Tá Parlaimint na hEorpa,

–  ag féachaint don Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE) agus don Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE),

–  ag féachaint don doiciméad dar teideal Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe – A Global Strategy for the European Union’s Foreign and Security Policy [Fís Chomhroinnte, Gníomhaíocht Chomhchoiteann: Eoraip níos láidre – Straitéis Dhomhanda maidir le Beartas Eachtrach agus Slándála an Aontais Eorpaigh], arna thíolacadh ag Leas-Uachtarán an Choimisiúin / Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála (VP/HR) an 28 Meitheamh 2016,

–  ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle Eorpach an 20 Nollaig 2013, an 26 Meitheamh 2015, an 15 Nollaig 2016, an 9 Márta 2017, an 22 Meitheamh 2017, an 20 Samhain 2017 agus an 15 Nollaig 2017,

–  ag féachaint do Threoir (AE) 2016/1148 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 6 Iúil 2016 maidir le bearta chun leibhéal ard coiteann slándála gréasán agus córas faisnéise a áirithiú ar fud an Aontais(1),

–  ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 19 Meitheamh 2017 maidir le creat le haghaidh freagairt chomhpháirteach taidhleoireachta ó AE ar chibirghníomhaíochtaí mailíseacha (‘bosca uirlisí na cibearthaidhleoireachta’),

–  ag féachaint don teachtaireacht chomhpháirteach ón gCoimisiún agus ó Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála an 13 Meán Fómhair 2017 dar teideal Resilience, Deterrence and Defence: Building strong cybersecurity for the EU (JOIN(2017)0450) [Athléimneacht, Díspreagadh agus Cosaint: Cibearshlándáil láidir a thógáil do AE],

–  ag féachaint don Dearbhú Comhpháirteach maidir leis an gcomhar idir AE agus ECAT arna shíniú i mí Iúil 2018,

–  ag féachaint do Chinneadh (CBES) 2019/797 an 17 Bealtaine 2019 ón gComhairle maidir le bearta sriantacha i gcoinne cibirionsaithe a chuireann an tAontas nó a Bhallstáit i mbaol,

–  ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 10 Nollaig 2019 maidir le hiarrachtaí comhlántacha chun an athléimneacht a fheabhsú agus chun bagairtí hibrideacha a chomhrac,

–  ag féachaint do Rialachán (AE) 2019/881 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 17 Aibreán 2019 maidir le ENISA (Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chibearshlándáil) agus maidir le deimhniú i ndáil le cibearshlándáil theicneolaíocht na faisnéise agus na cumarsáide (an Gníomh um Chibearshlándáil)(2),

–  ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 16 Meitheamh 2020 maidir le Gníomhaíocht Sheachtrach AE i ndáil leis an Sceimhlitheoireacht agus leis an Antoisceachas Foréigneach a Chosc agus a Chomhrac,

–  ag féachaint do Chonclúidí ón gComhairle agus ó Ionadaithe Rialtais na mBallstát, ag teacht le chéile dóibh i dtionól na Comhairle, maidir le Comhshocrú Sibhialtach CBSC,

–  ag féachaint do Chinneadh (CBES) 2020/1127 ón gComhairle an 30 Iúil 2020 lena leasaítear Treoir (CBES) 2019/797 maidir le bearta sriantacha i gcoinne cibirionsaithe a chuireann an tAontas nó a Bhallstáit i mbaol(3),

–  ag féachaint do Chinneadh (CBES) 2020/1537 ón gComhairle an 22 Deireadh Fómhair 2020 lena leasaítear Treoir (CBES) 2019/797 maidir le bearta sriantacha i gcoinne cibirionsaithe a chuireann an tAontas nó a Bhallstáit i mbaol(4),

–  ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 24 Iúil 2020 maidir leis an Straitéis an Aontais Eorpaigh um Aontas Slándála (COM(2020)0605),

–  ag féachaint do theachtaireacht chomhpháirteach ón gCoimisiún agus ó Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála an 16 Nollaig 2020 dar teideal The EU’s Cybersecurity Strategy for the Digital Decade (JOIN(2020)0018) [Straitéis Chibearshlándála AE don Deacáid Dhigiteach],

–  ag féachaint do thogra ón gCoimisiún le haghaidh Treoir ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le bearta le haghaidh ardleibhéal cibearshlándála coiteann ar fud an Aontais, lena n‑aisghairtear Treoir (AE) 2016/1148 an 16 Nollaig 2020 (COM(2020)0823),

–  ag féachaint do thogra ón gCoimisiún an 16 Nollaig 2020 le haghaidh Treoir ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le hathléimneacht eintiteas criticiúil (COM(2020)0829),

–  ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 9 Márta 2021 maidir le Straitéis Chibearshlándála AE don Deacáid Dhigiteach,

–  ag féachaint do ráiteas ón gComhairle Eorpach an 25 Márta 2021,

–  ag féachaint do thuarascáil ón Meitheal Neamhiata (OEWG) an 10 Márta 2021,

–  ag féachaint do Chlár Oibre na Náisiún Aontaithe maidir le Dí-armáil – Securing our Common Future [Ár dTodhchaí Choiteann a Shlánú],

–  ag féachaint do Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe (SFInna), agus go háirithe do SFI 16, atá dírithe ar shochaithe síochánta agus cuimsitheacha a chur chun cinn don fhorbairt inbhuanaithe,

–  ag féachaint d’athbhreithniú Uimh. 09/2019 ó Chúirt Iniúchóirí na hEorpa maidir le cosaint Eorpach,

–  ag féachaint do rún uaithi an 13 Meitheamh 2018 maidir le cibearchosaint(5),

–  ag féachaint do Riail 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

–  ag féachaint do thuarascáil ón gCoiste um Ghnóthaí Eachtracha (A9-0234/2021),

A.  de bhrí nach foláir do AE agus dá Bhallstáit straitéis chibearshlándála a fhorbairt tuilleadh ina leagfar amach cuspóirí réalaíocha, cruinne agus uaillmhianacha agus ina ndéanfar beartais a shainiú ar bhealach soiléir sa réimse míleata agus sa réimse sibhialta araon, agus freisin i gcás ina mbeidh forluí ann idir an dá earnáil; de bhrí nach foláir d’institiúidí agus do Bhallstáit uile AE oibriú ar bhealach níos comhoibríche ar na leibhéil uile chun an straitéis sin a fhorbairt, ar cheart go mbeadh mar phríomhchuspóir aici athléimneacht a neartú tuilleadh, agus, mar thoradh air sin, cibearchumais shibhialtacha agus mhíleata choiteanna, náisiúnta, láidre agus comhar a fhorbairt, ach a fhorbairt ar bhonn níos fearr freisin, chun freagairt do dhúshláin mharthanacha slándála;

B.   de bhrí go bhfuil AE tiomanta do chur i bhfeidhm an dlí idirnáisiúnta atá cheana ann sa chibearspás, go háirithe Cairt na Náisiún Aontaithe ina n-iarrtar ar stáit díospóidí idirnáisiúnta a réiteach ar bhealach síochánta agus staonadh ina gcaidreamh idirnáisiúnta ó bhagairt nó ó úsáid fornirt i gcoinne iomláine chríochach nó neamhspleáchas polaitiúil aon stát, nó ar bhealach ar bith eile atá ar neamhréir le cuspóirí na Náisiún Aontaithe;

C.  de bhrí, le blianta beaga anuas, go bhfuil fás leanúnach tagtha ar chibearoibríochtaí mailíseacha i gcoinne AE agus a Bhallstát, arna ndéanamh ag gníomhaithe stáit agus neamhstáit, lenar léiríodh laigí i líonraí atá ríthábhachtach do shlándáil na hEorpa; de bhrí go bhfuil méadú ag teacht ar éagsúlacht, ar shofaisticiúlacht agus ar líon na gcibearghníomhaithe ionsaitheacha de bhrí gur ábhar tosaíochta iad na hionsaithe sin chun dlús a chur leis an gcumas cosanta agus cibearchumais Eorpacha a fhorbairt; de bhrí gur féidir le cibirionsaithe díobhálacha tarlú tráth ar bith agus gur cheart gníomhaithe ar leibhéal AE agus ar an leibhéal náisiúnta araon a spreagadh chun na bearta riachtanacha a dhéanamh chun cumais éifeachtacha chibearchosanta a choimeád i gcónaí le linn na síochána;

D.  de bhrí gur léiríodh le paindéim COVID-19 agus leis an méadú ar an gcibearshlándáil go bhfuil gá le comhaontuithe idirnáisiúnta; de bhrí go bhfuil méadú suntasach tagtha ar chibirionsaithe le linn phaindéim COVID-19 agus de bhrí gur thug an tAontas agus a chuid Ballstát cibearbhagairtí agus cibirghníomhaíochtaí mailíseacha faoi deara lena ndírítear ar oibreoirí bunriachtanacha, lena n-áirítear ionsaithe chun cur isteach ar bhonneagar criticiúil amhail fuinneamh, iompar agus cúram sláinte, mar aon le trasnaíocht shuntasach chibearchumasaithe ón iasacht, lena ndearnadh doiléireacht idir céard is síocháin agus céard is naimhdeas ann; de bhrí go mbeartaítear leis an bPlean Téarnaimh don Eoraip infheistíochtaí breise a dhéanamh sa chibearshlándáil;

