Choisissez la langue de votre document :
- bg - български
- es - español
- cs - čeština
- da - dansk
- de - Deutsch
- et - eesti keel
- el - ελληνικά
- en - English
- fr - français
- ga - Gaeilge
- hr - hrvatski
- it - italiano
- lv - latviešu valoda
- lt - lietuvių kalba
- hu - magyar
- mt - Malti
- nl - Nederlands
- pl - polski
- pt - português
- ro - română
- sk - slovenčina
- sl - slovenščina
- fi - suomi
- sv - svenska
|
 Przepisy przejściowe dotyczące niektórych wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz odroczonego stosowania wymogów dotyczących wyrobów na własny użytek ***I |
| |||||||
| ||||||||
(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie) Parlament Europejski, – uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2021)0627), – uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 114 i art. 168 ust. 4 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9-0381/2021), – uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, – uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia z dnia 8 grudnia 2021 r.(1), – po konsultacji z Komitetem Regionów, – uwzględniając zobowiązanie przedstawiciela Rady przekazane pismem z dnia 24 listopada 2021 r., do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, – uwzględniając art. 59 i art. 163 Regulaminu, 1. przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu; 2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie; 3. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym. Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 15 grudnia 2021 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/... zmieniającego rozporządzenie (UE) 2017/746 w odniesieniu do przepisów przejściowych dotyczących niektórych wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz odroczonego stosowania warunków dotyczących wyrobów produkowanych w ramach instytucji zdrowia publicznego
(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2022/112.)
| ||||||||
| Akt o rynkach cyfrowych ***I |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Równość kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej w latach 2018–2020 |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parlament Europejski, – uwzględniając art. 2 i art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, art. 6, 8, 10, 83, 153 i 157 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz art. 21 i 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, – uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r., – uwzględniając dyrektywy UE z 1975 r. dotyczące różnych aspektów równego traktowania kobiet i mężczyzn, a mianowicie dyrektywę Rady 79/7/EWG z dnia 19 grudnia 1978 r. w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego(1), dyrektywę Rady 86/613/EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa(2), dyrektywę Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią(3), dyrektywę Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług(4), dyrektywę 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy(5), dyrektywę Rady 2010/18/UE z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie wdrożenia zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP i ETUC(6) oraz dyrektywę 2010/41/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylającą dyrektywę Rady 86/613/EWG(7), – uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie zwalczania handlu ludźmi i eksploatacji prostytucji z 1949 r., – uwzględniając Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i cele zrównoważonego rozwoju, w szczególności cel 5 wraz z jego zadaniami i wskaźnikami, – uwzględniając Konwencję Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (konwencję stambulską), – uwzględniając deklarację pekińską i pekińską platformę działania, przyjęte podczas IV Światowej Konferencji w sprawie Kobiet w dniu 15 września 1995 r., a także późniejsze dokumenty końcowe z sesji specjalnych ONZ „Pekin +5”, „Pekin +10”, „Pekin +15” i „Pekin +20” , – uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z 18 grudnia 1979 r., – uwzględniając Konwencję nr 100 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącą jednakowego wynagrodzenia dla pracujących mężczyzn i kobiet za pracę jednakowej wartości, – uwzględniając Konwencję nr 156 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącą równości szans i traktowania pracowników obu płci: pracowników mających obowiązki rodzinne – uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 5 marca 2020 r. pt. „Unia równości: strategia na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020–2025” (COM(2020)0152), – uwzględniając komunikat Komisji z czwartek, 12 listopada 2020 r. pt. „Unia równości: strategia na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2020–2025” (COM(2020)0698), – uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 5 marca 2021 r. zatytułowany „2021 Report on gender equality in the EU” [Sprawozdanie z 2021 r. na temat równości płci w UE] (SWD(2021)0055), – uwzględniając komunikat Komisji z 24 marca 2021 r. pt. „Strategia UE na rzecz praw dziecka (2020–2025)” (COM(2021)0142), – uwzględniając badanie pt. „The gendered impact of the COVID-19 crisis and post-crisis” [Skutki kryzysu związanego z pandemią COVID-19 i okresu pokryzysowego w aspekcie płci], opublikowane przez Departament Tematyczny ds. Praw Obywatelskich i Spraw Konstytucyjnych w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Wewnętrznej w dniu 30 września 2020 r., – uwzględniając wskaźnik równouprawnienia płci za lata 2019 i 2020 opracowany przez Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn, – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 czerwca 2015 r. w sprawie strategii UE na rzecz równości kobiet i mężczyzn w okresie po 2015 r.(8), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie potrzeby opracowania unijnej strategii mającej na celu wyeliminowanie zróżnicowania emerytur ze względu na płeć i zapobieganie występowaniu takich różnic(9), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie potrzeby stworzenia osobnego składu Rady do spraw równości płci(10), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz równouprawnienia płci(11), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie perspektywy płci w okresie kryzysu związanego z COVID-19 oraz w okresie pokryzysowym(12), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 lutego 2021 r. w sprawie przyszłych wyzwań w dziedzinie praw kobiet w Europie: ponad 25 lat po deklaracji pekińskiej i pekińskiej platformie działania(13), – uwzględniając swoją rezolucję z 24 czerwca 2021 r. w sprawie sytuacji w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie w UE w kontekście zdrowia kobiet(14), – uwzględniając art. 54 Regulaminu, – uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A9-0315/2021), A. mając na uwadze, że prawa kobiet są prawami człowieka, a zatem prawami uniwersalnymi i niepodzielnymi, jak zapisano w Traktacie o Unii Europejskiej i Karcie praw podstawowych; mając na uwadze, że walka o równość płci oraz propagowanie i ochrona praw kobiet to prawdziwie wspólna odpowiedzialność, która wymaga szybszych postępów i szybszych działań ze strony instytucji UE i państw członkowskich; mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie muszą dążyć do zwalczania nierówności i dyskryminacji ze względu na płeć, promować równość płci i gwarantować równe prawa i równe traktowanie kobietom i mężczyznom w całej ich różnorodności, a także zapewnić im równe uprawnienia i szanse kształtowania społeczeństwa i własnego życia; mając na uwadze, że według Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn Unię Europejską dzieli co najmniej 60 lat od osiągnięcia pełnej równości płci; mając na uwadze, że równość kobiet i mężczyzn nie została jeszcze osiągnięta w UE, a w niektórych regionach i krajach proces osiągania równości nadal postępuje powolnie, ulega stagnacji lub nawet regresowi; mając na uwadze, że wynik wskaźnika równouprawnienia płci dla UE wzrósł zaledwie o 4,1 punktu od 2010 r. i o 0,5 punktu od 2017 r.(15); mając na uwadze, że w 2020 r. państwa członkowskie osiągnęły średni wynik 67,9 na 100; B. mając na uwadze, że kobiety muszą mieć takie same możliwości osiągnięcia niezależności ekonomicznej jak mężczyźni; mając na uwadze, że choć wskaźnik zatrudnienia kobiet wzrósł, nierówność płci na rynku pracy pozostaje niepokojącą rzeczywistością i poważnym wyzwaniem, podczas gdy tendencje na rynku pracy związane z pandemią mają większy wpływ na kobiety niż na mężczyzn(16); mając na uwadze, że wskaźnik zatrudnienia mężczyzn w wieku produkcyjnym w UE-27 w 2019 r. wyniósł 79 % i był o 11,7 punktu procentowego wyższy niż wskaźnik zatrudnienia kobiet; mając na uwadze, że jeśli chodzi o udział w rynku pracy, 8 % mężczyzn w UE pracuje w niepełnym wymiarze godzin w porównaniu z 31 % kobiet, co wskazuje na utrzymujące się nierówności; mając na uwadze, że różnica w poziomie zatrudnienia kobiet i mężczyzn mierzona w ekwiwalentach pełnego czasu pracy wzrosła od 2010 r. w ośmiu państwach członkowskich; mając na uwadze, że poczyniono zbyt małe postępy w zwalczaniu sektorowej i zawodowej segregacji płci na rynku pracy; mając na uwadze, że różnica w poziomie zatrudnienia jest szczególnie duża w przypadku kobiet o niskim statusie społeczno-ekonomicznym, takich jak samotne matki, kobiety pełniące obowiązki opiekuńcze, kobiety niepełnosprawne, migrantki i uchodźczynie, kobiety z różnych środowisk rasowych i etnicznych, kobiety należące do mniejszości religijnych, kobiety o niskich kwalifikacjach, kobiety LGBTIQ+ oraz kobiety młode i starsze; C. wynagrodzenie za godzinę pracy kobiet w Unii Europejskiej jest średnio o 14 % niższe niż wynagrodzenie mężczyzn, a zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć w państwach członkowskich waha się od 3,3 % do 21,7 %; mając na uwadze, że chociaż od 1957 r. zasada równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet stanowi część dorobku prawnego UE i obszernego zbioru przepisów krajowych oraz że pomimo podjętych działań i wydatkowanych środków na rzecz zmniejszenia tych nierówności postępy są bardzo powolne, a nierówności płacowe nawet wzrosły w niektórych państwach członkowskich; mając na uwadze, że znacznie więcej kobiet niż mężczyzn (8,9 mln w porównaniu z 560 000) pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy ze względu na obowiązki opiekuńcze; mając na uwadze, że rosnące potrzeby w zakresie opieki długoterminowej i brak usług opiekuńczych pogłębiają nierówności między płciami w rodzinach i na rynku pracy; mając na uwadze, że dane Eurostatu pokazują, iż bezrobocie wśród kobiet wzrosło z 6,9 % w kwietniu do 7,9 % w sierpniu 2020 r., podczas gdy stopa bezrobocia wśród mężczyzn wzrosła w tym samym okresie z 6,5 % do 7,1 %; D. mając na uwadze, że kobiety doświadczają wzajemnie powiązanych nierówności i dyskryminacji, w tym ze względu na rasę, pochodzenie etniczne lub społeczne, orientację seksualną, tożsamość i ekspresję płciową, religię lub światopogląd, status rezydenta i niepełnosprawność, a także mając na uwadze, że należy podjąć wysiłki na rzecz zwalczania wszelkich form dyskryminacji w celu osiągnięcia równości płci dla wszystkich kobiet; mając na uwadze, że do tej pory w strategiach politycznych UE nie stosowano podejścia przekrojowego i zajęto się jedynie indywidualnym wymiarem dyskryminacji, pomijając tym samym jej wymiar instytucjonalny, strukturalny i historyczny; mając na uwadze, że stosowanie analizy przekrojowej pomaga nie tylko zrozumieć bariery strukturalne, ale również dostarcza dowodów na poziomy wskaźników referencyjnych i otwiera drogę dla strategicznych i skutecznych strategii politycznych mających na celu zwalczanie systemowej dyskryminacji, wykluczenia i nierówności społecznych; E. mając na uwadze, że w sprawozdaniu Komisji z 2021 r. na temat równości płci w UE stwierdzono, że pandemia COVID-19 ma istotny wpływ na życie kobiet i zwiększyła istniejące nierówności w traktowaniu kobiet i mężczyzn w niemal wszystkich aspektach życia; mając na uwadze, że około 70 % pracowników socjalnych i służby zdrowia znajdujących się na pierwszej linii walki z pandemią to kobiety, m.in. pielęgniarki, lekarki lub personel sprzątający; mając na uwadze, że wielorakie skutki pandemii dla kobiet są zróżnicowane, począwszy od wzrostu przemocy ze względu na płeć i przemocy domowej oraz nękania, po wzrost obciążeń związanych z nieodpłatną opieką i obowiązkami domowymi, przy czym kobiety nadal wykonują większość zadań domowych i rodzinnych, zwłaszcza gdy pracują zdalnie, są bezrobotne lub pracują w niepełnym wymiarze godzin; mając ponadto na uwadze, że kobiety, w szczególności kobiety pracujące w służbie zdrowia, jako opiekunki i zatrudnione w innych sektorach zdominowanych przez kobiety, gdzie praca jest niepewna, cierpią z powodu niekorzystnej sytuacji gospodarczej na rynku pracy, a ich dostęp do praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego jest ograniczony; mając na uwadze, że skutki gospodarcze pandemii mogą zniszczyć wszystko to, co z tak wielkim trudem zostało osiągnięte w zakresie niezależności ekonomicznej kobiet w ostatnim dziesięcioleciu; mając na uwadze, że spadek zatrudnienia kobiet w czasie pandemii był gwałtowniejszy niż podczas recesji w 2008 r.(17), co ma poważne konsekwencje dla kobiet i ich rodzin oraz całej gospodarki, w tym zmniejszenie szans, wolności, praw i dobrobytu; mając na uwadze, że w sprawozdaniu na temat różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn z 2021 r. stwierdzono, że w wyniku pandemii czas potrzebny na zlikwidowanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn wydłużył się o jedno pokolenie z 99,5 do 135,6 lat(18); F. mając na uwadze, że w ostatnim dziesięcioleciu nacisk na równouprawnienie płci w sporcie był bezprecedensowy, ale nie zawsze z najlepszych powodów i dla najlepszych celów, zwłaszcza jeśli chodzi o prawa kobiet w praktyce; G. mając na uwadze, że Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn definiuje przemoc ze względu na płeć wobec kobiet jako wszelkie formy przemocy skierowanej przeciwko kobiecie, dlatego że jest kobietą, lub przemocy dotykającej kobiety w sposób nieproporcjonalny; mając na uwadze, że wszelkie formy przemocy wobec kobiet (fizyczna, seksualna, psychologiczna, gospodarcza lub w internecie) stanowią naruszenie praw człowieka, skrajną formę dyskryminacji kobiet i jedną z głównych przeszkód w osiągnięciu równości płci; mając na uwadze, że przemoc ze względu na płeć jest zakorzeniona w nierównym podziale władzy między kobietami i mężczyznami, strukturach patriarchalnych i stereotypach płci, które doprowadziły do dominacji mężczyzn nad kobietami i dyskryminacji kobiet przez mężczyzn, co nie zawsze wygląda taka samo i może przybierać różne stopnie i formy; mając na uwadze, że społeczeństwo wolne od przemocy uwarunkowanej płcią powinno zostać uznane za warunek wstępny równouprawnienia płci; H. mając na uwadze, że 31 % kobiet w Europie doświadczyło przemocy fizycznej lub seksualnej, a wiele kobiet doświadcza przemocy seksualnej i molestowania seksualnego w związkach intymnych i w życiu publicznym(19); mając na uwadze, że sprawozdania i dane liczbowe z kilku państw członkowskich wskazują na niepokojący wzrost przemocy ze względu na płeć podczas pandemii COVID-19; mając na uwadze, że według Światowej Organizacji Zdrowia niektóre państwa członkowskie zgłosiły 60-procentowy wzrost liczby zgłoszeń alarmowych od kobiet, które w czasie pandemii padły ofiarą przemocy ze strony swojego partnera(20); mając na uwadze, że według sprawozdania Europolu liczba przypadków seksualnego niegodziwego traktowania dzieci w celach seksualnych w internecie w UE dramatycznie wzrosła(21); mając na uwadze, że skutki obostrzeń dla życia społecznego, gospodarczego, psychologicznego i demokratycznego są nieproporcjonalnie dotkliwe dla osób i kobiet znajdujących się w trudnej sytuacji, w szczególności pod względem podatności na przemoc, zwiększonej zależności ekonomicznej oraz nierówności w miejscu pracy i w podziale ról opiekuńczych; mając ponadto na uwadze, że obostrzenia utrudniły ofiarom przemocy ze strony partnera zwracanie się o pomoc, ponieważ często przebywały one w izolacji ze sprawcami i miały ograniczony dostęp do usług wsparcia; mając na uwadze, że niewystarczające lub nieodpowiednie struktury wsparcia i zasoby pogłębiły istniejącą mroczną stronę pandemii; I. mając na uwadze, że w całej Europie pojawiły się niepokojące ruchy przeciwko równouprawnieniu płci i prawom kobiet, które atakują prawa kobiet w całej Europie, podważają osiągnięcia i postępy, godząc tym samym w wartości demokratyczne; mając na uwadze, że ostry sprzeciw wobec polityki równości płci i praw kobiet wyrażany w tych ruchach staje się kwestią budzącą poważne zaniepokojenie; J. mając na uwadze, że handel ludźmi jest zjawiskiem silnie uwarunkowanym płcią, a prawie trzy czwarte wszystkich ofiar zgłaszanych w UE to kobiety i dziewczęta, które stały się przedmiotem handlu ludźmi głównie w celu wykorzystywania seksualnego; mając na uwadze, że handel ludźmi stanowi coraz większą część przestępczości zorganizowanej i naruszenie praw człowieka; mając na uwadze, że 78 % wszystkich dzieci będących ofiarami handlu ludźmi to dziewczęta, a 68 % dorosłych ofiar stanowią kobiety; K. mając na uwadze, że dostęp do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie, w tym edukacji seksualnej i w zakresie związków, planowania rodziny, metod antykoncepcyjnych oraz bezpiecznej i legalnej aborcji, ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia równości płci i wyeliminowania przemocy ze względu na płeć; mając na uwadze, że autonomia dziewcząt i kobiet oraz możliwość podejmowania przez nie swobodnych i niezależnych decyzji dotyczących ich ciała i życia są warunkiem wstępnym ich niezależności ekonomicznej, a tym samym osiągnięcia równości płci i wyeliminowania przemocy ze względu na płeć; mając na uwadze, że nie do przyjęcia jest fakt, że kilka państw członkowskich próbuje obecnie ograniczyć dostęp do zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz praw w tym zakresie poprzez bardzo restrykcyjne przepisy, które prowadzą do dyskryminacji ze względu na płeć i mają negatywny wpływ na zdrowie kobiet; L. mając na uwadze, że kobiety w UE są znacznie bardziej dotknięte ubóstwem lub zagrożone wykluczeniem społecznym niż mężczyźni, zwłaszcza kobiety, które doświadczają dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie ze względu na czynniki strukturalne, normy płci i stereotypy; mając na uwadze, że zróżnicowanie zarobków kobiet i mężczyzn wzrosło od 2010 r. w 17 państwach członkowskich, a zróżnicowanie dochodów kobiet i mężczyzn zwiększyło się w 19 państwach członkowskich, co prowadzi do ogólnego wzrostu nierówności w zarobkach i dochodach kobiet i mężczyzn w UE(22); mając na uwadze, że w 2019 r. 40,3 % gospodarstw domowych osób samotnie wychowujących dzieci w UE było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym(23); mając na uwadze, że kobiety są w większym stopniu zagrożone ubóstwem i niepewnym zatrudnieniem, a osoby zagrożone często pracują na nisko płatnych stanowiskach o niewystarczającym wynagrodzeniu, aby przezwyciężyć pułap ubóstwa i niepewne warunki pracy; M. mając na uwadze, że ważne jest zagwarantowanie zapisanego w traktatach prawa do równego wynagrodzenia za taką samą pracę lub za pracę takiej samej wartości; N. mając na uwadze, że zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć w UE wynosi 14,1 %, chociaż odsetek ten różni się w poszczególnych państwach członkowskich; mając na uwadze, że zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć ma szereg konsekwencji, w tym różnicę w wysokości 29,5 %(24) w odniesieniu do odpowiednich uprawnień emerytalno-rentowych, co prowadzi do zróżnicowania emerytur ze względu na płeć i zarazem zwiększa zagrożenie ubóstwem i wykluczeniem społecznym w przypadku starszych kobiet; mając na uwadze, że wynika to z różnic w karierze zawodowej i zatrudnieniu, które narosły wskutek obowiązków opiekuńczych kobiet lub pracy w niepełnym wymiarze godzin, a także wynikających z tego skutków dla dostępu do zasobów finansowych, takich jak świadczenia i emerytury; mając na uwadze, że prawo do równego wynagrodzenia za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości nie zawsze jest zagwarantowane, co pozostaje jednym z głównych wyzwań w walce z dyskryminacją płacową(25); mając na uwadze, że w celu rozwiązania problemu zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć ważne jest, aby urlop rodzicielski był równo rozdzielany między kobiety i mężczyzn; mając na uwadze, że choć praca w sektorach zdominowanych przez kobiety, takich jak opieka, sprzątanie, sprzedaż detaliczna i edukacja, jest niezbędna i bardzo cenna z punktu widzenia społeczno-gospodarczego, często jest mniej prestiżowa i gorzej opłacana niż praca w sektorach zdominowanych przez mężczyzn; mając na uwadze, że w związku z tym istnieje pilna potrzeba ponownej oceny adekwatności wynagrodzeń w sektorach zdominowanych przez kobiety; O. mając na uwadze, że w Unii Europejskiej tylko 20,6 % kobiet niepełnosprawnych jest zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, w porównaniu z 28,5 % niepełnosprawnych mężczyzn; mając na uwadze, że dane pokazują, iż średnio 29,5 % kobiet niepełnosprawnych w UE jest zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, w porównaniu z 27,5 % w przypadku niepełnosprawnych mężczyzn; P. mając na uwadze, że stereotypy dotyczące płci nadal wpływają na podział zadań w domu, w edukacji, w miejscu pracy i w społeczeństwie; mając na uwadze, że nieodpłatna opieka i praca w gospodarstwie domowym, która jest wykonywana głównie przez kobiety i w której odgrywają one kluczową rolę, stanowi nieproporcjonalne obciążenie dla kobiet; mając na uwadze, że pandemia COVID-19 ujawniła przerażający stan europejskich placówek opiekuńczych i całego sektora, który zatrudnia głównie kobiety; mając na uwadze, że 80 % pracy opiekuńczej w UE wykonują opiekunowie nieformalni, z czego 75 % stanowią kobiety(26); mając na uwadze, że przed wybuchem pandemii COVID-19 kobiety w UE poświęcały na nieodpłatną opiekę i prace domowe tygodniowo średnio o 13 godzin więcej niż mężczyźni; mając na uwadze, że nierówny podział obowiązków opiekuńczych w państwach członkowskich pogłębia ograniczony lub całkowity brak dostępu do odpowiednich i dostępnych placówek opiekuńczych, w tym publicznych placówek opieki nad dziećmi i osobami starszymi, co prowadzi do okresów nieobecności na rynku pracy oraz zwiększa zróżnicowanie wynagrodzenia i emerytur ze względu na płeć; mając na uwadze, że w 2019 r. 7,7 mln kobiet w wieku 20-64 lat zostało wykluczonych z unijnego rynku pracy ze względu na opiekę nad dziećmi lub innymi osobami wymagającymi opieki, w porównaniu z 450 000 mężczyzn; mając na uwadze, że inwestycje w usługi powszechne, w tym usługi opiekuńcze, mogą zmniejszyć nieproporcjonalnie dużą liczbę obowiązków opiekuńczych spoczywających na kobietach i zwiększyć ich możliwość swobodnego uczestnictwa w rynku pracy; mając na uwadze, że każdy, bez względu na płeć, ma prawo do pracy i godzenia życia zawodowego i prywatnego; Q. mając na uwadze, że środki mające na celu osiągnięcie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym są ważne dla zapewnienia zrównoważonego podziału obowiązków opiekuńczych między kobietami i mężczyznami oraz dla wyeliminowania różnic w dochodach i zatrudnieniu; mając na uwadze, że osiągnięcie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym zależy od dostępności wysokiej jakości usług opiekuńczych po przystępnych cenach; mając na uwadze, że należy zagwarantować i utrzymać wszystkie świadczenia macierzyńskie przy pełnym wdrożeniu przez państwa członkowskie dyrektywy w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym(27); mając na uwadze, że konieczna jest polityka publiczna w celu ochrony i promowania sprawowania opieki i karmienia piersią; R. mając na uwadze, że 5 marca 2020 r. Komisja przyjęła strategię na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020–2025, określającą ambitne ramy promowania równouprawnienia płci w UE; mając na uwadze, że strategie polityczne muszą być skuteczniejsze w promowaniu równouprawnienia płci; mając na uwadze, że kobiety są w nieproporcjonalnym stopniu dotknięte rosnącym bezrobociem, coraz większą niepewnością zatrudnienia, niskimi płacami i cięciami budżetowymi, w tym w sektorze usług publicznych, zwłaszcza w dziedzinie zdrowia i edukacji; mając na uwadze, że Parlament wezwał Komisję do opracowania konkretnego planu działania zawierającego harmonogramy, cele, coroczny przegląd i mechanizm monitorowania, jasne i wymierne wskaźniki wyników oraz ukierunkowane dodatkowe środki; mając na uwadze, że UE za pośrednictwem swoich strategii politycznych, programów i stosunków z państwami członkowskimi, w tym ścisłej współpracy w zakresie krajowych funduszy odbudowy, powinna starannie ocenić państwa członkowskie, aby upewnić się, że należycie uwzględniają one aspekt płci w pandemii COVID-19; S. mając na uwadze, że udział kobiet w parlamentach narodowych UE w obu izbach zwiększył się z 24 % w 2010 r. do 32 % w 2020 r; mając na uwadze, że odsetek kobiet wśród ministrów rządów krajowych wzrósł z 26 % w 2010 r. do 32 % w 2020 r.; mając na uwadze, że istnieją jednak znaczne różnice między państwami członkowskimi, a jedynie siedem państw członkowskich osiągnęło parytet płci lub równowagę płci w składzie swoich rządów; mając na uwadze, że tempo zmian na szczeblu regionalnym i lokalnym jest nadal bardzo powolne, przy czym w 2019 r. kobiety zajmowały jedynie 29 % mandatów, natomiast na Węgrzech, na Słowacji i w Rumunii odsetek mężczyzn w zgromadzeniach regionalnych przekraczał 80 %; T. mając na uwadze, że prawo do równego wynagrodzenia za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości nie zawsze jest gwarantowane, nawet jeżeli jest zapisane w prawie; mając na uwadze, że należy zająć się podstawowymi przyczynami takiej dyskryminacji, czy to poprzez ochronę i wzmocnienie praw pracowniczych, czy też poprzez nasilenie kontroli nad przedsiębiorstwami, zwłaszcza przez krajowe inspektoraty pracy; mając na uwadze, że rokowania zbiorowe są decydującym czynnikiem w przeciwdziałaniu nierównościom i przezwyciężaniu ich; U. mając na uwadze, że równość płci jest ściśle związana z transformacją ekologiczną i cyfrową oraz mając na uwadze, że zrównoważony rozwój i skuteczne zarządzanie transformacją ekologiczną i cyfrową wymagają udziału kobiet w procesach decyzyjnych, aby osiągnąć uczciwą i sprawiedliwą transformację, niepozostawiającą nikogo w tyle; mając na uwadze, że wszystkie działania w dziedzinie klimatu i polityka cyfrowa muszą uwzględniać perspektywę płci oraz podejście przekrojowe; V. mając na uwadze, że wpływ zaangażowania mężczyzn i ojcostwa na rodziny pokazuje, że sprawowanie opieki przez mężczyzn ma istotne znaczenie dla optymalnego rozwoju dzieci i może poprawić równowagę między życiem zawodowym a prywatnym oraz pomóc w korygowaniu różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn w relacjach międzyludzkich; mając na uwadze, że zaangażowanie mężczyzn może pomóc w zapobieganiu przemocy domowej i przyczynić się do tworzenia bardziej sprawiedliwych społeczeństw; W. mając na uwadze, że utrzymujące się stereotypy dotyczące płci oraz oczekiwania co do ról mężczyzn i chłopców mogą utrudniać im okazywanie pozytywnych emocji i skłaniać ich do ukrywania negatywnych emocji, takich jak smutek i lęk, co może skutkować wyższym poziomem agresji i nienawiści u mężczyzn i chłopców niż u kobiet; mając na uwadze, że może to zwiększyć prawdopodobieństwo stosowania przez mężczyzn i chłopców przemocy, takiej jak przemoc ze względu na płeć; X. mając na uwadze, że nierównowaga płci jest stałym zjawiskiem w bankach centralnych, które są podstawowymi filarami w podejmowaniu decyzji gospodarczych i które kształtują realia społeczne, polityczne i gospodarcze; mając na uwadze, że na czele banków centralnych wszystkich państw członkowskich stoją obecnie mężczyźni oraz mając na uwadze, że w ubiegłym roku kobiety zajmowały tylko jedną czwartą (24,6 %) stanowisk w kluczowych organach decyzyjnych krajowych banków centralnych w UE; Y. mając na uwadze, że Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn stwierdził, że wyniki państw członkowskich w zakresie uwzględniania aspektu płci pogorszyły się od 2012 r; mając na uwadze, że pomimo podjęcia przez rządy bardziej ambitnych zobowiązań do uwzględniania aspektu płci w administracji publicznej, struktury służące uwzględnianiu aspektu płci są obecnie ograniczone, a stosowanie narzędzi służących uwzględnianiu aspektu płci zmniejszyło się; Gospodarka oparta na równouprawnieniu płci 1. podkreśla, że poszanowanie prawa do pracy, równości wynagrodzeń i równego traktowania to podstawowe warunki wstępne równych praw kobiet, ich niezależności ekonomicznej i rozwoju zawodowego; podkreśla, że równość szans i większy udział kobiet w rynku pracy zwiększają dobrobyt gospodarczy w Europie; uważa, że zwalczanie nierówności płci musi być kluczową kwestią w miejscu pracy; przypomina, że kobiety są nadmiernie reprezentowane wśród osób o niskich i minimalnych zarobkach, pracy w niepełnym wymiarze godzin i niepewnych formach zatrudnienia; uznaje równe prawo wszystkich kobiet i mężczyzn do godnego wynagrodzenia zapewniającego im i ich rodzinom odpowiedni poziom życia; podkreśla w związku z tym, że należy lepiej zwalczać niepewne formy zatrudnienia, tak aby wszyscy pracownicy otrzymywali godziwe wynagrodzenie wystarczające do zapewnienia im i ich rodzinom godnego poziomu życia dzięki ustawowym mechanizmom ustalania minimalnego wynagrodzenia lub układom zbiorowym zgodnie z zasadą, że stałe zatrudnienie musi być prawdziwym stosunkiem pracy, który uznaje i wzmacnia prawa pracowników; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania polityki mającej na celu wyeliminowanie niepewnego zatrudnienia i przymusowego zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin w celu poprawy sytuacji kobiet na rynku pracy; zachęca państwa członkowskie, by we współpracy z partnerami społecznymi eliminowały nierówności między mężczyznami i kobietami za pomocą strategii politycznych zwiększających wartość pracy i płac oraz poprawiających warunki pracy i warunki życia pracowników i ich rodzin; 2. zwraca uwagę, że należy zwrócić szczególną uwagę na sytuację i prawa czołowych sportowców zawodowych i niezawodowych reprezentujących swoje kraje w zawodach międzynarodowych i europejskich zarówno w trakcie ich kariery sportowej, jak i po jej zakończeniu; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania dzieciom i młodzieży pełnego prawa do uprawiania sportu oraz do zwalczania pogłębiających się podziałów społecznych w dostępie do sportu; 3. jest zaniepokojony wynikami wskaźnika równouprawnienia płci w 2020 i 2021 r.; podkreśla, że w 2018 r. ponad jedna trzecia państw członkowskich uzyskała mniej niż 60 punktów(28); ubolewa, że postępy w kierunku równouprawnienia płci są powolne i że nie wszystkie państwa członkowskie uznają tę kwestię za priorytet w kształtowaniu polityki; ubolewa, że w 2019 r. Słowenia poczyniła krok wstecz w kwestii równości płci, gdyż jej wynik w 2019 r. spadł o 0,1 punktu; wzywa państwa członkowskie do podjęcia praktycznych środków w celu zapewnienia kobietom równego dostępu do rynku pracy i zatrudnienia oraz godnych warunków pracy, w tym pracy gwarantującej równe prawa i równe płace, a także sprawiedliwego wynagrodzenia, zwłaszcza w sektorach zdominowanych przez kobiety; uznaje rolę partnerów społecznych i rokowań zbiorowych w zwalczaniu i eliminowaniu nierówności poprzez promowanie równouprawnienia płci i przeciwdziałanie dyskryminacji płacowej kobiet w całej ich różnorodności oraz wzywa do przestrzegania w praktyce i w prawie zasady równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę tej samej wartości; 4. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie wiążących środków w zakresie przejrzystości wynagrodzeń jako ważną inicjatywę mającą na celu utrzymanie i wdrożenie zasady równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę tej samej wartości, ale podkreśla, że sama przejrzystość płac nie skoryguje głęboko zakorzenionych nierówności leżących u podstaw tej różnicy; wzywa państwa członkowskie do określenia jasnych celów w celu wyeliminowania różnic w wynagrodzeniach i emeryturach kobiet i mężczyzn; podkreśla potrzebę uwzględnienia w tym planie działania perspektywy przekrojowej oraz różnych realiów i doświadczeń związanych z dyskryminacją, z jaką spotykają się kobiety z określonych grup; 5. podkreśla znaczenie podejmowania przez państwa członkowskie zdecydowanych środków, w tym sankcji, w przypadku gdy przedsiębiorstwa nie przestrzegają przepisów prawa pracy zwalczających dyskryminację ze względu na płeć i nierówne traktowanie ze względu na płeć; podkreśla potrzebę zapewnienia warunkowości przy przyznawaniu funduszy UE przedsiębiorstwom, które nie gwarantują praw pracowniczych, zwłaszcza tym, które z naruszeniem prawa dyskryminują kobiety; wzywa Komisję i Radę do dopilnowania, aby wszystkie środki budżetowe w wieloletnich ramach finansowych na lata 2021–2027 były zgodne z zasadą równości kobiet i mężczyzn oraz promowały uwzględnianie aspektu płci i sporządzanie budżetu z uwzględnieniem aspektu płci we wszystkich strategiach politycznych UE; wzywa do włączenia wskaźnika równouprawnienia płci do tablicy wskaźników społecznych oraz do dostarczania danych z podziałem na płeć dotyczących istniejących wskaźników, aby lepiej reagować na wyzwania specyficzne dla poszczególnych krajów; wzywa do wspierania działań promujących niezależność ekonomiczną kobiet za pośrednictwem wszystkich programów UE i funduszy strukturalnych, takich jak strategiczne wdrożenie Europejskiego Funduszu Społecznego, który powinien być wykorzystywany do promowania równości płci, poprawy dostępu kobiet do rynku pracy i reintegracji na nim oraz zwalczania bezrobocia, ubóstwa i wykluczenia społecznego kobiet oraz wszelkich form dyskryminacji; wzywa Komisję do zaproponowania w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich proaktywnych środków mających na celu wspieranie zatrudnienia kobiet na obszarach wiejskich; 6. podkreśla znaczenie zapewnienia wszystkim, niezależnie od płci, prawa do pracy i godzenia życia zawodowego i prywatnego; wzywa UE i jej państwa członkowskie do dalszego wzmacniania uprawnień macierzyńskich i ojcowskich poprzez poprawę okresów równego i pełnopłatnego urlopu, tak aby mężczyźni mogli być w równym stopniu zaangażowani w nieodpłatną pracę, w tym obowiązki opiekuńcze, przy jednoczesnym uwzględnieniu zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia; wzywa do zagwarantowania w praktyce prawa do elastycznej organizacji pracy po urlopie macierzyńskim, ojcowskim i rodzicielskim, tak aby oboje rodzice mogli w równym stopniu dzielić pracę z obowiązkami opiekuńczymi; wzywa do wsparcia tych środków poprzez inwestowanie w nowoczesną, wysokiej jakości lokalną infrastrukturę oraz finansowanie usług i opiekunów w celu zapewnienia powszechnej wczesnej edukacji i opieki nad dziećmi, w tym za pośrednictwem usług publicznych; 7. zauważa, że pandemia COVID-19 wywarła silny wpływ na życie kobiet, zwłaszcza kobiet zatrudnionych; zauważa, że nieproporcjonalnie duża część obciążeń spoczywała na pracujących zdalnie kobietach, których życie stało się trudniejsze z powodu konieczności łączenia pracy, opieki nad dziećmi i obowiązków domowych; zwraca uwagę, że wiele kobiet borykało się z wyższymi kosztami i niższymi płacami; 8. podkreśla potrzebę zwiększenia wskaźnika zatrudnienia kobiet w UE; wzywa do podjęcia środków na rzecz tworzenia miejsc pracy i podnoszenia płac, skutecznego zwalczania bezrobocia i promowania zatrudnienia w pełnym wymiarze godzin dla wszystkich kobiet; wzywa do wspierania istniejących systemów krajowych, ze szczególnym naciskiem na dialog społeczny i rokowania zbiorowe, a także do promowania ich wiążącego charakteru, ożywienia zatrudnienia i zwalczania niepewnego zatrudnienia; zauważa, że mężczyźni i kobiety są narażeni na różne zagrożenia w miejscu pracy i w związku z tym podkreśla znaczenie podejścia do bezpieczeństwa i higieny pracy uwzględniającego aspekt płci poprzez zapewnienie organizacji czasu pracy w taki sposób, aby zarówno mężczyźni, jak i kobiety mogli w równym stopniu korzystać z okresów odpoczynku dobowego i tygodniowego, przerw i urlopów oraz zapewnienie odpowiednich warunków pracy; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zachęcania pracodawców do przyjmowania środków przyjaznych rodzinie, takich jak możliwość skrócenia czasu pracy mężczyzn i kobiet w celu zagwarantowania opieki nad dziećmi i edukacji dzieci; 9. wzywa Komisję i państwa członkowskie do lepszego stosowania zasady równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości dla mężczyzn i kobiet we wszystkich sektorach gospodarki; wzywa w związku z tym do stworzenia neutralnych pod względem płci narzędzi oceny zatrudnienia i kryteriów klasyfikacji, w ścisłej współpracy z partnerami społecznymi i z poszanowaniem ich autonomii, a także układów zbiorowych oraz krajowych tradycji i modeli rynku pracy, które mogą przyczynić się do podniesienia wartości pracy, a tym samym do osiągnięcia sprawiedliwszego wynagrodzenia za pracę w sektorach zdominowanych przez kobiety; 10. wzywa UE do przedstawienia zestawu strategii politycznych, programów, finansowania i zaleceń mających w celu promowanie przejścia na gospodarkę opiekuńczą z myślą o przybliżeniu się do modelu społeczeństw, w których życie i dobrobyt wszystkich ludzi traktowane są priorytetowo i w których wartość pracy opiekuńczej – zarówno płatnej, jak i nieodpłatnej – leży u podstaw gospodarek przy jednoczesnym uwzględnieniu skutków społecznych dla osób sprawujących obowiązki opiekuńcze; 11. wzywa do podjęcia środków na rzecz promowania przedsiębiorczości zarówno mężczyzn, jak i kobiet w Unii poprzez promowanie środków podatkowych, gospodarczych i finansowych w celu tworzenia nowych miejsc pracy i zmniejszenia obciążeń finansowych dla przedsiębiorców; 12. podkreśla, że zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie zniekształceń i nierówności związanych z płcią w dziedzinie opodatkowania oraz że systemy podatkowe, w tym systemy podatku dochodowego od osób fizycznych, powinny się do tego przyczynić; wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, by polityka fiskalna, w tym opodatkowanie, służyła zwalczaniu i eliminowaniu nierówności społeczno-ekonomicznych i nierówności płci we wszystkich ich wymiarach; 13. zwraca uwagę, że pandemia COVID-19 ujawniła niepewną sytuację pracownic umysłowych (badaczek, architektek i innych zawodów), które szczególnie ucierpiały z powodu braku stałego zatrudnienia; podkreśla potrzebę podjęcia nadzwyczajnych środków w celu złagodzenia skutków działań ograniczających podejmowanych przez państwa członkowskie oraz podkreśla znaczenie środków strukturalnych uwzględniających równość w pracy i w życiu codziennym oraz zapewniających poszanowanie praw kobiet; 14. podkreśla rolę kobiet pracujących w sektorze społecznym; uznaje, że ich obciążenie pracą jeszcze bardziej wzrosło w wyniku pandemii oraz że niskie płace, wzrost wyzysku (szczególnie w przypadku migrantek) oraz zatrudnianie osób bez wykształcenia lub kwalifikacji do wykonywania zadań dodatkowo pogarszają ich warunki pracy i życia; podkreśla znaczenie poprawy warunków pracy i płac, przestrzegania czasu pracy i korzystania z rokowań zbiorowych w celu zagwarantowania przestrzegania warunków pracy; Wykorzenianie przemocy ze względu na płeć 15. zwraca uwagę na przypadki nierównego traktowania i nękania kobiet w miejscu pracy oraz podkreśla potrzebę zwalczania wyzysku, nierówności, dyskryminacji i przemocy wobec kobiet, zauważając, że molestowanie w miejscu pracy prowadzi do wykluczenia kobiet ze ścieżki zawodowej i wybranych przez nie sektorów oraz że takie nękanie stanowi poważny atak na ich zdrowie psychiczne i fizyczne; zauważa, że kobiety są znacznie bardziej narażone na molestowanie seksualne niż mężczyźni; wzywa państwa członkowskie i UE do ratyfikowania konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 190 w celu zapewnienia zgodności z globalnymi normami dotyczącymi położenia kresu przemocy i molestowaniu w miejscu pracy oraz Konwencji nr 189 dotyczącej osób pracujących w gospodarstwie domowym, którą ratyfikowało zaledwie osiem państw i której celem jest zapewnienie prawnego uznania pracy w gospodarstwie domowym, rozszerzenie praw na wszystkie kobiety wykonujące pracę domową, zwłaszcza kobiety pracujące w gospodarce nieformalnej, oraz zapobieganie naruszeniom i nadużyciom; wzywa UE i jej państwa członkowskie do opracowania przepisów dotyczących molestowania seksualnego kobiet w celu zwalczania