Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ) μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Κοσσυφοπεδίου, αφετέρου, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Απριλίου 2016(1),

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Κοσόβου σχετικά με τις γενικές αρχές για τη συμμετοχή του Κοσόβου σε προγράμματα της Ένωσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Αυγούστου 2017(2),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη Θεσσαλονίκη στις 19 και 20 Ιουνίου 2003,

–  έχοντας υπόψη τη Δήλωση της Σόφιας, της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων της 17ης Μαΐου 2018,

–  έχοντας υπόψη τη Δήλωση του Ζάγκρεμπ, της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων της 6ης Μαΐου 2020,

–  έχοντας υπόψη τη Δήλωση του Brdo, της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων της 6ης Οκτωβρίου 2021,

–  έχοντας υπόψη τη διαδικασία του Βερολίνου που δρομολογήθηκε στις 28 Αυγούστου 2014 και την όγδοη σύνοδο κορυφής για τη διαδικασία του Βερολίνου, της 5ης Ιουλίου 2021,

–  έχοντας υπόψη τη σύνοδο κορυφής της Σόφιας της 10ης Νοεμβρίου 2020, τη δήλωση των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων για την κοινή περιφερειακή αγορά της 9ης Νοεμβρίου 2020, και τη δήλωση της Σόφιας σχετικά με το πράσινο θεματολόγιο για τα Δυτικά Βαλκάνια της 10ης Νοεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, της 10ης Ιουνίου 1999, τη συμβουλευτική γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου (ΔΔ), της 22ας Ιουλίου 2010, σχετικά με το εάν είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου, και το ψήφισμα 64/298 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, της 9ης Σεπτεμβρίου 2010, η οποία σημείωσε το περιεχόμενο της γνωμοδότησης του ΔΔ και εξέφρασε ικανοποίηση για την ετοιμότητα της ΕΕ να διευκολύνει τον διάλογο ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο,

–  έχοντας υπόψη την πρώτη συμφωνία σχετικά με τις αρχές που διέπουν την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των κυβερνήσεων της Σερβίας και του Κοσόβου, της 19ης Απριλίου 2013, τις συμφωνίες της 25ης Αυγούστου 2015, καθώς και τον εν εξελίξει διάλογο υπό την αιγίδα της ΕΕ για την εξομάλυνση των σχέσεων των δύο αυτών χωρών,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/904 του Συμβουλίου, της 3ης Ιουνίου 2021, για την τροποποίηση της κοινής δράσης 2008/124/ΚΕΠΠΑ σχετικά με την αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επιβολή του κράτους δικαίου στο Κόσοβο (EULEX Κόσοβο)(3), η οποία παράτεινε τη διάρκεια της αποστολής έως τις 14 Ιουνίου 2023,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Ενίσχυση της ενταξιακής διαδικασίας – Μια αξιόπιστη ενωσιακή προοπτική για τα Δυτικά Βαλκάνια» (COM(2020)0057),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Ένα οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια», (COM(2020)0641) και το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της, της ίδιας ημερομηνίας, με τίτλο «Guidelines for the Implementation of the Green Agenda for the Western Balkans» (Κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της πράσινης ατζέντας για τα Δυτικά Βαλκάνια) (SWD(2020)0223),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1529 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Σεπτεμβρίου 2021, για τη θέσπιση Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ III)(4),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Οκτωβρίου 2021, με τίτλο «Ανακοίνωση του 2021 σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ» (COM(2021)0644), η οποία συνοδευόταν από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Kosovo 2021 Report» (Έκθεση του 2019 για το Κόσοβο) (SWD(2021)0292),

–  έχοντας υπόψη την εκτίμηση της Επιτροπής, της 22ας Απριλίου 2021, σχετικά με το πρόγραμμα οικονομικής μεταρρύθμισης του Κοσόβου για την περίοδο 2021-2023 (SWD(2021)0093) και τα κοινά συμπεράσματα όσον αφορά τον οικονομικό και δημοσιονομικό διάλογο μεταξύ της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας, που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 12 Ιουλίου 2021,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Απριλίου 2020, με τίτλο «Στήριξη των Δυτικών Βαλκανίων για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 και την ανάκαμψη μετά την πανδημία» (COM(2020)0315),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για τη θέσπιση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 539/2001 περί του καταλόγου τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών, και του καταλόγου των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή (Κοσσυφοπέδιο) (COM(2016)0277), και τη θέση του, της 28ης Μαρτίου 2019, σχετικά με την προαναφερθείσα πρόταση(5),

–  έχοντας υπόψη την τελική έκθεση, του 2021, της αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παρακολούθηση των δημοτικών εκλογών στο Κόσοβο,

–  έχοντας υπόψη την τέταρτη σύνοδο του Συμβουλίου Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ-Κοσόβου που πραγματοποιήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2021 στις Βρυξέλλες,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη διεύρυνση και τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης, της 14ης Δεκεμβρίου 2021,

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, της 10ης Ιανουαρίου 2022, με τίτλο «Στήριξη της ΕΕ για το κράτος δικαίου στα Δυτικά Βαλκάνια: παρά τις προσπάθειες εξακολουθούν να υπάρχουν θεμελιώδη προβλήματα»,

–  έχοντας υπόψη τη σύστασή του της 19ης Ιουνίου 2020 προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας σχετικά με τα Δυτικά Βαλκάνια, σε συνέχεια της συνόδου κορυφής του 2020(6),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση και τις συστάσεις που εγκρίθηκαν κατά την έβδομη και την όγδοη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ-Κοσόβου, που πραγματοποιήθηκε στις 4 και 5 Νοεμβρίου 2021 και στις 9 και 10 Μαρτίου 2022,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της δεύτερης συνόδου κορυφής του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τους προέδρους των κοινοβουλίων των Δυτικών Βαλκανίων, της 28ης Ιουνίου 2021, την οποία συγκάλεσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τους επικεφαλής των κοινοβουλίων των Δυτικών Βαλκανίων,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη χώρα,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τις εκθέσεις της Επιτροπής για το Κόσοβο κατά την περίοδο 2019-2020(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τη συνεργασία για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος στα Δυτικά Βαλκάνια(8),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0179/2022),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε χώρα που επιθυμεί να προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση κρίνεται βάσει των επιδόσεών της και ότι η εφαρμογή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων καθορίζει το χρονοδιάγραμμα και την πρόοδο της προσχώρησης της·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο δεν έχει αναγνωριστεί ως ανεξάρτητο κράτος από πέντε κράτη μέλη·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατία και το κράτος δικαίου αποτελούν θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται ριζικές και καθολικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που εξακολουθούν να υφίστανται σε αυτούς τους τομείς·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ολοκληρωμένη, νομικά δεσμευτική συμφωνία εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου και οι δύο χώρες να συνεχίσουν την ευρωπαϊκή τους πορεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια τέτοια συμφωνία θα συνεισέφερε σημαντικά στη συνολική σταθερότητα της περιοχής·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχει χορηγηθεί στο Κόσοβο ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων, μολονότι έχουν επιτευχθεί, ήδη από το 2018, όλα τα ορόσημα που τέθηκαν ως κριτήρια·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο έχει σημειώσει ουσιαστική πρόοδο στην καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Κοσόβου, αντιπροσωπεύοντας το 33 % των συνολικών εξαγωγών και το 50 % των συνολικών εισαγωγών το 2020·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ παραμένει ο κύριος στρατηγικός εταίρος του Κοσόβου και υποστηρίζει τη δέσμευση της χώρας για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ιδίως μέσω του ΜΠΒ ΙΙΙ, του οικονομικού σχεδίου για τα Δυτικά Βαλκάνια και της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός χρηματοδοτικής βοήθειας προς το Κόσοβο και ότι το Κόσοβο λαμβάνει προενταξιακή βοήθεια στο πλαίσιο του ΜΠΒ, έχοντας εισπράξει συνολικά 1,21 εκατομμύρια EUR μεταξύ 2007 και 2020·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή ενέκρινε κονδύλια ύψους 70 εκατομμυρίων EUR, στο πλαίσιο του ΜΠΒ III, για τη χρηματοδότηση της πρόσβασης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 που παρέχουν τα κράτη μέλη της ΕΕ·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βοήθεια στο πλαίσιο του ΜΠΒ ΙΙΙ βασίζεται σε αυστηρούς όρους και προβλέπει διαφοροποίηση και αναστολή της βοήθειας σε περιπτώσεις οπισθοδρόμησης όσον αφορά τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτους δικαίου·

Προσήλωση στη διεύρυνση

1.  επικροτεί τη σταθερή δέσμευση του Κοσόβου να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την ΕΕ, τη συντριπτική συναίνεση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, τη δημόσια στήριξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και την αποδοχή της ευρωπαϊκής ταυτότητας· σημειώνει την ισχυρή πλειοψηφία της κυβέρνησης του Κοσόβου στο κοινοβούλιο της χώρας μετά τις γενικές εκλογές και καλεί την κυβέρνηση να αξιοποιήσει τη σταθερή πλειοψηφία της για να προωθήσει επειγόντως τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις·

