Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2022 σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης της ΕΕ με τη Δημοκρατία της Μολδαβίας (2021/2237(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 8 και τον τίτλο V, ιδίως τα άρθρα 21, 22, 36 και 37, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), καθώς και το πέμπτο μέρος της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας («Μολδαβία»), αφετέρου, συμπεριλαμβανομένης σφαιρικής και σε βάθος ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA) και η οποία τέθηκε σε πλήρη ισχύ την 1η Ιουλίου 2016,
– έχοντας υπόψη τη θέσπιση καθεστώτος απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για τους πολίτες της Μολδαβίας τον Μάρτιο του 2014, ως αποτέλεσμα των τροποποιήσεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 539/2001(1) του Συμβουλίου που πραγματοποίησαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη σύστασή του προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας σχετικά με την Ανατολική Εταιρική Σχέση, κατά την περίοδο πριν από τη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου του 2020,
– έχοντας υπόψη το κοινό έγγραφο εργασίας της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) της 13ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την έκθεση για την εφαρμογή της σύνδεσης όσον αφορά τη Δημοκρατία της Μολδαβίας (SWD(2021)0295),
– έχοντας υπόψη το αποτέλεσμα της έκτης συνεδρίασης του Συμβουλίου Σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ και της Μολδαβίας, της 28ης Οκτωβρίου 2021,
– έχοντας υπόψη τις κοινές δηλώσεις των συνόδων κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, με πλέον πρόσφατη εκείνη της 15ης Δεκεμβρίου 2021 που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες,
– έχοντας υπόψη το κοινό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής και της ΕΥΕΔ με τίτλο «Ανάκτηση, ανθεκτικότητα και μεταρρύθμιση: προτεραιότητες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης μετά το 2020», της 2ας Ιουλίου 2021 (SWD(2021)0186),
– έχοντας υπόψη το μνημόνιο συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Εξωτερικών της Γεωργίας, του Υπουργείου Εξωτερικών και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και του Υπουργείου Εξωτερικών της Ουκρανίας σχετικά με τη θέσπιση ενισχυμένης συνεργασίας για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση — η «τριάδα σύνδεσης», που υπεγράφη στις 17 Μαΐου 2021,
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση που εξέδωσαν οι αρχηγοί κρατών/κυβέρνησης της τριάδας σύνδεσης — της Γεωργίας, της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και της Ουκρανίας μετά την 6η σύνοδο κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στις 15 Δεκεμβρίου 2021,
– έχοντας υπόψη την αίτηση προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση που υπέβαλε η Μολδαβία στις 3 Μαρτίου 2022,
– έχοντας υπόψη την επιστολή της πρωθυπουργού της Μολδαβίας προς την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που ελήφθη στις 16 Μαρτίου 2022, με την οποία ζητείται αύξηση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής προς τη Μολδαβία,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα, της 26ης Φεβρουαρίου 2018, του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων σχετικά με τη Δημοκρατία της Μολδαβίας,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 26ης Ιανουαρίου 2021, με τίτλο «Οι δικαστές στην Πολωνία και στη Δημοκρατία της Μολδαβίας πρέπει να παραμείνουν ανεξάρτητοι»(2),
– έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις και τις συστάσεις του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ/ODIHR) και της Επιτροπής της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, ιδίως της 15ης Μαρτίου 2018 σχετικά με την εκλογική μεταρρύθμιση στη Μολδαβία, της 24ης Ιουνίου 2019 σχετικά με τη συνταγματική κατάσταση με ιδιαίτερη αναφορά στη δυνατότητα διάλυσης του κοινοβουλίου, της 14ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο νόμου για τη μεταρρύθμιση του Ανωτάτου Δικαστηρίου και της Εισαγγελίας, και της 13ης Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τις τροποποιήσεις του νόμου για την εισαγγελία, της 24ης Αυγούστου 2021,
– έχοντας υπόψη τη νομική ανάλυση του νόμου για την τροποποίηση του κώδικα υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, την οποία παρουσίασε, στις 14 Ιανουαρίου 2022, ο εκπρόσωπος του ΟΑΣΕ για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης,
– έχοντας υπόψη το αποτέλεσμα του 12ου διαλόγου ΕΕ-Μολδαβίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος έλαβε χώρα στις 13 Σεπτεμβρίου 2021 μέσω βιντεοδιάσκεψης,
– έχοντας υπόψη τις συστάσεις και τις δραστηριότητες της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σύνδεσης ΕΕ-Μολδαβίας, της κοινοβουλευτικής συνέλευσης Euronest, του φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών της ανατολικής εταιρικής σχέσης, της πλατφόρμας της κοινωνίας των πολιτών «ΕΕ-Μολδαβία» και άλλων εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών στη Μολδαβία,
– έχοντας υπόψη την εθνική στρατηγική περιφερειακής ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) για την περίοδο 2022-2028 που έχει εγκρίνει η κυβέρνηση της Μολδαβίας,
– έχοντας υπόψη το νέο κυβερνητικό σχέδιο δράσης για την περίοδο 2020-2023,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της αποστολής εκλογικών παρατηρητών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Ιουλίου 2021 στη Μολδαβία, τα οποία ενσωματώθηκαν στη διεθνή αποστολή παρακολούθησης εκλογών, υπό την καθοδήγηση του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ (OSCE/ODIHR),
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Ύπατου Εκπροσώπου Josep Borrell και του Επιτρόπου Olivér Várhelyi σχετικά με τις κοινοβουλευτικές εκλογές, της 12ης Ιουλίου 2021,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του, για τη χώρα και ιδίως το προηγούμενο ψήφισμά του σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης της ΕΕ με τη Μολδαβία της 20ής Οκτωβρίου 2020(3), καθώς και τα ψηφίσματά του της 5ης Ιουλίου 2018 σχετικά με την πολιτική κρίση στη Μολδαβία μετά από την ακύρωση των δημοτικών εκλογών στο Κισινάου(4), της 4ης Ιουλίου 2017 για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Δημοκρατία της Μολδαβίας(5), και της 21ης Ιανουαρίου 2016 σχετικά με τις συμφωνίες σύνδεσης και τις ζώνες σφαιρικών και σε βάθος ελεύθερων συναλλαγών με τη Γεωργία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία(6),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του, καθώς και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) και το παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων, της 12ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με τη διαδικασία για την εξουσιοδότηση εκπόνησης εκθέσεων πρωτοβουλίας,
– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0143/2022),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο απρόκλητος, αδικαιολόγητος και παράνομος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, που κηρύχθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2022, επηρέασε δυσανάλογα τη Μολδαβία ως γειτονικό κράτος, η οποία υποδέχθηκε πάνω από 360 000 πρόσφυγες από την Ουκρανία σε δύο εβδομάδες, εκ των οποίων πάνω από 100 000 έχουν παραμείνει στη χώρα, ασκώντας τεράστια πίεση στους πόρους της·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν ανησυχίες για πιθανές επιχειρήσεις ψευδούς σημαίας στη Μολδαβία από την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 22 Απριλίου 2022 ο υποστράτηγος Rustam Minnekayev, αναπληρωτής διοικητής της κεντρικής στρατιωτικής περιφέρειας της Ρωσίας, δήλωσε ότι ένας από τους στόχους της συνεχιζόμενης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι η δημιουργία χερσαίου διαδρόμου προς την περιφέρεια της Υπερδνειστερίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο υποστράτηγος Minnekayev ισχυρίστηκε επίσης εσφαλμένα ότι στην Υπερδνειστερία είχαν παρατηρηθεί πράξεις καταπίεσης του ρωσόφωνου πληθυσμού·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύνοδος κορυφής της ανατολικής εταιρικής σχέσης (ΑΕΣ) αναγνώρισε τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες και την ευρωπαϊκή επιλογή των ενδιαφερόμενων εταίρων και ενθάρρυνε την πλήρη εφαρμογή των συμφωνιών σύνδεσης τους και των συμφωνιών DCFTA·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά από μια περίοδο πολιτικής αστάθειας και δημοκρατικής οπισθοδρόμησης, στις 15 Νοεμβρίου 2020 η Maia Sandu κέρδισε τις προεδρικές εκλογές με ποσοστό 57,75 % και το Κόμμα Δράσης και Αλληλεγγύης (PAS) έλαβε το 52,8 % των ψήφων και κέρδισε 63 από τις 101 έδρες στο Κοινοβούλιο της Μολδαβίας στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 11ης Ιουλίου 2021, αποδεικνύοντας έτσι την ισχυρή δέσμευση του λαού της Μολδαβίας στη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και το ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας του και δίνοντας στο PAS ισχυρή εντολή για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμφωνία σύνδεσης/DCFTA βασίζεται στις κοινές αξίες που αποτελούν τα θεμέλια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος — δηλαδή τη δημοκρατία, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και το κράτος δικαίου — και ότι οι αξίες αυτές βρίσκονται επίσης στο επίκεντρο της πολιτικής σύνδεσης και της οικονομικής ολοκλήρωσης, όπως προβλέπεται στη συμφωνία σύνδεσης/DCFTA·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, το 71,6 % των πολιτών της Μολδαβίας τάσσονται υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της χώρας τους·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συμμετέχοντες στη συνεδρίαση της 11ης Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σύνδεσης ΕΕ-Μολδαβίας, που πραγματοποιήθηκε στις 6 και 7 Απριλίου 2022, έγιναν μάρτυρες της αποφασιστικότητας της προέδρου, της κυβέρνησης και της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας της Μολδαβίας να εφαρμοστεί πλήρως το πρόγραμμα σύνδεσης ΕΕ-Μολδαβίας και, συνεπώς, να βελτιωθούν ορατά οι ζωές των Μολδαβών πολιτών·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συγκεκριμένα αποτελέσματα του έκτου Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Μολδαβίας, που πραγματοποιήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2021, δίνουν νέα ώθηση