molestowania seksualnego w miejscu pracy; wzywa państwa członkowskie, pracodawców i stowarzyszenia do zapewnienia odpowiednich procedur zapobiegania dyskryminacji ze względu na płeć, molestowaniu seksualnemu i przemocy ze względu na płeć, które powodują toksyczną atmosferę, oraz nalega, aby procedury te chronił ofiary przemocy ze względu na płeć popełnianej w miejscu pracy lub w ich organizacjach i zapewniały poniesienie odpowiedzialności za taką przemoc; 16. potępia wszelkie formy przemocy wobec kobiet i dziewcząt w całej ich różnorodności; zdecydowanie potwierdza swoje zaangażowanie w zwalczanie przemocy uwarunkowanej płcią; wzywa UE i jej państwa członkowskie, w tym Bułgarię, Republikę Czeską, Węgry, Łotwę, Litwę i Słowację, do ratyfikowania lub właściwego wdrożenia konwencji stambulskiej, która między innymi zwraca uwagę na nieporozumienia w zakresie ról związanych z płcią w naszym społeczeństwie, takie jak „tradycyjne wartości rodzinne”, oraz dąży do zwalczania represyjnych postaw wobec kobiet; przypomina, że konwencję należy uznać za normę minimalną, i zdecydowanie ponawia swój wcześniejszy apel o kompleksowe prawodawstwo obejmujące wszystkie formy przemocy uwarunkowanej płcią jako najlepszy sposób położenia kresu takiej przemocy; 17. zauważa, że przemoc między mężczyznami a kobietami nasila się we wszystkich rodzajach sytuacji kryzysowych, niezależnie od tego, czy jest to kryzys gospodarczy, konflikt czy epidemia; zauważa, że nierówności oraz presja gospodarcza i społeczna wynikające z obostrzeń związanych z pandemią COVID-19 obejmujących ograniczenia w przemieszczaniu się i izolację społeczną doprowadziły do nasilenia przemocy wobec kobiet; zwraca uwagę, że wiele kobiet zostało zamkniętych w domu ze swoimi oprawcami; zauważa, że ogólnie w niektórych państwach członkowskich podczas pierwszego zamknięcia przemoc domowa wzrosła nawet o 30 %(29); wzywa państwa członkowskie do opracowania i wdrożenia skutecznych strategii politycznych i środków na rzecz zwalczania przemocy wobec kobiet oraz do podjęcia wszelkich niezbędnych środków w celu zapewnienia identyfikacji i ścigania sprawców nadużyć przez policję i inne organy w celu zapobiegania przemocy i śmierci, a także do zapewnienia ochrony, wsparcia i zadośćuczynienia kobietom będącym ofiarami przemocy, do zapewnienia większych i wystarczających środków oraz do podjęcia przez państwa członkowskie bardziej skutecznych działań; podkreśla potrzebę specjalnych programów ochrony i monitorowania ofiar przemocy, a także środków mających na celu zwiększenie wsparcia społecznego i poprawę dostępu do wymiaru sprawiedliwości, schronienia i profilaktycznej, leczniczej i rehabilitacyjnej opieki w zakresie zdrowia psychicznego; 18. z zadowoleniem przyjmuje wyrażony przez Komisję zamiar zaproponowania środków mających na celu zwalczanie przemocy w internecie wobec kobiet; uważa, że transgraniczny charakter przemocy w internecie wobec kobiet i dziewcząt wymaga wspólnej reakcji UE; podkreśla, że państwa członkowskie powinny wprowadzić programy mające na celu lepsze wskazywanie zagrożeń i zapobieganie powtarzającym się przypadkom przemocy domowej, ponownego popełnienia przestępstwa i kobietobójstwa, a także środki mające na celu wyeliminowanie wszelkich form przemocy w internecie; podkreśla pilną potrzebę ochrony kobiet i dziewcząt przed przemocą w internecie i poza nim oraz przypomina, że przemoc wobec kobiet może przybierać różne formy; uznaje strukturalny charakter przemocy wobec kobiet jako przemocy uwarunkowanej płcią i wskazuje, że przemoc wobec kobiet stanowi jeden z głównych mechanizmów społecznych, za pomocą których kobiety są podporządkowywane mężczyznom; zauważa, że tego rodzaju przemoc jest nadal niedostatecznie zgłaszana i nie wywołuje wystarczających reakcji; 19. podkreśla, że przemoc mężczyzn wobec kobiet zaczyna się od przemocy chłopców wobec dziewcząt; podkreśla, że kompleksowa i dostosowana do wieku edukacja seksualna i edukacja w obszarze budowania relacji ma zasadnicze znaczenie dla zapobiegania przemocy ze względu na płeć oraz dla wyposażenia dzieci i młodzieży w umiejętności niezbędne do budowania bezpiecznych związków wolnych od przemocy seksualnej, przemocy ze względu na płeć i przemocy partnerskiej; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia programów prewencyjnych, w tym środków edukacyjnych skierowanych do młodych ludzi i realizowanych wraz z nimi w takich kwestiach, jak umiejętności potrzebne do tworzenia bezpiecznych i zdrowych relacji, podnoszenie świadomości na temat zakorzenionych uprzedzeń związanych z obowiązkami opiekuńczymi, równość kobiet i mężczyzn, wzajemny szacunek, pokojowe rozwiązywanie konfliktów w relacjach międzyludzkich, przemoc wobec kobiet ze względu na płeć oraz prawo do integralności osobistej; 20. podkreśla, że od 2010 r. nieznacznie wzrosła segregacja płciowa w edukacji, zwłaszcza segregacja ze względu na płeć w niektórych umiejętnościach, przy czym sytuacja pogorszyła się w 13 państwach członkowskich, a w innych pozostała prawie niezmieniona(30); podkreśla, że nadal stanowi to istotną przeszkodę dla równouprawnienia płci w UE; wzywa państwa członkowskie do zadbania o to, by każdy miał pełny dostęp do równych szans w rozwoju osobistym bez przeszkód ze względu na stereotypowe pod względem płci struktury, uprzedzenia i postrzeganie; wzywa państwa członkowskie do zwalczania seksizmu i szkodliwych stereotypów związanych z płcią w ich systemach kształcenia i szkolenia, a także opartej na płci segmentacji rynku pracy w zawodach w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki poprzez inwestowanie w formalne, pozaformalne i nieformalne kształcenie kobiet, uczenie się przez całe życie i szkolenie zawodowe kobiet w celu zapewnienia kobietom dostępu do wysokiej jakości miejsc pracy oraz możliwości przekwalifikowania się i podnoszenia kwalifikacji w celu zaspokojenia przyszłych potrzeb rynku pracy oraz zapobiegania szkodliwej segregacji między płciami na rynku pracy; 21. podkreśla, że wykorzystywanie seksualne jest poważną formą przemocy, która dotyka głównie kobiety i dzieci; przypomina w szczególności, że prawie trzy czwarte wszystkich ofiar handlu ludźmi w UE to kobiety i dziewczęta, które są przedmiotem handlu głównie w celu wykorzystywania seksualnego; podkreśla, że handel ludźmi do celów wykorzystywania seksualnego, zwłaszcza kobietami i dziećmi, jest formą niewolnictwa i narusza godność ludzką; podkreśla, że handel ludźmi nasila się na całym świecie i jest napędzany coraz bardziej dochodową przestępczością zorganizowaną; podkreśla znaczenie podejścia do handlu ludźmi uwzględniającego aspekt płci oraz zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia przez państwa członkowskie odpowiednich środków finansowych na zapewnienie wsparcia społecznego i psychologicznego oraz dostępu do usług publicznych dla ofiar handlu ludźmi lub wykorzystywania seksualnego, a także zapewnienia specjalnych usług na rzecz włączenia społecznego kobiet i dziewcząt znajdujących się w trudnej sytuacji; wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia dyrektywy w sprawie zwalczania handlu ludźmi(31) oraz do pilnego zaprzestania zatrzymywania lub wydalania potencjalnych ofiar; podkreśla jednak, że wykorzystywanie seksualne i handel ludźmi do celów seksualnych są napędzane popytem oraz że w wysiłkach na rzecz ich zwalczania należy skupić się na działaniach prewencyjnych i ograniczaniu popytu; nalega, aby wszelkie przepisy dotyczące przestępstw seksualnych opierały się na koncepcji wyrażenia zgody; podkreśla, że jedynie dobrowolne czynności seksualne powinny być uznawane za legalne; wzywa Komisję do priorytetowego traktowania zapobiegania handlowi ludźmi do celów wykorzystywania seksualnego, w tym poprzez kampanie informacyjne, uświadamiające i edukacyjne, poprzez przyjęcie środków i programów mających na celu zniechęcenie do popytu i ograniczenie go, a także poprzez przyjęcie odpowiednich przepisów w przyszłości; 22. podkreśla, że przemoc ze względu na płeć ma związek z wieloma formami ucisku; podkreśla, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta są od dwóch do pięciu razy bardziej narażone na przemoc w różnych formach niż inne kobiety i dziewczęta; podkreśla, że UE jako strona Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych musi podjąć środki w celu zapewnienia pełnego i równego korzystania przez niepełnosprawne kobiety i dziewczęta z wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności; zauważa, że Komitet ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami zalecił w 2015 r., aby UE zwiększyła wysiłki w tym kierunku, między innymi poprzez ratyfikację konwencji stambulskiej; 23. z zadowoleniem przyjmuje jednoznaczną obronę wszystkich wolności na całym świecie i potępia środki podważające prawa, wolności i gwarancje, a także wszelkie formy uprzedzeń i dyskryminacji z jakichkolwiek względów; wzywa do podjęcia skutecznych działań w celu zwalczania przemocy uwarunkowanej płcią, w tym za pomocą środków edukacyjnych ukierunkowanych na młodych ludzi i realizowanych z ich udziałem, a także do zapewnienia wszystkim młodym ludziom kompleksowej edukacji w zakresie praw i zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz edukacji na temat relacji międzyludzkich; wzywa do dalszych wysiłków na rzecz zwalczania stereotypów związanych z płcią, w tym poprzez skupienie się na mężczyznach i chłopcach oraz kwestionowanie szkodliwych relacji i norm dotyczących płci; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia jaśniejszych środków ukierunkowanych na te normy, ponieważ stereotypy płci są jedną z podstawowych przyczyn nierówności płci i mają wpływ na wszystkie obszary życia społecznego; podkreśla znaczenie walki z ubóstwem i pogłębiającymi się nierównościami wśród kobiet, zwłaszcza kobiet znajdujących się w trudnej sytuacji; 24. podkreśla, że każda strategia mająca na celu osiągnięcie równości płci powinna obejmować wszystkie formy przemocy wobec kobiet, w tym ograniczanie i naruszanie praw kobiet do opieki zdrowotnej i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego; ponownie podkreśla, że dostęp do opieki zdrowotnej i usług, w tym usług publicznych, dostęp do wsparcia aborcyjnego oraz bezpieczne, legalne i bezpłatne wsparcie psychologiczne dla kobiet będących ofiarami przemocy należy uznać za priorytet; podkreśla, że naruszenia w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z nim praw, w tym odmowa dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji, stanowią formę przemocy wobec kobiet i dziewcząt; podkreśla, że autonomia kobiet i dziewcząt oraz możliwość podejmowania przez nie swobodnych i niezależnych decyzji dotyczących ich ciała i życia są warunkami wstępnymi ich niezależności ekonomicznej, a tym samym osiągnięcia równości płci i wyeliminowania przemocy uwarunkowanej płcią; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia politycznego udzielanego obrońcom praw człowieka, podmiotom świadczącym opiekę zdrowotną promującym zdrowie seksualne i reprodukcyjne oraz związane z nim prawa, a także organizacjom społeczeństwa obywatelskiego zajmującym się zdrowiem seksualnym i reprodukcyjnym oraz związanymi z nim prawami, które są kluczowymi podmiotami społeczeństwa opartego na równości płci oraz ważnymi dostawcami usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz informacji na ich temat, a także na rynku zdrowia reprodukcyjnego; Zdrowie, edukacja, włączenie społeczne i ubóstwo 25. podkreśla, że prawa związane z opieką zdrowotną, w szczególności ze zdrowiem seksualnym i reprodukcyjnym, są podstawowymi prawami kobiet, które należy wzmacniać i których nie należy w żaden sposób ograniczać ani usuwać; przypomina, że usługi w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z nim praw są podstawowymi usługami zdrowotnymi, które powinny być dostępne dla wszystkich, w tym dla migrantek i uchodźczyń; potępia działania ruchów przeciwko równouprawnieniu płci i prawom kobiet w Europie i na świecie, które systematycznie atakują prawa kobiet i osób LGBTIQ+, w tym, w tym prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne; wzywa Komisję do zdecydowanego potępienia regresu w odniesieniu do praw kobiet, praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz osób LGBTIQ+ w niektórych państwach członkowskich oraz do wykorzystania wszystkich dostępnych jej uprawnień do wzmocnienia środków na rzecz przeciwdziałania temu zjawisku, w tym do zwiększenia wsparcia dla obrońców praw kobiet i organizacji praw kobiet w UE, a także organizacji zajmujących się prawami i zdrowiem reprodukcyjnym i seksualnym i LGBTIQ+; 26. podkreśla, że państwa członkowskie muszą przyjąć politykę kładącą szczególny nacisk na poprawę systemów i usług zdrowotnych oraz zapobieganie chorobom i uwzględniającą aspekty związane z płcią, gwarantując przystępną cenowo opiekę zdrowotną wysokiej jakości oraz zapewniając dostępność zasobów niezbędnych do rozwiązania najważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak te spowodowane obecnym kryzysem pandemicznym; podkreśla, że nierówności w zakresie zdrowia nawarstwiają się w przypadku kobiet o niskim poziomie wykształcenia i kobiet niepełnosprawnych, których stan zdrowia jest gorszy i które mają ograniczony dostęp do usług zdrowotnych; podkreśla, że dostęp do opieki zdrowotnej w niektórych państwach członkowskich został ograniczony przez obostrzenia związane z COVID-19 oraz że nie zawsze zapewniano konsultacje, leczenie i diagnostykę; wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej, w tym usług publicznych, w celu przyspieszenia dostępu do odwołanych konsultacji, leczenia i diagnostyki; 27. z zadowoleniem przyjmuje zbliżający się przegląd celów barcelońskich i podkreśla potrzebę ich osiągnięcia oraz zapewnienia wczesnej edukacji i opieki nad dziećmi, w tym publicznej edukacji przedszkolnej; podkreśla potrzebę zapewnienia usług wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem, które są rzeczywiście dostępne dla wszystkich dzieci i odgrywają kluczową rolę w zwiększaniu udziału kobiet w rynku pracy, zwłaszcza biorąc pod uwagę doświadczenia związane z pandemią COVID-19; uznaje potrzebę stworzenia i rozszerzenia infrastruktury wsparcia dla osób starszych i osób niepełnosprawnych, a także rozwoju placówek opieki długoterminowej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do osiągnięcia tych celów, które mają kluczowe znaczenie dla promowania równouprawnienia płci i modelu równości pod względem podejmowania pracy zarobkowej i świadczenia opieki; 28. podkreśla, że ubóstwo lub wykluczenie społeczne nasilają się wśród niektórych grup kobiet, takich jak samotne matki, kobiety powyżej 65 roku życia, kobiety niepełnosprawne, kobiety o niskim poziomie wykształcenia i kobiety ze środowisk migracyjnych; podkreśla znaczenie zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz jego złożonych przyczyn; wzywa państwa członkowskie do podjęcia konkretnych działań w celu zapobiegania i zwalczania zagrożenia ubóstwem kobiet starszych i emerytowanych, biorąc pod uwagę starzenie się społeczeństwa i odsetek starszych kobiet znajdujących się w niekorzystnej sytuacji lub w trudnej sytuacji; uważa, że konieczne jest zajęcie się kwestią równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz zlikwidowanie zróżnicowania emerytur ze względu na płeć poprzez zagwarantowanie wszystkim kobietom sprawiedliwych emerytur i dostępu do powszechnych i solidarnych systemów zabezpieczenia społecznego, a także lepsze egzekwowanie zasady równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości, aby zlikwidować zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć i zapobiec pogłębianiu się tej różnicy przez cały okres kariery zawodowej kobiet; jest głęboko zaniepokojony faktem, że od 2017 r. w 21 państwach członkowskich wzrosło zróżnicowanie ubóstwa ze względu na płeć(32); 29. podkreśla, że nadal panuje błędne przekonanie, że bezdomność kobiet jest stosunkowo niewielkim problemem społecznym w Europie; zwraca uwagę, że brak podstawowych danych na temat charakteru i skali bezdomności wśród kobiet zmniejsza widoczność tego problemu; podkreśla znaczenie uznania przemocy ze względu na płeć i traumy uwarunkowanej płcią za jedną z podstawowych przyczyn bezdomności kobiet, a także analizy szerszych wyzwań społecznych, które łączą się z szerszymi barierami społeczno-gospodarczymi i strukturalnymi, takimi jak ubóstwo, brak przystępnych cenowo mieszkań i inne czynniki strukturalne; wzywa UE i jej państwa członkowskie do uwzględnienia perspektywy płci w strategiach politycznych i praktykach dotyczących bezdomności oraz do opracowania specjalnej strategii zwalczania bezdomności kobiet, a także do zapewnienia odpowiedniego i skutecznego funkcjonowania usług w celu zaspokojenia potrzeb bezdomnych kobiet; 30. przypomina o potrzebie zwalczania przekrojowych form dyskryminacji, dotykających w szczególności grupy zmarginalizowane, takie jak kobiety niepełnosprawne, kobiety czarnoskóre, migrantki, kobiety należące do mniejszości etnicznych i kobiety romskie, kobiety starsze, samotne matki, osoby LGBTIQ+ i kobiety bezdomne; podkreśla znaczenie uwzględnienia ich potrzeb i obaw w strategiach politycznych i inicjatywach UE; wzywa Komisję Europejską do opracowania konkretnych wytycznych dotyczących wdrażania ram przekrojowych oraz do przedstawienia planu działania UE zawierającego konkretne środki mające na celu poprawę sytuacji społeczno-gospodarczej kobiet doświadczających krzyżujących się form dyskryminacji oraz zwalczanie feminizacji ubóstwa i niepewnych form zatrudnienia; Równość w życiu 31. uznaje, że zasadnicze znaczenie ma zapewnienie szeregu skutecznych, odpowiednich i ukierunkowanych środków mających na celu zwalczanie dyskryminacyjnych postaw i praktyk, osiągnięcie równych szans i równości wynagrodzeń za taką samą pracę oraz promowanie równouprawnienia płci, ze szczególnym uwzględnieniem skutków pandemii COVID-19, a także promowanie wymiany najlepszych praktyk w zakresie zwalczania dyskryminacji i umożliwienie kobietom korzystania z przysługujących im praw obywatelskich i politycznych na równych zasadach oraz pełnego uczestnictwa we wszystkich aspektach naszego społeczeństwa; podkreśla potrzebę zapewnienia odpowiednich inwestycji w usługi świadczone w interesie ogólnym i usługi publiczne, w szczególności w dziedzinie zdrowia, edukacji i transportu, w celu promowania niezależności, równości i emancypacji kobiet; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia konkretnych środków społecznych i uwzględniających aspekt płci w celu zwalczania ryzyka wykluczenia społecznego i ubóstwa w odniesieniu do dostępu do mieszkań, transportu i energii, zwłaszcza w przypadku kobiet znajdujących się w trudnej sytuacji; 32. jest głęboko zaniepokojony faktem, że Europejski Zielony Ład i powiązane z nim inicjatywy w zakresie klimatu i środowiska nie uwzględniają perspektywy płci; wzywa Komisję do wypełnienia obowiązku uwzględniania aspektu płci we wszystkich obszarach polityki UE, w tym w polityce UE w zakresie środowiska i klimatu; nalega, aby polityce tej towarzyszyła dogłębna analiza pod kątem płci w celu dopilnowania, aby uwzględniała ona nierówności płci i inne formy wykluczenia społecznego; wzywa Komisję do opracowania planu działania na rzecz realizacji zobowiązań wynikających z planu działania w sprawie równości płci uzgodnionego na COP 25 w ramach Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu oraz do wyznaczenia stałego punktu kontaktowego UE ds. płci i zmiany klimatu, dysponującego wystarczającymi środkami budżetowymi, aby wdrażać i monitorować działania w dziedzinie klimatu uwzględniające aspekt płci w UE i na świecie; 33. podkreśla istotny wkład kobiet w zatrudnienie, kulturę, edukację, naukę i badania naukowe; uznaje, że zawieszenie działalności gospodarczej i kulturalnej w czasie pandemii COVID-19 doprowadziło do znacznego pogorszenia warunków życia kobiet pracujących w dziedzinie kultury i sztuki, kobiet prowadzących mikroprzedsiębiorstwa i małe przedsiębiorstwa, a także kobiet pracujących w gospodarstwach rolnych i żyjących w społecznościach wiejskich; 34. wzywa państwa członkowskie do jak najszybszego wypracowania wspólnego stanowiska w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną(33), który został zablokowany od czasu jego przyjęcia przez Parlament w kwietniu 2009 r.; 35. ponownie podkreśla znaczenie uwzględniania aspektu płci jako systematycznego podejścia do osiągania równości płci; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje utworzenie przez Komisję grupy roboczej ds. równych szans; podkreśla znaczenie przejrzystości i zaangażowania organizacji działających na rzecz praw kobiet i organizacji społeczeństwa obywatelskiego wywodzących się z różnych środowisk; 36. uważa, że zasadnicze znaczenie ma promowanie udziału kobiet w zajęciach sportowych, strukturach i rozwoju sportu; dostrzega potrzebę zniwelowania różnic w dostępie kobiet do sportu i w przyznawaniu nagród; 37. wzywa państwa członkowskie i Radę do ustanowienia formalnego składu Rady ds. równości płci w celu zapewnienia ministrom i sekretarzom stanu odpowiedzialnym za równouprawnienie płci specjalnego forum do prowadzenia dyskusji na temat równości płci na najwyższym szczeblu politycznym oraz w celu promowania uwzględniania problematyki płci we wszystkich obszarach polityki UE; 38. podkreśla znaczenie sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci w celu stosowania zasady uwzględniania aspektu płci we wszystkich procedurach budżetowych; 39. zwraca uwagę na ustalenia Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, zgodnie z którymi Komisja nie wypełniła jeszcze swojego zobowiązania do uwzględniania aspektu płci w budżecie UE; w związku z tym wzywa Komisję do wdrożenia zaleceń Trybunału Obrachunkowego dotyczących wzmocnienia ram instytucjonalnych wspierania sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci, przeprowadzenia analizy potrzeb i skutków pod kątem płci oraz do aktualizacji wytycznych dotyczących lepszego stanowienia prawa, do gromadzenia i analizowania istniejących danych z podziałem na płeć w odniesieniu do programów finansowania UE oraz do systematycznego przedstawiania sprawozdań na ten temat, do wykorzystywania celów i wskaźników związanych z płcią do monitorowania postępów, do opracowania systemu monitorowania środków przydzielanych i wydawanych na rzecz równouprawnienia płci oraz do corocznego składania sprawozdań na temat wyników osiągniętych w zakresie równouprawnienia płci; 40. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do uwzględnienia równości płci w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, który stanowi największą część instrumentu NextGenerationEU; wyraża jednak głębokie ubolewanie, że brak wskaźników i celów uwzględniających aspekt płci utrudni monitorowanie wpływu tych funduszy na aspekt płci oraz podejmowanie działań uwzględniających wyniki; w związku z tym wzywa Komisję do wykorzystywania danych i wskaźników z podziałem na płeć, w szczególności w tabeli wyników w zakresie odbudowy i zwiększania odporności, do oceny wpływu wdrożonych środków i wyników pod kątem płci przy ocenie krajowych planów państw członkowskich określających reformy i programy inwestycyjne, a także do zapewnienia zrównoważonego pod względem płci zarządzania Instrumentem na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz europejskim semestrem; 41. ubolewa nad słabym powiązaniem między strategią UE na rzecz równouprawnienia płci a Europejskim Zielonym Ładem; wzywa Komisję do wzmocnienia powiązania między polityką przeciwdziałania zmianie klimatu a równouprawnieniem płci w przyszłych wnioskach; 42. wzywa Komisję do uwzględniania kwestii równości płci we wszystkich procesach kształtowania polityki oraz do przeprowadzania oceny skutków dla kwestii płci przy opracowywaniu nowej polityki, aby pomóc zapewnić spójniejszą i opartą na faktach reakcję polityczną UE w odpowiedzi na wyzwania związane z równouprawnieniem płci; wzywa państwa członkowskie do podjęcia odpowiednich środków na szczeblu krajowym; o 43. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wpływ przestępczości zorganizowanej na zasoby własne UE i na niewłaściwe wykorzystywanie funduszy unijnych |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parlament Europejski, – uwzględniając art. 310, 317 i 325 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, – uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (dyrektywa PIF)(1), – uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającą dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniającą dyrektywy 2009/138/WE i 2013/36/UE(2), – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012(3) ( rozporzadzenie finansowe), – uwzględniając sprawozdania OLAF za 2019 i 2020 r. oraz sprawozdania roczne z działalności Komitetu Nadzoru OLAF za 2019 i 2020 r., – uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 01/2019 pt. „Zwalczanie nadużyć finansowych w wydatkowaniu środków UE – konieczne jest podjęcie działań”, – uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 06/2019 pt. „Zwalczanie nadużyć finansowych w wydatkowaniu środków UE w obszarze spójności – instytucje zarządzające powinny usprawnić wykrywanie, reagowanie i koordynację działań”, – uwzględniając sprawozdanie specjalne ETO nr 13/2021 pt. „Działania UE na rzecz zwalczania prania pieniędzy w sektorze bankowym pozostają rozproszone i nie są wdrażane w wystarczającym stopniu”, – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2019 r. „Strategia Komisji w zakresie zwalczania nadużyć finansowych – wzmożenie działań w celu ochrony budżetu UE” (COM(2019)0196) i dołączony do niego dokument roboczy służb Komisji „Ocena ryzyka nadużyć finansowych” (SWD(2019)0171), – uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 września 2020 r. pt. „31. sprawozdanie roczne dotyczące ochrony interesów finansowych Unii Europejskiej i zwalczania nadużyć finansowych (2019 r.)” (sprawozdanie o ochronie interesów finansowych UE) (COM(2020)0363) oraz dołączone do niego dokumenty robocze służb Komisji (SWD(2020)0156, SWD(2020)0157, SWD(2020)0158, SWD(2020)0159 i SWD(2020)0160), – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/785 z dnia 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające Unijny program zwalczania nadużyć finansowych i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 250/2014(4), – uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (EPPO)(5), – uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1798 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie powołania Europejskiego Prokuratora Generalnego w Prokuraturze Europejskiej(6), – uwzględniając art. 5 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej oraz Protokół (nr 2) w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności, – uwzględniając sprawozdanie Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) za 2019 r. pt. „Fraud and corruption in European Structural and Investment Funds – a spotlight on common schemes and preventive actions” [Nadużycia finansowe i korupcja w europejskich funduszach strukturalnych i inwestycyjnych – przegląd wspólnych systemów i działań zapobiegawczych](7), – uwzględniając wytyczne dotyczące krajowych strategii w zakresie zwalczania nadużyć finansowych opracowane przez grupę roboczą ekspertów z państw członkowskich, kierowaną i koordynowaną przez dział ds. nadużyć finansowych, sprawozdawczości i analiz działający w ramach Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)(8) opublikowane w dniu 13 grudnia 2016 r., – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 kwietnia 2021 r. w sprawie unijnej strategii zwalczania przestępczości zorganizowanej 2021–2025 (COM(2021)0170), – uwzględniając badanie opublikowane przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej Unii Europejskiej Parlamentu Europejskiego dnia 7 lipca 2021 r. pt. „The Impact of Organised Crime on the EU’s Financial Interests” [Wpływ przestępczości zorganizowanej na interesy finansowe UE], – uwzględniając pakiet czterech wniosków ustawodawczych Komisji w sprawie harmonizacji unijnych przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/CFT), opublikowany w dniu 20 lipca 2021 r., – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie ochrony interesów finansowych UE – zwalczanie nadużyć finansowych – sprawozdanie roczne za 2019 r.(9), – uwzględniając art. 54 Regulaminu, – uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, – uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0330/2021), A. mając na uwadze, że przestępstwa finansowe i gospodarcze wiążą się z korupcją, nadużyciami finansowymi, przymusem, przemocą, ze zmową, z utrudnianiem działania wymiaru sprawiedliwości i zastraszaniem w celu uzyskania nieuczciwego zysku, a środki pieniężne pochodzące z nielegalnej działalności ukrywa się przez pranie pieniędzy i ewentualnie umożliwia ich dalsze wykorzystanie do nielegalnych celów, w tym do finansowania terroryzmu; B. mając na uwadze, że zdaniem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego kwestii zapobiegania nadużyciom finansowym nie poświęcono wystarczającej uwagi, a Komisja nie dysponuje wyczerpującymi informacjami na temat skali, charakteru i przyczyn nadużyć finansowych; C. mając na uwadze wzrost liczby zorganizowanych grup przestępczych, często o zasięgu transgranicznym, działających na terenie UE; mając na uwadze, że zjawisko to staje się coraz bardziej złożone ze względu na nowe rynki przestępcze i nowe sposoby działania, które pojawiają się wraz z postępującą globalizacją i rozwojem nowych technologii; mając na uwadze, że organizacje typu mafijnego wykazują szczególną aktywność w przechwytywaniu funduszy europejskich w różnych państwach członkowskich; D. mając na uwadze, że dostępna technologia daje nowe możliwości wykrywania i monitorowania, usprawniając przy tym pracę organów śledczych i umożliwiając tworzenie bardziej inteligentnych środków egzekwowania prawa; Fundusze unijne dotknięte skutkami przestępczości zorganizowanej 1. podkreśla, że organizacje przestępcze dowiodły, że potrafią przenikać głęboko do struktur społecznych, politycznych, finansowych, gospodarczych, biznesowych i administracyjnych państw członkowskich i prać w legalnej gospodarce ogromne dochody z przestępstw, w tym tych naruszających interesy finansowe UE, co stanowi poważne zagrożenie dla swobód obywateli UE; w tym kontekście podkreśla również, że przestępczość zorganizowana poważnie zagraża demokracji i praworządności, a walka z korupcją i przenikaniem przestępczości zorganizowanej do legalnej gospodarki ma zasadnicze znaczenie, aby zagwarantować równe traktowanie wobec prawa, chronić prawa i dobrobyt obywateli, zapobiegać nadużyciom oraz pociągać do odpowiedzialności osoby sprawujące urzędy publiczne; uważa, że niezbędna jest wspólna, skoordynowana reakcja UE i jej państw członkowskich; 2. zauważa, że nadużycia finansowe w zakresie dochodów, w tym oszustwa celne, to dziedzina, w której szkody wyrządzone przez przestępczość zorganizowaną są szczególnie poważne; zauważa, że oszustwa są istotnym elementem nadużyć po stronie dochodów; zauważa, że ten rodzaj oszustwa często popełnia się przez fałszowanie zgłoszeń przywozowych, używanie fałszywych dokumentów do zgłaszania towarów oraz fałszywe deklarowanie pochodzenia towarów w celu obejścia ceł antydumpingowych UE; zauważa, że Europejski Trybunał Obrachunkowy zwrócił ostatnio uwagę na niedociągnięcia w ustawodawstwie w zakresie kontroli celnych oraz w jego stosowaniu, które to niedociągnięcia prowadzą do niedostatecznej harmonizacji, oceny ryzyka i wymiany informacji w całej Unii i między państwami członkowskimi; wyraża zaniepokojenie, że stwarza to przestępczości zorganizowanej możliwość, by wykorzystywać słabości istniejącego systemu i defraudować dochody Unii i jej państw członkowskich; zauważa, że oszustwa celne popełnia się również często przez zaniżanie deklarowanej wartości towarów przywożonych do UE, dzięki czemu oszuści mogą uniknąć płacenia wyższych stawek ceł przywozowych; stwierdza, że mechanizmy zaniżania wartości badane przez OLAF w ostatnich latach dotyczą głównie towarów przywożonych z Chin; z zadowoleniem przyjmuje prace wykonane przez OLAF w ramach dochodzeń w tych sprawach, co zmniejszyło szacowane straty w budżecie UE z ponad 1 mld EUR w 2017 r. do 180 mln EUR w 2020 r.(10); podkreśla, że niezależnie od tych pozytywnych zmian należy kontynuować walkę z oszustwami związanymi z zaniżaniem wartości, ponieważ systemy oszustw ewoluują wraz z rozwojem nowych technologii, w szczególności w dziedzinie handlu elektronicznego; 3. zauważa, że oszustwa związane z podatkiem od wartości dodanej (VAT) stanowią kolejny istotny element nadużyć finansowych w zakresie dochodów; zauważa, że oszustwo związane z VAT definiuje się jako unikanie płacenia podatku VAT lub oszukańcze ubieganie się o zwrot tego podatku od organów krajowych w następstwie nielegalnego łańcucha transakcji; zauważa, że najczęstszymi formami oszustw związanych z VAT są wewnątrzwspólnotowe oszustwa typu „znikający podatnik”, oszustwa w handlu elektronicznym oraz oszustwa związane z procedurą celną 42; zwraca uwagę, że wśród sektorów najbardziej zagrożonych oszustwami związanymi z VAT jest branża paliwowa, w której siatki przestępcze nadużywają przepisów przewidujących zwolnienie z VAT i różnic cenowych między różnymi rodzajami paliw, co powoduje znaczne straty w dochodach podatkowych; wyraża zaniepokojenie faktem, że dowiedziono, iż grupy przestępcze wymieniają się wiedzą, informacjami oraz danymi wywiadowczymi w dziedzinie oszustw związanych z VAT oraz szeroko wykorzystują nowe technologie, alternatywne kryptowaluty i braki w legalnych strukturach biznesowych w celu rozszerzenia i ukrycia działalności przestępczej, by generować wielomiliardowe zyski z oszustw związanych z VAT; podkreśla, że zgodnie z oceną Europolu dotyczącą zagrożenia poważną i zorganizowaną przestępczością w Unii Europejskiej (SOCTA) z 2021 r. oszustwa związane z VAT popełniają osoby dobrze znające system VAT, przepisy i procedury podatkowe; wyraża ubolewanie z powodu słabości systemowych obecnego wewnątrzwspólnotowego systemu VAT oraz niewystarczającej wymiany informacji między państwami członkowskimi; 4. wyraża ubolewanie, że dotacje są obszarem dotkniętym nadużyciami finansowymi po stronie wydatków w budżecie ogólnym; z głębokim niepokojem zauważa, że według sprawozdań Europolu liczba takich przypadków na przestrzeni lat stale rośnie; zauważa, że oszustwa związane z dotacjami mają miejsce w wielu obszarach wydatków UE, takich jak polityka rolna, polityka spójności, badania i rozwój oraz polityka w dziedzinie środowiska; zauważa z niepokojem, że oszukańcze wnioski o dotacje i przetargi UE opierają się zazwyczaj na fałszywych deklaracjach, sprawozdaniach z postępów i fakturach; zwraca uwagę, że wiele tego rodzaju oszustw jest dokonywanych przez zorganizowane grupy przestępcze, w tym grupy typu mafijnego; 5. zauważa, że przestępczość zorganizowana wiąże się nie tylko z oczywistymi zagrożeniami dla porządku publicznego i bezpieczeństwa wynikającymi z typowych dla organizacji przestępczych przejawów przemocy, ale także z równie poważnymi zagrożeniami w formie wkraczania do legalnej gospodarki oraz powiązanego postępowania korupcyjnego wobec urzędników państwowych i będącego jego skutkiem przenikania do instytucji i administracji publicznej; ponownie apeluje do UE, aby bezzwłocznie uzyskała status pełnoprawnego członka Grupy Państw przeciwko Korupcji (GRECO); podkreśla, że należy zapewnić wystarczające zasoby systemowi sądownictwa oraz spójnie wykorzystywać wszystkie dostępne narzędzia we wszystkich państwach członkowskich, aby wykrywać i zwalczać nadużycia finansowe oraz przestępstwa finansowe i gospodarcze; 6. podkreśla, że wspólna polityka rolna (WPR) jest największym elementem składowym budżetu UE, odpowiadającym za 31 % całkowitych wydatków budżetowych na lata 2021–2027; podkreśla kluczową rolę właściwie funkcjonujących systemów kontroli WPR na szczeblu europejskim i krajowym w zapewnieniu skutecznej ochrony interesów finansowych UE i jej obywateli przed wszelkimi nadużyciami funduszy UE; zwraca uwagę na szczególny wpływ, jaki wywiera przestępczość zorganizowana na niewłaściwe wykorzystanie funduszy w ramach WPR; ponownie wyraża zaniepokojenie faktem, że obecna struktura dotacji w ramach WPR przyczynia się do masowego wykupu i dzierżawy ziemi przez struktury przestępcze i oligarchiczne; podkreśla, że struktury oligarchiczne w porównaniu z zorganizowanymi grupami przestępczymi są równie lub bardziej szkodliwe finansowo dla WPR oraz że identyfikacja tych struktur ma zasadnicze znaczenie dla ochrony osób faktycznie prowadzących działalność rolniczą; podkreśla, że rolnicy muszą być chronieni przed zastraszaniem ze strony grup przestępczych, które chcą ubiegać się o dotacje do ich gruntów; podkreśla, że ograniczona przejrzystość w połączeniu z korupcją umożliwia organizacjom przestępczym ukrywanie swoich działań i uniemożliwia dotarcie finansowania unijnego do zamierzonych beneficjentów; przypomina, że opracowanie na szczeblu unijnym właściwych instrumentów prawnych, które mają zapobiegać masowemu wykupowi i dzierżawie ziemi, oraz umożliwienie skutecznej wymiany informacji mają kluczowe znaczenie w tym obszarze; zdecydowanie przypomina o potrzebie lepszej współpracy między Komisją a państwami członkowskimi; 7. podkreśla, że utworzenie scentralizowanej i interoperacyjnej bazy danych zawierającej ustandaryzowane dane wysokiej jakości wskazujące bezpośrednich i końcowych beneficjentów unijnych dotacji ma kluczowe znaczenie dla identyfikacji oszustów, sieci przestępczych i struktur oligarchicznych oraz dla zapobiegania nadużywaniu przez nich środków finansowych UE; podkreśla, że taka baza danych znacznie zwiększyłaby zdolność organów ścigania do odzyskiwania niewłaściwie wykorzystanych środków; podkreśla, że aby stworzyć taką bazę danych, należy poprawić interoperacyjność istniejących baz danych na szczeblu krajowym i unijnym; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby współpracowały przy tworzeniu takiej scentralizowanej bazy danych zgodnie z orzeczeniami Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości; podkreśla, że informacje muszą mieć odpowiednią jakość i muszą być dostępne w znormalizowanym formacie, tak aby można je było wymieniać i agregować w sposób zautomatyzowany; podkreśla, że beneficjenci muszą posiadać niepowtarzalny identyfikator, który zapewni możliwość ich śledzenia we wszystkich państwach członkowskich i funduszach, niezależnie od metody zarządzania; podkreśla, że wykorzystanie nowych technologii, takich jak całościowe cyfrowe rejestry gruntów, ma zasadnicze znaczenie dla zwiększenia przejrzystości, skutecznego gromadzenia danych i ograniczania ryzyka, co ostatecznie ogranicza możliwości działania oszustów; z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji o szersze stosowanie takich technologii i wzywa wszystkie państwa członkowskie do przyspieszenia wdrażania tych rozwiązań; zwraca uwagę na potrzebę większej kontroli ze strony Komisji lub właściwych agencji, w tym w sektorze hodowlanym, w szczególności nad środkami przyznawanymi w zależności od liczby zwierząt gospodarskich, którą należy odpowiednio weryfikować; 8. zwraca uwagę, że wsparcie dochodów dla rolników ma głównie formę bezpośrednich płatności obszarowych; podkreśla potrzebę bardziej ukierunkowanego wsparcia i lepszej równowagi między dużymi i małymi beneficjentami na szczeblu państw członkowskich; ubolewa, że w nowej WPR stosowanie górnego limitu ma wciąż charakter dobrowolny; wzywa państwa członkowskie do stosowania różnych narzędzi redystrybucyjnych w ramach nowej WPR jako środka przeciwdziałającego niewłaściwemu wykorzystywaniu funduszy rolnych i umożliwiającego ich sprawiedliwszy podział; krytykuje fakt, że na specjalnym szczycie Rady Europejskiej w lipcu 2020 r. państwa członkowskie jednostronnie postanowiły nie wprowadzać maksymalnych kwot dla osób fizycznych w ramach pierwszego lub drugiego filaru, uprzedzając decyzję w ramach negocjacji trójstronnych w sprawie reformy WPR; 9. podkreśla, że państwa członkowskie są odpowiedzialne za fundusze rolne UE w ramach zarządzania dzielonego z Komisją; podkreśla, że nowy model realizacji i nowe krajowe plany strategiczne mogą stanowić okazję do tego, by wzmocnić środki kontrolne państw członkowskich i Komisji względem dystrybucji funduszy i zarządzania nimi, pod warunkiem że państwa członkowskie dysponują skutecznymi systemami zarządzania i kontroli, a także by uwrażliwić organy odpowiedzialne za udzielanie dotacji na możliwości nadużyć; podkreśla, że zasada jednolitej kontroli powinna pomóc w zmniejszeniu presji na rolników oraz że kontrole nie powinny powodować niepotrzebnych lub dodatkowych