E.  de bhrí go n-aithnítear an cibearspás anois mar réimse oibríochta; de bhrí go bhfuil cibearbhagairtí in ann na réimsí traidisiúnta míleata uile a chur i mbaol agus gur ar fheidhmiúlacht an chibearspáis agus nach ar a mhalairt a bhraitheann réimsí traidisiúnta; de bhrí gur féidir le coinbhleachtaí tarlú i ngach fearann fisiciúil (talamh, aer, farraige agus spás) agus fíorúil (cibear), agus go bhféadfar géarú a dhéanamh ina leith sin trí ghnéithe de chogaíocht hibrideach, amhail feachtais bhréagaisnéise chibearchumasaithe, seach-chogaí, úsáid ionsaitheach agus chosantach cibearchumas agus ionsaithe straitéiseacha ar sholáthraithe seirbhíse digití chun cur isteach ar bhonneagar criticiúil, mar aon lenár institiúidí daonlathacha, agus gur féidir leo a bheith ina siocair le caillteanais shuntasacha airgeadais;

F.  de bhrí gur cheart don tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí (SEGS), don Choimisiún agus don Ghníomhaireacht Eorpach um Chosaint (GEC) tacú leis na Ballstáit chun comhordú a dhéanamh agus dlús a chur lena n-iarrachtaí i dtaobh cumais agus teicneolaíochtaí cibearchosanta a chur ar fáil, lena dtugtar aghaidh ar gach gné d’fhorbairt cumais, lena n-áirítear dúnghaois, ceannaireacht, eagrú, pearsanra, oiliúint, tionscal, teicneolaíocht, bonneagar, lóistíocht, idir-inoibritheacht agus acmhainní;

G.  de bhrí, le linn na forbartha ar Chatalóg Riachtanas 2017, a úsáidtear chun raon iomlán riachtanais mhíleata an chomhbheartais slándála agus cosanta (CBSC) a shainaithint thar roinnt cásanna léiritheacha, tháinig an gá atá le cumais chibearchosanta a bheith ann chun cinn mar ardtosaíocht;

H.  de bhrí go bhfuil cur i gcrích rathúil mhisin agus oibríochtaí AE ag brath níos mó agus níos mó ar rochtain gan bhac ar chibearspás slán, agus go bhfuil gá, dá bhrí sin, le cumais athléimneacha chibearoibríochta;

I.  de bhrí go ndearnadh tosaíochtaí a shainaithint i gCreat Beartais Cibearchosanta AE (CDPF) a tugadh cothrom le dáta in 2018, amhail an fhorbairt ar chumais chibearchosanta agus an chosaint ar líonraí faisnéise agus cumarsáide CBSC;

J.  de bhrí, ina haitheasc ar Staid an Aontais 2021, gur chuir Uachtarán an Choimisiúin i bhfios go láidir go bhfuil gá le beartas cibearchosanta AE;

K.  de bhrí go bhféadfadh comhtháthú méadaithe na hintleachta saorga (IS) i gcibearchumais na bhfórsaí cosanta (córais chibirfhisiciúla, lena n-áirítear na naisc chumarsáide agus sonraí idir feithiclí i gcóras gréasánaithe), a bheith ina siocair le leochaileachtaí a chruthú ó thaobh ionsaithe cogaíochta leictreonaí de amhail bacadh, cumarsáid faoi bhréagriocht nó haiceáil;

L.  de bhrí gur comhthoradh riachtanach ar rathúlacht uaillmhianta digiteacha agus geopholaitiúla na hEorpa gurb ea ardú a dhéanamh ar leibhéal cibearshlándála agus cibearchosanta AE agus go gcruthófaí leis athléimneacht ar bhonn méadaitheach, lena bhfanfaí bord ar bord leis an tsofaisticiúlacht agus leis an mbagairt ó chibirionsaithe atá ag dul i méid; de bhrí, le cultúr láidir cibearshlándála agus teicneolaíocht láidir chibearshlándála, lena n-áirítear an acmhainneacht chun gníomhaíochtaí mailíseacha a shainaithint agus a shannadh ar bhealach tráthúil agus éifeachtach agus freagairt leormhaith a thabhairt ina leith, go mbeadh ar chumas AE a shaoránaigh a chosaint, mar aon le slándáil a Bhallstát;

M.  de bhrí go bhfuil méadú déanta ag eagraíochtaí idirnáisiúnta sceimhlitheoireachta ar a gcuid saineolais sa chibearchogaíocht agus in úsáid na cibearcogaíochta, agus go bhfuil úsáid á baint ag cibirionsaitheoirí as teicneolaíocht úrscothach chun leochaileachtaí i gcórais agus i bhfeistí a imscrúdú agus chun dul i mbun cibirionsaithe ar mhórscála;

N.  de bhrí go bhfuil iomaíocht dhomhanda agus athruithe móra teicneolaíochta gan fasach os comhair thionscail na cosanta agus an spáis le teacht chun cinn cibirtheicneolaíochtaí forbartha; de bhrí gur tharraing Cúirt Iniúchóirí na hEorpa aird ar bhearnaí acmhainneachta i réimse teicneolaíochtaí TFC, na cibearchogaíochta agus na hintleachta saorga; de bhrí gur glanallmhaireoir táirgí agus seirbhísí cibearshlándála é AE, lena méadaítear ar an mbaol go mbeidh ann do spleáchas teicneolaíoch ar oibreoirí tríú tír agus do leochaileacht ina leith; de bhrí gur cheart go ndéanfaí bearnaí teicniúla a líonadh le tacar d’acmhainneachtaí coiteanna IS de chuid AE agus go n-áiritheofaí nach bhfágfar chun deiridh na Ballstáit sin nach bhfuil an saineolas ábhartha teicneolaíochta tionsclaíoch acu ná an cumas córais IS a chur chun feidhme ina n-aireachtaí cosanta;

O.  de bhrí gur léirigh scannal earraí spiaireachta Pegasus gurb ann do líon mór iriseoirí, gníomhaithe ar son chearta an duine, ionadaithe tofa agus saoránach eile AE a ndearnadh spiaireacht orthu; de bhrí go raibh gníomhaithe éagsúla stáit amhail an Rúis, an tSín agus an Chóiré Thuaidh rannpháirteach i gcibirghníomhaíochtaí mailíseacha chun cuspóirí polaitiúla, eacnamaíocha agus slándála a bhaint amach, lena n-áirítear ionsaithe ar bhonneagar criticiúil, cibirspiaireacht agus ollfhaireachas ar shaoránaigh AE, cabhrú le feachtais bhréagaisnéise, bogearraí mailíseacha a dháileadh, agus rochtain ar an idirlíon agus ar fheidhmiú córais TF a theorannú; de bhrí go ndéanann gníomhaíochtaí den sórt sin neamhaird agus sárú ar an dlí idirnáisiúnta, ar chearta an duine agus ar chearta bunúsacha AE agus go ndéantar leo an daonlathas, an tslándáil, an t-ord poiblí agus neamhspleáchas straitéiseach AE a chur i mbaol ag an am céanna, agus go bhfuil gá, dá bhrí sin, le freagairt chomhpháirteach ó AE, amhail an creat le haghaidh freagairt chomhpháirteach taidhleoireachta ó AE, lena n-áirítear an úsáid a bhaintear as bearta sriantacha atá beartaithe do bhosca uirlisí cibearthaidhleoireachta AE;

P.  de bhrí gur chinn an Chomhairle den chéad uair an 30 Iúil 2020 bearta sriantacha a fhorchur i gcoinne daoine aonair agus eintitis atá freagrach as cibirionsaithe éagsúla, nó a bhfuil baint acu leo, chun iompar mailíseach sa chibearspás a chosc, a dhíspreagadh, a stopadh agus chun freagairt dó ar bhealach níos fearr; de bhrí gur glacadh an creat dlíthiúil le haghaidh córas cibearsmachtbhannaí AE i mí na Bealtaine 2019;

Q.   de bhrí gur comhchuid lárnach iad foirmeacha sannta i straitéisí cibearthaidhleoireachta agus díspreagtha;

R.  de bhrí go bhfuil méadú tagtha le blianta beaga anuas ar an gcomhar idir AE agus ECAT thar réimsí éagsúla, lena n-áirítear cibearshlándáil agus cosaint, i gcomhréir le Dearbhú Comhpháirteach AE-ECAT 2016;