2.  καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να δώσουν προτεραιότητα στη διεύρυνση και να υλοποιήσουν τα υποσχόμενα οφέλη όταν εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις, καθώς και να βελτιώσουν την ενημέρωση των πολιτών της ΕΕ σχετικά με τη διεύρυνση·

3.  επικροτεί την αυξημένη πολιτική σταθερότητα και τη σθεναρή δέσμευση της κυβέρνησης να προχωρήσει περαιτέρω την ευρωπαϊκή της πορεία, όπως καταδεικνύεται με την έγκριση του σχεδίου δράσης του ευρωπαϊκού προγράμματος μεταρρυθμίσεων ΙΙ και του εθνικού προγράμματος για την εφαρμογή της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης 2022-2026· υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης των διοικητικών ικανοτήτων και δημιουργίας μιας συνεκτικής δομής συντονισμού εντός των θεσμικών οργάνων του Κοσόβου για την αποτελεσματική εφαρμογή τους·

4.  επαινεί την ειρηνική και ομαλή διεξαγωγή των πρόωρων βουλευτικών εκλογών της 14ης Φεβρουαρίου 2021 και των δημοτικών εκλογών της 17ης Οκτωβρίου και της 14ης Νοεμβρίου 2021· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για τη χαμηλή εκπροσώπηση των γυναικών στα ψηφοδέλτια και τον περιορισμένο πολιτικό ανταγωνισμό και την ελευθερία επιλογής και έκφρασης σε δημοτικές κοινότητες όπου συνυπάρχουν Κοσσοβάροι και Σέρβοι, όπως επισημαίνεται στις εκθέσεις των αποστολών εκλογικών παρατηρητών της ΕΕ·

5.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση από τη Συνέλευση του Κοσόβου, στις 13 Απριλίου 2021, της σύστασης μιας ειδικής επιτροπής για την εκλογική μεταρρύθμιση· καλεί το Κόσοβο να καλύψει άμεσα τα μακροχρόνια κενά στην εκλογική διαδικασία, ιδίως όσον αφορά τους κανόνες της προεκλογικής εκστρατείας, την ψήφο των πολιτών στο εξωτερικό και την ακρίβεια των εκλογικών καταλόγων· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι δεν φαίνεται να έχουν ληφθεί υπόψη πολλές από τις συστάσεις που εκδόθηκαν από προηγούμενες αποστολές εκλογικών παρατηρητών της ΕΕ από το 2013 και υπογραμμίζει ότι για την υλοποίηση των προ πολλού αναμενόμενων μεταρρυθμίσεων απαιτείται ισχυρή πολιτική δέσμευση και ουσιαστική συμμετοχή των πολιτικών κομμάτων και της κοινωνίας των πολιτών·

6.  αποδοκιμάζει το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν κατόρθωσε να εγκρίνει το καθεστώς απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για το Κόσοβο· τονίζει την πλήρη αλληλεγγύη και συμπαράστασή του προς τους πολίτες της χώρας· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα κράτη μέλη του Συμβουλίου να προχωρήσουν επειγόντως στην έγκριση ενός καθεστώτος απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για τους πολίτες του Κοσόβου, δεδομένου ότι το Κόσοβο παραμένει η μόνη χώρα στα Δυτικά Βαλκάνια χωρίς το εν λόγω καθεστώς παρά την εκπλήρωση όλων των κριτηρίων αναφοράς από το 2018·

7.  υπογραμμίζει ότι η μη ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων εμποδίζει την εφαρμογή των προγραμμάτων της ΕΕ και επηρεάζει άμεσα τους πολίτες του Κοσόβου, ενώ ταυτόχρονα ενδυναμώνει τα εγκληματικά δίκτυα· σημειώνει ότι η περαιτέρω καθυστέρηση υπονομεύει την αξιοπιστία και τη φήμη της ΕΕ ως αξιόπιστου εταίρου και σοβαρού γεωπολιτικού παράγοντα και, ως εκ τούτου, θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τον διάλογο μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας· τονίζει ότι η ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων έχει τη δυνατότητα να φέρει το Κόσοβο πιο κοντά στην ΕΕ, διευκολύνοντας τις ταξιδιωτικές, πολιτιστικές και εκπαιδευτικές ανταλλαγές, καθώς και τις επιχειρηματικές δραστηριότητες·

8.  υποστηρίζει πλήρως την αίτηση προσχώρησης του Κοσόβου στο Συμβούλιο της Ευρώπης και καλεί όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να υποστηρίξουν την πρόταση συμμετοχής του, καθώς και τα αιτήματα του Κοσόβου για ένταξη του και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς·

9.  σημειώνει επίσης την πρόθεση του Κοσόβου να υποβάλει αίτηση προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2022, ώστε να αποκτήσει καθεστώς υποψήφιας χώρας, αλλά τονίζει ότι δεν υπάρχει ταχεία διαδικασία για καμία υποψήφια ή δυνάμει υποψήφια χώρα και υπενθυμίζει ότι όλες οι χώρες που επιθυμούν να γίνουν κράτη μέλη θα κριθούν με βάση τις επιδόσεις τους όσον αφορά την εκπλήρωση, την εφαρμογή και τη συμμόρφωση με το σύνολο των κριτηρίων και των κοινών ευρωπαϊκών αξιών·

10.  υπογραμμίζει ότι η πρόοδος στην εξομάλυνση των σχέσεων του Κοσόβου με τη Σερβία με βάση την αμοιβαία αναγνώριση αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσουν και οι δύο χώρες στην ευρωπαϊκή τους πορεία· αναγνωρίζει ότι το Κόσοβο είναι πλήρως προσηλωμένο στην επίτευξη προόδου στις διαπραγματεύσεις με τη Σερβία για την επίλυση εκκρεμών ζητημάτων με αμοιβαία επωφελή τρόπο και ενθαρρύνει τις αρχές του Κοσόβου να επανεστιάσουν τις προσπάθειές τους στην προώθηση και την υλοποίηση της διαδικασίας διαλόγου Πρίστινας-Βελιγραδίου, και να μην απογοητεύσουν άλλη μια φορά τους πολίτες τους υποβάλλοντας πρόωρα αίτηση προσχώρησης στην ΕΕ·

11.  τονίζει ότι η ανεξαρτησία του Κοσόβου είναι μη αναστρέψιμη· επικροτεί την αναγνώριση του Κοσόβου από το Ισραήλ στις 4 Σεπτεμβρίου 2020· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι πέντε κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν ακόμη αναγνωρίσει το Κόσοβο και επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς αυτά να το πράξουν άμεσα και να επιβεβαιώσουν την ευρωπαϊκή προοπτική της εν λόγω χώρας· σημειώνει ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός οικονομικής ενίσχυσης, εμπορικός εταίρος και επενδυτής του Κοσόβου·

12.  σημειώνει ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί πηγή ύψιστης ανησυχίας για τα Δυτικά Βαλκάνια, ιδίως για τους πολίτες του Κοσόβου· επικροτεί την έγκριση του ψηφίσματος της Συνέλευσης του Κοσόβου με το οποίο καταδικάζεται απερίφραστα η στρατιωτική επίθεση και η εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία, και συγχαίρει το Κόσοβο για την ταχεία ευθυγράμμισή του με την θέση της ΕΕ με την επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας και τη σθεναρή αλληλεγγύη που εξέφρασε προς την Ουκρανία, γεγονός που χαρακτηρίζει το Κόσοβο ως πολύ αξιόπιστο εταίρο, βαθιά ενταγμένο στην ευρωπαϊκή και διατλαντική συμμαχία· επικροτεί την προθυμία του Κοσόβου να φιλοξενήσει Ουκρανούς πρόσφυγες και τη λήψη μέτρων για τη στήριξή τους, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του προγράμματος «Journalists in Residence», το οποίο επιτρέπει σε Ουκρανούς δημοσιογράφους να ζουν και να εργάζονται στο Κόσοβο· σημειώνει με ανακούφιση ότι δεν αναφέρθηκαν πρόσφατα σοβαρές απειλές για την ασφάλεια και την εδαφική ακεραιότητα του Κοσόβου· υπογραμμίζει ότι η επιτυχής ένταξη του Βορρά και οι περαιτέρω προσπάθειες για τη βελτίωση της καθημερινής ζωής των Σέρβων του Κοσόβου μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στη συνολική κατάσταση σταθερότητας και ασφάλειας στη χώρα·

13.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και τη Μολδαβία κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης και 24ης Ιουνίου 2022· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι, προκειμένου να διατηρηθεί η αξιοπιστία της διαδικασίας διεύρυνσης της ΕΕ, η μακροχρόνια δέσμευση προς τις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, συμπεριλαμβανομένου του Κοσόβου, πρέπει να διατηρηθεί και η παράλληλη πορεία τους πρέπει να συνεχιστεί απρόσκοπτα, με βάση την αξιοκρατία, την πολιτική ευθυγράμμιση, την αλληλεγγύη σε διεθνή θέματα και τις συμφωνηθείσες δεσμεύσεις· ζητά μεγαλύτερο δυναμισμό στη διαδικασία διεύρυνσης·