για στενότερη και ενισχυμένη συνεργασία σε βασικούς τομείς·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης για τη Μολδαβία προτάθηκε ως μέρος του ανανεωμένου θεματολογίου για την ανάκαμψη, την ανθεκτικότητα και τη μεταρρύθμιση για τις χώρες της ανατολικής εταιρικής σχέσης, το οποίο υποστηρίζεται από ένα οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο (ΟΕΣ) για την κοινωνικοοικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία της COVID-19 και τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα, με το μότο «καλύτερη ανοικοδόμηση»· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εμβληματικές πρωτοβουλίες του ΟΕΣ για τη Μολδαβία προβλέπουν επενδύσεις για την ενεργειακή απόδοση, τις υποδομές και τη συνδεσιμότητα αλλά όχι για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ολοκληρώθηκε το υφιστάμενο πρόγραμμα μακροοικονομικής συνδρομής της ΕΕ για τη Μολδαβία λόγω της πανδημίας της COVID-19 καθώς η πρώτη δόση ύψους 50 εκατομμυρίων EUR εκταμιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2020 και η δεύτερη, επίσης ύψους 50 εκατομμυρίων EUR, στις 7 Οκτωβρίου 2021, μετά τη σημαντική πρόοδο που επιτεύχθηκε όσον αφορά την εκπλήρωση των όρων πολιτικής του μνημονίου συνεννόησης,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Μολδαβία κατατάσσεται στην 105η θέση μεταξύ 180 χωρών στον δείκτη αντίληψης της διαφθοράς του 2021 (από την 115η θέση το 2020) και ότι, παρά τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης, η ανεπαρκής βελτίωση της καταπολέμησης της διαφθοράς προκαλεί μεγάλη ανησυχία, δεδομένου ότι εδώ και χρόνια η διαφθορά επηρεάζει σημαντικά τον κρατικό μηχανισμό, καθυστερεί την οικονομική ανάπτυξη και τον οικονομικό εκσυγχρονισμό ενώ υπονομεύει και τη δημοκρατία·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα κυβέρνηση έχει ακόμα να αντιμετωπίσει βασικά ελαττώματα του δικαστικού συστήματος και του κράτους δικαίου που εξακολουθούν να παρακωλύουν τη δημοκρατική διακυβέρνηση της Μολδαβίας·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Μολδαβία κατατάσσεται στην 89η θέση μεταξύ 180 χωρών στον παγκόσμιο δείκτη ελευθερίας του Τύπου του 2021 (δύο θέσεις ψηλότερα σε σχέση με το προηγούμενο έτος) και ότι εξακολουθεί να υπάρχει προβληματισμός σχετικά με τη συγκέντρωση της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης, τη μονοπώληση της διαφημιστικής αγοράς, την έλλειψη συντακτικής ανεξαρτησίας και τον έλεγχο των ενημερωτικών μέσων από οικονομικές και πολιτικές ομάδες·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών εξακολουθούν να απαιτούν αυξημένη διαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο κοινοβούλιο και σε άλλες δημόσιες αρχές, επαναλαμβάνοντας τις προτάσεις που διατύπωσαν το 2016 και το 2017 αναφορικά με το νομοθετικό πλαίσιο για την πρόσβαση στην πληροφόρηση·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεργασία μεταξύ δημόσιων αρχών και κοινωνίας των πολιτών παρέμεινε σποραδική και σε μεγάλο βαθμό μη θεσμοθετημένη·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, στην πρόσφατη της έκθεση εφαρμογής, προσδιόρισε βασικά προβλήματα σε σχέση με το δικαίωμα πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και την ενημέρωση δημόσιου συμφέροντος, τα δικαιώματα εργασίας και αξιοπρεπούς διαβίωσης, της ελευθερίας κυκλοφορίας και της ελευθερίας έκφρασης·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να βιώνουν την ανισότητα μεταξύ των φύλων και η συμμετοχή τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι περιορισμένη λόγω έμφυλων στερεοτύπων και προτύπων·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το νομικό πλαίσιο δεν απαγορεύει πλέον την πρόσβαση σε συγκεκριμένα επαγγέλματα, ωστόσο η εφαρμογή του παραμένει αργή και οι γυναίκες συνεχίζουν να βιώνουν εμπόδια de facto, όπως η έλλειψη πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές υπηρεσίες φροντίδας·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ρητορική μίσους εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία και στρέφεται κυρίως κατά των γυναικών και των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ·
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, στην έκθεση εφαρμογής της, καταδεικνύει σημαντικά ζητήματα όπως η βρεφική θνησιμότητα, η παιδική εργασία, συμπεριλαμβανομένων των δεσμών με την εμπορία ανθρώπων και τη σεξουαλική εκμετάλλευση, η ιδιαίτερη κατάσταση των παιδιών Ρομά και των παιδιών που εγκαταλείπονται από τους γονείς τους, ο αριθμός μωρών και παιδιών με αναπηρία σε ιδρύματα που παραμένει στάσιμος και η ανεπαρκής ποιότητα των κοινωνικών υπηρεσιών για τη στήριξη των οικογενειών που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση·
ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Μολδαβία εισαγάγει περίπου το 80 % της ενέργειάς της και ότι η ηλιακή, η αιολική ενέργεια και οι μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί αντιστοιχούν μόνο στο 1 % του ενεργειακού μίγματος της χώρας·
ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιομάζα είναι η μοναδική σημαντική εγχώρια πηγή ενέργειας της Μολδαβίας, αποτελώντας το 19 % της συνολικής παροχής ενέργειας·
ΚΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού, η Μολδαβία έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές κατά 70 % το 2030 σε σύγκριση με το 1990·
Κοινές αξίες και γενικές αρχές
1. εκφράζει την ικανοποίησή του για τα ιστορικής σημασίας αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών του 2020 και των βουλευτικών εκλογών του 2021, στις οποίες η συντριπτική του πλειοψηφία του λαού της Μολδαβίας τάχθηκε υπέρ των φιλομεταρρυθμιστικών και φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων, οι οποίες ανέλαβαν πλέον πλήρως τη διακυβέρνηση του κράτους· ενθαρρύνει τα θεσμικά όργανα της Ένωσης και την πολιτική ηγεσία της Μολδαβίας να αξιοποιήσουν αυτή τη μοναδική ευκαιρία για να συνεργαστούν για την εφαρμογή των ήδη καθυστερημένων μεταρρυθμίσεων και να προωθήσουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της χώρας με βάση τις κοινές αξίες της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου·
2. χαιρετίζει την αίτηση που υπέβαλε η Μολδαβία, στις 3 Μαρτίου 2022, για την ένταξή της στην ΕΕ επιβεβαιώνοντας την ευρωπαϊκή πορεία που επέλεξε· σημειώνει ότι το βήμα αυτό υπογραμμίζει περαιτέρω την ανάγκη για εντατικότερο πολιτικό διάλογο υψηλού επιπέδου με τις μολδαβικές αρχές προκειμένου να επιτευχθεί απτή και βιώσιμη πρόοδος στην εφαρμογή των βασικών μεταρρυθμίσεων· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να χορηγήσουν καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Μολδαβία, καθώς και στην Ουκρανία και τη Γεωργία, σύμφωνα με το άρθρο 49 ΣΕΕ και αξιοκρατικά, και, εν τω μεταξύ, να συνεχίσουν να εργάζονται για την ένταξη της Μολδαβίας στην ενιαία αγορά της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με τους Μολδαβούς ομολόγους τους και να μεγιστοποιήσουν την πολιτική, τεχνική και οικονομική στήριξή τους προς τη Μολδαβία όσο διαρκεί αυτή η κρίσιμη περίοδος, προκειμένου να δοθεί περαιτέρω ώθηση στην πρόοδο και να εξασφαλιστεί επαρκής ικανότητα απορρόφησης της βοήθειας της ΕΕ· τονίζει την ανάγκη να εξεταστούν τρόποι εδραίωσης και ενίσχυσης της ικανότητας των δημόσιων οργανισμών της Μολδαβίας στο πλαίσιο αυτό, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης ενός κοινού σχεδίου ΕΕ-Μολδαβίας για τη δημιουργία ενός ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για την κατάρτιση ατόμων που στελεχώνουν τη δημόσια διοίκηση της Μολδαβίας, διασφαλίζοντας τη μέγιστη διαφάνεια της διαδικασίας επιλογής και προαγωγής και παρέχοντας βοήθεια από την ΕΕ για τις απαραίτητες συμπληρωματικές αυξήσεις των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων της κυβέρνησης της Μολδαβίας που εργάζονται σε βασικούς τομείς των μεταρρυθμίσεων της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·
3. επισημαίνει ότι η προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να είναι πιο στρατηγική όσον αφορά την υποστήριξή της και ζητεί τη σύσταση, σε επίπεδο Επιτροπής, μιας Ομάδας Υποστήριξης για τη Δημοκρατία της Μολδαβίας κατά το πρότυπο αυτής που έχει ήδη συσταθεί για την Ουκρανία (SGUA), όπως προβλέπεται στην αρχική εντολή της SGUA· υπογραμμίζει ότι μια τέτοια ομάδα θα μπορούσε να είναι ζωτικής σημασίας για τον εξορθολογισμό της χρηματοδοτικής και τεχνικής στήριξης της ΕΕ και την παροχή πολύπλευρης βοήθειας στις μολδαβικές αρχές για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων στους βασικούς τομείς της δικαιοσύνης, της καταπολέμησης της διαφθοράς και της δημόσιας διοίκησης, εφαρμόζοντας οικονομικά και επενδυτικά σχέδια για τις χώρες της ανατολικής εταιρικής σχέσης και το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης για τη Μολδαβία, καθώς και παρέχοντας βοήθεια στη Μολδαβία για την προετοιμασία των μελλοντικών ενταξιακών διαπραγματεύσεων·
4. καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει τη Μολδαβία στην προετοιμασία μιας αξιόπιστης προενταξιακής στρατηγικής για την ένταξη της στην ΕΕ· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να εγκρίνει τακτικές ετήσιες ολοκληρωμένες εκθέσεις για την αξιολόγηση της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων με βάση σαφή κριτήρια αναφοράς και χρησιμοποιώντας την ίδια μεθοδολογία που εφαρμόζεται στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων·
5. τονίζει ότι οι αιτήσεις προσχώρησης της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας στην ΕΕ έχουν ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην ευρωπαϊκή τους ολοκλήρωση, το οποίο θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από ενισχυμένες προσπάθειες για την εφαρμογή των σχετικών ΣΣ/DCFTA και από μια πιο στρατηγική προσέγγιση της ΕΕ για τη στήριξη αυτών των χωρών·
6. εκφράζει την ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα της έκτης συνόδου κορυφής της ανατολικής εταιρικής σχέσης που πραγματοποιήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2021, στην οποία επιβεβαιώθηκαν τα σημαντικά επιτεύγματα της συνεργασίας σε αυτή τη μορφή και η οποία χάραξε μια φιλόδοξη πορεία για τη μελλοντική συνεργασία με βάση κοινές αξίες και εστιάζοντας στην ανάκαμψη, την ανθεκτικότητα και τις μεταρρυθμίσεις·
7. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η σύνοδος κορυφής αναγνώρισε την πρωτοβουλία της Μολδαβίας, της Γεωργίας και της Ουκρανίας να ενισχύσουν τη συνεργασία τους ως οι τρεις συνδεδεμένοι εταίροι της ΕΕ («συνδεδεμένη τριάδα»), καθώς και τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες τους και την επιλογή τους να αποτελέσουν μέρος της ενωμένης Ευρώπης· ενθαρρύνει τις τρεις χώρες να συνεργαστούν για την επίτευξη του δεδηλωμένου στόχου τους για ένταξη στην ΕΕ προωθώντας περαιτέρω το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και ανταλλάσσοντας βέλτιστες πρακτικές σχετικά με τη χρηστή διακυβέρνηση και την εφαρμογή των συμφωνιών σύνδεσης/DCFTA ως βάση για μελλοντική αξιοκρατική προσχώρηση τους στην ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την αίτηση της Μολδαβίας να προσχωρήσει στην ΕΕ και, εν τω μεταξύ, να ανταποκριθεί στο ενδιαφέρον των συνδεδεμένων χωρών να εμβαθύνουν την τομεακή συνεργασία με την ΕΕ σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος, διατηρώντας παράλληλα την αρχή της συμμετοχικότητας·
8. χαιρετίζει την εποικοδομητική συμβολή της Μολδαβίας στη συνεργασία στο πλαίσιο της ανατολικής εταιρικής σχέσης, ιδίως σε επίπεδο συνδεδεμένων χωρών, και εκφράζει την ελπίδα ότι οι δηλώσεις σχετικά με το φιλόδοξο θεματολόγιο της χώρας και την τομεακή ολοκλήρωση στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και σε άλλους τομείς θα μετουσιωθούν σε συγκεκριμένες αποφάσεις και δράσεις, τόσο από την πλευρά των μολδαβικών αρχών όσο και από την πλευρά της Ένωσης·
9. καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να εξετάσουν τη δυνατότητα να συμπεριληφθεί η Μολδαβία ως παρατηρητής στις εργασίες των επιτροπών που συγκροτούνται δυνάμει του άρθρου 291 ΣΛΕΕ και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011(7), καθώς και στις συνεδριάσεις των ομάδων εργασίας και των επιτροπών του Συμβουλίου, προκειμένου να καταδειχθεί η δέσμευση της ΕΕ για περαιτέρω ολοκλήρωση και ενίσχυση του προσανατολισμού των μεταρρυθμίσεων και της διοικητικής τεχνογνωσίας των χωρών·
10. αναγνωρίζει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επηρεάσει αρνητικά την οικονομία της Μολδαβίας λόγω της απώλειας ευκαιριών εισαγωγής και εξαγωγής προϊόντων, της αύξησης του κόστους των μεταφορών, της ταχείας αύξησης των τιμών της ενέργειας και της ανάγκης αντιμετώπισης μιας κρίσιμης ανθρωπιστικής κατάστασης λόγω του μεγάλου αριθμού προσφύγων που φθάνουν από την Ουκρανία· επαινεί τον λαό της Μολδαβίας και τους κρατικούς φορείς της χώρας για τις εξαιρετικές προσπάθειες που καταβάλλουν για να διαχειριστούν τον μεγάλο αριθμό προσφύγων από την Ουκρανία που εισέρχονται στη χώρα, με αποτέλεσμα η Μολδαβία να είναι η χώρα που, αναλογικά με τον πληθυσμό της, φιλοξενεί τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων από την Ουκρανία· τονίζει ότι αυτό σημαίνει ότι έχουν επίσης αυξηθεί δραματικά οι ανάγκες οικονομικής στήριξης της Μολδαβίας, συμπεριλαμβανομένης της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής· καλεί την ΕΕ και άλλους διεθνείς εταίρους της Μολδαβίας να επανεξετάσουν επειγόντως τις πολιτικές τους και να ενισχύσουν τη στήριξή τους προς τη χώρα, προκειμένου να σταθεροποιηθεί η κοινωνικοοικονομική της κατάσταση και να διασφαλιστεί η συνεχής ανάπτυξή της·
11. χαιρετίζει την αποφασιστική δράση της ΕΕ και των κρατών μελών της ως «Ομάδα Ευρώπη» για τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας της COVID-19 μέσω δωρεών εμβολίων και χρηματοδοτικής στήριξης· καλεί την ΕΥΕΔ, μέσω της ειδικής επιχειρησιακής ομάδας East StratCom και της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Δημοκρατία της Μολδαβίας, να βοηθήσει τις αρχές της Μολδαβίας για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης σχετικά με τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 και την προώθηση ενός κοινωνικού διαλόγου προκειμένου να εμβολιαστεί τουλάχιστον το 70 % του πληθυσμού της χώρας·
12. τονίζει ότι το σχέδιο για την οικονομική ανάκαμψη της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, ύψους έως 600 εκατομμυρίων EUR, αποτελεί βασικό στοιχείο για την ανάκαμψη της χώρας, η οποία αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, την αναδιάρθρωση της οικονομίας, την αντιμετώπιση της φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων, την ενίσχυση του πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού και την προετοιμασία της για άλλες μελλοντικές προκλήσεις· εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρώτη εκταμίευση ύψους 36,4 εκατομμύρια EUR που προβλέπονται ως επιχορήγηση για τη Μολδαβία, στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας προκειμένου να συνεχιστεί ο αγώνας κατά της νόσου COVID-19 και η μεταρρύθμιση της αστυνομίας·
13. εκφράζει την ικανοποίησή του για το νέο πρόγραμμα οικονομικής μεταρρύθμισης της Μολδαβίας, το οποίο εγκρίθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τον Δεκέμβριο του 2021, ανοίγοντας τον δρόμο για τη νέα πρόταση της Επιτροπής σχετικά με δέσμη ΜΧΣ για τη Μολδαβία ύψους έως 150 εκατομμυρίων EUR· χαιρετίζει την ταχεία έγκριση της νέας ΜΧΣ από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο· υπογραμμίζει την καίρια σημασία της αυστηρής αιρεσιμότητας που συνδέεται πρωτίστως με τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και όχι με οικονομικούς παράγοντες, η οποία ισχύει και για όλες τις άλλες χρηματοδοτήσεις της ΕΕ προς τους εταίρους της· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι θα παρέχεται τεχνική βοήθεια στις αρχές της Μολδαβίας για να εφαρμόσουν επαρκώς τις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο της μακροοικονομικής συνδρομής·
Μεταρρυθμίσεις και θεσμικό πλαίσιο
14. εκφράζει την ικανοποίησή του για το άνευ προηγουμένου φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης της Natalia Gavrilița και την αρχική πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί στην εφαρμογή του, ιδίως όσον αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς, την ενίσχυση της διαφάνειας στη δημόσια διακυβέρνηση, την προώθηση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα του κράτους δικαίου και της ψηφιοποίησης, τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πλέον ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων, καθώς και τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος στη χώρα· επαναλαμβάνει ότι η επαρκής πρόοδος στην εφαρμογή των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη συνέχιση της χρηματοδοτικής στήριξης της ΕΕ και την εφαρμογή της αρχής των «αναλογικών κερδών»·
15. συστήνει θερμά στην κυβέρνηση της Μολδαβίας να συνεχίσει το έργο της για την άπαξ και δια παντός ευθυγράμμιση της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση· προτρέπει τόσο τις αρχές όσο και την αντιπολίτευση της χώρας να συνεργαστούν εποικοδομητικά για τον μετασχηματισμό της χώρας τους σε ένα λειτουργικό κράτος, ικανό να προσφέρει ευκαιρίες στους πολίτες του και να επιφέρει βελτιώσεις σε όλους τους τομείς για τους οποίους είναι αρμόδιο, καθώς αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο στο βιοτικό επίπεδο στη χώρα και στο να πειστούν οι Μολδαβοί που ζουν στο εξωτερικό να επιστρέψουν στην πατρίδα τους·
16. τονίζει ότι οι υψηλές προσδοκίες του λαού της Μολδαβίας πρέπει να ικανοποιηθούν με την απτή βελτίωση των μέσων διαβίωσής τους, την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης τους στους κρατικούς θεσμούς και την καταπολέμηση της διαφθοράς και των ολιγαρχικών δομών·
17. σημειώνει ότι, ενώ οι προεδρικές και οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές διοργανώθηκαν σωστά και λειτούργησε σωστά ο ανταγωνισμός, εντούτοις η προεκλογική εκστρατεία ήταν διχαστική και διεξήχθη με αρνητικό τρόπο καθώς υπήρξαν περιστατικά μισαλλοδοξίας και προσωπικές επιθέσεις· υπογραμμίζει ότι τα εναπομείναντα προβληματικά σημεία πρέπει να αντιμετωπιστούν με την εφαρμογή των συστάσεων της Επιτροπής της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ (OSCE/ODIHR), μεταξύ των οποίων είναι η ενίσχυση του νομικού πλαισίου για τις εκλογές σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του ΟΑΣΕ και άλλα διεθνή πρότυπα, η άμεση και ενδελεχής διερεύνηση αξιόπιστων ισχυρισμών για εξαγορά ψήφων και ψηφοθηρία, η ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας όσον αφορά τη χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών, η αυστηρότερη επιβολή των διατάξεων του υφιστάμενου κώδικα για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων για αμερόληπτη κάλυψη προεκλογικών εκστρατειών, η παροχή καλύτερων εγγυήσεων για τη διασφάλιση της ελευθερίας των δικαστηρίων από πολιτικές πιέσεις και της πλήρους αμεροληψίας στον χειρισμό υποθέσεων που σχετίζονται με εκλογές· προτρέπει την κυβέρνηση της Μολδαβίας να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει ότι οι πολίτες της χώρας που διαμένουν στο εξωτερικό μπορούν να συμμετέχουν στις εκλογές με διαφανή, δίκαιο και χωρίς αποκλεισμούς τρόπο, χωρίς ξένες παρεμβάσεις·
Ενεργειακή ασφάλεια και ανθεκτικότητα
18. επικροτεί την απόφαση της Επιτροπής να χορηγήσει στη Μολδαβία 60 εκατομμύρια EUR μέσω ενός νέου προγράμματος δημοσιονομικής στήριξης, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση εφοδιασμού με φυσικό αέριο που δημιουργήθηκε τεχνητά από την Gazprom και να μετριαστεί ο αντίκτυπος της αύξησης των τιμών στους πλέον ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες· επικροτεί τις προσπάθειες της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Ουκρανίας, μεταξύ άλλων για την ταχεία παροχή εναλλακτικού εφοδιασμού με φυσικό αέριο· επισημαίνει ότι η ενέργεια είναι ο πιο σημαντικός πόρος για τον προϋπολογισμό, τα στρατιωτικά και τα κοινωνικά προγράμματα της Ρωσίας και ότι η Gazprom χρησιμοποιείται ως εργαλείο για την προώθηση των οικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων του Κρεμλίνου στο εξωτερικό· επικροτεί το γεγονός ότι, συμπληρωματικά στη βοήθεια που έχει ήδη παράσχει η ΕΕ στο πλαίσιο της ενεργειακής κρίσης, η αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Κισινάου διέθεσε 5 εκατομμύρια EUR για να παράσχει στήριξη στις ευάλωτες κατηγορίες πληθυσμού που πλήττονται περισσότερο από την άνοδο των τιμών της ενέργειας· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι απαιτείται ουσιαστικότερη στήριξη ενόψει της συνεχούς αύξησης των τιμών της ενέργειας·
19. σημειώνει ότι ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η χρήση των ενεργειακών της πόρων ως όπλο υπογραμμίζει περαιτέρω τη γεωστρατηγική σημασία της υλοποίησης μεταρρυθμίσεων στον ενεργειακό τομέα, οι οποίες θα εξαλείψουν την εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και θα ενισχύσουν τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού και των οδών, οικοδομώντας μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα μέσω της μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και επενδύοντας στην αναβάθμιση των υφιστάμενων και στη δημιουργία νέων υποδομών και ενεργειακής απόδοσης, μεταξύ άλλων στους τομείς της παραγωγής ενέργειας, των μεταφορών και των νοικοκυριών, βελτιώνοντας έτσι τη συνδεσιμότητα με παράλληλη διασφάλιση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας· σημειώνει ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην οικοδόμηση ανθεκτικότητας έναντι τυχόν προσπαθειών τρίτων μερών να χρησιμοποιήσουν την ενέργεια ως γεωπολιτικό μοχλό πίεσης·
20. τονίζει τον απαράδεκτο χαρακτήρα της χρήσης του εφοδιασμού με φυσικό αέριο από τη Ρωσία ως όπλο προκειμένου να ασκηθεί πολιτική πίεση στην κυβέρνηση της Μολδαβίας για να αλλάξει τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της και να μην ανταποκριθεί στις θεμιτές επιθυμίες του εκλογικού σώματος της χώρας· παροτρύνει την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να συμπεριλάβουν τη Μολδαβία στα σχέδια της ΕΕ για ανεξαρτησία από τον ενεργειακό εφοδιασμό από τη Ρωσία και να ενισχύσουν την οικονομική και τεχνική στήριξη της ΕΕ προς τη Μολδαβία, η οποία είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητά της έναντι αυτών των εξωτερικών παρεμβάσεων και να μειωθεί η μεγάλη εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια· ζητεί από την ΕΕ να επιδείξει ισχυρότερη ενεργειακή αλληλεγγύη με τη Μολδαβία, σύμφωνα με τη συμφωνία σύνδεσης, αυξάνοντας τις διασυνδέσεις των ενεργειακών υποδομών μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της περιοχής· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να υλοποιηθούν χωρίς καθυστέρηση όλες οι αναγκαίες επενδύσεις και η συντήρηση των ευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών, ώστε οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και οι διασυνδέσεις των κρατών μελών της ΕΕ να εξασφαλίσουν τη μεταφορά φυσικού αερίου σε επαρκή κλίμακα από την ΕΕ προς τις χώρες εταίρους· καλεί τις μολδαβικές αρχές να τηρήσουν μακροπρόθεσμα τη δέσμευση της χώρας ως μέλους της Ενεργειακής Κοινότητας να εφαρμόσει την τρίτη δέσμη μέτρων της ΕΕ για την ενέργεια, ιδίως τον διαχωρισμό της μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας·
21. υπογραμμίζει την ανάγκη να αυξηθεί η ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη Μολδαβία, η οποία επί του παρόντος εξαρτάται κατά 80 % από την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται στην περιοχή της Υπερδνειστερίας· εκφράζει την ικανοποίησή του για τον επιτυχή συγχρονισμό των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας της Μολδαβίας και της Ουκρανίας με το δίκτυο της ηπειρωτικής Ευρώπης στις 16 Μαρτίου 2022, ο οποίος θα συμβάλει στη διασφάλιση της σταθερότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού τους· συγχαίρει το Ευρωπαϊκό δίκτυο διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΔΔΣΜ-ηλ) για την επίτευξη αυτού του ορόσημου υπό έκτακτες περιστάσεις· ζητεί από την Επιτροπή να συνεχίσει να στηρίζει την ενσωμάτωση της Μολδαβίας και της Ουκρανίας στο ευρωπαϊκό ηπειρωτικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και να δημιουργήσει επειγόντως ειδική δομή εντός της διοίκησής της για τον σκοπό αυτό· χαιρετίζει τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη διασύνδεση του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας της Μολδαβίας με την ΕΕ μέσω της Ρουμανίας· καλεί όλες τις αρχές να προβούν σε επίτευξη του στόχου σχετικά με τη σύνδεση του ηλεκτρικού δικτύου της Μολδαβίας με εκείνο της Ρουμανίας έως το 2024, με τη στήριξη της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει τη Μολδαβία στις προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων που διεξάγονται για την εσωτερική αγορά ενέργειας· σημειώνει ότι η στήριξη και η προώθηση της ενισχυμένης συνεργασίας της ΕΕ με τις συνδεδεμένες χώρες της ανατολικής εταιρικής σχέσης σε αυτούς τους τομείς θα δημιουργήσει επίσης οικονομική ανάπτυξη και θα ενισχύσει την ενεργειακή ανθεκτικότητα της περιοχής·
22. εκφράζει την ικανοποίησή του για την έναρξη του διαλόγου υψηλού επιπέδου ΕΕ-Μολδαβίας για την ενέργεια δεδομένης της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στον τομέα του φυσικού αερίου της Μολδαβίας· ενθαρρύνει την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο έναρξης παρόμοιων διαλόγων υψηλού επιπέδου με την ΕΕ για την ενίσχυση της συνεργασίας σε άλλους τομείς, όπως η δικαιοσύνη ή το κλίμα/ Πράσινη Συμφωνία, οι οποίοι θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων στο πλαίσιο της ΣΣ/DCFTA·
23. καλεί τη Μολδαβία και την ΕΕ να βελτιώσουν τη συνδεσιμότητα της Μολδαβίας εντός της λεκάνης του Ευξείνου Πόντου και της περιοχής των Καρπαθίων, να προωθήσουν τις εργασίες στα μολδαβικά τμήματα του διευρυμένου διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) για τις χώρες της ανατολικής εταιρικής σχέσης, να στηρίξουν τις μεταρρυθμίσεις στον σιδηροδρομικό τομέα και να διερευνήσουν τις δυνατότητες, από κοινού με τα κράτη μέλη και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, για την αναβάθμιση των σιδηροδρομικών συνδέσεων ΕΕ-Μολδαβίας, διασφαλίζοντας παράλληλα την περιβαλλοντική βιωσιμότητα· ενθαρρύνει τη Μολδαβία να σημειώσει πρόοδο στην εφαρμογή του σχετικού κεκτημένου και ζητεί αυξημένη συνεργασία και σταδιακή ενσωμάτωση της Μολδαβίας στην αγορά μεταφορών της ΕΕ και στην Κοινότητα Μεταφορών·
24. καλεί την ΕΕ να παράσχει μια πλατφόρμα επενδυτικού σχεδιασμού για τη Μολδαβία προκειμένου να εφαρμόσει ένα θεματολόγιο συνδεσιμότητας υποδομών μεγάλης κλίμακας, ιδίως αυξάνοντας την ικανότητα απορρόφησης της Μολδαβίας και παρέχοντας την απαραίτητη τεχνική βοήθεια, όπως έγινε για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων με το πλαίσιο επενδύσεων για τα Δυτικά Βαλκάνια (WBIF), μιας πλατφόρμας υποστήριξης ικανοτήτων που διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή·
25. επικροτεί και υποστηρίζει το ενδιαφέρον της Μολδαβίας για την προώθηση της συνεργασίας με την ΕΕ στον τομέα της ψηφιοποίησης και των τηλεπικοινωνιών· παροτρύνει την ΕΕ και τη Μολδαβία να καταργήσουν αμοιβαία τις χρεώσεις περιαγωγής μεταξύ Μολδαβίας και ΕΕ·
26. εκφράζει την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες και τη συνεχή πρόοδο που έχουν σημειώσει οι μολδαβικές αρχές για την περαιτέρω βελτίωση του συστήματος εποπτείας της ασφάλειας πτήσεων της Μολδαβίας και την εφαρμογή των διεθνών προτύπων ασφάλειας πτήσεων, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα τη διαγραφή όλων των αερομεταφορέων που έχουν πιστοποιηθεί στη Μολδαβία από τον κατάλογο της Ένωσης αερομεταφορέων υποκείμενων σε απαγόρευση λειτουργίας εντός της ΕΕ, και καλεί τις μολδαβικές αρχές να διασφαλίσουν την εφαρμογή της συμφωνίας κοινού αεροπορικού χώρου μεταξύ ΕΕ και Μολδαβίας·
Συνεργασία στον τομέα της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) και πρόοδος στην επίλυση της διένεξης στην Υπερδνειστερία
27. χαιρετίζει τη συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και της Μολδαβίας για την έναρξη διαλόγου υψηλού επιπέδου για την πολιτική και την ασφάλεια και την ανανεωμένη δέσμευση για την ασφάλεια και την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) μέσω διμερών διαβουλεύσεων μεταξύ πολιτικών υπαλλήλων· ενθαρρύνει την ΕΥΕΔ και τη Μολδαβία να αξιοποιήσουν πλήρως αυτές τις πλατφόρμες προκειμένου να προωθήσουν τη συνεργασία σε θέματα όπως, μεταξύ άλλων, η καταπολέμηση των υβριδικών απειλών, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας, η ενίσχυση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, η προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας και η ενίσχυση της στρατηγικής επικοινωνίας· καλεί τη Μολδαβία να συνεχίσει να ευθυγραμμίζει τις θέσεις της με τις θέσεις της ΚΕΠΠΑ, καθώς και να εξακολουθήσει να συμβάλλει, και μάλιστα περισσότερο, στην κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ) και στις αποστολές της· ενθαρρύνει την ΕΕ και τη Μολδαβία να προσδιορίσουν τρόπους για την επέκταση αυτής της συνεργασίας, δεδομένης ιδίως της ασταθούς κατάστασης της ασφάλειας στην ανατολική γειτονία·
28. εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τις πρόσφατες εξελίξεις στην περιφέρεια της Υπερδνειστερίας και τις καταδικάζει ως επικίνδυνες προκλητικές ενέργειες που διαπράττονται σε μια εξαιρετικά ασταθή κατάσταση ασφάλειας· απευθύνει έκκληση για ηρεμία, προκειμένου να διαφυλαχθούν η ασφάλεια και η ευημερία των ανθρώπων που ζουν και στις δύο πλευρές του Δνείστερου και στις γειτονικές χώρες· επικροτεί, στο πλαίσιο αυτό, την ήρεμη και συγκρατημένη αντίδραση των αρχών στο Κισινάου ·
29. απορρίπτει και εκφράζει την ανησυχία του για τη δήλωση της 3ης Μαρτίου 2022 από τις αρχές της κατεχόμενης περιοχής της Υπερδνειστερίας στη Μολδαβία, με την οποία ανακοινώθηκε ο τερματισμός της διαδικασίας διευθέτησης της σύγκρουσης και διατυπώνεται νέα έκκληση για την αναγνώριση της αποκαλούμενης ανεξαρτησίας της Υπερδνειστερίας· επαναλαμβάνει την υποστήριξή του για μια συνολική και ειρηνική διευθέτηση της διένεξης στην Υπερδνειστερία μέσω της διαδικασίας διαπραγμάτευσης «5+2» με βάση την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Μολδαβίας, εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της, με ειδικό καθεστώς για την περιοχή της Υπερδνειστερίας, εντός ενός βιώσιμου μολδαβικού κράτους· υπογραμμίζει ότι οποιαδήποτε επίλυση του ζητήματος της Υπερδνειστερίας πρέπει να σέβεται το κυρίαρχο δικαίωμα της Μολδαβίας στην επιλογή του προσανατολισμού που επιθυμεί στον τομέα της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής· υποστηρίζει τις προσπάθειες επέκτασης των οφελών της DCFTA και του καθεστώτος απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης στην περιοχή της Υπερδνειστερίας, γεγονός που θα επιτρέψει τη σημαντική αύξηση της κινητικότητας και του εμπορίου με την περιοχή·