S.  de bhrí gurb ionann tuarascálacha comhdhearcaidh 2010, 2013 agus 2015 ó Ghrúpa Saineolaithe Rialtais na Náisiún Aontaithe (GGE NA), arna bhformhuiniú ag Comhthionól Ginearálta na Náisiún Aontaithe, agus creat normatach uilíoch don chibearchobhsaíocht ina n-aithnítear go bhfuil feidhm sa chibearspás ag an dlí idirnáisiúnta atá cheana ann, lena n-áirítear Cairt na Náisiún Aontaithe ina hiomláine, mar is amhlaidh i gcás an 11 ghnás dheonacha neamh cheangailteach d’iompar freagrach stáit, mar aon le bearta cothaithe muiníne agus fothú acmhainneachta;

Staid chumas cibearchosanta AE

1.  á chur i bhfios go láidir go bhfuil comhbheartas cibearchosanta agus comhar substaintiúil ar leibhéal an Aontais maidir le cumais chomhchoiteanna chosanta, agus freisin, maidir le cumais chibearchosanta níos fearr a chruthú ina gcroíghnéithe don fhorbairt ar Aontas Eorpach um Chosaint atá doimhnithe agus feabhsaithe agus go bhfuil gá le meascán casta de chumais theicniúla, straitéiseacha agus oibríochtúla; á chur in iúl go dtagraíonn an chibearchosaint do ghníomhaíochtaí, d’ionstraimí agus do phróisis atá comhréireach agus i gcomhréir leis an dlí idirnáisiúnta, lena n-áirítear gnéithe míleata agus sibhialta araon, agus arb é is aidhm léi, inter alia, líonraí cumarsáide agus faisnéise CBSC, agus misin agus oibríochtaí CBSC a chosaint, agus cabhrú leis na Ballstáit; á chur i bhfáth a phráinní atá sé cumais chibearchosanta mhíleata choiteanna agus na mBallstát araon a fhorbairt agus a neartú;

2.  á mheabhrú, i ngeall ar chineál gan teorainn an chibearspáis, mar aon leis an líon substaintiúil cibirionsaithe agus an méadú ar a chasta agus atá siad, go n-éilítear freagairt chomhordaithe ar leibhéal an Aontais, lena n-áirítear cumais chomhchoiteanna tacaíochta na mBallstát agus tacaíocht na mBallstát do bhearta i mbosca uirlisí AE don chibearthaidhleoireacht, mar aon le comhar treisithe idir AE agus ECAT atá bunaithe ar chomhroinnt faisnéise idir foirne freagartha cibirghéarchéime, malartú dea-chleachtas, oiliúint, taighde agus freachnaimh fheabhsaithe;

3.  á chur in iúl gur geal léi CDPF mar uirlis chun tacú leis an bhforbairt ar chumais chibearchosanta na mBallstát; á chur i bhfáth gur cheart don athbhreithniú ar CDPF, ar an gcéad dul síos, aird a tharraingt ar na bearnaí agus na leochaileachtaí atá ann faoi láthair maidir le struchtúir mhíleata AE agus na struchtúir mhíleata náisiúnta; á chur i bhfáth an gá atá ann le feabhas a chur ar an gcomhordú idir institiúidí, gníomhaireachtaí agus comhlachtaí AE, idir agus leis na Ballstáit, agus le Parlaimint na hEorpa, chun a áirithiú go ndéanfaidh CDPF nuashonraithe cuspóirí cibearchosanta AE a bhaint amach;

4.  á iarraidh ar SEGS agus ar an gCoimisiún, i gcomhar leis na Ballstáit, tacar cuimsitheach beart agus beartas comhsheasmhach slándála TF a fhorbairt tuilleadh chun athléimneacht a neartú, ach chun comhordú míleata cibearchosanta a neartú freisin; á thathant go neartófar an comhar le Foireann Phráinnfhreagartha Ríomhaire shibhialtach AE (CERT-EU) chun cosaint a dhéanamh ar na líonraí a úsáideann institiúidí, comhlachtaí agus gníomhaireachtaí uile AE, i ndlúthchomhar le CIOnna sna heintitis faoi seach, agus ar chumarsáid institiúidí, comhlachtaí agus gníomhaireachtaí AE leis na Ballstáit; á iarraidh ar Pharlaimint na hEorpa a áirithiú go mbeidh sí rannpháirteach i dtorthaí CERT-EU chun leibhéal shlándáil TF a áirithiú, rud a lamhálfaidh di an fhaisnéis rúnaicmithe agus neamh-rúnaicmithe ar fad is gá a fháil chun a freagrachtaí faoi na Conarthaí a chomhlíonadh, lena n-áirítear mar thoradh ar an bpróiseas reatha chun ionadú a dhéanamh ar Chomhaontú Idirinstitiúideach 2002 maidir le rochtain ar fhaisnéis i réimse na slándála agus na cosanta; á iarraidh ar SEGS leibhéil chibearshlándála leormhaithe a áirithiú dá sócmhainní, dá háitribh agus dá gníomhaíochtaí, lena n-áirítear a ceanncheathrú, toscaireachtaí AE agus misin agus oibríochtaí CBSC;

5.  ag tabhairt cuspóir CDPF 2018 dá haire, i dtaca le Líonra CERT Míleata AE a chur ar bun; á iarraidh ar na Ballstáit méadú suntasach a dhéanamh ar na hacmhainneachtaí rúnaicmithe um chomhroinnt faisnéise chun comhroinnt faisnéise a éascú i gcás inar gá agus inar úsáideach, agus chun líonra mear agus slán Eorpach a fhorbairt ar mhaithe le cibirionsaithe a bhrath, a mheasúnú agus a chomhrac;

6.  á mheabhrú gur léiríodh le Tosaíochtaí Forbartha Cumais 2018 ó AE, a bunaíodh faoi chuimsiú an Phlean Forbraíochta um Chumas (CDP) an gá atá le cumais speictrim iomlána a fhorbairt agus leis an gcibearchosaint a bheith mar phríomhthosaíocht; á mheabhrú gur chuir CDP i bhfios go láidir go bhfuil teicneolaíochtaí cibirfheasachta staide agus cibirtheicneolaíochtaí cosanta bunriachtanach chun cur i gcoinne bagairtí slándála; á chur in iúl gur geal léi an tacaíocht ó GEC do na Ballstáit agus a gcumais á bhforbairt acu chun cibear-athléimneacht a fheabhsú, amhail an cumas aon chibirionsaí a bhrath, a sheasamh agus teacht slán as; ag tabhairt dá haire na gníomhaíochtaí éagsúla a rinne na Ballstáit a chur i gcrích faoi chuimsiú GEC, lena n-áirítear tionscadal GEC maidir le ‘hInnealtóireacht Ceanglas Chibearchosanta’ (CyDRE), ar cheart dó struchtúr fiontair a fhorbairt le haghaidh oibríochtaí cibearspáis, lena n-áirítear raon feidhme, feidhmiúlachtaí agus ceanglais, bunaithe ar reachtaíocht náisiúnta agus ar reachtaíocht AE;

7.  á iarraidh ar na Ballstáit caighdeán coiteann cumarsáide a shainiú a d’fhéadfaí a úsáid le haghaidh faisnéis rúnaicmithe agus faisnéis neamh-rúnaicmithe, chun gníomhaíocht mhear a fheabhsú agus líonra slán a áirithiú chun dul i ngleic le cibirionsaithe;

8.  á chur in iúl gur geal léi an tAthbhreithniú Bliantúil Comhordaithe ar Chosaint (CARD) – an chéad athbhreithniú iomlán cosanta ar leibhéal AE – atá ar cheann de na príomhuirlisí lena dtacaítear le comhleanúnachas foriomlán i gcaiteachas cosanta, i bpleanáil cosanta agus i gcomhar cosanta na mBallstát, agus ar cheart dó rannchuidiú a dhéanamh le cur chun cinn na hinfheistíochta chun cumais chibearchosanta a fhorbairt;

9.  á chur in iúl gur geal léi an dul chun cinn atá déanta cheana féin faoin gClár Eorpach Forbartha Tionscal i réimse na Cosanta i bhfoirm roinnt tionscadail ábhartha maidir le faisnéis, cumarsáid shlán agus an chibearchosaint; á chur in iúl gur geal léi, go háirithe, gur iarradh go mbeidh ann do bhosca cibiruirlisí idirnasctha a bheidh in-imscartha go héasca don chosaint agus go gcuideoidh EDF freisin leis an athléimneacht a neartú agus leis an ullmhacht, an fhreagrúlacht agus an comhar sa chibear-réimse a fheabhsú, ar choinníoll go gcinnfear tosaíocht den sórt sin agus cláir oibre ábhartha EDF á gcaibidliú; á chur i bhfáth go bhfuil acmhainneacht AE i leith tionscadail chibearchosanta a fhorbairt ag brath ar rialú na dteicneolaíochtaí, an trealaimh, na seirbhísí, na sonraí agus na próiseála sonraí agus ag brath ar bhonn iontaofa earnála geallsealbhóirí, agus á iarraidh ag an am céanna go ndéanfar an Treoir maidir le Soláthar Trealaimh Cosanta(6) a chur chun feidhme agus a fhorfheidhmiú ina hiomláine; á iarraidh ar na Ballstáit leas a bhaint as EDF chun cumais chibearchosanta a fhorbairt go comhpháirteach;

