Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με την ασφάλεια και τη σηματοδότηση των σιδηροδρόμων: αξιολόγηση της κατάστασης όσον αφορά την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) (2019/2191(INI))

P9_TA(2021)0327 A9-0181/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/797 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11 Μαΐου 2016, σχετικά με τη διαλειτουργικότητα του σιδηροδρομικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης(1),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, περί των προσανατολισμών της Ένωσης για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών και για την κατάργηση της απόφασης αριθ. 661/2010/EE, και ιδίως το άρθρο 47 παράγραφος 2(2) (κανονισμός ΔΕΔ-Μ),

–  έχοντας υπόψη τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2017/6 της Επιτροπής, της 5ης Ιανουαρίου 2017, για το ευρωπαϊκό σχέδιο ανάπτυξης του ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας(3),

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ), της 3ης Οκτωβρίου 2017, με τίτλο «Ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας: θα γίνει ποτέ πράξη η πολιτική επιλογή;»

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Δεκεμβρίου 2020 με τίτλο «Στρατηγική για την αειφόρο και έξυπνη κινητικότητα - θέτοντας τις ευρωπαϊκές μεταφορές σε τροχιά για το μέλλον» (COM(2020)0789),

–  έχοντας υπόψη την έβδομη έκθεση της Επιτροπής της 13ης Ιανουαρίου 2021 για την παρακολούθηση της εξέλιξης της αγοράς σιδηροδρομικών μεταφορών σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 4 της οδηγίας 2012/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (COM(2021)0005),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2020/2228 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος πολιτιστικής κληρονομιάς (2021)(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 9ης Ιουνίου 2016, σχετικά με την ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού κλάδου προμήθειας σιδηροδρομικού υλικού(5),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A9-0181/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) είναι το πρότυπο της ΕΕ για την αυτόματη προστασία των αμαξοστοιχιών, που επιτρέπει ένα διαλειτουργικό σιδηροδρομικό σύστημα στην Ευρώπη·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη τα τέσσερα μνημόνια συμφωνίας (ΜΣ) σχετικά με τη συνεργασία για την ανάπτυξη του ERTMS που υπογράφηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαίους κατασκευαστές σιδηροδρόμων, διαχειριστές υποδομής και σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, το τελευταίο των οποίων υπεγράφη τον Σεπτέμβριο 2016·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν ληφθεί σημαντικά νομοθετικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης, τον Ιούνιο 2016, της τέταρτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους, η οποία ρυθμίζει τα ζητήματα διακυβέρνησης των σιδηροδρόμων και ενισχύει τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (εφεξής ο Οργανισμός) ως αρμόδιας αρχής για το σύστημα ERTMS, και συμπεριλαμβανομένης επίσης της αναθεώρησης της τεχνικής προδιαγραφής διαλειτουργικότητας (TSIs) για τα παρατρόχια και τα εποχούμενα υποσυστήματα «έλεγχος-χειρισμός και σηματοδότηση» (CCS TSI) που εγκρίθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/919 της Επιτροπής(6), ο οποίος παρέχει νομικό καθεστώς σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ελέγχου Σιδηροδρόμων (ETCS) Βάση 3 Έκδοση 2 και Βάση 1 GSM-R (Παγκόσμιο Σύστημα Κινητών - Σιδηροδρομική Επικοινωνία) ‘

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 5 Ιανουαρίου 2017, εγκρίθηκε νέο ευρωπαϊκό σχέδιο ανάπτυξης για το ERTMS (EDP)(7), στο οποίο καθορίζεται το χρονοδιάγραμμα για την ανάπτυξη του ERTMS στους διαδρόμους του κεντρικού δικτύου ΔΕΔ-Μ (CNCs)·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλήρης ανάπτυξη του ERTMS θα οδηγούσε σε αύξηση έως 30 % της κυκλοφοριακής ικανότητας των υφιστάμενων σιδηροδρομικών υποδομών·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης σχέδιο δράσης για το ERTMS(8), στο οποίο προσδιορίζονται δράσεις για την αντιμετώπιση των εμποδίων στην εφαρμογή και τη διαλειτουργικότητα του ERTMS και το οποίο στοχεύει σε ένα επιδιωκόμενο σύστημα που θα καλύπτει περίπου το ένα τρίτο των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου έως το 2023·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ 2014 και 2020, ο προϋπολογισμός της ΕΕ στήριξε την ανάπτυξη του ERTMS με εκτιμώμενο συνολικό προϋπολογισμό ύψους 2,7 δισεκατομμυρίων EUR, εκ των οποίων 850 εκατομμύρια EUR προήλθαν από τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF)(9) και 1,9 δισεκατομμύρια EUR από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και Ταμείο Συνοχής) στις επιλέξιμες περιφέρειες·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη του ERTMS θα πρέπει να περιλαμβάνει τον παροπλισμό των συστημάτων κλάσης Β και την εγκατάσταση παρατρόχιου εξοπλισμού του ETCS παράλληλα με την εκτεταμένη μετασκευή του τροχαίου υλικού με διαλειτουργικά εποχούμενα υποσυστήματα του ERTMS·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει νομική υποχρέωση για τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις επενδύουν στο ERTMS·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΕΕΣ προειδοποίησε ότι η πλήρης ανάπτυξη του κεντρικού δικτύου του ERTMS σημειώνει προς το παρόν σημαντική καθυστέρηση και δεν θα έχει ολοκληρωθεί έως την προθεσμία του 2030, αναφέροντας την έλλειψη συντονισμού των κρατών μελών ως έναν από τους πρωταρχικούς λόγους αυτής της καθυστέρησης·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το σιδηροδρομικό ατύχημα Alvia στο Santiago de Compostela στις 24 Ιουλίου 2013 προκάλεσε τον θάνατο 80 ατόμων και τον τραυματισμό 144 ατόμων·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, για τη νέα περίοδο προγραμματισμού, σύμφωνα με τη μεθοδολογία της ΕΕ για την παρακολούθηση των δαπανών που σχετίζονται με το κλίμα, το ERTMS συνεισφέρει κατά 40 % στους στόχους για το κλίμα και το περιβάλλον αντιστοίχως, και λαμβάνοντας υπόψη ότι το 30 % των δαπανών στο πλαίσιο των κονδυλίων της πολιτικής για τη συνοχή και του InvestEU, 37 % στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF)(10) και 60 % στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» πρέπει να διατεθούν σε δράσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ορίζει ότι το 20 % των επενδύσεων θα πρέπει να είναι ψηφιακά προσανατολισμένες και ότι, στη μεθοδολογία της για την ψηφιακή σήμανση που καθορίζεται στο παράρτημα VII του κανονισμού ΜΑΑ , το 100 % των επενδύσεων στο ERTMS είναι ψηφιακές·

1.  υπογραμμίζει ότι οι σιδηρόδρομοι αποτελούν τον πλέον βιώσιμο και ενεργειακά αποδοτικό τρόπο επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών, αλλά δεν αξιοποιούν ακόμη πλήρως τις δυνατότητές τους, παρά τις θετικές εξελίξεις στον τομέα, όπως η συνεχής αύξηση του όγκου των επιβατών και των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών, ακόμη και αν αυτές υπήρξαν άνισες κατά τα τελευταία έτη·

2.  επισημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ζητεί σημαντική στροφή προς τους σιδηροδρόμους και ότι η νέα στρατηγική για τη βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα θέτει ένα ορόσημο διπλασιασμού της κυκλοφορίας σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας έως το 2030 και της σιδηροδρομικής εμπορευματικής κυκλοφορίας έως το 2050 που προϋποθέτει αύξηση του μεριδίου της ικανότητας των σιδηροδρομικών μεταφορών, πράγμα το οποίο δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δεν επιταχυνθεί η ευρεία ανάπτυξη του ERTMS στο σύνολο της ΕΕ·

3.  τονίζει ότι οι κύριοι στόχοι για τον συντονισμό των σιδηροδρομικών μεταφορών της ΕΕ είναι η ενίσχυση της ευρωστίας του κεντρικού δικτύου και η αύξηση του μεριδίου των εμπορευματικών και επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών·

4.  υπενθυμίζει ότι το ERTMS ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 και στόχος του ήταν να μεριμνήσει για την ασφάλεια της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, να προωθήσει τη διαλειτουργικότητα των εθνικών σιδηροδρομικών δικτύων και των διασυνοριακών σιδηροδρομικών μεταφορών, να μειώσει το κόστος αγοράς και συντήρησης των συστημάτων σηματοδότησης καθώς και να αυξήσει τη δυναμικότητα των υποδομών και της αξιοπιστίας του συστήματος σιδηροδρομικών μεταφορών·

5.  τονίζει ότι η πλήρης ανάπτυξη του ERTMS θα συμβάλει στη δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού χώρου, είναι ουσιαστικής σημασίας για να καταστεί ο ευρωπαϊκός σιδηροδρομικός τομέας κατάλληλος για την ψηφιακή εποχή, θα αυξήσει την κερδοφορία των σιδηροδρομικών μεταφορών, θα επιτρέψει την αύξηση της πυκνότητας λειτουργίας μιας γραμμής, και αποτελεί προϋπόθεση για να είναι τελικά ανταγωνιστικός ο σιδηρόδρομος με άλλους τρόπους μεταφοράς· επικροτεί, ως εκ τούτου, το γεγονός ότι η νέα στρατηγική για την αειφόρο και έξυπνη κινητικότητα επιβεβαιώνει ότι το ERTMS θα πρέπει να αποτελέσει βασική προτεραιότητα για τη δημιουργία ενός πραγματικά έξυπνου και αποδοτικού συστήματος μεταφορών με την επίτευξη στόχων όπως η επαρκής κατανομή της χωρητικότητας και η διαχείριση της κυκλοφορίας τόσο για επιβάτες όσο και για εμπορεύματα·

6.  τονίζει ότι το ERTMS έχει καταστεί παγκόσμιο πρότυπο για τον έλεγχο και την επικοινωνία των αμαξοστοιχιών, και έχει αναπτυχθεί σε σχεδόν 50 χώρες ανά τον κόσμο με αποτέλεσμα να προσφέρει εξαιρετικές ευκαιρίες για αύξηση της υψηλής προστιθέμενης αξίας επιχειρηματικότητας και τη δημιουργία εμπειρογνωμοσύνης εντός της Ευρώπης και προς εξαγωγή· ζητεί τη δημιουργία ενός τυποποιημένου ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης της κυκλοφορίας, και πιστεύει ότι πρέπει να αναπτυχθεί γρήγορα ένα ευρωπαϊκό πρότυπο πριν επιβληθεί στην ΕΕ έξωθεν ένα παγκόσμιο πρότυπο για τη διαχείριση της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας· καλεί, επίσης, την Επιτροπή να αξιοποιήσει τις διμερείς συνεργασίες της ΕΕ για να προωθήσει την ανάπτυξη του ERTMS σε τρίτες χώρες

7.  χαιρετίζει το έργο της Επιτροπής για τη δημιουργία ενός αρχιτεκτονικού πλαισίου CCS προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο σιδηρόδρομος θα εμπλακεί αποφασιστικά στην ψηφιακή μετάβαση στην οποία βασίζεται το ERTMS, ώστε να καταστούν ευκολότερες και πιο προσιτές οι επικαιροποιήσεις και οι αναβαθμίσεις χάρη στην περαιτέρω τυποποίηση και διαμόρφωση σε ενότητες, με την εισαγωγή της αρχής plug-and-play (σύνδεση και άμεση λειτουργία) και της εναρμόνισης μοντέλων δεδομένων·

Διακυβέρνηση

8.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τα νέα καθήκοντα που ανατίθενται στον Οργανισμό στο πλαίσιο της τέταρτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους, και αναγνωρίζει τον εξέχοντα ρόλο που διαδραματίζει ως ενιαίο σημείο επαφής που εγγυάται τη συνοχή στην ανάπτυξη ενός διαλειτουργικού ERTMS, τη συμμόρφωση του ERTMS με τις ισχύουσες προδιαγραφές, και τον συντονισμό ευρωπαϊκών προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας που συνδέονται με το ERTMS με την ανάπτυξη τεχνικών προδιαγραφών του ERTMS· εκφράζει, ως εκ τούτου, τη λύπη του για την πρόσφατη μείωση του ετήσιου προϋπολογισμού του Οργανισμού·

9.  πιστεύει ότι θα πρέπει να παρασχεθούν στον Οργανισμό οι κατάλληλοι χρηματοδοτικοί και ανθρώπινοι πόροι καθώς και περισσότερες εξουσίες για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που εξακολουθούν να υφίστανται όσον αφορά την ανάπτυξη και τη λειτουργία του ERTMS (εναρμόνιση των επιχειρησιακών κανόνων και απαιτήσεων, διατήρηση και αλλαγή προδιαγραφών, διαδικασίες συμμόρφωσης προς τον τύπο και διάρκεια διαπιστεύσεων, διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων κ.λπ.), ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα και να μπορέσει να ηγηθεί στην εισαγωγή νέων τεχνολογιών·

10.  υπογραμμίζει τον ρόλο του συντονιστή του ERTMS στον καθορισμό των γραμμών και των διαδρόμων που πρέπει να εξοπλιστούν με το ERTMS κατά προτεραιότητα, καθώς και στη διασφάλιση της ανάπτυξής του με τον πλέον οικονομικά αποδοτικό τρόπο, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη·

11.  πιστεύει ότι ο ρόλος του συντονιστή ERTMS πρέπει να βελτιωθεί σημαντικά, τόσο σε επίπεδο πόρων όσο και σε επίπεδο εκτελεστικών αρμοδιοτήτων, με σκοπό την επίτευξη των στόχων ανάπτυξης· επικροτεί, ως εκ τούτου, την ευκαιρία να ενισχυθεί ο ρόλος του συντονιστή ERMTS στην επικείμενη αναθεώρηση του κανονισμού ΔΕΔ-Μ, παρέχοντάς του, για παράδειγμα, αποφασιστικό ρόλο στην επιλογή των έργων, διευρυμένες αρμοδιότητες εποπτείας και εξαρτώντας τη λήψη επιχορηγήσεων από τον CEF από τη συγκατάθεσή τους, ιδίως σε σχέση με τις κύριες διασυνοριακές συνδέσεις·

12.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ο συντονιστής του ERTMS υποβάλλει έκθεση στο Κοινοβούλιο σε ετήσια βάση·

13.  υπογραμμίζει ότι η προσέγγιση της ανάπτυξης του ERTMS, η οποία συντονίζεται μεταξύ όλων των κρατών μελών και καθοδηγείται από τον συντονιστή του ERTMS, είναι ο μόνος τρόπος για να ξεπεραστεί η ετερογενής κατάσταση που παρατηρείται σήμερα, ιδίως όσον αφορά τα διασυνοριακά έργα· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα πλαίσιο συζήτησης και συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών, των διαχειριστών υποδομής και των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων σχετικά με την ανάπτυξη του ERTMS με επικεφαλής τον συντονιστή του ERTMS, με στόχο την προώθηση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, την ευθυγράμμιση των εθνικών σχεδίων ανάπτυξης, την ενθάρρυνση των κοινών δράσεις για ανάπτυξη ERTMS σε διασυνοριακούς διαδρόμους, τη βελτίωση των διαδικασιών έγκρισης συμμόρφωσης και την αύξηση της συνολικής δέσμευσης των κρατών μελών· υπενθυμίζει ότι πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες από τους διαχειριστές σιδηροδρομικής υποδομής, ενεργώντας σε συνεργασία, για τον εξοπλισμό και τη θέση σε λειτουργία του ERTMS στα διασυνοριακά τμήμα ταυτόχρονα και κατά τρόπο συνεκτικό από τεχνική άποψη·

14.  πιστεύει ότι υπάρχει ανάγκη για ένα κανονιστικό πλαίσιο για την ψηφιοποίηση του σιδηροδρομικού συστήματος, που θέτει το ERTMS στο επίκεντρο της εξέλιξης του ψηφιακού σιδηροδρομικού συστήματος· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη δέσμευση του σιδηροδρομικού τομέα να καταστήσει δυνατή την εκβιομηχάνιση του ERTMS και τη συμβολή της κοινής επιχείρησης Shift2Rail (ΚΕ S2R) στην έρευνα και την καινοτομία, με στόχο την αντιμετώπιση της άρσης των εναπομενόντων τεχνικών εμποδίων που παρεμποδίζουν τον σιδηροδρομικό τομέα όσον αφορά τη διαλειτουργικότητα και τη διασφάλιση της μετάβασης σε μια πιο ολοκληρωμένη, αποτελεσματική και ασφαλή σιδηροδρομική αγορά της ΕΕ, διασφαλίζοντας την κατάλληλη διασύνδεση των τεχνικών λύσεων, με στόχο να καταστεί το σιδηροδρομικό σύστημα της ΕΕ πιο βιώσιμο, ψηφιακό, ανταγωνιστικό, αξιόπιστο και ελκυστικό· υποστηρίζει σθεναρά τη νέα διάδοχη πρωτοβουλία του, την κοινή επιχείρηση «Ευρωπαϊκοί σιδηρόδρομοι», που συντονίζει την εξέλιξη του συστήματος, τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις, τα σχέδια τεχνολογικής μετάβασης, την εκβιομηχάνιση και την ανάπτυξη, ιδίως για το ERTMS, με σκοπό τη διασφάλιση αποτελεσματικότερης συνεργασίας και την καλύτερη χρήση των περιορισμένων πόρων·

15.  ζητεί βελτίωση του συντονισμού μεταξύ του οργανισμού και της ΚΕ S2R με σκοπό την καλύτερη ιεράρχηση των επενδύσεων στην ψηφιοποίηση των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, ότι ο οργανισμός πρέπει να διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο από αυτόν του παρατηρητή στο διοικητικό συμβούλιο της ΚΕ S2R·

Διαλειτουργικότητα και ανάπτυξη

16.  χαιρετίζει τα ικανοποιητικά αποτελέσματα που επέδειξε το ERTMS όσον αφορά την ταχύτητα, τη χωρητικότητα και την ασφάλεια όπου έχει αναπτυχθεί· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, σε σύγκριση με τους καθορισμένους στόχους στο ευρωπαϊκό σχέδιο ανάπτυξης, στο τέλος του 2020 μόνο το 13 % περίπου των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου λειτουργούσε με ERTMS, ενώ η ανάπτυξη του ERTMS στους περισσότερους διαδρόμους κυμαινόταν μεταξύ 7 % και 28 %· σημειώνει ότι οι επενδύσεις στο ERTMS δεν επικεντρώνονται συστηματικά στο κεντρικό δίκτυο, - παρά τα σχέδια ανάπτυξης και τις κατευθυντήριες γραμμές ΔΕΔ-Μ που το προτείνουν - ή ακόμη και σε μεμονωμένα τμήματα που δεν είναι συνδεδεμένα στο εν λόγω δίκτυο· πιστεύει ότι πρέπει να ενισχυθεί η προσέγγιση βάσει διαδρόμων, για την υπέρβαση των εμποδίων στην ανάπτυξη του ERTMS, ιδίως όσον αφορά τους διαδρόμους με τα χαμηλότερα ποσοστά ανάπτυξης όπως ο διάδρομος του Ατλαντικού, ιδίως εντός της Ιβηρικής Χερσονήσου· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να καταρτίσει κατάλογο των διασυνοριακών σιδηροδρομικών συνδέσεων στο κεντρικό δίκτυο όπου δεν έχει επιτευχθεί η πλήρης παρατρόχια ανάπτυξη του ERTMS και να δημοσιεύσει τα πορίσματά της προκειμένου να προβάλλει την ενωσιακή προστιθέμενη αξία της πλήρους ανάπτυξης του ERTMS σε αυτές τις σιδηροδρομικές συνδέσεις·

17.  πιστεύει ότι απαιτείται επειγόντως δεκαπλάσια αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης του ERTMS προκειμένου να επιτευχθεί η ψηφιακή μετάβαση και να βελτιωθεί η ασφάλεια του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού συστήματος, των επιβατών και των εργαζομένων στους σιδηροδρόμους· είναι της γνώμης ότι το ERTMS πρέπει να αναπτυχθεί στο κεντρικό δίκτυο έως το 2030 και στο εκτεταμένο δίκτυο έως το 2040· υπενθυμίζει την ανάγκη αποφυγής καθυστερήσεων στις εγκαταστάσεις και στην ενεργοποίηση του ERTMS, οι οποίες θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια· καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να διατηρήσει και να ενισχύσει τη δεσμευτική φύση των στόχων στις αναθεωρήσεις της για τις κατευθυντήριες γραμμές του ΔΕΔ-Μ, τα σχέδια ανάπτυξης του ERTMS EDP και τις τεχνικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας (TSIs)·

18.  πιστεύει ότι η πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων του ERTMS εξαρτάται, δίχως αμφιβολία, από την ολοκλήρωση του κεντρικού δικτύου ΔΕΔ-Μ· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να ενισχύσει τον ρόλο των συντονιστών του κεντρικού δικτύου στην επικείμενη αναθεώρηση του κανονισμού ΔΕΔ-Μ, και περιλαμβάνει μέτρα για μια ενωσιακή διαχείριση της υποδομής του κεντρικού δικτύου·

19.  επισημαίνει ότι επί του παρόντος εξακολουθούν να υπάρχουν περίπου 30 διαφορετικά εθνικά συστήματα σηματοδότησης, ιδίως σε περιοχές με κυρίως τοπική, εγχώρια κυκλοφορία, όπου τα υφιστάμενα συστήματα κλάσης Β έχουν ακόμη οικονομική διάρκεια ζωής, και ότι αυτή η ποικιλομορφία των συστημάτων εξηγεί εν μέρει τον κατακερματισμό και τη μεταβλητότητα του κόστους ανάπτυξης του ERTMS· επισημαίνει ότι τα συστήματα κλάσης Β αποτελούν εμπόδιο για την ανάπτυξη του ERTMS και για τις διασυνοριακές σιδηροδρομικές μεταφορές στο ευρωπαϊκό δίκτυο, δεδομένου ότι απαιτούν ακριβότερη και δυσχερέστερη έγκριση ασφάλειας για τους φορείς εκμετάλλευσης σιδηροδρόμων και παρεμποδίζουν την ανταγωνιστικότητα των σιδηροδρομικών μεταφορών, με αποτέλεσμα να αποτελούν τροχοπέδη για την τεχνική και λειτουργική συμβατότητα των σιδηροδρόμων σε όλη την ΕΕ και να συνεπάγονται πρόσθετες δαπάνες για τον τομέα, μεταξύ άλλων και για σκοπούς συντήρησης·

20.  τονίζει ότι η διαδικασία παροπλισμού της κλάσης Β προχωρά με βραδύ ρυθμό· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι λίγα μόνο κράτη μέλη έχουν θεσπίσει σχέδια παροπλισμού στα συστήματα σηματοδότησης κλάσης Β στα εθνικά τους σχέδια εφαρμογής ERTMS (NIPs), και ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει νομική υποχρέωση ούτε χρονοδιάγραμμα σε επίπεδο ΕΕ για τον παροπλισμό των συστημάτων κλάσης Β·

21.  πιστεύει ότι η αποτελεσματική και ταχεία ανάπτυξη του ERTMS μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τον καθορισμό δεσμευτικών στόχων, σε συνδυασμό με κυρώσεις για διαχειριστές υποδομής σε περίπτωση που έχουν διατεθεί επαρκείς πόροι και κεφάλαια αλλά η προθεσμία ανάπτυξης δεν έχει τηρηθεί·

22.  παροτρύνει την Επιτροπή να καταρτίσει μια συνολική στρατηγική παροπλισμού για τα συστήματα κλάσης Β με κανονιστικές προθεσμίες και δεσμευτικούς στόχους που θα καθοριστούν σε επίπεδο ΕΕ· πιστεύει ότι η αποτελεσματικότητα αυτής της στρατηγικής και η μακροπρόθεσμη επενδυτική της ικανότητα εξαρτώνται από τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων και προμηθευτών, και από την προθυμία των κρατών μελών να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους βάσει του κανονισμού ΔΕΔ-Μ·

23.  καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να θεσπίσει κανονιστική διάταξη για να διασφαλίσει ότι τα εθνικά σχέδια εφαρμογής του ERTMS ευθυγραμμίζονται νομικά, τόσο με κανονιστικούς όσο και με γεωγραφικούς όρους, με τους δεσμευτικούς στόχους ανάπτυξης του ERTMS που καθορίζονται στη νομοθεσία της ΕΕ, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εισαγωγή του στο κεντρικό δίκτυο έως το 2030 και στο εκτεταμένο δίκτυο έως το 2040·

24.  επισημαίνει ότι οι ισχύοντες εθνικοί κανόνες και η έλλειψη εναρμόνισης των επιχειρησιακών απαιτήσεων σε σχέση με το ERTMS, όπως οι τεχνικοί κανόνες και τα τεχνικά εμπόδια, το μεταβλητό εύρος αξόνων, η τάση, η διάσταση φορταμαξών, που μπορεί να διαφέρουν κατά μήκος του δικτύου, επηρεάζουν τη διαλειτουργικότητα, εμποδίζοντας την απρόσκοπτη λειτουργία του ενωσιακού σιδηροδρομικού δικτύου και μειώνοντας την αποδοτικότητα για τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις·

25.  υπογραμμίζει τη μεγάλη μεταβλητότητα του κόστους αναβάθμισης, τόσο στο παρατρόχιο όσο και στο εποχούμενο υποσύστημα, ανάλογα με το δίκτυο· σημειώνει ότι η διάρκεια ζωής του εξοπλισμού συνεπάγεται μακρά περίοδο απόσβεσης των επενδύσεων, η οποία αποτελεί μείζον οικονομικό κριτήριο για μελλοντικές επενδύσεις· εφιστά την προσοχή στις δυσκολίες οι οποίες συνδέονται με τις συχνές αλλαγές στα πρότυπα, που περιορίζουν τη διάρκεια ζωής του εξοπλισμού με απρόβλεπτο τρόπο για τον σιδηροδρομικό κλάδο, με αποτρεπτικό αποτέλεσμα για τις επενδύσεις· τονίζει, επομένως, τη σημασία της κανονιστικής σταθερότητας, προκειμένου να επιτραπεί η απόσβεση των πραγματοποιούμενων επενδύσεων· ζητεί από την Επιτροπή να αναλύσει προσεκτικά τις περαιτέρω αλλαγές κατά την επικαιροποίηση των ΤΠΔ για το 2030 και να διασφαλίσει τη συμβατότητα·

26.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, κατά την πενταετία έως τα μέσα του 2019, σχεδόν το 80 % των νέων οχημάτων που εισήχθησαν στην ΕΕ, είτε υπέκειντο σε παρέκκλιση είτε εξαιρέθηκαν από την απαίτηση προσαρμογής στο ERTMS· πιστεύει ότι, δεδομένης της ανάπτυξης του ERTMS στο εκτεταμένο δίκτυο, δεν θα πρέπει να χορηγούνται στο νέο τροχαίο υλικό παρεκκλίσεις ή εξαιρέσεις από την απαίτηση συμμόρφωσης με το ERTMS· παροτρύνει, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού, θεσπίζοντας κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο και διασφαλίζοντας την ύπαρξη δέσμης οικονομικών κινήτρων για την προώθηση των επενδύσεων των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων σε εποχούμενες μονάδες ERTMS·

27.  τονίζει ότι το χρονοδιάγραμμα των διαδικασιών αδειοδότησης της συμμόρφωσης προς τον τύπο για έργα μετασκευής για τροχαίο υλικό μόνο για εθνική χρήση εξακολουθεί να διαφέρει λόγω των αποκλινουσών αξιολογήσεων από τις υπηρεσίες εθνικής ασφάλειας σχετικά με την ανάγκη νέας έγκρισης ορισμένων τροποποιήσεων, με αποτέλεσμα να μπορεί να χρειαστεί ακόμη και ένας μήνας για την εκ νέου έγκριση κάθε τροχαίου υλικού· καλεί την Επιτροπή να αναλάβει νομοθετικές πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένων των επικαιροποιήσεων των ισχυόντων εκτελεστικών κανονισμών, προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι διαδικασίες αδειοδότησης που ακολουθούν διαδικασίες έγκρισης τύπου, ιδίως οι διαδικασίες έγκρισης συμμόρφωσης προς τύπο που σχετίζονται με τη μετασκευή των εποχούμενων υποσυστημάτων ERTMS για την εθνική περιοχή χρήσης, θα εξορθολογιστούν και θα εναρμονιστούν μέσω ταχέων ελέγχων, προκειμένου να μειωθεί ο χρόνος που απαιτείται για τη χορήγηση πιστοποιητικών συμμόρφωσης προς τύπο· πιστεύει, επιπλέον, ότι οι διαδικασίες συμμόρφωσης θα πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων βιομηχανικών προμηθευτών και εθνικών οργανισμών ασφάλειας σε πρώιμο στάδιο, προκειμένου να αποφευχθεί η αποθάρρυνση των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων από την ανάληψη μεγάλης κλίμακας και φιλόδοξων έργων ανάπτυξης· ζητεί, επιπλέον, τη μεγαλύτερη συμμετοχή του Οργανισμού στις διαδικασίες συμμόρφωσης προς τον τύπο που εφαρμόζονται όταν η μετασκευή του τροχαίου υλικού προορίζεται για την εθνική περιοχή χρήσης και μόνο·

28.  ζητεί να εφαρμοστεί συστημική προσέγγιση στην ανάπτυξη του ERTMS, τόσο όσον αφορά το παρατρόχιο όσο και το εποχούμενο υποσύστημα·

29.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη επιχειρησιακής σκοπιμότητας σχετικά με τους εννέα διαδρόμους του κεντρικού δικτύου, η διττή στρατηγική συμμόρφωσης του εποχούμενου υλικού με το ERTMS, η οποία εστιάζει στον εξοπλισμό του στόλου πρώτα με ERTMS, έχει καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα, σε σύγκριση με τη διττή στρατηγική συμμόρφωσης του παρατρόχιου υλικού·

30.  σημειώνει ότι ο αργός ρυθμός της παρατρόχιας εγκατάστασης εξοπλισμού αποθαρρύνει τη σταθερή ανάπτυξη του ERTMS· πιστεύει ότι η υλοποίηση της στρατηγικής μετάβασης με υπέρθεση παρατροχίως, η οποία εστιάζει στην εγκατάσταση του ERTMS στα κληροδοτημένα συστήματα τα οποία διατηρούνται σε λειτουργία έως ότου εξοπλιστεί ολόκληρος ο στόλος, θα πρέπει επίσης να επιταχυνθεί, ιδίως υπό το πρίσμα της επερχόμενης ευθυγράμμισης του κανονισμού για τους σιδηροδρομικούς εμπορευματικούς διαδρόμους(11) με την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών ΔΕΔ-Μ και ζητεί, ως προς αυτό, την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ERA), των διαχειριστών υποδομής και των εθνικών αρχών ασφαλείας προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης συμβατότητα των παρατρόχιων εκδόσεων του ERTMS· υπενθυμίζει ότι θα πρέπει να εξαλειφθούν οι ασυμβατότητες μεταξύ των διαφόρων παρατρόχιων εκδόσεων του ERTMS που έχουν ήδη αναπτυχθεί και να εξασφαλιστεί η μελλοντική συμβατότητα όλων των γραμμών του ERTMS και ζητεί, εν προκειμένω, την περαιτέρω συνεργασία του ERA, των διαχειριστών υποδομής και των εθνικών αρχών ασφαλείας·

31.  καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει υπόψη τον εξοπλισμό ERTMS κατά τον σχεδιασμό του δείκτη σιδηροδρομικής συνδεσιμότητας·

32.  τονίζει ότι τα πρωτότυπα αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα προβληματικά σημεία στη μετασκευή του τροχαίου υλικού λόγω του περίπλοκου, χρονοβόρου και δαπανηρού χαρακτήρα της ανάπτυξής τους· επισημαίνει, επιπλέον, τον υφιστάμενο πιθανό κίνδυνο να λάβει χρηματοδότηση το ίδιο πρωτότυπο έργο από πολλές διαφορετικές πηγές της ΕΕ· ζητεί τη δημιουργία μιας πλατφόρμας της ΕΕ για την ανάπτυξη πρωτοτύπων, με στόχο την προώθηση μεγάλων οικονομιών κλίμακας, εναρμόνισης και ανταγωνιστικότητας, καθώς και τη δημιουργία ενός διαφανούς μητρώου λύσεων που έχουν ήδη χρηματοδοτηθεί·

33.  υπογραμμίζει ότι χωρίς τυποποιημένες διεπαφές με τεχνολογία σύνδεσης και άμεσης λειτουργίας (plug and play) -τόσο παρατροχίως όσο και επί του οχήματος -, το σιδηροδρομικό σύστημα δεν θα μπορεί να εισάγει και να επωφεληθεί από τις νέες λειτουργίες του ERTMS που επιφέρουν ριζικές αλλαγές, όπως η αυτόματη λειτουργία αμαξοστοιχίας, το σύστημα κινητών επικοινωνιών, ο δορυφορικός εντοπισμός θέσης και το επίπεδο 3· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη ότι η τεχνολογία GSM-R, που ήταν τεχνολογία αιχμής όταν ξεκίνησε το ERTMS, καθίσταται πλέον απαρχαιωμένη σε σχέση με την τεχνολογία 4G και 5G·

34.  επισημαίνει την ανάγκη να εξασφαλιστούν το συντομότερο δυνατόν συνέργειες μεταξύ του ERTMS και του ευρωπαϊκού παγκόσμιου δορυφορικού συστήματος πλοήγησης (GNSS), ιδίως δεδομένου ότι η διαθεσιμότητα σημάτων GNSS βασίζεται σε εικονικούς σημαντήρες, οι οποίοι θα ήταν λιγότερο δαπανηρό να αναπτυχθούν και να διατηρηθούν, δεδομένου ότι αυτό θα επιταχύνει την ανάπτυξη του ERTMS και θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα του ERTMS εκτός της ΕΕ· καλεί τη σιδηροδρομική βιομηχανία της ΕΕ να αναπτύξει τεχνικές λύσεις ούτως ώστε το GNSS να καταστήσει δυνατή την ευρείας κλίμακας ανάπτυξη του ERTMS· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο εισαγωγής του GNSS στην επόμενη αναθεώρηση της ΤΠΔ CCS στο πλαίσιο του ERTMS με σκοπό την κάλυψη των υπόλοιπων τεχνολογικών κενών και την προσαρμογή στην καινοτομία· καλεί τον ERA να μεριμνήσει για τον στενό συντονισμό, τη στήριξη και τον εξορθολογισμό των έργων έρευνας και ανάπτυξης των ενδιαφερόμενων μερών στον τομέα των διαστημικών και σιδηροδρομικών μεταφορών, προκειμένου να ενσωματώσει τη λειτουργία εντοπισμού τρένων από το GNSS στο ERTMS το συντομότερο δυνατό· ζητεί, επιπλέον, αυξημένη συνεργασία μεταξύ του Οργανισμού και του GNSS προκειμένου να εισαχθεί σταδιακά το GNSS στα πρότυπα του ERTMS·

35.  υπογραμμίζει τις τρέχουσες ανεπάρκειες και δυσκολίες στις δημόσιες συμβάσεις για την ανάπτυξη του ERTMS· καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τον Οργανισμό για τη θέσπιση ενός κοινού ευρωπαϊκού προτύπου για τις δημόσιες συμβάσεις, με βάση την πρόταση που συμφωνήθηκε από τον τομέα το 2018, και να εξετάσει σε νομοθετική πρόταση όλες τις τεχνικές πτυχές για τη διασφάλιση επιτυχών δημόσιων συμβάσεων (π.χ. ρήτρες συντήρησης) και συμμόρφωση με την πλέον πρόσφατη γραμμή βάσης του ERTMS·

36.  αναγνωρίζει ότι το ERTMS αποτελεί την εμβληματική δύναμη της βιομηχανίας της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να διατυπώσει μια νομοθετική πρόταση για μια βιομηχανική στρατηγική ERTMS στο πλαίσιο της νέας βιομηχανικής στρατηγικής για την Ευρώπη, που θα αντιμετωπίζει την ανεπαρκή βιομηχανική ικανότητα, την έλλειψη υποδομών μετασκευής και ενός επαρκούς, σταθερού και προβλέψιμου προϋπολογισμού, καθώς και την έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού, και θα διασφαλίζει τη μετάβαση στη βιομηχανοποίηση της ανάπτυξης του ERTMS αντί της τρέχουσας προσέγγισης ανά έργο.

37.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν, στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας, τη διττή επαγγελματική κατάρτιση για νέες θέσεις εργασίας που αναδεικνύονται από την ψηφιοποίηση και την καινοτομία στον νέο τομέα που δημιουργεί η ανάπτυξη του ERTMS, και να προωθήσουν την επανειδίκευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων στους σιδηροδρόμους, όπως την κατάρτιση στο νέο σύστημα σηματοδότησης·

Χρηματοδότηση

38.  υπενθυμίζει ότι η ορθή λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου της ΕΕ βασίζεται σε κατάλληλες επενδύσεις σε υποδομές και τροχαίο υλικό και στην καλή συντήρηση·

39.  επισημαίνει ότι, μεταξύ 2014 και 2020, ο προϋπολογισμός της ΕΕ στήριξε την ανάπτυξη του ERTMS με εκτιμώμενο συνολικό προϋπολογισμό ύψους 2,7 δισεκατομμυρίων EUR, εκ των οποίων 850 εκατομμύρια EUR προήλθαν από τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) και 1,9 δισεκατομμύρια EUR από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και Ταμείο Συνοχής) στις επιλέξιμες περιφέρειες·

40.  τονίζει ότι οι απαιτούμενες επενδύσεις για την ανάπτυξη του ERTMS στο κεντρικό δίκτυο εκτιμώνται σε 12 δισεκατομμύρια ευρώ για παρατρόχιο υλικό και 5 δισεκατομμύρια ευρώ για τα εποχούμενα συστήματα·

41.  τονίζει ότι οι επενδύσεις για την ανάπτυξη του ERTMS συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ περί ενσωμάτωσης της διάστασης του κλίματος και της ψηφιακής τεχνολογίας και θα πρέπει, ως εκ τούτου, να θεωρούνται προτεραιότητα κατά την εφαρμογή αυτών των μέσων·

42.  υπενθυμίζει ότι η χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ διατίθεται για επενδύσεις ERTMS, τόσο στο παρατρόχιο όσο και στο εποχούμενο υποσύστημα, αλλά μπορεί να καλύψει περιορισμένο μόνο ποσό του συνολικού κόστους ανάπτυξης, αφήνοντας το μεγαλύτερο βάρος των επενδύσεων σε επιμέρους διαχειριστές υποδομής και σιδηροδρομικές επιχειρήσεις· πιστεύει, ότι πρέπει να βελτιωθούν τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα ώστε να δοθούν κίνητρα για επενδύσεις μεγάλης κλίμακας στο ERTMS· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να καταρτίσει ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για τη στήριξη μιας μεγάλης κλίμακας στρατηγικής για τη χρηματοδότηση του ERTMS τόσο για το παρατρόχιο όσο και για το εποχούμενο σύστημα·

43.  καλεί την Επιτροπή να προσδιορίσει μια δέσμη μέτρων που μπορούν να αναλάβουν τα κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Ένωση για την κλιμάκωση της ανάπτυξης του ERTMS, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων για τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, και λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τον ρόλο των διαχειριστών δικτύου ως δυνητικών παρόχων·

44.  υπενθυμίζει το πόρισμα του ΕΕΣ σύμφωνα με το οποίο, συνολικά στην ΕΕ, το 50 % των πόρων ΔΕΔ-Μ που διατέθηκαν αρχικά σε έργα του ERTMS έχουν αποδεσμευτεί ενώ οι κύριοι λόγοι για τις αποδεσμεύσεις αυτές ήταν οι καθυστερήσεις που σημειώθηκαν κατά την υλοποίηση και οι περικοπές όσον αφορά το αντικείμενο των έργων· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό·

45.  υπενθυμίζει ότι τα κονδύλια της ΕΕ δεν επαρκούν για την κάλυψη όλων των αναμενόμενων αναγκών και, ως εκ τούτου, καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενά και να αναλάβουν δεσμεύσεις σε επίπεδο σχεδιασμού καθώς και χρηματοδοτικές και πολιτικές δεσμεύσεις για να βελτιώσουν περαιτέρω την ελκυστικότητα των επενδύσεων στο ERTMS και να εγγυηθούν την ασφάλεια δικαίου για τους ιδιώτες επενδυτές· σημειώνει ότι η διάρκεια των συμφωνιών επιχορήγησης του ΜΣΕ θα μπορούσε επομένως να αντικατοπτρίζει καλύτερα την πραγματική διάρκεια υλοποίησης των έργων ERTMS ‘

46.  υπογραμμίζει ότι απαιτείται πρωτίστως η χρηματοδότηση του εξοπλισμού των διασυνοριακών συνδέσεων· θεωρεί ότι, δεδομένου ότι τα ποσοστά συγχρηματοδότησης της ΕΕ για το ERTMS είναι ανεπαρκή, αυτά θα πρέπει να αυξηθούν· καλεί, εν προκειμένω την Επιτροπή να αξιολογήσει την ευκαιρία να χορηγηθεί στα έργα ERTMS που χρηματοδοτούνται από τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» συντελεστή συγχρηματοδότησης μεγαλύτερο ακόμη και από το 50 % όταν τα έργα αυτά ενσωματώνονται σε φιλόδοξα, σχέδια μεγάλης κλίμακας για την ενίσχυση της ανάπτυξης του ERTMS, με σκοπό την παροχή κινήτρων για τη χάραξη φιλόδοξων στρατηγικών ERTMS στα κράτη μέλη·

47.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν, να προωθήσουν και να διευκολύνουν συνέργειες στο πλαίσιο όλων των ενωσιακών χρηματοδοτικών μέσων, όπως ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» και ο συνδυαστικός μηχανισμός του, τα ταμεία συνοχής, το InvestEU, και η πρόσβαση στο Next Generation EU, και καλεί, επίσης την Επιτροπή να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να καταστήσουν το ERTMS μία από τις κύριες προτεραιότητές τους στα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας·

48.  υπενθυμίζει τη στρατηγική σημασία του Next Generation EU και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας όσον αφορά τη στήριξη του φιλόδοξου και μεγαλόπνοου σχεδίου ανάπτυξης του ERTMS στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών, και καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι στη διάρκεια του προπαρασκευαστικού σταδίου των εν λόγω σχεδίων δίνεται στη χρηματοδότηση του ERTMS η δέουσα σημασία·

49.  τονίζει ότι πρέπει να εγκρίνεται η χρηματοδότηση έργων για νέες γραμμές από τα ευρωπαϊκά ταμεία μόνο εάν περιλαμβάνουν εξοπλισμό ERTMS· ζητεί, επίσης από τον Οργανισμό την συστηματική αξιολόγηση της συμμόρφωσης των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων με τις τεχνικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας προκειμένου να αποφευχθούν δυσκολίες οι οποίες συνδέονται με τη συμβατότητα των συστημάτων ERTMS που εγκαθίστανται·

50.  καλεί τα κράτη μέλη να χορηγήσουν μείωση των τελών πρόσβασης γραμμής κατά 75 % για 10 έτη στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που έχουν εξοπλίσει επιτυχώς το 100 % των μηχανών τους με μονάδες γραμμής βάσης 3 του ERTMS·

51.  τονίζει ότι η μέθοδος υπολογισμού της ευρωπαϊκής υποστήριξης για εξοπλισμό ERTMS, βάσει σταθερής τιμής ανά χιλιόμετρο, είναι κατάλληλη για τμήματα γραμμής, αλλά όχι πολύ σχετική για αστικούς κόμβους οι οποίοι απαιτούν πολύ παρατρόχιο εξοπλισμό και περίπλοκη παραμετροποίηση ERTMS σε μικρή απόσταση· προτείνει να εξεταστεί η ανάλυση του κόστους βάσει του αριθμού των ισόπεδων διαβάσεων·

o
o   o

52.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 138 της 26.5.2016, σ. 44. (2) ΕΕ L 348 της 20.12.2013, σ. 1. (3) ΕΕ L 3 της 6.1.2017, σ. 6. (4) ΕΕ L 437 της 28.12.2020, σ. 108. (5) ΕΕ C 86 της 6.3.2018, σ. 140. (6) Κανονισμός (ΕΕ) 2016/919 της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2016, σχετικά με την τεχνική προδιαγραφή διαλειτουργικότητας για τα υποσυστήματα «έλεγχος-χειρισμός και σηματοδότηση» του σιδηροδρομικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 158 της 15.6.2016, σ. 1). (7) Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2017/6. (8) Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής της 14ης Νοεμβρίου 2017 «Δημιουργία ενός αποτελεσματικού και διαλειτουργικού Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Κυκλοφορίας (ERTMS) - Πορεία προς το μέλλον», SWD(2017)0375. (9) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, για τη σύσταση του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 913/2010 και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 680/2007 και (ΕΚ) αριθ. 67/2010 (ΕΕ L 348 της 20.12.2013, σ. 129). (10) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17). (11) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 913/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2010, σχετικά με το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο για ανταγωνιστικές εμπορευματικές μεταφορές (ΕΕ L 276 της 20.10.2010, σ. 22).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τις εμπορικές παραμέτρους και επιπτώσεις της νόσου COVID-19 (2020/2117(INI))

P9_TA(2021)0328 A9-0190/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Φεβρουαρίου 2021, με τίτλο «Επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής – Μια ανοικτή, βιώσιμη και δυναμική εμπορική πολιτική» (COM(2021)0066),

–  έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την εξασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού όσον αφορά τις ξένες επιδοτήσεις (COM(2020)0253),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Η ώρα της Ευρώπης: ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά» (COM(2020)0456),

–  έχοντας υπόψη την από 20ής Μαΐου 2020 ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο – Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων» (COM(2020)0381),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Προσαρμοσμένο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2020» (COM(2020)0440) και την επιστολή προθέσεων που απέστειλε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, στον Πρόεδρο Sassoli και στην Καγκελάριο Merkel στις 16 Σεπτεμβρίου 2020 με τίτλο «Κατάσταση της Ένωσης για το 2020»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας» (COM(2020)0380),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Ένα νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία: Για μια καθαρότερη και ανταγωνιστικότερη Ευρώπη» (COM(2020)0098),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη» (COM(2020)0102),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Στρατηγική για τις ΜΜΕ με στόχο μια βιώσιμη και ψηφιακή Ευρώπη» (COM(2020)0103),

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση, η οποία εκδόθηκε από την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας στις 9 Μαρτίου 2020 με τίτλο «Προς μια ολοκληρωμένη στρατηγική με την Αφρική» (JOIN(2020)0004),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης» (COM(2020)0067),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση, η οποία εκδόθηκε από την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας στις 2 Δεκεμβρίου 2020 με τίτλο «Ένα νέο θεματολόγιο ΕΕ-ΗΠΑ για την παγκόσμια αλλαγή» (JOIN(2020)0022),

–  έχοντας υπόψη το ανεπίσημο έγγραφο των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 26ης Φεβρουαρίου 2018, με θέμα την ανατροφοδότηση και τη μελλοντική πορεία για τη βελτίωση της εφαρμογής και της επιβολής των κεφαλαίων για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη (ΕΒΑ) στις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών της ΕΕ, καθώς και το σχέδιο δράσης 15 σημείων σχετικά με τα κεφάλαια ΕΒΑ,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2015, με τίτλο «Εμπόριο για όλους: προς μια πιο υπεύθυνη πολιτική για το εμπόριο και τις επενδύσεις» COM(2015)0497),

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία που εγκρίθηκε κατά την 21η διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών για τη σύμβαση πλαίσιο του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή (η συμφωνία του Παρισιού),

–  έχοντας υπόψη την Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ),

–  έχοντας υπόψη τα ψήφισματά του, της 26ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με την επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ(1), της 9ης Ιουνίου 2021 με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας»(2), της 20ής Μαΐου 2021 με τίτλο «Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης: άρση των φραγμών στη λειτουργία της ψηφιακής ενιαίας αγοράς και βελτίωση της χρήσης της ΤΝ για τους Ευρωπαίους καταναλωτές»(3), της 25ης Μαρτίου 2021 με τίτλο «Θέσπιση στρατηγικής της ΕΕ για βιώσιμο τουρισμό»(4), της 10ης Μαρτίου 2021 με τίτλο «Προς έναν συμβατό με τον ΠΟΕ μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα της ΕΕ»(5), της 10ης Μαρτίου 2021 με συστάσεις προς την Επιτροπή με θέμα την εταιρική δέουσα επιμέλεια και εταιρική λογοδοσία(6), της 10ης Φεβρουαρίου 2021 με τίτλο «Νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία»(7), της 25ης Νοεμβρίου 2020 με τίτλο «Μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη»(8), της 7ης Οκτωβρίου 2020 με τίτλο «Εφαρμογή της κοινής εμπορικής πολιτικής – ετήσια έκθεση 2018»(9), της 16ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με τον ρόλο της ΕΕ στην προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη(10), της 28ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης(11), της 12ης Δεκεμβρίου 2017 με τίτλο «Πορεία προς μια στρατηγική για το ψηφιακό εμπόριο»(12), και της 5ης Ιουλίου 2016 σχετικά με μια μακρόπνοη και καινοτόμο μελλοντική στρατηγική για το εμπόριο και τις επενδύσεις(13),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου της 15ης Απριλίου 2021 σχετικά με την έκθεση με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας»,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου (A9-0190/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η νόσος COVID-19 προκάλεσε παγκόσμια πανδημία καθώς και μια άνευ προηγουμένου διεθνή υγειονομική, οικονομική, κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση, η οποία δημιούργησε στενώσεις και διαταραχές πρωτοφανούς κλίμακας στο διεθνές εμπόριο, κάνοντάς το να κατακρημνιστεί όσο η νόσος διαδιδόταν και καταστρέφοντας την παγκόσμια παραγωγή και την απασχόληση, μειώνοντας το επίπεδο των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) και αυξάνοντας τις γεωπολιτικές εντάσεις·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει καταδείξει στρατηγικές ευπάθειες στην ΕΕ και στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων πρώτων υλών και βασικών ιατρικών προϊόντων, όπως τα μέσα ατομικής προστασίας και τα δραστικά φαρμακευτικά συστατικά, και έχει αναδείξει την ανάγκη για ενισχυμένη ανθεκτικότητα και διαφοροποίηση σε παγκόσμιο, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έξαρση της νόσου COVID-19 έχει αυξήσει περαιτέρω τις ανισότητες και έχει ενισχύσει τις ανησυχίες μεταξύ των πολιτών σχετικά με απώλειες θέσεων εργασίας σε ορισμένους τομείς, τη μεταβαλλόμενη φύση της εργασίας και την πίεση στους μισθούς και τα δικαιώματα των εργαζομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προβλήματα αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να διατηρηθεί η στήριξη της κοινής γνώμης για το διεθνές εμπόριο·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έξαρση της νόσου COVID-19 κινδυνεύει να προκαλέσει καθυστέρηση στην παγκόσμια προσπάθεια καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, αλλά ότι ωστόσο χρειαζόμαστε διεθνή δράση και συνεργασία για την ανάπτυξη πολιτικών και τον εξορθολογισμό της κλιματικής δράσης στην εσωτερική και την εξωτερική πολιτική, δεδομένου ότι από μόνο του το εμβόλιο δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση της κοινωνικής, περιβαλλοντικής και οικονομικής κρίσης που προκάλεσε η νόσος COVID-19·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μειώσει σε σημαντικό βαθμό τις εγχώριες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου της, οι εκπομπές που είναι ενσωματωμένες στις εισαγωγές αυξάνονται συνεχώς, με αποτέλεσμα να υπονομεύονται οι προσπάθειες της Ένωσης να μειώσει το παγκόσμιο αποτύπωμά της όσον αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το διεθνές εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται να αυξηθεί κατά 8,4 % το 2022, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου(14), και ότι η εμπορική πολιτική πρέπει να διαδραματίσει στο ακέραιο τον ρόλο της στην ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής πρέπει να συμπληρωθεί με συνεχή διάλογο και διαφάνεια με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο θα διαδραματίσει καίριο ρόλο στην εφαρμογή της, καθώς και με μια στρατηγική για την αύξηση της ανθεκτικότητας και της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων προσαρμοσμένων μέτρων και μέσων πολιτικής στον τομέα της εγχώριας παραγωγής, της κοντινής εγκατάστασης, της διαφοροποίησης των προμηθευτών και της δημιουργίας αποθεμάτων·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ, ως ο μεγαλύτερος εμπορικός συνασπισμός στον κόσμο και με το εκτεταμένο δίκτυο εμπορικών συμφωνιών της, είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας στην παγκόσμια εμπορική σκηνή και βρίσκεται σε μοναδική θέση να συνεργάζεται σε παγκόσμιο επίπεδο, να προωθεί την εφαρμογή των προτύπων, των αξιών και των πλαισίων βιωσιμότητας της ΕΕ στις χώρες εταίρους και να διασφαλίζει τη βιώσιμη ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη Συμφωνία του Παρισιού·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα διάφορα τμήματα στο εσωτερικό του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και η επείγουσα ανάγκη μεταρρύθμισής του περιέπλεξαν τις συντονισμένες προσπάθειες να παραμείνουν ανοιχτές οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και ότι προτεραιότητα τώρα πρέπει να αποτελέσει η ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης στα πολυμερή θεσμικά όργανα ως οντότητες που είναι σε θέση να παράσχουν παγκόσμιες απαντήσεις, σημειώνοντας ταχεία πρόοδο κατά τις συζητήσεις για την πρωτοβουλία του ΠΟΕ για το εμπόριο και την υγεία·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ του ΠΟΕ και άλλων διεθνών οργανισμών, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), τα θεσμικά όργανα των Ηνωμένων Εθνών και η Παγκόσμια Τράπεζα, προκειμένου να καταπολεμηθεί η κρίση με ολοκληρωμένο τρόπο, με ιδιαίτερη προσοχή να δίδεται στις συνέπειες για την υγεία και την οικονομία στις αναπτυσσόμενες χώρες·

Δίκαιες, ανθεκτικές και πράσινες αλυσίδες αξίας

1.  τονίζει ότι η εμπορική πολιτική αυτή καθαυτή βρίσκεται σε σταυροδρόμι· σημειώνει ότι η γεωπολιτική πραγματικότητα έχει αλλάξει και τονίζει ότι η ΕΕ δεν έχει ακόμη τοποθετηθεί σε αυτό το νέο περιβάλλον· είναι πεπεισμένο ότι η COVID-19 έχει ενισχύσει την ανάγκη για ενδελεχή επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ· τονίζει ότι το Κοινοβούλιο είναι έτοιμο να συμβάλει ενεργά στην επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής·

2.  τονίζει τη σημασία των δίκαιων, ανθεκτικών και βιώσιμων αλυσίδων αξίας που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα εργασιακά δικαιώματα και τα περιβαλλοντικά πρότυπα· υπενθυμίζει ότι η υποχρεωτική δέουσα επιμέλεια σε όλες τις αλυσίδες εφοδιασμού πρέπει να αποτελεί μέσο για την επίτευξη αυτού του στόχου· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην ευάλωτη θέση των πολύ μικρών, των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων (ΠΜΜΜΕ) στην ΕΕ και ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς οι μεγάλες εταιρείες είναι πιθανότερο να ξεπεράσουν εξωγενείς κλυδωνισμούς· τονίζει πόσο σημαντικό είναι να χρησιμοποιούνται οι στρατηγικές προοπτικές για τη βελτίωση της ετοιμότητας και της ανθεκτικότητας της ΕΕ και των αναπτυσσόμενων χωρών σε τυχόν μελλοντικούς κλυδωνισμούς και κρίσεις στον τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της εμφάνισης νέων μεταλλάξεων νόσων και μελλοντικών πανδημιών, με στόχο την ανάπτυξη μακρόπνοων στρατηγικών και αντιδράσεων· επισημαίνει ότι ένας βασικός πυλώνας για μια στρατηγική της ΕΕ για μια βιώσιμη αλυσίδα εφοδιασμού θα ήταν να απαιτείται από τις εταιρείες που εκτίθενται σε μεγάλο βαθμό σε διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού να υποχρεούνται σε νομικά δεσμευτική υποβολή εκθέσεων στο πλαίσιο της επικείμενης επανεξέτασης της οδηγίας για τη δημοσίευση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών(15)·

3.  καλεί την ΕΕ να εξασφαλίσει ότι το εμπόριο αποφέρει οφέλη και στους οικονομικά μειονεκτούντες· υπενθυμίζει, ως προς αυτό, ότι οι συγκεκριμένες δράσεις για την προώθηση των δίκαιων και ηθικών εμπορικών καθεστώτων για τις οποίες δεσμεύτηκε η Επιτροπή στη στρατηγική «Εμπόριο για όλους» έχουν αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη σημασία στο πλαίσιο των τρεχουσών συνθηκών, δεδομένου ότι οι πρωτοβουλίες δίκαιου εμπορίου από τη βάση προς την κορυφή μπορούν να διασφαλίσουν ότι το εμπόριο θα ενέχει οφέλη για τους οικονομικά μειονεκτούντες φορείς στην αλυσίδα εφοδιασμού· επισημαίνει τη σημασία των προβλέψιμων μακροπρόθεσμων παραγγελιών και λαμβάνει υπό σημείωση τα σχετικά επιτυχημένα συστήματα παραγγελιών του τομέα του δίκαιου εμπορίου·

4.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τις πρωτοβουλίες για το δίκαιο εμπόριο μέσω προγραμμάτων της ΕΕ που περιλαμβάνουν νέους και τον ιδιωτικό τομέα, στις εξωτερικές δράσεις εν γένει, στην εφαρμογή των κεφαλαίων για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη (ΕΒΑ), μέσω των αντιπροσωπειών της ΕΕ καθώς και μέσω της επιβράβευσης των βέλτιστων πρακτικών και της διευκόλυνσης της ανταλλαγής γνώσεων μεταξύ των ενωσιακών, τοπικών, περιφερειακών, εθνικών αρχών, της κοινωνίας των πολιτών, των σχολείων και των πανεπιστημίων στην ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω της επέκτασης του βραβείου «Πόλεις της ΕΕ για το δίκαιο και ηθικό εμπόριο» ώστε να καλύπτει σχολεία και πανεπιστήμια και της διοργάνωσης μιας ετήσιας εβδομάδας Δίκαιου Εμπορίου στις Βρυξέλλες από την Επιτροπή· ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκθέσεις σχετικά με την υποστήριξη των πρωτοβουλιών για το δίκαιο εμπόριο από την ΕΕ και τα κράτη μέλη·

5.  επισημαίνει ότι οι παγκόσμιες αλυσίδες αξίας συχνά συνεπάγονται ασύμμετρες επιπτώσεις, μεταξύ άλλων για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, άνιση κατανομή των κινδύνων και δυσανάλογα δυσμενείς επιπτώσεις για τις γυναίκες· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αυτή η άνιση κατανομή είχε ως αποτέλεσμα ορισμένες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να μετακυλήσουν το κόστος της χαμηλότερης ζήτησης σε όλη την έκταση των αλυσίδων εφοδιασμού τους, συμπεριλαμβανομένων των αναπτυσσόμενων χωρών και ακυρώνουν παραγγελίες που είχαν ήδη παραχθεί και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και αποσταλεί· καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη, τις τοπικές κυβερνήσεις, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών για να επιτευχθεί δικαιότερη κατανομή των αρνητικών επιπτώσεων και των κινδύνων στις αλυσίδες εφοδιασμού· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις σε συνέχεια της δέσμευσής της για «μηδενική ανοχή στην παιδική εργασία» πριν από το τέλος του 2021, το οποίο ο ΟΗΕ ανακήρυξε Διεθνές Έτος για την εξάλειψη της παιδικής εργασίας·

6.  τονίζει ότι η αλυσίδα αξίας του τουρισμού αποτελεί ένα από τα βασικά βιομηχανικά οικοσυστήματα της Ευρώπης· επισημαίνει, εν προκειμένω, ότι λόγω των περιορισμών στα ταξίδια και στις αλυσίδες εφοδιασμού και των διαταραχών που προκλήθηκαν από την κρίση της COVID-19, οι σχετικοί με τον τουρισμό κλάδοι, όπως της φιλοξενίας, καθώς και άλλες μεγάλες βιομηχανίες (αεροναυπηγική, αυτοκινητοβιομηχανία, χάλυβας, ναυπηγεία και θαλάσσιος τομέας) αντιμετωπίζουν εμπορική και οικονομική κατάρρευση·

7.  τονίζει ότι είναι αναγκαίοι αποτελεσματικοί κανόνες για τη διασφάλιση του θεμιτού ανταγωνισμού και ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και στις αγορές τρίτων χωρών, προκειμένου να διασφαλισθούν αμοιβαία επωφελείς εμπορικές σχέσεις με διεθνείς εταίρους και να προστατευτεί η ενιαία αγορά από επιθετικές επενδυτικές στρατηγικές από φορείς εκτός της ΕΕ που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την ισχύουσα κρίση· τονίζει τη σημασία που έχουν, εν προκειμένω, τα μέσα εμπορικής άμυνας· υπογραμμίζει ότι οι ρυθμίσεις που αφορούν την επιβολή του νόμου θα πρέπει να συμβάλουν με θετικό τρόπο στον στόχο της εξασφάλισης δίκαιου ανταγωνισμού και ίσων όρων ανταγωνισμού και τονίζει ότι τα κεφάλαια ΕΒΑ αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της εμπορικής πολιτικής·

8.  καλεί την Επιτροπή να ολοκληρώσει ταχέως την εργαλειοθήκη εμπορικής άμυνας της ΕΕ το 2021 μέσω νομοθετικών προτάσεων που θα υποστηρίζονται από αξιολογήσεις επιπτώσεων, δίνοντας προτεραιότητα σε ένα μέσο για την καταπολέμηση του καταναγκασμού, ένα μέσο για την αντιμετώπιση των στρεβλώσεων που προκαλούνται από ξένες επιδοτήσεις και επιχειρήσεις κρατικής ιδιοκτησίας και στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το μέσο για τις διεθνείς δημόσιες συμβάσεις· επισημαίνει τον καταναγκαστικό χαρακτήρα των εξωεδαφικών κυρώσεων από τρίτες χώρες και την ανάγκη διασφάλισης της λειτουργίας των χρηματοδοτικών μέσων από παρόμοια μέτρα· επισημαίνει τη σημασία της δημόσιας χρηματοπιστωτικής παρέμβασης κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19·

9.  είναι πεπεισμένο ότι ο ανοικτός χαρακτήρας θα πρέπει να συμβαδίζει με τη διαφύλαξη των στρατηγικών τομέων μας και να συνδέεται στενά με μια φιλόδοξη, μακρόπνοη βιομηχανική πολιτική σύμφωνα με την Πράσινη Συμφωνία και την ψηφιακή στρατηγική, που μπορεί να αυξήσει τις ικανότητες της ΕΕ να αντισταθεί σε μελλοντικούς κλυδωνισμούς σε στρατηγικούς τομείς, να προωθήσει την οικονομική ανάκαμψη και να διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της ΕΕ, ώστε να δημιουργηθούν ποιοτικές θέσεις εργασίας και να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη θα διαδραματίζει καίριο ρόλο στην παραγωγή καινοτόμων αγαθών και μελλοντικών υπηρεσιών·

10.  πιστεύει ότι η διαφοροποίηση και η ανθεκτικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού θα πρέπει να αποτελέσει βασική προτεραιότητα της αναθεωρημένης εμπορικής πολιτικής της ΕΕ· επισημαίνει τη σύνδεση των εμπορικών συμφερόντων και των συμφερόντων που συνδέονται με την ασφάλεια και ζητεί μια αναλογική ενίσχυση και επιβολή της διαλογής των άμεσων ξένων επενδύσεων, έτσι ώστε να συμπληρώνονται και να στηρίζονται οι προσπάθειες των κρατών μελών να υλοποιούν μια τέτοια διαλογή για διασφάλιση ευρωπαϊκών στρατηγικών τομέων και να προλαμβάνουν τη δημιουργία ζημιογόνων και εκμεταλλεύσιμων οικονομικών εξαρτήσεων από φορείς τρίτων χωρών·

11.  είναι πεπεισμένο ότι η ΕΕ εξαρτάται υπερβολικά από περιορισμένο αριθμό προμηθευτών για ορισμένες κρίσιμες πρώτες ύλες, αγαθά και υπηρεσίες, ιδίως για ιατρικά και φαρμακευτικά προϊόντα και ότι αυτό υπονομεύει τη στρατηγική αυτονομία και τους γεωπολιτικούς στόχους της· επιμένει ότι η ΕΕ θα πρέπει να υπερβεί αυτές τις ανεπιθύμητες εξαρτήσεις μέσω ενός συνδυασμού πολιτικών που θα παρέχουν κίνητρα στις εταιρείες για να δημιουργούν απόθεμα, να αυξάνουν τη μεταποίηση, να διαφοροποιούν τις στρατηγικές εφοδιασμού και, όπου αρμόζει, να προωθούν την κοντινή εγκατάσταση και τον επαναπατρισμό της παραγωγής, κάτι που θα μπορούσε να δημιουργήσει νέες εμπορικές ευκαιρίες για τους εταίρους στις χώρες της ανατολικής και της νότιας γειτονίας και θα πρέπει να συνοδεύεται από κανονιστική προσέγγιση στους στρατηγικούς τομείς·

12.  τονίζει τους κινδύνους για τις κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού που κατέστησαν εμφανείς λόγω της κρίσης COVID-19 και καλεί την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στη βιωσιμότητα των αλυσίδων εφοδιασμού της ΕΕ στην επικείμενη βιομηχανική στρατηγική της, προσδιορίζοντας ποιες αλυσίδες εφοδιασμού θα μπορούσαν να ωφεληθούν από την αυξημένη ανθεκτικότητα μέσω της διαφοροποίησης του εφοδιασμού, του επαναπατρισμού της παραγωγής και της δημιουργίας αποθεμάτων· θεωρεί, ωστόσο, ότι οι εταιρείες θα πρέπει εντέλει να αποφασίζουν οι ίδιες πώς θα διαχειρίζονται τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού τους·

13.  επισημαίνει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να προωθήσει μια κυκλική οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο και υπογραμμίζει τον ρόλο που θα πρέπει να έχουν οι εμπορικές συμφωνίες στην ενίσχυση των στόχων της κυκλικής οικονομίας, στη διαφοροποίηση της προσφοράς και στην ενίσχυση των ανοικτών εμπορικών σχέσεων για κρίσιμα αγαθά και υπηρεσίες, και ότι η συντόμευση ή η μεταβολή των αλυσίδων εφοδιασμού στη γειτονία της ΕΕ και στην Αφρική μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στη βιώσιμη, πράσινη, χωρίς αποκλεισμούς και ανθεκτική οικονομική ανάπτυξη, καθώς και στα στρατηγικά συμφέροντα της ΕΕ·

14.  σημειώνει ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού γεωργικών τροφίμων της ΕΕ συνέχισαν να λειτουργούν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά εκφράζει τη λύπη του διότι οι περιορισμοί των εξαγωγών και οι εμπορικοί φραγμοί διατάραξαν επανειλημμένα τη λειτουργία αυτή· σημειώνει ότι το σύστημα πληροφόρησης για τις γεωργικές αγορές (AMIS), το οποίο συγκεντρώνει τις κύριες χώρες εμπορίας γεωργικών προϊόντων με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας της αγοράς τροφίμων και την πολιτική απάντηση για την επισιτιστική ασφάλεια, μπορεί να θεωρηθεί παράδειγμα ορθής πρακτικής· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει κατά πόσον το μοντέλο αυτό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες αλυσίδες αξίας· υποστηρίζει τις δράσεις για τη διευκόλυνση του εμπορίου που ανελήφθησαν με σκοπό την προώθηση των προτύπων ασφάλειας των τροφίμων και τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά μέτρα που ελήφθησαν ως απόκριση στη νόσο COVID-19· σημειώνει ότι σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (WFP), η νόσος COVID-19 αύξησε έως και στα 265 εκατομμύρια τον αριθμό των ανθρώπων που κινδύνευαν να υποστούν σοβαρές επισιτιστικές ελλείψεις το 2020 σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, ένας αριθμός κατά 130 εκατομμύρια υψηλότερος σε σύγκριση με το 2019· καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει και να διερευνήσει σε συνεργασία με τον ΟΗΕ τα καταλληλότερα μέτρα προκειμένου να διασφαλισθεί ότι αυτή η πανδημία δεν θα μετατραπεί σε επισιτιστική κρίση στον αναπτυσσόμενο κόσμο·

15.  καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει στρατηγική για το ψηφιακό εμπόριο, η οποία θα ενισχύει την πρόσβαση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στην αγορά, θα ενισχύει τις ψηφιακές υποδομές, θα εναρμονίζει τα κανονιστικά πλαίσια, θα εκσυγχρονίζει τα εμπορικά και τελωνειακά μέσα, και θα προστατεύει τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ στο πλαίσιο του ΓΚΠΔ(16)·

16.  καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει διεξοδική αξιολόγηση του κατά πόσον η νέα ρήτρα υπόδειγμα της ΕΕ σχετικά με τις ροές των δεδομένων θα διατηρήσει τα δικαιώματα προστασίας των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής των Ευρωπαίων σε περίπτωση διαφοράς με εμπορικό εταίρο· τονίζει ότι τα υφιστάμενα και μελλοντικά μέσα τα οποία προστατεύουν τα θεμελιώδη δικαιώματα στην προστασία της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων δεν πρέπει να υπονομεύονται από διεθνείς εμπορικές συμφωνίες· καλεί την Επιτροπή να λαμβάνει υπόψη τις σχετικές δεσμεύσεις τρίτων χωρών βάσει του εμπορικού δικαίου κατά την αξιολόγηση της επάρκειάς τους, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω διαβίβασης δεδομένων·

17.  υπογραμμίζει την επιτάχυνση της ψηφιακής επανάστασης λόγω της COVID-19 και αναγνωρίζει ότι είναι σημαντικό η ΕΕ να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη θέσπιση προτύπων για μια βιώσιμη, βασισμένη στην ψηφιακή τεχνολογία παγκόσμια οικονομία και στη διατήρηση ανοικτών διεθνών ροών δεδομένων με σκοπό την ταχεία υπέρβαση σειράς εμπορικών φραγμών και στενώσεων· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ μπορεί να επιβάλει ένα παγκόσμιο πρότυπο για το δίκαιο και ανθεκτικό ψηφιακό εμπόριο στο πλαίσιο των διμερών και των πολυμερών συνεργασιών της και των πλειονομερών διαπραγματεύσεων σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο και τη διευκόλυνση των επενδύσεων· υπογραμμίζει ότι το ψηφιακό κεφάλαιο στη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να λειτουργήσει ως υπόδειγμα για μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες·

18.  ζητεί να δοθούν κίνητρα, μεταξύ άλλων μέσω εξατομικευμένων νομικών διατάξεων σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις, προκειμένου οι επιχειρήσεις της ΕΕ να κάνουν περισσότερο βιώσιμες τις αξιακές αλυσίδες τους και να συντομεύσουν ή να προσαρμόσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους όπου αυτό θα μπορούσε να είναι επωφελές για την οικονομία, την ανθεκτικότητα, τους γεωπολιτικούς στόχους και/ή τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι το εξωτερικό κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος ενσωματώνεται πλήρως στην τιμή, σύμφωνα με πολιτικές της ΕΕ, όπως η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και η ενίσχυση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη·

19.  καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει ενδελεχώς τον τρόπο και τον βαθμό στο οποίο λαμβάνουν χώρα μεταφορές αναδυόμενων και ανατρεπτικών τεχνολογιών από την ΕΕ προς αυταρχικά κράτη μέσω των εμπορικών και επενδυτικών ροών· καλεί την Επιτροπή να προτείνει νέα μέτρα για τον περιορισμό αυτών των μεταφορών, μεταξύ άλλων τη συνεργασία των αλυσίδων εφοδιασμού με εταίρους που ασπάζονται τις ίδιες ιδέες· ζητεί να ξεκινήσει διάλογος με την Ταϊβάν σχετικά με τους ημιαγωγούς·

Εμπορική πολιτική για προϊόντα ζωτικής σημασίας για την υγεία: διδάγματα που αντλήθηκαν από την κρίση της νόσου COVID-19

20.  υπογραμμίζει ότι η διεθνής εμπορική διακυβέρνηση, η οποία θέτει τη διεθνή συνεργασία πάνω από τον ανταγωνισμό, διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην ταχεία ανάπτυξη ιατρικών θεραπειών και εμβολίων, στην ταχεία κλιμάκωση της παραγωγής, στην ανάπτυξη ανθεκτικών παγκόσμιων αλυσίδων αξίας και στη δίκαιη πρόσβαση στην παγκόσμια αγορά, και, στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει ότι η τρέχουσα πανδημία θα πρέπει να δώσει ώθηση στην ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας και της παγκόσμιας ετοιμότητας για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, κάτι που απαιτεί περαιτέρω δέσμευση από την ΕΕ και τα κράτη μέλη που θα ενεργούν από κοινού ως «Ομάδα Ευρώπη»· υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα συνδεόμενα με το εμπόριο αίτια πανδημιών και ζωονόσων, όπως ο αντίκτυπος του εμπορίου στην υποβάθμιση της βιόσφαιρας·

21.  επικροτεί την πρόταση που διατύπωσαν αρκετοί αρχηγοί κυβερνήσεων για μια διεθνή συνθήκη με θέμα την απόκριση στην πανδημία και ζητεί αυτή να συμπεριλαμβάνει έναν ισχυρό εμπορικό πυλώνα· υπογραμμίζει ότι το διεθνές εμπορικό πλαίσιο πρέπει να προάγει τη συνεργασία και να θεσπίζει τόσο διαρθρωτικούς μηχανισμούς όσο και μηχανισμούς ταχείας απόκρισης προκειμένου να βοηθήσει τις κυβερνήσεις να υπερβούν τις προκλήσεις που σχετίζονται με καταστάσεις έκτακτης υγειονομικής ανάγκης· τονίζει ότι τέτοιες ρυθμίσεις πρέπει να περιλαμβάνουν, αφενός, μια προσέγγιση προσανατολισμένη στις ανάγκες «από την πλευρά της ζήτησης» που θα παρέχει κοινή χρηματοδότηση και συντονισμένες προαγορές σε παγκόσμιο επίπεδο και, αφετέρου, μια ολοκληρωμένη στρατηγική «από την πλευρά της προσφοράς» για την κλιμάκωση της παραγωγικής ικανότητας σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας· υποστηρίζει ότι πρέπει να σημειωθεί πρόοδος στους τομείς της διαφάνειας σχετικά με το διαθέσιμο απόθεμα, των παγκόσμιων δικτύων εφοδιασμού, των παραγωγικών ικανοτήτων και της τιμολόγησης των ζωτικών για την υγεία προϊόντων, της υλοποίησης και ανάπτυξης εξαιρέσεων για την ασφάλεια της δημόσιας υγείας στο πλαίσιο των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, της αύξησης της παγκόσμιας κινητικότητας των ζωτικών υπηρεσιών, της προστασίας και προώθησης της ανθεκτικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και της ανάπτυξης μιας διατομεακής προσέγγισης για την αντιμετώπιση του αρνητικού αντίκτυπου των υγειονομικών κρίσεων στην ισότητα των φύλων, την εισοδηματική ισότητα και τη θέση των μειονοτήτων·

22.  ζητεί τη συγκρότηση μιας νέας Επιτροπής Εμπορίου και Υγείας κατά τη 12η υπουργική συνδιάσκεψη του ΠΟΕ με σκοπό την κατάρτιση κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν οι κυβερνήσεις να υλοποιήσουν τις υφιστάμενες εξαιρέσεις και ευελιξίες του διεθνούς εμπορικού δικαίου με σκοπό την αύξηση της ασφάλειας της δημόσιας υγείας, τους μηχανισμούς που πρέπει να θεσπιστούν προκειμένου να βελτιωθεί η παγκόσμια απόκριση σε καταστάσεις έκτακτης υγειονομικής ανάγκης και προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος για έναν εμπορικό πυλώνα για τις διαπραγματεύσεις για μια μελλοντική διεθνή συνθήκη σχετικά με την απόκριση στην πανδημία·

23.  τονίζει ότι οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού πρώτων υλών και η παραγωγή και διανομή εμβολίων πρέπει να ωφεληθούν από τις ανοιχτές εμπορικές σχέσεις· υπογραμμίζει ότι ο προστατευτισμός κατά την παραγωγή και τη διανομή των εμβολίων μπορεί να εμποδίσει την απάντηση στην παγκόσμια πανδημία· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις αρνητικές επιπτώσεις μονομερών μέτρων, όπως οι περιορισμοί και οι απαγορεύσεις εξαγωγών, η έλλειψη διαφάνειας στα παγκόσμια αποθέματα και η επακόλουθη κερδοσκοπία σε σπάνια βασικά αγαθά, ιδίως για τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος· ζητεί, ως εκ τούτου, από την ΕΕ να ενθαρρύνει την έγκριση της πρωτοβουλίας του ΠΟΕ για το εμπόριο και την υγεία έως το τέλος του 2021, να ενθαρρύνει την ισχυρότερη διεθνή συνεργασία, και να είναι πολύ πιο απαιτητική όσον αφορά τη διαφάνεια του εφοδιασμού, της παραγωγής και του κόστους των ιατροφαρμακευτικών προϊόντων, την ανθεκτικότητα του παγκόσμιου συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και τα προσβάσιμα και οικονομικά προσιτά ιατρικά προϊόντα και υπηρεσίες· καλεί την ΕΕ να διασφαλίσει ότι οι μελλοντικές συμφωνίες προαγοράς, ιδίως για εμβόλια επόμενης γενιάς, θα δημοσιοποιούνται πλήρως·

24.  καλεί την ΕΕ να ενσωματώσει δεσμεύσεις όσον αφορά το εμπορικό απόρρητο, τα δεδομένα βιομηχανικής ιδιοκτησίας και τις μεταφορές τεχνολογίας, και να απαιτήσει την απαραίτητη διαφάνεια εκ μέρους των προμηθευτών, συμπεριλαμβανομένης μιας ανάλυσης κόστους-κέρδους ανά προϊόν·

25.  εκφράζει, ως εκ τούτου, την ανησυχία του για την πρόσφατη αύξηση των περιορισμών στις εξαγωγές εμβολίων από τις κυριότερες χώρες παραγωγής, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Κίνα, η Ινδία και, σε μικρότερο βαθμό, η ΕΕ, και τονίζει ότι τούτο θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ταχεία παγκόσμια αύξηση της ικανότητας παραγωγής εμβολίων, να προκαλέσει διαταραχές στις αλυσίδες παραγωγής και να οδηγήσει σε αντίποινα· παροτρύνει την Επιτροπή να συνεργαστεί με τις χώρες παραγωγής για την ταχεία εξάλειψη των εμποδίων στις εξαγωγές· επαναλαμβάνει ότι ο μηχανισμός της ΕΕ για την έκδοση αδειών εξαγωγής αποτελεί προσωρινό μέτρο, το οποίο πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως έσχατη λύση και θα πρέπει να εξελιχθεί σε μηχανισμό διαφάνειας· επιμένει ότι πρέπει να υπάρξει έγκαιρη και ολοκληρωμένη πρόσβαση σε τέτοια δεδομένα· τονίζει ότι η μεγαλύτερη διαφάνεια έχει αυξήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών της ΕΕ στην ανάπτυξη και διαχείριση των εμβολίων της ΕΕ κατά της πανδημίας COVID-19·

26.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με τον αυξανόμενο αριθμό μεταλλάξεων της νόσου COVID-19· επισημαίνει ότι η έλλειψη παραγωγής και διανομής εμβολίων σε τρίτες χώρες θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση νέων και διαφορετικών τύπων μεταλλάξεων· αναγνωρίζει ότι η ΕΕ αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς εμβολίων προς τρίτες χώρες, αλλά ότι σε απόλυτα επίπεδα οι εξαγωγές αυτές δεν επαρκούν ακόμα για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας πανδημίας· τονίζει ότι ο μηχανισμός COVAX δεν μπορεί επί του παρόντος να διανείμει εμβόλια στους πλέον ευάλωτους ανάλογα με τη ζήτηση· υπογραμμίζει ότι η έγκαιρη παγκόσμια πρόσβαση σε εμβόλια μπορεί να συμβάλει στην ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς και της οικονομίας της ΕΕ· παροτρύνει την Επιτροπή να επιδιώξει αποτελεσματική διπλωματία στον τομέα των εμβολίων και του ιατρικού εφοδιασμού για να ενισχύσει την αξιοπιστία και τη διπλωματική προβολή της ΕΕ και ζητεί να καταβληθούν περισσότερες διεθνείς προσπάθειες για την επιτάχυνση της παράδοσης εμβολίων στον COVAX·

27.  υπογραμμίζει ότι τα εμβόλια κατά της COVID-19 και των μεταλλάξεών της πρέπει να αποτελούν παγκόσμιο δημόσιο αγαθό και ότι οι επείγουσες πολυμερείς προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν στην ισότιμη διανομή των εμβολίων σε ολόκληρο τον κόσμο, στην ταχεία αύξηση των παγκόσμιων παραγωγικών ικανοτήτων και στη συγκρότηση αποτελεσματικών εταιρικών σχέσεων και μεταφοράς τεχνολογίας, μεταξύ άλλων σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος· τονίζει ότι, με βάση τα διδάγματα που αντλήθηκαν, είναι ζωτικής σημασίας να συνεχιστεί η βελτίωση των πλαισίων σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που βρίσκονται πίσω από την ανάπτυξη και την παραγωγή εμβολίων και άλλων βασικών τεχνολογιών υγείας· χαιρετίζει την παγκόσμια διάσκεψη κορυφής για την αλυσίδα εφοδιασμού και την παρασκευή εμβολίων κατά της COVID-19, που πραγματοποιήθηκε στις 8 και 9 Μαρτίου 2021, και ζητεί τη δημιουργία διαρθρωτικών πλατφορμών για την ταχεία αύξηση της παραγωγής εμβολίων σε περισσότερες χώρες, που θα μπορούσαν να έχουν τη μορφή φορέα εκκαθάρισης συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα ώστε να έρθουν σε επαφή δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς και να καταστούν εφικτές και να κλιμακωθούν εταιρικές σχέσεις, να υπάρξει επιτήρηση των στενώσεων και να εντοπιστούν μέτρα για τη στήριξη της παρασκευής και της ανάπτυξης των εμβολίων· υπογραμμίζει τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί από τον γενικό διευθυντή του ΠΟΕ για τη συμμετοχή μελών στη συζήτηση σχετικά με τις πρωτοβουλίες για το εμπόριο και την υγεία·

28.  τονίζει ότι η διεθνής εμπορική πολιτική πρέπει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην προσπάθεια αυτή διευκολύνοντας το εμπόριο πρώτων υλών, αμβλύνοντας τις ελλείψεις ειδικευμένου και έμπειρου προσωπικού, επιλύοντας τα προβλήματα της αλυσίδας εφοδιασμού και αναθεωρώντας το παγκόσμιο πλαίσιο για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ) για μελλοντικές πανδημίες· επιμένει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι ανάγκη να πραγματοποιηθεί ένας εποικοδομητικός διάλογος σχετικά με μια προσωρινή παρέκκλιση από τη συμφωνία του ΠΟΕ για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (TRIPS), προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι χώρες δεν θα αντιμετωπίζουν αντίποινα για παραβιάσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19 κατά τη διάρκεια της πανδημίας·

29.  υπογραμμίζει ότι ερευνητές και βιομηχανία έχουν καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για την ανάπτυξη νέων διαγνώσεων, θεραπειών και εμβολίων κατά της νόσου COVID· επισημαίνει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν οι πόροι του δημόσιου τομέα, οι οποίοι επιτρέπουν στις φαρμακευτικές εταιρείες να περιορίσουν τον κίνδυνο σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των εμβολίων μέσω χρηματοδότησης και μεγάλων επιδοτήσεων για έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και μέσω μεγάλης κλίμακας συμφωνιών προαγοράς· υπογραμμίζει επίσης τη θεμελιώδη συνεισφορά των εργαζόμενων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, των ασθενών, των επιζώντων της νόσου COVID-19 και των πολιτών που συμμετείχαν σε κλινικές δοκιμές και άλλες δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης σχετικές με διάφορες θεραπευτικές μεθόδους και εμβόλια· θεωρεί ότι ένα πολυμερές νομικό πλαίσιο για τα ΔΔΙ μπορεί να παρέχει προστασία και κίνητρα που είναι ζωτικής σημασίας για την ετοιμότητα έναντι μελλοντικών πανδημιών και αναγνωρίζει τον ρόλο του στη διευκόλυνση της ευρείας και άνευ προηγουμένου συνεργασίας μεταξύ κυβερνήσεων, ερευνητικών ιδρυμάτων και φαρμακευτικών εταιρειών·

30.  τονίζει την καίρια σημασία της κοινής χρήσης ανοικτής τεχνολογίας, τεχνογνωσίας και έρευνας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας και της πλήρους συμμετοχής των φαρμακευτικών εταιρειών σε πολυμερείς πρωτοβουλίες, όπως η C-TAP (δεξαμενή πρόσβασης στην τεχνολογία για την COVID-19) και ο νεοσυσταθείς κόμβος μεταφοράς τεχνολογίας του ΠΟΥ, προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό τους·

Εμπόριο και βιώσιμη ανάπτυξη

31.  υποστηρίζει την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Στρατηγικής στην ανακοίνωση σχετικά με την επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής, και ζητεί μια δυναμική εμπορική πολιτική προσανατολισμένη προς την πολυμερή προσέγγιση, την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα, σύμφωνα με τη δέσμευση της ΕΕ για την υλοποίηση των ΣΒΑ του ΟΗΕ· ζητεί συγκεκριμένο σχέδιο δράσης, χάρτη πορείας και χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση αυτής της φιλοδοξίας· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να συνεργαστεί με τους εταίρους για την επικαιροποίηση των υφιστάμενων εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών χρησιμοποιώντας τις ρήτρες αναθεώρησής τους·

32.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την ενσωμάτωση της Συμφωνίας του Παρισιού ως ουσιώδους στοιχείου σε κάθε μελλοντική συμφωνία εμπορίου, επενδύσεων και εταιρικής σχέσης· τονίζει ότι η κύρωση των βασικών συμβάσεων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούν προϋποθέσεις για τη σύναψη συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ)· καλεί την Ένωση να συνεργάζεται με μελλοντικούς και υφιστάμενους εμπορικούς εταίρους για την επικύρωση και την αποτελεσματική εφαρμογή άλλων εκκρεμών συμβάσεων της ΔΟΕ και πολυμερών περιβαλλοντικών συμφωνιών όταν αναθεωρεί και διαπραγματεύεται συμφωνίες· ζητεί να συμπεριληφθούν φιλόδοξα κεφάλαια για το φύλο, την ενδυνάμωση των γυναικών και τις ΜΜΕ, καθώς και ειδικά κεφάλαια για το ψηφιακό εμπόριο, σε κάθε εμπορική συμφωνία·

33.  υπογραμμίζει ότι η ανάκαμψη μετά τη νόσο COVID-19 αποτελεί μοναδική ευκαιρία για τον καθορισμό του θεματολογίου για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να επισπεύσει την επανεξέταση του σχεδίου δράσης 15 σημείων σχετικά με τα κεφάλαια ΕΒΑ το 2021, ώστε να μπορέσει να εφαρμοστεί στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις· αναμένει από την επανεξέταση να εξετάσει το θέμα της εκτελεστότητας και υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, το ανεπίσημο έγγραφο των Κάτω Χωρών και της Γαλλίας σχετικά με το εμπόριο, τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις και τη βιώσιμη ανάπτυξη(17)· προτείνει, τουλάχιστον, να ληφθούν υπόψη στην εμπορική πολιτική της ΕΕ οι πρόσφατες πρόοδοι όσον αφορά την εκτελεστότητα, και συγκεκριμένα η ικανότητα αντιμετώπισης τυχόν μη συμμόρφωσης των εταίρων μέσω μονομερών κυρώσεων, ως τελευταία διέξοδος, όπως με θέσπιση δασμών ή ποσοστώσεων για ορισμένα προϊόντα ή διασταυρούμενη αναστολή άλλων μερών μιας συμφωνίας·

34.  καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συμπεριλάβουν στα κεφάλαια ΕΒΑ και στα κεφάλαια για τη γεωργία διατάξεις σχετικά με την καλή μεταχείριση των ζώων, το δίκαιο εμπόριο και την κυκλική οικονομία· επισημαίνει τον ρόλο του επικεφαλής για την επιβολή των εμπορικών συμφωνιών εν προκειμένω, και ζητεί στενή συνεργασία με την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά την παρακολούθηση και τον έλεγχο των δεσμεύσεων ΕΒΑ· καλεί την Επιτροπή να αντλήσει διδάγματα από την πρόσφατη ομάδα εμπειρογνωμόνων, ούτως ώστε τα κεφάλαια ΕΒΑ να περιλαμβάνουν χάρτη πορείας με συγκεκριμένες και επαληθεύσιμες δεσμεύσεις·

35.  εκφράζει τη λύπη του διότι οι ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας κατανάλωσης εξακολουθούν να τυγχάνουν προτιμησιακής μεταχείρισης έναντι των πράσινων προϊόντων και ότι οι δασμοί και οι εμπορικοί φραγμοί λειτουργούν κατά του βιώσιμου εμπορίου· υπογραμμίζει ότι η κατάργηση των δασμών και των δασμολογικών φραγμών για τα πράσινα προϊόντα και τις πράσινες υπηρεσίες θα πρέπει να σχεδιαστεί με σκοπό να συμβάλει σε καινοτόμες λύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, καθώς και να συμβάλει στους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας, καθώς και στους ΣΒΑ και τη βιώσιμη ανάπτυξη ανά τον κόσμο· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει μέσα για την αντιμετώπιση αυτών των στρεβλώσεων και να περάσει από τα λόγια στις πράξεις όσον αφορά την Πράσινη Συμφωνία, με το να την εφαρμόζει σε όλες τις πτυχές της εμπορικής πολιτικής·

36.  επισημαίνει ότι το υψηλό αρχικό κόστος, το οποίο θα μπορούσε να αποσβεστεί μόνο με την πάροδο του χρόνου, και η έλλειψη τεχνογνωσίας και εξοπλισμού εμποδίζουν ή επιβραδύνουν επί του παρόντος τις αναπτυσσόμενες χώρες στην πράσινη και ψηφιακή μετάβασή τους· ζητεί από την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει όλα τα εμπορικά μέσα και τις πολιτικές αναπτυξιακής συνεργασίας που έχει στη διάθεσή της για να αυξήσει τη χρηματοδοτική στήριξη, την τεχνική βοήθεια, τη μεταφορά τεχνολογίας, την οικοδόμηση ικανοτήτων και την ψηφιοποίηση, προκειμένου να ενισχύσει τις αναπτυσσόμενες χώρες και να τους δώσει τη δυνατότητα να επιτύχουν βιώσιμη ανθεκτικότητα και να υλοποιήσουν καλύτερα τη δέουσα επιμέλεια σε ολόκληρο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού·

37.  καλεί την ΕΕ να αναλάβει ηγετικό ρόλο στο πολυμερές πλαίσιο προκειμένου να συνεργαστεί με χώρες και εμπορικούς εταίρους που ασπάζονται παρόμοιες ιδέες, όσον αφορά την επιδίωξη μιας ισχυρής περιβαλλοντικής ατζέντας, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής ανάπτυξης πειθαρχικών κανόνων, προκειμένου να τερματιστούν τόσο οι στρεβλωτικές για την αγορά όσο και οι επιζήμιες για το περιβάλλον επιδοτήσεις στις εμπορικές συμφωνίες και στον ΠΟΕ, συμπεριλαμβανομένων κανόνων για τις επιδοτήσεις των ορυκτών καυσίμων, με βάση την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής ζημίας»·

38.  τονίζει τη σημασία της εκπόνησης εκ των προτέρων, ενδιάμεσων και εκ των υστέρων αξιολογήσεων των επιπτώσεων στη βιωσιμότητα, σύμφωνα με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, για την αντιμετώπιση πιθανών κινδύνων όσο το δυνατόν νωρίτερα, και, εάν οι εκ των υστέρων αξιολογήσεις αποδειχθούν αναγκαίες, για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων· καλεί την Επιτροπή να ενημερώνει τακτικά το Κοινοβούλιο σχετικά με τις συνεχιζόμενες και τις ολοκληρωθείσες αξιολογήσεις των επιπτώσεων στη βιωσιμότητα· τονίζει ότι είναι ανάγκη να αναπτυχθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο με συγκεκριμένους στόχους για την προώθηση των ΣΒΑ, της Πράσινης Συμφωνίας και του θεματολογίου της ΔΟΕ για την αξιοπρεπή εργασία στις εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες· τονίζει ότι οι νέες συμφωνίες θα πρέπει να συνάπτονται μόνο αφού εκπληρωθούν αυτοί οι στόχοι και ότι οι υφιστάμενες συμφωνίες θα πρέπει να αναθεωρηθούν αναλόγως·

39.  τονίζει το γεγονός ότι η διαφάνεια, ο διάλογος και η καλή επικοινωνία με πολίτες και συμφεροντούχους είναι καίριας σημασίας για τη στήριξη της εμπορικής πολιτικής και την αξιοποίηση των οφελών της· επικροτεί, κατά συνέπεια, την πύλη Acces2Markets και τις προσπάθειες της Επιτροπής για την προώθηση του εργαλείου αυτού· επιμένει ότι ο ρόλος και οι αρμοδιότητες της κοινωνίας των πολιτών και των εγχώριων συμβουλευτικών ομάδων (ΕΣΟ), ο ρόλος παρακολούθησης των οποίων θα μπορούσε να επεκταθεί περαιτέρω, πρέπει να καθορίζονται σαφώς στις πολιτικές και εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ, και ότι η χρηματοδοτική βοήθεια πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα ανάπτυξης ικανοτήτων για την αποτελεσματική λειτουργία της· τονίζει τις δυνατότητες των αντιπροσωπειών της ΕΕ να υποστηρίζουν το έργο των ΕΣΟ τρίτων χωρών και να παρακολουθούν και να εφαρμόζουν εμπορικές συμφωνίες, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στη στήριξη των ΜΜΕ για την αξιοποίηση των συμφωνιών και των μέτρων διευκόλυνσης του εμπορίου· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη μιας γενικής δομής στο πλαίσιο αυτό·

40.  τονίζει την ανάγκη για μεγαλύτερη συνεκτικότητα και διαφάνεια κατά τον έλεγχο της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ· υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεκτικά, σαφή, μετρήσιμα και αντικειμενικά κριτήρια για την εμπορική πολιτική της ΕΕ και για συμμετοχή των πολιτών της ΕΕ, καλύτερο διάλογο μεταξύ της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου, καλύτερη πολιτική συνεκτικότητα και καλύτερο έλεγχο όλων των πτυχών της εμπορικής πολιτικής· τονίζει τον ρόλο των εκ των προτέρων, ενδιάμεσων και εκ των υστέρων αξιολογήσεων των επιπτώσεων στη βιωσιμότητα εν προκειμένω· καλεί την Επιτροπή να συνεργάζεται με το Κοινοβούλιο σε όλα τα στάδια των προτάσεών της, να δώσει συνέχεια στις προτάσεις των ΕΣΟ, να αναζωογονήσει τον διάλογο με την κοινωνία των πολιτών και να συνεργάζεται εντατικότερα με την κοινωνία των πολιτών στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ)· ζητεί από το Κοινοβούλιο να οργανώνει τακτικές διαβουλεύσεις με τις ΕΣΟ·

Η πολυμερής προσέγγιση και η γεωπολιτική θέση της Ευρώπης στον κόσμο

41.  καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει συγκεκριμένες και ειδικές δράσεις και χάρτη πορείας για την εφαρμογή της έννοιας της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας και να διασφαλίσει ότι όλες οι επιλογές παραμένουν ανοιχτές· σημειώνει με ανησυχία ότι ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός και οι εντάσεις έχουν επιταχυνθεί μετά την έξαρση της νόσου COVID-19·

42.  υπενθυμίζει τη γεωπολιτική σημασία μιας ισχυρής, διαφοροποιημένης και ανθεκτικής εμπορικής πολιτικής της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι το υψηλό ποσοστό ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ αποτελεί πρόκληση για ανοικτή στρατηγική αυτονομία και μας υποχρεώνει να επιταχύνουμε την ενεργειακή μετάβαση· τονίζει ότι η ισχύς της αγοράς της ΕΕ, οι αξίες της και η προσήλωση της στη συνεργασία, τη δικαιοσύνη, την αμοιβαιότητα και το βασιζόμενο σε κανόνες εμπόριο θα πρέπει να αποτελούν το θεμέλιο του ανοικτού χαρακτήρα μας·

43.  συνιστά ένθερμα στην ΕΕ να επιδιώξει νέες και να ολοκληρώσει τις υφιστάμενες εταιρικές σχέσεις με εταίρους που ασπάζονται τις ίδιες ιδέες· θεωρεί ότι οι πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες με περιορισμένο αριθμό εταίρων και η εστίαση σε στρατηγικά ζητήματα, παρέχουν μια καλύτερη και πιο συγκεκριμένη οδό για την εφαρμογή της έννοιας της ανοιχτής στρατηγικής αυτονομίας και θα κέρδιζαν την υποστήριξη από την κοινωνία των πολιτών·

44.  τονίζει, ωστόσο, ότι, όταν δεν είναι δυνατή η συνεργασία, η ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσει τα συμφέροντά της μέσω αυτόνομων μέτρων για την προστασία των αξιών της και την καταπολέμηση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο·

45.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την επιβεβαίωση της πολυμερούς προσέγγισης στο πλαίσιο της επανεξέτασης της εμπορικής πολιτικής και για τις εκτενείς προτάσεις που υποβλήθηκαν για την αναγκαία εις βάθος μεταρρύθμιση του ΠΟΕ σε όλες τις λειτουργίες του·

46.  συμμερίζεται την έμφαση που δίνει η Επιτροπή, στο όραμά της για τη μεταρρύθμιση του ΠΟΕ, στην οικονομική ανάκαμψη, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις αθέμιτες κρατικές επιδοτήσεις και το ψηφιακό εμπόριο και προτρέπει την Επιτροπή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την εφαρμογή του θεματολογίου της, που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων στόχους για το φύλο, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα εργασιακά πρότυπα·

47.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η ταχεία σύνδεση του ΠΟΕ με άλλους οργανισμούς στο πολυμερές σύστημα, όπως η ΠΟΥ, να επιτευχθεί συναίνεση στη Γενεύη, να εξασφαλιστεί ότι οι διεθνείς οργανισμοί εργάζονται από κοινού για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων και να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για τις επιδοτήσεις στον τομέα της αλιείας κατά την 12η υπουργική διάσκεψη του ΠΟΕ·

48.  τονίζει τη σημασία της πρωτοβουλίας του ΠΟΕ για το εμπόριο και το κλίμα και επαναλαμβάνει την υποστήριξή του σε μια συμφωνία για τα περιβαλλοντικά αγαθά· επικροτεί, στο πλαίσιο αυτό, την προσέγγιση της νέας γενικής διευθύντριας του ΠΟΕ και αναμένει από την Επιτροπή να την υποστηρίξει σθεναρά προκειμένου να δοθεί νέα ώθηση στον οργανισμό, ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπο σήμερα το πολυμερές εμπορικό σύστημα·

49.  τονίζει τη σημασία της αποτελεσματικής επίλυσης των διαφορών για την εγκαθίδρυση σταθερότητας και προβλεψιμότητας στο πολυμερές εμπορικό σύστημα και την ανάγκη επίλυσης της τρέχουσας κατάστασης με το δευτεροβάθμιο δικαιοδοτικό όργανο σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, προκειμένου να καταστεί και πάλι λειτουργικό και να διασφαλισθεί με τον τρόπο αυτό η δυνατότητα κατάλληλης επίλυσης των εμπορικών διαφορών· ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του ΠΟΕ για το εμπόριο και το κλίμα, τη συμπερίληψη περιβαλλοντικής εμπειρογνωμοσύνης στο πλαίσιο της επίλυσης διαφορών, όπου αρμόζει·

50.  τονίζει ότι η αναζωογόνηση της διαπραγματευτικής λειτουργίας του ΠΟΕ θα διαδραματίσει καίριο ρόλο σε κάθε ουσιαστική μεταρρύθμιση του οργανισμού· επισημαίνει, ειδικότερα, ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που προκαλούνται από τις βιομηχανικές επιδοτήσεις και τις κρατικές επιχειρήσεις, ιδίως στην Κίνα, και ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για τον προσδιορισμό και τη διαφοροποίηση κατηγοριών επιδοτήσεων ανάλογα με τη συμβολή τους σε θεμιτούς δημόσιους στόχους·

51.  υπογραμμίζει ότι προκειμένου να αναζωογονηθεί η διαπραγματευτική λειτουργία του ΠΟΕ, η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί με εταίρους που ασπάζονται παρόμοιες ιδέες ούτως ώστε να βρεθεί κοινό έδαφος για μια μεταρρύθμιση του ΠΟΕ με την ευρύτερη έννοια· επιβεβαιώνει ότι η ουσιαστική πρόοδος κατά τη μεταρρύθμιση του ΠΟΕ χρειάζεται ευρεία συναίνεση και συνασπισμούς εταίρων που ασπάζονται παρόμοιες ιδέες· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να συμμετέχει σε πολυμερείς διαπραγματεύσεις ως βήμα προς την επίτευξη πολυμερών συμφωνιών· υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με μια πλειονομερή συμφωνία για την ανταγωνιστική ουδετερότητα με εταίρους που ασπάζονται τις ίδιες ιδέες· είναι πεπεισμένο ότι ο ηγετικός ρόλος της ΕΕ και η διατλαντική συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία κάθε ουσιαστικής μεταρρύθμισης του ΠΟΕ·

52.  καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει ενεργά την εξεύρεση λύσης για την αναντιστοιχία μεταξύ του επιπέδου ανάπτυξης και του επιπέδου των δεσμεύσεων που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο του διεθνούς συστήματος εμπορικών συναλλαγών· τονίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις αναπτυσσόμενες χώρες και στις ειδικές ανάγκες τους σε σχέση με την οικονομική μεγέθυνση, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μεταρρύθμιση του ΠΟΕ·

53.  θεωρεί απαραίτητο να εξετάσει η επόμενη υπουργική διάσκεψη του ΠΟΕ το καθεστώς κυρώσεων τις συνέπειες της παραβίασης των κανόνων του διεθνούς εμπορίου από ορισμένα μέλη να μην τις πληρώσουν τομείς που δεν ευθύνονται για τη μη συμμόρφωση·

54.  συμμερίζεται την πρόταση που διατυπώνεται στο πλαίσιο της επανεξέτασης της εμπορικής πολιτικής, σύμφωνα με την οποία η G20 θα πρέπει να ενισχύσει τη συνεργασία και να συντονίσει τις προσπάθειες των μελών της προς την επίτευξη ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα και άλλων πτυχών της Πράσινης Συμφωνίας· τονίζει, ωστόσο, ότι για να είναι αποτελεσματική αυτή η προσέγγιση, ορισμένα μέλη της G20 θα πρέπει να αυξήσουν τις δεσμεύσεις τους για μείωση των εκπομπών· καλεί την Επιτροπή να παράσχει έναν αποδοτικό μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα·

55.  υποστηρίζει τη νέα, μακρόπνοη διατλαντική ατζέντα που βασίζεται σε κοινά συμφέροντα και κοινές αξίες και στόχους, και αποσκοπεί στην αντιστάθμιση της ανάπτυξης της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας στον Ειρηνικό, στην επίτευξη ουσιαστικής μεταρρύθμισης του ΠΟΕ και στην εξεύρεση κοινών λύσεων σε κοινά προβλήματα·

56.  ταυτόχρονα αναγνωρίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένα αποκλίνοντα συμφέροντα· παροτρύνει τόσο την Επιτροπή όσο και την κυβέρνηση των ΗΠΑ να συνεργαστούν στενά στα νέα πολιτικά συμφραζόμενα προκειμένου να εξασφαλίσουν ίσους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις έτσι ώστε να αυξηθεί η πρόσβαση των εταιρειών της ΕΕ στην αγορά, να συνεχίσουν να διερευνούν συμφωνίες για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης και την εξάλειψη των βιομηχανικών δασμών, να συμφωνήσουν σε φιλόδοξα κοινωνικά, τεχνολογικά και περιβαλλοντικά πρότυπα και να αξιοποιήσουν τις αμοιβαίες εμπειρίες για την αποτελεσματική προώθηση παρόμοιων προτύπων στην παγκόσμια σκηνή·

57.  παροτρύνει και τις δύο πλευρές να επιλύσουν τις διμερείς εμπορικές διαφορές, υποστηρίζει την αναστολή των δασμών Airbus-Boeing και ζητεί να επιλυθεί το ζήτημα σε μόνιμη βάση προκειμένου να βρεθεί λύση στους ψηφιακούς φόρους· παροτρύνει τις Ηνωμένες Πολιτείες να καταργήσουν τους δασμούς τους κεφαλαίου 232 για τον χάλυβα και το αλουμίνιο·

58.  ζητεί να καταβληθούν κοινές προσπάθειες για την τοποθέτηση των εργαζόμενων και των εταιρειών στο επίκεντρο της εμπορικής πολιτικής έτσι ώστε να ξεπεραστεί η πανδημία, να επιταχυνθεί η οικονομική ανάκαμψη και να διευκολυνθεί το εμπόριο εμβολίων και βασικών ιατρικών προϊόντων· επαναλαμβάνει ότι θα πρέπει να συνεργαστούμε για να επιτευχθεί η ουσιαστική μεταρρύθμιση του ΠΟΕ και η αποκατάσταση ενός λειτουργικού δευτεροβάθμιου δικαιοδοτικού οργάνου· ενθαρρύνει και τις δύο πλευρές να τηρήσουν τις δεσμεύσεις του ΠΟΕ βάσει της Συμφωνίας για τις Δημόσιες Συμβάσεις (ΣΔΣ) και να βρουν κοινές λύσεις σε κοινά προβλήματα αλλά υπογραμμίζει την ανάγκη να αναλάβει η ΕΕ αυτόνομα δράση εάν απαιτείται·

59.  υποστηρίζει την κοινή ανακοίνωση με τίτλο «Ένα νέο θεματολόγιο ΕΕ-ΗΠΑ για την παγκόσμια αλλαγή» και ζητεί την ταχεία ίδρυση ενός Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-ΗΠΑ· ζητεί στενή συνεργασία μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ σχετικά με τις αναδυόμενες και ανατρεπτικές τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κοινών περιορισμών στις εισαγωγές και εξαγωγές έναντι αυταρχικών κρατών·

60.   καλεί την Επιτροπή να θέσει τις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με το εμπόριο και το κλίμα στο επίκεντρο των διατλαντικών σχέσεων, σημειώνοντας παράλληλα το υψηλό επίπεδο φιλοδοξιών που επιδεικνύει η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ εν προκειμένω, οι οποίες θα πρέπει επίσης να βασίζονται σε νέες προσεγγίσεις όπως αυτές που εισήχθησαν από τη συμφωνία ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά (USMCA)·

61.  έχει επίγνωση της σημασίας της εμπορικής σχέσης της ΕΕ με την Κίνα, η οποία το 2020 αναδείχθηκε στον σημαντικότερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ ως προς τις εμπορικές ανταλλαγές αγαθών· πιστεύει ακράδαντα ότι οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Κίνας απαιτούν μια πιο ισορροπημένη και αμοιβαία προσέγγιση· τονίζει ότι η διαδικασία κύρωσης της συνολικής συμφωνίας ΕΕ-Κίνας για τις επενδύσεις (ΣΣΕ), η οποία μπορεί να αρχίσει μόνο όταν η ΕΕ θα έχει επιτύχει ουσιαστική πρόοδο στην επεξεργασία κατάλληλων και αποτελεσματικών αυτόνομων μέτρων, τα οποία θα εφαρμόζονται στο πλαίσιο προσπαθειών αντιμετώπισης πρακτικών στρέβλωσης της αγοράς και για την υπεράσπιση στρατηγικών συμφερόντων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης των προϊόντων που παράγονται με καταναγκαστική εργασία, μιας αναβαθμισμένης εργαλειοθήκης εμπορικής άμυνας και ενός λειτουργικού μηχανισμού κυρώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

62.  υπογραμμίζει ότι η επικύρωση της ΣΣΕ είναι αδιανόητη στο πλαίσιο της εξελισσόμενης δυναμικής της ευρύτερης σχέσης ΕΕ-Κίνας και θεωρεί εξαιρετικά λυπηρή την απαράδεκτη κινεζική κλιμάκωση της επιβολής κυρώσεων σε εκλεγμένους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και σε ευρωπαϊκές οντότητες, καθώς αυτό διαβρώνει περαιτέρω την εμπιστοσύνη και παρεμποδίζει τη διμερή συνεργασία· υπογραμμίζει ότι η διαδικασία κύρωσης της ΣΣΕ δεν θα ξεκινήσει πριν αρθούν οι κινεζικές κυρώσεις κατά βουλευτών και οργάνων του Κοινοβουλίου·

63.  υπογραμμίζει ότι το Κοινοβούλιο θα υποβάλει σε ενδελεχή έλεγχο τη συμφωνία, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεών της για τη βιώσιμη ανάπτυξη, και υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι θα λάβει υπόψη την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, καθώς και στο Χονγκ Κονγκ, όταν της ζητηθεί να εγκρίνει την επενδυτική συμφωνία·

64.  παροτρύνει την Επιτροπή να προχωρήσει με μια επενδυτική συμφωνία με την Ταϊβάν, η οποία θα καταδεικνύει τη δέσμευσή της για ουσιαστική συμμετοχή στις εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις και θα λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την εκπόνηση εκτίμησης επιπτώσεων, δημόσιων διαβουλεύσεων και μιας διερευνητικής διαδικασίας πριν από το τέλος του 2021· επαναλαμβάνει τη σημασία του διμερούς διαρθρωτικού διαλόγου, μεταξύ άλλων σχετικά με ζητήματα που συνδέονται με την πολυφωνία και τον ΠΟΕ, την τεχνολογία και τη δημόσια υγεία, καθώς και την καίριας σημασίας συνεργασία για ζωτικές προμήθειες, όπως οι ημιαγωγοί·

65.  χαιρετίζει τη δέσμευση της ΕΕΠ έναντι της Αφρικής και της Ανατολικής και Νότιας Γειτονίας με αποτελεσματικό, σύντονο και δημιουργικό τρόπο και ζητεί συγκεκριμένα βήματα για την εμβάθυνση των σχέσεων της ΕΕ με τους εν λόγω εταίρους, μεταξύ άλλων και στο πεδίο της ενέργειας·

66.  επαναλαμβάνει τη σημασία μιας στρατηγικής και βιώσιμης εταιρικής σχέσης με τη Νοτιοανατολική Ασία και την Ινδία· καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να συνεχίσει τη συνεργασία της με την περιοχή και να προωθήσει προδραστικά εμπορικές σχέσεις βασιζόμενες σε κανόνες για μια συνολική και φιλόδοξη στρατηγική για την περιοχή του Ινδοειρηνικού·

67.  επισημαίνει ότι η κρίση COVID υπογράμμισε τη σημασία μιας νέας εταιρικής σχέσης με την αφρικανική ήπειρο, η οποία να προωθεί μια συμπεριληπτική και βιώσιμη προσέγγιση πολιτικής· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι πρέπει να δοθεί απάντηση στο ζήτημα των μειώσεων χρέους και των ακυρώσεων χρέους· τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να στηρίξει ενεργά τη διαφοροποίηση των ενδοαφρικανικών αλυσίδων αξίας·

68.  χαιρετίζει θερμά την έναρξη ισχύος της Αφρικανικής Ηπειρωτικής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (AfCFTA) ως μέσου που θα συνοδεύει ενεργά την περιφερειακή, οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση της Αφρικής και θα βελτιώσει την πρόσβασή της στις παγκόσμιες αγορές·

69.  υπογραμμίζει τη σημασία της προσήλωσης της ΕΕ στις εμπορικές μας σχέσεις με τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, συμπεριλαμβανομένων των υπερπόντιων χωρών και εδαφών· εκφράζει την ανησυχία του για τον αντίκτυπο της νόσου COVID-19, ιδίως στις γυναίκες, στην περιοχή αυτή·

70.  καλεί όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να διατηρήσουν ως προτεραιότητα, την εμπορική και αναπτυξιακή συνεργασία μας και την δημιουργία μεγαλύτερης ανθεκτικότητας απέναντι σε πανδημίες και καταστάσεις έκτακτης υγειονομικής ανάγκης· καλεί την Επιτροπή να διατηρήσει διαρθρωμένο διάλογο με τους εταίρους μας στις προαναφερθείσες περιοχές για τον σκοπό αυτό·

o
o   o

71.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0337. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0277. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0261. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0109. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0071. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0073. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0040. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0321. (9) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0252. (10) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0212. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0078. (12) ΕΕ C 369 της 11.10.2018, σ. 22. (13) ΕΕ C 101 της 16.3.2018, σ. 30. (14) Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, World Economic Outlook: Managing Divergent Recoveries (Παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές: Διαχείριση των αποκλίσεων κατά την ανάκαμψη), Απρίλιος 2021. (15) Οδηγία 2014/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και πληροφοριών για την πολυμορφία από ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις και ομίλους (ΕΕ L 330 της 15.11.2014, σ. 1). (16) Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1). (17) Non-paper from the Netherlands and France on trade, social economic effects and sustainable development (Ανεπίσημο έγγραφο των Κάτω Χωρών και της Γαλλίας σχετικά με το εμπόριο, τις κοινωνικές οικονομικές επιπτώσεις και τη βιώσιμη ανάπτυξη), στον ιστότοπο «the Netherlands at International Organisations (permanentrepresentations.nl)».

