Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2021 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporzadzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ram wydawania, weryfikowania i uznawania interoperacyjnych zaświadczeń o szczepieniu, o wyniku testu i o powrocie do zdrowia w celu ułatwienia swobodnego przepływu w czasie pandemii COVID-19 (Zielone zaświadczenia cyfrowe) (COM(2021)0130 – C9-0104/2021 – 2021/0068(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2021)0130),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 21 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9-0104/2021),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 27 kwietnia 2021 r.(1),

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 21 maja 2021 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 i art. 163 Regulaminu,

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu(2);

2.  przyjmuje do wiadomości oświadczenia Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

3.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 9 czerwca 2021 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/... w sprawie ram wydawania, weryfikowania i uznawania interoperacyjnych zaświadczeń o szczepieniu, o wyniku testu i o powrocie do zdrowia w związku z COVID-19 (unijne cyfrowe zaświadczenie COVID) w celu ułatwienia swobodnego przemieszczania się w czasie pandemii COVID-19

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2021/953.)

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ

Oświadczenie Komisji

„Komisja przyznaje, że przystępne cenowo i dostępne szczepionki przeciwko COVID-19 i testy w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 mają zasadnicze znaczenie w walce z pandemią COVID-19. Z uwagi na to, że w chwili wejścia w życie rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/953 i (UE) 2021/954 cała ludność nie będzie jeszcze zaszczepiona, stworzenie powszechnie dostępnych możliwości wykonania testu po przystępnych cenach ma istotne znaczenie dla ułatwienia swobodnego przemieszczania się i mobilności w Europie.

Aby zwiększyć zdolności przeprowadzania testów w państwach członkowskich, Komisja uruchomiła już fundusze z instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych przeznaczone na zakup szybkich testów antygenowych i rozpoczęła procedurę zamówienia wspólnego na ponad pół miliarda szybkich testów antygenowych. Ze środków instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych korzysta również Międzynarodowa Federacja Czerwonego Krzyża, aby pomóc państwom członkowskim zwiększyć ich zdolności testowania.

Aby jeszcze bardziej zwiększyć dostępność przystępnych cenowo testów, w szczególności dla osób, które codziennie lub często przekraczają granice, by dojechać do pracy lub szkoły, odwiedzić bliskich, skorzystać z opieki medycznej lub zaopiekować się najbliższymi, Komisja zobowiązuje się uruchomić dodatkowe środki w wysokości 100 mln EUR z instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na zakup testów w kierunku zakażenia SARS-CoV-2, które spełniają warunki do wydania zaświadczenia o wyniku testu zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/953. W razie potrzeby możliwe będzie uruchomienie dodatkowych środków finansowych w wysokości powyżej 100 mln EUR, pod warunkiem zatwierdzenia przez władzę budżetową”.

(1) Dotychczas nieopublikowa w Dzienniku Urzędowym. (2) Niniejsze stanowisko zastępuje poprawki przyjęte w dniu 29 kwietnia 2021 r. (Teksty przyjęte, P9_TA(2021)0145).

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2021 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ram wydawania obywatelom państw trzecich legalnie zamieszkującym lub legalnie przebywającym na terytorium państw członkowskich interoperacyjnych zaświadczeń o szczepieniu, o wyniku testu i o powrocie do zdrowia (zielone zaświadczenie cyfrowe) oraz weryfikowania i uznawania takich zaświadczeń w czasie pandemii COVID-19 (COM(2021)0140 – C9-0100/2021 – 2021/0071(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2021)0140),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 77 ust. 2 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9-0100/2021),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisje przedmiotowo właściwe na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 21 maja 2021 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 i 163 Regulaminu,

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu(1);

2.  przyjmuje do wiadomości oświadczenie Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

3.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 9 czerwca 2021 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/... w sprawie ram wydawania obywatelom państw trzecich legalnie przebywającym lub zamieszkującym na terytoriach państw członkowskich w czasie pandemii COVID-19 interoperacyjnych zaświadczeń o szczepieniu, o wyniku testu i o powrocie do zdrowia w związku z COVID-19 (unijne cyfrowe zaświadczenie COVID), oraz weryfikowania i uznawania takich zaświadczeń

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2021/954.)

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ

Oświadczenie Komisji

„Komisja przyznaje, że przystępne cenowo i dostępne szczepionki przeciwko COVID-19 i testy w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 mają zasadnicze znaczenie w walce z pandemią COVID-19. Z uwagi na to, że w chwili wejścia w życie rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/953 i (UE) 2021/954 cała ludność nie będzie jeszcze zaszczepiona, stworzenie powszechnie dostępnych możliwości wykonania testu po przystępnych cenach ma istotne znaczenie dla ułatwienia swobodnego przemieszczania się i mobilności w Europie.

Aby zwiększyć zdolności przeprowadzania testów w państwach członkowskich, Komisja uruchomiła już fundusze z instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych przeznaczone na zakup szybkich testów antygenowych i rozpoczęła procedurę zamówienia wspólnego na ponad pół miliarda szybkich testów antygenowych. Ze środków instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych korzysta również Międzynarodowa Federacja Czerwonego Krzyża, aby pomóc państwom członkowskim zwiększyć ich zdolności testowania.

Aby jeszcze bardziej zwiększyć dostępność przystępnych cenowo testów, w szczególności dla osób, które codziennie lub często przekraczają granice, by dojechać do pracy lub szkoły, odwiedzić bliskich, skorzystać z opieki medycznej lub zaopiekować się najbliższymi, Komisja zobowiązuje się uruchomić dodatkowe środki w wysokości 100 mln EUR z instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na zakup testów w kierunku zakażenia SARS-CoV-2, które spełniają warunki do wydania zaświadczenia o wyniku testu zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/953. W razie potrzeby możliwe będzie uruchomienie dodatkowych środków finansowych w wysokości powyżej 100 mln EUR, pod warunkiem zatwierdzenia przez władzę budżetową”.

(1) Niniejsze stanowisko zastępuje poprawki przyjęte w 29 kwietnia 2021 r. (Teksty przyjęte, P9_TA(2021)0146).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2021 r. w sprawie polityki konkurencji – sprawozdanie roczne za 2020 r. (2020/2223(INI))

P9_TA(2021)0275 A9-0168/2021

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności art. 101–109,

–  uwzględniając stosowne zasady, wytyczne, rezolucje, konsultacje społeczne, komunikaty i dokumenty Komisji dotyczące konkurencji,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 9 lipca 2020 r. dotyczące polityki konkurencji za rok 2019 (COM(2020)0302) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji opublikowany w tym samym dniu,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego polityki konkurencji UE(1),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 marca 2020 r. zatytułowany „Nowa strategia przemysłowa dla Europy” (COM(2020)0102),

–  uwzględniając komunikaty Komisji z dni 19 marca 2020 r., 4 kwietnia 2020 r., 13 maja 2020 r. i 2 lipca 2020 r. w sprawie tymczasowych ram środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 oraz późniejsze zmiany do nich(2),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 września 2020 r. dotyczący wytycznych w sprawie niektórych środków pomocy państwa w kontekście systemu handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych po 2021 r. (C(2020)6400),

–  uwzględniając białą księgę Komisji z dnia 17 czerwca 2020 r. w sprawie wyrównywania szans w związku z subsydiami zagranicznymi (COM(2020)0253),

–  uwzględniając decyzję Komisji z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie braku sprzeciwu wobec przejęcia Fitbit przez Google, z zastrzeżeniem pewnych warunków,

–  uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego 24/2020 zatytułowane „Kontrole połączeń przedsiębiorstw i postępowania antymonopolowe w UE prowadzone przez Komisję – konieczne jest wzmocnienie nadzoru rynku”(3),

–  uwzględniając orędzie o stanie Unii Europejskiej wygłoszone dnia 16 września 2020 r. przez przewodniczącą Komisji Ursulę von der Leyen,

–  uwzględniając odpowiedzi udzielone pisemnie i ustnie przez ówczesną kandydatkę na komisarza Margrethe Vestager w ramach wysłuchania w Parlamencie Europejskim w dniu 8 października 2019 r.,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie Europejskiej Sieci Konkurencji (ECN) z dnia 23 marca 2020 r. w sprawie stosowania prawa konkurencji w czasie kryzysu wywołanego koronawirusem(4),

–  uwzględniając raport ekspertów wysokiego szczebla Komisji z dnia 4 kwietnia 2019 r. zatytułowany „Polityka konkurencji w erze cyfrowej”(5),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 22 marca 2019 r. w sprawie zatrudnienia, wzrostu i konkurencyjności,

–  uwzględniając konkluzje z nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 1–2 października 2020 r.,

–  uwzględniając zawiadomienia Komisji dla zainteresowanych stron z dnia 2 grudnia 2020 r. w sprawie wystąpienia Zjednoczonego Królestwa i unijnych przepisów w obszarze konkurencji oraz z dnia 18 stycznia 2021 r. w sprawie wystąpienia Zjednoczonego Królestwa i unijnych przepisów w obszarze pomocy państwa,

–  uwzględniając badanie z grudnia 2020 r. opracowane przez Departament Tematyczny ds. Polityki Gospodarczej, Naukowej i Jakości Życia Parlamentu Europejskiego pt. „Impact of state aid on competition and competitiveness during the COVID-19 pandemic: an early assessment” [Wpływ pomocy państwa na konkurencję i konkurencyjność w dobie pandemii COVID-19: ocena na wczesnym etapie],

–  uwzględniając sprawozdanie Podkomisji Antymonopolowej w łonie Komisji Sądowniczej Izby Reprezentantów USA z dnia 6 października 2020 r. pt. „Investigation of Competition in the Digital Marketplace: Majority Staff Report and Recommendations” [Badanie konkurencji na rynku cyfrowym: raport większościowy i zalecenia](6),

–  uwzględniając analizę przygotowaną przez Urząd ds. Konkurencji i Rynków Zjednoczonego Królestwa z dnia 19 stycznia 2021 r. pt. „Algorithms: How they can reduce competition and harm consumers” [Algorytmy: w jaki sposób mogą ograniczać konkurencję i być szkodliwe dla konsumentów],

–  uwzględniając unijny cel redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 r., zatwierdzony przez przywódców UE w grudniu 2020 r.,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (COM(2019)0640),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 maja 2020 r. zatytułowany „Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 – Przywracanie przyrody do naszego życia” (COM(2020)0380),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 marca 2020 r. zatytułowany „Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy” (COM(2020)0098),

–  uwzględniając art. 54 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A9-0168/2021),

A.  mając na uwadze, że konkurencyjne rynki przynoszą konsumentom korzyści, zwłaszcza gdy wynikają one z niższych cen i szerszego wyboru produktów dobrej jakości; mając na uwadze, że unijna polityka konkurencji ma na celu utrzymanie otwartego charakteru gospodarki rynkowej umożliwiającej wolną, uczciwą i faktyczną konkurencję sprzyjającą efektywnemu przydziałowi zasobów i promowaniu innowacji, przy czym szczególną uwagę poświęca się potrzebom MŚP i stworzeniu równych warunków działania, z korzyścią dla wszystkich obywateli UE; mając na uwadze, że ten zasadniczy cel obowiązuje także w warunkach kryzysowych;

B.  mając na uwadze, że Komisja szybko zareagowała na wybuch kryzysu związanego z COVID-19, przyjmując specjalne tymczasowe reguły konkurencji, by zaradzić poważnym zakłóceniom w europejskiej gospodarce;

C.  mając na uwadze, że wyjątkowe i tymczasowe środki podejmowane w odpowiedzi na pandemię nie powinny przyjmować formy zachowań antykonkurencyjnych ani nie powinny być wykorzystywane przez przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji finansowej do uzyskania dodatkowej pomocy bez koniecznych i realnych planów restrukturyzacji;

D.  mając na uwadze, że wszelką pomoc państwa należy obmyślać i udzielać jej w sposób odpowiedzialny pod względem gospodarczym i społecznym; mając na uwadze, że w dłuższej perspektywie polityka konkurencji powinna w skuteczny sposób stawiać czoła wyzwaniom społecznym, cyfrowym i środowiskowym oraz powinna być w pełni zgodna z priorytetami określonymi w Europejskim Zielonym Ładzie i z celami porozumienia paryskiego;

E.  mając na uwadze, że inteligentne pogodzenie unijnych reguł konkurencji z polityką przemysłową, cyfrową, środowiskową, społeczną i międzynarodową polityką handlową Unii ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia równych warunków działania we wszystkich sektorach, wzmocnienia odpornych łańcuchów wartości, tworzenia liczniejszych miejsc pracy i wzmocnienia globalnej konkurencyjności, przez co przyczynia się do tworzenia przyjaznego dla MŚP otoczenia handlowego;

F.  mając na uwadze, że nieuczciwa konkurencja między państwami członkowskimi utrudnia prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego;

G.  mając na uwadze, że Komisja przeprowadza obecnie ogólny przegląd skuteczności egzekwowania polityki konkurencji, w tym przepisów dotyczących ochrony konkurencji, oraz szeregu zasad i wytycznych w dziedzinie pomocy państwa, a także ocenę zasad kontroli koncentracji i przegląd obwieszczenia w sprawie definicji rynku;

H.  mając na uwadze, że gospodarcze bojkoty produktów pochodzących z określonych obszarów geograficznych w UE stanowią poważne naruszenie reguł konkurencji i powinny być skutecznie zwalczane;

I.  mając na uwadze, że coraz większe wyzwania wynikające z konkurencji z mocno subsydiowanymi potężnymi gospodarkami, takimi jak Chiny, wymagają środków wzmacniających unijne przedsiębiorstwa względem konkurentów spoza UE;

J.  mając na uwadze, że architektura otwartego rynku w zakresie obrotów i rozliczeń zapewniająca prawdziwą konkurencję między infrastrukturami rynku jest bardzo istotna dla utrzymania i wzmocnienia odporności unijnych rynków kapitałowych, dla zachęcania do innowacji rynkowych i dla oferowania w ten sposób większych zysków emerytom, przedsiębiorstwom i inwestorom; mając na uwadze, że należy zapewnić równowagę między potrzebą otwartej struktury rynku a względami stabilności finansowej;

K.  mając na uwadze, że większość bram wejściowych do internetu dostępnych dla konsumentów sprowadza się do uderzająco niewielkiej liczby środowisk cyfrowych i wielkich platform; mając na uwadze, że pandemia COVID-19 przyspieszyła tempo cyfryzacji, rodząc nowe wyzwania dla skutecznej polityki konkurencji, w szczególności w zakresie przepisów antymonopolowych, które na razie nie zezwalają na interwencje ex ante;

L.  mając na uwadze, że skandale, dochodzenia i dowody dotyczące danych ukazały, jak dane osobowe są gromadzone i przechowywane, często w nadmiernym zakresie, a także są wykorzystywane i sprzedawane stronom trzecim przez platformy, oraz jak dominujące platformy i przedsiębiorstwa technologiczne systematycznie śledzą konsumentów w internecie;

M.  mając na uwadze, że niektóre przedsiębiorstwa korzystające z podwójnego statusu platformy i dostawcy nadużywają swojej pozycji, aby narzucać konkurentom niesprawiedliwe warunki;

N.  mając na uwadze, że zgodnie z przewidywaniami analityków(7) w 2021 r. Amazon, Facebook i Alphabet Inc. (Google) zdobędą łącznie 61 % całego rynku reklam cyfrowych, przez co podwoją swój udział w tym rynku w porównaniu z 2015 r.; mając na uwadze, że Facebook i Alphabet Inc. (Google) uzyskują odpowiednio 98,53 % i 83,3 % dochodów z reklam cyfrowych(8);

O.  mając na uwadze, że grzywny nakładane przez organy ochrony konkurencji często nie miały efektu odstraszającego dla gigantów technologicznych wliczających te grzywny w koszt prowadzenia działalności;

P.  mając na uwadze, że narzędzia antymonopolowe powinny zostać dostosowane do nowych realiów szybko zmieniających się rynków cyfrowych i technologicznych;

Q.  mając na uwadze, że konieczne są równe warunki działania dla firm świadczących usługi finansowe i firm technologicznych, aby zapewnić konkurencję na równych prawach zgodnie z zasadą „to samo ryzyko, ta sama działalność, te same przepisy”;

R.  mając na uwadze, że algorytmy mogą istotnie zwiększyć wydajność oraz umożliwić przedsiębiorstwom dostarczanie lepszych produktów i usług konsumentom; mając jednak na uwadze, że umyślne lub nieumyślne niewłaściwe wykorzystywanie algorytmów może szkodzić konsumentom i konkurencji;

S.  mając na uwadze, że unijne przepisy dotyczące konkurencji i pomocy państwa powinny być spójne z Europejskim Zielonym Ładem, strategią cyfrową UE, Europejskim filarem praw socjalnych i celami zrównoważonego rozwoju ONZ i mogłyby wnieść w nie znaczący wkład; mając na uwadze, że pomoc państwa w UE rzadko kieruje się takimi ogólnymi celami polityki unijnej;

Uwagi ogólne

1.  podkreśla, że polityka konkurencji mająca na celu zapewnienie równych warunków działania we wszystkich sektorach, pobudzenie innowacji i zapewnienie konsumentom większego i wartościowszego wyboru jest niezwykle istotna dla zagwarantowania właściwego funkcjonowania jednolitego rynku;

2.  wyraża zaniepokojenie wzrostem koncentracji przemysłu w Europie; zauważa w tym względzie, że w średnim ujęciu między 2001 a 2012 r. w 10 europejskich gospodarkach udział 10 % największych przedsiębiorstw w sprzedaży produktów przemysłowych wzrósł o 2–3 %; ostrzega, że wzrost ten występuje zarówno w przypadku produkcji, jak i usług niefinansowych, i nie jest napędzany przez sektory intensywnie wykorzystujące technologie cyfrowe; zauważa, że wzrost koncentracji przemysłu prowadzi do wyższych marż powiązanych z większymi zyskami kosztem europejskich konsumentów;

3.  uważa, że ścisłe i bezstronne egzekwowanie unijnych reguł konkurencji przez niezależne organy ochrony konkurencji ma kluczowe znaczenie dla europejskich przedsiębiorstw działających na rynku wewnętrznym i na szczeblu międzynarodowym, a zwłaszcza dla MŚP, i może znacząco przyczynić się do realizacji kluczowych priorytetów politycznych, takich jak pogłębiony i bardziej sprawiedliwy rynek wewnętrzny, połączony jednolity rynek cyfrowy, globalna konkurencyjność Unii, walka z nierównościami społecznymi i kryzysem klimatycznym, a także do propagowania europejskich wartości w zakresie norm środowiskowych, kwestii społecznych, polityki klimatycznej i ochrony konsumentów; podkreśla jednak znaczenie właściwej dozy elastyczności w warunkach kryzysowych;

4.  z zadowoleniem przyjmuje konsultacje w sprawie prawa konkurencji i Europejskiego Zielonego Ładu jako krok ku spójniejszej polityce; wzywa Komisję do przedstawienia wszechstronnego i przyszłościowego planu działania dotyczącego zmiany reguł konkurencji i zasad pomocy państwa;

5.  uważa, że zapewnienie przedsiębiorstwom równych warunków działania na jednolitym rynku i na światowych rynkach, co ma kluczowe znaczenie zwłaszcza dla MŚP oraz dla stworzenia godnych i trwałych miejsc pracy w UE i poza nią, zależy również od zdecydowanego i skutecznego zwalczania dumpingu socjalnego, środowiskowego i fiskalnego; wzywa w tym względzie Komisję do wzmożonych wysiłków na rzecz ustanowienia ram prawnych dla obowiązkowego instrumentu należytej staranności w dziedzinie praw człowieka i środowiska;

6.  podkreśla, że agresywne praktyki podatkowe stosowane przez przedsiębiorstwa wielonarodowe, szkodliwe praktyki podatkowe i korzyści podatkowe faworyzujące duże przedsiębiorstwa mogą hamować innowacje i zagrażać kontestowalności rynków, zwłaszcza z perspektywy MŚP, które są trzonem europejskiej gospodarki;

7.  podkreśla znaczenie ECN we wspieraniu współpracy między krajowymi organami ochrony konkurencji a Komisją, aby sprzyjać uczciwej konkurencji na jednolitym rynku poprzez skuteczniejsze egzekwowanie przepisów i wymianę najlepszych praktyk;

8.  zachęca do prowadzenia zorganizowanych dialogów z wiceprzewodniczącą wykonawczą Komisji do spraw konkurencji oraz zachęca Komisję do wysiłków na rzecz dalszej ścisłej współpracy z członkami właściwej komisji Parlamentu; uważa, że roczne sprawozdanie Komisji dotyczące polityki konkurencji jest niezbędnym narzędziem z punktu widzenia kontroli demokratycznej; przypomina, że w ostatnich latach Parlament w ramach zwykłej procedury ustawodawczej uczestniczył w kształtowaniu ram dla reguł konkurencji; zwraca z naciskiem uwagę na uprawnienia Parlamentu do współdecydowania o kształcie ram dla reguł konkurencji;

9.  apeluje do Komisji o skorzystanie ze swoich uprawnień rzeczniczych, by zwrócić uwagę na ryzyko stwarzane przez wdrażane przez rządy środki kontroli cen, w tym związane z powodującymi zakłócenia sygnałami cenowymi, które mogą zachęcać do produkcji i podważać zachęty dla nowych podmiotów do zajęcia się niedoborami;

10.  odnotowuje z zaniepokojeniem, że zgodnie z oceną przeprowadzoną przez Komisję niektóre państwa członkowskie nie wdrożyły w skuteczny sposób dyrektywy w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich(9), co ma wielce szkodliwe skutki dla konsumentów i dla uczciwej konkurencji; wzywa Komisję do skontrolowania stosowanych nieuczciwych klauzul i praktyk, w szczególności przez sektor bankowy, w umowach konsumenckich oraz do zapewnienia skutecznego i szybkiego wdrożenia tej dyrektywy z zastosowaniem wszystkich dostępnych środków;

11.  przyznaje, że zasoby Dyrekcji Generalnej Komisji ds. Konkurencji (DG COMP) powinny być adekwatne do jej obciążenia pracą i zakresu zadań; rozważa potrzebę zapewnienia specjalistycznej wiedzy eksperckiej w kwestiach cyfrowych i o praktykach platform internetowych przy pomocy ekonomistów behawioralnych, specjalistów ds. algorytmów, inżynierów i analityków danych; apeluje do Komisji, by informowała Parlament o przydziale zasobów w obszarach kontroli pomocy państwa, kontroli koncentracji i polityki antymonopolowej;

Reakcje polityczne na COVID-19

12.  z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie tymczasowych ram środków pomocy państwa oraz zmian przedłużających ich okres obowiązywania i rozszerzających ich zakres w odpowiedzi na nieoczekiwaną sytuację spowodowaną kryzysem związanym z COVID-19, aby umożliwić państwom członkowskim wspieranie przedsiębiorstw w czasie pandemii; popiera utrzymanie środków nadzwyczajnych tak długo, jak będzie to uzasadnione sytuacją epidemiologiczną, lecz podkreśla, że ramy są narzędziem tymczasowym; podkreśla, że przywrócenie skutecznej konkurencji w perspektywie średnio- do długoterminowej ma kluczowe znaczenie dla zapewniania szybkiej i spójnej odbudowy; podkreśla, że środki wsparcia powinny stać się bardziej ukierunkowane w miarę postępu odbudowy; zauważa, że państwa członkowskie znacznie różnią się pod względem przestrzeni fiskalnej, którą dysponują do celów udzielania pomocy państwa;

13.  z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie tymczasowych ram na potrzeby oceny kwestii antymonopolowych dotyczących współpracy między przedsiębiorstwami w odpowiedzi na pilne sytuacje wynikające z obecnej pandemii COVID-19; uważa, że wytyczne i wsparcie w zakresie przepisów antymonopolowych ułatwiają współpracę niezbędną do przezwyciężenia kryzysu związanego z COVID-19, a tym samym przynoszą korzyści konsumentom;

14.  zauważa, że tymczasowe ramy obwarowują pewnymi warunkami niektóre rodzaje środków pomocy państwa, takie jak dokapitalizowanie; z zadowoleniem przyjmuje w tym względzie takie warunki jak zakaz wypłaty dywidend i premii oraz skupu akcji własnych; ubolewa jednak, że takimi warunkami nie obwarowano innych środków pomocy państwa; wzywa Komisję do obwarowania takimi warunkami wszystkich środków pomocy państwa określonych w tymczasowych ramach prawnych, w tym w szczególności dokapitalizowania, które państwa członkowskie powinny traktować jedynie jako ostateczność ze względu na znaczny zakłócający wpływ, jaki mogą one mieć na rynek wewnętrzny;

15.  zdecydowanie popiera skuteczne środki mające na celu zaradzenie niedoborowi szczepionek przeciwko COVID-19, zwłaszcza w krajach o niskim i średnim dochodzie, i w związku z tym wspiera Komisję i państwa członkowskie w ich wysiłkach na rzecz skłonienia państw spoza UE do zniesienia obowiązujących zakazów wywozu i do zwiększenia darowizn szczepionek, a także wzywa Komisję i państwa członkowskie do znaczniejszych wysiłków polegających na sprzyjaniu transferowi technologii i dobrowolnemu udzielaniu licencji na prawa własności intelektualnej w celu przeciwdziałania chorobom zakaźnym o charakterze endemicznym lub pandemicznym w światowej populacji;

16.  podkreśla, że działania Komisji mające na celu wyeliminowanie warunków sprzyjających monopolowi i dominującej pozycji oraz ograniczenie finansowania przedsiębiorstw ze środków publicznych, które mogłoby doprowadzić do zaistnienia takich warunków, nie stanowią rozwiązania problemu systemowych i strukturalnych niedoskonałości, które wpływają na konkurencyjność przedsiębiorstw mających siedzibę i prowadzących działalność na europejskich terytoriach wyspiarskich i w regionach najbardziej oddalonych;

17.  zwraca uwagę na znaczenie spójności polityki i udzielania pomocy jedynie przedsiębiorstwom doświadczającym bezpośrednich konsekwencji finansowych pandemii; domaga się ponadto, by przedsiębiorstwa wykorzystujące raje podatkowe poza terytorium UE w celu unikania opodatkowania nie miały dostępu do pomocy państwa ani do wsparcia finansowego, jeśli nie zobowiążą się do zmiany swojego postępowania;

18.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do uruchomienia planu działania na czas po pandemii COVID-19 na rzecz lepiej ukierunkowanej pomocy państwa, mającej na celu wspieranie konkurencyjności i ochronę zatrudnienia; sugeruje, że taki plan działania mógłby obejmować środki przeciwdziałające fragmentacji rynku i zakłóceniom spowodowanym nierównymi warunkami działania, analizę wpływu pomocy państwa na rynek wewnętrzny oraz jasne wytyczne dotyczące najlepszego sposobu posłużenia się narzędziami polityki konkurencji do pobudzenia odbudowy gospodarczej; wzywa ponadto Komisję do uwzględnienia przy określaniu przyszłych warunków pomocy państwa strategii przemysłowych, cyfrowych i ekologicznych;

19.  ponownie stwierdza, że priorytetem jest dopilnowanie, by zasady pomocy państwa były przestrzegane ściśle i bezstronnie, również w ramach działań na rzecz przezwyciężenia przyszłych kryzysów bankowych; wzywa Komisję do szybkiego zbadania rozbieżności między zasadami pomocy państwa w obszarze pomocy na likwidację a systemem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ujętym w dyrektywie w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków(10) oraz do odpowiedniej zmiany komunikatu bankowego z dnia 30 lipca 2013 r.(11), w tym w świetle niedawnych spraw, z uwzględnieniem potrzeby ochrony podatników i oszczędzających przed kosztami ratowania banków;

20.  zauważa, że unijne reguły konkurencji i zasady pomocy państwa nie powinny być postrzegane w oderwaniu od polityki pieniężnej, handlowej i fiskalnej; wzywa do zastanowienia się nad ewentualnymi zakłóceniami konkurencji wynikającymi z realizowanego przez Europejski Bank Centralny programu zakupu obligacji korporacyjnych; zwraca w związku z tym uwagę na pojęcie selektywności pomocy państwa oraz na art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej , który zawiera tzw. zasadę lojalności;

21.  wzywa Komisję do zagwarantowania i monitorowania właściwego wykorzystania i dystrybucji różnych unijnych środków finansowania w odpowiedzi na kryzys związany z COVID-19, w tym za pośrednictwem przyjętych przez państwa członkowskie krajowych planów odbudowy w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, które powinny być zgodne z unijnymi zasadami konkurencji i pomocy państwa, nie mogą prowadzić do zakłóceń konkurencji i muszą być stosowane jednakowo do wszystkich przedsiębiorstw, w szczególności w sektorach krytycznych, takich jak telekomunikacja, energetyka i transport; nalega, by Komisja monitorowała wszelkie takie potencjalne zakłócenia konkurencji; podkreśla, że pomocy państwa nie można udzielać przedsiębiorstwom, które jeszcze przed wybuchem kryzysu związanego z COVID-19 były nierentowne i przynosiły straty strukturalne, ani że nie może ona sprzyjać tworzeniu struktur monopolistycznych;

Wymiar globalny

22.  podkreśla znaczenie coraz intensywniejszego ogólnoświatowego zorganizowanego dialogu i współpracy w kwestii egzekwowania polityki konkurencji oraz znaczenie zmiany wspólnego podejścia do uczciwej konkurencji;

23.  popiera aktywny udział Komisji i krajowych organów ochrony konkurencji w Międzynarodowej Sieci Konkurencji (ICN) oraz wzywa do większego zaangażowania Parlamentu w działania odpowiednich grup roboczych i grup ekspertów w łonie ICN i OECD;

24.  popiera strategię Komisji mającą na celu wyeliminowanie negatywnych skutków niezgodnego z prawem eksterytorialnego stosowania przez państwa spoza UE jednostronnych sankcji wobec podmiotów gospodarczych z UE; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji z dnia 19 stycznia 2021 r. zatytułowany „Europejski system gospodarczy i finansowy: wspieranie otwartości, wytrzymałości i odporności” (COM(2021)0032);

25.  podkreśla, że specjalne umowy o współpracy z państwami spoza UE w dziedzinie polityki konkurencji mogą znacząco wpłynąć na skuteczność tej polityki, i zachęca Komisję do częstszego zawierania takich specjalnych umów w zakresie konkurencji, aby umożliwić skuteczniejszą wymianę informacji między organami ochrony konkurencji; przypomina ponadto, że UE musi zapewnić równe warunki działania i przestrzegać zasady wzajemności względem swoich partnerów międzynarodowych w obszarze pomocy państwa, zamówień publicznych i polityki inwestycyjnej; wzywa Komisję do wzmocnienia rozdziałów dotyczących pomocy państwa w przyszłych umowach handlowych i inwestycyjnych;

26.  wzywa Komisję, aby zwracała uwagę na rolę przedsiębiorstw państwowych z siedzibą za granicą, które są wspierane i dotowane przez własne rządy w sposób zakazany na mocy przepisów jednolitego rynku UE w odniesieniu do podmiotów unijnych; wyraża zaniepokojenie finansowaną przez państwo nieuczciwą konkurencją ze strony zagranicznych przedsiębiorstw wykupujących europejskie przedsiębiorstwa, zwłaszcza te działające w innowacyjnych lub strategicznych sektorach oraz w dziedzinie technologii, te stosujące się do Europejskiego Zielonego Ładu oraz te osłabione pandemią COVID-19;

27.  z zadowoleniem przyjmuje, jako początkowy krok, wejście w życie rozporządzenia (UE) 2019/452 ustanawiającego ramy monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Unii(12) oraz białą księgę Komisji w sprawie wyrównywania szans w związku z subsydiami zagranicznymi; odnotowuje ciągłą presję w postaci zagranicznych przejęć, której podlegają europejskie przedsiębiorstwa, i ostrzega, że konieczne jest pilne działanie; oczekuje zatem planowanego wniosku ustawodawczego Komisji, którego celem będzie wyeliminowanie zakłócającego wpływu subsydiów zagranicznych na rynek wewnętrzny;

28.  uważa, że unijne przedsiębiorstwa powinny być w stanie konkurować na światowych rynkach jak równy z równym; wzywa zatem Komisję do dostosowania polityki konkurencji i pomocy państwa, aby wesprzeć prawdziwy rozwój przemysłu; podkreśla, że inteligentna polityka przemysłowa może pomóc w przenoszeniu zasobów na potrzeby niektórych kluczowych sektorów bez zakłócania konkurencji, a tym samym – w perspektywie długoterminowej – w przygotowaniu gruntu pod odporną i zrównoważoną gospodarkę; jest zdania, że Unia i jej państwa członkowskie potrzebują wzmocnienia synergii między ukierunkowanymi unijnymi strategiami politycznymi, inwestycjami i polityką konkurencji, aby sprzyjać tworzeniu miejsc pracy i odpornym łańcuchom wartości z myślą o osiągnięciu przez UE autonomii w niektórych strategicznych sektorach przemysłu bez szkody dla otwartego charakteru gospodarki;

29.  wzywa przemysł europejski do znacznych inwestycji w badania i rozwój, aby zapewnić takie same warunki działania producentom w UE i poza nią, osiągnąć cele Europejskiego Zielonego Ładu, w tym przejście na niskoemisyjne metody produkcji, oraz wesprzeć konkurencyjność przedsiębiorstw unijnych względem ich konkurentów spoza UE, których procesy produkcyjne nie podlegają takim samym kryteriom jak te określone na szczeblu UE; wzywa w związku z tym Komisję do rozważenia intensywniejszej pomocy na rzecz badań naukowych i innowacji, a także na rzecz technologii przynoszących pozytywne efekty zewnętrzne dla środowiska lub dla całego systemu energetycznego;

30.  wzywa Komisję do zidentyfikowania strategicznych zależności, szczególnie w newralgicznych ekosystemach przemysłowych, oraz do zaproponowania środków mających na celu zmniejszenie tych zależności, w tym poprzez dywersyfikację łańcuchów produkcji i dostaw, wspieranie produkcji i inwestycji w Europie oraz dbanie o gromadzenie zapasów strategicznych; podkreśla w związku z tym znaczenie ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania (IPCEI) w ramach inwestowania w przełomowe technologie; wzywa Komisję, aby w związku ze zbliżającym się przeglądem komunikatu w sprawie IPCEI w dalszym ciągu promowała projekty IPCEI, sprecyzowała zasady wyboru IPCEI, dokonała przeglądu i uproszczenia niektórych kryteriów i wymogów wdrożeniowych oraz rozważyła możliwość łatwiejszego współfinansowania ze strony UE, aby ułatwić udział partnerom z mniejszych państw członkowskich oraz zadbać o to, by mniejsze przemysłowe projekty badawcze miały łatwiejszy dostęp do wsparcia;

31.  popiera włączenie do unijnych reguł konkurencji dogłębnej kontroli pomocy państwa dla przedsiębiorstw spoza UE, podkreślając jednocześnie, że Unia powinna pozostać otwarta na bezpośrednie inwestycje zagraniczne zgodne z jej ramami prawnymi i z europejskimi normami społecznymi i środowiskowymi oraz niezakłócające konkurencji; ponawia w związku z tym swój apel do Komisji i państw członkowskich, w oczekiwaniu na rozpatrzenie wniosku w sprawie mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, o przyjęcie wzmocnionych instrumentów ochrony handlu w celu przeciwdziałania nieuczciwym praktykom handlowym i w celu ochrony konkurencyjności sektorów przemysłu; podkreśla jednocześnie, że decyzje w ramach polityki konkurencji nie powinny służyć za środek protekcjonistyczny, i w związku z tym wzywa do zbadania, czy i jak unijne zasady pomocy państwa mimowolnie wpływają na konkurencyjność krajów o niskim i średnim dochodzie;

32.  zauważa z niepokojem, że w porównaniu z innymi umowami handlowymi, przykładowo z umową ze Szwajcarią, umowa o handlu i współpracy między UE a Zjednoczonym Królestwem jest mniej korzystna; ubolewa, że umowa o handlu i współpracy między UE a Zjednoczonym Królestwem nie przewiduje w pełni równych warunków działania pod względem zasad pomocy państwa i reguł konkurencji; wzywa UE i Zjednoczone Królestwo do osiągnięcia porozumienia w sprawie dalszej współpracy oraz dążenia do zapewnienia uczciwej konkurencji i równych warunków działania;