obciążeń administracyjnych dla małych i średnich rolników; podkreśla w tym kontekście znaczenie wymiany między europejskimi organami ścigania a organami odpowiedzialnymi za uwalnianie środków finansowych w celu zapewnienia z wyprzedzeniem jak najwyższego poziomu uwrażliwienia na wystąpienie ewentualnych nadużyć; 10. wzywa Komisję do uwrażliwiania państw członkowskich na zjawisko przestępczości zorganizowanej w kontekście uchylania się od opodatkowania, korupcji i nielegalnych praktyk (takich jak „umowy kieszeniowe”) w związku z transakcjami dotyczącymi gruntów, a także do wspierania państw członkowskich w walce z tym przestępstwami; 11. uważa, że należy dołożyć wszelkich starań, by nowy model realizacji WPR nie spowodował zmniejszenia poziomu absorpcji środków WPR przez beneficjentów końcowych w wyniku nieintencjonalnych błędów, braku przejrzystości przepisów lub braku odpowiednich informacji, szczególnie w pierwszym okresie wdrażania; 12. podkreśla potrzebę specjalnie dostosowanego systemu zapobiegania nadużyciom finansowym w celu zapobiegania wszelkim nadużyciom unijnych funduszy rolnych; zwraca uwagę, że chociaż liczba przypadków nadużyć finansowych znacznie się zmniejszyła w ostatnich latach, zwalczanie nadużyć finansowych powinno pozostać priorytetem UE i państw członkowskich; podkreśla, że fundusze UE muszą być odzyskiwane w odpowiednim czasie oraz z zadowoleniem przyjmuje przepisy rozporządzenia horyzontalnego WPR dotyczącego proporcjonalnych kar jako skutecznych środków odstraszających; 13. zauważa, że OLAF jest odpowiedzialny za zwalczanie nadużyć finansowych w płatnościach w ramach WPR oraz że sprawy wszczyna się w oparciu o informacje od państw członkowskich lub doniesieniach od zainteresowanych obywateli, którzy mogą być narażeni na działania odwetowe; podkreśla ponadto, że sprawy prowadzone przez OLAF są wysoce poufne i nie są szeroko nagłaśniane po ich zakończeniu; w związku z tym wzywa do ochrony sygnalistów oraz do wymiany najlepszych praktyk w tej dziedzinie przez organy prowadzące dochodzenia w sprawie nadużyć finansowych w państwach członkowskich; 14. podkreśla potrzebę monitorowania rolnych agencji płatniczych w państwach członkowskich oraz zapewnienia ich formalnej i nieformalnej niezależności, a także dostosowania ich pracy do przepisów UE, przy czym lepszy system kontroli mogą zapewnić m.in. kontrole wyrywkowe na miejscu; 15. podkreśla, że rozporządzenie finansowe, a w szczególności jego art. 61, musi być przestrzegane i wdrażane we wszystkich państwach członkowskich oraz stosowane do wszystkich płatności z funduszy UE, w tym do płatności bezpośrednich w rolnictwie; 16. wzywa Komisję, by zaproponowała ustanowienie scentralizowanego unijnego mechanizmu składania skarg, aby wspierać osoby dotknięte nieuczciwymi praktykami zawłaszczania ziemi i zastraszaniem przez organizacje przestępcze przez umożliwienie takim osobom szybkiego wnoszenia skarg do Komisji; 17. apeluje do państw członkowskich, aby szybko wdrożyły dyrektywę (UE) 2019/1937) w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii(11) (dyrektywa o ochronie sygnalistów) oraz uwzględniły gwarancje prawne dla osób fizycznych i niezależnych organów ujawniających korupcję, w tym dziennikarzy, sygnalistów, niezależnych mediów i organizacji pozarządowych walczących z korupcją; apeluje do wszystkich państw członkowskich, aby ustanowiły kompleksowe ramy ochrony sygnalistów; podkreśla, że jest to pilny postulat, biorąc pod uwagę doniesienia o coraz częstszych fizycznych atakach na dziennikarzy, wzroście liczby strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej (powództw typu SLAPP) oraz stosowanych w niektórych państwach członkowskich przepisach bezpieczeństwa umożliwiających postępowanie w trybie przyspieszonym, w których za przestępstwo uznaje się rozpowszechnianie wizerunków lub danych funkcjonariuszy organów ścigania, co utrudnia pracę dziennikarską i pociąganie do odpowiedzialności władz krajowych; 18. z zaniepokojeniem odnotowuje, że Komisja i OLAF uznały nadużycia finansowe w obszarze przetargów i udzielania zamówień publicznych za tendencję dominującą wśród oszustów; zauważa, że zmowy między osobami i organizacjami, wykorzystywanie sfałszowanych faktur, tworzenie fałszywych firm i referencji oraz przekierowywanie środków finansowych z ich pierwotnego przeznaczenia to powszechne formy oszustw w procedurach zamówień publicznych; zwraca uwagę, że przypadki nadużyć finansowych często mają charakter ponadnarodowy i mogą obejmować kilka krajów (zarówno z UE, jak i spoza niej), co utrudnia ich wykrywanie i zwalczanie; wyraża ubolewanie, że w wielu państwach członkowskich nie ma szczegółowych przepisów dotyczących przestępczości zorganizowanej; podkreśla, że terminowa współpraca między krajowymi organami ścigania jest kluczowym elementem skutecznej reakcji na przestępczość międzynarodową; apeluje do właściwych organów unijnych i krajowych o poprawę interoperacyjności systemów, co ułatwi szybką wymianę informacji i usprawni współpracę oraz wspólne operacje zwalczania międzynarodowej przestępczości zorganizowanej; w związku z tym wzywa do wzmocnienia transnarodowego charakteru walki z oszustwami i do harmonizacji prawa karnego w państwach członkowskich w celu zwalczania przestępczości zorganizowanej, gdyż ma to zasadnicze znaczenie; zachęca Komisję do opracowania ram wspólnych przepisów, które pozwoliłyby państwom członkowskim na przeniesienie postępowania karnego do innego państwa członkowskiego w celu uniknięcia równoległych dochodzeń; 19. zwraca uwagę, że pandemia COVID-19 tworzy nowe możliwości dla oszustów i przestępczości zorganizowanej; z zaniepokojeniem odnotowuje, że Europol zaobserwował nasilenie działalności przestępczej związanej z pandemią COVID-19 w formie cyberprzestępczości, nadużyć finansowych i fałszerstwa, w tym fałszerstwa materiałów sanitarnych i środków ochrony indywidualnej; przywołuje, jako jeden z wielu szkodliwych przypadków, oszustwa i fałszywe oferty dotyczące szczepionek wykryte przez kraje UE, w ramach których oszuści próbowali sprzedać ponad 1,1 mld dawek szczepionek za całkowitą kwotę ponad 15,4 mld euro; podkreśla, że zagrożenie nielegalną sprzedażą fałszywych cyfrowych zaświadczeń COVID-19 szybko rośnie, czego liczne przykłady odnotowano w kilku państwach członkowskich; 20. wyraża zaniepokojenie oceną zawartą w sprawozdaniu o ochronie interesów finansowych UE, w którym stwierdzono, że w 2019 r. siedem państw członkowskich wykryło nadużycia finansowe związane z infrastrukturą zdrowotną, a także że infrastruktura zdrowotna została szczególnie dotknięta naruszeniami przepisów dotyczących zamówień publicznych; zwraca uwagę, że uzależnienie od procedur w zakresie zamówień publicznych w sytuacjach nadzwyczajnych w odpowiedzi na kryzys związany z COVID-19 mogło pogłębić te problemy; podkreśla, że procedury kryzysowe muszą spełniać te same standardy przejrzystości i rozliczalności, co procedury zwykłe; apeluje do Komisji i organów państw członkowskich o uzupełnienie tych procedur przez wykorzystanie narzędzi ograniczających ryzyko i koncentrowanie się na zapobieganiu, a także przez kompleksowe kontrole i nadzór ex post; 21. wyraża poważne zaniepokojenie prognozami Europolu, według których recesja gospodarcza będąca następstwem pandemii stworzy nowe możliwości dla rozwoju przestępczości zorganizowanej; ostrzega, że ze względu na to, iż przestępczość zorganizowana podąża za pieniędzmi, bezprecedensowy wzrost wydatków UE w kontekście planu odbudowy NextGenerationEU niesie za sobą duże ryzyko niewłaściwego wykorzystania środków przez przestępczość zorganizowaną; podkreśla, że temu bezprecedensowemu wzrostowi wydatków muszą towarzyszyć odpowiednie środki dla właściwych instytucji, które tworzą unijne i krajowe ramy walki z korupcją, nadużyciami finansowymi i przestępczością zorganizowaną; przypomina w związku z tym, że stosowanie nowych technologii, takich jak baza danych Arachne oraz system wczesnego wykrywania i wykluczania, powinno stać się obowiązkowym elementem wykonania budżetu UE; ponownie wzywa Radę do wyrażenia zgody na dodanie 40 stanowisk audytorskich w Trybunale Obrachunkowym oraz ponawia apel do OLAF-u i Prokuratury Europejskiej o przeznaczanie wystarczających środków na wykrywanie i ściganie działalności przestępczej wymierzonej w NextGenerationEU; 22. podkreśla, że przestępczość zorganizowana, w szczególności przestępczość typu mafijnego, już w przeszłości obierała za cel działalność w sektorze energii odnawialnej; ostrzega, że organizacje przestępcze aktywne w tym sektorze mogą z łatwością przechwycić fundusze przeznaczone na transformację ekologiczną, które stanowią znaczny odsetek środków z instrumentu NextGenerationEU; 23. z zaniepokojeniem odnotowuje czynniki ułatwiające przestępczość zorganizowaną, takie jak pranie pieniędzy, cyberprzestępczość, przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, podstawianie fikcyjnych właścicieli oraz wykorzystanie przedsiębiorstw „skrzynek pocztowych”; podkreśla, że powyższe działania wywierają wpływ na zdolność władz do skutecznego monitorowania, czy środki UE są wydawane zgodnie ze swoim przeznaczeniem; Dane szacunkowe dotyczące skutków finansowych przestępczości zorganizowanej 24. wyraża zaniepokojenie, że zadanie polegające na oszacowaniu zakresu i krytyczności wpływu przestępczości zorganizowanej na budżet UE zostało wielokrotnie uznane za bardzo trudne, a nawet niemożliwe do zrealizowania, między innymi z powodu różnych definicji przestępczości zorganizowanej w państwach członkowskich i braku wiarygodnych szacunków w ramach oceny sytuacji, co komplikuje wysiłki na rzecz koordynowania działań oraz prowadzenia dochodzeń i ścigania w poszczególnych przypadkach; wyraża ubolewanie, że Komisja i organy krajowe nie dysponują wiedzą na temat skali, charakteru ani przyczyn nadużyć finansowych, a także że do tej pory nie przeprowadziły spójnej oceny niewykrytych przypadków nadużyć finansowych; podkreśla, że brak wiarygodnych szacunków uniemożliwia dokładną ocenę sytuacji, co utrudnia walkę z przestępczością zorganizowaną; apeluje do właściwych organów krajowych o usprawnienie gromadzenia danych i zwiększenie wiarygodności danych przekazywanych Komisji; apeluje do Komisji o koordynację działań i współpracę z organami państw członkowskich w celu przeprowadzenia kompleksowej ogólnounijnej oceny rzeczywistych rozmiarów, charakteru i przyczyn nadużyć finansowych, z udziałem właściwych agencji UE i we współpracy z partnerami z krajów sąsiadujących z UE; 25. zauważa, że w sprawozdaniu o ochronie interesów finansowych UE za 2019 r. wymieniono 514 przypadków nieprawidłowości związanych z nadużyciami finansowymi po stronie wydatków o wartości 381,4 mln euro oraz 425 przypadków nieprawidłowości związanych z nadużyciami finansowymi po stronie dochodów o całkowitej wartości 79,7 mln euro; podkreśla, że dane te nie odzwierciedlają rzeczywistej skali nadużyć finansowych, która prawdopodobnie jest znacznie większa; podkreśla ponadto, że nie wszystkie nadużycia finansowe są popełniane przez zorganizowane grupy przestępcze, szczególnie w obszarze wydatków, gdzie nadużycia finansowe są często popełniane przez osoby fizyczne lub przedsiębiorstwa, a nawet może to dotyczyć wysokich rangą urzędników państwowych lub rządowych; 26. zwraca uwagę, że, jak wynika z przeprowadzonych niedawno badań, infiltracja sektora udzielania zamówień publicznych w UE przez przestępczość zorganizowaną dotyczy od 2,7 do 3,6 % całkowitych wydatków; wyraża ubolewanie, że powyższe dane wskazują, iż w latach 2014–2020 mogło dojść do sprzeniewierzenia przez przestępczość zorganizowaną kwoty od 1,9 mld do 2,6 mld euro z Funduszy Spójności UE; zauważa, że choć ograniczenia w zakresie danych mają wpływ na wiarygodność tych szacunków, to dają one jednak obraz skali problemu; 27. z zaniepokojeniem podkreśla, że korupcja jest integralnym elementem niemal wszystkich działań organizacji przestępczych, stanowiącym poważne zagrożenie interesów finansowych UE, oraz że szacowana utrata PKB związana z korupcją wynosi od 170 do 990 mld EUR, przy czym UE ponosi koszty przekraczające 5 mld EUR rocznie tylko w związku z wydatkami wynikającymi z zamówień publicznych(12); 28. wyraża ubolewanie, że według szacunków Europolu traci się rocznie od 40 do 60 mld euro na rzecz zorganizowanych grup przestępczych na skutek szczególnej formy oszustwa związanego z VAT, jakim jest wewnątrzwspólnotowe oszustwo typu „znikający podmiot gospodarczy”; podkreśla, że większość strat z tytułu VAT ponoszą państwa członkowskie, jako że jedynie 0,3 % pobranego podatku VAT przekazuje się do budżetu UE; podkreśla jednak, że zasoby własne oparte na VAT stanowiły w 2019 r. 11,97 % całkowitych dochodów budżetowych UE, co wskazuje na to, że straty z tytułu VAT spowodowane przez działalność organizacji przestępczych wywierają poważny wpływ na dochody UE; Środki audytu i kontroli przeciwko przestępczości zorganizowanej 29. wyraża ubolewanie, że Komisja stwierdziła braki w swoim sposobie gromadzenia i analizowania danych w zakresie zwalczania nadużyć finansowych, w stosowaniu przez państwa członkowskie systemów sprawozdawczości (takich jak system wczesnego wykrywania i wykluczania oraz baza danych Arachne) oraz w przepływie informacji; zauważa, że ustawodawstwo UE w zakresie wymiany informacji na temat przestępczości transgranicznej zaktualizowano dopiero niedawno i nie obejmuje ono wszystkich właściwych organów, co utrudnia skuteczną wymianę informacji między organami UE a państwami członkowskimi; 30. uznaje dyrektywę w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (dyrektywa PIF) za ważny krok w kierunku ochrony budżetu UE, jako że podaje ona wspólną definicję czynu zabronionego i niewłaściwego użycia środków pieniężnych, a także przewiduje ujednolicenie sankcji za przestępstwa na szkodę interesów finansowych UE; docenia fakt, że w dyrektywie określono jasne procedury w zakresie sprawozdawczości i prowadzenia dochodzeń, zdefiniowano monitorowanie ram zarządzania ryzykiem nadużyć finansowych oraz wsparto wykorzystanie przez państwa członkowskie informacji, baz danych i analiz danych; z zadowoleniem przyjmuje niedawną ocenę Komisji dotyczącą wdrożenia dyrektywy w sprawie ochrony interesów finansowych UE oraz fakt, że wszystkie państwa członkowskie zgłosiły pełną transpozycję tej dyrektywy(13); wyraża jednak zaniepokojenie stopniem, w jakim dyrektywa została transponowana do prawa krajowego; przypomina, że Komisja zidentyfikowała problemy związane ze zgodnością w kilku państwach członkowskich; zauważa, że problemy te dotyczą m.in. definicji przestępstw („nadużycie finansowe naruszające interesy finansowe Unii”, „pranie pieniędzy”, „korupcja”, „sprzeniewierzenie”), odpowiedzialności osób prawnych i fizycznych oraz sankcji wobec nich, a także spoczywającego na państwach członkowskich obowiązku corocznego przekazywania Komisji danych statystycznych; zwraca się do państw członkowskich, by w pełni dostosowały przepisy krajowe do wymogów dyrektywy PIF, i apeluje do Komisji o ścisłe monitorowanie przestrzegania przepisów przez państwa członkowskie, gdyż właściwa transpozycja jest ważna, aby Prokuratura Europejska mogła prowadzić skuteczne dochodzenia i ścigać przestępstwa; wzywa Komisję do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu zagwarantowania prawidłowej i kompleksowej transpozycji, z możliwością wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego; 31. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie Prokuratury Europejskiej, której mandat obejmuje prowadzenie dochodzeń w sprawie przestępstw na szkodę budżetu UE, ich ściganie oraz doprowadzanie sprawców przed sąd, i uznaje ją za ważny element walki z nadużyciami finansowymi i przestępczością zorganizowaną w UE; wzywa do skutecznego finansowania działań i apeluje o odpowiedni przydział zasobów ludzkich dla Prokuratury Europejskiej; uważa rolę EPPO za szczególnie obiecującą w zwalczaniu przestępczości transgranicznej związanej z budżetem Unii, ponieważ władze krajowe w ściganiu przestępstw są ograniczone granicami, a inne organy UE (takie jak Eurojust, Europol i OLAF) nie posiadają wymaganych uprawnień śledczych i prokuratorskich; zauważa, że główne cele mandatu EPPO zostały określone w dyrektywie PIF i obejmują zwalczanie nadużyć w wydatkach i dochodach UE, oszustw związanych z VAT, prania pieniędzy, korupcji i udziału w organizacjach przestępczych; podkreśla, że cele te mają kluczowe znaczenie w walce z przestępczością zorganizowaną, i wierzy, że EPPO będzie skutecznym narzędziem walki z organizacjami przestępczymi, które działają na szkodę budżetu UE; ubolewa, że pięć państw członkowskich nie przystąpiło jeszcze do Prokuratury Europejskiej, i wzywa je do podjęcia niezbędnych kroków w celu przystąpienia do EPPO; zanim to nastąpi, wzywa Komisję do zintensyfikowania nadzoru nad tymi państwami członkowskimi oraz ubolewa nad tym, że niektóre państwa, w szczególności Słowenia, nie nominowały delegowanych prokuratorów europejskich, oraz nad znacznymi opóźnieniami w tym zakresie w wielu innych państwach członkowskich; podkreśla, że poważnie osłabia to skuteczność i efektywność ogólnoeuropejskiego zwalczania przez EPPO przestępczości transgranicznej; 32. podkreśla potrzebę skuteczniejszego zwalczania przestępstw przeciwko środowisku o wymiarze transgranicznym, które mają wpływ na różnorodność biologiczną i zasoby naturalne, takich jak nielegalny handel roślinami i zwierzętami, nielegalne pozyskiwanie drewna i handel drewnem, a także nielegalny handel odpadami; wzywa Komisję, by zainicjowała rozszerzenie mandatu Prokuratury Europejskiej w celu objęcia nim transgranicznych przestępstw przeciwko środowisku; 33. ubolewa, że Komisja ustanowiła plan zatrudnienia dla EPPO, który nie pozwala na skuteczne wypełnianie jej mandatu; podkreśla, że aby EPPO mogła realizować główne zadanie, czyli walkę z przestępczością transgraniczną mającą wpływ na budżet UE, niezbędny jest odpowiedni personel; wyraża ubolewanie, że EPPO dysponuje obecnie niewystarczającą liczbą analityków poszczególnych spraw i śledczych finansowych, aby wspierać działalność prokuratorską delegowanych prokuratorów europejskich; ubolewa, że personel operacyjny EPPO koncentruje się obecnie głównie na rejestracji spraw, a nie na ich ściganiu; wyraża ubolewanie, że EPPO poinformowała o pilnym braku dodatkowych wykwalifikowanych ekspertów prawnych i informatycznych, a także personelu administracyjnego, co uniemożliwia sprawne funkcjonowanie; podkreśla, że oprócz 2 tys. spraw rocznie EPPO ma do rozpatrzenia ponad 3 tys. spraw zaległych; wyraża zaniepokojenie, że obciążenie pracą EPPO wzrośnie jeszcze bardziej w nadchodzących latach w świetle bezprecedensowych kwot uruchomionych za pomocą Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) oraz przyspieszenia procedur udzielania zamówień w czasie kryzysu związanego z COVID-19; podkreśla, że przedstawiony przez Komisję plan zatrudnienia w EPPO na rok 2022 jest niewystarczający, aby zaradzić brakom wskazanym przez Prokuraturę; podkreśla, że gdy EPPO będzie w pełni funkcjonalna, korzyści z ochrony budżetu UE przekroczą jej koszty; stanowczo wzywa Komisję do zwiększenia budżetu i liczby wykwalifikowanego personelu do dyspozycji EPPO, tak aby mogła ona w pełni wykorzystać swój potencjał w walce z przestępczością; 34. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie unijnej strategii zwalczania przestępczości zorganizowanej 2021–2025 oraz jej zamiar, by wzmocnić skuteczną i terminową wymianę informacji między organami UE a państwami członkowskimi, np. poprzez ulepszenie interoperacyjności systemów informacyjnych UE oraz zapewnienie połączenia odpowiednich baz danych w obrębie państw członkowskich; docenia zobowiązanie Komisji do usprawnienia współpracy organów ścigania i do pełnego wykorzystania potencjału istniejących narzędzi, takich jak europejska multidyscyplinarna platforma przeciwko zagrożeniom przestępstwami (EMPACT); z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji, by ulepszyć wymianę informacji i współpracę między Europolem, Eurojustem i państwami niebędącymi członkami UE; 35. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja kładzie nacisk na zapobieganie przenikaniu przestępczości zorganizowanej do legalnej gospodarki, np. poprzez przegląd unijnych ram przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz istniejących unijnych przepisów antykorupcyjnych; z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji mające na celu dostosowanie organów ścigania do epoki cyfrowej; 36. zauważa, że pranie pieniędzy umożliwia przestępcom utrzymywanie zysków w tajemnicy oraz że oferowanie usług prania pieniędzy samo w sobie stało się dochodową działalnością organizacji przestępczych; podkreśla, że wpływa to znacząco na interesy finansowe Unii i państw członkowskich, ponieważ aż 98 % szacowanych dochodów z działalności przestępczej nie ulega konfiskacie i pozostaje do dyspozycji przestępców; uważa, że walka z praniem pieniędzy ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania niewłaściwemu wykorzystywaniu funduszy przez organizacje przestępcze; jest głęboko zaniepokojony ustaleniami Europejskiego Trybunału Obrachunkowego(14), zgodnie z którymi działania UE mające na celu zapobieganie praniu pieniędzy są rozproszone i słabo skoordynowane, a istniejące ramy prawne są niespójne i wciąż jeszcze nie wdrożono ich w pełni we wszystkich państwach członkowskich, co może być wykorzystywane przez przestępców; wyraża uznanie dla Komisji za nowy pakiet legislacyjny mający na celu przegląd ram przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, będący jednolitym zbiorem przepisów, który stanowi duży krok naprzód w walce z praniem pieniędzy i pozwoli na jednolite stosowanie przepisów w tej dziedzinie; 37. z zadowoleniem przyjmuje w szczególności propozycję utworzenia nowej agencji UE – Urzędu ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (AMLA) – i podkreśla, że urząd ten musi dysponować odpowiednimi zasobami ludzkimi i finansowymi, aby osiągnąć pełną operacyjność; wyraża ubolewanie, że nie przewiduje się utworzenia AMLA do 2023 r. i że nie będzie on w pełni operacyjny do 2026 r.; podkreśla, że obecne kwestie dotyczące prania pieniędzy i finansowania terroryzmu mają charakter naglący i nie można tracić więcej czasu; wzywa Komisję, by przedstawiła konkretne środki pozwalające na rozwiązywanie obecnych problemów, zanim AMLA stanie się w pełni operacyjny; 38. z zadowoleniem przyjmuje ponadto nowe wnioski Komisji dotyczące kryptoaktywów, w dużej mierze nieuregulowanego sektora szeroko wykorzystywanego przez przestępczość zorganizowaną, która bezkarnie zarządza dużymi przepływami nielegalnych pieniędzy na rynku kryptowalut; przypomina, że anonimowość towarzysząca niektórym kryptowalutom prowadzi do wzrostu ich wykorzystania do celów niezgodnych z prawem; wzywa państwa członkowskie, by zachęcały przedsiębiorstwa zajmujące się kryptowalutami do wykorzystywania narzędzi analizy do oceny potencjalnej działalności przestępczej związanej z adresami przeznaczenia i adresami użytkowników oraz by zapewniały pełne stosowanie przez te przedsiębiorstwa przepisów w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy, gdy użytkownicy wymieniają kryptowaluty na prawdziwą walutę; podkreśla, że kryptowaluty muszą podlegać tym samym organom nadzorczym, co waluty tradycyjne; 39. zauważa, że jednostki analityki finansowej (FIU) odgrywają istotną rolę w wykrywaniu przypadków transgranicznego prania pieniędzy i finansowania terroryzmu; zwraca uwagę, że w UE jednostki analityki finansowej działają na szczeblu krajowym oraz że Komisja uznała koordynację i wymianę informacji między krajowymi jednostkami analityki finansowej za niewystarczającą(15); ubolewa, że istnieją różnice w ilości i rodzaju danych wymienianych między FIU; wskazuje, że utrudnia to współpracę między nimi, co z kolei negatywnie wpływa na zdolność FIU do wykrywania i ścigania przestępczości transgranicznej w odpowiednim czasie; 40. wyraża ubolewanie, że krajowe podejścia do zwalczania przestępczości zorganizowanej różnią się znacznie między poszczególnymi państwami członkowskimi pod względem ustawodawstwa, strategii oraz zdolności operacyjnej; zauważa, że jest to częściowo uwarunkowane różnym stopniem przyjęcia i wdrożenia ustawodawstwa UE; wyraża zaniepokojenie zróżnicowaną rolą i możliwościami jednostek koordynujących zwalczanie nadużyć finansowych (AFCOS) w państwach członkowskich, być może dlatego, że prawodawstwo UE nie precyzuje w wystarczającym stopniu ich mandatu, co komplikuje koordynację na szczeblu krajowym i unijnym; wyraża zaniepokojenie faktem, że zwalczanie nadużyć związanych ze środkami finansowymi UE zwykle nie jest traktowane priorytetowo w takim samym stopniu, jak nadużycia dotyczące wydatków krajowych; świadczy o tym fakt, że ponad połowa dochodzeń prowadzonych przez OLAF nie jest kontynuowana przez państwa członkowskie, a jeszcze mniej dochodzeń osiąga etap ścigania; wyraża głębokie ubolewanie, że niektóre państwa członkowskie stale nie wdrażają zaleceń OLAF-u po zakończeniu dochodzenia i nie wszczynają postępowań sądowych mających na celu odzyskanie zdefraudowanych środków finansowych UE; wzywa Komisję do skorzystania z przysługujących jej prerogatyw i podjęcia środków niezbędnych do zapewnienia terminowego i prawidłowego wdrożenia przepisów UE; 41. wyraża ubolewanie, że jak wskazują niedawne badania, niektóre państwa członkowskie nie przykładają równej wagi do nadużyć związanych ze środkami finansowymi UE i do nadużyć mających wpływ na wydatki krajowe; zauważa, że choć Komisja zachęcała państwa członkowskie do rozwinięcia krajowych strategii zwalczania nadużyć finansowych, to tylko 13 państw członkowskich tego dokonało, przy czym żadne z nich nie skorzystało z modelu przekazanego przez Komisję; z zaniepokojeniem odnotowuje, że te różnice występujące między państwami członkowskimi mogą prowadzić do pojawienia się przeszkód w skutecznej współpracy; w związku z tym wzywa Komisję, by podjęła bardziej zdecydowane działania w celu wprowadzenia przepisów zobowiązujących państwa członkowskie do zapobiegania oszustwom na szkodę UE; Wnioski 42. wzywa Komisję, by opracowała wspólne podejście na potrzeby oceny wpływu przestępczości zorganizowanej na fundusze EU i oceniła skuteczność środków wprowadzonych, aby rozwiązać ten problem we wszystkich państwach członkowskich; uważa, że terminowa, pełna i skuteczna wymiana informacji ma zasadnicze znaczenie i dlatego ponownie podkreśla znaczenie harmonizacji definicji, co pozwoli na uzyskanie porównywalnych danych między organami UE a państwami członkowskimi dla oszacowania wpływu działań przestępczości zorganizowanej na finanse UE oraz dla szybkiego działania w celu jej zwalczania; 43. wyraża zaniepokojenie, że obecnie obowiązujący system obejmujący zróżnicowane podejścia krajowe uniemożliwia skuteczne, transgraniczne podejście do rozwiązania problemu, co daje przestępcom możliwość kontynuowania działań bez ponoszenia odpowiedzialności; wzywa państwa członkowskie, aby ściśle współpracowały z organami UE oraz między sobą i aby w pełni wykorzystywały narzędzia i służby UE w walce przeciwko przestępczości zorganizowanej w celu zmaksymalizowania wymiany danych i ułatwienia operacji transgranicznych wymierzonych w przestępczość zorganizowaną działającą na szkodę budżetu UE; 44. wzywa państwa członkowskie i Komisję, aby rozważyły bardziej spójne wykorzystanie wszelkich dostępnych narzędzi do wykrywania i zwalczania nadużyć finansowych, w szczególności platformy internetowej Arachne oraz systemu wczesnego wykrywania i wykluczania; podkreśla, że interoperacyjność Arachne, systemu wczesnego wykrywania i wykluczania oraz instytucjonalnych i krajowych baz danych ma kluczowe znaczenia dla zapewnienia skutecznej wymiany informacji, która ma na celu zapobieganie nadużyciom finansowym na szkodę budżetu UE oraz ich identyfikację; wyraża ubolewanie, że Arachne oraz system wczesnego wykrywania i wykluczania mają obecnie ograniczony zakres, a państwa członkowskie nie mają pełnej wiedzy na ich temat i nie w pełni z nich korzystają; podkreśla w związku z tym, że system wczesnego wykrywania i wykluczania obejmuje fundusze zarządzane bezpośrednio i pośrednio, ale nie fundusze w ramach zarządzania dzielonego, chociaż te ostatnie stanowią około 80 % wydatków UE; wzywa Komisję, aby objęła te fundusze systemem wczesnego wykrywania i wykluczania; ponawia swój apel do Komisji, w szczególności zaś do państw członkowskich w Radzie, o wprowadzenie obowiązku korzystania z Arachne; oczekuje od Komisji ponownej oceny ram wymiany danych między instytucjami UE i z państwami członkowskimi w celu zmaksymalizowania stopnia skutecznej wymiany informacji, z zapewnieniem przestrzegania wymogów dotyczących ochrony danych; 45. wzywa Komisję, by wspierała państwa członkowskie przez zapewnienie organom krajowym szkoleń mających na celu przekazanie im wiedzy niezbędnej, aby jak najskuteczniej i zgodnie z normami UE w zakresie sprawozdawczości korzystać z narzędzi takich jak system wczesnego wykrywania i wykluczania oraz Arachne; zwraca się do Komisji, by we współpracy z państwami członkowskimi przeanalizowała trudności, jakie napotykają władze krajowe podczas korzystania z systemu wczesnego wykrywania i wykluczania oraz Arachne, oraz by wydała konkretne zalecenia i poprawiła istniejące ogólne wytyczne, a także ułatwiła korzystanie z tych narzędzi; wyraża ubolewanie, że niektóre państwa członkowskie są przeciwne korzystaniu z tych narzędzi w obawie przed zwiększonym obciążeniem biurokratycznym; podkreśla, że narzędzia te, jeśli są odpowiednio zintegrowane, mogą w istocie ograniczyć biurokrację; apeluje do państw członkowskich o ponowne rozważenie stanowiska w tej sprawie, a do Komisji o niestrudzone promowanie zalet systemu wczesnego wykrywania i wykluczania oraz systemu Arachne wśród państw członkowskich; apeluje o wprowadzenie programów szkoleniowych na temat przeciwdziałania praniu pieniędzy, umożliwiających władzom wykrywanie ryzyka potencjalnych nadużyć przed wypłatą środków, szczególnie na temat zasady „znaj swojego klienta” i nieujawnionego zaangażowania osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne w dotacje, projekty i subwencje w ramach WPR; 46. wyraża przekonanie, że rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów(16), które ustanawia wspólne zasady mające zastosowanie do europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus i Funduszu Spójności, jest kolejnym ważnym elementem zapobiegania niewłaściwemu wykorzystywaniu środków finansowych UE przez przestępczość zorganizowaną; 47. podkreśla, że ważnym krokiem w kierunku zwalczenia przestępczości zorganizowanej jest uczynienie jej mniej opłacalną; przywołuje w tym kontekście działania prowadzone przez OLAF, którego dochodzenia stanowią kluczowe narzędzie walki z nadużyciami finansowymi; wyraża ubolewanie, że odsetek aktów oskarżenia wniesionych w następstwie zaleceń OLAF-u dla państw członkowskich jest niski i wykazuje tendencję spadkową, gdyż zmniejszył się z 53 % w latach 2007–2014 do 37 % w latach 2016–2020; zauważa ponadto, że stopień, w jakim kwoty finansowe, których odzyskanie się zaleca, są faktycznie odzyskiwane, nie został oceniony w ostatnich latach, a najnowsza ocena obejmująca lata 2002–2016 wskazuje, że stopień odzysku wynosi 30 %; wzywa OLAF i Komisję, aby zbadały przyczyny leżące u podstaw tego zjawiska, a także wzywa państwa członkowskie, aby wypełniły prawny obowiązek odzyskania środków finansowych oraz ściśle współpracowały z organami Unii, aby zapewnić, że środki wykorzystywane przez przestępczość zorganizowaną niezgodnie z ich przeznaczeniem będą skutecznie odzyskiwane, gdyż szacuje się, że aż 98 % dochodów z przestępstwa nie jest konfiskowanych i pozostaje do dyspozycji przestępców; wzywa OLAF, by gromadził informacje na temat stopy odzysku w następstwie swoich zaleceń finansowych oraz by publikował te informacje w swoich sprawozdaniach rocznych; uważa, że zdecydowane działania mające na celu odzyskanie środków, w tym zajęcie zapobiegawcze oraz zajęcie równowartości mienia uzyskanego na drodze przestępstwa, mogą zniechęcić organizacje przestępcze do popełniania oszustw na szkodę UE i chronić jej interesy finansowe; apeluje do państw członkowskich o zwiększenie wskaźnika konfiskaty środków finansowych związanych z nadużyciami i położenie większego nacisku na środki zapobiegawcze; zwraca się do Komisji, by rozważyła możliwość uzupełnienia obecnego fragmentarycznego podejścia do odzyskiwania aktywów o ogólnounijny organ odpowiedzialny za zapewnienie terminowego i skutecznego odzyskiwania środków finansowych UE; 48. jest zdania, że zapobieganie nadużyciom finansowym i zwalczanie takich nadużyć popełnianych przez zorganizowane grupy przestępcze powinno być priorytetem instytucji zarządzających, certyfikujących i audytowych, a także przedmiotem specjalistycznych dochodzeń finansowych; uważa, że walka ze zorganizowanymi grupami przestępczymi wymaga również udoskonalenia przepisów i środków zamrażania i konfiskaty mienia, w tym, w stosownych przypadkach, czasowego zajęcia mienia o równowartości korzyści pochodzących z przestępstwa, aby zapobiec przekazaniu lub zbyciu tych korzyści przed zakończeniem postępowania karnego; przypomina, że bezwzględnie należy dokładać wszelkich starań, aby odzyskiwać środki skradzione UE; zdecydowanie popiera zwiększenie skuteczności dochodzeń w celu rozbicia struktur przestępczości zorganizowanej i podkreśla, że organy ścigania muszą wyprzedzać przestępców, którzy coraz częściej posiłkują się nowymi technologiami i wykorzystują każdą okazję do rozszerzenia swojej nielegalnej działalności, zarówno w internecie, jak i poza nim; o 49. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zapobieganie korupcji, nieprawidłowym wydatkom i niewłaściwemu wykorzystywaniu funduszy unijnych i krajowych w przypadku funduszy pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych i obszarów wydatków kryzysowych |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parlament Europejski, – uwzględniając art. 310, 317 i 325 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, – uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, – uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji(1), – uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę 2004/18/WE(2), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie roli demaskatorów w ochronie interesów finansowych UE(3), – uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (dyrektywa PIF)(4), – uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającą dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniającą dyrektywy 2009/138/WE i 2013/36/UE(5), – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012(6), – uwzględniając sprawozdanie OLAF za 2019 r.(7) oraz sprawozdanie roczne z działalności Komitetu Nadzoru OLAF za 2019 r., – uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 01/2019 zatytułowane „Zwalczanie nadużyć finansowych w wydatkowaniu środków UE – konieczne jest podjęcie działań”, – uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 06/2019 zatytułowane „Zwalczanie nadużyć finansowych w wydatkowaniu środków UE w obszarze spójności – instytucje zarządzające powinny usprawnić wykrywanie, reagowanie i koordynację działań”, – uwzględniając przegląd Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 06/2020 zatytułowany „Zagrożenia, wyzwania i szanse związane z gospodarczą odpowiedzią UE na kryzys wywołany przez pandemię COVID‑19”, – uwzględniając Grupę Państw przeciwko Korupcji (GRECO) i jej 21. sprawozdanie ogólne z działalności (2020 r.), – uwzględniając badanie zatytułowane „Public Integrity for an Effective COVID-19 Response and Recovery” [„Uczciwość w sektorze publicznym na rzecz skutecznej reakcji na COVID-19 i naprawy gospodarczej”], opublikowane przez OECD w kwietniu 2020 r., – uwzględniając badanie zatytułowane „Corruption in the times of Pandemia” [„Korupcja w dobie pandemii”], opublikowane w maju 2020 r.(8), – uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 września 2020 r. zatytułowane „31. sprawozdanie roczne dotyczące ochrony interesów finansowych Unii Europejskiej i zwalczania nadużyć finansowych (2019 r.)” (COM(2020)0363) oraz towarzyszące mu dokumenty robocze służb Komisji(9), – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2221 z dnia 23 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1303/2013 w odniesieniu do zasobów dodatkowych i przepisów wykonawczych w celu zapewnienia pomocy na wspieranie kryzysowych działań naprawczych w kontekście pandemii COVID-19 i jej skutków społecznych oraz przygotowanie do ekologicznej i cyfrowej odbudowy gospodarki zwiększającej jej odporność (REACT-EU)(10), – uwzględniając instrument wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych, – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności(11), – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 z dnia 24 marca 2021 r. ustanawiające Program InvestEU i zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/1017(12), – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/785 z dnia 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające Unijny program zwalczania nadużyć finansowych i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 250/2014(13), – uwzględniając art. 5 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej oraz Protokół (nr 2) w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności, – uwzględniając opinię Trybunału Obrachunkowego nr 4/2020 w sprawie wniosku 2020/0101 (COD) dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1303/2013 w odniesieniu do nadzwyczajnych zasobów dodatkowych i przepisów wykonawczych w ramach celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia”, aby zapewnić pomoc na wspieranie kryzysowych działań naprawczych w kontekście pandemii COVID-19 i przygotowania do ekologicznej i cyfrowej odbudowy gospodarki zwiększającej jej odporność (REACT-EU), oraz zmienionego wniosku 2018/0196 (COD) dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu i Migracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu na rzecz Zarządzania Granicami i Wiz(14), – uwzględniając komunikat prasowy Europolu z dnia 5 czerwca 2020 r. zatytułowany „Europol launches the European Financial and Economic Crime Centre” [„Europol uruchamia Europejski Ośrodek ds. Przestępczości Gospodarczej i Finansowej”](15), – uwzględniając komunikat prasowy Europolu z dnia 12 kwietnia 2021 r. zatytułowany „Serious and organised crime in the EU: A corrupting influence” [„Poważna i zorganizowana przestępczość w UE: korumpujący wpływ”](16), — uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 kwietnia 2021 r. w sprawie zabójstwa Daphne Caruany Galizii i praworządności na Malcie(17), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie ochrony interesów finansowych UE – zwalczanie nadużyć finansowych – sprawozdanie roczne za 2019 r.