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ που αφορά την ανάθεση εκτελεστικών αρμοδιοτήτων στην Επιτροπή για τον προσδιορισμό της έννοιας των όρων που χρησιμοποιούνται σε ορισμένες διατάξεις της εν λόγω οδηγίας (COM(2020)0749 – C9-0002/2021 – 2020/0331(CNS))

P9_TA(2021)0329 A9-0201/2021

(Ειδική νομοθετική διαδικασία – διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2020)0749),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 113 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9-0002/2021),

–  έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη γνώμη που υποβλήθηκε από το Κοινοβούλιο του Βασιλείου της Σουηδίας, στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, με την οποία υποστηρίζεται ότι το σχέδιο νομοθετικής πράξης δεν συνάδει προς την αρχή της επικουρικότητας,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0201/2021),

1.  εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής·

2.  καλεί το Συμβούλιο, εφόσον προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τις τροπολογίες στον Κανονισμό του Κοινοβουλίου που αφορούν τα άρθρα 99, 197, 213, 214, 222, 223, 230, 235 και το Παράρτημα V και την προσθήκη ενός νέου άρθρου 106α (2021/2048(REG))

P9_TA(2021)0330 A9-0214/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 236 και 237 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (A9-0214/2021),

1.  αποφασίζει να επιφέρει στον Κανονισμό του τις ακόλουθες τροποποιήσεις·

2.  αποφασίζει ότι οι τροποποιήσεις θα αρχίσουν να ισχύουν την πρώτη ημέρα της περιόδου συνόδου που έπεται της έγκρισής τους, με εξαίρεση:

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση, προς ενημέρωση, στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

Ισχύον κείμενο   Τροπολογία Τροπολογία 1 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 99 Οι διατάξεις σχετικά με τη διαδικασία χορήγησης απαλλαγής στην Επιτροπή για την εκτέλεση του προϋπολογισμού, σύμφωνα με τις δημοσιονομικές διατάξεις της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου1 (ο «δημοσιονομικός κανονισμός»), προσαρτώνται στον παρόντα Κανονισμό ως παράρτημα. Οι διατάξεις σχετικά με τη διαδικασία χορήγησης απαλλαγής στην Επιτροπή για την εκτέλεση του προϋπολογισμού, σύμφωνα με τις δημοσιονομικές διατάξεις της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου1 (ο «δημοσιονομικός κανονισμός»), προσαρτώνται στον παρόντα Κανονισμό ως παράρτημα. __________________________ __________________________ 1 Κανονισμός (ΕΕ Ευρατόμ αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ Ευρατόμ αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου (ΕΕ L 298 της 26.10.2012, σ. 1). 1 Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ καθώς και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1). Τροπολογία 2 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 106 α (νέο) Άρθρο 106α Διαδικασία για τη διατύπωση της θέσης του Κοινοβουλίου σχετικά με την ίδρυση ή την παράταση λειτουργίας των καταπιστευματικών ταμείων της Ένωσης για εξωτερικές δράσεις 1.  Όταν η Επιτροπή διαβουλεύεται με το Κοινοβούλιο σχετικά με την πρόθεσή της να ιδρύσει ένα καταπιστευματικό ταμείο ή να παρατείνει τη λειτουργία του για μέτρα έκτακτης ανάγκης ή μέτρα μετά από καταστάσεις έκτακτης ανάγκης σύμφωνα με το άρθρο 234 παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο ή το άρθρο 234 παράγραφος 5 πρώτο εδάφιο του δημοσιονομικού κανονισμού, η αρμόδια επιτροπή καταρτίζει σχέδια συστάσεων. Τα εν λόγω σχέδια συστάσεων μπορεί να περιλαμβάνουν ειδικές συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τη συγκρότηση του καταπιστευματικού ταμείου, όπως είναι για παράδειγμα οι στόχοι που θα πρέπει να επιδιώκει ή ο ενδεδειγμένος τρόπος λειτουργίας του. Το άρθρο 118 παράγραφοι 2 έως 6 εφαρμόζεται κατ’ αναλογίαν. 2.  Όταν η Επιτροπή ζητεί από το Κοινοβούλιο να εγκρίνει σχέδιο απόφασης για την ίδρυση ή την παράταση λειτουργίας ενός καταπιστευματικού ταμείου για θεματικές δράσεις σύμφωνα με το άρθρο 234 παράγραφος 1 τέταρτο εδάφιο ή το άρθρο 234 παράγραφος 5 πρώτο εδάφιο του δημοσιονομικού κανονισμού, η αρμόδια επιτροπή καταρτίζει σύσταση για την έγκριση ή την απόρριψη του σχεδίου απόφασης. Το άρθρο 105 παράγραφοι 1 έως 4 εφαρμόζεται κατ’ αναλογίαν. 3.  Μεμονωμένοι βουλευτές ή μια ή περισσότερες πολιτικές ομάδες που αντιστοιχούν τουλάχιστον στο μέσο ελάχιστο όριο ή η αρμόδια επιτροπή μπορούν να υποβάλουν στο Κοινοβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 234 παράγραφος 5 δεύτερο εδάφιο του δημοσιονομικού κανονισμού, πρόταση ψηφίσματος ζητώντας από την Επιτροπή να διακόψει τις πιστώσεις για συγκεκριμένο καταπιστευματικό ταμείο της Ένωσης ή να αναθεωρήσει την ιδρυτική συμφωνία με σκοπό την εκκαθάριση καταπιστευματικού ταμείου της Ένωσης. Τροπολογία 3 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 197 Άρθρο 197 διαγράφεται Αιτήματα για απόρριψη συζήτησης λόγω απαραδέκτου 1.  Κατά την έναρξη της συζήτησης επί συγκεκριμένου θέματος της ημερήσιας διάταξης, μία πολιτική ομάδα ή βουλευτές ο αριθμός των οποίων αντιστοιχεί τουλάχιστον στο χαμηλό ελάχιστο όριο, μπορούν να υποβάλουν αίτημα απόρριψης του σχετικού θέματος συζήτησης ως απαραδέκτου. Το αίτημα αυτό τίθεται αμέσως σε ψηφοφορία. Η πρόθεση υποβολής τέτοιου αιτήματος κοινοποιείται το αργότερο πριν από 24 ώρες στον Πρόεδρο, ο οποίος ενημερώνει αμέσως το Κοινοβούλιο. 2.  Εάν το αίτημα αυτό γίνει δεκτό, το Κοινοβούλιο προχωρεί αμέσως στο επόμενο θέμα της ημερήσιας διάταξης. Τροπολογία 4 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 213 – παράγραφος 1 1.  Κατά την πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής που ακολουθεί τον διορισμό των μελών των επιτροπών, σύμφωνα με το άρθρο 209, και εκ νέου μετά από δυόμισι χρόνια, η επιτροπή εκλέγει μεταξύ των τακτικών μελών της εν λόγω επιτροπής έναν πρόεδρο και με χωριστές ψηφοφορίες αντιπροέδρους, που αποτελούν το προεδρείο της επιτροπής. Ο αριθμός των εκλεγομένων αντιπροέδρων καθορίζεται από το Κοινοβούλιο κατόπιν προτάσεως της Διάσκεψης των Προέδρων. Η ποικιλομορφία του Κοινοβουλίου πρέπει να αντικατοπτρίζεται στη σύνθεση του προεδρείου κάθε επιτροπής· δεν πρέπει να επιτρέπεται το προεδρείο να αποτελείται μόνο από άνδρες ή μόνο από γυναίκες ούτε να προέρχονται όλοι οι αντιπρόεδροι από το ίδιο κράτος μέλος. 1.  Κατά την πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής που ακολουθεί τον διορισμό των μελών των επιτροπών, σύμφωνα με το άρθρο 209, και εκ νέου μετά από δυόμισι χρόνια, η επιτροπή εκλέγει μεταξύ των τακτικών μελών της εν λόγω επιτροπής έναν πρόεδρο και με χωριστές ψηφοφορίες αντιπροέδρους, που αποτελούν το προεδρείο της επιτροπής. Ο αριθμός των εκλεγομένων αντιπροέδρων καθορίζεται από το Κοινοβούλιο κατόπιν προτάσεως της Διάσκεψης των Προέδρων. Η ποικιλομορφία του Κοινοβουλίου πρέπει να αντικατοπτρίζεται στη σύνθεση του προεδρείου κάθε επιτροπής. Ο πρόεδρος και ο πρώτος αντιπρόεδρος μιας επιτροπής δεν πρέπει να είναι του ίδιου φύλου. Η ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων ισχύει και για τα υπόλοιπα μέλη του προεδρείου. Δεν πρέπει να επιτρέπεται όλα τα μέλη του προεδρείου να προέρχονται από το ίδιο κράτος μέλος. Τροπολογία 6 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 214 – παράγραφος 2 – εδάφιο 4 Ο πρόεδρος ανακοινώνει στην επιτροπή όλες τις αποφάσεις και τις συστάσεις των συντονιστών, οι οποίες λογίζονται εγκριθείσες εάν δεν έχουν διατυπωθεί αντιρρήσεις. Αναφέρονται δεόντως στα πρακτικά της συνεδρίασης της επιτροπής. Ο πρόεδρος ανακοινώνει στην επιτροπή όλες τις αποφάσεις και τις συστάσεις των συντονιστών, οι οποίες λογίζονται εγκριθείσες εάν δεν έχουν διατυπωθεί αντιρρήσεις. Σε περίπτωση που διατυπωθεί αντίρρηση, η επιτροπή ψηφίζει με απλή πλειοψηφία. Οι εν λόγω αποφάσεις και συστάσεις αναφέρονται δεόντως στα πρακτικά της συνεδρίασης της επιτροπής. Τροπολογία 7 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 222 – παράγραφος 1 – εισαγωγικό μέρος 1.  Όταν η Επιτροπή δημοσιεύσει στο οικείο μητρώο πρωτοβουλία πολιτών σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου1, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έπειτα από πρόταση του προέδρου της Διάσκεψης των Προέδρων των Επιτροπών: 1.  Όταν η Επιτροπή δημοσιεύσει στο οικείο μητρώο την ανακοίνωση για την πρωτοβουλία πολιτών σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου1, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έπειτα από πρόταση του προέδρου της Διάσκεψης των Προέδρων των Επιτροπών: __________________________ __________________________ 1 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 211/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών (ΕΕ L 65 της 11.3.2011, σ. 1). 1 Κανονισμός (ΕΕ) 2019/788 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 55). Τροπολογία 8 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 222 – παράγραφος 1 – στοιχείο α α)  αναθέτει στην αρμόδια επί του θέματος επιτροπή σύμφωνα με το Παράρτημα VII, τη διοργάνωση της δημόσιας ακρόασης που προβλέπεται στο άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011· η αρμόδια για τις αναφορές επιτροπή συνδέεται αυτομάτως στη βάση του άρθρου 57 του παρόντος Κανονισμού· α)  αναθέτει στην αρμόδια επί του θέματος επιτροπή σύμφωνα με το Παράρτημα VI, τη διοργάνωση της δημόσιας ακρόασης που προβλέπεται στο άρθρο 14 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788· η αρμόδια για τις αναφορές επιτροπή συνδέεται αυτομάτως στη βάση του άρθρου 57 του παρόντος Κανονισμού· Τροπολογία 9 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 222 – παράγραφος 1 – στοιχείο β β)  όταν δύο ή περισσότερες πρωτοβουλίες πολιτών, που έχουν δημοσιευθεί στο οικείο μητρώο σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011, αφορούν παρόμοια θέματα, μπορεί να αποφασίζει, μετά από διαβούλευση με τους διοργανωτές, τη διοργάνωση μιας κοινής δημόσιας ακρόασης στην οποία εξετάζονται ισότιμα όλες οι εν λόγω πρωτοβουλίες πολιτών. β)  όταν δύο ή περισσότερες πρωτοβουλίες πολιτών, για τις οποίες οι ανακοινώσεις έχουν δημοσιευθεί στο οικείο μητρώο σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788, αφορούν παρόμοια θέματα, μπορεί να αποφασίζει, μετά από διαβούλευση με τους διοργανωτές, τη διοργάνωση μιας κοινής δημόσιας ακρόασης στην οποία εξετάζονται ισότιμα όλες οι εν λόγω πρωτοβουλίες πολιτών. Τροπολογία 10 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 222 – παράγραφος 2 – στοιχείο α α)  εξετάζει κατά πόσο οι διοργανωτές έχουν συναντήσει την Επιτροπή σε κατάλληλο επίπεδο, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011· α)  εξετάζει κατά πόσο η ομάδα των διοργανωτών έχει συναντήσει την Επιτροπή σε κατάλληλο επίπεδο, σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788· Τροπολογία 11 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 222 – παράγραφος 3 3.  Ο πρόεδρος της αρμόδιας επί του θέματος επιτροπής ορίζει τη διεξαγωγή της δημόσιας ακρόασης σε κατάλληλη ημερομηνία εντός τριών μηνών από την υποβολή της πρωτοβουλίας στην Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011. 3.  Ο πρόεδρος της αρμόδιας επί του θέματος επιτροπής ορίζει τη διεξαγωγή της δημόσιας ακρόασης σε κατάλληλη ημερομηνία εντός τριών μηνών από την υποβολή της πρωτοβουλίας στην Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 13 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788. Τροπολογία 12 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 222 – παράγραφος 4 – εδάφιο 2 Η αρμόδια επί του θέματος επιτροπή προσκαλεί αντιπροσωπευτική ομάδα διοργανωτών, περιλαμβανομένου τουλάχιστον ενός από τα πρόσωπα επικοινωνίας τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011, για να παρουσιάσουν την πρωτοβουλία στην ακρόαση. Η αρμόδια επί του θέματος επιτροπή προσκαλεί αντιπροσωπευτική ομάδα διοργανωτών, περιλαμβανομένου τουλάχιστον ενός από τα πρόσωπα επικοινωνίας τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 πρώτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788, για να παρουσιάσουν την πρωτοβουλία στην ακρόαση. Τροπολογία 13 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 222 – παράγραφος 8 8.  Το Κοινοβούλιο διεξάγει συζήτηση για πρωτοβουλία πολιτών η οποία δημοσιεύεται στο σχετικό μητρώο σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011, σε περίοδο συνόδου που έπεται της δημόσιας ακρόασης και, κατά την εγγραφή της συζήτησης στην ημερήσια διάταξή του, αποφασίζει εάν θα περατώσει ή όχι τη συζήτηση με ψήφισμα. Δεν περατώνει τη συζήτηση με ψήφισμα εάν έχει προγραμματιστεί έκθεση για το ίδιο ή για παρεμφερές θέμα στην ίδια ή την επόμενη περίοδο συνόδου, εκτός εάν ο Πρόεδρος υποβάλει, για έκτακτους λόγους, διαφορετική πρόταση. Εάν το Κοινοβούλιο αποφασίσει να περατώσει συζήτηση με ψήφισμα, η αρμόδια επί του θέματος επιτροπή ή μια πολιτική ομάδα ή βουλευτές ο αριθμός των οποίων αντιστοιχεί τουλάχιστον στο χαμηλό ελάχιστο όριο μπορούν να υποβάλουν πρόταση ψηφίσματος. Εφαρμόζεται κατ’ αναλογίαν το άρθρο 132 παράγραφοι 3 έως 8 όσον αφορά την κατάθεση και τη θέση σε ψηφοφορία προτάσεων ψηφισμάτων. 8.  Το Κοινοβούλιο διεξάγει συζήτηση για πρωτοβουλία πολιτών για την οποία δημοσιεύεται ανακοίνωση στο σχετικό μητρώο σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788, σε περίοδο συνόδου που έπεται της δημόσιας ακρόασης και, κατά την εγγραφή της συζήτησης στην ημερήσια διάταξή του, αποφασίζει εάν θα περατώσει ή όχι τη συζήτηση με ψήφισμα. Δεν περατώνει τη συζήτηση με ψήφισμα εάν έχει προγραμματιστεί έκθεση για το ίδιο ή για παρεμφερές θέμα στην ίδια ή την επόμενη περίοδο συνόδου, εκτός εάν ο Πρόεδρος υποβάλει, για έκτακτους λόγους, διαφορετική πρόταση. Εάν το Κοινοβούλιο αποφασίσει να περατώσει συζήτηση με ψήφισμα, η αρμόδια επί του θέματος επιτροπή ή μια πολιτική ομάδα ή βουλευτές ο αριθμός των οποίων αντιστοιχεί τουλάχιστον στο χαμηλό ελάχιστο όριο μπορούν να υποβάλουν πρόταση ψηφίσματος. Εφαρμόζεται κατ’ αναλογίαν το άρθρο 132 παράγραφοι 3 έως 8 όσον αφορά την κατάθεση και τη θέση σε ψηφοφορία προτάσεων ψηφισμάτων. Τροπολογία 14 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 223 – παράγραφος 3 3.  Η συγκρότηση σε σώμα των προεδρείων των αντιπροσωπειών πραγματοποιείται σύμφωνα με τη διαδικασία που ισχύει για τις μόνιμες επιτροπές, σύμφωνα με το άρθρο 213. 3.  Η συγκρότηση σε σώμα των προεδρείων των αντιπροσωπειών πραγματοποιείται σύμφωνα με τη διαδικασία που ισχύει για τα προεδρεία των επιτροπών, σύμφωνα με το άρθρο 213. Εντούτοις, τα μέλη των προεδρείων των αντιπροσωπειών εκλέγονται για τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου. Τροπολογία 15 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 230 – παράγραφος 1 1.  Όταν το Κοινοβούλιο πληροφορείται ότι η Επιτροπή έχει κληθεί να υποβάλει νομοθετική πρόταση σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 211/2011, η αρμόδια για τις αναφορές επιτροπή εξετάζει εάν η συγκεκριμένη πρόταση μπορεί να επηρεάσει τις εργασίες της και, ενδεχομένως, ενημερώνει σχετικά τους αναφέροντες, οι οποίοι έχουν υποβάλει αναφορές επί συναφών ζητημάτων. 1.  Όταν το Κοινοβούλιο πληροφορείται ότι η Επιτροπή έχει κληθεί να υποβάλει νομοθετική πρόταση σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/788, η αρμόδια για τις αναφορές επιτροπή εξετάζει εάν η συγκεκριμένη πρόταση μπορεί να επηρεάσει τις εργασίες της και, ενδεχομένως, ενημερώνει σχετικά τους αναφέροντες, οι οποίοι έχουν υποβάλει αναφορές επί συναφών ζητημάτων. Τροπολογία 16 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 230 – παράγραφος 2 2.  Οι προταθείσες πρωτοβουλίες πολιτών που έχουν καταχωριστεί σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 211/2011, αλλά δεν είναι δυνατό να υποβληθούν στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 9 του εν λόγω κανονισμού, επειδή δεν τηρήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες και σχετικές προϋποθέσεις, μπορεί να εξεταστούν από την αρμόδια για τις αναφορές επιτροπή, εφόσον αυτή κρίνει ότι ενδείκνυται να δοθεί συνέχεια. Εν προκειμένω εφαρμόζονται κατ’ αναλογίαν τα άρθρα 226, 227, 228 και 229. 2.  Οι προταθείσες πρωτοβουλίες πολιτών που έχουν καταχωριστεί σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788, αλλά δεν είναι δυνατό να υποβληθούν στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 13 του εν λόγω κανονισμού, επειδή δεν τηρήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες και σχετικές προϋποθέσεις, μπορεί να εξεταστούν από την αρμόδια για τις αναφορές επιτροπή, εφόσον αυτή κρίνει ότι ενδείκνυται να δοθεί συνέχεια. Εν προκειμένω εφαρμόζονται κατ’ αναλογίαν τα άρθρα 226, 227, 228 και 229. Τροπολογία 17 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Άρθρο 235 – παράγραφος 1 – εδάφιο 1 1.  Όταν, σύμφωνα με το άρθρο 65 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού, το Κοινοβούλιο αποφασίζει να επιφυλαχθεί του δικαιώματός του να εγκρίνει δαπάνες, ενεργεί μέσω του Προεδρείου του. 1.  Όταν, σύμφωνα με το άρθρο 73 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού, το Κοινοβούλιο αποφασίζει να επιφυλαχθεί του δικαιώματός του να εγκρίνει δαπάνες, ενεργεί μέσω του Προεδρείου του. Τροπολογία 18 Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Παράρτημα V – άρθρο 2 – παράγραφος 1 1.  Το Κοινοβούλιο εξετάζει έκθεση της αρμόδιας επί της ουσίας επιτροπής σχετικά με την απαλλαγή έως τις 30 Απριλίου του έτους που έπεται της έγκρισης της ετήσιας έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όπως απαιτεί ο δημοσιονομικός κανονισμός. 1.  Το Κοινοβούλιο εξετάζει έκθεση της αρμόδιας επί της ουσίας επιτροπής σχετικά με την απαλλαγή έως τις 15 Μαΐου του έτους που έπεται της έγκρισης της ετήσιας έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όπως απαιτεί ο δημοσιονομικός κανονισμός.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τις χρηματοδοτικές δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων – ετήσια έκθεση 2020 (2020/2124(INI))

P9_TA(2021)0331 A9-0200/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 15, 126, 174, 175, 177, 208, 209, 271, 308 και 309 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και το πρωτόκολλο αριθ. 5 που προσαρτάται στις Συνθήκες περί του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ),

–  έχοντας υπόψη την κλιματική στρατηγική και τη νέα δανειοδοτική πολιτική στον ενεργειακό τομέα, που εγκρίθηκαν από την ΕΤΕπ τον Νοέμβριο του 2019,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Ιανουαρίου 2020, με τίτλο «Επενδυτικό Σχέδιο «Βιώσιμη Ευρώπη» – Επενδυτικό Σχέδιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας» (COM(2020)0021),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού της Επιτροπής, της 14ης Ιανουαρίου 2020, για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (COM(2020)0022),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία(1),

–  έχοντας υπόψη την οικονομική έκθεση της ΕΤΕπ για το 2019, που δημοσιεύτηκε στις 5 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ για το 2019 με τίτλο «The Green Thread» (Το πράσινο νήμα), που δημοσιεύτηκε στις 7 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη την έγκριση του χάρτη πορείας για μια κλιματική τράπεζα από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ στις 11 Νοεμβρίου 2020 και τη νέα στρατηγική της ΕΤΕπ για το κλίμα του Νοεμβρίου του 2020,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες της ΕΤΕπ εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2019, η οποία δημοσιεύτηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση σχετικά με τα υποστηριζόμενα από την ΕΤΕπ έργα εκτός ΕΕ το 2019 με τίτλο «Global reach: the impact of the EIB beyond the European Union» (Παγκόσμια εμβέλεια: ο αντίκτυπος της ΕΤΕπ πέραν της Ευρωπαϊκής Ένωσης), που δημοσιεύτηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την οικονομική έκθεση και τη στατιστική έκθεση της ΕΤΕπ για το 2019, που δημοσιεύθηκαν στις 5 Μαΐου και στις 7 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη τις ετήσιες εκθέσεις της Επιτροπής Ελέγχου της ΕΤΕπ, την έκθεση δραστηριοτήτων για τις έρευνες απάτης και την έκθεση του μηχανισμού καταγγελιών για το 2019,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση δημοσιοποίησης της διαχείρισης κινδύνων του Ομίλου ΕΤΕπ για το 2019, η οποία δημοσιεύτηκε στις 6 Ιουλίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την έγκριση της ΕΤΕπ για την κύρωση της Συμφωνίας του Παρισιού από την ΕΕ στις 7 Οκτωβρίου 2016,

–  έχοντας υπόψη τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Μαρτίου 2020, σχετικά με μια συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην έξαρση της νόσου COVID-19 (COM(2020)0112),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/460 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαρτίου 2020, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και (ΕΕ) αριθ. 508/2014 όσον αφορά ειδικά μέτρα για την κινητοποίηση επενδύσεων στα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των κρατών μελών και σε άλλους τομείς των οικονομιών τους για την αντιμετώπιση της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 (Πρωτοβουλία Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορωνοϊού)(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2020 σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το Επενδυτικό Σχέδιο «Βιώσιμη Ευρώπη» – Τρόποι χρηματοδότησης της Πράσινης Συμφωνίας(4),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) και το Next Generation EU, την COVID-19, την κλιματική αλλαγή, την ασφάλεια και τις εξωτερικές σχέσεις,

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 03/2019 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) με τίτλο «Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων: ανάγκη περαιτέρω ενεργειών για να θεωρηθεί απολύτως επιτυχημένο», που δημοσιεύτηκε στις 29 Ιανουαρίου 2019,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ για το 2020 με τίτλο «Λύσεις κρίσης», που δημοσιεύτηκε στις 20 Ιανουαρίου 2021,

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 12/2020 του ΕΕΣ με τίτλο «Ευρωπαϊκός Κόμβος Επενδυτικών Συμβουλών – Στόχος του η τόνωση των επενδύσεων στην ΕΕ, αλλά ο αντίκτυπός του περιορισμένος», που δημοσιεύτηκε στις 12 Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης: πρόληψη των συγκρούσεων συμφερόντων μετά την αποχώρηση από δημόσια υπηρεσία(5),

–  έχοντας υπόψη την επιστολή της Διαμεσολαβήτριας προς τον Πρόεδρο της ΕΤΕπ, της 22ας Ιουλίου 2016, για θέματα σύγκρουσης συμφερόντων και την απάντηση του Προέδρου της ΕΤΕπ, της 31ης Ιανουαρίου 2017,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή στην υπόθεση 2168/2019/KR όσον αφορά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών να εγκρίνει το αίτημα του Εκτελεστικού Διευθυντή της να γίνει διευθύνων σύμβουλος ομάδας οικονομικών συμφερόντων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της οργάνωσης Counter Balance του 2019 με τίτλο «Is the EIB up to the task in tackling fraud and corruption? Challenges for the EU Bank’s governance framework» (Είναι ικανή η ΕΤΕπ να αντιμετωπίσει την απάτη και τη διαφθορά; Προκλήσεις για το πλαίσιο διακυβέρνησης της Τράπεζας της ΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Προϋπολογισμών,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (Α9-0200/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 309 ΣΛΕΕ και σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΕΤΕπ είναι επιφορτισμένη με το καθήκον να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Ένωσης, μεταξύ άλλων με διάφορα επενδυτικά μέσα, όπως δάνεια, μετοχές, εγγυήσεις, μηχανισμοί επιμερισμού του κινδύνου και συμβουλευτικές υπηρεσίες·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 18 του καταστατικού της, η ΕΤΕπ πρέπει να διασφαλίζει ότι τα κονδύλιά της χρησιμοποιούνται όσο το δυνατόν πιο ορθολογικά με γνώμονα τα συμφέροντα της Ένωσης·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ είναι ο δημόσιος δανειοδοτικός φορέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ένας από τους μεγαλύτερους πολυμερείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς στον κόσμο· λαμβάνοντας, συνεπώς, υπόψη ότι η ΕΤΕπ αποτελεί τον φυσικό εταίρο της ΕΕ για την υλοποίηση χρηματοδοτικών μέσων, σε στενή συνεργασία με εθνικούς και πολυμερείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ ανέλαβε σημαντικό ρόλο στην κινητοποίηση χρηματοδότησης για την οικονομία, ιδίως δε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), μετά τις οικονομικές συνέπειες που προκλήθηκαν από την πανδημία COVID-19 που ξεκίνησε το 2020·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη στρατηγική της ΕΕ για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με το κλίμα και το περιβάλλον, όπως τονίζει η Επιτροπή, ενώ απαιτούνται ετησίως πρόσθετες επενδύσεις 350 δισεκατομμυρίων EUR για την επίτευξη των επικαιροποιημένων στόχων για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ δεσμεύτηκε το 2019 να στηρίξει τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, να ευθυγραμμίσει όλες τις χρηματοδοτικές της δραστηριότητες με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και να αναδειχθεί σε «κλιματική τράπεζα της ΕΕ»·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ έχει εγκρίνει τον χάρτη πορείας για μια κλιματική τράπεζα για την περίοδο 2021-2025·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ έχει ξεκινήσει τη διαδικασία επανεξέτασης της δανειοδοτικής πολιτικής της στον τομέα των μεταφορών του 2011, με στόχο την υποστήριξη των προσβάσιμων, αποδοτικών, πράσινων και ασφαλών μεταφορών·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποστήριξη των ΜΜΕ και των επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης αποτελεί θεμελιώδη στόχο της δημόσιας πολιτικής της ΕΤΕπ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μόνο το 2020, ο Όμιλος της ΕΤΕπ στήριξε πάνω από 425 000 ΜΜΕ και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης με νέα χρηματοδότηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποστήριξη για τις ΜΜΕ αντιπροσώπευε το 40 % του συνόλου των υπογραφέντων ποσών της ΕΤΕπ·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδύσεις της ΕΤΕπ έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν τον κοινωνικό τομέα, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, της εκπαίδευσης και της στέγασης·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2020 η ΕΤΕπ ενέκρινε δάνεια ύψους 10,23 δισεκατομμυρίων EUR για έργα εκτός της Ένωσης, εκ των οποίων 2,3 δισεκατομμύρια EUR σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η «ομάδα σοφών» υψηλού επιπέδου σχετικά με την ευρωπαϊκή χρηματοοικονομική αρχιτεκτονική για την ανάπτυξη δημοσίευσε την τελική της έκθεση στις 7 Οκτωβρίου 2019, στην οποία περιγράφονται οι τρεις ακόλουθες πιθανές επιλογές για την οικοδόμηση της μελλοντικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας για το Κλίμα και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη: α) με βάση την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) και τις εξωτερικές χρηματοδοτικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ· β) με τη συνένωση των εξωτερικών δραστηριοτήτων των σημερινών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της ΕΕ σε ένα νέο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα μικτής ιδιοκτησίας· γ) με τη μεταφορά όλων των εξωτερικών δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ σε θυγατρική της ΕΤΕπ με σημαντικούς άλλους μετόχους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου του 2019, αναφέρεται ότι θα πρέπει να διερευνηθούν μόνο οι επιλογές α) και γ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αποτελέσματα των μελετών σκοπιμότητας για κάθε επιλογή, τα οποία επρόκειτο να παραδοθούν το φθινόπωρο του 2020, εξακολουθούν να μην έχουν παραδοθεί·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Όμιλος της ΕΤΕπ εργάζεται επί του παρόντος για την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών εναρμόνισης των αντισυμβαλλομένων με τους στόχους για το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα·

Γενικές παρατηρήσεις

1.  εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις σοβαρές μακροοικονομικές ανισορροπίες που απορρέουν από την κρίση COVID-19 και τις σχετικές επιπτώσεις τους στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, τις επενδύσεις, την ανθεκτικότητα, τα ποσοστά απασχόλησης, την εκπαίδευση και τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες· τονίζει ότι η οικονομική και κοινωνική κρίση που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 έχει πλήξει σημαντικά την οικονομική ανάπτυξη στην ΕΕ και ότι μία από τις κύριες επιπτώσεις είναι η μείωση των επενδύσεων, οι οποίες είναι επί του παρόντος ανεπαρκείς για την εκπλήρωση των στόχων της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι η μείωση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων έχει φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα·

2.  επισημαίνει τον θεμελιώδη ρόλο της ΕΤΕπ ως δημόσιας τράπεζας της ΕΕ – που είναι ο μόνος διεθνής χρηματοπιστωτικός οργανισμός ο οποίος αποτελεί αποκλειστική ιδιοκτησία των κρατών μελών της ΕΕ και ακολουθεί πλήρως τις πολιτικές και τα πρότυπα της ΕΕ – για την υποστήριξη της οικονομικής ανάκαμψης στο πλαίσιο μετά την πανδημία και την επικέντρωση σε επενδύσεις για την υλοποίηση των ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων·

3.  υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο της ΕΤΕπ στη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα σε συνδυασμό με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, την Ευρωπαϊκή Βιομηχανική Στρατηγική, το μέσο ανάκαμψης Next Generation EU (NGEU), τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) και άλλα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά μέσα· χαιρετίζει τη χρηματοδοτική δέσμευση της ΕΤΕπ στο ΕΤΣΕ ως τρόπο συμβολής στην υπέρβαση του επενδυτικού χάσματος στην ΕΕ, τα βαθύτερα αίτια του οποίου εξακολουθούν να χρήζουν αντιμετώπισης· επικροτεί, επιπλέον, τον κεντρικό ρόλο της ΕΤΕπ στην παροχή συμβουλευτικής στήριξης στο πλαίσιο του συμβουλευτικού κόμβου InvestEU·

4.  υποστηρίζει το συμπέρασμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ότι η ΕΤΕπ θα πρέπει να διαθέτει το απαραίτητο κεφάλαιο για να εφαρμόσει τις πολιτικές της Ένωσης και την πρόσκληση προς το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ να επανεξετάσει την κεφαλαιακή επάρκεια της ΕΤΕπ εν όψει των μέσων που περιλαμβάνονται στο ΠΔΠ και το NGEU, καθώς και τη συμβολή της Τράπεζας στις φιλοδοξίες της Ένωσης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής οικονομίας·

5.  θεωρεί ότι η αύξηση κεφαλαίου είναι δικαιολογημένη προκειμένου να επιτρέψει στην Τράπεζα να παρέχει μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, να τονώσει τη βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και την κοινωνική και οικονομική συνοχή, και να στηρίξει βασικές επενδύσεις στην πραγματική οικονομία που δεν θα είχαν πραγματοποιηθεί διαφορετικά, με παράλληλη διατήρηση της τρέχουσας αξιολόγηση AAA, κάτι που αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα για την Τράπεζα·

6.  σημειώνει ότι η ΕΤΕπ είναι ένα ίδρυμα με υψηλό βαθμό μόχλευσης· καλεί τους μετόχους της ΕΤΕπ να μελετήσουν τη βέλτιστη μετοχική δομή και να συμφωνήσουν σε αύξηση κεφαλαίου, υπό μορφή τόσο μετρητών όσο και καταβλητέων σε πρώτη ζήτηση ποσών· τονίζει ότι η αύξηση κεφαλαίου θα πρέπει να συμβαδίζει με μεγαλύτερη διαφάνεια, δημοκρατική λογοδοσία, αποτελεσματικότητα της διευθυντικής δομής και περιβαλλοντική βιωσιμότητα·

7.  καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να μελετήσει τη δυνατότητα να εκπροσωπείται στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ μέσω της εγγραφής στο κεφάλαιο της ΕΤΕπ χρησιμοποιώντας κονδύλια από τον προϋπολογισμό της ΕΕ·

8.  σημειώνει ότι, σύμφωνα με το σχέδιο κλιματικών στόχων της Επιτροπής για το 2030, κατά την περίοδο 2021-2030, η ΕΕ θα χρειαστεί να επενδύει ετησίως 350 δισεκατομμύρια EUR περισσότερα από ό,τι κατά την περίοδο 2011-2020· τονίζει ότι η ΕΤΕπ θα πρέπει να διαδραματίσει ακόμη μεγαλύτερο ρόλο για την κάλυψη αυτού του κενού επενδύσεων για το κλίμα· καλεί το διοικητικό συμβούλιο να αδράξει την ευκαιρία που προσφέρουν οι ευνοϊκοί όροι δανεισμού για να αυξήσει η ΕΤΕπ την έκδοση και τη διάρκεια μέχρι τη λήξη των ομολόγων, διατηρώντας παράλληλα την ισχυρή κεφαλαιακή της θέση·

9.  χαιρετίζει την πρόσφατη αύξηση κεφαλαίου του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤΕ)(6)·

10.  ζητεί από την ΕΤΕπ, ως δημόσια τράπεζα της ΕΕ, να καταβάλει τις μέγιστες συντονισμένες προσπάθειες για την υλοποίηση ισχυρής χρηματοδοτικής δραστηριότητας με γνώμονα την πολιτική, σύμφωνα με τις αντίστοιχες νομικές διατάξεις, η οποία θα επιτυγχάνει οικονομικές αποδόσεις, θα στηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη και δεν θα εμποδίζει την πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας· ζητεί από την ΕΤΕπ να δώσει προτεραιότητα σε έργα δημόσιου σκοπού που προωθούν τους στόχους των πολιτικών της ΕΕ και τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, ιδίως δε σε έργα που διαφορετικά δεν θα τύχαιναν τραπεζικής χρηματοδότησης, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ, με σκοπό την αντιμετώπιση των πρωτοφανών παγκόσμιων προκλήσεων των προσεχών δεκαετιών, και ειδικότερα την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής·

11.  καλεί την ΕΤΕπ να ενισχύσει περαιτέρω την εσωτερική της ικανότητα και εμπειρογνωμοσύνη για τη διασφάλιση, στις εταιρικές της σχέσεις, μιας δέσμευσης που θα βασίζεται στις αποστολές, να προωθήσει τον συντονισμό μεταξύ εθνικών και περιφερειακών παραγόντων, και να αναπτύξει περαιτέρω τις συνθήκες μεγαλύτερης ανάληψης κινδύνων για τις επενδύσεις που ευνοούν την καινοτομία και την ανάπτυξη·

12.  τονίζει τη σημασία του παράγοντα προσθετικότητας που πρέπει να παρέχεται από την ΕΤΕπ σε επενδύσεις σε ολόκληρη την ΕΕ· υπογραμμίζει την ανάγκη συντονισμού των στρατηγικών με άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και πολυμερείς και εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες·

13.  επικροτεί τις προσπάθειες της ΕΤΕπ για τον καθορισμό στόχων και την ενθαρρύνει να ενισχύσει την επιτόπια εφαρμογή των περιβαλλοντικών και κοινωνικών της προτύπων και να βελτιώσει τις αξιολογήσεις των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων των υποστηριζόμενων έργων, καθώς και της προσθετικότητας και της βιωσιμότητάς τους·

14.  τονίζει ότι η ΕΤΕπ πρέπει να επιδιώξει να αποφύγει τον παραγωνισμό των ιδιωτικών επενδύσεων μέσω των δραστηριοτήτων της·

15.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να αποφευχθούν περαιτέρω γεωγραφικές ανισορροπίες στη δανειοδοτική δραστηριότητα της ΕΤΕπ, ώστε να εξασφαλιστεί ευρύτερη γεωγραφική και τομεακή κατανομή των επενδύσεων, να αντιμετωπιστούν οι περιφερειακές ανισότητες, ιδίως όσες απορρέουν από την έλλειψη μακροπρόθεσμων επενδύσεων και από γεωγραφικά μειονεκτήματα, και να ενισχυθούν η οικονομική και κοινωνική σύγκλιση και συνοχή·

16.  χαιρετίζει τις προσπάθειες που έχει ήδη καταβάλει η ΕΤΕπ στο θέμα αυτό, αλλά τονίζει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα, καθώς πρόσφατες εκθέσεις καταδεικνύουν ένα διαρκώς υψηλό επίπεδο γεωγραφικής συγκέντρωσης των έργων·

17.  καλεί την ΕΤΕπ να συμβάλει στην αντιμετώπιση των συστημικών ελλείψεων που εμποδίζουν ορισμένες περιφέρειες ή χώρες να επωφεληθούν στο έπακρο από τις χρηματοδοτικές ευκαιρίες της ΕΤΕπ, μεταξύ άλλων, ενισχύοντας τις προσπάθειές της για επέκταση των δανειοδοτικών δραστηριοτήτων της, παρέχοντας τεχνική βοήθεια και συμβουλευτική στήριξη, ιδίως σε περιοχές που προσελκύουν χαμηλά επίπεδα επενδύσεων και οι οποίες δεν επωφελήθηκαν σημαντικά από την παρέκκλιση από τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας λόγω έλλειψης χρηματοδοτικής ικανότητας και περιθωρίων ελιγμού του κράτους·

Κινητοποίηση κεφαλαίων για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19

18.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την ταχεία κινητοποίηση από την ΕΤΕπ επείγουσας χρηματοδότησης ύψους έως και 40 δισεκατομμυρίων EUR για την καταπολέμηση της κρίσης που προκλήθηκε από την έξαρση της COVID-19, μέσω της θέσπισης δανείων, αναστολής καταβολής δόσεων και μέτρων για την ελάφρυνση της ρευστότητας των ΜΜΕ και των επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης·

19.  εκφράζει, επιπλέον, την ικανοποίησή του για την επακόλουθη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων (EGF) ύψους 25 δισεκατομμυρίων EUR για την αντιμετώπιση της κρίσης COVID-19, ιδίως για τον θετικό αντίκτυπό του στην παροχή χρηματοδοτικής στήριξης στις ΜΜΕ και στον τομέα της υγείας· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για την αργή ανάπτυξη του Πανευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων, καθώς τα πρώτα κονδύλια εγκρίθηκαν μόλις στα τέλη του 2020 λόγω της καθυστερημένης υποβολής των αιτήσεων από τα κράτη μέλη και των διαδικασιών έγκρισης κρατικών ενισχύσεων· τονίζει ότι το Πανευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων θεσπίστηκε ως προσωρινό μέσο· προτείνει να παραμείνει σε λειτουργία το Πανευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων και μετά το 2021, δεδομένου του παρατεταμένου αντίκτυπου της κρίσης COVID-19 και των επανειλημμένων περιορισμών της κυκλοφορίας σε πολλά κράτη μέλη·

20.  σημειώνει ότι η στήριξη την οποία εγγυάται το Πανευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων στους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς θα πρέπει να υπόκειται σε μια σειρά από κριτήρια εκτίμησης, όπως οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές πολιτικές και οι πολιτικές εταιρικής διακυβέρνησης·

21.  καλεί την ΕΤΕπ να εξετάσει το ενδεχόμενο να προτείνει πρόσθετα κίνητρα για έργα και πιστωτικά όρια που έχουν ήδη εγκριθεί, προκειμένου να υλοποιηθούν τα έργα το συντομότερο δυνατόν και να διασφαλιστεί η ταχεία απορρόφηση των κονδυλίων·

22.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημιουργία ενός επενδυτικού μέσου ύψους 6 δισεκατομμυρίων EUR για τη στήριξη της χρηματοδότησης του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, και συγκεκριμένα των ιατρικών υποδομών, της έρευνας και της ανάπτυξης εμβολίων· καλεί την ΕΤΕπ να δώσει προτεραιότητα στην ενίσχυση των δημόσιων συστημάτων υγείας·

23.  σημειώνει ότι, στο πλαίσιο της αντίδρασης στον COVID-19 και από τις 30 Σεπτεμβρίου 2020, η ΕΤΕπ έχει εγκρίνει 84 πράξεις εντός της ΕΕ για συνολικές επενδύσεις 23,5 δισεκατομμυρίων EUR· σημειώνει επίσης ότι το 88 % των εγκεκριμένων πράξεων διατέθηκε σε ΜΜΕ και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης και στον τομέα της υγείας· επισημαίνει τη σημασία της υποστήριξης των ΜΜΕ, καθώς οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 είναι ιδιαίτερα σκληρές για αυτές τις εταιρείες·

24.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημιουργία στοχευμένης χρηματοδοτικής πρωτοβουλίας ύψους έως και 5,2 δισεκατομμυρίων EUR για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 με σκοπό τη στήριξη χωρών εκτός της ΕΕ·

25.  χαιρετίζει τη συμμετοχή της ΕΤΕπ στον COVAX, με επένδυση ύψους 400 εκατομμυρίων EUR στη δέσμευση μελλοντικής αγοράς COVAX (Advanced Market Commitment)·

26.  υπογραμμίζει ότι, υπό το πρίσμα των διαδοχικών και απρόβλεπτων κυμάτων λοιμώξεων από τον COVID-19, τα μέσα αυτά θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω, να επιβληθούν και να επεκταθούν· ζητεί από την ΕΤΕπ να είναι έτοιμη να αναβαθμίσει τα υφιστάμενα μέσα και να δρομολογήσει νέες υποστηρικτικές χρηματοδοτικές πρωτοβουλίες, εφόσον χρειάζεται·

Ανάδειξη σε κλιματική τράπεζα της ΕΕ

27.  χαιρετίζει το γεγονός ότι, το 2020, το 40 % των δανείων της ΕΤΕπ συνδεόταν με το περιβάλλον και το κλίμα·

28.  χαιρετίζει το γεγονός ότι η ΕΤΕπ είναι ο μεγαλύτερος εκδότης πράσινων ομολόγων στον κόσμο, τα οποία έχουν συγκεντρώσει 34,6 δισεκατομμύρια EUR σε Ομόλογα Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης και Ομόλογα Στήριξης της Βιωσιμότητας σε διάστημα 12 ετών· καλεί την ΕΤΕπ να συνεχίσει και να επεκτείνει την έκδοση πράσινων ομολόγων για να ενισχύσει τη ρευστότητα αυτής της αγοράς και να συνεχίσει να συμμετέχει στην ανάπτυξη ενός προτύπου πράσινων ομολόγων της ΕΕ·

29.  χαιρετίζει το νέο σύστημα Εκτίμησης Κλιματικών Κινδύνων, το οποίο θεσπίστηκε προς εκτίμηση του φυσικού κλιματικού κινδύνου που συνδέεται με τον άμεσο δανεισμό, και συνιστά στην ΕΤΕπ να προτείνει εναρμονισμένες μεθόδους ελέγχου στα σχέδια δράσης της, χρησιμοποιώντας, εφόσον χρειάζεται, τον κανονισμό περί ταξινόμησης(7)·

30.  χαιρετίζει τη δέσμευση της ΕΤΕπ να υποστηρίξει το σχέδιο δράσης της Επιτροπής για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, ιδίως με την ευθυγράμμιση με την ταξινόμηση της ΕΕ για την παρακολούθηση της δράσης για το κλίμα και τη χρηματοδότηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και με την υιοθέτηση των κριτηρίων της «μη πρόκλησης σοβαρής βλάβης» ως βάσης για την αξιολόγηση των έργων·

31.  καλεί την ΕΤΕπ να τηρήσει τη δέσμευσή της να ευθυγραμμίσει όλες τις δραστηριότητές της με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού το συντομότερο δυνατόν, και σε ένα πλαίσιο που να συνάδει με τον στόχο της ΕΕ για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας το αργότερο έως το 2050· επισημαίνει ότι η ανάπτυξη προηγμένων εναλλακτικών και βιώσιμων καυσίμων θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις, προκειμένου να ξεπεραστούν τα υφιστάμενα τεχνολογικά όρια· καλεί την ΕΤΕπ να θεσπίσει και να συνάψει συμβάσεις πράσινης μετάβασης για τομείς με υψηλές εκπομπές ρύπων, ώστε να διασφαλίσει ότι θα ευθυγραμμίσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα με τους στόχους για την κλιματική ουδετερότητα·

32.  αναγνωρίζει την ανάγκη, η ΕΕ και τα κράτη μέλη να ανακατευθύνουν τις ροές κεφαλαίων προς τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτή, προκειμένου οι οικονομίες, οι επιχειρήσεις και οι κοινωνίες μας να καταστούν ανθεκτικότερες στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κλυδωνισμούς και κινδύνους·

33.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ του φιλόδοξου χάρτη πορείας της ΕΤΕπ για την κλιματική τράπεζα για την περίοδο 2021-2025, και ιδίως τη συμπερίληψη του μηχανισμού πλασματικής τιμολόγησης του άνθρακα, ο οποίος παρέχει ένα κρίσιμο πλαίσιο για τη στήριξη της μετάβασης και της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και σηματοδοτεί ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της ανάδειξης της ΕΤΕπ σε κλιματική τράπεζα της ΕΕ, της προώθησης βιώσιμων επενδύσεων και της προστασίας του περιβάλλοντος κατά την επόμενη κρίσιμη δεκαετία·

34.  επικροτεί την πρωτοπορία της ΕΤΕπ στα κλιματικά ζητήματα και για την απόφαση να αυξηθεί η χρηματοδότηση της ΕΤΕπ για τη δράση για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, από περίπου 30 % σε τουλάχιστον 50 % έως το 2025·

35.  σημειώνει ότι ο χάρτης πορείας προβλέπει τη θέσπιση μεταβατικής περιόδου έως το τέλος του 2022, γεγονός που προκαλεί καθυστέρηση στην ευθυγράμμιση με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού· καλεί την ΕΤΕπ να επιδιώξει τη μέγιστη συμμόρφωση με τη Συμφωνία του Παρισιού στις τρέχουσες διαδικασίες αξιολόγησης, και πλήρη συμμόρφωση έως το 2023 το αργότερο·

36.  σημειώνει ότι η ΕΤΕπ θα διαρθρώσει τις μελλοντικές εργασίες για την εφαρμογή του χάρτη πορείας γύρω από δέκα νέα σχέδια δράσης, τα οποία θα βασιστούν στα πέντε πρώτα έτη εφαρμογής της στρατηγικής της ΕΤΕπ για το κλίμα του 2015· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να ενημερώνεται τακτικά και πλήρως σχετικά με την εφαρμογή του χάρτη πορείας·

37.  καλεί την ΕΕ να λάβει υπόψη τις εισηγήσεις των σχετικών ενδιαφερομένων μερών, των τοπικών αρχών, των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των ΜΚΟ στην επενδυτική της στρατηγική, υπό την ιδιότητά της ως κλιματικής τράπεζας της ΕΕ και στο πλαίσιο της εφαρμογής του χάρτη πορείας·

38.  χαιρετίζει την ανάπτυξη, από την ΕΤΕπ, μιας εκτίμησης κινδύνου για τη βιοποικιλότητα και την έγκριση των περιβαλλοντικών, κλιματικών και κοινωνικών κατευθυντήριων γραμμών για την ανάπτυξη της υδροηλεκτρικής ενέργειας· υπενθυμίζει ότι η προστασία της βιοποικιλότητας είναι θεμελιώδης για τη βιωσιμότητα της ΕΕ, με κρίσιμες επιπτώσεις για τις ευρωπαϊκές οικονομικές, υγειονομικές και διατροφικές συνθήκες· καλεί την ΕΤΕπ να αναπτύξει περαιτέρω στοιχεία συμβατά με τη βιοποικιλότητα στα χρηματοοικονομικά της μέσα, με σκοπό την αποφυγή δυσμενών συνεπειών στη βιοποικιλότητα·

39.  αναγνωρίζει τις προκλήσεις και την πρόοδο που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του Μηχανισμού Χρηματοδότησης Φυσικού Κεφαλαίου (NCFF)· καλεί την ΕΤΕπ να εξετάσει το ενδεχόμενο να προβλεφθεί η δυνατότητα παροχής επιχορήγησης στο πλαίσιο του NCFF για τη στήριξη της αρχικής προώθησης της ανάπτυξης των τοπικών έργων και τη διευκόλυνση της δημιουργίας εσόδων· πιστεύει ότι η αξιολόγηση του NCFF θα πρέπει να ενσωματωθεί σε μια ευρύτερη αξιολόγηση της ΕΤΕπ σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να υποστηριχθεί η αποκατάσταση του οικοσυστήματος και της βιοποικιλότητας στην ΕΕ·

40.  χαιρετίζει τη δέσμευση της ΕΤΕπ στον χάρτη πορείας για την κλιματική τράπεζα να εστιάσει τη στήριξη στη βιώσιμη κτηνοτροφία και στις γαλακτοκομικές βιομηχανίες, και, ειδικότερα, να δώσει προσοχή στο ζήτημα της καλής διαβίωσης των ζώων·

41.  καλεί τον Όμιλο ΕΤΕπ να αξιοποιήσει τις νέες δραστηριότητές του για να στηρίξει τους στόχους της στρατηγικής της ΕΕ για τις χημικές ουσίες με στόχο τη βιωσιμότητα, δεδομένου ότι θα ενισχύσουν την καινοτομία για ασφαλή και εκ σχεδιασμού βιώσιμα χημικά, υλικά και προϊόντα, το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία με βάση μη τοξικούς κύκλους υλικών και το επερχόμενο σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση των υδάτων, του αέρα, και του εδάφους·

42.  χαιρετίζει την προσεχή αναθεώρηση της δανειακής πολιτικής της ΕΤΕπ στον τομέα των μεταφορών και τη δέσμευση της ΕΤΕπ να θέσει τέρμα στην υποστήριξη επεκτάσεων αερολιμένων έως τα τέλη του 2022· τονίζει ότι είναι σημαντικό να ευθυγραμμιστούν το συντομότερο δυνατόν με τη Συμφωνία του Παρισιού το χαρτοφυλάκιο της ΕΤΕπ στον τομέα των μεταφορών και η δανειακή της πολιτική στον τομέα των μεταφορών·

43.  ζητεί την ταχεία υιοθέτηση μιας νέας στρατηγικής πολιτικής στη χρηματοδότηση των μεταφορών, με σκοπό την απαλλαγή του ενωσιακού τομέα των μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές έως το 2050 το αργότερο και την προώθηση προσβάσιμων, αποτελεσματικών, πράσινων και ασφαλών μέσων μεταφοράς· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ΕΤΕπ θα πρέπει να συνεχίσει να δεσμεύεται για τη χρηματοδότηση της καινοτομίας και της πράσινης τεχνολογίας στον τομέα των αερομεταφορών· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, η νέα πολιτική μεταφορών να λαμβάνει επίσης υπόψη τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά των περιφερειών της ΕΕ, όπως των νησιωτικών, των εσωτερικών και των εξαιρετικά απόκεντρων περιφερειών·

44.  καλεί την ΕΤΕπ να αυξήσει τη στήριξη στην αλλαγή του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών προς μέσα μεταφοράς χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, όπως η ποδηλασία και οι δημόσιες μεταφορές, ιδίως για τις υποεξυπηρετούμενες κοινότητες και περιοχές·

45.  τονίζει τον καίριο ρόλο της ΕΤΕπ στην επίτευξη των στόχων του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης και ζητεί μεγαλύτερη δέσμευση και συγκεκριμένη δράση στο πλαίσιο αυτό, ιδίως μέσω δανείων διαρθρωτικών προγραμμάτων, του InvestEU και με τη δράση της ως χρηματοδοτικού εταίρου για τη δανειακή διευκόλυνση του δημόσιου τομέα· καλεί την ΕΤΕπ να αξιοποιήσει τον ρόλο της ως χρηματοδοτικού εταίρου για τη δανειακή διευκόλυνση του δημόσιου τομέα ως ευκαιρία να ενισχύσει την ικανότητά της να χρηματοδοτεί μικρότερα έργα και πρωτοβουλίες που υλοποιούνται με την πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων και να δημιουργεί εταιρικές σχέσεις με δήμους και άλλους δημόσιους φορείς, ώστε κανείς να μη μείνει πίσω κατά τη διαδικασία οικονομικής μετάβασης·

46.  υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες έχουν διαφορετικά αφετηριακά σημεία· σημειώνει ότι η μετάβαση σε μια οικονομία με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα πρέπει να είναι δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς και να μην αφήνει κανέναν στο περιθώριο· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία των πολιτών και των εργαζομένων που θα επηρεαστούν περισσότερο από τη μετάβαση· προτείνει η ΕΤΕπ να συνεργαστεί προορατικά με τα κράτη μέλη για την υποστήριξη περιφερειών όπου οι θέσεις εργασίας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από βιομηχανίες υψηλών εκπομπών ρύπων·

47.  χαιρετίζει τη νέα δανειακή πολιτική της ΕΤΕπ στον τομέα της ενέργειας και τη δέσμευσή της να σταματήσει τις επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα έως τα τέλη του 2021· καλεί την ΕΤΕπ να αξιολογήσει τη συμβατότητα των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2021 σε έργα υψηλών ανθρακούχων εκπομπών με τους επικαιροποιημένους στόχους του 2030 για το κλίμα· ζητεί από την ΕΤΕπ να εφαρμόσει την αρχή της ενεργειακής απόδοσης και να θέσει τον στόχο της αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας στο σύνολο των δανείων της στον ενεργειακό τομέα·

48.  χαιρετίζει την πρωτοβουλία «Έξυπνη χρηματοδότηση για έξυπνα κτίρια» που διευκολύνει τις επενδύσεις σε έργα ενεργειακής απόδοσης· ζητεί την ενίσχυση των επενδύσεων σε κατοικίες που προωθούν την ενεργειακή απόδοση και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και περαιτέρω επενδύσεις σε κοινωνική και οικονομικά προσιτή στέγαση, καθώς και τη συμβολή στη στρατηγική «Κύμα ανακαινίσεων»·

Στήριξη της καινοτομίας, των ΜΜΕ, της βιομηχανίας και της ψηφιοποίησης

49.  θεωρεί ότι δεν θα πρέπει να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος και ότι οι αποδοτικές επενδύσεις στην καινοτομία, τις υποδομές, την εκπαίδευση και τις δεξιότητες αποτελούν καίρια στοιχεία για την ανάκαμψη από την οικονομική και κοινωνική κρίση, τη διασφάλιση βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής ποιότητας, και μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας· τονίζει, επιπλέον, ότι ένα ρυθμιστικό περιβάλλον αποτελούμενο από προβλέψιμους κανόνες, ισότιμους όρους ανταγωνισμού και διοικητική αποτελεσματικότητα επίσης συμβάλλει στην προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων·

50.  χαιρετίζει το γεγονός ότι το 2020 η ΕΤΕπ υποστήριξε την καινοτομία και τις δεξιότητες με 14,43 δισεκατομμύρια EUR· καλεί την ΕΤΕπ να ενισχύσει περαιτέρω τη στήριξή της στην καινοτομία και τις δεξιότητες·

51.  επισημαίνει τη σημασία του ρόλου της ΕΤΕπ στην επιτυχία του προγράμματος InvestEU στην ανάκαμψη μετά την πανδημία· υπογραμμίζει ότι η ΕΤΕπ θα συνεχίσει να είναι ο κύριος επενδυτικός εταίρος για την εφαρμογή του προγράμματος InvestEU·

52.  ελπίζει ότι το νέο πρόγραμμα InvestEU θα καταστήσει δυνατή την περαιτέρω ανάληψη κινδύνων από την ΕΤΕπ σε έργα της πραγματικής οικονομίας και τη στήριξη των ΜΜΕ ειδικότερα, μεταξύ άλλων μέσω κεφαλαιακής στήριξης·

53.  υπενθυμίζει ότι οι ΜΜΕ αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της Ευρώπης, καθώς αντιπροσωπεύουν το 99 % όλων των επιχειρήσεων στην ΕΕ και απασχολούν περίπου 100 εκατομμύρια άτομα· χαιρετίζει το γεγονός ότι το 2020 η ΕΤΕπ χρηματοδότησε ΜΜΕ και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης με επενδύσεις συνολικού ύψους 30,56 δισεκατομμυρίων EUR, υποστηρίζοντας 425 000 επιχειρήσεις·

54.  επαναλαμβάνει ότι η στήριξη των πολύ μικρών επιχειρήσεων, των ΜΜΕ και των επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης πρέπει να παραμείνει βασικός στόχος της ΕΤΕπ, ο οποίος θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω κατά την τρέχουσα οικονομική κρίση, προκειμένου να υποβοηθηθούν όσον αφορά τη χρηματοδότηση, τη διεθνοποίηση, την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την πρόσβαση σε εργαλεία ΤΠΕ· τονίζει ότι οι ΜΜΕ συχνά διαθέτουν περιορισμένους διοικητικούς πόρους και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να επωφελούνται από εύκολα προσβάσιμους διαύλους χρηματοδότησης· χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την παροχή επιγραμμικής βοήθειας και συμβουλών στις ΜΜΕ όσον αφορά την πρόσβαση σε δάνεια της ΕΤΕπ και ζητεί την επέκταση αυτής της ικανότητας παροχής συμβουλών·

55.  καλεί την ΕΤΕπ να συμπληρώσει τις προσπάθειες για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας βασιζόμενης στα δεδομένα με διαφανή, αξιόπιστο, διαλειτουργικό και χωρίς αποκλεισμούς τρόπο, με ιδιαίτερη έμφαση στην προσαρμογή των ΜΜΕ για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους·

56.  τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι ευρωπαϊκές ΜΜΕ υστερούν στην υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών, καθώς μόνο το 66 % των κατασκευαστικών εταιρειών στην ΕΕ υιοθετεί τουλάχιστον μία ψηφιακή τεχνολογία·

57.  επισημαίνει την ανάγκη αναβάθμισης του δανεισμού προς τις ΜΜΕ με επικεφαλής γυναίκες, με στόχο την προώθηση μιας ανάκαμψης με μεγαλύτερη ισότητα των φύλων·

58.  καλεί την ΕΤΕπ να κινητοποιήσει επαρκή στήριξη για υποδομές, με στόχο να διασφαλιστεί ένα ταχύτερο διαδίκτυο για όλες τις περιφέρειες της ΕΕ και να γεφυρωθεί το υπάρχον ψηφιακό χάσμα, και ζητεί επίσης από την ΕΤΕπ να συνεχίσει να παράσχει στήριξη στην προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων, ιδίως δε για εργαζομένους σε τομείς της οικονομίας που χρήζουν προσαρμογής και επανεξειδίκευσης·

59.  σημειώνει ότι η πανδημία COVID-19 αποκάλυψε την κατάσταση αστάθειας των αλυσίδων εφοδιασμού της ΕΕ και την ανεπάρκεια των δικτύων πληροφορικής· καλεί την ΕΤΕπ να ευθυγραμμίσει την επενδυτική της στρατηγική για να διασφαλίσει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις αλυσίδες αξίας της εσωτερικής αγοράς και να ενισχύσει τον ευρωπαϊκό βιομηχανικό τομέα, ιδίως σε στρατηγικούς τομείς·

60.  καλεί την ΕΤΕπ να διαδραματίσει ρόλο στην παροχή βοήθειας και στη χρηματοδότηση της δημιουργίας οικοσυστημάτων καινοτομίας και οικονομιών της γνώσης σε ολόκληρη την ΕΕ, και στην προώθηση του τοποκεντρικού βιομηχανικού μετασχηματισμού, όπου πανεπιστήμια, επιχειρήσεις, ΜΜΕ και νεοφυείς επιχειρήσεις μπορούν να αναπτύσσουν μακροχρόνιες εταιρικές σχέσεις για το κοινό καλό, κάτι που μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας και στην ψηφιοποίηση της οικονομίας·

61.  επισημαίνει την ανάγκη η ΕΤΕπ να επικεντρωθεί έντονα σε έργα που απευθύνονται σε νέους, ιδίως σε νεοφυείς επιχειρήσεις και σε έργα που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση του ολοένα και πιο σοβαρού προβλήματος της ανεργίας των νέων και της επισφάλειας των θέσεων εργασίας των νέων·

Επενδύσεις σε κοινωνικές υποδομές και κοινωνική πρόνοια

62.  σημειώνει ότι, κατά τη διάρκεια της συνεχιζόμενης κρίσης της COVID-19, τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας στα κράτη μέλη έχουν υποστεί πρωτοφανείς πιέσεις· καλεί την ΕΤΕπ να συνεργαστεί με την Επιτροπή και τα κράτη μέλη για την αύξηση των επενδύσεων στον κοινωνικό τομέα·

63.  επισημαίνει ότι η κρίση της COVID-19 έχει δυσανάλογο αντίκτυπο σε ορισμένα τμήματα της κοινωνίας· ζητεί από την ΕΤΕπ να συνδράμει τα κράτη μέλη σε έργα που αντιμετωπίζουν τις ανισότητες, συμπεριλαμβανομένων των ανισοτήτων λόγω φύλου και αυτών που πλήττουν τις περιθωριοποιημένες κοινότητες·

64.  χαιρετίζει τη δέσμευση της ΕΤΕπ να επενδύσει στον κοινωνικό τομέα, προωθώντας έτσι την ευημερία, την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγεία και τη στέγαση, καθώς και την απόκτηση των δεξιοτήτων που απαιτούνται σε μια σύγχρονη οικονομία βασιζόμενη στη γνώση·

65.  καλεί την ΕΤΕπ να στηρίζει έργα σε κράτη μέλη που παράγουν αποτελέσματα στην εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, των ΣΒΑ και των κοινωνικών μεταρρυθμίσεων που προσδιορίζονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·

66.  σημειώνει ότι η πανδημία COVID-19 είχε αρνητικό αντίκτυπο στην εκπαίδευση και την ευημερία των παιδιών σε όλο τον κόσμο, με εκατομμύρια παιδιά να εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση λόγω των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας και, συνεπώς, να κινδυνεύουν από οπισθοδρόμηση και να υφίστανται ενδεχομένως επιπτώσεις που θα επηρεάσουν όλη τους τη ζωή· χαιρετίζει τις επενδύσεις της ΕΤΕπ στην εκπαίδευση, δεδομένου ότι συμβάλλουν στην καταπολέμηση της φτώχειας και των ανισοτήτων, τονώνουν την οικονομική ανάπτυξη και βελτιώνουν την ισότητα των φύλων· καλεί την ΕΤΕπ να αυξήσει τις επενδύσεις της στην εκπαίδευση ώστε να μετριαστούν οι σοβαρές επιπτώσεις της κρίσης της νόσου COVID-19 στα εκπαιδευτικά συστήματα σε παγκόσμιο επίπεδο·

Υποστήριξη της ανάπτυξης και της βιωσιμότητας εκτός της ΕΕ

67.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η ΕΤΕπ είναι ο μεγαλύτερος πολυμερής δανειστής στον κόσμο που προσπαθεί να στηρίξει τις πολιτικές εξωτερικής συνεργασίας και ανάπτυξης της ΕΕ· σημειώνει ότι η ΕΤΕπ δραστηριοποιείται εκτός ΕΕ εδώ και περισσότερα από 50 χρόνια, έχοντας χορηγήσει δάνεια ύψους 150,1 δισεκατομμυρίων EUR σε 150 διαφορετικές χώρες έως τα τέλη του 2020, εκ των οποίων 10,23 δισεκατομμύρια EUR υπεγράφησαν το 2020·

68.  καλεί την ΕΤΕπ να εφαρμόσει αναστολή των εκκρεμών δανείων της, να αξιολογήσει προσεκτικά τον αντίκτυπο στο χρέος των μελλοντικών της πράξεων και να εκφράσει δημόσια στήριξη για τη δημιουργία ενός πολυμερούς μηχανισμού αναδιάρθρωσης του χρέους για την αντιμετώπιση τόσο του αντικτύπου της κρίσης όσο και των χρηματοδοτικών απαιτήσεων του θεματολογίου του 2030, δεδομένου ότι όλοι οι μέτοχοι της ΕΤΕπ είναι προσηλωμένοι στη δέσμευση της G20 να αναστείλει το χρέος 77 χωρών μετά την κρίση χρέους που συνδέεται με την έξαρση της νόσου COVID-19·

69.  τονίζει την ανάγκη πλήρους εναρμόνισης των επενδύσεων της ΕΤΕπ σε τρίτες χώρες με την εξωτερική δράση της ΕΕ και τις προτεραιότητες της βιώσιμης ανάπτυξης·

70.  επισημαίνει ότι η ΕΤΕπ θα ενισχύσει περαιτέρω τη στήριξή της σε πράσινες επενδύσεις εκτός της ΕΕ· επιμένει ότι η ΕΤΕπ θα πρέπει να εφαρμόζει τα ίδια πρότυπα και κριτήρια για την αξιολόγηση και την εκτίμηση έργων εντός και εκτός της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων όσων συμφωνήθηκαν πρόσφατα στον χάρτη πορείας για μια κλιματική τράπεζα·

71.  θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ΕΤΕπ θα πρέπει να ενισχύσει την παρακολούθησή της και την υποβολή εκθέσεων για έργα εκτός της ΕΕ και να βελτιώσει την ανάλυσή της για τον οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο και να αυξήσει την αποτελεσματικότητα του Πλαισίου Μέτρησης Αποτελεσμάτων, ενισχύοντας παράλληλα τη δέουσα επιμέλεια όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα για έργα σε χώρες εκτός ΕΕ·

72.  θεωρεί ότι θα πρέπει επίσης να εξεταστούν προσαρμοσμένοι δείκτες για τη μέτρηση της μείωσης των ανισοτήτων, της δημιουργίας φορολογικών εσόδων για τις χώρες υποδοχής και του αντικτύπου στην ισορροπία των φύλων και τις περιθωριοποιημένες ομάδες·

73.  επισημαίνει ότι οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα θα είναι απαραίτητες για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού για τους ΣΒΑ· υπενθυμίζει τον καίριο ρόλο της ΕΤΕπ στην ελαχιστοποίηση των κινδύνων των ιδιωτικών επενδύσεων, ιδίως σε ευαίσθητα περιβάλλοντα· εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία του σχετικά με τη χρήση των αναπτυξιακών κονδυλίων της ΕΕ για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων των ιδιωτικών επενδύσεων, δεδομένης της έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με την ικανότητα αυτού του χρηματοδοτικού μέσου να καταδείξει προσθετικότητα και να εκπληρώσει αναπτυξιακούς στόχους, όπως αναφέρθηκε πρόσφατα στην τελική επανεξέταση του ΕΤΒΑ, καθώς και στη γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (αριθ. 7/2020)· τονίζει την ανάγκη να δίνουν προτεραιότητα οι χορηγοί στη χρηματοδότηση βάσει επιχορηγήσεων ως βασική επιλογή, ιδίως προς τις ΛΑΧ, και να μην ευνοούν τον συνδυασμό μέσων, τις εγγυήσεις και τυχόν δάνεια αντί για επιχορηγήσεις, εφόσον δεν συνάδουν με τους ΣΒΑ και θα μπορούσαν να αυξήσουν το βάρος του χρέους των χωρών·

74.  χαιρετίζει τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Κοινοβουλίου όσον αφορά τον κανονισμό σχετικά με τη θέσπιση του μηχανισμού γειτονίας, ανάπτυξης και διεθνούς συνεργασίας· επισημαίνει ειδικότερα τον ρόλο που θα διαδραματίσει η ΕΤΕπ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Βιώσιμων Επενδύσεων·

75.  επισημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή συνιστά καίρια πρόκληση για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς απειλεί να επιδεινώσει τις συνθήκες διαβίωσης και τη φτώχεια· καλεί, συνεπώς, την ΕΤΕπ να δώσει προτεραιότητα στις επενδύσεις σε έργα που βοηθούν τρίτες χώρες να υλοποιήσουν τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και παρέχουν κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη, επισιτιστική ασφάλεια, δημόσιες υπηρεσίες και δίκαιες οικονομικές ευκαιρίες για τους πολίτες· εκτιμά ότι η ΕΤΕπ θα ενισχύσει περαιτέρω τη στήριξή της σε πράσινες επενδύσεις εκτός ΕΕ, οι οποίες θα συμβάλουν στην ανάδειξη του ρόλου της ΕΕ ως παγκόσμιου ηγέτη στην κλιματική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα·

76.  καλεί την ΕΤΕπ, στο πλαίσιο της τήρησης της εξωτερικής της δανειοδοτικής εντολής, να εντείνει τη δέσμευσή της σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και σε χώρες που βιώνουν συγκρούσεις, να ενισχύσει τη συνεργασία με τις αντιπροσωπείες της ΕΕ και να αυξήσει την επιτόπια παρουσία της με πρόσθετο προσωπικό που θα επικεντρώνεται στα αναπτυξιακά ζητήματα·

Παραγωγή αποτελεσμάτων σε θέματα διακυβέρνησης, λογοδοσίας, διαφάνειας και ακεραιότητας

77.  υπενθυμίζει το αίτημά του για διοργανική συμφωνία μεταξύ της ΕΤΕπ και του Κοινοβουλίου, προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση σε έγγραφα και δεδομένα της ΕΤΕπ και να ενισχυθεί η δημοκρατική λογοδοσία, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας υποβολής ερωτήσεων με αίτημα γραπτής απάντησης στην ΕΤΕ, της εξειδίκευσης των δικαιωμάτων του Κοινοβουλίου και των βουλευτών του όσον αφορά την πρόσβαση σε έγγραφα και δεδομένα, καθώς και της οργάνωσης ακροάσεων και οικονομικών διαλόγων·

78.  προτείνει επιπλέον, στο μεσοδιάστημα, τη θέσπιση πρωτοκόλλου για ενδιάμεσο μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της ΕΤΕπ και του Κοινοβουλίου, το οποίο θα εφαρμοστεί με άμεση ισχύ, προκειμένου να βελτιωθεί ο διοργανικός διάλογος και να ενισχυθεί η διαφάνεια και η λογοδοσία της ΕΤΕπ·

79.  καλεί την ΕΤΕπ να εντείνει την υποβολή εκθέσεων προς το Κοινοβούλιο σχετικά με τις αποφάσεις της, την πρόοδο που έχει επιτευχθεί και τον αντίκτυπο των δανειοδοτικών δραστηριοτήτων της, ιδίως μέσω τακτικών διαρθρωμένων διαλόγων, και να εφαρμόζει τους ίδιους κανόνες υποβολής εκθέσεων και λογοδοσίας που ορίζονται και στον κανονισμό του ΕΤΣΕ(8)·

80.  καλεί την ΕΤΕπ να εντείνει τις προσπάθειές της στον τομέα της επικοινωνίας· θεωρεί καίρια την επικοινωνία της με τους πολίτες της ΕΕ, προκειμένου να εξηγήσει καλύτερα τον στόχο των πολιτικών της και να εκθέσει τη συμβολή της στην καθημερινότητα των πολιτών της·

81.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έναρξη δημόσιας διαβούλευσης από την ΕΤΕπ σχετικά με την επανεξέταση της πολιτικής της για τη διαφάνεια, τον Δεκέμβριο του 2020· σημειώνει, ωστόσο, ότι η τρέχουσα πρόταση δεν πληροί τις απαιτήσεις που διατύπωσαν το Κοινοβούλιο και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να ενισχύσει την πολιτική της για τη διαφάνεια σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές και τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται από άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα·

82.  καλεί την ΕΤΕπ να διασφαλίσει την έγκαιρη δημοσίευση ευρύτερων πληροφοριών για όλες τις χρηματοδοτικές της δραστηριότητες σύμφωνα με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών και κοινωνικών εκτιμήσεων, προκειμένου να τις καταστήσει διαθέσιμες σε δυνητικούς δικαιούχους, ενδιαφερόμενες ομάδες και τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών·

83.  επαναλαμβάνει το αίτημά του στην ΕΤΕπ να λειτουργεί με βάση το «τεκμήριο δημοσιοποίησης»· ζητεί ιδίως την έγκαιρη δημοσίευση των ημερησίων διατάξεων και των πρακτικών των συνεδριάσεων της Διευθύνουσας Επιτροπής και επικροτεί τη δημοσίευση της ημερήσιας διάταξης και των πρακτικών του Διοικητικού Συμβουλίου· υπογραμμίζει ότι η μελλοντική πολιτική διαφάνειας θα πρέπει να ενισχύσει τις απαιτήσεις διαφάνειας για όλες τις πράξεις της και να απαιτεί από τους φορείς υλοποίησης έργων να δημοσιοποιούν τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων, συμπεριλαμβάνοντας αυστηρές, αν και αναλογικές, υποχρεώσεις διαφάνειας στις ειδικές συμβατικές ρήτρες που υπογράφονται με όλους τους πελάτες της ΕΤΕπ·

84.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του για τη δημοσιοποίηση των γνωμοδοτήσεων που εξέδωσε η Επιτροπή στο πλαίσιο της διαδικασίας σύμφωνα με το άρθρο 19 του καταστατικού της ΕΤΕπ σχετικά με τις χρηματοδοτικές πράξεις της ΕΤΕπ, προκειμένου να εκτιμηθεί η συμμόρφωσή τους με τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ και τις πολιτικές της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και την ΕΤΕπ να καταλήξουν σε συμφωνία, προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης διαφάνεια σχετικά με τις εν λόγω γνωμοδοτήσεις και το σκεπτικό τους·

85.  σημειώνει ότι ο διορισμός του πρώην αντιπροέδρου της ΕΤΕπ ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου της Iberdrola ήγειρε σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά τους κινδύνους σύγκρουσης συμφερόντων, παρά το γεγονός ότι η μετακίνηση αυτή κοινοποιήθηκε αρκούντως νωρίς και συμμορφωνόταν με τις διατάξεις που ισχύουν για τα πρώην μέλη της διευθύνουσας επιτροπής της ΕΤΕπ· σημειώνει περαιτέρω ότι μια δεσμευτική γνωμοδότηση της Επιτροπής Δεοντολογίας και Συμμόρφωσης της ΕΤΕπ, η οποία εκδόθηκε πριν από τον διορισμό, δεν διατύπωνε καμία σχετική ένσταση, και ζητεί να παρασχεθούν περαιτέρω εξηγήσεις σχετικά με την εν λόγω γνωμοδότηση· επισημαίνει ότι αυτή η απασχόληση μετά την αποχώρηση από δημόσια υπηρεσία, με ανύπαρκτη σχεδόν περίοδο αναμονής, συνιστά κίνδυνο για τη φήμη και την ανεξαρτησία της ΕΤΕπ· υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε ότι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών να μην απαγορεύσει στον εκτελεστικό διευθυντή της να γίνει διευθύνων σύμβουλος ομάδας συμφερόντων που δραστηριοποιείται στον χρηματοπιστωτικό τομέα ήταν πράξη κακοδιοίκησης και ότι η απαγόρευση μετακίνησης από τη μία θέση εργασίας στην άλλη θα συνιστούσε απαραίτητο και αναλογικό μέτρο· καλεί την ΕΤΕπ να αξιολογήσει την ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης των κανόνων και πρακτικών που αφορούν τις συγκρούσεις συμφερόντων·

86.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι οκτώ αντιπρόεδροι της ΕΤΕπ, πέραν των τομεακών τους αρμοδιοτήτων, επιβλέπουν τις προτάσεις έργων από τις χώρες καταγωγής τους, παράλληλα με άλλες ευθύνες για τις χώρες τους· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η ΕΤΕπ δεν έδωσε συνέχεια στο αίτημα του Κοινοβουλίου να συμπεριληφθεί στον κώδικα δεοντολογίας της επιτροπής διαχείρισης διάταξη που να αποκλείει τη δυνατότητα των μελών της να επιβλέπουν τη χορήγηση δανείων ή την εκτέλεση έργων στις χώρες καταγωγής τους·

87.  χαιρετίζει την εσωτερική επανεξέταση και αναθεώρηση από την ΕΤΕπ της πολιτικής της για την καταπολέμηση της απάτης και την πρόθεσή της να αναβαθμίσει την πολιτική σε επίπεδο ομίλου, έτσι ώστε να εφαρμόζεται τόσο στην ΕΤΕπ όσο και στο ΕΤΕ· ζητεί με έμφαση από την ΕΤΕπ να υιοθετήσει μια φιλόδοξη και ευρεία προσέγγιση όσον αφορά την εν λόγω επανεξέταση και να αντιμετωπίσει τις υφιστάμενες αδυναμίες των μηχανισμών του για τη δέουσα επιμέλεια και τον εσωτερικό έλεγχο, καθώς και να ενισχύσει την πολιτική της κατά της απάτης και της διαφθοράς, σύμφωνα με τα επανειλημμένα αιτήματα του Κοινοβουλίου·

88.  τονίζει ότι είναι σημαντικό, το γραφείο διερεύνησης της ΕΤΕπ για την καταπολέμηση της απάτης να διαθέτει ισχυρές ικανότητες, επαρκείς πόρους και ανεξαρτησία· καλεί την ΕΤΕπ να ενισχύσει τη συνεργασία της με τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, κατά περίπτωση, και να αναφέρει τις υποθέσεις ποινικού χαρακτήρα στις εθνικές αρχές· ζητεί με έμφαση από την ΕΤΕπ να ενισχύσει την αυτονομία και την αποτελεσματικότητα της υπηρεσίας μηχανισμού καταγγελιών και του τμήματος ερευνών υποθέσεων απάτης·

89.  υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή ζήτησε από την ΕΤΕπ να κοινοποιήσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πραγματική εφαρμογή των συμβατικών ρητρών που επιτρέπουν στην ΕΤΕπ να διακόψει ή να αποσύρει τη χρηματοδότηση(9) και αναμένει ότι το Κοινοβούλιο θα έχει πλήρη πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές·

90.  χαιρετίζει την πρόοδο που επιτεύχθηκε όσον αφορά την εφαρμογή της στρατηγικής του Ομίλου της ΕΤΕπ για την ισότητα των φύλων και το σχετικό σχέδιο δράσης· σημειώνει την έκθεση προόδου του 2019 για τη διαφορετικότητα και την ενσωμάτωση· σημειώνει ότι οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 51,4 % του εργατικού δυναμικού της ΕΤΕπ·

91.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να μην εκπροσωπούνται επαρκώς σε διευθυντικές και ανώτερες θέσεις· πιστεύει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα στο θέμα αυτό κατά την εφαρμογή της δεύτερης φάσης του σχεδίου δράσης το 2021 και καλεί, κατά συνέπεια, την ΕΤΕπ να ενθαρρύνει περαιτέρω τη συμμετοχή γυναικών και να προωθήσει ενεργά την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στις ανώτερες θέσεις της· καλεί την ΕΤΕπ να ενισχύσει περαιτέρω την προώθηση όλων των μορφών διαφορετικότητας και ενσωμάτωσης στην οργάνωσή της και να θέτει φιλόδοξους στόχους·

92.  προτρέπει την ΕΤΕπ να συλλέγει, εφόσον είναι δυνατόν, δεδομένα ανά φύλο και να αναπτύξει εργαλεία και μεθοδολογίες για τη διενέργεια ανάλυσης ως προς το φύλο και αξιολόγησης επιπτώσεων ανάλογα με το φύλο για έργα και πράξεις της ΕΤΕπ εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και να συμβουλεύεται ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες για τον σκοπό αυτό·

93.  εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για τις καταγγελίες που αφορούν παρενοχλήσεις και το εργασιακό περιβάλλον στην ΕΤΕπ· αναγνωρίζει ότι πρόσφατα έγιναν προσπάθειες από την ΕΤΕπ για την αντιμετώπιση αυτών και άλλων ζητημάτων που αφορούν το προσωπικό· ζητεί με έμφαση από την ΕΤΕπ να διασφαλίσει την πραγματική εφαρμογή μιας πολιτικής μηδενικής ανοχής κάθε τύπου παρενόχλησης, συμπεριλαμβανομένων προληπτικών και προστατευτικών μέτρων και κατάλληλων και αξιόπιστων μηχανισμών καταγγελιών και στήριξης των θυμάτων· ζητεί με έμφαση από τη διοίκηση της ΕΤΕπ να ξεκινήσει πραγματικό διάλογο με τους εκπροσώπους του προσωπικού, προκειμένου να αντιμετωπίσει αυτές τις ανησυχίες·

94.  επικροτεί το γεγονός ότι η ΕΤΕπ θα επανεξετάσει τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά της πρότυπα και ζητεί ευρεία και χωρίς αποκλεισμούς δημόσια διαβούλευση για τα θέματα αυτά· επισημαίνει τη δυνατότητα της ΕΤΕπ να συμπεριλάβει περαιτέρω πρότυπα σχετικά με άλλες προτεραιότητες πολιτικής· καλεί την ΕΤΕπ να συμπεριλάβει τις κοινωνικές πτυχές κατά την αξιολόγηση των αρνητικών επιπτώσεων των δυνητικών επενδύσεων·

95.  επαναλαμβάνει ότι η βιωσιμότητα, όπως ορίζεται στο δίκαιο της ΕΕ(10), είναι μια ευρύτερη έννοια και ότι οι επενδύσεις είναι βιώσιμες μόνον εάν λαμβάνουν υπόψη την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» σε σχέση με τους στόχους κοινωνικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας· επικροτεί το γεγονός ότι η ΕΤΕπ δεσμεύτηκε να ευθυγραμμίσει πλήρως τη μεθοδολογία της για την παρακολούθηση της δράσης για το κλίμα και των στόχων περιβαλλοντικής βιωσιμότητας με το πλαίσιο που ορίζεται στην ταξινόμηση της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης(11) σε όλες τις πράξεις της·

96.  καλεί την ΕΤΕπ να αξιοποιήσει αυτή την ευκαιρία για να ενισχύσει την πολιτική της στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· αναμένει, ειδικότερα, την ενίσχυση των υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ενδυνάμωση της σημασίας της διάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον προγραμματισμό των έργων της, ιδίως σε ό,τι αφορά τα έργα σε χώρες εκτός ΕΕ·

97.  αναμένει από την ΕΤΕπ να διενεργεί ενδελεχή παρακολούθηση, στο πλαίσιο της οποίας θα λαμβάνονται πλήρως υπόψη οι εκφραζόμενες από ενδιαφερόμενα μέρη και άλλους παράγοντες ανησυχίες, σε συνάρτηση ιδίως με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

98.  επισημαίνει ότι οι εταιρείες της ΕΤΕπ στις οποίες γίνονται επενδύσεις θα πρέπει να ακολουθούν τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης, μεταξύ άλλων και σε φορολογικά ζητήματα· χαιρετίζει το γεγονός ότι η ΕΤΕπ δεν πραγματοποιεί νέες πράξεις ούτε ανανεώνει πράξεις με οντότητες που έχουν συσταθεί ή είναι εγκατεστημένες σε περιοχές δικαιοδοσίας οι οποίες περιλαμβάνονται σε λίστες για φορολογικούς σκοπούς και για σκοπούς καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και το γεγονός ότι πραγματοποιείται περιπτωσιακή αξιολόγηση κινδύνου όταν οι αντισυμβαλλόμενοι έχουν συσταθεί ή είναι εγκατεστημένοι σε περιοχές δικαιοδοσίας οι οποίες είναι γενικά συνεργάσιμες, αλλά δεν έχουν ακόμη επιλύσει εκκρεμείς ελλείψεις σε θέματα χρηστής διακυβέρνησης στον φορολογικό τομέα (περιοχές δικαιοδοσίας που αναφέρονται στο Παράρτημα II του καταλόγου των μη συνεργάσιμων περιοχών δικαιοδοσίας της ΕΕ)·

99.  επισημαίνει ότι απαιτούνται εκτεταμένοι έλεγχοι για να διασφαλιστεί ότι οι αντισυμβαλλόμενοι δεν επωφελούνται από άλλους νομικούς δεσμούς με τέτοιες περιοχές δικαιοδοσίας· καλεί την ΕΤΕπ να επιβάλλει μέτρα πρόληψης και να πραγματοποιεί τακτικές αξιολογήσεις όσον αφορά την προσφυγή των εταίρων σε μη συνεργάσιμες περιοχές δικαιοδοσίας στον φορολογικό τομέα και σε επιβλαβείς φορολογικές πρακτικές·

100.  ενθαρρύνει τον Όμιλο της ΕΤΕπ να επικαιροποιήσει στο μέλλον την πολιτική του για τις μη συνεργάσιμες περιοχές φορολογικής δικαιοδοσίας βάσει των μελλοντικών εξελίξεων όσον αφορά τη χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα στην ΕΕ ή σε διεθνές επίπεδο· υπενθυμίζει ότι η πολιτική προβλέπει γενική απαγόρευση της πραγματοποίησης πράξεων με αντισυμβαλλομένους που έχουν συσταθεί ή είναι εγκατεστημένοι σε μη συνεργάσιμες περιοχές δικαιοδοσίας, εκτός εάν συντρέχουν αυστηρά καθορισμένες προϋποθέσεις·

101.  σημειώνει το πλαίσιο της ΕΤΕπ του Δεκεμβρίου του 2020 για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι το περιγραφόμενο πλαίσιο δεν είναι λεπτομερές σχετικά με συγκεκριμένες διαδικασίες για την ευθυγράμμιση των δραστηριοτήτων της Τράπεζας με το δίκαιο της ΕΕ, συγκεκριμένα για τον έλεγχο δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη και ιδίως όταν πραγματοποιείται ενισχυμένος έλεγχος δέουσας επιμέλειας·

102.  επαναλαμβάνει τις προηγούμενες ανησυχίες που εξέφρασε το Κοινοβούλιο σχετικά με την έλλειψη ελέγχου των κονδυλίων που διαχειρίζονται οι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές και τη δυσκολία παρακολούθησης των τελικών δικαιούχων και της συμμόρφωσης με τα κριτήρια επιλεξιμότητας·

103.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η ΕΤΕπ εργάζεται αυτή τη στιγμή για την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών εναρμόνισης των αντισυμβαλλομένων· καλεί την ΕΕ να αναπτύξει ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης για τη δημιουργία ενός «πλαισίου ευθυγράμμισης των αντισυμβαλλομένων», και να διασφαλίσει ότι οι κατευθυντήριες γραμμές προβλέπουν μεγαλύτερη διαφάνεια και αυστηρότερη δέουσα επιμέλεια για τους εταίρους της και ότι η επιλεξιμότητά τους για την παροχή κονδυλίων με τη στήριξη της ΕΤΕπ υπόκειται σε αυστηρά κριτήρια αιρεσιμότητας, συμπεριλαμβανομένων κριτηρίων που αφορούν τη δεοντολογία και την ακεραιότητα, καθώς και κοινωνικών και περιβαλλοντικών κριτηρίων· επαναλαμβάνει ότι το συγκεκριμένο πλαίσιο θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει για όλους τους χρηματοπιστωτικούς ενδιάμεσους και τους εταιρικούς πελάτες την υποχρέωση να έχουν αναπτύξει ένα οραματικό σχέδιο απαλλαγής από ανθρακούχες εκπομπές σύμφωνο με τη Συμφωνία του Παρισιού και βασισμένο σε επιστημονικά τεκμηριωμένους στόχους εκπομπών το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο έως το 2025, με την επιφύλαξη της δυνατότητας της ΕΤΕπ να παρέχει τεχνική συνδρομή για την υλοποίηση τέτοιων σχεδίων απαλλαγής από ανθρακούχες εκπομπές·

104.  ζητεί από την ΕΤΕπ, διαφυλάττοντας πάντα τα εμπορικώς ευαίσθητα δεδομένα, να δημοσιεύει τακτικότερες, διεξοδικές και σφαιρικές πληροφορίες σχετικά με τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές που είναι υπεύθυνοι για τη μόχλευση κεφαλαίων της ΕΤΕπ (198), και να συμπεριλάβει συμβατικές ρήτρες όσον αφορά τις υποχρεωτικές γνωστοποιήσεις από τα εν λόγω ιδρύματα σχετικά με τη δανειοδοτική δραστηριότητα·

105.  τονίζει ότι η ΕΤΕπ θα πρέπει να ενισχύσει και να αξιοποιήσει πλήρως τις συμβατικές ρήτρες που της επιτρέπουν να αναστέλλει τις εκταμιεύσεις ή να λαμβάνει άλλα μέτρα μετριασμού για την προστασία της ακεραιότητας και της φήμης των πράξεών της, σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης των έργων με τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα και τα πρότυπα που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη φορολογία και τη διαφάνεια·

106.  ζητεί μια αυστηρή πολιτική αποκλεισμού, ώστε να αποκλείονται οντότητες που έχει διαπιστωθεί ότι εμπλέκονται σε απάτη, διαφθορά, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή άλλες μορφές παραβάσεων από τη χρηματοδότηση της ΕΤΕπ·

107.  χαιρετίζει το έργο του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) σχετικά με τα κονδύλια του προϋπολογισμού της Ένωσης που διαχειρίζεται η ΕΤΕπ και καλεί τα θεσμικά όργανα να συμφωνήσουν για την ενίσχυση των δικαιωμάτων λογιστικού ελέγχου του ΕΕΣ εντός των ορίων των Συνθηκών της ΕΕ·

108.  σημειώνει την κριτική που ασκεί το ΕΕΣ στην ειδική του έκθεση αριθ. 12/2020 με τίτλο «Ευρωπαϊκός Κόμβος Επενδυτικών Συμβουλών – Στόχος του η τόνωση των επενδύσεων στην ΕΕ, αλλά ο αντίκτυπός του περιορισμένος» και καλεί την ΕΤΕπ να εξαγάγει τα απαραίτητα συμπεράσματα για τις εργασίες της στο μέλλον·

109.  καλεί το ΕΕΣ να συντάξει ειδική έκθεση με συστάσεις σχετικά με την εκτέλεση των δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ και την ευθυγράμμισή τους με τις πολιτικές και τους στόχους της ΕΕ·

110.  σημειώνει την ειδική έκθεση αριθ. 3/2019 του ΕΕΣ με τίτλο «Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων: ανάγκη περαιτέρω ενεργειών για να θεωρηθεί απολύτως επιτυχημένο», ιδίως δε τις παρατηρήσεις της σχετικά με την ανάγκη συγκρίσιμων δεικτών επιδόσεων και παρακολούθησης για όλα τα χρηματοδοτικά μέσα και τις εγγυήσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι θα δοθεί η κατάλληλη συνέχεια, σε συνεργασία με την ΕΤΕπ, καθώς αποτελεί βασικό φορέα εκτέλεσης στο πλαίσιο του InvestEU·

o
o   o

111.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005. (2) ΕΕ L 99 της 31.3.2020, σ. 5. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0054. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0305. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0017. (6) https://www.eib.org/en/press/all/2021-060-capital-increase-for-eif-boosts-finance-for-covid-19-impacted-companies-and-strengthens-support-for-green-and-digital-transformation-of-the-eu-economy. (7) Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088 (ΕΕ L 198 της 22.6.2020, σ. 13). (8) Κανονισμός (ΕΕ) 2015/1017 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2015, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, τον Ευρωπαϊκό Κόμβο Επενδυτικών Συμβουλών και την Ευρωπαϊκή Πύλη Επενδυτικών Έργων και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 – το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΕ L 169 της 1.7.2015, σ. 1). (9) Συνοπτική περίληψη της αξιολόγησης της απόφασης αριθ. 466/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, με την οποία χορηγείται εγγύηση της EE στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την κάλυψη ζημιών από χρηματοδοτικές δραστηριότητες που υποστηρίζουν επενδυτικά έργα εκτός της Ένωσης (SWD(2019)0333), 13 Σεπτεμβρίου 2019. (10) Κανονισμός (ΕΕ) 2019/2088 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2019 περί γνωστοποιήσεων αειφορίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (ΕΕ L 317 της 9.12.2019, σ. 1), άρθρο 2. (11) Χάρτης πορείας της ΕΤΕπ για μια κλιματική τράπεζα, σ. 55.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τον έλεγχο των οικονομικών δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων – ετήσια έκθεση 2019 (2020/2245(INI))

P9_TA(2021)0332 A9-0215/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση δραστηριοτήτων 2019 του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ),

–  έχοντας υπόψη την οικονομική έκθεση του Ομίλου ΕΤΕπ για το 2019 και τη Στατιστική Έκθεση του Ομίλου ΕΤΕπ για το 2019,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση βιωσιμότητας του Ομίλου ΕΤΕπ για το 2019 και την αναφορά αποτυπώματος άνθρακα του Ομίλου ΕΤΕπ,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της πολιτικής του Ομίλου ΕΤΕπ για τη διαφάνεια το 2019,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του μηχανισμού καταγγελιών για το 2019 της ΕΤΕπ,

–  έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση του 2019 σχετικά με τη δραστηριότητα της ΕΤΕπ στην Αφρική, την Καραϊβική, τον Ειρηνικό και τις Υπερπόντιες Χώρες και Εδάφη,

–  έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση της Ελεγκτικής Επιτροπής για το έτος 2019,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της ΕΤΕπ 2019/2020 για τις επενδύσεις: επιτάχυνση του μετασχηματισμού της Ευρώπης,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση εταιρικής διακυβέρνησης του Ομίλου ΕΤΕπ για το 2019,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση δραστηριότητας των ερευνών για απάτες για το 2019,

–  έχοντας υπόψη το επιχειρησιακό σχέδιο του Ομίλου ΕΤΕπ για το 2019,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση ΕΤΣΕ 2019 της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 3/2019 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, της 29ης Ιανουαρίου 2019, με τίτλο «Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων: ανάγκη περαιτέρω ενεργειών για να θεωρηθεί απολύτως επιτυχημένο»(1),

–   έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 12/2020 του ΕΕΣ, της 12ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Ευρωπαϊκός Κόμβος Επενδυτικών Συμβουλών – Στόχος του η τόνωση των επενδύσεων στην ΕΕ, αλλά ο αντίκτυπός του περιορισμένος»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κόμβου Επενδυτικών Συμβουλών της 2019,

–  έχοντας υπόψη την αξιολόγηση της Επιτροπής για την απόφαση αριθ. 466/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, με την οποία χορηγείται εγγύηση της EE στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την κάλυψη ζημιών από χρηματοδοτικές δραστηριότητες που υποστηρίζουν επενδυτικά έργα εκτός της Ένωσης (SWD(2019)0333), και τη συνοπτική της παρουσίαση (SWD(2019)0334) που δημοσιεύτηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2019.