Polityka konkurencji w erze cyfrowej

33.  z zadowoleniem przyjmuje determinację Komisji, by zająć się kwestią nieuczciwych warunków i praktyk platform pełniących funkcję strażników dostępu, podjąć zdecydowane działania i wyeliminować nielegalne przeszkody dla konkurencji w internecie na europejskim jednolitym rynku cyfrowym; ubolewa nad powolnym tempem dochodzeń antymonopolowych w porównaniu z szybkim rozwojem rynków cyfrowych; podkreśla w związku z tym, że dziesięć lat po wszczęciu dochodzenia w sprawie stronniczości wyników wyszukiwania w Google Komisja nadal go nie zakończyła; uważa, że w gospodarce cyfrowej koncentracja danych w rękach niewielkiej liczby przedsiębiorstw skutkuje niedoskonałościami rynku, nadmiernym zawłaszczaniem renty ekonomicznej i blokowaniem dostępu do rynku nowym podmiotom;

34.  uważa, że jak dotąd w niewystarczającym stopniu zajęto się problemami wynikającymi z nadmiernej dominacji rynkowej dużych przedsiębiorstw technologicznych i że należy te problemy pilnie rozwiązać;

35.  dostrzega przyszłe wyzwania w ramach kształtowania i egzekwowania polityki konkurencji związane między innymi z efektami sieciowymi, koncentracją, agregacją i wykorzystywaniem danych na rynkach cen zerowych, algorytmami ustalania cen, strukturyzacją dużych platform i interwencją na rynku;

36.  wzywa Komisję do uwzględnienia i poddania starannej analizie strukturalnych problemów konkurencyjnych związanych z wykorzystywaniem pozycji strażników dostępu przez istniejące sieci płatnicze, które jeszcze bardziej wzrosły w siłę w okresie pandemii COVID-19;

37.  z zadowoleniem przyjmuje odwołanie się przez Komisję od wyroku w sprawie Apple(13); jest zdania, że sprawa Apple ponownie uwidacznia zapotrzebowanie na solidne zasady pomocy państwa, z uwzględnieniem korzystnych systemów podatkowych;

38.  zauważa, że tradycyjne instrumenty stosowane przez organy ochrony konkurencji, takie jak dochodzenia w sprawie możliwego nadużywania dominującej pozycji rynkowej, są bardzo czasochłonne, co stało się problemem w warunkach szybko zmieniających się rynków cyfrowych; przyjmuje zatem z zadowoleniem stwierdzenie Komisji, że do rozwiązania strukturalnych problemów z konkurencją na różnych rynkach, których obecne przepisy nie są w stanie skutecznie rozwiązać, mogą być potrzebne nowe narzędzia służące konkurencji, i domaga się skrupulatnego nadzorowania tych rynków przez Komisję, co pozwoli na szybkie i skuteczne identyfikowanie poważnych niedoskonałości i luk w prawie oraz szybkie i skuteczne podejmowanie działań w takich przypadkach; zauważa, że grzywny nakładane przez organy ochrony konkurencji często nie miały efektu odstraszającego dla gigantów technologicznych wliczających te grzywny w koszt prowadzenia działalności;

39.  przyjmuje z zadowoleniem propozycję Komisji, by akt o rynkach cyfrowych zakazywał platformom stosowania praktyk biznesowych faworyzujących własne produkty i usługi (w tym obowiązkowej sprzedaży łączonej / uprzedniej instalacji) lub prowadzenia działalności w ramach linii biznesowych zależnych od platformy lub współdziałających z nią, a także propozycję, by wymagać od platform kompatybilności ich usług z konkurencyjnymi sieciami, aby umożliwić interoperacyjność, w tym interoperacyjność podstawowych usług, przenoszenie danych i udział wielu dostawców; wzywa Komisję do zajęcia się przypadkami, w których zaoferowane środki zaradcze były wyraźnie nieskuteczne w przywracaniu konkurencji na rynku porównywarek cen;

40.  przypomina, że korzyści czerpane z danych powiązane z wymianą i sprzedażą danych, a także usługi ustawione jako domyślne sprawiają, że niektóre przedsiębiorstwa mogą zająć pozycję tak zwanego strażnika dostępu na rynkach cyfrowych, co należy faktycznie uwzględnić w akcie o rynkach cyfrowych; uważa, że Komisja powinna mieć możliwość zobowiązania platform pełniących funkcję strażnika dostępu do zastąpienia niektórych ustawień domyślnych skuteczną i obiektywną architekturą umożliwiającą konsumentom dokonywanie wyboru;

41.  uważa, że aby przywrócić konkurencję na rynku cyfrowym, może być pożądany strukturalny rozdział monopoli gigantów technologicznych z uwagi na niewystarczalność grzywien oraz na brak skuteczności behawioralnych środków zaradczych z przeszłości w niektórych sprawach związanych z monopolistycznymi praktykami; podkreśla, że ukierunkowane i skuteczne behawioralne środki zaradcze stanowią rozwiązanie oszczędzające czas; sugeruje wdrożenie opartych na uczestnictwie ram ochrony konkurencji, by sprzyjać stałemu dialogowi ze wszystkimi przedsiębiorstwami, zwiększyć pewność prawa i zagwarantować skuteczne środki zaradcze;

42.  wzywa Komisję do przyspieszenia procedur, w szczególności związanych z przeciwdziałaniem praktykom monopolistycznym i dotyczących szybko rozwijających się rynków cyfrowych; zwraca się również do przedsiębiorstw objętych dochodzeniem o współpracę w tym zakresie; potępia stosowane przez niektóre przedsiębiorstwa objęte dochodzeniem praktyki sztucznego wydłużania dochodzenia polegające na systematycznym wnioskowaniu o odroczenie terminów i na odpowiadaniu na wnioski o przekazanie informacji ze znacznym opóźnieniem lub na składaniu nieefektywnych propozycji zobowiązań, które mogłyby na siebie przyjąć;

43.  zauważa ponadto, że choć trzeba zapewnić przedsiębiorstwom objętym dochodzeniem sprawiedliwość proceduralną i prawo do obrony, procedury administracyjne muszą być szybsze i skuteczniejsze; podkreśla potrzebę zbadania możliwości bardziej systematycznego korzystania ze szczególnych środków, takich jak środki tymczasowe, oraz z innych strukturalnych i behawioralnych środków zaradczych, aby zapobiec nieodwracalnym zakłóceniom konkurencji; przypomina w związku z tym, że w załączniku do dyrektywy ECN+(14) Komisja uznała „decyzje tymczasowe” za „ważn[e] narzędzi[e] dla organów ds. konkurencji, zapobiegając[e] naruszeniu konkurencji w trakcie trwania dochodzenia”; stwierdza z zaniepokojeniem i ubolewa nad tym, że zostały one zastosowane tylko raz w ciągu 20 lat; apeluje do Komisji o przegląd zawiadomienia w sprawie środków zaradczych(15) z uwzględnieniem sytuacji i rozwoju sektora cyfrowego na przestrzeni ostatnich lat;

44.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że we wnioskach Komisji dotyczących aktu o usługach cyfrowych i aktu o rynkach cyfrowych przyjęto odrębne podejście do wszystkich usług cyfrowych, bardzo dużych usług cyfrowych i strażników dostępu; zauważa w szczególności, że celem wniosku dotyczącego aktu o rynkach cyfrowych jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego dzięki sprzyjaniu prawdziwej konkurencji, równym warunkom działania na rynkach cyfrowych oraz uczciwemu i kontestowalnemu środowisku platform internetowych; ubolewa, że we wnioskach zabrakło odpowiednich środków wymierzonych w pośredników reklamowych; zauważa, że pierwsze działanie egzekwujące w ramach nowego aktu o rynkach cyfrowych będzie możliwe dopiero za pięć lat; wzywa w związku z tym Komisję do dalszego egzekwowaniem zasad ochrony konkurencji w nowych i będących w toku sprawach dotyczących strażników dostępu w środowisku cyfrowym;

45.  podkreśla znaczenie odpowiednich ram egzekwowania w przyszłym akcie o rynkach cyfrowych; uważa, że funkcja nadzorcza Komisji powinna wiązać się z dostatecznymi zasobami oraz że proces nadzorczy powinien umożliwiać udział w nim wszystkich podmiotów, w tym krajowych organów ochrony konkurencji, krajowych sektorowych organów regulacyjnych, Europejskiej Rady Ochrony Danych, Europejskiego Inspektora Ochrony Danych i organizacji konsumenckich; podkreśla, że wyboru środków zaradczych nie należy pozostawiać do wyłącznego uznania obciążonego przedsiębiorstwa, lecz powinny one podlegać rygorystycznemu mechanizmowi kontroli wypełnienia zobowiązań;

46.  uważa, że wniosek w sprawie aktu o rynkach cyfrowych jest narzędziem uzupełniającym reguły konkurencji, który ma na celu zapewnienie uczciwości i kontestowalności rynków internetowych; podkreśla, że nie powinien on zagrażać właściwemu egzekwowaniu już obowiązującego prawa konkurencji, w tym prawa krajowego, ani uniemożliwiać Komisji korzystania w pełni z istniejących narzędzi egzekwowania zasad konkurencji; odnosi się tu do wciąż aktualnych obaw dotyczących orzeczenia w sprawie Android(16) i niewystarczającej konkurencji w usługach wyszukiwania w internecie;

47.  zauważa, że środki zaradcze zaproponowane przez Google zostały odrzucone przez podmioty rynkowe i organizacje konsumenckie w całej Europie jako niewystarczające; apeluje do Komisji o wniesienie zarzutów w związku z praktykami monopolistycznymi przeciwko firmie Google za nadużywanie dominującej pozycji w obszarze innych specjalistycznych usług wyszukiwania, w tym wyszukiwania lokalnego;

48.  wzywa Komisję do pełnego wykorzystywania dostępnych jej instrumentów polityki konkurencji w celu zagwarantowania uczciwych i równych warunków działania oraz w celu zaradzenia potencjalnemu efektowi strażnika dostępu w odniesieniu do kluczowych technologii prorozwojowych w dziedzinie sztucznej inteligencji i danych;

49.  uważa, że Parlament powinien odgrywać aktywną rolę w debacie politycznej na temat polityki konkurencji, w tym poprzez zorganizowanie wysłuchania publicznego z udziałem dyrektorów generalnych GAFA (Google, Amazon, Facebook, Apple) na temat ich strategii korporacyjnych w obszarze konkurencji i praktyk podatkowych; ubolewa, że wszyscy ci czterej dyrektorzy generalni odrzucili zaproszenie na takie wysłuchanie; ubolewa ponadto, że Parlament nie dysponuje odpowiednimi mechanizmami prawnie zobowiązującymi do takiego stawienia się, i ma nadzieję, że wkrótce pojawi się takie rozwiązanie;

50.  podkreśla znaczenie rejestru służącego przejrzystości w zapewnianiu kontroli publicznej nad działaniami lobbingowymi w celu zapobiegania zakłóceniom konkurencji; domaga się wzmocnionego unijnego rejestru służącego przejrzystości zawierającego informacje na temat finansowania przedsiębiorstw lub stowarzyszeń w celu uniemożliwiania zainteresowanym stronom występowania w imieniu innych przedsiębiorstw bez wskazania tego faktu;

51.  podkreśla, jak ważne jest pomaganie konsumentom i użytkownikom w uzyskaniu większej kontroli nad własnymi danymi i tożsamością oraz we wzięciu odpowiedzialności za nie, a także apeluje o wysoki poziom ochrony danych osobowych przy jednoczesnej większej przejrzystości i rozliczalności usług cyfrowych; przypomina, że konsumenci nie mają wyboru i muszą udzielać zgody, jeśli nie chcą utracić dostępu do niektórych usług oferowanych przez platformy internetowe; domaga się w związku z tym obowiązkowych ram udostępniania danych, które zapewnią konsumentom narzędzia do zgodnej z prawem kontroli własnych danych i zarządzania nimi w prostszy i bardziej skuteczny sposób;

52.  wzywa Komisję do dokonania przeglądu swoich przepisów w sprawie koncentracji i przejęć pod kątem oceny danych osobowych; wzywa Komisję do traktowania i oceny aktywów będących danymi osobowymi w taki sam sposób jak wszystkich innych tradycyjnych aktywów rzeczowych w procesie podejmowania decyzji w sprawie fuzji i przejęć przedsiębiorstw cyfrowych; wzywa Komisję do przyjęcia szerszej perspektywy przy ocenie łączenia przedsiębiorstw cyfrowych oraz do oceny skutków konsolidacji danych, w tym technologii reklamowej, która znajduje się w centrum modeli biznesowych dużych przedsiębiorstw technologicznych;

53.  zauważa, że przejęcie przedsiębiorstw posiadające konkretne zasoby danych może prowadzić do koncentracji kontroli nad cennymi i niemożliwymi do powielenia zasobami danych oraz skutkować lepszym dostępem do danych dla łączących się stron niż dla ich konkurentów; podkreśla, że konsolidacja danych w wyniku połączenia przedsiębiorstw może wzmacniać dominującą pozycję lub umożliwiać nabywającemu podmiotowi wzmocnienie pozycji rynkowej, a czasami rodzić obawy dotyczące zamknięcia dostępu do rynku; ubolewa w związku z tym nad decyzją Komisji o zatwierdzeniu przejęcia przez Google firmy Fitbit produkującej noszone na ciele urządzenia monitorujące aktywność fizyczną; jest zaniepokojony dalszym przetwarzaniem danych osobowych użytkowników Fitbit, w tym danych dotyczących zdrowia, które mogą być wykorzystywane do celów reklam cyfrowych; uważa, że dane dotyczące zdrowia powinny być uznawane za szczególną kategorię danych osobowych, jak przewidziano w art. 9 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych(17) (RODO); zauważa, że środki zaradcze zaproponowane przez Google i zatwierdzone przez Komisję są niewystarczające, by zapewnić skuteczną konkurencję w obszarze noszonych na ciele cyfrowych urządzeń monitorujących zdrowie, które mają coraz większe znaczenie w życiu konsumentów;

54.  zauważa, że na kilku szczególnych rynkach danych finansowych istnieje wielu dostawców i chociaż żaden z nich nie posiada dominującego udziału w rynku, konkurencja jest bardzo ograniczona; zauważa także, że niektórzy dostawcy danych dla rynków finansowych będący agregatorami danych mogą odgrywać rolę strażników dostępu, a tym samym kontrolować dostęp do danych oraz ograniczać ich wykorzystanie przez klientów; wzywa Komisję do oceny sytuacji, w których firmy przyjmują rolę strażników dostępu lub oligopoli, a także do opracowania środków przywracających konkurencję, wspierających przejrzystość cen oraz unikających nieuczciwych i nieuzasadnionych praktyk handlowych;

55.  wyraża ubolewanie i zaniepokojenie nabyciem w 2014 r. przez Facebooka firmy WhatsApp; przypomina, że w trakcie procesu oceny tego przejęcia Facebook przekazał Komisji nieprawdziwe informacje na temat jego zdolności technicznej do wykorzystywania danych WhatsApp do celów reklamy cyfrowej; stwierdza, że w 2016 r. Facebook zaczął wykorzystywać metadane z rozmów w komunikatorze WhatsApp do celów reklamowych; przypomina, że w 2017 r. Komisja nałożyła grzywnę na Facebooka za podanie nieprawdziwych informacji w trakcie procesu oceny; przypomina, że art. 105 TFUE zobowiązuje Komisję do zaproponowania właściwych środków w celu położenia kresu naruszeniom art. 101 i 102 TFUE; wzywa Komisję do zaproponowania właściwych środków, aby położyć kres wykorzystaniu danych użytkowników komunikatora WhatsApp do celów reklamowych firmy Facebook;

56.  wzywa do zwiększenia zdolności Unii w zakresie infrastruktury i odporności operacyjnej w krytycznych sektorach cyfrowych, między innymi poprzez zachęcanie do uczciwej konkurencji i promowanie uczciwych zasad licencjonowania oprogramowania na europejskich rynkach usług w chmurze; uważa, że zrównoważona konkurencja i unikanie struktur monopolistycznych na rynkach ma kluczowe znaczenie dla transformacji cyfrowej Europy, ożywienia gospodarczego i konkurencyjności;

57.  apeluje do Komisji o dokonanie przeglądu metodyki wykorzystywanej do oceny nadużycia pozycji dominującej i dostosowanie jej, a także o zadbanie o to, by pojęcie „infrastruktury kluczowej” pozostawało dostosowane do ery cyfrowej; zwraca się do Komisji, by rozważyła uzupełnienie koncepcji dominacji o koncepcje takie jak zależność lub względna pozycja rynkowa;

58.  uważa, że w obszarze usług finansowych pojawiły się pewne oligopolistyczne struktury oraz że niektóre duże przedsiębiorstwa technologiczne stały się ważnymi podmiotami na rynku usług finansowych; wzywa Komisję, by monitorowała i zbadała to, jak przewaga konkurencyjna właściwa tym podmiotom może zakłócać konkurencję na rynku i szkodzić interesom konsumentów i innowacjom;

59.  uważa, że u podstaw udanej i trwałej unijnej polityki dotyczącej usług cyfrowych muszą leżeć: ochrona prywatności i danych osobowych, zasada niedyskryminacji, a także wolność wypowiedzi i dostępu do informacji;

Kontrola pomocy państwa

60.  zauważa, że polityka pomocy państwa stanowi integralną część polityki konkurencji oraz że kontrola pomocy państwa odpowiada potrzebie utrzymania równych warunków działania dla wszystkich przedsiębiorstw prowadzących działalność na jednolitym rynku;

61.  podkreśla, że usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym nadal mają zasadnicze znaczenie dla przetrwania wielu społeczności w całej Europie, zwłaszcza w odizolowanych, odległych lub peryferyjnych regionach Unii; z zadowoleniem przyjmuje prowadzone przez Komisję otwarte konsultacje w sprawie dotacji rządowych na podstawowe usługi; z zadowoleniem przyjmuje niedawno przyjęte nowe wytyczne w sprawie pomocy regionalnej; przypomina o potrzebie opracowania planu działania na rzecz lepiej ukierunkowanej pomocy państwa, zwłaszcza w odniesieniu do świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym;

62.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zainicjowania oceny terytorialnej społeczno-gospodarczych skutków kryzysu związanego z COVID-19 w kontekście stosowania zasad pomocy państwa i odnośnego trwającego procesu przeglądu; stwierdza, że w tym względzie należy zwrócić szczególną uwagę na analizę skutków dla przedsiębiorstw z siedzibą w regionach wyspiarskich i najbardziej oddalonych UE zgodnie z przepisami art. 174 i 349 TFUE;

63.  wzywa Komisję do poświęcenia szczególnej uwagi sektorom, które stanowią podstawę wielu innych gałęzi przemysłu, a także zrównoważonemu społecznemu i gospodarczemu łańcuchowi wartości w Unii; ponownie podkreśla potrzebę promowania technologii i praktyk produkcyjnych, które prowadzą do znacznego zmniejszenia wpływu na środowisko;

64.  wzywa do dostosowania wszystkich unijnych zasad konkurencji i pomocy państwa do długoterminowych celów społecznych, w szczególności Europejskiego Zielonego Ładu, z uwzględnieniem zobowiązań UE w dziedzinie klimatu; ubolewa, że chociaż definicja koszyka energetycznego pozostaje w gestii państw członkowskich, większość państw członkowskich nie uzależnia pomocy państwa od spełnienia takich celów;

65.  z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie konsultacji na temat tego, jak polityka konkurencji może wspierać Zielony Ład i lepiej uwzględniać ekologiczną i zrównoważoną wydajność w przypadku pomocy państwa, kontroli połączeń przedsiębiorstw i zasad ochrony konkurencji; wzywa Komisję, aby w ramach zbliżającego się przeglądu wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią oraz horyzontalnych porozumień kooperacyjnych wprowadziła konkretne zachęty i warunki umożliwiające dalszą dekarbonizację; apeluje w szczególności o wytyczne dotyczące rozbudowy źródeł energii, projektów hybrydowych i magazynowania energii elektrycznej, jak również inwestycji w efektywność energetyczną i renowację budynków; przypomina ponadto, że przejście na gospodarkę neutralną dla klimatu wymaga środków mających na celu przeciwdziałanie zmianom strukturalnym, w tym identyfikacji regionów górniczych jako obszarów objętych pomocą zgodnie z art. 107 ust. 3 TFUE;

66.  z niepokojem zauważa, że odzyskiwanie udzielonej niezgodnie z prawem pomocy państwa jest procesem długotrwałym i uciążliwym; podkreśla ponadto, że należy zwiększyć przejrzystość i identyfikowalność procesu oceny spraw dotyczących pomocy państwa, z uwzględnieniem istotnego ryzyka wzajemnych powiązań między sprawami;

Kontrola połączeń, przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym i kartelom

67.  wzywa Komisję do zachowania czujności i ścisłego egzekwowania art. 102 zakazującego nadużywania dominującej pozycji, jak również procedur kontroli łączenia przedsiębiorstw przewidzianych w rozporządzeniu w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw(18);

68.  z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do dokonania przeglądu obwieszczenia z 1997 r.(19) w sprawie definicji rynku właściwego w odniesieniu do egzekwowania przez Komisję przepisów dotyczących połączeń i zasad ochrony konkurencji; zachęca Komisję, aby w poszczególnych przypadkach w swoich ocenach konkurencji brała pod uwagę długofalową wizję obejmującą wymiar globalny i potencjalną przyszłą konkurencję; podkreśla, że w przeszłości definicja rynku właściwego stosowana przez Komisję mogła być zbyt wąska, aby wystarczająco uwzględniać dynamiczną konkurencję na rynkach globalnych; wzywa Komisję do przyjęcia bardziej dynamicznego podejścia do definicji rynku i uczynienia kryteriów innowacyjności kluczowym elementem odpowiedniej analizy rynku na potrzeby europejskiej kontroli łączenia przedsiębiorstw;

69.  apeluje do Komisji o dokonanie przeglądu wytycznych w sprawie łączenia przedsiębiorstw, aby uwzględnić przyrosty wydajności związane z fuzjami, w tym wyzwania dla konkurencyjności przemysłowej UE; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Dział ds. Priorytetów i Strategicznej Koordynacji DG COMP może korzystać z wiedzy fachowej wszystkich dyrekcji generalnych Komisji w odniesieniu do dochodzeń DG COMP; uważa, że można by wzmocnić wiedzę ekspercką na temat strategii przemysłowej lub sektorowej Komisji w celu wsparcia zespołów śledczych DG COMP, aby określić wykonalność i skutki środków zaradczych w świetle priorytetów Komisji;

70.  ponownie apeluje do Komisji o przeprowadzenie oceny dyrektywy w sprawie roszczeń odszkodowawczych(20) po zgromadzeniu wystarczających doświadczeń wynikających ze stosowania nowych przepisów we wszystkich państwach członkowskich, aby ocenić ewentualną potrzebę wprowadzenia pewnych zmian w celu skuteczniejszego i bardziej zharmonizowanego egzekwowania dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w całej UE;

71.  z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie narzędzia eLeniency przez Komisję; przypomina, że w związku z szybkim rozwojem rynków cyfrowych pojawiają się nowe wyzwania we wdrażaniu polityki konkurencji; zaleca w tym względzie, by Komisja przeanalizowała możliwości podejmowania interwencji ex ante, w szczególności na rynkach cyfrowych, a także zapewniania UE oraz krajowym właściwym organom i organom regulacyjnym koniecznych środków do anonimowego gromadzenia danych, aby lepiej wykrywać niedoskonałości rynku w odpowiednim czasie;

72.  zwraca uwagę, że nadużywanie władzy rynkowej i związane z tym niesprawiedliwe zachowania, takie jak pogorszenie jakości lub wyłudzenia, mogą mieć miejsce nawet wtedy, gdy produkty lub usługi są dostarczane nieodpłatnie; podkreśla, że interesy konsumentów w UE wykraczają poza niskie ceny i zgodnie z zasadami TFUE obejmują również jakość, innowacje, wydajność, zrównoważony rozwój, ochronę środowiska i propagowanie uczciwych stosunków handlowych; uważa, że polityka konkurencji powinna lepiej uwzględniać wartość dóbr publicznych i efekty zewnętrzne związane z niektórymi rodzajami produkcji;

73.  przypomina, że według wykładni Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej art. 101 TFUE uwzględnia różne cele zawarte w traktatach; w szczególności zwraca uwagę na wyrok w sprawie Wouters(21), w którym zasadnicze znaczenie nadano interesowi ogólnemu, w związku z czym ograniczenia dla konkurencji uznano za uzasadnione; wzywa Komisję do sformułowania „teorii szkody”, która powinna wykraczać poza podejście zorientowane na ceny i uwzględniać szersze rozważania, a jednocześnie podkreślać znaczenie zasady proporcjonalności, co oznacza, że ograniczenia konkurencji nie mogą wykraczać poza to, co jest konieczne ze względu na interes ogólny; wzywa ponadto Komisję do wydania wytycznych w tym zakresie dotyczących interpretacji pojęcia „znacząca przeszkoda w skutecznej konkurencji” na mocy rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw;

74.  zgadza się z ETO, że ogólnie rzecz biorąc, Komisja właściwie korzysta ze swoich uprawnień wykonawczych w zakresie kontroli łączenia przedsiębiorstw i postępowań antymonopolowych, chociaż w pewnych obszarach konieczna jest poprawa; zauważa w szczególności, że progi obrotu mogą nie być odpowiednie do wykrywania wszystkich spraw, które powinny być poddane przeglądowi przez organy ochrony konkurencji; dlatego apeluje do Komisji, by w ramach trwającej oceny rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw rozważyła rewizję wartości progowych, aby uwzględnić między innymi takie czynniki jak liczba konsumentów, których dana sprawa dotyczy, oraz wartość powiązanych transakcji; apeluje ponadto do Komisji, by w trwającej ocenie rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw oceniła również wyższe poziomy koncentracji wynikające z horyzontalnego charakteru własności aktywów przez duże spółki zarządzania aktywami, oraz by rozważyła w związku z tym przyjęcie wytycznych w sprawie stosowania art. 101 i 102 TFUE;

75.  zauważa, że choć ETO słusznie zauważył, że sama kwota grzywien nie pozwala wyciągnąć wniosków co do tego, czy faktycznie mają one efekt odstraszający, podkreślił on również, że w przypadku „poważnych naruszeń” sam próg grzywien może ograniczać efekt odstraszający; w tym kontekście zwraca uwagę, że choć poziom grzywien nakładanych przez Komisję należy do najwyższych na świecie, niemal dwie trzecie grzywien nałożonych przez Komisję w sprawach kartelowych od 2006 r. nie przekroczyło 0,99 % łącznego rocznego światowego obrotu danego przedsiębiorstwa, a więc kształtowało się znacznie poniżej dozwolonego progu wynoszącego 10 % rocznego światowego obrotu danego przedsiębiorstwa(22); wzywa Komisję do oceny odstraszającego wpływu grzywien oraz do rozważenia nałożenia grzywien w wysokości do 40 % rocznego światowego obrotu w poważnych sprawach kartelowych;

76.  przypomina, że kartele stanowią jedne z najpoważniejszych naruszeń prawa konkurencji oraz że monopole stanowią najbardziej problematyczną formę koncentracji rynku; podkreśla, że bardzo ważne jest wykrywanie nielegalnych praktyk o charakterze kartelowym, ponieważ tego typu naruszenia prawa konkurencji stoją w sprzeczności z interesami obywateli UE, gdyż powodują znacznie wyższe koszty dla konsumentów i grożą zahamowaniem innowacji i zaniedbaniem jakości;

77.  podkreśla, że w obliczu kryzysu niektóre przedsiębiorstwa mogą ulec pokusie reorganizacji struktury danej branży, zakładając tak zwane kartele kryzysowe, tj. zawierając porozumienie z większością lub wszystkimi konkurentami, aby ograniczyć produkcję lub zmniejszyć wydajność, aby zwiększyć rentowność i uniknąć wycofania się z rynku w czasach kryzysu;

78.  proponuje, aby uważnie przyjrzeć się praktyce przejmowania firm, by zdusić ich nowatorskie projekty w zarodku, która może zagrażać innowacjom i rozkwitowi europejskich start-upów i małych przedsiębiorstw; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji mającą na celu zachęcenie do szerszego stosowania „klauzuli niderlandzkiej” zawartej w art. 22 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw oraz rozpoczęcie przyjmowania od krajowych organów ds. konkurencji spraw dotyczących połączeń, które zasługują na analizę na szczeblu UE; wzywa Komisję do przeanalizowania swojej praktyki w zakresie odesłań na podstawie ww. artykułu równolegle z obowiązkiem informowania o koncentracji przewidzianym w akcie o rynkach cyfrowych oraz do wydania odnośnych wytycznych;

Kwestie sektorowe

79.  ponownie wyraża głębokie zaniepokojenie daleko idącą koncentracją europejskiego łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych ze szkodą dla konsumentów, drobnych rolników, środowiska i różnorodności biologicznej; podkreśla, że zbyt silna pozycja przetwórcy lub nabywcy względem podmiotów na niższym poziomie łańcucha dostaw prowadzi do niemożliwej do wytrzymania presji na obniżenie cen produktów rolnych;

80.  w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje dyrektywę w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych(23), gdyż stanowi ona ważny pierwszy krok w kierunku zapewnienia równych warunków działania, zwalczania podwójnych standardów w praktykach rolno-spożywczych oraz przeciwdziałania nierównowadze siły przetargowej; wzywa Komisję do monitorowania postępów w transpozycji tej dyrektywy i do promowania wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi;

81.  wzywa ponadto Komisję do kontynuowania dogłębnej analizy zakresu i skutków stowarzyszeń nabywców, a tym samym zwrócenia szczególnej uwagi na zagwarantowanie uczciwej konkurencji i większej przejrzystości praktyk handlowych stosowanych przez sieci supermarketów i hipermarketów, zwłaszcza gdy takie praktyki wpływają na wartość marki i wybór produktów lub ograniczają innowacyjność lub porównywalność cen, tak aby zapewnić rolnikom uczciwe warunki i ceny za ich produkty; ubolewa w związku z tym, że sprzedaż ze stratą nie jest zakazana na szczeblu UE;

82.  zwraca uwagę na rosnącą liczbę protestów ze strony rolników i odnotowuje, że łączny wpływ umów o wolnym handlu na unijny sektor rolno-spożywczy stanowi jedną z obaw ich uczestników; wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na wszelkie praktyki antykonkurencyjne stosowane przez kraje spoza UE, które mogą zaszkodzić sektorowi rolnemu UE i rolnikom, mając na względzie różnice w normach społecznych, zdrowotnych, pracowniczych, środowiskowych i dotyczących dobrostanu zwierząt poza UE; wzywa do stosowania zasad wzajemności i zgodności w odniesieniu do produktów rolnych w trwających i przyszłych negocjacjach handlowych;

83.  zauważa, że podatki to obszar należący głównie do kompetencji krajowych, zależny od działań i poglądów politycznych rządów i parlamentów, powiązany z polityką budżetową i aspiracjami politycznymi dotyczącymi finansów publicznych; z zadowoleniem przyjmuje nadzór ze strony Komisji nad egzekwowaniem zasad pomocy państwa w obszarze opodatkowania; przypomina, że selektywna podatkowa pomoc państwa może stworzyć nierówne warunki działania na rynku wewnętrznym, a agresywne planowanie podatkowe szkodzi nie tylko uczciwej konkurencji, ale także prawidłowemu funkcjonowaniu systemów socjalnych w ogóle; podkreśla znaczenie zreformowania obecnego systemu podatkowego w celu zagwarantowania, że podatki będą płacone tam, gdzie tworzona jest wartość; w związku z tym wzywa Komisję do dokonania przeglądu wytycznych w sprawie pomocy państwa w celu oceny, które fiskalne środki pomocy państwa zakłócają konkurencję;

84.  zauważa z zaniepokojeniem fragmentację i zróżnicowanie, jeżeli chodzi o telekomunikację i ultraszybkie łącza internetowe, zarówno między państwami członkowskimi, jak i między obszarami wiejskimi i miejskimi w całej Europie; przypomina, że potrzebna jest zdrowa konkurencja, aby zlikwidować tę lukę;

85.  zwraca uwagę na krytyczny moment dla unijnego sektora hotelarsko-gastronomicznego, który z perspektywy gospodarczej i finansowej najbardziej ucierpiał w czasie obecnego kryzysu; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje pomoc państwa skierowaną do tego sektora;

86.  wzywa Komisję, aby w ramach przeglądu dyrektywy w sprawie kredytów konsumenckich(24) zadbała o odpowiednią ochronę konsumentów w obszarze kredytów konsumenckich, między innymi poprzez promowanie skutecznych warunków konkurencji między podmiotami gospodarczymi, a także łatwości dostępu; w związku z tym wzywa do umożliwienia konsumentom lepszego porównywania ofert poprzez zwiększenie przejrzystości, w tym poprzez rozróżnienie kosztów bezpośrednich związanych ze spłatą kredytu od kosztów pośrednich, takich jak opłaty za usługi świadczone przez osoby trzecie i podatki, które nie podlegają zwrotowi;

87.  wyraża zaniepokojenie zakupem przez państwowy koncern paliwowy jednej z wiodących grup medialnych, obejmującej 20 najważniejszych gazet regionalnych, 120 tygodników i 500 portali internetowych(25) w jednym z państw członkowskich; wzywa ponownie Komisję do przeprowadzenia analizy dotyczącej koncentracji własności mediów w Europie, w szczególności w kontekście zjawiska wykupu europejskich dostawców usług medialnych przez przedsiębiorstwa wielonarodowe;

o
o   o

88.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom państw członkowskich, a także krajowym oraz – w stosownych przypadkach – regionalnym organom ds. konkurencji w państwach członkowskich.