(18), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 czerwca 2021 r. w sprawie prowadzonej obecnie przez Komisję i Radę oceny krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności(19), – uwzględniając art. 54 Regulaminu, – uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, – uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0320/2021), A. mając na uwadze, że przestępstwa finansowe i gospodarcze dotyczą nielegalnych czynów popełnianych przez osobę lub grupę osób w celu uzyskania korzyści ekonomicznych lub zawodowych oraz że zalicza się do nich między innymi korupcję, nadużycia finansowe, przymus, zmowę, utrudnianie działań, pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu; B. mając na uwadze, że spowodowany pandemią COVID‑19 kryzys w dziedzinie zdrowia publicznego, w połączeniu z następującą po nim kryzysową sytuacją gospodarczą i niepokojami społecznymi, zmusił UE i organy publiczne w państwach członkowskich do zapewnienia dodatkowego finansowania lub zaangażowania się w zarządzanie nim oraz znacznego i szybkiego zwiększenia wydatków; C. mając na uwadze, że Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności z pulą środków finansowych wynoszącą ponad 670 mld EUR oraz REACT‑EU, ze środkami finansowymi w kwocie ponad 50 mld EUR, są potężnymi narzędziami mającymi pomóc państwom UE w odbudowie ich gospodarek; mając na uwadze, że już wiosną 2020 r. w ramach polityki spójności zapewniono na reagowanie w sytuacjach nadzwyczajnych pomoc w wysokości 11,2 mld EUR na wsparcie przedsiębiorstw, 7,6 mld EUR w ramach realokacji środków UE na działania w dziedzinie zdrowia i 4,1 mld EUR na bezpośrednie wsparcie dla pracowników; D. mając na uwadze, że w dniu 2 kwietnia 2020 r., w ramach reakcji UE na wybuch pandemii COVID-19, Komisja zaproponowała uruchomienie instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych; E. mając na uwadze, że decyzja o jego uruchomieniu została podjęta przez samą Radę, bez udziału Parlamentu zgodnie z przepisami dotyczącymi uruchomienia wsparcia określonymi w art. 2 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/369 („rozporządzenie w sprawie instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych”)(20); F. mając na uwadze, że NextGenerationEU jest tymczasowym narzędziem służącym odbudowie, którego wartość sięga około 800 mld EUR w cenach bieżących, ustanowionym w celu wsparcia procesu odbudowy UE po pandemii koronawirusa oraz pomocy w budowaniu bardziej zielonej, bardziej cyfrowej i odporniejszej Europy; G. mając na uwadze, że ze względu na pilny charakter kryzysu w wielu miejscach zapewniono większą elastyczność przepisów postępowań o udzielenie zamówienia oraz środków kontroli w celu przyspieszenia realizacji tych zamówień; H. mając na uwadze, że plany reagowania nie uwzględniają w wystarczającym stopniu kwestii zarządzania ani problemu, jakim są nielegalne działania, takie jak korupcja i nadużycia finansowe, jak również środków służących unikaniu nieprawidłowości niezwiązanych z nadużyciami finansowymi; I. mając na uwadze, że kryzys stwarza okazje do licznych naruszeń uczciwości i może prowadzić do nasilenia się takich zjawisk, jak nadużycia i korupcja, a także nieprawidłowości niezwiązane z nadużyciami finansowymi, zwłaszcza w przypadku zamówień publicznych i pakietów bodźców gospodarczych, jak również w organizacjach publicznych; J. mając na uwadze, że według Trybunału Obrachunkowego zapobieganiu nadużyciom finansowym nie poświęcono wystarczająco wiele uwagi, a Komisja nie ma wyczerpujących informacji na temat skali, charakteru i przyczyn nadużyć finansowych; mając na uwadze, że oficjalne statystyki dotyczące wykrytych nadużyć finansowych nie są kompletne, a Komisja nie przeprowadziła dotychczas żadnej oceny niewykrytych nadużyć finansowych(21); K. mając na uwadze, że korupcja stanowi poważne zagrożenie w sferach prywatnej i publicznej oraz wywiera nieproporcjonalny wpływ na grupy znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji, ponieważ powoduje zmniejszenie zasobów, co zagraża długoterminowemu wzrostowi, ochronie socjalnej i sprawiedliwemu dostępowi do usług publicznych (w tym opieki zdrowotnej, edukacji i wymiaru sprawiedliwości), a wszystko to osłabia zaufanie publiczne, zwiększa nierówności społeczne i podważa podstawowe wartości Unii; mając na uwadze, że konieczne jest lepsze zrozumienie przyczyn korupcji, aby móc skutecznie walczyć z tym zjawiskiem; L. mając na uwadze, że w UE działa coraz więcej zorganizowanych grup przestępczych, często o zasięgu transgranicznym; mając na uwadze, że zjawisko to staje się coraz bardziej złożone, wraz z pojawieniem się nowych rynków przestępczych i nowych sposobów działania w wyniku globalizacji i nowych technologii, co umożliwia im działanie z dowolnego miejsca na świecie i w dowolnym czasie; M. mając na uwadze, że technologia daje nowe możliwości w zakresie wykrywania i monitorowania, zmniejszając obciążenie śledczych i umożliwiając opracowanie inteligentniejszych środków egzekwowania prawa; N. mając na uwadze, że integralność unijnego systemu finansowego zależy od przejrzystości podmiotów o charakterze korporacyjnym oraz innych podmiotów prawnych, trustów i podobnych porozumień prawnych; O. mając na uwadze, że Komisja podjęła szereg działań w celu przeciwdziałania zagrożeniom związanym z korupcją i niewłaściwym wykorzystaniem funduszy w Unii, w tym poczyniła postępy w zakresie wniosków ustawodawczych dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy, ochrony sygnalistów, zamówień publicznych i europejskiego mechanizmu praworządności; P. mając na uwadze, że zgodnie z najnowszym sprawozdaniem Transparency International i ośrodka współpracującego ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO CC)(22) Komisja Europejska – stosując przeredagowanie w celu ukrycia elementów tekstu w umowach zakupu z wyprzedzeniem – nie respektuje w pełni własnych zobowiązań dotyczących przejrzystości i międzynarodowych zasad „dobrych praktyk” w zakresie przejrzystości zamówień publicznych; mając na uwadze, że Komisja jest jednak prawnie zobowiązana do przestrzegania przepisów rozporządzenia finansowego oraz że konieczna jest lepsza i udoskonalona struktura szybszego reagowania Komisji na przyszłe kryzysy; Q. mając na uwadze, że ograniczenie korupcji wymaga odpowiedzialności rządu za reformy, wsparcia publicznego, zaangażowania politycznego, współpracy międzynarodowej oraz wspólnych wysiłków społeczeństwa obywatelskiego i sektora prywatnego; R. mając na uwadze, że w sytuacji wysokich oczekiwań, silnej presji i bezprecedensowo dużych wydatków odpowiedzialność za sprostanie temu wyzwaniu spoczywa na urzędnikach publicznych, którzy potrzebują odpowiedniego wsparcia, aby poradzić sobie zarówno z podwyższonymi standardami zawodowymi, jak i nowymi trudnościami w wypełnianiu ich misji; mając również na uwadze, że urzędnicy niekoniecznie muszą natychmiast zdawać sobie sprawę z tego, że w danych sytuacjach występuje konflikt interesów; S. mając na uwadze, że istnieją dowody na to, iż profesjonalizacja i odpowiednie wynagrodzenie w dziedzinie zamówień publicznych pozytywnie wpływają na powstrzymywanie się urzędników publicznych od korupcji(23); T. mając na uwadze, że obrany w traktacie lizbońskim kierunek służy wzmocnieniu roli Parlamentu Europejskiego, aby zapewnić większą spójność, kontrolę parlamentarną i demokratyczną rozliczalność; U. mając na uwadze, że walka z korupcją ma zasadnicze znaczenie dla ochrony interesów finansowych UE oraz dla utrzymania zaufania obywateli do instytucji europejskich; 1. przyznaje, że ostatnie kryzysy potwierdziły potrzebę zdolności do uruchamiania inwestycji i koncentracji wsparcia finansowego już w pierwszych latach wychodzenia z kryzysu; jest świadomy, że w czasach kryzysu zasoby trzeba udostępniać szybko i w gwałtownie zmieniających się okolicznościach; zauważa, że znaczna ilość dodatkowych zasobów, które mają zostać wydane w krótkim czasie, zwiększa presję na systemy kontroli; podkreśla jednak, że szybkiemu uruchomieniu środków i szybkiemu przyjęciu aktów prawnych muszą towarzyszyć odpowiednie środki administracyjne; zwraca uwagę, że presja związana z udzielaniem pomocy i chęć wykorzystania zasobów w jak najkrótszym czasie może zwiększać ryzyko korupcji, nadużyć finansowych i innych nieprawidłowości, a taka sytuacja wymaga skutecznych środków zapobiegawczych i procedur zarządzania kontrolą; przypomina, że wszystkie postępowania o udzielenie zamówień muszą być zgodne z najwyższymi standardami otwartości, przejrzystości i rozliczalności; 2. wzywa Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia w swoich odpowiednich strategiach antykorupcyjnych ukierunkowanych środków dotyczących wydatkowania funduszy publicznych w czasach kryzysu; podkreśla w związku z tym, że przepisy dotyczące ochrony interesów finansowych Unii mają zastosowanie w równym stopniu również w przypadku wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych i instrumentów wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych, takich jak CRII, CRII+, REACT-EU i Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF); 3. zwraca uwagę na istotną rolę środków zapobiegawczych w przewidywaniu ryzyka korupcji w sytuacjach kryzysowych i w skutecznym reagowaniu na takie ryzyko, a także we wzmacnianiu polityki antykorupcyjnej i polityki uczciwości, jak również organów, które je realizują, a tym samym w poprawie ogólnego sprawowania rządów; uważa zatem, że w związku z kryzysem spowodowanym pandemią COVID-19 w nadchodzących latach będziemy kłaść większy nacisk na sprawowanie rządów ze względu na wzmożone starania mające przeciwdziałać niszczącym skutkom i kosztom pandemii dla ludzi i gospodarek; 4. uważa, że praworządność jest podstawowym warunkiem zgodności z zasadą należytego zarządzania finansami w odniesieniu do funduszy pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych w ramach budżetu UE; przypomina, że praworządność obowiązuje przez cały czas, również w czasach kryzysu, a środki nadzwyczajne muszą zapewniać zgodność z zasadami praworządności oraz proporcjonalności i konieczności, a także być ograniczone w czasie i regularnie kontrolowane pod kątem ich wpływu; 5. podkreśla, że sytuacje nadzwyczajne, zwłaszcza kryzysy w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa, mają również wpływ na funkcjonowanie organów publicznych i stwarzają możliwości naruszeń w odniesieniu do uczciwości, co może prowadzić do niewłaściwego wykorzystania funduszy i korupcji w czasie, gdy zasoby publiczne są już pod presją; zachęca Komisję do zajęcia się odpornością instytucji UE w takich sytuacjach, aby chronić fundusze pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych; 6. ponownie podkreśla, że potrzeba zwiększyć ogólną przejrzystość środowiska gospodarczego i finansowego Unii, ponieważ zapobieganie przestępstwom gospodarczym i finansowym nie będzie skuteczne, dopóki przestępcy będą mogli ukrywać swoje czyny za pomocą nieprzejrzystych struktur; 7. podkreśla w związku z tym, że UE – zarówno jej instytucje, jak i państwa członkowskie – nie może sobie pozwolić na utratę cennych zasobów nawet w najlepszych czasach, a tym bardziej w trakcie pandemii i po jej zakończeniu; 8. docenia wszystkie wysiłki podjęte przez Komisję w celu zwiększenia reform w zakresie przejrzystości, kontroli i walki z korupcją w państwach członkowskich za pomocą jej wzmocnionego zestawu narzędzi w zakresie praworządności; wyraża jednak zaniepokojenie, że wdrażanie tych reform napotkało w niektórych państwach członkowskich pewien opór, który w większości przypadków można wytłumaczyć lukami legislacyjnymi lub instytucjonalnymi, a w bardzo szczególnych przypadkach tym, że wpływają one na osobiste interesy twórców prawa i urzędników państwowych odpowiedzialnych za ich egzekwowanie; podkreśla, że należy zapobiegać wszelkiemu faktycznemu lub potencjalnemu konfliktowi interesów, który dotyka prawodawców i urzędników państwowych oraz że państwa członkowskie muszą wprowadzić solidne ramy antykorupcyjne; 9. przypomina, że należy dołożyć większych starań w zakresie kontroli ex ante w odniesieniu do identyfikowalności funduszy, zwłaszcza w przypadkach, gdy takie kontrole i oceny zostały przeprowadzone w ramach środków nadzwyczajnych; przypomina, że rządy i inne władze publiczne potrzebują skutecznej i przejrzystej sprawozdawczości, niezależnych audytów ex post i procedur rozliczalności, a także otwartych kanałów komunikacji ze społeczeństwem obywatelskim i sektorem prywatnym, aby zagwarantować, że pieniądze i środki rzeczywiście pomagają osobom, które najbardziej ich potrzebują; zwraca uwagę na znaczenie dostarczania społeczeństwu aktualnych, przejrzystych i wiarygodnych informacji w sytuacjach kryzysowych; 10. podkreśla kluczową rolę organizacji społeczeństwa obywatelskiego i dziennikarzy śledczych w demaskowaniu korupcji; ubolewa w związku z tym, że w czasie pandemii COVID-19 kilka państw członkowskich przyjęło środki utrudniające publiczny dostęp do dokumentów oraz że pracownicy mediów doświadczyli trudności i nieuzasadnionych odmów, a także nacisków i gróźb związanych z dostępem do dokumentów publicznych; uważa, że istotne jest, aby obywatele byli informowani i angażowali się w walkę z korupcją oraz byli w pełni chronieni przed negatywnymi konsekwencjami osobistymi i zawodowymi, zwłaszcza w przypadku sygnalizowania nieprawidłowości; ponownie podkreśla w związku z tym potrzebę szybkiego wdrożenia dyrektywy (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony sygnalistów; 11. zwraca uwagę, że uczestnictwo obywateli w publicznym procesie decyzyjnym jest kluczowe dla skutecznego reagowania w sytuacjach nadzwyczajnych; wzywa państwa członkowskie do opracowania kompleksowych planów zarządzania kryzysowego w celu przygotowania się na podobne sytuacje w przyszłości oraz do uwzględnienia zabezpieczenia roli społeczeństwa obywatelskiego jako strażnika publicznego; przypomina, że publiczny dostęp do dokumentów w formacie nadającym się do odczytu maszynowego jest kluczowym elementem zapewnienia przejrzystości i kontroli wydatków publicznych; apeluje do Komisji o zapewnienie odpowiednich platform sprzyjających zaangażowaniu i przypomina o istniejących możliwościach zgłaszania domniemanych przypadków nadużyć finansowych do Prokuratury Europejskiej (EPPO) i Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF); 12. zauważa, że w trakcie kryzysu gospodarczego, kryzysu bezpieczeństwa lub kryzysu związanego ze zdrowiem rządy mają tendencję do uelastyczniania procedur dotyczących udzielania zamówień, aby szybko reagować na taki kryzys; podkreśla, że unijna dyrektywa w sprawie zamówień publicznych umożliwia już znacznie szybsze procedury, które są również mniej uciążliwe pod względem administracyjnym, oraz że rządy państw członkowskich powinny zarządzać tymi procedurami w ramach obowiązujących wymogów prawnych; podkreśla, że jakiemukolwiek złagodzeniu procedur i środkom upraszczającym, które mogą być konieczne w sytuacjach kryzysowych w celu uniknięcia kosztownych błędów i nieprawidłowości niezwiązanych z nadużyciami finansowymi, wynikającymi ze złożoności przepisów, powinny towarzyszyć konkretne wytyczne i szczegółowa kontrola za pomocą mechanizmów ex post; 13. z zadowoleniem przyjmuje skoordynowane i zdecydowane działania na szczeblu UE, których wynikiem jest przyjęcie szerokiego pakietu inicjatyw – NextGenerationEU – ukierunkowanych na skutki pandemii COVID-19 mającej destrukcyjny wpływ na zdrowie obywateli i na przedsiębiorstwa w całej UE; podkreśla jednak, że bezprecedensowy wzrost finansowania unijnego jest podatny na zwiększone ryzyko korupcji i nadużyć finansowych oraz wiąże się z dodatkowymi wyzwaniami w zakresie monitorowania i rozliczalności; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wzmocnienia i wdrożenia skutecznej polityki antykorupcyjnej; 14. przypomina – w celu zapewnienia przejrzystości, rozliczalności i efektywności wydatków UE – o znaczeniu systemów monitorowania i audytu w ramach funduszy objętych zarządzaniem dzielonym; przypomina, że Parlament odgrywa zasadniczą rolę w kontrolowaniu pakietu stymulacyjnego i że Komisja musi go regularnie informować o wdrażaniu tego pakietu; 15. zauważa, że RRF(24), kluczowy instrument NextGenerationEU, umożliwia zaoferowanie państwom członkowskim dotacji (w wysokości do 312 mld EUR) i pożyczek (w wysokości do 360 mld EUR)(25) na inwestycje publiczne i reformy mające na celu wyeliminowanie słabości strukturalnych i zwiększenie odporności gospodarek państw członkowskich, skupiając się na zrównoważonej transformacji, transformacji cyfrowej, spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, odporności instytucjonalnej i Europejskim filarze praw socjalnych; 16. z zadowoleniem przyjmuje przekazanie Komisji uprawnień do ustanowienia w drodze aktu delegowanego tabeli wyników w celu ścisłego monitorowania realizacji planów odbudowy i zwiększania odporności państw członkowskich; 17. przypomina, że tabela wyników posłuży jako podstawa dialogu na temat odbudowy i zwiększania odporności oraz że Komisja powinna ją aktualizować co dwa lata; wzywa w związku z tym Komisję do zapewnienia dokładnego i ścisłego monitorowania postępów w osiąganiu wyznaczonych celów pośrednich i wartości docelowych, zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF), na podstawie ustalonych wspólnych wskaźników i metodologii sprawozdawczej; przypomina ponadto, że RRF podlega warunkom gwarantującym przejrzyste wykorzystanie wypłaconych środków finansowych i powinien zapobiegać korupcji lub nadużyciom finansowym, podwójnemu finansowaniu lub konfliktom interesów, oraz uważa, że kontrole należy rozszerzyć również na koszty faktycznie poniesione przez beneficjentów końcowych; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że dzięki Parlamentowi Europejskiemu państwa członkowskie są obecnie zobowiązane do dostarczania informacji o odbiorcach końcowych; 18. zachęca władze unijne i krajowe do uwzględniania wkładu władz lokalnych i regionalnych przy opracowywaniu i wdrażaniu środków nadzwyczajnych i służących odbudowie; 19. zauważa, że w swojej rezolucji w sprawie opinii Parlamentu na temat prowadzonej obecnie przez Komisję i Radę oceny krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności Parlament nalegał na dużą przejrzystość i rozliczalność ze strony Komisji, państw członkowskich i wszystkich partnerów wykonawczych w procesie wdrażania; 20. wzywa Komisję do dokładnego monitorowania potencjalnych zagrożeń dla interesów finansowych UE oraz do niedokonywania jakichkolwiek płatności, jeżeli nie zostaną osiągnięte kamienie milowe związane ze środkami służącymi zapobieganiu korupcji i nadużyciom finansowym, a także ich wykrywaniu i eliminowaniu; wzywa ponadto Komisję do niezwłocznego informowania władz budżetowych o wszystkich sytuacjach, w których środki nie są wypłacane z powodu zarzutów dotyczących niewłaściwego wykorzystania środków, korupcji, nadużyć finansowych lub naruszenia praworządności oraz w których państwa członkowskie nie dysponują wystarczającymi systemami zwalczania nadużyć finansowych; 21. jest zdania, że trzeba dążyć do należytego zarządzania finansami i nie należy przedkładać absorpcji, pozostającej istotnym celem, nad kwestie związane z wynikami i efektywnością kosztową oraz unijną wartość dodaną programów, a w przypadku nieprawidłowości należy zapewnić odzyskanie środków za pomocą korekt finansowych; 22. wzywa państwa członkowskie, aby uwzględniły oceny ryzyka korupcji na wszystkich etapach opracowywania i realizacji programów w obszarze bodźców gospodarczych i dotacji; zauważa, że sytuacjami, w których występuje takie ryzyko, należy zajmować się kompleksowo, stosując w miarę możliwości podejście obejmujące całą administrację rządową; 23. jest zdania, że większa przejrzystość, w połączeniu z technologią i nauką o danych, ma zasadnicze znaczenie w zapobieganiu i ograniczaniu korupcji; w związku z tym apeluje do Komisji i państw członkowskich o pełne wykorzystywanie dostępnych narzędzi, takich jak system wczesnego wykrywania i wykluczania (EDES), Arachne i system zarządzania nieprawidłowościami (IMS), aby skutecznie i efektywnie identyfikować problematyczne podmioty gospodarcze i powiązane z nimi osoby prywatne (lub fizyczne), zarówno w ramach zarządzania bezpośredniego, jak i pośredniego; 24. podkreśla dodatkowe korzyści, jakie wymiana informacji może przynieść w odniesieniu do zwalczania korupcji; wzywa Komisję i państwa członkowskie do dopilnowania, by odbywało się to za pomocą cyfrowego, interoperacyjnego i znormalizowanego systemu gromadzenia danych, oraz zachęca państwa członkowskie do wymiany informacji zarówno między sobą, jak i z Komisją i właściwymi organami UE (w szczególności z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym, OLAF-em, Prokuraturą Europejską i Europolem), zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych, w celu usprawnienia gromadzenia danych, zwiększenia skuteczności kontroli i zabezpieczenia odzyskania niewłaściwie wykorzystanych środków; 25. podkreśla, że kluczowe znaczenie ma wiedza na temat podmiotów korzystających z funduszy UE, aby zapobiegać korupcji, nieprawidłowym wydatkom i niewłaściwemu wykorzystywaniu funduszy; wyraża ubolewanie, że obecnie dane służące do identyfikowania podmiotów gospodarczych i ich beneficjentów rzeczywistych nie są łatwo dostępne lub w ogóle nie są dostępne(26); uważa, że utworzenie jednej, interoperacyjnej bazy danych zawierającej informacje na temat bezpośrednich i końcowych beneficjentów dotacji UE stanowiłoby ważny krok w kierunku zaradzenia tej sytuacji; 26. zaznacza, że beneficjenci muszą być identyfikowalni we wszystkich państwach członkowskich i niezależnie od funduszy, w tym zarówno tych objętych zarządzaniem bezpośrednim, jak i dzielonym; podkreśla, że baza danych powinna ograniczać się do niezbędnych informacji oraz że informacje mogą być publikowane zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE); wzywa państwa członkowskie do współpracy z Komisją w celu stworzenia takiej jednej, scentralizowanej bazy danych umożliwiającej śledzenie przepływów środków pieniężnych z UE; 27. kładzie nacisk na potrzebę wzmocnienia systemu wczesnego wykrywania i wykluczania oraz jego zakresu w kontekście zbliżającego się ukierunkowanego przeglądu rozporządzenia finansowego; wzywa Komisję do rozszerzenia zakresu systemu wczesnego wykrywania i wykluczania na fundusze objęte zarządzaniem dzielonym przy należytym poszanowaniu zasad proporcjonalności i adekwatności; 28. ubolewa, że OLAF i Europejski Trybunał Obrachunkowy nie mają pełnego dostępu do narzędzia oceny ryzyka Arachne i muszą w każdym przypadku zwracać się o dostęp do obliczeń ryzyka Arachne, co komplikuje proces wymiany informacji, a tym samym utrudnia wykrywanie pojawiających się wzorców ryzyka i reagowanie na nie; uważa, że konieczne jest znalezienie rozwiązania w zakresie przyznania OLAF‑owi i Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu dostępu do narzędzia analizy ryzyka Arachne; jest zdania, że włączenie Arachne do krajowych systemów zarządzania i kontroli powinno być obowiązkowe dla wszystkich instytucji zarządzających; 29. wzywa Komisję, aby przeprowadziła ocenę reakcji na pandemię COVID‑19 na kilku frontach, w tym w odniesieniu do zapobiegawczych środków antykorupcyjnych, analizy dowodów empirycznych oraz wskaźnika absorpcji wniosków o płatność, zbadała, czy korupcja wpłynęła na wynik tej oceny i czy uczciwość została zachowana bądź podważona, oraz aby przedstawiła Parlamentowi sprawozdania z głównych ustaleń w celu umożliwienia mu (jako organowi udzielającemu absolutorium) włączenie do absolutorium za rok 2020 specjalnego rozdziału poświęconego funduszom pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych i wydatkom związanym z kryzysami; 30. ubolewa, że Komisja w szerokim zakresie wykorzystuje narzędzie redakcyjne w celu ukrycia części zapisów umów zakupu z wyprzedzeniem; podkreśla, że niezależnie od wrażliwości informacji takie szczegóły są ważne dla poprawy rozliczalności i globalnej reakcji na wirusa; wzywa Komisję, aby w odpowiedzi na przyszłe kryzysy lepiej zajęła się aspektami przejrzystości i rozliczalności, przyczyniając się w ten sposób do zwiększenia zaufania publicznego, ożywienia debaty publicznej i promowania wartości UE; zauważa, że Komisja stosuje art. 38 ust. 3 lit. d) rozporządzenia finansowego, odnosząc się do przypadku, w którym ujawnienie danych grozi naruszeniem interesów handlowych odbiorców, i apeluje o proporcjonalność skutecznej kontroli i pełną rozliczalność za wykorzystanie zasobów na rzecz interesu publicznego; 31. uważa, że gdyby odpowiednie dane dotyczące zamówień publicznych zostały upublicznione do analizy oraz były swobodnie i łatwo dostępne, w otwartym i znormalizowanym formacie, wraz z danymi dotyczącymi wyroków sądowych i rejestrów przedsiębiorstw, mogłoby to znacznie ułatwić zapobieganie potencjalnym przypadkom korupcji i ich wykrywanie; jest zatem zdania, że odpowiednie informacje dotyczące wszystkich umów w sprawie zamówień publicznych (z wykorzystaniem środków publicznych) powinny być publicznie dostępne i publikowane na specjalnej stronie internetowej przy minimalnej redakcji tekstu oraz pełnej zgodności z przepisami dotyczącymi ochrony danych i innymi wymogami prawnymi; 32. zauważa, że zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/369 z dnia 15 marca 2016 r. w sprawie udzielania wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii decyzję o uruchomieniu instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych ma podjąć Rada na podstawie wniosku Komisji; krytykuje jednak, że mimo silnych powiązań z budżetem UE uruchomienie instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych nastąpiło bez pełnego poszanowania i przestrzegania prerogatyw Parlamentu jako organu budżetowego i ostatecznego nadzorcy budżetu UE; 33. ubolewa, że mimo kilku prób uzyskania jasnego obrazu sytuacji Komisja Budżetowa i Komisja Kontroli Budżetowej nie mają dostępu do odpowiednich danych dotyczących środków UE wydanych w ramach instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na finansowanie umów zakupu z wyprzedzeniem, wynoszących około 2,5 mld EUR w przypadku sześciu takich umów; 34. przyznaje, że umowa dotycząca wspólnego udzielania zamówień(27) umożliwia państwom członkowskim, EOG i innym krajom wspólne negocjowanie lepszych warunków dostaw sprzętu medycznego; wzywa Komisję do dokonania oceny, z myślą o ustanowieniu dobrych praktyk na wypadek przyszłego kryzysu, skuteczności i efektywności umowy dotyczącej wspólnego udzielania zamówień oraz zapasów sprzętu medycznego w ramach rescEU; wzywa ponadto Komisję do wprowadzenia solidnych i przejrzystych ram unijnych w zakresie zamówień publicznych dotyczących pełnego lub częściowego zaangażowania środków z budżetu UE, które to ramy uwzględniałyby kompleksową kontrolę ze strony Parlamentu, zwłaszcza w odniesieniu do głównych obszarów wydatków związanych z kryzysem gospodarczym, kryzysem bezpieczeństwa lub kryzysem zdrowotnym; 35. wzywa Komisję do zaproponowania przeglądu rozporządzenia finansowego zawierającego solidną podstawę prawną do obowiązkowego wykorzystywania otwartych i ustandaryzowanych danych dotyczących zamówień publicznych, a także wzywa do uczynienia systemów informatycznych kontroli budżetowej obowiązkowymi, publicznymi i interoperacyjnymi z krajowymi bazami danych; 36. apeluje do Komisji i państw członkowskich o współpracę na rzecz przyjęcia solidnych krajowych strategii zwalczania nadużyć finansowych, które to strategie przyniosą korzyści w postaci koordynacji działań wielu podmiotów oraz zapewnienia optymalizacji zasobów i uwzględnienia wszystkich obszarów zainteresowania (wydatki w ramach zarządzania pośredniego i dzielonego, fundusze krajowe itp.); zauważa, że do końca 2020 r. 14 państw członkowskich przyjęło krajowe strategie zwalczania nadużyć finansowych, a 5 uruchomiło procedury w tym celu; zauważa, że stanowi to postęp w porównaniu z 2019 r., ale ubolewa, że wciąż nie wszystkie państwa członkowskie przyjęły krajowe strategie zwalczania nadużyć finansowych lub zamierzają to zrobić; wyraża zaniepokojenie, że istniejące strategie różnią się pod względem zakresu i głębi oraz wymagają aktualizacji w tym względzie; 37. wzywa państwa członkowskie do harmonizacji i dostosowania swoich standardów oraz wzywa Komisję do wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko państwom członkowskim, które tego odmówiły; wzywa Komisję do wspierania państw członkowskich w ulepszaniu ich strategii w celu zapewnienia istnienia solidnych krajowych strategii zwalczania nadużyć finansowych w całej Unii; 38. uważa, że ważne jest, aby Komisja w swoim przyszłym sprawozdaniu na temat praworządności oceniła nie tylko istnienie, lecz także również skuteczność krajowych strategii zwalczania nadużyć finansowych; jest ponadto zdania, że przyszłe sprawozdania na temat praworządności powinny opierać się na dobrych praktykach i zawierać zalecenia dla poszczególnych krajów dotyczące sposobów rozwiązania stwierdzonych problemów lub zaradzenia naruszeniom, w tym – w stosownych przypadkach – terminy ich wdrożenia oraz punkty odniesienia do celów monitorowania; uważa, że należy również przeanalizować środki przyjęte w odpowiedzi na pandemię COVID-19, które mają wpływ na praworządność; 39. przypomina, że ochrona interesów finansowych Unii jest sprawą najwyższej wagi i konieczne są ciągłe intensywne działania na wszystkich szczeblach; 40. podkreśla potrzebę współpracy między Prokuraturą Europejską a innymi organami UE, takimi jak Eurojust, Europol i OLAF, w celu prowadzenia postępowań przygotowawczych i ścigania karnego w ramach odpowiednich mandatów/kompetencji; podkreśla kluczową rolę wspomnianych instytucji i organów w sytuacjach nadzwyczajnych i kryzysowych w walce z tymi, którzy nieuczciwie korzystają z funduszy UE, i przyjmuje w związku z tym do wiadomości uzgodnienia robocze podpisane między nimi; podkreśla, że skuteczna współpraca jest możliwa wyłącznie wtedy, gdy organy UE mają poparcie polityczne i są wyposażone w wystarczające zasoby ludzkie i finansowe; 41. krytykuje to, że Komisja zignorowała wezwanie Parlamentu do zwiększenia planu zatrudnienia Prokuratury Europejskiej i nie wdrożyła porozumienia zawartego w toku postępowania pojednawczego w 2020 r.; ponownie podkreśla potrzebę zwiększenia zasobów i personelu Prokuratury Europejskiej i OLAF-u w celu ułatwienia walki z korupcją, nadużyciami finansowymi, nieprawidłowymi wydatkami i niewłaściwym wykorzystywaniem funduszy; 42. ostrzega, że zorganizowane grupy przestępcze działają niezależnie od istnienia granic i coraz częściej uzyskują mienie w państwach członkowskich innych niż te, w których głównie działają, oraz w państwach trzecich; 43. wzywa do zwiększenia skutecznej współpracy międzynarodowej w zakresie gromadzenia dowodów, wzajemnego uznawania, doręczania dokumentów oraz konfiskaty i zamrażania mienia w celu zapewnienia właściwym organom środków umożliwiających śledzenie, zamrażanie i konfiskatę dochodów z przestępstwa oraz zarządzanie nimi; wzywa zatem Komisję do wspierania i promowania ogólnounijnej harmonizacji definicji przestępstw korupcyjnych, a także do lepszego wykorzystania istniejących zbiorów danych i metodyki do opracowywania nowych definicji w celu uzyskania danych porównawczych z całej UE na temat rozpatrywania przypadków korupcji; 44. wzywa do ściślejszej współpracy między przedstawicielami organów krajowych a OLAF‑em w celu zapewnienia należytego uwzględnienia dochodzeń prowadzonych w związku z nadużyciami finansowymi ze szkodą dla budżetu UE; 45. podkreśla, że Grupa Państw przeciwko Korupcji (GRECO) wydała kompleksowe zalecenia dla państw członkowskich dotyczące wykorzystania środków publicznych w sytuacjach kryzysowych i nadzwyczajnych; wzywa wszystkie państwa członkowskie do pełnego wdrożenia tych zaleceń, co zwiększy przejrzystość i rozliczalność; w tym względzie z zadowoleniem przyjmuje możliwość przystąpienia UE do GRECO w charakterze pełnoprawnego członka; 46. z zadowoleniem przyjmuje pakiet wniosków ustawodawczych przedstawiony przez Komisję w celu wzmocnienia unijnych przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu; wzywa do skutecznego i spójnego wdrożenia przyszłych ram przewidujących sytuacje nadzwyczajne, w których stabilność i bezpieczeństwo w UE mogą być zagrożone; 47. z niepokojem odnotowuje wniosek Europolu, że przestępcy to cyfrowi tubylcy, co oznacza, że praktycznie każda działalność przestępcza obejmuje obecnie pewien element internetowy, a wiele przestępstw w pełni przeniosło się do sieci; wyraża zaniepokojenie, że nowe technologie umożliwiają również dalsze popełnianie tradycyjnych przestępstw w nietradycyjny sposób, z dowolnego miejsca na świecie i w dowolnym czasie; wzywa Komisję i państwa członkowskie do poczynienia zdecydowanych inwestycji i silnego zaangażowania politycznego w sprostanie tym nowym wyzwaniom; 48. jest zdania, że postępy w dziedzinie sztucznej inteligencji są dla sektora publicznego ogromną szansą na wykrywanie nadużyć finansowych i zapobieganie im, na przykład poprzez wzmocnienie centralnych zdolności analitycznych Komisji, ponieważ narzędzia informatyczne mogą z łatwością gromadzić, łączyć i analizować niezbędne dane oraz wykrywać potencjalne nieprawidłowości, nadużycia finansowe i korupcję; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia w życie jednego zintegrowanego, interoperacyjnego systemu informacji i monitorowania, w tym jednolitego narzędzia do eksploracji danych i punktowej oceny ryzyka, w celu uzyskania dostępu do odpowiednich danych i ich analizy, oraz zwiększenia wiarygodności kontroli z myślą o powszechnym zastosowaniu, w tym przy pomocy Instrumentu Wsparcia Technicznego; 49. zauważa, że gromadzenie danych dotyczących podmiotów ostatecznie korzystających, bezpośrednio lub pośrednio, z finansowania unijnego w ramach zarządzania dzielonego oraz projektów i reform wspieranych przez RRF, w tym danych dotyczących beneficjentów rzeczywistych odbiorców środków, jest niezbędne do zapewnienia skutecznych kontroli i audytów, a zasady związane z gromadzeniem i przetwarzaniem takich danych powinny być zgodne z obowiązującymi przepisami o ochronie danych; 50. podkreśla korzyści wynikające z cyfrowych ksiąg wieczystych dla przejrzystości własności oraz zapobiegania korupcji i jej zwalczania; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy Komisji mające na celu wdrożenie takich programów w całej UE; wzywa władze krajowe do współpracy z Komisją na rzecz szerokiego wdrożenia tych programów; 51. jest zdania, że scentralizowany system informacji i monitorowania powinien obejmować wymogi dotyczące zamówień publicznych wraz z ogólnounijnymi, publicznie dostępnymi danymi w rozbiciu na kraje, aby wykonawcy i instytucje zamawiające systematycznie przekazywali konkretne dane o projekcie, postępach w realizacji głównych etapów oraz bezpośrednich i ostatecznych beneficjentach (w znormalizowanym formacie); uważa, że należy stworzyć taki system w celu ułatwienia gromadzenia, interoperacyjności i przetwarzania danych na szczeblu UE oraz zapewnienia skutecznych kontroli i audytów; podkreśla, że system ten powinien ograniczać się do niezbędnych informacji oraz że powinna istnieć możliwość publikowania informacji zgodnie z utrwalonym orzecznictwem TSUE; zwraca jednak uwagę, że można wprowadzić poziom pośredni na szczeblu krajowym (tj. zdecentralizowany punkt zbierania danych), aby ułatwić proces gromadzenia danych, uwzględniając różnice językowe i cechy lokalne (takie jak obowiązki regionalne); 52. sugeruje wykorzystanie systemów ujawniania informacji finansowych/majątkowych w celu zapobiegania korupcji, jej wykrywania, prowadzenia dochodzeń w sprawie korupcji i/lub jej ścigania, aby promować rozliczalność i zwiększać świadomość wśród urzędników publicznych, a tym samym unikać konfliktu interesów; 53. uważa, że platformy danych mogą wzmocnić mechanizmy nadzoru i poprawić skuteczną wymianę informacji z innymi departamentami rządowymi; 54. wierzy w korzyści płynące z profesjonalizacji i odpowiednich wynagrodzeń w dziedzinie zamówień publicznych, a mianowicie w to, że posiadanie wyspecjalizowanego, dobrze wyszkolonego i dobrze opłacanego personelu zajmującego się zamówieniami publicznymi, który dzieli się swoim doświadczeniem, wiedzą i badaniami (rynkowymi), również ponad granicami państw członkowskich, jest pozytywną praktyką, którą należy wdrożyć wraz z innymi technikami zapobiegania korupcji; 55. zachęca państwa członkowskie do właściwego wykorzystania funduszy i programów UE; wzywa organy krajowe do współpracy z OLAF‑em w celu umożliwienia szkoleń pracowników dotyczących różnych rodzajów nadużyć finansowych, tendencji, zagrożeń i ryzyka w tym obszarze, a także zjawiska korupcji i innych nielegalnych działań mających wpływ na interesy finansowe UE; 56. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wdrożenie dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parlament Europejski, – uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 194, – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 września 2020 r. w sprawie maksymalizacji potencjału w zakresie efektywności energetycznej zasobów budowlanych w UE(1), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie powszechnego dostępu do godnych i przystępnych cenowo mieszkań(2), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 maja 2021 r. w sprawie strategii europejskiej na rzecz integracji systemów energetycznych(3), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 maja 2021 r. w sprawie europejskiej strategii w zakresie wodoru(4), – uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków(5) („dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków”), – uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE(6) („dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej”), – uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych(7), a także jej planowany przegląd, – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/631 z dnia 17 kwietnia 2019 r. określające normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych(8) oraz wniosek Komisji z dnia 14 lipca 2021 r. dotyczący zmiany rozporządzenia (UE) 2019/631 w odniesieniu do zaostrzenia wspomnianych norm zgodnie z ambitniejszymi celami klimatycznymi Unii (COM(2021)0556), – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie)(9), – uwzględniając zalecenie Komisji (UE) 2019/786 z dnia 8 maja 2019 r. w sprawie renowacji budynków(10), – uwzględniając zalecenie Komisji (UE) 2019/1019 z dnia 7 czerwca 2019 r. w sprawie modernizacji budynków(11), – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (COM(2019)0640) oraz rezolucję Parlamentu Europejskiego z 15 stycznia 2020 r.