Δημοκρατία και κράτος δικαίου

14.  επικροτεί το γεγονός ότι έχουν ενταθεί οι προσπάθειες για την καταπολέμηση της διαφθοράς, μεταξύ άλλων και χάρη στην έγκριση της στρατηγικής για το κράτος δικαίου και του σχεδίου δράσης 2021-2026 ενώ υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή τους είναι μείζονος σημασίας· συγχαίρει το Κόσοβο για την άνοδό του κατά 17 θέσεις στον δείκτη αντίληψης της διαφθοράς της Διεθνούς Διαφάνειας για το 2021· ενθαρρύνει το Κόσοβο να συνεχίσει να βελτιώνει τις επιδόσεις του στην καταπολέμηση της διαφθοράς υψηλού επιπέδου και του οργανωμένου εγκλήματος και να διερευνήσει ενδελεχώς όλες τις πιθανές σχέσεις με την πολιτική εξουσία· καλεί τις αρχές του Κοσόβου να συνεχίσουν να ενισχύουν τη διερεύνηση και τη δίωξη υποθέσεων οργανωμένου εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένων υποθέσεων εμπορίας ανθρώπων και ναρκωτικών, καθώς και να δραστηριοποιηθούν περισσότερο στην καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες·

15.  επαινεί τις προσπάθειες του Κοσόβου για καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού, καθώς και για τον επαναπατρισμό και την ενσωμάτωση ξένων μαχητών· ενθαρρύνει το Κόσοβο να υιοθετήσει μια νέα στρατηγική για την πρόληψη του βίαιου εξτρεμισμού και του ρατσισμού που οδηγεί στην τρομοκρατία, λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της προηγούμενης στρατηγικής αντιμετώπισε προβλήματα λόγω του μη θεσμικού συντονισμού και έλλειψης χρηματοδοτικών μέσων· ζητεί την ενεργό περιφερειακή συνεργασία για την αντιμετώπιση πιθανών τρομοκρατικών ενεργειών και τη διακοπή των χρηματοοικονομικών ροών που προορίζονται για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, καθώς και την ενίσχυση του συντονισμού και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των σχετικών οργανισμών και υπηρεσιών ασφαλείας της Δημοκρατίας του Κοσόβου και της ΕΕ·

16.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι το δικαστικό σύστημα εξακολουθεί να είναι αναποτελεσματικό και ευάλωτο σε πολιτικές παρεμβάσεις· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις προτάσεις για τη μεταρρύθμιση του εισαγγελικού συστήματος και υπογραμμίζει ότι η γνώμη της Επιτροπής της Βενετίας θα πρέπει να ληφθεί πλήρως υπόψη κατά την εφαρμογή τους· τονίζει ότι αυτό είναι υψίστης σημασίας για τη διασφάλιση της μη αναστρέψιμης πολιτικής ανεξαρτησίας και ακεραιότητας του δικαστικού σώματος και για τη βελτίωση της λογοδοσίας και της διαφάνειας του δικαστικού συστήματος του Κοσόβου·

17.  ενθαρρύνει το Κόσοβο να εντείνει τις προσπάθειες για την αύξηση των ικανοτήτων των υπηρεσιών επιβολής του νόμου, την εκτέλεση των δηλώσεων περιουσιακών στοιχείων και τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων εγκληματικής προέλευσης· σημειώνει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόταση για τη σύσταση νέου οργανισμού για τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων σε αστικές υποθέσεις και επαναλαμβάνει την ανάγκη να ληφθεί πλήρως υπόψη η γνώμη της Επιτροπής της Βενετίας πριν από την εφαρμογή της νομοθεσίας·

18.  σημειώνει τα σχέδια της κυβέρνησης για τον έλεγχο των δικαστών και των εισαγγελέων, και υπογραμμίζει τη σημασία της γνωμοδότησης της Επιτροπής της Βενετίας· τονίζει ότι ο έλεγχος ασφαλείας θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως έσχατη λύση και επιμένει ότι δεν θα πρέπει να παραβλέπονται οι επιφυλάξεις της ΕΕ και των ΗΠΑ σχετικά με μια δυνητική παράλυση του δικαστικού συστήματος· ενθαρρύνει σθεναρά τις αρχές του Κοσόβου να αξιοποιήσουν πλήρως τους ήδη υφιστάμενους μηχανισμούς και μέσα για την άμεση βελτίωση της ανεξαρτησίας, του επαγγελματισμού, της αποτελεσματικότητας και της ακεραιότητας του δικαστικού συστήματος της χώρας· χαιρετίζει τη συνεργασία των αρχών του Κοσόβου με την ΕΕ στο πλαίσιο αυτό·

19.  αποδοκιμάζει το γεγονός ότι, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις της ΕΕ για δίκαιη, διαφανή και αξιοκρατική επιλογή του Γενικού Εισαγγελέα, το Εισαγγελικό Συμβούλιο του Κοσόβου αγνόησε τις αρχές αυτές κατά την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής·

20.  χαιρετίζει τις προσπάθειες για την αποπολιτικοποίηση και την επικράτηση του επαγγελματισμού στη δημόσια διοίκηση του Κοσόβου και καλεί τις αρχές της χώρας να εντείνουν τις μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση και τα δημόσια οικονομικά με προοδευτικό και αναλογικό τρόπο· επαναλαμβάνει τη σημασία μιας χρηστής, αποπολιτικοποιημένης και προσανατολισμένης προς τον πολίτη δημόσιας διοίκησης, η οποία θα διορίζεται μέσω ανταγωνιστικής, αξιοκρατικής, διαφανούς και δίκαιης διαδικασίας· χαιρετίζει την πρόοδο όσον αφορά τη δημιουργία του Εθνικού Κεντρικού Ποινικού Μητρώου (NCCR), με την υποστήριξη της ΕΕ, και καλεί το Κόσοβο να αντιμετωπίσει τις εναπομένουσες προκλήσεις·

21.  επικροτεί την κατά πολύ καθυστερημένη έγκριση νόμων για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και τη δημοσιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων από τη Συνέλευση του Κοσόβου και ζητεί την αυστηρή εφαρμογή τους· εκφράζει τη λύπη του για την πρακτική των συνεχών μποϊκοτάζ της Προεδρίας της Συνέλευσης του Κοσόβου από εκπροσώπους του κόμματος Srpska Lista και για τον υψηλό αριθμό απουσιών των βουλευτών στις συνόδους της Συνέλευσης, με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση ορισμένων σημείων της ημερήσιας διάταξης· χαιρετίζει την έγκριση σε πρώτη ανάγνωση του νέου κανονισμού της Συνέλευσης που θεσπίζει οικονομικές κυρώσεις κατά βουλευτών που δεν δικαιολογούν την απουσία τους και ζητεί την ταχεία τελική έγκριση και εφαρμογή του·

22.  συγχαίρει τη δυναμική και εποικοδομητική κοινωνία των πολιτών του Κοσόβου για το έργο και τη συμμετοχή της· ενθαρρύνει την κυβέρνηση να συνάψει σχέσεις συνεργασίας με φορείς της κοινωνίας των πολιτών, σε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης, με παράλληλο σεβασμό της ανεξαρτησίας τους, και να διασφαλίσει την ουσιαστική συμμετοχή τους στα αντίστοιχα μεταρρυθμιστικά έργα, ιδίως στη βασική νομοθεσία·

23.  παροτρύνει την κυβέρνηση της χώρας να εφαρμόσει την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, του 2016, που παραχωρεί εκτάσεις γης στη μονή Visoki Dečani και να αντιμετωπίσει δεόντως τυχόν σχετικές ανησυχίες· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι αρχές δεν έχουν ακόμη εφαρμόσει την εν λόγω δικαστική απόφαση, υπονομεύοντας έτσι τη δέσμευση της κυβέρνησης να επιβάλει το κράτος δικαίου και τον σεβασμό για μια ανεξάρτητη δικαστική εξουσία, καθώς και τη διεθνή φήμη της χώρας· υπογραμμίζει τη σημασία της εφαρμογής όλων των αποφάσεων του Συνταγματικού Δικαστηρίου· καλεί την κυβέρνηση να εφαρμόσει μια μη επιλεκτική προσέγγιση στην έννοια του κράτους δικαίου·