10.  á chur in iúl gur geal léi an méadú atá tagtha ar an gcomhar idir na Ballstáit i réimse na cibearchosanta agus na Ceannasaíochta, an Rialaithe, na Cumarsáide, na Ríomhaireachta, na Faisnéise, an Fhaireachais agus na Taiscéalaíochta (C4ISR) agus an dul chun cinn a rinneadh faoi chuimsiú an Bhuanchomhair Struchtúrtha (PESCO), lena n-áirítear trí thionscadail nithiúla a chur chun feidhme amhail tionscadal na Foirne Mearfhreagartha Cibirtheagmhas agus Cúnamh Frithpháirteach maidir le Cibearshlándáil; á mheabhrú go ndéantar modhanna iontacha a thairiscint le EDF agus le PESCO chun cibearchumais chosanta a fhorbairt agus chun dlús a chur le tionscnaimh chibearshlándála, amhail tríd an Ardán le haghaidh Comhroinnt Faisnéise faoi Fhreagairt Cibearbhagairtí agus Cibirtheagmhas agus tríd an Lárionad Comhordúcháin Cibearchosanta agus Faisnéise; á iarraidh ar na Ballstáit uile comhleanúnachas a áirithiú agus díriú ar chibearchumas, lena bhforbrófar cur chuige coiteann straitéiseach i leith tosaíochtaí; á iarraidh go gcothófar taighde agus nuálaíocht agus an malartú saineolas ar mhaithe le leas iomlán a bhaint as PESCO agus as EDF; á chur in iúl gur geal léi cinneadh an 5 Samhain 2020 ón gComhairle lena lamháladh do thríú tíortha a bheith rannpháirteach i dtionscadail aonair PESCO i roinnt cásanna sonracha, i bhfianaise gur féidir leo cur lena luach agus saineolas teicniúil agus cumais bhreise a chur ar fáil agus ar choinníoll go ndéanfaidh siad tacar comhaontaithe de choinníollacha polaitiúla, substainteacha agus dlíthiúla a chomhlíonadh; á chur i bhfios go láidir go bhféadfadh sé a bheith chun leasa straitéisigh AE ar bhonn eisceachtúil de réir an cháis, go mbeadh na Ballstáit agus Tríú Tíortha rannpháirteach i dtionscadail chibear-bhainteacha PESCO chun gealltanais níos uaillmhianaí a chomhlíonadh, ar bhonn cómhalartacht éifeachtach;

11.  á chur i bhfáth go meastar gur cúram oibríochtúil é an chibearchosaint do mhisin uile CBSC, agus nach foláir cibear-athléimneacht agus cumais ghaolmhara a chur ar bun, a thástáil agus a chur i bhfeidhm roimh thús phróisis phleanála CBSC; á mheabhrú go bhfuil cur i gcrích rathúil mhisin agus oibríochtaí AE ag brath níos mó agus níos mó ar rochtain gan bhac ar chibearspás slán, agus go bhfuil gá, dá bhrí sin, le cumais láidre agus athléimneacha chibearoibríochta, mar aon le freagairtí leormhaithe ar ionsaithe i gcoinne fearais, misin agus oibríochtaí míleata; ag cur béim ar an bhfíoras, i gcomhréir le Comhshocrú Sibhialtach CBSC, nach foláir do mhisin shibhialtacha CBSC a bheith cibear-athléimneach agus tacaíocht a thabhairt do thíortha óstacha i gcás inarb iomchuí, lena n-áirítear trí fhaireachán, trí mheantóireacht agus trí chomhairle; ag moladh go ndéanfar roghanna a fhiosrú chun cothú a dhéanamh ar fhorbairt chibearchumas ár gcomhpháirtithe, amhail sainordú mhisin oiliúna AE a leathnú chun gnéithe den chibearchosaint a chumhdach nó cibirmhisin shibhialtacha a sheoladh;

12.  á chur in iúl gur geal léi cinneadh ón gComhairle an 14 Bealtaine 2019 maidir le bearta sriantacha i gcoinne cibirionsaithe atá ina mbagairt don Aontas nó dá Bhallstáit, lena lamháiltear do bhearta sriantacha spriocdhírithe chun cibirionsaithe atá ina mbagairt don Aontas nó dá Bhallstáit, lena n-áirítear cibirionsaithe i gcoinne tríú tíortha nó eagraíochtaí idirnáisiúnta, a dhíspreagadh agus a fhreagairt; á chur in iúl gur geal léi cur i bhfeidhm na mbeart sriantach sin i mí Iúil 2020 agus i mí Dheireadh Fómhair 2020 mar chéim inchreidte i gcur chun feidhme bosca uirlisí AE don chibearthaidhleoireacht, lena n-áirítear bearta sriantacha, agus i dtaca le seasamh cibearbhactha AE a neartú; á iarraidh go ndéanfar córas beart sriantach comhréireach a fhorbairt tuilleadh agus a fhorfheidhmiú go docht chun cibirionsaithe a shrianadh, agus fís na hEorpa don idirlíon á hurramú ag an am céanna, atá ar cheann de na líonraí aonair, oscailte, neodracha, saora, slána agus neamh-ilroinnte;

13.  á mheabhrú, i bhfianaise chineál déach na gcibirtheicneolaíochtaí, go bhfuil táirgí agus seirbhísí sibhialtacha daingnithe ríthábhachtach ó thaobh cúrsaí míleata de agus go rannchuidíonn siad, dá bhrí sin, le cibearchosaint níos fearr a bheith ann; á chur in iúl gur geal léi an obair atá á stiúradh ag ENISA lena rannpháirtítear na Ballstáit agus geallsealbhóirí leasmhara chun scéimeanna deimhniúcháin a chur ar fáil do AE le haghaidh tháirgí, sheirbhísí agus phróisis TFC chun leibhéal foriomlán na cibearshlándála a mhéadú laistigh den mhargadh aonair digiteach; á chur i bhfáth go bhfuil ról ríthábhachtach ceannródaíoch ag AE maidir le caighdeáin a fhorbairt lena múnlaítear tírdhreach na cibearshlándála, lena rannchuidítear le hiomaíocht chothrom laistigh de AE agus ar an ardán domhanda, agus lena bhfreagraítear do bhearta seach-chríochacha agus do rioscaí slándála ó thríú tíortha; ag aithint an róil thábhachtaigh atá ag ENISA i dtacú le tionscnaimh taighde agus le cineálacha eile comhair atá dírithe ar an gcibearshlándáil a fheabhsú; á chur i bhfios go láidir a thábhachtaí atá infheistíochtaí i gcumais chibearchosanta agus chibearshlándála a bhfuil mar aidhm leo feabhas a chur ar athléimneacht agus ar chumais straitéiseacha AE agus na mBallstát; á thabhairt chun suntais, ina leith sin, a thábhachtaí atá an Clár don Eoraip Dhigiteach agus Fís Eorpach, go háirithe an bhraisle ‘Slándáil shibhialta don tsochaí’; ag tabhairt dá haire an tábhacht atá leis na hionstraimí airgeadais ábhartha atá ar fáil faoi chreat airgeadais ilbhliantúil (CAI) 2021-2027, mar aon leis an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta (RRF);

14.   á chur in iúl gur geal léi an dul chun cinn atá déanta ag roinnt Ballstát maidir le cibearorduithe a bhunú laistigh dá bhfórsaí míleata;

Fís straitéiseach – athléimneacht sa chibearchosaint a bhaint amach

15.  á thabhairt dá haire go bhfeabhsóidh agus go dtreoróidh an Compás Straitéiseach cur chun feidhme leibhéal uaillmhéine AE maidir le slándáil agus cosaint, agus go n-aistreoidh sé an uaillmhian sin go riachtanais chumais, lena n-áirítear mar thosaíocht an chibearchosaint, lena méadófar cumas AE agus na mBallstát cibirghníomhaíochtaí mailíseacha a bhrath, a shannadh, a chosc, a dhíspreagadh, a stopadh, freagairt dóibh agus teacht slán uathu trína sheasamh, a fheasacht staide, a chreat dlíthiúil agus eiticiúil, a uirlisí, a nósanna imeachta agus a chomhpháirtíochtaí a neartú;

16.  á áitiú gur cheart go ndéanfadh an Compás Straitéiseach an cultúr straitéiseach sa chibearfhearann a dhoimhniú agus aon dúbailt ar chumais agus ar shainorduithe a dhíchur; á chur i bhfáth go bhfuil sé ríthábhachtach ilroinnt agus castacht reatha an chibearbhonneagair fhoriomláin laistigh de AE a shárú agus fís chomhchoiteann a fhorbairt maidir le conas slándáil agus cobhsaíocht sa chibearspás a bhaint amach;

17.  á chur in iúl go bhfuil ábhair mhóra imní ag gabháil leis an ilroinnt i ngeall ar easpa acmhainní agus foirne ar leibhéal AE, lena gcuirtear bac ar an uaillmhian ó thaobh na timpeallachta digití is sláine di a chruthú, agus á chur i bhfáth, dá bhrí sin, an gá atá le méadú a dhéanamh ar an dá rud; ag tathant ar VP/HR agus/nó ar na Ballstáit méadú a dhéanamh ar acmhainní pearsanra airgeadais agus cibearchosanta, go háirithe anailísithe cibearfhaisnéise agus saineolaithe sa chibearfhóiréinsic, agus méadú a dhéanamh ar a n-oiliúint i réimsí na cinnteoireachta agus an cheaptha beartais, cur chun feidhme beartais, na freagartha ar chibeartheagmhas agus na n-imscrúduithe cibeartheagmhais, lena n-áirítear an fhorbairt ar chibirscileanna chun cumas AE a neartú i leith cibirionsaithe a thréithriú agus a shannadh agus freagairt leormhaith pholaitiúil, shibhialta agus mhíleata, dá bhrí sin, a chur ar fáil laistigh de thréimhse ghearr ama; á iarraidh go gcuirfear cistiú sa bhreis ar fáil do CERT-EU agus do Lárionad Faisnéise agus Staide AE (INTCEN) agus tacaíocht do na Ballstáit chun lárionaid oibríochta slándála (SOCanna) a chur ar bun agus a neartú chun líonra SOCanna a fhorbairt ar fud AE, rud a d’fhéadfadh feabhas a chur ar an gcomhar sibhialta-míleata ionas go bhféadfaí rabhaidh tráthúla a thabhairt maidir le teagmhais chibearshlándála;

18.  ag tabhairt dá haire go gcuirfeadh oiliúint mhíleata chuíchóirithe agus oideachas míleata cuíchóirithe AE feabhas suntasach ar an leibhéal muiníne idir na Ballstáit, lena méadófaí nósanna imeachta oibríochta caighdeánacha, lena mbunófaí rialacha níos soiléire agus lena bhfeabhsófaí forfheidhmiú; ag tabhairt dá haire, ina leith sin, an obair thábhachtach oiliúna a rinne an Coláiste Eorpach um Shlándáil agus um Chosaint (ESDC) i réimse na cibearchosanta, agus á chur in iúl gur geal léi, ina leith sin, bunú an Ardáin um Chibearoideachas, um Oiliúint, um Meastóireacht agus um Fhreachnamh (ETEE), atá dírithe ar aghaidh a thabhairt ar oiliúint cibearshlándála agus cibearchosanta i measc pearsanra sibhialtach agus míleata, mar aon leis an gcomhchuibhiú agus an caighdeánú is gá a bhunú san oiliúint cibear-bhainteach; á chur i bhfáth gur cheart do ESDC tairbhiú tuilleadh de chistiú struchtúrach an Aontais ionas go mbeifear in ann feabhas a chur ar a rannchuidiú le scileanna cibearchosanta AE a chothú, go háirithe i bhfianaise an ghá mhéadaithe atá le cibearshaineolaithe ardleibhéil a bheith ann; á iarraidh ar na Ballstáit comhpháirtíochtaí leis an saol acadúil a chur chun cinn, ar comhpháirtíochtaí iad atá dírithe ar chláir chibearshlándála T&D a chothú chun teicneolaíochtaí, uirlisí agus scileanna comhchoiteanna nua a fhorbairt a bheidh infheidhme san earnáil shibhialtach agus san earnáil cosanta araon; á chur i bhfáth a thábhachtaí atá an t-oideachas chun feasacht an phobail a ardú agus scileanna na saoránach a fheabhsú ionas go bhféadfaidh siad iad féin a chosaint ar chibirionsaithe;

19.  á chur i bhfios go láidir an gá atá le beartais chibearchosanta AE, breithnithe inscne a ionchorprú agus a bheith uaillmhianach i dtaobh an bhearna inscne atá idir gairmithe cibearchosanta a dhúnadh, go háirithe trí bheartais ghníomhacha atá cuimsitheach ó thaobh inscne de agus trí chláir oiliúna atá saincheaptha do mhná;

20.  á mheabhrú go bhfuil gnéithe míleata agus sibhialta araon ag baint leis an gcibearchosaint agus go bhfuil gá, dá bhrí sin, le comhar, sineirgí agus comhleanúnachas níos láidre a bheith ann idir ionstraimí; á chur i bhfáth an gá atá le anailís a dhéanamh ar dtús agus plé a dhéanamh ina dhiaidh sin ar na fadhbanna a bhaineann le comhar agus comhordú, ach ar na bearnaí freisin a mhéid a bhaineann le hacmhainní daonna agus teicniúla ar an leibhéal náisiúnta agus ar leibhéal AE araon; ag tabhairt dá haire nach féidir comhtháthú rathúil na n-acmhainní míleata agus sibhialtacha araon a áirithiú ach amháin trí oiliúint agus freachnaimh leis na geallsealbhóirí ábhartha uile; á thabhairt chun suntais, ina leith sin, go bhfuil freachnamh Locked Shields ECAT ar cheann de na samplaí is fearr de thástáil agus d’fheabhsú ar chumas chibearchosanta, idir shibhialta agus mhíleata; á iarraidh ar VP/HR agus ar an gCoimisiún, dá bhrí sin, cur chuige comhtháite beartais a fhorbairt agus sineirgí agus dlúthchomhar a chur chun cinn idir an Líonra CERT Míleata, CERT-EU agus CSIRT;

21.  á chur in iúl gur geal léi an teachtaireacht chomhpháirteach ó VP/HR agus ón gCoimisiún dar teideal The EU’s Cybersecurity Strategy for the Digital Decade [Straitéis Chibearshlándála AE sa Deacáid Dhigiteach], a bhfuil sé mar aidhm léi sineirgí agus an comhar a fheabhsú idir cibearobair shibhialtach, chosanta agus spáis; á mheas gur cloch mhíle í an straitéis chun cibear-athléimneacht AE agus na mBallstát a neartú, lena rannchuideofar, dá bhrí sin, le ceannaireacht dhigiteach AE agus lena acmhainneachtaí straitéiseacha;

22.   ag moladh go mbunófar Cibearaonad Comhpháirteach ar mhaithe leis an gcomhar a mhéadú d’fhonn freagairt don easpa comhroinnt faisnéise idir institiúidí, comhlachtaí agus gníomhaireachtaí AE, trína ráthófar líonra faisnéise a bheidh slán agus mear, agus lena gcumasófar úsáid iomlán na struchtúr, acmhainní agus cumas atá cheana ann; ag tabhairt dá haire an ról tábhachtach a d'fhéadfadh a bheith ag an gCibearaonad Comhpháirteach i gcosaint AE ar chibirionsaithe tromchúiseacha trasteorann, ar bhonn choincheap na comhroinnte faisnéise trasearnála; á chur i bhfios go láidir á thábhachtaí atá comhordú chun dúbailt na struchtúr agus na bhfreagrachtaí a sheachaint le linn a fhorbartha; á chur in iúl gur geal léi, ina leith sin, moladh ón gCoimisiún an 23 Meitheamh 2021, lena bhforáiltear gur cheart comhéadain shonracha leis an gCibearaonad Comhpháirteach a fhorbairt chun comhroinnt faisnéise le pobal na cibearchosanta a chumasú, go háirithe trí ionadaíocht SEGS; á chur i bhfáth gur cheart d’ionadaithe ó thionscadail ábhartha PESCO tacú leis an gCibearaonad Comhpháirteach, go háirithe a mhéid a bhaineann le feasacht staide agus ullmhacht;

23.  á mheabhrú, i bhfianaise a gcineál dé-úsáide go minic, go bhfuil saineolas sibhialtach maidir le slándáil gréasán agus faisnéise ag teastáil freisin chun cumais chibearchosanta a fheabhsú; á chur i bhfáth, le leathadh na dé-úsáide, go bhféadfadh na córais réamhdhéanta dúshláin a chruthú ó thaobh dúshaothrú de a bheith á dhéanamh ar na córais ag líon méadaitheach de ghníomhaithe naimhdeacha stáit agus neamhstáit; á iarraidh ar an gCoimisiún agus ar na Ballstáit roinnt luamháin ríthábhachtacha a chur i ngníomh, amhail deimhniú agus maoirseacht ar fhreagracht na ngníomhaithe príobháideacha; á chur i bhfios go láidir gurb iad cuideachtaí príobháideacha is mó a spreagann an nuálaíocht theicneolaíoch agus go bhfuil, dá bhrí sin, ríthábhacht leis an gcomhar leis an earnáil phríobháideach agus le geallsealbhóirí sibhialta, lena n-áirítear tionscail agus eintitis a bhfuil baint acu le bainistiú bonneagar criticiúil, mar aon le FBManna, an tsochaí shibhialta, eagraíochtaí agus an lucht acadúil, agus gur cheart é a threisiú; ag tabhairt dá haire an t-athbhreithniú atá beartaithe ar an Treoir maidir le Slándáil na gCóras Gréasán agus Faisnéise (NIS) agus an togra le haghaidh treoir maidir le hathléimneacht eintiteas criticiúil, lena bhféachtar le bonneagair chriticiúla a chosaint, slándáil an tslabhra soláthair a fheabhsú agus gníomhaithe rialáilte a áireamh san éiceachóras digiteach; á mheabhrú gur cheart go mbeadh beartas tiomnaithe ag gach Ballstát ó thaobh bainistiú riosca sa slabhra soláthair cibearshlándála de, lena dtugtar aghaidh, go háirithe, ar cheist na ndíoltóirí iontaofa; á mheabhrú freisin gur cheart go n-urramófaí inniúlachtaí na mBallstát le Treoir NIS agus ag tagairt do thuairimí ábhartha an Fhochoiste um Shlándáil agus Cosaint maidir leis an dá thogra;

24.  á chur in iúl gur geal léi seoladh an Líonra um Eagrú an Idirchaidrimh maidir le Cibirghéarchéimeanna (CyCLONe) an 29 Meán Fómhair 2020, lenar cuireadh feabhas breise ar chomhroinnt thráthúil faisnéise agus ar fheasacht staide tríd an mbearna idir leibhéil theicniúla agus pholaitiúla AE a dhúnadh; ag tabhairt dá haire, chun go mbeidh ann do chumas éifeachtach cibearchosanta, go n-éilítear athrú ó chultúr ‘ar bhonn riachtanas eolais’ go cultúr ‘ar bhonn riachtanas comhroinnte’ maidir le comhroinnt faisnéise;

25.  á chur in iúl gur geal léi Plean Gníomhaíochta an Choimisiúin maidir le Sineirgí idir an tionscal sibhialta, an tionscal cosanta agus tionscal an spáis, agus ag meabhrú dhlúth-idirspleáchas na dtrí earnáil sin sa chibearshlándáil; ag tabhairt dá haire, murab ionann agus fearainn mhíleata eile, go bhfuil an bonneagar a mbaintear úsáid as chun an cibearspás a ‘chruthú’ á oibriú go príomha ag eintitis tráchtála atá bunaithe lasmuigh de AE den chuid is mó, as a n-eascraíonn spleáchais thionsclaíocha agus teicneolaíochta ar thríú páirtithe; á chreidiúint go láidir gur gá do AE a cheannasacht theicneolaíoch agus a nuálaíocht a mhéadú agus borradh a chur faoin nuálaíocht, lena n-infheistítear san úsáid eiticiúil a bhainfear as teicneolaíochtaí nua sa tslándáil agus sa chosaint amhail IS agus an ríomhaireacht chandamach; ag moladh go láidir an fhorbairt ar chlár oibre atá dírithe ar IS do T&D laistigh de na Ballstáit; á chur i bhfáth, áfach, nach foláir an dlí idirnáisiúnta um chearta an duine agus an dlí daonnúil idirnáisiúnta a urramú leis an úsáid mhíleata a bhainfear as IS agus nach foláir do AE a bheith ar thús cadhnaíochta i gcur chun cinn chreat rialála domhanda IS a bheidh fréamhaithe i luachanna daonlathacha agus i gcur chuige an duine i mbun idirghabhála;

26.  ag tabhairt dá haire an obair thábhachtach atá déanta ag SatCen AE agus á chur i bhfios go láidir nach foláir don Aontas acmhainní leormhaithe a bheith aige i réimsí na n-íomhánna spáis agus an bhailithe faisnéisíochta; á iarraidh ar an ngníomhaireacht anailís a dhéanamh agus tuarascáil a chur ar fáil maidir le sábháilteacht agus/nó leochaileacht satailítí AE agus na mBallstát i leith smionagar spáis agus cibirionsaí; á chur i bhfáth gur cheart do SatCen AE tairbhiú tuilleadh de chistiú struchtúrach an Aontais chun bheith in ann a rannchuidithe le gníomhaíochtaí an Aontais a choimeád; á chur i bhfáth a ríthábhachtaí atá cumais chibearchosanta chun malartú faisnéise a bheidh slán agus athléimneach le SatCen sa tslándáil ón spás agus sa spás a áirithiú, ar mhaithe le neamhspleáchas straitéiseach AE a chaomhnú agus a fheabhsú maidir le feasacht staide; á chur i bhfios go láidir gur gá do AE a dhícheall a dhéanamh chun armáil an spáis a chosc;

27.  á chur in iúl gur geal léi cinneadh ón gComhairle maidir leis an Lárionad Eorpach um Inniúlachtaí Tionsclaíochta, Teicneolaíochta agus Taighde Cibearshlándála a bhunú i mBúcairist, lena ndíreofar cistiú a bhaineann leis an gcibearshlándáil ón gclár Fís Eorpach agus ón gClár don Eoraip Dhigiteach, agus lena spreagfar comhar gan uaim lena líonra de lárionaid náisiúnta chomhordúcháin; á chur i bhfáth a thábhachtaí atá an lárionad i gcur chun feidhme tionscadal agus tionscnamh ábhartha cibearshlándála a chabhróidh le hacmhainneachtaí nua a chruthú atá riachtanach chun taca a chur faoi athléimneacht an Aontais agus chun dlús a chur leis an gcomhordú idir na hearnálacha sibhialtacha agus cosanta; á chur i bhfios go láidir nach foláir don Lárionad Inniúlachtaí Cibearshlándála na príomhgheallsealbhóirí Eorpacha a thabhairt le chéile, lena n-áirítear eagraíochtaí tionsclaíochta, acadúla agus taighde agus comhlachais eile na sochaí sibhialta, ar mhaithe leis an saineolas cibearshlándála a fheabhsú agus a leathnú ar fud AE;

28.  á chur i bhfios go láidir a thábhachtaí atá criptiú agus rochtain dhlíthiúil ar shonraí criptithe; á mheabhrú go bhféadfar rannchuidiú go mór le cibearshlándáil na stát, na sochaithe agus na tionsclaíochta le criptiú sonraí agus le feabhsú na gcumas sin agus leis an úsáid is leithne is féidir a bhaint astu; ag spreagadh clár ‘ceannasachta digití Eorpaí’ a bheith ann chun na cumais atá ann faoi láthair a chothú agus a fheabhsú ó thaobh cibearuirlisí agus uirlisí criptithe de arna spreagadh ag cearta agus ag luachanna bunúsacha Eorpacha amhail an phríobháideacht, an tsaoirse chun tuairimí a nochtadh agus an daonlathas, a bhfuil sé d’aidhm aige iomaíochas Eorpach i margadh na cibearshlándála a fheabhsú agus borradh a chur faoin éileamh inmheánach;

29.  á chur in iúl gur geal léi ‘An Fhís Mhíleata agus an Straitéis maidir leis an gCibearspás mar Fhearann Oibríochtaí’ atá ar na bacáin agus a shaineoidh an cibearspás mar fhearann oibríochtaí do CBSC AE; á iarraidh go ndéanfar measúnú leanúnach ar leochaileachtaí bhonneagair faisnéise misin CBSC, agus go ndéanfar comhchaighdeáin chomhchuibhithe a chur chun feidhme san oideachas, san oiliúint agus i bhfreachnaimh chibearchosanta chun tacú le misin CBSC;

30.  á chur in iúl gur saoth léi go bhfuil na teorainneacha atá ann faoi láthair i gcórais aicmithe Chumas Míleata Pleanála agus Seolta AE (MPCC) ag cur isteach ar a chumas; á iarraidh ar SEGS, dá bhrí sin, Córas Cumarsáide agus Faisnéise (CIS) a bheidh úrscothach, uathrialach agus slán a chur ar fáil do MPCC go mear, a bheidh in ann sonraí rúnaicmithe AE a láimhseáil dá misin agus dá oibríochtaí CBSC, le leibhéal leormhaith cosanta agus athléimneachta agus le Ceanncheathrú Fórsa imscartha;

31.  á iarraidh go ndéanfar an chibearshlándáil a chomhtháthú tuilleadh i sásraí freagartha géarchéime AE agus go mbeidh nasc idir na tionscnaimh, na struchtúir agus na nósanna imeachta atá cheana ann i gcibearphobail éagsúla d’fhonn feabhas a chur ar an gcúnamh frithpháirteach agus ar an gcomhar oibríochtúil idir na Ballstáit, go háirithe i gcás cibirionsaithe móra, chun idir-inoibritheacht a mhéadú agus chun comhthuiscint ar an gcibearchosaint a fhorbairt; ag cur béim láidir ar a thábhachtaí atá freachnaimh sa bhreis, ach ar bhonn níos minice, agus atá pléití beartais cásbhunaithe maidir le bainistiú géarchéime, lena n-áirítear maidir leis an gclásal um chúnamh frithpháirteach (Airteagal 42(7) CAE) i gcás cibirionsaí tromchúiseach hipitéiseach, a mheastar go hionchasach mar ionsaí armtha; á iarraidh go neartóidh na tionscnaimh sin an chomhthuiscint ar na nósanna imeachta cur chun feidhme maidir le cúnamh frithpháirteach agus/nó an dlúthpháirtíocht i gcomhréir le hAirteagal 42(7) CAE agus le hAirteagal 222 CFAE, lena n-áirítear le cuspóir sonrach i leith na nósanna imeachta sin maidir le cibirionsaithe ar institiúidí an Aontais nó ar na Ballstáit a oibríochtú; á chur i bhfios gur geal léi an Ráiteas ó Chruinniú Mullaigh ECAT an 14 Meitheamh 2021, lena n-athdhearbhaítear rannpháirtíocht ECAT i réimse iomlán na gcumas a úsáid i gcónaí chun raon iomlán cibearbhagairtí a dhíspreagadh, a chosaint agus a chomhrac, lena n-áirítear an cinneadh Airteagal 5 a agairt ‘ar bhonn cás ar chás’; á chur in iúl gur geal léi na pléití breise ar an nasc atá idir creat bainistithe géarchéime cibearshlándála AE agus bosca uirlisí na cibearthaidhleoireachta;

32.  ag tabhairt dá haire go bhfuil AE rannpháirteach ar bhonn níos minice i gcoinbhleachtaí hibrideacha le céilí comhraic geopholaitiúla; á chur i bhfios go láidir go mbaineann nádúr atá go háirithe díchobhsaithe agus contúirteach leis na gníomhartha sin ós rud é go ndéantar doiléiriú leo idir cogadh agus síocháin, go ndéantar daonlathais a dhíchobhsú agus go gcruthaítear amhras leo i measc na spriocphobal; á mheabhrú gur minic nach mbíonn na hionsaithe sin tromchúiseach go leor chun Airteagal 5 de Chonradh ECAT nó Airteagal 42(7) CAE a ghníomhachtú, cé go bhfuil éifeacht straitéiseach charnach acu agus nach féidir dul i ngleic leo go héifeachtach trí bhearta doicheallacha a chur i gcrích ag an mBallstát a ndearnadh díobháil dó; á chreidiúint gur cheart do AE tréaniarracht a dhéanamh, dá bhrí sin, teacht ar réiteach chun an folús dlíthiúil sin a líonadh trí athléirmhíniú a dhéanamh ar Airteagal 42(7) CAE agus ar Airteagal 222 CFAE ar bhealach a choimeádfadh an ceart ar chosaint chomhchoiteann faoi bhun na tairsí comhchosanta agus lena lamhálfaí d’fhrithbhearta comhchoiteanna ag Ballstáit AE ar bhonn deonach, agus gur cheart dó oibriú go hidirnáisiúnta le comhghuaillithe ionsar réiteach comhchosúil a bhaint amach ar an leibhéal idirnáisiúnta; á chur i bhfios go láidir gurb é sin an t-aon bhealach éifeachtach chun cur i gcoinne na paraileise agus freagairt á tabhairt ar bhagairtí hibrideacha agus gur ionstraim é chun méadú a dhéanamh ar chostais ár n-iomaitheoirí;

33.  á athdhearbhú go bhfuil cumais sannta láidre chomhchoiteanna ar cheann de na príomhuirlisí chun cumais AE agus na mBallstát a neartú agus gur cuid riachtanach den chibearchosaint agus den chibearbhacadh iad; á chur i bhfáth, trí fheabhas a chur ar an gcomhroinnt faisnéise maidir le faisnéis theicniúil, anailís agus faisnéis faoi bhagairtí idir na Ballstáit ar leibhéal AE go bhféadfaí sannadh comhchoiteann ar leibhéal AE a chumasú; á aithint, go pointe áirithe, go bhfuil an chibearchosaint níos éifeachtaí más ann do roinnt modhanna agus bearta ionsaitheacha, ar choinníoll go bhfuil an úsáid a bhainfear astu comhlíontach leis an dlí idirnáisiúnta; á chur i bhfios go láidir gur ionstraim úsáideach ó thaobh díspreagtha de gurb ea sannadh sainráite i gcás cibirionsaithe; á iarraidh go ndéanfar breithniú ar shannadh comhpháirteach poiblí na gcibirghníomhaíochtaí mailíseacha, lena n-áirítear an rogha tuarascálacha cibiriompair a chruthú faoi choimirce SEGS le haghaidh gníomhaithe sonracha chun achoimre a dhéanamh ar chibirghníomhaíochtaí mailíseacha státurraithe in aghaidh na mBallstát ar leibhéal AE;

34.  á mheas go bhfuil an comhar cibearshlándála idir AE agus ECAT ríthábhachtach, ós rud é go bhféadfadh sé sannadh comhchoiteann foirmiúil na gcibirtheagmhas mailíseach a chumasú agus a neartú agus dá réir sin, forchur smachtbhannaí agus bearta sriantacha; ag tabhairt dá haire go ndéanfaí athléimneacht fheidhmiúil agus díspreagadh éifeachtach a bhaint amach dá mba rud é go mbeadh déantóirí coire ar an eolas faoi chatalóg na bhfrithbheart a d’fhéadfadh a bheith ann, faoina gcomhréireacht agus faoina n-oiriúnacht agus faoina gcomhlíontacht leis an dlí idirnáisiúnta go háirithe Cairt na Náisiún Aontaithe (bunaithe ar dhéine, scála agus sprioc na gcibirionsaithe);

35.  á chur in iúl gur geal léi an togra ó VP/HR chun spreagadh a thabhairt agus éascú a dhéanamh ar bhunú mheitheal chibearfhaisnéise de chuid Bhallstáit AE a bheidh ag feidhmiú laistigh de INTCEN, ar mhaithe le comhar straitéiseach faisnéise i dtaca le cibearbhagairtí agus cibirghníomhaíochtaí a chur chun cinn, chun tacú tuilleadh le feasacht staide agus cinnteoireacht AE maidir le comhfhreagairt taidhleoireachta; ag moladh go ndéanfar tuilleadh dul chun cinn sa tacar comhchoiteann tograí, go háirithe an idirghníomhaíocht leanúnach le Cill Chomhtháthaithe AE in aghaidh Bagairtí Hibrideacha agus le Cill Anailíse Hibrideach ECAT maidir le feasacht staide agus anailís a chomhroinnt agus maidir leis an gcomhar oirbheartaíochta agus oibríochtúil;

Comhpháirtíochtaí a neartú agus ról AE sa chomhthéacs idirnáisiúnta a fheabhsú

36.  á mheas go bhfuil ról tábhachtach ag an gcomhar cibearchosanta le ECAT i dtaca le cibirionsaithe a dhéanann difear do shlándáil chomhchoiteann na mBallstát a chosc, a dhíspreagadh agus freagairt dóibh; á iarraidh ar na Ballstáit fianaise agus faisnéis a chomhroinnt go hiomlán chun go n-áireofar an méid sin sna liostaí de chibearsmachtbhannaí atá á gcur ar bun; á iarraidh go méadófar an comhordú le ECAT sa réimse sin trí rannpháirtíocht i gcibirfhreachnaimh agus in oiliúint chomhpháirteach, amhail na freachnaimh chomhthreomhara agus chomhordaithe (PACE);

37.  á aithint gur cheart do AE agus ECAT comhordú a dhéanamh ar shaincheisteanna i gcás ina bhfuil gníomhaithe naimhdeacha ag bagairt ar leasanna slándála Eora-Atlantacha; á chur in iúl gur cúis bhuartha di an iompraíocht ionsaitheach chórasach a léirigh an tSín, an Rúis agus an Chóiré Thuaidh sa chibearspás, lena n-áirítear na cibirionsaithe iomadúla i gcoinne institiúidí rialtais agus cuideachtaí príobháideacha; á chreidiúint gur cheart go ndíreofaí leis an gcomhar idir AE agus ECAT ar dhúshláin sna cibirtheicneolaíochtaí, sna teicneolaíochtaí hibrideacha, sna teicneolaíochtaí atá ag teacht chun cinn agus sna teicneolaíochtaí bunathraitheacha (EDT), sa spás, i rialú arm agus i réimsí neamhleata; ag tathant ar an gcomhar idir AE agus ECAT go n-áiritheofar líonraí ardluais athléimneacha, inacmhainne agus slána, lena gcomhlíonfar caighdeáin slándála AE agus na caighdeáin slándála náisiúnta a dhéanann na líonraí faisnéise náisiúnta agus idirnáisiúnta a dhaingniú agus a bhfuil ar a gcumas sonraí íogaire agus cumarsáid íogair a chriptiú;

38.  á chur in iúl gur geal léi an socrú idir CERT-EU agus Cumas Freagartha Teagmhas Ríomhairí ECAT (NCIRC), chun an cumas freagairt do bhagairtí i bhfíor-am a áirithiú trí fheabhas a chur ar chosc, ar bhrath agus ar fhreagairt do chibirtheagmhais in AE agus in ECAT araon; á chur i bhfáth freisin a thábhachtaí atá sé méadú a dhéanamh ar na cumais oiliúna i ndáil leis an gcibearchosaint in TF agus i gcibearchórais i gcomhar le hIonad Barr Feabhais um Chibearchosaint ECAT (CCD COE) agus le hAcadamh Cumarsáide agus Faisnéise ECAT (NCI);

39.  á iarraidh go mbeidh ann do chomhar breise idir AE agus ECAT, go háirithe maidir le ceanglais idir-inoibritheachta chibearchosanta, trí chomhlántachtaí a d’fhéadfadh a bheith ann a lorg agus trí chumais a neartú chun tairbhe an dá thaobh, lena saothrófar cleamhnacht struchtúr ábhartha CBSC le Líonrú Misean Cónaidhme ECAT, lena ndéanfar dúbláil a sheachaint agus lena n-aithneofar á bhfreagrachtaí faoi seach; á thathant go ndéanfar treisiú ar PESCO AE, mar aon le Tionscnamh Chosaint Chliste, Fhórsaí Nasctha agus Ghealltanas Infheistíochta Cosanta ECAT, agus go ndéanfar comhthiomsú agus comhroinnt a chur chun cinn, lena bhféachfar le sineirgí agus éifeachtúlachtaí a chruthú ar bhealach níos fearr sa chaidreamh idir soláthraithe agus úsáideoirí deiridh; á chur in iúl gur geal léi an dul chun cinn a rinneadh sa chomhar idir AE agus ECAT i réimse na cibearchosanta, go háirithe sa mhalartú ar choincheapa agus foirceadail, an tras-rannpháirtíocht i gcibirfhreachnaimh agus i dtras-fhaisnéisithe, go háirithe maidir le cibirghné an bhainistithe géarchéime; á mholadh go gcruthófar mol faisnéise comhpháirteach idir AE agus ECAT maidir le cibearbhagairtí, mar aon le tascfhórsa comhpháirteach don chibearshlándáil;

40.  á iarraidh go mbeidh ann do chomhordú níos dlúithe maidir leis an gcibearchosaint idir na Ballstáit, institiúidí AE, Comhghuaillithe ECAT, na Náisiúin Aontaithe agus an Eagraíocht um Shlándáil agus Comhar san Eoraip (ESCE); ag spreagadh, ina leith sin, bhearta cothaithe muiníne ESCE don chibearspás a chur chun cinn tuilleadh agus á chur i bhfios go láidir an gá atá le forbairt a dhéanamh ar uirlisí éifeachtacha idirnáisiúnta i dtaca leis an gcomhar chun tacú le fothú cibear-acmhainneachta na gcomhpháirtithe a neartú, mar aon le bearta cothaithe muiníne agus comhar cuimsitheach leis an tsochaí shibhialta agus le geallsealbhóirí a fhorbairt agus a chur chun cinn; á chur in iúl gur geal léi an tábhacht a leagtar ar chibearspás domhanda, oscailte, saor, cobhsaí agus slán le Straitéis AE maidir le Comhar sa Réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach an 19 Aibreán 2021; á iarraidh go ndéanfar forbairt ghníomhach ar naisc níos dlúithe leis na daonlathais atá ar aon intinn sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach, amhail na Stáit Aontaithe, an Chóiré Theas, an tSeapáin, an India, an Astráil agus an Téaváin, ar mhaithe le heolas agus taithí a chomhroinnt agus faisnéis a mhalartú maidir le cibearbhagairtí a chomhrac; á chur i bhfios go láidir a thábhachtaí atá an comhar le tíortha eile, go háirithe i ngarchomharsanacht AE, chun cabhrú lena n-acmhainneacht a fhorbairt chun cosaint i gcoinne bagairtí cibearshlándála; ag moladh tacaíocht an Choimisiúin do chláir chibearshlándála sna Balcáin Thiar agus i dtíortha Chomhpháirtíocht an Oirthir; á chur i bhfáth an géarghá atá ann leis an dlí idirnáisiúnta a urramú, lena n-áirítear Cairt na Náisiún Aontaithe ina hiomláine, agus cloí leis an gcreat normatach idirnáisiúnta maidir le stát-iompar freagrach a aithnítear go forleathan, agus rannchuidiú a dhéanamh leis an bplé leanúnach ar na modúlachtaí maidir le cur i bhfeidhm an dlí idirnáisiúnta sa chibearspás i gcomhthéacs na Náisiún Aontaithe;

41.  á chur i bhfios go láidir a thábhachtaí atá sé comhpháirtíocht láidir a bheith ann i réimse na cibearshlándála leis an Ríocht Aontaithe, ar náisiún ceannródach í ó thaobh a harmlann cibearchosanta de; á iarraidh ar an gCoimisiún féachaint an bhféadfaí próiseas a athsheoladh arb é is aidhm leis creat foirmiúil agus struchtúrtha don chomhar sa réimse sin sa todhchaí a thabhairt i gcrích;

42.  ag cur béim ar an ngá atá le síocháin agus cobhsaíocht a áirithiú sa chibearspás; á iarraidh ar an Ballstáit agus ar AE ceannaireacht a léiriú le linn pléití agus tionscnaimh faoi choimirce na Náisiún Aontaithe, lena n-áirítear trí chlár gníomhaíochta a mholadh, cur chuige réamhghníomhach a ghlacadh i leith creat rialála comhroinnte idirnáisiúnta a bhunú agus cabhrú le cuntasacht a chur chun cinn go fírinneach, cloí leis na noirm atá ag teacht chun cinn agus an mí-úsáid a bhaintear as teicneolaíochtaí digiteacha a chosc agus stát-iompar freagrach a chur chun cinn sa chibearspás, ag tógáil ar na tuarascálacha comhdhearcaidh ó GGE na Náisiún Aontaithe a d’fhormhuinigh Comhthionól Ginearálta na Náisiún Aontaithe; á chur in iúl gur geal léi na moltaí i dtuarascáil chríochnaitheach OEWG, go háirithe maidir le clár gníomhaíochta a chur ar bun; ag moladh do na Náisiúin Aontaithe idirphlé idir stáit, taighdeoirí, lucht léinn, eagraíochtaí na sochaí sibhialta, gníomhaithe daonnúla agus an earnáil phríobháideach a chothú ionas go n-áiritheofar próisis chuimsitheacha maidir le ceapadh beartas i gcás forálacha nua idirnáisiúnta; á iarraidh go gcuirfear dlús leis na hiarrachtaí iltaobhacha uile atá cheana ann ionas nach gcuirfear deireadh leis na creataí normatacha agus rialála leis an bhforbairt theicneolaíoch ná le modhanna nua cogaíochta; á iarraidh go ndéanfar nuachóiriú ar struchtúr an rialaithe arm, chun go seachnófar teacht chun cinn limistéir dhigitigh léith; á iarraidh go ndéanfar misin síochánaíochta na Náisiún Aontaithe a atreisiú le hacmhainneachtaí cibearchosanta i gcomhréir le cur chun feidhme éifeachtach a sainorduithe;

43.  á mheabhrú a seasaimh maidir le toirmeasc a chur ar fhorbairt, ar tháirgeadh agus ar úsáid arm atá go hiomlán uathrialach lena bhféadfar ionsaithe a dhéanamh gan idirghabháil fhónta ón duine; á iarraidh ar VP/HR, ar na Ballstáit agus ar an gComhairle Eorpach seasamh comhpháirteach maidir le córais arm uathrialaitheach a ghlacadh lena n-áiritheofar rialú fónta daonna ar fheidhmeanna criticiúla na gcóras arm; á éileamh go ndéanfar caibidlíocht idirnáisiúnta a sheoladh ar ionstraim atá ceangailteach ó thaobh dlí a chuirfeadh toirmeasc ar airm lán-uathrialacha;

44.  á chur i bhfios go láidir a thábhachtaí atá an comhar leis na parlaimintí náisiúnta chun dea-chleachtais i réimse na cibearchosanta a mhalartú;

o
o   o

45.  á threorú dá hUachtarán an rún seo a chur ar aghaidh chuig an gComhairle Eorpach, chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún, chuig Leas-Uachtarán an Choimisiúin / Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála, chuig gníomhaireachtaí AE a bhfuil baint acu le cosaint agus le cibearshlándáil, chuig Ard-Rúnaí ECAT, agus chuig rialtais agus parlaimintí na mBallstát.

(1) IO L 194, 19.7.2016, lch. 1. (2) IO L 151, 7.6.2019, lch. 15. (3) IO L 246, 30.7.2020, lch. 12. (4) IO L 351 I, 22.10.2020, lch. 5. (5) IO C 28, 27.1.2020, lch. 57. (6) Treoir 2009/81/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 13 Iúil 2009 maidir le comhordú na nósanna imeachta um dhámhachtain conarthaí oibreacha, soláthair agus seirbhíse áirithe ag údaráis nó eintitis chonarthacha i réimsí na cosanta agus na slándála, (IO L 216, 20.8.2009, lch. 76).