(12) w tej sprawie, – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 marca 2020 r. zatytułowany „Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy” (COM(2020)0098), – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 października 2020 r. zatytułowany „Fala renowacji na potrzeby Europy – ekologizacja budynków, tworzenie miejsc pracy, poprawa jakości życia” (COM(2020)0662), – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 9 grudnia 2020 r. zatytułowany „Strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności – europejski transport na drodze ku przyszłości” (COM(2020)0789), – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 lipca 2021 r. w sprawie strategii dotyczącej finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej (COM(2021)0390), – uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 25 marca 2021 r. zatytułowany „Wstępna analiza długoterminowych strategii renowacji 13 państw członkowskich” (SWD(2021)0069), – uwzględniając ostatnio opublikowany pakiet „Gotowi na 55”, – uwzględniając art. 54 Regulaminu, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji, – uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Transportu i Turystyki, – uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A9-0321/2021), A. mając na uwadze, że budynki odpowiadają za 36 % całkowitych emisji gazów cieplarnianych, oraz mając na uwadze, że sektor renowacji budynków jest jednym z kluczowych obszarów umożliwiających ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i osiągnięcie celów UE w zakresie neutralności klimatycznej, efektywności energetycznej i Europejskiego Zielonego Ładu; B. mając na uwadze, że zasadniczym elementem każdej przekonującej strategii będą gruntowne i gruntowne etapowe renowacje 210 milionów istniejących budynków, ponieważ są one najbardziej niewydajne pod względem energetycznym, zaś 110 milionów budynków potencjalnie wymaga renowacji(13); C. mając na uwadze, że w 2019 r. 6 % gospodarstw domowych w UE nie było w stanie opłacić rachunków za media; mając na uwadze, że efektywność energetyczna budynków może mieć pozytywny wpływ na zwalczanie ubóstwa energetycznego; D. mając na uwadze, że obecne tempo renowacji budynków jest bardzo niskie i wynosi około 1 % rocznie, a wskaźnik gruntownych renowacji kształtuje się na poziomie 0,2 % rocznie; mając na uwadze, że programy renowacji nie zawsze obejmują poprawę efektywności energetycznej i zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii; E. mając na uwadze, że zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 18 rozporządzenia (UE) 2018/1999(14) w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zasada „efektywność energetyczna przede wszystkim” jest wiodącą zasadą unijnej polityki energetycznej, której celem jest zwiększenie efektywności zapotrzebowania na energię i dostaw energii, zwłaszcza dzięki racjonalnym pod względem kosztów oszczędnościom końcowego zużycia energii, inicjatywom w zakresie reakcji strony popytowej, a także wydajniejszej konwersji i dystrybucji oraz wydajniejszemu przesyłowi energii; F. mając na uwadze, że zgodnie z oceną Komisji samo ogrzewanie i podgrzewanie wody pochłania 79 % całkowitego końcowego wykorzystania energii w gospodarstwach domowych w UE (192,5 Mtoe)(15); G. mając na uwadze, że ostatni przegląd dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków przeprowadzony w 2018 r. za pośrednictwem dyrektywy (UE) 2018/844(16) miał przyspieszyć renowację istniejących budynków do 2050 r., wesprzeć modernizację wszystkich budynków za pomocą inteligentnych technologii oraz wyraźnego powiązania z ekologiczną mobilnością, a także zapewnić stabilne warunki do podejmowania decyzji inwestycyjnych i umożliwić konsumentom i przedsiębiorcom dokonywanie bardziej świadomych wyborów, które pozwoliłyby im zaoszczędzić energię i pieniądze; H. mając na uwadze, że od czasu ostatniego przeglądu dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków UE przyjęła za cel osiągnięcie neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r.; I. mając na uwadze, że przepisy dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków nakładają na państwa członkowskie obowiązek przyjęcia długoterminowych strategii renowacji, ale nie wymagają od nich prowadzenia renowacji ani nie określają sposobu renowacji, a także nie przewidują jasnych narzędzi do oceny strategii pod względem osiąganych rezultatów; J. mając na uwadze, że długoterminowe strategie renowacji powinny odpowiednio wspierać efektywność energetyczną mieszkań socjalnych; K. mając na uwadze, że środki dotyczące systemów automatyki i kontroli budynków przewidziane w zmienionej dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków nie zostały jeszcze w pełni transponowane w państwach członkowskich; mając na uwadze, że wdrożenie dałoby inwestorom i specjalistom większą pewność; L. mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej nakłada na państwa członkowskie obowiązek przeprowadzania kompleksowych ocen efektywnych i odnawialnych technologii grzewczych i chłodniczych, aby określić potencjał rozwiązań w zakresie ogrzewania i chłodzenia w sektorze budowlanym i zaproponować strategie pozwalające wykorzystać potencjał w zakresie efektywności i odnawialnych źródeł energii; M. mając na uwadze, że inicjatywa „nowy europejski Bauhaus” ma zlikwidować przepaść między wzornictwem i funkcjonalnością, zrównoważonym stylem życia, inteligentnym wykorzystaniem zasobów a innowacyjnymi i inkluzywnymi rozwiązaniami; N. mając na uwadze, że odpowiednie finansowanie i środki finansowe mają kluczowe znaczenie dla wywołania fali renowacji; mając na uwadze, że renowacja stanowi sztandarowy obszar inwestycji i reform w Instrumencie na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności; O. mając na uwadze, że pojazdy elektryczne stanowią ważny element przejścia UE na czystą energię w oparciu o środki w zakresie efektywności energetycznej, energię ze źródeł odnawialnych, paliwa alternatywne i innowacyjne rozwiązania w zakresie zarządzania elastycznością energetyczną oraz osiągnięcia celu neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r.; P. mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków stanowi uzupełnienie dyrektywy 2014/94/UE w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, zapewniając podstawę prawną dla instalowania punktów ładowania w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych; mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków odgrywa na szczeblu UE kluczową rolę we wspieraniu inteligentnego, prywatnego ładowania, z uwagi na to, że większość ładowania będzie prawdopodobnie odbywała się w obiektach prywatnych oraz w publicznie dostępnych miejscach niemieszkalnych; Q. mając na uwadze, że istniejące prywatne urządzenia do ładowania pojazdów elektrycznych mają często inne zastosowania i wymagania techniczne niż publiczne punkty ładowania ze względu na mniejszą moc i dłuższy czas ładowania, przy czym pozostają one w dużej mierze najbardziej przystępną cenowo metodą ładowania; R. mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków musiałaby odzwierciedlać wymogi dotyczące instalacji minimalnej liczby punktów ładowania dla miejsc parkingowych w budynkach poprzez wprowadzenie obowiązku przygotowania odpowiedniego okablowania do ładowania pojazdów elektrycznych; mając na uwadze, że od 2025 r. państwa członkowskie muszą ustanawiać minimalne wymagania dotyczące instalowania punktów ładowania we wszystkich budynkach niemieszkalnych, zarówno publicznych, jak i prywatnych, w których jest więcej niż 20 miejsc parkingowych, z uwzględnieniem odpowiednich uwarunkowań krajowych, regionalnych i lokalnych; Uwagi 1. podkreśla, że przepisy art. 2a dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków będą musiały zostać wzmocnione i faktycznie wdrożone, aby zagwarantować, że sektor budynków skutecznie przyczyni się do redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 % do 2030 r. oraz realizacji celu UE, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r.; uważa, że w związku z tym konieczne będzie również dostosowanie głównego celu i celów pośrednich oraz wskaźników określonych w dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, ponieważ długoterminowe strategie renowacji nie znajdują się obecnie na poziomie niezbędnym do osiągnięcia celów dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków; 2. podkreśla, że dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i szczegółowe długoterminowe strategie renowacji powinny nadać impuls działaniom mającym rozszerzyć zakres, przyspieszyć, pogłębić i podnieść jakość renowacji zasobów budowlanych w Europie poprzez nowe innowacyjne środki polityczne, zgodnie z zaleceniami zawartymi w inicjatywie „Fala renowacji”; 3. wyraża ubolewanie, że niektóre państwa członkowskie przedstawiły swoje długoterminowe strategie renowacji z opóźnieniem, a jedno z nich jeszcze tego nie zrobiło; wskazuje, że w związku z tym trudno jest porównać plany państw członkowskich; podkreśla pozytywny fakt, że w planach przekazanych z opóźnieniem można było uwzględnić odniesienia do krajowych planów odbudowy przyjętych w wyniku kryzysu związanego z COVID-19 oraz najnowsze inicjatywy polityczne UE, takie jak Europejski Zielony Ład i fala renowacji; zauważa jednak, że doprowadziło to do rozbieżności z państwami członkowskimi, które przedłożyły swoje długoterminowe strategie renowacji przed planami odbudowy po pandemii; 4. przypomina, że istotne jest, aby udostępnić za pośrednictwem NextGenerationEU odpowiednie zasoby finansowe w obszarze renowacji oraz charakterystyki i efektywności energetycznej budynków; uważa, że powiązanie renowacji budynków z funduszami odbudowy stanowi szansę gospodarczą i sposób na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych przez państwa członkowskie; 5. zauważa, że przedłożone długoterminowe strategie renowacji w znacznym stopniu spełniły wymogi art. 2a dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, jako że przekazują informacje dotyczące różnych określonych w nim kategorii; ubolewa jednak, że strategie różnią się między sobą pod względem poziomu szczegółowości i ambicji; wyraża ubolewanie, że kilka państw członkowskich nie określiło jednoznacznie celów pośrednich na lata 2030, 2040 i 2050 wymaganych na mocy art. 2a; ubolewa ponadto, że nie wszystkie długoterminowe strategie renowacji zawierają dane dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych, co utrudnia ocenę ambicji strategii pod względem łagodzenia zmiany klimatu; uważa, że długoterminowe strategie renowacji powinny sprzyjać stworzeniu jasnych środków i narzędzi monitorowania, aby potroić roczny wskaźnik renowacji, z uwzględnieniem różnych sytuacji wyjściowych i zasobów budowlanych w poszczególnych państwach członkowskich; 6. zwraca uwagę, że państwa członkowskie skupiły się zasadniczo na dekarbonizacji systemów dostaw energii i emisjach gazów cieplarnianych, zamiast aktywnie opracowywać specjalne środki i strategie służące poprawie charakterystyki energetycznej budynków dzięki zastosowaniu zasady „efektywność energetyczna przede wszystkim”, co mogłoby przyczynić się do obniżenia ogólnego zużycia energii w tym sektorze w ramach zintegrowanego systemowego podejścia do energii; podkreśla, że należy maksymalnie podnieść efektywność energetyczną i wykorzystanie energii odnawialnej w całym łańcuchu wartości energii, w tym energii elektrycznej, ciepła i gazu, a nie tylko w pojedynczych budynkach; 7. wzywa Komisję, aby dokładnie monitorowała, czy cele długoterminowych strategii renowacji są zgodne z falą renowacji, kompleksową oceną ogrzewania i chłodzenia wymaganą na mocy dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej i dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii(17), a także nowymi celami w zakresie klimatu i energii dla każdego państwa członkowskiego w zależności od jego zasobów budowlanych; 8. wzywa państwa członkowskie, aby wspierały renowację, która sprzyja włączeniu odnawialnych źródeł energii do systemu energetycznego w budynkach, np. instalację infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych, magazynowanie ciepła i podłączenie do inteligentnych sieci; zachęca państwa członkowskie i Komisję do propagowania wymiany najlepszych praktyk; 9. uważa, że zaangażowanie obywateli w zieloną transformację i renowację budynków jest kluczem do sukcesu; podkreśla, że do poprawy wdrażania przyczynić się może włączenie ekspertów i wykorzystanie wiedzy fachowej społeczeństwa; wzywa państwa członkowskie, aby zadbały o wystarczającą przejrzystość w całym procesie konsultacji publicznych na temat długoterminowych strategii renowacji oraz zapewniły pluralistyczny charakter tego procesu poprzez ułatwienie zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron zgodnie ze szczegółowymi wymogami dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków; 10. wyraża ubolewanie, że UE nie osiągnęła celu w zakresie efektywności energetycznej na 2020 r.; podkreśla, że istnieje luka dotycząca wspólnej ambicji pod względem wkładów krajowych na rzecz osiągnięcia celu w zakresie efektywności energetycznej w 2030 r. przewidzianych w krajowych planach w zakresie energii i klimatu i że w związku z tym państwa członkowskie będą musiały znacznie zwiększyć swoje wysiłki; 11. podkreśla, że budownictwo jest działalnością złożoną, która wymaga ścisłej koordynacji wielu specjalistów i rzemieślników oraz opiera się na wykorzystaniu szerokiego zakresu technik i materiałów budowlanych; jest zdania, że podczas przeglądu dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków należy uwzględnić interakcje z innymi politykami dotyczącymi zrównoważonego budownictwa oraz neutralności materiałowej, aby skutecznie obniżyć emisyjność europejskich budynków; 12. podkreśla znaczenie zrównoważonego wykorzystania materiałów i zużycia zasobów w cyklu życia budynku, od wydobycia surowców, przez budowę i użytkowanie, po zakończenie użytkowania i rozbiórkę, a także recyklingu i ponownego wykorzystania, w tym odnawialnych i zrównoważonych materiałów pochodzenia naturalnego; podkreśla ponadto, że w planowaniu budynków należy wykorzystywać gospodarkę o obiegu zamkniętym na różnych etapach procesu budowlanego; 13. opowiada się za stosowaniem zrównoważonych, innowacyjnych i nietoksycznych materiałów budowlanych oraz podkreśla, że należy wzmacniać obieg zamknięty materiałów budowlanych poprzez wdrożenie lub stworzenie systemu oznakowania gospodarki o obiegu zamkniętym, opartego na normach i specjalnych kryteriach środowiskowych dotyczących niektórych materiałów; zauważa, że konieczne są dalsze badania nad zrównoważonymi materiałami i zrównoważonymi procesami; podkreśla, że materiały drewnopochodne mogą odgrywać pewną rolę, zastępując alternatywne rozwiązania oparte na paliwach kopalnych w budowie budynków, oraz zwraca uwagę na ich potencjał długoterminowego składowania dwutlenku węgla; 14. przyznaje, że o ile gruntowne renowacje są korzystne, ponieważ w sposób całościowy zmieniają charakterystykę energetyczną budynku, etapowe i gruntowne etapowe renowacje mogą umożliwić zastosowanie mniej inwazyjnych i bardziej opłacalnych środków renowacji poprzez dostosowanie ich do określonych punktów aktywacji; zauważa, że takie sytuacje wynikają albo z praktycznych możliwości, sytuacji osobistej, zmiany własności, albo ze zmiany najemcy w wynajmowanych nieruchomościach; zachęca państwa członkowskie, aby rozważyły, w jaki sposób wykorzystać punkty aktywacji do stymulowania renowacji; zauważa, że renowacje jednostopniowe i etapowe nie są względem siebie konkurencyjne, lecz stanowią odpowiednie rozwiązania w zależności od konkretnej sytuacji; jest zdania, że etapowe i gruntowne etapowe renowacje należy prowadzić zgodnie ze standardami gruntownej renowacji, aby uniknąć efektu „lock-in” poprzez zapewnienie planu działania w zakresie renowacji budynków; 15. zauważa, że obecna definicja budynku o niemal zerowym zużyciu energii zawarta w dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków ma charakter jakościowy i pozostawia państwom członkowskim szeroki margines swobody przy ustalaniu odpowiednich standardów; wzywa Komisję, aby wprowadziła standard gruntownej renowacji, który umożliwi oszczędność energii i redukcję emisji gazów cieplarnianych, a także jednolitą definicję budynków o niemal zerowym zużyciu energii; 16. uważa, że renowacje i standardy dla nowych budynków powinny uwzględniać bezpieczeństwo pożarowe i zagrożenia związane z intensywną aktywnością sejsmiczną, które wpływają na efektywność energetyczną i żywotność budynków, a także powinny obejmować wysokie normy zdrowotne; wzywa państwa członkowskie, aby opracowały system kontroli instalacji elektrycznej z uwagi na to, że przyczyną 30 % pożarów w domach i 50 % przypadkowych pożarów w gospodarstwach domowych są źródła energii elektrycznej(18); uważa, że renowacje europejskich zasobów budowlanych powinny obejmować kontrole bezpieczeństwa elektrycznego i modernizację w tym zakresie oraz gwarantować wystarczającą wentylację odprowadzającą dym w przypadku pożaru; podkreśla, że długoterminowe strategie renowacji powinny również przyczyniać się do statycznego i strukturalnego wzmocnienia zasobów budowlanych; 17. ponownie podkreśla, że podczas modernizacji budynków w celu zwiększenia ich efektywności energetycznej konieczne jest uwzględnienie obecności elementów zawierających azbest w budynkach i ich usunięcie oraz zabezpieczenie budynków przed emisją azbestu do środowiska(19); 18. wyraża ubolewanie, że choć termin transpozycji dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków do prawa krajowego upłynął 10 marca 2020 r., niektóre państwa członkowskie wciąż nie wdrożyły w pełni tych przepisów; 19. przypomina, jak ważne jest wprowadzenie odpowiednich zachęt do renowacji budynków, a także środków finansowych uzależnionych od poprawy efektywności energetycznej i oszczędności energii, zgodnie z art. 10 ust. 6 dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz w celu zapewnienia przystępności cenowej renowacji; 20. podkreśla znaczenie przekazywania potencjalnym nabywcom i najemcom jasnych i precyzyjnych informacji na temat charakterystyki energetycznej budynków i kosztów energii; dostrzega potrzebę poprawy i lepszej harmonizacji świadectw charakterystyki energetycznej w państwach członkowskich, aby ułatwić ich porównywanie oraz poprawić jakość i wiarygodność, przy jednoczesnym uwzględnieniu różnych punktów wyjściowych i zasobów budowlanych w poszczególnych państwach członkowskich; uważa w związku z tym, że należy ułatwić dostęp do świadectw charakterystyki energetycznej i zwiększyć ich zrozumiałość, że powinny one zawierać praktyczne informacje na temat rzeczywistej charakterystyki energetycznej, zwłaszcza na temat faktycznego śladu węglowego budynku, że powinny mieć formę cyfrową i obejmować informacje pochodzące z lokalnego rynku na szczeblu UE oraz informacje dotyczące parametrów jakości środowiska w pomieszczeniach, takich jak komfort cieplny; podkreśla, że w związku z tym świadectwa charakterystyki energetycznej mogłyby być wykorzystywane do opcjonalnych usług reagowania na zapotrzebowanie jako punkt odniesienia dla środków regulacyjnych, programów finansowania i zintegrowanych strategii renowacji; 21. podkreśla rozbieżność między rzeczywistą charakterystyką energetyczną a charakterystyką obliczoną na podstawie świadectwa charakterystyki energetycznej, co prowadzi do dezorientacji użytkowników świadectw; wskazuje na potrzebę połączenia w ramach świadectwa charakterystyki energetycznej paszportu renowacji budynku, cyfrowego dziennika budowy oraz wskaźnika gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci, aby uniknąć mnożenia narzędzi i zapewnić konsumentom większą przejrzystość; jest zdania, że ułatwi to renowację, zwiększy jej zakres, zapewni koordynację poszczególnych środków w czasie oraz pozwoli uzyskać wielorakie korzyści; 22. przypomina, że długoterminowe strategie renowacji powinny obejmować szersze korzyści płynące z renowacji, takie jak zdrowie, bezpieczeństwo, komfort cieplny i jakość powietrza w pomieszczeniach; zauważa, że według badania przeprowadzonego przez Komisję(20) główną zachętą dla prywatnych właścicieli domów do przeprowadzania renowacji energetycznej było zdrowie, przy czym istnieje wyraźny związek między jakością domów, ubóstwem energetycznym i zdrowiem; jest zdania, że przy promowaniu przez państwa członkowskie renowacji budynków, między innymi za pomocą publicznych systemów zachęt i kampanii informacyjnych, uwzględniać należy jakość powietrza w pomieszczeniach; zachęca państwa członkowskie, aby usprawniły gromadzenie danych na temat parametrów jakości środowiska w pomieszczeniach, z myślą o opracowaniu minimalnych norm jakości środowiska w pomieszczeniach; 23. podkreśla, że ambitne cele dotyczącej etapowej i gruntownej etapowej renowacji istniejących zasobów budowlanych mogłyby przyczynić się do stworzenia, głównie na szczeblu lokalnym, do dwóch milionów miejsc pracy(21) – stanowisk bez możliwości outsourcingu – w szczególności w małych i średnich przedsiębiorstwach, a także do zapewnienia konsumentom czystej energii po przystępnych cenach oraz do poprawy warunków mieszkaniowych lokatorów; 24. przypomina, że budynki publiczne muszą prowadzić pod względem wskaźników renowacji oraz wyników dekarbonizacji, efektywności energetycznej i opłacalności i przyczyniać się w ten sposób do podnoszenia świadomości i uzyskania akceptacji wśród ogółu społeczeństwa; 25. ponawia apel o propagowanie unijnej inicjatywy na rzecz umiejętności, obejmującej aspekty sprzyjające inkluzywności płci, wraz z działaniami na szczeblu krajowym, aby umożliwić pośrednikom, takim jak instalatorzy, architekci lub wykonawcy, doradzanie i zalecanie zastosowania odpowiednich rozwiązań, w tym także cyfrowych, na potrzeby programów efektywności energetycznej i zdekarbonizowanych zasobów budowlanych lub instalowanie takich rozwiązań, jak również zwrócenie szczególnej uwagi na podnoszenie i zmianę kwalifikacji wszystkich podmiotów sektora budowlanego; uważa za konieczne, by państwa członkowskie wyraźnie powiązały swoje krajowe długoterminowe strategie renowacji z odpowiednimi inicjatywami na rzecz promowania umiejętności i edukacji w sektorach budownictwa i efektywności energetycznej; 26. uważa, że dzięki zasadom oszczędności kosztowej i neutralności kosztowej, zgodnie z którymi wzrost czynszu jest równoważony oszczędnością energii, obniżą się rachunki odbiorców końcowych za energię; zachęca państwa członkowskie, aby systematycznie włączały do długoterminowych strategii renowacji strategie polityczne i działania mające rozwiązać problem ubóstwa energetycznego i budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej w krajowych zasobach budowlanych, a także aby przeciwdziałały zakłóceniom rynku i spekulacyjnym zakupom prowadzącym do wyższych czynszów, co w nieproporcjonalny sposób dotyka najemców o niskich dochodach; przypomina, że poprawa efektywności energetycznej budynków może znacząco obniżyć obciążenia konsumentów znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji spowodowane zmiennością na rynkach energii; podkreśla, że trzeba zapewnić tym konsumentom elastyczne wsparcie i mechanizmy finansowe, aby pomóc w zwalczaniu ubóstwa energetycznego; zauważa jednak, że należy rozważyć zachęty służące obniżeniu kosztów renowacji dla określonych grup i sektorów docelowych; 27. podkreśla, że dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków powinna zagwarantować, że renowacje zapewnią właścicielom mieszkań i budynków zwrot z inwestycji poprzez wprowadzenie rzeczywistych i wymiernych ulepszeń w zakresie charakterystyki energetycznej budynków; podkreśla, że podejście, którego podstawą jest pomiar energii zaoszczędzonej dzięki renowacji, będzie sprzyjać obniżeniu kosztów oraz zwiększy zakres, jakość i skalę modernizacji istniejących budynków pod kątem efektywności energetycznej; wzywa Komisję, aby zbadała, czy w ramach przeglądu dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków konieczna jest zmiana poziomu optymalnego pod względem kosztów, określonego w art. 2 pkt 14; 28. z zadowoleniem przyjmuje względny sukces punktów kompleksowej obsługi i podkreśla kluczową rolę, jaką mogą one odegrać w łączeniu potencjalnych projektów, w szczególności projektów na mniejszą skalę, z podmiotami rynkowymi, w tym obywatelami, organami publicznymi i wykonawcami projektów; zauważa, że nie ma wspólnej interpretacji pojęcia punktu kompleksowej obsługi, jako że modele istniejące w UE różnią się między sobą pod względem struktury, sposobu zarządzania i rodzaju udzielanej pomocy; przypomina, że ważne jest zwiększanie wiedzy na temat punktów kompleksowej obsługi, w tym na szczeblu lokalnym i regionalnym; podkreśla, że punkty kompleksowej obsługi mogą odegrać znaczną rolę, jeśli chodzi o rozwiązanie problemu długich i uciążliwych procedur wydawania pozwoleń oraz propagowanie dostępu do finansowania renowacji budynków, poprzez pomoc w rozpowszechnianiu informacji dotyczących warunków; uważa, że punkty kompleksowej obsługi powinny służyć doradztwem i wsparciem, jeśli chodzi zarówno o domy jednorodzinne, jak i budynki wielorodzinne, a także zapewniać wsparcie akredytowanym instalatorom; 29. przypomina, że art. 19 dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków przewiduje klauzulę przeglądową, w tym ocenę ex post, która ma zostać przeprowadzona najpóźniej do 2026 r.; podkreśla, że powinno to umożliwić wyciągnięcie wniosków z wdrażania dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i posłużyć do oceny postępów poczynionych w jej stosowaniu w całej Unii; Zalecenia 30. podkreśla, że dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków ma zasadnicze znaczenie dla pomyślnej realizacji fali renowacji i ograniczenia emisji; 31. wzywa państwa członkowskie, aby zadbały o właściwe wdrożenie dyrektywy we wszystkich jej aspektach, ze szczególnym uwzględnieniem zasobów mieszkalnictwa socjalnego; wzywa Komisję, aby nadal monitorowała to wdrażanie i jeśli to konieczne, podejmowała działania w razie stwierdzenia nieprawidłowości; 32. wzywa Komisję, aby wzmocniła obecne przepisy dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków w celu zapewnienia, żeby długoterminowe strategie renowacji opracowane przez państwa członkowskie były spójne z celami UE w zakresie neutralności klimatycznej i celami energetycznymi; podkreśla, że aby UE mogła osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r., renowacje budynków będą musiały być przeprowadzane w tempie 3 % rocznie w przypadku gruntownych i gruntownych etapowych modernizacji; 33. wzywa Komisję, aby wskazała, w jaki sposób sformułować standardowy wzór, z którego mogłyby korzystać państwa członkowskie, żeby uwzględnić wszystkie wymogi wynikające z art. 2a dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, oraz zharmonizowała cele i wymogi, żeby zapewnić lepszą porównywalność postępów i wyników oraz ocenę krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności lub wszelkich innych funduszy UE uwarunkowanych przedstawieniem kompletnej długoterminowej strategii renowacji; zachęca Komisję do utworzenia sieci ekspertów ad hoc, którzy wspieraliby państwa członkowskie podczas opracowywania, monitorowania i wdrażania długoterminowych strategii renowacji; 34. wzywa Komisję, aby rozważyła, w jaki sposób jeszcze bardziej ułatwić rozwój punktów kompleksowej obsługi świadczących usługi doradcze dla obywateli i innych zainteresowanych stron, w tym poprzez bardziej rygorystyczne środki w dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków; jest przekonany, że dodatkowe wytyczne i środki wsparcia, zwłaszcza pomoc techniczna, kampanie informacyjne, szkolenia i finansowanie projektów, mogą prowadzić do wyższego wskaźnika renowacji; 35. wzywa państwa członkowskie do maksymalizacji synergii między długoterminowymi strategiami renowacji, krajowymi planami odbudowy i zwiększania odporności oraz innymi środkami odbudowy, co sprawi, że NextGenerationEU będzie zapewniał natychmiastowe finansowanie gruntownych i gruntownych etapowych renowacji, ze szczególnym uwzględnieniem budynków o najgorszej charakterystyce i gospodarstw domowych o niskich dochodach, oraz tworzył ramy umożliwiające dalszy rozwój wiodących rynków w zakresie zrównoważonej renowacji po zakończeniu okresu finansowania; 36. jest zdania, że cyfryzacja budynków i technologii budowlanych, tam gdzie jest to wykonalne, może odegrać ważną rolę w zwiększaniu efektywności energetycznej; uważa, że przegląd dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków powinien posłużyć do dalszego promowania inteligentnych i elastycznych technologii budynków zgodnie z zasadą „efektywność energetyczna przede wszystkim” oraz wspierania podejścia opartego na danych; zachęca do korzystania z nowych technologii, takich jak inteligentne liczniki, inteligentne pobieranie opłat, inteligentne urządzenia grzewcze, technologie magazynowania i systemy zarządzania energią współdziałające z siecią energetyczną, modelowanie i symulacje 3D oraz sztuczna inteligencja, a także do ich wdrażania, aby ograniczać emisję gazów cieplarnianych na każdym etapie istnienia budynku, począwszy od etapu planowania i projektowania, poprzez budowę, eksploatację, po modernizację; 37. podkreśla, że aktualne, wiarygodne i kompletne dane dotyczące charakterystyki energetycznej wszystkich europejskich zasobów budowlanych mają kluczowe znaczenie dla opracowania i wdrożenia skutecznej polityki mającej na celu poprawę efektywności energetycznej tego sektora; zauważa, że technologie cyfrowe powinny być także wykorzystywane w celu identyfikacji istniejących zasobów i wspierania wdrażania długoterminowych strategii renowacji; 38. uważa, że należy zastosować podejście ukierunkowane na dane, aby zapewnić szerszą dostępność zagregowanych i zanonimizowanych danych dla właścicieli domów, najemców i stron trzecich, którzy mogą wykorzystywać je do optymalizacji zużycia energii, w tym za pomocą systemów zgody obwarowanych RODO, a także do celów statystycznych i badawczych; 39. zachęca państwa członkowskie, aby zadbały o skuteczne, ambitne i spójne wdrożenie zatwierdzonego systemu wskaźników gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci w całej UE; zaznacza, że wskaźnik gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci powinien przyczynić się do realizacji fali renowacji i integracji systemu energetycznego poprzez wspieranie rozwoju inteligentnych i elastycznych budynków; uznaje, że wskaźnik gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci będzie nadal sprzyjał projektowaniu i budowie nowych budynków jako budynków o niemal zerowym zużyciu energii; 40. uważa, że długoterminowe strategie renowacji powinny zawierać więcej szczegółów dotyczących długoterminowych działań i planowania infrastruktury zintegrowanej w oparciu o plan działania zawierający konkretne strategie polityczne i harmonogram z jasno określonymi celami pośrednimi na lata 2030, 2040 i 2050 w celu stworzenia stabilniejszego otoczenia dla inwestorów, deweloperów, właścicieli i najemców oraz uwzględnienia oddziaływania budynków w całym cyklu życia; podkreśla, że państwa członkowskie muszą poprawić dostęp do szeregu mechanizmów finansowych i fiskalnych, aby pomóc w uruchomieniu inwestycji prywatnych i pobudzać partnerstwa publiczno-prywatne; postuluje podjęcie działań promujących pożyczki, w przypadku których efektywność energetyczna stanowi kryterium obniżenia oprocentowania; 41. podkreśla, że dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków powinna zagwarantować, że renowacje będą opłacalne dla właścicieli mieszkań i budynków, a także zapewnią im zwrot z inwestycji, niższe rachunki za energię i poprawę zrównoważoności dzięki wprowadzeniu rzeczywistych i wymiernych ulepszeń w zakresie charakterystyki energetycznej budynków; podkreśla, że podejście, którego podstawą jest faktyczna oszczędność energii dzięki renowacji, pozwoli obniżyć koszty oraz podnieść zarówno jakość, jak i skalę modernizacji istniejących budynków pod kątem efektywności energetycznej; 42. zwraca uwagę na potencjał zielonej infrastruktury, takiej jak zielone dachy i ściany, pod względem poprawy charakterystyki energetycznej budynków i propagowania przystosowania się do zmiany klimatu i jej łagodzenia oraz różnorodności biologicznej, zwłaszcza na obszarach miejskich; 43. wzywa państwa członkowskie, aby wykorzystały długoterminowe strategie renowacji do wdrożenia innowacyjnych strategii politycznych, które będą aktywnie angażować obywateli w kształtowanie i realizację strategii oraz w programy efektywności energetycznej; podkreśla, że ważne dla dekarbonizacji budynków jest angażowanie i mobilizowanie zainteresowanych stron, w tym obywateli, lokalnych władz gminnych, spółdzielni mieszkaniowych i specjalistów z branży budowlanej, w opracowanie zintegrowanych planów i strategii wdrażania; 44. dostrzega zróżnicowaną dynamikę budowy i renowacji poszczególnych rodzajów budynków (publicznych i prywatnych, niemieszkalnych i mieszkalnych) w państwach członkowskich; wzywa Komisję, aby przedstawiła ramy wprowadzenia minimalnych norm charakterystyki energetycznej uwzględniających różne punkty wyjściowe i zasoby budynków w państwach członkowskich, zwłaszcza budynków o szczególnych walorach architektonicznych lub historycznych, aby przyspieszyć tempo renowacji i zapewnić widoczność oczekiwanej poprawy w całym łańcuchu wartości oraz stymulować innowacje, a jednocześnie zagwarantować przystępność cenową, zwłaszcza osobom o niskich dochodach i znajdującym się w trudnej sytuacji; 45. wzywa państwa członkowskie, aby opracowały zintegrowane wbudowane ramy obejmujące odpowiednie finansowanie i pomoc techniczną związaną ze stopniowym wprowadzaniem minimalnych norm charakterystyki energetycznej, co ostatecznie zapewni osiągnięcie celów pośrednich na lata 2030, 2040 i 2050 określonych w długoterminowych strategiach renowacji; podkreśla, że takie minimalne normy pomogłyby podążać ścieżką prowadzącą do osiągnięcia neutralności klimatycznej w sektorze budowlanym najpóźniej do 2050 r. oraz mogłyby zapewnić widoczność i bezpieczeństwo rynku w odniesieniu do transformacji istniejących zasobów budowlanych; przyznaje, że państwa członkowskie mają swobodę opracowywania niezbędnych środków pozwalających uwzględnić zróżnicowane warunki gospodarcze, klimatyczne, polityczne, społeczne i budowlane; uważa, że należy przewidzieć specjalne instrumenty finansowe i zachęty dotyczące budynków obciążonych ograniczeniami technicznymi, architektonicznymi, związanymi z dziedzictwem kulturowym i historycznymi, w przypadku gdy renowacja takich budynków po rozsądnych kosztach w stosunku do wartości nieruchomości nie jest możliwa; 46. wzywa Komisję, by powiązała długoterminowe strategie renowacji z odpowiednimi zapisami dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej i dyrektywy w sprawie energii odnawialnej dotyczącymi wydajnych systemów lokalnego ogrzewania i chłodzenia oraz wspierania wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budowlanym, takiej jak słoneczna energia cieplna i energia geotermalna, a także większej roli magazynowania energii i konsumpcji własnej w reakcji na sygnały sieci i mikrosieci, przy czym należy dostrzegać, że obecnie w systemach grzewczych budynków wykorzystuje się paliwa kopalne, w szczególności gaz ziemny; zauważa, że konsumenci potrzebują wsparcia, aby odejść od paliw kopalnych; 47. wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia przepisów art. 14 i art. 15 ust. 4 dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i jak najszybszego dostarczenia obywatelom i specjalistom jasnych, szczegółowych informacji dotyczących tego, jak system automatyki i sterowania budynkami może zapewnić wymagane funkcje, aby zagwarantować, że wszystkie działania przygotowawcze zostaną podjęte bezzwłocznie i przed upływem terminu wyznaczonego na 2025 r.; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zastanowiły się nad wykorzystaniem narzędzi lub list kontrolnych opracowanych przez ekspertów i specjalistów podczas transpozycji tych przepisów; 48. wzywa państwa członkowskie, aby ukierunkowały się na dekarbonizację ogrzewania i chłodzenia budynków zgodnie z priorytetami fali renowacji oraz rozważyły systemy zachęt, ze szczególnym uwzględnieniem konsumentów znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, w celu zastąpienia starych, opartych na paliwach kopalnych i nieefektywnych systemów ogrzewania w budynkach, w tym poprzez wprowadzenie celów dotyczących wymiany zgodnie z długoterminowymi strategiami renowacji; 49. przypomina swój postulat, by podczas kolejnego przeglądu oceniono, czy potrzebne jest zaostrzenie wymogów dotyczących infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych zawartych w dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, z uwzględnieniem potrzeby zapewnienia stabilności sieci, na przykład poprzez wprowadzenie funkcji inteligentnego ładowania, i wspierania mobilności zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju, a także by uwzględniono zintegrowane, systemowe i cyrkularne podejście do rozwoju obszarów wiejskich i miejskich, zgodnie z odpowiednimi planami przestrzeni miejskiej i trasami transportu; 50. zachęca państwa członkowskie, aby rozważyły, jak najlepiej spożytkować korzyści wynikające z lokalnego podejścia do renowacji na dużą skalę we współpracy z zainteresowanymi stronami i społecznościami lokalnymi; 51. wzywa Komisję i państwa członkowskie do dopilnowania, aby punkty ładowania w budynkach były gotowe do inteligentnego ładowania, oraz do dostosowania wymogów do wymogów określonych w zmienionej dyrektywie w sprawie odnawialnych źródeł energii; wzywa państwa członkowskie, aby opracowały ramy, które pomogą uprościć i przyspieszyć rozmieszczanie punktów ładowania w nowych i istniejących budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych, wyeliminować ewentualne bariery regulacyjne oraz promować przy projektowaniu budynków odpowiednie rozwiązania zapewniające łatwy dostęp i możliwość przechowywania rowerów; 52. wyraża zadowolenie, że Komisja dostrzegła znaczenie elektromobilności i wprowadziła minimalne wymogi dotyczące parkingów przekraczających pewną wielkość oraz inne minimalne wymogi dotyczące infrastruktury dla mniejszych budynków; podkreśla, że należy nadal wspierać rozwój tej infrastruktury ładowania; 53. podkreśla ważną rolę, jaką może odegrać renowacja istniejących budynków i projektowanie nowych budynków w zachęcaniu do korzystania z pojazdów elektrycznych, takich jak samochody osobowe, dostawcze, rowery i motocykle, poprzez zapewnienie zarówno odpowiedniej przestrzeni parkingowej, jak i infrastruktury ładowania, co tym samym przyczyni się do ogólnej dekarbonizacji sektora transportu; zauważa, żedzięki takiej interwencji budynki mogą stać się zdrowsze, bardziej ekologiczne, wzajemnie połączone w ramach osiedla oraz bardziej odporne na negatywne skutki zmiany klimatu; wzywa Komisję, aby zastanowiła się nad rozszerzeniem zakresu mobilności w dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków poprzez wprowadzenie w różnych rodzajach budynków, w miarę możliwości, minimalnych wymogów dotyczących infrastruktury parkingowej dla rowerów i punktów ładowania rowerów elektrycznych; 54. z zadowoleniem przyjmuje uznanie znaczenia wymogów dotyczących przygotowania infrastruktury okablowania w nowych budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych jako jednego z warunków szybkiego instalowania punktów ładowania; wzywa Komisję, aby sprzyjała włączaniu takich wymogów do krajowych ram polityki; 55. podkreśla, że dostępność punktów ładowania jest jedną z zachęt dla lokatorów lub właścicieli prywatnych, by wybrać rozwiązanie z dziedziny elektromobilności; zauważa jednak, że obecnie dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków określa wymogi dotyczące infrastruktury kanałowej tylko w odniesieniu do nowych budynków i budynków poddawanych ważniejszym renowacjom, w których jest więcej niż 10 miejsc parkingowych; zwraca uwagę, że w dyrektywie przewidziano odstępstwo, w przypadku gdy koszty instalacji ładowania i infrastruktury kanałowej przekraczają 7 % całkowitego kosztu renowacji budynku; wzywa Komisję, by we współpracy z państwami członkowskimi przeprowadziła analizę kosztów, żeby zbadać możliwe sposoby zachęcania deweloperów do udostępniania odpowiedniej infrastruktury z myślą o użytkownikach pojazdów elektrycznych; 56. przypomina, że do 1 stycznia 2025 r. państwa członkowskie muszą ustanowić wymagania dotyczące instalowania określonej liczby punktów ładowania we wszystkich budynkach niemieszkalnych, w których jest więcej niż 20 miejsc parkingowych; zwraca w związku z tym uwagę, że należy wskazać niedociągnięcia we wdrażaniu dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, której przegląd powinien wprowadzać przepisy jeszcze bardziej zachęcające do instalowania prywatnej i publicznej infrastruktury ładowania w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych oraz ułatwiające takie instalowanie; 57. podkreśla, że rozwiązania w dziedzinie elektromobilności muszą być łatwo dostępne dla wszystkich ludzi; podkreśla w związku z tym potrzebę renowacji budynków, w tym parkingów, aby poprawić dostępność dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się; podkreśla ponadto potrzebę wyznaczenia w poddawanych renowacji i nowych budynkach przestrzeni przewidzianej na przechowywanie urządzeń transportu osobistego, w tym na wózków inwalidzkich i spacerowych; 58. wyraża zadowolenie, że dostrzeżono środki potrzebne do tego, by ułatwić i przyspieszyć instalowanie infrastruktury ładowania poprzez usuwanie istniejących barier, takich jak sprzeczność bodźców i obciążenia administracyjne; zwraca jednak uwagę, że na szczeblu krajowym i lokalnym nadal istnieją bariery administracyjne, jeśli chodzi o planowanie infrastruktury i procedury udzielania pozwoleń na infrastrukturę ładowania, które to bariery hamują instalowanie infrastruktury ładowania w nowych i istniejących budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych; podkreśla, że konieczne są dalsze wysiłki, aby usunąć te wyraźne bariery administracyjne; 59. zwraca uwagę na koncepcję, zgodnie z którą ładowanie pojazdów elektrycznych w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych musi uzupełniać publicznie dostępną infrastrukturę ładowania, aby zapewnić możliwość ładowania pojazdów elektrycznych; podkreśla potrzebę zwiększenia inwestycji w elektromobilność i instalowania infrastruktury ładowania umożliwiającej inteligentne ładowanie, co może ułatwić przesuwanie obciążeń i reakcję popytu, a tym samym stworzyć tańsze i bardziej wydajne sieci elektroenergetyczne, które wymagają mniejszej mocy wytwórczej i infrastruktury; 60. uważa, że wdrożenie publicznej, półpublicznej i prywatnej inteligentnej infrastruktury ładowania pozostaje głównym koniecznym warunkiem wstępnym stymulującym wprowadzanie pojazdów elektrycznych na rynek; postuluje zatem zwiększenie inwestycji w budynki i mobilność, pobudzenie innowacji i korzystanie z narzędzi cyfrowych służących elektromobilności; 61. zwraca uwagę, że odpowiednie prawodawstwo unijne powinno ułatwiać wprowadzanie punktów ładowania pojazdów elektrycznych w obiektach poddawanych renowacji, nowych budynkach i nowych instalacjach; podkreśla znaczenie inwestycji w publiczne stacje ładowania wzdłuż korytarzy sieci bazowej oraz w sieci kompleksowej, podkreśla jednak, że mogą one stanowić jedynie uzupełnienie znacznie większej liczby punktów ładowania, które będą potrzebne na obszarach miejskich; zwraca uwagę, że najbardziej opłacalnym i praktycznym sposobem przyspieszenia przejścia na energię elektryczną w parkach pojazdów jest udostępnienie punktów ładowania w pobliżu gospodarstw domowych i miejsc pracy, gdzie są one podstawowym uzupełnieniem niezbędnej, ale droższej infrastruktury szybkiego ładowania; 62. podkreśla, że ważne jest zapewnienie wszystkim Europejczykom i regionom, w tym regionom najbardziej oddalonym, sprzyjającej włączeniu społecznemu, spójnej i zrównoważonej mobilności; podkreśla znaczenie propagowania alternatywnych, sprzyjających włączeniu społecznemu, bezpiecznych i zrównoważonych rodzajów transportu i niezbędnej do tego infrastruktury; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia spójności społeczno-gospodarczej i terytorialnej przy opracowywaniu wymogów dotyczących instalacji minimalnej liczby punktów ładowania; wzywa państwa członkowskie, aby zidentyfikowały i usunęły wszelkie bariery społeczne, gospodarcze, prawne, regulacyjne i administracyjne, które utrudniają szybki rozwój punktów ładowania; 63. uznaje, że podczas planowania budowy infrastruktury do ładowania w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych oraz miejsc parkingowych należy utrzymać w jak najszerszym zakresie istniejące miejskie tereny zielone i zrównoważone systemy odwadniania; 64. zauważa, że tylko kilka państw członkowskich zgłosiło obiecujące postępy w zakresie infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach i na parkingach; wyraża zaniepokojenie brakiem postępów w innych państwach członkowskich i wzywa do szybszego udostępniania szerszego zestawu danych; zauważa, że większość państw członkowskich przedstawiła oszacowania dotyczące wykorzystywania pojazdów elektrycznych i cele dotyczące wprowadzenia urządzeń do ładowania pojazdów elektrycznych na 2020 r.; zaznacza jednak, że tylko około dwie trzecie państw członkowskich przedstawiło dane dotyczące celów na lata 2025 i 2030; 65. zwraca uwagę, że niektóre władze lokalne rozpoczęły opracowywanie planów dekarbonizacji, które obejmują również ustalenie wiążących terminów wprowadzenia zakazu używania pojazdów z silnikami spalinowymi; apeluje do tych władz o zapewnienie, by ich plany obejmowały specjalne wsparcie finansowe i techniczne z przeznaczeniem na dostosowanie zasobów budowlanych w celu realizacji planów dekarbonizacji; o 66. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wyzwania i perspektywy wielostronnych systemów kontroli zbrojeń i rozbrojenia |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parlament Europejski, – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2019 r. w sprawie przyszłości traktatu INF oraz konsekwencji dla Unii Europejskiej(1), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 października 2020 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie ram aspektów etycznych sztucznej inteligencji, robotyki i powiązanych z nimi technologii(2), – uwzględniając swoje zalecenie z dnia 21 października 2020 r. dla Rady oraz wiceprzewodniczącego komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie przygotowań do 10. przeglądu Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, kontroli broni jądrowej i opcji rozbrojenia nuklearnego(3), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 stycznia 2021 r. w sprawie realizacji wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony – sprawozdanie roczne za 2020 r.(4), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2018 r. w sprawie autonomicznych systemów uzbrojenia(5), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie zaleceń konferencji przeglądowej stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej dotyczących utworzenia na Bliskim Wschodzie strefy wolnej od broni masowego rażenia(6), – uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 października 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa jądrowego i nierozprzestrzeniania broni jądrowej(7), – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/821 z dnia 20 maja 2021 r. ustanawiające unijny system kontroli wywozu, pośrednictwa, pomocy technicznej, tranzytu i transferu produktów podwójnego zastosowania(8) (rozporządzenie w sprawie podwójnego zastosowania), – uwzględniając sprawozdania roczne z postępów w realizacji strategii Unii Europejskiej przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (w szczególności sprawozdania za lata 2019(9) i 2020(10)), – uwzględniając decyzję Rady 2010/212/WPZiB z dnia 29 marca 2010 r. dotyczącą stanowiska Unii Europejskiej na konferencję przeglądową 2010 stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej(11), – uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2020/1656 z dnia 6 listopada 2020 r. w sprawie wspierania przez Unię działań Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) w zakresie jądrowego bezpieczeństwa fizycznego oraz w ramach wdrażania strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia(12), – uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2020/901 z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie wspierania przez Unię działań Komisji Przygotowawczej Organizacji do spraw Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych (CTBTO) w celu zwiększenia jej zdolności w zakresie monitorowania i kontroli oraz w ramach realizacji strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia(13), – uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2019/938 z dnia 6 czerwca 2019 r. w sprawie wsparcia procesu budowy zaufania prowadzącego do ustanowienia na Bliskim Wschodzie strefy wolnej od broni jądrowej i wszelkich innych rodzajów broni masowego rażenia(14), – uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2018/1542 z dnia 15 października 2018 r. w sprawie środków ograniczających proliferację i stosowanie broni chemicznej(15) i rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2020/1480 z dnia 14 października 2020 r. wykonujące rozporządzenie Rady (UE) 2018/1542 w sprawie środków ograniczających proliferację i stosowanie broni chemicznej(16), – uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2020/906 z dnia 29 czerwca 2020 r. zmieniającą decyzję (WPZiB) 2019/615 w sprawie wspierania przez Unię działań prowadzących do konferencji przeglądowej 2020 stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT)(17), – uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2019/97 z dnia 21 stycznia 2019 r. wspierającą Konwencję o zakazie broni biologicznej i toksycznej w ramach strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia(18), – uwzględniając oświadczenie Rady Północnoatlantyckiej z dnia 15 grudnia 2020 r. w sprawie wejścia w życie Traktatu o zakazie broni jądrowej, – uwzględniając oświadczenie Rady Północnoatlantyckiej z dnia 3 lutego 2021 r. w sprawie przedłużenia Traktatu między Federacją Rosyjską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o środkach zmierzających do dalszej redukcji i ograniczenia strategicznej broni ofensywnej, – uwzględniając 16. doroczną konferencję NATO w sprawie broni masowego rażenia, kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni z dnia 10 listopada 2020 r., – uwzględniając oświadczenie Rady Północnoatlantyckiej z dnia 18 czerwca 2021 r. w sprawie Traktatu o otwartych przestworzach, – uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego NATO z 2 sierpnia 2019 r. w sprawie upadku traktatu INF, – uwzględniając przemówienie sekretarza generalnego NATO z 10 listopada 2020 r. podczas 16. dorocznej konferencji NATO w sprawie broni masowego rażenia, kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni, – uwzględniając program działania ONZ na 2018 r. na rzecz rozbrojenia pt. „Zabezpieczenie naszej wspólnej przyszłości”, – uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego ONZ Antónia Guterresa z 24 października 2020 r. w sprawie wejścia w życie Traktatu o zakazie broni jądrowej, – uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju ONZ, w szczególności cel nr 16 zakładający promowanie pokojowych i inkluzywnych społeczeństw z myślą o zrównoważonym rozwoju, – uwzględniając decyzję Konferencji Państw Stron Konwencji o zakazie broni chemicznej z dnia 21 kwietnia 2021 r. w sprawie rozwiązania problemu posiadania i stosowania broni chemicznej przez Syryjską Republikę Arabską, – uwzględniając Wspólny wszechstronny plan działania (JCPOA – porozumienie jądrowe z Iranem) z 2015 r., – uwzględniając oświadczenie E3(19) na temat JCPOA z 19 sierpnia 2021 r., – uwzględniając 64. Konferencję Ogólną MAEA, która odbyła się w dniach 21–25 września 2020 r. w Wiedniu, – uwzględniając przemówienie wygłoszone przez prezydenta Republiki Francuskiej w dniu 7 lutego 2020 r. dotyczące strategii Francji w zakresie obrony i odstraszania, – uwzględniając wspólne oświadczenie prezydenta Stanów Zjednoczonych i prezydenta Rosji z dnia 16 czerwca 2021 r. dotyczące strategicznej stabilności, – uwzględniając art. 54 Regulaminu, – uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0324/2021), A. mając na uwadze, że broń masowego rażenia, w szczególności broń jądrowa, stanowi poważne zagrożenie dla długoterminowego bezpieczeństwa ludzkości; mając na uwadze, że solidna i kompleksowa struktura w zakresie kontroli zbrojeń, nierozprzestrzeniania broni i rozbrojenia, oparta o wiążące traktaty i solidne mechanizmy budowy zaufania oraz wzmocniona niezawodną i przejrzystą procedurą weryfikacji ma kluczowe znaczenie dla budowania i utrzymania pokoju, stabilności, przewidywalności, bezpieczeństwa, zrównoważonego rozwoju, postępu gospodarczego i społecznego, łagodzenia napiętych stosunków między państwami i ograniczenia prawdopodobieństwa konfliktu zbrojnego o nieprzewidywalnych i katastrofalnych skutkach humanitarnych, środowiskowych, społecznych i gospodarczych; B. mając na uwadze, że w obecnej napiętej sytuacji europejskiej i geopolitycznej kluczowe traktaty w sprawie kontroli zbrojeń, które weszły w życie pod koniec zimnej wojny, zostały niedawno osłabione lub zrezygnowano z nich; mając na uwadze, że w ostatnich latach nasiliły się napięte stosunki i brak zaufania między stronami układu NPT, zaostrzane przez coraz gorsze dwustronne stosunki amerykańsko-rosyjskie i kolejne kroki podejmowane przez Rosję w celu ponownej oceny jądrowych aspektów jej doktryny wojskowej; mając na uwadze, że pojawił się nowy klimat międzynarodowy oparty na nasilających się walkach o władzę; mając na uwadze, że w tym nowym środowisku, w którym nie gwarantuje się niezbędnej stabilności ani przewidywalności dla europejskiej i globalnej architektury bezpieczeństwa, UE rozpoczęła proces refleksji nad możliwymi sposobami wzmocnienia swojej strategicznej autonomii; mając na uwadze, że w świecie globalnej współzależności odnowione światowe wysiłki w zakresie kontroli zbrojeń i rozbrojenia mają zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa UE; mając na uwadze, że Stany Zjednoczone i Federacja Rosyjska zobowiązały się 16 czerwca 2021 r. do prowadzenia zintegrowanego strategicznego dialogu na temat stabilności; C. mając na uwadze, że UE dąży do tego, aby być światowym podmiotem działającym na rzecz pokoju i wspierającym międzynarodowy porządek oparty na zasadach; mając na uwadze, że kontrola zbrojeń i nierozprzestrzenianie broni jądrowej od samego początku leży u podstaw projektu UE, zwłaszcza poprzez utworzenie Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (EURATOM); mając na uwadze, że za pośrednictwem swojej strategii przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia UE działa na rzecz rozbrojenia oraz zapobiegania użyciu broni masowego rażenia i jej rozprzestrzenianiu; mając na uwadze, że strategia ta powinna również skupiać się na nowych zagrożeniach, takich jak autonomiczne systemy uzbrojenia oraz inne nowe i przełomowe technologie; D. mając na uwadze, że w ciągu ponad pięćdziesięciu lat istnienia Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, opierający się na trzech wzajemnie wzmacniających się filarach, stał się i wciąż jest podstawą światowej struktury kontroli broni jądrowej, a także okazał się skutecznym narzędziem pozwalającym stać na straży pokoju i bezpieczeństwa na świecie, zapewniając przestrzeganie przez zdecydowaną większość państw-sygnatariuszy zobowiązań do nierozprzestrzeniania broni jądrowej poprzez wdrożenie rygorystycznych zabezpieczeń i norm dotyczących zakazu nabywania broni jądrowej; mając na uwadze, że oczekujemy wykonania art. 6 układu NPT; mając na uwadze, że 10. konferencja przeglądowa NPT została przełożona z powodu pandemii COVID‑19; E. mając na uwadze, że nie istnieje międzynarodowy mechanizm regulujący wywóz wysoko wzbogaconego paliwa uranowego do okrętów podwodnych o napędzie atomowym; F. mając na uwadze, że Międzynarodowa Agencji Energii Atomowej (MAEA) odgrywa zasadniczą rolę we wdrażaniu układu NPT; mając na uwadze, że protokół dodatkowy znacznie rozszerza możliwości MAEA w zakresie kontroli pod kątem istnienia tajnych obiektów jądrowych; G. mając na uwadze, że w ostatnich latach nasiliły się napięte stosunki i brak zaufania między stronami NPT; H. mając na uwadze, że Traktat o zakazie broni jądrowej (TPNW) wszedł w życie 22 stycznia 2021 r. w wyniku ruchu obejmującego różne kraje i regiony, którego celem jest zwrócenie uwagi na katastrofalne skutki humanitarne wszelkiego użycia broni jądrowej; mając na uwadze, że trzy państwa członkowskie UE są stronami TPNW; mając na uwadze, że sześć państw członkowskich UE uczestniczyło w negocjacjach dotyczących TPNW w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ, a pięć z nich głosowało za przyjęciem nowego traktatu; mając na uwadze, że wśród państw-stron TPNW nie ma członków NATO ani państw posiadających broń jądrową; mając na uwadze, że nie ma stanowiska Rady w sprawie TPNW; mając na uwadze, że zaangażowanie i aktywne uczestnictwo wszystkich państw-stron układu NPT i wszystkich państw jądrowych jest pożądane w celu osiągnięcia znaczących wyników w ramach globalnych wysiłków na rzecz rozbrojenia; I. mając na uwadze, że JCPOA stanowi osiągniecie wielostronnej dyplomacji prowadzonej przez UE; mając na uwadze, że strony JCPOA 2015 – UE, Chiny, Rosja, Iran i USA – rozpoczęły pośrednie negocjacje w sprawie wznowienia realizacji JCPOA przez Iran i USA; mając na uwadze, że w 2018 r. Stany Zjednoczone ponownie nałożyły sankcje, a Iran zniósł ograniczenia dotyczące produkcji wzbogaconego uranu; mając na uwadze, że Iran zaprzestał stosowania protokołu dodatkowego i wdrażania zmienionego kodeksu 3.1 uzgodnień pomocniczych do irańskiego porozumienia w sprawie środków ochronnych, jednocześnie intensyfikując swoje programy wzbogacania uranu do poziomu klasy zbrojeniowej; mając na uwadze, że stanowi to zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa w regionie i na świecie, a także dla światowych starań na rzecz rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni; mając na uwadze, że rząd i nowy prezydent Iranu muszą jeszcze wykazać, że zamierzają przestrzegać JCPOA oraz dążyć do konstruktywnej i pokojowej współpracy z UE; J. mając na uwadze, że Traktat o całkowitym zakazie prób jądrowych (CTBT) nie został jeszcze w pełni ratyfikowany; mając na uwadze, że do wejścia w życie traktatu CTBT konieczna jest jeszcze ratyfikacja przez osiem państw, w tym USA i Chiny; mając na uwadze, że UE konsekwentnie upowszechnia wkład traktatu CTBT w pokój, bezpieczeństwo, rozbrojenie i nierozprzestrzenianie broni; K. mając na uwadze, że w ramach Konferencji Rozbrojeniowej po 25 latach niewielkich postępów nadal nie rozpoczęto formalnie negocjacji w sprawie projektu Traktatu o zakazie produkcji materiałów rozszczepialnych dla broni jądrowej lub innych jądrowych urządzeń wybuchowych; L. mając na uwadze, że na skutek upadku układu o całkowitej likwidacji pocisków rakietowych pośredniego zasięgu w wyniku wycofania się zeń przez USA w sierpniu 2019 r., co miało miejsce po tym, jak Rosja wielokrotnie nie wypełniała zobowiązań z niego wynikających, gdyż uruchomiła system pocisków SSC-8 zdolnych do przenoszenia głowic jądrowych, Stanów Zjednoczonych i Rosji nie obowiązuje już zakaz tworzenia i rozmieszczania tego rodzaju broni ani angażowania się w nowy wyścig zbrojeń, zwłaszcza w Europie i w Azji; mając na uwadze, że agresywne zachowanie Rosji w jej sąsiedztwie zwiększyło zagrożenie konfrontacją wojskową; mając na uwadze, że Rosja przemieściła niedawno w kierunku granicy z UE kilka systemów rakietowych pocisków balistycznych zdolnych do przenoszenia broni jądrowej, które uważa się za zdolne do przekroczenia zasięgu 500 km; M. mając na uwadze, że Stany Zjednoczone i Federacja Rosyjska zgodziły się, by przedłużyć o pięć lat okres obowiązywania nowego układu o ograniczeniu zbrojeń strategicznych (nowy START); N. mając na uwadze, że prezydenckie inicjatywy jądrowe, które są dobrowolnymi środkami jednostronnymi, doprowadziły do znacznego zmniejszenia zarówno amerykańskiego, jak i rosyjskiego arsenału; O. mając na uwadze, że naziemne rakiety balistyczne i manewrowe o zasięgu od 500 do 5500 km uznaje się za szczególnie niebezpieczne ze względu na krótki czas lotu, śmiertelność i możliwość manewrowania, trudności z ich przechwytywaniem oraz ich zdolność do przenoszenia głowic jądrowych; mając na uwadze, że w ostatnich latach pojawiła się nowa generacja pocisków manewrujących i taktycznych; P. mając na uwadze, że w ostatnich latach Chiny znacznie przyspieszyły rozwój swoich zdolności konwencjonalnych, rakietowych i jądrowych; mając na uwadze, że Chiny wykazały się brakiem przejrzystości i niechęcią do angażowania się w rozmowy na temat swojego potencjalnego udziału w wielostronnych instrumentach kontroli broni jądrowej, co umożliwiło im utworzenie bez przeszkód dużego arsenału zaawansowanych technologicznie pocisków balistycznych o średnim zasięgu, takich jak Dong-Feng 26s; mając na uwadze, że UE powinna koordynować swoje działania z partnerami o podobnych poglądach, aby angażować się w intensywne działania dyplomatyczne z Chinami w celu rozwijania funkcjonalnej struktury kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni oraz z myślą o ochronie interesów UE w zakresie bezpieczeństwa; Q. mając na uwadze, że zarówno Francja, jak i Zjednoczone Królestwo, które są jedynymi krajami europejskimi posiadającymi broń jądrową, podzielają pogląd, że minimalne, wiarygodne odstraszanie posiadaniem broni jądrowej ma zasadnicze znaczenie dla zbiorowego bezpieczeństwa Europy i NATO; mając na uwadze, że po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE Francja jest obecnie jedynym państwem członkowskim posiadającym broń jądrową oraz kontynuuje modernizację swojego arsenału jądrowego; mając na uwadze, że w 2020 r. prezydent Francji Emmanuel Macron zaproponował rozpoczęcie strategicznego dialogu z chętnymi partnerami europejskimi na temat potencjalnej roli francuskiego elementu odstraszania nuklearnego w „naszym wspólnym bezpieczeństwie”; mając na uwadze, że Zjednoczone Królestwo ogłosiło, iż podniesie pułap całego arsenału jądrowego o ponad 40 %, do 260 głowic dostępnych operacyjnie, oraz że uczyni swoją postawę w dziedzinie jądrowej bardziej nieprzejrzystą, zaprzestając deklarowania liczby składowanych głowic; R. mając na uwadze, że Izrael nie jest stroną układu NPT; S. mając na uwadze, że szereg innych państw uzyskało zdolności naukowe, technologiczne i przemysłowe niezbędne do produkcji pocisków balistycznych i manewrujących; mając na uwadze, że Indie i Pakistan ogłosiły, iż posiadają broń jądrową; mając na uwadze, że obydwa państwa nie są stronami układu NPT; T. mając na uwadze, że niepokojące jest ryzyko przechwycenia arsenału jądrowego przez organizacje terrorystyczne; mając na uwadze, że nielegalna proliferacja wśród zbójeckich reżimów nadal stanowi zagrożenie, o czym świadczy sieć Abdula Qadeera Chana; U. mając na uwadze, że Haski kodeks postępowania przeciwko rozprzestrzenianiu rakiet balistycznych (HCoC) ma wymiar dotyczący nierozprzestrzeniania pocisków kierowanych, mimo że jego charakter nie jest prawnie wiążący; V. mając na uwadze, że obowiązujący od 2002 r. Traktat o otwartych przestworzach miał na celu budowanie zaufania, pewności i wzajemnego zrozumienia między Rosją a USA i ich europejskimi sojusznikami; mając na uwadze, że Rosja przez wiele lat nie wywiązywała się z obowiązków wynikających z Traktatu o otwartych przestworzach; mając na uwadze, że Stany Zjednoczone i Rosja kolejno wycofały się z traktatu; W. mając na uwadze, że konwencja o broni chemicznej to pierwsze na świecie wielostronne porozumienie w sprawie rozbrojenia mające na celu możliwą do sprawdzenia eliminację całej kategorii broni masowego rażenia; mając na uwadze, że w minionej dekadzie norma prawna dotycząca zakazu stosowania broni chemicznej została kilkakrotnie naruszona, w tym przez rząd Syrii i Rosję; mając na uwadze, że konwencję o zakazie broni chemicznej należy dostosować do nowych procesów produkcji przemysłowej, innowacyjnego przemysłu chemicznego i pojawienia się nowych podmiotów; X. mając na uwadze, że UE jest w pełni zaangażowana w międzynarodowe wysiłki na rzecz poprawy bezpieczeństwa biologicznego i różnorodności biologicznej dzięki wdrożeniu konwencji o zakazie broni biologicznej; mając na uwadze, że 13 państw nie jest jeszcze stronami tej konwencji; mając na uwadze, że konwencję o zakazie broni biologicznej przyjęto bez ustalenia mechanizmów weryfikacji mających na celu zapewnienie stosowania się do tej konwencji; mając na uwadze, że 20 lat temu wstrzymano negocjacje w sprawie protokołu dotyczącego weryfikacji; Y. mając na uwadze, że działania i programy Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej (KRLD) w zakresie pocisków balistycznych i jądrowych oraz broni masowego rażenia, a także rozprzestrzenianie i wywóz takiej broni stanowi poważne zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa na świecie, a także dla światowych starań na rzecz rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni; mając na uwadze, że przywódcy KRLD często próbują wykorzystywać swój program broni jądrowej do wymuszenia politycznych i gospodarczych ustępstw ze strony społeczności międzynarodowej, a jednocześnie nadal sprzedają technologię rakietową małego i średniego zasięgu oraz know-how w dziedzinie jądrowej; Z. mając na uwadze, że pojawienie się praktyki rozbrojenia humanitarnego zakwestionowało w pozytywnym znaczeniu tradycyjne praktyki rozbrojeniowe, które pozostały po zimnej wojnie; AA. mając na uwadze, że liczba kobiet zaangażowanych w wysiłki zmierzające do wyeliminowania broni masowego rażenia pozostaje alarmująco niska, również w obszarze dyplomacji na rzecz jej nierozprzestrzeniania i rozbrojenia; AB. mając na uwadze, że zagrożenia związane z klimatem mogą negatywnie wpłynąć na strategiczne środowisko bezpieczeństwa UE; mając na uwadze, że starania na rzecz rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia bardzo przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju, globalnego bezpieczeństwa, przewidywalności, długoterminowej stabilności oraz ochrony źródeł utrzymania, środowiska naturalnego i planety; AC. mając na uwadze, że pandemia COVID-19 pokazała potrzebę zwiększenia gotowości i świadomości w UE w zakresie broni chemicznej, biologicznej, radiologicznej i jądrowej (CBRJ), zacieśnienia współpracy między sektorem cywilnym i wojskowym CBRJ oraz inwestycji w tych sektorach, opracowania środków zapobiegawczych i naprawczych w ramach istniejącego Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, stworzenia unijnej puli wiedzy specjalistycznej w obszarze CBRJ oraz wspierania powiązań między zdrowiem a bezpieczeństwem; 1. ponownie podkreśla swoje pełne zaangażowanie na rzecz utrzymania skutecznych międzynarodowych systemów kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni, stanowiących podstawę globalnego i europejskiego bezpieczeństwa; przypomina o swoim zaangażowaniu w realizację polityki mającej na celu przyspieszenie zmniejszania i eliminacji wszystkich arsenałów jądrowych oraz stworzenie warunków do budowy świata wolnego od broni jądrowej i broni CBRJ; ; wzywa do odnowienia wielostronnego porządku kontroli zbrojeń i rozbrojenia, tak aby obejmował on wszystkie zainteresowane strony; 2. wyraża zaniepokojenie aktualnym osłabieniem światowej struktury nierozprzestrzeniania broni, rozbrojenia i kontroli zbrojeń, które to pogłębia się wraz z szybkim rozwojem nowych potencjalnie destabilizujących systemów, takich jak systemy broni oparte na sztucznej inteligencji oraz technologie pocisków hipersonicznych i bezzałogowych statków powietrznych; podkreśla potrzebę zajęcia się w szczególności kwestią technologii pocisków hipersonicznych, która zwiększa ryzyko użycia broni jądrowej w odpowiedzi na atak; obawia się, że wycofanie się z głównych traktatów o kontroli zbrojeń lub odstąpienie od ich przedłużenia poważnie zaszkodziłoby międzynarodowym systemom kontroli zbrojeń, które zapewniają pewną stabilność, i osłabiłoby stosunki między państwami posiadającymi broń jądrową; podkreśla pilną potrzebę przywrócenia zaufania transgranicznego; wyraża zaniepokojenie i zdecydowany sprzeciw wobec wszelkich przypadków uciekania się do broni masowego rażenia jako sposobu rozwiązywania sporów geopolitycznych; 3. jest zaniepokojony decyzją kilku państw o ponownej ocenie w odniesieniu do aspektu jądrowego ich doktryn wojskowych; wzywa wszystkie państwa posiadające broń jądrową, by wykazały się odpowiedzialnością i rozważyły możliwość ograniczenia roli i znaczenia broni jądrowej w ich koncepcjach, doktrynach i politykach wojskowych i w dziedzinie bezpieczeństwa; z zadowoleniem przyjmuje zamiar przeprowadzenia przez USA – w ramach trwającego przeglądu stanowiska w kwestiach jądrowych – oceny możliwych sposobów zmniejszenia znaczenia broni jądrowej w strategii bezpieczeństwa narodowego; 4. potwierdza swoje pełne poparcie dla układu NPT i jego trzech wzajemnie się uzupełniających filarów jako jednego z najbardziej powszechnie akceptowanych prawnie wiążących instrumentów i podstawy systemu nierozprzestrzeniania broni jądrowej; przypomina, że układ NPT przyczynił się do utrzymania szerokiego wachlarza norm związanych z rozbrojeniem i pokojowym wykorzystaniem energii jądrowej, a jednocześnie egzekwowania norm nierozprzestrzeniania broni jądrowej; oczekuje, że państwa posiadające broń jądrową przedsięwezmą w dobrej wierze kroki mające na celu wypełnienie zobowiązań traktatowych i świadczące o ich rzeczywistym zaangażowaniu na rzecz rozbrojenia nuklearnego, w tym poprzez podejmowanie konkretnych działań określonych w ostatecznej wersji układu NPT z 2010 r. oraz przez wzmocnienie normy nierozprzestrzeniania broni jądrowej i rozszerzenie zdolności MAEA w zakresie zabezpieczeń; ostrzega, że przyszłość układu NPT nie powinna być uważana za pewnik, i wzywa państwa-strony układu, by dołożyły wszelkich starań, aby przyczynić się do pomyślnego i satysfakcjonującego zakończenia zbliżającej się 10. konferencji przeglądowej we wszystkich jej filarach – rozbrojenie, nierozprzestrzenianie i pokojowe wykorzystanie energii jądrowej – poprzez uzgodnienie konstruktywnego oświadczenia końcowego, które przyczyniłoby się do dalszego wzmocnienia układu NPT oraz pomogło w zachowaniu stabilności strategicznej i powstrzymaniu nowego wyścigu zbrojeń; wzywa wszystkie państwa, by podpisały NPT i przystąpiły do niego oraz utrzymały wynikające z niego zobowiązania; wzywa 10. konferencję przeglądową do omówienia luki w przepisach układu NPT dotyczących wywozu reaktorów o napędzie jądrowym do celów wojskowych; wzywa państwa członkowskie UE do wysłania swoich najwyższych rangą polityków na konferencję przeglądową; wzywa zatem wszystkie państwa-strony NPT, by w konstruktywny sposób angażowały się w ramy układu oraz ustaliły realistyczne, skuteczne, konkretne, wzajemne i możliwe do sprawdzenia środki pozwalające na osiągnięcie wspólnego celu, jakim jest rozbrojenie jądrowe; 5. kładzie nacisk na potrzebę zapewnienia, by UE odgrywała istotną i konstruktywną rolę w rozwijaniu i wzmacnianiu światowych i opartych na zasadach starań na rzecz nierozprzestrzeniania broni oraz na rzecz struktury kontroli zbrojeń i rozbrojenia z myślą o wyeliminowaniu w dłuższej perspektywie wszelkiej broni CBRJ przez pełne wykorzystanie wszystkich dostępnych instrumentów; z zadowoleniem przyjmuje pracę specjalnego wysłannika ds. nieproliferacji i rozbrojenia w tej dziedzinie; wzywa Radę do opowiedzenia się za tym, by UE przemawiała jednym głosem na międzynarodowych forach zajmujących się rozbrojeniem, nieproliferacją i kontrolą zbrojeń, a także do promowania środków budowy zaufania wśród wszystkich stron układu NPT w celu złagodzenia napięć i zmniejszenia nieufności; podkreśla potrzebę wykorzystania prac podjętych w ramach Strategicznego kompasu, tak by w pełni uwzględnić kwestię rozprzestrzeniania broni masowego rażenia we wspólnym rozumieniu zagrożeń i osiągnąć wspólną kulturę strategiczną w tym względzie; zachęca Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do rozpoczęcia procesu refleksji na temat wpływu brexitu na jej politykę rozbrojeniową i nieproliferacyjną; 6. z zadowoleniem przyjmuje znaczący stały wkład finansowy UE m.in. na rzecz Biura ds. Rozbrojenia (UNODA), MAEA, Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW) oraz mechanizmu dochodzeniowego sekretarza generalnego ONZ w związku z domniemanym użyciem broni chemicznej i biologicznej; 7. podkreśla kluczowe znaczenie szkoleń i podnoszenia świadomości; wzywa zatem do pogłębiania dostępnej w UE wiedzy fachowej w zakresie nierozprzestrzeniania broni i kontroli zbrojeń, w tym również w dziedzinie informatyki kwantowej w UE, a także do poprawy szkolenia personelu UE i państw członkowskich; podkreśla potrzebę zacieśnienia więzi między sektorem prywatnym i publicznym, środowiskiem akademickim, ośrodkami analitycznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje stałe wsparcie finansowe dla Europejskiej Sieci Kształcenia Jądrowego, Konsorcjum UE ds. Nieproliferacji i Rozbrojenia oraz Europejskiego Ośrodka Szkoleń w zakresie Jądrowego Bezpieczeństwa Fizycznego; podkreśla potencjał współpracy w zakresie projektów szkoleniowych i edukacyjnych z Europejskim Kolegium Bezpieczeństwa i Obrony; apeluje, by dalej inwestować w edukację na temat rozbrojenia oraz ułatwiać zaangażowanie młodzieży; 8. podkreśla rozszerzony mandat w zakresie sprawozdawczości na temat przejrzystości, jak i w zakresie koordynacji i egzekwowania oraz rozszerzony zakres obowiązków w rozporządzeniu dotyczącym produktów podwójnego zastosowania; 9. wzywa delegatury UE, by nadały kwestii rozbrojenia w skali globalnej i regionalnej, nieproliferacji i kontroli zbrojeń wysoki priorytet w programie dialogu politycznego z państwami trzecimi, aby UE mogła wspierać starania mające na celu upowszechnienie istniejących traktatów i instrumentów w dziedzinie rozbrojenia, kontroli zbrojeń i nieproliferacji; zwraca się do ESDZ, by prowadziła szerokie działania na rzecz wzmacniania szkolenia i budowania potencjału naszych najbliższych partnerów, zwłaszcza krajów objętych europejską polityką sąsiedztwa i procesem rozszerzenia, w dziedzinie rozbrojenia, nieproliferacji i kontroli zbrojeń w kontekście broni masowego rażenia; z zadowoleniem przyjmuje wkład UE na rzecz łagodzenia zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych na całym świecie poprzez udzielanie pomocy krajom partnerskim i wyraża uznanie dla unijnej inicjatywy centrów doskonałości w zakresie ograniczania ryzyka związanego z CBRJ, finansowanej w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej; 10. wzywa UE do wzmocnienia przywództwa w zakresie pomocy ofiarom i remediacji środowiska w odpowiedzi na konsekwencje prób jądrowych na obszarach dotkniętych takimi próbami; zwraca się do wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o zaproponowanie działań, które UE i jej państwa członkowskie mogą podjąć w celu wzmocnienia roli UE w tym zakresie; 11. z zadowoleniem przyjmuje wsparcie NATO i ułatwianie dialogu między sojusznikami i partnerami, aby umożliwić im wypełnianie ich zobowiązań w zakresie nierozprzestrzeniania; podkreśla, że sojusznicy NATO muszą utrzymywać swoje zaangażowanie na rzecz tworzenia warunków dla dalszego zmniejszania, a w dłuższej perspektywie – eliminacji arsenału jądrowego, a także zaangażowanie na rzecz świata wolnego od broni jądrowej w oparciu o zasadę wzajemności oraz prawnie wiążące traktaty, których wdrożenie jest możliwe do sprawdzenia; podkreśla, że wszystkie państwa muszą zaangażować się w konstruktywny i wiarygodny dialog w tej sprawie na odpowiednich forach międzynarodowych i dwustronnych; 12. podkreśla swoje pełne wsparcie dla działań Biura ONZ ds. Rozbrojenia, ambitnego planu działań sekretarza generalnego ONZ na rzecz rozbrojenia oraz wielostronnych obrad i negocjacji prowadzonych pod auspicjami ONZ; podkreśla, że należy zapewnić zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron, społeczeństwa obywatelskiego i środowiska akademickiego oraz znaczący i zróżnicowany udział obywateli w debatach na temat rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni; 13. popiera środki budowy zaufania przyjęte przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie jako istotny wkład w ograniczenie nieporozumień lub błędnych obliczeń oraz zapewnienie większej otwartości i przejrzystości; zachęca wszystkie państwa posiadające broń jądrową do podjęcia niezbędnych środków w celu zwiększenia przejrzystości co do ich arsenałów jądrowych; 14. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie UE do pomocy w ustanowieniu strefy wolnej od broni masowego rażenia na Bliskim Wschodzie, zgodnie z rezolucją w sprawie Bliskiego Wschodu przyjętą podczas Konferencji Przeglądowej i Przedłużającej Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej z 1995 r., a także promowanie przez UE środków budowy zaufania na poparcie tego procesu w sposób pełny, nieodwracalny i dający się zweryfikować; 15. jest zaniepokojony prowadzonymi przez Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną działaniami jądrowymi i balistycznymi, naruszającymi liczne rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ, oraz rozwojem nowych zdolności przez KRLD; ponownie wyraża chęć podjęcia działań na rzecz osiągnięcia całkowitej, nieodwracalnej i dającej się zweryfikować denuklearyzacji Półwyspu Koreańskiego i uważa, że UE powinna kontynuować wysiłki na rzecz usunięcia wszelkiej broni masowego rażenia z Półwyspu Koreańskiego; wzywa Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną, by natychmiast zaprzestała działań jądrowych i rakietowych, a także wstrzymała inne programy w zakresie broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia, w pełni zastosowała się do wszystkich odnośnych rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ, niezwłocznie podpisała i ratyfikowała traktat CTBT oraz powróciła do stosowania układu NPT; 16. wzywa państwa nieobjęte układem NPT, ale posiadające broń jądrową, by powstrzymały się od rozprzestrzeniania wszelkich wojskowych technologii jądrowych i przystąpiły do tego układu; 17. odnotowuje wejście w życie TPNW i uznaje jej wizję świata wolnego od broni jądrowej; przypomina, że nie należy osłabiać roli układu NPT jako niezbędnego forum służącego realizacji celu rozbrojenia jądrowego oraz zapewnieniu stabilności międzynarodowej i bezpieczeństwa zbiorowego; podkreśla znaczenie układu NPT, którego stroną jest 191 państw, a także wskazuje na potrzebę zadbania o jego skuteczność; wzywa zatem wszystkie państwa-strony układu NPT, by w konstruktywny sposób angażowały się w ramy układu oraz ustaliły realistyczne, skuteczne, konkretne, wzajemne i możliwe do sprawdzenia środki pozwalające na osiągnięcie ostatecznego wspólnego celu długoterminowego, jakim jest rozbrojenie jądrowe; jest zdania, że traktat TPNW nie powinna osłabiać bezpieczeństwa państw członkowskich; 18. ponownie podkreśla kluczową rolę, jaką odgrywa MAEA jako gwarant przestrzegania postanowień układu NPT przez państwa uczestniczące; podkreśla, że działania weryfikacyjne MAEA odgrywają zasadniczą rolę w zapobieganiu rozprzestrzenianiu broni jądrowej; wzywa państwa, które nie ratyfikowały jeszcze protokołu dodatkowego MAEA, by niezwłocznie to uczyniły i wdrożyły protokół; wzywa również państwa, które zaprzestały stosowania protokołu dodatkowego, aby powróciły do wywiązywania się z niego; 19. podkreśla niebagatelne znaczenie MAEA dla monitorowania i weryfikowania, czy Iran przestrzega porozumienia o zabezpieczeniach, a w szczególności wyraża uznanie dla kluczowej roli, jaką MAEA odgrywa od 23 lutego 2021 r., kiedy wdrożono tymczasowe dwustronne porozumienie techniczne z Iranem, dzięki czemu MAEA mogła kontynuować niezbędne działania weryfikacyjne i monitorujące; 20. potwierdza swoje pełne poparcie dla JCPOA jako kluczowego elementu globalnej struktury nierozprzestrzeniania broni jądrowej; podkreśla, że pełne wdrożenie umowy ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa Europy oraz stabilności i bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie i na świecie; z zadowoleniem przyjmuje stałe zaangażowanie UE w sprawy związane z cywilną współpracą jądrową z Iranem oraz środki podjęte w celu realizacji projektów na rzecz poprawy bezpieczeństwa jądrowego zgodnie z załącznikiem III do JCPOA; wzywa Iran, by niezwłocznie zaprzestał działań jądrowych naruszających JCPOA, co powinno iść w parze ze zniesieniem wszystkich sankcji związanych z energią jądrową; wzywa wszystkie strony, by na nowo podjęły negocjacje w celu ponownego zapewnienia pełnej i skutecznej zgodności z porozumieniem; 21. potwierdza, że wejście w życie i ratyfikacja CTBT jako silnego instrumentu budującego zaufanie i pewność nadal stanowią istotny cel w ramach strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia; zauważa, że CTBT ratyfikowało 170 państw, i zwraca uwagę, że aby traktat ten mógł wejść w życie, jeszcze osiem państw musi to uczynić; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki dyplomatyczne UE mające na celu dotarcie do krajów niebędących sygnatariuszami, aby zabiegać o ich zobowiązanie do ratyfikacji traktatu CTBT i jego powszechnego przestrzegania; z zadowoleniem przyjmuje wsparcie UE, również za pośrednictwem wkładów finansowych, dla działań Komisji Przygotowawczej Organizacji do spraw Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych mających wzmocnić zdolności tej organizacji do kontroli i monitorowania; wzywa wszystkie państwa, które nie podpisały traktatu CTBT, do przystąpienia doń oraz apeluje do wszystkich państw, które podpisały ten traktat, ale go nie ratyfikowały, aby to uczyniły; wzywa wszystkie państwa do powstrzymania się od prób jądrowych; 22. ponownie wyraża swoje długoterminowe poparcie dla rozpoczęcia negocjacji w sprawie Traktatu o zakazie produkcji materiałów rozszczepialnych dla broni jądrowej lub innych jądrowych urządzeń wybuchowych i wzywa wszystkie państwa posiadające broń jądrową, które jeszcze tego nie uczyniły, do przyjęcia natychmiastowego moratorium na produkcję materiałów rozszczepialnych do broni jądrowej i innych jądrowych urządzeń wybuchowych; 23. ponownie wyraża głębokie ubolewanie z powodu wycofania się USA i Federacji Rosyjskiej z układu INF w następstwie nieustannego łamania przez Rosję jego postanowień, a także z powodu braku komunikacji między stronami; jest szczególnie zaniepokojony możliwym ponownym pojawieniem się naziemnych pocisków rakietowych średniego zasięgu w europejskim obszarze działań w kontekście zakończenia INF oraz nowym wyścigiem zbrojeń i remilitaryzacją Europy; z zadowoleniem przyjmuje podjęte przez Stany Zjednoczone i Rosję zobowiązanie do dalszej pracy na rzecz osiągnięcia zadeklarowanych wspólnych celów zakładających zapewnienie przewidywalności w dziedzinie strategii oraz zmniejszenie ryzyka wybuchu konfliktu zbrojnego i zagrożenia wojną jądrową; wzywa obie strony, by wykorzystały ten impuls do stworzenia ambitnych podstaw do wznowienia negocjacji w sprawie nowej struktury kontroli zbrojeń i środków zmniejszających ryzyko, które uwzględniałyby zmieniający się kontekst geopolityczny i pojawienie się nowych sił; 24. wzywa wszystkie inne państwa, w szczególności Chiny, posiadające systemy międzykontynentalnych pocisków kierowanych i pocisków średniego zasięgu lub pracujące nad ich rozwojem, by zaangażowały się w działania na rzecz wielostronnego i powszechnego stosowania układu zastępującego układ INF, z uwzględnieniem najnowszych osiągnięć w dziedzinie systemów uzbrojenia, oraz aby aktywnie uczestniczyły w rozmowach na temat wszelkich innych porozumień w sprawie kontroli zbrojeń; 25. z zaniepokojeniem odnotowuje obecną modernizację i rozszerzenie chińskiego arsenału jądrowego, w tym pocisków hipersonicznych zdolnych do przenoszenia głowic jądrowych; wzywa Chiny do aktywnego i lojalnego zaangażowania się w międzynarodowe negocjacje w sprawie kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nieproliferacji; 26. z niepokojem zauważa częste naruszanie przez Rosję międzynarodowych norm i traktatów, a także jej coraz bardziej wrogą retorykę dotyczącą broni jądrowej wobec państw członkowskich; wzywa Rosję, by zaniechała wrogich działań i powróciła do przestrzegania norm międzynarodowych; wyraża szczególne zaniepokojenie rosyjskimi działaniami dotyczącymi testowania broni jądrowej oraz budowy floty lodołamaczy o napędzie jądrowym i konwencjonalnym w Arktyce; podkreśla, że takie działania są sprzeczne z celem utrzymania stabilności i pokoju, a także mogą być bardzo niebezpieczne dla wrażliwego środowiska Arktyki; 27. ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje podjętą przez Stany Zjednoczone i Federację Rosyjską decyzję o przedłużeniu nowego układu o ograniczeniu zbrojeń strategicznych, co stanowi istotny wkład w zbliżającą się 10. konferencję przeglądową NPT oraz we wdrożenie art. VI nowego układu START; podkreśla, że przedłużenie tego układu powinno stanowić podstawę do negocjacji dotyczących nowego porozumienia w sprawie kontroli zbrojeń, które obejmowałoby zarówno broń rozmieszczoną, jak i nierozmieszczoną, a także broń strategiczną i niestrategiczną; zwraca się do obu sygnatariuszy o dokonanie dogłębnej oceny wszystkich wariantów dotyczących zakresu, rozmieszczenia i kategorii broni, które mają zostać uwzględnione, oraz wzywa do dialogu z innymi państwami posiadającymi broń jądrową i apeluje o ich zaangażowanie w negocjacje w sprawie wszelkich nowych umów w sprawie kontroli zbrojeń, zwłaszcza z Chinami, w świetle stałego zwiększania i modernizacji arsenału jądrowego przez ten kraj, a także ze Zjednoczonym Królestwem i Francją; wzywa wszystkie państwa posiadające broń jądrową, by potwierdziły zasadę, że wojny jądrowej nie można wygrać i nigdy nie wolno jej prowadzić; 28. podkreśla znaczenie prezydenckich inicjatyw jądrowych mających na celu redukcję rozmieszczonej taktycznej broni jądrowej krótkiego zasięgu; z zaniepokojeniem odnotowuje realizowane przez Rosję programy modernizacji niestrategicznej broni jądrowej, które budzą wątpliwości co do jej zgodności z celami prezydenckich inicjatyw jądrowych; przypomina, że prezydenckie inicjatywy jądrowe, pomimo niewiążącego charakteru, odegrały zasadniczą rolę w architekturze kontroli zbrojeń, oraz wzywa zarówno Stany Zjednoczone, jak i Federację Rosyjską, by dotrzymały swoich zobowiązań w zakresie niestrategicznej broni jądrowej, a także by poprawiły przejrzystość w zakresie arsenału, rozmieszczenia posiadanej przez nie broni i jej statusu, a także modernizacji czy prac nad nową bronią; 29. podkreśla, że społeczność międzynarodowa musi pracować nad środkami mającymi na celu przeciwdziałanie ryzyku rozprzestrzeniania pocisków; wzywa państwa posiadające znaczną liczbę pocisków manewrujących, aby w pierwszej kolejności skoncentrowały się na środkach budowania zaufania i przejrzystości, w tym na negocjacjach i przyjęciu kodeksów postępowania dotyczących rozmieszczania i wykorzystywania pocisków manewrujących; wzywa wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, by podjął dialog z państwami eksportującymi, aby w pełni przystąpiły one do Reżimu Kontrolnego Technologii Rakietowych (MTCR), jedynego istniejącego wielostronnego porozumienia, które obejmuje transfer pocisków i sprzętu związanego z pociskami, oraz koordynował wysiłki w tym zakresie; 30. z zadowoleniem przyjmuje starania podjęte przez wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela na rzecz wspierania upowszechnienia Haskiego kodeksu postępowania przeciwko rozprzestrzenianiu rakiet balistycznych (HCoC), jedynego wielostronnego instrumentu służącego przejrzystości i budowaniu zaufania w dziedzinie rozprzestrzeniania rakiet balistycznych, z myślą o dalszym wkładzie w wysiłki na rzecz powstrzymania rozprzestrzeniania rakiet balistycznych zdolnych do przenoszenia broni masowego rażenia; wzywa wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela, aby przewodził wysiłkom na rzecz większej spójności między HCoC a innymi instrumentami kontroli zbrojeń; 31. podkreśla kluczową rolę, jaką w stosunkach transatlantyckich odgrywa Traktat o otwartych przestworzach, a także jego cenny wkład w światową strukturę kontroli zbrojeń, budowanie zaufania, przejrzystość działań wojskowych prowadzonych przez państwa będące jego sygnatariuszami oraz długofalową stabilność w Europie i na świecie; podkreśla, że Traktat o otwartych przestworzach dał mniejszym państwom europejskim możliwość monitorowania swoich sąsiadów i pociągania ich do odpowiedzialności za podejmowane działania wojskowe; ubolewa nad niedawnym przyjęciem przez rosyjską Dumę Państwową ustawy o wycofaniu się, a także z powodu wycofania się USA z Traktatu o otwartych przestworzach; wzywa pozostałych sygnatariuszy do dalszego wdrażania traktatu; apeluje do Stanów Zjednoczonych i Federacji Rosyjskiej, by wznowiły rozmowy z myślą o powrocie do traktatu i jego pełnej, skutecznej i możliwej do sprawdzenia realizacji; wzywa pozostałe państwa do dalszego wzmacniania traktatu jako środka budowania zaufania poprzez rozszerzenie jego zakresu, tak aby obejmował wymianę między naukowcami, współpracę w reagowaniu kryzysowym, monitorowanie środowiska i inne misje; 32. jest zaniepokojony zagrożeniem, jakie wojna chemiczna stwarza w następstwie najpoważniejszego i długotrwałego użycia broni chemicznej w ciągu dziesięcioleci; jest szczególnie zaniepokojony większą zdolnością niektórych podmiotów państwowych i niepaństwowych do szybszego wytwarzania zakazanych czynników chemicznych oraz ograniczonymi wskaźnikami wykrywalności; kładzie nacisk na konieczność przestrzegania światowej normy etycznej przeciw broni chemicznej poprzez zapobieganie bezkarności za stosowanie tego rodzaju broni; wzywa do skutecznego stosowania niedawno przyjętego globalnego systemu sankcji UE w zakresie praw człowieka w celu utrzymania tej normy; wyraża aprobatę z powodu przyjęcia przez Radę systemu sankcji przekrojowych w celu rozwiązania problemu rosnących naruszeń w zakresie produkcji, składowania i rozprzestrzeniania broni chemicznej; ponownie wyraża głębokie zaniepokojenie próbą zabójstwa Aleksieja Nawalnego oraz Siergieja i Julii Skripalów przy użyciu zakazanego środka paralityczno-drgawkowego z grupy nowiczoków, co w rozumieniu konwencji o broni chemicznej uznaje się za użycie broni chemicznej; przyjmuje z zadowoleniem sankcje nałożone na rosyjskich urzędników w dniu 14 października 2020 r. w odpowiedzi na to rażące naruszenie standardów międzynarodowych i międzynarodowych zobowiązań Rosji; wzywa Rosję do udzielenia ważnych odpowiedzi w związku z zatruciem krytyka Kremla Aleksieja Nawalnego, o co zwróciła się grupa 45 krajów zachodnich zgodnie z zasadami OPCW; 33. wyraża uznanie dla kluczowej roli, jaką OPCW odgrywa w kontrolowanym procesie niszczenia bojowych środków chemicznych; zdecydowanie potępia rozwój i wykorzystywanie broni chemicznej na szeroką skalę przez państwa będące stronami konwencji o broni chemicznej oraz potępia liczne przypadki łamania praw człowieka i akty okrucieństwa popełniane przez reżim Syryjskiej Republiki Arabskiej Baszara al-Assada; podkreśla, że należy zapewnić odpowiedzialność za tak poważne naruszenia konwencji o broni chemicznej; z zadowoleniem przyjmuje decyzję podjętą na 25. sesji konferencji państw-stron konwencji o broni chemicznej o zawieszeniu niektórych praw i przywilejów Syrii wynikających z tej konwencji; z zadowoleniem przyjmuje stałe wsparcie UE dla mechanizmu dochodzeniowego sekretarza generalnego, a jednocześnie podkreśla, jak ważne jest zagwarantowanie rozliczalności w ramach tego mechanizmu; potępia próby podważenia niezależności mechanizmu poprzez podporządkowanie go Radzie Bezpieczeństwa ONZ; 34. ponownie wyraża pełne poparcie dla konwencji o zakazie broni biologicznej, która zakazuje stosowania niebezpiecznych wirusów, bakterii i substancji toksycznych wobec ludzi; z zadowoleniem przyjmuje wkład finansowy zapewniony przez UE bezpośrednio na rzecz konwencji o zakazie broni biologicznej oraz na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa biologicznego poza UE; wzywa wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela, by kontynuował swoje starania na rzecz upowszechnienia konwencji o zakazie broni biologicznej; zwraca uwagę na konieczność zintensyfikowania wysiłków na rzecz wprowadzenia prawnie wiążącego mechanizmu weryfikacji zgodności z konwencją o zakazie broni biologicznej; wzywa wszystkie strony, w tym USA, do powrotu do negocjacji za pośrednictwem grupy ad hoc ds. konwencji o zakazie broni biologicznej; 35. podkreśla ważną pracę wykonaną przez Centrum Satelitarne Unii Europejskiej w zakresie wykorzystania potencjału kosmicznego, obrazowania satelitarnego i wywiadu geoprzestrzennego do monitorowania, czy przestrzegane są zobowiązania w zakresie rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia; 36. zwraca uwagę na szybkie postępy w zakresie rozwoju systemów opartych na sztucznej inteligencji w dziedzinie wojskowości; w związku z tym ponawia swój apel do UE o objęcie przewodnictwa w międzynarodowych wysiłkach regulacyjnych w celu dopilnowania, by rozwój i stosowanie sztucznej inteligencji do celów wojskowych odbywało się w ścisłych granicach określonych w prawie międzynarodowym, w tym międzynarodowym prawie humanitarnym i prawie dotyczącym praw człowieka; wzywa UE, by utorowała również drogę ku globalnym negocjacjom mającym na celu aktualizację wszystkich istniejących instrumentów kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni, tak aby uwzględnić systemy oparte na sztucznej inteligencji wykorzystywane podczas wojny; podkreśla, że nowe technologie nieobjęte prawem międzynarodowym powinny być oceniane w świetle zasady humanitaryzmu i dyktatu sumienia publicznego; wzywa wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela, państwa członkowskie i Radę Europejską do przyjęcia wspólnego stanowiska w sprawie autonomicznych systemów uzbrojenia, które zapewni istotną kontrolę człowieka nad funkcjami krytycznymi systemów uzbrojenia; nalega, aby UE wspierała wysiłki w ramach konwencji ONZ w sprawie niektórych rodzajów broni konwencjonalnej, w ramach których wysokie umawiające się strony wnoszą wkład w prace grupy ekspertów rządowych ds. nowych technologii związanych ze śmiercionośnymi autonomicznymi systemami uzbrojenia w celu osiągnięcia porozumienia w sprawie prawnie wiążącego instrumentu, który zakazywałby w pełni autonomicznej broni bez istotnej kontroli człowieka; 37. wzywa UE do zwiększenia inwestycji w zdolności w zakresie sztucznej inteligencji w sposób dopasowany do koncepcji operacyjnych państw członkowskich; podkreśla, że rosnące znaczenie sztucznej inteligencji wymaga również ściślejszej współpracy z partnerami o podobnych poglądach; 38. podkreśla potrzebę zapewnienia i powszechnego uwzględniania równego, pełnego i znaczącego udziału kobiet w konferencjach i forach dotyczących rozbrojenia i nierozprzestrzeniania, w tym w działaniach dyplomatycznych na rzecz rozbrojenia i we wszystkich procesach decyzyjnych związanych z rozbrojeniem; 39. zwraca uwagę na konieczność podjęcia dodatkowych środków mających na celu zwalczanie finansowania rozprzestrzeniania broni masowego rażenia, aby uniemożliwić transfer technologii i wiedzy do wrogich podmiotów niepaństwowych, jak również zwraca uwagę na zagrożenie, jakie terroryzm chemiczny, biologiczny, radiologiczny i jądrowy stanowi dla naszego zbiorowego bezpieczeństwa; zwraca uwagę na konieczność wspierania przez UE odpowiedzialnej nauki w celu zapobiegania niewłaściwemu wykorzystywaniu badań naukowych i eksperymentów; podkreśla potrzebę zwalczania przemytu materiałów CBRJ i nielegalnego handlu nimi oraz zapobiegania ryzyku zmiany zamierzonego końcowego zastosowania; zwraca się do ESDZ i Komisji, by zajęły się tą kwestią w oczekiwanym wspólnym komunikacie w sprawie strategicznego podejścia do wsparcia rozbrojenia, demobilizacji i reintegracji byłych uczestników walk; 40. podkreśla potrzebę zwiększenia wysiłków w celu dalszego wzmacniania gotowości UE i działań przeciwko zagrożeniom chemicznym, biologicznym, radiologicznym i jądrowym poprzez rozwój zdolności w zakresie dekontaminacji, składowania i monitorowania w ramach istniejącego Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności; 41. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie i Komisji.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nowe kierunki działań humanitarnych UE |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parlament Europejski, – uwzględniając art. 208 i 214 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, – uwzględniając art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej, – uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1257/96 z dnia 20 czerwca 1996 r. dotyczące pomocy humanitarnej(1), – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/836 z dnia 20 maja 2021 r. zmieniające decyzję nr 1313/2013/UE w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności(2), – uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 z dnia 9 czerwca 2021 r. ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – Globalny wymiar Europy, zmieniające i uchylające decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 i rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009(3), – uwzględniając wspólne oświadczenie Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej w sprawie konsensusu europejskiego w sprawie pomocy humanitarnej z 2008 r.(4), – uwzględniając czwartą konwencję genewską z dnia 12 sierpnia 1949 r. o ochronie osób cywilnych podczas wojny, – uwzględniając decyzję Rady 2003/335/WSiSW z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie wykrywania i karania ludobójstwa, zbrodni przeciw ludzkości i zbrodni wojennych(5), – uwzględniając konkluzje Rady z 26 listopada 2018 r. w sprawie poprawy światowego bezpieczeństwa żywnościowego i żywieniowego, – uwzględniając wytyczne UE dotyczące propagowania przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego(6), – uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2286 z 3 maja 2016 r. w sprawie ochrony rannych i chorych, personelu medycznego i personelu organizacji humanitarnych w konfliktach zbrojnych, – uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego ONZ z dnia 23 sierpnia 2016 r. w sprawie wyników Światowego Szczytu Humanitarnego oraz zobowiązań podjętych przez uczestników szczytu, – uwzględniając tzw. wielki układ (Grand Bargain) zawarty w dniu 23 maja 2016 r., roczne niezależne sprawozdania na jego temat, w szczególności sprawozdanie za rok 2021, oraz ramy Grand Bargain 2.0 i załączniki przedstawione na dorocznym posiedzeniu Grand Bargain w dniach 15–17 czerwca 2021 r., – uwzględniając sprawozdanie Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców z lipca 2021 r. w sprawie wykorzystania elastycznego finansowania w 2020 r. oraz aktualizacje tego sprawozdania, – uwzględniając ramy z Sendai dotyczące ograniczenia ryzyka klęsk żywiołowych w latach 2015–2030 przyjęte na 3. światowej konferencji ONZ poświęconej zmniejszaniu ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, która odbyła się w dniach 14–18 marca 2015 r. w Sendai, w Japonii, a także rezultaty prac światowych platform na rzecz zmniejszania ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, które odbyły się w Cancun w 2017 r. i w Genewie w 2019 r., – uwzględniając Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i cele zrównoważonego rozwoju ONZ, – uwzględniając światowy przegląd sytuacji humanitarnej z 2021 r. przygotowany przez Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej oraz jego comiesięczne aktualizacje, – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2021 r. pt. „Unia równości – strategia na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021–2030 (COM(2021)0101), – uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 marca 2021 r. w sprawie w sprawie operacji humanitarnych UE: nowe wyzwania, te same zasady (COM(2021)0110) oraz późniejsze konkluzje Rady z dnia 20 maja 2021 r., – uwzględniając swoje rezolucje w sprawie pomocy humanitarnej, w szczególności rezolucje z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie podejścia UE do kwestii odporności i działań zmniejszających ryzyko związane z klęskami żywiołowymi w krajach rozwijających się: wyciąganie wniosków z kryzysu bezpieczeństwa żywnościowego(7), z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie edukacji dzieci w sytuacjach nadzwyczajnych i w czasie przedłużających się kryzysów(8), z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie przygotowań do Światowego Szczytu Humanitarnego: wyzwania i szanse w zakresie pomocy humanitarnej(9), z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie odporności jako strategicznego priorytetu działań zewnętrznych UE(10), oraz z dnia 17 kwietnia 2018 r. w sprawie wdrażania Instrumentu Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju, Instrumentu Pomocy Humanitarnej oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju(11), – uwzględniając art. 54 Regulaminu, – uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju (A9-0328/2021), A. mając na uwadze, że potrzeby humanitarne są rekordowo wysokie – w 2021 r. pomocy będzie potrzebować 238 mln osób – i wynikają w dużej mierze z konfliktów, ale także z czynników systemowych, takich jak zmiana klimatu, klęski żywiołowe, degradacja środowiska, wzrost liczby ludności na świecie, brak bezpieczeństwa żywnościowego, ograniczone zasoby wody i nieudolne sprawowanie rządów; mając na uwadze, że rosnące potrzeby humanitarne i ich coraz większa złożoność dotyczą każdego z celów zrównoważonego rozwoju i wskazują na niepokojący brak globalnych postępów we wdrażaniu Agendy 2030; B. mając na uwadze, że pandemia COVID-19 pogłębiła istniejące słabości i nierówności, zwiększyła potrzeby humanitarne – zwłaszcza gwałtowny wzrost głodu i braków w dostawach żywności, przy czym prawie 300 mln osób jest zagrożonych poważnym brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, a ponad 40 mln stoi w obliczu nadzwyczajnego poziomu braku bezpieczeństwa żywnościowego – oraz utrudniła działania humanitarne z uwagi na zamknięcie granic i inne ograniczenia, jakie próbują wprowadzić strony konfliktów zbrojnych; mając na uwadze, że wzrost potrzeb humanitarnych jest po części wynikiem zakresu pomocy rozwojowej, który jest niewystarczający, by zaradzić przyczynom niestabilności; mając na uwadze, że według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) pomoc humanitarna dla wszystkich państw w sytuacjach niestabilności wzrosła o 38 % w latach 2015–2016, podczas gdy programowana pomoc rozwojowa dla państw w takich sytuacjach nie wzrosła w tym samym okresie(12); mając na uwadze, że w latach 2014–2018 pomoc humanitarna stanowiła drugi co do wielkości udział we wkładach na rzecz zagranicznej pomocy rozwojowej w 29 krajach należących do Komitetu Pomocy Rozwojowej(13); C. mając na uwadze, że pandemia COVID-19 z jednej strony stworzyła liczne przeszkody dla organizacji międzynarodowych w prowadzeniu logistyki operacji pomocowych, z drugiej strony, te wyzwania logistyczne przyczyniły się do pewnych pozytywnych zmian w sposobie wdrażania programów pomocowych, w szczególności w zwiększaniu znaczenia lokalizowania pomocy humanitarnej; D. mając na uwadze, że w 2018 r. około 108 mln osób potrzebowało międzynarodowej pomocy humanitarnej w wyniku burz, powodzi, susz i pożarów środowiskowych; mając na uwadze, że do 2050 r. ponad 200 mln osób może potrzebować pomocy humanitarnej każdego roku w wyniku katastrof związanych z klimatem i społeczno-gospodarczych skutków zmiany klimatu; E. mając na uwadze, że kobiety i dziewczęta najdotkliwiej odczuwają skutki sytuacji kryzysowych; mając na uwadze, że prawdopodobieństwo, iż dorastające dziewczęta w strefach konfliktu nie uczęszczają do szkoły wynosi 90 %; mając na uwadze, że 70 % kobiet na obszarach klęski humanitarnej jest bardziej narażonych na przemoc ze względu na płeć, a także mając na uwadze, że kobiety stanowią ponad 70 % osób cierpiących z powodu chronicznego głodu; F. mając na uwadze, że humanitarny most powietrzny UE, który został utworzony w reakcji na ograniczenia w transporcie spowodowane pandemią, w znacznym stopniu pomógł wypełnić krytyczne luki w działaniach humanitarnych, gdyż ułatwił transport pomocy, pomocy doraźnej i pracowników organizacji humanitarnych; G. mając na uwadze, że większa częstotliwość i intensywność klęsk spowodowanych zmianą klimatu podsyca konflikty i sprawia, że coraz więcej osób w niespotykanym dotąd wymiarze pada ofiarą przedłużających się przesiedleń, podczas gdy wiele długotrwałych kryzysów pozostaje nierozwiązanych; H. mając na uwadze, że rosnącym potrzebom humanitarnym nie towarzyszą odpowiednie środki, co prowadzi do szybko rosnącej luki w finansowaniu: w 2020 r. zrealizowano mniej niż połowę działań w zakresie pomocy humanitarnej, o którą apelowało ONZ, a w sierpniu 2021 r. na zaspokojenie potrzeb opiewających na kwotę 36,6 mld USD (30 % całości) dostępne były jedynie środki w wysokości 10,9 mld USD(14); mając na uwadze, że w 2020 r. finansowanie niezwiązane z odpowiedzią na pandemię COVID-19 pochodzące od dwudziestu największych darczyńców publicznych spadło poniżej poziomu z 2019 r.(15); I. mając na uwadze, że finansowanie pomocy humanitarnej na świecie nadal w dużym stopniu zależy od bardzo ograniczonej liczby darczyńców, zaś dziesięciu największych z nich zapewnia około 85 % wszystkich środków; J. mając na uwadze, że pomoc humanitarna jest kluczowym elementem działań zewnętrznych UE oraz że w 2020 r. łączne środki finansowe UE i państw członkowskich stanowiły 36 % globalnej pomocy humanitarnej, co stanowi największy wkład na świecie; mając na uwadze, że poziom wkładów w ramach UE jest zróżnicowany, przy czym cztery państwa członkowskie i Komisja odpowiadają za około 90 % wszystkich środków finansowych UE przeznaczonych na pomoc humanitarną; K. mając na uwadze, że ponowne zobowiązanie sygnatariuszy w dokumencie Grand Bargain 2.0 (wielka umowa) do zapewnienia, by działania humanitarne były jak najbardziej lokalne i jedynie w niezbędnym stopniu umiędzynarodowione, pociąga za sobą potrzebę przekazywania co najmniej 25 % środków finansowych przeznaczonych na pomoc humanitarną w sposób jak najbardziej bezpośredni podmiotom lokalnym i krajowym; mając jednak na uwadze, że cel ten jest daleki od osiągnięcia; L. mając na uwadze, że obecna luka w finansowaniu na rzecz rozwoju powoduje konieczność zwiększenia wydajności, skuteczności, widoczności, przejrzystości i rozliczalności, a także poprawy podziału ryzyka w systemie pomocy humanitarnej oraz zapewnienia udziału większej liczby krajów w działaniach humanitarnych, aby pomoc ta zaspokajała potrzeby dotkniętej skutkami luki ludności, co podkreślono ostatnio w dokumencie Grand Bargain 2.0, w którym za kluczowe czynniki priorytetowe uznano przede wszystkim aspekty lokalne i finansowanie wysokiej jakości; M. mając na uwadze, że finansowanie wysokiej jakości obejmuje jeden z dwóch podstawowych priorytetów Grand Bargain 2.0; mając na uwadze, że w drugim filarze Forum Politycznego Wysokiego Szczebla ONZ ds. Finansowania Działań Humanitarnych z 2016 r. wzywa się do poszerzenia zasobów humanitarnych przez partnerstwa z nowymi darczyńcami dwustronnymi i sektorem prywatnym, ułatwianie przepływów przekazów pieniężnych i islamskie finansowanie społeczne(16); mając na uwadze, że pomoc humanitarna pochodząca od prywatnych darczyńców już rośnie i zwiększyła się o 9 %, z 6,2 mld USD w 2018 r. do rekordowej kwoty 6,8 mld USD w 2019 r.(17); N. mając na uwadze, że Komisja zaproponowała uruchomienie projektu pilotażowego dotyczącego łączenia zasobów w celu znacznego zwiększenia zasobów na działania humanitarne i w związku z tym zaapelowała o większe zaangażowanie sektora prywatnego; O. mając na uwadze, że niezmiennie wyzwaniem pozostaje rozdrobnienie pomocy humanitarnej ze względu na dużą liczbę darczyńców i agencji niosących pomoc oraz brak koordynacji ich działań i projektów; P. mając na uwadze, że darczyńcy zachęcają do organizacji konsorcjów w ramach współpracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej; mając na uwadze, że w porównaniu z innymi metodami organizacja konsorcjum charakteryzuje się zazwyczaj szerszymi celami i większymi zasobami; Q. mając na uwadze, że rozwiązywanie kryzysów humanitarnych wymaga nie tylko większych środków finansowych, lecz także zdecydowanych wysiłków politycznych na rzecz ograniczenia potrzeb polegających na zapobieganiu konfliktom i ich zakończeniu, ochronie podstawowych praw człowieka, promowaniu zrównoważonego rozwoju, ograniczaniu ryzyka i podatności na zagrożenia, przeciwdziałaniu zmianie klimatu i dostosowywaniu się do niej, walce z korupcją przy przydzielaniu środków finansowych oraz rozwiązaniu problemu braku przejrzystości w stosunkach z organizacjami lokalnymi; R. mając na uwadze, że podstawowe normy i zasady są kwestionowane na całym świecie, co przejawia się systematycznym naruszaniem międzynarodowego prawa humanitarnego, w tym atakami na ludność cywilną oraz pracowników organizacji humanitarnych i medycznych, a także coraz większymi przeszkodami w udzielaniu pomocy humanitarnej; S. mając na uwadze, że w ostatnich latach dramatycznie wzrosła liczba ataków na personel organizacji humanitarnych; 1. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie operacji humanitarnych UE – nowe wyzwania, te same zasady, oraz zawarte w nim konkretne propozycje poprawy świadczenia pomocy humanitarnej; wzywa do szybkiego wdrożenia tych propozycji w ramach ścisłych konsultacji i we współpracy z partnerami humanitarnymi, aby zapewnić przewidywalność pomocy oraz aby nie była ona fragmentaryczna i nie prowadziła do powielania innych działań; ponownie podkreśla, że zgodnie z Konsensusem europejskim w sprawie pomocy humanitarnej pomoc humanitarna UE musi być zawsze udzielana wyłącznie w zależności od precyzyjnie określonych potrzeb wynikających ze wstępnej oceny, musi być w pełni zgodna z zasadami humanitarnymi, takimi jak humanitaryzm, neutralność, bezstronność i niezależność, a w ramach dostępu do pomocy humanitarnej musi uwzględniać w szczególności wyzwania, przed jakimi stoją grupy znajdujące się w trudnej sytuacji, takie jak osoby z niepełnosprawnościami, mniejszości i osoby wysoce zmarginalizowane; wzywa Komisję do zadbania o to, aby zasada „nie pomijać nikogo” była podstawą nowego podejścia do działań humanitarnych; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą uwzględniania edukacji w sytuacjach nadzwyczajnych w celu zapobiegania przedwczesnemu porzucaniu nauki przez dzieci, zwłaszcza w przypadku długotrwałych konfliktów; 2. zauważa z zaniepokojeniem gwałtowny wzrost luki w finansowaniu pomocy humanitarnej spowodowany zmniejszeniem finansowania przez głównych darczyńców w momencie rosnących potrzeb; podkreśla wyraźne różnice w wysokości wkładów, zarówno na poziomie globalnym, jak i w obrębie UE; apeluje do Komisji o zapewnienie solidnego budżetu rocznego na pomoc humanitarną UE, aby zagwarantować terminowe, przewidywalne i elastyczne finansowanie pomocy humanitarnej od początku każdego roku finansowego, zarówno z myślą o przedłużających się konfliktach, jak i reagowaniu na nowe konflikty, oraz o stworzenie wyodrębnionej puli środków w rezerwie na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej (SEAR) na wypadek kryzysów humanitarnych poza granicami UE, aby utrzymać istniejącą zdolność do szybkiego uruchomienia dodatkowych funduszy w przypadku pojawiających się, nasilających lub nagłych sytuacji kryzysowych; wzywa UE, aby opowiedziała się za większym podziałem odpowiedzialności międzynarodowej i zwiększeniem środków na pomoc humanitarną; wzywa państwa członkowskie, aby dawały przykład i przeznaczały stałą część swoich dochodów narodowych brutto na pomoc humanitarną; wzywa Komisję do składania rocznych sprawozdań na temat wysokości środków finansowych przeznaczonych przez UE na pomoc humanitarną na świecie; 3. apeluje do Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych o opracowanie strategii długoterminowej współpracy z państwami trzecimi, w szczególności z nowymi darczyńcami, z wykorzystaniem dwustronnej, regionalnej i wielostronnej dyplomacji UE, aby zwiększyć liczbę krajów będących darczyńcami dobrowolnej pomocy humanitarnej; podkreśla, że wkład ze strony dodatkowych krajów będących darczyńcami umożliwiłby zgromadzenie kwoty potrzebnej do stawienia czoła międzynarodowym kryzysom humanitarnym; z zaniepokojeniem odnotowuje brak formalnego porozumienia w sprawie pomocy humanitarnej w umowie o handlu i współpracy między UE a Zjednoczonym Królestwem oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie, by podjęły starania o formalne partnerstwo UE i Zjednoczonego Królestwa w dziedzinie pomocy humanitarnej; 4. podkreśla zobowiązanie Komisji do wykorzystania finansowania prywatnego i większego angażowania sektora prywatnego w pomoc humanitarną UE oraz popiera uruchomienie pilotażowej inicjatywy łączenia środków z budżetu humanitarnego UE w 2021 r.; wzywa Komisję, by dostarczyła Parlamentowi więcej informacji, a także pisemną ocenę wdrożenia pilotażowego projektu łączonego finansowania działań humanitarnych, zawierającą analizę dostosowania do celów działań zewnętrznych; podkreśla potencjał inicjatyw dotyczących łączenia środków, w tym obligacje humanitarne i systemy ubezpieczeń od skutków klęsk żywiołowych, w tym również wykorzystywanie w pełni Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Plus do celów związanych z pomocą humanitarną; podkreśla jednak, że dalsza współpraca z sektorem prywatnym wymaga analizy wyników osiągniętych dotychczas dzięki tej współpracy oraz wyłącznego promowania partnerstw zgodnych z celami działań zewnętrznych UE i międzynarodowymi zasadami humanitarnymi; 5. jest zaniepokojony rosnącą liczbą poważnych naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego i prawa dotyczącego praw człowieka; wzywa do ustanowienia mechanizmu koordynacji UE w celu opracowania spójnego podejścia UE do międzynarodowego prawa humanitarnego, a także monitorowania naruszeń i opowiedzenia się za zapewnieniem poszanowania międzynarodowego prawa humanitarnego, również przez wykorzystanie odpowiednich instrumentów politycznych, handlowych i ekonomicznych oraz dotyczących pomocy rozwojowej w działaniach zewnętrznych UE; 6. wzywa Komisję, wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz państwa członkowskie do dokładnego monitorowania naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego i do uwzględniania tych naruszeń jako kryterium umieszczania osób lub podmiotów w odpowiednich systemach sankcji UE zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej w sprawie promowania przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego; zaznacza, że sankcje i środki ograniczające podjęte w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE muszą być zgodne z międzynarodowym prawem humanitarnym i nie mogą utrudniać prowadzenia działań humanitarnych; podkreśla potrzebę konsekwentnego uwzględniania wyłączeń ze względów humanitarnych w systemach środków ograniczających oraz zapewnienia partnerom niezbędnego wsparcia i wytycznych, aby mogli oni skutecznie stosować te wyłączenia; 7. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wzmocnienia międzynarodowego prawa humanitarnego oraz do stanowczego ścigania i karania tych, którzy wykorzystują głód jako broń wojenną, aby przeciwdziałać powszechnemu naruszaniu prawa do pożywienia podczas konfliktów, powtarzającemu się wykorzystywaniu głodu jako metody prowadzenia wojny oraz odmawianiu dostępu do pomocy humanitarnej; 8. wzywa UE i jej państwa członkowskie do szybkiego wypełnienia zobowiązań podjętych na Światowym Szczycie Humanitarnym oraz w ramach umowy Grand Bargain; podkreśla znaczenie uczynienia pomocy humanitarnej bardziej wydajną i skuteczną poprzez zwiększenie elastyczności finansowania za pomocą finansowania nieprzydzielonego, w mniejszym stopniu przeznaczonego na określony cel i wieloletniego, które byłoby dostosowane do warunków lokalnych, ukierunkowane na potrzeby i na ludzi, a także m.in. poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla partnerów humanitarnych dzięki harmonizacji i uproszczeniu wniosków darczyńców i wymogów w zakresie sprawozdawczości, finansowaniu podmiotów krajowych i lokalnych oraz promowaniu innowacyjnych rozwiązań; przypomina, że przedłużające się kryzysy to sytuacje wymagające działań humanitarnych oraz wzywa UE i jej państwa członkowskie, by przewidziały konkretne rozwiązania dotyczące skutecznego przydziału środków finansowych na pomoc humanitarną i rozwój dla partnerów działających w tych sytuacjach; zachęca UE i jej państwa członkowskie do wprowadzenia do umów o dotacje zawieranych z partnerami środków zapewniających tym partnerom wystarczającą elastyczność programu, umożliwiającą im szybkie przejście od działań rozwojowych do reagowania w sytuacjach nadzwyczajnych w razie nagłej sytuacji kryzysowej, w tym również w przypadku finansowania udostępnianego w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy”; 9. apeluje do Komisji i państw członkowskich o utrzymywanie i wspieranie realistycznego dialogu na temat podziału ryzyka między właściwymi departamentami oraz z ich partnerami humanitarnymi i innymi zainteresowanymi stronami, w oparciu o niedawne doświadczenia i wyciągnięte wnioski, aby stale dążyć do poprawy obowiązujących przepisów dotyczących finansowania i zwiększyć ich wydajność i skuteczność, zwłaszcza w czasie bardzo zmiennych kryzysów humanitarnych; zwraca uwagę, że świadomość ryzyka okazała się skutecznym narzędziem jego ograniczania; 10. podkreśla szczególne znaczenie wspierania podmiotów lokalnych i wzywa Komisję do opracowania ambitnej polityki dotyczącej lokalizacji, w tym do promowania przejrzystości, wykorzystania wiedzy fachowej i doświadczenia partnerów oraz określenia sposobów zapewnienia większego i lepszego wsparcia lokalnym respondentom w celu wzmocnienia ich zdolności, umożliwienia im korzystania ze wszystkich dostępnych instrumentów i zapewnienia ich zaangażowania w procesy decyzyjne, przy jednoczesnym rozwiązaniu kwestii wzajemnej rozliczalności i podziału ryzyka, ponieważ wzmocnienie lokalnych respondentów jest głównym czynnikiem zmniejszającym zapotrzebowanie na międzynarodową pomoc humanitarną w przyszłości; apeluje do Komisji o dopilnowanie, aby wprost włączyć uczestnictwo kobiet na równych zasadach i ich równouprawnienie do wszelkich nowych mechanizmów mających na celu zwiększenie roli podmiotów lokalnych w działaniach humanitarnych; 11. podkreśla, że w kontekście pandemii COVID-19 lokalizacja umożliwia reakcję zdrowotną dostosowaną do kontekstu krajów rozwijających się w celu uniknięcia uprzedzeń w stosunku do Europy, zwłaszcza w odniesieniu do protokołów ograniczania rozprzestrzeniania się choroby i kampanii zapobiegawczych; apeluje, aby poprzez dalszą lokalizację działań humanitarnych odpowiednio zakwestionować dominację europocentrycznej perspektywy w sytuacjach kryzysowych; 12. podkreśla wyzwania związane ze zmianą klimatu i z zadowoleniem przyjmuje zobowiązania do dalszego uwzględniania skutków zmiany klimatu i czynników środowiskowych w działaniach humanitarnych, do wzmocnienia odporności na zmianę klimatu w regionach podatnych na zagrożenia oraz do budowania odporności społeczności podatnych na zmianę klimatu poprzez gotowość na wypadek klęsk żywiołowych i działania antycypacyjne dzięki podejściu opartemu na potrójnym powiązaniu z udziałem ludności tubylczej i społeczności lokalnych, z myślą o szczególnych potrzebach w zakresie pomocy i ochrony ludności dotkniętej klęskami żywiołowymi oraz negatywnymi skutkami zmiany klimatu, w szczególności osób przesiedlonych i społeczności przyjmujących; z zadowoleniem przyjmuje również zobowiązania do nadania pomocy humanitarnej UE bardziej zrównoważonego charakteru pod względem środowiskowym i śledzenia wydatków związanych z klimatem; wzywa Komisję do zapewnienia niezbędnych środków na przystosowanie się do zmiany klimatu i zmniejszenie ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, między innymi za pośrednictwem Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy”, oraz do przyspieszenia realizacji zobowiązań z Sendai w ramach działań zewnętrznych UE; 13. z zadowoleniem przyjmuje konkretne osiągnięcia humanitarnego mostu powietrznego UE oraz koncepcję stworzenia potencjału europejskich działań w dziedzinie pomocy humanitarnej w celu wypełnienia luk w działaniach humanitarnych UE; wzywa do regularnego konsultowania się z państwami członkowskimi i partnerami w dziedzinie pomocy humanitarnej w sprawie wszelkich nowych inicjatyw Komisji, w których powinno się korzystać z istniejących możliwości podmiotów niosących pomoc humanitarną i mechanizmów UE, takich jak Unijny Mechanizm Ochrony Ludności, zamiast je powielać; 14. podkreśla, że choć pomoc humanitarna ma na celu natychmiastowe zajęcie się sytuacjami zagrażającymi życiu, kryzysy powodowane są przez czynniki, które wymagają rozwiązań długoterminowych, gdyż pierwotna sytuacja niestabilności jest ważnym elementem poprzedzającym kryzysy humanitarne; wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych do przyjęcia komunikatu określającego jasną politykę dotycząca powiązań między pomocą humanitarną, rozwojem i pokojem, aby wyeliminować rozbieżności między poszczególnymi obszarami polityki, a jednocześnie zagwarantować przestrzeganie szczególnego charakteru prawnego i specjalnych zasad pomocy humanitarnej; podkreśla, że podejście oparte na powiązaniach powinno wzmocnić odporność i promować zrównoważone reagowanie, natomiast cele zrównoważonego rozwoju należy wykorzystywać jako ramy takiego podejścia, ponieważ Agenda 2030 stanowi jedyną w swoim rodzaju okazję do wyeliminowania pierwotnych przyczyn niestabilności i konfliktów, m.in. w oparciu o praktyczne doświadczenia organizacji pozarządowych; wzywa UE i państwa członkowskie do szybkiego wdrożenia tego podejścia opartego na powiązaniach, ze szczególnym naciskiem na eliminowanie niestabilności, zapobieganie konfliktom, walkę z głodem, przeciwdziałanie wysiedleniom związanym z klęskami żywiołowymi i negatywnymi skutkami zmiany klimatu, zapewnienie możliwości kształcenia i środków do życia, wspieranie wczesnej odbudowy, zwiększanie zdolności reagowania, promowanie samodzielności i budowanie odporności; wzywa Komisję do opublikowania oceny wdrożenia koncepcji powiązania pomocy humanitarnej z rozwojową w sześciu państwach pilotażowych wskazanych w 2017 r.; 15. wzywa Komisję do oceny dotychczasowych doświadczeń i programów dotyczących kwestii związanych z płcią, ponieważ istnieje coraz większa potrzeba zajęcia się nimi, a to z uwagi na znaczącą rolę kobiet jako ofiar konfliktów i katastrof; wzywa do wdrożenia bardziej konkretnych elementów uwzględniania aspektu płci w przyszłych działaniach humanitarnych, w tym analiz uwzględniających kontekst i aspekt płci, przy jednoczesnej ochronie praw słabszych grup społecznych, w tym kobiet, dziewcząt i osób ze społeczności LGBTIQ+; popiera swobodny dostęp do bezpłatnych publicznych usług ochrony zdrowia i wysiłki na rzecz zmniejszenia śmiertelności i zachorowalności, jak również podkreśla potrzebę zwiększenia gotowości na wypadek wystąpienia epidemii i pandemii; 16. apeluje do UE i państw członkowskich o wdrożenie i promowanie inicjatywy nansenowskiej w postaci programu działania na rzecz ochrony osób przesiedlonych w regionach transgranicznych w kontekście klęsk żywiołowych i zmiany klimatu; podkreśla znaczenie współpracy między podmiotami zajmującymi się pomocą humanitarną, rozwojem, zmniejszaniem ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi i zmianą klimatu w celu zmniejszenia ryzyka przesiedleń w kontekście klęsk żywiołowych i niekorzystnych skutków zmiany klimatu oraz zaspokojenia potrzeb w dziedzinie pomocy i ochrony; 17. wzywa do poświęcenia szczególnej uwagi kwestii żywienia jako podstawowego prawa wszystkich ludzi w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i poprawy odporności systemów żywnościowych na wstrząsy gospodarcze, klimatyczne i wywołane przez człowieka; apeluje o przegląd unijnego planu działania w dziedzinie żywienia, aby zająć się wszystkimi formami niedożywienia w kontekstach humanitarnych i rozwojowych, zgodnie z konkluzjami Rady z listopada 2018 r.; 18. ponownie podkreśla zaangażowanie Komisji i jej nieustające wysiłki na rzecz wspierania widoczności i świadomości pomocy humanitarnej UE wśród różnych zainteresowanych stron w całej UE, w tym organizacji pozarządowych, oraz na rzecz zwiększenia widoczności UE w jej działaniach zewnętrznych; 19. z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź zorganizowania pierwszego w historii Forum Humanitarnego UE, które ma się odbyć w styczniu 2022 r; podkreśla, że forum powinno mieć włączający charakter, być dostępne, obejmować udział partnerów wykonawczych w dziedzinie pomocy humanitarnej, dążyć do zwiększenia widoczności pomocy humanitarnej UE i pracy jej partnerów, promować strategiczny dialog na temat polityki humanitarnej UE, zwiększać wsparcie polityczne i świadomość charakteru opartej na zasadach i potrzebach pomocy humanitarnej UE oraz przyspieszać realizację kluczowych działań określonych w komunikacie Komisji; 20. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Współpraca w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej na Bałkanach Zachodnich |
| |||||||||||||