24.  επαινεί το έργο της αποστολής της ΕΕ για την επιβολή του κράτους δικαίου στο Κόσοβο (EULEX), η οποία βοηθά τις αρχές του Κοσόβου στη δημιουργία βιώσιμων και ανεξάρτητων θεσμών κράτους δικαίου· επικροτεί την παράταση της εντολής της EULEX καθώς και την πρόσφατη σύσταση προσωρινής μονάδας για την ενίσχυση της σχηματισμένης αστυνομικής μονάδας της EULEX· ενθαρρύνει το Κόσοβο να συνεχίσει τη συνεργασία του με την EULEX και με τα Ειδικά Τμήματα και την Ειδική Εισαγγελία, ως σημαντική απόδειξη της προσήλωσής του στο κράτος δικαίου·

25.  επικροτεί τη συμφωνία εργασίας μεταξύ της αστυνομίας του Κοσόβου και της Ευρωπόλ τον Ιούλιο του 2020, η οποία θα αποτελέσει τη βάση για ενισχυμένη συνεργασία στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού, και καλεί τις αρχές του Κοσόβου να αξιοποιήσουν πλήρως αυτές τις δυνατότητες· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η Ιντερπόλ αποτελεί σημαντικό μέσο για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Κόσοβο δεν είναι ακόμη μέλος της Ιντερπόλ, παρά τις επανειλημμένες απόπειρες της χώρας να προσχωρήσει και ζητεί την ένταξη του Κοσόβου στην Ιντερπόλ ενώ καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να υποστηρίξουν προορατικά την προσπάθεια του αυτή·

26.  παροτρύνει την Επιτροπή να εφαρμόσει τις συστάσεις της ειδικής έκθεσης αριθ. 01/2022 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου προκειμένου να διασφαλίσει τον αποτελεσματικό αντίκτυπο της χρηματοδοτικής βοήθειας της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια στο κράτος δικαίου, ιδίως με την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του ΜΠΒ ΙΙΙ για τη διαφοροποίηση και με αυστηρότερο κοινοβουλευτικό έλεγχο επί των κονδυλίων· καλεί την Επιτροπή να συνδέσει στενότερα τη χρηματοδότηση με την πρόοδο στον τομέα του κράτους δικαίου, να αυξήσει τη στήριξη προς τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, και να βελτιώσει την υποβολή εκθέσεων και την παρακολούθηση έργων, όπως έχει ζητήσει επανειλημμένα το Κοινοβούλιο· ζητεί, εν προκειμένω, να εξασφαλιστεί καλύτερος συντονισμός των διαφόρων προγραμμάτων για το κράτος δικαίου που υποστηρίζονται από διεθνείς χορηγούς·

27.  καλεί την ΕΕ και τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο γόνιμης συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικά τις αρμοδιότητές της στον τομέα των κονδυλίων της ΕΕ, ιδίως των κονδυλίων του ΜΠΒ ΙΙΙ·

Σεβασμός των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

28.  σημειώνει ότι το νομικό και θεσμικό πλαίσιο του Κοσόβου εγγυάται ευρέως την προστασία των ανθρωπίνων και θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, αλλά ότι η εφαρμογή είναι βασική· καλεί το Κόσοβο να βελτιώσει την ενσωμάτωση των παιδιών με αναπηρίες στα εκπαιδευτικά ιδρύματα· τονίζει ότι απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες προκειμένου τα παιδιά με αναπηρίες να έχουν πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση·

29.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Συνέλευση του Κοσόβου δεν ενέκρινε το σχέδιο αστικού κώδικα σε πρώτη ανάγνωση, και ζητεί τη έγκρισή του μόλις ο αστικός κώδικας υποβληθεί εκ νέου στην ολομέλεια, κάτι που θα επέφερε την αναγκαία πρόοδο στους πολίτες του Κοσόβου, ιδίως όσον αφορά τη βελτίωση των συνθηκών των πλέον ευάλωτων τμημάτων της κοινωνίας του Κοσόβου, ιδίως των γυναικών, των παιδιών και των ατόμων ΛΟΑΔΜ+, και θα είχε θετικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη του Κοσόβου· εκφράζει την υποστήριξή του για τη συμπερίληψη των ενώσεων μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου στη νομοθεσία, σύμφωνα με το σύνταγμα του Κοσόβου·

30.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, παρόλο που έχει σημειωθεί πρόοδος στη νομοθεσία και τις πολιτικές για τα άτομα ΛΟΑΔΜ+ εντούτοις στην πράξη η εφαρμογή τους χωλαίνει· καταδικάζει κάθε ρητορική που εισάγει διακρίσεις και εξευτελίζει την κοινότητα ΛΟΑΔΜ+, μεταξύ άλλων από ορισμένους υψηλόβαθμους πολιτικούς· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, μεγαλύτερη δημόσια κινητοποίηση των ηγετικών κλιμακίων του Κοσόβου για την προώθηση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες του Κοσόβου, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων ΛΟΑΔΜ+·

31.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι πρωτοβουλίες για τη συμμετοχή της σερβικής κοινότητας στις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές δομές του Κοσόβου είναι πολύ περιορισμένες· καλεί την κυβέρνηση του Κοσόβου και τους εκπροσώπους των σερβικών κοινοτήτων της χώρας να τηρήσουν την υπόσχεσή τους για εσωτερικό διάλογο και να συνεργαστούν ουσιαστικά με ανεξάρτητες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στις σερβικές κοινότητες, ιδίως στον Βορρά, με στόχο την επιτυχή ενσωμάτωσή τους· καλεί την ΕΕ να διευκολύνει και να στηρίξει περαιτέρω τα διακοινοτικά προγράμματα· επικροτεί τις προσπάθειες των αρχών του Κοσόβου για την καταπολέμηση του ρατσισμού και την επίλυση διακοινοτικών επεισοδίων·

32.  επαναλαμβάνει ότι η θεσμοθέτηση της εκμάθησης επίσημων γλωσσών στο Κόσοβο και η ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες και πληροφορίες στις επίσημες γλώσσες είναι ουσιαστικής σημασίας· εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, την ικανοποίησή του για τη δημιουργία του Τμήματος Βαλκανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Πρίστινα και για την απόφαση να λειτουργήσει κέντρο γλωσσών για την εκμάθηση των επίσημων γλωσσών του Κοσόβου·

33.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του για μεγαλύτερη ένταξη των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των κοινοτήτων Ρομά, Ασκάλι, Αιγυπτίων, Βόσνιων, Τούρκων και Γκοράνι, καθώς και των ατόμων με αναπηρία και των εκτοπισθέντων, παρέχοντάς τους πρόσβαση σε επαρκή υγειονομική περίθαλψη, κοινωνική προστασία, εκπαίδευση, δικαιοσύνη, στέγαση και σε ευκαιρίες απασχόλησης, καθώς και σε άλλες κοινωνικές και δημόσιες υπηρεσίες, και διασφαλίζοντας την πρόσβασή τους στη λήψη πολιτικών και κοινωνικών αποφάσεων, με παράλληλη αποτελεσματική αντιμετώπιση των οριζόντιων μορφών διακρίσεων που αντιμετωπίζουν οι ομάδες αυτές, μέσω μιας συστημικής θεσμικής προσέγγισης· ζητεί να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την καταπολέμηση της αθιγγανοφοβίας· προτρέπει την κυβέρνηση να επιταχύνει τις εργασίες σχετικά με μια νέα στρατηγική για την περίοδο 2021-2026 και ένα σχέδιο δράσης για την κοινωνική ενσωμάτωση των κοινοτήτων των Ρομά, των Ασκάλι και των Αιγυπτίων στο Κόσοβο·

34.  ζητεί την επείγουσα αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τα οποία περιέχουν παραπλανητικές πληροφορίες και χρησιμοποιούν γλώσσα και περιγραφές που εισάγουν διακρίσεις εις βάρος εθνοτικών μειονοτήτων, σεξουαλικών μειονοτήτων και γυναικών· ενθαρρύνει τις κυβερνητικές αρχές να συνεχίσουν την υποστηριζόμενη από την ΕΕ πρωτοβουλία «Στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη βασική και δευτεροβάθμια εκπαίδευση», η οποία ξεκίνησε στα τέλη του 2021 με στόχο την επικαιροποίηση των εν λόγω εγχειριδίων·

35.  συγχαίρει το Κόσοβο για την ειρηνική συνύπαρξη θρησκευτικών κοινοτήτων και το καλεί να εντείνει τις προσπάθειές του παρέχοντας ίσες ευκαιρίες στις μειονοτικές ομάδες, επαρκή εκπροσώπηση στην πολιτική και πολιτιστική ζωή και προστασία και προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, των γλωσσών και των παραδόσεων των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων του· χαιρετίζει την πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Κοσόβου να διαβουλεύεται τακτικά και να συναντάται με όλες τις κοινότητες που ζουν στη χώρα στο πλαίσιο του εσωτερικού διαλόγου ενώ επικροτεί τη δημιουργία της νέας κυβερνητικής θέσης του αντιπροέδρου της κυβέρνησης για θέματα μειονοτήτων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

36.  αναγνωρίζει ότι το σύνταγμα του Κοσόβου είναι πολύ προοδευτικό όσον αφορά τα δικαιώματα των μειονοτήτων· σημειώνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η αναφορά που υπέγραψαν σχεδόν 500 άτομα που ιστορικά αυτοπροσδιορίζονται ως Βούλγαροι, η οποία καταγράφηκε στη Συνέλευση του Κοσόβου τον Μάιο του 2018, δεν έχει ακόμη εξεταστεί. Συνιστά δε τα δικαιώματα των μειονοτήτων να κατοχυρωθούν νομικά και να διασφαλιστούν στην πράξη·

37.  υπογραμμίζει ότι τα ελεύθερα μέσα ενημέρωσης αποτελούν έναν από τους βασικούς πυλώνες της δημοκρατίας και ότι οι δημοσιογράφοι πρέπει να προστατεύονται από πολιτικές πιέσεις· καταδικάζει τις πολιτικές πιέσεις που δέχονται συχνά, καθώς και τη χρήση στρατηγικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού με στόχο τον εκφοβισμό του και σε δεύτερο χρόνο την αυτολογοκρισία· τονίζει ότι η δυσφήμηση δημοσιογράφων είναι απαράδεκτη· προειδοποιεί εναντίον οποιωνδήποτε δηλώσεων στιγματισμού των μέσων ενημέρωσης και δη από αξιωματούχους και δημόσια πρόσωπα που οφείλουν να αποτελούν πρότυπα συμπεριφοράς·

38.  σημειώνει ότι το τοπίο των μέσων ενημέρωσης έχει στρεβλωθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς οι επενδύσεις μεγάλης κλίμακας στις οποίες έχει προχωρήσει ο ιδιωτικός τομέας έχουν αυξήσει την επιρροή του στα μεγάλα μέσα ενημέρωσης και τα επιγραμμικά μέσα ενημέρωσης χρησιμοποιούνται συχνά για την άσκηση εμπορικών και πολιτικών εκβιασμών· επαναλαμβάνει την ανάγκη να διασφαλιστεί η διαφάνεια στα μέσα ενημέρωσης, μεταξύ άλλων όσον αφορά το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς· εκφράζει την ικανοποίησή του για τον διορισμό νέου διοικητικού συμβουλίου του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα RTK με διαφανή και αξιοκρατική διαδικασία· ζητεί την εξεύρεση βιώσιμης λύσης για τη διασφάλιση της συντακτικής ανεξαρτησίας του RTK·

39.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τα συνεχή υψηλά ποσοστά ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας, για τη βία εναντίον παιδιών στο Κόσοβο, για τον αριθμό των γυναικοκτονιών, καθώς και για τις φτωχές επιδόσεις του δικαστικού σώματος όσον αφορά την αποτελεσματική δίωξη των γυναικοκτονιών και των υποθέσεων έμφυλης βίας· ζητεί την αποτελεσματική εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής και της έμφυλης βίας· υπογραμμίζει ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φύλου· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η ορθή λειτουργία του συστήματος προστασίας, πρόληψης και απονομής δικαιοσύνης ως προς όλες τις μορφές έμφυλης βίας, μεταξύ άλλων μέσω της αύξησης του αριθμού των εκπαιδευμένων ως προς τη διάσταση του φύλου οργάνων της τάξης και δικαστών, μέσω της στήριξης των κέντρων προστασίας γυναικών, μέσω της παροχής νομικής συνδρομής στα θύματα, καθώς και μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης του κοινού·

40.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση της εθνικής στρατηγικής για την προστασία από την ενδοοικογενειακή βία και από τη βία κατά των γυναικών, για το σχέδιο νόμου περί αποζημίωσης των θυμάτων εγκληματικών πράξεων και για την έγκριση αναθεωρημένων διατάξεων περί δωρεάν νομικής συνδρομής, με τις οποίες εξασφαλίζεται δωρεάν νομική συνδρομή στα θύματα ενδοοικογενειακής, έμφυλης και σεξουαλικής βίας· εκφράζει την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες του Κοσόβου να βελτιώσει τον εν γένει συντονισμό σε θέματα ισότητας των φύλων αλλά ζητεί παράλληλα περαιτέρω πρόοδο ως προς την επίτευξη της ισότητας των φύλων και την προαγωγή των δικαιωμάτων των γυναικών, μεταξύ άλλων δίνοντας προτεραιότητα στη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου και στην αύξηση της συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών και δη τις οργανώσεις γυναικών·

41.  είναι θορυβημένο από το γεγονός ότι οι υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες των Δυτικών Βαλκανίων πλήττονται ιδιαιτέρως σοβαρά από επιθέσεις με τη μορφή εξωτερικών παρεμβάσεων και εκστρατειών παραπληροφόρησης προερχόμενων από τη Ρωσία και την Κίνα· δηλώνει θορυβημένο διότι χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σερβία βοηθούν την Κίνα και τη Ρωσία στους γεωπολιτικούς τους στόχους· καταδικάζει ιδίως τις μακρόχρονες εκστρατείες παραπληροφόρησης του κρατικής ρωσικής ιδιοκτησίας σερβόφωνου καναλιού Sputnik Serbia, το οποίο παραπληροφορεί σε τακτική βάση αποσκοπώντας στην υποδαύλιση εθνοτικών εντάσεων, στην απονομιμοποίηση της κρατικής υπόστασης του Κοσόβου, στην αποσταθεροποίηση της διακυβέρνησής του και στην υπονόμευση των σχέσεων του Κοσόβου με την Ευρώπη·

42.  συνιστά την έναρξη διαλόγων με την κοινωνία των πολιτών στα Δυτικά Βαλκάνια και με τον ιδιωτικό τομέα με σκοπό τον συντονισμό προσπαθειών καταπολέμησης της παραπληροφόρησης στην περιοχή, με έμφαση στην έρευνα και ανάλυση και στην ενσωμάτωση της περιφερειακής εμπειρογνωμοσύνης· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει τις υποδομές που απαιτούνται για να δοθούν τεκμηριωμένες αποκρίσεις τόσο σε βραχυπρόθεσμες όσο και σε μακροπρόθεσμες απειλές παραπληροφόρησης στα Δυτικά Βαλκάνια· καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να υιοθετήσει μια πιο προορατική στάση, εστιάζοντας στην οικοδόμηση, και όχι στην υπεράσπισή, της αξιοπιστίας της ΕΕ στην περιοχή και στην επέκταση των δραστηριοτήτων παρακολούθησης από την ειδική ομάδα στρατηγικής επικοινωνίας της ΕΥΕΔ (StratCom) ώστε να επικεντρωθεί στις διασυνοριακές απειλές παραπληροφόρησης που προέρχονται από χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και τους γείτονές τους·

43.  καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την ΕΕ να ενισχύσει άμεσα τη στήριξη της προς το Κόσοβο και τη συνεργασία της με αυτό για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και την καταπολέμηση των κακόβουλων υβριδικών δραστηριοτήτων που επιδιώκουν να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής, ιδίως από τη Ρωσία και την Κίνα·

Συμφιλίωση και σχέσεις καλής γειτονίας

44.  επικροτεί την ενεργό συμμετοχή του Κοσόβου στους μηχανισμούς περιφερειακής συνεργασίας, μεταξύ άλλων δε και στην κοινή περιφερειακή αγορά και στην πράσινη ατζέντα για τα Δυτικά Βαλκάνια· χαιρετίζει τις διάφορες διμερείς συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ του Κοσόβου, της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας·

45.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνεργασία των έξι χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στο πλαίσιο της κοινής περιφερειακής αγοράς· σημειώνει ότι η κοινή περιφερειακή αγορά αποτελεί μια ολοκληρωμένη, ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά 18 εκατομμυρίων ανθρώπων· καλεί την κυβέρνηση του Κοσόβου να συμμετάσχει εποικοδομητικά στην εφαρμογή της κοινής περιφερειακής αγοράς, ιδίως όσον αφορά τις ανεπίλυτες διαπραγματεύσεις για τέσσερις συμφωνίες κινητικότητας και αναγνώρισης πτυχίων·

46.  τονίζει ότι όλες οι μορφές περιφερειακής οικονομικής συνεργασίας στα Δυτικά Βαλκάνια θα πρέπει να είναι χωρίς αποκλεισμούς και αποδεκτές και για τις έξι χώρες και να καθιερώσουν τη συνεργασία σε ισότιμη βάση ενισχύοντας παράλληλα την περαιτέρω ευθυγράμμιση με τα πρότυπα της ΕΕ και το ευρωπαϊκό κεκτημένο· εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, την επιφυλακτική του άποψη όσον αφορά την πρωτοβουλία «Ανοικτά Βαλκάνια», στην οποία δεν συμμετέχουν και οι έξι χώρες, ενώ εκφράζει την πεποίθησή του ότι η εν λόγω πρωτοβουλία θα πρέπει να βασίζεται στους κανόνες της ΕΕ και να έχει μόνο θετικό αντίκτυπο στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

47.  επιβεβαιώνει εκ νέου την αμέριστη στήριξή του στον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας υπό την αιγίδα της ΕΕ, ενώ συγχαίρει το έργο του Ειδικού Εντεταλμένου της ΕΕ για τον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας, Miroslav Lajčák· επαναλαμβάνει τη σημασία της εποικοδομητικής δέσμευσης εκ μέρους των αρχών τόσο της Σερβίας όσο και του Κοσόβου προκειμένου να επιτευχθεί μια ολοκληρωμένη, νομικά δεσμευτική συμφωνία εξομάλυνσης, βασισμένη στην αμοιβαία αναγνώριση. Η εν λόγω συμφωνία είναι ζωτικής σημασίας καθώς θα επιτρέψει και στις δύο χώρες να συνεχίσουν την ευρωπαϊκή τους πορεία και θα συμβάλει στην περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία· αναμένει από την ΕΕ να μεσολαβήσει αποτελεσματικότερα μεταξύ των μερών, προκειμένου να ξεπεραστεί το σημερινό αδιέξοδο, και ζητεί να γίνουν σεβαστές και να εφαρμοστούν πλήρως, καλή τη πίστει και εγκαίρως όλες οι παλαιότερες συμφωνίες Βελιγραδίου-Πρίστινας, συμπεριλαμβανομένης της Ένωσης Δήμων σερβικής πλειοψηφίας, καθώς τούτο αποτελεί σημαντική πτυχή της διαδικασίας εξομάλυνσης για την αντιμετώπιση των αναγκών της σερβικής κοινότητας, αλλά δεν θα πρέπει να υπονομεύει τη λειτουργία των θεσμών του Κοσόβου·

48.  καλεί την ΕΥΕΔ να συστήσει έναν μηχανισμό για την παρακολούθηση και την επαλήθευση της εφαρμογής όλων των συμφωνιών που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα και να υποβάλλει περιοδικές εκθέσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση· καλεί τους παράγοντες της ΕΕ να στηρίξουν τις αρχές του Κοσόβου, παρέχοντας συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφάλειας και ευκαιρίες για κοινωνικοοικονομική ολοκλήρωση κατά τη διάρκεια των εργασιών για τη δημιουργία Ένωσης Δήμων σερβικής πλειοψηφίας σύμφωνα με το σύνταγμα του Κοσόβου, και στο πλαίσιο αμοιβαίας συμφωνίας·

49.  ζητεί την ενεργό, εποικοδομητική και ουσιαστικότερη συμμετοχή των εκπροσώπων του Κοσόβου στον διάλογο υπό την αιγίδα του Ειδικού Εντεταλμένου της ΕΕ και της ίδιας της ΕΕ προκειμένου να επιτευχθεί μια ολοκληρωμένη, βιώσιμη και νομικά δεσμευτική συμφωνία που θα συνάδει με το διεθνές δίκαιο· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για βελτίωση της ποιότητας της διαδικασίας διαλόγου μέσω της συμμετοχής των γυναικών, μεταξύ άλλων στη διαπραγματευτική ομάδα, της αυξημένης διαφάνειας έναντι του κοινού και της ουσιαστικής συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών·

50.  εκφράζει τη δυσαρέσκειά του διότι η γέφυρα της Μιτρόβιτσα δεν έχει ακόμη δοθεί πλήρως στην κυκλοφορία παρά την ολοκλήρωση των εργασιών ανακατασκευής· υπογραμμίζει ότι το άνοιγμα της γέφυρας είναι υψίστης σημασίας για την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών και προκειμένου να ξεπεραστούν οι διακοινοτικές διαιρέσεις και να προωθηθεί η διαδικασία συμφιλίωσης· καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειες για την ολοκλήρωση και την πλήρη υλοποίηση αυτού του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ έργου· καλεί τις αρχές της Σερβίας και του Κοσόβου να προωθήσουν τις διαπροσωπικές επαφές μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων, με σκοπό την ενίσχυση του διαλόγου, μεταξύ άλλων σε μη κυβερνητικό επίπεδο·

51.  εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για την απόφαση της κυβέρνησης του Κοσόβου να απορρίψει πρόταση διεθνών μεσολαβητών για συλλογή των ψηφοδελτίων των επιλέξιμων εκλογέων ώστε να τους επιτραπεί να ψηφίσουν στο έδαφος του Κοσόβου στις σερβικές εκλογές της 3ης Απριλίου 2022, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, γεγονός που υπονόμευσε τη δέσμευση της κυβέρνησης να προστατεύσει τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα όλων των πολιτών της, συμπεριλαμβανομένων των μειονοτήτων·

52.  καλεί τόσο τη Σερβία όσο και το Κόσοβο να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την επίλυση του ζητήματος των αγνοουμένων και την απονομή δικαιοσύνης για τα εγκλήματα πολέμου, καθώς και να επιτρέψουν την πρόσβαση σε τοποθεσίες όπου βρίσκονται λείψανα αγνοουμένων· ζητεί από την κυβέρνηση του Κοσόβου να ασχοληθεί και με αυτά τα θέματα στο πλαίσιο του προγράμματος διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας και να καθιερώσει συνεργασία μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας· τονίζει ότι η δημιουργία ενός ειδικού δικαστηρίου για τα μεταπολεμικά εγκλήματα και η συνεργασία με αυτό θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα· εκφράζει τη βαθιά συμπαράστασή του στις οικογένειες των αγνοουμένων και παροτρύνει την κυβέρνηση να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην ενημέρωσή τους και να επιδείξει μεγαλύτερη ευαισθησία στον τρόπο επικοινωνίας μαζί τους·

53.  εκφράζει την απογοήτευσή του για τις απόπειρες αποσταθεροποίησης στα βόρεια σύνορα του Κοσόβου τον Σεπτέμβριο του 2021· καταδικάζει απερίφραστα τις στρατιωτικές απειλές που εξαπέλυσε η Σερβία και καλεί το Κόσοβο και τη Σερβία να αντιμετωπίσουν όλα τα ζητήματα μέσω διαλόγου· αποδοκιμάζει τα διάφορα περιστατικά απαγόρευσης εισόδου σε αξιωματούχους στο έδαφος του Κοσόβου ή της Σερβίας· καλεί αμφότερα τα μέρη να αντιμετωπίζουν όλες τις επισκέψεις με τρόπο που να είναι επωφελής για τη διαδικασία εξομάλυνσης·

54.  υπενθυμίζει την ανάγκη να ανοίξουν τα αρχεία της Γιουγκοσλαβικής Μυστικής Υπηρεσίας (UDBA) και της μυστικής υπηρεσίας του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού (KOS), προκειμένου να διερευνηθούν ενδελεχώς και να αντιμετωπιστούν τα εγκλήματα και οι εγκληματικές οργανώσεις της κομμουνιστικής εποχής σε ολόκληρη την περιοχή· σημειώνει ότι ο χειρισμός γεγονότων του παρελθόντος με απόλυτη διαφάνεια αποτελεί βήμα προς τον περαιτέρω εκδημοκρατισμό, τη λογοδοσία και τη θεσμική ισχύ σε όλη την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων·

55.  επαναλαμβάνει την υποστήριξή του στην πρωτοβουλία για τη σύσταση της Περιφερειακής Επιτροπής εξακρίβωσης των γεγονότων σχετικά με τα εγκλήματα πολέμου και άλλες σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν στο έδαφος της πρώην Γιουγκοσλαβίας (RECOM)· υπογραμμίζει τη σημασία του έργου που έχει επιτελέσει το Γραφείο Περιφερειακής Συνεργασίας των Νέων (RYCO) και εκφράζει την ικανοποίησή του για την ενεργό συμμετοχή του Κοσόβου· εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόσφατη επιτυχή έναρξη του προγράμματος διμερών ανταλλαγών μεταξύ σχολικών τάξεων στα Δυτικά Βαλκάνια του Γραφείου Περιφερειακής Συνεργασίας των Νέων (RYCO)· επαναλαμβάνει την ανάγκη για προσέγγιση των νέων ατόμων από τους βόρειους δήμους και για ένταξη αυτών στις κοινωνικοοικονομικές δομές της χώρας·

56.  χαιρετίζει θερμά το γεγονός ότι το Κόσοβο και η Σερβία ενέκριναν τον χάρτη πορείας για την εφαρμογή των ενεργειακών συμφωνιών, ο οποίος αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου στον διάλογο υπό την αιγίδα της ΕΕ με σκοπό την επίτευξη απτών αποτελεσμάτων για όλους τους πολίτες·

57.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έναρξη της υλοποίησης μιας ζώνης χωρίς τέλη περιαγωγής σε όλη την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, συμπεριλαμβανομένου του Κοσόβου, από την 1η Ιουλίου 2021, διότι έτσι βελτιώνεται η συνδεσιμότητα και προκύπτουν απτά και συγκεκριμένα οφέλη για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις στην περιοχή· παροτρύνει το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συνεργαστούν με τις αρχές των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων για την κατάργηση των τελών περιαγωγής μεταξύ των Δυτικών Βαλκανίων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

58.  επικροτεί τις πρωτοβουλίες στους τομείς του πολιτισμού και της νεολαίας, όπως είναι το ετήσιο διασυνοριακό καλλιτεχνικό φεστιβάλ «Mirëdita, dobar dan» που προωθεί τη συνεργασία μεταξύ καλλιτεχνών και ακτιβιστών στο Κόσοβο και τη Σερβία· ενθαρρύνει τις αρχές του Κοσόβου και της Σερβίας, μεταξύ άλλων και σε τοπικό επίπεδο, να αξιοποιήσουν περαιτέρω αυτές τις θετικές πρωτοβουλίες και να χρησιμοποιήσουν την πολιτιστική κληρονομιά ως μέσο για τη σύγκλιση διαφορετικών κοινοτήτων· ενθαρρύνει τη δημιουργία ενός πολυεθνικού και πολυγλωσσικού δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, ο οποίος θα προάγει την ειρήνη και τη συμφιλίωση μεταξύ των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, κατά το παράδειγμα του ARTE·

59.  καλεί την ΕΕ να ενισχύσει περαιτέρω τη συνεργασία στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της ασφάλειας, τη δημόσια διπλωματία και τις διεθνείς εταιρικές σχέσεις, προκειμένου να επιτευχθεί πρόοδος όσον αφορά τη συμφιλίωση· χαιρετίζει την ανανεωμένη δέσμευση των συμμάχων της ΕΕ, ιδίως τον διορισμό ειδικών απεσταλμένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας για τα Δυτικά Βαλκάνια· καλεί τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενά και να συντονιστούν με τον απεσταλμένο της ΕΕ προκειμένου να ενισχυθεί η μόχλευση και να παρασχεθούν συνεκτικές συμβουλές και υποστήριξη·

60.  αναγνωρίζει τη σημαντική συμβολή της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης στο Κόσοβο (KFOR) και των συμμετεχόντων κρατών στην οικοδόμηση και διατήρηση ασφαλούς και προστατευμένου περιβάλλοντος για όλους τους πολίτες του Κοσόβου και στη διευκόλυνση της ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης των Δυτικών Βαλκανίων· υπενθυμίζει τη σημασία της KFOR για τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη των δυνάμεων ασφαλείας του Κοσόβου μέσω της παροχής συμβουλών, κατάρτισης και ανάπτυξης ικανοτήτων·

61.  καλεί την Επιτροπή και το Γραφείο της ΕΕ στο Κόσοβο να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ενίσχυση της προβολής και για την προώθηση του ρόλου, των προσπαθειών και των οφελών μιας στενότερης συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Κοσόβου·

Κοινωνικοοικονομικές μεταρρυθμίσεις

62.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις θετικές εξελίξεις ως προς την οικονομική ανάπτυξη του Κοσόβου· εκφράζει την ικανοποίησή του διότι το Κόσοβο θα επωφεληθεί επίσης από την ψηφιακή ενιαία αγορά της ΕΕ, δεδομένων του μεγάλων ευκαιριών που παρέχει η ψηφιοποίηση για την ανάπτυξη της οικονομίας του Κοσόβου·

63.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση με στόχο τη μείωση της παραοικονομίας· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του διότι η ακμάζουσα παραοικονομία στο Κόσοβο εξακολουθεί να εμποδίζει την ανάπτυξη του ιδιωτικού του τομέα· σημειώνει την ύπαρξη στρατηγικής και αντίστοιχου σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της άτυπης απασχόλησης, αλλά ζητεί πιο αποτελεσματική εφαρμογή τους· σημειώνει το μεγάλο ποσοστό των εισροών προσωπικών εμβασμάτων στο ΑΕΠ του Κοσόβου·

64.  συγχαίρει το Κόσοβο για την επιτυχή διαχείριση της πανδημίας της COVID-19, μεταξύ άλλων και όσον αφορά τη διαδικασία εμβολιασμού· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το Κόσοβο έχει αγοράσει αποκλειστικά εμβόλια παραγωγής και πιστοποίησης ΕΕ/Ηνωμένου Βασιλείου/ΗΠΑ κατά της COVID-19 και ότι προχωρούν οι εργασίες προκειμένου το Κόσοβο να συμμορφωθεί με τις προϋποθέσεις για το ευρωπαϊκό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID·

65.  επικροτεί τα μέτρα έκτακτης ανάγκης της κυβέρνησης και τη δημιουργία 25 000 νέων θέσεων εργασίας μέσω της δέσμης μέτρων ανάκαμψης· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η βοήθεια προς τις κοινωνικές ομάδες που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία ήταν περιορισμένη· προτρέπει το Κόσοβο, όσον αφορά την πανδημία, να παράσχει καλά στοχευμένη και προσωρινή δημοσιονομική στήριξη σε ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις· τονίζει ότι η ανάκαμψη μετά την πανδημία θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα των αρχών να αντιμετωπίσουν τις διαρθρωτικές προκλήσεις και από την αποτελεσματική εφαρμογή των δεσμών οικονομικής στήριξης·

66.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την εκταμίευση δέσμης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής για τη νόσο COVID-19 με στόχο τον μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και τη διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας, καθώς και για την κινητοποίηση 14,2 δισεκατομμυρίων EUR από τον ΜΠΒ ΙΙΙ για τη στήριξη των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων κατά την εκπλήρωση των απαιτήσεων για την ένταξή τους στην Ευρώπη·

67.  υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή τόσο θεμελιωδών όσο και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων παραμένει απαραίτητη για την οικονομική ανάκαμψη και την κοινωνική ανάπτυξη, δεδομένου ότι οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, τη βελτίωση του κράτους δικαίου, την ενίσχυση της διαφάνειας και την εδραίωση των θεσμών και του κοινωνικού διαλόγου θα συμβάλουν επίσης στην προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα· καλεί το Κόσοβο να ευθυγραμμιστεί περαιτέρω με το κεκτημένο της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και καλεί τις αρχές του Κοσόβου και την Επιτροπή να στηρίξουν περαιτέρω τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις προκειμένου να αναπτύξουν μια ισχυρότερη και ανθεκτικότερη οικονομία·

68.  υπογραμμίζει ότι η ανεπαρκής και επισφαλής παροχή ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί έναν από τους περιορισμούς στην ανταγωνιστικότητα του Κοσόβου και ότι η έλλειψη ενεργειακής ασφάλειας συνεπάγεται σημαντικό κόστος για τις επιχειρήσεις και αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων υψηλής ποιότητας· παροτρύνει το Κόσοβο να εντείνει τις προσπάθειες για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων ενεργειακής απόδοσης·

69.  παροτρύνει τις αρχές να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για τη μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος ώστε οι σπουδαστές να αποκτούν τις δεξιότητες και τις γνώσεις που απαιτούνται από την αγορά εργασίας· υπογραμμίζει την ανάγκη βελτίωσης της ποιότητας και της ευστοχίας του εκπαιδευτικού συστήματος για την αύξηση της απασχόλησης και για την άμβλυνση των αρνητικών συνεπειών που προξενεί η αναντιστοιχία δεξιοτήτων· καλεί τους σχετικούς φορείς να συμπεριλάβουν τα άτομα που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των μέτρων για την απασχόληση και να παρέχουν ισότιμη και χωρίς διακρίσεις κρατική εκπαίδευση στις μειονοτικές γλώσσες·

70.  ζητεί να ενταθούν οι προσπάθειες για την ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας, ιδίως για να σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή των εργασιακών δικαιωμάτων των γυναικών και την αντιμετώπιση των έμφυλων στερεοτύπων, των ανισορροπιών μεταξύ των φύλων και του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων στην αγορά εργασίας· επισημαίνει τις σημαντικές διαφορές μεταξύ των φύλων όσον αφορά τη συμμετοχή και την ποιότητα της εργασίας, την ανεπαρκή δράση για τη σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας, τις διακρίσεις στις νομικές διατάξεις που σχετίζονται με την άδεια μητρότητας και την ελλιπή φροντίδα παιδιών και προσχολικής μέριμνας· εκφράζει την ικανοποίησή του για τον αυξανόμενο αριθμό υποτροφιών για γυναίκες φοιτητές στους τομείς STEM (θετικές επιστήμες, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά)·

71.  εκφράζει την ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη μετανάστευση και τη δημογραφική παρακμή, που στερούν από το Κόσοβο τους εξαιρετικά αναγκαίους εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, γεγονός που έχει αρνητικό αντίκτυπο στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, και καλεί το Κόσοβο να θεσπίσει ολοκληρωμένα κοινωνικοοικονομικά μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δρομολόγηση μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της ικανότητας των υπηρεσιών απασχόλησης του Κοσόβου και για την εφαρμογή σχετικών ενεργών πολιτικών στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της κατάρτισης στον χώρο εργασίας·

72.  επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του προς την Επιτροπή να αναπτύξει μια περιφερειακή στρατηγική για να αντιμετωπιστεί η επίμονη ανεργία των νέων και η αύξηση της μετανάστευσης, με τη διόρθωση της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων μεταξύ του εκπαιδευτικού συστήματος και της αγοράς εργασίας, τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και τη διασφάλιση της κατάλληλης χρηματοδότησης για ενεργητικά μέτρα για την αγορά εργασίας και την επαγγελματική κατάρτιση, καθώς και με την παροχή επαρκών υπηρεσιών φροντίδας των παιδιών και εγκαταστάσεων προσχολικής εκπαίδευσης· ενθαρρύνει την επέκταση του προγράμματος υποτροφιών του Κολλεγίου της Ευρώπης ώστε να συμπεριλάβει και φοιτητές από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, παράλληλα με τους φοιτητές από χώρες της Ευρωπαϊκής Γειτονίας·

73.  τονίζει την ανάγκη για επενδύσεις στην ψηφιοποίηση προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το ψηφιακό χάσμα και να εξασφαλιστεί ισότιμη πρόσβαση στο διαδίκτυο, μεταξύ άλλων και για τις πλέον ευάλωτες ομάδες και τους κατοίκους της υπαίθρου· επισημαίνει τις μεγάλες δυνατότητες των νέων του Κοσόβου και της ψηφιοποίησης για την ανάπτυξη της οικονομίας του Κοσόβου· εκτιμά το γεγονός ότι η νεολαία του Κοσόβου έχει αναπτύξει γνώσεις στον τομέα της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών και ότι, ως εκ τούτου, το Κόσοβο θα μπορούσε να αποτελέσει την επόμενη Silicon Valley της Ευρώπης·

74.  ενθαρρύνει το Κόσοβο να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στον γεωργικό του τομέα προκειμένου να αυξήσει την τοπική παραγωγή τροφίμων και να μειώσει τις εισαγωγές βασικών ειδών διατροφής·

75.  τονίζει την ανάγκη να εξορθολογιστεί το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και να θεσπιστεί ένα συνεκτικό, δίκαιο και οικονομικά προσιτό σύστημα αποζημίωσης για την απασχόληση στον δημόσιο τομέα· επικροτεί την πρόθεση της κυβέρνησης του Κοσόβου να ασχοληθεί με την αναθεώρηση του συνταξιοδοτικού συστήματος των βετεράνων του πολέμου·

76.  θα παρακολουθεί στενά τη συμφωνία για τη μεταφορά καταδίκων από τη Δανία για την έκτιση των ποινών τους στα σωφρονιστικά κέντρα του Κοσόβου, η οποία θα τεθεί σε ισχύ το 2023· ζητεί να καταστούν πλήρως διαφανείς οι όροι και η διαχείριση αυτής της συμφωνίας και ενθαρρύνει τις αρμόδιες αρχές του Κοσόβου να αντιμετωπίσουν τις πιθανές διαφορές στις συνθήκες κράτησης στις εγκαταστάσεις του Κοσόβου μεταξύ των καταδικασθέντων στη Δανία και το Κόσοβο·

Περιβάλλον, ενέργεια και μεταφορές

77.  υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή σύμφωνα με τις φιλοδοξίες της ΕΕ για το κλίμα και να επιταχυνθεί η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη, ανθεκτική, βιώσιμη, κυκλική και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων οικονομία, δεδομένου ότι η πρόοδος σε αυτούς τους τομείς και η ευθυγράμμιση με τα πρότυπα της ΕΕ έχουν παραμείνει χαμηλές·

78.  καλεί την κυβέρνηση να επιταχύνει τις εργασίες της σχετικά με την ενεργειακή στρατηγική 2022-2030, σε συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, με ιδιαίτερη έμφαση στον βιώσιμο και οικονομικά προσιτό ενεργειακό εφοδιασμό, την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και την περαιτέρω διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, σε ευθυγράμμιση με το θεματολόγιο της ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και τη Συμφωνία του Παρισιού· αποδοκιμάζει τη συνεχιζόμενη καθυστέρηση της δημοσίευσης της στρατηγικής·

79.  επαναλαμβάνει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα της ενέργειας του Κοσόβου προέρχεται από τον άνθρακα και ζητεί την κατάργηση όλων των μη συμμορφούμενων επιδοτήσεων άνθρακα, την αποκέντρωση της παραγωγής ενέργειας και τη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· αναγνωρίζει ότι είναι ανάγκη το βόρειο τμήμα του Κοσόβου να ενσωματωθεί πλήρως στο σύστημα τιμολόγησης·

80.  ενθαρρύνει το Κόσοβο να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και να ανοίξει την αγορά ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα επιλογής στους καταναλωτές και να διαλυθεί το υφιστάμενο μονοπώλιο στον τομέα· εκφράζει την ικανοποίησή του για το άνοιγμα νέας κεντρικής μονάδας παραγωγής θερμότητας στην Gjakova, χρηματοδοτούμενης με κονδύλια της ΕΕ, η οποία είναι η μόνη μονάδα στο Κόσοβο που λειτουργεί με βιομάζα και η οποία αναμένεται να μειώσει τη ρύπανση στην περιοχή κατά περισσότερο από 90 %·

81.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την ποιότητα του αέρα στις περισσότερες αστικές περιοχές του Κοσόβου· υπογραμμίζει, ειδικότερα, ότι τα τελευταία χρόνια το Κόσοβο παραβιάζει τα ανώτατα όρια για τους ατμοσφαιρικούς ρύπους που συνιστούν σοβαρή απειλή για την υγεία των πολιτών του Κοσόβου· καλεί το Κόσοβο να εμμείνει στο εθνικό του σχέδιο μείωσης των εκπομπών, το οποίο συνάδει με τις απαιτήσεις της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές(9)·

82.  τονίζει την ανάγκη για ένα υγιές περιβάλλον και για την προστασία υδάτινων πόρων και οικοσυστημάτων, με ιδιαίτερη έμφαση στους ποταμούς για την ανάπτυξη της γεωργίας και την ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας και της ασφάλειας των υδάτων· επαινεί τις προσπάθειες για βελτίωση της ποιότητας της διαχείρισης των υδατικών λεκανών και των σχετικών αδειών· χαιρετίζει την ετυμηγορία του Ανώτατου Δικαστηρίου του Κοσόβου με την οποία ανεστάλη η άδεια χρήσης υδραυλικού σταθμού στη Shtërpca· ζητεί να σταματήσουν όλα τα έργα κατασκευής φραγμάτων εντός προστατευόμενων περιοχών, συμπεριλαμβανομένων των μελλοντικών περιοχών Natura 2000 (Emerald)·

83.  τονίζει την ανάγκη για βελτιώσεις στη διαχείριση των αποβλήτων, ιδίως όσον αφορά τον διαχωρισμό και την ανακύκλωση των απορριμμάτων, καθώς και την ανάγκη θέσπισης μέτρων κυκλικής οικονομίας για τη μείωση των απορριμμάτων·

84.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του για την εφαρμογή βιώσιμων πολιτικών δημόσιων μεταφορών και κινητικότητας και για την αντιμετώπιση των μακροχρόνιων ελλείψεων στις υποδομές· εκφράζει την ικανοποίησή του για τα σχέδια εκσυγχρονισμού των σιδηροδρόμων με δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και με επιχορηγήσεις της ΕΕ·

85.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση οικονομικού και επενδυτικού σχεδίου για τα Δυτικά Βαλκάνια ύψους 3,2 δισεκατομμυρίων EUR και ζητεί από το Κόσοβο να το χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά· χαιρετίζει την εν εξελίξει προετοιμασία πέντε εμβληματικών έργων για την ενέργεια, τις υποδομές, το καθαρό νερό και τον αέρα, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής του τμήματος Πρίστινα-Merdare του αυτοκινητοδρόμου Peace, καθώς και την προετοιμασία για νέες επενδύσεις στον τομέα της ύδρευσης και της επεξεργασίας λυμάτων·

86.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις επιχειρήσεις της αστυνομίας του Κοσόβου σε συνεργασία με την EULEX για την παρεμπόδιση της παράνομης υλοτομίας σε ολόκληρο το Κόσοβο· ενθαρρύνει τις αρμόδιες αρχές και τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου στο βόρειο και νότιο τμήμα της χώρας να εντείνουν τη συνεργασία τους για την καταπολέμηση αυτού και άλλων εγκλημάτων·

o
o   o

87.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στην Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο του Κοσόβου.

(1) ΕΕ L 71 της 16.3.2016, σ. 3. (2) ΕΕ L 195 της 27.7.2017, σ. 3. (3) ΕΕ L 197 της 4.6.2021, σ. 114. (4) ΕΕ L 330 της 20.9.2021, σ. 1. (5) ΕΕ C 108 της 26.3.2021, σ. 877. (6) ΕΕ C 362 της 8.9.2021, σ. 129. (7) ΕΕ C 494 της 8.12.2021, σ. 149. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0506. (9) Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης) (ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17).