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 3 και 9 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 15, 126, 174, 175, 208, 209, 271, 308 και 309 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το πρωτόκολλο αριθ. 5 ΣΛΕΕ σχετικά με το καταστατικό της ΕΤΕπ και το πρωτόκολλο αριθ. 28 ΣΛΕΕ σχετικά με την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή,

–  έχοντας υπόψη τον εσωτερικό κανονισμό της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1017 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2015, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, τον Ευρωπαϊκό Κόμβο Επενδυτικών Συμβουλών και την Ευρωπαϊκή Πύλη Επενδυτικών Έργων και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 – το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων(2),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 28ης Μαΐου 2019, σχετικά με τη διαχείριση του ταμείου εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) το 2018 (COM(2019)0244),

–  έχοντας υπόψη την τριμερή συμφωνία του Σεπτεμβρίου 2016 μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Ιουλίου 2020 σχετικά με τον έλεγχο των οικονομικών δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων – ετήσια έκθεση 2018)(3),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (A9-0215/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ δεσμεύεται από τις Συνθήκες να συμβάλλει στην ολοκλήρωση, την οικονομική και κοινωνική συνοχή και την περιφερειακή ανάπτυξη της ΕΕ μέσω ειδικών επενδυτικών μέσων, όπως δάνεια, μετοχές, εγγυήσεις, μηχανισμοί επιμερισμού του κινδύνου και συμβουλευτικές υπηρεσίες·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πρωταρχικός σκοπός της ΕΤΕπ, σύμφωνα με το άρθρο 309 ΣΛΕΕ, είναι να συμβάλλει στην ισόρροπη και απρόσκοπτη ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς για το συμφέρον της Ένωσης, διευκολύνοντας τη χρηματοδότηση έργων «που αποβλέπουν στην αξιοποίηση των λιγότερο ανεπτυγμένων περιοχών», καθώς και έργων «κοινού ενδιαφέροντος για περισσότερα κράτη μέλη που, λόγω της εκτάσεως ή της φύσεώς τους, δεν δύνανται να καλυφθούν πλήρως από τα διαθέσιμα σε κάθε κράτος μέλος μέσα χρηματοδοτήσεως»·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, βάσει των Συνθηκών, ο Όμιλος ΕΤΕπ δεσμεύεται να συμβάλλει στην ολοκλήρωση και περιφερειακή ανάπτυξη της ΕΕ, σύμφωνα με το άρθρο 309 ΣΛΕΕ και το Πρωτόκολλο αριθ. 28·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει υποστεί λόγω της οικονομικής κρίσης μια σημαντική υποχώρηση των επενδύσεων, ενώ καλείται να καλύψει επειγόντως επενδυτικές ανάγκες προκειμένου να ανταπεξέλθει στον απαιτούμενο πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ ενέκρινε μια νέα πολιτική δανειοδότησης στον τομέα της ενέργειας τον Νοέμβριο του 2019 και έναν οδικό χάρτη για την κλιματική αλλαγή τον Δεκέμβριο του 2020·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ αναμένεται να διαδραματίσει καίριο ρόλο στη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας μέσω του επενδυτικού σχεδίου για μια βιώσιμη Ευρώπη·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αναμένεται από την ΕΤΕπ να στηρίξει μια δίκαιη πράσινη μετάβαση μέσω του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στόχοι δημόσιας πολιτικής, όπως η εδαφική και κοινωνική συνοχή, η βιώσιμη ανάπτυξη και η αντιμετώπιση της ανεργίας, της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (των νέων) θα πρέπει να αποτελούν το επίκεντρο και τους στόχους της Τράπεζας σχετικά με το καθήκον της να συμβάλλει στην ισόρροπη και σταθερή ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο διάστημα μεταξύ 2014 και 2019, οι περιφέρειες συνοχής έλαβαν από την Τράπεζα χρηματοδότηση άνω των 100 δισεκατομμυρίων EUR·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ εξετάζει το ενδεχόμενο να καταστεί η πρώτη πολυμερής αναπτυξιακή τράπεζα που βρίσκεται σε ευθυγράμμιση με τη συμφωνία του Παρισιού, και το Συμβούλιο έχει ήδη ζητήσει από την ΕΤΕπ και την ΕΤΑΑ να υποβάλουν αυτά τα σχέδια προς μελλοντική συζήτηση·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διασφαλίσεις έναντι της απάτης, συμπεριλαμβανομένων της φορολογικής απάτης και της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, και έναντι της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και της διαφθοράς πρέπει να περιλαμβάνονται με κατάλληλο τρόπο στις απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας και τους συμβατικούς όρους της ΕΤΕπ·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο εκτός ΕΕ, μέσω δραστηριοτήτων εξωτερικής δανειοδότησης, ως το μεγαλύτερο πολυμερές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στον κόσμο·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στο πλαίσιο των προσπαθειών της ΕΕ να διασφαλίσει την εφαρμογή του θεματολογίου για τη βιώσιμη ανάπτυξη·

Βασικά στοιχεία σχετικά με τις δραστηριότητες χρηματοδότησης της ΕΤΕπ για το 2019

1.  σημειώνει ότι το 2019 οι υπογραφές πράξεων δανειοδότησης της Τράπεζας ανήλθαν σε 63,3 δισ. EUR (εκ των οποίων 61.9 δισεκατομμύρια EUR στο πλαίσιο των ιδίων πόρων της Τράπεζας), σύμφωνα με τον στόχο που είχε τεθεί στο επιχειρησιακό σχέδιο του 2019 (63 δισεκατομμύρια EUR ± 10 %) και σημαντικά πάνω από τον όγκο των πράξεων του 2018 (55,6 δισεκατομμύρια EUR, εκ των οποίων 54,3 δισεκατομμύρια EUR από τους ιδίους πόρους της Τράπεζας)· σημειώνει ότι οι συνολικές εκταμιεύσεις ανήλθαν σε 48,1 δισεκατομμύρια EUR το 2019 (εκ των οποίων 47,5 δισεκατομμύρια EUR στο πλαίσιο των ιδίων πόρων της Τράπεζας), έναντι 52,6 δισεκατομμυρίων EUR το 2018 (εκ των οποίων 51,8 δισεκατομμύρια EUR στο πλαίσιο των ιδίων πόρων της Τράπεζας)· παρατηρεί ότι η ΕΤΕπ παρήγαγε υγιή οικονομικά αποτελέσματα, καταγράφοντας ετήσιο καθαρό πλεόνασμα ύψους 2,4 δισεκατομμυρίων EUR για το 2019 σε σύγκριση με 2,3 δισεκατομμύρια EUR το 2018·

2.  σημειώνει ότι, στο τέλος του 2019, το ποσοστό απομειωμένων δανείων ανερχόταν στο 0,4 % του συνολικού χαρτοφυλακίου δανείων (ποσοστό 0,3% στο τέλος του 2018), παρά το γεγονός ότι η Τράπεζα άρχισε προσφάτως να πραγματοποιεί πράξεις δανειοδότησης υψηλότερου κινδύνου·

3.  επισημαίνει με ικανοποίηση ότι το 2019 η ΕΤΕπ πέτυχε τον ετήσιο στόχο δανειοδότησης υπέρ της συνοχής, σε τουλάχιστον 30 % επί του συνόλου των νέων δραστηριοτήτων στην ΕΕ, στις χώρες προενταξιακού σταδίου και στις χώρες ΕΖΕΣ· επισημαίνει ότι το 2019 η ΕΕ κατέβαλε 16,13 δισεκατομμύρια EUR για έργα σε περιφέρειες συνοχής της Ένωσης· τονίζει ότι έχει κεφαλαιώδη σημασία να συνεχιστεί η στήριξη των στόχων περιφερειακής ανάπτυξης και των στόχων κοινωνικής και οικονομικής συνοχής της ΕΕ, όπως ορίζεται στο Πρωτόκολλο 28 στις Συνθήκες·

4.  σημειώνει ότι στο επιχειρησιακό σχέδιο της ΕΤΕπ για το 2019 περιλαμβάνονται αναφορές στην αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και στα αποτελέσματα των συζητήσεων σχετικά με τον ρόλο της ΕΤΕπ στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027· υποστηρίζει την εστίαση στον επιχειρηματικό τομέα «Ειδικές Δραστηριότητες» υψηλότερου κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων έργων που συνδέονται με το ΕΤΣΕ και τις συμβουλευτικές υπηρεσίες, με 530 νέες αναθέσεις να αναμένονται το 2019 για τη στήριξη επενδύσεων ύψους 35 δισεκατομμυρίων EUR·

5.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη νέα στρατηγική μετοχικού κεφαλαίου του Ομίλου ΕΤΕπ που θα αποσκοπεί στην καλύτερη αντιμετώπιση των επενδυτικών κενών στην αγορά μετοχών· καλεί την ΕΤΕπ να εφαρμόσει τη σύσταση της μελέτης «Η ΕΤΕπ και το νέο πλαίσιο αποστολών της ΕΕ» και να προωθήσει περαιτέρω την ανάληψη υψηλότερου κινδύνου με την ανάπτυξη κατάλληλων, μακροπρόθεσμων και υψηλότερου κινδύνου χρηματοδοτικών μέσων με βάση τους υφιστάμενους μηχανισμούς επιμερισμού του κινδύνου (π.χ. ΕΤΣΕ, InnovFin)·

6.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση, το 2019, της νέας εκτίμησης κλιματολογικών κινδύνων (CRA) για την παροχή μιας συστηματικής αξιολόγησης του φυσικού κινδύνου για το κλίμα στην άμεση δανειοδότηση, που θα επιτρέψει στην ΕΤΕπ και στον πελάτη της να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει το χρηματοδοτούμενο έργο και να προσδιορίσουν διορθωτικά μέτρα·

7.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση της νέας φορολογικής πολιτικής του Μαρτίου του 2019, η οποία περιλαμβάνει μέτρα για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής μέσω ελέγχων δέουσας επιμέλειας για τη φορολογική ακεραιότητα και μια εργαλειοθήκη για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής· σημειώνει ότι η ΕΤΕπ δεν θα είναι σε θέση να επενδύει σε χώρες που περιλαμβάνονται στη μαύρη λίστα απαγορευμένων δικαιοδοσιών της ΕΕ, ενώ οι μη συμμορφούμενες περιοχές δικαιοδοσίας θα υπόκεινται σε «ενισχυμένη επαγρύπνηση»· επαναλαμβάνει ότι θα πρέπει να εφαρμόζεται αυξημένη φορολογική δέουσα επιμέλεια όποτε εμφανίζονται φορολογικοί παράδεισοι στην εταιρική δομή πελατών, φορέων προώθησης ή διαμεσολαβητών·

8.  καλεί την ΕΤΕπ να εφαρμόζει πλήρως την εργαλειοθήκη της για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής στο πλαίσιο της δέουσας επιμέλειας όσον αφορά τη φορολογία, όταν πρόκειται για έργα με ευαισθησία στους κινδύνους, και να αξιοποιεί τις απαιτήσεις μετεγκατάστασης όταν αυτό είναι αναγκαίο· επισημαίνει το αναθεωρημένο πλαίσιο του Ομίλου ΕΤΕπ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (AML-CFT), και καλεί την ΕΤΕπ να επικαιροποιήσει την πολιτική της, υπό το πρίσμα της πέμπτης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, που τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2020, και να συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές για να εξασφαλίσει κατάλληλες κυρώσεις για τις παραβάσεις του νόμου και αυστηρά πρότυπα για τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς·

9.  σημειώνει ότι το 2019 ο μηχανισμός καταγγελιών της ΕΤΕπ καταχώρισε 84 νέες υποθέσεις, διεκπεραίωσε 173 υποθέσεις και έκλεισε 113 υποθέσεις· καλεί την ΕΤΕπ να συνεχίσει τις προσπάθειές της για να δώσει στην κοινωνία των πολιτών τη δυνατότητα να αναφέρει περιπτώσεις που προκαλούν ανησυχία και οι οποίες θα μπορούν να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και ανεξάρτητο τρόπο· τονίζει ότι είναι σημαντικό να παρακολουθείται πώς εφαρμόζεται η σύσταση που αφορά τον μηχανισμό καταγγελιών· καλεί την ΕΤΕπ να λάβει συγκεκριμένα μέτρα σε σχέση με τα πορίσματα από τον μηχανισμό καταγγελιών·

10.  εκφράζει την ικανοποίησή του διότι η ΕΤΕπ εφαρμόζει τη δική της πολιτική αποκλεισμού και διότι δεσμεύεται σε αυστηρή εφαρμογή της προβαίνοντας, κατά την κρίση της, σε διαδικασίες αποκλεισμού και συμφωνίες ρύθμισης· ζητεί από την ΕΤΕπ να υποβάλει έκθεση σχετικά με τον αριθμό και το πεδίο εφαρμογής των αποφάσεων αναστολής/διακοπής των πληρωμών και/ή ανάκτησης δανείων ή αιτήσεων για αναμενόμενη εξόφληση δανείων ως συνέπεια απαγορευμένων συμπεριφορών ή άλλων αθέμιτων πρακτικών που επηρεάζουν τις χρηματοδοτούμενες δραστηριότητες· καλεί την ΕΤΕπ να υποβάλει έκθεση σχετικά με τη φύση της χρηματοδοτικής στήριξης που επηρεάζεται από τις εικαζόμενες παρανομίες και σχετικά με τη γεωγραφική κατανομή αυτών των περιπτώσεων, εφόσον είναι νομικά δυνατόν αυτό·

11.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την επικαιροποίηση σχετικά με τη νόσο COVID-19 του Ομίλου ΕΤΕπ στην οικονομική έκθεση της ΕΤΕπ για το 2019, η οποία αναδεικνύει τη δέσμη μέτρων έκτακτης ανάγκης που εγκρίθηκε το 2020 για τη στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και των τομέων μεσαίας κεφαλαιοποίησης στην Ένωση, συμπεριλαμβανομένων γραμμών ρευστότητας και καθεστώτων εγγυήσεων για τράπεζες και προγράμματα αγοράς τίτλων εξασφαλισμένων με περιουσιακά στοιχεία, και το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΤΠ ή EGF) που θα εστιάζει στη χρηματοδοτική στήριξη των ΜΜΕ· επισημαίνει με ικανοποίηση ότι ο Όμιλος ΕΤΕπ έχει επεκτείνει τη συνδρομή του και εκτός ΕΕ, εστιάζοντας σε επενδύσεις στον τομέα της υγείας και στον ιδιωτικό τομέα· προτρέπει την ΕΤΕπ να απαιτήσει από τις εταιρείες που λαμβάνουν στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων ή άλλα προγράμματα χρηματοδότησης που έχουν τεθεί σε εφαρμογή για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 να συνεισφέρουν στην υλοποίηση των στόχων για το 2030 που προτείνονται από την Επιτροπή στο σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και να συμμορφωθούν με τους δεσμευτικούς κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς όρους, καθώς και να εγκρίνουν σχέδια απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, ώστε να αυξηθεί η ανθεκτικότητα και να απέχουν από την πληρωμή μερισμάτων, μπόνους για τα ανώτατα διευθυντικά στελέχη και δικαιωμάτων επαναγοράς μετοχών·

12.  εκφράζει, εν προκειμένω, την ικανοποίησή του όσον αφορά το σκέλος για τις ΜΜΕ στο πλαίσιο του ταμείου InvestEU· τονίζει την ανάγκη εστίασης στη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, και συγκεκριμένα με τη στήριξη έργων που δεν θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν διαφορετικά, ιδίως για τις καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ· τονίζει, ωστόσο, ότι οι χρηματοδοτικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ δεν αποτελούν υποκατάστατο των βιώσιμων δημοσιονομικών πολιτικών στα κράτη μέλη· καλεί την ΕΤΕπ να αυξήσει τις επενδύσεις σε πρωτοποριακές καινοτομίες, ιδίως για την πράσινη μετάβαση, προκειμένου να στηρίξει τις ευρωπαϊκές εταιρείες·

13.  καλεί την ΕΤΕπ να αυξήσει τη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση της τεχνολογικής μετάβασης, να στηρίξει την ανάπτυξη δεξιοτήτων προσαρμοσμένων στις τρέχουσες και τις μελλοντικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, να προωθήσει περαιτέρω τις επενδύσεις στις ψηφιακές δεξιότητες των εργαζομένων και των επιχειρηματιών, στις ψηφιακές υποδομές και την ανάπτυξη ικανοτήτων για την ψηφιοποίηση, να παράσχει πόρους για τη μακροπρόθεσμη έρευνα και την καινοτομία και τις ΜΜΕ, να στηρίξει την κοινωνική οικονομία, και να ενισχύσει την κοινωνική και εδαφική συνοχή, και συγκεκριμένα με την κάλυψη των υφιστάμενων επενδυτικών κενών όσον αφορά τη δημόσια στέγαση και τις δημόσιες υποδομές·

14.  επισημαίνει τις διαφορετικές οικονομικές συνθήκες και ικανότητες των κρατών μελών, και υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί μια δίκαιη μετάβαση για να βοηθηθούν οι περιφέρειες και οι χώρες που πλήττονται περισσότερο να προσαρμοστούν στις επικείμενες αλλαγές, ώστε να μη μείνει κανείς στο περιθώριο· επισημαίνει την ανάγκη προορατικής στήριξης των τομέων στους οποίους οι θέσεις εργασίας εξαρτώνται επί του παρόντος από βιομηχανίες υψηλών εκπομπών, με την πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων στην κατάρτιση και σε εναλλακτικές οικονομικές ευκαιρίες για τη διασφάλιση ποιοτικών θέσεων εργασίας, ούτως ώστε με τον τρόπο αυτό να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση· θεωρεί ότι, από την άποψη αυτή, θα είναι κρίσιμης σημασίας η συνοχή και ο συντονισμός με άλλα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ·

15.  υπενθυμίζει το σχέδιο δράσης για θέματα φύλου, το οποίο υιοθετήθηκε προκειμένου να λειτουργήσει ως οδηγός για την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΤΕπ σε θέματα φύλου και να ενσωματωθεί η προαγωγή της ισότητας των φύλων στο επιχειρηματικό πρότυπο της ΕΤΕπ· καλεί την ΕΤΕπ να υποβάλει έκθεση προόδου για την πρώτη φάση του σχεδίου δράσης, επί θεμάτων όπως: η αναθεώρηση του πλαισίου δέουσας επιμέλειας ώστε να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες και οι κίνδυνοι των επενδύσεων της ΕΤΕπ για τα δικαιώματα των γυναικών· η διασφάλιση ίσης πρόσβασης σε οφέλη που προκύπτουν από τις επενδύσεις της ΕΤΕπ· και η επένδυση στη συμμετοχή των γυναικών στην οικονομία και την αγορά εργασίας·

Λειτουργία και αποτελεσματικότητα του ΕΤΣΕ

16.  σημειώνει ότι το ΕΤΣΕ έχει διακριτή δομή διακυβέρνησης από την ΕΤΕπ και οι επενδυτικές πράξεις του λαμβάνουν χώρα εντός δύο θεματικών τομέων, δηλαδή του σκέλους για τις υποδομές και την καινοτομία, υπό τη διαχείριση της ΕΤΕπ, και της θυρίδας για τις ΜΜΕ, υπό τη διαχείριση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤαΕ)·

17.  λαμβάνει υπό σημείωση τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Κόμβου Επενδυτικών Συμβουλών για το 2019· επιδοκιμάζει τον θετικό αντίκτυπο του Ευρωπαϊκού Κόμβου Επενδυτικών Συμβουλών (ΕΚΕΣ)· ζητεί την περαιτέρω ενίσχυση των εσωτερικών χρηματοπιστωτικών και συμβουλευτικών ικανοτήτων της ΕΤΕπ προκειμένου να διασφαλιστεί η μακροχρόνια δέσμευση για την υλοποίηση και ο μακροπρόθεσμος ορίζοντας χρηματοδότησης στόχων και αποστολών της ΕΕ, όπως η καταπολέμηση του καρκίνου, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η διασφάλιση δίκαιης μετάβασης των περιφερειών που επηρεάζονται περισσότερο από τους μετασχηματισμούς που συνεπάγεται η Πράσινη Συμφωνία, η προστασία των ωκεανών μας, οι πιο πράσινες πόλεις και η διασφάλιση της υγείας του εδάφους και των τροφίμων· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι, σε συνέχεια των συστάσεων του ΕΕΣ, η ΕΤΕπ παρουσίασε τον Ιούλιο του 2019 τη «Μελέτη σε ανταπόκριση στη σύσταση 5 του ΕΕΣ: βελτίωση της γεωγραφικής διασποράς των επενδύσεων που λαμβάνουν στήριξη από το ΕΤΣΕ»· λαμβάνει υπό σημείωση τα συμπεράσματα αυτής της ανάλυσης· η οποία τεκμηριώνει σημαντικές προσπάθειες από την πλευρά της ΕΤΕπ και της Επιτροπής για τη διευκόλυνση μιας πιο ισορροπημένης γεωγραφικής κατανομής των επενδύσεων του ΕΤΣΕ, ώστε αυτές να συμβάλλουν στη βιώσιμη μακροπρόθεσμη οικονομική σύγκλιση σε ολόκληρη την Ένωση·

18.  καλεί την ΕΤΕπ να φροντίσει για πιο ισορροπημένη γεωγραφική κατανομή των χρηματοδοτικών κονδυλίων της, σε συμφωνία με τον ρόλο της για τη διασφάλιση της εδαφικής και κοινωνικής συνοχής· καλεί την ΕΤΕπ να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες που εμποδίζουν ορισμένες περιφέρειες ή κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τα οικονομικά μέσα που τους διαθέτει·

19.  απευθύνει έκκληση για την ενίσχυση της τεχνικής βοήθειας και την αυξημένη παροχή εμπειρογνωσίας επί οικονομικών θεμάτων σε τοπικές και περιφερειακές αρχές, ιδιαιτέρως σε περιφέρειες με χαμηλή επενδυτική ικανότητα, και μάλιστα πριν από την έγκριση του εκάστοτε έργου, ώστε να βελτιωθεί η προσβασιμότητα· ζητεί εντατικοποίηση της συνεργασίας με τις εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και ιδρύματα·

Ο ρόλος της ΕΤΕπ στη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας

20.  υπενθυμίζει ότι, τον Νοέμβριο του 2019, σύμφωνα με την πολιτική φιλοδοξία πίσω από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ αποφάσισε να αυξήσει το επίπεδο δέσμευσης για το κλίμα και το περιβάλλον του Ομίλου ΕΤΕπ με στόχο τη μετατροπή της ΕΤΕπ από «τράπεζας της ΕΕ που στηρίζει το κλίμα» σε «κλιματική τράπεζα της ΕΕ», και δεσμεύτηκε να αυξήσει σταδιακά το μερίδιο της χρηματοδότησής της που προορίζεται για τη δράση για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ώστε να φθάσει το 50 % των δραστηριοτήτων της το 2025, και να ευθυγραμμίσει όλες τις χρηματοδοτικές δραστηριότητες με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού από τα τέλη του 2020· εκφράζει ικανοποίηση για την έγκριση του χάρτη πορείας για το κλίμα· καλεί την ΕΤΕπ να αξιολογήσει εάν τα έργα που έχουν ήδη δρομολογηθεί πριν από τον Νοέμβριο του 2020 συνάδουν με τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 με παράλληλη εξασφάλιση της επιχειρηματικής συνέχειας, λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβατική περίοδο που προβλέπεται έως το τέλος του 2022·

21.  χαιρετίζει τη χρήση από την ΕΤΕπ ενός προοδευτικά αυξανόμενου σκιώδους κόστους άνθρακα στο πλαίσιο της συνολικής προσέγγισης προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι δραστηριότητες της ΕΤΕπ συνάδουν με τον στόχο των 1,5 °C, μεριμνώντας ταυτόχρονα για δίκαιη μετάβαση προς μια οικονομία με ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα, που δεν θα αφήνει κανέναν στο περιθώριο·

22.  σημειώνει ότι το πρόβλημα του κλίματος δεν μπορεί να λυθεί χωρίς την υποστήριξη της βιομηχανίας, και ότι μια μείζονος κλίμακας αλλαγή μπορεί να επιτευχθεί μόνον λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες της βιομηχανίας και δοθούν τα αναγκαία κίνητρα για καινοτόμες κλιματικές λύσεις·

23.  σημειώνει ότι, σύμφωνα με την έκθεση της ΕΤΕπ για τη βιωσιμότητα, οι απόλυτες εκπομπές του χαρτοφυλακίου της ΕΤΕπ το 2019 εκτιμώνται σε 3,9 εκατομμύρια τόνους CO2e ετησίως, έναντι 2,2 εκατομμυρίων τόνων CO2e ετησίως το 2018· παρατηρεί ότι οι συνολικές μειωμένες ή αποφευχθείσες εκπομπές από την ίδια χρηματοδότηση εκτιμώνται σε 3,1 εκατομμύρια τόνους CO2e ετησίως το 2019 σε σύγκριση με 3,5 εκατομμύρια τόνους CO2e ετησίως το 2018· καλεί την ΕΤΕπ να εντείνει τις προσπάθειες για τη μείωση των απόλυτων εκπομπών· καλεί την ΕΤΕπ να δημοσιοποιεί συστηματικά τους υπολογισμούς του αποτυπώματος αερίων θερμοκηπίου για όλα τα έργα με αποτύπωμα άνθρακα, προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια·

24.  χαιρετίζει την πολιτική δανειοδότησης στον τομέα της ενέργειας που συμφωνήθηκε από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ τον Νοέμβριο του 2019 και ιδίως την απόφαση να τερματιστεί η δανειοδότηση για έργα παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα· σημειώνει, ωστόσο, ότι τα έργα υποδομών φυσικού αερίου που περιλαμβάνονται στον τέταρτο κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος και τα έργα φυσικού αερίου που βρίσκονται ήδη υπό αξιολόγηση έως τις 14 Νοεμβρίου 2019 δεν εξαιρούνται από τη χρηματοδότηση της ΕΤΕπ έως το τέλος του 2021· τονίζει ότι τα εν λόγω έργα μπορούν να χρηματοδοτούνται εφόσον συμβάλλουν στο καθήκον της ΕΤΕπ να διευκολύνει τη δίκαιη μετάβαση και την ισορροπημένη ανάπτυξη εντός ΕΕ· παρατηρεί ότι από το 2019 η ΕΤΕπ χορήγησε χρηματοδότηση ύψους 685 εκατομμυρίων EUR για τη μεταφορά και διανομή φυσικού αερίου· καλεί την ΕΤΕπ να αξιολογήσει και να αντιμετωπίσει τους δυνητικούς κινδύνους που συνδέονται με τον εγκλωβισμό σε στοιχεία ενεργητικού υψηλής έντασης άνθρακα·

25.  υπενθυμίζει στην ΕΤΕπ την έκκληση του Κοινοβουλίου να εξηγήσει πώς ο αγωγός φυσικού αερίου της Ανατολίας και ο αγωγός της Αδριατικής θα ευθυγραμμιστούν με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού έως το τέλος του 2020· σημειώνει ότι το έργο αποτελεί αντικείμενο έρευνας από τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή(4) σχετικά με την αδυναμία της ΕΤΕπ να εξασφαλίσει κατάλληλη εκτίμηση των επιπτώσεων στο κλίμα και για τα δύο έργα· παροτρύνει την ΕΤΕπ να αντιμετωπίσει τυχόν ελλείψεις της εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και να αντιμετωπίσει κατά προτεραιότητα τις αρνητικές περιβαλλοντικές, κλιματικές και κοινωνικές επιπτώσεις·

26.  σημειώνει ότι, στο πλαίσιο της τρέχουσας πολιτικής για τη δανειοδότηση στον τομέα της ενέργειας, οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με φυσικό αέριο και τα έργα δικτύου φυσικού αερίου που έχουν προγραμματιστεί για τη μεταφορά φυσικού αερίου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών είναι επιλέξιμα υπό την προϋπόθεση να συμπεριληφθεί στη σύμβαση χρηματοδότησης της ΕΤΕπ ένα «αξιόπιστο σχέδιο» που να περιλαμβάνει μια πορεία των εκπομπών· καλεί την ΕΤΕπ να εξασφαλίσει ότι τα κριτήρια προκειμένου τα σχέδια αυτά να θεωρούνται αξιόπιστα είναι σύμφωνα με την εντολή της να συμβάλει στη δίκαιη μετάβαση, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος στήριξης έργων φυσικού αερίου που δεν ευθυγραμμίζονται με τους στόχους για το κλίμα· παρατηρεί ότι η ΕΤΕπ στις αρχές του 2022 θα διενεργήσει ενδιάμεση αξιολόγηση της πολιτικής για τη δανειοδότηση στον τομέα της ενέργειας·

27.  σημειώνει ότι το 2019 η ΕΤΕπ στήριξε διάφορα έργα που αφορούσαν υδροηλεκτρική ενέργεια· χαιρετίζει τις περιβαλλοντικές, κλιματικές και κοινωνικές κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη της υδροηλεκτρικής ενέργειας· χαιρετίζει το γεγονός ότι η ΕΤΕπ έχει αρχίσει να αναπροσαρμόζει τις προδιαγραφές υποβολής εκθέσεων σχετικά με τον διαμεσολαβούμενο δανεισμό, ώστε να υπάρξει εναρμόνιση των αντισυμβαλλομένων με τη Συμφωνία του Παρισιού και με την ενωσιακή ταξινόμηση βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων, ενώ παράλληλα επανεξετάζει το πλαίσιό της για την περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα· τονίζει ότι αυτές οι νέες απαιτήσεις θα πρέπει να ενισχύσουν τη διαφάνεια των πράξεων της ΕΤΕπ στις οποίες συμμετέχουν ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έτσι ώστε να εντοπίζονται και να αποφεύγονται δυνητικές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ή τα ανθρώπινα δικαιώματα γύρω από επιχειρήσεις για έργα υδροηλεκτρικής ενέργειας τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ και παράλληλα να διασφαλίζεται η πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση·

28.  υπενθυμίζει ότι ο Όμιλος ΕΤΕπ διαθέτει περιβαλλοντικό και κοινωνικό ρυθμιστικό πλαίσιο· επικροτεί την υποβολή εκθέσεων από την ΕΤΕπ σχετικά με τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις και παρέχει εκ των προτέρων και εκ των υστέρων αξιολογήσεις της διαδικασίας αναλυτικής εξέτασης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων· εκφράζει την ανησυχία του για τον κίνδυνο η ΕΤΕπ και το ΕΤΕ να χρηματοδοτούν δραστηριότητες υψηλής έντασης άνθρακα μέσω ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών· καλεί τον Όμιλο ΕΤΕπ να συνεχίσει να παρακολουθεί τη συμμόρφωση με τα δεσμευτικά περιβαλλοντικά, κοινωνικά, κριτήρια διακυβέρνησης και δίκαιης φορολόγησης στο πλαίσιο των επικείμενων κατευθυντήριων γραμμών εναρμόνισης των αντισυμβαλλομένων, συμπεριλαμβανομένων καταλόγων των απαγορευμένων δράσεων και της απαίτησης για τους πελάτες να διαθέτουν σαφή και δεσμευτικά σχέδια απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές σύμφωνα με τη συμφωνία του Παρισιού, με παράλληλη διασφάλιση της πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση·

29.  υπογραμμίζει ότι οι οικονομικές ανάγκες των αγροτών, ιδίως των νέων σε ηλικία και των νεοεισερχομένων, είναι σημαντικές, και ότι οι αγρότες και οι επιχειρήσεις του τομέα που υποβάλλουν αιτήσεις χρηματοδότησης έχουν χαμηλότερο ποσοστό επιτυχίας· καλεί την ΕΤΕπ να επεξεργαστεί χρηματοδοτικές πρωτοβουλίες που θα τονώσουν την προσβασιμότητα του αγροτικού τομέα στη χρηματοδότηση·

30.  σημειώνει την αυξανόμενη εμπλοκή του Ομίλου ΕΤΕπ στον γεωργικό τομέα· επιμένει ότι η χρηματοδότηση της ΕΤΕπ πρέπει να στηρίζει τις αγροτικές κοινότητες και τη μετάβαση του γεωργικού τομέα σύμφωνα με τους στόχους της ευρωπαϊκής πολιτικής, μεταξύ άλλων με μεγαλύτερο σεβασμό για την καλή μεταχείριση των ζώων, και ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η συμβολή σε πυκνότητα εκτροφής που υπερβαίνει την φέρουσα ικανότητα των εδαφών·

31.  σημειώνει ότι η χρηματοδότηση που χορηγήθηκε εντός της Ένωσης το 2019 για τις μεταφορές ήταν υψηλότερη από ό,τι το 2018 (9 325 εκατομμύρια EUR έναντι 8 237 εκατομμυρίων EUR το 2018) και ότι η μείωση της χρηματοδότησης για οδούς και αυτοκινητόδρομους αντισταθμίστηκε από αυξήσεις στη χρηματοδότηση των σιδηροδρόμων και των εναέριων μεταφορών· τονίζει ότι είναι σημαντικό να ευθυγραμμιστεί η δανειοδοτική πολιτική στον τομέα των μεταφορών και το χαρτοφυλάκιο μεταφορών της ΕΤΕπ με τον χάρτη πορείας για μια κλιματική τράπεζα, ιδίως όσον αφορά με την απαλλαγή του τομέα των μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές έως το 2050, αλλά και με την επικείμενη στρατηγική της Επιτροπής για τη βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα ως απάντηση στη νέα Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, με άλλους τομείς της πολιτικής μεταφορών της ΕΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα τη δίκαιη μετάβαση και την ισόρροπη κοινωνική και εδαφική ανάπτυξη· χαιρετίζει τη δέσμευση της ΕΤΕπ να απέχει από τη χρηματοδότηση επεκτάσεων της τρέχουσας χωρητικότητας αερολιμένων και από τη χρηματοδότηση της υποδομής λιμένων που χρησιμεύει ειδικά για τη μεταφορά και την αποθήκευση ορυκτών καυσίμων· ζητεί η πολιτική να αποφύγει τον εγκλωβισμό σε στοιχεία ενεργητικού εντάσεως άνθρακα και να στηρίξει τη στροφή προς την κινητικότητα μηδενικών ανθρακούχων εκπομπών τόσο για τις εμπορευματικές μεταφορές όσο και για τους επιβάτες σε αστικό και υπεραστικό επίπεδο, όπως οι σιδηρόδρομοι, η ασφαλής ποδηλασία και οι καθαρές δημόσιες συγκοινωνίες, ιδίως για τις υποεξυπηρετούμενες κοινότητες και περιοχές, και για υποδομές ηλεκτροδότησης βασισμένες σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

32.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τον ηγετικό ρόλο της ΕΤΕπ στην αγορά πράσινων ομολόγων το 2019, με την έκδοση 4,1 δισεκατομμυρίων EUR σε ομόλογα ευαισθητοποίησης για το κλίμα (CABs) και σε ομόλογα ευαισθητοποίησης για τη βιωσιμότητα (SABs)· τονίζει τη σημασία της διαφανούς και αξιόπιστης τεκμηρίωσης και της παρακολούθησης των εσόδων στα οποία βασίζονται αυτά τα ομόλογα και της διασφάλισης της συνοχής με την ταξινομία βιώσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ και το επικείμενο πρότυπο πράσινων ομολόγων της ΕΕ·

33.  χαιρετίζει την επικείμενη αναθεώρηση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού πλαισίου της ΕΤΕπ και την ανάπτυξη εργαλείων διαχείρισης κλιματικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων για την εκτίμηση των φυσικών, και συστημικών κινδύνων και των κινδύνων που σχετίζονται με τη μετάβαση· καλεί την ΕΤΕπ να διασφαλίσει ότι αυτό θα έχει πραγματοποιηθεί έως το τέλος του 2021· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση της ΕΤΕπ να υιοθετήσει τα κριτήρια «μη πρόκλησης σημαντικής επιβάρυνσης» από τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852(5) ως βάση και να θεσπίζει αυστηρότερα πρότυπα όποτε αυτό δικαιολογείται·

Δραστηριότητες της ΕΤΕπ εκτός της ΕΕ

34.  αναγνωρίζει ότι η σημαντικότερη εντολή που καθοδηγεί τις πράξεις της ΕΤΕπ εκτός της Ένωσης είναι η εντολή εξωτερικής δανειοδότησης (ΕΕΔ), στο πλαίσιο της οποίας οι πράξεις της ΕΤΕπ κατά την περίοδο από το 2014 έως το 2020 υποστηρίζονται από ειδικό ταμείο εγγυήσεων, με ανώτατο όριο τα 32,3 δισεκατομμύρια EUR, το οποίο παρέχει νομική βάση και εγγύηση στην ΕΤΕπ για την κάλυψη ζημιών από χρηματοδοτικές δραστηριότητες σε 68 επιλέξιμες χώρες εκτός της ΕΕ· σημειώνει ότι η Επιτροπή πρότεινε να μην συνεχιστεί η εντολή εξωτερικής δανειοδότησης (ΕΕΔ) στην παρούσα μορφή της· σημειώνει τη δημιουργία της εγγύησης του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη+ (ΕΤΒΑ+) για την κάλυψη νέων εντολών της ΕΤΕπ·

35.  εκφράζει ικανοποίηση για τη στήριξη που παρείχε η ΕΤΕπ στη διάρκεια του 2019 κατά την ανάπτυξη του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, ο οποίος προσφέρει αρωγή στα εδάφη και τις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο από τη μετάβαση στην κλιματικά ουδέτερη οικονομία, ιδίως όσα διαθέτουν τη μικρότερη ικανότητα αντιμετώπισης του κόστους μετάβασης· τονίζει τη σημασία που έχει η εφαρμογή του Μηχανισμού από την ΕΤΕπ τα επόμενα χρόνια μεριμνώντας ώστε καμιά περιοχή να μη μείνει στο περιθώριο·

36.  σημειώνει ότι η αναπτυξιακή πολιτική της Ένωσης θα υλοποιηθεί μέσω του νέου Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (NDICI), του οποίου κύριος φορέας υλοποίησης είναι η ΕΤΕπ· εκφράζει την ανησυχία του για τη χρήση αναπτυξιακών κονδυλίων της ΕΕ για τον μετριασμό των κινδύνων που συνδέονται με τις ιδιωτικές επενδύσεις, δεδομένου ότι αυτή η μέθοδος δεν έχει αποδείξει την ικανότητά της να διασφαλίζει την προσθετικότητα και την επίτευξη αναπτυξιακών στόχων, όπως αναφέρθηκε πρόσφατα στην τελική επανεξέταση του ΕΤΒΑ, καθώς και στη γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου αριθ. 7/2020 της 11ης Σεπτεμβρίου 2020· τονίζει την ανάγκη οι χορηγοί να δίνουν προτεραιότητα στη χρηματοδότηση βάσει επιχορηγήσεων ως βασική επιλογή, ιδίως προς τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, έτσι ώστε να αποφεύγεται η αύξηση του δανειακού βάρους·

37.  επαναλαμβάνει ότι οι εξωτερικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ αναμένεται να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ, προωθώντας τη βιώσιμη οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη των αναπτυσσόμενων χωρών, ιδίως στις πλέον μειονεκτούσες από αυτές, καθώς και τη συμμόρφωση με στόχους που έχει εγκρίνει η Ένωση· αναγνωρίζει την εξάλειψη της φτώχειας, την κινητοποίηση εγχώριων πόρων και τα ανθρώπινα δικαιώματα ως βασικές συνιστώσες στο πλαίσιο της αρχιτεκτονικής αναπτυξιακής χρηματοδότησης της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι η συμμετοχή των συμφεροντούχων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης·

38.  σημειώνει ότι η ΕΤΕπ δεσμεύεται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ· τονίζει ότι οι αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενσωματώνονται στις διαδικασίες και στα πρότυπα δέουσας επιμέλειάς της σε επίπεδο έργου, μεταξύ άλλων επιτρέποντας την αναστολή των εκταμιεύσεων σε περίπτωση σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή των περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων· σημειώνει ότι ο μηχανισμός καταγγελιών ενισχύθηκε στο τέλος του 2018· καλεί την ΕΤΕπ να διασφαλίσει ότι ο μηχανισμός καταγγελιών της είναι εύκολα προσβάσιμος, έγκαιρος και αποτελεσματικός, για τον εντοπισμό και την επανόρθωση πιθανών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε έργα που σχετίζονται με την ΕΤΕπ· ζητεί από την ΕΤΕπ να υποβάλει έκθεση στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο των Διοικητών σχετικά με το θέμα αυτό·

39.  καλεί την ΕΤΕπ να παράσχει πλήρη στήριξη για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, μέσω των δραστηριοτήτων της στο πλαίσιο συγκεκριμένων εντολών που αποφασίζονται από το Συμβούλιο των Υπουργών της ΕΕ και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

Διακυβέρνηση, διαφάνεια και λογοδοσία της ΕΤΕπ

40.  επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό ο Όμιλος ΕΤΕπ να ακολουθεί τις αρχές της δεοντολογίας, της ακεραιότητας, της διαφάνειας, της επικοινωνίας και της λογοδοσίας σε όλες τις πράξεις και πολιτικές της·

41.  εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη διαφάνειας των δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ μέσω χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών, όπως εμπορικών τραπεζών και επενδυτικών κεφαλαίων· τονίζει την ανάγκη να αξιολογηθεί ο οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος των διαμεσολαβούμενων δανείων μέσω της διάθεσης πληροφοριών σχετικά με τους τελικούς δικαιούχους· καλεί την ΕΤΕπ να θεσπίσει τυποποιημένες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων με τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές και τους τελικούς δικαιούχους, τηρώντας όπου χρειάζεται τις συμφωνίες εμπιστευτικότητας μεταξύ του ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού και του τελικού δικαιούχου, αλλά παρέχοντας μια σταθερή δομή για τη συλλογή δεδομένων και πληροφοριών·

42.  εκφράζει σοβαρές ανησυχίες ως προς τους ισχυρισμούς κατά της ΕΤΕπ σχετικά με παρενόχληση και σεξουαλική παρενόχληση στον τόπο εργασίας, ατιμωρησία των παρενοχλούντων δραστών, δυσαρέσκεια των εργαζομένων, ελλείψεις στις διαδικασίες πρόσληψης ανώτερων στελεχών και μη αποτελεσματική εκπροσώπηση των εργαζομένων σε επίπεδο διοίκησης· καλεί την ΕΤΕπ να μεριμνήσει ώστε όλες οι υποθέσεις εικαζόμενης παρενόχλησης να διερευνούνται ανεξάρτητα και να υπάρξει διαφάνεια ως προς τα πορίσματα των προηγούμενων και των τρεχουσών ερευνών και ως προς τις εφαρμοζόμενες κυρώσεις, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και να καλλιεργηθεί η λογοδοσία· καλεί την ΕΤΕπ να δημοσιεύσει τα αποτελέσματα των στατιστικών ερευνών σχετικά με την ικανοποίηση του προσωπικού, για την περίοδο 2010-2021· αιτείται ανεξάρτητη αξιολόγηση της διαφάνειας και της ποιότητας των διαδικασιών πρόσληψης ανώτερων στελεχών, στελεχών, επαγγελματιών και διοικητικών θέσεων στην ΕΤΕπ· καλεί την ΕΤΕπ να υποβάλει σχέδιο δράσης που θα αποβλέπει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ διοίκησης και προσωπικού και στην ενίσχυση της συμμετοχής των εργαζομένων στη λήψη αποφάσεων·

43.  εκφράζει την ανησυχία του για τις αναφορές ότι αρκετοί πρώην αντιπρόεδροι έχουν αναλάβει καθήκοντα σε οντότητες που συνδέονται με την ΕΤΕπ χωρίς να τηρούν μια περίοδο αναμονής· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι πρακτικές αυτές δεν είναι αυστηρά ρυθμισμένες και απαγορευμένες από τον κώδικα δεοντολογίας της ΕΤΕπ· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η υπό εξέλιξη αναθεώρηση της πολιτικής μετά την έξοδο από την υπηρεσία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και τονίζει ότι θα πρέπει να εφαρμοστούν αυστηρότεροι κανόνες· καλεί την ΕΤΕπ να ευθυγραμμίσει την πολιτική της για τη μετά την έξοδο από την υπηρεσία με εκείνη της Επιτροπής και των ομότιμων θεσμικών οργάνων·

44.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι αντιπρόεδροι εξακολουθούν να είναι υπεύθυνοι, μεταξύ άλλων χωρών, για τη χώρα προέλευσής τους, πράγμα το οποίο μπορεί να δημιουργήσει σύγκρουση συμφερόντων· καλεί την ΕΤΕπ να δώσει συνέχεια στο αίτημα του Κοινοβουλίου να συμπεριληφθεί στον κώδικα δεοντολογίας της επιτροπής διαχείρισης διάταξη που να αποκλείει τη δυνατότητα των μελών της να επιβλέπουν τη χορήγηση δανείων ή την εκτέλεση έργων στις χώρες καταγωγής τους·

45.  χαιρετίζει την απόφαση της ΕΤΕπ, της 6ης Φεβρουαρίου 2019, για τη θέσπιση εσωτερικών κανόνων σχετικά με την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από το τμήμα ερευνών για περιπτώσεις απάτης στο πλαίσιο της Γενικής Επιθεώρησης και της υπηρεσίας του Υπευθύνου Συμμόρφωσης· τονίζει ότι, όσον αφορά την εταιρική συμμόρφωση, πρέπει να διατεθούν επαρκείς πόροι για τον έλεγχο και την παρακολούθηση των εξωτερικών δραστηριοτήτων, της σύγκρουσης συμφερόντων, των προμηθειών και των δώρων·

46.  εκφράζει τη λύπη του για τη συνεχιζόμενη έλλειψη πολυμορφίας και ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε επίπεδο ανώτερων διοικητικών στελεχών και εντός των διοικητικών οργάνων του Ομίλου ΕΤΕπ, καθώς και για το πολύ υψηλό ποσοστό γυναικών σε υποστηρικτικές λειτουργίες· επισημαίνει ότι η Τράπεζα έθεσε ως στόχους προς υλοποίηση μέχρι το 2021 την αύξηση του ποσοστού των γυναικών διευθυντικών στελεχών στο 33 %, την αύξηση του ποσοστού των γυναικών ανώτερων διοικητικών στελεχών στο 40 % και την αύξηση σε 50 % του ποσοστού των γυναικών σε διοικητικές θέσεις· παροτρύνει την ΕΤΕπ να εντείνει τις προσπάθειές της για την προώθηση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε όλα τα επίπεδα προσωπικού· παροτρύνει την ΕΤΕπ να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη που προτείνουν υποψηφίους αντιπροέδρους να συνεκτιμούν τους στόχους που αφορούν την πολυμορφία και την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων· καλεί την ΕΤΕπ να μεριμνήσει ώστε στη γραμματεία της να υπάρχει η δέουσα εκπροσώπηση πολιτών από όλα τα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη ταυτόχρονα τις ικανότητες και τα προσόντα των υποψηφίων· καλεί την ΕΤΕπ να δημοσιεύσει στατιστική ανάλυση με ταξινόμηση ανά φύλο και υπηκοότητα για τις μεσαίες και ανώτερες διευθυντικές θέσεις·

47.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η ΕΤΕπ εξακολουθεί να μην δημοσιοποιεί πλήρως τις λεπτομέρειες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους των πελατών της· υπογραμμίζει ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα δεδομένα των εμπλεκόμενων οικονομικών φορέων δεν κοινοποιούνται από τους φορείς υλοποίησης ή τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς· τονίζει ότι η δημοσιοποίηση των δικαιούχων και της πραγματικής κυριότητας είναι σύμφωνη με το ισχύον νομικό πλαίσιο· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα, σε εξαιρετικές περιστάσεις, να προβλέπουν εξαιρέσεις τόσο για τη δημοσιοποίηση μέσω των μητρώων που περιέχουν στοιχεία περί πραγματικής κυριότητας όσο και για την πρόσβαση στα εν λόγω στοιχεία· ζητεί από την ΕΤΕπ να χρησιμοποιήσει τα διαθέσιμα εργαλεία και να εφαρμόσει τα πρότυπα που προωθεί η 5η οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ώστε να καταστούν προσβάσιμα τα εν λόγω δεδομένα· καλεί την Τράπεζα να διερευνήσει ποια μέτρα θα μπορούσαν να ληφθούν σε περίπτωση αδικαιολόγητης άρνησης από κάποια περιοχή δικαιοδοσίας να παράσχει αυτές τις πληροφορίες· επαναλαμβάνει την ανάγκη συνεργασίας του τμήματος Συμμόρφωσης του ΕΤαΕ και της υπηρεσίας του υπεύθυνου συμμόρφωσης (OCCO) της ΕΤΕπ για την επίτευξη συνοχής στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών του Ομίλου ΕΤΕπ στους τομείς της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της καταπολέμησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας·

48.  καλεί την ΕΤΕπ να δημοσιοποιεί στον ιστότοπό της τα στοιχεία σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους των πελατών της, προκειμένου να αυξήσει την προβολή των πράξεών της και να συμβάλει στην πρόληψη περιπτώσεων διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων·

49.  ζητεί από την ΕΤΕπ να εξαρτήσει την εκταμίευση άμεσων και έμμεσων δανείων από τη δημοσίευση φορολογικών και λογιστικών στοιχείων ανά χώρα και από την κοινοποίηση στοιχείων από τους τους δικαιούχους και τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς φορείς που συμμετέχουν σε χρηματοδοτικές πράξεις σε σχέση με τους πραγματικούς κύριους κατόχους·

50.  καλεί την ΕΤΕπ να ολοκληρώσει την αναθεώρηση της πολιτικής του Ομίλου ΕΤΕπ για την καταπολέμηση της απάτης (AFP) που δρομολογήθηκε το 2019, σύμφωνα με τα αιτήματα που διατύπωσε το Κοινοβούλιο· εκφράζει την ικανοποίησή του για τον εντατικό διάλογο μεταξύ της ΕΤΕπ και της OLAF σχετικά με την επικαιροποίησή της· καλεί την ΕΤΕπ να αξιοποιήσει τον υποστηρικτικό ρόλο της OLAF, ο οποίος ενισχύθηκε με τη νέα στρατηγική της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης (CAFS) που εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2019· υποστηρίζει ότι η εντολή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας θα πρέπει να περιλαμβάνει τη δίωξη των εγκληματικών δραστηριοτήτων που επηρεάζουν τη χρηματοδότηση της ΕΤΕπ·

51.  επαναλαμβάνει τη σημασία της συμμετοχής των συναφών εθνικών, περιφερειακών και τοπικών συμφεροντούχων, μεταξύ των οποίων εμπειρογνώμονες για το κλίμα, συνδικάτα, παράγοντες της κοινωνίας των πολιτών, εκπρόσωποι επιχειρήσεων, οι ΜΜΕ και ακαδημαϊκοί φορείς στην αξιολόγηση του αντικτύπου των επενδύσεων· μεταξύ άλλων μέσω διαφανούς επικοινωνίας, και τη σημασία της αξιολόγησης των αναγκών και προσδοκιών των ανθρώπων που επηρεάζονται από το έργο· τονίζει ότι οι διαβουλεύσεις πρέπει να περιλαμβάνουν όλες τις ενδιαφερόμενες κοινότητες, να είναι προσβάσιμες σε ευάλωτες ομάδες, να είναι προσαρμοσμένες στις επιμέρους ανάγκες των συμφεροντούχων και να είναι συνεχείς καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του έργου· ζητεί να τηρηθεί η αρχή της συμμόρφωσης με την αρχή της ελεύθερης, εκ των προτέρων και εν επιγνώσει συναίνεσης από όλες τις πληγείσες κοινότητες (πέρα από τον αυτόχθονα πληθυσμό) σε περιπτώσεις επενδύσεων στη γη και τους φυσικούς πόρους· ζητεί από την ΕΤΕπ να υποβάλει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των ανωτέρω αρχών· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη διαβούλευση της Τράπεζας με συμφεροντούχους σχετικά με επιλεγμένες πολιτικές, όπως ορίζεται στο άρθρο 7 παράγραφοι 10 και 11 της πολιτικής για τη διαφάνεια του Ομίλου ΕΤΕπ·

52.  καλεί την ΕΤΕπ να λαμβάνει υπόψη, στην περίπτωση έργων υποδομών μεγάλης κλίμακας, όλους τους συναφείς κινδύνους περιβαλλοντικών επιπτώσεων και να χρηματοδοτεί μόνον εκείνα τα έργα για τα οποία έχει αποδειχθεί ότι θα αποφέρουν πραγματική προστιθέμενη αξία για τον τοπικό πληθυσμό και από περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική άποψη· υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα της αυστηρής παρακολούθησης πιθανών κινδύνων διαφθοράς και απάτης στο εν λόγω πλαίσιο, καθώς και της διενέργειας ενδελεχών εκ των προτέρων και εκ των υστέρων αξιολογήσεων των έργων που θα χρηματοδοτηθούν·

53.  υπενθυμίζει ότι το άρθρο 287 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ καθορίζει τις αρμοδιότητες ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου σε σχέση με την ΕΤΕπ· υπενθυμίζει ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι αρμόδιο για τον έλεγχο της δραστηριότητας της ΕΤΕπ όσον αφορά τη διαχείριση των δαπανών και των εσόδων της Ένωσης· υπενθυμίζει ότι η Ελεγκτική Επιτροπή είναι αρμόδια για τον έλεγχο του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΕπ σύμφωνα με το άρθρο 12 του πρωτοκόλλου 5 (καταστατικό της ΕΤΕπ)· σημειώνει ότι αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην είναι το Ελεγκτικό Συνέδριο σε θέση να παρουσιάσει πλήρη επισκόπηση των σχέσεων μεταξύ των πράξεων του Ομίλου ΕΤΕπ και του προϋπολογισμού της Ένωσης· υπενθυμίζει ότι το άρθρο 308 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ επιτρέπει στο Συμβούλιο να τροποποιήσει το πρωτόκολλο για το καταστατικό της ΕΤΕπ με απλή απόφαση χωρίς πλήρη αναθεώρηση της Συνθήκης· επισημαίνει την αυξημένη σημασία στο πλαίσιο του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου των εγγυήσεων της ΕΕ και άλλων χρηματοδοτικών μέσων που διαχειρίζεται η ΕΤΕπ· καλεί συνεπώς το Συμβούλιο να τροποποιήσει το άρθρο 12 του πρωτοκόλλου 5 για να επιτρέψει στο Ελεγκτικό Συνέδριο να διαδραματίζει ρόλο στον έλεγχο του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΕπ· σημειώνει ότι η τρέχουσα τριμερής συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής, της ΕΤΕπ και του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τους ελέγχους πράξεων που χρηματοδοτούνται ή καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης, λήγει το 2020· καλεί την Επιτροπή, το Ελεγκτικό Συνέδριο και την ΕΤΕπ να ενισχύσουν τον ρόλο του Συνεδρίου και να ενισχύσουν περαιτέρω τις ελεγκτικές αρμοδιότητές του σχετικά με τις δραστηριότητες της ΕΤΕπ στην ανανέωση της τριμερούς συμφωνίας που διέπει τους κανόνες εμπλοκής·

54.  καλεί τον Όμιλο ΕΤΕπ και την Επιτροπή να δρομολογήσουν τη διαδικασία αναθεώρησης των διατάξεων της χρηματοδοτικής και διοικητικής συμφωνίας πλαισίου (FAFA) του Μαΐου του 2014, καθορίζοντας τους κανόνες που διέπουν τα υπό κεντρική διαχείριση μέσα της ΕΕ που έχουν ανατεθεί στον Όμιλο ΕΤΕπ·

55.  ζητεί από την ΕΤΕπ να μελετήσει μαζί με την Επιτροπή τρόπους να συντονιστούν το Σύστημα έγκαιρου εντοπισμού και αποκλεισμού (EDES) και η πολιτική αποκλεισμού που εφαρμόζει η ΕΤΕπ, προκειμένου να επιτευχθούν συνέργειες και να είναι εγγυημένη η πλήρης κάλυψη κρίσιμων περιστάσεων που θίγουν τις δραστηριότητες της ΕΤΕπ και τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης·

56.  σημειώνει την έγκριση, τον Μάρτιο του 2019, της πολιτικής του Ομίλου ΕΤΕπ για την καταγγελία δυσλειτουργιών, και σημειώνει τη συμμόρφωσή της με τις γενικές αρχές και τα πρότυπα που ενσωματώθηκαν στην οδηγία (ΕΕ) 2019/1937(6) και τέθηκαν σε ισχύ σε μεταγενέστερο χρόνο· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η πολιτική εφαρμόζεται αποκλειστικά σε περιπτώσεις εσωτερικής καταγγελίας δυσλειτουργιών· προσδοκά ότι η πολιτική της ΕΤΕπ για την προστασία των καταγγελτών θα είναι φιλόδοξη και θα θέτει υψηλά πρότυπα· προτρέπει την ΕΤΕπ να συμπεριλάβει τόσο τους εσωτερικούς όσο και τους εξωτερικούς καταγγέλτες και να θεσπίσει σαφείς και επακριβώς καθορισμένες διαδικασίες, χρονοδιαγράμματα και κατευθυντήριες γραμμές, προκειμένου να παρέχει στους καταγγέλτες την καλύτερη καθοδήγηση και να τους προστατεύει από ενδεχόμενα αντίποινα·

57.  καλεί την ΕΤΕπ να βελτιώσει τη στρατηγική επικοινωνίας της· πιστεύει ότι, δεδομένου ότι η ΕΤΕπ είναι ο κορυφαίος χορηγός και πολυμερής δανειολήπτης στον κόσμο, είναι απαραίτητο να ενημερώνει με σαφήνεια και ακρίβεια για την αποστολή και το καθεστώς της, καθώς και να απευθύνεται σε ευρύ φάσμα ακροατών·

58.  σημειώνει την περαιτέρω αύξηση του αριθμού των καταγγελιών που αναφέρθηκαν στο τμήμα ερευνών της ΕΤΕπ το 2019, με 228 νέες καταγγελίες (184 το 2018), εκ των οποίων το 69 % προήλθε από μέλη του προσωπικού και το 30 % από εξωτερικές πηγές, μεταξύ των οποίων ενδιαφερόμενοι που σχετίζονται με έργα, η κοινωνία των πολιτών και τα μέσα ενημέρωσης· παρατηρεί ότι το 59 % των ερευνητικών δράσεων αφορά υποθέσεις απάτης, ακολουθούμενες από υποθέσεις διαφθοράς (15 %) και αθέμιτης σύμπραξης (6 %) και ότι πάνω από το ένα τρίτο των καταγγελιών που εξετάστηκαν αφορά τον τομέα των μεταφορών·

59.  σημειώνει ότι το 2019 οι 40 από τις 220 περατωθείσες υποθέσεις, δηλαδή ποσοστό 18 %, ήταν τεκμηριωμένες και είχαν ως αποτέλεσμα είτε παραπομπές σε αρμόδιες αρχές είτε συστάσεις προς τις υπηρεσίες του Ομίλου ΕΤΕπ· σημειώνει επίσης ότι το 62 % των εν λόγω παραπομπών (25 από τις 40) υποβλήθηκαν στην OLAF· ζητεί από την ΕΤΕπ να υποβάλει έκθεση σχετικά με τα αποτελέσματα των δράσεων που έχουν αναληφθεί, συμπεριλαμβανομένων, ανά περίπτωση, των ανακτηθέντων ποσών·

60.  καλεί την ΕΤΕπ να αυξήσει την προληπτική διαφάνεια δημοσιοποιώντας μη εμπιστευτικά έγγραφα σε μια φιλική προς τον χρήστη βάση δεδομένων σε εύθετο χρόνο· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να λειτουργεί στη βάση του «τεκμηρίου της δημοσιοποίησης» και όχι του «τεκμηρίου της εμπιστευτικότητας»·

61.  καλεί τον Όμιλο ΕΤΕπ να βελτιώσει τη λογοδοσία του· ζητεί να καταρτιστεί μνημόνιο συμφωνίας μεταξύ του Ομίλου της ΕΤΕπ και του Κοινοβουλίου για να βελτιωθεί η πρόσβαση του Κοινοβουλίου στα έγγραφα και τα δεδομένα της ΕΤΕπ που σχετίζονται με τον στρατηγικό προσανατολισμό και τις πολιτικές χρηματοδότησης, προκειμένου να ενισχυθεί η λογοδοσία της Τράπεζας· προτείνει την ιδέα ενός τριμηνιαίου διαλόγου με τις αρμόδιες επιτροπές του Κοινοβουλίου για τη συμμετοχή στην επενδυτική στρατηγική της ΕΤΕπ και τη διασφάλιση επαρκούς εποπτείας· τονίζει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί ο έλεγχος του Κοινοβουλίου επί των αποφάσεων του διοικητικού συμβουλίου της ΕΤΕπ· ζητεί καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών από την Επιτροπή προκειμένου να αυξηθεί η διαφάνειά της έναντι του Κοινοβουλίου σχετικά με τις θέσεις που λαμβάνει στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για τη δημοσιοποίηση των γνωμοδοτήσεων που εξέδωσε η Επιτροπή στο πλαίσιο της διαδικασίας σύμφωνα με το άρθρο 19 του καταστατικού της ΕΤΕπ σχετικά με τις χρηματοδοτικές πράξεις της ΕΤΕπ, προκειμένου να εκτιμηθεί η συμμόρφωσή τους με τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ και τις πολιτικές της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και την ΕΤΕπ να καταλήξουν σε συμφωνία προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης διαφάνεια σχετικά με τις εν λόγω γνωμοδοτήσεις και το σκεπτικό τους, στο μέτρο του νομικά εφικτού·

62.  ζητεί την έγκαιρη δημοσίευση του συνόλου των ημερήσιων διατάξεων και των πρακτικών των συνεδριάσεων της επιτροπής διαχείρισης και του διοικητικού συμβουλίου· υπογραμμίζει ότι η μελλοντική πολιτική διαφάνειας θα πρέπει να ενισχύσει τις απαιτήσεις διαφάνειας για όλες τις πράξεις της και να απαιτεί από τους φορείς υλοποίησης έργων να δημοσιοποιούν τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τα σχετικά έγγραφα, συμπεριλαμβάνοντας αυστηρές υποχρεώσεις διαφάνειας στις ειδικές συμβατικές ρήτρες που υπογράφονται με όλους τους πελάτες της ΕΤΕπ· ζητεί από την ΕΤΕπ να δημοσιεύει τακτικότερες, διεξοδικές και σφαιρικές πληροφορίες σχετικά με τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές που είναι υπεύθυνοι για τη μόχλευση κεφαλαίων της ΕΤΕπ, και να συμπεριλάβει συμβατικές ρήτρες όσον αφορά τις υποχρεωτικές γνωστοποιήσεις από τα εν λόγω ιδρύματα σχετικά με τη δανειοδοτική δραστηριότητα·

Επακολούθηση των συστάσεων του Κοινοβουλίου

63.  καλεί την ΕΤΕπ να συνεχίσει να υποβάλλει στοιχεία σχετικά με την κατάσταση και το καθεστώς προηγούμενων συστάσεων που διατύπωσε το Κοινοβούλιο στα ετήσια ψηφίσματά του, ιδίως όσον αφορά:

o
o   o

64.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή και ζητεί από το Συμβούλιο και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΤΕπ να πραγματοποιήσουν συζήτηση σχετικά με τις θέσεις του Κοινοβουλίου που διατυπώνονται ανωτέρω.

(1) https://www.eca.europa.eu/en/Pages/DocItem.aspx?did=49051 (2) ΕΕ L 169 της 1.7.2015, σ. 1. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0191. (4) Κατατέθηκε από τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ CEE Bankwatch Network, Counter Balance, Re:Common και Friends of the Earth Europe. (5) Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088 (ΕΕ L 198 της 22.6.2020, σ. 13). (6) Οδηγία (EE) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης (ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 17).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια DAS-81419-2 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D073421/01 – 2021/2759(RSP))

P9_TA(2021)0333 B9-0372/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια DAS-81419-2 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D073421/01),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 3 και το άρθρο 19 παράγραφος 3,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, της 17ης Μαΐου 2021, κατά την οποία δεν εκδόθηκε γνώμη,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 26 Οκτωβρίου 2016 και δημοσιεύθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2016(3),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ)(4),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 9 Φεβρουαρίου 2012 η εταιρεία Dow Agro Sciences Ltd υπέβαλε στην αρμόδια εθνική αρχή των Κάτω Χωρών αίτηση για τη διάθεση στην αγορά τροφίμων, συστατικών τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια DAS-81419-2 («η ΓΤ σόγια»), σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 («η αίτηση»)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίτηση αφορούσε επίσης τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που περιέχουν ή αποτελούνται από τη ΓΤ σόγια και προορίζονται για χρήσεις διαφορετικές από τη χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, εξαιρουμένης της καλλιέργειας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 26 Οκτωβρίου 2016, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2016, σχετικά με την εν λόγω αίτηση·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΓΤ σόγια έχει αναπτυχθεί για να παράγει δύο συνθετικές τοξίνες Bt, τις Cry1F και Cry1Ac, οι οποίες προσδίδουν ανθεκτικότητα σε συγκεκριμένα είδη λεπιδόπτερων, και για να είναι ανθεκτική στα γλυφοσινικά ζιζανιοκτόνα(5)·

Έλλειψη αξιολόγησης των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων, των μεταβολιτών και των επιδράσεων συνδυασμού παραγόντων

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορες μελέτες καταδεικνύουν ότι η καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένων φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα οδηγεί σε μεγαλύτερη χρήση «συμπληρωματικών» ζιζανιοκτόνων, εν πολλοίς λόγω της εμφάνισης ζιζανίων ανθεκτικών στα φυτοφάρμακα(6)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη η έκθεση της ΓΤ σόγιας σε αυξημένες και επαναλαμβανόμενες δόσεις γλυφοσινικού, και, κατ’ επέκταση, ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη η ποσότητα καταλοίπων στη συγκομιδή·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το γλυφοσινικό έχει ταξινομηθεί ως τοξική για την αναπαραγωγή ουσία κατηγορίας 1B και καλύπτεται, επομένως, από τα κριτήρια αποκλεισμού που ορίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(7)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση του γλυφοσινικού για χρήση στην Ένωση έληξε στις 31 Ιουλίου 2018(8)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των προϊόντων διάσπασής τους σε ΓΤ φυτά δεν εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ειδική ομάδα ΓΤΟ της EFSA) και, ως εκ τούτου, δεν διενεργείται στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης ΓΤΟ·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω ειδικών γεωργικών πρακτικών στην καλλιέργεια ΓΤ φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα, υπάρχουν ειδικά πρότυπα εφαρμογών, έκθεσης και εμφάνισης συγκεκριμένων μεταβολιτών και συνδυαστικών επιπτώσεων, που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτοί οι παράγοντες δεν συνεκτιμήθηκαν από την EFSA·

Εκκρεμή ζητήματα σχετικά με τις τοξίνες Bt

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τοξικολογικές δοκιμές για εγκρίσεις ΓΤ διεξάγονται με απομονωμένες τοξίνες Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι μικρή σημασία μπορεί να αποδοθεί στις τοξικολογικές δοκιμές που διεξάγονται με πρωτεΐνες μεμονωμένα, λόγω του γεγονότος ότι οι τοξίνες Bt σε ΓΤ καλλιέργειες, όπως ο αραβόσιτος, το βαμβάκι και η σόγια, είναι εγγενώς πιο τοξικές από τις απομονωμένες τοξίνες Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αναστολείς πρωτεάσης (PI), που υπάρχουν στον φυτικό ιστό, μπορούν να αυξήσουν την τοξικότητα των τοξινών Bt καθυστερώντας την αποδόμησή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το φαινόμενο αυτό έχει καταδειχθεί σε διάφορες επιστημονικές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μιας μελέτης που διενεργήθηκε πριν από 30 χρόνια για τη Monsanto και η οποία κατέδειξε ότι ακόμη και η παρουσία εξαιρετικά χαμηλών επιπέδων PI ενίσχυσε την τοξικότητα των τοξινών Bt έως και 20 φορές περισσότερο(9)·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις αυτές δεν έχουν ληφθεί ποτέ υπόψη σε αξιολογήσεις κινδύνου της EFSA, παρόλο που είναι σημαντικές για όλα τα φυτά Bt που έχουν εγκριθεί για εισαγωγή ή καλλιέργεια στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κίνδυνοι οι οποίοι προκύπτουν από αυτή την ενισχυμένη τοξικότητα λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ PI και τοξινών Bt για τους ανθρώπους και τα ζώα που καταναλώνουν τρόφιμα και ζωοτροφές που περιέχουν τοξίνες Bt δεν μπορούν να αποκλειστούν·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες που ενδεχομένως επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα έπειτα από έκθεση σε τοξίνες Bt και ότι ορισμένες τοξίνες Bt ενδέχεται να έχουν ανοσοενισχυτικές ιδιότητες(10), δηλαδή να ενισχύουν την αλλεργιογονικότητα άλλων πρωτεϊνών με τις οποίες έρχονται σε επαφή·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση της ενδεχόμενης αλληλεπίδρασης των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των μεταβολιτών τους με τοξίνες Bt θεωρείται ότι δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ομάδας της EFSA για τους ΓΤΟ και, ως εκ τούτου, δεν διενεργείται στο πλαίσιο της εκτίμησης επικινδυνότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι τα κατάλοιπα από τον ψεκασμό με γλυφοσινικό είναι γνωστό ότι διαταράσσουν το μικροβίωμα που, για παράδειγμα, μπορεί να ενισχύσει τις ανοσολογικές αντιδράσεις σε συνδυασμό με τοξίνες Bt(11)·

Παρατηρήσεις των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την τρίμηνη περίοδο διαβούλευσης, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών υπέβαλαν παρατηρήσεις στην EFSA(12)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνεται το σχόλιο ότι τα υποβληθέντα στοιχεία σχετικά με την πίεση από επιβλαβείς οργανισμούς και ασθένειες είναι ανεπαρκή για μια λεπτομερή ανάλυση της οικολογικής αλληλεπίδρασης της ΓΤ σόγιας με το περιβάλλον, ότι ο αιτών αναφέρεται μόνο σε σημαντικές ακούσιες απώλειες της ΓΤ σόγιας κατά τη φόρτωση και εκφόρτωση ως τρόπο περιβαλλοντικής έκθεσης και ότι άλλοι τρόποι έκθεσης του περιβάλλοντος εξαιτίας αποβλήτων από την επεξεργασία ή τη χρήση της σόγιας (π.χ. κοπριά, περιττώματα ζώων που τρέφονται με τη ΓΤ σόγια) δεν αξιολογήθηκαν συγκεκριμένα και ότι το προτεινόμενο σχέδιο παρακολούθησης δεν εξετάζει σχετικά ερωτήματα για τη γενική επίβλεψη της υγείας ανθρώπων και ζώων και δεν μπορεί να θεωρηθεί αρκούντως λεπτομερές·

Μη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία της 17ης Μαΐου 2021 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν οδήγησε σε έκδοση γνωμοδότησης, κάτι που σημαίνει ότι η αδειοδότηση δεν υποστηρίχθηκε από μια ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ως προβληματικό το γεγονός ότι εξακολουθεί να εκδίδει αποφάσεις έγκρισης ΓΤΟ χωρίς ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ αυτών των αποφάσεων, κάτι που αποτελεί σαφέστατα εξαίρεση στην περίπτωση της έγκρισης προϊόντων γενικότερα, αλλά έχει γίνει ο κανόνας για τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 36 ψηφίσματα που αντιτίθενται στη διάθεση στην αγορά ΓΤΟ για τρόφιμα και ζωοτροφές (33 ψηφίσματα) και στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην Ένωση (τρία ψηφίσματα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη εγκρίνει 18 ενστάσεις για τη διάθεση ΓΤΟ στην αγορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης οποιουδήποτε από αυτούς τους ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λόγοι για τους οποίους τα κράτη μέλη δεν υποστηρίζουν τις εγκρίσεις περιλαμβάνουν τη μη τήρηση της αρχής της προφύλαξης στη διαδικασία αδειοδότησης και τις επιστημονικές ανησυχίες σχετικά με την αξιολόγηση του κινδύνου·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει ΓΤΟ, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει και η ίδια την ύπαρξη δημοκρατικού ελλείμματος, την έλλειψη στήριξης από την πλευρά των κρατών μελών και τις ενστάσεις του Κοινοβουλίου·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν απαιτείται καμία τροποποίηση της νομοθεσίας ώστε να είναι σε θέση η Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης στην επιτροπή προσφυγών(13)·

Τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της Ένωσης

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, στην υγεία των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τυχόν συναφείς διατάξεις της ενωσιακής νομοθεσίας και άλλους θεμιτούς παράγοντες που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι στους εν λόγω θεμιτούς παράγοντες θα πρέπει να περιλαμβάνονται οι υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα (ΣΒΠ)·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έκθεση του 2017 της Ειδικής Εισηγήτριας των Ηνωμένων Εθνών για το δικαίωμα στη διατροφή, τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην υγεία, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες(14)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ΣΒΑ 3.9 των Ηνωμένων Εθνών, στόχος είναι να μειωθεί σημαντικά, έως το 2030, ο αριθμός των θανάτων και των ασθενειών που προκαλούνται από επικίνδυνες χημικές ουσίες και από τη ρύπανση και τη μόλυνση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους(15)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της εισαγωγής της ΓΤ σόγιας θα αυξήσει τη ζήτηση για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια που έχει υποστεί επεξεργασία με ζιζανιοκτόνο το οποίο είναι τοξικό για την αναπαραγωγή και δεν επιτρέπεται πλέον να χρησιμοποιείται στην Ένωση, και θα αυξήσει έτσι την έκθεση των εργαζομένων σε τρίτες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος αυξημένης έκθεσης των εργαζομένων προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία σε σχέση με τις ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα ΓΤ καλλιέργειες, δεδομένης της χρήσης μεγαλύτερου όγκου ζιζανιοκτόνων·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποψίλωση των δασών αποτελεί σημαντική αιτία της μείωσης της βιοποικιλότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπομπές από τη χρήση της γης και την αλλαγή της χρήσης της γης, κυρίως λόγω της αποψίλωσης των δασών, αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη αιτία της κλιματικής αλλαγής μετά την καύση ορυκτών καυσίμων(16)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και το Στρατηγικό σχέδιο για τη βιοποικιλότητα για την περίοδο 2011-2020, που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο της ΣΒΠ των Ηνωμένων Εθνών και των στόχων του Aichi για τη βιοποικιλότητα, προάγουν τις προσπάθειες για τη βιώσιμη διαχείριση, την προστασία και την αποκατάσταση των δασών(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΣΒΑ 15 των Ηνωμένων Εθνών περιλαμβάνει τον στόχο της ανάσχεσης της αποψίλωσης των δασών έως το 2020(18)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δάση διαδραματίζουν πολυλειτουργικό ρόλο που στηρίζει την επίτευξη της πλειονότητας των ΣΒΑ των Ηνωμένων Εθνών(19)·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή σόγιας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της αποψίλωσης του Αμαζονίου, καθώς και των δασών του Cerrado και του Gran Chaco στη Νότια Αμερική· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 97 % και το 100 % της σόγιας που καλλιεργείται στη Βραζιλία και στην Αργεντινή αντίστοιχα είναι ΓΤ σόγια(20)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειονότητα των ΓΤ ποικιλιών σόγιας που έχουν εγκριθεί για καλλιέργεια στη Βραζιλία και την Αργεντινή έχουν επίσης εγκριθεί για εισαγωγή στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΓΤ σόγια έχει ήδη εγκριθεί για καλλιέργεια στην Αργεντινή και τη Βραζιλία(21)·

ΚΒ.  επισημαίνει ότι, σύμφωνα με μια πρόσφατη αξιολογηθείσα από ομότιμους επιστημονική μελέτη, η Ένωση είναι η περιοχή με το μεγαλύτερο στον κόσμο αποτύπωμα άνθρακα που συνδέεται με τις εισαγωγές σόγιας από τη Βραζιλία, σε ποσοστό υψηλότερο κατά 13,8% από την Κίνα, τη μεγαλύτερη εισαγωγέα σόγιας, λόγω μεγαλύτερου μεριδίου εκπομπών από ενσωματωμένη αποψίλωση δασών(22)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με άλλη πρόσφατη μελέτη, περίπου το ένα πέμπτο της σόγιας που εισάγεται στην Ένωση από τις περιοχές του Αμαζονίου και του Cerrado της Βραζιλίας, κυρίως για χρήση σε ζωοτροφές, μπορεί να «συνδέεται με παράνομη αποψίλωση των δασών»(23)·

1.  θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(24), να προσφέρει τη βάση για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής απόφασής της·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τελικά, σε επιστολή της με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 2020 προς τα μέλη, την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα κατά τη λήψη αποφάσεων για την έγκριση ΓΤΟ(25)· εκφράζει, ωστόσο, τη βαθιά του απογοήτευση για το γεγονός ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει την εισαγωγή ΓΤ σόγιας(26), παρά τις αντιρρήσεις του Κοινοβουλίου και της πλειοψηφίας των κρατών μελών·

5.  καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει κατεπειγόντως στην ανάπτυξη κριτηρίων βιωσιμότητας, με πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής αυτής της διαδικασίας·

6.  παροτρύνει εκ νέου την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να συνοδεύονται τα σχέδια εκτελεστικών πράξεων από αιτιολογική έκθεση στην οποία θα εξηγείται ο τρόπος με τον οποίον τηρούν την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης»(27)·

7.  τονίζει ότι οι τροπολογίες που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17 Δεκεμβρίου 2020 επί της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011(28), οι οποίες εγκρίθηκαν από το Κοινοβούλιο ως βάση για τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο, αναφέρουν ότι η Επιτροπή δεν εγκρίνει ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ· επιμένει ότι η Επιτροπή πρέπει να σεβαστεί τη θέση αυτή και καλεί το Συμβούλιο να συνεχίσει τις εργασίες του και να εγκρίνει επειγόντως μια γενική προσέγγιση επί του φακέλου αυτού·

8.  επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤ καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα έως ότου διερευνηθούν διεξοδικά και κατά περίπτωση οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με τα κατάλοιπα, πράγμα που απαιτεί πλήρη αξιολόγηση των καταλοίπων που προέρχονται από τον ψεκασμό των εν λόγω ΓΤ καλλιεργειών με συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, καθώς και αξιολόγηση των προϊόντων διάσπασης των ζιζανιοκτόνων και τυχόν συνδυαστικών επιπτώσεων·

9.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να εντάξει πλήρως την εκτίμηση επικινδυνότητας της εφαρμογής συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων και των καταλοίπων τους στην εκτίμηση επικινδυνότητας των ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα ΓΤ φυτών, ανεξαρτήτως του κατά πόσον το επίμαχο ΓΤ φυτό προορίζεται για καλλιέργεια στην Ένωση ή για εισαγωγή στην Ένωση με σκοπό τη χρήση του σε τρόφιμα και ζωοτροφές·

10.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει την εισαγωγή, για χρήση σε τρόφιμα ή ζωοτροφές, κανενός ΓΤ φυτού που έχει καταστεί ανθεκτικό σε ζιζανιοκτόνο δραστική ουσία μη εγκεκριμένη για χρήση στην Ένωση·

11.  χαιρετίζει την εξαγγελία από την Επιτροπή νομοθετικής πρότασης με τίτλο «Μέτρα για την αποφυγή ή την ελαχιστοποίηση της διάθεσης στην αγορά της ΕΕ προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση ή την υποβάθμιση των δασών»· εν τω μεταξύ, δεδομένου ότι επείγει να αντιμετωπιστεί η αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου, του Cerrado και του Gran Chaco και ότι η ζήτηση της Ένωσης για ΓΤ σόγια συμβάλλει στην αποψίλωση στην εν λόγω περιοχή, καλεί την Επιτροπή να αναστείλει αμέσως τις εισαγωγές ΓΤ σόγιας που καλλιεργείται στη Βραζιλία και την Αργεντινή, κάνοντας χρήση της διάταξης του άρθρου 53 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002, εάν είναι απαραίτητο, έως ότου τεθούν σε εφαρμογή αποτελεσματικοί και νομικά δεσμευτικοί μηχανισμοί για την πρόληψη της διάθεσης στην αγορά της Ένωσης προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών και τις σχετικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

12.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του για την εφαρμογή μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για την παραγωγή και τον εφοδιασμό με φυτικές πρωτεΐνες(29), κάτι που θα επιτρέψει στην Ένωση να εξαρτάται λιγότερο από τις εισαγωγές ΓΤ σόγιας και να δημιουργήσει μικρότερες αλυσίδες τροφίμων και περιφερειακές αγορές·

13.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με τη διάθεση στην αγορά της γενετικώς τροποποιημένης και ανθεκτικής στα έντομα σόγιας DAS-81419-2, για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, εισαγωγή και επεξεργασία βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA-GMO-NL-2013-116), Δελτίο EFSA 2016· 14(12): 4642, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4642 (4) –––––––––––––––––– Κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε 36 ψηφίσματα που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση ΓΤΟ. Επιπλέον, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα ψηφίσματα:Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZHG0JG (SYN-ØØØJG-2) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0028).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A2704-12 (ACS-GMØØ5-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0029).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × MON 88017 × 59122 × DAS-40278-9, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 και DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0030).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι LLCotton25 (ACS-GHØØ1-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0054).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 89788 (MON-89788-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0055).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και τους επιμέρους συνδυασμούς MON 89034 × NK603 × DAS-40278-9, 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και NK603 × DAS-40278-9 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0056).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × 1507 × 5307 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε από τα επιμέρους συμβάντα Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0057).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαΐου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0069).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και NK603, και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2018/1111 της Επιτροπής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0291).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια SYHT0H2 (SYN-ØØØH2-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0292).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 87460 × MON 89034 × MIR162 × NK603, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0293).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0365).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × MON 87411 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και MON 87411 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0366).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MIR604 (SYN-IR6Ø4-5), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0367).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 88017 (MON-88Ø17-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0368).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 (MON-89Ø34-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0369).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι GHB614 × T304-40 × GHB119 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0080).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZIR098 (SYN-ØØØ98-3) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0081). (5) Γνώμη της EFSA, σ. 1. (6) Βλ., για παράδειγμα, Bonny, S., «Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact» (Γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα, ζιζάνια και ζιζανιοκτόνα: επισκόπηση και αντίκτυπος), Environmental Management, Ιανουάριος 2016, 57(1), σ. 31-48, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738 και Benbrook, C.M., «Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years» (Επιπτώσεις των γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών στη χρήση γεωργικών φαρμάκων στις ΗΠΑ - τα πρώτα 16 χρόνια), Environmental Sciences Europe, 28 Σεπτεμβρίου 2012, τεύχος 24(1), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24 (7) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 309 της 24.11.2009, σ. 1). (8) https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database/active-substances/?event=as.details&as_id=79 (9) MacIntosh, S.C., Kishore, G.M., Perlak, F.J., Marrone, P.G., Stone, T.B., Sims, S.R., Fuchs, R.L., «Potentiation of Bacillus thuringiensis insecticidal activity by serine protease inhibitors» (Ενίσχυση της εντομοκτόνου δράσης του Bacillus thuringiensis από αναστολείς της πρωτεάσης σερίνης), Journal of Agricultural and Food Chemistry, 38, σ. 1145-1152, https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf00094a051 (10) Για μια ανασκόπηση, βλ. Rubio-Infante, N., Moreno-Fierros, L., «An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals» (Μια ανασκόπηση σχετικά με την ασφάλεια και τις βιολογικές επιπτώσεις των τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στα θηλαστικά), Journal of Applied Toxicology, Μάιος 2016, 36(5), σ. 630 648, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/jat.3252 (11) Parenti, M.D., Santoro, A., Del Rio, A., Franceschi, C., «Literature review in support of adjuvanticity/immunogenicity assessment of proteins» (Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προς στήριξη της αξιολόγησης της ανοσοενισχυτικότητας/ανοσογονικότητας των πρωτεϊνών), EFSA Supporting Publications, Ιανουάριος 2019, 16(1): 1551, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.2903/sp.efsa.2019.EN-1551 (12) Οι παρατηρήσεις των κρατών μελών σχετικά με τη ΓΤ σόγια είναι προσβάσιμες μέσω του μητρώου ερωτήσεων της EFSA: https://open.efsa.europa.eu/ (13) Σύμφωνα με τη διατύπωση του άρθρου 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, αν στην επιτροπή προσφυγών δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, η Επιτροπή απλώς «μπορεί» να προχωρήσει στην έγκριση, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να το πράξει. (14) https://www.ohchr.org/EN/Issues/Food/Pages/Pesticides.aspx (15) https://www.un.org/sustainabledevelopment/health/ (16) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Ιουλίου 2019, με τίτλο «Εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη» (COM(2019)0352), σ. 1. (17) ε.α., σ. 2. (18) Βλ. στόχο 15.2: https://www.un.org/sustainabledevelopment/biodiversity/ (19) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Ιουλίου 2019, με τίτλο «Εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη» (COM(2019)0352), σ. 2. (20) International Service for the Acquisition of Agri-biotech Applications (Διεθνής Υπηρεσία για την απόκτηση γεωργικών βιοτεχνολογικών εφαρμογών - ISAAA), «Global status of commercialized biotech/GM crops in 2017: Biotech Crop Adoption Surges as Economic Benefits Accumulate in 22 Years» (Παγκόσμια κατάσταση των εμπορεύσιμων βιοτεχνολογικών/ΓΤ καλλιεργειών το 2017: Απότομη αύξηση της χρήσης βιοτεχνολογικών καλλιεργειών παράλληλα με τη σώρευση οικονομικών ωφελών εντός 22 ετών), Ενημερωτικό δελτίο ISAAA αριθ. 53 (2017), σ. 16 και 21. http://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/53/download/isaaa-brief-53-2017.pdf (21) https://www.isaaa.org/gmapprovaldatabase/event/default.asp?EventID=339&Event=DAS81419 (22) Escobar, N., Tizado, E. J., zu Ermgassen, E. K., Löfgren, P., Börner, J., Godar, J., «Spatially-explicit footprints of agricultural commodities: Mapping carbon emissions embodied in Brazil’s soy exports» (Χωρικά συγκεκριμένα αποτυπώματα των βασικών γεωργικών προϊόντων: Χαρτογράφηση των εκπομπών άνθρακα που ενσωματώνονται στις εξαγωγές σόγιας της Βραζιλίας), Global Environmental Change, τόμος 62, Μάιος 2020, 102067 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0959378019308623 (23) Rajão, R., Soares-Filho, B., Nunes, F., Börner, J., Machado, L., Assis, D., Oliveira, A., Pinto, L., Ribeiro, V., Rausch, L., Gibbs, H., Figueira, D., «The rotten apples of Brazil’s agribusiness» (Τα «σάπια μήλα» της αγροτοβιομηχανίας της Βραζιλίας), Science, 17 Ιουλίου 2020, τόμος 369, τεύχος 6501, σ. 246-248, https://science.sciencemag.org/content/369/6501/246. (24) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1). (25) https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf (26) https://webgate.ec.europa.eu/dyna/gm_register/gm_register_auth.cfm?pr_id=100 (27) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005, παράγραφος 102. (28) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0364. (29) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005, παράγραφος 64.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια DAS-81419-2 × DAS–44406–6 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D073422/01 – 2021/2760(RSP))

P9_TA(2021)0334 B9-0373/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια DAS-81419-2 × DAS–44406–6 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D073422/01),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 3 και το άρθρο 19 παράγραφος 3,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, της 17ης Μαΐου 2021, κατά την οποία δεν εκδόθηκε γνώμη,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 15 Οκτωβρίου 2020 και δημοσιεύθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2020(3),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ)(4),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 2 Μαρτίου 2016, η εταιρεία Dow AgroSciences Ltd υπέβαλε αίτηση στην αρμόδια εθνική αρχή των Κάτω Χωρών σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίτηση κάλυπτε τη διάθεση στην αγορά τροφίμων, συστατικών τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από τη γενετικώς τροποποιημένη σόγια DAS-81419-2 x DAS-44406-6 («η ΓΤ σόγια»)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίτηση κάλυπτε επίσης τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που περιέχουν ή αποτελούνται από τη ΓΤ σόγια και προορίζονται για χρήσεις διαφορετικές από τη χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, εξαιρουμένης της καλλιέργειας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 15 Οκτωβρίου 2020, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2020, σχετικά με την εν λόγω αίτηση·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΓΤ σόγια έχει αναπτυχθεί για να προσδίδει ανθεκτικότητα σε τρεις ομάδες ζιζανιοκτόνων: γλυφοσάτη, 2,4-διχλωροφαινοξυακετικό οξύ (2,4-D) και σε άλλα συναφή φαινοξυζιζανιοκτόνα (AAD-12) και στο γλυφοσινικό, όπως επίσης και ανθεκτικότητα σε επιβλαβή λεπιδόπτερα με την έκφραση των Bt τοξινών, Cry1F και Cry1A(5)·

Έλλειψη αξιολόγησης των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων, των μεταβολιτών και των επιδράσεων συνδυασμού παραγόντων

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορες μελέτες καταδεικνύουν ότι η καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένων φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα οδηγεί σε μεγαλύτερη χρήση «συμπληρωματικών» ζιζανιοκτόνων, εν πολλοίς λόγω της εμφάνισης ζιζανίων ανθεκτικών στα φυτοφάρμακα(6)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη η έκθεση της ΓΤ σόγιας σε αυξημένες και επαναλαμβανόμενες δόσεις γλυφοσινικού, γλυφοσάτης και 2,4-D, και, κατ’ επέκταση, ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη η ποσότητα καταλοίπων στη συγκομιδή·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται ερωτηματικά όσον αφορά την καρκινογόνο δράση της γλυφοσάτης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Νοέμβριο του 2015 η EFSA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, κατά πάσα πιθανότητα, η γλυφοσάτη δεν είναι καρκινογόνος, και τον Μάρτιο του 2017 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν απαιτείται ταξινόμηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιθέτως, το 2015 ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο —η ειδική υπηρεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον καρκίνο— ταξινόμησε τη γλυφοσάτη στις μάλλον καρκινογόνους για τον άνθρωπο ουσίες·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το γλυφοσινικό έχει ταξινομηθεί ως τοξική για την αναπαραγωγή ουσία κατηγορίας 1B και καλύπτεται, επομένως, από τα κριτήρια αποκλεισμού που ορίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(7)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση του γλυφοσινικού για χρήση στην Ένωση έληξε στις 31 Ιουλίου 2018(8)·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των προϊόντων διάσπασής τους σε ΓΤ φυτά δεν εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ειδική ομάδα ΓΤΟ της EFSA) και, ως εκ τούτου, δεν διενεργείται στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι ο τρόπος διάσπασης των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων από το συγκεκριμένο ΓΤ φυτό και η σύνθεση και, κατ’ επέκταση, η τοξικότητα των προϊόντων διάσπασης («μεταβολίτες») μπορούν να καθορίζονται από την ίδια τη γενετική τροποποίηση(9)·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω ειδικών γεωργικών πρακτικών στην καλλιέργεια ΓΤ φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα, υπάρχουν ειδικά πρότυπα εφαρμογών, έκθεσης και εμφάνισης συγκεκριμένων μεταβολιτών και συνδυαστικών επιπτώσεων, που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτοί οι παράγοντες δεν συνεκτιμήθηκαν από την EFSA·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η κατανάλωση της ΓΤ σόγιας είναι ασφαλής για την υγεία ανθρώπων και ζώων·

Εκκρεμή ζητήματα σχετικά με τις τοξίνες Bt

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τοξικολογικές δοκιμές για εγκρίσεις ΓΤ διεξάγονται με απομονωμένες τοξίνες Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι μικρή σημασία μπορεί να αποδοθεί στις τοξικολογικές δοκιμές που διεξάγονται με πρωτεΐνες μεμονωμένα, λόγω του γεγονότος ότι οι τοξίνες Bt σε ΓΤ καλλιέργειες, όπως ο αραβόσιτος, το βαμβάκι και η σόγια, είναι εγγενώς πιο τοξικές από τις απομονωμένες τοξίνες Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αναστολείς πρωτεάσης (PI), που υπάρχουν στον φυτικό ιστό, μπορούν να αυξήσουν την τοξικότητα των τοξινών Bt καθυστερώντας την αποδόμησή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα φαινόμενα αυτά έχουν καταδειχθεί σε διάφορες επιστημονικές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μιας μελέτης που διενεργήθηκε πριν από 30 χρόνια για τη Monsanto και η οποία κατέδειξε ότι ακόμη και η παρουσία εξαιρετικά χαμηλών επιπέδων PI ενίσχυσε την τοξικότητα των τοξινών Bt έως και 20 φορές περισσότερο(10)·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις αυτές δεν έχουν ληφθεί ποτέ υπόψη σε αξιολογήσεις κινδύνου της EFSA, παρόλο που είναι σημαντικές για όλα τα φυτά Bt που έχουν εγκριθεί για εισαγωγή ή καλλιέργεια στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κίνδυνοι οι οποίοι προκύπτουν από αυτή την ενισχυμένη τοξικότητα λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ PI και τοξινών Bt για τους ανθρώπους και τα ζώα που καταναλώνουν τρόφιμα και ζωοτροφές που περιέχουν τοξίνες Bt δεν μπορούν να αποκλειστούν·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες που ενδεχομένως επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα έπειτα από έκθεση σε τοξίνες Bt και ότι ορισμένες τοξίνες Bt ενδέχεται να έχουν ανοσοενισχυτικές ιδιότητες(11), δηλαδή να ενισχύουν την αλλεργιογονικότητα άλλων πρωτεϊνών με τις οποίες έρχονται σε επαφή·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση της ενδεχόμενης αλληλεπίδρασης των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των μεταβολιτών τους με τοξίνες Bt θεωρείται ότι δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ομάδας της EFSA για τους ΓΤΟ και, ως εκ τούτου, δεν διενεργείται στο πλαίσιο της εκτίμησης επικινδυνότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι τα κατάλοιπα από τον ψεκασμό με γλυφοσινικό είναι γνωστό ότι διαταράσσουν το μικροβίωμα που, για παράδειγμα, μπορεί να ενισχύσει τις ανοσολογικές αντιδράσεις σε συνδυασμό με τοξίνες Bt(12)·

Παρατηρήσεις των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την τρίμηνη περίοδο διαβούλευσης, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών υπέβαλαν παρατηρήσεις στην EFSA(13)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνεται το γεγονός ότι τα επί του παρόντος διαθέσιμα εργαλεία για την παρακολούθηση των οριζόντιων μεταφορών γονιδίων σε φυσικά περιβάλλοντα είναι ανεπαρκή για την αποτύπωση σπάνιων συμβάντων και ότι ο αιτών αγνοεί το ενδεχόμενο δημιουργίας γενετικής ποικιλότητας μέσω της μεταφοράς μεταλλαγμένων παραλλαγών ή θραυσμάτων γονιδίων pat, epsps και cry, καθώς και ότι τα δεδομένα που παρέχονται για να αποδειχθεί η ασφάλεια της ΓΤ σόγιας για τον άνθρωπο και τα ζώα με βάση την ουσιαστική ισοδυναμία της με τη συμβατική σόγια δεν οδηγούν σε κάποιο συμπέρασμα και ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα σχετικά με τις συνδυασμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις των τοξινών cry προκειμένου να αποκλειστεί οποιοσδήποτε κίνδυνος για το περιβάλλον·

Μη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία της 17ης Μαΐου 2021 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν οδήγησε σε έκδοση γνωμοδότησης, κάτι που σημαίνει ότι η αδειοδότηση δεν υποστηρίχθηκε από μια ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ως προβληματικό το γεγονός ότι εξακολουθεί να εκδίδει αποφάσεις έγκρισης ΓΤΟ χωρίς ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ αυτών των αποφάσεων, κάτι που αποτελεί σαφέστατα εξαίρεση στην περίπτωση της έγκρισης προϊόντων γενικότερα, αλλά έχει γίνει ο κανόνας για τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 36 ψηφίσματα που αντιτίθενται στη διάθεση στην αγορά ΓΤΟ για τρόφιμα και ζωοτροφές (33 ψηφίσματα) και στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην Ένωση (τρία ψηφίσματα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη εγκρίνει 18 ενστάσεις για τη διάθεση ΓΤΟ στην αγορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης οποιουδήποτε από αυτούς τους ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λόγοι για τους οποίους τα κράτη μέλη δεν υποστηρίζουν τις εγκρίσεις περιλαμβάνουν τη μη τήρηση της αρχής της προφύλαξης στη διαδικασία αδειοδότησης και τις επιστημονικές ανησυχίες σχετικά με την αξιολόγηση του κινδύνου·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει ΓΤΟ, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει και η ίδια την ύπαρξη δημοκρατικού ελλείμματος, την έλλειψη στήριξης από την πλευρά των κρατών μελών και τις ενστάσεις του Κοινοβουλίου·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν απαιτείται καμία τροποποίηση της νομοθεσίας ώστε να είναι σε θέση η Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης στην επιτροπή προσφυγών(14)·

Τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της Ένωσης

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, στην υγεία των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τυχόν συναφείς διατάξεις της ενωσιακής νομοθεσίας και άλλους θεμιτούς παράγοντες που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι στους εν λόγω θεμιτούς παράγοντες θα πρέπει να περιλαμβάνονται οι υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα (ΣΒΠ)·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έκθεση του 2017 της Ειδικής Εισηγήτριας των Ηνωμένων Εθνών για το δικαίωμα στη διατροφή, τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην υγεία, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες(15)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ΣΒΑ 3.9 των Ηνωμένων Εθνών, στόχος είναι να μειωθεί σημαντικά, έως το 2030, ο αριθμός των θανάτων και των ασθενειών που προκαλούνται από επικίνδυνες χημικές ουσίες και από τη ρύπανση και τη μόλυνση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους(16)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της εισαγωγής της ΓΤ σόγιας θα αυξήσει τη ζήτηση για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια που έχει υποστεί επεξεργασία με ζιζανιοκτόνο το οποίο είναι τοξικό για την αναπαραγωγή και δεν επιτρέπεται πλέον να χρησιμοποιείται στην Ένωση, και θα αυξήσει έτσι την έκθεση των εργαζομένων σε τρίτες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος αυξημένης έκθεσης των εργαζομένων προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία σε σχέση με τις ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα ΓΤ καλλιέργειες, δεδομένης της χρήσης μεγαλύτερου όγκου ζιζανιοκτόνων·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποψίλωση των δασών αποτελεί σημαντική αιτία της μείωσης της βιοποικιλότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπομπές από τη χρήση της γης και την αλλαγή της χρήσης της γης, κυρίως λόγω της αποψίλωσης των δασών, αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη αιτία της κλιματικής αλλαγής μετά την καύση ορυκτών καυσίμων(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και το Στρατηγικό σχέδιο για τη βιοποικιλότητα για την περίοδο 2011-2020, που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο της ΣΒΠ των Ηνωμένων Εθνών και των στόχων του Aichi για τη βιοποικιλότητα, προάγουν τις προσπάθειες για τη βιώσιμη διαχείριση, την προστασία και την αποκατάσταση των δασών(18)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΣΒΑ 15 των Ηνωμένων Εθνών περιλαμβάνει τον στόχο της ανάσχεσης της αποψίλωσης των δασών έως το 2020(19)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δάση διαδραματίζουν πολυλειτουργικό ρόλο που στηρίζει την επίτευξη της πλειονότητας των ΣΒΑ των Ηνωμένων Εθνών(20)·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή σόγιας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της αποψίλωσης του Αμαζονίου, καθώς και των δασών του Cerrado και του Gran Chaco στη Νότια Αμερική· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 97 % και το 100 % της σόγιας που καλλιεργείται στη Βραζιλία και στην Αργεντινή αντίστοιχα είναι ΓΤ σόγια(21)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειονότητα των ΓΤ ποικιλιών σόγιας που έχουν εγκριθεί για καλλιέργεια στη Βραζιλία και την Αργεντινή έχουν επίσης εγκριθεί για εισαγωγή στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΓΤ σόγια έχει ήδη εγκριθεί για καλλιέργεια στην Αργεντινή και τη Βραζιλία(22)·

ΚΔ.  επισημαίνει ότι, σύμφωνα με μια πρόσφατη αξιολογηθείσα από ομότιμους επιστημονική μελέτη, η Ένωση είναι η περιοχή με το μεγαλύτερο στον κόσμο αποτύπωμα άνθρακα που συνδέεται με τις εισαγωγές σόγιας από τη Βραζιλία, σε ποσοστό υψηλότερο κατά 13,8% από την Κίνα, τη μεγαλύτερη εισαγωγέα σόγιας, λόγω μεγαλύτερου μεριδίου εκπομπών από ενσωματωμένη αποψίλωση δασών(23)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με άλλη πρόσφατη μελέτη, περίπου το ένα πέμπτο της σόγιας που εισάγεται στην Ένωση από τις περιοχές του Αμαζονίου και του Cerrado της Βραζιλίας, κυρίως για χρήση σε ζωοτροφές, μπορεί να «συνδέεται με παράνομη αποψίλωση των δασών»(24)·

1.  θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(25), να προσφέρει τη βάση για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής απόφασής της·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τελικά, σε επιστολή της με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 2020 προς τα μέλη, την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα κατά τη λήψη αποφάσεων για την έγκριση ΓΤΟ(26)· εκφράζει, ωστόσο, τη βαθιά του απογοήτευση για το γεγονός ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει την εισαγωγή ΓΤ σόγιας(27), παρά τις αντιρρήσεις του Κοινοβουλίου και της πλειοψηφίας των κρατών μελών·

5.  καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει κατεπειγόντως στην ανάπτυξη κριτηρίων βιωσιμότητας, με πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής αυτής της διαδικασίας·

6.  παροτρύνει εκ νέου την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να συνοδεύονται τα σχέδια εκτελεστικών πράξεων από αιτιολογική έκθεση στην οποία θα εξηγείται ο τρόπος με τον οποίον τηρούν την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης»(28)·

7.  τονίζει ότι οι τροπολογίες που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17 Δεκεμβρίου 2020 επί της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011(29), οι οποίες εγκρίθηκαν από το Κοινοβούλιο ως βάση για τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο, αναφέρουν ότι η Επιτροπή δεν εγκρίνει ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ· επιμένει ότι η Επιτροπή πρέπει να σεβαστεί τη θέση αυτή και καλεί το Συμβούλιο να συνεχίσει τις εργασίες του και να εγκρίνει επειγόντως μια γενική προσέγγιση επί του φακέλου αυτού·

8.  επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤ καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα έως ότου διερευνηθούν διεξοδικά και κατά περίπτωση οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με τα κατάλοιπα, πράγμα που απαιτεί πλήρη αξιολόγηση των καταλοίπων που προέρχονται από τον ψεκασμό των εν λόγω ΓΤ καλλιεργειών με συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, καθώς και αξιολόγηση των προϊόντων διάσπασης των ζιζανιοκτόνων και τυχόν συνδυαστικών επιπτώσεων·

9.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να εντάξει πλήρως την εκτίμηση επικινδυνότητας της εφαρμογής συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων και των καταλοίπων τους στην εκτίμηση επικινδυνότητας των ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα ΓΤ φυτών, ανεξαρτήτως του κατά πόσον το επίμαχο ΓΤ φυτό προορίζεται για καλλιέργεια στην Ένωση ή για εισαγωγή στην Ένωση με σκοπό τη χρήση του σε τρόφιμα και ζωοτροφές·

10.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει την εισαγωγή, για χρήση σε τρόφιμα ή ζωοτροφές, κανενός ΓΤ φυτού που έχει καταστεί ανθεκτικό σε ζιζανιοκτόνο δραστική ουσία μη εγκεκριμένη για χρήση στην Ένωση·

11.  χαιρετίζει την εξαγγελία από την Επιτροπή νομοθετικής πρότασης με τίτλο «Μέτρα για την αποφυγή ή την ελαχιστοποίηση της διάθεσης στην αγορά της ΕΕ προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση ή την υποβάθμιση των δασών»· εν τω μεταξύ, δεδομένου ότι επείγει να αντιμετωπιστεί η αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου, του Cerrado και του Gran Chaco και ότι η ζήτηση της Ένωσης για ΓΤ σόγια συμβάλλει στην αποψίλωση στην εν λόγω περιοχή, καλεί την Επιτροπή να αναστείλει αμέσως τις εισαγωγές ΓΤ σόγιας που καλλιεργείται στη Βραζιλία και την Αργεντινή, κάνοντας χρήση της διάταξης του άρθρου 53 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002, εάν είναι απαραίτητο, έως ότου τεθούν σε εφαρμογή αποτελεσματικοί και νομικά δεσμευτικοί μηχανισμοί για την πρόληψη της διάθεσης στην αγορά της Ένωσης προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών και τις σχετικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

12.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του για την εφαρμογή μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για την παραγωγή και τον εφοδιασμό με φυτικές πρωτεΐνες(30), κάτι που θα επιτρέψει στην Ένωση να εξαρτάται λιγότερο από τις εισαγωγές ΓΤ σόγιας και να δημιουργήσει μικρότερες αλυσίδες τροφίμων και περιφερειακές αγορές·

13.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την έγκριση της γενετικώς τροποποιημένης και ανθεκτικής στα έντομα και τα ζιζανιοκτόνα σόγιας DAS-81419-2 x DAS-44406-6 για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, εισαγωγή και επεξεργασία, που υποβλήθηκε σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA GMO-NL-2016-132), EFSA Journal 2020·18(11):6302, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2020.6302 (4) –––––––––––––––––– Κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε 36 ψηφίσματα που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση ΓΤΟ. Επιπλέον, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα ψηφίσματα:Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZHG0JG (SYN-ØØØJG-2) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0028).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A2704-12 (ACS-GMØØ5-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0029).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × MON 88017 × 59122 × DAS-40278-9, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 και DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0030).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι LLCotton25 (ACS-GHØØ1-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0054).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 89788 (MON-89788-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0055).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και τους επιμέρους συνδυασμούς MON 89034 × NK603 × DAS-40278-9, 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και NK603 × DAS-40278-9 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0056).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × 1507 × 5307 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε από τα επιμέρους συμβάντα Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0057).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαΐου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0069).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και NK603, και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2018/1111 της Επιτροπής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0291).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια SYHT0H2 (SYN-ØØØH2-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0292).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 87460 × MON 89034 × MIR162 × NK603, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0293).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0365).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × MON 87411 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και MON 87411 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0366).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MIR604 (SYN-IR6Ø4-5), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0367).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 88017 (MON-88Ø17-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0368).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 (MON-89Ø34-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0369).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι GHB614 × T304-40 × GHB119 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0080).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZIR098 (SYN-ØØØ98-3) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0081). (5) Γνώμη της EFSA, σ. 1. (6) Βλ., για παράδειγμα, Bonny, S., «Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact» (Γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα, ζιζάνια και ζιζανιοκτόνα: επισκόπηση και αντίκτυπος), Environmental Management, Ιανουάριος 2016, 57(1), σ. 31-48, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738 και Benbrook, C.M., «Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years» (Επιπτώσεις των γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών στη χρήση γεωργικών φαρμάκων στις ΗΠΑ - τα πρώτα 16 χρόνια), Environmental Sciences Europe, 28 Σεπτεμβρίου 2012, Τεύχος 24(1), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24 (7) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 309 της 24.11.2009, σ. 1). (8) https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database/active-substances/?event=as.details&as_id=79 (9) Αυτό ισχύει πράγματι για τη γλυφοσάτη, όπως αναφέρεται στην αξιολόγηση της EFSA σχετικά με τα υφιστάμενα ανώτατα όρια καταλοίπων για τη γλυφοσάτη σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005, EFSA Journal 2018· 16(5):5263, σ. 12, https://www.efsa.europa.eu/fr/efsajournal/pub/5263 (10) MacIntosh, S.C., Kishore, G.M., Perlak, F.J., Marrone, P.G., Stone, T.B., Sims, S.R., Fuchs, R.L., «Potentiation of Bacillus thuringiensis insecticidal activity by serine protease inhibitors» (Ενίσχυση της εντομοκτόνου δράσης του Bacillus thuringiensis από αναστολείς της πρωτεάσης σερίνης), Journal of Agricultural and Food Chemistry, 38, σ. 1145-1152, https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf00094a051 (11) Για μια ανασκόπηση, βλ. Rubio-Infante, N., Moreno-Fierros, L., «An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals» (Μια ανασκόπηση σχετικά με την ασφάλεια και τις βιολογικές επιπτώσεις των τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στα θηλαστικά), Journal of Applied Toxicology, Μάιος 2016, 36(5), σ. 630 648, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/jat.3252 (12) Parenti, M.D., Santoro, A., Del Rio, A., Franceschi, C., «Literature review in support of adjuvanticity/immunogenicity assessment of proteins» (Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προς στήριξη της αξιολόγησης της ανοσοενισχυτικότητας/ανοσογονικότητας των πρωτεϊνών), EFSA Supporting Publications, Ιανουάριος 2019, 16(1):1551, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.2903/sp.efsa.2019.EN-1551 (13) Οι παρατηρήσεις των κρατών μελών σχετικά με τη ΓΤ σόγια είναι προσβάσιμες μέσω του μητρώου ερωτήσεων της EFSA: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2012-00753 (14) Σύμφωνα με τη διατύπωση του άρθρου 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, αν στην επιτροπή προσφυγών δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, η Επιτροπή απλώς «μπορεί» να προχωρήσει στην έγκριση, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να το πράξει. (15) https://www.ohchr.org/EN/Issues/Food/Pages/Pesticides.aspx (16) https://www.un.org/sustainabledevelopment/health/ (17) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Ιουλίου 2019, με τίτλο «Εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη» (COM(2019)0352), σ. 1. (18) ε.α., σ. 2. (19) Βλ. στόχο 15.2: https://www.un.org/sustainabledevelopment/biodiversity/ (20) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Ιουλίου 2019, με τίτλο «Εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη» (COM(2019)0352), σ. 2. (21) International Service for the Acquisition of Agri-biotech Applications (Διεθνής Υπηρεσία για την απόκτηση γεωργικών βιοτεχνολογικών εφαρμογών - ISAAA), «Global status of commercialized biotech/GM crops in 2017: Biotech Crop Adoption Surges as Economic Benefits Accumulate in 22 Years» (Παγκόσμια κατάσταση των εμπορεύσιμων βιοτεχνολογικών/ΓΤ καλλιεργειών το 2017: Απότομη αύξηση της χρήσης βιοτεχνολογικών καλλιεργειών παράλληλα με τη σώρευση οικονομικών ωφελών εντός 22 ετών), Ενημερωτικό δελτίο ISAAA αριθ. 53 (2017), σ. 16 και 21, https://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/53/download/isaaa-brief-53-2017.pdf (22) https://www.isaaa.org/gmapprovaldatabase/event/default.asp?EventID=416&Event=DAS81419%20x%20DA 4406 (23) Escobar, N., Tizado, E. J., zu Ermgassen, E. K., Löfgren, P., Börner, J., Godar, J., «Spatially-explicit footprints of agricultural commodities: Mapping carbon emissions embodied in Brazil’s soy exports» (Χωρικά συγκεκριμένα αποτυπώματα των βασικών γεωργικών προϊόντων: Χαρτογράφηση των εκπομπών άνθρακα που ενσωματώνονται στις εξαγωγές σόγιας της Βραζιλίας), Global Environmental Change, τόμος 62, Μάιος 2020, 102067 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0959378019308623 (24) Rajão, R., Soares-Filho, B., Nunes, F., Börner, J., Machado, L., Assis, D., Oliveira, A., Pinto, L., Ribeiro, V., Rausch, L., Gibbs, H., Figueira, D., «The rotten apples of Brazil’s agribusiness» (Τα «σάπια μήλα» της αγροτοβιομηχανίας της Βραζιλίας), Science, 17 Ιουλίου 2020, τόμος 369, τεύχος 6501, σ. 246-248, https://science.sciencemag.org/content/369/6501/246. (25) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1). (26) https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf (27) https://webgate.ec.europa.eu/dyna/gm_register/gm_register_auth.cfm?pr_id=100 (28) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005, παράγραφος 102. (29) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0364. (30) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005, παράγραφος 64.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο 1507 × MIR162 × MON810 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα 1507, MIR162, MON810 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D073423/01 – 2021/2765(RSP))

P9_TA(2021)0335 B9-0374/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο 1507 × MIR162 × MON810 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα 1507, MIR162, MON810 and NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D073423/01),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 3 και το άρθρο 19 παράγραφος 3,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, της 17ης Μαΐου 2021, κατά την οποία δεν εκδόθηκε γνώμη,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 25 Νοεμβρίου 2020 και δημοσιεύθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2021(3),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ)(4),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 8 Δεκεμβρίου 2015 η εταιρεία Pioneer Overseas Corporation («ο αιτών») υπέβαλε, σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, αίτηση για τη διάθεση στην αγορά τροφίμων, συστατικών τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο 1507 × MIR162 × MON810 × NK603 («ο ΓΤ αραβόσιτος συσσωρευμένων συμβάντων»)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίτηση κάλυπτε επίσης τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που περιέχουν ή αποτελούνται από τον ΓΤ αραβόσιτο συσσωρευμένων συμβάντων και προορίζονται για χρήσεις διαφορετικές από τη χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, εξαιρουμένης της καλλιέργειας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, επιπλέον, η αίτηση κάλυπτε τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από 10 επιμέρους συνδυασμούς των μονών συμβάντων μετασχηματισμού που συνιστούν τον ΓΤ αραβόσιτο συσσωρευμένων συμβάντων· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν ήδη εγκριθεί έξι επιμέρους συνδυασμοί του ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής καλύπτει τους υπόλοιπους τέσσερις επιμέρους συνδυασμούς·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 25 Νοεμβρίου 2020, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη που δημοσιεύθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2021·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΤ αραβόσιτος συσσωρευμένων συμβάντων προέρχεται από τη διασταύρωση τεσσάρων συμβάντων γενετικώς τροποποιημένου (ΓΤ) αραβοσίτου και προσδίδει αντοχή στα ζιζανιοκτόνα που περιέχουν γλυφοσινικό και γλυφοσάτη, ενώ παράγει επίσης τρεις εντομοκτόνους πρωτεΐνες (πρωτεΐνες «Bt» ή «Cry»): Cry1F, Cry1Ab και Vip3Aa20, που είναι τοξικές για ορισμένα επιβλαβή λεπιδόπτερα(5)·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι για τους τέσσερις επιμέρους συνδυασμούς που καλύπτονται από το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής, ο αιτών δεν υπέβαλε πειραματικά δεδομένα·

Έλλειψη αξιολόγησης των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων, των μεταβολιτών και των επιδράσεων συνδυασμού παραγόντων

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορες μελέτες καταδεικνύουν ότι η καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένων φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα οδηγεί σε μεγαλύτερη χρήση «συμπληρωματικών» ζιζανιοκτόνων, εν πολλοίς λόγω της εμφάνισης ζιζανίων ανθεκτικών στα φυτοφάρμακα(6)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, θα πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη η έκθεση του ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων σε αυξημένες και επαναλαμβανόμενες δόσεις γλυφοσινικού και γλυφοσάτης, και, κατ’ επέκταση, ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη η ποσότητα καταλοίπων στη συγκομιδή·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται ερωτηματικά όσον αφορά την καρκινογόνο δράση της γλυφοσάτης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Νοέμβριο του 2015 η EFSA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, κατά πάσα πιθανότητα, η γλυφοσάτη δεν είναι καρκινογόνος, και τον Μάρτιο του 2017 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν απαιτείται ταξινόμηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιθέτως, το 2015 ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο —η ειδική υπηρεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον καρκίνο— ταξινόμησε τη γλυφοσάτη στις μάλλον καρκινογόνους για τον άνθρωπο ουσίες·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το γλυφοσινικό έχει ταξινομηθεί ως τοξική για την αναπαραγωγή ουσία κατηγορίας 1B και καλύπτεται, επομένως, από τα κριτήρια αποκλεισμού που ορίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(7)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση του γλυφοσινικού για χρήση στην Ένωση έληξε στις 31 Ιουλίου 2018(8)·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των προϊόντων διάσπασής τους σε ΓΤ φυτά δεν εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ειδική ομάδα ΓΤΟ της EFSA) και, ως εκ τούτου, δεν διενεργείται στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι ο τρόπος διάσπασης των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων από το συγκεκριμένο ΓΤ φυτό και η σύνθεση και, κατ’ επέκταση, η τοξικότητα των προϊόντων διάσπασης («μεταβολίτες») μπορούν να καθορίζονται από την ίδια τη γενετική τροποποίηση(9)·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω ειδικών γεωργικών πρακτικών στην καλλιέργεια ΓΤ φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα, υπάρχουν ειδικά πρότυπα εφαρμογών, έκθεσης και εμφάνισης συγκεκριμένων μεταβολιτών και συνδυαστικών επιπτώσεων, που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτοί οι παράγοντες δεν συνεκτιμήθηκαν από την EFSA·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η κατανάλωση του ΓΤ αραβοσίτου συσσωρευμένων συμβάντων ή των επιμέρους συνδυασμών του είναι ασφαλής για την υγεία ανθρώπων και ζώων·

Έλλειψη ανώτατων επιπέδων καταλοίπων και σχετικών ελέγχων

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(10), ο οποίος αποσκοπεί στη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών, θα πρέπει να καθοριστούν ειδικά ανώτατα όρια καταλοίπων (ΑΟΚ) για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές που παράγονται σε τρίτες χώρες, όταν η χρήση φυτοφαρμάκων έχει ως αποτέλεσμα επίπεδα καταλοίπων διαφορετικά από εκείνα που προκύπτουν από τη γεωργική πρακτική εντός της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό πράγματι ισχύει για τα εισαγόμενα γενετικώς τροποποιημένα φυτά που είναι ανθεκτικά σε ζιζανιοκτόνα, λόγω της αυξημένης ποσότητας ζιζανιοκτόνων που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες αυτές, σε σύγκριση με τις μη γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες·

ΙΓ.  λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι, σύμφωνα με την επανεξέταση από την EFSA του 2018 σχετικά με τα υφιστάμενα ΑΟΚ για τη γλυφοσάτη, τα διαθέσιμα δεδομένα δεν ήταν επαρκή για τον προσδιορισμό των τιμών των ΑΟΚ και της εκτίμησης επικινδυνότητας για τη γλυφοσάτη όσον αφορά τον ΓΤ αραβόσιτο με τροποποίηση EPSPS(11)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΤ αραβόσιτος συσσωρευμένων συμβάντων παρουσιάζει την τροποποίηση EPSPS(12)·

Εκκρεμή ζητήματα σχετικά με τις τοξίνες Bt

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τοξικολογικές δοκιμές για εγκρίσεις ΓΤ διεξάγονται με απομονωμένες τοξίνες Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι μικρή σημασία μπορεί να αποδοθεί στις τοξικολογικές δοκιμές που διεξάγονται με πρωτεΐνες μεμονωμένα, λόγω του γεγονότος ότι οι τοξίνες Bt σε ΓΤ καλλιέργειες, όπως ο αραβόσιτος, το βαμβάκι και η σόγια, είναι εγγενώς πιο τοξικές από τις απομονωμένες τοξίνες Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αναστολείς πρωτεάσης (PI), που υπάρχουν στον φυτικό ιστό, μπορούν να αυξήσουν την τοξικότητα των τοξινών Bt καθυστερώντας την αποδόμησή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα φαινόμενα αυτά έχουν καταδειχθεί σε διάφορες επιστημονικές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μιας μελέτης που διενεργήθηκε πριν από 30 χρόνια για τη Monsanto και η οποία κατέδειξε ότι ακόμη και η παρουσία εξαιρετικά χαμηλών επιπέδων PI ενίσχυσε την τοξικότητα των τοξινών Bt έως και 20 φορές περισσότερο(13)·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις αυτές δεν έχουν ληφθεί ποτέ υπόψη σε αξιολογήσεις κινδύνου της EFSA, παρόλο που είναι σημαντικές για όλα τα φυτά Bt που έχουν εγκριθεί για εισαγωγή ή καλλιέργεια στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κίνδυνοι οι οποίοι προκύπτουν από αυτή την ενισχυμένη τοξικότητα λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ PI και τοξινών Bt για τους ανθρώπους και τα ζώα που καταναλώνουν τρόφιμα και ζωοτροφές που περιέχουν τοξίνες Bt δεν μπορούν να αποκλειστούν·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες που ενδεχομένως επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα έπειτα από έκθεση σε τοξίνες Bt και ότι ορισμένες τοξίνες Bt ενδέχεται να έχουν ανοσοενισχυτικές ιδιότητες(14), δηλαδή να ενισχύουν την αλλεργιογονικότητα άλλων πρωτεϊνών με τις οποίες έρχονται σε επαφή·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση της ενδεχόμενης αλληλεπίδρασης των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των μεταβολιτών τους με τοξίνες Bt θεωρείται ότι δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ομάδας της EFSA για τους ΓΤΟ και, ως εκ τούτου, δεν διενεργείται στο πλαίσιο της εκτίμησης επικινδυνότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι τα κατάλοιπα από τον ψεκασμό με γλυφοσινικό είναι γνωστό ότι διαταράσσουν το μικροβίωμα που, για παράδειγμα, μπορεί να ενισχύσει τις ανοσολογικές αντιδράσεις σε συνδυασμό με τοξίνες Bt(15)·

Καλλιέργειες Bt: επιδράσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς και αυξημένη αντοχή

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε αντίθεση με τη χρήση εντομοκτόνων, όπου η έκθεση πραγματοποιείται κατά τον χρόνο του ψεκασμού και για περιορισμένο χρονικό διάστημα στη συνέχεια, η χρήση γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών Bt οδηγεί σε συνεχή έκθεση των στοχευόμενων και μη στοχευόμενων οργανισμών στις τοξίνες Bt·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπόθεση ότι οι τοξίνες Bt παρουσιάζουν έναν μοναδικό τρόπο δράσης για συγκεκριμένο στόχο δεν μπορεί πλέον να θεωρείται ορθή και δεν μπορούν να αποκλειστούν οι επιπτώσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς(16)· λαμβάνοντας υπόψη ότι αναφέρονται όλο και περισσότεροι μη στοχευόμενοι οργανισμοί που επηρεάζονται με πολλούς τρόπους· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πρόσφατη επισκόπηση αναφέρονται 39 δημοσιεύσεις αξιολογημένες από ομότιμους, οι οποίες αναφέρουν σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις των τοξινών Bt σε πολλά είδη «εκτός πεδίου»(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφοροι μη στοχευόμενοι οργανισμοί στην Ένωση θα μπορούσαν να εκτεθούν σε τοξίνες Bt μέσω διαρροών, αποβλήτων και κοπριάς που προκύπτουν από την εισαγωγή καλλιεργειών Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι στην αξιολόγηση κινδύνου δεν αξιολογήθηκαν επιπτώσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση κινδύνου δεν εξέτασε την ανάπτυξη αντοχής των στοχευόμενων επιβλαβών οργανισμών στις τοξίνες Bt, με πιθανό αποτέλεσμα τη χρήση λιγότερο ασφαλών για το περιβάλλον φυτοφαρμάκων ή την αύξηση των δόσεων και του αριθμού των εφαρμογών στη ΓΤ καλλιέργεια στη χώρα καλλιέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ σχεδιάζει τη σταδιακή κατάργηση πολλών υβριδίων αραβοσίτου Bt, καθώς και ορισμένων ποικιλιών βαμβακιού Bt, κατά τα επόμενα τρία έως πέντε έτη, λόγω της αύξησης της ανθεκτικότητας των εντόμων σε τέτοιες καλλιέργειες(18)·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ έχει υποστηριχθεί ότι η χρήση καλλιεργειών Bt οδηγεί σε μείωση της χρήσης εντομοκτόνων, μελέτη που διενεργήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες(19) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «αρκετές αναλύσεις σχετικά με την επίδραση των καλλιεργειών Bt στα πρότυπα χρήσης φυτοφαρμάκων δεν φαίνεται να έχουν λάβει υπόψη την επεξεργασία σπόρων και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να έχουν υπερεκτιμηθεί οι μειώσεις στη χρήση εντομοκτόνων (ιδίως όσον αφορά την «έκταση στην οποία εφαρμόζεται») που συνδέονται με τις καλλιέργειες Bt»·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα (ΣΒΠ των ΗΕ), η οποία καθιστά σαφές ότι τόσο οι χώρες εξαγωγής όσο και οι χώρες εισαγωγής έχουν διεθνείς ευθύνες όσον αφορά τη βιολογική ποικιλότητα·

Τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της Ένωσης

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, στην υγεία των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τυχόν συναφείς διατάξεις της ενωσιακής νομοθεσίας και άλλους θεμιτούς παράγοντες που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι στους εν λόγω θεμιτούς παράγοντες θα πρέπει να περιλαμβάνονται οι υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα και της ΣΒΠ των Ηνωμένων Εθνών·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έκθεση του 2017 της Ειδικής Εισηγήτριας των Ηνωμένων Εθνών για το δικαίωμα στη διατροφή, τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην υγεία, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες(20)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ΣΒΑ 3.9 των Ηνωμένων Εθνών, στόχος είναι να μειωθεί σημαντικά, έως το 2030, ο αριθμός των θανάτων και των ασθενειών που προκαλούνται από επικίνδυνες χημικές ουσίες και από τη ρύπανση και τη μόλυνση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους(21)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της εισαγωγής του ΓΤ αραβοσίτου θα αυξήσει τη ζήτηση για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια που έχει υποστεί επεξεργασία με ζιζανιοκτόνο το οποίο είναι τοξικό για την αναπαραγωγή και δεν επιτρέπεται πλέον να χρησιμοποιείται στην Ένωση, και θα αυξήσει έτσι την έκθεση των εργαζομένων σε τρίτες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος αυξημένης έκθεσης των εργαζομένων προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία σε σχέση με τις ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα ΓΤ καλλιέργειες, δεδομένης της χρήσης μεγαλύτερου όγκου ζιζανιοκτόνων·

Μη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία της 17ης Μαΐου 2021 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν οδήγησε σε έκδοση γνωμοδότησης, κάτι που σημαίνει ότι η αδειοδότηση δεν υποστηρίχθηκε από μια ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ως προβληματικό το γεγονός ότι εξακολουθεί να εκδίδει αποφάσεις έγκρισης ΓΤΟ χωρίς ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ αυτών των αποφάσεων, κάτι που αποτελεί σαφέστατα εξαίρεση στην περίπτωση της έγκρισης προϊόντων γενικότερα, αλλά έχει γίνει ο κανόνας για τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 36 ψηφίσματα που αντιτίθενται στη διάθεση στην αγορά ΓΤΟ για τρόφιμα και ζωοτροφές (33 ψηφίσματα) και στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην Ένωση (τρία ψηφίσματα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη εγκρίνει 18 ενστάσεις για τη διάθεση ΓΤΟ στην αγορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης οποιουδήποτε από αυτούς τους ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λόγοι για τους οποίους τα κράτη μέλη δεν υποστηρίζουν τις εγκρίσεις περιλαμβάνουν τη μη τήρηση της αρχής της προφύλαξης στη διαδικασία αδειοδότησης και τις επιστημονικές ανησυχίες σχετικά με την αξιολόγηση του κινδύνου·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει ΓΤΟ, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει και η ίδια την ύπαρξη δημοκρατικού ελλείμματος, την έλλειψη στήριξης από την πλευρά των κρατών μελών και τις ενστάσεις του Κοινοβουλίου·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν απαιτείται καμία τροποποίηση της νομοθεσίας ώστε να είναι σε θέση η Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης στην επιτροπή προσφυγών(22)·

1.  θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(23), να προσφέρει τη βάση για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής απόφασής της·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τελικά, σε επιστολή της με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 2020 προς τα μέλη, την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα κατά τη λήψη αποφάσεων για την έγκριση ΓΤΟ(24)· εκφράζει, ωστόσο, τη βαθιά απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει συνεχίσει από τότε να εγκρίνει ΓΤΟ για εισαγωγή στην Ένωση, παρά τις επανειλημμένες αντιρρήσεις του Κοινοβουλίου και της πλειοψηφίας των κρατών μελών, που ψηφίζουν κατά·

5.  καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει κατεπειγόντως στην ανάπτυξη κριτηρίων βιωσιμότητας, με πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής αυτής της διαδικασίας·

6.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤ καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα έως ότου διερευνηθούν διεξοδικά και κατά περίπτωση οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με τα κατάλοιπα, πράγμα που απαιτεί πλήρη αξιολόγηση των καταλοίπων που προέρχονται από τον ψεκασμό των εν λόγω ΓΤ καλλιεργειών με συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, καθώς και αξιολόγηση των προϊόντων διάσπασης των ζιζανιοκτόνων και τυχόν συνδυαστικών επιπτώσεων, μεταξύ άλλων με το ίδιο το ΓΤ φυτό·

7.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει την εισαγωγή, για χρήση σε τρόφιμα ή ζωοτροφές, κανενός ΓΤ φυτού που έχει καταστεί ανθεκτικό σε ζιζανιοκτόνο δραστική ουσία μη εγκεκριμένη για χρήση στην Ένωση·

8.  καλεί την EFSA να διερευνήσει τις ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των τοξινών Bt που υπάρχουν φυσικά και εκείνων που εκφράζονται από συνθετικά διαγονίδια σε ΓΤ φυτά και να διευρύνει την αξιολόγηση κινδύνου ώστε να λαμβάνονται πλήρως υπόψη όλες οι αλληλεπιδράσεις και οι συνδυαστικές επιδράσεις μεταξύ τοξινών Bt, ΓΤ φυτών και των συστατικών τους, καταλοίπων ψεκασμού με τα συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, το περιβάλλον, καθώς και επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων·

9.  καλεί την EFSA να μη δέχεται πλέον μελέτες τοξικότητας με βάση απομονωθείσες πρωτεΐνες που είναι πιθανόν να διαφέρουν ως προς τη δομή και τις βιολογικές επιδράσεις σε σύγκριση με εκείνες που παράγονται από το ίδιο το φυτό, και να απαιτεί τη διεξαγωγή όλων των δοκιμών με ιστούς από το ΓΤ φυτό·

10.  καλεί την EFSA να ζητήσει στοιχεία σχετικά με τον αντίκτυπο της κατανάλωσης τροφίμων και ζωοτροφών που προέρχονται από γενετικώς τροποποιημένα φυτά στο εντερικό μικροβίωμα·

11.  παροτρύνει εκ νέου την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να συνοδεύονται τα σχέδια εκτελεστικών πράξεων από αιτιολογική έκθεση στην οποία θα εξηγείται ο τρόπος με τον οποίον τηρούν την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης»(25)·

12.  τονίζει ότι οι τροπολογίες που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17 Δεκεμβρίου 2020 επί της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011(26), οι οποίες εγκρίθηκαν από το Κοινοβούλιο ως βάση για τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο, αναφέρουν ότι η Επιτροπή δεν εγκρίνει ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ· επιμένει ότι η Επιτροπή πρέπει να σεβαστεί τη θέση αυτή και καλεί το Συμβούλιο να συνεχίσει τις εργασίες του και να εγκρίνει επειγόντως μια γενική προσέγγιση επί του φακέλου αυτού·

13.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αξιολόγηση του γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου 1507 × MIR162 × MON 810 × NK603 και των επιμέρους συνδυασμών αυτού, για χρήσεις σε τρόφιμα και ζωοτροφές, βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA-GMO-NL-2015-127), Δελτίο EFSA 2021· 19(1):6348, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2021.6348 (4) –––––––––––––––––– 4 Κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε 36 ψηφίσματα που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση ΓΤΟ. Επιπλέον, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα ψηφίσματα:Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZHG0JG (SYN-ØØØJG-2) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0028).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A2704-12 (ACS-GMØØ5-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0029).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × MON 88017 × 59122 × DAS-40278-9, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 και DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0030).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι LLCotton25 (ACS-GHØØ1-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0054).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 89788 (MON-89788-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0055).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και τους επιμέρους συνδυασμούς MON 89034 × NK603 × DAS-40278-9, 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και NK603 × DAS-40278-9 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0056).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × 1507 × 5307 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε από τα επιμέρους συμβάντα Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0057).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαΐου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0069).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και NK603, και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2018/1111 της Επιτροπής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0291).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια SYHT0H2 (SYN-ØØØH2-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0292).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 87460 × MON 89034 × MIR162 × NK603, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0293).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0365).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × MON 87411 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και MON 87411 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0366).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MIR604 (SYN-IR6Ø4-5), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0367).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 88017 (MON-88Ø17-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0368).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 (MON-89Ø34-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0369).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι GHB614 × T304-40 × GHB119 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0080).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZIR098 (SYN-ØØØ98-3) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0081). (5) Γνώμη της EFSA, σ. 11, πίνακας 4. (6) Βλ., για παράδειγμα, Bonny, S., «Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact» (Γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα, ζιζάνια και ζιζανιοκτόνα: επισκόπηση και αντίκτυπος), Environmental Management, Ιανουάριος 2016· 57(1), σ. 31-48, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738 και Benbrook, C.M., «Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years» (Επιπτώσεις των γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών στη χρήση γεωργικών φαρμάκων στις ΗΠΑ - τα πρώτα 16 χρόνια), Environmental Sciences Europe· 28 Σεπτεμβρίου 2012, τεύχος 24(1), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24 (7) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009 , σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 309 της 24.11.2009, σ. 1). (8) https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database/active-substances/?event=as.details&as_id=79 (9) Αυτό ισχύει όντως στην περίπτωση της γλυφοσάτης, όπως αναφέρεται στην αξιολόγηση της EFSA σχετικά με τα υφιστάμενα ανώτατα όρια καταλοίπων για τη γλυφοσάτη σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005, Δελτίο EFSA 2018·16(5):5263, σ. 12, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5263 (10) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23 Φεβρουαρίου 2005, για τα ανώτατα όρια καταλοίπων φυτοφαρμάκων μέσα η πάνω στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές φυτικής και ζωικής προέλευσης και για την τροποποίηση της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 70 της 16.3.2005, σ. 1). Βλέπε αιτιολογική σκέψη 26. (11) Αιτιολογημένη γνώμη σχετικά με την επανεξέταση των υφιστάμενων ανώτατων ορίων καταλοίπων για την γλυφοσάτη, σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005, Δελτίο EFSA 2018· 16(5):5263, σ. 4. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2018.5263 (12) Γνώμη της EFSA, σ. 12. (13) MacIntosh, S.C., Kishore, G.M., Perlak, F.J., Marrone, P.G., Stone, T.B., Sims, S.R., Fuchs, R.L., «Potentiation of Bacillus thuringiensis insecticidal activity by serine protease inhibitors» (Ενίσχυση της εντομοκτόνου δράσης του Bacillus thuringiensis από αναστολείς της πρωτεάσης σερίνης), Journal of Agricultural and Food Chemistry, 38, σ. 1145-1152, https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf00094a051 (14) Για μια ανασκόπηση, βλ. Rubio-Infante, N., Moreno-Fierros, L., «An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals» (Μια ανασκόπηση σχετικά με την ασφάλεια και τις βιολογικές επιπτώσεις των τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στα θηλαστικά), Journal of Applied Toxicology, Μάιος 2016, 36(5), σ. 630-648, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/jat.3252 (15) Parenti, M.D., Santoro, A., Del Rio, A., Franceschi, C., «Literature review in support of adjuvanticity/immunogenicity assessment of proteins» (Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προς στήριξη της αξιολόγησης της ανοσοενισχυτικότητας/ανοσογονικότητας των πρωτεϊνών), EFSA Supporting Publications, Ιανουάριος 2019, 16(1): 1551, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.2903/sp.efsa.2019.EN-1551 (16) Βλ., για παράδειγμα, Hilbeck, A., Otto, M. «Specificity and combinatorial effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in the context of GMO environmental risk assessment» (Ιδιαιτερότητα και συνδυαστικές επιδράσεις τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στο πλαίσιο αξιολόγησης κινδύνου ΓΤΟ), Frontiers in Environmental Science 2015, 3:71, https://doi.org/10.3389/fenvs.2015.00071 (17) Hilbeck, A., Defarge, N., Lebrecht, T., Bøhn, T., «Insecticidal Bt crops. EFSA’s risk assessment approach for GM Bt plants fails by design» (Εντομοκτόνες καλλιέργειες Bt. Η προσέγγιση της αξιολόγησης κινδύνου της EFSA για τα ΓΤ φυτά Bt αποτυγχάνει εκ σχεδιασμού), RAGES 2020, σ. 4, https://www.testbiotech.org/sites/default/files/RAGES_reportInsecticidal%20Bt%20plants.pdf (18) https://www.dtnpf.com/agriculture/web/ag/crops/article/2020/09/29/epa-proposes-phasing-dozens-bt-corn (19) Douglas, M.R., Tooker, J.F., «Large-Scale Deployment of Seed Treatments Has Driven Rapid Increase in Use of Neonicotinoid Insecticides and Preemptive Pest Management in U.S. Field Crops» (Η μεγάλης κλίμακας χρήση των προϊόντων επεξεργασίας σπόρων έχει οδηγήσει σε ταχεία αύξηση της χρήσης νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων και σε προληπτική φυτοπροστασία στις μεγάλες καλλιέργειες στις ΗΠΑ), Environmental Science and Technology 2015, 49, 8, σ. 5088-5097, https://pubs.acs.org/doi/10.1021/es506141g (20) https://www.ohchr.org/EN/Issues/Food/Pages/Pesticides.aspx (21) https://www.un.org/sustainabledevelopment/health/ (22) Σύμφωνα με τη διατύπωση του άρθρου 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, αν στην επιτροπή προσφυγών δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, η Επιτροπή απλώς «μπορεί» να προχωρήσει στην έγκριση, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να το πράξει. (23) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1). (24) https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf (25) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005, παράγραφος 102. (26) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0364.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt 11 (SYN-BTØ11-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D073424/01 – 2021/2761(RSP))

P9_TA(2021)0336 B9-0375/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt 11 (SYN-BTØ11-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D073424/01),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και συγκεκριμένα το άρθρο 11 παράγραφος 3 και το άρθρο 23 παράγραφος 3 αυτού,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, της 17ης Μαΐου 2021, κατά την οποία δεν εκδόθηκε γνώμη,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 25 Νοεμβρίου 2020 και δημοσιεύθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2021(3),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ)(4),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 24 Σεπτεμβρίου 2018, η εταιρεία Syngenta Crop Protection NV/SA υπέβαλε στην Επιτροπή αίτηση, σύμφωνα με τα άρθρα 11 και 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, για την ανανέωση της έγκρισης για τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που περιέχουν ή αποτελούνται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 («ο ΓΤ αραβόσιτος») για χρήσεις διαφορετικές από τη χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές, εξαιρουμένης της καλλιέργειας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 25 Νοεμβρίου 2020, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη σχετικά με την ανανέωση της έγκρισης για τον ΓΤ αραβόσιτο, η οποία δημοσιεύθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2021· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 28 Ιανουαρίου 2009, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη σχετικά με την αρχική έγκριση για τον ΓΤ αραβόσιτο, η οποία δημοσιεύθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2009(5)·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΤ αραβόσιτος προσδίδει αντοχή στα ζιζανιοκτόνα που περιέχουν γλυφοσινικό και παράγει επίσης μια εντομοκτόνο πρωτεΐνη, μια «τοξίνη Bt», Cry1Ab, η οποία είναι τοξική για ορισμένα επιβλαβή λεπιδόπτερα(6)·

Έλλειψη αξιολόγησης των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων, των μεταβολιτών και των επιδράσεων συνδυασμού παραγόντων

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορες μελέτες καταδεικνύουν ότι η καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένων φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα οδηγεί σε μεγαλύτερη χρήση «συμπληρωματικών» ζιζανιοκτόνων, εν πολλοίς λόγω της εμφάνισης ζιζανίων ανθεκτικών στα φυτοφάρμακα(7)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη η έκθεση του ΓΤ αραβοσίτου σε αυξημένες και επαναλαμβανόμενες δόσεις γλυφοσινικού, και, κατ’ επέκταση, ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη η ποσότητα καταλοίπων στη συγκομιδή·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το γλυφοσινικό έχει ταξινομηθεί ως τοξική για την αναπαραγωγή ουσία κατηγορίας 1B και καλύπτεται, επομένως, από τα κριτήρια αποκλεισμού που ορίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση του γλυφοσινικού για χρήση στην Ένωση έληξε στις 31 Ιουλίου 2018(9)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των προϊόντων διάσπασής τους σε ΓΤ φυτά δεν εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ειδική ομάδα ΓΤΟ της EFSA) και, ως εκ τούτου, δεν διενεργείται στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι ο τρόπος διάσπασης των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων από το συγκεκριμένο ΓΤ φυτό και η σύνθεση και, κατ’ επέκταση, η τοξικότητα των προϊόντων διάσπασης («μεταβολίτες») μπορούν να καθορίζονται από την ίδια τη γενετική τροποποίηση·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω ειδικών γεωργικών πρακτικών στην καλλιέργεια ΓΤ φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα, υπάρχουν ειδικά πρότυπα εφαρμογών, έκθεσης και εμφάνισης συγκεκριμένων μεταβολιτών και συνδυαστικών επιπτώσεων, που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτοί οι παράγοντες δεν συνεκτιμήθηκαν από την EFSA·

Εκκρεμή ζητήματα σχετικά με τις τοξίνες Bt

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τοξικολογικές δοκιμές για εγκρίσεις ΓΤ διεξάγονται με απομονωμένες τοξίνες Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι μικρή σημασία μπορεί να αποδοθεί στις τοξικολογικές δοκιμές που διεξάγονται με πρωτεΐνες μεμονωμένα, λόγω του γεγονότος ότι οι τοξίνες Bt σε ΓΤ καλλιέργειες, όπως ο αραβόσιτος, το βαμβάκι και η σόγια, είναι εγγενώς πιο τοξικές από τις απομονωμένες τοξίνες Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αναστολείς πρωτεάσης (PI), που υπάρχουν στον φυτικό ιστό, μπορούν να αυξήσουν την τοξικότητα των τοξινών Bt καθυστερώντας την αποδόμησή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα φαινόμενα αυτά έχουν καταδειχθεί σε διάφορες επιστημονικές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μιας μελέτης που διενεργήθηκε πριν από 30 χρόνια για τη Monsanto και η οποία κατέδειξε ότι ακόμη και η παρουσία εξαιρετικά χαμηλών επιπέδων PI ενίσχυσε την τοξικότητα των τοξινών Bt έως και 20 φορές περισσότερο(10)·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις αυτές δεν συνεκτιμώνται σε αξιολογήσεις κινδύνου της EFSA, παρόλο που είναι σημαντικές για όλα τα φυτά Bt που έχουν εγκριθεί για εισαγωγή ή καλλιέργεια στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κίνδυνοι οι οποίοι προκύπτουν από αυτή την ενισχυμένη τοξικότητα λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ PI και τοξινών Bt για τους ανθρώπους και τα ζώα που καταναλώνουν τρόφιμα και ζωοτροφές που περιέχουν τοξίνες Bt δεν μπορούν να αποκλειστούν·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες που ενδεχομένως επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα έπειτα από έκθεση σε τοξίνες Bt και ότι ορισμένες τοξίνες Bt ενδέχεται να έχουν ανοσοενισχυτικές ιδιότητες(11), δηλαδή να ενισχύουν την αλλεργιογονικότητα άλλων πρωτεϊνών με τις οποίες έρχονται σε επαφή·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση της ενδεχόμενης αλληλεπίδρασης των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των μεταβολιτών τους με τοξίνες Bt θεωρείται ότι δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ομάδας της EFSA για τους ΓΤΟ και, ως εκ τούτου, δεν διενεργείται στο πλαίσιο της εκτίμησης επικινδυνότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι τα κατάλοιπα από τον ψεκασμό με γλυφοσινικό είναι γνωστό ότι διαταράσσουν το μικροβίωμα που, για παράδειγμα, μπορεί να ενισχύσει τις ανοσολογικές αντιδράσεις σε συνδυασμό με τοξίνες Bt(12)·

Καλλιέργειες Bt: επιδράσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς και αυξημένη αντοχή

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε αντίθεση με τη χρήση εντομοκτόνων, όπου η έκθεση πραγματοποιείται κατά τον χρόνο του ψεκασμού και για περιορισμένο χρονικό διάστημα στη συνέχεια, η χρήση γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών Bt οδηγεί σε συνεχή έκθεση των στοχευόμενων και μη στοχευόμενων οργανισμών στις τοξίνες Bt·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπόθεση ότι οι τοξίνες Bt παρουσιάζουν έναν μοναδικό τρόπο δράσης για συγκεκριμένο στόχο δεν μπορεί πλέον να θεωρείται ορθή και δεν μπορούν να αποκλειστούν οι επιπτώσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς(13)· λαμβάνοντας υπόψη ότι αναφέρονται όλο και περισσότεροι μη στοχευόμενοι οργανισμοί που επηρεάζονται με πολλούς τρόπους· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πρόσφατη επισκόπηση αναφέρονται 39 δημοσιεύσεις αξιολογημένες από ομότιμους, οι οποίες αναφέρουν σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις των τοξινών Bt σε πολλά είδη «εκτός πεδίου»(14)· λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφοροι μη στοχευόμενοι οργανισμοί στην Ένωση θα μπορούσαν να εκτεθούν σε τοξίνες Bt μέσω διαρροών, αποβλήτων και κοπριάς που προκύπτουν από την εισαγωγή καλλιεργειών Bt· λαμβάνοντας υπόψη ότι στην αξιολόγηση κινδύνου δεν αξιολογήθηκαν επιπτώσεις σε μη στοχευόμενους οργανισμούς·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση κινδύνου δεν εξέτασε την ανάπτυξη αντοχής των στοχευόμενων επιβλαβών οργανισμών στις τοξίνες Bt, με πιθανό αποτέλεσμα τη χρήση λιγότερο ασφαλών για το περιβάλλον φυτοφαρμάκων ή την αύξηση των δόσεων και του αριθμού των εφαρμογών στη ΓΤ καλλιέργεια στη χώρα καλλιέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ σχεδιάζει τη σταδιακή κατάργηση πολλών υβριδίων αραβοσίτου Bt, καθώς και ορισμένων ποικιλιών βαμβακιού Bt, κατά τα επόμενα τρία έως πέντε έτη, λόγω της αύξησης της ανθεκτικότητας των εντόμων σε τέτοιες καλλιέργειες(15)·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ έχει υποστηριχθεί ότι η χρήση καλλιεργειών Bt οδηγεί σε μείωση της χρήσης εντομοκτόνων, μελέτη που διενεργήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες(16) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «αρκετές αναλύσεις σχετικά με την επίδραση των καλλιεργειών Bt στα πρότυπα χρήσης φυτοφαρμάκων δεν φαίνεται να έχουν λάβει υπόψη την επεξεργασία σπόρων και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να έχουν υπερεκτιμηθεί οι μειώσεις στη χρήση εντομοκτόνων (ιδίως όσον αφορά την «έκταση στην οποία εφαρμόζεται») που συνδέονται με τις καλλιέργειες Bt»·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα (ΣΒΠ των ΗΕ), η οποία καθιστά σαφές ότι τόσο οι χώρες εξαγωγής όσο και οι χώρες εισαγωγής έχουν διεθνείς ευθύνες όσον αφορά τη βιολογική ποικιλότητα·

Παρατηρήσεις από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την τρίμηνη περίοδο διαβούλευσης, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών υπέβαλαν πολλές παρατηρήσεις στην EFSA(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παρατηρήσεις αυτές περιλαμβάνουν επικριτικά σχόλια σχετικά με τη βιβλιογραφική έρευνα που πραγματοποίησε ο αιτών, ότι οι εκθέσεις παρακολούθησης του ΓΤ αραβόσιτου για την περίοδο έγκρισης παρουσιάζουν σοβαρές ελλείψεις και ότι τα δεδομένα σχετικά με τα επίπεδα καταλοίπων γλυφοσινικού, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών μεταβολιτών, σε φυτικό υλικό από μελέτες πεδίου θα υποστήριζαν την αξιολόγηση της ασφάλειας των τροφίμων, των ζωοτροφών και του περιβάλλοντος· λαμβάνοντας υπόψη ότι μία αρμόδια αρχή ζήτησε αξιολόγηση των επιπτώσεων που έχει η ΓΤ καλλιέργεια στη βιοποικιλότητα στις χώρες παραγωγής και εξαγωγής, μεταξύ άλλων σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η εισαγωγή της εν λόγω καλλιέργειας επηρεάζει την επιλογή των καλλιεργειών στην Ένωση και έθεσε επίσης το δεοντολογικό ζήτημα του κατά πόσον θα πρέπει να επιτρέπεται η εισαγωγή στην Ένωση ενός βασικού προϊόντος του οποίου η καλλιέργεια θα συνεπάγεται έκθεση των φορέων εκμετάλλευσης στο γλυφοσινικό, το οποίο είναι τοξικό για την αναπαραγωγή και δεν επιτρέπεται πλέον στην Ένωση·

Τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της Ένωσης

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, στην υγεία των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τυχόν συναφείς διατάξεις της ενωσιακής νομοθεσίας και άλλους θεμιτούς παράγοντες που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι στους εν λόγω θεμιτούς παράγοντες θα πρέπει να περιλαμβάνονται οι υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα και της ΣΒΠ των Ηνωμένων Εθνών·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έκθεση του 2017 της Ειδικής Εισηγήτριας των Ηνωμένων Εθνών για το δικαίωμα στη διατροφή, τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην υγεία, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες(18)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ΣΒΑ 3.9 των Ηνωμένων Εθνών, στόχος είναι να μειωθεί σημαντικά, έως το 2030, ο αριθμός των θανάτων και των ασθενειών που προκαλούνται από επικίνδυνες χημικές ουσίες και από τη ρύπανση και τη μόλυνση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους(19)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της εισαγωγής του ΓΤ αραβοσίτου θα αυξήσει τη ζήτηση για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια που έχει υποστεί επεξεργασία με ζιζανιοκτόνο το οποίο είναι τοξικό για την αναπαραγωγή και δεν επιτρέπεται πλέον να χρησιμοποιείται στην Ένωση, και θα αυξήσει έτσι την έκθεση των εργαζομένων σε τρίτες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος αυξημένης έκθεσης των εργαζομένων προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία σε σχέση με τις ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα ΓΤ καλλιέργειες, δεδομένης της χρήσης μεγαλύτερου όγκου ζιζανιοκτόνων·

Μη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία της 17ης Μαΐου 2021 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, δεν οδήγησε σε έκδοση γνωμοδότησης, κάτι που σημαίνει ότι η αδειοδότηση δεν υποστηρίχθηκε από μια ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ως προβληματικό το γεγονός ότι εξακολουθεί να εκδίδει αποφάσεις έγκρισης ΓΤΟ χωρίς ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ αυτών των αποφάσεων, κάτι που αποτελεί σαφέστατα εξαίρεση στην περίπτωση της έγκρισης προϊόντων γενικότερα, αλλά έχει γίνει ο κανόνας για τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 36 ψηφίσματα που αντιτίθενται στη διάθεση στην αγορά ΓΤΟ για τρόφιμα και ζωοτροφές (33 ψηφίσματα) και στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην Ένωση (τρία ψηφίσματα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη εγκρίνει 18 ενστάσεις για τη διάθεση ΓΤΟ στην αγορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης οποιουδήποτε από αυτούς τους ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λόγοι για τους οποίους τα κράτη μέλη δεν υποστηρίζουν τις εγκρίσεις περιλαμβάνουν τη μη τήρηση της αρχής της προφύλαξης στη διαδικασία αδειοδότησης και τις επιστημονικές ανησυχίες σχετικά με την αξιολόγηση του κινδύνου·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει ΓΤΟ, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει και η ίδια την ύπαρξη δημοκρατικού ελλείμματος, την έλλειψη στήριξης από την πλευρά των κρατών μελών και τις ενστάσεις του Κοινοβουλίου·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν απαιτείται καμία τροποποίηση της νομοθεσίας ώστε να είναι σε θέση η Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης στην επιτροπή προσφυγών(20)·

1.  θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(21), να προσφέρει τη βάση για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής απόφασής της·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τελικά, σε επιστολή της με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 2020 προς τα μέλη, την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα κατά τη λήψη αποφάσεων για την έγκριση ΓΤΟ(22)· εκφράζει, ωστόσο, τη βαθιά απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει συνεχίσει από τότε να εγκρίνει ΓΤΟ για εισαγωγή στην Ένωση, παρά τις επανειλημμένες αντιρρήσεις του Κοινοβουλίου και της πλειοψηφίας των κρατών μελών, που ψηφίζουν κατά·

5.  καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει κατεπειγόντως στην ανάπτυξη κριτηρίων βιωσιμότητας, με πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής αυτής της διαδικασίας·

6.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤ καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα έως ότου διερευνηθούν διεξοδικά και κατά περίπτωση οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με τα κατάλοιπα, πράγμα που απαιτεί πλήρη αξιολόγηση των καταλοίπων που προέρχονται από τον ψεκασμό των εν λόγω ΓΤ καλλιεργειών με συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, καθώς και αξιολόγηση των προϊόντων διάσπασης των ζιζανιοκτόνων και τυχόν συνδυαστικών επιπτώσεων, μεταξύ άλλων με το ίδιο το ΓΤ φυτό·

7.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να μην εγκρίνει την εισαγωγή, για χρήση σε τρόφιμα ή ζωοτροφές, κανενός ΓΤ φυτού που έχει καταστεί ανθεκτικό σε ζιζανιοκτόνο δραστική ουσία μη εγκεκριμένη για χρήση στην Ένωση·

8.  καλεί την EFSA να διερευνήσει τις ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των τοξινών Bt που υπάρχουν φυσικά και εκείνων που εκφράζονται από συνθετικά διαγονίδια σε ΓΤ φυτά και να διευρύνει την αξιολόγηση κινδύνου ώστε να λαμβάνονται πλήρως υπόψη όλες οι αλληλεπιδράσεις και οι συνδυαστικές επιδράσεις μεταξύ τοξινών Bt, ΓΤ φυτών και των συστατικών τους, καταλοίπων ψεκασμού με τα συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα, το περιβάλλον, καθώς και επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων·

9.  καλεί την EFSA να μη δέχεται πλέον μελέτες τοξικότητας με βάση απομονωθείσες πρωτεΐνες που είναι πιθανόν να διαφέρουν ως προς τη δομή και τις βιολογικές επιδράσεις σε σύγκριση με εκείνες που παράγονται από το ίδιο το φυτό, και να απαιτεί τη διεξαγωγή όλων των δοκιμών με ιστούς από το ΓΤ φυτό·

10.  καλεί την EFSA να ζητήσει στοιχεία σχετικά με τον αντίκτυπο της κατανάλωσης τροφίμων και ζωοτροφών που προέρχονται από γενετικώς τροποποιημένα φυτά στο εντερικό μικροβίωμα·

11.  παροτρύνει εκ νέου την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να συνοδεύονται τα σχέδια εκτελεστικών πράξεων από αιτιολογική έκθεση στην οποία θα εξηγείται ο τρόπος με τον οποίον τηρούν την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης»(23)·

12.  τονίζει ότι οι τροπολογίες που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17 Δεκεμβρίου 2020 επί της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011(24), οι οποίες εγκρίθηκαν από το Κοινοβούλιο ως βάση για τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο, αναφέρουν ότι η Επιτροπή δεν εγκρίνει ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ· επιμένει ότι η Επιτροπή πρέπει να σεβαστεί τη θέση αυτή και καλεί το Συμβούλιο να συνεχίσει τις εργασίες του και να εγκρίνει επειγόντως μια γενική προσέγγιση επί του φακέλου αυτού·

13.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αξιολόγηση του γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου Bt11 για ανανέωση της έγκρισης βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA-GMO RX-016), Δελτίο EFSA 2021·19(1):6347,https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2021.6347 (4) –––––––––––––––––– Κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε 36 ψηφίσματα που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση ΓΤΟ. Επιπλέον, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα ψηφίσματα:Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZHG0JG (SYN-ØØØJG-2) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0028).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A2704-12 (ACS-GMØØ5-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0029).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × MON 88017 × 59122 × DAS-40278-9, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 και DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0030).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι LLCotton25 (ACS-GHØØ1-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0054).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 89788 (MON-89788-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0055).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και τους επιμέρους συνδυασμούς MON 89034 × NK603 × DAS-40278-9, 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και NK603 × DAS-40278-9 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0056).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × 1507 × 5307 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε από τα επιμέρους συμβάντα Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0057).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαΐου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0069).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και NK603, και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2018/1111 της Επιτροπής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0291).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια SYHT0H2 (SYN-ØØØH2-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0292).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 87460 × MON 89034 × MIR162 × NK603, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0293).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0365).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × MON 87411 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και MON 87411 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0366).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MIR604 (SYN-IR6Ø4-5), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0367).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 88017 (MON-88Ø17-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0368).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 (MON-89Ø34-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0369).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι GHB614 × T304-40 × GHB119 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0080).Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZIR098 (SYN-ØØØ98-3) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0081). (5) Γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αίτηση EFSA-GMO-RX-Bt11 για ανανέωση της έγκρισης υφιστάμενων προϊόντων που παράγονται από τον ανθεκτικό στα έντομα γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11, βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, από την εταιρεία Syngenta, Δελτίο EFSA 2009· 7(2):977, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/977 (6) Γνώμη της EFSA 2009, σ. 2. (7) Βλ., για παράδειγμα, Bonny, S., «Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact» (Γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα, ζιζάνια και ζιζανιοκτόνα: επισκόπηση και αντίκτυπος), Environmental Management, Ιανουάριος 2016· 57(1), σ. 31-48, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738 και Benbrook, C.M., «Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years» (Επιπτώσεις των γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών στη χρήση γεωργικών φαρμάκων στις ΗΠΑ - τα πρώτα 16 χρόνια), Environmental Sciences Europe· 28 Σεπτεμβρίου 2012, τεύχος 24(1), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24 (8) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 309 της 24.11.2009, σ. 1). (9) https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database/active-substances/?event=as.details&as_id=79 (10) MacIntosh, S.C., Kishore, G.M., Perlak, F.J., Marrone, P.G., Stone, T.B., Sims, S.R., Fuchs, R.L., «Potentiation of Bacillus thuringiensis insecticidal activity by serine protease inhibitors» (Ενίσχυση της εντομοκτόνου δράσης του Bacillus thuringiensis από αναστολείς της πρωτεάσης σερίνης), Journal of Agricultural and Food Chemistry, 38, σ. 1145-1152, https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf00094a051 (11) Για μια ανασκόπηση, βλ. Rubio-Infante, N., Moreno-Fierros, L. (2016), «An overview of the safety and biological effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in mammals» (Μια ανασκόπηση σχετικά με την ασφάλεια και τις βιολογικές επιπτώσεις των τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στα θηλαστικά), Journal of Applied Toxicology, Μάιος 2016, 36(5), σ. 630-648, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/jat.3252 (12) Parenti, M.D., Santoro, A., Del Rio, A., Franceschi, C., «Literature review in support of adjuvanticity/immunogenicity assessment of proteins» (Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προς στήριξη της αξιολόγησης της ανοσοενισχυτικότητας/ανοσογονικότητας των πρωτεϊνών), EFSA Supporting Publications, Ιανουάριος 2019, 16(1): 1551, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.2903/sp.efsa.2019.EN-1551 (13) Βλ., για παράδειγμα, Hilbeck, A., Otto, M. «Specificity and combinatorial effects of Bacillus thuringiensis Cry toxins in the context of GMO environmental risk assessment» (Ιδιαιτερότητα και συνδυαστικές επιδράσεις τοξινών Cry του Bacillus thuringiensis στο πλαίσιο αξιολόγησης κινδύνου ΓΤΟ), Frontiers in Environmental Science 2015, 3:71, https://doi.org/10.3389/fenvs.2015.00071 (14) Hilbeck, A., Defarge, N., Lebrecht, T., Bøhn, T., «Insecticidal Bt crops. EFSA’s risk assessment approach for GM Bt plants fails by design» (Εντομοκτόνες καλλιέργειες Bt. Η προσέγγιση της αξιολόγησης κινδύνου της EFSA για τα ΓΤ φυτά Bt αποτυγχάνει εκ σχεδιασμού), RAGES 2020, σ. 4, https://www.testbiotech.org/sites/default/files/RAGES_report-Insecticidal%20Bt%20plants.pdf (15) https://www.dtnpf.com/agriculture/web/ag/crops/article/2020/09/29/epa-proposes-phasing-dozens-bt-corn (16) Douglas, M.R., Tooker, J.F., «Large-Scale Deployment of Seed Treatments Has Driven Rapid Increase in Use of Neonicotinoid Insecticides and Preemptive Pest Management in U.S. Field Crops» (Η μεγάλης κλίμακας χρήση των προϊόντων επεξεργασίας σπόρων έχει οδηγήσει σε ταχεία αύξηση της χρήσης νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων και σε προληπτική φυτοπροστασία στις μεγάλες καλλιέργειες στις ΗΠΑ), Environmental Science and Technology 2015, 49, 8, σ. 5088-5097, https://pubs.acs.org/doi/10.1021/es506141g (17) Οι παρατηρήσεις των κρατών μελών σχετικά με τον ΓΤ αραβόσιτο είναι προσβάσιμες μέσω του μητρώου ερωτήσεων της EFSA: http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/login? (18) https://www.ohchr.org/EN/Issues/Food/Pages/Pesticides.aspx (19) https://www.un.org/sustainabledevelopment/health/ (20) Σύμφωνα με τη διατύπωση του άρθρου 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, αν στην επιτροπή προσφυγών δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, η Επιτροπή απλώς «μπορεί» να προχωρήσει στην έγκριση, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να το πράξει. (21) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1). (22) https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf (23) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005, παράγραφος 102. (24) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0364.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ – καταπολέμηση της απάτης – ετήσια έκθεση 2019 (2020/2246(INI))

P9_TA(2021)0337 A9-0209/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 310 παράγραφος 6 και το άρθρο 325 παράγραφος 5 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του σχετικά με τις προηγούμενες ετήσιες εκθέσεις της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 3ης Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «31η ετήσια έκθεση για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – καταπολέμηση της απάτης – 2019» (COM(2020)0363), καθώς και τα συνοδευτικά έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2020)0156, SWD(2020)0157, SWD(2020)0158, SWD(2020)0159 και SWD(2020)0160),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της OLAF για το 2019 και την έκθεση δραστηριοτήτων της Επιτροπής Εποπτείας της,

–  έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2019, συνοδευόμενη από τις απαντήσεις των θεσμικών οργάνων(1),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τις έρευνες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1073/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1074/1999 του Συμβουλίου(2) (κανονισμός OLAF),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2223 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Δεκεμβρίου 2020, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013, όσον αφορά τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και την αποτελεσματικότητα των ερευνών της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης(3),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 26ης Ιουνίου 2019 στην υπόθεση T-617/17, Vialto Consulting Kft. κατά Επιτροπής(4),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έκτο τμήμα) της 6ης Ιουνίου 2019 στην υπόθεση T-399/17, Dalli κατά Επιτροπής(5), και την απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 25ης Φεβρουαρίου 2021 στην υπόθεση C-615/19 P, Dalli κατά Επιτροπής,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της 13ης Μαΐου 2020 στην υπόθεση T-290/18, Agmin Italy SpA κατά Επιτροπής(6),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης(7),

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 01/2019 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, της 10ης Ιανουαρίου 2019, με τίτλο «Καταπολέμηση της απάτης κατά την εκτέλεση των δαπανών της ΕΕ: ανάγκη λήψης μέτρων»,

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 06/2019 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, της 16ης Μαΐου 2019, με τίτλο «Αντιμετώπιση της απάτης στο πλαίσιο των δαπανών της ΕΕ για τη συνοχή: οι διαχειριστικές αρχές πρέπει να ενισχύσουν τον εντοπισμό, την αντιμετώπιση και τον συντονισμό»,

–  έχοντας υπόψη την επισκόπηση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, της 9ης Οκτωβρίου 2018, με τίτλο «Ο έλεγχος της ΕΕ εν συντομία: παρουσίαση των ετήσιων εκθέσεων του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για το 2017»,

–  έχοντας υπόψη την από 10ης Σεπτεμβρίου 2020 έκθεση εμπειρογνωμόνων που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής με τίτλο «Μελέτη και εκθέσεις σχετικά με το έλλειμμα ΦΠΑ στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ: τελική έκθεση 2020»,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2017, σχετικά με την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης(8) («οδηγία PIF»),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με την εφαρμογή ενισχυμένης συνεργασίας για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας(9),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2019/1798 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2019, για τον διορισμό του Ευρωπαίου Γενικού Εισαγγελέα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας(10),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του μηχανισμού για τον έλεγχο της εφαρμογής των συμβάσεων των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς (UNCAC) (COM(2020)0793),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Φεβρουαρίου 2017 σχετικά με τον ρόλο των καταγγελτών (whistle-blowers) στην προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ(11),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ(12),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητος για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης(13),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Απριλίου 2019, με τίτλο «Στρατηγική της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης: ενισχυμένη δράση για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ» (COM(2019)0196),

–  έχοντας υπόψη τη συνεχιζόμενη εφαρμογή του προγράμματος Hercule III,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/785 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του ενωσιακού προγράμματος για την καταπολέμηση της απάτης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 250/2014(14),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Απριλίου 2021, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος 2021-2025 (COM(2021)0170),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (A9-0209/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, de jure, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή έχουν κοινή ευθύνη και πρέπει να συνεργάζονται στενά για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης και την καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς· λαμβάνοντας υπόψη ότι, de facto, οι αρχές των κρατών μελών διαχειρίστηκαν περίπου το 74 % των δαπανών της ΕΕ και εισέπραξαν τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους της Ένωσης όσον αφορά τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2019·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ θα πρέπει να εκπληρώνει τις αντίστοιχες αρμοδιότητές της στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης όσον αφορά την εποπτεία, τον έλεγχο και τον λογιστικό έλεγχο, η Επιτροπή είναι σε θέση να παρακολουθεί μόνο το 10 % περίπου του συνόλου των δαπανών·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 310 παράγραφος 6 ΣΛΕΕ ορίζει ότι «η Ένωση και τα κράτη μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 325, καταπολεμούν την απάτη ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 325 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ προβλέπει ότι «τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα ίδια μέτρα καταπολέμησης της απάτης κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης με εκείνα που λαμβάνουν για την καταπολέμηση της απάτης κατά των δικών τους οικονομικών συμφερόντων»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 325 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ ορίζει ότι «τα κράτη μέλη συντονίζουν τη δράση τους σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης κατά της απάτης» και ότι, προς τον σκοπό αυτό, «διοργανώνουν, από κοινού με την Επιτροπή, στενή και τακτική συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων αρχών»· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 325 παράγραφος 4 ΣΛΕΕ, ο νομοθέτης πρέπει να διαβουλευθεί με το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν λάβει οποιαδήποτε μέτρα στους τομείς της πρόληψης και της καταπολέμησης της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 83 ΣΛΕΕ, η διαφθορά αποτελεί ιδιαίτερα σοβαρό έγκλημα με διασυνοριακή διάσταση·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποικιλομορφία των νομικών και διοικητικών συστημάτων στα κράτη μέλη πρέπει να αντιμετωπιστεί επαρκώς, προκειμένου να δημιουργηθούν πιο ενοποιημένα διοικητικά συστήματα και συστήματα κοινοποιήσεων στην ΕΕ και να προλαμβάνονται αποτελεσματικά οι παρατυπίες και να καταπολεμηθούν η απάτη και η διαφθορά με πιο απτά και ικανοποιητικά αποτελέσματα·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΦΠΑ αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για τους εθνικούς προϋπολογισμούς και ότι οι ίδιοι πόροι που βασίζονται στον ΦΠΑ αποτέλεσαν το 11,97 % των συνολικών εσόδων του προϋπολογισμού της ΕΕ το 2019·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συστηματικές, θεσμοθετημένες και υψηλού επιπέδου υποθέσεις διαφθοράς και οι σκόπιμες απόπειρες αποδυνάμωσης των ελέγχων και των ισορροπιών και της ανεξαρτησίας των θεσμικών οργάνων που είναι αρμόδια για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των οικονομικών σε ορισμένα κράτη μέλη βλάπτουν σοβαρά τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, ενώ συνιστούν απειλή για τη δημοκρατία, τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου· υπενθυμίζει τον αρνητικό αντίκτυπο που έχει η διαφθορά στην εμπιστοσύνη των πολιτών της ΕΕ προς τα θεσμικά όργανα·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, οι πληροφορίες της Επιτροπής σχετικά με την κλίμακα, τη φύση και τα αίτια της απάτης είναι ανεπαρκείς και ότι δεν αναφέρονται όλες οι δυνητικές περιπτώσεις απάτης στο Σύστημα Διαχείρισης Παρατυπιών·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφθορά πλήττει όλα τα κράτη μέλη, σε διαφορετικό βαθμό, και όχι απλώς επιβαρύνει την οικονομία της ΕΕ, αλλά υπονομεύει επίσης τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου σε ολόκληρη την Ευρώπη·

Γενικά

1.  επικροτεί την 31η ετήσια έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και την καταπολέμηση της απάτης (έκθεση PIF), η οποία υπογραμμίζει τα επιτεύγματα του 2019 όσον αφορά την εδραίωση του θεσμικού πλαισίου για την καταπολέμηση της απάτης και των παρατυπιών σε επίπεδο ΕΕ, και συγκεκριμένα τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο 18 κρατών μελών των μέτρων που προβλέπονται στην οδηγία PIF έως το τέλος του έτους, ενώ τέσσερα ακόμη κράτη μέλη το έπραξαν έως τον Ιούνιο του 2020· καλεί όλα τα κράτη μέλη που απομένουν να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα και να διασφαλίσουν το συντομότερο δυνατό την πλήρη και ορθή μεταφορά της οδηγίας σε εθνικό επίπεδο· ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθήσει στενά τη διαδικασία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο σε όλα τα κράτη μέλη και να κάνει χρήση των προνομίων της ως προς την εκκίνηση διαδικασιών επί παραβάσει, εάν τα κράτη μέλη δεν συμμορφώνονται με τη διαδικασία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο·

2.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή χρειάστηκε να αποστείλει αιτιολογημένες γνώμες στην Ιρλανδία και τη Ρουμανία στις 3 Δεκεμβρίου 2020 για μη μεταφορά της οδηγίας PIF στο εθνικό δίκαιο· επισημαίνει ότι η Ρουμανία μετέφερε την οδηγία PIF στο εθνικό της δίκαιο στις 15 Δεκεμβρίου 2020·

3.  τονίζει ότι ο σεβασμός του κράτους δικαίου είναι προϋπόθεση για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, συμπεριλαμβανομένων της αποτελεσματικής και αποδοτικής κατανομής και διαχείρισης των κονδυλίων της ΕΕ και της καταπολέμησης της διαφθοράς και της κακοδιαχείρισης· χαιρετίζει ένθερμα, στο πλαίσιο αυτό, την έγκριση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 σχετικά με ένα γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης·

4.  επικροτεί το γεγονός ότι η Επιτροπή ξεκίνησε αμέσως τις εργασίες της για μια σαφή μεθοδολογία και ανάλυση δυνητικών υποθέσεων· αναγνωρίζει ότι η Επιτροπή έχει δηλώσει επανειλημμένως και σαφώς ότι θα εκπληρώσει τον ρόλο της ως θεματοφύλακα των Συνθηκών και θα εφαρμόσει τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, με αποτέλεσμα να μην χαθεί καμία υπόθεση κατά τη διάρκεια των αναγκαίων προπαρασκευαστικών εργασιών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021· υπενθυμίζει ότι ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 εφαρμόζεται σε όλες τις αναλήψεις υποχρεώσεων και τις πληρωμές από την 1η Ιανουαρίου 2021, παρέχοντας παράλληλα διασφαλίσεις για τους τελικούς δικαιούχους και αποδέκτες·

Δόλιες και μη δόλιες παρατυπίες που εντοπίστηκαν

5.  σημειώνει ότι ο συνολικός αριθμός δόλιων και μη δόλιων παρατυπιών που κοινοποιήθηκαν το 2019 ανήλθε συνολικά σε 11 726 υποθέσεις (2 % λιγότερες από ό,τι το 2018), και αφορούσαν αξία περίπου 1,6 δισεκατομμυρίων EUR – ήτοι μείωση κατά 34 % σε σχέση με το 2018· σημειώνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι τα δεδομένα για τον αριθμό των υποθέσεων και τη αντίστοιχη αξία για κάθε έτος αποτιμώνται και επικαιροποιούνται συνεχώς και θα πρέπει να εξετάζονται στο πλαίσιο μιας μακροπρόθεσμης προοπτικής·

6.  σημειώνει ότι ο αριθμός των παρατυπιών που εντοπίστηκαν και κοινοποιήθηκαν ως δόλιες αποτελεί ένδειξη του εύρους εντοπισμού και της ικανότητας ανάσχεσης δυνητικών περιπτώσεων απάτης από τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς της ΕΕ, όχι όμως άμεσο δείκτη του επιπέδου απάτης εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ ή ενός συγκεκριμένου κράτους μέλους· σημειώνει ότι δεν είναι σαφές πόσες δόλιες παρατυπίες δεν κοινοποιούνται κάθε χρόνο, γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολη την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των δραστηριοτήτων καταπολέμησης της απάτης· υπενθυμίζει ότι, το 2019, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο δημοσίευσε δύο ειδικές εκθέσεις στις οποίες επισήμαινε τις ανεπάρκειες της Επιτροπής όσον αφορά τις πληροφορίες της για την έκταση, τη φύση και τις αιτίες της απάτης και εντόπιζε τις αδυναμίες στη στρατηγική προσέγγιση της Επιτροπής με στόχο τη διαχείριση κινδύνων απάτης, ζητώντας από την Επιτροπή να λάβει προορατικά μέτρα για την αντιμετώπιση των εν λόγω ζητημάτων· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να αναπτύξει μια μεθοδολογία για τη βελτίωση της αξιοπιστίας και την παροχή εκτιμήσεων μεγαλύτερης ακρίβειας σχετικά με την έκταση της απάτης στην ΕΕ· σημειώνει ότι ο εντοπισμός και η κοινοποίηση μιας παρατυπίας συνεπάγεται ότι έχουν ληφθεί διορθωτικά μέτρα για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης και ότι, εφόσον συντρέχει λόγος, έχει κινηθεί ποινική διαδικασία·

7.  σημειώνει ότι ο αριθμός των δόλιων παρατυπιών που κοινοποιήθηκαν το 2019 (939 υποθέσεις – 8 % του συνόλου των παρατυπιών) και τα σχετικά χρηματικά ποσά (περίπου 461,4 εκατομμύρια EUR – 28 % του συνόλου των χρηματικών ποσών που επηρεάστηκαν από παρατυπίες) μειώθηκαν σημαντικά σε σύγκριση με το 2018· σημειώνει ότι, το 2019, ο αριθμός των δόλιων παρατυπιών που κοινοποιήθηκαν ήταν κατά 40 % χαμηλότερος σε σχέση με το 2015 και κατά 25 % χαμηλότερος από τον μέσο όρο πενταετίας για την περίοδο 2015-2019· σημειώνει ότι, το 2019, οι σχετιζόμενες με δαπάνες 514 παρατυπίες που κοινοποιήθηκαν ως δόλιες αντιπροσώπευαν το 0,3 % των πληρωμών του 2019, ενώ οι σχετιζόμενες με τα έσοδα 425 παρατυπίες που κοινοποιήθηκαν ως δόλιες αντιστοιχούσαν στο 0,3 % του ακαθάριστου ποσού των παραδοσιακών ιδίων πόρων που εισπράχθηκε για το 2019·

8.  λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι ο αριθμός των μη δόλιων παρατυπιών που καταγράφηκαν το 2019 (10 787 υποθέσεις) παρέμεινε σταθερός σε σύγκριση με το 2018, ενώ τα σχετικά χρηματικά ποσά μειώθηκαν κατά 8 % και ανήλθαν σε περίπου 1,2 δισεκατομμύρια EUR· σημειώνει ότι, το 2019, οι σχετιζόμενες με δαπάνες 6 550 παρατυπίες που κοινοποιήθηκαν ως μη δόλιες αντιπροσώπευαν το 0,5 % των πληρωμών του 2019, ενώ οι σχετιζόμενες με τα έσοδα 4 237 παρατυπίες που κοινοποιήθηκαν ως μη δόλιες αντιστοιχούσαν στο 1,5 % του ακαθάριστου ποσού των παραδοσιακών ιδίων πόρων που εισπράχθηκε για το 2019·

9.  τονίζει ότι η μεταβολή του αριθμού των δόλιων ή μη δόλιων παρατυπιών που εντοπίζονται αποτελεί μια στιγμιαία εικόνα που θα πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο άλλων σημαντικών παραγόντων· τονίζει ότι οι αναφερθείσες μειώσεις του συνολικού αριθμού υποθέσεων τόσο δόλιων όσο και μη δόλιων παρατυπιών μπορεί είτε να υποδηλώνει θετική εξέλιξη – συνολική μείωση των δόλιων ενεργειών, είτε αρνητική εξέλιξη – μείωση του επιπέδου εντοπισμού δόλιων ενεργειών·

10.  επισημαίνει ότι, στην περίπτωση των δόλιων παρατυπιών, οι εντοπισμοί συγκεντρώθηκαν σε λίγα κράτη μέλη, γεγονός που υποδηλώνει διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τη χρήση του ποινικού δικαίου για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ· υπογραμμίζει και αποδοκιμάζει το γεγονός ότι πολλά κράτη μέλη δεν έχουν ειδικούς νόμους για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος τύπου μαφίας, του οποίου αυξάνεται συνεχώς η εμπλοκή σε διασυνοριακές δραστηριότητες και τομείς που επηρεάζουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει αυτές τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών και να εξετάσει νέα μέτρα εναρμόνισης·

11.  υπενθυμίζει ότι οι ανεπάρκειες στην εγκυρότητα και τη συγκρισιμότητα των δεδομένων και των τεχνολογιών κοινοποίησης, με ποικίλους βαθμούς ψηφιοποίησης στα κράτη μέλη, εξακολουθούν να παρεμποδίζουν σοβαρά την ποιότητα και την αξιοπιστία των πληροφοριών που τίθενται στη διάθεση της Επιτροπής στο σύστημα διαχείρισης παρατυπιών και στο σύστημα OWNRES· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο εντοπισμός των περιστατικών κατάχρησης, απάτης και υπεξαίρεσης κονδυλίων της ΕΕ περιορίζεται κυρίως σε τυχαίες ανακαλύψεις από την Επιτροπή και το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τη διάρκεια των δειγματοληπτικών ελέγχων τους ή σε έρευνες της OLAF· εκφράζει την ανησυχία του για τις επανειλημμένες διαπιστώσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ότι οι εργασίες ορισμένων εθνικών αρχών θεωρούνται υπερβολικά επιρρεπές σε σφάλματα και, ως εκ τούτου, αναξιόπιστες· τονίζει ότι οι ανεπάρκειες αυτές έχουν αντίκτυπο στην ποιότητα των δεδομένων που κοινοποιούν τα κράτη μέλη στην Επιτροπή σχετικά με τον αριθμό των δόλιων και μη δόλιων παρατυπιών που εντοπίζονται· σημειώνει ότι τρία κράτη μέλη δεν κοινοποίησαν δόλιες παρατυπίες το 2019(15)· εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για την έλλειψη επαρκούς στελέχωσης και προσόντων ορισμένων εθνικών αρχών, καθώς και για την έλλειψη εσωτερικών ελέγχων·

12.  υπογραμμίζει τους αυξημένους κινδύνους που επέφερε η κρίση της νόσου COVID-19 όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ· σημειώνει με ανησυχία ότι περισσότερες από τις μισές δόλιες παρατυπίες κοινοποιήθηκαν από δύο κράτη μέλη και ότι ορισμένα κράτη μέλη συστηματικά δεν κοινοποιούν καμία υπόθεση απάτης· καλεί την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις περιπτώσεις αυτές, παρακολουθώντας και αναλαμβάνοντας δράση για τη διασφάλιση της πλήρους προστασίας του προϋπολογισμού της ΕΕ, και να διενεργεί δειγματοληπτικούς επιτόπιους ελέγχους, ιδίως σε έκτακτες συνθήκες κρίσεων· συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η καταπολέμηση της απάτης και των παρατυπιών είναι υψίστης σημασίας σε περίοδο κρίσης(16)·

13.  ζητεί με έμφαση από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή, να συνεργαστούν στενότερα όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών, τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη να δημοσιεύουν δεδομένα σχετικά με τους τελικούς δικαιούχους σε ενιαίο, μηχαναγνώσιμο μορφότυπο και να διασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα με τα εργαλεία παρακολούθησης της Επιτροπής· καλεί μετ’ επιτάσεως την Επιτροπή να προβεί σε ενδελεχή ανάλυση των βαθύτερων αιτίων και των δυνητικών διαρθρωτικών προβλημάτων που προκαλούν τις συνεχιζόμενες συστημικές αδυναμίες στην αξιοπιστία του έργου ορισμένων εθνικών αρχών και να δώσει ιδιαίτερη προσοχή σε ενδεχόμενες διαφορές μεταξύ των συστημάτων των χωρών· καλεί την Επιτροπή να απευθύνει σαφείς ειδικές ανά χώρα συστάσεις προς τις εθνικές αρχές· καλεί την Επιτροπή να καθιερώσει διαρθρωμένο διάλογο με τις εθνικές αρχές και το Ελεγκτικό Συνέδριο ώστε να εργάζεται διαρκώς για τη δημιουργία ικανοτήτων και τις ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών, με στόχο τη βελτίωση της αξιοπιστίας του έργου των εθνικών ελεγκτικών αρχών, και να τηρεί το Κοινοβούλιο ενήμερο για την πραγματοποιούμενη πρόοδο· καλεί την Επιτροπή να παράσχει περαιτέρω στήριξη για τη βελτίωση της συνεργασίας στο πλαίσιο του δικτύου Eurofisc·

14.  επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, το αίτημά του προς την Επιτροπή να θεσπίσει ενιαίο σύστημα συλλογής συγκρίσιμων δεδομένων από τα κράτη μέλη για τις παρατυπίες και τις περιπτώσεις απάτης, προκειμένου να τυποποιηθεί η διαδικασία κοινοποίησης και να εξασφαλιστούν η ποιότητα και η συγκρισιμότητα των στοιχείων που παρέχονται·

Έσοδα – απάτη στους ιδίους πόρους

15.  σημειώνει ότι 425 παρατυπίες κοινοποιήθηκαν ως απάτες που σχετίζονται με έσοδα το 2019 – ποσοστό κατά 21 % χαμηλότερο από τον πενταετή μέσο όρο των 541 παρατυπιών ετησίως για την περίοδο 2015-2019· σημειώνει, επιπλέον, ότι το σχετικό ποσό των παραδοσιακών ιδίων πόρων που εκτιμήθηκε και βεβαιώθηκε (80 εκατομμύρια EUR) το 2019 ήταν κατά 19 % χαμηλότερο από τον πενταετή μέσο όρο των 98 εκατομμυρίων EUR· σημειώνει ότι η επιθεώρηση από τις υπηρεσίες καταπολέμησης της απάτης ήταν η πλέον επιτυχής μέθοδος εντοπισμού δόλιων υποθέσεων·

16.  σημειώνει ότι 4 237 παρατυπίες εντοπίστηκαν και κοινοποιήθηκαν ως μη δόλιες για το 2019 – ποσοστό κατά 6 % χαμηλότερο από τον πενταετή μέσο όρο, και ότι το σχετικό ποσό των παραδοσιακών ιδίων πόρων που εκτιμήθηκε και βεβαιώθηκε ανήλθε σε 397 εκατομμύρια EUR το 2019, ποσό κατά 3 % χαμηλότερο από τον πενταετή μέσο όρο· σημειώνει, επιπλέον, ότι οι μη δόλιες παρατυπίες εντοπίστηκαν κυρίως μέσω ελέγχων μετά την παράδοση·

17.  υπογραμμίζει τη σοβαρότητα της τρέχουσας κατάστασης όσον αφορά τις απάτες που διαπράττονται μέσω της μη καταβολής του ΦΠΑ, ιδίως τις λεγόμενες απάτες τύπου καρουζέλ· καλεί όλα τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν σε όλους τους τομείς δραστηριότητας του Eurofisc, ώστε να διευκολυνθεί η ανταλλαγή πληροφοριών με στόχο την καταπολέμηση της απάτης·

18.  σημειώνει, με βάση την τελική έκθεση του 2020 σχετικά με το έλλειμμα ΦΠΑ, ότι το έλλειμμα ΦΠΑ της ΕΕ μειώθηκε στα 140 δισεκατομμύρια EUR το 2018 και ενδέχεται να μειωθεί κάτω από τα 130 δισεκατομμύρια EUR το 2019· εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία του διότι το έλλειμμα ΦΠΑ ενδέχεται να ανέλθει στα 164 δισεκατομμύρια EUR το 2020 και ζητεί από την Επιτροπή μια διεξοδική εξήγηση σχετικά με το κατά πόσον η αύξηση αυτή σχετίζεται με οποιονδήποτε τρόπο με την πανδημία COVID-19·

19.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τον εκτεταμένο αντίκτυπο της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ τόσο στον προϋπολογισμό της ΕΕ όσο και στους εθνικούς προϋπολογισμούς· θεωρεί πολύ σημαντικό να ενταθεί ο αγώνας κατά του μεγαλύτερου είδους απάτης στον τομέα του ΦΠΑ – της ενδοκοινοτικής απάτης του αφανούς εμπόρου (ΕΑΑΕ), της οποίας το εκτιμώμενο ετήσιο κόστος ανέρχεται σε 40-60 δισεκατομμύρια EUR· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες των διαφόρων δυνητικών λύσεων για την αντιμετώπιση της ενδοκοινοτικής απάτης του αφανούς εμπόρου, ιδίως την εισαγωγή ενός ψηφιακού συστήματος κοινοποίησης βασισμένου στις συναλλαγές σε πραγματικό χρόνο και ανεπτυγμένου από ερευνητές (TX++), ή έναν συνδυασμό του οριστικού συστήματος ΦΠΑ με ψηφιακή και σε πραγματικό χρόνο κοινοποίηση με βάση τις συναλλαγές·

20.  σημειώνει ότι το 2019 κοινοποιήθηκαν από τα κράτη μέλη 16 μέτρα για την καταπολέμηση της απάτης που σχετίζεται με τα έσοδα: οκτώ στον τομέα της τελωνειακής απάτης, πέντε σχετικά με τη φορολογική απάτη και τρία που αποτελούν έναν συνδυασμό των δύο· σημειώνει ότι η Επιτροπή ξεκίνησε μια διαδικασία αξιολόγησης το 2019, για να προσδιορίσει πόσο χρήσιμος υπήρξε ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 515/97 του Συμβουλίου(17) στην πρόληψη της τελωνειακής απάτης·

21.  σημειώνει ότι, μεταξύ 2017 και 2019, η Επιτροπή διενήργησε επιτόπιες επιθεωρήσεις σχετικά με τη στρατηγική ελέγχου στον τομέα της δασμολογητέας αξίας σε όλα τα κράτη μέλη και διαπίστωσε ότι τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης δεν προστατεύονταν αποτελεσματικά, με συνέπεια σημαντικές απώλειες παραδοσιακών ιδίων πόρων του προϋπολογισμού της ΕΕ· σημειώνει ότι η OLAF έχει εκδώσει ερευνητικές εκθέσεις με συστάσεις προς έξι κράτη μέλη τα οποία δεν έχουν εφαρμόσει πλήρως τα αναγκαία μέτρα για τη συνεπή αντιμετώπιση της απάτης σε σχέση με τη δήλωση χαμηλότερης δασμολογητέας αξίας· καλεί την Επιτροπή να ενημερώσει το Κοινοβούλιο σχετικά με τα κράτη μέλη που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα καλό παράδειγμα βέλτιστων πρακτικών που πρέπει να ακολουθηθούν και με εκείνα στα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά προβλήματα·

22.  σημειώνει ότι, όπως και το 2017 και το 2018, οι ηλιακοί συλλέκτες ήταν τα εμπορεύματα τα οποία αφορούσαν περισσότερο οι απάτες και παρατυπίες σε νομισματικούς όρους το 2019· καλεί την Επιτροπή να αναγνωρίσει τον συστημικό χαρακτήρα της απάτης αυτής και παροτρύνει σθεναρά το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να αναλάβουν αποφασιστική δράση στο θέμα αυτό·

23.  σημειώνει ότι υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για την ακρίβεια των ποσών των παραδοσιακών ιδίων πόρων (τελωνειακών δασμών) που μεταφέρονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ από το Ηνωμένο Βασίλειο, ως αποτέλεσμα των ερευνών που διεξήγαγε η OLAF σχετικά με απάτες μέσω της δήλωσης χαμηλότερης δασμολογητέας αξίας για κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και υποδήματα που εισάγονται από την Κίνα μέσω του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και των ερευνών που διεξήγαγε η Επιτροπή στο πλαίσιο της διαχείρισης των ιδίων πόρων· επικρίνει έντονα το γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να αρνείται να αποδώσει στον προϋπολογισμό της ΕΕ τα ελλείποντα ποσά παραδοσιακών ιδίων πόρων από την περίοδο 2011-2017 (2,679 δισεκατομμύρια EUR ακαθάριστα)· επικροτεί το γεγονός ότι, τον Μάρτιο του 2019, η Επιτροπή παρέπεμψε στο Δικαστήριο διαδικασία επί παραβάσει κατά του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τις απώλειες παραδοσιακών ιδίων πόρων λόγω εισαγωγών που δηλώθηκαν με χαμηλότερη δασμολογητέα αξία· ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση για οποιεσδήποτε εξελίξεις στο θέμα αυτό·

24.  εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τη μη ποσοτικοποιήσιμη επιφύλαξη που διατήρησε για το 2019 η Γενική Διεύθυνση Προϋπολογισμού (ΓΔ BUDG) της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία η απάτη μέσω της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής μεταφέρθηκε εν μέρει σε άλλα κράτη μέλη, γεγονός που είχε ορισμένες επιπτώσεις στην είσπραξη παραδοσιακών ιδίων πόρων σε βαθμό που δεν έχει ακόμη ποσοτικοποιηθεί οριστικά· σημειώνει ότι η Επιτροπή διενήργησε επιθεωρήσεις σχετικά με τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής σε όλα τα κράτη μέλη και έλεγξε τον τρόπο οργάνωσης των κρατών μελών για την αντιμετώπιση ζητημάτων δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής, με ιδιαίτερη έμφαση στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα υποδήματα από την Κίνα· σημειώνει ότι η δήλωση χαμηλότερης δασμολογητέας αξίας για τα εμπορεύματα που εισάγονται στην ΕΕ αποτελεί και θα εξακολουθήσει να αποτελεί απειλή για τα έσοδα και συνιστά σημαντικό πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί τα επόμενα χρόνια· σημειώνει ότι η Επιτροπή θα δώσει συνέχεια στις εν λόγω επιθεωρήσεις και θα θεωρήσει τα κράτη μέλη οικονομικά υπεύθυνα για τυχόν απώλειες που προκλήθηκαν· εκφράζει την ανησυχία του διότι, σύμφωνα με προσωρινούς υπολογισμούς, οι απώλειες παραδοσιακών ιδίων πόρων το 2019 αντιπροσώπευαν το 1 % των συνολικών παραδοσιακών ιδίων πόρων του έτους· ζητεί από την Επιτροπή να ενημερώσει αμέσως το Κοινοβούλιο σχετικά με τα πορίσματα και τις συνέπειες των επιθεωρήσεών της και των υπολογισμών ποσοτικοποίησης, μόλις ολοκληρωθούν·

25.  επαναλαμβάνει ότι ένας συνδυασμός διαφορετικών μεθόδων εντοπισμού (έλεγχοι παράδοσης, έλεγχοι μετά την παράδοση και επιθεωρήσεις από υπηρεσίες καταπολέμησης της απάτης κτλ.) είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τον εντοπισμό της απάτης και ότι η αποτελεσματικότητα κάθε μεθόδου εξαρτάται από το οικείο κράτος μέλος, την αποτελεσματικότητα του διοικητικού του συντονισμού, καθώς και από τη δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιών του οικείου κράτους μέλους· καλεί την Επιτροπή να ενημερώσει το Συμβούλιο σχετικά με τα κράτη μέλη που θα μπορούσαν να αποτελέσουν καλό παράδειγμα βέλτιστων πρακτικών που πρέπει να ακολουθηθούν και με εκείνα στα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά προβλήματα που χρήζουν βελτίωσης·

26.  σημειώνει ότι, κατά την τελευταία πενταετία, το ετήσιο ποσοστό ανάκτησης παραδοσιακών ιδίων πόρων κυμάνθηκε μεταξύ 52 % και 66 %, και ότι το ποσοστό ανάκτησης για τις περιπτώσεις που κοινοποιήθηκαν το 2019 ανέρχεται επί του παρόντος σε περίπου 57 %· σημειώνει ότι οι διαφορές στα αποτελέσματα ανάκτησης στα κράτη μέλη μπορεί να οφείλονται σε παράγοντες όπως ο τύπος της απάτης ή παρατυπίας ή ο τύπος του εμπλεκόμενου οφειλέτη· σημειώνει ότι, τον Μάρτιο του 2020, το συνολικό ποσοστό ανάκτησης για το σύνολο των ετών μεταξύ 1989 και 2019 ήταν 61 %· ζητεί και πάλι από την Επιτροπή να κοινοποιεί κάθε χρόνο το ποσό των ιδίων πόρων της EE που ανακτήθηκε εν συνεχεία των συστάσεων που διατυπώθηκαν από την OLAF, και να ενημερώνει την αρμόδια για την απαλλαγή αρχή για τα ποσά που υπολείπονται προς ανάκτηση·

Απάτες στον τομέα των δαπανών

27.  σημειώνει ότι το 2019 κοινοποιήθηκαν ως δόλιες 514 παρατυπίες στον τομέα των δαπανών, συνολικού ύψους 381,4 εκατομμυρίων EUR (0,3 % των πληρωμών του 2019)·

28.  σημειώνει ότι το 2019 κοινοποιήθηκαν ως μη δόλιες 6 550 παρατυπίες στον τομέα των δαπανών, οι οποίες αντιστοιχούν στο 0,5 % των πληρωμών του 2019·

29.  σημειώνει ότι, όσον αφορά την κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ), οι εντοπισμοί παρατυπιών επικεντρώθηκαν σε λίγα κράτη μέλη, κυρίως για δόλιες παρατυπίες, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τη χρήση του ποινικού δικαίου για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ ή τις πρακτικές κοινοποίησης για υπόνοιες απάτης μπορεί να αποτελούν σημαντικούς παράγοντες στους οποίους βασίζονται οι διαφορές μεταξύ των κρατών μελών· σημειώνει ότι, ενώ τα συνολικά ποσά χρηματοδότησης ήταν σχετικά σταθερά το 2019, υπήρξε αύξηση των ποσών που σχετίζονται με την άμεση στήριξη και μείωση των ποσών που σχετίζονται με την αγροτική ανάπτυξη· σημειώνει ειδικότερα ότι, στον τομέα της άμεσης στήριξης, οι περισσότερες παρατυπίες που εντοπίστηκαν αφορούσαν τη χρήση παραποιημένων εγγράφων ή αιτήσεων ενίσχυσης, ενώ, στην αγροτική ανάπτυξη, πολλές από τις παρατυπίες που εντοπίστηκαν σχετίζονταν με την εφαρμογή· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η δημιουργία τεχνητών συνθηκών για τη λήψη οικονομικής στήριξης αποτελεί ένα κοινό είδος απάτης στην άμεση στήριξη, γεγονός που υποδεικνύει έναν τρόπο δράσης σε δόλιες παρατυπίες, ο οποίος άπτεται της δεοντολογίας και της ακεραιότητας· σημειώνει ότι υπήρξε σημαντική μείωση των δόλιων παρατυπιών στην αγροτική ανάπτυξη, λόγω της μείωσης των εντοπισμών σε σχέση με την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, σύμφωνα με τον κύκλο ζωής του προγραμματισμού, και της βραδείας έναρξης των εντοπισμών που σχετίζονται με την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, και ότι και πάλι εντοπίστηκαν περισσότερες δόλιες και μη δόλιες παρατυπίες στην αγροτική ανάπτυξη από ό,τι στην άμεση στήριξη· επισημαίνει, ωστόσο, ότι τα μέτρα για την αγορά κατέγραψαν το υψηλότερο ποσοστό εντοπισμού απάτης (FDR), ήτοι 0,87 %, υπερτετραπλάσιο του ποσοστού που αφορά την αγροτική ανάπτυξη όσον αφορά τις δόλιες παρατυπίες, και ότι για τις μη δόλιες παρατυπίες καταγράφηκε ποσοστό σχεδόν διπλάσιο του ποσοστού εντοπισμού παρατυπιών (IDR) σε σχέση με εκείνο που αφορά την αγροτική ανάπτυξη· σημειώνει, επιπλέον, ότι, σύμφωνα με τις ετήσιες εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το 2017(18), ο τρόπος με τον οποίο εκταμιεύονται οι δαπάνες έχει αντίκτυπο στον κίνδυνο σφάλματος και ότι, ειδικότερα, τα σφάλματα περιορίστηκαν κυρίως στις επιστροφές δαπανών, ενώ το ποσοστό σφάλματος για τις πληρωμές βάσει δικαιωμάτων ήταν χαμηλότερο από το όριο σημαντικότητας του 2 %·

30.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του να θεσπιστούν μέγιστα ποσά για τις πληρωμές που μπορεί να λαμβάνει ένα φυσικό πρόσωπο από τον πρώτο και τον δεύτερο πυλώνα της ΚΓΠ, και για τα κονδύλια συνοχής· είναι της γνώμης ότι τα μέγιστα ποσά που ορίζονται ανά φυσικό πρόσωπο είναι πολύ πιο δύσκολο να παρακαμφθούν· υπενθυμίζει ότι οι δικαιούχοι μπορούν να διασπούν τεχνητά τις εταιρείες τους ή να δημιουργούν επιπλέον εταιρείες, οι οποίες μπορούν να λαμβάνουν όλες το μέγιστο ποσό χρηματοδότησης, προκειμένου να παρακάμπτεται το ανώτατο όριο που ορίζεται ανά νομικό πρόσωπο· χαιρετίζει τις προθέσεις της πρότασης για την ΚΓΠ να συνυπολογίζονται όλες οι εταιρείες που ανήκουν στον ίδιο όμιλο ως ένας δικαιούχος· θεωρεί, ωστόσο, ότι οι προσπάθειες αυτές είναι ανεπαρκείς, καθώς οι αδιαφανείς και ιδιαίτερα πολύπλοκες εταιρικές δομές, στις οποίες συμμετέχουν συχνά οντότητες σε διάφορα κράτη μέλη και/ή τρίτες χώρες, καθιστούν πολύ δύσκολο να διασφαλιστεί ότι όλες οι εταιρείες που ανήκουν στον ίδιο όμιλο προσδιορίζονται ως τέτοιες και αντιμετωπίζονται πραγματικά ως ένας δικαιούχος, και δημιουργούν άλλες ευκαιρίες για παράκαμψη των εν λόγω περιορισμών· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει προτάσεις για ανώτατα όρια ανά φυσικό πρόσωπο για τα κονδύλια ΚΓΠ και τα κονδύλια συνοχής στην πρότασή της για αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού(19)·

31.  επαναλαμβάνει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι επιδοτήσεις της ΚΓΠ συνεχίζουν να παρέχουν κίνητρα για αρπαγή γαιών από εγκληματικές και ολιγαρχικές δομές· επαναλαμβάνει την επείγουσα έκκλησή του προς την Επιτροπή για τη θέσπιση ενός μηχανισμού υποβολής καταγγελιών απευθείας στην Επιτροπή από αγρότες και ΜΜΕ που αντιμετωπίζουν αρπαγή γαιών, σοβαρή ανάρμοστη συμπεριφορά των εθνικών αρχών, παράτυπη ή μεροληπτική αντιμετώπιση σε διαδικασίες υποβολής προσφορών ή στην κατανομή επιδοτήσεων, πιέσεις ή εκφοβισμό από εγκληματικές δομές, το οργανωμένο έγκλημα ή ολιγαρχικές δομές, ή άλλη σοβαρή παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι υποβλήθηκε πρόταση για μηχανισμό υποβολής καταγγελιών τέτοιου είδους στο πλαίσιο του νέου κανονισμού για την ΚΓΠ·

32.  επισημαίνει την πολυπλοκότητα της ανάλυσης σχετικά με τα δεδομένα της πολιτικής συνοχής και τις διάφορες φάσεις της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013· σημειώνει ότι τα κοινοποιηθέντα οικονομικά ποσά ήταν σημαντικά χαμηλότερα από το έκτακτο έτος του 2018, αλλά κατά μέσο όρο παρουσιάζουν αυξητική τάση για τα κονδύλια συνοχής· υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με τις δικαστικές αρχές και τονίζει την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην απροσδόκητη κάμψη των χρηματικών ποσών τόσο των δόλιων όσο και των μη δόλιων παρατυπιών και, εξαιρουμένων των «εξαιρετικών» περιπτώσεων, για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, των χρηματικών ποσών που αφορούν δόλιες παρατυπίες για όλα τα ταμεία το 2019, ιδίως όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης· τονίζει ότι είναι επείγουσα ανάγκη η Επιτροπή, η OLAF και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να διερευνήσουν πλήρως κατά πόσον τα διαφορετικά πρότυπα κοινοποίησης στα κράτη μέλη όσον αφορά την τάση τους να εντοπίζουν δόλιες παρατυπίες που αφορούν μεγάλα χρηματικά ποσά σχετίζονται κατά κάποιον τρόπο με πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων με ενδιαφερόμενα μέρη στα κράτη μέλη, ή ακόμη και με εγκληματικές δραστηριότητες·

33.  εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τα δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης σχετικά με τις συγχρηματοδοτούμενες από την ΕΕ επενδύσεις σε υποδομές, των οποίων η χρήση άλλαξε μετά την ελάχιστη απαιτούμενη περίοδο των τριών ή πέντε ετών· εκφράζει τη λύπη του για τους ισχυρισμούς περί απάτης και προσωπικού πλουτισμού από την εν λόγω αλλαγή χρήσης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να παράσχει πρόσθετες πληροφορίες για να εξαλείψει τις εναπομένουσες αμφιβολίες· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να δώσει τη δέουσα συνέχεια στους ισχυρισμούς αυτούς και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση με τα πορίσματά της στο Κοινοβούλιο· καλεί επίσης την Επιτροπή να αναλύσει ποια κράτη μέλη αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα όσον αφορά την αλλαγή χρήσης των συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων υποδομής·

34.  θεωρεί ότι η νομική απαίτηση περί ελάχιστης διάρκειας τριών έως πέντε ετών είναι πολύ σύντομη δεδομένων των σημαντικών ποσών συγχρηματοδότησης και της μεγάλης διάρκειας ζωής τέτοιου είδους έργων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι συννομοθέτες δεν αποφάσισαν να εισαγάγουν απαιτήσεις περί μεγαλύτερης διάρκειας κατά την αναθεώρηση του κανονισμού περί κοινών διατάξεων(20)· σημειώνει ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των εθνικών κανόνων των κρατών μελών σχετικά με τη διάρκεια των επενδύσεων σε υποδομές και την πρόωρη αλλαγή χρήσης·

35.  καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει διεξοδική ανάλυση των διαφόρων εθνικών κανόνων σχετικά με τη διάρκεια των αναγκών των συγχρηματοδοτούμενων επενδύσεων σε πιστώσεις και την πρόωρη αλλαγή χρήσης τόσο των υποδομών όσο και του εξοπλισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στο κατά πόσον οι εθνικοί κανόνες υπερβαίνουν τις ελάχιστες απαιτήσεις της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει τα πορίσματά της στο Κοινοβούλιο·

36.  επαναλαμβάνει τις απαιτήσεις διαφάνειας για την ΚΓΠ και την πολιτική συνοχής, οι οποίες υποχρεώνουν τις υπεύθυνες αρχές των κρατών μελών να διατηρούν έναν δημοσίως διαθέσιμο κατάλογο των τελικών δικαιούχων· καλεί τα κράτη μέλη να δημοσιεύουν τα εν λόγω δεδομένα σε ομοιόμορφο, μηχαναγνώσιμο μορφότυπο και να διασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα των πληροφοριών· ζητεί από την Επιτροπή να συλλέγει και να συγκεντρώνει τα δεδομένα και να δημοσιεύει καταλόγους των μεγαλύτερων δικαιούχων κάθε ταμείου σε κάθε κράτος μέλος·

37.  σημειώνει ότι, μεταξύ των δόλιων παρατυπιών που εντοπίστηκαν το 2019, οι δράσεις που σχετίζονταν με τις υποδομές υγείας επηρεάστηκαν από παραβιάσεις των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις, με τα συνηθέστερα προβλήματα που εντοπίστηκαν να αφορούν τα δικαιολογητικά έγγραφα: 15 κράτη μέλη κοινοποίησαν παρατυπίες σε δράσεις που αφορούσαν υποδομές υγείας και επτά εξ αυτών εντόπισαν επίσης περιπτώσεις απάτης· σημειώνει ότι η μη κοινοποίηση παρατυπιών στον τομέα αυτό από άλλα κράτη μέλη δεν αποτελεί ένδειξη ότι δεν επηρεάστηκαν από τέτοιους κινδύνους και καλεί την Επιτροπή, την OLAF και την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να διασφαλίσουν ότι οι δόλιες δραστηριότητες, ιδίως όσες σχετίζονται με την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19, δεν θα παραμείνουν χωρίς επιπτώσεις·

38.  εκφράζει την ανησυχία του για τις συνεχείς εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της Επιτροπής σχετικά με τις συνεχιζόμενες αδυναμίες του συστήματος ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων σε διάφορα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει διεξοδική ανάλυση των κρατών μελών με έκδηλες αδυναμίες όσον αφορά τα αίτια των αδυναμιών αυτών, και να προσδιορίσει με ακρίβεια σε ποιο βαθμό οι εν λόγω αδυναμίες οφείλονται σε τυπικά σφάλματα ή σε συστημική απάτη και διαφθορά· είναι της άποψης ότι τα ήσσονος σημασίας τυπικά σφάλματα πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά και ότι η Επιτροπή θα πρέπει να επικεντρώνεται περισσότερο στα σοβαρότερα ζητήματα, όπως οι εσκεμμένες μεθοδεύσεις όσον αφορά τα κριτήρια του διαγωνισμού με στόχο την εύνοια έναντι ορισμένων ή μεμονωμένων προσφερόντων, η διαφθορά ως προς την επιλογή των προσφερόντων, οι συγκρούσεις συμφερόντων και άλλες δόλιες καταχρήσεις·

39.  υπενθυμίζει ότι είναι θεμελιώδους σημασίας η πλήρης διαφάνεια στη λογιστική καταχώριση των δαπανών και δη όσον αφορά τα έργα υποδομής που χρηματοδοτούνται άμεσα μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων ή χρηματοοικονομικών μέσων· καλεί την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε οι πολίτες της ΕΕ να έχουν πλήρη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα συγχρηματοδοτούμενα έργα·

40.  υπογραμμίζει την ανάγκη για πλήρη διαφάνεια στην αιτιολόγηση των μεταφορών και δανείων που προβλέπονται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και καλεί την Επιτροπή να παράσχει πλήρη πρόσβαση στο Κοινοβούλιο όσον αφορά τις εν λόγω πληροφορίες·

41.  καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της για την πρόληψη και τον εντοπισμό της απάτης, προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα χρήματα της ΕΕ εξακολουθούν να φτάνουν στους προβλεπόμενους δικαιούχους και αποφέρουν πραγματικά και μετρήσιμα οφέλη στη ζωή των πολιτών·

Η ψηφιοποίηση ως μέσο προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ

42.  επισημαίνει ότι εξακολουθεί να αναμένεται και είναι απαραίτητος ένας μεγαλύτερος βαθμός ψηφιοποίησης, διαλειτουργικότητας και εναρμόνισης όσον αφορά την υποβολή στοιχείων, την παρακολούθηση και τον έλεγχο στην ΕΕ, λόγω του διασυνοριακού χαρακτήρα της κατάχρησης, της απάτης, των υπεξαιρέσεων, των συγκρούσεων συμφερόντων, της διπλής χρηματοδότησης και άλλων συστημικών προβλημάτων· εκφράζει, επιπλέον, την ανησυχία του για τους ελέγχους στα χρηματοδοτικά μέσα που διαχειρίζονται ενδιάμεσοι φορείς και για τις αποδεδειγμένες αδυναμίες στους ελέγχους σχετικά με την καταστατική έδρα των δικαιούχων· επαναλαμβάνει την ανάγκη να εξαρτηθεί η εκταμίευση των άμεσων και έμμεσων κονδυλίων από την κοινοποίηση στοιχείων για την πραγματική ιδιοκτησία εκ μέρους των δικαιούχων και των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών φορέων·

43.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, η έλλειψη πληροφοριών σχετικά με τις ιδιοκτησιακές δομές και τους δικαιούχους ιδιοκτήτες εταιρειών και ομίλων εταιρειών συντελεί σημαντικά στην αδιαφάνεια του τρόπου με τον οποίο διανέμονται επί του παρόντος τα κονδύλια και εμποδίζει τον αποτελεσματικότερο εντοπισμό παρατυπιών· επισημαίνει για μία ακόμη φορά την κρίσιμη σημασία συνολικών, αξιόπιστων και συγκρίσιμων δεδομένων για τον αποδοτικό, αποτελεσματικό και έγκαιρο έλεγχο των δαπανών της ΕΕ και για την προστασία των χρημάτων των Ευρωπαίων φορολογουμένων·

44.  επαναλαμβάνει την επείγουσα έκκλησή του προς την Επιτροπή να προτείνει μια νομική βάση στον δημοσιονομικό κανονισμό για τη δημιουργία διαλειτουργικού ψηφιακού συστήματος κοινοποίησης και παρακολούθησης, ώστε να καταστεί δυνατή η έγκαιρη, ομοιόμορφη και τυποποιημένη κοινοποίηση από τις αρχές των κρατών μελών στον τομέα της επιμερισμένης διαχείρισης· ενθαρρύνει την υποχρεωτική χρήση των υφιστάμενων εργαλείων εξόρυξης δεδομένων και βαθμολόγησης κινδύνου, όπως το Arachne, ως ενός εκ των στοιχείων του σχεδιαζόμενου συστήματος κοινοποίησης και παρακολούθησης· υπογραμμίζει ότι ένα διαλειτουργικό σύστημα κοινοποίησης και παρακολούθησης θα επέτρεπε όχι μόνο τον πιο έγκαιρο και αποτελεσματικότερο εντοπισμό περιστατικών κατάχρησης, απάτης, υπεξαιρέσεων, συγκρούσεων συμφερόντων, διπλής χρηματοδότησης και άλλων συστημικών προβλημάτων, αλλά και μια ολοκληρωμένη επισκόπηση του τρόπου με τον οποίο κατανέμονται πραγματικά τα κονδύλια Ένωσης και των δυνητικά ακούσιων συγκεντρώσεων στα χέρια λίγων ολιγαρχών ή ακόμη και εγκληματιών τελικών δικαιούχων·

45.  υπενθυμίζει ότι το σύστημα αυτό δεν θα πρέπει να οδηγήσει στην υπερβολική γραφειοκρατική επιβάρυνση των εθνικών αρχών ούτε να δημιουργήσει συμφόρηση δεδομένων· καλεί την Επιτροπή να προσδιορίσει ποιοι δείκτες και ποια δεδομένα είναι πράγματι σημαντικά, αναγκαία και αναλογικά για τους σκοπούς των λογιστικών και άλλων ελέγχων και για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων προγραμματισμού, και να μειώσει τον αριθμό των δεικτών και των οροσήμων που πρέπει να εισάγονται στο σύστημα·

46.  σημειώνει ότι το σύστημα έγκαιρου εντοπισμού και αποκλεισμού (EDES) που θεσπίστηκε με το άρθρο 135 του δημοσιονομικού κανονισμού θα πρέπει να διασφαλίζει αποτελεσματικές κυρώσεις εις βάρος αναξιόπιστων προσώπων ή οντοτήτων, με τον αποκλεισμό τους από τις διαδικασίες ανάθεσης και σύναψης συμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και με την επιβολή οικονομικών κυρώσεων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η βάση δεδομένων απαριθμεί μόνο πολύ λίγους οικονομικούς φορείς – έξι τον Μάιο του 2021· καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει τα κριτήρια, με σκοπό να μειωθεί η πολυπλοκότητα και να καταστεί το EDES πιο εφαρμόσιμο στην πράξη·

47.  ζητεί από την Επιτροπή, στην πρότασή της για την αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού, να εξετάσει το ενδεχόμενο επέκτασης του EDES ώστε να εφαρμόζεται σε κονδύλια υπό επιμερισμένη διαχείριση, με σεβασμό των αρχών της αναλογικότητας και της καταλληλότητας· παροτρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διασφαλίσουν μεγαλύτερη διαλειτουργικότητα των υφιστάμενων ευρωπαϊκών και εθνικών βάσεων δεδομένων και εργαλείων συλλογής δεδομένων· αναγνωρίζει ότι ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων δεν διαβλέπει γενικά ζητήματα προστασίας των δεδομένων σε σχέση με την καθιέρωση της εν λόγω διαλειτουργικότητας, εφόσον υπάρχει σαφής νομική βάση για τον σκοπό αυτό·

48.  επικροτεί τους ισχύοντες κανόνες για τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις, οι οποίοι ορίζουν ότι οι ευκαιρίες υποβολής προσφορών πρέπει να δημοσιεύονται στο Tenders Electronic Daily (TED), τα έγγραφα της σύμβασης πρέπει να είναι προσβάσιμα ηλεκτρονικά με υπερσυνδέσμους που περιλαμβάνονται στις προκηρύξεις TED, οι οικονομικοί φορείς πρέπει να υποβάλλουν τις προσφορές ηλεκτρονικά και οι αναθέτουσες αρχές πρέπει να δέχονται ηλεκτρονικά τιμολόγια·

49.  παρατηρεί ότι οι δημόσιες συμβάσεις βρίσκονται σε στάδιο ψηφιακού μετασχηματισμού· επικροτεί τη διαδικασία επανεξέτασης των δημόσιων συμβάσεων με γνώμονα τις ψηφιακές τεχνολογίες· θεωρεί ότι η μεταρρύθμιση αυτή θα πρέπει να προχωρήσει πέρα από την απλή μετάβαση σε ηλεκτρονικά εργαλεία και να περιλαμβάνει διάφορα στάδια πριν και μετά την ανάθεση· επιμένει ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα πρέπει επίσης να επιτρέπουν την ενσωμάτωση προσεγγίσεων βασιζόμενων σε δεδομένα στα διάφορα στάδια της διαδικασίας σύναψης συμβάσεων· καλεί την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις συμφωνίες-πλαίσια που συνάπτονται μέσω διαδικασιών δημόσιων συμβάσεων, δεδομένου ότι η σχετική απάτη και διαφθορά συνιστούν αυξημένο κίνδυνο για τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης·

50.  παρατηρεί ότι η αυξανόμενη ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών και η ενίσχυση των κανόνων διαφάνειας σημαίνουν ότι περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα δημόσια οικονομικά της ΕΕ διατίθενται σε ηλεκτρονικές μορφές· σημειώνει, επιπλέον, ότι η υπολογιστική ικανότητα και το λογισμικό που διατίθενται σήμερα επιτρέπουν την επεξεργασία μεγάλου όγκου πολύπλοκων δεδομένων σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, γεγονός που δημιουργεί νέες δυνατότητες για τον εντοπισμό περιπτώσεων απάτης με τη χρήση εξειδικευμένων τεχνικών ανάλυσης δεδομένων, όπως τα μαζικά δεδομένα, η εξόρυξη δεδομένων και οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης στα ανοικτά δεδομένα· πιστεύει ότι η πληθώρα ανοικτών δεδομένων αποτελεί ευκαιρία για τη στήριξη της δημιουργίας αξιόπιστων «συστημάτων φήμης», τα οποία μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη εγκληματικών δραστηριοτήτων· ζητεί από την Επιτροπή να διενεργήσει συστημική ανάλυση για να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται οι νέες τεχνολογίες στον τομέα του εντοπισμού και της πρόληψης της απάτης, να αξιολογήσει τους περιορισμούς τους και να καταρτίσει προτάσεις για τη βελτίωση της χρήσης τους·

Η νέα στρατηγική της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης

51.  χαιρετίζει την έγκριση της νέας στρατηγικής της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης στις 29 Απριλίου 2019· χαιρετίζει την πολιτική μηδενικής ανοχής έναντι της απάτης· χαιρετίζει την επαναφορά της θεσμικής εποπτείας των ζητημάτων απάτης από την Επιτροπή, με την απόδοση ισχυρότερου συμβουλευτικού και εποπτικού ρόλου στην OLAF· υπενθυμίζει ότι η στρατηγική προβλέπει ένα δεσμευτικό σχέδιο δράσης μόνο για τις υπηρεσίες και τους εκτελεστικούς οργανισμούς της Επιτροπής, αν και οι περισσότερες αρμοδιότητες ανήκουν στα κράτη μέλη· ζητεί μια ενιαία προσέγγιση που θα πρέπει να περιλαμβάνει και τα κράτη μέλη·

52.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης της νέας στρατηγικής της για την καταπολέμηση της απάτης, ώστε να αποτυπώνει πλήρως τη θέση σε λειτουργία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και τον ρόλο της στην καταπολέμηση της απάτης·

53.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη και τη θέσπιση εθνικών στρατηγικών για την καταπολέμηση της απάτης (ΕΣΚΑ) από όλα τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων υπό το πρίσμα των νέων προκλήσεων που θέτουν η κρίση COVID-19 και τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για το γεγονός ότι, σύμφωνα με τη συνέχεια που δόθηκε για το 2018, μόνο 10 κράτη μέλη ανέφεραν την έγκριση ή την επικαιροποίηση μιας ΕΣΚΑ και την κοινοποίησαν στην OLAF, ενώ 17 κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη εγκρίνει καμία(21), ενώ μόνο τέσσερα εξ αυτών εξετάζουν το ενδεχόμενο να εγκρίνουν ή να προετοιμάσουν νέα στρατηγική(22)· καλεί τα κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη εγκρίνει ΕΣΚΑ να το πράξουν χωρίς περαιτέρω αδικαιολόγητη καθυστέρηση· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τις ΕΣΚΑ που έχουν εγκριθεί, να εξετάσει τους λόγους για τους οποίους τα κράτη μέλη καθυστερούν στην έγκρισή τους και να ωθήσει τα υπόλοιπα κράτη μέλη να προχωρήσουν με την έγκριση·

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF)

54.  επικροτεί την έναρξη διαπραγματεύσεων το 2019 για την αναθεώρηση του κανονισμού για την OLAF όσον αφορά τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και την αποτελεσματικότητα των ερευνών της OLAF· επικροτεί την έναρξη ισχύος του αναθεωρημένου κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2223 τον Ιανουάριο 2021, ο οποίος ενισχύει σημαντικά τον ρόλο της OLAF και προετοιμάζει το έδαφος για μια εύρυθμη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία· σημειώνει ότι οι νέοι κανόνες περιλαμβάνουν σαφή ορισμό των συμπληρωματικών ρόλων των δύο υπηρεσιών και σαφείς κανόνες για τον τρόπο κοινοποίησης των υποθέσεων, και βελτιώνουν τον τρόπο με τον οποίο η OLAF μπορεί να διεξάγει τις έρευνές της· αναγνωρίζει ότι το νέο νομικό πλαίσιο καθιστά την OLAF πιο αποτελεσματική μέσω του εξορθολογισμού των κανόνων για τους επιτόπιους ελέγχους και επιθεωρήσεις, επιτρέποντας στην OLAF να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες τραπεζικών λογαριασμών μέσω των εθνικών αρμόδιων αρχών, ενισχύοντας τους κανόνες που διέπουν το έργο των υπηρεσιών συντονισμού για την καταπολέμηση της απάτης στα κράτη μέλη και παρέχοντας καλύτερες εγγυήσεις σε όσους αφορούν οι έρευνες της OLAF μέσω της θεσμοθέτησης ελεγκτή·

55.  θεωρεί ότι οι ενισχυμένες εξουσίες της OLAF, η έναρξη λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και ο συντονισμός των εργασιών σε ολόκληρη την αρχιτεκτονική της ΕΕ για την καταπολέμηση της απάτης όσον αφορά τον εντοπισμό, τη διερεύνηση και τη δίωξη των υπαιτίων απάτης αποτελούν σημαντικό βήμα προόδου για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σύναψη συμφωνιών συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, της Eurojust και της Ευρωπόλ, οι οποίες θεσπίζουν τους κανόνες συνεργασίας και τον τρόπο με τον οποίο θα εργάζονται από κοινού τα όργανα της ΕΕ για την καταπολέμηση των εγκλημάτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

56.  επαναλαμβάνει την αξιολόγησή του σχετικά με τη σημασία των ερευνών της OLAF και τον ρόλο της στον συντονισμό των προσπαθειών για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και την καταπολέμηση της απάτης·

57.  υπενθυμίζει ότι η OLAF δημιουργήθηκε όχι μόνο για τη διενέργεια εσωτερικών ερευνών, αλλά και για την υποστήριξη των κρατών μελών στο πλαίσιο εξωτερικών ερευνών· τονίζει ότι, μετά τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, η OLAF θα παραμείνει η μοναδική υπηρεσία επιφορτισμένη με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ στα κράτη μέλη που επέλεξαν να μην προσχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία· υπενθυμίζει ότι, ενώ η αρχή της επικουρικότητας εμποδίζει την OLAF να διενεργεί έρευνες για υποθέσεις στις οποίες τα κράτη μέλη είναι σε καλύτερη θέση να ενεργούν, αυτό δεν αποκλείει τη διενέργεια αναλύσεων από την OLAF για επαναλαμβανόμενες υποθέσεις, τάσεις και πρότυπα, καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο η ικανότητά της να εντοπίζει αυτά τα φαινόμενα έχει οδηγήσει σε ενισχυμένη συνεργασία και επιτυχείς δράσεις·

58.  πιστεύει ακράδαντα ότι η OLAF πρέπει να ενισχυθεί με δημοσιονομικά μέσα και προσωπικό, προκειμένου να είναι πλήρως σε θέση να εκτελεί τα καθήκοντά της όσον αφορά την πρόληψη και τη διερεύνηση, μεταξύ άλλων στα κράτη μέλη που δεν συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η OLAF παραμένει ισχυρός και πλήρως λειτουργικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας· τονίζει ότι η μελλοντική συνεργασία μεταξύ της OLAF και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας πρέπει να στηρίζεται στη στενή συνεργασία, την αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών και τη συμπληρωματικότητα, με παράλληλη αποφυγή των αλληλεπικαλύψεων και των συγκρούσεων αρμοδιοτήτων·

59.  επαναλαμβάνει ότι αποστολή της OLAF είναι να συμβάλλει στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη μεθόδων για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης· υπενθυμίζει ότι ένα από τα βασικά στοιχεία της εντολής της OLAF είναι η προώθηση και ο συντονισμός, με τα κράτη μέλη και μεταξύ αυτών, της ανταλλαγής επιχειρησιακής εμπειρίας και βέλτιστων διαδικαστικών πρακτικών σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης· εκφράζει, ως εκ τούτου, τη λύπη του για το γεγονός ότι στην έκθεση PIF δεν περιλαμβάνεται ρητά καμία αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ερευνών της OLAF σχετικά με τις δαπάνες· καλεί την OLAF να παράσχει απτή καθοδήγηση και συμβουλές στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή, με βάση την ανάλυση της ερευνητικής εμπειρίας της·

60.  σημειώνει τη διοικητική ρύθμιση για την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ της OLAF και του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία υπεγράφη το 2019, και επικροτεί την πιο διαρθρωμένη συνεργασία μεταξύ του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της OLAF·

61.  επικροτεί τη συμφωνία μεταξύ της OLAF και των συννομοθετών, σε στενή συνεργασία με τις υπηρεσίες της Επιτροπής, για τη συμπερίληψη τυποποιημένων διατάξεων περί της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης σε όλη τη νομοθεσία για τα προγράμματα δαπανών μετά το 2020, εναρμονισμένων ανά τομέα·

H Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO)

62.  χαιρετίζει τον διορισμό της Laura Codruța Kövesi ως Ευρωπαίας Γενικής Εισαγγελέως το 2019 και την έναρξη των εργασιών της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας την 1η Ιουνίου 2021· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η ημερομηνία κατά την οποία η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία επρόκειτο να τεθεί σε λειτουργία χρειάστηκε να αναβληθεί αρκετές φορές λόγω της έλλειψης οικονομικών και ανθρώπινων πόρων και των σοβαρών καθυστερήσεων στον διορισμό Ευρωπαίων και εντεταλμένων εισαγγελέων σε λίγα κράτη μέλη· ζητεί από την Επιτροπή να αυξήσει τους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θα προκύψουν από τη χρήση των δαπανών στο πλαίσιο του εξαιρετικά μεγάλου ταμείου ανάκαμψης·

63.  σημειώνει ότι η διαδικασία διορισμού των εντεταλμένων Ευρωπαίων εισαγγελέων ξεκίνησε το 2019 και ολοκληρώθηκε το 2020, με 22 Ευρωπαίους εισαγγελείς να ορκίζονται ενώπιον του Δικαστηρίου στις 28 Σεπτεμβρίου 2020· αποδοκιμάζει τη μη πραγματοποίηση διορισμών Ευρωπαίων εντεταλμένων εισαγγελέων, ιδίως από τη Σλοβενία, η οποία ακύρωσε τη διαδικασία διορισμού της, καθώς και για τις σημαντικές καθυστερήσεις σε πολλά άλλα κράτη μέλη· σημειώνει ότι ο Γενικός Εισαγγελέας Kövesi ανησυχεί βαθύτατα για την «προφανή έλλειψη ειλικρινούς συνεργασίας» της Σλοβενίας, μετά τις καθυστερήσεις στην πρόσληψη των εντεταλμένων εισαγγελέων της· ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί αυστηρά τα κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη ορίσει τους Ευρωπαίους εντεταλμένους εισαγγελείς τους ή δεν έχουν προσαρμόσει την εθνική νομοθεσία τους για τη θέση σε λειτουργία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, όπου απαιτείται, αναστέλλοντας τη χρηματοδότησή τους βάσει του άρθρου 63 παράγραφοι 2 και 8 του δημοσιονομικού κανονισμού και των ειδικών τομεακών κανόνων, και/ή κινώντας διαδικασίες επί παραβάσει· σημειώνει, επιπλέον, ότι, έως το τέλος του 2019, 18 κράτη μέλη είχαν κοινοποιήσει στην Επιτροπή ότι είχαν ενσωματώσει την οδηγία PIF στο εθνικό τους δίκαιο· καλεί την Επιτροπή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να παράσχει κίνητρα σε όλα τα κράτη μέλη να προσχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και παροτρύνει τα πέντε κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη προσχωρήσει να το πράξουν χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση·

64.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2018/1696 του Συμβουλίου, η επιτροπή επιλογής για τον διορισμό των Ευρωπαίων εισαγγελέων αξιολογεί τους υποψηφίους και παρέχει στο Συμβούλιο μια σειρά κατάταξης την οποία πρέπει να λάβει υπόψη, που όμως δεν είναι δεσμευτική σύμφωνα με την εκτελεστική απόφαση· υπενθυμίζει ότι, στην περίπτωση των υποψηφίων που πρότειναν το Βέλγιο, η Βουλγαρία και η Πορτογαλία, το Συμβούλιο δεν ακολούθησε τη σειρά προτίμησης της επιτροπής επιλογής· υπενθυμίζει ότι, στις 27 Ιουλίου 2020, η Αυστρία, η Εσθονία, το Λουξεμβούργο και οι Κάτω Χώρες δημοσίευσαν δήλωση στην οποία αναφέρεται ότι «πρέπει να αποφευχθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ των κατατάξεων των εθνικών επιτροπών επιλογής και της κατάταξης της ευρωπαϊκής επιτροπής επιλογής, καθώς υπάρχει κίνδυνος να υπονομευθεί η ευρωπαϊκή συνιστώσα της διαδικασίας διορισμού»·

65.  επισημαίνει με μεγάλη ανησυχία ότι η Μάλτα δεν πρότεινε τρεις κατάλληλους υποψηφίους για το Σώμα Ευρωπαίων Εισαγγελέων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του Σώματος· εκφράζει, επιπλέον, την ιδιαίτερη ανησυχία του για τις αναφορές στα μέσα ενημέρωσης ότι η πορτογαλική κυβέρνηση παρείχε στο Συμβούλιο ψευδείς πληροφορίες σχετικά με τον τίτλο και την πείρα του υποψηφίου ο οποίος κατετάγη στη δεύτερη θέση από την ευρωπαϊκή επιτροπή επιλογής και διορίστηκε τελικώς ως ο Πορτογάλος Ευρωπαίος Εισαγγελέας· εκφράζει επίσης την ανησυχία του για το γεγονός ότι ένας από τους απορριφθέντες Βέλγους υποψηφίους υπέβαλε καταγγελία σχετικά με τη διαδικασία επιλογής ενώπιον του Δικαστηρίου· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα ζητήματα αυτά επισκίασαν τη σύσταση του Σώματος Ευρωπαίων Εισαγγελέων και καλεί τα εμπλεκόμενα κράτη μέλη να παράσχουν στο Κοινοβούλιο όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και έγγραφα για την πλήρη αξιολόγηση της νομιμότητας της διαδικασίας επιλογής·

66.  υπενθυμίζει ότι οι Ευρωπαίοι και οι εντεταλμένοι εισαγγελείς πρέπει να είναι ανεξάρτητοι και ότι κάθε υπόνοια παρέμβασης εθνικής κυβέρνησης υπέρ ενός υποψηφίου και κατά της σύστασης της ευρωπαϊκής επιτροπής επιλογής θα έχει σοβαρές και αρνητικές επιπτώσεις στη φήμη, την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ως θεσμικού οργάνου·

Η καταπολέμηση της διαφθοράς

67.  χαιρετίζει την έγκριση της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1937 (οδηγία για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος), σημειώνοντας ότι η προθεσμία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο λήγει στις 17 Δεκεμβρίου 2021· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά και να συνδράμει τα κράτη μέλη, διασφαλίζοντας την πλήρη, ορθή και έγκαιρη μεταφορά της οδηγίας, και να αρχίσει να αξιολογεί την εφαρμογή από τα κράτη μέλη, αφ’ ης στιγμής λήξει η προθεσμία·

68.  τονίζει τη σημασία των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και των ερευνητών δημοσιογράφων και επαναλαμβάνει την ανάγκη προστασίας τους· καλεί την Επιτροπή να παράσχει σοβαρή νομική προστασία παρόμοια με εκείνη που παρέχεται στους καταγγέλτες, και να αναπτύξει ολοκληρωμένα μέτρα προστασίας και χρηματοδότησης της ανεξάρτητης ερευνητικής δημοσιογραφίας, συμπεριλαμβανομένων ενός μηχανισμού ταχείας αντίδρασης για δημοσιογράφους που βρίσκονται σε κίνδυνο και αποτελεσματικής νομοθεσίας για την καταπολέμηση των στρατηγικών μηνύσεων κατά της συμμετοχής του κοινού (SLAPP)·

69.  τονίζει τη σημασία της προόδου που έχει σημειωθεί όσον αφορά τις νομοθετικές και πολιτικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς, καθώς και την τακτική παρακολούθηση και αξιολόγηση των νομικών πλαισίων των κρατών μελών μέσω της προσφάτως καθιερωθείσας έκθεσης για το κράτος δικαίου· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι η προσφάτως καθιερωθείσα έκθεση για το κράτος δικαίου είναι εξόχως περιγραφική, επαναλαμβάνοντας παράλληλα τη λύπη του το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν θεωρεί πλέον απαραίτητη τη δημοσίευση ειδικής έκθεσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς· καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τις εκθέσεις αυτές, εκδίδοντας συστάσεις σχετικά με καταστάσεις στις οποίες έχουν εντοπιστεί ανεπάρκειες·

70.  εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τα πορίσματα της έκθεσης του 2020 για το κράτος δικαίου, στην οποία επισημαίνονται οι ανησυχίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα της έρευνας, της δίωξης και της εκδίκασης υποθέσεων διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων υποθέσεων διαφθοράς υψηλού επιπέδου σε διάφορα κράτη μέλη, όπως η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Μάλτα και η Σλοβακία· επιμένει ότι η διαφθορά υψηλού επιπέδου πρέπει να διώκεται συστηματικά με την ανάληψη συνεπούς και αποφασιστικής δράσης για την κίνηση ποινικών ερευνών και τη δίωξη υποθέσεων διαφθοράς στις οποίες εμπλέκονται υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι ή ο άμεσος κύκλος τους, όταν προκύπτουν σοβαρές καταγγελίες·

71.  τονίζει ότι τα θεσμικά όργανα που είναι επιφορτισμένα με την επιβολή του ποινικού δικαίου πρέπει να λειτουργούν αποτελεσματικά και αμερόληπτα και να διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς πόρους, ανθρώπινο δυναμικό, τεχνική ικανότητα και εξειδικευμένη εμπειρογνωμοσύνη, ώστε να είναι σε θέση να εκτελούν τα καθήκοντά τους·

72.  επισημαίνει ότι η διασύνδεση διαφθοράς και απάτης στην ΕΕ έχει ενδεχομένως αρνητικό αντίκτυπο στον προϋπολογισμό της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης δικτύου αρχών πρόληψης της διαφθοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

73.  χαιρετίζει τον ρόλο της Ένωσης ως παρατηρητή στην Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO), επαναλαμβάνοντας παράλληλα τη σύστασή του να καταστεί η ΕΕ μέλος της· υποστηρίζει πλήρως τη Διακήρυξη της Στοκχόλμης του Δεκεμβρίου 2019, η οποία καλεί τους Ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να ενισχύσουν την καταπολέμηση της διαφθοράς·

74.  σημειώνει ότι η κατάλληλη νομική βάση για να καταστεί η ΕΕ πλήρες μέλος της GRECO είναι το άρθρο 83 ΣΛΕΕ σε συνδυασμό με το άρθρο 218 ΣΛΕΕ· σημειώνει ότι η πλήρης προσχώρηση της ΕΕ στην GRECO θα απαιτούσε πρόσκληση από την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης και τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της ΕΕ σχετικά με τις ρυθμίσεις προσχώρησης· σημειώνει ότι η εφαρμοστέα διαδικασία λήψης αποφάσεων ορίζεται στο άρθρο 218 ΣΛΕΕ για τη σύναψη διεθνών συμφωνιών, βάσει του οποίου το Συμβούλιο, ενεργώντας κατόπιν σύστασης της Επιτροπής, θα πρέπει να εξουσιοδοτήσει την Επιτροπή να διαπραγματευθεί τις ρυθμίσεις προσχώρησης στην GRECO με το Συμβούλιο της Ευρώπης και να ζητήσει την έγκριση του Κοινοβουλίου, και στη συνέχεια το Συμβούλιο μπορεί να εκδώσει τελική απόφαση για τη σύναψη της συμφωνίας·

75.  σημειώνει ότι, σε περίπτωση πλήρους προσχώρησης της ΕΕ στην GRECO, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ μπορούν να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται από την εν λόγω ομάδα κρατών· υπογραμμίζει ότι το σύστημα αξιολόγησης GRECO θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον ειδικό χαρακτήρα της ΕΕ ως Ένωσης βασιζόμενης στην αρχή των ανατιθέμενων αρμοδιοτήτων, τα θεσμικά της όργανα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του δικαίου της ΕΕ· τονίζει ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις της ΕΕ στην GRECO και οι πρακτικές ρυθμίσεις για τη συμμετοχή της ως διακριτής νομικής οντότητας, μαζί με όλα τα κράτη μέλη της, θα πρέπει να διευκρινιστούν εκ των προτέρων στη συμφωνία σχετικά με τις ρυθμίσεις προσχώρησης·

76.  σημειώνει ότι οκτώ μέτρα νομοθετικού, οργανωτικού και διοικητικού χαρακτήρα κοινοποιήθηκαν από τα κράτη μέλη το 2019 στον τομέα της ενίσχυσης της διαφάνειας, της καταπολέμησης της διαφθοράς και της πρόληψης των συγκρούσεων συμφερόντων στις δημόσιες συμβάσεις·

77.  καλεί εκ νέου την Επιτροπή να συστήσει εσωτερικό μηχανισμό αξιολόγησης της διαφθοράς για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ·

78.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ο Τσέχος Γενικός Εισαγγελέας αναφέρει, στους λόγους της παραίτησής του, τη διαρκή πίεση από τον Υπουργό Δικαιοσύνης· ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει τις αδυναμίες του τσεχικού δικαστικού συστήματος και να εξετάσει προσεκτικά κατά πόσον άλλες υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονται μέλη της τσεχικής κυβέρνησης αποσύρθηκαν ή έκλεισαν πρόωρα, ενδεχομένως κατόπιν πιέσεων ή αδικαιολόγητης παρέμβασης· καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει μια τέτοια ανάλυση και για όλα τα άλλα κράτη μέλη και να τηρεί το Κοινοβούλιο ενήμερο σχετικά με τα πορίσματα και τα συμπεράσματά της·

Συστάσεις

79.  επαναλαμβάνει το αίτημά του προς την Επιτροπή να θεσπίσει ένα ψηφιακό και διαλειτουργικό ενιαίο σύστημα συλλογής συγκρίσιμων δεδομένων για τις παρατυπίες και τις περιπτώσεις απάτης από τα κράτη μέλη, προκειμένου να τυποποιηθεί η διαδικασία κοινοποίησης και να διασφαλιστούν η ποιότητα και η συγκρισιμότητα των στοιχείων που υποβάλλονται· υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η εναρμόνιση των ορισμών για τη συγκέντρωση συγκριτικών δεδομένων σε ολόκληρη την ΕΕ·

80.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την πλήρη διαφάνεια και ποιότητα των δεδομένων που υποβάλλουν τα κράτη μέλη στο σύστημα διαχείρισης παρατυπιών· παροτρύνει τα κράτη μέλη να υποβάλλουν εγκαίρως πλήρη στοιχεία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνδέσουν το σύστημα διαχείρισης παρατυπιών με το EDES και το Arachne και να παράσχουν πρόσβαση σε αυτό σε όλα τα κράτη μέλη και την Επιτροπή·

81.  πιστεύει ότι είναι αναγκαία η στενότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών, προκειμένου να βελτιωθεί η συγκέντρωση στοιχείων και να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των ελέγχων·

82.  τονίζει ότι το EDES, ως η μαύρη λίστα της ΕΕ, έχει τεράστιες δυνατότητες επισήμανσης προσώπων και εταιρειών που κάνουν κατάχρηση κονδυλίων της ΕΕ· σημειώνει, επιπλέον, την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της 13ης Μαΐου 2020 στην υπόθεση T-290/18 (Agmin Italy SpA κατά Επιτροπής), με την οποία το Δικαστήριο επιβεβαίωσε την εγκυρότητα των αντίστοιχων ρόλων της επιτροπής και των διατακτών και διαπίστωσε ότι η διαδικασία εκατέρωθεν ακρόασης που διεξήχθη από την επιτροπή είχε σεβαστεί πλήρως το δικαίωμα ακρόασης της ενδιαφερόμενης οντότητας· καλεί την Επιτροπή, στην πρότασή της για την αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού, να συμπεριλάβει την επέκταση του EDES στα κονδύλια υπό επιμερισμένη διαχείριση· ζητεί από την Επιτροπή να εφοδιάσει το σύστημα αυτό με τους απαραίτητους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους που θα επιτρέψουν την πλήρη λειτουργία του·

83.  αποδοκιμάζει το γεγονός ότι υπάρχουν περισσότερα από 290 συστήματα παρακολούθησης και κοινοποίησης για την ΚΓΠ και τα κονδύλια συνοχής, κάτι που καθιστά αδύνατη την επαλήθευση των τελικών δικαιούχων των κονδυλίων αυτών και την αποτελεσματική πρόληψη και διερεύνηση της απάτης και της διαφθοράς· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ένα εναρμονισμένο ή ενοποιημένο σύστημα κοινοποίησης με έγκαιρα και ακριβή δεδομένα προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση·

84.  υπενθυμίζει την ανάγκη για πιο αποφασιστική και αποτελεσματική αντίδραση και συντονισμό, τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο, για την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένου του εγκλήματος τύπου μαφίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις διακρατικές και διασυνοριακές πτυχές, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η διαρκής ικανότητα των υπαιτίων απάτης να προσαρμόζονται στις νέες τεχνολογίες και τα νέα σενάρια· τονίζει ότι αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη χρήση των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, της εξόρυξης δεδομένων και άλλων σχετικών ψηφιοποιημένων εργαλείων, με παράλληλο σεβασμό της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

85.  τονίζει την ιδιαίτερη σημασία των ενωσιακών και εθνικών θεσμικών οργάνων και οργανισμών καταπολέμησης της απάτης στο πλαίσιο της αύξησης των πόρων της ΕΕ μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας· υπενθυμίζει τη σημασία της στήριξης και της ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, της OLAF, των οργανισμών της ΕΕ – ιδίως της Ευρωπόλ και της Eurojust – και των εθνικών αρχών, προκειμένου να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικότερα η απάτη και η διαφθορά, με παράλληλη αποφυγή της αλληλεπικάλυψης ρόλων και προώθηση της ανταλλαγής πληροφοριών· υπενθυμίζει την ανάγκη να εξασφαλιστούν περισσότεροι και καταλληλότεροι πόροι για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, την OLAF και τους σχετικούς οργανισμούς της ΕΕ στους μελλοντικούς προϋπολογισμούς· επαναλαμβάνει το αίτημά του να είναι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία σε θέση να χρησιμοποιήσει τους χρηματοδοτικούς πόρους του προϋπολογισμού του 2021 για πρόσθετες προσλήψεις προσωπικού, ιδίως λόγω του αυξημένου φόρτου εργασίας που απορρέει από την έγκριση του νέου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ, του Next Generation EU και άλλων έργων που βασίζονται στο κόστος·

86.  τονίζει τη σημασία της διαρθρωμένης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων αρχών για τη διασταύρωση των λογιστικών εγγραφών που συνδέονται με συναλλαγές μεταξύ δύο ή περισσότερων κρατών μελών, προκειμένου να αποτρέπεται η διασυνοριακή απάτη που απορρέει από τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία· επαναλαμβάνει το αίτημά του προς την Επιτροπή να συμπεριλάβει στο πρόγραμμα εργασίας της νομοθετική πρόταση για οριζόντιο κανονισμό σχετικά με την αμοιβαία διοικητική συνδρομή στον τομέα των δαπανών της ΕΕ· τονίζει ότι η εν λόγω ανταλλαγή πληροφοριών θα πρέπει να πραγματοποιείται σε ψηφιακή μορφή και μέσω διαλειτουργικών ή κοινών συστημάτων και εργαλείων ΤΠ, ώστε να διευκολύνεται η πιο έγκαιρη και αποτελεσματική συνεργασία·

87.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι μόνο 13 κράτη μέλη χρησιμοποίησαν το Arachne κατά τη διενέργεια των αναλύσεων κινδύνου τους· επαναλαμβάνει τη σημασία αυτού του εργαλείου και της διαλειτουργικότητας μεταξύ των συστημάτων ΤΠ και των βάσεων δεδομένων για τους σκοπούς της ανάλυσης των κινδύνων και του εντοπισμού περιπτώσεων απάτης· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή και ιδίως στα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Συμβουλίου, να προσεγγίσουν τη θέση του Κοινοβουλίου, που είναι να καταστεί υποχρεωτική η χρήση του Arachne· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι το σύστημα θα εφοδιάζεται με έγκαιρα και αξιόπιστα δεδομένα· είναι της γνώμης ότι η Επιτροπή, το Ελεγκτικό Συνέδριο, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και η OLAF πρέπει να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα αυτά·

88.  σημειώνει ότι 16 κράτη μέλη έχουν ενισχύσει την ανάλυση κινδύνου για τον εντοπισμό περιπτώσεων απάτης και παρατυπιών μέσω της χρήσης εργαλείων ΤΠ· καλεί την Επιτροπή να διευκολύνει τις ανταλλαγές ορθών πρακτικών μεταξύ των χωρών αυτών και των κρατών μελών χωρίς εμπειρία·

89.  σημειώνει με ανησυχία ότι στην έκθεση PIF δεν παρέχονται πληροφορίες σχετικά με την ανάλυση υποθέσεων σύγκρουσης συμφερόντων, παρά τη συνάφεια της νέας διάταξης που εγκρίθηκε στον δημοσιονομικό κανονισμό το 2018 και την αναγνωρισμένη σημασία και επίπτωση αυτού του φαινομένου· καλεί την Επιτροπή να καλύψει το κενό αυτό στην επόμενη έκθεση PIF και να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στην απάτη που σχετίζεται με δημόσιες συμβάσεις·

90.  επισημαίνει ότι, για την αποτελεσματική καταπολέμηση της διαφθοράς και την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, η Επιτροπή θα πρέπει να υιοθετήσει μια ολιστική, συνεκτική και συστηματική προσέγγιση, με την ανάπτυξη καλύτερων κανόνων σχετικά με τη διαφάνεια, τα ασυμβίβαστα και τις συγκρούσεις συμφερόντων, τους μηχανισμούς εσωτερικού ελέγχου, τις παράνομες δραστηριότητες ομάδων συμφερόντων και τα σενάρια μεταπήδησης στον ιδιωτικό τομέα, τα οποία μπορεί να είναι επιζήμια για τις σχέσεις μεταξύ των θεσμικών οργάνων και των εκπροσώπων συμφερόντων·

91.  καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει νέες δυνατότητες, προκειμένου η έκθεση PIF να κοινοποιείται και να αναλύεται παράλληλα με άλλες πηγές πληροφοριών και ετήσιες εκθέσεις, όπως η έκθεση σχετικά με το κράτος δικαίου, μεταξύ άλλων μέσω ενισχυμένου διαλόγου μεταξύ της Ευρωπόλ, της Eurojust και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, προκειμένου να συμβάλει στον εντοπισμό των τάσεων στις δόλιες και μη δόλιες παρατυπίες, στον εντοπισμό των αδυναμιών και στην άντληση χρήσιμων διδαγμάτων με στόχο τη βελτίωση της λήψης μέτρων θωράκισης έναντι της απάτης από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη·

92.  επικροτεί τις εκδηλώσεις που οργάνωσε η OLAF το 2019 ειδικά για τη στήριξη χωρών εκτός ΕΕ· ενθαρρύνει ένθερμα την Επιτροπή, την OLAF και όλα τα άλλα θεσμικά όργανα και οργανισμούς της ΕΕ που έχουν επιφορτιστεί με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης να συνεργαστούν ενεργά με τις αρχές εταίρους σε υποψήφιες ή δυνάμει υποψήφιες χώρες και χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, προωθώντας μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση πιθανών περιπτώσεων απάτης· καλεί την Επιτροπή να διαμορφώσει εξειδικευμένους και πάγιους μηχανισμούς για την αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμηση των περιπτώσεων απάτης με κονδύλια της ΕΕ στα κράτη αυτά·

93.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένως απευθύνει διάφορες συστάσεις, χωρίς να λάβει σαφή απάντηση από την Επιτροπή· σημειώνει με λύπη ότι, σε ορισμένες παρατηρήσεις και συστάσεις, η Επιτροπή δεν έχει αναλάβει καμία συγκεκριμένη δράση ούτε έλαβε συγκεκριμένα μέτρα· ζητεί από την Επιτροπή να παρέχει στο Κοινοβούλιο σαφή εξήγηση, κάθε φορά που αποφασίζει να μην ακολουθήσει μία από τις συστάσεις του·

o
o   o

94.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ C 377 της 9.11.2020, σ. 13. (2) ΕΕ L 248 της 18.9.2013, σ. 1. (3) ΕΕ L 437 της 28.12.2020, σ. 49. (4) ΕΕ C 295 της 2.9.2019, σ. 24. (5) ΕΕ C 255 της 29.7.2019, σ. 31. (6) ΕΕ C 215 της 29.6.2020, σ. 29. (7) ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 17. (8) ΕΕ L 198 της 28.7.2017, σ. 29. (9) ΕΕ L 283 της 31.10.2017, σ. 1. (10) ΕΕ L 274 της 28.10.2019, σ. 1. (11) ΕΕ C 252 της 18.7.2018, σ. 56. (12) ΕΕ L 424 της 15.12.2020, σ. 1. (13) ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 1. (14) ΕΕ L 172 της 17.5.2021, σ. 110. (15) Κύπρος, Λουξεμβούργο και Μάλτα. (16) Έκθεση PIF, κεφάλαιο 10.2, σ. 31. (17) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 515/97 του Συμβουλίου, της 13ης Μαρτίου 1997, περί της αμοιβαίας συνδρομής μεταξύ των διοικητικών αρχών των κρατών μελών και της συνεργασίας των αρχών αυτών με την Επιτροπή με σκοπό τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής των τελωνειακών και γεωργικών ρυθμίσεων (ΕΕ L 82 της 22.3.1997, σ. 1. (18) Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, Ο έλεγχος της ΕΕ το 2017 εν συντομία: παρουσίαση των ετήσιων εκθέσεων του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για το 2017, σ. 11. (19) ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1. (20) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 320. (21) Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ισπανία, Κροατία, Κύπρος, Λουξεμβούργο, Λιθουανία, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Φινλανδία και Σουηδία. (22) Βέλγιο, Ισπανία, Κάτω Χώρες και Ρουμανία.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τον αντίκτυπο των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και άλλων συστημάτων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον τομέα της αλιείας (2019/2158(INI))

P9_TA(2021)0338 A9-0184/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, η οποία καθορίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 – Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας» (COM(2020)0380),

–  έχοντας υπόψη τις συστάσεις της Επιτροπής του Μαΐου του 2020 για θετικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και της αλιείας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για τη γαλάζια οικονομία, της 11ης Ιουνίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 με τίτλο «Ενίσχυση της κλιματικής φιλοδοξίας της Ευρώπης για το 2030 – Επενδύουμε σε ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον προς όφελος των πολιτών μας» (COM(2020)0562),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Νοεμβρίου 2020 με τίτλο «Μια στρατηγική της ΕΕ για την αξιοποίηση του δυναμικού των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον» (COM(2020)0741),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 2008, περί πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον (οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική)(1),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό(2) (οδηγίας για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές(3),

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία που συνήφθη κατά την 21η Διάσκεψη των μερών (COP21) της Σύμβασης-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC), στο Παρίσι, στις 12 Δεκεμβρίου 2015 (τη συμφωνία του Παρισιού),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2018 σχετικά με τη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών: ένα θεματολόγιο για το μέλλον των ωκεανών μας στο πλαίσιο των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) για το 2030(4),

–  έχοντας υπόψη τις υπηρεσίες χαρτογράφησης «EMODnet Human Activities Vessels Density Mapping – Service, 2019» και «Offshore Renewable Energy Developments – 2018» του συστήματος διαχείρισης δεδομένων και πληροφοριών OSPAR,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Βόρειας Θάλασσας (NSAC), της 28ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων και τις αλληλεπιδράσεις με την αλιεία,

–  έχοντας υπόψη τη θέση του, που ενέκρινε σε πρώτη ανάγνωση στις 24 Ιουνίου 2021, εν όψει της έγκρισης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 (ευρωπαϊκό νoμοθέτημα για το κλίμα)(5),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη που ζήτησε η Επιτροπή Αλιείας (PECH), της 12ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με τον αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή αλιεία της χρήσης υπεράκτιας αιολικής ενέργειας και άλλων θαλάσσιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αλιείας (A9-0184/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει στόχο να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050 το αργότερο, σύμφωνα με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή πρότεινε στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, ενώ το Κοινοβούλιο ζήτησε στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 60 % έως το 2030· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνιστούν μία από τις επιλογές στις οποίες μπορούν να καταλήξουν τα κράτη μέλη για την επίτευξη αυτού του στόχου· λαμβάνοντας υπόψη ότι αναμένεται να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην επίτευξη αυτών των στόχων μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που θα λαμβάνει υπόψη τους τρεις πυλώνες της βιωσιμότητας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι βάσει των Συνθηκών η ΕΕ είναι αρμόδια για την εξασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού και τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για τον καθορισμό της διάρθρωσης του ενεργειακού τους εφοδιασμού και την επιλογή των ενεργειακών τους πηγών, με σεβασμό προς τους στόχους της ΕΕ για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, το 30 % της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ το 2050 θα καλυφθεί από υπεράκτια αιολική ενέργεια, ποσοστό που αντιστοιχεί σε αύξηση από την υφιστάμενη υπεράκτια αιολική δυναμικότητα 12 GW στην ΕΕ των 27 σε στόχο 300 GW το 2050· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, η ζήτηση θα φτάσει τα 40 GW σε δυναμικότητα ωκεάνιας ενέργειας έως το 2050·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 194 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), η ενωσιακή ενεργειακή πολιτική πρέπει να διασφαλίζει τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, καθώς και να προωθεί την ενεργειακή αποδοτικότητα, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη διασύνδεση των ενεργειακών δικτύων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο προσδιορισμός του ενεργειακού μείγματος των κρατών μελών παραμένει εθνική αρμοδιότητα, με αποτέλεσμα τα ενεργειακά μείγματα να συνεχίζουν να παρουσιάζουν μεγάλη διαφοροποίηση·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βόρειες θάλασσες (η Βόρεια Θάλασσα, η Βαλτική Θάλασσα και ο Βορειοανατολικός Ατλαντικός) αντιπροσωπεύουν πάνω από το 85 % της συνολικής υπεράκτιας αιολικής δυναμικότητας στα ύδατα της ΕΕ των 27·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά των κρατών μελών και των ευρωπαϊκών θαλάσσιων λεκανών είναι πολύ διαφορετικά σε ολόκληρη την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων και άλλων συστημάτων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές επικεντρώνεται επί του παρόντος στη Βόρεια Θάλασσα και τη Βαλτική Θάλασσα, όπου οι συνθήκες είναι ευνοϊκότερες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο μέλλον, η δυνατότητα ή η σκοπιμότητα δημιουργίας υπεράκτιων εγκαταστάσεων ανανεώσιμης ενέργειας ή αύξησης του μεγέθους ή της χωρητικότητάς τους θα είναι επίσης πολύ διαφορετική σε κάθε λεκάνη και κράτος μέλος·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου προβλέπεται ότι τα αλιευτικά σκάφη της ΕΕ θα συνεχίσουν να έχουν αμοιβαία πρόσβαση στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου και, ως εκ τούτου, θα συνεχίσουν να μοιράζονται τον ευρωπαϊκό θαλάσσιο χώρο, ο οποίος περιλαμβάνει επί του παρόντος 110 υπεράκτια αιολικά πάρκα με περισσότερες από 5 000 ανεμογεννήτριες·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω μεταβαλλόμενων καιρικών συνθηκών, ο εφοδιασμός αιολικής ενέργειας μπορεί να έχει σποραδικό και ασταθή χαρακτήρα·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δυνατότητες αποθήκευσης αιολικής ενέργειας εξακολουθούν να είναι πολύ περιορισμένες·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλες υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η κυματική, η παλιρροϊκή και η θερμική τεχνολογία, οι πλωτές φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις και η χρήση φυκών για την παραγωγή βιοκαυσίμων διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη στρατηγική της Επιτροπής για τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μολονότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις εν λειτουργία· λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και στην ενίσχυση του ηγετικού ρόλου της Ευρώπης, καθώς και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να συνεχιστεί η έρευνα και η καινοτομία, καθώς άλλες υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσαν να είναι ελπιδοφόρες και καταλληλότερες σε ορισμένες περιοχές, και να έχουν μικρότερο αντίκτυπο στις αλιευτικές δραστηριότητες, στα ιχθυαποθέματα και στο θαλάσσιο περιβάλλον ·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπεράκτιες ανεμογεννήτριες έχουν μέσο κύκλο ζωής 25 έως 30 ετών· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολύ λίγες ανεμογεννήτριες έχουν παροπλιστεί μέχρι σήμερα και ότι η ανακύκλωση εξακολουθεί να είναι πολύ περίπλοκη, καθώς είναι δυνατή η ανακύκλωση του 85 έως του 90 % μιας αποσυναρμολογημένης ανεμογεννήτριας· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται ένα μακροπρόθεσμο όραμα βασισμένο σε μια προσέγγιση κυκλικής οικονομίας και κύκλου ζωής, προκειμένου να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις σε άλλες δραστηριότητες, όπως η αλιεία, και στις τοπικές κοινότητες και τα οικοσυστήματα, στο τέλος του έργου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο οικολογικός σχεδιασμός μέσω της χρήσης ειδικών υλικών και του σχεδιασμού των υποδομών μπορεί να προωθήσει την ανάπτυξη της τοπικής βιοποικιλότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μέθοδοι ανακύκλωσης ή η διατήρηση των υποδομών ως τεχνητών υφάλων πρέπει να αξιολογούνται σε πρώιμο στάδιο της σύλληψης του έργου·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πλέον αποδοτικός από πλευράς κόστους και χώρου τρόπος να επιτευχθεί ο στόχος των υπεράκτιων εγκαταστάσεων για το 2050 θα ήταν η πολλαπλή χρήση του ίδιου θαλάσσιου χώρου από διαφορετικούς τομείς, με συνεκτίμηση μιας προσέγγισης παράλληλων οφελών, σύμφωνα με την οποία κάθε δραστηριότητα θα επωφελείται από την άλλη, καθώς η συνύπαρξη των δραστηριοτήτων μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο όσον αφορά το περιβάλλον και τα κοινωνικοοικονομικά πλεονεκτήματα·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει αυξανόμενος ανταγωνισμός μεταξύ των διαφορετικών χρήσεων του θαλάσσιου χώρου, ο οποίος συχνά οδηγεί στην παράβλεψη χρήσεων με προφανή ιστορική, πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική αξία, όπως η αλιεία·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό ορίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις αλληλεπιδράσεις δραστηριοτήτων και χρήσεων όπως η υδατοκαλλιέργεια, η αλιεία και οι εγκαταστάσεις και υποδομές για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και τα υποβρύχια καλώδια, να προωθούν τη συνύπαρξη των σχετικών δραστηριοτήτων και να εφαρμόζουν μια προσέγγιση με βάση το οικοσύστημα·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μέσω των θαλάσσιων χωροταξικών τους σχεδίων, τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν στόχο να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη των ενεργειακών τομέων στη θάλασσα, των θαλάσσιων μεταφορών και των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, καθώς και στη διατήρηση, προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, περιλαμβανομένης της ανθεκτικότητας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα συμφέροντα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, τα οποία δεν πρέπει να περιθωριοποιηθούν καθώς τα κράτη μέλη συνεχίζουν το έργο τους και τις επακόλουθες αναθεωρήσεις των εθνικών θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής για τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα, «η ΕΕ θα δώσει προτεραιότητα σε λύσεις όπως η ωκεάνια ενέργεια, η υπεράκτια αιολική ενέργεια, που επιτρέπει επίσης την αναγέννηση των ιχθυαποθεμάτων», ενώ, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη την οποία δημοσίευσε η Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών(6) του Κοινοβουλίου, δεν έχουν γίνει πλήρως κατανοητά τα δυνητικά οφέλη στην αλιεία που μπορούν να αποφέρουν οι εγκαταστάσεις υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και εκκρεμούν τα εμπειρικά στοιχεία·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Μια στρατηγική της ΕΕ για την αξιοποίηση του δυναμικού των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον», κάλεσε τις δημόσιες αρχές να σχεδιάσουν την ανάπτυξη των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μακροπρόθεσμα και από πρώιμο στάδιο, αξιολογώντας την περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητά τους, διασφαλίζοντας τη συνύπαρξη με άλλες δραστηριότητες, όπως η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια, καθώς και εξασφαλίζοντας ότι το κοινό αποδέχεται τα προγραμματισμένα σχέδια ανάπτυξης·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλιεία έχει σχετικά μικρό αντίκτυπο στο ΑΕγχΠ· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι υψίστης σημασίας για τις αλιευτικές κοινότητες σε πολλά κράτη μέλη·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 80 % του συνόλου των αλιευτικών σκαφών στην ΕΕ είναι σκάφη μικρής κλίμακας, τα περισσότερα από τα οποία είναι επιχειρήσεις που ανήκουν στην ίδια οικογένεια εδώ και πολλές γενεές και δραστηριοποιούνται κυρίως στα παράκτια ύδατα·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σώρευση των τρεχουσών και μελλοντικών εξελίξεων στις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στις αλιευτικές δραστηριότητες που αφορούν βενθοπελαγικά είδη και καρκινοειδή·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργειακή αξιοποίηση της θάλασσας, εφόσον διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη της αλιείας και άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων, απαιτεί από κοινού προγραμματισμό και αυστηρή αξιολόγηση των σωρευτικών επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται πρόσθετη έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και τους αλιευτικούς πόρους των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και άλλων υπεράκτιων συστημάτων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο επιμένει πως ο ενωσιακός στόχος για το κλίμα με ορίζοντα το 2030 πρέπει να αποβλέπει σε μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για το σύνολο της οικονομίας κατά 60 % σε σύγκριση με τις εκπομπές του 1990·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαία η διερεύνηση των υπεράκτιων αιολικών πόρων της ΕΕ και προώθησης έργων υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά τρόπο συμβατό με τις υπόλοιπες χρήσεις του θαλάσσιου χώρου, κυρίως την αλιεία, με ταυτόχρονη αναζήτηση συνεργειών και προστασία της βιοποικιλότητας·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντική η παρακολούθηση και η εμπειρική ανάλυση των αλιευτικών πρακτικών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την κατασκευή των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη κατανόηση της συνύπαρξης·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θεμέλια των διατάξεων των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ενδέχεται να προσελκύσουν τη θαλάσσια ζωή και μπορούν να λειτουργήσουν ως τεχνητός ύφαλος·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Διεθνής Υδρογραφικός Οργανισμός (ΔΥΟ) προτείνει να αποφεύγονται οι αλιευτικές δραστηριότητες σε ελάχιστη απόσταση των 0,25 ναυτικών μιλίων (463 μέτρων) εκατέρωθεν των υποβρύχιων καλωδίων για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων·

1.  επισημαίνει την ανάγκη να αποφευχθούν οι δυνητικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που επιφέρουν οι υπεράκτιες ανεμογεννήτριες σε ορισμένα οικοσυστήματα, στα ιχθυαποθέματα και στη βιοποικιλότητα και, κατά συνέπεια, στην αλιεία στο σύνολό της· τονίζει την ανάγκη για μια προσέγγιση κύκλου ζωής έως την ανάπτυξή τους, από την κατασκευή έως τη λειτουργία και τον παροπλισμό, εξ ου και η σημασία αυστηρών και λεπτομερών μελετών για την αξιολόγηση των επιπτώσεων των υφιστάμενων υπεράκτιων ανεμογεννητριών·

2.  τονίζει ότι οι υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα πρέπει να αναπτύσσονται με τρόπο ώστε να αποτελούν ευκαιρίες για άλλες δραστηριότητες, μέσω μιας προσέγγισης περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών παράλληλων οφελών, η οποία διασφαλίζει τα οφέλη για τους αλιείς και τις τοπικές κοινότητες·

3.  προειδοποιεί ότι η θαλάσσια ανανεώσιμη ενέργεια θα είναι βιώσιμη μόνο εάν δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ή στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή, ιδίως σε περιοχές που εξαρτώνται από την αλιεία·

4.  εκφράζει την ανησυχία του για την ελλιπή έρευνα όσον αφορά τον παροπλισμό των υπεράκτιων ανεμογεννητριών και όσον αφορά τις επιπτώσεις του παροπλισμού στο περιβάλλον·

5.  επιβεβαιώνει ότι παραμένει αρμοδιότητα του εκάστοτε κράτους μέλους να αποφασίζει σχετικά με το εθνικό ενεργειακό μείγμα και τις τεχνολογίες·

6.  τονίζει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ενεργειακή απόδοση συγκαταλέγονται στους βασικούς μοχλούς για την επίτευξη μιας οικονομίας καθαρών μηδενικών εκπομπών· επισημαίνει ότι, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030, πρέπει να αυξηθεί αναλόγως η ικανότητα και η παραγωγή υπεράκτιων υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

7.  επισημαίνει τις σημαντικές δυνατότητες του ανανεώσιμου υδρογόνου, συμπεριλαμβανομένου αυτού που παράγεται από αιολική και ηλιακή ενέργεια, να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα·

8.  τονίζει ότι τα πλωτά αιολικά πάρκα έχουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν σε περιοχές βαθέων υδάτων, γεγονός το οποίο επεκτείνει τη βιώσιμη ζώνη ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας ενώ παράλληλα μειώνει την ορατότητά της από την ακτή· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν την αναβάθμιση και την εμπορευματοποίηση βιώσιμων πλωτών τεχνολογιών υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, οι οποίες περιορίζουν περαιτέρω τον αντίκτυπο στην αλιεία·

9.  τονίζει την ανάγκη να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος που ενέχει η μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων να επηρεάσει τη φυσική λειτουργία της θαλάσσιας λεκάνης, ιδίως των θαλάσσιων ρευμάτων και των ρευμάτων αέρα, γεγονός που θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάμειξη της στρωμάτωσης της υδάτινης στήλης και, κατά συνέπεια, να επηρεάσει τον κύκλο θρεπτικών στοιχείων, την παραγωγή κυμάτων, τα παλιρροϊκά ύψη και τη μεταφορά ιζημάτων συρόμενου υλικού, και να παρακολουθούνται στενά οι επιδράσεις τους, ενώ ο υποηχητικός θόρυβος από τα περιστροφικά πτερύγια θα μπορούσε να απωθήσει τα ψάρια, καθώς και τα θαλάσσια θηλαστικά είδη από τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, και τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τα υποβρύχια καλώδια, καθώς και ο υποθαλάσσιος θόρυβος από την τοποθέτηση πασσάλων θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα καρκινοειδή και στη θαλάσσια ζωή· τονίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη και έρευνα σχετικά με τον τρόπο αποφυγής και περιορισμού των εν λόγω αρνητικών επιπτώσεων·

10.  σημειώνει πόσο σημαντική είναι η εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά την ελαχιστοποίηση των διαταραχών και για τον μετριασμό της βλάβης στα οικοσυστήματα κατά τα στάδια σχεδιασμού, λειτουργίας και παροπλισμού της υπεράκτιας δραστηριότητας·

11.  είναι της άποψης ότι η εγκατάσταση μονάδων παραγωγής θαλάσσιας ανανεώσιμης ενέργειας πρέπει να ενσωματωθεί στις αναπτυξιακές στρατηγικές και στην ενεργειακή κυριαρχία κάθε κράτους, συνάδοντας ταυτόχρονα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας·

12.  επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη τα μορφολογικά και γεωγραφικά χαρακτηριστικά των περιοχών στις οποίες πρόκειται να εγκατασταθούν υπεράκτια αιολικά πάρκα·

13.  θεωρεί ότι οι αποφάσεις για την εγκατάσταση υπεράκτιας υποδομής παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να βασίζονται στις βέλτιστες επιστημονικές εκτιμήσεις για τις σχετικές επιπτώσεις και να προωθούν τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, και ιδίως των σχετικών αλιευτικών κοινοτήτων και των οργανώσεών τους, στην εκμετάλλευση των περιοχών όπου πρέπει να γίνει η εγκατάσταση·

14.  τονίζει την ανάγκη να διερευνηθούν οι πιθανές επιπτώσεις, όπως οι επιπτώσεις τεχνητών υφάλων των υπεράκτιων συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στη θαλάσσια ζωή και την αλιεία, οι οποίες θα μπορούσαν να περιοριστούν στην φάση λειτουργίας, και να εξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να πραγματοποιηθεί ο παροπλισμός κατά τρόπο ώστε τα οφέλη του να μην είναι προσωρινά· υπογραμμίζει ότι, κατά τον παροπλισμό των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, οι εγκαταστάσεις θα πρέπει να διατηρούνται σε κατάσταση η οποία καθιστά δυνατή τη διενέργεια αλιευτικών δραστηριοτήτων εάν επιτρέπονταν πριν από την κατασκευή ή κατά το στάδιο λειτουργίας, και η οποία προστατεύει και σέβεται το περιβάλλον·

15.  επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο να εξετάζονται τα χαρακτηριστικά του θαλάσσιου πυθμένα όταν αναπτύσσονται υπεράκτια αιολικά πάρκα, προκειμένου να μην οικοδομούνται υποδομές σε τοποθεσίες όπου θα συνέτρεχε κίνδυνος αλλοίωσης των τοπικών ενδιαιτημάτων και του οικοσυστήματος·

16.  προτείνει να αξιολογηθεί ο συνδυασμός και η ενσωμάτωση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στις προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες (ΠΘΖ) σε σχέση με σαφώς καθορισμένους στόχους για τα ενδιαιτήματα και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τους αλιευτικούς πόρους· υπογραμμίζει ότι στις εν λόγω ΠΘΖ θα πρέπει να συσταθούν επιτροπές διαχείρισης, προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη συνύπαρξη των δραστηριοτήτων, και ότι πρέπει να δοθεί έγκριση από τη σχετική αρμόδια αρχή που είναι υπεύθυνη για τις ΠΘΖ·

17.  τονίζει ότι θα πρέπει τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, όποτε είναι εφικτό, να τοποθετούνται σε ζώνες όπου δεν επιτρέπεται η αλιεία, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στον τομέα της αλιείας·

18.  δηλώνει ότι τα υπεράκτια αιολικά πάρκα μπορούν να έχουν αντίκτυπο στην αλιεία μεταβάλλοντας τη χωρική κατανομή και την αφθονία των θαλάσσιων ειδών που αλιεύονται εμπορικά, καθώς και μέσω της παύσης της αλίευσής τους για λόγους ασφαλείας ή της επιβολής αλλαγής στην αλιευτική δραστηριότητα ή μέθοδο, για παράδειγμα από ενεργητική σε παθητική·

19.  επιμένει στην εδραίωση διαλόγου και συνεργασίας με τους αλιείς στο αρχικό στάδιο της διαδικασίας· επισημαίνει την ανάγκη να ληφθούν υπόψη τα τοπικά οικοσυστήματα και οι ιδιαιτερότητες της τοπικής κοινότητας· επισημαίνει την ανάγκη να προβλέπεται κατάλληλη αποζημίωση για τους αλιείς σε περίπτωση που η εγκατάσταση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων επηρεάζει τις δραστηριότητές τους·

20.  σημειώνει το γεγονός ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 αναφέρει ότι «η ΕΕ θα δώσει προτεραιότητα σε λύσεις όπως η ωκεάνια ενέργεια, η υπεράκτια αιολική ενέργεια, που επιτρέπει επίσης την αναγέννηση των ιχθυαποθεμάτων» και ότι εξετάζεται η δυνατότητα συνδυασμού των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και των προστατευόμενων περιοχών·

21.  τονίζει ότι οι περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις των υπεράκτιων αιολικών πάρκων εξαρτώνται από ειδικές για κάθε τοποθεσία συνθήκες, οικοσυστήματα και ανθρώπινες δραστηριότητες και ότι η συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και τη διαχείριση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων έχει καίρια σημασία για την επίλυση ζητημάτων κοινού ενδιαφέροντος·

22.  σημειώνει ότι ο τομέας της αλιείας μικρής κλίμακας και της παράκτιας και παραδοσιακής αλιείας μικρής κλίμακας ενδέχεται να επωμιστεί τον αντίκτυπο της εγκατάστασης αυτών των υπεράκτιων μονάδων παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας, δεδομένης της σχετικής εγγύτητας των τελευταίων με την ακτή·

23.  τονίζει ότι οι αλιείς μικρής κλίμακας και οι παράκτιοι αλιείς θα επηρεαστούν ιδιαιτέρως αν πραγματοποιηθεί η μετατόπιση, καθώς ίσως να μην έχουν την ικανότητα να μεταβούν σε άλλους ιχθυότοπους ούτε να αλλάξουν αλιευτική μέθοδο, ιδιαίτερα εάν τα υπεράκτια αιολικά πάρκα βρίσκονται εντός των χωρικών υδάτων (12 ναυτικά μίλια από την ακτή)· ζητεί κατάλληλη αποζημίωση ως έσχατη λύση·

24.  τονίζει την ανάγκη να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην ασφάλιση των αλιευτικών σκαφών που δραστηριοποιούνται ή διαπλέουν σε περιοχές με αιολικά πάρκα, καθώς επί του παρόντος είναι πολύ προβληματική λόγω των ανεπαρκών επιπέδων αποζημίωσης που προσφέρουν τα ασφαλιστήρια συμβόλαια των αλιευτικών σκαφών·

25.  επισημαίνει ότι οποιοσδήποτε περιορισμός στην πρόσβαση σε παραδοσιακούς ιχθυότοπους επηρεάζει άμεσα τα μέσα διαβίωσης των αλιέων από τα διάφορα παράκτια κράτη μέλη της ΕΕ και τις εξαρτώμενες θέσεις εργασίας στην ξηρά· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι θα πρέπει να παρέχεται κατάλληλη αποζημίωση ως έσχατη λύση, όταν είναι αναγκαίο· επιπλέον, επισημαίνει ότι οι περιορισμοί στην πρόσβαση θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την υπεύθυνη και βιώσιμη παροχή επισιτιστικής ασφάλειας·

26.  καλεί τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τις διατάξεις του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, να ορίσουν συγκεκριμένους ιστορικούς και παραδοσιακούς ιχθυότοπους τοπικών αλιέων ως περιοχές που θα παραμείνουν ελεύθερες από υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

27.  τονίζει ότι η ανάλυση επικάλυψης των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της αλιείας υποδηλώνει απότομη αύξηση της δυνατότητας χωροταξικών συγκρούσεων σε ορισμένες θαλάσσιες λεκάνες κατά τα επόμενα έτη· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι απαιτείται έγκαιρος χωροταξικός σχεδιασμός ο οποίος θα περιλαμβάνει όλους τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, όσον αφορά τόσο την τοποθέτηση όσο και τη διάταξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων· ζητεί αποτελεσματική συμμετοχή, διαλόγους και δίκτυα σε πρώιμο στάδιο, προκειμένου να μειωθούν και να αποφευχθούν οι συγκρούσεις·

28.  τονίζει ότι επί του παρόντος υπάρχουν ορισμένα παραδείγματα συνεργασίας αλιευτικών δραστηριοτήτων (ενεργών ή παθητικών) στις περιοχές με υπεράκτια αιολικά πάρκα· τονίζει ότι οι συνεργατικές προσεγγίσεις κοινού σχεδιασμού για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων, προκειμένου να συνδυαστούν με άλλες χρήσεις, μπορούν να μειώσουν τον πιθανό αντίκτυπο στην αλιεία, να ενισχύσουν τη σχέση μεταξύ των διαφόρων εμπλεκόμενων τομέων και να επιτρέψουν αποδοτική συνεργασία μεταξύ τους·

29.  αναγνωρίζει τις δυνατότητες για υδατοκαλλιέργεια και φυκοκαλλιέργεια, καθώς και για παθητική αλιεία, εντός περιοχών με υπεράκτια αιολικά πάρκα· τονίζει, ωστόσο, ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για την αξιολόγηση των οικολογικών επιπτώσεων και των οικονομικών δυνατοτήτων τους·

30.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, εκτός από τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς στις αλιευτικές δραστηριότητες, οι αλιείς τείνουν να αποφεύγουν την αλιεία σε περιοχές με υπεράκτια αιολικά πάρκα, ακόμη και αν η πρόσβαση επιτρέπεται, λόγω του κινδύνου τυχαίας βλάβης, σκαλώματος και απώλειας αλιευτικών εργαλείων, και ότι, κατά συνέπεια, ο φόβος ενδεχόμενου ανοίγματος σε ευθύνες αποτελεί πηγή ανησυχίας που εμποδίζει τη συνύπαρξη·

31.  τονίζει ότι το ενεργειακό μείγμα εξόχως απόκεντρων περιοχών και νησίδων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, παρά τα τοπικά χαρακτηριστικά τους τα οποία ευνοούν την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· καλεί, κατά συνέπεια, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή και να διαθέσουν ειδική χρηματοδότηση για την ανάπτυξη των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις εν λόγω περιοχές, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα·

32.  αναγνωρίζει τις δυνατότητες που προσφέρουν οι πλωτές υπεράκτιες διατάξεις αιολικής ενέργειας, οι οποίες δημιουργούν ευκαιρίες για εγκαταστάσεις σε περιοχές με βαθέα ύδατα, και διαθέτουν μεγαλύτερη απόσταση από την ακτογραμμή, λιγότερες οπτικές επιπτώσεις και μικρότερη ενδεχόμενη χωρική επικάλυψη με τις περιοχές αλιείας·

33.  τονίζει ότι ο παροπλισμός υπεράκτιων ανεμογεννητριών δεν πρέπει να έχει μακροχρόνιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις ούτε να θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των αλιευτικών σκαφών λόγω τυχόν εναπομενουσών υποδομών κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα· επισημαίνει, επιπλέον, ότι οι μέθοδοι ανακύκλωσης θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω, προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον· θεωρεί απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι τα υπεράκτια αιολικά πάρκα θα πρέπει να κατασκευάζονται μόνον εφόσον υιοθετηθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά τις διαδικασίες κύκλου ζωής των υπεράκτιων ανεμογεννητριών, πράγμα που σημαίνει ότι είναι σαφές από την αρχή πώς οι υπεράκτιες ανεμογεννήτριες μπορούν να σχεδιάζονται, να κατασκευάζονται, να χρησιμοποιούνται, να παροπλίζονται και να ανακυκλώνονται με βιώσιμο τρόπο· τονίζει περαιτέρω ότι οι στρατηγικές παροπλισμού που προβλέπουν εναλλακτική μελλοντική χρήση ή απομάκρυνση των κατασκευών πρέπει να ενσωματωθούν στα σχέδια σχεδιασμού και εγκατάστασης από την αρχή και ότι ο μακροπρόθεσμος βιώσιμος αντίκτυπος πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, ώστε να συνάδει με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας·

34.  ζητεί επιτακτικά τη δημιουργία ενός διεθνούς προτύπου το οποίο θα ορίζει τον τρόπο παροπλισμού των ανεμογεννητριών και θα παρέχει ολοκληρωμένη επισκόπηση των κανόνων και των κανονισμών για τον παροπλισμό, ενώ παράλληλα θα συνάδει με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας·

35.  τονίζει ότι θα πρέπει να θεσπιστούν χρηματοδοτικοί μηχανισμοί για την κάλυψη των μακροπρόθεσμων κινδύνων που προκύπτουν από εγκαταλελειμμένες υπεράκτιες υποδομές, οι οποίες ενδέχεται να απομακρυνθούν έτσι ώστε να επανέλθει με ασφάλεια η αλιεία·

36.  τονίζει ότι θα πρέπει να υπόκειται σε κατάλληλο έλεγχο οποιαδήποτε υποδομή κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα αφεθεί επί τόπου·

37.  επισημαίνει ότι οι αξιολογήσεις των οικονομικών, κοινωνικοοικονομικών και κοινωνικοπολιτιστικών επιπτώσεων των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αλιεία απουσιάζουν από τις πρόσφατες εμπειρικές μελέτες· παροτρύνει, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να διεξαγάγει περαιτέρω έρευνα, πέρα από τη μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, προκειμένου να αξιολογήσει τις πιθανές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στην αλιεία των επενδύσεων σε υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να εντοπίσει κατάλληλους τρόπους αντιμετώπισης των εν λόγω αρνητικών επιπτώσεων·

38.  τονίζει ότι απαιτούνται τυποποιημένα προγράμματα παρακολούθησης και εναρμόνισης των δεδομένων αλιευτικής προσπάθειας, προκειμένου να καταστεί δυνατή η σωρευτική αξιολόγηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων, καθώς και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της επέκτασης των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και ότι πρέπει να βελτιωθούν η συμβατότητα και η δυνατότητα σύγκρισης των δεδομένων·

39.  προτείνει στα κράτη μέλη να ενισχύσουν τον συντονισμό στον τομέα της έρευνας για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, προκειμένου να διευκολυνθεί η συλλογή και ανταλλαγή ερευνητικών πορισμάτων και δεδομένων, καθώς και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών· υπενθυμίζει ότι η υπεράκτια αιολική ενέργεια είναι μία από τις πλέον προηγμένες τεχνολογίες, αλλά ότι άλλα συστήματα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα μπορούσαν να είναι ελπιδοφόρα, και σε ορισμένες περιπτώσεις καταλληλότερα, σε ορισμένες περιοχές όπου ασκούνται αλιευτικές δραστηριότητες και, ως εκ τούτου, να έχουν λιγότερο επιζήμιο αντίκτυπο στις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές· τονίζει τη σημασία της τόνωσης των επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη στο πλαίσιο αυτό·

40.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη διασυνοριακή συνεργασία για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, μεταξύ άλλων και με το Ηνωμένο Βασίλειο, τον μεγαλύτερο παραγωγό υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη, με σκοπό την εξεύρεση λύσεων σε κοινά προβλήματα, την ενσωμάτωση της σύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας και την άντληση γνώσεων από τις βέλτιστες πρακτικές·

41.  δηλώνει ότι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός πρέπει να διαδραματίζει καίριο ρόλο, μέσω της διάκρισης κάθε θαλάσσιας περιοχής με βάση τα δικά της χαρακτηριστικά και να δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην αξιολόγηση της επίτευξης εναλλακτικών συνύπαρξης στον ίδιο χώρο και πολλαπλής χρήσης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, η οποία είναι υψίστης σημασίας για την επίτευξη αμοιβαία επωφελούς κατάστασης για τη βιώσιμη αλιεία, την υδατοκαλλιέργεια και τον τομέα της υπεράκτιας ενέργειας και για την αποτελεσματική συμμετοχή της αλιείας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε αντίθεση με τις εξαιρετικά ασαφείς έννοιες της «διαβούλευσης» και των «παρατηρητών», την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί και την εκ των προτέρων επίλυση των συγκρούσεων σχετικά με τη χρήση·

42.  καλεί τα κράτη μέλη, ως αρμόδιες αρχές για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, στο πλαίσιο του συνεχιζόμενου έργου τους και των επακόλουθων αναθεωρήσεων στα εθνικά θαλάσσια χωροταξικά σχέδια, να λάβουν υπόψη την ανάγκη να διασφαλιστεί η αποφυγή των αρνητικών επιπτώσεων των υπεράκτιων ανεμογεννητριών στην αλιεία και, κατά συνέπεια, η τοποθέτησή τους μακριά από τους ιχθυότοπους·

43.  προτείνει να εφαρμοστεί μια οικοσυστημική προσέγγιση στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, με σκοπό την παροχή ενός πλαισίου βάσει συστημάτων για την κατανόηση και τη διαχείριση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και την αλληλεπίδρασή τους με τις κοινωνικοοικονομικές δραστηριότητες·

44.  επισημαίνει πόσο σημαντικά είναι τα κοινοτικά προγράμματα παραγωγής ενέργειας, τα οποία δίνουν τη δυνατότητα σε παράκτιες κοινότητες και σε συνεταιρισμούς, συμπεριλαμβανομένων των αλιέων, να παράγουν τη δική τους ηλεκτρική ενέργεια και να επανεπενδύουν τα κέρδη στην κοινότητά τους·

45.  τονίζει ότι τα υπεράκτια αιολικά πάρκα θα πρέπει να οικοδομούνται μόνον εφόσον διασφαλίζεται η εξαίρεση των αρνητικών περιβαλλοντικών και οικολογικών, καθώς και των οικονομικών, κοινωνικοοικονομικών και κοινωνικοπολιτιστικών επιπτώσεων στους αλιείς και τους υδατοκαλλιεργητές, σύμφωνα με τους στόχους της γαλάζιας οικονομίας και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας·

46.  παροτρύνει τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τις επιπτώσεις των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο θαλάσσιο οικοσύστημα και στην αλιεία, όταν καθορίζουν το ενεργειακό τους μείγμα·

47.  παροτρύνει, επίσης, τα κράτη μέλη να εξακολουθήσουν να εργάζονται για την ανάπτυξη και τη χρήση άλλων μορφών ανανεώσιμης ενέργειας·

48.  καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει εκτίμηση επιπτώσεων για να εξετάσει τις αναμενόμενες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες της κατασκευής εγκαταστάσεων υπεράκτιων αιολικών πάρκων όπου υπάρχει πιθανότητα να έρχονται σε σύγκρουση τόσο με τα συμφέροντα του αλιευτικού κλάδου όσο και με τη βιωσιμότητα της θαλάσσιας ζωής·

49.  τονίζει ότι η συνεργασία μεταξύ τομέων που δραστηριοποιούνται στο περιβάλλον και την οικονομία της θάλασσας θα αποτελέσει επίσης όχημα για μια δίκαιη μετάβαση· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσει πρωτοβουλίες που ενεργοποιούν τις τοπικές οικονομίες και τις θαλάσσιες οικονομικές δραστηριότητες, και να βρει συνέργειες μεταξύ τομέων που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για μια μελλοντική οικονομική ανάκαμψη·

50.  τονίζει ότι υπάρχουν ήδη παραδείγματα συνύπαρξης μεταξύ του αλιευτικού τομέα και του τομέα υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, και ότι αυτή η εμπειρία θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την εύρεση και την κοινή χρήση των βέλτιστων πρακτικών οι οποίες είναι διαθέσιμες για ολόκληρο τον κύκλο ζωής των θαλάσσιων υποδομών·

51.  τονίζει ότι θα πρέπει τα ενδιαφερόμενα μέρη να έχουν δικαίωμα συμμετοχής και να έχουν λόγο όσον αφορά τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό·

52.  τονίζει ότι η έγκαιρη, ισότιμη, αποτελεσματική και συνεχής διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη και η συμμετοχή τους, και δη των αλιέων και των υδατοκαλλιεργητών, η δημιουργία διαφανών κατευθυντήριων γραμμών και η καταβολή αποζημίωσης θα μπορούσαν να μετριάσουν το ενδεχόμενο συγκρούσεων και να δημιουργήσουν ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ της αλιείας και των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

53.  καλεί την ΕΕ να προωθήσει και να στηρίξει τα υπεράκτια αιολικά πάρκα στο πλαίσιο της εξωτερικής της δράσης, και ιδίως με τρίτες χώρες όπου η πρόσβαση στην ενέργεια παραμένει άνιση και περιορισμένη, σύμφωνα με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας·

54.  τονίζει ότι θα πρέπει να ισχύει η αρχή της προφύλαξης, σύμφωνα με το άρθρο 191 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ, εάν πρέπει να ληφθούν αποφάσεις προτού καταστούν διαθέσιμες οι απαιτούμενες γνώσεις ή πληροφορίες·

55.  σημειώνει ότι ενδέχεται να απαιτηθούν περαιτέρω μέτρα σε ενωσιακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης νομοθεσίας, δεδομένου ότι σύμφωνα με τα στοιχεία ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός των κρατών μελών δεν εγγυάται τη δίκαιη συμπερίληψη των αλιέων και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων και, κατά περίπτωση, την αποζημίωση για την αλιεία·

56.  παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια θα εγγυώνται τη δίκαιη συμπερίληψη της αλιείας και τη βιώσιμη συνέχιση των δραστηριοτήτων της, ενώ επίσης θα αντικατοπτρίζουν δίκαια τα νόμιμα συμφέροντα των αλιέων, των συλλεκτών οστρακοειδών και των υδατοκαλλιεργητών·

57.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 164 της 25.6.2008, σ. 19. (2) ΕΕ L 257 της 28.8.2014, σ. 135. (3) ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82. (4) ΕΕ C 458 της 19.12.2018, σ. 9. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0309. (6) Μελέτη – «Impact of the use of offshore wind and other marine renewables on European fisheries» (Αντίκτυπος της χρήσης υπεράκτιων αιολικών πάρκων και άλλων θαλάσσιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ευρωπαϊκή αλιεία), Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών, Θεματικό Τμήμα Β – Διαρθρωτική Πολιτική και Πολιτική Συνοχής, 12 Νοεμβρίου 2020.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη σύσταση του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 και (ΕΕ) αριθ. 283/2014 (06115/2/2021 – C9-0214/2021 – 2018/0228(COD))

P9_TA(2021)0339 A9-0219/2021

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (06115/2/2021 – C9-0214/2021),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 19ης Σεπτεμβρίου 2018(1),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών της 10ης Οκτωβρίου 2018(2),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση(3) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0438),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από τις αρμόδιες επιτροπές σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A9-0219/2021),

1.  εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.  διαπιστώνει ότι η πράξη εκδόθηκε σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.  αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1) ΕΕ C 440 της 6.12.2018, σ. 191. (2) ΕΕ C 461 της 21.12.2018, σ. 173. (3) ΕΕ C 158 της 30.4.2021, σ. 884.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου που τροποποιεί την απόφαση 2003/76/ΕΚ για τον καθορισμό των αναγκαίων μέτρων για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου που προσαρτάται στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, όσον αφορά τις δημοσιονομικές συνέπειες της λήξης της Συνθήκης περί ιδρύσεως της ΕΚΑΧ και σχετικά με το Ταμείο Έρευνας για τον Άνθρακα και τον Χάλυβα (09399/2021 – C9-0242/2021 – 2020/0142(APP))

P9_TA(2021)0340 A9-0229/2021

(Ειδική νομοθετική διαδικασία - έγκριση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (09399/2021),

–  έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 2 πρώτο εδάφιο του πρωτοκόλλου αριθ. 37 σχετικά με τις δημοσιονομικές συνέπειες από τη λήξη της Συνθήκης ΕΚΑΧ και σχετικά με το Ταμείο Έρευνας για τον Άνθρακα και τον Χάλυβα, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C9-0242/2021),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 105 παράγραφοι 1 και 4 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0229/2021),

1.  εγκρίνει το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στα εθνικά κοινοβούλια.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης 2003/77/ΕΚ για τον καθορισμό δημοσιονομικών κατευθυντήριων γραμμών πολυετούς διάρκειας για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων της υπό εκκαθάριση ΕΚΑΧ και, μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης, των πόρων του Ταμείου Έρευνας για τον Άνθρακα και τον Χάλυβα (COM(2020)0321 – C9-0216/2020 – 2020/0143(NLE))

P9_TA(2021)0341 A9-0228/2021

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2020)0321),

—  έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο αριθ. 37 σχετικά με τις δημοσιονομικές συνέπειες από τη λήξη της Συνθήκης ΕΚΑΧ και σχετικά με το Ταμείο Έρευνας για τον Άνθρακα και τον Χάλυβα, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 2 δεύτερο εδάφιο, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9-0216/2020),

—  έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

—  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0228/2021),

1.  εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής·

2.  καλεί το Συμβούλιο, εφόσον προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 767/2008, (ΕΚ) αριθ. 810/2009, (ΕΕ) 2016/399, (ΕΕ) 2017/2226, (ΕΕ) 2018/1240, (ΕΕ) 2018/1860, (ΕΕ) 2018/1861, (ΕΕ) 2019/817 και (ΕΕ) 2019/1896 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και για την κατάργηση των αποφάσεων 2004/512/ΕΚ και 2008/633/ΔΕΥ του Συμβουλίου, για τον σκοπό της μεταρρύθμισης του Συστήματος Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (05950/1/2021 – C9-0198/2021 – 2018/0152A(COD))

P9_TA(2021)0342 A9-0207/2021

ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΑ COR01

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (05950/1/2021 – C9-0198/2021),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 19ης Σεπτεμβρίου 2018(1),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση(2) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0302),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων επί της προτεινόμενης νομικής βάσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων, της 25ης Σεπτεμβρίου 2020, να εξουσιοδοτηθεί η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων να χωρίσει τη νομοθετική διαδικασία και να συνεχίσει τις εργασίες της επ’ αυτής της βάσεως,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 67 και 40 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0207/2021),

1.  εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.  διαπιστώνει ότι η πράξη εκδόθηκε σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.  αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1) ΕΕ C 440 της 6.12.2018, σ. 154. (2) ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 286.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 603/2013, (ΕΕ) 2016/794, (ΕΕ) 2018/1862, (ΕΕ) 2019/816 και (ΕΕ) 2019/818 όσον αφορά τον καθορισμό των προϋποθέσεων για την πρόσβαση σε άλλα συστήματα πληροφοριών της ΕΕ για τους σκοπούς του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις (05951/1/2021 – C9-0199/2021 – 2018/0152B(COD))

P9_TA(2021)0343 A9-0208/2021

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (05951/1/2021 – C9-0199/2021),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 19ης Σεπτεμβρίου 2018(1),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση(2) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0302),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων, της 25ης Σεπτεμβρίου 2020, να εξουσιοδοτηθεί η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων να χωρίσει τη νομοθετική διαδικασία και να συνεχίσει τις εργασίες της επ’ αυτής της βάσεως,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0208/2021),

1.  εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.  διαπιστώνει ότι η πράξη εκδόθηκε σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.  αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1) ΕΕ C 440 της 6.12.2018, σ. 154. (2) ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 286.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του μέσου χρηματοδοτικής στήριξης για τη διαχείριση των συνόρων και τις θεωρήσεις, στο πλαίσιο του Ταμείου για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων (06487/2/2021 – C9-0226/2021 – 2018/0249(COD))

P9_TA(2021)0344 A9-0220/2021

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (06487/2/2021 – C9‑0226/2021),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 17ης Οκτωβρίου 2018(1),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του κατά την πρώτη ανάγνωση(2) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0473),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0220/2021),

1.  εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.  διαπιστώνει ότι η πράξη εκδόθηκε σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.  αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1) ΕΕ C 62 της 15.2.2019, σ. 184. (2) ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 406.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τους διαλόγους με τους πολίτες και τη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ (2020/2201(INI))

P9_TA(2021)0345 A9-0213/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 10 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 11 ΣΕΕ,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Ιανουαρίου 2020, σχετικά με τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 18ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης(2),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη θέση υπό μορφή τροπολογιών της Επιτροπής Αναφορών,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας και της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (A9-0213/2021),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι από τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών του 2019 προέκυψε το θετικό μήνυμα ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για τις εξελίξεις στην ΕΕ και πιστεύουν ότι η νομοθεσία της Ένωσης έχει αντίκτυπο στην καθημερινή τους ζωή· λαμβάνοντας υπόψη ότι το συνολικό ποσοστό συμμετοχής το 2019 ανήλθε σε 50,6 %, ήτοι το υψηλότερο από το 1994 και σημαντικά αυξημένο σε σχέση με το 2014 όταν το ποσοστό συμμετοχής άγγιξε το 42,6 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και το ποσοστό συμμετοχής το 2019 ήταν υψηλότερο σε όλες τις πληθυσμιακές μονάδες, η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στους νεαρούς ψηφοφόρους, ιδίως δε στους πολίτες κάτω των 25 ετών και σε εκείνους μεταξύ 25 και 39 ετών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τη συνολική αύξηση της συμμετοχής, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών·

B.   λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο του Ιουνίου 2020 για τη συμμετοχή των πολιτών(3), το 55 % των ερωτηθέντων θεωρούσε ότι η συμμετοχή στις ευρωεκλογές ήταν ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για να διασφαλιστεί ότι οι απόψεις τους ακούγονται από τους φορείς λήψης αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και στόχος είναι η συνεχής βελτίωση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η δημοκρατία στην ΕΕ, πολλές έρευνες του Ευρωβαρόμετρου δείχνουν ότι οι πολίτες δεν είναι ικανοποιημένοι όσον αφορά το εν λόγω ζήτημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντίληψη αυτή δεν υπολογίζεται μόνο σε επίπεδο ΕΕ, αλλά και σε εθνικό· λαμβάνοντας υπόψη ότι σημαντικό ποσοστό των πολιτών της ΕΕ αισθάνονται ότι δεν εισακούγονται και θεωρούν την ΕΕ μια απόμακρη οντότητα·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άρθρα 10 και 11 ΣΕΕ και τα άρθρα 20, 21, 24, 227 και 228 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) αποτελούν τη βάση για τη συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση των πολιτικών και της νομοθεσίας της ΕΕ·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 10 παράγραφος 3 ΣΕΕ προβλέπει ότι κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης και ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο ανοικτά και όσο το δυνατόν εγγύτερα στους πολίτες·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 11 παράγραφοι 1 και 2 ΣΕΕ απαιτεί από τα θεσμικά όργανα να παρέχουν, με τα κατάλληλα μέσα, στους πολίτες και στις αντιπροσωπευτικές ενώσεις τη δυνατότητα να γνωστοποιούν και να ανταλλάσσουν δημόσια τις απόψεις τους σε όλους τους τομείς δράσης της Ένωσης, καθώς και να διατηρούν ανοικτό, διαφανή και τακτικό διάλογο με τις αντιπροσωπευτικές ενώσεις και την κοινωνία των πολιτών·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου(4), στην παράγραφο 19, υπογραμμίζει ότι η δημόσια διαβούλευση και η διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της τεκμηριωμένης λήψης αποφάσεων και της βελτίωσης της ποιότητας της νομοθετικής διαδικασίας·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 165 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ αναθέτει στην ΕΕ να ενθαρρύνει την ανάπτυξη προγραμμάτων ανταλλαγής νέων και διοργανωτών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων, καθώς και τη συμμετοχή των νέων στον δημοκρατικό βίο της Ευρώπης·

H.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολίτες της ΕΕ μπορούν, μόνο υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να προσφύγουν απευθείας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), προκειμένου να ασκήσουν τα δικαιώματά τους που απορρέουν από τις Συνθήκες, μεταξύ άλλων και από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημοκρατικές εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελούν το κύριο μέσο από τη βάση προς την κορυφή για τους πολίτες της ΕΕ, ενώ πρέπει να ενισχυθούν και άλλα μέσα, όπως η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ), οι καταγγελίες στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και η υποβολή αναφορών στο Κοινοβούλιο, που αποτελούν σημαντικές συνιστώσες του κοινοβουλευτισμού·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι σήμερα έχουν υλοποιηθεί επιτυχώς έξι ΕΠΠ, με πιο πρόσφατες την πρωτοβουλία «Minority Safepack» (Πακέτο προστασίας των μειονοτήτων) και την πρωτοβουλία «End the Cage Age» (Τέλος στα Κλουβιά)· λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788(5) σχετικά με την ΕΠΠ, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2020, είναι να διευκολύνει τους πολίτες να καλούν την Επιτροπή να προτείνει νομοθετικές πράξεις στους τομείς αρμοδιότητάς της στους οποίους η Ένωση έχει την εξουσία να ενεργεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρωτοβουλία «Minority Safepack» (Πακέτο προστασίας των μειονοτήτων) ήταν η πρώτη ΕΠΠ που συζητήθηκε στο Κοινοβούλιο βάσει του εν λόγω κανονισμού και υπερψηφίστηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, τον Δεκέμβριο του 2020, συγκεντρώνοντας το 76 % των ψήφων· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι ο αντίκτυπος των ΕΠΠ είναι περιορισμένος, εν μέρει επειδή η Επιτροπή δεν δίνει την πρέπουσα συνέχεια·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συστάσεις του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή δεν είναι νομικά δεσμευτικές, αλλά το ποσοστό συμμόρφωσης με τα πορίσματα είναι σταθερά υψηλό·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολίτες της ΕΕ και κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή έχει την καταστατική έδρα του σε κράτος μέλος έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν αναφορές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σύμφωνα με τα άρθρα 24 και 227 ΣΛΕΕ, όταν το θέμα τους αφορά άμεσα και εμπίπτει στους τομείς δραστηριότητας της ΕΕ·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδικτυακές δημόσιες διαβουλεύσεις που πραγματοποιούνται από την Επιτροπή απευθύνονται συνήθως σε συγκεκριμένη ομάδα-στόχο, δεν διαδίδονται ευρέως και ενίοτε είναι υπερβολικά σύντομες, με αποτέλεσμα να μην φθάνουν σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, στο πλαίσιο μιας συνολικής επανεξέτασης της πολιτικής διαβούλευσης της Επιτροπής το 2019, συνέστησε στην Επιτροπή να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τους πολίτες προκειμένου να προωθήσει τη μεγαλύτερη συμμετοχή τους·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διάλογοι που διεξάγει η Επιτροπή με τους πολίτες είναι ένας τρόπος ενημέρωσης των πολιτών και όχι συμμετοχής τους σε μια συζήτηση σχετικά με το όραμά τους και το τι θα ήθελαν να αλλάξουν στην ΕΕ, ενώ δεν περιλαμβάνουν μηχανισμό ανατροφοδότησης για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τα αποτελέσματα της συμμετοχής τους·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν επί του παρόντος τα υφιστάμενα συμμετοχικά μέσα, όπως η ΕΠΠ, οι δημόσιες διαβουλεύσεις και οι διάλογοι με τους πολίτες, δεν παρέχει επαρκή μέσα στους πολίτες για να επηρεάσουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στην έλλειψη αποτελεσματικής παρακολούθησης της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σε θεσμικό επίπεδο·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότερες μορφές συμμετοχής σπανίως χρησιμοποιούνται από μεμονωμένους πολίτες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειοψηφία των μεμονωμένων πολιτών δεν γνωρίζει την ύπαρξη των υφιστάμενων συμμετοχικών μέσων και, ως εκ τούτου, υποεκπροσωπείται στις απόψεις και τα δεδομένα που συλλέγονται μέσω των υφιστάμενων μέσων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των πολιτών δεν υποκαθιστά την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υφιστάμενα συμμετοχικά μέσα δεν εξασφαλίζουν τις μέγιστες δυνατότητες συμμετοχής των πολιτών και ως εκ τούτου δεν συμβάλλουν επαρκώς στην ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας της ΕΕ και στην αύξηση του αισθήματος εξοικείωσης των πολιτών με μια ΕΕ που αντικατοπτρίζει τις ανάγκες και τα οράματά τους·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταρρύθμιση των υφιστάμενων συμμετοχικών μέσων, με ιδιαίτερη προσοχή στις πλέον υποεκπροσωπούμενες ομάδες της κοινωνίας, ιδίως στους νέους, και η περαιτέρω ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής δημόσιας σφαίρας μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας της ΕΕ·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βελτίωση της συμμετοχής των πολιτών και της διαφάνειας σε επίπεδο ΕΕ είναι καίριας σημασίας για να έρθει η Ένωση πιο κοντά στους πολίτες και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη και η πίστη των πολιτών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, καθώς και για την επίτευξη πραγματικής πολυεπίπεδης δημοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη διαφάνειας εμποδίζει τη δημόσια συζήτηση για οποιαδήποτε νομοθετική πράξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς ίση πρόσβαση στα θεσμικά όργανα της ΕΕ ή πληροφόρηση σχετικά με το έργο τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή θα πρέπει να διεξάγει ανοικτούς, διαφανείς και τακτικούς διαλόγους με τους πολίτες και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η κοινωνία των πολιτών μπορεί να συμμετέχει ενεργά στον δημόσιο διάλογο και έχει την ικανότητα να επηρεάζει τις διαδικασίες χάραξης πολιτικής και λήψης αποφάσεων·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή διάσταση της αγωγής του πολίτη, με τρόπο που να βοηθά τους πολίτες να κατανοήσουν καλύτερα την ΕΕ, προκειμένου να καταστεί δυνατή η συμμετοχή τους·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη για μαθήματα ευρωπαϊκής αγωγής του πολίτη σε όλα τα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να αναγνωριστεί το έργο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στον τομέα της αγωγής του πολίτη και να ενθαρρυνθεί μια ολιστική προσέγγιση στο εν λόγω ζήτημα, συμπεριλαμβανομένης τόσο της τυπικής όσο και της άτυπης εκπαίδευσης και μάθησης·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κρίνοντας από την επιτυχία εν ενεργεία προγραμμάτων για τη συμμετοχή των πολιτών, όπως το «European HomeParliaments» και το «Διάλογος της ΕΕ για τη Νεολαία», προκύπτει ότι οι πολίτες θα ήθελαν να συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ σε τακτική βάση·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο παραμένει ένα θεσμικό όργανο που λειτουργεί κεκλεισμένων των θυρών, όπως επιβεβαιώθηκε από την έρευνα OI/2/2017/TE της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας σχετικά με την έλλειψη διαφάνειας του Συμβουλίου όσον αφορά την πρόσβαση του κοινού στα νομοθετικά έγγραφά του και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΟΣΑ ορίζει την ανοικτή διακυβέρνηση ως «μια νοοτροπία διακυβέρνησης που βασίζεται σε καινοτόμες και βιώσιμες δημόσιες πολιτικές και πρακτικές εμπνευσμένες από τις αρχές της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της συμμετοχής που προάγει τη δημοκρατία και την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς»·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαβουλεύσεις με τους Ευρωπαίους πολίτες, το 2018, που διεξήχθησαν από τα κράτη μέλη σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικό εργαλείο για τη συνεργασία με τους πολίτες σε θέματα της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το γεγονός ότι δεν δόθηκε συγκεκριμένη συνέχεια στη διαδικασία είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξουν αποκλίσεις στο ποσοστό επιτυχίας των εν λόγω συμμετοχικών προσπαθειών·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης η συμμετοχή του κοινού θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερη και θα μπορούσε ενδεχομένως να αποτελέσει πολύτιμη εμπειρία συνεργασίας με τους πολίτες προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι πραγματικές τους προσδοκίες από την ΕΕ και το έργο των θεσμικών οργάνων·

1.  τονίζει ότι πρέπει να αναλογιστούμε με ποιον τρόπο η Ένωση μπορεί να συνεργαστεί πιο αποτελεσματικά με τους πολίτες, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας· πιστεύει ότι οι πολίτες θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερο λόγο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ, ώστε η Ένωση να αντικατοπτρίζει καλύτερα τις απόψεις τους και να είναι πιο ανθεκτική, δημοκρατική και αποτελεσματική· θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο αλλαγής της Συνθήκης, αν και δεν θα πρέπει να αποτελεί αυτοσκοπό, και ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία για την έναρξη εποικοδομητικού διαλόγου με τους πολίτες σχετικά με αυτά τα βασικά θέματα·

2.  πιστεύει ότι οποιαδήποτε μεταρρύθμιση της Ένωσης, προκειμένου να καταστεί πιο κοινωνική, δίκαιη, συνεκτική, ενωμένη, επικεντρωμένη, ικανή, κυρίαρχη και υπεύθυνη, ενισχύεται με την άμεση συνεργασία με τους πολίτες μέσω συμμετοχικών μηχανισμών·

3.  υπογραμμίζει ότι υποβόσκει μια ένταση μεταξύ του οράματος μιας ΕΕ με επίκεντρο τα κράτη μέλη και μιας ΕΕ με επίκεντρο τα θεσμικά της όργανα, που μπορεί να ξεπεραστεί με τη θέσπιση στρατηγικής και μέσων με στόχο την επίτευξη μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης με επίκεντρο τους πολίτες·

4.  επισημαίνει ότι τα υφιστάμενα συμμετοχικά μέσα έχουν διάφορες ελλείψεις και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να βελτιωθούν και να δημιουργηθούν νέα προκειμένου η συμμετοχή των πολιτών να είναι πιο προσιτή, χωρίς αποκλεισμούς, ουσιαστική και αποτελεσματική· θεωρεί ότι, προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμετοχή του κοινού σε έναν ευρύτερο πολιτικό διάλογο και να δοθεί στους πολίτες η ευκαιρία να επηρεάσουν τα πολιτικά αποτελέσματα μέσω συνεργειών στο πλαίσιο των υφιστάμενων μηχανισμών, είναι επιτακτική ανάγκη η συμμετοχή των πολιτών να διαρθρωθεί κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους· θεωρεί ότι αυτό το πρόγραμμα συμμετοχής από τη βάση προς την κορυφή θα πρέπει να συμπληρώνει την αντιπροσωπευτική δημοκρατία στην ΕΕ·

5.  τονίζει τη σημασία της ΕΠΠ ως του μοναδικού συμμετοχικού εργαλείου σε επίπεδο ΕΕ που μπορεί δυνητικά να οδηγήσει στη θέσπιση νομοθετικών διατάξεων· ζητεί να ενισχυθεί η συνέχεια που δίνεται στις ΕΠΠ μέσω της έγκρισης κοινοβουλευτικού ψηφίσματος για κάθε επιτυχημένη ΕΠΠ· σημειώνει ότι η Επιτροπή πρέπει να συμμορφωθεί πλήρως με τη νομική της υποχρέωση να αναφέρει τους λόγους για τους οποίους ενήργησε ή δεν ανέλαβε δράση σχετικά με μια ΕΠΠ, και πιστεύει ότι αυτό πρέπει να είναι πιο ολοκληρωμένο προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι πολίτες έχουν ακριβή εικόνα του τι θα πρέπει να αναμένουν από τη συμμετοχή τους σε μια ΕΠΠ ή από την υλοποίησή της· αποδοκιμάζει την έλλειψη παρακολούθησης των επιτυχημένων ΕΠΠ από την Επιτροπή μέσω νομοθετικών μέτρων· πιστεύει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 15 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788, σε περίπτωση που η Επιτροπή, εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, δεν έχει δημοσιεύσει τις προθέσεις της ή έχει αναφέρει σε ανακοίνωση ότι προτίθεται να μην αναλάβει δράση σχετικά με μια ΕΠΠ που πληροί τις διαδικαστικές απαιτήσεις και συνάδει με τις Συνθήκες, ιδίως δε με τις βασικές αξίες της Ένωσης, που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ, το Κοινοβούλιο θα μπορούσε, σύμφωνα με το άρθρο 222 του Κανονισμού του, να αποφασίσει να δώσει συνέχεια στην ΕΠΠ με νομοθετική έκθεση πρωτοβουλίας (INL)· παροτρύνει την Επιτροπή να δεσμευτεί ότι θα υποβάλει νομοθετική πρόταση μετά την έγκριση από το Κοινοβούλιο τέτοιου είδους νομοθετικής έκθεσης πρωτοβουλίας· προτείνει, στο πλαίσιο αυτό, να τροποποιηθεί η ισχύουσα συμφωνία πλαίσιο μεταξύ του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής· ζητεί να τροποποιηθεί ο κανονισμός για τις ΕΠΠ ώστε να δοθούν κίνητρα στην Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση όταν πληροί τις προϋποθέσεις η εκάστοτε ΕΠΠ που υποβάλλεται·

6.  επισημαίνει ότι, μετά την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου(6), η οποία αναγνώρισε την αποτελεσματικότητα των δημόσιων διαβουλεύσεων της Επιτροπής, και δεδομένης της καλής αντίληψης του κοινού όσον αφορά την κατάσταση, η Επιτροπή θα πρέπει να βελτιώσει τη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης, προκειμένου να προωθήσει τη μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών και να παρακολουθεί και να αξιολογεί καλύτερα τη συνεισφορά τους·

7.  επισημαίνει ότι η ισχύουσα μορφή και πρακτική των διαλόγων με τους πολίτες θα πρέπει να ενισχυθεί και να επικαιροποιηθεί·

8.  υπογραμμίζει τα οφέλη της συνεργασίας με τους πολίτες και την κοινωνία των πολιτών για την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής δημόσιας σφαίρας και τη συμπλήρωση της δημοκρατικής νομιμότητας της ΕΕ που απορρέει από τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς και τις δημοκρατικές διαδικασίες της·

9.  υπογραμμίζει ότι δεν είναι όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς, ιδίως οι πολίτες και οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, εξίσου δραστήριοι σε πολιτικό επίπεδο, μαχητικοί ή δεν ασκούν μεγάλη επιρροή στην κοινωνία· ως εκ τούτου, πιστεύει ότι η συμμετοχική δημοκρατία της ΕΕ απαιτεί τη στήριξη μη οργανωμένων πολιτών και την προώθηση της πρόσβασής τους σε εκλογικές και συμμετοχικές ευκαιρίες εντός και εκτός των διαύλων της ΕΕ·

10.  θεωρεί ότι η εμπιστοσύνη των πολιτών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχει θεμελιώδη σημασία για τη δημοκρατία, τη χρηστή διακυβέρνηση και την αποτελεσματική χάραξη πολιτικής· εκτιμά ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να επιδιώκουν τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα διαφάνειας, λογοδοσίας και ακεραιότητας· τονίζει ότι η πρόσβαση των πολιτών στα έγγραφα των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων αποτελεί το θεμέλιο της συμμετοχικής δημοκρατίας· καλεί συγκεκριμένα το Συμβούλιο να αυξήσει τη διαφάνεια όσον αφορά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και την πρόσβαση στα έγγραφα·

11.  υπογραμμίζει τη δυνατότητα των νέων τεχνολογιών να προσφέρουν νέες διαύλους συνεργασίας με τους πολίτες, να διασφαλίσουν μια αποτελεσματική προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή και να βελτιώσουν την ικανότητα των πολιτών να καθιστούν τα θεσμικά όργανα υπόλογα·

12.  τονίζει ότι η ανοικτή διακυβέρνηση, που συνδυάζει μέτρα αυξημένης διαφάνειας και λογοδοσίας με συμμετοχικά μέσα, αποτελεί ικανοποιητική απάντηση στο δημοκρατικό έλλειμμα που προκύπτει από την εμφανή έλλειψη συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ·

13.  χαιρετίζει την προβλεπόμενη συγκρότηση φορέα δεοντολογίας ως ανεξάρτητης αρχής που θα προάγει τη διαφάνεια στα θεσμικά όργανα της ΕΕ·

14.  εφιστά την προσοχή στο νέο πρόγραμμα για την ιθαγένεια, την ισότητα, τα δικαιώματα και τις αξίες, το οποίο αναμένεται να προσδώσει μεγαλύτερη προβολή και αντίκτυπο σε δραστηριότητες που συμβάλλουν στον διάλογο με τους πολίτες και στη δραστηριοποίηση σε συμμετοχικές δημοκρατίες· τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστούν η συνέχεια και η αύξηση των πόρων για το σκέλος «πολίτες» του εν λόγω προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων αδελφοποίησης πόλεων και μνήμης· χαιρετίζει την καθιέρωση δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στην περαιτέρω προώθηση ευρωπαϊκών αξιών στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, όπως η ευαισθητοποίηση σχετικά με μια κοινή ευρωπαϊκή ιστορία· ζητεί την ταχεία σύσταση της «ομάδας διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών» στο πλαίσιο του νέου προγράμματος·

15.  πιστεύει ότι είναι σημαντικό να προωθηθούν οι ανταλλαγές μεταξύ των πολιτών των διαφόρων χωρών σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ιδίως μέσω δικτύων πόλεων και περιφερειών, και μέσω της διευκόλυνσης του διαπεριφερειακού διαλόγου· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει επαρκή χρηματοδότηση για τον σκοπό αυτό μέσω του σκέλους «Δραστηριοποίηση και συμμετοχή των πολιτών» του προγράμματος για την ιθαγένεια, την ισότητα, τα δικαιώματα και τις αξίες·

16.  τονίζει ότι η καλύτερη ενημέρωση σχετικά με τις ανησυχίες των πολιτών θα συμβάλλει στις προσπάθειές των θεσμικών οργάνων της ΕΕ να επιδείξουν προσοχή και να ανταποκριθούν στις ανησυχίες αυτές, εξασφαλίζοντας κατάλληλους διαύλους για την προσέγγιση των πολιτών και τη συγκέντρωση απόψεων και παρέχοντας κατάλληλη συνέχεια στην επακόλουθη διαδικασία λήψης αποφάσεων· ζητεί να βελτιωθούν οι συμμετοχικοί μηχανισμοί ώστε η συμμετοχή των πολιτών να έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ·

17.  υπογραμμίζει την ανάγκη εμπλοκής των νέων, ιδίως σε μια πολιτική συζήτηση σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης, και της διαρκούς συμμετοχής τους σε συμμετοχικούς μηχανισμούς και σε τακτικούς διαλόγους με τους πολίτες, δεδομένου ότι οι σημερινές αποφάσεις θα καθορίσουν το μέλλον τους· τονίζει την ανάγκη να προσδιοριστούν νέα μέσα επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης προσαρμοσμένα στα συμφέροντα των νέων·

18.  επιδοκιμάζει τις διαβουλεύσεις που διεξάγει η Επιτροπή ειδικά για τα παιδιά και υποστηρίζει τη δημιουργία μιας πλατφόρμας της ΕΕ για τη μελλοντική συμμετοχή των παιδιών· χαιρετίζει τη συμπερίληψη των νέων στην ψηφιακή πλατφόρμα και στα πάνελ των πολιτών της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης· παροτρύνει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να δημιουργήσουν τρόπους για να εξασφαλίσουν παρόμοια συνεργασία με τα παιδιά και τους νέους για το μέλλον σε διαρθρωτική βάση και με επαρκείς μηχανισμούς ανατροφοδότησης·

19.  ζητεί την ενεργό συμμετοχή των νέων και των οργανώσεων νέων στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση εκδηλώσεων και προγραμμάτων· επιδοκιμάζει τις προσπάθειες που καταβάλλει ο διάλογος της ΕΕ για τη νεολαία προκειμένου να συμπεριληφθούν οι νέοι και οι οργανώσεις νεολαίας στη χάραξη πολιτικής και στη λήψη αποφάσεων· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να δεσμευτούν ότι θα αναλάβουν συγκεκριμένη δράση με βάση τα αποτελέσματα του διαλόγου της ΕΕ για τη νεολαία·

20.  τονίζει την ανάγκη συνεργασίας με εκπαιδευτικά ιδρύματα και οργανώσεις αγωγής του πολίτη προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ενεργός συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών στα κοινά αποτελεί μέρος του προγράμματος σπουδών σε ολόκληρη την ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να παράσχει στήριξη για τη συμπλήρωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε όλα τα κράτη μέλη, ιδίως στηρίζοντας την ανάπτυξη ενός κοινού προγράμματος σπουδών για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγωγή του πολίτη, προωθώντας την καλύτερη κατανόηση των υφιστάμενων θεσμικών οργάνων της ΕΕ και της ιστορίας και των πολιτισμών των κρατών μελών, και ενθαρρύνοντας την αντικειμενική και κριτική σκέψη όσον αφορά τα οφέλη που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση· προτείνει να συμπεριληφθούν ενότητες σχετικά με τη λειτουργία και την ιστορία της ΕΕ στα εκπαιδευτικά προγράμματα και καλεί την Επιτροπή να προτείνει κατευθυντήριες γραμμές για τις εν λόγω ενότητες·

21.  υπενθυμίζει τη «Δήλωση για την προαγωγή της ιδιότητας του πολίτη και των κοινών αξιών της ελευθερίας, της ανοχής και της αποφυγής των διακρίσεων μέσω της εκπαίδευσης» που εξέδωσαν οι υπουργοί Παιδείας της ΕΕ στις 17 Μαρτίου 2015, στην οποία ζητούν ενισχυμένη δράση στον τομέα της εκπαίδευσης σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, για να διαφυλαχθεί η πλουραλιστική μας κοινωνία·

22.  καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει μια ετήσια ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα σχετικά με τη λειτουργία και την ιστορία της ΕΕ για μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σπουδαστές ιδρυμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και άλλων εκπαιδευτικών δομών, προκειμένου να τονωθεί το ενδιαφέρον, η συμμετοχή και ο διάλογος για θέματα της ΕΕ· τονίζει ότι θα πρέπει επίσης να αξιοποιηθεί το πρόγραμμα Erasmus+ για την προώθηση της αγωγής του Ευρωπαίου πολίτη, ιδίως μεταξύ των σπουδαστών και των νέων· επαναλαμβάνει την ανάγκη να στηρίξει η Επιτροπή αρτιότερα τις υποθέσεις και τα προγράμματα σπουδών της ΕΕ που υπάρχουν σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέραν αυτής, έχοντας ως αφετηρία το επιτυχημένο πρόγραμμα Erasmus+·

23.  πιστεύει ότι η διασφάλιση της συμμετοχής των νέων θα αποτελέσει ουσιαστικό μέρος του αντίκτυπου διαρκείας που θα έχουν οι πρωτοβουλίες για διάλογο με τους πολίτες· τονίζει, επομένως, τη σημασία της εστίασης στους νέους σε όλες τις μαθησιακές δραστηριότητες της ΕΕ και προτείνει την προώθηση εργαλείων συμμετοχής των νέων, με ιδιαίτερη έμφαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα, τα κινητά παιχνίδια, τα κουίζ και άλλες μορφές φιλικές προς τους νέους· επικροτεί εκπαιδευτικά προγράμματα μεταξύ συνομηλίκων, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Νέων και ο διάλογος της ΕΕ για τη νεολαία ως παραδείγματα καλών πρακτικών·

24.  υπογραμμίζει τη σημασία της ακαδημαϊκής κοινότητας, των ερευνητών και των πανεπιστημίων για τη βελτίωση του επιπέδου τεχνογνωσίας των πολιτών όσον αφορά τους συμμετοχικούς μηχανισμούς στην ΕΕ προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ·

25.  επισημαίνει ότι οι αποτελεσματικοί διάλογοι με τους πολίτες και η ενεργός συμμετοχή των πολιτών συνδέονται στενά με την ευρωπαϊκή διάσταση της αγωγής του πολίτη· τονίζει, ως εκ τούτου, την ανάγκη να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή διάσταση της αγωγής του πολίτη προκειμένου να καταστεί δυνατή η συμμετοχή και η ικανότητα των πολιτών να ενεργούν ως ενημερωμένοι πολίτες και να συμμετέχουν πλήρως στην πολιτική και κοινωνική ζωή τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, κατανοώντας τις πολιτικές, νομικές, κοινωνικές και οικονομικές έννοιες και δομές, καθώς και τις παγκόσμιες εξελίξεις και τη βιωσιμότητα· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή στρατηγική για την ενίσχυση των ικανοτήτων που σχετίζονται με την ιθαγένεια της ΕΕ, καθώς και να λάβει υποστηρικτικά μέτρα ώστε όλοι οι κάτοικοι της ΕΕ να έχουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην αγωγή του πολίτη προκειμένου να ασκούν τα πολιτικά τους δικαιώματα·

26.  προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου για την αγωγή του πολίτη, το οποίο θα παρέχει μια πλατφόρμα για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και γνώσεων σχετικά με τις μεθόδους ενίσχυσης της ευρωπαϊκής διάστασης της αγωγής του πολίτη· τονίζει την ανάγκη για νέα μοντέλα και μέσα για την αγωγή του πολίτη·

27.  υπογραμμίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν τα μέσα ενημέρωσης στη διαμόρφωση των απόψεων των πολιτών σχετικά με την πολιτική της ΕΕ και την ίδια την Ένωση· τονίζει την ανάγκη να διατηρηθεί ο ανεξάρτητος χαρακτήρας και η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά πιστεύει ότι θα πρέπει να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων όσον αφορά ζητήματα της ΕΕ, ιδίως μέσω της αυξημένης στήριξης για τεκμηριωμένα, πανευρωπαϊκά έργα στον τομέα των μέσων ενημέρωσης·

28.  υπογραμμίζει το δικαίωμα των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστες, ανεξάρτητες και τεκμηριωμένες πληροφορίες σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πολιτικές της και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεών της· αναγνωρίζει την ανάγκη να καθιερωθεί διαφοροποιημένη πρόσβαση σε ένα ουδέτερο, ανεξάρτητο και ενημερωτικό κοινό ευρωπαϊκό κέντρο ειδήσεων, προσβάσιμο σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ, και να υπάρχει προορατική επικοινωνία με τους πολίτες της ΕΕ υπενθυμίζει επίσης την αξία των υφιστάμενων μέσων ενημέρωσης· θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστεί συγκεκριμένα η εξάπλωση της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων, ιδίως σε περιόδους κρίσεων, που απαιτείται περισσότερο έγκυρη, αξιόπιστη και έγκαιρη πληροφόρηση· τονίζει ότι η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης είναι ζωτικής σημασίας για τις διαδικασίες αυτές· ζητεί να ενσωματωθούν στη λειτουργία των διαδικτυακών πλατφορμών συστήματα ανάδρασης, επαλήθευσης στοιχείων και συντακτικού ελέγχου σε σχέση με την παραπληροφόρηση και τις ψευδείς ειδήσεις, με σεβασμό στα ατομικά δικαιώματα και την ελευθερία της έκφρασης· θεωρεί, επομένως, αναγκαίο να ενισχυθεί η κατάρτιση των δημοσιογράφων προκειμένου να προωθηθεί η ανεξάρτητη και κριτική σκέψη·

29.  χαιρετίζει τον στόχο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Δράσης για τη Δημοκρατία (EDAP) να βελτιωθεί η συμμετοχή των πολιτών στα δημοκρατικά συστήματα μέσω της λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστούν η συμμετοχή των νέων και η δραστηριοποίηση των πολιτών που προέρχονται από μειονεκτούντα περιβάλλοντα στο πλαίσιο του Erasmus+ και του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης· χαιρετίζει τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο του EDAP για την ενίσχυση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, της ελευθερίας της έκφρασης και της ποιοτικής δημοσιογραφίας· αναμένει τις προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με πρακτικά και αποτελεσματικά εργαλεία για την καλύτερη προστασία της ασφάλειας των δημοσιογράφων, οι οποίοι πολύ συχνά υφίστανται απειλές και εκφοβισμό με αποτέλεσμα να περιορίζεται το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση· σημειώνει με ανησυχία την έλλειψη συγκεκριμένων προτάσεων για τη διασφάλιση της καλλιτεχνικής ελευθερίας και την παροχή προστασίας σε λογοκριθέντες και διωκόμενους καλλιτέχνες, και καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω τον εν λόγω τομέα στο πλαίσιο του EDAP·

30.  αναγνωρίζει το δικαίωμα όλων των πολιτών της ΕΕ να ζητούν και να λαμβάνουν πληροφορίες από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ σε μία από τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ· επισημαίνει ότι ο γνήσιος διάλογος και η ενεργός και ενημερωμένη συμμετοχή των πολιτών της ΕΕ στη διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι εφικτά μόνο εάν δεν υπάρχουν γλωσσικά εμπόδια· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να καταβάλει πολύ μεγαλύτερες προσπάθειες για την επικοινωνία με τους πολίτες σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ· επισημαίνει ότι, για να ενισχυθούν η αποφυγή αποκλεισμών, η ευαισθητοποίηση και η προβολή, είναι ανάγκη να βελτιωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η προσβασιμότητα του επιγραμμικού περιεχομένου· προτείνει, όλοι οι ιστότοποι της ΕΕ να είναι φιλικοί προς τον χρήστη και διαθέσιμοι σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ·

31.  υπενθυμίζει ότι οι πολιτικές και η νομοθεσία της ΕΕ εφαρμόζονται περισσότερο από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίζουν ευκολότερα τους πολίτες και να διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην εκπαίδευση τους όσον αφορά την ΕΕ, καθώς αποτελούν το πλησιέστερο στους πολίτες επίπεδο διακυβέρνησης· τονίζει ότι ένα πρώτο βήμα θα μπορούσε να είναι η αύξηση των κονδυλίων που διατίθενται στα γραφεία συνδέσμου των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και η επέκταση του εδαφικού τους δικτύου σε ολόκληρη την Ευρώπη·

32.  επικροτεί τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών, της 14ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σε μόνιμο διάλογο με τους πολίτες»(7)· ζητεί, εκτός από τα πανευρωπαϊκά μέσα για τη συμμετοχή των πολιτών, τη δημιουργία ενός δικτύου πολυεπίπεδων κυβερνήσεων που θα λειτουργεί ως δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των πολιτών·

33.  επαναλαμβάνει την ανάγκη πλήρους συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ, προκειμένου να ενισχυθεί η νομιμότητα της Ένωσης και να αυξηθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στο έργο των θεσμικών οργάνων· τονίζει, ως εκ τούτου, τη σημασία μόνιμων συμμετοχικών μηχανισμών για την περαιτέρω διευκόλυνση και ενθάρρυνση της συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ πέραν των εκλογών και άλλων υφιστάμενων διαύλων και μέσων· υποστηρίζει τις εκστρατείες ενημέρωσης των εν λόγω μηχανισμών για τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου και της αποτελεσματικότητάς τους· υπογραμμίζει την ανάγκη για τέτοιους μηχανισμούς σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και για επαρκή οριζόντιο και κάθετο συντονισμό μεταξύ των θεσμικών οργάνων σε διάφορα επίπεδα·

34.  υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι διαδικασίες στις οποίες συμμετέχουν πολίτες θα μπορούσαν να εξυπηρετούν διάφορους σκοπούς, όπως ο καθορισμός ετήσιων πολιτικών ή νομοθετικών προτεραιοτήτων, η ανάπτυξη συγκεκριμένων προτάσεων σε σχέση με συγκεκριμένα ζητήματα, η συζήτηση θεσμικών θεμάτων ή η λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διάθεση ορισμένων δημόσιων κονδυλίων· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι, ενώ η συμμετοχή των πολιτών θα αποδειχθεί επωφελής σε ορισμένους τομείς, εντούτοις είναι σημαντικό οι πολίτες να κατανοούν πλήρως τα αποτελέσματα της συμμετοχής τους, μεταξύ άλλων και των εγγενών περιορισμών, χάρη σε κατάλληλες και διαφανείς διαδικασίες ελέγχου·

35.  σημειώνει ότι οι συμμετοχικοί μηχανισμοί των πολιτών περιλαμβάνουν ευρύ φάσμα συμπληρωματικών εργαλείων, όπως συνελεύσεις και πρωτοβουλίες πολιτών, δημόσιες διαβουλεύσεις, διάλογοι με τους πολίτες, συμμετοχικός προϋπολογισμός, δημοψηφίσματα κ.λπ.·

36.  υπενθυμίζει ότι οι συμμετοχικοί μηχανισμοί για τους πολίτες θα πρέπει να παρέχουν στον καθένα ένα μέσο έκφρασης των ιδεών και των ανησυχιών τους· υπογραμμίζει το γεγονός ότι πρέπει να είναι συμμετοχικοί, ανοικτοί, μελετημένοι, διακρατικοί, διαφανείς, αμερόληπτοι, υπεύθυνοι, αποτελεσματικοί, ορατοί και ενδιαφέροντες·

37.  τονίζει ότι, προκειμένου να προσεγγίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα, πρέπει να υιοθετήσουμε μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς· υπογραμμίζει το γεγονός ότι η επιλογή των συμμετεχόντων θα πρέπει να εγγυάται μια ισορροπημένη εκπροσώπηση του πληθυσμού, με τη χρήση κατάλληλων μηχανισμών επικοινωνίας για την προσέγγιση ενός ποικιλόμορφου κοινού, ώστε να αντικατοπτρίζεται πλήρως η κοινωνική και εδαφική πολυμορφία· τονίζει ότι όλοι οι πολίτες θα πρέπει να έχουν ισότιμη πρόσβαση σε συμμετοχικούς μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ζουν σε μειονεκτούσες περιοχές ή εκείνων που έχουν μικρότερη έκθεση σε πληροφορίες της ΕΕ· ζητεί να επεκταθούν οι συμμετοχικοί μηχανισμοί σε όλους, μεταξύ άλλων σε πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν στην ΕΕ, καθώς και σε πολίτες της Ένωσης που διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος ή σε τρίτη χώρα, στους οποίους θα πρέπει να προσφέρονται εναλλακτικοί μηχανισμοί προσαρμοσμένοι στις ανάγκες τους·

38.  τονίζει ότι οι πολίτες πρέπει να έχουν πρόσβαση σε συμμετοχικούς μηχανισμούς σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ένωσης· υπενθυμίζει ότι τα γλωσσικά εμπόδια απομακρύνουν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα από τους πολίτες και εμποδίζουν την ανάπτυξη μιας πραγματικά συμμετοχικής ευρωπαϊκής δημοκρατίας·

39.  υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί πλήρης πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στο σύνολο των διαφόρων μέσων που παρέχει η ΕΕ στους πολίτες, ιδίως μέσω της συστηματικής διερμηνείας και μετάφρασης στη νοηματική και σε ευανάγνωστη γλώσσα·

40.  επισημαίνει ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι κοινωνικοί εταίροι και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς θα πρέπει να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε όλα τα συμμετοχικά μέσα· θεωρεί ότι οι κατάλληλες μεθοδολογίες που υποστηρίζουν τη συμμετοχή τους είναι ζωτικής σημασίας· υπογραμμίζει το γεγονός ότι, για να είναι επιτυχημένα τα μέσα αυτά, πρέπει να συμμετέχουν η Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) και η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ)·

41.  τονίζει ότι ο σκοπός, οι κανόνες και τα χρονοδιαγράμματα κάθε συμμετοχικής διαδικασίας πρέπει να κοινοποιούνται από την αρχή προκειμένου να είναι αποτελεσματικά· υπογραμμίζει ότι πληροφορίες που δημοσιεύονται σχετικά με τη συμμετοχή των πολιτών πρέπει να αναδεικνύουν τον πρακτικό ρόλο κάθε μηχανισμού, διαφορετικά η μη εκπλήρωση των προσδοκιών θα μειώσει τη συμμετοχή των πολιτών και επομένως τη νομιμότητα του εκάστοτε μέσου·

42.  επισημαίνει την ανάγκη να υπάρχει μια καλή ισορροπία μεταξύ μιας κοινής μορφής και διαφορετικών εθνικών πρακτικών για τους διαλόγους που διεξάγονται τακτικά με τους πολίτες, προκειμένου να παρέχεται στους πολίτες ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο που θα λαμβάνει υπόψη τις διάφορες τρόπους διαβούλευσης που παραδοσιακό χρησιμοποιούνται σε εθνικό επίπεδο·

43.  τονίζει ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες θα πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά ως προς τα μέσα της δια ζώσης συμμετοχής και να χρησιμοποιούνται ιδίως για την ενθάρρυνση της συμμετοχής πληθυσμιακών ομάδων που δυσκολεύονται να συμμετάσχουν σε παραδοσιακά συμμετοχικά μέσα·

44.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν προσβάσιμα, καινοτόμα και συμπεριληπτικά εργαλεία για τη συμμετοχή και τον διάλογο των πολιτών, κάνοντας καλύτερη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών για να δώσουν τη δυνατότητα σε όλους τους πολίτες (όπως για παράδειγμα σε νεότερους και ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρία, μετακινούμενους πολίτες της ΕΕ, άτομα που ζουν σε αγροτικές ή λιγότερο πυκνοκατοικημένες περιοχές) να συμμετέχουν αποτελεσματικά στη λήψη αποφάσεων της ΕΕ, αξιοποιώντας τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τον τρόπο με τον οποίο η πανδημία COVID-19 έδρασε ως παράγοντας επιτάχυνσης για τη χρήση των ψηφιακών εργαλείων· επισημαίνει την προστιθέμενη αξία ενός μη γραφειοκρατικού και ολοκληρωμένου ιστότοπου που θα παρέχει στους πολίτες πληροφορίες σχετικά με όλες τις ευρωπαϊκές συμμετοχικές πρωτοβουλίες· υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ιδίως για τα παιδιά· τονίζει ότι σκοπός των εν λόγω καινοτόμων εργαλείων θα πρέπει να είναι η στήριξη της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, και ότι θα πρέπει να διασφαλίζεται η διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα·

45.  ζητεί τη διασταύρωση των πληροφοριών και τον μετριασμό της παραπληροφόρησης στις διαδικτυακές πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται για τη συμμετοχή των πολιτών·

46.  υπενθυμίζει ότι, πριν από την έναρξη οποιασδήποτε συμμετοχικής διαδικασίας, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να δεσμεύονται ότι θα δώσουν συνέχεια στα αποτελέσματά της διαδικασίας στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και των νομοθετικών διαδικασιών τους, δεδομένου ότι η απογοήτευση των πολιτών οφείλεται συχνά στο γεγονός ότι δεν δίνεται συνέχεια στις διαδικασίες αυτές· τονίζει ότι οι πολίτες θα πρέπει να κατανοούν πλήρως τις συνθήκες σχετικά με τη συμμετοχή τους και την εμπλοκή τους σε διάλογο ώστε οι προσδοκίες τους να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος οι πολίτες να σταματήσουν να συμμετέχουν· επισημαίνει ότι κάθε νέο συμμετοχικό μέσο θα πρέπει να συνοδεύεται από σημαντική επικοινωνιακή εκστρατεία, με πολιτική δέσμευση υψηλού επιπέδου σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, παρόμοια με την επιτυχή εκλογική εκστρατεία για τις ευρωεκλογές του 2019·

47.  τονίζει ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να παρέχουν ενεργά καθοδήγηση στους συμμετέχοντες καθ’ όλη τη διάρκεια της συμμετοχικής διαδικασίας· υπογραμμίζει ότι τα αποτελέσματα της διαδικασίας πρέπει να καθορίζονται με σαφήνεια στο τέλος της ώστε να συνεπάγονται υποχρέωση παρακολούθησης· προτείνει, στο τέλος των εν λόγω διαδικασιών, να παρέχονται στους συμμετέχοντες γραπτά σχόλια σε σαφή γλώσσα για κάθε πρόταση ή σύσταση για την οποία τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εκφράζουν την πρόθεσή τους να την εφαρμόσουν ή αιτιολογούν την απόφασή τους να μην το πράξουν· αναγνωρίζει ότι υπάρχουν δυσκολίες και προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου οι συμμετοχικοί μηχανισμοί να συμβάλουν σε μεγαλύτερο βαθμό στη δημοκρατική ποιότητα και, ακολούθως, στην αίσθηση της εξοικείωσης και της ευρωπαϊκής ταυτότητας·

48.  τονίζει την ανάγκη να θεσπιστεί ένα πλαίσιο για την παρακολούθηση των διαλόγων με τους πολίτες, προκειμένου να λαμβάνεται αποτελεσματικά υπόψη η συμβολή τους· προτείνει μέρος της παρακολούθησης να είναι η μετουσίωση του αποτελέσματος σε εκθέσεις πρωτοβουλίας και δημόσιες ακροάσεις, καθώς και η συμμετοχή των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των πλέον υποεκπροσωπούμενων ομάδων της κοινωνίας, ιδίως των νέων, σε όλα αυτά τα στάδια·

49.  πιστεύει ότι οι συμμετοχικές διαδικασίες των πολιτών πρέπει να τηρούν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο διαφάνειας· σημειώνει ότι η διαφάνεια και τα ανοικτά δεδομένα ενισχύουν την εμπιστοσύνη στους δημόσιους θεσμούς και, ως εκ τούτου, τη νομιμότητά τους· επισημαίνει ότι η προώθηση της δημοκρατικής νομιμότητας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ μέσω της συμμετοχής του κοινού απαιτεί μεγαλύτερη κατανόηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ· ζητεί τη δημιουργία ενός προτύπου ανοικτής διακυβέρνησης σε επίπεδο ΕΕ, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για άλλα επίπεδα διακυβέρνησης·

50.  προτείνει ο ιστότοπος της Επιτροπής «Πείτε την άποψή σας» να αποτελέσει μια ενιαία πύλη που θα παρέχει πρόσβαση σε όλα τα συμμετοχικά μέσα· σημειώνει ότι η πανδημία COVID-19 έχει ενθαρρύνει τη χρήση ψηφιακών μέσων ενημέρωσης και διαδικτυακών συστημάτων διασκέψεων και, ως εκ τούτου, διακρίνει τις επιπλέον ευκαιρίες που προσφέρει η ψηφιοποίηση για τη συμμετοχή των πολιτών· επισημαίνει ότι χρήση ψηφιακών μέσων έχει βοηθήσει τους πολίτες να συμμετέχουν ταχύτερα, ευρύτερα και χωρίς αποκλεισμούς στη διαδικασία λήψης αποφάσεων· πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει νέους και καινοτόμους τρόπους συμμετοχής των πολιτών, καθιστώντας δυνατή τη χρήση ψηφιακών τεχνολογικών εργαλείων που διευκολύνουν τον πολυγλωσσικό διάλογο με τους πολίτες· καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει περαιτέρω τις ψηφιακές δυνατότητες για τη συμμετοχή των πολιτών, σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκπαιδευτικών μαθημάτων, προηγούμενων παραδειγμάτων και πληροφοριών σχετικά με τη σχετική νομοθεσία· πιστεύει ότι θα πρέπει να προβλεφθούν διατάξεις για τυφλούς, άτομα με προβλήματα όρασης ή άτομα με άλλα προβλήματα ανάγνωσης εντύπων·

51.  ενθαρρύνει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών, της ακαδημαϊκής κοινότητας και των κοινωνικών εταίρων, προκειμένου να παρακολουθείται η διαδικασία και η συνέχεια που δίνουν σε αυτή τα θεσμικά όργανα της ΕΕ·

52.  ενθαρρύνει τη διευκόλυνση της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου δικτύου οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, βασισμένου στην εθελοντική συμμετοχή, που θα συγκεντρώνει διάφορες πρωτοβουλίες για τη δημοκρατία, μεταξύ άλλων σε διάφορες περιφέρειες, προκειμένου να διευκολυνθεί η ανταλλαγή πληροφοριών και η μεταφορά γνώσεων, καθώς και για να διασφαλιστεί η χρήση βέλτιστων πρακτικών· πιστεύει ότι αυτό θα αυξήσει την ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ, ενώ θα εξασφαλίσει περισσότερες ευκαιρίες στους πολίτες να επηρεάσουν τη χάραξη πολιτικής·

53.  επικροτεί την πρόταση των προέδρων της ΕΟΚΕ και της ΕτΠ για τη σύσταση διοργανικής ομάδας εργασίας σχετικά με τη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ·

54.  δεσμεύεται να συνεργαστεί με τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τους ενδιαφερόμενους φορείς για την ενίσχυση πρόσθετων διαύλων συμβολής των πολιτών, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των διαλόγων με τους πολίτες και της δημιουργίας μόνιμου μηχανισμού για τη συμμετοχή των πολιτών με επίσημα δεσμευτική διαδικασία παρακολούθησης·

55.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση διοργανικής συμφωνίας για τον διάλογο των πολιτών βάσει του άρθρου 11 παράγραφος 2 ΣΕΕ, στην οποία θα αναφέρεται ότι τα θεσμικά όργανα πρέπει να διατηρούν ανοικτό, με διαφάνεια και τακτικό διάλογο με τις αντιπροσωπευτικές ενώσεις και την κοινωνία των πολιτών·

56.  υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να προαχθεί η συμμετοχή των πολιτών στα κοινά και η ενεργός συμμετοχή τους κατά τρόπο συντονισμένο και συνεκτικό σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο· πιστεύει, στο πλαίσιο αυτό, ότι ο ρόλος, οι δραστηριότητες και η ανεξαρτησία των αντιπροσωπειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των Γραφείων Συνδέσμου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχυθούν, προκειμένου να διευκολυνθούν η συμμετοχή των πολιτών στα κοινά και ο άμεσος διάλογος με τους πολίτες, να εξασφαλιστούν η πρόσβαση στις πληροφορίες και η διάδοση των πληροφοριών, και να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις πολιτικές της μέσω της ευρείας και καλά συντονισμένης χρήσης εργαλείων επικοινωνίας τόσο για την ψηφιακή όσο και για τη φυσική συμμετοχή των πολιτών·

57.  επισημαίνει ότι η πρωτοβουλία «Νέο ευρωπαϊκό Bauhaus» αποτελεί μια πρόσφατη καινοτομία για την ενθάρρυνση και τη διευκόλυνση της συμμετοχής των πολιτών· υπογραμμίζει ότι η εν λόγω πρωτοβουλία φέρνει σε επαφή πολίτες, εμπειρογνώμονες, επιχειρήσεις και θεσμικά όργανα και διευκολύνει τις συζητήσεις για να καταστούν οι χώροι διαβίωσης του αύριο πιο οικονομικά προσιτοί και προσβάσιμοι·

58.  προτείνει τη θέσπιση συμμετοχικών μηχανισμών των πολιτών για πιλοτικά έργα, συμπεριλαμβανομένου του «συμμετοχικού προϋπολογισμού», ώστε να καταστεί δυνατή η διαμόρφωση του σκέλους των δαπανών του προϋπολογισμού της Ένωσης και ο πληθοπορισμός για να μπορούν οι πολίτες να συμμετέχουν στη συνδημιουργία πολιτικών με τους φορείς λήψης αποφάσεων της ΕΕ·

59.  τονίζει την ανάγκη να διευκολυνθεί η συμμετοχή των πολιτών, με επαρκή συμμετοχή των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις της ΕΕ μέσω της μεταρρύθμισης της μεθόδου της Σύμβασης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 48 ΣΕΕ· προτείνει να συζητηθεί το θέμα αυτό στη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης·

60.  χαιρετίζει τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης και πιστεύει ότι αποτελεί μεγάλη ευκαιρία άμεσης επαφής με τους πολίτες και συμμετοχής σε ουσιαστικό διάλογο μαζί τους για το μέλλον της Ευρώπης και για απαντήσεις στα ερωτήματά τους·

61.  υπογραμμίζει τη σημασία της ισόρροπης συμμετοχής των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών μαζί με τους θεσμικούς εκπροσώπους στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης· τονίζει την ανάγκη να δοθεί αξιόπιστη συνέχεια στα αποτελέσματα της Διάσκεψης, να ενημερωθούν οι πολίτες για τα διάφορα στάδια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων που θα προκύψει και να διασφαλιστεί ότι ο διάλογος με τους πολίτες θα είναι ουσιαστικός και θα συνεχιστεί μετά την επίσημη ολοκλήρωση της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης·

62.  τονίζει ότι οι «Αγορές πολιτών» που διοργανώνονται στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης θα πρέπει να λειτουργήσουν ως πιλοτική προσπάθεια για τη μελλοντική θεσμοθέτηση τους ως μόνιμου συμμετοχικού μηχανισμού των πολιτών σε βασικές συζητήσεις·

63.  αναμένει ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα συμβάλει σημαντικά στην περαιτέρω ανάπτυξη της συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία χάραξης πολιτικής της ΕΕ και θα προετοιμάσει το έδαφος για τη δημιουργία νέων μόνιμων μηχανισμών για τη συμμετοχή των πολιτών·

64.  θεωρεί ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης παρέχει την ευκαιρία να συζητηθούν πιθανοί μηχανισμοί για την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία διαβούλευσης, προκειμένου να επηρεαστεί το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής και η ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης· σημειώνει ότι ένας τέτοιος μηχανισμός θα μπορούσε να λειτουργεί σε ετήσια βάση, ξεκινώντας από τους πρώτους μήνες κάθε έτους με εθνικές και περιφερειακές οργανώσεις πολιτών, οι οποίες θα πρέπει να προετοιμάζουν τις προτεραιότητες που θα συζητηθούν σε μια διακρατική «Αγορά Ευρωπαίων Πολιτών», η οποία θα μπορούσε να λαμβάνει χώρα την Ημέρα της Ευρώπης· επισημαίνει ότι οι προτεραιότητες που καθορίζονται από την «Αγορά Ευρωπαίων Πολιτών», θα πρέπει να παρουσιαστούν στα θεσμικά όργανα της ΕΕ προκειμένου να τροφοδοτήσουν τον μηχανισμό διαβούλευσης που οδηγεί στην κατάρτιση του ετήσιου προγράμματος εργασίας της Επιτροπής·

65.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0010. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0153. (3) Έκτακτο Ευρωβαρόμετρο FL4023. (4) Διοργανική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1 ). (5) Κανονισμός (ΕΕ) 2019/788 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 55). (6) Ειδική έκθεση αριθ. 14/2019 «Πείτε την άποψή σας!», Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, Σεπτέμβριος 2019. (7) ΕΕ C 440 της 18.12.2020, σ. 49.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ στο πλαίσιο των διατλαντικών σχέσεων (2020/2257(INI))

P9_TA(2021)0346 A9-0192/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού,

–  έχοντας υπόψη τον Τίτλο V της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), και ιδίως τα άρθρα 21 και 42,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Ιουνίου 2018 για τις σχέσεις ΕΕ-NATO(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Δεκεμβρίου 2018 σχετικά με τη στρατιωτική κινητικότητα(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με το μέλλον της Συνθήκης INF και τον αντίκτυπο στην Ευρωπαϊκή Ένωση(3),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ), της 2ας Αυγούστου 2019, σχετικά με τη συνθήκη για τις πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς,

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό του ψήφισμα της 26ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας και της οδηγίας 2008/118/ΕΚ σχετικά με το γενικό καθεστώς των ειδικών φόρων κατανάλωσης όσον αφορά την αμυντική προσπάθεια στο πλαίσιο της Ένωσης(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την εφαρμογή της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας – ετήσια έκθεση(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την εφαρμογή της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας – ετήσια έκθεση(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2009/81/ΕΚ σε ό,τι αφορά τις συμβάσεις στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, και της οδηγίας 2009/43/ΕΚ σε ό,τι αφορά τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας(7),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2016, σχετικά με τη συνολική στρατηγική της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, με τίτλο «Κοινό όραμα, κοινές δράσεις: Μια ισχυρότερη Ευρώπη»,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2017/971 του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2017, σχετικά με τον καθορισμό ρυθμίσεων για τον σχεδιασμό και τη διεξαγωγή μη εκτελεστικών στρατιωτικών αποστολών ΚΠΑΑ της ΕΕ και την τροποποίηση των αποφάσεων 2010/96/ΚΕΠΠΑ για μια στρατιωτική αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα συμβάλει στην εκπαίδευση των σομαλικών δυνάμεων ασφαλείας, 2013/34/ΚΕΠΠΑ για στρατιωτική αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα συμβάλει στην εκπαίδευση των ενόπλων δυνάμεων του Μάλι (EUTM Mali) και (ΚΕΠΠΑ) 2016/610 σχετικά με στρατιωτική εκπαιδευτική αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία ΚΠΠΑ (EUTM RCA)(8), με την οποία θεσπίζεται η Στρατιωτική Δυνατότητα Σχεδίασης και Διεξαγωγής Επιχειρήσεων (MPCC),

–  έχοντας υπόψη τη δέσμη μέτρων για την άμυνα που παρουσίασε η Επιτροπή, στις 7 Ιουνίου 2017, στο πλαίσιο του εγγράφου προβληματισμού σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας (COM(2017)0315),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 13ης και 14ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με την ασφάλεια και την άμυνα,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ, της 17ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την ασφάλεια και την άμυνα,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/1639 του Συμβουλίου, της 5ης Νοεμβρίου 2020, που θεσπίζει τις γενικές προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα μπορούσαν κατ’ εξαίρεση να κληθούν τρίτα κράτη να συμμετάσχουν σε μεμονωμένα έργα της PESCO(9),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Ανάκαμψη που προωθεί τη μετάβαση προς μια πιο δυναμική, ανθεκτική και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή βιομηχανία»,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2020, σχετικά με τη στρατηγική επισκόπηση της PESCO 2020,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2021, να εγκρίνει τη συμμετοχή των ΗΠΑ, του Καναδά και της Νορβηγίας στο έργο της PESCO για τη στρατιωτική κινητικότητα,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2021, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη συνεργασία στον Ινδοειρηνικό,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση των ΗΠΑ να προσχωρήσουν εκ νέου στη συμφωνία του Παρισιού,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση που εγκρίθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ στις 15 Ιουνίου 2021,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση που εγκρίθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Καναδά στις 15 Ιουνίου 2021,

–  έχοντας υπόψη τον χάρτη πορείας για την κλιματική αλλαγή και την άμυνα, που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης στις 6 Νοεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και του ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, της 2ας Δεκεμβρίου 2020, με τίτλο «Ένα νέο θεματολόγιο ΕΕ-ΗΠΑ για την παγκόσμια αλλαγή» (JOIN(2020)0022),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 10ης και 11ης Δεκεμβρίου 2020, με θέμα τις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη (EPF),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της Επιτροπής και του ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, με τίτλο «Η στρατηγική κυβερνοασφάλειας της ΕΕ για την ψηφιακή δεκαετία», (JOIN(2020)0018),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της Επιτροπής και του ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, της 7ης Ιουνίου 2017, με τίτλο «Μια στρατηγική προσέγγιση όσον αφορά την ανθεκτικότητα στην εξωτερική δράση της ΕΕ» (JOIN(2017)0021),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2021, σχετικά με την ασφάλεια και την άμυνα,

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία, στην οποία κατέληξαν οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στις 10 Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας,

–  έχοντας υπόψη την πολιτική συμφωνία, στην οποία κατέληξαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στις 18 Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ) για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) (2021-2027),

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, της 14ης Μαρτίου 2003, για την ασφάλεια των πληροφοριών,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση για τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ, την οποία υπέγραψαν στη Βαρσοβία, στις 8 Ιουλίου 2016, οι Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δέσμη 74 προτάσεων για την εφαρμογή της κοινής δήλωσης της Βαρσοβίας, την οποία ενέκριναν τα Συμβούλια ΕΕ και ΝΑΤΟ στις 6 Δεκεμβρίου 2016 και στις 5 Δεκεμβρίου 2017,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση για τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ, την οποία υπέγραψαν στις Βρυξέλλες, στις 10 Ιουλίου 2018, οι Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, και τη δήλωση της συνόδου κορυφής των Βρυξελλών, την οποία εξέδωσαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που συμμετείχαν στη Σύνοδο του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, στις 11 και 12 Ιουλίου 2018,

–  έχοντας υπόψη τις πέντε εκθέσεις προόδου του αντιπροέδρου της Επιτροπής/ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) και του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ σχετικά με την εφαρμογή της κοινής δέσμης προτάσεων που υποβλήθηκαν από κοινού τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο του 2017, και τον Ιούνιο του 2018, του 2019 και του 2020,

–  έχοντας υπόψη τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, και ειδικότερα τον ΣΒΑ 16 για την προώθηση δίκαιων, ειρηνικών και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνιών, με σκοπό τη βιώσιμη ανάπτυξη,

–  έχοντας υπόψη την υποχρέωση πυρηνικού αφοπλισμού των συμβαλλόμενων πυρηνικών κρατών, όπως ορίζεται στο άρθρο VI της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της συνόδου κορυφής της Ουαλίας, στην οποία προέβησαν, στις 5 Σεπτεμβρίου 2014, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που συμμετείχαν στη συνεδρίαση του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου στην Ουαλία,

–  έχοντας υπόψη το ανακοινωθέν της συνόδου κορυφής των Βρυξελλών, το οποίο εξέδωσαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που συμμετείχαν στη Σύνοδο του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, στις 14 Ιουνίου 2021,

–  έχοντας υπόψη το ανακοινωθέν των ηγετών της G7, της 13ης Ιουνίου 2021, με τίτλο «Our shared agenda for global action to build back better» [Το κοινό μας θεματολόγιο για παγκόσμια δράση με στόχο την καλύτερη ανοικοδόμηση],

–  έχοντας υπόψη τη σύνοδο κορυφής ΗΠΑ-Ρωσίας που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη στις 16 Ιουνίου 2021,

–  έχοντας υπόψη το πρόγραμμα δράσης των Ηνωμένων Εθνών για τον αφοπλισμό με τίτλο «Securing our Common Future» [Διασφαλίζοντας το κοινό μας μέλλον],

–  έχοντας υπόψη την έκθεση, την οποία εξέδωσε, στις 25 Νοεμβρίου 2020, η ομάδα προβληματισμού που διόρισε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, με τίτλο «NATO 2030: United for a New Era» [NATO 2030: ενωμένοι για μια νέα εποχή], υπό την κοινή προεδρία των Thomas de Mazière και Wess Mitchell,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση, την οποία εξέδωσε, στις 4 Φεβρουαρίου 2021, η NATO 2030 Young Leaders Group, με τίτλο «NATO 2030: Embrace the change, guard the values» [ΝΑΤΟ 2030: υποδεχόμαστε την αλλαγή, διαφυλάσσουμε τις αξίες»,

–  έχοντας υπόψη την επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, της 15ης Δεκεμβρίου 2020, στο Σώμα των επιτρόπων,

–  έχοντας υπόψη τη συμμετοχή του ΑΠ/ΥΕ στη συνεδρίαση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, της 17ης και 18ης Φεβρουαρίου 2021, και στη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, της 23ης και 24ης Μαρτίου 2021,

–  έχοντας υπόψη την ομιλία του Προέδρου της Επιτροπής Juncker, της 14ης Σεπτεμβρίου 2016, για την κατάσταση της Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις στις οποίες προέβησαν, στις 19 Φεβρουαρίου 2021, οι πολιτικές ηγέτες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ κατά την Ειδική Διάσκεψη Ασφάλειας του Μονάχου με θέμα «Beyond Westlessness» [Πέρα από την εξασθένιση της Δύσης],

–  έχοντας υπόψη την ανταλλαγή απόψεων που πραγματοποιήθηκε, στις 3 Μαρτίου 2021, κατά τη σύνοδο της Διακοινοβουλευτικής Διάσκεψης για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) και την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ),

–  έχοντας υπόψη την επισκόπηση αριθ. 09/2019 του Ελεγκτικού Συνεδρίου, της 12ης Σεπτεμβρίου 2019, σχετικά με την ευρωπαϊκή άμυνα,

–  έχοντας υπόψη την ανταλλαγή απόψεων που πραγματοποιήθηκε, στις 15 Μαρτίου 2021, με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ κατά την κοινή συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, της Υποεπιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας και της Αντιπροσωπείας για τις σχέσεις με την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0192/2021),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή και διατλαντική αλληλεγγύη και εταιρική σχέση αποτελούν τη βάση για την παρελθούσα, τρέχουσα και μελλοντική ασφάλεια της διατλαντικής εταιρικής σχέσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ έχουν διαφορετικό χαρακτήρα μεν, αλλά εξελίσσονται στο ίδιο ασταθές γεωπολιτικό πλαίσιο δε·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ έχουν ξεκινήσει διαδικασίες προβληματισμού, προκειμένου να προσαρμοστούν καταλλήλως στις πρωτοφανείς παγκόσμιες αλλαγές που σημειώνονται στον τομέα της ασφάλειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Ιούνιο του 2020, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να δρομολογηθεί διαδικασία με στόχο να καθοριστεί ένας στρατηγικός προσανατολισμός (Strategic Compass)· στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής τους στις 14 Ιουνίου 2021, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ αποφάσισαν την έναρξη εργασιών επί του επόμενου στρατηγικού δόγματος, το οποίο θα εγκριθεί κατά την επόμενη σύνοδο κορυφής τους το 2022·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Νοέμβριο του 2020, εκπονήθηκε συνεργατικά από τις υπηρεσίες πληροφοριών των κρατών μελών της ΕΕ η πρώτη ολοκληρωμένη, διαβαθμισμένη ανάλυση 360 μοιρών της ΕΕ για το πλήρες φάσμα των απειλών και προκλήσεων που αντιμετωπίζει ή ενδέχεται να αντιμετωπίσει στο εγγύς μέλλον η ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Νοέμβριο του 2021, έχει προγραμματιστεί να παρουσιάσει ο ΑΠ/ΥΕ σχέδιο στρατηγικού προσανατολισμού, το οποίο στη συνέχεια θα συζητήσουν τα κράτη μέλη ώστε να το εγκρίνουν τον Μάρτιο του 2022· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στρατηγικός προσανατολισμός αποσκοπεί να διευκολύνει την ανάδειξη μιας «κοινής ευρωπαϊκής νοοτροπίας ασφάλειας και άμυνας»·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αναγνωρίζει ρητά τον ρόλο που διαδραματίζει το ΝΑΤΟ για τα μέλη του όσον αφορά την προάσπιση της Ευρώπης και των πολιτών της (άρθρο 42 παράγραφος 7 ΣΕΕ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΝΑΤΟ φέρει τη βασική ευθύνη για τη συλλογική ασφάλεια (άρθρο 5 της Συνθήκης της Ουάσινγκτον)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΝΑΤΟ παραμένει κρίσιμος εγγυητής στον τομέα των δυνατοτήτων, καθώς διασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα των συμμαχικών δυνάμεων, τόσο σε τεχνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και τη συνέπεια των πολιτικών εξοπλισμού τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δέσμευση για συλλογική αυτοάμυνα, η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού και στο άρθρο 42 παράγραφος 7 ΣΕΕ, αποτελεί εγγύηση αλληλεγγύης μεταξύ των συμμάχων και μεταξύ των κρατών μελών·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινές αξίες και η κοινή ιστορία που συμμερίζονται η ΕΕ, τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, καθώς και η ειδική σχέση μεταξύ τους, αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της Διατλαντικής Συμμαχίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, κοινά αμυντικά συμφέροντα, και το ίδιο, ολοένα και πιο προβληματικό περιβάλλον ασφάλειας·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά την κοινή δήλωση του 2016, δρομολογήθηκε διαδικασία συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, η οποία επικεντρώθηκε σε 74 κοινές προτάσεις δράσης σε τομείς όπως η αντιμετώπιση υβριδικών απειλών, η επιχειρησιακή συνεργασία, μεταξύ άλλων στη θάλασσα και σε θέματα μετανάστευσης, η κυβερνοασφάλεια και η κυβερνοάμυνα, οι αμυντικές ικανότητες, η αμυντική βιομηχανία και έρευνα, οι ασκήσεις, και η στήριξη των προσπαθειών ανάπτυξης ικανοτήτων των εταίρων στην Ανατολή και τον Νότο·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασφάλεια και η άμυνα της Ευρώπης βασίζονται στην πολιτική βούληση και στη στρατιωτική ικανότητα των Ευρωπαίων να αναλάβουν τις ευθύνες τους σε ένα στρατηγικό περιβάλλον που έχει επιδεινωθεί σημαντικά τα τελευταία έτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΝΑΤΟ δεν θα πρέπει να θεωρείται απλώς συνέχεια ενός εγχειρήματος του παρελθόντος, αλλά όραμα για το μέλλον της παγκόσμιας ασφάλειας και σταθερότητας, το οποίο χρειάζεται να συνεχίσει να προσαρμόζει την πολιτική στρατηγική του στις νέες προκλήσεις, να διατηρήσει την πολιτική αλληλεγγύη και συνοχή, και να παραμείνει αξιόπιστος και τεχνικά καινοτόμος οργανισμός·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το μόνο νομικό πλαίσιο για τις σχέσεις ΕΕ-ΝΑΤΟ εξακολουθεί να είναι το συμφωνηθέν πλαίσιο του 2003, το οποίο περιορίζεται στην κοινοχρησία, από την ΕΕ, των συλλογικών δομών, μέσων και δυνατοτήτων σχεδιασμού του ΝΑΤΟ, για τον σχεδιασμό και τη διεξαγωγή των στρατιωτικών επιχειρήσεων ΚΠΑΑ της ΕΕ σύμφωνα με τη ρύθμιση «Βερολίνο+»·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Γενικός Γραμματέας του NATO Jens Stoltenberg δήλωσε, στις 10 Νοεμβρίου 2020, ότι «χρειαζόμαστε επειγόντως να επιδιώξουμε τον έλεγχο και τον αφοπλισμό των πυρηνικών όπλων», και ότι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ επιβεβαίωσαν, στις 15 Δεκεμβρίου 2020, τη δέσμευσή τους όσον αφορά τη διατήρηση και ενίσχυση του ελέγχου των εξοπλισμών, του αφοπλισμού και της μη διάδοσης·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, ειδικότερα μετά τη δημοσίευση της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ του 2016, εφάρμοσαν πολιτικές που τους επέτρεψαν να καταστούν πιο ενεργός και σημαντικός παγκόσμιος παράγοντας για την ειρήνη και την ασφάλεια και, συνεπώς, ενέτειναν τη συνεργασία τους στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι στα ορόσημα συγκαταλέγονται η σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας και τα πρόδρομα προγράμματά του, η δρομολόγηση της μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας (PESCO) και της συντονισμένης ετήσιας επανεξέτασης στον τομέα της άμυνας (CARD), καθώς και η συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη (EPF)·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η CARD παρέχει στην ΕΕ ένα μέσο για την περαιτέρω εναρμόνιση των προσπαθειών των κρατών μελών να αναπτύξουν αμυντικές δυνατότητες και για τον εντοπισμό πρόσθετων τομέων συνεργασίας·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο της ΚΠΑΑ, 5 000 μέλη του στρατιωτικού και μη στρατιωτικού προσωπικού της ΕΕ συμμετέχουν επί του παρόντος σε έξι στρατιωτικές και 11 μη στρατιωτικές αποστολές και επιχειρήσεις σε τρεις ηπείρους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αποστολές αυτές συνέβαλαν επιτυχώς στην παροχή υποστήριξης, τη δημιουργία ικανοτήτων και την κατάρτιση, με στόχο τη διασφάλιση της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας σε περιοχές όπου λαμβάνουν ή έλαβαν χώρα συγκρούσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ικανότητα της Ευρώπης επαφίεται σημαντικά στη δυνατότητα της Ένωσης να παρεμβαίνει με τρόπο αξιόπιστο στα εξωτερικά θέατρα επιχειρήσεων·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τους τελευταίους μήνες σημειώθηκε πρωτοφανής αλληλεπίδραση υψηλού επιπέδου μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, όπως η πρώτη συζήτηση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ με το Σώμα των επιτρόπων της ΕΕ, τον Δεκέμβριο του 2020, και η συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τον Φεβρουάριο του 2021·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΝΑΤΟ, μέσω της διαδικασίας αμυντικού σχεδιασμού (NDPP), καθορίζει ανά τετραετία το «επίπεδο φιλοδοξίας» του, στο πλαίσιο του οποίου προσδιορίζει ποιοτικά και ποσοτικά την εφεδρεία δυνάμεων, εξοπλισμού και δυνατοτήτων που θα πρέπει να διαθέτουν οι σύμμαχοι στα αποθέματά τους για να υποστηρίξουν όλο το φάσμα των αποστολών του ΝΑΤΟ και να είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε πιθανές απειλές και προκλήσεις·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΗΠΑ καλούν εδώ και καιρό την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εντείνουν τις προσπάθειές τους όσον αφορά τις επενδύσεις στην ασφάλεια και την άμυνά τους, ως σημαντική συμβολή στον επιμερισμό του φόρτου εντός της συμμαχίας·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 στις διεθνείς σχέσεις και τους εθνικούς προϋπολογισμούς είναι σημαντικός και έχει επιδεινώσει περαιτέρω τις υφιστάμενες παγκόσμιες εντάσεις και προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, όπως η ανεύθυνη και επιθετική ανάπτυξη δυνάμεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα και η Ρωσία, ειδικότερα, προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν την πανδημία για να προωθήσουν τα στρατηγικά τους συμφέροντα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ έχουν συνεργαστεί στενά από την αρχή της πανδημίας, για να αντιμετωπίσουν ζητήματα όπως η διανομή ιατρικού εξοπλισμού και προσωπικού, ο επαναπατρισμός πολιτών, οι κυβερνοαπειλές και οι υβριδικές απειλές, και να καταπολεμήσουν δραστηριότητες παραπληροφόρησης και εχθρικές εκστρατείες προπαγάνδας·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, κατά την παρουσίαση του σχεδίου δράσης για την άμυνα, υπογράμμισε ότι η βιομηχανική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, ο κατακερματισμός και η αναποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής παραγωγής στρατιωτικών δυνατοτήτων έχουν ετήσιο κόστος ύψους 25 έως 100 δισεκατομμυρίων EUR, το οποίο βαρύνει τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών της ΕΕ για την άμυνα·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημοκρατίες χρειάζεται να ανταποκριθούν επαρκώς στις τρέχουσες προκλήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ αντιμετωπίζουν εσωτερικές προκλήσεις για τη δημοκρατία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, τα αυταρχικά καθεστώτα, όπως στη Ρωσία και την Κίνα, φαίνεται να έχουν εδραιώσει την επιρροή τους και να εφαρμόζουν επιθετική ατζέντα·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη την ενισχυμένη προκεχωρημένη παρουσία (EfP) του ΝΑΤΟ στο ανατολικό μέτωπο της συμμαχίας, με τέσσερις πολυεθνικές μονάδες μάχης στην Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και τη Γερμανία, αντίστοιχα·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΝΑΤΟ έχει δοκιμάσει επιτυχώς την πρωτοβουλία του για την ταχεία αεροπορική κινητικότητα, ώστε να καθίσταται δυνατή η επείγουσα μεταφορά ιατρικών εφοδίων κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19·

Εβδομήντα έτη διατλαντικού δεσμού μέσω του ΝΑΤΟ

1.  είναι πεπεισμένο ότι υπάρχει σύγκλιση συμφερόντων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ όσον αφορά την ασφάλεια και την άμυνα· επικροτεί την εντατικοποίηση της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ, η οποία ξεκίνησε με την υπογραφή της κοινής δήλωσης του 2016 και ενισχύθηκε με την κοινή δήλωση των Βρυξελλών του 2018, και υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητο να αναζωογονηθεί η στρατηγική εταιρική σχέση ΕΕ-ΝΑΤΟ ώστε να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις ασφάλειας που αντιμετωπίζουν η Ευρώπη και η γειτονία της· επαινεί τα επιτεύγματα της συμμαχίας, και υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη σημασία της· υπογραμμίζει ότι το ΝΑΤΟ χρειάζεται να εντείνει τις προσπάθειές του να προσαρμοστεί στη μεταβαλλόμενη φύση των απειλών και στο αυξημένο επίπεδό τους, προκειμένου να παραμείνει αξιόπιστος και βιώσιμος παγκόσμιος παράγοντας για τη συλλογική ασφάλεια και την ειρήνη στον κόσμο· υπενθυμίζει ότι, για τα κράτη μέλη της ΕΕ που είναι επίσης σύμμαχοι του NATO, το NATO αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της συλλογικής άμυνας· καλεί την ΕΕ να συνεχίσει να εμβαθύνει τον διατλαντικό δεσμό και τη σημαντική εταιρική σχέση της με το ΝΑΤΟ·

2.  επιβεβαιώνει εκ νέου την προηγούμενη δέσμευσή του όσον αφορά τις φιλοδοξίες της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, και εκφράζει εκ νέου τη φιλοδοξία της ΕΕ να καταστεί παγκόσμιος παράγοντας για την ειρήνη και την ασφάλεια· υπογραμμίζει ότι το ΝΑΤΟ παραμένει το υπόβαθρο της ασφάλειας και συλλογικής άμυνας των μελών του και της διατλαντικής κοινότητας στο σύνολό της, καθώς και απαραίτητο φόρουμ για διαβουλεύσεις και αποφάσεις ασφάλειας μεταξύ των συμμάχων· επιβεβαιώνει εκ νέου την υποστήριξή του για τη διατλαντική συνεργασία, εταιρική σχέση και φιλία, οι οποίες έχουν συμβάλει στην επιτυχία της Ευρώπης τα τελευταία 70 έτη και έχουν αποτελέσει τη βάση για τη σταθερότητα και την ασφάλειά της από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου·

3.  υπογραμμίζει ότι η εταιρική σχέση ΕΕ-ΝΑΤΟ και η διατλαντική συνεργασία στο σύνολό της βασίζονται στην κοινή ιστορία και τη στήριξη για τις βασικές αξίες της δημοκρατίας, της ελευθερίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου, της προαγωγής της ειρήνης και της διεθνούς συνεργασίας, και για μια βασιζόμενη σε κανόνες διεθνή τάξη· τονίζει ότι το ΝΑΤΟ δεν συνιστά μόνο μια στρατιωτική συμμαχία, αλλά αποτελεί και σύμβολο κοινών δημοκρατικών αξιών·

4.  υπογραμμίζει ότι το ΝΑΤΟ είναι πολύτιμος εταίρος και όσων κρατών μελών της ΕΕ δεν είναι μέλη της συμμαχίας· αναγνωρίζει ότι το ΝΑΤΟ συνεργάζεται με ορισμένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ, μεταξύ άλλων μέσω του προγράμματος «Σύμπραξη για την Ειρήνη» (PfP) και της πρωτοβουλίας για τη διαλειτουργικότητα της σύμπραξης (PII)· υπενθυμίζει ότι η συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ πρέπει να μην θίγει την πολιτική ασφάλειας και άμυνας των κρατών μελών της ΕΕ που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ· υπενθυμίζει ότι η συνεργασία του ΝΑΤΟ με τα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ· επικροτεί τη συμμετοχή των κρατών μελών της ΕΕ που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ στις πρωτοβουλίες της συμμαχίας, με σεβασμό για τις πολιτικές ουδετερότητας, τα αντίστοιχα συνταγματικά πλαίσια, τη συμμετοχή τρίτων χωρών και τις φιλοδοξίες της ΕΕ· τονίζει ότι οι δύο οργανισμοί έχουν σαφώς διακριτά χαρακτηριστικά και θα πρέπει να συνεργάζονται με πλήρη σεβασμό για την αυτονομία και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων του άλλου, βάσει των αρχών της αμοιβαιότητας και της συμμετοχικότητας, με την επιφύλαξη των ειδικών χαρακτηριστικών της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας κάθε κράτους μέλους· υπενθυμίζει τη διαφορετική φύση και τους ρόλους αμφότερων των οργανισμών, δεδομένου ότι η ΕΕ είναι ένας μη στρατιωτικός οργανισμός με στρατιωτικό σκέλος για εξωτερικές επιχειρήσεις δυνάμει του άρθρου 43 παράγραφος 1 ΣΕΕ (αποστολές Petersberg) και ότι το ΝΑΤΟ είναι μια στρατιωτική συμμαχία υπεύθυνη για την οργάνωση της συλλογικής εδαφικής άμυνας των μελών της·

5.  επισημαίνει ότι η διατλαντική κοινότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με ευρύ φάσμα αναδυόμενων απειλών, συστημικού ανταγωνισμού και πρωτοφανών κοινών προκλήσεων για τις δημοκρατικές κοινωνίες μας, το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών —προκλήσεις οι οποίες επηρεάζουν την ασφάλεια των κρατών μελών και των πολιτών τους, άμεσα ή έμμεσα, και κυμαίνονται από συμβατικές απειλές, τον αναποτελεσματικό έλεγχο των όπλων και τη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής (ΟΜΚ), τη μη μείωση του κινδύνου πυρηνικών όπλων, την αστάθεια στη νότια και την ανατολική γειτονία, την κλιματική αλλαγή, πανδημίες και την τρομοκρατία έως υβριδικές απειλές, την παραπληροφόρηση, κυβερνοεπιθέσεις, την κακόβουλη χρήση αναδυόμενων και ανατρεπτικών τεχνολογιών, τη μη ασφαλή μετανάστευση και τη μεταβαλλόμενη ισορροπία της παγκόσμιας ισχύος· τονίζει ότι, ενόψει της επακόλουθης πρόκλησης για τη βασιζόμενη σε κανόνες διεθνή τάξη, η ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ συμβάλλει στην αποτελεσματική παγκόσμια διακυβέρνηση και μια πολυμερή προσέγγιση·

6.  επισημαίνει ότι η διατλαντική κοινότητα μπορεί να διαχειριστεί επιτυχώς τις προκλήσεις αυτές μόνο με την περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας και τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων σε νέο επίπεδο· υπογραμμίζει ότι τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ διαθέτουν μοναδικές ικανότητες και μοναδικά πλεονεκτήματα· θεωρεί, επομένως, ότι η συμπληρωματικότητα των προσπαθειών και η προηγμένη συνεργασία είναι υψίστης σημασίας για τη διατήρηση της διατλαντικής ασφάλειας· υπογραμμίζει ότι η διατήρηση της πολιτικής συνοχής και ενότητας και η ενίσχυση των πολιτικών διαβουλεύσεων πρέπει να αποτελούν προτεραιότητες για την εταιρική σχέση ΕΕ-ΝΑΤΟ, προκειμένου να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι κοινές προκλήσεις·

7.  είναι πεπεισμένο ότι η διατλαντική κοινότητα είναι ικανή όχι μόνο να προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις, αλλά και να τις αντιμετωπίσει· εκφράζει την ευγνωμοσύνη του για το εξαιρετικό έργο που επιτελούν οι πολυάριθμοι υπάλληλοι της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και των κρατών, οι οποίοι εργάζονται σκληρά για την προστασία των πολιτών μας·

8.  αποτίει φόρο τιμής και σεβασμό σε όλα τα μέλη της διατλαντικής συμμαχίας που έχασαν τη ζωή τους ή τραυματίστηκαν εν ώρα υπηρεσίας, καθώς και στα εν υπηρεσία μέλη της·

Ενίσχυση της διατλαντικής συνεργασίας και της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ

9.  επιδοκιμάζει το ισχυρό μήνυμα διατλαντικής ενότητας και συνεργασίας που έστειλε η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου 2021, το οποίο κατέδειξε ότι η συμμαχία παραμένει ζωτικής σημασίας και ικανή να προσαρμόζεται στις τρέχουσες και τις νέες προκλήσεις· είναι της γνώμης ότι τα συμπεράσματα σχετικά με τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ θα πρέπει επίσης να αποτυπωθούν στις εργασίες για το επόμενο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ· επικροτεί τη συγκρότηση, από τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, της ανεξάρτητης ομάδας εμπειρογνωμόνων, και επαινεί ειδικότερα τις συστάσεις της για την ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ· υποστηρίζει τις προτάσεις, στις οποίες προέβησαν η Πρόεδρος της Επιτροπής και ο ΑΠ/ΥΕ τον Δεκέμβριο του 2020, για διάλογο ΕΕ-ΗΠΑ με θέμα την ασφάλεια και την άμυνα· επικροτεί τη σαφώς διατυπωμένη δέσμευση της κυβέρνησης Biden όσον αφορά τη συνεργασία με τους εταίρους της στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ σε όλους τους τομείς·

10.  χαιρετίζει θερμά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ, της 15ης Ιουνίου 2021, και την εκπεφρασμένη αταλάντευτη υποστήριξη προς μια στιβαρή συνεργασία μεταξύ ΝΑΤΟ και ΕΕ· επιδοκιμάζει την από κοινού αναγνώριση από πλευράς ΕΕ και ΗΠΑ της συμβολής που μπορούν να έχουν οι πρωτοβουλίες της ΕΕ σε θέματα ασφάλειας και άμυνας, τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και στη διατλαντική ασφάλεια και χαιρετίζει τη δεδηλωμένη πρόθεση να δρομολογηθεί ειδικός διάλογος μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ για την ασφάλεια και την άμυνα· υπογραμμίζει τόσο τη βασική σημασία της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη για την ασφάλεια της ηπείρου όσο και την απόλυτη δέσμευσή του όσον αφορά τη διατλαντική συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας· υπογραμμίζει ότι μια ισχυρή εταιρική σχέση ΕΕ-ΗΠΑ αποτελεί βασικό στοιχείο της επιτυχούς συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ· υπογραμμίζει ότι η διατλαντική εταιρική σχέση επωφελείται από προβλέψιμες διαδικασίες για τη χάραξη εξωτερικής πολιτικής και από πολυμερή συμμετοχή· θεωρεί την αλλαγή της κυβέρνησης των ΗΠΑ ευκαιρία για να επιβεβαιωθούν εκ νέου οι κοινές αξίες, όπως η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η πολυμέρεια, η ειρήνη και η ευημερία, και να ενισχυθεί η διεθνής συνεργασία για την αντιμετώπιση κοινών απειλών, συμπεριλαμβανομένων ενδεχομένως, όπου αυτό είναι εφικτό, κοινών κυρώσεων·

11.  συμμερίζεται πλήρως την άποψη που εκφράστηκε στο τελικό ανακοινωθέν της πρόσφατης συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, ότι οι εν εξελίξει στρατηγικές διαδικασίες στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία για περαιτέρω εντατικοποίηση των διαβουλεύσεων και της συνεργασίας μας με σκοπό την ενίσχυση της ασφάλειας των πολιτών μας και την προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην ευρωατλαντική ζώνη και πέραν αυτής· επαναλαμβάνει την έκκλησή του, συνεπώς, οι εν εξελίξει και οι μελλοντικές εργασίες που διενεργούνται παράλληλα στο πλαίσιο του στρατηγικού προσανατολισμού της ΕΕ και οι εργασίες που ανακοινώθηκαν πρόσφατα επί του επόμενου στρατηγικού δόγματος του ΝΑΤΟ να προσδιορίσουν σαφείς προτεραιότητες και να εντοπίσουν πρόσθετες συνέργειες, προκειμένου να ενισχυθεί ο διατλαντικός δεσμός και να προαχθεί η συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ· καλεί όλους τους εμπλεκόμενους παράγοντες να αξιοποιήσουν την ευκαιρία αυτή για να συνδέσουν τις διαδικασίες αυτές σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο· υπογραμμίζει ότι αμφότερες οι διαδικασίες θα πρέπει να διασφαλίζουν τη συνεκτικότητα και να εντοπίζουν κοινές περιφερειακές και παγκόσμιες απειλές, καθώς και τα αναγκαία επόμενα βήματα για την αντιμετώπιση των εν λόγω απειλών· εκφράζει το όραμά του να μπορέσει να αποτελέσει ο στρατηγικός προσανατολισμός της ΕΕ τη βάση για την ενωσιακή συμβολή στο επόμενο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ· πιστεύει ότι οι διακριτές αυτές διεργασίες θα πρέπει να επισημάνουν χωριστά την προστιθέμενη αξία κάθε οργανισμού, να συμβάλλουν, κατά περίπτωση, στον καλύτερο επιμερισμό των καθηκόντων και, με διαρκή διάλογο και στενό συντονισμό, να αποσαφηνίσουν εάν θα πρέπει να αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στον εκάστοτε τομέα η ΕΕ ή το ΝΑΤΟ, με αλληλοενισχυόμενο τρόπο·

12.  προσδοκά ότι η ολοκλήρωση του στρατηγικού προσανατολισμού θα εμβαθύνει την αλληλεγγύη της ΕΕ και θα συμβάλει στην πρόοδο προς μια κοινή στρατηγική κουλτούρα μεταξύ των κρατών μελών· επικροτεί την πρώτη κοινή ανάλυση απειλών, του Νοεμβρίου του 2020, και ζητεί να σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά τη συμφωνημένη κοινή αξιολόγηση απειλών· θεωρεί ότι η ολοκληρωμένη προσέγγιση της ΕΕ θα μπορούσε να επικαιροποιηθεί ώστε να συνυπολογίζει τα πορίσματα της ανάλυσης απειλών που διενεργήθηκε στο πλαίσιο της διαδικασίας στρατηγικού προσανατολισμού· πιστεύει ότι η διάσταση της ασφάλειας των χωρών της άμεσης γειτονίας της ΕΕ, και ειδικότερα της ανατολικής εταιρικής σχέσης και των Δυτικών Βαλκανίων, θα πρέπει να συνυπολογιστεί δεόντως κατά τη διαμόρφωση του στρατηγικού προσανατολισμού, δεδομένου ότι το ευρωπαϊκό περιβάλλον ασφάλειας και η ευρωπαϊκή ανθεκτικότητα δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια και ανθεκτικότητα όλων των γειτόνων της ΕΕ·

13.  τονίζει ότι το άρθρο 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού, το άρθρο 42 παράγραφος 7 ΣΕΕ και το άρθρο 222 ΣΛΕΕ αποτελούν σημαντικά μέσα για την εξασφάλιση της αλληλεγγύης ενώπιον των μελών των αντίστοιχων οργανισμών σε περίπτωση κρίσης· υπενθυμίζει ότι, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του Σεπτεμβρίου του 2001 στη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον, έγινε επίκληση του άρθρου 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού ως έκφραση αλληλεγγύης προς τις ΗΠΑ, και ότι, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του Νοεμβρίου του 2015 στο Παρίσι, έγινε επίκληση του άρθρου 42 παράγραφος 7 ΣΕΕ ως έκφραση αλληλεγγύης προς τη Γαλλία· προτρέπει να συζητηθεί η σχέση μεταξύ του άρθρου 42 παράγραφος 7 ΣΕΕ και του άρθρου 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού, τα οποία καθορίζουν την αδιαμφισβήτητη δέσμευση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, αντίστοιχα, όσον αφορά την αλληλεγγύη και την ασφάλεια, κατά την επανεξέταση του στρατηγικού δόγματος και τη διαμόρφωση του στρατηγικού προσανατολισμού, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη ότι θα πρέπει να τηρείται πλήρως η αυτόνομη λήψη αποφάσεων αμφότερων των οργανισμών·

14.  χαιρετίζει τη θετική διατύπωση σχετικά με τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ της 14ης Ιουνίου 2021· είναι της γνώμης, ωστόσο, ότι απαιτούνται σημαντικά περισσότερες προσπάθειες για την προώθηση της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ και την επίτευξη πραγματικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ είναι εταίρος του ΝΑΤΟ και ότι η συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ είναι αμοιβαίως επωφελής και βασίζεται στις συμφωνημένες κατευθυντήριες αρχές της διαφάνειας, της αμοιβαιότητας, της συμμετοχικότητας, και της αυτονομίας αμφοτέρων των οργανισμών ως προς τη λήψη αποφάσεων· τονίζει ότι η ανάπτυξη συνεκτικών, συμπληρωματικών και διαλειτουργικών αμυντικών δυνατοτήτων είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της ασφάλειας της ευρωατλαντικής ζώνης σύμφωνα με την αρχή του ενιαίου συνόλου δυνάμεων· επαναλαμβάνει ότι μια ευρωπαϊκή δυνατότητα δράσης, είτε στο πλαίσιο εταιρικής σχέσης είτε αυτόνομα, είναι απαραίτητη για λόγους συμπληρωματικότητας και για να συμβάλει στην εκπλήρωση των βασικών καθηκόντων του ΝΑΤΟ, καθώς και στην ενίσχυση της πρόληψης των συγκρούσεων, και, ως εκ τούτου, για την ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου στο σύνολό της·

15.  φρονεί ότι η μελλοντική συνεργασία ΕΕ-NATO θα πρέπει να βασίζεται στην εμπειρία και τα διδάγματα που αντλήθηκαν τόσο από τη μοναδική εμπειρογνωσία της ΕΕ στη διαχείριση μη στρατιωτικών κρίσεων και στη δημιουργία ικανοτήτων, ειδικότερα με τη «μη στρατιωτική δυνατότητα σχεδιασμού και διεξαγωγής επιχειρήσεων» (CPCC), όσο και από την εμπειρογνωσία της στη διαχείριση στρατιωτικών κρίσεων, και δη τη «στρατιωτική δυνατότητα σχεδιασμού και διεξαγωγής επιχειρήσεων» (MPCC), καθώς και στην εμπειρία που αντλήθηκε από τις 37 στρατιωτικές επιχειρήσεις που έχουν αναπτυχθεί στο πεδίο της μάχης από το 2003 και την παροχή συνδρομής σε στρατιωτικούς παράγοντες σε χώρες εταίρους χάρη στην πρωτοβουλία «ανάπτυξη ικανοτήτων για τη στήριξη της ασφάλειας και της ανάπτυξης» (CBSD) και το μέσο στήριξης της ειρήνης στην Αφρική, το οποίο έχει ενσωματωθεί στον ευρωπαϊκό μηχανισμό για την ειρήνη·

16.  χαιρετίζει τη σαφή διατύπωση στο ανακοινωθέν της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, της 14ης Ιουνίου 2021, σχετικά με τη σημασία της ανθεκτικότητας· τονίζει ότι τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία τους και να τη συντονίσουν αποτελεσματικότερα στον βασικό τομέα της ανθεκτικότητας, επισημαίνει δε τη φιλοδοξία της ΕΕ να αναπτύξει μια ουσιαστική προσέγγιση για την ενίσχυση των διαφόρων στρατιωτικών και μη στρατιωτικών πτυχών της ανθεκτικότητας, μεταξύ άλλων στον τομέα της προστασίας των υποδομών ζωτικής σημασίας, π.χ. στους κλάδους των μεταφορών, της ενέργειας και των ΤΠ, καθώς και του ρόλου της ΕΕ ως βασικού παράγοντα στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων·

17.  επικροτεί τη θετική απόφαση του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2021, με την οποία εξουσιοδοτείται ο συντονιστής του έργου στρατιωτικής κινητικότητας, ήτοι οι Κάτω Χώρες, να προσκαλέσει τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Νορβηγία, κατόπιν των οικείων αιτημάτων, στο έργο PESCO για τη στρατιωτική κινητικότητα· υπογραμμίζει ότι η συμμετοχή αυτή αποτελεί σημαντικό βήμα προς την αυξημένη συνεκτικότητα των προσπαθειών που καταβάλλουν αντίστοιχα η ΕΕ και το NATO για την ανάπτυξη δυνατοτήτων, καθώς και συγκεκριμένο παράδειγμα αναζωογόνησης της διατλαντικής εταιρικής σχέσης· υπενθυμίζει ότι η κατ’ εξαίρεση συμμετοχή τρίτων χωρών σε έργα PESCO, υπό τον όρο ότι δεν υπονομεύει τον στόχο της προώθησης της ΚΠΑΑ της ΕΕ και ότι οι χώρες αυτές πληρούν ένα συμφωνημένο σύνολο πολιτικών, ουσιαστικών και νομικών προϋποθέσεων, μπορεί να εξυπηρετεί το στρατηγικό συμφέρον της Ένωσης, ειδικότερα εάν οι τρίτες χώρες παρέχουν τεχνική εμπειρογνωσία ή πρόσθετες δυνατότητες· θεωρεί ότι αυτό ισχύει ειδικότερα για στρατηγικούς εταίρους, όπως οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ, οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και οι εταίροι της ανατολικής εταιρικής σχέσης· υπενθυμίζει τη θέση του ότι η συμμετοχή τρίτων χωρών μπορεί να εγκρίνεται μόνο κατ’ εξαίρεση και κατά περίπτωση, κατόπιν πρόσκλησης των κρατών μελών της ΕΕ, υπογραμμίζει δε ότι η συμμετοχή αυτή θα πρέπει να παρέχει προστιθέμενη αξία και να συμβάλλει στην ενίσχυση της ΚΠΑΑ· υπενθυμίζει επίσης ότι η συμμετοχή τρίτων χωρών πρέπει να τηρεί τους σχετικούς κανόνες που ορίζονται στην απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/1639·

18.  υπογραμμίζει τη σημασία της διατλαντικής συνεργασίας σε σειρά διεθνών θεμάτων, όπως η κλιματική αλλαγή, η αντιμετώπιση πανδημιών, οι αναδυόμενες ανατρεπτικές τεχνολογίες, η τεχνητή νοημοσύνη, η κυβερνοασφάλεια, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της τζιχαντιστικής και της κρατικά υποστηριζόμενης τρομοκρατίας, η ενέργεια, η ασφάλεια στη θάλασσα, και η ανθεκτικότητα, καθώς και στον τομέα του διαστήματος·

19.  αναγνωρίζει τη σημαντική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στα Δυτικά Βαλκάνια, όπως μεταξύ της αποστολής της ΕΕ για την επιβολή του κράτους δικαίου στο Κοσσυφοπέδιο (EULEX) και της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης στο Κοσσυφοπέδιο (KFOR)· αποτίει φόρο τιμής στην επιχείρηση EUFOR Althea, της οποίας το επιχειρησιακό στρατηγείο βρίσκεται στο Ανώτατο Στρατηγείο Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης (SHAPE), βάσει της ρύθμισης «Βερολίνο+» με το ΝΑΤΟ, καθώς συνέβαλε, στο πλαίσιο της ρύθμισης αυτής, σε ένα ασφαλές και προστατευμένο περιβάλλον στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη από τότε που έλαβε τη σκυτάλη από την Πολυεθνή Δύναμη Σταθεροποίησης του ΝΑΤΟ (SFOR) το 2004· σημειώνει ότι οι εμπειρίες και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από αυτές τις αποστολές και επιχειρήσεις είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να διασφαλίζεται ότι η τρέχουσα και μελλοντική συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ συμβάλλει στο σύνολό της στην ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στις πληγείσες περιοχές, να υποστηρίζονται και να καταρτίζονται οι τοπικοί εταίροι, και να οικοδομούνται ικανότητες· σημειώνει τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε στα Δυτικά Βαλκάνια η ένταξη στο ΝΑΤΟ, καθώς σταθεροποιήθηκαν οι χώρες αυτές, γεγονός σημαντικό για την ενωσιακή προοπτική τους και τη σταδιακή ένταξή τους στην ΕΕ· πιστεύει ότι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να παράσχουν μεγαλύτερη στήριξη στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, για την αντιμετώπιση κακόβουλων ξένων παρεμβάσεων από χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία, καθώς και από ριζοσπαστικές ομάδες και μη κρατικούς παράγοντες· επικροτεί το γεγονός ότι έχουν γίνει σύμμαχοι του ΝΑΤΟ τρεις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων οι οποίες βρίσκονται σε διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ: η Αλβανία, το Μαυροβούνιο και η Βόρεια Μακεδονία·

20.  καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ και τους συμμάχους του NATO να αξιοποιήσουν κάθε δυνατό μέσο για να υποστηρίξουν την ενίσχυση της συνεργασίας στους τομείς των στρατιωτικών δυνάμεων και της ασφάλειας με υποψήφιες και δυνητικά υποψήφιες χώρες της ΕΕ και με εταίρους της ανατολικής και νότιας γειτονίας, δεδομένου ότι χωρίς τούτο δεν μπορεί να εξασφαλιστεί η ασφάλεια και η σταθερότητα της περιοχής· υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ΕΕ στη στήριξη της πολιτικής ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ, διατηρώντας στενές πολιτικές και επιχειρησιακές συνέργειες με τις υποψήφιες χώρες, και δη με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, την Ουκρανία και τη Γεωργία· τονίζει τη σημασία των συνεισφορών, από τις διάφορες χώρες εταίρους του ΝΑΤΟ, στην ευρωατλαντική ασφάλεια· ζητεί επιτακτικά τον ισχυρότερο συντονισμό και τον αποτελεσματικό καταμερισμό εργασιών μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στη συνεργασία με τρίτες χώρες, με ιδιαίτερη έμφαση στις χώρες της σύμπραξης βελτιωμένων ευκαιριών (EoP) του ΝΑΤΟ· επαναλαμβάνει την υποστήριξή του για τη διεύρυνση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ·

Απειλές και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η ΕΕ και το ΝΑΤΟ

21.  εκφράζει τη βαθύτατη ανησυχία του για τις συνεχείς ρεβιζιονιστικές, μιλιταριστικές και επιθετικές πολιτικές που εφαρμόζει η Ρωσία υπό τον πρόεδρο Πούτιν· χαιρετίζει τη σαφή διατύπωση που χρησιμοποιήθηκε όσον αφορά τη Ρωσία κατά τη διάρκεια των πρόσφατων συνόδων κορυφής του ΝΑΤΟ και των ΕΕ-ΗΠΑ, και επικροτεί τη θέσπιση διαλόγου υψηλού επιπέδου από πλευράς ΕΕ-ΗΠΑ για τη Ρωσία· υπογραμμίζει την ανάγκη να έχουν τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η ΕΕ μια συνεπή και προορατική στρατηγική και να αντιδρούν μαζί, με νόμιμο και ταχύ τρόπο, στις επιθετικές και προκλητικές ενέργειες της Ρωσίας, είτε είναι παραδοσιακές είτε υβριδικές· επαναλαμβάνει την προηγούμενη καταδικαστική του θέση όσον αφορά την αθέμιτη και παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014· καταδικάζει τη συνεχή χρήση, από τη Ρωσία, κυβερνοεπιθέσεων, εκστρατειών παραπληροφόρησης, ψευδών ειδήσεων, σκευωριών δολοφονίας και επιχειρήσεων δηλητηρίασης εναντίον προσωπικοτήτων της αντιπολίτευσης· καλεί την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να ασκήσουν επιρροή και να επεκτείνουν τις τρέχουσες δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση των άμεσων και έμμεσων επιθέσεων και δραστηριοτήτων της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, της Γεωργίας και της Μολδαβίας, καθώς και τις εν εξελίξει δυναμικές δραστηριότητές της στις περιοχές της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας, στην Αζοφική Θάλασσα, στην Ανατολική Μεσόγειο και στον απώτατο Βορρά· υπενθυμίζει τη σημασία του σεβασμού για τα διεθνή σύνορα και την εδαφική ακεραιότητα των γειτόνων της Ρωσίας· υπενθυμίζει ότι οι διατλαντικοί εταίροι πρέπει να συντονίσουν τη διττή τους προσέγγιση αποτροπής της Ρωσίας και διαλόγου με αυτήν, διατηρώντας τακτικά επαφή στους τομείς του ελέγχου των εξοπλισμών και της στρατιωτικής διαφάνειας, και επί κάθε άλλου ζητήματος που σχετίζεται με την ασφάλεια·

22.  καταδικάζει τις πρόσφατες ρωσικές κυρώσεις εις βάρος Ευρωπαίων υψηλών αξιωματούχων και άλλων πολιτών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και εκφράζει τη λύπη του για την καταφανή απόρριψη κάθε διαλόγου από τον πρόεδρο Πούτιν, καθώς και για την παραβίαση ορισμένων σημαντικών διεθνών δεσμεύσεων και τις συνεχείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, θεωρεί δε ότι η συνεχιζόμενες επιθετικές ενέργειες και ο επιθετικός στρατιωτικός δυναμισμός της Ρωσίας συνιστούν απειλή κατά της διεθνούς ασφάλειας και σταθερότητας· εκφράζει την ανησυχία του για τις πρόσφατες στρατιωτικές δραστηριότητες μεγάλης κλίμακας της Ρωσίας εντός της Ουκρανίας και γύρω από αυτήν· εκφράζει, εν προκειμένω, την αταλάντευτη υποστήριξή του προς την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, και ζητεί να ενισχυθούν οι στρατιωτικές ικανότητες και η ανθεκτικότητά της·

23.  αναγνωρίζει ότι η αυξανόμενη επιρροή, ο δυναμισμός και η στρατιωτική, τεχνολογική και πολιτική ανάδυση της Κίνας πρέπει να αντιμετωπιστούν με συντονισμένη διατλαντική στρατηγική· επιδοκιμάζει, στο πλαίσιο αυτό, την αιχμηρή γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των πρόσφατων συνόδων κορυφής του ΝΑΤΟ και των ΕΕ-ΗΠΑ· εκφράζει τη σοβαρή του ανησυχία για τις πολιτικές που εφαρμόζουν οι αρχές του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ) όσον αφορά, μεταξύ άλλων, την καταστολή της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, τη διακριτική μεταχείριση των θρησκευτικών και πολιτιστικών μειονοτήτων, και ειδικότερα των Ουιγούρων στο Xinjiang, τις απειλές κατά της Ταϊβάν, ή τις επιθετικές πολιτικές και ενέργειες στη Νότια Σινική Θάλασσα· παρατηρεί ακόμη ότι η Κίνα, ως αυταρχικό καθεστώς, προβαίνει σε συστημικό ανταγωνισμό με τη διατλαντική εταιρική σχέση, πράγμα που υπονομεύει τη βασιζόμενη σε κανόνες διεθνή τάξη, η οποία χρειάστηκε δεκαετίες για να οικοδομηθεί, ακολούθως δε αποπειράται να αναδιαμορφώσει την τάξη αυτή σύμφωνα με τις αξίες, το δόγμα και τα συμφέροντα του ΚΚΚ· υπενθυμίζει την αυξημένη παρουσία της Κίνας στη διεθνή σκηνή, καθώς και στην Ευρώπη, με την πρωτοβουλία «Μία Ζώνη – Ένας Δρόμος», τις επενδύσεις της σε υποδομές ζωτικής σημασίας στην Ευρώπη, τις δραστηριότητές της στον κυβερνοχώρο, στην Αρκτική και στην Αφρική, την τεκμηριωμένη κλοπή διανοητικής ιδιοκτησίας, και την τεκμηριωμένη δημιουργία αποθεμάτων βαλλιστικών πυραύλων· ζητεί να παρακολουθούνται στενά οι κινεζικές δραστηριότητες στον τομέα των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ), ειδικότερα όσον αφορά την πρωτοβουλία της για τον «ψηφιακό δρόμο του μεταξιού», προκειμένου να αποφευχθεί η εξάρτηση από υποδομές που τελούν υπό τον έλεγχο κινεζικών εταιρειών, καθώς τούτο ενέχει τον κίνδυνο μονομερούς κινεζικής επιρροής στην ανάπτυξη των διεθνών προτύπων στον τομέα των ΤΠΕ· καλεί την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να αυξήσουν τον συντονισμό, ώστε να εξασφαλίσουν τις ψηφιακές υποδομές ζωτικής σημασίας και τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών κατά της παρέμβασης από ξένες χώρες, με τη σταδιακή κατάργηση εξοπλισμού που παράγεται από οντότητες προερχόμενες από μη δημοκρατικές χώρες όπως η Κίνα·

24.  προτρέπει την ΕΕ και το NATO να ξεκινήσουν στρατηγικό διάλογο ώστε να χαράξουν μια κοινή και συντονισμένη προσέγγιση ενώπιον της Κίνας, με βάση τα πλεονεκτήματα και τις ικανότητες κάθε οργανισμού, προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή προστιθέμενη αξία με γνώμονα τους από κοινού συμφωνηθέντες στρατηγικούς στόχους·

25.  εκφράζει σοβαρή ανησυχία διότι οι αυταρχικοί αντίπαλοι και ανταγωνιστές της διατλαντικής εταιρικής σχέσης χρησιμοποιούν όχι μόνο στρατιωτικά, αλλά και πολιτικά, οικονομικά, τεχνολογικά και κοινωνικά μέσα για να υπονομεύσουν τις κοινωνίες και τις δημοκρατίες μας· παρατηρεί τις σημαντικές προκλήσεις στους τομείς της ασφάλειας και της οικονομίας που συνεπάγονται οι υβριδικές απειλές, οι κυβερνοεπιθέσεις, οι εξωτερικές παρεμβάσεις, οι παρεμβάσεις σε εκλογές και οι εκστρατείες παραπληροφόρησης, οι οποίες συνιστούν επίθεση κατά της ίδιας της φύσης των δημοκρατιών μας· καταδικάζει τα προσφάτως αυξημένα περιστατικά κυβερνοεπιθέσεων και κυβερνοκατασκοπείας, από κρατικούς και μη κρατικούς παράγοντες, εναντίον κρατών μελών της ΕΕ και συμμάχων του ΝΑΤΟ στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19, και μεταξύ άλλων τη στόχευση του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης· υπογραμμίζει ότι κάθε ευρωπαϊκή προσπάθεια στον τομέα της ανθεκτικότητας πρέπει επίσης να περιλαμβάνει, ως βάση για τη διασφάλιση της υποστήριξης των αμυντικών μας δραστηριοτήτων, μια σαφή δημόσια επικοινωνιακή στρατηγική για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις προκλήσεις όσον αφορά τη διατλαντική ασφάλεια· θεωρεί ότι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να επιδιώξουν να συμφωνήσουν και να εφαρμόσουν μια συνολική προσέγγιση για πιο τολμηρές, συντονισμένες, αναλογικές αντιδράσεις και την επαρκή αποτροπή των συγκρούσεων, καθώς και μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων για την αντιμετώπιση κοινών νέων απειλών·

26.  επισημαίνει ότι το ΝΑΤΟ παραμένει ένα μοναδικό φόρουμ για την αμυντική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και του πρώην μέλους της, του Ηνωμένου Βασιλείου· ζητεί μια ολοκληρωμένη, συμμετοχική και στρατηγική εταιρική σχέση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου· καλεί το ΝΑΤΟ και την ΕΕ να αυξήσουν την κοινή δράση στη διεθνή σκηνή για την προστασία της δημοκρατίας, μεταξύ άλλων με την ενίσχυση πολυμερών οργανισμών, προκειμένου να υπερασπιστούν τη βασιζόμενη σε κανόνες πολυμερή τάξη έναντι των ανερχόμενων αυταρχικών δυνάμεων· ζητεί να αναπτυχθούν ενεργά στενότεροι δεσμοί με δημοκρατίες της ίδιας νοοτροπίας ανά τον κόσμο· πιστεύει ότι οι ενισχυμένες εταιρικές σχέσεις ασφάλειας με χώρες όπως η Ιαπωνία, η Αυστραλία και η Ινδία, οι οποίες συγκροτούν, μαζί με τις ΗΠΑ, τον Τετραμερή Διάλογο για την Ασφάλεια, αλλά και η Νότια Κορέα και η Νέα Ζηλανδία, καθώς και η ενισχυμένη συνεργασία με την Ταϊβάν, όχι μόνο θα αυξήσουν τη συνολική μας ασφάλεια, αλλά θα μπορούσαν να βοηθήσουν να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότερη εφαρμογή των παγκόσμιων προτύπων και κανόνων, όπως καθορίζονται από πολυμερή φόρουμ όπως τα Ηνωμένα Έθνη· ενθαρρύνει επίσης τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ με τα μέλη του ASEAN εν προκειμένω·

27.  προτρέπει την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τα Ηνωμένα Έθνη να διερευνήσουν περαιτέρω ευκαιρίες για στενότερη συνεργασία όσον αφορά τη διαχείριση κρίσεων, ανθρωπιστικές δράσεις, τη διατήρηση της ειρήνης, και τη δημιουργία ικανοτήτων των εταίρων, ειδικότερα σε κοινούς επιχειρησιακούς τομείς· ζητεί να δημιουργηθεί ένα πιο συμμετοχικό περιβάλλον, με την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στα τρία βασικά καθήκοντα και σε όλες τις πολιτικές και στρατιωτικές δομές τους· καλεί επιτακτικά την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να συνεργαστούν για την πιο συστηματική εφαρμογή της απόφασης 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια, και να αναπτύξουν κοινές δραστηριότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης·

28.  υπογραμμίζει την ανάγκη για μια συνεπή, σαφή, συνεκτική και συντονισμένη προσέγγιση ΕΕ-ΝΑΤΟ στη Νότια Γειτονία, ώστε να αντιμετωπιστούν τόσο οι παραδοσιακές απειλές, όπως η τρομοκρατία, όσο και η αυξανόμενη επιθετική παρουσία της Ρωσίας και της Κίνας· παρατηρεί την παρελθούσα συνεργασία μεταξύ της επιχείρησης Ocean Shield του ΝΑΤΟ και της ναυτικής δύναμης Atalanta της ΕΕ για την καταπολέμηση της πειρατείας και τη διασφάλιση της ασφαλούς διέλευσης στον Κόλπο του Άντεν·

29.  ζητεί συνεργασία και συντονισμό στη Μεσόγειο μεταξύ της επιχείρησης EUNAVFOR MED IRINI της ΕΕ και της επιχείρησης Sea Guardian του ΝΑΤΟ· τονίζει ότι αμφότερες οι επιχειρήσεις συμβάλλουν στην ασφάλεια και τη σταθερότητα στη Μεσόγειο·

30.  εκφράζει την ανησυχία του για τις αυξανόμενες εντάσεις στην περιοχή του Ινδοειρηνικού, οι οποίες συνιστούν απειλή για την περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα, και ζητεί να ενταθεί η συνεργασία με ομοϊδεάτες εταίρους στην περιοχή, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει τακτικές πολιτικές συζητήσεις και διαβουλεύσεις, την ανταλλαγή πληροφοριών, και τον συντονισμό της κατάρτισης και των ασκήσεων·

31.  ζητεί ισχυρή δέσμευση και συντονισμό μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ για τη διατήρηση της προόδου που σημειώθηκε κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες στο Αφγανιστάν, υπό το φως της απόσυρσης της αποστολής «Resolute Support» στο Αφγανιστάν, η οποία θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με εύτακτο και συντονισμένο τρόπο· ενθαρρύνει την περαιτέρω στήριξη των ενδοαφγανικών ειρηνευτικών συνομιλιών, επιμένει δε ότι η διαδικασία πρέπει να διατηρήσει και να αξιοποιήσει τα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά επιτεύγματα του αφγανικού λαού από το 2001, ιδίως την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών, των παιδιών και των μειονοτήτων·

32.  υποστηρίζει την ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ της ΕΕ, των Ηνωμένων Εθνών και του ΝΑΤΟ στο Ιράκ, μεταξύ άλλων με τη συμβουλευτική αποστολή της ΕΕ (EUAM) στο Ιράκ και την αποστολή «Ιράκ» του ΝΑΤΟ (NMI), οι οποίες συμβάλλουν αμφότερες στη σταθεροποίηση της χώρας·

33.  ενθαρρύνει τον διάλογο και τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ με τις χώρες εταίρους στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική· παρατηρεί ότι η Κολομβία είναι η μοναδική χώρα εταίρος του NATO στη Λατινική Αμερική, και τονίζει την ανάγκη να παγιωθούν περαιτέρω εταιρικές σχέσεις στην περιοχή·

34.  αναγνωρίζει ότι οι υβριδικές επιθέσεις και οι κυβερνοεπιθέσεις από εχθρικούς κρατικούς και μη κρατικούς παράγοντες θέτουν υπό αμφισβήτηση τον παραδοσιακό ορισμό της διακρατικής σύγκρουσης, της κατασκοπίας και της δολιοφθοράς· καλεί την ΕΕ να αναπτύξει περαιτέρω τη δική της εργαλειοθήκη για την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας από υβριδικές επιθέσεις· επικροτεί το έργο που έχει αναληφθεί στο πλαίσιο του φόρουμ διαβούλευσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (ΕΟΑ) για τη βιώσιμη ενέργεια στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας (CF SEDSS), ώστε να βελτιωθεί η προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας εντός της ΕΕ· τονίζει ότι τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω τις δυνατότητές τους για την πρόληψη, την αποτροπή και την αντιμετώπιση υβριδικών επιθέσεων και κυβερνοεπιθέσεων, μεταξύ άλλων κατά των θεσμικών τους οργάνων· επιδοκιμάζει την αποσαφήνιση στο ανακοινωθέν της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ του 2021, ότι το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει να επικαλεστεί το άρθρο 5 σε περίπτωση υβριδικού πολέμου, όπως μπορεί και σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης· ζητεί αυξημένη συνεργασία και κατάρτιση στον τομέα της κυβερνοάμυνας· προτείνει να δημιουργηθεί κοινός κόμβος πληροφοριών για τις κυβερνοαπειλές, καθώς και κοινή ειδική ομάδα ΕΕ-ΝΑΤΟ για την κυβερνοασφάλεια, προκειμένου να καθορίζονται και να συμφωνούνται συλλογικές αντιδράσεις σε κυβερνοαπειλές· ζητεί, εν προκειμένω, τον ισχυρό συντονισμό του Οργανισμού της ΕΕ για την Κυβερνοασφάλεια (ENISA) και του Συνεργατικού Κέντρου Αριστείας του ΝΑΤΟ για την Άμυνα στον Κυβερνοχώρο· ζητεί να ενισχυθεί ο συντονισμός ΕΕ-ΝΑΤΟ όσον αφορά την καθιέρωση συλλογικού καταλογισμού κακόβουλων κυβερνοσυμβάντων·

35.  επικροτεί το έργο του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών (Hybrid COE), της ομάδας αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην πληροφορική για τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ (CERT-ΕΕ) και της ομάδας αντιμετώπισης συμβάντων πληροφορικής του ΝΑΤΟ (NCIRC), θεωρεί δε ότι τούτο αποτελεί καλό παράδειγμα της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ· πιστεύει ότι θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω μια κοινή αντίδραση στις κυβερνοαπειλές μέσω του Hybrid COE, μεταξύ άλλων με τη χρήση κοινών μαθημάτων και καταρτίσεων· είναι πεπεισμένο ότι χρειάζεται να ληφθούν περισσότερα μέτρα, π.χ. να καταβληθούν προσπάθειες για τη δημιουργία περισσότερων συνεργειών μεταξύ της στρατιωτικής και της μη στρατιωτικής συνιστώσας, την προαγωγή της κοινής ανθεκτικότητας και, ως εκ τούτου, την αποφυγή μελλοντικών υβριδικών απειλών· παρατηρεί ακόμη ότι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ έχουν τη δυνατότητα να διαμορφώσουν παγκόσμια κυβερνοπρότυπα, βάσει κοινών αξιών· θεωρεί ότι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να συντονίσουν τις θέσεις τους όσον αφορά την ανάπτυξη θεματολογίου για τον διεθνή έλεγχο των εξοπλισμών σε βασικούς τομείς αναδυόμενων και ανατρεπτικών τεχνολογιών με στρατιωτική εφαρμογή·

36.  καλεί την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να εντείνουν τις κοινές προσπάθειες για την επίτευξη και τη διατήρηση της παγκόσμιας τεχνολογικής υπεροχής στον τομέα των στρατιωτικών δυνατοτήτων, μεταξύ άλλων με τη συνεργατική χρηματοδότηση ερευνητικών έργων που βασίζονται σε προηγμένες τεχνολογίες, στην κβαντική υπολογιστική και στην τεχνητή νοημοσύνη, ώστε να προωθήσουν την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνατοτήτων αιχμής, οι οποίες θα εδράζονται στις δημοκρατικές αξίες· επισημαίνει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι νεοφυείς επιχειρήσεις και ΜΜΕ με μη στρατιωτικό προσανατολισμό στη σύγχρονη καινοτομία στον τομέα των αναδυόμενων τεχνολογιών· τονίζει ότι οι αναδυόμενες τεχνολογίες προσφέρουν επίσης ευκαιρίες για την ενίσχυση των αμυντικών μας στάσεων· τονίζει ακόμη ότι η διαλειτουργικότητα, τα κοινά τεχνολογικά πρότυπα και οι κοινές επενδύσεις στην τεχνολογία, έρευνα και καινοτομία αιχμής είναι καθοριστικής σημασίας για να προωθήσουν η ΕΕ και το NATO τη φιλοδοξία τους ως προς την προστασία των πολιτών μας με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο· τονίζει ότι η ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) που να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και να εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον απαιτεί την ενίσχυση ενός ενωσιακού πλαισίου για την ΤΝ, στο οποίο θα συμμετέχουν συμφεροντούχοι από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και από την κοινωνία των πολιτών· συνιστά σε πρωτοβουλίες όπως το EDIDP, η PESCO και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας να διευκολύνουν τη δέσμευση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), με την προαγωγή προσπαθειών που στηρίζουν την εκκόλαψη επιχειρήσεων και την επένδυση κεφαλαίου· ενθαρρύνει την ανάπτυξη ενός συνόλου κοινών δυνατοτήτων ΤΝ της ΕΕ ώστε να καλυφθούν τα τεχνικά κενά, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα μείνουν στο περιθώριο τα κράτη μέλη που δεν διαθέτουν τη σχετική τεχνολογία και βιομηχανική εμπειρογνωσία ή τη δυνατότητα να υλοποιήσουν συστήματα ΤΝ στα υπουργεία Άμυνάς τους·

37.  σημειώνει την ταχύτητα των τεχνολογικών εξελίξεων, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιοποίησης, και το αυξημένο δυναμικό της ΤΝ, και καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ και τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να επιδιώξουν στενότερη συνεργασία, ώστε να διατηρήσουν το τεχνολογικό πλεονέκτημα ως προς αυτές τις μεγατάσεις, να διασφαλίσουν τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων ΤΠ τους, και να προσπαθήσουν να αναπτύξουν μαζί κοινά πρότυπα δεοντολογίας για τις νέες αυτές τεχνολογίες και να τα προωθήσουν παγκοσμίως· καλεί την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στις παγκόσμιες προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου κανονιστικού πλαισίου σχετικά με την ανάπτυξη και τη δεοντολογική χρήση όπλων με ορισμένο βαθμό αυτονομίας· προτρέπει την ΕΕ και τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να συμμετάσχουν ενεργά στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για ένα νομικά δεσμευτικό μέσο που θα απαγορεύει τα φονικά αυτόνομα οπλικά συστήματα χωρίς ουσιαστικό ανθρώπινο έλεγχο· επισημαίνει ότι η συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ είναι θεμελιώδης για την αντιμετώπιση της φιλοδοξίας αντιπάλων όπως η Κίνα και η Ρωσία όσον αφορά την τεχνολογική κυριαρχία και την κακόβουλη χρήση της τεχνολογίας·

38.  αναγνωρίζει την πρωτοφανή πρόκληση που συνιστά η κλιματική αλλαγή, ως «πολλαπλασιαστής απειλών και κρίσεων», για την παγκόσμια ειρήνη, ευημερία, ασφάλεια και σταθερότητα· ζητεί την ενίσχυση του διαλόγου ΕΕ-ΝΑΤΟ και μια δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των πολύπλευρων συνεπειών της για τη διεθνή ασφάλεια· υπενθυμίζει ότι η ΕΕ διαθέτει ευρύτερο φάσμα αρμοδιοτήτων και μέσων, και ως εκ τούτου είναι σε θέση να αντιδρά με ολοκληρωμένο τρόπο στις προκλήσεις που συνεπάγονται η κλιματική αλλαγή και η κατάρρευση της βιοποικιλότητας· υπογραμμίζει ότι τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να αυξήσουν τις επενδύσεις σε πράσινες τεχνολογίες, με στόχο να βελτιωθεί η στρατιωτική αποτελεσματικότητα, να ελαχιστοποιηθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να αποφευχθεί η πρόκληση περαιτέρω ζημιών στα οικοσυστήματα·

39.  αναγνωρίζει ότι το διάστημα είναι τομέας ζωτικής σημασίας και ότι οι νέες τεχνολογίες θα καταστήσουν ταχέως δυνατή τη χρήση του για αμυντικούς σκοπούς· αναγνωρίζει ότι τούτο δημιουργεί ευκαιρίες για τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ, αλλά και προκλήσεις για τη διατλαντική ασφάλεια· αναγνωρίζει ότι η διαστημική λειτουργικότητα του ΝΑΤΟ εξαρτάται από τα διαστημικά μέσα των μελών του, επισημαίνει δε την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας με βάση τα υφιστάμενα ενωσιακά προγράμματα, όπως το Galileo και το Copernicus· πιστεύει ότι η συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ όσον αφορά το διάστημα θα μπορούσε να συμβάλει στην προώθηση προτύπων και βέλτιστων πρακτικών για την ασφάλεια του διαστήματος σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα, ώστε να διασφαλίζονται αμοιβαία οφέλη στους τομείς των επικοινωνιών, της πλοήγησης και των πληροφοριών ασφάλειας· υπογραμμίζει την ανάγκη να προσπαθήσουν η ΕΕ και το ΝΑΤΟ να αποτρέψουν την οπλοποίηση του διαστήματος· σημειώνει την αυξανόμενη σημασία της ασφάλειας του διαστήματος και των δορυφόρων, τονίζει τη σημασία του Δορυφορικού Κέντρου της ΕΕ, και καλεί τον οργανισμό να αναλύσει την ασφάλεια και/ή τα τρωτά σημεία των δορυφόρων της ΕΕ και των κρατών μελών σε διαστημικά απόβλητα, κυβερνοεπιθέσεις και άμεσες πυραυλικές επιθέσεις, και να υποβάλει έκθεση επί του θέματος·

40.  αναγνωρίζει την αυξανόμενη στρατηγική σημασία των περιοχών του απώτατου Βορρά και της Αρκτικής και την πολιτική, οικονομική και περιβαλλοντική τους διάσταση, καθώς και τη διάστασή τους στον τομέα της ασφάλειας, και αναγνωρίζει τη σημασία του συντονισμού μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στην Αρκτική· τονίζει ότι η Αρκτική πρέπει να παραμείνει χώρος ειρηνικής συνεργασίας, και ζητεί να ληφθούν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης ώστε να αποφευχθούν βήματα που θα οδηγήσουν σε αυξημένη στρατιωτική παρουσία στην περιοχή· σημειώνει ότι το Αρκτικό Συμβούλιο έχει λάβει εντολή να ενισχύσει τον εποικοδομητικό διάλογο και τη βιώσιμη ανάπτυξη· υπενθυμίζει την αίτηση της ΕΕ να αποκτήσει καθεστώς παρατηρητή στο Αρκτικό Συμβούλιο, υπενθυμίζει ότι η ΕΕ επικαιροποιεί επί του παρόντος την πολιτική της για την Αρκτική, και επαναλαμβάνει την έκκλησή του για ενισχυμένη συνεργασία με όλους τους εταίρους της Αρκτικής, τόσο σε διμερές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του Αρκτικού Συμβουλίου, του Ευρωαρκτικού Συμβουλίου της Θάλασσας του Μπάρεντς και των εταιρικών σχέσεων στο πλαίσιο της Βόρειας Διάστασης, επί όλων των θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος· υπογραμμίζει τη σημασία να διασφαλίζεται η ελεύθερη ναυσιπλοΐα στον απώτατο Βορρά· υπενθυμίζει την κοινοβουλευτική διάσταση της συνεργασίας στην Αρκτική, μεταξύ άλλων μέσω της Μόνιμης Επιτροπής Βουλευτών της Αρκτικής Περιοχής (SCPAR), στην οποία συμμετέχει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

41.  επαινεί τη στενή συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19· υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισαν οι ένοπλες δυνάμεις των συμμάχων του ΝΑΤΟ και των κρατών μελών της ΕΕ κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, και επικροτεί την παροχή στρατιωτικής βοήθειας σε επιχειρήσεις μη στρατιωτικής στήριξης, ιδίως για την ανάπτυξη κινητών νοσοκομείων, τη διαμετακόμιση ασθενών, και την παράδοση και διανομή εξοπλισμού· ενθαρρύνει την αντιμετώπιση τέτοιου είδους καταστάσεων έκτακτης ανάγκης από τις πρωτοβουλίες ΕΕ-NATO που έχουν ως στόχο να διευκολύνουν τη διασυνοριακή χρήση των στρατιωτικών υλικοτεχνικών δυνατοτήτων, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ενίσχυση του συντονισμού, των συνεργειών, της αλληλεγγύης και της στήριξης· τονίζει την ανάγκη να αυξηθεί η ετοιμότητα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στον τομέα της άμυνας έναντι χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών και πυρηνικών όπλων (CBRN)· είναι πεπεισμένο ότι οι κοινές προσπάθειες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ για την αντιμετώπιση της κρίσης COVID-19 συμβάλλουν άμεσα στη βελτίωση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών μας· υπογραμμίζει ότι η πανδημία COVID-19 ανέδειξε τις προκλήσεις που συνεπάγονται για την τρέχουσα ανθεκτικότητά μας οι αποδιοργανωτικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ειδικότερα όταν δεν έχουν παραδοσιακό χαρακτήρα, όπως οι πανδημίες και οι φυσικές καταστροφές· σημειώνει με ανησυχία ότι η κρίση COVID-19 είχε αρνητικό αντίκτυπο όχι μόνο στη δημόσια υγεία και την οικονομία, αλλά και στην ασφάλεια, καθώς ενέτεινε τις γεωπολιτικές αντιπαλότητες και ενίσχυσε τις αβεβαιότητες όπως η συνέχεια των εφοδιαστικών αλυσίδων, πράγμα που θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για την ευρωπαϊκή και διεθνή ασφάλεια και σταθερότητα· ζητεί να ενισχυθεί η συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ όσον αφορά την καλύτερη αντιμετώπιση μη παραδοσιακών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει ασκήσεις για την εφαρμογή των διδαγμάτων που αντλήθηκαν από την πανδημία COVID-19, τακτικές ασκήσεις κατάρτισης με στόχο την καλύτερη προετοιμασία των κρατών μελών και των συμμάχων ώστε να προβλέπουν και να διαχειρίζονται καλύτερα φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές, και τη δημιουργία αποθεμάτων εξοπλισμού έκτακτης ανάγκης και απαραίτητων μέσων·

Ώρα να υλοποιηθούν οι ενωσιακές φιλοδοξίες στον τομέα της άμυνας

42.  είναι πεπεισμένο ότι τα κράτη μέλη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να επιτευχθεί το επίπεδο φιλοδοξίας της ΕΕ και να βελτιωθεί η ικανότητα δράσης της ΕΕ με πιο ικανές, πιο ευκίνητες στην ανάπτυξη, πιο διαλειτουργικές και πιο βιώσιμες στρατιωτικές και μη στρατιωτικές δυνατότητες και δυνάμεις, πράγμα που θα επιτρέψει στην ΕΕ να συμβάλλει πιο δίκαια και αποφασιστικά στη διατλαντική ασφάλεια και να σημειώσει πρόοδο προς τη στρατηγική αυτονομία, ενώ θα προετοιμάσει περαιτέρω το έδαφος για τη σταδιακή οριοθέτηση μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 42 ΣΕΕ, εφόσον το αποφασίσει ομόφωνα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο· τονίζει ότι η στρατηγική αυτονομία ενισχύει τη διατλαντική ασφάλεια, και επ’ ουδενί αποσκοπεί στην επανάληψη μέτρων και πόρων ή στην αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ ή την αποσύνδεση από αυτό, αλλά στόχος της είναι ουσιαστικά η συμπληρωματικότητα και διαλειτουργικότητα ως προς τις προσπάθειες και δυνατότητες του ΝΑΤΟ· υπογραμμίζει ταυτόχρονα ότι η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ δεν συνεπάγεται μόνο ανάπτυξη αμυντικών δυνατοτήτων, με βάση μια ισχυρή και ανεξάρτητη ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ), αλλά και θεσμική ικανότητα ώστε να είναι σε θέση η ΕΕ να δρα από κοινού με τους εταίρους της, ιδίως με το ΝΑΤΟ, εφόσον είναι δυνατόν, και ανεξάρτητα, εφόσον είναι αναγκαίο· πιστεύει ότι οι αυξημένες αυτές προσπάθειές της στον τομέα της ανάπτυξης ευρωπαϊκών δυνατοτήτων θα επιτρέψουν στην ΕΕ να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, μεταξύ άλλων και στην ευρωπαϊκή γειτονία, και για την παγκόσμια σταθερότητα, και να προωθήσει καλύτερα τα συμφέροντα και τις αξίες που συμμερίζεται με το ΝΑΤΟ· τονίζει ότι μια Ευρωπαϊκή Ένωση με στρατηγική αυτονομία θα λειτουργεί ως ακρογωνιαίος λίθος για την ενίσχυση της διατλαντικής ένωσης και θα διευκολύνει την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση ορισμένων εκ των παγκόσμιων προκλήσεων που προκύπτουν σήμερα και θα αναδυθούν στο άμεσο μέλλον·

43.  πιστεύει ακράδαντα ότι, με δεδομένο το πρωτοφανές επίπεδο των προκλήσεων, οι φιλοδοξίες της ΕΕ για την PESCO και την ανάπτυξη δυνατοτήτων πρέπει να καλύπτουν ένα σύνολο δυνάμεων πλήρους φάσματος· υπενθυμίζει ότι οι ενωσιακές επενδύσεις στον τομέα της άμυνας είναι επενδύσεις για την ασφάλεια της διατλαντικής κοινότητας στο σύνολό της, οι οποίες θα οδηγήσουν στον δικαιότερο επιμερισμό του φόρτου μεταξύ των διατλαντικών εταίρων του ΝΑΤΟ· υπογραμμίζει την ανάγκη να προαχθεί η ανάπτυξη αμυντικών δυνατοτήτων, προκειμένου να μπορούν να αντιμετωπιστούν επαρκώς οι κοινές απειλές· πιστεύει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ, και ειδικότερα οι 21 χώρες που ανήκουν και στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, χρειάζεται να δράσουν συνεκτικά, θα πρέπει δε να εξετάσουν το ενδεχόμενο προσδιορισμού μιας σαφούς «ευρωπαϊκής φιλοδοξίας» όσον αφορά την ανάπτυξη δυνατοτήτων, ιδίως με την αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και καινοτομία και χωρίς να αγνοούν τη διατλαντική εταιρική σχέση· καλεί τα 21 αυτά μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ να εφαρμόσουν την αρχή του «ενιαίου συνόλου δυνάμεων» δηλώνοντας την ίδια δέσμη δυνητικά διαθέσιμων δυνατοτήτων για σκοπούς σχεδιασμού εντός της ΕΕ και του ΝΑΤΟ· ενθαρρύνει την ενίσχυση των προσπαθειών που καταβάλλουν τα κράτη μέλη αμφότερων των οργανισμών για να επιτύχουν μεγαλύτερη συνεκτικότητα μεταξύ της NDPP και των ενωσιακών πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη δυνατοτήτων, ιδίως των στόχων για τις δυνατότητες με υψηλό αντίκτυπο (HICG), του σχεδίου ανάπτυξης δυνατοτήτων (CDP) της ΕΕ, και της CARD της ΕΕ, εφόσον σημειώνεται αλληλεπικάλυψη των απαιτήσεων, ώστε να αποφευχθούν περιττές επαναλήψεις και να αντιμετωπίζονται καλύτερα οι νέες απειλές· επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο του ΕΟΑ στην κατάρτιση του ενωσιακού CDP· υπογραμμίζει ότι κάθε αναθεώρηση των στόχων της ΕΕ πρέπει επίσης να αντανακλάται στους πρωταρχικούς της στόχους και στους HICG· υπογραμμίζει ότι η επανεξέταση αυτή είναι θεμελιώδους σημασίας προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως τα οφέλη πρωτοβουλιών όπως η PESCO· είναι πεπεισμένο ακόμη ότι η ΕΕ πρέπει να βελτιώσει τον κόμβο όπου τέμνονται ο σχεδιασμός, η έρευνα και η ανάπτυξη δυνατοτήτων·

44.  πιστεύει ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, υποστηριζόμενοι, εφόσον είναι δυνατόν, από Ευρωπαίους εταίρους εκτός ΝΑΤΟ, κατά περίπτωση, θα πρέπει να αποσκοπούν στη διασφάλιση επαρκούς επιμερισμού του φόρτου και της ευθύνης, με στόχο τη συνεισφορά επαρκούς μεριδίου της NDPP, που θα αντανακλάται στη σημασία και τον ρόλο των Ευρωπαίων εντός της συμμαχίας· πιστεύει ότι αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την ταυτόχρονη ενίσχυση της ικανότητας της Ευρώπης να υπερασπίζεται τον εαυτό της και, συνεπώς, θα αυξήσει και τις επιχειρησιακές της ικανότητες·

45.  υπογραμμίζει ότι η διατλαντική εταιρική σχέση μπορεί να είναι επιτυχής μόνον εφόσον όλα τα κράτη μέλη εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους, συμπεριλαμβανομένων των επενδυτικών υποσχέσεων για την άμυνα, και εφόσον αλληλοϋποστηρίζονται ενεργά· υπογραμμίζει τον στόχο του ΝΑΤΟ για ποσοστό 2 %, όπως επιβεβαιώθηκε εκ νέου στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2014 στην Ουαλία, και εκπληρώθηκε από κάποιους Ευρωπαίους συμμάχους του NATO, τονίζει δε ότι η επίτευξη του στόχου αυτού αποτελεί επίσης επένδυση στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και σταθερότητα και εξασφαλίζει την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση των νέων παγκόσμιων προκλήσεων· υπενθυμίζει, ομοίως, τη δέσμευση να διατεθεί το 20 % του ετήσιου προϋπολογισμού για την άμυνα στον κρίσιμο τομέα της έρευνας και ανάπτυξης· υπογραμμίζει ότι νέες απειλές, όπως οι κυβερνοαπειλές και οι υβριδικές απειλές, προστίθενται στις υφιστάμενες προκλήσεις ασφάλειας και, ως εκ τούτου, απαιτούν πρόσθετους πόρους· υπογραμμίζει ότι, όπως κατέδειξε η πανδημία, η ασφάλεια δεν μπορεί να εκτιμηθεί απλώς ως ποσοστό του δαπανηθέντος ΑΕγχΠ και ότι θα πρέπει να λαμβάνονται επίσης υπόψη πολλά άλλα στοιχεία κατά την αξιολόγηση των προσπαθειών συμβολής στην ενίσχυση της κοινής άμυνας της συμμαχίας· ζητεί να μην μειωθούν οι αμυντικές δαπάνες σε απόλυτους αριθμούς εξαιτίας των οικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ λόγω της πανδημίας COVID-19·

46.  υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη θα πρέπει, στο μέτρο του δυνατού, να εξετάσει τις στρατηγικές αυτές προκλήσεις με συνολικό και συνεκτικό τρόπο μέσω της «ολοκληρωμένης προσέγγισης» της ΕΕ, η οποία θα πρέπει να βελτιώνεται συνεχώς με την εφαρμογή καλύτερων μηχανισμών συντονισμού και δομών διοίκησης, καθώς και με τον συνυπολογισμό νέων απειλών και προκλήσεων, στη συνέχεια δε θα πρέπει να εξετάσει ποιες δυνατότητες μπορούν να αναπτυχθούν από κοινού, οι οποίες θα εξυπηρετούν εντέλει τόσο τη συμβολή των κρατών μελών της ΕΕ στη συλλογική άμυνα του ΝΑΤΟ όσο και την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας των δυνατοτήτων τους·

47.  επαναλαμβάνει την υποστήριξή του για την αποτελεσματική εφαρμογή των οδηγιών της δέσμης μέτρων για την άμυνα όσον αφορά, αντίστοιχα, τις προμήθειες στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας και τη μεταφορά προϊόντων που σχετίζονται με την άμυνα· τονίζει ότι η πλήρης εφαρμογή των οδηγιών αυτών θα αποτελέσει σημαντικό βήμα προς μια Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση, καθώς θα καταστήσει την ενωσιακή πολιτική άμυνας πιο συνεκτική και θα προωθήσει την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας· είναι πεπεισμένο ότι η εφαρμογή τους συνιστά αποτελεσματικό τρόπο να αντιμετωπιστεί ο συνεχιζόμενος κατακερματισμός της εσωτερικής αγοράς αμυντικών προϊόντων της ΕΕ, ο οποίος εξακολουθεί να οδηγεί σε περιττές επαναλήψεις και στον πολλαπλασιασμό της αναποτελεσματικότητας των αμυντικών δαπανών των κρατών μελών· υπογραμμίζει τη σημασία μιας ισχυρής, ανταγωνιστικής και καινοτόμου ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ), σε συνδυασμό με την ανάδυση μιας ενωσιακής αγοράς αμυντικού εξοπλισμού, η οποία σέβεται πλήρως τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς, καθώς και την κοινή θέση της ΕΕ για τις εξαγωγές όπλων· θεωρεί ότι τούτο θα αυξήσει την ευρωπαϊκή ασφάλεια και θα εξοπλίσει καλύτερα τα μέλη αμφότερων των οργανισμών· ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για να εξασφαλιστεί μια πλήρως λειτουργική κοινή αμυντική αγορά· τονίζει τη σημασία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας όσον αφορά τη συγκέντρωση εθνικών πόρων για σκοπούς κοινής έρευνας, ανάπτυξης, απόκτησης, προμήθειας, συντήρησης και κατάρτισης, και ζητεί τον στρατηγικό μακροπρόθεσμο προσανατολισμό της χρηματοδότησης των έργων του· ζητεί μεγαλύτερες συνέργειες μεταξύ της ΕΒΤΒΑ και κορυφαίων παραγόντων του ιδιωτικού τομέα για την ανάπτυξη αναδυόμενων τεχνολογιών διπλής χρήσης, όπως η ΤΝ, διασφαλίζοντας παράλληλα συνέργειες με άλλους παράγοντες (μέλη της κοινωνίας των πολιτών, ερευνητές κ.λπ.)· υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ του ΕΟΑ και του ΝΑΤΟ και αναγνωρίζει την αξία της ενωσιακής αμυντικής βιομηχανικής συνεργασίας στο πλαίσιο της Διατλαντικής Τεχνολογικής και Βιομηχανικής Συνεργασίας στον τομέα της Άμυνας (TADIC)· υπενθυμίζει τη μακροπρόθεσμη φιλοδοξία για την οικοδόμηση ισχυρής διατλαντικής συνεργασίας στον αμυντικό και βιομηχανικό τομέα, προκειμένου να διευκολυνθεί η διατλαντική τεχνολογική και βιομηχανική ανάπτυξη, με την αντιμετώπιση, μεταξύ άλλων, ζητημάτων που σχετίζονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού, μια κοινή προσέγγιση όσον αφορά τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, τις άμεσες ξένες επενδύσεις και την αμοιβαία πρόσβαση στις αμυντικές αγορές· καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί ενεργά με το ΝΑΤΟ, προκειμένου να διευκολύνει τη διατλαντική τεχνολογική και βιομηχανική ανάπτυξη· παρατηρεί ότι οι ευρωπαϊκές αμυντικές πρωτοβουλίες λειτουργούν συμπληρωματικά ως προς εκείνες του ΝΑΤΟ και είναι σχεδιασμένες να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των κρατών μελών στον τομέα της άμυνας· ενθαρρύνει τη στενή συνεργασία μεταξύ του ΕΟΑ και του διεθνούς προσωπικού του ΝΑΤΟ·

48.  τονίζει τη σημασία των κοινών ευρωπαϊκών έργων, όπως το Μελλοντικό Αεροπορικό Σύστημα Μάχης (FCAS), το Eurodrone, με πλήρη σεβασμό για το διεθνές δίκαιο, και το Βασικό Σύστημα Αρμάτων Μάχης (MGCS), και ζητεί περαιτέρω φιλόδοξα και απτά έργα·

49.  επικροτεί τη δέσμευση της ΕΕ και των ΗΠΑ, όπως εκφράστηκε στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ, να επιδιώξουν μια διοικητική συμφωνία μεταξύ του ΕΟΑ και των ΗΠΑ· ζητεί να συναφθεί ανάλογη συμφωνία και με άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ που δεν είναι μέλη της ΕΕ, και ειδικότερα εκείνους με τους οποίους έχουν αρχίσει οι διαπραγματεύσεις για την προσχώρησή τους στην ΕΕ, κατά περίπτωση, με σεβασμό όλων των απαραίτητων διασφαλίσεων, ώστε να διαφυλαχθούν τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ και των κρατών μελών της, προκειμένου να ενισχυθεί η διατλαντική αμυντική συνεργασία, με γνώμονα να εξασφαλιστεί ότι η χρησιμοποιούμενη στρατιωτική τεχνολογία είναι πλήρως διαλειτουργική σε τεχνικό επίπεδο·

50.  επικροτεί την παράταση της νέας Συμφωνίας για τη Μείωση των Στρατηγικών Όπλων, χάρη στην οποία αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη διαθέτουν πρόσθετο χρόνο να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με νέο μέσο για τον έλεγχο των εξοπλισμών· καλεί την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να επιδιώξουν τη συμμετοχή και άλλων κρατών, και δη της Κίνας· υπενθυμίζει την ανάγκη να αυξηθούν η συνεργασία και οι επενδύσεις στους βασικούς τομείς της αντιαεροπορικής και της αντιπυραυλικής άμυνας· εκφράζει έντονη ανησυχία για τη λήξη της Συνθήκης INF, καθώς συνεπάγεται νέο κίνδυνο για την ασφάλεια, ιδίως, των ευρωπαϊκών χωρών· ζητεί να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν δεόντως οι ανησυχίες της Ευρώπης στον τομέα της ασφάλειας· εκφράζει τη λύπη του για τις πρόσφατες αποχωρήσεις από τη Συνθήκη Ανοικτών Ουρανών·

51.  επιβεβαιώνει εκ νέου την πλήρη υποστήριξή του προς τη δέσμευση της ΕΕ και των κρατών μελών της έναντι της NPT ως ακρογωνιαίου λίθου του καθεστώτος για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων και τον πυρηνικό αφοπλισμό· υπογραμμίζει την ανάγκη να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα προς την κατεύθυνση του πυρηνικού αφοπλισμού· επαναλαμβάνει την προηγούμενη δήλωσή του ότι η διεθνής ειρήνη και ασφάλεια ενισχύονται σε έναν κόσμο απαλλαγμένο από την ύπαρξη και διάδοση πυρηνικών όπλων· καλεί επιτακτικά την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να επιδιώξουν μια φιλόδοξη ατζέντα για τη διατήρηση και ενίσχυση αποτελεσματικών διεθνών καθεστώτων για τον έλεγχο των εξοπλισμών, τον αφοπλισμό και τη μη διάδοση, ως ακρογωνιαίο λίθο της παγκόσμιας, διατλαντικής και ευρωπαϊκής ασφάλειας, υπενθυμίζει δε την ανάγκη επιδίωξης πολιτικών σχεδιασμένων για να προαγάγουν τη μείωση των πυρηνικών οπλοστασίων και να θέσουν όρια στην ανάπτυξη υπερηχητικών πυραύλων· εκφράζει την ανησυχία του για τις τρέχουσες εξελίξεις και πρωτοβουλίες στο Ιράν όσον αφορά το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου· επαναλαμβάνει τη συνεχή υποστήριξή του προς το κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης (ΚΟΣΔ) ως το καλύτερο δυνατό μέσο για την εξασφάλιση εγγυήσεων για μια αποκλειστικά ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας από το Ιράν· επικροτεί την επανάληψη του διαλόγου, και καλεί όλα τα μέρη να επανέλθουν στην πλήρη συμμόρφωση·

52.  καλεί την ΕΕ και τα θεσμικά της όργανα, με σημείο αφετηρίας τα θεμέλια της «ολοκληρωμένης προσέγγισης», να αναπτύξουν τόσο μια κοινή νοοτροπία ασφάλειας και άμυνας, η οποία να σέβεται τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των πολιτικών ασφάλειας και άμυνας των κρατών μελών, όσο και μια στρατηγική προσέγγιση, σε όλη την έκταση της χάραξης πολιτικής, η οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται ιδίως σε αποφάσεις στους τομείς του εμπορίου, της διαχείρισης εφοδιαστικών αλυσίδων, του ελέγχου των επενδύσεων, της αναπτυξιακής συνεργασίας, των υποδομών, της κινητικότητας, και των ψηφιακών τεχνολογιών· υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει εν προκειμένω ο στρατηγικός προσανατολισμός· υπογραμμίζει ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ είναι σε θέση να αναπτύξουν κοινές απαντήσεις σε τομείς όπως οι υβριδικές απειλές και οι κυβερνοαπειλές, καθώς και η αντιμετώπιση εκστρατειών παραπληροφόρησης· επικροτεί εν προκειμένω τη δέσμη μέτρων για την Ένωση Ασφάλειας, του Δεκεμβρίου του 2020, και πιστεύει ότι πρόκειται για ένα θετικό πρώτο βήμα, το οποίο χρειάζεται να ακολουθηθεί ταχέως από περαιτέρω δράσεις· σημειώνει την πρόταση οδηγίας NIS 2·

53.  τονίζει τη σημασία της στρατιωτικής κινητικότητας για την εξασφάλιση της ταχείας κυκλοφορίας δυνάμεων εντός και εκτός της ΕΕ, η οποία είναι σημαντική για μια αποτελεσματική και προληπτική άμυνα· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εντείνουν τις προσπάθειες ώστε να συνεχίσουν να άρουν τους διαδικαστικούς φραγμούς στη στρατιωτική κινητικότητα· επικροτεί τον απαραίτητο ρόλο της ΕΕ όσον αφορά την ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας, και απαιτεί τη σημαντική αύξηση των προσπαθειών που καταβάλλονται για την υλοποίηση του έργου αυτού, ιδίως μέσω της PESCO, αλλά και με την ενθάρρυνση των κρατών μελών να δώσουν έναυσμα στις βιομηχανικές τους βάσεις να προτείνουν ανταγωνιστικά έργα επιλέξιμα για ενωσιακή συγχρηματοδότηση· ζητεί αυξημένες συνέργειες, στην πλευρά της ΕΕ, μεταξύ των διαφόρων εμπλεκόμενων παραγόντων· τονίζει ότι για την επιτυχία της στρατιωτικής κινητικότητας απαιτείται μια ολόπλευρη κυβερνητική προσέγγιση, με τη συμμετοχή των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών και του ΝΑΤΟ· ζητεί να εξεταστεί ένα σχέδιο δράσης που θα εστιάζει στα κοινά συμφέροντα ΕΕ-ΝΑΤΟ στον τομέα της στρατιωτικής κινητικότητας, με γνώμονα την αύξηση της φιλοδοξίας σε τομείς όπως η ψηφιοποίηση, η κυβερνοανθεκτικότητα των υποδομών και συστημάτων μεταφορών, και οι δυνατότητες χρήσης λύσεων τεχνητής νοημοσύνης προς όφελος της στρατιωτικής κινητικότητας· πιστεύει ότι το έργο αυτό καταδεικνύει τόσο την προστιθέμενη αξία της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ όσο και τον τρόπο με τον οποίο τα μέσα και οι αρμοδιότητες της ΕΕ μπορούν να συμβάλουν στη συλλογική άμυνα του ΝΑΤΟ· επικροτεί το γεγονός ότι έχουν διατεθεί σημαντικά ποσά ενωσιακών κονδυλίων για συνεργατικά αμυντικά έργα, μολονότι δεν ανταποκρίνονται στις αρχικές φιλοδοξίες· υπενθυμίζει ότι 38 από τα 46 τρέχοντα έργα PESCO ευθυγραμμίζονται με τις προτεραιότητες αμυντικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ, και επικροτεί τη δυνητική συμμετοχή τρίτων χωρών στα έργα αυτά, σύμφωνα με τις διατάξεις της σχετικής απόφασης του Συμβουλίου·

Προς μια φιλόδοξη εταιρική σχέση

54.  συντάσσεται πλήρως με τη δήλωση που περιέχεται στο πρόσφατο ανακοινωθέν του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει μοναδικός και ουσιώδης εταίρος για το ΝΑΤΟ· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, την ακράδαντη πεποίθηση ότι οι σχέσεις ΝΑΤΟ-ΕΕ χρειάζεται να αναβαθμιστούν σε πραγματικά στρατηγικό επίπεδο, προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες της εταιρικής σχέσης, με βάση την πρωτοφανή πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί και με συνολικό στόχο να οικοδομηθεί μια αυθεντική σχέση μεταξύ οργανισμών· ζητεί να πραγματοποιούνται τακτικά ειδικές σύνοδοι κορυφής με τη συμμετοχή όλων των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, προκειμένου η εμπιστοσύνη και η κατανόηση να παραμένουν στα υψηλότερα δυνατά επίπεδα, εκφράζει δε το μακρόπνοο όραμά του για ένα Συμβούλιο Εταιρικής Σχέσης ΕΕ-ΝΑΤΟ· προτρέπει ακόμη να συζητηθεί η θέσπιση ενός μόνιμου Συμβουλίου υπουργών Άμυνας της ΕΕ, το οποίο θα πρέπει να συνεργάζεται στενά με τις συνεδριάσεις των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ· υπογραμμίζει εν προκειμένω την αρχή της συμμετοχικότητας·

55.  επισημαίνει εκ νέου την αρχή της συμμετοχικότητας, και ενθαρρύνει την αύξηση του αριθμού των κοινών άτυπων συναντήσεων, καθώς και των κοινών δηλώσεων και ανακοινώσεων στις οποίες προβαίνουν οι επικεφαλής των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και του ΝΑΤΟ· επαναλαμβάνει παλαιότερες εκκλήσεις του για την τακτική διοργάνωση, από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, πιο φιλόδοξων κοινών ασκήσεων, με βάση την υφιστάμενη πρακτική των παράλληλων και συντονισμένων ασκήσεων (PACE), διασφαλίζοντας τη συμμετοχή όλων των κρατών μελών και των συμμάχων, πράγμα που θα εξυπηρετούσε την ενίσχυση της αμοιβαίας κατανόησης ΕΕ-ΝΑΤΟ και την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ στελεχών· ενθαρρύνει την ενισχυμένη ανταλλαγή μη διαβαθμισμένων και διαβαθμισμένων πληροφοριών σε μελλοντικές ασκήσεις, με συμμετοχικό τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις, ως πρώτο βήμα για την ανταλλαγή πληροφοριών σε πραγματικές καταστάσεις κρίσης·

56.  καλεί όλα τα μέλη να επιδιώξουν τη σύναψη συμφωνίας ασφάλειας μεταξύ της Κύπρου και του ΝΑΤΟ·

57.  επικροτεί την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τις 74 κοινές προτάσεις δράσης· πιστεύει, ωστόσο, ότι χρειάζεται μεγαλύτερη πολιτική στήριξη για να διασφαλιστεί η πλήρης υλοποίηση· ζητεί επίσης να προταθούν εμβληματικά έργα, για παράδειγμα στον τομέα των αναδυόμενων και ανατρεπτικών τεχνολογιών και του εναέριου ανεφοδιασμού καυσίμων, κατά το πρότυπο έργων όπως στον τομέα της στρατιωτικής κινητικότητας, προκειμένου να αυξηθεί η οικειοποίηση και να καταστεί η συνεργασία πιο απτή και προσανατολισμένη στα αποτελέσματα·

58.  υπογραμμίζει ότι η ΕΕ και το NATO θα πρέπει να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, βελτιώνοντας τις τρέχουσες πρακτικές ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και των συμμάχων του NATO, με ιδιαίτερη έμφαση στην επίτευξη καλύτερης, κοινής αντίληψης της κατάστασης σε καίριους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των αναδυόμενων ασφαλών καταφυγίων και της χρήσης αναδυόμενων και ανατρεπτικών τεχνολογιών και υβριδικών τακτικών από τους τρομοκράτες·

59.  αναγνωρίζει ότι, λόγω θεσμικών περιορισμών, η συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ διεξάγεται, σε μεγάλο βαθμό, σε άτυπο και τεχνικό επίπεδο, μεταξύ στελεχών, γεγονός που ορισμένες φορές περιορίζει την ενεργό συμμετοχή όλων των κρατών μελών και των συμμάχων· θεωρεί ότι οι περιορισμοί αυτοί αποτελούν τρωτό σημείο για τη διατλαντική, αλλά και την ευρωπαϊκή, ασφάλεια, μεταξύ άλλων λόγω του δυνητικού αποκλεισμού της πρόσβασης στις δομές του ΝΑΤΟ για τις επιχειρήσεις ΚΠΑΑ της ΕΕ· πιστεύει ότι η κατάσταση αυτή δεν είναι βιώσιμη, και επομένως καλεί επιτακτικά και ένθερμα όλους τους συμφεροντούχους να συνεργαστούν καλόπιστα για να βρεθεί μια λύση που θα καταστήσει τη συνεργασία πιο τυπική και προβλέψιμη σε όλα τα επίπεδα, με γνώμονα την οικοδόμηση μιας ισχυρής σχέσης μεταξύ οργανισμών· επικροτεί τη συζήτηση σχετικά με τις μελλοντικές στρατιωτικές διοικητικές ικανότητες της ΕΕ, οι οποίες πρέπει να είναι διαλειτουργικές και συμβατές με το ΝΑΤΟ, προκειμένου να διασφαλιστεί η πλέον αποτελεσματική επιχειρησιακή ικανότητα του ενιαίου συνόλου δυνάμεων·

60.  υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της ενότητας, της αλληλεγγύης και της συνοχής των συμμάχων· αναγνωρίζει τις σοβαρές διαφωνίες μεταξύ των συμμάχων στην Ανατολική Μεσόγειο· επικροτεί τη δημιουργία του μηχανισμού αποκλιμάκωσης του ΝΑΤΟ· υπενθυμίζει τις ανησυχίες του όσον αφορά την απόκτηση, από την Τουρκία, του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400· τονίζει τη σημασία να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης με βάση τον διάλογο και τον αμοιβαίο σεβασμό· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη συμπεριφορά της Τουρκίας, ενός στρατηγικά σημαντικού γείτονα και συμμάχου του ΝΑΤΟ· καλεί την Τουρκία να αποφύγει περαιτέρω προκλητικές και αποσταθεροποιητικές ενέργειες, και την προτρέπει να εφαρμόσει εξωτερική και εσωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας που να ευθυγραμμίζονται με τις υποχρεώσεις και τις προσδοκίες μιας υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ χώρας και ενός συμμάχου του ΝΑΤΟ·

61.  υπενθυμίζει ότι τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ εδράζονται σε κοινές δημοκρατικές αρχές· υπενθυμίζει ότι η Συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού συνδέεται άμεσα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών· καλεί το ΝΑΤΟ να απαιτεί από τα μέλη του πλήρη συμμόρφωση με όλα τα άρθρα του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών· υπογραμμίζει ότι η διατλαντική εταιρική σχέση δεν χρειάζεται μόνο ισχυρές ένοπλες δυνάμεις, αλλά και ισχυρές και ανθεκτικές κοινωνίες· τονίζει τον αμοιβαίως επωφελή δεσμό μεταξύ ισχυρών δημοκρατικών θεμελίων που τηρούν τη βασιζόμενη σε κανόνες διεθνή τάξη και μιας ισχυρής διατλαντικής εταιρικής σχέσης, καθώς μόνο μαζί μπορούν να διασφαλίσουν τη μακροβιότητα των δημοκρατιών μας· υποστηρίζει την ιδέα της κυβέρνησης Biden για μια παγκόσμια διάσκεψη κορυφής δημοκρατικών χωρών· ζητεί να ενταθούν οι προσπάθειες να συνυπολογίζονται οι υψηλές βλέψεις των νεότερων γενεών και να διευκολύνεται η ουσιαστική συμμετοχή των νέων στις δημοκρατικές μας διαδικασίες, και να παρουσιαστούν με σαφήνεια στους νέους οι στρατηγικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες μας, προκειμένου να διασφαλιστούν η ενασχόληση των νέων με τα κρίσιμα αυτά ζητήματα και η ενεργός τους υποστήριξη της κοινής μας προσπάθειας·

62.  υπενθυμίζει ότι, σε έρευνες Ευρωβαρομέτρου, οι πολίτες της ΕΕ έδωσαν προτεραιότητα στην ενίσχυση του ρόλου της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας· συνιστά να εξεταστούν, κατά την επικείμενη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, η συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ και ζητήματα ασφάλειας και άμυνας εν γένει, προκειμένου να ακουστεί η φωνή των πολιτών·

63.  υπογραμμίζει τη σημασία της προορατικής, αποτελεσματικής και διαφανούς επικοινωνίας, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ, και ζητεί την ακόμα στενότερη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων στελεχών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στον τομέα της στρατηγικής επικοινωνίας, ειδικότερα όσον αφορά την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, των εξωτερικών παρεμβάσεων και των κυβερνοεπιθέσεων, σε περιοχές στρατηγικής σημασίας, όπως τα Δυτικά Βαλκάνια και οι χώρες της ανατολικής εταιρικής σχέσης· ζητεί να βελτιωθεί η ανταλλαγή πληροφοριών για τον εντοπισμό υβριδικών επιθέσεων, προκειμένου να αυξηθεί η ικανότητα ανταπόκρισης· επιμένει, ωστόσο, ότι τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ πρέπει να διατηρήσουν τις αντίστοιχες ανεξάρτητες ικανότητές τους· υποστηρίζει την ιδέα να δημιουργηθούν ανεξάρτητα κέντρα αριστείας για τη μελέτη των ξένων γλωσσών που ομιλούνται σε περιοχές στρατηγικής σημασίας·

64.  υπογραμμίζει τη σημασία της κοινοβουλευτικής διπλωματίας και επαναλαμβάνει τις προηγούμενες εκκλήσεις του να ενισχυθεί ο ρόλος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΝΑΤΟ· συνιστά στη Μόνιμη Επιτροπή της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του NATO να αναβαθμίσει σε πλήρες μέλος την αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ, ώστε να αντικατοπτρίζεται η σημασία της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ· ζητεί να πραγματοποιηθεί κοινή συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, προκειμένου να συζητηθούν οι κοινές απειλές για την ασφάλεια της διατλαντικής εταιρικής σχέσης και οι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση των απειλών αυτών μια ενισχυμένη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ·

65.  επικροτεί την πρώτη συμμετοχή Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ σε συνεδρίαση του Σώματος των επιτρόπων, στις 15 Δεκεμβρίου 2020, γεγονός που έδωσε ισχυρό μήνυμα όσον αφορά την αμοιβαία δέσμευση για την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης μεταξύ του ΝΑΤΟ και της ΕΕ· επαινεί τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg για την ηγεσία και την αποφασιστικότητά του να προωθήσει τις σχέσεις ΕΕ-ΝΑΤΟ, πράγμα που ευθυγραμμίζεται με τις φιλοδοξίες και προτεραιότητες της ηγεσίας της ΕΕ·

o
o   o

66.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, στον αντιπρόεδρο της Επιτροπής/ύπατο εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας, στις κυβερνήσεις και τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, και στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ.

(1) ΕΕ C 28 της 27.1.2020, σ. 49. (2) ΕΕ C 388 της 13.11.2020, σ. 22. (3) ΕΕ C 449 της 23.12.2020, σ. 149. (4) ΕΕ C 232 της 16.6.2021, σ. 71. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0009. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0008. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0102. (8) ΕΕ L 146 της 9.6.2017, σ. 133. (9) ΕΕ L 371 της 6.11.2020, σ. 3.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη γήρανση του πληθυσμού της γηραιάς ηπείρου – δυνατότητες και προκλήσεις σε συνάρτηση με την πολιτική για το γήρας μετά το 2020 (2020/2008(INI))

P9_TA(2021)0347 A9-0194/2021

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 6, 153, 156 και 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ («Χάρτης»), και ιδίως τα άρθρα 21, 23, 24, 25, 26, 31, 32, 33, 34 και 35,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με την οποία η αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων λόγω ηλικίας αποτελεί γενική αρχή του δικαίου της ΕΕ ως ειδική περίπτωση ίσης μεταχείρισης(1),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 7ης Ιουνίου 2010 για την ενεργό γήρανση,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου στις 9 Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη συμμετοχή και την ευημερία των ηλικιωμένων στην εποχή της ψηφιοποίησης,

–  έχοντας υπόψη την Ατζέντα του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030 και τους στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη,

–  έχοντας υπόψη την πολιτική δήλωση και το διεθνές σχέδιο δράσης της Μαδρίτης για τη γήρανση, που εγκρίθηκε κατά τη δεύτερη παγκόσμια συνέλευση για τη γήρανση στις 8-12 Απριλίου 2002,

–  έχοντας υπόψη την υπουργική δήλωση που εγκρίθηκε στην 4η Υπουργική Διάσκεψη της Οικονομικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Ευρώπη όσον αφορά τη γήρανση, στη Λισαβόνα, στις 22 Σεπτεμβρίου 2017, με τίτλο «Μια βιώσιμη κοινωνία για όλες τις ηλικίες: αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ σχετικά με την άσκηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους ηλικιωμένους σχετικά με τον αντίκτυπο της νόσου του κορονοϊού (COVID-19) στην άσκηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ηλικιωμένων, η οποία υποβλήθηκε για την 75η σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 21 Ιουλίου 2020,

–  έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση αριθ. 940/2011/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Σεπτεμβρίου 2011, για την ανακήρυξη του 2011 ως Ευρωπαϊκού έτους για την ενεργό γήρανση και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών (2012)(2) και την προηγούμενη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 6ης Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά (COM(2010)0462),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 2016 όσον αφορά τις Διαδρομές Αναβάθμισης των Δεξιοτήτων: Νέες ευκαιρίες για ενηλίκους(3),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2018, σχετικά με τις βασικές ικανότητες για τη διά βίου μάθηση(4)·

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 7ης Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με τον ρόλο των γυναικών σε μια γηράσκουσα κοινωνία(5) και της 15ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με τις υπηρεσίες φροντίδας στην ΕΕ για τη βελτίωση της ισότητας των φύλων(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Νοεμβρίου 2010 σχετικά με τη δημογραφική πρόκληση και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Μαΐου 2016 σχετικά με τη φτώχεια: η διάσταση του φύλου(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2016 σχετικά με τη δημιουργία συνθηκών στην αγορά εργασίας οι οποίες ευνοούν την εξισορρόπηση μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Ιουνίου 2017 σχετικά με την ανάγκη ανάπτυξης μιας στρατηγικής της ΕΕ για την εξάλειψη και την πρόληψη του συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του της 14ης Νοεμβρίου 2017 σχετικά με την ανάπτυξη των μηχανισμών πολιτικής συνοχής ανά περιφέρεια για την αντιμετώπιση των δημογραφικών αλλαγών(11),

–  έχοντας υπόψη τη θέση που ενέκρινε σε πρώτη ανάγνωση στις 28 Μαρτίου 2019 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Erasmus+»: το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1288/2013(12),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2000 για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία(13) και θεσπίζοντας την αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση οδηγίας της 2ας Ιουλίου 2008 του Συμβουλίου που υπέβαλε η Επιτροπή για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού (COM(2008)0426, καθώς και τη σχετική θέση του Κοινοβουλίου της 2ας Απριλίου 2009(14),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 12ης Οκτωβρίου 2006 με τίτλο «Το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης – μετατροπή μιας πρόκλησης σε ευκαιρία» (COM(2006)0571),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 15ης Δεκεμβρίου 2006 «European Economy – the impact of ageing on public expenditure: projections for the EU-25 Member States on pensions, healthcare, long-term care, education and unemployment transfers (2004-2050)»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της 7ης Οκτωβρίου 2014 της Επιτροπής και της επιτροπής κοινωνικής προστασίας, που λειτουργεί συμβουλευτικά για τους Υπουργούς, στο Συμβούλιο Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων με τίτλο «Adequate social protection for long-term care needs in an ageing society»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 26ης Απριλίου 2017, με τίτλο «Πρωτοβουλία με στόχο τη στήριξη της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους εργαζόμενους γονείς και φροντιστές» (COM(2017)0252),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 24ης Νοεμβρίου 2017, με τίτλο «The 2018 Ageing Report: Underlying Assumptions & Projection Methodologies»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 25ης Μαΐου 2018, με τίτλο «The 2018 Ageing Report: Economic & Budgetary Projections for the 28 EU Member States (2016-2070)»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025» (COM(2020)0152),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2020, με τίτλο «Ο αντίκτυπος της δημογραφικής αλλαγής» (COM(2020)0241),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ), της 1ης Απριλίου 2002, με τίτλο «Active Ageing: A Policy Framework»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της ΠΟΥ, της 1ης Οκτωβρίου 2007, με τίτλο «Global Age-Friendly Cities: A Guide»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της ΠΟΥ της 30ης Σεπτεμβρίου 2015 για τη γήρανση και την υγεία,

–  έχοντας υπόψη την Παγκόσμια στρατηγική και το σχέδιο δράσης της ΠΟΥ για τη γήρανση και την υγεία για την περίοδο 2016-2020 και την απόφαση του ΟΗΕ να ανακηρύξει την περίοδο 2021-2030 δεκαετία της υγιούς γήρανσης,

–  έχοντας υπόψη τις αρχές του ΟΗΕ για τους ηλικιωμένους που εγκρίθηκαν με το ψήφισμα 46/91 της Γενικής Συνέλευσης της 16 Δεκεμβρίου 1991,

–  έχοντας υπόψη το Global Age Index 2015 του ΟΗΕ,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του ΟΗΕ 2019 για τη γήρανση του παγκόσιου πληθυσμού,

–  έχοντας υπόψη τη θέση ότι η ενεργός γήρανση ήταν ένα από τα βασικά στοιχεία της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση για το Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα,

–  έχοντας υπόψη τον νόμο, του 2010, του ΗΒ για την ισότητα ο οποίος καθιστά παράνομη τη διάκριση εις βάρος ατόμων με βάση τον επαναπροσδιορισμό φύλου, τον γενετήσιο προσανατολισμό και το φύλο,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές και την κατάργηση της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου(15) (οδηγία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου,

–  έχοντας υπόψη τη θέση υπό μορφή τροπολογιών της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A9-0194/2021),

Γενικές παρατηρήσεις

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γήρανση του πληθυσμού της Ευρώπης αποτελεί δημογραφικό φαινόμενο που αφορά μείωση τόσο της γονιμότητας όσο και της θνησιμότητας και υψηλότερο προσδόκιμο ζωής·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός της ΕΕ μειώνεται· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 1960 οι κάτοικοι της ΕΕ αποτελούσαν το 13,5 % του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ το 2018 αντιπροσώπευαν το 6,9 % και έως το 2070 αναμένεται να αντιπροσωπεύουν περίπου το 4%(16)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση αυτή συνδέεται, μεταξύ άλλων παραγόντων, με τη μείωση των ποσοστών γεννήσεων στην ΕΕ σε σχέση με άλλες περιοχές του κόσμου, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη γήρανση του πληθυσμού με επιπτώσεις στη διάρθρωση κατά ηλικία και στα σχετικά ποσοστά των διαφορετικών ηλικιακών ομάδων και συμβάλλει στην αναστροφή της πυραμίδας πληθυσμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημογραφική μετάβαση αποτελεί οικουμενικό φαινόμενο και ότι το μειούμενο ποσοστό της ΕΕ στον παγκόσμιο πληθυσμό αντικατοπτρίζει μια πρώιμη έναρξη αυτής της παγκόσμιας διαδικασίας(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργός συμμετοχή των ηλικιωμένων στην κοινωνία δεν πρέπει να υποτιμάται· λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από το 20 % των ατόμων ηλικίας 65-74 ετών και περίπου το 15 % των ηλικιωμένων άνω των 75 συμμετέχουν σε επίσημες ή/και ανεπίσημες εθελοντικές δραστηριότητες(18)·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα δημογραφική κατάσταση έχει σοβαρό αντίκτυπο στην κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό η ΕΕ να λαμβάνει υπόψη τις δημογραφικές πτυχές σε όλες τις πολιτικές της· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός των ατόμων σε ηλικία να εργαστούν (άτομα ηλικίας μεταξύ 15 και 64 ετών) αναμένεται να μειωθεί σημαντικά από 333 εκατομμύρια το 2016 σε 292 εκατομμύρια το 2070· λαμβάνοντας υπόψη ότι, έως το 2100, τα άτομα ηλικίας 80 ετών και άνω προβλέπεται ότι θα αντιπροσωπεύουν το 14,6 % του πληθυσμού(19)·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί βασική αξία της ΕΕ που κατοχυρώνεται από τις Συνθήκες και τον Χάρτη, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει δεσμευτεί να την ενσωματώσει σε όλες τις δραστηριότητές της·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μακροβιότητα είναι ένα αξιοσημείωτο συλλογικό επίτευγμα που υποστηρίζεται από σημαντική πρόοδο στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και στον τομέα της υγείας, το οποίο έχει βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής και έχει συμβάλει σε μια 10ετή αύξηση του μέσου προσδόκιμου ζωής ανδρών και γυναικών κατά τα τελευταία 50 έτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το προσδόκιμο ζωής αναμένεται να αυξηθεί από 78,3 σε 86,1 έτη για τους άνδρες και από 83,7 σε 90,3 έτη για τις γυναίκες μεταξύ 2016 και 2070· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση του μέσου προσδόκιμου ζωής πρέπει σε κάθε περίπτωση να θεωρείται ένας παράγοντας προόδου του πολιτισμού και ποτέ τροχοπέδη· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τα δεδομένα, το 2018, ο εκτιμώμενος αριθμός ετών υγιούς ζωής ήταν 64,2 έτη για τις γυναίκες και 63,7 έτη για τους άνδρες(20)· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η απόκλιση μεταξύ του προσδόκιμου ζωής και των ετών υγιούς ζωής είναι ανησυχητική και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής με καλύτερη υγεία είναι πολύτιμη τόσο για τα άτομα όσο και για τις κοινωνίες, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για συμμετοχή και ένταξη των ηλικιωμένων στην οικονομική και κοινωνική ζωή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική συμμετοχή σε μεγαλύτερη ηλικία με τη σειρά της συμβάλλει στην ατομική υγεία και ευεξία· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της μακροζωίας και της κοινωνικής θέσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή σε διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες, όπως ο εθελοντισμός, ο αθλητισμός ή τα χόμπι, καθώς και η τακτική επαφή με την οικογένεια ή τους φίλους τείνουν να έχουν θετικό αντίκτυπο στη συνολική υγεία των ηλικιωμένων και αποτρέπει την απομόνωσή τους·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η φυσική πληθυσμιακή αλλαγή στην ΕΕ είναι αρνητική από το 2012 και ότι το 2019 καταγράφηκαν περισσότεροι θάνατοι (4,7 εκατομμύρια) από γεννήσεις (4,2 εκατομμύρια)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό γονιμότητας στην ΕΕ μειώνεται και παρουσίασε μείωσε σε 1,55 το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό συνδέεται με διάφορους παράγοντες, όπως η βελτίωση της υγείας και τα αυξημένα επίπεδα εκπαίδευσης(21), αλλά και η γενική κοινωνικοοικονομική κατάσταση, συμπεριλαμβανομένης της αβεβαιότητας και της υποτίμησης του εισοδήματος, που επηρεάζουν όλες τις ομάδες, αλλά κυρίως τους νέους, ιδίως την ποιότητα της ζωής τους, την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και τον σχεδιασμό της ζωής τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημογραφική μεταβολή θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στην οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα της ΕΕ μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην ποιότητα ζωής· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος των δημογραφικών μεταβολών υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έρευνα που καταδεικνύει τη συσχέτιση μεταξύ των ποσοστών γονιμότητας και των πολιτικών που ενθαρρύνουν καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, αξιοπρεπή οικογενειακή στήριξη, οικονομική στήριξη κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας, πατρότητας και γονικής άδειας, ποιοτική παιδική μέριμνα από τα πρώτα χρόνια και περισσότερο ισότιμης κατανομής των ευθυνών φροντίδας μεταξύ ανδρών και γυναικών·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά μερικής απασχόλησης είναι υψηλότερα για τις γυναίκες (31,3 %) από ό,τι για τους άνδρες (8,7 %) και επηρεάζουν επίσης τις ηλικιωμένες γυναίκες (49,8 % των ηλικιωμένων ανδρών σε σύγκριση με το 64,1 % των ηλικιωμένων γυναικών)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018, ο αριθμός των συνήθων ωρών εργασίας στην ΕΕ των 28 ανήλθε κατά μέσο όρο σε 30,3 ώρες την εβδομάδα για τους άνδρες ηλικίας μεταξύ 65 και 74 ετών και σε 24,1 ώρες την εβδομάδα για τις γυναίκες της ίδιας ηλικίας, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνδρες αναμένεται να αποτελούν μέρος του εργατικού δυναμικού για 38,6 έτη, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός για τις γυναίκες είναι τα 33,7 έτη(22)·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο του χάσματος στην απασχόληση μεταξύ των φύλων εξαρτάται από την πραγμάτωση των βασικών κοινωνικών δικαιωμάτων και την παροχή των βασικών κοινωνικών υπηρεσιών·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες ηλικίας μεταξύ 55 και 64 ετών έχουν χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης από τους άνδρες (52,4 % για τις γυναίκες σε σύγκριση με 65,4 % για τους άνδρες), και είναι οι πιθανότεροι πάροχοι άτυπων υπηρεσιών φροντίδας στο σπίτι(23)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνολικός αριθμός του ενεργού πληθυσμού (15-64 ετών) θα μειωθεί κατά 20,8 εκατομμύρια μεταξύ του 2005 και του 2030 στην ΕΕ, καθώς η γενιά των baby boomer συνταξιοδοτείται, οπότε θα προκύψει μεγαλύτερη επιβάρυνση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και συνταξιοδότησης των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο λόγος ηλικιακής εξάρτησης αναμένεται να ανέλθει στο 57 % έως το 2100, σχεδόν διπλάσιος από τον αντίστοιχο του 2019 (31 %)·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μέση ηλικία στην ΕΕ των 28 αυξήθηκε από 38,3 έτη το 2001 σε 43,1 έτη το 2018(24)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018, το 19 % των πολιτών της ΕΕ ήταν 65 ετών και άνω και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανάγκες τους θα πρέπει να συνυπολογιστούν στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζωή συνοδεύεται από αλλαγές όπως η απώλεια συντρόφου, συγγενών ή φίλων, η υποβάθμιση της υγείας και οι αλλαγές στις συνήθειες, τα πρότυπα εργασίας και η οικονομική κατάσταση του ατόμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι στα φαινόμενα του κοινωνικού αποκλεισμού και της απομόνωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ολοένα και περισσότεροι ενήλικες στην ΕΕ βιώνουν κοινωνική απομόνωση (75 εκατομμύρια άτομα – 18 % του πληθυσμού)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος κοινωνικής απομόνωσης είναι υψηλότερος στα ηλικιωμένα άτομα, ενώ το αίσθημα μοναξιάς είναι πιο σημαντικό στην ηλικιακή ομάδα ατόμων μεταξύ 26 και 45 ετών(25)·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από το 50 % των φροντιστών κάτω των 65 ετών συνδυάζουν τη φροντίδα με την απασχόληση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως επισημαίνεται συχνά από την Επιτροπή, οι ευθύνες για τη φροντίδα είναι ένας από τους κύριους λόγους για τα χαμηλότερα επίπεδα συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας, είτε επειδή μειώνουν το ωράριο εργασίας τους είτε επειδή αφήνουν εντελώς την αμειβόμενη εργασία, που ισοδυναμεί με απώλεια 370 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 80 % της συνολικής φροντίδας σε ολόκληρη την ΕΕ παρέχεται από άτυπους παρόχους φροντίδας, οι οποίοι είναι κυρίως γυναίκες (75 %), γεγονός που καταδεικνύει την ύπαρξη χάσματος μεταξύ των φύλων όσον αφορά τη φροντίδα, το οποίο επηρεάζει σημαντικά το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα που παρέχεται από άτυπους φροντιστές χωρίς επίσημη σύμβαση εργασίας είναι ιδιαίτερα προβληματική, καθώς τους αφήνει έξω από την αγορά εργασίας και οποιαδήποτε πιθανότητα νομιμοποίησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση αυτή οδηγεί σε διπλό αρνητικό αποτέλεσμα, όπου, αφενός, αυτοί οι άτυποι φροντιστές (κυρίως γυναίκες) πληρώνονται κατά κανόνα με χαμηλή αμοιβή, δεν έχουν κοινωνική προστασία, δεν πληρώνουν εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και ως εκ τούτου είτε δεν λαμβάνουν οποιεσδήποτε συντάξεις στο τέλος της εργάσιμης ζωής τους είτε λαμβάνουν μόνο την ελάχιστη σύνταξη και, από την άλλη πλευρά, αυτός ο τύπος κατάστασης έχει αρνητικό αντίκτυπο στο κράτος και στους σχετικούς οργανισμούς του, τα οποία στερούνται εισφορών και φόρων κοινωνικής ασφάλισης που καταβάλλεται από εργοδότες και εργαζόμενους·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία ή τα άτομα που ανήκουν σε εθνοτικές, φυλετικές, γλωσσικές, σεξουαλικές ή άλλες μειονότητες κάθε ηλικίας έχουν αποκρύψει ή αποκρύπτουν μέρος της ταυτότητάς τους από φόβο ή λόγω απειλής απόρριψης ή κακομεταχείρισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με αναπηρία ή με διαφορετική φυλετική, εθνοτική ή κοινωνική προέλευση, γενετικά χαρακτηριστικά, γλώσσα ή γενετήσιο προσανατολισμό αντιμετωπίζουν περισσότερες διακρίσεις, στιγματισμό και μη συναινετικές διαδικασίες και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η COVID-19 έχει επίσης σημαντικό αντίκτυπο στη δημογραφία· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί ηλικιωμένοι έχουν χάσει τη ζωή τους και, όπως προκύπτει από ορισμένες μελέτες, ο κορονοϊός είχε σημαντικό αντίκτυπο στις δημογραφικές τάσεις της ΕΕ, όπως η μείωση στο προσδόκιμο ζωής ή τον οικογενειακό προγραμματισμό·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος των διαφορών μεταξύ των φύλων όσον αφορά την υγεία και των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας που σχετίζονται με κοινωνικοπολιτιστικούς παράγοντες θα πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη κατά τη διαμόρφωση των πολιτικών μας για τη γήρας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες ασθένειες και παθήσεις που συνδέονται με την ηλικία, όπως η κατάθλιψη ή οι καρδιαγγειακές παθήσεις, έχουν διαφορετικό αντίκτυπο στις γυναίκες και τους άνδρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες ασθένειες και παθήσεις, όπως η νόσος του Alzheimer ή η άνοια, ο καρκίνος του μαστού, η ακράτεια, η οστεοπόρωση και η οστεοαρθρίτιδα, πλήττουν περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνθήκες αυτές θα επικρατήσουν περαιτέρω στις γηράσκουσες κοινωνίες μας·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημογραφική μεταβολή δεν έχει ενιαίο αντίκτυπο σε όλες τις χώρες και όλες τις περιφέρειες, αλλά έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στις περιφέρειες που ήδη υστερούν, επιδεινώνοντας τις υφιστάμενες εδαφικές και κοινωνικές ανισότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγροτικές, οι περιφερειακές και οι εξόχως απόκεντρες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των νησιών, πλήττονται περισσότερο από την απερήμωση, με αποτέλεσμα οι νέοι και οι γυναίκες να εγκαταλείπουν τις περιοχές αυτές, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το ποσοστό των ηλικιωμένων που ζουν εκεί, γεγονός που θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο κοινωνικής απομόνωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αγροτικός πληθυσμός σε ορισμένες περιφέρειες είναι λιγότερο πιθανό να διατρέχει κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού από ό,τι ο αστικός(26)·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ηλικιωμένων (80 και άνω) στην ΕΕ θα αυξηθεί κατά 57,1 % μεταξύ 2010 και 2030(27), με σημαντικές συνέπειες για τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα εγκλεισμού λόγω της COVID-19 και η οικονομική ύφεση είχαν δυσανάλογο αντίκτυπο στις γυναίκες λόγω του άνισου καταμερισμού των ευθυνών φροντίδας, της τομεακής εξειδίκευσης και της αυξημένης ενδοοικογενειακής βίας·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ 2000 και 2015, ο πληθυσμός των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 68 % στις πόλεις και κατά 25 % στις αγροτικές περιοχές·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Δίκτυο Παρατήρησης του Ευρωπαϊκού Χωροταξικού Σχεδιασμού, ο πληθυσμός των ευρωπαϊκών οικισμών θα αυξηθεί κατά 24,1 εκατομμύρια έως το 2050, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το ήμισυ του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ, ενώ ο αγροτικός πληθυσμός θα μειωθεί κατά 7,9 εκατομμύρια άτομα·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες είναι γενικά πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν σοβαρές δυσκολίες πρόσβασης σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως υπηρεσίες υγείας, μακροχρόνια περίθαλψη και αξιοπρεπή στέγαση, σε σχέση με τους άνδρες, λόγω μιας σειράς παραγόντων όπως το μισθολογικό και συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων, η μεγαλύτερη μακροζωία των γυναικών ή το μεγαλύτερο ποσοστό των ηλικιωμένων γυναικών που ζουν μόνες(28)·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι είναι πιθανότερο να βιώσουν περιορισμένη πρόσβαση στο διαδίκτυο, καθώς και έλλειψη ευαισθητοποίησης και γνώσης σχετικά με τις υφιστάμενες και τις αναδυόμενες τεχνολογίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 35 % των ατόμων ηλικίας 55-74 ετών διαθέτουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες, σε σύγκριση με το 82 % των ατόμων ηλικίας 16-24(29) ετών και, κατά συνέπεια, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο ευάλωτα στον αποκλεισμό, συμπεριλαμβανομένου του ψηφιακού αποκλεισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο ο κοινωνικός όσο και ο ψηφιακός αποκλεισμός των ηλικιωμένων έχει επιδεινωθεί λόγω των περιορισμών στην κυκλοφορία και των κοινωνικών μέτρων που έλαβαν τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χωρίς φραγμούς τεχνολογίες που είναι φιλικές προς τον χρήστη μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο αντιμετώπισε το πρόβλημα αυτό το 2020 και ενέκρινε συμπεράσματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη συμμετοχή και την ευημερία των ηλικιωμένων στην εποχή της ψηφιοποίησης·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός μειώθηκε έως και κατά 15 % σε ορισμένες περιφέρειες της ΕΕ μεταξύ 1998 και 2018 λόγω της ταχείας μείωσης του πληθυσμού και της γήρανσης του πληθυσμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ταχεία δημογραφική μεταβολή δημιουργεί δυσανάλογα μεγάλο κόστος προσαρμογής· λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των περιφερειών που βιώνουν ταχέως συρρικνούμενο πληθυσμό έχουν χαμηλό κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ(30)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η γήρανση του πληθυσμού προκαλεί συρρίκνωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας και μπορεί να οδηγήσει στη μείωση των δήμων και χωριών σε ολόκληρη την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αποφάσεις για τη συγχώνευση δήμων και χωριών ή για την ενσωμάτωσή τους σε άλλους δήμους ή πόλεις μπορεί επίσης να έχουν ως αποτέλεσμα την πλήρη εξαφάνιση δήμων και χωριών·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι πολιτικές που αντιμετωπίζουν τις δημογραφικές ευκαιρίες και προκλήσεις πρέπει να ακολουθούν μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς, με βάση τα δικαιώματα και τα αποδεικτικά στοιχεία, και να τηρούν τις αρχές της ισότητας, ιδίως της ισότητας των φύλων και της μη διάκρισης, και να διασφαλίζουν τα δικαιώματα των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων των αναπαραγωγικών και οικονομικών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υπονομεύει τα ατομικά αναπαραγωγικά δικαιώματα και την ατομική αναπαραγωγική αυτονομία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε υπηρεσίες και προϊόντα σεξουαλικής και γενετήσιας υγείας είναι απαραίτητη για τη σωματική, ψυχική και κοινωνική ευημερία·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχουν τάσεις χειραγώγησης της δημογραφικής αλλαγής προκειμένου να υπονομεύονται η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, οι οποίες συμβάλλουν στη διάβρωση των ατομικών ελευθεριών· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι πολιτικές που αντιμετωπίζουν τις δημογραφικές αλλαγές πρέπει να βασίζονται στα δικαιώματα, να επικεντρώνονται στον άνθρωπο, να είναι εξατομικευμένες και τεκμηριωμένες και να στηρίζουν τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δράση και οι πολιτικές της ΕΕ όσον αφορά την πολιτική για το γήρας και τη δημογραφική αλλαγή πρέπει να συνάδει πλήρως με τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων 2020-2025· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει στενή συσχέτιση μεταξύ των δημογραφικών προκλήσεων και της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου, η οποία θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στις σχετικές απαντήσεις πολιτικής·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στατιστικά στοιχεία για τη χρήση του χρόνου δείχνουν ένα άνισο μερίδιο της εργασίας φροντίδας ανά φύλο παντού στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά τις σημαντικές εθνικές διαφορές που συνδέονται με την επέκταση της κοινωνικής πρόνοιας και των κοινωνικών υπηρεσιών, και τα διαφορετικά ποσοστά γυναικείας απασχόλησης, οι γυναίκες επωμίζονται δυσανάλογο μέρος του βάρους της φροντίδας, με σοβαρές επιπτώσεις στις επιδόσεις τους στην αγορά εργασίας και στις επιλογές γονιμότητας·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους πολύ ηλικιωμένους, προκειμένου να βοηθηθούν, όπου είναι αναγκαίο, τα άτομα που έχουν χάσει την ανεξαρτησία τους και να αποτραπεί η απομόνωσή τους·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό των συνταξιούχων ηλικίας 65 ετών και άνω που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας στην ΕΕ έχει αυξηθεί σταδιακά από το 2013·

ΛΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι συμβάλλουν στην κοινωνία και εξακολούθησαν να το πράττουν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, μεταξύ άλλων ως εργαζόμενοι, φροντιστές ή εθελοντές· λαμβάνοντας υπόψη ότι, για παράδειγμα, πολλοί ηλικιωμένοι επαγγελματίες του τομέα της υγείας έχουν επανέλθει στην ενεργό δράση από τη συνταξιοδότηση για να στηρίξουν τις προσπάθειες ανάσχεσης της πανδημίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άτυποι φροντιστές, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι γυναίκες, έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους για την αντιστάθμιση των μειωμένων υπηρεσιών εκπαίδευσης, παιδικής μέριμνας και μακροχρόνιας φροντίδας κατά τη διάρκεια της πανδημίας·

ΛΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας πληθυσμός που γηράσκει μπορεί να λειτουργεί ως πηγή γνώσεων όσον αφορά τις τοπικές παραδόσεις, τη διατροφή και τον τρόπο ζωής στις αγροτικές περιοχές, γεγονός που με τη σειρά του μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη του τοπικού τουρισμού και των τοπικών επιχειρήσεων·

ΛΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές θα εκτεθεί η στρατηγική που θα ακολουθήσει η ΕΕ για να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο της δημογραφικής αλλαγής στον κοινωνικοοικονομικό μας ιστό·

ΛΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανανέωση των γενεών αποτελεί έναν από τους ειδικούς στόχους της Κοινής Αγροτικής Πολικής (ΚΓΠ) μετά το 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταφορά γνώσεων και η διαγενεακή μάθηση είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της συνεργασίας και της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών καθώς και για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών·

Υγεία και φροντίδα

ΛΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει πάντοτε να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι δεοντολογικοί κίνδυνοι που απορρέουν από τη χρήση της τεχνολογίας στην υγεία·

ΛΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΠΟΥ ορίζει την υγιή γήρανση ως τη διαδικασία ανάπτυξης και διατήρησης της λειτουργικής ικανότητας, η οποία επιτρέπει την ευημερία σε μεγαλύτερη ηλικία· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ αυτού που θεωρείται υγεία και του εισοδήματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2017 λιγότερο από το ένα τρίτο (32,4 %) των ηλικιωμένων στο πεμπτημόριο πρώτου εισοδήματος (20 % του πληθυσμού με τα χαμηλότερα εισοδήματα) θεώρησε την υγεία τους καλή ή πολύ καλή, σε σύγκριση με το 54,7 % των ηλικιωμένων που ανήκαν 20 % του πληθυσμού με το υψηλότερο εισόδημα(31)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αποτελέσματα της ευρωπαϊκής έρευνας υγείας με συνεντεύξεις καταδεικνύουν ότι η πλειονότητα των ηλικιωμένων πάσχει από χρόνιες ασθένειες ή προβλήματα, και μόνο ένας στους εννέα δήλωσε την απουσία τέτοιων προβλημάτων, και λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές αναπηρίες εμφανίζονται ή καθίστανται εντονότερες σε μεγαλύτερη ηλικία· λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν οι μισοί ηλικιωμένοι στην ΕΕ (ηλικίας 65 ετών και άνω) ανέφεραν ότι δυσκολεύονται να εκτελέσουν τουλάχιστον μία προσωπική ή οικιακή δραστηριότητα(32)· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της ΕΕ αντιμετώπισε μακροχρόνιους περιορισμούς λόγω προβλημάτων υγείας το 2018(33)· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 15 % των ενηλίκων ηλικίας 60 ετών και άνω εμφανίζουν ψυχική διαταραχή·

ΛΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες ηλικιωμένοι θεωρούνται τα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ηλικιακή ομάδα των 65 ετών και άνω είναι πολύ ετερογενής, με σημαντικές διαφορές όσον αφορά την υγεία, τον τρόπο ζωής, την κατάσταση, καθώς και τη διαβίωση και τις κοινωνικές συνθήκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γενικεύσεις θα πρέπει κατά συνέπεια να αποφεύγονται· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εστίαση στην ηλικία των 65 ετών ως ανώτατο όριο ηλικίας για τη συλλογή δεδομένων συχνά δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων των ηλικιωμένων, με αποτέλεσμα να προκύπτουν ελλιπή και ανακριβή δεδομένα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι απουσιάζουν από πολλά στατιστικά στοιχεία και ασκήσεις ανάλυσης και συλλογής δεδομένων, καθώς είναι σύνηθες να μην συλλέγονται στατιστικά στοιχεία για άτομα άνω των 65 ετών· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δεν επαρκεί πλέον λόγω του αυξανόμενου ποσοστού του πληθυσμού που φθάνει σε μεγαλύτερες ηλικίες·

Μ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αν και το εκπαιδευτικό χάσμα μεταξύ των φύλων είναι ευνοϊκό για τις γυναίκες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο οι γυναίκες πληρώνουν το τίμημα της μητρότητας στην εργασία, ενώ οι άνδρες έχουν επίδομα πατρότητας στην εργασία, ως προς τους δείκτες απασχόλησης και τους μισθούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να καταδειχθούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες για να καταστήσουν τη μητρότητα συμβατή με την επαγγελματική σταδιοδρομία, οι οποίες μειώνουν τις διαθέσιμες επιλογές τόσο για τη μητρότητα όσο και για την εξέλιξη της επαγγελματικής σταδιοδρομίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξισορρόπηση καριέρας και μητρότητας συνήθως οδηγεί τις γυναίκες να αναβάλουν την ηλικία της μητρότητας, μειώνοντας τον πιθανό αριθμό των παιδιών, ή να παραμείνουν άτεκνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλοι αυτοί οι παράγοντες μειώνουν τα ποσοστά γονιμότητας κάτω από τον ρυθμό αναπλήρωσης, με επακόλουθη γήρανση του πληθυσμού·

ΜΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ατόμων που εξαρτώνται από τη βοήθεια τρίτων ή έχουν ανάγκη υγειονομικής περίθαλψης και μακροχρόνιας φροντίδας αυξάνεται με την ηλικία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό των ατόμων που χρειάζονται τέτοιες υπηρεσίες είναι υψηλότερο στα άτομα ηλικίας 80 ετών και άνω· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάρτηση επιδεινώνεται από τη γήρανση αλλά και από άλλους κοινωνικοοικονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, αλλά και το μορφωτικό επίπεδο, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την προσωπική ευημερία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανάγκες για φροντίδα και υποστήριξη είναι διαφορετικές και τα κατάλληλα μέσα για τη διασφάλιση της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας διαφέρουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειονότητα της φροντίδας για εξαρτώμενα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας παρέχεται από άτυπους, συνήθως μη αμειβόμενους, φροντιστές γυναικείου φύλου, ηλικίας 60 ετών και άνω·

ΜΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο τα ανεπίσημα όσο και τα επίσημα συστήματα φροντίδας δέχονται πιέσεις λόγω της δημογραφικής μεταβολής, η οποία επιδεινώνεται από την έλλειψη επίσημων φροντιστών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα του Eurofound καταδεικνύει την ανάγκη παροχής πρόσβασης σε κατ’ οίκον φροντίδα ή φροντίδα που παρέχεται σε επίπεδο κοινότητας, για άτομα με δευτερεύουσες ανάγκες μακροχρόνιας περίθαλψης, όχι μόνο για την υποστήριξη των άτυπων φροντιστών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής όσων αποδέχονται φροντίδα, αλλά και για τον εντοπισμό και την ταχεία ανταπόκριση απέναντι στις αναδυόμενες ανάγκες·

ΜΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει ενιαίος ορισμός στην ΕΕ για την έννοια της εξάρτησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγαλύτερη ηλικία δεν ισούται απαραίτητα με την εξάρτηση·

ΜΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι ηλικιωμένοι δεν μπορούν να επωφεληθούν από μέτρα και πολιτικές ενεργού γήρανσης λόγω διαφόρων παραγόντων, όπως ο τόπος διαμονής τους, η κατάσταση της υγείας τους, η έλλειψη κινήτρων και η έλλειψη συνηθειών ή ευκαιριών για τακτική σωματική, πνευματική, πολιτιστική ή κοινωνική δραστηριότητα και αναψυχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι ενδέχεται επίσης να αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε κέντρα αθλητισμού, πολιτισμού και σωματικής αποκατάστασης και να αντιμετωπίζουν οικονομικούς περιορισμούς ή έλλειψη ή ανεπάρκεια δραστηριοτήτων προσαρμοσμένων στην ατομική τους ψυχοσωματική κατάσταση· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια αποτελεσματική στρατηγική ενεργού γήρανσης θα πρέπει έχει θετικό αντίκτυπο στους ηλικιωμένους, την κοινωνία και την οικονομία στο σύνολό της·

ΜΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία συνθηκών για υγιή γήρανση και αυτονομία των γυναικών και των ανδρών μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης στο στάδιο ζωής του γήρατος, καθώς και η προσαρμογή των κατοικιών και του τοπικού περιβάλλοντος με τρόπο που θα επιτρέπει στους ηλικιωμένους να ζουν στην οικία τους και στα περίχωρά της όσο το δυνατόν περισσότερο, θα επιφέρουν οφέλη τόσο σε επίπεδο συστημάτων όσο και ατόμων·

ΜΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα και η υποστήριξη πρέπει να στοχεύουν στη διατήρηση της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας και της ευημερίας των ηλικιωμένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιδέα της γήρανσης σε ένα περιβάλλον φιλικό προς τους ηλικιωμένους είναι καίριας σημασίας για τον πολεοδομικό σχεδιασμό και την ενίσχυση της μετάβασης από την ιδρυματική φροντίδα στις υπηρεσίες που βασίζονται στην κοινότητα· λαμβάνοντας, επιπλέον, υπόψη ότι οι δυνατότητες διατήρησης της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας εξαρτώνται από συνθήκες όπως το φιλικό προς τους ηλικιωμένους περιβάλλον, η προσβασιμότητα και η οικονομική προσιτότητα των υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της ποιοτικής στέγασης και της φροντίδας σε επίπεδο τοπικής κοινότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημογραφική μεταβολή απαιτεί κατάλληλες απαντήσεις σε συγκεκριμένες ανάγκες υγείας και σε επίπεδο υπηρεσιών και εγκαταστάσεων υποστήριξης·

ΜΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μη τυποποιημένες μορφές εργασίας έχουν εξαπλωθεί και, ενώ παρέχουν ευελιξία στην εκτέλεση των ευθυνών φροντίδας, δεν ανταποκρίνονται πάντα στις ανάγκες των εργαζομένων και ότι η αδυναμία οργάνωσης ενός θεματολογίου φροντίδας καθιστά δυσκολότερο για τις γυναίκες να συνδυάζουν τη μητρότητα και δουλειά·

ΜΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συσσώρευση κινδύνων για την υγεία, τραυματισμών και χρόνιων ασθενειών σε όλη τη διάρκεια ζωής αυξάνει τον κίνδυνο αναπηρίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι συμβουλεύονται συχνότερα ιατρούς γενικής ιατρικής και ειδικούς ιατρούς, αλλά αναφέρουν επίσης μεγαλύτερες δυσκολίες πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες σε ορισμένα κράτη μέλη από ό,τι ο μέσος πληθυσμός λόγω, μεταξύ άλλων, της τιμής των ιατρικών υπηρεσιών, των μεγάλων αποστάσεων και των μεγάλων λίστρων αναμονής(34)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδύσεις στην οικονομία της φροντίδας είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης για όλους όσους χρειάζονται φροντίδα και φροντιστές· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα σε ηλικιακές ομάδες που αντιστοιχούν στις μεγαλύτερες ηλικίες είναι πιο ευάλωτα και, ως εκ τούτου, επιρρεπή σε ασθένειες και σε επιπλοκές και θανάτους που συνδέονται με διάφορες νόσους, συμπεριλαμβανομένης της νόσου COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νόσος COVID-19 έχει αναδείξει την ανάγκη για πιο ισχυρά συστήματα υγείας και μεγαλύτερες ικανότητες σε επίπεδο εντατικής φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να διασφαλιστεί επειγόντως η πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη και η παροχή μέσων ατομικής προστασίας σε εγκαταστάσεις μακροχρόνιας περίθαλψης·

ΜΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 έχει καταδείξει ότι οι προσβάσιμες και υψηλής ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες και υπηρεσίες φροντίδας αποτελούν αποτελεσματική απάντηση στις ανάγκες του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των αναγκών των ηλικιωμένων, οι οποίοι, σε ορισμένες περιστάσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έχουν βιώσει και εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις λόγω ηλικίας όσον αφορά την πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες και υπηρεσίες περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων εμποδίων στην ιατρική περίθαλψη εν γένει· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 ρίχνει για μια ακόμη φορά φως στην έλλειψη επαρκούς στέγασης, εγκαταστάσεων ποιοτικής φροντίδας και επαρκούς φροντίδας και υποστήριξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υψηλότερα ποσοστά μολύνσεων και θανάτων από COVID-19 στην ΕΕ σχετίζονται με γηροκομεία και υπηρεσίες κλειστής φροντίδας, υπηρεσίες στέγασης για ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες(35)· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί ηλικιωμένοι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας λόγω της υπερχείλισης πολλών μονάδων εντατικής θεραπείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα από τα βασικά κριτήρια για τη λήψη απόφασης σχετικά με τη διαθεσιμότητα περίθαλψης εντατικής θεραπείας ήταν η ηλικία του ασθενούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά ηλικιωμένα άτομα παρεμποδίστηκαν στην πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη που δεν σχετίζεται με την COVID-19 και οι υπηρεσίες φροντίδας γενικά μειώθηκαν ή διακόπηκαν εντελώς κατά τη διάρκεια της πανδημίας·

Ν.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο γηράσκων πληθυσμός της ΕΕ δημιουργεί νέες προκλήσεις για την ισότητα των φύλων, καθώς οι γυναίκες εξακολουθούν να είναι οι κύριοι πάροχοι φροντίδας (με και χωρίς αμοιβή)(36)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση του κορονοϊού έχει επιδεινώσει αυτήν την κατάσταση·

ΝΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι είναι λιγότερο ανθεκτικοί σε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι επαναλαμβανόμενοι καύσωνες·

Το δικαίωμα στη γήρανση με αξιοπρέπεια

ΝΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, για να είναι εγγυημένη η αξιοπρεπής ζωή, πρέπει να διασφαλίζεται το δικαίωμα έγκαιρης συνταξιοδότησης των εργαζομένων, επιτρέποντάς τους να απολαμβάνουν μια υγιή και ανεξάρτητη συνταξιοδότηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα στη συνταξιοδότηση πρέπει να συνδέεται με τον χρόνο εργασίας και να μην εξαρτάται από διακυμάνσεις στο μέσο προσδόκιμο ζωής ούτε από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα μέσω του οποίου ασκείται πίεση στους εργαζόμενους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιοποίηση του χρόνου συνταξιοδότησης θα πρέπει να βασίζεται σε εισόδημα που θα καθιστά δυνατή την αξιοπρεπή διαβίωση, η οποία περνά, μεταξύ άλλων, από την προστασία της υγείας, την πολιτιστική καλλιέργεια και την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους συνταξιούχους να ενταχθούν πλήρως στο κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζουν·

ΝΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιοπρεπής διαβίωση, ιδίως για τους ηλικιωμένους, δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από το δικαίωμα πρόσβασης σε στέγαση και σε επαρκείς συνθήκες υγείας και άνεσης, οι οποίες δίνουν στους ηλικιωμένους τη δυνατότητα να γερνούν στο πλαίσιο κοινωνικής και οικογενειακής προστασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις που σχετίζονται με πιέσεις από την κερδοσκοπία στον τομέα των ακινήτων, οι ηλικιωμένοι ήταν οι πρώτοι που εκδιώχθηκαν, γεγονός το οποίο αύξησε την κοινωνική απομόνωση και τη λειτουργική τους εξάρτηση·

ΝΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού λόγω, μεταξύ άλλων παραγόντων, του συνεχιζόμενου προβλήματος της απασχόλησης μεταξύ των φύλων, του μισθολογικού και συνταξιοδοτικού χάσματος, της μεγαλύτερης διακοπής της σταδιοδρομίας λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων και ευθυνών φροντίδας, και της μεγαλύτερης μερικής(37), ενίοτε επισφαλούς και προσωρινής απασχόλησης(38), ιδίως στην περίπτωση των μόνων μητέρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράγοντες αυτοί δυσχεραίνουν για πολλές γυναίκες την εξοικονόμηση χρημάτων για μεταγενέστερες περιόδους στη ζωή τους και τις καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτες στη φτώχεια των ηλικιωμένων·

ΝΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τη Eurostat οι γυναίκες λαμβάνουν χαμηλότερες συντάξεις από τους άνδρες σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες στην ΕΕ ηλικίας άνω των 65 ετών λαμβάνουν σύνταξη που είναι κατά μέσο όρο 30 % χαμηλότερη από εκείνη των ανδρών·

ΝΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου το 2019, το 40 % των Ευρωπαίων αισθάνονται ότι υφίστανται διακρίσεις λόγω ηλικίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάκριση λόγω ηλικίας είναι παρούσα σε διάφορα επίπεδα και εκδηλώνεται με διάφορες μορφές, μεταξύ άλλων σε μεμονωμένες προσεγγίσεις και στην αντίληψη του εαυτού και στις σχέσεις μεταξύ των γενεών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάκριση λόγω ηλικίας έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την υγεία και το προσδόκιμο ζωής και εμποδίζει την πλήρη συμμετοχή στην κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική ζωή, και μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμούς στην πρόσβαση των ηλικιωμένων σε υπηρεσίες ή στην ενεργό συμμετοχή στην αγορά εργασίας τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, καθώς και σε υπηρεσίες στον χώρο εργασίας, με αποτέλεσμα την περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη ευρωπαϊκή έρευνα για τις συνθήκες εργασίας, οι διακρίσεις λόγω ηλικίας ήταν η συνηθέστερη μορφή διακρίσεων στον χώρο εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλες μορφές διακρίσεων που επισημαίνονται από τους ηλικιωμένους περιλαμβάνουν την πρόσβαση σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα και υπηρεσίες, την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την ψυχαγωγία(39)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιτυχής καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω ηλικίας και των ηλικιακών στερεοτύπων, μεταξύ άλλων και στην αγορά εργασίας, είναι απαραίτητη για την ενεργό γήρανση, για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών και για την αξιοποίηση της εμπειρίας που έχουν αποκτήσει οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενίσχυση της ίσης μεταχείρισης στην αγορά εργασίας, αλλά και στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες είναι απαραίτητη από αυτή την άποψη·

ΝΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ΠΟΥ, η ενεργός γήρανση είναι η διαδικασία βελτιστοποίησης των ευκαιριών για υγεία, συμμετοχή και ασφάλεια, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής όσο μεγαλώνουν οι άνθρωποι, επιτρέποντας στους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν τις δυνατότητές τους για ευημερία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους και να συμμετάσχουν στην κοινωνία σύμφωνα με τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τις ικανότητές τους, ενώ παράλληλα τους παρέχει επαρκή προστασία, ασφάλεια και φροντίδα όταν χρειάζονται βοήθεια·

ΝΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και διάφορα κράτη μέλη συμμετέχουν ενεργά στον προβληματισμό σχετικά με νέα μέσα σε διεθνές επίπεδο για την προστασία των δικαιωμάτων των ηλικιωμένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι διεθνείς διαβουλεύσεις πρέπει να υποστηρίζονται και να ενθαρρύνονται· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2000/78/ΕΚ διαμορφώνει ένα γενικό πλαίσιο για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία, αλλά δεν αντιμετωπίζει τις διακρίσεις σε άλλους τομείς της κοινωνικής ζωής καθώς και τις πολλαπλές διακρίσεις·

ΝΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι πέφτουν ενίοτε θύματα βίας, κακοποίησης και άλλων ανησυχητικών δραστηριοτήτων εις βάρος τους, όπως η απάτη και οι αθέμιτες επιχειρηματικές πρακτικές, στέρηση της δικαιοπρακτικής ικανότητας και τα μέσα για τη διαχείριση των δικών τους υποθέσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το φαινόμενο της κακοποίησης ηλικιωμένων θα πρέπει να καλύπτεται καλύτερα από δεδομένα και έρευνες σχετικά με τη συχνότητα και τους τρόπους πρόληψής του· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται προσπάθειες για την παραγωγή πιο ολοκληρωμένων δεδομένων σχετικά με την κακομεταχείριση των ηλικιωμένων·

Ξ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ χρηματοδοτεί πιλοτικές πρωτοβουλίες, όπως οι EUROPeAN, MILCEA και WeDO, στον τομέα της καταπολέμησης του εγκλήματος κατά των ηλικιωμένων·

ΞΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι που ζουν σε αγροτικές ή απομακρυσμένες περιοχές ενδέχεται να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερους συναρτώμενους με την ηλικία κινδύνους, όπως μεταξύ άλλων φτώχεια, δυσκολότερη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και υπηρεσίες υγείας ποιότητας, μικρότερη κοινωνική στήριξη ή περιορισμένες ευκαιρίες κοινωνικής αλληλεπίδρασης, καθώς και έλλειψη πρόσβασης σε υπηρεσίες δημόσιων μεταφορών·

Απασχόληση και ενεργός γήρανση

ΞΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του 2012, το 60 % των ατόμων στην ΕΕ ήταν κατά της αύξησης της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης, ενώ το 61 % ήταν της γνώμης ότι όλοι θα πρέπει να είναι σε θέση να συνεχίσουν να εργάζονται και μετά τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ανάλογα με τις οικονομικές τους ανάγκες, σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι ηλικίας 50 ετών και άνω θα προτιμούσαν να εργάζονται λιγότερες ώρες, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό συνταξιούχων θα προτιμούσε να εργάζεται τουλάχιστον λίγες ώρες την εβδομάδα(40)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ηλικία συνταξιοδότησης του εργαζόμενου συνδέεται με πολιτικές στον χώρο εργασίας που υποστηρίζουν την απασχολησιμότητα και τους εργαζομένους που παραμένουν στην απασχόληση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, εφόσον το επιθυμούν· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά πρόσληψης εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας που δεν εργάζονται είναι, ωστόσο, εξαιρετικά χαμηλά και ότι οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να καταστούν μακροχρόνια άνεργοι· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού για τα άτομα ηλικίας μεταξύ 55 και 64 ετών είναι υψηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ για όλες τις ηλικίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 56 % των ανθρώπων στην ΕΕ ανησυχούν ότι το εισόδημά τους σε μεγάλη ηλικία δεν θα είναι επαρκές(41)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πιθανότητα εξεύρεσης νέας θέσης εργασίας μειώνεται με την ηλικία, εν μέρει λόγω διαρθρωτικών φραγμών, συμπεριλαμβανομένων των διακρίσεων λόγω ηλικίας(42)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι τα άτομα που έχουν συνταξιοδοτηθεί αλλά εξακολουθούν να εργάζονται χωρίς επιλογή έχουν υψηλότερο επίπεδο ικανοποίησης από τη ζωή τους κατά μέσο όρο σε σχέση με τους πλήρως συνταξιοδοτούμενους(43)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίσθηση του σκοπού στη ζωή γενικά μειώνεται μετά την ηλικία των 50 ετών, αλλά παραμένει πολύ ισχυρότερη για τα άτομα που συνεχίζουν να εργάζονται μετά τη συνταξιοδότηση ή έχουν ευθύνες φροντίδας παιδιών ή μακροχρόνιας φροντίδας(44)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της ανεργίας των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας στην ΕΕ παραμένει πολύ σημαντική·

ΞΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κατάλληλες συνθήκες εργασίας και απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων της βελτίωσης της επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας, της καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, ενός κατάλληλου για την ηλικία εργασιακού περιβάλλοντος, των χαμηλότερων ποσοτικών απαιτήσεων και της αυτονομίας του χρόνου εργασίας, μπορούν να επιτρέψουν και να ενθαρρύνουν τους ηλικιωμένους να παραμείνουν στην αγορά εργασίας εάν το επιθυμούν·

ΞΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες των εργαζομένων σε επαγγέλματα ιδιαίτερα απαιτητικά σε σωματικό ή ψυχολογικό επίπεδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ζήτημα αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω στρατηγικών για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, πολιτικών που στηρίζουν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, πρόσβασης και αξιοποίησης ευκαιριών εκπαίδευσης και κατάρτισης στην εργασία ή εκτός αυτής, στήριξης για διαγενεακές ανταλλαγές στους χώρους εργασίας και της δυνατότητας σταδιακής συνταξιοδότησης, γεγονός που θα αποφέρει τόσο ατομικά όσο και κοινωνικά οφέλη·

ΞΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια μεγαλύτερη ΕΕ με μικρότερο εργατικό δυναμικό μπορεί να ασκήσει πίεση στους δημόσιους προϋπολογισμούς και στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτιμάται ότι το συνολικό κόστος της γήρανσης(45) θα ανέλθει στο 26,7 % του ΑΕγχΠ έως το 2070(46)· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής το 2018 σχετικά με την οικονομία της τρίτης ηλικίας (άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω) εκτιμά ότι η συμβολή της ευρωπαϊκής οικονομίας της τρίτης ηλικίας στο ΑΕγχΠ θα ανέλθει σε 6,4 τρισεκατομμύρια ευρώ και 88 εκατομμύρια θέσεις εργασίας έως το 2025· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με το 32 % του ΑΕΠ της ΕΕ και το 38 % της απασχόλησης στην Ένωση(47)·

ΞΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προώθηση της οπτικής του κύκλου ζωής και η ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία των φιλικών προς τους ηλικιωμένους εργασιακών περιβαλλόντων μεταξύ των εργοδοτών είναι απαραίτητη για την ενεργό γήρανση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της ανεργίας μεταξύ των νέων και των ηλικιωμένων εργαζομένων εξακολουθεί να αποτελεί βασική πρόκληση σε πολλές περιφέρειες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη εξακολουθούν να πρέπει να δώσουν μια κατάλληλη απάντηση στις προκλήσεις της αγοράς εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ανάγκη προσαρμογής των δεξιοτήτων των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι απειλούνται ιδιαίτερα από την οικονομική αναδιάρθρωση, καθώς και ανάγκη σχεδιασμού πολιτικών για τη στήριξη της κινητικότητας των ηλικιωμένων στην αγορά εργασίας, ιδίως όσον αφορά την επανένταξη στην απασχόληση·

ΞΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργοδότες είναι συχνά απρόθυμοι να προσφέρουν επαρκή κατάρτιση στους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διά βίου μάθηση συμβάλλει στην ενεργό γήρανση και επιτρέπει στους ανθρώπους να εργάζονται και να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη το ψήφισμα του Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Erasmus+»·

ΞΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξασφάλιση ποιοτικής απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων αξιοπρεπών μισθών, επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας και καλής ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής για τους εργαζόμενους καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους, αποτελεί προϋπόθεση για μια βιώσιμη επαγγελματική ζωή και την ενεργό και υγιή γήρανση μετά τη συνταξιοδότηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό συνεπάγεται όχι μόνο τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης επαγγελματικών κινδύνων, αλλά και την ενθάρρυνση και υποστήριξη συνηθειών που προάγουν την υγεία των εργαζομένων και την αντιμετώπιση κινδύνων όπως οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι και οι μυοσκελετικές διαταραχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υγεία και οι επιδόσεις των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας δεν καθορίζονται από την ηλικία τους, αλλά από μια σειρά στενά συνδεόμενων παραγόντων, όπως ο ατομικός τρόπος ζωής και η έκθεση σε κινδύνους στον χώρο εργασίας(48)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ποιοτικές θέσεις εργασίας καθώς και οι ασφαλείς και υγιείς χώροι εργασίας δεν είναι μόνο σημαντικοί για την ευημερία των εργαζομένων, αλλά και για την ανταγωνιστικότητα των εταιρειών και τη βιωσιμότητα των συστημάτων πρόνοιας·

ΞΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος των δημογραφικών μεταβολών στην αγορά εργασίας υπογράμμισε τη σημασία της περαιτέρω βελτίωσης της διαχείρισης των επιχειρήσεων και των μεθόδων εργασίας, καθώς και το σημαντικό ρόλο των ψηφιακών λύσεων όπως η τηλεργασία, ιδίως στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19, καθώς προσφέρουν πολυάριθμες ευκαιρίες για την ενίσχυση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων που πλησιάζουν την ηλικία συνταξιοδότησης, και παρέχουν ένα πιο περιεκτικό εργασιακό περιβάλλον, ειδικά για σκοπούς ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και για άτομα με αναπηρίες·

Ο.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφέρειες με υψηλά ποσοστά ανεργίας χαρακτηρίζονται από υψηλότερα ποσοστά γήρανσης και συρρίκνωσης του πληθυσμού·

ΟΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2019, οι εργαζόμενοι ηλικίας 55 έως 64 ετών αντιπροσώπευαν το 59,1 % του εργατικού δυναμικού στην ΕΕ(49)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2016, το ένα τρίτο περίπου όσων διηύθυναν οικογενειακές γεωργικές εκμεταλλεύσεις ήταν ηλικίας 65 ετών ή και άνω και ότι η πλειονότητα (57 %) ήταν ηλικίας τουλάχιστον 55 ετών ή και περισσότερο· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο ένας στους δέκα από όσους διηύθυναν γεωργικές εκμεταλλεύσεις ήταν ηλικίας κάτω των 40 ετών·

Αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων με την υποστήριξη των ταμείων της ΕΕ

ΟΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προγράμματα, τα έργα και οι δράσεις που προωθούν τις στρατηγικές ενεργού γήρανσης θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται σε όλους τους τομείς πολιτικής και ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα μέσα της ΕΕ, όπως τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία, ιδίως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+) και τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κονδύλια της ΕΕ διευκολύνουν την παροχή βασικών υποδομών·

ΟΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πρωτοβουλίες όπως το βραβείο πόλης φιλικής προς τα άτομα με αναπηρία ενθαρρύνουν την προσαρμογή των δημόσιων χώρων στις ανάγκες των ηλικιωμένων και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα και έχουν θετικό αντίκτυπο στην ανεξαρτησία τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτοβουλίες αυτές όχι μόνο βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής τους, διασφαλίζουν την κοινωνική τους ένταξη και εγγυώνται την ισότιμη άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, αλλά μπορούν επίσης να έχουν θετικό οικονομικό αντίκτυπο·

ΟΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των νοικοκυριών ενός ατόμου έχει αυξηθεί κατά 19 %·από το 2010· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 το 40 % των γυναικών στην ΕΕ ηλικίας 65 ετών και άνω ζούσαν μόνες, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ποσοστού των ανδρών που ζουν μόνοι(50)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε πολλά κράτη μέλη, η στέγαση για νέους, για όσους ζουν μόνοι, για ηλικιωμένους και για άτομα με αναπηρίες χρόνιες παθήσεις και λειτουργικούς περιορισμούς είναι ανεπαρκής λόγω προβλημάτων προσβασιμότητας, χαμηλής ποιότητας προτύπων ή υψηλού κόστους διαβίωσης και στέγασης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κατοικίες θα πρέπει να είναι οικονομικά προσιτές, προσβάσιμες, ασφαλείς και άνετες, παράγοντες που είναι όλοι ιδιαίτερα σημαντικοί, όχι μόνο για τους ηλικιωμένους· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί ηλικιωμένοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να ανακαινίσουν τα σπίτια τους εάν δεν είναι ιδιοκτήτες·

ΟΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι καθολικά και αναπαλλοτρίωτα, αδιαίρετα, αλληλεξαρτώμενα και αλληλένδετα και ανήκουν σε όλους τους ανθρώπους και σε όλες τις γενιές, χωρίς διακρίσεις για οποιοδήποτε λόγο· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, είναι πολύτιμοι για την κοινωνία και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να συμμετέχουν στην κοινωνία στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό και να ζουν τη ζωή τους με αξιοπρέπεια και με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανεξαρτησία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών θα πρέπει να καθοδηγεί την ανάκαμψη της ΕΕ με σκοπό την επίτευξη μιας πιο δίκαιης, χωρίς αποκλεισμούς και ανθεκτικότερης κοινωνίας, η οποία δεν θα αφήνει κανέναν στο περιθώριο·

ΟΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα κράτη μέλη και η ΕΕ είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και, ως εκ τούτου, δεσμεύονται νομικά να εγγυώνται ατομική αυτονομία, απαγόρευση των διακρίσεων, πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή στην κοινωνία και ίσες ευκαιρίες και προσβασιμότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν πάνω από 80 εκατομμύρια άτομα με αναπηρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πλειονότητα των οποίων είναι γυναίκες και κορίτσια, και ότι οι περισσότερες αναπηρίες αποκτώνται με την ηλικία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με αναπηρία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας και διακρίσεων(51)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές για το γήρας πρέπει να διασφαλίζουν την προστασία και την κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, καθώς και την πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας και στις διάφορες υπηρεσίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κινητικότητα είναι το κλειδί για την προώθηση της ανεξάρτητης διαβίωσης και της αυτονομίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διασφάλιση μιας πλήρως προσβάσιμης αλυσίδας μεταφορών από πόρτα σε πόρτα είναι ζωτικής σημασίας·

ΟΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάγνωση νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος του Alzheimer και άλλες μορφές άνοιας, εξακολουθεί να υστερεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σαφής ένδειξη ότι ο τρέχων αριθμός 9 εκατομμυρίων επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ατόμων με άνοια θα διπλασιαστεί έως το 2050(52)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η άνοια είναι η κύρια αιτία εξάρτησης και αναπηρίας μεταξύ των ηλικιωμένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πλήττει σήμερα περίπου 10 εκατομμύρια άτομα, και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο επιπολασμός της αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030·

ΟΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΚΓΠ παραμένει καίριας σημασίας μέσο για την υποστήριξη της αγροτικής οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές·

ΟΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επισιτιστική ασφάλεια εξαρτάται από την επιτυχή διαγενεακή ανανέωση στο γεωργικό τομέα·

Καταπολέμηση των διακρίσεων εις βάρος των ηλικιωμένων

1.  τονίζει ότι η αναγνώριση της αξίας των ηλικιωμένων και η αντιμετώπιση των διακρίσεων εναντίον τους επιτυγχάνονται μόνο μέσω πολιτικών κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής ένταξης, οι οποίες επικεντρώνονται στην παροχή δίκαιων συντάξεων, οι οποίες προσφέρουν καλή ποιότητα ζωής· τονίζει, συνεπώς, τη σημασία των δημόσιων συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, τα οποία είναι διανεμητικά και βασίζονται στην αλληλέγγυα συνεισφορά μεταξύ των γενεών, και τα οποία παρέχουν σε όλους, ανεξάρτητα από τις δικές τους εισφορές (παράμετρος αρκετά συναφής, για παράδειγμα, με γυναίκες που έχουν διανύσει τη σταδιοδρομία τους εργαζόμενες ως φροντίστριες) αξιοπρεπή ποιότητα ζωής, απαλλαγμένη από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό·

2.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση όλων των μορφών διακρίσεων εις βάρος των ηλικιωμένων, ιδίως σε βάρος των γυναικών, ιδιαίτερα στους τομείς της απασχόλησης, της πρόσβασης σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα και υπηρεσίες, της υγειονομικής περίθαλψης, της στέγασης, της προώθησης της αυτονομίας, της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και των δραστηριοτήτων αναψυχής· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν μια θετική αντίληψη για το γήρας στην κοινωνία και την κοινωνική ένταξη των ηλικιωμένων, ενθαρρύνοντας φιλικά προς τους ηλικιωμένους περιβάλλοντα στην ΕΕ μέσω κατάλληλων μέτρων, και να στηρίξουν την ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και να ενισχύσουν τη στήριξή τους στην οικονομία της τρίτης ηλικίας στην ΕΕ· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει συνέχεια στην έκθεση εφαρμογής της οδηγίας 2000/78/ΕΚ μετά από 20 έτη, με σκοπό την ενίσχυση του πλαισίου για τις διακρίσεις λόγω ηλικίας στην απασχόληση και την εργασία·

3.  τονίζει τη σημασία της ισότητας των φύλων, της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου και της προστασίας των δικαιωμάτων των μειονοτήτων όσον αφορά την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων·

4.  εκφράζει τη λύπη του για το υπάρχον συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων και καλεί τα κράτη μέλη να προτείνουν συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπισή του, μεταξύ άλλων με την καταπολέμηση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων και την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης των γυναικών με την εφαρμογή μέτρων για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και με την καταπολέμηση της επισφαλούς και άτυπης απασχόλησης, καθώς και με τη διασφάλιση ελάχιστου εισοδήματος για όλους·

5.  τονίζει ότι η παράταση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης δεν αποτελεί κατάλληλο εργαλείο για την αντιμετώπιση και επίλυση της τρέχουσας οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, καθώς θα μπορούσε να συντελέσει σε περαιτέρω επιδείνωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας·

6.  τονίζει ότι, προκειμένου να παρασχεθούν περισσότερες ευκαιρίες για τις γυναίκες στις αγροτικές περιοχές, είναι σημαντικό να διατηρηθεί και στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο το υπάρχον υποπρόγραμμα για τον συγκεκριμένο σκοπό· ζητεί ειδικότερα να παρασχεθεί στήριξη σε γυναίκες γεωργούς μέσω μέτρων προώθησης της πρόσβασης σε γη, στήριξης εγκατάστασης και κάλυψης κοινωνικής ασφάλισης·

7.  καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να θεσπίσουν ένα έτος για την ενεργό γήρανση και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, το οποίο θα συμπληρώνει και θα αξιοποιεί τους στόχους και στο πνεύμα της Ευρωπαϊκής ημέρας αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών και του Ευρωπαϊκού έτους 2012 για την ενεργό γήρανση και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι και να προωθηθούν στρατηγικές μετριασμού τους, καθώς και να εξαλειφθούν τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις, να ενισχυθούν οι δεσμοί και η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, να καταπολεμηθεί ο κοινωνικός αποκλεισμός και να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα σεξουαλικής υγείας· τονίζει τη σημασία της πρωτοβουλίας αυτής όχι μόνο στο πλαίσιο της δημογραφικής μεταβολής, αλλά και της πανδημίας του κορονοϊού, η οποία έχει πλήξει ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων και των φροντιστών τους· καλεί επίσης τα κράτη μέλη να διαβουλεύονται με ακαδημαϊκούς εμπειρογνώμονες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών κατά την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εφαρμόσουν ταχέως τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη συμμετοχή και την ευημερία των ηλικιωμένων στην εποχή της ψηφιοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας μιας πλατφόρμας για τη «Συμμετοχή και τον εθελοντισμό μετά τον εργασιακό βίο» και της προώθησης των ανταλλαγών και δεσμών μεταξύ των γενεών·

8.  υπενθυμίζει ότι το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων που προκαλείται από το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων βρίσκεται στο 37 % και προέρχεται από συσσωρευμένες ανισότητες καθ’ όλη τη διάρκεια του επαγγελματικού βίου των γυναικών και από περιόδους απουσίας από την αγορά εργασίας που επιβάλλονται στις γυναίκες λόγω πολλαπλών μορφών ανισότητας και διακρίσεων· τονίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστεί επειγόντως αυτό το χάσμα υπό το φως των δημογραφικών αλλαγών, δεδομένου ότι οι επιπτώσεις του θα βαρύνουν σημαντικά τις ηλικιωμένες γυναίκες για μεγάλο χρονικό διάστημα στο μέλλον·

9.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, της 27 Ιανουαρίου 2021, με τίτλο «Γήρανση: προώθηση της αλληλεγγύης και της ευθύνης μεταξύ των γενεών» (COM(2021)0050)· καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει σχέδιο δράσης της ΕΕ για τη δημογραφική αλλαγή και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλομορφία και την πολυπλοκότητα της κατάστασης σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες, καθώς και τις διαφορές στα κράτη μέλη· υπογραμμίζει ότι ένα τέτοιο σχέδιο θα πρέπει να είναι χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς και να αποσκοπεί στη διευκόλυνση της αξιοπρεπούς, ενεργού και υγιούς γήρανσης και θα πρέπει να αναπτυχθεί σύμφωνα με τη Δεκαετία Υγιούς Γήρανσης του ΠΟΥ με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των γενεών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση των ηλικιωμένων κατά την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα κράτη μέλη να εγκρίνουν χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού, η οποία είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση των διακρίσεων για όλους τους λόγους και σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής και για την καταπολέμηση των πολλαπλών διακρίσεων·

10.  υπενθυμίζει ότι η δημογραφική αλλαγή είναι φαινόμενο που δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους στις αγροτικές περιοχές αλλά και όλες τις γενιές, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας τους· τονίζει, συνεπώς, τη σημασία μιας προσέγγισης με βάση τον κύκλο ζωής των σχετικών πολιτικών που θα καλύπτει όλες τις περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων των αστικών περιοχών·

11.  θεωρεί ότι το μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση σε προγράμματα για την ενεργό συμμετοχή των ηλικιωμένων στη ζωή των αγροτικών κοινοτήτων·

12.  τονίζει την ανάγκη για καλύτερη διερεύνηση και πρόληψη της βίας κατά των ηλικιωμένων·

13.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να κυρώσουν και να εφαρμόσουν τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας·

Υγεία και μακροχρόνια φροντίδα των ηλικιωμένων

14.  επισημαίνει ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες πλήττονται περισσότερο από το υψηλό κόστος της μακροχρόνιας φροντίδας επειδή το προσδόκιμο ζωής των γυναικών είναι υψηλότερο, ενώ τα αποτελέσματα για την υγεία τους στο τέλος της ζωής είναι πιο χαμηλά, γεγονός που αυξάνει την ανάγκη τους για μακροχρόνια φροντίδα και βοήθεια· υπενθυμίζει επίσης ότι οι γυναίκες αποτελούν την συντριπτική πλειονότητα των άτυπων φροντιστών, γεγονός που αφήνει, ειδικότερα στις ηλικιωμένες γυναίκες σε ηλικία εργασίας, με λιγότερες ευκαιρίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας και θεμελίωσης των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων·

15.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την αξιοπρεπή διαβίωση των εξαρτώμενων ατόμων· υπογραμμίζει την ανάγκη προώθησης στρατηγικών εξατομικευμένης ποιοτικής στήριξης για εξαρτώμενα άτομα· τονίζει ότι θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ειδικές ανάγκες των ατόμων με διάφορες νόσους, συμπεριλαμβανομένων των νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και η άνοια, από τη διάγνωση έως τη θεραπεία και τη μακροχρόνια φροντίδα·

16.  επισημαίνει τη σημασία των ευέλικτων μορφών εργασίας που επιτρέπουν στις γυναίκες και τους άνδρες να συνδυάζουν την επαγγελματική και την οικογενειακή ζωή, και την ανάγκη για εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με την ίση κατανομή της οικιακής εργασίας και της φροντίδας και της νοσηλευτικής, καλύτερες επενδύσεις σε υποδομές φροντίδας και ίση, μη μεταβιβάσιμη και αμειβόμενη άδεια μητρότητας και πατρότητας, προκειμένου να επιτευχθεί πρόοδος στην καλύτερη κατανομή της αμειβόμενης και της άμισθης εργασίας ανά φύλο·

17.  τονίζει την ανάγκη για καταπολέμηση του διαχωρισμού της αγοράς εργασίας ανά φύλο, ιδίως για μελλοντοστραφή, υψηλά αμειβόμενα επαγγέλματα, όπως αυτά του τομέα των επιστημών, της μηχανικής, της τεχνολογίας και των μαθηματικών (STEM), της ΤΠΕ και του ψηφιακού τομέα· τονίζει τη σημασία της εκπαίδευσης στους τομείς αυτούς καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, μεταξύ άλλων για ηλικιωμένες γυναίκες, προκειμένου να αυξηθεί η συνεχής τους συμμετοχή στην αγορά εργασίας·

18.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων της μακρόχρονης φροντίδας που παρέχεται σε ιδρύματα κλειστής φροντίδας ή στο πλαίσιο της κοινότητας, και στην παρηγορητική φροντίδα, χωρίς διακρίσεις για οποιονδήποτε λόγο·

19.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν και να προωθήσουν τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα και να διασφαλίσουν την καθολική πρόσβαση σε υπηρεσίες και προϊόντα σεξουαλικής και γενετήσιας υγείας·

20.  καλεί την Επιτροπή να υιοθετήσει μια τεκμηριωμένη και βασιζόμενη στα ανθρώπινα δικαιώματα προσέγγιση για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων στην ΕΕ, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι κάτοικοι της ΕΕ μπορούν να υλοποιήσουν πλήρως τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα δικαιώματά τους· καταδικάζει κάθε απόπειρα χειραγώγησης της δημογραφικής αλλαγής με σκοπό την υπονόμευση της ισότητας των φύλων και της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων, και καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να υπερασπιστούν εν προκειμένω τις αξίες της Ένωσης·

21.  υπογραμμίζει την ύψιστη σημασία της πλήρους προστασίας του δικαιώματος φροντίδας και στήριξης των ηλικιωμένων, της εξασφάλισης της πρόσβασής τους σε οικονομικά προσιτές, ποιοτικές και ολιστικές υπηρεσίες φροντίδας και υποστήριξης, προσαρμοσμένων στις ατομικές ανάγκες, και της προώθησης της ευημερίας, της αυτονομίας, της ανεξαρτησίας και της κοινωνικής ένταξης, χωρίς καμία μορφή διάκρισης· τονίζει τον καίριο ρόλο των επαρκώς χρηματοδοτούμενων συστημάτων κοινωνικής προστασίας ώστε η φροντίδα να καταστεί οικονομικά προσιτή και πραγματικά προσβάσιμη·

22.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει μια συμφωνία φροντίδας για την Ευρώπη και ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα φροντιστών, με στόχο τη μετάβαση προς μια οικονομία φροντίδας που συνεπάγεται σχετικές επενδύσεις και νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ, και μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για όλες τις ανάγκες και τις υπηρεσίες φροντίδας, θεσπίζοντας ελάχιστα πρότυπα και ποιοτικές κατευθυντήριες γραμμές για τη φροντίδα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με μακροπρόθεσμες ανάγκες, με σκοπό τον εντοπισμό και την αναγνώριση των διαφόρων μορφών παροχής άτυπης φροντίδας στην Ευρώπη, καθώς και τη διασφάλιση οικονομικής στήριξης για τους φροντιστές, κατάλληλες περιόδους άδειας και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων·

23.  ζητεί να εγκριθούν τα αναγκαία μέτρα για την προώθηση υψηλότερων ποσοστών απασχόλησης μεταξύ των γυναικών, όπως οικονομικά προσιτές υπηρεσίες μέριμνας και φύλαξης παιδιών, επαρκείς περίοδοι γονικής άδειας και ευελιξία ως προς το ωράριο και τον τόπο εργασίας και για τους άνδρες· υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ, η πλήρης σύγκλιση των ποσοστών συμμετοχής των δύο φύλων θα επέφερε αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ κατά 12,4 % έως το 2030·

24.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ακολουθήσουν μια προσέγγιση «υγεία σε όλες τις πολιτικές», αξιολογώντας τον αντίκτυπο των επιλογών πολιτικής στην υγεία σε όλους τους σχετικούς τομείς·

25.  υπενθυμίζει ότι, για να επιτευχθούν υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων, απαιτούνται περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες, σταθερή απασχόληση και στέγαση, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, γενναιόδωρα οικογενειακά επιδόματα και αμειβόμενη γονική άδεια και για τους δύο γονείς, ποιοτική φροντίδα των παιδιών από πολύ μικρή ηλικία, καθώς και ισότιμη κατανομή της μη αμειβόμενης φροντίδας και των οικιακών ευθυνών μεταξύ ανδρών και γυναικών· τονίζει ότι, υπό το πρίσμα των δημογραφικών μεταβολών και των προβλεπόμενων αυξήσεων στο προσδόκιμο ζωής, είναι κεντρικής σημασίας να διασφαλίζεται η πλήρης συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας χωρίς διαλείμματα και διακοπές στην επαγγελματική σταδιοδρομία και χωρίς μετάβαση σε μερική ή προσωρινή απασχόληση, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος φτώχειας για τις ηλικιωμένες γυναίκες· ως εκ τούτου, καλεί επιτακτικά τα κράτη μέλη να μεταφέρουν σε εθνικό επίπεδο και να εφαρμόσουν άμεσα και πλήρως την οδηγία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και τα καλεί να υπερβούν τα ελάχιστα πρότυπα που τίθενται από την οδηγία·

26.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διερευνήσουν περαιτέρω φιλικές προς τον χρήστη, ασφαλείς και προσβάσιμες υποστηρικτικές ψηφιακές τεχνολογίες, τηλεπικοινωνίες και τηλεϊατρική, ιδίως σε περιοχές που πλήττονται από δημογραφική παρακμή και σε απομακρυσμένες περιοχές· υπογραμμίζει ότι η χρήση αυτών των τεχνολογιών θα πρέπει να συνάδει πλήρως με το υφιστάμενο πλαίσιο προστασίας δεδομένων, ενώ τα δεοντολογικά ζητήματα που σχετίζονται με τη χρήση της τεχνολογίας στον τομέα της υγείας θα πρέπει πάντα να λαμβάνονται δεόντως υπόψη· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν κέντρα ημερήσιας φροντίδας για ηλικιωμένους κοντά σε σχολεία και βρεφονηπιακούς σταθμούς, τα οποία θα μπορούσαν να ενισχύσουν τους δεσμούς μεταξύ των γενεών·

27.  πιστεύει ότι όλοι οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας, κατάλληλες για εκείνους και τις οικογένειές τους· πιστεύει ότι η προσέγγιση όσον αφορά την ανάπτυξη υπηρεσιών φροντίδας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλες τις κατηγορίες αποδεκτών και τις διαφορές τους, αλλά και τη μεγάλη ποικιλία προτιμήσεών τους σε ό,τι αφορά τα είδη των υπηρεσιών φροντίδας που απαιτούν· σημειώνει ότι οι υπηρεσίες φροντίδας θα πρέπει να αναπτύσσονται με τρόπο ώστε να ενισχύουν την συνέχεια της φροντίδας, την προληπτική υγειονομική περίθαλψη, την αποκατάσταση και την ανεξάρτητη διαβίωση·

28.  ζητεί τη θέσπιση ενός ρυθμιστικού πλαισίου που θα εγγυάται ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας, τηλεδιασκέψεις και τηλεϊατρική, παρέχοντας στους επαγγελματίες του τομέα της φροντίδας νομικές διασφαλίσεις και καθορίζοντας τις αναγκαίες απαιτήσεις για την κατάρτιση, με σκοπό την εξασφάλιση φροντίδας και πρωτοβάθμιας φροντίδας για όλους τους πολίτες της ΕΕ, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές·

29.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να στηρίξουν ευέλικτα, επαρκή και εξατομικευμένα μοντέλα φροντίδας, και τονίζει ότι η ενεργός, υγιής γήρανση, η ευημερία και η απασχολησιμότητα των ηλικιωμένων σε ηλικία εργασίας είναι ουσιαστικής σημασίας για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και φροντίδας· καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν την ανάπτυξη φιλικών προς τους ηλικιωμένους περιβαλλόντων και λύσεων φροντίδας στο σπίτι, την οικογένεια και την κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με άνοια, να αναπτύξουν ένα δημόσιο δίκτυο υπηρεσιών υποστήριξης και ιατρικού εξοπλισμού, να προωθήσουν την κινητικότητα, την ανεξάρτητη διαβίωση, την κοινωνική ένταξη και αυτονομία, και να διευκολύνουν τις πρωτοβουλίες της κοινωνίας των πολιτών και της κοινωνικής οικονομίας για τα θέματα αυτά·

30.  καλεί τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν καλύτερα την αξία της άτυπης φροντίδας, να βελτιώσουν την κοινωνική προστασία και τις διάφορες μορφές στήριξης των άτυπων φροντιστών, να παράσχουν επαγγελματική υποστήριξη, κατάρτιση και συμβουλευτική από ομοτίμους σε ανεπίσημους φροντιστές, και να θεσπίσουν, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, διάφορες μορφές περιοδικής αρωγής για τα μέλη της οικογένειας που φροντίζουν ηλικιωμένους, ιδίως όσων χρειάζονται υπηρεσίες φροντίδας κατά την ανάπαυλα και ημερήσιας φροντίδας, καθώς και υποστηρικτικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προτείνουν στοχευμένες στρατηγικές για να βοηθήσουν τους άτυπους φροντιστές και να αναγνωρίσουν τη συμβολή τους στη φροντίδα των ηλικιωμένων, και να υποβάλουν προτάσεις για επαρκείς υπηρεσίες αρωγής· τονίζει ότι η παροχή άτυπης φροντίδας θα πρέπει να αποτελεί επιλογή και ότι θα πρέπει να προωθούνται οι επίσημες υπηρεσίες φροντίδας·

31.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν δράσεις εθελοντισμού και βοήθειας για ηλικιωμένους, καθώς αυτό μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε καταστάσεις κρίσης, όπως αποδεικνύεται από την πανδημία της νόσου COVID-19·

32.  καλεί τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν τη φτώχεια των γυναικών, ιδίως σε μεταγενέστερη ηλικία, η οποία έχει αρνητικό αντίκτυπο τόσο στην κοινωνική ασφάλιση των γυναικών όσο και στα επίπεδα του ΑΕγχΠ της ΕΕ, και να διασφαλίσουν την κατάλληλη κοινωνική προστασία των εργαζομένων·

33.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες αποκατάστασης και επανένταξης με σκοπό τη στήριξη των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας ώστε να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας μετά από διακοπές της σταδιοδρομίας τους στον τομέα της υγείας, εφόσον το επιθυμούν, δεδομένου ότι η ενεργός γήρανση είναι καίριας σημασίας για την υγεία·

34.  τονίζει πως το γεγονός της εκθήλυνσης της φτώχειας οφείλεται σε διάφορους παράγοντες μεταξύ των οποίων οι ανισότητες μεταξύ των φύλων στην εξέλιξη της σταδιοδρομίας, το γεγονός ότι οι γυναίκες απασχολούνται συχνά με άτυπες συμβάσεις, η απουσία καθεστώτος κοινωνικής ασφάλισης για τους συντρόφους που βοηθούν τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους και η φτώχεια σε νοικοκυριά με επικεφαλής μόνες μητέρες·

35.  τονίζει ότι η έξαρση της νόσου COVID-19 χρησίμευσε ως απόδειξη του πόσο σημαντικό είναι τα κράτη μέλη να διαθέτουν ισχυρά, χωρίς αποκλεισμούς και ανθεκτικά στις κρίσεις συστήματα υγείας· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν επαρκή αριθμό επαγγελματιών στον τομέα των υπηρεσιών υγείας και περίθαλψης και να διασφαλίσουν την πρόσβαση στη γηριατρική ιατρική σε ολόκληρη την ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν κατάλληλες συνθήκες εργασίας και απασχόλησης στα επαγγέλματα του ιατρικού τομέα και της περίθαλψης και να επενδύσουν στην εκπαίδευση και την κατάρτιση ως μέσο διασφάλισης της ποιότητας της παρεχόμενης περίθαλψης· επισημαίνει την ανάγκη δημιουργίας κινήτρων που θα ενισχύσουν το ενδιαφέρον για το επάγγελμα του φροντιστή ηλικιωμένων·

Κοινωνική προστασία και κοινωνική ένταξη

36.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο για τους ηλικιωμένους, και ζητεί εν προκειμένω να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές ιδίως όσον αφορά τον καθορισμό της ελάχιστης σύνταξης γήρατος·

37.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν συστάσεις για τη μείωση του κινδύνου της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στις μεγαλύτερες ηλικίες, με ιδιαίτερη έμφαση στο συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων, στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με αναπηρία, στους ηλικιωμένους μετανάστες, στους ηλικιωμένους Ρομά, στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που ανήκουν σε εθνοτικές, φυλετικές, γλωσσικές ή σεξουαλικές μειονότητες και σε άλλες ομάδες που πλήττονται δυσανάλογα από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό· ενθαρρύνει την επιτροπή κοινωνικής προστασίας να αφιερώσει μεγαλύτερο μέρος της ανάλυσής της σε ομάδες που αντιμετωπίζουν υψηλά ποσοστά φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού·

Ενεργός γήρανση

38.  τονίζει ότι η δημιουργία και η εφαρμογή κατάλληλων για την ηλικία ευκαιριών διά βίου μάθησης αποτελεί ζωτικό και απαραίτητο στοιχείο για την ενίσχυση της κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας και της προσωπικής ευημερίας· καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν στις δεξιότητες και την εκπαίδευση και να αναπτύξουν προγράμματα τυπικής, μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης, καθώς και ευκαιρίες για καλύτερη ένταξη των ηλικιωμένων, συμπεριλαμβανομένης της διαδικτυακής εκπαίδευσης, είτε εξακολουθούν να ανήκουν στην αγορά εργασίας είτε είναι ήδη συνταξιούχοι·

39.  τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη ενίσχυσης των ψηφιακών δεξιοτήτων των ηλικιωμένων, οι οποίες μπορούν όχι μόνο να τους βοηθήσουν να επωφεληθούν από την επιγραμμική εκπαίδευση, αλλά και να βελτιώσουν την πρόσβασή τους στην υγειονομική περίθαλψη και σε άλλες ψηφιακές υπηρεσίες· ζητεί προσβάσιμα και οικονομικά προσιτά προγράμματα ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων που είναι εξειδικευμένα για να καλύπτουν τις ανάγκες των ηλικιωμένων· καλεί την Επιτροπή να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις με στόχο τους ηλικιωμένους· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν πρωτοβουλίες αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης, ιδίως για τις ευάλωτες ομάδες, προκειμένου να βοηθήσουν τους ανθρώπους να βρουν ποιοτική θέση εργασίας και να ανταποκριθούν στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, να αντιμετωπίσουν το ψηφιακό χάσμα και να διασφαλίσουν ότι τα άτομα αυτά προσαρμόζονται αποτελεσματικά και επωφελούνται από καινοτόμες μεθόδους διαχείρισης και εργασίας και ψηφιακές λύσεις, όπως η τηλεργασία·

40.  καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια του ΕΚΤ+ και του ΕΤΠΑ για τη στήριξη της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας, την προώθηση καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και την παροχή ευκαιριών απασχόλησης σε περιοχές που αντιμετωπίζουν κίνδυνο πληθυσμιακής συρρίκνωσης, με ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας· τονίζει τη σημασία των συμβουλευτικών υπηρεσιών, της δια βίου μάθησης και των προγραμμάτων επανεκπαίδευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων για εργαζομένους κάθε ηλικίας·

41.  καλεί τα κράτη μέλη και το ευρωπαϊκό δίκτυο δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης να αναπτύξουν ανταλλαγές πρακτικών για την ένταξη των ηλικιωμένων ατόμων που αναζητούν εργασία στην αγορά εργασίας·

42.  επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής για αξιοπρεπείς μισθούς για όλους τους εργαζομένους, είτε μέσω θεσμικών ελάχιστων μισθών είτε μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων·

43.  υπογραμμίζει το γεγονός ότι η αντιμετώπιση των δημογραφικών μεταβολών θα πρέπει να ακολουθεί μια βασισμένη στα δικαιώματα προσέγγιση, η οποία προωθεί και δημιουργεί ίσες ευκαιρίες, διάλογο και αλληλεγγύη αντί του ανταγωνισμού μεταξύ ατόμων διαφορετικών γενεών·

44.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ορθή υλοποίηση της οδηγίας για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και να στηρίξουν περιφερειακές και τοπικές πρωτοβουλίες και σχέδια που έχουν στόχο την επίτευξη καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους άνδρες και τις γυναίκες·

45.  επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα για «εθελοντές στον ψηφιακό τομέα»(53), το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα σε προσοντούχους νέους και πεπειραμένους ηλικιωμένους να μοιραστούν τις ψηφιακές τους ικανότητες με παραδοσιακές επιχειρήσεις· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν τον εθελοντισμό και την καθοδήγηση για τη μεταφορά γνώσεων μεταξύ των γενεών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο κοινωνικός αποκλεισμός και να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή δεξιοτήτων και εμπειριών, να ενθαρρυνθεί η αναβάθμιση των δεξιοτήτων νεότερων και μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων και να διατηρηθούν τα παραδοσιακά επαγγέλματα ως μέρος της ευρωπαϊκής κληρονομιάς·

46.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να γεφυρώσουν το ψηφιακό χάσμα και να διερευνήσουν περαιτέρω τις δυνατότητες κοινωνικής ένταξης και ένταξης στην αγορά εργασίας των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας σε ηλικία εργασίας, ιδίως όσων χρειάζεται να παραμένουν κατ’ οίκον, χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο, άλλες τεχνολογίες της πληροφορίας και την τεχνητή νοημοσύνη για πολιτιστικούς, ψυχαγωγικούς, εκπαιδευτικούς, εργασιακούς, επικοινωνιακούς και ιατρικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της τηλεειδοποίησης και της τηλεϊατρικής με ασφαλή τρόπο, και διασφαλίζοντας το υψηλότερο επίπεδο προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, αναγνωρίζοντας παράλληλα τη σημασία της άμεσης προσωπικής επαφής και μιας αξιοπρεπούς και ανθρωποκεντρικής προσέγγισης· ζητεί ειδικότερα στρατηγικές για τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων, της συνδεσιμότητας και της πρόσβασης σε συσκευές στις υποδομές μακροχρόνιας φροντίδας·

47.  σημειώνει ότι η βελτίωση της συνδεσιμότητας και της προσβασιμότητας των υπηρεσιών στις αγροτικές και τις απομακρυσμένες περιοχές είναι κρίσιμης σημασίας για την αντιμετώπιση της μείωσης του πληθυσμού αυτών των περιοχών καθώς και του κοινωνικού και ψηφιακού αποκλεισμού του ηλικιωμένου πληθυσμού που ζει σε αυτές· καλεί συνεπώς τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν τη σημασία των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών σε όλη την ποικιλομορφία τους και να ενισχύσουν τις δυνατότητές τους με μέτρα τόνωσης των επενδύσεων στην τοπική οικονομία, προώθησης της επιχειρηματικότητας και βελτίωσης των υποδομών τους·

48.  καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τα κράτη μέλη στην προσπάθεια καταπολέμησης της φτώχειας, η οποία πλήττει κυρίως τις μόνες μητέρες και έχει οξυνθεί περαιτέρω λόγω της κρίσης με αποτέλεσμα να οδηγεί στην αύξηση του κοινωνικού αποκλεισμού·

49.  υπογραμμίζει τον ουσιαστικό αντίκτυπο που έχουν οι συνεχώς εξελισσόμενες ψηφιακές τεχνολογίες στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων και, ως εκ τούτου, τονίζει την ανάγκη για διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας, καθώς και ζωτικό και επικαιροποιημένο τεχνολογικό εξοπλισμό στα σχολεία, τα νοσοκομεία και όλες τις άλλες σχετικές εγκαταστάσεις δημόσιων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής ηλεκτρονικής διακυβέρνησης· θεωρεί ότι οι δυνατότητες που δημιουργούνται με τη δια βίου μάθηση, σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση, είναι ουσιαστικής σημασίας ώστε να παρέχονται στον γηράσκοντα πληθυσμό των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών ποικίλες ευκαιρίες, συμπεριλαμβανομένου ενός πρόσθετου εισοδήματος· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν εκπαιδευτικά προγράμματα και προγράμματα κατάρτισης, τα οποία βοηθούν τον γηράσκοντα πληθυσμό να αναπτύξει δεξιότητες και να αποκτήσει γνώση σε τομείς όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, το διαδικτυακό μάρκετινγκ και οι ΤΠΕ· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι όλα τα νοικοκυριά και οι δημόσιοι οργανισμοί έχουν πρόσβαση σε διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας και σε ψηφιακό εξοπλισμό και να προωθήσουν την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων, ιδίως για τις ευάλωτες ομάδες·

50.  θεωρεί ότι η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσει το πλήρες δυναμικό των γηρασκουσών αγροτικών κοινοτήτων· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, πόσο σημαντικό είναι να διασφαλιστεί η πρόσβαση στο ευρυζωνικό διαδίκτυο και σε βασικές υπηρεσίες στις αγροτικές περιοχές, η υιοθέτηση ψηφιακών δεξιοτήτων και νέων προσεγγίσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως η ιδέα των έξυπνων χωριών και ο βιώσιμος μετασχηματισμός του συστήματος διατροφής·

51.  τονίζει ότι, συνεπεία των εξελίξεων, της ψηφιοποίησης και της εξειδίκευσης στη γεωργία, απαιτείται, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους νεοεισερχόμενους στον κλάδο, επαρκές επίπεδο ψηφιακής, τεχνικής και οικονομικής κατάρτισης και ζητεί την προώθηση προγραμμάτων ανταλλαγής, συζητήσεων, διαδικτυακών προγραμμάτων κατάρτισης και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης·

52.  καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τους τις ιδιαίτερες συνθήκες όσον αφορά τους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας στην αγορά εργασίας, λαμβάνοντας μέτρα όπως η εξατομικευμένη κατάρτιση και το βελτιστοποιημένο ωράριο εργασίας·

53.  καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν περισσότερο τα διαρθρωτικά ταμεία για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε δημόσιες υποδομές φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων και εξαρτώμενων ατόμων·

54.  καλεί τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τη λειτουργία και την ανάπτυξη οργανισμών από/για ηλικιωμένους και άλλων μορφών κοινωνικής συμμετοχής·

55.  καλεί την Επιτροπή και την Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας να μελετήσουν βαθύτερα τις άτυπες πορείες στην αγορά εργασίας στο πλαίσιο της επόμενης έκθεσης για την επάρκεια των συντάξεων, αναλύοντας πλήρως το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων σε όλες τις διαστάσεις του και στους τρεις πυλώνες των συνταξιοδοτικών συστημάτων· καλεί επίσης την Επιτροπή να αξιολογήσει την επάρκεια των ελάχιστων συντάξεων, οι οποίες έχουν ιδιαίτερη σημασία για την αποφυγή της φτώχειας στην τρίτη ηλικία·

56.  υπογραμμίζει ότι η αναδυόμενη οικονομία της τρίτης ηλικίας θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν από τους κύριους οικονομικούς μοχλούς, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, και θα μπορούσε να παράσχει ευκαιρίες στους τομείς της υγείας και της μακροχρόνιας περίθαλψης για προσφορά περίθαλψης υψηλής ποιότητας με αποτελεσματικότερο τρόπο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη το δυναμικό της οικονομίας της τρίτης ηλικίας στις ενωσιακές και εθνικές στρατηγικές και να το προωθήσουν πιο δυναμικά, μεταξύ άλλων στον τουρισμό και τις πολιτιστικές ανταλλαγές που απευθύνονται στους ηλικιωμένους·

57.  επισημαίνει ότι για τις εξόχως απόμακρες περιοχές που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες σε κίνδυνο μείωσης του πληθυσμού απαιτείται μια ειδική δέσμη μέτρων για την άμβλυνση των αρνητικών δημογραφικών μεταβολών που αυτές συχνά αντιμετωπίζουν· καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα διαθέσιμα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία προορατικά για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν αυτές οι περιφέρειες·

58.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για τη συμμετοχή οργανώσεων που εκπροσωπούν και διαφυλάσσουν τα συμφέροντα των ηλικιωμένων κατά τη λήψη αποφάσεων που τους αφορούν·

59.  τονίζει ότι η τηλεργασία μπορεί να προσφέρει πολλές ευκαιρίες σε απομακρυσμένες περιοχές, καθώς αποτελεί έναν από τους καλύτερους τρόπους χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών προκειμένου να διατηρηθεί ο πληθυσμός των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών και ταυτόχρονα να ωφεληθούν οι τοπικές κοινότητες και οι οικονομίες τους· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα ευρωπαϊκό θεματολόγιο τηλεργασίας με σκοπό την ανάπτυξη ενός νομοθετικού πλαισίου που θα καθορίζει σαφή ελάχιστα πρότυπα και όρους για την τηλεργασία σε ολόκληρη την ΕΕ·

60.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν τα δικαιώματα των ηλικιωμένων με αναπηρία σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματα που σχετίζονται με την αναπηρία και τη γήρανση, διασφαλίζοντας την πλήρη συμμόρφωση με τη Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες·

Ειδικές πολιτικές και έρευνα

61.  καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν κονδύλια της ΕΕ και ιδιωτικές επενδύσεις σε συνδυασμό με εθνικές και τοπικές επενδύσεις για την παροχή οικονομικά προσιτής, επαρκούς, ασφαλούς και προσβάσιμης στέγασης και για την προσαρμογή των κτιρίων στις ανάγκες των ηλικιωμένων, ευάλωτων και μειονεκτούντων ατόμων· τονίζει ότι τα κτίρια θα πρέπει να διαθέτουν χαρακτηριστικά προσβασιμότητας· τονίζει ότι ασφαλής στέγαση είναι η στέγαση στο πλαίσιο της οποίας έχει μειωθεί η πιθανότητα κινδύνων, ενώ διευκολύνεται η αντίδραση σε περίπτωση κινδύνου· υπενθυμίζει ότι η προσβάσιμη στέγαση θα πρέπει να συνοδεύεται από επαρκείς υποδομές·

62.  υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο των περιφερειακών και τοπικών αρχών στην ουσιαστική και βιώσιμη αντιμετώπιση των δημογραφικών ζητημάτων που επιδεινώνονται συνεχώς στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές·

63.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν βέλτιστες πρακτικές για μια αποτελεσματική πολιτική για τη γήρανση·

64.  καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των γενεών και να στηρίξουν τους ηλικιωμένους οι οποίοι, για λόγους υγείας ή για οικονομικούς λόγους, πρέπει να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για να βρουν οικονομικά προσιτή στέγαση που να καλύπτει τις ανάγκες τους·

65.  καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τους τη διάσταση του φύλου κατά τη μεταρρύθμιση των συνταξιοδοτικών συστημάτων και την προσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, δεδομένων των διαφορών μεταξύ γυναικών και ανδρών ως προς τα πρότυπα εργασίας και του υψηλότερου κινδύνου διακριτικής μεταχείρισης σε βάρος των ηλικιωμένων γυναικών στην αγορά εργασίας·

66.  καλεί τα κράτη μέλη να εμποδίσουν και να αποκαταστήσουν τη βία κατά των ηλικιωμένων γυναικών στο πλαίσιο των εθνικών τους δράσεων αντιμετώπισης της νόσου COVID-19, συμπεριλαμβανομένων γραμμών βοήθειας και υπηρεσιών υποστήριξης, με ιδιαίτερη προσοχή στις υποδομές παροχής κλειστής φροντίδας σε ιδρύματα·

67.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν αποτελεσματικά προγράμματα καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών τα οποία ενσωματώνουν τη διάσταση της ηλικίας προκειμένου να εμποδίζεται η σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική και οικονομική βία σε βάρος των ηλικιωμένων, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι γυναίκες· προτείνει να διεξαχθούν στατιστικές έρευνες σχετικά με την αύξηση της βίας κατά των ηλικιωμένων, με στόχο να αναδειχθεί το σοβαρό αυτό πρόβλημα – το οποίο οι ηλικιωμένοι συνήθως δεν είναι σε θέση να καταγγείλουν, αποδεχόμενοι την κακομεταχείριση που υφίστανται ως κάτι σύμφυτο με τη γήρανση και την εξάρτησή τους – και προκειμένου να καταπολεμηθεί η κακοποίηση των ηλικιωμένων αποτελεσματικότερα και πιο αποφασιστικά από το σύνολο της κοινωνίας·

68.  τονίζει ότι η προστατευόμενη στέγαση και η υποστηριζόμενη στέγαση μπορούν να συντελέσουν στην αποϊδρυματοποίηση της περίθαλψης· καλεί τα κράτη μέλη να διερευνήσουν τις δυνατότητες προώθησης της προστατευόμενης, υποστηριζόμενης και διαγενεακής στέγασης, καθώς και των προσαρμογών της στέγασης βάσει ποιοτικών κριτηρίων·

69.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να πραγματοποιήσουν ενημερωτικές και εκπαιδευτικές εκστρατείες και δράσεις ειδικά για τους ηλικιωμένους σχετικά με την οδική ασφάλεια, καταδεικνύοντας τον αντίκτυπο που έχουν στην ικανότητα οδικής κυκλοφορίας οι μεταβολές στις βιολογικές λειτουργίες και η επιδείνωση των ψυχοκινητικών δεξιοτήτων, βελτιώνοντας έτσι την ασφάλεια για όλους τους χρήστες του οδικού δικτύου·

70.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις δαπάνες από το ΕΚΤ+, το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για την κατάρτιση και την επανεκπαίδευση των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, διασφαλίζοντας ισότιμη πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ενθάρρυνση των επιχειρήσεων να απασχολούν εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας και στην προσαρμογή των δημόσιων υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, και των δημόσιων χώρων στις ανάγκες των ηλικιωμένων· καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν τις επενδύσεις στις δημόσιες υπηρεσίες στις αγροτικές περιοχές με τη βοήθεια των διαρθρωτικών ταμείων, οι οποίες θα προσελκύσουν τη νεότερη γενιά και θα αυξήσουν την ευημερία των ηλικιωμένων που ζουν σε αυτές τις περιοχές· ζητεί μεγαλύτερη χρήση των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης για την αντιμετώπιση της απομόνωσης και του κοινωνικού αποκλεισμού των ηλικιωμένων σε αγροτικές και μειονεκτούσες περιοχές, με ιδιαίτερη έμφαση στις περιοχές που κινδυνεύουν από μείωση του πληθυσμού· καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν εν προκειμένω τις δυνατότητες που προσφέρει το Next Generation EU·

71.  υπογραμμίζει τη σημασία της ύπαρξης κατάλληλων, αξιόπιστων και συγκρίσιμων δεδομένων ως βάση των πολιτικών και των μέτρων αντιμετώπισης των δημογραφικών προκλήσεων· καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει το στατιστικό πλαίσιο της ΕΕ μέσω της αύξησης του ανώτατου ορίου ηλικίας για τη συλλογή δεδομένων, διασφαλίζοντας την ένταξη ατόμων που ζουν σε ιδρύματα και παρέχοντας αναλυτικά δεδομένα ανά φύλο και ηλικία, με πλήρη σεβασμό των προτύπων για την ιδιωτικότητα και τα θεμελιώδη δικαιώματα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συλλέξουν περισσότερα στοιχεία και να ενισχύσουν τη στήριξή τους για την ανάπτυξη της έρευνας σχετικά με την υγιή γήρανση και τις ασθένειες που συνδέονται με τους ηλικιωμένους και τις συνθήκες διαβίωσης των ηλικιωμένων·

72.  επικροτεί το σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και ζητεί την ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή των αρχών που περιγράφονται στον πυλώνα· καλεί την Επιτροπή, προκειμένου να βελτιωθεί και να ενισχυθεί η εκπροσώπηση των ηλικιωμένων στη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ, με τρόπο που να προσομοιάζει στο υφιστάμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Νέων, να εξετάσει το ενδεχόμενο χρηματοδότησης μιας τέτοιας πρωτοβουλίας από το πρόγραμμα «Δικαιώματα, ισότητα και ιθαγένεια» της ΕΕ·

73.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επικεντρώσουν τις δράσεις τους στην αύξηση των ετών υγιούς ζωής των ηλικιωμένων· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία των προγραμμάτων για τη διά βίου προαγωγή της υγείας και την εκπαίδευση, την πρόληψη των ασθενειών και την τακτική εξέταση και την ανάληψη νέων πρωτοβουλιών, όπως καλύτερες πολιτικές πρόληψης των ασθενειών και αποτελεσματικότερα προγράμματα υγειονομικής περίθαλψης για την τόνωση της διαδικασίας υγιούς γήρανσης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν ενεργά στη Δεκαετία Υγιούς Γήρανσης της ΠΟΥ καταρτίζοντας σχέδια για την υγιή γήρανση στην ΕΕ που θα καλύπτουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης, καθώς και στρατηγικές για την προαγωγή και την πρόληψη της υγείας· καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει ένα φιλόδοξο ερευνητικό θεματολόγιο για τη σωματική και ψυχική υγεία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο χρήσης των πόρων που παρέχονται από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και το Next Generation EU για τον σκοπό αυτό·

74.  καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τις διαγενεακές ανταλλαγές, μεταξύ άλλων, προωθώντας την εθελοντική εργασία των νέων για τους ηλικιωμένους, και να προωθήσουν και να χρηματοδοτήσουν διαγενεακά κέντρα, δεδομένου ότι αυτά μπορούν να είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω ηλικίας και τη διασφάλιση της κοινωνικής ένταξης των ηλικιωμένων· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν κέντρα φροντίδας και ευκαιρίες εθελοντισμού και διά βίου μάθησης σε επίπεδο κοινότητας που θα απευθύνονται σε ηλικιωμένους και θα βρίσκονται κοντά σε σχολεία και βρεφονηπιακούς σταθμούς, και να εργαστούν για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των γενεών, ενθαρρύνοντας τις ανταλλαγές μεταξύ των υπηρεσιών αυτών· παροτρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προωθήσουν προγράμματα, σχέδια και δράσεις που ενισχύουν την κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική συμμετοχή των ηλικιωμένων·

75.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να στηρίξουν μια αγορά εργασίας και κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς που θα επιτρέπουν την ισότιμη συμμετοχή και θα αξιοποιούν τις δεξιότητες και τα ταλέντα όλων· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν στρατηγικές απασχολησιμότητας και διαχείρισης της σταδιοδρομίας για την προετοιμασία απέναντι σε ένα γηράσκον εργατικό δυναμικό και σε ασταθέστερες αγορές εργασίας, υπό το πρίσμα των συχνών και σε βάθος μετασχηματισμών στις αγορές εργασίας· υπογραμμίζει ότι οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν την προώθηση της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της διά βίου μάθησης για άτομα όλων των ηλικιών, υγιείς χώρους εργασίας που προβλέπουν τις κατάλληλες προσαρμογές για τους υπαλλήλους με προβλήματα υγείας ή αναπηρίες, την καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και την προώθηση των ανταλλαγών μεταξύ γενεών στον χώρο εργασίας· ζητεί, επιπλέον, από την ενωσιακή πλατφόρμα χαρτών ποικιλομορφίας να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην προώθηση της ηλικιακής πολυμορφίας και της πολυμορφίας λόγω αναπηρίας στους χώρους εργασίας· καλεί την Επιτροπή να δώσει έμφαση στους ψυχοκοινωνικούς και σωματικούς κινδύνους που συνδέονται με την ηλικία τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες στο νέο στρατηγικό πλαίσιο για την υγεία και την ασφάλεια στον χώρο εργασίας· υπογραμμίζει ότι η υγεία και η ασφάλεια στην εργασία είναι ζωτικής σημασίας·

76.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την πρόσβαση στην εργασία, για όσους το επιθυμούν, για τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, ιδίως για τις γυναίκες, καθώς αυτό θα αύξανε το βιοτικό τους εισόδημα, και να καθιερώσουν επαγγελματικές δραστηριότητες μερικής απασχόλησης χαμηλού κινδύνου για τους ηλικιωμένους, όταν εξακολουθούν να είναι υγιείς και ικανοί να αναλάβουν ευθύνες· τονίζει τη σημασία της δημιουργίας ευκαιριών αμειβόμενης απασχόλησης για τα άτομα που έχουν φτάσει στο νόμιμο όριο συνταξιοδότησης και επιθυμούν να παραμείνουν ενεργοί ή να δραστηριοποιηθούν, όχι μόνο με σκοπό τη δημιουργία πρόσθετου εισοδήματος, αλλά και ως μέσο για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού· ενθαρρύνει, επιπλέον, την παροχή κινήτρων για εθελοντισμό και καθοδήγηση προκειμένου να ενισχυθεί η μεταφορά γνώσεων μεταξύ των γενεών· υπογραμμίζει το γεγονός ότι τα εν λόγω μέτρα και δραστηριότητες δεν πρέπει να εφαρμόζονται σε βάρος νέων ατόμων που αναζητούν εργασία ή μακροχρόνια ανέργων·

77.  ζητεί από την Επιτροπή να εγκρίνει μια ενωσιακή προσέγγιση για τους φροντιστές· τονίζει ότι είναι απαραίτητο να γίνουν επενδύσεις σε υπηρεσίες πρόνοιας, καθώς δεν θα οδηγήσουν μόνο στην αύξηση των ποσοστών απασχόλησης των γυναικών, μέσω της παροχής ευκαιριών απασχόλησης στην επίσημη οικονομία για προηγουμένως ανεπίσημους φροντιστές και της προώθησης της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τις γυναίκες, αλλά και θα βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης των ηλικιωμένων μέσω επενδύσεων σε υποδομές μακροχρόνιας φροντίδας, μέτρων βελτίωσης της ψυχικής υγείας και καταπολέμησης της απομόνωσης, και μέτρων πρόληψης και καταπολέμησης της βίας κατά των ηλικιωμένων γυναικών, καθώς και μέσω επενδύσεων στην υγεία και την εκπαίδευση των ανθρώπων ώστε να διασφαλίζεται ότι παραμένουν υγιείς και σε καλή υγεία όσο μεγαλώνουν· καλεί τα κράτη μέλη να εγκρίνουν ένα σύνολο δεικτών για την πρόσβαση και τη βιωσιμότητα των συστημάτων φροντίδας για τους ηλικιωμένους, καθώς και ένα κοινό πλαίσιο ποιότητας για τις υπηρεσίες φροντίδας των ηλικιωμένων· τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η φροντίδα των ηλικιωμένων παραμένει εθνική αρμοδιότητα·

78.  καλεί τα κράτη μέλη να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στους ηλικιωμένους, καθώς είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε ιογενείς λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης της νόσου COVID-19· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν την απομόνωση, την παραμέληση και τον κοινωνικό αποκλεισμό που βιώνουν οι ηλικιωμένοι κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, προωθώντας εκστρατείες ευαισθητοποίησης, διεξάγοντας έρευνα, διευκολύνοντας την ανταλλαγή απόψεων και συνδυάζοντας τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία της ΕΕ· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την εφαρμογή των δικαιωμάτων των ασθενών στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη, καθώς και τη διαθεσιμότητα ασφαλών και οικονομικά προσιτών φαρμάκων και την πρόσβαση σε αυτά· τονίζει ότι η πανδημία COVID-19 έχει καταδείξει την ανάγκη για μεγαλύτερη αλληλεγγύη εκ μέρους της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει και να εγκρίνει έναν ευρωπαϊκό χάρτη δικαιωμάτων των ηλικιωμένων βάσει του άρθρου 25 του Χάρτη·

79.  αναγνωρίζει τον μείζονα ρόλο που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν η πολιτική συνοχής και η ΚΓΠ στην ενθάρρυνση και ενίσχυση της απασχολησιμότητας και της ένταξης των γυναικών σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές που αντιμετωπίζουν δημογραφικά προβλήματα· καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιούν με καλύτερο τρόπο τη σχετική διαθέσιμη χρηματοδότηση για το σκοπό αυτό·

80.  καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια του REACT-EU για την αντιμετώπιση των δημογραφικών μεταβολών(54)·

81.  τονίζει ότι οι νέες τεχνολογίες και οι καινοτόμες μέθοδοι θα μπορούσαν να αποδειχθούν χρήσιμες για τη μείωση του κόστους των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, διατηρώντας παράλληλα το βιοτικό επίπεδο και την ποιότητα των υπηρεσιών σε απομακρυσμένες και αραιοκατοικημένες περιοχές· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις αρμόδιες περιφερειακές και τοπικές αρχές να επενδύσουν σε μη συμβατικά και καινοτόμα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί για την παροχή βασικών υπηρεσιών στον πληθυσμό και τη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για την προσέλκυση ατόμων ώστε να επιστρέψουν και να αναστρέψουν τη μείωση του πληθυσμού·

82.  καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τη δημιουργία κατάλληλων δημογραφικών πολιτικών και πρωτοβουλιών για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η γήρανση του πληθυσμού της ΕΕ·

83.  επισημαίνει την ιδιαίτερη φύση της οικογενειακής γεωργίας, στην οποία συνδυάζεται η γεωργική δραστηριότητα και η οικογενειακή ζωή, με αποτέλεσμα οι μεγαλύτερης ηλικίας γεωργοί να παραμένουν ενεργοί και πέραν της ηλικίας συνταξιοδότησης·

84.  αναγνωρίζει τις δυνατότητες των ηλικιωμένων, συμπεριλαμβανομένων των γεωργών, να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη μιας δυναμικής οικονομίας της τρίτης ηλικίας στις αγροτικές περιοχές με βάση την κοινωνική καινοτομία, τις αγροτικές κοινότητες χωρίς αποκλεισμούς και ένα υγιέστερο περιβάλλον διαβίωσης· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει προσεκτικά τις δυνατότητες αυτές όταν συνθέτει το μακροπρόθεσμο όραμά της για τις αγροτικές περιοχές και το ενεργό γήρας·

85.  καλεί τους δημόσιους οργανισμούς να προωθήσουν τη δημιουργία ενός συστήματος ειδικής προστασίας που θα λαμβάνει υπόψη την ιδιαίτερη φύση της ανεργίας που πλήττει τους εργαζόμενους στον γεωργικό τομέα, λόγω του πολύ προσωρινού χαρακτήρα της εποχιακής απασχόλησης στη γεωργία· τονίζει ότι αυτό θα μπορούσε να παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια σε όσους επιλέγουν να εργάζονται στη γεωργία·

86.  επισημαίνει ότι η γήρανση του εργατικού δυναμικού και η έλλειψη ανανέωσης των γενεών αποτελούν πολύ πιο σοβαρό πρόβλημα για τη γεωργία από ό,τι για άλλους κλάδους· πιστεύει ότι, προκειμένου να αντιστραφεί αυτή η τάση, επιβάλλεται για την ανανέωση των γενεών η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, μέσω της διασφάλισης της ελκυστικότητας και της κερδοφορίας των επαγγελμάτων στον γεωργικό τομέα·

87.  διαπιστώνει ότι μόνο το 11 % του συνόλου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση διευθύνεται από γεωργούς ηλικίας κάτω των 40 ετών(55)· ζητεί από τα κράτη μέλη να άρουν όλα τα εμπόδια που αποτρέπουν τους νέους αγρότες να εισέλθουν στον γεωργικό κλάδο, όπως μεταξύ άλλων η δυσκολία πρόσβασης σε γη· καλεί επιπλέον τα κράτη μέλη να προωθήσουν νέους τρόπους συνεργασίας μεταξύ των γενεών, όπως οι εταιρικές σχέσεις, η επίμορτη αγροληψία, η μακροχρόνια μίσθωση και άλλες ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την έλλειψη γης και να ενθαρρύνουν τους νέους γεωργούς·

88.  υπενθυμίζει ότι ορισμένα από τα εμπόδια που συναντά η διαγενεακή ανανέωση στη γεωργία, συναρτώνται με την πρόσβαση σε γη και με τη μεταβίβαση της γεωργικής εκμετάλλευσης από τη μια γενεά στην επόμενη· επισημαίνει ότι οι γεωργοί μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο χαμηλών συντάξεων, απώλειας εισοδήματος (συμπεριλαμβανομένων των ενισχύσεων της ΚΓΠ) και κοινωνικού αποκλεισμού στις αγροτικές περιοχές μετά τη συνταξιοδότηση, τείνουν να παραμένουν ενεργοί και να διατηρούν τις εκμεταλλεύσεις τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη για ειδικά προσαρμοσμένα μέσα πολιτικής που θα εγγυώνται την ομαλή μεταβίβαση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και την ενεργό γήρανση για τους μεγαλύτερους σε ηλικία γεωργούς στις αγροτικές κοινότητες·

89.  σημειώνει ότι σε πολλά κράτη μέλη τα εθνικά συνταξιοδοτικά συστήματα δεν παρέχουν στους συνταξιούχους αγρότες επαρκές εισόδημα· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η παράταση της γεωργικής δραστηριότητας πέραν της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης, η οποία επιβραδύνει την ανανέωση των γενεών, είναι συχνά ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης· τονίζει ότι σκοπός των ενισχύσεων της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής δεν είναι να υποκαταστήσουν ένα συνταξιοδοτικό σύστημα·

90.  σημειώνει την αυξανόμενη ανάγκη για υψηλά εξειδικευμένους νεαρούς επαγγελματίες στη γεωργία, ιδίως στις περιφέρειες, και εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να ληφθούν όλα τα μέτρα για να ενθαρρυνθούν οι νέοι άνθρωποι να εκπαιδευτούν στα αγροτικά επαγγέλματα, καθώς και για να διευκολυνθεί η μεταφορά γνώσεων από τους μεγαλύτερους στις νεότερες γενεές·

91.  πιστεύει ότι οι γεωργικές συμπράξεις μεταξύ παλαιότερων και νεότερων γενεών είναι καίριας σημασίας για την εμβάθυνση της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών, τη μεταφορά γνώσεων και την αμοιβαία μάθηση, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και ψηφιακών δεξιοτήτων στη γεωργία·

92.  θεωρεί ότι οι εργαζόμενοι σε οικογενειακή επιχείρηση εξακολουθούν να αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του αγροτικού εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη, σημειώνει ωστόσο ότι αυτό το είδος εργασίας μειώνεται σταθερά εδώ και χρόνια και αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο εγγύς μέλλον· τονίζει ότι η ανεξέλεγκτη εγκατάλειψη της υπαίθρου σε ορισμένες περιοχές της ΕΕ θα έχει ως αποτέλεσμα οι αγροτικές περιοχές να αντιμετωπίσουν οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα που απαιτούν πιο φιλόδοξες και συντονισμένες πολιτικές·

93.  τονίζει τη σημασία της στήριξης της πολυμορφίας των αγροτικών περιοχών και της ενθάρρυνσης των επενδύσεων σε έργα που στηρίζουν τις τοπικές οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης πρόσβασης σε μεταφορές και ψηφιακή συνδεσιμότητα· θεωρεί σημαντικό να επισημάνει ότι η διατήρηση της απασχόλησης στη γεωργία έχει άμεσες συνέπειες στη βιωσιμότητα των αγροτικών οικονομιών· πιστεύει, επιπλέον, ότι δεν θα πρέπει να υποτιμάται η πρόκληση που συνιστά για όλους τους γεωργούς τόσο η κατανόηση του ρόλου όσο και η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας και καινοτομίας στη γεωργία· τονίζει ως εκ τούτου τη σπουδαιότητα της διά βίου επαγγελματικής κατάρτισης, των συμβουλευτικών υπηρεσιών και της ανταλλαγής γνώσεων, τόσο εντός όσο και εκτός του πλαισίου της ΚΓΠ·

94.  θεωρεί ότι η πρόσβαση των γυναικών στη γεωργία θα πρέπει να διευκολυνθεί μέσω κατάλληλων δημόσιων υπηρεσιών που θα τους επιτρέπουν να εργάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό στη γεωργία·

95.  σημειώνει ότι ένας γηράσκων πληθυσμός, ιδίως σε γεωργικές και αγροτικές περιοχές, αποτελεί μια αναπόφευκτη τάση που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τον σχεδιασμό των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών· φρονεί ότι το θέμα του γηράσκοντος πληθυσμού απαιτεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση και τονίζει πόσο σημαντικό είναι να προωθηθεί μια μεγαλύτερη συμπληρωματικότητα και συνέργεια μεταξύ πολιτικών και μέσων υποστήριξης· υπενθυμίζει ότι απαιτούνται επαρκείς πόροι και υπηρεσίες προκειμένου να προσφερθεί στους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους ένα φιλικό προς την ηλικία περιβάλλον·

96.  υπογραμμίζει ότι οι ανισότητες σε θέματα πρόσβασης σε γη, άμεσων πληρωμών και υποστήριξης, τόσο μεταξύ των χωρών της ΕΕ όσο και στο εσωτερικό τους, συγκαταλέγονται μεταξύ των θεμάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να τεθεί τέρμα στην περιφερειακή παρακμή και να ενθαρρυνθούν οι μεν ηλικιωμένοι που έχουν υπερβεί την ηλικία συνταξιοδότησης να εγκαταλείψουν τη γεωργία, οι δε νέοι να ασχοληθούν με τη γεωργία·

97.  καλεί τα κράτη μέλη, κατά την κατάρτιση των στρατηγικών τους σχεδίων, να λάβουν υπόψη το ποσοστό των ηλικιωμένων (άνω των 65 ετών) στις αγροτικές περιοχές και να εξετάσουν το ενδεχόμενο θέσπισης μέτρων που θα καλύπτουν ή θα στοχεύουν τους ηλικιωμένους κατοίκους των αγροτικών περιοχών, για παράδειγμα μέσω μιας πιο ευέλικτης προσέγγισης όσον αφορά τις ισχύουσες προϋποθέσεις για την πραγματική και ενεργό συμμετοχή της εν λόγω ηλικιακής ομάδας στην οικονομική ζωή της συγκεκριμένης περιφέρειας·

98.  επισημαίνει ότι, υπό το πρίσμα της κατάστασης που έχει προκύψει από την πανδημία COVID-19, είναι αναγκαίο να αναληφθεί δέσμευση υπέρ μιας ζωντανής και δυναμικής υπαίθρου, με εξάλειψη της γραφειοκρατίας, επενδύσεις σε υποδομές και ποιοτικές υπηρεσίες στις αγροτικές περιοχές, προκειμένου να περιοριστεί η διαδικασία γήρανσης στη γεωργία και να προωθηθεί ο ρόλος των γυναικών στη διεύθυνση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων·

99.  επισημαίνει ότι ένα αποτελεσματικό σύστημα κινητικότητας αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις για την περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη, την εδαφική συνοχή και την ανάπτυξη του περιφερειακού δυναμικού· υπογραμμίζει ότι είναι συνεπώς αναγκαίο να διατεθεί η δέουσα χρηματοδότηση για την ανάπτυξη και τη συντήρηση μεταφορικών συνδέσεων, κάτι που θα αποτελούσε κίνητρο για να παραμείνει η παλαιότερη γενιά στη γεωργία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και θα προσέλκυε νέους από περιφερειακά κέντρα να εργαστούν στην ύπαιθρο·

100.  τονίζει τον ρόλο και τη σπουδαιότητα της ΚΓΠ για την ενθάρρυνση της ανανέωσης των γενεών στον αγροτικό τομέα· καλεί τα κράτη μέλη να ευνοήσουν στα στρατηγικά τους σχέδια δράσεις για την αύξηση του αριθμού των νέων γεωργών και να προωθήσουν τη συνάρθρωση με άλλα μέσα που διατίθενται σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο·

101.  υπογραμμίζει τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζουν οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν οι τοπικές κοινότητες για την αποκατάσταση, διατήρηση εν ζωή και άνθηση των τοπικών αγροτικών οικονομιών καθώς και την ανάγκη να διατηρηθεί ένα επαρκές επίπεδο χρηματοδότησης του προγράμματος LEADER· καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες του προγράμματος LEADER·

102.  σημειώνει τη σημασία των υπηρεσιών που παρέχουν μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), ιδίως για τα ηλικιωμένα άτομα· ζητεί να ενισχυθεί η χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων των μη κυβερνητικών οργανώσεων στις περιφέρειες·

o
o   o

103.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) Απόφαση της 22ας Νοεμβρίου 2005, Werner Mangold κατά Rüdiger Helm, C-144/04, ECLI: EU:C:2005:709. (2) ΕΕ L 246 της 23.9.2011, σ. 5. (3) ΕΕ C 484 της 24.12.2016, σ. 1. (4) ΕΕ C 189 της 4.6.2018, σ. 1. (5) ΕΕ C 308 E της 20.10.2011, σ. 49. (6) ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 80. (7) ΕΕ C 74 E της 13.3.2012, σ. 19. (8) ΕΕ C 76 της 28.2.2018, σ. 93. (9) ΕΕ C 204 της 13.6.2018, σ. 76. (10) ΕΕ C 331 της 18.9.2018, σ. 60. (11) ΕΕ C 356 της 4.10.2018, σ. 10. (12) ΕΕ C 108 της 26.3.2021, σ. 965. (13) ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16. (14) ΕΕ C 137 E της 27.5.2010, σ. 68. (15) ΕΕ L 188 της 12.7.2019, σ. 79. (16) COM(2020)0241. (17) ΟΗΕ, Changing population age structures and sustainable development: a concise report, 2017. (18) Eurostat, «Γηράσκουσα Ευρώπη - στατιστικά στοιχεία για την κοινωνική ζωή και απόψεις», δεδομένα Ιουλίου 2020. (19) Eurostat, «Δομή του πληθυσμού και γήρανση», στοιχεία Αυγούστου 2020. (20) Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2020 το οποίο συνοδεύει την έκθεσή της σχετικά με τον αντίκτυπο της δημογραφικής μεταβολής (SWD(2020)0109), σ. 7. (21) ΟΗΕ, Changing population age structures and sustainable development: a concise report, 2017 σ. 11. (22) Eurostat, «Η γήρανση στην Ευρώπη: κοιτάζοντας τις ζωές των ηλικιωμένων στην ΕΕ, 2019. (23) Eurostat, «Η γήρανση στην Ευρώπη: κοιτάζοντας τις ζωές των ηλικιωμένων στην ΕΕ, 2019. (24) Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Demographic outlook of the European Union, Μάρτιος 2020, σ. 3. (25) Επιστημονικός κόμβος ΕΕ: υπηρεσία για την επιστήμη και τη γνώση της Ευρωπαϊκής Επιτροπή, «Πόσο μοναχικοί είναι οι Ευρωπαίοι;» 12 Ιουνίου 2019. (26) Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Demographic outlook of the European Union (Δημογραφική προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης), Μάρτιος 2020, σ. 16. (27) Βασικό σενάριο της Eurostat (28) Eurostat, «Η γήρανση στην Ευρώπη: κοιτάζοντας τις ζωές των ηλικιωμένων στην ΕΕ, 2019. (29) Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) 2020, σ. 52. (30) SWD(2020)0109, σ. 42. (31) Eurostat, «Η γήρανση στην Ευρώπη: Looking at the lives of older people in the EU (Γηράσκουσα Ευρώπη. Μια μελέτη της ζωής των ηλικιωμένων στην ΕΕ), 2019, σ. 53. (32) Eurostat, «Disability statistics – elderly needs for help or assistance», (Στατιστικές για άτομα με αναπηρία, οι ανάγκες των ηλικιωμένων σε βοήθεια ή συνδρομή) στοιχεία του Ιουνίου 2019. (33) Eurostat, «Functional and activity limitations statistics», (Στατιστικές για περιορισμούς λειτουργίας και δραστηριότητας) στοιχεία Δεκεμβρίου 2020. (34) Eurostat, «Η γήρανση στην Ευρώπη: Looking at the lives of older people in the EU (Γηράσκουσα Ευρώπη. Μια μελέτη της ζωής των ηλικιωμένων στην ΕΕ), 2019, σ. 70. (35) Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων και άλλοι, «High impact of COVID-19 in long-term care facilities, suggest for monitoring in the EU/EEA», Eurosurveillance , τόμος 25, έκδοση 22, 4 Ιουνίου 2020. (36) Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, «Η γήρανση του πληθυσμού, η μετανάστευση και η κλιματική αλλαγή θέτουν νέες προκλήσεις για την ισότητα των φύλων», 10 Δεκεμβρίου 2019. (37) Το 2018, στην ΕΕ-27, 30,5 % των γυναικών και 9,2 % των ανδρών εργάζονταν υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης (Eurostat, Έρευνα Εργατικού Δυναμικού) (38) Το μερίδιο των συμβάσεων ορισμένου χρόνου για την ηλικιακή ομάδα 15-64 παρέμεινε σταθερό τα τελευταία έτη. Το 2018, ανήλθε στο 12,1 % της συνολικής απασχόλησης. Το μερίδιο μεταξύ των γυναικών είναι ελαφρώς υψηλότερο (13,1 %) έναντι των ανδρών (11,2 %) (Eurostat). (39) Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, δελτία σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού στα θεμελιώδη δικαιώματα στην ΕΕ: αριθ. 3 του Ιουνίου 2020 με επίκεντρο τους ηλικιωμένους και αριθ. 6 της 30ης Νοεμβρίου 2020 με επίκεντρο τα κοινωνικά δικαιώματα. (40) Άρθρο του Eurofound της 19ης Μαΐου 2021 με τίτλο «Συνταξιοδότηση». (41) Eurofound, Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα ζωής 2016, σ. 79. (42) Eurofound, Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα ζωής 2016, σ. 77. (43) Eurofound, Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα ζωής 2016, σ. 15. (44) Eurofound, Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα ζωής 2016, σ. 26. (45) Στην έκθεση του 2018 για τη δημογραφική γήρανση, το συνολικό κόστος της γήρανσης ορίζεται ως υπολογιζόμενο με βάση τις δημόσιες δαπάνες για συντάξεις, υγειονομική περίθαλψη, μακροχρόνια φροντίδα, εκπαίδευση και επιδόματα ανεργίας. (46) Διοργανικό έγγραφο της Επιτροπής, της 25ης Μαΐου 2018, με τίτλο «The 2018 Ageing Report: Economic & Budgetary Projections for the 28 EU Member States (2016-2070)», (47) Έκθεση της Επιτροπής, της 12ης Απριλίου 2018, σχετικά με την οικονομία της τρίτης ηλικίας. (48) Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, έκθεση της 4ης Οκτωβρίου 2016 με τίτλο «The ageing workforce: Implications for occupational safety and health, A research review» (Γηράσκον εργατικό δυναμικό: Επιπτώσεις στην υγεία και ασφάλεια της εργασίας, επισκόπηση έρευνας). (49) Eurostat, «Employment rate of older workers, age group 55-64», (Ποσοστό απασχόλησης των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, ηλικιακή ομάδα 55-64 ετών) προσπελάστηκε στις 2 Ιουνίου 2021. (50) COM(2020)0241, σ. 10. (51) COM(2020)0241, σ. 22. (52) Έκθεση Alzheimer Europe της 17ης Φεβρουαρίου 2020 με τίτλο «Dementia in Europe Yearbook 2019: Estimating the prevalence of dementia in Europe» (Η νόσος του Alzheimer στην Ευρώπη, Η άνοια στην Επετηρίδα της Ευρώπης το 2019: Εκτιμώντας την ύπαρξη της άνοιας στην Ευρώπη). (53) ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Στρατηγική για τις ΜΜΕ με στόχο μια βιώσιμη και ψηφιακή Ευρώπη» (COM(2020)0103). (54) COM(2020)0241, σ. 20. (55) Eurostat, ‘Farmers and the agricultural labour force – statistics’, δεδομένα Νοεμβρίου 2018.