Parlament Europejski, – uwzględniając odpowiednie konwencje ONZ, w szczególności Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i protokoły do niej (protokół z Palermo z 2000 r.) oraz Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, – uwzględniając prawnokarną i cywilnoprawną konwencję Rady Europy o korupcji, otwarte do podpisu w Strasburgu odpowiednio 27 stycznia 1999 r. i 4 listopada 1999 r., oraz rezolucje (98)7 i (99)5 przyjęte przez Komitet Ministrów Rady Europy odpowiednio 5 maja 1998 r. i 1 maja 1999 r. ustanawiające Grupę Państw Przeciwko Korupcji (GRECO), – uwzględniając Europejską konwencję o pomocy prawnej w sprawach karnych, – uwzględniając Europejską konwencję o przekazywaniu ścigania w sprawach karnych, – uwzględniając Konwencję Rady Europy o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa oraz o finansowaniu terroryzmu, – uwzględniając Konwencję Rady Europy o cyberprzestępczości (Konwencja o cyberprzestępczości), – uwzględniając działalność Komitetu Ekspertów ds. Oceny Środków Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu (MONEYVAL) oraz zalecenia Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy, – uwzględniając konkluzje Rady z 26 czerwca 2018 r., 18 czerwca 2019 r. i 25 marca 2020 r. w sprawie rozszerzenia oraz procesu stabilizacji i stowarzyszenia, – uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2018/1788 z 19 listopada 2018 r. w sprawie wsparcia Centrum Kontroli Broni Strzeleckiej i Lekkiej dla Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej w realizacji regionalnego planu działania w sprawie zwalczania nielegalnego handlu bronią na Bałkanach Zachodnich(1), – uwzględniając komunikat Komisji z 6 lutego 2018 r. pt. „Wiarygodna perspektywa rozszerzenia dla Bałkanów Zachodnich oraz zwiększone zaangażowanie UE w tym regionie” (COM(2018)0065), – uwzględniając komunikat Komisji z 24 lipca 2020 r. w sprawie strategii UE w zakresie unii bezpieczeństwa (COM(2020)0605), – uwzględniając komunikat Komisji z 24 lipca 2020 r. pt. „Plan działania UE w sprawie nielegalnego handlu bronią palną na lata 2020–2025” (COM(2020)0608), – uwzględniając komunikat Komisji z 14 kwietnia 2021 r. w sprawie unijnej strategii zwalczania przestępczości zorganizowanej na lata 2021–2025 (COM(2021)0170) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji pt. „EMPACT – instrument przewodni UE w zakresie współpracy na rzecz zwalczania poważnej i zorganizowanej przestępczości międzynarodowej” (SWD(2021)0074), – uwzględniając komunikat Komisji z 14 kwietnia 2021 r. pt. „Strategia UE w zakresie zwalczania handlu ludźmi na lata 2021–2025” (COM(2021)0171), – uwzględniając porozumienia w sprawie współpracy operacyjnej i strategicznej między Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) a Albanią, Bośnią i Hercegowiną, Czarnogórą, Macedonią Północną i Serbią, a także porozumienie robocze ustanawiające stosunki współpracy między organami ścigania Kosowa a Europolem, – uwzględniając porozumienia o współpracy między Eurojustem a Albanią, Czarnogórą, Macedonią Północną i Serbią, – uwzględniając porozumienia o współpracy w zakresie zarządzania granicami między Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) a Albanią, Bośnią i Hercegowiną, Czarnogórą, Macedonią Północną i Serbią, – uwzględniając proces berliński oraz zobowiązania antykorupcyjne podjęte przez kraje Bałkanów Zachodnich w 2018 r., – uwzględniając sporządzoną przez Europol ocenę zagrożenia poważną i zorganizowaną przestępczością z 12 kwietnia 2021 r. oraz ocenę zagrożenia wykorzystaniem internetu przez zorganizowane grupy przestępcze z 5 października 2020 r., – uwzględniając sprawozdanie Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości (UNODC) pt. „Measuring Organized Crime in the Western Balkans” [„Ocena skali przestępczości zorganizowanej na Bałkanach Zachodnich”], – uwzględniając swoją rezolucję z 5 lipca 2016 r. w sprawie zwalczania handlu ludźmi w stosunkach zewnętrznych UE(2), – uwzględniając swoje zalecenie z 19 czerwca 2020 r. dla Rady, Komisji i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie Bałkanów Zachodnich po szczycie w 2020 r.(3), – uwzględniając swoje rezolucje na lata 2019–2020 w sprawie sprawozdań Komisji dotyczących Albanii, Bośni i Hercegowiny, Kosowa, Czarnogóry, Macedonii Północnej i Serbii, – uwzględniając art. 54 Regulaminu, – uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0298/2021), A. mając na uwadze, że przestępczość zorganizowana stała się centralną kwestią w sprawach międzynarodowych oraz zagrożeniem dla pokoju i rozwoju, które wymaga wspólnej i skoordynowanej reakcji ze strony UE, jej państw członkowskich i partnerów międzynarodowych; B. mając na uwadze, że skuteczne zwalczanie przestępczości zorganizowanej jest częścią procesu przystąpienia do UE, zwłaszcza w klastrze zasad podstawowych oraz w 24. rozdziale negocjacyjnym dotyczącym sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa; C. mając na uwadze, że korupcja i przestępczość zorganizowana nadal stanowią poważny problem w całym regionie Bałkanów Zachodnich, co może mieć również negatywne skutki dla państw członkowskich UE; mając na uwadze, że siatki przestępczości zorganizowanej są ze sobą ściśle powiązane i zakorzenione w państwach członkowskich UE i w państwach spoza UE; D. mając na uwadze, że proces integracji europejskiej krajów Bałkanów Zachodnich jest bezpośrednio uzależniony od normalizacji ich stosunków zarówno między sobą, jak i z państwami członkowskimi UE; E. mając na uwadze, że przestępczość zorganizowana na Bałkanach Zachodnich jest problemem strukturalnym, mającym głęboko zakorzenione powiązania z biznesem i instytucjami państwowymi oraz będącym jednym z przejawów zawłaszczania państwa, któremu mają zaradzić reformy związane z procesem integracji z UE; F. mając na uwadze, że przestępczość zorganizowana i korupcja idą w parze z praniem brudnych pieniędzy, uchylaniem się od opodatkowania, klientelizmem oraz bezkarnością; G. mając na uwadze, że zorganizowane grupy przestępcze ściśle współpracują ponad granicami i podziałami etnicznymi, w przeciwieństwie do policji i organów sądowych krajów Bałkanów Zachodnich, które muszą pilnie poprawić tę koordynację; H. mając na uwadze, że zorganizowane grupy przestępcze współpracują z grupami z krajów szerszego sąsiedztwa europejskiego w takich działaniach, jak handel ludźmi, handel migrantami, przemyt dzieł sztuki i pranie pieniędzy; I. mając na uwadze, że zharmonizowane ramy prawne, ich skuteczne wdrażanie, niezależne organy antykorupcyjne i antyprzestępcze oraz rzeczywista wola polityczna, mają kluczowe znaczenie dla zwalczania przestępczości zorganizowanej; J. mając na uwadze, że zgodnie ze sprawozdaniem UNODC pt. „Measuring Organized Crime in the Western Balkans” [„Ocena skali przestępczości zorganizowanej na Bałkanach Zachodnich”] na Bałkanach Zachodnich ścigani i skazywani są raczej niscy rangą członkowie organizacji przestępczych, a przywódcy grup częściej cieszą się bezkarnością; K. mając na uwadze, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego zyskały pozycję ważnych podmiotów w walce z przestępczością zorganizowaną i korupcją w całym regionie oraz odgrywają kluczową rolę, zwłaszcza w monitorowaniu i ocenie strategii antykorupcyjnych; L. mając na uwadze, że potrzeba więcej badań i bardziej wiarygodnych danych na temat przestępczości zorganizowanej, aby lepiej opracować skuteczne rozwiązania polityczne dotyczące przestępczości zorganizowanej i korupcji w regionie; M. mając na uwadze, że edukacja odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu przestępczości i promowaniu kultury poszanowania prawa; N. mając na uwadze, że zagrożenie ze strony zorganizowanych grup przestępczych pochodzących z Bałkanów Zachodnich było w niektórych krajach błędnie wykorzystywane jako argument przeciwko przystąpieniu do UE, należy zatem odpowiednio podejść do tej kwestii, aby wspomóc dalsze kroki w procesie przystąpienia krajów Bałkanów Zachodnich do UE; O. mając na uwadze, że w celu spełnienia kryteriów członkostwa w UE kraje Bałkanów Zachodnich muszą przeprowadzić kompleksowe reformy w kluczowych obszarach oraz osiągnąć konkretne wyniki w reformie sądownictwa oraz walce z korupcją i przestępczością zorganizowaną; P. mając na uwadze, że wzmocnienie praworządności, walka z korupcją i przestępczością zorganizowaną to kamienie węgielne strategii UE dla Bałkanów Zachodnich z 2018 r.; Q. mając na uwadze, że na projekty związane ze zwalczaniem przestępczości zorganizowanej na Bałkanach Zachodnich przeznaczono około 64 mln EUR z Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA II), z którego sfinansowano wiele projektów krajowych i wielonarodowych wspierających skuteczniejsze sprawowanie wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących przestępczości zorganizowanej i korupcji na Bałkanach Zachodnich, w tym poprzez monitorowanie procesów sądowych; mając na uwadze, że IPA III również obejmuje szczegółowe cele dotyczące opracowania skutecznych narzędzi zapobiegania handlowi ludźmi i nielegalną bronią palną, handlowi narkotykami i praniu pieniędzy oraz zwalczania takiej działalności; Kontekst ogólny 1. podkreśla, że przestępczość zorganizowana i korupcja szkodzą przede wszystkim obywatelom krajów Bałkanów Zachodnich, ponieważ podważają ich prawo do bezpieczeństwa i spójności społecznej, a także zaufanie do systemu demokratycznego, tworzą przeszkody dla demokratycznych reform i utrudniają proces akcesyjny, a jednocześnie mają potencjalny i faktyczny negatywny wpływ na bezpieczeństwo i stabilność państw członkowskich UE; 2. zaznacza, że pozbawienie krajów Bałkanów Zachodnich perspektywy europejskiej pogarsza sytuację w zakresie przestępczości zorganizowanej oraz że sytuację tę można poprawić poprzez wspieranie procesu integracji z UE i współpracę z państwami członkowskimi; podkreśla, że walka z przestępczością zorganizowaną i pogłębianie integracji z UE to procesy wzajemnie się wzmacniające, dlatego należy przyspieszyć proces integracji z UE; 3. jest zdania, że powiązanie liberalizacji reżimu wizowego dla Kosowa ze zwalczaniem przestępczości zorganizowanej przynosi skutki odwrotne do zamierzonych, ponieważ izolacja zachęca do działalności przestępczej; podkreśla po raz kolejny, że Kosowo spełniło wszystkie kryteria liberalizacji reżimu wizowego, i wzywa Radę do bezzwłocznego przyznania tej liberalizacji; 4. zauważa, że praworządność oraz walka z korupcją i przestępczością zorganizowaną to kluczowe dziedziny, w których kraje Bałkanów Zachodnich muszą wykazać się konkretnymi wynikami, aby poczynić większe postępy na drodze do integracji z UE; wzywa je, by znacznie zwiększyły wysiłki na rzecz przyspieszenia niezbędnych reform, i wzywa UE do promowania – jako priorytetu polityki rozszerzenia – prawidłowej transpozycji i wdrożenia odpowiednich instrumentów międzynarodowych wspierających praworządność i służących zwalczaniu korupcji i przestępczości zorganizowanej poprzez pomoc finansową i praktyczną współpracę; 5. z zadowoleniem przyjmuje publikację 14 kwietnia 2021 r. unijnej strategii zwalczania przestępczości zorganizowanej na lata 2021–2025 i wzywa UE do zacieśnienia współpracy międzynarodowej w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, w szczególności z krajami Bałkanów Zachodnich, aby skutecznie przeciwdziałać temu ponadnarodowemu zagrożeniu; 6. zauważa, że brak możliwości zatrudnienia, korupcja, dezinformacja, elementy zawłaszczania państwa, nierówność, obca ingerencja niedemokratycznych reżimów, takich jak Rosja i Chiny, oraz powolny proces przystąpienia do UE należą do czynników, które sprawiają, że społeczeństwa Bałkanów Zachodnich są podatne na przestępczość zorganizowaną; wzywa zarówno władze krajów Bałkanów Zachodnich, jak i ich partnerów międzynarodowych, w szczególności UE, do wzmożenia wysiłków na rzecz sprostania tym wyzwaniom, które zwiększają niestabilność, podważają integrację oraz opóźniają rozwój demokratyczny i gospodarczy; 7. ubolewa z powodu braku rzeczywistej woli politycznej wśród części lokalnych elit politycznych, by zwalczać przestępczość zorganizowaną i korupcję oraz eliminować wszelkie elementy zawłaszczania państwa; 8. ubolewa z powodu częstego braku niezależności i właściwego funkcjonowania sądownictwa w krajach Bałkanów Zachodnich i nalega na przyjęcie bardziej strategicznego podejścia do wyzwań związanych z przestępczością zorganizowaną; apeluje do UE o dalszą pomoc, aby rozwijać kulturę profesjonalizmu i skuteczności wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych oraz poprawić uczciwość w sądownictwie; zauważa, że choć poczyniono pewne postępy w zakresie reformy wymiaru sprawiedliwości, nadal konieczne są znaczne wysiłki, aby osiągnąć wymierne rezultaty; 9. wzywa kraje Bałkanów Zachodnich, by w pełni zajęły się niedociągnięciami swoich systemów wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, w tym długością postępowań; apeluje do UE i innych partnerów międzynarodowych o przedstawienie dalszych wytycznych dla organów ścigania i sądownictwa w celu zwiększenia profesjonalizmu i skuteczności wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych; 10. z zadowoleniem przyjmuje transpozycję do prawa krajowego przez kraje Bałkanów Zachodnich unijnych i międzynarodowych standardów odzyskiwania mienia, a także inne wysiłki na rzecz zwalczania przestępczości zorganizowanej w regionie, takie jak opracowanie rządowych mechanizmów koordynacji oraz specjalnych sądów i jednostek egzekwowania prawa; ubolewa jednak, że poziom wdrożenia pozostaje niski, i wzywa władze krajów Bałkanów Zachodnich, by osiągnęły solidne wyniki w odzyskiwaniu takich aktywów z korzyścią dla wszystkich obywateli oraz by uznały konfiskatę dochodów i narzędzi pochodzących z przestępstwa za priorytet w walce z korupcją i przestępczością zorganizowaną; apeluje o wsparcie UE w zapewnianiu organom ścigania odpowiednich zdolności, warunków i zasobów, podkreślając w szczególności potrzebę zwiększenia wiedzy specjalistycznej w dziedzinie kryminalistycznych ekspertyz finansowych w prokuraturach; 11. apeluje do krajów Bałkanów Zachodnich, aby skoncentrowały swoje wysiłki na zwalczaniu całych organizacji przestępczych, a nie tylko indywidualnych przypadków, co pozwoli na osiągnięcie przyzwoitych wyników w ściganiu i skazywaniu czołowych przestępców; zwraca uwagę, że prawidłowe rozpoznanie działalności przestępczej jako „zorganizowanej” i właściwe jej zbadanie ma zasadnicze znaczenie dla reakcji wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych; wzywa właściwe władze, aby usunęły luki prawne, które narażają informatorów i sygnalistów, oraz by chroniły ich i ich najbliższych przed nękaniem, pozywaniem do sądu lub groźbami, tak aby zwiększyć zdolności do rozbijania zorganizowanych grup przestępczych oraz skutecznie zwalczać korupcję i przestępczość zorganizowaną; zachęca do wymiany najlepszych praktyk z państwami członkowskimi, które odniosły wyjątkowy sukces w walce z przestępczością zorganizowaną; wzywa państwa członkowskie do wspierania systemów ochrony świadków, w tym poprzez relokację; 12. wzywa kraje Bałkanów Zachodnich do osiągnięcia trwałych wyników w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy oraz do sporządzania okresowych sprawozdań krajowych na ten temat, a także do zacieśniania współpracy międzyinstytucjonalnej, w tym w zakresie gromadzenia i wymiany informacji wywiadowczych, tak by lepiej zrozumieć i zwalczać przestępczość zorganizowaną; 13. ponownie wskazuje na potrzebę zlikwidowania politycznych i administracyjnych powiązań z przestępczością zorganizowaną poprzez jasne zabezpieczenia antykorupcyjne i skuteczne ściganie karne w przypadku korupcji na wysokim szczeblu; wzywa UE, aby zwiększyła wsparcie na rzecz konsolidacji administracji publicznej w oparciu o zasługi; jest wysoce zaniepokojony doniesieniami i oskarżeniami o powiązania między osobistościami politycznymi wysokiego szczebla a zorganizowanymi grupami przestępczymi, podczas gdy system sądowniczy jest nieskuteczny w reagowaniu na te oskarżenia; podkreśla, że sektor budowlany na Bałkanach Zachodnich należy do najbardziej narażonych na przestępczość zorganizowaną i korupcję; 14. jest zaniepokojony, że pandemia COVID-19 została wykorzystana przez organizacje przestępcze, w tym przez nadużywanie bezpośrednich zamówień publicznych na niezbędny sprzęt medyczny i usługi dla struktur opieki zdrowotnej, sprzedaż sfałszowanych zaświadczeń COVID-19 oraz nasilenie praktyki lichwiarstwa; wzywa władze krajów Bałkanów Zachodnich do podjęcia działań przeciwko podrabianiu szczepionek i kart szczepień; wzywa Komisję, by powiązała wsparcie budżetowe z jasnymi celami antykorupcyjnymi; podkreśla, że w tym celu konieczne jest ustanowienie solidnych mechanizmów, by monitorować wdrażanie; 15. przypomina, że IPA III przewiduje surową warunkowość, a finansowanie musi być różnicowane lub nawet zawieszone w przypadku znacznego regresu lub trwałego braku postępów w obszarze tzw. podstaw, zwłaszcza w dziedzinie praworządności i praw podstawowych, w tym walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną; podkreśla, że we własnym interesie bezpieczeństwa UE i w jej odpowiedzialności leży zagwarantowanie, by fundusze UE nie przyniosły efektu przeciwnego do zamierzonego przez wzmocnienie klientelistycznych sieci skorumpowanych polityków i uprzywilejowanych przedsiębiorstw; 16. zauważa, że powiązania między przestępczością zorganizowaną, polityką i przedsiębiorstwami istniały przed rozpadem Jugosławii i utrzymują się od lat dziewięćdziesiątych; potępia widoczny brak woli właściwych organów do otwarcia archiwów byłej Jugosławii; w związku z tym ponawia swój apel o otwarcie archiwów byłej Jugosławii, a w szczególności o udostępnienie akt byłych jugosłowiańskich służb specjalnych (UDBA) i tajnych służb Jugosłowiańskiej Armii Ludowej (KOS), oraz o przekazanie tych akt odpowiednim rządom na ich wniosek; 17. podkreśla znaczenie współpracy i wymiany danych wywiadowczych z państwami członkowskimi, partnerami międzynarodowymi, takimi jak Stany Zjednoczone, Kanada i Zjednoczone Królestwo, a także z organizacjami międzynarodowymi, takimi jak NATO, GRECO i Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) oraz UNODC; 18. z zadowoleniem przyjmuje ponowne konstruktywne zaangażowanie Stanów Zjednoczonych na Bałkanach Zachodnich, w tym ich skupienie się na walce z korupcją; podkreśla w tym kontekście amerykański dekret nakładający sankcje na osoby przyczyniające się do destabilizacji sytuacji na Bałkanach Zachodnich, a także działania USA wymierzone w osoby i podmioty za znaczące akty korupcji; wzywa UE, by przeprowadziła dokładną ocenę możliwości dostosowania się do takich działań; Szczególne rodzaje przestępczości zorganizowanej 19. zauważa, że kraje Bałkanów Zachodnich są krajami pochodzenia i tranzytu oraz krajami docelowymi dla handlu ludźmi, którego ofiarą padają głównie kobiety i dziewczęta sprzedawane w celu wykorzystania seksualnego; zauważa, że handel ludźmi jest przestępstwem, które proporcjonalnie ma najwięcej powiązań z przestępczością zorganizowaną; wzywa właściwe władze, aby skupiły się w większym stopniu na działaniach prewencyjnych i wzmacnianiu odporności grup narażonych na ryzyko handlu ludźmi, i jednocześnie podkreśla potrzebę przyjęcia podejścia intersekcjonalnego uwzględniającego kwestie płci; z uznaniem przyjmuje wspólne działania prowadzone z partnerami międzynarodowymi, w tym z Interpolem i Europolem, które to działania doprowadziły do aresztowań osób podejrzanych o handel ludźmi i przemyt ludzi; 20. zauważa, że Bałkany Zachodnie stanowią korytarz tranzytowy dla migrantów i uchodźców, a znaczne przemieszczenia ludności w ostatnich latach stanowią ogromne wyzwanie dla tego regionu i dla państw członkowskich; wzywa do wzmożenia wysiłków na rzecz rozwiązania problemu przemytu migrantów i ochrony praw podstawowych przemycanych osób, w szczególności nieletnich pozbawionych opieki, a także do intensywniejszej wymiany informacji i lepszej koordynacji między krajami Bałkanów Zachodnich, a także z państwami członkowskimi; zachęca UE i jej państwa członkowskie, aby udzieliły większego wsparcia w rozwiązywaniu tych kwestii, np. w postaci wsparcia finansowego i technicznego, zawierania nieformalnych umów o statusie oraz wspierania współpracy za pośrednictwem wspólnego biura operacyjnego i platformy operacyjnej „Szlak wschodniośródziemnomorski”, przy jednoczesnym uwzględnieniu specyfiki i potrzeb szlaku zachodniobałkańskiego, a także poprzez pomoc w ustanowieniu godnych warunków przyjmowania; wzywa do zwiększenia ochrony granic zewnętrznych UE we współpracy z państwami Bałkanów Zachodnich; 21. podkreśla, że walka z finansowaniem działalności przestępczej ma kluczowe znaczenie dla jej ujawniania i zapobiegania przenikaniu do legalnej gospodarki; podkreśla, że przejrzystość w zakresie własności rzeczywistej jest ważnym narzędziem polityki w zwalczaniu korupcji, powstrzymywaniu nielegalnych przepływów finansowych oraz walce z uchylaniem się od opodatkowania; z zadowoleniem przyjmuje działania rządów krajów Bałkanów Zachodnich na rzecz rozwiązania problemu prania pieniędzy, obejmujące m.in. przyjęcie zmienionych ram przeciwdziałania praniu pieniędzy; wyraża jednak zaniepokojenie brakiem ich odpowiedniego wdrożenia; ponownie podkreśla potrzebę znaczącej poprawy egzekwowania przepisów dotyczących należytej staranności oraz przejrzystości własności rzeczywistej, w tym w sektorze bankowym; 22. z zaniepokojeniem odnotowuje duży udział szarej strefy (szacowany na ponad 30 % PKB regionu) oraz masowe nielegalne płatności gotówkowe przepływające przez Bałkany Zachodnie; wzywa rządy w regionie do wdrożenia środków mających na celu ograniczenie nieformalnych transakcji tam, gdzie jest to możliwe; podkreśla, że niewystarczające regulacje dotyczące bankowości internetowej zwiększają ryzyko prania pieniędzy, i wzywa państwa Bałkanów Zachodnich oraz Komisję, by zajęły się kwestią międzynarodowej i regionalnej harmonizacji w procesie rozszerzenia UE; 23. z uznaniem przyjmuje zaangażowanie krajów Bałkanów Zachodnich w zwalczanie nielegalnego handlu bronią strzelecką i lekką, w szczególności poprzez przyjęcie na szczycie UE-Bałkany Zachodnie w Londynie regionalnego planu działania, którego celem jest rozwiązanie problemu nielegalnego posiadania, wykorzystywania i produkcji broni strzeleckiej i lekkiej oraz handlu nią; podkreśla jednak, że według planu działania UE w sprawie nielegalnego handlu bronią palną na lata 2020–2025 nielegalne posiadanie broni palnej i handel nią pozostają poważnym problemem, gdyż większość broni znajdowanej i wykorzystywanej w przestępczości zorganizowanej w całej UE pochodzi z tego regionu; wzywa sześć państw Bałkanów Zachodnich do inwestowania w programy wspierające rozbrojenie; 24. podkreśla znaczenie pracy Centrum Kontroli Broni Strzeleckiej i Lekkiej dla Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej (SEESAC) na rzecz wzmocnienia zdolności zainteresowanych stron na szczeblu krajowym i regionalnym do kontroli i ograniczania rozprzestrzeniania i nielegalnego używania broni strzeleckiej i lekkiej, a także wzywa do zacieśnienia współpracy i koordynacji z SEESAC; 25. zauważa, że sześć krajów Bałkanów Zachodnich pozostaje głównym regionem tranzytowym dla nielegalnego handlu narkotykami oraz że produkcja narkotyków i handel narkotykami są przestępstwami, za które w tym regionie najczęściej zapadają wyroki skazujące; z zadowoleniem przyjmuje rosnącą liczbę wspólnych operacji antynarkotykowych; wzywa w związku z tym do zacieśnienia współpracy między organami ścigania UE, takimi jak Europol, i organami ścigania państw członkowskich a krajami Bałkanów Zachodnich; podkreśla, że organy ścigania muszą zwiększać swoje zdolności, aby lepiej monitorować i zwalczać nielegalny handel narkotykami; 26. zauważa wzrost zorganizowanej działalności cyberprzestępczej; z uznaniem przyjmuje wysiłki krajów Bałkanów Zachodnich na rzecz zwiększenia ich zdolności do walki z cyberprzestępczością oraz wzrost liczby ścigania karnego cyberprzestępstw; zachęca UE, aby wspierała kraje Bałkanów Zachodnich odpowiednimi narzędziami i środkami w zakresie zwalczania cyberprzestępczości i innych zagrożeń internetowych, w tym za pośrednictwem nowo utworzonego Europejskiego Centrum Kompetencji Przemysłowych, Technologicznych i Badawczych w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa; podkreśla znaczenie zwalczania manipulacyjnej dezinformacji w ścisłej współpracy z partnerami europejskimi; 27. apeluje, by UE i kraje Bałkanów Zachodnich wspólnie zajęły się nieustannymi i rosnącymi zagrożeniami dla ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego oraz przemytem dóbr kultury, zwłaszcza w strefach konfliktów; wzywa do zacieśnienia współpracy między poszczególnymi organami ścigania, w tym do natychmiastowej wymiany informacji między krajowymi agencjami wywiadowczymi, a także do zacieśnienia współpracy między organami ścigania a środowiskiem artystycznym i archeologicznym; 28. zauważa, że kraje Bałkanów Zachodnich muszą zwiększyć wysiłki, aby przeciwstawić się innym nielegalnym działaniom prowadzonym przez zorganizowane grupy przestępcze, do których należą m.in. wyzysk pracowników, przestępstwa przeciwko środowisku, takie jak nielegalne pozyskiwanie drewna i kłusownictwo, oraz wymuszenia; Współpraca z UE (jej państwami członkowskimi i agencjami) oraz współpraca międzyregionalna 29. z zadowoleniem przyjmuje wzmożoną współpracę między UE a krajami Bałkanów Zachodnich w walce z przestępczością zorganizowaną i zachęca UE, aby dalej wspierała budowanie zdolności na Bałkanach Zachodnich oraz ułatwianie współpracy policyjnej i sądowej w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej; podkreśla, że wszelkie umowy o współpracy ze strukturami UE muszą być w pełni zgodne z prawami podstawowymi i zapewniać odpowiedni poziom ochrony danych; wzywa kraje Bałkanów Zachodnich do dalszej harmonizacji przepisów z dorobkiem prawnym UE w dziedzinie zamówień publicznych, walki z przestępczością zorganizowaną i terroryzmem, praniem pieniędzy i cyberprzestępczością; 30. zaleca wzmocnienie istniejących struktur wspieranych przez UE, takich jak Rada Współpracy Regionalnej, tak aby mogły one odgrywać spójną rolę w zachęcaniu do dalszej współpracy między UE, jej państwami członkowskimi i krajami Bałkanów Zachodnich; 31. wyraża satysfakcję z zawarcia umów o współpracy między Eurojustem a Albanią, Macedonią Północną, Czarnogórą i Serbią, a także z zezwolenia na rozpoczęcie negocjacji z Bośnią i Hercegowiną; wzywa Radę, aby wyraziła zgodę na jak najszybsze rozpoczęcie negocjacji w sprawie podobnego porozumienia z Kosowem, ponieważ współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych ze wszystkimi krajami Bałkanów Zachodnich ma kluczowe znaczenie dla zwalczania przestępczości zorganizowanej, zwłaszcza handlu ludźmi i przemytu narkotyków, które stanowią większość działalności przestępczej w tym regionie; zauważa, że Eurojust umożliwił przeprowadzenie około 200 wspólnych postępowań przygotowawczych między państwami członkowskimi UE a krajami Bałkanów Zachodnich; 32. pochwala udaną współpracę z prokuratorami łącznikowymi z Albanii, Czarnogóry, Macedonii Północnej i Serbii, oddelegowanymi do Eurojustu w celu zapewnienia wsparcia w dochodzeniach transgranicznych obejmujących ich kraje i podkreśla znaczny wzrost liczby spraw po powołaniu prokuratorów łącznikowych; zachęca w związku z tym do podobnej współpracy z pozostałymi krajami Bałkanów Zachodnich; z zadowoleniem przyjmuje rosnącą od 2019 r. liczbę spraw w ramach współpracy wymiarów sprawiedliwości mimo trudnych okoliczności spowodowanych pandemią COVID-19; 33. podkreśla, że Bałkany Zachodnie to region o szczególnym znaczeniu dla Europolu; z zadowoleniem przyjmuje porozumienia o współpracy operacyjnej między Europolem a pięcioma krajami Bałkanów Zachodnich, jak również ustalenia robocze z organami ścigania Kosowa; wzywa do pełnej realizacji tych porozumień i wyraża uznanie dla udanych operacji przeprowadzonych w ramach tej współpracy; z zadowoleniem przyjmuje otwarcie biura łącznikowego Europolu w Albanii w 2019 r. oraz decyzję o otwarciu podobnych biur łącznikowych w Bośni i Hercegowinie oraz w Serbii; zachęca do podobnej współpracy z pozostałymi krajami Bałkanów Zachodnich; podkreśla również znaczenie współpracy z Prokuraturą Europejską (EPPO) i Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF); apeluje w tym kontekście do UE i krajów Bałkanów Zachodnich o ustanowienie ram owocnej współpracy między EPPO a krajami Bałkanów Zachodnich, tak by umożliwić EPPO skuteczne wykonywanie jej kompetencji w dziedzinie funduszy UE, w szczególności funduszy IPA III w krajach Bałkanów Zachodnich; 34. z zadowoleniem przyjmuje porozumienia robocze zawarte przez Agencję Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL) z krajami Bałkanów Zachodnich w konkretnych kwestiach związanych ze zwalczaniem przestępczości zorganizowanej; podkreśla znaczenie dalszego wzmacniania ustanowionych mechanizmów między CEPOL-em a regionem Bałkanów Zachodnich; odnotowuje sprawozdania dotyczące poszczególnych krajów wydane przez GRECO i podkreśla, że ważne jest, by kraje przystępujące do UE zacieśniły współpracę z GRECO i dokładnie wdrożyły jej szczegółowe zalecenia; 35. podkreśla, że Interpol jest ważnym narzędziem w walce z przestępczością zorganizowaną; ubolewa, że mimo wielokrotnych starań Kosowo nie jest jeszcze członkiem Interpolu; wzywa państwa członkowskie UE, by proaktywnie wspierały starania Kosowa o przystąpienie do tej organizacji; jest zdania, że członkostwo wszystkich sześciu krajów Bałkanów Zachodnich w Interpolu zwiększyłoby skuteczność środków na rzecz zwalczania przestępczości transgranicznej; 36. z zadowoleniem przyjmuje wejście w życie porozumień w sprawie współpracy w zarządzaniu granicami między Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) a Albanią, Czarnogórą i Serbią, które umożliwiają Fronteksowi prowadzenie wspólnych operacji w tych krajach w celu poprawy zarządzania granicami, zwalczania przestępczości transgranicznej i kontroli nielegalnej migracji zgodnie ze standardami międzynarodowymi i przy pełnym poszanowaniu praw człowieka; z zadowoleniem przyjmuje podobne umowy o statusie zawarte z Macedonią Północną oraz Bośnią i Hercegowiną i wzywa wszystkie strony do jak najszybszej ratyfikacji tych umów oraz do opracowania podobnego porozumienia z Kosowem; podkreśla potrzebę dalszego rozwoju współpracy między Fronteksem a krajami Bałkanów Zachodnich w kwestiach związanych ze zwalczaniem przestępczości zorganizowanej; 37. ponownie podkreśla potrzebę położenia większego nacisku na działania prewencyjne i edukacyjne, zwłaszcza w związku z negatywnym wpływem przestępczości zorganizowanej, handlu ludźmi, narkotykami i bronią na społeczeństwa, a także nacisku na właściwe rozumienie obywatelstwa, oraz konieczność zwiększenia odporności, a przy tym zwrócenia większej uwagi na warunki społeczno-gospodarcze, zwłaszcza na obszarach podmiejskich i wiejskich, oraz zapewnienia wsparcia dla lokalnych inicjatyw mających na celu zmniejszenie podatności na przestępczość i korupcję, i jednocześnie zwraca uwagę na potrzebę przyjęcia podejścia intersekcjonalnego uwzględniającego kwestie płci; podkreśla znaczenie budowania zdolności demokratycznych w regionie Bałkanów Zachodnich, w tym między innymi poprzez specjalistyczne programy i projekty pilotażowe mające na celu wzmocnienie demokracji uczestniczącej i omawianie kwestii związanych ze zwalczaniem przestępczości zorganizowanej i korupcji; 38. podkreśla znaczenie monitorowania powiązań między zorganizowanymi grupami przestępczymi a zradykalizowanymi jednostkami i organizacjami terrorystycznymi; przypomina o znaczeniu roli UE w przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu i praniu pieniędzy; zachęca do dalszej współpracy w tym zakresie, zwłaszcza poprzez wsparcie UE na rzecz szkolenia ekspertów finansowych w regionie, dzielenia się informacjami oraz wymiany najlepszych praktyk i know-how; z zadowoleniem przyjmuje uznanie przez uczestników szczytu w sprawie Bałkanów Zachodnich w Berlinie 5 lipca 2021 r., że potrzebna jest reakcja wielu agencji, w tym współpraca z sektorem prywatnym i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, tak aby zwiększyć skuteczność wspólnych działań na rzecz zwalczania poważnej i zorganizowanej przestępczości, nielegalnych finansów, korupcji i terroryzmu; 39. zaznacza, że współpraca regionalna ma kluczowe znaczenie dla skutecznego zwalczania przestępczości zorganizowanej; wyraża uznanie dla pracy w ramach istniejących inicjatyw regionalnych mających na celu wzmocnienie stosunków międzyinstytucjonalnych w walce z korupcją i przestępczością zorganizowaną między krajami Bałkanów Zachodnich, takich jak Centrum Organów Ścigania Europy Południowo-Wschodniej, i zachęca do dalszej współpracy regionalnej w celu skuteczniejszego zwalczania transgranicznej przestępczości zorganizowanej; 40. pochwala rolę, jaką odgrywają inicjatywy regionalne z udziałem państw członkowskich UE i krajów Bałkanów Zachodnich, takie jak strategia UE na rzecz regionu Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego (EUSAIR), inicjatywa adriatycko-jońska, inicjatywa środkowoeuropejska oraz proces berliński; zachęca zarówno państwa członkowskie UE, jak i kraje Bałkanów Zachodnich do udziału w tych inicjatywach i do pełnego wykorzystania ich potencjału; 41. z zadowoleniem przyjmuje finansowanie z IPA projektów obejmujących cały region i mających na celu poprawę zdolności krajów Bałkanów Zachodnich do zwalczania korupcji i przestępczości zorganizowanej; wyraża szczególne uznanie dla programu ochrony świadków w ramach IPA II, który doprowadził do utworzenia „sieci bałkańskiej”; wzywa do kontynuowania tej współpracy i przyjęcia przez partnerów z Bałkanów Zachodnich odpowiedzialności za utrzymanie tej sieci; 42. wyraża poparcie dla finansowanego ze środków IPA programu wielokrajowego „wspieranie skuteczniejszego sprawowania wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących korupcji i przestępczości zorganizowanej na Bałkanach Zachodnich poprzez monitorowanie procesów sądowych” jako kroku w kierunku skuteczniejszej reakcji władz sądowniczych na korupcję i przestępczość zorganizowaną na Bałkanach Zachodnich; wzywa rządy krajów Bałkanów Zachodnich, by w pełni wdrożyły zalecenia sformułowane w ramach wzajemnej oceny przez ekspertów z państw członkowskich; 43. uważa, że partnerzy z Bałkanów Zachodnich powinni aktywnie zaangażować się w Konferencję w sprawie przyszłości Europy i zostać włączeni do szerszej europejskiej debaty na temat zwalczania przestępczości zorganizowanej; 44. wzywa międzynarodowych darczyńców do zapewnienia lepszej koordynacji różnych programów przeciwdziałania przestępczości zorganizowanej i korupcji na Bałkanach Zachodnich, aby uniknąć powielania działań i zwiększyć skuteczność współpracy międzynarodowej w tych dziedzinach; 45. Z zaniepokojeniem odnotowuje brak wiarygodnych danych na temat przestępczości zorganizowanej w regionie i wzywa kraje Bałkanów Zachodnich, by poszerzały wiedzę na temat przestępczości zorganizowanej poprzez zwiększenie swoich zdolności do gromadzenia i przetwarzania wiarygodnych danych na temat przestępczości zorganizowanej; podkreśla potrzebę prowadzenia bardziej dogłębnych badań interdyscyplinarnych i przekrojowego podejścia uwzględniającego problematykę płci oraz zachęca kraje Bałkanów Zachodnich do współpracy z partnerami międzynarodowymi w celu ustanowienia krajowych systemów statystycznych, które pozwolą rejestrować i analizować przestępczość zorganizowaną, tak by lepiej opracowywać skuteczne, oparte na dowodach strategie polityczne służące zapobieganiu przestępczości zorganizowanej i korupcji oraz ich zwalczaniu; Rola społeczeństwa obywatelskiego i mediów 46. podkreśla, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego, naukowcy i dziennikarze odgrywają kluczową rolę w monitorowaniu pracy rządów, organów sądowych i organów ścigania i w ocenie osiągnięć w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej; zauważa, że w krajach Bałkanów Zachodnich istnieją już w dużej mierze ramy prawne i instytucjonalne umożliwiające udział organizacji społeczeństwa obywatelskiego, ubolewa jednak, że ich potencjał nie jest w pełni wykorzystywany, a organizacje społeczeństwa obywatelskiego zajmujące się korupcją i przestępczością zorganizowaną spotykają się czasem z wrogością ze strony swoich rządów; wzywa do szerszego włączenia organizacji społeczeństwa obywatelskiego w proces legislacyjny oraz do umożliwienia im wniesienia znaczącego wkładu w kluczowe akty prawne; w związku z tym wzywa władze Bałkanów Zachodnich do pilnego opracowania, przyjęcia i wdrożenia poprawionych przepisów dotyczących swobodnego dostępu do informacji za pośrednictwem procesów integracyjnych; 47. docenia ważną rolę, jaką organizacje społeczeństwa obywatelskiego często odgrywają w działaniach prewencyjnych, we wspieraniu grup znajdujących się w trudnej sytuacji, w kształtowaniu polityki oraz w przejmowaniu roli nadzorczej w sytuacji, gdy brakuje niezależnych organów publicznych; jest zaniepokojony kampaniami oszczerstw, naciskami i próbami zastraszania, które przyspieszają kurczenie się przestrzeni działania dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego; 48. zachęca organizacje społeczeństwa obywatelskiego na Bałkanach Zachodnich do tworzenia silniejszych sieci wśród podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, identyfikowania lokalnych partnerów, którzy zajmują się podobnymi kwestiami, oraz do dalszej wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk, aby zrozumieć charakter i przyczyny przestępczości zorganizowanej i wspierać zapobieganie radykalizacji w regionie; z zadowoleniem przyjmuje wkład w strategiczne kampanie komunikacyjne prowadzone przez zainteresowane strony, takie jak sieć upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw i Europejska Sieć Komunikacji Strategicznej; 49. zauważa, że wiele organizacji społeczeństwa obywatelskiego jest uzależnionych od finansowania prywatnego i napotyka trudności z pozyskaniem wystarczających funduszy na podtrzymanie swojej działalności; stwierdza, że dotacje są często przyznawane na projekty krótkoterminowe oraz że wsparcie dla działań przeciwko przestępczości zorganizowanej jest niewielkie; uznaje, że krótkoterminowe finansowanie powoduje zatrudnianie pracowników wyłącznie do celów związanych z konkretnym projektem, co prowadzi do braku stabilnych norm zatrudnienia i daje pracownikom niewielkie możliwości rozwoju podstawowych umiejętności, co wpływa niekorzystnie na długoterminowe planowanie strategiczne; 50. pochwala cenną pracę dziennikarzy śledczych relacjonujących sprawy wysokiego szczebla i ujawniających powiązania między zorganizowanymi grupami przestępczymi, politykami i przedsiębiorstwami; stanowczo potępia akty agresji, w tym ukierunkowane zabójstwa, zastraszanie, nawoływanie do nienawiści i kampanie oszczerstw skierowane przeciwko dziennikarzom śledczym i społeczeństwu obywatelskiemu; odnotowuje ze szczególnym zaniepokojeniem stosowanie mowy nienawiści i prowadzenie kampanii oszczerstw przez urzędników państwowych, parlamentarzystów i przedstawicieli rządów, partii rządzących oraz mediów będących własnością państwa lub częściowo przez nie finansowanych; wzywa władze i organy ścigania do zadbania o to, by dziennikarze śledczy i społeczeństwo obywatelskie byli chronieni i mogli pracować bez przeszkód, oraz wzywa do karania wszelkich form mowy nienawiści skierowanych do mniejszości i słabszych grup społecznych, zwłaszcza ze względu na pochodzenie narodowe lub etniczne; ponawia swój apel do Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, aby zacieśniły współpracę ze społeczeństwem obywatelskim, organizacjami pozarządowymi, decydentami zorientowanymi na reformy, środowiskiem akademickim i niezależnymi mediami lokalnymi, a także aby zwiększyły wsparcie dla nich; zachęca Komisję i lokalne delegatury UE do współpracy z lokalnymi zainteresowanymi stronami w celu usprawnienia procedur regularnego monitorowania procesów sądowych związanych z korupcją i przestępczością zorganizowaną; 51. głęboko ubolewa nad rosnącą liczbą strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej, które są często wykorzystywane do zastraszania dziennikarzy i osób fizycznych, co ma zapobiec ujawnianiu nadużyć popełnianych przez rządzących; wzywa władze krajów Bałkanów Zachodnich, by znacznie zwiększyły wysiłki na rzecz zapewnienia przejrzystości własności mediów i niezależności redakcji informacyjnych oraz ochrony wolności mediów przed ingerencją polityczną, ponieważ są one kluczowymi elementami wolnego i demokratycznego społeczeństwa oraz mają zasadnicze znaczenie dla powodzenia walki z przestępczością zorganizowaną i korupcją; o 52. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, a także rządom i parlamentom państw członkowskich oraz krajów Bałkanów Zachodnich.
| ||||||||||||||
| Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności |