όπως το ευρωπαϊκό πλαίσιο ψηφιακών ικανοτήτων και το εργαλείο αυτοαξιολόγησης SELFIE· χαιρετίζει την επέκταση του SELFIE στους εκπαιδευτικούς· καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει την επί του παρόντος περιορισμένη χρήση τέτοιων εργαλείων·

34.  τονίζει, επιπλέον, την ανάγκη για καλύτερη και πιο καινοτόμο αναγνώριση, επικύρωση και πιστοποίηση –και, ως εκ τούτου, φορητότητα– των ψηφιακών δεξιοτήτων, προσόντων και διαπιστευτηρίων· επικροτεί το σχέδιο για την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πιστοποιητικού ψηφιακών δεξιοτήτων ως εργαλείου που διευκολύνει την επικύρωση και τη φορητότητας στο πλαίσιο των ψηφιακών δεξιοτήτων· υπενθυμίζει την ανάγκη να αναπτυχθεί το σύστημα σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, ώστε να αποφευχθούν οι επαναλήψεις και αλληλεπικαλύψεις με τα υφιστάμενα συστήματα· καλεί την Επιτροπή να εντάξει το πιστοποιητικό στο Europass και ενδεχομένως τη μελλοντική ευρωπαϊκή φοιτητική ταυτότητα·

35.  επικροτεί τις προσπάθειες της Επιτροπής για ψηφιοποίηση της εκπαίδευσης και των πιστοποιήσεων, συμπεριλαμβανομένης της νέας πλατφόρμας Europass και της σχεδιαζόμενης υποδομής ψηφιακών διαπιστευτηρίων Europass· επισημαίνει δε παράλληλα την ανάγκη βελτίωσης της λειτουργικότητας της πλατφόρμας Europass όσον αφορά την αναζήτηση και τη λήψη προσφορών εργασίας και εκπαιδεύσεων, την ανάγκη να πραγματοποιούνται σχετικές ενημερώσεις των πληροφοριών στην πλατφόρμα όσον αφορά τη διαθεσιμότητα μαθημάτων, κατάρτισης και αγγελιών εργασίας, καθώς και την ανάγκη καθορισμού των αρμόδιων ιδρυμάτων για αυτήν τη διαδικασία· καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν καλύτερα τη νέα πλατφόρμα Europass στα ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, στο προσωπικό τους και στους εργοδότες·

36.  υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχυθούν οι ψηφιακοί πόροι και τα ψηφιακά εργαλεία και μηχανισμοί σε επίπεδο Ένωσης, ώστε να δημιουργηθούν ευκαιρίες διά βίου μάθησης για όλους και να καταστεί δυνατή η πλήρης και ποιοτική πρόσβαση σε μαθήματα και υλικό τριτοβάθμιας εκπαίδευσης· λαμβάνει υπό σημείωση την ανάπτυξη ενός νέου, παγκοσμιοποιημένου ψηφιακού περιβάλλοντος και αγοράς για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και την ανάγκη οι οργανισμοί τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη να παραμείνουν συναφείς και ευημερούντες σε αυτό το περιβάλλον· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν συνέργειες μεταξύ των πανεπιστημίων μέσω μιας διαδικτυακής πλατφόρμας ευρωπαϊκών πανεπιστημίων για ποικίλο, πολυγλωσσικό εξ αποστάσεως και ηλεκτρονικό εκπαιδευτικό περιεχόμενο και προγράμματα που θα είναι προσβάσιμα σε ολόκληρη την Ευρώπη·

37.  υπενθυμίζει τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζουν η ΕΕΚ και η εκπαίδευση ενηλίκων στην παροχή ευκαιριών επανειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων μέσω μιας προσέγγισης διά βίου μάθησης· χαιρετίζει τη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την ΕΕΚ για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα και τους συνολικούς στόχους της πρότασης για εκσυγχρονισμό της πολιτικής της ΕΕ για την ΕΕΚ, εξορθολογισμό της ευρωπαϊκής συνεργασίας στη διαδικασία και απλοποίηση της διακυβέρνησης της ΕΕΚ· καλεί την Επιτροπή να υιοθετήσει μια ολιστική προσέγγιση στην ΕΕΚ και την εκπαίδευση ενηλίκων, η οποία να περιλαμβάνει τυπική, μη τυπική και άτυπη μάθηση και να επιτρέπει στους εκπαιδευομένους να αποκτήσουν ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων που είναι σημαντικές για την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση, συμβάλλουν στην κοινωνική ένταξη, την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και την προσωπική ανάπτυξη και δίνουν τη δυνατότητα στα άτομα να προσαρμόζονται σε μια εξελισσόμενη αγορά εργασίας· υπογραμμίζει τη σημασία της απόκτησης πράσινων δεξιοτήτων·

38.  υπογραμμίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ιδρύματα ΕΕΚ, τα οποία βασίζονται σε πρακτική κατάρτιση, να προσαρμοστούν στο ψηφιακό περιβάλλον· ζητεί επαρκείς λύσεις και κατάλληλη χρηματοδότηση, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι είναι δυνατή η αποτελεσματική παροχή ΕΕΚ· επικροτεί την προβλεπόμενη επέκταση των περιόδων πρακτικής άσκησης «Digital Opportunity» (Ψηφιακή ευκαιρία) για εκπαιδευομένους ΕΕΚ και για εκπαιδευτικούς, εκπαιδευτές και εκπαιδευτικό προσωπικό·

39.  υπενθυμίζει ότι η απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων αποτελεί μια διά βίου προσπάθεια και ότι, ως εκ τούτου, οι πολιτικές θα πρέπει να επικεντρώνονται σε όλα τα δημογραφικά στοιχεία και όχι μόνο σε όσα αφορούν τις παραγωγικές ηλικίες· τονίζει ότι αυτό απαιτεί μια διατομεακή, ολιστική προσέγγιση της εκπαίδευσης, η οποία θα βασίζεται στην αναγνώριση ότι η μάθηση πραγματοποιείται εντός και εκτός της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και συχνά πραγματοποιείται σε μη τυπικά και άτυπα περιβάλλοντα· ζητεί συνεπώς υποστήριξη από τους παρόχους μη τυπικής μάθησης για την αύξηση της ικανότητας και των πόρων, ώστε να είναι σε θέση να παράσχουν προσβάσιμη ποιοτική ψηφιακή εκπαίδευση και κατάρτιση· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τα διαφορετικά επίπεδα τεχνολογικής προόδου που σημειώνεται μεταξύ εκπαιδευτικών τομέων και ιδρυμάτων και να δώσει ιδιαίτερη προσοχή σε περισσότερο δυσπρόσιτες περιοχές και ομάδες κατά την εκπόνηση συστάσεων και καθοδήγησης·

40.  προειδοποιεί ότι οι κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανισότητες κατά την πρώιμη παιδική ηλικία έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο μορφωτικό επίπεδο και τις προοπτικές απασχόλησης στη μετέπειτα ζωή· επαναλαμβάνει την ανάγκη για βελτίωση της πρόσβασης στην ποιοτική εκπαίδευση και για περισσότερες προσπάθειες για την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων στα μέσα ενημέρωσης σε πρώιμη ηλικία· επικροτεί την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέσπιση μιας ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά, προκειμένου να καταπολεμηθεί η παιδική φτώχεια· παροτρύνει τα κράτη μέλη να διαθέσουν σημαντικό μέρος των πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ+) στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης για την υλοποίηση της εν λόγω εγγύησης, ιδίως για τη στήριξη στοχευμένων δράσεων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την έκθεση των παιδιών στη φτώχεια ή τον κοινωνικό αποκλεισμό· υπενθυμίζει ότι χαμηλότερες εκπαιδευτικές επιδόσεις ισοδυναμούν συχνά με χαμηλότερη ψηφιακή επάρκεια, ως εκ τούτου χαιρετίζει τη σύσταση που περιλαμβάνεται στην ενισχυμένη εγγύηση για τη νεολαία να υποβάλλονται τα άτομα που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης σε αξιολόγηση των ψηφιακών τους δεξιοτήτων και να λαμβάνουν κατάρτιση· διαπιστώνει το δυναμικό του προγράμματος ΕΚΤ+ για τη στήριξη της διά βίου μάθησης·

41.  εμμένει στην ανάγκη να εξαλειφθεί το ψηφιακό χάσμα και υπενθυμίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διασφάλιση της πρόσβασης σε ποιοτική ψηφιακή εκπαίδευση και περιεχόμενο και στη βελτίωση της ψηφιακής επάρκειας για ενήλικες με λιγότερες δεξιότητες, άτομα με αναπηρίες, άτομα από ευάλωτες ή περιθωριοποιημένες ομάδες, ηλικιωμένους και άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες ή αγροτικές περιοχές· επισημαίνει ότι το 2018 μόλις το 4,3 % των ενηλίκων χαμηλής ειδίκευσης αξιοποίησε οποιασδήποτε μορφής εκπαίδευση ενηλίκων·

42.  αποδοκιμάζει επομένως τη συνεχιζόμενη απουσία μέτρων με αντικείμενο ενήλικες εκπαιδευομένους χαμηλότερης ειδίκευσης και ηλικιωμένους στον σχεδιασμό· τονίζει ότι η παράλειψη αυτή υπονομεύει τη στοιχειώδη διάσταση της διά βίου μάθησης στο πλαίσιο της ψηφιακής εκπαίδευσης και παρεμποδίζει τις προσπάθειες να διασφαλιστεί ότι διαθέτουν όλοι στοιχειώδεις δεξιότητες ζωής· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να συνεργαστεί με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές για τη λήψη περισσότερων μέτρων που θα δίνουν κίνητρα για την ψηφιακή εκπαίδευση των ενηλίκων, καθιστώντας την διαθέσιμη και προσβάσιμη, ώστε να προετοιμαστούν τα άτομα που έχουν ολοκληρώσει την επίσημη εκπαίδευσή τους να ζήσουν και να εργαστούν στο ψηφιακό περιβάλλον και να διασφαλιστεί ότι μπορούν πραγματικά να επωφεληθούν από την ψηφιακή μετάβαση και να συμβάλουν στη διαμόρφωσή της·

43.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν πολιτικές που διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν τις ίδιες ευκαιρίες για ποιοτική ψηφιακή εκπαίδευση και την ίδια πρόσβαση σε αυτήν· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συνεργαστούν με οργανώσεις που εκπροσωπούν άτομα με διαφορετικές αναπηρίες για να εξετάσουν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που δημιουργεί η ψηφιακή εκπαίδευση, καθώς και να λάβουν υπόψη τις ειδικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία κατά την ανάπτυξη αποτελεσματικών πολιτικών ψηφιακής εκπαίδευσης· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντοπίσουν και να επενδύσουν στα ειδικά χαρακτηριστικά της ψηφιακής εκπαίδευσης που έχει σχεδιαστεί και προσαρμοστεί στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία· θεωρεί ότι η ψηφιακή εκπαίδευση παρέχει πολλές δυνατότητες για τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, διότι επιτρέπει εξατομικευμένες παιδαγωγικές προσεγγίσεις στις διαφορετικές ικανότητές τους· ζητεί περισσότερες επενδύσεις προκειμένου να παρασχεθεί η στήριξη που συχνά δεν λαμβάνουν αυτές οι ομάδες·

44.  υπογραμμίζει την ανάγκη για ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλες τις πολιτικές εκπαίδευσης, δεξιοτήτων και ψηφιοποίησης και ειδικότερα στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης· θεωρεί ότι η ψηφιακή εκπαίδευση μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην αύξηση της συμμετοχής των κοριτσιών και των γυναικών στην ψηφιακή εποχή· τονίζει ότι το ψηφιακό χάσμα μεταξύ των φύλων αποτελεί οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό ζήτημα και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το χάσμα αυτό μέσω μιας πολυεπίπεδης, ολιστικής προσέγγισης πολιτικής· χαιρετίζει τον «πίνακα αποτελεσμάτων για τις γυναίκες στην ψηφιακή εποχή» της Επιτροπής και υπογραμμίζει την ανάγκη συλλογής αναλυτικών δεδομένων ανά φύλο και ηλικία για την κατανόηση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ των φύλων·

45.  τονίζει την ανάγκη να δοθεί έμφαση στη βελτιωμένη ένταξη των κοριτσιών στην ψηφιακή εκπαίδευση από πολύ νεαρή ηλικία· τονίζει ότι απαιτείται συντονισμένη προσπάθεια ενθάρρυνσης που θα δίνει κίνητρα σε περισσότερα κορίτσια να σπουδάσουν μαθήματα STEM και STEAM και να παρακολουθήσουν μαθήματα προγραμματισμού, πληροφορικής και ΤΠΕ στο σχολείο και το πανεπιστήμιο· επαναλαμβάνει ότι το χάσμα μεταξύ των φύλων στην εκπαίδευση περνά και στην αγορά εργασίας και τονίζει την ανάγκη να ενθαρρυνθεί και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των γυναικών στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας και στον ψηφιακό τομέα, παράλληλα δε να καταπολεμηθεί το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων με επαρκείς στρατηγικές και χρηματοδότηση·

46.  θεωρεί ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθεί ένα θετικό και χωρίς αποκλεισμούς περιβάλλον που θα προωθεί γυναικεία πρότυπα ώστε να παρακινεί τα κορίτσια σε επιλογές από τον χώρο των STEM, STEAM και ΤΠΕ, καθώς και για την καταπολέμηση των υποσυνείδητων προκαταλήψεων και των στερεοτύπων που αφορούν το φύλο όσον αφορά τις επιλογές αντικειμένου και σταδιοδρομίας· πιστεύει ότι ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να διαδραματίσει τον δικό του ρόλο, σε συνεργασία με ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, ΜΚΟ και άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην ανάπτυξη αποτελεσματικών πρωτοβουλιών και εκστρατειών στον τομέα αυτό· επισημαίνει την αξία της ειδικής ομάδας «Γυναίκες στο ψηφιακό περιβάλλον» της Επιτροπής και της πρωτοβουλίας «Digital4Her»·

o
o   o

47.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 92. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0054. (3) ΕΕ C 388 της 13.11.2020, σ. 2. (4) ΕΕ C 28 της 27.1.2020, σ. 8. (5) ΕΕ C 337 της 20.9.2018, σ. 135. (6) ΕΕ C 202 I της 16.6.2020, σ. 1. (7) ΕΕ C 193 της 9.6.2020, σ. 11. (8) ΕΕ C 389 της 18.11.2019, σ. 12. (9) ΕΕ C 189 της 4.6.2018, σ. 1. (10) ΕΕ C 189 της 15.6.2017, σ. 15. (11) ΕΕ C 212 της 14.6.2016, σ. 5. (12) ΕΕ C 484 της 24.12.2016, σ. 1. (13) ΕΕ C 172 της 27.5.2015, σ. 17. (14) ΕΕ C 398 της 22.12.2012, σ. 1. (15) https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/ict-work-digital-skills-workplace, https://futureskills.pearson.com/research/assets/pdfs/technical-report.pdf. (16) Δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας, (Δείκτης DESI) Έκθεση 2020, Ευρωπαϊκή Επιτροπή. (17) Έκθεση DESI 2020. (18) Ευρωπαϊκή Επιτροπή «Πίνακας αποτελεσμάτων για τις γυναίκες στην ψηφιακή εποχή» 2019. (19) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025» (COM(2020)0152). (20) https://ec.europa.eu/jrc/en/publication/eur-scientific-and-technical-research-reports/how-families-handled-emergency-remote-schooling-during-covid-19-lockdowspring-2020. (21) Η ψηφιακή γονική μέριμνα περιγράφει τις προσπάθειες και τις πρακτικές των γονέων για την κατανόηση, την υποστήριξη και τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων των παιδιών σε ψηφιακά περιβάλλοντα, βοηθώντας τα κυρίως να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με ασφάλεια.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τις επιπτώσεις των θαλάσσιων απορριμμάτων στην αλιεία (2019/2160(INI))

P9_TA(2021)0096 A9-0030/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Ένα νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία: Για μια καθαρότερη και ανταγωνιστικότερη Ευρώπη» (COM(2020)0098),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας» (COM(2020)0380),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο – Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων» (COM(2020)0381),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Μαρτίου 2020, σχετικά με την εφαρμογή της ισχυρότερης και ανανεωμένης στρατηγικής εταιρικής σχέσης με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (COM(2020)0104),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 191 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, για την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημίας(1) (Ευρωπαϊκή Οδηγία για την Περιβαλλοντική Ευθύνη),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1991, για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων(2),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας(3),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων(4),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 2008, περί πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον(5) (οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1224/2009 του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2009, περί θεσπίσεως κοινοτικού συστήματος ελέγχου της τήρησης των κανόνων της κοινής αλιευτικής πολιτικής(6) (κανονισμός για τον έλεγχο της αλιείας),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/147/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών(7),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1380/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με την Κοινή Αλιευτική Πολιτική(8),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 508/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας(9) (ΕΤΘΑ),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό(10) (οδηγία για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (EE) 2015/720 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2015, σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 94/62/ΕΚ με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς(11),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2018/850 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων(12),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2018/851 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα(13),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, για τροποποίηση της οδηγίας 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας(14),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/883 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής για την παράδοση αποβλήτων από πλοία(15),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον(16),

–  έχοντας υπόψη την Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη, και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) ειδικότερα δε τον στόχο 14: «Διατήρηση και βιώσιμη χρήση των ωκεανών, των θαλασσών και των θαλάσσιων πόρων για βιώσιμη ανάπτυξη»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον (UNEP) του 2005 με τίτλο «Marine Litter - An analytical overview» (Θαλάσσια απορρίμματα – μια αναλυτική επισκόπηση),

–  έχοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση για την αποφυγή ρυπάνσεως της θαλάσσης από πλοία (MARPOL) του 1973, που εκπονήθηκε από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ/ΔΝΟ), και το παράρτημα της V που ετέθη σε ισχύ στις 31 Δεκεμβρίου 1988,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος του Οκτωβρίου του 2020 με τίτλο «State of nature in the EU – Results from reporting under the nature directives 2013-2018» (Κατάσταση της φύσης στην ΕΕ - αποτελέσματα από την υποβολή εκθέσεων στο πλαίσιο των οδηγιών για την προστασία της φύσης για την περίοδο 2013-2018),

–  έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα του σχεδίου «Η αντιμετώπιση των θαλάσσιων απορριμμάτων στον χώρο του Ατλαντικού (CleanAtlantic)», το οποίο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα της Ένωσης Interreg για την περιοχή του Ατλαντικού,

–  έχοντας υπόψη τις προαιρετικές κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) για τη σήμανση των αλιευτικών εργαλείων, οι οποίες εγκρίθηκαν από την Επιτροπή Αλιείας τον Ιούλιο του 2018,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης του ΔΝΟ για την αντιμετώπιση των θαλάσσιων πλαστικών απορριμμάτων από τα πλοία,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2019 για τους ωκεανούς και τις θάλασσες, τα οποία αναφέρονται στη σύναψη διεθνούς συμφωνίας για τη ρύπανση από πλαστικά,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των παράκτιων ζωνών στη Μεσόγειο (σύμβαση της Βαρκελώνης), τη Σύμβαση για την προστασία του Εύξεινου Πόντου από τη ρύπανση (σύμβαση του Βουκουρεστίου), τη Σύμβαση για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος της περιοχής της Βαλτικής (σύμβαση του Ελσίνκι), τη Σύμβαση για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος του Βορειοανατολικού Ατλαντικού (σύμβαση OSPAR),

–  έχοντας υπόψη το περιφερειακό σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των θαλάσσιων απορριμμάτων στη Μεσόγειο,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση-Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC), το προσαρτημένο σε αυτήν Πρωτόκολλο του Κιότο, και τη Συμφωνία του Παρισιού,

–  έχοντας υπόψη τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα (CBD/ΣΒΠ),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 16 Νοεμβρίου 1973,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση για την παγκόσμια αξιολόγηση σχετικά με τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων που δημοσίευσε η διακυβερνητική πλατφόρμα επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων (IPBES) στις 31 Μαΐου 2019,

–  έχοντας υπόψη την υπουργική δήλωση της 28ης Σεπτεμβρίου 2020, των Υπουργών Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Οικονομίας, Γεωργίας και Αλιείας των κρατών μελών της Βαλτικής Θάλασσας και του Επιτρόπου Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση με τίτλο «Αποστολή Αστερίας 2030: Αποκατάσταση του Ωκεανού και των υδάτων μας», που δημοσιεύθηκε από το συμβούλιο της αποστολής της Επιτροπής για υγιείς ωκεανούς, θάλασσες και παράκτια και εσωτερικά ύδατα, στις 22 Σεπτεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση της διακυβερνητικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή (IPCC) με τίτλο «Υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5°C», την πέμπτη έκθεση αξιολόγησής της (AR5) και τη συγκεφαλαιωτική έκθεση, την ειδική έκθεσή της για την κλιματική αλλαγή και τη γη, καθώς και την ειδική έκθεσή της για τους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1972 για την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης από την απόρριψη αποβλήτων και άλλων υλών,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 26ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη(17),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Σεπτεμβρίου 2018, σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πλαστικές ύλες σε μια κυκλική οικονομία(18),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του, της 4ης Απριλίου 2019, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 508/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(19),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 28ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης(20),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Ιανουαρίου 2020, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία(21),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αλιείας (A9-0030/2021),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θαλάσσια απορρίμματα που είναι ορατά στις παραλίες, στις ακτές, στις ακτογραμμές και στην επιφάνεια κρύβουν στην πραγματικότητα ένα πολύ ευρύτερο φαινόμενο μόλυνσης τόσο στη στήλη ύδατος όσο και στον θαλάσσιο βυθό· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα απόβλητα αυτά προέρχονται ως επί το πλείστον από χερσαίες δραστηριότητες (80 %), αλλά και από δραστηριότητες στη θάλασσα όπου σημειώθηκε σημαντική αύξηση στις μεταφορές μεγάλων μη αλιευτικών σκαφών·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θαλάσσια απόβλητα αντιπροσωπεύουν όλα τα απορρίμματα που έχουν εισέλθει στο θαλάσσιο περιβάλλον εκούσια ή ακούσια, και τα οποία ταυτοποιούνται ανάλογα με το μέγεθός τους (από νανο-, μικρο-, έως μαζικά απορρίμματα) και τη φύση τους (δοχεία, ογκώδη αντικείμενα που βρίσκονται στον πυθμένα του ωκεανού, πλαστικά, αλιευτικά εργαλεία, ναυάγια ημι-βυθισμένων σκαφών επικίνδυνα απόβλητα όπως βόμβες ή άλλα απομεινάρια πολέμου, υφάσματα, μικροπλαστικά κ.λπ.)·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 70 % των θαλάσσιων απορριμμάτων που εισέρχονται στη θάλασσα καταλήγουν στον θαλάσσιο βυθό και ότι η σωρευτική μάζα των αποβλήτων που επιπλέουν στην επιφάνεια αντιπροσωπεύει μόνο το 1 % των πλαστικών στον ωκεανό· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως καταδεικνύεται από τις πρόσφατες επιστημονικές έρευνες, το επίπεδο της ρύπανσης από τα πλαστικά στον ωκεανό έχει υποτιμηθεί πολύ και οι ωκεανογραφικές γνώσεις σήμερα εξακολουθούν να παρουσιάζουν σημαντική υστέρηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια έρευνα σχετικά με τη διασπορά των θαλάσσιων απορριμμάτων στον ωκεανό είναι ζωτικής σημασίας για την καλύτερη κατανόηση της έκτασης της θαλάσσιας ρύπανσης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ωκεανός είναι κοινός για όλες τις χώρες του πλανήτη, ότι η καλή περιβαλλοντική του κατάσταση είναι θεμελιώδους σημασίας προκειμένου να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητά του και η διατήρηση των υπηρεσιών οικοσυστήματος που προσφέρει, όπως η απορρόφηση CO2 και η παραγωγή οξυγόνου, και ότι η αλλοίωση των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων θα μπορούσε να αποδυναμώσει τον ρόλο του ως ρυθμιστή του κλίματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θαλάσσια απόβλητα αποτελούν απειλή για το μέλλον του αλιευτικού τομέα γενικά, δεδομένου ότι μόνο ένα καθαρό, υγιές, παραγωγικό και βιολογικά ποικιλόμορφο παράκτιο και θαλάσσιο περιβάλλον μπορεί να καλύπτει μακροπρόθεσμα τις ανάγκες των ανθρώπων γενικότερα, και ειδικότερα των αλιέων, των συλλεκτών οστράκων και των αλιευτικών κοινοτήτων·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θαλάσσια απόβλητα αποτελούν παγκόσμια πρόκληση, καθώς δεν γνωρίζουν σύνορα και μεταφέρονται με ρεύματα και άνεμο σε μεγάλες αποστάσεις ανά τον κόσμο, επηρεάζοντας περιοχές και τομείς που βρίσκονται μακριά από το σημείο προέλευσής τους και δεν ευθύνονται για την παραγωγή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε όλο τον πλανήτη πολλά απόβλητα εξακολουθούν να απορρίπτονται απευθείας στη θάλασσα, και ότι πρέπει να τηρηθεί πάση θυσία μια συστημική προσέγγιση στη θαλάσσια ρύπανση, υποστηρίζοντας δράσεις σε όλα τα επίπεδα, από το τοπικό έως το διεθνές·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ρύπανση των θαλασσών και του ωκεανού από τα θαλάσσια πλαστικά απορρίμματα, και ειδικότερα τα μικροπλαστικά, επιδεινώνεται από καιρικά φαινόμενα που επιτρέπουν στα μικροπλαστικά να εξαπλωθούν μέσω του αέρα, της βροχής και του χιονιού, και ευνοούν τη ρύπανση περιβαλλόντων που παλαιότερα ήταν παρθένα όπως οι ψηλές κορυφές και η Ανταρκτική, ακόμη και μέρη πέρα ​​από τον Αρκτικό Κύκλο·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι 730 τόνοι αποβλήτων απορρίπτονται καθημερινά στη Μεσόγειο Θάλασσα· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με μια έκθεση του WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση) του Ιουνίου 2019, κάθε χρόνο 11 200 τόνοι πλαστικών που απορρίπτονται στη φύση καταλήγουν στη Μεσόγειο Θάλασσα· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε χρόνο απορρίπτεται στη Μεσόγειο το ισοδύναμο του περιεχομένου 66 000 καδοφόρων οχημάτων με πλαστικά απορρίμματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι στη Μεσόγειο τα μικροπλαστικά ανέρχονται σε επίπεδα συγκέντρωσης ρεκόρ 1,25 εκατομμυρίων θραυσμάτων ανά km2· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μικρά σωματίδια αντιπροσωπεύουν περίπου το 90 % του συνολικού αριθμού πλαστικών που επιπλέουν στη Μεσόγειο, δηλαδή περίπου 280 δισεκατομμύρια πλωτών μικροπλαστικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας μέσος καταναλωτής μεσογειακών οστρακοειδών καταπίνει κατά μέσο όρο 11 000 τεμάχια πλαστικού ετησίως· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εξαιτίας αυτού, η Μεσόγειος Θάλασσα είναι μια από τις πιο μολυσμένες θάλασσες στον κόσμο·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί η ποσότητα των θαλάσσιων πλαστικών αποβλήτων είναι η μείωση και η αποφυγή της παραγωγής τους και η μεταστροφή προς την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση υλικών και προϊόντων·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θαλάσσια απορρίμματα παρέχουν μια επιφάνεια στην οποία μπορούν να προσκολληθούν πολλοί οργανισμοί ή βακτήρια, γεγονός που διευκολύνει την είσοδο χωροκατακτητικών ειδών ικανών να αλλοιώσουν την ισορροπία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, και ότι τα βακτήρια που υπάρχουν στα θαλάσσια απορρίμματα μπορούν επίσης να καταναλωθούν από τη θαλάσσια πανίδα όταν νομίζει ότι τα απορρίμματα είναι τροφή·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη τις αρνητικές επιπτώσεις των θαλάσσιων απορριμμάτων από μορφολογικής άποψης, ιδιαιτέρως για τα νησιά·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θαλάσσια απόβλητα συσσωρεύονται ιδίως γύρω από μικρά απομακρυσμένα νησιά και σε παράκτιες περιοχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξόχως απόκεντρες περιοχές και οι υπερπόντιες χώρες και εδάφη φιλοξενούν το 80 % της θαλάσσιας βιοποικιλότητας της Ευρώπης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οικονομίες τους βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην αλιεία και τον τουρισμό·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάπλωση των θαλάσσιων απορριμμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο πλήττει τις αναπτυσσόμενες τρίτες χώρες, ιδίως τις παράκτιες κοινότητες που ζουν από την αλιεία και οι οποίες δεν έχουν απαραίτητα την ικανότητα ή τα μέσα που απαιτούνται για την αποτελεσματική τους προστασία·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόβλημα των αποβλήτων στη θάλασσα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κακή διαχείριση των αποβλήτων στην ξηρά, όπως είναι η ρύπανση υδατορευμάτων και ποταμών, η κακή διαχείριση των λυμάτων, οι παράνομες ανοιχτές χωματερές ή αυτές που βρίσκονται κοντά σε υδατορεύματα, τα φυσικά φαινόμενα απορροής, όπως είναι οι θύελλες και οι βροχοπτώσεις ή οι απορρίψεις του χιονιού που συλλέγεται στους δρόμους και στα πεζοδρόμια απευθείας στη θάλασσα·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάχυτη ρύπανση, όπως τα λύματα, επεξεργασμένα ή μη, τα οποία μπορεί να περιέχουν χημικά ή φαρμακευτικά απόβλητα, τα ύδατα απορροής ή απόπλυσης από αστικά ή γεωργικά περιβάλλοντα, όπως η απόρριψη αζώτου και φωσφόρου, απειλούν το θαλάσσιο περιβάλλον με ευτροφισμό λόγω υψηλής συγκέντρωσης θρεπτικών ουσιών, φαινόμενο το οποίο μπορεί τελικά να οδηγήσει σε υποξία του βυθού με τον πολλαπλασιασμό των «νεκρών ζωνών» οι οποίες έχουν δεκαπλασιαστεί από το 1950, να αυξήσει υπερβολικά την παρουσία κυανοβακτηρίων, να συμβάλει στο φαινόμενο των πράσινων και των κόκκινων φυκών και να μολύνει ευρύτερα την υδάτινη χλωρίδα και πανίδα·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κακή διαχείριση των δικτύων καθαρισμού υδάτων εγκυμονεί κινδύνους για τους υδατοκαλλιεργητές και τους καλλιεργητές οστράκων, που βλέπουν την ποιότητα των προϊόντων τους να απειλείται από την παρουσία ιών και βακτηρίων όπως οι νοροϊοί, και μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινές απαγορεύσεις πωλήσεων και διανομής επειδή τα προϊόντα δεν είναι κατάλληλα για κατανάλωση·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση της COVID-19 έχει αποδείξει πως η κακή διαχείριση χερσαίων απορριμμάτων μπορεί γρήγορα να δημιουργήσει νέα κύματα θαλάσσιας ρύπανσης, που προκαλούνται συγκεκριμένα λόγω των προϊόντων μιας χρήσης, όπως οι χειρουργικές μάσκες και τα γάντια μιας χρήσης·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μεγάλο μέρος των πλαστικών και μικροπλαστικών που υπάρχουν στη θάλασσα προέρχεται από χερσαίες πηγές·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποσότητα πλαστικού που υπάρχει στη θάλασσα έχει επίσης έντονο αντίκτυπο στην αλιεία, ο οποίος είναι ακόμη μεγαλύτερος και επαχθέστερος από οικονομικής άποψης στην περίπτωση της αλιείας μικρής κλίμακας·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ), τα απορρίμματα καπνού συνιστούν τον πλέον διαδεδομένο τύπο απορριμμάτων στον κόσμο όσον αφορά την ποσότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την αμερικανική ΜΚΟ Ocean Conservancy, οι γόπες των τσιγάρων βρίσκονται στην κορυφή των δέκα πιο συλλεγόμενων αντικειμένων κατά τη διάρκεια διεθνών εργασιών καθαρισμού παραλιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι μία μόνο γόπα τσιγάρου χρειάζεται δώδεκα χρόνια για να εξαφανιστεί και περιέχει σχεδόν 4 000 χημικές ουσίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι για κάθε γόπα τσιγάρου που καταλήγει στους ωκεανούς και τα ποτάμια, μολύνονται 500 λίτρα νερού·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρουσία θαλάσσιων απορριμμάτων υπονομεύει σοβαρά την ανθεκτικότητα και την παραγωγικότητα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, ιδίως των πιο εύθραυστων, που ήδη υφίστανται πολλές σωρευτικές πιέσεις, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση, η παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία, η υπεραλίευση και η αύξηση δραστηριοτήτων όπως θαλάσσιες μεταφορές και τουρισμός·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι αυξημένες πιέσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα οδηγούν σε μείωση της βιοποικιλότητας και σε βενθική ασφυξία του βυθού και ενέχουν τον κίνδυνο αύξησης της εξάπλωσης ασθενειών λόγω της παρουσίας παθογόνων παραγόντων που προκαλούνται από τη συσσώρευση θαλάσσιων απορριμμάτων στον θαλάσσιο βυθό·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που η ΕΕ εστιάζει όλο και περισσότερο στην αντιμετώπιση του προβλήματος των αλιευτικών εργαλείων που χάνονται ή εγκαταλείπονται στη θάλασσα, ορισμένα εγκαταλελειμμένα, απολεσθέντα ή άλλως απορριπτόμενα αλιευτικά εργαλεία (ALDFG) παραμένουν ενεργά για μήνες ή ακόμη και χρόνια, όπως καταδεικνύεται από το φαινόμενο των εγκαταλελειμμένων διχτυών, και επηρεάζουν αδιακρίτως όλη την θαλάσσια πανίδα, συμπεριλαμβανομένων των ιχθυαποθεμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία είναι γνωστό ότι αποτελεί βασική αιτία του φαινομένου των εγκαταλελειμμένων αλιευτικών εργαλείων·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θαλάσσια απορρίμματα συνιστούν σοβαρή απειλή για πολλά θαλάσσια είδη, διότι ενέχουν κίνδυνο στραγγαλισμού, ασφυξίας, κατάποσης, τραυματισμού ή μόλυνσης, αλλά και για άλλα είδη ζώων όπως πουλιά, ορισμένα από τα οποία ήδη απειλούνται ή διατρέχουν κίνδυνο εξαφάνισης·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλιείς, συμπεριλαμβανομένων των αλιέων μικρής κλίμακα, και οι υδατοκαλλιεργητές είναι οι πρώτοι που βλέπουν τις δραστηριότητές τους να απειλούνται σοβαρά από τις επιπτώσεις των θαλάσσιων απορριμμάτων, λόγω του κινδύνου να σκαλώσουν ή να μπερδευτούν με τα αλιευτικά εργαλεία, να τα φθείρουν ή να τα καταστρέψουν, να προξενήσουν εμπλοκή των κινητήρων των σκαφών ή των συστημάτων ψύξης, συνιστώντας κίνδυνο για την ασφάλεια των ναυτικών επί του σκάφους και απαιτώντας από τους ναυτικούς επιπλέον εργασία για να καθαρίσουν τα εργαλεία, και συνεπώς δημιουργώντας σημαντική οικονομική ζημία·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος των θαλάσσιων απορριμμάτων στον τομέα της αλιείας επηρεάζει περισσότερο την αλιεία μικρής κλίμακας σε σχέση με τη βιομηχανική αλιεία, δεδομένου ότι τα μικρά σκάφη είναι πιο εκτεθειμένα σε ζημιές που προκαλούνται από τα απορρίμματα στους έλικες, τους κινητήρες ή τον εξοπλισμό αλιείας, και ότι η συγκέντρωση των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι μεγαλύτερη σε ρηχές θαλάσσιες περιοχές, όπου δραστηριοποιείται κυρίως η αλιεία μικρής κλίμακας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θαλάσσια απόβλητα επηρεάζουν επίσης την ποιότητα των αλιευμάτων, τα οποία μπορούν να μολυνθούν από τα απόβλητα αυτά και να καταστούν μη εμπορεύσιμα, προκαλώντας περαιτέρω οικονομικές απώλειες στις επιχειρήσεις αλιείας και υδατοκαλλιέργειας·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αλιευτικός τομέας βρίσκεται εδώ και πολύ καιρό στην πρώτη γραμμή όσον αφορά την αντιμετώπιση της ρύπανσης από θαλάσσια απορρίμματα παρά το γεγονός ότι συμβάλλει ελάχιστα στο πρόβλημα σε παγκόσμια κλίμακα, και ότι οι αλιείς και οι υδατοκαλλιεργητές έχουν από καιρό αναλάβει ενεργό ρόλο στον καθαρισμό των θαλασσών·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο οικονομικός αντίκτυπος των θαλάσσιων απορριμμάτων στην αλιεία έχει εκτιμηθεί σε ποσοστό μεταξύ 1 % και 5 % των κερδών του τομέα(22)·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 1,5 %(23) των αλιευτικών εργαλείων ανακυκλώνεται και ότι πρέπει επειγόντως να υποστηριχθεί οικονομικά η συλλογή και η ανακύκλωσή τους και να προωθηθεί η δυνατότητα επισκευής όλου του αλιευτικού εξοπλισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας θα μπορούσε να επωφεληθεί από νέες οικονομικές ευκαιρίες μέσω της συμμετοχής σε μια κυκλική οικονομία που θα είναι βασισμένη σε έξυπνο σχεδιασμό, έρευνα και καινοτομία·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλιείς που φέρουν στην ξηρά απορρίμματα τα οποία έχουν αλιευθεί κατά λάθος ή κατά τη διάρκεια εκστρατειών συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων συμβάλλουν στη μείωση του προβλήματος των θαλάσσιων απορριμμάτων παρέχοντας μια υπηρεσία προς όφελος ολόκληρης της κοινωνίας·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολύ συχνά το άμεσος κόστος παράδοσης των απορριμμάτων αυτών καλύπτεται, ενώ δεν ισχύει το ίδιο για το κόστος εργασίας, το κόστος που προκύπτει από την έλλειψη χώρου στα σκάφη και το κόστος που σχετίζεται με ζημιές σε αλιευτικά εργαλεία και κινητήρες·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν μπορεί να αναμένεται από τους αλιείς και τους υδατοκαλλιεργητές να συλλέγουν θαλάσσια απορρίμματα χωρίς τον κατάλληλο μηχανισμό αποζημίωσης των προσπαθειών τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτιμάται ότι έως και το 80 % των αλιέων θα ήταν διατεθειμένοι να συμμετάσχουν σε προγράμματα συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων εάν δημιουργηθούν μηχανισμοί οι οποίοι θα διευκολύνουν αυτές τις εργασίες(24)·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εφαρμόζονται ήδη δράσεις συλλογής από αλιείς και ενώσεις, και ότι υπάρχουν ήδη λύσεις για την αξιοποίηση των θαλάσσιων απορριμμάτων, ιδίως εκείνων που προκύπτουν από την αλιεία·

ΛΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γαλάζια οικονομία, η οποία αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030, αποτελεί πραγματική ευκαιρία για τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλάσσιων και παράκτιων δραστηριοτήτων, στηριζόμενη κυρίως στην ανάπτυξη υποδομών με θετικές επιπτώσεις, όπως τεχνητοί ύφαλοι και άλλες καινοτομίες που προωθούν το φαινόμενο υφάλου και το φαινόμενο αποθέματος, και συμβάλλοντας στην αποκατάσταση των οικοσυστημάτων·

ΛΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ επιδιώκει να προωθήσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση των θαλάσσιων δραστηριοτήτων και ότι τα θαλάσσια απόβλητα πρέπει να αντιμετωπιστούν με παράλληλη συνεκτίμηση της χωροταξικής διάστασης των θαλάσσιων και παράκτιων δραστηριοτήτων και με τη συμμετοχή των παράκτιων κοινοτήτων και των αλιέων, δεδομένου ότι η αλιευτική δραστηριότητα πραγματοποιείται σε μεγάλο βαθμό σε παράκτιες περιοχές, και στο πλαίσιο της προσπάθειας μείωσης των θαλάσσιων απορριμμάτων πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των τοπικών κοινοτήτων·

ΛΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποβάθμιση των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων εγκυμονεί κίνδυνο για όλους τους οικονομικούς φορείς που δραστηριοποιούνται σε παράκτιες περιοχές και συνεπώς απειλεί τη βιωσιμότητα, την ανθεκτικότητα και την ελκυστικότητα των παράκτιων κοινοτήτων·

Βελτίωση και αποτελεσματικότητα του νομοθετικού πλαισίου και της διακυβέρνησης στον τομέα των θαλασσίων απορριμμάτων

1.  υπενθυμίζει ότι η υγεία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και η αντιμετώπιση του ζητήματος των θαλάσσιων απορριμμάτων αποτελούν προβληματική που άπτεται πολλών υφιστάμενων νομοθεσιών και ότι μόνο με μια ολοκληρωμένη και συνεκτική προσέγγιση των ευρωπαϊκών στόχων θα καταστεί δυνατή η βελτίωση του υφισταμένου νομοθετικού πλαισίου και η καλύτερη κατανόηση της έκτασης των σωρευτικών πιέσεων, τονίζει την ανάγκη επανεξέτασης της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής προκειμένου να δημιουργηθεί ένα στρατηγικό πλαίσιο για τα θαλάσσια απορρίμματα που θα ενσωματώνει τις διαφορετικές νομοθετικές πράξεις που άπτονται των αποβλήτων και του θαλάσσιου περιβάλλοντος·

2.  τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της επικοινωνίας και του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών και των θαλάσσιων λεκανών, προκειμένου να διασφαλιστεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία να επιτρέπει στα αλιευτικά σκάφη να εκφορτώνουν θαλάσσια απορρίμματα σε οποιοδήποτε λιμάνι της Ένωσης· προτρέπει, προς τούτο, τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν άμεσα και χωρίς καθυστέρηση την οδηγία (ΕΕ) 2019/883 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής για την παράδοση αποβλήτων από πλοία(25)· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να υποβάλει εκτελεστικές πράξεις για τον καθορισμό κριτηρίων επιλεξιμότητας για τη μείωση του τέλους για τα «πράσινα πλοία» και να σχεδιάσει κατάλληλα κίνητρα για την παράδοση των αποβλήτων που συλλέγονται στην ξηρά, συμπεριλαμβανομένου ενός μηχανισμού αποζημίωσης προσαρμοσμένου στις προσπάθειες των αλιέων, καθώς και μεθοδολογικών κριτηρίων για τον υπολογισμό του όγκου και της ποσότητας των αποβλήτων που αλιεύονται παθητικά, ούτως ώστε οι στόχοι μείωσης των θαλάσσιων αποβλήτων, όπως ορίζονται στην οδηγία, να εφαρμοστούν ταχέως·

3.  υπογραμμίζει την ανάγκη βελτίωσης του ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου προκειμένου να μειωθεί η οικονομική επιβάρυνση των ψαράδων που αλιεύουν κατά λάθος θαλάσσια απορρίμματα, και να αποφευχθεί η υπερβολική γραφειοκρατική επιβάρυνση για αυτούς· υπογραμμίζει περαιτέρω την ανάγκη η νομοθεσία σχετικά με τα θαλάσσια απορρίμματα να επικεντρωθεί περισσότερο στην κοινωνική διάσταση του προβλήματος·

4.  υπενθυμίζει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη ενίσχυσης του θαλάσσιου οράματος στις νέες στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο»·

5.  συνιστά την ενίσχυση των διατάξεων που προβλέπονται στην οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, μέσω της εναρμόνισης των δεικτών, συγκεκριμένα όσων σχετίζονται με το στοιχείο 10 «θαλάσσια απορρίμματα»·

6.  ζητεί από την Επιτροπή να επεκτείνει την ΟΠΘΣ στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·

7.  ζητεί να ενισχυθεί το πλαίσιο της οδηγίας για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η χωρική διάσταση στην προσπάθεια καταπολέμησης των θαλάσσιων απορριμμάτων·

8.  υπενθυμίζει ότι το ζήτημα των θαλάσσιων αποβλήτων δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά σε εθνικό επίπεδο και μόνο, αλλά απαιτεί παγκόσμια, ευρωπαϊκή και περιφερειακή συνεργασία· καλεί την Επιτροπή να υπερασπιστεί ένα φιλόδοξο μοντέλο διακυβέρνησης στις διεθνείς διαπραγματεύσεις των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη θαλάσσια βιοποικιλότητα πέραν των εθνικών δικαιοδοσιών και να αναγνωρίσει όλες τις θάλασσες και τους ωκεανούς ως κοινό αγαθό, προκειμένου να υιοθετηθεί ένα νέο όραμα που θα θέτει τις ατομικές και συλλογικές ευθύνες πάνω από τις παραδοσιακές αρχές της ελευθερίας ή των κυριαρχικών δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στο δίκαιο της θάλασσας, διασφαλίζοντας έτσι τη διατήρηση των ωκεανών μεταξύ άλλων από τις καταστροφικές επιπτώσεις της θαλάσσιας ρύπανσης·

9.  καλεί την ΕΕ να ενισχύσει διεθνείς πρωτοβουλίες όπως η Παγκόσμια Σύμπραξη για τα Θαλάσσια Απορρίμματα, που δρομολογήθηκε από το πρόγραμμα UNEP με στόχο την επίτευξη των στόχων αειφόρου ανάπτυξης, ιδίως του ΣΒΑ 14 για τη «διατήρηση και βιώσιμη χρήση των ωκεανών, των θαλασσών και των θαλάσσιων πόρων με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη», και του ΣΒΑ 12 για την υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή·

10.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ηγηθούν των προσπαθειών προς μια φιλόδοξη, νομικά δεσμευτική συμφωνία για τη ρύπανση από πλαστικά στη Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον, η οποία θα καλύπτει τον πλήρη κύκλο ζωής των πλαστικών, και θα περιλαμβάνει κοινούς παγκόσμιους στόχους για τη μείωση της ρύπανσης και ένα όραμα για τη μετάβαση σε μια ασφαλή κυκλική οικονομία για τα πλαστικά, καθώς και μια αποτελεσματική παγκόσμια διαχείριση όσον αφορά τα απολεσθέντα αλιευτικά εργαλεία (‘ghost gear’), που αποτελούν απειλή για όλες τις θαλάσσιες δραστηριότητες και τα οικοσυστήματα παγκοσμίως·

11.  τονίζει την ανάγκη να εντείνουν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη τις προσπάθειες καταπολέμησης της ΠΛΑ αλιείας, η οποία είναι εγγενώς ρυπογόνος και συμβάλλει στον πολλαπλασιασμό των θαλασσίων απορριμμάτων και στην υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, ιδίως λόγω της παράνομης απόρριψης αλιευτικών εργαλείων·

12.  τονίζει ότι με το ψήφισμα 2/11 της συνεδρίασής της στις 26 Μαΐου 2016 η Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον αναγνώρισε ότι η ύπαρξη πλαστικών απορριμμάτων και μικροπλαστικών στο θαλάσσιο περιβάλλον αποτελεί ένα ταχέως επιτεινόμενο και σοβαρό πρόβλημα που προκαλεί ανησυχία διεθνώς, για το οποίο απαιτείται επειγόντως αντίδραση σε παγκόσμιο επίπεδο που θα λαμβάνει υπόψη μια προσέγγιση με βάση τον κύκλο ζωής ενός προϊόντος·

13.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συντονίσουν βάσει κοινού χρονοδιαγράμματος τις διαφορετικές νομοθετικές τους πράξεις, όπως είναι η οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, η οδηγία για τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, η οδηγία για τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής για την παράδοση αποβλήτων, και η οδηγία για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, προκειμένου να βελτιωθεί η νομοθετική συνοχή·

14.  καλεί την Επιτροπή να αυξήσει τη συλλογή δεδομένων σχετικά με την ποσότητα και το είδος των απορριμμάτων στα ευρωπαϊκά ύδατα και τις επιπτώσεις τους στην αλιεία, καθώς και να αυξήσει τη συλλογή και την εναρμόνιση των δεδομένων σχετικά με τον όγκο, την ποσότητα και την ποιότητα των θαλάσσιων αποβλήτων που εκφορτώνονται, απορρίπτονται και παραδίδονται για ανακύκλωση, ιδίως μέσω του προγράμματος «Fishing for Litter» (FFL), συμπεριλαμβανομένων του όγκου, των υλικών και των ειδών που αλιεύονται· ζητεί τα δεδομένα που συλλέγονται από τα κράτη μέλη σχετικά με την απώλεια, τη διάθεση στην αγορά και τη συλλογή αλιευτικών εργαλείων και θαλασσίων αποβλήτων να καταγράφονται σε μια βάση δεδομένων ανά χώρα ή ανά θαλάσσια λεκάνη και να συνοψίζονται σε ετήσια έκθεση σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να είναι ευκολότερο να εντοπιστούν και να καταπολεμηθούν τα θαλάσσια απορρίμματα και να διασφαλιστεί καλύτερη παρακολούθηση και αξιολόγηση·

15.  υπογραμμίζει την ανάγκη ετήσιας χαρτογράφησης των ποσοτήτων θαλάσσιων απορριμμάτων που συλλέγονται μέσω των προγραμμάτων FFL στις διάφορες υδρογραφικές λεκάνες, προκειμένου να καταγράφονται πληροφορίες σχετικά με την προέλευση των θαλάσσιων απορριμμάτων και να ενισχύονται οι εκστρατείες συλλογής· υπογραμμίζει ότι η εν λόγω δράση θα πρέπει να σχετίζεται με τις ήδη υπάρχουσες προσπάθειες χαρτογράφησης· καλεί την Επιτροπή να συντάξει ετήσια έκθεση σχετικά με την ποσότητα θαλάσσιων απορριμμάτων που εκφορτώνονται σε λιμένες μέσω του προγράμματος FFL, συμπεριλαμβανομένου του όγκου, των υλικών και του είδους των αλιευμάτων·

16.  ενθαρρύνει τη δημιουργία δικτύων συνεργασίας μεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών μελών, των ενώσεων αλιέων, των οργανώσεων των εργαζομένων, των συστημάτων διαχείρισης λυμάτων, των παράκτιων ενδιαφερόμενων μερών, των λιμένων, των ΜΚΟ και των περιφερειακών συμβάσεων, προκειμένου να ενισχυθεί μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή, μέσω του διαλόγου και της συμμετοχής, και να προωθηθούν πρακτικές λύσεις για τους εργαζομένους στον τομέα της αλιείας, με στόχο τη διασφάλιση αποτελεσματικότερης εφαρμογής των κανόνων και την παροχή επαρκών πόρων σε τομείς όπως η συλλογή, η διάθεση και η ανακύκλωση θαλάσσιων απορριμμάτων·

17.  τονίζει την ανάγκη ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών που πλήττονται από το πρόβλημα των θαλάσσιων αποβλήτων, προκειμένου να ενθαρρυνθεί ο τομέας της αλιείας να συμβάλει στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, στην αντιμετώπιση των απορριμμάτων στη θάλασσα και, ως εκ τούτου, στη διασφάλιση της βιώσιμης χρήσης των πόρων της· χαιρετίζει πρωτοβουλίες όπως το «Plan Marlimpo» (Clean Sea project) που υλοποιείται από το Υπουργείο Θαλάσσης της Γαλικίας (Ισπανία), το οποίο αποσκοπεί στη μείωση της ποσότητας των αποβλήτων στις παράκτιες περιοχές·

18.  τονίζει ότι, προκειμένου να βελτιωθεί και να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα του νομοθετικού πλαισίου και της διακυβέρνησης σχετικά με τη συλλογή, τη διάθεση και την ανακύκλωση των θαλάσσιων αποβλήτων, είναι απαραίτητο να προωθηθεί η μεγαλύτερη συμμετοχή όλων των εργαζομένων στον τομέα της αλιείας και να διευρυνθούν τα υφιστάμενα έργα ευαισθητοποίησης, πρόληψης και κατάρτισης με σκοπό τη διασφάλιση της συνεχούς ανταλλαγής πληροφοριών προκειμένου να υποστηριχθεί η προετοιμασία και η επικαιροποίηση των σχετικών κανόνων·

19.  καλεί όλα τα άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή τα συμβουλευτικά συμβούλια για την αλιεία, να υποστηρίξουν τη μείωση θαλάσσιων απορριμμάτων με αποτελεσματικά και αποδοτικά μέτρα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εγκρίνουν τις προαιρετικές κατευθυντήριες γραμμές του FAO για τη σήμανση των αλιευτικών εργαλείων προκειμένου να προωθήσουν την υπεύθυνη διαχείριση αλιευτικού εξοπλισμού, να βελτιώσουν τις προσπάθειες για τον εντοπισμό απολεσθέντων εργαλείων και να υποστηρίξουν τη βιωσιμότητα της αλιείας, μέσω της μείωσης εγκαταλελειμμένων, χαμένων ή άλλως απορριπτόμενων αλιευτικών εργαλείων, σύμφωνα επίσης με τις διατάξεις του κανονισμού της ΕΕ για τον έλεγχο της αλιείας· καλεί την Επιτροπή να υποστηρίζει τις προσπάθειες για την εφαρμογή της σήμανσης και αναφοράς απολεσθέντων αλιευτικών εργαλείων σε ευρωπαϊκά ύδατα και, μέσω προσπαθειών στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό, να τονωθεί η διεθνής συνεργασία για την αντιμετώπιση αυτής της πηγής θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά απορρίμματα·

20.  υπενθυμίζει ότι οι προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές μπορούν να αποτελέσουν εξαιρετικά εργαστήρια για την εφαρμογή λύσεων ελέγχου των θαλάσσιων απορριμμάτων, συνυπολογίζοντας τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των δραστηριοτήτων στην ξηρά και στη θάλασσα, και στηρίζοντας τη συνεργασία διαφορετικών θαλάσσιων και χερσαίων παραγόντων όσον αφορά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα·

21.  τονίζει την έλλειψη αποτελεσματικότητας της ευρωπαϊκής οδηγίας περί ευθύνης όσον αφορά τα θαλάσσια απορρίμματα, μεταξύ άλλων όσον αφορά το περιορισμένο πεδίο εφαρμογής της και τις δυσκολίες προσδιορισμού του ρυπαίνοντος και ανάθεσης της ευθύνης· υπενθυμίζει ότι το Κοινοβούλιο συνέστησε μια αναθεώρηση της ευρωπαϊκής οδηγίας περί ευθύνης που θα λαμβάνει υπόψη τα όρια της αποτελεσματικότητάς της·

22.  ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν καλύτερα την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»·

Βελτίωση της έρευνας και των γνώσεων σχετικά με τα απόβλητα στη θάλασσα

23.  παροτρύνει την Επιτροπή να διαδραματίσει μείζονα ρόλο στην πρωτοβουλία με τίτλο «Δεκαετία ωκεανολογίας για βιώσιμη ανάπτυξη» των Ηνωμένων Εθνών και να ενθαρρύνει την ψηφιοποίηση και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για την καλύτερη κατανόηση των θαλασσών και ωκεανών και των επιπτώσεων των θαλάσσιων απορριμμάτων σε αυτούς·

24.  τονίζει ότι, λόγω των περιορισμένων δεδομένων και μελετών που είναι διαθέσιμα, είναι δύσκολο να προσδιοριστούν επακριβώς αφενός η έκταση των ζημιών που προκαλούνται από τα θαλάσσια απορρίμματα στον τομέα της αλιείας και αφετέρου οι αρνητικές οικονομικές συνέπειες για τους αλιείς· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν την χρηματοδότηση της έρευνας και συλλογής δεδομένων σχετικά με τον όγκο και τα διάφορα είδη αποβλήτων στα ευρωπαϊκά ύδατα και τον αντίκτυπο στην αλιεία και στα οικοσυστήματα, και να προτείνει αυστηρά μέτρα για την αντιμετώπιση και την πρόληψη των συνεπειών των νανοπλαστικών και των μικροπλαστικών τόσο στους αλιευτικούς πόρους όσο και στην ανθρώπινη υγεία·

25.  υπενθυμίζει ότι η οδηγία για τα πλαστικά μίας χρήσης αφορά τα απόβλητα που απαντώνται συνήθως στις παραλίες· παροτρύνει την Επιτροπή να ενισχύσει τα ισχύοντα μέτρα για τα πλαστικά μίας χρήσης, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τις αναμενόμενες εργασίες σχετικά με τα απόβλητα στη στήλη ύδατος και στον θαλάσσιο βυθό στο πλαίσιο της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική, και να εξετάσει τη σταδιακή κατάργηση των εμπορευματοκιβωτίων και συσκευασιών πολυστυρολίου από προϊόντα αλιείας σύμφωνα με τη φιλοδοξία της αντικατάστασης των πλαστικών μίας χρήσης με ανθεκτικές εναλλακτικές λύσεις για το περιβάλλον και τους αλιείς·

26.  καλεί την Επιτροπή να ακολουθήσει τις συστάσεις που διατυπώθηκαν από την αποστολή Starfish 2030 σχετικά με τον έλεγχο των θαλάσσιων απορριμμάτων, και συγκεκριμένα να αξιολογήσει την πρόταση για τη σήμανση των αλιευτικών εργαλείων, χάρη στις νέες τεχνολογίες γεωγραφικού προσδιορισμού, καθώς βοηθούν στον εντοπισμό και τη συλλογή απολεσθέντων εργαλείων, όπου αυτό ενδείκνυται και είναι δυνατόν· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η Επιτροπή θα πρέπει να βελτιώσει τη σήμανση των αλιευτικών εργαλείων σύμφωνα με τις προαιρετικές κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας για τη σήμανση των αλιευτικών εργαλείων, και να διασφαλίσει ότι θα υπάρχει στήριξη στους αλιείς και υδατοκαλλιεργητές κατά τη μετάβαση από κατάλληλα χρηματοδοτικά προγράμματα·

27.  ζητεί να βελτιωθεί η υποβολή εκθέσεων σχετικά με την απώλεια αλιευτικών εργαλείων στη θάλασσα και τονίζει την ανάγκη να συμπεριληφθούν περισσότερες πληροφορίες, όπως το όνομα του σκάφους, ο τύπος των χρησιμοποιούμενων εργαλείων, ο χρόνος και η θέση της απώλειας, και τα μέτρα αποκατάστασης που έχουν ληφθεί, ώστε να καταστεί δυνατή η αποτελεσματικότερη χρήση των συλλεγόμενων δεδομένων για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης μέσω της διαφανούς και βελτιωμένης ανταλλαγής δεδομένων και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών και των οργανισμών της ΕΕ· τονίζει την ανάγκη ανάπτυξης νέων εργαλείων για τον εντοπισμό και την ταυτοποίηση αλιευτικών εργαλείων που χάνονται στη θάλασσα και για την καταγραφή δεδομένων σχετικά με τα θαλάσσια απορρίμματα, όπως ηλεκτρονικές εφαρμογές που βοηθούν τους αλιείς να καταγράφουν δεδομένα, και συστήματα καταγραφής και αναφοράς εκφορτώσεων θαλάσσιων απορριμμάτων, για παράδειγμα χρησιμοποιώντας αποδείξεις παράδοσης αποβλήτων όπως προβλέπεται στην οδηγία (ΕΕ) 2019/883, η οποία υποχρεώνει τις λιμενικές επιχειρήσεις να εκδίδουν τέτοιες αποδείξεις στους πλοιάρχους σκαφών·

28.  χαιρετίζει την υλοποίηση ευρωπαϊκών έργων όπως το «CleanAtlantic», το οποίο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα της Ένωσης Interreg για την περιοχή του Ατλαντικού, με στόχο τη βελτίωση των γνώσεων και των ικανοτήτων για την παρακολούθηση, την πρόληψη και τη μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων, καθώς και για την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τον αντίκτυπό τους· καλεί τους 19 συμμετέχοντες εταίρους, οι οποίοι προέρχονται από την Ιρλανδία, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, και ιδίως τον συντονιστικό φορέα Centro Tecnolóxico do Mar (Cetmar), να συνεχίσουν τις εργασίες τους και να γνωστοποιήσουν τα αποτελέσματα του έργου·

29.  τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η ορθή υλικοτεχνική διαχείριση της συλλογής αποβλήτων και εργαλείων στο τέλος χρήσης τους ώστε οι αλιείς να υποστηριχθούν στις προσπάθειές τους που είναι σε μεγάλο βαθμό εθελοντικές· επισημαίνει ότι σε αυτήν θα μπορούσε να περιλαμβάνεται η ενιαία συλλογή εργαλείων επί των σκαφών μέσα σε σακούλες ή εμπορευματοκιβώτια, καθώς και η παροχή κατάλληλων εγκαταστάσεων στους λιμένες·

Επίσπευση της ανάπτυξης της κυκλικής οικονομίας στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας

30.  τονίζει ότι η μείωση των επιπτώσεων των θαλάσσιων απορριμμάτων περνά μέσα από την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας στην ξηρά, συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης των περιττών πλαστικών υλικών και της συσκευασίας, και της μετατροπής των απορριμμάτων σε πόρους, αλλά και μέσα από μια προσέγγιση κύκλου ζωής στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας· υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας στον τομέα της αλιείας πρέπει πρώτα να λάβει αυξημένη υποστήριξη και μετά να κινηθεί προς την αναζήτηση λύσεων, τον έξυπνο σχεδιασμό των αλιευτικών εργαλείων και την καινοτομία στις τεχνικές αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, με στόχο τον περιορισμό απόρριψης αποβλήτων, την ενίσχυση της ελκυστικότητας των εργασιών συλλογής και την ανάπτυξη αποτελεσματικών διαύλων ανακύκλωσης·

31.  ζητεί να προωθηθεί ο οικολογικός σχεδιασμός των αλιευτικών εργαλείων, με στόχο να καταστούν χρήσιμα, ασφαλή και οικονομικά συμφέροντα, με την ταχεία έγκριση κατευθυντήριων γραμμών για την ανάπτυξη εναρμονισμένων προτύπων για μια κυκλική οικονομία στον τομέα των αλιευτικών εργαλείων· τάσσεται υπέρ της σήμανσης του υλικού που χρησιμοποιείται στα αλιευτικά εργαλεία μέσω διαβατηρίων προϊόντων· ενθαρρύνει την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας για την εξεύρεση εναλλακτικών και περιβαλλοντικά φιλικών υλικών για τα αλιευτικά εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων των πολυμερών· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα μπορούσαν να θεσπιστούν πιλοτικά έργα για τη διερεύνηση της μείωσης των υλικών, της ευκολότερης και ταχύτερης αποσυναρμολόγησης και για τη διενέργεια δοκιμών λειτουργικότητας των εργαλείων για τη διευκόλυνση της μετάβασης·

32.  τονίζει τη σημασία, όσον αφορά την κυκλική οικονομία για τα αλιευτικά εργαλεία, της πλήρους συμμετοχής των αλιέων, και του τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας στο σύνολό του, των νεοφυών επιχειρήσεων, των ιδιωτικών πρωτοβουλιών και των επιχειρήσεων του κλάδου, καθώς και των κατασκευαστών σχοινιών και διχτυών από τρίτες χώρες, για τον εντοπισμό νέων υλικών, τον οικολογικό σχεδιασμό νέων αλιευτικών εργαλείων και την ανακύκλωση των αλιευτικών εργαλείων· επισημαίνει επίσης την ανάγκη ενίσχυσης ενός συνεργατικού μοντέλου μεταξύ των τομέων της αλιείας και της έρευνας· προς τούτο, καλεί την Επιτροπή να εντάξει τα μελλοντικά έργα που συνδέονται με την κυκλική οικονομία των αλιευτικών εργαλείων στο πλαίσιο των υφιστάμενων προγραμμάτων χρηματοδότησης της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία·

33.  προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, τονίζει την ανάγκη προώθησης μελλοντικών νομοθετικών λύσεων για το πρόβλημα της συλλογής και της διάθεσης θαλάσσιων απορριμμάτων σε συνδυασμό με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία· παροτρύνει, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη να δώσουν άμεση συνέχεια στη θέσπιση εθνικών ελάχιστων ποσοστών συλλογής αλιευτικών εργαλείων που περιέχουν πλαστική ύλη, όπως συμφωνήθηκε στην οδηγία για τα πλαστικά μίας χρήσης· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί κατά πόσον τα εν λόγω εθνικά σχέδια οδηγούν σε αύξηση της συλλογής και της ανακύκλωσης των αλιευτικών εργαλείων σε σύγκριση με τα σημερινά επίπεδα και, στο πλαίσιο αυτό, να καταρτίσει κατάλληλο και φιλόδοξο σχέδιο για τη στήριξη της ανάπτυξης μιας κυκλικής οικονομίας στον τομέα της αλιείας· επισημαίνει ότι υπάρχει μια αγορά για ανακυκλωμένα αλιευτικά εργαλεία που προσφέρει δυνατότητες για να καταστεί η χρήση ανακυκλωμένων υλικών νομική απαίτηση, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (ΕΤΘΑΥ) σχετικά με τον προγραμματισμό της επιμερισμένης διαχείρισης, κάτι που θα αποτελούσε σημαντικό κίνητρο για τους αλιείς και έναν τρόπο για να διαπιστωθεί η αξία της συμβολής τους στην ανακύκλωση·

34.  ζητεί να χρησιμοποιηθεί το ΕΤΘΑ για τη στήριξη του τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας στη μετάβαση προς βιωσιμότερα υλικά, περιλαμβανομένης της απόκτησης νέων, τεχνικά αποδοτικότερων και λιγότερο ρυπογόνων σκαφών για παραδοσιακούς στόλους μικρής κλίμακας, ιδίως στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·

35.  προτρέπει την Επιτροπή να παρέχει κίνητρα για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας στο σύνολο της αλυσίδας παραγωγής εξοπλισμού αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, προωθώντας την έρευνα και υποστηρίζοντας τις εταιρείες που προβαίνουν σε ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των εργαλείων· προς τον σκοπό αυτόν, καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα ειδικό ταμείο για τη στήριξη των κρατών μελών που δημιουργούν αλυσίδες παραγωγής ανακυκλωμένου και περιβαλλοντικά φιλικού εξοπλισμού, αντλώντας πόρους κατά το παράδειγμα των πόρων στο πλαίσιο του μέσου Next Generation EU και αυτών που απορρέουν από τις φορολογικές κυρώσεις που επιβάλλονται στα κράτη μέλη κατά τις διαδικασίες επί παραβάσει·

36.  υπογραμμίζει ότι, επί του παρόντος, παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν σημειωθεί με την έναρξη ισχύος της οδηγίας (ΕΕ) 2019/883, εξακολουθούν να υφίστανται αρκετά προβλήματα και διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής· τονίζει ότι σε πολλά λιμάνια της Ένωσης ο εντοπισμός και η πρόσβαση σε τέτοιες υποδομές από τους αλιείς, εφόσον αυτές υπάρχουν, είναι ακόμη πολύ δύσκολα· τονίζει ότι όλα αυτά λειτουργούν ως εμπόδια και αντικίνητρα για τους επιχειρηματίες του αλιευτικού τομέα όσον αφορά τη συμβολή τους στον καθαρισμό των θαλασσών·

37.  τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης, και της δημιουργίας όπου δεν υπάρχουν, αποτελεσματικών διαύλων ανακύκλωσης με την ενίσχυση των λιμενικών εγκαταστάσεων παραλαβής σε όλους τους ευρωπαϊκούς λιμένες, προκειμένου να βελτιωθεί η επιλεκτική διαλογή των απορριμμάτων· τονίζει, ως εκ τούτου, την ανάγκη να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες από τα κράτη μέλη για την αναβάθμιση των υλικοτεχνικών υποδομών στα λιμάνια μέσω της κατάλληλης διαχείρισης όσον αφορά τη συλλογή αποβλήτων και εργαλείων τελικής χρήσης, την ενοποιημένη συλλογή των εργαλείων επί των σκαφών σε σάκους ή εμπορευματοκιβώτια, και την παροχή κατάλληλων λιμενικών εγκαταστάσεων για την παραλαβή και αποθήκευση απολεσθέντων αλιευτικών εργαλείων και θαλασσίων αποβλήτων που συλλέγονται, επαρκή χώρο για χωριστή αποθήκευση των διαφόρων τύπων θαλάσσιων αποβλήτων, επαρκές προσωπικό για την ορθή και ασφαλή επεξεργασία των αποβλήτων που εκφορτώνονται, και προμήθεια σε όλα τα σκάφη εμπορευματοκιβωτίων για τη συλλογή θαλάσσιων απορριμμάτων· ζητεί να καταστούν οι δραστηριότητες συλλογής πιο ελκυστικές μέσω σχημάτων ανταμοιβής και οικονομικών κινήτρων για τη στήριξη των αλιέων και των υδατοκαλλιεργητών όσον αφορά αφενός τις δραστηριότητες συλλογής, διάθεσης και ανακύκλωσης απορριμμάτων που αλιεύονται στη θάλασσα και τη μεταφορά του εξοπλισμού αλιείας ή υδατοκαλλιέργειας που έχει ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής του, στους λιμένες·

Προγράμματα διαχείρισης και συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων

38.  καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει σχέδιο δράσης σε επίπεδο ΕΕ για την καταπολέμηση της δημιουργίας απορριμμάτων στην υδρόσφαιρα της Ένωσης μέσω της μείωσης των αποβλήτων στην πηγή τους, της μείωσης της χρήσης και κατανάλωσης πλαστικών και της αντιμετώπισης της ρύπανσης των ποταμών, των υδατορευμάτων και των ακτών από απορρίμματα, η οποία μπορεί να μειωθεί δραστικά με συντονισμένο τρόπο· ζητεί να περιοριστεί η απόρριψη του χιονιού που συλλέγεται σε δρόμους και πεζοδρόμια απευθείας στον ωκεανό, συγκεκριμένα με την υποστήριξη εναλλακτικών μεθόδων συλλογής κατά τη διάρκεια εξαιρετικά ισχυρών χιονοπτώσεων·

39.  τονίζει ότι απαιτείται η αναβάθμιση των δικτύων καθαρισμού υδάτων και των μονάδων επεξεργασίας, ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις στην υδατοκαλλιέργεια και στο θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον γενικότερα, και συγκεκριμένα ο κίνδυνος μόλυνσης προϊόντων υδατοκαλλιέργειας·

40.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της κακής διαχείρισης των αποβλήτων στην ξηρά, κυρίως όσον αφορά την ακατάλληλη διάθεση αποβλήτων στις παράκτιες πόλεις, τις παραποτάμιες πόλεις και τις νησιωτικές πόλεις·

41.  καλεί την Επιτροπή να αυξήσει την ευαισθητοποίηση όσων ασκούν θαλάσσια επαγγέλματα σε όλες τις αλληλεπιδράσεις τους με το θαλάσσιο περιβάλλον, ιδίως κατά την πώληση ή την ενοικίαση σκαφών·

42.  παροτρύνει τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να συλλέγουν να τα παρακολουθούν σχετικά δεδομένα, να αναλαμβάνουν δράση για την αντιμετώπιση του προβλήματος της κακής διαχείρισης των αποβλήτων στην ξηρά, για την εκκαθάριση περιοχών σε ποταμούς και εκβολές ποταμών όπου έχουν συσσωρευτεί θαλάσσια απόβλητα, και να θεσπίσουν νομικά μέτρα ώστε τα θαλάσσια απορρίμματα να μην φθάνουν εξαρχής στο περιβάλλον· ζητεί τη διάθεση επαρκούς χρηματοδότησης για τον καθαρισμό όλων των τύπων ρύπων που προέρχονται από πλαστικό·

43.  υπενθυμίζει ότι τα προγράμματα για τη συλλογή θαλάσσιων αποβλήτων μπορεί να καλύπτουν διάφορες δραστηριότητες, όπως η συλλογή θαλάσσιων αποβλήτων σε ποταμούς, εκβολές ποταμών, όρμους ή λιμένες, καθώς και οι δραστηριότητες έρευνας και εντοπισμού των κομβικών σημείων στη θάλασσα, και μπορούν να εκτελούνται από αλιείς, την κοινωνία των πολιτών και τις τοπικές αρχές· επισημαίνει ότι τα προγράμματα συλλογής θα πρέπει να είναι βιώσιμα, να χρησιμοποιούν κατάλληλο εξοπλισμό για τη συλλογή αποβλήτων, να αποφεύγουν την παραγωγή περαιτέρω εκπομπών στο μέτρο του δυνατού, και να προωθούν τη συνεργασία με παράγοντες που γνωρίζουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα και απαιτούν στρατηγική ταυτοποίηση των αποβλήτων πριν από την ανάληψη δράσης· υπογραμμίζει ότι τα εν λόγω προγράμματα συλλογής μπορούν να υλοποιηθούν όχι μόνο στο πλαίσιο χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ, αλλά και σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο στα κράτη μέλη·

44.  τονίζει ότι μόνο επτά κράτη μέλη έχουν χρησιμοποιήσει πόρους στο πλαίσιο του τρέχοντος ΕΤΘΑ για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων συλλογής θαλάσσιων αποβλήτων, όπως το πρόγραμμα FFL («Fishing For Litter»), και ότι οι περισσότερες δράσεις που επιτρέπουν τον εντοπισμό, τη συλλογή και την ανακύκλωση θαλάσσιων αποβλήτων συνίστανται σε εθελοντικές πρωτοβουλίες και προγράμματα των αλιέων, της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών·

45.  τονίζει ότι, προκειμένου να μειωθούν τα απόβλητα από αλιευτικά σκάφη, πρέπει να δοθούν κίνητρα στους αλιείς για τη μεταφορά αποβλήτων σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης, και μέσω οικονομικών κινήτρων και προγραμμάτων ανταμοιβής για την ενθάρρυνση ορθών πρακτικών· επισημαίνει, ως εκ τούτου, ότι οι αλιείς θα πρέπει να αποζημιώνονται για τη συλλογή απολεσθέντων αλιευτικών εργαλείων και άλλων θαλάσσιων αποβλήτων ή, τουλάχιστον, να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν διάθεση απορριμμάτων στις λιμενικές εγκαταστάσεις·

46.  τονίζει ότι οι αλιείς θα πρέπει να είναι επαρκώς εκπαιδευμένοι στον τρόπο ορθής διαχείρισης των θαλάσσιων αποβλήτων κατά τη συλλογή, την εκφόρτωση, τη διάθεση και την παράδοση για ανακύκλωση, προκειμένου να ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι για την υγεία και την ασφάλεια·

47.  τονίζει ότι η ενίσχυση και η επέκταση των ήδη υφιστάμενων ορθών πρακτικών απαιτεί επίσης την απλοποίηση και εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών για όλα τα σκάφη που ασχολούνται με εκστρατείες «Fishing for Litter», ανεξάρτητα από το λιμάνι προέλευσης ή το μέγεθός τους· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη εναρμόνισης και πιο ολοκληρωμένης προσέγγισης όσον αφορά τους κανόνες σχετικά με την εκφόρτωση θαλάσσιων απορριμμάτων που συλλέγονται μέσω δράσεων FFL, στους λιμένες των κρατών μελών·

48.  καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη συλλογή από τους αλιείς απολεσθέντων στη θάλασσα αλιευτικών εργαλείων ή άλλων θαλάσσιων αποβλήτων, ιδίως πλαστικών, προωθώντας βέλτιστες πρακτικές, ενθαρρύνοντας την εθελοντική συμμετοχή σε πρωτοβουλίες για τη συλλογή θαλάσσιων απορριμμάτων και υποστηρίζοντας την έγκριση προγραμμάτων FFL· παροτρύνει, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ένα «ειδικό ταμείο για τον καθαρισμό των θαλασσών», το οποίο θα διαχειρίζεται το νέο ΕΤΘΑΥ ή άλλες σχετικές γραμμές του προϋπολογισμού, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι ακόλουθες δράσεις: 1) συλλογή στη θάλασσα από τους αλιείς θαλάσσιων απορριμμάτων, 2) παροχή κατάλληλων εγκαταστάσεων αποθήκευσης αποβλήτων επί του σκάφους και η παρακολούθηση των παθητικά αλιευόμενων απορριμμάτων, 3) βελτιώσεις στην κατάρτιση των φορέων εκμετάλλευσης, 4) χρηματοδότηση του κόστους τόσο της επεξεργασίας αποβλήτων όσο και του προσωπικού που απαιτείται για τη λειτουργία των εν λόγω προγραμμάτων, ώστε να αποφευχθεί η αύξηση του κόστους για τους αλιείς που συμμετέχουν εθελοντικά, και 5) επενδύσεις σε λιμένες, ώστε να είναι δυνατή η παροχή κατάλληλων εγκαταστάσεων παραλαβής και αποθήκευσης για τα απολεσθέντα αλιευτικά εργαλεία και τα θαλάσσια απόβλητα που συλλέγονται·

49.  καλεί επίσης την Επιτροπή να προβεί σε εκτίμηση της κοινωνικής και οικονομικής συμβολής των αλιέων μέσω των προγραμμάτων FFL, προκειμένου να προσδιοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια η συμβολή του αλιευτικού τομέα στον καθαρισμό των θαλασσών·

50.  παροτρύνει την Επιτροπή να υπερβεί τους στόχους της οδηγίας (ΕΕ) 2019/883, μελετώντας και προσδιορίζοντας από οικονομική άποψη τις περιβαλλοντικές ζημίες που προκαλούν τα θαλάσσια ανθρωπογενή απορρίμματα, καθώς και με την ίδρυση ενός «Ταμείου Θαλάσσιων Απορριμμάτων» για την καταπολέμηση της απόρριψης αποβλήτων στη θάλασσα και τον μετριασμό των ζημιών στην αλιεία και την προστασία των θαλασσών και των ωκεανών·

51.  καλεί την Επιτροπή να παροτρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ορθή διαχείριση και την κατάλληλη διάθεση των απορριμμάτων που συλλέχθηκαν τυχαία ή βρέθηκαν κατά τη διάρκεια εκστρατειών εθελοντικής συλλογής, έτσι ώστε η ευθύνη και το κόστος παράδοσης, διαχείρισης και διάθεσης τέτοιων απορριμμάτων να μην βαρύνει τους αλιείς και ταυτόχρονα να μην προκαλείται περαιτέρω ζημιά στο περιβάλλον· για τον σκοπό αυτόν, τονίζει την ανάγκη δημιουργίας αποτελεσματικών συστημάτων συλλογής και διάθεσης απορριμμάτων, διασφαλίζοντας επίσης τη δημιουργία επαρκών λιμενικών υποδομών συλλογής απορριμμάτων·

52.  υπενθυμίζει ότι το θέμα των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι ένα διασυνοριακό πρόβλημα και ότι, για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, πρέπει να γίνεται σε συντονισμό με τις ευρωπαϊκές τρίτες χώρες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν ένα σχέδιο για την απορρύπανση της Μεσογείου από κοινού με όλες τις παράκτιες χώρες· καλεί την Επιτροπή να θέσει τέλος στη μεταφορά αποβλήτων σε τρίτες χώρες, το δυνατόν συντομότερα·

53.  καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει έναν μηχανισμό στήριξης για τη συλλογή θαλάσσιων απορριμμάτων στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, λόγω του ευάλωτου χαρακτήρα τους, και να παράσχει σε αυτές τις περιφέρειες υποδομές για την ανακύκλωση των συλλεχθέντων απορριμμάτων·

54.  καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με τις υποψήφιες χώρες, να απαιτήσει την πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας για τη διαχείριση των αποβλήτων, μεταξύ άλλων μέσω της δημιουργίας ολοκληρωμένων υποδομών διαχείρισης αποβλήτων·

Για να γίνει καλύτερα κατανοητή και να περιοριστεί η ρύπανση μικροπλαστικών και νανοπλαστικών

55.  τονίζει την ανάγκη να αυξηθεί η γνώση και η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη ρύπανση από νανοπλαστικά και μικροπλαστικά και τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον, στη βάση της θαλάσσιας διατροφικής αλυσίδας και, σε τελική ανάλυση, στην ανθρώπινη υγεία, και ότι θα πρέπει να διεξαχθεί περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη κατανόηση αυτού του φαινομένου της ρύπανσης· τονίζει ότι αυτή η ανάγκη περισσότερης γνώσης και η έλλειψη ευαισθητοποίησης του κοινού ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα να φοβούνται οι καταναλωτές ως προς την ποιότητα των προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας·

56.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με το πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά και μικροπλαστικά, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι οι αλιείς γίνονται συχνά θύματα αυτού του φαινομένου, ιδίως στην περίπτωση των μικροπλαστικών·

57.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις προπαρασκευαστικές εργασίες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ECHA) σχετικά με τον περιορισμό των μικροπλαστικών που προστίθενται σκόπιμα στα προϊόντα· καλεί την Επιτροπή να επιδείξει φιλοδοξία όσον αφορά την εν λόγω πρόταση με συγκεκριμένα και, όπου απαιτείται, νομικά μέτρα, εξετάζοντας, μεταξύ άλλων, το πρόβλημα του διασκορπισμού μικροπλαστικών και νανοπλαστικών στον κύκλο του νερού, ιδίως όσων απορρίπτονται ακούσια στο περιβάλλον, και να προτείνει μέτρα για τη σταδιακή κατάργηση αυτής της πρακτικής·

58.  καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της απώλειας και της διασποράς μικροπλαστικών, όπως πλαστικών κόκκων, στο περιβάλλον σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, ιδίως κατά τη χερσαία και θαλάσσια μεταφορά, και τους συναφείς κινδύνους διαφυγής·

o
o   o

59.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 143 της 30.4.2004, σ. 56. (2) ΕΕ L 135 της 30.5.1991, σ. 40. (3) ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7. (4) ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1. (5) ΕΕ L 164 της 25.6.2008, σ. 19. (6) ΕΕ L 343 της 22.12.2009, σ. 1. (7) ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7. (8) ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ. 22. (9) ΕΕ L 149 της 20.5.2014, σ. 1. (10) ΕΕ L 257 της 28.8.2014, σ. 135. (11) ΕΕ L 115 της 6.5.2015, σ. 11. (12) ΕΕ L 150 της 14.6.2018, σ. 100. (13) ΕΕ L 150 της 14.6.2018, σ. 109. (14) ΕΕ L 150 της 14.6.2018, σ. 141. (15) ΕΕ L 151 της 7.6.2019, σ. 116. (16) ΕΕ L 155 της 12.6.2019, σ. 1. (17) ΕΕ C 346 της 27.9.2018, σ. 184. (18) ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 136. (19) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0343. (20) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0078. (21) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005. (22) ‘Lost fishing gear : a trap for our ocean’ (Εγκαταλελειμμένα αλιευτικά εργαλεία: μια παγίδα για τους ωκεανούς μας), Eυρωπαϊκή Επιτροπή. (23) ‘Lost fishing gear : a trap for our ocean’ (Απολεσθέντα αλιευτικά εργαλεία: μια παγίδα για τους ωκεανούς μας), Ευρωπαϊκή Επιτροπή. (24) https://cetmar.org/resultados-cleanatlantic/ (25) ΕΕ L 151 της 7.6.2019, σ. 116.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την πολιτική συνοχής και τις περιφερειακές στρατηγικές για το περιβάλλον στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής (2020/2074(INI))

P9_TA(2021)0097 A9-0034/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, συγκεκριμένα τα άρθρα 3 και 21, τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), συγκεκριμένα τα άρθρα 4, 11, 173 έως 178, 191 και 194, και το Πρωτόκολλο αριθ. 28 των Συνθηκών για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή,

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία που εγκρίθηκε κατά την 21η διάσκεψη των μερών της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP21) στο Παρίσι στις 12 Δεκεμβρίου 2015 (Συμφωνία του Παρισιού), ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 2 και το άρθρο 11 παράγραφος 2, τα οποία αναγνωρίζουν την τοπική, υποεθνική και περιφερειακή διάσταση της κλιματικής αλλαγής και της δράσης για το κλίμα,

–  έχοντας υπόψη το θεματολόγιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030, όπως εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 25 Σεπτεμβρίου 2015, και ειδικότερα τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την κλιματική αλλαγή – ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία, με βάση τη Συμφωνία του Παρισιού(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2020 σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της(4),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την κλιματική αλλαγή,

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση της διακυβερνητικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή (IPCC) σχετικά με την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5 °C, την πέμπτη έκθεση αξιολόγησής της (AR5) και τη συγκεφαλαιωτική έκθεσή της, την ειδική έκθεσή της για την κλιματική αλλαγή και τη γη, και την ειδική έκθεσή της για τους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα,

–  έχοντας υπόψη την αξιολόγηση δεικτών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος σχετικά με τις οικονομικές απώλειες που προκύπτουν από ακραία κλιματικά φαινόμενα στην Ευρώπη, η οποία δημοσιεύτηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη το γενικό ενωσιακό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2020 με τίτλο «Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας», την πρόταση της Επιτροπής για το γενικό ενωσιακό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2030 και το όραμά της για το 2050,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 16ης Ιανουαρίου 2020, σχετικά με τη 15η σύνοδο της Διάσκεψης των μερών (COP15) της Σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα(5),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2020, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 (ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα) (COM(2020)0080),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 14ης Ιανουαρίου 2020, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (COM(2020)0022) και την τροποποιημένη της πρόταση της 28ης Μαΐου 2020 (COM(2020)0460),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 28ης Μαΐου 2020, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη δανειακή διευκόλυνση του δημόσιου τομέα στο πλαίσιο του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης (COM(2020)0453),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 28ης Μαΐου 2020, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 όσον αφορά τους έκτακτους πρόσθετους πόρους και τις ρυθμίσεις εφαρμογής στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση» με σκοπό την παροχή βοήθειας για τη στήριξη της αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης λόγω της πανδημίας της COVID-19 και για την προετοιμασία μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας (REACT-EU) (COM(2020)0451),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου(6),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1301/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και για τη θέσπιση ειδικών διατάξεων σχετικά με τον στόχο «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση» και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006(7),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1304/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1081/2006 του Συμβουλίου(8),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1299/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού ειδικών διατάξεων για την υποστήριξη του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης(9),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1300/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με το Ταμείο Συνοχής και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1084/2006(10),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 29ης Μαΐου 2020, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος του Ευρωπαϊκού InvestEU (COM(2020)0403),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (EE) 2019/2088(11),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2021 με τίτλο «Cohesion Policy and Climate Change» (Πολιτική συνοχής και κλιματική αλλαγή),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Ιουνίου 2018, σχετικά με την πολιτική συνοχής και την κυκλική οικονομία(12),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 349 ΣΛΕΕ, όπως ερμηνεύτηκε από το Δικαστήριο στην απόφασή του για τη Μαγιότ της 15ης Δεκεμβρίου 2015 (συνεκδικαθείσες υποθέσεις C-132/14 έως C-136/14) που προβλέπει τη δυνατότητα θέσπισης ειδικών μέτρων και μέτρων παρέκκλισης για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2020, σχετικά με τη στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025 (COM(2020)0152),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A9-0034/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί πρόκληση που υπερβαίνει τα σύνορα και απαιτεί άμεση και φιλόδοξη δράση σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, προκειμένου να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 °C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα και να αποτραπεί η απώλεια βιοποικιλότητας σε μαζική κλίμακα· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται επείγοντα μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας θα διατηρηθεί κάτω από τους 2 °C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, καθώς οποιαδήποτε απώλεια βιοποικιλότητας θα έχει σημαντικό αντίκτυπο, μεταξύ άλλων και στην ποιότητα της γεωργικής παραγωγής·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5 °C είναι το μέγιστο που μπορεί να αντέξει ο πλανήτης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε περίπτωση που οι θερμοκρασίες αυξηθούν περισσότερο πέραν του 2030, η ανθρωπότητα θα βρεθεί αντιμέτωπη με ακόμη περισσότερες ξηρασίες, πλημμύρες, καύσωνες και φτώχεια για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, τον πιθανό αφανισμό των πλέον ευάλωτων πληθυσμών της και, στη χειρότερη περίπτωση, ενδέχεται να απειληθεί συνολικά η μακροπρόθεσμη επιβίωσή της, όπως επισημαίνεται στη διοργανική έκθεση της ΕΕ με τίτλο «Challenges and Choices for Europe» (Προκλήσεις και επιλογές για την Ευρώπη)·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος εκτιμά ότι μεταξύ 1980 και 2019, τα ακραία κλιματικά φαινόμενα προκάλεσαν οικονομικές απώλειες συνολικού ύψους περίπου 446 δισεκατομμυρίων EUR στις χώρες μέλη του ΕΟΧ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό ισοδυναμεί με 11,1 δισεκατομμύρια EUR ετησίως και οι αθροιστικές αποπληθωρισμένες απώλειες ισούνται με σχεδόν το 3 % του ΑΕΠ των χωρών που αναλύθηκαν·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι το δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη (GWP) από ορυκτό φυσικό αέριο (μεθάνιο – CH4) είναι σημαντικά υψηλότερο απ’ ό,τι είχε υποτεθεί προηγουμένως·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη ενδέχεται να φθάσει τον 1,5 °C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα εντός της τρέχουσας περιόδου προγραμματισμού, γεγονός που καθιστά αναγκαία την άμεση ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης όσον αφορά το κλίμα, σύμφωνα με τις πολιτικές της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, το θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030 και τη Συμφωνία του Παρισιού·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία το αργότερο έως το 2050 αποτελεί ταυτόχρονα μεγάλη ευκαιρία αλλά και πρόκληση για την Ένωση και τα κράτη μέλη, τις περιφέρειες, τις πόλεις, τις τοπικές κοινότητες, τους ανθρώπους, τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία της· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ωστόσο, πρέπει να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ των φιλόδοξων κλιματικών στόχων και της διατήρησης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, χωρίς να υπονομεύεται η επίτευξη του στόχου του 1,5 °C·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επίτευξη αυτού του στόχου θα απαιτήσει έναν συνολικό μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής κοινωνίας και οικονομίας, καθώς ορισμένοι τομείς θα βιώσουν μια μη αναστρέψιμη μείωση της παραγωγής σε συνδυασμό με την απώλεια θέσεων εργασίας σε οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες βασίζονται στην παραγωγή και τη χρήση ορυκτών καυσίμων, ενώ άλλοι τομείς θα καταφέρουν να βρουν μια τεχνολογική εναλλακτική λύση·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιωσιμότητα θα πρέπει να νοείται ως μια ισορροπημένη προσέγγιση για τον συμβιβασμό της βιώσιμης ανάπτυξης, της κοινωνικής προόδου και της προστασίας του περιβάλλοντος·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020(13) προβλέπει συνολικό στόχο βάσει του οποίου τουλάχιστον το 30 % του συνολικού ποσού του προϋπολογισμού της Ένωσης και των δαπανών του Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα υποστηρίζουν κλιματικούς στόχους και έναν νέο ετήσιο στόχο σχετικά με τις δαπάνες για τη βιοποικιλότητα της τάξης του 7,5 % από το 2024, με σκοπό να φτάσει το 10 % το 2026 και το 2027·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα νησιά, ιδίως τα μικρά νησιά, και οι εξόχως απόκεντρες περιοχές είναι τα πλέον ευάλωτα και εκτεθειμένα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής εδάφη της ΕΕ, και τα οποία πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν συγκεκριμένες και πρόσθετες προκλήσεις και δαπάνες κατά τη μετάβαση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή και οι πολλαπλές επιπτώσεις της επηρεάζουν τις ευρωπαϊκές περιφέρειες με διαφορετικό τρόπο, σε διαφορετικό βαθμό την καθεμιά και σε διαφορετικό χρόνο, και ότι η διαχείριση της μετάβασης θα οδηγήσει σε σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολίτες και οι εργαζόμενοι θα επηρεαστούν με διαφορετικούς τρόπους και ότι όλες οι χώρες δεν θα επηρεαστούν εξίσου ούτε θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν επαρκώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι το μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές στην Ευρώπη, το οποίο βρίσκεται υπό επεξεργασία, υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης των αγροτικών περιοχών, αλλά και τη μετατροπή τους σε πιο ελκυστικούς τόπους διαμονής και εργασίας·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα νησιά, οι εξόχως απόκεντρες και οι περιφερειακές περιοχές έχουν τεράστιες δυνατότητες παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και είναι στρατηγικά εργαστήρια για την εφαρμογή καινοτόμων μέτρων πολιτικής και τεχνικών λύσεων για την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης, τη μείωση των εκπομπών CO2 και την προώθηση της στροφής προς την κυκλική οικονομία·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής δεν προσφέρει απλώς επενδυτικές ευκαιρίες για την κάλυψη των τοπικών και περιφερειακών αναγκών μέσω των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ), αλλά παρέχει επίσης ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικής, προκειμένου να μειώσει τις αναπτυξιακές ανισότητες μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών και να τις βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τις πολλαπλές προκλήσεις για την ανάπτυξή τους, μεταξύ άλλων μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος, της απασχόλησης υψηλής ποιότητας και της δίκαιης, χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμης ανάπτυξης·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οικονομικές, κοινωνικές και εδαφικές ανισότητες, η αντιμετώπιση των οποίων αποτελεί πρωταρχικό στόχο τη πολιτικής συνοχής, ενδέχεται επίσης να επηρεαστούν από την κλιματική αλλαγή και τις μακροπρόθεσμες συνέπειές της, και ότι τα μέτρα πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα θα πρέπει να υποστηρίζουν επίσης τους στόχους της πολιτικής συνοχής της ΕΕ·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής είναι καίριας σημασίας για την υποστήριξη των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών ή περιοχών, που πλήττονται από φυσικά και γεωγραφικά μειονεκτήματα, και οι οποίες συχνά βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής αλλά έχουν λιγότερους πόρους για να την αντιμετωπίσουν·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής είναι ένα καίριας σημασίας εργαλείο για την επίτευξη δίκαιης μετάβασης σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία που δεν θα αφήνει κανέναν στο περιθώριο· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες και οι άνδρες ενδέχεται να επηρεαστούν διαφορετικά από τις πράσινες πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ο αντίκτυπος στις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, αλλά και άλλοι σχετικοί ενδιαφερόμενοι φορείς αποτελούν βασικούς παράγοντες για την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής, και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της επείγουσας απειλής της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω αρχές είναι αρμόδιες για το ένα τρίτο των δημόσιων δαπανών και τα δύο τρίτα των δημόσιων επενδύσεων και επομένως είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν μηχανισμοί όπως το «Σύμφωνο των Δημάρχων για το κλίμα και την ενέργεια», με στόχο τη συγκέντρωση τοπικών και περιφερειακών αρχών οι οποίες είναι υπεύθυνες για την υλοποίηση των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική κρίση συνδέεται στενά με άλλες κρίσεις όπως την απώλεια βιοποικιλότητας, καθώς και την υγειονομική, κοινωνική και οικονομική κρίση που συνδέεται με την πανδημία COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που τα ζητήματα αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν παράλληλα, το καθένα πρέπει να αντιμετωπιστεί με διαφορετικό και κατάλληλο τρόπο·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τη δημιουργία του το 2002, το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ (ΤΑΕΕ) έχει ενεργοποιηθεί ως απόκριση σε περισσότερα από 90 καταστροφικά φαινόμενα και έχει κινητοποιήσει περισσότερα από 5,5 δισεκατομμύρια EUR σε 23 κράτη μέλη και σε μία υπό ένταξη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο της αντίδρασης της ΕΕ στην έξαρση της νόσου COVID-19, το πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ έχει επεκταθεί, ώστε να καλύπτει σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία και ότι έχει αυξηθεί το μέγιστο επίπεδο προκαταβολών·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη, βιώσιμη και κυκλική οικονομία πρέπει να περιλαμβάνει όλους τους παράγοντες της κοινωνίας, και ιδίως τον ιδιωτικό τομέα, τους κοινωνικούς εταίρους και τους πολίτες, μαζί με τους αιρετούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών, και πρέπει να υποστηρίζεται από ισχυρά και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνικά μέτρα για να διασφαλιστεί μια δίκαιη μετάβαση που στηρίζει τις επιχειρήσεις, τη διατήρηση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως πράσινων και γαλάζιων ποιοτικών θέσεων εργασίας·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν υιοθετήσει εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και ότι οι περιφέρειες θα πρέπει να υποβάλουν αντίστοιχα περιφερειακά σχέδια για να επιτύχουν τον μετριασμό των εκπομπών και την προσαρμογή, με στόχο να χαράξουν μια πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα το αργότερο έως το 2050·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία έως το 2050 το αργότερο μπορεί να επιτευχθεί μέσω συνδυασμού δημόσιας χρηματοδότησης σε ενωσιακό και σε εθνικό επίπεδο και με τη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για ιδιωτική χρηματοδότηση·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πηγές ενέργειας που προέρχονται από ορυκτά καύσιμα, και συγκεκριμένα από στερεά ορυκτά καύσιμα, υπονομεύουν τις προσπάθειες για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας, και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει, συνεπώς, να παράσχει ένα συνεκτικό κανονιστικό πλαίσιο για την περαιτέρω προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η ηλιακή ενέργεια και η ενέργεια από βιομάζα, αντί για είδη ενέργειας που προέρχονται από ορυκτά καύσιμα· λαμβάνοντας υπόψη, εν προκειμένω, ότι η πολιτική συνοχής θα πρέπει να εγγυάται την αρχή: «προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση», με στόχο η ενεργειακή ζήτηση και προσφορά να καταστούν πιο αποδοτικές και θα πρέπει να εφαρμόζεται και να τηρείται σε όλες τις ενεργειακές επενδύσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, για πολλά κράτη μέλη, η μεταβατική χρήση πηγών ενέργειας με βάση το φυσικό αέριο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 θα μπορούσε να είναι απαραίτητη για την επίτευξη μιας δίκαιης ενεργειακής μετάβασης η οποία δεν βλάπτει την κοινωνία και δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφερειακές στρατηγικές για το περιβάλλον θα πρέπει να συνδέονται με φιλόδοξους κλιματικούς στόχους που δύνανται να υπερβαίνουν τον συνολικό στόχο της επίτευξης μιας κλιματικά ουδέτερης ΕΕ έως το 2050 και θα πρέπει, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, να καταργήσουν σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένων των έργων υποδομών φυσικού αερίου , να υποστηρίξουν την αντικατάστασή τους με ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, υλικά και προϊόντα που παράγονται με βιώσιμο τρόπο, και να προωθήσουν την αποδοτική χρήση των πόρων και τη βιώσιμη ανάπτυξη γενικά, σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού για το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής(14)·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφερειακές στρατηγικές για το περιβάλλον θα πρέπει να υποστηρίζουν την επιδίωξη της πλήρους και σταθερής απασχόλησης σε συνδυασμό με την κοινωνική πρόοδο και τη μη εισαγωγή διακρίσεων προκειμένου να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να καταπολεμήσουν την απώλεια της βιοποικιλότητας·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σχέδια διαχείρισης αποβλήτων θα πρέπει να τηρούν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και να αποτελούν μέρος περιφερειακών στρατηγικών για το περιβάλλον·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα πολυεπίπεδο ευρωπαϊκό μοντέλο διακυβέρνησης που βασίζεται σε μια ενεργή και εποικοδομητική εταιρική σχέση μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης και των ενδιαφερόμενων μερών είναι καίριας σημασίας για τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτοβουλίες της κοινότητας και των πολιτών μπορούν να στηρίξουν σθεναρά την οικολογική μετάβαση και να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές της ΕΕ μπορούν να βοηθήσουν στον προσδιορισμό βασικών τομέων και πεδίων συνεργασίας μεταξύ διαφόρων περιφερειών που αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής και η προσαρμογή σε αυτή, η βιοποικιλότητα, οι μεταφορές, η διαχείριση των αποβλήτων, τα διασυνοριακά έργα και ο βιώσιμος τουρισμός·

1.  υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ένωση βάσει της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας να εφαρμόσει τη Συμφωνία του Παρισιού και τους ΣΒΑ, σε πλήρη ευθυγράμμιση με τον κανονισμό της ΕΕ για την ταξινόμηση, λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές, οικονομικές και εδαφικές πτυχές, ώστε να διασφαλιστεί μια δίκαιη μετάβαση για όλα τα εδάφη και τους πολίτες χωρίς να μένει κανείς στο περιθώριο· επισημαίνει την ανάγκη να κατοχυρωθεί η αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» του κανονισμού για την ταξινόμηση για όλες τις επενδύσεις·

2.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η οποία κατοχυρώνει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας για το 2050 στη νομοθεσία της Ένωσης και την ανάγκη να μετουσιωθεί σε συγκεκριμένες τοπικές δράσεις που σέβονται τους περιορισμούς και δίνουν έμφαση στα πλεονεκτήματα κάθε περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των ενδιάμεσων στόχων για το 2030 και το 2040, όπως ζήτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· υπενθυμίζει, εν προκειμένω, ότι ο στόχος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας είναι η προστασία, η διατήρηση και η ενίσχυση του φυσικού κεφαλαίου της Ένωσης, καθώς και η προστασία της υγείας και της ευημερίας των πολιτών από κινδύνους και επιπτώσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον·

3.  υπογραμμίζει την ανάγκη οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να αναλάβουν σαφή πολιτική δέσμευση για την επίτευξη των κλιματικών στόχων, και τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης του πολυεπίπεδου διαλόγου μεταξύ των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών σχετικά με τον σχεδιασμό και την εφαρμογή εθνικών μέτρων για το κλίμα, την άμεση πρόσβαση των τοπικών αρχών στη χρηματοδότηση και την παρακολούθηση της προόδου των μέτρων που λαμβάνονται, καθώς και ότι θα πρέπει να εξοπλιστούν επειγόντως με τα κατάλληλα χρηματοδοτικά και διοικητικά μέσα για την επίτευξη των εν λόγω στόχων· πιστεύει, επιπλέον, ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές διαδραματίζουν βασικό ρόλο σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού, της προετοιμασίας και της υλοποίησης έργων·

4.  καλεί τις εθνικές και περιφερειακές αρχές προγραμματισμού να μεγιστοποιήσουν τον μετασχηματιστικό αντίκτυπο της προστασίας του κλίματος και του περιβάλλοντος κατά την εν εξελίξει προετοιμασία των εθνικών και περιφερειακών προγραμμάτων·

5.  επισημαίνει ότι θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πιθανές προσαρμογές πολιτικής σε σχέση με την εκπλήρωση της Συμφωνίας του Παρισιού και των πενταετών εκθέσεών της, κατά τρόπο ενδεδειγμένο και κατάλληλο για την πολιτική συνοχής, όπως στην ενδιάμεση επανεξέταση του ΕΤΠΑ-ΤΣ·

6.  καλεί όλες τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να υιοθετήσουν τοπικές και περιφερειακές στρατηγικές για το κλίμα, μετουσιώνοντας τους στόχους σε επίπεδο ΕΕ σε συγκεκριμένους τοπικούς στόχους, βάσει μιας ολιστικής προσέγγισης που θα έχει ως άξονα τον εκάστοτε τόπο ή θα προσανατολίζεται στην εκάστοτε περιοχή, και η οποία θα παρέχει μακροπρόθεσμο όραμα για την κλιματική μετάβαση και την καλύτερη χρήση των δημοσιονομικών πόρων στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής· τονίζει ότι οι περιφερειακές στρατηγικές για το περιβάλλον θα πρέπει να καλύπτουν και να περιλαμβάνουν σχέδια διαχείρισης αποβλήτων·

7.  επισημαίνει τον καίριο ρόλο της πολιτικής συνοχής, σε συνέργεια με άλλες πολιτικές, στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 το αργότερο και του ενδιάμεσου στόχου για το 2030 και το 2040 αντιστοίχως, καθώς και τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε μια εκτεταμένη μεταρρύθμιση των επενδυτικών πολιτικών·

8.  ζητεί να καταβληθούν προσπάθειες για να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη συνοχή και συντονισμός μεταξύ της πολιτικής συνοχής και άλλων πολιτικών της ΕΕ, προκειμένου να βελτιωθεί η ενσωμάτωση κλιματικών πτυχών στις πολιτικές, να σχεδιαστούν αποτελεσματικότερες πολιτικές για την πρόληψη της ρύπανσης στην πηγή, να παρασχεθεί στοχοθετημένη ενωσιακή χρηματοδότηση και, κατά συνέπεια, να βελτιωθεί η επί τόπου εφαρμογή των πολιτικών για το κλίμα·

9.  υπενθυμίζει ότι οι πολιτικές για το κλίμα θα πρέπει να εξυπηρετούν την επιδίωξη για πλήρη και σταθερή απασχόληση, συμπεριλαμβανομένων των πράσινων και γαλάζιων θέσεων εργασίας και της κατάρτισης που μπορεί να συμβάλει στη δίκαιη κοινωνική πρόοδο, και θεωρεί ότι οι πολιτικές για το κλίμα πρέπει να προστατεύουν τις θέσεις εργασίας που επηρεάζονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή μέσω της δημιουργίας νέων πράσινων θέσεων εργασίας, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να μην μένουν πίσω όταν ορισμένοι τομείς μεταβαίνουν στην πράσινη οικονομία· προτρέπει τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, καθώς και στον αγώνα για τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη και την καταπολέμηση της φτώχειας, της ενεργειακής φτώχειας και των πολιτικών που επιβαρύνουν τις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο ανάληψης περαιτέρω δράσης για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας·

10.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη θέση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την αναγνώριση της θέσης του Κοινοβουλίου ότι οι δαπάνες της ΕΕ θα πρέπει να συνάδουν με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και την αρχή του «μη βλάπτειν» της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· υπενθυμίζει επίσης ότι το νέο νομοθετικό πλαίσιο για την πολιτική συνοχής περιλαμβάνει την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» του κανονισμού για την ταξινόμηση μεταξύ των οριζόντιων αρχών που ισχύουν για όλα τα διαρθρωτικά ταμεία·

11.  τονίζει ότι η βιωσιμότητα και η μετάβαση σε μια οικονομία που είναι ασφαλής, κλιματικά ουδέτερη, κλιματικά ανθεκτική, πιο αποδοτική ως προς τους πόρους, οικονομικά προσιτή, κυκλική και κοινωνικά ισορροπημένη είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της Ένωσης, καθώς και για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής της, και συμβάλλουν έτσι στη δημιουργία νέων επενδυτικών ευκαιριών στους τομείς της γεωργίας, του εμπορίου, των μεταφορών, της ενέργειας και των υποδομών, στην προώθηση ασφαλέστερης και πιο φιλικής προς το περιβάλλον κατανάλωσης, καθώς και στη διατήρηση του περιβάλλοντος διαβίωσης μας και της ευημερίας των Ευρωπαίων πολιτών·

12.  επισημαίνει ότι είναι υψίστης σημασίας η πλήρης τήρηση των αρχών της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της εταιρικής σχέσης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, συμπεριλαμβανομένης επίσης της διάστασης του φύλου, δεδομένου ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν άμεσες αρμοδιότητες για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, καθώς υλοποιούν το 90 % των δράσεων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και το 70 % των δράσεων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής· υπενθυμίζει ότι μπορούν επίσης να αναπτύξουν δράσεις που αποσκοπούν στην προώθηση φιλικής προς το κλίμα συμπεριφοράς μεταξύ των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των συμπεριφορών που συνδέονται με τη διαχείριση αποβλήτων, την έξυπνη κινητικότητα και τη βιώσιμη στέγαση· επιμένει ότι η μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα πρέπει να είναι δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς, με ιδιαίτερη εστίαση στους ανθρώπους που ζουν σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές· αναγνωρίζει την ανάγκη υποστήριξης των εδαφών που πλήττονται περισσότερο από τη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα, προκειμένου να αποφευχθεί τυχόν αύξηση των περιφερειακών ανισοτήτων και να ενδυναμωθούν οι εργαζόμενοι και οι τοπικές και περιφερειακές κοινότητες· καλεί όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ενθαρρύνουν τη διαδιοικητική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της διατομεακής κυβερνητικής συνεργασίας, της διαπεριφερειακής, της διαδημοτικής και της διασυνοριακής συνεργασίας για την ανταλλαγή γνώσεων και παραδειγμάτων βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά έργα και πρωτοβουλίες σχετικά με την κλιματική αλλαγή που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής·

13.  ζητεί ολιστικές περιφερειακές στρατηγικές για το περιβάλλον προκειμένου να διασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη και να μετριαστούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με την υποστήριξη τη ενεργειακής μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, της βιοποικιλότητας και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή· πιστεύει ότι οι εν λόγω περιφερειακές στρατηγικές θα πρέπει να υποστηρίζουν τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, και τα έργα τοπικής ιδιοκτησίας και πρωτοβουλίας και θα πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των περιφερειών, μεταξύ άλλων και μέσω διασυνοριακών έργων· καλεί την Επιτροπή να παράσχει υποστήριξη και να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των περιφερειών και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών· επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να τηρείται η αρχή της εταιρικής σχέσης σε όλους τους προγραμματισμούς, στην εφαρμογή και στην παρακολούθηση της πολιτικής συνοχής της ΕΕ και να καθιερωθεί ισχυρή συνεργασία μεταξύ των περιφερειακών και τοπικών αρχών, των πολιτών, των ΜΚΟ και των ενδιαφερόμενων μερών· υπογραμμίζει ότι οι δημόσιες διαβουλεύσεις θα πρέπει να είναι διεξοδικές και ουσιαστικές, ώστε να διασφαλίζουν την ενεργό και αντιπροσωπευτική συμμετοχή των κοινοτήτων και των ενδιαφερόμενων μερών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, προκειμένου να εμπνεύσουν τον ενστερνισμό των αποφάσεων και των σχεδίων, πρωτοβουλίες, καθώς και τη συμμετοχή στις δράσεις· τονίζει τη σημασία των πρωτοβουλιών και έργων που διεξάγονται σε τοπικό επίπεδο και συμβάλλουν στην κλιματική ουδετερότητα·

14.  πιστεύει ότι η πολιτική συνοχής θα πρέπει να συμβάλλει στην υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), της Συμφωνίας του Παρισιού, της Σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή, ιδίως μέσω μιας αποτελεσματικής, διαφανούς και ολοκληρωμένης μεθοδολογίας, η οποία θα είναι προσανατολισμένη στα αποτελέσματα και θα βασίζεται στις επιδόσεις, για την παρακολούθηση των δαπανών για το κλίμα και θα λαμβάνει υπόψη τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής για όλους τους ανθρώπους και τις περιφέρειες στην ΕΕ· ζητεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η μεθοδολογία σε όλα τα προγράμματα του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης, ιδίως για βασικές υποδομές σε καίριους οικονομικούς τομείς, όπως η παραγωγή και η διανομή ενέργειας, οι μεταφορές, η διαχείριση υδάτων και αποβλήτων, και τα δημόσια κτίρια· πιστεύει ότι ενδέχεται να χρειαστεί περαιτέρω δράση σε περίπτωση ανεπαρκούς προόδου ως προς την επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ένωσης·

15.  υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην επίτευξη δίκαιης μετάβασης σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία για όλους, με επίκεντρο την κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή, και ζητεί να αυξηθεί η χρήση πράσινων και γαλάζιων επενδύσεων και καινοτομίας στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, καθώς και να επεκταθεί η χρήση λύσεων που βασίζονται στη φύση· τονίζει ότι απαιτούνται μεγαλύτερες συνέργειες μεταξύ διαφόρων πηγών χρηματοδότησης σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και ισχυρότεροι δεσμοί μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης με σκοπό την αύξηση της αποτελεσματικότητας των περιφερειακών περιβαλλοντικών στρατηγικών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής· υπενθυμίζει ότι αυτή η διαδικασία δεν θα ήταν εφικτή χωρίς ισχυρή εστίαση στις δεξιότητες· είναι της γνώμης ότι οι περιφερειακές στρατηγικές για το περιβάλλον θα πρέπει επίσης να στοχεύουν στην ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των τοπικών και περιφερειακών θεσμικών οργάνων και στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων τους ως παραγόντων προώθησης της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής ανταγωνιστικότητας·

16.  τονίζει ότι οι πρωτοβουλίες της κοινότητας και των πολιτών μπορούν να υποστηρίξουν έντονα την οικολογική μετάβαση, καθώς και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν, και ότι οι τοπικές ομάδες δράσης και το πρόγραμμα LEADER μπορούν να λειτουργήσουν ως πρωταρχικά εργαλεία για την επίτευξη αυτού του σκοπού· ενθαρρύνει, συνεπώς, τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές αρχές να συντονίσουν τα προγράμματα αυτά με τις περιφερειακές στρατηγικές τους για το περιβάλλον·

17.  υπογραμμίζει τη σημασία της ιδέας «έξυπνα χωριά» στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της Ένωσης που σχετίζονται με το κλίμα και χαιρετίζει την ένταξή της στη μελλοντική ΚΓΠ, την πολιτική συνοχής και την περιφερειακή πολιτική της Ένωσης· επιμένει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να συμπεριλάβουν την προσέγγιση των έξυπνων χωριών στα προγράμματά τους για την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής της ΕΕ σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και στα εθνικά στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ, πράγμα που θα απαιτήσει την εκπόνηση στρατηγικών για έξυπνα χωριά(15) σε εθνικό επίπεδο· υπογραμμίζει τον ρόλο της προσέγγισης LEADER/ΤΑΠΤΚ κατά την εφαρμογή των στρατηγικών για έξυπνα χωριά, οι οποίες θα πρέπει να εστιάζουν έντονα στην ψηφιοποίηση, τη βιωσιμότητα και την καινοτομία·

18.  επισημαίνει ότι οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές της ΕΕ θα πρέπει να συμβάλουν στην καλλιέργεια της συνεργασίας με στόχο την επίλυση περιφερειακών ζητημάτων που συνδέονται με τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν, και, συνεπώς, θα πρέπει να εξετάζονται κατά την έγκριση νέων προγραμμάτων, δεδομένου ότι είναι υψίστης σημασίας να υπάρχει ολοκληρωμένη προσέγγιση και στρατηγικός σχεδιασμός·

19.  ζητεί να λαμβάνονται υπόψη τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια, καθώς και τα κριτήρια διατήρησης της φυσικής κληρονομιάς στον ίδιο βαθμό με τα οικονομικά κριτήρια κατά τον υπολογισμό της επιλεξιμότητας ενός έργου, όσον αφορά έργα που σχετίζονται με την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά·

20.  τονίζει την ανάγκη στήριξης έργων που συνδυάζουν την επιστήμη, την καινοτομία και την ιδιότητα του πολίτη, όπως το έργο «Νέο Ευρωπαϊκό Bauhaus» που επικεντρώνεται στην ανθεκτικότητα του πολιτισμού και της αρχιτεκτονικής στην κλιματική αλλαγή·

21.  υπενθυμίζει ότι η επιτυχία των περιφερειακών στρατηγικών για το περιβάλλον εξαρτάται επίσης από την ύπαρξη ισχυρών πολιτικών έρευνας και καινοτομίας, μεταξύ άλλων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ τοπικών αρχών, ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων, όπως οι πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας και των Κοινοτήτων Γνώσης και Καινοτομίας (ΚΓΚ) του·

22.  καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί και να δημοσιεύει εκθέσεις χρησιμοποιώντας κοινό πρότυπο για όλα τα κράτη μέλη, σχετικά με την πρόοδο των εθνικών κυβερνήσεων και των τοπικών και περιφερειακών αρχών όσον αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε όλα τα επίπεδα, καθώς και να αξιολογεί τις διασυνδέσεις μεταξύ περιβαλλοντικών πολιτικών και οικονομίας· επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σε εθνικό επίπεδο θα πρέπει να συμμετέχουν ουσιαστικά στην αξιολόγηση των πολιτικών για την κλιματική αλλαγή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα και η συμπληρωματικότητα των ΕΔΕΤ, καθώς και άλλων προγραμμάτων και μέσων της ΕΕ, όπως το ΕΓΤΑΑ, το ΕΤΘΑ, το LIFE, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» ή το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν αυτήν τη συμπληρωματικότητα παρέχοντας φιλόδοξη εδαφική εφαρμογή του εθνικού τους σχεδίου ανάκαμψης, με τη συμμετοχή όλων των σχετικών φορέων στις περιφέρειες· καλεί περαιτέρω τα κράτη μέλη να εκδώσουν έναν πίνακα αποτελεσμάτων, ο οποίος θα επικαιροποιείται τακτικά και θα μετρά τον εδαφικό αντίκτυπο των εθνικών και ευρωπαϊκών μέτρων ανάκαμψης, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στη συμβολή αυτών των μέτρων στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής·

23.  υποστηρίζει τη συμφωνία σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 με στόχο την αποφυγή επιζήμιων επιδοτήσεων, η οποία στηρίζει τη σταδιακή κατάργηση τόσο των άμεσων όσο και των έμμεσων επιδοτήσεων για ορυκτά καύσιμα έως το 2025 το αργότερο, διασφαλίζει συνολική χρηματοδότηση και προτεραιότητες προγραμμάτων που αντανακλούν την κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης και συμβάλλουν στην ενσωμάτωση κλιματικών δράσεων και την επίτευξη ενός συνολικού στόχου δαπανών από τον προϋπολογισμό της ΕΕ τουλάχιστον της τάξης του 30 % για τη στήριξη κλιματικών στόχων, πράγμα που σημαίνει ότι τουλάχιστον 547 δισεκατομμύρια EUR από τους νέους χρηματοδοτικούς πόρους της ΕΕ θα διατεθούν για την πράσινη μετάβαση· τονίζει ότι είναι σημαντικό να τηρούνται αρχές όπως είναι οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, μια δίκαιη και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς μετάβαση, ένας νομικά δεσμευτικός στόχος δαπανών για το κλίμα της τάξης του 30 %, καθώς και ένας στόχος δαπανών για τη βιοποικιλότητα ύψους 10 % έως το τέλος της περιόδου προγραμματισμού, κατά την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο να εγκριθεί μια διαφανής, ολοκληρωμένη και ουσιαστική μεθοδολογία παρακολούθησης, η οποία θα προσαρμοστεί, εάν χρειαστεί, κατά την ενδιάμεση αναθεώρηση του ΠΔΠ, τόσο για τις δαπάνες που σχετίζονται με το κλίμα όσο και για τις δαπάνες που σχετίζονται με τη βιοποικιλότητα·

24.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τον στόχο πολιτικής 2 (ΣΠ2) του προτεινόμενου νέου κανονισμού περί κοινών διατάξεων(16), ο οποίος αποσκοπεί να δημιουργήσει «μια πιο πράσινη και ανθεκτική Ευρώπη με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και καθ’ οδόν προς μια οικονομία καθαρών μηδενικών εκπομπών, μέσω της προώθησης της δίκαιης μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, των πράσινων και γαλάζιων επενδύσεων, της κυκλικής οικονομίας, του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης και της διαχείρισης των κινδύνων»· υπενθυμίζει ότι η θεματική συγκέντρωση του ΕΤΠΑ για τον ΣΠ2 θα εξυπηρετείτο καλύτερα εάν εφαρμοζόταν σε περιφερειακό επίπεδο, προκειμένου να αντικατοπτρίζει τις διαφορετικές περιφερειακές ιδιαιτερότητες όσον αφορά το κλίμα·

25.  επικροτεί τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο του τριμερούς διαλόγου όσον αφορά την ενίσχυση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, μεταξύ άλλων με πρόσθετα κονδύλια από το Next Generation EU, και τους δύο πρόσθετους πυλώνες του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, συγκεκριμένα ένα ειδικό καθεστώς στο πλαίσιο του προγράμματος InvestEU και έναν μηχανισμό δανειοδότησης του δημόσιου τομέα, που θα συμβάλουν στην άμβλυνση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων που έχει η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα στις πιο ευάλωτες περιφέρειες της ΕΕ· τονίζει ότι το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα αποτελέσει νέο μέσο για τη στήριξη των εδαφών που πλήττονται περισσότερο από τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα, καθώς και για την αποφυγή της αύξησης των περιφερειακών ανισοτήτων· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι το συμπληρωματικό ποσό που πρότεινε η Επιτροπή έχει περικοπεί κατά τα 2/3 –από 30 σε 10 δισεκατομμύρια EUR– στο πλαίσιο της συμφωνίας του Συμβουλίου για το Next Generation EU· υπογραμμίζει ότι οι περικοπές αυτές είναι επιζήμιες για την επίτευξη των βασικών στόχων του ταμείου και δημιουργούν συμπληρωματική πίεση στους εθνικούς προϋπολογισμούς· καλεί τα κράτη μέλη να προγραμματίσουν τη διάθεση των κονδυλίων το συντομότερο δυνατόν και καλεί τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στις εξόχως απόκεντρες περιοχές κατά την κατανομή των κονδυλίων, καθώς πλήττονται σημαντικά από την κλιματική αλλαγή και είναι εκτεθειμένες σε φυσικές καταστροφές όπως κυκλώνες, ηφαιστειακές εκρήξεις και ξηρασία, καθώς και πλημμύρες και την αύξηση της στάθμης των υδάτων·

26.  χαιρετίζει το πρόγραμμα REACT-EU καθώς συνεχίζει και επεκτείνει τα μέτρα αντιμετώπισης και αποκατάστασης των κρίσεων με την παροχή πρόσθετων πόρων στα υφιστάμενα προγράμματα της πολιτικής συνοχής·

27.  επιβεβαιώνει ότι, στο πλαίσιο της διαδικασίας μετάβασης, πρέπει να αντικατοπτρίζονται πλήρως οι ιδιαιτερότητες όλων των περιφερειών, όπως ορίζονται στο άρθρο 174 ΣΛΕΕ, ώστε να μην μείνει πίσω καμία περιφέρεια, ιδίως με την εστίαση σε αγροτικές περιοχές, σε περιοχές που επηρεάζονται από βιομηχανική μετάβαση και σε περιφέρειες που πλήττονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνολική αρμονική ανάπτυξη όλων των περιοχών· θεωρεί ότι είναι αναγκαίο, εν προκειμένω, να αξιολογηθούν οι ιδιαιτερότητες των περιφερειών, όπως αναφέρονται στο άρθρο 174 ΣΛΕΕ σε περίπτωση αναθεώρησης των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις· τονίζει την ανάγκη οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να αξιοποιήσουν πλήρως όλα τα μέσα χρηματοδότησης (από τον ενωσιακό προϋπολογισμό καθώς και από άλλα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως την ΕΤΕπ) με στόχο να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση, να καταστούν ανθεκτικότερες οι τοπικές κοινότητες, και παράλληλα να προετοιμαστεί το έδαφος για την ανάκαμψη μετά την πανδημία COVID-19· τονίζει, πιο συγκεκριμένα, ότι θα πρέπει να θεσπιστούν πρόσθετα μέσα που θα παρέχουν άμεση πρόσβαση σε κονδύλια της ΕΕ όπως η πρωτοβουλία «Αστικές καινοτόμες δράσεις» στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ (άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1301/2013) ή η μελλοντική «Ευρωπαϊκή Αστική Πρωτοβουλία μετά το 2020» στο πλαίσιο του κανονισμού ΕΤΠΑ/ΤΣ (άρθρο 10), ειδικά για τα έργα που υλοποιούνται στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας·

28.  πιστεύει ότι οι καινοτόμες βιώσιμες λύσεις, χωρίς αποκλεισμούς, για την ενίσχυση των αγροτικών περιοχών και τη μετατροπή τους σε πιο ελκυστικούς τόπους διαμονής και εργασίας θα πρέπει να αποτελούν κεντρικό στοιχείο στην εφαρμογή της πολιτικής συνοχής·

29.  υπενθυμίζει ότι οι εξόχως απόκεντρες περιοχές, βάσει του άρθρου 349 ΣΛΕΕ, επωφελούνται από ειδικό καθεστώς που επιτρέπει τη θέσπιση προσαρμοσμένων μέτρων που ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητές τους· ζητεί να διατεθούν οι απαραίτητοι χρηματοδοτικοί πόροι στις περιφέρειες αυτές, ώστε να μπορέσουν να επιτύχουν μια πράσινη μετάβαση, και να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που τις πλήττει ιδιαίτερα λόγω του ευάλωτου χαρακτήρα τους· ζητεί, επίσης, τη δημιουργία ενός παρατηρητηρίου αφιερωμένου στη βιώσιμη ανάπτυξη και την οικολογική μετάβαση στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, προκειμένου να καταγραφούν οι ορθές πρακτικές και να αναπτυχθούν βιώσιμες λύσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και οι οποίες θα μπορούσαν να υιοθετηθούν και να προσαρμοστούν σε άλλες περιοχές της ΕΕ·

30.  εκφράζει την ανησυχία του για τις οικονομικές απώλειες λόγω φυσικών καταστροφών και τις ζημίες που προκαλούνται σε χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα υποδομής λόγω ακραίων καιρικών και κλιματικών φαινομένων· ζητεί την υποστήριξη δραστηριοτήτων και έργων υποδομής που σέβονται τα κλιματικά και περιβαλλοντικά πρότυπα και είναι πιο ανθεκτικά στις φυσικές καταστροφές·

31.  υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των νησιών, ιδίως των μικρών νησιών, και των εξόχως απόκεντρων και περιφερειακών/απομακρυσμένων περιοχών στη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα, ως εργαστηρίων καινοτομίας για την ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας, της έξυπνης κινητικότητας, της διαχείρισης αποβλήτων και της κυκλικής οικονομίας, εφόσον αξιοποιηθεί το πλήρες δυναμικό τους με κατάλληλα εργαλεία, στήριξη και χρηματοδότηση, που θα τους επιτρέψουν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο για σκοπούς έρευνας σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τη βιοποικιλότητα· υπενθυμίζει ότι τα εν λόγω νησιά και οι εν λόγω περιοχές θα πρέπει να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε επαρκείς οικονομικούς πόρους και επαρκή κατάρτιση, προκειμένου να παρέχουν ολοκληρωμένες, τομεακές και καινοτόμες παρεμβάσεις όσον αφορά τις βιώσιμες υποδομές και την τοπική οικονομική ανάπτυξη· υπογραμμίζει το δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας των περιφερειακών και εξόχως απόκεντρων περιοχών, το οποίο συνδέεται με τα γεωγραφικά και κλιματικά χαρακτηριστικά τους·

32.  επισημαίνει την ανάγκη να αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα πρωτοβουλιών όπως αυτή που αφορά νέες ενεργειακές λύσεις οι οποίες έχουν βελτιστοποιηθεί για τα νησιά (NESOI), η πρωτοβουλία «Έξυπνα Νησιά» και η πρωτοβουλία «Καθαρή ενέργεια για τα νησιά της ΕΕ» (CE4EUI), η οποία περιλαμβάνει επίσης νησιά που τελούν υπό το καθεστώς των υπερπόντιων χωρών και εδαφών (ΥΧΕ), προκειμένου να διασφαλιστεί η λειτουργική μετάβαση μεταξύ των περιόδων προγραμματισμού 2014-2020 και 2021-2027· καλεί, εν προκειμένω, την Επιτροπή να εκπονήσει φιλικές προς τον χρήστη κατευθυντήριες γραμμές, ώστε να δώσει στις περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις την ευκαιρία να αναγνωρίζουν και να αξιοποιούν τις ενοποιημένες βέλτιστες πρακτικές σχετικά με την ενεργειακή μετάβαση και την απαλλαγή των οικονομιών από τις ανθρακούχες εκπομπές· χαιρετίζει το Μνημόνιο του Σπλιτ, το οποίο αναγνωρίζει τον ηγετικό ρόλο των νησιωτικών κοινοτήτων στην ενεργειακή μετάβαση· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, τη σημασία της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και της προώθησης της αμοιβαίας μάθησης·

33.  υπογραμμίζει ότι οι περιφερειακές στρατηγικές για το περιβάλλον θα πρέπει επίσης να στηρίζουν την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας και την αποδοτική χρήση των πόρων στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοκομίας, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την ανταγωνιστικότητα αυτών των τομέων· προτείνει οι αρμόδιες αρχές να δώσουν προτεραιότητα σε όλες τις επιλογές παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που είναι ευεργετικές για το περιβάλλον και την περιφερειακή οικονομία, καθώς και για τους κατοίκους των σχετικών περιφερειών· επιμένει ότι οι περιφερειακές στρατηγικές για το περιβάλλον θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στη στήριξη της αντικατάστασης των ορυκτών υλικών υψηλής έντασης με ανανεώσιμα και βιολογικά υλικά, τα οποία προέρχονται από τη δασοκομία και τη γεωργία, καθώς οι εν λόγω δύο τομείς λειτουργούν ως πηγές εκπομπών άνθρακα, καθώς και ως καταβόθρες άνθρακα· επισημαίνει ότι η βιώσιμη και «κοντά στη φύση» διαχείριση των δασών είναι καθοριστικής σημασίας για τη συνεχή απορρόφηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα και, επίσης, καθιστά δυνατή την παροχή ανανεώσιμων και φιλικών προς το κλίμα πρώτων υλών για προϊόντα υλοτομίας, που αποθηκεύουν άνθρακα και μπορούν να υποκαταστήσουν υλικά και καύσιμα ορυκτής προέλευσης· υπογραμμίζει ότι ο «τριπλός ρόλος» των δασών (καταβόθρες, αποθήκευση και υποκατάσταση) συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών άνθρακα που εκλύονται στην ατμόσφαιρα, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα δάση συνεχίζουν να αναπτύσσονται και να προσφέρουν πολλές άλλες υπηρεσίες, και ως εκ τούτου θα πρέπει να αποτελούν μέρος των περιφερειακών στρατηγικών για το περιβάλλον·

34.  τονίζει ότι πρέπει να εκπροσωπούνται και να υποστηρίζονται όλοι οι τομείς κατά τη μετάβαση σε κλιματικά ουδέτερες βιομηχανικές διαδικασίες, συμβάλλοντας έτσι στη βιωσιμότητα της Ένωσης, με παράλληλη διατήρηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας και της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής μεταξύ διαφορετικών ευρωπαϊκών περιφερειών· υπογραμμίζει τον στρατηγικό ρόλο της ανανεώσιμης, βιώσιμης και αποκεντρωμένης ενέργειας στην ανάπτυξη των περιφερειών της ΕΕ και των επιχειρήσεων τους, ιδίως των ΜΜΕ· είναι της γνώμης ότι οι αποτελεσματικές περιφερειακές στρατηγικές για το περιβάλλον θα είναι επίσης επωφελείς για τον τουριστικό τομέα, δεδομένου ότι θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ενίσχυση της ελκυστικότητας πολλών ευρωπαϊκών περιφερειών ως βιώσιμων προορισμών και θα μπορούσαν γενικότερα να προωθήσουν ένα νέο είδος υπεύθυνου και βιώσιμου τουρισμού·

35.  τονίζει ότι η μείωση της χρήσης της γης, ιδίως η στεγανοποίηση του εδάφους, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ως σημαντικό και βασικό κριτήριο για την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής, καθώς και των περιφερειακών στρατηγικών για το περιβάλλον, με στόχο να αξιοποιούνται, όπου είναι δυνατόν, οι δυνητικές και ποικίλες λειτουργίες του εδάφους για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής (αποθήκευση νερού και CO2, φιλτράρισμα, απόπλυση και επεξεργασία υλικών, επισιτιστικός εφοδιασμός, παραγωγή βιογενών πόρων)·

36.  τονίζει ότι είναι αναγκαίο να αναθεωρηθεί η οδηγία φορολόγησης της ενέργειας(17) σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», προκειμένου να προωθηθούν οι βιώσιμες πηγές ενέργειας εις βάρος των ορυκτών καυσίμων το αργότερο έως το 2025, με ιδιαίτερη προσοχή στον κοινωνικό αντίκτυπο·

37.  τονίζει ότι η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου θα πρέπει, ως οριζόντια αρχή, να εφαρμόζεται πλήρως σε όλες τις δραστηριότητες, τις πολιτικές και τα προγράμματα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής συνοχής·

38.  χαιρετίζει την παρουσίαση της στρατηγικής για το κύμα ανακαινίσεων ως μία από τις καίριας σημασίας στρατηγικές που συμβάλλουν στο να καταστεί η Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050· επισημαίνει την ανάγκη αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας μέσω ενός προγράμματος ανακαίνισης κτιρίων που στοχεύει σε ευάλωτα και χαμηλού εισοδήματος νοικοκυριά, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής στρατηγικής κατά της φτώχειας·

39.  ζητεί το επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία να συνεχίσει να στηρίζει τη μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία με στόχο την επαναχρησιμοποίηση και την επισκευή προκειμένου να προωθηθεί η αποδοτική χρήση των πόρων και η βιώσιμη κατανάλωση, μέσω της παροχής πληροφοριών στους καταναλωτές σχετικά με την ανθεκτικότητα και την επιδιορθωσιμότητα των προϊόντων με τη χρήση υποχρεωτικής επισήμανσης, πέρα από την παροχή ενός επαρκούς κανονιστικού πλαισίου και ενός συνόλου συγκεκριμένων, ευρέων και φιλόδοξων μέτρων για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας σε επίπεδο ΕΕ· τονίζει ότι η δημιουργία και η ενίσχυση περιφερειακών οικονομικών κύκλων, ιδίως με βάση βιογενείς πρώτες ύλες από τη γεωργία και τη δασοκομία, είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία βιώσιμης ανάπτυξης και πιο πράσινων θέσεων εργασίας· υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να υποστηριχτούν περαιτέρω οι αρχές της κυκλικής οικονομίας και να δοθεί προτεραιότητα στην ιεράρχηση των αποβλήτων· ζητεί να εκπονηθούν τοπικά σχέδια για την κυκλική οικονομία και οι δημόσιες συμβάσεις που συνάπτονται από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να είναι πράσινες και φιλόδοξες όσον αφορά την ανθεκτικότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών, ενισχύοντας έτσι τη βιομηχανική ανθεκτικότητα και τη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

40.  ζητεί περαιτέρω επενδύσεις στη βιώσιμη κινητικότητα, όπως οι σιδηρόδρομοι και η βιώσιμη αστική κινητικότητα για πιο πράσινες πόλεις με καλύτερη ποιότητα ζωής για τους πολίτες·

41.  επικροτεί τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να αναθεωρήσει την πολιτική της για τη δανειοδότηση στον τομέα της ενέργειας και να διαθέτει το 50 % των πράξεών της για τη δράση για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα· καλεί την ΕΤΕπ να δεσμευτεί για τη βιώσιμη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα, αποδίδοντας παράλληλα ιδιαίτερη προσοχή στις περιοχές που επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση·

42.  προωθεί την ισχυρή συμμετοχή των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΠΜΜΜΕ) στη διαδικασία μετάβασης καθώς και στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή των περιφερειακών στρατηγικών για το περιβάλλον, δεδομένου ότι οι παράγοντες αυτοί δεν είναι μόνο καλά εδραιωμένοι στον τοπικό οικονομικό ιστό, αλλά επηρεάζονται επίσης από τις πολιτικές της Πράσινης Συμφωνίας· πιστεύει ότι είναι καίριας σημασίας να υποστηριχτούν οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες της περιβαλλοντικής μετάβασης μέσω εξατομικευμένης υποστήριξης στις διαδικασίες αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης·

43.  καλεί την Επιτροπή να συγκρίνει τα προσχέδια των σχεδίων δαπανών σε σχέση με την υψηλότερη δυνατή κλιματική φιλοδοξία·

44.  επισημαίνει την πρόταση που διατύπωσε η Επιτροπή στη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, σύμφωνα με την οποία οι πόλεις με τουλάχιστον 20 000 κατοίκους θα πρέπει να καταρτίσουν αστικά σχέδια οικολογικού προσανατολισμού για τη δημιουργία βιώσιμων και προσβάσιμων αστικών δασών, πάρκων και κήπων, αστικών αγροκτημάτων, πράσινων στεγών και πράσινων τοίχων, και δενδρόφυτων δρόμων· επαναλαμβάνει τον θετικό αντίκτυπο ενός τέτοιου μέτρου στο αστικό μικροκλίμα και την υγεία, ιδίως των ευάλωτων ομάδων· ενθαρρύνει τη δράση αυτή και ζητεί την κινητοποίηση πολιτικών, ρυθμιστικών και χρηματοδοτικών εργαλείων για την εφαρμογή της·

45.  ζητεί τη δημιουργία αποτελεσματικών περιφερειακών και διαπεριφερειακών μηχανισμών συνεργασίας στον τομέα της πρόληψης φυσικών καταστροφών, καθώς και την ικανότητα αντίδρασης, διαχείρισης και αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση καταστροφών·

46.  ζητεί η πολιτική συνοχής να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο στη στήριξη των προσπαθειών πρόληψης των κινδύνων με στόχο την προσαρμογή στις σημερινές και μελλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

47.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Επιτροπή των Περιφερειών και στα κράτη μέλη.

(1) ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 116. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0078. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0054. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0015. (6) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 320. (7) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 289. (8) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 470. (9) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 259. (10) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 281. (11) ΕΕ L 198 της 22.6.2020, σ. 13. (12) ΕΕ C 28 της 27.1.2020, σ. 40. (13) Διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και για νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου χάρτη πορείας προς την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 28). (14) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής (COM(2018)0372). (15) Άρθρο 72 β (Τροπολογία 513) της θέσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ) και να χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0287). (16) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και των Θεωρήσεων (COM(2018)0375). (17) Οδηγία 2003/96/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με την αναδιάρθρωση του κοινοτικού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 283 της 31.10.2003, σ. 51).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα (2020/2217(INI))

P9_TA(2021)0098 A9-0027/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 173 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο αφορά την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ και αναφέρεται, μεταξύ άλλων, σε δράσεις που αποσκοπούν στην καλύτερη αξιοποίηση του βιομηχανικού δυναμικού για καινοτομία και τεχνολογική ανάπτυξη,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 114 ΣΛΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2 και 16 ΣΛΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ο Χάρτης»),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση προς την Επιτροπή, της 21ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με μια στρατηγική για το λογισμικό ανοιχτού κώδικα για την περίοδο 2020-2023 (C(2020)7149),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα» (COM(2020)0066) και την τελική έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων και κυβερνήσεων με τίτλο «Προς μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων και κυβερνήσεων για το δημόσιο συμφέρον»,

–  έχοντας υπόψη την αρχική εκτίμηση επιπτώσεων της Επιτροπής, της 2ας Ιουλίου 2020, με τίτλο «Νομοθετικό πλαίσιο για τη διακυβέρνηση των κοινών ευρωπαϊκών χώρων δεδομένων»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Απριλίου 2020, με τίτλο «Έγγραφο καθοδήγησης σχετικά με την προστασία δεδομένων στις εφαρμογές που στηρίζουν την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19»(1),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2020/518 της Επιτροπής, της 8ης Απριλίου 2020, σχετικά με μια κοινή εργαλειοθήκη της Ένωσης για τη χρήση της τεχνολογίας και των δεδομένων με σκοπό την καταπολέμηση της κρίσης COVID-19 και την έξοδο από αυτή, ιδίως όσον αφορά εφαρμογές για φορητές συσκευές και τη χρήση ανωνυμοποιημένων δεδομένων κινητικότητας(2),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/1024 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για τα ανοικτά δεδομένα και την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα(3) (οδηγία για τα ανοικτά δεδομένα),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 6ης Ιουνίου 2018, για τη θέσπιση του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη για την περίοδο 2021-2027 (COM(2018)0434),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 25ης Απριλίου 2018, με τίτλο «Προς έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων» (COM(2018)0232) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2018)0125),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2018/790 της Επιτροπής, της 25ης Απριλίου 2018, για την πρόσβαση στις επιστημονικές πληροφορίες και τη διαφύλαξή τους(4),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Μαΐου 2017, με τίτλο «Ενδιάμεση επανεξέταση της εφαρμογής της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά: Μια συνδεδεμένη ψηφιακή αγορά για όλους» (COM(2017)0228) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2017)0155),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Ιανουαρίου 2017, με τίτλο «Οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής οικονομίας δεδομένων» (COM(2017)0009) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2017)0002),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Σεπτεμβρίου 2016, με τίτλο «Συνδεσιμότητα για ανταγωνιστική ψηφιακή ενιαία αγορά – Προς μια ευρωπαϊκή κοινωνία των Gigabit» (COM(2016)0587) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2016)0300),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Απριλίου 2016, με τίτλο «Ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας: Τα πλήρη οφέλη από την ψηφιακή ενιαία αγορά» (COM(2016)0180) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2016)0110),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Απριλίου 2016, με τίτλο «Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το υπολογιστικό νέφος – Ανάπτυξη μιας ανταγωνιστικής οικονομίας δεδομένων και γνώσης στην Ευρώπη» (COM(2016)0178) και τα συνοδευτικά έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2016)0106) και (SWD(2016)0107),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων)(5) (ΓΚΠΔ),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1807 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με ένα πλαίσιο για την ελεύθερη ροή των δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση(6),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της απόφασης-πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου(7) (οδηγία για την επιβολή του νόμου),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Μαΐου 2015, με τίτλο «Στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά της Ευρώπης» (COM(2015)0192) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2015)0100),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 2ας Ιουλίου 2014, με τίτλο «Προς μια ακμάζουσα οικονομία βασιζόμενη στα δεδομένα» (COM(2014)0442) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2014)0214),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2010, περί πλαισίου ανάπτυξης των Συστημάτων Ευφυών Μεταφορών στον τομέα των οδικών μεταφορών και των διεπαφών με άλλους τρόπους μεταφοράς(8) («οδηγία ITS») και τις συναφείς κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την προστασία ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες)(9),

–  έχοντας υπόψη τον κοινό ευρωπαϊκό χάρτη πορείας για την άρση των μέτρων ανάσχεσης της νόσου COVID-19, της 15ης Απριλίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση των κρατών μελών για την ανάπτυξη του υπολογιστικού νέφους επόμενης γενιάς για τις επιχειρήσεις και τον δημόσιο τομέα στην ΕΕ, της 15ης Οκτωβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης(10),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 7ης Ιουνίου 2019, σχετικά με το μέλλον μιας Ευρώπης με υψηλό βαθμό ψηφιοποίησης μετά το 2020: Τόνωση της ψηφιακής και οικονομικής ανταγωνιστικότητας σε ολόκληρη την Ένωση και της ψηφιακής συνοχής,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 16ης Ιουλίου 2020, στην υπόθεση C-311/18 (Schrems II),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Απριλίου 2020, σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της(11),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Φεβρουαρίου 2019, σχετικά με μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική για την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική(12),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 1ης Ιουνίου 2017, σχετικά με την ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας(13),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Μαρτίου 2016, με τίτλο «Προς μια ακμάζουσα οικονομία βασιζόμενη στα δεδομένα»(14),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Μαρτίου 2018, σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα συνεργατικά ευφυή συστήματα μεταφορών(15),

–  έχοντας υπόψη του ψήφισμά του, της 15ης Ιανουαρίου 2019, σχετικά με την αυτόνομη οδήγηση στις ευρωπαϊκές μεταφορές(16),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής οικονομίας δεδομένων»(17),

–  έχοντας υπόψη τα ευρήματα του ετήσιου Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας του 2020, της 11ης Ιουνίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), της 5ης Ιουνίου 2020, με τίτλο «Building back better: a sustainable, resilient recovery after COVID-19» (Καλύτερη ανοικοδόμηση: μια βιώσιμη και ανθεκτική ανάκαμψη μετά την πανδημία COVID-19),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, της Επιτροπή Νομικών Θεμάτων, της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A9-0027/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση συνεχίζει να μεταμορφώνει την οικονομία, την κοινωνία και την καθημερινή ζωή των πολιτών και ότι τα δεδομένα, τα οποία διπλασιάζονται κάθε 18 μήνες, βρίσκονται στο επίκεντρο αυτού του μετασχηματισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο όγκος των δεδομένων που αποθηκεύονται παγκοσμίως αναμένεται να αυξηθεί από 33 zettabytes (ZB) το 2018 σε 175 ZB το 2025(18)· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι διαδικασίες μόνο θα επιταχύνονται στο μέλλον·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση δεν αποτελεί μόνο οικονομική ευκαιρία, αλλά έχει επίσης σημασία για την ασφάλεια, τη γεωπολιτική ανθεκτικότητα και τη στρατηγική αυτονομία της Ένωσης·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ απαιτεί τη διαθεσιμότητα διαλειτουργικής, ευέλικτης, κλιμακώσιμης και αξιόπιστης αρχιτεκτονικής πληροφορικής, η οποία να είναι ικανή να στηρίζει τις πιο καινοτόμες εφαρμογές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) αποτελεί μια από τις στρατηγικές τεχνολογίες του 21ου αιώνα, τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο(19)· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται επίσης κατάλληλες υποδομές στην ΕΕ, και ιδίως υλισμικό υψηλής απόδοσης για τη λειτουργία εφαρμογών και την αποθήκευση δεδομένων·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δεδομένα αποτελούν βασικό πόρο για βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη, ανάπτυξη και δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τεχνολογίες που βασίζονται στα δεδομένα θα μπορούσαν να αποτελέσουν ευκαιρία για τη μείωση της έκθεσης του ανθρώπου σε επιβλαβείς και επικίνδυνες συνθήκες εργασίας και για την προώθηση της κοινωνικής προόδου, και θα μπορούσαν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στη μετάβαση σε πράσινες και κλιματικά ουδέτερες κοινωνίες και στην ενίσχυση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης και των επιχειρήσεών της·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα θα πρέπει να συνάδει με τις στρατηγικές για τις ΜΜΕ και τη βιομηχανία, δεδομένου ότι θα είναι καθοριστικής σημασίας, μεταξύ άλλων, για την επίτευξη των στόχων της βιομηχανικής πολιτικής και θα είναι επωφελής για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, βοηθώντας τις να ανταπεξέλθουν επιτυχώς στην ψηφιακή μετάβαση· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να υπάρχει χάσμα μεταξύ μεγάλων επιχειρήσεων και ΜΜΕ στις προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παροχή κινήτρων για τη χρήση δεδομένων και η αύξηση της προσβασιμότητας και διαθεσιμότητας των δεδομένων, σε συνδυασμό με την ενισχυμένη ασφάλεια δικαίου, μπορεί να προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αποκομίσουν τα οφέλη της ψηφιακής μετάβασης·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δεδομένα που παράγονται από τον δημόσιο τομέα και τους φορείς διακυβέρνησης σε εθνικό και τοπικό επίπεδο αποτελούν πόρο που μπορεί να λειτουργήσει ως ισχυρός μηχανισμός προώθησης της οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας που μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης και αναλύσεων δεδομένων, ώστε να συμβάλλει σε μια ισχυρότερη, πιο ανταγωνιστική και πιο διασυνδεδεμένη βιομηχανία·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν διάφορες πρωτοβουλίες για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών και της πολυμορφίας στις ΤΠΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το χάσμα μεταξύ των φύλων εξακολουθεί να υφίσταται σε όλους τους τομείς ψηφιακής τεχνολογίας, με την ΤΝ και την κυβερνοασφάλεια να είναι μεταξύ των τομέων με τα μεγαλύτερα χάσματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό το χάσμα μεταξύ των φύλων έχει απτό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της ΤΝ, η οποία έχει σχεδιαστεί κυρίως από άνδρες, διαιωνίζοντας με τον τρόπο αυτό και διευρύνοντας τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ανακοίνωσή της σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα, η Επιτροπή διευκρινίζει ότι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των ΤΠΕ εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύει ποσοστό μεταξύ 5 % και 9 % της παγκόσμιας χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας και άνω του 2 % των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ψηφιακός τομέας έχει σημαντικές δυνατότητες να συμβάλει στη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Επιτροπής σχετικά με την ΤΝ, του 2018, τα κέντρα δεδομένων και η μεταφορά δεδομένων θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν ποσοστό μεταξύ 3 % και 4 % της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναμένει αύξηση 28 % στην κατανάλωση των κέντρων δεδομένων από το 2018 έως το 2030(20)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ήδη το 47 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από ψηφιακές εφαρμογές οφείλονται σε εξοπλισμό των καταναλωτών, όπως υπολογιστές, smartphone, tablet και άλλα συνδεδεμένα αντικείμενα· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απαραίτητο να ελαχιστοποιηθεί το οικολογικό αποτύπωμα της ψηφιακής τεχνολογίας, και ιδίως ο όγκος των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση πρέπει να αναλάβει επείγουσα δράση για να αποκομίσει τα οφέλη των δεδομένων οικοδομώντας μια ανταγωνιστική, φιλική προς την καινοτομία, δεοντολογικά βιώσιμη, ανθρωποκεντρική, αξιόπιστη και ασφαλή κοινωνία και οικονομία δεδομένων που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα θεμελιώδη και εργασιακά δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, και έχει στόχο να αναπτύξει μια νέα, ανοιχτή και ολοκληρωμένη οικονομία της γνώσης, σε συνεργασία με το εκπαιδευτικό σύστημα και τις πολιτιστικές επιχειρήσεις, η οποία θα διασφαλίζει το δικαίωμα στην ποιοτική εκπαίδευση και την επιχειρηματικότητα, ιδίως μεταξύ των νέων γενεών, και προωθεί την κοινωνική καινοτομία και νέα επιχειρηματικά μοντέλα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδύσεις στις ικανότητες που σχετίζονται με το υπολογιστικό νέφος και τα μαζικά δεδομένα μπορούν να βοηθήσουν τις εταιρείες που δεν έχουν ακόμη ενσωματώσει την τεχνολογία να αλλάξουν τις δραστηριότητές τους· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι οι εταιρείες που θεωρείται ότι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της τεχνολογίας πρέπει να παραμένουν συνεχώς ενημερωμένες σχετικά με τις πρόσφατες καινοτομίες προκειμένου να μη χάσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγορές υπολογιστικού νέφους (δηλ. οι υποδομές, οι πλατφόρμες και το λογισμικό ως υπηρεσία – IaaS, PaaS και SaaS) χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό συγκέντρωσης της αγοράς, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσουν ανταγωνιστικό μειονέκτημα για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, τις ΜΜΕ και άλλους ευρωπαϊκούς παράγοντες στην οικονομία των δεδομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίσει ανταγωνιστικές αγορές μέσω της διαλειτουργικότητας, της φορητότητας και των ανοιχτών υποδομών, και να συνεχίσει να επαγρυπνεί για τυχόν καταχρήσεις ισχύος στην αγορά από κυρίαρχους παράγοντες·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα γεωσκόπησης της ΕΕ – Copernicus – θα πρέπει να αποτελεί παράδειγμα όσον αφορά τα κοινωνικοοικονομικά οφέλη που μπορεί να επιφέρει η ελεύθερη και ανοικτή διάθεση μεγάλων ποσοτήτων δεδομένων για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι χρήσεις των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ή/και των μικτών επιχειρηματικών δεδομένων θα πρέπει να συνάδουν με τον ΓΚΠΔ και την οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, το 46 % των Ευρωπαίων θα ήθελαν να αναλάβουν έναν πιο ενεργό ρόλο στον έλεγχο της χρήσης των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τους, συμπεριλαμβανομένων όσον αφορούν την υγεία, την κατανάλωση ενέργειας και τις αγοραστικές τους συνήθειες·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 8 παράγραφος 1 του Χάρτη και το άρθρο 16 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ ορίζουν ότι κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Χάρτης ορίζει επίσης ότι κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης, συμπεριλαμβανομένων της ελευθερίας γνώμης και της ελευθερίας λήψης ή μετάδοσης πληροφοριών και ιδεών, χωρίς την ανάμειξη δημοσίων αρχών και αδιακρίτως συνόρων·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επεξεργασία δεδομένων των εργαζομένων γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκη· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό περιπτώσεων, οι εργαζόμενοι διαδρούν με τεχνολογίες, εφαρμογές, λογισμικό, συσκευές εντοπισμού, μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή συσκευές επί οχημάτων που παρακολουθούν την υγεία τους, βιοϊατρικά δεδομένα, τις επικοινωνίες και διαδράσεις τους, καθώς και το επίπεδο δέσμευσης και συγκέντρωσής τους ή τις συμπεριφορές τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις θα πρέπει να συμμετέχουν περισσότερο στον σχεδιασμό της εν λόγω επεξεργασίας δεδομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το άρθρο 88 του ΓΚΠΔ είναι αφιερωμένο στην απασχόληση·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτοβουλίες ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων (B2B) και μεταξύ επιχειρήσεων και κυβερνήσεων (B2G) μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κίνητρα για την ανταλλαγή δεδομένων μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, δίκαιη αποζημίωση, ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και προγράμματα δημόσιας αναγνώρισης·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να επιδιωχθεί η ορθή επιβολή, ιδίως όσον αφορά τον περιορισμό του σκοπού και τις πτυχές της ελαχιστοποίησης των δεδομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστασία της ιδιωτικότητας θα πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα και δεδομένα του δημόσιου τομέα αντίστοιχα που συνάδουν με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1807 για την ελεύθερη ροή των δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα και την οδηγία περί ανοιχτών δεδομένων αντίστοιχα·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υγεία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος τομέας για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ότι καμία προσωπική πληροφορία σχετικά με την υγεία των ασθενών δεν θα πρέπει να κοινοποιείται χωρίς την πλήρη και εν επιγνώσει συναίνεσή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό στον τομέα της υγείας να διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων και να τηρούνται οι αρχές του περιορισμού και της ελαχιστοποίησης των δεδομένων·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα θα πρέπει να αποφέρει οφέλη για τον ευρωπαϊκό τομέα μεταφορών και τουρισμού και να συμβάλει στη μετάβαση προς ένα ασφαλές, βιώσιμο και αποδοτικό σύστημα μεταφορών, και παράλληλα να διασφαλίζει επαρκή διαλειτουργικότητα με άλλους τομείς·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανταλλαγή δεδομένων στον τομέα των μεταφορών έχει ως στόχο να βελτιωθεί η διαχείριση της κυκλοφορίας και, συνεπώς, η ασφάλεια, η βιωσιμότητα, η ελαχιστοποίηση των δεδομένων, και η αποδοτικότητα τόσο των επιβατικών όσο και των εμπορευματικών μεταφορών·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση έχει ήδη ξεκινήσει να λαμβάνει μέτρα για να ρυθμίσει τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιούνται και να αποθηκεύονται τα δεδομένα στον τομέα των μεταφορών, μεταξύ άλλων με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/1056 για τις ηλεκτρονικές πληροφορίες σχετικά με τις εμπορευματικές μεταφορές(21), την οδηγία (ΕΕ) 2019/1936 για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών(22), τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1239 για τη θέσπιση ευρωπαϊκού περιβάλλοντος ναυτιλιακής ενιαίας θυρίδας(23), και την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757, ώστε να ληφθεί δεόντως υπόψη το παγκόσμιο σύστημα συλλογής δεδομένων για την κατανάλωση μαζούτ από πλοία (COM(2019)0038)·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση θα πρέπει να είναι ενεργός παγκόσμιος παράγοντας στη θέσπιση κανόνων και προτύπων με βάση τις αξίες της·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τουλάχιστον το 20 % της χρηματοδότησης στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα διατεθεί για ψηφιακές υποδομές και ικανότητες, γεγονός που θα δώσει ώθηση στην ψηφιακή μετάβαση της Ένωσης και, ως εκ τούτου, θα στηρίξει την οικονομία των δεδομένων·

Γενικά

1.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα· πιστεύει ότι η στρατηγική θα αποτελέσει προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά τους, καθώς και για την πρόοδο των πανεπιστημίων, των ερευνητικών κέντρων και της εκκολαπτόμενης ΤΝ, και θα αποτελέσει ένα κρίσιμο βήμα για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας δεδομένων με βάση τα δικαιώματα και τις αξίες της ΕΕ, καθώς και για τον καθορισμό των προϋποθέσεων και την εδραίωση του ηγετικού ρόλου της Ένωσης στην οικονομία δεδομένων, η οποία θα οδηγήσει σε καλύτερες υπηρεσίες, βιώσιμη ανάπτυξη και ποιοτικές θέσεις εργασίας· θεωρεί ότι η διασφάλιση της εμπιστοσύνης στις ψηφιακές υπηρεσίες και στα ασφαλή έξυπνα προϊόντα είναι θεμελιώδους σημασίας για να αναπτυχθεί και να ανθίσει η ψηφιακή ενιαία αγορά, και θα πρέπει να βρίσκεται στον πυρήνα τόσο της δημόσιας πολιτικής όσο και των επιχειρηματικών μοντέλων·

2.  σημειώνει ότι η κρίση COVID-19 ανέδειξε τον ρόλο και την ανάγκη για υψηλής ποιότητας βάσεις δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, πληροφορίες και ανταλλαγή δεδομένων, καθώς και ελλείψεις στην υποδομή και τη διαλειτουργικότητα των λύσεων σε όλα τα κράτη μέλη· τονίζει τον αντίκτυπο του ψηφιακού μετασχηματισμού και της διαθεσιμότητας ενός ευρέος φάσματος τεχνολογιών στην οικονομία και την κοινωνία της Ένωσης· χαιρετίζει τη δέσμευση για τη δημιουργία τομεακών χώρων δεδομένων· θεωρεί ότι είναι ζωτικής σημασίας να επιταχυνθεί η δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία, μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών·

3.  υπογραμμίζει ότι η μελλοντική νομοθεσία για τα δεδομένα πρέπει να σχεδιαστεί έτσι ώστε να διευκολύνει την τεχνολογική ανάπτυξη, την καινοτομία, την πρόσβαση στα δεδομένα, τη διαλειτουργικότητα και τη διασυνοριακή φορητότητα των δεδομένων· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από την Επιτροπή να διενεργήσει αξιολόγηση και χαρτογράφηση της ισχύουσας νομοθεσίας προκειμένου να εκτιμήσει ποιες προσαρμογές και πρόσθετες απαιτήσεις χρειάζονται για τη στήριξη της κοινωνίας και της οικονομίας των δεδομένων και τη διασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού και νομικής σαφήνειας για όλους τους σχετικούς παράγοντες· καλεί την Ένωση να πρωτοστατήσει στη δημιουργία ενός διεθνούς πλαισίου για τα δεδομένα, τηρώντας παράλληλα τους διεθνείς κανόνες·

4.  ζητεί να διενεργούνται εκ των προτέρων εκτιμήσεις επιπτώσεων από την Επιτροπή σχετικά με το κατά πόσον η βασιζόμενη στα δεδομένα ψηφιακή οικονομία απαιτεί οποιεσδήποτε αλλαγές ή προσαρμογές στο ισχύον νομικό πλαίσιο για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ), προκειμένου να προωθηθεί η καινοτομία και η υιοθέτηση νέων ψηφιακών τεχνολογιών· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να αναθεωρήσει την οδηγία για τις βάσεις δεδομένων(24) και να αποσαφηνίσει την εφαρμογή της οδηγίας (ΕΕ) 2016/943 για το εμπορικό απόρρητο(25)·

5.  πιστεύει ότι η ελεύθερη ροή δεδομένων στην Ένωση πρέπει να παραμείνει η θεμελιώδης αρχή και υπογραμμίζει τον ζωτικό ρόλο της στην αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού της οικονομίας δεδομένων· επισημαίνει ότι η σημαντική αύξηση της ποσότητας των διαθέσιμων δεδομένων, κυρίως ως αποτέλεσμα έξυπνων συνδεδεμένων αντικειμένων και της ευρύτερης πρόσβασης και χρήσης δεδομένων θα μπορούσαν να επιφέρουν προκλήσεις σχετικά με την ποιότητα των δεδομένων, τις προκαταλήψεις, την προστασία και την ασφάλεια ή αθέμιτες εμπορικές συνθήκες που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν· πιστεύει ότι η επίτευξη των στόχων της στρατηγικής για τα δεδομένα δεν θα πρέπει να προκαλέσει αδικαιολόγητες στρεβλώσεις των ανταγωνιστικών αγορών εντός της Ένωσης·

6.  υπενθυμίζει ότι η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένης της διαβίβασής τους, πρέπει πάντα να συμμορφώνεται με το κεκτημένο της Ένωσης στον τομέα της προστασίας των δεδομένων, και ότι οποιαδήποτε μελλοντική τομεακή ή κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό νομοθετική πράξη πρέπει να το σέβεται·

7.  υπενθυμίζει ότι οποιεσδήποτε μελλοντικές προτάσεις που εμπεριέχουν την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα υπόκεινται στην εποπτεία των αρχών προστασίας των δεδομένων, σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η καινοτομία λαμβάνει επίσης υπόψη τον αντίκτυπο στα δικαιώματα των πολιτών· ζητεί οι πράξεις να βασίζονται στην ισχύουσα νομοθεσία και να ευθυγραμμίζονται με αυτήν, και ιδίως με τον ΓΚΠΔ·

8.  επισημαίνει ότι οι ισχύουσες οδηγίες, όπως η οδηγία ITS, δεν θα πρέπει να αποδυναμωθούν από μια γενική δέσμη κανόνων και ότι η διευκόλυνση ενός περιβάλλοντος ανταλλαγής δεδομένων θα έχει καίρια σημασία για την ΕΕ τα προσεχή έτη· καλεί την Επιτροπή συμπεριλάβει την ανταλλαγή δεδομένων, ιδίως στο πεδίο των συστημάτων έκδοσης εισιτηρίων και κρατήσεων, στην επικείμενη αναθεώρηση της οδηγίας ITS·

Αξίες και αρχές

9.  πιστεύει ότι η Ένωση πρέπει να καταβάλει προσπάθειες για την πανευρωπαϊκή διακυβέρνηση των δεδομένων και για μια ανθρωποκεντρική κοινωνία και οικονομία που θα βασίζεται στις αξίες της Ένωσης όσον αφορά την ιδιωτικότητα, τη διαφάνεια και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, δίνοντας στους πολίτες της τη δυνατότητα να λαμβάνουν ουσιαστικές αποφάσεις σχετικά με τα δεδομένα που παράγονται από αυτούς ή σχετίζονται με αυτούς·

10.  τονίζει ότι θα πρέπει τα άτομα να έχουν πλήρη έλεγχο των δεδομένων τους και να λαμβάνουν περαιτέρω βοήθεια για την επιβολή της προστασίας των δεδομένων τους και των δικαιωμάτων ιδιωτικότητάς τους όσον αφορά τα δεδομένα που παράγουν· υπογραμμίζει το δικαίωμα στη φορητότητα των δεδομένων, καθώς και τα δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων που προβλέπονται στον ΓΚΠΔ όσον αφορά την πρόσβαση, τη διόρθωση και τη διαγραφή· αναμένει μελλοντικές προτάσεις οι οποίες θα στηρίζουν την απόλαυση και την ουσιώδη άσκηση των δικαιωμάτων αυτών· τονίζει ότι, σύμφωνα με την αρχή του ΓΚΠΔ για τον περιορισμό του σκοπού, πρέπει η ελεύθερη ανταλλαγή δεδομένων να περιορίζεται σε δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα, όπως βιομηχανικά ή εμπορικά δεδομένα, ή σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που έχουν υποστεί ασφαλή, αποτελεσματική και μη αναστρέψιμη ανωνυμοποίηση, μεταξύ άλλων στην περίπτωση συνόλων μεικτών δεδομένων· τονίζει ότι πρέπει να αποκλειστεί οποιαδήποτε κατάχρηση δεδομένων, μεταξύ άλλων μέσω μαζικής παρακολούθησης·

11.  σημειώνει ότι μια καλά δομημένη κοινωνία και οικονομία δεδομένων θα πρέπει να σχεδιαστεί έτσι ώστε να ωφελεί όλους τους καταναλωτές, τους εργαζομένους, τους επιχειρηματίες, τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ, καθώς και τους ερευνητές και τις τοπικές κοινότητες, θα πρέπει να σέβεται τα εργασιακά δικαιώματα, να δημιουργεί ποιοτική απασχόληση χωρίς να υποβαθμίζει τις συνθήκες εργασίας, και να βελτιώνει την ποιότητα ζωής των πολιτών της ΕΕ, και θα πρέπει να μειώσει τα υφιστάμενα ψηφιακά κενά χωρίς να δημιουργήσει νέα, ιδίως για τις ευάλωτες ομάδες και όσους βρίσκονται σε μειονεκτική θέση όσον αφορά τις ικανότητες και την πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία·

12.  ζητεί από την Επιτροπή να ενισχύσει τη θέση των καταναλωτών, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε ορισμένες ομάδες καταναλωτών που θεωρούνται ευάλωτες· πιστεύει ότι τα βιομηχανικά δεδομένα και τα δεδομένα των πολιτών θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη καινοτόμων ψηφιακών και βιώσιμων λύσεων για προϊόντα και υπηρεσίες που θα ωφελήσουν τους Ευρωπαίους καταναλωτές·

13.  τονίζει ότι ο αυξανόμενος όγκος, η ανάπτυξη, η ανταλλαγή, η αποθήκευση και η επεξεργασία βιομηχανικών και δημόσιων δεδομένων στην Ένωση αποτελούν πηγή βιώσιμης ανάπτυξης και καινοτομίας που θα πρέπει να αξιοποιηθεί, σε συμμόρφωση με τους νόμους της Ένωσης και των κρατών μελών, όπως οι νόμοι για την προστασία των δεδομένων, τον ανταγωνισμό και τα ΔΔΙ· σημειώνει ότι τη αξία των δεδομένων αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο από την αγορά· πιστεύει ότι η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να διασφαλιστεί με την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού και μιας ανταγωνιστικής, πολυπαραγοντικής και δίκαιης οικονομίας της αγοράς, εξασφαλίζοντας παράλληλα διαλειτουργικότητα και πρόσβαση σε δεδομένα για παράγοντες όλων των μεγεθών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανισορροπίες της αγοράς·

14.  τονίζει ότι η στρατηγική για τα δεδομένα πρέπει να στηρίζει και να συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη, την Πράσινη Συμφωνία και τους στόχους της Ένωσης για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, καθώς και την ανθεκτική ανάκαμψη της οικονομίας και της κοινωνικής συνοχής της Ένωσης· επισημαίνει ότι οι ΤΠΕ μπορούν να διαδραματίσουν θετικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε πολλούς τομείς· ζητεί τη λήψη μέτρων για τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα στον τομέα των ΤΠΕ μέσω της διασφάλισης της ενεργειακής απόδοσης και της αποδοτικής χρήσης των πόρων, δεδομένης, μεταξύ άλλων, της εκθετικής αύξησης της επεξεργασίας δεδομένων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεών της, υπενθυμίζοντας εν προκειμένω τους στόχους της Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030·

Διακυβέρνηση και χώροι δεδομένων

15.  υποστηρίζει τη δημιουργία ενός πλαισίου διακυβέρνησης δεδομένων και κοινών ευρωπαϊκών χώρων δεδομένων, οι οποίοι θα πρέπει να υπόκεινται στους κανόνες της ΕΕ και να καλύπτουν τη διαφάνεια, τη διαλειτουργικότητα, την ανταλλαγή, την πρόσβαση, τη φορητότητα και την ασφάλεια των δεδομένων, με σκοπό την ενίσχυση της ροής και της επαναχρησιμοποίησης των δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα ή των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που συμμορφώνονται πλήρως με τον ΓΚΠΔ και είναι ασφαλή ανωνυμοποιημένα τόσο σε βιομηχανικά όσο και σε δημόσια περιβάλλοντα και μεταξύ και εντός συγκεκριμένων τομέων·

16.  επιμένει ότι το μοντέλο διαχείρισης δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των κοινών ευρωπαϊκών χώρων δεδομένων, πρέπει να βασίζεται σε ένα αποκεντρωμένο επιχειρησιακό περιβάλλον δεδομένων προκειμένου να υποστηριχθεί η δημιουργία και η ανάδυση διαλειτουργικών και ασφαλών οικοσυστημάτων δεδομένων· τονίζει ότι οι χώροι αυτοί θα πρέπει να αξιοποιούν το δυναμικό των υφιστάμενων και μελλοντικών χώρων δεδομένων ή συστημάτων ανταλλαγής δεδομένων, τα οποία μπορεί να οργανώνονται με κατανεμημένο ή συγκεντρωτικό τρόπο·

17.  πιστεύει ότι οι υπηρεσίες διαχείρισης δεδομένων και οι αρχιτεκτονικές δομές δεδομένων που έχουν σχεδιαστεί για την αποθήκευση, χρήση, επαναχρησιμοποίηση και επιμέλεια δεδομένων είναι κρίσιμης σημασίας στοιχεία της αλυσίδας αξίας της ευρωπαϊκής ψηφιακής οικονομίας· αναγνωρίζει ότι ένα τεράστιο ποσοστό της επεξεργασίας δεδομένων θα κινηθεί προς την επεξεργασία άκρων, π.χ. σε έξυπνα συνδεδεμένα αντικείμενα· στηρίζει την περαιτέρω υιοθέτηση αποκεντρωμένων ψηφιακών τεχνολογιών, που επιτρέπουν στα άτομα και τους οργανισμούς να διαχειρίζονται ροές δεδομένων βάσει της αυτοδιάθεσης, π.χ. τεχνολογίες κατανεμημένου καθολικού· τονίζει ότι οι δαπάνες και οι δεξιότητες που σχετίζονται με την πρόσβαση και την αποθήκευση δεδομένων καθορίζουν την ταχύτητα, το βάθος και την κλίμακα της χρήσης ψηφιακών υποδομών και προϊόντων, ιδίως για τις ΜΜΕ και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις·

18.  ζητεί τη δημιουργία μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής, η οποία θα έχει την ικανότητα να συνδράμει και να συμβουλεύει την Επιτροπή ώστε να θεσπίσει κοινές κατευθυντήριες γραμμές σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τη διακυβέρνηση των δεδομένων, προκειμένου να καταστεί πραγματικότητα η διαλειτουργικότητα και η ανταλλαγή δεδομένων στην ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει την τακτική συμμετοχή των κρατών μελών, των αρμόδιων οργανισμών και άλλων φορέων και ενδιαφερόμενων παραγόντων, όπως οι πολίτες, η κοινωνία των πολιτών και οι επιχειρήσεις, σε μια προσπάθεια βελτίωσης του πλαισίου διακυβέρνησης· τονίζει τη σημασία του συντονισμού όλων των ρυθμιστικών φορέων που εμπλέκονται στην οικονομία των δεδομένων·

19.  τονίζει ότι οι κοινοί ευρωπαϊκοί χώροι δεδομένων θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα σε κρίσιμους οικονομικούς τομείς, στον δημόσιο τομέα και σε άλλους τομείς δημόσιου συμφέροντος· υποστηρίζει τη δημιουργία περαιτέρω τέτοιων χώρων δεδομένων στο μέλλον· καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει τον κατακερματισμό στην ενιαία αγορά και τους αδικαιολόγητα αποκλίνοντες κανόνες στα κράτη μέλη, προκειμένου να διασφαλιστεί η ανάπτυξη κοινών χώρων δεδομένων στην ΕΕ·

20.  επισημαίνει ότι οι κοινοί ευρωπαϊκοί χώροι δεδομένων πρέπει να είναι προσβάσιμοι σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά, τόσο εμπορικούς όσο και μη εμπορικούς, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων και των ΜΜΕ, και να αξιοποιούν τις ευκαιρίες συνεργασίας με τις ΜΜΕ, τα ερευνητικά ιδρύματα, τη δημόσια διοίκηση και την κοινωνία των πολιτών, αυξάνοντας παράλληλα την ασφάλεια δικαίου όσον αφορά τις διαδικασίες χρήσης δεδομένων για ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς όλων των μεγεθών· θεωρεί ότι είναι κρίσιμης σημασίας να αποφευχθεί οποιοσδήποτε κίνδυνος μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης σε κοινούς ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων, καθώς και να δημιουργηθούν εργαλεία για την αντιμετώπιση πιθανών παραπτωμάτων· τονίζει τη σημασία της κυβερνοασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με τον Οργανισμό της ΕΕ για την Κυβερνοασφάλεια (ENISA) και το κέντρο ικανοτήτων κυβερνοασφάλειας της ΕΕ·

21.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν διαλειτουργικούς, τομεακούς χώρους δεδομένων που θα ακολουθούν κοινές κατευθυντήριες γραμμές, νομικές απαιτήσεις και πρωτόκολλα ανταλλαγής δεδομένων, προκειμένου να αποφεύγεται η δημιουργία στεγανών και να παρέχεται η δυνατότητα για διατομεακές καινοτομίες· τονίζει ότι η διαχείριση των τομεακών χώρων δεδομένων θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις απαιτήσεις και τις διαδικασίες που ορίζονται στην τομεακή νομοθεσία· επιμένει ότι κάθε παράγοντας που δραστηριοποιείται στην ΕΕ και επωφελείται από τους ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων πρέπει να συμμορφώνεται με την ενωσιακή νομοθεσία·

22.  ενθαρρύνει την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τους κοινούς ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης, την υιοθέτηση κοινών προτύπων και κανονισμών, και την ενθάρρυνση της δημιουργίας καλά διαμορφωμένων διεπαφών προγραμματισμού εφαρμογών (API) σε συνδυασμό με ισχυρούς μηχανισμούς ελέγχου ταυτότητας, και να εξετάσει το ενδεχόμενο χρήσης προσυμφωνημένων, σαφώς προσδιορισμένων και χρονικά οριοθετημένων περιβαλλόντων προστατευμένης εκτέλεσης (sandbox) για τη δοκιμή καινοτομιών και νέων επιχειρηματικών μοντέλων, καθώς και νέων εργαλείων διαχείρισης και επεξεργασίας δεδομένων, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα·

23.  πιστεύει ότι οι καλά διαμορφωμένες διεπαφές προγραμματισμού εφαρμογών (API) θα προσέφεραν ουσιαστική πρόσβαση σε δεδομένα και σε διαλειτουργικότητα εντός των χώρων δεδομένων και θα επέτρεπαν επίσης την αυτοματοποιημένη διαλειτουργικότητα σε πραγματικό χρόνο μεταξύ διαφόρων υπηρεσιών και εντός του δημόσιου τομέα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν περαιτέρω την πρόσβαση των ατόμων σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα δυνάμει του ΓΚΠΔ, να εξασφαλίσουν τη διαλειτουργικότητα και τη φορητότητα των δεδομένων των ψηφιακών υπηρεσιών και, ειδικότερα, να αξιοποιήσουν τις διεπαφές προγραμματισμού εφαρμογών (API) προκειμένου να παράσχουν στους χρήστες τη δυνατότητα να διασυνδέονται μεταξύ πλατφορμών και να αυξήσουν το εύρος των επιλογών για διάφορα είδη συστημάτων και υπηρεσιών·

24.  σημειώνει την ανάγκη να βοηθηθούν οι παράγοντες του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, και ιδίως οι ΜΜΕ και οι νεοφυείς επιχειρήσεις, ώστε να εντοπίσουν και να αξιοποιήσουν τα δεδομένα που παράγουν και διαθέτουν· ζητεί να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση της ευρεσιμότητας των δεδομένων για την τροφοδοσία χώρων δεδομένων, διευκολύνοντας, θεραπεύοντας, καταλογογραφώντας και διαμορφώνοντας γενικά αποδεκτές ταξινομίες και καθαρίζοντας συνήθη δεδομένα· καλεί την Επιτροπή να παράσχει καθοδήγηση, εργαλεία και χρηματοδότηση από υφιστάμενα προγράμματα ώστε να βελτιώσει την ευρεσιμότητα των μεταδεδομένων εντός των χώρων δεδομένων· επισημαίνει πρωτοβουλίες όπως η Nordic Smart Government, που έχει ως στόχο να δώσει στις ΜΜΕ τη δυνατότητα να προβαίνουν σε εθελούσια ανταλλαγή δεδομένων με αυτόματο τρόπο και σε πραγματικό χρόνο, μέσω ενός αποκεντρωμένου ψηφιακού οικοσυστήματος·

25.  υπενθυμίζει τον βασικό ρόλο των ενδιάμεσων φορέων δεδομένων ως διαρθρωτικών καταλυτικών παραγόντων για την οργάνωση των ροών δεδομένων· επικροτεί τα σχέδια της Επιτροπής για την ταξινόμηση και την πιστοποίηση των ενδιάμεσων φορέων με στόχο τη δημιουργία διαλειτουργικών και αμερόληπτων οικοσυστημάτων δεδομένων· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη διαλειτουργικότητα μέσω της ανάπτυξης ελάχιστων κριτηρίων μεταξύ των ενδιάμεσων φορέων· ζητεί από την Επιτροπή να συνεργαστεί με ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς τυποποίησης για τον εντοπισμό και την αποκατάσταση των χασμάτων στην τυποποίηση δεδομένων·

26.  υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένα προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν όσον αφορά την πρόσβαση στα δεδομένα των καταναλωτών και τον έλεγχο των δεδομένων αυτών, ιδίως ορισμένων ομάδων καταναλωτών που θεωρούνται ευάλωτες, όπως οι ανήλικοι, οι ηλικιωμένοι ή τα άτομα με αναπηρίες· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα δικαιώματα όλων των καταναλωτών γίνονται σεβαστά ανά πάσα στιγμή και ότι όλοι οι καταναλωτές μπορούν να απολαύσουν εξίσου τα πλεονεκτήματα της δημιουργίας της ενιαίας αγοράς για τα δεδομένα· υπογραμμίζει ότι, όταν η επεξεργασία δεδομένων περιλαμβάνει σύνολα μεικτών δεδομένων, τα εν λόγω σύνολα δεδομένων πρέπει να αντιμετωπίζονται σύμφωνα με την εφαρμοστέα νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων των κατευθυντήριων γραμμών της Επιτροπής σχετικά με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1807 για την ελεύθερη ροή των δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα·

27.  επισημαίνει την ανάγκη να δημιουργηθούν κοινοί ευρωπαϊκοί χώροι δεδομένων, με στόχο τη διασφάλιση της ελεύθερης ροής δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα σε διασυνοριακό και διατομεακό επίπεδο, ώστε να αυξηθούν οι ροές δεδομένων ανάμεσα στις επιχειρήσεις, την πανεπιστημιακή κοινότητα, τους συναφείς ενδιαφερόμενους φορείς και τον δημόσιο τομέα· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν πλήρως με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1807, προκειμένου να καταστεί δυνατή η αποθήκευση και η επεξεργασία των δεδομένων σε ολόκληρη την ΕΕ χωρίς αδικαιολόγητους φραγμούς και περιορισμούς·

28.  υπενθυμίζει ότι ο διαχωρισμός προσωπικών και μη προσωπικών δεδομένων, όπως βιομηχανικών δεδομένων, δεν είναι πάντα δυνατός και είναι δύσκολος και δαπανηρός, με αποτέλεσμα μεγάλες ποσότητες δεδομένων να παραμένουν επί του παρόντος αχρησιμοποίητες· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι τα σύνολα δεδομένων εντός των οποίων συνδέονται άρρηκτα διαφορετικοί τύποι δεδομένων αντιμετωπίζονται πάντα ως δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, μεταξύ άλλων και σε περίπτωση που τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα συνιστούν μικρό μόνο μέρος του συνόλου δεδομένων· ζητεί από την Επιτροπή και τις ευρωπαϊκές αρχές προστασίας δεδομένων να παράσχουν περαιτέρω καθοδήγηση σχετικά με τη νόμιμη επεξεργασία των δεδομένων και τις πρακτικές σχετικά με τη χρήση μεικτών συνόλων δεδομένων σε βιομηχανικά περιβάλλοντα, με πλήρη σεβασμό του ΓΚΠΔ και του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1807· θεωρεί ότι η χρήση της τεχνολογίας για την προστασία της ιδιωτικότητας θα πρέπει να ενθαρρυνθεί προκειμένου να αυξηθεί η ασφάλεια δικαίου για τις επιχειρήσεις, μεταξύ άλλων μέσω σαφών κατευθυντήριων γραμμών και ενός καταλόγου κριτηρίων για την αποτελεσματική ανωνυμοποίηση· τονίζει ότι ο έλεγχος των εν λόγω δεδομένων εναπόκειται πάντα στο άτομο και θα πρέπει να προστατεύεται αυτόματα· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης νομοθετικού πλαισίου και σαφούς ορισμού των οριζόντιων και διατομεακών χώρων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα παράλληλα με άλλους χώρους δεδομένων, και να αποσαφηνίσει περαιτέρω την πρόκληση των μεικτών συνόλων δεδομένων· καλεί την Επιτροπή να ενδυναμώσει τους πολίτες και τις εταιρείες μέσω, για παράδειγμα, αξιόπιστων ενδιάμεσων φορέων, όπως οι φορείς MyData, που διευκολύνουν τις μεταβιβάσεις δεδομένων με τη συναίνεση του κατόχου και παρέχουν επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες στις άδειες· τονίζει την ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης των ψηφιακών ταυτοτήτων, οι οποίες αποτελούν το βασικό θεμέλιο μιας αξιόπιστης, πολυπαραγοντικής οικονομίας δεδομένων· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να αναθεωρήσει τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 910/2014 σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά(26) και να δημοσιεύσει νομοθετική πρόταση για μια αξιόπιστη και ασφαλή ευρωπαϊκή ηλεκτρονική ταυτότητα· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να αναλύσει κατά πόσον θα πρέπει να είναι αναγκαίες για τους οργανισμούς και τα πράγματα (όπως οι αισθητήρες) οι ψηφιακές ταυτότητες για να διευκολύνουν τη διασυνοριακή χρήση των υπηρεσιών εμπιστοσύνης, οι οποίες είναι απαραίτητες για την πολυπαραγοντική οικονομία δεδομένων·

29.  επισημαίνει τις δυνατότητες να βελτιωθεί η ποιότητα της επιβολής του νόμου και να καταπολεμηθεί η μεροληψία, όπου ενδέχεται να υπάρχει, με τη συλλογή αξιόπιστων δεδομένων και τη διάθεσή τους στο κοινό, στην κοινωνία των πολιτών, και σε ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες· επισημαίνει ότι πρέπει η πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου σε δημόσια ή ιδιωτικά δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα σε χώρους δεδομένων να βασίζεται στη νομοθεσία της ΕΕ και των κρατών μελών, να περιορίζεται αυστηρά σε ό,τι είναι αναγκαίο και αναλογικό, και να συνδυάζεται με επαρκείς διασφαλίσεις· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει η χρήση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τις δημόσιες αρχές να επιτρέπεται μόνον υπό αυστηρή δημοκρατική εποπτεία και με πρόσθετες διασφαλίσεις κατά της παράνομης χρήσης τους·

30.  σημειώνει ότι οι ανταλλαγές δεδομένων μεταξύ των κρατών μελών στους τομείς της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων είναι σημαντικές για την ενίσχυση της ασφάλειας των πολιτών της ΕΕ, και ότι θα πρέπει, εν προκειμένω, να διατίθενται επαρκείς χρηματοδοτικοί πόροι· τονίζει, ωστόσο, ότι απαιτούνται ισχυρότερες διασφαλίσεις όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίον οι φορείς δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων επεξεργάζονται, χρησιμοποιούν και διαχειρίζονται πληροφορίες και δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα στους προτεινόμενους χώρους δεδομένων τους·

31.  υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προωθήσει την ανάπτυξη εννέα κοινών ευρωπαϊκών χώρων δεδομένων για τη βιομηχανία (μεταποίηση), την Πράσινη Συμφωνία, την κινητικότητα, την υγεία, τα οικονομικά, την ενέργεια, τη γεωργία, τη δημόσια διοίκηση και τις δεξιότητες· ζητεί την επείγουσα ανάπτυξή τους· υποστηρίζει τη δυνατότητα επέκτασης της έννοιας των κοινών ευρωπαϊκών χώρων δεδομένων σε άλλους τομείς·

32.  τονίζει την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε ορισμένους τομείς όπως η υγεία· συμφωνεί με την Επιτροπή ότι οι πολίτες της ΕΕ θα πρέπει να έχουν ασφαλή πρόσβαση σε ένα ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό μητρώο δεδομένων σχετικά με την υγεία τους και ότι θα πρέπει να διατηρούν τον έλεγχο των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν την υγεία τους και να μπορούν να τα κοινοποιούν με ασφάλεια σε εξουσιοδοτημένα τρίτα μέρη, ενώ η μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση θα πρέπει να απαγορεύεται, σύμφωνα με τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων· τονίζει ότι δεν θα πρέπει να επιτρέπεται σε ασφαλιστικές εταιρείες ή σε οποιονδήποτε άλλο πάροχο υπηρεσιών που έχει δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες που έχουν αποθηκευτεί σε εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας να χρησιμοποιεί δεδομένα από τις εφαρμογές αυτές για τον σκοπό της εισαγωγής διακρίσεων, μεταξύ άλλων και στην τιμολόγηση, καθώς κάτι τέτοιο θα παραβίαζε το θεμελιώδες δικαίωμα της πρόσβασης στην υγεία·

33.  υπενθυμίζει ότι η επεξεργασία ειδικών κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με το άρθρο 9 του ΓΚΠΔ απαγορεύεται καταρχήν, με ορισμένες αυστηρές εξαιρέσεις, οι οποίες αφορούν ειδικούς κανόνες επεξεργασίας και περιλαμβάνουν πάντα την υποχρέωση διενέργειας εκτίμησης επιπτώσεων ως προς την προστασία των δεδομένων· επισημαίνει τις δυνητικά καταστροφικές και μη αναστρέψιμες συνέπειες της παράνομης ή μη ασφαλούς επεξεργασίας ευαίσθητων δεδομένων για τα οικεία άτομα·

34.  επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να δημιουργηθεί ευρωπαϊκή ενιαία αγορά δεδομένων, συμπεριλαμβανομένου ενός κοινού ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων κινητικότητας και αναγνωρίζει το τεράστιο οικονομικό δυναμικό της·

35.  επισημαίνει ότι ο εν λόγω ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικός για τον τομέα των μεταφορών και της υλικοτεχνικής υποστήριξης, καθώς έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει την αποδοτικότητα της οργάνωσης και διαχείρισης των κυκλοφοριακών ροών επιβατών και εμπορευμάτων, καθώς και να βελτιώσει και να καταστήσει αποδοτικότερη τη χρήση των υποδομών και των πόρων σε ολόκληρο το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ)·

36.  υπογραμμίζει ακόμη ότι ο εν λόγω ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων θα διασφάλιζε επίσης τη βελτιωμένη προβολή της αλυσίδας εφοδιασμού, τη διαχείριση των ροών κυκλοφορίας και εμπορευμάτων σε πραγματικό χρόνο, τη διαλειτουργικότητα και την πολυτροπικότητα, καθώς και την απλούστευση και μείωση του διοικητικού φόρτου κατά μήκος του ΔΕΔ-Μ, ιδίως στα διασυνοριακά τμήματα·

37.  επισημαίνει ότι η ανταλλαγή δεδομένων θα μπορούσε να βελτιώσει την αποδοτικότητα της διαχείρισης της κυκλοφορίας και την οδική ασφάλεια για όλους τους τρόπους μεταφοράς· τονίζει τα δυνητικά οφέλη της ανταλλαγής δεδομένων, όπως η πλοήγηση σε πραγματικό χρόνο για την αποφυγή κυκλοφορικής συμφόρησης και η ειδοποίηση σε πραγματικό χρόνο σχετικά με καθυστερήσεις στις δημόσιες συγκοινωνίες, για την εξοικονόμηση επιπλέον ωρών εργασίας, τη βελτίωση της αποδοτικότητας, και την αποφυγή σημείων συμφόρησης·

38.  προτείνει στην Επιτροπή, κατά τη διαδικασία κατάρτισης ρυθμιστικού πλαισίου για την ανταλλαγή διαλειτουργικών δεδομένων στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών, να αναθεωρήσει τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 454/2011 της Επιτροπής σχετικά με την τεχνική προδιαγραφή διαλειτουργικότητας για το υποσύστημα «Τηλεπληροφορικές εφαρμογές για επιβατικές υπηρεσίες» του διευρωπαϊκού σιδηροδρομικού συστήματος(27) και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1305/2014 της Επιτροπής σχετικά με την τεχνική προδιαγραφή διαλειτουργικότητας για το υποσύστημα «Τηλεματικές εφαρμογές για εμπορευματικές μεταφορές» του σιδηροδρομικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης(28)·

39.  χαιρετίζει τη στήριξη της Επιτροπής για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για τη γεωργία· υπενθυμίζει το δυναμικό των γεωργικών δεδομένων και της εκτεταμένης πρόσβασης σε αυτά προκειμένου να αυξήσουν τη βιωσιμότητα, την ανταγωνιστικότητα και τη χρήση των πόρων σε ολόκληρη την αγροδιατροφική και δασική αλυσίδα, να συμβάλουν στην ανάπτυξη καινοτόμων και βιώσιμων τεχνικών, να βελτιώσουν την πρόσβαση των καταναλωτών σε σχετικές πληροφορίες και να μειώσουν τη σπατάλη τροφίμων και το οικολογικό αποτύπωμα του τομέα· ζητεί από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών να ενισχύσουν και να επενδύσουν στην ανάπτυξη εργαλείων συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων για τους επιμέρους τομείς της γεωργίας, καθώς και για δεδομένα σχετικά με τις εξαγωγές και εισαγωγές, μεταξύ άλλων, γεωργικών αγαθών και προϊόντων·

40.  καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τα δυνητικά οφέλη και το πεδίο εφαρμογής όσον αφορά τη δημιουργία κοινών ευρωπαϊκών χώρων δεδομένων για τους κλάδους και τους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας και για την πολιτιστική κληρονομιά· επισημαίνει ότι ο τομέας του πολιτισμού διαθέτει σημαντικό όγκο επαναχρησιμοποιήσιμων δεδομένων, τα οποία, σε συνδυασμό με άλλες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των ανοικτών πηγών δεδομένων και της ανάλυσης δεδομένων, θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα πολιτιστικά ιδρύματα·

41.  ζητεί να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για τον τουρισμό με στόχο να παρέχεται βοήθεια σε όλους τους παράγοντες του τομέα, και ιδίως στις ΜΜΕ, ώστε να επωφελούνται από τον τεράστιο όγκο δεδομένων κατά την εφαρμογή πολιτικών και την υλοποίηση έργων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, και παράλληλα να διευκολυνθεί η ανάκαμψη και να ενισχυθεί η ψηφιοποίηση·

42.  υποστηρίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να δημιουργήσει μια αυστηρά καθορισμένη προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τον αλτρουισμό των δεδομένων και να θεσπίσει σαφή ορισμό και κανόνες σχετικά με τον αλτρουισμό των δεδομένων σύμφωνα με τις αρχές της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων, και ιδίως τον περιορισμό του σκοπού, ο οποίος απαιτεί την επεξεργασία των δεδομένων για «καθορισμένους, σαφείς και νόμιμους σκοπούς»· υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία ο αλτρουισμός των δεδομένων θα πρέπει πάντα να εξαρτάται από την εν επιγνώσει συναίνεση και να μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή· υπογραμμίζει ότι τα δεδομένα που δωρίζονται στο πλαίσιο του αλτρουισμού των δεδομένων πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία για σκοπούς που εξυπηρετούν το γενικό συμφέρον, και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την επιδίωξη αποκλειστικά εμπορικών συμφερόντων·

43.  ζητεί το πλαίσιο διακυβέρνησης των δεδομένων να προωθεί την αρχή των «δεδομένων για το κοινό καλό» παράλληλα με τη διαρκή προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ·

44.  επισημαίνει ότι θα πρέπει τα άτομα να μην πιέζονται να κοινοποιήσουν τα δεδομένα τους και ότι οι αποφάσεις πρέπει να μην συνεπάγονται άμεσα οφέλη ή πλεονεκτήματα για εκείνους που επιλέγουν να επιτρέψουν τη χρήση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τους·

Πράξη για τα δεδομένα, πρόσβαση και διαλειτουργικότητα

45.  ζητεί από την Επιτροπή να παρουσιάσει μια πράξη για τα δεδομένα που θα ενθαρρύνει και θα καθιστά δυνατή μια μεγαλύτερη και δίκαιη ροή δεδομένων B2B, B2G, από κυβερνητικούς φορείς σε επιχειρήσεις (G2B) και μεταξύ κυβερνητικών φορέων (G2G) σε όλους τους τομείς·

46.  ενθαρρύνει την Επιτροπή να διευκολύνει μια νοοτροπία ανταλλαγής δεδομένων και εθελοντικά συστήματα ανταλλαγής δεδομένων, όπως η εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών, συμφωνιών δίκαιων συμβατικών προτύπων και μέτρων ασφαλείας· σημειώνει ότι η εθελοντική ανταλλαγή δεδομένων θα πρέπει να καταστεί δυνατή μέσω ενός σταθερού νομοθετικού πλαισίου που θα διασφαλίζει την εμπιστοσύνη και θα ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να διαθέτουν δεδομένα σε άλλους, ιδίως σε διασυνοριακό επίπεδο· ζητεί από την Επιτροπή να αποσαφηνίσει τα δικαιώματα χρήσης, ιδίως στο πλαίσιο της αγοράς B2B και B2G· ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει κίνητρα στις επιχειρήσεις ώστε να ανταλλάσσουν τα δεδομένα τους, είτε είναι πρωτότυπα, είτε παράγωγα είτε από κοινού παραγόμενα, ενδεχομένως μέσω ενός συστήματος ανταμοιβής και άλλων κινήτρων, με παράλληλο σεβασμό των εμπορικών απορρήτων, των ευαίσθητων δεδομένων και των ΔΔΙ· ενθαρρύνει την Επιτροπή να αναπτύξει συνεργατικές προσεγγίσεις για την ανταλλαγή δεδομένων και τυποποιημένες συμφωνίες δεδομένων προκειμένου να βελτιωθεί η προβλεψιμότητα και η αξιοπιστία· τονίζει την ανάγκη για συμβάσεις οι οποίες ορίζουν σαφώς τις υποχρεώσεις και την ευθύνη όσον αφορά την πρόσβαση, την επεξεργασία, την ανταλλαγή και την αποθήκευση δεδομένων, προκειμένου να περιοριστεί η ακατάλληλη χρήση των εν λόγω δεδομένων·

47.  επισημαίνει ότι οι ανισορροπίες της αγοράς που προκύπτουν από τη συγκέντρωση δεδομένων περιορίζουν τον ανταγωνισμό, αυξάνουν τους φραγμούς εισόδου στην αγορά και μειώνουν την ευρύτερη πρόσβαση και χρήση των δεδομένων· σημειώνει ότι οι συμβατικές συμφωνίες B2B δεν διασφαλίζουν απαραίτητα επαρκή πρόσβαση σε δεδομένα για τις ΜΜΕ, λόγω ασυμμετριών στη διαπραγματευτική ισχύ ή την εμπειρογνωμοσύνη· σημειώνει ότι υπάρχουν ειδικές περιστάσεις, όπως οι συστηματικές ανισορροπίες στις αξιακές αλυσίδες δεδομένων B2B, στις οποίες η πρόσβαση σε δεδομένα θα πρέπει να είναι υποχρεωτική, για παράδειγμα με τη χρήση καλά διαμορφωμένων API που διασφαλίζουν δίκαιη πρόσβαση σε παράγοντες όλων των μεγεθών ή με την εφαρμογή κανόνων ανταγωνισμού για την αντιμετώπιση αθέμιτων ή παράνομων πρακτικών B2B· επισημαίνει ότι τέτοιες ανισορροπίες υπάρχουν σε διάφορους τομείς·

48.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των παραγόντων όσον αφορά την πρόσβαση σε δεδομένα στων οποίων τη δημιουργία συμμετείχαν και να βελτιώσουν την ευαισθητοποίησή τους, ιδίως όσον αφορά το δικαίωμα να αποκτούν πρόσβαση σε δεδομένα, να τα μεταφέρουν, να παροτρύνουν άλλο μέρος να σταματήσει τη χρήση τους ή να τα διορθώσει ή να τα διαγράψει, προσδιορίζοντας παράλληλα τους κατόχους και οριοθετώντας τη φύση των δικαιωμάτων αυτών· καλεί την Επιτροπή να διευκρινίσει το δικαίωμα των παραγόντων να επωφελούνται από την οικονομική αξία που δημιουργείται από εφαρμογές που έχουν αναπτυχθεί με χρήση δεδομένων στων οποίων την παραγωγή συμμετείχαν·

49.  θεωρεί σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η νομική και τεχνική υποστήριξη διευκολύνεται για τις εταιρείες, ιδίως τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, όπως στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη», με σκοπό την ενίσχυση της χρήσης και της ανταλλαγής δεδομένων και τη βελτίωση της συμμόρφωσης με τον ΓΚΠΔ· θεωρεί ότι η πρόσβαση σε δεδομένα που παράγονται από κοινού θα πρέπει να παρέχεται με τρόπο που σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και στηρίζει τον θεμιτό ανταγωνισμό και τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων ακόμα και σε επίπεδο εταιρείας· τονίζει αυτά τα δικαιώματα πρόσβασης πρέπει να γίνουν τεχνικώς εφικτά και να παρέχονται μέσω τυποποιημένων επιφανειών διεπαφής·

50.  καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη, καθώς και τους φορείς τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης, να δώσουν το παράδειγμα και να θεσπίσουν υπηρεσίες σε πραγματικό χρόνο και μια πολιτική που θα βασίζεται σε δεδομένα σε πραγματικό χρόνο· τονίζει ότι η ψηφιοποίηση αποτελεί ευκαιρία για τις δημόσιες διοικήσεις να μειώσουν τον περιττό διοικητικό φόρτο και να αντιμετωπίσουν τα στεγανά στους δημόσιους φορείς και τις δημόσιες αρχές με σκοπό την αποτελεσματικότερη διαχείριση των δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα, γεγονός που θα ωφελήσει την ανάπτυξη και την παροχή δημόσιων υπηρεσιών·

51.  ζητεί περισσότερες και καλύτερες δευτερογενείς χρήσεις των ασφαλώς ανωνυμοποιημένων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και χρήση τεχνολογιών που ενισχύουν και διατηρούν την ιδιωτικότητα, ιδίως στις ανταλλαγές G2B/G2G, για την τόνωση της καινοτομίας και της έρευνας και τη βελτίωση των υπηρεσιών προς το δημόσιο συμφέρον· τονίζει την ανάγκη για εργαλεία που θα διασφαλίζουν ότι οι εν λόγω δευτερεύουσες χρήσεις συμμορφώνονται πάντα πλήρως με τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικότητας· τονίζει ότι η πρόσβαση στα δεδομένα δεν αποκλείει την ιδιωτικότητα·

52.  υπογραμμίζει ότι πρέπει η χρήση συγκεντρωτικών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από πηγές μέσων κοινωνικής δικτύωσης είτε να συμμορφώνεται με τον ΓΚΠΔ είτε τα δεδομένα να είναι όντως αμετάκλητα ανωνυμοποιημένα· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τις βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά τις τεχνικές ανωνυμοποίησης και να προωθήσει περαιτέρω την έρευνα σχετικά με την αποανωνυμοποίηση και τους τρόπους αντιμετώπισής της· καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων (ΕΣΠΔ) να επικαιροποιήσει, εν προκειμένω, τις κατευθυντήριες γραμμές του· προειδοποιεί, ωστόσο, για την εξάρτηση από την ανωνυμοποίηση ως τεχνική για την προστασία της ιδιωτικότητας, δεδομένου ότι σε ορισμένες περιπτώσεις είναι πρακτικά αδύνατο να επιτευχθεί πλήρης ανωνυμοποίηση·

53.  τονίζει τον ρόλο του δημόσιου τομέα στην προώθηση μιας καινοτόμου και ανταγωνιστικής οικονομίας δεδομένων· τονίζει, σε αυτό το πλαίσιο, την ανάγκη να αποφεύγονται οι εγκλωβισμοί των παρόχων υπηρεσιών ή οι τεχνολογικοί εγκλωβισμοί για τα δημοσίως συλλεγόμενα δεδομένα ή δεδομένα γενικού δημόσιου συμφέροντος που συλλέγονται από ιδιωτικούς φορείς· ζητεί οι διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων και τα προγράμματα χρηματοδότησης να εξασφαλίζουν δικαιώματα μεταγενέστερης πρόσβασης σε δεδομένα και απαιτήσεις διαλειτουργικότητας και φορητότητας που βασίζονται σε κοινά τεχνικά πρότυπα· υποστηρίζει τη χρήση ανοιχτών προτύπων, λογισμικού και υλισμικού ανοικτής πηγής, πλατφορμών ανοικτής πηγής και, κατά περίπτωση, ανοιχτών, καλά διαμορφωμένων API σε μια προσπάθεια επίτευξης της διαλειτουργικότητας· επισημαίνει την ανάγκη προστασίας και προώθησης της πρόσβασης των ΜΜΕ, και ειδικότερα των νεοσύστατων επιχειρήσεων, σε διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων, στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης των δημόσιων διοικήσεων για την προώθηση της δημιουργίας ενός δυναμικού και ανταγωνιστικού ευρωπαϊκού ψηφιακού τομέα·

54.  επισημαίνει ότι θα πρέπει η ανταλλαγή δεδομένων να βελτιώνει τον ανταγωνισμό και ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά δεδομένων·

55.  καλεί την Επιτροπή να καθορίσει περαιτέρω, όσον αφορά την ανταλλαγή δεδομένων B2G, τις συνθήκες, τις προϋποθέσεις και τα κίνητρα με τα οποία θα πρέπει ο ιδιωτικός τομέας να είναι υποχρεωμένος να κοινοποιήσει δεδομένα στον δημόσιο τομέα, όπως στην περίπτωση που αυτά είναι αναγκαία για την οργάνωση των δημόσιων υπηρεσιών που βασίζονται στα δεδομένα· τονίζει ότι τα υποχρεωτικά συστήματα ανταλλαγής δεδομένων B2G, για παράδειγμα σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας, θα πρέπει να έχουν σαφώς καθορισμένο πεδίο εφαρμογής και χρονοδιάγραμμα και να βασίζονται σε σαφείς κανόνες και υποχρεώσεις για την αποφυγή του αθέμιτου ανταγωνισμού·

56.  ζητεί να βελτιωθεί ο συντονισμός των κρατών μελών, ώστε να διευκολυνθεί η ανταλλαγή δεδομένων G2G και η διασυνοριακή ροή δεδομένων μεταξύ των τομέων, με διάλογο μεταξύ των κυβερνητικών φορέων και των ενδιαφερόμενων παραγόντων, με σκοπό την καθιέρωση μιας συλλογικής προσέγγισης όσον αφορά τα δεδομένα με βάση τις αρχές της ευρεσιμότητας, της προσβασιμότητας, της διαλειτουργικότητας και της δυνατότητας επαναχρησιμοποίησης· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τις ευκαιρίες επιμέλειας δεδομένων σε μεγάλη κλίμακα·

57.  υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να υλοποιήσουν πλήρως τους στόχους της οδηγίας για τα ανοιχτά δεδομένα, να βελτιώσουν την εφαρμογή της όσον αφορά την ποιότητα και τη δημοσιοποίηση δεδομένων, και να σέβονται τους στόχους της κατά τη διαπραγμάτευση της εκτελεστικής πράξης σχετικά με σύνολα δεδομένων υψηλής αξίας· ζητεί τα εν λόγω σύνολα δεδομένων να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, κατάλογο των μητρώων εταιρειών και επιχειρήσεων· υπογραμμίζει τα κοινωνιακά οφέλη που αποφέρει η προώθηση της καλύτερης πρόσβασης σε δεδομένα του δημόσιου τομέα με τρόπους που ενισχύουν τη χρηστικότητα σε ολόκληρη την Ένωση· καλεί την Επιτροπή να παράσχει καλύτερη σύνδεση μεταξύ αυτών των συνόλων δεδομένων υψηλής αξίας και της επικείμενης νομοθεσίας για τα δεδομένα και της ανάπτυξης των κοινών ευρωπαϊκών χώρων δεδομένων·

58.  τονίζει τη σημασία, τόσο για την οικονομία όσο και για την κοινωνία, της ευρείας επαναχρησιμοποίησης δεδομένων του δημόσιου τομέα, η οποία θα πρέπει να είναι, στον βαθμό του δυνατού, «σε πραγματικό χρόνο» ή τουλάχιστον επικαιροποιημένη, και εύκολη στην πρόσβαση και την επεξεργασία χάρη σε μηχαναγνώσιμους και εύχρηστους μορφότυπους· ενθαρρύνει την Επιτροπή να συντονιστεί με τα κράτη μέλη ώστε να διευκολύνει την ανταλλαγή μη ευαίσθητων συνόλων δεδομένων του δημόσιου τομέα σε μηχαναγνώσιμους μορφότυπους πέραν των απαιτήσεων της οδηγίας για τα ανοιχτά δεδομένα, είτε δωρεάν, όποτε είναι δυνατόν, είτε καλύπτοντας το κόστος, και να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με ένα κοινό μοντέλο ανταλλαγής δεδομένων σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΓΚΠΔ· ενθαρρύνει την Επιτροπή, διατηρώντας παράλληλα την ευελιξία των επικαιροποιήσεων των συνόλων δεδομένων υψηλής αξίας, να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για τα ανοιχτά δεδομένα ώστε να περιλαμβάνει επιπλέον δημόσια σύνολα δεδομένων και να εφαρμόσει την αρχή της υπονοούμενης ψηφιακής διαφάνειας των δεδομένων του δημόσιου τομέα, προκειμένου να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να δημοσιεύουν υπάρχοντα ψηφιακά ανεπεξέργαστα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο·

59.  τονίζει ότι η ταχεία ανάπτυξη σύγχρονων ψηφιακών λύσεων για τις μεταφορές και τον τουρισμό, όπως τα αυτόνομα οχήματα και τα ευφυή συστήματα μεταφορών (ITS), είναι αδύνατη χωρίς τη θέσπιση κοινών, ομοιόμορφων και διαρθρωμένων μηχαναγνώσιμων μορφοτύπων δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι οποίοι θα πρέπει να βασίζονται σε ανοιχτά πρότυπα καταγραφής·

60.  καλεί την Επιτροπή να προσδιορίσει και να δημιουργήσει ένα εθελοντικό, ανοιχτό και διαλειτουργικό μητρώο περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) δεδομένων σχετικά με την εταιρική βιωσιμότητα και τις επιδόσεις ευθύνης, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση βιώσιμων επενδύσεων και θα βελτιώσει τη διαφάνεια της βιωσιμότητας και της ευθύνης των εταιρειών, ώστε να μπορούν να αποδεικνύουν καλύτερα τα μέτρα που λαμβάνουν για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει ποια σύνολα δεδομένων είναι απαραίτητα για την οικολογική μετάβαση και υποστηρίζει, ειδικότερα, το άνοιγμα ιδιωτικών δεδομένων όταν αυτό δικαιολογείται για σκοπούς δημόσιας έρευνας·

Υποδομές

61.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, προκειμένου να ενισχυθεί η τεχνολογική κυριαρχία της Ένωσης, να προωθήσουν την έρευνα και την καινοτομία και καταβάλουν προσπάθειες για την ανάπτυξη τεχνολογιών που διευκολύνουν την ανοιχτή συνεργασία, την ανταλλαγή δεδομένων και την ανάλυση, και να επενδύσουν στην ανάπτυξη ικανοτήτων, σε έργα υψηλού αντικτύπου, στην καινοτομία και στην ανάπτυξη ψηφιακών τεχνολογιών, με ταυτόχρονο σεβασμό στην αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας·

62.  τονίζει ότι η συνεχιζόμενη κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω της πανδημίας COVID-19 έχει αποκαλύψει ελλείψεις και ευπάθειες στον ψηφιακό τομέα, τόσο σε επίπεδο Ένωσης όσο και σε επίπεδο κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το ψηφιακό χάσμα, τόσο μεταξύ και όσο και εντός των κρατών μελών, βελτιώνοντας την πρόσβαση σε ευρυζωνικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας, σε δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας και σε υπηρεσίες ΤΠΕ, μεταξύ άλλων στις πιο περιφεριακές και αγροτικές κατοικημένες περιοχές, προωθώντας έτσι τη συνοχή και την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη· επισημαίνει τον δυνητικό ρόλο της δορυφορικής συνδεσιμότητας σε άκρως απομακρυσμένες περιοχές·

63.  υπενθυμίζει ότι η επιτυχία των στρατηγικών της Ένωσης για τα δεδομένα και την ΤΝ εξαρτάται από το ευρύτερο οικοσύστημα ΤΠΕ, από τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος, από την επιτάχυνση των τεχνολογικών εξελίξεων, μεταξύ άλλων, στο διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT), την ΤΝ, την τεχνολογία κυβερνοασφάλειας, τις οπτικές ίνες, τα δίκτυα 5G και 6G, την κβαντική υπολογιστική και υπολογιστική άκρων, τη ρομποτική, τις τεχνολογίες κατανεμημένου καθολικού, συμπεριλαμβανομένης της αλυσίδας συστοιχιών, τα ψηφιακά δίδυμα, την υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, την τεχνολογία οπτικής επεξεργασίας και την ευφυή συνδεσιμότητα στην άκρη, όπως μέσω μεγάλων, ανοιχτών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για έργα που συνδυάζουν υπολογιστή άκρων και το διαδικτύο των πραγμάτων· υπογραμμίζει ότι η τεχνολογική πρόοδος που βασίζεται στην επεξεργασία δεδομένων και την διασυνδεσιμότητα ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών πρέπει να υποστηρίζεται από νομικά δεσμευτικά πρότυπα δεοντολογίας για τον μετριασμό των απειλών για την ιδιωτικότητα και την προστασία των δεδομένων·

64.  αναγνωρίζει την τρέχουσα επιτυχία της κοινής επιχείρησης για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων· πιστεύει ότι είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την ανταλλαγή πληροφοριών και δεδομένων μεταξύ επιστημόνων και ερευνητών και παραγόντων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα γενικότερα· επιδοκιμάζει την πρόταση της Επιτροπής για τη διατήρηση και προώθηση του ηγετικού ρόλου της Ευρώπης στην υπερυπολογιστική και την κβαντική υπολογιστική·

65.  επισημαίνει ότι ο ψηφιακός τομέας έχει σημαντικές δυνατότητες να συμβάλει στη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα· σημειώνει ότι εκτιμάται ότι ο τομέας ευθύνεται για περισσότερο από το 2 % των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· τονίζει ότι η συνεχιζόμενη επέκταση του τομέα πρέπει να συνοδεύεται από εστίαση στην ενεργειακή απόδοση και την αποδοτική χρήση των πόρων για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων· σημειώνει ότι οι νέες τεχνολογικές λύσεις, όπως οι ίνες (σε σύγκριση με τον χαλκό) και ο ενεργειακά αποδοτικός προγραμματισμός, παράγουν πολύ μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα· τονίζει την ανάγκη βελτίωσης της χρήσης και της κυκλικότητας των κρίσιμων πρώτων υλών, με παράλληλη μείωση και ανακύκλωση των ηλεκτρονικών αποβλήτων·

66.  τονίζει ότι τα κέντρα δεδομένων αντιπροσωπεύουν αυξανόμενο μερίδιο της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, με πιθανότητα περαιτέρω αύξησης εάν δεν αναληφθεί δράση· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να επιτύχει υψηλής ενεργειακής απόδοσης, βιώσιμα και κλιματικά ουδέτερα κέντρα δεδομένων έως το 2030· υποστηρίζει την προώθηση καινοτόμων και βέλτιστων διαθέσιμων λύσεων, την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και τις πράσινες τεχνικές αποθήκευσης δεδομένων, με ιδιαίτερη έμφαση στις συνέργειες μεταξύ τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης και χρήσης της απορριπτόμενης θερμότητας που παράγεται κατά την ψύξη των εγκαταστάσεων των κέντρων δεδομένων, με σκοπό τον μετριασμό των επιπτώσεων της λειτουργίας των κέντρων δεδομένων όσον αφορά το περιβάλλον, τους πόρους και την ενέργεια που χρησιμοποιείται· ζητεί μεγαλύτερη διαφάνεια για τους καταναλωτές όσον αφορά τις εκπομπές CO2 από την αποθήκευση και την ανταλλαγή δεδομένων·

67.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν ανταγωνιστικές αγορές, ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, και να στηρίξουν την ανάπτυξη ευρωπαϊκών υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους· επικροτεί τις πρωτοβουλίες της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας για το υπολογιστικό νέφος, όπως μια ευρωπαϊκή συμμαχία για τα βιομηχανικά δεδομένα και το υπολογιστικό νέφος και τις πρωτοβουλίες χρηματοδότησης, καθώς και το σχέδιο GAIA-X, που αποσκοπούν στην ανάπτυξη μιας ομοσπονδιακής υποδομής δεδομένων και στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος που θα επιτρέπει την κλιμακοθετησιμότητα, τη διαλειτουργικότητα και την αυτοδιάθεση των παρόχων δεδομένων ήδη από τον σχεδιασμό, προκειμένου να διασφαλίζεται η αυτοδιάθεση των οργανισμών ή των ατόμων ώστε να έχουν τον έλεγχο των δεδομένων τους· υποστηρίζει τις ανταγωνιστικές αγορές της ΕΕ στους τομείς IaaS, PaaS και SaaS, καθώς και στην ανάπτυξη ειδικών και εξειδικευμένων υπηρεσιών και εφαρμογών υπολογιστικού νέφους· ζητεί από την Επιτροπή να παραμείνει σε επαγρύπνηση όσον αφορά τυχόν καταχρήσεις ισχύος στην αγορά από κυρίαρχους παράγοντες που δραστηριοποιούνται σε ολιγοπωλιακές αγορές της Ένωσης, οι οποίες θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν τον ανταγωνισμό ή την επιλογή των καταναλωτών· τονίζει ότι οι υποδομές υπολογιστικού νέφους θα πρέπει να βασίζονται στις αρχές της εμπιστοσύνης, του ανοιχτού χαρακτήρα, της ασφάλειας, της διαλειτουργικότητας και της φορητότητας· τονίζει ότι οι αρχές της φορητότητας των δεδομένων θα πρέπει να υπερβούν, στον βαθμό που είναι αναγκαίο, τις διαφορές στις υποδομές και τις πρακτικές των παρόχων ΤΠ ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική μεταφορά των δεδομένων των χρηστών· σημειώνει ότι οι χρήστες ενδέχεται να μην έχουν την ίδια ακριβώς διαμόρφωση και υπηρεσία όταν μεταφέρουν τα δεδομένα τους από έναν πάροχο σε άλλον·

68.  καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, να επισπεύσει την ανάπτυξη ενός «εγχειριδίου κανόνων για το υπολογιστικό νέφος» που θα θεσπίζει αρχές για την παροχή ανταγωνιστικών υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους στην Ένωση, θα αποτελεί ένα στέρεο πλαίσιο για την ενίσχυση της σαφήνειας και τη διευκόλυνση της συμμόρφωσης για τις υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους, καθώς και, μεταξύ άλλων, θα υποχρεώνει τους παρόχους υπηρεσιών να αποκαλύπτουν πού υποβάλλονται σε επεξεργασία και αποθηκεύονται τα δεδομένα, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι χρήστες έχουν την κυριαρχία επί των δεδομένων τους· σημειώνει ότι αυτό το εγχειρίδιο κανόνων θα πρέπει επίσης να επιτρέπει στους χρήστες να μεταβιβάζουν απρόσκοπτα τα δεδομένα τους μέσω διαλειτουργικών επιφανειών διεπαφής σε άλλους παρόχους υπηρεσιών· πιστεύει ότι θα πρέπει να στοχεύει στην πρόληψη των τεχνολογικών εγκλωβισμών, ιδίως στις δημόσιες συμβάσεις· θεωρεί ότι η χρήση των συμφωνιών εργαστηρίου της CEN σε συγκεκριμένους τομείς, όπως οι υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους, αποτελεί τρόπο να αυξηθεί η αποδοτικότητα κατά τη δημιουργία εναρμονισμένων προτύπων· τονίζει ότι, ενώ η επιλογή παρόχου υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους εναπόκειται στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους, όταν είναι εγκατεστημένοι ή ενεργούν στην ΕΕ, πρέπει να τηρούν τους κανόνες, τις προδιαγραφές και τα πρότυπα της ΕΕ και να παρακολουθείται η συμμόρφωσή τους· σημειώνει ότι στην περίπτωση όπου ένας παράγοντας της ΕΕ χρησιμοποιεί υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους που βρίσκονται σε χώρες εκτός της ΕΕ, είναι σημαντικό να διασφαλίζεται, σε περίπτωση διαφορών, η εφαρμογή εξίσου υψηλού επιπέδου νομικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με τη διανοητική ιδιοκτησία·

69.  στηρίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής να επωφεληθεί από την επανεξέταση των οριζόντιων και κάθετων κατευθυντήριων γραμμών περί ανταγωνισμού για να θεσπίσει νέα εργαλεία για την καταπολέμηση της υπερβολικής συγκέντρωσης της αγοράς, η οποία είναι εγγενής στις αγορές δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης παρακολούθησης για τις αγορές με κίνδυνο και, όπου απαιτείται, της εκ των προτέρων ρύθμισης·

70.  τονίζει τη σημασία της εμπιστοσύνης και ενός ισχυρότερου πλαισίου κυβερνοασφάλειας για μια σταθερή οικονομία δεδομένων, πέραν της νοοτροπίας ασφάλειας για τις οντότητες που χειρίζονται μεγάλο όγκο δεδομένων· τονίζει τη σημασία των προηγμένων ψηφιακών υποδομών και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επενδύσουν από κοινού για να διασφαλίσουν την πλήρη ανάπτυξή τους· ζητεί τη στήριξη της περαιτέρω ανάπτυξης τεχνολογίας για την ασφαλή ανταλλαγή δεδομένων, όπως μέσω ασφαλούς πολυμερούς υπολογιστικής και τεχνολογίας κρυπτογράφησης· ζητεί από την Επιτροπή να παρουσιάσει λύσεις και πρότυπα σχετικά με την κυβερνοασφάλεια που θα είναι κατάλληλα για τους παράγοντες της αγοράς όλων των μεγεθών, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των ΜΜΕ· στηρίζει την κοινή και συντονισμένη προσέγγιση της εργαλειοθήκης της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια του δικτύου 5G και την ασφαλή ανάπτυξή του στην ΕΕ·

71.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει ελέγχους σχετικά με τη δυνατότητα κατάχρησης, την τρωτότητα και τη διαλειτουργικότητα των υποδομών ανταλλαγής δεδομένων· εφιστά την προσοχή στο σημαντικό και ταχέως αυξανόμενο κόστος που προκύπτει από τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο· υπενθυμίζει ότι η μεγαλύτερη συνδεσιμότητα μπορεί να αυξήσει τις απειλές και το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, καθώς και την τρομοκρατία στον κυβερνοχώρο και τον κίνδυνο φυσικών και τεχνολογικών ατυχημάτων, όπως αυτά που επηρεάζουν το εμπορικό απόρρητο· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόταση της Επιτροπής για αναθεώρηση της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1148 σχετικά με την ασφάλεια των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών(29) και ένα νέο κέντρο ικανοτήτων της ΕΕ στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, προκειμένου να βελτιωθεί η ανθεκτικότητα στον κυβερνοχώρο και να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο·

72.  τονίζει ότι η ασφαλής χρήση προϊόντων και υπηρεσιών στα ευρωπαϊκά οικοσυστήματα που τροφοδοτούνται με δεδομένα, είναι προσανατολισμένα στον καταναλωτή και στη βιομηχανία του διαδικτύου των πραγμάτων θα πρέπει να περιλαμβάνει την ασφάλεια και την προστασία της ιδιωτικότητας ήδη από τον σχεδιασμό· ενθαρρύνει τη χρήση εργαλείων για την ενίσχυση της διαφάνειας· στηρίζει τη φιλοδοξία της Επιτροπής να δημιουργήσει ένα ψηφιακό διαβατήριο προϊόντων·

73.  δίνει έμφαση στη σημασία να έχουν οι αρμόδιες αρχές εποπτείας της αγοράς την απαραίτητη εξουσία πρόσβασης στα σχετικά δεδομένα, σε πλήρη συμμόρφωση με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1020(30), όταν έχουν λόγους να πιστεύουν ότι έχουν εντοπίσει δυνητικά παράνομες πρακτικές, προκειμένου να ενισχύσουν τις δράσεις τους και να διασφαλίσουν επαρκή έλεγχο της ασφάλειας των προϊόντων· τονίζει την ανάγκη να διασφαλίζονται η ασφάλεια και η προστασία των δεδομένων στα οποία έχουν πρόσβαση οι αρχές εποπτείας·

74.  ζητεί να παρακολουθείται η εφαρμογή της νομοθεσίας για τις μεταφορές, και ειδικότερα του κανονισμού (ΕΕ) 2020/1056, της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1936 και του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1239, με γνώμονα να εξασφαλιστεί στήριξη για τις επιχειρήσεις, να προωθηθεί η ψηφιοποίηση, και να βελτιωθεί η ανταλλαγή δεδομένων από επιχειρήσεις προς διοικητικούς φορείς (B2A), B2C, B2B, B2G και G2B·

Έρευνα, δεξιότητες, ικανότητες και ΤΝ

75.  αναγνωρίζει τις δυνατότητες που προσφέρει η πρόσβαση σε δεδομένα για την επιτάχυνση της επιστημονικής έρευνας και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων· εκφράζει την ικανοποίησή του για το έργο της Επιτροπής με σκοπό να καταστήσει δυνατή την ανταλλαγή δεδομένων για την έρευνα και την εκπαίδευση· επιδοκιμάζει την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού νέφους ανοικτής επιστήμης (EOSC) ως ανοικτού, αξιόπιστου και συνενωμένου περιβάλλοντος στην Ευρώπη για την αποθήκευση, ανταλλαγή και επαναχρησιμοποίηση δεδομένων έρευνας σε διασυνοριακό επίπεδο· στηρίζει την προώθηση των ερευνητικών δεδομένων δημόσιας χρηματοδότησης σύμφωνα με την αρχή «ανοιχτά στο μέτρο του δυνατού, κλειστά στο μέτρο του αναγκαίου»· υπογραμμίζει την αξία των στρατηγικών συμφωνιών εταιρικής σχέσης μεταξύ των πανεπιστημίων, για την περαιτέρω προώθηση της συνεργασίας στους τομείς της επιστήμης των δεδομένων·

76.  υπογραμμίζει τη σημασία της επίτευξης υψηλού επιπέδου συνολικού ψηφιακού γραμματισμού και της προώθησης δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης του κοινού· τονίζει ότι το δυναμικό ανάπτυξης της Ένωσης εξαρτάται από τις ικανότητες του πληθυσμού και του εργατικού δυναμικού της· καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στη μηχανική λογισμικού, στην προσέλκυση ταλέντων στις ΤΠΕ και στην απόκτηση στοιχειωδών γνώσεων σχετικά με δεδομένα από όλους, προκειμένου να οικοδομηθεί ευρωπαϊκή τεχνογνωσία με επίκεντρο τις τεχνολογίες επόμενης γενιάς και τις τεχνολογίες αιχμής· τονίζει την ανάγκη το προσωπικό των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και της δικαστικής διοίκησης να διαθέτει επαρκείς ψηφιακές δεξιότητες, καθώς αυτές είναι ζωτικής σημασίας για την ψηφιοποίηση του δικαστικού συστήματος σε όλα τα κράτη μέλη· σημειώνει ότι η Επιτροπή έχει προτείνει φιλόδοξους στόχους για τις ψηφιακές δεξιότητες στην ΕΕ μέσω του σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση και επισημαίνει την ανάγκη να παρακολουθείται στενά η εφαρμογή, ανάπτυξη και απόδοσή του·

77.  υπογραμμίζει ότι η ανταγωνιστική πρόσβαση σε δεδομένα και η διευκόλυνση της διασυνοριακής χρήσης δεδομένων είναι υψίστης σημασίας για την ανάπτυξη της ΤΝ, η οποία βασίζεται στα υψηλής ποιότητας δεδομένα και την αυξημένη διαθεσιμότητα δεδομένων για τη δημιουργία συνόλων δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα που είναι ικανά να εκπαιδεύουν αλγορίθμους και να βελτιώνουν τις επιδόσεις τους·

78.  τονίζει ότι η εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα δεδομένα πρέπει να επιτύχει μια ισορροπία μεταξύ της προώθησης της ευρύτερης χρήσης και της ανταλλαγής δεδομένων αφενός, και της προστασίας των ΔΔΙ, του εμπορικού απορρήτου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως η της ιδιωτικότητα, αφετέρου· υπογραμμίζει ότι τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση των αλγορίθμων ΤΝ ενίοτε βασίζονται σε δομημένα δεδομένα, όπως βάσεις δεδομένων, έργα που προστατεύονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλες δημιουργίες που χαίρουν προστασίας δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και τα οποία ενδέχεται συνήθως να μην εκλαμβάνονται ως δεδομένα·

79.  επισημαίνει ότι η χρήση περιεχομένου που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για την εισαγωγή δεδομένων πρέπει να αξιολογηθεί υπό το πρίσμα των ισχυόντων κανόνων και της εξαίρεσης της «εξόρυξης κειμένων και δεδομένων» που προβλέπεται στην οδηγία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας(31), καθώς και των συναφών δικαιωμάτων στην ψηφιακή ενιαία αγορά· καλεί την Επιτροπή να παράσχει καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει δημοσίως διαθέσιμη σε όλους και με κεντρικό τρόπο η επιφύλαξη των δικαιωμάτων·

80.  δηλώνει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει περαιτέρω τις αλλαγές στα ισχύοντα νομικά πλαίσια του αστικού δικονομικού δικαίου προκειμένου να μειωθούν τα υφιστάμενα επενδυτικά εμπόδια για τους ιδιώτες επενδυτές· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να δώσει άμεση και κατάλληλη συνέχεια στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Ιουλίου 2017 σχετικά με τα κοινά ελάχιστα πρότυπα πολιτικής δικονομίας(32)·

81.  τονίζει την ανάγκη να αποτραπεί η ακούσια ενσωμάτωση κάθε είδους μεροληψίας, και ιδίως μεροληψίας λόγω φύλου, σε εφαρμογές που βασίζονται σε αλγόριθμους· ενθαρρύνει για τον σκοπό αυτό τη διαφάνεια των αλγορίθμων, των συστημάτων ΤΝ και του σχεδιασμού των εφαρμογών·

82.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ, οι πολίτες της ΕΕ έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν εξηγήσεις και να αμφισβητούν τις αποφάσεις που λαμβάνονται από αλγόριθμους με σκοπό τη μείωση της αβεβαιότητας και της αδιαφάνειας, ενώ θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ευημερία και τη διαφάνεια στον επαγγελματικό βίο·

83.  πιστεύει ότι, αν και οι ισχύουσες αρχές περί ευθύνης και οι τεχνολογικά ουδέτεροι κανόνες περί ευθύνης είναι, γενικά, κατάλληλοι για την ψηφιακή οικονομία και τις περισσότερες αναδυόμενες τεχνολογίες, υπάρχουν ωστόσο ορισμένες περιπτώσεις, όπως εκείνες που αφορούν τους διαχειριστές συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, όπου απαιτούνται νέοι ή πρόσθετοι κανόνες περί ευθύνης προκειμένου να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου και να προβλεφθεί κατάλληλο σύστημα αποζημίωσης για το θιγόμενο πρόσωπο σε περίπτωση παράνομης χρήσης δεδομένων·

84.  ζητεί από την Επιτροπή να προβεί σε ολοκληρωμένη αξιολόγηση παρόμοιων δυνητικών νομικών κενών σε σχέση με την ευθύνη για τα δεδομένα, όπως για ζημίες που προκαλούνται ή δεν προκαλούνται από τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης που οφείλονται σε ελλείψεις ή ανακρίβειες των συνόλων δεδομένων, και να αξιολογήσει πιθανές προσαρμογές των υφιστάμενων συστημάτων ευθύνης πριν από την υποβολή νέων νομοθετικών προτάσεων·

85.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τις βέλτιστες πρακτικές στην εκπαίδευση στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM), με ιδιαίτερη έμφαση στην ισότητα των φύλων, καθώς και στη συμμετοχή και την απασχόληση των γυναικών στην τεχνολογία·

86.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το διαστημικό πρόγραμμα και τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», καθώς και τους ευρωπαϊκούς κόμβους ψηφιακής καινοτομίας, που θα βοηθήσουν τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να ανταποκριθούν στις ευκαιρίες της ψηφιακής μετάβασης· υπογραμμίζει τη σημασία της χρηματοδότησης που προορίζεται για την κβαντική έρευνα στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»· υπενθυμίζει, επιπλέον, τον ρόλο που θα πρέπει να διαδραματίσει ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στη συμβολή στο ψηφιακό θεματολόγιο·

87.  ζητεί δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, ιδίως για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ, προκειμένου να υποστηριχθεί η ψηφιακή μετάβαση και να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της οικονομίας δεδομένων, καθώς και να ενσωματωθούν οι ψηφιακές τεχνολογίες και δεξιότητες· υπογραμμίζει το γεγονός ότι η επίτευξη ίσων όρων ανταγωνισμού για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ δεν περιλαμβάνει μόνο πρόσβαση σε δεδομένα αλλά προϋποθέτει επίσης την εξασφάλιση των απαραίτητων ικανοτήτων για τη διενέργεια αναλύσεων και την εξαγωγή συμπερασμάτων από αυτές τις πληροφορίες·

88.  καλεί τους κοινωνικούς εταίρους να διερευνήσουν τις δυνατότητες της ψηφιοποίησης, των δεδομένων και της ΤΝ για την αύξηση της βιώσιμης παραγωγικότητας, επιδεικνύοντας παράλληλα σεβασμό για τα δικαιώματα των εργαζομένων, βελτιώνοντας την ευημερία και την απασχολησιμότητα των εργατικών δυναμικών και επενδύοντας στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων, την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και την αναπροσαρμογή των δεξιοτήτων, τη διά βίου μάθηση και τα συστήματα ψηφιακού γραμματισμού· επισημαίνει ότι η ευαισθητοποίηση, η εκπαίδευση και η διαφάνεια γύρω από τις τεχνολογίες που βασίζονται στα δεδομένα είναι σημαντικές για να μπορούν οι πολίτες της ΕΕ να κατανοούν και να αποτελούν μέρος της δίκαιης εφαρμογής αυτών των τεχνολογιών· υπογραμμίζει ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν πού και πώς συλλέγονται, χρησιμοποιούνται, αποθηκεύονται ή ανταλλάσσονται τα δεδομένα τους· ζητεί την πρόληψη της δυσανάλογης και αδικαιολόγητης παρακολούθησης στην εργασία· θεωρεί ότι οι εθνικές συνδικαλιστικές οργανώσεις θα πρέπει να συμμετέχουν περισσότερο στην παροχή συστάσεων και κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικότητας στον χώρο εργασίας·

Παγκόσμια κανόνες

89.  πιστεύει ότι οι παγκόσμιοι κανόνες που διέπουν τη χρήση των δεδομένων είναι ανεπαρκείς· καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει συγκριτική ανάλυση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος για τα δεδομένα σε τρίτες χώρες· σημειώνει ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε ορισμένες τρίτες χώρες αντιμετωπίζουν όλο και συχνότερα αδικαιολόγητους φραγμούς και ψηφιακούς περιορισμούς· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις προσπάθειες με τρίτες χώρες που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις σε διεθνή και πολυμερή φόρουμ και σε διμερείς και εμπορικές συζητήσεις, προκειμένου να συμφωνήσουν σχετικά με νέα διεθνή δεοντολογικά και τεχνικά πρότυπα που θα διέπουν τη χρήση νέων τεχνολογιών, όπως η ΤΝ, το διαδίκτυο των πραγμάτων, τα δίκτυα 5G και 6G, τα οποία θα πρέπει να προωθούν τις αξίες, τα θεμελιώδη δικαιώματα, τις αρχές, τους κανόνες και τα πρότυπα της Ένωσης και να διασφαλίζουν ότι η αγορά της παραμένει ανταγωνιστική και ανοιχτή στον υπόλοιπο κόσμο· επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο οι διεθνείς κανόνες και τα πρότυπα να προωθούν την παγκόσμια συνεργασία με στόχο την ενίσχυση της προστασίας των δεδομένων και την καθιέρωση ασφαλών και κατάλληλων μεταφορών δεδομένων, επιδεικνύοντας παράλληλα σεβασμό στους νόμους και τα πρότυπα της ΕΕ και των κρατών μελών·

90.  επισημαίνει ότι οι μεταφορές δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε άλλες δικαιοδοσίες πρέπει να συμμορφώνονται πάντα με τις διατάξεις του ΓΚΠΔ ή της οδηγίας για την επιβολή του νόμου και του Χάρτη και να συνυπολογίζουν τις συστάσεις και τις κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ πριν από κάθε μεταφορά, και ότι οι εν λόγω μεταφορές μπορούν να πραγματοποιούνται μόνον εάν υπάρχει επαρκές επίπεδο προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

91.  ζητεί την ελεύθερη ροή δεδομένων μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών, υπό την προϋπόθεση ότι ικανοποιούνται η προστασία των δεδομένων, η ιδιωτικότητα, η ασφάλεια και άλλα σαφώς καθορισμένα, δεόντως αιτιολογημένα και αμερόληπτα συμφέροντα δημόσιας πολιτικής, όπως μέσω αποφάσεων περί επάρκειας· πιστεύει ότι η ελεύθερη ροή δεδομένων πέραν των συνόρων είναι αναγκαία για την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού της οικονομίας δεδομένων και τονίζει ότι η διατήρηση της ροής δεδομένων πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί θεμέλιο λίθο για τους στόχους της Ευρώπης· υποστηρίζει τη δυνατότητα πρόσβασης των ενδιαφερόμενων παραγόντων σε κοινούς ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων που συμμορφώνονται πλήρως με το σύνολο της σχετικής νομοθεσίας της Ένωσης· καλεί την Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, να διαπραγματευθεί νέους κανόνες για την παγκόσμια ψηφιακή οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης αδικαιολόγητων απαιτήσεων τοπικοποίησης δεδομένων· υπενθυμίζει τη σημασία της επίτευξης προόδου στις διαπραγματεύσεις για το ηλεκτρονικό εμπόριο στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και ζητεί να συμπεριληφθούν φιλόδοξα και ολοκληρωμένα κεφάλαια για το ψηφιακό εμπόριο στις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών της ΕΕ· υποστηρίζει τον ενεργό ρόλο και τη συμμετοχή της Ένωσης σε άλλα διεθνή φόρουμ διεθνούς συνεργασίας για την ψηφιοποίηση, όπως ο ΟΗΕ, ο ΟΟΣΑ, η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας και η UNESCO·

o
o   o

92.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ C 124 I της 17.4.2020, σ. 1. (2) ΕΕ L 114 της 14.4.2020, σ. 7. (3) ΕΕ L 172 της 26.6.2019, σ. 56. (4) ΕΕ L 134 της 31.5.2018, σ. 12. (5) ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1. (6) ΕΕ L 303 της 28.11.2018, σ. 59. (7) ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 89. (8) ΕΕ L 207 της 6.8.2010, σ. 1. (9) ΕΕ L 201 της 31.7.2002, σ. 37. (10) ΕΕ C 202 I της 16.6.2020, σ. 1. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0054. (12) ΕΕ C 449 της 23.12.2020, σ. 37. (13) ΕΕ C 307 της 30.8.2018, σ. 163. (14) ΕΕ C 50 της 9.2.2018, σ. 50. (15) ΕΕ C 162 της 10.5.2019, σ. 2. (16) ΕΕ C 411 της 27.11.2020, σ. 2. (17) ΕΕ C 345 της 13.10.2017, σ. 130. (18) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα, σ. 2. (19) Όπως αναφέρεται στο ψήφισμά του, της 12ης Φεβρουαρίου 2019, σχετικά με μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική για την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική. (20) Αυστριακός Οργανισμός Περιβάλλοντος και Ινστιτούτο Borderstep, τελική έκθεση μελέτης που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής τον Νοέμβριο του 2020 με τίτλο «Energy-efficient Cloud Computing Technologies and Policies for an Eco-friendly Cloud Market» (Ενεργειακώς αποδοτικές τεχνολογίες και πολιτικές υπολογιστικού νέφους για μια φιλική προς το περιβάλλον αγορά υπολογιστικού νέφους). (21) ΕΕ L 249 της 31.7.2020, σ. 33. (22) ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 1. (23) ΕΕ L 198 της 25.7.2019, σ. 64. (24) ΕΕ L 77 της 27.3.1996, σ. 20. (25) ΕΕ L 157 της 15.6.2016, σ. 1. (26) ΕΕ L 257 της 28.8.2014, σ. 73. (27) ΕΕ L 123 της 12.5.2011, σ. 11. (28) ΕΕ L 356 της 12.12.2014, σ. 438. (29) ΕΕ L 194 της 19.7.2016, σ. 1. (30) ΕΕ L 169 της 25.6.2019, σ. 1. (31) ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 92. (32) ΕΕ C 334 της 19.9.2018, σ. 39.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2402 σχετικά με τη θέσπιση γενικού πλαισίου για την τιτλοποίηση και σχετικά με τη δημιουργία ειδικού πλαισίου για απλή, διαφανή και τυποποιημένη τιτλοποίηση ώστε να διευκολυνθεί η ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19 (COM(2020)0282 – C9-0207/2020 – 2020/0151(COD))

P9_TA(2021)0099 A9-0215/2020

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2020)0282),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C9-0207/2020),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της 23ης Σεπτεμβρίου 2020(1),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 29ης Οκτωβρίου 2020(2),

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του, και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολές της 16ης Δεκεμβρίου 2020 και της 17ης Μαρτίου 2021, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0215/2020),

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 25 Μαρτίου 2021 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2021/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2402 σχετικά με τη θέσπιση γενικού πλαισίου για την τιτλοποίηση και σχετικά με τη δημιουργία ειδικού πλαισίου για απλή, διαφανή και τυποποιημένη τιτλοποίηση ώστε να διευκολυνθεί η ανάκαμψη από την κρίση της COVID-19

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, κανονισμός (ΕΕ) 2021/557.)

(1) ΕΕ C 377 της 9.11.2020, σ. 1. (2) ΕΕ C 10 της 11.1.2021, σ. 30.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 σχετικά με προσαρμογές στο πλαίσιο τιτλοποίησης με σκοπό τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 (COM(2020)0283 – C9-0208/2020 – 2020/0156(COD))

P9_TA(2021)0100 A9-0213/2020

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2020)0283),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C9‑0208/2020),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της 23ης Σεπτεμβρίου 2020(1),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 29ης Οκτωβρίου 2020(2),

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του, και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 16ης Δεκεμβρίου 2020, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0213/2020),

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 25 Μαρτίου 2021 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2021/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 σχετικά με προσαρμογές στο πλαίσιο τιτλοποίησης με σκοπό τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της κρίσης της COVID-19

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, κανονισμός (ΕΕ) 2021/558.)

(1) ΕΕ C 377 της 9.11.2020, σ. 1. (2) ΕΕ C 10 της 11.1.2021, σ. 30.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί ενωσιακού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών, της μεταφοράς, της μεσιτείας, της τεχνικής βοήθειας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης (αναδιατύπωση) (COM(2016)0616 – C8-0393/2016 – 2016/0295(COD))

P9_TA(2021)0101 A8-0390/2017

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία – αναδιατύπωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2016)0616),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 207 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C8-0393/2016),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 28ης Νοεμβρίου 2001 για μια πλέον συστηματοποιημένη χρήση της τεχνικής της αναδιατύπωσης των νομικών πράξεων(1),

–  έχοντας υπόψη την από 27 Μαρτίου 2017 επιστολή της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων προς την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 3 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 18ης Νοεμβρίου 2020, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 110 και 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου καθώς και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0390/2017),

A.  εκτιμώντας ότι, σύμφωνα με την συμβουλευτική ομάδα των νομικών υπηρεσιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, η πρόταση της Επιτροπής δεν περιέχει καμία ουσιαστική τροποποίηση πλην όσων προσδιορίζονται ως τοιαύτες στην ως άνω πρόταση και ότι, όσον αφορά την κωδικοποίηση των αμετάβλητων διατάξεων προηγούμενων πράξεων και των τροποποιήσεων αυτών, η πρόταση περιορίζεται απλώς και μόνο σε κωδικοποίηση των υφισταμένων πράξεων, χωρίς τροποποίηση της ουσίας τους·

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις της συμβουλευτικής ομάδας των νομικών υπηρεσιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής·

2.  λαμβάνει υπόψη τη δήλωση της Επιτροπής που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει εκ νέου την πρόταση, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 25 Μαρτίου 2021 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2021/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για θέσπιση ενωσιακού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών, της μεσιτείας, της τεχνικής βοήθειας, της διαμετακόμισης και της μεταφοράς ειδών διπλής χρήσης (αναδιατύπωση)

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, κανονισμός (ΕΕ) 2021/821.)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ

Δήλωση της Επιτροπής σχετικά με πρόγραμμα ανάπτυξης ικανοτήτων για τον έλεγχο των εξαγωγών των ειδών διπλής χρήσης

Η Επιτροπή αναγνωρίζει τη σημασία ενός κοινού προγράμματος ανάπτυξης ικανοτήτων και κατάρτισης για τις αρχές που είναι αρμόδιες για τη χορήγηση των αδειών και τις αρχές επιβολής του νόμου αποσκοπώντας σ’ ένα αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ. Η Επιτροπή, σε διαβούλευση με τη συντονιστική ομάδα διπλής χρήσης, αναλαμβάνει να διερευνήσει το κόστος σε ανθρώπινους και χρηματοοικονομικούς πόρους που μπορεί να συνεπάγεται ένα τέτοιο πρόγραμμα, με σκοπό να προσδιορίσει τις επιλογές για τον σχεδιασμό, τις λεπτομέρειες και την υλοποίηση ενός προγράμματος ανάπτυξης ικανοτήτων και κατάρτισης.

(1) ΕΕ C 77 της 28.3.2002, σ. 1.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2009/81/ΕΚ σε ό,τι αφορά τις συμβάσεις στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, και της οδηγίας 2009/43/ΕΚ σε ό,τι αφορά τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας (2019/2204(INI))

P9_TA(2021)0102 A9-0025/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/81/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης ορισμένων συμβάσεων έργων, προμηθειών και παροχής υπηρεσιών που συνάπτονται από αναθέτουσες αρχές ή αναθέτοντες φορείς στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας καθώς και την τροποποίηση των οδηγιών 2004/17/ΕΚ και 2004/18/ΕΚ(1) («οδηγία για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας»),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας(2) («οδηγία για τις μεταφορές»),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 30ής Νοεμβρίου 2016, με τίτλο «Εφαρμογή της οδηγίας 2009/81/ΕΚ σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, ώστε να συμμορφώνονται με το άρθρο 73 παράγραφος 2 της εν λόγω οδηγίας» (COM(2016)0762),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της 30ής Νοεμβρίου 2016 με τίτλο «Αξιολόγηση της οδηγίας 2009/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας» (COM(2016)0760),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Νοεμβρίου 2016, με τίτλο «Κατευθυντήριες γραμμές για την ανάθεση συμβάσεων μεταξύ κυβερνήσεων στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας (άρθρο 13 στοιχείο στ) της οδηγίας 2009/81/ΕΚ)» (C(2016)7727),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2018/624 της Επιτροπής, της 20ής Απριλίου 2018, σχετικά με τη διασυνοριακή πρόσβαση στην αγορά για τους υποπρομηθευτές και τις ΜΜΕ στον τομέα της άμυνας(3),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις συνεργατικές δημόσιες συμβάσεις στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας (οδηγία 2009/81/ΕΚ για τις δημόσιες συμβάσεις στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας)(4),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS) του Σεπτεμβρίου 2020 με τίτλο «Δέσμη μέτρων της ΕΕ στον τoμέα της άμυνας: οδηγίες για τις προμήθειες στον τομέα της άμυνας και τις ενδοκοινοτικές μεταφορές»,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του, καθώς και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) και το παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων, της 12ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με τη διαδικασία εξουσιοδότησης για την εκπόνηση εκθέσεων πρωτοβουλίας,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (A9-0025/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας είναι να θεσπίσει δίκαιους και διαφανείς κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας, προκειμένου να διασφαλιστεί η δυνατότητα πρόσβασης των αμυντικών εταιρειών των κρατών μελών στις αγορές αμυντικού εξοπλισμού άλλων κρατών·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία για τις μεταφορές επιδιώκει να βελτιώσει τη λειτουργία της ευρωπαϊκής αγοράς αμυντικού εξοπλισμού (ΕΑΑΕ), να προωθήσει την ολοκλήρωση της αλυσίδας εφοδιασμού της ΕΕ στον τομέα της άμυνας και να αυξήσει την ασφάλεια του εφοδιασμού, απλουστεύοντας τους κανόνες και τις διαδικασίες για τις ενδοενωσιακές μεταφορές προϊόντων που αφορούν τον τομέα της άμυνας·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αμφότερες οι οδηγίες αποσκοπούν στην προώθηση της εσωτερικής αγοράς προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΑΑΕ·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οδηγίες της δέσμης μέτρων για την άμυνα είναι απαραίτητες προκειμένου να αναπτυχθεί περαιτέρω μια κοινή ευρωπαϊκή νοοτροπία ασφάλειας και άμυνας, η οποία θα βασίζεται στις κοινές αξίες και στόχους της Ένωσης και θα λαμβάνει υπόψη τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των πολιτικών ασφάλειας και άμυνας των κρατών μελών·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση που πραγματοποίησε η Επιτροπή το 2016 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι στόχοι της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας επιτεύχθηκαν μόνο εν μέρει, δεδομένου ότι κατέστησαν μεν αρχικά δυνατή την αύξηση του ανταγωνισμού και της διαφάνειας, καθώς και τη μη διακριτική μεταχείριση στην αγορά δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ στον τομέα της άμυνας, ωστόσο, για την πλήρη επίτευξη των στόχων αυτών, απαιτείτο πολύ μεγαλύτερη πρόοδος όσον αφορά τη συνεπή χρήση της οδηγίας από τα κράτη μέλη·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μελέτη της EPRS επεσήμανε ότι η οδηγία για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας είχε ανεπαρκή αντίκτυπο στον εξευρωπαϊσμό των αλυσίδων αξίας στον τομέα της άμυνας·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση της Επιτροπής του 2016 έδειξε ότι οι διαφορές στον τρόπο μεταφοράς της οδηγίας για τις μεταφορές θέτουν σημαντικά εμπόδια στην αποτελεσματική εφαρμογή της, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα αργή ή ελλιπή εφαρμογή στα επιμέρους κράτη μέλη, γενική έλλειψη εναρμόνισης των απαιτήσεων και των διαδικασιών μεταξύ των κρατών μελών, και εξαιρετικά αποκλίνοντες όρους και περιορισμούς στις γενικές άδειες μεταφοράς (ΓΑΜ) που δημοσιεύουν τα κράτη μέλη·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, εκτός από τους γενικούς φραγμούς εισόδου στην αγορά που οφείλονται στη γεωγραφική απόσταση, στα γλωσσικά εμπόδια και στην έλλειψη γνώσεων σχετικά με τη διασυνοριακή αγορά, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) στον τομέα της άμυνας αντιμετωπίζουν και πρόσθετα διοικητικά εμπόδια, όπως για παράδειγμα επιφυλάξεις σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού, την πολυπλοκότητα των διατάξεων περί υπεργολαβίας και το υψηλό κόστος της πιστοποίησης·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΜΜΕ αντιμετωπίζουν μείζονες προκλήσεις κατά τη συμμετοχή τους σε διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας βασικός λόγος για την έλλειψη συμμετοχής των ΜΜΕ είναι η έλλειψη διασυνοριακής πρόσβασης στις αλυσίδες εφοδιασμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού στον τομέα της άμυνας έχουν σημαντική εθνική εστίαση, γεγονός που συνεπάγεται πρόσθετες προκλήσεις για τις ΜΜΕ που επιθυμούν να εισέλθουν σε αλυσίδες εφοδιασμού στον τομέα της άμυνας σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες· λαμβάνοντας, επιπλέον, υπόψη ότι οι κατασκευαστές πρωτότυπου εξοπλισμού, λόγω οικονομικών περιορισμών, συνεχίζουν να περιορίζονται στη σύναψη συμβάσεων υπεργολαβίας με ΜΜΕ με τις οποίες έχουν προϋπάρχουσα εργασιακή σχέση·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη και ολιστική αντίληψη για μια ευρωπαϊκή αγορά αμυντικού εξοπλισμού, η οποία θα συνδέει επίσημα όλες τις τρέχουσες επιμέρους συνιστώσες, όπως το ευρωπαϊκό πρόγραμμα βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας (EDIDP), η προπαρασκευαστική ενέργεια για την έρευνα στον τομέα της άμυνας (PADR), το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (ΕΤΑ), η μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία (PESCO), η κοινή θέση για τις εξαγωγές όπλων, ο κανονισμός για τα είδη διπλής χρήσης(5), οι δύο οδηγίες της δέσμης μέτρων του 2009 για την άμυνα, και μελλοντικές πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα οι κοινοί κανόνες για την ασφάλεια του εφοδιασμού·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, εάν δεν διασφαλιστεί η συνοχή των πολιτικών και δεν καταβληθούν προσπάθειες για τη διασύνδεση των διαφόρων τμημάτων πολιτικής, η ΕΕ κινδυνεύει, με τη δράση της, να ενισχύσει τις υφιστάμενες στρεβλώσεις της αγοράς και άλλες εξαιρετικά αναποτελεσματικές διαδικασίες και πολιτικές στον τομέα της άμυνας·

Βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς αμυντικών προϊόντων μέσω της καλύτερης εφαρμογής και επιβολής της δέσμης μέτρων για την άμυνα

1.  επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει τις φιλοδοξίες των οδηγιών της δέσμης μέτρων για την άμυνα, οι οποίες διατυπώθηκαν προκειμένου να προωθηθεί περαιτέρω η ολοκλήρωση της αλυσίδας εφοδιασμού της ΕΕ στον τομέα της άμυνας και να ενισχυθούν η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών, η διαφάνεια, η ίση μεταχείριση και η συνολική ανταγωνιστικότητα της αμυντικής βιομηχανίας της Ευρώπης·

2.  τονίζει ότι η αποτελεσματική εφαρμογή των οδηγιών αποτελεί ένα βήμα προς την επίτευξη της φιλοδοξίας της ΕΕ για στρατηγική αυτονομία και για μια Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση· υπογραμμίζει ότι οι οδηγίες θα μπορούσαν να καταστήσουν την αμυντική πολιτική της ΕΕ πιο συνεκτική και να προωθήσουν την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, υπό την προϋπόθεση ότι τα κράτη μέλη έχουν κοινό όραμα και κοινή στρατηγική προοπτική για τις ευρωπαϊκές αμυντικές πρωτοβουλίες·

3.  εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τον συνεχιζόμενο κατακερματισμό της εσωτερικής αγοράς αμυντικών προϊόντων της ΕΕ, ο οποίος εξακολουθεί να προκαλεί περιττές αλληλεπικαλύψεις και πολλαπλές ανεπάρκειες στις αμυντικές δαπάνες των κρατών μελών·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για ορισμένες από τις θετικές τάσεις που παρατηρήθηκαν όσον αφορά τη σταδιακή εφαρμογή της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας, και συγκεκριμένα για τον αυξανόμενο αριθμό προκηρύξεων διαγωνισμών και γνωστοποιήσεων ανάθεσης συμβάσεων που εκδίδονται από τα κράτη μέλη, καθώς και για το αυξανόμενο ποσοστό των συμβάσεων που δημοπρατούνται ανταγωνιστικά μέσω της βάσης δεδομένων Tenders Electronic Daily (TED)· τονίζει, ωστόσο, ότι ένας πολύ μεγάλος όγκος δαπανών για δημόσιες συμβάσεις εξακολουθεί να πραγματοποιείται εκτός του πλαισίου της οδηγίας και ότι ένα συντριπτικό ποσοστό συμβάσεων εξακολουθεί να ανατίθεται σε εθνικό επίπεδο· τονίζει επίσης ότι οι διαδικασίες δεν είναι εύκολα προσβάσιμες για τις ΜΜΕ·

5.  υπογραμμίζει ότι η συστηματική χρήση από τα κράτη μέλη των διατάξεων που αφορούν τις εξαιρέσεις, ιδίως εκείνων που ορίζονται στο άρθρο 346 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), θα μπορούσε να υπονομεύσει την πλήρη και ορθή εφαρμογή της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας·

6.  υπενθυμίζει τις ερμηνευτικές κατευθυντήριες γραμμές που εξέδωσε η Επιτροπή όσον αφορά τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί να γίνει επίκληση του άρθρου 346 ΣΛΕΕ στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων στον τομέα της άμυνας, οι οποίες αποσκοπούν να αποτρέψουν την πιθανή καταχρηστική επίκληση, την κατάχρηση και την παρερμηνεία της εν λόγω διάταξης από τα κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη να ακολουθήσουν απαρέγκλιτα τις ερμηνευτικές κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής και ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει τη συνεπή εφαρμογή και επιβολή τους·

7.  ζητεί να γίνεται ορθή χρήση των εξαιρέσεων και των αντισταθμιστικών οφελών κατά την απόκτηση αμυντικού εξοπλισμού, καθώς περιορίζουν τον θεμιτό ανταγωνισμό στην ευρωπαϊκή αγορά αμυντικού εξοπλισμού, και ειδικότερα να βελτιωθούν η παρακολούθηση και η επιβολή της ορθής χρήσης της εξαίρεσης για τις πωλήσεις μεταξύ των κυβερνήσεων, σύμφωνα με το έγγραφο καθοδήγησης που εξέδωσε η Επιτροπή το 2016 σχετικά με τις πωλήσεις μεταξύ κυβερνήσεων και την εφαρμογή της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από τα κράτη μέλη να υποβάλλουν με πιο ολοκληρωμένο και συστηματικό τρόπο συνεπή, ακριβή και συγκρίσιμα δεδομένα σχετικά με τη χρήση των εξαιρέσεων, προκειμένου να βελτιωθούν ο έλεγχος και η εφαρμογή των σχετικών κατευθυντήριων γραμμών της Επιτροπής· πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για την παρακολούθηση της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας των εξαιρέσεων που επικαλούνται τα κράτη μέλη κατά την ανάθεση συμβάσεων εκτός του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας, και δεν θα πρέπει να βασίζεται κυρίως στις καταγγελίες στις οποίες προβαίνουν οι επιχειρήσεις· παροτρύνει, επομένως, την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της και να λάβει τολμηρά και προορατικά μέτρα για την πρόληψη της κατάχρησης των εξαιρέσεων και να υιοθετήσει μια πιο αποφασιστική πολιτική επιβολής, διασφαλίζοντας ιδίως την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών επί παραβάσει·

8.  φρονεί ότι εξακολουθεί να υπάρχει έντονη ανάγκη εστίασης στην αποτελεσματική εφαρμογή και επιβολή της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας και θεωρεί ότι, για να συμβεί αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επικεντρωθούν στην εξασφάλιση ίσης μεταχείρισης, διαφάνειας και ανταγωνισμού, καθώς και στην πρόσβαση στις δημόσιες συμβάσεις σε αυτόν τον τομέα, η δε Επιτροπή θα πρέπει να επικεντρωθεί στην εφαρμογή κοινών προτύπων αναφοράς και στην παροχή περαιτέρω κατευθυντήριων γραμμών και πληροφοριών στα κράτη μέλη σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων που ορίζονται στην οδηγία·

9.  καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ορθά την οδηγία για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας, ζητεί δε από εκείνα που διαθέτουν μεγάλη και εδραιωμένη αμυντική βιομηχανία να δώσουν το παράδειγμα·

10.  εκτιμά ότι, προκειμένου να συνάπτονται προσανατολισμένες στην ποιότητα και ευέλικτες δημόσιες συμβάσεις, ορισμένες πτυχές της εφαρμογής της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας θα μπορούσαν να βελτιωθούν, όπως για παράδειγμα η χρήση από τα κράτη μέλη της ανοικτής διαδικασίας, των συμπράξεων καινοτομίας ή άλλων νέων διαδικασιών που προβλέπονται στην οδηγία 2014/24/ΕΕ(6), και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν την εν λόγω οδηγία με συνέπεια, στο μέτρο του δυνατού· πιστεύει, ωστόσο, ότι προς το παρόν δεν απαιτείται αναθεώρηση της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας και της οδηγίας για τις μεταφορές, δεδομένου ότι το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο θα πρέπει να είναι επαρκές, εάν εφαρμοστεί σωστά και χρησιμοποιηθεί και επιβληθεί κατάλληλα·

11.  καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να παρακολουθεί την εφαρμογή των οδηγιών, να βελτιώσει τη διαφάνειά τους και να παράσχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη, προκειμένου να διασφαλίσει τη συνεπή και πλήρη επιβολή τους και, επομένως, να επιτύχει πλήρως τους στόχους τους, δεδομένου ότι η έλλειψη αμοιβαιότητας θα μπορούσε να αποθαρρύνει τα κράτη μέλη με υψηλότερο βαθμό εφαρμογής·

12.  επισημαίνει ότι, όσον αφορά την οδηγία για τις μεταφορές, η χρήση νέων εργαλείων, συμπεριλαμβανομένων των ΓΑΜ, είναι μάλλον χαμηλή σε σύγκριση με τις ατομικές άδειες μεταφοράς (ΑΑΜ), οι οποίες επρόκειτο να αντικατασταθούν από τα νέα εργαλεία·

13.  διαπιστώνει, επιπλέον, ότι η υιοθέτηση της πιστοποίησης ήταν βραδύτερη και χαμηλότερη από την αναμενόμενη και ότι εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια στην αποτελεσματική εφαρμογή της οδηγίας για τις μεταφορές, με χαμηλά επίπεδα ενημέρωσης, ιδίως μεταξύ των ΜΜΕ, σχετικά με τα εργαλεία που διατίθενται στην οδηγία, τις ευκαιρίες που υπάρχουν στην εσωτερική αγορά και το σύστημα που χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη για τους ελέγχους των εξαγωγών τους, πέραν της έλλειψης εναρμόνισης κατά την εφαρμογή των ΓΑΜ, τα οποία λειτουργούν ως μείζονα εμπόδια για την αποτελεσματική εφαρμογή της οδηγίας·

14.  πιστεύει, ως εκ τούτου, ότι η οδηγία για τις μεταφορές έχει επιτύχει μόνο εν μέρει τους κύριους στόχους της, και ιδίως τον στόχο που συνίσταται στην εξομάλυνση της κυκλοφορίας των συναφών με τον τομέα της άμυνας προϊόντων εντός της εσωτερικής αγοράς και στην ύπαρξη μιας αποτελεσματικής εσωτερικής αγοράς, μεγαλύτερης ασφάλειας εφοδιασμού και ενισχυμένης ανταγωνιστικότητας·

15.  υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα της ύπαρξης μιας πραγματικής εσωτερικής αγοράς για τις ενδοενωσιακές μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας, στο πλαίσιο της οποίας οι εθνικές αρχές γνωρίζουν τα μεταφερόμενα προϊόντα και τον αποδέκτη τους και οι άδειες εξαγωγής και οι λοιποί περιορισμοί στις εξαγωγές επιβάλλονται στο ελάχιστο απαιτούμενο επίπεδο·

16.  σημειώνει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόοδο που έχει σημειώσει η Επιτροπή όσον αφορά τις συστάσεις της σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και τους όρους των ΓΑΜ·

17.  καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει την εφαρμογή της οδηγίας για τις μεταφορές σε μεμονωμένα κράτη μέλη εμμένοντας στην άποψη ότι οι εθνικές αρχές πρέπει να επιλύσουν τα εκκρεμή ζητήματα·

18.  ζητεί να ενισχυθούν οι επαφές και οι ανταλλαγές μεταξύ των κοινοτήτων ελέγχου των εθνικών μεταφορών σε ολόκληρη την ΕΕ, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι υφιστάμενες αποκλίσεις στις πρακτικές ελέγχου των μεταφορών και η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και να αξιολογηθεί ο καθορισμός ενιαίων εθνικών σημείων επαφής για θέματα που σχετίζονται με τις ενδοενωσιακές μεταφορές·

19.  καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν δεόντως υπόψη τις συστάσεις της Επιτροπής σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και τους όρους των ΓΑΜ και να μην επιβάλουν πρόσθετους όρους στις μεταφορές στο πλαίσιο των ΓΑΜ, οι οποίοι θα έρχονταν σε αντίθεση ή θα υπονόμευαν τους όρους που απαριθμούνται στις συστάσεις· υπογραμμίζει την ανάγκη να παρέχονται μεταφράσεις των εθνικών κανόνων για τις άδειες μεταφοράς, τουλάχιστον στην αγγλική· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει πλήρως και να συνδράμει τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη εναρμονισμένων συνολικών και ατομικών αδειών μεταφοράς για έργα στο πλαίσιο του EDIDP και του ΕΤΑ·

20.  επικροτεί τις διατάξεις της οδηγίας για τις μεταφορές που επιδιώκουν να προωθήσουν τις συνεργατικές δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας, και καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν όλες τις δυνατότητες συνεργασίας που προσφέρει η οδηγία, με γνήσιο πνεύμα αλληλεγγύης, ιδίως στο πλαίσιο του EDIDP και του μελλοντικού ΕΤΑ·

21.  καλεί την Επιτροπή να θέσει ως προτεραιότητα τη συνέχεια που θα δοθεί στις συστάσεις σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και τους όρους των ΓΑΜ, εξετάζοντας μεταξύ άλλων τη δυνατότητα να μετατραπούν οι συστάσεις σε δεσμευτικές διατάξεις, με στόχο να καταστεί η σταδιακή εναρμόνιση πρωταρχικός στόχος των επόμενων ετών·

22.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την παροχή ενημέρωσης, ιδίως σε ΜΜΕ, σχετικά με τα εργαλεία και τα οφέλη της οδηγίας για τις μεταφορές·

23.  λαμβάνει υπό σημείωση τη στρατηγική πυξίδα που αποσκοπεί στη διεξαγωγή κοινής ανάλυσης απειλών· πιστεύει ότι η δέσμη μέτρων για την άμυνα θα πρέπει να αποτελεί ένα από τα δομικά στοιχεία της που συμβάλλουν στις πολιτικές ελέγχου των εξαγωγών·

24.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την ποιότητα, τη διαφάνεια, τη συνέπεια και τη διαθεσιμότητα των δεδομένων και να εξετάσουν το ενδεχόμενο να δημιουργηθούν εξειδικευμένοι κώδικες στατιστικής ταξινόμησης, προκειμένου να διευκολυνθεί η παρακολούθηση της εφαρμογής αυτών των δύο οδηγιών και να εξασφαλιστεί ουσιαστικός έλεγχος·

25.  υπογραμμίζει ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τον αριθμό των προκηρύξεων δημόσιων συμβάσεων που δημοσιεύονται στη βάση δεδομένων TED· τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η προσβασιμότητα και χρηστικότητα της επιγραμμικής βάσης δεδομένων του μητρώου των πιστοποιημένων επιχειρήσεων στον τομέα της άμυνας (CERTIDER)· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να καθίστανται συστηματικά διαθέσιμα τα δεδομένα σχετικά με τις ενδοενωσιακές μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των ποσοτικών δεδομένων, καθώς και της κατανομής ανά κατηγορία αδειών, ώστε να λαμβάνονται καλύτερα υπόψη οι δραστηριότητες άμυνας και εξοπλισμού· σημειώνει ότι οι εν λόγω ανισότητες συμβάλλουν στην έλλειψη αξιόπιστων δεδομένων και ενδέχεται να προκαλέσουν διατάραξη της εσωτερικής αγοράς, και ότι η έλλειψη αμοιβαιότητας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για τα κράτη μέλη με υψηλότερο βαθμό εφαρμογής·

26.  καλεί την Επιτροπή να μελετήσει κατά πόσον είναι σκόπιμο να θεσπιστούν κοινά τυποποιημένα διοικητικά έντυπα, προκειμένου να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, και να αναπτύξει μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας·

27.  καλεί την Επιτροπή να επιδείξει αποφασιστικότητα όσον αφορά την εφαρμογή των οδηγιών, μεταξύ άλλων κάνοντας συχνότερη χρήση του δικαιώματός της να κινεί διαδικασίες επί παραβάσει, το οποίο κατοχυρώνεται στο άρθρο 258 ΣΛΕΕ· ζητεί από την Επιτροπή, αντί να ενεργεί αποκλειστικά μετά από καταγγελίες στις οποίες προβαίνουν οι επιχειρήσεις, να κινεί διαδικασίες επί παραβάσει·

Καταπολέμηση του κατακερματισμού της αγοράς και αύξηση της συμμετοχής των ΜΜΕ

28.  διαπιστώνει ότι οι ΜΜΕ φαίνεται να είναι λιγότερο επιτυχείς όσον αφορά την εξασφάλιση συμβάσεων δυνάμει της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας απ’ ό,τι στο πλαίσιο των εν γένει δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ· σημειώνει, επιπλέον, ότι προδήλως οι διατάξεις της οδηγίας σχετικά με την υπεργολαβία δεν έχουν χρησιμοποιηθεί σε τακτική και δομημένη βάση από τις αρχές των κρατών μελών· πιστεύει ότι ορισμένα κράτη μέλη θεωρούν τις διατάξεις αυτές περίπλοκες και δύσχρηστες, γεγονός που εξηγεί εν μέρει τον περιορισμένο αντίκτυπο της οδηγίας, και ότι, επομένως, είναι αναγκαίο οι ΜΜΕ να ενθαρρυνθούν να συμμετάσχουν σε αυτήν τη διαδικασία και οι διαδικασίες να απλοποιηθούν·

29.  επισημαίνει ότι οι διαδικασίες πιστοποίησης θεωρούνται δαπανηρές, χρονοβόρες και επαχθείς, με αποτέλεσμα να μην είναι προσβάσιμες ούτε ελκυστικές για τις ΜΜΕ·

30.  καλεί τα κράτη μέλη να ακολουθούν συστηματικά τη σύσταση της Επιτροπής για τη διασυνοριακή πρόσβαση των υποπρομηθευτών και των ΜΜΕ του τομέα της άμυνας στην αγορά, για παράδειγμα όσον αφορά τις απαιτήσεις ποιότητας των πληροφοριών, την κατανομή των συμβάσεων σε παρτίδες ή τη μείωση του διοικητικού φόρτου που προκύπτει από τη διαδικασία σύναψης συμβάσεων·

31.  εκτιμά συνεπώς ότι ο στόχος της αύξησης της συμμετοχής των ΜΜΕ έχει επιτευχθεί μόνο εν μέρει·

32.  είναι της γνώμης ότι οι διατάξεις της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας σχετικά με τον ανταγωνισμό μεταξύ των υπεργολάβων είχαν μηδενικό ή πολύ περιορισμένο αποτέλεσμα όσον αφορά τη διασυνοριακή πρόσβαση των υπεργολάβων και των ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι εσωτερικές τους διαδικασίες επιτρέπουν τη διασυνοριακή συμμετοχή των ΜΜΕ και απλοποιούν την πρόσβαση και συμμετοχή τους σε διαδικασίες υποβολής προσφορών στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας·

33.  παρατηρεί ότι ορισμένες ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στις αγορές αμυντικού εξοπλισμού ασκούν εμπόριο ειδών διπλής χρήσης, ενώ πολλές παραμένουν εξειδικευμένες ειδικά σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την άμυνα και, επομένως, εξαρτώνται ιδιαίτερα από εταιρείες του στρατιωτικού και αμυντικού κλάδου·

34.  καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει το έργο της και να εξετάσει ενδελεχώς τα αίτια για τη μη συμμετοχή των ΜΜΕ·

35.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός επικαιροποιημένου χάρτη δεδομένων για τις σχετικές ΜΜΕ, ο οποίος, ενώ θα εγγυάται την προστασία των ευαίσθητων δεδομένων και της διανοητικής ιδιοκτησίας, θα περιγράφει τις βιομηχανικές και τεχνολογικές ικανότητές τους και θα είναι προσβάσιμος στο κοινό από βασικούς αναδόχους από άλλα κράτη μέλη, προκειμένου να εντοπίζονται οι ΜΜΕ με τις σχετικές ικανότητες που απαιτούνται για συγκεκριμένα έργα, και να προτείνει άλλα αποτελεσματικά εργαλεία που θα μπορούσαν να αυξήσουν τη συμμετοχή των ΜΜΕ στη διαδικασία σύναψης δημόσιων συμβάσεων·

36.  καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ·

37.  φρονεί ότι η λήψη μέτρων από τα κράτη μέλη θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά τη διασυνοριακή πρόσβαση των ΜΜΕ και των υποπρομηθευτών του κλάδου της άμυνας στην αγορά και, ως εκ τούτου, καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις συστάσεις της Επιτροπής με όσο το δυνατόν πληρέστερο τρόπο·

38.  καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν συστηματικότερη χρήση των υφιστάμενων εργαλείων σε επίπεδο ΕΕ, όπως το δίκτυο Enterprise Europe Network, για να στηρίξουν τις διασυνοριακές δραστηριότητες των ΜΜΕ·

Δημιουργία μιας ευρωπαϊκής αγοράς αμυντικού εξοπλισμού

39.  θεωρεί ότι η αποτελεσματικότερη εφαρμογή των οδηγιών έχει καθοριστική σημασία για την επίτευξη του πρωταρχικού στόχου που συνίσταται στη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς αμυντικών προϊόντων και στη συμβολή στη δημιουργία μιας ανοικτής ΕΑΑΕ·

40.  καλεί την Επιτροπή να εργαστεί για μια σε μεγαλύτερο βαθμό υιοθέτηση του νομοθετικού πλαισίου για τις μεταφορές προϊόντων του κλάδου της άμυνας, τη βελτίωση της διαθεσιμότητας ΓΑΜ σε ολόκληρη την ΕΕ και την αντιμετώπιση της περιορισμένης εφαρμογής του συστήματος πιστοποίησης, κάτι που μπορεί να τονώσει την ανάπτυξη της ΕΑΑΕ και, ως εκ τούτου, να βελτιώσει τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς αμυντικών προϊόντων·

41.  καλεί την Επιτροπή να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις για την οικοδόμηση μεγαλύτερης εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, προκειμένου να ενισχυθεί η συνεργασία τους και να δημιουργηθεί μια πραγματική ενιαία αγορά για τα αμυντικά προϊόντα·

42.  πιστεύει ότι η αποτελεσματική εφαρμογή των οδηγιών θα ενισχύσει επίσης περαιτέρω την αποτελεσματικότητα των αμυντικών πρωτοβουλιών που δρομολογήθηκαν τα τελευταία χρόνια, ιδίως της PESCO, της συντονισμένης ετήσιας επανεξέτασης στον τομέα της άμυνας (CARD), του ΕΤΑ και του αναθεωρημένου σχεδίου ανάπτυξης δυνατοτήτων (CDP), οι οποίες μπορούν από κοινού να τονώσουν τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την προμήθεια και τη λειτουργία συνεργατικών αμυντικών ικανοτήτων· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την ΕΑΑΕ μέσω της συνεργασίας σε έργα στο πλαίσιο της PESCO και του ΕΤΑ· σημειώνει στο πλαίσιο αυτό, ότι τα διδάγματα που έχουν αντληθεί και οι βέλτιστες πρακτικές που έχουν προκύψει μέχρι σήμερα από την εφαρμογή της δέσμης μέτρων για την άμυνα θα πρέπει να ανταλλάσσονται μεταξύ των κρατών μελών προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι διαφορές στο επίπεδο εφαρμογής τους·

43.  υπογραμμίζει ότι, μια πιο συνεκτική ερμηνεία και συνεπής εφαρμογή της κοινής θέσης της ΕΕ για τις εξαγωγές όπλων, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τα οκτώ κριτήρια της ΕΕ για τις εξαγωγές όπλων, είναι απαραίτητη προκειμένου να περιοριστεί ο κατακερματισμός της εσωτερικής αμυντικής αγοράς της ΕΕ και να ενισχυθεί η συνοχή της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ· ζητεί να ληφθούν μέτρα για να καλυφθούν τυχόν κενά μεταξύ της οδηγίας για τις μεταφορές, της κοινής θέσης και του κανονισμού για τα είδη διπλής χρήσης·

44.  καλεί τα κράτη μέλη να επιδείξουν πολιτική βούληση ώστε να ενισχυθούν οι ενδοενωσιακές αγορές αμυντικού εξοπλισμού και η συνεργασία στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης, και να αξιοποιήσουν τις δράσεις έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της κοινής άμυνας προκειμένου να τονωθεί η διαλειτουργικότητα των ενόπλων δυνάμεών τους·

45.  ζητεί να καταβληθούν νέες προσπάθειες για να καλυφθούν τα επίμονα κενά και να αντιμετωπιστούν οι συνεχόμενες καθυστερήσεις όσον αφορά την τεχνολογία και την καινοτομία στην ΕΒΒΑΤ, προκειμένου να μειωθεί η αυξανόμενη εξάρτηση της Ευρώπης από εισαγωγές στον τομέα της άμυνας· τονίζει ότι, προκειμένου να οικοδομηθούν μια αξιόπιστη και ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αγορά αμυντικού εξοπλισμού και ένας αποτελεσματικός αμυντικός τομέας, η Επιτροπή πρέπει να παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για το καθεστώς ασφάλειας του εφοδιασμού σε επίπεδο ΕΕ·

46.  τονίζει ότι η συνεργασία ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου στον τομέα της άμυνας δεν καλύπτεται από τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας, και συνιστά να διενεργηθεί κατάλληλη ανάλυση σχετικά με τον αντίκτυπο που θα έχει το Brexit στην αγορά αμυντικού εξοπλισμού της ΕΕ·

47.  εκτιμά ότι, μετά την έγκριση των δύο οδηγιών, η ΕΑΑΕ έχει υποστεί πολλές αλλαγές· καλεί την Επιτροπή να αναλύσει την αποτελεσματικότητα των διαθέσιμων εργαλείων υπό το πρίσμα αυτών των αλλαγών·

o
o   o

48.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 216 της 20.8.2009, σ. 76. (2) ΕΕ L 146 της 10.6.2009, σ. 1. (3) ΕΕ L 102 της 23.4.2018, σ. 87. (4) ΕΕ C 157 της 8.5.2019, σ. 1. (5) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 428/2009 του Συμβουλίου, της 5ης Μαΐου 2009, περί κοινοτικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών, της μεταφοράς, της μεσιτείας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης (ΕΕ L 134 της 29.5.2009, σ. 1). (6) ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092, μηχανισμός αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου (2021/2582(RSP))

P9_TA(2021)0103 B9-0208/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 2, το άρθρο 3 παράγραφος 1, το άρθρο 3 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο, το άρθρο 4 παράγραφος 3 και το άρθρο 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 13, το άρθρο 14 παράγραφος 1, το άρθρο 16 παράγραφος 1, το άρθρο 17 παράγραφος 1, το άρθρο 17 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο και το άρθρο 17 παράγραφος 8 ΣΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) που αφορούν τον σεβασμό, την προστασία και την προαγωγή της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση, μεταξύ άλλων τα άρθρα 234, 265, 310, 317 και 319,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία-πλαίσιο της 20ής Νοεμβρίου 2010 για τις σχέσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής(1),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης(2),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020 (COM(2020)0580),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027, τη διοργανική συμφωνία, το μέσο ανάκαμψης της ΕΕ και τον κανονισμό για το κράτος δικαίου(3),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 21ης Ιουλίου 2020,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 23ης Ιουλίου 2020, σχετικά με τα συμπεράσματα της έκτακτης συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 17-21 Ιουλίου 2020(4),

–  έχοντας υπόψη την ομιλία της Προέδρου της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σχετικά με τα συμπεράσματα της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 10-11 Δεκεμβρίου 2020(5),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2223 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Δεκεμβρίου 2020, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 όσον αφορά τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και την αποτελεσματικότητα των ερευνών της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης(6), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 17 Ιανουαρίου 2021,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες, οι οποίες κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητος για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης («κανονισμός για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου») τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021 και εφαρμόζεται έκτοτε·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 1 ΣΕΕ, η Επιτροπή μεριμνά για την εφαρμογή των Συνθηκών καθώς και των μέτρων που θεσπίζονται βάσει αυτών από τα θεσμικά όργανα·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 234 ΣΛΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει δικαίωμα να ψηφίσει επί πρότασης μομφής της Επιτροπής·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 319 ΣΛΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά από σύσταση του Συμβουλίου, απαλλάσσει την Επιτροπή όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου προσδιορίζει σαφώς τη δυνατότητα εφαρμογής, τον σκοπό και το πεδίο εφαρμογής του·

1.  επαναλαμβάνει τις θέσεις του όπως ορίζονται στο ψήφισμά του της 17ης Δεκεμβρίου 2020· τονίζει ότι ο κανονισμός για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου έχει τεθεί σε ισχύ και είναι δεσμευτικός στο σύνολό του για όλες τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και τις πιστώσεις πληρωμών σε όλα τα κράτη μέλη και για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ· υπογραμμίζει τη σημασία της άμεσης εφαρμογής του κανονισμού από την 1η Ιανουαρίου 2021, ιδίως στο πλαίσιο της εκταμίευσης των κονδυλίων NextGenerationEU που θα πραγματοποιηθεί σε πρώιμο στάδιο του κύκλου του προϋπολογισμού·

2.  σημειώνει ότι οι παραβάσεις που σημειώθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του κανονισμού μπορούν επίσης να οδηγήσουν στην έγκριση μέτρων δυνάμει του κανονισμού, εφόσον εξακολουθούν να υφίστανται και να επηρεάζουν ή απειλούν σοβαρά να επηρεάσουν τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης ή την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης κατά τρόπο επαρκώς άμεσο·

3.  υπογραμμίζει τη σημασία της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης και τη σημασία του σεβασμού στο κράτος δικαίου· τονίζει τη σαφή σύνδεση μεταξύ του σεβασμού στο κράτος δικαίου και της αποτελεσματικής εκτέλεσης του προϋπολογισμού της Ένωσης σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης·

4.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 2 του κανονισμού για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου, «ως κράτος δικαίου νοείται η αξία της Ένωσης που κατοχυρώνεται στο άρθρο 2 ΣΕΕ» και «περιλαμβάνει τις αρχές της νομιμότητας, που υποδηλώνει διαφανή, υποκείμενη σε λογοδοσία, δημοκρατική και πλουραλιστική νομοθετική διαδικασία· ασφάλεια δικαίου· απαγόρευση της αυθαίρετης άσκησης εκτελεστικών εξουσιών· αποτελεσματική δικαστική προστασία, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, από ανεξάρτητα και αμερόληπτα δικαστήρια, και όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα· διάκριση των εξουσιών· απαγόρευση των διακρίσεων και ισότητα ενώπιον του νόμου»· υπενθυμίζει, επιπλέον, ότι «το κράτος δικαίου νοείται σε σχέση με τις άλλες αξίες και αρχές της Ένωσης που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ»·

5.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου, «η Επιτροπή επαληθεύει αν έχει τηρηθεί το εφαρμοστέο δίκαιο και, εφόσον απαιτείται, λαμβάνει όλα τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης, σύμφωνα με τους τομεακούς και δημοσιονομικούς κανόνες»·

6.  υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή «ασκεί τα καθήκοντά της με πλήρη ανεξαρτησία» και τα μέλη της «δεν επιζητούν ούτε δέχονται υποδείξεις από κυβερνήσεις» σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 3 ΣΕΕ και το άρθρο 245 ΣΛΕΕ· υπενθυμίζει περαιτέρω ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 8 ΣΕΕ, «η Επιτροπή ευθύνεται έναντι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου»·

7.  πιστεύει ότι η κατάσταση όσον αφορά τον σεβασμό των αρχών του κράτους δικαίου σε ορισμένα κράτη μέλη χρήζει άμεσης εξέτασης· παροτρύνει την Επιτροπή να κάνει πλήρη χρήση των εξουσιών έρευνας που διαθέτει για κάθε περίπτωση πιθανής παραβίασης των αρχών του κράτους δικαίου από κράτος μέλος, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει ή απειλεί σοβαρά να επηρεάσει τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης κατά τρόπο επαρκώς άμεσο·

8.  υπενθυμίζει ότι ο αναθεωρημένος κανονισμός για την OLAF καθιερώνει συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και ενισχύει τα μέσα της OLAF για τη διεξαγωγή των δικών της ερευνών, ιδίως με την ενίσχυση των κανόνων για τις υπηρεσίες συντονισμού για την καταπολέμηση της απάτης στα κράτη μέλη και για τη συνεργασία μεταξύ της OLAF και των εθνικών αρμόδιων αρχών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από μια έρευνα·

9.  τονίζει ότι η Επιτροπή υποχρεούται να ενημερώνει αμελλητί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για κάθε κοινοποίηση που αποστέλλεται στα κράτη μέλη σε περίπτωση που έχει βάσιμους λόγους να θεωρεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την έγκριση μέτρων που ορίζονται στον κανονισμό· επισημαίνει με απογοήτευση την απουσία γραπτής κοινοποίησης προς τα κράτη μέλη από την έναρξη ισχύος του κανονισμού, παρά τις πολλές ανησυχίες σχετικά με τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου που εντοπίστηκαν στην έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου, οι οποίες έχουν αντίκτυπο στη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης και δεν έχουν αντιμετωπιστεί από τα κράτη μέλη· σημειώνει ότι οι άλλες διαδικασίες που προβλέπονται στη νομοθεσία της Ένωσης δεν επιτρέπουν στην Επιτροπή να προστατεύει αποτελεσματικότερα τον προϋπολογισμό της Ένωσης·

10.  καλεί την Επιτροπή να ενημερώνει τακτικά το Κοινοβούλιο σχετικά με όλες τις εν εξελίξει έρευνες για παραβιάσεις των αρχών του κράτους δικαίου που θα μπορούσαν να επηρεάσουν ή απειλούν σοβαρά να επηρεάσουν τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης κατά τρόπο επαρκώς άμεσο, όπως υποχρεούται δυνάμει του κανονισμού για την αιρεσιμότητα σχετικά με το κράτος δικαίου και της διοργανικής συμφωνίας-πλαισίου μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής·

11.  ζητεί από την Επιτροπή να συμπεριλάβει στην ετήσια έκθεσή της για το κράτος δικαίου ειδική ενότητα με ανάλυση των περιπτώσεων στις οποίες οι παραβιάσεις των αρχών του κράτους δικαίου σε συγκεκριμένο κράτος μέλος θα μπορούσαν να επηρεάσουν ή απειλούν σοβαρά να επηρεάσουν τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης κατά τρόπο επαρκώς άμεσο·

12.  υπενθυμίζει ότι μόνον το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) έχει την εξουσία να ακυρώσει τον κανονισμό ή μέρος αυτού· επαναβεβαιώνει ότι το Κοινοβούλιο θα υπερασπιστεί την εγκυρότητα του κανονισμού ενώπιον του ΔΕΕ στις υποθέσεις C-156/21 και C-157/21 και θα ζητήσει ταχεία διαδικασία· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι οι προσφυγές ενώπιον του ΔΕΕ δεν έχουν ανασταλτικό αποτέλεσμα σύμφωνα με το άρθρο 278 ΣΛΕΕ·

13.  τονίζει ότι η εφαρμογή του κανονισμού για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου δεν μπορεί να εξαρτάται από την έγκριση κατευθυντήριων γραμμών, και προτρέπει την Επιτροπή να αποφύγει οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση στην εφαρμογή του· υπενθυμίζει ότι τυχόν κατευθυντήριες γραμμές δεν πρέπει να υπονομεύουν την πρόθεση των συννομοθετών· σημειώνει ότι η Επιτροπή έχει αρχίσει να συντάσσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού· ζητεί, σε περίπτωση που η Επιτροπή κρίνει αναγκαίες τις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές, να εγκριθούν το συντομότερο δυνατόν, και το αργότερο έως την 1η Ιουνίου 2021, και επιμένει ότι πρέπει να ζητηθεί η γνώμη του Κοινοβουλίου πριν από την έγκρισή τους·

14.  σε περίπτωση που η Επιτροπή δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της δυνάμει του παρόντος κανονισμού και δεν παράσχει στο Κοινοβούλιο τις πληροφορίες που αναφέρονται ανωτέρω έως την 1η Ιουνίου 2021, το Κοινοβούλιο θα θεωρήσει ότι τούτο συνιστά παράλειψη και στη συνέχεια θα λάβει μέτρα κατά της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 265 ΣΛΕΕ·

15.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο και στα κράτη μέλη.

(1) ΕΕ L 304 της 20.11.2010, σ. 47. (2) ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 1. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0360. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0206. (5) https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/speech_20_2442 (6) ΕΕ L 437 της 28.12.2020, σ. 49.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου για τον υπολογισμό του ιδίου πόρου που βασίζεται στα απορρίμματα πλαστικών συσκευασιών που δεν ανακυκλώνονται, για τις μεθόδους και τη διαδικασία απόδοσης του εν λόγω ιδίου πόρου, για τα μέτρα αντιμετώπισης των ταμειακών αναγκών, και για ορισμένες πτυχές του ιδίου πόρου που βασίζεται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (13142/2020 – C9-0018/2021 – 2018/0131(NLE))

P9_TA(2021)0104 A9-0048/2021

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο του Συμβουλίου (13142/2020),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 322 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το άρθρο 106α της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9-0018/2021),

–  έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων(1),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ(2) και ιδίως το άρθρο 10,

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του, της 14ης Μαρτίου 2018, σχετικά με το επόμενο ΠΔΠ: προετοιμασία της θέσης του Κοινοβουλίου για το ΠΔΠ μετά το 2020(3) και σχετικά με τη μεταρρύθμιση του συστήματος των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ιδίους πόρους(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 – Η θέση του Κοινοβουλίου ενόψει συμφωνίας(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ίδιους πόρους: ώρα να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των πολιτών(7),

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις της Επιτροπής και του Συμβουλίου, της 10ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ίδιους πόρους: ώρα να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των πολιτών,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Μαΐου 2020, σχετικά με το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, τους ιδίους πόρους και το σχέδιο ανάκαμψης(8),

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό ψήφισμά του, της 16ης Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης(9),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0048/2021),

1.  εγκρίνει το σχέδιο του Συμβουλίου όπως τροποποιήθηκε·

2.  καλεί το Συμβούλιο, εφόσον προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει, αν το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο σχέδιό του·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Σχέδιο του Συμβουλίου   Τροπολογία Τροπολογία 1 Σχέδιο κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 13 (13)  Θα πρέπει να θεσπιστεί αξιόπιστη και ταχεία διαδικασία επανεξέτασης για την επίλυση ενδεχόμενων διαφορών που μπορεί να ανακύψουν μεταξύ κράτους μέλους και της Επιτροπής όσον αφορά το ποσό οποιωνδήποτε προσαρμογών στις καταστάσεις σχετικά με τον ίδιο πόρο που βασίζεται στα απορρίμματα μη ανακυκλωμένων πλαστικών συσκευασιών ή σχετικά με το κατά ποσό μία εικαζόμενη παράλειψη υποβολής στοιχείων μπορεί να καταλογιστεί σε ένα κράτος μέλος, ούτως ώστε να αποφεύγονται οι χρονοβόρες και δαπανηρές διαδικασίες επί παραβάσει ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. διαγράφεται Τροπολογία 2 Σχέδιο κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 15 (15)  Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίοι όροι για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες όσον αφορά την κατάρτιση υποδειγμάτων για τις καταστάσεις σχετικά με τον ίδιο πόρο που βασίζεται στα απορρίμματα μη ανακυκλωμένων πλαστικών συσκευασιών και όσον αφορά την περαιτέρω εξειδίκευση της διαδικασίας για την επανεξέταση με σκοπό την επίλυση ενδεχόμενων διαφορών μεταξύ ενός κράτους μέλους και της Επιτροπής. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. (15)  Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίοι όροι για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες όσον αφορά την κατάρτιση υποδειγμάτων για τις καταστάσεις σχετικά με τον ίδιο πόρο που βασίζεται στα απορρίμματα μη ανακυκλωμένων πλαστικών συσκευασιών. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Τροπολογία 3 Σχέδιο κανονισμού Άρθρο 9 – παράγραφος 4 4.  Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει από την Επιτροπή να επανεξετάσει την προσαρμογή που κοινοποιήθηκε με την αναφερόμενη στην παράγραφο 3 επιστολή εντός δυο μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της εν λόγω επιστολής. Η επανεξέταση περατώνεται με απόφαση που εκδίδεται από την Επιτροπή το αργότερο εντός τριών μηνών από την ημερομηνία παραλαβής του αιτήματος του κράτους μέλους. Όποτε με την απόφαση της Επιτροπής αναθεωρούνται εν όλω ή εν μέρει τα ποσά που αντιστοιχούν στην προσαρμογή που κοινοποιήθηκε με την αναφερόμενη στην παράγραφο 3 επιστολή, το κράτος μέλος αποδίδει το αντίστοιχο ποσό. Το αίτημα κράτους μέλους για επανεξέταση της προσαρμογής ή τυχόν άσκηση προσφυγής για την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής δεν θίγουν την υποχρέωση του κράτους μέλους να αποδώσει το ποσό που αντιστοιχεί στην προσαρμογή. διαγράφεται Τροπολογία 4 Σχέδιο κανονισμού Άρθρο 9 – παράγραφος 5 5.  Η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει εκτελεστικές πράξεις για την περαιτέρω εξειδίκευση της διαδικασίας για την επανεξέταση που αναφέρεται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 14 παράγραφος 3. διαγράφεται Τροπολογία 5 Σχέδιο κανονισμού Άρθρο 11 – παράγραφος 1 – εδάφιο 4 Τυχόν διαφορές μεταξύ κράτους μέλους και της Επιτροπής ως προς το κατά πόσο εικαζόμενη παράλειψη που αναφέρεται στο στοιχείο δ) του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου δύναται να καταλογισθεί στο κράτος μέλος επιλύονται με την επανεξέταση που αναφέρεται στο άρθρο 9 παράγραφος 4. διαγράφεται Τροπολογία 6 Σχέδιο κανονισμού Άρθρο 11 – παράγραφος 2 2.  Σε περίπτωση που κράτος μέλος κινεί την επανεξέταση που αναφέρεται στο άρθρο 9 παράγραφος 4, οι τόκοι υπολογίζονται από την ημερομηνία που έχει ορίσει η Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 3. διαγράφεται

(1) Διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 28). (2) ΕΕ L 424 της 15.12.2020, σ. 1. (3) ΕΕ C 162 της 10.5.2019, σ. 51. (4) ΕΕ C 162 της 10.5.2019, σ. 71. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2018)0226. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2018)0449. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0032. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0124. (9) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0220.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1553/89 του Συμβουλίου για το ομοιόμορφο οριστικό καθεστώς είσπραξης των ιδίων πόρων που προέρχονται από το φόρο επί της προστιθέμενης αξίας (12771/2020 – C9-0364/2020 – 2018/0133(NLE))

P9_TA(2021)0105 A9-0049/2021

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο του Συμβουλίου (12771/2020),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 322 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το άρθρο 106α της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας, σύμφωνα με τα οποία κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9-0364/2020),

–  έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων(1),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ(2) και ιδίως του άρθρου 10,

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του, της 14ης Μαρτίου 2018, σχετικά με το επόμενο ΠΔΠ: προετοιμασία της θέσης του Κοινοβουλίου για το ΠΔΠ μετά το 2020(3) και σχετικά με τη μεταρρύθμιση του συστήματος των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ιδίους πόρους(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 – Η θέση του Κοινοβουλίου ενόψει συμφωνίας(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ιδίους πόρους: ώρα να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των πολιτών(7),

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις της Επιτροπής και του Συμβουλίου, της 10ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ιδίους πόρους: ώρα να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των πολιτών,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Μαΐου 2020, σχετικά με το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, τους ιδίους πόρους και το σχέδιο ανάκαμψης(8),

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό ψήφισμά του, της 16ης Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης(9),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0049/2021),

1.  εγκρίνει το σχέδιο του Συμβουλίου όπως τροποποιήθηκε·

2.  καλεί το Συμβούλιο, εφόσον προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει, αν το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο σχέδιό του·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Σχέδιο του Συμβουλίου   Τροπολογία Τροπολογία 1 Σχέδιο κανονισμού Άρθρο 1 – παράγραφος 1 – σημείο 8 Κανονισμός (ΕΟΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1553/89 Άρθρο 9 Άρθρο 9 Άρθρο 9 1.  Οι για οποιοδήποτε λόγο διορθώσεις των καταστάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 και αφορούν προηγούμενα οικονομικά έτη πραγματοποιούνται µε συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής και του οικείου κράτους µέλους. 1.  Οι για οποιονδήποτε λόγο διορθώσεις των καταστάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 και αφορούν προηγούμενα οικονομικά έτη πραγματοποιούνται µε συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής και του οικείου κράτους µέλους. Αν το κράτος μέλος και η Επιτροπή δεν συμφωνούν επί τυχόν διόρθωσης, η Επιτροπή ενημερώνει με επιστολή το οικείο κράτος μέλος σχετικά με την αναγκαία διόρθωση. Η εν λόγω επιστολή επέχει θέση μέτρων κατά την έννοια του άρθρου 12 παράγραφος 2 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 609/2014 του Συμβουλίου. Αν το κράτος μέλος και η Επιτροπή δεν συμφωνούν επί τυχόν διόρθωσης, η Επιτροπή ενημερώνει με επιστολή το οικείο κράτος μέλος σχετικά με την αναγκαία διόρθωση. Η εν λόγω επιστολή επέχει θέση μέτρων κατά την έννοια του άρθρου 12 παράγραφος 2 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 609/2014 του Συμβουλίου. 2.  Το οικείο κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει από την Επιτροπή να επανεξετάσει την κοινοποιηθείσα διόρθωση σύμφωνα με την παράγραφο 1 δεύτερο εδάφιο εντός δύο μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της επιστολής που μνημονεύεται στην παράγραφο 1 δεύτερο εδάφιο. Η διαδικασία επανεξέτασης περατώνεται με απόφαση της Επιτροπής η οποία εκδίδεται εντός τριών μηνών από την ημερομηνία παραλαβής του σχετικού αιτήματος του κράτους μέλους. Οσάκις με την απόφαση της Επιτροπής αναθεωρούνται εν όλω ή εν μέρει τα ποσά που αντιστοιχούν στη διόρθωση, το κράτος μέλος αποδίδει το αντίστοιχο ποσό. Το αίτημα κράτους μέλους για επανεξέταση της διόρθωσης ή τυχόν άσκηση προσφυγής για την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής δεν θίγουν την υποχρέωση του κράτους μέλους να αποδώσει το ποσό που αντιστοιχεί στη διόρθωση. Οι διορθώσεις συγκεντρώνονται σε συνολικές καταστάσεις οι οποίες τροποποιούν τις προηγούμενες καταστάσεις για τα οικεία οικονομικά έτη. 3.  Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τη θέσπιση περαιτέρω διαδικαστικών λεπτομερειών όσον αφορά τη διαδικασία επανεξέτασης που αναφέρεται στην παράγραφο 2. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης στην οποία παραπέμπει το άρθρο 13 παράγραφος 3. Η έκδοση των εν λόγω εκτελεστικών πράξεων δεν θίγει την εφαρμογή της διαδικασίας επανεξέτασης που θεσπίζεται στην παράγραφο 2. 4.   Μετά τις 31 Ιουλίου του τέταρτου έτους που ακολουθεί το οικείο οικονομικό έτος, οι καταστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 δεν υπόκεινται πλέον σε διόρθωση, εκτός εάν οι σχετικές διορθώσεις αφορούν σημεία που έχουν γνωστοποιηθεί πριν από την ημερομηνία αυτή, είτε από την Επιτροπή είτε από το οικείο κράτος µέλος. 2.  Μετά τις 31 Ιουλίου του τέταρτου έτους που ακολουθεί το οικείο οικονομικό έτος, οι καταστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 δεν υπόκεινται πλέον σε διόρθωση, εκτός εάν οι σχετικές διορθώσεις αφορούν σημεία που έχουν γνωστοποιηθεί πριν από την ημερομηνία αυτή, είτε από την Επιτροπή είτε από το οικείο κράτος µέλος.

(1) Διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 28). (2) ΕΕ L 424 της 15.12.2020, σ. 1. (3) ΕΕ C 162 της 10.5.2019, σ. 51. (4) ΕΕ C 162 της 10.5.2019, σ. 71. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2018)0226. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2018)0449. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0032. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0124. (9) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0220.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές για την κατάρτιση του προϋπολογισμού 2022, τμήμα III – Επιτροπή (2020/2265(BUI))

P9_TA(2021)0106 A9-0046/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 314 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 106α της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012(1) («δημοσιονομικός κανονισμός»),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2021-2027(2) («κανονισμός για το ΠΔΠ»), και τις κοινές δηλώσεις επί των οποίων επήλθε συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με αυτό το ζήτημα(3) καθώς και τις σχετικές μονομερείς δηλώσεις(4),

–  έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων(5),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ(6),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/2094 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, για τη θέσπιση Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της ανάκαμψης μετά την κρίση της νόσου COVID-19(7),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης(8),

–  έχοντας υπόψη τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2021(9) και τις επισυναπτόμενες σε αυτόν κοινές δηλώσεις επί των οποίων επήλθε συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής,

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής επιτροπής για την αλλαγή του κλίματος (IPCC) της 8ης Οκτωβρίου 2018 σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5°C,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση συνολικής αξιολόγησης για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων της διακυβερνητικής πλατφόρμας επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων των Ηνωμένων Εθνών,

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2020, με τίτλο «Δημογραφικές προκλήσεις – Μελλοντική πορεία»,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα 70/1 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, της 25ης Σεπτεμβρίου 2015, με τίτλο «Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development» (Να αλλάξουμε τον κόσμο μας: η Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη), που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2016,

–  έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και το σχετικό ψήφισμα του Κοινοβουλίου, της 19ης Ιανουαρίου 2017(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Ιανουαρίου 2020, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία(11),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 16ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές του προϋπολογισμού για το 2022,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία: κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά χερσαία, θαλάσσια και εναέρια σύνορα(12),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Μαρτίου 2020 με τίτλο «Το προσωρινό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19» (C(2020)1863),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 93 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας,

–  έχοντας υπόψη τη θέση υπό μορφή τροπολογιών της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων,

–  έχοντας υπόψη τις επιστολές της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού, της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0046/2021),

Επάνοδος σε τροχιά ανάπτυξης: προϋπολογισμός 2022 για την ανάκαμψη από την κρίση της νόσου COVID-19

1.  πιστεύει ότι, δεδομένης της ιδιαίτερης αβεβαιότητας σχετικά με τις οικονομικές προοπτικές, η οποία δεν αναμένεται να ανακάμψει στο προ της πανδημίας επίπεδό της το 2022, και της επιτακτικής ανάγκης για ταχεία, δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη από την οικονομική, κοινωνική και εργασιακή ζημία που προκαλεί η πανδημία COVID-19, ο προϋπολογισμός της Ένωσης για το 2022 θα πρέπει να διαδραματίσει ακόμη πιο καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση θετικού και απτού αντικτύπου στη ζωή των πολιτών και στη συμβολή στην τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας, στην προώθηση βιώσιμων επενδύσεων και στη στήριξη της διατήρησης των θέσεων εργασίας και της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας σε ολόκληρη την Ένωση, καθώς και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και της ψηφιακής μετάβασης, και των φιλόδοξων στόχων για το κλίμα με ορίζοντα το 2030 -προκειμένου να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050- και στη διευκόλυνση της μείωσης των οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών ανισοτήτων, όπως και των ανισοτήτων μεταξύ των γενεών και μεταξύ των φύλων·

2.  προτίθεται, ως εκ τούτου, να καταρτίσει έναν μακρόπνοο προϋπολογισμό που θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία ανάκαμψης και θα επιτρέψει στην Ένωση να τονώσει τις επενδύσεις και να αντιμετωπίσει την ανεργία, να προωθήσει την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση, να επικεντρωθεί σε μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας, να προωθήσει την ανάκαμψη χωρίς αποκλεισμούς, με εστίαση στη νέα γενιά, και να διασφαλίσει ένα περιβάλλον ασφάλειας και ευημερίας για τους πολίτες της ΕΕ· θεωρεί ότι οι προτεραιότητες αυτές είναι ουσιώδεις προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάκαμψη και να τεθούν τα θεμέλια για μια πιο ανθεκτική Ένωση, στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού·

Μια δυναμική οικονομία για την τόνωση των επενδύσεων και την αντιμετώπιση της ανεργίας

3.  υπενθυμίζει ότι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 99 % του συνόλου των επιχειρήσεων στα κράτη μέλη, και παρέχοντας περίπου τα τρία τέταρτα του συνόλου των θέσεων εργασίας· υπογραμμίζει τη σημαντική συμβολή των ΜΜΕ στη δημιουργία θέσεων εργασίας, την οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα· εκφράζει την ανησυχία του για τις σοβαρές και μακροχρόνιες συνέπειες της κρίσης στις ΜΜΕ και προτίθεται να εξασφαλίσει επαρκή χρηματοδότηση για αυτές μέσω διαφόρων προγραμμάτων της ΕΕ·

4.  υπογραμμίζει, σε αυτό το πλαίσιο, τη σημασία ενός επαρκώς χρηματοδοτούμενου προγράμματος ενιαίας αγοράς για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, τη βελτίωση της πρόσβασης στις αγορές και την αποτελεσματική στήριξη των μικρών επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων με ανάπτυξη ψηφιακών και επιχειρηματικών δεξιοτήτων· υπογραμμίζει, επιπλέον, τις δυνατότητες του προγράμματος InvestEU για τη μόχλευση βιώσιμων, καινοτόμων και κοινωνικών επενδύσεων, αλλά και για την παροχή κεφαλαιακής στήριξης σε ΜΜΕ, ειδικότερα σε όσες επηρεάζονται περισσότερο από την κρίση· αναγνωρίζει την επείγουσα ανάγκη να δημιουργηθεί ένα φιλικό προς τις ΜΜΕ επιχειρηματικό περιβάλλον και να υποστηριχθούν οι συνεργατικοί σχηματισμοί και τα δίκτυα ΜΜΕ, καθώς και να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τις επιχειρήσεις· υπογραμμίζει, ειδικότερα, την ανάγκη στήριξης πρωτοβουλιών σε επίπεδο ΕΕ που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της δημιουργίας νέων νεοφυών επιχειρήσεων και στη βελτίωση της πρόσβασής τους σε χρηματοδότηση, ως μέσο για την προώθηση της καινοτομίας, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της επιχειρηματικότητας των νέων·

5.  τονίζει τη συνεχιζόμενη ανάγκη για μαζική τόνωση των επενδύσεων στην έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία, προκειμένου να μπορέσει η ΕΕ να αποτελέσει κινητήρια δύναμη για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της ψηφιακής μετάβασης· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», συμπεριλαμβανομένης της δραστηριότητας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας· θεωρεί ότι είναι σημαντικό να παρέχεται στις ΜΜΕ, τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τα πανεπιστήμια επαρκής και εξατομικευμένη στήριξη για έρευνα και καινοτομία, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν ενεργό μέρος στην αντιμετώπιση αυτών των τεράστιων προκλήσεων· επισημαίνει τη σημασία της προώθησης της συνεργασίας μεταξύ της ακαδημαϊκής κοινότητας και της βιομηχανίας· τονίζει ότι η πανδημία COVID-19 έχει καταδείξει με σαφήνεια τη σημασία της ευρωπαϊκής έρευνας όσον αφορά φαρμακευτικά προϊόντα και εμβόλια ως μέσου ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της ΕΕ σε περίπτωση κρίσης στον τομέα της υγείας·

6.  τονίζει ότι η ανταπόκριση της Ένωσης στις προκλήσεις της πανδημίας COVID-19 πρέπει να ενεργοποιηθεί με ταχείες και στοχευμένες δημοσιονομικές αποφάσεις· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να διατεθεί ένας υψηλός αριθμός αποδεσμεύσεων για έρευνα, στο σύνολό τους στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», ο οποίος να ξεπερνά τις προσδοκίες, σε πλήρη συμμόρφωση με το άρθρο 15 παράγραφος 3 του δημοσιονομικού κανονισμού, ως ένα από τα βασικά μέσα με τα οποία θα εξουδετερωθούν οι νέες παραλλαγές του ιού, προβλέποντας παράλληλα τις μελλοντικές απειλές, προς όφελος της δημόσιας υγείας και της διάσωσης ανθρώπινων ζωών· τονίζει ότι δεν είχε προβλεφθεί ένα τέτοιο επίπεδο αποδεσμεύσεων και, κατά συνέπεια, δεν ενσωματώθηκε στη συμφωνία για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ)·

7.  υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο της πολιτικής συνοχής της ΕΕ ως κύριας επενδυτικής πολιτικής της Ένωσης και ενός από τους ακρογωνιαίους λίθους μιας βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψης, και επισημαίνει τη μοναδική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία της και τη συμβολή της στην εναρμονισμένη ανάπτυξη, συνολικά, της ΕΕ, των κρατών μελών της και των περιφερειών· τονίζει, ειδικότερα, τις δυνατότητές της να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη και να δημιουργήσει περισσότερες ποιοτικές θέσεις εργασίας, οι οποίες είναι καίριας σημασίας για τη διαδικασία ανάκαμψης· υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο της πολιτικής συνοχής στην επίτευξη των στρατηγικών στόχων της ΕΕ, όπως η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και σύγκλιση μεταξύ και εντός των κρατών μελών, η δίκαιη μετάβαση, η ποιοτική απασχόληση, η ανταγωνιστική, κοινωνική, πράσινη και κυκλική οικονομία και η καινοτομία, καθώς και τον ρόλο της ως κινητήρια δύναμη μιας δίκαιης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς Ένωσης·

8.  τονίζει τις μακροχρόνιες επιπτώσεις που επιφέρει η παράταση της παρέκκλισης από τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις στην ενιαία αγορά, κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης, για τα κράτη μέλη με περιορισμένους δημόσιους πόρους και περιορισμένη δημοσιονομική ικανότητα· υπογραμμίζει ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ διαδραματίζει καίριο ρόλο στο να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη και η ΕΕ θα συνεργαστούν στενά για τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, παράλληλα με την εύρεση συγκεκριμένων λύσεων για τη διατήρηση ίσων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά και την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ·

9.  τονίζει ότι η κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) και η κοινή αλιευτική πολιτική (ΚΑΠ) αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που αποσκοπούν στη διασφάλιση ασφαλούς, οικονομικά προσιτού και υψηλής ποιότητας εφοδιασμού τροφίμων και επισιτιστικής κυριαρχίας για τους Ευρωπαίους, εύρυθμης λειτουργίας των γεωργικών αγορών, βιώσιμης ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών και ανανέωσης των γενεών των γεωργών· υπενθυμίζει τον καίριο ρόλο των πολιτικών αυτών στη συμβολή για την παραγωγή σταθερού και αποδεκτού εισοδήματος για τους γεωργούς και τους αλιείς, ιδίως στην τρέχουσα δύσκολη συγκυρία· ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη γεωργία μικρής κλίμακας, στους νέους γεωργούς και στις μικρές αλιευτικές επιχειρήσεις και στη διατήρηση μιας σταθερής και ασφαλούς διατροφικής αλυσίδας για τους ευρωπαίους πολίτες· επισημαίνει ότι ορισμένοι γεωργικοί τομείς έχουν πληγεί σοβαρά από την έξαρση της νόσου COVID-19 και άλλες κρίσεις, και υποστηρίζει, κατά περίπτωση, τις στοχευμένες ενισχύσεις των σχετικών γραμμών του προϋπολογισμού για μέτρα στήριξης της αγοράς· υπενθυμίζει ότι οι προκλήσεις αυτές πρέπει να αντιμετωπιστούν παράλληλα με την προετοιμασία για μια μεταρρύθμιση της ΚΓΠ, η οποία αναμένεται να διαδραματίσει έναν περισσότερο καθοριστικό ρόλο στην εκπλήρωση των φιλοδοξιών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας·

10.  τονίζει την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη ώθηση στον τομέα του τουρισμού, ιδίως στον κλάδο υπηρεσιών φιλοξενίας, ο οποίος έχει υποστεί ιδιαίτερα σοβαρή συρρίκνωση λόγω της πανδημίας COVID-19, με καταστροφικές επιπτώσεις, ιδίως στις περιοχές που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό· επισημαίνει ότι ο τομέας του τουρισμού αποτελεί σημαντικό πυλώνα της οικονομίας της Ένωσης και απασχολεί σημαντικό μερίδιο του εργατικού δυναμικού της, ιδίως σε ΜΜΕ και οικογενειακές επιχειρήσεις· αναμένει ότι τα σχετικά προγράμματα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), της περιφερειακής πολιτικής, της Ψηφιακής Ευρώπης και του InvestEU, θα συμβάλουν αποφασιστικά στη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα του τομέα, και ότι οι αναγκαίοι πόροι θα διατεθούν μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ το 2022· επαναλαμβάνει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι δεν δόθηκε συνέχεια στο αίτημα του Κοινοβουλίου για ένα ειδικό πρόγραμμα της ΕΕ για τον τουρισμό·

11.  τονίζει την ανάγκη για μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή διαστημική στρατηγική και αναγνωρίζει την προστιθέμενη αξία του διαστημικού προγράμματος της ΕΕ· τονίζει, ειδικότερα, την ανάγκη να προωθήσει η Ένωση την ανάπτυξη καινοτόμων και ανταγωνιστικών ανάντη κλάδων διαστήματος (βαριά διαστημική βιομηχανία) και κατάντη κλάδων διαστήματος (εφαρμογές που βασίζονται σε δεδομένα του διαστημικού προγράμματος)· επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο του Οργανισμού του Διαστημικού Προγράμματος της ΕΕ (EUSPA) και την ανάγκη εξασφάλισης του αναγκαίου επιπέδου χρηματοδότησης και στελέχωσης·

Αντιμετώπιση της πρόκλησης της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης

12.  τονίζει την επείγουσα ανάγκη, που επιτάθηκε από την κρίση COVID-19, να γεφυρωθεί το ψηφιακό χάσμα, ιδίως με την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης και την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για τις ψηφιακές δεξιότητες και να προωθηθεί η μάθηση χωρίς αποκλεισμούς, και να επιταχυνθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ευρώπης· επισημαίνει τη σημασία της εξασφάλισης επαρκούς χρηματοδότησης και συνεργειών μεταξύ των προγραμμάτων της ΕΕ για τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την επιτάχυνση της διείσδυσης ρηξικέλευθων τεχνολογιών και καινοτομιών στην αγορά, και για να δοθεί η δυνατότητα στην οικονομία και τον δημόσιο τομέα της Ευρώπης να βρεθούν στην πρώτη γραμμή της ψηφιακής μετάβασης· θεωρεί ότι το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης στην παγκόσμια ψηφιακή οικονομία και στην επίτευξη τεχνολογικής κυριαρχίας· αναμένει ότι το πρόγραμμα αυτό θα τονώσει τις επενδύσεις στην υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, τη δεοντολογική τεχνητή νοημοσύνη, την τεχνολογία 5G και την κυβερνοασφάλεια στην ΕΕ, καθώς και την προώθηση προηγμένων ψηφιακών δεξιοτήτων σε ολόκληρη την οικονομία και την κοινωνία· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να σεβαστούν τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία τουλάχιστον το 20 % της χρηματοδότησης του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα πρέπει να διατεθεί για την ψηφιακή μετάβαση·

13.  τονίζει τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει ο προϋπολογισμός της ΕΕ στη διασφάλιση της επιτυχίας της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, και της εφαρμογής της αρχής του «μη βλάπτειν», ενισχύοντας την οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη των κρατών μελών από την κρίση του κορονοϊού, μετατρέποντας τις οικολογικές προκλήσεις σε ευκαιρίες επενδύσεων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, και διευκολύνοντας τη δίκαιη μετάβαση προς μια πιο βιώσιμη, ανθεκτική και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία· υπενθυμίζει ότι η μετάβαση αυτή απαιτεί σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές και ότι δεν ξεκινούν όλα τα κράτη μέλη, όλες οι περιφέρειες και όλες οι πόλεις από ένα ισότιμο επίπεδο, ούτε διαθέτουν την ίδια ικανότητα να ανταποκριθούν στη μετάβαση· τονίζει ειδικότερα την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η νέα αναπτυξιακή στρατηγική θα υποστηριχθεί με επαρκείς πόρους, προκειμένου να μπορέσει η Ένωση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι δεν θα μείνει κανείς στο περιθώριο, και σκοπεύει να παρακολουθεί στενά την εφαρμογή της στρατηγικής στον προϋπολογισμό του 2022· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση, την κυκλική οικονομία, τη βιώσιμη και οικονομικά προσιτή έξυπνη κινητικότητα και τις σύγχρονες και ανθεκτικές υποδομές της ΕΕ αποτελούν βασικούς παράγοντες για την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας, τη συμβολή στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την οικοδόμηση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, καθώς και για την προώθηση βιώσιμων βιομηχανιών· αναγνωρίζει, επιπλέον, τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) στη διασύνδεση της Ένωσης και όλων των περιφερειών της, συμπεριλαμβανομένων των εξόχως απόκεντρων, νησιωτικών και αραιοκατοικημένων περιοχών, στους τομείς των μεταφορών, της ψηφιακής τεχνολογίας και της ενέργειας·

14.  υπογραμμίζει τη σημασία της στήριξης της δράσης για το κλίμα και της προστασίας του περιβάλλοντος με την παροχή πρόσθετων πόρων για τα σχετικά προγράμματα και μέσα στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ιδίως στο πρόγραμμα LIFE· τονίζει, επιπλέον, ότι, στο πνεύμα της ενσωμάτωσης της διάστασης του κλίματος, θα πρέπει να ενισχυθούν οι προσπάθειες σε όλους τους τομείς πολιτικής με σκοπό την επίτευξη του στόχου των συνολικών δαπανών για το κλίμα για ολόκληρο το ΠΔΠ 2021-2027, που να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30 % του συνολικού ποσού των δαπανών του προϋπολογισμού της Ένωσης και του Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης· υπογραμμίζει, επιπλέον, την ανάγκη της συνέχισης της προσπάθειας για την παροχή του 7,5 % των ετήσιων δαπανών στο πλαίσιο του ΠΔΠ για τους στόχους βιοποικιλότητας το 2024, και του 10 % από το 2026· ζητεί την πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου στην ανάπτυξη πιο ισχυρών, διαφανών και ολοκληρωμένων μεθοδολογιών για την εφαρμογή και την παρακολούθηση αυτών των δαπανών, και προσβλέπει στις ετήσιες διαβουλεύσεις με την Επιτροπή και το Συμβούλιο, όπως ορίζεται στη διοργανική συμφωνία·

15.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση για την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων, μεταξύ άλλων μέσω της τόνωσης της έρευνας και καινοτομίας για τη μετάβαση σε ασφαλείς και εκ σχεδιασμού βιώσιμες χημικές ουσίες, υλικά και προϊόντα και μέσω της διασφάλισης επαρκών και βιώσιμων πόρων για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA), το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία με βάση μη τοξικούς κύκλους υλικών και το επερχόμενο σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση των υδάτων, του αέρα, και του εδάφους·

Μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας

16.  επιβεβαιώνει τη σπουδαιότητα και τις δυνατότητες του προγράμματος EU4Health, το οποίο στο πλαίσιο του νέου ΠΔΠ κατέστη το μεγαλύτερο πρόγραμμα υγείας που χρηματοδοτήθηκε ποτέ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ· αναμένει ότι θα ενισχυθούν οι συνέργειες μεταξύ όλων των προγραμμάτων της ΕΕ που συμμετέχουν στην ενίσχυση της ικανότητας των συστημάτων υγείας της ΕΕ, καθώς και των δυνατοτήτων ετοιμότητάς και πρόληψης, σε περίπτωση κρίσεων, και εκείνων που παρέχουν πρόσθετες επενδύσεις στον τομέα της υγείας, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+), το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και η «Ψηφιακή Ευρώπη»· θεωρεί ότι η συγκέντρωση αποθεμάτων θα πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα στον προϋπολογισμό της ΕΕ μέσω των προγραμμάτων RescEU και EU4Health· τονίζει τη σημασία του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα είναι καλύτερα προετοιμασμένη και ικανή να ανταποκριθεί σε κάθε είδους φυσικές καταστροφές, πανδημίες και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης·

17.  υπενθυμίζει ότι η κρίση COVID-19 έχει θέσει τα συστήματα υγείας των κρατών μελών υπό πρωτοφανή πίεση και έχει αποκαλύψει ελλείψεις στις παραγωγικές ικανότητες για εμβολιασμούς και άλλα βασικά ιατρικά προϊόντα στην Ένωση· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι η Ένωση χρειάζεται αλληλεγγύη και συλλογική ευθύνη, που μεταφράζονται σε περισσότερες αρμοδιότητες της ΕΕ στον τομέα της υγείας και σε πιο συγκεκριμένα βήματα προς μια ισχυρότερη Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας· υπογραμμίζει την ανάγκη για μεγαλύτερες επενδύσεις σε υποδομές υγειονομικής περίθαλψης και δεξιότητες που αποκαλύφθηκαν από τη συνεχιζόμενη κρίση, καθώς και την ανάγκη ανάκαμψης από προηγούμενες υποεπενδύσεις· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το εκκολαπτήριο HERA (COM(2021)0078) ως εργαλείο για την εντατικοποίηση των προσπαθειών για τον εντοπισμό παραλλαγών COVID-19, την προσαρμογή των εμβολίων, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κλινικών δοκιμών, την επιτάχυνση της κανονιστικής έγκρισης και την αύξηση της παραγωγής εμβολίων· επισημαίνει ότι μεγάλο μέρος της παραγωγικής ικανότητας βρίσκεται εκτός της Ένωσης, γεγονός που περιπλέκει την παράδοση φαρμάκων σε καιρούς ανάγκης και αποτελεί εμπόδιο για την οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας· τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστούν επαρκείς πόροι που θα συμβάλουν στην αύξηση των ικανοτήτων παραγωγής εμβολίων, αντιδοτών και άλλων βασικών φαρμάκων στα κράτη μέλη και θα επιτρέψουν στον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2022 να αντιδράσει γρήγορα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης·

18.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι 2,7 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ διαγνώστηκαν με καρκίνο το 2020 και περίπου 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από την ασθένεια· χαιρετίζει το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, το οποίο αποτελεί σημαντικό πυλώνα για μια ισχυρότερη Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας· αναγνωρίζει, σύμφωνα με το σχέδιο, την ανάγκη για μια ενισχυμένη και ενδυναμωμένη προσέγγιση της Ένωσης όσον αφορά την πρόληψη, τη θεραπεία και την περίθαλψη του καρκίνου· ζητεί να διατεθούν κατάλληλα κονδύλια στον προϋπολογισμό το 2022 για τα σχετικά προγράμματα της ΕΕ, και συγκεκριμένα για το EU4Health, την ομάδα «Υγεία» στο πλαίσιο του πυλώνα ΙΙ του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» και την πρωτοβουλία «Ψηφιακή Ευρώπη», για τη χρηματοδότηση νέων τεχνολογιών, έρευνας και καινοτομίας στο πλαίσιο της καταπολέμησης του καρκίνου από την Ένωση·

19.  επισημαίνει, ειδικότερα, τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) στη συνεχιζόμενη πανδημία COVID-19· ζητεί επαρκή χρηματοδότηση για τον προϋπολογισμό του 2022, ώστε να μπορέσουν οι εν λόγω βασικοί οργανισμοί να συνεχίσουν το έργο τους· προσβλέπει στην πρόταση για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής αρχής ετοιμότητας και αντίδρασης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας (HERA), η οποία θα διασφαλίζει την αποτελεσματική, συντονισμένη ετοιμότητα και ικανότητα αντίδρασης της Ένωσης, σε περίπτωση μελλοντικών κρίσεων στον τομέα της υγείας· υπενθυμίζει την ανάγκη να παρασχεθούν νέοι πόροι στην Ευρωπαϊκή αρχή ετοιμότητας και αντίδρασης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν υπάρξει αρνητικός αντίκτυπος στα υφιστάμενα προγράμματα, πολιτικές και οργανισμούς, και να εξασφαλιστούν αποτελεσματικές συνέργειες με τον EMA και το ECDC·

Χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη με έμφαση στη νέα γενιά

20.  υπογραμμίζει ότι, όπως συνέβη στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, οι νέοι πλήττονται, και πάλι, ιδιαίτερα σκληρά από τις επιπτώσεις της κρίσης COVID-19, με αύξηση της ανεργίας των νέων και αρνητικές επιπτώσεις στην εκπαίδευση και την ψυχική υγεία, ιδίως για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας· επισημαίνει, ως εκ τούτου, ότι πρέπει να διερευνηθούν πλήρως όλες οι δυνατότητες χρηματοδότησης προκειμένου να βελτιωθεί με επιτυχία η ένταξη στην αγορά εργασίας, ιδίως μέσω της επαγγελματικής κατάρτισης, μέτρων για τη βελτίωση της κοινωνικής ένταξης, των συνθηκών εργασίας και της κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, καθώς και των προοπτικών για την οικογένεια και τη ζωή των νέων, λαμβάνοντας υπόψη την οδηγία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής·

21.  επιμένει ότι η Ένωση δεν μπορεί να βρει μια βιώσιμη πορεία ανάκαμψης χωρίς μια δομημένη στρατηγική για τη νέα γενιά της· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να αυξηθούν οι χρηματοδοτικοί πόροι για προγράμματα της Ένωσης, όπως το Erasmus+, των οποίων η επιτυχία όσον αφορά τη διεύρυνση των ευκαιριών εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης σε ολόκληρη την Ένωση είναι αδιαμφισβήτητη· τονίζει ότι το Erasmus+ είναι ένα εμβληματικό πρόγραμμα της Ένωσης που είναι ευρέως γνωστό στους πολίτες της και έχει αποφέρει απτά αποτελέσματα· επισημαίνει τις δυνατότητες του προγράμματος αυτού όσον αφορά την προώθηση της αριστείας και τη διασφάλιση της πρόσβασης των νέων στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα μέσω της παροχής καθοδήγησης και εκπαίδευσης με τρόπο που ευνοεί την πολυδεκτικότητα, καθώς και την ανάγκη για δράσεις κατάρτισης και κινητικότητας στην εκπαίδευση ενηλίκων· εκφράζει τη λύπη του για τον αρνητικό αντίκτυπο της κρίσης COVID-19 στο πρόγραμμα Erasmus+, που έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση του αριθμού των συμμετεχόντων που μπορούν να επωφεληθούν από αυτή την εμπειρία· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία του προϋπολογισμού του 2022 για την κάλυψη χαμένων ευκαιριών· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει περαιτέρω την ευρωπαϊκή αγωγή του πολίτη και τη συμμετοχή του πολίτη στα κοινά· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα κράτη μέλη να διαθέσουν τουλάχιστον το 10 % της χρηματοδότησης, στο πλαίσιο των σχεδίων του για ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, για ποιοτική και ενταξιακή εκπαίδευση·

22.  τονίζει ότι πρέπει να εξευρεθούν βιώσιμες και μακροπρόθεσμες λύσεις για την επιτυχή αντιμετώπιση των διαρθρωτικών δημογραφικών προκλήσεων, καθώς και για τον μετριασμό της διαρροής εγκεφάλων σε αγροτικές, νησιωτικές, απομακρυσμένες και λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές και περιφέρειες της ΕΕ· τονίζει την ανάγκη να διατεθούν οικονομικοί πόροι για την αναζωογόνηση των περιφερειών που πλήττονται από μείωση του πληθυσμού, μέσω επενδύσεων σε κοινωνικές και δημογραφικές πολιτικές που υποστηρίζουν τις οικογένειες, και για την παροχή επαρκούς στήριξης στους γηράσκοντες πληθυσμούς στην Ευρώπη όσον αφορά την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, την κινητικότητα και τις δημόσιες υπηρεσίες· τονίζει την ανάγκη δημιουργίας κατάλληλων δομών για τη μελέτη των τάσεων και την πρόταση μέτρων για την κατάλληλη αντιμετώπιση της δημογραφικής αλλαγής, με την προσθήκη, για παράδειγμα, ειδικών κριτηρίων στη μεθοδολογία κατανομής για τα διαρθρωτικά ταμεία στο μέλλον·

23.  υπογραμμίζει ότι οι γυναίκες έχουν πληγεί δυσανάλογα από τις επιπτώσεις της κρίσης της πανδημίας COVID-19· υπογραμμίζει τη σημασία της εφαρμογής της συνεκτίμησης της ισότητας των φύλων στον προϋπολογισμό, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι γυναίκες και άνδρες επωφελούνται εξίσου από τις δημόσιες δαπάνες· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να επιταχύνει την καθιέρωση μιας αποτελεσματικής, διαφανούς και ολοκληρωμένης μεθοδολογίας, σε στενή συνεργασία με το Κοινοβούλιο, για τη μέτρηση των σχετικών δαπανών για την ισότητα των φύλων, όπως ορίζεται στη διοργανική συμφωνία, προκειμένου να είναι σε θέση να παρουσιάσει απτά αποτελέσματα για τον προϋπολογισμό του 2022 και ενόψει της επέκτασης της μεθοδολογίας σε όλα τα προγράμματα του ΠΔΠ· ζητεί, επιπλέον, την ταχεία εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ισότητα των φύλων· τονίζει την ανησυχητική και ολοένα και εντονότερη εναντίωση κατά της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των γυναικών, και τη σημασία της κινητοποίησης όλων των μέσων της ΕΕ για την καταπολέμηση της κατάστασης αυτής· ζητεί πρόσθετους πόρους για τη στήριξη της προστασίας, της προαγωγής και της καθολικής πρόσβασης στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, και τη στήριξη των υπερασπιστριών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

24.  υπογραμμίζει ότι η διαδικασία ανάκαμψης δεν πρέπει να αφήνει κανέναν στο περιθώριο και ότι, ως εκ τούτου, η Ένωση και τα κράτη μέλη πρέπει να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού· τονίζει ότι ο προϋπολογισμός της Ένωσης για το 2022 και το Μέσο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EURI) θα πρέπει να συμβάλουν στην υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και να υλοποιήσουν τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων υποστηρίζοντας τη διά βίου μάθηση, ενισχύοντας τον κοινωνικό διάλογο και διασφαλίζοντας πρόσβαση για όλους σε ζωτικές υπηρεσίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η κινητικότητα, η επαρκής διατροφή και η αξιοπρεπής στέγαση· υπογραμμίζει, σχετικά, την προστιθέμενη αξία του ΕΚΤ+ και πιστεύει ότι θα πρέπει να διατεθεί επαρκής χρηματοδότηση στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης για την υλοποίηση των Εγγυήσεων για τη νεολαία και της επικείμενης ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά· χαιρετίζει την εστίαση στην κοινωνική διάσταση της Ευρώπης, κατά την προσεχή διάσκεψη κορυφής για κοινωνικά θέματα που θα πραγματοποιηθεί στο Πόρτο·

25.  υπογραμμίζει ότι οι τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας, καθώς και οι τομείς του πολιτιστικού τουρισμού, περιλαμβάνονται, και θα συνεχίσουν να περιλαμβάνονται, μεταξύ των κύριων τομέων που επωμίζονται το βάρος της κρίσης που αντιμετωπίζει η ΕΕ· ζητεί πρόσθετα μέτρα για τους εν λόγω τομείς και πρόσθετη χρηματοδότηση για συναφή προγράμματα της ΕΕ, ιδίως για το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη»· χαιρετίζει τη νέα ευρωπαϊκή δημιουργική και διατμηματική πρωτοβουλία Bauhaus·

Εξασφάλιση περιβάλλοντος ασφάλειας και ευημερίας για τους Ευρωπαίους πολίτες

26.  θεωρεί ότι η οικονομική ανάπτυξη και η ευημερία, η εσωτερική ασφάλεια, η προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, τα θεμελιώδη δικαιώματα, η εύρυθμη λειτουργία του χώρου Σένγκεν και η ελεύθερη κυκλοφορία εντός της ΕΕ είναι άρρηκτα αλληλένδετα και αμοιβαία επωφελή· τονίζει ότι η περαιτέρω ολοκλήρωση του χώρου Σένγκεν, με βάση εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων, θα παράσχει στα κράτη μέλη που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης ενισχυμένες οικονομικές ευκαιρίες για τον έλεγχο των συνόρων· υπενθυμίζει ότι ο χώρος Σένγκεν αποφέρει οικονομικά οφέλη στα συμμετέχοντα κράτη· τονίζει ότι η οικονομία της ΕΕ θα μπορούσε να τονωθεί με την προσχώρηση στον χώρο Σένγκεν των υποψήφιων χωρών που πληρούν ήδη όλες τις τεχνικές απαιτήσεις· τονίζει ότι η προσχώρηση των εν λόγω κρατών μελών στον χώρο Σένγκεν θα ενισχύσει τον αντίκτυπο του προϋπολογισμού της ΕΕ και των ταμείων ανάκαμψης και ότι θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην ταχύτερη οικονομική ανάκαμψη· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για ταχεία ένταξη της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας και της Κροατίας στον χώρο Σένγκεν· υπογραμμίζει τη σημασία της πραγματοποίησης ισχυρής επένδυσης της ΕΕ στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας με σκοπό την ενίσχυση της επιβολής του δικαίου της ΕΕ και τη δικαστική ανταπόκριση στις διασυνοριακές εγκληματικές απειλές, καθώς και την προώθηση της ανταλλαγής πληροφοριών·

27.  σημειώνει ότι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 προβλέπει υψηλότερα ποσά σε σχέση με τα προηγούμενα έτη για την εφαρμογή των πολιτικών ασύλου, μετανάστευσης και ένταξης· αναμένει ότι το άσυλο και η μετανάστευση θα παραμείνουν ψηλά στην ατζέντα της ΕΕ· τονίζει ότι η θέσπιση μέτρων αλληλεγγύης, όπως προγράμματα μετεγκατάστασης, επανεγκατάσταση ή εισδοχή για ανθρωπιστικούς λόγους, εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας εν αναμονή μιας ουσιαστικής μεταρρύθμισης του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι τα κράτη μέλη θα συνεχίσουν να έχουν ανάγκη από χρηματοδοτική στήριξη για την υποδοχή, την καταγραφή και την εξέταση των αιτήσεων ασύλου, καθώς και για τις επιστροφές και τη μετεγκατάσταση· ζητεί να διατεθεί περισσότερη χρηματοδότηση για τον συντονισμό με τις χώρες διέλευσης και τις χώρες προέλευσης της παράτυπης μετανάστευσης, με στόχο τον έλεγχο και τον τερματισμό της εμπορίας ανθρώπων και της παράνομης διακίνησης ανθρώπων· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τις συνεχιζόμενες απώλειες ανθρώπινων ζωών στη Μεσόγειο και πιστεύει ότι η ευθύνη για έρευνα και διάσωση δεν μπορεί να αφεθεί αποκλειστικά σε μη κρατικούς φορείς· προσθέτει ότι οι χώρες εκτός ΕΕ στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης, που αντιμετωπίζουν μεταναστευτικές ροές προς την ΕΕ θα συνεχίσουν επίσης να χρειάζονται χρηματοδοτική στήριξη· υπογραμμίζει εν προκειμένω τον σημαντικό ρόλο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) και την πρόσφατα ενισχυμένη εντολή του, και ζητεί επαρκή χρηματοδότηση για τον Frontex, ώστε να είναι σε θέση να παράγει αποτελέσματα σε όλους τους τομείς ευθύνης που εμπίπτουν στη νέα εντολή του· επιμένει ότι η αποτελεσματική διαχείριση των εξωτερικών συνόρων πρέπει να συμμορφώνεται με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, με σεβασμό, ιδίως, στο δικαίωμα στο άσυλο και στην αρχή της μη επαναπροώθησης, στο πλαίσιο, μάλιστα, των πρόσφατων καταγγελιών για πιθανή εμπλοκή σε επαναπροωθήσεις· υπενθυμίζει, συνεπώς, την ανάγκη να προσληφθεί προσωπικό στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων, σύμφωνα με το άρθρο 110 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1896(13), προκειμένου να συμβάλει στην προαγωγή των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων· υπογραμμίζει ότι οι αυξήσεις των κονδυλίων του προϋπολογισμού για τον Frontex πρέπει να συνοδεύονται από αντίστοιχη αύξηση της λογοδοσίας και της διαφάνειας και εξαρτώνται από την προσήλωση του Οργανισμού στο δίκαιο της Ένωσης·

28.  τονίζει την ανάγκη επαρκούς χρηματοδότησης, στελέχωσης και κατάρτισης του προσωπικού όλων των οργανισμών που δραστηριοποιούνται στους τομείς της ασφάλειας, της δικαιοσύνης, της επιβολής του νόμου, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, του ασύλου και της μετανάστευσης, καθώς και της διαχείρισης των συνόρων, προκειμένου να φέρουν εις πέρας τις αυξημένες αρμοδιότητές τους, και εφιστά την προσοχή στη σημασία της μεταξύ τους συνεργασίας, στην ανάγκη τεχνολογικής καινοτομίας και προσαρμογής, καθώς και στον ζωτικό ρόλο τους στην ενίσχυση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών· επισημαίνει τη σημασία της ορθής εφαρμογής και λειτουργικής διαχείρισης των συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας της ΕΕ στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης·

29.  υποστηρίζει σθεναρά τις ενισχυμένες προσπάθειες της ΕΕ για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων απειλών κατά της ασφάλειας, όπως η τρομοκρατία, η ριζοσπαστικοποίηση και ο βίαιος εξτρεμισμός, η παράνομη διακίνηση εγκληματιών, η εμπορία ανθρώπων, η διακίνηση ναρκωτικών, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο και οι υβριδικές απειλές εντός της Ευρώπης και στις γειτονικές χώρες, και οι εκστρατείες παραπληροφόρησης κατά ευρωπαϊκών δημοκρατιών που κατευθύνονται από τρίτες χώρες, καθώς και για τη βελτίωση του συντονισμού των εν λόγω προγραμμάτων σε ενωσιακό επίπεδο· υπενθυμίζει ότι οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις αποδεικνύουν ότι είναι απαραίτητες οι βελτιώσεις στη διαλειτουργικότητα των συστημάτων πληροφοριών στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων για την ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας της Ένωσης· σημειώνει ότι η πανδημία οδήγησε σε νέες προκλήσεις σε σχέση με το έγκλημα· χαιρετίζει, ως εκ τούτου, τη στρατηγική για μια Ένωση Ασφάλειας που παρουσίασε η Επιτροπή στις 24 Ιουλίου 2020, και ζητεί επαρκή χρηματοδότηση των σχεδίων δράσης που περιέχονται σε αυτή·

30.  υπενθυμίζει ότι ο σεβασμός του κράτους δικαίου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμόρφωση με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης που κατοχυρώνονται στο άρθρο 317 ΣΛΕΕ· εκφράζει την ικανοποίησή του για την έναρξη ισχύος, την 1η Ιανουαρίου 2021, του κανονισμού για το κράτος δικαίου, ο οποίος θεσπίζει ένα καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης, και παραμένει σταθερά προσηλωμένο στη διασφάλιση της πλήρους, άμεσης και ορθής εφαρμογής του· ζητεί τη σημαντική ενίσχυση της χρηματοδότησης που διατίθεται για τη διασφάλιση της προστασίας αυτών των θεμελιωδών αρχών· τονίζει, ως εκ τούτου, τη σημασία μιας καλά εξοπλισμένης και επαρκώς χρηματοδοτούμενης και στελεχωμένης Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) για την καταπολέμηση των εγκλημάτων εις βάρος του προϋπολογισμού της Ένωσης, και επιμένει ότι πρέπει να είναι σε θέση να παρακολουθεί τον όγκο των εκκρεμών υποθέσεων και να έχει την ικανότητα να εξετάζει και να διερευνά όλες τις νέες υποθέσεις·

31.  υπενθυμίζει ότι η προώθηση των ευρωπαϊκών αξιών και πολιτισμών διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της δημοκρατίας, της μη εισαγωγής διακρίσεων και της ισότητας των φύλων, και στην αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων· εκφράζει την ανησυχία του για την επιδείνωση του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ορισμένα κράτη μέλη και υπογραμμίζει την ανάγκη για χρηματοδοτικούς πόρους για τη στήριξη της ελευθερίας του Τύπου, των μέσων ενημέρωσης και της καλλιτεχνικής ελευθερίας στην Ένωση· τονίζει ότι το νέο πρόγραμμα «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες» έχει στρατηγική σημασία για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και δημοκρατίας, της ισότητας και του κράτους δικαίου στην ΕΕ, καθώς και στη στήριξη των θυμάτων έμφυλης βίας· υπενθυμίζει επίσης ότι το πρόγραμμα «Δικαιοσύνη» περιλαμβάνει ειδικό στόχο που αποσκοπεί στη στήριξη και την προώθηση της κατάρτισης των δικαστικών, με σκοπό την προώθηση μιας κοινής νομικής και δικαστικής παιδείας και ενός πολιτισμού κράτους δικαίου· ζητεί, η χρηματοδότηση αυτών των προγραμμάτων να είναι ομοιόμορφη κατά τη διάρκεια της περιόδου του ΠΔΠ και να δαπανώνται πλήρως τα ετήσια κονδύλια για τους ειδικούς στόχους που επισημαίνονται· εκφράζει, περαιτέρω, την ικανοποίησή του για το συνεχές και ολοκληρωμένο έργο που επιτελείται από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων όσον αφορά την κάλυψη της νομοθεσίας και της πρακτικής των κρατών μελών στους τομείς αυτούς· πιστεύει ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης είναι ένα από τα εργαλεία για την αντιμετώπιση ορισμένων προκλήσεων στον τομέα της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων και θεωρεί υψίστης σημασίας κάθε θεσμικό όργανο της ΕΕ που συμμετέχει στη σύσταση και τη διαχείριση της επικείμενης διάσκεψης να διαθέτει επαρκείς προϋπολογισμούς λειτουργίας·

32.  υπενθυμίζει τη βασική συμβολή του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ) στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μετανάστευσης και της εκτόπισης πληθυσμών, στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, της δημοκρατίας, των πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και στη στήριξη των εκλογικών διαδικασιών· υπογραμμίζει, επιπλέον, τη στρατηγική σημασία της πολιτικής διεύρυνσης στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, πρόσθετη χρηματοδότηση για τα Δυτικά Βαλκάνια και τις χώρες της ανατολικής και νότιας γειτονίας, καθώς και για την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA) και για ανθρωπιστική βοήθεια· υπογραμμίζει την ευθύνη της ΕΕ να διασφαλίσει ότι διαθέτει επαρκείς πόρους για να αντιμετωπίσει τις γεωπολιτικές συνέπειες της κρίσης COVID-19, να διασφαλίσει ένα ασφαλές και σταθερό παγκόσμιο περιβάλλον και να επιδείξει αλληλεγγύη προς τις τρίτες χώρες που έχουν δεχτεί σοβαρό πλήγμα, κινητοποιώντας τα μέσα εξωτερικής χρηματοδότησης της ΕΕ για να βοηθήσει τις χώρες αυτές να ενισχύσουν τις ικανότητες των συστημάτων υγείας τους, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της πρόσβασής τους σε εμβόλια, και να μετριάσουν τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της κρίσης· τονίζει τη σημασία της συμμόρφωσης με το σύστημα διανομής εμβολίων COVID-19, COVAX, προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση στα εμβόλια για τις πλέον ευάλωτες χώρες· εκφράζει, επιπλέον, την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι θα παρασχεθεί άμεση στήριξη στη γειτονία της ΕΕ, και ιδίως στην άμεση γειτονία της·

33.  επαναλαμβάνει τη σημασία του να δίνεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ μια λεπτομερής ονοματολογία που να επιτρέπει στην αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή να εκπληρώνει αποτελεσματικά τον ρόλο της στη λήψη αποφάσεων και στο Κοινοβούλιο, ειδικότερα, να εκπληρώνει τους ρόλους του όσον αφορά τη δημοκρατική εποπτεία και τον έλεγχο· επιμένει, ως εκ τούτου, ότι η ονοματολογία του προϋπολογισμού πρέπει να αντικατοπτρίζει πλήρως και το συντομότερο δυνατόν τη συμφωνία για τον κανονισμό ΜΓΑΔΣ· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να υποβάλει σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού στον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2021, το οποίο θα εφαρμόζει τη συμφωνία που επιτεύχθηκε κατά τις διαπραγματεύσεις για τον κανονισμό ΜΓΑΔΣ όσον αφορά πέντε χωριστά κονδύλια για γεωγραφικά προγράμματα στην Ασία, και συγκεκριμένα στη Μέση Ανατολή, τη Νότια Ασία, την Κεντρική Ασία, τη Βόρεια και Νοτιοανατολική Ασία και τον Ειρηνικό, μέσω της δημιουργίας αντίστοιχων χωριστών γραμμών του προϋπολογισμού· πιστεύει ότι μια τέτοια εναρμόνιση θα μπορούσε και θα πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν από τη διαδικασία του προϋπολογισμού για το 2022·

34.  τονίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοοικονομική υποστήριξη, τόσο από τα κράτη μέλη όσο και μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας, για την προοδευτική υλοποίηση ενός πλαισίου της κοινής αμυντικής πολιτικής της ΕΕ και την ενίσχυση της ασφάλειας και της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ· υπογραμμίζει, επιπλέον, την ανάγκη βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην τόνωση της ανάπτυξης και στη δημιουργία θέσεων εργασίας, καθώς και την ανάγκη ενίσχυσης της ικανότητας ανάπτυξης και της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας μέσω αυξημένων προσπαθειών για κοινή ανάπτυξη δυνατοτήτων στρατιωτικού και μη στρατιωτικού χαρακτήρα·

Ειδικά και οριζόντια θέματα του προϋπολογισμού 2022

35.  αναμένει, ενόψει της έγκρισης του προϋπολογισμού του 2022, το πλήρες δυναμικό της δέσμης ΠΔΠ να εφαρμοστεί στην πράξη και προτίθεται να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την εφαρμογή όλων των στοιχείων της συμφωνίας που επετεύχθη· υπενθυμίζει ότι το 2022 θα είναι το πρώτο έτος εφαρμογής των ειδικών ανά πρόγραμμα προσαρμογών δυνάμει του άρθρου 5 του κανονισμού για το ΠΔΠ, όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τα κονδύλια των εμβληματικών προγραμμάτων της ΕΕ που θα χρηματοδοτηθούν από τον νέο μηχανισμό βάσει προστίμων·

36.  επισημαίνει τις σοβαρές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των προγραμμάτων και των ταμείων της ΕΕ, ιδίως εκείνων που τελούν υπό επιμερισμένη διαχείριση, κατά την περίοδο 2014-2020· καλεί τα κράτη μέλη να επιταχύνουν την εφαρμογή των εν λόγω προγραμμάτων, προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η έγκαιρη έναρξη των νέων προγραμμάτων της ΕΕ στο πλαίσιο του ΠΔΠ 2021-2027, καθώς και εκείνων που χρηματοδοτούνται από το Μέσο Ανάκαμψης της ΕΕ· εκφράζει την ανησυχία του για τον κίνδυνο περαιτέρω καθυστερήσεων στην εφαρμογή των νέων προγραμμάτων του ΠΔΠ, λόγω της ανάγκης να συμμορφωθούν τα κράτη μέλη, εν πρώτοις, με το πολύ αυστηρό χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας·

37.  εκφράζει, επιπλέον, τη λύπη του για την καθυστερημένη έγκριση του ΠΔΠ 2021-2027 και θεωρεί ότι οι συνέπειες αυτής της καθυστέρησης θα γίνουν αισθητές καθ’ όλη την τρέχουσα περίοδο του ΠΔΠ· υπογραμμίζει ότι, κατά συνέπεια, η δρομολόγηση όλων των εμβληματικών προγραμμάτων της ΕΕ, καθώς και η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της στρατηγικής για την ψηφιοποίηση, καθυστέρησαν σημαντικά· αναμένει, ως εκ τούτου, ότι θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλιστεί ότι όλα τα νέα προγράμματα της ΕΕ θα είναι πλήρως λειτουργικά το 2022· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την κοινή δήλωση του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης COVID-19, η οποία εκδόθηκε στα κοινά συμπεράσματα για τον προϋπολογισμό του 2021, στην οποία αναφέρεται συγκεκριμένα ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους τομείς της οικονομίας που πλήττονται περισσότερο από την κρίση, όπως ο τουρισμός και οι ΜΜΕ, καθώς και στους ανθρώπους που πλήττονται περισσότερο από την κρίση·

38.  αναμένει, επιπλέον, επαρκές επίπεδο πιστώσεων πληρωμών που θα εγγραφούν στον προϋπολογισμό του 2022, ώστε να καλυφθούν τόσο τα νέα προγράμματα όσο και η ολοκλήρωση των προηγούμενων προγραμμάτων, ιδίως στο πλαίσιο της αναμενόμενης υψηλότερης ανάγκης για πληρωμές στον τομέα της συνοχής και της αγροτικής ανάπτυξης, και να διασφαλιστεί ότι ο προϋπολογισμός της Ένωσης παρέχει τα αναγκαία οικονομικά κίνητρα· είναι αποφασισμένο να αποτρέψει οποιαδήποτε μελλοντική κρίση πληρωμών, όπως συνέβη στην αρχή της προηγούμενης περιόδου του ΠΔΠ, και προτίθεται, για τον σκοπό αυτό, να παρακολουθεί πολύ στενά το επίπεδο των εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων (υπόλοιπο προς εκκαθάριση-RAL)· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει χωρίς καθυστέρηση κάθε σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού που κρίνεται αναγκαίο για αύξηση των πληρωμών που συνδέεται με περαιτέρω επιτάχυνση των προγραμμάτων της ΕΕ·

39.  τονίζει ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα ενισχυθεί σημαντικά από το Μέσο Ανάκαμψης της ΕΕ το 2022, με τουλάχιστον 60 % των συνολικών κονδυλίων του να δεσμεύονται στο πλαίσιο των διαφόρων προγραμμάτων έως το τέλος του εν λόγω έτους· τονίζει ότι η συνολική εφαρμογή του Μέσου Ανάκαμψης της ΕΕ θα παρακολουθείται στενά από το Κοινοβούλιο, ενώ θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον έλεγχο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας· εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία του για την καθυστερημένη έναρξη των δανειοδοτικών και δανειοληπτικών πράξεων στο πλαίσιο αυτού του μέσου, δεδομένου ότι η νέα απόφαση για τους ιδίους πόρους (ΑΙΠ), η οποία παρέχει την έγκριση για τις πράξεις αυτές, δεν έχει ακόμη τεθεί σε ισχύ· τονίζει, ως εκ τούτου, την ανάγκη για επείγουσα επικύρωση της νέας ΑΙΠ από τα κράτη μέλη, προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η έγκαιρη ανάκαμψη, εις βάρος των μελλοντικών γενεών·

40.  επισημαίνει τον νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα του οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων κατά τη διάρκεια του τρέχοντος ΠΔΠ, ο οποίος κατοχυρώνεται στη ΔΣ, και επιβεβαιώνει την ισχυρή προσήλωσή του στη διαδικασία αυτή· υπογραμμίζει ότι ο προϋπολογισμός της Ένωσης για το 2022 θα αποτελέσει γέφυρα μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου σταδίου του εν λόγω οδικού χάρτη· καλεί, ειδικότερα, το Συμβούλιο να αρχίσει να συζητά χωρίς καθυστέρηση, μόλις η Επιτροπή υποβάλει τις νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τους νέους ιδίους πόρους που βασίζονται σε έναν μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα, ένα ψηφιακό τέλος και το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ), με σκοπό τη λήψη απόφασης έως την 1η Ιουλίου 2022· αναμένει, επιπλέον, ότι οι συζητήσεις σχετικά με τον φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών στο πλαίσιο της ενισχυμένης συνεργασίας θα ολοκληρωθούν θετικά έως το τέλος του 2022, γεγονός που θα επιτρέψει στην Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για νέο ίδιο πόρο· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη για ομαλή εφαρμογή, ούτως ώστε οι νέοι ίδιοι πόροι να καλύπτουν τουλάχιστον τις δαπάνες που σχετίζονται με την αποπληρωμή του κεφαλαίου και των τόκων του Μέσου Ανάκαμψης της ΕΕ·

41.  τονίζει επιπλέον ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ και οι εθνικοί προϋπολογισμοί επηρεάζονται αρνητικά από τη φορολογική απάτη, τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή· ζητεί ενισχυμένο συντονισμό στον τομέα της φορολογίας με στόχο την προστασία των ενωσιακών και εθνικών πηγών εσόδων·

42.  υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν οι αποκεντρωμένοι οργανισμοί της Ένωσης στην παροχή επιχειρησιακής στήριξης και εμπειρογνωμοσύνης για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής υλοποίησης των στόχων πολιτικής της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι οι οργανισμοί πρέπει να διαθέτουν κατάλληλο προσωπικό και επαρκείς πόρους, ώστε να μπορούν να εκτελούν πλήρως τις αρμοδιότητές τους και να επιτυγχάνουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα· υπογραμμίζει ότι τα καθήκοντα των οργανισμών εξελίσσονται σύμφωνα με τις προτεραιότητες πολιτικής και τονίζει ότι οι νέες αρμοδιότητες πρέπει να συνοδεύονται από νέους πόρους·

43.  υπογραμμίζει την αξία των δοκιμαστικών σχεδίων και των προπαρασκευαστικών ενεργειών (ΔΣ-ΠΕ) για τον προσδιορισμό νέων πρωτοβουλιών πολιτικής και τη δημιουργία των προϋποθέσεων για μελλοντικές δράσεις της Ένωσης· προτίθεται, ως εκ τούτου, να προτείνει δέσμη ΔΣ-ΠΕ σύμφωνα με τις πολιτικές προτεραιότητές της· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα ΔΣ-ΠΕ που εγκρίνονται στον προϋπολογισμό εκτελούνται πλήρως, εγκαίρως και σε συνεργασία με το Κοινοβούλιο, και αποκτούν μεγαλύτερη προβολή προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπός τους·

44.  καλεί την Επιτροπή να λάβει δεόντως υπόψη τις πολιτικές και δημοσιονομικές προτεραιότητες του Κοινοβουλίου, όπως ορίζονται στο παρόν ψήφισμα, κατά την κατάρτιση του σχεδίου προϋπολογισμού για το 2022· είναι, ωστόσο, έτοιμο να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την υφιστάμενη ευελιξία και άλλες διατάξεις που προβλέπονται στον κανονισμό για το ΠΔΠ και στον δημοσιονομικό κανονισμό, προκειμένου να ενισχυθούν τα βασικά προγράμματα της ΕΕ στον προϋπολογισμό του 2022 και να αντιμετωπιστούν επαρκώς οι επείγουσες ανάγκες που προκύπτουν σε σχέση με την κρίση στον τομέα της υγείας, λόγω της νόσου COVID-19 και τη διαδικασία ανάκαμψης, μεταξύ άλλων· επιμένει, στο πλαίσιο αυτό, στην έγκαιρη ενεργοποίηση του μέσου στήριξης έκτακτης ανάγκης εντός της Ένωσης, καθώς και στην κινητοποίηση των ειδικών μέσων του ΠΔΠ, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση, για την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης όποτε χρειάζεται·

o
o   o

45.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

(1) ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1. (2) ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 11. (3) ΕΕ C 444 I της 22.12.2020. (4) Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2021-2027, Παράρτημα 2: Δηλώσεις (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0357). (5) ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 28. (6) ΕΕ L 424 της 15.12.2020, σ. 1. (7) ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 23. (8) ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 1. (9) ΕΕ L 93 της 17.3.2021, σ. 1. (10) ΕΕ C 242 της 10.7.2018, σ. 24. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005. (12) ΕΕ C 388 της 13.11.2020, σ. 18. (13) Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1896 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Νοεμβρίου 2019, για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1052/2013 και (ΕΕ) 2016/1624 (ΕΕ L 295 της 14.11.2019, σ. 1).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την εφαρμογή των οδηγιών για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα: οδηγία 2004/107/EΚ και οδηγία 2008/50/EΚ (2020/2091(INI))

P9_TA(2021)0107 A9-0037/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία που συνήφθη κατά την 21η Διάσκεψη των μερών της Σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP21) στο Παρίσι, στις 12 Δεκεμβρίου 2015 (Συμφωνία του Παρισιού),

–  έχοντας υπόψη την Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 191,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/50/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2008, για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη(1),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/107/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2004, σχετικά με το αρσενικό, το κάδμιο, τον υδράργυρο, το νικέλιο και τους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες στον ατμοσφαιρικό αέρα(2),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/2284 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2016, σχετικά με τη μείωση των εθνικών εκπομπών ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων, την τροποποίηση της οδηγίας 2003/35/ΕΚ και την κατάργηση της οδηγίας 2001/81/ΕΚ (οδηγία ΕΑΟΕ)(3),

–  έχοντας υπόψη την εκτελεστική απόφαση 2011/850/ΕΕ της Επιτροπής, της 12ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τον καθορισμό κανόνων για τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2004/107/ΕΚ και 2008/50/ΕΚ όσον αφορά την αμοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών και την υποβολή εκθέσεων για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα(4),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Μαΐου 2018, με τίτλο «Μια Ευρώπη που προστατεύει: Καθαρός αέρας για όλους» (COM(2018)0330),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2020, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 (ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα) (COM(2020)0080),

–  έχοντας υπόψη τον έλεγχο καταλληλότητας που διενήργησε η Επιτροπή για τις οδηγίες για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα (AAQ) (2008/50/ΕΚ, 2004/107/ΕΚ) της 28ης Νοεμβρίου 2019 (SWD(2019)0427),

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 26ης Ιουνίου 2020, για την πρόοδο που έχει συντελεστεί στην εφαρμογή της οδηγίας (ΕΕ) 2016/2284 σχετικά με τη μείωση των εθνικών εκπομπών ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων (COM(2020)0266),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, της 8ης Ιανουαρίου 2021, με τίτλο «Η δεύτερη έκδοση της Προοπτικής για καθαρό αέρα» (COM(2021)0003),

–  έχοντας υπόψη τον χάρτη πορείας της Επιτροπής σχετικά με την αρχική εκτίμηση επιπτώσεων για την αναθεώρηση των οδηγιών AAQ,

–  έχοντας υπόψη την πολιτική της ΕΕ για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, και ιδίως την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Ιανουαρίου 2017, με τίτλο «Ασφαλέστερη και υγιέστερη εργασία για όλους – Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας και της πολιτικής της ΕΕ για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία» (COM(2017)0012), και την οδηγία 2004/37/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που συνδέονται με την έκθεση σε καρκινογόνους ή μεταλλαξιογόνους παράγοντες κατά την εργασία(5),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με μια στρατηγική της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου (COM(2020)0663),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης)(6),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων – Για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες» (COM(2020)0667) και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 10ης Ιουλίου 2020, σχετικά με τη στρατηγική για τις χημικές ουσίες με στόχο τη βιωσιμότητα(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Μαρτίου 2019, με τίτλο «Μια Ευρώπη που προστατεύει: καθαρός αέρας για όλους»(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 28ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης(9),

–  έχοντας υπόψη τη διερευνητική γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών, της 2ας Ιουλίου 2020, με θέμα «Η μελλοντική πολιτική της ΕΕ για καθαρό αέρα στο πλαίσιο του φιλόδοξου στόχου για μηδενική ρύπανση»(10),

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 23/2018 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, της 11ης Σεπτεμβρίου 2018, με τίτλο Ατμοσφαιρική ρύπανση: Η προστασία της υγείας μας παραμένει ανεπαρκής»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση 09/2020 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), της 23ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Air Quality in Europe -– 2020 report» (Ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη – Έκθεση 2020)»,

–  έχοντας υπόψη την αξιολόγηση ευρωπαϊκής εφαρμογής της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 18ης Ιανουαρίου 2021, με τίτλο «EU policy on air quality: implementation of selected EU legislation» (Πολιτική της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα: εφαρμογή επιλεγμένης νομοθεσίας της ΕΕ) και το παράρτημα Ι με τίτλο «Mapping and assessing local policies on air quality. What air quality policy lessons could be learnt from the COVID-19 lockdown?» (Χαρτογράφηση και αξιολόγηση των τοπικών πολιτικών για την ποιότητα του αέρα. Ποια διδάγματα από την πολιτική για την ποιότητα του αέρα θα μπορούσαν να αντληθούν από τον περιορισμό της κυκλοφορίας λόγω της νόσου COVID-19;),

–   έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Air Pollution and COVID-19» (Ατμοσφαιρική ρύπανση και COVID-19) του Θεματικού Τμήματος Οικονομίας, Επιστημών και Ποιότητας Ζωής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Ιανουαρίου του 2021,

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη του Θεματικού Τμήματος Οικονομίας, Επιστημών και Ποιότητας Ζωής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της 18ης Μαρτίου 2019, με τίτλο «Sampling points for air quality – Representativeness and comparability of measurement in accordance with Directive 2008/50/EC on ambient air quality and cleaner air for Europe» (Σημεία δειγματοληψίας για τη διαπίστωση της ποιότητας του αέρα – Αντιπροσωπευτικότητα και συγκρισιμότητα των μετρήσεων σύμφωνα με την οδηγία 2008/50/ΕΚ για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ), της 26ης Μαΐου 2015, με τίτλο: «Health and the environment: addressing the health impact of air pollution» (Υγεία και περιβάλλον: αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του, καθώς και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) και το παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων, της 12ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με τη διαδικασία για την εξουσιοδότηση εκπόνησης εκθέσεων πρωτοβουλίας,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (A9-0037/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καθαρός αέρας είναι απαραίτητος για την ανθρώπινη υγεία και την ποιότητα ζωής, καθώς και για το περιβάλλον και έχει αναγνωριστεί ως παγκόσμια προτεραιότητα για την υγεία στους ΣΒΑ·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει διασυνοριακό χαρακτήρα και ότι υπάρχει σημαντική ανταλλαγή ατμοσφαιρικών ρύπων μεταξύ κρατών μελών καθώς και μεταξύ χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών, όπως επισημαίνεται στη δεύτερη έκδοση της Προοπτικής για καθαρό αέρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε πολλές περιπτώσεις, οι επιβλαβείς επιπτώσεις της κακής ποιότητας του αέρα έχουν καταστεί τοπικό πρόβλημα για τα κράτη μέλη, τα οποία δεν είναι σε θέση να λάβουν μέτρα όσον αφορά τις πηγές εκπομπών εκτός της επικράτειάς τους·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί τον μεγαλύτερο περιβαλλοντικό κίνδυνο για την υγεία στην Ευρώπη(11), επηρεάζει άνισα περιφέρειες, κοινωνικοοικονομικές ομάδες και ηλικιακές ομάδες και προκαλεί, σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες εκτιμήσεις του ΕΟΠ για τις επιπτώσεις στην υγεία που οφείλονται στην έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση, σχεδόν 400 000 πρόωρους θανάτους ετησίως· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων 2.5 (PM2.5) το 2018 ευθύνονταν για τον πρόωρο θάνατο περίπου 379 000 ατόμων στην ΕΕ των 28 λόγω μακροχρόνιας έκθεσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, η έκθεση σε συγκεντρώσεις NO2 και O3 στην ΕΕ το 2018 εκτιμάται ότι προκάλεσε περίπου 54 000 και 19 400 πρόωρους θανάτους αντίστοιχα(12)·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, εγκεφαλικά επεισόδια και καρκίνο, με πρόσφατες μελέτες να τη συνδέουν επίσης με δυσμενείς επιπτώσεις στη γονιμότητα, την εγκυμοσύνη και τα νεογνά, καθώς και με άνοια(13), δομικές αλλοιώσεις του εγκεφάλου των παιδιών, νόσο του Αλτσχάιμερ, συστηματική φλεγμονή και γνωστική δυσλειτουργία(14), καθώς και θνησιμότητα λόγω διαβήτη(15)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνολικός αριθμός πρόωρων θανάτων εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 50 % από το 1990(16)·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν στοιχεία που καταδεικνύουν ότι η έκθεση σε ατμοσφαιρική ρύπανση θα μπορούσε να επηρεάσει την έκβαση της υγείας όσων νοσούν με COVID-19, κυρίως λόγω βλαβών στο αναπνευστικό και το ανοσοποιητικό σύστημα και της έκφρασης πρωτεϊνών που επιτρέπουν στον ιό να εισέλθει στα κύτταρα(17)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη δεύτερη έκθεση της Επιτροπής για τις προοπτικές για καθαρό αέρα, ο αριθμός των πρόωρων θανάτων λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης ανά έτος αναμένεται να μειωθεί κατά περίπου 55 % έως το 2030 σε σύγκριση με το 2005, εάν τα κράτη μέλη εφαρμόσουν όλα τα μέτρα που προβλέπονται στην ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για τη ρύθμιση των πηγών ατμοσφαιρικής ρύπανσης·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αστικοί πληθυσμοί είναι ο πλέον εκτεθειμένοι στην ατμοσφαιρική ρύπανση και ότι παγκοσμίως μόνον ένας άνθρωπος στους δέκα ζει σε πόλη που συμμορφώνεται με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΠΟΥ για την ποιότητα του αέρα(18)· λαμβάνοντας υπόψη ότι σήμερα το 75 % του πληθυσμού της ΕΕ ζει σε αστικές και περιαστικές περιοχές(19)·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 98 % του αστικού πληθυσμού της ΕΕ εκτίθεται σε επίπεδα όζοντος που υπερβαίνουν τις κατευθυντήριες γραμμές της ΠΟΥ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ποσοστό 77 % του πληθυσμού της ΕΕ των 28 εκτίθεται σε επίπεδα PM2.5 που υπερβαίνουν τις κατευθυντήριες γραμμές της ΠΟΥ(20)·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 19 Ιανουαρίου 2021, το επιστημονικό περιοδικό «Lancet Planet Health» δημοσίευσε μελέτη σχετικά με την εκτίμηση επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη θνησιμότητα σε σχεδόν χίλιες πόλεις στην Ευρώπη(21)· λαμβάνοντας υπόψη ότι διαπιστώθηκε ότι οι 10 πόλεις με τους λιγότερους θανάτους λόγω ρύπανσης από NO2 και PM2.5 βρίσκονται κυρίως στη Βόρεια Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προκλήσεις όσον αφορά την ποιότητα του αέρα ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό από τόπο σε τόπο και ότι η κύρια πηγή προβλημάτων κυμαίνεται από τα συστήματα θέρμανσης έως τις μεταφορές· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά την οικονομική ανάπτυξη, υπάρχει μια γενικότερη τάση βελτίωσης της ποιότητας του αέρα σε σύγκριση με το 1990·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση ενέχει σημαντικό ανθρώπινο και οικονομικό κόστος, όπως η μείωση του προσδόκιμου ζωής, η αύξηση των ιατρικών δαπανών, η μείωση της παραγωγικότητας της εργασίας, η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων, η πρόκληση της απώλειας βιοποικιλότητας και της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης για την κοινωνία, την υγεία και τις οικονομικές δραστηριότητες στην Ευρώπη ανέρχεται συνολικά σε ύψος μεταξύ 330 και 940 δισεκατομμυρίων EUR ετησίως στο σύνολό του, αλλά ότι το κόστος όλων των μέτρων που οδηγούν σε βελτιώσεις της ποιότητας του αέρα είναι μεταξύ 70 και 80 δισεκατομμυρίων EUR ετησίως(22)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κόστος της αδράνειας, συμπεριλαμβανομένων των δυσμενών επιπτώσεων που συνεπάγεται η ατμοσφαιρική ρύπανση για την υγεία των πολιτών, την οικονομία και την κοινωνία, υπερβαίνει κατά πολύ το κόστος της ανάληψης δράσης, παρότι αυτή συμπεριλαμβάνει διάφορα μέτρα πολιτικής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Επιτροπής, η πλήρης εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ για καθαρό αέρα θα μπορούσε να αποφέρει καθαρά ετήσια οφέλη ύψους έως και 42 δισεκατομμυρίων EUR ως το 2030, κυρίως από τη μείωση των ποσοστών θνησιμότητας και της νοσηρότητας(23)·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι από το1990 έως το 2018, η ΕΕ κατέγραψε μειώσεις των εκπομπών όλων των ατμοσφαιρικών ρύπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε για τα οξείδια του θείου (SOx) που μειώθηκαν κατά 90 %, ακολουθούμενα από τις πτητικές οργανικές ενώσεις πλην μεθανίου (ΠΟΕΠΜ) και τα οξείδια του αζώτου (NOx), που μειώθηκαν κατά περίπου 60 % και 55 % αντίστοιχα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπομπές λεπτών αιωρούμενων σωματιδίων (PM2.5) μειώθηκαν σχεδόν κατά το ήμισυ από το 1990 και ότι οι εκπομπές αμμωνίας (NH3) μειώθηκαν κατά σχεδόν 25 %(24)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπομπές NH3 παρέμειναν στα ίδια επίπεδα από το 2010·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα του 2018, δέκα κράτη μέλη χρειάστηκε να μειώσουν τις εκπομπές NH3 τους κατά έως και 10 % σε διάστημα μικρότερο από 2 έτη, ενώ 6 και 5 κράτη μέλη αντίστοιχα χρειάστηκε να μειώσουν τις εκπομπές PM2.5 και NOx κατά έως και 30 % ή και παραπάνω προκειμένου έως το 2020 να συμμορφωθούν με τα ανώτατα όρια που ορίζονται στην οδηγία ΕΑΟΕ(25)·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί υποβάθμιση του περιβάλλοντος και έχει σημαντικές επιπτώσεις για τα φυσικά οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα – συμπεριλαμβανομένων του ευτροφισμού, της οξίνισης, των καταστροφών στη βλάστηση από το τροποσφαιρικό όζον, της υποβάθμισης της ποιότητας των υδάτων και του εδάφους και των υπηρεσιών οικοσυστήματος που αυτά παρέχουν – καθώς και για το κλίμα, και μπορεί να προκαλέσει καταστροφές στο δομημένο περιβάλλον και στην πολιτιστική κληρονομιά· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ατμοσφαιρικοί ρύποι που προκαλούν επί του παρόντος τη μεγαλύτερη καταστροφή στα οικοσυστήματα είναι οι O3, NH3 και NOX· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται επί του παρόντος για το γεγονός ότι περίπου δύο τρίτα της έκτασης του οικοσυστήματος στην ΕΕ είναι εκτεθειμένα σε ευτροφισμό·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εναπόθεση ενώσεων του αζώτου που εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα ως NOx και NH3 μπορεί να προκαλέσει ευτροφισμό, δηλαδή υπερπροσφορά θρεπτικών ουσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο οι ενώσεις θείου όσο και οι ενώσεις αζώτου έχουν οξινιστικές επιπτώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο ο ευτροφισμός όσο και η οξίνιση μπορεί να επηρεάσουν τα χερσαία και τα υδάτινα οικοσυστήματα και να επιφέρουν αλλαγές στη βιοποικιλότητα και εισβολή νέων ειδών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οξίνιση μπορεί επίσης να προκαλέσει αύξηση της κινητοποίησης τοξικών μετάλλων στα ύδατα ή στα εδάφη, στοιχείο που αυξάνει τον κίνδυνο μεταφοράς τους στην τροφική αλυσίδα·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υψηλά επίπεδα O3 καταστρέφουν τα φυτικά κύτταρα, προκαλώντας προβλήματα στην αναπαραγωγή και την ανάπτυξη των φυτών και μειώνουν έτσι τη γεωργική σοδειά, την ανάπτυξη των δασών και τη βιοποικιλότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες και η αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και άλλων ρύπων, όπως το αντιδραστικό άζωτο, τροποποιούν τις αποκρίσεις της βλάστησης στο O3· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτοί οι τροποποιητές επηρεάζουν την ποσότητα O3 που απορροφούν τα φύλλα, αλλάζοντας έτσι το μέγεθος των επιπτώσεων στην ανάπτυξη των φυτών, τη συγκομιδή και στις υπηρεσίες οικοσυστήματος(26)·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τοξικοί μεταλλικοί ρύποι, όπως ο μόλυβδος (Pb), ο υδράργυρος (Hg) και το κάδμιο (Cd), μπορούν να έχουν επιπτώσεις στα φυτά και τα ζώα, συμπληρωματικά από αυτές που έχουν στους ανθρώπους, και ότι, αν και οι συγκεντρώσεις τους στην ατμόσφαιρα μπορεί να είναι χαμηλές, εξακολουθούν να συμβάλουν στην εναπόθεση και την αύξηση των τοξικών μετάλλων στα εδάφη, στα ιζήματα και στους οργανισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τοξικά μέταλλα και οι επίμονες οργανικές ενώσεις, πέραν της τοξικότητάς τους για το περιβάλλον, τείνουν επίσης να βιοσυσσωρεύονται στα ζώα και στα φυτά και να βιομεγεθύνονται, το οποίο σημαίνει ότι οι συγκεντρώσεις στους ιστούς των οργανισμών αυξάνονται μαζί με το επίπεδο στην αλυσίδα τροφίμων·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει σημειωθεί σημαντική μείωση όλων των ατμοσφαιρικών ρύπων στις οδικές μεταφορές, παρά την αύξηση των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών σε σύγκριση με το 1990· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οδικές μεταφορές εξακολουθούν να αποτελούν την κύρια πηγή εκπομπών NOx (αντιπροσωπεύοντας το 39 % των συνολικών εκπομπών NOx στην ΕΕ) και τη δεύτερη πηγή εκπομπών αιθάλης (26 %) και μολύβδου (16 %) στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αποτελούν τη βασική πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις αστικές περιοχές εξαιτίας των εκπομπών από οχήματα (εκπομπές που συνδέονται με τις εξατμίσεις των οχημάτων), καθώς και από τη φθορά των φρένων και των ελαστικών (εκπομπές που δεν συνδέονται με τις εξατμίσεις των οχημάτων)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ντιζελοκίνητα οχήματα ευθύνονται για ποσοστό περίπου 75 % του συνολικού κόστους της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που συνδέεται με τις οδικές μεταφορές στην Ευρώπη(27)·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γεωργία είναι η τρίτη μεγαλύτερη πηγή πρωτογενών εκπομπών PM10 στην ΕΕ, όπως τονίζει ο ΕΟΠ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπομπές NH3 από τη γεωργία προκαλούν επεισόδια υψηλής συγκέντρωσης PM σε ολόκληρη την Ευρώπη κάθε άνοιξη, καθώς και βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία(28)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπομπές μεθανίου από τη γεωργία αποτελούν σημαντική πρόδρομη ουσία του τροποσφαιρικού όζοντος, το οποίο έχει δυσμενείς επιπτώσεις για την ανθρώπινη υγεία·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας παραγωγής και διανομής ενέργειας ευθύνεται για πάνω από το ήμισυ των εκπομπών SOx(29) και ένα πέμπτο των εκπομπών NOx(30) στις 33 χώρες μέλη του ΕΟΠ·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μονάδες άνθρακα και λιγνίτη συμβάλλουν σε σημαντικό στις εκπομπές υδραργύρου και ότι το 62 % των εκπομπών υδραργύρου από τη βιομηχανία της ΕΕ προέρχεται από μονάδες παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα(31)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο υδράργυρος είναι επικίνδυνη νευροτοξίνη που βλάπτει το νευρικό σύστημα ακόμα και σε σχετικά χαμηλά επίπεδα έκθεσης·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2005 στις θάλασσες που περιβάλλουν την Ευρώπη (τη Βαλτική, τη Βόρεια Θάλασσα, το βορειοανατολικό τμήμα του Ατλαντικού, τη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο), οι εκπομπές διοξειδίου του θείου (SO2) από τη διεθνή ναυτιλία εκτιμήθηκαν σε 1,7 εκατομμύρια τόνους ετησίως, οι εκπομπές διοξειδίου του NO2 σε 2,8 εκατομμύρια τόνους, και τα PM2.5 σε 195 000 τόνους(32)· λαμβάνοντας υπόψη ότι από επιστημονική έρευνα που διενεργήθηκε κατ’ εντολή της Επιτροπής διαπιστώθηκε ότι χωρίς ανάληψη περαιτέρω δράσης, οι θαλάσσιες εκπομπές NOx είναι πολύ πιθανό να φτάσουν στα ίδια επίπεδα με τις χερσαίες εκπομπές NOx εντός μιας δεκαετίας(33)·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι το πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την ποιότητα του εξωτερικού αέρα είναι καλά διαρθρωμένο, η νομοθεσία της ΕΕ που καλύπτει την ποιότητα του αέρα εσωτερικών χώρων είναι κατακερματισμένη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ενδέχεται να χρειάζεται μια περισσότερο ολιστική προσέγγιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από την πολιτική της ΕΕ, η οποία θα εγγυάται ότι η νομοθεσία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, τις χημικές ουσίες και τα κτίρια είναι πλήρως συνεκτική και αμοιβαία ενισχυόμενη, ιδίως προκειμένου να εγγυάται την ασφάλεια των εργαζομένων και του ευρύτερου κοινού από επικίνδυνες ουσίες σε καταναλωτικά προϊόντα·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι 13 από τις 18 εν εξελίξει διαδικασίες επί παραβάσει κατά 18 κρατών μελών κινήθηκαν λόγω εκπομπών PM10 πάνω από τις οριακές τιμές της ΕΕ, 11 λόγω εκπομπών NO2 και μία λόγω των εκπομπών SO2, ενώ εκκρεμούν έξι επιπλέον διαδικασίες επί παραβάσει λόγω μη εφαρμογής των απαιτήσεων παρακολούθησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα έπρεπε να είχε υπάρξει συμμόρφωση με τις οριακές τιμές PM10 και SO2 από το 2005·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι για το 2019, 17 κράτη μέλη ανέφεραν υπερβάσεις των προτύπων της ΕΕ σχετικά με την ποιότητα του αέρα που αφορούσαν το NO2, 14 κράτη μέλη ανέφεραν υπερβάσεις των PM10, 4 ανέφεραν υπερβάσεις των PM2.5 και 1 του SO2·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα κατάσταση απαιτεί να δοθεί περισσότερη υποστήριξη (τεχνολογική, υλικοτεχνική και οικονομική στήριξη και κατευθυντήριες γραμμές) για να βελτιωθεί η εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πρόσφατη απόφαση τοπικού δικαστηρίου ορίστηκε ότι η κυβέρνηση της περιφέρειας των Βρυξελλών, όπου έχουν την έδρα τους τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, υποχρεούται διά νόμου να εγκαταστήσει εντός έξι μηνών συστήματα μέτρησης της ποιότητας του αέρα στους πλέον πολυσύχναστους δρόμους, όπως η «Rue de la loi», τα οποία θα μετρούν τη συγκέντρωση διοξειδίου NO2, χονδρόκοκκων σωματιδίων (PM10) και λεπτών σωματιδίων (PM2.5)·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της ΕΕ θεωρεί ότι οι δημόσιες δράσεις για την προώθηση της καλής ποιότητας του αέρα είναι ανεπαρκείς, και ότι άνω του 70 % του πληθυσμού της ΕΕ αναμένει από την ΕΕ να προτείνει πρόσθετα μέτρα(34)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βελτίωση της ποιότητας του αέρα συνδέεται επίσης με αλλαγές στη νοοτροπία της κοινωνίας, οι οποίες δεν μπορούν να επιτευχθούν εύκολα μέσω νομικών αλλαγών, αλλά μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης σχετικά με τα οφέλη των πολιτικών για καθαρό αέρα·

Ένα μερικώς αποτελεσματικό εργαλείο που χρήζει βελτίωσης

1.  αναγνωρίζει ότι οι τρεις πυλώνες της πολιτικής της ΕΕ για καθαρό αέρα έχουν επιτύχει να οδηγήσουν σε πτωτική τάση των εκπομπών και των συγκεντρώσεων των περισσότερων ατμοσφαιρικών ρύπων στην Ευρώπη· επισημαίνει ότι, ενώ οι οδηγίες AAQ υπήρξαν αποτελεσματικές όσον αφορά τον καθορισμό κοινών προτύπων της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα και τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με την ποιότητα του αέρα, ήταν εν μέρει μόνο αποτελεσματικές όσον αφορά τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεών της στην υγεία, την ποιότητα ζωής και το περιβάλλον· εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι μεγάλος αριθμός κρατών μελών εξακολουθούν να μην συμμορφώνονται με τα ισχύοντα πρότυπα ποιότητας του αέρα και δεν έχουν λάβει επαρκή μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και τη διατήρηση των υπερβάσεων στο ελάχιστο, ακόμα και μετά την έναρξη διαδικασιών επί παραβάσει από την Επιτροπή και την έκδοση δικαστικών αποφάσεων με τις οποίες απαιτείται συμμόρφωση με τις οδηγίες AAQ·

2.  επισημαίνει ότι στο μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής επικράτειας υπήρξε αύξηση στον αριθμό των παθολογικών καταστάσεων που συνδέονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση, όπως άσθμα, νευροτοξικές νόσοι και νόσοι που προκαλούνται από ενδοκρινικούς διαταράκτες, στοιχείο που δικαιολογεί όχι μόνο την πλήρη εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας αλλά και την κίνηση ταχείων και αποτελεσματικών διαδικασιών επί παραβάσει από την Επιτροπή σε περίπτωση μη συμμόρφωσης από τα κράτη μέλη·

3.  αναγνωρίζει το γεγονός ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν γνωρίζει σύνορα και ότι υπάρχει σημαντική ανταλλαγή ατμοσφαιρικών ρύπων μεταξύ κρατών μελών καθώς και μεταξύ χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών, όπως επισημαίνεται στη δεύτερη έκδοση της Προοπτικής για καθαρό αέρα· επισημαίνει ότι τα κράτη μέλη δεν είναι σε θέση να αναλάβουν δράση για τις πηγές εκπομπών εκτός της επικράτειάς τους· ενθαρρύνει την Επιτροπή να λάβει υπόψη τη σύνθετη φύση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης (π.χ. τη διαμόρφωση δευτερογενών σωματιδίων, τη μεταφορά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε επίπεδο ΕΕ και παγκόσμιο επίπεδο) κατά τον σχεδιασμό μιας νέας πολιτικής για την ποιότητα του αέρα προκειμένου να διασφαλισθεί μια ολοκληρωμένη και ολιστική προσέγγιση·

4.  σημειώνει ότι οι οδηγίες AAQ βασίζονται σε πρότυπα ποιότητας του αέρα που είναι πλέον 15 έως 20 ετών και ότι ορισμένα από αυτά είναι πολύ χαμηλότερα από τις τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές της ΠΟΥ και τα εκτιμώμενα επίπεδα αναφοράς βάσει αυξημένου ισόβιου κινδύνου εμφάνισης καρκίνου, καθώς και τα επίπεδα που προτείνονται από τα τελευταία επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τις περιβάλλον επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον· επικροτεί τη δέσμευση που αναλήφθηκε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για την αναθεώρηση των προτύπων ποιότητας του αέρα και καλεί την Επιτροπή να προβεί σε ευθυγράμμιση των τιμών των PM10, PM2.5, SO2 και O3 με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΠΟΥ και σε ευθυγράμμιση των τιμών του βενζολίου (C6H6) και του βενζο[a]πυρένιου (BaP) με τα επίπεδα αναφοράς της ΠΟΥ μέσω νομοθετικών αλλαγών στις οδηγίες AAQ μετά την ολοκλήρωση πλήρους εκτίμησης επιπτώσεων όσον αφορά τις πτυχές που σχετίζονται με την υγεία, το περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία· επιμένει σχετικά με το γεγονός ότι οι κατευθυντήριες γραμμές της ΠΟΥ τελούν επί του παρόντος υπό αναθεώρηση και ότι επίκειται η δημοσίευσή τους· επισημαίνει την ανάγκη να επικαιροποιηθούν τα πρότυπα της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα μόλις καταστούν διαθέσιμες οι νέες κατευθυντήριες γραμμές της ΠΟΥ και να συμπεριληφθεί υποχρέωση για περιοδική επανεξέταση των προτύπων με βάση τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά και τεχνικά στοιχεία, προκειμένου να ευθυγραμμιστούν με τις τακτικά επικαιροποιούμενες κατευθυντήριες γραμμές της ΠΟΥ· καλεί την Επιτροπή να λάβει επίσης υπόψη τα πιο πρόσφατα κρίσιμα φορτία για την προστασία των οικοσυστημάτων που καθορίστηκαν από τη σύμβαση σχετικά με τη διαμεθοριακή ρύπανση της ατμόσφαιρας σε μεγάλη απόσταση·

5.  τονίζει ότι, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, και παρά τη μείωση των εκπομπών PM10, το μεγαλύτερο μέρος του αστικού πληθυσμού στις ευρωπαϊκές χώρες που υποβλήθηκαν σε παρακολούθηση μεταξύ 2000 και 2015 εκτίθεται σε συγκεντρώσεις άνω της ετήσιας τιμής που συνιστάται από τις κατευθυντήριες γραμμές της ΠΟΥ· καλεί την Επιτροπή να προτείνει νομοθεσία όπου υπάρχουν νομικά κενά, εξετάζοντας παράλληλα τα συμπληρωματικά οφέλη για άλλες διαστάσεις της ρύπανσης, όπως για παράδειγμα η ηχορύπανση· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει τις συνέπειες της ρύπανσης του αέρα εσωτερικών χώρων και πιθανά νομοθετικά μέσα για όλες τις σημαντικές πηγές ρύπανσης του αέρα εσωτερικών χώρων·

6.  συνιστά τα αναθεωρημένα πρότυπα ποιότητας του αέρα και οι απαιτήσεις παρακολούθησης να καλύπτουν, κατά περίπτωση, βάσει αξιολόγησης των πλέον πρόσφατων επιστημονικών στοιχείων, και άλλους ρύπους που δεν υπόκεινται σε ρύθμιση και που έχουν αποδεδειγμένες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον στην ΕΕ, όπως τα πολύ λεπτά σωματίδια, η αιθάλη, ο υδράργυρος και η αμμωνία· υπογραμμίζει τη φιλοδοξία της ΕΕ να ηγηθεί της μετάβασης σε έναν υγιή πλανήτη και υπενθυμίζει ότι, προκειμένου να καταστεί παγκόσμιος ηγέτης, θα πρέπει να δώσει το παράδειγμα υιοθετώντας και επιβάλλοντας, μεταξύ άλλων, φιλόδοξα πρότυπα ποιότητας για όλους τους ατμοσφαιρικούς ρύπους·

7.  επισημαίνει ότι η μεγάλη πλειονότητα των διαδικασιών επί παραβάσει που έχουν δρομολογηθεί από την Επιτροπή μέχρι στιγμής αφορά υπερβάσεις των οριακών τιμών, στοιχείο που καταδεικνύει ότι οι οριακές τιμές έχουν αποτελέσει τα στοιχεία εκείνα της οδηγίας AAQ που συμβάλλουν περισσότερο στην επιβολή της· καλεί την Επιτροπή να προτείνει την αντικατάσταση των ισχυουσών τιμών-στόχων (O3, As, Cd, Ni και BaP) από οριακές τιμές· επισημαίνει το γεγονός ότι τα ετήσια πρότυπα αφήνουν απότομες αυξήσεις των συγκεντρώσεων ρύπων να περνούν απαρατήρητες, ιδίως στην περίπτωση των PM 2.5·

8.  καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει κατάλογο επιτήρησης ουσιών ή ενώσεων που προκαλούν ανησυχία στο κοινό ή στην επιστημονική κοινότητα για λόγους υγείας («κατάλογος επιτήρησης»), όπως τα μικροπλαστικά, προκειμένου να καταστεί δυνατή η παρακολούθηση των νέων γνώσεων σχετικά με τη σημασία αυτών των αναδυόμενων ενώσεων και ουσιών για την ανθρώπινη υγεία, καθώς και των καταλληλότερων προσεγγίσεων και μεθοδολογιών παρακολούθησης·

Μέτρηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

9.  τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η ποιότητα του αέρα μετράται από τα κράτη μέλη σε κατάλληλες τοποθεσίες και σε πηγές εκπομπών, προκειμένου να αποφεύγεται η υποτίμηση ή υπερεκτίμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και να αποκομίζονται αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα· καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τα δίκτυα παρακολούθησής τους, να ενισχύσουν τις γνώσεις σχετικά με τα επίπεδα των ρύπων που υπάρχουν στην επικράτειά τους και να αξιολογήσουν το επίπεδο του δικτύου παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα με σκοπό τον εντοπισμό χρόνιων και περιστασιακών καταστάσεων ατμοσφαιρικής ρύπανσης, και να ενεργήσουν για την επίλυσή τους· καλεί την Επιτροπή να επιβάλει τις σχετικές υποχρεώσεις της οδηγίας και να διασφαλίσει ότι τα σημεία δειγματοληψίας είναι συγκρίσιμα και αντιπροσωπευτικά για μια συγκεκριμένη περιοχή, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής άμεσης στήριξης στα κράτη μέλη για τη δημιουργία μείγματος σταθερών σημείων παρακολούθησης και την εφαρμογή μοντέλων, που θα συνοδεύονται προαιρετικά από σημεία παθητικής δειγματοληψίας προκειμένου να διασφαλίζονται τα αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα και να αποφεύγονται οι συστηματικές ελλείψεις, καθώς και μέσω της κατάρτισης και της πρόσληψης εμπειρογνωμόνων, και της διασφάλισης μεγαλύτερης ακρίβειας στην επιθεώρηση, τον έλεγχο και την παρακολούθηση, και της δημιουργίας πλατφόρμας για την ανταλλαγή ορθών πρακτικών· τονίζει την ανάγκη κατάρτισης νέων εμπειρογνωμόνων σε συνεχή βάση, συμπεριλαμβανομένης της επανακατάρτισης των ατόμων που έχουν εργαστεί σε άλλους τομείς και επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στον τομέα αυτό, καθώς και των νέων ανέργων· τονίζει ότι το γεγονός ότι τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν τα σημεία παρακολούθησης από τα οποία θα κοινοποιούν δεδομένα στον ΕΟΠ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ενδεχόμενη υποτίμηση των συγκεντρώσεων ατμοσφαιρικών ρύπων·

10.  αναγνωρίζει το γεγονός ότι τα κράτη μέλη έχουν δημιουργήσει δίκτυο παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα βάσει κοινών κριτηρίων που ορίζονται στις οδηγίες AAQ, με περισσότερους από 4 000 σταθμούς παρακολούθησης και 16 000 σημεία δειγματοληψίας· επισημαίνει ότι οι διατάξεις σχετικά με τον τόπο εγκατάστασης περιλαμβάνουν πολλαπλά κριτήρια και παρέχουν έναν βαθμό ευελιξίας που μπορεί να δυσχεράνει την επαλήθευση, που συχνά δημιουργεί καταστάσεις στις οποίες τα δίκτυα παρακολούθησης στις πόλεις δεν παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα σημεία, όπου παρατηρούνται οι υψηλότερες συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικών ρύπων, με κίνδυνο να περνούν απαρατήρητες οι υπερβάσεις των οριακών τιμών· ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει άμεση καθοδήγηση στα κράτη μέλη, μέσω εκτελεστικής πράξης σύμφωνα με το άρθρο 28 της οδηγίας 2008/50/ΕΚ, σχετικά με τον τρόπο θέσπισης των δικτύων παρακολούθησής τους· καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο των προτάσεων για αναθεωρημένες οδηγίες AAQ, να αναθεωρήσει και να θεσπίσει νέους υποχρεωτικούς κανόνες για τον εντοπισμό σταθμών παρακολούθησης και σημείων δειγματοληψίας, όπως η δυνατότητα της Επιτροπής να απαιτεί την τοποθέτηση πρόσθετων σημείων παρακολούθησης όπου είναι αναγκαίο για τη διασφάλιση καλύτερης μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ή τον καθορισμό ελάχιστου αριθμού σταθμών μέτρησης ανά τύπο πηγής εκπομπών (μεταφορές, βιομηχανία, γεωργία ή κατοικίες)·

11.  θεωρεί ότι ένα αποτελεσματικότερο δίκτυο παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα πρέπει να μπορεί επίσης να μετρά τον αντίκτυπο βασικών πηγών ρύπανσης στα πρότυπα ποιότητας του αέρα σε γειτονικούς οικισμούς και προστατευόμενα οικοσυστήματα και να παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το εύρος των ρύπων που αξιολογούνται·

12.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει μέτρα για τη στήριξη των κρατών μελών ώστε να επενδύσουν στην ενίσχυση των δικτύων παρακολούθησης, στην κατασκευή σταθμών παρακολούθησης και στην κατάρτιση και πρόσληψη εμπειρογνωμόνων και αναλυτών, και για την προώθηση μεγαλύτερης αυστηρότητας στην επιβολή, τον έλεγχο και παρακολούθηση·

13.  συνιστά την καθιέρωση συνδυασμού σταθερής παρακολούθησης και μοντελοποίησης που θα συνοδεύεται προαιρετικά από παθητική δειγματοληψία, διότι η υψηλή μεταβλητότητα των ατμοσφαιρικών ρύπων είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή με σταθερά σημεία παρακολούθησης· τονίζει ότι η μοντελοποίηση της ποιότητας του αέρα μπορεί να συμπληρώσει τη δειγματοληψία· επισημαίνει, ως εκ τούτου, ότι οι οδηγίες AAQ θα πρέπει να ενσωματώνουν σαφέστερα τη μοντελοποίηση της ποιότητας του αέρα (με κατάλληλη χωρική ανάλυση) στη διαδικασία αξιολόγησης της ποιότητας του αέρα· υπογραμμίζει τη σημασία των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο όσον αφορά την ποιότητα του αέρα· επισημαίνει ότι η Επιτροπή θα πρέπει πάντα να λαμβάνει υπόψη τα πλέον πρόσφατα τεχνικά συστήματα μετρήσεων, κανόνες και πρότυπα·

14.  τονίζει ότι αν και οι οδηγίες AAQ περιλαμβάνουν ορισμένες διατάξεις για τη μείωση των εκπομπών σε περιοχές όπου οι άνθρωποι υποφέρουν περισσότερο από την ατμοσφαιρική ρύπανση ή όπου οι συγκεντρώσεις είναι υψηλότερες, απαιτείται περαιτέρω καθοδήγηση σχετικά με την αναγωγή σε μακροκλίμακα των σημείων δειγματοληψίας από την Επιτροπή προκειμένου να ενισχυθεί η εφαρμογή αυτών των ειδικών διατάξεων· σημειώνει ότι οι λιγότερο ευημερούσες κοινωνικοοικονομικές ομάδες είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην ατμοσφαιρική ρύπανση, επειδή είναι πιθανότερο να ζουν κοντά σε πηγές σοβαρής ρύπανσης, τόσο σε εξωτερικούς χώρους, όπως η κυκλοφορία και οι βιομηχανικές περιοχές, όσο και σε εσωτερικούς χώρους, όπως η καύση στερεών καυσίμων χαμηλής ποιότητας για οικιακή θέρμανση· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να αντικατοπτρίζεται κατάλληλα και καλύτερα η έκθεση του ανθρώπου στην ατμοσφαιρική ρύπανση στη νομοθεσία της ΕΕ, και ζητεί από την Επιτροπή να συμπεριλάβει νέους δείκτες στους πίνακες ποιότητας του αέρα, όπως η πυκνότητα του πληθυσμού γύρω από τους σταθμούς παρακολούθησης και τα σημεία δειγματοληψίας, προκειμένου να θεσπιστούν κριτήρια για την «έκθεση του γενικού πληθυσμού» και διατάξεις σχετικά με την αντιπροσωπευτικότητα των σημείων παρακολούθησης, καθώς και να προβεί σε ανταλλαγή των βέλτιστων υφιστάμενων πρακτικών εν προκειμένω, όπως ο καθορισμός τομέων προτεραιότητας για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα· τονίζει, ωστόσο, ότι αυτά τα νέα κριτήρια θα πρέπει να συμπληρώνουν και όχι να υποκαθιστούν τις οριακές τιμές, οι οποίες έχει αποδειχτεί ότι αποτελούν τα πρότυπα που μπορούν να επιβληθούν καλύτερα μέχρι στιγμής, και ότι σε ολόκληρη την Ευρώπη πρέπει να ισχύουν τα ίδια πρότυπα ποιότητας του αέρα·

Διδάγματα που αντλήθηκαν από την κρίση της νόσου COVID-19

15.  επισημαίνει ότι η πανδημία COVID-19 αποτελεί παράδειγμα των άρρηκτων συνδέσεων μεταξύ της ανθρώπινης υγείας και της υγείας των οικοσυστημάτων· τονίζει την ανάγκη να συμπεριληφθούν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την πανδημία COVID-19 σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση κατά τον σχεδιασμό νέων πολιτικών·

16.  σημειώνει ότι τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας για τον έλεγχο της εξάπλωσης της πανδημίας οδήγησαν σε δραστική προσωρινή μείωση της κυκλοφορίας και της βιομηχανικής δραστηριότητας και, κατά συνέπεια, επέφεραν άνευ προηγουμένου μείωση των εκπομπών και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε ολόκληρη την ήπειρο, με συγκεντρώσεις ρύπων πολύ κάτω από τα νόμιμα όρια και τις συστάσεις της ΠΟΥ, γεγονός που καταδεικνύει σαφώς τον αντίκτυπο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο περιβάλλον· προτείνει να αναλυθούν όλα τα μέτρα ώστε να γίνουν κατανοητός ο αντίκτυπός τους και σημειώνει με λύπη ότι η συνεχής, μακροχρόνια έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να επιδεινώσει τον αντίκτυπο των ιών του αναπνευστικού συστήματος, όπως η COVID-19· εκφράζει την ανησυχία του για τον κίνδυνο επιστροφής της ρύπανσης στα προηγούμενα επίπεδα ή, ακόμα χειρότερα, σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα και προειδοποιεί κατά της αναβολής ή της ακύρωσης των μέτρων σε τοπικό επίπεδο που αποσκοπούν στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης· επισημαίνει το γεγονός ότι η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε βάθος χρόνου θα είχε σημαντικά οφέλη για την ανθρώπινη υγεία, καθώς και για τη γεωργία και τα φυσικά οικοσυστήματα· υπογραμμίζει, συνεπώς, ότι η καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ και ότι οι υποχρεωτικές απαιτήσεις της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα και η αποτελεσματική επιβολή τους είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της υγείας των πολιτών και τη βελτίωση της ανθεκτικότητάς τους έναντι μελλοντικών απειλών κατά της υγείας· ζητεί από τα κράτη μέλη να εντείνουν τις φιλοδοξίες των πολιτικών τους για καθαρό αέρα, μεταξύ άλλων μέσω της στοχευμένης χρήσης της χρηματοδότησης από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της ΕΕ·

17.  επισημαίνει ότι η κρίση COVID-19 κατέδειξε ότι η μείωση της κυκλοφορίας των μηχανοκίνητων οχημάτων και οι αλλαγές στα πρότυπα κινητικότητας αποτελούν αποτελεσματικό εργαλείο για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πόλεις· θεωρεί, συνεπώς, ότι θα πρέπει να προαχθούν καλές πρακτικές, όπως οι αγορές σε κοντινή απόσταση από την κατοικία, η εθελοντική τηλεργασία, η ηλεκτρονική διοίκηση ή η εργασία με κλιμακωτό ωράριο·

Προώθηση επιτυχημένων τοπικών πολιτικών για την ποιότητα του αέρα

18.  επισημαίνει το γεγονός ότι σαφείς τάσεις μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορούν να παρατηρηθούν κυρίως όταν οι πολιτικές εφαρμόζονται συνδυαστικά και, ως εκ τούτου, μια συνεκτική προσέγγιση σε ολόκληρη την ΕΕ όσον αφορά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των τοπικών πολιτικών έχει θεμελιώδη σημασία για την επιτυχία τους· υπογραμμίζει ότι η επίτευξη συνοχής των πολιτικών απαιτεί επίσης συνεργασία μεταξύ των διαφόρων αρχών, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενά με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές στο πλαίσιο αυτό· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν συνεκτικές και μακροπρόθεσμες στρατηγικές για καθαρότερο αέρα· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει νέες νομικές διατάξεις στις οδηγίες AAQ με σκοπό την πρόληψη της αντιστροφής τοπικών πολιτικών και μέτρων που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα χωρίς εις βάθος ανάλυση ή αξιολόγηση·

19.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τον έλεγχο καταλληλότητας των οδηγιών AAQ που δημοσίευσε η Επιτροπή το 2019· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει μέσα για ταχεία και αποτελεσματικότερη συνεργασία με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, προκειμένου να προωθηθεί η συμμόρφωση με τη νομοθεσία για την ποιότητα του αέρα, μεταξύ άλλων μέσω χρηματοδότησης από την ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να παράσχει τεχνική βοήθεια και εμπειρογνωμοσύνη στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επιβολή και την υλοποίηση της νομοθεσίας για την ποιότητα του αέρα·

20.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να καταρτίσουν και να εφαρμόσουν στρατηγικά και τεκμηριωμένα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας, με σκοπό τον συντονισμένο σχεδιασμό πολιτικών, κινήτρων και επιδοτήσεων, τα οποία στοχεύουν στους διάφορους τομείς και τρόπους μεταφοράς, και επενδύσεις σε βιώσιμες και προσβάσιμες δημόσιες μεταφορές, μέτρα για την ανανέωση του υφιστάμενου στόλου οχημάτων, επενδύσεις σε τεχνολογίες που σχετίζονται με καθαρούς τρόπους μεταφοράς και με την κινητικότητα ως υπηρεσία, όπως και για υποδομές για ενεργή και κοινή κινητικότητα χαμηλών εκπομπών, ζώνες χαμηλών εκπομπών, προγράμματα φόρτισης οχημάτων και μέτρα που σχετίζονται με τη ζήτηση ώστε να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού και να ενταθούν οι επικοινωνιακές δραστηριότητες σχετικά με τον ρόλο της ΕΕ στην αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης·

21.  τονίζει την ανάγκη οι πόλεις να είναι υγιέστερες και να εφαρμόσουν ουσιαστικές μειώσεις στα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης· καλεί τις τοπικές αρχές να καταρτίσουν βιώσιμα αστικά σχέδια, συμπεριλαμβανομένων μέτρων όπως η δημιουργία χώρων πρασίνου, πεζόδρομων και απαλλαγμένων από αυτοκίνητα περιοχών στα αστικά κέντρα, και να ενθαρρύνουν το περπάτημα και την ποδηλασία, τη χρήση προσβάσιμων δημόσιων συγκοινωνιών, και κοινών και βιώσιμων λύσεων κινητικότητας, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συνύπαρξη με τις μηχανοκίνητες μεταφορές· επισημαίνει ότι τα φαρδιά, καλά συντηρημένα και χωρίς εμπόδια πεζοδρόμια και οι ποδηλατόδρομοι, κυρίως σε κεντρικές οδούς και με ένταξη στα υφιστάμενα οδικά δίκτυα, αλλά και με ασφαλή διαχωρισμό από τις λωρίδες της οδικής κυκλοφορίας, μπορούν να παράσχουν κίνητρα και ενεργούς κινητικότητας, όπως η ποδηλασία και το περπάτημα· ζητεί από τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να εγκρίνουν αντίστοιχες φιλόδοξες πολιτικές και μέτρα· θεωρεί ότι οι «πόλεις των 15 λεπτών», στις οποίες οι κατοικίες, οι τόποι εργασίας, οι δημόσιες υπηρεσίες και τα καταστήματα είναι προσβάσιμα εντός 15 λεπτών με τα πόδια ή με τα δημόσια μέσα μεταφοράς, θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση του μακροπρόθεσμου αστικού σχεδιασμού· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ετήσιο βραβείο για τις πόλεις ή τις περιφέρειες που έχουν λάβει τα καλύτερα μέτρα με ορατά και απτά αποτελέσματα όσον αφορά τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι τοπικές και εθνικές αρχές να καταστούν πιο ενεργές και αποτελεσματικές και να προωθηθούν αυτά τα μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

22.  τονίζει ότι η πρόσφατη στρατηγική βιώσιμης και έξυπνης κινητικότητας της Επιτροπής στηρίζει την αύξηση του μεριδίου των συλλογικών μεταφορών, της πεζοπορίας και της ποδηλασίας, καθώς και της αυτοματοποιημένης, διασυνδεδεμένης και πολυτροπικής κινητικότητας, προκειμένου να μειωθεί σημαντικά η ρύπανση και η συμφόρηση από τις μεταφορές, ιδίως στις πόλεις, και να βελτιωθεί η υγεία και η ευεξία των πολιτών·

23.  ζητεί την υλοποίηση των κατάλληλων επενδύσεων σε εκτενείς ποδηλατικές υποδομές, ιδίως σε αστικές περιοχές, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια όλων των ευάλωτων χρηστών του οδικού δικτύου και να αυξηθεί η ελκυστικότητα της ποδηλασίας ως αποτελεσματικού και υγιεινού τρόπου μετακίνησης· τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η ομαλή διατροπικότητα μεταξύ των σιδηροδρόμων και της ποδηλασίας, προκειμένου να επιτυγχάνονται βιώσιμες μετακινήσεις μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών· ενθαρρύνει την επέκταση του δικτύου EuroVelo στο πλαίσιο αυτό·

24.  υπενθυμίζει ότι οι δημόσιες συγκοινωνίες, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, χαρακτηρίζονται συχνά από έλλειψη ελκυστικότητας, ενώ είναι επίσης αραιές και πολύ ακριβές·

Ο αντίκτυπος των πολιτικών της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα

25.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση του σχεδίου δράσης της Επιτροπής για μηδενική ρύπανση· υπενθυμίζει τη στενή σχέση μεταξύ της διατήρησης της φύσης και της ποιότητας του αέρα, και τονίζει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί βάρος που απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση, καθώς έχει αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή του εδάφους και των υδάτων μέσω του ευτροφισμού και της οξίνισης· προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε νέα μέτρα θα είναι άνευ αξίας εάν η ποιότητα του αέρα δεν ιεραρχηθεί σωστά και δεν ενσωματωθεί σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία και τη νομοθεσία της ΕΕ για τις πηγές εκπομπών, όπως για το κλίμα, την ενέργεια, τις μεταφορές, τη βιομηχανία, τη γεωργία και τη διαχείριση αποβλήτων, διασφαλίζοντας παράλληλα την έλλειψη αντιφάσεων και καλύτερες συνέργειες μεταξύ όλων των τομέων πολιτικής· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενότερα σε όλους τους τομείς και σε όλα τα επίπεδα, και να εξετάσουν όλες τις τεχνικές λύσεις για τη μείωση των εκπομπών με τεχνολογικά ουδέτερο τρόπο, προκειμένου να βοηθήσουν τις τοπικές αρχές να ξεκινήσουν μια φιλόδοξη, αλλά απαιτητική πορεία προς μηδενικές εκπομπές και καθαρότερο αέρα·

26.  επισημαίνει την αυξανόμενη σύνδεση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της κλιματικής αλλαγής, όπως προκύπτει από τις αυξανόμενες συγκεντρώσεις όζοντος που προκαλούνται από την αύξηση της θερμοκρασίας και τα συχνότερα κύματα καύσωνα· θεωρεί ότι μια ολιστική προσέγγιση για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι συμβατή με μια ανάλυση ανά περίπτωση των ειδικών χαρακτηριστικών του κάθε ρύπου, για παράδειγμα του όζοντος, ενός άχρωμου και δύσοσμου αερίου, που δεν αποτελεί πρωτεύοντα ρύπο και του οποίου η πρόληψη απαιτεί μέτρα για τη μείωση των πρόδρομων ουσιών (NOx και ΠΟΕ) σε μακροπρόθεσμη βάση·

27.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα του συνόλου της νομοθεσίας για τις εκπομπές και να την ενισχύσουν, διασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική εφαρμογή της· υπογραμμίζει ότι η μείωση των εκπομπών στην πηγή είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος για να εξασφαλιστεί καθαρός αέρας· προειδοποιεί ότι τα περισσότερα κράτη μέλη δεν θα συμμορφωθούν με τις δεσμεύσεις τους για μείωση των εκπομπών για το 2020 και το 2030 δυνάμει της οδηγίας ΕΑΟΕ· τονίζει την ανάγκη λήψης αυστηρών μέτρων για τη μείωση των εκπομπών σε όλους τους τομείς, και ιδίως τις οδικές και θαλάσσιες μεταφορές, τις αεροπορικές μεταφορές, τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις, τα κτίρια, τη γεωργία και την παραγωγή ενέργειας· υπογραμμίζει την ανάγκη να ενσωματωθούν τα πρότυπα της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα και τις εκπομπές στην εμπορική πολιτική της, προκειμένου να αποτραπεί η μεταφορά εκπομπών εκτός της ΕΕ, κάτι που θα επιδείνωνε περαιτέρω τις επιπτώσεις της διασυνοριακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ποιότητα του αέρα της ΕΕ· συνιστά να αφιερωθεί κατάλληλη χρηματοδοτική στήριξη από τα υφιστάμενα ταμεία της ΕΕ σε στόχους για καθαρό αέρα, προκειμένου να υποστηριχθούν τα κράτη μέλη στις δράσεις τους·

28.  καλεί την Επιτροπή να κινήσει ταχέως διαδικασίες επί παραβάσει για την επιβολή των δεσμεύσεων μείωσης των εκπομπών δυνάμει της οδηγίας ΕΑΟΕ· επισημαίνει ότι τα μέτρα της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών σε όλους τους τομείς πρέπει να χαράσσουν μια σαφή πορεία προς τις μηδενικές εκπομπές και τη μηδενική ρύπανση από αυτούς τους τομείς· ζητεί μια συνεκτική προσέγγιση πολιτικής όσον αφορά τη ρύθμιση των αερίων θερμοκηπίου και των ρυπογόνων εκπομπών·

29.  εκφράζει τη λύπη του για τον μηχανισμό ευελιξίας που προτείνεται για το τμήμα 5 της οδηγίας ΕΑΟΕ στην έκθεση της Επιτροπής με τίτλο «Η δεύτερη έκδοση της Προοπτικής για καθαρό αέρα»· επισημαίνει ότι το 2018 έντεκα κράτη μέλη ζήτησαν να αναπροσαρμοστούν τα ανώτατα όρια εκπομπών σε εθνικό επίπεδο· καλεί την Επιτροπή να περιορίσει στο ελάχιστο δυνατό την προσαρμογή της απογραφής των εκπομπών και να εξετάσει κατά πόσον τα κράτη μέλη έχουν λάβει μέτρα για την αντιστάθμιση πιθανών απρόβλεπτων εκπομπών από συγκεκριμένους τομείς πριν αιτηθούν την προσαρμογή της απογραφής εκπομπών·

30.  επισημαίνει ότι οι εκπομπές μεθανίου δεν ρυθμίζονται βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ για την ατμοσφαιρική ρύπανση και δεν ρυθμίζονται ειδικά στο πλαίσιο της πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα· επικροτεί τη «Στρατηγική της ΕΕ για μείωση των εκπομπών μεθανίου» που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, και ενθαρρύνει την Επιτροπή να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην ανάγκη για ελαχιστοποίηση των εκπομπών μεθανίου, κυρίως από τη γεωργία και τα απόβλητα·

31.  σημειώνει με ανησυχία ότι ενώ οι εκπομπές των περισσότερων ατμοσφαιρικών ρύπων εξακολουθούν να εμφανίζουν πτωτική τάση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι εκπομπές αμμωνίας (NH3), ιδίως από τον γεωργικό τομέα, συνεχίζουν να αυξάνονται, γεγονός το οποίο δυσχεραίνει την τήρηση των ορίων ατμοσφαιρικής ρύπανσης της ΕΕ από τα κράτη μέλη της· επισημαίνει ότι, στις αστικές περιοχές, οι εκπομπές αμμωνίας αντιπροσωπεύουν περίπου το 50 % των επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία, καθώς η αμμωνία αποτελεί βασική πρόδρομη ουσία για τα αιωρούμενα σωματίδια· καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα εθνικά στρατηγικά σχέδια της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) ως ευκαιρία για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τον γεωργικό τομέα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν επίσης επιλογές για τον περιορισμό των εκπομπών αυτών στο πλαίσιο της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές(35) (ΟΒΕ)·

32.  επισημαίνει ότι στόχος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας είναι η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ΕΕ και ότι με δεδομένη τη σημαντική συμβολή της βιομηχανίας στις συνολικές πιέσεις που ασκούνται στο περιβάλλον, πρέπει να συμβάλλει στον δέοντα βαθμό στην επίτευξη αυτού του ευρύτερου στόχου· εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με την πρακτική της κατασκευής νέων βιομηχανικών εγκαταστάσεων με τιμές λίγο κάτω από τα ανώτατα όρια της ΟΒΕ προκειμένου να μείνουν σκόπιμα εκτός του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας· επικροτεί εν προκειμένω την ανακοινωθείσα αναθεώρηση της ΟΒΕ με σκοπό την καλύτερη αντιμετώπιση της ρύπανσης από μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, την προώθηση βιομηχανικών δραστηριοτήτων με τον μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο, και την πλήρη συμμόρφωση αυτών με τις πολιτικές της ΕΕ για το περιβάλλον, το κλίμα, την ενέργεια και την κυκλική οικονομία· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει την υποχρέωση των κρατών μελών να δημοσιοποιούν πληροφορίες σχετικά με τη συμμόρφωση και τις άδειες·

33.  θεωρεί εν προκειμένω ότι θα ήταν επωφελές να συμπεριληφθούν στην ΟΒΕ και άλλοι τομείς, να περιοριστούν οι εξαιρέσεις από την οδηγία στο ελάχιστο, να αναθεωρηθούν οι τρέχουσες βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες, να εγκριθεί μια συνεκτική προσέγγιση που θα προσανατολίζεται στο αποτέλεσμα για την προώθηση των βιομηχανικών δραστηριοτήτων με τον μικρότερο αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και να προστεθούν διατάξεις που προωθούν την επίτευξη προόδου στη φάση αδειοδότησης ή στη διαδικασία κατάρτισης εγγράφων αναφοράς για τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες·

34.  ενθαρρύνει τις τοπικές αρχές να εφαρμόσουν, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο των σχεδίων τους για την ποιότητα του αέρα (ΣΠΑ), ενημερωτικές εκστρατείες και προγράμματα παροχής κινήτρων για ανακαινίσεις κτιρίων και την αντικατάσταση παλαιών, αναποτελεσματικών και ρυπογόνων οικιακών συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, τα οποία ευθύνονται για μεγάλο ποσοστό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από ουσίες επικίνδυνες για την υγεία· θεωρεί ότι η τηλεθέρμανση που βασίζεται σε βιώσιμες λύσεις μπορεί να αποτελέσει καλή εναλλακτική λύση για τις διάσπαρτες και εξαιρετικά αναποτελεσματικές μεμονωμένες πηγές θέρμανσης·

35.  σημειώνει ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση στερεών καυσίμων θα αποτελεί τη βασική πηγή εκπομπών υδραργύρου στον αέρα της Ευρώπης στο άμεσο μέλλον· επικροτεί, στο πλαίσιο αυτό, τις δεσμεύσεις τουλάχιστον δέκα κρατών μελών της ΕΕ για τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα· καλεί και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ να καταργήσουν σταδιακά τον άνθρακα ως πηγή ενέργειας έως το 2030 το αργότερο·

36.  επισημαίνει ότι οι εκπομπές των περισσότερων ρύπων που σχετίζονται με τις μεταφορές έχουν μεν μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν στην ΕΕ μέρη στα οποία τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι πολύ υψηλά, ιδίως στις αστικές περιοχές, όπου σχεδόν ένας στους έξι κατοίκους εξακολουθεί να είναι εκτεθειμένος σε συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης που υπερβαίνουν τα πρότυπα της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα για ορισμένους ρύπους· υπογραμμίζει ότι τα υπερβολικά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τις μεταφορές αποτελούν ιδιαίτερο κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων που ζουν σε αστικές περιοχές και κοντά σε συγκοινωνιακούς κόμβους·

37.  υπενθυμίζει ότι οι οδικές μεταφορές αποτελούν τη βασική πηγή NOx στην Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει αυστηρά πρότυπα της ΕΕ για τις εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων από τα αυτοκίνητα (μελλοντικά πρότυπα Euro 7 για τα ελαφρά οχήματα και πρότυπα Euro VII για βαρέα οχήματα) με τεχνολογικά ουδέτερο τρόπο που δεν περιέχει διακρίσεις μεταξύ καυσίμων· υπογραμμίζει ότι οι νέες διαδικασίες δοκιμών για τα οχήματα θα πρέπει να αναθεωρηθούν προκειμένου να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής των ρυθμιζόμενων ρύπων που υποβάλλονται σε μέτρηση, να αυξηθεί η ακρίβεια και η αποτελεσματικότητά τους και να εξαλειφθούν τα νομοθετικά κενά, διασφαλίζοντας έτσι τη συμμόρφωση των προτύπων για τις εκπομπές υπό πραγματικές συνθήκες οδήγησης·

38.  υπογραμμίζει ότι είναι ζωτικής σημασίας να δοθούν κίνητρα στην αγορά οχημάτων μηδενικών και χαμηλών εκπομπών και να εκδοθούν στα κράτη μέλη κατευθυντήριες συστάσεις για να ενθαρρυνθούν να εφαρμόσουν ευρύ φάσμα κινήτρων για οχήματα μηδενικών και χαμηλών εκπομπών, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα κίνητρα αυτά είναι προσανατολισμένα προς τα οχήματα με τις χαμηλότερες εκπομπές σε πραγματικές συνθήκες· τονίζει ότι η διαθεσιμότητα και η προσβασιμότητα σε υποδομές φόρτισης, μεταξύ άλλων στα ιδιωτικά και στα δημόσια κτίρια, σύμφωνα με την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων(36) (ΟΕΑΚ), και η ανταγωνιστικότητα των οχημάτων μηδενικών και χαμηλών εκπομπών έχουν ουσιαστική σημασία για την αύξηση της αποδοχής από τους καταναλωτές·

39.  εκτιμά ότι, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα του αέρα σε μέρη με υψηλή ρύπανση, είναι ζωτικής σημασίας η μετάβαση προς πιο βιώσιμο και λιγότερο ρυπογόνο σύστημα μεταφορών και σχεδιασμό της υποδομής μεταφορών, με σκοπό τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, ιδίως στις αστικές περιοχές, και ταυτόχρονη αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα, επίσης με συνεκτίμηση των πιο πρόσφατων επιστημονικών στοιχείων και των τελευταίων τεχνολογικών καινοτομιών· καλεί την Επιτροπή να συνδράμει τα κράτη μέλη στη διενέργεια τακτικών ελέγχων ποιότητας των υποδομών μεταφορών τους, προκειμένου να εντοπιστούν οι περιοχές που χρειάζονται αποσυμφόρηση και βελτιστοποίηση, και να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα σε αυτές, προκειμένου να καταστεί η ποιότητα του αέρα αυτοτελής προτεραιότητα, μεταξύ άλλων με αξιοποίηση της διαθέσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ και καλύτερη στόχευση των κύριων μηχανισμών χρηματοδότησης, όπως του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής·

40.  επαναλαμβάνει τη σημασία μιας ουσιαστικής απομάκρυνσης από τις οδικές μεταφορές προς όφελος λιγότερο ρυπογόνων μορφών μεταφορών, όπως οι συνδυασμένες μεταφορές, οι εσωτερικές πλωτές οδοί και ο σιδηρόδρομος, ιδιαιτέρως με αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Έτους Σιδηροδρόμων το 2021· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, την επείγουσα ανάγκη για βελτίωση και εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών υποδομών, μέσω της πλήρους εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS), της εξάλειψης των σημείων συμφόρησης και της συμπλήρωσης των ελλιπών ζεύξεων, ιδίως στο πλαίσιο του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, καθώς και για περαιτέρω διευκόλυνση και προώθηση της διατροπικότητας και της πολυτροπικότητας· πιστεύει ότι, για το τελευταίο χιλιόμετρο και τις μεσαίες αποστάσεις, η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να συνδυαστεί με την ανάγκη να καταστούν οι οδικές μεταφορές πιο αποτελεσματικές και βιώσιμες·

41.  τονίζει ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τις οδικές μεταφορές είναι η προώθηση της μετάβασης από τα συμβατικά καύσιμα σε καθαρότερα εναλλακτικά καύσιμα, όπως περιγράφεται στην οδηγία 2014/94/ΕΕ(37) για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων· πιστεύει ότι η επικείμενη αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/631(38) σχετικά με τα πρότυπα επιδόσεων για τις εκπομπές CO2 για τα νέα επιβατικά αυτοκίνητα και τα νέα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα θα επιταχύνει τη χρήση οχημάτων μηδενικών και χαμηλών εκπομπών·

42.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την καλύτερη επιβολή των προτύπων εκπομπών στην ισχύουσα νομοθεσία και να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις ευκαιρίες ευθυγράμμισης των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων με τα οικολογικά πρότυπα, παραδείγματος χάριν μέσω της μετασκευής·

43.  τονίζει ότι οι συνδυασμένες μεταφορές εμπορευμάτων συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών από τις μεταφορές, προωθώντας τη μετάβαση από τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές σε τρόπους μεταφοράς χαμηλότερων εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων των ποτάμιων διαδρόμων μηδενικών εκπομπών·

44.  επισημαίνει την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι διαρθρωτικοί περιορισμοί που ενδέχεται να επηρεάζουν την έναρξη χρήσης εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς σε εξόχως απόκεντρες περιοχές και νησιά· καλεί την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις των εξόχως απόκεντρων περιοχών να εξετάσουν ένα σχέδιο δράσης με στόχο την παροχή κινήτρων και ειδικής χρηματοδότησης για τις μεταφορές στις εν λόγω περιοχές·

45.  επισημαίνει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση από τις θαλάσσιες μεταφορές ευθύνεται για περισσότερους από 50 000 θανάτους ετησίως στην ΕΕ και ότι, κατά συνέπεια, πρέπει να μειωθεί περαιτέρω(39)· τονίζει την ανάγκη έγκρισης από την ΕΕ κατάλληλων και αποτελεσματικών μέτρων για τη ρύθμιση των θαλάσσιων μεταφορών· εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι πόλεις με λιμάνια που αντιμετωπίζουν πρόσθετη ρύπανση από τη ναυτιλία, τους γερανούς, τα κρουαζιερόπλοια και τα διάφορα οχήματα μεταφορών πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτές τις πτυχές προκειμένου να βελτιώσουν την ποιότητα του αέρα τους· σημειώνει με ανησυχία ότι ο αρνητικός αντίκτυπος των πλοίων στην ποιότητα του αέρα εξακολουθεί να αυξάνεται όσο αναπτύσσεται ο τομέας· καλεί την Επιτροπή να υλοποιήσει επειγόντως τη δέσμευσή της για ρύθμιση της πρόσβασης των πλέον ρυπογόνων πλοίων σε λιμάνια και να υποχρεώσει τα ελλιμενισμένα πλοία να χρησιμοποιούν τις διαθέσιμες υποδομές επαναφόρτισης και ανεφοδιασμού, όπως η ηλεκτροδότηση από την ξηρά, προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές ρύπων και να προστατευτούν έτσι οι παράκτιες περιοχές και ο πληθυσμός τους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν «πρότυπο μηδενικών εκπομπών στο αγκυροβόλιο» σε όλα τα ευρωπαϊκά λιμάνια·

46.  τονίζει ότι οι περιοχές ελέγχου των εκπομπών αποτελούν ουσιώδη εργαλεία για τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τη ναυτιλία και συμβάλλουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, μειώνοντας τις δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και τη θαλάσσια βιοποικιλότητα· ζητεί, ως εκ τούτου, την επέκταση των περιοχών ελέγχου των εκπομπών σε όλες τις θάλασσες της ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να ελέγχουν αυστηρά τις περιοχών ελέγχου των εκπομπών που περιλαμβάνονται στα χωρικά τους ύδατα·

47.  υπογραμμίζει τον αντίκτυπο της αεροπορίας στην ατμοσφαιρική ρύπανση και τις αντίστοιχες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας σε αεροπλάνα που είναι σταθμευμένα σε αερολιμένες μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα και, ως εκ τούτου, παροτρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα εθνικά τους πλαίσια πολιτικής λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη εγκατάστασης παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στους αερολιμένες σύμφωνα με την οδηγία 2014/94/ΕΕ·

Σχέδια για την ποιότητα του αέρα

48.  επισημαίνει ότι τα ΣΠΑ, που αποτελούν βασική απαίτηση των οδηγιών AAQ στις περιπτώσεις που τα κράτη μέλη δεν συμμορφώνονται με τα πρότυπα ποιότητας του αέρα, είναι συχνά αναποτελεσματικά όσον αφορά την επίτευξη των αναμενόμενων αποτελεσμάτων τους· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει το συντομότερο δυνατόν, μέσω εκτελεστικής πράξης σύμφωνα με το άρθρο 28 της οδηγία 2008/50/ΕΚ, ένα σύνολο ελάχιστων απαιτήσεων και βέλτιστων πρακτικών τόσο για την κατάρτιση όσο και για την εφαρμογή των ΣΠΑ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα ΣΠΑ καθορίζουν χρονικά δεσμευτική δράση ανάλογη με το πρόβλημα ρύπανσης που πρέπει να αντιμετωπίσουν· καλεί την Επιτροπή να εγγυηθεί ότι υπάρχει επαρκής χρηματοδότηση για την υλοποίηση της προβλεπόμενης δράσης και ότι περιλαμβάνονται αξιόπιστοι υπολογισμοί μείωσης για τη μέτρηση της υλοποίησης· θεωρεί ότι η ισχύουσα χρονοβόρα κατάρτιση των ΣΠΑ θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητά τους και θεωρεί ότι τα ΣΠΑ θα πρέπει να είναι καλύτερα στοχευμένα και να εστιάζουν σε σύντομα και μεσοπρόθεσμα μέτρα που προσανατολίζονται στα αποτελέσματα και καταπολεμούν τις εκπομπές από καθορισμένες βασικές πηγές ρύπανσης· επισημαίνει ότι η λήψη περισσότερο εναρμονισμένων και συγκρίσιμων μέτρων σε όλα τα κράτη μέλη θα αύξανε την αποτελεσματικότητα και τη γενική αποδοχή τους· υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο των δημοτικών και τοπικών αρχών στην κατάρτιση και εφαρμογή των ΣΠΑ, δεδομένου του τοπικού χαρακτήρα των κινητήριων δυνάμεων και των συνεπειών της ατμοσφαιρικής ρύπανσης·

49.  επισημαίνει ότι τα κράτη μέλη καταρτίζουν δημόσιες ετήσιες εκθέσεις για όλους τους ρύπους που καλύπτονται από τις οδηγίες AAQ και υποβάλλουν ετησίως έκθεση στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 27 της οδηγίας 2008/50/ΕΚ· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι οι οδηγίες AAQ δεν απαιτούν από τα κράτη μέλη να υποβάλλουν στην Επιτροπή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των ΣΠΑ ούτε να τα επικαιροποιούν όταν εγκρίνονται νέα μέτρα ή όταν η πρόοδος είναι ανεπαρκής· επισημαίνει, επιπλέον, ότι η Επιτροπή δεν αναλύει ούτε σχολιάζει τα υποβληθέντα ΣΠΑ και τα μέτρα που περιέχονται σε αυτά· σημειώνει ότι η υποβολή κατάλληλων και κριτικών παρατηρήσεων σχετικά με τα υποβαλλόμενα ΣΠΑ θα μπορούσε να βοηθήσει τα κράτη μέλη κατά τον σχεδιασμό καλύτερων ΣΠΑ με αποτελεσματικότερα μέτρα και θα μπορούσε να εμποδίσει τη μη συμμόρφωση με τα πρότυπα για την ποιότητα του αέρα· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα πιο διαφανές και αποτελεσματικό σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών και ετήσια υποχρέωση υποβολής εκθέσεων για την εφαρμογή των ΣΠΑ, καθώς και μια διαδικασία αξιολόγησης για τα ΣΠΑ που υποβάλλονται προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα μέτρα των κρατών μελών βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα γρήγορα και αποτελεσματικά·

50.  επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν επαρκής εμπειρογνωμοσύνη και πόροι σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για την κατάρτιση ΣΠΑ και για την επεξεργασία της επιλογής, εφαρμογής και αξιολόγησης μέτρων βελτίωσης της ποιότητας του αέρα· υπογραμμίζει στο πλαίσιο αυτό την ανάγκη ενημέρωσης σχετικά με τη διαθέσιμη χρηματοδότηση, τους τεχνικούς πόρους και τις ευέλικτες επιλογές που μπορούν να προσαρμόζονται στις τοπικές και περιφερειακές συνθήκες·

Εκτέλεση των οδηγιών για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα

51.  επισημαίνει ότι, τον Φεβρουάριο του 2021, εκκρεμούσαν 31 διαδικασίες επί παραβάσει κατά 20 κρατών μελών σχετικά με την εφαρμογή των οδηγιών AAQ· αναγνωρίζει ότι ορισμένες από αυτές τις διαδικασίες επί παραβάσει βρίσκονται σε εξέλιξη από το 2009 και ότι, παρά τις εν εξελίξει διαδικασίες επί παραβάσει, εξακολουθούν να σημειώνονται υπερβάσεις της συγκέντρωσης ρύπανσης σε κράτη μέλη· θεωρεί ότι οι συνεχείς και συστημικές υπερβάσεις των προτύπων ποιότητας του αέρα από τα κράτη μέλη καταδεικνύουν την έλλειψη προσήλωσής τους στην υιοθέτηση αποτελεσματικότερων μέτρων για την προστασία της υγείας των πολιτών και του περιβάλλοντος και δείχνουν την αναποτελεσματικότητα της τρέχουσας διαδικασίας επιβολής· ζητεί από την Επιτροπή να επανεξετάσει την τρέχουσα διαδικασία επιβολής των οδηγιών AAQ·

52.  εκφράζει ανησυχία για την έλλειψη εκτέλεσης της οδηγίας ΕΑΟΕ· προειδοποιεί ότι από το 2010 δεν έχουν κινηθεί διαδικασίες επί παραβάσει σχετικά με εκπομπές πάνω από τα ανώτατα όρια που ορίζονται στην οδηγία ΕΑΟΕ, μολονότι 3 κράτη μέλη δεν έχουν αναφέρει ποτέ εκπομπές NH3 που να βρίσκονται κάτω από το ανώτατο όριο·

53.  καλεί την Επιτροπή να αναλάβει νομική δράση μόλις αντιληφθεί μη εφαρμογή των νόμων της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα και να δώσει γρήγορα συνέχεια μέσω παραπομπής στο δικαστήριο και επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση διαπίστωσης παραβιάσεων· καλεί την Επιτροπή να προβαίνει τακτικά σε σαφή και ολοκληρωμένη επισκόπηση των εκκρεμών διαδικασιών επί παραβάσει και να δημοσιεύει χωρίς καθυστέρηση την επικοινωνία της με τα μη συμμορφούμενα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να διαθέσει τους αναγκαίους πόρους προκειμένου να διασφαλισθεί ότι δίδεται άμεσα συνέχεια σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης των κρατών μελών·

54.  υπενθυμίζει, επιπλέον, ότι η ειδική έκθεση αριθ. 23/2018 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου παραπέμπει επίσης στον μεγάλο αριθμό διαδικασιών επί παραβάσει που σχετίζονται με τα όρια για την ποιότητα του αέρα και σε ενδείξεις ενός ευρέως χάσματος στην εφαρμογή της νομοθεσίας για την ποιότητα του αέρα στην Ένωση· σημειώνει ότι αυτό το κενό εφαρμογής αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου, μεταξύ άλλων λόγω των επαναλαμβανόμενων χρονοβόρων καθυστερήσεων στα διάφορα στάδια των διαδικασιών επί παραβάσει, περίοδος που κυμαίνεται συνήθως μεταξύ των έξι και των οκτώ ετών· θεωρεί ότι η περίοδος των δύο ετών που διαθέτει η Επιτροπή για την έκδοση ειδοποίησης σχετικά με υπέρβαση οριακών τιμών είναι υπερβολικά μεγάλη για τη διασφάλιση της έγκαιρης επιβολής·

55.  καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας σύμφωνα με τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

Βελτίωση της ενημέρωσης, της ευαισθητοποίησης και της συμμετοχής των πολιτών

56.  θεωρεί ότι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και στη διευκόλυνση της άμεσης συμμετοχής των πολιτών σε δράσεις για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα· εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι τα κράτη μέλη, οι περιφέρειες και οι πόλεις ορίζουν με διαφορετικό τρόπο τους δείκτες ποιότητας του αέρα και ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν πληροφόρηση και ανώτατα όρια προειδοποίησης για ορισμένους ρύπους· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ένα τυποποιημένο σύστημα ταξινόμησης σχετικά με την ποιότητα του αέρα που θα ισχύει σε ολόκληρη την ΕΕ· καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις αρμόδιες περιφερειακές και τοπικές αρχές να δρομολογήσουν προγράμματα για τη διευκόλυνση των επενδύσεων που βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα·

57.  τονίζει ότι οι πληροφορίες που παρέχουν τα κράτη μέλη σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία είναι ελάχιστες, ασαφείς και δεν είναι εύκολα προσβάσιμες στο κοινό· σημειώνει, ωστόσο, ότι υπάρχουν θετικές τάσεις στην πρακτική εφαρμογή των υποχρεώσεων των κρατών μελών δυνάμει των οδηγιών AAQ όσον αφορά την πληροφόρηση του κοινού σχετικά με την κατάσταση της ποιότητας του αέρα· ζητεί την περαιτέρω εναρμόνιση των πληροφοριών για την ποιότητα του αέρα που διατίθενται στο κοινό σε όλες τις γεωγραφικές κλίμακες σε όλα τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες, διασφαλίζοντας παράλληλα την εύκολη πρόσβαση σε ακριβείς πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την ποιότητα του αέρα· καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις αρμόδιες περιφερειακές και τοπικές αρχές να δρομολογήσουν επικαιροποιημένες εκστρατείες πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με θέματα όπως οι διάφοροι τύποι ατμοσφαιρικών ρύπων και ο αντίκτυπός τους στην ανθρώπινη υγεία ή στα υφιστάμενα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην επικράτεια, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών που αφορούν ευάλωτες ομάδες, και να δημοσιεύσουν κατατάξεις της βέλτιστης και ελάχιστης προόδου που έχουν σημειώσει οι ζώνες ποιότητας του αέρα· θεωρεί ότι οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με τις καταστροφικές συνέπειες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης κοντά σε σημαντικές πηγές ρύπανσης ή/και η τοποθέτηση οθονών με πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα του αέρα θα μπορούσαν επίσης να βελτιώσουν την ευαισθητοποίηση των πολιτών και να ωθήσουν σε αλλαγή συμπεριφορών και μοτίβων που μπορεί να συμβάλλουν στην ποιότητα του αέρα·

58.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν και να προωθήσουν εργαλεία που θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των πολιτών στην εφαρμογή των οδηγιών AAQ, όπως η ανάπτυξη από τα κράτη μέλη ενός διαδικτυακού εργαλείου ή/και μιας εφαρμογής που θα ενημερώνει τους πολίτες σχετικά με την ποιότητα του αέρα και τον αντίκτυπό της στην ανθρώπινη υγεία και θα τους επιτρέπει να ζητούν σταθμούς παρακολούθησης του αέρα ή σημεία δειγματοληψίας, θα ενημερώνει σχετικά με παραβιάσεις της ποιότητας του αέρα ή θα υποβάλλει παρατηρήσεις στην Επιτροπή σχετικά με ζητήματα που σχετίζονται με τις ενέργειες των κρατών μελών αναφορικά με την ποιότητα του αέρα·

59.  υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι ακτιβιστές για το περιβάλλον και οι ερευνητές δημοσιογράφοι, λόγω της εγγύτητας και της άμεσης πρόσβασης στα δεδομένα επιτόπου, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην προώθηση και τον έλεγχο της εφαρμογής νομοθεσιών για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να συμμετέχουν πλήρως στις διαδικασίες διαβουλεύσεων·

60.  ζητεί από την Επιτροπή να επικαιροποιήσει τις οδηγίες AAQ ώστε να συμπεριλάβει ρητές διατάξεις που εγγυώνται το δικαίωμα των πολιτών στη δικαιοσύνη σύμφωνα με τη Σύμβαση του Aarhus και καλεί το Συμβούλιο να διευκολύνει την εφαρμογή της, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική στις περιπτώσεις που το Συμβούλιο ενεργεί υπό τη νομοθετική του ιδιότητα·

Άλλες συστάσεις

61.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο ρύθμισης της ποιότητας του αέρα εσωτερικών χώρων με ανεξάρτητο τρόπο ή στο πλαίσιο νομοθεσίας για τα βιώσιμα κτίρια που θα καλύπτει την ποιότητα του αέρα σε κλειστούς εσωτερικούς χώρους, τουλάχιστον όσον αφορά τα ακίνητα δημόσιου και εμπορικού χαρακτήρα·

62.  θεωρεί ουσιώδους σημασίας να διενεργείται γενική ανάλυση των αποτελεσμάτων που λαμβάνονται από το δίκτυο παρακολούθησης και να καταρτίζονται ετήσιες εκθέσεις οι οποίες, καθότι αποτελούν κοινό κτήμα, περιλαμβάνουν χωρικές και χρονικές αναλύσεις δεδομένων και εκτιμήσεις αντικτύπου στην ποιότητα ζωής και στα οικοσυστήματα, συνοδευόμενες από συστάσεις σχετικά με την ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση τυχόν περιστατικών χρόνιας ή επεισοδιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης που εντοπίζονται·

63.  πιστεύει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν να διασφαλίσουν ότι το παράδειγμα των πόλεων που εφαρμόζουν ορθές πρακτικές στον συγκεκριμένο τομέα τηρείται και από άλλες πόλεις γενικά μέσω της κατάρτισης και της εφαρμογής σχεδίων απρόβλεπτων καταστάσεων ή σχεδίων έκτακτης ανάγκης, τα οποία θα πρέπει να ενεργοποιούνται το συντομότερο δυνατόν σε περίπτωση που προβλέπονται ή όντως υπάρχουν υψηλές συγκεντρώσεις ρυπογόνων αερίων και σωματιδίων που θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία·

64.  τονίζει την ανάγκη βελτίωσης των εργασιακών συνθηκών για τους εργαζομένους στον τομέα των μεταφορών με καλύτερη προστασία των εργαζομένων που εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τοξικών αναθυμιάσεων σε καθημερινή βάση, και με την επένδυση στην επανειδίκευση, την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την κατάρτισή τους·

65.  τονίζει ότι η καινοτομία και η έρευνα για τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών και τεχνολογίες για τη μείωση των εκπομπών θα βοηθήσουν στη μείωση των εκπομπών σε όλους τους τομείς· ζητεί από την Επιτροπή να τηρεί την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας· τονίζει την ανάγκη για καινοτόμες λύσεις, όπως τα συστήματα φιλτραρίσματος στα οχήματα και στους δρόμους, η ανανέωση του στόλου και παρόμοιες πρωτοβουλίες·

66.  ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι πολιτικές για την ποιότητα του αέρα εγγυώνται την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα στους σχετικούς τομείς, επιδιώκοντας παράλληλα φιλόδοξους στόχους για την επίτευξη μηδενικής ρύπανσης·

67.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να στηρίζουν τα φόρουμ και να ενθαρρύνουν τις διαβουλεύσεις με άλλες χώρες στο πλαίσιο μιας προσπάθειας να βρεθούν αποτελεσματικές λύσεις και να διευκολυνθεί η εφαρμογή των ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών πολιτικών οι οποίες αποσκοπούν στην επίτευξη αποδεκτών προτύπων ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα·

o
o   o

68.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 152 της 11.6.2008, σ. 1. (2) ΕΕ L 23 της 26.1.2005, σ. 3. (3) ΕΕ L 344 της 17.12.2016, σ. 1. (4) ΕΕ L 335 της 17.12.2011, σ. 86. (5) ΕΕ L 158 της 30.4.2004, σ. 50. (6) ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0201. (8) ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 23. (9) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0078. (10) ΕΕ C 324 της 1.10.2020, σ. 35. (11) Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, Ambient Air Pollution: A global assessment of exposure and burden of disease (Ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα: Μια παγκόσμια εκτίμηση της έκθεσης και της επιβάρυνσης από τις νόσους), Γενεύη, 2016. (12) Έκθεση 09/2020 του ΕΟΠ, της 23ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Air Quality in Europe -– 2020 report» (Ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη – Έκθεση 2020). (13) Chen, H. et al., «Living near major roads and the incidence of dementia, Parkinson’s disease, and multiple sclerosis: a population based cohort study» (Η ζωή κοντά σε μεγάλους δρόμους και η συχνότητα εμφάνισης άνοιας, νόσου Πάρκινσον και σκλήρωσης κατά πλάκας: μια μελέτη κοόρτης βάσει πληθυσμού), The Lancet, Τεύχος 389, Αριθ. 10070, Elsevier Ltd., 2017, σ. 718–726. (14) Guxens, M. et al., «Air Pollution Exposure During Fetal Life, Brain Morphology, and Cognitive Function in School-Age Children», (Έκθεση των εμβρύων σε ατμοσφαιρική ρύπανση, μορφολογία του εγκεφάλου και γνωσιακή λειτουργία σε παιδιά σχολικής ηλικίας) Biological Psychiatry, Τεύχος 84, Αριθ. 4, Elsevier Inc., 2018, σ. 295-303. (15) Lim, C. C. et al., «Association between long-term exposure to ambient air pollution and diabetes mortality» (Σύνδεση μεταξύ της μακροχρόνιας έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση και των θανάτων από διαβήτη), US Environmental Research, Τεύχος 165, Elsevier Inc., 2018, σ. 330-336. (16) ΕΟΠ Air pollution: how it affects our health (Ατμοσφαιρική ρύπανση: Πώς επηρεάζει την υγεία μας), ΕΟΠ, Κοπεγχάγη, 2020, https://www.eea.europa.eu/themes/air/health-impacts-of-air-pollution. (17) Θεματικό Τμήμα Οικονομίας, Επιστημών και Ποιότητας Ζωής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μελέτη του Ιανουαρίου 2021 με τίτλο «Air Pollution and COVID-19. Including elements of air pollution in rural areas, indoor air pollution, vulnerability and resilience aspects of our society against respiratory disease, social inequality stemming from air pollution» (Ατμοσφαιρική ρύπανση και COVID-19. Συμπεριλαμβανομένων στοιχείων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις αγροτικές περιοχές, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε εσωτερικούς χώρους, της ευπάθειας και της ανθεκτικότητας της κοινωνίας μας έναντι των αναπνευστικών ασθενειών και της κοινωνικής ανισότητας που οφείλεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση). (18) Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, Ambient Air Pollution: A global assessment of exposure and burden of disease (Ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα: Μια παγκόσμια εκτίμηση της έκθεσης και της επιβάρυνσης από τις νόσους), Γενεύη, 2016. (19) Εγχειρίδιο στατιστικών της Eurostat, της 7ης Σεπτεμβρίου 2016, με τίτλο «Urban Europe – Statistics on cities, towns and suburbs» (Η Ευρώπη των πόλεων – Στατιστικά στοιχεία για τις πόλεις, τις κωμοπόλεις και τα προάστια). (20) Έκθεση 09/2020 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, της 23ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Air Quality in Europe – 2020 report» (Ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη – Έκθεση 2020). (21) Khomenko, S. et al., «Premature mortality due to air pollution in European cities: a health impact assessment» (Πρόωρη θνησιμότητα λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις ευρωπαϊκές πόλεις: μια εκτίμηση των επιπτώσεων στην υγεία), The Lancet Planetary Health, Elsevier Inc., 2021. (22) Αξιολόγηση ευρωπαϊκής εφαρμογής της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 18ης Ιανουαρίου 2021, με τίτλο «EU policy on air quality: Implementation of selected EU legislation» (Πολιτικές της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα: Εφαρμογή επιλεγμένης νομοθεσίας της ΕΕ), σ. 26. (23) Amann, M. et al., Support to the development of the Second Clean Air Outlook – Specific Contract 6 under Framework Contract ENV.C.3/FRA/2017/0012 (Final Report) (Στήριξη για την ανάπτυξη της δεύτερης έκδοσης της Προοπτικής για καθαρό αέρα – Ειδική σύμβαση 6 βάσει της Σύμβασης-πλαισίου ENV.C.3/FRA/2017/0012 (Τελική έκθεση)),Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Βρυξέλλες, 2020. (24) Eurostat, Air pollution statistics – emission inventories (Στατιστικές για την ατμοσφαιρική ρύπανση — απογραφές εκπομπών), Eurostat, Λουξεμβούργο, 2020, www.ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Air_pollution_statistics_-_emission_inventories&oldid=403107 (25) COM(2021)0003. (26) Περιφερειακό Γραφείο της ΠΟΥ για την Ευρώπη στην Κοπεγχάγη, «Air Quality Guidelines for Europe» (Κατευθυντήριες γραμμές για την ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη), European Series, Τόμος 2, Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, Γενεύη, 2000. (27) Έκθεση 09/2020 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), της 23ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Air Quality in Europe -– 2020 report» (Ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη – Έκθεση 2020). (28) Αξιολόγηση δεικτών του ΕΟΠ, της 23ης Φεβρουαρίου 2018, με τίτλο «Emissions of primary PM2.5 and PM10 particulate matter» (Εκπομπές πρωτογενών σωματιδίων PM 2.5 και αιωρούμενων σωματιδίων PM 10) (29) ΕΟΠ, Απεικόνιση δεδομένων, της 18ης Ιουνίου 2015, με τίτλο «Sector share of sulphur oxides emissions» (Τομεακό μερίδιο εκπομπών οξειδίων του θείου): https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/daviz/sector-share-of-sulphur-oxides-emissions#tab-chart_1 (30) ΕΟΠ, Απεικόνιση δεδομένων, της 18ης Ιουνίου 2015, με τίτλο «Sector share of sulphur oxides emissions» (Τομεακό μερίδιο εκπομπών οξειδίων του αζώτου): https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/daviz/sector-share-of-nitrogen-oxides-emissions#tab-chart_1 (31) Έκθεση του ΕΟΠ, της 19ης Σεπτεμβρίου 2018, με τίτλο «‘Mercury in Europe’s environment. A priority for European and global action» (Ο υδράργυρος στο περιβάλλον της Ευρώπης. Προτεραιότητα για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια δράση). (32) Campling, P. et al., Specific evaluation of emissions from shipping including assessment for the establishment of possible new emission control areas in European Seas (Ειδική αξιολόγηση των εκπομπών από τη ναυτιλία, συμπεριλαμβανομένης της καθιέρωσης πιθανών νέων περιοχών ελέγχου στις ευρωπαϊκές θάλασσες), Flemish Institute for Technological Research NV, Mol, 2013. (33) Cofala, J. et al., The potential for cost-effective air emission reductions from international shipping through designation of further Emission Control Areas in EU waters with focus on the Mediterranean Sea (Δυνατότητες για οικονομικά αποδοτική μείωση των εκπομπών στον αέρα από τη διεθνή ναυτιλία μέσω καθορισμού περαιτέρω περιοχών ελέγχου των εκπομπών στα ύδατα της ΕΕ με ειδική εστίαση στη Μεσόγειο Θάλασσα), International Institute for Applied Systems Analysis, Λουξεμβούργο, 2018. (34) SWD(2019)0427. (35) Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης) (ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17). (36) Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L 153 της 18.6.2010, σ. 13). (37) Οδηγία 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων (ΕΕ L 307 της 28.10.2014, σ. 1). (38) Κανονισμός (ΕΕ) 2019/631 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τα πρότυπα επιδόσεων για τις εκπομπές CO2 από τα καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα και από τα καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα και με την κατάργηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 443/2009 και (ΕΕ) αριθ. 510/2011 (ΕΕ L 111 της 25.4.2019, σ. 13). (39) Brandt, J., Silver, J. D., και Frohn, L. M., Assessment of Health-Cost Externalities of Air Pollution at the National Level using the EVA Model System, CEEH Scientific Report No 3, 2011. (Αξιολόγηση του εξωτερικού κόστους για την υγεία της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε εθνικό επίπεδο με χρήση του μοντέλου EVA. Επιστημονική έρευνα CEEH αριθ. 3), 2011.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με μια νέα στρατηγική στις σχέσεις ΕΕ-Αφρικής – μια εταιρική σχέση για βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη (2020/2041(INI))

P9_TA(2021)0108 A9-0017/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το άρθρο 208 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη σύνοδο κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη, της 25ης, 26ης και 27ης Σεπτεμβρίου 2015, και το τελικό έγγραφο που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 25 Σεπτεμβρίου 2015 με τίτλο «Να αλλάξουμε τον κόσμο μας: η Ατζέντα του 2030 για τη Bιώσιμη Aνάπτυξη», καθώς και τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ),

–  έχοντας υπόψη το πρόγραμμα δράσης της Αντίς Αμπέμπα του 2015 για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης,

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Κοινή Αντίληψη για την Ανάπτυξη με τίτλο «Ο κόσμος μας, η αξιοπρέπειά μας, το μέλλον μας», που εγκρίθηκε στις 7 Ιουνίου 2017,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015 για την κλιματική αλλαγή («Συμφωνία του Παρισιού»),

–  έχοντας υπόψη την Ατζέντα 2063 της Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ) που εγκρίθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2015 κατά την 24η τακτική σύνοδο της Συνέλευσης των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Αφρικανικής Ένωσης που πραγματοποιήθηκε στην Αντίς Αμπέμπα,

–  έχοντας υπόψη την κοινή στρατηγική Αφρικής-ΕΕ, που εγκρίθηκε στη Λισαβόνα στις 9 Δεκεμβρίου 2007,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Αμπιτζάν, το αποτέλεσμα της τέταρτης συνόδου κορυφής νέων Αφρικής-Ευρώπης, που εγκρίθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2017,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της πέμπτης συνόδου κορυφής Αφρικανικής Ένωσης-Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε στο Αμπιτζάν στις 29 και 30 Νοεμβρίου 2017,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Σεπτεμβρίου 2018, με τίτλο «Μια νέα συμμαχία Αφρικής-Ευρώπης για βιώσιμες επενδύσεις και θέσεις εργασίας: Προάγοντας την εταιρική σχέση μας για τις επενδύσεις και την απασχόληση σε ανώτερο επίπεδο» (COM(2018)0643),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα των τεσσάρων ειδικών ομάδων για την ψηφιακή οικονομία, την ενέργεια, τις μεταφορές και τη γεωργία που συγκροτήθηκαν στο πλαίσιο της νέας συμμαχίας,

–  έχοντας υπόψη το κοινό ανακοινωθέν της δέκατης συνόδου του σώματος των επιτρόπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Επιτροπής της Αφρικανικής Ένωσης, της 27ης Φεβρουαρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, της 9ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Προς μια ολοκληρωμένη στρατηγική με την Αφρική» (JOIN(2020)0004) και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 30ής Ιουνίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τον Αφρικανικό Χάρτη για τα δικαιώματα του ανθρώπου και των λαών και το πρωτόκολλό του Μαπούτο,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, της 20ής Νοεμβρίου 1989,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία (2020-2024),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, της 13ης Δεκεμβρίου 2006,

–  έχοντας υπόψη την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα άτομα με αναπηρία για την περίοδο 2010-2020 και το ενισχυμένο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία για την περίοδο 2020-2030,

–  έχοντας υπόψη τη στρατηγική της Αφρικανικής Ένωσης για την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών για την περίοδο 2018-2028, που εγκρίθηκε τον Ιούλιο 2016,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ για θέματα φύλου («GAP II – Ισότητα των φύλων και χειραφέτηση των γυναικών: μεταμορφώνοντας τις ζωές των κοριτσιών και των γυναικών μέσα από τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ 2016-2020»),

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία για την ίδρυση της αφρικανικής ηπειρωτικής ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (AfCFTA),

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις του 2019 της Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών με θέμα την «Κατάσταση της βιοποικιλότητας στον κόσμο όσον αφορά τα τρόφιμα και τη γεωργία», καθώς και του 2016 με θέμα «Κατάσταση των δασών του πλανήτη»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση συνολικής αξιολόγησης σχετικά με τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων της διακυβερνητικής πλατφόρμας επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων (IPBES), του Μαΐου 2019,

–  έχοντας υπόψη το πλαίσιο Σεντάι για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών κατά την περίοδο 2015-2030, που εγκρίθηκε από τον ΟΗΕ στις 18 Μαρτίου 2015,

–  έχοντας υπόψη τις ειδικές εκθέσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5°C, σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τη γη και για τους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, που δημοσιεύτηκε στις 20 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη τη διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των αγροτών και άλλων ατόμων που εργάζονται σε αγροτικές περιοχές,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών να ανακηρύξει την περίοδο από το 2019 έως το 2028 ως Δεκαετία της οικογενειακής γεωργίας,

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 2ας Μαΐου 2017, με τίτλο «Digital4Development: mainstreaming digital technologies and services into EU Development Policy» (Digital4Development: ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών και υπηρεσιών στην αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ) (SWD(2017)0157),

–  έχοντας υπόψη το Παγκόσμιο Σύμφωνο των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες που εγκρίθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2018,

–  έχοντας υπόψη το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την ασφαλή, ομαλή και νόμιμη μετανάστευση του ΟΗΕ που εγκρίθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2018,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Αφρικανικής Ένωσης για την Προστασία και τη Βοήθεια των Εσωτερικά Εκτοπισμένων Ατόμων στην Αφρική (Σύμβαση της Καμπάλα),

–  έχοντας υπόψη τη διεθνή δεκαετία για τα άτομα με αφρικανική καταγωγή (2015-2024) που διακηρύχθηκε από τον ΟΗΕ, και ιδίως τον πυλώνα με τίτλο «Αναγνώριση»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Μαΐου 2013, σχετικά με την ενδυνάμωση των τοπικών αρχών στις χώρες εταίρους για τη βελτίωση της διακυβέρνησης και την ενίσχυση των αποτελεσμάτων στον τομέα της ανάπτυξης (COM(2013)0280),

–  έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση του 2019 του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σχετικά με τους στόχους αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Νοεμβρίου 2017 με τίτλο «Η στρατηγική ΕΕ-Αφρικής: μία ώθηση για την ανάπτυξη»(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Οκτωβρίου 2015 σχετικά με τον ρόλο των τοπικών αρχών στις αναπτυσσόμενες χώρες για τη συνεργασία για την ανάπτυξη(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με την ψηφιοποίηση στην υπηρεσία της ανάπτυξης: μείωση της φτώχειας με τη χρήση της τεχνολογίας(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τις αντιρατσιστικές διαμαρτυρίες μετά τον θάνατο του George Floyd(4),

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό του ψήφισμα της 27ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΔΑΣ)(5),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για τις σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (χώρες ΑΚΕ), και ιδίως εκείνα της 4ης Οκτωβρίου 2016(6), της 14ης Ιουνίου 2018(7) και της 28ης Νοεμβρίου 2019(8),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου, της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ανάπτυξης (A9-0017/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επικείμενη σύνοδος κορυφής ΕΕ-ΑΕ θα δώσει νέα ώθηση στην εταιρική σχέση και θα προωθήσει μια κοινή στρατηγική που θα συνοδεύεται από συγκεκριμένη δράση για τις κοινές μας προκλήσεις και ευκαιρίες, σύμφωνα με τις διεθνείς δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της Ατζέντας του 2030 και της Συμφωνίας του Παρισιού·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ζωτικής σημασίας για τις χώρες να επενδύουν περισσότερο ώστε να συλλέγονται συστηματικά, ακριβή, συγκρίσιμα και αναλυτικά δεδομένα, προκειμένου να εντοπίζουν πού και ποιες διατομεακότητες υπάρχουν, να καθορίζουν τον τρόπο αντιμετώπισής τους και να αναλύουν κατά πόσον τα αποτελέσματα των δράσεων που αναλαμβάνονται, στο πλαίσιο της εν λόγω στρατηγικής, έχουν θετικό αντίκτυπο σε όλους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που υπολείπονται περισσότερο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ΣΒΑ 17.18, τα δεδομένα θα πρέπει να αναλύονται ανά εισόδημα, φύλο, ηλικία, φυλή, εθνοτική καταγωγή, μεταναστευτικό καθεστώς, αναπηρία και γεωγραφική θέση·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συμφέροντα και οι προτεραιότητες της Αφρικής, που εκφράζονται ιδίως στο πλαίσιο της Ατζέντας 2063, πρέπει να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην αναμόρφωση της σχέσης μας·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αφρική φιλοξενεί τον νεότερο πληθυσμό στον κόσμο και ορισμένα από τα πιο ασταθή κράτη του κόσμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε μήνα περίπου ένα εκατομμύριο Αφρικανοί εισέρχονται στην αγορά εργασίας·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστιθέμενη αξία που προσδίδει η ΕΕ στην εταιρική της σχέση με την Αφρική θα εξαρτηθεί από την ικανότητα της ΕΕ να συνδυάζει τον διηπειρωτικό διάλογο με μια κατά περίπτωση προσέγγιση που λαμβάνει υπόψη την ποικιλία των τοπικών και περιφερειακών ιδιαιτεροτήτων, τις ευαισθησίες των χωρών εταίρων και των υφιστάμενων κοινωνικών δομών, καθώς και την επιθυμία της να οικοδομήσει με την Αφρική ένα μακροπρόθεσμο όραμα που θα βασίζεται σε κοινές αξίες, αμοιβαία συμφέροντα και μια νέα δέσμευση στην αναζωογόνηση της πολυμέρειας·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε αξιοπρεπή εργασία και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης σε τοπικό επίπεδο είναι ουσιαστικής σημασίας για τον μετριασμό της τάσης για μετανάστευση·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 οι πρώτες ύλες αντιπροσώπευαν το 49 % των συνολικών εισαγωγών της ΕΕ από την Αφρική· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εξορυκτικός τομέας αποτελεί τη σημαντικότερη κινητήρια δύναμη των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Αφρική·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασφάλεια, το κράτος δικαίου και η χρηστή διακυβέρνηση αποτελούν προϋποθέσεις για την οικονομική ανάπτυξη και τις επενδύσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική ανάπτυξη και οι επενδύσεις πρέπει να είναι βιώσιμες και να συμβαδίζουν με μέτρα για την καταπολέμηση της ανισότητας μέσω αναδιανεμητικών πολιτικών, της ενίσχυσης του ανθρώπινου κεφαλαίου, της ισότητας, της πολιτικής συμμετοχής, των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας και των μέτρων για την υλοποίηση των ΣΒΑ·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ειρήνη και η ασφάλεια αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη μακροπρόθεσμης βιώσιμης ανάπτυξης και την προώθηση της σταθεροποίησης και ισχυρών θεσμών σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, και είναι απαραίτητες για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και την επίτευξη των ΣΒΑ·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικοδόμηση κράτους αποτελεί προτεραιότητα στα πολιτικά ευάλωτα και διοικητικά αδύναμα αφρικανικά κράτη, γεγονός που συνεπάγεται την ανάπτυξη της δημοσιονομικής τους ικανότητας·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι 94 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών στην υποσαχάρια Αφρική δεν έχουν καταχωριστεί ποτέ, όπως και 51 εκατομμύρια στην Ανατολική και Νότια Αφρική και 43 εκατομμύρια στη Δυτική και Κεντρική Αφρική· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα να αναγνωρίζεται κανείς ως πρόσωπο ενώπιον του νόμου αποτελεί κρίσιμο βήμα για τη διασφάλιση της διά βίου προστασίας και αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση όλων των άλλων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πιστοποιητικό γέννησης αποτελεί απόδειξη της νομικής ταυτότητας ενός προσώπου, αποτρέπει τον κίνδυνο ανιθαγένειας και επιτρέπει στον κάτοχό να αναζητήσει προστασία από βία και εκμετάλλευση·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για τη μελλοντική εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής και, ως εκ τούτου, πρέπει να ενσωματωθεί σε ολόκληρη τη στρατηγική ΕΕ-Αφρικής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες και οι νέοι συχνά αντιμετωπίζουν φραγμούς στην πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού τους, κάτι που αντικατοπτρίζεται στην αυξημένη επιβάρυνση της σεξουαλικής και έμφυλης βίας, της μόλυνσης από τον ιό HIV, της ακούσιας εγκυμοσύνης, της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και της περιορισμένης πρόσβασης σε χρηματοδότηση και επιχειρηματικότητα·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Αφρική 390 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν επί του παρόντος κάτω από το όριο της φτώχειας, σε ένα πλαίσιο όπου απουσιάζει η πολυσυλλεκτικότητα και το οποίο τονώνει τις ανισότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 έχει επιδεινώσει την τρωτότητα της Αφρικής σε σχέση με την ανεπαρκή οικονομική διαφοροποίηση, τα χαμηλά επίπεδα κινητοποίησης εγχώριων πόρων, τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές, την υψηλή εξάρτηση από τις εξαγωγές πρώτων υλών και τις ασταθείς τιμές των βασικών προϊόντων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα οικονομική κρίση που προκύπτει από την πανδημία COVID-19 είναι πιθανό να αυξήσει την ανισότητα και τη φτώχεια, με τις έμμεσες συνέπειές της ήδη να έχουν σοβαρές επιπτώσεις, ιδίως όσον αφορά την επισιτιστική ανασφάλεια, την απώλεια εισοδήματος, την απώλεια εμβασμάτων και μέσων διαβίωσης, και την επαπειλούμενη κρίση χρέους·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η νόσος COVID-19 έχει καταστήσει εμφανή τα κενά στα συστήματα υγείας και τροφίμων και την επείγουσα ανάγκη οικοδόμησης ανθρωποκεντρικών, καθολικής κάλυψης και ανθεκτικών συστημάτων υγείας και τροφίμων που θα βασίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κρίσεις αυτές ενδέχεται να πολλαπλασιαστούν τις επόμενες δεκαετίες ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία απειλεί να αναχαιτίσει ή ακόμη και να αναστρέψει την πρόοδο σε τρεις υφιστάμενες μείζονες επιδημίες, συγκεκριμένα αυτές που αφορούν τον ιό HIV, τη φυματίωση και την ελονοσία, οι οποίες απαιτούν την υιοθέτηση καινοτόμων ολοκληρωμένων προσεγγίσεων, με παράλληλη συμμετοχή των πληττόμενων κοινοτήτων και ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών, για να προσεγγίζονται όσοι έχουν ανάγκη τις υπηρεσίες διάσωσης·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι επαφές μεταξύ των δύο ηπείρων σε όλα τα επίπεδα και μεταξύ όλων των τομέων της κοινωνίας·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο Ειρήνης και Ασφάλειας της ΑΕ χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή μείζονα απειλή για την ασφάλεια το 2019·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αφρικανική ήπειρος πλήττεται ιδιαίτερα από τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τις διάφορες πηγές ρύπανσης της ατμόσφαιρας, του εδάφους και των υδάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αφρική χρειάζεται επενδύσεις για την προσαρμογή στην κλιματική κρίση, την ίδια στιγμή που η κοινή ανακοίνωση της 9ης Μαρτίου 2020 επικεντρώνεται στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια επιτυχημένη συμμαχία Αφρικής-Ευρώπης για το κλίμα θα μπορούσε να αποτελέσει νέα κινητήρια δύναμη στην παγκόσμια κλιματική διπλωματία·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 20 Δεκεμβρίου 2017, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο ανακήρυξε την περίοδο 2019-2028 ως τη Δεκαετία της οικογενειακής γεωργίας·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποσαχάρια Αφρική έχει τα χαμηλότερα ποσοστά πρόσβασης στην ενέργεια στον κόσμο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ηλεκτρική ενέργεια φτάνει μόνο το ήμισυ περίπου του πληθυσμού της, ενώ μόνο το ένα τρίτο έχει πρόσβαση σε καθαρή μαγειρική· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου 600 εκατομμύρια άνθρωποι δεν διαθέτουν ηλεκτρική ενέργεια και 890 εκατομμύρια μαγειρεύουν με παραδοσιακά καύσιμα·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιδιωτική χρηματοδότηση είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την παροχή αποκεντρωμένων επιλογών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις, οι αποκεντρωμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα προσαρμοσμένα επιχειρηματικά μοντέλα χρηματοδότησης των καταναλωτών (π.χ. μέσω λύσεων άμεσης πληρωμής με τη χρήση, και πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου) έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν πρόσβαση στην ενέργεια σε τεράστια τμήματα της Αφρικής, και ιδίως στην υποσαχάρια Αφρική, όπου τα ποσοστά πρόσβασης στην ενέργεια είναι τα χαμηλότερα στον κόσμο·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφύλαξη, η διατήρηση και η εκτίμηση για την πολιτιστική κληρονομιά και τον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργίας μπορούν να τονώσουν την απασχόληση, να ενδυναμώσουν τους νέους και τις γυναίκες και να συμβάλουν σε μια κοινωνία ανθεκτικότητας, χωρίς μισαλλοδοξία, που σέβεται τις πολιτιστικές διαφορές και μειώνει τις ανισότητες δημιουργώντας γέφυρες μεταξύ των διαφόρων κοινοτήτων·

Προς μια αναδιαμορφωμένη στρατηγική με την Αφρική

1.  χαιρετίζει την κοινή ανακοίνωση της 9ης Μαρτίου 2020 και τη θεωρεί ένα βήμα προς μια πραγματικά γεωπολιτική, εταιρική σχέση· υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη και η Αφρική βρίσκονται σε στενή γεωγραφική εγγύτητα και έχουν ισχυρούς, ιστορικούς, πολιτιστικούς και κοινωνικοοικονομικούς δεσμούς, οι οποίοι ενισχύονται από την αύξηση των κοινών προκλήσεων και των στρατηγικών συμφερόντων τους· τονίζει ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της αποτελούν τον μεγαλύτερο εταίρο της Αφρικής από κάθε άποψη, όσον αφορά το εμπόριο, τις επενδύσεις, την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ), την ανθρωπιστική βοήθεια και την ασφάλεια·

2.  υπενθυμίζει ότι η Αφρική φιλοξενεί πάνω από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους και περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας αύξησης του πληθυσμού, έως το 2050, αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην Αφρική, ενώ έξι από τις δέκα ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο είναι αφρικανικές. τονίζει ότι οι σχέσεις της ΕΕ με την Αφρική είναι υψίστης σημασίας για το μέλλον των δύο ηπείρων μας και ότι η ευημερία και των δύο ηπείρων είναι στενά συνδεδεμένη· υπογραμμίζει ότι η ανθρώπινη ανάπτυξη, η επίτευξη των ΣΒΑ και η εξάλειψη της φτώχειας πρέπει να παραμείνουν ο πυρήνας των σχέσεων ΕΕ-Αφρικής·

3.  επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του για μια πραγματική εταιρική σχέση «ηπείρου προς ήπειρο» μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αφρικανικής Ένωσης· τονίζει ότι η επικείμενη σύνοδος κορυφής ΕΕ-ΑΕ που θα πραγματοποιηθεί το 2021 θα πρέπει να θέσει τα θεμέλια για μια στρατηγική, αμοιβαία επωφελή και προσανατολισμένη στα αποτελέσματα εταιρική σχέση που θα αντικατοπτρίζει τα συμφέροντα και των δύο πλευρών και θα ενισχύει τους δεσμούς μεταξύ των δύο ηπείρων·

4.  ζητεί να δημιουργηθεί μια πραγματική εταιρική σχέση μεταξύ ίσων που βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες, συμφωνίες και πρότυπα, και παροτρύνει και τις δύο πλευρές να υπερβούν τη σχέση δωρητή-αποδέκτη· τονίζει τη σημασία των επαφών με τους Αφρικανούς εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένης της αφρικανικής κοινωνίας των πολιτών και της αφρικανικής διασποράς, και του σαφούς καθορισμού του χάρτη πορείας για την εταιρική σχέση, και των ευθυνών κάθε πλευράς, βάσει σαφούς αξιολόγησης της εφαρμογής προηγούμενων κοινών συμφωνιών·

5.  σημειώνει ότι το δυναμικό της Αφρικής προσελκύει το αυξημένο ενδιαφέρον πολλών παραγόντων στην παγκόσμια σκηνή, και εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι σε πολλές περιοχές η Αφρική έχει μετατραπεί σε αρένα ανταγωνισμού μεγάλων δυνάμεων· τονίζει ότι η ΕΕ είναι μεταξύ των πρώτων που βοηθούν την αφρικανική ήπειρο, ενώ οι καταστροφικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν από άλλους παράγοντες λειτουργούν σε βάρος των αφρικανικών εθνών, κάτι που έχει επίσης αρνητικές επιπτώσεις στην ΕΕ· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ στον πυρήνα της, στις πολιτικές και οικονομικές σχέσεις της με τρίτες χώρες, έχει ως κίνητρο την προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, την παροχή στήριξης στους δημοκρατικούς θεσμούς και τον σεβασμό της δημοκρατικής λογοδοσίας· πιστεύει ότι τρίτες χώρες, όπως η Κίνα, επιδιώκουν άλλους στόχους που, μερικές φορές, προκαλούν τον προβληματισμό μας· τονίζει ότι στόχος μας είναι να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα και την ανεξαρτησία των Αφρικανών εταίρων μας· εκφράζει, ως εκ τούτου, τη λύπη του για το γεγονός ότι οι ενέργειες άλλων παραγόντων, ιδίως της Κίνας και της Ρωσίας, προωθούν τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα και επικεντρώνονται σε όλο και μεγαλύτερη μονομέρεια, και τονίζει ότι τα δικά τους οφέλη αποβαίνουν σε βάρος της κυριαρχίας των αφρικανικών χωρών και της ευρωπαϊκής ασφάλειας· καλεί την ΕΕ να συντονιστεί με κάθε χώρα που ενδιαφέρεται πραγματικά για μια ευημερούσα και θετική, μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της αφρικανικής ηπείρου, με βάση τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ελευθερία και τη λογοδοσία των μέσων ενημέρωσης, τη διαφανή και ευέλικτη διακυβέρνηση και την καταπολέμηση της διαφθοράς, στοιχεία ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση ενός σταθερού και πολυσυλλεκτικού πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος στην Αφρική· καλεί την ΕΕ να αναπτύξει μια στρατηγική και μακρόπνοη απάντηση στην κινεζική πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», η οποία θα καθοδηγείται από τις κοινές μας αξίες, καθώς και από τις προτεραιότητες και ανάγκες που διατυπώνουν οι Αφρικανοί γείτονές μας· τονίζει ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να καταστούν πηγή σταθερότητας και αξιοπιστίας στην περιοχή· πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διαδραματίσει μεγαλύτερο γεωπολιτικό ρόλο στην Αφρική και να δημιουργήσει σχέσεις που θα συμβάλλουν στο καλό όλων·

6.  είναι της άποψης ότι ο ρόλος των χωρών της Βόρειας Αφρικής θα πρέπει να ενισχυθεί στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης και της τριμερούς συνεργασίας, προκειμένου να δοθεί νέα ώθηση στη συνεργασία Βορρά-Νότου και Νότου-Νότου και να βελτιωθεί η συνοχή της ηπειρωτικής προσέγγισης·

7.  ζητεί η εν λόγω εταιρική σχέση να αντικατοπτρίζει τις νέες προτεραιότητες των αφρικανικών χωρών όπως προκύπτουν από την πανδημία COVID-19· υποστηρίζει την αντίδραση της ΕΕ στην κρίση, μέσω της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη», και τη θεωρεί μια πραγματική ένδειξη της παγκόσμιας αλληλεγγύης και των ευρωπαϊκών αξιών·

8.  τονίζει ότι οι επιζήμιες επιπτώσεις της κρίσης του κορονοϊού πρέπει να ωθήσουν και τις δύο ηπείρους να δεσμευτούν για μια εταιρική σχέση που λαμβάνει πλήρως υπόψη τις συνέπειές της και προετοιμάζει το έδαφος για μια βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη με επίκεντρο την ανθρώπινη ανάπτυξη, ιδίως όσον αφορά την εκπαίδευση και τα ισχυρότερα συστήματα υγείας, προκειμένου να προλαμβάνονται, να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται νεοεμφανιζόμενες πανδημίες και να επιταχύνεται η απόκριση στις υφιστάμενες πανδημίες, καθώς επίσης όσον αφορά και την ισότητα των φύλων, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις ταχύτερες μεταβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, και τη χρηστή διακυβέρνηση·

9.  υπενθυμίζει τη δέσμευση της διεθνούς κοινότητας για την επίτευξη των δεκαεπτά ΣΒΑ, τηρώντας τις αρχές της Ατζέντας του 2030· θεωρεί ότι η εταιρική σχέση Αφρικής-ΕΕ θα λειτουργήσει καθοριστικά για το κατά πόσον η δέσμευση αυτή τηρείται, και θα πρέπει να βασίζεται σε μια στρατηγική και οριζόντια προσέγγιση που θα ενσωματώνει όλους τους ΣΒΑ και θα αναγνωρίζει τις διασυνδέσεις τους·

10.  υπενθυμίζει ότι από κοινού η ΑΕ και η ΕΕ αντιπροσωπεύουν το πολιτικό βάρος 81 χωρών και τονίζει τη σημασία της εταιρικής σχέσης στο πλαίσιο του πολυμερούς συστήματος· καλεί αμφότερα τα μέρη να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε πολυμερή φόρουμ και ζητεί στενό, χωρίς αποκλεισμούς και συστηματικό συντονισμό πριν από κάθε σημαντικό γεγονός που σχετίζεται με την παγκόσμια διακυβέρνηση·

11.  υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν η Αφρικανική Ένωση και τα αφρικανικά κράτη στους πολυμερείς οργανισμούς, ιδίως στα Ηνωμένα Έθνη, όπου τα αφρικανικά κράτη αντιπροσωπεύουν το 28 % των μελών· υπογραμμίζει ότι ο στόχος της ΕΕ για ενίσχυση της διεθνούς τάξης και του πολυμερούς συστήματος συνεπάγεται την προώθηση μεγαλύτερης δικαιοσύνης και ίσης εκπροσώπησης για την Αφρική στα όργανα παγκόσμιας διακυβέρνησης· ζητεί, ειδικότερα, από την ΕΕ να υποστηρίξει το αίτημα της Αφρικής για επέκταση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών προκειμένου να συμπεριληφθεί μόνιμη αντιπροσωπεία για την ήπειρο·

12.  τονίζει ότι η επιρροή της ΕΕ προέρχεται από τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειές της, τόσο στον Ατλαντικό όσο και στον Ινδικό Ωκεανό, και ότι οι εξόχως απόκεντρες περιοχές της συνδέονται ιστορικά, οικονομικά και πολιτιστικά με πολλές αφρικανικές χώρες· ζητεί την καλύτερη ενσωμάτωση των εξόχως απόκεντρων περιοχών στο περιφερειακό τους περιβάλλον, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της συνεργασίας με τις αφρικανικές χώρες σε κοινά ζητήματα ενδιαφέροντος, ιδίως σε σχέση με το περιβάλλον και τη μετανάστευση·

13.  τονίζει την ανάγκη να αξιοποιηθούν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την κοινή στρατηγική Αφρικής-ΕΕ και να διασφαλιστεί ότι η νέα κοινή στρατηγική είναι πλήρως συνεπής και συμπληρωματική προς τον «αφρικανικό πυλώνα» της μελλοντικής συμφωνίας που θα διαδεχθεί του Κοτονού, και άλλων υφιστάμενων πολιτικών της ΕΕ, ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη συνοχή στην αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ· υπενθυμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η διηπειρωτική εταιρική σχέση εφαρμόζεται σύμφωνα με τα τοπικά, εθνικά και περιφερειακά πλαίσια και τις ειδικές ανάγκες·

14.  είναι της άποψης ότι μια ολιστική εταιρική σχέση ηπείρου προς ήπειρο θα πρέπει επίσης να καταστήσει δυνατή την περαιτέρω περιφερειοποίηση· επαναλαμβάνει τη συνεχή στήριξη της ΕΕ για την περιφερειακή ολοκλήρωση (σε ένα πλαίσιο στο οποίο η πανδημία COVID-19 έχει αναδείξει την τρωτότητα της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού) και τις περιφερειακές οργανώσεις στην Αφρική· υποστηρίζει την άποψη ότι η ΕΕ πρέπει να διατηρήσει ευέλικτες προσεγγίσεις από χώρα σε χώρα και υποπεριφερειακές προσεγγίσεις οι οποίες προσαρμόζουν τη δέσμευση και την υποστήριξή της στις ειδικές ανάγκες και περιστάσεις της κάθε χώρας, μεταξύ των πέντε περιφερειών της Αφρικής· ζητεί την επικαιροποίηση των διαφόρων περιφερειακών πολιτικών της ΕΕ ως προς τις αφρικανικές υποπεριφέρειες· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι 25 χρόνια μετά την έναρξη της διαδικασίας της Βαρκελώνης, η δημιουργία ενός χώρου κοινής ευημερίας, σταθερότητας και ελευθερίας με τις χώρες της νότιας γειτονίας απέχει ακόμη πολύ από την ολοκλήρωσή της·

15.  τονίζει τη σημασία της ΑΕ όσον αφορά την ολοκλήρωση της αφρικανικής ηπείρου, ιδίως όσον αφορά την ανάγκη τόνωσης του ενδοαφρικανικού εμπορίου· υπογραμμίζει ότι η ολοκλήρωση αυτή θα πρέπει να οριστεί σαφώς και να βασίζεται στις ανάγκες των αφρικανικών κοινωνιών· υπενθυμίζει ότι μια ισχυρή εταιρική σχέση απαιτεί όχι μόνο μια ισχυρή ΕΕ αλλά και μια ισχυρή Αφρικανική Ένωση· καλεί την ΕΕ να στηρίξει τις προσπάθειες ολοκλήρωσης σε περιφερειακό και ηπειρωτικό επίπεδο, καθώς και τη θεσμοθέτηση και την ενίσχυση της Αφρικανικής Ένωσης, μειώνοντας την εξάρτησή της από την εξωτερική χρηματοδότηση και βελτιώνοντας τη δομή διακυβέρνησής της, καθώς και μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και τεχνικής και χρηματοδοτικής βοήθειας· χαιρετίζει την πρόταση για ένα παναφρικανικό πρόγραμμα στο πλαίσιο του νέου Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ) με στόχο την αντιμετώπιση των προκλήσεων στην αφρικανική ήπειρο στο σύνολό της·

16.  εκφράζει την έντονη ικανοποίησή του για τις ενδείξεις που προέκυψαν από την Πρόεδρο της Επιτροπής Ursula von der Leyen, σύμφωνα με τις οποίες, οι σχέσεις με την Αφρική καθίστανται κεντρικό στοιχείο της εντολής της· χαιρετίζει τις πρόσφατες επισκέψεις της ηγεσίας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ στην Αντίς Αμπέμπα· ζητεί να ενισχυθούν οι επαφές αυτές και να γίνουν πιο τακτικές σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο· είναι της άποψης ότι οι τακτικές κοινές ομιλίες των ηγετών της Αφρικανικής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα βελτιώσουν την προβολή και την ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά την εταιρική μας σχέση στα αντίστοιχα εθνικά μέσα ενημέρωσης και θα αναδείξουν τη σημασία που αποδίδεται σε αυτήν στα πολιτικά θεματολόγια και των δύο ηπείρων· θεωρεί ότι οι εν λόγω ομιλίες πρέπει να επιτρέψουν την ανατροφοδότηση σχετικά με την εφαρμογή της εταιρικής σχέσης, την ένταξη των ενδιαφερόμενων μερών στη διαδικασία, την πρόοδο προς την επίτευξη των ΣΒΑ και τη συζήτηση των κύριων ζητημάτων που είναι κοινά και για τις δύο ηπείρους·

17.  τονίζει την ανάγκη συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών της Αφρικής και της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των ΜΚΟ, των τοπικών αρχών, του ιδιωτικού τομέα, της διασποράς, των βουλευτών και από τις δύο περιοχές, των νέων, των μειονοτήτων και των θρησκευτικών κοινοτήτων, στον καθορισμό και την αξιολόγηση νέων και υφιστάμενων στρατηγικών, προκειμένου να δημιουργηθεί μια ανθρωποκεντρική εταιρική σχέση χωρίς αποκλεισμούς και προσβάσιμη σε όλους·

18.  υπογραμμίζει ότι οι προσπάθειες της ΕΕ για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών πρέπει να γίνουν με διαφανή τρόπο, προσφέροντας ευκαιρίες, χρηματοδοτικούς πόρους και πλαίσιο τα οποία απαιτούνται για να καταστεί δυνατή η συμμετοχή των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών φορέων και των φορέων βάσης· τονίζει ότι, για τη δημιουργία μιας ανθρωποκεντρικής εταιρικής σχέσης, είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και η δέσμευση της ΕΕ για την καταπολέμηση κάθε μορφής ρατσισμού, φυλετικών διακρίσεων, ξενοφοβίας και σχετικής μισαλλοδοξίας, εντός και εκτός των συνόρων της·

19.  ζητεί τη συστηματική, διαφανή και τεκμηριωμένη παρακολούθηση από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων της κοινωνίας των πολιτών και κοινοτήτων της Ευρώπης και της Αφρικής, των τοπικών αρχών και των εθνικών κοινοβουλίων, της εφαρμογής της στρατηγικής και της συμμόρφωσης με τις αρχές της συνοχής των αναπτυξιακών πολιτικών και της συνοχής των πολιτικών για τη βιώσιμη ανάπτυξη·

20.  επισημαίνει τη σημασία της κοινοβουλευτικής διπλωματίας και θεωρεί ότι οι κοινοβουλευτικές συνελεύσεις όπως η Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ και το Παναφρικανικό Κοινοβούλιο διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στην ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και της Αφρικής· τονίζει τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην παρακολούθηση και επίβλεψη της αποτελεσματικής εφαρμογής της εταιρικής σχέσης· υπενθυμίζει τις πολυάριθμες κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις και αποστολές που διεξάγει το Κοινοβούλιο, και ζητεί την ενίσχυση της κοινοβουλευτικής διάστασης των σχέσεων ΕΕ-ΑΕ μέσω τακτικών αποστολών που θα επιτρέπουν σε βασικές επιτροπές του Κοινοβουλίου να συναντώνται και να ανταλλάσσουν απόψεις με τους Αφρικανούς ομολόγους τους·

21.  πιστεύει ότι ο ρόλος της διασποράς είναι θεμελιώδης για να δημιουργηθούν γέφυρες και για να προωθηθεί η αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των δύο ηπείρων μέσω της μεταφοράς γνώσεων, επενδύσεων και εμβασμάτων, και ότι η ΕΕ θα πρέπει να επιτρέψει τη συμμετοχή της διασποράς στη χάραξη πολιτικής, μέσω της ενίσχυσης των δομών που διασφαλίζουν τη συμμετοχή των ομάδων της διασποράς στις κοινωνικές και πολιτικές υποθέσεις· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τον καλύτερο τρόπο συνεργασίας με τη διασπορά στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης στρατηγικής με την Αφρική, μεταξύ άλλων αξιοποιώντας τις συνέργειες μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών χρηματοδοτικών μέσων κατά την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων·

22.  υπενθυμίζει ότι τα εμβάσματα της διασποράς είναι απαραίτητα για τις τοπικές οικονομίες· προειδοποιεί ότι, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, οι ροές εμβασμάτων προς την Αφρική αναμένεται να μειωθούν κατά περίπου 20 % το 2020 ως αποτέλεσμα της κρίσης COVID-19, ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, για τις οποίες αποτελούν ζωτικής σημασίας πηγή εισοδήματος για τα φτωχά νοικοκυριά· καλεί, ως εκ τούτου, την ΕΕ και τις αφρικανικές χώρες να εργαστούν για τη μείωση του κόστους των εμβασμάτων σε λιγότερο από 3 % έως το 2030, σύμφωνα με τον στόχο ΣΒΑ 10.γ·

23.  υπενθυμίζει ότι η επιτυχία της εταιρικής σχέσης θα εξαρτηθεί από τα χρηματοδοτικά κονδύλια που προορίζονται για αυτήν· ζητεί μαζική προσπάθεια στήριξης υπέρ της Αφρικής, στο πλαίσιο του μελλοντικού ΜΓΑΔΣ, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η ΕΕ εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος δωρητής βοήθειας προς την Αφρική· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι πολλά κράτη μέλη δεν πέτυχαν τον στόχο της παροχής 0,7 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος ως ΕΑΒ και για το ότι ορισμένα μάλιστα μείωσαν τη συνεισφορά τους στην αναπτυξιακή βοήθεια·

24.  τονίζει ότι, προκειμένου οι σχέσεις ΕΕ-Αφρικής να ξεπεράσουν τη δυναμική δωρητή-αποδέκτη και να ενδυναμωθούν οι αφρικανικές χώρες για να παράγουν αποτελέσματα για τη βιώσιμη ανάπτυξη, το ανανεωμένο πλαίσιο εταιρικής σχέσης πρέπει να προβλέπει συγκεκριμένες δράσεις για τη στήριξη της αυξημένης κινητοποίησης εγχώριων πόρων στις αφρικανικές χώρες, όπως η στήριξη της καταπολέμησης της διαφθοράς και η ανάπτυξη δίκαιων και αποτελεσματικών φορολογικών συστημάτων, καθώς και η αντιμετώπιση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής·

25.  ζητεί να διατεθούν περισσότεροι πόροι για την αναπτυξιακή συνεργασία στον προϋπολογισμό της ΕΕ, οι οποίοι θα χρηματοδοτούνται από νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου του φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών·

26.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με την αρχή της ευθύνης της χώρας, οι πολιτικές και τα προγράμματα ανάπτυξης μπορούν να στεφθούν με επιτυχία μόνο αν καθοδηγούνται από τις αναπτυσσόμενες χώρες και αν είναι προσαρμοσμένα στις καταστάσεις και τις ανάγκες που σχετίζονται με την εκάστοτε χώρα· τονίζει την ανάγκη για συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών και τις τοπικές κοινότητες σε αυτό το πλαίσιο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και οι τρωτότητες των πολιτών·

27.  ζητεί την ανάπτυξη ενός μηχανισμού παρακολούθησης, καθώς και πλήρη διαφάνεια και λογοδοσία όσον αφορά τη χρηματοδότηση από την ΕΕ·

28.  τονίζει ότι η βοήθεια της ΕΕ δεν θα πρέπει να παρατείνει τις συγκρούσεις ή να διευκολύνει την εξοντωτική συμπεριφορά των αυταρχικών καθεστώτων, τα οποία αποτελούν την πηγή πολλών κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων και πολιτικών συγκρούσεων στην Αφρική· τονίζει ότι η επιδίωξη κοινών συμφερόντων και η συνεργασία πρέπει να συνάδουν με το διεθνές δίκαιο, τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ και τους στόχους της στήριξης της δημοκρατίας, της χρηστής διακυβέρνησης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

29.  καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να αποτελέσουν έναν παράγοντα με μεγαλύτερη συνοχή και ενοποίηση στις σχέσεις τους με την αφρικανική ήπειρο, και να συντονίσουν υποχρεωτικά τις πολιτικές τους, εστιάζοντας τις προσπάθειές τους στη δημιουργία πλαισίων για οικονομικές ευκαιρίες και θέσεις εργασίας·

30.  είναι της άποψης ότι στην εταιρική σχέση θα πρέπει να συμμετέχουν και οι 27 χώρες της ΕΕ και οι 55 χώρες της ΑΕ· ζητεί την πλήρη συμμετοχή όλων των κρατών μελών της ΕΕ προκειμένου να αυξηθεί η προβολή και να προωθηθεί η αξία της εταιρικής σχέσης μεταξύ των Ευρωπαίων και των χωρών εταίρων, ώστε να καταστεί δυνατή η καλύτερη προβολή των κοινών δράσεων και φιλοδοξιών·

Εταίροι για την ανθρώπινη και την οικονομική ανάπτυξη

31.  ζητεί να τεθεί η ανθρώπινη ανάπτυξη στο επίκεντρο της στρατηγικής προκειμένου να διασφαλιστεί ότι κανείς δεν θα μείνει στο περιθώριο, δίνοντας προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της φτώχειας, των ανισοτήτων και των διακρίσεων, και στη διασφάλιση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, της χρηστής διακυβέρνησης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στους πλέον περιθωριοποιημένους και ευάλωτους πληθυσμούς· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει επίσης να δοθεί προτεραιότητα στην πρόσβαση σε βασικές κοινωνικές υπηρεσίες, όπως τρόφιμα, ύδρευση και αποχέτευση, σε ποιοτικά συστήματα υγείας, σε ποιοτική εκπαίδευση, στην κοινωνική προστασία και στη διατήρηση του περιβάλλοντος·

32.  θεωρεί θεμελιώδους σημασίας τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας, την ενίσχυση των κοινωνικών δικαιωμάτων, τη βελτίωση των κοινωνικών και εργασιακών διαλόγων, την εξάλειψη της παιδικής εργασίας και της καταναγκαστικής εργασίας και τη βελτίωση των συνθηκών υγείας και ασφάλειας στον χώρο εργασίας·

33.  υπογραμμίζει με έμφαση τον σημαντικό ρόλο της λειτουργίας των κρατικών θεσμών, αρχών και υποδομών και πιστεύει ότι η απουσία τους μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εμπόδιο για την ανάπτυξη, την πρόοδο και την ειρήνη· υπογραμμίζει ότι η ασφάλεια, η σταθερότητα και, εν τέλει, η ευημερία και η βιώσιμη ανάπτυξη θα επιτευχθούν στις ενδιαφερόμενες περιοχές μόνο εάν ακολουθηθεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική· υπογραμμίζει τη σημασία των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, της χρηστής διακυβέρνησης και της οικοδόμησης του κράτους για τη βιώσιμη ανάπτυξη· τονίζει ότι η προώθηση του κράτους δικαίου, η καταπολέμηση της διαφθοράς και η στήριξη της πρόσβασης στη δικαιοσύνη θα συμβάλουν σημαντικά στην πραγμάτωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών και στις δύο ηπείρους·

34.  επισημαίνει ότι, ενώ ορισμένες χώρες εξακολουθούν να μάχονται με τη διαφθορά και με την έλλειψη χρηστής διακυβέρνησης και κοινωνικών και πολιτικών ελευθεριών, πολλές χώρες έχουν ξεκινήσει τη μετάβαση προς τη μεταρρύθμιση και τη δημοκρατία· υπενθυμίζει ότι οι χώρες υπό μετασχηματισμό είναι ιδιαίτερα ασταθείς και πρέπει να μπορούν να βασίζονται στην ΕΕ όταν ζητούν υποστήριξη· ζητεί, κατά συνέπεια, να παρασχεθεί καλά συντονισμένη στήριξη και βοήθεια προς τις χώρες αυτές για να οικοδομήσουν πιο ανθεκτικά κράτη και κοινωνίες, προκειμένου να διατηρηθούν και να υποστηριχθούν οι προσδοκίες για θετική αλλαγή, όπως εκφράστηκαν από τους πληθυσμούς τους· προτείνει ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής/Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) να συστήσει ειδικές, ad hoc ομάδες επαφής, για την ενσωμάτωση και τη διευκόλυνση της στήριξης, σε επίπεδο ΕΕ, σε μεμονωμένες χώρες που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο· είναι της άποψης ότι θα πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την προώθηση πολυσυλλεκτικών, πολυκομματικών πολιτικών συστημάτων και της υπεύθυνης, δημοκρατικής διακυβέρνησης στην Αφρική, ιδίως σε ασταθή κράτη, μέσω της διευκόλυνσης των ομάδων εργασίας μεταξύ πολιτών και της διευκόλυνσης της κοινοβουλευτικής εποπτείας – μεταξύ άλλων μέσα από τη χρήση τεχνολογικών πλατφορμών – για τη συλλογή στοιχείων από τους πολίτες σχετικά με ζητήματα πολιτικής και την προώθηση βέλτιστων πρακτικών, μέσω ανταλλαγών μεταξύ ομοτίμων, για να ενισχυθούν η κυβερνητική λογοδοσία και ικανότητα ανταπόκρισης, που είναι θεμελιώδους σημασίας για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, την αντιμετώπιση διεθνών προκλήσεων και τη μείωση του κινδύνου της αυξανόμενης αστάθειας·

35.  υπογραμμίζει τη σημασία της υποστήριξης ελεύθερων, δίκαιων και ανταγωνιστικών εκλογών και αξιόπιστων εκλογικών διαδικασιών· υποστηρίζει τον συντονισμό ΕΕ-ΑΕ για τις αποστολές παρακολούθησης εκλογών, την παροχή βοήθειας στην ΑΕ όσον αφορά τη βελτίωση των δυνατοτήτων της να διεξαγάγει αποστολές μακράς διάρκειας παρακολούθησης εκλογών, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, και τη διμερή συνεργασία με τις ενδιαφερόμενες χώρες και την κοινωνία των πολιτών στις χώρες αυτές, σε μια προσπάθεια να διεξάγονται χωρίς αποκλεισμούς, διαφανείς και αξιόπιστες εκλογές στην Αφρική· επισημαίνει, ως εκ τούτου, τις πολυάριθμες αποστολές παρατήρησης εκλογών (EOM) που διεξάγει η ΕΕ, οι οποίες υποστηρίζονται σθεναρά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· ενθαρρύνει την ΕΕ, τις ευρωπαϊκές ΜΚΟ, τα πολιτικά κόμματα και την κοινωνία των πολιτών να συνεργαστούν στενά με τους Αφρικανούς ομολόγους τους, συμπεριλαμβανομένων των δημοσίων λειτουργών, για τη δημιουργία ουσιαστικού πολιτικού διαλόγου μέσω της ανάπτυξης θεματικών πολιτικών, για την προώθηση ισχυρών πρακτικών δημοκρατικής διακυβέρνησης, για την ενίσχυση της εκπροσώπησης και τη συμπερίληψη των περιθωριοποιημένων πληθυσμών και για την ενίσχυση της ουσιαστικής συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών και των πολιτών στο δημόσιο βίο σε όλα τα επίπεδα·

36.  εκτιμά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ενίσχυση αφρικανικής ευθύνης μηχανισμών και κανονισμών για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ο Αφρικανικός Χάρτης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών με τα πρωτόκολλά του, ο Αφρικανικός χάρτης για τη Δημοκρατία, τις Εκλογές και τη Διακυβέρνηση, η Αφρικανική Επιτροπή για τα δικαιώματα του ανθρώπου και των λαών και το Αφρικανικό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών· εκτιμά το γεγονός ότι οι εν λόγω μηχανισμοί και κανονισμοί συνεχίζουν να βοηθούν τους Αφρικανούς εταίρους να προσαρμόζουν τα δικά τους μέσα και μηχανισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις διεθνώς αναγνωρισμένες αρχές, νόμους και πρότυπα·

37.  υπενθυμίζει τη σημασία του ρόλου του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) στην αντιμετώπιση της ατιμωρησίας και στην προάσπιση των αξιών της ειρήνης, της ασφάλειας, της ισότητας, της αμεροληψίας, της δικαιοσύνης και της αποζημίωσης· καλεί την ΕΕ και τα αφρικανικά κράτη να συνεχίσουν να στηρίζουν το Καταστατικό της Ρώμης και το ΔΠΔ· καλεί όλα τα αφρικανικά κράτη που δεν έχουν ακόμη υπογράψει και κυρώσει το Καταστατικό της Ρώμης να το πράξουν·

38.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να δοθεί πρωταρχική σημασία στο υπέρτατο συμφέρον του παιδιού και να προωθηθεί το δικαίωμα στην ειρηνική παιδική ηλικία και στην ευημερία όλων των παιδιών· ζητεί να δοθεί επειγόντως προσοχή στις δύσκολες και περιθωριοποιημένες συνθήκες για τα παιδιά, ιδίως στην υποσαχάρια Αφρική και σε ορισμένες άλλες περιοχές συγκρούσεων ή ακραίας φτώχειας, με τα παιδιά, πολύ συχνά, να στερούνται των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, όπως η πρόσβαση στην εκπαίδευση, η βασική υγειονομική περίθαλψη και, γενικότερα, το δικαίωμα στην παιδική ηλικία· ζητεί, κατά συνέπεια, την πλήρη εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού·

39.  επισημαίνει ότι ο αφρικανικός πληθυσμός διπλασιάστηκε τα τελευταία 30 χρόνια και ότι αυτή η έντονη δημογραφική αύξηση αναμένεται να συνεχιστεί τις επόμενες δεκαετίες· τονίζει, ως εκ τούτου, τη σημασία της ανάπτυξης μιας κοινής στρατηγικής ΑΕ-ΕΕ που θα θέτει τα παιδιά και τους νέους στο επίκεντρο της εταιρικής σχέσης και θα λαμβάνει υπόψη τα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής νέων του 2017·

40.  τονίζει ότι ο καλύτερος τρόπος για να ενδυναμωθούν οι νέοι είναι να αναπτυχθούν και να προωθηθούν ευκαιρίες για την πρόοδό τους, ιδίως μέσω ευκαιριών απασχόλησης και επιχειρηματικότητας, καθώς και ευκαιριών συμμετοχής σε δημοκρατικές διαδικασίες και διαδικασίες λήψης αποφάσεων· είναι της άποψης ότι η στρατηγική αυτή θα πρέπει να ενισχύσει ιδίως τις ευκαιρίες για ανταλλαγές νέων και εθελοντισμό, δίνοντας προτεραιότητα στους 17 ΣΒΑ, στο πλαίσιο τυχόν προτεινόμενων επαφών και έργων·

41.  καλεί τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αφρικανικής Ένωσης να δημιουργήσουν ευκαιρίες πρακτικής άσκησης για τους νέους Ευρωπαίους στις χώρες της Αφρικανικής Ένωσης και για τους νέους Αφρικανούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να τους εκπαιδεύσουν στις αντίστοιχες διαδικασίες ένταξης·

42.  καλεί την ΕΕ να προωθήσει την καθολική πρόσβαση όλων των νέων, σε όλη τους την πολυμορφία, συμπεριλαμβανομένων των εφήβων κοριτσιών και των κοριτσιών με αναπηρία, σε υπηρεσίες υγείας φιλικές προς αυτούς, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των υπηρεσιών για τον HIV, οι οποίες είναι δίκαιες, προσβάσιμες, οικονομικά προσιτές και βασισμένες στις ανάγκες, μεταξύ άλλων σε καταστάσεις συγκρούσεων και στο πλαίσιο ανθρωπιστικών δράσεων·

43.  επισημαίνει ότι ορισμένες αφρικανικές χώρες δεν διαθέτουν αξιόπιστους φορείς ληξιαρχικής καταχώρισης και, ως εκ τούτου, πολλοί από τους πολίτες τους δεν έχουν επίσημα νομική υπόσταση και, συνεπώς, στερούνται τα πολιτικά δικαιώματά τους και δεν δύνανται να λάβουν μέρος σε δημοκρατικές διαδικασίες και να ψηφίσουν· επισημαίνει ότι αυτό οδηγεί σε έλλειψη αξιόπιστων και κατάλληλων δημογραφικών στατιστικών·

44.  τονίζει τη σημασία της επένδυσης σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες της ΕΕ που αποσκοπούν στην ενίσχυση των αφρικανικών εθνικών συστημάτων ληξιαρχικής καταχώρισης, διασφαλίζοντας ότι οι εν λόγω υπηρεσίες είναι προσβάσιμες και εμπιστευτικές, και της στήριξης των αφρικανικών κυβερνήσεων να επενδύσουν σε ασφαλείς και καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις για τη διευκόλυνση της καταχώρισης των γεννήσεων, σύμφωνα με τον ΣΒΑ 16.9·

45.  είναι της άποψης ότι η ισότητα των φύλων και η χειραφέτηση των γυναικών και των κοριτσιών πρέπει να τεθούν ως προτεραιότητα και να ενσωματωθούν σε όλες τις διαστάσεις της εταιρικής σχέσης· καλεί, ως εκ τούτου, τους ομολόγους του να προωθήσουν ενεργά τον ρόλο και τη συμβολή των γυναικών στην οικονομία και την κοινωνία, αναγνωρίζοντας τα ατομικά και νομικά δικαιώματά τους, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ιδιοκτησίας και του δικαιώματος συμμετοχής σε διάφορους οικονομικούς και πολιτικούς τομείς· χαιρετίζει την αυξημένη πολιτική εκπροσώπηση των γυναικών σε ορισμένα αφρικανικά έθνη· παρατηρεί, ωστόσο, ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να εκπροσωπούνται ελάχιστα σε ορισμένες χώρες της αφρικανικής ηπείρου· τονίζει ότι ο σεβασμός και η πλήρης πραγμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών συνιστούν τα θεμέλια μιας δημοκρατικής κοινωνίας· θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι αυτά τα θεμελιώδη δικαιώματα και στόχοι πρέπει να επιτευχθούν προκειμένου να οικοδομηθεί μια πραγματικά δημοκρατική κοινωνία·

46.  ζητεί το GAP III, που δρομολογήθηκε πρόσφατα, να εντείνει τις προσπάθειες, ιδιαίτερα όσον αφορά την εξάλειψη της έμφυλης βίας, του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων και των καταναγκαστικών γάμων· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει συνέργειες μεταξύ της εταιρικής σχέσης ΕΕ-Αφρικής και του GAP III, προκειμένου να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων· ζητεί η εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής να δώσει έμφαση στη συμμετοχή των γυναικών στη λήψη αποφάσεων· ζητεί έναν κοινό χάρτη πορείας σχετικά με τους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών·

47.  τονίζει ότι ιδίως η ολοκληρωμένη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της ισότητας των φύλων, τον μετασχηματισμό των επιβλαβών προτύπων φύλου και την πρόληψη της σεξουαλικής, έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και της ακούσιας εγκυμοσύνης και μόλυνσης από τον ιό HIV·

48.  τονίζει το γεγονός ότι η πρόσβαση και ο σεβασμός της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων αποτελούν βασική συνιστώσα της εταιρικής σχέσης ΕΕ-Αφρικής· επισημαίνει την επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστεί το γεγονός ότι οι συνέπειες της κρίσης του κορονοϊού έχουν περιορίσει περαιτέρω την πρόσβαση σε υπηρεσίες και εκπαίδευση σχετικά με τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία, και έχουν επιδεινώσει το πρόβλημα των διακρίσεων και της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών· καλεί την Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, στο πλαίσιο της νέας εταιρικής σχέσης ΕΕ-Αφρικής, και να δεσμευτεί για την προώθηση, την προστασία και την πραγμάτωση του δικαιώματος κάθε ατόμου να έχει τον πλήρη έλεγχο και να αποφασίζει ελεύθερα και υπεύθυνα για θέματα που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα και τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα δικαιώματά του, χωρίς διακρίσεις, καταναγκασμό και βία·

49.  σημειώνει ότι τα άτομα με αναπηρία εξακολουθούν να είναι θύματα πολλαπλών μορφών διακρίσεων· ζητεί την ενσωμάτωση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στην Αφρική σε ολόκληρη τη στρατηγική και σε όλα τα χρηματοδοτικά μέσα που κινητοποιούνται, και ζητεί την ενεργό συμμετοχή τους στην κοινωνία και τη συστηματική συμμετοχή τους στην προετοιμασία και την εφαρμογή στρατηγικών που αποσκοπούν στην προώθηση της ένταξής τους, ιδίως όσον αφορά την εκπαίδευση, την επιχειρηματικότητα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό· είναι της άποψης ότι κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της ουσιαστικής συμμετοχής των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία·

50.  εκφράζει την ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη βία και τις διακρίσεις κατά των ατόμων ΛΟΑΔΜ, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, και καλεί τις δύο ηπείρους να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την προστασία των δικαιωμάτων τους·

51.  υπενθυμίζει τον ζωτικό ρόλο της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών ΜΚΟ, και της ελευθερίας της έκφρασης και του Τύπου προκειμένου να διασφαλίζεται η ορθή λειτουργία των δημοκρατιών· υπενθυμίζει την ανάγκη αναγνώρισης και προώθησης των πολλαπλών ρόλων και των συνεισφορών των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών· καλεί τις δύο ηπείρους να διασφαλίσουν ένα πλαίσιο που θα επιτρέπει στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να συμμετέχουν στη διαμόρφωση και την αξιολόγηση της πολιτικής στα διάφορα επίπεδα λήψης αποφάσεων·

52.  τονίζει τον σημαντικό ρόλο ενός ελεύθερου και δυναμικού τομέα των μέσων επικοινωνίας και του Τύπου και υπενθυμίζει ότι έχει ζωτική σημασία για να διασφαλιστεί ένα καλά ενημερωμένο κοινό που μπορεί να καθορίσει τις δικές του προτεραιότητες και για να αυξηθεί η ανθεκτικότητα έναντι των ψευδών ειδήσεων· ενθαρρύνει τις συνεχιζόμενες αφρικανικές προσπάθειες στον τομέα της ελευθερίας των μέσων επικοινωνίας και της υποστήριξης των δημοσιογράφων και υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο του ελεύθερου τύπου όσον αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς και την εποπτεία και λογοδοσία των δημοσίων αρχών·

53.  υπενθυμίζει ότι η υγεία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανθρώπινη ανάπτυξη και ότι το δικαίωμα στην υγεία αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστεί πλήρως ο πολυδιάστατος χαρακτήρας της υγείας· τονίζει τη σημασία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και τονίζει ότι η προσέγγιση «Μία υγεία» θα πρέπει να ενσωματωθεί στη μελλοντική εταιρική σχέση·

54.  τονίζει την ανάγκη να οικοδομηθεί μια πραγματική εταιρική σχέση στον τομέα της υγείας με στόχο την ενίσχυση των συστημάτων υγείας μέσω της ενίσχυσης του ρόλου των κοινοτήτων· τονίζει ότι η οικοδόμηση ικανοτήτων σε επίπεδων χωρών οφείλει να αποτελεί το θεμέλιο για την προώθηση της καθολικής πρόσβασης σε επαρκή, προσβάσιμη και οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη για όλους, μέσω της ενίσχυσης της δημόσιας παροχής υπηρεσιών υγείας·

55.  τονίζει, επιπλέον, ότι η εν λόγω εταιρική σχέση θα πρέπει να επικεντρωθεί στην παγκόσμια έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα της υγείας και στην ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Αφρικής για την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα της υγείας, ενισχύοντας έτσι από κοινού τις τοπικές αφρικανικές και ευρωπαϊκές ικανότητες παραγωγής προϊόντων, εξοπλισμού και φαρμάκων· παροτρύνει, για τον σκοπό αυτό, την ΕΕ να στηρίξει τις αφρικανικές χώρες, ιδίως τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, στην αποτελεσματική υλοποίηση των δυνατοτήτων ευελιξίας για την προστασία της δημόσιας υγείας, οι οποίες προβλέπονται στη συμφωνία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (TRIPS), όπως οι υποχρεωτικές άδειες εκμετάλλευσης και οι παράλληλες εισαγωγές· ενθαρρύνει τη δικτύωση μεταξύ αφρικανικών και ευρωπαϊκών επιστημονικών κοινοτήτων και την ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης και εμπειριών, και τονίζει την ανάγκη να ξεπεραστεί το φαινόμενο των παραποιημένων φαρμάκων·

56.  τονίζει ότι η πρόσβαση σε υπηρεσίες ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε δράση που αποσκοπεί στη βελτίωση της δημόσιας υγείας και την καταπολέμηση της μετάδοσης ασθενειών και θα πρέπει να αποτελεί βασικό στοιχείο της συνεργασίας ΕΕ-Αφρικής· επιμένει στην ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες στον τομέα της διαχείρισης των υδάτων και της διακυβέρνησης, της δημιουργίας υποδομών και της προώθησης της υγιεινής και της εκπαίδευσης· ζητεί στοχευμένες βελτιώσεις όσον αφορά την πρόσβαση σε αυτές τις υπηρεσίες, ιδίως για τους πλέον ευάλωτους πληθυσμούς και όσους υφίστανται διακρίσεις·

57.  υπογραμμίζει τα οφέλη για την υγεία από τη διατήρηση του εμβολιασμού ρουτίνας στην παιδική ηλικία και ζητεί την περαιτέρω ενίσχυση των προγραμμάτων που σχετίζονται με την ανοσοποίηση· τονίζει ότι η κρίση του κορονοϊού έχει αναδείξει την ανάγκη να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε εμβόλια και θεραπεία, και καλεί τις δύο ηπείρους να συνεργαστούν στενά για να διασφαλίσουν ότι όλοι ωφελούνται στους τομείς αυτούς·

58.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι προκύπτουν όλο και περισσότερες διασυνδεδεμένες κρίσεις, είτε αφορούν την υγεία, είτε τα τρόφιμα, το περιβάλλον ή την ασφάλεια, και αναμένεται να επιδεινωθούν με την κλιματική αλλαγή και την απώλεια της βιοποικιλότητας, και εφιστά, ως εκ τούτου, την προσοχή στη σημασία της συνολικής ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των ανθρώπων και των οικοσυστημάτων, καθώς και της διατομεακής πρόληψης κρίσεων, της ετοιμότητας, της εποπτείας και των ικανοτήτων διαχείρισης και αντίδρασης, στη μελλοντική στρατηγική και στη συνδυασμένη στρατηγική για μελλοντικές αντιδράσεις στις πανδημίες παγκόσμιας κλίμακας· ζητεί να εξεταστούν διεξοδικότερα τα μοντέλα κοινωνικής προστασίας, το καθολικό εισόδημα και η επισημοποίηση της άτυπης οικονομίας, και τονίζει τη σημασία της στήριξης της αξιοπρεπούς εργασίας και του κοινωνικού διαλόγου· ενθαρρύνει τη στήριξη της πρόσβασης στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση σε καταστάσεις αστάθειας, κρίσεων και παρατεταμένων κρίσεων, ως βασικούς παράγοντες για τη σταθερότητα και τη διασφάλιση των μέσων βιοπορισμού·

59.  τονίζει ότι η χωρίς αποκλεισμούς, προσβάσιμη και ποιοτική εκπαίδευση αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα και απαραίτητη προϋπόθεση για την προστασία των παιδιών, και ιδίως τη χειραφέτηση των κοριτσιών, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών έκτακτων καταστάσεων·

60.  υπενθυμίζει ότι η Αφρική έχει έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς νέων στον κόσμο, γεγονός που αποτελεί τεράστια πρόκληση όσον αφορά την εκπαίδευση, αλλά, ταυτόχρονα, πλεονέκτημα για τη μελλοντική ανάπτυξη της ηπείρου· υπενθυμίζει τη σημασία της εκπαίδευσης στη διαμόρφωση του ρόλου των πολιτών στην κοινωνία και στην τόνωση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας· τονίζει ότι ο αναλφαβητισμός και η έλλειψη ποιοτικής εκπαίδευσης και καταρτισμένων επαγγελματιών αποτελούν εμπόδιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη· τονίζει ότι η εκπαίδευση για όλους αποτελεί οριζόντιο και ολιστικό ζήτημα που επηρεάζει κάθε διάσταση των ΣΒΑ· τονίζει τη σημασία του ΣΒΑ αριθ. 4.1, που έχει στόχο έναν πλήρη, δωδεκαετή, ποιοτικό κύκλο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας δωρεάν εκπαίδευσης για όλους·

61.  πιστεύει ότι η εκπαίδευση θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα της αναπτυξιακής βοήθειας, ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, και βασικό πυλώνα της εταιρικής σχέσης Αφρικής-ΕΕ· ζητεί η νέα εταιρική σχέση να δώσει προτεραιότητα στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών και στην ενίσχυση των εκπαιδευτικών δομών, ιδίως σε ευάλωτες χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις· ζητεί την ανάληψη δράσης για την καταπολέμηση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, ιδίως μέσω της παροχής κατάλληλων σχολικών κυλικείων και υπηρεσιών υγιεινής· ζητεί την προώθηση της επαγγελματικής κατάρτισης· καλεί τα κράτη να επενδύσουν σημαντικά στις υποδομές και την ψηφιοποίηση, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ενσωμάτωση στο σχολικό σύστημα του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού παιδιών, τόσο από αγροτικές όσο και από αστικές περιοχές·

62.  τονίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια όσον αφορά την πρόσβασή τους σε ποιοτική, ασφαλή και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση και κατάρτιση σε όλα τα επίπεδα και σε όλα τα πλαίσια, συμπεριλαμβανομένων των συγκρούσεων και των ανθρωπιστικών συνθηκών· επισημαίνει ότι εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς σημαίνει ότι το δικαίωμα όλων των παιδιών στην ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση γίνεται πλήρως σεβαστό ανεξάρτητα από το φύλο, την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, το πολιτιστικό υπόβαθρο και τη θρησκεία, με ιδιαίτερη έμφαση στις περιθωριοποιημένες κοινότητες και τα παιδιά με αναπηρίες·

63.  τονίζει την ανάγκη για ισχυρότερους δεσμούς μεταξύ της εκπαίδευσης, της ανάπτυξης δεξιοτήτων και της απασχόλησης, ώστε να καταστεί δυνατή η πλήρης συμμετοχή των νέων στην αγορά εργασίας, ιδίως με την ενσωμάτωση ψηφιακών και πράσινων δεξιοτήτων στα σχολικά εκπαιδευτικά προγράμματα· υπογραμμίζει ότι η ποιοτική τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΤΕΕΚ) διαδραματίζει καίριο ρόλο στην απασχόληση των νέων και θα πρέπει να ενθαρρυνθεί· ζητεί τη στήριξη του διαλόγου του ιδιωτικού τομέα προκειμένου να ενθαρρυνθεί η ευθυγράμμιση της κατάρτισης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας·

64.  ζητεί τη δικτύωση μεταξύ των πανεπιστημίων της Αφρικής και της Ευρώπης και την επιτάχυνση της ανταλλαγής γνώσεων· ζητεί μεγαλύτερη κινητικότητα Βορρά-Νότου και Νότου-Βορρά στους τομείς της επαγγελματικής κατάρτισης, των υποτροφιών και των προγραμμάτων ακαδημαϊκών ανταλλαγών μεταξύ των νέων στην Αφρική και την ΕΕ μέσω, για παράδειγμα, των προγραμμάτων Erasmus και Erasmus για νέους επιχειρηματίες, με στόχο να βοηθηθούν οι νέοι επιχειρηματίες στην απόκτηση των κατάλληλων δεξιοτήτων για τη διαχείριση μιας επιχείρησης·

65.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής αγνοεί τη διάσταση της εξωτερικής πολιτιστικής πολιτικής και το πολλά υποσχόμενο δυναμικό που προσφέρει η εμβάθυνση της ευρωπαϊκής και αφρικανικής πολιτιστικής συνεργασίας· υπενθυμίζει τη σημασία του πολιτιστικού διαλόγου μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής και θεωρεί ότι οι πολιτιστικές σχέσεις και ο διαπολιτισμικός διάλογος μπορούν να συμβάλλουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και στην καλλιέργεια ενός κοινού αισθήματος του ανήκειν σε μια εταιρική σχέση· ζητεί τον συντονισμό μεταξύ των διπλωματικών και προξενικών αντιπροσωπειών των κρατών μελών, των αντιπροσωπειών της ΕΕ, των ευρωπαϊκών και τοπικών ενδιαφερόμενων φορέων, καθώς και με το δίκτυο εθνικών ιδρυμάτων πολιτισμού της ΕΕ, κατά την υλοποίηση κοινών σχεδίων και κοινών δράσεων σε τρίτες χώρες με βάση τις αρχές των πολιτιστικών σχέσεων, οι οποίες επικεντρώνονται στην οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και κατανόησης μέσω του διαλόγου μεταξύ των λαών της Ευρώπης και της Αφρικής·

66.  υπενθυμίζει ότι η πολιτιστική συνεργασία εντός της ΕΕ και με τις χώρες εταίρους προάγει μια παγκόσμια τάξη που βασίζεται στη διατήρηση της ειρήνης και στην καταπολέμηση του εξτρεμισμού και της ριζοσπαστικοποίησης μέσω του διαπολιτισμικού και διαθρησκευτικού διαλόγου για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, την ελευθερία της έκφρασης, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις αξίες·

67.  τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης της αφρικανικής κληρονομιάς, της πολιτιστικής ταυτότητας, της ιστορίας και της τέχνης· ζητεί την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες της Αφρικής και τη θέσπιση των προϋποθέσεων για τη μόνιμη επιστροφή της αφρικανικής κληρονομιάς στην Αφρική· καλεί την ΕΕ και την Αφρική να δημιουργήσουν μια «κουλτούρα μνήμης» που θα επιτρέπει στις δύο ηπείρους να εντοπίζουν τα υπολείμματα του αποικιακού καθεστώτος στις τρέχουσες σχέσεις, και να διαπραγματεύονται κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπισή τους·

68.  υπενθυμίζει την πλούσια γλωσσική πολυμορφία στην αφρικανική ήπειρο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να τη διαφυλάξουν στο πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων· επαναλαμβάνει την ανάγκη στενής συνεργασίας με την UNESCO για τη διασφάλιση της διατήρησης της πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας και την εξεύρεση κοινών βάσεων συνεργασίας·

Εταίροι για μια βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη

69.  επισημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί σημαντικούς οικονομικούς δεσμούς με αφρικανικά κράτη και ότι οι δεσμοί αυτοί θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω στο μέλλον ώστε να διασφαλιστεί ο παραγωγικός μετασχηματισμός της περιοχής και η οικοδόμηση ανθεκτικότητας· σημειώνει ότι η Κίνα έχει εντείνει την παρουσία της στην Αφρική, ενώ τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν εκδηλώσει μόνο ιδιαιτέρως επιλεκτικό ενδιαφέρον για εμπορικές συναλλαγές με τα αφρικανικά κράτη και την υλοποίηση επενδύσεων σε αυτά, γεγονός που εξηγεί και τον λόγο για τον οποίο ο όγκος εμπορικών συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και των περισσότερων αφρικανικών κρατών παραμένει σχετικά μικρός· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ χρειάζεται ένα εντελώς νέο θεμέλιο για την οικονομική εταιρική σχέση της με την Αφρική, πρέπει δηλαδή να επικρατήσει μια νέα πραγματικότητα στην οποία η ΕΕ και η Αφρική θα αναπτύξουν μια αμοιβαία επωφελή βιώσιμη εταιρική σχέση, αναδιαμορφώνοντας τις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις τους με γνώμονα την αλληλεγγύη και τη συνεργασία, καθώς και διασφαλίζοντας το δίκαιο και ηθικό εμπόριο· υπογραμμίζει ότι αναγκαία προϋπόθεση για την εν λόγω εταιρική σχέση αποτελεί η σημαντική περαιτέρω βιώσιμη ανάπτυξη όλων των αφρικανικών κρατών· τονίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη να υλοποιηθούν επενδύσεις, να παρασχεθεί στοχευμένη στήριξη και να τηρηθεί η συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής·

70.  υπογραμμίζει την πεποίθησή του ότι η Αφρική, ως μια πλούσια σε πόρους ήπειρος, με δυναμικές και αναπτυσσόμενες οικονομίες που παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα ανάπτυξης, μια αυξανόμενη μεσαία τάξη και έναν νέο και δημιουργικό πληθυσμό, είναι μια ήπειρος ευκαιριών που έχει αποδείξει σε πολλές περιπτώσεις ότι η οικονομική πρόοδος και η ανάπτυξη είναι δυνατή·

71.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη όλα τα διαρθρωτικά αίτια και οι εξωτερικοί παράγοντες της ανασφάλειας και της φτώχειας στην Αφρική, με την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων των συγκρούσεων, της πείνας, της κλιματικής αλλαγής, των ανισοτήτων, της έλλειψης βασικών υπηρεσιών και ακατάλληλων γεωργικών μοντέλων, και με την προώθηση πολιτικών και χωρίς αποκλεισμούς λύσεων στις συγκρούσεις και με την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που θα εστιάζει στην ανακούφιση των βαρών των πλέον ευάλωτων στρωμάτων του πληθυσμού·

72.  επισημαίνει τη σημασία της προώθησης των ικανοτήτων εγχώριας παραγωγής και μεταποίησης, οι οποίες θα συμβάλουν στη μείωση της εξάρτησης από ξένες εισαγωγές· υπογραμμίζει ότι η Αφρική χρειάζεται έναν μετασχηματισμό της βιομηχανίας και των υποδομών, που θα είναι εφικτός μόνο μέσω πολύ μεγάλης κλίμακας βιώσιμων επενδύσεων, στις οποίες οι συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα αντιπροσωπεύουν μια βιώσιμη επιλογή για την προώθηση της ανάπτυξης· σημειώνει ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΕΤΒΑ) θα πρέπει να χρηματοδοτεί επενδύσεις που προωθούν την χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, με βάση την προσβασιμότητα και τον καθολικό σχεδιασμό για όλους, αναγνωρίζοντας παράλληλα τις ελλείψεις του στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ)·

73.  τονίζει ότι οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα θα πρέπει να εξυπηρετούν την τοπική αγορά και τον τοπικό πληθυσμό και να απευθύνονται σε όσους έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, διασφαλίζοντας τη συμμετοχή των περιθωριοποιημένων ομάδων στη χρηματοδότηση, για παράδειγμα, μέσω άμεσων επενδύσεων σε τοπικές πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και μέσω της κοινωνικής οικονομίας, ιδίως σε οικογενειακές επιχειρήσεις·

74.  ζητεί ισχυρούς μηχανισμούς παρακολούθησης και αξιολόγησης για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τους στόχους αυτούς· υπογραμμίζει ότι η ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών, και κατ' επέκταση η ένταξη μιας κοινωνικής συνιστώσας στην επενδυτική διαδικασία, αποτελεί μια ζωτικής σημασίας πτυχή της στρατηγικής που εφαρμόζει η ΕΕ έναντι των αφρικανικών κρατών και σε συνεργασία με αυτά·

75.  επαναλαμβάνει τα πορίσματα της πρόσφατης έκθεσης αξιολόγησης σχετικά με το ΕΤΒΑ, τα οποία καταδεικνύουν έλλειψη στοιχείων όσον αφορά το αναπτυξιακό δυναμικό, την προσθετικότητα και την ανάληψη ευθύνης από τη χώρα για τους συνδυαστικούς μηχανισμούς·

76.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρωτοβουλία της G20, Σύμφωνο με την Αφρική (CWA), η οποία δρομολογήθηκε το 2017, με σκοπό την προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων στην Αφρική, μεταξύ άλλων σε υποδομές, και θεωρεί ότι αποτελεί μια καλή πλατφόρμα για την προώθηση ολοκληρωμένων, συντονισμένων και ειδικών ανά χώρα μεταρρυθμιστικών θεματολογίων· χαιρετίζει το γεγονός ότι μέχρι τώρα 12 αφρικανικές χώρες έχουν ενταχθεί στην πρωτοβουλία·

77.  υπογραμμίζει ότι η εμπορική και οικονομική συνεργασία ΕΕ-Αφρικής θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην περιφερειακή ολοκλήρωση στην αφρικανική ήπειρο· καλεί την Ένωση να ενισχύσει τη στήριξή της στις αφρικανικές στρατηγικές ένταξης και να διασφαλίσει τη συνοχή μεταξύ του ηπειρωτικού, του περιφερειακού και του εθνικού επιπέδου στο οποίο εφαρμόζονται·

78.  καλεί την Επιτροπή να στηρίξει την Αφρική στις φιλοδοξίες της για μια ηπειρωτική ζώνη ελεύθερων συναλλαγών· χαιρετίζει τη δρομολόγηση της αφρικανικής ηπειρωτικής ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (AfCFTA) και υπογραμμίζει τις τεράστιες δυνατότητές της ως μέσου για την προώθηση του ενδοαφρικανικού εμπορίου και της περιφερειακής ολοκλήρωσης, καθώς και για τη βελτίωση της πρόσβασης της Αφρικής στις παγκόσμιες αγορές· τονίζει ότι η CFTA θα πρέπει να επιτρέπει την ενσωμάτωση η οποία ωφελεί το σύνολο των αφρικανικών κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των πλέον περιθωριοποιημένων· υπενθυμίζει ότι υπάρχουν αναπτυξιακές διαφορές μεταξύ των αφρικανικών χωρών οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη προκειμένου να μην αυξηθούν οι ανισότητες· είναι της άποψης ότι η στήριξη της ΕΕ προς την AfCFTA θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη ρυθμιστικών πλαισίων για την πρόληψη του «ανταγωνισμού προς τα κάτω» των κοινωνικών και περιβαλλοντικών κανόνων· πιστεύει ότι η AfCFTA και οι συνεχιζόμενες προσπάθειες περιφερειακής ολοκλήρωσης παρέχουν μια καλή ευκαιρία για την επανεξισορρόπηση του διεθνούς επενδυτικού καθεστώτος, ώστε να καταστεί υπεύθυνο, δίκαιο με θετική συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη·

79.  τονίζει ότι στην Αφρική υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθούν και να διαφοροποιηθούν ενδοηπειρωτικές αλυσίδες αξίας, προκειμένου να δημιουργηθεί μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία εντός των ίδιων των αφρικανικών κρατών· υπογραμμίζει την ανάγκη παροχής τεχνικής βοήθειας στον τομέα της διασυνοριακής συνεργασίας και σε άλλα τεχνικά ζητήματα για τους σκοπούς της ανάπτυξης περιφερειακών αξιακών αλυσίδων· επισημαίνει τη συνεχιζόμενη ύπαρξη σημαντικών φραγμών στο εν λόγω εμπόριο λόγω της έντονης παρουσίας δασμολογικών και άλλων φραγμών, καθώς και λόγω της ανεπαρκούς υποδομής και του υψηλού κόστους συναλλαγών· επισημαίνει, κατά συνέπεια, την ανάγκη σημαντικής επένδυσης στην υποδομή μεταφορών για τη διευκόλυνση του ενδοαφρικανικού εμπορίου·

80.  τονίζει ότι η ΕΕ και η Αφρικανική Ένωση έχουν κοινό συμφέρον από ένα σταθερό και πολύπλευρο σύστημα εμπορίας βάσει κανόνων, με επίκεντρο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ)·

81.  υπενθυμίζει μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τις αναπτυσσόμενες χώρες είναι η ανέλιξή τους στην παγκόσμια αλυσίδα αξίας μέσω της οικονομικής διαφοροποίησης· καλεί την ΕΕ να μην επιδιώξει μια εμπορική πολιτική που γενικά απαγορεύει στις αφρικανικές χώρες να επιβάλλουν φόρους κατά την εξαγωγή πρώτων υλών, υπό τον όρο ότι είναι συμβατοί με τους κανόνες του ΠΟΕ·

82.  υπενθυμίζει ότι το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο με την αφρικανική ήπειρο είναι καίριας σημασίας για τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης και τη μείωση της φτώχειας· ζητεί από την Επιτροπή να συμπεριλάβει την κοινωνία των πολιτών σε όλα τα επίπεδα του πολιτικού διαλόγου, ιδίως κατά την προετοιμασία, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση εμπορικών συμφωνιών· τονίζει ότι οι συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ) και το σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) αποτελούν σημαντικές συνιστώσες της εμπορικής σχέσης ΕΕ-Αφρικής· παροτρύνει, ωστόσο, την Επιτροπή να αναγνωρίσει τις αποκλίνουσες απόψεις σχετικά με τις ΣΟΕΣ και να βρει συγκεκριμένες λύσεις για να ανταποκριθεί στις ανησυχίες των αφρικανικών χωρών, ιδίως όσον αφορά την προτεραιότητά τους να οικοδομήσουν περιφερειακές αλυσίδες αξίας και να τονώσουν το ενδοαφρικανικό εμπόριο· επαναλαμβάνει το αίτημά του για εις βάθος εκτίμηση επιπτώσεων των ΣΟΕΣ·

83.  ζητεί τη συστηματική ενσωμάτωση δεσμευτικών και εκτελεστών μηχανισμών για την εφαρμογή των κεφαλαίων για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη (ΕΑΑ) σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα εργασιακά και τα περιβαλλοντικά πρότυπα σε όλες τις υπό διαπραγμάτευση και μελλοντικές ΣΟΕΣ, τονίζοντας παράλληλα ότι οι συμφωνίες πρέπει να συνάδουν με τις αναπτυξιακές πολιτικές και τους ΣΒΑ, ιδίως όσον αφορά τον αντίκτυπό τους στην αποψίλωση των δασών, την κλιματική αλλαγή και την απώλεια βιοποικιλότητας·

84.  επισημαίνει ότι, παρά το γεγονός ότι οι αφρικανικές χώρες αντιστοιχούν σε ποσοστό άνω του 50 % των δικαιούχων του ΣΓΠ, αντιστοιχούν σε λιγότερο του 5 % των εισαγωγών της ΕΕ στο πλαίσιο του ΣΓΠ· καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει τους οικονομικούς παράγοντες στις δικαιούχους χώρες να τηρήσουν τους κανόνες καταγωγής και να υπερβούν, μεταξύ άλλων, τα τεχνικά εμπόδια· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το ΣΓΠ δεν έχει συμβάλει μέχρι στιγμής στην οικονομική διαφοροποίηση των αφρικανικών δικαιούχων χωρών· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο επέκτασης του καταλόγου των προϊόντων που πρέπει να καλύπτονται από τον κανονισμό ΣΓΠ(9)·

85.  καλεί την Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τον τεκμηριωμένο αυξανόμενο κίνδυνο διάδοσης ζωονοσογόνων παθογόνων παραγόντων στην Αφρική, να προωθήσει αυστηρότερα πρότυπα στις αφρικανικές χώρες όσον αφορά τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά μέτρα και την καλή μεταχείριση των ζώων, μέσω της ρυθμιστικής συνεργασίας και του διαλόγου·

86.  επισημαίνει ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις και οι συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα είναι απαραίτητες για την επίτευξη των ΣΒΑ και για την ανάπτυξη του τοπικού ιδιωτικού τομέα και πρέπει να είναι συμβατές με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα πρότυπα αξιοπρεπούς εργασίας και τα περιβαλλοντικά πρότυπα, καθώς και με τους διεθνείς στόχους για το κλίμα και την πράσινη μετάβαση, και ότι θα πρέπει, κατά προτεραιότητα, να καλύπτουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των ΜΜΕ· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις προσπάθειες της Επιτροπής να καταστήσει την «συμμαχία Αφρικής-Ευρώπης» κεντρικό πυλώνα των οικονομικών σχέσεων μεταξύ των δύο ηπείρων·

87.  επισημαίνει ότι οι ΜΜΕ και οι οικογενειακές επιχειρήσεις διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών· επισημαίνει ότι οι ΜΜΕ αποτελούν βασική κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και αντιπροσωπεύουν το 95 % των επιχειρήσεων στην Αφρική· πιστεύει ότι η στρατηγική θα πρέπει να δίνει προτεραιότητα στην επιχειρηματικότητα και την πρόσβαση στη χρηματοδότηση, δημιουργώντας παράλληλα ένα αξιόπιστο επιχειρηματικό περιβάλλον· θεωρεί, επιπλέον, ότι η στήριξη του τοπικού ιδιωτικού τομέα θα είναι καθοριστική για την μετά COVID-19 ανάκαμψη· επισημαίνει τις ευκαιρίες του εκτελεστικού οργανισμού για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (EASME) της ΕΕ να προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και τις κοινοπραξίες με αφρικανικές εταιρείες, κάτι που δεν θα αυξήσει μόνο την προβολή των επιχειρηματικών ευκαιριών, αλλά και θα προωθήσει την απαραίτητη πρόσβαση στη χρηματοδότηση και την πρόσβαση στην τεχνολογία μέσω της μεταφοράς τεχνογνωσίας·

88.  τονίζει ότι μια εταιρική σχέση Αφρικής-ΕΕ στον ιδιωτικό τομέα θα πρέπει να περιλαμβάνει αυστηρές διατάξεις σχετικά με την υπεύθυνη χρηματοδότηση· υπενθυμίζει ότι πρέπει να σημειωθεί σημαντική πρόοδος ακόμη, προκειμένου να αποφεύγονται οι αθέμιτες επιχειρηματικές πρακτικές και, ως εκ τούτου, τονίζει ότι η διασφάλιση του σεβασμού των αρχών της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της περιβαλλοντικής δέουσας επιμέλειας θα πρέπει να καθιερωθούν με σαφήνεια ως υψηλές προτεραιότητες στην εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής·

89.  υπογραμμίζει ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες είναι υπεύθυνες για τις αλυσίδες εφοδιασμού τους· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει τις εργασίες της όσον αφορά τη φιλόδοξη νομοθετική της πρόταση σχετικά με τις δεσμευτικές υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας στον τομέα των ανθρωπίνων και των κοινωνικών δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος για τις εταιρείες της ΕΕ· προτρέπει την Επιτροπή, κατά την εκπόνηση τέτοιων προτάσεων, να διασφαλίσει ότι ισχύουν για ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, ότι τηρούν τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ σχετικά με την κοινωνική ευθύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εμπόριο και συνάδουν με τους κανόνες του ΠΟΕ, και ότι, μετά από προσεκτική αξιολόγηση, οι προτάσεις αποδεικνύονται λειτουργικές και εφαρμόσιμες σε όλους τους παράγοντες της αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, και περιλαμβάνουν διατάξεις που διευκολύνουν την πρόσβαση των ζημιωθέντων στη δικαιοσύνη·

90.  τονίζει ότι οι μοχλευμένες ιδιωτικές επενδύσεις θα πρέπει να επικαλύπτουν και όχι να υποκαθιστούν τη δέσμευση των ανεπτυγμένων χωρών να διαθέτουν το 0,7 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) στην επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (EAB), με το 0,15-0,2 % του ΑΕΕ να προορίζεται για τις ΛΑΧ·

91.  είναι της άποψης ότι η στρατηγική ΕΕ-Αφρικής θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει μέτρα που θα βοηθήσουν τις αφρικανικές χώρες να μετατρέψουν τον πλούτο των ορυκτών πόρων τους σε πραγματικά αποτελέσματα ανάπτυξης και ζητεί την επανεξέταση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων μέτρων, μεταξύ άλλων όσον αφορά την αμφισβητήσιμη εκμετάλλευση της Αφρικής από την Κίνα και τη Ρωσία· ζητεί από την Επιτροπή και τους Αφρικανούς εταίρους της ΕΕ να υλοποιήσουν με ομαλό τρόπο τα μέτρα που απαιτούνται σύμφωνα με τον κανονισμό σχετικά με τα ορυκτά(10) που προέρχονται από περιοχές συγκρούσεων και να δημοσιεύσουν χωρίς καθυστέρηση τον κατάλογο των εταιρειών εκτός της ΕΕ που δεν πληρούν τις απαιτήσεις που ορίζονται στον κανονισμό· δίνει έμφαση στα ισχυρά σημεία της Ευρώπης (δηλαδή διαφάνεια, υψηλής ποιότητας αγαθά και υπηρεσίες, δημοκρατική διακυβέρνηση) και ευελπιστεί ότι η ελκυστικότητα αυτών των θεμελιωδών αξιών αποτελεί πειστική εναλλακτική λύση έναντι των αυταρχικών μοντέλων·

92.  επισημαίνει τη σημασία της εφαρμογής του αφρικανικού οράματος για τους ορυκτούς πόρους που εγκρίθηκε το 2009 από τους Αφρικανούς αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων για τη διασφάλιση διαφανούς, ισότιμης και βέλτιστης εκμετάλλευσης των ορυκτών πόρων·

93.  υπενθυμίζει ότι ο εξορυκτικός τομέας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις οικονομίες πολλών αφρικανικών χωρών και συνδέεται με μια άνιση αλληλεξάρτηση πόρων με την Ευρώπη, η οποία θα πρέπει να διορθωθεί, αντιμετωπίζοντας το ζήτημα των παράνομων εκροών φορολογικών εσόδων και δικαιωμάτων εκμετάλλευσης στον εξορυκτικό τομέα μέσω της οδηγίας περί διαφάνειας(11) και της λογιστικής οδηγίας της ΕΕ(12)·

94.  εκφράζει την ανησυχία του για τον αυξανόμενο αριθμό υποθέσεων επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους (ISDS) εις βάρος αφρικανικών κρατών, ιδίως από ευρωπαϊκές εταιρείες· καλεί τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες στην ΕΕ να μην καταφεύγουν στην προαναφερθείσα πρακτική και να θέσουν τέλος στις ήδη πολυάριθμες υποθέσεις επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους που εκκρεμούν κατά αφρικανικών χωρών·

95.  θεωρεί ότι αυτή η εταιρική σχέση θα πρέπει να στηρίζει την επιχειρηματικότητα των γυναικών και των νέων στις αγροτικές και αστικές περιοχές και ότι, για τον σκοπό αυτό, είναι απαραίτητο να υποστηριχθεί η ισότιμη πρόσβαση σε οικονομικούς και παραγωγικούς πόρους, όπως οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τα γαιοκτητικά δικαιώματα· ζητεί την ανάπτυξη ανταλλαγών μεταξύ Αφρικανών και Ευρωπαίων γυναικών επιχειρηματιών μέσω πλατφορμών που επιτρέπουν τη δικτύωση, την ανταλλαγή εμπειριών και την πραγματοποίηση κοινών έργων·

96.  υπενθυμίζει ότι η θέση των γυναικών μπορεί να ενισχυθεί με ισχυρές διατάξεις στις εμπορικές συμφωνίες όσον αφορά το φύλο και το εμπόριο· καλεί εν προκειμένω την Επιτροπή να παράσχει βοήθεια στην Αφρικανική Ένωση για την εφαρμογή της στρατηγικής της όσον αφορά την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών και να εφαρμόσει μέτρα τα οποία συμβάλλουν στην επίτευξη της ισότητας των φύλων στο πλαίσιο των εμπορικών συμφωνιών της με τις αφρικανικές χώρες·

97.  υπογραμμίζει τους τεράστιους δημοσιονομικούς περιορισμούς της Αφρικής, όσον αφορά την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας· υπενθυμίζει ότι ορισμένες αφρικανικές χώρες δαπανούν περισσότερα χρήματα για αποπληρωμές χρέους παρά για υπηρεσίες υγείας· πιστεύει ότι θα πρέπει να εξεταστεί ενδελεχώς η ελάφρυνση των δυσβάστακτων δανειακών επιβαρύνσεων που οδηγούν σε σημαντικές απώλειες σε επίπεδο δημόσιων υπηρεσιών και μέτρων κοινωνικής πρόνοιας· λαμβάνει υπό σημείωση την ανακοίνωση της G20, σύμφωνα με την οποία αναστέλλεται προσωρινά η αποπληρωμή του χρέους των λιγότερο αναπτυσσόμενων χωρών, ως ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς ιδιώτες πιστωτές να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία υπό παρόμοιους όρους και ενθαρρύνει την G20, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), την Παγκόσμια Τράπεζα καθώς και τις πολυμερείς αναπτυξιακές τράπεζες, να προχωρήσουν περαιτέρω στην ελάφρυνση του χρέους και να διερευνήσουν περαιτέρω τις δυνατότητες επιλογών για την αναστολή των πληρωμών εξυπηρέτησης του χρέους· ζητεί, γενικότερα, τη δημιουργία ενός πολυμερούς μηχανισμού αναδιάρθρωσης του χρέους για την αντιμετώπιση τόσο των επιπτώσεων της κρίσης όσο και των απαιτήσεων χρηματοδότησης της Ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη· τονίζει την ανάγκη να συνδεθούν τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους με την πρόσθετη κινητοποίηση της ΕΑΒ και να δοθεί προτεραιότητα στη χρηματοδότηση βάσει επιχορηγήσεων ως βασική επιλογή, ιδίως για τις ΛΑΧ·

98.  υπογραμμίζει τη σημασία της στήριξης των αφρικανικών χωρών για να αυξήσουν τις ικανότητές τους όσον αφορά την κινητοποίηση εγχώριων πόρων, ώστε να αυξηθούν οι επενδύσεις σε βασικές δημόσιες υπηρεσίες· υπενθυμίζει ότι οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές (ΠΧΡ) αντιπροσωπεύουν ποσό διπλάσιο από το ποσό της ΕΑΒ που λαμβάνουν οι αφρικανικές χώρες, το οποίο ετησίως, συνολικά, ανέρχεται σε περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, και έχουν δραματικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη και τη διακυβέρνηση της ηπείρου· καλεί την ΕΕ να στηρίξει περαιτέρω τους Αφρικανούς εταίρους στη βελτίωση της διακυβέρνησης, την καταπολέμηση της διαφθοράς, την αύξηση της διαφάνειας των οικονομικών και φορολογικών συστημάτων τους και τη δημιουργία κατάλληλων ρυθμιστικών και εποπτικών μηχανισμών·

99.  συνιστά στην ΕΕ και την ΑΕ να εφαρμόζουν και να επιβάλλουν καλύτερα τα υφιστάμενα εθνικά και διεθνή μέσα καταπολέμησης της διαφθοράς και να χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες και τις ψηφιακές υπηρεσίες· καλεί την ΕΕ να εγκρίνει ένα αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη διαφθορά·

Εταίροι για μια Πράσινη Συμφωνία ΑΕ-ΕΕ

100.  υπενθυμίζει ότι οι αφρικανικές χώρες και οι πληθυσμοί τους πλήττονται ιδιαίτερα από τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής· υπενθυμίζει ότι το 2019, σχεδόν 16,6 εκατομμύρια Αφρικανοί επηρεάστηκαν από ακραία καιρικά φαινόμενα, 195 % περισσότεροι από ό,τι το 2018, σύμφωνα με το Κέντρο Έρευνας της Επιδημιολογίας Καταστροφών (CRED)· τονίζει την ανάγκη να τεθεί η προστασία του κλίματος και του περιβάλλοντος στο επίκεντρο της εταιρικής σχέσης σύμφωνα με τη δέσμευση της ΕΕ για τη Συμφωνία του Παρισιού και τη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα· υπενθυμίζει ότι έχει ζητήσει να αφιερωθεί για τους στόχους αυτούς το 45 % του κονδυλίου του μελλοντικού ΜΓΑΔΣ·

101.  εκφράζει ανησυχία για τον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να αντιστρέψει την ανθρώπινη ανάπτυξη και να υπονομεύσει τις αναπτυξιακές προοπτικές των ασταθών αφρικανικών χωρών χαμηλού εισοδήματος, και τονίζει ότι αποτελεί παράγοντα κινδύνου για αποσταθεροποίηση, βία και συγκρούσεις· επισημαίνει ότι η ΕΕ θα πρέπει να προσφέρει συγκεκριμένη, προβλέψιμη, υπεύθυνη και μακροπρόθεσμη χρηματοδοτική και τεχνική στήριξη στις αφρικανικές χώρες για να ενισχύσει εξίσου την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή (π.χ. μέσω έργων που εστιάζουν στη βιώσιμη γεωργία, την προσαρμογή με βάση το οικοσύστημα και τις βιώσιμες πόλεις) και τις στρατηγικές μετριασμού, με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη των κινδύνων καταστροφών και στις μειονεκτούσες κοινότητες·

102.  υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο της διπλωματίας στον τομέα των υδάτων, δεδομένου ότι, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, το νερό κινδυνεύει να καταστεί ολοένα και πιο σπάνιος πόρος· υπογραμμίζει την ανάγκη για αποτελεσματικότερη διπλωματία στον τομέα του κλίματος προκειμένου να προωθηθούν οι δεσμοί μεταξύ εγχώριας, εξωτερικής και διεθνούς πολιτικής για το κλίμα·

103.  ζητεί τη στήριξη της ΕΕ προκειμένου να βοηθήσει τις αφρικανικές χώρες να εφαρμόσουν και να αυξήσουν τη φιλοδοξία των εθνικά καθορισμένων συνεισφορών τους (ΕΚΣ) στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού και του Πλαισίου Σεντάι, διασφαλίζοντας ότι διαθέτουν επαρκή χρηματοδότηση για την προσαρμογή, τον μετριασμό, την απώλεια και τις ζημίες, καθώς και για τις εθνικές στρατηγικές και τα σχέδια δράσης τους για τη βιοποικιλότητα· τονίζει ότι, για να είναι αποτελεσματική η εν λόγω στήριξη, η μελλοντική εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής για μια μετάβαση, πρέπει να βασίζεται στις αρχές της κοινής αλλά διαφοροποιημένης ευθύνης (CBDR) και της συνοχής της πολιτικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη, διασφαλίζοντας παράλληλα μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς πράσινη μετάβαση·

104.  τονίζει ότι οι στρατηγικές προσαρμογής θα πρέπει να ενθαρρύνουν την αλλαγή του μοντέλου στις αφρικανικές χώρες, με βάση λύσεις που βασίζονται στη φύση· ζητεί την προώθηση της χωρίς αποκλεισμούς συμμετοχής των ενδιαφερόμενων φορέων στην ανάπτυξη και την εφαρμογή των ΕΚΣ, των εθνικών σχεδίων προσαρμογής και των εθνικών σχεδίων γεωργικών επενδύσεων, μεταξύ άλλων·

105.  τονίζει τη μοναδική προοπτική και τις ανάγκες των αναπτυσσόμενων μικρών νησιωτικών κρατών (ΑΜΝΚ) όσον αφορά την προσαρμογή και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής·

106.  τονίζει, επιπλέον, την ανάγκη να συμπεριληφθεί η διάσταση του φύλου στη δράση για το κλίμα, δεδομένων των ιδιαίτερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος για τις γυναίκες και τα κορίτσια· καλεί τους Αφρικανούς και Ευρωπαίους εταίρους να αναδείξουν καλύτερα, στη μελλοντική εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής, τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι γυναίκες στην καθοδήγηση των κοινοτήτων τους προς πιο βιώσιμες πρακτικές και στη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων σχετικά με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό της·

107.  ζητεί την ταχεία εφαρμογή μιας διπλωματίας που θα λειτουργεί στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας, με τη σύσταση ειδικής ομάδας για την εξωτερική της διάσταση, η οποία θα πρέπει να διατυπώσει συστάσεις για μια Πράσινη Συμφωνία ΑΕ-ΕΕ, στην οποία θα συμμετέχουν οι τοπικές αρχές και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, με μια προσέγγιση πολλαπλών επιπέδων και πολλαπλών ενδιαφερόμενων μερών· θεωρεί ότι η συμφωνία αυτή θα πρέπει να στηρίξει ιδιαίτερα την έγκριση ρυθμιστικών πλαισίων που επιτρέπουν τη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία, την ανάπτυξη μιας κυκλικής οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε βιώσιμους τομείς·

108.  τονίζει τη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας και συνεργασίας μέσω τεχνικής βοήθειας, ανταλλαγής πληροφοριών και ορθών πρακτικών· επιμένει στη σημασία της καλύτερης ενημέρωσης σχετικά με τους μελλοντικούς κινδύνους για το κλίμα και τις καταστροφές, και της προώθησης της συμβατικής εκχώρησης φιλικών προς το κλίμα τεχνολογιών· καλεί την ΕΕ, για τον σκοπό αυτό, να προωθήσει την έγκριση δήλωσης σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και την κλιματική αλλαγή, συγκρίσιμης με τη δήλωση της Ντόχα του 2001 σχετικά με τη συμφωνία TRIPS και τη δημόσια υγεία·

109.  υπογραμμίζει την ανάγκη για βιώσιμες πολιτικές και έργα καινοτομίας που επιτρέπουν τη σημείωση αλμάτων προόδου που θα επιτρέψουν στα αφρικανικά κράτη να ξεπεράσουν ταχύτατα («leapfrog») παλαιότερες και περισσότερο ρυπογόνες τεχνολογίες, με τον εξειδικευμένο στόχο της οικολογικής και κοινωνικής βιωσιμότητας, και ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να διερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίο η πρακτική του «βατραχοπηδήματος» («leapfrog») μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη αυτών των στόχων στα αφρικανικά κράτη·

110.  υπενθυμίζει ότι η Αφρική φιλοξενεί εξαιρετική βιοποικιλότητα· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων και τον αντίκτυπο της μειωμένης βιοποικιλότητας στα επίπεδα της ανθεκτικότητας· είναι ιδιαίτερα θορυβημένο από το γεγονός ότι ο ρυθμός της αποψίλωσης εντείνεται στην Αφρική· υπενθυμίζει ότι η καταστροφή των βροχοδασών της Αφρικής αποτελεί μη αναστρέψιμη απώλεια βιοποικιλότητας και καταβοθρών άνθρακα, καθώς και μη αναστρέψιμη απώλεια για τους χώρους κατοικίας και τον τρόπο ζωής των αυτόχθονων κοινοτήτων που ζουν στα δάση· υπενθυμίζει ότι τα δάση συμβάλλουν σημαντικά στην επίτευξη των κλιματικών στόχων, στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην πρόληψη της απερήμωσης και της ακραίας διάβρωσης του εδάφους·

111.  ζητεί να ληφθεί υπόψη ο σύνδεσμος μεταξύ δημόσιας υγείας και βιοποικιλότητας σύμφωνα με την προσέγγιση «Μία υγεία»· χαιρετίζει την εξαγγελία της πρωτοβουλίας NaturAfrica, η οποία αποσκοπεί στην προστασία της άγριας ζωής και των οικοσυστημάτων, και την αναθεώρηση του σχεδίου δράσης για την καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών· τονίζει ότι η πρωτοβουλία NaturAfrica θα πρέπει να αναπτυχθεί σε διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, με ιδιαίτερη προσοχή στα δικαιώματα των τοπικών κοινοτήτων, των αυτόχθονων πληθυσμών και των γυναικών· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να στηρίξει τις αφρικανικές κυβερνήσεις και τους τοπικούς πληθυσμούς στην αντιμετώπιση σημαντικών παραγόντων απώλειας βιοποικιλότητας και υποβάθμισης του περιβάλλοντος με ολιστικό και συστηματικό τρόπο, μεταξύ άλλων με την παροχή στήριξης σε δίκτυα προστατευόμενων περιοχών υπό ορθή διαχείριση· παροτρύνει την ΕΕ και την Αφρική να αναγνωρίσουν και να προστατεύσουν τα δικαιώματα των αυτόχθονων πληθυσμών στην εθιμική ιδιοκτησία και έλεγχο των γαιών τους και των φυσικών πόρων, όπως ορίζεται στη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Αυτοχθόνων Λαών και στη σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας αριθ. 169, και να συμμορφωθούν με την αρχή της ελεύθερης συναίνεσης μετά από ενημέρωση·

112.  ζητεί τη διάθεση επαρκών πόρων για την εφαρμογή των συστάσεων των μελετών της Επιτροπής του 2015, με τίτλο «Larger than elephants: Inputs for an EU strategic approach to wildlife conservation in Africa» (Δεν είναι μόνο οι ελέφαντες: συνεισφορά στην στρατηγική προσέγγιση της ΕΕ στη διατήρηση της άγριας πανίδας στην Αφρική) και του 2019, με τίτλο «Study on the interaction between security and wildlife conservation in sub-Saharan Africa» (Μελέτη για την αλληλεπίδραση μεταξύ ασφάλειας και διατήρησης της άγριας πανίδας στην υποσαχάρια Αφρική)·

113.  θεωρεί ότι οι προσπάθειες διατήρησης που επικεντρώνονται, για παράδειγμα, στα δάση, στην άγρια πανίδα και χλωρίδα και στα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα πρέπει να ενταθούν με τη χρήση ρυθμιστικών πλαισίων, επαρκών πόρων και επιστημονικών δεδομένων και σε συνδυασμό με δράσεις αποκατάστασης και διαχείρισης οικοσυστημάτων· καλεί την ΕΕ και την Αφρική να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο στη σύναψη μιας φιλόδοξης παγκόσμιας συμφωνίας, κατά την 15η Διάσκεψη των μερών της Σύμβασης για τη βιολογική ποικιλομορφία·

114.  υπενθυμίζει ότι οι ωκεανοί αποτελούν τη μεγαλύτερη, παγκόσμια πηγή πρωτεϊνών· υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να καταβληθούν προσπάθειες για τη βελτίωση της διακυβέρνησης των ωκεανών, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ανάπτυξη της αλιείας και της βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας και μιας γαλάζιας οικονομίας, που αποτελούν φορείς ανάπτυξης· τονίζει ότι η καταπολέμηση της παράνομης, λαθραίας και άναρχης αλιείας πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, προκειμένου να περιοριστούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να διατηρηθεί η βιωσιμότητα των ιχθυαποθεμάτων και των εισοδημάτων της αλιείας·

115.  καλεί ρητά την Επιτροπή να παρακολουθεί τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τη βιομηχανική αλιεία, δεδομένου ότι ενδέχεται να συνιστούν απειλή για τα διαθέσιμα αποθέματα στους τοπικούς πληθυσμούς που χρησιμοποιούν παραδοσιακούς αλιευτικούς πόρους, ενώ παράλληλα υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθεί ανισορροπία στην καλή οικολογική κατάσταση των αλιευτικών αποθεμάτων·

116.  υπενθυμίζει ότι η Αφρική είναι η λιγότερο ηλεκτροδοτούμενη περιοχή στον κόσμο και τονίζει το γεγονός ότι η πρόσβαση στην ενέργεια δεν είναι ομοιόμορφη στην αφρικανική ήπειρο· επισημαίνει ότι η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη, βιώσιμη και σύγχρονη ενέργεια αποτελεί βασικό εργαλείο για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, μεταξύ άλλων και στις αγροτικές περιοχές· ζητεί την ανάπτυξη του δυναμικού της Αφρικής για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

117.  ενθαρρύνει, ως εκ τούτου, την ΕΕ και τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να ενισχύσουν τη συνεργασία με τους Αφρικανούς εταίρους τους στους τομείς της ενέργειας και του κλίματος, σύμφωνα με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας· ενθαρρύνει την Επιτροπή να καταρτίσει ένα φιλόδοξο σχέδιο για την εφαρμογή μιας εταιρικής σχέσης στον τομέα της βιώσιμης ενέργειας και σημειώνει, για τον σκοπό αυτό, ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ενεργειακή απόδοση αποτελούν καίρια στοιχεία για τη γεφύρωση του χάσματος όσον αφορά την πρόσβαση στην ενέργεια στην αφρικανική ήπειρο, διασφαλίζοντας παράλληλα την αναγκαία μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα· καλεί την ΕΕ και τις αντίστοιχες αφρικανικές χώρες να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες για αμοιβαία επωφελείς ενεργειακές εταιρικές σχέσεις για την παραγωγή υδρογόνου με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

118.  τονίζει τη σημασία της διοχέτευσης επενδύσεων σε μια οικονομία χωρίς ανθρακούχες εκπομπές μέσω της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της διευκόλυνσης της μεταφοράς τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας, των μικρής κλίμακας τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τεχνολογιών ηλιακής ενέργειας που ανταποκρίνονται στην τοπική ζήτηση ενέργειας, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις υποδομές και τη συνδεσιμότητα·

119.  τονίζει ότι η αστικοποίηση της αφρικανικής ηπείρου αποτελεί ευκαιρία για την επανεξέταση του πολεοδομικού σχεδιασμού και την εισαγωγή βιώσιμων αστικών λύσεων, και ότι θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο εντατικότερου διαλόγου με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και συνεργασίας και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των δύο ηπείρων, ιδίως όσον αφορά τις πράσινες υποδομές, τις προσεγγίσεις με βάση το οικοσύστημα, τη διαχείριση των αποβλήτων και τα συστήματα αποχέτευσης, και με ιδιαίτερες προσπάθειες για τη συμμετοχή των νέων και των περιθωριοποιημένων ομάδων· ζητεί να υποστηριχθεί η ανάπτυξη βιώσιμων αστικών μεταφορών με στόχο τη μεγαλύτερη ένταξη στην κοινότητα και την προσβασιμότητα, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών σε σχολεία και ιατρικά κέντρα·

Εταίροι για μια βιώσιμη και ανθεκτική γεωργία

120.  υπογραμμίζει την κεντρική σημασία του γεωργικού τομέα και του τομέα των τροφίμων για την οικονομία και για την παροχή ευκαιριών αξιοπρεπούς και βιώσιμης απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές· υπογραμμίζει ότι αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις αφορά μικρές ιδιοκτησίες και οικογενειακές γεωργικές εκμεταλλεύσεις· σημειώνει τη σημασία της προώθησης και της ενίσχυσης των μέτρων και των εργαλείων για την υποστήριξη της αύξησης της ποιότητας και της διαφοροποίησης των προϊόντων, του βιώσιμου εκσυγχρονισμού των γεωργικών πρακτικών, των ασφαλών συνθηκών εργασίας και των μέτρων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αγροτών· θεωρεί ότι η ανάπτυξη ενός βιώσιμου γεωργικού τομέα και αγροτικών περιοχών θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο των σχέσεων ΕΕ-Αφρικής·

121.  επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η νέα εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης περιβαλλοντικά φιλικών γεωργικών πρακτικών· υπενθυμίζει ότι η μοναδική ικανότητα της αγροοικολογίας να συνδυάζει τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις της βιωσιμότητας έχει αναγνωριστεί από εκθέσεις ορόσημο της IPCC και της IPBES, καθώς και από την Παγκόσμια Τράπεζα και την παγκόσμια γεωργική αξιολόγηση υπό την αιγίδα του FAO (IAASTD)· τονίζει τη σημασία της προώθησης της αγροοικολογίας, της γεωργοδασοκομίας, της τοπικής παραγωγής και των βιώσιμων συστημάτων τροφίμων που εστιάζουν στην ανάπτυξη βραχειών αλυσίδων εφοδιασμού, τόσο στις εθνικές πολιτικές όσο και στα διεθνή φόρουμ, προκειμένου να διασφαλιστεί η επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια για όλους, καθώς και να αυξηθεί η βιώσιμη παραγωγικότητα του γεωργικού τομέα και η ανθεκτικότητά του στην κλιματική αλλαγή·

122.  καλεί την ΕΕ να λάβει υπόψη τα συμπεράσματα της ειδικής ομάδας για την αγροτική Αφρική (TFRA) όσον αφορά την ανάγκη επενδύσεων στις αλυσίδες τροφίμων της Αφρικής, δίνοντας έμφαση στα βασικά προϊόντα προστιθέμενης αξίας· και καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν ενεργά με τους Αφρικανούς εταίρους για τη δημιουργία συνεργειών μεταξύ της στρατηγικής ΕΕ-Αφρικής και των πολιτικών της Πράσινης Συμφωνίας, ιδίως όσον αφορά την εξωτερική διάσταση της στρατηγικής «από το αγρόκτημα στο πιάτο»·

123.  υπογραμμίζει ότι η χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην εντατική γεωργία στην Αφρική μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων που έχουν πολύ περιορισμένη πρόσβαση σε κατάρτιση σχετικά με τη φυτοϋγειονομική προστασία και την υγειονομική περίθαλψη, εκτός των περιβαλλοντικών ζημιών που προκαλούνται· ζητεί εκπαίδευση και κατάρτιση στις βιώσιμες προσεγγίσεις φυτοϋγειονομικής προστασίας και τις εναλλακτικές λύσεις αντί των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και ζητεί την ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε επικίνδυνες ουσίες· καταγγέλλει τα διπλά μέτρα και σταθμά που εφαρμόζει η ΕΕ όσον αφορά τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, επιτρέποντας την εξαγωγή σε αφρικανικές και άλλες τρίτες χώρες επικίνδυνων ουσιών που απαγορεύονται στην ΕΕ· ζητεί, ως εκ τούτου, να τροποποιηθούν οι ισχύοντες ενωσιακοί κανόνες προκειμένου να απαλειφθεί η εν λόγω νομική ασυνέπεια, σύμφωνα με τη Σύμβαση του Ρότερνταμ του 1998 και την Πράσινη Συμφωνία·

124.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την υψηλή εξάρτηση των αφρικανικών κρατών από τις εισαγωγές τροφίμων, ιδίως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικότερα όταν οι εν λόγω εισαγωγές απαρτίζονται από επιδοτούμενα προϊόντα των οποίων η χαμηλή τιμή συνιστά επιβλαβή ανταγωνισμό για τη γεωργία μικρής κλίμακας στην Αφρική·

125.  εκφράζει ανησυχία σχετικά με την εξαγωγή γάλακτος σε μορφή σκόνης στη Δυτική Αφρική με στήριξη από την κοινή γεωργική πολιτική, δεδομένου ότι ο τριπλασιασμός των εξαγωγών, μετά την κατάργηση των ποσοστώσεων γάλακτος από την ΕΕ το 2015, είχε καταστροφικές συνέπειες για τους ημεδαπούς κτηνοτρόφους και γεωργούς οι οποίοι δεν μπορούν να είναι ανταγωνιστικοί· ζητεί από την Επιτροπή να επεξεργαστεί λύσεις σε συνεργασία με τις αφρικανικές κυβερνήσεις και τα ενδιαφερόμενα μέρη·

126.  υπενθυμίζει ότι η πείνα και η επισιτιστική ανασφάλεια αυξάνονται και πάλι σε ολόκληρο τον κόσμο και ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται εάν δεν αναληφθεί άμεση δράση, και ότι η Αφρική βρίσκεται σε σημαντική καθυστέρηση όσον αφορά την επίτευξη του στόχου μηδενικής πείνας το 2030 (ΣΒΑ 2)· υπενθυμίζει ότι ο τερματισμός του υποσιτισμού σε όλες τις μορφές, και ο ΣΒΑ 2, θα πρέπει να θεωρούνται προτεραιότητες στο πλαίσιο της νέας εταιρικής σχέσης, με ιδιαίτερη έμφαση στα άτομα που βρίσκονται στην πλέον ευάλωτη κατάσταση·

127.  τονίζει ότι η νόσος COVID-19 και η επακόλουθη οικονομική κρίση και το κλείσιμο των συνόρων, η επιδρομή ακρίδων και η απερήμωση, έχουν επιδεινώσει την ήδη δύσκολη κατάσταση της επισιτιστικής ασφάλειας στην Αφρική, και έχουν φέρει στο προσκήνιο τις αδυναμίες του παγκόσμιου συστήματος τροφίμων· τονίζει τις δυνατότητες των τοπικών και περιφερειακών αγορών να αντιμετωπίσουν τις υφιστάμενες αδυναμίες των συστημάτων τροφίμων·

128.  καλεί την εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στον τομέα της γεωργίας στη διαφύλαξη του δικαιώματος των αφρικανικών χωρών στην επισιτιστική κυριαρχία, και στην αύξηση της επισιτιστικής τους ασφάλειας, κατά προτεραιότητα, καθώς και στην ενίσχυση της ικανότητάς τους να ανταποκρίνονται στις διατροφικές ανάγκες των πληθυσμών τους·

129.  τονίζει τη σημασία του αγροτικού μετασχηματισμού και της ενίσχυσης τοπικών, περιφερειακών και διαφανών αλυσίδων αξίας, προκειμένου να δημιουργηθούν βιώσιμες θέσεις εργασίας, να αποφευχθούν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να μετριαστεί η κλιματική αλλαγή· τονίζει την ανάγκη στήριξης των νέων και των γυναικών, ιδίως μέσω της κατάρτισης, μέσω της πρόσβασης σε πιστώσεις και της πρόσβασης στις αγορές· ζητεί τη συμμετοχή τους στη διαμόρφωση των γεωργικών πολιτικών και τη στήριξη της συλλογικής δράσης μέσω μικρών οργανώσεων παραγωγών·

130.  τονίζει τον ουσιαστικό ρόλο των γυναικών της Αφρικής στις γεωργικές και αγροτικές οικονομίες σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο, ιδίως όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια· υπενθυμίζει ότι σχεδόν το ήμισυ των γεωργικών εργασιών της Αφρικής εκτελείται από γυναίκες, ενώ οι γυναίκες γεωργοί είναι ως επί το πλείστον μικροκαλλιεργητές ή γεωργοί που παράγουν για ίδια κατανάλωση που δεν διαθέτουν την απαραίτητη πρόσβαση σε πληροφορίες, δανεισμό, γη, πόρους ή τεχνολογία· ενθαρρύνει την προώθηση των κληρονομικών δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών και καλεί την ΕΕ να στηρίξει τις χώρες εταίρους, ιδίως όσον αφορά την αναγνώριση της πλήρους απόλαυσης των γαιοκτητικών δικαιωμάτων των γυναικών·

131.  τονίζει ότι οι γυναίκες που εργάζονται στη γεωργία για ίδια κατανάλωση αντιμετωπίζουν επιπλέον εμπόδια στη διατήρηση επισιτιστικής κυριαρχίας, λόγω της ισχυρής προστασίας των νέων φυτικών ποικιλιών από τη Διεθνή Σύμβαση για την προστασία των νέων φυτικών ποικιλιών (σύμβαση UPOV) στις εμπορικές συμφωνίες·

132.  υπενθυμίζει τη σημασία της στήριξης των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων και της ποιμενικής κτηνοτροφίας, και άλλων παραδοσιακών/τοπικών συστημάτων τροφίμων, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητά τους και να τονωθεί η συμβολή τους στην επισιτιστική ασφάλεια, τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας·

133.  ζητεί να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές εντάσεις μεταξύ των εγκατεστημένων γεωργικών πληθυσμών και νομαδικών ποιμενικών κοινοτήτων, ιδίως σε περιοχές με αλληλεπικαλυπτόμενες εθνοθρησκευτικές συγκρούσεις·

134.  υπογραμμίζει τη σημασία της έρευνας και της καινοτομίας για την ενθάρρυνση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών και παραγωγικών γεωργικών οικοσυστημάτων ξερών εκτάσεων και συστημάτων τροφίμων· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, μεγαλύτερη εξάρτηση από τη συμβολή της αφρικανικής παραδοσιακής γνώσης στη δίκαιη μετάβαση, ιδίως όσον αφορά τις γεωργικές πρακτικές, την αλιεία και την προστασία των δασών, ενισχύοντας έτσι τον αφρικανικό λαό και τις τοπικές κοινότητες·

135.  ενθαρρύνει την ανταλλαγή γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ Ευρωπαίων και Αφρικανών γεωργών και, ειδικότερα, τις επαφές μεταξύ νέων γεωργών, γυναικών και εκπροσώπων αγροτικών κοινοτήτων σχετικά με βιώσιμες μεθόδους παραγωγής και την προστασία της βιοποικιλότητας, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο ενώσεων·

136.  υποστηρίζει την πρόταση της ειδικής ομάδας για την αγροτική Αφρική για τη θέσπιση προγράμματος αδελφοποίησης Ευρώπης-Αφρικής που συνδέει γεωργικούς φορείς των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών εταίρων στην Αφρική, με στόχο την ανταλλαγή βέλτιστων βιώσιμων πρακτικών και την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ ισχυρά συνδεδεμένων, παρόμοιων εταίρων·

137.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να συμπεριληφθεί στην εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής η προστασία και η προώθηση του δικαιώματος των τοπικών κοινοτήτων στην πρόσβαση και τον έλεγχο των φυσικών πόρων, όπως η γη και το νερό· αποδοκιμάζει την έκταση του φαινομένου της αρπαγής γαιών στην Αφρική· υπογραμμίζει ότι αποτελεί μια βάναυση πρακτική που υπονομεύει την επισιτιστική κυριαρχία και θέτει σε κίνδυνο τις αφρικανικές αγροτικές κοινότητες· τονίζει τη σημασία της έναρξης μιας διαδικασίας χωρίς αποκλεισμούς με στόχο την εξασφάλιση της αποτελεσματικής συμμετοχής των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων στην ανάπτυξη, εφαρμογή και παρακολούθηση πολιτικών και δράσεων που σχετίζονται με την αρπαγή γαιών· ζητεί να τηρούνται οι προαιρετικές κατευθυντήριες γραμμές για την υπεύθυνη διαχείριση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος γης, αλιευμάτων και δασών στο πλαίσιο της εθνικής επισιτιστικής ασφάλειας (VGGT) σε όλα τα έργα που προωθούν την προστασία των γαιοκτητικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου, και μέτρα που διασφαλίζουν ότι τα έργα δεν θέτουν σε κίνδυνο τα γαιοκτητικά δικαιώματα των μικροκαλλιεργητών·

138.  αποδοκιμάζει την έλλειψη αναγνώρισης της στρατηγικής σημασίας των βοσκοτόπων, που καλύπτουν περίπου το 43 % της επιφάνειας της αφρικανικής γης και, ως εκ τούτου, είναι σημαντικές καταβόθρες άνθρακα· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει, από κοινού με τις τοπικές κοινότητες και τους τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς, μια στρατηγική για τη βελτιστοποίηση αυτού του δυναμικού, μέσω της βιώσιμης διαχείρισης βοσκοτόπων, όπως αυτή που εφαρμόζεται από τους ποιμένες·

139.  διαπιστώνει ότι, για παράδειγμα, τα δικαιώματα βοσκής και η συλλογική βοσκή αποτελούν παραδοσιακά δικαιώματα χρήσης γης, τα οποία απορρέουν από το εθιμικό δίκαιο και όχι από τιτλοποιημένα δικαιώματα ιδιοκτησίας· τονίζει ωστόσο, τη θεμελιώδη σημασία της προστασίας των εν λόγω βάσει εθιμικού δικαίου δικαιωμάτων για τους αγροτικούς πληθυσμούς·

Εταίροι για να καταστεί η ψηφιοποίηση μοχλός για την ένταξη και την ανάπτυξη

140.  τονίζει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός αντιπροσωπεύει έναν τεράστιο μοχλό ανάπτυξης για την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την κατάρτιση, την απασχόληση και την υγεία, καθώς και για τον εκσυγχρονισμό του γεωργικού τομέα, την ικανότητα του δημόσιου τομέα να παρέχει ψηφιακές υπηρεσίες, όπως η ηλεκτρονική ταυτοποίηση, η ηλεκτρονική υγεία ή η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, και τη συμμετοχή στη λήψη πολιτικών αποφάσεων, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία της έκφρασης, αλλά ότι μπορεί επίσης να επιφέρει τον κίνδυνο υπονόμευσης της δημοκρατίας, διακινδύνευσης των αστικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αύξησης των ανισοτήτων· τονίζει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρέπει να υποστηρίζει την οικονομικά προσιτή, ισότιμη και χωρίς αποκλεισμούς πρόσβαση στο διαδίκτυο, καθώς και τη χρήση και τη δημιουργία ψηφιακών τεχνολογικών υπηρεσιών που συνάδουν με τα σχετικά διεθνή και εθνικά πρότυπα και κατευθυντήριες γραμμές·

141.  τονίζει ότι το ψηφιακό χάσμα θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και να συνυπολογίζεται δεόντως· υπογραμμίζει την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην πρόσβαση σε συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο για την πλειονότητα των περιθωριοποιημένων αφρικανικών κοινοτήτων, προκειμένου να αποφευχθεί η δημιουργία δυσανάλογου χάσματος μεταξύ του αγροτικού και του αστικού πληθυσμού· θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να γεφυρωθεί το ψηφιακό χάσμα μεταξύ των φύλων προκειμένου να προωθηθεί ένας πραγματικά χωρίς αποκλεισμούς ψηφιακός μετασχηματισμός· ενθαρρύνει τις γυναίκες και τα κορίτσια να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους όσον αφορά τις νέες τεχνολογίες·

142.  υπενθυμίζει τον αρνητικό αντίκτυπο που μπορεί να έχει στην κοινωνική ένταξη η διαδικτυακή βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών και η σεξιστική ρητορική μίσους, ο κυβερνοεκφοβισμός, η ξενοφοβία, η παραπληροφόρηση και ο στιγματισμός και καλεί τους Αφρικανούς και τους Ευρωπαίους εταίρους να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα αυτά στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης ΕΕ-Αφρικής· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η ψηφιακή εκπαίδευση και ο ψηφιακός γραμματισμός είναι ολιστικού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένων των προσωπικών και εγκάρσιων δεξιοτήτων, όπως η κριτική σκέψη και η διαπολιτισμική κατανόηση·

143.  τονίζει ότι η παραγωγή αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού σε παγκόσμιο επίπεδο θέτει προκλήσεις για την εφαρμογή της Ατζέντας 2030, ιδίως όσον αφορά την υγεία και το περιβάλλον· καλεί την ΕΕ και την Αφρική να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ανάπτυξη υπεύθυνων επενδύσεων, ώστε να συμβάλουν στην ελαχιστοποίηση της παραγωγής αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, στην πρόληψη της παράνομης απόρριψης και της ακατάλληλης επεξεργασίας των αποβλήτων αυτών, στην προώθηση της αποδοτικής χρήσης των πόρων και της ανακύκλωσης, και στη δημιουργία θέσεων εργασίας στους τομείς της ανακαίνισης και της ανακύκλωσης·

144.  στηρίζει την ψηφιοποίηση και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης των αφρικανικών κρατών, ιδίως με στόχο την ανάπτυξη υπηρεσιών αξιόπιστης ληξιαρχικής καταχώρισης, οι οποίες θα εκδίδουν ασφαλή έγγραφα ταυτότητας και θα προωθούν την ανταλλαγή δεδομένων· τονίζει ότι όλα τα δεδομένα που ανταλλάσσονται πρέπει να υπόκεινται στη σχετική νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής· ζητεί από την ΕΕ να συνεργαστεί με τα αφρικανικά έθνη, προκειμένου να δημιουργηθούν παγκόσμια πρότυπα προστασίας των δεδομένων, κάτι που με τη σειρά του θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση του εγκλήματος και στην αμοιβαία ενίσχυση των οικονομιών μεταξύ τους·

145.  τονίζει ότι η καινοτομία είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και της πράσινης μετάβασης· τονίζει ότι η εταιρική σχέση θα πρέπει να προωθεί την έρευνα και την καινοτομία και την πρόσβαση και χρηστικότητα των ψηφιακών υπηρεσιών, για την προώθηση της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής ένταξης· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι η ψηφιακή μετάβαση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς πρόσβαση στην ενέργεια και ότι ο παράτυπος ενεργειακός εφοδιασμός στις αγροτικές περιοχές αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες·

146.  τονίζει ότι η κρίση της νόσου COVID-19 έχει επιβάλει την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού στην Αφρική· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση της ΑΕ να οικοδομήσει μια ψηφιακή ενιαία αγορά· καλεί την ΕΕ να στηρίξει τη δημιουργία μιας αφρικανικής ψηφιακής βιομηχανίας και το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο για την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και της προστασίας των δεδομένων, με βάση τα υψηλότερα υφιστάμενα πρότυπα, παρέχοντας τεχνική βοήθεια, ενισχύοντας τις επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές και επιχειρηματικότητα και ενισχύοντας τις εταιρικές σχέσεις με κυβερνητικούς, οικονομικούς, ακαδημαϊκούς, επιστημονικούς φορείς και φορείς της κοινωνίας των πολιτών·

147.  επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (2019), εξακολουθεί να εκκρεμεί η αντιμετώπιση πολλών προκλήσεων για την επίτευξη των ΣΒΑ, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση σε τροφή, ενέργεια, νερό και αποχέτευση, εκπαίδευση και υγεία· πιστεύει ότι η χρηματοδοτική βοήθεια και οι επενδύσεις θα πρέπει πρωτίστως να στοχεύουν στην κάλυψη αυτών των βασικών ανθρώπινων αναγκών, οι οποίες εξακολουθούν να αποτελούν προϋπόθεση για την εξάλειψη της φτώχειας και την πρόοδο της ανθρώπινης ευημερίας, ιδίως σε μια εποχή κατά την οποία οι δημόσιοι πόροι περιορίζονται όλο και περισσότερο από ανταγωνιστικές απαιτήσεις, όπως η υγεία και η εκπαίδευση·

148.  τονίζει ότι τα ακριβή και συγκρίσιμα αναλυτικά δεδομένα τα οποία συλλέγονται και οι στατιστικές αναλύσεις, με παράλληλο σεβασμό της προστασίας των δεδομένων και των δικαιωμάτων ιδιωτικότητας, είναι θεμελιώδους σημασίας για τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων, ιδίως στους τομείς της γεωργίας, της διαχείρισης των φυσικών πόρων και της διακυβέρνησης και της υγείας σε εθνικό και αποκεντρωμένο επίπεδο·

149.  τονίζει την ανάγκη να αξιοποιηθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός ως μέσο ενθάρρυνσης για τις ανταλλαγές μεταξύ των δύο ηπείρων, ιδίως μεταξύ των νέων και της κοινωνίας των πολιτικών, με χρήση σχετικών πλατφορμών·

150.  καλεί την ΕΕ και τις αφρικανικές χώρες να εντείνουν τις κοινές προσπάθειές τους για να διασφαλίσουν ότι η ψηφιακή οικονομία είναι κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη και για να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου της θέσπισης ενός σύγχρονου, δίκαιου και αποδοτικού φορολογικού προτύπου για την ψηφιακή οικονομία·

Εταίροι για κινητικότητα και μετανάστευση αμοιβαία επωφελείς

151.  αναγνωρίζει τις πολύπλοκες προκλήσεις και ευκαιρίες που διαδραματίζουν τα μεταναστευτικά κινήματα τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αφρική για την ευημερία και την ανάπτυξη και των δύο ηπείρων και τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας στον τομέα αυτό· υπενθυμίζει ότι, τα τελευταία χρόνια, το μεταναστευτικό ζήτημα έχει κυριαρχήσει στη σχέση Αφρικής-ΕΕ και ότι αυτό μπορεί να είχε αρνητικό αντίκτυπο στον τρόπο της αμοιβαίας πρόσληψης των δύο ηπείρων· τονίζει ότι η μετανάστευση αποτελεί ένα αμοιβαίο εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης και για τις δύο περιοχές·

152.  υπενθυμίζει ότι έως και το 80 % όλων των διεθνών μεταναστών που προέρχονται από αφρικανικές χώρες μετακινούνται εντός της αφρικανικής ηπείρου· σημειώνει ότι οι αφρικανικές χώρες φιλοξενούν σημαντικό μερίδιο του συνολικού αριθμού προσφύγων και εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων παγκοσμίως, και ότι η ευάλωτη κατάστασή τους έχει επιδεινωθεί περαιτέρω από την κρίση του COVID-19· ζητεί τον επιμερισμό ευθύνης για τους πρόσφυγες σε παγκόσμιο επίπεδο·

153.  θεωρεί ότι πρέπει να τονιστεί η ανθρώπινη διάσταση της μετανάστευσης και να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις πιο μειονεκτούσες ομάδες μεταναστών· ζητεί την υιοθέτηση μιας εταιρικής σχέσης ΕΕ-Αφρικής για τη μετανάστευση και την κινητικότητα, η οποία θα θέτει στο επίκεντρο την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των προσφύγων και των μεταναστών, θα βασίζεται στις αρχές της αλληλεγγύης, της κοινής ευθύνης και του πλήρους σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του διεθνούς, του ενωσιακού και του εθνικού δικαίου και του δικαίου των προσφύγων·

154.  υπενθυμίζει ότι θα πρέπει να αναληφθούν συγκεκριμένες ενέργειες για την προστασία των μεταναστών από τον θάνατο, την εξαφάνιση, τον αποχωρισμό από τις οικογένειές τους και για την αποτροπή παραβιάσεων των δικαιωμάτων τους, συμπεριλαμβανομένων ενεργειών που έχουν στόχο την τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης και τον σεβασμό του υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού·

155.  υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν με επαρκή χρηματοδότηση τα βαθύτερα αίτια της παράτυπης μετανάστευσης και της εκτόπισης πληθυσμών, όπως είναι η πολιτική αστάθεια, η φτώχεια, η έλλειψη ασφάλειας και επισιτιστικής ασφάλειας, η βία και οι αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής·

156.  θεωρεί ότι η επιτυχία της εταιρικής σχέσης θα εξαρτηθεί από σημαντικές βελτιώσεις στις ευκαιρίες κινητικότητας μεταξύ των διαφόρων συνιστωσών της αφρικανικής και της ευρωπαϊκής κοινωνίας, και ότι η εταιρική σχέση θα πρέπει να σχεδιαστεί με βιώσιμο τρόπο ώστε να δημιουργεί «προσέλκυση εγκεφάλων» και όχι «διαρροή εγκεφάλων»· θεωρεί ότι μια αποτελεσματικότερη πολιτική θεωρήσεων και η αυξημένη χρηματοδότηση για το πρόγραμμα Erasmus+ θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη αυτού του στόχου·

157.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθεί μια γνήσια κυκλική πολιτική μετανάστευσης που θα δίνει στους ειδικευμένους και μη ειδικευμένους εργαζόμενους τη δυνατότητα να επωφεληθούν από την ανταλλαγή επαγγελματικής εμπειρογνωμοσύνης και την κινητικότητα μεταξύ της ΕΕ και της Αφρικής, διευκολύνοντας την επιστροφή των ατόμων στις χώρες προέλευσής τους· στηρίζει το να δίνεται προτεραιότητα σε επιλέξιμες αιτήσεις στην ΕΕ, για άδειες εργασίας από τις χώρες προέλευσης και διέλευσης (για παράδειγμα, μέσω των πρεσβειών ή διαδικτυακά), προκειμένου να αποθαρρύνονται οι μετανάστες από τη χρήση διαύλων παράτυπης μετανάστευσης και να μειωθεί ο φόρτος στα συστήματα ασύλου και μετανάστευσης·

158.  υπενθυμίζει ότι η κινητικότητα των εργαζομένων μπορεί να αποτελέσει μία από τις απαντήσεις στις δημογραφικές προκλήσεις της ΕΕ και στις ελλείψεις και αναντιστοιχίες της αγοράς εργασίας· ζητεί να αναπτυχθούν ασφαλείς και νόμιμοι δίαυλοι μετανάστευσης και να προωθηθεί μια πιο εναρμονισμένη, ολοκληρωμένη και μακροπρόθεσμη προσέγγιση της μετανάστευσης που συνδέεται με την εργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με βάση μια προσέγγιση εταιρικής σχέσης που μπορεί να ωφελήσει μακροπρόθεσμα και τους δύο εταίρους· τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης του διαλόγου Αφρικής-ΕΕ για τη μετανάστευση και την κινητικότητα (MMD) και της εταιρικής σχέσης Αφρικής-ΕΕ για τη μετανάστευση, την κινητικότητα και την απασχόληση (MME)·

159.  καταδικάζει απερίφραστα τη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων· ζητεί την ενίσχυση των προσπαθειών εντοπισμού και καταπολέμησης των εγκληματικών δικτύων διακινητών και επιδιώκει τη συνεργασία με τις αφρικανικές χώρες για την καταπολέμησή τους· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, μια ολοκληρωμένη, πολυτομεακή προσπάθεια και συντονισμό σε όλα τα επίπεδα σε συνεργασία με τις τοπικές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας για την επιβολή του διεθνούς δικαίου· θεωρεί ότι η καταπολέμηση των διακινητών και των δραστών εμπορίας ανθρώπων πρέπει να πραγματοποιείται από κοινού από τα δύο μέρη και με την υποστήριξη της Europol, μεταξύ άλλων·

160.  ζητεί από τα έθνη της ΕΕ και της Αφρικής να συνεργαστούν για να αναπτύξουν μια αποτελεσματική και ευρεία εκστρατεία πληροφόρησης όσον αφορά τους κινδύνους της εμπορίας ανθρώπων και της διακίνησης μεταναστών, προκειμένου να αποτρέψουν τους πολίτες από το να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους για να εισέλθουν παράτυπα στην ΕΕ·

161.  τονίζει την ανάγκη για συνεκτική δέσμευση της ΕΕ, που θα διασφαλίζει ότι η συνεργασία για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης ή για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων δεν θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στα υφιστάμενα πλαίσια περιφερειακής κινητικότητας στην αφρικανική ήπειρο ή στα ανθρώπινα δικαιώματα· υπενθυμίζει την ανάγκη, που υπάρχει σε κάθε εταιρική σχέση για τη μετανάστευση και την κινητικότητα, να λαμβάνονται υπόψη τα δύο σύμφωνα για τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες (Παγκόσμιο Σύμφωνο για την ασφαλή, ομαλή και νόμιμη μετανάστευση (GCM), Παγκόσμιο Σύμφωνο για τους πρόσφυγες (GCR))·

162.  θεωρεί ότι ο κατακερματισμός των εθνικών κανονισμών για την επαγγελματική μετανάστευση στην ΕΕ, σε συνδυασμό με την πολυπλοκότητα και τον έντονα γραφειοκρατικό χαρακτήρα των διαδικασιών, αποθαρρύνει τη χρήση των διαύλων νόμιμης μετανάστευσης της ΕΕ· συστήνει την καθιέρωση μιας εναρμονισμένης και μη γραφειοκρατικής διαδικασίας υποβολής αιτήσεων στην ΕΕ στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης ΕΕ-Αφρικής·

163.  υπενθυμίζει ότι είναι ανάγκη να συσταθεί μια ειδική και κοινή ευρωπαϊκή μη στρατιωτική επιχείρηση έρευνας και διάσωσης, ώστε να τεθεί ένα τέρμα στην απώλεια ζωών στη θάλασσα·

164.  καλεί την ΕΕ να εντείνει τις δεσμεύσεις της όσον αφορά την επανεγκατάσταση και άλλες νόμιμες οδούς για τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας και, επίσης, να εντείνει τις πολιτικές και οικονομικές δεσμεύσεις της για τη στήριξη των Αφρικανών εταίρων στην ανάπτυξη βιώσιμων προσεγγίσεων για τους πρόσφυγες, για τα εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα και για τους απάτριδες, ιδίως μέσω της συνεργασίας με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ), και με άλλους οργανισμούς του ΟΗΕ, για την ενίσχυση της αναπτυξιακής συνεργασίας και την παροχή άμεσης βοήθειας σε ανθρωπιστικές οργανώσεις κοντά στους τόπους κατοικίας από τους οποίους έχουν διαφύγει οι πρόσφυγες·

165.  συνιστά την εναρμόνιση των περιφερειακών μηχανισμών για την προστασία των εκτοπισθέντων πληθυσμών, στο πλαίσιο καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με το θεματολόγιο για την προστασία των διασυνοριακά εκτοπισμένων ατόμων λόγω καταστροφών και των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, την πλατφόρμα για τις εκτοπίσεις λόγω φυσικών καταστροφών και τη Σύμβαση της Καμπάλα·

166.  υπογραμμίζει την ανάγκη να εξασφαλιστούν δίκαιες και προσβάσιμες διαδικασίες ασύλου για τους ανθρώπους που χρειάζονται διεθνή προστασία, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στις αφρικανικές χώρες, και να τηρείται η αρχή της μη επαναπροώθησης, σύμφωνα με το διεθνές και το ενωσιακό δίκαιο· πιστεύει ότι οποιαδήποτε συμφωνία της ΕΕ με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης θα πρέπει να εγγυάται την πλήρη προστασία της ανθρώπινης ζωής, της αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

167.  υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα, η δικαιοσύνη και η δέουσα διαδικασία στην πολιτική επιστροφών, στην έκδοση προξενικών αδειών διέλευσης και στη σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής, δίνοντας προτεραιότητα στην εθελοντική επιστροφή, καθώς και να διασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα και η αξιοπρέπεια των ατόμων προστατεύονται και τηρούνται πλήρως· ζητεί ισχυρή δέσμευση της ΕΕ κατά τη διάρκεια των περιόδων πριν και μετά την επιστροφή, προκειμένου να διευκολυνθεί η βιώσιμη επανένταξη των επαναπατριζόμενων·

168.  ενθαρρύνει τη συνεχή συνεργασία με τον ΔΟΜ και άλλες οργανώσεις του ΟΗΕ για την παροχή πρόσθετης στήριξης στους πρόσφυγες και τα εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα·

169.  σημειώνει ότι στη διαπραγματευτική εντολή της ΕΕ για τη συμφωνία μετά το Κοτονού, οι αναφορές στη μετανάστευση έχουν πολλαπλασιαστεί, ιδίως όσον αφορά την ανάσχεση της παράτυπης μετανάστευσης, ενώ, αντιθέτως, η διαπραγματευτική εντολή των χωρών ΑΚΕ δίνει έμφαση στην εξάλειψη της φτώχειας, στην προώθηση της νόμιμης μετανάστευσης, στη σημασία των ροών των εμβασμάτων, στην ανάγκη οι επιστροφές και οι επανεισδοχές να γίνονται οικειοθελώς και στον αποκλεισμό κάθε χρήσης αναπτυξιακής βοήθειας για τη διαπραγμάτευση της επιβολής περιοριστικών συνοριακών ελέγχων· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις προτεραιότητες των αφρικανικών χωρών στον τομέα της μετανάστευσης, προκειμένου να δημιουργηθεί μια πραγματική «εταιρική σχέση ίσων»·

Εταίροι για την ασφάλεια

170.  σημειώνει ότι η αντιμετώπιση των παρατεταμένων συγκρούσεων απαιτεί την ανάληψη κοινών δράσεων από ανθρωπιστικούς και αναπτυξιακούς φορείς και εταίρους με υψηλή τοπική νομιμότητα και αξιοπιστία· καλεί, ως εκ τούτου, την ΕΕ να προωθήσει μια προσέγγιση βάσει του συσχετισμού ανθρωπιστικής βοήθειας και ανάπτυξης στο πλαίσιο της ανταπόκρισής της, με έμφαση στην ισχυρή, τοπική ανάληψη ευθύνης·

171.  χαιρετίζει το γεγονός ότι η ΕΕ θεωρεί την ειρήνη και την ασφάλεια στην Αφρική βασικούς όρους για τη βιώσιμη ανάπτυξη και ότι η Ένωση δεσμεύεται να εντατικοποιήσει σε σημαντικό βαθμό τη στήριξή της προς την Αφρική, σε συνεργασία με τη διεθνή κοινότητα· συμμερίζεται την άποψη ότι το ζήτημα της ασφάλειας στην Αφρική έχει μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη της ηπείρου και υποστηρίζεται από περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς, αλλά τα αφρικανικά κράτη είναι οι κυριότεροι εγγυητές της ασφάλειάς τους· καλεί, ως εκ τούτου, την ΕΕ να συνεχίσει τις προσπάθειές της για συνεργασία με τους Αφρικανούς εταίρους της για την περαιτέρω ανάπτυξη της αφρικανικής αρχιτεκτονικής ειρήνης και ασφάλειας (APSA), προκειμένου να επιτευχθεί μακροπρόθεσμη ειρήνη και σταθερότητα και να ξεπεραστούν οι κρίσεις και οι συγκρούσεις στην εν λόγω ήπειρο, μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που θα αξιοποιεί όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης για την ανάπτυξη αφρικανικών δυνατοτήτων ασφάλειας και άμυνας και αφρικανικών στρατιωτικών επιχειρήσεων, μη στρατιωτικών αποστολών, έργων οικοδόμησης της ειρήνης και έργων αποστρατικοποίησης με σεβασμό στα διεθνή ανθρώπινα δικαιώματα και το ανθρωπιστικό δίκαιο, καθώς και στην ανεξαρτησία και κυριαρχία των αφρικανικών χωρών, και στήριξη των πρωτοβουλιών που προέρχονται από την ΑΕ και τους περιφερειακούς οργανισμούς, όπως η Οικονομική Κοινότητα Δυτικοαφρικανικών Κρατών, και G5 του Σαχέλ· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν σε αποστολές και επιχειρήσεις της ΕΕ και χαιρετίζει τις διμερείς προσπάθειες που συμβάλλουν στην ειρήνη και τη σταθερότητα και παροτρύνει, στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο να εγκρίνει ταχύτατα τον ευρωπαϊκό μηχανισμό για την ειρήνη, προκειμένου να παρασχεθεί περισσότερο ολοκληρωμένη βοήθεια στους Αφρικανούς εταίρους σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις· τονίζει τη σημασία της πολυμερούς συνεργασίας στο πλαίσιο του τριγώνου ΑΕ-ΕΕ-ΟΗΕ, στον τομέα της τοπικής, περιφερειακής και διεθνούς ασφάλειας και τον ρόλο των φορέων της κοινωνίας των πολιτών στις ειρηνευτικές προσπάθειες και τις προσπάθειες οικοδόμησης της ειρήνης· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας, η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, η χρηστή διακυβέρνηση, η δημοκρατική λογοδοσία και η προστασία των αμάχων αποτελούν προϋπόθεση για να κερδηθεί η εμπιστοσύνη των πληθυσμών στις κυβερνήσεις και τις δυνάμεις ασφαλείας τους· υπογραμμίζει, επιπλέον, το συσχετισμό στρατιωτικού και μη στρατιωτικού τομέα και την ανάγκη για καλύτερο εξορθολογισμό των δύο αυτών συνιστωσών των αποστολών της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ)· υποστηρίζει την ολοένα και πιο προορατική προσέγγιση που υιοθετούν οι συνεργατικοί περιφερειακοί οργανισμοί ασφάλειας για την πλήρη θέση σε λειτουργία της αφρικανικής αρχιτεκτονικής ειρήνης και ασφάλειας, η οποία παρέχει στην Αφρικανική Ένωση και σε οργανώσεις που λειτουργούν σε περιφερειακό επίπεδο, τα απαραίτητα εργαλεία για την πρόληψη, τη διαχείριση και την επίλυση συγκρούσεων· επιδοκιμάζει, ειδικότερα, πρωτοβουλίες όπως η G5 Σαχέλ, δεδομένου του ολοένα και πιο καθοριστικού ρόλου της στην ανάληψη αποφασιστικής δράσης από τα αφρικανικά έθνη για τη διασφάλιση της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή γειτονίας τους, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν την πολιτική, οικονομική, επιχειρησιακή και υλικοτεχνική υποστήριξη της G5 Σαχέλ· τονίζει ότι, προκειμένου να εξασφαλιστούν κατάλληλα επίπεδα ασφάλειας και ανάπτυξης, οι αφρικανικές χώρες πρέπει να διαθέτουν επαρκείς ικανότητες σε όλους τους βασικούς τομείς, κυρίως όσον αφορά την ασφάλεια και την άμυνα· καλεί την ΕΕ να συντονίσει τις πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη και την ασφάλεια στις οποίες συμμετέχει στην αφρικανική ήπειρο, στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής που περιλαμβάνει τη χρηστή διακυβέρνηση, τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και την ισότητα των φύλων, με ιδιαίτερη έμφαση στις περιοχές όπου οι εντάσεις και αδυναμίες είναι εντονότερες· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Αφρικής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και των ένοπλων ομάδων σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο· ζητεί, στο πλαίσιο των πολιτικών καταπολέμησης της τρομοκρατίας, την καθιέρωση διαφανέστερων διαδικασιών λήψης αποφάσεων, την ενίσχυση της συμμόρφωσης με μια προσέγγιση που θα βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ενίσχυση της συνεργασίας με τις κοινότητες που επηρεάζονται από τα μέτρα αυτά·

172.  υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει το Σαχέλ από στρατηγική άποψη και από άποψη ασφάλειας· εν προκειμένω χαιρετίζει θερμά την ίδρυση της Ομάδας των Πέντε για το Σαχέλ (G5 Σαχέλ) το 2014, καθώς και της κοινής δύναμης G5 (G5 Force Conjointe) που δημιουργήθηκε το 2017 για την καταπολέμηση των απειλών κατά της ασφάλειας στην περιοχή·

173.  τονίζει την επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπίσει η ΕΕ την κλιμάκωση της εξέγερσης τρομοκρατών στη βόρεια Μοζαμβίκη, η οποία έχει ήδη προκαλέσει περισσότερους από 1 000 θανάτους και ανάγκασε περίπου 200 000 άτομα να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, και η οποία ενέχει σοβαρό κίνδυνο εξάπλωσης σε ολόκληρη την περιοχή της Νότιας Αφρικής· παροτρύνει τον ΥΕ/ΑΠ να προσφέρει τη στήριξη της ΕΕ στη Μοζαμβίκη και τους πολίτες της· τονίζει ότι η έλλειψη αντίδρασης από την ΕΕ μπορεί να οδηγήσει άλλους διεθνείς παράγοντες να αναλάβουν τον ηγετικό ρόλο που επιδιώκει η ΕΕ να επιτύχει στην ήπειρο·

174.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η Γκάνα, η Ζιμπάμπουε, η Μποτσουάνα και η Ουγκάντα περιλαμβάνονται στην ενημερωμένη μαύρη λίστα της ΕΕ για τις χώρες που διαθέτουν στρατηγικές ελλείψεις στο καθεστώς καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες/της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ) και καλεί τις χώρες αυτές να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να συμμορφωθούν με την απαιτούμενη νομοθεσία και την εφαρμογή της (δηλ. κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2020/855(13))· χαιρετίζει το γεγονός ότι η Αιθιοπία και η Τυνησία, μετά από μια σειρά μεταρρυθμίσεων, αφαιρέθηκαν από τη μαύρη λίστα·

175.  επισημαίνει το γεγονός ότι οι εντολές της αποστολής ΚΠΑΑ είναι ολοκληρωμένες και αποσκοπούν, μεταξύ άλλων, στην προώθηση της μεταρρύθμισης στον τομέα της ασφάλειας, στην προαγωγή της μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης, στην ενίσχυση της στρατιωτικής και της αστυνομικής εκπαίδευσης, και στην προαγωγή της εποπτείας· υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να βελτιωθεί η επικοινωνιακή πολιτική των αποστολών ΚΠΑΑ, καθώς και ο γενικός στρατηγικός σχεδιασμός της ΕΕ, προκειμένου να ενισχυθεί η προβολή των δράσεων της ΕΕ και ο στόχος της να εγγυηθεί την ασφάλεια και την ευημερία του αφρικανικού λαού·

176.  επισημαίνει τον ιδιαίτερο ρόλο των θρησκευτικών οντοτήτων στην Αφρική που διαδραματίζουν τακτικά διαμεσολαβητικό ρόλο σε συγκρούσεις, με τις οποίες απαιτείται διάλογος και συνεργασία, ιδίως στις περιοχές των συγκρούσεων, δεδομένου ότι ο διαθρησκευτικός διάλογος μπορεί να συμβάλλει στην ειρήνη και τη συμφιλίωση·

177.  λαμβάνει υπό σημείωση ότι η κοινή ανακοίνωση αποσκοπεί στην εμβάθυνση της στήριξης της ΕΕ στις αφρικανικές ειρηνευτικές προσπάθειες, μέσω μιας πιο δομημένης και στρατηγικής μορφής συνεργασίας με επίκεντρο τις περιφέρειες της Αφρικής όπου οι εντάσεις είναι οι μεγαλύτερες, και ζητεί να δοθεί προτεραιότητα σε συγκεκριμένες στρατηγικές στις περιοχές συγκρούσεων· ενθαρρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συνεχίσουν να επιμερίζονται το βάρος με διεθνείς οργανισμούς και εταίρους, συμπεριλαμβανομένων συμμάχων και αφρικανικών κρατών που αποτελούν αξιόπιστους συμμάχους κατά της τρομοκρατίας, όπως η Κένυα, το Μαρόκο, η Νιγηρία, η Γκάνα και η Αιθιοπία· ζητεί την ενίσχυση των σχέσεων της ΕΕ με αυτά τα κράτη που διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο· καλεί την ΕΕ να συνεχίσει να συνδράμει τους Αφρικανούς εταίρους στην οικοδόμηση των ικανοτήτων των δυνάμεων και των οργάνων ασφαλείας τους, ώστε να παρέχουν αποτελεσματικές και βιώσιμες υπηρεσίες ασφάλειας και επιβολής του νόμου στους πολίτες τους, μεταξύ άλλων μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού για την ειρήνη και των αποστολών ΚΠΑΑ, και καλεί την ΕΕ να επικεντρωθεί σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τις συγκρούσεις και τις κρίσεις, ενεργώντας σε όλα τα στάδια του κύκλου συγκρούσεων, από την πρόληψη, στην αντίδραση, τη διαχείριση και την επίλυση των συγκρούσεων·

178.  επισημαίνει το γεγονός ότι στόχος της στήριξης της ΕΕ προς τον αφρικανικό τομέα ασφάλειας είναι η ενθάρρυνση της αφρικανικής ανάληψης ευθύνης σε θέματα ασφάλειας και άμυνας· θεωρεί ότι η Αφρικανική Ένωση και τα αφρικανικά κράτη είναι βασικοί παράγοντες με τους οποίους η ΕΕ είναι ουσιαστικά δεσμευμένη, προκειμένου να επιτύχει από κοινού στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ανθρώπινη ασφάλεια· χαιρετίζει θερμά, στο πλαίσιο αυτό, τα σχέδια της Αφρικανικής Ένωσης να στείλει 3 000 στρατιώτες προς υποστήριξη της G5 Σαχέλ και θεωρεί ότι αποτελεί ένδειξη ότι η ΑΕ και η ΕΕ επιδιώκουν πράγματι παρόμοιους στόχους ασφάλειας, δομημένους σε κοινούς στόχους και κοινές ευθύνες· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις παρατηρήσεις του ΑΠ/ΥΕ Borrell προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 28 Μαΐου 2020, όταν έκανε λόγο για «εξεύρεση αφρικανικών λύσεων στα αφρικανικά προβλήματα»·

179.  επιβεβαιώνει την υποστήριξή του προς τις ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ στην αφρικανική ήπειρο και καλεί τους κεντρικούς παράγοντες, ιδίως τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τη Ρωσία, την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο, να συμμετάσχουν στις προσπάθειες της ΕΕ για διαμεσολάβηση και προώθηση της συνεργασίας και της βιώσιμης ειρήνης σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, την προθυμία της ΕΕ να αυξήσει τη στήριξή της προς τις αποστολές του ΟΗΕ και να προωθήσει τον συντονισμό μεταξύ των διαφόρων αποστολών του ΟΗΕ και της ΕΕ·

180.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την καθοριστική μείωση της πειρατείας στα ανοικτά των ακτών της Ανατολικής και της Δυτικής Αφρικής, ως αποτέλεσμα διεθνών προσπαθειών για ναυτική ασφάλεια που λειτουργούν ως προηγούμενο για την ευρωπαϊκή, αφρικανική και διατλαντική συνεργασία για την ασφάλεια·

181.  θεωρεί σημαντικό η ΕΕ να συνεχίσει τις προσπάθειες για την οικοδόμηση πιο ανθεκτικών κρατών και κοινωνιών μέσω της δημιουργίας ικανοτήτων και μεταρρυθμίσεων στον τομέα της ασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού για την ειρήνη και των αποστολών ΚΠΑΑ, και να επικεντρωθεί σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση των συγκρούσεων και των κρίσεων, ενεργώντας σε όλα τα στάδια του κύκλου συγκρούσεων·

182.  υπενθυμίζει την απειλή που συνιστούν το διακρατικό έγκλημα, οι εμφύλιες αναταραχές και το εγχώριο έγκλημα για τα ασταθή κράτη σε μετασυγκρουσιακή κατάσταση, τα οποία αγωνίζονται να παράσχουν την αναγκαία ασφάλεια στους πολίτες τους· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία μιας καλά εκπαιδευμένης εθνικής και περιφερειακής αστυνομικής δύναμης· σημειώνει, ωστόσο, ότι οι αστυνομικές δυνάμεις συχνά δεν διαθέτουν κατάλληλη εκπαίδευση και εξοπλισμό και, το σημαντικότερο, δεν διαθέτουν πάντοτε την κατάλληλη σύνδεση με ή την εμπιστοσύνη του τοπικού πληθυσμού· υπογραμμίζει, ως εκ τούτου, τη σημασία της ενίσχυσης και της δημιουργίας δομών επαγγελματικής αστυνομίας, και ζητεί, μεταξύ άλλων, να ενισχυθεί η εννοιολογική, υλικοτεχνική και διοικητική στήριξη του Αφρικανικού Μηχανισμού Αστυνομικής Συνεργασίας, με βάση στο Αλγέρι, που δρομολογήθηκε το 2014· πιστεύει ότι η συνεργασία σε αυτόν τον τομέα θα συμβάλει επίσης στην προώθηση των ικανοτήτων των ειρηνευτικών αποστολών και στην ενίσχυση της αστυνομικής συνιστώσας της Αφρικανικής Αρχιτεκτονικής Ειρήνης και Ασφάλειας·

183.  σημειώνει ότι η σφαίρα πληροφόρησης στην Αφρική επηρεάζεται όλο και περισσότερο από τους αντιπάλους της ΕΕ στο παγκόσμιο στερέωμα· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να αντιμετωπίσουν ενεργά το πρόβλημα της έλλειψης ευρωπαϊκής φωνής στις αφρικανικές κοινωνίες και να καταπολεμήσουν τα ψευδή αφηγήματα και να προωθήσουν καλύτερα την ευρωπαϊκή προσέγγιση και τις δημοκρατικές αξίες στον αφρικανικό λαό· σημειώνει ότι αυτό απαιτεί καλύτερη στρατηγική επικοινωνία εστιασμένη σε κεντρικής σημασίας περιοχές και χώρες, καθώς και τη σύσταση μιας ειδικής μονάδας με αρμοδιότητα για τις δράσεις αυτές, η οποία θα λειτουργεί σε στενή συνεργασία με τις αντιπροσωπείες της ΕΕ·

184.  υπογραμμίζει τους κινδύνους της διάδοσης των παράνομων φορητών όπλων και υπενθυμίζει ότι αυτά τα μη καταχωρισμένα και ως επί το πλείστον παράνομης κατοχής όπλα δεν απειλούν μόνο την προστασία και την ασφάλεια των κοινοτήτων, αλλά χρησιμοποιούνται επίσης από επικίνδυνα διακρατικά εγκληματικά δίκτυα που εμπλέκονται σε διάφορες μορφές παράνομης διακίνησης, συμπεριλαμβανομένων των όπλων, των ανθρώπων και των παράνομων ναρκωτικών ουσιών·

185.  παροτρύνει τη συνέχιση των ετήσιων κοινών διαβουλεύσεων της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου Ειρήνης και Ασφάλειας της Αφρικανικής Ένωσης, με στόχο τη διεύρυνση του πεδίου συνεργασίας ώστε να περιλαμβάνει κοινές επιτόπιες επισκέψεις, κοινές συνεδριάσεις, την ανάπτυξη κοινών αντιλήψεων και αναλύσεων σχετικά με καταστάσεις κρίσης, και τη διερεύνηση τρόπων για κοινή έγκαιρη δράση, ως το καλύτερο μέσο για τη δημιουργία στρατηγικών εταιρικών σχέσεων που αντέχουν στο χρόνο·

186.  υπενθυμίζει ότι η Αφρική φιλοξενεί τον υψηλότερο αριθμό επιχειρήσεων υποστήριξης της ειρήνης (ΕΥΕ) στον κόσμο και συμβάλλει τα περισσότερα σε στρατεύματα και αστυνομία· επισημαίνει την ανάγκη προσαρμογής των ΕΥΕ σε ολόκληρη την Αφρική στη νέα πραγματικότητα της COVID-19, προκειμένου να προστατεύονται επαρκώς τόσο οι πολίτες όσο και το προσωπικό των ΕΥΕ· επισημαίνει την ανάγκη εξασφάλισης επαρκούς χρηματοδότησης για τις αποστολές αυτές, δεδομένου του φόβου μιας επικείμενης οικονομικής κρίσης και της μείωσης της διαθέσιμης χρηματοδότησης·

187.  καλεί την ΕΕ να διασφαλίσει ότι οι αποστολές ΚΠΑΑ σχεδιάζονται με αποτελεσματικό, υπεύθυνο και στιβαρό τρόπο, με αποτελεσματικές επιχειρήσεις και πιο ισχυρές εντολές που συνδέονται με ουσιαστική πολιτική βούληση, που αποσκοπούν στην επίλυση και όχι το πάγωμα των συγκρούσεων·

188.  ενθαρρύνει την ΕΥΕΔ να αυξήσει την παρουσία της με αντιπροσωπείες της ΕΕ σε ολόκληρη την ήπειρο, ιδίως εκείνες σε βασικά κράτη μέλη της ΑΕ, προκειμένου να προωθήσει περαιτέρω τις διμερείς και περιφερειακές σχέσεις της ΕΕ και να εξασφαλίσει κατάλληλη ανταλλαγή απόψεων με τους συναφείς ενδιαφερόμενους φορείς· υπογραμμίζει ότι τέτοιοι στενοί δεσμοί αποτελούν τη βάση για την εξασφάλιση κατάλληλων και καλά δομημένων παγκόσμιων εταιρικών σχέσεων, καθώς και προσαρμοσμένων αποκρίσεων· καλεί την ΕΥΕΔ να βελτιώσει σημαντικά τη στρατηγική της για τα μέσα ενημέρωσης και την επικοινωνία, όχι μόνο προκειμένου να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τις προσπάθειες της ΕΕ στις αντίστοιχες περιοχές, αλλά και για να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση και η υποστήριξη των πολιτών της ΕΕ για την ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Αφρικής·

189.  υπενθυμίζει τη σημασία του συντονισμού της στρατηγικής ΕΕ-Αφρικής με τον ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ, τον ΟΑΣΕ και άλλες ομόφρονες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και η Ιαπωνία·

o
o   o

190.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ C 356 της 4.10.2018, σ. 66. (2) ΕΕ C 349 της 17.10.2017, σ. 11. (3) ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 27. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0173. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0298. (6) ΕΕ C 215 της 19.6.2018, σ. 2. (7) ΕΕ C 28 της 27.1.2020, σ. 101. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0084. (9) Κανονισμός (EE) αριθ. 978/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την εφαρμογή συστήματος γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 732/2008 (ΕΕ L 303 της 31.10.2012, σ. 1). (10) Κανονισμός (ΕΕ) 2017/821 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2017, για τον προσδιορισμό υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού των ενωσιακών εισαγωγέων κασσιτέρου, τανταλίου και βολφραμίου, των μεταλλευμάτων τους, καθώς και χρυσού, που προέρχονται από περιοχές συγκρούσεων και υψηλού κινδύνου (ΕΕ L 130 της 19.5.2017, σ. 1). (11) Οδηγία 2013/50/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013 (ΕΕ L 294 της 6.11.2013, σ. 13). (12) Οδηγία 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και συναφείς εκθέσεις επιχειρήσεων ορισμένων μορφών (ΕΕ L 182 της 29.6.2013, σ. 19). (13) Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2020/855 της Επιτροπής, της 7ης Μαΐου 2020, για την τροποποίηση του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2016/1675 προς συμπλήρωση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την προσθήκη των Μπαχαμών, των Μπαρμπάντος, της Μποτσουάνας, της Καμπότζης, της Γκάνας, της Τζαμάικας, του Μαυρίκιου, της Μογγολίας, της Μιανμάρ/Βιρμανίας, της Νικαράγουας, του Παναμά και της Ζιμπάμπουε στον πίνακα του σημείου I του παραρτήματος και τη διαγραφή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Αιθιοπίας, της Γουιάνας, της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λάος, της Σρι Λάνκα και της Τυνησίας από τον εν λόγω πίνακα (ΕΕ L 195 της 19.6.2020, σ. 1).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τη θέσπιση στρατηγικής της ΕΕ για βιώσιμο τουρισμό (2020/2038(INI))

P9_TA(2021)0109 A9-0033/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), ιδίως το άρθρο 195,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 349 ΣΛΕΕ, το οποίο θεσπίζει ειδικό καθεστώς για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 174 ΣΛΕΕ,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τον τουρισμό και τις μεταφορές το 2020 και μετά(1),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Μαΐου 2020, σχετικά με τον τουρισμό και τις μεταφορές το 2020 και μετά (COM(2020)0550) και την έγκριση της δέσμης μέτρων για τον τουρισμό και τις μεταφορές,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Η ώρα της Ευρώπης: ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά» (COM(2020)0456) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Identifying Europe's recovery needs» (Εντοπισμός των αναγκών ανάκαμψης της Ευρώπης) (SWD(2020)0098),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 11ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη γαλάζια οικονομία στην Ένωση,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 24ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις της χρεοκοπίας του ομίλου Thomas Cook στον τουριστικό κλάδο της ΕΕ(2),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 27ης Μαΐου 2019, σχετικά με την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού τομέα ως κινητήριας δύναμης για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή στην ΕΕ για την επόμενη δεκαετία,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 – Η θέση του Κοινοβουλίου ενόψει συμφωνίας(3),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 22ας Μαΐου 2018, με τίτλο «Νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό» (COM(2018)0267),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με μια ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ (COM(2017)0623),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2017/864 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2017, σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος πολιτιστικής κληρονομιάς (2018)(4),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Φεβρουαρίου 2014, με τίτλο «Μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την τόνωση της ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον παράκτιο και θαλάσσιο τουρισμό» (COM(2014)0086) και το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 30ής Μαρτίου 2017, για τον ναυτικό τουρισμό (SWD(2017)0126),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 2ας Ιουνίου 2016, σχετικά με μια ευρωπαϊκή ατζέντα για τη συνεργατική οικονομία» (COM(2016)0356) και το σχετικό ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 15ης Ιουνίου 2017(5),

–  έχοντας υπόψη τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων(6),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Cork 2.0, στις 5 και 6 Σεπτεμβρίου 2016,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 29ης Οκτωβρίου 2015, σχετικά με νέες προκλήσεις και ιδέες για την προώθηση του τουρισμού στην Ευρώπη(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Σεπτεμβρίου 2015, προς μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πολιτιστική κληρονομιά για την Ευρώπη(8),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Ιουνίου 2010, με τίτλο «Η Ευρώπη, ο πρώτος τουριστικός προορισμός στον κόσμο – ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τον ευρωπαϊκό τουρισμό» (COM(2010)0352),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 27ης Σεπτεμβρίου 2011, σχετικά με την Ευρώπη, τον πρώτο τουριστικό προορισμό στον κόσμο – ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τον τουρισμό στην Ευρώπη(9),

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του, της 25ης Οκτωβρίου 2011 σχετικά με την κινητικότητα και την ένταξη ατόμων με αναπηρία και την ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία 2010-2020(10), και της 18ης Ιουνίου 2020 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία μετά το 2020(11),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών, της 18ης Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Προς έναν πιο βιώσιμο τουρισμό για τις πόλεις και τις περιφέρειες της ΕΕ»,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 18ης Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με τον τουρισμό και τις μεταφορές το 2020 και μετά,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A9-0033/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τουρισμός αποτελεί εγκάρσια οικονομική δραστηριότητα που έχει σημαντικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και το κλίμα και στην οικονομία της ΕΕ συνολικά, και ειδικότερα στην οικονομική ανάπτυξη, την απασχόληση και την κοινωνική και βιώσιμη ανάπτυξη των περιφερειών·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τουριστική βιομηχανία απασχολεί άμεσα και έμμεσα 27 εκατομμύρια άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί στο 11,2 % της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ, και συνέβαλε κατά 10,3 % στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕγχΠ) της ΕΕ το 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τουρισμός συμβάλλει στην προώθηση μιας ισορροπημένης περιφερειακής δομής, έχει θετικό αντίκτυπο στην περιφερειακή ανάπτυξη και θα πρέπει να συμβάλλει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, της κοινωνικής ευημερίας και της οικονομικής ασφάλειας των τοπικών κοινοτήτων·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλυσίδα αξίας του τουρισμού είναι ένα από τα κύρια βιομηχανικά οικοσυστήματα της Ευρώπης που έχει προσδιορίσει η Επιτροπή, και ότι είναι πολύπλοκη και αποτελείται από τέσσερα βασικά στοιχεία, ήτοι τις μεταφορές, τη διαμονή, την εμπειρία και τη διαμεσολάβηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιτυχία του κλάδου εξαρτάται από τον βαθμό αλληλεπίδρασης μεταξύ των τεσσάρων αυτών στοιχείων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τουρισμός έχει αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή, καθώς συμβάλλει κατά 8 % στις παγκόσμιες εκπομπές CO2(12)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας του τουρισμού περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία υπηρεσιών και επαγγελμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι στον τομέα επικρατούν κυρίως μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), οι δραστηριότητες των οποίων παράγουν απασχόληση και πλούτο στις περιφέρειες που εξαρτώνται από τον εν λόγω τομέα·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2018, το 51,7 % των τουριστικών καταλυμάτων της ΕΕ βρίσκονταν σε παράκτιες και θαλάσσιες περιοχές, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, το δε 32,9 % εξ αυτών βρίσκονταν σε αγροτικές περιοχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξόχως απόκεντρες περιοχές χαρακτηρίζονται από απομακρυσμένη τοποθεσία, νησιωτικό χαρακτήρα και ισχυρή οικονομική και κοινωνική εξάρτηση από τους τομείς του τουρισμού και των μεταφορών, γεγονός που τις καθιστά ακόμη πιο ευάλωτες στις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κλάδοι του τουρισμού και των μεταφορών ήταν από αυτούς που επλήγησαν περισσότερο από τη νόσο COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι κινδυνεύουν τουλάχιστον έξι εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ΕΕ, όπως αυτές των εποχικών εργαζομένων και των ευάλωτων ομάδων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιορισμοί στις μετακινήσεις που εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της πανδημίας εξακολουθούν να πλήττουν σοβαρά τον παγκόσμιο και ευρωπαϊκό τουρισμό, όπως φαίνεται και από τα τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού του ΟΗΕ (UNWTO), τα οποία δείχνουν μείωση κατά 70 % των διεθνών τουριστικών αφίξεων το 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο του μέσου «Next Generation EU», η Επιτροπή εντόπισε μια βασική επενδυτική ανάγκη για το οικοσύστημα του τουρισμού ύψους 161 δισεκατομμυρίων EUR, που αντιστοιχεί στο 22 % του συνολικού επενδυτικού χάσματος στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση της νόσου COVID-19 είχε σοβαρό αντίκτυπο σε όλους τους τρόπους μεταφορών, ιδίως στην εναέρια συνδεσιμότητα, και προκάλεσε μείωση των αεροπορικών υπηρεσιών, γεγονός που σε ορισμένες περιπτώσεις είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια πτήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό είχε ιδιαίτερο αντίκτυπο στις εξόχως απόκεντρες και νησιωτικές περιοχές της ΕΕ, όπου η προσβασιμότητα και η συνδεσιμότητα είναι ζωτικής σημασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση της νόσου COVID-19 έχει προκαλέσει αβεβαιότητα σε εκατομμύρια επιβάτες και καταναλωτές όσον αφορά τα δικαιώματά τους, συμπεριλαμβανομένων των περίπλοκων διαδικασιών αξίωσης επιστροφής χρημάτων που συχνά δεν ικανοποιούνται· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών είναι κρίσιμης σημασίας για το μέλλον του τομέα·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 195 ΣΛΕΕ ορίζει ότι η Ένωση συντονίζει και συμπληρώνει τη δράση των κρατών μελών στον τομέα του τουρισμού, ειδικότερα μέσω της προώθησης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της Ένωσης στον τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις και ευκαιρίες στον τομέα του τουρισμού, όπως η πρόληψη και διαχείριση κρίσεων, η πρόοδος προς την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, η κοινωνικοοικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα, η δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση των εργαζομένων, και η στήριξη των ΜΜΕ·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα ενίσχυσης του κλάδου του τουρισμού και των μετακινήσεων είναι πιο αποτελεσματικά όταν λαμβάνονται στο πλαίσιο μιας συντονισμένης στρατηγικής της ΕΕ, με συνεκτίμηση των εθνικών και περιφερειακών αναγκών και ιδιαιτεροτήτων·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας έχει δεσμευτεί να επιταχύνει και να εφαρμόσει μέτρα και δράσεις που διασφαλίζουν μεγαλύτερη βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων μείωσης του οικολογικού αποτυπώματος και στην εκπλήρωση των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, ιδίως του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 το αργότερο·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σημειώνεται πρόοδος στον τομέα της ήπιας κινητικότητας και των συναφών διαδρομών, οι οποίες ανταποκρίνονται στην επιθυμία των ευρωπαίων καταναλωτών για τουριστικές ευκαιρίες πιο οικολογικές και πιο κοντά στη φύση·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα αποτελεσματικό, ασφαλές, πολυτροπικό και βιώσιμο σύστημα συλλογικών μεταφορών θα αποτελούσε θετική συμβολή στην οικονομία στους τομείς του τουρισμού, των μετακινήσεων αναψυχής και της φιλοξενίας, καθώς προσφέρει βιώσιμες και ευέλικτες λύσεις κινητικότητας σε ολόκληρη την ΕΕ, βοηθώντας στο να διατηρηθούν τα φυσικά οικοσυστήματα και τα τοπικά αστικά και φυσικά περιβάλλοντα·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων θα πρέπει να αποτελέσει το ιδανικό πλαίσιο για πρωτοβουλίες ενίσχυσης του βιώσιμου τουρισμού, ώστε να αυξηθεί η ελκυστικότητα των τουριστικών προορισμών·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) και οι συνδέσεις του με τις αστικές, τοπικές και παράκτιες περιοχές θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην παροχή βιώσιμων, εναλλακτικών και ευέλικτων λύσεων μεταφορών για τα ταξίδια και τον τουρισμό·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αναδύονται νέες τάσεις στον τουρισμό κυρίως λόγω της ψηφιοποίησης, συμπεριλαμβανομένων και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο οικολογικός τουρισμός, ο αγροτουρισμός, ο υπαίθριος τουρισμός και ο ιατρικός τουρισμός·

Αποκατάσταση: σχέδια αντιμετώπισης των επιπτώσεων της νόσου COVID-19

1.  τονίζει ότι η έξαρση της νόσου COVID-19 παρέλυσε τον τομέα τουρισμού της ΕΕ, ασκώντας πρωτοφανείς πιέσεις στο οικοσύστημά του· επισημαίνει ότι η συνεχής βραχυπρόθεσμη οικονομική στήριξη είναι απαραίτητη για την επιβίωση του τομέα, ιδίως υπό το φως του δεύτερου και τρίτου κύματος της πανδημίας· πιστεύει, ωστόσο, ότι η τρέχουσα κρίση θα πρέπει να κάνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν πλήρως τη σημασία του κλάδου του τουρισμού, να τον ενσωματώσουν πλήρως στα ευρωπαϊκά και εθνικά σχέδια ανάπτυξης, να ενισχύσουν την ποιότητα της προσφοράς του ώστε να γίνει πιο βιώσιμος και προσιτός σε όλους, και να ξεκινήσουν τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην ψηφιοποίηση και τον συνολικό εκσυγχρονισμό του τομέα, οι οποίες έχουν ήδη καθυστερήσει πολύ·

2.  ζητεί από τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως, χωρίς καθυστέρηση, κοινά και συντονισμένα κριτήρια για ασφαλή ταξίδια, όπως ενέκρινε το Συμβούλιο στη σύστασή του για συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας(13), διευκολύνοντας παράλληλα την εφαρμογή του εντύπου εντοπισμού επιβατών της ΕΕ, ψηφιακά όπου είναι δυνατόν, με πλήρη σεβασμό των κανόνων για την προστασία των δεδομένων· τονίζει τη σημασία των εθελοντικών, διαλειτουργικών και ανωνυμοποιημένων εφαρμογών παρακολούθησης, ιχνηλάτησης και προειδοποίησης, με χρήση της πύλης διαλειτουργικότητας της Επιτροπής, χωρίς κανένα από τα δεδομένα να χρησιμοποιείται για άλλους σκοπούς, όπως για εμπορικούς σκοπούς ή σκοπούς επιβολής του νόμου, καθώς και τη σημασία καθορισμού κοινών κριτηρίων υγιεινής στους κύριους κόμβους μεταφορών·

3.  καλεί το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ΕΚΠΕΝ) να παρακολουθεί και να δημοσιεύει εγκαίρως τον χρωματικό χάρτη των χωρών και των περιφερειών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των νησιών – όπου υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία – με στόχο μια συντονισμένη και αποτελεσματική απάντηση για τους ταξιδιώτες και τις επιχειρήσεις· καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη διάδοση του χάρτη μέσω των εθνικών ραδιοτηλεοπτικών φορέων, ώστε να διασφαλιστεί ότι ο χάρτης φθάνει επίσης στους πολίτες με μικρή ή καθόλου ευρυζωνική πρόσβαση·

4.  καλεί τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τη σύσταση της Επιτροπής σχετικά με τις στρατηγικές των τεστ για τη νόσο COVID-19(14) και τις κατευθυντήριες γραμμές του ΕΚΠΕΝ και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας της Αεροπορίας, να θεσπίσουν κοινό και απαλλαγμένο διακρίσεων πρωτόκολλο της ΕΕ για την ασφάλεια της υγείας όσον αφορά τα τεστ πριν από την αναχώρηση, το οποίο θα πρέπει να είναι αξιόπιστο και οικονομικά προσιτό, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών των γρήγορων τεστ (rapid tests), των τεστ PCR και άλλων· ζητεί η καραντίνα να παραμείνει έσχατο μέσο αλλά, κατά περίπτωση, η διάρκειά της να μειωθεί σε έναν ελάχιστο αριθμό ημερών, ο οποίος πρέπει να είναι εναρμονισμένος σε ολόκληρη την Ένωση· τονίζει ότι οποιοσδήποτε περιορισμός της ελευθερίας της μετακίνησης πρέπει να είναι αναλογικός, προσωρινός και να σχετίζεται σαφώς με την πανδημία COVID-19· επισημαίνει ότι, για την ορθή εφαρμογή του πρωτοκόλλου, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηριχθούν με χρηματοδότηση από την ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να συντονίσουν τη διαχείριση της διενέργειας τεστ στα διάφορα στάδια της ταξιδιωτικής περιόδου·

5.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν κατά προτεραιότητα ένα κοινό πιστοποιητικό εμβολιασμού και ένα σύστημα αμοιβαίας αναγνώρισης των διαδικασιών εμβολιασμού για ιατρικούς σκοπούς, τα οποία θα πρέπει να αναπτυχθούν παράλληλα με τη διανομή εμβολίων, ενώ παράλληλα θα πρέπει να διαφυλαχθούν τα δικαιώματα των ατόμων στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των δεδομένων· πιστεύει ότι, μόλις τα εμβόλια καταστούν διαθέσιμα στο ευρύ κοινό και υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία ότι τα εμβολιασμένα άτομα δεν μεταδίδουν τον ιό, το πιστοποιητικό θα μπορούσε να θεωρηθεί, για ταξιδιωτικούς σκοπούς, ως εναλλακτική λύση αντί των τεστ PCR και των απαιτήσεων καραντίνας, με παράλληλη συνεκτίμηση της ανάγκης τήρησης των ισχυόντων υγειονομικών μέτρων, όπως η χρήση μάσκας προσώπου σε δημόσιους χώρους και η τήρηση των κοινωνικών αποστάσεων· τονίζει ότι είναι αναγκαίο και σημαντικό να αποκατασταθεί η ελεύθερη κυκλοφορία στην ΕΕ και να διασφαλιστεί η σταδιακή επιστροφή των τομέων των μεταφορών και του τουρισμού στην ομαλότητα·

6.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πύλη «Re-open EU» και ζητεί από τα κράτη μέλη να παρέχουν στην Επιτροπή σαφώς κατανοητές πληροφορίες σχετικά με την επιβολή ή την άρση μελλοντικών περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία αμέσως μόλις αποφασίζονται οι εν λόγω αλλαγές, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η πύλη θα είναι αξιόπιστη για τους ταξιδιώτες· καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει μια εφαρμογή για φορητές συσκευές, προκειμένου να διαδίδονται καλύτερα οι πληροφορίες, και να εξακολουθήσει να παρέχει σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες σχετικά με το καθεστώς που ισχύει στα σύνορα και τις υπηρεσίες μεταφορών και τουρισμού που είναι διαθέσιμες στις χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για τα μέτρα δημόσιας υγείας και ασφάλειας και άλλων σχετικών πληροφοριών· θεωρεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμπληρώσουν αυτή την πύλη της ΕΕ με πληροφορίες σχετικά με τα σημεία επαφής στους αντίστοιχους προορισμούς, π.χ. με τη μορφή δημόσιου δικτυακού τόπου και γραφείου πληροφοριών·

7.  καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει ειδική επικοινωνιακή εκστρατεία της ΕΕ για τα ταξίδια και τον τουρισμό μέσω ενός «τουριστικού σήματος της ΕΕ», με στόχο την προώθηση των ταξιδιών στην ΕΕ και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στα ταξίδια και τον τουρισμό κατά τη διάρκεια της νόσου COVID-19·

8.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εισαγάγουν ένα κοινό σύστημα χρωματικού κώδικα και κοινά κριτήρια για τα ταξίδια σε τρίτες χώρες, μέσω της αμοιβαίας αναγνώρισης συγκρίσιμων μέτρων προστασίας από τη νόσο COVID-19 σε όλους τους τύπους μεταφοράς, ιδίως όμως στους τομείς των εναέριων και θαλάσσιων μεταφορών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καθιερώσουν ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, με το οποίο οι τουρίστες να ενημερώνονται μέσω νέων τεχνολογιών, με φιλικό προς τον χρήστη τρόπο, σχετικά με οιεσδήποτε απειλές για την υγεία στην τρίτη χώρα προορισμού· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τους διοργανωτές ταξιδιών στην οργάνωση ταξιδιωτικών εμπειριών σε επιλεγμένες περιοχές τρίτων χωρών, παράλληλα με την πλήρη τήρηση έγκυρων πρωτοκόλλων υγείας που να ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο μετάδοσης·

9.  παροτρύνει την Επιτροπή να θεσπίσει σφραγίδα της ΕΕ για την πιστοποίηση της υγιεινής, η οποία θα πρέπει να αναπτυχθεί από κοινού από το ΕΚΠΕΝ και τα κράτη μέλη και να πιστοποιεί τις τουριστικές δραστηριότητες, διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση με τα ελάχιστα πρότυπα υγιεινής για την πρόληψη και τον έλεγχο του ιού της νόσου COVID-19 και άλλων πιθανών λοιμώξεων· πιστεύει ότι η σφραγίδα αυτή θα πρέπει να αποσκοπεί στον καθορισμό πανευρωπαϊκών προτύπων υγείας που θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στον τομέα του τουρισμού και, συνεπώς, θα συμβάλουν στην αναζωογόνησή του, με παράλληλη αποφυγή του διοικητικού φόρτου για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ·

10.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Next Generation EU δεν περιλαμβάνει άμεση χρηματοδότηση στον τουριστικό κλάδο και καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να συμπεριλάβουν τους τομείς του τουρισμού και των μεταφορών στα σχέδια ανάκαμψής τους και στην πρωτοβουλία REACT-EU, με παράλληλο σεβασμό των περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων· τονίζει ότι, ενώ είναι σημαντικό οι δράσεις στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας να είναι αναδρομικά επιλέξιμες για τη στήριξη του τομέα και την πρόληψη των πτωχεύσεων, οι δράσεις αυτές δεν είναι από μόνες τους επαρκείς· καλεί την Επιτροπή να αναλάβει συγκεκριμένη δράση όσον αφορά τις ευρωπαϊκές περιφέρειες στις οποίες ο τουρισμός αντιπροσωπεύει σημαντικότερο μερίδιο του ΑΕγχΠ τους, καθώς και τα νησιά και τις εξόχως απόκεντρες περιοχές· τονίζει, σε αυτό το πλαίσιο, ότι η χρηματοδοτική στήριξη από κονδύλια της ΕΕ που διανέμονται στα κράτη μέλη σε σχέση με την πανδημία COVID-19 δεν φτάνει πάντοτε στους τουριστικούς πράκτορες που χρειάζονται επειγόντως άμεση χρηματοδότηση προκειμένου να συνεχίσουν και να διατηρήσουν τις οικονομικές τους δραστηριότητες·

11.  καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να θεσπίσουν προσωρινά μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ για τις ταξιδιωτικές και τουριστικές υπηρεσίες, συνοδευόμενους από ειδική δέσμη κινήτρων για όλες τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ για την περίοδο 2020-2024, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο αριθμός των πτωχεύσεων και να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας και τα δικαιώματα των εργαζομένων στην ευρωπαϊκή τουριστική βιομηχανία, με παράλληλη πραγματοποίηση επενδύσεων για την προώθηση της μετάβασης προς ένα πιο ψηφιακό και βιώσιμο τουριστικό οικοσύστημα·

12.  καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές αρχές να συμπεριλάβουν τον τουρισμό ως οριζόντια προτεραιότητα στα επιχειρησιακά τους προγράμματα, στις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης και στις συμφωνίες εταιρικής σχέσης για την περίοδο 2021-2027, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν έργα στον τομέα του τουρισμού·

13.  ζητεί από την Επιτροπή να εφαρμόσει την εγκριθείσα προπαρασκευαστική ενέργεια «ευρωπαϊκός μηχανισμός διαχείρισης κρίσεων για τον τουρισμό», από κοινού με το Κοινοβούλιο, προκειμένου να είναι υπάρχει ετοιμότητα στην αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων, ώστε να βοηθηθούν οι τουριστικοί προορισμοί να καταρτίσουν σχέδια πρόληψης κρίσεων, μέτρα έκτακτης ανάγκης και σχέδια και δράσεις ετοιμότητας·

14.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στο Κοινοβούλιο και να συνεργάζεται με αυτό σε ό,τι αφορά το προπαρασκευαστικό έργο και την πρόοδο που έχει γίνει ως προς την ανάπτυξη των πιλοτικών σχεδίων και των προπαρασκευαστικών δράσεων, και να συνεχίσουν η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή και οι ευρωβουλευτές που ξεκίνησαν τα σχέδια να συμμετέχουν στη διαδικασία·

Επανεστίαση: πολιτική διακυβέρνησης στο πλαίσιο της Ένωσης

15.  καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ για την ενίσχυση της οργανωτικής και οικονομικής δομής και της δομής ανθρωπίνων πόρων, συγκροτώντας ειδική Διεύθυνση που θα ασχολείται ειδικώς με τον τουρισμό και θα στηρίζεται με επαρκή κονδύλια, ώστε να εφαρμοστεί μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική προσέγγιση στον τομέα του τουρισμού, που θα στηρίζει την επανεκκίνηση του τουρισμού στις ευρωπαϊκές περιφέρειες, θα βοηθά τις επιχειρήσεις να εφαρμόσουν τα μέτρα που χρειάζονται για την επίτευξη των βασικών στόχων στους τομείς της βιωσιμότητας και της καινοτομίας, και θα αυξάνει την ανταγωνιστικότητα και την ελκυστικότητά τους·

16.  καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις πιθανές συνέργειες μεταξύ των διαφόρων Γενικών Διευθύνσεων λόγω του οριζόντιου χαρακτήρα του τουρισμού, σε τομείς όπως η γεωργία, οι μεταφορές, ο πολιτισμός, η ναυτιλία, η περιφερειακή ανάπτυξη, η απασχόληση και το κλίμα·

17.  ζητεί να ξεκινήσει συζήτηση στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης σχετικά με την παροχή βοήθειας στον τουρισμό, προκειμένου να καταστεί συντρέχουσα αρμοδιότητα της ΕΕ, και όχι συμπληρωματική αρμοδιότητα, όπως συμβαίνει σήμερα· τονίζει ότι οι Συνθήκες παρέχουν επί του παρόντος σημαντική ευελιξία στις πολιτικές της ΕΕ στον τομέα του τουρισμού, ευελιξία η οποία δεν αξιοποιείται πλήρως από την Επιτροπή· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να αρχίσει να αξιοποιεί πλήρως τις Συνθήκες για την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής πολιτικής για τον τουρισμό με απώτερο στόχο τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Τουριστικής Ένωσης·

18.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027 δεν περιλαμβάνει ειδικό κονδύλιο για τον βιώσιμο τουρισμό, η οποία να συνιστά δέσμευση για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής τουρισμού που ενέκρινε το Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του για τις μεταφορές και τον τουρισμό το 2020 και μετά· σημειώνει ότι αυτό το κονδύλιο δεν θα επικάλυπτε ή αντικαθιστούσε τη χρηματοδοτική στήριξη που διατίθεται στον τομέα των ταξιδιών και του τουρισμού μέσω των υπαρχόντων πόρων της ΕΕ· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο τουρισμός δεν έχει ακόμη συμπεριληφθεί ως ανεξάρτητος στόχος στους κανονισμούς των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων ή στο Πρόγραμμα για την Ενιαία Αγορά·

19.  καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει έναν μηχανισμό της ΕΕ για την παρακολούθηση της παροχής στήριξης σε πολύ μικρές επιχειρήσεις και ΜΜΕ, εστιάζοντας στη ρευστότητα και παρέχοντας ενωσιακή προστιθέμενη αξία και διαφάνεια, προκειμένου να αυξηθεί η ικανότητα των εν λόγω επιχειρήσεων να έχουν πρόσβαση και να χρησιμοποιούν κονδύλια και χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ για τη διευκόλυνση του εκσυγχρονισμού και της υλοποίησης καινοτόμων και βιώσιμων έργων, διασφαλίζοντας τη λογοδοσία και τη διοικητική απλούστευση·

20.  συγχαίρει την Επιτροπή για τη διοργάνωση της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης για τον Τουρισμό το 2020 και την καλεί να υποβάλει σχέδιο δράσης το 2021 και να αναπτύξει εγκαίρως μια στρατηγική της ΕΕ για βιώσιμο και στρατηγικό τουρισμό, ευθυγραμμισμένη με το ψηφιακό θεματολόγιο, την Πράσινη Συμφωνία και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, η οποία θα αντικαταστήσει τη στρατηγική του 2010, ώστε να διατηρηθεί η θέση της Ευρώπης ως κορυφαίου προορισμού· υπενθυμίζει ότι, κατά την κατάρτιση αυτής της στρατηγικής, πρέπει να υπάρχει διαβούλευση με τους επαγγελματίες του τομέα του τουρισμού· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της ανάληψης συγκεκριμένης δράσης για την αντιμετώπιση της τρέχουσας κρίσης και την προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο πολιτιστικός και βιώσιμος τουρισμός, ο αγροτουρισμός, ο τουρισμός άγριας ζωής, ο οικολογικός τουρισμός και άλλες εμπειρίες, η οποία θα πρέπει να σέβονται το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά του τοπικού πληθυσμού, προκειμένου να αποφεύγεται ο υπερτουρισμός·

21.  είναι της άποψης ότι, καθώς ο τουρισμός είναι ένας παγκόσμιος κλάδος, είναι ύψιστης σημασίας να προωθούνται ο διάλογος και η συνεργασία με τον UNWTO βάσει του μνημονίου κατανόησης που υπεγράφη μεταξύ του Κοινοβουλίου και του UNWTO το 2018·

22.  καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει τον οδηγό χρηματοδοτικής στήριξης της ΕΕ και να συμπεριλάβει σε αυτόν έναν σύνδεσμο με ένα εθνικό σημείο επαφής που θα διευκολύνει την πρόσβαση των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των ΜΜΕ σε πληροφορίες, μέσω μιας υπηρεσίας μίας στάσης ή ενός διαδικτυακού εργαλείου, με την παροχή βοήθειας και καθοδήγησης στα κράτη μέλη, όποτε χρειάζεται· καλεί την Επιτροπή να ενημερώσει τις επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ του τουριστικού τομέα σχετικά με τον εν λόγω οδηγό·

23.  καλεί την Επιτροπή να συγκροτήσει έναν Ευρωπαϊκό Οργανισμό Τουρισμού στο επόμενο ΠΔΠ και να επινοήσει μια βραχυπρόθεσμη λύση, δημιουργώντας ένα τμήμα τουρισμού σε έναν από τους υφιστάμενους εκτελεστικούς οργανισμούς, ιδίως στον Εκτελεστικό Οργανισμό για τις ΜΜΕ (EASME) ή στον επερχόμενο Εκτελεστικό Οργανισμό για την Υγεία και την Ψηφιακή Ανάπτυξη·

Ενίσχυση: μετάβαση σε έναν βιώσιμο, υπεύθυνο και έξυπνο τουρισμό

24.  επισημαίνει ότι ο βιώσιμος τουρισμός θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις τρέχουσες και τις μελλοντικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ανταποκρινόμενος στις ανάγκες των επισκεπτών, της βιομηχανίας, του περιβάλλοντος και των τοπικών κοινοτήτων(15)· υπενθυμίζει ότι ο τουριστικός και ταξιδιωτικός κλάδος δημιουργεί οικολογικό αποτύπωμα παγκοσμίως· τονίζει την ανάγκη να επινοηθούν βιώσιμες και ευέλικτες λύσεις για τις πολυτροπικές μεταφορές και να αναπτυχθούν πολιτικές διατήρησης της φυσικής κληρονομιάς και της βιοποικιλότητας, σεβασμού της κοινωνικοπολιτιστικής αυθεντικότητας των κοινοτήτων υποδοχής, διασφάλισης της βιωσιμότητας και παροχής κοινωνικοοικονομικών οφελών σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς·

25.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει σύντομα έναν χάρτη πορείας για τον βιώσιμο τουρισμό που θα περιλαμβάνει καινοτόμα μέτρα για τη μείωση του κλιματικού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος του τομέα, με την ανάπτυξη πιο βιώσιμων μορφών τουρισμού, τη διαφοροποίηση της προσφοράς, την προώθηση νέων πρωτοβουλιών συνεργασίας και την ανάπτυξη νέων ψηφιακών υπηρεσιών·

26.  καλεί τα κράτη μέλη να καταρτίσουν σχέδια δράσης για τον βιώσιμο τουρισμό σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, σε διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς και την κοινωνία των πολιτών και σύμφωνα με έναν μελλοντικό ευρωπαϊκό χάρτη πορείας για τον βιώσιμο τουρισμό, και να αξιοποιήσουν πλήρως τα κονδύλια του μέσου Next Generation EU για τη χρηματοδότηση των σχεδίων δράσης για τη μετάβαση στον τομέα του τουρισμού·

27.  επισημαίνει ότι η πανδημία COVID-19 έχει προκαλέσει μια αλλαγή στο είδος της ζήτησης των ταξιδιωτών, καθώς αυτή έχει στραφεί στον ασφαλή, καθαρό και περισσότερο βιώσιμο τουρισμό· τονίζει ότι οι τοπικές βιοτεχνικές δραστηριόιτητες, ο αγροτουρισμός, ο αγροτικός τουρισμός και ο οικοτουρισμός αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του βιώσιμου τουρισμού, με έμφαση στην ανακάλυψη της φύσης και της υπαίθρου στην Ευρώπη, μέσω διαδρομών κατάλληλων για περπάτημα, ποδηλασία ή ιππασία, όπου η πρόσβαση πρέπει να είναι κοινόχρηστη·

28.  ζητεί από την Επιτροπή να θέσει σε λειτουργία το Ευρωπαϊκό Σύστημα Τουριστικών Δεικτών (ETIS), να το εξοπλίσει με μόνιμη δομή διακυβέρνησης, και να το εφαρμόσει στους τουριστικούς προορισμούς, με στατικούς δείκτες και δεδομένα σε πραγματικό χρόνο για τη διαχείριση και την αξιολόγησή τους, σε συνεργασία με τις περιφέρειες· τονίζει ότι στόχος του πίνακα αποτελεσμάτων του ETIS είναι η παρακολούθηση του οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού αντικτύπου του τουρισμού·

29.  ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει τα εμπόδια στην απόκτηση του οικολογικού σήματος, να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του και σε άλλες τουριστικές υπηρεσίες, ως συμπλήρωμα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Οικολογικής Διαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου (EMAS) για τον τουρισμό, και να δημιουργήσει μηχανισμούς υποστήριξης αυτών των συστημάτων πιστοποίησης και προώθησης των ταξιδιωτικών πρακτόρων που έχουν ενταχθεί σε αυτά τα συστήματα·

30.  καλεί τα κράτη μέλη, τους εθνικούς οργανισμούς τουρισμού και τον κλάδο να ενισχύσουν τον συντονισμό των κριτηρίων και της εφαρμογής των υφιστάμενων σημάτων ποιότητας στην Ένωση και να ενθαρρύνουν την Επιτροπή να συνεχίσει τον συντονιστικό της ρόλο και να υποστηρίξει τις τοπικές πρωτοβουλίες·

31.  συγχαίρει την Επιτροπή για τη σύσταση της Ομάδας για τη Βιωσιμότητα του Τουρισμού και ζητεί από την ομάδα να επαναλάβει τις εργασίες της και να αναθεωρήσει τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τον Βιώσιμο και Υπεύθυνο Τουρισμό του 2012, ως μια μορφή κινήτρου για τη συμμετοχή και την εφαρμογή ορθών πρακτικών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· πιστεύει ότι η ομάδα μπορεί να χρησιμεύσει ως σημείο αναφοράς για ένα ευρωπαϊκό δίκτυο φορέων στον τομέα του βιώσιμου τουρισμού, να παρουσιάσει νέα εργαλεία και πρωτοβουλίες για την αξιολόγηση του οικονομικού, κοινωνικού και οικολογικού αντικτύπου των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον τουρισμό, να προβλέψει τη συμμετοχή των ταξιδιωτών και να δώσει τη δυνατότητα στις τουριστικές επιχειρήσεις και τους ταξιδιώτες να κατανοήσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα·

32.  τονίζει τη σημασία του στατιστικού πλαισίου του UNWTO για τη μέτρηση της βιωσιμότητας του τουρισμού, το οποίο στοχεύει στην ενσωμάτωση των στατιστικών στοιχείων για τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις του βιώσιμου τουρισμού·

33.  υπενθυμίζει ότι η έλλειψη ακριβών ποσοτικών και ποιοτικών μετρικών δεδομένων σχετικά με τις επιπτώσεις του τουρισμού στη βιωσιμότητα εμποδίζει τη λήψη αποφάσεων από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς· ζητεί από τη Eurostat να θεσπίσει ένα πλαίσιο αναφοράς για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τη βιωσιμότητα, τον υπερτουρισμό, τον υποτουρισμό και τα κριτήρια για τις συνθήκες εργασίας και ζητεί την επικαιροποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 692/2011(16)· τονίζει τις τεράστιες δυνατότητες που έχουν τα μαζικά δεδομένα και τα επικαιροποιημένα δεδομένα, ιδίως ως προς την προέλευση και τον τύπο κρατήσεων, τη διάρκεια των διαμονών, τον μέσο όρο των δαπανών με ανάλυση ανά κατηγορία και το ποσοστό πληρότητας, για την κατανόηση της εξέλιξης των τουριστικών ροών και των αλλαγών στη ζήτηση και για την ανάλογη προσαρμογή της προσφοράς και την υλοποίηση κατάλληλων πολιτικών·

34.  χαιρετίζει την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Δεδομένα και την πρόταση της Επιτροπής για μία Πράξη περί Διακυβέρνησης των Δεδομένων· καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει τον τουρισμό στο πλαίσιο διακυβέρνησης για κοινούς χώρους δεδομένων και να ρυθμίσει καλύτερα τη δραστηριότητα των διαδικτυακών πλατφορμών κράτησης θέσεων και των διαδικτυακών ταξιδιωτικών διαμεσολαβητών, δίνοντας τη δυνατότητα στις τουριστικές επιχειρήσεις να προσηλωθούν πλήρως στην καινοτομία και την ψηφιοποίηση, καθώς οι τελευταίες είναι ζωτικής σημασίας για τον εκσυγχρονισμό ολόκληρου του τομέα και για την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και μιας ευρύτερης προσφοράς υψηλής ποιότητας· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να προωθήσει τη συνένωση των δεδομένων για τον τουρισμό και περιφερειακά εκκολαπτήρια και επιταχυντές για τις τουριστικές επιχειρήσεις, την αξιοποίηση της έρευνας και της καινοτομίας ώστε να βοηθηθούν οι πολλές ΜΜΕ του τομέα όσον αφορά τη συλλογή, επεξεργασία και αξιοποίηση των δεδομένων που παράγουν, να μπορέσουν να επωφεληθούν πλήρως από την οικονομία δεδομένων και να εφαρμόζουν βιώσιμες λύσεις·

35.  σημειώνει ότι στο διαδίκτυο πραγματοποιείται ένας αυξανόμενος αριθμός αγορών τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών· αναγνωρίζει τον ενισχυμένο ρόλο των πλατφορμών συνεργατικής οικονομίας ως ενδιάμεσων φορέων, και την αξία τους όσον αφορά την καινοτομία και τη βιωσιμότητα· χαιρετίζει τις προτάσεις της Επιτροπής για μία Πράξη περί Ψηφιακών Υπηρεσιών και μία Πράξη περί Ψηφιακών Αγορών, και τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ διαδικτυακών και μη διαδικτυακών επιχειρήσεων, ώστε να αποφευχθούν οι στρεβλώσεις της αγοράς και να διατηρηθεί ο υγιής ανταγωνισμός, με ιδιαίτερη έμφαση στη διάκριση μεταξύ ομοτίμων και παρόχων επαγγελματικών υπηρεσιών· επισημαίνει τις επιπτώσεις που έχουν, σε αυτό το εξελισσόμενο περιβάλλον, οι διαδικτυακές αξιολογήσεις και βαθμολογήσεις των τουριστικών εμπειριών·

36.  θεωρεί ότι είναι εξίσου σημαντικό να διασφαλιστεί η συνεργασία μεταξύ των κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας στους τομείς των τροφίμων και του πολιτισμού· πιστεύει ότι η προώθηση της ενημέρωσης σχετικά με την αγορά, η βελτίωση των προσόντων, η αποτελεσματικότερη διαχείριση, οι ενεργές συνεργασίες και οι στοχευμένες ευκαιρίες δικτύωσης, καθώς και η ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων για το μέλλον, αποτελούν βασικούς παράγοντες επιτυχίας για τον αγροτουρισμό· πιστεύει επίσης ότι, προκειμένου να ενισχυθούν οι επιδόσεις του αγροτουρισμού στην κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον, είναι απαραίτητο να βελτιωθούν η συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών, να αυξηθεί η συμμετοχή των τοπικών αρχών στον τουρισμό, καθώς και να διενεργηθεί έρευνα αγοράς και να αναπτυχθούν στρατηγικές επαγγελματικής επικοινωνίας και μάρκετινγκ·

37.  καλεί την Επιτροπή να σεβαστεί το δικαίωμα των τοπικών αρχών να θεσπίζουν ρυθμίσεις κατά των επιβλαβών επιπτώσεων του υπερτουρισμού·

38.  σημειώνει ότι ο τουρισμός συνδέεται στενά με την κινητικότητα και ότι τα κράτη μέλη πρέπει, με τη χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ, να αυξήσουν τις επενδύσεις στη μετάβαση σε καθαρότερα καύσιμα, σε οχήματα χαμηλών και μηδενικών εκπομπών, όπου είναι δυνατόν, σε τρόπους μεταφοράς που παρέχουν μεγαλύτερη πρόσβαση, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα για όλους τους τρόπους μεταφοράς, και να στηρίξουν την κινητικότητα ως υπηρεσία και πλατφόρμες που να εγγυώνται τη διαλειτουργικότητα και τη διατροπικότητα των συστημάτων έκδοσης εισιτηρίων για την προσφορά διακρατικών και διατροπικών εισιτηρίων από πόρτα σε πόρτα·

39.  πιστεύει ότι η τουριστική κινητικότητα θα πρέπει να δίνει προτεραιότητα στη χρήση των πιο βιώσιμων μέσων μεταφοράς, που δημιουργούν μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα· υπενθυμίζει ότι είναι απαραίτητο όλα τα κράτη μέλη να διαθέτουν σύγχρονες, ασφαλείς και βιώσιμες υποδομές μεταφορών, προκειμένου να διευκολυνθούν οι μετακινήσεις σε ολόκληρη την ΕΕ, να αυξηθεί η πρόσβαση στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, τις περιφερειακές και απομακρυσμένες περιοχές και τα νησιά για τον ενδοευρωπαϊκό και διεθνή τουρισμό, και να ενισχυθεί η εδαφική συνοχή· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ελλιπείς διασυνοριακές συνδέσεις, στην ολοκλήρωσή τους και στην τήρηση των προθεσμιών για τα δίκτυα TEN-T το 2030 και το 2050·

40.  επισημαίνει ότι το Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τον βιώσιμο τουρισμό και τις νέες τουριστικές διαδρομές που μπορούν να ανακαλύψουν οι Ευρωπαίοι πολίτες χάρη στις σιδηροδρομικές συνδέσεις· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να βελτιώσει το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο· επικροτεί την πρωτοβουλία DiscoverEU της Ένωσης, η οποία παρέχει κυρίως στους νέους την ευκαιρία να ανακαλύψουν την Ευρώπη μέσω της μάθησης και των πολιτιστικών εμπειριών και της προώθησης της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς·

41.  υπογραμμίζει τη σημασία του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς στον ευρωπαϊκό τουρισμό· καλεί, συνεπώς, τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκή χρηματοδότηση στον πολιτισμό και στις τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς, χωρίς να παραβλέπουν την εγγενή τους αξία ως τμήματος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς που πρέπει να προστατεύεται, ιδίως από την κλιματική αλλαγή και τον υπερτουρισμό·

42.  τονίζει την ανάγκη να μελετηθεί η ανθεκτικότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς και επισημαίνει τη σύνδεση μεταξύ βιώσιμου τουρισμού και πολιτιστικής κληρονομιάς· πιστεύει ότι ο πολιτιστικός τουρισμός μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την ενίσχυση της αμοιβαίας κατανόησης των πολιτών της ΕΕ, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να ανακαλύψουν την ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά σε όλη της την πολυμορφία· τονίζει την ανάγκη να ληφθούν υπόψη τα διδάγματα που αντλήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς· υπενθυμίζει ότι έχουν αναληφθεί πολλές πρωτοβουλίες σε ενωσιακό, εθνικό και τοπικό επίπεδο για τη βελτίωση του βιώσιμου τουρισμού με την ενσωμάτωση της πολιτιστικής κληρονομιάς στις περιβαλλοντικές, αρχιτεκτονικές και χωροταξικές πολιτικές· θεωρεί αναγκαία την προστασία της βιομηχανικής κληρονομιάς των περιφερειών που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο, ώστε να δημιουργηθούν νέες οικονομικές και επαγγελματικές ευκαιρίες σε αυτές τις περιοχές· επαναλαμβάνει την ανάγκη ευαισθητοποίησης όλων των παραγόντων σχετικά με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών· επισημαίνει ότι κάθε προβληματισμός σχετικά με τον βιώσιμο τουρισμό πρέπει επίσης να επανεξετάζει το ζήτημα των έργων και πολιτιστικών αγαθών που λεηλατήθηκαν, κλάπηκαν ή αποκτήθηκαν παράνομα κατά τη διάρκεια πολέμων· ενθαρρύνει την προαγωγή της αριστείας στον βιώσιμο πολιτιστικό τουρισμό· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα που να προάγουν τη συνεργασία εμπειρογνωμόνων στον τομέα του πολιτιστικού τουρισμού, και να προωθήσουν τη συνεργασία και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στον κλάδο·

43.  θεωρεί ότι το πρόγραμμα Πολιτιστικών Διαδρομών που δρομολόγησε το Συμβούλιο της Ευρώπης θα βοηθήσει στην ανάδειξη της ποικιλόμορφης ευρωπαϊκής ιστορίας και στην προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς· σημειώνει τη σημασία της σύνδεσης τουριστικών αξιοθέατων· πιστεύει ότι το πρόγραμμα έχει μεγάλες δυνατότητες για τις μικρές επιχειρήσεις, τον διαπολιτισμικό διάλογο και τη διακρατική συνεργασία, και πρέπει να εξελιχθεί προσφέροντας ολοένα και μεγαλύτερη υποστήριξη για τη βιωσιμότητα στον τουρισμό, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς·

44.  καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει πιθανές συνέργειες με το EuroVélo και τους 17 διαδρόμους του, ιδίως με την αύξηση της χρηματοδοτικής στήριξης, προκειμένου να προωθηθεί ο τουρισμός με ποδήλατο στην Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τη μετατροπή των μη χρησιμοποιημένων σιδηροδρομικών τμημάτων, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης έργων για ποδήλατα-τρένα, καθώς και την ενεργό υποστήριξη της διατροπικότητας ποδηλάτων και τρένων· προτείνει την προώθηση πακέτων ποδηλατικού τουρισμού που συνδυάζονται με άλλες βιώσιμες προσφορές· πιστεύει ότι οι διασυνοριακές διαδρομές για δραστηριότητες του υπαίθρου, συμπεριλαμβανομένου του αγροτικού, ορεινού ή ναυτικού τουρισμού, οι οποίες προωθούνται μέσω ειδικών δικτύων που στηρίζονται με κονδύλια της ΕΕ, μπορούν να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στη σύνδεση περιφερειών διαφόρων κρατών μελών και εκτρέπουν τις τουριστικές ροές αποτελεσματικά, ενώ παράλληλα παρέχουν ευκαιρίες τόνωσης του τουρισμού σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες·

45.  παροτρύνει την Επιτροπή να προτείνει ένα νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα τουρισμού χωρίς αποκλεισμούς ακολουθώντας το μοντέλο της πρωτοβουλίας «Calypso», που θα επιτρέπει σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες να χρησιμοποιούν εθνικά τουριστικά κουπόνια σε συμβεβλημένα καταλύματα σε άλλα κράτη μέλη που προσφέρουν επίσης πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού στους πολίτες τους· σημειώνει ότι πολλά κράτη μέλη εφαρμόζουν τέτοια προγράμματα με πολύ καλά αποτελέσματα και πιστεύει ότι θα ήταν ιδιαίτερα θετικό να καταστούν τα συστήματα αυτά διαλειτουργικά σε επίπεδο ΕΕ·

46.  καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει τα αποτελέσματα του πιλοτικού σχεδίου Έξυπνοι Τουριστικοί Προορισμοί και να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται να εφαρμόσει το πρόγραμμα, συνδέοντας την καινοτομία με την προστασία της UNESCO και των φυσικών τόπων και των παραδοσιακών τοπικών ιδιότυπων προϊόντων και κέντρων πολιτισμού·

47.  ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να καταστήσουν μόνιμο θεσμό την Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Έξυπνου Τουρισμού, με ευρύτερα και δικαιότερα κριτήρια, προωθώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την τοπική οικονομία και τις τοπικές αλυσίδες προσφοράς· ζητεί ισχυρότερη δέσμευση για προοδευτική αύξηση των ευκαιριών βιώσιμης κινητικότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη·

48.  συγχαίρει την Επιτροπή για το Βραβείο Προσβάσιμης Πόλης και ζητεί την υλοποίηση παρόμοιων πρωτοβουλιών σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο·

49.  συγχαίρει την Επιτροπή για τις 14 δράσεις της στρατηγικής για τον παράκτιο και θαλάσσιο τουρισμό και την καλεί να παρουσιάσει τα συμπεράσματα που επιτρέπουν την κατεύθυνση της χρηματοδότησης στις υποδομές (λιμένες και μαρίνες), την υλικοτεχνική και επιχειρησιακή υποστήριξη, την πρόληψη της δημιουργίας απορριμμάτων και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· τονίζει την ανάγκη σεβασμού του θαλάσσιου οικοσυστήματος, προώθησης του διαλόγου μεταξύ των κρατών μελών, των περιφερειακών και τοπικών αρχών, των ενδιαφερόμενων φορέων και της κοινωνίας των πολιτών, και τόνωσης της βιώσιμης ανάπτυξης του παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού· καλεί την Επιτροπή, σε συμφωνία με τα κράτη μέλη, να λάβει μέτρα για τη στήριξη του τομέα της κρουαζιέρας, ο οποίος εξακολουθεί να πλήττεται σοβαρά από την πανδημία της COVID-19, και να διευκολύνει την επανέναρξη της λειτουργίας του, με σεβασμό των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων·

50.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει πρωτοβουλίες για τον ναυτικό και παράκτιο τουρισμό όσον αφορά την αναγνώριση των προσόντων πλοιάρχου, τους κανόνες ΦΠΑ για σκάφη, μαρίνες και αγκυροβόλια, με στόχο την αντιμετώπιση της εποχικότητας και την προώθηση διασυνοριακών διαδρομών, όπως ένα δίκτυο δρομολογίων για ναυτικό τουρισμό, και να δημοσιοποιήσει την πορεία του πιλοτικού έργου: χάρτης ορθών πρακτικών για βιώσιμο τουρισμό με κρουαζιερόπλοια·

51.  ενθαρρύνει την Επιτροπή να εντάξει τους τοπικούς παράγοντες που εργάζονται στις αγροτικές και παράκτιες περιοχές σε πρωτοβουλίες διαφοροποίησης του εισοδήματος μέσω της δημιουργίας τουριστικών προϊόντων, υπηρεσιών ή εμπειριών, στον σχεδιασμό νέων πρωτοβουλιών και στην αναζήτηση συνεργειών μεταξύ των ήδη υφιστάμενων· ενθαρρύνει τις προσπάθειες συμμετοχής των παραγωγών του πρωτογενούς τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία) σε αυτές τις πρωτοβουλίες, διερεύνησης του κατά πόσον οι εν λόγω πρωτοβουλίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως μέσο για τη διάθεση των προϊόντων τους στην αγορά, καθώς και διάδοσης των πολιτιστικών και γαστρονομικών παραδόσεών τους·

52.  υπογραμμίζει ότι οι αγροτικές περιοχές έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν ευκαιρίες απασχόλησης σε νομίμως διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών, προωθώντας έτσι την κοινωνική και οικονομική ένταξή τους·

53.  επισημαίνει ότι ο αγροτικός τουρισμός συμβάλλει θετικά στη διασφάλιση της διαφοροποιημένης και μικρής κλίμακας γεωργίας, στην αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων και στη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης για τις γυναίκες, με το ποσοστό των γυναικών στον τομέα στην ΕΕ να ανέρχεται περίπου στο 50 %, συμβάλλοντας έτσι στην ανανέωση των γενεών και στην αναστροφή της συρρίκνωσης του πληθυσμού·

54.  τονίζει την ανάγκη να συμπεριληφθεί ο τουρισμός υγείας, ιδίως ο ιαματικός τουρισμός και ο τουρισμός ευεξίας, ως ξεχωριστός κλάδος με δυνατότητες αυξημένου ανταγωνισμού και καινοτομίας σε μελλοντικά μέτρα για την ανάπτυξη του τουρισμού στην Ευρώπη, υπό το πρίσμα των δημογραφικών αλλαγών και της αυξανόμενης ευαισθητοποίησης για τη δημόσια υγεία·

Επανεξέταση: ο σχεδιασμός του μέλλοντος του τουριστικού κλάδου

55.  τονίζει την ανάγκη να στηριχθεί η τουριστική βιομηχανία στην εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας, για παράδειγμα με την ενίσχυση του εφοδιασμού με κλιματικά ουδέτερα προϊόντα, τη χρήση καθαρής ενέργειας, τη μείωση της χρήσης επιβλαβών χημικών ουσιών και πλαστικών μίας χρήσης, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων με την παροχή κινήτρων για την ανακαίνιση του αποθέματος τουριστικών κτηρίων, την εφαρμογή διαδικασιών ανακύκλωσης όμβριων υδάτων και οικιακών λυμάτων, τη διευκόλυνση της ανακύκλωσης και την πρόληψη των αποβλήτων·

56.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021, ανάλυση σχετικά με τα αιτήματα που ελήφθησαν από κάθε κράτος μέλος για συστήματα κρατικών ενισχύσεων για τον τουρισμό και σχετικά με τη χρηματοδότηση της Ένωσης που χρησιμοποιείται προς αντιμετώπιση των επιπτώσεων της νόσου COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμοσιμότητας του προγράμματος SURE· καλεί την Επιτροπή να εδραιώσει και να παρατείνει το SURE έως το τέλος του 2022, δεδομένων των κοινωνικοοικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη·

57.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν την κατάσταση των εργαζομένων στον τομέα του τουρισμού που πλήττονται από την κρίση COVID-19 και να εξετάσουν τη δυνατότητα θέσπισης ενός ευρωπαϊκού πλαισίου, στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας του κλάδου, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και τις επιχειρήσεις, μέσω εποικοδομητικού διαλόγου σχετικά με τις συνθήκες εργασίας στον τομέα, ο οποίος χαρακτηρίζεται από εποχικότητα, μερική απασχόληση και άτυπες μορφές απασχόλησης· τονίζει ότι πρέπει να διασφαλιστεί η πρόσβαση στην κοινωνική προστασία·

58.  ζητεί από την Επιτροπή, από κοινού με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, να καθιερώσει επαρκή στοχευμένη στήριξη για την απαλλαγή του τουριστικού τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές, για την ψηφιοποίηση και για καινοτόμα σχέδια, καθώς και προϋποθέσεις πρόσβασης στο InvestEU για τις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις, καθιστώντας δυνατή την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και τη δημιουργία πιο ποιοτικών θέσεων εργασίας· τονίζει την ανάγκη καλύτερου συντονισμό μεταξύ της ΕΕ και του τοπικού επιπέδου, προκειμένου να επιλυθεί το ζήτημα της πρόσβασης στη χρηματοδότηση· επισημαίνει ότι οι νέες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική και η εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα, μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην τουριστική βιομηχανία· σημειώνει ότι η υιοθέτησή τους απαιτεί επαρκή χρηματοδότηση για τις τουριστικές μονάδες, ιδίως για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ·

59.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει νέα προγράμματα για τη στήριξη της καινοτομίας του τομέα του τουρισμού μέσω της σχεδιαστικής σκέψης·

60.  ζητεί από την Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, να στηρίξουν τις βέλτιστες πρακτικές που χρησιμοποιούνται αυτή τη στιγμή από τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, τη μετάβαση σε μια διατροπικότητα χωρίς ασυνέχειες (seamless) στις μεταφορές, καθώς και την ανάπτυξη συστημάτων έκδοσης ενιαίων εισιτηρίων για τα σιδηροδρομικά ταξίδια· υπενθυμίζει τη σημασία των σύγχρονων, αδιάλειπτων δικτύων ΔΕΔ-Μ και των διασυνοριακών υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας σε ολόκληρη την Ευρώπη για την απελευθέρωση του δυναμικού των διεθνών συλλογικών βιώσιμων μεταφορών, ώστε ο τουρισμός να καταστεί πιο βιώσιμος σε όλες τις εποχές του έτους· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη ενίσχυσης των αστικών κόμβων και των δημόσιων μεταφορών, που αποτελούν σημαντικό μέρος των εμπειριών των τουριστών και της καθημερινής ζωής των πολιτών σε τουριστικούς προορισμούς·

61.  ζητεί από την Επιτροπή να εφαρμόσει την ηλεκτρονική θεώρηση, καθώς και την ταξιδιωτική θεώρηση και άλλα μέτρα που θα επιτρέπουν τη νόμιμη είσοδο επισκεπτών στην Ένωση·

62.  πιστεύει ότι η προώθηση του ευρωπαϊκού τουριστικού σήματος σε τρίτες χώρες πρέπει να επικεντρωθεί στη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος για να προσελκύσει ένα ευρύτερο φάσμα τουριστών και να αυξήσει το μερίδιο αγοράς, προωθώντας παράλληλα βασικούς προορισμούς που προσφέρουν εναλλακτική λύση έναντι των περιοχών μαζικού τουρισμού· επισημαίνει την ελκυστικότητα των πανευρωπαϊκών τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών, όπως των διεθνικών διαδρομών·

63.  τονίζει τη σημαντική συμβολή του αθλητισμού στον ευρωπαϊκό τουρισμό και επισημαίνει τις ευκαιρίες που προκύπτουν από αθλητικές διοργανώσεις και δραστηριότητες, ενώ παράλληλα δεν ξεχνά τη σημασία της βελτίωσης της βιωσιμότητας των μεγάλων διοργανώσεων· υπογραμμίζει τη σημασία της ευρωπαϊκής γαστρονομίας, των γαστρονομικών διαδρομών και του τομέα των ξενοδοχείων, των εστιατορίων και της τροφοδοσίας για τον κλάδο του τουρισμού· υπογραμμίζει τη σημασία του τουρισμού υγείας και του ιαματικού τουρισμού και καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τουριστικές πρωτοβουλίες που μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του κόστους της υγείας μέσω της εφαρμογής μέτρων πρόληψης και της μικρότερης κατανάλωσης φαρμάκων· πιστεύει ότι η προώθηση του ευρωπαϊκού τουριστικού σήματος θα πρέπει να επικεντρωθεί στη διαφοροποίηση της προσφοράς της Ένωσης όσον αφορά την πολιτιστική και τη φυσική κληρονομιά, τη γαστρονομία και την υγεία, σε συνεργασία με προορισμούς και τουριστικούς πράκτορες·

64.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση σχετικά με τις γεωγραφικές ενδείξεις των μη γεωργικών προϊόντων, λαμβάνοντας μεταξύ άλλων υπόψη τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης του 2014, όπου επισημαίνεται ότι μια τέτοια αναγνώριση θα βοηθούσε τον τουριστικό τομέα χάρη στην άμεση συνταύτιση ενός προϊόντος με μια περιοχή·

65.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τα επαγγέλματα της καλλιτεχνικής και παραδοσιακής βιοτεχνίας, τα οποία αποτελούν παράδειγμα της αριστείας του Made in Europe ως έκφρασης της ταυτότητας και των παραδόσεων των ευρωπαϊκών εδαφών, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του τουριστικού κλάδου, μέσω της επίσημης αναγνώρισης ως μέρους της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς·

66.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει και, εφόσον χρειαστεί, να αναθεωρήσει την οδηγία για τα οργανωμένα ταξίδια(17) και να ξεμπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις στο Συμβούλιο σχετικά με την αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 261/2004 για τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών(18), προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της πρόσφατης κρίσης, να αποφευχθούν μελλοντικές καταστάσεις νομικής αβεβαιότητας και να διασφαλιστεί η προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα ενίσχυσης των διατάξεων περί προστασίας κατά της αφερεγγυότητας, προσθέτοντας μια προσέγγιση προφύλαξης με στόχο τη στήριξη των επιχειρήσεων και των ΜΜΕ σε πιο πρώιμο στάδιο και την προστασία των εργαζομένων σε περίπτωση συστημικών κλυδωνισμών και/ή αφερεγγυότητας·

67.  καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα ευρωπαϊκό σύστημα ταξιδιωτικών εγγυήσεων, με βάση την εμπειρία της κρίσης COVID-19 και παρόμοια συστήματα των κρατών μελών, προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηματοοικονομική ρευστότητα των εταιρειών και να εξασφαλίζεται η επιστροφή χρημάτων σε ταξιδιώτες, καθώς και το κόστος του επαναπατρισμού, σε συνδυασμό με μια δίκαιη αποζημίωση για τυχόν ζημίες που προκλήθηκαν σε περίπτωση πτώχευσης·

68.  καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει μια ενιαία πλατφόρμα για τη δημιουργία προγραμμάτων κατάρτισης στην ψηφιακή καινοτομία για τα ανώτερα στελέχη των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των ΜΜΕ, παρέχοντάς τους τις δεξιότητες που χρειάζονται για να βελτιστοποιήσουν το δυναμικό τους για τη δημιουργία πλούτου· πιστεύει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να παρέχεται τακτικά κατάρτιση και επανακατάρτιση στο υφιστάμενο εργατικό δυναμικό στον τομέα του τουρισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στις ψηφιακές δεξιότητες και τις καινοτόμες τεχνολογίες· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει έναν οδικό χάρτη της ΕΕ για την αναβάθμιση των ικανοτήτων των εργαζομένων του τομέα, συμπεριλαμβανομένου ενός χρηματοδοτικού προγράμματος της ΕΕ για τον σκοπό αυτό·

69.  σημειώνει ότι οι δεξιότητες και ικανότητες δεν είναι πάντα εναρμονισμένες μεταξύ των χωρών και ότι υπάρχει έλλειψη αμοιβαίας αναγνώρισης· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να αξιολογήσει τις διαθέσιμες επιλογές εναρμόνισης των σχετικών κανόνων και νομοθεσιών·

70.  ζητεί από την Επιτροπή να συνεργάζεται με τις ενώσεις του τομέα και να χρησιμοποιεί βέλτιστες πρακτικές για την έκδοση συστάσεων και την παροχή οικονομικής στήριξης για τη διοργάνωση εμπορικών τουριστικών εκδηλώσεων, εκθέσεων, συνεδρίων και τουριστικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με καλλιτεχνικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, όπως συναυλίες και φεστιβάλ·

71.  ζητεί από την Επιτροπή να δημοσιεύσει και να κοινοποιήσει στα ενδιαφερόμενα μέρη και στα κράτη μέλη ορθές πρακτικές για το επάγγελμα του επαγγελματία ξεναγού, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που επηρεάζουν τον εν λόγω τομέα· θεωρεί ότι οι επαγγελματίες ξεναγοί διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς σε συνέργεια με τις τοπικές περιοχές, τις παραδόσεις και τις ιδιαιτερότητές τους· πιστεύει, ως εκ τούτου, ότι το επάγγελμα αυτό θα πρέπει να απολαύει επαρκούς προστασίας στην αγορά εργασίας, προκειμένου να εξασφαλίζονται υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και παράλληλα να διατηρείται ο ανοικτός και θεμιτός ανταγωνισμός· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει την έλλειψη αμοιβαίας αναγνώρισης στον τομέα, προκειμένου να εξακριβώσει σε ποιους τομείς η Ένωση μπορεί να επιφέρει τις απαιτούμενες βελτιώσεις·

72.  υπογραμμίζει τη σημασία της προσβασιμότητας των ταξιδιωτικών και τουριστικών υπηρεσιών για όλους, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση ή τις πιθανές αδυναμίες τους· καλεί την Επιτροπή να εργαστεί ώστε να διευκολύνει την ευρύτερη δυνατή εφαρμογή και αναγνώριση του συστήματος της ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας· τονίζει ότι η πρόσβαση όλων στον τουρισμό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τον σωστό συνδυασμό νομικών προτύπων που εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη, καινοτομίας και τεχνολογικών εξελίξεων, εκπαίδευσης του προσωπικού, ενημέρωσης, κατάλληλης προώθησης και επικοινωνίας, σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού της τουριστικής προσφοράς· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία των ευρωπαϊκών δικτύων όπου εμπλεκόμενοι φορείς από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα μπορούν να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές· καλεί επιπλέον την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν ενεργά την εν εξελίξει ανάπτυξη του προτύπου του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης για τις προσβάσιμες τουριστικές υπηρεσίες και να διασφαλίσουν την ταχεία και ορθή εφαρμογή του μόλις εγκριθεί, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι πάροχοι υπηρεσιών τηρούν τα σχετικά πρότυπα προσβασιμότητας που υφίστανται ήδη ή βρίσκονται στο στάδιο εφαρμογής και παρέχουν ενημέρωση για την προσβασιμότητα των υπηρεσιών τους·

73.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει μια μέθοδο τυποποιημένης σηματοδότησης για τη διαδραστική ανατροφοδότηση σχετικά με την προσβασιμότητα των προορισμών από τις επιχειρήσεις και τους τουρίστες και να προωθήσει τη χρήση της στον τομέα του τουρισμού·

74.  καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τους πρόσθετους περιορισμούς των εξόχως απόκεντρων περιοχών κατά τη διαμόρφωση και την αξιολόγηση του αντικτύπου της τουριστικής νομοθεσίας, σύμφωνα με το άρθρο 349 ΣΛΕΕ, δεδομένου ότι οι περιοχές αυτές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό για την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική τους ανάπτυξη· προειδοποιεί, στο πλαίσιο αυτό, για την ανάγκη εξασφάλισης κατάλληλης χρηματοδότησης, ώστε να διασφαλιστεί η προσβασιμότητα των εξόχως απόκεντρων περιοχών· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να λάβει υπόψη το κλίμα και την ψηφιακή μετάβαση στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·

75.  καλεί την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις ορεινές περιοχές, στα νησιά και τις νησιωτικές περιοχές, καθώς και στις αγροτικές περιοχές, και υπογραμμίζει τη σημασία της καλά διαρθρωμένης θεσμικής συνεργασίας με όλους τους ενδιαφερόμενους περιφερειακούς φορείς, καθώς και με την Επιτροπή των Περιφερειών·

76.  ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την κινητικότητα στις περιοχές που έχουν διπλό ή τριπλό νησιωτικό χαρακτήρα, δεδομένης της απότομης πτώσης της προσφοράς· επισημαίνει τη δυνατότητα να δημιουργηθούν ασφαλείς ταξιδιωτικοί διάδρομοι προς και από τις εξόχως απόκεντρες περιοχές και τα νησιά, οι οποίοι θα συμβάλουν στον μετριασμό των μόνιμων περιορισμών που αντιμετωπίζουν·

77.  τονίζει ότι τα μέτρα της ΕΕ για την αγροτική ανάπτυξη συμβάλλουν στην ενίσχυση του αγροδιατροφικού τομέα της ΕΕ, στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και στην ευημερία των αγροτικών περιοχών·

o
o   o

78.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0169. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0047. (3) ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 179. (4) ΕΕ L 131 της 20.5.2017, σ. 1. (5) ΕΕ C 331 της 18.9.2018, σ. 125. (6) ΕΕ C 428 της 13.12.2017, σ. 10. (7) ΕΕ C 355 της 20.10.2017, σ. 71. (8) ΕΕ C 316 της 22.9.2017, σ. 88. (9) ΕΕ C 56 E της 26.2.2013, σ. 41. (10) ΕΕ C 131 E της 8.5.2013, σ. 9. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0156. (12) «The carbon footprint of global tourism» (Το αποτύπωμα άνθρακα του παγκόσμιου τουρισμού), Nature Climate Change, Μάιος 2018. (13) Σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 (ΕΕ L 337 της 14.10.2020, σ. 3). (14) Σύσταση (ΕΕ) 2020/1595 της Επιτροπής, της 28ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τις στρατηγικές διαγνωστικών εξετάσεων για τη νόσο COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ταχειών δοκιμασιών αντιγόνων (ΕΕ L 360 της 30.10.2020, σ. 43). (15) UNWTO και Πρόγραμμα του ΟΗΕ για το Περιβάλλον, Making tourism more sustainable – A guide for policy makers (Καθιστώντας πιο βιώσιμο τον τουρισμό – Ένας οδηγός για τους φορείς χάραξης πολιτικής), 2005. (16) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 692/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 2011, σχετικά με τις ευρωπαϊκές στατιστικές στον τομέα του τουρισμού και την κατάργηση της οδηγίας 95/57/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 192 της 22.7.2011, σ. 17). (17) ΕΕ L 326 της 11.12.2015, σ. 1. (18) ΕΕ L 46 της 17.2.2004, σ. 1.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ (2020/2037(INI))

P9_TA(2021)0110 A9-0043/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη συμβολή της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στη σύνοδο κορυφής της ευρωζώνης της 5ης Δεκεμβρίου 2018 με τίτλο «Η πορεία προς την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ» (COM(2018)0796),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής της 12ης Ιουνίου 2019 με τίτλο «Ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ – Αποτελέσματα των διαβουλεύσεων» (SWD(2019)0600),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής, της 5ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με τον διεθνή ρόλο του ευρώ στον τομέα της ενέργειας (C(2018)8111) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2018)0483),

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Παρισιού, η οποία συνήφθη δυνάμει της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC), και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ),

–  έχοντας υπόψη την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2020/1308 της Επιτροπής, της 21ης Σεπτεμβρίου 2020, που προσδιορίζει, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, ότι το κανονιστικό πλαίσιο που εφαρμόζεται στους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους στο Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας είναι ισοδύναμο, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(1), και ιδίως τις αιτιολογικές σκέψεις (5) και (6).

–  έχοντας υπόψη την ετήσια επισκόπηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) της 9ης Ιουνίου 2020 με τίτλο «Ο διεθνής ρόλος του ευρώ»,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Απριλίου 2016 σχετικά με τον ρόλο της ΕΕ στο πλαίσιο των διεθνών οικονομικών, νομισματικών και ρυθμιστικών οργανισμών και οργάνων(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Οκτωβρίου 2020 σχετικά με την περαιτέρω προώθηση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών (CMU): βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω κεφαλαιαγορών, ιδίως για τις ΜΜΕ, και περαιτέρω διευκόλυνση της συμμετοχής ιδιωτών επενδυτών(3),

–  έχοντας υπόψη την έκθεσή του της 18ης Σεπτεμβρίου 2020 με συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τον ψηφιακό χρηματοοικονομικό τομέα: αναδυόμενοι κίνδυνοι σε κρυπτο-στοιχεία του ενεργητικού – ρυθμιστικές και εποπτικές προκλήσεις στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ιδρυμάτων και αγορών(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το Επενδυτικό Σχέδιο «Βιώσιμη Ευρώπη» – Τρόποι χρηματοδότησης της Πράσινης Συμφωνίας(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιουνίου 2020 σχετικά με την Τραπεζική Ένωση – Ετήσια Έκθεση για το 2019(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Φεβρουαρίου 2020 σχετικά με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το 2018(7),

–  έχοντας υπόψη την ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης του Σεπτεμβρίου του 2020(8),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της ΕΚΤ του Οκτωβρίου 2020 για το ψηφιακό ευρώ(9),

–  έχοντας υπόψη το προσαρμοσμένο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2020(10) (COM(2020)0440),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη που ζήτησε η Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (ECON) του Σεπτεμβρίου του 2020 με τίτλο «Post-COVID-19 Global Currency Order: Risks and Opportunities for the Euro» (Παγκόσμια νομισματική τάξη μετά την COVID-19: κίνδυνοι και ευκαιρίες για το ευρώ)(11),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας 26760 της σειράς του NBER που εκπόνησαν οι Ethan Ilzetzki (London School of Economics), Carmen M. Reinhart (Πανεπιστήμιο Harvard) και Kenneth S. Rogoff (Harvard Kennedy School) τον Φεβρουάριο του 2020 με τίτλο «Why is the euro punching below its weight?» (Γιατί το ευρώ δεν έχει τις αναμενόμενες επιδόσεις;)(12),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο του ινστιτούτου Bruegel της 5ης Ιουνίου 2020 με τίτλο «Is the COVID-19 crisis an opportunity to boost the euro as a global currency?» (Αποτελεί η κρίση COVID-19 ευκαιρία να ενισχυθεί το ευρώ ως παγκόσμιο νόμισμα;)(13),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη που εκπονήθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών της Ένωσης (ΓΔ IPOL), της 13ης Φεβρουαρίου 2019, με τίτλο «Euro at 20: Background reader – collection of studies and assessments» (Το ευρώ συμπληρώνει 20 χρόνια: διερεύνηση ιστορικού – συλλογή μελετών και αξιολογήσεων)(14),

–  έχοντας υπόψη την κεντρική ομιλία του Προέδρου Charles Michel της 5ης Μαρτίου 2020 στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής σχετικά με τον διεθνή ρόλο του ευρώ(15),

–  έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που διατύπωσε ο Πρόεδρος Charles Michel μετά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2019(16),

–  έχοντας υπόψη τη διεξοδική ανάλυση του Ιουνίου του 2020, που ζήτησε η Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, η οποία αποτελεί μέρος των εγγράφων στο πλαίσιο του νομισματικού διαλόγου με τίτλο «The International Role of the Euro: State of Play and Economic Significance» (Ο διεθνής ρόλος του ευρώ: τρέχουσα κατάσταση και οικονομική σημασία)(17),

–  έχοντας υπόψη την εισαγωγική δήλωση στην οποία προέβη η Πρόεδρος της ΕΚΤ Christine Lagarde κατά τη διάρκεια της ακρόασης της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής στις 8 Ιουνίου 2020(18),

–  έχοντας υπόψη την ομιλία που εκφώνησε ο Fabio Panetta, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, στις 7 Ιουλίου 2020, με τίτλο «Unleashing the euro’s untapped potential at global level» (Αξιοποίηση του ανεκμετάλλευτου δυναμικού του ευρώ σε παγκόσμιο επίπεδο)(19),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη που εκπόνησε ο Barry Eichengreen (Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Berkeley) τον Απρίλιο του 2010 με τίτλο «Managing a Multiple Reserve Currency World» (Η διαχείριση ενός κόσμου με πολλαπλά αποθεματικά νομίσματα)(20),

–  έχοντας υπόψη τη δημοσίευση στο ιστολόγιο του Bruegel της 3ης Δεκεμβρίου 2018 με τίτλο «The international role of the euro» (Ο διεθνής ρόλος του ευρώ)(21),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS) που εκπονήθηκε τον Ιανουάριο του 2020 με τίτλο «Economic and Budgetary Outlook for the European Union» (Οικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές για την Ευρωπαϊκή Ένωση)(22),

–  έχοντας υπόψη το ενημερωτικό σημείωμα της EPRS της 2ας Ιουλίου 2019 με τίτλο «Towards unified representation for the euro area within the IMF» (Η πορεία προς την ενοποιημένη εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ)(23),

–  έχοντας υπόψη το ενημερωτικό δελτίο της Μονάδας Υποστήριξης της Οικονομικής Διακυβέρνησης της ΓΔ IPOL με τίτλο «Guidance by EU supervisory and resolution authorities on Brexit» (Καθοδήγηση από τις αρχές εποπτείας και εξυγίανσης της ΕΕ σχετικά με το Brexit)(24),

–  έχοντας υπόψη τα στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) σχετικά με τη νομισματική σύνθεση των επίσημων συναλλαγματικών αποθεμάτων (COFER)(25),

–  έχοντας υπόψη το δελτίο Τύπου 84/2020 της Eurostat της 19ης Μαΐου 2020 με τίτλο «The 2017 results of the International Comparison Program» (Τα αποτελέσματα του Προγράμματος Διεθνούς Σύγκρισης για το 2017)(26),

–  έχοντας υπόψη το δελτίο Τύπου 137/2020 της Eurostat της 16ης Σεπτεμβρίου 2020 με τίτλο «Euro area international trade in goods surplus EUR 27.9 bn» (Διεθνές εμπόριο αγαθών της ζώνης του ευρώ – Πλεόνασμα 27,9 δισεκατομμυρίων EUR)(27),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0043/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στα είκοσι έτη της ύπαρξής του, το ευρώ έχει εξελιχθεί σε θετικό σύμβολο της ενότητας, της ολοκλήρωσης και της οικονομικής ισχύος της Ευρώπης καθώς και της θέσης της στον κόσμο και ότι με αυτόν τον τρόπο έχει μετατραπεί σε δίαυλο για τη διάδοση των ευρωπαϊκών αξιών της δημοκρατίας, των ελεύθερων αγορών και της διεθνούς συνεργασίας·

Β.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το ευρώ αποτελεί το επίσημο νόμισμα της ζώνης του ευρώ, η οποία επί του παρόντος περιλαμβάνει 19 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, και ότι υποστηρίζεται ως κοινό νόμισμα από την πλειονότητα των πολιτών σε όλα τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ(28)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Βουλγαρία, η Κροατία και η Δανία έχουν προσδέσει τα νομίσματά τους στο ευρώ μέσω του μηχανισμού συναλλαγματικών ισοτιμιών (ΜΣΙ ΙΙ) και ότι το ευρώ είναι επίσης το επίσημο νόμισμα(29), ή το de facto νόμισμα(30) ορισμένων εδαφών εκτός ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση των αναπτυσσόμενων χωρών να συνδέσουν τα νομίσματά τους με το ευρώ μπορεί να επηρεάσει τις οικονομίες τους και τις μακροπρόθεσμες προοπτικές για βιώσιμη ανάπτυξη·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το οικονομικό μέγεθος και την επιρροή της ζώνης του ευρώ στο παγκόσμιο εμπόριο, το ευρώ υστερεί σε μεγάλο βαθμό σε σχέση με το δολάριο ΗΠΑ όσον αφορά τόσο την χρήση του ως διεθνές αποθεματικό νόμισμα(31) και ως νόμισμα τιμολόγησης(32) όσο και το μερίδιό του στις διεθνείς συναλλαγματικές πράξεις και στα διεθνή χρεόγραφα(33), αλλά κατατάσσεται σχεδόν στην ίδια θέση με το δολάριο σε ό,τι αφορά το ποσοστό διεθνών πληρωμών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ευρώ παραμένει το δεύτερο σημαντικότερο νόμισμα στο διεθνές νομισματικό σύστημα·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παγκόσμιες δυνατότητες του ευρώ δεν έχουν ακόμη αξιοποιηθεί πλήρως και ότι τα οφέλη του κατανέμονται άνισα μεταξύ των μελών της ζώνης του ευρώ·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην συνοπτική παρουσίαση της ΕΚΤ σχετικά με τον διεθνή ρόλο του ευρώ αναφέρεται ότι η άνοδος του ευρώ ως διεθνούς νομίσματος κορυφώθηκε το 2005, ότι η διεθνοποίησή του αντιστράφηκε στη συνέχεια και ότι έκτοτε το ευρώ δεν έχει επανέλθει στην προηγούμενη κατάστασή του· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση COVID-19 έδωσε εκ νέου έμφαση στο επιχείρημα της ενίσχυσης του διεθνούς ρόλου του ευρώ·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ θα δώσει στην ΕΕ τη δυνατότητα να βελτιώσει την ευημερία των Ευρωπαίων πολιτών όπως ορίζεται στο άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και να προωθήσει ένα διεθνές σύστημα βασισμένο στη στενότερη πολυμερή συνεργασία και τη χρηστή παγκόσμια διακυβέρνηση, σύμφωνα με το άρθρο 21 ΣΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές που εφαρμόζονται για την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ θα πρέπει να επιδιώκονται σύμφωνα με τους γενικούς στόχους της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων της βιώσιμης ανάπτυξης, της πλήρους απασχόλησης και της βιομηχανικής πολιτικής, καθώς και να αποσκοπούν στη βελτίωση της κοινωνικής ανθεκτικότητας, της εσωτερικής συνοχής και της λειτουργίας της ζώνης του ευρώ και στην προώθηση παγκόσμιων οικονομικών σχέσεων που να συνάδουν με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της Συμφωνίας του Παρισιού, των ΣΒΑ και του πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων της ΕΕ·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρέχουσες γεωπολιτικές μετατοπίσεις και προκλήσεις του διεθνούς εμπορίου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η διαταραχή στις αλυσίδες αξίας, οι τεχνολογικές εξελίξεις, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η άνοδος της οικονομικής ισχύος της Κίνας και οι πρόσφατες γεωπολιτικές προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει το πολυμερές σύστημα, ενδέχεται να οδηγήσουν σε μια πολυπολική παγκόσμια οικονομία, προετοιμάζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το έδαφος για μια ενδεχόμενη μετατόπιση προς ένα σύστημα πολλαπλών συναλλαγματικών αποθεμάτων, στο πλαίσιο του οποίου το ευρώ θα μπορούσε να προσφέρει πρόσθετες νομισματικές επιλογές στους συμμετέχοντες στην αγορά σε παγκόσμιο επίπεδο και να καταστήσει δυνατή τη μείωση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών κινδύνων·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ και η αυξανόμενη χρήση του ως αποθεματικού νομίσματος θα παρείχε μεγαλύτερο βαθμό χρηματοπιστωτικής αυτονομίας στη ζώνη του ευρώ, δεδομένου ότι θα την προστάτευε από τη χρήση άλλων νομισμάτων ως εργαλείων εξωτερικής πολιτικής από άλλες εθνικές διοικήσεις και θα ενίσχυε την ικανότητα της ΕΕ να διαμορφώνει την πολιτική της σε παγκόσμιο επίπεδο·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ θα πρέπει να προστατεύσει την ακεραιότητα των χρηματοπιστωτικών υποδομών της, την ανεξαρτησία των διαχειριστών αγοράς της και την ανεξαρτησία των παγκόσμιων δικτύων χρηματοοικονομικών συναλλαγών από μονομερείς ενέργειες στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και ενδεχόμενες εξωεδαφικές κυρώσεις που επιβάλλουν δικαιοδοσίες τρίτων χωρών, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την αποτελεσματική επιβολή της πολιτικής κυρώσεων της ΕΕ·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση που αφορά τη χρήση ενός νομίσματος καθορίζεται σε τελική ανάλυση με βάση τις προτιμήσεις των συμμετεχόντων στην αγορά και ότι η εμπιστοσύνη στη σταθερότητα ενός νομίσματος αποτελεί κρίσιμη παράμετρο που επηρεάζει τις επιλογές τους και σημαντικό κριτήριο για τις κεντρικές τράπεζες και τις κυβερνήσεις κατά τον καθορισμό της σύνθεσης των διεθνών διαθεσίμων τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο βαθμός στον οποίο ένα συγκεκριμένο νόμισμα χρησιμοποιείται από εξωτερικούς φορείς συνδέεται με την ακεραιότητα και τη συνοχή της δικαιοδοσίας που εκδίδει το εν λόγω νόμισμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σταθερότητα ενός νομίσματος καθορίζεται επίσης από τη σταθερότητα των θεσμών που το στηρίζουν και ότι χρειάζεται μεγαλύτερος βαθμός ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης για να ενισχυθεί η θεσμική και πολιτική σταθερότητα που πλαισιώνει το ευρώ·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρόλος των διεθνών νομισμάτων καθορίζεται από ευρύ συνδυασμό παραγόντων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες που εκδίδουν νομίσματα που κυριαρχούν χαρακτηρίζονταν ανέκαθεν από μεγάλη και αναπτυσσόμενη οικονομία, ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων, προθυμία να διαδραματίσουν διεθνή ρόλο, σταθερότητα, ικανότητα παροχής μεγάλου και ελαστικού αποθέματος ασφαλών στοιχείων ενεργητικού, ανεπτυγμένες χρηματοπιστωτικές αγορές και σημαντική γεωπολιτική παρουσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι μακροπρόθεσμα, η ελκυστικότητα ενός δεδομένου νομίσματος καθορίζεται επίσης από τη ζωτικότητα της οικονομίας της δικαιοδοσίας που το εκδίδει· λαμβάνοντας υπόψη ότι αν και, αφενός, το μέγεθος της οικονομίας της ζώνης του ευρώ και η ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων ανταποκρίνονται στις βασικές προϋποθέσεις που καθιστούν δυνατή την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ, αφετέρου, οι χρηματοπιστωτικές αγορές και οι κεφαλαιαγορές παραμένουν κατακερματισμένες και η δημοσιονομική αρχιτεκτονική της ζώνης του ευρώ, η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις τράπεζες, είναι ελλιπής, ενώ, επιπλέον, υπάρχει ανεπαρκής αξιόπιστη προσφορά στοιχείων ενεργητικού υψηλής ποιότητας που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από παγκόσμιους επενδυτές·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα ισχυρό διεθνές νόμισμα επιτρέπει στη δικαιοδοσία να επωφελείται από την έκδοση μεγάλων όγκων χρεογράφων που θεωρούνται ακίνδυνα σε αγορές σε όλο τον κόσμο και να επωφελείται, επίσης, από το λεγόμενο «τεράστιο προνόμιο» (exorbitant privilege) του δολαρίου, από τα έσοδα από τη νομισματοκοπή και την ικανότητα πώλησης κρατικών χρεωστικών τίτλων με χαμηλά επιτόκια, και ότι επιτρέπει επίσης στις εταιρείες να απολαμβάνουν τη σταθερότητα που απορρέει από την ικανότητα να πραγματοποιούν διεθνείς συναλλαγές στο δικό τους νόμισμα·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μακροπρόθεσμος διεθνής ρόλος του ευρώ θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ελκυστικότητα της ζώνης του ευρώ ως χώρου επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και από την ευρωστία των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι για την οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία απαιτούνται υγιείς νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται το κατάλληλο μείγμα νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών για την οικοδόμηση βαθύτερης και σταθερότερης οικονομικής και νομισματικής ένωσης (ΟΝΕ), η οποία είναι απαραίτητη για την αύξηση της επιρροής του ευρώ και των οφελών που αποκομίζουν τα μέλη της ζώνης του ευρώ·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζώνη του ευρώ αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, και ιδίως προκλήσεις που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, καθώς και γεωπολιτικές προκλήσεις, στις οποίες περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έπαψε να είναι κράτος μέλος της ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ επιφέρει διαρθρωτικές αλλαγές στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ και τη σταθερότητά του, εντείνοντας την ανάγκη συνέχισης της ανάπτυξης και περαιτέρω ολοκλήρωσης των κεφαλαιαγορών της ΕΕ, με στόχο να καταστούν ελκυστικές, ανταγωνιστικές, ανθεκτικές και βιώσιμες, ώστε να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της αγοράς και να εξασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητά τους σε παγκόσμιο επίπεδο και παράλληλα να διατηρηθεί μία παγκόσμια και συνεργατική νοοτροπία και λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι πρέπει να εξασφαλιστεί, με την απόδοση μεγάλης προσοχής σε αυτό το ζήτημα, ότι οποιοδήποτε πολυκεντρικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και σύστημα κεφαλαιαγορών προκύψει ως αποτέλεσμα της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου δεν θα επιφέρει χρηματοπιστωτικό κατακερματισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τις υποδομές της αγοράς του Ηνωμένου Βασιλείου έχει κεφαλαιώδη σημασία για την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια ανάκαμψη παραμένει ανομοιογενής, αβέβαιη και ατελής και ότι τα περιοριστικά μέτρα στο πλαίσιο των πολιτικών για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 θέτουν περαιτέρω υπό πίεση την οικονομική ανάκαμψη, πράγμα που ενδέχεται να επηρεάσει την θέση των παγκόσμιων νομισμάτων·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία απαιτεί την ταχεία εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψης Next Generation EU, το οποίο είναι η ευρωπαϊκή δημοσιονομική απάντηση που αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών και στην εφαρμογή πολιτικών με στόχο την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας εστιάζοντας i) στη δίκαιη πράσινη μετάβαση, ii) στον ψηφιακό μετασχηματισμό, iii) στην οικονομική συνοχή, την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα, iv) στην κοινωνική και εδαφική συνοχή, v) στη θεσμική ανθεκτικότητα και vi) στις πολιτικές για την επόμενη γενιά καθώς και στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των επενδυτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω πολιτικές ενδέχεται να έχουν σημασία τόσο για την ενίσχυση της σταθερότητας και ελκυστικότητας του ευρώ παγκοσμίως, όσο και για την ενδυνάμωση της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής αυτονομία ςτης Ευρώπης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παροχή ουσιαστικών δημοσιονομικών κινήτρων, συμπεριλαμβανομένης μιας κοινής ευρωπαϊκής προσπάθειας, σε συνδυασμό με μια νομισματική πολιτική που θα επιδιώκει τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, θα ενισχύσει τις ικανότητες της ΕΕ όσον αφορά τον αντικυκλικό δανεισμό και, κατά συνέπεια, θα έχει θετικό αντίκτυπο στη διεθνή θέση του ευρώ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόωρη απόσυρση των δημοσιονομικών κινήτρων και η έλλειψη συντονισμού της δημοσιονομικής δράσης θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την κοινωνική και οικονομική ανάκαμψη της Ένωσης, να επιτείνουν τις υπάρχουσες διαφορές στη ζώνη του ευρώ, υπονομεύοντας τη συνοχή και της ακεραιότητά της, και να μειώσουν, επίσης, την ελκυστικότητα του ευρώ ως διεθνούς νομίσματος·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο Next Generation EU, ύψους 750 δισεκατομμυρίων EUR, παρέχει μια ιστορική ευκαιρία για την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ, συμβάλλοντας στην αύξηση της παγκόσμιας ρευστότητας, στηρίζοντας τις αντικυκλικές δαπάνες και διευκολύνοντας τον ευρωπαϊκό οικονομικό συντονισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκδοση ομολόγων που συνδέεται με το ταμείο ανάκαμψης θα δώσει στους παγκόσμιους επενδυτές τη δυνατότητα για άνοιγμα στη ζώνη του ευρώ συνολικά, ώστε να δημιουργηθεί μια αυθεντική καμπύλη απόδοσης για τη ζώνη του ευρώ·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας της ΕΚΤ έχει καθοριστική σημασία για τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών και τη διασφάλιση σταθερών πηγών χρηματοδότησης για την οικονομία της ζώνης του ευρώ·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα αποδοτικό και ανεπτυγμένο χρηματοπιστωτικό σύστημα βασισμένο σε μεγάλη ποικιλία χρηματοπιστωτικών μέσων, καλά ανεπτυγμένες κεφαλαιαγορές και ρευστοποιήσιμα ασφαλή στοιχεία του ενεργητικού, μπορεί να ενισχύσει τον διεθνή ρόλο της νομισματικής ένωσης·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένες στρατηγικές αγορές, πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες εξακολουθούν να μην επιλέγουν το ευρώ ως νόμισμα αναφοράς για την τιμολόγηση και τις εμπορικές συναλλαγές·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι για περαιτέρω εξουσίες προσωρινής έκδοσης χρεωστικών τίτλων με σκοπό την ανάκαμψη, συμπεριλαμβανομένων των πράσινων και των κοινωνικών ομολόγων, που θα μπορούσαν να καταστήσουν την ΕΕ τον μεγαλύτερο εκδότη τέτοιων χρεωστικών τίτλων παγκοσμίως, απαιτούνται επαρκείς ικανότητες εφαρμογής και επιβολής, καθώς και ισχυρά πρότυπα διαφάνειας και ιχνηλασιμότητας των εσόδων από την έκδοση πράσινων ομολόγων, προκειμένου να αποφευχθεί η υπονόμευση της μακροπρόθεσμης αξιοπιστίας του ευρώ ως νομίσματος με αντίκρισμα σε ασφαλή στοιχεία του ενεργητικού·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση της πανδημίας έχει επισπεύσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη του ψηφιακού χρηματοοικονομικού τομέα και των ψηφιακών πληρωμών, με ισχυρούς ευρωπαϊκούς παράγοντες σε ηγετική θέση, θα ευνοούσε έναν ισχυρό διεθνή ρόλο του ευρώ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ψηφιακό ευρώ θα καταστήσει το ευρωπαϊκό νόμισμα πιο κατάλληλο για τον ψηφιακό κόσμο, καθώς το ευρώ θα μπορέσει να επεκταθεί στον τομέα των ψηφιακών πληρωμών και θα γίνει περισσότερο εύχρηστο, λιγότερο δαπανηρό και αποδοτικότερο·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μελέτες που ανατέθηκαν από την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν καταδείξει ότι η ευρύτερη χρήση ενός διεθνούς νομίσματος αποφέρει μεν πλεονεκτήματα, συνεπάγεται όμως και ευθύνες, εξαρτήσεις και δαπάνες σε παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη χάραξη φιλόδοξων νομισματικών πολιτικών που έχουν ως στόχο να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα του ευρώ·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μετατοπίσεις που καθορίζονται από την αγορά προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του διεθνούς ρόλου του ευρώ απαιτούν ισχυρή δέσμευση για ανοικτές και ελεύθερες διεθνείς αγορές, οι οποίες θα ενισχύονται από στοχευμένες πολιτικές διευκόλυνσης, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, που θα συνάδουν με αυτόν τον στόχο και θα εντάσσονται σε έναν ολοκληρωμένο χάρτη πορείας·

Οφέλη και προκλήσεις που επιφέρει η ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ

1.  εφιστά την προσοχή στην υποχρέωση που έχει, βάσει των Συνθηκών, κάθε κράτος μέλος, με εξαίρεση τη Δανία, να υιοθετήσει το ενιαίο νόμισμα μόλις εκπληρώσει τα κριτήρια σύγκλισης του Μάαστριχτ· χαιρετίζει την ένταξη της Βουλγαρίας και της Κροατίας στον ΜΣΙ ΙΙ τον Ιούλιο του 2020 και υποστηρίζει τον ταχύ καθορισμό ημερομηνίας-στόχου για την υιοθέτηση του ευρώ και στις δύο χώρες· ενθαρρύνει, εν προκειμένω, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσει τον δυνητικό αντίκτυπο της περαιτέρω διεύρυνσης της ζώνης του ευρώ στις διεργασίες για την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ·

2.  τονίζει τη μη αναστρεψιμότητα του ενιαίου νομίσματος· υπογραμμίζει ότι το ευρώ δεν αποτελεί απλώς νομισματικό, αλλά και πολιτικό σχέδιο·

3.  θεωρεί ότι, παρόλο που δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν εύκολα όλες οι προσπάθειες για τη διεθνοποίηση του ευρώ, η ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ όσον αφορά τον ρόλο του ως διεθνούς αποθεματικού νομίσματος και νομίσματος τιμολόγησης και την χρήση του στις αγορές συναλλάγματος, διεθνών χρεογράφων και δανείων μπορεί να αποφέρει τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα οφέλη· σημειώνει, ωστόσο, ότι συνεπάγεται επίσης κινδύνους και ευθύνες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διαδικασία λήψης μέτρων πολιτικής που λειτουργούν συμπληρωματικά προς τις δυνάμεις της αγοράς· υπογραμμίζει, ειδικότερα, ότι η ενίσχυση του ρόλου του ευρώ ως διεθνούς νομίσματος μπορεί να αυξήσει τη χρήση του ως αποθεματικού νομίσματος, να προσφέρει τεράστιο προνόμιο και να ελαττώσει το εξωτερικό κόστος χρηματοδότησης και συναλλαγών για τις ανταλλαγές νομισμάτων, καθώς και να μειώσει το κόστος και τους κινδύνους που βαρύνουν τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά· επισημαίνει ότι ο ισχυρότερος διεθνής ρόλος του ευρώ θα δημιουργήσει σταδιακά βαθύτερες ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές που θα χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη ρευστότητα και ολοκλήρωση, καθιστώντας τις λιγότερο ευάλωτες σε συναλλαγματικές κρίσεις και εξασφαλίζοντας, με αυτόν τον τρόπο, πιο αξιόπιστη πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και κυβερνήσεις· υπογραμμίζει ότι η ενίσχυση του ρόλου του ευρώ ως διεθνούς νομίσματος θα μπορούσε, επιπλέον, να ενισχύσει την αυτονομία της νομισματικής πολιτικής, να ενδυναμώσει τους μηχανισμούς διάχυσής της σε παγκόσμιο επίπεδο και να καταστήσει τη νομισματική πολιτική της ΕΕ λιγότερο εξαρτημένη από εξωγενείς οικονομικές και χρηματοπιστωτικές δευτερογενείς επιπτώσεις, καθώς και να βελτιώσει τη ρευστότητα του νομισματικού συστήματος, να μειώσει το κόστος των συναλλαγών και να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της αγοράς και την ανθεκτικότητα της ζώνης του ευρώ σε χρηματοπιστωτικούς κλυδωνισμούς, πράγμα που με τη σειρά του θα συνέβαλε στη νομισματική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ΕΕ και, επιπλέον, θα εξασφάλιζε την ομαλή ρύθμιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών· θεωρεί ότι ο ενισχυμένος διεθνής ρόλος του ευρώ θα ενισχύσει την ικανότητα της ΕΕ να διαμορφώνει τη δική της πολιτική στάση ανεξάρτητα από τις παγκόσμιες εξελίξεις· λαμβάνει, ωστόσο, υπό σημείωση το γεγονός ότι ορισμένες μελέτες επισημαίνουν ότι ο ισχυρότερος διεθνής ρόλος ενός νομίσματος θα μπορούσε να οδηγήσει σε ζημίες σε απώλειες κατά τη νομισματοκοπή, σε υπερτίμηση του νομίσματος, σε μεγαλύτερη αστάθεια των ροών κεφαλαίων σε περιόδους παγκόσμιας κρίσης και σε αυξημένες διεθνείς ευθύνες·

4.  υπογραμμίζει ότι ένας περισσότερο πρωταγωνιστικός ρόλος του ευρώ σε διεθνές επίπεδο θα μπορούσε να ενισχύσει την ανθεκτικότητα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, παρέχοντας στους φορείς της αγοράς σε ολόκληρο τον κόσμο πρόσθετες επιλογές και καθιστώντας τη διεθνή οικονομία λιγότερο ευάλωτη στους κλυδωνισμούς που συνδέονται με την έντονη εξάρτηση πολλών τομέων από ένα ενιαίο νόμισμα· θεωρεί ότι η διεθνοποίηση του ευρώ θα μπορούσε να καταστεί βασικός παράγοντας για να τεθούν τα θεμέλια ενός ανανεωμένου διεθνούς νομισματικού συστήματος, το οποίο θα συνεχίσει να βασίζεται σε περιορισμένο αριθμό νομισμάτων, ώστε αυτό να καταστεί περισσότερο ισορροπημένο και βιώσιμο·

5.  θεωρεί ότι είναι προς το στρατηγικό μακροπρόθεσμο συμφέρον της ζώνης του ευρώ και των κρατών μελών της να αντλήσουν όλα τα δυνατά οφέλη από την έκδοση του ευρώ, και συγκεκριμένα από τον ισχυρότερο διεθνή ρόλο του· τονίζει ότι, προκειμένου να υλοποιηθούν τα εν λόγω οφέλη, απαιτούνται καλά συντονισμένες πολιτικές προσπάθειες σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, μεταξύ άλλων με τη συμβολή της ΕΚΤ, του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (SRB), των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (ΕΕΑ) και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ)·

6.  επισημαίνει ότι, προκειμένου να ενισχυθεί ο διεθνής ρόλος του ευρώ, η Ένωση πρέπει να αναπτύξει περαιτέρω και να ολοκληρώσει τις ακόμη ατελείς υποδομές του κοινού νομίσματος και να επιτύχει μεγαλύτερη πρόοδο όσον αφορά τις κρίσιμες λειτουργίες του·

7.  επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη για εμβάθυνση και ολοκλήρωση της ΟΝΕ, της Τραπεζικής Ένωσης και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών (CMU), με σκοπό την ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών αγορών, της σταθερότητας και της ελκυστικότητας του ευρώ και, εντέλει, της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης·

8.  υπενθυμίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην Τραπεζική Ένωση και λαμβάνει υπό σημείωση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στην Ευρωομάδα σχετικά με τη μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και την πρόοδο όσον αφορά την έναρξη ισχύος κοινού μηχανισμού ασφαλείας για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης· χαιρετίζει την εν εξελίξει επανεξέταση από την Επιτροπή του πλαισίου για τη διαχείριση κρίσεων και την ασφάλιση καταθέσεων προκειμένου αυξηθεί η αποτελεσματικότητα, η αναλογικότητα και η συνολική συνοχή του πλαισίου για τη διαχείριση τραπεζικών κρίσεων στην ΕΕ·

9.  λαμβάνει υπό σημείωση το αίτημα που υπέβαλε η σύνοδος κορυφής της ευρωζώνης στην Ευρωομάδα στις 11 Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με ένα σταδιακό και χρονικά προσδιορισμένο πρόγραμμα εργασίας για όλα τα εκκρεμή στοιχεία που χρειάζονται για την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης· υπενθυμίζει ότι η Τραπεζική Ένωση εξακολουθεί να μη διαθέτει καθεστώς ασφάλισης καταθέσεων, ούτε και μηχανισμό για να διασφαλίζεται η δυνατότητα παροχής ρευστότητας σε μια τράπεζα κατά την εξυγίανση· τονίζει, για τον λόγο αυτό, ότι η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, και κυρίως η θέσπιση ενός καλά σχεδιασμένου συστήματος για την εγγύηση και την προστασία των τραπεζικών καταθέσεων στην ΕΕ και η ολοκλήρωση του μηχανισμού για την αντιμετώπιση προβληματικών τραπεζών, θα ενισχύσει τον διεθνή ρόλο του ευρώ·

10.  φρονεί ότι μια προσέγγιση «ασφαλούς χαρτοφυλακίου» και η ενίσχυση του ρόλου του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης μέσω της μεταρρύθμισης του πλαισίου εξυγίανσης και της θέσπισης ευρωπαϊκής ασφάλισης καταθέσεων θα συμβάλουν στην ανάπτυξη μιας ενιαίας αγοράς για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και στην κατάργηση του κύκλου ανάδρασης μεταξύ ενός κράτους μέλους και του δικού του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την ελκυστικότητα των εκπεφρασμένων σε ευρώ στοιχείων ενεργητικού και τον διεθνή ρόλο του ευρώ·

11.  υπογραμμίζει ότι ο διεθνής ρόλος του ευρώ θα ωφεληθεί επίσης από την αξιοποίηση των δυνατοτήτων μιας από τις μεγαλύτερες προστιθέμενες αξίες της ΕΕ: της ενιαίας αγοράς της· ζητεί, για τον σκοπό αυτό, την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς·

12.  επισημαίνει ότι η ολοκλήρωση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών θα αναβάθμιζε τον ρόλο του στη διεθνή αγορά, δεδομένου ότι οι εγχώριες, χρηματοπιστωτικές και εκπεφρασμένες σε ευρώ κεφαλαιαγορές που χαρακτηρίζονται από βάθος και ρευστότητα είναι ουσιώδεις προκειμένου ένα νόμισμα να μπορέσει να επιτύχει και να διευρύνει τη διεθνή θέση του, υπογραμμίζει ότι η επίτευξη προόδου όσον αφορά την ανάπτυξη της Ένωσης Κεφαλαιαγορών θα αυξήσει τόσο την ανθεκτικότητα στις παγκόσμιες εξελίξεις και την ανεξαρτησία από αυτές, όσο και την ελκυστικότητα των εκπεφρασμένων σε ευρώ στοιχείων ενεργητικού· αποδοκιμάζει την υπανάπτυξη και τον κατακερματισμό των κεφαλαιαγορών της ζώνης του ευρώ σε εθνικό επίπεδο, που έχει ως αποτέλεσμα αγορές μικρού μεγέθους· ενθαρρύνει την ενίσχυση της συνεργασίας όσον αφορά τη φορολόγηση χρηματοπιστωτικών προϊόντων, ζητεί τη μείωση των επιλογών και της διακριτικής ευχέρειας σε εθνικό επίπεδο ώστε να μειωθούν οι διασυνοριακοί φραγμοί και ζητεί να καταβληθούν προσπάθειες για να ξεκινήσει η σταδιακή ελάχιστη εναρμόνιση των εθνικών κανόνων περί αφερεγγυότητας· θεωρεί ότι, μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, η Ένωση θα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την ενίσχυση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητάς της, αξιοποιώντας τα δυνατά σημεία της για να καταστεί ελκυστική αγορά για τις ευρωπαϊκές και διεθνείς εταιρείες και επενδυτές· αναγνωρίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το ευρώ στον μετριασμό των επιπτώσεων της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ιρλανδία·

13.  τονίζει την ανάγκη για βιώσιμες, δίκαιες και υγιείς οικονομικές και δημοσιονομικές διαρθρωτικές πολιτικές που να ενισχύουν την παραγωγικότητα και την οικονομική μεγέθυνση, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, οι οποίες να βασίζονται στην ανάληψη δέσμευσης για αξιόπιστους δημοσιονομικούς κανόνες με στόχο τη διατήρηση της σταθερότητας και της ακεραιότητας του ευρώ· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο που περιγράφεται στη δέσμη μέτρων ανάκαμψης Next Generation EU, σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται να παρασχεθεί δημοσιονομική ώθηση, και συγκεκριμένα, να συναφθεί δάνειο ύψους 750 δισεκατομμυρίων EUR από ομόλογα κεφαλαιαγορών για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης από την πανδημία COVID-19 και την στήριξη της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης· θεωρεί ότι το Ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας μπορεί να βελτιώσει την λειτουργία της επί του παρόντος κατακερματισμένης αγοράς δημόσιου χρέους, να διευκολύνει την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και να υποστηρίξει την πρόοδο των προσπαθειών ολοκλήρωσης της Ένωσης Κεφαλαιαγορών· εκφράζει, επιπλέον, επιδοκιμασία για την έκδοση ομολόγων ύψους 100 δισεκατομμυρίων EUR στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης (SURE)· σημειώνει ότι η πρόσφατη εμπειρία από την έκδοση ομολόγων στο πλαίσιο του SURE επιβεβαιώνει το υψηλό ενδιαφέρον που επέδειξαν οι επενδυτές για τα ευρωπαϊκά ομόλογα· αναγνωρίζει ότι η χρηματοδότηση του σχεδίου ανάκαμψης μέσω συλλογικής απόκρισης σε μια κοινή κρίση αποτελεί την ορθή προσέγγιση· επισημαίνει ότι η χρήση διαφόρων φόρων για την αύξηση των ιδίων πόρων της ΕΕ αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και, κατά συνέπεια, ένα βήμα που ενισχύει τον ρόλο του ευρώ· θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί ισχυρότερος δημοκρατικός ρόλος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά την εφαρμογή αυτής της διαδικασίας μέσω της άσκησης πολιτικού ελέγχου·

14.  τονίζει ότι απαιτείται ένα αξιόπιστο δημοσιονομικό πλαίσιο το οποίο να ενισχύει την ελκυστικότητα του ευρώ μέσω της προώθησης μακροπρόθεσμης ανάπτυξης, της διασφάλισης σταθερότητας προκειμένου να βελτιωθεί η βιωσιμότητα των οικονομικών των κρατών μελών και της ελαχιστοποίησης των κινδύνων μετατροπής της ονομαστικής αξίας τίτλων· ζητεί, εν προκειμένω, να υπάρξει περαιτέρω προβληματισμός σχετικά με το πλαίσιο του ισχύοντος συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης και την επιβολή του ενόψει των αντίξοων συνθηκών και των προβλημάτων που θα κληροδοτηθούν ως αποτέλεσμα της αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία COVID-19 και θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν τις επόμενες δεκαετίες· σημειώνει ότι, αν και ορισμένα από τα υποστηρικτικά μέτρα θα καταργηθούν αυτόματα, η επιλογή του κατάλληλου χρονοδιαγράμματος για την απόσυρση των υπόλοιπων μέτρων θα έχει ουσιαστική σημασία για να αποφευχθεί η υπονόμευση της ανάκαμψης και της ανάπτυξης, πράγμα που θα έχει τεράστια σημασία για την αντιμετώπιση του χρέους μετά την κρίση και τη μείωσή του σε βιώσιμα επίπεδα·

15.  επισημαίνει ότι η επαρκής προσφορά ασφαλών στοιχείων ενεργητικού αποτελεί προϋπόθεση για την αναγωγή ενός νομίσματος σε διεθνές νόμισμα και υπογραμμίζει την περιορισμένη διαθεσιμότητα ασφαλών στοιχείων ενεργητικού εκπεφρασμένων σε ευρώ· θεωρεί ότι η ανάπτυξη κατάλληλων εργαλείων πολιτικής θα μπορούσε να διευκολύνει την προμήθεια ασφαλών στοιχείων ενεργητικού και ότι η προτεινόμενη έκδοση κοινών χρεογράφων για τη χρηματοδότηση της οικονομικής και κοινωνικής ανάκαμψης θα παράσχει έναν δείκτη αναφοράς για τα αποθεματικά στοιχεία ενεργητικού σε επίπεδο ΕΕ και θα αυξήσει την προσφορά ασφαλών στοιχείων ενεργητικού εκπεφρασμένων σε ευρώ· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Συστημικών Κινδύνων να επικαιροποιήσει την έκθεση της ομάδας δράσης υψηλού επιπέδου για τα ασφαλή στοιχεία του ενεργητικού του 2018· ενθαρρύνει την ΕΤΕπ να εκδώσει μεγαλύτερο αριθμό ομολόγων σε ευρώ, ώστε να βελτιωθεί η διαθεσιμότητα ακίνδυνων στοιχείων του ενεργητικού εκπεφρασμένων σε ευρώ·

16.  αναγνωρίζει ότι το ευρώ είναι ήδη το νόμισμα που κυριαρχεί στα πράσινα ομόλογα που εκδίδονται, δεδομένου ότι, σύμφωνα με την ΕΚΤ, πάνω από το ήμισυ των πράσινων ομολόγων που εκδόθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο το 2019 εκδόθηκαν σε ευρώ· πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει επίσης να αναλάβει ηγετικό ρόλο παγκοσμίως στον καθορισμό προτύπων για τα πράσινα ομόλογα· καλεί, για τον λόγο αυτό, την Επιτροπή να υποβάλει ένα φιλόδοξο νέο σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη χρηματοδότηση και πρόταση για ένα ισχυρό πρότυπο πράσινων ομολόγων της ΕΕ· θεωρεί ότι η εδραίωση του ρόλου της ΕΕ ως παγκόσμιου ηγέτη και φορέα καθορισμού προτύπων για την πράσινη οικονομία θα μπορούσε να ενισχύσει το ευρώ ως νόμισμα επιλογής για βιώσιμα χρηματοπιστωτικά προϊόντα, με αποτέλεσμα να ενισχυθεί ο διεθνής ρόλος του· επικροτεί την απόφαση της Επιτροπής να εκδώσει πράσινα ομόλογα ως σημαντικό στοιχείο χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας· επαναλαμβάνει ότι τα πράσινα ομόλογα αποτελούν χρεωστικούς τίτλους των οποίων τα έσοδα αποσκοπούν στη χρηματοδότηση βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον μέσων· προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν στους επενδυτές, μέσω αυστηρών προτύπων διαφάνειας και ιχνηλασιμότητας των εσόδων, υψηλό βαθμό ασφάλειας δικαίου όσον αφορά τη χρήση των επενδύσεων για τους σκοπούς που προορίζονται· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, την ταχεία ολοκλήρωση και εφαρμογή της ταξινόμησης των βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων· επισημαίνει ότι πρέπει να αποφευχθεί ο κίνδυνος των δυνητικών αρνητικών επιπτώσεων στη ρευστότητα οι οποίες ενδέχεται να προκύψουν ως αποτέλεσμα του κατακερματισμού των ασφαλών στοιχείων ενεργητικού σε ευρωπαϊκό επίπεδο μεταξύ των πράσινων ομολόγων, των κοινωνικών ομολόγων και των «τυποποιημένων» ομολόγων·

17.  λαμβάνει υπό σημείωση τον ρόλο που διαδραματίζει η γεωπολιτική όσον αφορά τον ρόλο ενός νομίσματος σε παγκόσμιο επίπεδο· ζητεί την ενίσχυση του γεωπολιτικού ρόλου της ΕΕ, προκειμένου να υποστηριχθεί η ενίσχυση του ρόλου του ευρώ, παράλληλα με την πλήρη αξιοποίησή του· επισημαίνει ότι η διεθνοποίηση του ευρώ αναμένεται να παράσχει μεγαλύτερο περιθώριο στην ΕΕ για την άσκηση επιρροής στις παγκόσμιες γεωπολιτικές αποφάσεις, πράγμα που, με τη σειρά του, θα μπορούσε να ενισχύσει την ελκυστικότητα του ευρώ σε παγκόσμιο επίπεδο· σημειώνει ότι, παρόλο που ο ρόλος της γεωπολιτικής στον σημερινό κόσμο θα πρέπει να συνεκτιμάται στο πλαίσιο της ενίσχυσης του διεθνούς ρόλου του ευρώ, ιδίως όταν η διεθνοποίηση του νομίσματος ενδέχεται να έχει θετική επίδραση στην ασφάλεια, η Ένωση θα πρέπει να λάβει υπόψη τις σχετικές ικανότητες στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας, προάγοντας ταυτόχρονα ένα διεθνές σύστημα που να λαμβάνει υπόψη την πολυμερή συνεργασία και τη χρηστή παγκόσμια διακυβέρνηση·

18.  επισημαίνει ότι η μονομερής επιβολή κυρώσεων από τρίτες χώρες μπορεί να δημιουργήσει κίνδυνο εξωεδαφικών επιπτώσεων και να θέσει υπό αμφισβήτηση την αυτονομία λήψης αποφάσεων της ΕΕ και των κρατών μελών της, καθώς και το δικαίωμά τους να θεσπίζουν ρυθμίσεις· επιμένει ότι η προώθηση της ενίσχυσης του ρόλου του ευρώ είναι ένας τρόπος με τον οποίο μπορούν να παρακαμφθούν οι κυρώσεις τρίτων χωρών· χαιρετίζει, εν προκειμένω, τα μέτρα που έχει ήδη λάβει η ΕΕ, όπως την ενεργοποίηση της «νομοθεσίας θωράκισης»(34) της ΕΕ και τη θέσπιση του Μέσου Υποστήριξης των Εμπορικών Ανταλλαγών (INSTEX)· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει τις εργασίες της τόσο για την αποτελεσματικότητα των δικών της κυρώσεων όσο και για τις εξωεδαφικές επιπτώσεις των κυρώσεων τρίτων χωρών στους οικονομικούς φορείς της ΕΕ·

19.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι το κατακερματισμένο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ και η έλλειψη ικανότητας να εκφράζεται με ενιαία φωνή στους διεθνείς θεσμικούς φορείς ενδέχεται να υπονομεύσουν την αξιοπιστία των νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών της ΕΕ, επιδρώντας ανασταλτικά τόσο στην περαιτέρω θεσμική ανάπτυξη του ευρώ όσο και στον διεθνή ρόλο του· επαναλαμβάνει την ανάγκη για πιο εξορθολογισμένη και κωδικοποιημένη εκπροσώπηση της ΕΕ σε πολυμερείς οργανισμούς και φορείς, και κυρίως για την εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ούτως ώστε να προαχθεί η παγκόσμια εμβέλεια του ευρώ· θεωρεί ότι, μέχρι να επιλυθεί το ζήτημα της εκπροσώπησης, ο αποτελεσματικότερος συντονισμός μεταξύ των διαφόρων εκπροσώπων της ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει στον διεθνή ρόλο του ευρώ· καλεί την Επιτροπή να παράσχει λεπτομερείς απαντήσεις σχετικά με τις ενέργειες που αναλήφθηκαν για να δοθεί συνέχεια στις προτάσεις που διατύπωσε το Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του, της 12ης Απριλίου 2016 σχετικά με το ρόλο της ΕΕ στο πλαίσιο των διεθνών οικονομικών, νομισματικών και ρυθμιστικών οργανισμών και οργάνων·

Πολιτικές για την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ

20.  υπογραμμίζει ότι ο ενισχυμένος διεθνής ρόλος του ευρώ θα μπορούσε να συμβάλει στην ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ένωσης και να την ενισχύσει· συνιστά, επομένως, δράσεις που αποσκοπούν τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην εφαρμογή μέτρων πολιτικής που προάγουν τον διεθνή ρόλο του ευρώ και στηρίζουν τις μετατοπίσεις που προκαλεί η αγορά προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ παράλληλα εδραιώνουν την εσωτερική λειτουργία και συνοχή της ζώνης του ευρώ και προωθούν την επίτευξη σημαντικών στόχων για το κλίμα και τη βιωσιμότητα, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες των περιφερειακών περιοχών·

21.  πιστεύει ότι, πέρα από την εμβάθυνση και την ολοκλήρωση της ΟΝΕ, οι πολιτικές που έχουν ζωτική σημασία για την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ και συμβάλλουν σε αυτόν θα μπορούσαν να έχουν ως στόχο, μεταξύ άλλων, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τις κεφαλαιαγορές, την αγορά εργασίας, τα συστήματα πληρωμών, το διεθνές εμπόριο, την ενέργεια, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, καθώς και την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας· επισημαίνει ότι οι εν λόγω πολιτικές πρέπει να επιδιώκονται με σκοπό την επίτευξη των γενικών στόχων της Ένωσης·

22.  σημειώνει ότι οι ισχυρές και ανταγωνιστικές χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν καθοριστική σημασία για την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου ενός νομίσματος και υπογραμμίζει, επομένως, την ανάγκη για αποτελεσματική, αναλογική και προβλέψιμη ρύθμιση σε αυτόν τον τομέα·

23.  αναγνωρίζει ότι η αγορά για κεντρική εκκαθάριση παρουσιάζει μεγάλη συγκέντρωση, και ιδίως η αγορά για την εκκαθάριση εκπεφρασμένων σε ευρώ παραγώγων επιτοκίων, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από κεντρικούς αντισυμβαλλόμενους που είναι εγκατεστημένοι στο Ηνωμένο Βασίλειο· λαμβάνει υπό σημείωση, στο πλαίσιο αυτό, την χρονικά περιορισμένη απόφαση ισοδυναμίας της Επιτροπής και ενθαρρύνει τον κλάδο να ακολουθήσει την έκκληση της Επιτροπής για μείωση των ανοιγμάτων τους και της εξάρτησής τους από κεντρικούς αντισυμβαλλομένους τρίτων χωρών, και ιδίως των ανοιγμάτων σε εξωχρηματιστηριακά παράγωγα που εκφράζονται σε ευρώ και σε άλλα νομίσματα της Ένωσης· υποστηρίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις προσπάθειες των κεντρικών αντισυμβαλλόμενων της ΕΕ για οικοδόμηση ικανοτήτων εκκαθάρισης, καθώς και τις προσπάθειες που καταβάλλουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή και η ΕΚΤ για να βοηθήσουν και να ενθαρρύνουν τον κλάδο να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει κατά τους επόμενους μήνες τυχόν τεχνικά εμπόδια που δυσχεραίνουν τη μεταφορά υπερβολικά μεγάλων ανοιγμάτων στην ΕΕ· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της ρυθμιστικής συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, με βάση ένα εθελοντικό, μη δεσμευτικό πλαίσιο εκτός της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας (ΣΕΣ), η οποία θα επιτρέψει τον διάλογο σχετικά με όλα τα σχετικά ρυθμιστικά ζητήματα στο πλαίσιο πλήρους σεβασμού της ρυθμιστικής και εποπτικής αυτονομίας κάθε πλευράς·

24.  σημειώνει ότι η εξέχουσα θέση ενός νομίσματος σε παγκόσμιο επίπεδο συνδέεται άμεσα με τον ρόλο που διαδραματίζει η εκδότρια χώρα στο παγκόσμιο εμπόριο· τονίζει ότι η ΕΕ, ως ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς συνασπισμούς στον κόσμο που έχουν δεσμευθεί υπέρ ανοικτών και ελεύθερων διεθνών αγορών, θα μπορούσε να επωφεληθεί από τον ενισχυμένο διεθνή ρόλο του νομίσματός της· υπογραμμίζει ότι η ενθάρρυνση της επιλογής του ευρώ για τις εμπορικές συναλλαγές θα μειώσει τον συναλλαγματικό κίνδυνο και άλλα έξοδα που σχετίζονται με το νόμισμα, ιδίως για τις ευρωπαϊκές ΜΜΕ· παρατηρεί, ωστόσο, ότι, παρά τη θέση τους ως μεγάλων αγοραστών και παραγωγών, ορισμένες φορές οι ευρωπαϊκές εταιρείες επιλέγουν σε βασικές στρατηγικές αγορές να συναλλάσσονται σε άλλα νομίσματα ή αντιμετωπίζουν δυσκολίες όταν συναλλάσσονται σε ευρώ εξαιτίας της διάρθρωσης των αγορών και της εξάρτησης από συγκεκριμένες πρακτικές· λαμβάνει υπό σημείωση μελέτες οι οποίες αποδεικνύουν ότι το μερίδιο του ευρώ όσον αφορά την έκδοση τιμολογίων από εταιρείες εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ άλλων το μέγεθος της εταιρείας και το μέγεθος της χώρας στην οποία βρίσκεται, την ομοιογένεια των προϊόντων και τις υπάρχουσες αλυσίδες εφοδιασμού· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να προαγάγει τη χρήση του ευρώ στην τιμολόγηση και την έκδοση τιμολογίων στις εμπορικές συναλλαγές, και να αξιοποιήσει το υψηλό δυναμικό που προσφέρουν τα χρηματοπιστωτικά μέσα που εκφράζονται σε ευρώ, μέσω της ενεργού συνεργασίας με ενδιαφερόμενα μέρη του ιδιωτικού τομέα και εμπορικούς εταίρους και μέσω της προαγωγής της χρήσης του ευρώ σε εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ· επισημαίνει επίσης, στο πλαίσιο αυτό, τις δυνατότητες που προσφέρουν οι αλυσίδες εφοδιασμού που συμμορφώνονται τόσο με τους στόχους της Ένωσης για το κλίμα και τη βιωσιμότητα όσο και με άλλα σχετικά πρότυπα·

25.  θεωρεί ότι η Επιτροπή θα μπορούσε να προαγάγει περαιτέρω τη χρήση του ευρώ στην τιμολόγηση και την έκδοση τιμολογίων στις εμπορικές συναλλαγές και να προωθήσει τις επενδύσεις που είναι εκπεφρασμένες σε ευρώ, μέσω της διατήρησης ανοικτού διαλόγου με ενδιαφερόμενα μέρη του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, τις εθνικές αρχές και τους θεσμικούς επενδυτές, καθώς και με την παροχή ολοκληρωμένων γνώσεων και κατανόησης όσον αφορά τις πρωτοβουλίες της και τις διάφορες προσπάθειες που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ελκυστικότητας και της ανθεκτικότητας της ζώνης του ευρώ και του ίδιου του ευρώ· κρίνει σκόπιμο να ενισχυθεί ο αντίκτυπος της ευρωπαϊκής οικονομικής διπλωματίας με τη συμμετοχή σε τακτικές ανταλλαγές απόψεων με τους εταίρους της G20, καθώς και με χώρες της ευρωπαϊκής γειτονίας και υποψήφιες για ένταξη χώρες, για να εντοπισθούν συγκεκριμένες πολιτικές δράσεις αμοιβαίου ενδιαφέροντος, με στόχο να ενισχυθεί ο ρόλος του ευρώ σε τρίτες χώρες·

26.  τονίζει ότι η αύξηση του μεριδίου των ενεργειακών συμβάσεων που συνάπτονται σε ευρώ θα μπορούσε να ενισχύσει τον διεθνή ρόλο του ενιαίου νομίσματος και υποστηρίζει, επομένως, τις πολιτικές που υπηρετούν αυτόν τον στόχο· τονίζει, εν προκειμένω, τη σημασία που έχουν οι αγορές πράσινης ενέργειας και πράσινων εμπορευμάτων ως προπομποί για τα προϊόντα του παγκόσμιου εμπορίου που είναι εκπεφρασμένα σε ευρώ, όπου τα δικαιώματα εκπομπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ) θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ενίσχυση του ρόλου του ευρώ στο διεθνές εμπόριο, καθώς και στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ· ζητεί, επιπλέον, την ανάληψη δράσης για να διευκολυνθεί η σύναψη νέων καινοτόμων συμβάσεων, ιδίως για τις πηγές βιώσιμης ενέργειας και τις νεοφυείς αγορές ενέργειας, οι οποίες θα παράσχουν μια ευκαιρία για τη διαπραγμάτευση περισσότερων συμβάσεων σε ευρώ, με αποτέλεσμα την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ· ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει να πραγματοποιεί διαβουλεύσεις και να εκπονεί μελέτες που να αποσκοπούν στον προσδιορισμό των δυνατοτήτων αύξησης της χρήσης του ευρώ σε άλλους τομείς, και ιδίως στον τομέα των μεταφορών και στους τομείς της γεωργίας και των προϊόντων διατροφής, με στόχο να στηρίξει και να προωθήσει περαιτέρω τη χρήση του ευρώ σε συμβάσεις αυτού του είδους· ζητεί, ως εκ τούτου, να αναληφθεί περαιτέρω δράση για την επανεξέταση των κανόνων της χρηματοπιστωτικής αγοράς, συμπεριλαμβανομένων της οδηγίας(35) και του κανονισμού(36) για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID II/MIFIR), και για την απλούστευση και περαιτέρω εναρμόνιση του πλαισίου διαφάνειας των αγορών κινητών αξιών με στόχο την αύξηση της δευτερογενούς διαπραγμάτευσης χρεωστικών τίτλων σε ευρώ, καθώς και του κανονισμού για τους δείκτες αναφοράς, προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη δεικτών αναφοράς σε ευρώ για τις αγορές εμπορευμάτων και να ενισχυθεί ο ρόλος του ευρώ ως νομίσματος αναφοράς·

27.  τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζει η ΕΚΤ όσον αφορά τόσο τη διατήρηση της εμπιστοσύνης στο ευρώ και τη διασφάλιση της νομισματικής αυτονομίας σε παγκόσμιο πλαίσιο όσο και της σταθερότητας των τιμών· υπογραμμίζει ότι ένα νόμισμα με μακροπρόθεσμη σταθερή αξία προωθεί αυτήν την εμπιστοσύνη· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της επίτευξης των στόχων της σταθερότητας των τιμών και της αξιοπιστίας της νομισματικής πολιτικής· σημειώνει ότι ο στόχος για τον πληθωρισμό δεν επιτυγχάνεται σε συστηματική βάση·

28.  τονίζει τη σημασία της σταθερότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών στη ζώνη του ευρώ ως προϋπόθεση για την αναγωγή του ευρώ σε διεθνές νόμισμα· επισημαίνει τον αντίκτυπο της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ στη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών· εκφράζει την ικανοποίησή του για την ταχεία και ουσιαστική απόκριση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ στην κρίση COVID-19 σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης· αναγνωρίζει τον θετικό αντίκτυπο που είχαν τα άμεσα μέτρα της ΕΚΤ τόσο στην οικονομική κατάσταση και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ όσο και στην ελκυστικότητα του ευρώ, σταθεροποιώντας τις χρηματοπιστωτικές αγορές, διασφαλίζοντας τη διαθεσιμότητα ρευστότητας σε ευρώ, στηρίζοντας τις συνθήκες χρηματοδότησης στην οικονομία της ζώνης του ευρώ και σε παγκόσμιο επίπεδο, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των αγορών·

29.  υπογραμμίζει τη σημασία των συμφωνιών ανταλλαγής (swap) και επαναγοράς (repos) για την αντιμετώπιση της έλλειψης στις παγκόσμιες χρηματοδοτικές αγορές σε ευρώ, τη διασφάλιση επαρκούς προσφοράς ρευστότητας σε ευρώ και την έμμεση ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ· κατ’ αυτόν τον τρόπου αποδεικνύεται η δέσμευση του ευρωσυστήματος για τη στήριξη της ρευστότητας και της σταθερότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών σε περιόδους κρίσης, καθώς και της ομαλής διάχυσης της νομισματικής πολιτικής της· καλεί, εν προκειμένω, την ΕΚΤ να επεκτείνει περαιτέρω τις συμφωνίες ανταλλαγής σε γειτονικές χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ και πέρα από αυτές· καλεί την ΕΚΤ να διερευνήσει περαιτέρω τρόπους ενίσχυσης του διεθνούς ρόλου του ευρώ για να ενισχυθούν η ανεξάρτητη πολιτική της στάση στο παγκόσμιο πλαίσιο και η αυτονομία της Ευρώπης κατά την λήψη οικονομικών και χρηματοπιστωτικών αποφάσεων·

30.  τονίζει ότι η υποχρέωση συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις περιθωρίου ασφαλείας των Ευρωπαίων κεντρικών αντισυμβαλλομένων μετά τη λήξη του ωραρίου λειτουργίας του TARGET 2 (του συστήματος διακανονισμού σε συνεχή χρόνο της ζώνης του ευρώ), με νομίσματα εκτός του ευρώ τοποθετεί τις ευρωπαϊκές τράπεζες σε ιδιαίτερα μειονεκτική θέση, ειδικά σε περιόδους πίεσης της αγοράς, όπως οι πρώτες εβδομάδες της πανδημίας COVID-19· υπογραμμίζει ότι η παράταση του ωραρίου λειτουργίας του TARGET 2 ώστε να αντιστοιχεί στο ωράριο λειτουργίας της αγοράς συναλλάγματος θα ενίσχυε τον ρόλο του ευρώ και την αυτονομία των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών, επιτρέποντας στις ευρωπαϊκές τράπεζες να αποφεύγουν την προσφυγή σε ρευστότητα εκτός του ευρώ προκειμένου να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις περιθωρίου ασφαλείας των κεντρικών αντισυμβαλλομένων· χαιρετίζει την εδραίωση του TARGET 2-T2S μέσω της παράτασης του ωραρίου λειτουργίας, το οποίο προβλέπεται να λειτουργήσει τον Νοέμβριο του 2022· παροτρύνει την ΕΚΤ και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς να επισπεύσουν την παράταση του ωραρίου λειτουργίας του TARGET2·

31.  τονίζει ότι, εκτός από την πρωταρχική εντολή της όσον αφορά τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών και τη δευτερεύουσα εντολή της όσον αφορά τη στήριξη των γενικών οικονομικών πολιτικών στην Ένωση προκειμένου να συμβάλλει στην υλοποίηση των στόχων της Ένωσης που ορίζονται στο άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ΕΚΤ είναι επιφορτισμένη με την διευκόλυνση της ομαλής λειτουργίας των συστημάτων πληρωμών και διακανονισμών· υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να υπάρχουν αυτόνομες ευρωπαϊκές λύσεις όσον αφορά τις πληρωμές· καλεί την ΕΚΤ να διασφαλίσει την επίτευξη επαρκούς ισορροπίας μεταξύ χρηματοοικονομικής καινοτομίας, σταθερότητας και προστασίας των καταναλωτών· εκφράζει επιδοκιμασία για την πρωτοβουλία που ανέλαβαν 16 ευρωπαϊκές τράπεζες για τη δρομολόγηση της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πληρωμών, η οποία αποσκοπεί στη δημιουργία ενιαίας λύσης πληρωμών για καταναλωτές και εμπόρους σε ολόκληρη την Ευρώπη·

32.  χαιρετίζει την έκθεση της ΕΚΤ σχετικά με το ψηφιακό ευρώ, υπογραμμίζοντας την αξία που μπορεί να προσθέσει το ψηφιακό νόμισμα στην ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ· συμπεριλαμβανομένης της εμπιστοσύνης των πολιτών στο κοινό νόμισμα· λαμβάνει υπό σημείωση την δήλωση του Fabio Panetta, μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ και επικεφαλής της ειδικής ομάδας υψηλού επιπέδου του Ευρωσυστήματος για το ψηφιακό νόμισμα κεντρικής Τράπεζας (CBDC), σύμφωνα με την οποία το ψηφιακό ευρώ δεν θα αντικαταστήσει τα διαθέσιμα μετρητά, αλλά θα λειτουργήσει συμπληρωματικά προς αυτά· ενθαρρύνει την ΕΚΤ να συνεχίσει τις εργασίες της για το ψηφιακό ευρώ και εκφράζει ανυπομονησία για το επόμενο βήμα της ΕΚΤ στη διαδικασία αυτή, με βάση την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου που θα εκδοθεί στα μέσα του 2021· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί υψηλό επίπεδο ανθεκτικότητας και ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και υποστηρίζει τις προσπάθειες της ΕΚΤ για την προώθηση αυτού του στόχου· ζητεί, επιπλέον, να εξακολουθήσουν να αξιολογούνται τα οφέλη και οι αδυναμίες της χρήσης του ψηφιακού νομίσματος, με σκοπό να επιτευχθεί μια ισορροπία ανάμεσα στην παγκόσμια ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία, την ασφάλεια και την ιδιωτικότητα·

33.  υπογραμμίζει ότι η ενίσχυση του ρόλου του ευρώ στην ψηφιακή εποχή πρέπει να υποστηρίζεται από καινοτόμες λύσεις στον ψηφιακό χρηματοοικονομικό τομέα και αποτελεσματικές ψηφιακές πληρωμές σε ευρώ· ζητεί να προαχθεί ο στόχος αυτός μέσω της εφαρμογής ολοκληρωμένων στρατηγικών για τον ψηφιακό χρηματοοικονομικό τομέα και τις πληρωμές λιανικής· θεωρεί ότι, λόγω του ψηφιακού μετασχηματισμού, η ΕΕ θα πρέπει να θεσπίσει ένα πλαίσιο για τη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, τηρώντας τα υψηλότερα πρότυπα για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την προστασία των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων, καθώς και για την προστασία των πλέον ευάλωτων ομάδων, όπως οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρίες, που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν προβλήματα με τη χρήση των νέων τεχνολογιών· υπογραμμίζει ότι είναι ανάγκη να συνεχιστεί η καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες με τη δημιουργία ευρωπαϊκής μονάδας εποπτείας και χρηματοοικονομικών πληροφοριών και να παρέλθει η εποχή του οικονομικού εθνικισμού στην οποία οφείλεται το ισχύον αποκεντρωμένο σύστημα εποπτείας σε αυτόν τον τομέα· αναγνωρίζει τις προσπάθειες της ΕΑΤ εν προκειμένω και τη σύσταση σωμάτων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες που θα παρέχουν στις εποπτικές αρχές τη δυνατότητα να συμφωνήσουν επί μιας κοινής προσέγγισης, η οποία θα περιλαμβάνει συντονισμένες δράσεις, ανταλλαγή πληροφοριών και εκτίμηση κινδύνου·

34.  λαμβάνει υπό σημείωση την ανάδυση των κρυπτο-στοιχείων του ενεργητικού και τονίζει ότι είναι σημαντικό να παρακολουθούνται η ανάπτυξή τους και οι κίνδυνοι των σταθερών κρυπτονομισμάτων για τη νομισματική κυριαρχία· αναγνωρίζει το έργο παρακολούθησης των κρυπτο-στοιχείων του ενεργητικού από τις κεντρικές τράπεζες, άλλες αρχές και οργανισμούς· τονίζει την ανάγκη για σαφή και συνεκτική καθοδήγηση σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τις υφιστάμενες ρυθμιστικές και προληπτικές διαδικασίες, ώστε να προαχθεί η ενίσχυση της καινοτομίας, να εξασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να διατηρηθεί η προστασία των καταναλωτών· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόταση της Επιτροπής για έναν κανονισμό που θα αποσκοπεί στη βελτίωση της ασφάλειας δικαίου στην κανονιστική αντιμετώπιση των κρυπτοστοιχείων του ενεργητικού·

35.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση που εξέδωσε η Επιτροπή στις 19 Ιανουαρίου 2021 με τίτλο «Το ευρωπαϊκό οικονομικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα: προώθηση του ανοικτού χαρακτήρα, της ισχύος και της ανθεκτικότητας», με την οποία καθορίζεται μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την ενίσχυση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης στον μακροοικονομικό και χρηματοπιστωτικό τομέα· προσυπογράφει ιδίως τις βασικές δράσεις που προτείνει η Επιτροπή για την προώθηση της παγκόσμιας χρήσης του ευρώ·

o
o   o

36.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 306 της 21.9.2020, σ. 1. (2) ΕΕ C 58 της 15.2.2018, σ. 76. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0266. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0265. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0305. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0165. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0034. (8) https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/soteu_2020_en.pdf (9) https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/Report_on_a_digital_euro~4d7268b458.en.pdf (10) https://ec.europa.eu/info/publications/2020-commission-work-programme-key-documents_el (11) https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2020/652751/IPOL_STU(2020)652751_EN.pdf (12) https://scholar.harvard.edu/files/rogoff/files/nber26760_why_is_euro_punching_below_its_weight.pdf (13) https://www.bruegel.org/2020/06/is-the-covid-19-crisis-an-opportunity-to-boost-the-euro-as-a-global-currency/ (14) https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2019/624431/IPOL_STU(2019)624431_EN.pdf (15) https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2020/03/05/keynote-speech-at-europe-s-next-stage-at-the-centre-for-european-policy-studies-ideas-lab-2020/pdf (16) https://www.consilium.europa.eu/nl/press/press-releases/2019/12/13/remarks-by-president-charles-michel-after-the-european-council-meetings-on-13-december-2019/ (17) https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/IDAN/2020/648806/IPOL_IDA(2020)648806_EN.pdf (18) https://www.ecb.europa.eu/press/key/date/2020/html/ecb.sp200608~4225ba8a1b.en.html (19) https://www.ecb.europa.eu/press/key/date/2020/html/ecb.sp200707~3eebd4e721.en.html (20) https://eml.berkeley.edu/~eichengr/managing_multiple_res_curr_world.pdf (21) https://www.bruegel.org/2018/12/the-international-role-of-the-euro/ (22) https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2020/646139/EPRS_STU(2020)646139_EN.pdf (23) https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2019/637969/EPRS_BRI(2019)637969_EN.pdf (24) https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2020/651369/IPOL_BRI(2020)651369_EN.pdf (25) https://data.imf.org/?sk=E6A5F467-C14B-4AA8-9F6D-5A09EC4E62A4 (26) https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/10868691/2-19052020-BP-EN.pdf/bb14f7f9-fc26-8aa1-60d4-7c2b509dda8e (27) https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/10569467/6-16092020-AP-EN.pdf/861498a9-16ca-3fd1-6434-aee64bfa7192 (28) Σύμφωνα με το Έκτακτο Ευρωβαρόμετρο 481 του Νοεμβρίου 2019, η υποστήριξη προς το ευρώ έχει αυξηθεί: τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι το ευρώ είναι κάτι καλό για τη χώρα τους, ποσοστό μεγαλύτερο σε σχέση με τις απαντήσεις που κατεγράφησαν σε 13 χώρες το 2018 (και χαμηλότερο σε 4 χώρες). (29) Το ευρώ χρησιμοποιείται ως επίσημο νόμισμα, βάσει τυπικής συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, του Πριγκιπάτου του Μονακό, της Δημοκρατίας του Αγίου Μαρίνου, του Κράτους της Πόλης του Βατικανού, του Πριγκιπάτου της Ανδόρας, καθώς και του Saint-Pierre-et-Miquelon και της νήσου του Αγίου Βαρθολομαίου, δύο γαλλικών υπερπόντιων εδαφών που δεν ανήκουν στην ΕΕ. (30) Το ευρώ κατέστη de facto εγχώριο νόμισμα στο Κόσοβο και το Μαυροβούνιο, καθώς αντικατέστησε τη χρήση του γερμανικού μάρκου. (31) Σύμφωνα με την κοινοποίηση στοιχείων της COFER του ΔΝΤ της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, το 2020 τα παγκόσμια αποθέματα σε ευρώ ανήλθαν σε 20,27 %, σε σύγκριση με ποσοστό 61,26 % σε δολάρια ΗΠΑ και με ποσοστό 2,05 % σε ρενμίνμπι-γιουάν. (32) Η χρήση του ευρώ ως νομίσματος τιμολόγησης αντιστοιχεί στο 30 % των παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών σε αγαθά, αλλά η χρήση του εξακολουθεί να είναι περιορισμένη όταν οι συναλλαγές δεν αφορούν τη ζώνη του ευρώ, αντίθετα με το δολάριο ΗΠΑ. (33) Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΚΤ του Ιουνίου 2020 σχετικά με τον διεθνή ρόλο του ευρώ, το ποσοστό του ευρώ στο απόθεμα διεθνών χρεογράφων ανήλθε σε 22 % στα τέλη του 2019, κατόπιν πτώσης από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 και μετά, ενώ το ποσοστό του δολαρίου ΗΠΑ συνέχισε να αυξάνεται και ανήλθε σε περίπου 64 %. (34) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2271/96 του Συμβουλίου, της 22ας Νοεμβρίου 1996, για την προστασία από τις συνέπειες της εξωεδαφικής εφαρμογής ορισμένων νόμων που θεσπίστηκαν από μια τρίτη χώρα, και των μέτρων που βασίζονται σε αυτούς ή απορρέουν από αυτούς (ΕΕ L 309 της 29.11.1996, σ. 1). (35) Οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 349). (36) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 600/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 84).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής για την εφαρμογή του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων δύο έτη μετά την εφαρμογή του (2020/2717(RSP))

P9_TA(2021)0111 B9-0211/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 16 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων)(1) (ΓΚΠΔ),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της Επιτροπής, της 24ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Η προστασία των δεδομένων ως πυλώνας της ενδυνάμωσης των πολιτών και της προσέγγισης της ΕΕ στην ψηφιακή μετάβαση – δύο έτη εφαρμογής του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Ιουνίου 2020, προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Η προστασία των δεδομένων ως πυλώνας της ενδυνάμωσης των πολιτών και της προσέγγισης της ΕΕ στην ψηφιακή μετάβαση – δύο έτη εφαρμογής του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων» (COM(2020)0264),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Ιουλίου 2019, με τίτλο «Οι κανόνες προστασίας των δεδομένων ως θεμέλιο της εμπιστοσύνης εντός και εκτός ΕΕ – απολογισμός» (COM(2019)0374),

–  έχοντας υπόψη τη συμβολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων (ΕΣΠΔ) στην αξιολόγηση του ΓΚΠΔ σύμφωνα με το άρθρο 97, που εγκρίθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2020(2),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο του ΕΣΠΔ με τίτλο «First overview on the implementation of the GDPR and the roles and means of the national supervisory authorities» (Πρώτη επισκόπηση σχετικά με την εφαρμογή του ΓΚΠΔ και τους ρόλους και τα μέσα των εθνικών εποπτικών αρχών), της 26ης Φεβρουαρίου 2019(3),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές που ενέκρινε το ΕΣΠΔ σύμφωνα με το άρθρο 70 παράγραφος 1 στοιχείο ε) του ΓΚΠΔ,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΚΠΔ εφαρμόζεται από την 25η Μαΐου 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι, με εξαίρεση τη Σλοβενία, όλα τα κράτη μέλη θέσπισαν νέα νομοθεσία ή προσάρμοσαν την εθνική τους νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έρευνα για τα θεμελιώδη δικαιώματα που διεξήγαγε ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, τα άτομα γνωρίζουν όλο και περισσότερο τα δικαιώματά τους βάσει του ΓΚΠΔ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι οι οργανισμοί έχουν θεσπίσει μέτρα για τη διευκόλυνση της άσκησης των δικαιωμάτων των υποκειμένων των δεδομένων, τα άτομα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες όταν προσπαθούν να ασκήσουν αυτά τα δικαιώματα, ιδίως το δικαίωμα πρόσβασης, φορητότητας και αυξημένης διαφάνειας·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την έναρξη εφαρμογής του ΓΚΠΔ, έχει σημειωθεί μαζική αύξηση των καταγγελιών που λαμβάνουν οι εποπτικές αρχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι τούτο καταδεικνύει ότι τα υποκείμενα των δεδομένων έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των δικαιωμάτων τους και επιθυμούν να προστατεύσουν τα προσωπικά τους δεδομένα σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τούτο καταδεικνύει επίσης ότι εξακολουθούν να πραγματοποιούνται πολλές παράνομες πράξεις επεξεργασίας δεδομένων·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές επιχειρήσεις έχουν χρησιμοποιήσει την περίοδο μετάβασης μεταξύ της έναρξης ισχύος του ΓΚΠΔ και της εφαρμογής του για μια «γενική εκκαθάριση» των δεδομένων, ώστε να αξιολογήσουν ποια επεξεργασία δεδομένων πραγματοποιείται πραγματικά και ποια επεξεργασία δεδομένων ενδέχεται να μην χρειάζεται ή να μην είναι πλέον δικαιολογημένη·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές αρχές προστασίας δεδομένων (ΑΠΔ) δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τον αριθμό των καταγγελιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές ΑΠΔ είναι ανεπαρκώς στελεχωμένες και δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους ούτε επαρκή αριθμό εμπειρογνωμόνων στον τομέα της τεχνολογίας των πληροφοριών·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΚΠΔ αναγνωρίζει ότι το δίκαιο των κρατών μελών θα πρέπει να συμφιλιώνει τους κανόνες που διέπουν την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, συμπεριλαμβανομένης της δημοσιογραφικής, ακαδημαϊκής, καλλιτεχνικής ή και λογοτεχνικής έκφρασης, με το δικαίωμα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 85 ορίζει ότι η νομοθεσία των κρατών μελών θα πρέπει να προβλέπει εξαιρέσεις για την επεξεργασία δεδομένων που πραγματοποιείται για δημοσιογραφικούς σκοπούς ή για σκοπούς ακαδημαϊκής καλλιτεχνικής ή λογοτεχνικής έκφρασης, εφόσον είναι αναγκαίο για τον συμβιβασμό του δικαιώματος προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με την ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως τονίστηκε επίσης από το ΕΣΠΔ, η προστασία των δημοσιογραφικών πηγών αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ελευθερίας του Τύπου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΚΠΔ δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται καταχρηστικά κατά δημοσιογράφων και κατά της πρόσβασης σε πληροφορίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να χρησιμοποιείται από τις εθνικές αρχές για τον περιορισμό της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης·

Γενικές παρατηρήσεις

1.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ο ΓΚΠΔ έχει καταστεί παγκόσμιο πρότυπο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και αποτελεί παράγοντα σύγκλισης για την ανάπτυξη κανόνων· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ο ΓΚΠΔ έχει θέσει την ΕΕ στην πρώτη γραμμή των διεθνών συζητήσεων σχετικά με την προστασία των δεδομένων και για το γεγονός ότι ορισμένες τρίτες χώρες έχουν ευθυγραμμίσει τη νομοθεσία τους για την προστασία των δεδομένων με τον ΓΚΠΔ· επισημαίνει ότι η Σύμβαση αριθ. 108 του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την προστασία των δεδομένων έχει ευθυγραμμιστεί με τον ΓΚΠΔ («Σύμβαση 108+») και έχει ήδη υπογραφεί από 42 χώρες· ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν αυτή τη δυναμική για να προωθήσουν σε επίπεδο ΟΗΕ, ΟΟΣΑ, G8 και G20 τη δημιουργία διεθνών προτύπων που θα βασίζονται στις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές χωρίς να υπονομεύουν τον ΓΚΠΔ· υπογραμμίζει ότι μια κυρίαρχη ευρωπαϊκή θέση σε αυτόν τον τομέα θα βοηθήσει την ήπειρό μας να υπερασπιστεί καλύτερα τα δικαιώματα των πολιτών μας, να διαφυλάξει τις αξίες και τις αρχές μας, να προωθήσει την αξιόπιστη ψηφιακή καινοτομία και να επιταχύνει την οικονομική ανάπτυξη αποφεύγοντας τον κατακερματισμό·

2.  καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, δύο έτη μετά την έναρξη εφαρμογής του, ο ΓΚΠΔ υπήρξε συνολικά επιτυχής και συμφωνεί με την Επιτροπή ότι δεν είναι αναγκαίο στο παρόν στάδιο να επικαιροποιηθεί ή να αναθεωρηθεί η νομοθεσία·

3.  αναγνωρίζει ότι, μέχρι την επόμενη αξιολόγηση της Επιτροπής, η εστίαση πρέπει να εξακολουθήσει να βρίσκεται στη βελτίωση της εφαρμογής και σε δράσεις για την ενίσχυση της επιβολής του ΓΚΠΔ·

4.  αναγνωρίζει την ανάγκη για ισχυρή και αποτελεσματική επιβολή του ΓΚΠΔ σε μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες, ενσωματωμένες εταιρείες και άλλες ψηφιακές υπηρεσίες, ειδικά στους τομείς της διαδικτυακής διαφήμισης, της μικροστόχευσης, της αλγοριθμικής κατάρτισης προφίλ, καθώς και της κατάταξης, της διάδοσης και της ενίσχυσης περιεχομένου·

Νομική βάση για την επεξεργασία

5.  υπογραμμίζει ότι και οι έξι νομικές βάσεις που ορίζονται στο άρθρο 6 του ΓΚΠΔ ισχύουν εξίσου για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ότι η ίδια δραστηριότητα επεξεργασίας μπορεί να εμπίπτει σε περισσότερες από μία βάσεις· παροτρύνει τις αρχές για τη εποπτεία των δεδομένων να διευκρινίσουν ότι οι υπεύθυνοι επεξεργασίας δεδομένων πρέπει να βασίζονται σε ένα μόνο νομικό λόγο για κάθε σκοπό των δραστηριοτήτων επεξεργασίας και να προσδιορίσουν τον τρόπο επίκλησης κάθε νομικού λόγου για τις πράξεις επεξεργασίας τους· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι υπεύθυνοι επεξεργασίας αναφέρουν συχνά όλους τους νομικούς λόγους του ΓΚΠΔ στην πολιτική απορρήτου τους χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις και χωρίς να αναφέρονται στη συγκεκριμένη διαδικασία επεξεργασίας· κατανοεί ότι μια τέτοια πρακτική παρεμποδίζει την ικανότητα των υποκειμένων των δεδομένων και των εποπτικών αρχών να εκτιμήσουν εάν αυτοί οι νομικοί λόγοι είναι κατάλληλοι· υπενθυμίζει ότι για την επεξεργασία ειδικών κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα πρέπει να προσδιοριστεί ένας νόμιμος λόγος σύμφωνα με το άρθρο 6 και μια χωριστή προϋπόθεση για την επεξεργασία σύμφωνα με το άρθρο 9· υπενθυμίζει στους υπευθύνους επεξεργασίας τη νομική τους υποχρέωση να διενεργούν εκτίμηση αντικτύπου για την προστασία δεδομένων, όταν η επεξεργασία δεδομένων ενδέχεται να επιφέρει υψηλό κίνδυνο για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των φυσικών προσώπων·

6.  υπενθυμίζει ότι από την έναρξη εφαρμογής του ΓΚΠΔ, ως «συγκατάθεση» νοείται οποιαδήποτε ελεύθερη, συγκεκριμένη, ρητή και εν πλήρει επιγνώσει δήλωση βουλήσεως του υποκειμένου των δεδομένων· υπογραμμίζει ότι τούτο ισχύει και για την οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες· σημειώνει ότι η λήψη έγκυρης συγκατάθεσης εξακολουθεί να υπονομεύεται από τη χρήση «σκούρων μοτίβων», διάχυτου εντοπισμού και από άλλες αντιδεοντολογικές πρακτικές· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι τα άτομα συχνά υφίστανται οικονομική πίεση για να δώσουν συγκατάθεση ως αντάλλαγμα για εκπτώσεις ή άλλες εμπορικές προσφορές, ή αναγκάζονται να δώσουν συγκατάθεση ρυθμίζοντας την πρόσβαση σε μια υπηρεσία μέσω διατάξεων δέσμευσης, κατά παράβαση του άρθρου 7 του ΓΚΠΔ· υπενθυμίζει τους εναρμονισμένους κανόνες του ΕΣΠΔ σχετικά με το τι συνιστά έγκυρη συγκατάθεση, οι οποίοι αντικαθιστούν τις διαφορετικές ερμηνείες πολλών εθνικών ΑΠΔ και αποφεύγουν τον κατακερματισμό εντός της ψηφιακής ενιαίας αγοράς· υπενθυμίζει επίσης τις κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ και της Επιτροπής σύμφωνα με τις οποίες, σε περιπτώσεις στις οποίες το υποκείμενο των δεδομένων έχει αρχικά δώσει τη συγκατάθεσή του, αλλά τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα υποβάλλονται σε περαιτέρω επεξεργασία για σκοπό διαφορετικό από τον σκοπό για τον οποίο το υποκείμενο των δεδομένων έδωσε τη συγκατάθεσή του, η αρχική συγκατάθεση δεν μπορεί να νομιμοποιήσει περαιτέρω επεξεργασία, δεδομένου ότι η συγκατάθεση πρέπει να είναι εν επιγνώσει και συγκεκριμένη για να είναι έγκυρη· λαμβάνει υπό σημείωση τις επικείμενες κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ σχετικά με την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για επιστημονική έρευνα, οι οποίες θα αποσαφηνίσουν την έννοια της αιτιολογικής σκέψης 50 του ΓΚΠΔ·

7.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι το «έννομο συμφέρον» πολύ συχνά αναφέρεται καταχρηστικά ως νομική βάση για την επεξεργασία· επισημαίνει ότι οι υπεύθυνοι επεξεργασίας εξακολουθούν να βασίζονται στο έννομο συμφέρον χωρίς να διεξάγουν τον απαιτούμενο έλεγχο της ισορροπίας των συμφερόντων, ο οποίος περιλαμβάνει αξιολόγηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων· εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη θεσπίζουν εθνική νομοθεσία για τον καθορισμό των όρων επεξεργασίας βάσει του έννομου συμφέροντος, προβλέποντας την εξισορρόπηση των αντίστοιχων συμφερόντων του υπευθύνου επεξεργασίας και των οικείων ατόμων, ενώ ο ΓΚΠΔ υποχρεώνει όλους τους υπεύθυνους επεξεργασίας να πραγματοποιούν αυτόν τον έλεγχο εξισορρόπησης μεμονωμένα και να αξιοποιούν αυτή τη νομική βάση· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ορισμένες εθνικές ερμηνείες του έννομου συμφέροντος δεν τηρούν την αιτιολογική σκέψη 47 και απαγορεύουν ουσιαστικά την επεξεργασία βάσει έννομου συμφέροντος· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το ΕΣΠΔ έχει ήδη ξεκινήσει τις εργασίες για την επικαιροποίηση της γνώμης της ομάδας εργασίας του άρθρου 29 (WP29) σχετικά με την εφαρμογή του έννομου συμφέροντος ως νομικής βάσης για την επεξεργασία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα που επισημαίνονται στην έκθεση της Επιτροπής·

Δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων

8.  τονίζει ότι είναι αναγκαίο να διευκολυνθεί η άσκηση των ατομικών δικαιωμάτων που προβλέπονται στον ΓΚΠΔ, όπως η φορητότητα των δεδομένων ή τα δικαιώματα στο πλαίσιο αυτοματοποιημένης επεξεργασίας, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προφίλ· χαιρετίζει τις κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ σχετικά με την αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων και τη φορητότητα των δεδομένων· σημειώνει ότι το δικαίωμα στη φορητότητα των δεδομένων δεν έχει εφαρμοστεί πλήρως σε αρκετούς τομείς· καλεί το ΕΣΠΔ να ενθαρρύνει τις διαδικτυακές πλατφόρμες να δημιουργήσουν ένα ενιαίο σημείο επαφής για όλες τις υποκείμενες ψηφιακές πλατφόρμες τους, από τις οποίες τα αιτήματα των χρηστών μπορούν να διαβιβαστούν στον σωστό παραλήπτη· επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων, η εφαρμογή του δικαιώματος στην ανωνυμία αποτρέπει αποτελεσματικά την άνευ άδειας κοινοποίηση, την κλοπή ταυτότητας και άλλες μορφές κατάχρησης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

9.  επισημαίνει ότι η συμμόρφωση με το δικαίωμα ενημέρωσης απαιτεί από τις εταιρείες να παρέχουν πληροφορίες με συνοπτικό, διαφανή, κατανοητό και εύκολα προσβάσιμο τρόπο και να αποφεύγουν μια νομικίστικη προσέγγιση κατά τη σύνταξη δηλώσεων προστασίας δεδομένων· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ορισμένες εταιρείες εξακολουθούν να παραβιάζουν τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 1 του ΓΚΠΔ και δεν παρέχουν όλες τις σχετικές πληροφορίες που προτείνει το ΕΣΠΔ, μεταξύ άλλων όσον αφορά την καταχώριση των ονομάτων των οντοτήτων στις οποίες κοινοποιούν δεδομένα· υπενθυμίζει ότι η υποχρέωση παροχής πληροφοριών που να είναι απλές και προσβάσιμες είναι ιδιαίτερα αυστηρή όταν αφορά παιδιά· εκφράζει την ανησυχία του για την ευρεία έλλειψη λειτουργικών μηχανισμών πρόσβασης για τα υποκείμενα των δεδομένων· επισημαίνει ότι τα άτομα συχνά δεν είναι σε θέση να υποχρεώσουν τις διαδικτυακές πλατφόρμες να τους αποκαλύψουν τα προφίλ συμπεριφοράς τους· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι εταιρείες πολύ συχνά αγνοούν το γεγονός ότι τα δεδομένα που συνάγονται είναι και αυτά δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, που υπόκεινται σε όλες τις διασφαλίσεις βάσει του ΓΚΠΔ·

Μικρές επιχειρήσεις και οργανισμοί

10.  υπογραμμίζει ότι ορισμένα ενδιαφερόμενα μέρη αναφέρουν ότι η εφαρμογή του ΓΚΠΔ αποτέλεσε σημαντική πρόκληση, ιδιαίτερα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), τις νεοφυείς επιχειρήσεις, τις ενώσεις και τις οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των σχολείων, των συλλόγων, καθώς και των σωματείων· σημειώνει, ωστόσο, ότι πολλά από τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του ΓΚΠΔ δεν είναι καινούργια, αλλά ίσχυαν ήδη δυνάμει της οδηγίας 95/46/ΕΚ(4), αν και εφαρμόζονταν σπανίως· θεωρεί ότι ο ΓΚΠΔ και η επιβολή του δεν πρέπει να συνεπάγονται ανεπιθύμητες συνέπειες της συμμόρφωσης για τις μικρότερες εταιρείες, αλλά όχι για τις μεγάλες· πιστεύει ότι πρέπει να παρασχεθεί περισσότερη υποστήριξη, ενημέρωση και κατάρτιση από τις εθνικές αρχές και τις ενημερωτικές εκστρατείες της Επιτροπής, προκειμένου να ενισχυθεί η αύξηση των γνώσεων, η ποιότητα της εφαρμογής και η ευαισθητοποίηση όσον αφορά τις απαιτήσεις και τον σκοπό του ΓΚΠΔ·

11.  επισημαίνει ότι δεν προβλέπονται παρεκκλίσεις για τις ΜΜΕ, τις νεοφυείς επιχειρήσεις, τις οργανώσεις και τις ενώσεις, συμπεριλαμβανομένων των σχολείων, των συλλόγων και των σωματείων, και ότι όλα τα ανωτέρω υπόκεινται στο πεδίο εφαρμογής του ΓΚΠΔ· καλεί το ΕΣΠΔ, επομένως, να παράσχει σαφείς πληροφορίες για την αποφυγή τυχόν σύγχυσης σχετικά με την ερμηνεία του ΓΚΠΔ και να δημιουργήσει ένα πρακτικό εργαλείο για τον ΓΚΠΔ για τη διευκόλυνση της εφαρμογής του ΓΚΠΔ από ΜΜΕ, νεοφυείς επιχειρήσεις, οργανώσεις και ενώσεις, συμπεριλαμβανομένων των σχολείων, των συλλόγων και των σωματείων με δραστηριότητες επεξεργασίας χαμηλού κινδύνου· καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκή μέσα ώστε οι ΑΠΔ να καταστήσουν ευρέως γνωστά τα εν λόγω πρακτικά εργαλεία· ενθαρρύνει το ΕΣΠΔ να αναπτύξει πρότυπα πολιτικής για την προστασία της ιδιωτικής ζωής τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούν οι οργανισμοί για να τους βοηθούν να αποδεικνύουν στην πράξη την πραγματική συμμόρφωση με τον ΓΚΠΔ χωρίς να χρειάζεται να βασίζονται σε δαπανηρές υπηρεσίες τρίτων·

Επιβολή

12.  εκφράζει την ανησυχία του για την ανομοιόμορφη και ενίοτε ανύπαρκτη επιβολή του ΓΚΠΔ από τις εθνικές ΑΠΔ περισσότερο από δύο έτη μετά την έναρξη της εφαρμογής του και, ως εκ τούτου, εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η κατάσταση όσον αφορά την επιβολή δεν έχει βελτιωθεί σημαντικά σε σύγκριση με την κατάσταση βάσει της οδηγίας 95/46/ΕΚ·

13.  σημειώνει ότι υποβλήθηκαν περίπου 275 000 καταγγελίες και επιβλήθηκαν 785 διοικητικά πρόστιμα για διαφορετικές παραβάσεις κατά τους πρώτους 18 μήνες εφαρμογής του ΓΚΠΔ, αλλά επισημαίνει ότι μέχρι στιγμής έχει δοθεί συνέχεια σε πολύ μικρό ποσοστό των υποβληθεισών καταγγελιών· έχει επίγνωση των προβλημάτων που προκαλούνται από παραβιάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και υπενθυμίζει τις τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ που παρέχουν σαφήνεια σχετικά με το χρονοδιάγραμμα για την κοινοποίηση, την γνωστοποίηση στα υποκείμενα των δεδομένων και τα μέσα έννομης προστασίας, μεταξύ άλλων· επισημαίνει ότι ένα ευρωπαϊκό τυποποιημένο έντυπο κοινοποίησης παραβιάσεων δεδομένων θα μπορούσε να είναι επωφελές για την εναρμόνιση των διαφορετικών εθνικών προσεγγίσεων· εκφράζει ωστόσο τη λύπη του για το γεγονός ότι το ύψος των προστίμων ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών και για το γεγονός ότι ορισμένα πρόστιμα που επιβάλλονται σε μεγάλες εταιρείες είναι υπερβολικά χαμηλά για να έχουν το επιδιωκόμενο αποτρεπτικό αποτέλεσμα κατά των παραβιάσεων της προστασίας δεδομένων· καλεί τις ΑΠΔ να ενισχύσουν την επιβολή, τη δίωξη και τις ποινές για παραβιάσεις της προστασίας των δεδομένων, καθώς και να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες του ΓΚΠΔ όσον αφορά την επιβολή προστίμων και τη χρήση άλλων διορθωτικών μέτρων· τονίζει ότι η απαγόρευση επεξεργασίας ή η υποχρέωση διαγραφής δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αποκτήθηκαν με τρόπο ο οποίος δεν συμμορφώνεται με τον ΓΚΠΔ μπορεί να έχουν το ίδιο αν όχι περισσότερο αποτρεπτικό αποτέλεσμα σε σχέση με τα πρόστιμα· καλεί την Επιτροπή και το ΕΣΠΔ να εναρμονίσουν τις κυρώσεις, χρησιμοποιώντας κατευθυντήριες γραμμές και σαφή κριτήρια, όπως έπραξε η διάσκεψη των γερμανικών εποπτικών αρχών, προκειμένου να αυξηθεί η ασφάλεια δικαίου και να αποφευχθεί η εγκατάσταση εταιρειών σε τοποθεσίες που επιβάλλουν τις χαμηλότερες κυρώσεις·

14.  εκφράζει ανησυχία για τη διάρκεια της διερεύνησης υποθέσεων από ορισμένες ΑΠΔ και τις δυσμενείς επιπτώσεις της στην αποτελεσματική επιβολή της νομοθεσίας και στην εμπιστοσύνη των πολιτών· καλεί τις εποπτικές αρχές να επιταχύνουν την επίλυση των υποθέσεων και να αξιοποιήσουν όλο το φάσμα των δυνατοτήτων που προσφέρει ο ΓΚΠΔ, ιδίως σε περίπτωση συστηματικών και επίμονων παραβιάσεων, μεταξύ άλλων με κερδοσκοπικό συμφέρον και με μεγάλο αριθμό επηρεαζόμενων υποκειμένων των δεδομένων·

15.  εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι οι εποπτικές αρχές 21 κρατών μελών από το σύνολο των 31 κρατών που εφαρμόζουν τον ΓΚΠΔ, δηλαδή όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, της Νορβηγίας, της Ισλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν δηλώσει ρητά ότι δεν διαθέτουν επαρκείς ανθρώπινους, τεχνικούς και οικονομικούς πόρους, εγκαταστάσεις και υποδομές για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων τους και την άσκηση των εξουσιών τους· εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη ειδικού τεχνικού προσωπικού στις περισσότερες εποπτικές αρχές σε ολόκληρη την ΕΕ, η οποία καθιστά δύσκολη την έρευνα και την επιβολή· σημειώνει με ανησυχία ότι οι εποπτικές αρχές δέχονται πιέσεις λόγω της αυξανόμενης αναντιστοιχίας μεταξύ των αρμοδιοτήτων τους για προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και των πόρων που διαθέτουν για τον σκοπό αυτό· σημειώνει ότι οι ψηφιακές υπηρεσίες θα καταστούν ολοένα και πιο περίπλοκες λόγω της αυξημένης χρήσης καινοτομιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη (επιδεινώνοντας, επομένως, το πρόβλημα της περιορισμένης διαφάνειας στην επεξεργασία δεδομένων, ιδίως όσον αφορά την εκπαίδευση σε αλγοριθμικά συστήματα)· θεωρεί, επομένως, ότι είναι σημαντικό οι εποπτικές αρχές της ΕΕ καθώς και το ΕΣΠΔ να διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς, τεχνικούς και ανθρώπινους πόρους, προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν γρήγορα αλλά διεξοδικά τον αυξανόμενο αριθμό υψηλής έντασης πόρων και περίπλοκων υποθέσεων και να συντονίζουν και να διευκολύνουν τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών ΑΠΔ, να παρακολουθούν επαρκώς την εφαρμογή του ΓΚΠΔ και να προστατεύουν τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες· εκφράζει την ανησυχία του ότι οι ανεπαρκείς πόροι για τις ΑΠΔ, ιδίως όταν αυτοί οι πόροι συγκρίνονται με τα έσοδα των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας των πληροφοριών, ενδέχεται να οδηγήσουν σε συμφωνίες διακανονισμού, καθώς αυτό θα περιόριζε το κόστος των χρονοβόρων και επαχθών διαδικασιών·

16.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τη δυνατότητα να επιβάλει στις μεγάλες πολυεθνικές τεχνολογικές εταιρείες την υποχρέωση να πληρώνουν για την ίδια τους την εποπτεία μέσω της εισαγωγής ενός ευρωπαϊκού φόρου ψηφιακών υπηρεσιών·

17.  σημειώνει με ανησυχία ότι η έλλειψη επιβολής εκ μέρους των ΑΠΔ και η αδράνεια εκ μέρους της Επιτροπής για την αντιμετώπιση της έλλειψης πόρων των ΑΠΔ επιβαρύνουν με το καθήκον της επιβολής μεμονωμένους πολίτες, οι οποίοι προσφεύγουν στο δικαστήριο με αξιώσεις προστασίας δεδομένων· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι τα δικαστήρια ορισμένες φορές διατάσσουν την αποζημίωση μεμονωμένων εναγόντων χωρίς να υποχρεώνουν τον οργανισμό ή την εταιρεία να επιλύσουν διαρθρωτικά προβλήματα· θεωρεί ότι η ιδιωτική επιβολή μπορεί να δημιουργήσει σημαντική νομολογία, αλλά δεν αντικαθιστά την επιβολή από τις ΑΠΔ ή τη δράση της Επιτροπής για την αντιμετώπιση της έλλειψης πόρων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα εν λόγω κράτη μέλη παραβιάζουν το άρθρο 52 παράγραφος 4 του ΓΚΠΔ· καλεί, επομένως, τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με τη νομική τους υποχρέωση δυνάμει του άρθρου 52 παράγραφος 4 με το να διαθέσουν επαρκή κονδύλια στις ΑΠΔ τους, ώστε να τους επιτρέψουν να εκτελούν τις εργασίες τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να διασφαλίσουν ίσους όρους ανταγωνισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την επιβολή του ΓΚΠΔ· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει κινήσει ακόμη διαδικασίες επί παραβάσει κατά των κρατών μελών που δεν έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις τους βάσει του ΓΚΠΔ, και παροτρύνει την Επιτροπή να το πράξει χωρίς καθυστέρηση· καλεί την Επιτροπή και το ΕΣΠΔ να δώσουν συνέχεια στην ανακοίνωσης της Επιτροπής της 24ης Ιουνίου 2020, αξιολογώντας τη λειτουργία του ΓΚΠΔ, καθώς και την επιβολή του·

18.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα περισσότερα κράτη μέλη αποφάσισαν να μην εφαρμόσουν το άρθρο 80 παράγραφος 2 του ΓΚΠΔ· καλεί όλα τα κράτη μέλη να κάνουν χρήση του άρθρου 80 παράγραφος 2 και να εφαρμόσουν το δικαίωμα υποβολής καταγγελιών και προσφυγής στο δικαστήριο χωρίς αυτό να έχει ζητηθεί από το υποκείμενο των δεδομένων· καλεί τα κράτη μέλη να αποσαφηνίσουν τη θέση των καταγγελλόντων στο πλαίσιο δικαστικών διαδικασιών ως προς τη νομοθεσία που αφορά τις ισχύουσες για τις εποπτικές αρχές εθνικές διοικητικές διαδικασίες· επισημαίνει ότι η εν λόγω νομοθεσία θα πρέπει να διευκρινίζει ότι οι καταγγέλλοντες δεν διαδραματίζουν απλώς παθητικό ρόλο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, αλλά θα πρέπει να μπορούν να παρέμβουν σε διαφορετικά στάδια·

Συνεργασία και συνεκτικότητα

19.  επισημαίνει ότι η ανεπαρκής επιβολή είναι ιδιαίτερα εμφανής στις διασυνοριακές καταγγελίες και εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι ΑΠΔ σε 14 κράτη μέλη δεν διαθέτουν τους κατάλληλους πόρους για να συμβάλουν στους μηχανισμούς συνεργασίας και συνεκτικότητας· καλεί το ΕΣΠΔ να εντείνει τις προσπάθειές του για να διασφαλίσει την ορθή εφαρμογή των άρθρων 60 και 63 του ΓΚΠΔ και υπενθυμίζει στις εποπτικές αρχές ότι μπορούν να κάνουν χρήση, σε εξαιρετικές περιστάσεις, της επείγουσας διαδικασίας του άρθρου 66 του ΓΚΠΔ, ιδίως των προσωρινών μέτρων·

20.  υπογραμμίζει τη σημασία του μηχανισμού ενιαίας εξυπηρέτησης για την παροχή ασφάλειας δικαίου και τη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης τόσο για εταιρείες όσο και για τους πολίτες· εκφράζει, ωστόσο, έντονη ανησυχία σχετικά με τη λειτουργία του μηχανισμού, ιδίως όσον αφορά τον ρόλο των ΑΠΔ της Ιρλανδίας και του Λουξεμβούργου· σημειώνει ότι οι εν λόγω ΑΠΔ είναι υπεύθυνες για τον χειρισμό μεγάλου αριθμού υποθέσεων, καθώς πολλές εταιρείες τεχνολογίας έχουν καταχωρίσει ως έδρα τους στην ΕΕ την Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο· εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για το γεγονός ότι η ιρλανδική αρχή προστασίας δεδομένων κλείνει γενικά τις περισσότερες υποθέσεις με διακανονισμό αντί επιβολής κυρώσεων και για το γεγονός ότι οι υποθέσεις που παραπέμφθηκαν στην Ιρλανδία το 2018 δεν έχουν καν φθάσει στο στάδιο του σχεδίου απόφασης σύμφωνα με το άρθρο 60 παράγραφος 3 του ΓΚΠΔ· καλεί τις εν λόγω ΑΠΔ να επισπεύσουν τις εν εξελίξει έρευνές τους για σημαντικές υποθέσεις, προκειμένου να δείξουν στους πολίτες της ΕΕ ότι η προστασία των δεδομένων αποτελεί εκτελεστό δικαίωμα στην ΕΕ· επισημαίνει ότι η επιτυχία αυτού του «μηχανισμού ενιαίας εξυπηρέτησης» εξαρτάται από τον χρόνο και την προσπάθεια που μπορούν να αφιερώσουν οι ΑΠΔ για τη διαχείριση και τη συνεργασία σε μεμονωμένες διασυνοριακές υποθέσεις στο ΕΣΠΔ, και ότι η έλλειψη πολιτικής βούλησης και πόρων έχει άμεσες συνέπειες ως προς τον βαθμό στον οποίο ο εν λόγω μηχανισμός μπορεί να λειτουργήσει σωστά·

21.  παρατηρεί ασυνέπειες μεταξύ των κατευθυντήριων γραμμών των κρατών μελών και του ΕΣΠΔ· επισημαίνει ότι οι εθνικές ΑΠΔ ενδέχεται να καταλήξουν σε διαφορετικές ερμηνείες του ΓΚΠΔ, με αποτέλεσμα αποκλίσεις στην εφαρμογή μεταξύ των κρατών μελών· σημειώνει ότι αυτή η κατάσταση δημιουργεί γεωγραφικά πλεονεκτήματα καθώς και μειονεκτήματα για τις εταιρείες· παροτρύνει την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά πόσον οι εθνικές διοικητικές διαδικασίες παρεμποδίζουν την πλήρη αποτελεσματικότητα της συνεργασίας σύμφωνα με το άρθρο 60 του ΓΚΠΔ, καθώς και την αποτελεσματική εφαρμογή του· καλεί τις ΑΠΔ να επιδιώξουν τη συνεκτική εφαρμογή και καθοδήγηση με τη βοήθεια του ΕΣΠΔ· καλεί συγκεκριμένα το ΕΣΠΔ να θεσπίσει τα βασικά στοιχεία μιας κοινής διοικητικής διαδικασίας για τον χειρισμό καταγγελιών σε διασυνοριακές υποθέσεις βάσει της συνεργασίας που προβλέπει το άρθρο 60· ζητεί να γίνει αυτό μέσω καθοδήγησης σχετικά με τον καθορισμό κοινών χρονοδιαγραμμάτων για τη διεξαγωγή ερευνών και τη λήψη αποφάσεων· καλεί το ΕΣΠΔ να ενισχύσει τον μηχανισμό συνεκτικότητας και να τον καταστήσει υποχρεωτικό για οποιοδήποτε θέμα γενικής εφαρμογής ή για κάθε υπόθεση με διασυνοριακές επιπτώσεις, προκειμένου να αποφευχθούν ασυνεπείς προσεγγίσεις και αποφάσεις από μεμονωμένες ΑΠΔ, καθώς τούτο θα έθετε σε κίνδυνο την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του ΓΚΠΔ· θεωρεί ότι αυτή η κοινή ερμηνεία, εφαρμογή και καθοδήγηση θα συμβάλει στη δημιουργία και την επιτυχία της ψηφιακής ενιαίας αγοράς·

22.  καλεί το ΕΣΠΔ να δημοσιεύει την ημερήσια διάταξή του πριν από τις συνεδριάσεις του και να παρέχει λεπτομερέστερες περιλήψεις των συνεδριάσεων στο κοινό και στο Κοινοβούλιο·

Κατακερματισμός της εφαρμογής του ΓΚΠΔ

23.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η χρήση από τα κράτη μέλη των προαιρετικών ρητρών προδιαγραφών (π.χ. επεξεργασία για λόγους δημοσίου συμφέροντος ή από δημόσιες αρχές βάσει της νομοθεσίας του κράτους μέλους και της ηλικίας των παιδιών για την παροχή συγκατάθεσης) έχει αποβεί εις βάρος της επίτευξης πλήρους εναρμόνισης της προστασίας των δεδομένων και της εξάλειψης των αποκλινουσών συνθηκών της αγοράς για τις εταιρείες σε ολόκληρη την ΕΕ, και εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του κόστους συμμόρφωσης με τον ΓΚΠΔ· καλεί το ΕΣΠΔ να καταρτίσει οδηγίες σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της διαφορετικής εφαρμογής των προαιρετικών ρητρών προδιαγραφών μεταξύ των κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιεί τις εξουσίες της για να παρεμβαίνει στα κράτη μέλη όταν τα εθνικά μέτρα, οι δράσεις και οι αποφάσεις υπονομεύουν το πνεύμα, τον στόχο και το γράμμα του ΓΚΠΔ, με σκοπό να αποφευχθούν η άνιση προστασία των πολιτών και οι στρεβλώσεις της αγοράς· επισημαίνει, εν προκειμένω, ότι τα κράτη μέλη έχουν υιοθετήσει διαφορετικό ηλικιακό φάσμα όσον αφορά τη συγκατάθεση των γονέων· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν τον αντίκτυπο αυτού του κατακερματισμού στις δραστηριότητες των παιδιών και στην προστασία τους στο διαδίκτυο· τονίζει ότι, σε περίπτωση σύγκρουσης νόμων μεταξύ εθνικού δικαίου κράτους μέλους και του ΓΚΠΔ, θα πρέπει να υπερισχύουν οι διατάξεις του ΓΚΠΔ·

24.  εκφράζει έντονες ανησυχίες για την κατάχρηση του ΓΚΠΔ από τις δημόσιες αρχές ορισμένων κρατών μελών με σκοπό τον περιορισμό δημοσιογράφων και μη κυβερνητικών οργανώσεων· συμφωνεί απόλυτα με την Επιτροπή ότι οι κανόνες προστασίας των δεδομένων δεν θα πρέπει να επηρεάζουν την άσκηση της ελευθερίας έκφρασης και πληροφόρησης, ιδίως με τη δημιουργία κλίματος φόβου ή με την ερμηνεία τους ως τρόπου άσκησης πίεσης στους δημοσιογράφους για να αποκαλύψουν τις πηγές τους· εκφράζει, ωστόσο, την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει ολοκληρώσει ακόμη την αξιολόγησή της για την εξισορρόπηση του δικαιώματος προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με την ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης, όπως ορίζεται στο άρθρο 85 του ΓΚΠΔ· καλεί την Επιτροπή να ολοκληρώσει αμελλητί την αξιολόγησή της για την εθνική νομοθεσία σχετικά με αυτό το θέμα και να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών επί παραβάσει, για να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη συμμορφώνονται με τον ΓΚΠΔ και να περιορίσει τυχόν κατακερματισμό του πλαισίου προστασίας δεδομένων·

Προστασία των δεδομένων ήδη από το στάδιο του σχεδιασμού

25.  καλεί τις εποπτικές αρχές να αξιολογήσουν την εφαρμογή του άρθρου 25 σχετικά με την προστασία των δεδομένων ήδη από τον σχεδιασμό και εξ ορισμού, ιδίως με σκοπό να διασφαλιστεί η θέσπιση των τεχνικών και επιχειρησιακών μέτρων που απαιτούνται για την εφαρμογή των αρχών της ελαχιστοποίησης των δεδομένων και του περιορισμού του σκοπού, και για να προσδιοριστεί το αποτέλεσμα που έχει μέχρι στιγμής αυτή η διάταξη για τους κατασκευαστές τεχνολογιών επεξεργασίας· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το ΕΣΠΔ ενέκρινε τον Οκτώβριο 2020 τις κατευθυντήριες γραμμές 04/2019 σχετικά με την προστασία των δεδομένων βάσει του άρθρου 25 ήδη από τον σχεδιασμό και εξ ορισμού, προκειμένου να συμβάλει στη νομική σαφήνεια των εννοιών· καλεί τις εποπτικές αρχές να εκτιμήσουν επίσης την ορθή χρήση των προεπιλεγμένων ρυθμίσεων, όπως προβλέπεται στο άρθρο 25 παράγραφος 2, μεταξύ άλλων και από τους μεγάλους παρόχους διαδικτυακών υπηρεσιών· συνιστά το ΕΣΠΔ να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για να καθορίσει υπό ποιες συγκεκριμένες συνθήκες και σε ποιες (κατηγορίες) περιπτώσεων οι κατασκευαστές ΤΠΕ πρέπει να θεωρούνται υπεύθυνοι επεξεργασίας σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 7, υπό την έννοια ότι είναι αυτοί που καθορίζουν τα μέσα επεξεργασίας· επισημαίνει ότι οι πρακτικές προστασίας δεδομένων εξακολουθούν να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από μη αυτοματοποιημένες ενέργειες και αυθαίρετους μορφότυπους και βρίθουν ασύμβατων συστημάτων· καλεί το ΕΣΠΔ να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές που θα συνεισφέρουν στην έμπρακτη εφαρμογή των απαιτήσεων προστασίας των δεδομένων, μεταξύ άλλων και κατευθυντήριες γραμμές για τις εκτιμήσεις επιπτώσεων σχετικά με την προστασία των δεδομένων (άρθρο 35), την προστασία των δεδομένων ήδη από τον σχεδιασμό και εξ ορισμού (άρθρο 25), την ενημέρωση των υποκειμένων των δεδομένων (άρθρα 12-14), την άσκηση των δικαιωμάτων των υποκειμένων των δεδομένων (άρθρα 15-18, 20-21) και τα αρχεία δραστηριοτήτων επεξεργασίας (άρθρο 30)· καλεί το ΕΣΠΔ να διασφαλίσει ότι αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές είναι εύκολο να εφαρμοστούν και επιτρέπουν επίσης την επικοινωνία από μηχανή σε μηχανή μεταξύ υποκειμένων των δεδομένων, υπευθύνων επεξεργασίας και ΑΠΔ (αυτοματοποίηση της προστασίας δεδομένων)· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει τα μηχανικώς αναγνώσιμα εικονίδια σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 8 για την ενημέρωση των υποκειμένων των δεδομένων, σε στενό συντονισμό με το ΕΣΠΔ· ενθαρρύνει το ΕΣΠΔ και τις εποπτικές αρχές να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες του άρθρου 21 παράγραφος 5 για τους αυτοματοποιημένους τρόπους εναντίωσης στην επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

Κατευθυντήριες γραμμές

26.  καλεί το ΕΣΠΔ να εναρμονίσει στην πράξη την εφαρμογή των απαιτήσεων προστασίας των δεδομένων μέσω της εκπόνησης κατευθυντήριων γραμμών, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ανάγκη αξιολόγησης των κινδύνων που σχετίζονται με την επεξεργασία πληροφοριών για τα υποκείμενα των δεδομένων (άρθρα 12-14), την άσκηση των δικαιωμάτων των υποκειμένων των δεδομένων (άρθρα 15-18, 20-21) και την εφαρμογή της αρχής της λογοδοσίας· καλεί το ΕΣΠΔ να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές που ταξινομούν τις διάφορες νόμιμες περιπτώσεις χρήσης για την κατάρτιση προφίλ ανάλογα με τους κινδύνους που ενέχουν για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των υποκειμένων των δεδομένων, μαζί με συστάσεις για κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα, και με σαφή οριοθέτηση των περιπτώσεων παράνομης χρήσης· καλεί το ΕΣΠΔ να επανεξετάσει τη γνώμη αριθ. 05/2014 της ομάδας εργασίας του άρθρου 29, της 10ης Απριλίου 2014, σχετικά με τις «τεχνικές ανωνυμοποίησης» και να καταρτίσει κατάλογο σαφών κριτηρίων προκειμένου να επιτευχθεί η ανωνυμοποίηση· ενθαρρύνει το ΕΣΠΔ να αποσαφηνίσει την επεξεργασία δεδομένων για σκοπούς ανθρώπινου δυναμικού· λαμβάνει υπό σημείωση το συμπέρασμα του ΕΣΠΔ ότι θα πρέπει να διατηρηθεί η ανάγκη αξιολόγησης των κινδύνων που σχετίζονται με την επεξεργασία δεδομένων, όπως προβλέπεται στον ΓΚΠΔ, καθώς οι κίνδυνοι για τα υποκείμενα των δεδομένων δεν σχετίζονται με το μέγεθος των υπευθύνων επεξεργασίας δεδομένων· ζητεί καλύτερη χρήση του μηχανισμού βάσει του οποίου η Επιτροπή μπορεί να ζητεί συμβουλές από το ΕΣΠΔ σχετικά με τα θέματα που καλύπτονται από τον ΓΚΠΔ·

27.  σημειώνει ότι η πανδημία COVID-19 ανέδειξε την ανάγκη για ασφαλείς οδηγίες από τις ΑΠΔ και το ΕΣΠΔ σχετικά με την κατάλληλη εφαρμογή και επιβολή του ΓΚΠΔ στις πολιτικές δημόσιας υγείας· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις κατευθυντήριες γραμμές 03/2020 σχετικά με την επεξεργασία δεδομένων που αφορούν την υγεία για σκοπούς επιστημονικής έρευνας στο πλαίσιο της έξαρσης της νόσου COVID-19 και τις κατευθυντήριες γραμμές 04/2020 σχετικά με τη χρήση δεδομένων θέσης και εργαλείων ιχνηλάτησης επαφών στο πλαίσιο της έξαρσης της νόσου COVID-19· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την πλήρη συμμόρφωση με τον ΓΚΠΔ κατά τη δημιουργία του κοινού ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων υγείας·

Διεθνείς ροές δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και συνεργασία

28.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να καταστεί δυνατή η ελεύθερη ροή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε διεθνές επίπεδο χωρίς να μειωθεί το επίπεδο προστασίας που εγγυάται ο ΓΚΠΔ· υποστηρίζει την πρακτική της Επιτροπής να διαχειρίζεται την προστασία των δεδομένων και τις ροές δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα χωριστά από τις εμπορικές συμφωνίες· πιστεύει ότι η διεθνής συνεργασία στον τομέα της προστασίας των δεδομένων και η σύγκλιση των σχετικών κανόνων με τον ΓΚΠΔ θα βελτιώσουν την αμοιβαία εμπιστοσύνη, θα ενισχύσουν την κατανόηση των τεχνολογικών και νομικών προκλήσεων και θα διευκολύνουν τελικά τις διασυνοριακές ροές δεδομένων που είναι καίριας σημασίας για το διεθνές εμπόριο· αναγνωρίζει την πραγματικότητα των αντικρουόμενων νομικών απαιτήσεων για τις εταιρείες που διεξάγουν δραστηριότητες επεξεργασίας δεδομένων στην ΕΕ, καθώς και σε περιοχές δικαιοδοσίας τρίτων χωρών, ιδίως στις ΗΠΑ·

29.  τονίζει ότι οι αποφάσεις περί επάρκειας δεν θα πρέπει να είναι πολιτικές αλλά νομικές αποφάσεις· ενθαρρύνει τη συνέχιση των προσπαθειών για την προώθηση παγκόσμιων νομικών πλαισίων που θα καθιστούν δυνατές τις διαβιβάσεις δεδομένων βάσει του ΓΚΠΔ και της Σύμβασης 108 + του Συμβουλίου της Ευρώπης· σημειώνει, περαιτέρω, ότι οι ενδιαφερόμενοι εξακολουθούν να θεωρούν τις αποφάσεις περί επάρκειας ουσιώδες εργαλείο για τέτοιες ροές δεδομένων, δεδομένου ότι δεν τις συνδέουν με πρόσθετους όρους ή εξουσιοδοτήσεις· επισημαίνει, ωστόσο, ότι μέχρι στιγμής έχουν ληφθεί αποφάσεις περί επάρκειας μόνο για εννέα χώρες, παρόλο που πολλές πρόσθετες τρίτες χώρες έχουν υιοθετήσει πρόσφατα νέους νόμους για την προστασία δεδομένων με παρόμοιους κανόνες και αρχές με τον ΓΚΠΔ· σημειώνει ότι, μέχρι σήμερα, κανένας ενιαίος μηχανισμός που να εγγυάται τη νόμιμη διαβίβαση εμπορικών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ)·

30.  χαιρετίζει την έγκριση της πρώτης αμοιβαίας απόφασης περί επάρκειας μεταξύ ΕΕ και Ιαπωνίας, η οποία δημιούργησε το μεγαλύτερο πεδίο ελεύθερων και ασφαλών ροών δεδομένων στον κόσμο· καλεί, ωστόσο, την Επιτροπή να λάβει υπόψη όλα τα ζητήματα που έθιξε το Κοινοβούλιο κατά την πρώτη επανεξέταση του εν λόγω μέσου και να δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματα το συντομότερο δυνατόν, δεδομένου ότι η επανεξέταση θα έπρεπε να είχε εγκριθεί έως τον Ιανουάριο 2021·

31.  καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημοσιεύσει το σύνολο των κριτηρίων που χρησιμοποιούνται για να καθοριστεί κατά πόσον μια τρίτη χώρα θεωρείται ότι παρέχει «ουσιαστικά ισοδύναμο» επίπεδο προστασίας με εκείνο που παρέχεται στην ΕΕ, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση σε μέσα έννομης προστασίας και την κυβερνητική πρόσβαση σε δεδομένα· επιμένει στην ανάγκη διασφάλισης της αποτελεσματικής εφαρμογής και συμμόρφωσης με τις διατάξεις που σχετίζονται με διαβιβάσεις ή γνωστοποιήσεις που δεν επιτρέπονται από το δίκαιο της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 48 του ΓΚΠΔ, ιδίως όσον αφορά τα αιτήματα αρχών τρίτων χωρών να αποκτήσουν πρόσβαση σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα στην Ένωση, και καλεί το ΕΣΠΔ και τις ΑΠΔ να παρέχουν οδηγίες και να επιβάλλουν αυτές τις διατάξεις, μεταξύ άλλων και κατά την αξιολόγηση και ανάπτυξη των μηχανισμών διαβίβασης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

32.  καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για τον καθορισμό των απαιτήσεων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τον μηχανισμό πιστοποίησης της προστασίας των δεδομένων σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1, προκειμένου να ενισχυθεί η χρήση του μηχανισμού αυτού, σε συνδυασμό με δεσμευτικές και εκτελεστές υποχρεώσεις του υπευθύνου επεξεργασίας ή του εκτελούντος την επεξεργασία στην τρίτη χώρα να εφαρμόζει τις κατάλληλες εγγυήσεις, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων, ως μέσο για διεθνείς διαβιβάσεις, όπως προβλέπεται στο άρθρο 46 παράγραφος 2 στοιχείο στ)·

33.  επαναλαμβάνει ότι τα προγράμματα μαζικής παρακολούθησης που περιλαμβάνουν μαζική συλλογή δεδομένων αποτρέπουν την άντληση πορισμάτων όσον αφορά την επάρκεια· παροτρύνει την Επιτροπή να εφαρμόσει τα συμπεράσματα του ΔΕΕ στις υποθέσεις Schrems I(5), II(6) και Privacy International & al (2020)(7) σε όλες τις επανεξετάσεις των αποφάσεων περί επάρκειας, καθώς και στις εν εξελίξει και μελλοντικές διαπραγματεύσεις· υπενθυμίζει ότι οι διαβιβάσεις που βασίζονται σε παρεκκλίσεις για συγκεκριμένες καταστάσεις σύμφωνα με το άρθρο 49 του ΓΚΠΔ παραμένουν εξαιρετικές· εκφράζει την ικανοποίησή του για τις κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ και των ΑΠΔ στο πλαίσιο αυτό και τις καλεί να διασφαλίσουν συνεπή ερμηνεία όσον αφορά την εφαρμογή και τον έλεγχο των εν λόγω παρεκκλίσεων σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές 02/2018 του ΕΣΠΔ·

34.  καλεί τις ΑΠΔ και την Επιτροπή να αξιολογούν συστηματικά κατά πόσον οι κανόνες προστασίας δεδομένων εφαρμόζονται στην πράξη σε τρίτες χώρες, σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ·

35.  παροτρύνει την Επιτροπή να δημοσιεύσει αμελλητί την επανεξέταση των αποφάσεων περί επάρκειας που εξέδωσε δυνάμει της οδηγίας του 1995· επισημαίνει ότι, ελλείψει απόφασης περί επάρκειας, οι τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες (ΤΣΡ) είναι το ευρύτερα χρησιμοποιούμενο εργαλείο για τις διεθνείς διαβιβάσεις δεδομένων· σημειώνει ότι το ΔΕΕ διατήρησε την εγκυρότητα της απόφασης 2010/87/ΕΕ σχετικά με τις τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες(8), απαιτώντας παράλληλα αξιολόγηση του επιπέδου προστασίας που παρέχεται για τα δεδομένα που διαβιβάζονται σε τρίτη χώρα και των σχετικών πτυχών του νομικού συστήματος της εν λόγω τρίτης χώρας όσον αφορά την πρόσβαση των δημόσιων αρχών στα διαβιβαζόμενα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα· παροτρύνει την Επιτροπή να επισπεύσει τις εργασίες της σχετικά με τις εκσυγχρονισμένες τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες για τις διεθνείς διαβιβάσεις δεδομένων, προκειμένου να διασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) σε διεθνές επίπεδο· χαιρετίζει τη δημοσίευση του σχεδίου ΤΣΕ από την Επιτροπή και τον στόχο να καταστούν οι ΤΣΡ φιλικότερες προς τον χρήστη και να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις που εντοπίστηκαν στα ισχύοντα πρότυπα·

36.  υπενθυμίζει τις κατευθυντήριες γραμμές 1/2019 του ΕΣΠΔ σχετικά με τους κώδικες δεοντολογίας και τους φορείς παρακολούθησης δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679· αναγνωρίζει ότι το μέσο αυτό δεν χρησιμοποιείται επαρκώς επί του παρόντος παρά τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τον ΓΚΠΔ όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με δεσμευτικές και εκτελεστές υποχρεώσεις του υπευθύνου επεξεργασίας ή του εκτελούντος την επεξεργασία στην τρίτη χώρα όσον αφορά την εφαρμογή των κατάλληλων εγγυήσεων· επισημαίνει τις δυνατότητες που προσφέρει το μέσο αυτό για την καλύτερη στήριξη των ΜΜΕ και την παροχή μεγαλύτερης ασφάλειας δικαίου στο πλαίσιο των διεθνών διαβιβάσεων δεδομένων σε διάφορους τομείς·

Μελλοντική νομοθεσία της Ένωσης

37.  εκφράζει την άποψη ότι, επειδή είναι τεχνολογικά ουδέτερος, ο ΓΚΠΔ παρέχει ένα σταθερό κανονιστικό πλαίσιο για τις αναδυόμενες τεχνολογίες· θεωρεί, ωστόσο, ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την αντιμετώπιση ευρύτερων ζητημάτων ψηφιοποίησης, όπως οι μονοπωλιακές καταστάσεις και οι ανισορροπίες ισχύος μέσω ειδικών ρυθμίσεων, καθώς και για να εξεταστεί προσεκτικά η συσχέτιση του ΓΚΠΔ με κάθε νέα νομοθετική πρωτοβουλία, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή και να αντιμετωπιστούν τα νομικά κενά· υπενθυμίζει στην Επιτροπή την υποχρέωσή της να διασφαλίζει ότι οι νομοθετικές προτάσεις, όπως η διακυβέρνηση των δεδομένων, ο νόμος για τα δεδομένα, η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες ή η πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη, πρέπει πάντα να συμμορφώνονται πλήρως με τον ΓΚΠΔ και με την οδηγία για την επιβολή του νόμου(9)· θεωρεί ότι τα τελικά κείμενα που εγκρίθηκαν από τους συννομοθέτες μέσω διοργανικών διαπραγματεύσεων πρέπει να σέβονται πλήρως το κεκτημένο στον τομέα της προστασίας των δεδομένων· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι η ίδια η Επιτροπή δεν έχει πάντα μια συνεκτική προσέγγιση για την προστασία των δεδομένων στις νομοθετικές προτάσεις· τονίζει ότι μια αναφορά στην εφαρμογή του ΓΚΠΔ, ή η φράση «με την επιφύλαξη του ΓΚΠΔ» δεν καθιστά αυτομάτως την πρόταση συμβατή με τον ΓΚΠΔ· καλεί την Επιτροπή να διαβουλεύεται με τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (ΕΕΠΔ) και το ΕΣΠΔ όταν υπάρχει αντίκτυπος στην προστασία των δικαιωμάτων και ελευθεριών των φυσικών προσώπων όσον αφορά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μετά την έγκριση προτάσεων για νομοθετικές πράξεις· καλεί περαιτέρω την Επιτροπή, κατά την εκπόνηση προτάσεων ή συστάσεων, να επιδιώκει τη διαβούλευση με τον ΕΕΠΔ, προκειμένου να διασφαλίζεται η συνοχή των κανόνων προστασίας των δεδομένων σε ολόκληρη την Ένωση, και να διενεργεί πάντα εκτίμηση επιπτώσεων·

38.  σημειώνει ότι η κατάρτιση προφίλ, αν και επιτρέπεται μόνον από το άρθρο 22 του ΓΚΠΔ υπό αυστηρές και περιοριστικές προϋποθέσεις, χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο, καθώς οι διαδικτυακές δραστηριότητες των ατόμων επιτρέπουν τη βαθιά κατανόηση της ψυχολογίας και της ιδιωτικής ζωής τους· σημειώνει ότι, δεδομένου ότι η κατάρτιση προφίλ καθιστά δυνατή τη χειραγώγηση της συμπεριφοράς των χρηστών, η συλλογή και η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σχετικά με τη χρήση ψηφιακών υπηρεσιών θα πρέπει να περιορίζονται σε ό,τι είναι αυστηρά αναγκαίο για την παροχή και τιμολόγηση της υπηρεσίας· καλεί την Επιτροπή να προτείνει αυστηρή τομεακή νομοθεσία προστασίας δεδομένων για τις ευαίσθητες κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για τις οποίες δεν το έχει πράξει ακόμη· απαιτεί την αυστηρή επιβολή του ΓΚΠΔ στην επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

39.  ζητεί την ενδυνάμωση των καταναλωτών, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με τις επιπτώσεις της χρήσης νέων τεχνολογιών στην ιδιωτική τους ζωή και να διασφαλίζεται η δίκαιη και διαφανής επεξεργασία, παρέχοντας εύχρηστες επιλογές για την παροχή και ανάκληση της συγκατάθεσης στην επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τους αφορούν, όπως προβλέπεται από τον ΓΚΠΔ·

Η οδηγία για την επιβολή του νόμου

40.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι κανόνες προστασίας των δεδομένων που χρησιμοποιούνται για σκοπούς επιβολής του νόμου είναι σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκείς και δεν συμβαδίζουν με τις νεοσύστατες αρμοδιότητες για την επιβολή του νόμου· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να αξιολογήσει την οδηγία για την επιβολή του νόμου νωρίτερα από ό,τι προβλέπεται στην οδηγία και να δημοσιοποιήσει την επανεξέταση·

Ο κανονισμός για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες

41.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη μη εφαρμογή της οδηγίας για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες(10) από τα κράτη μέλη ενόψει των αλλαγών που εισήγαγε ο ΓΚΠΔ· καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει την αξιολόγησή της και να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει κατά των κρατών μελών που δεν εφάρμοσαν ορθά την οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες· εκφράζει έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι η μεταρρύθμιση της προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, που έχει καθυστερήσει αρκετά χρόνια, έχει ως αποτέλεσμα τον κατακερματισμό του νομικού πλαισίου στην ΕΕ, γεγονός το οποίο είναι επιζήμιο τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους πολίτες· υπενθυμίζει ότι ο κανονισμός για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες(11) σχεδιάστηκε για να συμπληρώσει και να εξειδικεύσει τον ΓΚΠΔ και συμπίπτει με την έναρξη εφαρμογής του ΓΚΠΔ· υπογραμμίζει ότι η μεταρρύθμιση των κανόνων για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες δεν πρέπει να οδηγήσει σε υποβάθμιση του υφιστάμενου επιπέδου προστασίας που παρέχεται βάσει του ΓΚΠΔ και της οδηγίας για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια για να εγκρίνει τελικά το Συμβούλιο τη διαπραγματευτική του θέση σχετικά με την πρόταση κανονισμού για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, ενώ το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη διαπραγματευτική του θέση τον Οκτώβριο 2017· υπενθυμίζει τη σημασία της αναβάθμισης των κανόνων για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες του 2002 και του 2009, προκειμένου να βελτιωθεί η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών και η ασφάλεια δικαίου για τις εταιρείες, συμπληρώνοντας τον ΓΚΠΔ·

o
o   o

42.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις κυβερνήσεις και τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων και στον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων.

(1) ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1. (2) https://edpb.europa.eu/sites/edpb/files/files/file1/edpb_contributiongdprevaluation_20200218.pdf (3) https://edpb.europa.eu/sites/edpb/files/files/file1/19_2019_edpb_written_report_to_libe_en.pdf (4) Οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (ΕΕ L 281 της 23.11.1995, σ. 31). (5) Απόφαση του Δικαστηρίου, της 6ης Οκτωβρίου 2015, Maximillian Schrems κατά Data Protection Commissioner, C-362/14, ECLI:EU:C:2015:650. (6) Απόφαση του Δικαστηρίου, της 16ης Ιουλίου 2020, Data Protection Commissioner κατά Facebook Ireland Limited and Maximillian Schrems, C-311/18, ECLI:EU:C:2020:559. (7) Αποφάσεις στην υπόθεση C-623/17, Privacy International, και στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-511/18, La Quadrature du Net κ.λπ., C-512/18, French Data Network κ.λπ., και C-520/18, Ordre des barreaux francophones et germanophone κ.λπ. (8) Απόφαση 2010/87/ΕΕ της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2010, σχετικά με τις τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες για τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε εκτελούντες επεξεργασία εγκατεστημένους σε τρίτες χώρες δυνάμει της οδηγίας 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2016/2297 της Επιτροπής της 16ης Δεκεμβρίου 2016 (ΕΕ L 39, 12.2.2010, σ. 5). (9) Οδηγία (EE) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της απόφασης-πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 89). (10) Οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (ΕΕ L 201 της 31.7.2002, σ. 37). (11) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και την κατάργηση της οδηγίας 2002/58/ΕΚ (COM(2017)0010).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τις εκθέσεις της Επιτροπής για την Αλβανία κατά την περίοδο 2019-2020 (2019/2170(INI))

P9_TA(2021)0112 A9-0041/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Αλβανίας, αφετέρου(1),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 2018, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2019 και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης και 18ης Οκτωβρίου 2019, με τα οποία αναβάλλονται οι αποφάσεις για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 26ης Μαρτίου 2020, για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, με την οποία προσυπογράφονται τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2020 σχετικά με τη διεύρυνση και τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 5ης Φεβρουαρίου 2020 με τίτλο «Ενίσχυση της διαδικασίας προσχώρησης – Μια αξιόπιστη προοπτική της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια» (COM(2020)0057),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 19ης και 20ής Ιουνίου 2003 και το έγγραφο με τίτλο «Θεματολόγιο της Θεσσαλονίκης για τα Δυτικά Βαλκάνια»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 29ης Μαΐου 2019 με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ 2019» (COM(2019)0260), η οποία συνοδεύεται από υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας της Επιτροπής με τίτλο «Albania 2019 Report» («Έκθεση του 2019 για την Αλβανία») (SWD(2019)0215),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 6ης Οκτωβρίου 2020 με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ 2020» (COM(2020)0660), η οποία συνοδεύεται από υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας της Επιτροπής με τίτλο «Albania 2020 Report» («Έκθεση του 2020 για την Αλβανία») (SWD(2020)0354),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 24ης Ιουλίου 2020 με τίτλο «Σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά της διακίνησης πυροβόλων όπλων για την περίοδο 2020-2025» (COM(2020)0608),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 29ης Απριλίου 2020 με τίτλο «Στήριξη των Δυτικών Βαλκανίων για την αντιμετώπιση της COVID-19 και την ανάκαμψη μετά την πανδημία» (COM(2020)0315),

–  έχοντας υπόψη τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, που διεξήχθη στη Σόφια στις 10 Νοεμβρίου 2020 στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 26ης και 27ης Ιουνίου 2014, που περιλάμβαναν απόφαση για την παραχώρηση στην Αλβανία καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Νοεμβρίου 2020 με τίτλο «Ενίσχυση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης: προστασία των δημοσιογράφων στην Ευρώπη, ρητορική μίσους, παραπληροφόρηση και ο ρόλος των πλατφορμών»(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία(3),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 6ης Οκτωβρίου 2020 με τίτλο «Ένα οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια» (COM(2020)0641),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της Σόφιας της 17ης Μαΐου 2018 στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και το συνημμένο θεματολόγιο προτεραιοτήτων της Σόφιας,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Ζάγκρεμπ που συμφωνήθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, η οποία πραγματοποιήθηκε μέσω βιντεοδιάσκεψης στις 6 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη την τελική έκθεση της αποστολής εκλογικών παρατηρητών του ODIHR (Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ)), της 5ης Σεπτεμβρίου 2019, σχετικά με τις τοπικές εκλογές της Δημοκρατίας της Αλβανίας της 30ής Ιουνίου 2019, και την κοινή γνωμοδότηση της Επιτροπής της Βενετίας και του ΟΑΣΕ/ODIHR, της 11ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τις τροποποιήσεις του αλβανικού Συντάγματος της 30ής Ιουλίου 2020 και του εκλογικού κώδικα,

–   έχοντας υπόψη το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας της ομάδας στήριξης της δημοκρατίας και συντονισμού των εκλογών για το 2021,

–  έχοντας υπόψη τη σύστασή του, της 19ης Ιουνίου 2020, προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας σχετικά με τα Δυτικά Βαλκάνια, εν συνεχεία της συνόδου κορυφής του 2020(4),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση περισσότερων από 20 βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Αλβανία,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0041/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεύρυνση είναι ένα από τα πλέον αποτελεσματικά μέσα εξωτερικής πολιτικής, δεδομένου ότι συμβάλλει στην επέκταση της εμβέλειας των θεμελιωδών αξιών της Ένωσης όσον αφορά τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, την ελευθερία, τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, την οικοδόμηση της ειρήνης και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αλβανία συνεχίζει να καταβάλλει διαρκείς προσπάθειες στην πορεία της προς την ΕΕ, πληρώντας τις περισσότερες από τις προϋποθέσεις που έχει θέσει η ΕΕ για τη διεξαγωγή της πρώτης διακυβερνητικής διάσκεψης·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κράτος δικαίου αποτελεί βασικό κριτήριο αναφοράς για να αξιολογηθεί η πρόοδος μιας υποψήφιας χώρας για την προσχώρηση στην ΕΕ·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αλβανία πρέπει να συνεχίσει να σημειώνει πρόοδο στην εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών και διαδικασιών, τη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας των δικαστικών της θεσμών, την καταπολέμηση της διαφθοράς και στη διαφύλαξη της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνεπείς προσπάθειες για βασικές μεταρρυθμίσεις στην Αλβανία επιτάσσουν κοινή δέσμευση όλων των ενδιαφερομένων·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προοπτική της Αλβανίας να καταστεί επάξια κράτος μέλος ταυτίζεται με τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης και το συμφέρον της στον τομέα της ασφάλειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποιότητα των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων και η προσήλωση της χώρας σε αυτές θα πρέπει να καθορίσει το χρονοδιάγραμμα για την προσχώρηση·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεύρυνση της ΕΕ και η προώθηση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της ευημερίας στα Δυτικά Βαλκάνια συμβάλλουν στην ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων, μέρος της οποίας αποτελεί η Αλβανία·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 25 Απριλίου 2021 θα διεξαχθούν γενικές εκλογές στην Αλβανία και ότι οι συστάσεις του ΟΑΣΕ/ODIHR δεν έχουν εφαρμοστεί καθ' ολοκληρία·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι την 1η Ιουλίου 2020 η Επιτροπή υπέβαλε σχέδιο διαπραγματευτικού πλαισίου για την Αλβανία·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεχιζόμενη πανδημία έχει καταστήσει σαφές ότι η ΕΕ και τα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν μαζί τις κοινές προκλήσεις·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αλβανία χρειάζεται ακόμη να ανακάμψει από τις εκτεταμένες ζημίες που προκάλεσε ο σεισμός της 26ης Νοεμβρίου 2019 και από την πανδημία COVID-19, να ενισχύσει την πολιτική προστασία της και την ετοιμότητά της στον τομέα της αντιμετώπισης καταστροφών και να προωθήσει τις προετοιμασίες για την ένταξή της στον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει κινητοποιήσει επιχορηγήσεις ύψους 115 εκατομμυρίων EUR για την αποκατάσταση και την ανοικοδόμηση μετά τον σεισμό, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής δέσμευσης στήριξης ύψους 400 εκατομμυρίων EUR·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομία της Αλβανίας έχει δεχτεί σφοδρό πλήγμα από την πανδημία COVID-19 και ότι τα μέτρα για την πρόληψη της εξάπλωσης του ιού επηρεάζουν δυσμενώς τον εθνικό προϋπολογισμό·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει κινητοποιήσει 3,3 δισεκατομμύρια EUR για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 στα Δυτικά Βαλκάνια, συμπεριλαμβανομένων 38 εκατομμυρίων EUR ως άμεση στήριξη στον τομέα της υγείας, 467 εκατομμυρίων EUR για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας και την άμβλυνση του αντίκτυπου της πανδημίας, 750 εκατομμυρίων EUR σε μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή, 385 εκατομμυρίων EUR για βοήθεια και για την επανενεργοποίηση του ιδιωτικού τομέα και 1,7 δισεκατομμυρίων EUR σε προτιμησιακά δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει κινητοποιήσει 51 εκατομμύρια EUR για να βοηθήσει την Αλβανία στην αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 και έχει καταστήσει διαθέσιμα έως 180 εκατομμύρια EUR σε μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος και ο σημαντικότερος χορηγός της Αλβανίας και ότι από το 2007 η χώρα έχει λάβει προενταξιακή χρηματοδότηση ύψους 1,25 δισεκατομμυρίων EUR·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο της Επιτροπής (EIP) για τα Δυτικά Βαλκάνια θα διευκολύνει τη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη μετά την πανδημία COVID-19 και θα στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη και τις μεταρρυθμίσεις·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τον Δεκέμβριο του 2010, οι Αλβανοί πολίτες απολαύουν καθεστώτος απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για τις μετακινήσεις στον χώρο Σένγκεν·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2015, οι Αλβανοί πολίτες έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε ανταλλαγές φοιτητών, πανεπιστημιακών και νέων στο πλαίσιο του Erasmus+·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ παραμένει πλήρως προσηλωμένη στην υποστήριξη της στρατηγικής επιλογής της Αλβανίας να ενταχθεί στην ΕΕ, στη βάση του κράτους δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αλβανία παραμένει αξιόπιστος εταίρος στην εξωτερική πολιτική, χάρη στις προσπάθειές της να προωθήσει την περιφερειακή συνεργασία και τις σχέσεις καλής γειτονίας·

1.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τον σαφή στρατηγικό προσανατολισμό και τη δέσμευση της Αλβανίας να ενταχθεί στην ΕΕ, που εκφράζεται με σχέσεις καλής γειτονίας και με τη συνεχιζόμενη εφαρμογή των συνδεόμενων με την προσχώρηση μεταρρυθμίσεων· επιδοκιμάζει, εν προκειμένω, την απόφαση του Συμβουλίου της 26ης Μαρτίου 2020 για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία· επισημαίνει ότι η διαδικασία ένταξης έχει καταλυτική σημασία για τις μεταρρυθμίσεις και χαιρετίζει την υποστήριξη που παρέχει στη διαδικασία ο αλβανικός λαός·

2.  φρονεί ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα πρέπει να περιλαμβάνει, κατά περίπτωση, και να εμπλέκει ενεργά εκπροσώπους της Αλβανίας και άλλων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των νέων·

3.  υποστηρίζει τη σύγκληση της πρώτης διακυβερνητικής διάσκεψης χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, αφού εκπληρωθούν στο ακέραιο οι προϋποθέσεις που έχουν τεθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και εγκριθεί το διαπραγματευτικό πλαίσιο από το Συμβούλιο· υπενθυμίζει ότι η Αλβανία είναι υποψήφια χώρα από το 2014 και ότι η Επιτροπή συνιστά από το 2018 να ξεκινήσουν οι ενταξιακές συνομιλίες·

4.  υπενθυμίζει τον μετασχηματιστικό χαρακτήρα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και σημειώνει ότι, προκειμένου να διασφαλιστεί η αξιοπιστία της διαδικασίας προσχώρησης, η εκπλήρωση των οροσήμων πρέπει να αποτυπώνεται στην πρόοδο προς την ένταξη στην ΕΕ· υπενθυμίζει ότι αντίπαλοι παράγοντες επιδιώκουν να υπονομεύσουν την περαιτέρω ολοκλήρωση και την πολιτική σταθερότητα των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων·

5.  θεωρεί ότι ο διορισμός του επικεφαλής διαπραγματευτή και της διαπραγματευτικής ομάδας, μαζί με την έγκριση του σχεδίου δράσης για την κάλυψη των προτεραιοτήτων που ορίζονται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Μαρτίου του 2020, αποτελούν ένδειξη σαφούς πολιτικής δέσμευσης για την προώθηση της διαδικασίας προσχώρησης στην ΕΕ·

6.  τονίζει ότι η πρόοδος προς την προσχώρηση στο πλαίσιο της αναθεωρημένης μεθοδολογίας διεύρυνσης εξαρτάται από διαρκείς, εις βάθος και μη αναστρέψιμες μεταρρυθμίσεις σε θεμελιώδεις τομείς, ξεκινώντας από το κράτος δικαίου, την αποτελεσματική λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών και της δημόσιας διοίκησης, και την οικονομία· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, πόση σημασία έχουν η δικαστική μεταρρύθμιση και η ενίσχυση της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, όπως και οι σχέσεις καλής γειτονίας και η περιφερειακή συνεργασία·

7.  παροτρύνει τις αλβανικές αρχές να εντείνουν τις προσπάθειες για την ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου και της λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών της χώρας, βελτιώνοντας παράλληλα το κλίμα για την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και την κοινωνία των πολιτών·

Λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών

8.  καλεί τους πολιτικούς ηγέτες στην Αλβανία να δημιουργήσουν κλίμα εμπιστοσύνης ενισχύοντας τη διαφάνεια και θέτοντας τέλος στην απουσία διαλόγου, και εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την πόλωση του πολιτικού κλίματος και την έλλειψη βιώσιμης διακομματικής συνεργασίας, που εξακολουθούν να αποτελούν εμπόδιο στη δημοκρατική διαδικασία· υπενθυμίζει τη σημασία που έχει ο εποικοδομητικός πολιτικός διάλογος για την προώθηση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας και την επίτευξη περαιτέρω προόδου όσον αφορά τη διασφάλιση της ομαλής δημοκρατικής λειτουργίας των θεσμών της Αλβανίας·

9.  υπενθυμίζει την κοινή ευθύνη των πολιτικών δυνάμεων να εγκαταλείψουν τις αλληλοκατηγορίες, τις μονομερείς αποφάσεις και τα μποϊκοτάζ, αξιοποιώντας τα θετικά παραδείγματα προσπαθειών για την οικοδόμηση συναίνεσης, όπως αυτές που οδήγησαν στη συμφωνία της 5ης Ιουνίου 2020 για την εκλογική μεταρρύθμιση·

10.  καλεί τους δημόσιους θεσμούς της Αλβανίας να ενεργούν με διαφάνεια και να εφαρμόζουν ορθές πρακτικές διακυβέρνησης· τονίζει τη σημασία των προορατικών ενεργειών για την έγκαιρη και τακτική διάθεση πληροφοριών στην κοινωνία των πολιτών, τα μέσα ενημέρωσης και το ευρύ κοινό, ιδίως όταν πρόκειται για ζητήματα μείζονος δημόσιου ενδιαφέροντος, όπως η συνεχιζόμενη κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας·

11.  τονίζει ότι οι γενικές εκλογές της 25ης Απριλίου 2021 θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην εδραίωση και την ανανέωση των δημοκρατικών διαδικασιών και δομών της χώρας και στην επίτευξη υψηλότερου επιπέδου πολιτικής σταθερότητας· υπογραμμίζει ότι οι ελεύθερες και δίκαιες εκλογές είναι θεμελιώδεις για την ένταξη στην ΕΕ·

12.  εκφράζει την ανησυχία του για τις καταγγελίες περί εξαγοράς ψήφων και υπενθυμίζει ότι η πάταξη του φαινομένου αυτού περιλαμβάνεται στις προϋποθέσεις που έθεσε το Συμβούλιο στις 25 Μαρτίου 2020· τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι προετοιμασίες για τις βουλευτικές εκλογές του 2021 θα πραγματοποιηθούν με διαφανή τρόπο και χωρίς αποκλεισμούς· σημειώνει ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις, οι κρατικοί φορείς, η κοινωνία των πολιτών και τα μέσα ενημέρωσης έχουν κοινό καθήκον να διασφαλίσουν μια διαφανή, αξιόπιστη και αντικειμενική εκλογική εκστρατεία, απαλλαγμένη από παραπληροφόρηση, εκφοβισμούς και ψευδείς κατηγορίες·

13.  υπογραμμίζει πόσο σημαντική είναι η εφαρμογή των μέτρων εκλογικής μεταρρύθμισης που κωδικοποιήθηκαν τον Ιούλιο του 2020, τα οποία συνάδουν με τις συστάσεις του ΟΑΣΕ/ODIHR και του Συμβουλίου της Ευρώπης· τονίζει τη σημασία που έχει η πλήρης και έγκαιρη εφαρμογή της κοινής γνωμοδότησης της Επιτροπής της Βενετίας και του ΟΑΣΕ/ODIHR του Δεκεμβρίου του 2020· χαιρετίζει το θετικό αποτέλεσμα της συμφωνίας της 5ης Ιουνίου 2020, η οποία εφαρμόζει ορισμένες από τις συστάσεις του ΟΑΣΕ/ODIHR· σημειώνει ότι δεν κατέστη δυνατή η αξιοποίησή της, καθώς και το γεγονός ότι, παρά τις επανειλημμένες διεθνείς εκκλήσεις υπέρ της αναμονής της γνωμοδότησης της Επιτροπής της Βενετίας, ελήφθησαν περαιτέρω μέτρα χωρίς ευρεία διακομματική συναίνεση, με αποτέλεσμα τον Οκτώβριο του 2020 να εγκριθούν από το αλβανικό κοινοβούλιο οι επίμαχες τροποποιήσεις του εκλογικού κώδικα·

14.  υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η συμμετοχή του αλβανικού κοινοβουλίου στη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ, με την περαιτέρω προώθηση των νομοθετικών, εποπτικών και δημοσιονομικών του ικανοτήτων ώστε να διασφαλιστεί η νομική ευθυγράμμιση με το κεκτημένο της ΕΕ·

15.  παροτρύνει την Αλβανία να βελτιώσει τον ενδοκυβερνητικό συντονισμό, να επιταχύνει την αποκέντρωση στο πλαίσιο της εδαφικής διοικητικής μεταρρύθμισης, να προωθήσει τις δημόσιες διαβουλεύσεις σε τοπικό επίπεδο και να προαγάγει τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης·

Κράτος δικαίου

16.  υπενθυμίζει την πρωταρχική σημασία που έχει η διαφύλαξη του κράτους δικαίου μέσω της αναμόρφωσης του δικαστικού συστήματος και της σταθερής και συνεπούς πάταξης της διαφθοράς σε υψηλό επίπεδο· εξαίρει την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως προς την εφαρμογή της συνολικής μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος, η οποία υποστηρίζεται από την πρωτοφανή διαδικασία ελέγχου και τη σύσταση των αρμόδιων θεσμικών οργάνων και ειδικευμένων φορέων, και ζητεί την επίσπευση των διαδικασιών αυτών προκειμένου να επιτευχθεί μια αισθητή στροφή προς ένα υπεύθυνο, ανεξάρτητο και λειτουργικό δικαστικό σύστημα, πράγμα που αποτελεί προϋπόθεση για την πρώτη διακυβερνητική διάσκεψη·

17.  τονίζει την ανάγκη να αναπτύξει η Αλβανία μια πιο στρατηγική προσέγγιση για τη μεταρρύθμιση του τομέα της δικαιοσύνης που θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα του αυξανόμενου όγκου συσσωρευμένων υποθέσεων· ζητεί να διασφαλιστούν υψηλά πρότυπα όσον αφορά τη διαφάνεια στον τομέα της δικαιοσύνης και να επανενεργοποιηθούν εργαλεία όπως επιγραμμικές βάσεις δεδομένων που έχουν λειτουργήσει στο παρελθόν· χαιρετίζει τον διορισμό των νέων μελών του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που αποκατέστησε τη λειτουργικότητά του, και παροτρύνει τα αλβανικά θεσμικά όργανα να ολοκληρώσουν ταχέως τη διαδικασία διορισμού, αποκαθιστώντας εκ νέου την ικανότητα του Συνταγματικού Δικαστηρίου να λειτουργεί πλήρως και αποτελεσματικά· υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η συνεχής λειτουργία και η επαρκής στελέχωση των εφετείων·

18.  χαιρετίζει το γεγονός ότι το Ανώτατο Δικαστήριο έχει ανακτήσει εν μέρει την ικανότητά του να λειτουργεί και επανεξετάζει επί του παρόντος το παραδεκτό περισσότερων από χίλιες υποθέσεις, και το παροτρύνει να σημειώσει περαιτέρω πρόοδο στο θέμα του διορισμού πρόσθετων δικαστών προκειμένου να καταστεί πλήρως λειτουργικό και να μειώσει δραστικά τον μη βιώσιμο συσσωρευμένο όγκο εκκρεμών υποθέσεων·

19.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη σύσταση της Εθνικής Υπηρεσίας Ερευνών, για το γεγονός ότι η διευθύντρια της υπηρεσίας ασκεί τα καθήκοντά της και για την εν εξελίξει διαδικασία πρόσληψης προσωπικού για τις έρευνες·

20.  τονίζει την ανάγκη να καταπολεμήσει η Αλβανία τη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, της κυβέρνησης και της διοίκησης· εκφράζει την ανησυχία του για την τρέχουσα πρακτική που επιτρέπει στην κρατική αστυνομία να λαμβάνει ιδιωτικές δωρεές και χορηγίες· σημειώνει με ανησυχία ότι οι καταγγελίες για διαφθορά εξακολουθούν να υπονομεύουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην κυβέρνηση και στους δημοκρατικούς θεσμούς εν γένει·

21.  τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η αποτελεσματική λειτουργία, η συνεργασία και η οικονομική και επιχειρησιακή ανεξαρτησία των θεσμών της δικαιοσύνης, της επιβολής του νόμου και της καταπολέμησης της διαφθοράς, μέσω της παροχής επαρκών οικονομικών, τεχνικών και ανθρώπινων πόρων· υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η επίτευξη απτών αποτελεσμάτων μέσα από ανεξάρτητες και αμερόληπτες έρευνες που οδηγούν στην επιτυχή δίωξη εγκλημάτων στα οποία δίνεται μεγάλη δημοσιότητα, συμπεριλαμβανομένης της διαφθοράς·

22.  επιδοκιμάζει τη δημιουργία φορέων καταπολέμησης της διαφθοράς και σημειώνει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στη νομοθεσία κατά της διαφθοράς· αναγνωρίζει ότι η νεοσυσταθείσα ειδική δομή για την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος (SPAK) διεξάγει ενδελεχείς έρευνες και ότι τα δικαστήρια για την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος απαγγέλλουν κατηγορίες· τονίζει την ανάγκη να διατηρηθεί η ανεξαρτησία τους με στόχο την αποτελεσματική και προορατική καταπολέμηση της ατιμωρησίας και της διαφθοράς σε υψηλό επίπεδο·

23.  ζητεί να εγκριθούν σύντομα και να εφαρμοστούν συγκεκριμένα σχέδια διασφάλισης της ακεραιότητας σε όλα τα υπουργεία, όπως προβλέπει η διατομεακή στρατηγική κατά της διαφθοράς και το σχέδιο δράσης για την εφαρμογή της· υπενθυμίζει την ανάγκη βελτίωσης της διαφάνειας και της παρακολούθησης της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων βάσει του τροποποιημένου νόμου σχετικά με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων· σημειώνει τη σπουδαιότητα που έχει η αποτελεσματική εφαρμογή των συστάσεων του ανώτατου κρατικού οργάνου ελέγχου της Αλβανίας·

24.  σημειώνει την αύξηση των προληπτικών ερευνών, διώξεων και τελεσίδικων καταδικαστικών αποφάσεων κατά του παράνομου πλουτισμού και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, που οδηγούν σε συστηματική δέσμευση και κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων εγκληματικής προέλευσης, και ζητεί ενισχυμένη δίωξη και τελεσίδικες καταδικαστικές αποφάσεις, σύμφωνα με τις αρχές της δικαστικής ανεξαρτησίας, της τήρησης της νομιμότητας και της δίκαιης δίκης· υπογραμμίζει τα εκτεταμένα προβλήματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ιδίως στον τομέα των κατασκευών και των ακινήτων·

25.  επικροτεί τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη βελτίωση της νομοθεσίας και των μηχανισμών για την αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, και ζητεί να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για την ταχεία εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ομάδας χρηματοοικονομικής δράσης, ιδίως για τη μείωση του μεγέθους της άτυπης οικονομίας·

26.  υπογραμμίζει τη σημασία των συνεχιζόμενων προσπαθειών της Αλβανίας και των συστημικών βελτιώσεων στο θέμα της καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων, πυροβόλων όπλων και εμπορευμάτων παραποίησης, καθώς και του κυβερνοεγκλήματος και των τρομοκρατικών απειλών·

27.  ζητεί από την Αλβανία να εντατικοποιήσει τις εξαντλητικές και αυστηρές προσπάθειες για την εξάρθρωση των τοπικών και διεθνών εγκληματικών δικτύων και την εξάλειψη της παραγωγής και διακίνησης ναρκωτικών, αξιοποιώντας τις σημαντικές προσπάθειες των τελευταίων ετών· χαιρετίζει την αυξημένη συνεργασία της χώρας με την Ευρωπόλ και τα όργανα επιβολής του νόμου των κρατών μελών της ΕΕ, η οποία οδήγησε σε μια σειρά επιτυχημένων επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας για την επιβολή του νόμου, μεταξύ άλλων μέσω της υποδειγματικής συνεργασίας μεταξύ αλβανικών και ιταλικών αρχών στο πλαίσιο της κοινής ομάδας έρευνας· ενθαρρύνει τις αλβανικές αρχές να ολοκληρώσουν ταχέως την τοποθέτηση Αλβανού εισαγγελέα συνδέσμου στον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Ποινικής Δικαιοσύνης (Eurojust)· συνιστά στην Αλβανία να υιοθετήσει μια νέα στρατηγική και ένα νέο σχέδιο δράσης για τα ναρκωτικά, για να καλυφθεί, μεταξύ άλλων, το νομοθετικό κενό όσον αφορά τις πρόδρομες ουσίες ναρκωτικών·

Θεμελιώδη δικαιώματα

28.  εκφράζει την υποστήριξή του στις πολιτικές χωρίς αποκλεισμούς και ζητεί να σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά τη θέσπιση μέτρων για την αποτελεσματική προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών και δικαιωμάτων όλων των πολιτών, με ιδιαίτερη έμφαση στις γυναίκες, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρία, τις εθνοτικές μειονότητες και τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+·

29.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τον διορισμό του παρατηρητή της Αλβανίας στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA) και παροτρύνει τις αρχές να αξιοποιήσουν πλήρως την εμπειρογνωσία του FRA προκειμένου να ευθυγραμμίσουν τη νομοθεσία και τις πρακτικές της Αλβανίας με το κεκτημένο και τα πρότυπα της ΕΕ·

30.  επιδοκιμάζει την επικαιροποίηση της εθνικής νομοθεσίας κατά των διακρίσεων και καλεί τις αρχές να εντείνουν τις προσπάθειες για τη θέσπιση ισχυρής νομολογίας κατά των διακρίσεων· παροτρύνει τις αρχές να διασφαλίσουν την αποτελεσματική πρόληψη και δίωξη της ρητορικής μίσους και των εγκλημάτων μίσους, συμπεριλαμβανομένου του αντισημιτισμού·

31.  σημειώνει ότι το εθνικό σχέδιο δράσης της Αλβανίας για τα θέματα των ΛΟΑΤΚΙ 2016-2020 έχει λήξει και καλεί την κυβέρνηση να αναπτύξει ένα νέο σχέδιο δράσης με μια διαφανή και χωρίς αποκλεισμούς διαδικασία σε συνεννόηση με την κοινωνία των πολιτών, και να διασφαλίσει ότι διατίθενται κατάλληλοι πόροι για την εφαρμογή του· καλεί τις αλβανικές αρχές να προωθήσουν την κοινωνική αποδοχή των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+, που εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις και ρητορική μίσους σε τακτική βάση· χαιρετίζει την απόφαση να εξαλειφθεί η «θεραπεία μετατροπής», η οποία είναι απαράδεκτη, γεγονός που θα ενισχύσει το δικαίωμα στην ταυτότητα φύλου και στην έκφραση φύλου·

32.  παροτρύνει τις αρχές να διασφαλίσουν την παροχή επαρκών ανθρώπινων, τεχνικών και οικονομικών πόρων στα αρμόδια όργανα, όπως στα γραφεία του Διαμεσολαβητή, του Επιτρόπου για την καταπολέμηση των διακρίσεων και του Επιτρόπου για το δικαίωμα στην πληροφόρηση και την προστασία των δεδομένων, καθώς και τη συστηματική εφαρμογή των αντίστοιχων συστάσεών τους· τονίζει ότι σε αυτά τα αξιώματα θα πρέπει να διορίζονται μόνο άτομα των οποίων η ανεξαρτησία και ο επαγγελματισμός είναι πέραν πάσης αμφιβολίας·

33.  ζητεί τη δημιουργία αποτελεσματικού μηχανισμού για την πρόληψη της έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένων της παρενόχλησης, της ενδοοικογενειακής βίας και της βίας κατά των παιδιών, φαινομένων που έχουν επιδεινωθεί με την πανδημία COVID-19, καθώς και την παροχή προστασίας και στήριξης στα θύματά της, σε συνδυασμό με την αποτελεσματική και αποδοτική δίωξη των δραστών·

34.  υπενθυμίζει στην Αλβανία τις εκκλήσεις του να διασφαλίσει την άνευ διακρίσεων πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες και περαιτέρω βελτιώσεις στην εκπαίδευση, τα ποσοστά απασχόλησης και τις συνθήκες διαβίωσης και την υγεία των ατόμων με αναπηρία, των Ρομά, των Αιγύπτιων και των λοιπών εθνοτικών μειονοτήτων· χαιρετίζει τη δήλωση του Πόζναν του 2019 για την ένταξη των Ρομά στη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ· προτρέπει τις αρχές να προωθήσουν τις πολιτικές ένταξης των Ρομά σύμφωνα με το στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για τους Ρομά·

35.  προτρέπει την Αλβανία να εγκρίνει ταχέως τους πέντε εναπομένοντες κανονισμούς για να διασφαλιστεί η πλήρης εφαρμογή του νόμου πλαισίου του 2017 για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων και των συναφών δικαιωμάτων όσον αφορά την ελευθερία αυτοπροσδιορισμού, τη χρήση μειονοτικών γλωσσών όπου απαιτείται σε τοπικό διοικητικό επίπεδο, καθώς και του δικαιώματος σε συνεκπαίδευση στις μειονοτικές γλώσσες· καλεί την Αλβανία να προστατεύσει και να προωθήσει την πολιτιστική κληρονομιά, τις γλώσσες και τις παραδόσεις των εθνικών μειονοτήτων της και να παράσχει ειδικό χώρο, στα κρατικά και τοπικά μέσα ενημέρωσης, στις μειονοτικές γλώσσες·

36.  χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την έγκριση του νόμου για την απογραφή του πληθυσμού που θα διενεργηθεί το φθινόπωρο του 2021 και καλεί την Αλβανία να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ουσιαστική εφαρμογή του, μεταξύ άλλων μέσω της προετοιμασίας του ερωτηματολογίου και του εγχειριδίου κατά τρόπο ώστε να καλύπτουν όλες τις αναγνωρισμένες μειονοτικές ομάδες·

37.  καλεί την Αλβανία να διασφαλίσει ότι οι μειονοτικές ομάδες έχουν ίσες ευκαιρίες και επαρκή εκπροσώπηση στην πολιτική ζωή, τη δημόσια διοίκηση και το δικαστικό σώμα·

38.  καλεί την Αλβανία να σημειώσει περαιτέρω πρόοδο όσον αφορά τα μέτρα για την παγίωση των δικαιωμάτων καταχώρησης, απόδοσης και αποζημίωσης ακινήτων, την εφαρμογή του νόμου για τις μεταβατικές διαδικασίες όσον αφορά την ιδιοκτησία, κυρίως προωθώντας με διαφανή τρόπο τη διαδικασία καταχώρησης ακινήτων και την ολοκλήρωση της συνολικής μεταρρύθμισης του τομέα της έγγειας ιδιοκτησίας, μεταξύ άλλων και στις μειονοτικές περιοχές·

39.  χαιρετίζει τις προσπάθειες της Αλβανίας να προωθήσει την ανεκτικότητα και τη διαθρησκειακή αρμονία και να αντιμετωπίσει τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένου του αντισημιτισμού, όπως επιβεβαιώνεται από την έγκριση του ορισμού του αντισημιτισμού της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος από το κοινοβούλιο, που καθιστά την Αλβανία την πρώτη χώρα με πλειοψηφία μουσουλμάνων που αποδέχεται τη διατύπωση αυτή· ζητεί συνεχείς προσπάθειες για να διασφαλιστεί ο σεβασμός προς την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία της πίστης ή της θρησκείας·

40.  καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν την ελευθερία του συνέρχεσθαι ως θεμελιώδες δικαίωμα, τηρώντας την αρχή της αναλογικότητας, ακόμη και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ή φυσικών καταστροφών· τονίζει τις συστάσεις του Διαμεσολαβητή ως προς το θέμα αυτό·

41.  σημειώνει ότι έχει σημασία η αντιμετώπιση των καταγγελιών για παραπτώματα της αστυνομίας και η διερεύνηση και δίωξη της δυσανάλογης χρήσης βίας, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19· υπενθυμίζει την ανάγκη εξάλειψης της κακομεταχείρισης υπόπτων και κρατουμένων·

42.  υπενθυμίζει στις αρχές την υποχρέωσή τους να διασφαλίζουν τη δέουσα διαδικασία για τους αιτούντες άσυλο σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Αλβανίας, και να αντιμετωπίζουν καταλλήλως τις ανάγκες των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών, ενισχύοντας παράλληλα την ετοιμότητα για ενδεχόμενες αυξήσεις των μεταναστευτικών ροών και βελτιώνοντας τη συνεργασία με τις αρχές των κρατών μελών· ζητεί να αυξηθούν οι ικανότητες στους τομείς της επεξεργασίας αιτήσεων ασύλου και των ερευνών σχετικά με καταγγελλόμενες περιπτώσεις παραβιάσεων των διαδικασιών επιστροφής, συμπεριλαμβανομένων των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

43.  τονίζει ότι η προστασία των συνόρων και η πρόληψη του διασυνοριακού εγκλήματος πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα και να διεξάγονται σε πλαίσιο πλήρους σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων τα οποία κατοχυρώνονται στους ισχύοντες διεθνείς και περιφερειακούς νόμους και αρχές· χαιρετίζει τη δρομολόγηση της πρώτης ολοκληρωμένης κοινής επιχείρησης με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (FRONTEX) εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης

44.  υπογραμμίζει ότι η συμβολή της Αλβανίας στην προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι καθοριστικής σημασίας και καλεί την ΕΕ να εντείνει τη στήριξή της για την προστασία των συνόρων στην περιοχή και να παρέχει την κατάλληλη στήριξη για τις ανάγκες των αλβανικών αρχών που ασχολούνται με τους πρόσφυγες, τους αιτούντες άσυλο και τους μετανάστες·

45.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις συνεχιζόμενες προσπάθειες των αλβανικών αρχών και προτρέπει τις αρχές να υιοθετήσουν μια στιβαρή προσέγγιση για την πρόληψη, τη διερεύνηση, τη δίωξη και την επιβολή ποινής στην εμπορία ανθρώπων και την εκμετάλλευση των θυμάτων της, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και άλλων ευάλωτων ομάδων, να αυξήσουν τον αριθμό των υπηρεσιών επανένταξης και να διασφαλίσουν την προστασία των μαρτύρων·

46.  επικροτεί τα εν εξελίξει μέτρα και ζητεί να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά τη σημαντική μείωση της παράτυπης μετανάστευσης και του αριθμού των αβάσιμων αιτήσεων ασύλου από Αλβανούς υπηκόους, συμπεριλαμβανομένων των αφίξεων ασυνόδευτων ανηλίκων, στα κράτη μέλη της ΕΕ· σημειώνει ότι η Αλβανία εξακολουθεί να πληροί τα κριτήρια αναφοράς για την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων·

Κοινωνία των πολιτών και μέσα ενημέρωσης

47.  υπογραμμίζει την ανάγκη να βελτιωθεί το κλίμα για τη λειτουργία της κοινωνίας των πολιτών στην Αλβανία και προτρέπει τις αρχές να διασφαλίζουν ουσιαστικές, έγκαιρες και αντιπροσωπευτικές διαβουλεύσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης και να ενισχύσουν το νομικό και φορολογικό πλαίσιο, βελτιώνοντας έτσι την οικονομική βιωσιμότητα του μη κυβερνητικού τομέα·

48.  τονίζει τη σημασία που έχει η συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε τακτικές διαβουλεύσεις για τη λειτουργία της κοινωνίας, η οποία επιτρέπει τη συμμετοχή των πολιτών στις υποθέσεις της χώρας·

49.  τονίζει την ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών και δημιουργίας ενός περιβάλλοντος που θα προάγει τη λογοδοσία και τον έλεγχο των δημόσιων θεσμών, ιδίως μέσω της συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών και τους δημοσιογράφους, με τη διασφάλιση της πρόσβασής τους στη δικαιοσύνη και της ασφάλειας δικαίου· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τις ιδιαίτερα ανησυχητικές καταγγελίες για εκτεταμένη χρήση της παραπληροφόρησης σε βάρος ερευνητών δημοσιογράφων, ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών και άλλων που επιδιώκουν να λογοδοτούν οι ισχυροί παράγοντες για τα πεπραγμένα τους·

50.  σημειώνει με ανησυχία την έλλειψη προόδου όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης και τα εμπόδια στην ορθή λειτουργία των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης·

51.  υπενθυμίζει τη σημασία που έχει η διασφάλιση ποιοτικής δημοσιογραφίας και η αύξηση των επιπέδων γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας για τη διασφάλιση της λειτουργίας της δημοκρατίας στην Αλβανία και την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, της ρητορικής μίσους και των ψευδών ειδήσεων· ζητεί από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και την Επιτροπή να βελτιώσουν τον συντονισμό και να αντιμετωπίσουν την παραπληροφόρηση και τις υβριδικές απειλές που αποβλέπουν στην υπονόμευση της ενωσιακής προοπτικής μέσω μιας πιο στρατηγικής υποβάθμισης της σημασίας της ΕΕ στα μάτια των πολιτών των Δυτικών Βαλκανίων, και προτρέπει αμφότερες να προωθήσουν τη δημιουργία ενός κέντρου αριστείας για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης το οποίο θα επικεντρώνεται στα Βαλκάνια·

52.  ζητεί να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την προώθηση ενός περιβάλλοντος για τα μέσα ενημέρωσης χωρίς εξωτερικές επιρροές, το οποίο θα ευνοεί την επαγγελματική συμπεριφορά των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της ερευνητικής δημοσιογραφίας·

53.  υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της αυτορρύθμισης, των δεοντολογικών προτύπων, της ανεξαρτησίας, της αμεροληψίας, της οικονομικής βιωσιμότητας και της αναφοράς της ποιότητας των δημόσιων και ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης και ενίσχυσης της διαφάνειας όσον αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των μέσων ενημέρωσης, τη χρηματοδότηση και τη δημόσια διαφήμιση· ζητεί τη λήψη μέτρων που θα διασφαλίζουν διαφάνεια ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς των μέσων ενημέρωσης· σημειώνει την ανάγκη βελτίωσης των εργασιακών και κοινωνικών συνθηκών των επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης, προκειμένου να διασφαλίζεται ποιοτική δημοσιογραφία·

54.  καταδικάζει τη βία, τον εκφοβισμό, τις εκστρατείες δυσφήμισης και τις έμμεσες πολιτικές και οικονομικές πιέσεις κατά δημοσιογράφων, οι οποίες συνιστούν σοβαρή απειλή για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, οδηγούν σε αυτολογοκρισία και υπονομεύουν σε μεγάλο βαθμό τις προσπάθειες αποκάλυψης του εγκλήματος και της διαφθοράς· καλεί τις αρχές να ξεκινήσουν έρευνα σχετικά με τα πρόσφατα πολλαπλά περιστατικά βίας και τις αδικαιολόγητες κρατήσεις δημοσιογράφων και να απαντήσουν αμέσως στις καταγγελίες ότι οι δημοσιογράφοι δέχθηκαν επίθεση από την αστυνομία, μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια της κράτησής τους·

55.  χαιρετίζει τη δέσμευση των αρχών να αποσύρουν τα προτεινόμενα σχέδια τροποποιήσεων του νόμου για τα μέσα ενημέρωσης και να εφαρμόσουν πλήρως τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας της 19ης Ιουνίου 2020 σχετικά με όλες τις μελλοντικές προτάσεις· επαναλαμβάνει τις ανησυχίες του για τα μέτρα που προτάθηκαν αρχικά στο πλαίσιο της λεγόμενης «δέσμης μέτρων κατά της δυσφήμησης» και σημειώνει ότι οποιαδήποτε αναθεώρηση των νόμων για τα μέσα ενημέρωσης και την επικοινωνία θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με διαφανή τρόπο και χωρίς αποκλεισμούς, ώστε να διασφαλίζεται ότι ακούγονται οι φωνές και οι απόψεις της κοινωνίας των πολιτών, με στόχο τη βελτίωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και του εργασιακού περιβάλλοντος των ανεξάρτητων δημοσιογράφων·

Κοινωνικοοικονομικές μεταρρυθμίσεις

56.  ενθαρρύνει την αλβανική κυβέρνηση να δώσει προτεραιότητα σε μέτρα που αποσκοπούν στον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών και υγειονομικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19, με ιδιαίτερη προσοχή στις περιθωριοποιημένες και ευάλωτες ομάδες όπως οι Ρομά, οι Αιγύπτιοι και η κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+, τα άτομα με αναπηρία και οι μόνοι γονείς, λαμβάνοντας παράλληλα περαιτέρω μέτρα για τη βελτίωση της διαφοροποίησης, της ανταγωνιστικότητας και της ψηφιοποίησης, την ενίσχυση της αντιπροσωπευτικότητας του κοινωνικού διαλόγου και την αντιμετώπιση της διαδεδομένης άτυπης οικονομίας·

57.  υπενθυμίζει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη εξαρτάται από την εξάλειψη της ενδημικής διαφθοράς, τη βελτίωση της διαφάνειας, την ασφάλεια δικαίου και την αποτελεσματικότητα, τον θεμιτό ανταγωνισμό και την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών·

58.  παροτρύνει τις αλβανικές αρχές να ενισχύσουν ουσιαστικά την κάλυψη κοινωνικής πρόνοιας και να βελτιώσουν την πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, ιδίως για τις ευάλωτες ομάδες, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού·

59.  ζητεί να ενισχυθούν τα απτά μέτρα για την αντιμετώπιση της δημογραφικής συρρίκνωσης και της διαρροής εγκεφάλων μέσω ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας που θα αντιμετωπίζουν τις αναντιστοιχίες δεξιοτήτων και θα μειώνουν τη μακροχρόνια ανεργία, ιδίως μεταξύ των νέων και των πλέον περιθωριοποιημένων ομάδων· τονίζει τη σημασία που έχει η δημιουργία βιώσιμων μακροπρόθεσμων ευκαιριών απασχόλησης για τους νέους μέσω της προώθησης προσβάσιμης, ποιοτικής και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευσης και της αντιμετώπισης των προβλημάτων στέγασης· καλεί την αλβανική κυβέρνηση να βελτιώσει τη διαθεσιμότητα και την οικονομική προσιτότητα του διαδικτύου, μεταξύ άλλων για τη σχολική φοίτηση·

60.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις θετικές τάσεις όσον αφορά τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική και ζητεί πρόσθετα μέτρα για την αντιμετώπιση των ανισορροπιών μεταξύ των φύλων, του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων και των διακρίσεων στον χώρο εργασίας·

61.  παροτρύνει τις αρχές να εντείνουν τις προσπάθειες για την εξάλειψη της παιδικής εργασίας σε όλη την άτυπη οικονομία και να ενισχύσουν τη δίωξη για την κακοποίηση παιδιών·

62.  τονίζει την ανάγκη βελτίωσης της προβολής και της επικοινωνίας σχετικά με τη βοήθεια της ΕΕ και την ενωσιακή χρηματοδότηση στην Αλβανία· υπενθυμίζει, εν προκειμένω, την επιβράβευση των επιδόσεων βάσει του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας στη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, και ιδίως την ουσιαστική υποστήριξη που έχει παράσχει η ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19·

63.  χαιρετίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής για περισσότερο στρατηγικές επενδύσεις στα Δυτικά Βαλκάνια μέσω ειδικού Οικονομικού και Επενδυτικού Σχεδίου (ΟΕΣ)· τονίζει ότι κάθε επένδυση πρέπει να συνάδει με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και τον στόχο της ΕΕ για απεξάρτηση από τον άνθρακα· αναγνωρίζει τη σημασία του εν λόγω ΟΕΣ όσον αφορά τη στήριξη της βιώσιμης συνδεσιμότητας, του ανθρώπινου κεφαλαίου, της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και όσον αφορά την ενίσχυση της περιφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας· ζητεί επαρκή συγχρηματοδότηση και περαιτέρω βελτιώσεις στη διαφάνεια και την προβολή της χρηματοδότησης της ΕΕ· τονίζει την ανάγκη, όσον αφορά την Αλβανία, να επικεντρωθεί η χρηματοδότηση στην εν εξελίξει δημοκρατική μετάβαση και στην καταπολέμηση της δημογραφικής συρρίκνωσης και της διαρροής εγκεφάλων·

Περιβάλλον, ενέργεια και μεταφορές

64.  υπενθυμίζει ότι εξακολουθούν να απαιτούνται σημαντικές προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων που συνδέονται με την ενεργειακή απόδοση, την ασφάλεια του εφοδιασμού, τη μείωση των εκπομπών και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη διαφοροποίησή της μέσω της μετάβασης σε βιώσιμη ενέργεια, θέρμανση και μεταφορές·

65.  παροτρύνει την Αλβανία να διαφοροποιήσει την παραγωγή ενέργειας, να εξασφαλίσει οικονομικά και περιβαλλοντικά ορθές επενδύσεις σε δραστηριότητες υδροηλεκτρικής ενέργειας και να αυξήσει τις οικονομικά αποδοτικές επενδύσεις σε αιολικές και ηλιακές πηγές· παροτρύνει την κυβέρνηση να ελαχιστοποιήσει τον αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα, αναστέλλοντας την ανάπτυξη υδροηλεκτρικής ενέργειας σε προστατευόμενες περιοχές, ιδίως σε περιοχές πλησίον των ποταμών Valbona και Vjosa, και να δημιουργήσει το συντομότερο το Εθνικό Πάρκο Viosa, που θα εκτείνεται σε όλο το μήκος του ποταμού, σύμφωνα με την ανακοίνωσή της· υπογραμμίζει την ανάγκη να βελτιωθούν οι εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων, οι στρατηγικές περιβαλλοντικές εκτιμήσεις και η διαφάνεια των διαδικασιών σε οικολογικά ευαίσθητους τομείς, και να ενισχυθεί η δίωξη περιβαλλοντικών εγκλημάτων· τονίζει τη σημασία που έχει η βελτίωση της στρατηγικής της Αλβανίας για την πυρηνική ασφάλεια και την ακτινοπροστασία· υπενθυμίζει ότι η Αλβανία θα πρέπει ακόμη να εναρμονιστεί πλήρως με την οδηγία του Συμβουλίου 2013/50/Ευρατόμ της 5ης Δεκεμβρίου 2013 για τον καθορισμό βασικών προτύπων ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες·

66.  παροτρύνει τις αρχές να διασφαλίσουν την πλήρη συμμόρφωση με τη Συνθήκη για την Ενεργειακή Κοινότητα, μεταξύ άλλων καθιστώντας λειτουργικό το χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας της Αλβανίας, συνεχίζοντας το άνοιγμα της αγοράς, εξασφαλίζοντας τον λειτουργικό διαχωρισμό των διαχειριστών συστημάτων διανομής και εξασφαλίζοντας τη σύζευξη της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας· υπογραμμίζει τη συμβολή του νέου Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου και της επικείμενης σύνδεσης του μετατραπέντος θερμοηλεκτρικού σταθμού της Αυλώνας με την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια· υπενθυμίζει την ανάγκη να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και να δημιουργηθεί γραμμή διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Μπίτολα-Ελμπασάν και Βόρειας Μακεδονίας·

67.  ζητεί να συνεχιστεί η πρόοδος όσον αφορά την ενίσχυση των στρατηγικών δικτύων μεταφορών σύμφωνα με το κανονιστικό πλαίσιο του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), να προωθηθούν οι εργασίες για τα αλβανικά τμήματα του «Blue Highway», να ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις στον σιδηροδρομικό τομέα και να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος στη σιδηροδρομική σύνδεση Τιράνων-Ποντγκόριτσας-Δυρραχίου·

68.  εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για ορισμένα οικονομικά έργα στην Αλβανία που προκάλεσαν σοβαρή περιβαλλοντική βλάβη σε προστατευόμενες περιοχές· υπογραμμίζει ότι ο σχεδιασμός και η κατασκευή οικολογικά ευαίσθητων τουριστικών και ενεργειακών έργων υποδομής πρέπει να πραγματοποιείται στο πλαίσιο ευρείας πανεθνικής διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών και τις τοπικές κοινότητες προτού ληφθεί οιαδήποτε απόφαση, και οφείλει να συμμορφώνεται με τους διεθνείς και ενωσιακούς κανόνες σχετικά με τις εκτιμήσεις επιπτώσεων και την προστασία του περιβάλλοντος·

69.  παροτρύνει τις αλβανικές αρχές να αναπτύξουν μια εθνική ενεργειακή στρατηγική που θα εγγυάται την πλήρη ευθυγράμμιση και εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού, των σχετικών πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα, των στόχων απεξάρτησης από τον άνθρακα και των μέσων τιμολόγησης του άνθρακα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τις πολιτικές δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στη Διακήρυξη της Σόφιας του 2020· καλεί τις αλβανικές αρχές να εγκρίνουν χωρίς καθυστέρηση το σχέδιο νόμου για το κλίμα και τον νόμο και την απόφαση σχετικά με έναν μηχανισμό παρακολούθησης και αναφοράς των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· ζητεί την ταχεία οριστικοποίηση του προσχεδίου του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα ώστε να επανεξεταστεί από τη Γραμματεία της Ενεργειακής Κοινότητας·

70.  ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες στον τομέα της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης· φρονεί ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθεί ένα ισχυρό σύστημα διαβουλεύσεων μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των διαφόρων ομάδων συμφερόντων στις αγροτικές περιοχές· υπογραμμίζει την ανάγκη να αναπτυχθεί μια σύγχρονη, οικολογική και φιλική προς το κλίμα γεωργία μικρής και μεσαίας κλίμακας που θα εξασφαλίζει τη διαβίωση των αγροτών και την προστασία των φυσικών πόρων και της βιοποικιλότητας της Αλβανίας·

71.  υπενθυμίζει την ανάγκη να δώσει η Αλβανία προτεραιότητα στην εφαρμογή της νέας εθνικής στρατηγικής για τη διαχείριση των αποβλήτων για την περίοδο 2020-2035 και στη δημιουργία ολοκληρωμένου περιφερειακού συστήματος διαχείρισης αποβλήτων, και να προωθήσει την ανακύκλωση, το κλείσιμο των χώρων διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων, την ευθυγράμμιση με τα πρότυπα της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά την αποτέφρωση, και την πρόληψη της αποψίλωσης των δασών και της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά· εφιστά την προσοχή στη ρύπανση της Αδριατικής Θάλασσας και τη συχνή βύθιση απορριμμάτων που μεταφέρονται από τα θαλάσσια ρεύματα· υπογραμμίζει την ανάγκη να ενταθεί η παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων και της επεξεργασίας λυμάτων και να ενισχυθούν οι ικανότητες των οργανισμών που είναι αρμόδιοι για το περιβάλλον και τις προστατευόμενες περιοχές·

Περιφερειακή συνεργασία και εξωτερική πολιτική

72.  χαιρετίζει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες της Αλβανίας για την προώθηση σχέσεων καλής γειτονίας και την περιφερειακή ολοκλήρωση· υπογραμμίζει τη σημασία της λήψης περαιτέρω μέτρων για την προώθηση της συμφιλίωσης με τις γειτονικές χώρες και της περιφερειακής συνεργασίας, που θα πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό των θεμελιωδών αξιών της ΕΕ και σε ένα κοινό μέλλον στην ΕΕ·

73.  ζητεί τη δημιουργία νέων ευκαιριών για πολιτικό διάλογο υψηλού επιπέδου και διάλογο σχετικά με τις πολιτικές με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων μέσω τακτικών διασκέψεων κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και της εντατικοποίησης των επαφών μεταξύ υπουργών, προκειμένου να ενισχυθεί η πολιτική αποδοχή της διαδικασίας διεύρυνσης και να διασφαλισθεί ισχυρότερη καθοδήγηση και συμμετοχή υψηλού επιπέδου, όπως ζητείται επίσης στο πλαίσιο της αναθεωρημένης μεθοδολογίας για τη διεύρυνση·

74.  χαιρετίζει τα εποικοδομητικά βήματα για την επίλυση εκκρεμών διμερών ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης της κοινής δέσμευσης Ελλάδας και Αλβανίας να παραπέμψουν την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στο Διεθνές Δικαστήριο·

75.  θεωρεί ευπρόσδεκτα τα χωρίς αποκλεισμούς μέτρα που έχουν ληφθεί για την εμβάθυνση της περιφερειακής ολοκλήρωσης, τη διευκόλυνση της συνδεσιμότητας και της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων, αγαθών, κεφαλαίων και υπηρεσιών και τη συμβολή στην κοινή περιφερειακή αγορά·

76.  χαιρετίζει τον εποικοδομητικό ρόλο της Αλβανίας σε πολυμερείς πρωτοβουλίες, μεταξύ άλλων υπό την προεδρία της στη Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών της Κεντρικής Ευρώπης και στον ΟΑΣΕ·

77.  χαιρετίζει τη συμμετοχή της Αλβανίας στην πρωτοβουλία «μικρή Σένγκεν» ως μέσο βελτίωσης των σχέσεων γειτονίας και παροχής νέων ευκαιριών για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Αλβανίας·

78.  καλεί όλους τους πολιτικούς ηγέτες να λάβουν επειγόντως μέτρα για τη σύσταση της Περιφερειακής Επιτροπής που θα είναι επιφορτισμένη με τη διαπίστωση των γεγονότων σχετικά με όλα τα θύματα εγκλημάτων πολέμου και άλλων σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν στο έδαφος της πρώην Γιουγκοσλαβίας μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 1991 και 31ης Δεκεμβρίου 2001 (RECOM), με βάση το σημαντικό έργο που έχει επιτελέσει ο Συνασπισμός για τη RECOM· καλεί τους πολιτικούς ηγέτες στα Δυτικά Βαλκάνια να προωθήσουν την περιφερειακή συμφιλίωση και να μην εργαλειοποιούν τα θέματα αυτά στις εσωτερικές πολιτικές διαμάχες·

79.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνεχιζόμενη πλήρη ευθυγράμμιση της Αλβανίας από το 2012 με τις αποφάσεις και τις δηλώσεις κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας και επιδοκιμάζει την ενεργό συμμετοχή της σε στρατιωτικές αποστολές και επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων, καθώς και την ενεργό συμβολή της σε αποστολές του ΝΑΤΟ που είναι στρατηγικής σημασίας για την ΕΕ· προτρέπει την Αλβανία να συμμορφωθεί με τη θέση της ΕΕ όσον αφορά τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου·

80.  υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχύσουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ την εταιρική τους σχέση και τον συντονισμό στα Δυτικά Βαλκάνια προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος σε βασικές μεταρρυθμίσεις και να βελτιωθεί η διακυβέρνηση και η συμφιλίωση· καλεί την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να ενισχύσουν τη στήριξη προς την Αλβανία για την αντιμετώπιση κακόβουλων ξένων παρεμβάσεων από χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν· φρονεί ότι, έχοντας κατά νου την προαναφερθείσα ευθυγράμμιση και τη διαδικασία ένταξης της Αλβανίας στην ΕΕ, τα Τίρανα πρέπει να αναπτύσσουν μια διαρκώς στενότερη συνεργασία με τα κράτη μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ σε θέματα ασφάλειας και άμυνας·

o
o   o

81.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στον Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Αλβανίας.

(1) ΕΕ L 107 της 28.4.2009, σ. 166. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0320. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0050. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0168.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τις εκθέσεις της Επιτροπής για το Κόσοβο κατά την περίοδο 2019-2020 (2019/2172(INI))

P9_TA(2021)0113 A9-0031/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ) μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Κοσόβου, αφετέρου, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Απριλίου 2016,

–  έχοντας υπόψη το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ) για το Κόσοβο, το οποίο δρομολογήθηκε στην Πρίστινα στις 11 Νοεμβρίου 2016, καθώς και την έναρξη του ΕΠΜ 2 τον Οκτώβριο του 2020,

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία πλαίσιο με το Κοσσυφοπέδιο για τη συμμετοχή του σε προγράμματα της Ένωσης, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Αυγούστου 2017,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας σε συνέχεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Θεσσαλονίκης της 19ης και 20ής Ιουνίου 2003,

–   έχοντας υπόψη τη Δήλωση της Σόφιας της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, της 17ης Μαΐου 2018, και το Θεματολόγιο Προτεραιότητας της Σόφιας,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, της 10ης Ιουνίου 1999, τη Συμβουλευτική Γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου (ΔΔ), της 22ας Ιουλίου 2010, σχετικά με το εάν είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου, και το ψήφισμα 64/298 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, της 9ης Σεπτεμβρίου 2010, η οποία σημείωσε το περιεχόμενο της γνωμοδότησης του ΔΔ και εξέφρασε ικανοποίηση για την ετοιμότητα της ΕΕ να διευκολύνει τον διάλογο ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο,

–  έχοντας υπόψη την πρώτη συμφωνία σχετικά με τις αρχές που διέπουν την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των κυβερνήσεων της Σερβίας και του Κοσόβου, της 19ης Απριλίου 2013, τις συμφωνίες της 25ης Αυγούστου 2015, καθώς και τον εν εξελίξει διάλογο υπό την αιγίδα της ΕΕ για την εξομάλυνση των σχέσεων,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/792 του Συμβουλίου, της 11ης Ιουνίου 2020, για την τροποποίηση της κοινής δράσης 2008/124/ΚΕΠΠΑ σχετικά με την Αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επιβολή του κράτους δικαίου στο Κόσοβο (EULEX Kosovo), η οποία παρέτεινε τη διάρκεια της αποστολής έως τις 14 Ιουνίου 2021,

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ σχετικά με τις δραστηριότητες της Αποστολής Προσωρινής Διοίκησης των Ηνωμένων Εθνών στο Κόσοβο (UNMIK), μεταξύ των οποίων και την πλέον πρόσφατη έκθεση, της 31ης Μαρτίου 2020, καθώς και τις εκθέσεις σχετικά με τις επιχειρήσεις της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης στο Κοσσυφοπέδιο (KFOR), της 7ης Φεβρουαρίου 2018,

–  έχοντας υπόψη τη Διαδικασία του Βερολίνου που δρομολογήθηκε στις 28 Αυγούστου 2014,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση των συμπροέδρων της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ-Κοσόβου (SAPC) μετά την έκτη συνεδρίαση της ΚΕΣΣ, που πραγματοποιήθηκε στο Στρασβούργο στις 14 Φεβρουαρίου 2019,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Ενίσχυση της ενταξιακής διαδικασίας – Μια αξιόπιστη ενωσιακή προοπτική για τα Δυτικά Βαλκάνια» (COM(2020)0057),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την ενίσχυση της συνεργασίας με τους εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων στον τομέα της μετανάστευσης και της ασφάλειας,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Μαΐου 2019, με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ 2019» (COM(2019)0260), η οποία συνοδευόταν από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Kosovo 2019 Report» (Έκθεση του 2019 για το Κόσοβο) (SWD(2020)0216),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ 2020» (COM(2020)0660), η οποία συνοδευόταν από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Kosovo 2020 Report» (Έκθεση του 2020 για το Κόσοβο) (SWD(2020)0356),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια» (COM(2020)0641), και το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του Πράσινου Θεματολογίου για τα Δυτικά Βαλκάνια» της 6ης Οκτωβρίου 2020 (SWD(2020)0223),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, της 8ης Απριλίου 2020, με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 από την ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο» (JOIN(2020)0011), και την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Απριλίου 2020, με τίτλο «Στήριξη των Δυτικών Βαλκανίων για την αντιμετώπιση της COVID-19 και την ανάκαμψη μετά την πανδημία» (COM(2020)0315),

–  έχοντας υπόψη την εκτίμηση της Επιτροπής, της 21ης Απριλίου 2020, σχετικά με το πρόγραμμα οικονομικής μεταρρύθμισης του Κοσόβου για την περίοδο 2020-2022 (SWD(2020)0065) και τα κοινά συμπεράσματα όσον αφορά τον οικονομικό και δημοσιονομικό διάλογο μεταξύ της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας, που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 19 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη την τελική έκθεση της Αποστολής Εκλογικών Παρατηρητών της ΕΕ (EUEOM) σχετικά με τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 6 Οκτωβρίου 2019 στο Κόσοβο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 4ης Μαΐου 2016, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 539/2001 περί του καταλόγου τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων και των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή (Κόσοβο) (COM(2016)0277), και το νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 28ης Μαρτίου 2019, με το οποίο εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση(1), αποδεχόμενο την πρόταση της Επιτροπής,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη χώρα,

–  έχοντας υπόψη τη σύστασή του της 19ης Ιουνίου 2020 προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας σχετικά με τα Δυτικά Βαλκάνια, σε συνέχεια της συνόδου κορυφής του 2020(2),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Ζάγκρεμπ, η οποία εγκρίθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων που πραγματοποιήθηκε μέσω βιντεοδιάσκεψης στις 6 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της συνόδου κορυφής των Προέδρων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των Κοινοβουλίων των Δυτικών Βαλκανίων, την οποία συγκάλεσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τα διοικητικά όργανα των κοινοβουλίων των Δυτικών Βαλκανίων στις 28 Ιανουαρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων που διεξήχθη στις 10 Νοεμβρίου 2020 στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0031/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο, όπως κάθε χώρα που φιλοδοξεί να γίνει κράτος μέλος της ΕΕ, πρέπει να κριθεί με βάση τις επιδόσεις του ως προς την εκπλήρωση, την εφαρμογή και την τήρηση της σειράς κριτηρίων και κοινών αξιών που απαιτούνται για την προσχώρηση, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποιότητα των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων και η αφοσίωση σε αυτές καθορίζουν το χρονοδιάγραμμα και την πορεία της προσχώρησης·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο πρέπει να επικεντρωθεί σε θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών ελλείψεων στους τομείς του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών και της μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης, καθώς και της οικονομικής ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο εξακολουθεί να δίνει μάχη με την πολιτική αστάθεια, ιδίως μετά τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 6ης Οκτωβρίου 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι το τέλος της κυβέρνησης Kurti κατέδειξε διάφορα διαρθρωτικά ζητήματα, μεταξύ άλλων αδικαιολόγητη παρέμβαση εξωτερικών παραγόντων στο έργο της κυβέρνησης και της Συνέλευσης, ανεξαρτησία του Συνταγματικού Δικαστηρίου και έλλειψη σαφήνειας όσον αφορά τη νομιμότητα της ψηφοφορίας για την κυβέρνηση·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόσφατα σημειώθηκε έλλειψη συντονισμού μεταξύ των διατλαντικών φορέων, και ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ θα παράσχει νέες ευκαιρίες για καλύτερη συνεργασία·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο παραμένει η μόνη χώρα στα Δυτικά Βαλκάνια, οι πολίτες της οποίας χρειάζονται θεώρηση για να ταξιδέψουν στον χώρο Σένγκεν, μολονότι όλα τα κριτήρια αξιολόγησης για την ελευθέρωση των θεωρήσεων έχουν εκπληρωθεί από το 2018·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σκιώδης οικονομία του Κοσόβου παρεμποδίζει τη συνολική ανάπτυξη μιας βιώσιμης οικονομίας στη χώρα·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο πρέπει να αυξήσει τις προσπάθειές του για την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος και να δημιουργήσει ισχυρά, συνεκτικά και ανεξάρτητα θεσμικά όργανα για να επιλύσει τα εν λόγω ζητήματα·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πρώην Πρόεδρος Hashim Thaçi παραιτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2020, προκειμένου να αντιμετωπίσει κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στα Ειδικά Τμήματα για το Κόσοβο στη Χάγη· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 30 Νοεμβρίου 2020 επιβεβαιώθηκε το κατηγορητήριο εις βάρος του Thaçi· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Vjosa Osmani, Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης του Κοσόβου, εκτελεί χρέη Προέδρου του Κοσόβου·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά την προσαρμογή του νομικού του πλαισίου στο κεκτημένο της ΕΕ, αλλά πρέπει να αυξήσει τις προσπάθειες και τους πόρους του, προκειμένου να εφαρμόσει αποτελεσματικά νέους νόμους και κανόνες με πιο προσηλωμένο και σοβαρό τρόπο σε όλους τους τομείς πολιτικής·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Κυβέρνηση του Κοσόβου, 117 χώρες έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου, μεταξύ άλλων 22 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 συνιστά πρωτοφανή επιβάρυνση για τα συστήματα υγείας, οικονομίας και κοινωνικής προστασίας του Κοσόβου και έχει σαφώς καταδείξει ότι η ΕΕ και τα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν μαζί τις κοινές προκλήσεις·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει κινητοποιήσει χρηματοδοτική στήριξη ύψους άνω των 3,3 δισεκατομμυρίων EUR για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων για την αντιμετώπιση της άμεσης υγειονομικής κρίσης και τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στην περιοχή·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αποτελεί τον μεγαλύτερο πάροχο βοήθειας και αρωγής στο Κόσοβο για τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο έχει λάβει 5 εκατομμύρια EUR ως άμεση στήριξη για τον τομέα της υγείας, 63 εκατομμύρια EUR ως στήριξη για την κοινωνική και οικονομική ανάκαμψή του, 60 εκατομμύρια EUR σε κονδύλια βοήθειας και 100 εκατομμύρια EUR ως μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Οικονομικό και Επενδυτικό Σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια θα διευκολύνει τη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη μετά την πανδημία COVID-19, μέσω της στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης και των μεταρρυθμίσεων στην περιοχή·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο επωφελήθηκε από τον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙ), με συνολική ενδεικτική κατανομή 602,1 εκατομμυρίων EUR για τα έτη 2014-2020, και λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο πρέπει να βελτιώσει περαιτέρω την απορροφητική του ικανότητα στο πλαίσιο αυτό·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δραστηριοποίηση της ΕΕ όσον αφορά τα Δυτικά Βαλκάνια υπερβαίνει τη δραστηριοποίησή της όσον αφορά οποιονδήποτε άλλον εταίρο και επιδεικνύει αμοιβαία στρατηγική δέσμευση·

Προσήλωση στη διεύρυνση

1.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνεχιζόμενη και ισχυρή δέσμευση του Κοσόβου να προχωρήσει στην ευρωπαϊκή του πορεία και να επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις, καθώς και για την ισχυρή στήριξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης από τον πληθυσμό του Κοσόβου, καθώς και της ευρωπαϊκής του ταυτότητας·

2.  εκφράζει τη λύπη του για την περιορισμένη πρόοδο στην υλοποίηση του ΕΠΜ 1, ενώ αναγνωρίζει τη δέσμευση της κυβέρνησης για μια ευρεία μεταρρυθμιστική διαδικασία, όπως προβλέπεται στο ΕΠΜ 2· καλεί τις αρχές του Κοσόβου να ενστερνιστούν τη διαδικασία, να επιδείξουν μεγαλύτερη πολιτική βούληση και να βελτιώσουν τη διοικητική ικανότητα, προκειμένου να ενισχυθεί η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με την ΕΕ·

3.  εκφράζει ανησυχία για τη διάλυση του Υπουργείου Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, και καλεί την Κυβέρνηση του Κοσόβου να ενσωματώσει πλήρως και ορθά τις πρώην δομές του υπουργείου, όπως προβλέπεται στον προσφάτως εγκριθέντα κανονισμό σχετικά με την οργανωτική δομή του Γραφείου του Πρωθυπουργού, και να διασφαλίσει ότι η νέα δομή θα αποκτήσει το κατάλληλο επίπεδο αρμοδιοτήτων και ευθυνών για την εξασφάλιση του κατάλληλου συντονισμού και της κατάλληλης κατεύθυνσης της διαδικασίας ένταξης·

4.  χαιρετίζει την ειρηνική και ομαλή διεξαγωγή των πρόωρων βουλευτικών εκλογών, οι οποίες διενεργήθηκαν στις 6 Οκτωβρίου 2019 και στις 14 Φεβρουαρίου 2021, αλλά εκφράζει ανησυχία για την απουσία ανταγωνισμού, ελευθερίας επιλογής και έκφρασης στη σερβική κοινότητα του Κοσόβου, καθώς και για τα προβλήματα που σχετίζονται με τις εκτός Κοσόβου ψηφοφορίες· τονίζει τη σημασία της αντιμετώπισης όλων των ελλείψεων που εντοπίστηκαν και των συστάσεων που διατυπώθηκαν από την EUEOM· αναμένει από όλες τις πολιτικές δυνάμεις να σεβαστούν τη δημοκρατική κουλτούρα και τη βούληση των πολιτών του Κοσόβου κατά τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης και την εκλογή νέου Προέδρου·

5.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Κόσοβο εξακολουθεί να δίνει μάχη με την πολιτική αστάθεια μετά τις εκλογές και, στο πλαίσιο αυτό, καλεί όλες τις πολιτικές δυνάμεις του Κοσόβου να μεταρρυθμίσουν το πολιτικό σύστημα μέσω συνταγματικών αλλαγών, ώστε να βελτιωθούν η ασφάλεια δικαίου και η διαδικασία σχηματισμού νέων κυβερνήσεων·

6.  χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή επιβεβαιώνει, στην έκθεσή της για το Κόσοβο του 2020, την αξιολόγησή της σχετικά με την ικανότητα του Κοσόβου να επωφεληθεί από την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων, και καλεί το Συμβούλιο να προχωρήσει επειγόντως στην έγκριση καθεστώτος απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για τους πολίτες του Κοσόβου· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι το Κόσοβο συνεχίζει να πληροί όλα τα κριτήρια αξιολόγησης του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων, όπως επιβεβαιώνει σταθερά η Επιτροπή από τον Ιούλιο του 2018·

7.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, κατά το 2020, το Συμβούλιο δεν κατόρθωσε να εγκρίνει την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων για το Κόσοβο· είναι της άποψης ότι η ελευθέρωση των θεωρήσεων θα βελτιώσει τη σταθερότητα και θα φέρει το Κόσοβο πιο κοντά στην ΕΕ, διευκολύνοντας τα ταξίδια και τις επιχειρηματικές δραστηριότητες· σημειώνει ότι η απομόνωση των πολιτών του Κοσόβου έχει αντίκτυπο στην εφαρμογή των προγραμμάτων της ΕΕ και ότι η έλλειψη απόφασης του Συμβουλίου στερεί από τους πολίτες του Κοσόβου τις ευκαιρίες που χρειάζονται επειγόντως, αποδυναμώνοντας την αξιοπιστία της ΕΕ, και θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας·

8.  καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να επιδείξουν συνεχή προσήλωση στη διεύρυνση και να ακολουθήσουν μια αποτελεσματικότερη επικοινωνιακή πολιτική προς τους πολίτες της ΕΕ σχετικά με τη διεύρυνση· καλεί την Επιτροπή και το Γραφείο της ΕΕ στο Κόσοβο να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την προώθηση του ρόλου, των απαιτήσεων και των οφελών μιας στενότερης συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Κοσόβου·

9.  χαιρετίζει την απόφαση της Κυβέρνησης του Κοσόβου να άρει τους δασμούς στις εισαγωγές από τη Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, γεγονός που επέτρεψε την επανάληψη του διαλόγου υπό την αιγίδα της ΕΕ·

10.  σημειώνει την υπογραφή συμφωνιών οικονομικής εξομάλυνσης από το Κόσοβο και τη Σερβία στις 4 Σεπτεμβρίου 2020 στην Ουάσιγκτον· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για τις διατάξεις του κειμένου που απαιτούν από το Κόσοβο να σταματήσει να επιδιώκει την ένταξή του σε διεθνείς οργανισμούς· χαιρετίζει την ανανεωμένη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών και υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχύσουν η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες την εταιρική τους σχέση και τον συντονισμό τους στα Δυτικά Βαλκάνια· υπογραμμίζει ότι η διατλαντική συνεργασία αποτελεί σημαντικό παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή και τονίζει τον ηγετικό ρόλο της ΕΕ ως διαμεσολαβητή στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας·

11.  αποδοκιμάζει το άνοιγμα της πρεσβείας του Κοσόβου στο Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ, το οποίο είναι αντίθετο με τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη λύση δύο κρατών στη διαμάχη Ισραήλ-Παλαιστίνης·

12.  αναγνωρίζει τη σημαντική συμβολή της Δύναμης για το Κόσοβο (KFOR) και των συμμετεχόντων κρατών στη διατήρηση ενός ασφαλούς και προστατευμένου περιβάλλοντος και της ελεύθερης κυκλοφορίας όλων των πολιτών του Κοσόβου, καθώς και στη διευκόλυνση της ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης των Δυτικών Βαλκανίων·

13.  ζητεί τη δημιουργία νέων ευκαιριών για υψηλού επιπέδου πολιτικό διάλογο και διάλογο πολιτικής με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, μέσω τακτικών συνόδων κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και εντατικών υπουργικών επαφών· ζητεί την ενεργό συμμετοχή και την κατάλληλη ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης·

Δημοκρατία και κράτος δικαίου

14.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την προσαρμογή του νομικού πλαισίου για το κράτος δικαίου, μεταξύ άλλων για τον νόμο για πειθαρχική ευθύνη δικαστών και εισαγγελέων και τον νόμο για τη διαμεσολάβηση, καθώς και την ανάπτυξη ηλεκτρονικού συστήματος διαχείρισης υποθέσεων και κεντρικού ποινικού μητρώου· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το χαμηλό επίπεδο εφαρμογής·

15.  καλεί τις αρχές του Κοσόβου να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την επιβολή της νομοθεσίας προς όφελος των πολιτών τους, καθώς και να διασφαλίσουν καλύτερο συντονισμό των διαφόρων προγραμμάτων για το κράτος δικαίου τα οποία υποστηρίζονται από διάφορους χορηγούς, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης συνολικής επανεξέτασης και επακόλουθης στρατηγικής για ολόκληρο τον τομέα του κράτους δικαίου·

16.  τονίζει την ανάγκη να ενταθεί η καταπολέμηση της διαφθοράς και εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για την κατάργηση της ειδικής ομάδας καταπολέμησης της διαφθοράς στο πλαίσιο της αστυνομίας του Κοσόβου· υπογραμμίζει ότι απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση για την αποτελεσματική καταπολέμηση της διαφθοράς και καλεί τις αρχές του Κοσόβου να δείξουν αποφασιστικότητα στην καταπολέμηση της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα·

17.  ζητεί από την κυβέρνηση να δημιουργήσει και να διατηρήσει ισχυρές και εξειδικευμένες δομές που θα αντιμετωπίζουν το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά, και ζητεί να δοθεί τέλος σε οποιεσδήποτε αλλαγές στην επιβολή του νόμου και στους θεσμούς για την καταπολέμηση της διαφθοράς, οι οποίες βασίζονται σε κομματικά πολιτικά συμφέροντα·

18.  καλεί το Κόσοβο να βελτιώσει την εφαρμογή των κανονιστικών του μέτρων σχετικά με τη δέσμευση, τη δήμευση και την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων, καθώς και όσον αφορά τις τελεσίδικες καταδικαστικές αποφάσεις σε υποθέσεις διαφθοράς υψηλού επιπέδου, οργανωμένου και οικονομικού εγκλήματος, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων μέτρων αναστολής για δημόσιους υπαλλήλους οι οποίοι κατηγορούνται για τέτοιου είδους αδικήματα, και να διασφαλίσει ότι δεν υπάρχει ανάμειξη στις επιχειρησιακές δραστηριότητες των οργάνων επιβολής του νόμου και της εισαγγελίας·

19.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, παρά το κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο, το σύστημα δικαιοσύνης του Κοσόβου εξακολουθεί να υπονομεύεται από ελλείψεις όσον αφορά τη λογοδοσία, προβλήματα διαφάνειας και πολιτικές παρεμβάσεις· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη απτών αποτελεσμάτων στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και αναμένει την πραγματοποίηση μεγαλύτερης προόδου όσον αφορά τη βελτίωση των επιδόσεών του στη διερεύνηση και τη δίωξη της διαφάνειας υψηλού επιπέδου και των υποθέσεων οργανωμένου εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένων των υποθέσεων εμπορίας ανθρώπων, διακίνησης ναρκωτικών και εγκλήματος στον κυβερνοχώρο·

20.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το Δικαστικό Συμβούλιο του Κοσόβου ενέκρινε μέτρα που συμβάλλουν στον περιορισμό των εξωτερικών παρεμβάσεων και της αθέμιτης επιρροής στις δικαστικές διαδικασίες· χαιρετίζει επίσης την αύξηση του αριθμού των τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων που δημοσιεύονται· πιστεύει ότι απαιτούνται περαιτέρω μέτρα για να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη ανεξαρτησία και αποπολιτικοποίηση της δικαιοσύνης και για να σταματήσουν οι αθέμιτες παρεμβάσεις σε προβεβλημένες υποθέσεις·

21.  καλεί το Κόσοβο να διασφαλίσει ότι οι οικονομικές εκθέσεις και οι εκθέσεις ελέγχου σχετικά με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων είναι συνεχώς διαθέσιμες και ότι επιβάλλονται κυρώσεις, όταν είναι απαραίτητες· σημειώνει επίσης την ανάγκη για βελτίωση της οικονομικής εποπτείας και λογοδοσίας των δημόσιων επιχειρήσεων· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόταση για τον νέο νόμο σχετικά με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και ενθαρρύνει τη Συνέλευση να θεσπίσει νομικό πλαίσιο για τη ρύθμιση της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας·

22.  επαναλαμβάνει ότι οι επιλογές και οι διορισμοί για υψηλόβαθμες θέσεις λήψης αποφάσεων στη δημόσια διοίκηση και στις δημόσιες επιχειρήσεις εξακολουθούν να προκαλούν μεγάλη ανησυχία, και σημειώνει ότι οι διορισμοί για τέτοιου είδους θέσεις πρέπει να πραγματοποιούνται με βάση μια αξιοκρατική, δίκαιη και ανταγωνιστική διαδικασία· αναγνωρίζει τις προσπάθειες της Κυβέρνησης του Κοσσυφοπεδίου, μέσω της υπογραφής των μνημονίων συνεννόησης με το Ηνωμένο Βασίλειο, για την επίβλεψη της διαδικασίας αυτής· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για πρόοδο και σαφή πολιτική δέσμευση όσον αφορά τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, η οποία μπορεί να επιτευχθεί με την προώθηση της εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας·

23.  επικροτεί τη βελτίωση της οργάνωσης των εργασιών της Συνέλευσης του Κοσόβου και της διαχείρισης των συνόδων ολομέλειας βάσει του εσωτερικού της κανονισμού· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για τη συχνή έλλειψη απαρτίας και τις τρέχουσες καθυστερήσεις στις κοινοβουλευτικές εργασίες, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επιζήμιες στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης της δέσμης μέτρων αρωγής για την πανδημία·

24.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Συνέλευση του Κοσόβου δεν κατόρθωσε να εγκρίνει μια δεύτερη δέσμη μέτρων οικονομικής ανάκαμψης κατά την πρώτη προσπάθεια, υπογραμμίζει τη σημασία της πολιτικής σταθερότητας, και καλεί τη Συνέλευση και την κυβέρνηση να εργάζονται από κοινού με εποικοδομητικό πνεύμα και να τηρούν τις βέλτιστες κοινοβουλευτικές πρακτικές·

25.  συγχαίρει τις προσπάθειες του Κοσόβου για την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης, της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού, μεταξύ άλλωνμε μέτρα για την αναχαίτιση της εκροής ξένων μαχητών· υπογραμμίζει ότι χρειάζονται πρόσθετες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και για την αποκατάσταση και την επανένταξη ξένων μαχητών·

26.  ζητεί ενεργό περιφερειακή συνεργασία και μεγαλύτερο συντονισμό και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών ασφαλείας της Δημοκρατίας του Κοσόβου και της ΕΕ και των κρατών μελών της για την αντιμετώπιση δυνητικών τρομοκρατικών δραστηριοτήτων· καλεί το Κόσοβο να αντιμετωπίσει τη ριζοσπαστικοποίηση μέσω του διαδικτύου και τις εξωτερικές εξτρεμιστικές επιρροές, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βοηθήσουν το Κόσοβο σε αυτή τη σημαντική προσπάθεια·

27.  εκφράζει την ανησυχία του για τις προσπάθειες τρίτων χωρών να στηρίξουν τη ριζοσπαστικοποίηση, ιδίως των νέων, συχνά με τη χρηματοδότηση ή την παροχή σημαντικών πόρων, όπως σε εκπαιδευτικά ιδρύματα στο Κόσοβο, που θα μπορούσαν να ευνοήσουν τη ριζοσπαστικοποίηση, και για το γεγονός ότι η τρέχουσα κατάσταση που σχετίζεται με τη νόσο COVID θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις προσπάθειες αποριζοσπαστικοποίησης, δεδομένης της επιδεινούμενης οικονομικής κατάστασης·

28.  χαιρετίζει τη σύναψη συμφωνίας εργασίας μεταξύ της αστυνομίας του Κοσόβου και της Ευρωπόλ, η οποία θα αποτελέσει τη βάση της ενίσχυσης της συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού, καθώς και του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος, και ζητεί την ταχύτερη δυνατή εφαρμογή της·

29.  τονίζει ότι, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, υπάρχουν περίπου 250 000 παράνομα όπλα στην κατοχή πολιτών του Κοσόβου· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την ανησυχητική αυτή κατάσταση, η οποία έχει αρνητικό αντίκτυπο στη δημόσια ασφάλεια· καλεί τις αρχές του Κοσόβου να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα και να δρομολογήσουν ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα κατάσχεσης ή εθελοντικής παράδοσης αυτών των όπλων στην αστυνομία·

30.  συγχαίρει το Κόσοβο για τη συνεχή και εποικοδομητική συνεργασία του στο ζήτημα της μετανάστευσης και για τη διαρκή μείωση του αριθμού αιτήσεων ασύλου και επανεισδοχών πολιτών του Κοσόβου, καθώς και για την καλή συνεργασία των αρχών του Κοσόβου σε θέματα επανεισδοχής·

31.  θεωρεί θετική την έγκριση του κανονισμού για την ένταξη των αλλοδαπών και ζητεί την πλήρη εφαρμογή του· τονίζει ότι χρειάζονται περαιτέρω ενέργειες για να διασφαλιστεί η επαρκής διοικητική ικανότητα και η ικανότητα επιβολής για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης διακίνησης μεταναστών·

32.  επαναλαμβάνει την πλήρη υποστήριξή του στο έργο των Ειδικών Τμημάτων και της Ειδικής Εισαγγελίας του Κοσόβου, καθώς αυτά τα όργανα αποτελούν σημαντική απόδειξη της προσήλωσης του Κοσόβου στο κράτος δικαίου και το έργο τους είναι επίσης προς το συμφέρον του Κοσόβου· τονίζει ότι είναι σημαντικό τα Ειδικά Τμήματα να είναι σε θέση να συνεχίσουν το έργο τους ανεξάρτητα, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις· χαιρετίζει την παράταση της εντολής των Ειδικών Τμημάτων του Κοσόβου και το έργο τους στη Χάγη·

33.  χαιρετίζει την παράταση της εντολής της αποστολής EULEX και ζητεί από το Κόσοβο να συνεργαστεί πλήρως και καλόπιστα με την EULEX και με τα Ειδικά Τμήματα και την Ειδική Εισαγγελία· εκφράζει τη λύπη του για τις απόπειρες υπονόμευσης της εντολής της EULEX· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την EULEX να αυξήσει την αποτελεσματικότητά της και να τηρεί τα υψηλότερα πρότυπα διαφάνειας και μια προσέγγιση μηδενικής ανοχής έναντι της διαφθοράς·

34.  χαιρετίζει την έγκριση του νόμου σχετικά με την πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα· συνιστά να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για να αυξηθεί η διαφάνεια και να βελτιωθεί η παρακολούθηση των δημόσιων δαπανών, μεταξύ άλλων μέσω της βελτίωσης του συστήματος δημοσίων συμβάσεων·

35.  χαιρετίζει τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την οικοδόμηση ικανότητας κυβερνοασφάλειας, ιδίως με τη θέσπιση της πρώτης εθνικής στρατηγικής για την κυβερνοασφάλεια· θεωρεί ότι είναι κρίσιμης σημασίας να διατηρηθεί αυτή η δυναμική, ώστε να καταστεί δυνατή η πλήρης υλοποίηση νομοθετικών πρωτοβουλιών στον τομέα και να αντιμετωπιστεί η έλλειψη εξειδικευμένων επαγγελματιών στις ΤΠΕ και στην κυβερνοασφάλεια·

Σεβασμός των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

36.  σημειώνει ότι το νομικό και θεσμικό πλαίσιο του Κοσόβου εγγυάται ευρέως την προστασία των ανθρωπίνων και θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων· υπογραμμίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις όσον αφορά την εφαρμογή του, ιδίως σε σχέση με τα γλωσσικά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της πολύγλωσσης μετάδοσης, η έλλειψη της οποίας επηρεάζει την πρόσβαση των μειονοτικών κοινοτήτων στην ενημέρωση και υπήρξε ιδιαίτερα επιζήμια κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19·

37.  καλεί το Κόσοβο να παράσχει ισότιμη και χωρίς διακρίσεις κρατική εκπαίδευση σε μειονοτικές γλώσσες και να διασφαλίσει την πρόσβαση στα επίσημα έγγραφα σε όλες τις επίσημες γλώσσες σε ολόκληρο το Κόσοβο, καθώς και ίσες ευκαιρίες, επαρκή εκπροσώπηση στον πολιτικό βίο και πρόσβαση στη δημόσια διοίκηση και τη δικαιοσύνη·

38.  ζητεί μεγαλύτερη προστασία και ένταξη των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των Ρομά, των Ασκάλι, των Αιγυπτίων, των Σέρβων, των Βοσνίων, των Τούρκων και των Γκοράνι, καθώς και των ατόμων με αναπηρία και των εκτοπισμένων, παρέχοντάς τους επαρκή υγειονομική και κοινωνική προστασία, ιδίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και υπό το πρίσμα των κοινωνικοοικονομικών συνεπειών της·

39.  ζητεί να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την καταπολέμηση των διακρίσεων και του αντιαθιγγανισμού· εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για τις κοινωνικές διακρίσεις εις βάρος των κοινοτήτων των Ρομά, των Ασκάλι και των Αιγυπτίων, του αποκλεισμού τους από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στον πολιτικό και τον κοινωνικό τομέα και τη διαρκή έλλειψη πόρων και πρόσβασης σε ευκαιρίες απασχόλησης, στη δικαιοσύνη, τις δημόσιες υπηρεσίες, τη στέγαση, την υγειονομική περίθαλψη, τα συστήματα αποχέτευσης και την παροχή νερού·

40.  σημειώνει με λύπη ότι η αναφορά σχεδόν 500 ατόμων που αυτοαναγνωρίζονται ιστορικά ως Βούλγαροι, η οποία κατατέθηκε στη Συνέλευση του Κοσόβου τον Μάιο του 2018, δεν έχει ακόμη εξεταστεί από τη Συνέλευση· υπογραμμίζει ότι πρέπει να προστεθεί μια κατηγορία «Βούλγαροι» στη δεύτερη εθνική απογραφή στο Κόσοβο, η οποία πρόκειται να διεξαχθεί το 2021·

41.  επισημαίνει τη μη διασφάλιση της οικονομικής και συντακτικής ελευθερίας του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα· επαναλαμβάνει την ανάγκη να διασφαλιστεί η διαφάνεια των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της ιδιοκτησίας τους, καθώς και η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, μεριμνώντας ώστε να μην υπόκεινται σε καμία πολιτική επιρροή· ζητεί τον άμεσο διορισμό του επικεφαλής του Οργανισμού Πληροφόρησης και Ιδιωτικότητας·

42.  τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η καταπολέμηση των απειλών και των επιθέσεων κατά δημοσιογράφων και να τεθεί τέρμα στην ατιμωρησία για τα εγκλήματα αυτά· αναγνωρίζει ότι, παρά αυτές τις προκλήσεις, η ελευθερία της έκφρασης κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα του Κοσόβου, και ότι υπάρχει ένα πολυφωνικό και δυναμικό περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης·

43.  ενθαρρύνει τη δημιουργία ενός πολυεθνικού και πολυγλωσσικού δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, ο οποίος θα ενώνει τους ανθρώπους και θα προάγει την ειρήνη και τη συμφιλίωση μεταξύ των νοτιοανατολικών ευρωπαϊκών κρατών, κατά το παράδειγμα του ARTE·

44.  εκφράζει τη λύπη του για τον αυξανόμενο αριθμό υποθέσεων στρατηγικής αντιδικίας κατά δημόσιας συμμετοχής (SLAPP), οι οποίες χρησιμοποιούνται προκειμένου να απειλούνται και να ενάγονται δημοσιογράφοι και ιδιώτες, με στόχο να φιμωθούν και να καταστεί αδύνατος ο δημόσιος διάλογος·

45.  χαιρετίζει την έγκριση του νόμου για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και ενθαρρύνει την έγκριση όλης της απαραίτητης πρόσθετης νομοθεσίας για την αποτελεσματική και αποδοτική εφαρμογή του· ζητεί, εν προκειμένω, τον άμεσο διορισμό του Επιτρόπου Πληροφόρησης και Ιδιωτικότητας·

46.  εκφράζει ανησυχία σχετικά με τις εκστρατείες παραπληροφόρησης για την υπονόμευση της κρατικής υπόστασης του Κοσόβου· ζητεί την ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνεργασίας με το Κόσοβο για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και των υβριδικών απειλών που αποσκοπούν στην υπονόμευση της ευρωπαϊκής προοπτικής της περιοχής και για την καταπολέμηση των περιφερειακών εκστρατειών παραπληροφόρησης, μεταξύ άλλων με την πιο στρατηγική προώθηση της σημασίας της ΕΕ για τους πολίτες στην περιοχή·

47.  υπενθυμίζει την ισχυρή σύνδεση μεταξύ των αδυναμιών στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και των ευκαιριών για τοπικούς και ξένους παράγοντες όσον αφορά την παραποίηση γεγονότων και τη διάδοση αναληθών πληροφοριών· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να συνεργαστούν στενά για την αντιμετώπιση αυτών των συνδέσεων και των επικαλυπτόμενων προκλήσεων, καθώς και να προωθήσουν τη δημιουργία ενός κέντρου αριστείας για την παραπληροφόρηση με εστίαση στα Βαλκάνια·

48.  επικροτεί την ομόφωνη απόφαση της Συνέλευσης της Δημοκρατίας του Κοσόβου, της 25ης Σεπτεμβρίου 2020, να εφαρμόσει με άμεση ισχύ τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης)· αναμένει ότι η Κυβέρνηση του Κοσόβου θα δράσει ταχέως για να εφαρμόσει το περιεχόμενο της Σύμβασης και θα παράσχει τους απαραίτητους πόρους και τις υποδομές για τον σκοπό αυτόν·

49.  επικροτεί την έγκριση του προγράμματος του Κοσόβου για την ισότητα των φύλων, καθώς και το έργο της Επιτροπής Γυναικών στη Συνέλευση του Κοσόβου· καλεί τις αρχές του Κοσόβου να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την προώθηση της ισότητας των φύλων και την ενδυνάμωση της οικονομικής θέσης των γυναικών, μεταξύ άλλων δίνοντας προτεραιότητα στην ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου και στην αυξημένη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των γυναικείων οργανώσεων, καθώς και δημιουργώντας ένα περιβάλλον που ευνοεί την καλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων και διασφαλίζοντας ότι τα σχολικά εγχειρίδια δεν διαιωνίζουν στερεότυπα και διακρίσεις· ζητεί, εν προκειμένω, τη συμμετοχή των γυναικών στη διαπραγματευτική ομάδα που είναι αρμόδια για τον διάλογο μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας· απαιτεί, επίσης, να στηρίξει η πλευρά της ΕΕ το εν λόγω εγχείρημα και τις εν λόγω προσπάθειες, τηρώντας η ίδια τις προαναφερθείσες συστάσεις·

50.  εκφράζει την ανησυχία του για το ποσοστό αδράνειας των γυναικών, μεταξύ άλλων εξαιτίας των υφιστάμενων διακρίσεων λόγω φύλου στην αγορά εργασίας, και καλεί τις αρχές του Κοσόβου να βελτιώσουν τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας· προτρέπει το Κόσοβο να προσαρμόσει το νέο εργατικό δίκαιο ώστε να ρυθμιστεί επίσης η άδεια, προκειμένου να αποφευχθούν οι διακρίσεις βάσει φύλου ως προς τα δικαιώματα που σχετίζονται με την άδεια μητρότητας, την άδεια πατρότητας και τη γονική άδεια·

51.  επαναλαμβάνει την ανησυχία του για την έκταση της ενδοοικογενειακής βίας και της βίας λόγω φύλου· χαιρετίζει, εν προκειμένω, τις αναθεωρήσεις του Ποινικού Κώδικα, καθώς και τις βελτιώσεις που διαπιστώθηκαν στην έκθεση της EULEX όσον αφορά ορισμένες πτυχές του χειρισμού υποθέσεων σεξουαλικής βίας από την αστυνομία του Κοσόβου· σημειώνει, ωστόσο, ότι η έλλειψη διώξεων και σοβαρών ποινών, η ατιμωρησία των δραστών, η ανεπάρκεια των συστημάτων εντοπισμού και των βάσεων δεδομένων για τις υποθέσεις, η έλλειψη κατάλληλων πόρων και υπηρεσιών για τα θύματα (καταφύγια, κέντρα ιατρικής εξέτασης, μετατραυματική υποστήριξη, συμβουλευτική), η ελλιπής κατάρτιση και τα πρωτόκολλα ιδρυματοποιημένης φροντίδας για ολόκληρο το δικαστικό σύστημα εξακολουθούν να αποτελούν πηγή ανησυχίας·

52.  τονίζει το γεγονός ότι η πανδημία COVID-19 είχε καταστροφικές επιπτώσεις για τις γυναίκες και τις μειονότητες, οξύνοντας την ανισότητα και επιδεινώνοντας τα υφιστάμενα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της ενδοοικογενειακής βίας, και καλεί την Κυβέρνηση και τις αρχές του Κοσόβου να συνυπολογίσουν αυτά τα ζητήματα στην απόκρισή τους στην πανδημία·

53.  επικροτεί τη έγκριση του νόμου για την προστασία των παιδιών ως σημαντικό βήμα για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών στο Κόσοβο· επισημαίνει τη σημασία της καταπολέμησης της βίας κατά των παιδιών· τονίζει ότι χρειάζονται επαρκείς οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή του· τονίζει την ιδιαίτερη ανάγκη να αντιμετωπιστεί το χρόνιο πρόβλημα των γάμων παιδιών και των καταναγκαστικών γάμων, ειδικότερα στις κοινότητες των Ρομά, των Ασκάλι και των Αιγυπτίων, μέσω της θέσπισης νόμιμης ηλικίας γάμου και της διασφάλισης ότι οι αρχές επιβολή του νόμου και οι δικαστικές αρχές αναλαμβάνουν κατάλληλες δράσεις και ότι υποβάλλονται καταγγελίες σε αυτές·

54.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόοδο όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των ΛΟΑΔΜ σε νομοθετικό και πολιτικό επίπεδο· σημειώνει, ωστόσο, την ανάγκη για πλήρη εφαρμογή του υφιστάμενου πλαισίου κατά των διακρίσεων, και ζητεί τη δέουσα διερεύνηση των υποθέσεων εγκλημάτων μίσους κατά ατόμων ΛΟΑΔΜ· καλεί την κυβέρνηση να συμπεριλάβει τα σύμφωνα συμβίωσης μεταξύ ομοφύλων στο σχέδιο αστικού κώδικα, όπως εγγυάται το Σύνταγμα της χώρας·

55.  επαινεί τις διαρκείς προσπάθειες που καταβάλλουν οι αρχές του Κοσόβου για να ενισχύσουν την ικανότητα της κοινωνίας των πολιτών να συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη πολιτικών· ζητεί την περαιτέρω βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ της κυβέρνησης και της κοινωνίας των πολιτών και αυξημένη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στη χάραξη πολιτικής· επαναλαμβάνει την ανάγκη για ενισχυμένη λογοδοσία και διαφάνεια όσον αφορά τη δημόσια χρηματοδότηση της κοινωνίας των πολιτών·

56.  εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη συντονισμού των διεθνών χορηγών βοήθειας, την οποία αναφέρουν διάφοροι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στη χώρα· ζητεί από την Κυβέρνηση του Κοσόβου να αναλάβει δράση για να αποφύγει τον διπλασιασμό των προσπαθειών και τις περιττές επικαλύψεις και να διαχειριστεί αποτελεσματικότερα τις σχέσεις της με τους διεθνείς χορηγούς·

57.  εξαίρει το έργο του απερχόμενου διαμεσολαβητή στην προώθηση του πνεύματος των ανθρώπινων δικαιωμάτων, και χαιρετίζει τον αυξημένο αριθμό των συστάσεών του οι οποίες εφαρμόζονται από τις αρχές του Κοσόβου και συμβάλλουν αποτελεσματικά, μεταξύ άλλων, στην πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης·

Συμφιλίωση και σχέσεις καλής γειτονίας

58.  χαιρετίζει τις προσπάθειες του Κοσόβου για τη διατήρηση εποικοδομητικών σχέσεων γειτονίας σε ολόκληρη την περιοχή και για την ενεργό ευθυγράμμιση με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ (ΚΕΠΠΑ)· επικροτεί την προσήλωση του Κοσόβου σε περιφερειακές πρωτοβουλίες και ζητεί την εφαρμογή των υποχρεώσεων εντός των διαφόρων περιφερειακών πλαισίων που προωθούν την κοινή περιφερειακή αγορά·

59.  τονίζει ότι η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου αποτελεί προτεραιότητα και προϋπόθεση για την προσχώρηση των δύο χωρών στην ΕΕ, ενώ θα έχει και ουσιαστική σημασία για τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή· αναγνωρίζει την αυξημένη συμμετοχή και των δύο πλευρών στον διάλογο υπό την αιγίδα της ΕΕ, και ζητεί ενεργό και εποικοδομητική συμμετοχή στον διάλογο υπό την αιγίδα της ΕΕ και υπό την καθοδήγηση του Ειδικού Εντεταλμένου της ΕΕ, με τον οποίο επιδιώκεται μια ολοκληρωμένη, βιώσιμη και νομικά δεσμευτική συμφωνία με βάση το διεθνές δίκαιο·

60.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του να προχωρήσει, καλόπιστα και έγκαιρα, η πλήρης εφαρμογή όλων των συμφωνιών που έχουν ήδη επιτευχθεί, συμπεριλαμβανομένης της χωρίς καθυστέρηση δημιουργίας της ένωσης/κοινότητας δήμων σερβικής πλειοψηφίας· καλεί την ΕΥΕΔ να συστήσει έναν μηχανισμό για την παρακολούθηση και την επαλήθευση της εφαρμογής όλων των συμφωνιών που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα και να υποβάλλει περιοδικές εκθέσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, την πλήρη υποστήριξή του προς τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τον διάλογο μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, Miroslav Lajčák·

61.  ζητεί από τις κυβερνήσεις της Σερβίας και του Κοσόβου να αποφεύγουν κάθε ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη μεταξύ των μερών και να θέσει σε κίνδυνο την εποικοδομητική συνέχιση του διαλόγου· υπενθυμίζει τη σημασία της πολυεθνικής φύσης τόσο του Κοσόβου όσο και της Σερβίας και ότι στην εν λόγω περιοχή ο στόχος δεν πρέπει να είναι η δημιουργία εθνικά ομοιογενών κρατών·

62.  καλεί το Κόσοβο να αντιμετωπίσει τα συνεχιζόμενα εσωτερικά προβλήματα όσον αφορά την προσέγγισή του στον διάλογο, να συγκροτήσει ειδικευμένη ομάδα για τις διαπραγματεύσεις, καθώς και να εισαγάγει μια κοινή πλατφόρμα διαπραγματεύσεων και να ξεκινήσει διάλογο μεταξύ του κυβερνώντος συνασπισμού και των κομμάτων της αντιπολίτευσης· τονίζει ότι ο διάλογος μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας πρέπει να διεξάγεται με ανοικτό πνεύμα και διαφάνεια και ότι οι υπεύθυνοι αξιωματούχοι θα πρέπει να διαβουλεύονται τακτικά με τη Συνέλευση του Κοσόβου σχετικά με την εξέλιξή του· καλεί την κυβέρνηση να βελτιώσει την ενημέρωση των πολιτών του Κοσόβου σχετικά με τα αποτελέσματα του διαλόγου·

63.  σημειώνει ότι πέντε κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν ακόμη αναγνωρίσει το Κόσοβο, και επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς αυτά να το πράξουν και να επαναβεβαιώσουν την αξιόπιστη ευρωπαϊκή προσήλωση στη διαδικασία διεύρυνσης· υπογραμμίζει ότι η ανεξαρτησία του Κοσόβου είναι μη αναστρέψιμη, και ότι η αναγνώριση αυτή θα ήταν επωφελής για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας, θα ενίσχυε και θα εδραίωνε τη σταθερότητα στην περιοχή και θα διευκόλυνε την ένταξη των δύο κρατών στην ΕΕ·

64.  χαιρετίζει την πρόσφατη αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσόβου από το Ισραήλ στο πλαίσιο των συμφωνιών που υπεγράφησαν στην Ουάσιγκτον, αλλά καταδικάζει την εκστρατεία της Σερβίας για μη αναγνώριση του Κοσόβου, η οποία οδήγησε διάφορες χώρες να αποσύρουν την αναγνώρισή τους·

65.  χαιρετίζει την καλή περιφερειακή συνεργασία μεταξύ του Κοσόβου και της Σερβίας για την καταπολέμηση της εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας μεταξύ των δημάρχων της Βόρειας και της Νότιας Μιτρόβιτσα και της επικοινωνίας μεταξύ των υπουργών Υγείας·

66.  εκφράζει λύπη για το γεγονός ότι η γέφυρα της Μιτρόβιτσα δεν έχει ακόμη ανοίξει για το σύνολο της κυκλοφορίας, παρά την ολοκλήρωση των εργασιών ανακαίνισης· καλεί τις αρχές της Σερβίας και του Κοσόβου να προωθήσουν τις διαπροσωπικές επαφές μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων, με σκοπό την ενίσχυση του διαλόγου, μεταξύ άλλων σε μη κυβερνητικό επίπεδο· καλεί την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και το Συμβούλιο να στηρίξουν τον Πρωθυπουργό και την ομάδα του στον διάλογο εσωτερικής συμφιλίωσης με τους Σέρβους του Κοσόβου, ο οποίος θα παράσχει συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφάλειας και ευκαιρίες για κοινωνικοοικονομική ένταξη·

67.  σημειώνει ότι οι μετακινήσεις χωρίς την υποχρέωση θεώρησης μεταξύ της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και του Κοσόβου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επέκταση της περιφερειακής συνεργασίας·

68.  χαιρετίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής για περισσότερο στρατηγικές επενδύσεις στα Δυτικά Βαλκάνια μέσω ειδικού Οικονομικού και Επενδυτικού Σχεδίου (ΟΕΣ)· αναγνωρίζει τη σημασία του ΟΕΣ όσον αφορά τη στήριξη της βιώσιμης συνδεσιμότητας, του ανθρώπινου κεφαλαίου, της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και όσον αφορά την ενίσχυση της περιφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας· τονίζει ότι οποιαδήποτε επένδυση πρέπει να συνάδει με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και τους στόχους της ΕΕ για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές·

69.  επαναλαμβάνει τη στήριξή του υπέρ της πρωτοβουλίας θέσπισης περιφερειακής επιτροπής για τη διαπίστωση πραγματικών περιστατικών εγκλημάτων πολέμου και άλλων σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην επικράτεια της πρώην Γιουγκοσλαβίας (RECOM)· υπογραμμίζει τη σημασία του έργου που έχει επιτελέσει το Γραφείο Περιφερειακής Συνεργασίας των Νέων (RYCO) και εκφράζει την ικανοποίησή του για την ενεργό συμμετοχή του Κοσόβου· επαναλαμβάνει την ανάγκη για προσέγγιση των νέων ατόμων από τους βόρειους δήμους και για ένταξη αυτών στις κοινωνικοοικονομικές δομές της χώρας·

70.  ζητεί να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την εξέταση των αιτημάτων μελών των οικογενειών αγνοουμένων, για το άνοιγμα όλων των αρχείων πολέμου και για την αποκάλυψη πληροφοριών σχετικά με άτομα που εξακολουθούν να είναι αγνοούμενα από τον πόλεμο του Κοσόβου την περίοδο 1998-99· ζητεί επιτακτικά την εφαρμογή της στρατηγικής του Εισαγγελικού Συμβουλίου του Κοσόβου για τα εγκλήματα πολέμου, η οποία εξακολουθεί να παρεμποδίζεται σημαντικά λόγω πολιτικών ζητημάτων, έλλειψης πόρων και έλλειψης διεθνούς και περιφερειακής συνεργασίας·

71.  υπογραμμίζει τη σημασία των πληροφοριών σχετικά με τους τόπους ταφής και της διερεύνησης και εκδίκασης όλων των εγκλημάτων πολέμου ώστε να αποδοθεί δικαιοσύνη για τα θύματα· καλεί τη Σερβία να διερευνήσει τα λείψανα τριών σορών που πιστεύεται ότι ανήκουν σε Αλβανούς του Κοσόβου και έχουν έως τώρα εκταφεί στη διάρκεια ερευνών σε μαζικό τάφο στο χωριό Κιζεβάκ, στον δήμο Ράσκα, κοντά στα σύνορα του Κοσόβου, ο οποίος ανακαλύφθηκε τον Νοέμβριο του 2020·

72.  επαινεί το Κόσοβο για την ειρηνική συνύπαρξη των θρησκευτικών κοινοτήτων και υπογραμμίζει τη σημασία της διαρκούς προστασίας της πολιτισμικής κληρονομιάς και των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας όλων των θρησκευτικών κοινοτήτων· ενθαρρύνει τις αρχές του Κοσόβου να χρησιμοποιήσουν την πολιτισμική κληρονομιά ως μέσο για να φέρουν κοντά διαφορετικές κοινότητες και να προαγάγουν αποτελεσματικότερα την πολυεθνοτική πολιτισμική και θρησκευτική κληρονομιά της χώρας·

73.  εκφράζει την ανησυχία του για την αυξανόμενη τάση προς τη μονογλωσσία και την έλλειψη κατανόησης των διαφορετικών γλωσσών των κοινοτήτων του Κοσόβου, ιδίως μεταξύ των νέων· τονίζει, επομένως, την ανάγκη για αμοιβαία εκμάθηση γλωσσών, καθιέρωση πλατφορμών για αλληλεπίδραση, προσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος και αντιμετώπιση της υποεκπροσώπησης των μειονοτικών κοινοτήτων στη δημόσια διοίκηση·

74.  υπογραμμίζει ότι η μακροπρόθεσμη σταθερότητα και ευημερία του Κοσόβου εξακολουθεί να εξαρτάται από την ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ των Αλβανών του Κοσόβου και των Σέρβων του Κοσόβου, και ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις είναι αρμόδιες για την προάσπιση και την υποστήριξη ενός πολιτικού πνεύματος που έχει ως βάση την ανοχή, την ενσωμάτωση και την αμοιβαία κατανόηση και τον αμοιβαίο σεβασμό·

Οικονομία

75.  σημειώνει ότι απαιτείται ισχυρή πολιτική στήριξη, αποτελεσματική εφαρμογή και στενή παρακολούθηση για την καταπολέμηση της ευρείας άτυπης οικονομίας του Κοσόβου, η οποία αποτελεί σοβαρό εμπόδιο για την ανάπτυξη του ιδιωτικού του τομέα και επηρεάζει την ικανότητα του κράτους να παρέχει δημόσιες υπηρεσίες καλής ποιότητας·

76.  καλεί τις αρχές του Κοσόβου και την Επιτροπή να στηρίξουν περαιτέρω τις ΜΜΕ, προκειμένου να αναπτυχθεί μια βιώσιμη οικονομία στο Κόσοβο·

77.  τονίζει την ανάγκη για επείγουσα εφαρμογή ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της αναβάθμισης των δεξιοτήτων, της επαγγελματικής εκπαίδευσης και της κατάρτισης στον χώρο εργασίας, προκειμένου να αυξηθεί η απασχόληση των ευάλωτων ομάδων· υπογραμμίζει ότι το σύστημα κατάρτισης και εκπαίδευσης θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό και τις ανάγκες της αγοράς, και ζητεί τη συμπερίληψη των ατόμων που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των μέτρων για την απασχόληση· επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθούν περαιτέρω ευκαιρίες για τους νέους και τις γυναίκες·

78.  εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τη μαζική μετανάστευση εργαζομένων υψηλής ειδίκευσης από το Κόσοβο, και ζητεί τη λήψη ολοκληρωμένων κοινωνικοοικονομικών μέτρων για την αντιμετώπιση της δημογραφικής συρρίκνωσης· καλεί την Επιτροπή και τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να αναπτύξουν μια περιφερειακή στρατηγική για να αντιμετωπιστεί η επίμονη ανεργία των νέων με τη διόρθωση της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων μεταξύ του εκπαιδευτικού συστήματος και της αγοράς εργασίας, τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και τη διασφάλιση της κατάλληλης χρηματοδότησης για ενεργητικά μέτρα για την αγορά εργασίας και την επαγγελματική κατάρτιση, καθώς και με την παροχή επαρκών υπηρεσιών φροντίδας των παιδιών και εγκαταστάσεων προσχολικής εκπαίδευσης·

79.  ζητεί να υπάρξει σημαντική βελτίωση στην εκπαίδευση και την ποιότητα της εκπαίδευσης· ζητεί από το Κόσοβο να εργαστεί για να υπάρξει περαιτέρω πρόοδος στη σχολική μεταρρύθμιση, παρέχοντας το απαραίτητο εκπαιδευτικό υλικό και τις κατάλληλες υλικές συνθήκες για όλους τους μαθητές, ιδίως δε αντιμετωπίζοντας τα προβλήματα πρόσβασης στην εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας·

80.  επικροτεί την απόφαση του Κοσόβου να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία «μικρή Σένγκεν» με στόχο τη βελτίωση των σχέσεων καλής γειτονίας και την παροχή νέων ευκαιριών για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις του Κοσόβου·

81.  χαιρετίζει το γεγονός ότι το Κόσοβο θα ωφεληθεί επίσης από την ψηφιακή ενιαία αγορά της ΕΕ και τονίζει την ανάγκη επενδύσεων στην ψηφιοποίηση ως τρόπο βελτίωσης των υπηρεσιών για τους πολίτες, ελαχιστοποίησης του ψηφιακού χάσματος και διασφάλισης ισότιμης πρόσβασης στο διαδίκτυο, μεταξύ άλλων για τις πλέον ευάλωτες ομάδες και τις αγροτικές περιοχές· σημειώνει τις σημαντικές δυνατότητες που ενέχει η ψηφιοποίηση για την ανάπτυξη της οικονομίας του Κοσόβου·

82.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έναρξη ισχύος της νέας περιφερειακής συμφωνίας για την περιαγωγή, η οποία υπεγράφη τον Απρίλιο του 2019 και αποτελεί σαφές παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η περιφερειακή συνεργασία μπορεί να επιφέρει συγκεκριμένα οφέλη για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις στην περιοχή·

83.  σημειώνει ότι η πανδημία θέτει το σύστημα υγείας υπό πίεση· ζητεί από το Κόσοβο να ενισχύσει τον τομέα της υγείας, προκειμένου να παρέχει επαρκείς και προσβάσιμες υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας σε όλους τους πολίτες, ιδίως μέσω κοινωνικών παροχών με βάση τις ανάγκες για τις ομάδες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση της νόσου COVID-19· σημειώνει ότι μεγάλος αριθμός επαγγελματιών του τομέα της υγείας έχει εγκαταλείψει το Κόσοβο, γεγονός που επιδεινώνει περαιτέρω την έλλειψη επαγγελματιών στον τομέα της υγείας και έχει αρνητικό αντίκτυπο στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης·

84.  σημειώνει ότι έχουν οξυνθεί οι διαρθρωτικές αδυναμίες εξαιτίας της πανδημίας COVID-19, ιδίως λόγω της καθυστέρησης στη θέσπιση του νόμου για την οικονομική ανάκαμψη, και προτρέπει τις αρχές του Κοσόβου να εφαρμόσουν αποτελεσματικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις προκειμένου να μετριαστεί ο αντίκτυπος της πανδημίας και να επιταχυνθεί η οικονομική ανάκαμψη μετά την κρίση, μεταξύ άλλων αντιμετωπίζοντας την έλλειψη δημόσιας ασφάλισης υγείας και το ζήτημα του διαχωρισμού των αρμοδιοτήτων μεταξύ του Προέδρου και του Πρωθυπουργού στον χειρισμό της πανδημίας, όπως σε σχέση με την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης ώστε να είναι δυνατή η απαγόρευση της κυκλοφορίας σε όλη τη χώρα·

85.  επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ κινητοποίησε ταχέως άμεση στήριξη προς τα Δυτικά Βαλκάνια για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, η οποία προέκυψε από την πανδημία COVID-19, και για την κοινωνικοοικονομική ανάκαμψη της περιοχής· σημειώνει ότι έχουν εγκριθεί περισσότερα από 138 εκατομμύρια EUR ως βοήθεια στο Κόσοβο μέσω των προγραμμάτων ΜΠΒ 2019 και ΜΠΒ 2020, εκ των οποίων 50 εκατομμύρια EUR έχουν ανακατανεμηθεί για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της εν εξελίξει κρίσης λόγω COVID-19 βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα·

86.  υπογραμμίζει τη σημασία της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και καλεί την Επιτροπή να στηρίξει περαιτέρω το Κόσοβο και τα άλλα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων στις προσπάθειές τους για την αναχαίτιση της πανδημίας· ζητεί από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να συμπεριλάβουν το Κόσοβο στην κοινή διαδικασία προμηθειών της ΕΕ για τα εμβόλια και να διαθέσουν ικανή ποσότητα εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 στους πολίτες όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων·

87.  ζητεί να βελτιωθούν η είσπραξη εσόδων και η εποπτεία των δημόσιων επιχειρήσεων· χαιρετίζει την αρχική πρόοδο που έχει σημειωθεί στη μείωση της φορολογικής οφειλής· τονίζει ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσω της μείωσης της άτυπης οικονομίας και της βελτίωσης της αποδοτικότητας της είσπραξης φορολογικών εσόδων, η οποία θα μπορούσε να διασφαλίσει περισσότερη χρηματοδότηση για τομείς προτεραιότητας, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης και της υγείας·

Περιβάλλον, ενέργεια και μεταφορές

88.  καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν την ευθυγράμμιση με τα πρότυπα και τους στόχους πολιτικής της ΕΕ για την προστασία του κλίματος και το περιβάλλον, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού και τον στρατηγικό στόχο της επίτευξης ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα έως το 2050 στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, και ζητεί από το Κόσοβο να εργαστεί για την εφαρμογή του Πράσινου Θεματολογίου για τα Δυτικά Βαλκάνια, το οποίο αποτυπώνει τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας·

89.  χαιρετίζει το αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων, η οποία έλαβε χώρα στη Σόφια στις 10 Νοεμβρίου 2020 στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου, και συνεχίζει να στηρίζει κάθε κοινή πρωτοβουλία για τη βελτίωση της ένταξης και των σχέσεων καλής γειτονίας στην περιοχή· χαιρετίζει την επικύρωση της Διακήρυξης για το Πράσινο Θεματολόγιο, που συνάδει με την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, και την ετοιμότητα που εξέφρασαν οι ηγέτες όσον αφορά τη λήψη μέτρων και την ευθυγράμμιση με τις σχετικές πολιτικές της ΕΕ με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050·

90.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα της ενέργειας στο Κόσοβο προέρχεται από τον άνθρακα, καθώς και για τα σχέδια για κατασκευή νέας μονάδας παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα· ζητεί από το Κόσοβο να αυξήσει τη βιωσιμότητα του ενεργειακού του τομέα, διαφοροποιώντας τις ενεργειακές πηγές του, καταργώντας χωρίς καθυστέρηση όλες τις μη συμμορφούμενες επιδοτήσεις άνθρακα, αποκεντρώνοντας την παραγωγή ενέργειας και μεταβαίνοντας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

91.  σημειώνει ότι το νομικό πλαίσιο της χώρας πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τις οδηγίες της ΕΕ σχετικά με τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης και τις βιομηχανικές εκπομπές· καλεί το Κόσοβο να εκπονήσει εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων διεθνών προδιαγραφών και να θεσπίσει τα απαραίτητα μέτρα για τη διατήρηση και την προστασία των περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών·

92.  καλεί τις αρχές του Κοσόβου να τηρήσουν τη δέσμευσή τους σχετικά με το κλείσιμο και τον παροπλισμό της μονάδας παραγωγής ενέργειας Κόσοβο Α· χαιρετίζει την προθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να βοηθήσει την Κυβέρνηση του Κοσόβου στην εν λόγω διαδικασία, τόσο οικονομικά όσο και τεχνικά·

93.  υπενθυμίζει ότι η προτεραιότητα σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης, καθώς και η βελτίωση αυτών, μεταξύ δε άλλων η μετατροπή της υφιστάμενης τηλεθέρμανσης, που βασίζεται στον άνθρακα και σε προϊόντα πετρελαίου, σε ένα σύστημα συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης βασιζόμενο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποτελεί βασικό παράγοντα για την επίτευξη των στόχων για το κλίμα· τονίζει ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή φτώχεια·

94.  εκφράζει σοβαρή ανησυχία για το συνεχιζόμενο υψηλό ποσοστό πρόωρων θανάτων λόγω της ρύπανσης του αέρα η οποία οφείλεται στις εκπομπές που υπερβαίνουν τα νόμιμα καθορισμένα ανώτατα όρια για μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης· ζητεί από τις αρχές του Κοσόβου να αντιμετωπίσουν αμέσως την ατμοσφαιρική ρύπανση και να αναπτύξουν ένα αξιόπιστο σχέδιο για τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα με οικονομικά αποδοτικό τρόπο· σημειώνει την πρόσφατη αναθεώρηση της στρατηγικής για τον ενεργειακό τομέα για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος και καλεί το Κόσοβο να εφαρμόσει το εθνικό του σχέδιο μείωσης των εκπομπών·

95.  ενθαρρύνει τις αρχές του Κοσόβου να δώσουν μεγαλύτερη προτεραιότητα στην επιβολή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των προτύπων βιοποικιλότητας σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ, καθώς και στην προώθηση της ευαισθητοποίησης και της εκπαίδευσης των πολιτών του Κοσόβου σχετικά με το περιβάλλον· ενθαρρύνει το Κόσοβο να εγκρίνει το συντομότερο δυνατό τον νόμο για την κλιματική αλλαγή, και ζητεί την ανάπτυξη και έγκριση ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση·

96.  καλεί το Κόσοβο να συνεχίσει να αυξάνει την κάλυψη της συλλογής αποβλήτων, ιδίως με τη βελτίωση του διαχωρισμού αποβλήτων και της ανακύκλωσης, να θεσπίσει μέτρα κυκλικής οικονομίας με στόχο τη μείωση των αποβλήτων και την αντιμετώπιση του ζητήματος των παράνομων χωματερών, και να εξεύρει επειγόντως τα μέσα διάθεσης των επικίνδυνων αποβλήτων·

97.  εκφράζει ανησυχία για τα χαμηλά επίπεδα διαθέσιμων υδάτινων πόρων· καλεί τις αρχές του Κοσόβου να σέβονται τις ειδικές φυσικές και προστατευμένες ζώνες κατά τον σχεδιασμό υδροηλεκτρικών σταθμών και να μην θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της ύδρευσης·

98.  ζητεί την πλήρη εφαρμογή της Συνθήκης για την ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας, μεταξύ άλλων την εφαρμογή του κεκτημένου για τις κρατικές ενισχύσεις και το πλήρες άνοιγμα της εθνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και τη μετάβαση προς την ολοκλήρωση της περιφερειακής αγοράς· ενθαρρύνει τις εργασίες για την περιφερειακή συνδεσιμότητα και την ολοκλήρωση της περιφερειακής αγοράς ενέργειας·

99.  καλεί το Κόσοβο να εφαρμόσει αξιόπιστες και βιώσιμες πολιτικές δημόσιων μεταφορών και κινητικότητας για την αντιμετώπιση των μακροχρόνιων ελλείψεων στις υποδομές, συμπεριλαμβανομένων τακτικών δημόσιων συγκοινωνιακών συνδέσεων με τη Βόρεια Μιτρόβιτσα και όλες τις σημαντικές πόλεις σε ολόκληρη τη χώρα·

100.  χαιρετίζει την έγκριση του ετήσιου προγράμματος δράσης του 2020 στο πλαίσιο του ΜΠΒ για το Κόσοβο, συνολικής αξίας 90 εκατομμυρίων EUR, και επιμένει να χρησιμοποιηθούν τα κονδύλια του ΜΠΒ, μεταξύ άλλων, για την προώθηση του πράσινου θεματολογίου μέσω της ενίσχυσης της προστασίας του περιβάλλοντος, της συμβολής στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και της αύξησης της ανθεκτικότητας σε αυτήν, καθώς και της επιτάχυνσης της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα· ζητεί αυξημένη διαφάνεια και στενότερο κοινοβουλευτικό έλεγχο των κονδυλίων που διατίθενται στο Κόσοβο, και ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί καλύτερα τη χρήση των κονδυλίων της ΕΕ και να αναφέρει τυχόν κατάχρηση·

101.  καλεί την Επιτροπή να εστιάσει τα κονδύλια του ΜΠΒ ΙΙΙ στην εν εξελίξει δημοκρατική μετάβαση του Κοσόβου, επιπλέον των έργων υποδομής, ειδικότερα υπό το πρίσμα χρόνιων προβλημάτων που αφορούν το επενδυτικό κλίμα, την ικανότητα απορρόφησης και τα περιβαλλοντικά πρότυπα στο Κόσοβο·

102.  ζητεί να περιλαμβάνει ο μελλοντικός ΜΠΒ ΙΙΙ τόσο κίνητρα όσο και προϋποθέσεις· θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να στηρίξει ο ΜΠΒ ΙΙΙ την περαιτέρω ενίσχυση των θεμελιωδών αξιών και της ορθής διακυβέρνησης και να διακόπτεται σε περιπτώσεις συστημικών απειλών κατά των συμφερόντων και των αξιών της Ένωσης· πιστεύει ότι η αρχή της αναστρεψιμότητας της διαδικασίας προσχώρησης στο πλαίσιο της νέας μεθοδολογίας θα πρέπει επίσης να αντικατοπτρίζεται με σαφήνεια στην προενταξιακή χρηματοδότηση· επαναλαμβάνει ότι η κλίμακα της χρηματοδοτικής συνδρομής θα πρέπει να ανταποκρίνεται στον στόχο της ευρωπαϊκής προοπτικής του Κοσόβου·

o
o   o

103.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στον Πρόεδρο, την Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο του Κοσόβου.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2019)0319. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0168.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τις εκθέσεις της Επιτροπής για τη Βόρεια Μακεδονία κατά την περίοδο 2019-2020 (2019/2174(INI))

P9_TA(2021)0114 A9-0040/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 2018, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2019 και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης και 18ης Οκτωβρίου 2019 με τα οποία αναβλήθηκε η λήψη των αποφάσεων για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 26ης Μαρτίου 2020, για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, με τα οποία εγκρίθηκαν τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2020, σχετικά με τη διεύρυνση και τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης,

–  έχοντας υπόψη τη συνθήκη φιλίας, καλής γειτονίας και συνεργασίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, η οποία υπεγράφη την 1η Αυγούστου 2017 και κυρώθηκε τον Ιανουάριο του 2018,

–  έχοντας υπόψη την Τελική Συμφωνία για την Επίλυση των Διαφορών οι οποίες περιγράφονται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 817 (1993) και 845 (1993), τη λήξη της Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 1995 και την εδραίωση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας στις 17 Ιουνίου 2018, επίσης γνωστή ως Συμφωνία των Πρεσπών,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της Σόφιας, της 17ης Μαΐου 2018, στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και το συνημμένο Θεματολόγιο Προτεραιοτήτων της Σόφιας,

–  έχοντας υπόψη τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου, της 10ης Νοεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, στις 27 Μαρτίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Ενίσχυση της διαδικασίας προσχώρησης – Μια αξιόπιστη προοπτική της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια» (COM(2020)0057),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Ένα οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια», (COM(2020)0641), το παράρτημα σε αυτήν και το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο ‘Guidelines for the Implementation of the Green Agenda for the Western Balkans’ (Κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της πράσινης ατζέντας για τα Δυτικά Βαλκάνια),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Μαΐου 2019, με τίτλο «Ανακοίνωση του 2019 για την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ» (COM(2019)0260), η οποία συνοδεύτηκε από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο ‘North Macedonia 2019 Report’ (Έκθεση του 2019 για τη Βόρεια Μακεδονία) (SWD(2016)0218),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Ζάγκρεμπ, η οποία συμφωνήθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων που πραγματοποιήθηκε μέσω βιντεοδιάσκεψης στις 6 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την ενίσχυση της συνεργασίας με τους εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων στον τομέα της μετανάστευσης και της ασφάλειας,

–   έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, της 8ης Απριλίου 2020, με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 από την ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο» (JOIN(2020)0011) και την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Απριλίου 2020, με τίτλο «Στήριξη των Δυτικών Βαλκανίων για την αντιμετώπιση της COVID-19 και την ανάκαμψη μετά την πανδημία» (COM(2020)0315),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Ανακοίνωση του 2020 για την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ» (COM(2020)0660), η οποία συνοδεύτηκε από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Έκθεση του 2019 για τη Βόρεια Μακεδονία» (SWD(2020)0351),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας σε συνέχεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Θεσσαλονίκης της 19ης και 20ής Ιουνίου 2003,

–  έχοντας υπόψη τη σύνοδο κορυφής της Σόφιας του 2020 στο πλαίσιο της διαδικασίας του Βερολίνου, υπό την κοινή προεδρία της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2005, για χορήγηση στη Βόρεια Μακεδονία καθεστώτος υποψήφιας χώρας για ένταξη στην ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τη «Συμφωνία του Pržino» που επιτεύχθηκε στα Σκόπια μεταξύ των τεσσάρων κύριων πολιτικών κομμάτων, στις 2 Ιουνίου 2015 και στις 15 Ιουλίου 2015, και την τετραμερή συμφωνία σχετικά με την εφαρμογή της, της 20ής Ιουλίου και της 31ης Αυγούστου 2016,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την ενίσχυση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης: προστασία των δημοσιογράφων στην Ευρώπη, ρητορική μίσους, παραπληροφόρηση και ρόλος των πλατφορμών(1),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, της 8ης Δεκεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 24ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία(2),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη χώρα,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0040/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Βόρεια Μακεδονία έχει σημειώσει σταθερή πρόοδο και έχει επιδείξει ιδιαίτερη προσήλωση στην πορεία της προς την ΕΕ, ενισχύοντας το κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης που οδήγησε στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 26ης Μαρτίου 2020 για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Βόρεια Μακεδονία θα πρέπει να αξιολογηθεί μεμονωμένα και αξιοκρατικά με γνώμονα την πρόοδο που σημειώνει βάσει των κριτηρίων που έχει ορίσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και ότι το χρονοδιάγραμμα ένταξης στην ΕΕ καθορίζεται από την ταχύτητα και την ποιότητα των μεταρρυθμίσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προοπτική προσχώρησης στην ΕΕ αποτέλεσε θεμελιώδες κίνητρο για μεταρρυθμίσεις και ότι η διαδικασία διεύρυνσης έχει διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στη σταθεροποίηση των Δυτικών Βαλκανίων·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κράτος δικαίου αποτελεί βασικό κριτήριο αναφοράς για να αξιολογηθεί το στάδιο δημοκρατικού μετασχηματισμού και η πρόοδος στην πορεία προσχώρησης στην ΕΕ·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης και 18ης Οκτωβρίου 2019 να αναβάλει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία οδήγησε σε πολιτική αστάθεια στη χώρα και σε πρόωρες εκλογές το 2020·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε σχέδιο διαπραγματευτικού πλαισίου την 1η Ιουλίου 2020·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάχρηση από τα κράτη μέλη της ΕΕ της διαδικασίας προσχώρησης για την επίλυση πολιτισμικών-ιστορικών διαφορών μπορεί να δημιουργήσει επικίνδυνο προηγούμενο για τις μελλοντικές διαδικασίες προσχώρησης των υπόλοιπων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, ιδίως εάν ληφθεί υπόψη το ιστορικό υπόβαθρο της περιοχής·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η χώρα διατηρεί σταθερούς ρυθμούς σε ό,τι αφορά την έγκριση μεταρρυθμίσεων της ΕΕ και δη σε βασικούς τομείς όπως είναι το κράτος δικαίου, η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, η μεταρρύθμιση των υπηρεσιών πληροφοριών και της δημόσιας διοίκησης και η λειτουργία δημοκρατικών θεσμών και διαδικασιών·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται περαιτέρω συνεπείς προσπάθειες για τις στρατηγικές μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την ΕΕ, οι οποίες απαιτούν την κοινή δέσμευση όλων των ηγετών και των συμφεροντούχων·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ παραμένει πλήρως προσηλωμένη στη στήριξη της στρατηγικής επιλογής της Βόρειας Μακεδονίας για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και, τελικά, για ένταξη στην ΕΕ, με βάση το κράτος δικαίου, την πολυεθνική αρμονία και τις σχέσεις καλής γειτονίας, σύμφωνα με το «Θεματολόγιο της Θεσσαλονίκης για τα Δυτικά Βαλκάνια» του 2003·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ενεργό ενδιαφέρον της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια ξεπερνά το αντίστοιχο για οποιαδήποτε άλλη περιοχή και αποτελεί απόδειξη αμοιβαίας στρατηγικής δέσμευσης·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ οφείλει να συνεχίσει να προωθεί τις επενδύσεις και να αναπτύσσει εμπορικές σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία, δεδομένου ότι η οικονομική ανάπτυξη της χώρας είναι υψίστης σημασίας·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είναι μακράν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Βόρειας Μακεδονίας, καλύπτοντας το 75 % των εξαγωγών της χώρας και το 62 % των εισαγωγών της, και ότι παρέχει τη μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια, με τη χώρα να έχει λάβει περισσότερα από 1,25 δισεκατομμύρια EUR ενωσιακής προενταξιακής χρηματοδότησης από το 2007 έως σήμερα·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομία της Βόρειας Μακεδονίας έχει δεχτεί σφοδρό πλήγμα από την πανδημία COVID-19 και ότι τα μέτρα για την πρόληψη της εξάπλωσης του ιού επηρεάζουν δυσμενώς τον εθνικό προϋπολογισμό·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει προσφέρει τη μεγαλύτερη στήριξη στη Βόρεια Μακεδονία για τον μετριασμό των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19, κινητοποιώντας 66 εκατομμύρια EUR για επείγουσες ανάγκες στον τομέα της υγείας και για την οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη μετά την πανδημία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει θέσει στη διάθεση της Βόρειας Μακεδονίας ποσό που φτάνει τα 160 εκατομμύρια EUR για μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει κινητοποιήσει 3,3 δισεκατομμύρια EUR για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού στα Δυτικά Βαλκάνια, συμπεριλαμβανομένων 38 εκατομμυρίων EUR ως άμεση στήριξη στον τομέα της υγείας, 467 εκατομμυρίων EUR για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας και τον μετριασμό του κοινωνικοοικονομικού αντίκτυπου, 750 εκατομμυρίων EUR σε μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή, 385 εκατομμυρίων EUR για βοήθεια και για την επανενεργοποίηση του ιδιωτικού τομέα και 1,7 δισεκατομμυρίων EUR σε προτιμησιακά δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Βόρεια Μακεδονία παραμένει μία από τις κύριες περιοχές διέλευσης παράτυπων μεταναστών·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιφερειακή συνεργασία μεταξύ των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων είναι απαραίτητη προκειμένου να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η σταθερότητά τους και να βελτιωθεί η ευημερία της περιοχής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση προόδου της Βόρειας Μακεδονίας προς την ένταξη στην ΕΕ·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία των Πρεσπών και η Συνθήκη για τις σχέσεις καλής γειτονίας αποτελούν εμβληματικές συμφωνίες που αποτελούν πρότυπο σταθερότητας και συμφιλίωσης για ολόκληρη την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων και έχουν βελτιώσει το πνεύμα των σχέσεων καλής γειτονίας και της περιφερειακής συνεργασίας·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν έχει κατορθώσει μέχρι στιγμής να εγκρίνει το διαπραγματευτικό πλαίσιο για τη Βόρεια Μακεδονία, γεγονός που υπονομεύει την αξιοπιστία της Ένωσης και εξασθενεί τη μετασχηματιστική ισχύ της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Μάρτιο του 2020, μετά την έναρξη ισχύος της ιστορικής συμφωνίας των Πρεσπών και της Συνθήκης Φιλίας μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Βουλγαρίας, η χώρα έγινε το 30ό κράτος μέλος του ΝΑΤΟ και η ΕΕ αποφάσισε να αρχίσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσχώρηση στο ΝΑΤΟ το 2020 αποτελεί αδιαμφισβήτητο βήμα προς μεγαλύτερη σταθερότητα, διαλειτουργικότητα και αμυντική ενσωμάτωση στην ευρωατλαντική κοινότητα και βελτιώνει τις πιθανότητες της χώρας να ενταχθεί κάποτε στην ΕΕ·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης μπορεί να συνεισφέρει στις φιλοδοξίες των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων για ένταξη στην ΕΕ·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλήρης προσχώρηση στην ΕΕ της Βόρειας Μακεδονίας είναι προς το συμφέρον της ίδιας της ΕΕ από πολιτική και οικονομική άποψη και από άποψη ασφάλειας·

1.  χαιρετίζει τον σαφή στρατηγικό προσανατολισμό και την προσήλωση της Βόρειας Μακεδονίας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, όπως καταδεικνύονται από τη συνεχιζόμενη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που συνδέονται με την προσχώρηση και από τις προσπάθειες που καταβάλλει για να επιλύσει διμερείς διαφορές με τις όμορες χώρες·

2.  επαναλαμβάνει την πλήρη υποστήριξή του στη δέσμευση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Θεσσαλονίκης του 2003 ότι το μέλλον των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκεται στην ΕΕ·

3.  καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους και να επιδείξουν σαφή πολιτική βούληση προκειμένου να μπορέσει το Συμβούλιο να εγκρίνει το διαπραγματευτικό πλαίσιο και να πραγματοποιήσει την πρώτη διακυβερνητική διάσκεψη με τη Βόρεια Μακεδονία το συντομότερο δυνατόν, ούτως ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις και να επιβεβαιωθούν η αξιοπιστία, η αντικειμενικότητα και η αξιοπιστία της διαδικασίας προσχώρησης·

4.  υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι η πολιτική διεύρυνσης πρέπει να ωθείται από αντικειμενικά κριτήρια και να μην παρεμποδίζεται από μονομερή συμφέροντα· επαναλαμβάνει ότι η πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ αποτελεί το πιο αποτελεσματικό μέσο εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης και ότι οποιαδήποτε αποδόμησή της θα προκαλέσει ενδεχομένως αστάθεια στην άμεση γειτονία της ΕΕ·

5.  εκφράζει την αλληλεγγύη του προς τον λαό της Βόρειας Μακεδονίας και θεωρεί πολύ σημαντική την εξασφάλιση της συνεχιζόμενης ενεργούς και αταλάντευτης στήριξης της πορείας της Βόρειας Μακεδονίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση·

6.  εκφράζει την ικανοποίησή του διότι η Βόρεια Μακεδονία θα ασκήσει την προεδρία του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) το 2023·

7.  φρονεί ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης έχει υποχρέωση να συμπεριλάβει και να συνεργαστεί ενεργά με εκπροσώπους από τη Βόρεια Μακεδονία και άλλες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των νέων·

8.  παροτρύνει τις αρχές και τα πολιτικά κόμματα της Βόρειας Μακεδονίας να συνεχίσουν να αναζητούν τη συναίνεση στην προσπάθεια για εδραίωση της δημοκρατίας και της διαδικασίας μετασχηματισμού, στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στον αγώνα για την ενίσχυση του κράτους δικαίου, των καλών σχέσεων γειτονίας και της περιφερειακής συνεργασίας, βελτιώνοντας παράλληλα το κλίμα ελευθερίας για τα μέσα ενημέρωσης και την κοινωνία των πολιτών·

9.  υπενθυμίζει ότι η πρόοδος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της αναθεωρημένης μεθοδολογίας διεύρυνσης εξακολουθεί να εξαρτάται από την υλοποίηση μόνιμων, εις βάθος και μη αναστρέψιμων μεταρρυθμίσεων σε θεμελιώδεις τομείς·

Κράτος δικαίου

10.  τονίζει την ύψιστη σημασία της προάσπισης του κράτους δικαίου μέσω δικαστικών μεταρρυθμίσεων και της συνεπούς δίωξης των δικτύων διαφθοράς υψηλού επιπέδου και των εγκληματικών δικτύων·

11.  επαινεί τα βήματα προόδου που έχουν γίνει ως προς την υλοποίηση των «επειγουσών μεταρρυθμιστικών προτεραιοτήτων» και των συστάσεων της Επιτροπής της Βενετίας και της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για συστημικά ζητήματα που άπτονται του κράτους δικαίου·

12.  αναγνωρίζει ότι έχουν εγκριθεί νομοθετικές πράξεις σχετικά με την πρόληψη της διαφθοράς και των συγκρούσεων συμφερόντων, την εκπροσώπηση συμφερόντων, την πρόσβαση σε πληροφορίες, την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος, τις εισαγγελικές αρχές και ζητεί να ξεκινήσει η αποτελεσματική και αταλάντευτη εφαρμογή τους·

13.  σημειώνει ότι η κυβέρνηση ενέκρινε δύο σχέδια μεταρρυθμίσεων, και συγκεκριμένα το θεματολόγιο για την Ευρώπη στο εσωτερικό της χώρας και το σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς, τα οποία αποσκοπούν να εξορθολογίσουν το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων σε επιλεγμένους τομείς προτεραιότητας στο πλαίσιο της ενότητας περί θεμελιωδών αρχών της αναθεωρημένης μεθοδολογίας προσχώρησης·

14.  υπενθυμίζει ότι απαιτούνται επαρκείς οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι για την εξασφάλιση αποτελεσματικών και συνεκτικών μεθόδων αποτροπής, πρόληψης, εντοπισμού, ενεργητικής διερεύνησης υποθέσεων που αφορούν δημόσιους λειτουργούς και μηχανισμούς κυρώσεων εναντίων αυτών, και όλα τούτα με τη λήψη μέτρων που καλύπτουν τις συγκρούσεις συμφερόντων, τις ομάδες συμφερόντων, τους κώδικες δεοντολογίας και την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος·

15.  εκφράζει την ικανοποίησή του διότι η δημιουργία της θέσης αναπληρωτή πρωθυπουργού αρμόδιου για την καταπολέμηση της διαφθοράς και του εγκλήματος, για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους ανθρώπινους πόρους αποτελεί ένδειξη σαφούς πολιτικής δέσμευσης για την αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών κατά προτεραιότητα·

16.  ζητεί μετ’ επιτάσεως την πραγματική ολοκλήρωση των μέτρων για τη διασφάλιση του επαγγελματισμού, της ανεξαρτησίας, της ακεραιότητας και της λογοδοσίας του δικαστικού και εισαγγελικού κλάδου, μεταξύ άλλων μέσω της αποτελεσματικής εφαρμογής των κωδίκων δεοντολογίας και του εμβληματικού νόμου για την Εισαγγελία, διασφαλίζοντας βιώσιμες λύσεις για υποθέσεις που αναλαμβάνει η ειδική εισαγγελία, και λογοδοσία για εγκλήματα που απορρέουν από την υπόθεση των μεγάλης κλίμακας παράνομων παρακολουθήσεων συνδιαλέξεων· ζητεί να καταβληθούν πρόσθετες προσπάθειες σε όλα τα δικαστικά όργανα ώστε να συμβάλουν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του κοινού στο δικαστικό σύστημα·

17.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις ενέργειες ενίσχυσης της αμεροληψίας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας του δικαστικού σώματος μέσω των προορατικών μέτρων δράσης του Δικαστικού Συμβουλίου, και ζητεί την αποτελεσματική εφαρμογή του αναθεωρημένου νόμου για το Συμβούλιο των Εισαγγελέων· ζητεί πλήρη αξιοποίηση των μηχανισμών για την εδραίωση του επαγγελματισμού και της ακεραιότητας του δικαστικού σώματος με διενέργεια επαληθεύσεων, οικονομικών ερευνών και δημεύσεις περιουσιακών στοιχείων· εκφράζει την ανησυχία του για την περιορισμένη πρόσβαση στη δικαιοσύνη κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και προτρέπει τις αρχές να επιταχύνουν την ψηφιοποίηση του δικαστικού συστήματος και των συναφών διοικητικών υπηρεσιών·

18.  απευθύνει προτροπή για ολοκλήρωση των θεσμικών μεταρρυθμίσεων και για υλοποίηση των εν εξελίξει μεταρρυθμίσεων στους τομείς της ασφάλειας και των πληροφοριών, με διασφάλιση της οικονομικής, επιχειρησιακής και λειτουργικής ανεξαρτησίας της νέας Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας και της Επιχειρησιακής Τεχνικής Υπηρεσίας και με ουσιαστικό κοινοβουλευτικό έλεγχο των μυστικών υπηρεσιών·

19.  ζητεί να συνεχιστούν οι ενεργητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς με συστηματικό τρόπο και με συστημικά μέτρα πρόληψης, χρηματοοικονομικές έρευνες, δίωξη οικονομικών εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένων της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και με θέσπιση κατάλληλων κυρώσεων· ζητεί να συνεχιστούν αμείωτες οι επιχειρήσεις εξάρθρωσης εγκληματικών δικτύων που εμπλέκονται σε διάφορες μορφές λαθρεμπορίου, όπως φορητών όπλων, ανθρώπων και ναρκωτικών· παροτρύνει τη χώρα να ευθυγραμμιστεί περαιτέρω με το κεκτημένο και να διεξαγάγει συστηματικές οικονομικές έρευνες, εντείνοντας τον εντοπισμό, την ιχνηλάτηση, τη δέσμευση, τη δήμευση και τη διαχείριση παράνομων περιουσιακών στοιχείων·

20.  τάσσεται υπέρ της λήψης μέτρων για την ενίσχυση της νεοσυσταθείσας Υπηρεσίας Ανάκτησης Περιουσιακών Στοιχείων και για μια βελτιωμένη καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και οικονομικά εγκλήματα· ζητεί να ενταθούν οι κοινές προσπάθειες για την αντιμετώπιση του οργανωμένου οικονομικού εγκλήματος και του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο, μεταξύ άλλων μέσω βελτιωμένου συντονισμού και σύμπραξης με την Ευρωπόλ·

21.  αναγνωρίζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά την αντιμετώπιση της εκτεταμένης διαφθοράς, μεταξύ άλλων μέσω βελτιωμένων επιδόσεων στη διερεύνηση, δίωξη και εκδίκαση υποθέσεων διαφθοράς υψηλού επιπέδου, κατάχρησης αξιώματος και παράνομου πλουτισμού· επισημαίνει τη σημασία που ο ενισχυμένος πρωταγωνιστικός της ρόλος έχει προσδώσει στην επιτροπή για την πρόληψη της διαφθοράς και τονίζει πόσο σημαντική είναι η συνεργασία με αυτήν από την άποψη αυτή·

22.  προτρέπει την ανώτερη εισαγγελική αρχή να αναλάβει τις σοβαρές υποθέσεις και να παρακολουθήσει ενεργητικά τις μείζονες υποθέσεις που καταγγέλλονται από φορείς κατά της διαφθοράς, ελεγκτικούς φορείς, καθώς και από μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος·

23.  παροτρύνει τις αρχές της Βόρειας Μακεδονίας να συνεχίσουν και να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης και της τρομοκρατίας, αντιμετωπίζοντας το ζήτημα των αλλοδαπών τρομοκρατών μέσω μιας διαρκούς διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών και μιας αυξημένης συνεργασίας μεταξύ υπηρεσιών ασφαλείας και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, θρησκευτικών ηγετών, τοπικών κοινοτήτων και εκπαιδευτικών, υγειονομικών και κοινωνικών ιδρυμάτων, καθώς και καταβάλλοντας τις δέουσες προσπάθειες επανένταξης αυτών·

Λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών

24.  υπενθυμίζει ότι μια εποικοδομητική αντιπολίτευση είναι ουσιαστικής σημασίας για την καλή λειτουργία της Sobranie, της Συνέλευσης της Βόρειας Μακεδονίας, και για την έγκριση καίριων νομοθετικών πράξεων, όπως όσες άπτονται των μεταρρυθμίσεων που έχουν σχέση με ΕΕ και ΝΑΤΟ·

25.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την ενεργό συμμετοχή των κομμάτων και της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης στη Sobranie όταν πρόκειται για καίριες αποφάσεις που υπηρετούν το κοινό εθνικό συμφέρον· σημειώνει ότι η ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου μεταξύ όλων των πολιτικών κομμάτων αποτελεί προαπαιτούμενο χρηστής διακυβέρνησης και νομοθετικής ευρυθμίας· καλεί όλα τα κόμματα που εκπροσωπούνται στο Κοινοβούλιο να συνεχίσουν να ενεργούν εποικοδομητικά, να απέχουν από εθνικιστική και εμπρηστική ρητορική και να συμμετέχουν καλόπιστα στον πολιτικό διάλογο και δη όταν πρόκειται για βασικές υγειονομικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές προσπάθειες που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της κρίσης COVID-19 ·

26.  υπενθυμίζει τη σημασία της διαδικασίας διαλόγου Jean Monnet (JMD) στις προσπάθειες οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ενίσχυσης μιας δημοκρατικής νοοτροπίας και διεύρυνσης των κοινοβουλευτικών ικανοτήτων με τη διευκόλυνση του πολιτικού διαλόγου στους κόλπους της Sobranie· χαιρετίζει την εποικοδομητική διακομματική συμμετοχή στην JMD και τη δέσμευση για εφαρμογή των συμπερασμάτων της και σύγκληση του τέταρτου γύρου της·

27.  προτρέπει τη Sobranie να βελτιώσει τη νομοθετική διαδικασία, ελαχιστοποιώντας τη χρήση ταχειών διαδικασιών, αυξάνοντας τη διαφάνεια, εξασφαλίζοντας έγκαιρη και χωρίς αποκλεισμούς πρόσβαση στην ενημέρωση σχετικά με τη νομοθετική διαδικασία και διεξάγοντας κατάλληλες διαβουλεύσεις και εκτιμήσεις επιπτώσεων· υπενθυμίζει την ανάγκη να αναβαθμιστεί ο κανονισμός του Κοινοβουλίου με συναίνεση προκειμένου να ενδυναμωθεί η Sobranie και να ενισχυθούν οι μηχανισμοί νομοθετικής εποπτείας και δημοσιονομικού ελέγχου· επαναλαμβάνει τη σημασία της συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών και της βιώσιμης χρηματοδότησης αυτής προκειμένου να εξασφαλίζεται ο δέων έλεγχος των δημόσιων θεσμών·

28.  λαμβάνει υπό σημείωση την ομαλή διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών της 15ης Ιουλίου 2020, υπενθυμίζει ότι η νομική τους σταθερότητα υπονομεύθηκε παρά ταύτα από συχνές αναθεωρήσεις του νομικού και κανονιστικού πλαισίου· υπογραμμίζει ότι είναι ανάγκη υλοποιηθούν πλήρως οι εκκρεμείς συστάσεις που περιέχονται στην τελική έκθεση του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ, συμπεριλαμβανομένης της έγκαιρης, χωρίς αποκλεισμούς και ολοκληρωμένης αναθεώρησης του εκλογικού κώδικα πριν από οποιεσδήποτε μελλοντικές εκλογές, ενώ απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι εκλογικοί κατάλογοι είναι ενημερωμένοι και ακριβείς·

29.  ζητεί πρόσθετα μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων και τη διασφάλιση δημοκρατικών, ανταγωνιστικών και αντιπροσωπευτικών ενδοκομματικών μηχανισμών, μεταξύ άλλων μέσω κατάλληλης ανεξάρτητης εποπτείας· υπενθυμίζει την ανάγκη αποτελεσματικής εφαρμογής των συστάσεων της Κρατικής Ελεγκτικής Υπηρεσίας·

30.  παροτρύνει τη νέα κυβέρνηση να δώσει προτεραιότητα στη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης ενσωματώνοντας και εφαρμόζοντας συστηματικά αξιοκρατικά πρότυπα στους διορισμούς και τις προαγωγές του δημοσίου, προάγοντας την κουλτούρα της διαφάνειας, της επαγγελματικής ανεξαρτησίας, της λογοδοσίας, της ακεραιότητας και της ισότιμης εκπροσώπησης των φύλων και των εθνοτήτων σε ολόκληρη τη δημόσια διοίκηση και τις κρατικές επιχειρήσεις και διασφαλίζοντας παράλληλα επαρκή προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος· ζητεί να δοθεί διεξοδική συνέχεια στις συστάσεις της Κρατικής Επιτροπής για την Πρόληψη της Διαφθοράς·

31.  παροτρύνει τις αρχές να διασφαλίσουν πλήρη διαφάνεια και να βελτιώσουν περαιτέρω την πρόσβαση σε πληροφορίες, μεταξύ άλλων σχετικά με τη νόσο COVID-19, καθώς και να διασφαλίσουν τακτικές διυπηρεσιακές επικαιροποιήσεις μέσω της ανοικτής κυβερνητικής πύλης δεδομένων και πλήρη λειτουργικότητα του Οργανισμού για την Προστασία της Ελεύθερης Πρόσβασης σε Δημόσιες Πληροφορίες·

32.  ενθαρρύνει τις αρχές να ανακτήσουν και να ανοίξουν τα σχετικά αρχεία των μυστικών υπηρεσιών της Γιουγκοσλαβίας· φρονεί ότι η διαφανής διαχείριση του ολοκληρωτικού παρελθόντος, συμπεριλαμβανομένου του ανοίγματος των αρχείων των μυστικών υπηρεσιών, αποτελεί βήμα προς την κατεύθυνση του περαιτέρω εκδημοκρατισμού, της λογοδοσίας και της ενδυνάμωσης των θεσμών τόσο στην ίδια τη χώρα όσο και στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων συνολικά·

33.  εμμένει στην ανάγκη περαιτέρω βελτιώσεων όσον αφορά τη διαφάνεια και την προβολή της χρηματοδότησης της ΕΕ, εξασφαλίζοντας αποτελεσματικό έλεγχο, λογιστικό έλεγχο και επακολούθηση·

Θεμελιώδη δικαιώματα

34.  εκφράζει την υποστήριξή του στις προσπάθειες να διασφαλιστούν πολιτικές χωρίς αποκλεισμούς για την προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών και δικαιωμάτων όλων των πολιτών, με ιδιαίτερη έμφαση στις γυναίκες, τους νέους, τα άτομα με αναπηρία, τις εθνοτικές κοινότητες, τις μη πλειοψηφικές εθνοτικές ομάδες, τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ + και τους ανέργους χαμηλής ειδίκευσης· καλεί τις αρχές να μετριάσουν τις δυσανάλογα επιζήμιες επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στις μη-πλειοψηφούσες κοινότητες και να εντείνουν τις προσπάθειες καταπολέμησης της ανισότητας·

35.  εκφράζει την ικανοποίησή του διότι η ελευθερία θρησκείας, σκέψης και συνείδησης εξακολουθεί να διασφαλίζεται και διότι οι διακρίσεις λόγω θρησκείας απαγορεύονται γενικά·

36.  ζητεί από τον εθνικό συντονιστικό φορέα για την εφαρμογή του εθνικού σχεδίου δράσης σχετικά με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία να συνεργάζεται συστηματικά με οργανώσεις υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία· υπογραμμίζει την ανάγκη για περαιτέρω αποϊδρυματοποίηση και για κατάργηση των διατάξεων που επιτρέπουν την ακούσια στέρηση της ελευθερίας· τονίζει την ανάγκη για επαρκείς πόρους και υποδομές για την απαραίτητη κοινωνική προστασία και για τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για τα άτομα με αναπηρία· εκφράζει την ικανοποίησή του για το εθνικό σχέδιο δράσης σχετικά με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και διότι ο εθνικός συντονιστικός φορέας για την εφαρμογή της Σύμβασης συνεδριάζει τακτικά·

37.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την αυξημένη προσοχή και χρηματοδότηση των πολιτικών ένταξης των Ρομά και παροτρύνει τις αρχές να βελτιώσουν τον ρυθμό και την ικανότητα εφαρμογής, συντονισμού, παρακολούθησης και χρήσης των κονδυλίων, μεταξύ άλλων στον τομέα της στέγασης και των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας, σύμφωνα με τη δήλωση του Poznan του 2019 για την ένταξη των Ρομά στο πλαίσιο της διαδικασίας διεύρυνσης της ΕΕ· προτρέπει τις αρχές να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη εφαρμογή του νόμου για τα άτομα που δεν έχουν ρυθμίσει διοικητικά την προσωπική τους κατάσταση και να επιλύσουν το ζήτημα της έλλειψης προσωπικών εγγράφων για τους Ρομά·

38.  σημειώνει με ανησυχία την έκταση που έχει λάβει η ρητορική μίσους, μεταξύ άλλων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και δη εναντίον των Ρομά, των ΛΟΑΔΜ + και άλλων ευάλωτων ομάδων, χωρών και λαών· ζητεί αποτελεσματική εφαρμογή του σχετικού κανονιστικού πλαισίου προκειμένου να διασφαλιστεί μια σαφής διάκριση μεταξύ του ελεύθερου δημόσιου διαλόγου και της ρητορικής μίσους, της δυσφήμησης ή της υποκίνησης βίας, και προκειμένου να ενταθούν οι δικαστικές διώξεις για την προστασία από τα εγκλήματα μίσους, τη ρητορική μίσους και τη βία λόγω φύλου· εκφράζει την ανησυχία του σε σχέση με τα περιστατικά αστυνομικής βίας κατά ευάλωτων κοινοτήτων·

39.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τα θετικά βήματα που έχουν πραγματοποιηθεί ως προς τη θεσμική στήριξη της προαγωγής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΛΟΑΔΜ + αλλά σημειώνει ότι οι διακρίσεις εις βάρος της κοινότητας ΛΟΑΔΜ + παραμένουν ένα διαδεδομένο πρόβλημα και ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου από τους κρατικούς θεσμούς· ζητεί εντονότερη δράση κατά της ρητορικής μίσους και των εγκλημάτων μίσους εις βάρος ΛΟΑΔΜ + προκειμένου να ενθαρρύνονται οι καταγγελίες των εγκλημάτων αυτών και να σταματήσει η ατιμωρησία·

40.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις νέες νομοθετικές πράξεις κατά των διακρίσεων που εγκρίθηκαν από όλα τα κόμματα και χαιρετίζει τη διαφανή διαδικασία για τον διορισμό της ανεξάρτητης επιτροπής προστασίας από τις διακρίσεις, η οποία θα διασφαλίζει προστασία και ένταξη όλων των περιθωριοποιημένων ομάδων· ενθαρρύνει τη Sobranie να εγκρίνει νομοθεσία που θα επιτρέπει μια απλουστευμένη, διαφανή και προσβάσιμη διαδικασία για τη νομική αναγνώριση του φύλου βασισμένη στην αυτοδιάθεση και θα αποτρέπει τις διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου· σημειώνει τη διοργάνωση της πρώτου Pride της ιστορίας στα Σκόπια τον Ιούνιο του 2019·

41.  ζητεί να συνεχιστούν οι εποικοδομητικές προσπάθειες για την ενίσχυση των σε γενικές γραμμές ήρεμων σχέσεων μεταξύ των εθνοτήτων, για την αναγνώριση, την προστασία και για την παροχή επαρκούς στήριξης σε όλες τις κοινότητες και την πολιτιστική τους κληρονομιά· ζητεί να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των κοινοτήτων που δεν ανήκουν στην πλειοψηφία και να διασφαλιστεί η επαρκής ενσωμάτωση και εκπροσώπησή τους στον δημόσιο βίο και στα μέσα ενημέρωσης, με την εξασφάλιση επαρκών ανθρώπινων και οικονομικών πόρων για τα θεσμικά όργανα που είναι αρμόδια για τις μειονοτικές πολιτικές, με την πλήρη αξιοποίηση της ενισχυμένης εντολής του Οργανισμού για την Αντιμετώπιση των Κοινοτικών Δικαιωμάτων που περιλαμβάνει την εποπτεία και την καθοδήγηση των δημόσιων φορέων ως προς την τήρηση των εκ του νόμου υποχρεώσεών τους έναντι των μειονοτήτων·

42.  καλεί τη Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει να εφαρμόζει τη συμφωνία-πλαίσιο της Οχρίδας· τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης του Νόμου για τη χρήση των γλωσσών, σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας οι οποίες διατυπώθηκαν κατόπιν διαβουλεύσεων με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημιουργία ενός οργανισμού και μιας επιθεώρησης αρμόδιων για την εποπτεία της εν γένει εφαρμογής του Νόμου για τη χρήση των γλωσσών, και υπενθυμίζει την ανάγκη να παρέχεται ισότιμη και χωρίς διακρίσεις εκπαίδευση σε μειονοτικές γλώσσες·

43.  καλεί το υπουργείο πολιτικού συστήματος και διακοινοτικών σχέσεων να προαγάγει την κοινωνική συνοχή μέσω της εφαρμογής της στρατηγικής «μια κοινωνία για όλους» και παροτρύνει τις αρχές να επιλύσουν τα εναπομείναντα προβλήματα που δημιουργούν οι διακρίσεις, ο αποκλεισμός και η υποεκπροσώπηση· τονίζει την ανάγκη να ληφθεί μέριμνα ώστε όλες οι μειονότητες που ζουν στη Βόρεια Μακεδονία να τυγχάνουν επαρκούς στήριξης και να ζουν χωρίς εκφοβισμούς ή διακρίσεις·

44.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη σταθερή βελτίωση των δημόσιων διαβουλεύσεων και ζητεί να γίνουν κι άλλα βήματα στην προσπάθεια να διασφαλιστεί η ουσιαστική και χωρίς χρονοτριβή ενσωμάτωση της κοινωνίας των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε διάφορους τομείς πολιτικής, καθώς και σε σχέση με την εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του μη κυβερνητικού τομέα· σημειώνει ότι η αναδιάρθρωση του προϋπολογισμού πρέπει να υπόκειται στις δέουσες διαδικασίες διαβούλευσης και να μην υπονομεύει τη βιωσιμότητα του τομέα της κοινωνίας των πολιτών·

45.  καλεί τη Βόρεια Μακεδονία να εγγυηθεί τη λειτουργική ανεξαρτησία των οργανώσεων θεμελιωδών δικαιωμάτων και να μεριμνήσει για την ορθή κατανομή κονδυλίων σε αυτούς και για διαφανείς, ανοικτούς και αξιοκρατικούς διορισμούς των μελών τους, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα· χαιρετίζει τον διορισμό του νέου Διαμεσολαβητή και απευθύνει έκκληση για αυξημένη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών· επικροτεί την ενίσχυση του γραφείου του Διαμεσολαβητή και προτρέπει τις αρχές να επιταχύνουν την εφαρμογή των συστάσεών του· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη σύσταση μηχανισμού εξωτερικής εποπτείας της αστυνομίας στο γραφείο του Διαμεσολαβητή και ζητεί να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση του φαινομένου της ατιμωρησίας της αστυνομίας με τη συστηματική εφαρμογή διασφαλίσεων κατά της κακομεταχείρισης από αστυνομικούς, με τη χρήση πραγματικά ανεξάρτητων ανακριτών και με βελτιωμένους μηχανισμούς παρακολούθησης της αστυνομίας·

46.  εκφράζει την ικανοποίησή του διότι επικαιροποιήθηκε προσφάτως ο νόμος πρόληψης και προστασίας από τη βία κατά των γυναικών και από την ενδοοικογενειακή βία· παροτρύνει τις αρχές να εφαρμόσουν αποτελεσματικά τους νόμους αυτούς και να μεριμνήσουν για την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών, παρέχοντας προστασία μέσω της θέσπισης ενός αποτελεσματικού μηχανισμού συγκέντρωσης αποδεικτικών στοιχείων και δίωξης των αυτουργών· τονίζει τη σημασία που έχουν η λήψη μέτρων πρόληψης και οι ενέργειες προστασίας και στήριξης των θυμάτων έμφυλης βίας και ενδοοικογενειακής κακοποίησης, που έχουν επιδεινωθεί από την πανδημία COVID-19·

47.  καλεί τη Βόρεια Μακεδονία να αυξήσει τις προσπάθειές της υπέρ της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των γυναικών, μεταξύ άλλων δίνοντας προτεραιότητα στη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου και στην αύξηση της συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών και δη τις οργανώσεις γυναικών·

48.  καλεί τους νομοθέτες και όλα τα πολιτικά κόμματα της Βόρειας Μακεδονίας να ενεργήσουν για να βελτιωθεί η εκπροσώπηση των γυναικών σε όλες τις αιρετές και διορισμένες θέσεις λήψης αποφάσεων, σε συνέχεια των θετικών εξελίξεων που διευκόλυναν στην κοινοβουλευτική εκπροσώπηση οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις φύλου· προτρέπει τις αρχές να συνεχίσουν να εργάζονται για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούν η ελλιπής εφαρμογή των δικαιωμάτων των εργαζόμενων γυναικών, οι ανισορροπίες μεταξύ των φύλων και το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων στο εργατικό δυναμικό, να λάβουν μέτρα σχετικά με τα στερεότυπα λόγω φύλου, τις διακρίσεις στις νομικές διατάξεις που αφορούν την άδεια μητρότητας και την παρενόχληση στον χώρο εργασίας, και να διασφαλίσουν επαρκείς βρεφονηπιακές υποδομές·

49.  χαιρετίζει τις προσπάθειες της χώρας να βελτιώσει τη συνεργασία για τη διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης, τη φύλαξη των συνόρων και την αντιμετώπιση των βασικών αναγκών των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών· ζητεί περαιτέρω ενίσχυση της διεθνούς προστασίας όσων έχουν ανάγκη και προληπτικά μέτρα κατά των παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου, όπως είναι οι καταγγελλόμενες επαναπροωθήσεις· καλεί τις αρχές να θεσπίσουν ενεργό μηχανισμό παρακολούθησης και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη αυτών των παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου· υπογραμμίζει ότι η συμβολή της Βόρειας Μακεδονίας στην προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι καθοριστική και καλεί την ΕΕ να εντείνει τη στήριξή της για την προστασία των συνόρων στην περιοχή· σημειώνει τα βήματα που έχουν γίνει για την καταπολέμηση της εμπορίας και της παράνομης διακίνησης ανθρώπων και υπενθυμίζει ότι είναι ανάγκη να συσταθεί βιώσιμος μηχανισμός για τη διαχείριση των ροών της παράτυπης μετανάστευσης και για την καταπολέμηση των δικτύων παράνομης διακίνησης ανθρώπων, αφού η χώρα παραμένει μία από τις κύριες περιοχές διέλευσης μεταναστών· σημειώνει τη συνεχιζόμενη συνεργασία και υποστηρίζει την οριστικοποίηση της συμφωνίας περί καθεστώτος με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), κάτι που μπορεί να διευκολύνει την καλύτερη φύλαξη των συνόρων και την καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων· προτρέπει τη χώρα να προχωρήσει με την έγκριση στρατηγικής για την ένταξη των μεταναστών, συμπεριλαμβανομένης της επανένταξης των επαναπατριζόμενων·

Μέσα ενημέρωσης

50.  αντιλαμβάνεται ότι το ευνοϊκό εν γένει περιβάλλον για την ελευθερία της έκφρασης και την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω με βελτιωμένο νομικό πλαίσιο, αυτορρύθμιση και διαφάνεια ως προς την ιδιοκτησία και τη διαφημιστική αγορά, ότι πρέπει παράλληλα να αυξηθούν η οικονομική βιωσιμότητα και η αμεροληψία των μέσων ενημέρωσης, δημόσιων και ιδιωτικών, και ότι πρέπει να ληφθεί μέριμνα για τη βάσει κανόνων χρηματοδότηση των μέσων ενημέρωσης από τον προϋπολογισμό, για διαφάνεια και για μείωση της πολιτικής διαφήμισης, διασφαλίζοντας έτσι τον θεμιτό ανταγωνισμό και την ανεξαρτησία της γραμμής του κάθε μέσου.

51.  παροτρύνει τις αρχές να προβούν χωρίς χρονοτριβή σε συστημικές μεταρρυθμίσεις στα μέσα ενημέρωσης που θα αναζωογονήσουν τον ανταγωνισμό, θα αυξήσουν την ανεξαρτησία και την ικανότητα του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα και της ρυθμιστικής αρχής των μέσων ενημέρωσης, και θα στηρίξουν την ερευνητική δημοσιογραφία·

52.  σημειώνει τα βήματα που έχουν γίνει για να ενισχυθεί η αυτορρύθμιση των μέσων ενημέρωσης με το μητρώο επαγγελματικών επιγραμμικών μέσων ενημέρωσης και με τη βελτίωση των επαγγελματικών προτύπων που πρεσβεύει ο χάρτης για τις συνθήκες εργασίας των δημοσιογράφων και το σχέδιο σύμβασης για θεμιτές συνθήκες εργασίας στα ψηφιακά μέσα·

53.  ζητεί την έγκριση μέτρων για τη διασφάλιση της οικονομικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα και του Οργανισμού Υπηρεσιών Ακουστικών και Οπτικοακουστικών Μέσων· επικροτεί τις προσπάθειες του Οργανισμού για παρακολούθηση της διαφάνειας όσον αφορά την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης και για ανάληψη δράσης σε περιπτώσεις ρητορικής μίσους, διακρίσεων και απειλών κατά δημοσιογράφων·

54.  προτρέπει όλους τους παράγοντες του πολιτικού και του δημοσιογραφικού κόσμου να συνεχίσουν, χωρίς αποκλεισμούς, να προκρίνουν τη δίκαιη εκπροσώπηση όλων των σχετικών πολιτικών απόψεων ώστε να μπορούν οι πολίτες να πραγματοποιούν ενημερωμένες πολιτικές επιλογές·

55.  τάσσεται υπέρ της περαιτέρω βελτίωσης του νομικού πλαισίου και υπέρ μιας αποτελεσματικής δράσης για την αύξηση της ασφάλειας των δημοσιογράφων και για την πάταξη της ατιμωρησίας όσων εγκληματούν εις βάρος των δημοσιογράφων· ζητεί τη διεξαγωγή αποτελεσματικών ερευνών για τις σωματικές απειλές και τις λεκτικές επιθέσεις κατά επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης·

56.  εκφράζει την ανησυχία του για τις εκστρατείες παραπληροφόρησης και τις εξωτερικές παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην όξυνση των εθνοτικών εντάσεων, στην υπονόμευση των διεθνών σχέσεων και της φήμης της χώρας και στη στρέβλωση της κοινής γνώμης και της εκλογικής διαδικασίας, και συνιστούν σοβαρότατη απειλή για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, τις δημοκρατικές κοινωνίες και τους θεσμούς, τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες και το κράτος δικαίου·

57.  επισημαίνει πόσο σημαντικές είναι οι προσπάθειες για τη διασφάλιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και για την προαγωγή της ποιοτικής δημοσιογραφίας και της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας, ούτως ώστε να είναι εφικτή η αντιμετώπιση της εκτεταμένης παραπληροφόρησης, των ψευδών ειδήσεων, της εθνικιστικής ρητορικής και της ρητορικής μίσους· υπογραμμίζει την ανάγκη να διερευνηθεί η προέλευση των εκστρατειών παραπληροφόρησης και των ξένων παρεμβάσεων στα μέσα ενημέρωσης· καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και την Επιτροπή να βελτιώσουν τον συντονισμό και να αντιμετωπίσουν στρατηγικά την παραπληροφόρηση και τις υβριδικές απειλές που επιδιώκουν να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή προοπτική σε ολόκληρη την περιοχή· ζητεί να δημιουργηθεί κέντρο αριστείας επικεντρωμένο στα Βαλκάνια για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης·

Κοινωνικο-οικονομικές μεταρρυθμίσεις

58.  επισημαίνει τον αρνητικό οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο της νόσου COVID-19 και εκφράζει την υποστήριξή του σε μια σειρά μέτρων που έχουν ληφθεί για τον μετριασμό της· παροτρύνει τις αρχές να αξιοποιήσουν πλήρως τη συνεχιζόμενη στήριξη της ΕΕ για την αντιμετώπιση της COVID-19 και τους συναφείς μηχανισμούς, και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που προσφέρει το οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια που επιδιώκει να φέρει την περιοχή πιο κοντά στην ενιαία αγορά της ΕΕ· εκφράζει την ικανοποίησή του για τα 4 εκατομμύρια EUR της άμεσης στήριξης στον τομέα της υγείας και τα 62 εκατομμύρια EUR της στήριξης για την κοινωνική και οικονομική ανάκαμψη που χορήγησε η ΕΕ στη Βόρεια Μακεδονία στην αρχή της πανδημίας, τα οποία συμπληρώνει δέσμη μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής ύψους 160 εκατομμυρίων EUR υπό μορφή δανείων·

59.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμη επιχορηγήσεων ύψους 70 εκατ. EUR από τον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας ΙΙ (ΜΠΒ ΙΙ) που προορίζονται για τη χρηματοδότηση της πρόσβασης των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων σε εμβόλια COVID-19· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκή ποσότητα εμβολίων COVID-19 για τους πολίτες όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων· τάσσεται υπέρ της περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα της υγείας και δη σε ό,τι αφορά τις διασυνοριακές ασθένειες, προκειμένου να μετριαστεί η πίεση στην περιοχή·

60.  προτρέπει την κυβέρνηση να δώσει προτεραιότητα σε μέτρα που αποσκοπούν στον μετριασμό της οικονομικής ύφεσης και στην αντιμετώπιση διαρθρωτικών αναγκών, όπως είναι οι ελλείψεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, καθώς και η φυγή ειδικευμένων εργαζομένων και οι ελλιπείς επενδύσεις στις υποδομές, αλλά και σε μέτρα τόνωσης της διαφοροποίησης, του ανταγωνισμού και της ψηφιοποίησης, καθώς και για την αντιμετώπιση του προβλήματος της άτυπης οικονομίας· υπενθυμίζει πόση σημασία έχει η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ)·

61.  σημειώνει τις προσπάθειες της κυβέρνησης να θεσπίσει νόμο περί κατώτατων μισθών και να διευρύνει την κάλυψη της κοινωνικής πρόνοιας· παροτρύνει τις αρχές να εκσυγχρονίσουν τον φορολογικό κώδικα και να βελτιώσουν τις δυνατότητες, την πολιτική προσωπικού, τις συνθήκες εργασίας στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και ασφάλισης υγείας, καθώς και την πρόσβαση σε αυτά· ζητεί την έγκριση στοχευμένων μέτρων για την αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας και της ενεργειακής φτώχειας που έχουν επιδεινωθεί από την πανδημία·

62.  ζητεί την ενίσχυση των κοινωνικοοικονομικών μέτρων για την αντιμετώπιση της δημογραφικής παρακμής και της «διαρροής εγκεφάλων» μέσω ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας που μειώνουν τη μακροχρόνια ανεργία·

63.  τονίζει την ανάγκη να προωθηθούν οι προσπάθειες για να εξασφαλιστούν η χωρίς διακρίσεις πρόσβαση των πολιτών της ΕΕ στην αγορά εργασίας, η ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, η αμοιβαία αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και η άρση των μη δασμολογικών φραγμών στις εμπορικές συναλλαγές·

64.  υπενθυμίζει τη σημασία της διασφάλισης έγκαιρων, ολοκληρωμένων και υψηλής ποιότητας διατομεακών στατιστικών στοιχείων και παροτρύνει τη χώρα να διεξαγάγει μια από μακρού αναμενόμενη απογραφή πληθυσμού·

Ενέργεια, μεταφορές και περιβάλλον

65.  υπενθυμίζει ότι απαιτούνται ακόμη σημαντικές προσπάθειες για την επίτευξη στόχων για την ενεργειακή απόδοση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ασφάλεια του εφοδιασμού και τη μείωση των εκπομπών·

66.  συνιστά να επικεντρωθούν οι δημόσιες επενδύσεις στη βιώσιμη ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας και παροτρύνει τη χώρα να αυξήσει την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα του ενεργειακού της εφοδιασμού με ενίσχυση της αποδοτικότητας και της διαφοροποίησης μέσω της βιώσιμης χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

67.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση του νόμου περί ενεργειακής απόδοσης και παροτρύνει τη Βόρεια Μακεδονία να τον εφαρμόσει· εκφράζει την ικανοποίησή του για τα βήματα που έχουν γίνει προκειμένου να εδραιωθεί περαιτέρω η συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια και προκειμένου να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη περιφερειακή αγορά ενέργειας μέσω μελλοντικών διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου με γειτονικές χώρες· ζητεί να γίνουν ενέργειες για να εξασφαλιστεί ο ανταγωνισμός στη σιδηροδρομική αγορά, να κατασκευαστούν εγκαίρως οι σχετικοί σιδηροδρομικοί διάδρομοι και να διασφαλιστεί η λειτουργία των σχετικών συνοριακών σημείων διέλευσης·

68.  καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει επιμελώς την αρχή των «αναλογικών κερδών» (‘more for more’) για τη Βόρεια Μακεδονία ιδίως σε σχέση με τον ΜΠΒ ΙΙΙ ή το οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο των Δυτικών Βαλκανίων, τόσο λόγω της σημαντικής προόδου που έχει σημειώσει η χώρα κατά την περίοδο αναφοράς όσο και σε ένδειξη αλληλεγγύης από την Ένωσή μας·

69.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση του οικονομικού και επενδυτικού σχεδίου (ΕΣΚ) και του Πράσινου Θεματολογίου για τα Δυτικά Βαλκάνια, με στόχο τη στήριξη της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης της περιοχής και την προώθηση της ευρύτερης περιφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας και της ενεργειακής ασφάλειας· υπενθυμίζει τις δυνατότητες αυτών να ενισχύσουν τις δημόσιες υποδομές και την περιφερειακή συνδεσιμότητα και δη με τον σιδηροδρομικό και οδικό διάδρομο VIII προς τη Βουλγαρία και με τις διασυνδέσεις φυσικού αερίου με το Κοσσυφοπέδιο, τη Σερβία και την Ελλάδα, εκ παραλλήλου με το έργο του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) στην Αλεξανδρούπολη· επαναλαμβάνει τη σημασία του να υπάρξουν αεροπορικές συνδέσεις μεταξύ των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και με τα κράτη μέλη της ΕΕ· τονίζει ότι οι επενδύσεις της ΕΣΚ πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού και των στόχων της ΕΕ για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, και πρέπει να περιλαμβάνουν εκ των προτέρων εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων· τονίζει τη στρατηγική αξία της ενίσχυσης της συνδεσιμότητας και της οικονομικής ολοκλήρωσης μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και των γειτόνων της·

70.  επαινεί τη Βόρεια Μακεδονία διότι είναι η πρώτη χώρα στα Δυτικά Βαλκάνια που κατάρτισε προκαταρκτικό εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, το οποίο αποτελεί γερό θεμέλιο για ένα φιλόδοξο τελικό σχέδιο που θα διαμορφωθεί με γνώμονα τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Ενεργειακή Κοινότητα·

71.  ζητεί να υπάρξει πολιτική βούληση για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού και για την υλοποίηση φιλόδοξων σχεδίων για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη, τα οποία θα προβλέπουν μεταξύ άλλων περιορισμούς στην ανάπτυξη της υδροηλεκτρικής ενέργειας σε προστατευόμενες περιοχές, μέτρα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και για τη διασφάλιση της περιβαλλοντικής ευθύνης·

72.  επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του για αντιμετώπιση των ανησυχητικών επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης και δη στις αστικές περιοχές με τη μετάβαση σε βιώσιμες πηγές ενέργειας και θέρμανσης και σε βιώσιμες μεταφορές, με επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με τη βελτίωση του διατομεακού συντονισμού, με την αύξηση τοπικής εθνικής χρηματοδότησης, με τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τα ανώτατα όρια εκπομπών για τις μεγάλες μονάδες καύσης και με την ανάπτυξη εθνικής στρατηγικής για τη σταδιακή απαλλαγή από τον άνθρακα·

73.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων και υπενθυμίζει την ανάγκη να αυξηθούν οι ικανότητες επεξεργασίας λυμάτων, να μειωθούν τα υψηλά ποσοστά διαρροής πλαστικών στα ύδατα, να δοθεί προτεραιότητα στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου περιφερειακού συστήματος διαχείρισης αποβλήτων και να προαχθεί η ανακύκλωση·

74.  καλεί τις αρχές να προβούν στις αναγκαίες ενέργειες για τη διαφύλαξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Οχρίδας, διασφαλίζοντας την πλήρη εφαρμογή της σύστασης της UNESCO για την περιοχή της Οχρίδας·

Περιφερειακή συνεργασία και εξωτερική πολιτική

75.  υπενθυμίζει το πνεύμα συνεργασίας και την εποικοδομητική στάση που επέδειξε η Βόρεια Μακεδονία καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία των Πρεσπών με την Ελλάδα και για τη Συνθήκη για τις σχέσεις καλής γειτονίας με τη Βουλγαρία, αποδεικνύοντας τη στρατηγική δέσμευση της χώρας υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης· σημειώνει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ οφείλουν να διευκολύνουν τη διεξαγωγή της Διακυβερνητικής Διάσκεψης (ΔΚΔ) με τη Βόρεια Μακεδονία το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου να αναγνωριστούν οι προσπάθειες της χώρας στο πλαίσιο της διαδικασίας προσχώρησης στην ΕΕ, καθώς και για να μην απειληθούν από οποιεσδήποτε νέες καθυστερήσεις τα οφέλη της συμφιλίωσης στην περιοχή·

76.  εκφράζει την αποδοκιμασία του για τη συνεχιζόμενη έλλειψη προόδου όσον αφορά την εφαρμογή των προηγούμενων συστάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις διακρίσεις εις βάρος πολιτών που εκφράζουν ανοικτά τη βουλγαρική τους ταυτότητα και/ή εθνοτική καταγωγή·

77.  ενθαρρύνει ένθερμα τις αρχές και την κοινωνία των πολιτών να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες για μια ιστορική συμφιλίωση, ώστε να υπερβούν τη διαίρεση μεταξύ -αλλά και εντός- των διαφόρων εθνοτικών και εθνικών ομάδων, περιλαμβανομένων των πολιτών με βουλγαρική εθνική ταυτότητα·

78.  επαναλαμβάνει την πλήρη υποστήριξή του στην ενισχυμένη περιφερειακή συνεργασία και καλεί όλα τα μέρη να διασφαλίσουν την πλήρη και συνεκτική εφαρμογή, καλή τη πίστει, της συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα και της Συνθήκης για τις σχέσεις καλής γειτονίας με τη Βουλγαρία, δεδομένου ότι αποτελούν αμφότερες σημαντικό τμήμα των διμερών σχέσεων· παροτρύνει τους εταίρους να συνεχίσουν να συμμετέχουν και να επιλύουν διμερώς όλα τα εκκρεμή διμερή ζητήματα που δεν επηρεάζουν τη διαδικασία προσχώρησης, να ενεργούν με εποικοδομητικό τρόπο και να απέχουν από οποιεσδήποτε ενέργειες θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και τα ευρύτερα συμφέροντα της ΕΕ·

79.  επισημαίνει ότι η περιφερειακή συνεργασία πρέπει να βασίζεται σε ένα κοινό μέλλον εντός της ΕΕ, σε έναν διάλογο με ανοικτό πνεύμα για την υπέρβαση των περιφερειακών διαφορών και του δύσκολου παρελθόντος, και στον σεβασμό των θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών· ζητεί να υπάρξουν νέες ευκαιρίες για πολιτικό διάλογο υψηλού επιπέδου και για διάλογο σχετικά με τις πολιτικές με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων μέσω τακτικών διασκέψεων κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και εντατικοποιημένων επαφών μεταξύ υπουργών, προκειμένου να ενισχυθεί η πολιτική ευθύνη για τη διαδικασία διεύρυνσης και να διασφαλιστεί καλύτερη καθοδήγηση και συμμετοχή υψηλού επιπέδου, κάτι που επιδιώκεται και από την αναθεωρημένη μεθοδολογία διεύρυνσης·

80.  εκφράζει τη λύπη του διότι δεν κατόρθωσε το Συμβούλιο να εγκρίνει το διαπραγματευτικό πλαίσιο· προσβλέπει στην ταχεία έγκριση του διαπραγματευτικού πλαισίου προκειμένου να αποφευχθούν οποιεσδήποτε περαιτέρω καθυστερήσεις και να διεξαχθεί η πρώτη Διακυβερνητική Διάσκεψη για την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών το συντομότερο δυνατόν· υποστηρίζει όλες τις προσπάθειες που διευκολύνουν τον διάλογο και που, ως εκ τούτου, ανοίγουν τον δρόμο για μια βιώσιμη συμφωνία· επισημαίνει ότι η ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνίσταται στο ξεπέρασμα των περιφερειακών διαφορές και του δύσκολου παρελθόντος προκειμένου να εργαστούμε για ένα καλύτερο, ειρηνικό μέλλον και για την κοινή ευημερία·

81.  εκφράζει τη λύπη του διότι Βουλγαρία και Βόρεια Μακεδονία εξακολουθούν να μην έχουν βρει πεδίο συνεννόησης σχετικά με τα εκκρεμή διμερή ζητήματα· υπενθυμίζει πόσο σημαντική είναι η συνέχιση του διαλόγου προκειμένου να επιτευχθούν μόνιμα αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την εφαρμογή, καλή τη πίστει, των διμερών συμφωνιών, αξιοποιώντας πλήρως το πλαίσιο και τους στόχους της Συνθήκης Φιλίας, Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών· εκφράζει την ικανοποίησή του για τον διορισμό Ειδικού Εντεταλμένου της Βόρειας Μακεδονίας για τη Βουλγαρία και τονίζει τη σημασία που έχει η συνέχιση του διαλόγου προκειμένου να επιτευχθεί βιώσιμη συμφωνία στα τρέχοντα διμερή ζητήματα· παροτρύνει τη Βουλγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία να καταλήξουν σε συμβιβασμό επί ενός σχεδίου δράσης συγκεκριμένων μέτρων, η εφαρμογή του οποίου θα αξιολογείται τακτικά σύμφωνα με τη Συνθήκη Φιλίας·

82.  επαινεί τη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία για τη προεδρία της διαδικασίας του Βερολίνου για τα Δυτικά Βαλκάνια την οποία άσκησαν από κοινού με επιτυχία και τα σημαντικά επιτεύγματά αυτής·

83.  ζητεί να διοργανωθεί και να χρηματοδοτηθεί επαρκώς με δημόσιους πόρους ένας θεσμοθετημένος διάλογος νεολαίας μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Ελλάδας, αφενός, και Βόρειας Μακεδονίας και Βουλγαρίας, αφετέρου, με πρότυπο το Γαλλογερμανικό Γραφείο Nεότητας (FGYO)·

84.  καλεί εκ νέου όλους τους περιφερειακούς πολιτικούς ηγέτες να λάβουν επειγόντως μέτρα για τη σύσταση της Περιφερειακής Επιτροπής (RECOM) που θα είναι επιφορτισμένη με τη διαπίστωση των γεγονότων σχετικά με όλα τα θύματα εγκλημάτων πολέμου και άλλων σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν στο έδαφος της πρώην Γιουγκοσλαβίας, με βάση το σημαντικό έργο που έχει επιτελέσει ο Συνασπισμός για τη RECOM·

85.  χαιρετίζει την προσχώρηση της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ στις 27 Μαρτίου 2020 και τη συνεχιζόμενη προσήλωσή της στο ευρωατλαντικό πλαίσιο ασφάλειας· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνεισφορά της χώρας στις αποστολές υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ, καθώς και στη Δύναμη του Κοσσυφοπεδίου (KFOR) μέσω του Κέντρου Συντονισμού της χώρας υποδοχής, καθώς και για την επίσημη συνεργασία της με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας· καλεί τη Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει να καταβάλει προσπάθειες ευθυγράμμισης με στρατιωτικά και επιχειρησιακά πρότυπα προκειμένου να ενισχυθεί η διαλειτουργικότητα και η συνοχή με τα κράτη μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση της Βόρειας Μακεδονίας στην πρωτοβουλία «Καθαρό Δίκτυο»·

86.  υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχύσουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ την εταιρική τους σχέση και τον συντονισμό στα Δυτικά Βαλκάνια προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος σε βασικές μεταρρυθμίσεις και να βελτιωθεί η διακυβέρνηση και η συμφιλίωση·

87.  αναγνωρίζει ότι συνεχίζεται η ευθυγράμμιση της Βόρειας Μακεδονίας με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, και καλεί τη χώρα να συνεχίσει να εργάζεται προς αυτή τη κατεύθυνση, ιδίως όσον αφορά τα περιοριστικά μέτρα κατά της Ρωσίας· επαινεί τη Βόρεια Μακεδονία διότι συνεχίζει να συνεισφέρει στην εν εξελίξει διαχείριση κρίσεων από την ΕΕ και στις αποστολές και επιχειρήσεις της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ), και τονίζει την ανάγκη της διατήρησης αυτής της δέσμευσης και στο μέλλον· εκφράζει την ανησυχία του για την αυξανόμενη οικονομική και ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από τρίτες χώρες·

88.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνεχιζόμενη προσήλωση της Βόρειας Μακεδονίας σε περιφερειακές πρωτοβουλίες και ζητεί τη σταθερή εφαρμογή των υποχρεώσεων εντός διαφόρων περιφερειακών πλαισίων που προωθούν την Κοινή Περιφερειακή Αγορά·

o
o   o

89.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στον Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0320. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0050.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τις εκθέσεις της Επιτροπής για την Σερβία κατά την περίοδο 2019-2020 (2019/2175(INI))

P9_TA(2021)0115 A9-0032/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ) μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους αφενός και της Δημοκρατίας της Σερβίας αφετέρου, που ετέθη σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2013,

–  έχοντας υπόψη ότι η Σερβία υπέβαλε αίτηση προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις 19 Δεκεμβρίου 2009,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής της 12ης Οκτωβρίου 2011 σχετικά με την αίτηση της Σερβίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2011)0668), την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 1ης Μαρτίου 2012 για τη χορήγηση στη Σερβία καθεστώτος υποψήφιας χώρας και την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 27ης-28ης Ιουνίου 2013 για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Σερβία,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας σε συνέχεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Θεσσαλονίκης της 19ης και 20ής Ιουνίου 2003,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της Σόφιας κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων της 17ης Μαΐου 2018, και το συνημμένο σε αυτήν θεματολόγιο προτεραιοτήτων της Σόφιας,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, της 10ης Ιουνίου 1999, τη Συμβουλευτική Γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου (ΔΔ), της 22ας Ιουλίου 2010, σχετικά με το εάν είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου, και το ψήφισμα 64/298 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, της 9ης Σεπτεμβρίου 2010, η οποία αναγνώρισε το περιεχόμενο της γνωμοδότησης του ΔΔ και εξέφρασε ικανοποίηση για την ετοιμότητα της ΕΕ να διευκολύνει τον διάλογο ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο,

–  έχοντας υπόψη την πρώτη συμφωνία σχετικά με τις αρχές που διέπουν την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των κυβερνήσεων της Σερβίας και του Κοσόβου, της 19ης Απριλίου 2013, και τις συμφωνίες της 25ης Αυγούστου 2015, καθώς και τον εν εξελίξει διάλογο υπό την αιγίδα της ΕΕ για την εξομάλυνση των σχέσεων,

–  έχοντας υπόψη τη Διαδικασία του Βερολίνου που δρομολογήθηκε στις 28 Αυγούστου 2014,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 29ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2018 για τη Σερβία(1),

–  έχοντας υπόψη τη διακήρυξη και τις συστάσεις που εγκρίθηκαν κατά την ενδέκατη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ-Σερβίας (SAPC) στις 30-31 Οκτωβρίου 2019,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Ενίσχυση της ενταξιακής διαδικασίας - Μια αξιόπιστη ενωσιακή προοπτική για τα Δυτικά Βαλκάνια» (COM(2020)0057),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2020, για την ενίσχυση της συνεργασίας με τους εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων στον τομέα της μετανάστευσης και της ασφάλειας,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Μαΐου 2019, με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ 2019» (COM(2019)0260), η οποία συνοδευόταν από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Serbia 2019 Report» (Έκθεση του 2019 για τη Σερβία) (SWD(2020)0219),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ 2020» (COM(2020)0660), η οποία συνοδευόταν από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Serbia 2020 Report» (Έκθεση του 2020 για τη Σερβία) (SWD(2020)0352),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση, της 6ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Ένα οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια», (COM(2020)0641) και το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Guidelines for the Implementation of the Green Agenda for the Western Balkans» (Κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της πράσινης ατζέντας για τα Δυτικά Βαλκάνια) (SWD(2020)0223),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της 8ης Απριλίου 2020, με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 από την ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο» (JOIN(2020)0011),

–  έχοντας υπόψη την εκτίμηση της Επιτροπής, της 21ης Απριλίου 2020, σχετικά με το πρόγραμμα οικονομικής μεταρρύθμισης της Σερβίας για την περίοδο 2020-2022 (SWD(2018)0064) και τα κοινά συμπεράσματα όσον αφορά τον οικονομικό και δημοσιονομικό διάλογο μεταξύ της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 19 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Απριλίου 2020, με τίτλο «Στήριξη των Δυτικών Βαλκανίων για την αντιμετώπιση της COVID-19 και την ανάκαμψη μετά την πανδημία» (COM(2020)0315),

–  έχοντας υπόψη την ενδέκατη σύνοδο της Διάσκεψης Προσχώρησης με τη Σερβία σε υπουργικό επίπεδο, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2019 και κατά την οποία άρχισαν οι διαπραγματεύσεις για το κεφάλαιο 4, «Ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων»,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της πρώτης φάσης του διακομματικού διαλόγου σχετικά με τη βελτίωση των όρων για τη διεξαγωγή κοινοβουλευτικών εκλογών, με τη διευκόλυνση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

–  έχοντας υπόψη την τελική έκθεση της ειδικής αποστολής αξιολόγησης εκλογών του ΟΑΣΕ/ODIHR σχετικά με τις βουλευτικές εκλογές της 21ης Ιουνίου 2020 στη Σερβία, η οποία δημοσιεύτηκε στις 7 Οκτωβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη το ανακοινωθέν Τύπου εμπειρογνωμόνων του γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με ζητήματα που γεννούν ανησυχίες αναφορικά με την κατάχρηση του νόμου για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και με τον περιορισμό του έργου των ΜΚΟ, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τη δεύτερη έκθεση συμμόρφωσης για τη Σερβία από την ομάδα ευρωπαϊκών κρατών κατά της διαφθοράς (GRECO) με θέμα την πρόληψη της διαφθοράς αναφορικά με βουλευτές, δικαστές και εισαγγελείς, της 26ης Νοεμβρίου 2020, στο πλαίσιο του τέταρτου γύρου αξιολόγησης,

–  έχοντας υπόψη τη βασική έκθεση αξιολόγησης για τη Σερβία από την ομάδα εμπειρογνωμόνων σχετικά με τη δράση κατά της βίας εις βάρος των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (GREVIO) της 22ας Ιανουαρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη χώρα,

–  έχοντας υπόψη τη σύστασή του της 19ης Ιουνίου 2020 προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας σχετικά με τα Δυτικά Βαλκάνια, σε συνέχεια της συνόδου κορυφής του 2020(2),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της συνόδου κορυφής της 28ης Ιανουαρίου 2020 των προέδρων Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - Κοινοβουλίων των Δυτικών Βαλκανίων, την οποία συγκάλεσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τους επικεφαλής των κοινοβουλίων των Δυτικών Βαλκανίων,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Ζάγκρεμπ που συμφωνήθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων που πραγματοποιήθηκε μέσω βιντεοδιάσκεψης στις 6 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου στις 10 Νοεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (Α9-0032/2021),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σερβία, όπως κάθε χώρα που φιλοδοξεί να γίνει κράτος μέλος της ΕΕ, πρέπει να κριθεί βάσει των δικών της προσόντων ως προς την εκπλήρωση, την εφαρμογή και την τήρηση της σειράς κριτηρίων και κοινών αξιών που απαιτούνται για την ένταξη και ότι η ποιότητα και η αφοσίωση στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις καθορίζουν το χρονοδιάγραμμα για την ένταξη και την πορεία αυτής·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου είναι θεμελιώδεις αξίες στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και βρίσκονται στο επίκεντρο τόσο της διαδικασίας διεύρυνσης όσο και των διαδικασιών σταθεροποίησης και σύνδεσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται βιώσιμες μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των σημαντικών προκλήσεων που εξακολουθούν να υφίστανται σε αυτούς τους τομείς·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σερβία πρέπει να αποκτήσει ένα μη αναστρέψιμο ιστορικό τήρησης και προάσπισης των αξιών του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε εθνικές και άλλες μειονότητες, τόσο στο εσωτερικό της όσο και στις διεθνείς σχέσεις της·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την έναρξη των διαπραγματεύσεων με τη Σερβία έχουν ανοίξει δεκαοκτώ κεφάλαια, εκ των οποίων δύο έχουν κλείσει προσωρινά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σερβία αποφάσισε να δεχτεί τη νέα μεθοδολογία της ΕΕ για τη διεύρυνση·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχει ακόμα υπάρξει διαρκές ιστορικό επιτευγμάτων στους τομείς της δικαστικής εξουσίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων (κεφάλαιο 23) και της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ασφάλειας (κεφάλαιο 24)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο αποφάσισε να μην ανοίξει ακόμα περισσότερα κεφάλαια με τη Σερβία·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η GRECO θεωρεί την κατάσταση στη Σερβία καθολικά μη ικανοποιητική και ότι η Σερβία έχει βρεθεί ότι δεν συμμορφώνεται με τις συστάσεις της GRECO όσον αφορά την πρόληψη της διαφθοράς αναφορικά με βουλευτές, δικαστές και εισαγγελείς·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δέσμευση της ΕΕ για την προαγωγή του κράτους δικαίου αφορά και τη Σερβία, όπου η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει τη συνεργασία της με το Συμβούλιο της Ευρώπης για τη στήριξη της Σερβίας κατά την εκτέλεση βασικών μεταρρυθμίσεων και κατάρτισης αναφορικά με τη δικαιοσύνη, την καταπολέμηση της διαφθοράς, την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τον ρόλο των ελεύθερων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και της κοινωνίας των πολιτών, και για την παρακολούθηση της προόδου που σημειώνεται σε αυτούς τους τομείς, σύμφωνα με την αναθεωρημένη μεθοδολογία για τη διεύρυνση·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο συμφέρει τη Σερβία·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σερβία παραμένει προσηλωμένη στην περιφερειακή συνεργασία και στις σχέσεις καλής γειτονίας·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σερβία παραμένει προσηλωμένη στη δημιουργία μιας λειτουργούσας οικονομίας της αγοράς και συνεχίζει να εφαρμόζει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένα ζητήματα συμμόρφωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφθορά εξακολουθεί να παρεμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σερβία έχει κυρώσει όλες τις βασικές συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία της έκφρασης και η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης παραμένουν σοβαρές ανησυχίες που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διακομματικός διάλογος (IPD) σχετικά με τη βελτίωση των προϋποθέσεων για τη διεξαγωγή κοινοβουλευτικών εκλογών, με τη διευκόλυνση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εξακολουθεί να παρέχει μια μοναδική πλατφόρμα για την επίτευξη συναίνεσης όσον αφορά τις δεσμεύσεις για βελτίωση των εκλογικών συνθηκών·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ συμφώνησε σχετικά με την ανακατανομή 374 εκατομμυρίων EUR από τον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ) για να συμβάλει στον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της νόσου COVID-19 στην περιοχή·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει δείξει τη δέσμευσή της για την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και έχει κινητοποιήσει 3,3 δισεκατομμύρια EUR για την αντιμετώπιση της άμεσης υγειονομικής κρίσης και για τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της πανδημίας της COVID-19·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αποτελεί τον μεγαλύτερο πάροχο συνδρομής και βοήθειας στη Σερβία για τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της πανδημίας COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σερβία έλαβε 15 εκατομμύρια EUR ως άμεση στήριξη για τον τομέα υγείας, 78,4 εκατομμύρια EUR ως στήριξη για την κοινωνική και οικονομική ανάκαμψη και 93,4 εκατομμύρια EUR ως κονδύλιο βοήθειας·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σερβία επωφελείται από τη βοήθεια της ΕΕ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ), με συνολική ενδεικτική χρηματοδότηση ύψους 1 539,1 δισεκατομμυρίων EUR για την περίοδο 2014-2020·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος πάροχος χρηματοδοτικής συνδρομής προς τη Σερβία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ παρείχε στη Σερβία περισσότερα από 3,6 δισεκατομμύρια EUR σε επιχορηγήσεις τα τελευταία 18 έτη σε όλους τους τομείς, από το κράτος δικαίου και τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης ως την κοινωνική ανάπτυξη, το περιβάλλον και τη γεωργία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σερβία έχει επωφεληθεί από τη συνδρομή της ΕΕ στο πλαίσιο του ΜΠΒ λαμβάνοντας συνολικά 2,79 δισεκατομμύρια EUR από το 2007·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σερβία έχει επωφεληθεί σημαντικά από την εμπορική και οικονομική ολοκλήρωση με την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Σερβίας που ευθυνόταν για το 67 % των συνολικών εξαγωγών της Σερβίας και για άνω του 60 % των συνολικών εισαγωγών αγαθών αυτής το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδύσεις της ΕΕ στη Σερβία ανήλθαν συνολικά σε περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια EUR μεταξύ του 2010 και του 2018·

1.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η ένταξη στην ΕΕ εξακολουθεί να αποτελεί στρατηγικό στόχο της Σερβίας και ότι συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες της νεοσυσταθείσας κυβέρνησης· λαμβάνει υπό σημείωση το γεγονός ότι όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα υποστηρίζουν τη διαδικασία ένταξης της Σερβίας στην ΕΕ· ενθαρρύνει τις σερβικές αρχές να κοινοποιήσουν με πιο ενεργό και ξεκάθαρο τρόπο την προσήλωσή τους στις ευρωπαϊκές αξίες στο πλαίσιο του δημόσιου διαλόγου και αναμένει σαφή και ξεκάθαρη δέσμευση εκ μέρους της Σερβίας, τόσο με λόγια όσο και με πράξεις, για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της όσον αφορά την προσχώρηση στην ΕΕ με ορατό και επαληθεύσιμο τρόπο·

2.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να δοθεί περισσότερος δυναμισμός στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Σερβία και στην ταχεία εφαρμογή της αναθεωρημένης μεθοδολογίας διεύρυνσης που βασίζεται σε θεματικές ομάδες κεφαλαίων διαπραγμάτευσης και στη σταδιακή εφαρμογή των επιμέρους πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ, με παράλληλη έμφαση σε σαφή και απτά κίνητρα άμεσου ενδιαφέροντος για τους πολίτες της Σερβίας·

3.  υπογραμμίζει ότι η δυναμική που δημιουργήθηκε με τη νέα εντολή μετά τις εκλογές της 21ης Ιουνίου 2020 στη Σερβία αποτελεί ευκαιρία για να σημειωθεί σημαντική πρόοδος προς την ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας· υποστηρίζει ότι περαιτέρω κεφάλαια διαπραγμάτευσης θα πρέπει να ανοίξουν μόνο όταν η Σερβία αναλάβει τις αναγκαίες δεσμεύσεις και υλοποιήσει μεταρρυθμίσεις σχετικά με τα απαιτούμενα κριτήρια αναφοράς· σημειώνει ότι το άνοιγμα κεφαλαίων αποτελεί ουσιώδες εργαλείο για την επίτευξη βιώσιμων μεταρρυθμίσεων και μιας φιλοευρωπαϊκής αλλαγής στη Σερβία·

4.  καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο, κατά περίπτωση με τη συμμετοχή των Σέρβων εταίρων, να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή των διατάξεων της αναθεωρημένης μεθοδολογίας διεύρυνσης, ιδίως εκείνων που αφορούν τις θεματικές ομάδες διαπραγμάτευσης, καθώς και να χρησιμοποιήσουν αυτή τη νέα μεθοδολογία ως ευκαιρία για την επιτάχυνση της διαδικασίας διεύρυνσης των Δυτικών Βαλκανίων και να καθορίσουν, από κοινού με τη Σερβία, νέα βήματα στη διαπραγματευτική διαδικασία της Σερβίας·

5.  επικροτεί τη συνεργασία μεταξύ της σερβικής κυβέρνησης και της εθνοσυνέλευσης σχετικά με την εθνική σύμβαση για την Ευρωπαϊκή Ένωση (NCEU)· καλεί τη σερβική κυβέρνηση να διορίσει το συντομότερο δυνατόν νέο επικεφαλής της ομάδας διαπραγματεύσεων για την προσχώρηση της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση· καλεί επίσης τη Σερβία να βελτιώσει τις διοικητικές ικανότητες του Υπουργείου Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, προκειμένου να διεξαγάγει καλύτερα τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις και να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να καταστήσει τη διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης όσο το δυνατόν πιο ανοικτή και χωρίς αποκλεισμούς·

6.  σημειώνει ότι η Σερβία εξακολουθεί και πρέπει να εξακολουθήσει να ενισχύει την πορεία ευθυγράμμισης και εφαρμογής της νομοθεσίας της σύμφωνα με το κεκτημένο· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του διότι ο ρυθμός ευθυγράμμισης είναι σημαντικά χαμηλότερος από εκείνον που είχε προγραμματίσει αρχικά η κυβέρνηση· υπογραμμίζει ότι η πρόοδος στα κεφάλαια 23 (Δικαστική εξουσία και θεμελιώδη δικαιώματα) και 24 (Δικαιοσύνη, ελευθερία και ασφάλεια) είναι περιορισμένη· σημειώνει ότι η εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο και ο ουσιαστικός σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων εξακολουθούν να είναι ουσιώδεις πτυχές και θα καθορίσουν τον ρυθμό των ενταξιακών διαπραγματεύσεων·

7.  εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη προόδου σε πολλούς τομείς του θεματολογίου των μεταρρυθμίσεων της Σερβίας, όπως επίσης και για το γεγονός ότι έχει σημειωθεί οπισθοδρόμηση σχετικά με ζητήματα που είναι θεμελιώδη για την προσχώρηση στην ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να αλλάξει τη μεθοδολογία υποβολής εκθέσεών της με σκοπό να λάβει υπόψη τη σημαντική οπισθοδρόμηση και να στείλει ένα σαφές μήνυμα στις υποψήφιες για προσχώρηση χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Σερβίας·

8.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να καταβληθούν προσπάθειες εκ μέρους των Σέρβων στην προώθηση μιας στρατηγικής επικοινωνίας σχετικά με τα οφέλη από την προσχώρηση στην ΕΕ· υπογραμμίζει ότι η δημόσια συζήτηση σχετικά με την προσχώρηση στην ΕΕ πρέπει να βασίζεται σε γεγονότα και να προωθεί τον πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αξιών·

9.  ενθαρρύνει τις σερβικές αρχές να γνωστοποιήσουν πιο ενεργά τη δέσμευσή τους στις ευρωπαϊκές αξίες στο πλαίσιο του δημόσιου διαλόγου και να αυξήσουν τη διαφάνεια της επικοινωνίας τους, μεταξύ άλλων καθιστώντας δυνατή την πρόσβαση σε πληροφορίες για το ευρύ κοινό, αλλά και διευρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των δημόσιων αρχών και της κοινωνίας των πολιτών· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι τα χρηματοδοτούμενα από το δημόσιο μέσα ενημέρωσης, τα οποία συχνά αναφέρονται στα λεγόμενα αξιωματούχων, συμβάλλουν στη διάδοση της ρητορικής κατά της ΕΕ στη Σερβία·

10.  καλεί τη Σερβία και τα κράτη μέλη της ΕΕ να ακολουθήσουν μια πιο ενεργό και αποτελεσματική επικοινωνιακή πολιτική σχετικά με την ευρωπαϊκή προοπτική, η οποία θα απευθύνεται τόσο στους Σέρβους όσο και στους πολίτες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες· τονίζει τους ιστορικούς δεσμούς φιλίας και αδελφοσύνης που υπάρχουν μεταξύ των λαών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του σερβικού λαού·

11.  επισημαίνει τη δυσανάλογη προβολή που δίνει η Σερβία σε τρίτες χώρες· καλεί τη Σερβία, την Επιτροπή και την αντιπροσωπεία της ΕΕ στη Σερβία να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την προώθηση του ρόλου, των προσπαθειών και των οφελών της στενής συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Σερβίας, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης έργων και μεταρρυθμίσεων που θα χρηματοδοτηθούν από την ΕΕ· επισημαίνει ότι είναι επείγουσα ανάγκη να ευαισθητοποιηθούν οι Σέρβοι πολίτες πέρα από τα όρια των μεγάλων πόλεων και καλεί την ΕΕ να αυξήσει περαιτέρω τη στήριξή της προς την κοινωνία των πολιτών σε επίπεδο κοινότητας·

12.  ζητεί τη δημιουργία νέων ευκαιριών για πολιτικό διάλογο υψηλού επιπέδου και διάλογο σχετικά με τις πολιτικές με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, προκειμένου να διασφαλισθεί ισχυρότερη καθοδήγηση και συμμετοχή υψηλού επιπέδου, όπως ζητείται και από την αναθεωρημένη μεθοδολογία για τη διεύρυνση· πιστεύει ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα πρέπει να εξασφαλίσει με ενεργό τρόπο την κατάλληλη συμμετοχή εκπροσώπων της Σερβίας, καθώς και εκείνων που προέρχονται από τις άλλες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, τόσο σε επίπεδο κυβέρνησης όσο και σε επίπεδο κοινωνίας των πολιτών και οργανώσεων της νεολαίας·

13.  λαμβάνει υπό σημείωση τα συμπεράσματα της τελικής έκθεσης της ειδικής αποστολής αξιολόγησης εκλογών του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ, σύμφωνα με τα οποία οι κοινοβουλευτικές εκλογές της 21ης Ιουνίου 2020 διεξήχθησαν αποτελεσματικά, αλλά η υπερβολική προβολή του κυβερνώντος κόμματος, μεταξύ άλλων στα μέσα ενημέρωσης, προκαλεί ανησυχία· εκφράζει τη λύπη του για τις μακροχρόνιες τάσεις για άσκηση πιέσεων στους ψηφοφόρους, μεροληψία των μέσων ενημέρωσης και αδιαφάνεια όσον αφορά τις δραστηριότητες όλων των κρατικών αξιωματούχων και τις προεκλογικές εκστρατείες των κομμάτων· επισημαίνει, εν προκειμένω, τον ρόλο των εκστρατειών παραπληροφόρησης με κρατική χρηματοδότηση που στοχεύουν στην αλλαγή των απόψεων σχετικά με τις εκλογές·

14.  επικροτεί τη σύσταση της ομάδας εργασίας για την υλοποίηση των συστάσεων του ODIHR· καλεί τις σερβικές αρχές να λάβουν πλήρως υπόψη όλες τις συστάσεις του ODIHR πολύ πριν από τις επόμενες εκλογές· τονίζει ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που διαθέτουν εμπειρογνωμοσύνη σχετικά με τις εκλογικές διαδικασίες θα πρέπει να εξακολουθήσουν να συμμετέχουν στη διαδικασία αυτή·

15.  σημειώνει με ανησυχία ότι οι αλλαγές σε σημαντικά στοιχεία του εκλογικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του εκλογικού ορίου, ψηφίστηκαν στο κοινοβούλιο μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τις προγραμματισμένες εκλογές χωρίς κατάλληλη δημόσια συζήτηση· σημειώνει ότι, σύμφωνα με την Επιτροπή της Βενετίας, θεμελιώδη στοιχεία της εκλογικής νομοθεσίας δεν θα πρέπει να τροποποιούνται σε σημαντικό βαθμό εντός διαστήματος μικρότερου του έτους πριν από εκλογική αναμέτρηση·

16.  εκφράζει τη λύπη του για την απόφαση τμημάτων της αντιπολίτευσης να μποϊκοτάρουν τις εκλογές και τονίζει ότι, υπό το φως των πορισμάτων της ειδικής αποστολής αξιολόγησης εκλογών του ΟΑΣΕ/ODIHR, η οποία υπογράμμισε την έλλειψη πραγματικού πλουραλισμού και τον κατακερματισμό της πολιτικής σκηνής στη Σερβία, όλες οι πολιτικές δυνάμεις, ιδίως οι κυβερνητικές αρχές, έχουν την ευθύνη να βελτιώσουν τις εκλογικές συνθήκες· τονίζει ότι ο μόνος τρόπος να διασφαλιστεί η πολιτική εκπροσώπηση των ψηφοφόρων τους και η ικανότητα επιρροής στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψης των αποφάσεων είναι η συμμετοχή στις πολιτικές και εκλογικές διαδικασίες· καλεί την αντιπολίτευση να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να συμμετάσχει εκ νέου στις πολιτικές και κοινοβουλευτικές δραστηριότητες· σημειώνει ότι, λόγω του μποϊκοτάζ των εκλογών από ορισμένα κόμματα της αντιπολίτευσης, το νεοεκλεγέν σερβικό κοινοβούλιο χαρακτηρίζεται από τη συντριπτική επικράτηση του κυβερνώντος συνασπισμού και την απουσία βιώσιμης αντιπολίτευσης – μια κατάσταση που δεν ευνοεί την επίτευξη πολιτικού πλουραλισμού στη χώρα·

17.  υπενθυμίζει τις αρχές που διέπουν τις εκλογικές διαδικασίες και καθορίστηκαν από την Επιτροπή της Βενετίας και επισημαίνει με ανησυχία ότι ο Πρόεδρος Aleksandar Vučić ανακοίνωσε τη διενέργεια πρόωρων εκλογών χωρίς συνταγματική θεμελίωση ή πολιτική αναγκαιότητα, ανακοινώνοντας, επίσης, ως Πρόεδρος της Σερβίας και του μεγαλύτερου πολιτικού κόμματος της χώρας, μία και μόνη ημερομηνία διεξαγωγής των προεδρικών, βουλευτικών και δημοτικών εκλογών στο Βελιγράδι την άνοιξη του 2022·

18.  χαιρετίζει την καθιέρωση του διακομματικού διαλόγου με την Εθνοσυνέλευση της Σερβίας, που διευκολύνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και τα αρχικά μέτρα που έλαβαν οι σερβικές αρχές και η κοινοβουλευτική πλειοψηφία για τη βελτίωση των εκλογικών συνθηκών· ζητεί την περαιτέρω εφαρμογή των υπολοίπων δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του διακομματικού διαλόγου·

19.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έναρξη της δεύτερης φάσης του διακομματικού διαλόγου με την Εθνοσυνέλευση της Σερβίας, υπό τη διευκόλυνση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και με τη συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών και φιλοευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων στη Σερβία, προκειμένου να βελτιωθεί το πολιτικό κλίμα και η εμπιστοσύνη σε όλο το πολιτικό φάσμα και να επιτευχθεί συναίνεση σχετικά με εκκρεμή ζητήματα που αφορούν την εκλογική διαδικασία, σύμφωνα με τις συστάσεις των διεθνών αποστολών παρακολούθησης· ζητεί να πραγματοποιηθούν όσο το δυνατόν συντομότερα νέοι γύροι διακομματικού διαλόγου και καλεί όλες τις πλευρές να καθορίσουν σαφείς στόχους, κριτήρια, σημεία αναφοράς και συμμετέχοντες· τονίζει ότι ο διακομματικός διάλογος θα πρέπει να ολοκληρωθεί πολύ πριν από τις προσεχείς εκλογές, ώστε να δοθεί επαρκής χρόνος για τη θέσπιση και υλοποίηση των αναγκαίων νομικών και άλλων αλλαγών στους όρους διεξαγωγής των εκλογών, προκειμένου να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού πριν από τις εκλογές· υπενθυμίζει ότι η κυβέρνηση και οι ανεξάρτητοι φορείς πρέπει να διασφαλίσουν την πλήρη και ορθή εφαρμογή των νομικών πλαισίων που σχετίζονται με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του διακομματικού διαλόγου·

20.  καταδικάζει τις απαράδεκτες λεκτικές επιθέσεις και τα περιστατικά ρητορικής μίσους εναντίον βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ιδίως εκείνων που εκπροσωπούν το Κοινοβούλιο στις σχέσεις του με τη Σερβία, συμπεριλαμβανομένων του προέδρου και των μελών της αντιπροσωπείας της ΚΕΣΣ, και διαμεσολαβητών διακομματικού διαλόγου, καθώς και πράξεις που δεν συνάδουν με το πνεύμα των υποχρεώσεων της Σερβίας στο πλαίσιο της ΣΣΣ· καλεί τον πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης και τους προέδρους των πολιτικών ομάδων που εκπροσωπούνται σε αυτήν να συμμορφωθούν με τα πρότυπα του δημοκρατικού διαλόγου·

21.  καλεί τη νέα κυβέρνηση να επικεντρωθεί σε αποτελεσματικές, επαληθεύσιμες και θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των ελλείψεων στους τομείς του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, της καταπολέμησης της διαφθοράς και της λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών και της δημόσιας διοίκησης·

22.  επισημαίνει με ανησυχία ότι, συνολικά, η διαφθορά παραμένει ζήτημα στο οποίο έχει σημειωθεί περιορισμένη πρόοδος· επικροτεί τα βήματα που έχουν πραγματοποιηθεί για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του οργανισμού καταπολέμησης της διαφθοράς και τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί μέχρι στιγμής για την περάτωση υποθέσεων διαφθοράς· ενθαρρύνει την επίτευξη μεγαλύτερης προόδου, ιδίως στον τομέα της βελτίωσης του ιστορικού επιδόσεων σχετικά με τις έρευνες, τις παραπομπές και τις καταδικαστικές αποφάσεις σε υποθέσεις διαφθοράς υψηλού επιπέδου και την εφαρμογή των νόμων που αφορούν την πρόληψη της διαφθοράς σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και τις συστάσεις της GRECO· επικροτεί τη δημοσίευση της πρόσφατης έκθεσης της GRECO και ενθαρρύνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης να καταβάλει προσπάθειες για την υλοποίηση των συστάσεών της·

23.  επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της GRECO, η Σερβία έχει προβεί μόνο σε εν μέρει υλοποίηση των συστάσεων που έγιναν το 2015 και ότι η κατάσταση στη χώρα είναι καθολικά μη ικανοποιητική· τονίζει τη σημασία της επιδίωξης αποτελεσματικής καταπολέμησης της διαφθοράς και καλεί τις αρχές της Σερβίας να συμμορφωθούν με αυτές τις συστάσεις το συντομότερο δυνατόν· εκφράζει την ανησυχία του για τις πρόσφατες αλλαγές στον νόμο για την πρόληψη της διαφθοράς όσον αφορά τον ορισμό των «δημοσίων υπαλλήλων», οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με αδιαφανή και εσπευσμένο τρόπο και περιορίζουν σημαντικά τον αριθμό των προσώπων στα οποία εφαρμόζεται ο νόμος, αποδυναμώνοντας έτσι περαιτέρω τους μηχανισμούς καταπολέμησης της διαφθοράς και ανοίγοντας δυνατότητες κατάχρησης κρατικών πόρων οι οποίοι προηγουμένως θεωρούνταν παράνομοι·

24.  παροτρύνει τη Σερβία να παρουσιάσει πειστικά αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένου ενός διαρκούς ιστορικού αποτελεσμάτων όσον αφορά ουσιαστικές έρευνες σε τομείς που προκαλούν ανησυχία, όπως η δικαιοσύνη, η ελευθερία της έκφρασης και η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, ιδίως σε υποθέσεις με υψηλό επίπεδο δημόσιου συμφέροντος, όπως οι υποθέσεις Krušik, Jovanjica και Telekom Srbija, και να βελτιώσει το ιστορικό αποτελεσμάτων της σε έρευνες, απαγγελίες κατηγοριών και καταδίκες σε υποθέσεις διαφθοράς υψηλού επιπέδου, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης και δήμευσης προϊόντων εγκλήματος· επαναλαμβάνει την έκκληση για απονομή δικαιοσύνης που είχε απευθύνει το 2018 όσον αφορά την παράνομη κατεδάφιση ιδιωτικής ιδιοκτησίας στη συνοικία Savamala στο Βελιγράδι· επισημαίνει ότι η εφαρμογή της νέας νομοθεσίας σχετικά με την πρόληψη της διαφθοράς βρίσκεται σε ισχύ από την 1η Σεπτεμβρίου 2020·

25.  υπενθυμίζει στη Σερβία ότι πρέπει να ενισχύσει τις προσπάθειες για αποτελεσματική αντιμετώπιση της διαφθοράς, εστιάζοντας στην πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς, μεταξύ άλλων με την έγκριση νέας στρατηγικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς που θα βασίζεται σε ένα αξιόπιστο και ρεαλιστικό σχέδιο δράσης καθώς και σε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό συντονισμού·

26.  καλεί τη Σερβία να βελτιώσει την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και να μεταβεί από μια προσέγγιση βάσει μεμονωμένων περιστατικών σε μια στρατηγική κατά των οργανώσεων, με σκοπό τη εξάρθρωση μεγάλων οργανώσεων και οργανώσεων που δραστηριοποιούνται διεθνώς· σημειώνει ότι μια τέτοια στρατηγική θα πρέπει να περιλαμβάνει αποτελεσματικές έρευνες, διώξεις και καταδικαστικές αποφάσεις σε περιπτώσεις σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος, μεταξύ άλλων οικονομικές έρευνες, συστηματική παρακολούθηση των χρηματικών ροών, έναν ισχυρό μηχανισμό εποπτείας για την αποφυγή των καταχρήσεων και αυξημένες ικανότητες όσον αφορά τους χρηματοδοτικούς και ανθρώπινους πόρους της Εισαγγελίας Οργανωμένου Εγκλήματος, που θα πρέπει να είναι απαλλαγμένη από κάθε άσκοπη πολιτική επιρροή·

27.  εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με την αυξανόμενη βία από εξτρεμιστές και ομάδες οργανωμένου εγκλήματος και καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν ότι οι υποθέσεις που αποκαλύπτονται από ερευνητές δημοσιογράφους ή μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος ερευνώνται δεόντως και ότι τυχόν εμπλεκόμενοι δημόσιοι λειτουργοί καλούνται να λογοδοτήσουν·

28.  επισημαίνει με ανησυχία τη συνεχιζόμενη πολιτική επιρροή που ασκείται στη δικαιοσύνη, και σημειώνει την ανάγκη ενίσχυσης των διασφαλίσεων της λογοδοσίας, του επαγγελματισμού, της ανεξαρτησίας της συνολικής αποτελεσματικότητας της δικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένης, κατά περίπτωση, της αναθεώρησης του ισχύοντος συστήματος προσλήψεων και διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού· επισημαίνει ότι η κυβέρνηση συνέταξε πρόταση για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, η οποία αξιολογήθηκε θετικά από την Επιτροπή της Βενετίας, και την απέστειλε στην αρμόδια επιτροπή της Εθνοσυνέλευσης·

29.  υπογραμμίζει τη σημασία μιας ευρείας διαδικασίας διαβούλευσης στο πλαίσιο της συνταγματικής μεταρρύθμισης· εκφράζει τη λύπη του διότι το προηγούμενο σερβικό κοινοβούλιο δεν κατόρθωσε να εγκρίνει συνταγματικές μεταρρυθμίσεις με στόχο την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης· συνιστά την έγκριση συνταγματικών μεταρρυθμίσεων το συντομότερο δυνατόν σε διαβούλευση με ενώσεις δικαστών και εισαγγελέων και άλλους σχετικούς πολιτικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της μη κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης·

30.  επαναλαμβάνει τη σημασία της ταχείας έγκρισης του νόμου για τη χρηματοδότηση της αυτόνομης επαρχίας της Vojvodina·

31.  εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με την αποτελεσματική λειτουργία του νέου κοινοβουλίου, όπου δεν υπάρχει κοινοβουλευτική αντιπολίτευση, του οποίου η νομιμότητα αμφισβητείται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και του οποίου η θητεία έχει ήδη ανακοινωθεί από τον Πρόεδρο της Σερβίας ότι θα περικοπεί, και το οποίο εγκρίνει ευρείες συνταγματικές τροποποιήσεις χωρίς ανοιχτό, χωρίς αποκλεισμούς και δημοκρατικό δημόσιο διάλογο, ιδίως στον τομέα της δικαιοσύνης·

32.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις αλλαγές που έγιναν στη λειτουργία της Εθνοσυνέλευσης για την αποκατάσταση των πρακτικών και των διαδικασιών και τη συμμόρφωση με τον εσωτερικό κανονισμό· εκφράζει τη λύπη του διότι η συνολική κοινοβουλευτική εποπτεία της εκτελεστικής εξουσίας παρέμεινε μάλλον τυπική· υπογραμμίζει ότι απαιτούνται περαιτέρω ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στη διαδικασία και τις πρακτικές για τη βελτίωση της ποιότητας της νομοθετικής διαδικασίας, τη διασφάλιση αποτελεσματικής κοινοβουλευτικής εποπτείας και τον τερματισμό των συστημικών ανεπαρκειών της Εθνοσυνέλευσης, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της κωλυσιεργίας, του αριθμού των επειγουσών διαδικασιών και της πρακτικής της ομαδοποίησης μη συνδεδεμένων θεμάτων στο ίδιο σημείο της ημερήσιας διάταξης·

33.  υπογραμμίζει ότι η ποιότητα της νομοθετικής διαδικασίας πρέπει να βελτιωθεί περαιτέρω με την αύξηση της διαφάνειας και του κοινωνικού και του πολιτικού διαλόγου και τη διασφάλιση ότι οι ανεξάρτητοι ρυθμιστικοί φορείς έχουν την εξουσία να ασκούν αποτελεσματικά τους εποπτικούς τους ρόλους· επισημαίνει ότι η ολομέλεια της Εθνοσυνέλευσης συζήτησε τις ετήσιες εκθέσεις των ανεξάρτητων φορέων και ενέκρινε συμπεράσματα·

34.  ζητεί από το νεοεκλεγέν κοινοβούλιο να εντείνει τις προσπάθειές του για τη διασφάλιση της διαφάνειας, της συμμετοχικότητας και της ποιότητας της νομοθετικής διαδικασίας, καθώς και της αποτελεσματικής κοινοβουλευτικής εποπτείας· ζητεί επίσης πρόσθετα μέτρα για τη διασφάλιση του διακομματικού διαλόγου και ισχυρότερο ρόλο για την κοινωνία των πολιτών, που παραμένει ουσιώδες στοιχείο μιας λειτουργικής δημοκρατίας· επισημαίνει με ανησυχία την έλλειψη διαφάνειας αναφορικά με τη διαδικασία εκ νέου διορισμού του Επιτρόπου Προστασίας της Ισότητας·

35.  ζητεί αποτελεσματική συνεργασία με ανεξάρτητους και ρυθμιστικούς φορείς και αυξημένη συμμετοχή της Εθνοσυνέλευσης στην εποπτεία και τον έλεγχο της κυβέρνησης και της διοίκησης· ζητεί ουσιαστική συμμετοχή της Εθνοσυνέλευσης στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων προσχώρησης της Σερβίας στην ΕΕ, σύμφωνα με το ψήφισμα για τον ρόλο της Εθνοσυνέλευσης και τις αρχές κατά τις διαπραγματεύσεις για την προσχώρηση της Σερβίας στην ΕΕ, της 16ης Δεκεμβρίου 2013·

36.  υπογραμμίζει ότι ο ρόλος των ανεξάρτητων ρυθμιστικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων του Διαμεσολαβητή της χώρας, της Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Διαφθοράς, της Εθνικής Ελεγκτικής Αρχής, του Επιτρόπου Πληροφοριών Δημόσιας Σημασίας και Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα πρέπει να αναγνωρισθεί πλήρως και να υποστηριχθεί· καλεί τη Σερβική Εθνοσυνέλευση να ασχοληθεί με την εφαρμογή των πορισμάτων και των συστάσεων των ανεξάρτητων ρυθμιστικών φορέων, ιδίως του Διαμεσολαβητή·

37.  υπενθυμίζει ότι ο κοινωνικός διάλογος είναι ένας από τους πυλώνες του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου και ότι τακτική διαβούλευση μεταξύ της κυβέρνησης και των κοινωνικών εταίρων είναι ουσιαστικής σημασίας για την πρόληψη των κοινωνικών εντάσεων και συγκρούσεων· υπογραμμίζει ότι είναι ουσιώδες για τον κοινωνικό διάλογο να υπερβαίνει την απλή ανταλλαγή πληροφοριών, ενώ θα πρέπει να προηγείται διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη πριν από την έναρξη κοινοβουλευτικών διαδικασιών για τη θέσπιση σημαντικών νόμων·

38.  επισημαίνει με ανησυχία ότι η σερβική Εθνοσυνέλευση συνεδρίασε μόλις 44 ημέρες μετά την ανακήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης τον Μάρτιο του 2020, γεγονός που υπονόμευσε τη θέση του ως βασικού θεσμού της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, όπως αυτή προβλέπεται στο Σύνταγμα της Σερβίας· επισημαίνει με ανησυχία ότι η Εθνοσυνέλευση δεν ξεκίνησε τις πλήρεις εργασίες της παρά μόνον αφού πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα από την ανακοίνωση των τελικών εκλογικών αποτελεσμάτων στις 5 Ιουλίου 2020, παρά την ύπαρξη σαφούς κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας· καλεί την Εθνοσυνέλευση να αποφύγει την προσβλητική, εμπρηστική γλώσσα και να καταπολεμήσει τη ρητορική μίσους κατά τον κοινοβουλευτικό διάλογο· υπογραμμίζει τη σημασία του έργου της αντιπολίτευσης σε μια δημοκρατία·

39.  τονίζει ότι οι λεκτικές επιθέσεις, ο εκφοβισμός και οι εκστρατείες δυσφήμισης των πολιτικών αντιπάλων και εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης που χρησιμοποιούν βουλευτές στην ολομέλεια της Εθνοσυνέλευσης αποτελούν παραβίαση των δημοκρατικών πρακτικών και των θεμελιωδών δημοκρατικών αξιών που θα πρέπει να καταδικάζονται απερίφραστα και να υπόκεινται σε κυρώσεις σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό· εκφράζει τον αποτροπιασμό του για τις πρόσφατες ενορχηστρωμένες επιθέσεις διαφόρων βουλευτών και του φιλοκυβερνητικού σκανδαλοθηρικού τύπου κατά ερευνητών δημοσιογράφων και μελών της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του ανεξάρτητου δικτύου μέσων ενημέρωσης KRIK και ΜΚΟ όπως η CRTA και το Ανοικτό Κοινοβούλιο, όπου τους παρουσιάζουν ως συνεργάτες οργανωμένων εγκληματικών ομάδων και πραξικοπηματίες, γεγονός που συνιστά κατάφωρη παραβίαση του ίδιου τους του νεοθεσπισθέντος κώδικα δεοντολογίας για τους βουλευτές·

40.  χαιρετίζει τη θέσπιση του νέου σχεδίου δράσης για τα μέσα επικοινωνίας και το γεγονός ότι συστήθηκε ομάδα εργασίας για την παρακολούθηση της εφαρμογής της στρατηγικής και του σχεδίου δράσης·

41.  εκφράζει ανησυχία σχετικά με τους ισχυρισμούς που έγιναν από ερευνητές δημοσιογράφους σχετικά με χειραγώγηση από την κυβέρνηση των στατιστικών στοιχείων σχετικά με την COVID-19 για πολιτικούς και εκλογικούς λόγους· εκφράζει τη λύπη του για την εκστρατεία παραπληροφόρησης σχετικά με τη βοήθεια της ΕΕ κατά τη διάρκεια της πανδημίας από κυβερνητικούς αξιωματούχους· τονίζει ότι η εμπιστοσύνη και η διαφάνεια έχουν ιδιαίτερη σημασία στις προσπάθειες της κυβέρνησης για την καταπολέμηση της COVID-19 και, ως εκ τούτου, παροτρύνει τη σερβική κυβέρνηση να παράσχει στους πολίτες όλες τις σχετικές πληροφορίες σχετικά με την πανδημία, συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων·

42.  θεωρεί ότι η απόκτηση δύο τηλεοπτικών καναλιών εθνικής εμβέλειας τον Δεκέμβριο του 2018 από άτομο που συνδέεται με το κυβερνών κόμμα αποτέλεσε βήμα προς τη μονοπώληση των μέσων ενημέρωσης στη χώρα από το κυβερνών κόμμα· παροτρύνει τις αρχές να εξασφαλίσουν και να διατηρήσουν τις αναγκαίες συνθήκες θεμιτού ανταγωνισμού και διαφάνειας όσον αφορά όλες τις μελλοντικές συναλλαγές σχετικά με την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης· καλεί τις συντακτικές ομάδες όλων των τηλεοπτικών καναλιών εθνικής εμβέλειας στη Σερβία να συμμορφώνονται με τα υψηλότερα επαγγελματικά πρότυπα και να επιτρέπουν να ακούγονται τακτικά διαφορετικές γνώμες·

43.  εκφράζει τη λύπη του για την επιδείνωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και την αύξηση της χρήσης προσβλητικής γλώσσας, εκφοβισμού και ακόμη και ρητορικής μίσους, με αποδέκτες μεταξύ άλλων μέλη της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης, ανεξάρτητους διανοούμενους, ΜΚΟ, δημοσιογράφους και ευυπόληπτους πολίτες, στην οποία προβαίνουν, μεταξύ άλλων, μέλη των κυβερνώντων κομμάτων, των οποίων η ευθύνη για σεβασμό όλων των εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης έχει τεράστια σημασία· παροτρύνει τις σερβικές αρχές να λάβουν άμεσα μέτρα για να εγγυηθούν την ελευθερία της έκφρασης και την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης και να διασφαλίσουν τις κατάλληλες έρευνες αυτών των υποθέσεων·

44.  εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο του διακομματικού διαλόγου όσον αφορά το Ρυθμιστικό Συμβούλιο για τα Ηλεκτρονικά Μέσα (REM) και τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα (RTS) εκπληρώθηκαν μόνο εν μέρει ή καθόλου από τις σερβικές αρχές· υπενθυμίζει ότι τα ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης διαδραματίζουν καίριο ρόλο για τη δημοκρατία· εκφράζει τη λύπη του διότι, από την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της IPD και έπειτα, REM και RTS δεν έχουν κατορθώσει με τις προσπάθειές τους να αποκαταστήσουν την αξιοπιστία τους έναντι του κοινού και των κομμάτων της αντιπολίτευσης· παρατηρεί ότι η κυβέρνηση έχει συστήσει ομάδα εργασίας για την ασφάλεια των δημοσιογράφων, αλλά ότι όλες οι ενώσεις ανεξάρτητων δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης στη Σερβία έχουν ήδη αποχωρήσει από αυτήν εξαιτίας της έλλειψης αντίδρασης της ομάδας στις επιθέσεις φιλοκυβερνητικών εφημερίδων εναντίων των δημοσιογράφων της διαδικτυακής ερευνητικής πύλης του δικτύου για τη διερεύνηση του εγκλήματος και της διαφθοράς (KRIK)·

45.  επισημαίνει με ανησυχία ότι το έργο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών ασκείται σε ένα περιβάλλον που δεν είναι ανοιχτό στην κριτική· παροτρύνει τη σερβική αρχή για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες του Υπουργείου Οικονομικών της Σερβίας να αποσαφηνίσει πλήρως την κατάσταση όσον αφορά τις έρευνες για οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και δημοσιογράφους σχετικά με καταγγελίες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και παροτρύνει τις αρχές να απόσχουν από την αυθαίρετη στόχευση των εν λόγω οργανώσεων και ατόμων· καλεί τις σερβικές αρχές να αντιμετωπίσουν τη μείωση του περιθωρίου που διαθέτουν η κοινωνία των πολιτών και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και να διασφαλίσουν ότι αυτά θα μπορούν να λειτουργούν χωρίς κανέναν περιορισμό, συμπεριλαμβανομένου του εκφοβισμού ή της ποινικοποίησης των εν λόγω οργανώσεων· παροτρύνει τις αρχές να δημιουργήσουν όσο το δυνατόν συντομότερα μια ατμόσφαιρα που θα επιτρέπει την άσκηση του έργου όλων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών·

46.  καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να ενισχύσουν την επιτόπια συνεργασία τους με την κοινωνία των πολιτών, τις ΜΚΟ και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και τη στήριξή τους προς αυτά· επαναλαμβάνει τη στήριξή του για το έργο δημοκρατικών ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων ως προς την ενδυνάμωση των δημοκρατικών διαδικασιών της Σερβίας και τη δημιουργία μιας νέας γενιάς πολιτικών ηγετών·

47.  καταδικάζει μεν απερίφραστα όλες τις πράξεις βίας, αλλά σημειώνει ότι τα περιστατικά δυσανάλογης χρήσης της αστυνομικής βίας κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του Ιουλίου 2020 χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής από τις αρχές, μεταξύ άλλων όσον αφορά την επακόλουθη έλλειψη συνεργασίας των αστυνομικών με το δικαστικό σύστημα και τον εισαγγελέα· παροτρύνει τις σερβικές αρχές να διερευνήσουν δεόντως όλες τις υποθέσεις στις οποίες οι αστυνομικές δυνάμεις υπερέβησαν την εξουσία τους, προκειμένου να αποτρέψουν την ατιμωρησία και να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στην αστυνομία, καθώς και να διευκολύνουν τα άτομα που ισχυρίζονται ότι είναι θύματα αστυνομικών καταχρήσεων να υποβάλουν καταγγελίες και να λάβουν αποζημίωση, επιδεικνύοντας μηδενική ανοχή έναντι των υπαλλήλων επιβολής του νόμου που παραβιάζουν την επαγγελματική δεοντολογία ή το ποινικό δίκαιο·

48.  επισημαίνει ότι το νομικό και θεσμικό πλαίσιο για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε γενικές γραμμές έχει τεθεί επίσημα σε εφαρμογή, αλλά δεν διαθέτει αποτελεσματικούς μηχανισμούς για τη διασφάλιση του σεβασμού αυτών των θεμελιωδών δικαιωμάτων· ζητεί όλες οι μελλοντικές τροποποιήσεις των υφιστάμενων νόμων για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του νόμου για την ελεύθερη πρόσβαση σε πληροφορίες δημόσιου ενδιαφέροντος, να πραγματοποιούνται με διαφανή τρόπο, με τη συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών· ζητεί την αποτελεσματικότερη υλοποίησή του, ιδίως όσον αφορά τις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών μειονοτήτων, στους τομείς της εκπαίδευσης· καλεί τη Σερβία να προωθεί και να προστατεύει την άνευ διακρίσεων χρήση των μειονοτικών γλωσσών στην εκπαίδευση και σε ειδικούς χώρους στα μέσα ενημέρωσης των κρατικών και τοπικών σταθμών, καθώς και να εξασφαλίσει ίσες ευκαιρίες και επαρκή εκπροσώπηση στον πολιτικό βίο, στη δημόσια διοίκηση και στο δικαστικό σώμα·

49.  επικροτεί τις αυξημένες προσπάθειες της Σερβίας σε συνεργασία με την ΕΕ στο πεδίο της ένταξης της κοινότητας των Ρομά, ιδίως όσον αφορά τη βελτίωση της στεγαστικής τους κατάστασης· καλεί τις σερβικές αρχές να καταπολεμήσουν τις διαρθρωτικές διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι Ρομά αναφορικά με την ιθαγένειά τους, καθώς και αναφορικά με την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και την απασχόληση· παροτρύνει τη Σερβία να βελτιώσει και να απλοποιήσει τη θεσμική δομή που αφορά την ένταξη των Ρομά, μεταξύ άλλων μέσω σαφέστερης κατανομής των καθηκόντων, συντονισμού μεταξύ των εθνικών και των τοπικών αρχών, καθώς και μέσω προϋπολογισμού που θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των κοινοτήτων των Ρομά·

50.  επικροτεί την οριστικοποίηση της μετάφρασης των σχολικών βιβλίων του δημοτικού στα βουλγαρικά που έχει καθυστερήσει πολύ, κάτι που θα επιτρέψει στη βουλγαρική εθνική μειονότητα να λαμβάνει εκπαίδευση στη μητρική της γλώσσα· επισημαίνει με ανησυχία ότι ακόμα δεν έχουν μεταφραστεί όλα τα σχολικά βιβλία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης· ενθαρρύνει τις σερβικές αρχές να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της διαδικασίας παρέχοντας ικανοποιητικό αριθμό καθηγητών, βιβλίων και πρόσθετου υλικού (σχολικά ημερολόγια, βαθμολόγια μαθητών, κ.λπ.), ώστε να αντιμετωπιστούν επαρκώς οι ανάγκες των μαθητών της μειονότητας·

51.  εκφράζει ανησυχία για την αδυναμία των σερβικών αρχών να προωθήσουν την de facto χρήση των περιφερειακών ή μειονοτικών γλωσσών·

52.  καλεί τη Σερβία να ενισχύσει τους οργανισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα, να εγγυηθεί την ανεξαρτησία τους, να τους διαθέσει τους αναγκαίους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους και να εξασφαλίσει ότι θα δοθεί έγκαιρη συνέχεια στις συστάσεις τους, καθώς και να εγκρίνει και να εφαρμόσει νέα στρατηγική κατά των διακρίσεων·

53.  καλεί τη Σερβία να βελτιώσει την ικανότητά της να παρέχει στατιστικά στοιχεία και να πραγματοποιήσει εγκαίρως την απογραφή, με τήρηση των υψηλότερων διεθνών προτύπων και με τη συμμετοχή ανεξάρτητων παρατηρητών· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για βελτιωμένο συντονισμό και συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών και για την εφαρμογή και περιοδική επανεξέταση του σχεδίου δράσης για την άσκηση των δικαιωμάτων των εθνικών μειονοτήτων·

54.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις καταγγελίες ότι οι σερβικές αρχές καταχρώνται τον νόμο σχετικά με τον τόπο διαμονής των πολιτών και την «παθητικοποίηση» των διευθύνσεων κατοικίας πολιτών αλβανικής εθνότητας που ζουν στη νότια Σερβία, συστηματικά και με μεροληπτικό τρόπο· ζητεί τη διεξαγωγή ανεξάρτητων και διεξοδικών ερευνών σχετικά με τους ισχυρισμούς αυτούς και καλεί τις σερβικές αρχές να σταματήσουν όλες τις πρακτικές διακρίσεων και στόχευσης·

55.  επισημαίνει με ανησυχία το υψηλό ποσοστό γυναικών και παιδιών που είναι θύματα βίας και ενδοοικογενειακής βίας· λαμβάνει υπό σημείωση τις προσπάθειες της Σερβίας για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών και της ενδοοικογενειακής βίας· ζητεί, ωστόσο, την περαιτέρω και αποτελεσματικότερη εφαρμογή και τονίζει ότι είναι απαραίτητες συγκεκριμένες βελτιώσεις, ιδίως κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας, προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες στον τομέα αυτό·

56.  επικροτεί την έκθεση της ομάδας GREVIO για τη Σερβία, στην οποία επισημαίνεται η έλλειψη συνεκτικής πολιτικής προσέγγισης αναφορικά με την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, η ανάγκη για προληπτικά μέτρα, τα κενά στην παροχή υπηρεσιών για τα θύματα, τα χαμηλά επίπεδα ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και οικοδόμησης ικανοτήτων, καθώς και ειδικά εμπόδια για ευρύ φάσμα γυναικών λόγω διασταυρούμενων παραγόντων, όπως η εθνοτική καταγωγή, η φτώχεια, η κοινωνική προέλευση και η αναπηρία·

57.  εκφράζει ανησυχία για τη σοβαρή καθυστέρηση όσον αφορά την έγκριση νέου νόμου για την ισότητα των φύλων, για την έλλειψη συντονισμού και αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου με κατάλληλους πόρους για τον εν λόγω τομέα, και για το γεγονός ότι η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των γυναικών παραμένει σημαντικά χειρότερη από εκείνη των ανδρών, καθώς και για την υψηλή συχνότητα περιστατικών πατριαρχικής νοοτροπίας και έμφυλων στερεότυπων στην κοινωνία και στον δημόσιο διάλογο και την άγνοια που επιδεικνύουν εν προκειμένω εκπρόσωποι της δικαιοσύνης, εισαγγελείς και δικηγόροι·

58.  καλεί τη Σερβία να αυξήσει τις προσπάθειες που στοχεύουν στην ισότητα των φύλων και στα δικαιώματα των γυναικών, μεταξύ άλλων αποδίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου και στην αύξηση της συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών, ιδίως με οργανώσεις γυναικών· υπογραμμίζει τη σημασία της ένταξης της διάστασης του φύλου στα οικονομικά προγράμματα·

59.  συγχαίρει την ισχυρή εκπροσώπηση των γυναικών στο νέο κοινοβούλιο και τη νέα κυβέρνηση, με την ελπίδα ότι θα οδηγήσει στην ουσιαστική προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών των γυναικών, καθώς και των ευάλωτων ομάδων· χαιρετίζει την σημαντική εκπροσώπηση των εθνικών μειονοτήτων στο κοινοβούλιο·

60.  υπογραμμίζει την ανάγκη συνέχισης της προστασίας των δικαιωμάτων των ΛΟΑΔΜ· ζητεί από τις αρχές να αντιδρούν επαρκέστερα και αποτελεσματικότερα στη ρητορική μίσους και στα εγκλήματα που υποκινούνται από το μίσος· επικροτεί την ειρηνική διενέργεια δύο πορειών υπερηφάνειας το 2019· τονίζει ότι είναι σημαντικό να στηριχθεί από όλα τα θεσμικά όργανα η προετοιμασία της πορείας EuroPride του 2022 και να δοθούν εγγυήσεις για την ασφάλεια όλων των συμμετεχόντων·

61.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να προωθήσει τον νόμο για τις ενώσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και τις αλλαγές ονόματος και φύλου από διεμφυλικά άτομα, σύμφωνα με τη σχετική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, και καλεί την κυβέρνηση να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον για τους ΛΟΑΔΜ και να προωθήσει μια νοοτροπία ανεκτικότητας απέναντί τους·

62.  παροτρύνει τη Σερβία να βελτιώσει την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης για άτομα με αναπηρίες, άτομα που ζουν με HIV, παιδιά και ενήλικες που κάνουν χρήση ναρκωτικών, κρατούμενους, εργαζόμενους στη βιομηχανία του σεξ, ΛΟΑΔΜ, εσωτερικά εκτοπισμένους και Ρομά, ιδίως στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης πανδημίας και των προβλημάτων στον τομέα της υγείας·

63.  χαιρετίζει τη συμμετοχή της Σερβίας σε πρωτοβουλίες περιφερειακής συνεργασίας· ενθαρρύνει τη Σερβία να συνεχίσει τις προσπάθειές της σε όλα τα επίπεδα με στόχο τη συμφιλίωση και την ενίσχυση των σχέσεων καλής γειτονίας· καλεί τη Σερβία να εφαρμόσει πλήρως τις διμερείς συμφωνίες και να συμμετάσχει στην επίλυση όλων των υφιστάμενων συνοριακών διαφορών με τις γειτονικές χώρες κατά τρόπο εποικοδομητικό και έγκαιρο, μεταξύ άλλων σε θέματα που σχετίζονται με τη συμφιλίωση από το παρελθόν της Γιουγκοσλαβίας· σημειώνει ότι πρέπει να καταβληθούν πρόσθετες προσπάθειες για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των παραμεθόριων περιοχών· χαιρετίζει την πρωτοβουλία περιφερειακής ολοκλήρωσης μέσω της οικονομικής ανάπτυξης·

64.  επικροτεί τον εποικοδομητικό ρόλο του Συμβουλίου Περιφερειακής Συνεργασίας (ΣΠΣ) και την ενεργό συμμετοχή της Σερβίας σε αυτό· υπογραμμίζει τη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας στο πλαίσιο της κρίσης COVID-19 και τονίζει ότι η περιφερειακή συνεργασία και οι σχέσεις καλής γειτονίας συνδέονται με τον στόχο της Σερβίας για μια επιτυχή ευρωπαϊκή προοπτική·

65.  τονίζει ότι η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου αποτελεί προτεραιότητα και προϋπόθεση για την προσχώρηση των δύο χωρών στην ΕΕ, ενώ θα έχει και ουσιαστική σημασία για τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή· αναγνωρίζει την αυξημένη συμμετοχή και των δύο πλευρών στον διάλογο υπό την αιγίδα της ΕΕ, και ζητεί ενεργό και εποικοδομητική συμμετοχή στον διάλογο υπό την αιγίδα της ΕΕ και υπό την καθοδήγηση του Ειδικού Εντεταλμένου της ΕΕ, με τον οποίο επιδιώκεται μια ολοκληρωμένη, βιώσιμη και νομικά δεσμευτική συμφωνία με βάση το διεθνές δίκαιο·

66.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του να προχωρήσει, καλόπιστα και έγκαιρα, η πλήρης εφαρμογή όλων των συμφωνιών που έχουν ήδη επιτευχθεί, συμπεριλαμβανομένης της χωρίς καθυστέρηση δημιουργίας της ένωσης/κοινότητας δήμων σερβικής πλειοψηφίας· καλεί την ΕΥΕΔ να συστήσει έναν μηχανισμό για την παρακολούθηση και την επαλήθευση της εφαρμογής όλων των συμφωνιών που έχουν συναφθεί μέχρι σήμερα και να υποβάλλει περιοδικές εκθέσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, την πλήρη υποστήριξή του προς τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τον διάλογο μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, Miroslav Lajčák·

67.  παροτρύνει τις κυβερνήσεις της Σερβίας και του Κοσόβου να αποφεύγουν όλες τις πράξεις που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των μερών και να θέσουν σε κίνδυνο την εποικοδομητική συνέχιση του διαλόγου· υπενθυμίζει τη σημασία της πολυεθνικής φύσης τόσο της Σερβίας όσο και του Κοσόβου και ότι στην εν λόγω περιοχή ο στόχος δεν πρέπει να είναι η δημιουργία εθνικά ομοιογενών κρατών·

68.  καλεί τις αρχές της Σερβίας και του Κοσόβου να προωθήσουν τις διαπροσωπικές επαφές μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων, με σκοπό την ενίσχυση του διαλόγου, μεταξύ άλλων σε μη κυβερνητικό επίπεδο· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις αρχές να μην χρησιμοποιούν εμπρηστική γλώσσα έναντι άλλων εθνοτικών ομάδων· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η γέφυρα της Μιτρόβιτσα δεν έχει ακόμη ανοίξει για το σύνολο της κυκλοφορίας, παρά την ολοκλήρωση των εργασιών ανακαίνισης·

69.  επικροτεί την ενεργό και εποικοδομητική συμμετοχή του Βελιγραδίου στον διάλογο με την Πρίστινα και την υλοποίηση των υποχρεώσεων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας των Βρυξελλών·

70.  χαιρετίζει την καλή περιφερειακή συνεργασία ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο για την καταπολέμηση της εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας μεταξύ των δημάρχων της Μιτρόβιτσα και της επικοινωνίας μεταξύ των υπουργών υγείας·

71.  τονίζει τη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας για τα εγκλήματα πολέμου και τη διερεύνηση περιστατικών αγνοούμενων, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης των προσπαθειών για την αναγνώριση και την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων σχετικά με εγκλήματα πολέμου, της διερεύνησης τόπων ταφής, της απόρριψης της ρητορικής μίσους και της εξύμνησης των εγκληματιών πολέμου, καθώς και της στήριξης των εθνικών εισαγγελικών αρχών στην προσαγωγή των δραστών στη δικαιοσύνη· καλεί τις σερβικές αρχές να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση των προβλημάτων αυτών και να καταδικάσουν όλες τις μορφές ρητορικής μίσους, τις εκστρατείες εκφοβισμού και τη δημόσια επιδοκιμασία και άρνηση της γενοκτονίας, των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και των εγκλημάτων πολέμου· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι ορισμένες σερβικές αρχές και ορισμένοι Σέρβοι πολιτικοί εξακολουθούν να αρνούνται τη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα· επικροτεί το έργο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στον τομέα της συμφιλίωσης, της μεταβατικής δικαιοσύνης και των οφειλόμενων επανορθώσεων·

72.  επικροτεί τη συνεχιζόμενη συνεργασία της Σερβίας στο πλαίσιο της διαδικασίας της δήλωσης του Σαράγιεβο και υπενθυμίζει την υποχρέωση δυνάμει της ΣΣΣ για πλήρη συνεργασία με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) και με τον διεθνή μηχανισμό των Ηνωμένων Εθνών για τα ποινικά δικαστήρια, και παροτρύνει τη Σερβία να αντιμετωπίσει όλες τις προσπάθειες για υπονόμευση των αποτελεσμάτων που έχουν επιτευχθεί μέχρι στιγμής και για παραποίηση των ευρημάτων του ICTY·

73.  επαναλαμβάνει τη στήριξή του υπέρ της πρωτοβουλίας θέσπισης περιφερειακής επιτροπής για τη στοιχειοθέτηση των πραγματικών περιστατικών σχετικά με τα εγκλήματα πολέμου και άλλων σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην επικράτεια της πρώην Γιουγκοσλαβίας (RECOM)· τονίζει τη σημασία του Γραφείου Περιφερειακής Συνεργασίας των Νέων (RYCO) και του έργου του· επισημαίνει ότι λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να μετατεθεί το έτος κατά το οποίο το Νόβι Σαντ αναμένεται να ανακηρυχθεί σε Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα από το 2021 στο 2022·

74.  επικροτεί το γεγονός ότι η Σερβία έλαβε καθεστώς χώρας που συμμετέχει στο πρόγραμμα Erasmus+ το 2019·

75.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχει σημειώσει η Σερβία στην ανάπτυξη μιας λειτουργικής οικονομίας της αγοράς· καλεί τη Σερβία να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και της μακροπρόθεσμης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως στον τομέα της ενέργειας και της αγοράς εργασίας, και βελτιώνοντας τη διαφάνεια και την προβλεψιμότητα του ρυθμιστικού περιβάλλοντος· υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης επιχειρηματικών δεξιοτήτων μεταξύ των νέων και καλεί την κυβέρνηση της Σερβίας να αντιμετωπίσει άμεσα το ζήτημα της διαφθοράς, το οποίο καταπνίγει την ανάπτυξη μιας λειτουργικής οικονομίας της αγοράς, και να ασχοληθεί με τους προβληματισμούς που εξέφρασε το 2020 η GRECO·

76.  επισημαίνει ότι το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της Σερβίας πλήττεται λόγω έλλειψης πόρων και εκροής επαγγελματιών, με αποτέλεσμα έλλειψη ιατρικού εξοπλισμού, ιατρικής εμπειρογνωμοσύνης και ικανοτήτων διεξαγωγής εργαστηριακών δοκιμών κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19· ενθαρρύνει τη Σερβία να υλοποιήσει μεταρρυθμίσεις με σκοπό την ενίσχυση του τομέα δημόσιας υγείας, τη βελτίωση της κοινωνικής προστασίας και την παροχή στήριξης στον ιδιωτικό τομέα με σκοπό τον μετριασμό των οικονομικών συνεπειών της νόσου COVID-19·

77.  επικροτεί την πρόοδο που έχει σημειώσει η Σερβία σε οικονομικούς και χρηματοπιστωτικούς τομείς, όπως το εταιρικό δίκαιο, το δίκαιο της διανοητικής ιδιοκτησίας, ο ανταγωνισμός και οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, καθώς και η λογοδοσία και ο έλεγχος των διευθυντικών στελεχών· επισημαίνει, ωστόσο, ότι απαιτείται να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων·

78.  εκφράζει ανησυχία για την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στη Σερβία και στα Δυτικά Βαλκάνια και για την έλλειψη διαφάνειας και εκτίμησης περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων των κινεζικών επενδύσεων και δανείων· καλεί τη Σερβία να ενισχύσει τα νομικά πρότυπα συμμόρφωσης όσον αφορά τις κινεζικές επιχειρηματικές δραστηριότητες·

79.  καλεί τη Σερβία να αυξήσει τη βιωσιμότητα του ενεργειακού της τομέα μέσω της διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών της, της δρομολόγησης μιας μετάβασης σε ενέργεια με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και της μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και λιγότερο ρυπογόνα καύσιμα, καταργώντας, ταυτόχρονα, όλες τις μη συμμορφούμενες επιδοτήσεις άνθρακα· ενθαρρύνει τη Σερβία να εγκρίνει τα αναγκαία μέτρα για τη διατήρηση και την προστασία των περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών και να εντείνει την παρακολούθηση της εφαρμογής του εθνικού σχεδίου για τη μείωση των εκπομπών·

80.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έναρξη λειτουργίας του μεγαλύτερου αιολικού πάρκου του Čibuk 1, και για την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τη διασύνδεση φυσικού αερίου μεταξύ Σερβίας και Βουλγαρίας· επισημαίνει με ανησυχία τη διαρκή έλλειψη συμμόρφωσης και την συνακόλουθη παραβίαση της Συνθήκης για την ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να βρεθούν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στο επίκεντρο της στρατηγικής της ΕΕ για τη συνδεσιμότητα·

81.  επικροτεί την ενεργό συμμετοχή της Σερβίας στην κοινότητα των μεταφορών και σε έργα διευρωπαϊκού δικτύου, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής του αυτοκινητοδρόμου Niš-Merdare-Πρίστινα·

82.  επικροτεί την έναρξη ισχύος της νέας συμφωνίας περιφερειακής περιαγωγής που υπογράφηκε τον Απρίλιο του 2019·

83.  παροτρύνει τις αρχές να διασφαλίσουν την ευθυγράμμιση με τα πρότυπα και τους στόχους πολιτικής της ΕΕ για την προστασία του κλίματος και το περιβάλλον, καθώς και για την ενεργειακή απόδοση – ιδίως της δήλωσης της Σόφιας για την πράσινη ατζέντα για τα Δυτικά Βαλκάνια – συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων της εισαγωγής της τιμολόγησης των εκπομπών άνθρακα, της επικαιροποίησης της νομοθεσίας για την ενεργειακή απόδοση, της ανάπτυξης και έγκρισης ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα, προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, καθώς και να εγκρίνουν τα αναγκαία μέτρα για τη διατήρηση και την προστασία των περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών·

84.  ενθαρρύνει τη Σερβία να οριστικοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις των εθνικών τομέων ηλεκτρικής ενέργειας και αερίου διασφαλίζοντας, ιδίως, την αποσύνδεση των παρόχων του συστήματος, και να εργαστεί για την περιφερειακή συνδεσιμότητα και την ολοκλήρωση της περιφερειακής αγοράς ενέργειας, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού και τις διεθνείς υποχρεώσεις δυνάμει της Συνθήκης για την ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας·

85.  εκφράζει την ανησυχία του για τα υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Σερβία και παροτρύνει τις αρχές να λάβουν άμεσα μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, ιδίως σε μεγάλες πόλεις και βιομηχανικές περιοχές, όπως το Smederevo, το Bor και η Kolubara· τονίζει τη σημασία της εύρεσης βιώσιμων λύσεων και του περιορισμού της χρήσης λιγνίτη και άλλων μορφών άνθρακα χαμηλής θερμιδικής αξίας για την παραγωγή ενέργειας, καθώς και για τη θέρμανση·

86.  εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη δράσης σχετικά με τη ρύπανση του ποταμού Dragovishtitsa από ορυχεία που λειτουργούν στην περιοχή·

87.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη σταθερή υιοθέτηση από τη Σερβία της συνολικής στρατηγικής για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της ΕΕ·

88.  επαναλαμβάνει τη σημασία της ευθυγράμμισης με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) της ΕΕ, η οποία πρέπει σταδιακά να καταστεί αναπόσπαστο μέρος της εξωτερικής πολιτικής της Σερβίας ως όρος της διαδικασίας προσχώρησης· εκφράζει την ανησυχία για τον βαθμό ευθυγράμμισης της Σερβίας, ο οποίος είναι ο χαμηλότερος στην περιοχή· επισημαίνει ότι ορισμένοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και ορισμένοι πολιτικοί εξακολουθούν να κάνουν κατά καιρούς δηλώσεις που θέτουν υπό αμφισβήτηση την κατεύθυνση που ακολουθεί η εξωτερική πολιτική της Σερβίας· εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι η Σερβία έχει επανειλημμένα στηρίξει τη Ρωσία στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ όσον αφορά την προσάρτηση της Κριμαίας·

89.  χαιρετίζει το γεγονός ότι η Σερβία ευθυγραμμίστηκε με τη θέση της ΕΕ σχετικά με τις προεδρικές εκλογές στη Λευκορωσία· εξακολουθεί, ωστόσο, να εκφράζει την ανησυχία του διότι η Σερβία δεν κατόρθωσε να ευθυγραμμιστεί με την επιβολή κυρώσεων εις βάρος Λευκορώσων αξιωματούχων και με τη θέση της ΕΕ σχετικά με τον νέο νόμο περί ασφάλειας στην Κίνα· καλεί τη Σερβία να αυξήσει το επίπεδο ευθυγράμμισής της με τις δηλώσεις του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας εξ ονόματος της ΕΕ, καθώς και με τις αποφάσεις του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν κυρώσεις·

90.  σημειώνει την υπογραφή συμφωνιών οικονομικής εξομάλυνσης από τη Σερβία και το Κόσοβο στις 4 Σεπτεμβρίου 2020 στην Ουάσιγκτον· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για τις διατάξεις του κειμένου που απαιτούν από το Κόσοβο να σταματήσει να επιδιώκει την ένταξή του σε διεθνείς οργανισμούς· χαιρετίζει την ανανεωμένη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών και υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχύσουν η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες την εταιρική τους σχέση και τον συντονισμό τους στα Δυτικά Βαλκάνια· υπογραμμίζει ότι η διατλαντική συνεργασία αποτελεί σημαντικό παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή και τονίζει τον ηγετικό ρόλο της ΕΕ ως διαμεσολαβητή στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου·

91.  υπενθυμίζει ότι η μεταφορά της πρεσβείας της Σερβίας στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ θα ήταν αντίθετη με τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τη λύση δύο κρατών στη διαμάχη Ισραήλ-Παλαιστίνης·

92.  ζητεί την ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνεργασίας με τη Σερβία για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης που στοχεύει στη χειραγώγηση και των απειλών στον κυβερνοχώρο και των υβριδικών απειλών που επιδιώκουν να διχάσουν κοινωνίες, να απαξιώσουν την ΕΕ και να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής· ενθαρρύνει τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και καλεί τη Σερβία, την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να στηρίξουν μέτρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και της ποιοτικής δημοσιογραφίας· τονίζει την ανάγκη βελτίωσης του ευρωπαϊκού συντονισμού για την καταπολέμηση των περιφερειακών εκστρατειών παραπληροφόρησης που συχνά προέρχονται από τη Σερβία, όπως μέσω της πιθανής δημιουργίας ενός κέντρου αριστείας για την παραπληροφόρηση με επίκεντρο τα Βαλκάνια·

93.  εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία σχετικά με τα αφηγήματα παραπληροφόρησης που προέρχονται από το Κρεμλίνο και διανέμονται μέσω του ειδησεογραφικού πρακτορείου Sputnik στη Σερβία και άλλων εγχώριων φορέων· καλεί τις σερβικές αρχές να επανεξετάσουν τις ρυθμίσεις που επιτρέπουν αυτές τις επιχειρήσεις προκειμένου να μειωθεί η παραπληροφόρηση τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας και να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση των εκστρατειών παραπληροφόρησης, οι οποίες έχουν αυξηθεί από την έναρξη της πανδημίας COVID-19·

94.  σημειώνει τη σύναψη της συμφωνίας για τη συνεργασία στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων μεταξύ της Σερβίας και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) που θα επιτρέψει στον Frontex να παράσχει βοήθεια στη Σερβία κατά τη διαχείριση των συνόρων και την εκτέλεση κοινών επιχειρήσεων· σημειώνει ότι η Σερβία έχει διαδραματίσει ενεργό, συνεργατικό και εποικοδομητικό ρόλο στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ·

95.  επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος, επενδυτής και χορηγός βοήθειας της Σερβίας· λαμβάνει υπό σημείωση την απόφαση της Σερβίας να υπογράψει συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση τον Οκτώβριο του 2019· αναμένει, ωστόσο, από τη Σερβία να ευθυγραμμιστεί με την εμπορική πολιτική της ΕΕ· υπενθυμίζει τη δέσμευση της Ένωσης για προάσπιση των συμφερόντων της μέσω μετριασμού των επιπτώσεων των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση που έχουν υπογραφεί από χώρες, οι οποίες έχουν υποβάλει αίτηση για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουν υπογράψει ΣΣΣ, όπως η Σερβία· εκφράζει τη λύπη του διότι η Σερβία εξακολουθεί να μην αποτελεί μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου·

96.  καλεί τη Σερβία να βελτιώσει την ευθυγράμμιση με το εργατικό δίκαιο της ΕΕ, να εγκρίνει νέα νομοθεσία σχετικά με το δικαίωμα στην απεργία, να καταπολεμήσει την αδήλωτη εργασία και να τροποποιήσει τη νομοθεσία για την εποπτεία μέσω επιθεωρήσεων, ώστε να συμμορφωθεί με τις σχετικές συμβάσεις της ΔΟΕ που έχουν επικυρωθεί από τη Σερβία·

97.  ενθαρρύνει τη Σερβία να εξασφαλίσει επαρκείς οικονομικούς και θεσμικούς πόρους για κοινωνικές πολιτικές και πολιτικές απασχόλησης·

98.  συγχαίρει την Σερβία για τη συνεχή συμμετοχή της στις αποστολές και τις επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ)· ενθαρρύνει τη Σερβία να διατηρήσει τις ισχύουσες δεσμεύσεις της για παροχή προσωπικού σε τέσσερις αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ και να επιδιώξει μεγαλύτερη συμμετοχή στο μέλλον· χαιρετίζει τις συμφωνίες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας που υπογράφηκαν μεταξύ της ΕΕ και της Σερβίας· επικροτεί, εν προκειμένω, τις βελτιώσεις στην περιφερειακή και διεθνή συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού·

99.  εκφράζει ανησυχία για την αυξανόμενη εξάρτηση της Σερβίας από αμυντικό εξοπλισμό, εξοπλισμό ασφαλείας και τεχνολογίες από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, συμπεριλαμβανομένου ενός συστήματος μαζικής παρακολούθησης στο Βελιγράδι και της μαζικής συλλογής δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα χωρίς κατάλληλες διασφαλίσεις, και για την ανεπαρκή διαφάνεια των πρακτικών ασφάλειας στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων· εξακολουθεί να ανησυχεί για τη στενή πολιτική και στρατιωτική συνεργασία της Σερβίας με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης παρουσίας ρωσικών αεροπορικών εγκαταστάσεων στην πόλη Niš· καλεί τη Σερβία να ευθυγραμμιστεί με την ΚΠΑΑ και τα μέσα της·

100.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις σερβικές αρχές να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την εξάλειψη της κληρονομιάς των πρώην κομμουνιστικών μυστικών υπηρεσιών δημοσιοποιώντας τα αρχεία τους, ως βήμα εκδημοκρατισμού της Σερβίας· καλεί τη Σερβία να εντείνει τη διαδικασία διαδοχής και την εφαρμογή των υποχρεώσεων που αφορούν τον διαχωρισμό του κοινού αρχείου της πρώην Γιουγκοσλαβίας· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, τη ζωτική σημασία της πλήρους πρόσβασης σε ολόκληρο το αρχειακό υλικό, ειδικά σε εκείνο των μυστικών υπηρεσιών της πρώην Γιουγκοσλαβίας (UDBA) και της Υπηρεσίας Ασφάλειας του Λαϊκού Στρατού της Γιουγκοσλαβίας (KOS)· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις Αρχές να διευκολύνουν την πρόσβαση στα αρχεία που αφορούν τις πρώην δημοκρατίες της Γιουγκοσλαβίας και να τα επιστρέψουν στις αντίστοιχες κυβερνήσεις, εφόσον αυτές το επιθυμούν·

101.  υπενθυμίζει ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος πάροχος χρηματοδοτικής βοήθειας στη Σερβία· χαιρετίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής για περισσότερο στρατηγικές επενδύσεις στα Δυτικά Βαλκάνια μέσω ειδικού Οικονομικού και Επενδυτικού Σχεδίου (ΟΕΣ) για τα Δυτικά Βαλκάνια· αναγνωρίζει τη σημασία του ΟΕΣ όσον αφορά τη στήριξη της βιώσιμης συνδεσιμότητας, του ανθρώπινου κεφαλαίου, της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και όσον αφορά την ενίσχυση της περιφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας, με σκοπό τη βελτίωση των ευκαιριών των τοπικών και περιφερειακών διοικήσεων να αξιοποιήσουν τα οφέλη αυτής της επένδυσης· τονίζει ότι κάθε επένδυση πρέπει να συνάδει με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας·

102.  υπογραμμίζει ότι το ΟΕΣ θα πρέπει να ενθαρρύνει τις απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις υποδομές, την ενέργεια, το περιβάλλον και την εκπαίδευση, και να υλοποιηθεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα και αποτελεσματικά, προκειμένου να βελτιωθεί η προβολή των έργων που λαμβάνουν χρηματοδότηση από την ΕΕ και να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα θεσμικά της όργανα·

103.  καλεί τους συννομοθέτες να βελτιώσουν τόσο τα κίνητρα όσο και τις προϋποθέσεις στον μελλοντικό Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ) και να αξιοποιήσουν τους μηχανισμούς αναστολής σε περίπτωση σοβαρής οπισθοδρόμησης· θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να στηρίξει ο ΜΠΒ ΙΙΙ την περαιτέρω ενίσχυση των θεμελιωδών αξιών και της ορθής διακυβέρνησης· πιστεύει ότι η αρχή των «αναλογικών κερδών και των αναλογικών ζημιών», δηλαδή η αρχή της αναστρεψιμότητας της διαδικασίας προσχώρησης στο πλαίσιο της νέας μεθοδολογίας, θα πρέπει επίσης να αντικατοπτρίζεται με σαφήνεια στην προενταξιακή χρηματοδότηση· επαναλαμβάνει ότι η κλίμακα της χρηματοδοτικής συνδρομής θα πρέπει να ανταποκρίνεται στον πραγματικό βαθμό υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων·

104.  καλεί τις σερβικές αρχές να κάνουν την καλύτερη δυνατή χρήση της ανακατανομής από την ΕΕ της χρηματοδότησης του ΜΠΒ για να βοηθήσουν στον μετριασμό του κοινωνικοοικονομικού αντίκτυπου της πανδημίας COVID-19· υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ευάλωτες ομάδες·

105.  επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ κινητοποίησε ταχέως άμεση στήριξη προς τα Δυτικά Βαλκάνια για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, η οποία προέκυψε από την πανδημία COVID-19, και για τη διευκόλυνση της κοινωνικοοικονομικής ανάκαμψης της περιοχής·

106.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκή εμβόλια COVID-19 για τους πολίτες όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων·

107.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στον Πρόεδρο, την Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Σερβίας.

(1) ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 119. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0168.