(1) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0158. (2) https://ec.europa.eu/competition/state_aid/what_is_new/covid_19.html (3) https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR20_24/SR_Competition_policy_PL.pdf (4) https://ec.europa.eu/competition/ecn/202003_joint-statement_ecn_corona-crisis.pdf (5) https://ec.europa.eu/competition/publications/reports/kd0419345enn.pdfl (6) https://int.nyt.com/data/documenttools/house-antitrust-report-on-big-tech/b2ec22cf340e1af1/full.pdf (7) GroupMWorldwide, Inc., This Year Next Year: The End-Of-Year Forecasts [Bieżący rok, kolejny rok: prognozy na koniec roku], grudzień 2020 r. https://www.groupm.com/this-year-next-year-global-end-of-year-forecast-2020/ (8) Statista dossier on Google, Amazon, Facebook, Apple, and Microsoft (GAFAM) [Dossier Statista na temat Google, Amazon, Facebook, Apple i Microsoft], artykuł (2020), https://www.statista.com/study/47704/google-apple-facebook-amazon-microsoft-gafam/ (9) Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.U. L 95 z 21.4.1993, s. 29). (10) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/EU oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 190). (11) Komunikat Komisji w sprawie stosowania od dnia 1 sierpnia 2013 r. reguł pomocy państwa w odniesieniu do środków wsparcia na rzecz banków w kontekście kryzysu finansowego (Dz.U. C 216 z 30.7.2013, s. 1). (12) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/452 z dnia 19 marca 2019 r. ustanawiające ramy monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Unii (Dz.U. L 79 I z 21.3.2019, s. 1). (13) Wyrok z dnia 15 lipca 2020 r. w sprawie Irlandia i inni przeciwko Komisji, T-778/16 i T-892/16, ECLI:EU:T:2020:338. (14) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1 z dnia 11 grudnia 2018 r. mająca na celu nadanie organom ochrony konkurencji państw członkowskich uprawnień w celu skuteczniejszego egzekwowania prawa i zapewnienia należytego funkcjonowania rynku wewnętrznego (Dz.U. L 11 z 14.1.2019, s. 3). (15) Zawiadomienie Komisji w sprawie środków zaradczych dopuszczalnych na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 i rozporządzenia Komisji (WE) nr 802/2004 (Dz.U. C 267 z 22.10.2008, s. 1). (16) Wyrok z dnia 23 września 2019 r. w sprawie Google przeciwko Komisji, T‑604/18, ECLI:EU:T:2019:743. (17) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1). (18) Rozporządzenie Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (Dz.U. L 24 z 29.1.2004, s. 1). (19) Dz.U. C 372 z 9.12.1997, s. 5. (20) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/104/UE z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie niektórych przepisów regulujących dochodzenie roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji państw członkowskich i Unii Europejskiej, objęte przepisami prawa krajowego (Dz.U. L 349 z 5.12.2014, s. 1). (21) Wyrok z 19 lutego 2002 r., J.C. J. Wouters, J. W. Savelbergh i Price Waterhouse Belastingadviseurs BV przeciwko Algemene Raad van de Nederlandse Orde van Advocaten, C-309/99, EU:C:2002:98. (22) https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR20_24/SR_Competition_policy_PL.pdf (23) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/633 z 17 kwietnia 2019 r. w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych (Dz.U. L 111 z 25.4.2019, s. 59). (24) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.U. L 133 z 22.5.2008, s. 66). (25) https://www.dw.com/en/poland-state-run-oil-company-buys-leading-media-group/a-55859592

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2021 r. w sprawie aspektu płci w polityce spójności (2020/2040(INI))

P9_TA(2021)0276 A9-0154/2021

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 2 i art. 3 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 6 i 8 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej ,,Kartą,

–  uwzględniając Europejski filar praw socjalnych, w szczególności zasady 2, 3 i 9,

–  uwzględniając Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z 18 grudnia 1979 r.(1),

–  uwzględniając Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, w szczególności jej cel 5 dotyczący osiągnięcia równości płci oraz poprawy warunków życia kobiet do 2030 r.(2),

–  uwzględniając Europejską kartę równości kobiet i mężczyzn w życiu lokalnym(3),

–  uwzględniając przyjęte od 1975 r. dyrektywy UE dotyczące różnych aspektów równego traktowania kobiet i mężczyzn (dyrektywę 79/7/EWG(4), dyrektywę 86/613/EWG(5), dyrektywę 92/85/EWG(6), dyrektywę 2004/113/WE(7), dyrektywę 2006/54/WE(8), dyrektywę 2010/18/UE(9) oraz dyrektywę 2010/41/UE(10)),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 maja 2012 r. z zaleceniami dla Komisji w sprawie stosowania zasady równego wynagradzania pracowników płci męskiej i żeńskiej za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości(11),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie eliminowania stereotypów dotyczących płci w UE(12),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 9 września 2015 r. w sprawie kobiet pracujących zawodowo w dziedzinie nauki i na uniwersytetach oraz problemu szklanego sufitu(13),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie czynników zewnętrznych utrudniających przedsiębiorczość kobiet w Europie(14),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet w erze cyfrowej(15),

–  uwzględniając pogłębioną analizę Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) pt. „Gender in regional cohesion policy” [Płeć w regionalnej polityce spójności], opublikowaną 25 stycznia 2017 r.(16),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 14 lutego 2017 r. w sprawie propagowania równości płci w odniesieniu do zdrowia psychicznego i badań klinicznych(17),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2017 r. w sprawie równości kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej w latach 2014–2015(18),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 kwietnia 2017 r. w sprawie kobiet i ich roli na obszarach wiejskich(19),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie potrzeby opracowania unijnej strategii mającej na celu wyeliminowanie różnic w emeryturach ze względu na płeć i zapobieganie występowaniu takich różnic(20),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 3 października 2017 r. w sprawie wzmocnienia pozycji gospodarczej kobiet w sektorach prywatnym i publicznym w UE(21),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2018 r. w sprawie kobiet, równouprawnienia płci i sprawiedliwości klimatycznej(22),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2018 r. w sprawie równouprawnienia płci w umowach handlowych zawieranych przez UE(23),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 kwietnia 2018 r. w sprawie wzmocnienia pozycji kobiet i dziewcząt dzięki sektorowi cyfrowemu(24),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 15 listopada 2018 r. w sprawie usług opieki w UE na rzecz poprawy sytuacji w zakresie równouprawnienia płci(25),

–  uwzględniając analizę EIGE pt. „Gender budgeting – Mainstreaming gender into the EU budget and macroeconomic policy framework” [Budżetowanie z uwzględnieniem aspektu płci – uwzględnianie aspektu płci w budżecie UE i ramach polityki makroekonomicznej], opublikowaną 10 kwietnia 2019 r.(26),

–  uwzględniając opinię Komitetu Doradczego ds. Równości Szans dla Kobiet i Mężczyzno z dnia 19 grudnia 2018 r. pt. „The future of gender equality strategy after 2019: the battles that we win never stay won” [Przyszłość strategii na rzecz równości płci po 2019 r.: zwycięstwa w wygranych bitwach nie są nam dane na zawsze](27),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 15 stycznia 2019 r. w sprawie równouprawnienia płci w kontekście polityki podatkowej w UE(28),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 lutego 2019 r. w sprawie napotykanego wrogiego nastawienia w odniesieniu do praw kobiet i równouprawnienia płci w UE(29),

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 6 marca 2019 r. zatytułowany „2019 Report on equality between women and men in the EU” [Sprawozdanie na temat równości kobiet i mężczyzn w UE z 2019 r.] (SWD(2019)0101)(30),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie przystąpienia UE do konwencji stambulskiej i innych środków przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć(31),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 10 grudnia 2019 r. zatytułowane „Gospodarki w UE uwzględniające równouprawnienie płci: dalsze działania”(32),

–  uwzględniając sprawozdanie OECD zatytułowane „The Missing Entrepreneurs 2019: Policies for inclusive entrepreneurship” [Brakujący przedsiębiorcy 2019. Polityki na rzecz przedsiębiorczości sprzyjającej włączeniu społecznemu], opublikowane 10 grudnia 2019 r.(33),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie dyskryminacji osób LGBTI i nawoływania do nienawiści do nich w sferze publicznej, w tym stref wolnych od LGBTI(34),

–  uwzględniając badanie Dyrekcji Generalnej Parlamentu Europejskiego ds. Polityki Wewnętrznej zatytułowane „Gender Dimension of the EU Cohesion Policy” [Aspekt płci w polityce spójności UE], opublikowaną 19 lutego 2019 r.(35),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 30 stycznia 2020 r. w sprawie zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć(36),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 lutego 2020 r. w sprawie priorytetów UE na 64. sesję Komisji ONZ ds. Statusu Kobiet(37),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 marca 2020 r. zatytułowany „Unia równości: strategia na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020-2025” (COM(2020)0152),

–  uwzględniając notę informacyjną Komisji z 17 czerwca 2020 r. zatytułowaną „Coronavirus Pandemic – Impact on Gender Equality” [Pandemia koronawirusa – skutki dla równości płci](38),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 29 maja 2020 r. zatytułowany „National minorities and COVID-19: inequality deepened, vulnerability exacerbated” [Mniejszości narodowe i COVID-19: pogłębianie się nierówności, zwiększenie podatności na zagrożenia],

–  uwzględniając dokument konsultacyjny Komisji nr 129 z 24 lipca 2020 r. zatytułowany „Gender Smart Financing Investing In & With Women: Opportunities for Europe” [Inteligentne finansowanie z uwzględnieniem aspektu płci. Inwestowanie w kobiety i z kobietami: szanse dla Europy](39),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 września 2020 r. zatytułowany „Unia równości: unijny plan działania przeciwko rasizmowi na lata 2020–2025” (COM(2020)0565),

–  uwzględniając wskaźnik równouprawnienia płci z 2020 r. opracowany przez EIGE i opublikowany 16 października 2020 r.(40),

–  uwzględniając komunikat Komisji z 12 listopada 2020 r. zatytułowany „Unia równości: strategia na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2020–2025” (COM(2020)0698),

–  uwzględniając art. 54 Regulaminu,

–  uwzględniając opinię Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego (A9-0154/2021),

A.  mając na uwadze, że zasada równości kobiet i mężczyzn stanowi podstawową wartość UE zapisaną w traktatach oraz w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej; mając na uwadze, że aspekt płci powinien zatem być uwzględniany jako zasada horyzontalna we wszystkich działaniach, środkach, zadaniach, programach i projektach finansowanych przez UE, w tym w polityce spójności, i do nich włączany; mając na uwadze, że konieczne są większe wysiłki w celu zajęcia się problemem wielorakich form dyskryminacji i nierówności, z którymi borykają się kobiety; mając na uwadze, że art. 7 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów(41) na lata 2014–2020 przewiduje, iż równouprawnienie kobiet i mężczyzn oraz włączenie perspektywy płci trzeba uwzględniać i propagować przy przygotowywaniu i wdrażaniu programów, w tym w odniesieniu do monitorowania, sprawozdawczości i oceny; mając na uwadze, że kobiety i mężczyźni odgrywający zasadniczą rolę w walce o równość wykazują się zaangażowaniem i odwagą oraz przywódczą postawą w promowaniu równych szans na całym świecie, zwłaszcza w sytuacjach, gdy takie nierówności utrzymują się, kobiety są prześladowane, a ich prawa naruszane, tylko ze względu na płeć; mając na uwadze, że jako obywatele europejscy powinniśmy być dumni z uzyskanych praw i obowiązków, swobód i możliwości dla mężczyzn i kobiet; mając także na uwadze, że kobiety przewodzą obecnie kilku najważniejszym instytucjom i zajmują niektóre z najważniejszych stanowisk politycznych w Europie; mając na uwadze, że te pozytywne przykłady pomagają podjąć walkę z istniejącymi stereotypami i promować wzorce do naśladowania;

B.  mając na uwadze, że polityka spójności dotyczy dysproporcji między różnymi regionami oraz zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych; służy ona zapewnieniu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, której zasadniczym elementem jest równość płci; mając na uwadze, że polityka spójności dowiodła swojego znaczenia – pozwoliła osiągnąć znaczny postęp pod względem równości obywateli i równowagi terytorialnej;

C.  mając na uwadze, że polityka spójności jest ważnym narzędziem, które służy nie tylko do czynnego i skutecznego wspierania równości między obywatelami, zrównoważonego rozwoju oraz spójności gospodarczej i społecznej, ale również do zmniejszenia nierówności, z którymi zmagają się nadal dyskryminowane grupy społeczeństwa, w tym w związku z ich orientacją seksualną; mając na uwadze, że wspieranie równości płci stanowi horyzontalny cel wszystkich funduszy polityki spójności; mając na uwadze, że fundusze strukturalne są bardzo ważnym źródłem wsparcia postępów państw członkowskich w dziedzinie równości płci;

D.  mając na uwadze, że to między innymi osiągnięcie równości płci, równości mężczyzn i kobiet, regionów i pokoleń ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia dysproporcji lokalnych i regionalnych oraz gospodarczych i społecznych, a także dla zapewnienia długoterminowej konkurencyjności oraz sprawiedliwego zrównoważonego rozwoju UE, jej państw członkowskich i jej regionów, sprzyjającego włączeniu społecznemu; mając na uwadze, że w ostatnich dziesięcioleciach poczyniono postępy w dziedzinie równości kobiet i mężczyzn, a równouprawnienie płci w UE poprawiło się horyzontalnie w wielu wymiarach; mając na uwadze, że niedostateczna reprezentacja kobiet na rynku pracy i dostępne wskaźniki nadal wskazują na segmentację wertykalną i horyzontalną na rynku pracy oraz w sferze społeczno-gospodarczej i politycznej; mając na uwadze, że już traktat rzymski przewidywał zasadę równej płacy za taką samą pracę, oraz mając na uwadze, że polityka spójności może przyczynić się do stworzenia warunków, które sprzyjają rozwojowi gospodarczemu i społecznemu i jednocześnie przyczyniają się do dalszego zmniejszania się tej różnicy oraz do integracji kobiet na rynku pracy; mając na uwadze, że według EIGE skuteczne promowanie równouprawnienia płci miałoby wyraźne, pozytywne skutki społeczne i gospodarcze, takie jak wzrost PKB na mieszkańca w UE, miliony dodatkowych miejsc pracy oraz wzrost PKB państw członkowskich;

E.  mając na uwadze, że Europejski Trybunał Obrachunkowy ocenia obecnie uwzględnianie aspektu płci w europejskim budżecie; mając na uwadze, że sprawozdanie z kontroli spodziewane w pierwszym kwartale 2021 r. dostarczy użytecznych informacji na temat sposobu wdrażania wymiaru płci w działaniach z zakresu polityki spójności w ramach wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021–2027;

F.  mając na uwadze, że w okresie programowania na lata 2014–2020 głównymi problematycznymi elementami promowania równości płci w polityce spójności były m.in. rozbieżność między formalnymi oświadczeniami w umowach o partnerstwie i programach operacyjnych – zawierającymi deklaracje wspierania zasad równych szans i niedyskryminacji – a faktyczną realizacją tych zasad, a także raczej słabe zaangażowanie polityczne w tym obszarze; mając na uwadze, że umowy o partnerstwie i programy operacyjne zawierają deklaracje dotyczące przestrzegania i promowania zasad równych szans i niedyskryminacji; mając na uwadze, że wciąż trzeba dołożyć większych starań, by zwiększyć udział kobiet na wszystkich etapach cyklu polityki spójności, zwłaszcza przy opracowywaniu programów i w procesach decyzyjnych, a także przy realizacji wybranych projektów; mając na uwadze, że w okresie programowania na lata 2014–2020 kwestie związane z płcią były rozwiązywane głównie w ramach programów operacyjnych Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS); mając na uwadze, że w tym samym okresie Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) w bardzo ograniczonym zakresie przyczynił się do wspierania równości płci;

G.  mając na uwadze, że dane segregowane według kryterium płci oparte na wiarygodnych i zweryfikowanych źródłach oraz wskaźnikach związanych z płcią mają zasadnicze znaczenie i umożliwiają poszczególnym sektorom lub regionom skuteczne wykorzystanie wsparcia UE – z uwzględnieniem lokalnej specyfiki nierówności – w celu usprawnienia procesu decyzyjnego i oceny wyników bezpośrednich i pośrednich działań polityki spójności, które mają na celu dokładniejsze wytypowanie ewentualnych nierówności lub niesprawiedliwości, stanowiących podstawę działania; dane te umożliwiają również opracowanie skutecznych strategii politycznych na rzecz przestrzegania równych praw i wolności wśród obywateli;

H.  mając na uwadze, że brakuje spójności polityki w dziedzinie równości płci, a także mając na uwadze, że w instytucjach Unii nie istnieje jeszcze ujednolicony system ułatwiający jednakowe rozumienie i wdrażanie zasady uwzględniania aspektu płci;

I.  mając na uwadze, że pełen wymiar skutków pandemii dla gospodarki, zatrudnienia i kwestii społecznych jest nadal nieznany; mając na uwadze, że zgodnie ze wstępnymi badaniami pandemia COVID-19 pogłębiła istniejące nierówności między mężczyznami i kobietami, zwłaszcza pod względem wzrostu nieodpłatnej pracy opiekuńczej i braku równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, a także przemocy domowej; z badań tych wynika także, że pandemia ma nieproporcjonalny wpływ na dziewczęta i kobiety, w szczególności z grup marginalizowanych; mając na uwadze, że przyczyną takiego stanu rzeczy jest również to, że kobiety stanowią często większość pracowników w sektorach narażonych na pandemię, takich jak edukacja i zdrowie; mając na uwadze, że trzeba uwzględnić tę kwestię w polityce spójności, w szczególności w planowanym EFS+;

J.  mając na uwadze, że Europejski Fundusz Odbudowy wspiera sektory głęboko dotknięte kryzysem; mając na uwadze, że oddziaływanie na całe społeczeństwo europejskie będzie miało też długoterminowy wpływ na edukację, szanse na zatrudnienie i przyszłość wszystkich obywateli; trzeba także pochwalić instytucje europejskie za szybkie podjęcie działania i gotowość do wspierania społeczeństwa europejskiego; mając na uwadze, że nadrzędne priorytety Europejskiego Funduszu Odbudowy dotyczą sektorów, w których zatrudnieni są głównie mężczyźni; mogą one zatem prowadzić do pogłębienia nierówności w zatrudnieniu między mężczyznami i kobietami;

K.  mając na uwadze, że kobiety i mężczyźni nie mają takich samych zasobów, potrzeb i preferencji; mając na uwadze, że wiele strategii politycznych często bierze pod uwagę przede wszystkim perspektywę mężczyzn; mając na uwadze, że w związku z tym kobiety i mężczyźni inaczej korzystają z usług i infrastruktury, a ich priorytety w zakresie podstawowych usług często się różnią;

L.  mając na uwadze, że małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) stanowią podstawę gospodarek regionalnych; mając na uwadze, że wspieranie równości, równowagi między pracą a życiem prywatnym, zatrudnienia integracyjnego i równych płac doprowadzi do równości płci w MŚP;

M.  mając na uwadze, że wiele inwestycji inaczej wpływa na życie kobiet i mężczyzn; dlatego perspektywa równości płci w odniesieniu do inwestycji jest konieczna;

Role of cohesion policy in promoting gender equality to the benefit of socio-economic growth and sustainable development

1.  podkreśla znaczenie polityki spójności dla promowania równości między ludźmi i między regionami, w tym równouprawnienia płci, oraz dla wdrażania strategii UE na rzecz równouprawnienia płci, w tym jej priorytetów w zakresie zdrowia związanych z płcią, takich jak zdrowie i prawa seksualne i reprodukcyjne; przypomina, że na realizację wszystkich celów politycznych trzeba przeznaczyć odpowiednie, wystarczające i zrównoważone środki; zaleca, by przy opracowywaniu i zatwierdzaniu programów państwa członkowskie uwzględniały środki wspierające równość płci;

2.  jest przekonany, że kwestię równości płci w dalszym ciągu traktuje się ogólnikowo i w ograniczeniu do obszarów polityki EFS, a także do etapu analizy kontekstowej i programowania, podczas gdy więcej uwagi należy systematycznie poświęcić etapom wdrażania, monitorowania i oceny; przypomina, że na każdym etapie programowania trzeba określić obszary priorytetowe, które przyczyniają się do równouprawnienia płci i zrównoważonego rozwoju;

3.  jest przekonany, że przepisy UE muszą być jasne i jednoznaczne; ułatwi to ich stosowanie z korzyścią dla obywateli, w tym w odniesieniu do równouprawnienia płci oraz równości mężczyzn i kobiet; podkreśla, że główną przyczyną dyskryminacji jest brak odpowiednich zasobów;

4.  podkreśla, że konieczne jest zdecydowane zaangażowanie polityczne na rzecz obrony równości płci w prawie z myślą o całym społeczeństwie, a także sprawiedliwy zrównoważony wzrost gospodarczy i rozwój terytorialny sprzyjający włączeniu społecznemu; zwraca uwagę, że warunkiem osiągnięcia równości płci jest zapewnienie właściwej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym; zmniejszy ona presję wywieraną na kobiety w czasie urlopu rodzinnego; podkreśla w związku z tym, że promowanie równouprawnienia płci wymaga bardziej zdecydowanej strategii na rzecz równowagi między życiem zawodowym a prywatnym w UE;

5.  podkreśla znaczenie skoordynowanych ram zarządzania w zakresie równości płci, wytycznych krajowych i wsparcia technicznego dla monitorowania wpływu na płeć, dostępnych w językach urzędowych UE, a także ściślejszej kontroli na szczeblu UE po przyjęciu programów; Jednocześnie wzywa do uwzględnienia połączenia ich z krajowymi planami wynikającymi z planu odbudowy dla określenia celów wzrostu ekonomicznego i rozwoju społecznego w ramach tych programów;

6.  podkreśla potrzebę wiążącej strategii na rzecz równości płci, zawierającej jasne cele i założenia na szczeblu krajowym i regionalnym; potrzebne są także programy na rzecz zwiększania świadomości w zakresie korzyści płynących z równości płci i równych szans mężczyzn i kobiet dla wzrostu społeczno-gospodarczego i zrównoważonego rozwoju na szczeblu krajowym i regionalnym;

7.  uważa, że konieczne jest zwiększanie kompetencji i dalsze rozwijanie instytucji zarządzających i partnerów wykonawczych pod względem szkolenia i budowania potencjału w zakresie wymiaru płci w funduszach strukturalnych; trzeba także skoordynowanych strategii , monitorowania, ujednoliconej metodyki i systemów oceny dotyczących zarządzania i dezagregowania użytecznych danych w celu wykrycia ewentualnych nierówności między obywatelami; podkreśla znaczenie oceny wyników szkoleń w celu oszacowania ich skuteczności pod względem poprawy wdrażania uwzględniania aspektu płci;

8.  podkreśla znaczenie poszanowania zasady partnerstwa w krajowych programach polityki spójności; wzywa państwa członkowskie do ścisłej koordynacji działań z władzami lokalnymi i regionalnymi, partnerami społecznymi i gospodarczymi, społeczeństwem obywatelskim i środowiskiem akademickim w ramach zasady partnerstwa w sposób przekrojowy i przy opracowywaniu umowy o partnerstwie, tak aby uwzględnić wyzwania związane ze skuteczną polityką równości na szczeblu lokalnym i regionalnym; zachęca państwa członkowskie do przeprowadzenia kampanii promujących politykę równości, w szczególności w dziedzinie godzenia życia zawodowego i prywatnego, eliminowania stereotypów związanych z płcią przy wyborze ścieżki kariery oraz poprawy niezależności ekonomicznej kobiet;

9.  jest zdania, że podmioty zaangażowane w program i komitety monitorujące potrzebują wyraźniejszych wskaźników efektywności i skuteczności programów przy wdrażaniu perspektywy płci w konkretnych projektach, zwłaszcza w kontekście działań w ramach EFRR; jest zdania, że niewiele jest wytycznych, programów szkoleniowych i konkretnych przykładów sprawdzonych rozwiązań w tym zakresie; podkreśla w tym kontekście potencjał EFRR i Funduszu Spójności w zakresie zmniejszania różnic, z jakimi zmagają się kobiety, w szczególności w odniesieniu do przedsiębiorczości kobiet i sektora cyfrowego, w którym kobiety stanowią jedynie 34,4 % samozatrudnionych i 30 % przedsiębiorców prowadzących start-up w Unii Europejskiej; wzywa Radę do osiągnięcia porozumienia w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów niewykonawczych spółek, których akcje są notowane na giełdzie, i odnośnych środków (dyrektywa w sprawie kobiet w zarządach); to bardzo ważne narzędzie osiągnięcia większej równowagi płci w podejmowaniu decyzji gospodarczych na najwyższym szczeblu; wzywa do przeznaczenia części funduszy z polityki spójności na wspieranie kobiet żyjących w ubóstwie, kobiet zagrożonych ubóstwem, samotnych matek, kobiet niepełnosprawnych i kobiet będących ofiarami przemocy; apeluje do państw członkowskich i ich odpowiednich organów o realizację takich programów;

10.  podkreśla, że wszystkie programy wdrażane w ramach polityki spójności powinny zapewniać równość płci na etapie ich przygotowania, wdrażania, monitorowania i oceny, a także równe szanse dla wszystkich, w tym dzięki pozytywnemu działaniu tam, gdzie to konieczne i stosowne, bez dyskryminacji ze względu na płeć, pochodzenie rasowe lub etniczne, religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną; podkreśla, że działania mające na celu zniwelowanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn w ramach polityki spójności powinny również być przekrojowe; jest zdania, że skład grup ekspertów w różnych fazach cyklu politycznego powinien być zrównoważony pod względem płci;

11.  wzywa Komisję, państwa członkowskie i ich odpowiednie organy do przestrzegania zasad praworządności, w tym zasady niedyskryminacji i poszanowania praw podstawowych, przy podejmowaniu decyzji dotyczących finansowania programów lub regionów, a następnie do monitorowania, prowadzenia dochodzeń i podejmowania odpowiednich działań w przypadku naruszenia tych zasad, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony beneficjentów końcowych; uważa, że beneficjenci polityki spójności nie powinni stosować jakiejkolwiek polityki dyskryminacyjnej, w szczególności wobec tych grup, które w dalszym ciągu są dyskryminowane, takich jak społeczność LGBTI; zachęca do odrzucania wniosków potencjalnych beneficjentów, w tym władz regionalnych lub lokalnych, które przyjęły politykę dyskryminacyjną wobec członków społeczności LGBTI, taką jak ogłoszenie „stref wolnych od osób LGBTI”;

12.  zwraca uwagę na potrzebę zwiększenia synergii między polityką spójności, funduszami odbudowy a innymi istniejącymi programami, takimi jak programy poprawy warunków pracy kobiet, w tym poprzez zwalczanie luki płacowej między kobietami a mężczyznami i niepewności zatrudnienia, w celu inwestowania w placówki opieki, zwalczania przemocy uwarunkowanej płcią i zapobiegania jej oraz w celu zapewnienia dostępu do usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z nim praw;

13.  dostrzega ciężar spoczywający na kobietach jako głównych opiekunach, zarówno formalnie, jak i nieformalnie, a także jego wartość społeczną, szczególnie w dobie kryzysu związanego z COVID-19; zauważa, że 80 % wszystkich usług opiekuńczych w UE świadczą często bezpłatnie opiekunowie nieformalni, z których 75 % to kobiety; wskazuje zatem na kluczową rolę polityki spójności w zagwarantowaniu odpowiednich inwestycji w usługi opiekuńcze; wzywa państwa członkowskie do przeznaczania środków dostępnych w ramach polityki spójności w pierwszej kolejności na świadczenie usług opiekuńczych, aby zaspokoić nie tylko rosnące zapotrzebowanie na infrastrukturę opiekuńczą, ale również skutecznie zająć się problemem różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia, i związaną z nimi luką płacową i emerytalną, problemem segregacji płciowej na rynku pracy, oraz w konsekwencji do poprawy warunków i zapewnienia jednakowej płacy za taką samą pracę, zwalczania nieformalnego i niepewnego zatrudnienia, tworzenia miejsc pracy dobrej jakości w tym sektorze, a także do wspierania przejścia na gospodarkę lepszych powszechnie dostępnych usług opiekuńczych; w związku z tym zwraca się do Komisji, aby przyjęła „europejski ład w zakresie opieki”, który wesprze taką transformację; podkreśla ponadto, że trzeba inwestować w ochronę społeczno-ekonomiczną kobiet w związku z tym, że to kobiety najczęściej biorą one na siebie odpowiedzialność za nieodpłatną pracę opiekuńczą i często mają bardzo słabą ochronę socjalną;

14.  podkreśla, że trzeba także jeszcze wyeliminować poważną lukę cyfrową, a cyfryzacja, innowacje cyfrowe i łączność cyfrowa wymagają większych inwestycji; podkreśla, że polityka spójności musi wspierać równy dostęp kobiet i mężczyzn do szkoleń i zatrudnienia, podejmować pozytywne działania w celu zniwelowania przepaści cyfrowej między kobietami i mężczyznami, a także wspierać sprawiedliwą, ekologiczną i cyfrową transformację; jednocześnie trzeba zapewnić ochronę pracowników, którzy odczują skutki tych przemian, na przykład poprzez zwiększenie odsetka kobiet, które kończą studia w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki, a także zwiększyć ich zaangażowania w sektorach kluczowych dla transformacji ekologicznej, takich jak sektor energetyczny; uznaje, że innowacje są kluczowym elementem zrównoważonego rozwoju i zielonych miejsc pracy w UE, a dzięki strategiom dostosowanym do indywidualnych potrzeb każdy region będzie mógł określić i rozwijać własną przewagę konkurencyjną;

15.  podkreśla zasadniczą rolę polityki spójności w zakresie inwestowania w usługi publiczne wysokiej jakości, w tym opiekę zdrowotną, a także infrastrukturę społeczną, zarówno dla zwalczania nierówności w różnych dziedzinach, zwłaszcza nierówności płci, jak i budowania odporności społecznej i radzenia sobie z kryzysami gospodarczymi, społecznymi i zdrowotnymi; przypomina, że celem polityki spójności jest harmonijny rozwój regionów dzięki konwergencji społecznej i gospodarczej, oraz przyczynianie się tym samym do budowania dobrostanu obywateli; dlatego jest zdania, że polityka spójności powinna zwracać szczególną uwagę na kobiety mieszkające na obszarach, które ucierpiały w wyniku przemian przemysłowych, i w regionach, w których występują poważne i trwałe niekorzystne warunki przyrodnicze lub demograficzne, takich jak regiony najbardziej oddalone lub regiony i wyspy o bardzo niskiej gęstości zaludnienia lub o zróżnicowanym rozmieszczeniu populacji, regiony transgraniczne i górskie; podkreśla, że skuteczne wdrażanie polityki równości płci przyczynia się do odwrócenia tendencji do wyludniania w regionach podatnych na to zjawisko;

16.  wskazuje na szansę, jaką stwarzają zintegrowane strategie zrównoważonego rozwoju miejskiego i terytorialnego podejmowane przez władze lokalne i regionalne zgodnie z Agendą 2030; zapewniają one uwzględnienie wszystkich wymiarów zrównoważonego rozwoju, w tym piątego Celu Zrównoważonego Rozwoju, przy opracowywaniu polityki na szczeblu lokalnym i regionalnym; podkreśla rolę miast i regionów, które od dawna przodują w działaniach na rzecz równouprawnienia płci, a także europejskich inicjatyw na rzecz rozwoju miast, takich jak karta lipska; uważa, że polityka spójności powinna przyczyniać się zmniejszenia powszechnie występujących nierówności w miastach poprzez lepsze włączanie kobiet w planowanie polityki rozwoju regionalnego i miejskiego z myślą o kształtowaniu takich miast i społeczności, które będą uwzględniały problematykę płci i służyły wszystkim obywatelom; podkreśla, że planowanie przestrzenne uwzględniające kwestie płci może zapewnić bardziej sprawiedliwy i równy dostęp do dóbr miejskich; zaznacza ponadto, że regiony i samorządy lokalne mają do odegrania kluczową rolę w promowaniu integracji społecznej, a planowanie terytorialne uwzględniające kwestie płci może przyczynić się do osiągnięcia postępów w tym procesie;

Równość płci w polityce spójności po 2020 r.

17.  wzywa do zdecydowanego zaangażowania politycznego na rzecz równości płci na szczeblu UE, krajowym i regionalnym w celu zwiększenia zainteresowania podmiotów krajowych, regionalnych i lokalnych kwestiami równości i równości płci, zarówno z perspektywy praw człowieka, jak i jako kluczowego czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego, oraz do promowania dalszego zaangażowania w tej dziedzinie;

18.  wzywa do określenia jasnych i dokładnych celów i wymogów dotyczących równości płci, a także do wprowadzenia większych szans i równości między kobietami i mężczyznami we wszystkich programach po 2020 r.; domaga się uwzględnienia konkretnych interdyscyplinarnych środków we wszystkich działaniach;

19.  zdecydowanie popiera wymóg ex ante opracowania krajowej strategii na rzecz równości płci, która będzie przewidywać jasne cele i założenia przyczyniające się do realizacji zadań polityki spójności; ma to na celu poprawę skuteczności i wartości dodanej tej strategii w odniesieniu do równouprawnienia płci; wzywa państwa członkowskie do wyegzekwowania takiej strategii, w tym, w stosownych przypadkach, za pomocą ukierunkowanych środków, obowiązków i wiążących wytycznych;

20.  wzywa państwa członkowskie do wykorzystywania finansowania w ramach polityki spójności do dalszego zmniejszania regionalnych dysproporcji gospodarczych i społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem walki z feminizacją ubóstwa, bezrobociem kobiet oraz wykluczeniem kobiet z wielu możliwości gospodarczych, a także zapobiegania wszelkim formom przemocy i dyskryminacji ze względu na płeć, promowania i dążenia do wzmocnienia pozycji kobiet poprzez poprawę dostępu do rynku pracy i ułatwienie reintegracji zawodowej oraz zajęcia się priorytetami związanymi ze zdrowiem określonymi w strategii na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020–2025, w szczególności dotyczącymi zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych jako podstawowego prawa człowieka i zasadniczego aspektu dobrobytu obywateli oraz postępów w zakresie równouprawnienia płci; apeluje oprócz tego o zwiększenie synergii między funduszami spójności i odbudowy a innymi istniejącymi programami w celu poprawy warunków pracy kobiet, w tym poprzez zwalczanie luki płacowej między kobietami a mężczyznami oraz niepewnego i nieformalnego zatrudnienia, dzięki inwestycjom w placówki opieki, zwalczanie przemocy uwarunkowanej płcią i zapobiegania jej oraz w celu zapewnienia dostępu do usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z nim praw;

21.  podkreśla znaczenie partnerstw z organami ds. równości płci i zdecydowanie popiera zaangażowanie tych organizacje we wszystkie etapy programu; przyczyni się to do lepszego dostosowania realizowanych działań do potrzeb kobiet i mężczyzn poprzez konsolidację ram instytucjonalnych i wzmocnienie koordynacji w zakresie równości płci i organów wspierających we wszystkich dziedzinach polityki;

22.  wzywa do wprowadzenia oceny ex ante i ex post wpływu pod względem płci jako obowiązkowego elementu ocen państw członkowskich dotyczących wspierania równości płci oraz pod względem wydatkowania środków zgodnie z ich celami dotyczącymi równości płci; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia, aby podczas śródokresowego przeglądu polityki spójności po 2020 r. przeprowadzono ocenę wykorzystania zasobów w celu oceny ich skuteczności, wydajności, wpływu oraz, w stosownych przypadkach, włączenia społecznego i niedyskryminacji, w tym pod kątem aspektu płci;

23.  przypomina o potrzebie oceny funduszy na podstawie informacji pozyskanych w ramach szczególnych wymogów dotyczących monitorowania; podkreśla, że mierzalne wskaźniki, w stosownych przypadkach, powinny również umożliwiać monitorowanie wsparcia na rzecz równości płci;

24.  z zadowoleniem przyjmuje dodanie równouprawnienia płci i włączania problematyki płci do głównego nurtu polityki jako jednego z priorytetów horyzontalnych nowych WRF oraz jako zasady horyzontalnej w nowym rozporządzeniu w sprawie wspólnych przepisów; przypomina, że sporządzanie budżetu z uwzględnieniem aspektu płci to uwzględnianie aspektu płci na wszystkich szczeblach procedury budżetowej; podkreśla, że monitorowanie programów powinno mieć na celu nie tylko pomiar odpowiednich wydatków ze wszystkich linii budżetowych, ale – co ważniejsze – ocenę wyników budżetu UE w zakresie poprawy równości płci; podkreśla, że wszelkie oceny wpływu w aspekcie płci powinny być dostępne w językach urzędowych UE; zaleca zastosowanie nie tylko kryteriów oceny krajowej mediany płac i mediany rocznego dochodu brutto w odniesieniu do parytetu siły nabywczej, lecz także wskaźników nieekonomicznych, takich jak pomiar subiektywnego dobrobytu, eliminacja przemocy ze względu na płeć, zaangażowanie obywatelskie, równowaga między pracą a życiem prywatnym, powiązania społeczne; podkreśla, że ocena wyniku jest możliwa wyłącznie wtedy, gdy dostępne są dane w podziale na płeć;

25.  zwraca uwagę na lukę w danych dotyczących płci w dziedzinie polityki spójności i planowania przestrzennego, która istnieje w wielu państwach członkowskich, oraz wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia metod gromadzenia danych uwzględniających dane w podziale na płeć, tak aby można było odpowiednio przeanalizować różnice między płciami; podkreśla, że aby zapewnić uwzględnianie aspektu płci, Komisja powinna przeprowadzać ocenę wpływu w aspekcie płci w odniesieniu do każdej polityki i każdego wniosku ustawodawczego w dziedzinie polityki spójności, określić wskaźniki uwzględniające aspekt płci, gromadzić dane w podziale na płeć i przeprowadzać oceny uwzględniające aspekt płci;

