Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Ιουνίου 2021 σχετικά με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες για τον τομέα της αλιείας στον Εύξεινο Πόντο (2019/2159(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/2236 του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2019, περί καθορισμού, για το 2020, των αλιευτικών δυνατοτήτων στη Μεσόγειο και στον Εύξεινο Πόντο για ορισμένα αποθέματα ιχθύων και ομάδες αποθεμάτων ιχθύων(1),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1380/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με την Κοινή Αλιευτική Πολιτική(2),
– έχοντας υπόψη τον στόχο βιώσιμης ανάπτυξης 14 των Ηνωμένων Εθνών, σχετικά με τη ζωή στο νερό,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 2008, περί πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον (οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική)(3),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/982 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1343/2011 σχετικά με ορισμένες διατάξεις περί αλιείας στην περιοχή της συμφωνίας της ΓΕΑΜ (Γενική Επιτροπή Αλιείας για τη Μεσόγειο)(4),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας(5) (οδηγία περί οικοτόπων),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/89/ΕE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό(6),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EΕ) αριθ. 508/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας(7) (ΕΤΘΑ),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1004,
– έχοντας υπόψη το νομοθετικό του ψήφισμα της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1224/2009 του Συμβουλίου, καθώς και των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 768/2008, (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 και (ΕΚ) αριθ. 1005/2008 του Συμβουλίου και του κανονισμού αριθ. (ΕΕ) 2016/1139 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τον έλεγχο της αλιείας(8),
– έχοντας υπόψη τη μεσοπρόθεσμη στρατηγική (2017-2020) της ΓΕΑΜ για τη βιωσιμότητα της αλιείας στη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο, και την απόφασή της για μια νέα στρατηγική για την περίοδο 2021-2025,
– έχοντας υπόψη την απόφαση της ΓΕΑΜ σχετικά με την ανάπτυξη μιας νέας στρατηγικής για την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια στη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο για την περίοδο 2021-2025, η οποία ελήφθη κατά τη συνεδρίαση υψηλού επιπέδου της 3ης Νοεμβρίου 2020,
– έχοντας υπόψη τις προτάσεις της Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030,
– έχοντας υπόψη τις υπουργικές δηλώσεις σχετικά με μια κοινή θαλάσσια ατζέντα για τον Εύξεινο Πόντο που εγκρίθηκαν κατά τις συνόδους στο Μπουργκάς στις 31 Μαΐου 2018 και στο Βουκουρέστι στις 9 Μαΐου 2019, και οι οποίες υπεγράφησαν και από τα έξι παράκτια κράτη του Εύξεινου Πόντου,
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου, ο οποίος αποσκοπεί στη βελτίωση του διαλόγου πολιτικής και διαφόρων πολιτικών στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος και της ανταλλαγής στατιστικών δεδομένων,
– έχοντας υπόψη το στρατηγικό πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας για τον Εύξεινο Πόντο, το οποίο δρομολογήθηκε το 2019 και στοχεύει στην προώθηση ενός κοινού οράματος για έναν παραγωγικό, υγιή, ανθεκτικό και βιώσιμο Εύξεινο Πόντο έως το 2030,
– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις των διασκέψεων υψηλού επιπέδου σχετικά με την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια στον Εύξεινο Πόντο, που πραγματοποιήθηκαν στο Βουκουρέστι το 2016 και στη Σόφια το 2018 (υπουργική δήλωση της Σόφιας),
– έχοντας υπόψη τις διασκέψεις υψηλού επιπέδου των ενδιαφερόμενων φορέων του Εύξεινου Πόντου σχετικά με τη γαλάζια οικονομία στον Εύξεινο Πόντο, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στο Βουκουρέστι (2014), τη Σόφια (2015), την Οδησσό (2016) και το Μπατούμι (2017),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του 1992 για την προστασία του Ευξείνου από τη ρύπανση (Σύμβαση του Βουκουρεστίου), και τα πρωτόκολλά της, συμβαλλόμενα μέρη της οποίας είναι η Βουλγαρία και η Ρουμανία, και στην οποία συμμετέχει και η Ευρωπαϊκή Ένωση ως παρατηρητής, και έχοντας επίσης υπόψη το έργο της Επιτροπής για την προστασία του Ευξείνου κατά της ρύπανσης, βάσει της εν λόγω σύμβασης,
– έχοντας υπόψη την υπουργική δήλωση, της 7ης Απριλίου 1993, σχετικά με την προστασία του Εύξεινου Πόντου,
– έχοντας υπόψη το ολοκληρωμένο πρόγραμμα παρακολούθησης και αξιολόγησης του Εύξεινου Πόντου για την περίοδο 2017-2022 (BSIMAP 2017-2022) της Επιτροπής για την προστασία του Ευξείνου κατά της ρύπανσης,
– έχοντας υπόψη το έργο BlackSea4Fish, το οποίο διαθέτει την οικονομική υποστήριξη της ΕΕ και ετήσιο προϋπολογισμό περίπου 1 100 000 EUR και αποσκοπεί στη βιώσιμη διαχείριση των ιχθυαποθεμάτων στον Εύξεινο Πόντο,
– έχοντας υπόψη τη σύσταση της ΓΕΑΜ, του 2018, σχετικά με τη θέσπιση περιφερειακού ερευνητικού προγράμματος για την αλιεία του γαστερόποδου Rapana venosa στον Εύξεινο Πόντο, το οποίο στοχεύει στην παρουσίαση εκτίμησης σχετικά με την κατανομή, την αφθονία, το μέγεθος και την ηλικιακή δομή του πληθυσμού του γαστερόποδου Rapana venosa στις συμμετέχουσες χώρες (Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Γεωργία και Ουκρανία),
– έχοντας υπόψη την έκθεση που εξέδωσε στις 11 Δεκεμβρίου 2020 η Επιστημονική, Τεχνική και Οικονομική Επιτροπή Αλιείας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχετικά με την αξιολόγηση των δεικτών ισορροπίας για βασικά τμήματα του στόλου και την επανεξέταση των εθνικών εκθέσεων σχετικά με τις προσπάθειες των κρατών μελών να επιτύχουν ισορροπία μεταξύ της ικανότητας του στόλου και των αλιευτικών δυνατοτήτων,
– έχοντας υπόψη την έκθεση που εξέδωσε το 2010 το Θεματικό Τμήμα Β του Κοινοβουλίου με τίτλο «Αλιεία στον Εύξεινο Πόντο»,
– έχοντας υπόψη τον κώδικα δεοντολογίας για την υπεύθυνη αλιεία που εξέδωσε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας το 1995,
– έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της περιφερειακής πρωτοβουλίας ΕΕ-Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (έργα EMBLAS-I και EMBLAS-II), που συνέβαλαν στην ενίσχυση των ικανοτήτων τριών χωρών (Γεωργία, Ουκρανία και Ρωσία) για βιολογική και χημική παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων στον Εύξεινο Πόντο σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ για τα ύδατα, και οι οποίες τέθηκαν σε εφαρμογή μεταξύ 2013 και 2014 (EMBLAS-I) και μεταξύ 2014 και 2018 (EMBLAS-II) αντίστοιχα,
– έχοντας υπόψη τη σύσταση που εξέδωσε το 2009 η ΓΕΑΜ σχετικά με την κατάρτιση καταλόγου σκαφών που εικάζεται ότι προέβησαν σε ΠΑΑ (παράνομη, αδήλωτη και ανεξέλεγκτη) αλιεία στην περιοχή εφαρμογής της ΓΕΑΜ,
– έχοντας υπόψη το περιφερειακό αποθετήριο εθνικής νομοθεσίας της ΓΕΑΜ (GFCM-Lex), μια διαδικτυακή πλατφόρμα η οποία περιλαμβάνει επί του παρόντος την εθνική νομοθεσία για τη διατήρηση των θαλάσσιων έμβιων πόρων και των οικοσυστημάτων σε τρεις χώρες της ΓΕΑΜ, και την οποία σκοπεύει να επεκτείνει η ΓΕΑΜ ώστε να καλύπτει ολόκληρη την περιοχή ΓΕΑΜ (συμπεριλαμβανομένου του Εύξεινου Πόντου) στο μέλλον,
– έχοντας υπόψη τη σύμβαση του 1979 για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης (σύμβαση της Βέρνης), τη σύμβαση του 1979 για τη διατήρηση των αποδημητικών ειδών της άγριας πανίδας, τη σύμβαση του 1973 για το διεθνές εμπόριο ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση, τη σύμβαση του 1992 για τη βιολογική ποικιλότητα, και το πανευρωπαϊκό σχέδιο δράσης του 2018 για τον οξύρρυγχο, που εγκρίθηκε στο πλαίσιο της σύμβασης της Βέρνης,
– έχοντας υπόψη την έκθεση που εξέδωσε το 2020 η ΓΕΑΜ σχετικά με την κατάσταση της αλιείας στη Μεσόγειο και στον Εύξεινο Πόντο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2011 σχετικά με την τρέχουσα και τη μελλοντική διαχείριση της αλιείας στον Εύξεινο Πόντο(9),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιανουαρίου 2021 με τίτλο «Περισσότερα ψάρια στις θάλασσες; Μέτρα για την προώθηση της αποκατάστασης των αποθεμάτων πέραν της Μέγιστης Βιώσιμης Απόδοσης (ΜΒΑ), συμπεριλαμβανομένων των περιοχών αποκατάστασης ιχθυαποθεμάτων και των προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών»(10),
– έχοντας υπόψη τον μηχανισμό βοήθειας του Εύξεινου Πόντου, ο οποίος αποσκοπεί στην παροχή καθοδήγησης και υποστήριξης σε κυβερνήσεις, ιδιώτες επενδυτές, εμπορικές και βιομηχανικές ενώσεις, ερευνητικά ιδρύματα, πανεπιστήμια και στο ευρύ κοινό σχετικά με τις ευκαιρίες συμμετοχής σε θαλάσσιες δραστηριότητες της γαλάζιας οικονομίας στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου,
– έχοντας υπόψη την πρωτοβουλία της ΕΕ για τη συνέργεια του Εύξεινου Πόντου και τις τρεις εκθέσεις που εξέδωσε η Επιτροπή, στις 19 Ιουνίου 2008 (COM(2008)0391), στις 20 Ιανουαρίου 2015 (SWD(2015)0006) και στις 5 Μαρτίου 2019 (SWD(2019)0100), σχετικά με τη συνέργεια του Εύξεινου Πόντου,
– έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή του Δούναβη, η οποία, μεταξύ άλλων, στοχεύει στη διευκόλυνση και τον συντονισμό βασικών θεμάτων όπως η βιοποικιλότητα και η κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη στις χώρες της λεκάνης απορροής του Δούναβη,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αλιείας (A9-0170/2021),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Εύξεινος Πόντος είναι ημίκλειστη θάλασσα που έχει διέξοδο στον ωκεανό μόνο μέσω της Μεσογείου, και συγκεκριμένα μέσω της Θάλασσας του Μαρμαρά και του Αιγαίου Πελάγους, και ότι περικλείεται από τις ακτές έξι χωρών (Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Γεωργία, Ουκρανία, Ρωσία), εκ των οποίων μόνο δύο είναι κράτη μέλη της ΕΕ (Βουλγαρία και Ρουμανία)·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Εύξεινος Πόντος έχει υποστεί δραματικές περιβαλλοντικές αλλαγές από τη δεκαετία του 1960 και μετά, οι οποίες οφείλονται σε πιέσεις όπως ο ευτροφισμός, η εισαγωγή χωροκατακτητικών ειδών και η υπεραλίευση·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταβολές του περιβαλλοντικού καθεστώτος στον Εύξεινο Πόντο προκλήθηκαν από την εξάντληση των κορυφαίων θηρευτών στο πελαγικό τροφικό δίκτυο και την επακόλουθη μείωση των πλαγκτιβικών ιχθύων·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Εύξεινος Πόντος διαθέτει μεγάλο ανοξικό στρώμα (87 %), και ότι τα τελευταία 20 έτη σημειώθηκε μείωση του οξικού στρώματος κατά 20-25 μέτρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανθρώπινες ενέργειες, όπως η ρύπανση, η καταστροφή των ενδιαιτημάτων και η υπεραλίευση οδήγησαν σε σοβαρή υποβάθμιση του οικοσυστήματος στον Εύξεινο Πόντο τη δεκαετία του 1980· λαμβάνοντας υπόψη ότι, με εξαίρεση λίγα αναερόβια βακτήρια, η θαλάσσια ζωή απουσιάζει σε βάθη μεταξύ 50 και 200 μέτρων·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οκτώ είδη που αλιεύονται στον Εύξεινο Πόντο παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για τον τομέα της αλιείας: ο γαύρος (Engraulis encrasicolus), η παπαλίνα (Sprattus sprattus), το σαυρίδι (Trachurus mediterraneus), το καλκάνι (Scophthalmus maximus), το νταούκι (Merlangius merlangus), η κουτσομούρα (Mullus barbatus), το γαστερόποδο (Rapana venosa) και το σκυλόψαρο (Squalus acanthias), η πλειονότητα των οποίων αντιστοιχεί σε κοινά αποθέματα, ενώ δύο είδη υπόκεινται σε ποσοστώσεις — η παπαλίνα, η οποία έχει αυτόνομη ποσόστωση, και το καλκάνι, του οποίου η ποσόστωση συνολικού επιτρεπόμενου αλιεύματος ορίζεται από τη ΓΕΑΜ· λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλα είδη, όπως το σκυλόψαρο, το νταούκι και ο γαύρος, παραμένουν απροστάτευτα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποσόστωση της παπαλίνας για την περίοδο 2020-2022 είναι ίδια με το 2011, στους 11 445 τόνους ετησίως για την ΕΕ (8 032,5 τόνοι για τη Βουλγαρία και 3 442,5 τόνοι για τη Ρουμανία), ενώ η ποσόστωση της ΕΕ για το καλκάνι αυξήθηκε από 114 σε 150 τόνους ετησίως και κατανέμεται εξίσου μεταξύ Βουλγαρίας και Ρουμανίας·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα σύστημα μέγιστων βιώσιμων αποδόσεων για τα οικονομικώς σημαντικά είδη στις χώρες του Εύξεινου Πόντου θα είναι επωφελές για τη βιοποικιλότητα, καθώς και για τη βιωσιμότητα του αλιευτικού τομέα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρουμανία έχει θεσπίσει εθνική ποσόστωση και για άλλα είδη εκτός από τα δύο για τα οποία ισχύει ποσόστωση σε επίπεδο ΕΕ – όπως