30. σημειώνει ότι η αποστολή συνοριακής συνδρομής της ΕΕ στη Μολδαβία και την Ουκρανία διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην εναρμόνιση της διαχείρισης των συνόρων και των τελωνειακών καθεστώτων με τα αντίστοιχα της Ένωσης, μεταξύ άλλων όσον αφορά την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και του λαθρεμπορίου και τη συμβολή στην ειρηνική διευθέτηση του ζητήματος της Υπερδνειστερίας χάρη στη λήψη μέτρων για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και ως παρουσίας παρακολούθησης στο τμήμα της Υπερδνειστερίας στα σύνορα Μολδαβίας-Ουκρανίας· ενθαρρύνει την κυβέρνηση της Μολδαβίας να συνεχίσει να προωθεί ένα περιβάλλον που να ευνοεί τη διευθέτηση των συγκρούσεων και να στηρίζει δραστηριότητες που προάγουν την εμπιστοσύνη και τις διαπροσωπικές επαφές εντός των διχασμένων από τις συγκρούσεις κοινοτήτων· πιστεύει ότι η εποικοδομητική έκβαση του ζητήματος της Υπερδνειστερίας θα φέρει σταθερότητα και ευημερία όχι μόνο στη Μολδαβία, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή·
31. καλεί τη Μολδαβία, τη Ρωσική Ομοσπονδία, τα κράτη μέλη της ΕΕ και άλλους διεθνείς εταίρους να συνεργαστούν για την πλήρη απομάκρυνση και καταστροφή των περίπου 20 000 τόνων παλαιών πυρομαχικών της σοβιετικής εποχής που είναι αποθηκευμένα στην αποθήκη πυρομαχικών της Cobasna, η οποία, δεδομένου ότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα, συνιστά σοβαρό κίνδυνο για τους ανθρώπους και στις δύο όχθες του ποταμού Δνείστερου· εκφράζει την ανησυχία του για τις πολυάριθμες στρατιωτικές ασκήσεις που πραγματοποίησαν οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις στην Υπερδνειστερία και καλεί τη Ρωσική Ομοσπονδία να αποσύρει πλήρως, άνευ όρων και με εύρυθμο τρόπο τις στρατιωτικές δυνάμεις και τον οπλισμό της από την περιοχή της Υπερδνειστερίας, σύμφωνα με τα επανειλημμένα αιτήματα των μολδαβικών αρχών και με σεβασμό στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Μολδαβίας·
32. εκφράζει την ανησυχία του για την επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή της Υπερδνειστερίας, ιδίως για τις διώξεις προσώπων που ασκούν κριτική στην de facto διοίκηση και την ανάπτυξη του ρωσικού στρατού, τους περιορισμούς στις δημόσιες συνελεύσεις και τις δραστηριότητες των τοπικών ΜΚΟ· υπενθυμίζει στη Ρωσική Ομοσπονδία την ευθύνη της όσον αφορά τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή της Υπερδνειστερίας, όπως επιβεβαιώνεται από διάφορες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ)· καλεί τις ρωσικές αρχές να εκτελέσουν όλες τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ σχετικά με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του δικαιώματος στην ελευθερία και την ασφάλεια στην περιοχή της Υπερδνειστερίας·
33. επαινεί τις μολδαβικές αρχές για τη στήριξη που προσέφεραν στην περιοχή της Υπερδνειστερίας στο πλαίσιο της πανδημίας της COVID-19, μεταξύ άλλων μέσω της δωρεάς του 10 % των αποθεμάτων της χώρας σε εμβόλια, της εκπαίδευσης του ιατρικού προσωπικού και της επεξεργασίας των τεστ COVID-19·
34. χαιρετίζει την απόφαση του Συμβουλίου να παράσχει βοήθεια ύψους 7 εκατομμυρίων EUR στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη στις ένοπλες δυνάμεις της Μολδαβίας για την αγορά ιατρικού εξοπλισμού και εξοπλισμού για την εξουδετέρωση εκρηκτικών και πυρομαχικών· ενθαρρύνει την ΕΥΕΔ και το Συμβούλιο να διευρύνουν περαιτέρω τους τομείς συνεργασίας με τη Μολδαβία και να στηρίξουν την ενίσχυση των ικανοτήτων του τομέα της άμυνας με τη λήψη μέτρων στο πλαίσιο του εν προαναφερθέντος μηχανισμού·
35. ενθαρρύνει τις μολδαβικές αρχές να αξιοποιήσουν περαιτέρω τη δυνητική βοήθεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη στα επόμενα ετήσια προγράμματα προκειμένου να εδραιώσουν την ικανότητά του για την αντιμετώπιση των απειλών στον κυβερνοχώρο και των υβριδικών απειλών· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να συμπεριλάβουν τη Μολδαβία σε νέες μορφές συνεργασίας για την κυβερνοασφάλεια, την αντιμετώπιση των υβριδικών απειλών και τις έρευνες στον κυβερνοχώρο, μεταξύ άλλων με τη συμμετοχή του νέου ευρωπαϊκού βιομηχανικού, τεχνολογικού και ερευνητικού κέντρου ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας στις προσπάθειες αυτές·
Κράτος δικαίου και χρηστή διακυβέρνηση
36. επαναλαμβάνει τη θεμελιώδη σημασία της μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης, ιδίως με την ενίσχυση της ανεξαρτησίας και των αρμοδιοτήτων του δικαστικού συστήματος, και της καταπολέμησης της διαφθοράς· αναγνωρίζει το μέγεθος της πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι αρχές και τις ενθαρρύνει να επικεντρωθούν σε καθορισμένες προτεραιότητες· σημειώνει τη δέσμευση της προέδρου, Maia Sandu, και της κυβέρνησης της Natalia Gavrilița να διαμορφώσουν τις πολιτικές τους σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Μολδαβίας· ζητεί την επιτάχυνση της εν εξελίξει μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής των τροποποιήσεων στις διατάξεις του Συντάγματος για τη δικαιοσύνη που ψηφίστηκαν από το Κοινοβούλιο της Μολδαβίας στις 23 Σεπτεμβρίου 2021, καθώς και της στρατηγικής για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας και της ακεραιότητας του τομέα της δικαιοσύνης 2022-2025·
37. τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να προσφέρει μεγαλύτερη στήριξη, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των χρηματοδοτικών κονδυλίων, για την περίπλοκη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος στη Μολδαβία· αναγνωρίζει την ανάγκη για ριζικές μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος με στόχο την επίτευξη αποτελεσματικότητας και πλήρους και πραγματικής ανεξαρτησίας του δικαστικού συστήματος, την ανάκτηση της εμπιστοσύνης του κοινού στο δικαστικό σύστημα και στο σύστημα δημόσιας διοίκησης, τη διακοπή των δεσμών με τα μετακομμουνιστικά άτυπα δίκτυα και τους ολιγάρχες, την καταπολέμηση της διαφθοράς και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ακόμη και στο υψηλότερο πολιτικό και επιχειρηματικό επίπεδο· υποστηρίζει σθεναρά τον στόχο της απομάκρυνσης από το δικαστικό σύστημα ατόμων που αμφισβητείται η ακεραιότητά τους, καθώς και της επίτευξης ολοκληρωμένων αλλαγών που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ισχυρά θεμέλια για το κράτος δικαίου στη χώρα·
38. υπογραμμίζει τη σημασία της διασφάλισης μιας αξιοκρατικής και διαφανούς διαδικασίας επιλογής για τους διορισμούς δικαστών· καλεί τις μολδαβικές αρχές να συνεχίσουν τη συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης και την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, μεταξύ άλλων όσον αφορά πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την έκτακτη αξιολόγηση των δικαστών και των εισαγγελέων (έλεγχος) και την αξιολόγηση της ακεραιότητας των υποψηφίων για τη θέση των μελών του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου και του Ανώτατου Συμβουλίου Εισαγγελέων (προκαταρκτικός έλεγχος)· επαναλαμβάνει τη σημασία της διαβούλευσης και της εφαρμογής των συστάσεων της Επιτροπής της Βενετίας στο πλαίσιο της διαδικασίας μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος·
39. είναι πεπεισμένο ότι η μεγάλης κλίμακας διαφθορά είναι ένα από τα κύρια προβλήματα που παρεμποδίζουν την πρόοδο της Μολδαβίας· καλεί την κυβέρνηση της Μολδαβίας να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των νομικών και θεσμικών φορέων για την καταπολέμηση της διαφθοράς· επικροτεί τη δημιουργία της Ανεξάρτητης Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, η οποία θα διερευνά περιστατικά διαφθοράς στον χρηματοπιστωτικό και τραπεζικό τομέα της χώρας, καθώς και στα θεσμικά όργανα του κράτους·
40. καλεί τη μολδαβική κυβέρνηση να αυξήσει τη διαφάνεια, τη δημοκρατική εποπτεία και τη λογοδοσία σε όλες τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και να συνεργαστεί στενά με την κοινωνία των πολιτών, προκειμένου να καταστεί δυνατός ο κατάλληλος δημόσιος έλεγχος και η συμβολή χωρίς αποκλεισμούς σε αυτές τις διαδικασίες· επαναλαμβάνει τη σημασία της εξασφάλισης βιώσιμης χρηματοδότησης για την κοινωνία των πολιτών, ιδίως δεδομένων των σημαντικών περικοπών του προϋπολογισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας· τονίζει τη γενική σημασία του ενεργού ανοικτού διαλόγου της κυβέρνησης με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, συνδικαλιστικές οργανώσεις, επιχειρηματικές ενώσεις, καθώς και με την κοινοβουλευτική και εξωκοινοβουλευτική αντιπολίτευση, προκειμένου να διασφαλιστεί μια συμμετοχική διαδικασία λήψης αποφάσεων χωρίς αποκλεισμούς·
41. σημειώνει τα μέτρα που έλαβαν οι αρχές και τις παροτρύνει να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση του ζητήματος των αβάσιμων αιτήσεων ασύλου και της ευθυγράμμισης της πολιτικής θεωρήσεων της Μολδαβίας με τους ενωσιακούς καταλόγους τρίτων χωρών για τις οποίες απαιτούνται θεωρήσεις·
42. καλεί την κυβέρνηση της Μολδαβίας να συνεχίσει τις προσπάθειες για την αποπολιτικοποίηση των οργανισμών επιβολής του νόμου και των δημόσιων θεσμών για την καταπολέμηση της διαφθοράς, αλλά και να επενδύσει στην οικοδόμηση μεγαλύτερης εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και των υπηρεσιών επιβολής του νόμου·
43. ζητεί την αποφασιστική εφαρμογή της μεταρρύθμισης της αστυνομίας· χαιρετίζει την αύξηση του αριθμού των γυναικών στο αστυνομικό σώμα· ζητεί να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των δικαστικών αρχών και των υπηρεσιών επιβολής του νόμου της Μολδαβίας και των κρατών μελών, προκειμένου να μειωθεί το διασυνοριακό έγκλημα, ιδίως η εμπορία παράνομων ναρκωτικών και ανθρώπων, δεδομένου ότι η Μολδαβία, δυστυχώς, παραμένει πηγή εμπορίας ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την εξώθηση στην πορνεία, όπου εμπλέκονται τόσο μολδαβικά όσο και διεθνή εγκληματικά δίκτυα· εκφράζει την ικανοποίησή του για την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Μολδαβίας σχετικά με τις επιχειρησιακές δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) στη Μολδαβία και για την τοποθέτηση προσωπικού του Frontex στη Μολδαβία για τη στήριξη των μολδαβικών αρχών στη διαχείριση των συνόρων· ζητεί την ενίσχυση της συνεργασίας με την Ευρωπόλ, την Ιντερπόλ και τους τελωνειακούς οργανισμούς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τελωνείων και τα δίκτυα καταπολέμησης της διαφθοράς του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης·
44. καλεί την Επιτροπή και τις μολδαβικές αρχές να συνεργαστούν, να συντονίσουν και να λάβουν επειγόντως μέτρα για την προστασία των προσφύγων από την Ουκρανία που φιλοξενούνται ή διέρχονται από τη Μολδαβία, ιδίως των γυναικών και των παιδιών, που διατρέχουν κίνδυνο εμπορίας ανθρώπων και αποτελούν την πλειονότητα των προσφύγων από την Ουκρανία·
45. καλεί τις αρχές να εγγυηθούν το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους χώρους κράτησης, μεταξύ άλλων μέσω της αντιμετώπισης των ανεπαρκών υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και να αποφύγουν την απονομή επιλεκτικής και πολιτικά υποκινούμενης δικαιοσύνης· υπογραμμίζει την ανάγκη να εξαλειφθούν τα βασανιστήρια και η κακομεταχείριση, καθώς και να διερευνηθούν οι ισχυρισμοί περί βασανιστηρίων και άλλων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται από αστυνομικούς και άλλα όργανα επιβολής του νόμου·
46. τονίζει τη σημασία της αντιμετώπισης της οικονομικής απάτης, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και του οργανωμένου εγκλήματος μέσω ολοκληρωμένης νομοθεσίας και αποτελεσματικής εφαρμογής· επικροτεί τα σχέδια για τη θέσπιση νομικών αλλαγών στο κοινοβούλιο της Μολδαβίας με στόχο τη βελτίωση του νομικού πλαισίου, ώστε να καταστεί δυνατή η εφαρμογή του μηχανισμού της διευρυμένης δήμευσης περιουσιακών στοιχείων που έχουν συσσωρευτεί μέσω της διαφθοράς·
47. ζητεί τη χάραξη μιας σαφούς και αποτελεσματικής πολιτικής στον τομέα της ανάκτησης των υπεξαιρεθέντων κεφαλαίων και των δόλιων περιουσιακών στοιχείων μέσω της καθιέρωσης διεθνούς συνεργασίας με έμφαση στην καλύτερη συνεργασία με την Ευρωπόλ και την Eurojust· ενθαρρύνει τις αρχές της Μολδαβίας να οικοδομήσουν ένα πλαίσιο αφιερωμένο στη στρατηγική συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για καλύτερη διαχείριση των ερευνών σε ζητήματα απάτης και καταπολέμησης της διαφθοράς·
48. ενθαρρύνει τη συνεχή και στενή συνεργασία μεταξύ της Γενικής Εισαγγελίας στο Κισινάου και του γραφείου της Eurojust, συμπεριλαμβανομένης της τακτικής απόσπασης εκπροσώπων της Μολδαβίας στο γραφείο της Eurojust ως προπαρασκευαστικό βήμα για τη συγκρότηση ειδικής επιχειρησιακής ομάδας για την ανάκτηση υπεξαιρεθέντων κεφαλαίων και δόλιων περιουσιακών στοιχείων·
49. τονίζει ότι είναι ανάγκη να επισπευθεί η έρευνα για την τραπεζική απάτη που αποκαλύφθηκε το 2014, η οποία δεν έχει ακόμη αποδώσει σημαντικά αποτελέσματα όσον αφορά την προσαγωγή των υπευθύνων στη δικαιοσύνη και την ανάκτηση των απολεσθέντων περιουσιακών στοιχείων· τονίζει ότι αυτή η έλλειψη προόδου έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη διεθνή φήμη της Μολδαβίας και, ιδίως, στην αξιοπιστία του δικαστικού συστήματος στα μάτια όχι μόνο του λαού της Μολδαβίας, αλλά και των διεθνών εταίρων της χώρας· ζητεί να εντατικοποιηθεί η διαδικασία ολοκλήρωσης των ποινικών υποθέσεων κατά προσώπων που εμπλέκονται στο «ρωσικό πλυντήριο χρημάτων» και στην τραπεζική απάτη· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των μολδαβικών αρχών στη διερεύνηση της τραπεζικής απάτης, προκειμένου να διασφαλιστεί η έγκαιρη ανάκτηση των κλεμμένων περιουσιακών στοιχείων·
50. επαναλαμβάνει την έκκλησή του για επέκταση του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα (πράξη Magnitsky της ΕΕ) ώστε να συμπεριληφθεί η διαφθορά ως ποινικό αδίκημα, γεγονός που θα επιτρέψει την επιβολή κυρώσεων στους υπεύθυνους για την τραπεζική απάτη του 2014 και θα αποτρέψει παρόμοια εγκλήματα διαφθοράς·
Ανθρώπινα δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες
51. επικροτεί την έγκριση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης), από το κοινοβούλιο της Μολδαβίας, στις 14 Οκτωβρίου 2021· σημειώνει την έκδοση νομικής ενημέρωσης σχετικά με τις συνταγματικές επιπτώσεις της κύρωσης της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης από την Επιτροπή της Βενετίας στις 10-11 Δεκεμβρίου 2021 κατόπιν αιτήματος του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Μολδαβίας· ζητεί να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση των γυναικών και των κοριτσιών και να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την επίτευξη προόδου προς την επίτευξη της ισότητας των φύλων, ιδίως όσον αφορά τη βελτίωση της πρόσβασης των γυναικών στην αγορά εργασίας, την αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, τις διακρίσεις λόγω ηλικίας και την εκπροσώπηση και την ίση μεταχείριση των γυναικών σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής και κοινωνικής ζωής·
52. υπογραμμίζει τη σημασία της περαιτέρω ενίσχυσης του νομικού πλαισίου για την ισότητα και την απαγόρευση των διακρίσεων, ιδίως με την κάλυψη των υφιστάμενων νομοθετικών κενών προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι διακρίσεις στην απασχόληση, να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα εγκλήματα και η ρητορική μίσους και να προστατευθούν περαιτέρω τα δικαιώματα των μειονοτήτων, μεταξύ άλλων των Ρομά, των ΛΟΑΤΚΙ και των μεταναστών· καλεί τη Μολδαβία να καταργήσει τη συνταγματική απαγόρευση των γάμων μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου που τέθηκε σε ισχύ το 1994 και να θεσπίσει μέτρα κατά των διακρίσεων για τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ·
53. ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να ενσωματώσουν την ισότητα των φύλων σε όλες τις πολιτικές, τα προγράμματα και τις δραστηριότητές τους σε σχέση με τη Μολδαβία· καλεί την μολδαβική κυβέρνηση να επιταχύνει την έγκριση και την εφαρμογή της ευθυγραμμισμένης με τα πρότυπα της ΕΕ νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την καταπολέμηση των διακρίσεων, καθώς και να διαφυλάξει τον σεβασμό των εν λόγω δικαιωμάτων μέσω της ορθής λειτουργίας και της ανεξαρτησίας των δικαστηρίων·
54. καλεί την κυβέρνηση της Μολδαβίας, στο πλαίσιο της αντίδρασής της στην πανδημία της COVID-19, να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην καταπολέμηση της ανισότητας των φύλων, της έμφυλης βίας και των διακρίσεων εις βάρος περιθωριοποιημένων ομάδων που επιδεινώθηκαν από την πανδημία· προτρέπει τις αρχές να αντιμετωπίσουν την αύξηση της βίας κατά των παιδιών και της παιδικής φτώχειας ως αποτέλεσμα της πανδημίας της COVID-19 και των μέτρων που ελήφθησαν για τον έλεγχό της·
Εμπόριο και οικονομική συνεργασία
55. επαναλαμβάνει τη σημασία της αποτελεσματικής εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για την πλήρη αξιοποίηση της DCFTA, για την επίτευξη προόδου όσον αφορά την περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση με την εσωτερική αγορά της ΕΕ και για την αύξηση της διαφοροποίησης και της ανταγωνιστικότητας της μολδαβικής οικονομίας, ιδίως των αγαθών προστιθέμενης αξίας· καλεί τη Μολδαβία να εφαρμόσει πλήρως το κεφάλαιο της DCFTA για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη και να σεβαστεί τις διεθνείς δεσμεύσεις της, ιδίως τη Συμφωνία του Παρισιού και τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ)· ζητεί τη διόρθωση της εγχώριας εμπορικής νομοθεσίας που αντιβαίνει στις δεσμεύσεις της Μολδαβίας στο πλαίσιο της DCFTA και των διατάξεων του ΠΟΕ·
56. επισημαίνει τον θετικό αντίκτυπο της DCFTA ΕΕ-Μολδαβίας στο εμπόριο μεταξύ των δύο πλευρών, με περισσότερο από 33 % αύξηση στο σύνολο του εμπορίου μεταξύ του 2015 και του 2020, περισσότερο από το 61 % των μολδαβικών εξαγωγών να καταλήγουν στην αγορά της ΕΕ και περισσότερο από το 70 % των μολδαβικών εταιρειών να συμμετέχουν σε εξαγωγικές δραστηριότητες προς την αγορά της ΕΕ· σημειώνει ότι η αγορά της ΕΕ πρόκειται να καταστεί ακόμη πιο σημαντική για τη Μολδαβία λόγω των διαταραχών του εμπορίου που προκάλεσε ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Ένωση είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στη χώρα· ενθαρρύνει την περαιτέρω πρόοδο σε τομείς όπως ο τελωνειακός κώδικας, η προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, η βελτίωση των υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών προτύπων, η βελτίωση των συνθηκών της αγοράς στους τομείς της ενέργειας, των δημοσίων συμβάσεων και της πρόσβασης των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση·
57. τονίζει ότι οι εξαγωγές της Μολδαβίας θα μπορούσαν να αυξηθούν μέσω της επέκτασης της παραγωγής, της εκ νέου ιεράρχησης των εξαγωγών και της προσαρμογής των προτύπων ποιότητας· επαναλαμβάνει ότι οι κύριες κατηγορίες προϊόντων προς εξαγωγή παραμένουν τα ζωικά και φυτικά προϊόντα, τα οποία είναι τα λιγότερο επικερδή προϊόντα που μπορεί να προσφέρει η Μολδαβία στα κράτη μέλη· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στηρίξει τη Μολδαβία στη διαφοροποίηση των εξαγωγών της προς την ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω καλύτερης εκπλήρωσης των δασμολογικών της ποσοστώσεων για προϊόντα υψηλού κέρδους·
58. καλεί την Επιτροπή να ξεκινήσει τη διαδικασία ενσωμάτωσης των χωρών της ανατολικής εταιρικής σχέσης στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά αναλύοντας, αρχικά, την ευθυγράμμισή τους από νομικής, οικονομικής και τεχνικής άποψης και θεσπίζοντας κανονισμούς και πρότυπα για την προετοιμασία των χωρών εταίρων για την οικονομική τους ενσωμάτωση σε μια κοινή αγορά·
59. επισημαίνει το αυξημένο ενδιαφέρον της Κίνας για επενδύσεις στην οικονομία της Μολδαβίας, μεταξύ άλλων στους τομείς της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών και στον φαρμακευτικό τομέα· υπενθυμίζει την πρόθεση της Κίνας να κατασκευάσει σημαντικές υποδομές μεταφορών στη Μολδαβία ως συνιστώσα της ευρύτερης πρωτοβουλίας της «Μία Ζώνη ένας Δρόμος»· επαναλαμβάνει ότι η πρωτοβουλία «Μία Ζώνη ένας Δρόμος» βρίσκεται στο επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής της Κίνας και αποτελεί εκ φύσεως γεωπολιτικό έργο·
60. επιδοκιμάζει τις φιλοδημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που έχει ήδη θεσπίσει η κυβέρνηση της Μολδαβίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν και να τονώσουν ενισχυμένες επενδύσεις της ΕΕ στη Μολδαβία με βάση την αρχή των «αναλογικών κερδών» και να ενθαρρύνουν τη Μολδαβία να είναι προορατική όσον αφορά την προσέγγιση της ΕΕ και των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων·
61. ζητεί να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την οικοδόμηση μιας πραγματικής ψηφιακής οικονομίας της αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της προόδου στην ανάπτυξη ανοικτών δεδομένων, της διεύρυνσης της πρόσβασης σε συστήματα υπό όρους πρόσβασης για υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης και εικονικών δικτύων, της αύξησης του αριθμού των υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών για τους πολίτες και των δημόσιων μητρώων· υποστηρίζει τη διαδικασία ψηφιοποίησης των οικονομικών διαδικασιών και την ανάπτυξη ειδικών μηχανισμών για τις εταιρείες ΤΠ, ιδίως τις νεοσύστατες και τις επιχειρήσεις καινοτομίας που αντιμετωπίζουν προβλήματα στην εξεύρεση χρηματοδότησης με αποτέλεσμα να μην έχουν στήριξη στη διαδικασία μετάβασης και ανάπτυξής τους· επισημαίνει ότι πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για να διασφαλιστεί αφενός η προστασία των δικαιωμάτων και των αναγκών των πολιτών της Μολδαβίας που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και αφετέρου η πλήρης εφαρμογή των απαιτήσεων της ψηφιακής ενιαίας αγοράς·
62. εκφράζει την ικανοποίησή του για την προσέγγιση 499 (εκ των οποίων 152 εν μέρει) από τα 681 τμήματα του κεκτημένου της ΕΕ στην εθνική νομοθεσία της Μολδαβίας που προβλέπεται από τη ΣΣ/DCFTA ενώ υπογραμμίζει τη σημασία των συνεχών μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση, το τραπεζικό σύστημα και τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης· καλεί τη Μολδαβία να συνεχίσει την κανονιστική προσέγγιση της όσον αφορά το κεκτημένο της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τα θεσμικά όργανα και τη δημόσια διοίκηση της Μολδαβίας με την απαραίτητη εμπειρογνωμοσύνη, τεχνική και οικονομική βοήθεια· καλεί τις μολδαβικές αρχές να σημειώσουν ταχύτερη πρόοδο όσον αφορά την προσέγγιση στην ΣΣ/DCFTA·
63. ενθαρρύνει την εναρμόνιση των εθνικών προτύπων ποιότητας με τα πρότυπα της ΕΕ· υπογραμμίζει το μειονέκτημα για τους επιχειρηματίες και τις επιχειρήσεις της Μολδαβίας λόγω του μεγάλου αριθμού διαφορετικών προτύπων που πρέπει να πληρούν για εξαγωγές στα κράτη μέλη και τονίζει την ανάγκη για μια πολιτική αποκλεισμού προτύπων που είναι μη ευθυγραμμισμένα ή εντελώς αντίθετα από τα ευρωπαϊκά πρότυπα·
64. είναι της άποψης, ότι, διασφαλίζοντας την αδασμολόγητη πρόσβαση στις αγορές της ΕΕ για τις επιχειρήσεις της Υπερδνειστερίας που έχουν εγγραφεί στη δυτική όχθη του Δνείστερου και υποβάλλονται σε τελωνειακούς ελέγχους από Μολδαβούς αξιωματούχους, η DCFTA επέφερε τεράστια αλλαγή στην κατεύθυνση του εμπορίου από Ευρασιατική Οικονομική Ένωση στην ΕΕ· ενθαρρύνει τις μολδαβικές αρχές να προχωρήσουν περαιτέρω τις εμπορικές συναλλαγές και συνεργασίες με τις αγορές της ΕΕ, προκειμένου να ενισχυθεί η πρόσβαση στην αγορά, η διαφάνεια, οι ορθές επιχειρηματικές πρακτικές και να μειωθεί η ικανότητα χειραγώγησης της αγοράς και μονοπώλησής της από ολιγάρχες·
65. χαιρετίζει τη στήριξη της ΕΕ στην οικονομική ανάκαμψη των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων· καλεί τα αρμόδια θεσμικά όργανα της ΕΕ και της Μολδαβίας να διασφαλίσουν ότι αυτή η τεχνική και χρηματοδοτική στήριξη είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της Μολδαβίας, έχει πανεθνική κάλυψη, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Υπερδνειστερίας, και ενισχύει τις ικανότητες των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων καθώς και τη συμμετοχή τους στην εσωτερική αγορά της ΕΕ·
66. χαιρετίζει τους νέους κανονισμούς στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, αλλά τονίζει την ανάγκη δημόσιας παρακολούθησης των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων και τη σημασία σαφέστερων και μόνιμων εκθέσεων προς το ευρύ κοινό· ενθαρρύνει την απλούστευση των μηχανισμών με τους οποίους οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών μπορούν να συμμετέχουν στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων και τονίζει την ανάγκη αντικατάστασης των γραφειοκρατικών διαδικασιών με διαφανείς διαδικασίες που αίρουν τα εμπόδια και αποκαθιστούν την εμπιστοσύνη στην κατανομή και τη χρήση των δημόσιων προϋπολογισμών·
67. αναγνωρίζει τη δέσμευση της Μολδαβίας να επιδιώξει την προσέγγιση με τη γεωργική νομοθεσία της ΕΕ προκειμένου να αυξηθούν οι εξαγωγές προς την ΕΕ και να δημιουργηθούν νέες εμπορικές ευκαιρίες για τις τοπικές κοινότητες· καλεί τις μολδαβικές αρχές να επισπεύσουν την προσέγγιση στη ΣΣ/DCFTA σχετικά με την υγεία των ζώων και ασφάλεια των τροφίμων·
68. τονίζει τη σημασία του εκσυγχρονισμού των εθνικών εργαστηρίων που είναι υπεύθυνα για τις υγειονομικές και φυτοϋγειονομικές απαιτήσεις, της δυνατότητας εξαγωγής προϊόντων ζωικής προέλευσης και της αντιμετώπισης της έλλειψης ειδικευμένου εργαστηριακού προσωπικού·
69. τονίζει την ανάγκη για μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τα αποτελέσματα των αποστολών ελέγχου της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Επιτροπής, καθώς και την ανάγκη να διευρυνθεί και να ενισχυθεί το δίκτυο των εργαστηρίων υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής ανάλυσης, αλλά και η κατάρτιση των επιθεωρητών και των ειδικών που εργάζονται στα εργαστήρια αυτά για την καλύτερη εφαρμογή των κανονισμών στον τομέα της φυτοϋγειονομικής ασφάλειας και της ασφάλειας των τροφίμων·
70. ενθαρρύνει τη Μολδαβία να αξιοποιήσει πλήρως τις προτιμησιακές ευκαιρίες εξαγωγής στην ΕΕ, μέσω μιας περισσότερο αποδοτικής και βιώσιμης καλλιέργειας γεωργικών εκτάσεων, και μέσω μιας περισσότερο δημοκρατικής πρόσβασης και χρήσης των εν λόγω εκτάσεων, ώστε να παράγει γεωργικά προϊόντα που ενισχύουν τα συγκριτικά γεωργικά πλεονεκτήματα της Μολδαβίας·
71. παροτρύνει τη Μολδαβία να αυξήσει τη συνεργασία στον τομέα των υποδομών με την ΕΕ και τις χώρες της περιοχής και να εφαρμόσει βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της ενέργειας, μεταξύ άλλων με τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού, την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, την προσέλκυση επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη βελτίωση της συνδεσιμότητας, διασφαλίζοντας παράλληλα την περιβαλλοντική βιωσιμότητα· καλεί τη Μολδαβία να εφαρμόσει πλήρως τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο της συνθήκης για την Ενεργειακή Κοινότητα·
72. καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να παράσχουν συγκεκριμένη στήριξη στη Μολδαβία ώστε να ανταποκριθεί σε όλες τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την ένταξη της στον ενιαίο χώρο πληρωμών σε ευρώ·
73. καλεί την κυβέρνηση της Μολδαβίας να εστιάσει επίσης στην κοινωνική διάσταση των εμπορικών συναλλαγών και της βιώσιμης ανάπτυξης, μέσω της τήρησης και της επιβολής των εργασιακών προτύπων, της κύρωσης και της πλήρους εφαρμογής όλων των συμβάσεων της ΔΟΕ και της εξάλειψης όλων των εναπομεινάντων αδυναμιών που παρουσιάζουν τα συστήματα επιθεώρησης εργασίας·
74. επισημαίνει τη χρήση της βιομάζας και της υδροηλεκτρικής ενέργειας στις προσπάθειες διαφοροποίησης της Μολδαβίας, αλλά υπενθυμίζει την ανάγκη να διασφαλιστούν η βιωσιμότητα, η αποδοτικότητα και οι σχετικές περιβαλλοντικές απαιτήσεις τους· τονίζει ότι η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελεί κρίσιμο στοιχείο των προσπαθειών για μετάβαση τόσο στην καθαρή ενέργεια όσο και στην ενεργειακή ανεξαρτησία, συμβάλλοντας παράλληλα στη δημιουργία θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο, στην ποιότητα του αέρα και στην υγεία των πολιτών·
75. υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο της περιφερειακής συνεργασίας στον εκσυγχρονισμό της χώρας και στην αύξηση των ικανοτήτων στις προσπάθειες εφαρμογής της συμφωνίας σύνδεσης· ζητεί την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας, τόσο μεταξύ των διάφορων περιφερειών της Μολδαβίας όσο και μεταξύ περιφερειών της Μολδαβίας και περιφερειών της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τους αντίστοιχους οργανισμούς της ΕΕ να διευκολύνουν τη διαδικασία αυτή σε στενή συνεργασία με την κυβέρνηση της Μολδαβίας·
76. επικροτεί την έγκριση της Εθνικής Στρατηγικής για την Περιφερειακή Ανάπτυξη για τα έτη 2022-2028 και ζητεί μια διοικητική-εδαφική μεταρρύθμιση με επίκεντρο την αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη· υπογραμμίζει την αναγκαιότητα ισόρροπης κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης σε όλες τις περιοχές της Μολδαβίας και αποτελεσματικής εφαρμογής των εθνικών πολιτικών περιφερειακής ανάπτυξης·
77. καλεί τις μολδαβικές αρχές να προασπίσουν τις αρχές της τοπικής δημοκρατίας και αυτονομίας σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη της τοπικής αυτοδιοίκησης, μέσω της παροχής κατάλληλων αρμοδιοτήτων και επαρκούς χρηματοδότησης στις τοπικές κυβερνήσεις, καθώς και μέσω της διασφάλισης της αποτελεσματικής λειτουργίας τους, μεταξύ άλλων μέσω περαιτέρω βελτιώσεων του κράτους δικαίου και της εφαρμογής των αρχών της χρηστής διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα·
78. καλεί τις μολδαβικές αρχές να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι ευκαιρίες από την ΣΣ/DCFTA και η βοήθεια και τα προγράμματα της ΕΕ φθάνουν όπου χρειάζονται σε τοπικό επίπεδο, μεταξύ άλλων σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, ιδίως δε τις αγροτικές, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους κατοίκους να προωθήσουν θετικές αλλαγές· ζητεί να αυξηθεί και να γνωστοποιηθεί ευρύτερα η στήριξη της ΕΕ για αναπτυξιακά έργα στην αυτόνομη επαρχία της Γκαγκαουζίας·
Τομεακή συνεργασία
79. βρίσκει ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η Μολδαβία συνδέθηκε με το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 («Ορίζων Ευρώπη»), το οποίο προσφέρει νέες ευκαιρίες στην επιστημονική κοινότητα και τον τομέα καινοτομίας της Μολδαβίας να δημιουργήσουν εταιρικές σχέσεις με τους ομολόγους τους στην ΕΕ, καθώς επίσης και τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες»·
80. ζητεί καλύτερη συνεργασία μεταξύ όλων των θεσμικών οργάνων, των κρατών μελών της ΕΕ και των αρχών της Μολδαβίας κατά την κοινοποίηση των οφελών της ΣΣ/DCFTA και της βοήθειας της ΕΕ στους πολίτες της Μολδαβίας· τονίζει τη σημασία ενός θεσμικού πλαισίου και ενός συνεκτικού συνόλου δημόσιων πολιτικών για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης κατά της ΕΕ, της χειραγώγησης πληροφοριών, των ψευδών ειδήσεων και της προπαγάνδας, καθώς και κάθε κακόβουλης ξένης παρέμβασης, ιδίως μέσω της στρατηγικής επικοινωνίας και της ανθεκτικότητας έναντι της παραπληροφόρησης και της χειραγώγησης πληροφοριών από εγχώριους και ξένους παράγοντες στο διαδίκτυο αλλά και εκτός αυτού· καλεί τις μολδαβικές αρχές και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεργαστούν σε προγράμματα και μεταρρυθμίσεις που προάγουν την εξοικείωση με τα μέσα ενημέρωσης και τις τεχνολογίες πληροφοριών, στο πλαίσιο της σημερινής ψηφιακής εποχής, καθώς και για να αναβαθμιστεί η συνεργασία μεταξύ των τομέων στην ψηφιακή οικονομία·
81. επαναλαμβάνει ότι η ενίσχυση της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και της ανεξαρτησίας τους θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα τόσο για την Ένωση όσο και για Μολδαβία· καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τη στήριξή της προς τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών μέσων, και τις προσπάθειες για την παροχή αξιόπιστων πληροφοριών στους πολίτες της Μολδαβίας από άκρη σε άκρη της χώρας· καλεί το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Δημοκρατία να υποστηρίξει περαιτέρω αυτές τις προσπάθειες·
82. παροτρύνει τη Μολδαβία να στηρίξει περαιτέρω τα ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, δημιουργώντας ένα εθνικό πρόγραμμα ανάπτυξης των μέσων ενημέρωσης για την αναθεώρηση του νομικού πλαισίου προκειμένου να αντιμετωπιστεί η συγκέντρωση της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης, η μονοπώληση της διαφημιστικής αγοράς, η έλλειψη συντακτικής ανεξαρτησίας, ο έλεγχος των μέσων ενημέρωσης από οικονομικές και πολιτικές ομάδες, τα εμπόδια στην πρόσβαση στην πληροφόρηση, καθώς και οι επιθέσεις και ο εκφοβισμός δημοσιογράφων·
83. καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά τον τομέα των μέσων ενημέρωσης στη Μολδαβία· ελπίζει ότι το ανασυσταθέν Συμβούλιο Τηλεόρασης και Ραδιοφωνίας θα εκτελέσει αποτελεσματικά τα καθήκοντά του ως ανεξάρτητος επιτηρητής των μέσων ενημέρωσης και θα αντιμετωπίσει τις μακροχρόνιες ελλείψεις του κλάδου των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος της πολιτικής ανεξαρτησίας του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα· επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η πλήρης εφαρμογή του κώδικα οπτικοακουστικών μέσων·
Θεσμικές διατάξεις
84. εκφράζει την ικανοποίησή του για την υπογραφή, στις 29 Νοεμβρίου 2021, του μνημονίου συμφωνίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του κοινοβουλίου της Μολδαβίας σχετικά με ένα κοινό πλαίσιο για τη στήριξη της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, το οποίο δημιουργεί ευκαιρίες για την ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας και, ως εκ τούτου, της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στη Μολδαβία μέσω στενότερων διμερών θεσμικών δεσμών·
85. καλεί το Κοινοβούλιο της Μολδαβίας να υλοποιήσει το πλήρες φάσμα των δραστηριοτήτων στήριξης της δημοκρατίας που έχει στη διάθεσή του, συμπεριλαμβανομένου του διαλόγου Jean Monnet και του προγράμματος Simone Veil, βάσει ενός αμοιβαία συμφωνηθέντος χάρτη πορείας·
86. επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Σύνδεσης ΕΕ-Δημοκρατίας της Μολδαβίας και η Κοινοβουλευτική Συνέλευση Euronest όσον αφορά την προώθηση της διμερούς και περιφερειακής συνεργασίας με την ΕΕ και την ανταλλαγή εμπειριών και ορθών πρακτικών με Μολδαβούς βουλευτές· ζητεί την εμβάθυνση της διαρθρωτικής συνεργασίας μεταξύ των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των βουλευτών του κοινοβουλίου της Μολδαβίας, προκειμένου να συνεργαστούν για τη στήριξη των μεταρρυθμίσεων και την παρακολούθηση της εφαρμογής τους·
87. επαναλαμβάνει ότι τάσσεται υπέρ της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των συνδικαλιστικών οργανώσεων, στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων προκειμένου να αυξηθεί ο δημόσιος έλεγχος των μεταρρυθμίσεων και να προωθηθεί η διαφάνεια και η κοινωνική αποδοχή τους· υπογραμμίζει την προστιθέμενη αξία που προσφέρουν διάφοροι οργανισμοί σε σημαντικά ζητήματα δημόσιου ενδιαφέροντος στη Μολδαβία· εκφράζει την ανησυχία του για την σχετικά περιορισμένη συνεργασία μεταξύ των δημόσιων αρχών και της κοινωνίας των πολιτών, παρά την ύπαρξη στρατηγικής και σχεδίου δράσης για την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών· ανησυχεί, επίσης, για τη μείωση κατά 17 % των επιδοτήσεων που χορηγούνται σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών·
88. καλεί την ΕΕ και τη Μολδαβία να βελτιώσουν περαιτέρω τις διαπροσωπικές επαφές και ανταλλαγές προκειμένου να δημιουργήσουν αμοιβαία θετικές εικόνες μεταξύ των αντίστοιχων πληθυσμών τους μέσω κοινών έργων που αναπτύσσονται σε επίπεδο κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ άλλων με την παροχή στήριξης σε νέους σπουδαστές και επαγγελματίες για να συμμετάσχουν σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης της ΕΕ, όπως το Erasmus+· ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει την πιθανότητα διεύρυνσης ορισμένων προγραμμάτων της ΕΕ ώστε να μπορούν να συμμετέχουν σε αυτά οι πολίτες της Μολδαβίας και άλλων χωρών της ανατολικής εταιρικής σχέσης· τονίζει ότι η διεύρυνση προγραμμάτων όπως το «DiscoverEU» ώστε να συμμετέχει και η Μολδαβία θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω τα φιλοευρωπαϊκά αισθήματα στη χώρα·
Κοινωνικά δικαιώματα
89. επισημαίνει ότι το επίπεδο υποαπασχόλησης και επισφαλούς εργασίας στη Μολδαβία παραμένει υψηλό, και ότι ο ενεργός πληθυσμός είναι ευάλωτος στους οικονομικούς κλυδωνισμούς· ζητεί τη χάραξη στρατηγικής ανάκαμψης η οποία θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πληθυσμού και θα ενσωματώνει την οικολογική μετάβαση και τη βιώσιμη ανάπτυξη·
90. εκφράζει την ανησυχία του για τη μεγάλης κλίμακας μετανάστευση των Μολδαβών πολιτών, η οποία επιτείνει τις αρνητικές δημογραφικές τάσεις και αποτελεί σοβαρή απειλή για το μέλλον της Μολδαβίας· ενθαρρύνει την κυβέρνηση της Μολδαβίας να εφαρμόσει περαιτέρω μέτρα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου, ιδίως με τη δημιουργία ευκαιριών και τη βελτίωση των συνθηκών και των μισθών για τους νεαρούς εργαζόμενους·
91. καλεί την κυβέρνηση να ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα αιτήματα του Διαμεσολαβητή της Μολδαβίας σχετικά με τη βελτίωση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, το δικαίωμα στην εργασία, την ελεύθερη κυκλοφορία και την ελευθερία της έκφρασης·
92. καλεί την κυβέρνηση της Μολδαβίας να ενισχύσει το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού που το αποδυναμώνουν και να βελτιώσει τα πρότυπα υγιεινής, ιδίως στα νοσοκομεία· προτρέπει την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τη Μολδαβία να εντείνουν τη συνεργασία τους στον τομέα της ανθεκτικότητας της δημόσιας υγείας, να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές και να συνεργαστούν με την κοινωνία των πολιτών για τη χάραξη στρατηγικών αντιμετώπισης της επιδημίας, δίνοντας έμφαση στις πλέον ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας·
93. υποστηρίζει τη συνεχή συνεργασία μεταξύ της Μολδαβίας και της ΕΕ για την αντιμετώπιση της πανδημίας της COVID-19 και των συνεπειών της, καθώς και για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης συνεργασίας στον τομέα της δημόσιας υγείας· προτρέπει τις μολδαβικές αρχές να αξιοποιήσουν την ευκαιρία και να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια για την ανάκαμψη από τη νόσο COVID-19 για τον εκσυγχρονισμό των νοσοκομείων και τη βελτίωση της ποιότητας των ιατρικών υπηρεσιών και της πρόσβασης σε αυτές, ιδίως στις περιφέρειες·
94. εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση από την Επιτροπή της απόφασης ισοδυναμίας των πιστοποιητικών COVID-19 που εκδίδονται από τη Μολδαβία με το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ, και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να διασφαλίζουν την εφαρμογή της εν λόγω απόφασης·
95. επισημαίνει ότι οι ανεπάρκειες του εργατικού δικαίου συνεπάγονται καταχρηστικές πρακτικές, όπως ενίοτε υπερβολικά ωράρια εργασίας, χαμηλοί μισθοί και εν μέρει μη ανεπίσημες εργασιακές σχέσεις· εκφράζει την ανησυχία του για τη μερική εφαρμογή των ρυθμίσεων που αποσκοπούν στην πρόληψη των εν λόγω πρακτικών·
96. σημειώνει ότι, τα τελευταία έτη, ο κοινωνικός διάλογος έχει επιδεινωθεί και στη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 ανεστάλη πλήρως· καλεί την κυβέρνηση να μεριμνήσει για τη διεξαγωγή πραγματικού κοινωνικού διαλόγου που να έχει ως αποτέλεσμα τη συμμετοχή όλων των κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία ανάκαμψης μετά την πανδημία·
97. χαιρετίζει την πρόοδο της Μολδαβίας στη διαδικασία αποϊδρυματοποίησης του συστήματος παιδικής μέριμνας και τα μέτρα που έχει λάβει για την κατάρτιση ενός νέου προγράμματος και σχεδίου δράσης για την προστασία των παιδιών για την περίοδο 2022-2026·
98. επικροτεί τις δεσμεύσεις της Μολδαβίας στον τομέα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής· καλεί αφενός τη Μολδαβία να ενισχύσει περαιτέρω τη δέσμευσή της για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και αφετέρου την Επιτροπή να διευκολύνει τη συμμετοχή της Μολδαβίας στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και να διασφαλίσει ότι η DCFTA δεν έρχεται σε αντίθεση με τους περιβαλλοντικούς στόχους και τις πρωτοβουλίες που ορίζονται σε αυτήν·
99. υποστηρίζει μια καλύτερη πολιτική για την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών πολιτικών στους διάφορους οικονομικούς τομείς και την ευρύτερη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία εκπόνησης πολιτικών για την προστασία του περιβάλλοντος· ζητεί εντατικότερη προσέγγιση των εταιρικών σχέσεων με την κοινωνία των πολιτών για τη διασφάλιση της καλύτερης λειτουργίας των δραστηριοτήτων συλλογής και ανακύκλωσης αποβλήτων, καθώς και μεγαλύτερη προσοχή στη δάσωση γαιών, τη μείωση της υποβάθμισης του εδάφους και τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων·
o o o
100. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, και στην πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Μολδαβίας.
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 539/2001 του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2001, περί του καταλόγου τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών, και του καταλόγου των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή (ΕΕ L 81 της 21.3.2001, σ. 1).
Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).