26.  wzywa wszystkie instytucje do opracowania wytycznych w formie dokumentów i regularnego przeprowadzania praktycznych szkoleń na wszystkich szczeblach administracji tak, by rozpowszechniać i utrwalać konkretne przykłady dobrych praktyk w zakresie uwzględniania aspektu płci, integracji i prawidłowego zarządzania; podkreśla ponadto, że na etapie wyboru projektów należy wzmocnić kryteria uwzględniania aspektu płci poprzez wyższą punktację i wymogi dotyczące bardziej praktycznych działań; z zadowoleniem przyjmuje rolę EIGE w propagowaniu równości płci i w walce z dyskryminacją ze względu na płeć; podkreśla jego pozytywny wkład w uwzględnianie aspektu płci, w tym w dziedzinie polityki spójności; wzywa do odpowiedniego finansowania EIGE; zaleca, by wykorzystać istniejące narzędzia opracowane przez EIGE, takie jak zestaw narzędzi do sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci na wszystkich etapach oceny, wdrażania i monitorowania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;

27.  podkreśla fakt, że niezliczona liczba kobiet staje przed wyzwaniami związanymi z pandemią COVID-19, co prowadzi do gwałtownego wzrostu liczby doniesień o przemocy domowej; wzywa Radę do pilnego sfinalizowania ratyfikacji przez UE konwencji stambulskiej w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do przeznaczenia środków finansowych z polityki spójności oraz do realizacji programów mających na celu zapobieganie i zwalczanie przemocy wobec kobiet oraz pomoc ofiarom przemocy; zwraca uwagę na różnice pod względem ilości i jakości usług świadczonych na rzecz kobiet i dzieci cierpiących z powodu przemocy uwarunkowanej płcią oraz na rolę polityki spójności w niwelowaniu takich nierówności; podkreśla, że władze lokalne powinny zaangażować w swą pracę regionalnych pracodawców i organizacje pozarządowe;

28.  wzywa Komisję do uwzględnienia niezbędnych zaleceń dotyczących promowania aspektu płci i kwestii związanych z płcią w komunikacie w sprawie uruchomienia nowej polityki spójności na lata 2021–2027;

o
o   o

29.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) https://www.ohchr.org/documents/professionalinterest/cedaw.pdf (2) https://sdgs.un.org/goals/goal5 (3) https://www.ccre.org/docs/charte_egalite_en.pdf (4) Dyrektywa Rady 79/7/EWG z dnia 19 grudnia 1978 r. w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego (Dz.U. L 6 z 10.1.1979, s. 24). (5) Dyrektywa Rady 86/613/EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa (Dz.U. L 359 z 19.12.1986, s. 56). (6) Dyrektywa Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią (Dz.U. L 348 z 28.11.1992, s. 1). (7) Dyrektywa Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług (Dz.U. L 373 z 21.12.2004, s. 37). (8) Dyrektywa 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (Dz.U. L 204 z 26.7.2006, s. 23). (9) Dyrektywa Rady 2010/18/UE z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie wdrożenia zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP i ETUC oraz uchylająca dyrektywę 96/34/WE (Dz.U. L 068 z 18.3.2010, s. 13). (10) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/41/UE z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylająca dyrektywę Rady 86/613/EWG (Dz.U. L 180 z 15.7.2010, s. 1). (11) Dz.U. C 264 E z 13.9.2013, s. 75. (12) Dz.U. C 36 z 29.1.2016, s. 18. (13) Dz.U. C 316 z 22.9.2017, s. 173. (14) Dz.U. C 11 z 12.1.2018, s. 35. (15) Dz.U. C 66 z 21.2.2018, s. 44. (16) https://eige.europa.eu/publications/gender-regional-cohesion-policy (17) Dz.U. C 252 z 18.7.2018, s. 99. (18) Dz.U. C 263 z 25.7.2018, s. 49. (19) Dz.U. C 298 z 23.8.2018, s. 14. (20) Dz.U. C 331 z 18.9.2018, s. 60. (21) Dz.U. C 346 z 27.9.2018, s. 6. (22) Dz.U. C 458 z 19.12.2018, s. 34. (23) Dz.U. C 162 z 10.5.2019, s. 9. (24) Dz.U. C 390 z 18.11.2019, s. 28. (25) Dz.U. C 363 z 28.10.2020, s. 80. (26) https://eige.europa.eu/publications/gender-budgeting-mainstreaming-gender-eu-budget-and-macroeconomic-policy-framework (27) https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/aid_development_cooperation_fundamental_rights/opinion_on_gender_equality_policy_post_2019_2018_en.pdf (28) Dz.U. C 411 z 27.11.2020, s. 38. (29) Dz.U. C 449 z 23.12.2020, s. 102. (30) https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-7263-2019-INIT/en/pdf (31) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0080. (32) https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-14254-2019-INIT/pl/pdf. (33) https://www.oecd.org/industry/the-missing-entrepreneurs-43c2f41c-en.htm (34) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0101. (35) Badanie/Dogłębna analiza – „Gender Dimension of the EU Cohesion Policy’, Parlament Europejski, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Wewnętrznej, Departament Tematyczny B ds. Polityki Strukturalnej i Polityki Spójności, 19 lutego 2019 r., dostępne pod adresem: https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2019/629185/IPOL_STU(2019)629185_EN.pdf (36) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0025. (37) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0039. (38) https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/research_and_innovation/research_by_area/documents/ec_rtd_covid19-gender-equality_factsheet.pdf (39) https://ec.europa.eu/info/publications/gender-smart-financing-investing-and-women-opportunities-europe_en (40) https://eige.europa.eu/publications/gender-equality-index-2020-digitalisation-and-future-work (41) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006, Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2021 r. w sprawie unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 – przywracanie przyrody do naszego życia (2020/2273(INI))

P9_TA(2021)0277 A9-0179/2021

Parlament Europejski,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 maja 2020 r. pt. „Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030: Przywracanie przyrody do naszego życia” (COM(2020)0380),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (COM(2019)0640) oraz swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2020 r. na ten sam temat(1),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 maja 2020 r. „Strategia »od pola do stołu« na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego” (COM(2020)0381),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 lutego 2016 r. w sprawie Planu działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą (COM(2016)0087),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 2 października 2015 r. pt. „Przegląd śródokresowy unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r.” (COM(2015)0478),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 lipca 2019 r. pt. „Zintensyfikowanie działań UE na rzecz ochrony i odtwarzania światowych lasów” (COM(2019)0352) oraz swoją rezolucję z dnia 16 września 2020 r. w sprawie roli UE w ochronie i odtwarzaniu światowych lasów(2);

–  uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1386/2013/UE z dnia 20 listopada 2013 r. w sprawie ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska do 2020 r. „Dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety”(3) oraz wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 października 2020 r. w sprawie nowego ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska do 2030 r. (COM(2020)0652),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiającą ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej)(4),

–  uwzględniając sprawozdanie z 31 maja 2019 r. na temat globalnej oceny różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych, sporządzone przez Międzyrządową Platformę Naukowo-Polityczną ds. Różnorodności Biologicznej i Funkcjonowania Ekosystemów (IPBES),

–  uwzględniając Konwencję ONZ o różnorodności biologicznej (CBD) i zbliżające się 15. posiedzenie Konferencji Stron tej konwencji (COP15),

–  uwzględniając Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i wyznaczone przez ONZ cele zrównoważonego rozwoju,

–  uwzględniając 5 globalną prognozę w dziedzinie różnorodności biologicznej z 15 września 2020 r., opracowaną przez sekretariat CBD,

–  uwzględniając sprawozdania Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), w szczególności sprawozdanie specjalne z 24 września 2019 r. pt. „Oceany i kriosfera w zmieniającym się klimacie”, sprawozdanie specjalne z 8 sierpnia 2019 r. dotyczące zmian klimatu i gruntów oraz sprawozdanie specjalne z 8 października 2018 r. pt. „Globalne ocieplenie o 1,5°C”,

–  uwzględniając Konwencję o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES),

–  uwzględniając Konwencję o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt,

–  uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza,

–  uwzględniając Konwencję o ochronie środowiska morskiego i regionu przybrzeżnego Morza Śródziemnego, Konwencję o ochronie Morza Czarnego przed zanieczyszczeniem, Konwencję helsińską o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego i Konwencję o ochronie środowiska morskiego obszaru północno-wschodniego Atlantyku,

–  uwzględniając sprawozdania specjalnego sprawozdawcy ONZ z 24 stycznia 2018 r. i 15 lipca 2020 r. w sprawie zobowiązań w zakresie praw człowieka dotyczących korzystania z bezpiecznego, czystego, zdrowego i zrównoważonego środowiska,

–  uwzględniając zobowiązanie przywódców ONZ na rzecz przyrody z 28 września 2020 r. pt. „United to Reverse Biodiversity Loss by 2030 for Sustainable Development” [Razem przeciwko utracie różnorodności biologicznej przed 2030 rokiem dla zrównoważonego rozwoju],

–  uwzględniając sprawozdanie Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) z 4 grudnia 2019 r. pt. „The European environment – state and outlook 2020: Knowledge for a transition to a sustainable Europe” [Europejskie środowisko – stan i prognozy na 2020 r.: wiedza na rzecz transformacji w kierunku zrównoważonej Europy],

–  uwzględniając sprawozdanie EEA z 19 października 2020 r. pt. „State of nature in the EU – Results from reporting under the nature directives 2013–2018” [Stan przyrody w UE – wyniki ze sprawozdań przedłożonych na podstawie dyrektyw dotyczących ochrony przyrody z lat 2013–2018],

–  uwzględniając sprawozdanie „Global Resources Outlook 2019” [Globalna prognoza za 2019 r. dotycząca zasobów] opracowane przez Międzynarodowy Panel ds. Zasobów w ramach Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska,

–  uwzględniając sprawozdanie z warsztatów platformy IPBES z 29 października 2020 r. w sprawie bioróżnorodności i pandemii,

–  uwzględniając sprawozdanie Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) z 2020 r. w sprawie stanu rybołówstwa i akwakultury na świecie,

–  uwzględniając sprawozdanie naukowo-polityczne Wspólnego Centrum Badawczego Komisji z 13 października 2020 r., pt. „Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services: An EU ecosystem assessment” [Mapowanie i ocena ekosystemów i usług świadczonych przez ekosystemy: ocena ekosystemów UE],

–  uwzględniając sprawozdania specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (ETO): z 5 lutego 2020 r. pt. „Zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin: ograniczone postępy w zakresie pomiaru i zmniejszania ryzyka”, z 5 czerwca 2020 r. pt. „Różnorodność biologiczna na użytkach rolnych – wspólna polityka rolna nie zapobiegła pogorszeniu sytuacji”, z 9 lipca 2020 r. pt. „Ochrona dzikich owadów zapylających w UE – inicjatywy Komisji nie zaowocowały poprawą sytuacji” i z 26 listopada 2020 r. pt. „Środowisko morskie – ochrona przewidziana przez UE jest szeroko zakrojona, lecz powierzchowna”,

–  uwzględniając briefing EEA z 6 października 2020 r. pt. „Management effectiveness in the EU's Natura 2000 network of protected” [Skuteczność zarządzania siecią obszarów chronionych Natura 2000 w UE],

–  uwzględniając briefing EEA z 11 stycznia 2021 r. pt. „Growth without economic growth” [Wzrost bez wzrostu gospodarczego],

–  uwzględniając wyniki prac grupy ad hoc ekspertów technicznych ds. CBD w sprawie oceny ryzyka z 15 kwietnia 2020 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2020 r. w sprawie 15 posiedzenia Konferencji Stron (COP15) Konwencji o różnorodności biologicznej(5),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie alarmującej sytuacji klimatycznej i środowiskowej(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie rocznego sprawozdania strategicznego w sprawie wdrażania i realizacji celów zrównoważonego rozwoju(7),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 października 2020 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie unijnych ram prawnych mających na celu zatrzymanie i odwrócenie globalnego wylesiania spowodowanego przez UE(8),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie „Planu działania na rzecz przyrody, ludzi i gospodarki”(9),

–  uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie decyzji Japonii o wznowieniu połowów wielorybów w sezonie 2015–2016(10) i z dnia 12 września 2017 r. w sprawie polowań na wieloryby w Norwegii(11),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 lipca 2020 r. w sprawie strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności(12),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 września 2020 r. w sprawie Europejskiego Roku Bardziej Zielonych Miast 2022(13),

–  uwzględniając art. 191 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (zwaną dalej „Kartą”),

–  uwzględniając art. 54 Regulaminu,

–  uwzględniając opinie Komisji Handlu Międzynarodowego, Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Rybołówstwa,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A9-0179/2021),

A.  mając na uwadze, że Parlament Europejski ogłosił alarmującą sytuację klimatyczną i środowiskową oraz zobowiązał się do pilnego podjęcia konkretnych działań niezbędnych w celu zwalczania i powstrzymania tego zagrożenia, zanim będzie za późno(14); mając na uwadze, że utrata bioróżnorodności i zmiana klimatu są powiązane i potęgują się wzajemnie(15), stanowiąc jednakowe zagrożenia dla życia na naszej planecie, i z tego względu należy pilnie zająć się nimi łącznie;

B.  mając na uwadze, że stan przyrody pogarsza się w tempie i na skalę niespotykaną w historii ludzkości; mając na uwadze, że szacuje się, iż na świecie milion gatunków jest zagrożonych wyginięciem(16); mając na uwadze, że jedynie 23 % gatunków i 16 % siedlisk objętych dyrektywami UE w sprawie ochrony przyrody ma właściwy stan(17);

C.  mając na uwadze, że celem unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz porozumienia międzynarodowego, które ma być wkrótce zawarte w ramach CBD, jest utworzenie unijnych i globalnych ram bioróżnorodności na okres do roku 2030;

D.  mając na uwadze, że rok 2021 będzie miał dla bioróżnorodności decydujące znaczenie oraz że COP15 powinna stać się dla bioróżnorodności wydarzeniem na miarę porozumienia paryskiego; mając na uwadze, że COP15 i COP26 UNFCCC stanowią wyjątkową okazję do odejścia od modelu reaktywnego na rzecz modelu proaktywnego i ostrożnościowego oraz do wprowadzenia potrzebnych zmian, które doprowadzą do transformacji;

E.  mając na uwadze, że unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 jest jedną z kluczowych inicjatyw Europejskiego Zielonego Ładu; mając na uwadze, że unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz strategia „Od pola do stołu”, wraz z innymi strategiami politycznymi, będą kształtować zmiany w celu ochrony przyrody oraz zachowania siedlisk i gatunków;

F.  mając na uwadze, że dostępne dowody sugerują, iż nie jest za późno, by powstrzymać i odwrócić obecne tendencje spadku bioróżnorodności(18); mając na uwadze, że będzie to wymagać istotnych zmian;

G.  mając na uwadze, że ludzie stanowią część przyrody i że przyroda ma samoistną wartość; mając na uwadze, że bioróżnorodność stanowi integralną część światowego dziedzictwa;

H.  mając na uwadze, że wymieranie gatunków jest trwałym zjawiskiem zagrażającym ekosystemom i świadczeniu usług ekosystemowych oraz stanowiącym zagrożenie dla dobrobytu i przetrwania ludzi; mając na uwadze, że tylko w ostatnim dziesięcioleciu Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznała 160 gatunków za wymarłe;

I.  mając na uwadze, że według IPBES do 2050 r. 90 % gruntów ulegnie znacznym zmianom, a w przypadku 75 % gruntów już takie zmiany nastąpiły; mając na uwadze, że utracono już 85 % terenów podmokłych;

J.  mając na uwadze, że bioróżnorodność ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego, dobrobytu ludzi i rozwoju na całym świecie;

K.  mając na uwadze, że UE musi wykorzystać okazję do uwzględnienia wniosków z pandemii COVID-19 w swoich strategiach i celach;

L.  mając na uwadze, że 70 % pojawiających się chorób i pandemii ma pochodzenie odzwierzęce(19); mając na uwadze, że pandemia COVID-19 pokazała, iż praktyki wywierające presję na bioróżnorodność mogą prowadzić do zwiększonego zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt;

M.  mając na uwadze, że niszczenie siedlisk przyrodniczych i handel dzikimi zwierzętami zwiększa kontakt ludzi z dziką fauną i florą oraz będzie stanowić istotny czynnik pojawiania się i rozprzestrzeniania w przyszłości chorób wirusowych(20);

N.  mając na uwadze, że bioróżnorodność ma pozytywny wpływ na zdrowie ludzi; mając na uwadze, że nawet 80 % leków stosowanych przez ludzi jest pochodzenia naturalnego(21);

O.  mając na uwadze, że UE posiada więcej obszarów chronionych niż jakikolwiek inny region na świecie(22); mając na uwadze, że obecna sieć obszarów prawnie chronionych, w tym obszarów objętych ścisłą ochroną, nie jest wystarczająca, aby chronić bioróżnorodność(23);

P.  mając na uwadze, że UE nadal boryka się z poważnymi trudnościami związanymi z wdrażaniem, jeśli chodzi o skuteczne zarządzanie siecią Natura 2000;

Q.  mając na uwadze, że program Natura 2000 przyczynia się do ochrony gatunków, ale wiele zagrożonych gatunków nie jest chronionych w ramach tej sieci(24);

R.  mając na uwadze, że szacuje się, iż sieć Natura 2000 zapewnia bezpośrednio i pośrednio 52 tys. miejsc pracy w obszarze zarządzania ochroną, a 3,1 mln (jedna czwarta) miejsc pracy w turystyce ma powiązania z obszarami chronionymi(25); mając na uwadze, że powiększanie obszarów chronionych ma na celu ochronę bioróżnorodności, ale przyczynia się również do łagodzenia skutków zmiany klimatu i przystosowywania się do niej oraz przynosi znaczne zyski dzięki inwestycjom i tworzeniu miejsc pracy;

S.  mając na uwadze, że Europejski Trybunał Obrachunkowy zwrócił uwagę na poważne niedociągnięcia w unijnej polityce ochrony lub odbudowy bioróżnorodności, w tym między innymi na nieodpowiednie środki ochrony lub odbudowy bioróżnorodności brak wdrażania i finansowania oraz nieodpowiednie wskaźniki służące do pomiaru postępów(26); mając na uwadze, że przyszłe strategie UE powinny zaradzić tym niedociągnięciom i zająć się nimi;

T.  mając na uwadze, że około 75 % światowych upraw żywnościowych zależy od owadów zapylających(27) oraz że w ostatnich dziesięcioleciach liczba tych owadów drastycznie spadła; mając na uwadze, że ochrona bioróżnorodności i ochrona owadów są ze sobą nierozerwalnie związane;

U.  mając na uwadze, że wytyczne Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) dotyczące pszczół nie zostały formalnie przyjęty, a ich przegląd nie został pomyślnie zakończony;

V.  mając na uwadze, że Parlament Europejski przyjął w dniu 18 grudnia 2019 r. rezolucję w sprawie inicjatywy UE na rzecz owadów zapylających(28), która potwierdza jego zdecydowane stanowisko w sprawie znaczenia ochrony owadów zapylających;

W.  mając na uwadze, że ramy i działania obecnej inicjatywy UE na rzecz owadów zapylających wymagają włączenia do wszystkich strategii sektorowych UE;

X.  mając na uwadze, że monitorowanie, badania i inne działania związane z ochroną owadów są rozproszone, często nieodpowiednie oraz niedofinansowane lub nie istnieją na szczeblu krajowym;

Y.  mając na uwadze, że utrata bioróżnorodności wiąże się z działalnością gospodarczą; mając na uwadze, że działalność gospodarcza powinna respektować ograniczenia planety;

Z.  mając na uwadze, że ochrona bioróżnorodności i ekosystemów przynosi bezpośrednie i pośrednie korzyści gospodarcze dla większości sektorów gospodarki oraz stanowi podstawę funkcjonowania naszych gospodarek i społeczeństw; mając na uwadze, że wszystkie przedsiębiorstwa są bezpośrednio lub pośrednio uzależnione od usług ekosystemowych; mając na uwadze, że ulepszona polityka w zakresie bioróżnorodności, obejmująca skuteczne środki, może wzmocnić gospodarkę i stworzyć możliwości zatrudnienia;

AA.  mając na uwadze, że głównymi bezpośrednimi czynnikami powodującymi utratę bioróżnorodności są zmiany w użytkowaniu gruntów i mórz, wydobycie zasobów naturalnych, zmiana klimatu, zanieczyszczenie oraz inwazja gatunków obcych(29); mając na uwadze, że oprócz ochrony i odbudowy przyrody zasadnicze znaczenie dla skutecznej strategii na rzecz bioróżnorodności po 2020 r. mają działania dotyczące czynników powodujących utratę bioróżnorodności, szczególnie w sektorach użytkowania gruntów i transformacji systemu żywnościowego(30);

AB.  mając na uwadze, że gleba jest wspólnym zasobem(31), a bioróżnorodność gleby podlega coraz silniejszej presji; mając na uwadze, że regularne badania długoterminowych parametrów fizyczno-chemicznych, prowadzone w ramach badań terenowych użytkowania gruntów i pokrycia terenu, należy uzupełnić poprzez monitorowanie w całej UE bioróżnorodności gleby, w tym tendencji dotyczących jej rodzaju i objętości;

AC.  mając na uwadze, że bioróżnorodność w rolnictwie obejmuje wszystkie składniki różnorodności biologicznej, które mają znaczenie dla żywności i rolnictwa, oraz wszystkie składniki różnorodności biologicznej, które tworzą ekosystemy rolne, zwane również agroekosystemami, w tym różnorodność i zmienność zwierząt, roślin i mikroorganizmów na poziomie genetycznym, gatunkowym i ekosystemowym, które są niezbędne do podtrzymania kluczowych funkcji agroekosystemu, jego struktury i procesów;

AD.  mając na uwadze, że długoterminowe trendy zauważalne w populacjach ptaków krajobrazu rolniczego i leśnego, pospolitych gatunków ptaków oraz motyli łąkowych pokazują, że UE doświadczyła znacznego spadku bioróżnorodności gruntów rolnych(32); mając na uwadze, że wynika to przede wszystkim z utraty, fragmentacji i degradacji naturalnych ekosystemów, głównie z powodu intensyfikacji rolnictwa, intensywnej gospodarki leśnej, porzucania gruntów i niekontrolowanego rozrastania się miast(33);

AE.  mając na uwadze, że zrównoważone gospodarowanie gruntami rolnymi może przyczyniać się do szerszych funkcji ekosystemu, takich jak ochrona bioróżnorodności, sekwestracja dwutlenku węgla, utrzymanie jakości wody i powietrza, zatrzymanie wilgoci w glebie dzięki ograniczeniu spływu, umożliwienie infiltracji wody do gleby i kontrolowanie erozji;

AF.  mając na uwadze, że na podstawie biomasy szacuje się, że wśród wszystkich ssaków na ziemi większość stanowią zwierzęta hodowlane, a niewielki odsetek to zwierzęta dzikie; mając na uwadze równie niepokojący niski poziom różnorodności genetycznej ptaków(34);

AG.  mając na uwadze, że sektory rybołówstwa, akwakultury i przetwórstwa mogą przyczynić się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ;

AH.  mając na uwadze, że badania naukowe wzbudziły obawy co do długoterminowego negatywnego wpływu niektórych stosowanych technik połowowych na bioróżnorodność oceanów i środowisko morskie;

AI.  mając na uwadze, że rybacy mogą przyczynić się do zapobiegania degradacji środowiska i ochrony środowiska morskiego poprzez stosowanie zrównoważonych metod i technik;

AJ.  mając na uwadze, że degradacja siedlisk i przerwanie korytarzy migracyjnych oraz nadmierna eksploatacja spowodowana połowami, obok innych czynników, doprowadziły niektóre gatunki ryb, takie jak jesiotr, na skraj wyginięcia;

AK.  mając na uwadze, że mimo pewnej zweryfikowanej poprawy eksploatacji zasobów morskich pod względem zrównoważonego rozwoju w niektórych basenach morskich, nadal istnieją obszary, na których sytuacja jest niepokojąca, a w szczególności mowa tu o Morzu Śródziemnym;

AL.  mając na uwadze, że UE wyznaczyła cele na mocy dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej; mając na uwadze, że nadal potrzebne są środki do osiągnięcia celu, jakim jest dobry stan środowiska części wód;

AM.  mając na uwadze, że Europejski Trybunał Obrachunkowy stwierdził(35), że chociaż wdrożono ramy ochrony środowiska morskiego, działania UE nie doprowadziły do wystarczającej ochrony ekosystemów i siedlisk, a obecne chronione obszary morskie zapewniają jedynie ograniczoną ochronę;

AN.  mając na uwadze, że lasy i cały łańcuch wartości związany z leśnictwem mają fundamentalne znaczenie dla dalszego rozwoju biogospodarki o obiegu zamkniętym, ponieważ zapewniają miejsca pracy, dobrobyt gospodarczy na obszarach wiejskich i miejskich, usługi związane z łagodzeniem zmian klimatu oraz w zakresie przystosowania się do tych zmian, oferują korzyści zdrowotne oraz chronią różnorodność biologiczną i perspektywy regionów górskich, wyspiarskich i wiejskich, a także przeciwdziałają pustynnieniu;

AO.  mając na uwadze, że lasy stanowią 43 % powierzchni lądowej UE i są siedliskiem dla 80 % jej lądowej bioróżnorodności(36); mając na uwadze, że stwierdzono, iż pod względem presji wywieranej na gatunki działalność leśna zajmuje drugą pozycję(37), wpływając w szczególności na stawonogi, ssaki i rośliny nienaczyniowe; mając na uwadze, że na wiele gatunków zależnych od lasów negatywny wpływ wywiera usuwanie martwych, umierających i starych drzew(38), redukcja starodrzewu oraz niektóre metody gospodarki leśnej takie jak zręby zupełne;

AP.  mając na uwadze, że ponad 75 % lądowej bioróżnorodności na świecie żyje w lasach(39); mając na uwadze, że Parlament przedstawił Komisji zalecenia dotyczące ram prawnych UE mających na celu zatrzymanie i odwrócenie spowodowanego przez UE globalnego wylesiania oraz degradacji lasów i ekosystemów(40);

AQ.  mając na uwadze, że dobry stan środowiska i zdrowe ekosystemy mają kluczowe znaczenie dla przeciwdziałania zmianie klimatu, zaś ekosystemy odgrywają zasadniczą rolę w łagodzeniu zmiany klimatu i przystosowywaniu się do niej; mając na uwadze, że zmiana klimatu wpływa na bioróżnorodność, ponieważ zmienne klimatyczne w dużym stopniu określają geograficzny zasięg występowania gatunków; mając na uwadze, że na obszarach, gdzie klimat nie jest już odpowiedni, niektóre gatunki zmieniają zasięg geograficzny, a inne wymierają w skali lokalnej;

AR.  mając na uwadze, że rozwiązania oparte na przyrodzie i podejścia ekosystemowe mogą zapewnić silne powiązanie polityczne między trzema konwencjami z Rio, rozwiązując problem zmiany klimatu i utraty bioróżnorodności w zintegrowany sposób;

AS.  mając na uwadze, że według IPBES zanieczyszczenie jest jednym z pięciu czynników powodujących utratę bioróżnorodności; mając na uwadze, że szacuje się, iż wiarygodne informacje istnieją dla około 500 substancji chemicznych, oraz mając na uwadze, że do kwietnia 2019 r. Europejska Agencja Chemikaliów uznała, iż wystarczające uregulowania prawne istnieją w odniesieniu do 450 substancji; mając na uwadze, że w przypadku kolejnych 10 tys. substancji uznaje się, że związane z nimi ryzyko jest dość dobrze określone, natomiast w przypadku około 20 tys. substancji informacje na temat ryzyka są ograniczone; mając na uwadze, że w przypadku większości substancji, około 70 tys., praktycznie nie ma informacji na temat związanych z nimi zagrożeń lub ryzyka narażenia; mając na uwadze, że należy pilnie zlikwidować istotne luki w wiedzy dotyczącej wszelkiego wpływu chemikaliów na bioróżnorodność i środowisko;

AT.  mając na uwadze, że zanieczyszczenie świetlne zmienia naturalne natężenie światła w nocy dla ludzi, zwierząt i roślin, wywierając negatywny wpływ na bioróżnorodność poprzez, przykładowo, zakłócenie równowagi w aktywności migracyjnej, nocnej i reprodukcyjnej zwierząt, prowadząc również do utraty insektów i owadów zapylających, dla których przyciąganie przez sztuczne światło ma skutek śmiertelny;

AU.  mając na uwadze, że zgodnie ze sprawozdaniem Wspólnego Centrum Badawczego z 2020 r.(41) inwazyjne gatunki obce występują obecnie we wszystkich ekosystemach i zagrażają w szczególności ekosystemom miejskim i użytkom zielonym;

AV.  mając na uwadze, że obecne negatywne tendencje w zakresie bioróżnorodności i ekosystemów osłabią postępy w realizacji nie założeń środowiskowych celów zrównoważonego rozwoju, ale także założeń związanych z ubóstwem, głodem, zdrowiem, wodą, miastami i klimatem; mając zatem na uwadze, że utratę i degradację bioróżnorodności należy uważać nie tylko za kwestię środowiskową, lecz także rozwojową, gospodarczą, społeczną i moralną;

AW.  mając na uwadze, że niemal 80 % bioróżnorodności UE znajduje się obecnie w jej regionach najbardziej oddalonych oraz krajach i terytoriach zamorskich(42);

AX.  mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie muszą przestrzegać zobowiązań międzynarodowych w dziedzinie bioróżnorodności i praw człowieka, oprócz zobowiązań dotyczących spójności polityki w działaniach zewnętrznych, zgodnie z ich wynikającym z Karty zobowiązaniem do włączenia do polityki UE wysokiego poziomu ochrony środowiska i poprawy jego jakości oraz zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju;

AY.  mając na uwadze, że prace specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka i środowiska mogą utorować drogę do ukształtowania ram prawnych obowiązków w dziedzinie praw człowieka związanych z ochroną i zrównoważonym wykorzystaniem bioróżnorodności; mając na uwadze, że w ostatnich latach na całym świecie znacznie wzrosła liczba atakowanych obrońców praw człowieka zajmujących się kwestiami środowiska i gruntów;

AZ.  mając na uwadze, że według szacunków co najmniej jedna czwarta światowej powierzchni lądów należy do ludów tubylczych i lokalnych społeczności, jest przez nie zarządzana, użytkowana bądź zajmowana; mając na uwadze, że w Deklaracji praw ludów tubylczych ONZ uznano zbiorowe i jednostkowe prawa ludów tubylczych; mając na uwadze, że ludność tubylcza i społeczności lokalne odgrywają zasadniczą rolę w zachowaniu bioróżnorodności na świecie, a globalne cele w zakresie bioróżnorodności nie mogą zostać osiągnięte bez uznania ich praw;

BA.  mając na uwadze, że zarówno nielegalny, jak i legalny handel dziką fauną i florą oraz ich wykorzystywanie w znacznym stopniu przyczyniają się do zanikania bioróżnorodności oraz że niszczenie siedlisk naturalnych i eksploatacja dzikiej fauny i flory przyczyniają się do pojawiania się i rozprzestrzeniania chorób zakaźnych(43);

BB.  mając na uwadze, że według IPBES i IPCC różnorodność biologiczna mórz jest poważnie zagrożona(44); mając na uwadze, że EEA wydała ostrzeżenia o obecnym stanie degradacji europejskiego środowiska morskiego oraz na potrzebę szybkiej odbudowy naszych ekosystemów morskich poprzez analizę oddziaływania działalności człowieka na środowisko morskie(45); mając na uwadze, że morskie gorące punkty bioróżnorodności, takie jak rafy koralowe, lasy namorzynowe i skupiska trawy morskiej, są silnie zdegradowane i zagrożone zmianą klimatu i zanieczyszczeniem;

BC.  mając na uwadze, że ocean jest jeden, a jego dobry stan środowiskowy ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia jego odporności i dalszego świadczenia usług ekosystemowych, takich jak wchłanianie dwutlenku węgla i produkcja tlenu; mając na uwadze, że mechanizmy klimatyczne zależą od zdrowia ekosystemów oceanicznych i morskich, na które obecnie wpływa globalne ocieplenie, zanieczyszczenia, nadmierne eksploatowanie bioróżnorodności mórz, zakwaszanie, odtlenianie i erozja obszarów przybrzeżnych; mając na uwadze, że jak przypomina IPCC, oceany mają pomagać złagodzić skutki zmiany klimatu i przystosować się do nich(46);

BD.  mając na uwadze, że 80 % odpadów morskich pochodzi z lądu, a w naszych oceanach nagromadziło się 150 ton tworzyw sztucznych(47); mając na uwadze, że 80 % ścieków komunalnych jest odprowadzanych do morza; mając na uwadze, że łączna masa odpadów unoszących się na powierzchni to tylko 1 % tworzyw sztucznych wyrzucanych do oceanu(48);

BE.  mając na uwadze, że niebieska gospodarka stanowi szansę na zrównoważony rozwój działalności morskiej i przybrzeżnej;

BF.  mając na uwadze, że należy wspierać wspólne inicjatywy obywateli, gmin, stowarzyszeń, przedsiębiorstw, instytucji edukacyjnych i wszelkich innych podmiotów społecznych w zakresie ochrony i odtwarzania bioróżnorodności;

BG.  mając na uwadze, że pomyślne wdrożenie strategii wymaga skutecznej współpracy na szczeblu UE i państw członkowskich z udziałem wszystkich zainteresowanych stron;

Obecny stan różnorodności biologicznej

1.  z zadowoleniem przyjmuje nową unijną strategię na rzecz bioróżnorodności 2030 i wyrażony w niej poziom ambicji;

2.  ponadto z zadowoleniem przyjmuje główny cel polegający na zapewnieniu, że do 2050 r. wszystkie ekosystemy na świecie zostaną odbudowane, będą odporne i odpowiednio chronione; podkreśla, że należy dołożyć wszelkich starań, by jak najszybciej osiągnąć ten cel;

3.  uważa, że przy wdrażaniu strategii należy zapewnić spójność z innymi strategiami Europejskiego Zielonego Ładu, takimi jak strategia „Od pola do stołu”; uznaje znaczenie trzech wymiarów trwałego rozwoju: środowiskowego, gospodarczego i społecznego; przypomina, że wymiar środowiskowy, w tym różnorodność biologiczna i ochrona ekosystemów, leży u podstaw dwóch pozostałych wymiarów i stanowi fundamentalną podstawę zrównoważonego rozwoju oraz realizacji celów zrównoważonego rozwoju;

4.  przypomina o pilnej konieczności wzmocnienia morskiej wizji w nowych strategiach Unii Europejskiej, w szczególności w działaniach następczych Europejskiego Zielonego Ładu, strategii na rzecz bioróżnorodności oraz strategii „Od pola do stołu”;

5.  wzywa Komisję do oparcia każdego wniosku legislacyjnego na kompleksowej ocenie skutków, uwzględniającej skutki indywidualne i skumulowane, wpływ na zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy odpowiednich sektorów, na bezpieczeństwo żywnościowe i ceny żywności oraz na potencjalne ryzyko wyparcia utraty różnorodności biologicznej do krajów spoza UE poprzez zastąpienie lokalnej produkcji importem oraz koszty działania i braku działania w kategoriach skutków natychmiastowych i długoterminowych;

6.  wzywa Komisję, aby w celu przeprowadzenia oceny skutków uzupełniła jedyne obecnie stosowane narzędzie oceny aspektów środowiskowych o narzędzia badające oddziaływanie na bioróżnorodność, wykorzystanie zasobów i zanieczyszczenie;

7.  zauważa w związku z tym, że jednoczesne skupienie się na społecznych, środowiskowych i gospodarczych korzyściach z leśnictwa może pomóc w zapewnieniu odporności i zdolności adaptacyjnych, w dokonaniu przejścia do biogospodarki o obiegu zamkniętym i w lepszej ochronie różnorodności biologicznej; uważa, że cele i ich realizacja muszą uwzględniać konkretne warunki i możliwości każdego kraju oraz przynieść pozytywne skutki dla lasów i warunków leśnictwa, źródeł utrzymania na obszarach wiejskich oraz różnorodności biologicznej lasów w UE;

8.  przypomina wnioski ze sprawozdania platformy IPBES z 2019 r., zgodnie z którymi przyroda zanika na całym świecie w tempie niespotykanym wcześniej w historii ludzkości, a około jednemu milionowi gatunków grozi wyginięcie z szacowanej liczby ponad ośmiu milionów;

9.  zauważa, że jest to trzecia strategia dotycząca różnorodności biologicznej, której celem jest powstrzymanie utraty różnorodności biologicznej w UE; ubolewa mimo to nad faktem, że różnorodność biologiczna w UE nadal się zmniejsza; głęboko ubolewa, że UE nie osiągnęła ani celów unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r., ani globalnych celów z Aichi w zakresie różnorodności biologicznej;

10.  podkreśla, że strategia na rzecz bioróżnorodności do roku 2030 musi w pełni zrealizować swoje cele; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zobowiązania się do podjęcia istotnych i dodatkowych środków w zakresie ochrony i odbudowy różnorodności biologicznej, aby w pełni zrealizować nowe cele, które powinny być jasno określone i wymierne;

11.  podkreśla, że pandemia COVID-19 pokazała po raz kolejny znaczenie holistycznego stosowania zasady „Jedno zdrowie” w kształtowaniu polityki, co odzwierciedla fakt, że zdrowie ludzi, zwierzęta oraz środowisko są ze sobą powiązane i że pilnie potrzebne są transformacyjne zmiany w całym społeczeństwie; podkreśla ważną rolę Komisji w koordynowaniu i wspieraniu podejścia „Jedno zdrowie” w UE w odniesieniu do zdrowia ludzi i zwierząt oraz promowanie go na wszystkich forach międzynarodowych; wzywa do ponownego przemyślenia i pilnego pełnego dostosowania obecnej polityki UE do potrzebnych zmian;

12.  zauważa, że do podstawowych przyczyn pandemii należą te same globalne zmiany środowiskowe, które prowadzą do utraty różnorodności biologicznej i zmiany klimatu(49), takie jak zmiana sposobu użytkowania gruntów oraz legalny i nielegalny handel dzikimi zwierzętami i ich konsumpcja; zwraca uwagę, że ryzyko pandemii można znacznie zmniejszyć poprzez ograniczenie działalności człowieka, która prowadzi do utraty różnorodności biologicznej, oraz że szacunkowy koszt zmniejszenia ryzyka różnych pandemii jest 100 razy niższy niż koszt reagowania na nie(50);

13.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do pełnego uwzględnienia dowodów naukowych, sprawozdań i zaleceń dotyczących chorób odzwierzęcych i pandemii, w tym sprawozdania z warsztatów platformy IPBES w sprawie utraty bioróżnorodności i pandemii(51), sprawozdania Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska z dnia 6 lipca 2020 r. zatytułowanego „Preventing the next pandemic – Zoonotic diseases and how to break the chain of transmission”(52) oraz trójstronnego dokumentu koncepcyjnego Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), FAO i Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE) z kwietnia 2010 r. w sprawie podziału obowiązków i koordynacji globalnych działań na rzecz przeciwdziałania zagrożeniom dla zdrowia na styku zwierzę-człowiek-ekosystemy, w celu zwalczania zagrożeń dla zdrowia człowieka, zwierząt i środowiska(53);

14.  z zadowoleniem przyjmuje przewidywane wzmocnienie działań UE przeciwko pandemiom i innym zagrożeniom dla zdrowia w ramach Europejskiej Unii Zdrowotnej(54), w tym ustanowienie planu UE na wypadek kryzysu zdrowotnego i pandemii, jak przewidziano w nowym wniosku Komisji w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń dla zdrowia(55), który powinien obejmować pandemie odzwierzęce;

Ochrona i odbudowa

15.  wyraża zdecydowane poparcie dla celów UE dotyczących ochrony co najmniej 30% obszarów morskich i lądowych UE, obejmujących różnorodne ekosystemy, takie jak lasy, tereny podmokłe, torfowiska, użytki zielone i ekosystemy przybrzeżne oraz dotyczących ścisłej ochrony co najmniej 10% obszarów morskich i lądowych UE, w tym wszystkich pozostałych lasów pierwotnych i starodrzewów oraz innych ekosystemów bogatych w węgiel; podkreśla, że cele te powinny być wiążące i realizowane przez państwa członkowskie na szczeblu krajowym, we współpracy z władzami regionalnymi i lokalnymi, zgodnie z kryteriami naukowymi i potrzebami w zakresie różnorodności biologicznej, z uwzględnieniem różnic w wielkości i udziale obszarów naturalnych w każdym państwie członkowskim oraz uwarunkowań regionalnych i lokalnych;

16.  podkreśla, że te obszary chronione powinny tworzyć ekologicznie spójną i reprezentatywną sieć, opierającą się na istniejących obszarach chronionych; podkreśla, że oprócz zwiększania obszarów chronionych należy zapewnić ich jakość, w tym poprzez wystarczające finansowanie i wdrażanie jasnych i skutecznych planów ochrony, właściwe zarządzanie, odpowiednie monitorowanie i ocenę oraz skuteczne egzekwowanie odpowiednich przepisów;

17.  przypomina, że zgodnie z międzynarodowymi zaleceniami Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody szkodliwa dla środowiska działalność przemysłowa i rozwój infrastruktury powinny być zakazane we wszystkich kategoriach obszarów chronionych(56);

18.  podkreśla, że należy opracować jasną definicję ścisłej ochrony; przyjmuje do wiadomości konkluzje Rady z 16 października 2020 r. o bioróżnorodności, w których stwierdza się, że bardziej rygorystyczny poziom ochrony może umożliwiać prowadzenie niektórych rodzajów działalności człowieka zgodnie z celami ochrony obszaru chronionego; uważa, że na obszarach objętych ścisłą ochroną powinna być dopuszczalna działalność człowieka, która jest zgodna z celami ochrony lub nawet pozytywnie przyczynia się do różnorodności biologicznej; wzywa Komisję, aby we współpracy z państwami członkowskimi wyjaśniła, jaki rodzaj działalności człowieka można potencjalnie uznać za dozwolony w ramach statusu ścisłej ochrony, jeżeli pozostawia on naturalne procesy zasadniczo niezakłócone i jest zgodny z wymogami ekologicznymi tych obszarów, na podstawie indywidualnej oceny opartej na najlepszych dostępnych danych naukowych;

19.  podkreśla, że aby osiągnąć cele unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030, trzeba będzie również zapobiec degradacji pozostałych obszarów morskich i lądowych UE; wzywa do podjęcia środków w celu rozwiązania problemu utraty bioróżnorodności poza chronionymi obszarami; zauważa, że odbudowa zasobów przyrodniczych i ekosystemów na obszarach chronionych nie stanowi remedium na ciągłe niszczenie różnorodności biologicznej i degradację ekosystemów na innych obszarach;

20.  podkreśla znaczenie włączenia krajów i terytoriów zamorskich w wysiłki na rzecz ochrony i odbudowy;

21.  uważa, że istotne jest uwzględnienie regionów biogeograficznych oraz zastosowanie do obszarów chronionych podejścia opartego na zaangażowaniu całej administracji rządowej, w ramach którego państwa członkowskie oceniają potrzebę wsparcia finansowego i środków kompensacyjnych w kontekście wyznaczania obszarów chronionych; podkreśla potrzebę zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron, w tym właścicieli gruntów;

22.  podkreśla znaczenie obszarów leśnych Natura 2000 dla zachowania różnorodności biologicznej lasów; zauważa jednak, że potrzebne są wystarczające zasoby finansowe do zarządzania takimi obszarami i zapewnienia egzekwowania przepisów;

23.  podkreśla znaczenie wzmocnienia zrównoważonej gospodarki leśnej w sposób zrównoważony dla zdrowia, odporności na zmianę klimatu i długowieczności ekosystemów leśnych oraz wagę zachowania wielofunkcyjnej roli lasów, w tym dla utrzymania różnorodności biologicznej lasów, a także dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju i wdrożenia Europejskiego Zielonego Ładu; podkreśla, że w rozważaniach dotyczących sadzenia warto wziąć pod uwagę różnorodność genetyczną, gdyż zmniejsza ona ryzyko wystąpienia szkodników i rozprzestrzeniania się chorób, oraz wybierać gatunki lokalne lub rodzime;

24.  przypomina, że UE ma największą na świecie skoordynowaną sieć obszarów chronionych;

25.  przyjmuje do wiadomości zobowiązanie, które zapewni brak pogorszenia tendencji ochronnych i dobry status wszystkich chronionych siedlisk i gatunków do roku 2030 oraz to, by na szczeblu państw członkowskich co najmniej 30% gatunków i siedlisk, które obecnie nie mają korzystnego statusu ochrony, znalazło się w tej kategorii lub wykazało zdecydowanie pozytywną tendencję; uważa jednak, że należy jak najszybciej osiągnąć właściwy stan ochrony dla wszystkich gatunków i siedlisk chronionych na mocy dyrektywy ptasiej(57) i dyrektywy siedliskowej(58); podkreśla, że istnieją już zobowiązania mające nie dopuścić do pogorszenia się stanu gatunków; apeluje do Komisji, by wraz z EEA ustanowiła jasny poziom bazowy, zapewniający zharmonizowaną i regularną sprawozdawczość, oraz zajęła się niedociągnięciami w obecnej metodologii szacowania trendów;

26.  wzywa państwa członkowskie do poprawy jakości i kompletności krajowych systemów monitorowania sieci Natura 2000, w tym monitorowania skuteczności zarządzania; podkreśla znaczenie wyspecjalizowanych organów zarządzających i planów zarządzania terenami; przypomina, że zgodnie z briefingiem Europejskiej Agencji Środowiska(59) specjaliści słabo znają i rozumieją istniejące normy w zakresie efektywności zarządzania; wzywa Komisję i państwa członkowskie do bardziej ukierunkowanego budowania potencjału i zapewnienia lepszych wytycznych dotyczących skuteczności zarządzania w celu oceny i poprawy zarządzania siecią Natura 2000, w tym poprzez wykorzystanie światowych standardów oceny skuteczności zarządzania obszarami chronionymi (PAME), takich jak zielona lista obszarów chronionych IUCN; wzywa również Komisję do aktualizacji wytycznych dotyczących adaptacyjnego zarządzania obszarami Natura 2000, co pociąga za sobą konieczność uwzględnienia potencjalnego wpływu zmiany klimatu na gatunki i ekosystemy;

27.  wzywa państwa członkowskie do ochrony różnorodności genetycznej dzikich gatunków poprzez odpowiednie środki ochrony;

28.  wyraża ubolewanie, że państwa członkowskie nie osiągnęły celu na 2020 r. zakładającego dobry stan środowiska wód morskich, określonego w dyrektywie ramowej w sprawie strategii morskiej; wzywa Komisję do wzmocnienia sieci morskich obszarów chronionych poprzez poprawę łączności, lepsze zarządzanie, bardziej zdecydowane planowanie przestrzenne oraz systematyczne oceny i egzekwowanie przepisów;

29.  wyraża zaniepokojenie stanem ekosystemów i gatunków słodkowodnych; zauważa, że w latach 1970-2016 spadek liczebności w Europie był najpoważniejszy na świecie i wyniósł 93%(60);

30.  podkreśla, że większość bioróżnorodności lądowej znajduje się na obszarach zalesionych; zauważa, że w przypadku kilku typów lasów(61) nastąpiła niewielka poprawa stanu ochrony, ale stan ochrony siedlisk i gatunków leśnych objętych przepisami UE w zakresie ochrony przyrody nie wykazuje znaczących oznak poprawy(62); podkreśla, że w latach 2011-2020 blisko jedna trzecia lasów w UE została oceniona jako posiadająca zły stan ochrony (31%), a ponad połowa jako posiadająca słaby stan ochrony (54 %)(63);

31.  podkreśla zły stan lasów europejskich; podkreśla, że w niektórych regionach biogeograficznych we właściwym stanie zachowania znajduje się zaledwie 5 % siedlisk leśnych wymienionych w załączniku I(64); podkreśla, że strategia na rzecz bioróżnorodności wymaga od państw członkowskich zapewnienia niepogarszania się tendencji i stanu zachowania wszystkich chronionych siedlisk i gatunków; odnotowuje znaczne poziomy dalszego pogarszania się stanu ekosystemów leśnych o niekorzystnym stanie ochrony w większości regionów biogeograficznych(65);

32.  z zaniepokojeniem odnotowuje doniesienia o znacznych stratach gatunków i siedlisk leśnych; przypomina, że w Europie w środowisku naturalnym pięć gatunków drzew leśnych wyginęło, 42 gatunki drzew leśnych są poważnie zagrożone, a 107 gatunków drzew leśnych jest zagrożonych;

33.  uważa zapewnienie ścisłej ochrony wszystkich jeszcze istniejących lasów pierwotnych i starodrzewów za kwestię ważną i pilną; podkreśla, że proforestacja, która pozwala naturalnym lasom starzeć się, jest kluczem do zwiększenia powierzchni lasów starego typu; z zadowoleniem przyjmuje trwające procesy partycypacyjne w zakresie definiowania, mapowania i monitorowania lasów pierwotnych i starodrzewów;

34.  podkreśla, że lasy, zwłaszcza lasy pierwotne, mają szczególne znaczenie dla ochrony różnorodności biologicznej, i wzywa do ich ochrony; wzywa w związku z tym Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia definicji starodrzewu, którą winien opracować Stały Komitet ds. Leśnictwa w ramach przyszłej strategii leśnej UE;

35.  wzywa państwa członkowskie do poprawy ustawodawstwa krajowego wzmacniającego ochronę przed nielegalnym wyrębem; wzywa Komisję i państwa członkowskie do ujednolicenia istniejących danych, uzupełnienia luk dotyczących lokalizacji lasów pierwotnych i starodrzewów, stworzenia bazy danych wszystkich potencjalnych terenów spełniających kryteria dotyczące starodrzewów i lasów pierwotnych z mocą wsteczną do 2020 r. i do wprowadzenia tymczasowego moratorium na pozyskiwanie drewna na wszystkich tych obszarach oraz do niezwłocznego zagwarantowania prawnego zakazu ingerencji na obszarach o potwierdzonym statusie;

36.  z dużym zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do sporządzenia wniosku ustawodawczego dotyczącego unijnego planu odbudowy przyrody, w tym wiążących celów w zakresie odbudowy, i ponawia swój apel o wyznaczenie celu odbudowy na poziomie co najmniej 30% obszarów lądowych i morskich UE(66), który powinien zostać w pełni zrealizowany przez każde państwo członkowskie na całym jego terytorium, na obszarach chronionych i poza nimi, w oparciu o potrzeby z zakresu różnorodności biologicznej i ekosystemów odzwierciedlające specyfikę danego kraju; podkreśla, że cele w zakresie odbudowy powinny opierać się na istniejącym prawodawstwie UE oraz że wysiłki na rzecz odbudowy powinny w jak największym stopniu wspierać naturalną regenerację;

37.  uważa, że oprócz ogólnego celu w zakresie odbudowy wniosek ustawodawczy w sprawie unijnego planu odbudowy zasobów przyrodniczych powinien obejmować cele dotyczące ekosystemów, siedlisk i gatunków na poziomie UE i państw członkowskich w oparciu o ich ekosystemy, ze szczególnym uwzględnieniem ekosystemów i z myślą o osiągnięciu dwojakiego celu, jakim jest odbudowa różnorodności biologicznej oraz łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej; podkreśla, że instrument ten powinien obejmować lasy, użytki zielone, tereny podmokłe, torfowiska, owady zapylające, rzeki swobodnie przepływające, obszary przybrzeżne i ekosystemy morskie; podkreśla, że po odbudowie nie należy przyzwalać na degradację ekosystemów; uważa, że postępy w realizacji celów odbudowy zasobów muszą być regularnie oceniane zarówno na szczeblu państw członkowskich, jak i UE, w tym poprzez wykorzystanie celów pośrednich do osiągnięcia celów na 2030 r.;

38.  podkreśla, że należy opracować pozytywne zachęty i procesy partycypacyjne w celu zwiększenia zaangażowania na rzecz odbudowy różnorodności biologicznej;

39.  zdecydowanie podkreśla znaczenie pełnego włączenia celów UE w zakresie odbudowy zasobów przyrodniczych do innych powiązanych polityk i strategii; ponawia swój apel o wiążące cele w zakresie odnowy lasów(67), w tym zwiększenia i przywrócenia połączeń między lasami; domaga się uwzględnienia w planie odbudowy zasobów przyrodniczych swobodnego przepływu rzek na długości co najmniej 25 tys. km w UE poprzez usunięcie barier i odbudowę terenów zalewowych;

40.  głęboko ubolewa nad spadkiem liczebności owadów zapylających, które są kluczowym wskaźnikiem dobrego stanu środowiska; podkreśla, że spadek ten oznacza nie tylko utratę różnorodności biologicznej, ale również zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego; powtarza stanowisko wyrażone w rezolucji w sprawie inicjatywy UE na rzecz owadów zapylających i apeluje o pilną rewizję tej inicjatywy; podkreśla, że zmieniona inicjatywa powinna obejmować nowe ogólnounijne ramy monitorowania owadów zapylających zawierające solidne środki, jasno określone w czasie cele i wskaźniki, w tym wskaźniki oddziaływania, oraz niezbędne środki budowania zdolności;

41.  przypomina swój sprzeciw z dnia 23 października 2019 r. w odniesieniu do oceny wpływu środków ochrony roślin na pszczoły miodne(68) i ubolewa, że wytyczne EFSA dotyczące pszczół nie zostały formalnie przyjęte przez państwa członkowskie; wzywa Komisję i państwa członkowskie do dopilnowania, aby przegląd wytycznych EFSA dotyczących pszczół oraz przyszłych aktów wykonawczych zapewniał co najmniej taki sam poziom ochrony jak poziom określony w 2013 r. w odniesieniu zarówno do toksyczności ostrej, jak i przewlekłej oraz toksyczności na larwach, a także w odniesieniu do dzikich owadów zapylających; podkreśla potrzebę większej przejrzystości w procesie przeglądu; zauważa, że EFSA opracowuje własny system modelowania ApisRAM, który powinien być bardziej zgodny z biologią pszczół miodnych niż BeeHAVE i stwarza mniejszy konflikt interesów;

42.  podkreśla znaczenie cech krajobrazu o dużej różnorodności na obszarach rolniczych w przyczynianiu się do różnorodności biologicznej oraz ochrony i odbudowy owadów zapylających, a także rolę pszczelarzy; podkreśla, że zwiększenie powierzchni terenów zielonych na obszarach miejskich może również przyczynić się do osiągnięcia tych celów; wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia w swoich projektach planów strategicznych środków skierowanych przeciwko różnym grupom owadów zapylających;

Przyczyny utraty bioróżnorodności

43.  podkreśla, że działania w ramach strategii na rzecz bioróżnorodności do 2030 r. muszą odpowiednio objąć wszystkie pięć głównych bezpośrednich czynników powodujących zmiany w przyrodzie: zmiany użytkowania gruntów i mórz, bezpośrednią eksploatację organizmów, zmianę klimatu, zanieczyszczenie i inwazję gatunków obcych; podkreśla, że należy również zająć się podstawowymi przyczynami zmian lub czynnikami pośrednimi, takimi jak niezrównoważone wzorce produkcji i konsumpcji, dynamika ludności, handel, innowacje technologiczne i modele zarządzania;

Zmiany użytkowania gruntów i mórz

44.  podkreśla, że różnorodność biologiczna gleby zapewnia podstawowe usługi ekosystemowe i łagodzi zmianę klimatu, co czyni ją jednym z najważniejszych elementów naziemnych pochłaniaczy dwutlenku węgla; z zaniepokojeniem zauważa nasilenie degradacji gleb i brak szczególnych przepisów UE w tej dziedzinie; przyznaje, że w niektórych aktach prawnych istnieją przepisy przyczyniające się pośrednio do ochrony gleby, ale uważa, że w rezultacie ochrona gleby w UE jest częściowa, a zarządzanie nią – bardzo rozdrobnione; apeluje zatem do Komisji o przedstawienie wniosku ustawodawczego dotyczącego ustanowienia – przy pełnym poszanowaniu zasady pomocniczości – wspólnych ram ochrony i zrównoważonego wykorzystania gleb oraz o skuteczne włączenie ochrony gleb do wszystkich stosownych strategii politycznych UE;

45.  podkreśla, że wspólne ramy dotyczące gleby powinny uwzględniać wszystkie główne zagrożenia dla gleby, w tym utratę różnorodności biologicznej gleby, utratę materii organicznej gleby, zanieczyszczenie, zasolenie, zakwaszenie, pustynnienie, erozję i zasklepianie gleby; podkreśla potrzebę włączenia do tych ram wspólnych definicji, jasnych celów i ram monitorowania; popiera również ustanowienie konkretnego celu w zakresie dekontaminacji;

46.  podkreśla, że zdrowa gleba, w tym jej żyzność i struktura, ma kluczowe znaczenie dla sektora rolnego; zwraca uwagę na negatywny wpływ m.in. niezrównoważonych praktyk rolniczych i leśnych, zmiany użytkowania gruntów, działalności budowlanej, zasklepiania i emisji przemysłowych na gleby; podkreśla, że należy wdrożyć takie metody pozyskiwania surowców leśnych i upraw rolniczych, które są mniej szkodliwe dla gleby;

47.  wzywa Komisję do przeglądu dyrektywy 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych(69) oraz dyrektywy 2006/21/WE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego(70) w celu lepszego uwzględnienia degradacji gleby na skutek działalności przemysłowej i górniczej; przypomina swój apel o wyznaczenie celu w zakresie odzysku materiałów w odniesieniu do wydobytych gleb(71);

48.  wzywa państwa członkowskie, aby kierując się zasadą ostrożności i zasadą działania zapobiegawczego oraz biorąc pod uwagę zagrożenia i negatywne skutki dla klimatu, środowiska i bioróżnorodności związane z wydobyciem węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych metodą szczelinowania hydraulicznego, nie wydawały zezwoleń na żadne nowe operacje szczelinowania hydraulicznego w UE oraz wstrzymały wszystkie dotychczasowe operacje;

49.  przypomina, że UE zobowiązała się do osiągnięcia neutralności w zakresie degradacji gruntów(72) do 2030 r. w ramach Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zwalczania pustynnienia (UNCCD) i że jest mało prawdopodobne, by osiągnęła ten cel, biorąc pod uwagę wnioski ze specjalnego sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego(73); ubolewa, że pomimo zagrożenia, jakie pustynnienie stwarza dla bioróżnorodności, żyzności gleby, naturalnej odporności gruntów, produkcji żywności lub jakości wody, a także pomimo tego, że trzynaście państw członkowskich ogłosiło, że są dotknięte pustynnieniem określonym w UNCCD, Komisja nie zajęła się nim w sposób skuteczny; apeluje zatem do Komisji o zwiększenie swoich ambicji i bezzwłoczne przedstawienie strategii na szczeblu UE w dziedzinie pustynnienia i degradacji gruntów;

50.  zauważa, że w UE urbanizacja i działalność rekreacyjna odpowiadają za 13 % wszystkich odnotowanych presji środowiskowych oraz za 48 % wszystkich presji morskich(74); podkreśla, że zielone obszary miejskie i zielona infrastruktura mogą zapewniać usługi ekosystemowe wspierające różnorodność biologiczną i przyczyniać się do fizycznego i psychicznego dobrostanu ludności;

51.  popiera zamiar Komisji dotyczący utworzenia platformy UE na rzecz zazieleniania obszarów miejskich; wzywa Komisję do wyznaczenia konkretnych ambitnych i wiążących celów w zakresie różnorodności biologicznej w miastach, rozwiązań opartych na przyrodzie, podejścia ekosystemowego i zielonej infrastruktury, z korzyścią zarówno dla ludzi, jak i dzikiej fauny i flory, co przyczyni się do realizacji ogólnych celów w zakresie różnorodności biologicznej; podkreśla potrzebę uwzględnienia środków takich jak minimalny udział zielonych dachów na nowych budynkach, wspieranie rolnictwa miejskiego, w tym również, w stosownych przypadkach, wykorzystanie drzew owocowych, zadbanie o to, by nie stosowano pestycydów chemicznych, ograniczenie stosowania nawozów na miejskich obszarach zielonych w UE oraz zwiększenie liczby terenów zielonych w zależności od liczby mieszkańców, przy jednoczesnym rozwiązaniu problemu nierówności w dostępie do terenów zielonych; ponadto apeluje do Komisji i państw członkowskich o rozszerzenie ekologicznych korytarzy lądowych i morskich na obszarach miejskich, w tym również poprzez utworzenie transeuropejskiej sieci zielonej infrastruktury (TEN-G) powiązanej z transeuropejską siecią Natura (TEN-N);

Bezpośrednia eksploatacja organizmów

52.  wyraża poparcie dla celów na 2030 r., polegających na objęciu co najmniej 25 % gruntów rolnych ekologicznym zarządzaniem gospodarstwem, przy czym w perspektywie długoterminowej wartość opisującą ten cel należy podnieść; z dużym zadowoleniem przyjmuje ponadto cel polegający na dążeniu do tego, by co najmniej 10 % gruntów rolnych składało się z cech krajobrazu o dużej różnorodności, co należy wdrożyć na odpowiednim poziomie, aby zapewnić ekologiczną łączność siedliskom w krajobrazie rolniczym i między tymi siedliskami; podkreśla, że oba cele powinny zostać włączone do prawodawstwa UE i wdrożone przez każde państwo członkowskie, również w ramach planów strategicznych wspólnej polityki rolnej;

53.  z niepokojem zauważa, że według sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w sprawie różnorodności biologicznej na użytkach rolnych liczba i różnorodność gatunków na gruntach rolnych w UE stale maleje; ubolewa, że w unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r. nie określono mierzalnych celów ani działań dla rolnictwa, co utrudnia ocenę postępów; przypomina, że monitorowanie wydatków na różnorodność biologiczną w ramach wspólnej polityki rolnej było niewiarygodne oraz że brakuje koordynacji między politykami i strategiami UE, co skutkuje tym, że nie rozwiązują one problemu spadku różnorodności genetycznej(75); wzywa Komisję do przestrzegania zaleceń Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczących różnorodności biologicznej na gruntach rolnych oraz do wykorzystania zdobytych doświadczeń w strategii na rzecz bioróżnorodności do 2030 r.(76);

54.  podkreśla, że bioróżnorodność ma kluczowe znaczenie dla zagwarantowania bezpieczeństwa żywnościowego w UE; podkreśla istotną rolę, jaką sektor rolny UE odgrywa w produkcji zdrowej, bezpiecznej i przystępnej cenowo żywności; podkreśla, że rolnicy mają do odegrania kluczową rolę w powodzeniu tej strategii oraz że strategię tę należy dostosować do środków, celów i zamierzeń określonych w strategii „od pola do stołu”;

55.  uważa, że konieczne jest przekształcenie rolnictwa UE w celu nadania mu zrównoważonego charakteru i zapewnienia wysokich standardów dobrostanu zwierząt, zgodnie z transformacją ekologiczną i klimatyczną, przy minimalnym wykorzystaniu kopalnych i chemicznych środków produkcji oraz stosowaniu antybiotyków; podkreśla, że rolnictwo powinno przyczyniać się do ochrony i odbudowy różnorodności biologicznej;

56.  uważa, że z uwagi na potencjalne skutki społeczno-gospodarcze konieczne jest, aby rolnicy otrzymali wsparcie, w tym wsparcie ekonomiczne, oraz szkolenia w związku z przejściem na zrównoważone systemy rolne w celu promowania praktyk agroekologicznych i innych innowacyjnych zrównoważonych praktyk; podkreśla zatem znaczenie zapewnienia dobrze zdefiniowanego i wystarczającego wsparcia finansowego, w tym w ramach wieloletnich ram finansowych, aby pomóc w osiągnięciu tych celów, i wzywa w związku z tym państwa członkowskie do wykorzystania w tym celu planów strategicznych WPR i jej ekologicznych elementów, przy jednoczesnym opracowaniu korzystnych dla wszystkich rozwiązań w zakresie ochrony różnorodności biologicznej;

57.  wzywa Komisję do opracowania strategii wspierania lokalnych łańcuchów wartości w osiąganiu proponowanych celów i podkreśla, że małe przedsiębiorstwa rolne wymagają szczególnego wsparcia w przyczynianiu się do realizacji tej strategii;

58.  z zadowoleniem przyjmuje uznanie rolnictwa ekologicznego za jeden z ważnych elementów w przechodzeniu UE na bardziej zrównoważone systemy żywnościowe – zwłaszcza w odniesieniu do kwestii różnorodności biologicznej – oraz w osiąganiu celów polityki publicznej w dziedzinie rozwoju gospodarczego, zatrudnienia na obszarach wiejskich, ochrony środowiska i działań na rzecz klimatu; podkreśla znaczenie europejskiego planu działania na rzecz rolnictwa ekologicznego dla szerszego upowszechnienia rolnictwa ekologicznego;

59.  podkreśla, że rozwojowi produkcji żywności ekologicznej musi towarzyszyć rozwój rynku i łańcucha dostaw oraz środki stymulujące popyt na żywność ekologiczną, w tym poprzez zamówienia publiczne i szeroki wachlarz środków promocyjnych, badania, innowacje, szkolenia i transfer wiedzy naukowej, mające na celu wspieranie stabilności rynku produktów ekologicznych i sprawiedliwe wynagrodzenie dla rolników oraz promowanie środków wspierających młodych rolników ekologicznych; podkreśla potrzebę rozwoju całego łańcucha żywności ekologicznej, aby umożliwić lokalne przetwarzanie i dystrybucję produktów ekologicznych UE;

60.  zauważa, że państwa członkowskie będą w różny sposób przyczyniać się do osiągnięcia tych celów dla całej Unii w zależności od poziomu rozwoju ich sektora ekologicznego, dlatego wzywa do określenia celów krajowych; podkreśla, że cele te nie zostaną osiągnięte bez silnego wsparcia finansowego, solidnych programów szkoleniowych i usług doradczych; apeluje do państw członkowskich o odpowiednie ukształtowanie swoich planów strategicznych WPR oraz do Komisji o dopilnowanie, by te plany strategiczne sprostały zadaniu;

61.  przypomina, jak ważne jest zachęcanie do przyjmowania zbiorowego podejścia oraz wykorzystanie jego efektu mnożnikowego do propagowania działań w ramach strategii na rzecz bioróżnorodności, i apeluje do Komisji o promowanie i wspieranie przedsiębiorstw stowarzyszonych, takich jak spółdzielnie rolno-spożywcze, we wdrażaniu środków ochrony różnorodności biologicznej w sposób zbiorowy;

62.  podkreśla kluczową rolę, jaką wspólna polityka rolna (WPR) powinna odgrywać w ochronie i promowaniu różnorodności biologicznej gruntów rolnych, wraz z innymi strategiami politycznymi w ramach Europejskiego Zielonego Ładu; ubolewa, że WPR nie była skuteczna w odwróceniu trwającego od dziesięcioleci procesu zanikania różnorodności biologicznej; przypomina, że wydajność i odporność rolnictwa zależy od różnorodności biologicznej, która ma zasadnicze znaczenie dla zagwarantowania długoterminowej stabilności i odporności naszych systemów żywnościowych i bezpieczeństwa żywnościowego; uważa, że niewielkie zmiany wprowadzone przez różne reformy WPR nie stanowiły silnego sygnału dla rolników zachęcającego do zmiany praktyk, i jest zdania, że konieczna jest istotna zmiana oparta na doświadczeniach i przewidywaniach dotyczących kryzysów związanych z klimatem i różnorodnością biologiczną;

63.  przypomina, że WPR powinna być w pełni zgodna z rosnącymi ambicjami UE w zakresie klimatu i różnorodności biologicznej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wykorzystania planów strategicznych WPR do realizacji celów strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 i strategii „od pola do stołu”, w tym do dalszego włączania do głównego nurtu polityki podejść sprzyjających różnorodności biologicznej i agroekologicznych; wzywa państwa członkowskie do wyznaczenia ambitnych punktów odniesienia dla zrównoważonego rozwoju i różnorodności biologicznej przy określaniu norm warunkowości oraz zapewnienia ambitnego i szybkiego opracowania i podjęcia środków, w szczególności ekoprogramów oraz środków rolno-środowiskowo-klimatycznych; podkreśla, że na odbudowę należy przeznaczyć odpowiednie zasoby finansowe; wzywa państwa członkowskie, by w tym celu opierały się na zaleceniach Komisji;

64.  wzywa państwa członkowskie, aby opracowały środki niezbędne do promowania cech krajobrazu o dużej różnorodności, szczególnie w ramach swoich planów strategicznych WPR, przy użyciu np. żywopłotów lub stref buforowych, których celem powinno być również promowanie wzajemnych powiązań ekologicznych między siedliskami i tworzenie zielonych korytarzy;

65.  podkreśla potrzebę wzmocnienia ram monitorowania w ramach WPR, w tym poprzez opracowanie bardziej wiarygodnych wskaźników służących do pomiaru jej oddziaływania; apeluje do Komisji, aby po zatwierdzeniu krajowych planów strategicznych dokonała niezależnej oceny ich skumulowanego przewidywanego oddziaływania; wzywa Komisję, w przypadku gdy analiza ta wykaże, że wysiłki zmierzające do osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu są niewystarczające, do podjęcia odpowiednich działań, takich jak zwrócenie się do państw członkowskich o zmianę ich planów strategicznych lub dokonanie przeglądu rozporządzenia w sprawie planów strategicznych WPR w ramach przeglądu śródokresowego;

66.  podkreśla znaczenie zrównoważonej diety; uważa, że Komisja i państwa członkowskie powinny ułatwiać stosowanie zdrowej i zrównoważonej diety, a jednocześnie wprowadzać odpowiednie środki wspierające rolników w tej transformacji, z należytym uwzględnieniem potrzeby ochrony stabilności gospodarczej gospodarstw rolnych w UE;

67.  ubolewa nad faktem, że produkcja rolna i konsumpcja jest coraz bardziej skoncentrowana na ograniczonej gamie upraw rolnych, a w ich ramach – ograniczonej gamie odmian i genotypów; podkreśla, że wzmacnianie i zachowanie zmienności genetycznej za pomocą naturalnych środków ma kluczowe znaczenie dla wspierania różnorodności ekosystemów rolnych oraz zachowania lokalnych zasobów genetycznych, zwłaszcza jako repozytorium rozwiązań pozwalających stawić czoła wyzwaniom środowiskowym i klimatycznym; podkreśla znaczenie stosowania lokalnych rodzajów i odmian najlepiej dostosowanych do lokalnych ekosystemów;

68.  apeluje do Komisji o dokonanie oceny, czy rozwój rozliczania kapitału naturalnego może ograniczyć i zracjonalizować eksploatację oraz oddziaływanie na ekosystemy, a co za tym idzie przyczynić się do zatrzymania i odwrócenia utraty różnorodności biologicznej; wyraża jednak zastrzeżenia co do możliwości dokładnego pomiaru wartości przyrody pod względem ilościowym i podkreśla, że przyroda ma samoistną wartość; w związku z tym zwraca się do Komisji o więcej informacji na temat potencjalnej międzynarodowej inicjatywy w zakresie rozliczania kapitału naturalnego;

69.  wzywa państwa członkowskie, aby w ramach swoich planów strategicznych WPR opracowały środki niezbędne do promowania obszarów bogatych w różnorodność biologiczną, w tym cech krajobrazowych, w celu osiągnięcia co najmniej 10 % obszarów o dużej różnorodności korzystnych dla różnorodności biologicznej, np. żywopłotów, stref buforowych, obszarów, na których nie stosuje się środków chemicznych, i tymczasowych ugorów, a także rozległych gruntów rolnych przeznaczonych na różnorodność biologiczną w perspektywie długoterminowej, oraz promowania wzajemnych powiązań między siedliskami i tworzenia w jak największym stopniu zielonych korytarzy w celu maksymalnego zwiększenia potencjału różnorodności biologicznej;

70.  zauważa, że produkcja futer, która opiera się na hodowli polegającej na utrzymywaniu tysięcy nieudomowionych zwierząt o podobnym genotypie blisko siebie w chronicznie stresujących warunkach, może znacznie zagrażać dobrostanowi zwierząt i zwiększać ich podatność na choroby zakaźne, w tym choroby odzwierzęce, czego przykładem jest wystąpienie COVID-19 u norek;

71.  ubolewa, że zobowiązanie UE do pełnego respektowania maksymalnego podtrzymywalnego połowu (MSY) do roku 2020, kluczowego celu wspólnej polityki rybołówstwa, nie zostało osiągnięte; podkreśla, że wszystkie populacje ryb powinny być odbudowane do poziomów wyższych niż te, które mogą zapewniać maksymalny podtrzymywalny połów, przy jednoczesnym przestrzeganiu zasady ostrożności i zapewnieniu, że cechują się one wiekiem populacji i wielkością osobników wskazującymi na zdrowe zasoby; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zobowiązały się do pełnej odbudowy siedlisk morskich i stad ryb z uwzględnieniem maksymalnego podtrzymywalnego połowu, stosując bezzwłocznie podejście ekosystemowe do zarządzania rybołówstwem, by poprawiły selektywność i przeżywalność gatunków niedocelowych oraz by przy wdrażaniu tego podejścia zmniejszyły wpływ rybołówstwa na ekosystemy morskie, w tym poprzez ograniczenie praktyk lub sposobów użytkowania, które mają szkodliwy wpływ;

72.  przypomina również, że zgodnie z nowym rozporządzeniem w sprawie środków technicznych(77) do 31 grudnia 2020 r. Komisja musi złożyć sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, może też zaproponować środki w przypadku, gdy zostanie dowiedzione, że cele i wartości docelowe nie zostały osiągnięte;

73.  apeluje do Komisji o podjęcie kwestii degradacji, eutrofizacji i zakwaszenia oceanów poprzez przedstawienie ambitnego planu działania, mającego na celu ochronę ekosystemów morskich i ochronę zasobów rybnych; uważa, że należy przyjąć wszelkie środki, w tym prawodawstwo, w celu zmniejszenia potencjalnego negatywnego wpływu działalności gospodarczej i innej na siedliska morskie;

74.  podkreśla znaczenie ustanowienia obszarów odbudowy stad ryb lub stref zakazu połowów na morzu, aby umożliwić odbudowę populacji ryb, w tym obszarów wylęgu i tarła; podkreśla znaczenie zakazu – w strefach zakazu połowów – wszelkiej działalności połowowej i innej działalności wydobywczej;

75.  zdecydowanie popiera cel zerowej tolerancji dla nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (połowów NNN); przypomina, że połowy NNN mają niezwykle negatywne skutki dla stanu stada, ekosystemów morskich, różnorodności biologicznej i konkurencyjności rybaków z UE; wzywa do większej spójności między polityką handlową i polityką rybołówstwa UE w celu zagwarantowania skutecznego przeciwdziałania połowom NNN;

76.  wzywa Komisję do ustanowienia ekosystemowego podejścia do wszystkich czynników powodujących utratę różnorodności biologicznej w środowisku morskim, które uwzględniałoby presję rybołówstwa na zasoby, różnorodność biologiczną i ekosystemy morskie, a także inne czynniki, takie jak zanieczyszczenie, zmiana klimatu, żegluga, wykorzystywanie wybrzeża i obszarów przybrzeżnych, w tym poprzez ocenę skutków ekosystemowych wszelkiej działalności połowowej i innej działalności morskiej, biorąc pod uwagę zdolność ekosystemów do przyczyniania się do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej oraz interakcje ofiara–drapieżnik;

77.  zachęca Komisję i państwa członkowskie do podjęcia środków mających na celu wspieranie rozwoju i wdrażania metod połowu, wyładunku i uboju ryb, które zapewniają większy dobrostan, w oparciu o najlepsze dostępne dane naukowe;

78.  uważa, że ważne jest zapewnienie, aby praktyki hodowli ryb były zrównoważone i oparte na wysokim poziomie dobrostanu ryb; uważa, że produkcja w akwakulturze powinna opierać się na zrównoważonych metodach produkcji, takich jak metody ekstensywne oraz wykorzystanie alg, małży, systemów hodowli stawowej i akwakultury w lagunach, które mogą zapewnić ważne funkcje i usługi ekosystemowe, w tym utrzymanie siedlisk na terenach podmokłych, oraz zmniejszyć presję na zasoby i różnorodność biologiczną, a ponadto charakteryzować się niższym poziomem emisji dwutlenku węgla i dostarczać wartości odżywczych; wyraża zaniepokojenie połowem ryb wyłącznie w celu karmienia mięsożernych ryb hodowlanych i uważa, że należy stopniowo zaprzestać tej praktyki połowu ryb i zastąpić ją zrównoważonymi alternatywami; podkreśla potrzebę zagwarantowania, że procedury administracyjne związane z akwakulturą będą jasne i możliwe do pełnego wdrożenia; zwraca się do Komisji, by w razie potrzeby zaktualizowała swoje wytyczne dotyczące akwakultury i obszarów Natura 2000;

79.  odnotowuje z niepokojem, że w przybrzeżnych wodach UE nadal dochodzi do powszechnych fizycznych zaburzeń dna morskiego(78), w szczególności w wyniku połowów włokami dennymi, które zostały uznane przez FAO za rodzaj narzędzi połowowych w największym stopniu przyczyniających się do rocznych poziomów odrzutów i mających bardzo szkodliwy wpływ na dno morskie, w zależności od rodzaju połowów i specyfiki poławianych obszarów(79); przypomina, że połowy włokami dennymi są jednym z najbardziej rozpowszechnionych rodzajów narzędzi połowowych w UE(80); przypomina o istniejącym wymogu zaprzestania połowów przy użyciu narzędzi mających kontakt z dnem na głębokości poniżej 400 m na obszarach, o których wiadomo, że istnieją lub mogą istnieć na nich wrażliwe ekosystemy morskie; w związku z tym apeluje do Komisji i państw członkowskich o zapewnienie pełnego i skutecznego wdrożenia rozporządzenia (UE) 2016/2336(81), w tym w odniesieniu do gór podwodnych; wzywa ponadto Komisję, by w związku z ograniczeniami w basenie Morza Śródziemnego ograniczyła(82), tam gdzie to konieczne w celu ochrony ekosystemów przybrzeżnych, połowy włokami dennymi na innych obszarach przybrzeżnych, w tym w przyszłym planie działania na rzecz zachowania zasobów rybnych i ochrony ekosystemów morskich, aby zapewnić najbardziej zrównoważone i najmniej szkodliwe praktyki;

80.  podkreśla, że plany zarządzania rybołówstwem powinny uwzględniać wyniki badań naukowych dotyczących wpływu praktyk połowowych na gatunki, siedliska, różnorodność biologiczną oceanów i środowiska morskie, a także przedstawiać rozwiązania mające na celu wyeliminowanie stwierdzonych negatywnych skutków, w tym ograniczenie stosowania tych praktyk lub wprowadzenie nowych technicznych rozwiązań łagodzących; podkreśla ponadto, że należy wyeliminować przyłowy gatunków wrażliwych lub ograniczyć je do poziomu umożliwiającego pełną odbudowę, a szkody w siedliskach dna morskiego należy ograniczyć do minimum;

81.  wzywa Komisję do opracowania definicji supertrawlerów oraz do rozważenia środków ograniczających ich działalność na wodach UE, w szczególności zakazujących ich działalności na obszarach chronionych;

82.  uważa, że istotne jest nawiązanie dobrej współpracy z krajami spoza UE, w szczególności z krajami sąsiadującymi, w tym promowanie monitorowania zasobów rybnych na wodach nie będących wodami UE w równoważny sposób w celu zapewnienia dobrego stanu ekosystemów transgranicznych siedlisk morskich;

83.  przypomina, że WPRyb i rozporządzenie w sprawie kontroli(83) zapewniają UE ramy regulacyjne obejmujące konkretne narzędzia dla rybołówstwa; wyraża potrzebę zapewnienia zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego rybakom dotkniętym przechodzeniem na ekologiczne praktyki w ramach niebieskiej gospodarki, w tym w zakresie związanych z tym potrzeb szkoleniowych; podkreśla znaczenie zapewnienia odpowiedniego finansowania tych celów z Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury oraz programu „Horyzont Europa”;

84.  zwraca się do Rady o proaktywne upublicznianie wszelkich dokumentów związanych z przyjętymi rozporządzeniami ustalającymi całkowite dopuszczalne połowy, zgodnie z zaleceniem Europejskiej Rzecznik Praw Obywatelskich w sprawie 640/2019/FP;

85.  zaleca nieustanne gromadzenie danych w celu lepszej ewaluacji kryteriów zrównoważonego rozwoju i zapobiegania obszarom połowowym w miejscach, w których odkryto istnienie wrażliwych ekosystemów morskich;

86.  apeluje, aby priorytetem w przypadku obszarów chronionych była ochrona i odbudowa środowiska i aby żadna działalność na tych obszarach nie podważała tego celu; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia zakazu szkodliwej działalności człowieka na chronionych obszarach morskich; wzywa Komisję do dopilnowania, by wrażliwość gatunków i siedlisk na presję ze strony ludzi na wszystkich obszarach morskich została uwzględniona w krajowych planach przestrzennych obszarów morskich;

87.  podkreśla znaczenie wzmocnienia i skutecznego wdrożenia istniejących chronionych obszarów morskich, zwłaszcza na obszarach o szczególnym znaczeniu dla różnorodności biologicznej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do priorytetowego opracowania szczegółowych planów zarządzania tymi obszarami, ustanawiających jasne cele ochrony oraz skuteczne środki monitorowania, nadzoru i kontroli; wzywa też w szczególności państwa członkowskie do przyspieszenia opracowywania i przedkładania wspólnych rekomendacji dotyczących zarządzania rybołówstwem na chronionych obszarach morskich zgodnie z art. 11 WPRyb; uważa, że należy w pełni uwzględnić skutki zmiany klimatu na gatunki morskie; wzywa ponadto Komisję, by we współpracy z państwami członkowskimi przedstawiła kryteria i wytyczne dotyczące odpowiedniego planowania zarządzania wyznaczonymi chronionymi obszarami morskimi, w tym w korytarzach ekologicznych, w oparciu o najlepsze dostępne dane naukowe, oraz by ułatwiła współpracę między państwami członkowskimi;

88.  wzywa Komisję do wliczania chronionych obszarów morskich do celów międzynarodowych tylko wtedy, gdy są one odpowiednio zarządzane;

89.  uważa, że nowe chronione obszary morskie powinny zostać włączone w ramy sieci Natura 2000 i promować ekologiczną łączność;

90.  podkreśla, że jeśli chronione obszary morskie są skuteczne, oferują znaczne korzyści społeczno-gospodarcze, zwłaszcza społecznościom nadbrzeżnym oraz sektorowi rybołówstwa i turystyki, oraz że mogą one pełnić kluczowe funkcje ekologiczne w odbudowie stad ryb oraz zwiększać ich odporność;

91.  podkreśla, że nowa strategia leśna UE musi być dostosowana do europejskiego prawa o klimacie i unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz spójna z nimi; zwraca uwagę na potrzebę opracowania całościowej i spójnej strategii leśnej UE, która zwiększy wielofunkcyjną rolę lasów i sektora leśno-drzewnego w UE oraz będzie wspierać dalekosiężne korzyści środowiskowe, społeczne i gospodarcze lasów w pełnej zgodności z celami klimatycznymi i środowiskowymi UE; podkreśla potrzebę ustalenia jasnych priorytetów, przy czym głównymi i wzajemnie powiązanymi celami nowej strategii leśnej UE powinny być ochrona i odbudowa klimatu i różnorodności biologicznej; apeluje o włączenie do planu odbudowy zasobów przyrodniczych konkretnych wiążących celów dotyczących odbudowy, a następnie ochrony ekosystemów leśnych, które powinny zostać też włączone do strategii leśnej UE; uważa, że należy wziąć pod uwagę różnorodne uwarunkowania na szczeblu lokalnym,

92.  przypomina swoje stanowisko z 8 października 2020 r. w sprawie strategii leśnej UE, zgodnie z którym strategia ta powinna stanowić pomost między krajową polityką leśną i rolno-leśną a celami UE dotyczącymi lasów i terenów rolno-leśnych, i uznaje zarówno potrzebę poszanowania kompetencji krajowych, jak i potrzebę przyczynienia się do realizacji szerszych celów UE; podkreśla w związku z tym, że strategia leśna UE powinna przestrzegać zasady pomocniczości i uznawać kompetencje UE w dziedzinie ochrony środowiska, w tym lasów; przypomina, że zgodnie z art. 191 TFUE polityka UE w dziedzinie środowiska naturalnego musi przyczyniać się, oprócz innych celów, do zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego oraz do ostrożnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnych; przypomina, że istnieje szereg aktów prawnych UE dotyczących lasów i gospodarki leśnej;

93.  wzywa UE i państwa członkowskie do zapewnienia najwyższych standardów ochrony środowiska w odniesieniu do lasów w ich polityce wewnętrznej i zewnętrznej;

94.  podkreśla, że nowa strategia leśna UE powinna wspierać zrównoważoną gospodarkę leśną i zwraca uwagę na znaczenie wzmocnienia zrównoważonej gospodarki leśnej w sposób zrównoważony dla zdrowia, odporności na zmianę klimatu i trwałości ekosystemów leśnych oraz zachowania wielofunkcyjnej roli lasów; zauważa, że ochrona naszych lasów i zrównoważone gospodarowanie nimi są głównym elementem ogólnego dobrobytu, ponieważ lasy zapewniają usługi dla dobra ogólnego: wypoczynek, zdrowie i edukację, oraz uznaje, że zrównoważona gospodarka leśna wspiera ochronę różnorodności biologicznej lasów w UE; przypomina, że UE i jej państwa członkowskie zobowiązały się do stosowania definicji i zasad zrównoważonej gospodarki leśnej;

95.  podkreśla rolę lasów w przyczynianiu się do realizacji celów klimatycznych UE; uważa, że priorytetem powinno być stosowanie obiegowego i kaskadowego użytkowania lasów oraz innych źródeł biomasy, które nie narusza naukowo ugruntowanych działań w zakresie ochrony i odbudowy oraz działań na rzecz klimatu; uważa, że dobrym przykładem jest wykorzystanie drewna jako materiału budowlanego;

96.  podkreśla kluczowe znaczenie środków rolno-leśnych i zalesiania w ramach WPR oraz zachęca do kontynuacji działań w zakresie leśnictwa, zgodnie ze strategią leśną UE;

97.  podkreśla znaczenie odpornych i zdrowych ekosystemów leśnych, w tym fauny i flory, dla utrzymania i poprawy świadczenia wielu usług ekosystemowych zapewnianych przez lasy, takich jak różnorodność biologiczna, czyste powietrze, woda, zdrowe gleby, drewno i surowce inne niż drewno; zwraca uwagę, że osiągnięcie celów UE w zakresie środowiska, klimatu i bioróżnorodności nigdy nie będzie możliwe bez lasów i leśnictwa, które jest wielofunkcyjne, zdrowe, zarządzane w sposób zrównoważony i które przyjmuje perspektywę długoterminową;

98.  zwraca uwagę na potrzebę opracowania spójnego podejścia, które połączy ochronę różnorodności biologicznej i ochronę klimatu z dynamicznie rozwijającym się sektorem leśno-drzewnym i zrównoważoną biogospodarką;

99.  uznaje rolę wykorzystywania drewna z lasów zarządzanych w sposób zrównoważony oraz produktów drewnianych w przyczynianiu się do przejścia na gospodarkę neutralną pod względem emisji CO2 oraz do rozwoju biogospodarki o obiegu zamkniętym;

100.  podkreśla potrzebę przeglądu i dostosowania przepisów UE dotyczących wykorzystania biomasy do produkcji energii do celów unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 i europejskiego prawa o klimacie, w szczególności w ramach dyrektywy sprawie odnawialnych źródeł energii i aktów delegowanych na mocy rozporządzenia w sprawie systematyki;

101.  z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie zasadzenia co najmniej trzech miliardów dodatkowych drzew w UE; podkreśla, że inicjatywy UE w zakresie sadzenia drzew powinny opierać się na jasnych zasadach ekologicznych, proforestacji, zrównoważonym ponownym zalesianiu, zazielenianiu obszarów miejskich i podmiejskich, odbudowie, poprawie łączności i agroleśnictwie, zgodnie z najnowszą wiedzą naukową; wzywa Komisję do dopilnowania, aby inicjatywy te były realizowane wyłącznie w sposób zgodny z celami w zakresie różnorodności biologicznej i sprzyjający ich osiągnięciu, przy zapewnieniu, że sadzenie drzew nie zastąpi istniejących starodrzewów i lasów o dużej różnorodności biologicznej oraz że przyczyni się do zapewnienia odpornych, różnorodnych i zdrowych lasów;

102.  przypomina swoje stanowisko wyszczególnione w rezolucji w sprawie unijnych ram prawnych mających na celu zatrzymanie i odwrócenie globalnego wylesiania spowodowanego przez UE; apeluje do Komisji o pilne przedstawienie wniosku dotyczącego unijnych ram prawnych opartych na obowiązkowym stosowaniu zasady należytej staranności, w celu zapewnienia, że łańcuchy wartości są zrównoważone, a produkty lub towary wprowadzane na rynek UE nie powodują ani nie pochodzą z wylesiania, degradacji lasów, przekształcania lub degradacji ekosystemów lub naruszania praw człowieka; zauważa, że unijnymi ramami prawnymi należy również objąć niebędące lasami ekosystemy zasobne w węgiel, takie jak ekosystemy morskie i przybrzeżne, tereny podmokłe, torfowiska i sawanny, oraz charakteryzujące się bogatą różnorodnością biologiczną, aby uniknąć przeniesienia presji na te krajobrazy;

103.  zwraca się do Komisji, by zbadała, czy można stworzyć ramy prawne, przede wszystkim w Światowej Organizacji Handlu (WTO), umożliwiające wprowadzenie zakazu handlu niektórymi surowcami, produktami i usługami, które zagrażają różnorodności biologicznej;

104.  podkreśla, że należy pilnie zmniejszyć ślad ekologiczny produkcji i konsumpcji w UE, aby zmieścić się w ograniczeniach planety; wzywa Komisję do zaproponowania wiążących celów UE na rok 2030, aby znacznie ograniczyć ślad materialny i konsumpcyjny UE oraz dostosować go do ograniczeń naszej planety do 2050 r.(84); popiera przyjęcie przez Komisję podejścia opartego na cyklu życia przy pomiarze śladu ekologicznego produktów i organizacji; uważa, że należy ograniczyć produkcję i stosowanie tworzyw sztucznych; uważa, że działalność ekonomiczna mająca wpływ na ekosystemy lub eksploatująca ekosystemy i ich różnorodność biologiczną powinna obejmować również wszelkie możliwe zabezpieczenia, aby złagodzić ich negatywne oddziaływanie na te ekosystemy;

Zmiana klimatu

105.  wyraża zaniepokojenie, że większość obszarów występowania gatunków lądowych znacznie zmaleje przy globalnym ociepleniu o 1,5-2 °C oraz że gatunki morskie będą tak samo zagrożone, zwłaszcza że takie wzrosty temperatury zostaną najprawdopodobniej przekroczone, sądząc po obecnej trajektorii; ponownie podkreśla zatem potrzebę znacznego zwiększenia ambicji UE, nadania priorytetu rozwiązaniom opartym na przyrodzie i podejściom opartym na ekosystemach przy dążeniu do osiągnięcia celów dotyczących łagodzenia zmiany klimatu oraz w strategiach dostosowawczych, a także zwiększenia ochrony lądowych i morskich naturalnych pochłaniaczy dwutlenku węgla w UE jako dodatkowego środka mającego na celu zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych;

106.  wzywa Komisję, aby oceniła wpływ zmiany klimatu na liczebność i rozmieszczenie geograficzne gatunków, by uwzględniła tę ocenę przy wdrażaniu strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz by pomagała państwom członkowskim we włączaniu wyników do ich krajowych strategii politycznych i przyszłych sprawozdań sporządzanych na mocy dyrektyw w sprawie ochrony przyrody;

107.  podkreśla zasadniczą rolę, jaką odgrywają zdrowe ekosystemy oceaniczne w powstrzymywaniu i odwracaniu procesu utraty różnorodności biologicznej oraz w łagodzeniu zmiany klimatu; wzywa do ochrony i odtworzenia bogatych w węgiel siedlisk oceanicznych w celu poprawy składowania dwutlenku węgla i ochrony wybrzeży oraz wzmocnienia odporności gatunków morskich i rybołówstwa na zmianę klimatu; wzywa ponadto do włączenia ich do efektywnie zarządzanych morskich obszarów chronionych;

108.  wzywa Komisję, aby – w następstwie przyjęcia europejskiego prawa o klimacie(85) oraz biorąc pod uwagę ważną rolę naturalnych pochłaniaczy dwutlenku węgla w osiągnięciu neutralności klimatycznej – zaproponowała ambitny, oparty na podstawach naukowych cel UE na 2030 r. dotyczący usuwania emisji gazów cieplarnianych przez naturalne pochłaniacze dwutlenku węgla, który to cel powinien być spójny ze strategią na rzecz bioróżnorodności 2030 i określony w prawodawstwie; przypomina ponadto, że szybkie ograniczenie emisji musi pozostać priorytetem;

109.  wzywa Komisję, aby możliwie jak najszybciej przedstawiła długoterminowy plan działania UE w dziedzinie klimatu i różnorodności biologicznej, w tym poszczególnych celów, który usprawni koordynację i zapewni spójność, zrównoważony rozwój i wzajemne powiązanie przyszłych działań oraz zawierał będzie zobowiązania podjęte na mocy globalnych ram różnorodności biologicznej na okres po 2020 roku, porozumienia paryskiego i dotyczących go wkładów ustalonych na poziomie krajowym oraz celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla znaczenie jak najszybszego powołania formalnej struktury koordynującej monitorowanie, sprawozdawczość i przegląd planów w zakresie klimatu i różnorodności biologicznej; podkreśla, że odporne i zdrowe ekosystemy mają kluczowe znaczenie w przeciwdziałaniu zmianie klimatu i przystosowywaniu się do niej oraz że w działaniach podejmowanych w ramach Europejskiego Paktu na rzecz Klimatu należy zapewnić synergie między polityką w zakresie różnorodności biologicznej a polityką klimatyczną;

110.  z zadowoleniem przyjmuję nową strategię UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu; uważa, że działania podejmowane w ramach strategii przystosowawczej powinny być w pełni zgodne ze strategią na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz ze środkami dotyczącymi zapobiegania klęskom żywiołowym i gotowości na wypadek ich wystąpienia na mocy Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności;

111.  ponadto popiera podejścia ekosystemowe określone w Konwencji o różnorodności biologicznej, które proponują holistyczną strategię zintegrowanego zarządzania gruntami, wodą i żywymi zasobami, promującą ochronę i zrównoważone wykorzystanie w sprawiedliwy sposób;

112.  uważa, że należy lepiej zdefiniować termin „rozwiązania oparte na przyrodzie” oraz że definicja ta powinna zapewnić nienaruszalność różnorodności biologicznej i integralności ekosystemu; wzywa zatem do opracowania na szczeblu UE jaśniejszej definicji oraz wytycznych i narzędzi dotyczących stosowania rozwiązań opartych na przyrodzie, aby zmaksymalizować łączność z przyrodą oraz korzyści i synergie między ochroną różnorodności biologicznej a łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowaniem się do niej;

113.  zauważa, że w wielu krajowych strategiach klimatycznych wciąż nie ma rozwiązań opartych na przyrodzie; uważa, że wielostronna platforma na rzecz rozwiązań opartych na przyrodzie mogłaby pomóc we wzmocnieniu synergii między wielostronnymi konwencjami międzynarodowymi w zakresie bioróżnorodności i zmiany klimatu oraz wspierać osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju;

Zanieczyszczenie

114.  z zadowoleniem przyjmuje cele Komisji polegające na ograniczeniu stosowania bardziej niebezpiecznych pestycydów chemicznych o 50 % i wypłukiwania substancji biogennych o co najmniej 50 %, co może doprowadzić do ograniczenia stosowania nawozów o co najmniej 20 % do 2030 r.; wszystkie te cele powinny zostać określone w przepisach, a ich przegląd należy przeprowadzić na okres po 2030 r. w celu kontynuowania ograniczeń i podjęcia zobowiązań długoterminowych; wzywa do skutecznej oceny tych celów na podstawie konkretnych etapów pośrednich;

115.  wzywa Komisję, aby określiła jasne i ambitne poziomy wyjściowe dla tych celów oraz by wraz z państwami członkowskimi określiła sprawiedliwy wkład każdego z nich w realizację ogólnounijnych celów odzwierciedlających ich różne sytuacje wyjściowe i okoliczności; nalega, aby każde państwo członkowskie wdrożyło solidne środki, aby osiągnąć swoje cele;

116.  sprzeciwia się wydaniu ponownego zezwolenia na stosowanie glifosatu jako substancji czynnej po 31 grudnia 2022 r.; wzywa wszystkie państwa członkowskie do przeprowadzenia odpowiednich prac przygotowawczych, aby zapewnić wszystkim rolnikom realne alternatywne rozwiązania po wprowadzeniu zakazu stosowania glifosatu;

117.  przypomina swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2019 r. w sprawie sprawozdania na temat unijnej procedury wydawania zezwoleń na dopuszczenie pestycydów do obrotu(86) i oczekuje, że Komisja i państwa członkowskie bezzwłocznie odpowiedzą na wszystkie jego apele; wzywa Komisję, aby w przeglądzie środków wykonawczych do ram środków ochrony roślin uwzględniła przepisy wspierające ogólnounijny cel ograniczenia stosowania pestycydów, np. poprzez wzmocnienie i wyjaśnienie środowiskowych kryteriów przyznawania dostępu do rynku pestycydów; podkreśla, że gdy EFSA stwierdzi niedopuszczalne oddziaływanie na środowisko, nie należy wydawać decyzji o zatwierdzeniu; wzywa Komisję, aby zwiększyła przejrzystość i dostępność danych dotyczących ryzyka regulacyjnego;

118.  uważa, że odstępstwo przewidziane w art. 53 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009(87) powinno zostać wyjaśnione i stosowane tylko ze względów ochrony zdrowia i środowiska; ubolewa, że odstępstwo to jest wykorzystywane do podważania zakazu wszelkiego stosowania na zewnątrz trzech neonikotynoidów;

119.  wzywa Komisję, aby szybko zakończyła przegląd dyrektywy 2009/128/WE w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów(88), w tym zapisanych w niej celów dotyczących ograniczenia stosowania pestycydów, oraz by podjęła wszelkie środki w celu dopilnowania, by państwa członkowskie zobowiązały się do jej wdrożenia, w tym w krajowych planach działania;

120.  zauważa, że powszechne stosowanie pestycydów prowadzi do odporności na pestycydy, co stanowi poważny problem, który zmniejsza ich skuteczność; zwraca uwagę, że zwiększone stosowanie pestycydów i uzależnienie od nich wiąże się z wysokimi kosztami dla rolników; zauważa, że aby zapobiec odporności szkodników i utracie różnorodności biologicznej, należy przestrzegać hierarchii działań, zgodnie z ośmioma zasadami integrowanej ochrony roślin zawartymi w załączniku III do dyrektywy 2009/128/WE, zgodnie z którymi pestycydy chemiczne muszą być stosowane tylko w ostateczności;

121.  wyraża ubolewanie, że ocena wpływu chemikaliów na środowisko i bioróżnorodność jest zwykle niedoceniana i niedostatecznie uwzględniana w analizie społeczno-ekonomicznej w procesie udzielania zezwoleń w ramach REACH; wyraża zaniepokojenie ciągłym stosowaniem i wydawaniem zezwoleń na stosowanie niebezpiecznych chemikaliów, które mają negatywny wpływ na środowisko, lub w przypadku braku danych dotyczących bezpieczeństwa w odniesieniu do środowiskowych punktów końcowych; wzywa Komisję, aby – jako podmiot zarządzający ryzykiem – w większym stopniu uwzględniała wpływ substancji chemicznych, w tym ich chroniczne i długoterminowe skutki, na środowisko i bioróżnorodność;

122.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zapewniły równe standardy i skuteczne kontrole produktów rolnych przywożonych z państw trzecich;

123.  apeluje do Komisji o rewizję rozporządzenia (WE) nr 396/2005 w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów(89), aby włączyć do kryteriów legislacyjnych zdrowie zwierząt i zagrożenia dla środowiska;

124.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja zobowiązała się do współpracy z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami w celu dopilnowania, by krajowe plany strategiczne dla rolnictwa od samego początku w pełni odzwierciedlały ambicje Europejskiego Zielonego Ładu i strategii „Od pola do stołu”, obejmujące bardziej ambitne cele dotyczące znaczącego ograniczenia stosowania pestycydów chemicznych i zagrożeń z nimi związanych, jak również stosowania nawozów i antybiotyków; podkreśla znaczenie realizacji tych celów w sposób całościowy i oparty na obiegu zamkniętym, na przykład poprzez przyjęcie podejść agroekologicznych, takich jak produkcja zintegrowana i rolnictwo ekologiczne, w tym płodozmian; podkreśla również wkład rolnictwa precyzyjnego, cyfryzacji i innych narzędzi w ograniczanie i efektywne stosowanie pestycydów, nawozów i składników odżywczych;

125.  podkreśla, że aby zmniejszyć zapotrzebowanie na pestycydy oraz osiągnąć dalsze ograniczenie stosowania pestycydów chemicznych i związanych z nimi zagrożeń, rolnicy potrzebują większego zestawu narzędzi w postaci alternatywnych, skutecznych, przystępnych cenowo i bezpiecznych dla środowiska rozwiązań i metod ochrony upraw; sugeruje, że mogłoby to obejmować szersze stosowanie hodowlanych, fizycznych i biologicznych technik kontroli, nowych pestycydów i biopestycydów niskiego ryzyka, skuteczniejszych technik stosowania ułatwionych przez takie narzędzia, jak rolnictwo cyfrowe i precyzyjne, modeli epidemiologicznych, szerszego i ulepszonego wachlarza opcji w zakresie odpornych odmian wymagających mniejszych nakładów oraz wzmocnionych badań i innowacji, szkoleń i systemów doradztwa, w tym w zakresie agroekologicznych praktyk rolniczych;

126.  podkreśla, że sektory rolnictwa, rybołówstwa i leśnictwa UE mają do odegrania ważną rolę w ochronie i odbudowie przyrody oraz muszą być w pełni zaangażowane we wdrażanie strategii na rzecz bioróżnorodności 2030; podkreśla, że środkom wykonawczym powinno towarzyszyć jasno określone wsparcie, programy szkoleniowe i zestaw narzędzi zrównoważonych, bezpiecznych, skutecznych i przystępnych cenowo rozwiązań i alternatyw, a także dostęp do najnowszej wiedzy, technologii i usług doradczych; podkreśla ponadto, że wkład w postaci pozytywnych zachęt i wymiany najlepszych praktyk może przyczynić się do realizacji tej strategii;

127.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do dopilnowania, aby cele strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 znalazły pełne odzwierciedlenie w realizacji strategii „Od pola do stołu”, strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności oraz przyszłego planu działania na rzecz zerowego poziomu zanieczyszczeń, który powinien dotyczyć również zanieczyszczenia świetlnego i zanieczyszczenia hałasem, w tym hałasem podwodnym; podkreśla znaczenie priorytetowego potraktowania problemu zanieczyszczenia u źródła przy jednoczesnym zapewnieniu, że wykorzystuje się najlepsze dostępne technologie;

128.  wzywa Komisję, aby wyznaczyła ambitny cel ograniczenia stosowania zewnętrznego sztucznego światła do 2030 r. oraz by zaproponowała wytyczne dotyczące tego, w jaki sposób państwa członkowskie mogą ograniczyć sztuczne światło w nocy;

129.  podkreśla, że konieczne jest, aby strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 obejmowała specjalne środki dotyczące ograniczenia zanieczyszczeń mających bezpośredni wpływ na różnorodność biologiczną i zdrowie, takich jak tworzywa sztuczne, mikrodrobiny plastiku i zanieczyszczenie chemiczne; wzywa Komisję, aby zapewniła szybkie wdrożenie wszystkich działań przewidzianych w nowym planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym oraz związanych z nim przepisów;

Inwazyjne gatunki obce

130.  wyraża zaniepokojenie faktem, że inwazyjne gatunki obce stanowią poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego, źródeł utrzymania i bezpieczeństwa żywności, gdyż nieodwracalnie niszczą zasiedlane przez siebie obszary chronione i ich bioróżnorodność, oraz faktem, iż sytuację tę zaostrza zmiana klimatu;

131.  ubolewa, że wykaz inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii zawiera mniej niż 6 % inwazyjnych gatunków obcych występujących w UE; wzywa Komisję do wzmożenia działań i dopilnowania, aby w wykazie umieszczono inwazyjne gatunki obce, które mają wpływ na gatunki zagrożone; wzywa ponadto Komisję, aby poprawiła zapobieganie przez wprowadzenie obowiązkowych ocen ryzyka przed pierwszym przywozem gatunków nierodzimych oraz przez jak najszybsze zaproponowanie ogólnounijnych białych wykazów gatunków dopuszczonych do przywozu, przetrzymywania, hodowli i handlu jako zwierzęta domowe w oparciu o naukową ocenę ryzyka i ekologiczne cechy charakterystyczne w UE;

132.  podkreśla, że handel egzotycznymi zwierzętami domowymi jest jednym z głównych sposobów wprowadzania inwazyjnych gatunków obcych oraz że – poza tym – wprowadzenie inwazyjnych gatunków obcych wiąże się również z innymi czynnikami stresogennymi, takimi jak transport lądowy i morski oraz odpady morskie; wzywa do opracowania dodatkowych środków na szczeblu UE dotyczących zapobiegania, kontroli i eliminacji inwazyjnych gatunków obcych, w tym do opracowania konkretnych planów dla gatunków, które mają krytyczny wpływ na gatunki zagrożone; podkreśla, że należy zapewnić wystarczające zasoby kadrowe, techniczne i finansowe, aby wspierać zapobieganie i pomagać obszarom dotkniętym tym problemem w radzeniu sobie z istniejącymi i nowo wprowadzonymi gatunkami inwazyjnymi;

133.  ubolewa nad tym, że tylko jeden gatunek morski został uwzględniony w wykazie inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii(90); wzywa Komisję, aby zajęła się tą nieproporcjonalnie niską liczbą morskich inwazyjnych gatunków obcych z myślą o zapewnieniu właściwego dostosowania do rozporządzenia (UE) nr 1143/2014(91);

Finansowanie, włączanie do głównego nurtu i ramy zarządzania

134.  podkreśla, że korzyści społeczne i środowiskowe wynikające z zapobiegania i przywracania stanu pierwotnego przewyższają koszty inwestycji; apeluje do Komisji o zapewnienie skutecznego uwzględniania i zabezpieczania aspektu różnorodności biologicznej w kontekście wszystkich wydatków i programów w UE w oparciu o systematykę UE; wzywa do skutecznego stosowania zasady „nie czyń poważnych szkód” w kontekście wszystkich wydatków i programów UE; apeluje do Komisji o zapewnienie kompleksowej oceny sposobu uruchomienia 20 mld EUR rocznie jako minimalnej kwoty, którą należy przeznaczać na przyrodę, przedstawienie odpowiednich wniosków dotyczących rocznego budżetu UE i zbadanie zapotrzebowania na specjalny instrument finansowania sieci TEN-N; odnotowuje porozumienie w sprawie włączenia wydatków na różnorodność biologiczną do głównego nurtu, ustalając je na poziomie 7,5 % od 2024 r. i 10 % począwszy od 2026 r.; uważa, że należy poczynić wysiłki, aby możliwie najszybciej, począwszy od 2021 r., osiągnąć poziom co najmniej 10 % rocznych wydatków na bioróżnorodność na mocy wieloletnich ram finansowych; podkreśla, że należy zapewnić spójność między finansowaniem działań związanych z klimatem i bioróżnorodnością; nalega na państwa członkowskie, aby uwzględniały działań na rzecz różnorodności biologicznej w planach odbudowy i zwiększania odporności; podkreśla, że wydatki UE związane z bioróżnorodnością należy monitorować zgodnie ze skuteczną, przejrzystą i kompleksową metodyką, którą Komisja określi we współpracy z Parlamentem Europejskim i Radą;

135.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby do 2022 r. przeprowadziły ocenę tego, które dotacje są szkodliwe dla środowiska, z myślą o ich stopniowym, bezzwłocznym wycofywaniu; wzywa do przekierowania zachęt finansowych na inwestycje i systemy podatkowe sprzyjające różnorodności biologicznej w kierunku większego wykorzystania podatków i dochodów z tytułu ochrony środowiska;

136.  przypomina o zobowiązaniu UE do realizacji celów porozumienia paryskiego; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby jak najszybciej zaprzestały wszelkich pośrednich i bezpośrednich dopłat do paliw kopalnych, a najpóźniej do 2025 r.;

137.  uważa, że stopniowe wycofywanie dotacji na paliwa kopalne i innych szkodliwych dla środowiska dotacji należy również wspierać na całym świecie za pośrednictwem unijnej polityki handlowej i zielonej dyplomacji, w tym dzięki porozumieniu w sprawie planu działania zawierającego kluczowe etapy dla każdego partnera handlowego;

138.  przypomina, że zgodnie z szacunkami Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju rządy na całym świecie wydają około 500 mld USD rocznie na wsparcie, które może być szkodliwe dla różnorodności biologicznej, tj. 5–6 razy więcej niż łączne wydatki na różnorodność biologiczną(92);

139.  wzywa Komisję, aby przedstawiła jasne wytyczne i zachęty dotyczące mobilizacji prywatnych środków finansowych na rzecz różnorodności biologicznej i dostosowania inwestycji do celów Europejskiego Zielonego Ładu i strategii na rzecz bioróżnorodności 2030; wzywa ponadto Komisję, aby zapewniła ambitne i przyszłościowe ramy obejmujące środki legislacyjne i zachęty finansowe zarówno dla sektora publicznego, jak i prywatnego, w celu wspierania realizacji celów i zadań zapisanych w strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 w ramach przyszłej odnowionej strategii zrównoważonego finansowania; apeluje do Komisji, aby podjęła działania w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych dla przedsiębiorstw;

140.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zapewniły spójność polityki oraz dostosowały unijne i krajowe strategie polityczne do strategii na rzecz bioróżnorodności 2030; wzywa ponadto do przestrzegania wszystkich zasad traktatowych we wszystkich obszarach polityki UE, a w szczególności zasady ostrożności i zasady „zanieczyszczający płaci”;

141.  podkreśla potrzebę opracowania prawnie wiążących ram zarządzania bioróżnorodnością – prawa o bioróżnorodności – po przeprowadzeniu wyczerpującej oceny wpływu, które wytyczą ścieżkę postępowania do 2050 r. za pomocą zestawu celów, w tym celów na rok 2030 i zobowiązań COP15, i ustanowią mechanizm monitorowania wykorzystujący inteligentne wskaźniki, zarówno w obrębie obszarów chronionymi, jak i poza nimi; apeluje do Komisji o przedstawienie w tym celu wniosku ustawodawczego w 2022 r.; podkreśla, że zapewnienie wystarczających zasobów kadrowych i finansowych będzie miało kluczowe znaczenie dla skutecznego zarządzania;

142.  wzywa Komisję, aby rozważyła powołanie niezależnego europejskiego panelu naukowego ds. różnorodności biologicznej lub podobnego organu, którego zdaniem byłaby ocena spójności środków UE z ambicjami strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz przedstawienie odpowiednich zaleceń politycznych przy jednoczesnym unikaniu ewentualnego pokrywania się z politykami EOG lub innych organów unijnych i międzynarodowych;

143.  przypomina, że art. 37 Karty odzwierciedla zasadę zapewnienia ochrony środowiska w przepisach UE; uważa, że prawo do zdrowego środowiska należy uznać w Karcie i że UE powinna stać na czele inicjatywy dążącej do uznania podobnego prawa na arenie międzynarodowej;

Badania naukowe, innowacje i edukacja

144.  apeluje do Komisji o położenie nacisku na bioróżnorodność w obrębie programów UE dla młodzieży, takich jak wolontariat europejski, a także o uruchomienie programu Zielony Erasmus jako części ogólnego programu Erasmus ukierunkowanego na wymianę wiedzy, studentów i specjalistów w dziedzinie odbudowy i ochrony;

145.  podkreśla potrzebę głębszego zrozumienia składu różnorodności biologicznej, jej wpływu na funkcjonowanie ekosystemów i odporności ekosystemów; uważa, że należy zwiększyć zarówno badania podstawowe, jak i badania stosowane w dziedzinie różnorodności biologicznej, oraz podkreśla, że trzeba zapewnić wystarczające środki na ten cel; wzywa do włączenia badań nad różnorodnością biologiczną do różnych unijnych i krajowych programów finansowania; ponawia apel o szczególne zadania ukierunkowane na różnorodność biologiczną w przyszłym unijnym programie badawczym; podkreśla potrzebę znacznego zwiększenia finansowania badań publicznych;

146.  podkreśla znaczenie większej liczby badań nad regionami biogeograficznymi i systematyką organizmów, a także nad wpływem wylesiania i utraty różnorodności biologicznej na podstawowe usługi, takie jak dostarczanie żywności; podkreśla potrzebę poszerzenia wiedzy o powiązaniach między pojawianiem się chorób z jednej strony, a legalnym i nielegalnym handlem dziką fauną i florą oraz ochroną i degradacją ekosystemów z drugiej strony;

147.  jest głęboko przekonany, że należy prowadzić dalsze badania nad oceanami, gdyż wciąż pozostają one w dużej mierze niezbadane; w związku z tym wzywa Komisję, aby odegrała istotną rolę w ustanowionej przez ONZ dekadzie nauki o oceanach oraz by zastosowała się do zaleceń wydanych przez Misję Starfish 2030: Odbudujmy nasze oceany i zasoby wodne; uważa, że należy również zapewnić finansowanie na rzecz ekosystemów głębinowych i głębinowej różnorodności biologicznej;

148.  zachęca do prowadzenia badań nad zrównoważonymi innowacjami, technologiami i metodami produkcji rolnej oraz praktykami rolniczymi, które poprawiają różnorodność biologiczną i zdrowie ekosystemu, w tym nad cyfryzacją, zrównoważonym systemem rolno-leśnym, biologicznymi alternatywami niskiego ryzyka dla pestycydów chemicznych oraz rolnictwem wolnym od pestycydów;

149.  uważa, że zwiększone wysiłki badawcze powinny również obejmować skutki społeczne i gospodarcze oraz możliwości związane z polityką ochrony, różnorodnością biologiczną gleby oraz topnieniem lodowców i wiecznej zmarzliny;

150.  z zadowoleniem przyjmuje utworzenie centrum wiedzy o różnorodności biologicznej i nowego unijnego obserwatorium gleby;

151.  podkreśla znaczenie przydzielenia odpowiednich zasobów na gromadzenie danych i opracowanie wskaźników wspierających budowanie zdolności i zacieśnianie współpracy między zainteresowanymi stronami w dziedzinie różnorodności biologicznej; uznaje potencjał cyfryzacji, dużych zbiorów danych i sztucznej inteligencji dla poprawy naszego zrozumienia różnorodności biologicznej i wiedzy na jej temat;

152.  wzywa Komisję, aby wspierała udział małych i średnich przedsiębiorstw w badaniach i działaniach innowacyjnych, dzięki czemu przyczynią się one do realizacji celów unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030;

153.  uważa, że wiedza o środowisku powinna stanowić integralną część edukacji; popiera utworzenie obszarów chronionych również w celach edukacyjnych; podkreśla, że należy wspierać partycypacyjne badania naukowe i podnoszenie świadomości, między innymi aby pokazać społeczeństwu potrzebę ochrony i przywrócenia różnorodności biologicznej;

Globalne ramy różnorodności biologicznej na okres po 2020 roku, działania międzynarodowe, handel i zarządzanie oceanami

154.  przypomina stanowisko wyrażone w rezolucji w sprawie COP15 odnośnie do różnorodności biologicznej i potrzeby wielostronnego wiążącego porozumienia na okres po roku 2020, podobnego do porozumienia paryskiego, aby powstrzymać utratę bioróżnorodności do 2030 r., zawierającego cele i wskaźniki SMART, solidne ramy wdrażania oraz oparty na wiedzy naukowej, niezależny i przejrzysty mechanizm przeglądu; uważa, że rok 2021 stanowi przełomowy moment dla różnorodności biologicznej na świecie oraz że UE powinna odgrywać rolę światowego lidera i dążyć do wysokiego poziomu ambicji, dopasowania lub przekroczenia własnych celów w czasie negocjacji, w tym do osiągnięcia prawnie wiążących globalnych celów w zakresie odbudowy i ochrony na poziomie co najmniej 30 % do 2030 r.; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie koalicji o wysokim poziomie ambicji na rzecz przyrody i ludzi do ochrony 30 % powierzchni lądów i mórz na całym świecie; podkreśla potrzebę wspierania krajów o niskich dochodach we wdrażaniu tych nowych ram; podkreśla znaczenie dalszych zobowiązań sektora prywatnego na rzecz ochrony i odbudowy różnorodności biologicznej;

155.  wzywa Komisję, aby nawoływała do realizacji ambitnych i jasnych globalnych celów długoterminowych; ponownie podkreśla swoje stanowisko, zgodnie z którym UE powinna podczas negocjacji potencjalnie wezwać do ochrony połowy planety do 2050 r.(93);

156.  popiera opracowanie pod auspicjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) międzynarodowego traktatu w sprawie pandemii, aby zwiększyć odporność na przyszłe pandemie; zauważa, że jednym z zaleceń z warsztatów platformy IPBES w dziedzinie bioróżnorodności i pandemii jest utworzenie międzyrządowej rady wysokiego szczebla ds. zapobiegania pandemii, która ułatwiałaby współpracę między rządami, w tym przez dostarczanie informacji naukowych istotnych z punktu widzenia polityki i koordynację opracowywania ram monitorowania, a także przygotowanie podstaw do osiągnięcia ewentualnych celów na styku trzech konwencji z Rio; wzywa UE i państwa członkowskie, aby wspierały powołanie takiej rady podczas konferencji COP15, która to rada powinna działać w synergii z istniejącymi organami, takimi jak WHO;

157.  apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby zwróciły się do IPCC o sporządzenie specjalnego sprawozdania na temat bioróżnorodności i zmiany klimatu;

158.  jest zaniepokojony nowymi wyzwaniami dla prawa, środowiska, bezpieczeństwa biologicznego i zarządzania, które mogą wyniknąć z uwolnienia do środowiska zmodyfikowanych genetycznie organizmów zawierających napędy genowe, w tym do celów ochrony przyrody; przyjmuje do wiadomości wyniki prac grupy ad hoc ekspertów technicznych ds. Konwencji o różnorodności biologicznej na temat napędów genowych i żywych zmodyfikowanych ryb(94), które budzą obawy co do trudności z przewidywaniem ich zachowania, oceną ich zagrożeń i kontrolowaniem ich po uwolnieniu; zauważa, że organizmy zawierające napędy genowe mogą same stać się gatunkami inwazyjnymi; uważa, że należy w pełni opracować na szczeblu globalnym i unijnym wytyczne dotyczące oceny ryzyka, narzędzia i ramy monitorowania środowiska, a także jasne zasady zarządzania globalnego oraz skuteczne mechanizmy kontroli i odwrócenia wpływu organizmów zawierających napędy genowe, oraz uważa, że konieczne są dodatkowe badania nad skutkami zdrowotnymi, środowiskowymi, ekologicznymi, etycznymi i innymi konsekwencjami organizmów zawierających napędy genowe, aby lepiej zrozumieć ich potencjalny wpływ; uważa zatem, że zgodnie z zasadą ostrożności nie należy zezwalać na uwalnianie zmodyfikowanych genetycznie organizmów zawierających napędy genowe, w tym do celów ochrony przyrody(95);

159.  podkreśla potencjał, jaki tkwi w wykorzystaniu zielonej dyplomacji, polityki handlowej i wielostronnych działań do promowania ochrony różnorodności biologicznej poza Europą; wyraża poparcie dla Oenzetowskiej Dekady Restytucji Ekosystemów (2021–2031) i wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby skutecznie włączały ochronę środowiska i różnorodności biologicznej do wszystkich działań zewnętrznych;

160.  zwraca się do Komisji, by przewodziła wysiłkom zmierzającym do zawarcia międzynarodowego porozumienia w sprawie zarządzania zasobami naturalnymi, tak aby korzystać z zasobów naturalnych z uwzględnieniem ograniczeń planety;

161.  podkreśla, że degradacja ekosystemów i wywierana na nie presja szkodzą ogólnym działaniom na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz spowalniają postępy w realizacji większości celów zrównoważonego rozwoju na 2030 r., w szczególności celów dotyczących wyeliminowania ubóstwa i głodu, zapewnienia dostępu do wody i warunków sanitarnych, osiągnięcia bezpieczeństwa żywnościowego, zapewnienia zdrowego życia i zmniejszenia nierówności społeczno-gospodarczych w poszczególnych państwach i między nimi;

162.  podkreśla, że zmiana klimatu i degradacja środowiska oraz czynniki wywołujące wysiedlanie ludności stają się w coraz większym stopniu wzajemnie powiązane, ponieważ ludność jest zmuszona opuszczać swoje domy z powodu skutków zmiany klimatu, degradacji środowiska i klęsk żywiołowych; zwraca uwagę, że ze względu na zmianę klimatu i utratę bioróżnorodności kryzysy te będą się mnożyć w nadchodzących dziesięcioleciach, chyba że już teraz zostaną podjęte szybkie i skuteczne działania; podkreśla, że UE musi być przygotowana na wysiedlenia spowodowane zmianą klimatu oraz degradacją środowiska i klęskami żywiołowymi, a także dostrzega potrzebę podjęcia odpowiednich środków w celu ochrony praw człowieka ludności dotkniętej wysiedleniami;

163.  wzywa Komisję, aby w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej oraz pomocy na rzecz wymiany handlowej ułatwiała zwłaszcza budowanie zdolności, w tym transfer wiedzy, przepływ technologii i szkolenia w zakresie umiejętności dla krajów beneficjentów w związku z wdrażaniem CBD, Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES) oraz innych konwencji i porozumień o zasadniczym znaczeniu dla różnorodności biologicznej; utrzymuje, że konieczne jest wzmocnienie programów współpracy, w tym dialogu międzyparlamentarnego, z państwami trzecimi w celu ochrony ich rodzimej bioróżnorodności oraz wspieranie krajów rozwijających się w realizacji tych programów; apeluje ponadto o poprawę wspólnego zarządzania ekosystemami transgranicznymi oraz szlakami migracyjnymi i gatunkami, a także o ograniczenie możliwości przenoszenia ryzyka utraty różnorodności biologicznej na inne części świata;

164.  z zadowoleniem przyjmuje takie inicjatywy jak afrykański Wielki Zielony Mur i wzywa Komisję, aby opracowała podobne inicjatywy dla innych regionów oraz wspierała międzynarodowe inicjatywy na rzecz przywrócenia różnorodności biologicznej na całym świecie, przy jednoczesnym rozszerzeniu głównych obszarów różnorodności biologicznej z myślą o zwiększeniu odporności krajów rozwijających się na zmianę klimatu; uważa, że nowy ISWMR może być ważnym motorem zmian w zakresie odbudowy i ochrony bioróżnorodności na świecie; uważa, że znaczny wkład z budżetu nowego ISWMR należy przeznaczyć na odbudowę i zachowanie różnorodności biologicznej, co przyczyni się do realizacji ogólnego celu związanego z różnorodnością biologiczną;

165.  uważa, że wiedza tubylcza i lokalna ma zasadnicze znaczenie dla skutecznej ochrony różnorodności biologicznej, i przypomina, że w sprawozdaniu specjalnym IPCC w sprawie zmiany klimatu i gruntów uznano kluczową rolę ludów tubylczych i społeczności lokalnych w ochronie środowiska; nakłania Komisję i państwa członkowskie do dalszej współpracy ze społecznością międzynarodową z myślą o uznaniu wkładu tych społeczności w ochronę bioróżnorodności, zagwarantowaniu ich praw oraz wspieraniu ich udziału w procesach decyzyjnych; wzywa ponadto państwa członkowskie, aby niezwłocznie ratyfikowały Konwencję Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) z 1989 r. dotyczącą ludności tubylczej i plemiennej (konwencja MOP nr 169);

166.   popiera wysiłki specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka i środowiska na rzecz opracowania wytycznych dotyczących obowiązków w zakresie praw człowieka w odniesieniu do środowiska, ekosystemów i różnorodności biologicznej; apeluje do państw członkowskich i instytucji UE, by wspierały i promowały globalne wdrożenie zasad ramowych w sprawie praw człowieka i środowiska z 2018 r., przedstawionych przez specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. praw człowieka i środowiska; ponadto apeluje do UE, by poparła inicjatywę Programu ONZ ds. Ochrony Środowiska w dziedzinie praw środowiskowych;

167.  zachęca UE i państwa członkowskie, aby propagowały uznanie ekobójstwa za przestępstwo międzynarodowe na mocy Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK);

168.  z zadowoleniem przyjmuje zobowiązania Komisji do pełnego wdrożenia i egzekwowania postanowień dotyczących różnorodności biologicznej we wszystkich umowach handlowych oraz do lepszej oceny ich wpływu na różnorodność biologiczną; wyraża ponadto zadowolenie, że nowa strategia handlowa „wymaga […] większej integracji między polityką handlową i wewnętrzną polityką UE” oraz że odnotowano w niej, iż „wyzwaniem globalnym, które wymaga podjęcia działań w skali całego świata, jest […] ochrona bioróżnorodności”(96); podkreśla, iż zarówno w strukturze istniejących umów o wolnym handlu, jak i w obecnych zasadach WTO niewystarczająco uwzględniono wpływ handlu na drastyczną utratę różnorodności biologicznej; wzywa zatem Komisję, by niezwłocznie rozważyła szczegółowe i konkretne środki, które zagwarantują, że umowy handlowe UE nie będą powodować utraty różnorodności biologicznej ani grozić jej spowodowaniem; ponadto apeluje o skuteczne dostosowanie polityki handlowej UE do unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030;

169.  wzywa ponadto Komisję, aby dopilnowała, żeby wszystkie nowe i przyszłe umowy handlowe i inwestycyjne były w pełni zgodne z Europejskim Zielonym Ładem, porozumieniem paryskim, zobowiązaniami UE w zakresie różnorodności biologicznej i celami zrównoważonego rozwoju, żeby zawierały wiążące i możliwe do wyegzekwowania rozdziały dotyczące handlu i zrównoważonego rozwoju oraz przewidywały zabezpieczenia i skuteczne, proporcjonalne i odstraszające sankcje za nieprzestrzeganie przepisów, w tym możliwość ponownego wprowadzenia taryf celnych; wzywa też Komisję, aby propagowała podobne środki w już obowiązujących umowach handlowych i inwestycyjnych;

170.  podkreśla, że oprócz wymiaru gospodarczo-społecznego również wymiar różnorodności biologicznej należy systematycznie włączać do wszystkich ocen wpływu na zrównoważony rozwój, które, zgodnie z propozycjami zawartymi w dostępnych badaniach Komisji, trzeba przeprowadzać za pomocą solidniejszych niż dotychczas metod i w których należy konsekwentnie uwzględniać zagadnienia bioróżnorodności; wzywa do przeprowadzania ocen wpływu na zrównoważony rozwój na etapie analizy zakresu przyszłych umów o wolnym handlu i umów inwestycyjnych; apeluje, aby w miarę postępów negocjacji regularnie aktualizować oceny wpływu na zrównoważony rozwój, co pozwoli odpowiednio określać i oceniać możliwe zagrożenia dla różnorodności biologicznej w danym regionie oraz w całej UE, jak najwcześniej na nie reagować oraz formułować odpowiednie zobowiązania dwustronne ustalone w negocjacjach;

171.  wzywa Komisję, aby dopilnowała, żeby rozdziały dotyczące handlu i zrównoważonego rozwoju zawierały plan działania określający konkretne i możliwe do zweryfikowania zobowiązania, na podstawie których osiągnięte zostaną postępy w innych rozdziałach; podkreśla, że należy systematycznie przeprowadzać oceny zgodności z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz oceny oddziaływania ex post, aby zapewnić spójność z międzynarodowymi zobowiązaniami UE do ochrony różnorodności biologicznej; zwraca się do Komisji, aby zaktualizowała obecne rozdziały umów handlowych i inwestycyjnych, korzystając w porę z zawartych w nich klauzul przeglądowych, co pozwoli możliwie najszybciej dostosować obowiązujące umowy o wolnym handlu do Europejskiego Zielonego Ładu, a także aby przedstawiła Parlamentowi wyniki i planowane dostosowania;

172.  apeluje, aby w projekcie mandatu dotyczącego przyszłych umów i podczas przeglądu obowiązujących umów Rada uznawała CBD za istotny element umów o wolnym handlu, pod warunkiem że uzgodnione zostaną obowiązkowe mechanizmy przeglądu celów krajowych; zwraca się do Rady, aby traktowała również CITES i porozumienie paryskie jako istotne elementy umów o wolnym handlu oraz podkreślała potrzebę ich skutecznego wdrożenia; zwraca uwagę na znaczenie nadchodzącej reformy rozporządzenia w sprawie ogólnego systemu preferencji taryfowych dla skutecznego wykonywania objętych nim wielostronnych konwencji dotyczących klimatu i środowiska, w tym CBD;

173.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby upewniły się, że importowane produkty spełniają takie same normy, jakie wymagane są od producentów europejskich w celu ochrony środowiska i różnorodności biologicznej oraz zapewnienia poszanowania praw człowieka i praw pracowniczych; podkreśla, że należy promować równe warunki działania na całym świecie oraz podjąć środki zapobiegające ewentualnemu przenoszeniu utraty różnorodności biologicznej za granicę; wzywa Komisję do przedstawienia badania na temat wpływu eksportu z UE i unijnych metod produkcji na różnorodność biologiczną;

174.  wzywa Komisję do podjęcia działań, aby zakazać wywozu z UE szkodliwych substancji zabronionych w UE, zgodnie z zasadą „nie szkodzić”, z konwencją rotterdamską w sprawie procedury zgody po uprzednim poinformowaniu w międzynarodowym handlu niektórymi niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i pestycydami oraz z Europejskim Zielonym Ładem;

175.  popiera zamiar Komisji, by w międzynarodowych dyskusjach na temat handlu i środowiska poszerzać wiedzę na temat interpretacji odpowiednich przepisów WTO, która uznaje prawa członków do skutecznej reakcji na światowe wyzwania związane ze środowiskiem, w szczególności zmianę klimatu i ochronę różnorodności biologicznej, zwłaszcza z zastosowaniem niezwiązanych z produktem procesów i metod produkcji, oraz propagować taką interpretację; ponadto uważa, że w przyszłych pracach nad reformą WTO UE powinna dążyć do uwzględnienia wiążących poziomów ochrony różnorodności biologicznej; zachęca Komisję, by rozważyła posiłkowanie się wiedzą fachową na temat handlu i środowiska w sporach wynikających z konfliktów między zobowiązaniami handlowymi a wyjątkami dotyczącymi ochrony środowiska; apeluje do Komisji o poparcie tego wniosku w kontekście jej inicjatywy w WTO w sprawie handlu i klimatu; zwraca się o niezależną, dogłębną analizę skutków pozostałych w umowach handlowych przepisów dotyczących rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem oraz przepisów dotyczących systemu sądów ds. inwestycji;

176.  wyraża ubolewanie z powodu luk we wdrażaniu unijnych rozporządzeń dotyczących handlu dziką fauną i florą, ponieważ przepisy nie obejmują wszystkich najważniejszych gatunków ani nie zapewniają takiej samej ochrony zwierzętom hodowanym w niewoli; wzywa Komisję, aby zajęła się wspólnie kwestią legalnego i nielegalnego handlu podczas przeglądu Planu działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą, który powinien być w pełni zgodny ze strategią na rzecz bioróżnorodności 2030 i otrzymać odpowiednie finansowanie, obejmujące pomoc dla państw trzecich oraz dla ośrodków ratowania i rezerwatów dzikiej fauny i flory; apeluje ponadto do Komisji, aby zaproponowała przepisy prawne zabraniające importu, przeładunku, zakupu i sprzedaży dzikiej fauny i flory schwytanej/zebranej, przetworzonej, transportowanej lub sprzedawanej z naruszeniem przepisów kraju pochodzenia;

177.  apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby przewodziły działaniom na rzecz zakazania handlu zagrożonymi gatunkami zwierząt lub ich częściami; podkreśla, że ważne jest zatem opracowanie skonkretyzowanych, mierzalnych, osiągalnych, realnych i terminowych (SMART) celów; ponawia apel o wprowadzenie na szczeblu europejskim pełnego i natychmiastowego zakazu handlu komercyjnego kością słoniową, w tym przedkonwencyjną kością słoniową(97), na terytorium UE, oraz eksportu lub reeksportu kości słoniowej do miejsc przeznaczenia poza UE, i wskazuje jednocześnie, że powinny nadal istnieć ograniczone wyjątki dotyczące przywozu i wywozu do celów naukowych, instrumentów muzycznych legalnie nabytych przed 1975 r. oraz handlu artefaktami i antykami wyprodukowanymi przed 1947 r., pod warunkiem, że towarzyszy im ważne świadectwo, oraz postuluje wprowadzenie podobnych ograniczeń w odniesieniu do innych zagrożonych gatunków, takich jak tygrysy i nosorożce; apeluje o wdrożenie takiego zakazu bez dalszej zwłoki w 2021 r.;

178.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby pomagały społeczności międzynarodowej przeciwdziałać zagrożeniom związanym z handlem dzikimi zwierzętami i ich sprzedażą; wzywa Komisję, by angażowała się w dialogi regulacyjne przewidziane w umowach o wolnym handlu, żeby propagować rygorystyczne unijne normy sanitarne i fitosanitarne oraz dobrostan zwierząt w celu ograniczenia do minimum ryzyka przyszłych epidemii i pandemii; wzywa Komisję, by w razie potrzeby rozważyła przyjęcie moratorium na import dzikich zwierząt lub innych gatunków z obszarów, na których wykryto nowe ogniska chorób zakaźnych, aby zaradzić problemom związanym z bezpieczeństwem;

179.  zauważa z głębokim zaniepokojeniem, że zanieczyszczenie mórz plastikiem zwiększyło się dziesięciokrotnie od 1980 r., co bezpośrednio oddziałuje na co najmniej 267 gatunków i na zdrowie ludzkie; wyraża zaniepokojenie zanieczyszczeniem powodowanym przez mikro- i nanodrobiny plastiku oraz ich wpływem na różnorodność biologiczną mórz; zwraca uwagę na potrzebę synergii między planem działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym a strategią na rzecz bioróżnorodności 2030;

180.  apeluje do UE o przewodzenie negocjacjom dotyczącym globalnego porozumienia w sprawie plastiku, obejmującego wyeliminowanie plastiku z oceanów do 2030 r. i zawierającego wiążące cele;

181.  zauważa, że członkowie WTO nie zdołali zakończyć do końca 2020 r. negocjacji w sprawie dotacji dla rybołówstwa; wyraża głębokie ubolewanie, że nie udało się zrealizować zobowiązania ujętego w celach zrównoważonego rozwoju (cel 14.6) dotyczącego stopniowego wycofania szkodliwych dotacji dla rybołówstwa do 2020 r.; popiera apel o globalne porozumienie zakazujące szkodliwych dotacji dla rybołówstwa; wzywa zatem UE, aby odgrywała bardziej znaczącą rolę w negocjacjach, a Komisję – aby zagwarantowała, żeby postanowienia dotyczące rybołówstwa zawarte w umowach handlowych były spójne z ochroną różnorodności biologicznej mórz;

182.  podkreśla, że oceany należy uznać na szczeblu międzynarodowym za wspólny globalny zasób, aby zapewnić ich ochronę; wzywa ponadto UE, aby podczas następnej sesji międzyrządowej konferencji w sprawie bioróżnorodności na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową dążyła do przyjęcia ambitnego światowego traktatu o oceanach w celu ochrony różnorodności biologicznej mórz na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową na całym świecie, a także do ustanowienia międzyrządowego panelu ds. oceanów;

183.  podkreśla, że należy stworzyć zintegrowane ramy unijnej polityki morskiej, które zapewniałyby spójność między różnorodnością biologiczną mórz, polityką przeciwdziałania zmianie klimatu i WPRyb;

184.  podkreśla, że głębiny morskie uznaje się za miejsca o największej bioróżnorodności na Ziemi i że zapewniają one kluczowe usługi ekosystemowe, w tym długoterminową sekwestrację dwutlenku węgla; zwraca uwagę, że górnictwo głębokomorskie z bardzo dużym prawdopodobieństwem spowoduje nieuniknioną i trwałą utratę różnorodności biologicznej; podkreśla, że zasada ostrożności musi mieć zastosowanie do powstającego sektora górnictwa głębokomorskiego; przywołuje swoją rezolucję z 16 stycznia 2018 r. w sprawie międzynarodowego zarządzania oceanami(98) i wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby popierały, m.in. na forum Międzynarodowej Organizacji Dna Morskiego, moratorium na górnictwo głębokomorskie do czasu przeprowadzenia wystarczających badań i analiz wpływu górnictwa głębokomorskiego na środowisko morskie, różnorodność biologiczną i działalność człowieka na morzu oraz do czasu wprowadzenia takich metod zarządzania górnictwem głębokomorskim, które pozwolą zapobiec utracie różnorodności biologicznej mórz i degradacji ekosystemów morskich; podkreśla, że Komisja musi zaprzestać finansowania rozwoju technologii górnictwa podmorskiego, zgodnie z gospodarką o obiegu zamkniętym opartą na minimalizacji, ponownym wykorzystywaniu i recyklingu minerałów i metali;

185.  ponawia apel(99) do państw członkowskich i Komisji o współpracę na forum Międzynarodowej Organizacji Dna Morskiego, aby zapewnić przejrzystość metod pracy, jak również skuteczną ochronę środowiska morskiego przed szkodliwymi skutkami oraz ochronę i zachowanie środowiska morskiego, zgodnie z wymogami zawartymi w częściach XI i XII Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, a także wzywa państwa członkowskie do przyjęcia aktywnej i progresywnej roli w organach międzynarodowych w celu przedstawienia reform w zakresie przejrzystości i zwiększenia ogólnych ambicji podejmowanych działań, jeśli chodzi o ochronę środowiska;

186.  zwraca uwagę na decydujące znaczenie populacji wielorybów dla ekosystemów morskich i sekwestracji dwutlenku węgla; ponownie zdecydowanie opowiada się za utrzymaniem światowego moratorium na wielorybnictwo komercyjne oraz zakazu międzynarodowego handlu produktami z wielorybów(100); wyraża ubolewanie z powodu wycofania się Japonii z Międzynarodowej Komisji Wielorybniczej (IWC); apeluje do Norwegii i Japonii o zaprzestanie działalności wielorybniczej; wzywa UE i państwa członkowskie, aby nakłoniły IWC do formalnego zajęcia się kwestią komercyjnego połowu wielorybów przez Norwegię;

187.  apeluje do Wysp Owczych o zaprzestanie kontrowersyjnego corocznego polowania na grindwale, znanego również jako Grindadráp; apeluje do Komisji Europejskiej i państw członkowskich o nieustanne poruszanie tej kwestii z Wyspami Owczymi w celu położenia kresu tej praktyce;

Wdrażanie i egzekwowanie przepisów dotyczących przyrody

188.  nalega na państwa członkowskie, aby w pełni wdrożyły obowiązujące prawodawstwo UE w zakresie ochrony środowiska i przestrzegały przewidzianych w nim obowiązków; wzywa Komisję do szybszego, skuteczniejszego i bardziej przejrzystego – w tym poprzez regularne monitorowanie spraw – prowadzenia postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, aby wyeliminować wszystkie przypadki niezgodności, oraz do udoskonalenia do 2022 r. publicznej bazy danych, tak aby można było śledzić działania podejmowane przez państwa członkowskie i Komisję w odpowiedzi na naruszenia przepisów w zakresie ochrony środowiska w sposób zrozumiały i przystępny; wzywa ponadto Komisję, aby przeznaczyła wystarczające środki w celu przezwyciężenia obecnych opóźnień; jest zdania, że wystarczająca liczba wykwalifikowanych pracowników i wystarczające zasoby stanowią zasadniczy warunek pomyślnej realizacji i egzekwowania polityki UE;

189.  konkretniej, wzywa Komisję, aby we współpracy z innymi organizacjami europejskimi, takimi jak Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), szybko prowadziła postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w przypadku nielegalnego pozyskiwania drewna oraz w przypadku nieprzestrzegania ramowej dyrektywy wodnej(101) i dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej(102), co pozwoliłoby spełnić wymogi dotyczące osiągnięcia dobrego stanu środowiska europejskich mórz i wód;

190.  wzywa państwa członkowskie, w tym władze regionalne i lokalne, aby szybciej wdrażały i egzekwowały, a rządy państw członkowskich, aby zaktualizowały krajowe strategie na rzecz różnorodności biologicznej i przedkładały Komisji co dwa lata sprawozdania z wdrażania strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 na szczeblu krajowym; wzywa Komisję, aby przeprowadziła ocenę śródokresową i w razie potrzeby dokonała przeglądu strategii;

191.  podkreśla, że wdrażanie i egzekwowanie prawodawstwa UE we wszystkich państwach członkowskich jest również ważne dla zapewnienia zainteresowanym stronom, w tym podmiotom gospodarczym, stabilnych i przejrzystych ram regulacyjnych; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby realizowały cele strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 w sposób jak najbardziej efektywny i unikały przy tym zbędnych obciążeń administracyjnych;

192.  uważa, że należy wzmocnić walkę z przestępstwami przeciwko środowisku zarówno w państwach członkowskich, jak i poza ich granicami; uważa, że między państwami członkowskimi UE istnieją znaczne rozbieżności, które sprawiają, że prawo karne dotyczące środowiska jest nieskuteczne; wzywa zatem Komisję, aby przeprowadziła przegląd dyrektywy w sprawie przestępstw przeciwko środowisku(103) w celu wyeliminowania tych różnic; apeluje o uznanie przestępstw i wykroczeń przeciwko środowisku, takich jak połowy NNN, oraz przestępstw przeciwko dzikiej przyrodzie za poważne przestępstwa, które należy odpowiednio karać za pomocą silnych środków odstraszających, zwłaszcza w kontekście przestępczości zorganizowanej; wzywa ponadto Komisję, by zbadała możliwość dodania protokołu dotyczącego przestępstw przeciwko dzikiej przyrodzie do Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej;

193.  podkreśla, jak ważne jest ponoszenie odpowiedzialności w przypadku naruszenia przepisów lub spowodowania szkód w środowisku; apeluje o jak najszybszy przegląd dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za środowisko(104) i przekształcenie jej w całkowicie zharmonizowane rozporządzenie;

194.  wyraża głębokie zaniepokojenie sytuacją obrońców środowiska i działaczy na rzecz ochrony środowiska, zwłaszcza w krajach rozwijających się, i wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wspierały tych obrońców i działaczy na całym świecie;

195.  wzywa Komisję do określenia specjalnej strategii ochrony i wsparcia dla społeczności lokalnych oraz obrońców praw człowieka związanych ze środowiskiem i praw do ziemi oraz zauważa, że wymaga to koordynacji na poziomie wszystkich programów pomocy zewnętrznej; apeluje również o większe wsparcie organizacji społeczeństwa obywatelskiego działających na rzecz ochrony środowiska i różnorodności biologicznej, w szczególności w drodze tworzenia partnerstw i budowania zdolności do obrony praw ludów tubylczych i społeczności lokalnych;

196.  ponownie stwierdza, że państwa członkowskie muszą zapewnić ochronę obszarów Natura 2000 oraz utrzymanie lub przywrócenie właściwego stanu ochrony chronionych gatunków i siedlisk; postuluje pełne wdrożenie dyrektywy siedliskowej w sposób dostosowujący działania ochronne do najnowszych osiągnięć technicznych i naukowych; zdaje sobie sprawę z problemów wynikających ze współistnienia chowu zwierząt gospodarskich i dużych drapieżników w niektórych państwach członkowskich; apeluje zatem do Komisji i państw członkowskich o podjęcie odpowiednich działań, w tym zapobiegawczych i kompensacyjnych, w celu rozwiązania konfliktów społeczno-gospodarczych związanych ze współistnieniem z dużymi drapieżnikami, przy czym należy zapewnić ochronę tych zwierząt; zauważa, że istnieją jasne wytyczne dotyczące wdrażania tych środków, zgodnie z dyrektywą 92/43/EWG, w tym dotyczące hybrydyzacji wilków;

197.  podkreśla, że pomyślne wdrożenie strategii zależy od zaangażowania wszystkich istotnych podmiotów i sektorów; podkreśla, że należy angażować te podmioty i sektory oraz zachęcać je do osiągania postępów w realizacji celów strategii na rzecz bioróżnorodności 2030; apeluje do Komisji o utworzenie platformy do dyskusji z różnymi reprezentowanymi zainteresowanymi stronami i społecznościami oraz o zapewnienie włączającej, równorzędnej i sprawiedliwej transformacji; uważa, że platforma ta powinna ułatwiać aktywny i reprezentatywny udział społeczności i zainteresowanych stron w procesie decyzyjnym;

198.  podkreśla, że uwzględnienie wymogów obejmujących wymogi dotyczące zarówno klimatu, jak i bioróżnorodności ma zasadnicze znaczenie dla zbliżającego się przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej;

o
o   o

199.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0005. (2) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0212. (3) Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 171. (4) Dz.U. L 164 z 25.6.2008, s. 19. (5) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0015. (6) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0078. (7) Dz.U. C 23 z 21.1.2021, s. 130. (8) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0285. (9) Dz.U. C 356 z 4.10.2018, s. 38. (10) Dz.U. C 101 z 16.3.2018, s. 123. (11) Dz.U. C 337 z 20.9.2018, s. 30. (12) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0201. (13) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0241. (14) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0078. (15) Karlsruher Institut für Technologie, „Climate change exacerbates biodiversity loss: Post-2020 biodiversity targets will have to consider global warming” [Zmiana klimatu pogłębia utratę bioróżnorodności: cele w zakresie bioróżnorodności na okres po 2020 r. będą musiały uwzględniać globalne ocieplenie], ScienceDaily, Rockville, 2020. (16) Streszczenie dla decydentów w sprawie globalnego sprawozdania IPBES z oceny różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych. (17) Stan przyrody w UE – wyniki ze sprawozdań przedłożonych na podstawie dyrektyw dotyczących ochrony przyrody z lat 2013–2018. (18) 5 globalna prognoza w dziedzinie różnorodności biologicznej. (19) Daszak, P. i in., Workshop Report on Biodiversity and Pandemics [Sprawozdanie z warsztatów w dziedzinie bioróżnorodności i pandemii], Międzyrządowa Platforma Naukowo-Polityczna w sprawie Różnorodności Biologicznej i Funkcjonowania Ekosystemów, Bonn, 2020. (20) Tamże. (21) Durant, O., Natural Medicine: Past to Present [Medycyna naturalna: od przeszłości do teraźniejszości], University College of London, Londyn, 2018. (22) Sprawozdanie EEA z 23 listopada 2020 r. pt. „An introduction to Europe’s Protected Areas” [Wprowadzenie do europejskich obszarów chronionych]. (23) Efektywność zarządzania w unijnej sieci obszarów chronionych Natura 2020. (24) ten Brink, P. i in., Natura 2000 and Jobs – Scoping Study (Executive summary) [Natura 2000 a miejsca pracy – badanie zakresu (streszczenie)], Instytut Europejskiej Polityki Ochrony Środowiska, Bruksela, 2017. (25) Tamże. (26) Sprawozdanie specjalne ETO z 21 lutego 2017 r. pt. „Należy dołożyć starań, by wdrożyć sieć Natura 2000 z pełnym wykorzystaniem jej potencjału”. (27) Sprawozdanie FAO z 20 maja 2018 r. pt. „Why Bees Matter” [Dlaczego pszczoły są ważne]. (28) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0104. (29) Globalne sprawozdanie IPBES z oceny z różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych, 31 maja 2019 r. (30) Leclère, D. i in., „Bending the curve of terrestrial biodiversity needs an integrated strategy” [Zmiana krzywej różnorodności biologicznej na lądzie wymaga zintegrowanej strategii], Nature, tom 585, Nature Research, Londyn, 2020, s. 551–556. (31) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28 kwietnia 2021 r. w sprawie ochrony gleb (Teksty przyjęte, P9_TA(2021)0143). (32) Sprawozdanie specjalne ETO pt. „Różnorodność biologiczna na użytkach rolnych – wspólna polityka rolna nie zapobiegła pogorszeniu sytuacji”. (33) Sprawozdanie EEA pt. „Środowisko Europy 2020 – stan i prognozy: proces transformacji w kierunku zrównoważonej Europy”. (34) Bar-On, Y.M., Phillips, R. i Milo, R., „The biomass distribution on Earth” [Rozkład biomasy na Ziemi], Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, tom 115, nr 25, National Academy of Sciences, Waszyngton, 2018. (35) Sprawozdanie specjalne ETO pt. „Środowisko morskie – ochrona przewidziana przez UE jest szeroko zakrojona, lecz powierzchowna”. (36) Artykuł Parlamentu Europejskiego z 9 grudnia 2020 r. pt. „Zrównoważone leśnictwo: posłowie do PE chcą walczyć z wylesianiem”. (37) Sprawozdanie Komisji z dnia 15 października 2020 r. pt. „Stan przyrody w Unii Europejskiej – sprawozdanie na temat stanu gatunków i typów siedlisk chronionych na podstawie dyrektywy siedliskowej i dyrektywy ptasiej oraz tendencji w tym zakresie w latach 2013–2018” (COM(2020)0635). (38) Tamże. (39) Sprawozdanie FAO i Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska z 22 maja 2020 r. pt. „Stan lasów na świecie – lasy, bioróżnorodność i ludzie”. (40) Rezolucja zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie unijnych ram prawnych mających na celu zatrzymanie i odwrócenie globalnego wylesiania spowodowanego przez UE. (41) Sprawozdanie naukowo-polityczne Wspólnego Centrum Badawczego Komisji z 13 października 2020 r., pt. „Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services: An EU ecosystem assessment” [Mapowanie i ocena ekosystemów i usług świadczonych przez ekosystemy: ocena ekosystemów UE] (dodatek) oraz inicjatywa BEST (dobrowolny program usług w zakresie różnorodności biologicznej i usług ekosystemu w regionach najbardziej oddalonych oraz w krajach i terytoriach zamorskich UE) Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska Komisji. (42) Inicjatywa BEST. (43) Streszczenie dla decydentów w sprawie globalnego sprawozdania IPBES z oceny różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych. (44) IPBES, globalne sprawozdanie z oceny różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych oraz 5 globalna prognoza w dziedzinie różnorodności biologicznej. (45) Sprawozdanie EEA z 25 czerwca 2020 r. pt. Marine messages II: Navigating the course towards clean, healthy and productive seas through implementation of an ecosystem-based approach” [Komunikaty z akwenów morskich II: Kurs na czyste, zdrowe i urodzajne morza poprzez wdrożenie podejścia ekosystemowego]. (46) Sprawozdanie specjalne IPCC z 24 września 2019 r. na temat oceanów i kriosfery w zmieniającym się klimacie. (47) Dyrekcja Generalna ds. Środowiska Komisji, wskaźnik nr 10: odpady morskie. (48) Tamże. (49) Sprawozdanie EEA zatytułowane „State of nature in the EU – Results from reporting under the nature directives 2013–2018”. (50) Sprawozdanie z warsztatów platformy IPBES z 29 października 2020 r. w sprawie bioróżnorodności i pandemii. (51) Tamże. (52) Sprawozdanie Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska z dnia 6 lipca 2020 r. zatytułowane „Preventing the next pandemic – Zoonotic diseases and how to break the chain of transmission” [Zapobieganie kolejnej pandemii – choroby odzwierzęce i sposoby przerwania łańcucha ich przenoszenia]. (53) Trójstronny dokument koncepcyjny WHO-FAO-OIE z kwietnia 2010 r. w sprawie podziału obowiązków i koordynacji globalnych działań na rzecz przeciwdziałania zagrożeniom dla zdrowia na styku zwierzę-człowiek-ekosystemy. (54) Komunikat Komisji z 11 listopada 2020 r. zatytułowany „Budowanie Europejskiej Unii Zdrowotnej – zwiększenie odporności UE na transgraniczne zagrożenia dla zdrowia” (COM(2020)0724). (55) Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 listopada 2020 r. w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia oraz uchylającego decyzję nr 1082/2013/UE (COM(2020)0727). (56) Zalecenie Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody z dnia 10 września 2016 r. zatytułowane „Protected areas and other areas important for biodiversity in relation to environmentally damaging industrial activities and infrastructure development” [Obszary chronione i inne obszary ważne dla różnorodności biologicznej w odniesieniu do szkodliwej dla środowiska działalności przemysłowej i rozwoju infrastruktury]. (57) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz.U. L 20 z 26.1.2010, s. 7); (58) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7). (59) Briefing EEA zatytułowany „Management effectiveness in the EU’s Natura 2020 network of protected areas” [Efektywność zarządzania w unijnej sieci obszarów chronionych Natura 2020]. (60) Komunikat prasowy World Fish Migration Foundation z dnia 28 lipca 2020 r. zatytułowany „Massive decline in migratory freshwater fish populations could threaten livelihoods of millions, warns new report” [Masowy spadek populacji migrujących ryb słodkowodnych może zagrozić źródłom utrzymania milionów, ostrzega nowy raport]. (61) State of nature in the EU – Results from reporting under the nature directives 2013–2018. (62) Sprawozdanie Komisji z 2 października 2015 r. zatytułowane „Przegląd śródokresowy unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r.” (COM(2015)0478). (63) State of nature in the EU – Results from reporting under the nature directives 2013–2018. (64) Ze sprawozdań za okres 2013-2018 (2019 r.) sporządzanych zgodnie z art. 17 dyrektywy siedliskowej wynika, iż w borealnym regionie biogeograficznym poziom siedlisk leśnych we właściwym stanie wynosi 4,84%, zaś w regionie atlantyckim – 4,94%. (65) Dane za okres 2013-2018 (2019 r.) opracowane zgodnie z art. 17 dyrektywy siedliskowej. (66) Rezolucja w sprawie COP15 Konwencji o różnorodności biologicznej. (67) Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie roli UE w ochronie i odtwarzaniu światowych lasów. (68) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 października 2019 r. w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 546/2011 w odniesieniu do oceny wpływu środków ochrony roślin na pszczoły miodne (teksty przyjęte, P9_TA(2019)0041). (69) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (Dz.U. L 334 z 17.12.2010, s. 17). (70) Dyrektywa 2006/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego oraz zmieniająca dyrektywę 2004/35/WE - Oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (Dz.U. L 102 z 11.4.2006, s. 15). (71) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie nowego planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym (teksty przyjęte, P9_TA(2021)0040). (72) Neutralność degradacji gruntów została określona przez strony konwencji jako stan, w którym ilość i jakość zasobów gruntowych koniecznych do wspierania funkcji i usług ekosystemowych oraz zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego pozostają stabilne lub poprawiają się w określonych ramach przestrzennych lub czasowych oraz w określonych ekosystemach. (73) Sprawozdanie specjalne ETO z 18 grudnia 2018 r. pt. „Zwalczanie pustynnienia w UE – rosnące zagrożenie wymagające intensyfikacji działań”. (74) State of nature in the EU – Results from reporting under the nature directives 2013–2018 [Stan środowiska w UE – wyniki sprawozdań na podstawie dyrektyw dotyczących środowiska w latach 2013–2018]. (75) Sprawozdanie specjalne ETO z 5 czerwca 2020 r. pt. „Różnorodność biologiczna na użytkach rolnych – wspólna polityka rolna nie zapobiegła pogorszeniu sytuacji”. (76) Tamże. (77) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1241 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie zachowania zasobów rybnych i ochrony ekosystemów morskich za pomocą środków technicznych (Dz.U. L 198 z 25.7.2019, s. 105). (78) Sprawozdanie EEA pt. „Marine Messages II” [Komunikaty z akwenów morskich II], s. 34. (79) Dokument techniczny FAO dot. rybołówstwa i akwakultury z 19 lutego 2019 r. pt. „A third assessment of global marine fisheries discards” [Trzecia ocena światowych odrzutów w rybołówstwie morskim]. (80) Sprawozdanie specjalne ETO pt. „Różnorodność biologiczna na użytkach rolnych – wspólna polityka rolna nie zapobiegła pogorszeniu sytuacji”. (81) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2336 z dnia 14 grudnia 2016 r. ustanawiające szczegółowe warunki dotyczące połowów stad głębokowodnych w północno-wschodnim Atlantyku i przepisy dotyczące połowów w wodach międzynarodowych północno-wschodniego Atlantyku oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 2347/2002 (Dz.U. L 354 z 23.12.2016, s. 1). (82) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1967/2006 z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie środków zarządzania zrównoważoną eksploatacją zasobów rybołówstwa Morza Śródziemnego, zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 2847/93 i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1626/94 (Dz.U. L 409 z 30.12.2006, s. 11). (83) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1224/2009 z dnia 20 listopada 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa (Dz.U. L 343 z 22.12.2009, s. 1). (84) Rezolucja w sprawie nowego planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym. (85) Wstępne porozumienie w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmieniającego rozporządzenie (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie). (COM(2020)0080 – C9-0077/2020 – 2020/0036(COD)). (86) Dz.U. C 411 z 27.11.2020, s. 48. (87) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG (Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 1.) (88) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów (Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 71). (89) Rozporządzenie (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni (Dz.U. L 70 z 16.3.2005, s. 1). (90) Tsiamis, K. i inni, „Prioritizing marine invasive alien species in the European Union through horizon scanning”, Aquatic Conservation – Marine and Freshwater Ecosystems, tom 30, nr 4, John Wiley & Sons Ltd, Chichester, 2020. (91) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych (Dz.U. L 317 z 4.11.2014, s. 35). (92) Sprawozdanie Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju z kwietnia 2020 r. zatytułowane „A Comprehensive Overview of Global Biodiversity Finance” [Kompleksowy przegląd finansowania różnorodności biologicznej na świecie]. (93) Rezolucja w sprawie COP15 Konwencji o różnorodności biologicznej. (94) Sprawozdanie grupy ad hoc ekspertów technicznych ds. CBD z 15 kwietnia 2020 r. w sprawie oceny ryzyka. (95) Tamże. (96) Komunikat Komisji z dnia 18 lutego 2021 r. zatytułowany „Przegląd polityki handlowej – otwarta, zrównoważona i asertywna polityka handlowa” (COM(2021)0066), (97) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie planu działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą (Dz.U. C 224 z 27.6.2018, s. 117). (98) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 stycznia 2018 r. w sprawie międzynarodowego zarządzania oceanami – programu działań na rzecz przyszłości oceanów w kontekście celów zrównoważonego rozwoju do roku 2030 (Dz.U. C 458 z 19.12.2018, s. 9). (99) Rezolucja w sprawie międzynarodowego zarządzania oceanami. (100) Rezolucja w sprawie polowań na wieloryby w Norwegii. (101) Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 1). (102) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiająca ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej) (Dz.U. L 164 z 25.6.2008, s. 19). (103) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/99/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne (Dz.U. L 328 z 6.12.2008, s. 28). (104) Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu (Dz.U. L 143 z 30.4.2004, s. 56).

Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2021 r. dla Rady w sprawie 75. i 76. sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych (2020/2128(INI))

P9_TA(2021)0278 A9-0173/2021

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,

–  uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności jego art. 21, 34 i 36,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, w szczególności preambułę do niej i jej art. 18, a także konwencje ONZ w sprawie praw człowieka oraz protokoły fakultatywne do nich,

–  uwzględniając swoje zalecenie dla Rady z 5 lipca 2018 r. w sprawie 73. sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych(1),

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ z 3 maja 2011 r. w sprawie udziału Unii Europejskiej w pracach Organizacji Narodów Zjednoczonych, w której to rezolucji przyznano UE prawo do interweniowania na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ, do przedstawiania ustnie wniosków i poprawek, które mogą zostać poddane pod głosowanie na wniosek jednego z państw członkowskich, oraz do korzystania z prawa do odpowiedzi,

–  uwzględniając konkluzje Rady z 17 czerwca 2019 r. w sprawie działania UE na rzecz wzmocnienia multilateralizmu opartego na zasadach,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie priorytetów UE na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych i na 75. posiedzenie jej Zgromadzenia Ogólnego (wrzesień 2020–wrzesień 2021),

–  uwzględniając przemówienie wygłoszone 25 września 2020 r. przez przewodniczącego Rady Europejskiej Charles’a Michela podczas Zgromadzenia Ogólnego ONZ, pt. „Silniejsza i bardziej autonomiczna UE podstawą sprawiedliwszego świata”,

–  uwzględniając opinię opublikowaną 22 września 2020 r. przez Wiceprzewodniczącego Komisji / Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa pt. „Unia Europejska murem za ONZ”,

–  uwzględniając deklarację w sprawie upamiętnienia 75. rocznicy powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 16 września 2020 r.,

–  uwzględniając globalną strategię na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej z czerwca 2016 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z 15 stycznia 2020 r. w sprawie sprawozdania rocznego dotyczącego realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa(2),

–  uwzględniając Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i cele zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych,

–  uwzględniając Czwartą Światową Konferencję w sprawie Kobiet, która odbyła się w Pekinie we wrześniu 1995 r., deklarację i platformę działania na rzecz podniesienia statusu kobiet przyjęte w Pekinie, a także późniejsze dokumenty końcowe z sesji specjalnych ONZ „Pekin +5”, „Pekin +10”, „Pekin +15” i „Pekin +20” poświęconych dalszym działaniom i inicjatywom mającym na celu wdrożenie deklaracji pekińskiej i pekińskiej platformy działania, przyjęte odpowiednio 9 czerwca 2000 r., 11 marca 2005 r., 2 marca 2010 r. i 9 marca 2015 r.,

–  uwzględniając rezolucję w sprawie Globalnego porozumienia na rzecz bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej migracji, zatwierdzoną przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 19 grudnia 2018 r.,

–  uwzględniając Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego z dnia 17 lipca 1998 r.,

–  uwzględniając 20. rocznicę przyjęcia przez Radę Bezpieczeństwa ONZ (31 października 2000 r.) rezolucji ONZ nr 1325 (2000) w sprawie ważnej roli kobiet w zapobieganiu konfliktom zbrojnym i ich rozwiązywaniu, prowadzeniu negocjacji pokojowych, budowaniu pokoju, utrzymywaniu pokoju, udzielaniu pomocy humanitarnej i odbudowie pokonfliktowej,

–  uwzględniając unijny plan działania w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa na lata 2019–2024 oraz podkreślając znaczenie pełnego wdrożenia agendy dotyczącej kobiet, pokoju i bezpieczeństwa jako kwestii przekrojowej we wszystkich sprawach dotyczących pokoju i bezpieczeństwa,

–  uwzględniając sprawozdania niezależnego eksperta ONZ ds. ochrony przed przemocą i dyskryminacją ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową,

–  uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2532 (2020) w sprawie zaprzestania działań wojennych w czasie pandemii koronawirusa (COVID-19) i popierając apel Sekretarza Generalnego ONZ Antonio Guterresa o globalne zawieszenie broni,

–  uwzględniając opracowaną przez ONZ globalną strategię zwalczania terroryzmu, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne we wrześniu 2006 r., która wkrótce zostanie zaktualizowana po raz siódmy,

–  uwzględniając Traktat o handlu bronią,

–  uwzględniając swoją rezolucję z 12 września 2018 r. w sprawie autonomicznych systemów uzbrojenia(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z 7 czerwca 2016 r. w sprawie operacji pokojowych – zaangażowanie UE w działania ONZ i Unii Afrykańskiej(4),

–  uwzględniając art. 118 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0173/2021),

A.  mając na uwadze, że Organizacja Narodów Zjednoczonych obchodzi w tym roku 75. rocznicę powstania; mając na uwadze, że ONZ okazała się niezbędnym powszechnym forum dla budowania międzynarodowego konsensusu dotyczącego pokoju i bezpieczeństwa, zrównoważonego rozwoju oraz poszanowania praw człowieka i prawa międzynarodowego; mając na uwadze, że jest ona również głównym źródłem wsparcia dla państw niestabilnych i społeczności znajdujących się w trudnej sytuacji w budowaniu państwowości i rozwiązywaniu konfliktów; mając na uwadze, że rosnące napięcia polityczne zakłócają agendę ONZ; mając na uwadze, że osiągnięcia i nieodzowna rola ONZ są często pomijane w dążeniach niektórych krajów do podejmowania jednostronnych decyzji; mając na uwadze, że ważne jest, aby UE i jej państwa członkowskie dopilnowały, by ONZ pozostała efektywnym i skutecznym forum przynoszącym korzyści społeczności międzynarodowej oraz by była w stanie w dalszym ciągu podejmować obecne i przyszłe globalne wyzwania, którym sprostać można jedynie dzięki wdrażaniu rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ i Rady Bezpieczeństwa ONZ oraz rozwiązaniom wielostronnym; mając na uwadze, że trzy filary ONZ to (i) pokój i bezpieczeństwo, (ii) rozwój i prawa człowieka oraz (iii) praworządność, które są nierozłączne i wzajemnie się wzmacniają; mając na uwadze, że w różnych regionach świata pojawiają się coraz większe zagrożenia dla demokracji, praw człowieka i praworządności, a w wielu państwach członkowskich ONZ kurczy się przestrzeń dla społeczeństwa obywatelskiego; mając na uwadze, że na obrońców praw człowieka prowadzących zgodną z prawem działalność czyha coraz więcej zagrożeń na szczeblu globalnym w sytuacji, w której restrykcje i lockdowny związane z COVID-19 ograniczyły zgłaszanie i monitorowanie naruszeń praw człowieka; mając na uwadze, że państwa mają obowiązek podjąć działania w celu zagwarantowania wszystkim osobom, społecznościom lokalnym i grupom ludności prawa do pełnego korzystania z przysługujących im praw człowieka zgodnie z podstawowymi celami i zasadami przewodnimi ONZ zapisanymi w jej karcie założycielskiej z 1945 r. i Powszechnej deklaracji praw człowieka ONZ; mając na uwadze, że ochrona i wspieranie pokoju i bezpieczeństwa, zrównoważony rozwój i poszanowanie praw człowieka należą do kluczowych zasad ONZ; mając na uwadze, że w ostatnich raportach ONZ wskazano, iż kilka państw członkowskich ONZ systematycznie narusza i podważa prawa człowieka; mając na uwadze, że pierwotnemu celowi ONZ, jakim jest utrzymanie pokoju, zagrażają ciągłe i złożone kryzysy;

B.  mając na uwadze, że pandemia COVID-19 pokazała pilną potrzebę budowania potencjału odpornościowego w całej społeczności międzynarodowej oraz potrzebę ścisłego dialogu i współpracy, ze szczególnym uwzględnieniem dostępu do dóbr publicznych; mając na uwadze, że rola, wiedza ekspercka i integralność Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) mają zwłaszcza teraz kluczowe znaczenie dla globalnej koordynacji i wysiłków w walce z pandemią COVID-19; mając na uwadze, że WHO musi dalej zwiększać swoją zdolność do radzenia sobie z obecną pandemią i przyszłymi zagrożeniami pandemicznymi; mając na uwadze, że Agenda 2030 i cele zrównoważonego rozwoju stanowią centralny plan odbudowy i działania zatwierdzony już przez społeczność międzynarodową; mając na uwadze, że COVID-19 prawdopodobnie przyspieszy negatywne tendencje, w tym zagrożenia dla demokracji, praworządności i praw człowieka, w szczególności praw kobiet i dzieci oraz równości płci, o ile nie zostaną podjęte sprawne, znaczące i zdecydowane działania polityczne na szczeblu globalnym; mając na uwadze, że kontrola parlamentarna nad decyzjami rządu jest ważna również w celu zapewnienia ścisłego poszanowania podstawowych praw i wolności obywateli; mając na uwadze, że współpraca między UE a ONZ ma kluczowe znaczenie dla przeciwdziałania tym tendencjom; mając na uwadze, że pandemia uwypukliła fakt, iż promowanie powszechnego zdrowia jest nie tylko imperatywem moralnym, ale również warunkiem dobrobytu i rozwoju gospodarczego i społecznego, a także upodmiotowienie wszystkich ludzi, zwłaszcza osób najsłabszych; mając na uwadze, że pandemia uwypukliła również znaczenie większych i lepszych inwestycji w zaspokajanie krytycznych potrzeb zdrowotnych na szczeblu globalnym;

C.  mając na uwadze, że WHO jako oenzetowski organ koordynujący działania w dziedzinie zdrowia w systemie ONZ, jest wiodącym podmiotem w kwestiach zdrowotnych o charakterze globalnym; mając na uwadze, że wśród sześciu punktów zawartych w agendzie WHO w dziedzinie zdrowia i rozwoju na XXI wiek znalazło się korzystanie z badań naukowych, informacji i danych dowodowych, a także promowanie sojuszy przez wspieranie wielu partnerów, łącznie z organami ONZ i innych organizacji międzynarodowych, darczyńcami oraz podmiotami społeczeństwa obywatelskiego i sektora prywatnego;

D.  mając na uwadze, że ONZ stanowi ważne forum dla inkluzywnego dialogu między dłużnikami i wierzycielami długu państwowego oraz innymi zainteresowanymi stronami;

E.  mając na uwadze, że Sekretarz Generalny ONZ wykazał się doskonałymi zdolnościami przywódczymi podczas realizacji reformy ONZ; mając na uwadze, że niezbędne są dalsze śmiałe środki i wola polityczna, aby zająć się kluczowymi nierozstrzygniętymi kwestiami, w szczególności reformą struktury Rady Bezpieczeństwa ONZ; mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie, które zapewniają łącznie największy wkład finansowy na rzecz ONZ, pokazały swoje zaangażowanie na rzecz skutecznego multilateralizmu poprzez polityczne, symboliczne i finansowe wsparcie ONZ, którego głównymi celami są eliminacja ubóstwa, wspieranie trwałego pokoju i stabilności, obrona praw człowieka, zwalczanie nielegalnego handlu oraz zapewnianie pomocy humanitarnej społecznościom, krajom i regionom dotkniętym wszelkiego rodzaju kryzysami: zarówno klęskami żywiołowymi, jak i katastrofami wywołanymi przez człowieka; mając na uwadze, że problem odpowiedniego finansowania systemu ONZ nadal stanowi wyzwanie; mając na uwadze, że UE powinna wezwać ONZ do wzmożenia wysiłków na rzecz reformy, która umożliwi zatrudnienie w ONZ większej liczby kobiet, osób młodych i osób z niepełnosprawnościami, w tym również na stanowiskach kierowniczych, a także upowszechni wiedzę na temat intersekcjonalności struktur ONZ;

1.  zaleca Radzie, by:

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie, Wiceprzewodniczącemu Komisji / Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, Komisji oraz – do wiadomości – Zgromadzeniu Ogólnemu Narodów Zjednoczonych i Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

(1) Dz.U. C 118 z 8.4.2020, s. 165. (2) Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0008. (3) Dz.U. C 433 z 23.12.2019, s. 86. (4) Dz.U. C 86 z 6.3.2018, s. 33. (5) https://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/EN/foraff/137584.pdf (6) https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-8416-2013-INIT/pl/pdf (7) http://yogyakartaprinciples.org/wp-content/uploads/2016/08/principles_en.pdf; http://yogyakartaprinciples.org/wp-content/uploads/2017/11/A5_yogyakartaWEB-2.pdf

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2021 r. w sprawie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny Wymiar Europy”, zmieniającego i uchylającego decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE oraz uchylającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 i rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 (06879/1/2021 – C9-0191/2021 – 2018/0243(COD))

P9_TA(2021)0279 A9-0198/2021

(Zwykła procedura ustawodawcza: drugie czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając stanowisko Rady w pierwszym czytaniu (06879/1/2021 – C9-0191/2021),

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z 12 grudnia 2018 r.(1),

–  uwzględniając opinię Komitetu Regionów z 6 grudnia 2018 r.(2),

–  uwzględniając swoje stanowisko przyjęte w pierwszym czytaniu(3) dotyczące wniosku Komisji przedstawionego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2018)0460),

–  uwzględniając zmieniony wniosek Komisji (COM(2020)0459),

–  uwzględniając art. 294 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisje przedmiotowo właściwe na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu,

–  uwzględniając art. 67 Regulaminu,

–  uwzględniając wspólne posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Rozwoju zgodnie art. 58 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie do drugiego czytania przedstawione przez Komisję Spraw Zagranicznych i Komisję Rozwoju (A9-0198/2021),

1.  zatwierdza stanowisko Rady przyjęte w pierwszym czytaniu;

2.  zatwierdza swoje oświadczenia załączone do niniejszej rezolucji, które zostaną opublikowane w serii C Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej;

3.  przyjmuje do wiadomości oświadczenia Komisji załączone do niniejszej rezolucji, które zostaną opublikowane w serii C Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej;

4.  stwierdza, że akt prawny zostaje przyjęty zgodnie ze stanowiskiem Rady;

5.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady aktu prawnego zgodnie z art. 297 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

6.  zobowiązuje swojego sekretarza generalnego do podpisania aktu po stwierdzeniu, że wszystkie procedury zostały prawidłowo zakończone oraz do zlecenia, w porozumieniu z sekretarzem generalnym Rady, jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wraz ze wszystkimi oświadczeniami załączonymi do niniejszej rezolucji;

7.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ

Oświadczenie Parlamentu Europejskiego w sprawie zawieszenia pomocy przyznawanej na mocy instrumentów finansowania zewnętrznego

Parlament Europejski zauważa, że rozporządzenie (UE) 2021/947 ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny Wymiar Europy” zawiera ogólne odniesienie do możliwości zawieszenia pomocy, nie określając konkretnej podstawy takiej decyzji. Takie zawieszenie pomocy powinno nastąpić w przypadku, gdy kraj partnerski trwale nie przestrzega zasad demokracji, praworządności, dobrych rządów, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności lub uznanych na szczeblu międzynarodowym norm bezpieczeństwa jądrowego.

Parlament Europejski zauważa jednak, że w przeciwieństwie do innych geograficznych obszarów współpracy, przepisy szczególne dotyczące obszaru objętego polityką sąsiedztwa, w szczególności art. 20 ust. 2, przewidują zwiększone wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego, zapobiegania konfliktom i budowania pokoju, kontaktów międzyludzkich, w tym współpracy między władzami lokalnymi, wsparcia na rzecz poprawy przestrzegania praw człowieka lub środków wsparcia związanych z sytuacjami kryzysowymi, w przypadku poważnego lub trwałego pogorszenia się sytuacji w zakresie demokracji, praw człowieka lub praworządności, lub podwyższonego ryzyka konfliktu. Parlament Europejski uważa, że takie zwiększone wsparcie dla wyżej wymienionych obszarów powinno być udzielane, jeżeli takie pogorszenie ma miejsce również w krajach spoza obszaru objętego polityką sąsiedztwa, i przypomina, że w szczególności art. 4 ust. 5 przewiduje, że działania realizowane poprzez programy tematyczne mogą być również podejmowane w przypadku zawieszenia programu geograficznego.

Parlament Europejski uważa, że każde zawieszenie pomocy w ramach tych instrumentów prowadziłoby do modyfikacji ogólnego systemu finansowego uzgodnionego w drodze zwykłej procedury ustawodawczej. Jako współprawodawca i jeden z dwóch organów władzy budżetowej Parlament Europejski jest w związku z tym uprawniony do pełnego korzystania w tym zakresie ze swoich prerogatyw, gdyby taka decyzja miała zostać podjęta.

Oświadczenie Parlamentu Europejskiego w sprawie decyzji Rady 2010/427/UE i koordynacji strategicznej

Parlament Europejski zauważa, że odniesienia do instrumentów działań zewnętrznych Unii w art. 9 decyzji Rady 2010/427/UE są nieaktualne, i dlatego uważa, że dla jasności prawnej należy zaktualizować ten artykuł zgodnie z procedurą określoną w art. 27 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, w celu uwzględnienia unijnych instrumentów pomocy zewnętrznej mających zastosowanie w okresie objętym WRF na lata 2021–2027, a mianowicie Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny Wymiar Europy”, Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej, Europejskiego Instrumentu na rzecz Bezpieczeństwa Jądrowego oraz decyzji o stowarzyszeniu zamorskim, w tym z Grenlandią.

Parlament Europejski wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do ustanowienia struktury koordynacji strategicznej obejmującej wszystkie odpowiednie służby Komisji i ESDZ w celu zapewnienia spójności, synergii, przejrzystości i rozliczalności zgodnie z art. 5 rozporządzenia (UE) 2021/947 ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny Wymiar Europy”.

Oświadczenie Komisji w sprawie geopolitycznego dialogu z Parlamentem Europejskim na temat Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy”:

Mając na uwadze funkcje kontroli politycznej Parlamentu Europejskiego określone w art. 14 Traktatu o Unii Europejskiej, Komisja Europejska zobowiązuje się do prowadzenia dialogu geopolitycznego wysokiego szczebla między obiema instytucjami na temat wdrażania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR) – „Globalny wymiar Europy”. Dialog ten powinien umożliwić wymianę poglądów z Parlamentem Europejskim, którego stanowisko w sprawie wdrażania ISWMR zostanie w pełni uwzględnione.

W ramach dialogu geopolitycznego omówione zostaną ogólne kierunki wdrażania ISWMR, w tym kwestia programowania przed przyjęciem dokumentów programowych, oraz konkretne tematy, takie jak wykorzystanie rezerwy na nowe wyzwania i priorytety lub stosowanie efektu mnożnikowego prowadzącego do ewentualnych zmian w przydziale środków finansowych związanych z migracją lub zawieszenie pomocy dla kraju partnerskiego, w przypadku gdy kraj ten trwale nie przestrzega zasad demokracji, praworządności, dobrych rządów, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności.

Dialog geopolityczny będzie zorganizowany w następujący sposób:

(i)  dialog wysokiego szczebla między wysokim przedstawicielem/wiceprzewodniczącym i komisarzami do spraw partnerstw międzynarodowych oraz do spraw sąsiedztwa i rozszerzenia a Parlamentem Europejskim;

(ii)  stały dialog urzędników wyższego szczebla z grupami roboczymi AFET i DEVE w celu zapewnienia odpowiednich przygotowań i działań następczych do dialogu na wysokim szczeblu.

Dialog wysokiego szczebla będzie się odbywał co najmniej dwa razy w roku. Jedno z posiedzeń może zbiegać się z przedstawieniem przez Komisję projektu budżetu rocznego.

Oświadczenie Komisji w sprawie motywów 50 i 51 oraz art. 8 ust. 10

Regionalne programy wsparcia migracji będą wspierać kompleksowe, zrównoważone i dostosowane do potrzeb partnerstwa z odpowiednimi krajami pochodzenia lub tranzytu oraz krajami przyjmującymi, zgodnie z elastycznym podejściem zachęcającym i w oparciu o mechanizmu koordynacji w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy”. W stosownych przypadkach będą one uzupełniane działaniami w ramach programów krajowych.

Aby zwiększyć efektywność i oddziaływanie wykorzystania tych środków finansowych, zgodnie z priorytetami politycznymi Unii i krajów partnerskich, Komisja Europejska będzie aktywnie realizować te priorytety z wykorzystaniem wszystkich odpowiednich instrumentów unijnych i prowadzić zsynchronizowaną i skuteczną koordynację z państwami członkowskimi. Zadba ona o regularne i szczegółowe informowanie Parlamentu Europejskiego i Rady, umożliwiające wymianę poglądów.

(1) Dz.U. C 45 z 4.2.2019, s. 1. (2) Dz.U. C 86 z 7.3.2019, s. 295. (3) Dz.U. C 108 z 26.3.2021, s. 312.