το γαστερόποδο Rapana venosa, τα μύδια (Mytilus galloprovincialis), οι γωβιοί (Ponticola cephalargoides), τα χάλαρα (Chamelea gallina), το νταούκι και το σκυλόψαρο·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στοιχεία του 2018, η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση ιχθύων στη Βουλγαρία (7,00 kg) και στη Ρουμανία (7,99 kg) είναι κατά πολύ χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (24,36 kg), γεγονός που μπορεί να θεωρηθεί ως ευκαιρία για την ανάπτυξη του τοπικού αλιευτικού τομέα·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά μέσο όρο, το 91 % των αλιευτικών στόλων των έξι παράκτιων κρατών του Εύξεινου Πόντου αποτελείται από μικρά σκάφη· λαμβάνοντας υπόψη σε αυτήν την κατηγορία εμπίπτει σχεδόν το 95 % του βουλγαρικού στόλου και το 87 % του ρουμανικού στόλου·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη ΓΕΑΜ, ο τομέας αλιείας μικρής κλίμακας στον Εύξεινο Πόντο έχει σημαντικά παρεμπίπτοντα αλιεύματα ευάλωτων ειδών καρχαρία και σελαχιού, και θαλάσσιων θηλαστικών, όπως δελφίνια και φώκαινες·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλιεία μικρής κλίμακας αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο των περιοχών του Εύξεινου Πόντου και του Κάτω Δούναβη·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στον Εύξεινο Πόντο υπάρχουν σκάφη που επιδίδονται σε παράνομη, αδήλωτη και ανεξέλεγκτη αλιεία και τα παράκτια κράτη έχουν περιορισμένη ικανότητα παρακολούθησης των αλιευτικών δραστηριοτήτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της ΓΕΑΜ (4-8 Νοεμβρίου 2019), 65 σκάφη έχουν χαρακτηριστεί ως σκάφη που επιδίδονται σε παράνομη, αδήλωτη και ανεξέλεγκτη αλιεία·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, για την περίοδο 2014-2020, έχουν διατεθεί μέσω του ΕΤΘΑ πάνω από 88 εκατομμύρια EUR για τη Βουλγαρία και πάνω από 168 εκατομμύρια EUR για τη Ρουμανία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά απορρόφησης και των δύο χωρών, σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες στις 31 Δεκεμβρίου 2020, παραμένουν από τα χαμηλότερα στην ΕΕ, καθότι η Βουλγαρία έχει δαπανήσει μόλις το 36,34 % της διαθέσιμης χρηματοδότησης και η Ρουμανία μόλις το 33,72 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα χαμηλότερα ποσοστά απορρόφησης ενδέχεται να μεταφραστούν σε χαμένες ευκαιρίες για τις αλιευτικές κοινότητες σε αυτές τις χώρες·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι βρίσκεται σε λειτουργία Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Εύξεινου Πόντου, το οποίο συμμετέχει στη διαμόρφωση των πολιτικών της ΕΕ για την αλιεία στον Εύξεινο Πόντο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαχείριση της αλιείας στον Εύξεινο Πόντο πραγματοποιείται από τη ΓΕΑΜ·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή για την προστασία του Ευξείνου κατά της ρύπανσης ενεργεί βάσει εντολής των χωρών του Εύξεινου Πόντου (Βουλγαρία, Γεωργία, Ρουμανία, Ρωσία, Τουρκία και Ουκρανία), οι οποίες υπέγραψαν και λίγο αργότερα κύρωσαν τη Σύμβαση του Βουκουρεστίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω σύμβαση απαιτεί από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη να προλαμβάνουν, να μειώνουν και να ελέγχουν τη ρύπανση στον Εύξεινο Πόντο, προκειμένου να προστατεύουν και να διαφυλάσσουν αυτό το θαλάσσιο περιβάλλον·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή συμβάλλει στην αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου, γεγονός που έχει αντίκτυπο στη θερμοκρασία της θάλασσας και, κατά συνέπεια, επηρεάζει τη βιοποικιλότητα και τα θαλάσσια είδη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλλαγή αυτή έχει αντίκτυπο στον τομέα της αλιείας, δεδομένου ότι επηρεάζονται οι πόροι από τους οποίους εξαρτάται ο εν λόγω τομέας·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή υπέβαλε προτάσεις για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, οι οποίες θέτουν τις βάσεις για δέσμες νομοθετικών μέτρων που θα μεταβάλουν το κοινοτικό κεκτημένο σε σχέση με το περιβάλλον· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα δημιουργούσε νέες ευκαιρίες και μέτρα για την καλύτερη ενσωμάτωση περιβαλλοντικών πτυχών στις τομεακές πολιτικές, την αποκατάσταση ειδών και οικοτόπων και την προώθηση πιο φιλικών προς το περιβάλλον επενδύσεων και πολιτικών·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα χαρακτηριστικά του Εύξεινου Πόντου, όπως η μεγάλη λεκάνη απορροής, τον καθιστούν ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή για ρύπανση από θαλάσσια απορρίμματα και συσσώρευση μικροπλαστικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έκθεση που συντάχθηκε στο πλαίσιο του έργου EMBLAS-Plus για τον Εύξεινο Πόντο, η ρύπανση στη συγκεκριμένη περιοχή είναι σχεδόν διπλάσια από ό,τι στη Μεσόγειο, και αυτό αναμφίβολα έχει συνέπειες στη βιοποικιλότητα, στα ιχθυαποθέματα και στον αλιευτικό τομέα·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στον Εύξεινο Πόντο υπάρχουν τρία ενδημικά υποείδη κητοειδών –το δελφίνι της Μαύρης Θάλασσας (Delphinus delphis ponticus), το ρινοδέλφινο της Μαύρης Θάλασσας (Tursiops truncatus ponticus) και η φώκαινα της Μαύρης Θάλασσας (Phocoena phocoena relicta)– τα οποία έχουν χαρακτηριστεί και τα τρία ως είδη που απειλούνται με εξαφάνιση, ενώ δύο από αυτά –το ρινοδέλφινο της Μαύρης Θάλασσας και η φώκαινα της Μαύρης Θάλασσας– καλύπτονται από την οδηγία περί οικοτόπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εν λόγω είδη είναι σαρκοφάγα και τρέφονται κυρίως με ψάρια·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το γαστερόποδο Rapana venosa θεωρείται χωροκατακτητικό είδος χωρίς φυσικούς εχθρούς στον Εύξεινο Πόντο, γεγονός που συνιστά σοβαρή απειλή για τους πληθυσμούς άλλων οργανισμών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ταυτόχρονα, έχει καταστεί σημαντική πηγή εισοδήματος και αποτελεί στοχευόμενο είδος για τα σκάφη εμπορικής αλιείας·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, όσον αφορά την εισροή υδάτων, το οικοσύστημα του Εύξεινου Πόντου εξαρτάται από μεγάλους ευρωπαϊκούς ποταμούς όπως ο Δούναβης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάρτηση αυτή δημιουργεί στενή σχέση μεταξύ της οικολογικής κατάστασης του Δούναβη και άλλων ποταμών και της οικολογικής κατάστασης του Εύξεινου Πόντου· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ποταμοί αυτοί μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες φυσικών και ανθρωπογενών αποβλήτων από χερσαίες πηγές· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν είδη για τα οποία τόσο ο Δούναβης όσο και ο Εύξεινος Πόντος αποτελούν ενδιαίτημα, όπως συμβαίνει με τον οξύρρυγχο (Acipenseriformes) και τη φρίσσα του Πόντου (Alosa immaculata)·
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων των ειδών αυτών, η διατάραξη των μεταναστευτικών τους διαδρόμων, η υπερεκμετάλλευσή τους για το χαβιάρι και το κρέας τους, και η ρύπανση, έχουν οδηγήσει τον οξύρρυγχο στον Δούναβη και τον Εύξεινο Πόντο στα πρόθυρα της εξαφάνισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δραστική μείωση του αριθμού των οξύρρυγχων σε ηλικία ωοτοκίας έχει πλέον καταστήσει εξαιρετικά σπάνια τη φυσική αναπαραγωγή· λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο ο Δούναβης όσο και ο Εύξεινος Πόντος κάποτε είχαν μεγάλους πληθυσμούς οξύρρυγχου·
ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δραματική μείωση του αριθμού των γεννητόρων, η οποία σχετίζεται με τη μείωση του πληθυσμού, οδηγεί σε αποτυχία της φυσικής αναπαραγωγής, καθότι μειώνει τις πιθανότητες που έχουν οι λίγοι εναπομένοντες αρσενικοί και θηλυκοί οξύρρυγχοι να συναντηθούν και να αναπαραχθούν·
ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα δεδομένα που τηρούν τα ερευνητικά ιδρύματα, οι πληθυσμοί των ειδών οξύρρυγχου είναι κατακερματισμένοι και έχουν χάσει ορισμένες γενιές, η φυσική αναπαραγωγή των ειδών οξύρρυγχου είναι ανεπαρκής, ο αριθμός των ενηλίκων που μεταναστεύουν στον Δούναβη για αναπαραγωγή είναι εξαιρετικά χαμηλός, και πέντε είδη οξύρρυγχου, ο στερλέτος (Acipenser ruthenus), o ρωσικός οξύρρυγχος (Acipenser gueldenstaedtii), το αστροξυρύχι (Acipenser stellatus), ο ευρωπαϊκός οξύρρυγχος (Acipenser sturio) και ο οξύρρυγχος μπελούγκα (Huso huso), βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης, ενώ το γυμνοξυρύχι (Acipenser nudiventris) θεωρείται ότι έχει ήδη εξαφανιστεί·
ΚΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της αλιείας της ΕΕ εφαρμόζει ήδη υψηλά πρότυπα, τα οποία πρέπει να αναθεωρηθούν και να προσαρμοστούν προκειμένου να διασφαλιστεί αφενός η περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, συμπεριλαμβανομένων των εργασιακών δικαιωμάτων και της υγείας και καλής μεταχείρισης των ζώων, και αφετέρου η παροχή προϊόντων αλιείας υψηλής ποιότητας·
ΚΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της ερασιτεχνικής αλιείας μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες, όπως η διαφοροποίηση της δραστηριότητας ή του εισοδήματος, ενώ είναι συμβατός με περιβαλλοντικούς στόχους, δεδομένου ότι η ψυχαγωγική αλιεία είναι μια πολύ επιλεκτική μορφή αλιείας·
ΚΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 έχει σοβαρό αντίκτυπο στον τομέα της αλιείας στον Εύξεινο Πόντο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με αναλύσεις, ο τομέας της αλιείας στον Εύξεινο Πόντο δέχθηκε σοβαρό πλήγμα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με μείωση έως και 80 % των εργασιών των πλοίων που λειτουργούν, επιπλέον της αρχικής μείωσης της παραγωγής κατά περίπου 75 %·
ΚΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση της COVID-19 κατέδειξε πόσο σημαντικές είναι η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια για τη διασφάλιση της πρόσβασης σε τρόφιμα·
Κατάσταση των αποθεμάτων οικονομικά σημαντικών ειδών στον Εύξεινο Πόντο
1. υπογραμμίζει το σημαντικό στρατηγικό και γεωπολιτικό διακύβευμα στη λεκάνη του Εύξεινου Πόντου, μεταξύ άλλων λόγω των πολύ συγκεκριμένων περιβαλλοντικών συνθηκών, που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, προσαρμοσμένη προσέγγιση, φιλόδοξα περιβαλλοντικά πρότυπα και συλλογικές δράσεις με στόχο την επίτευξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας και ανάπτυξης· τονίζει την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης και εμβάθυνσης της συνεργασίας μεταξύ των παράκτιων χωρών του Εύξεινου Πόντου, με στόχο την αποτελεσματική διαχείριση των ιχθυαποθεμάτων και την αντιμετώπιση των προκλήσεων, μεταξύ άλλων μέσω της ΓΕΑΜ· ζητεί εν προκειμένω ένα περιφερειακό σχέδιο αλιευτικής ικανότητας, το οποίο θα εξασφαλίζει την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των διαθέσιμων φυσικών πόρων, της περιβαλλοντικής ασφάλειας και της διατήρησης της ικανότητας του στόλου όλων των παράκτιων χωρών του Εύξεινου Πόντου·
2. τονίζει ότι στην υπουργική δήλωση της Σόφιας, της 7ης Ιουνίου 2018, τονίστηκε ήδη η ανάγκη για μια συνεργατική προσέγγιση ώστε να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα που σχετίζονται με την αλιεία στον Εύξεινο Πόντο, όπως η βιωσιμότητα των θαλάσσιων πόρων, η βελτίωση της συλλογής δεδομένων, καθώς και η αντιμετώπιση της παράνομης, αδήλωτης και ανεξέλεγκτης αλιείας· καλεί την Επιτροπή να δημοσιεύσει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της υπουργικής δήλωσης της Σόφιας·
3. υπογραμμίζει ότι απαιτείται ισότιμη συνεργασία στον τομέα της διαχείρισης της αλιείας στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου λόγω των κοινών αποθεμάτων και των παγκόσμιων προκλήσεων, οι οποίες υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα·
4. επισημαίνει ότι, όσον αφορά τη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο, τα 64 από τα 65 τμήματα του στόλου για τα οποία μπόρεσε να υπολογιστεί ο λεγόμενος δείκτης βιώσιμης αλίευσης, ήταν εκτός ισοζυγίου το 2018·
5. τονίζει τη σημασία της προώθησης μέτρων για τη στήριξη της συλλογής και επεξεργασίας επιστημονικών δεδομένων·
6. ζητεί να συμπεριληφθούν όλες οι χώρες του Εύξεινου Πόντου στο έργο GFCM-Lex προκειμένου να διευκολυνθεί η κοινή διαχείριση των ιχθυαποθεμάτων και να συντονιστεί με καλύτερο και ταχύτερο τρόπο·
7. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, μετά από δεκαετίες αυξανόμενης ανθρώπινης πίεσης στα οικοσυστήματα και τους αλιευτικούς πόρους του Εύξεινου Πόντου και του Δούναβη, τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι μόνο στην περίπτωση ενός αποθέματος (παπαλίνα) θεωρείται βιώσιμη η αλίευση, ενώ τα υπόλοιπα ιχθυαποθέματα υφίστανται υπεραλίευση, σε βαθμό που ορισμένα από αυτά να κινδυνεύουν να εξαντληθούν· σημειώνει ότι υπήρξαν ορισμένες θετικές τάσεις τα τελευταία χρόνια για ορισμένα αποθέματα, όπως για το καλκάνι, του οποίου η ποσόστωση συνολικού επιτρεπόμενου αλιεύματος αυξήθηκε για την περίοδο 2020-2022, χωρίς ωστόσο να έχει σημειωθεί σημαντική βελτίωση σε γενική κλίμακα στον Εύξεινο Πόντο· τονίζει ότι όλες οι εξελίξεις στα αποθέματα για το καλκάνι και την παπαλίνα της Μαύρης Θάλασσας πρέπει να συνοδεύονται από συνεχή προστατευτικά μέτρα, όπως σχέδια διαχείρισης·
8. αναγνωρίζει τον ρόλο των διοικήσεων σε ολόκληρη τη λεκάνη του Εύξεινου Πόντου, οι οποίες έχουν διαφορετικές πολιτικές, εκτελούν την παρακολούθηση, τον έλεγχο και τη βιώσιμη διαχείριση, και συμβάλλουν στη βελτίωση της βιωσιμότητας του αλιευτικού τομέα·
9. καλεί τις βουλγαρικές και ρουμανικές αρχές να βοηθήσουν τον τομέα μέσω της εξασφάλισης πόρων που θα στοχεύουν ειδικά στη βελτίωση της επιλεκτικότητας των αλιευτικών σκαφών μέσω καλύτερων διχτυών· πιστεύει ότι ένα τέτοιο στοχευμένο μέτρο θα μειώσει την ποσότητα και την ποικιλία των ανεπιθύμητων παρεμπιπτόντων αλιευμάτων·
10. ζητεί να συνδυαστεί το θεσμικό και ανθρώπινο κεφάλαιο των παράκτιων χωρών του Εύξεινου Πόντου για σκοπούς κοινής έρευνας και εφαρμοσμένων δραστηριοτήτων με στόχο τη βελτίωση των βιολογικών πόρων του Εύξεινου Πόντου και των αποθεμάτων των οικονομικώς σημαντικών ειδών·
11. τονίζει ότι η έλλειψη επαρκών πληροφοριών σχετικά με την αλιευτική δραστηριότητα, την ποσότητα των αλιευμάτων, τη σύνθεση των αλιευμάτων και τον αντίκτυπο της εν λόγω δραστηριότητας στην τρέχουσα κατάσταση των ιχθυαποθεμάτων αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για την περιοχή του Εύξεινου Πόντου· υπογραμμίζει, κατά συνέπεια, την ανάγκη επαρκούς χρηματοδότησης των επιστημονικών φορέων που μελετούν τα αποθέματα των ειδών ιχθύων στον Εύξεινο Πόντο, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστευτικών ειδών όπως ο οξύρρυγχος και η φρίσσα του Πόντου, όσο και των κητοειδών που απειλούνται με εξαφάνιση και άλλων ειδών εκτός των ιχθύων (γαστερόποδα Rapana, μύδια κ.λπ.), καθώς και τις συνδεόμενες παραμέτρους για το θαλάσσιο οικοσύστημα· ζητεί να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών σε ζητήματα ελέγχου, με τη χρήση σχετικών ψηφιακών τεχνολογιών και ειδικών υποχρεωτικών επιστημονικών μέσων, όπως οι κάμερες επί του σκάφους ή οι υποχρεωτικοί παρατηρητές επί του σκάφους, κατά περίπτωση και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ·
12. επικροτεί το περιφερειακό ερευνητικό πρόγραμμα σχετικά με τον πληθυσμό του γαστερόποδου Rapana venosa που ξεκίνησε η ΓΕΑΜ, καθώς θα συμβάλει στην επίτευξη συναίνεσης όσον αφορά το συγκεκριμένο είδος· πιστεύει ότι το εν λόγω πρόγραμμα θα συμβάλει στην ανάπτυξη επιστημονικά τεκμηριωμένης εκμετάλλευσης, η οποία θα μπορούσε να αποφέρει κοινωνικοοικονομικά οφέλη στις κοινότητες και περιβαλλοντικά οφέλη για το οικοσύστημα του Εύξεινου Πόντου, με τον περιορισμό των επιπτώσεων αυτού του χωροκατακτητικού είδους·
13. τονίζει ότι είναι σημαντικό να θεσπιστεί πολιτική μηδενικής ανοχής όσον αφορά την παράνομη, αδήλωτη και ανεξέλεγκτη αλιεία στον Εύξεινο Πόντο· επικροτεί τις προσπάθειες της ΓΕΑΜ στο πλαίσιο αυτό, και προτρέπει όλα τα παράκτια κράτη να καταβάλουν συνδυασμένες προσπάθειες για τον τερματισμό της παράνομης, αδήλωτης και ανεξέλεγκτης αλιείας στα ύδατά τους·
14. παροτρύνει όλα τα παράκτια κράτη να προωθήσουν τη βιώσιμη αλιεία, πράγμα το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την καταπολέμηση της υπεραλίευσης και/ή την εξάλειψη των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων απειλούμενων ειδών, όπως ο οξύρρυγχος, η φρίσσα και άλλα·
15. παροτρύνει όλα τα διακυβερνητικά θεσμικά όργανα και οργανισμούς, από κοινού με τα παράκτια κράτη του Εύξεινου Πόντου, να διευκολύνουν και να παρακολουθούν τους αλιευτικούς πόρους τους και, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις τους, να ανταλλάσσουν δεδομένα σχετικά με αυτούς με διεξοδικό τρόπο και χωρίς αποκλεισμούς, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η κατάσταση των οικοσυστημάτων αυτών των θαλάσσιων βιότοπων διατηρείται σε υψηλό επίπεδο·
16. υπενθυμίζει ότι τα αξιόπιστα επίσημα στατιστικά στοιχεία, τα οποία συλλέγονται τακτικά μέσω εναρμονισμένης μεθοδολογίας από όλα τα παράκτια κράτη, η τακτική παρακολούθηση και τα κοινά ρυθμιστικά μέτρα είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της σωστής διαχείρισης της αλιείας στον Εύξεινο Πόντο· ζητεί εν προκειμένω από τις αντίστοιχες αρχές τόσο στα κράτη μέλη όσο και στις συνεργαζόμενες χώρες να διεξάγουν τακτική και ενδελεχή έρευνα σχετικά με τους αλιευτικούς πόρους, για την οποία η εθνική χρηματοδότηση και βοήθεια είναι καθοριστικής σημασίας·
17. τονίζει την ανάγκη για τοπική και περιφερειακή επικοινωνιακή συνεργασία στα διάφορα παράκτια κράτη του Εύξεινου Πόντου, έτσι ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί κοινή και συνεκτική προσέγγιση στη διαχείριση των ιχθυαποθεμάτων·
18. υπενθυμίζει τις δυνατότητες που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες και την υψηλή προστιθέμενη αξία που μπορούν να συνεπάγονται για την έρευνα και τον σχεδιασμό της διαχείρισης της αλιείας· υπενθυμίζει ότι υπάρχουν έργα που χρηματοδοτούνται μέσω του ΕΤΘΑ, τα οποία στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στη χαρτογράφηση του βυθού της θάλασσας και στην έρευνά του, καθώς και στην ανίχνευση της παρουσίας πλαστικών σε αυτόν·
19. παροτρύνει τα παράκτια κράτη του Εύξεινου Πόντου να επενδύσουν στην ψηφιοποίηση των στατιστικών και των δεδομένων σχετικά με τα ιχθυαποθέματα στη λεκάνη του Εύξεινου Πόντου, προκειμένου να διευκολυνθεί η καλύτερη και πιο βιώσιμη διαχείριση των εν λόγω αποθεμάτων· ζητεί μια κοινή μεθοδολογία για την παρουσίαση και τη χρήση αυτών των δεδομένων·
20. καλεί τον αλιευτικό κλάδο της περιοχής να εξετάσει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει τα υποτιμημένα και μη αξιοποιημένα ιχθυαποθέματα, τα οποία αποτελούν επίσης πηγή πρωτεϊνών·
21. καλεί τις επιστημονικές κοινότητες των κρατών μελών να διερευνήσουν τις δυνατότητες ενός περιβάλλοντος χωρίς οξυγόνο·
22. υπογραμμίζει τον ρόλο του μη κυβερνητικού τομέα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε σχέση με τον Εύξεινο Πόντο· συνιστά να συσταθεί μηχανισμός που θα εξασφαλίζει τη συμμετοχή του μη κυβερνητικού τομέα στη διαδικασία αυτή·
23. επικροτεί την υποστήριξη που δόθηκε στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας μέσω προγραμμάτων του ΕΤΘΑ, προκειμένου να μετριαστούν οι επιβλαβείς επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στον τοπικό αλιευτικό τομέα· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι δεν μπόρεσαν να επωφεληθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι από αυτήν την υποστήριξη, λόγω διοικητικών απαιτήσεων και περιορισμών, γεγονός που έθεσε ορισμένους σε δυσμενέστερη θέση από άλλους·
24. υπογραμμίζει το σημαντικό έργο που επιτελεί το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Εύξεινου Πόντου τόσο σε περιφερειακό όσο και ενωσιακό επίπεδο, με την παροχή εμπειρογνωσίας όσον αφορά τον τομέα της αλιείας και τις τάσεις που τον επηρεάζουν· καλεί εν προκειμένω τις βουλγαρικές και ρουμανικές αρχές να συμβάλουν στη λειτουργία του Συμβουλίου, ώστε να το βοηθήσουν να εκπληρώσει τα καθήκοντά του, και να επιτρέψουν επίσης σε όλους τους ενδιαφερόμενους, συμπεριλαμβανομένων των αλιέων μικρής κλίμακας, να συμμετάσχουν στο έργο και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του συμβουλίου·
Εμπορικές πτυχές
25. τονίζει ότι, μέσω του αλιευτικού κλάδου, μπορούν να προσφέρονται αλιευτικά προϊόντα προς πώληση σε τοπικές αγορές όπου η κατανάλωση τέτοιων προϊόντων είναι χαμηλή· καλεί τις αρμόδιες αρχές στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να βοηθήσουν τους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με την κατανάλωση σε τοπικό επίπεδο και τις σωρευτικές θετικές συνέπειες που έχουν η βιώσιμη αλίευση και η βιώσιμη υδατοκαλλιέργεια για την τοπική οικονομία·
26. αναγνωρίζει και υπογραμμίζει ότι η αλιεία του Εύξεινου Πόντου συμβάλλει σημαντικά στις περιφερειακές και τοπικές οικονομίες δημιουργώντας άμεσα έσοδα και εισοδήματα, αυξάνοντας την κατανάλωση και παρέχοντας καίριες θέσεις εργασίας είτε ανεξάρτητα είτε μέσω συνεργασίας με άλλους τομείς όπως ο τουρισμός και οι μεταφορές· ζητεί να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ όλων των τομέων οι οποίοι χρησιμοποιούν το θαλάσσιο περιβάλλον προκειμένου να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα και καλύτερη ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων του περιβάλλοντος, της βιομηχανίας και των αλιέων μικρής κλίμακας·
27. υπενθυμίζει ότι η εισαγωγή αλιευτικών προϊόντων είχε ως αποτέλεσμα να καταστούν λιγότερο δημοφιλή τα παραδοσιακά παρασκευασμένα προϊόντα και να μειωθεί η τιμή τους κάτω από το όριο της κερδοφορίας, με αποτέλεσμα να τεθούν σε κίνδυνο τα παραδοσιακά επιχειρηματικά μοντέλα που βασίζονται στην αλίευση ιχθύων·
28. υπενθυμίζει ότι ο αλιευτικός στόλος του Εύξεινου Πόντου αποτελείται κυρίως από αλιευτικά σκάφη μικρής κλίμακας, γεγονός το οποίο αναδεικνύει την ανάγκη για πιο προσαρμοσμένες προσεγγίσεις και πολιτικές όσον αφορά αυτό το τμήμα του αλιευτικού τομέα· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι αλιείς μικρής κλίμακας έχουν πιο ασταθή και χαμηλότερα εισοδήματα σε σύγκριση με όσους εργάζονται σε άλλους τομείς, γεγονός που τους καθιστά ευάλωτους σε απρόβλεπτες εξελίξεις ή κρίσεις· καλεί τις αρμόδιες αρχές στα παράκτια κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή εκπροσώπων του αλιευτικού τομέα μικρής κλίμακας στο σχέδιο πολιτικής και τις συζητήσεις με τρόπο διαφανή και χωρίς αποκλεισμούς·
29. υπενθυμίζει ότι σε παγκόσμιο επίπεδο αυξάνεται η ζήτηση για πρωτεΐνη, στην κάλυψη της οποίας μπορούν να συμβάλουν σημαντικά οι τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας· θεωρεί ότι η στήριξη της θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας μπορεί να βοηθήσει τον τομέα να αναπτυχθεί και να επεκταθεί τα επόμενα χρόνια, και θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε μείωση της πίεσης στα αποθέματα μη εκτρεφόμενων ιχθύων· θεωρεί ότι η βιώσιμη υδατοκαλλιέργεια θα απαιτούσε επίσης περαιτέρω επιστημονική έρευνα σε θέματα όπως η πυκνότητα και οι παρενέργειες, τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον σχεδιασμό πολιτικών για τον τομέα της υδατοκαλλιέργειας στον Εύξεινο Πόντο·
30. καλεί τις τοπικές αλιευτικές κοινότητες να εξετάσουν το ενδεχόμενο θέσπισης ονομασιών προέλευσης για προϊόντα του Εύξεινου Πόντου που προέρχονται από περιοχές περιφερειακής ή τοπικής σημασίας· καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να βοηθήσουν αυτές τις κοινότητες στις προσπάθειές τους να ενεργήσουν κατ’ αυτόν τον τρόπο·
Στοχευμένη πολιτική για τον τομέα
31. καλεί τα κράτη μέλη στην περιοχή να εξετάσουν το ενδεχόμενο να στηρίξουν τον τομέα μέσω της ένταξής του στα εθνικά τους προγράμματα για το 2021-2027 ή με άλλα εθνικά μέσα και πιστώσεις για εκστρατείες αφιερωμένες στα οφέλη της κατανάλωσης ψαριών και στη σημασία της βιώσιμης αλιείας, και να παράσχουν στήριξη στον τομέα μέσω της δημιουργίας τοπικών αλυσίδων τροφίμων προς διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά, ειδικά για τους αλιείς μικρής κλίμακας, και να αναπτύξουν, να βελτιώσουν ή να διευκολύνουν τη δημιουργία αλιευτικών υποδομών (π.χ. ιχθυαγορές ή ιχθυόσκαλες κ.λπ.), κατά περίπτωση· καλεί τα κράτη μέλη της περιοχής να επενδύσουν περισσότερο στην εφαρμογή, την παρακολούθηση και την επιβολή της περιβαλλοντικής και αλιευτικής νομοθεσίας της ΕΕ·
32. παροτρύνει τις αρμόδιες αρχές στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία να συμπεριλάβουν στα αντίστοιχα επιχειρησιακά προγράμματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας για την περίοδο 2021-2027 πιστώσεις για ένα στοχευμένο πρόγραμμα για νέους αλιείς, με στόχο την ανανέωση του αλιευτικού τομέα, το οποίο θα περιλαμβάνει επιχορηγήσεις για όσους αγοράζουν για πρώτη φορά αλιευτικό σκάφος, καθώς και μέτρα που στοχεύουν στη μείωση της ρύπανσης μέσω επιχορηγήσεων για την αντικατάσταση των παλαιών κινητήρων αλιευτικών σκαφών με νέους πιο φιλικούς προς το περιβάλλον·
33. υπογραμμίζει ότι η πίεση για προσαρμογή στις νέες προκλήσεις δεν θα πρέπει να αφορά αποκλειστικά τους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, καθώς αυτοί εφαρμόζουν ήδη υψηλά περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα· επιμένει, επομένως, ότι η προσοχή θα πρέπει να στραφεί και στις υπόλοιπες θαλάσσιες δραστηριότητες, όπως η ψυχαγωγική αλιεία, ο παράκτιος τουρισμός, οι λιμενικές και ναυτιλιακές δραστηριότητες και οι δραστηριότητες εκμετάλλευσης πόρων, οι οποίες πρέπει να αναβαθμίσουν τα πρότυπά τους προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιτυχής μετάβαση στη γαλάζια οικονομία·
34. τονίζει τον ρόλο των ομάδων τοπικής δράσης για την αλιεία τόσο στην ανταλλαγή όσο και στην προώθηση ορθών πρακτικών που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τις επιστήμες, τους τοπικούς ενδιαφερόμενους και τη βιομηχανία, μεταξύ των μελών των αντίστοιχων αλιευτικών κοινοτήτων, καθώς και μέσω της διεθνούς συνεργασίας· καλεί τις αρμόδιες αρχές στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να προβλέψουν εθνική υποστήριξη για την ανταλλαγή ορθών πρακτικών με τα άλλα παράκτια κράτη του Εύξεινου Πόντου, τα οποία έχουν επιδείξει ορθές πρακτικές στη διαχείριση αποθεμάτων για τα οικονομικώς σημαντικά είδη, όπως είναι το καλκάνι·
35. σημειώνει την ανάγκη διατήρησης ορθών πρακτικών στον τομέα της αλιείας, μέσω της μείωσης των οικονομικών επιβαρύνσεων για τους αλιείς μικρής κλίμακας και τις ενώσεις τους·
36. ζητεί να ενισχυθεί η ελκυστικότητα της εκπαίδευσης στον τομέα, τόσο σε επίπεδο δευτεροβάθμιας όσο και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για παράδειγμα μέσω στοχευμένων ενημερωτικών εκστρατειών ή ημερίδων ανοικτών θυρών για υποψήφιους φοιτητές σε συνεργασία με τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα·
37. υπενθυμίζει ότι το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης των αλιέων (το 11 % των αλιέων στη Βουλγαρία και το 53 % των αλιέων στη Ρουμανία διαθέτουν τίτλο εκπαίδευσης χαμηλότερο από το απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) καθιστά αναγκαία τη λήψη ενεργητικών μέτρων σε διαφορετικά επίπεδα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι υπάρχει εξειδικευμένο και καλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, το οποίο είναι εξοικειωμένο με τα απαραίτητα τεχνικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα, και το οποίο θα βοηθήσει στην επίτευξη καλύτερων επιπέδων βιωσιμότητας των αποθεμάτων· ζητεί μια ισχυρή κοινωνική διάσταση στη βιώσιμη γαλάζια ανάπτυξη της περιοχής του Εύξεινου Πόντου όσον αφορά τις βασικές αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ιδίως σε σχέση με τους επισφαλείς, εποχιακούς και αδήλωτους εργαζόμενους και την πρόσβαση των γυναικών στον τομέα·
38. επικροτεί τις προσπάθειες για τη δημιουργία κέντρων επίδειξης στη Ρουμανία, την Τουρκία και τη Βουλγαρία, σε συνεργασία με τη ΓΕΑΜ, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν την ελκυστικότητα της αλιείας για τις τοπικές επιχειρήσεις και τα ενδιαφερόμενα μέρη·
39. ζητεί, ως εκ τούτου, την πλήρη και επείγουσα εφαρμογή της οδηγίας πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική·
Περιβάλλον, βιοποικιλότητα και κλιματική αλλαγή
40. ζητεί στοχευμένα μέτρα και επαρκείς πόρους για τη μείωση της ρύπανσης και των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων ευάλωτων ελασμοβραγχίων (όπως το σκυλόψαρο) και θαλάσσιων θηλαστικών, και την ταχεία ενίσχυση των προσπαθειών που συνδέονται με την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας σε ολόκληρη τη λεκάνη μέσω κοινών προγραμμάτων και προϋπολογισμών, με τη χρήση ιδίως των χρηματοδοτικών πόρων που διατίθενται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας· ζητεί εκτεταμένη έρευνα και εκτιμήσεις σχετικά με τη ρύπανση από πλαστικά και τις επιπτώσεις των πλαστικών και άλλων ρύπων στους ζωντανούς οργανισμούς στον Εύξεινο Πόντο· ζητεί συστηματική μέτρηση της ρύπανσης από άζωτο στη λεκάνη του Ευξείνου Πόντου· ζητεί, επίσης, έρευνες σε ολόκληρη τη λεκάνη που να επιτρέπουν την πραγματοποίηση συγκρίσεων, στο εσωτερικό των χωρών καθώς και μεταξύ τους, όσον αφορά τη σύνθεση και τη συσσώρευση θαλάσσιων απορριμμάτων·
41. υπενθυμίζει ότι οι τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας δεν συμβάλλουν στην αύξηση της θερμοκρασίας και την κλιματική αλλαγή, αλλά μάλλον υφίστανται τις συνέπειες των φαινομένων αυτών, όπως η αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας στα ανώτερα στρώματα της θάλασσας·
42. ζητεί την ταχεία δημιουργία δικτύων παρακολούθησης και προγραμμάτων ικανών να μετρούν συστηματικά την κατάσταση του περιβάλλοντος του Εύξεινου Πόντου, όπως απαιτείται από τη Σύμβαση του Βουκουρεστίου·
43. τονίζει τη σημασία λήψης μέτρων για την πρόληψη της παράνομης, αδήλωτης και ανεξέλεγκτης αλιείας· παροτρύνει τα παράκτια κράτη να υιοθετήσουν αυστηρότερη στάση απέναντι στην παράνομη, αδήλωτη και ανεξέλεγκτη αλιεία στον Εύξεινο Πόντο·
44. καλεί τα παράκτια κράτη του Εύξεινου Πόντου να επενδύσουν σε επιστημονική έρευνα και συλλογή δεδομένων σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα οικοσυστήματα του Εύξεινου Πόντου και του Κάτω Δούναβη· υπενθυμίζει ότι σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να περιλαμβάνεται η παροχή επαρκών πόρων στην επιστημονική κοινότητα για τη διεξαγωγή επιτόπιας έρευνας σχετικά με τις μεταναστευτικές οδούς, τη διαχείμαση, τη σίτιση και την αναπαραγωγική ωρίμανση, η οποία θα έχει επίσης επίδραση στα χαρακτηριστικά και τη διαθεσιμότητα των αποθεμάτων·
45. τονίζει ότι η μείωση της χερσαίας ρύπανσης είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση τόσο του ευτροφισμού όσο και της παρουσίας επιβλαβών ουσιών που επηρεάζουν την κατάσταση των έμβιων θαλάσσιων πόρων·
46. τονίζει τη σημασία των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την ανάσχεση ή την αναπλήρωση της τρέχουσας απώλειας στο θαλάσσιο περιβάλλον, και υπογραμμίζει ότι οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές σχεδιάζονται με στόχο την προστασία οικοτόπων υψηλής οικολογικής αξίας· τονίζει ότι για να οριοθετηθούν τέτοιες περιοχές, είναι απαραίτητες κοινωνικοοικονομικές μελέτες και αντισταθμιστικές λύσεις για τα μέλη των παράκτιων κοινοτήτων· θεωρεί ότι η καθιέρωση οποιωνδήποτε θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών θα πρέπει να βασίζεται στις βέλτιστες διαθέσιμες γνώσεις σε συντονισμό με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως οι τοπικές αρχές, η επιστημονική κοινότητα και οι ενώσεις αλιέων·
47. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την πραγματική απειλή εξαφάνισης την οποία αντιμετωπίζουν τα υπόλοιπα πέντε είδη οξύρρυγχου στον Εύξεινο Πόντο και στη λεκάνη του Δέλτα του Δούναβη· αναγνωρίζει τις προσπάθειες των αρχών της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, οι οποίες θέσπισαν την πλήρη απαγόρευση της αλιείας οξύρρυγχου στον Εύξεινο Πόντο από το 2008 και στον Δούναβη από το 2011, την οποία πρόσφατα παρέτειναν κατά πέντε ακόμη έτη (έως το 2026)· χαιρετίζει τις προσπάθειες ανασύστασης των αποθεμάτων οξύρρυγχου στις εν λόγω περιοχές, οι οποίες έχουν αναληφθεί και υποστηρίζονται από ειδικούς που προέρχονται από μη κυβερνητικές και κρατικές δομές, και οι οποίες θα πρέπει να παρακολουθούνται διαρκώς· πιστεύει ότι οι προσπάθειες θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας· καλεί όλα τα παράκτια κράτη να θεσπίσουν αυστηρά μέτρα διατήρησης του οξύρρυγχου και προγράμματα ανασύστασης των αποθεμάτων για ολόκληρο τον Εύξεινο Πόντο·
48. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η έρευνα για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στον Εύξεινο Πόντο δεν είναι επαρκής, ενώ η κατάσταση θα συνεχίσει να είναι κρίσιμη και για τα επόμενα χρόνια· καλεί τα παράκτια κράτη να χρηματοδοτήσουν μια τέτοια έρευνα, η οποία να καλύπτει τα είδη ιχθύων (φυσιολογία, μεταναστευτικές οδοί και αναπαραγωγή), καθώς και τις αλλαγές στην τροφική αλυσίδα τους, οι οποίες επηρεάζουν τα αποθέματα·
49. θεωρεί ότι, για τον σχεδιασμό κατάλληλων μέτρων διαχείρισης, απαιτούνται τακτικές μετρήσεις της δυναμικής των αποθεμάτων· υπενθυμίζει ότι, λόγω της υπεραλίευσης και της ανθρωπογενούς πίεσης, τα αποθέματα των οικονομικώς σημαντικών ειδών είναι πιο ευαίσθητα και ευάλωτα στην κλιματική αλλαγή·
50. παροτρύνει τις οικείες αρχές παρακολούθησης να παρακολουθούν αποτελεσματικά τις περιοχές NATURA 2000 και τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές στον Εύξεινο Πόντο·
51. καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη μη επιτόπια εκτροφή οξύρρυγχου, με στόχο την ανασύσταση των αποθεμάτων του τοπικού πληθυσμού για μη εμπορικούς σκοπούς· καλεί τα κράτη μέλη να προβλέψουν προγράμματα επανειδίκευσης και πρόσβαση σε άλλα μέσα βιοπορισμού για τους αλιείς οξύρρυγχου, με στόχο να περιοριστεί η παράνομη αλιεία·
52. καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη δημιουργία ιχθυοδιόδων για οξύρρυγχους και άλλα μεταναστευτικά είδη στα φράγματα «Σιδηρές Πύλες» και Gabčíkovo·
53. τονίζει την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας περιοχών στις οποίες μπορούν να ανακάμψουν άγριοι πληθυσμοί οξύρρυγχου, φρίσσας και άλλων ειδών ιχθύων· καλεί τις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών να υποβάλουν πρόταση προς αυτήν την κατεύθυνση, η οποία θα είναι επωφελής τόσο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας όσο και για τη διαχείριση της αλιείας·
54. καλεί τα κράτη μέλη να διερευνήσουν τη δυνατότητα να προσχωρήσουν στη Σύμβαση της Βαρκελώνης για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των παρακτίων περιοχών της Μεσογείου, προκειμένου να ευθυγραμμιστούν οι στόχοι για την προστασία των ειδών και των οικοτόπων που καθορίζονται σε αυτήν με τους στόχους της Σύμβασης του Βουκουρεστίου·
55. υπενθυμίζει ότι απαιτείται περαιτέρω επιστημονική έρευνα σχετικά με τον πληθυσμό ορισμένων μαλακίων, όπως τα χάλαρα (Chamelea gallina), προκειμένου να γίνει καλύτερη χαρτογράφηση της κατανομής του είδους και επίσης να διερευνηθεί η δυνατότητα αξιοποίησής του για θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια·
56. καλεί τα παράκτια κράτη του Εύξεινου Πόντου να αναπτύξουν μια κοινή προσέγγιση που θα συμβάλλει στη σταθεροποίηση του πληθυσμού των κητοειδών και στη βελτίωση της κατάσταση διατήρησής τους· ζητεί στοχευμένα μέτρα, όπως συσκευές ακουστικής αποτροπής, και άλλους επαρκείς πόρους, με στόχο τη βελτίωση της κατάστασης των απειλούμενων ειδών στον Εύξεινο Πόντο, όπως τα δελφίνια·
57. καλεί την Επιτροπή και τις αρμόδιες αρχές στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να παράσχουν χρηματοδότηση για την έρευνα σχετικά με την κατάσταση της φρίσσας του Πόντου (Alosa spp.), είδος που επί του παρόντος βρίσκεται καταχωρημένο στο παράρτημα V της οδηγίας για τους οικοτόπους, συμπεριλαμβανομένων επιστημονικών και κοινωνικοοικονομικών αναλύσεων που θα αξιολογούν την ανάγκη μετακίνησης του εν λόγω είδους στο παράρτημα II ή ακόμα και στο παράρτημα I της εν λόγω οδηγίας, εφόσον πληρούνται τα απαραίτητα κριτήρια·
58. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει επειγόντως το ενδεχόμενο μεταφοράς του οξύρρυγχου, ο οποίος επί του παρόντος περιλαμβάνεται στο παράρτημα V της οδηγίας για τους οικοτόπους, στο παράρτημα II ή ακόμη και στο παράρτημα I·
Συγκεκριμένες δράσεις
59. ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα θέσπισης ενός πολυετούς σχεδίου διαχείρισης για τον Εύξεινο Πόντο, παρόμοιου με αυτά που έχουν θεσπιστεί για άλλες θαλάσσιες λεκάνες·
60. διαπιστώνει ότι, κάθε χρόνο, στην ανακοίνωσή της σχετικά με την κατάσταση εφαρμογής της κοινής αλιευτικής πολιτικής και στη διαβούλευση για τις αλιευτικές δυνατότητες, η Επιτροπή κάνει λόγο για υπεραλίευση των αποθεμάτων στον Εύξεινο Πόντο· θεωρεί, συνεπώς, ότι επείγει η ανάληψη δράσης για τη βελτίωση της κατάστασης·
61. ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει την κατάσταση όσον αφορά την εφαρμογή της κοινής αλιευτικής πολιτικής στον Εύξεινο Πόντο, εστιάζοντας ιδίως στον τρόπο με τον οποίο τα παράκτια κράτη μέλη αξιοποίησαν το ΕΤΘΑ 2014-2020 προκειμένου να διασφαλίσουν τη βιώσιμη διαχείριση των αποθεμάτων και τη βελτίωση της βιοποικιλότητας·
o o o
62. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια της Ουκρανίας, της Ρωσικής Ομοσπονδίας, της Γεωργίας, της Δημοκρατίας της Τουρκίας, στη Γενική Επιτροπή Αλιείας για τη Μεσόγειο, στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου και στην Επιτροπή για την προστασία του Ευξείνου κατά της ρύπανσης.