Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Οκτωβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών (COM(2022)0241 – C9-0199/2022 – 2022/0165(NLE))
(Διαβούλευση)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2022)0241),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 148 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο το Συμβούλιο ζήτησε από το Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9‑0199/2022),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A9-0243/2022),
1. εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής όπως τροποποιήθηκε·
2. καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει αναλόγως την πρότασή της, σύμφωνα με το άρθρο 293 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
3. χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής που αφορά επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση για τα κράτη μέλη, ιδίως την ισχυρή εστίασή της στο περιβάλλον μετά την πανδημία της COVID-19, στη διασφάλιση ότι η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση είναι κοινωνικά δίκαιες και οικονομικά βιώσιμες, καθώς και στις πρόσφατες πρωτοβουλίες πολιτικής για την αντιμετώπιση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία· προκειμένου να ενισχυθεί η δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων, επαναλαμβάνει την έκκλησή του να συμμετάσχει στον καθορισμό των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών σε επίπεδο Ένωσης επί ίσοις όροις με το Συμβούλιο, σύμφωνα με το νομοθετικό του ψήφισμα της 10ης Ιουλίου 2020 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών·
4. καλεί το Συμβούλιο, εφόσον προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·
5. ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει αν το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής·
6. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.
(-1) Προκειμένου να δημιουργηθούν συνέργειες και να τονωθούν φιλόδοξες πολιτικές σε επίπεδο κρατών μελών, είναι σημαντικό οι κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση, που ορίζονται στο παράρτημα της παρούσας απόφασης, να ευθυγραμμίζονται με τους πρωταρχικούς στόχους της Ένωσης για την απασχόληση, τις δεξιότητες και τη μείωση της φτώχειας για το 2030, οι οποίοι συμφωνήθηκαν από τους ηγέτες της Ένωσης, τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, τους κοινωνικούς εταίρους και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών στην κοινωνική σύνοδο κορυφής του Πόρτο το 2021.
Τροπολογία 2 Πρόταση απόφασης Αιτιολογική σκέψη 1
(1) Τα κράτη μέλη και η Ένωση πρέπει να εργαστούν για τη χάραξη συντονισμένης στρατηγικής για την απασχόληση και, ιδίως, για την προώθηση ειδικευμένου, εκπαιδευμένου και ευπροσάρμοστου εργατικού δυναμικού, καθώς και αγορών εργασίας που να είναι προσανατολισμένες προς το μέλλον και να ανταποκρίνονται στις εξελίξεις της οικονομίας, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της πλήρους απασχόλησης και κοινωνικής προόδου, της ισορροπημένης οικονομικής ανάπτυξης, υψηλού επιπέδου προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος, που ορίζονται στο άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (στοεξής: ΣΕΕ). Τα κράτη μέλη πρέπει να θεωρούν την προώθηση της απασχόλησης θέμα κοινού ενδιαφέροντος και να συντονίζουν τη σχετική τους δράση στο πλαίσιο του Συμβουλίου, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές πρακτικές που έχουν σχέση με τις αρμοδιότητες για τη διαχείριση και το εργατικό δυναμικό.
(1) Η Ένωση πρέπει να εργαστεί για την χάραξη συντονισμένης στρατηγικής για υψηλά επίπεδα απασχόλησης και ιδίως για την προώθηση της ανοδικής οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης, της ποιοτικής απασχόλησης και της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας, μέσω της στήριξης και της συμπλήρωσης των δραστηριοτήτων των κρατών μελών, καθώς και των αγορών εργασίας που να είναι προσανατολισμένες προς το μέλλον, και να ανταποκρίνονται στις εξελίξεις, να είναι συμπεριληπτικές, ανθεκτικές και σταθερές και προσφέρουν ευκαιρίες κινητικότητας και επαγγελματικής προόδου, με σκοπό την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης της Ένωσης, που θα βασίζεται στην ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα των τιμών, μια άκρως ανταγωνιστική κοινωνική οικονομία της αγοράς, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της πλήρους απασχόλησης και κοινωνικής προόδου, υψηλού επιπέδου προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος που ορίζονται στο άρθρο3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και στο άρθρο 151 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), με παράλληλη τήρηση των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας στην Ένωση έως το 2050. Τα κράτη μέλη πρέπει να θεωρούν την προώθηση της απασχόλησης θέμα κοινού ενδιαφέροντος και να συντονίζουν τη σχετική τους δράση στο πλαίσιο του Συμβουλίου, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές πρακτικές που έχουν σχέση με τις αρμοδιότητες για τη διαχείριση και το εργατικό δυναμικό.
Τροπολογία 3 Πρόταση απόφασης Αιτιολογική σκέψη 3
(3) Σύμφωνα με τη ΣΛΕΕ, η Ένωση έχει αναπτύξει και εφαρμόσει μηχανισμούς συντονισμού των οικονομικών πολιτικών και των πολιτικών απασχόλησης. Ως μέρος των εν λόγω μηχανισμών, οι κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών (στο εξής: κατευθυντήριες γραμμές) που παρατίθενται στο παράρτημα της παρούσας απόφασης, μαζί με τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Ένωσης, όπως παρατίθενται στη σύσταση (ΕΕ) 2015/1184 του Συμβουλίου5, αποτελούν τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές. Καθοδηγούν την υλοποίηση της πολιτικής στο επίπεδο των κρατών μελών και της Ένωσης, αντικατοπτρίζοντας την αλληλεξάρτηση μεταξύ των κρατών μελών. Οι προκύπτουσες συντονισμένες ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές και μεταρρυθμίσεις δημιουργούν ένα κατάλληλο συνολικό μείγμα βιώσιμων οικονομικών πολιτικών και πολιτικών απασχόλησης, το οποίο αναμένεται να επιτύχει θετικά δευτερογενή αποτελέσματα.
(3) Σύμφωνα με τη ΣΛΕΕ, η Ένωση έχει αναπτύξει και εφαρμόσει μηχανισμούς συντονισμού των οικονομικών πολιτικών και των πολιτικών απασχόλησης. Ως μέρος των εν λόγω μηχανισμών, οι κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών (στο εξής: κατευθυντήριες γραμμές) που παρατίθενται στο παράρτημα της παρούσας απόφασης, μαζί με τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Ένωσης, όπως παρατίθενται στη σύσταση (ΕΕ) 2015/1184 του Συμβουλίου5, αποτελούν τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές. Καθοδηγούν την υλοποίηση της πολιτικής στο επίπεδο των κρατών μελών και της Ένωσης, αντικατοπτρίζοντας την αλληλεξάρτηση μεταξύ των κρατών μελών. Οι προκύπτουσες συντονισμένες ευρωπαϊκές, εθνικές και περιφερειακές πολιτικές και μεταρρυθμίσεις δημιουργούν ένα κατάλληλο συνολικό μείγμα βιώσιμων οικονομικών πολιτικών, πολιτικών απασχόλησης και κοινωνικών πολιτικών, το οποίο αναμένεται να επιτύχει θετικά δευτερογενή αποτελέσματα για την κοινωνία, τις αγορές εργασίας και το εργατικό δυναμικό, επιδιώκοντας παράλληλα την αποφυγή τυχόν αρνητικών κοινωνικών ή οικονομικών συνεπειών, και να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις επιπτώσεις της πανδημίας της COVID-19, της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και του αυξανόμενου κόστους ζωής.
__________________
__________________
5 Σύσταση (ΕΕ) 2015/1184 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου 2015, σχετικά με τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 192 της 18.7.2015, σ. 27).
5 Σύσταση (ΕΕ) 2015/1184 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου 2015, σχετικά με τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 192 της 18.7.2015, σ. 27).
(3a) Με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση του κοινωνικού μοντέλου της Ένωσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν αξιοπρεπείς μισθούς, να ενισχύσουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και να διασφαλίσουν ότι οι αγορές εργασίας είναι χωρίς αποκλεισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις γυναίκες και σε μειονεκτούσες ομάδες, δηλαδή τα παιδιά, τους νέους, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τα άτομα με αναπηρία, τους μόνους γονείς, τις φυλετικές και εθνοτικές μειονότητες, όπως οι Ρομά και τα άτομα που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+ και τα άτομα που ζουν σε μειονεκτούσες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων και αγροτικών περιοχών, των μειονεκτουσών περιοχών, των νησιών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών.
(3β) Προκειμένου να ενισχυθούν η οικονομική και κοινωνική πρόοδος, να διευκολυνθεί η διττή μετάβαση και να επιτευχθούν συμπεριληπτικές, ανταγωνιστικές και ανθεκτικές αγορές εργασίας στην Ένωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προάγουν την ποιοτική εκπαίδευση, κατάρτιση, αναβάθμιση δεξιοτήτων και επανειδίκευση, καθώς και τη δια βίου μάθηση, το διττό εκπαιδευτικό σύστημα με προσανατολισμό στο μέλλον και βελτιωμένες ευκαιρίες σταδιοδρομίας, με την ενίσχυση των διασυνδέσεων μεταξύ του εκπαιδευτικού συστήματος και της αγοράς εργασίας και την αναγνώριση των δεξιοτήτων, των γνώσεων και των ικανοτήτων που αποκτήθηκαν μέσω μη τυπικής και άτυπης μάθησης.
Τροπολογία 6 Πρόταση απόφασης Αιτιολογική σκέψη 4
(4) Οι κατευθυντήριες γραμμές συνάδουν με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία και τις διάφορες ενωσιακές πρωτοβουλίες, μεταξύ άλλων με την οδηγία του Συμβουλίου της 20ής Ιουλίου 20016, τις συστάσεις του Συμβουλίου της 10ης Μαρτίου 20147, της 15ης Φεβρουαρίου 20168, της 19ης Δεκεμβρίου 20169, της 15ης Μαρτίου 201810, της 22ας Μαΐου 201811, της 22ας Μαΐου 201912, της 8ης Νοεμβρίου 201913, της 30ής Οκτωβρίου 202014, της 24ης Νοεμβρίου 202015, της 29ης Νοεμβρίου 202116, τη σύσταση της Επιτροπής της 4ης Μαρτίου 202117, τη σύσταση του Συμβουλίου της 14ης Ιουνίου 202118, το ψήφισμα του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 202119 , την ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Δεκεμβρίου 202120, την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Δεκεμβρίου 202121[, την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση22, την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα23, την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για τα μικροδιαπιστευτήρια για τη διά βίου μάθηση και την απασχολησιμότητα24, την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου για τους ατομικούς λογαριασμούς μάθησης25, την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενίσχυση της εφαρμογής της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών για όμοια εργασία ή για εργασία της αυτής αξίας26, μέσω της μισθολογικής διαφάνειας και μηχανισμών επιβολής, την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες27 και την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τη μάθηση για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα28].
(4) Οι κατευθυντήριες γραμμές συνάδουν με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών και την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία και τις διάφορες ενωσιακές πρωτοβουλίες, μεταξύ άλλων με την οδηγία του Συμβουλίου της 20ής Ιουλίου 20016 («οδηγία για την προσωρινή προστασία»), τις συστάσεις του Συμβουλίου της 10ης Μαρτίου 20147, της 14ης Ιουλίου 20157α, της 15ης Φεβρουαρίου 20168, της 19ης Δεκεμβρίου 20169, της 15ης Μαρτίου 201810, της 22ας Μαΐου 201811, της 22ας Μαΐου 201912, της 8ης Νοεμβρίου 201913, της 30ής Οκτωβρίου 202014, της 24ης Νοεμβρίου 202015, της 29ης Νοεμβρίου 202116, τη σύσταση της Επιτροπής της 4ης Μαρτίου 202117, τη σύσταση του Συμβουλίου της 14ης Ιουνίου 202118, το ψήφισμα του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 202119, την ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Δεκεμβρίου 202120, την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Δεκεμβρίου 202121, την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση22 την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα23, την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για τα μικροδιαπιστευτήρια για τη διά βίου μάθηση και την απασχολησιμότητα24, την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου για τους ατομικούς λογαριασμούς μάθησης, την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενίσχυση της εφαρμογής της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών για όμοια εργασία ή για εργασία της αυτής αξίας, μέσω της μισθολογικής διαφάνειας και μηχανισμών επιβολής26, την οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών26α ,την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες27, την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη σύσταση Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα27α και την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τη μάθηση για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα28.
__________________
__________________
6 Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων (ΕΕ L 212 της 7.8.2001, σ. 12)
6 Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων (ΕΕ L 212 της 7.8.2001, σ. 12).
7 Σύσταση του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2014, σχετικά με ένα ποιοτικό πλαίσιο για τις περιόδους πρακτικής άσκησης (ΕΕ C 88 της 27.3.2014, σ. 1).
7 Σύσταση του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2014, σχετικά με ένα ποιοτικό πλαίσιο για τις περιόδους πρακτικής άσκησης (ΕΕ C 88 της 27.3.2014, σ. 1).
7α Σύσταση (ΕΕ) 2015/1184 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου 2015, σχετικά με τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 192 της 18.7.2015, σ. 27).
8 Σύσταση του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2016, για την ένταξη των μακροχρονίως ανέργων στην αγορά εργασίας (ΕΕ C 67 της 20.2.2016, σ. 1).
8 Σύσταση του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2016, για την ένταξη των μακροχρονίως ανέργων στην αγορά εργασίας (ΕΕ C 67 της 20.2.2016, σ. 1).
9 Σύσταση του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2016, όσον αφορά τις Διαδρομές Αναβάθμισης των Δεξιοτήτων: Νέες Ευκαιρίες για Ενηλίκους (ΕΕ C 484 της 24.12.2016, σ. 1).
9 Σύσταση του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2016, όσον αφορά τις Διαδρομές Αναβάθμισης των Δεξιοτήτων: Νέες Ευκαιρίες για Ενηλίκους (ΕΕ C 484 της 24.12.2016, σ. 1).
10 Σύσταση του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2018, σχετικά με ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας (ΕΕ C 153 της 2.5.2018, σ. 1).
10 Σύσταση του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2018, σχετικά με ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας (ΕΕ C 153 της 2.5.2018, σ. 1).
11 Σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2018, σχετικά με τις βασικές ικανότητες της διά βίου μάθησης (ΕΕ C 189 της 4.6.2018, σ. 1).
11 Σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2018, σχετικά με τις βασικές ικανότητες της διά βίου μάθησης (ΕΕ C 189 της 4.6.2018, σ. 1).
12 Σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2019, σχετικά με συστήματα προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας υψηλής ποιότητας (ΕΕ C 189 της 5.6.2019, σ. 4).
12 Σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2019, σχετικά με συστήματα προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας υψηλής ποιότητας (ΕΕ C 189 της 5.6.2019, σ. 4).
13 Σύσταση του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους (ΕΕ C 387 της 15.11.2019, σ. 1).
13 Σύσταση του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους (ΕΕ C 387 της 15.11.2019, σ. 1).
14 Σύσταση του Συμβουλίου, της 30ής Οκτωβρίου 2020, για «μια γέφυρα προς την απασχόληση — ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία» και για την κατάργηση της σύστασης του Συμβουλίου, της 22ας Απριλίου 2013, για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία (ΕΕ C 372 της 4.11.2020, σ. 1).
14 Σύσταση του Συμβουλίου, της 30ής Οκτωβρίου 2020, για «μια γέφυρα προς την απασχόληση — ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία» και για την κατάργηση της σύστασης του Συμβουλίου, της 22ας Απριλίου 2013, για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία (ΕΕ C 372 της 4.11.2020, σ. 1).
15 Σύσταση του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα (ΕΕ C 417 της 2.12.2020, σ. 1).
15 Σύσταση του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα (ΕΕ C 417 της 2.12.2020, σ. 1).
16 Σύσταση του Συμβουλίου, της 29ης Νοεμβρίου 2021, σχετικά με τη μικτή μάθηση για πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς (ΕΕ C 66 της 26.2.2021, σ. 1).
16 Σύσταση του Συμβουλίου, της 29ης Νοεμβρίου 2021, σχετικά με τη μικτή μάθηση για πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς (ΕΕ C 66 της 26.2.2021, σ. 1).
17 Σύσταση (ΕΕ) 2021/402 της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2021, σχετικά με την αποτελεσματική ενεργό στήριξη της απασχόλησης μετά την κρίση της νόσου COVID-19 (EASE) (ΕΕ L 80 της 8.3.2021, σ. 1).
17 Σύσταση (ΕΕ) 2021/402 της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2021, σχετικά με την αποτελεσματική ενεργό στήριξη της απασχόλησης μετά την κρίση της νόσου COVID-19 (EASE) (ΕΕ L 80 της 8.3.2021, σ. 1).
18 Σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά (ΕΕ L 223 της 22.6.2021, σ. 14).
18 Σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά (ΕΕ L 223 της 22.6.2021, σ. 14).
19 Ψήφισμα του Συμβουλίου περί στρατηγικού πλαισίου για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με στόχο τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης και πέραν αυτού (2021-2030) (2021/C66/01) (ΕΕ C 66 της 26.2.2021, σ. 1).
19 Ψήφισμα του Συμβουλίου περί στρατηγικού πλαισίου για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με στόχο τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης και πέραν αυτού (2021-2030) (2021/C66/01) (ΕΕ C 66 της 26.2.2021, σ. 1).
20 Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Οικοδόμηση μιας οικονομίας στην υπηρεσία των ανθρώπων: σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία» [COM(2021)0778 της 9ης Δεκεμβρίου 2021].
20 Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Οικοδόμηση μιας οικονομίας στην υπηρεσία των ανθρώπων: σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία» [COM(2021)0778 της 9ης Δεκεμβρίου 2021].
21 Απόφαση (ΕΕ) 2021/2316 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος Νεολαίας (2022) (ΕΕ L 462 της 28.12.2021, σ. 1).
21 Απόφαση (ΕΕ) 2021/2316 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος Νεολαίας (2022) (ΕΕ L 462 της 28.12.2021, σ. 1).
(5) Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο συνδυάζει τα διάφορα μέσα σε ένα γενικό πλαίσιο με στόχο τον ολοκληρωμένο πολυμερή συντονισμό και την εποπτεία των οικονομικών πολιτικών και των πολιτικών απασχόλησης. Κατά την επιδίωξη της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, της παραγωγικότητας, της δικαιοσύνης και της σταθερότητας, το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο ενσωματώνει τις αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και τον κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων που αποτελεί το εργαλείο παρακολούθησης, ενώ προβλέπει στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, την κοινωνία των πολιτών και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Στηρίζει την επίτευξη των στόχων για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι οικονομικές πολιτικές και οι πολιτικές για την απασχόληση της Ένωσης και των κρατών μελών θα πρέπει να συμβαδίζουν με τη δίκαιη μετάβαση της Ευρώπης σε μια κλιματικά ουδέτερη, περιβαλλοντικά βιώσιμη και ψηφιακή οικονομία, να βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα, να εξασφαλίζουν ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας, να προωθούν την καινοτομία, να προάγουν την κοινωνική δικαιοσύνη και τις ίσες ευκαιρίες, καθώς και να αντιμετωπίζουν τις ανισότητες και τις περιφερειακές διαφορές.
(5) Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο συνδυάζει τα διάφορα μέσα σε ένα γενικό πλαίσιο με στόχο τον ολοκληρωμένο πολυμερή συντονισμό και την εποπτεία των οικονομικών πολιτικών, των πολιτικών απασχόλησης, των κοινωνικών και των περιβαλλοντικών πολιτικών. Κατά την επιδίωξη της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, της παραγωγικότητας, της συμπεριληπτικότητας, της δικαιοσύνης και της σταθερότητας, το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο θα πρέπει να ενσωματώσει περαιτέρω τις αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων («ο πυλώνας»), συμπεριλαμβανομένης της αρχής 11 σχετικά με τη φροντίδα και στήριξη των παιδιών, και τον κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων που αποτελεί το εργαλείο παρακολούθησης, και να προβλέπει στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, την κοινωνία των πολιτών και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Θα πρέπει να στηρίζει την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένων του ΣΒΑ 1 για «Μηδενική φτώχεια», του ΣΒΑ 4 για «Ποιοτική εκπαίδευση», του ΣΒΑ 5 για «Ισότητα των φύλων», του ΣΒΑ 7 για «Οικονομικά προσιτή και καθαρή ενέργεια», του ΣΒΑ 8 για «Αξιοπρεπή εργασία και οικονομική ανάπτυξη» και του ΣΒΑ 10 για «Μείωση των ανισοτήτων». Η ισότιμη ποιοτική εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς και οι ευκαιρίες δια βίου μάθησης για όλους θα πρέπει να διασφαλίζονται και να εδράζονται στις πολιτικές απασχόλησης και τις κοινωνικές πολιτικές. Η ισότητα των φύλων θα πρέπει να ενσωματωθεί σε όλες τις πολιτικές της Ένωσης. Ο δείκτης για την ισότητα των φύλων θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ένα από τα εργαλεία του Εξαμήνου για να παρακολουθείται η πρόοδος προς την επίτευξη των στόχων απασχόλησης και των κοινωνικών στόχων και να μετράται ο αντίκτυπος της απασχόλησης και των κοινωνικών πολιτικών όσον αφορά την ισότητα των φύλων. Οι οικονομικές πολιτικές και οι πολιτικές για την απασχόληση της Ένωσης και των κρατών μελών θα πρέπει να συμβαδίζουν με τη δίκαιη μετάβαση της Ευρώπης σε μια κλιματικά ουδέτερη, περιβαλλοντικά βιώσιμη, κοινωνικά συμπεριληπτική και ψηφιακή οικονομία, και να διασφαλίζουν την ανοδική κοινωνική σύγκλιση, να βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα με βιώσιμο τρόπο, να στηρίζουν τις ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών επιχειρήσεων, να εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και ανθεκτικά συστήματα κοινωνικής προστασίας, να προωθούν την καινοτομία, να προάγουν την κοινωνική δικαιοσύνη και τις ίσες ευκαιρίες για όλους, να εξαλείψουν τη φτώχεια, να στηρίζουν και να επενδύουν στα παιδιά και τους νέους, καθώς και να αντιμετωπίσουν τον κοινωνικό αποκλεισμό, τις ανισότητες, τις διατομεακές διακρίσεις και τις περιφερειακές διαφορές, ειδικά όσον αφορά τις απομακρυσμένες και τις εξόχως απόκεντρες περιοχές.Είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η ποιοτική και βιώσιμη απασχόληση σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, με βάση νομοθετικές πρωτοβουλίες ή την αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας, όπου απαιτείται, ιδίως όσον αφορά την τηλεργασία, τη γονική άδεια και την άδεια φροντίδας, την επαγγελματική υγεία και ασφάλεια, την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) στον χώρο εργασίας, μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την καταπολέμηση της φτώχειας, καθώς και ένα γενικό νομικό πλαίσιο για την υπεργολαβία, με αυξημένη διαφάνεια και συστάσεις σχετικά με την ευθύνη. Μια νομοθετική πράξη της Ένωσης σχετικά με το δικαίωμα στην αποσύνδεση συζητείται αυτή την περίοδο από τους Ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους στο πλαίσιο της συμφωνίας-πλαισίου για την ψηφιοποίηση. Η εν λόγω συζήτηση θα πρέπει να καταλήξει σε ελάχιστα πρότυπα και προϋποθέσεις, για να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι είναι σε θέση να ασκούν αποτελεσματικά το δικαίωμά τους στην αποσύνδεση και για να ρυθμιστεί η χρήση υφιστάμενων και νέων ψηφιακών εργαλείων για εργασιακούς σκοπούς. Θα πρέπει να θεσπιστεί σε επίπεδο Ένωσης ένα κοινό νομικό πλαίσιο για τη διασφάλιση δίκαιης αμοιβής για τις περιόδους πρακτικής άσκησης και μαθητείας, προκειμένου να αποφεύγεται η εκμετάλλευση των νέων εργαζομένων και η παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους ασκούμενους και τους μαθητευόμενους.
(5α) Προκειμένου να εξαλειφθούν αποτελεσματικά οι κίνδυνοι στην εργασία, θα πρέπει να προστατεύονται τόσο η ψυχική όσο και η σωματική υγεία· ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην έκθεση των εργαζομένων σε επιβλαβείς ουσίες, αλλά και στο μεγάλο ωράριο εργασίας, στην ψυχοκοινωνική πίεση, στην κακή στάση του σώματος, στις επαναλαμβανόμενες κινήσεις και στην ανύψωση βαρέων φορτίων. Η βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι δημογραφικές αλλαγές και η ήδη υφιστάμενη έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων. Συνεπώς, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για ποιοτική, ασφαλή και βιώσιμη απασχόληση, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Μαρτίου 2022 σχετικά με ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία μετά το 2020 και της 5ης Ιουλίου 2022 σχετικά με την ψυχική υγεία στον ψηφιακό κόσμο της εργασίας. Συνεπώς, θα πρέπει να ενισχυθούν οι υπηρεσίες επαγγελματικής ιατρικής, συμπεριλαμβανομένων της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και των τακτικών, εθελοντικών προσυμπτωματικών ελέγχων για όλους τους εργαζομένους.
Τροπολογία 9 Πρόταση απόφασης Αιτιολογική σκέψη 6
(6) Η κλιματική αλλαγή και οι προκλήσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον, η ανάγκη να επιταχυνθεί η ενεργειακή ανεξαρτησία και να διασφαλιστεί η ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης, η παγκοσμιοποίηση, η ψηφιοποίηση, η τεχνητή νοημοσύνη, η αύξηση της τηλεργασίας, η οικονομία των πλατφορμών και η δημογραφική αλλαγή μεταμορφώνουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες. Η Ένωση και τα κράτη μέλη της πρέπει να συνεργαστούν για την αποτελεσματική και προορατική αντιμετώπιση των εν λόγω διαρθρωτικών εξελίξεων και την προσαρμογή των υφιστάμενων συστημάτων, βάσει των αναγκών, αναγνωρίζοντας τη στενή αλληλεξάρτηση των οικονομιών, των αγορών εργασίας και των συναφών πολιτικών των κρατών μελών. Αυτό απαιτεί συντονισμένη, φιλόδοξη και αποτελεσματική δράση πολιτικής σε ενωσιακό αλλά και σε εθνικό επίπεδο, σε συμμόρφωση με τη ΣΛΕΕ και την ενωσιακή νομοθεσία σχετικά με την οικονομική διακυβέρνηση, και με παράλληλη υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Η εν λόγω δράση πολιτικής θα πρέπει να περιλαμβάνει προώθηση των βιώσιμων επενδύσεων, ανανέωση της δέσμευσης για κατάλληλα προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, την παραγωγικότητα, τις ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας, την κοινωνική και εδαφική συνοχή, την ανοδική σύγκλιση, την ανθεκτικότητα και την άσκηση δημοσιονομικής ευθύνης, με στήριξη από υφιστάμενα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, και ιδίως από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και τα ταμεία πολιτικής συνοχής (συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης), καθώς και από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Στο πλαίσιο της εν λόγω δράσης θα πρέπει να συνδυάζονται μέτρα σχετικά με την προσφορά και τη ζήτηση και να λαμβάνονται παράλληλα υπόψη οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, την απασχόληση και την κοινωνία.
(6) Η κλιματική αλλαγή και οι προκλήσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον, η ανάγκη να επιτευχθεί η ενεργειακή ανεξαρτησία και μια κοινωνικά δίκαιη πράσινη μετάβαση, και να διασφαλιστεί η ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης, η παγκοσμιοποίηση, η ψηφιοποίηση, η τεχνητή νοημοσύνη, η αύξηση της τηλεργασίας, η οικονομία των πλατφορμών, η δημογραφική αλλαγή, και ο αντίκτυπος της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μεταμορφώνουν βαθιά τις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες. Η Ένωση και τα κράτη μέλη της πρέπει να συνεργαστούν για την αποτελεσματική και προορατική αντιμετώπιση των εν λόγω διαρθρωτικών εξελίξεων καθώς και των αυξήσεων του πληθωρισμού, και την προσαρμογή των υφιστάμενων συστημάτων, βάσει των αναγκών, αναγνωρίζοντας τη στενή αλληλεξάρτηση των οικονομιών, των αγορών εργασίας και των συναφών πολιτικών των κρατών μελών. Αυτό απαιτεί συντονισμένη, διατομεακή, φιλόδοξη και αποτελεσματική δράση πολιτικής σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, σύμφωνα με τη ΣΛΕΕ και την αρχή της επικουρικότητας, τον πυλώνα και τους στόχους που ορίζονται στο σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, της 4ης Μαρτίου 2021 («σχέδιο δράσης»), καθώς και την ενωσιακή νομοθεσία για την οικονομική διακυβέρνηση. Οι εν λόγω δράσεις πολιτικής θα πρέπει να περιλαμβάνουν προώθηση των βιώσιμων δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, της ανταγωνιστικότητας και των υποδομών, ανανέωση της δέσμευσης για κατάλληλα προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν τη βιώσιμη και συμπεριληπτική οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία περισσότερων ποιοτικών θέσεων εργασίας, την παραγωγικότητα, τις αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, την κοινωνική και εδαφική συνοχή, την ανοδική κοινωνική σύγκλιση και την οικονομική ευημερία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τις ίσες ευκαιρίες και την ένταξη, τη δίκαιη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, την ανθεκτικότητα και την άσκηση δημοσιονομικής και κοινωνικής ευθύνης, με στήριξη από υφιστάμενα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, και ιδίως από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και τα ταμεία πολιτικής συνοχής (συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης), καθώς και από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Στο πλαίσιο της εν λόγω δράσης θα πρέπει να συνδυάζονται μέτρα σχετικά με την προσφορά και τη ζήτηση και να λαμβάνονται παράλληλα υπόψη οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, την απασχόληση και την κοινωνία. Η ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης λόγω της κρίσης της COVID-19 τον Μάρτιο του 2020 επέτρεψε στα κράτη μέλη να αντιδράσουν άμεσα και να εγκρίνουν μέτρα έκτακτης ανάγκης προκειμένου να μετριαστούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας. Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του μακροοικονομικού κλυδωνισμού που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς και η τρέχουσα κρίση του κόστους ζωής, απαιτούν συνεχή δημοσιονομικό χώρο για τα κράτη μέλη. Συνεπώς, σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής, το τρέχον πλαίσιο δικαιολογεί την παράταση της γενικής ρήτρας διαφυγής έως το τέλος του 2023 και την απενεργοποίησή της από το 2024. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει η γενική ρήτρα διαφυγής για τη στήριξη επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες ή στερούνται ρευστότητας, ιδίως ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών επιχειρήσεων, προκειμένου να θεσπίζουν στοχευμένα μέτρα ώστε να διαφυλάττουν τις θέσεις εργασίας, τους μισθούς και τις συνθήκες εργασίας και να επενδύουν στους ανθρώπους και στα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας. Ο δυνητικός κίνδυνος για τα δημόσια οικονομικά, ο οποίος προκαλείται από την παράταση, καθώς και οι πιθανές κοινωνικές αρνητικές συνέπειες της απενεργοποίησής της θα πρέπει να αξιολογηθούν εκ των προτέρων. Συνεπώς, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
(6α) Ενώ η τηλεργασία έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, να μειώσει την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα, να υπερβεί γεωγραφικά όρια και να επιτρέψει σε ομάδες εργαζομένων που προηγουμένως αποκλείονταν να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας, ενέχει επίσης τον κίνδυνο να αμβλυνθούν τα όρια μεταξύ του χρόνου εργασίας και της ιδιωτικής ζωής, με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων και στη σωματική και ψυχική τους υγεία. Ομοίως, οι λύσεις ΤΝ έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας και την ποιότητα ζωής, να διευκολύνουν την προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρία και να προβλέψουν τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας· ωστόσο, εγείρουν πιθανές ανησυχίες όσον αφορά την ιδιωτική ζωή, τον έλεγχο των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, τις διακρίσεις κατά τις προσλήψεις, καθώς και την ενίσχυση της κατάρτισης προφίλ βάσει των φυλετικών χαρακτηριστικών και του φύλου , οι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.
(7) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή διακήρυξαν τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων29, ο οποίος ορίζει είκοσι αρχές και δικαιώματα που έχουν σκοπό να στηρίξουν εύρυθμες και δίκαιες αγορές εργασίας και συστήματα πρόνοιας, με την εξής διάρθρωση σε τρεις κατηγορίες: ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση στην αγορά εργασίας, δίκαιοι όροι εργασίας, και κοινωνική προστασία και ένταξη. Οι αρχές και τα δικαιώματα παρέχουν στρατηγικές κατευθύνσεις στην Ένωση, εξασφαλίζοντας ότι οι μεταβάσεις στην κλιματική ουδετερότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, η ψηφιοποίηση και οι δημογραφικές αλλαγές διακρίνονται από κοινωνική δικαιοσύνη. Ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων μαζί με τον κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων αποτελούν πλαίσιο αναφοράς για την παρακολούθηση των εργασιακών και κοινωνικών επιδόσεων των κρατών μελών, για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και τον συνδυασμό του «κοινωνικού τομέα» και της «αγοράς» στη σημερινή σύγχρονη οικονομία, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης της κοινωνικής οικονομίας. Στις 4 Μαρτίου 2021 η Επιτροπή υπέβαλε σχέδιο δράσης για την υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων (στο εξής: σχέδιο δράσης), το οποίο περιλαμβάνει φιλόδοξους αλλά ρεαλιστικούς πρωταρχικούς στόχους και συμπληρωματικούς επιμέρους στόχους για το 2030, στους τομείς της απασχόλησης, των δεξιοτήτων, της εκπαίδευσης και της μείωσης της φτώχειας, καθώς και τον αναθεωρημένο κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων.
(7) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή διακήρυξαν τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ο οποίος ορίζει είκοσι αρχές και δικαιώματα που έχουν σκοπό να στηρίξουν εύρυθμες και δίκαιες αγορές εργασίας και συστήματα πρόνοιας, με την εξής διάρθρωση σε τρεις κατηγορίες: ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση στην αγορά εργασίας, δίκαιοι όροι εργασίας, και κοινωνική προστασία και ένταξη. Οι αρχές και τα δικαιώματα παρέχουν στρατηγικές κατευθύνσεις στην Ένωση, εξασφαλίζοντας ότι οι μεταβάσεις στην κλιματική ουδετερότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, η ψηφιοποίηση και οι δημογραφικές αλλαγές διακρίνονται από κοινωνική και γεωγραφική δικαιοσύνη. Ο πυλώνας μαζί με τον κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων αποτελούν πλαίσιο αναφοράς για την παρακολούθηση των εργασιακών και κοινωνικών επιδόσεων των κρατών μελών, για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και τον συνδυασμό του «κοινωνικού τομέα» και της «αγοράς» στη σημερινή σύγχρονη οικονομία, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης της κοινωνικής καθώς και της πράσινης, της ψηφιακής και της κυκλικής οικονομίας.Το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει φιλόδοξους αλλά ρεαλιστικούς πρωταρχικούς στόχους και συμπληρωματικούς επιμέρους στόχους για το 2030, στους τομείς της απασχόλησης, των δεξιοτήτων, της εκπαίδευσης και της μείωσης της φτώχειας, καθώς και τον αναθεωρημένο κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να διασφαλιστεί σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο η δίκαιη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και η δυνατότητα μεταφοράς δικαιωμάτων και παροχών μέσω της καλύτερης προστασίας των μετακινούμενων εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών και εποχικών εργαζομένων, των αποτελεσματικότερων επιθεωρήσεων εργασίας και της εισαγωγής αποτελεσματικών ψηφιακών λύσεων.
__________________
29 Διοργανική διακήρυξη για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων (ΕΕ C 428 της 13.12.2017, σ. 10).
(8α) Πολιτικές φιλικές προς την οικογένεια και κοινωνικές επενδύσεις στα παιδιά, οι οποίες τα προστατεύουν από τη φτώχεια και βοηθούν όλα τα παιδιά να έχουν πρόσβαση στα δικαιώματά τους, όπως στη διαθεσιμότητα ποιοτικής παιδικής φροντίδας και στην προσχολική εκπαίδευση και κατάρτιση, είναι αναγκαίες για το μέλλον των παιδιών, τη βιώσιμη ανάπτυξη της κοινωνίας και τη θετική δημογραφική εξέλιξη, διασφαλίζοντας τους ένα υγιές περιβάλλον και ένα ασφαλές κλίμα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξαλείψουν την παιδική φτώχεια και να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στην αποτελεσματική εφαρμογή της σύστασης (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά1a και των εθνικών σχεδίων δράσης που εγκρίθηκαν δυνάμει αυτής, ώστε να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε δωρεάν ποιοτικές υπηρεσίες για όλα τα παιδιά που έχουν ανάγκη, διασφαλίζοντας έτσι την ισότιμη και αποτελεσματική πρόσβαση των παιδιών σε δωρεάν υγειονομική περίθαλψη, δωρεάν εκπαίδευση, δωρεάν παιδική μέριμνα, επαρκή στέγαση και υγιεινή διατροφή. Για τον σκοπό αυτό, η χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά θα πρέπει να αυξηθεί επειγόντως με ειδικό προϋπολογισμό ύψους τουλάχιστον 20 δισεκατομμυρίων EUR, όπως έχει ζητήσει επανειλημμένα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά θα πρέπει να ενσωματωθεί σε όλους τους τομείς πολιτικής χωρίς καθυστέρηση και θα πρέπει να ενισχυθεί η χρηματοδότηση για τα δικαιώματα του παιδιού, με παράλληλη πλήρη αξιοποίηση των υφιστάμενων πολιτικών και κονδυλίων της Ένωσης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω τις επενδύσεις σε βιώσιμες, ποιοτικές θέσεις εργασίας και να υιοθετήσουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη στήριξη των γονέων των παιδιών που έχουν ανάγκη.H πρόταση της Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με επαρκές ελάχιστο εισόδημα που διασφαλίζει την ενεργό ένταξη θα μπορούσε να συμβάλει στον στόχο της μείωσης της φτώχειας τουλάχιστον κατά το ήμισυ σε όλα τα κράτη μέλη έως το 2030.
____________________
1α Σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά (ΕΕ L 223 της 22.6.2021, σ. 14).
(8β) Η έλλειψη στέγης είναι μία από τις πιο ακραίες μορφές κοινωνικού αποκλεισμού, η οποία επηρεάζει αρνητικά τη σωματική και ψυχική υγεία, την ευημερία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, καθώς και την πρόσβασή τους στην απασχόληση και σε άλλες οικονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Επιτροπή, οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές καθώς και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε επίπεδο Ένωσης συμφώνησαν να δρομολογήσουν την ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της αστεγίας. Με απώτερο στόχο την εξάλειψη της αστεγίας έως το 2030, δεσμεύτηκαν να εφαρμόσουν την αρχή «προτεραιότητα στη στέγαση», προωθώντας την πρόληψη της αστεγίας και παρέχοντας πρόσβαση σε επαρκή, ασφαλή και οικονομικά προσιτή στέγαση και υπηρεσίες υποστήριξης για τους αστέγους, θέτοντας παράλληλα σε εφαρμογή τα αναγκαία μέτρα πολιτικής, με τη χρήση επαρκούς εθνικής και ενωσιακής χρηματοδότησης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να εργαστούν για τη διασφάλιση της πρόσβασης σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση για όλους μέσω των εθνικών σχεδίων οικονομικά προσιτής στέγασης που θα πρέπει να περιλαμβάνονται στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων.
(9) Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της 24ης Φεβρουαρίου 2022, καταδίκασε τις ενέργειες της Ρωσίας, οι οποίες επιδιώκουν να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα, και εξέφρασε την αλληλεγγύη του προς τον ουκρανικό λαό, υπογραμμίζοντας την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και των αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Στο τρέχον πλαίσιο, η προσωρινή προστασία, όπως παρέχεται με την απόφαση του Συμβουλίου της 4ης Μαρτίου 202230 για την ενεργοποίηση της οδηγίας για την προσωρινή προστασία,31 είναι αναγκαία δεδομένης της έκτασης της εισροής προσφύγων και εκτοπισθέντων. Αυτό επιτρέπει στους Ουκρανούς πρόσφυγες να απολαμβάνουν εναρμονισμένα δικαιώματα σε ολόκληρη την Ένωση, τα οποία παρέχουν επαρκές επίπεδο προστασίας, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων διαμονής, της πρόσβασης και της ένταξης στην αγορά εργασίας, της πρόσβασης στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, της πρόσβασης στη στέγαση, καθώς και στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, την ιατρική περίθαλψη, την κοινωνική πρόνοια ή άλλη βοήθεια και τα μέσα διαβίωσης. Με τη συμμετοχή τους στις αγορές εργασίας της Ευρώπης, οι Ουκρανοί πρόσφυγες μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της οικονομίας της ΕΕ και να βοηθήσουν στη στήριξη της χώρας τους και του λαού τους στην πατρίδα. Στο μέλλον, η αποκτηθείσα πείρα και οι δεξιότητες μπορούν να συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Για τα ασυνόδευτα παιδιά και τους εφήβους, η προσωρινή προστασία παρέχει το δικαίωμα νόμιμης κηδεμονίας και πρόσβασης στην εκπαίδευση και φροντίδα παιδιών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των μέτρων πολιτικής που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων όσον αφορά την απασχόληση και τις δεξιότητες που προκύπτουν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι κοινωνικοί εταίροι διαδραματίζουν καίριο ρόλο στον μετριασμό των επιπτώσεων του πολέμου όσον αφορά τη διατήρηση της απασχόλησης και της παραγωγής.
(9) Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της 24ης Φεβρουαρίου 2022, καταδίκασε τις ενέργειες της Ρωσίας, οι οποίες επιδιώκουν να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα, και εξέφρασε την αλληλεγγύη του προς τον ουκρανικό λαό, υπογραμμίζοντας την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και των αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Στο τρέχον πλαίσιο, η προσωρινή προστασία, όπως παρέχεται με την απόφαση του Συμβουλίου της 4ης Μαρτίου 2022 για την ενεργοποίηση της οδηγίας για την προσωρινή προστασία, είναι αναγκαία δεδομένης της έκτασης της εισροής προσφύγων και εκτοπισθέντων. Αυτό επιτρέπει στους Ουκρανούς πρόσφυγες να απολαμβάνουν εναρμονισμένα δικαιώματα σε ολόκληρη την Ένωση, τα οποία παρέχουν επαρκές επίπεδο προστασίας, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων διαμονής, της πρόσβασης και της ένταξης στην αγορά εργασίας, της πρόσβασης στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, της πρόσβασης στη στέγαση, καθώς και στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, την ιατρική περίθαλψη, την κοινωνική πρόνοια ή άλλη βοήθεια και τα μέσα διαβίωσης. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα άτομα με αναπηρία. Με τη συμμετοχή τους στις αγορές εργασίας της Ευρώπης, οι Ουκρανοί πρόσφυγες μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της οικονομίας της ΕΕ και να βοηθήσουν στη στήριξη της χώρας τους και του λαού τους στην πατρίδα. Δεδομένου ότι η πλειονότητα των Ουκρανών προσφύγων αποτελείται από γυναίκες και παιδιά, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν επαρκή στήριξη για παροχές στέγασης και παιδικής φροντίδας ώστε να διευκολυνθεί η ένταξή τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι η εφαρμογή της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά διασφαλίζει την πρόσβαση σε δωρεάν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας για τα παιδιά που εγκαταλείπουν την Ουκρανία σε ισότιμη βάση με τους συνομηλίκους τους στις χώρες υποδοχής. Στο μέλλον, η αποκτηθείσα πείρα και οι δεξιότητες μπορούν να συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Για τα ασυνόδευτα παιδιά και τους εφήβους, η προσωρινή προστασία παρέχει το δικαίωμα νόμιμης κηδεμονίας και πρόσβασης στην εκπαίδευση και φροντίδα παιδιών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των μέτρων πολιτικής που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων όσον αφορά την απασχόληση και τις δεξιότητες που προκύπτουν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς και την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Οι κοινωνικοί εταίροι διαδραματίζουν καίριο ρόλο στον μετριασμό των επιπτώσεων του πολέμου όσον αφορά τη διατήρηση της απασχόλησης και της παραγωγής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο επέκτασης της προστασίας που παρέχει η οδηγία για την προσωρινή προστασία σε όλους τους πρόσφυγες και να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες των εργοδοτών όσον αφορά την πρόσληψη ατόμων με προσωρινό μόνο καθεστώς.
__________________
__________________
30 Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2022/382 του Συμβουλίου, της 4ης Μαρτίου 2022, που διαπιστώνει την ύπαρξη μαζικής εισροής εκτοπισθέντων από την Ουκρανία κατά την έννοια του άρθρου 5 της οδηγίας 2001/55/ΕΚ και έχει ως αποτέλεσμα την εφαρμογή προσωρινής προστασίας.
31 Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων.
31 Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων (ΕΕ L 212 της 7.8.2001, σ. 12).
(10) Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών μηχανισμών αναπροσαρμογής των μισθών, θα πρέπει να ακολουθούν τις εθνικές πρακτικές κοινωνικού διαλόγου, με στόχο την εξασφάλιση δίκαιων μισθών που θα εγγυώνται αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο και βιώσιμη ανάπτυξη. Θα πρέπει να παρέχουν την αναγκαία ευκαιρία για ευρεία εξέταση των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των βελτιώσεων στη βιωσιμότητα, την ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, τις συνθήκες εργασίας, την εργασιακή φτώχεια, την εκπαίδευση και τις δεξιότητες, τη δημόσια υγεία και ένταξη και τα πραγματικά εισοδήματα. Υπό την έννοια αυτή, ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και άλλα ταμεία της ΕΕ στηρίζουν τα κράτη μέλη στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που συνάδουν με τις προτεραιότητες της ΕΕ, καθιστώντας τις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες πιο βιώσιμες, ανθεκτικές και καλύτερα προετοιμασμένες για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία επιδείνωσε περαιτέρω τις προϋπάρχουσες κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις από την κρίση λόγω COVID-19. Τα κράτη μέλη και η Ένωση θα πρέπει να συνεχίσουν να διασφαλίζουν ότι μετριάζονται οι κοινωνικές, εργασιακές και οικονομικές επιπτώσεις και ότι οι μεταβάσεις είναι κοινωνικά δίκαιες και ισότιμες και υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι η αυξημένη ανοικτή στρατηγική αυτονομία και η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης θα συμβάλουν στη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας και άλλων στρατηγικών προϊόντων/τεχνολογιών, ιδιαίτερα από τη Ρωσία. Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας και η επιδίωξη μιας ανθεκτικής κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς στην οποία οι άνθρωποι προστατεύονται και τους παρέχεται η δυνατότητα να προβλέπουν και να διαχειρίζονται τις αλλαγές και στην οποία να είναι σε θέση να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία και την οικονομία, είναι ουσιαστικής σημασίας. Απαιτείται ένα συνεκτικό σύνολο ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας που θα περιλαμβάνει προσωρινά κίνητρα πρόσληψης και μετάβασης, πολιτικές για τις δεξιότητες και βελτιωμένες υπηρεσίες απασχόλησης για τη στήριξη των μεταβάσεων στην αγορά εργασίας, επίσης υπό το πρίσμα του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού, όπως τονίζεται στη σύσταση (ΕΕ) 2021/402 [και στη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα].
(10) Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών μηχανισμών αναπροσαρμογής των μισθών, θα πρέπει να ακολουθούν τις εθνικές πρακτικές κοινωνικού διαλόγου, με στόχο την εξασφάλιση δίκαιων μισθών που θα εγγυώνται αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο, βιώσιμη ανάπτυξη και ανοδική κοινωνική και εδαφική σύγκλιση. Θα πρέπει να παρέχουν την αναγκαία ευκαιρία για ευρεία εξέταση των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των βελτιώσεων στη βιωσιμότητα, την ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, τις αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, την εργασιακή φτώχεια, την ισότητα των φύλων, την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τις δεξιότητες και τα επαγγελματικά προσόντα, τη δημόσια υγεία και την κοινωνική ένταξη, καθώς επίσης και στα πραγματικά εισοδήματα και την αγοραστική δύναμη. Συνεπώς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να σέβονται το δικαίωμα συλλογικής διαπραγμάτευσης και δράσης, καθώς και την ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, όπως ορίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις σχετικές διεθνείς συμβάσεις. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν τον ρόλο των κοινωνικών εταίρων, να προωθούν να προωθούν τα συμβούλια εργαζομένων και την εκπροσώπηση των εργαζομένων, καθώς και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, και να στηρίζουν την υψηλή συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις και οργανώσεις εργοδοτών, προκειμένου να διασφαλιστεί μια χωρίς αποκλεισμούς και κοινωνικά δίκαιη ανάκαμψη. Υπό την έννοια αυτή, ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και άλλα ταμεία της ΕΕ στηρίζουν τα κράτη μέλη στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που συνάδουν με τις προτεραιότητες της ΕΕ, καθιστώντας τις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες πιο βιώσιμες, ανθεκτικές και καλύτερα προετοιμασμένες για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία επιδείνωσε περαιτέρω τις προϋπάρχουσες κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις από την κρίση λόγω COVID-19. Τα κράτη μέλη και η Ένωση θα πρέπει να συνεχίσουν να διασφαλίζουν ότι μετριάζονται οι κοινωνικές, εργασιακές και οικονομικές επιπτώσεις και ότι οι μεταβάσεις είναι κοινωνικά δίκαιες και ισότιμες και υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι η αυξημένη ανοικτή στρατηγική αυτονομία και η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης θα συμβάλουν στη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας και άλλων στρατηγικών προϊόντων/τεχνολογιών, ιδιαίτερα από τη Ρωσία. Με σκοπό την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την επιδίωξη μιας ανθεκτικής κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς στην οποία οι άνθρωποι προστατεύονται και τους παρέχεται η δυνατότητα να προβλέπουν και να διαχειρίζονται τις αλλαγές και στην οποία να είναι σε θέση να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία και την οικονομία, θα πρέπει να θεσπιστεί μια προσωρινή ευρωπαϊκή δέσμη μέτρων για την κοινωνική ανθεκτικότητα, η οποία θα συντονίζει ένα σύνολο μέτρων και μέσων για την ενίσχυση των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και κοινωνικής προστασίας στην Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της συνέχισης και της αναχρηματοδότησης του SURE για όσο διάστημα οι κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία εξακολουθούν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην αγορά εργασίας, σύμφωνα με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2022 σχετικά με τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες του ρωσικού πολέμου στην Ουκρανία για την ΕΕ — ενίσχυση της ικανότητας δράσης της ΕΕ και ενός μηχανισμού κοινωνικής διάσωσης με αυξημένη δημόσια στήριξη για τα υφιστάμενα μέσα που απευθύνονται στους φτωχότερους στην κοινωνία μας. Απαιτείται ένα συνεκτικό σύνολο ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας που θα περιλαμβάνει κίνητρα μετάβασης, την απόκτηση επαγγελματικών προσόντων, την επικύρωση και την απόκτηση δεξιοτήτων καθώς και τη μελλοντοστραφή εκπαίδευση, τη δια βίου μάθηση, την ΕΕΚ, την αναβάθμιση δεξιοτήτων και την επανειδίκευση και βελτιωμένες υπηρεσίες απασχόλησης για τη στήριξη των μεταβάσεων στην αγορά εργασίας, επίσης υπό το πρίσμα του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού, όπως τονίζεται στη σύσταση (ΕΕ) 2021/402 [και στη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα]. Απαιτείται διεξοδική αξιολόγηση των εθνικών πολιτικών και των καθεστώτων στήριξης που έχουν αναπτυχθεί για τον μετριασμό των επιπτώσεων της πανδημίας της COVID-19, προκειμένου προσδιοριστούν οι βέλτιστες πρακτικές και τα βέλτιστα μέσα για μελλοντική χρήση.
(11) Οι διακρίσεις σε όλες τις μορφές τους θα πρέπει να αντιμετωπιστούν, να διασφαλιστεί η ισότητα των φύλων και να υποστηριχτεί η απασχόληση των νέων. Θα πρέπει να εξασφαλιστούν πρόσβαση και ευκαιρίες για όλους, και να μειωθούν η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα παιδιά και τους Ρομά, ιδίως με τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας των αγορών εργασίας και των κατάλληλων συστημάτων κοινωνικής προστασίας χωρίς αποκλεισμούς32, καθώς και με την άρση των εμποδίων στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας χωρίς αποκλεισμούς και με προσανατολισμό στο μέλλον, μεταξύ άλλων μέσω επενδύσεων στην προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα καθώς και στις ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες. Η έγκαιρη και ισότιμη πρόσβαση σε προσιτές υπηρεσίες μακροχρόνιας περίθαλψης και υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένης της προληπτικής ιατρικής και της προαγωγής της υγειονομικής περίθαλψης, είναι ιδιαίτερα σημαντικές και υπό το πρίσμα της πανδημίας της COVID-19 που ξεκίνησε το 2020 και στο πλαίσιο γήρανσης των κοινωνιών. Οι δυνατότητες των ατόμων με αναπηρίες να συμβάλουν στην οικονομική μεγέθυνση και την κοινωνική ανάπτυξη θα πρέπει να αξιοποιηθούν περαιτέρω. Καθώς δημιουργούνται νέα οικονομικά και επιχειρηματικά μοντέλα στους χώρους εργασίας σε ολόκληρη την Ένωση, αλλάζουν επίσης οι σχέσεις εργασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι σχέσεις εργασίας που πηγάζουν από τις νέες μορφές απασχόλησης διατηρούν και ενισχύουν το κοινωνικό πρότυπο της Ευρώπης.
(11) Οι διακρίσεις σε όλες τις μορφές τους θα πρέπει να εξαλειφθούν, να διασφαλιστεί η ισότητα των φύλων και να προωθηθεί ενεργά η απασχόληση των νέων, ιδιαίτερα εκείνων από μειονεκτούντα περιβάλλοντα. Θα πρέπει να εξασφαλιστούν ισότιμη πρόσβαση και ίσες ευκαιρίες για όλους, και να εξαλειφθούν η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα παιδιά, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τα άτομα με αναπηρία και τους Ρομά, ιδίως με τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας των αγορών εργασίας και των κατάλληλων συστημάτων κοινωνικής προστασίας χωρίς αποκλεισμούς32, καθώς και με την άρση των εμποδίων στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη δια βίου μάθηση, την ΕΕΚ και τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας χωρίς αποκλεισμούς και με προσανατολισμό στο μέλλον, μεταξύ άλλων μέσω επενδύσεων στην προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα καθώς και στις ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες. Η έγκαιρη, καθολική, αποτελεσματική και ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες μακροχρόνιας περίθαλψης και υγειονομικής περίθαλψης, σύμφωνα με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Ιουλίου 2022 προς μια κοινή ευρωπαϊκή δράση για την περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, μεταξύ άλλων των ζητημάτων ψυχικής υγείας στον χώρο εργασίας, σύμφωνα με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Ιουλίου 2022 σχετικά με την ψυχική υγεία στον ψηφιακό κόσμο της εργασίας και την προαγωγή της υγειονομικής περίθαλψης, είναι ιδιαίτερα αναγκαίες, μεταξύ άλλων υπό το πρίσμα της πανδημίας της COVID-19 και στο πλαίσιο γήρανσης των κοινωνιών. Η διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία και της υγιούς ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής των εργαζομένων καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους αποτελεί προϋπόθεση για τον αξιοπρεπή επαγγελματικό βίο και την ενεργό και υγιή γήρανση. Οι δυνατότητες των ατόμων με αναπηρία να συμβάλουν στην οικονομική μεγέθυνση και την κοινωνική ανάπτυξη θα πρέπει να αξιοποιηθούν περαιτέρω, μεταξύ άλλων μέσω εύλογων προσαρμογών στον χώρο εργασίας, σύμφωνα με την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου32α και σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. Καθώς δημιουργούνται νέα οικονομικά και επιχειρηματικά μοντέλα στους χώρους εργασίας σε ολόκληρη την Ένωση, αλλάζουν επίσης οι σχέσεις εργασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο διασφαλίζοντας ότι όλοι οι εργαζόμενοι χαίρουν των ίδιων δικαιωμάτων αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και απασχόλησης, και ότι αμείβονται με αξιοπρεπείς μισθούς. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα σε δίκαιες, πρόσφορες, υγιεινές και ασφαλείς συνθήκες εργασίας και κατάλληλη προστασία τόσο στο ψηφιακό περιβάλλον, όσο και στον χώρο εργασίας, ανεξάρτητα από το καθεστώς απασχόλησής του, τις ρυθμίσεις εργασίας, τη διάρκεια της σχέσης εργασίας του ή το μέγεθος του εργοδότη του. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την εκμετάλλευση των εργαζομένων και όλες τις μορφές επισφαλούς απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένης της ψευδούς αυτοαπασχόλησης, της αδήλωτης εργασίας, της κατάχρησης των άτυπων συμβάσεων και των συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας και να διασφαλίζουν ότι οι σχέσεις εργασίας που πηγάζουν από τις νέες μορφές απασχόλησης συνάδουν με το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν την άτυπη οικονομία με τη μετάβαση των άτυπων εργαζομένων στην επίσημη οικονομία. Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η επιχειρηματικότητα και η επαγγελματική κινητικότητα, μεταξύ άλλων μέσω της δυνατότητας μεταφοράς δικαιωμάτων κοινωνικής προστασίας και της εισαγωγής αποτελεσματικών ψηφιακών λύσεων.
__________________
__________________
32 Σύσταση του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους (2019/C 387/01).
32 Σύσταση του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους (2019/C 387/01) (ΕΕ C 387 της 15.11.2019, σ. 1).
32α Οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16).
(12) Οι ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως βάση για όλες τις ανά χώρα συστάσεις που ενδέχεται να απευθύνει το Συμβούλιο στα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη πρέπει να αξιοποιήσουν πλήρως τους πόρους REACT-EU που δημιουργήθηκαν με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/222133, ο οποίος ενισχύει τα ταμεία της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2014-2020 και το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ) έως το 2023, και λόγω της τρέχουσας ουκρανικής κρίσης, ενισχύθηκε περαιτέρω με τον κανονισμό σχετικά με τη δράση της συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE)34, και με περαιτέρω τροποποίηση του κανονισμού περί κοινών διατάξεων35 όσον αφορά την αύξηση της προχρηματοδότησης για το REACT-EU και ένα νέο μοναδιαίο κόστος προκειμένου να επιταχυνθεί η ένταξη των ατόμων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία στην ΕΕ36. Επιπλέον, για την περίοδο προγραμματισμού 2021-2027, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν πλήρως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/105737, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/105838, τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/24139, και άλλα ταμεία της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/105640, καθώς και του InvestEU που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/52341, για την προώθηση της απασχόλησης, των κοινωνικών επενδύσεων, της κοινωνικής ένταξης και προσβασιμότητας, και για την προώθηση των ευκαιριών αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης του εργατικού δυναμικού, της διά βίου μάθησης και της υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης και κατάρτισης για όλους, συμπεριλαμβανομένων του ψηφιακού γραμματισμού και των δεξιοτήτων. Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να αξιοποιήσουν πλήρως το αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση για τους απολυμένους εργαζόμενους που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/691 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου42 για τη στήριξη των εργαζομένων που απολύονται εξαιτίας σημαντικών γεγονότων αναδιάρθρωσης, όπως η πανδημία της COVID-19, οι κοινωνικοοικονομικοί μετασχηματισμοί που είναι αποτέλεσμα γενικότερων παγκόσμιων τάσεων, καθώς και οι τεχνολογικές και περιβαλλοντικές αλλαγές. Μολονότι οι ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές απευθύνονται στα κράτη μέλη και στην Ένωση, θα πρέπει να εφαρμόζονται σε συνεργασία με όλες τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, με τη στενή σύμπραξη των κοινοβουλίων, καθώς και των κοινωνικών εταίρων και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών.
(12) Οι ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως βάση για όλες τις ανά χώρα συστάσεις που ενδέχεται να απευθύνει το Συμβούλιο στα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη πρέπει να αξιοποιήσουν πλήρως τους πόρους REACT-EU που δημιουργήθηκαν με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/222133, ο οποίος ενισχύει τα ταμεία της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2014-2020 και το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ) έως το 2023, και λόγω της τρέχουσας ουκρανικής κρίσης, ενισχύθηκε περαιτέρω με τον κανονισμό σχετικά με τη δράση της συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE)34, και με περαιτέρω τροποποίηση του κανονισμού περί κοινών διατάξεων35 όσον αφορά την αύξηση της προχρηματοδότησης για το REACT-EU και ένα νέο μοναδιαίο κόστος προκειμένου να επιταχυνθεί η ένταξη των ατόμων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία στην ΕΕ36. Επιπλέον, για την περίοδο προγραμματισμού 2021-2027, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν πλήρως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/105737, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/105838, τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/24139, και άλλα ταμεία της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/105640, καθώς και του InvestEU που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/52341, για την προώθηση της βιωσιμότητας, της ποιοτικής απασχόλησης και των κοινωνικών επενδύσεων με στόχο την εξάλειψη της φτώχειας, των διακρίσεων και του κοινωνικού αποκλεισμού, τη διασφάλιση της προσβασιμότητας, και για την προώθηση των ευκαιριών αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης του εργατικού δυναμικού, της διά βίου μάθησης και της υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης και κατάρτισης για όλους, ιδίως όσον αφορά τον ψηφιακό γραμματισμό και τις δεξιότητες, προκειμένου να τους ενδυναμώσει με τις γνώσεις και τα επαγγελματικά προσόντα που απαιτούνται για μια ψηφιακή, πιο πράσινη και πιο κυκλική οικονομία. Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να αξιοποιήσουν πλήρως το αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση για τους απολυμένους εργαζόμενους που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/691 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη στήριξη των εργαζομένων που απολύονται εξαιτίας σημαντικών γεγονότων αναδιάρθρωσης, όπως η πανδημία της COVID-19, οι κοινωνικοοικονομικοί μετασχηματισμοί που είναι αποτέλεσμα γενικότερων παγκόσμιων τάσεων, οι νέες παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές και οικονομικές κρίσεις, καθώς και οι τεχνολογικές αλλαγές και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις. Μολονότι οι ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές απευθύνονται στα κράτη μέλη και στην Ένωση, θα πρέπει να εφαρμόζονται και να εξετάζονται σε συνεργασία με όλες τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, με τη στενή και ενεργή σύμπραξη των κοινοβουλίων στο αντίστοιχο επίπεδο, καθώς και των κοινωνικών εταίρων και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών.
__________________
__________________
33 Κανονισμός (ΕΕ) 2020/2221 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Δεκεμβρίου 2020, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 όσον αφορά τους πρόσθετους πόρους REACT-EU και τις ρυθμίσεις εφαρμογής με σκοπό την παροχή βοήθειας για τη στήριξη της αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, λόγω της πανδημίας της COVID-19 και για την προετοιμασία μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας (REACT-EU) (ΕΕ L 437 της 28.12.2020, σ. 30).
33 Κανονισμός (ΕΕ) 2020/2221 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Δεκεμβρίου 2020, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 όσον αφορά τους πρόσθετους πόρους REACT-EU και τις ρυθμίσεις εφαρμογής με σκοπό την παροχή βοήθειας για τη στήριξη της αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, λόγω της πανδημίας της COVID-19 και για την προετοιμασία μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας (REACT-EU) (ΕΕ L 437 της 28.12.2020, σ. 30).
34 Κανονισμός (ΕΕ) 2022/562 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Απριλίου 2022, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και (ΕΕ) αριθ. 223/2014 όσον αφορά τη δράση συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE).
34 Κανονισμός (ΕΕ) 2022/562 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Απριλίου 2022, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και (ΕΕ) αριθ. 223/2014 όσον αφορά τη δράση συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE) (ΕΕ L 109 της 8.4.2022, σ. 1).
35 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159).
35 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159).
36 Κανονισμός (ΕΕ) 2022/613 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Απριλίου 2022, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και (ΕΕ) αριθ. 223/2014 όσον αφορά την αύξηση της προχρηματοδότησης από τους πόρους REACT-EU και τον καθορισμό μοναδιαίου κόστους.
36 Κανονισμός (ΕΕ) 2022/613 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Απριλίου 2022, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και (ΕΕ) αριθ. 223/2014 όσον αφορά την αύξηση της προχρηματοδότησης από τους πόρους REACT-EU και τον καθορισμό μοναδιαίου κόστους (ΕΕ L 115 της 13.4.2022, σ. 38).
37 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1057 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, περί ιδρύσεως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (EKT+) και καταργήσεως του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1296/2013 (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 21).
37 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1057 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, περί ιδρύσεως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (EKT+) και καταργήσεως του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1296/2013 (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 21).
38 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1058 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 60).
38 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1058 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 60).
38 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17).
39 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17).
40 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1056 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 1).
40 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1056 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 1).
41 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/523 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1017 (ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 30).
41 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/523 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1017 (ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 30).
42 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/691 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2021, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση για τους απολυμένους εργαζόμενους (ΕΤΠ) και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 (ΕΕ L 153 της 3.5.2021, σ. 48).
42 Κανονισμός (ΕΕ) 2021/691 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2021, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση για τους απολυμένους εργαζόμενους (ΕΤΠ) και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 (ΕΕ L 153 της 3.5.2021, σ. 48).
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν ενεργά μια βιώσιμη κοινωνική οικονομία της αγοράς και να διευκολύνουν και να στηρίξουν τις επενδύσεις για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, αξιοποιώντας επίσης το δυναμικό που συνδέεται με την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση, υπό το πρίσμα του πρωταρχικού στόχου της ΕΕ για το 2030 όσον αφορά την απασχόληση. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μειώσουν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στις προσλήψεις, να ενισχύσουν την υπεύθυνη επιχειρηματικότητα και την πραγματική αυτοαπασχόληση και, ειδικότερα, να στηρίξουν τη δημιουργία και την ανάπτυξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων μέσω της πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν ενεργά την ανάπτυξη και να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό της κοινωνικής οικονομίας, να προωθήσουν την κοινωνική καινοτομία και τις κοινωνικές επιχειρήσεις και να ενθαρρύνουν τα επιχειρηματικά μοντέλα που δημιουργούν ευκαιρίες ποιοτικής απασχόλησης και αποφέρουν κοινωνικά οφέλη σε τοπικό επίπεδο, ιδίως σε τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία λόγω της τομεακής εξειδίκευσής τους.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν ενεργά την πλήρη απασχόληση που θα βασίζεται σε μια ανταγωνιστική, καινοτόμο και βιώσιμη κοινωνική οικονομία της αγοράς και να στηρίξουν τις επενδύσεις για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν έξυπνες, φιλόδοξες και συμπεριληπτικές πολιτικές απασχόλησης για να προβλέπουν τις ελλείψεις στην αγορά εργασίας, προκειμένου να αξιοποιήσουν το δυναμικό που συνδέεται με την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση και να επιτύχουν τον πρωταρχικό στόχο της ΕΕ για το 2030 όσον αφορά την απασχόληση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίζουν τις επιχειρήσεις στην πρόσληψη ατόμων και να προωθήσουν την ΕΕΚ, την υπεύθυνη επιχειρηματικότητα και την πραγματική αυτοαπασχόληση, μεταξύ άλλων μεταξύ των γυναικών, των νέων, των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας και άλλων μειονεκτουσών ομάδων. Ειδικότερα, θα πρέπει να στηρίζουν τη δημιουργία και την ανάπτυξη μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων μέσω της πρόσβασης σε χρηματοδότηση, της ανάπτυξης ικανοτήτων, της καθοδήγησης και στοχευμένων μέτρων για την πρόσληψη νέου και τη διατήρηση υφιστάμενου προσωπικού. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν πλήρως το σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και να προωθήσουν ενεργά την ανάπτυξη και να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό της κοινωνικής, της πράσινης και της ψηφιακής οικονομίας, να προωθήσουν την κοινωνική καινοτομία και να ενισχύσουν τις κοινωνικές επιχειρήσεις και να ενθαρρύνουν τα επιχειρηματικά μοντέλα που δημιουργούν ευκαιρίες βιώσιμης και ποιοτικής απασχόλησης, ιδίως για μειονεκτούσες ομάδες, και αποφέρουν κοινωνικά οφέλη σε τοπικό επίπεδο, ιδίως στην κυκλική οικονομία και σε τομείς και πεδία όπου απαιτείται περισσότερη στήριξη για τη μετάβαση στην πράσινη και την ψηφιακή οικονομία.
Μετά την κρίση λόγω COVID-19, τα καλά σχεδιασμένα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας και παρόμοιες ρυθμίσεις θα πρέπει επίσης να διευκολύνουν και να στηρίζουν τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης, πέραν της διατήρησης της απασχόλησης κατά περίπτωση, συμβάλλοντας στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης συναφών δεξιοτήτων. Θα πρέπει να εξεταστούν καλά σχεδιασμένα κίνητρα πρόσληψης και μετάβασης και μέτρα αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης, ώστε να στηριχτεί η δημιουργία θέσεων εργασίας και οι μεταβάσεις, και να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων, μεταξύ άλλων υπό το πρίσμα του ψηφιακού και του πράσινου μετασχηματισμού, καθώς και των επιπτώσεων της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Μετά την κρίση λόγω COVID-19, τα καλά σχεδιασμένα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας και παρόμοιες ρυθμίσεις θα πρέπει να διατηρούν την απασχόληση όπου είναι δυνατό και επίσης να διευκολύνουν και να στηρίζουν τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης, να βοηθούν και να ενδυναμώνουν τους εργαζόμενους στη μετάβαση προς μια βιώσιμη οικονομία, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης συναφών δεξιοτήτων. Θα πρέπει να εξεταστούν καλά σχεδιασμένα κίνητρα πρόσληψης και μετάβασης, δια βίου μάθησης, ΕΕΚ, και μέτρα αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης, ώστε να στηριχτεί η δημιουργία θέσεων εργασίας και να γίνει διαχείριση των μεταβάσεων, και να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων και να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας, μεταξύ άλλων υπό το πρίσμα του αναγκαίου ψηφιακού και πράσινου μετασχηματισμού, καθώς και να περιοριστούν οι επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και το αυξανόμενο κόστος ζωής στην Ευρώπη.Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσαρμόσουν τις πολιτικές τους για την απασχόληση και να συντονίσουν, σε επίπεδο Ένωσης, την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τα προσωρινά μέτρα για την προστασία των εργαζομένων και των αγορών εργασίας σε περιόδους κρίσης και τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στο πλαίσιο αυτό. Τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν επιδοτήσεις μισθού, εισοδηματική στήριξη και επέκταση των συστημάτων παροχών ανεργίας, καθώς και παράταση της άδειας ασθενείας μετ’ αποδοχών, της άδειας φροντίδας και των ρυθμίσεων τηλεργασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τον μετασχηματισμό των κρίσιμων οικονομικών τομέων με στόχο τη διασφάλιση αυτάρκειας και στρατηγικής αυτονομίας. Προκειμένου να διευκολυνθεί η δίκαιη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διασφάλιση των δικαιωμάτων και των θέσεων εργασίας των μετακινούμενων εργαζομένων, στην αναγνώριση των διπλωμάτων και στην ενίσχυση των διασυνοριακών προγραμμάτων εκπαίδευσης και ανταλλαγών. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο βοηθώντας τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διασφαλίσουν ότι οι κανόνες της Ένωσης για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης εφαρμόζονται με δίκαιο, απλό και αποτελεσματικό τρόπο.
Η φορολογία θα πρέπει να μετατοπιστεί από την εργασία σε άλλες πηγές φορολογίας που στηρίζουν περισσότερο την απασχόληση και την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και σε ευθυγράμμιση με τους στόχους για το κλίμα και το περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη την αναδιανεμητική επίδραση του φορολογικού συστήματος, διαφυλάσσοντας ταυτόχρονα τα έσοδα για επαρκή κοινωνική προστασία και τις δαπάνες για την ενίσχυση της ανάπτυξης.
Η εθνική φορολογία θα πρέπει να στηρίζει την απασχόληση και την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς σύμφωνα με τους στόχους πολιτικής που περιγράφονται στο άρθρο 3 ΣΕΕ, καθώς και τους ΣΒΑ, τη συμφωνία του Παρισιού και τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το διανεμητικό αποτέλεσμα του φορολογικού συστήματος και να προστατεύουν τα έσοδα για τις δημόσιες επενδύσεις, ιδίως τις ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες, την κοινωνική προστασία και τις δαπάνες που ενισχύουν τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διαθέτουν νόμιμους κατώτατους μισθούς, θα πρέπει να προωθήσουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις με σκοπό τον καθορισμό των μισθών και να διασφαλίσουν την αποτελεσματική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων με διαφανή και προβλέψιμο τρόπο, καθιστώντας δυνατή την επαρκή ανταπόκριση των μισθών στις αλλαγές της παραγωγικότητας και προωθώντας δίκαιους μισθούς που να επιτρέπουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις ομάδες χαμηλότερου και μεσαίου εισοδήματος με σκοπό την ενίσχυση της ανοδικής κοινωνικοοικονομικής σύγκλισης. Οι μηχανισμοί καθορισμού των μισθών θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών και τομεακών εξελίξεων. Με σεβασμό στις εθνικές πρακτικές και την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων, τα κράτη μέλη και οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι όλοι οι εργαζόμενοι λαμβάνουν δίκαιους μισθούς επωφελούμενοι, άμεσα ή έμμεσα, από συλλογικές συμβάσεις ή επαρκείς νόμιμους κατώτατους μισθούς, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις τους στην ανταγωνιστικότητα, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την εργασιακή φτώχεια.
Οι πολιτικές που διασφαλίζουν ότι οι μισθοί επιτρέπουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, μεταξύ άλλων για τις μειονεκτούσες ομάδες, παραμένουν σημαντικές για την αντιμετώπιση της φτώχειας των εργαζομένων. Τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διαθέτουν νόμιμους κατώτατους μισθούς, θα πρέπει να προωθήσουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις με σκοπό τον καθορισμό των μισθών και να διασφαλίσουν την αποτελεσματική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων με διαφανή και προβλέψιμο τρόπο, καθιστώντας δυνατή την επαρκή ανταπόκριση των μισθών στις αλλαγές της παραγωγικότητας και προωθώντας δίκαιους μισθούς που να επιτρέπουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για όλους τους εργαζόμενους, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις ομάδες χαμηλότερου και μεσαίου εισοδήματος και την αγοραστική τους δύναμη με σκοπό την ενίσχυση της ανοδικής κοινωνικοοικονομικής σύγκλισης. Οι μηχανισμοί καθορισμού των μισθών θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών και τομεακών εξελίξεων, χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, ένα καλάθι αγαθών και υπηρεσιών σε πραγματικές τιμές που καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο ή διεθνείς ή εθνικές τιμές αναφοράς. Με σεβασμό στις εθνικές πρακτικές και την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων σύμφωνα με τις συνθήκες, τα κράτη μέλη και οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι όλοι οι εργαζόμενοι λαμβάνουν δίκαιους μισθούς επωφελούμενοι, άμεσα ή έμμεσα, από συλλογικές συμβάσεις ή επαρκείς νόμιμους κατώτατους μισθούς, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις τους στην ανταγωνιστικότητα, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ισότητα των φύλων και την εργασιακή φτώχεια. Χωρίς να θίγεται η αρμοδιότητα των κρατών μελών να καθορίζουν τον νόμιμο κατώτατο μισθό και να επιτρέπουν διαφοροποιήσεις και κρατήσεις, είναι σημαντικό να αποφευχθεί η εκτεταμένη χρήση διαφοροποιήσεων και κρατήσεων, καθώς υπάρχει κίνδυνος να επηρεάσουν αρνητικά την επάρκεια των μισθών. Διασφαλίζουν ότι οι εν λόγω διαφοροποιήσεις και κρατήσεις τηρούν τις αρχές της απαγόρευσης των διακρίσεων και της αναλογικότητας και επιδιώκουν θεμιτό στόχο σύμφωνα με την οδηγία για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση1α.
______________________
1a Δεν έχει ακόμα δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι αποδέκτες ενωσιακών κονδυλίων τηρούν το εφαρμοστέο ενωσιακό και εθνικό δίκαιο για τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα και τη φορολογία. τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν ότι η δημόσια οικονομική στήριξη που παρέχεται στις επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία εξαρτάται από τη χρησιμοποίηση της χρηματοδότησης προς όφελος των εργαζομένων και προϋποθέτει για τις δικαιούχους επιχειρήσεις ότι δεν θα καταβάλλουν μπόνους στα διευθυντικά στελέχη, δεν θα καταβάλλουν μερίσματα ούτε θα προσφέρουν προγράμματα επαναγοράς μετοχών για το χρονικό διάστημα που λαμβάνουν την εν λόγω στήριξη·
Στο πλαίσιο της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης, της δημογραφικής αλλαγής και του πολέμου στην Ουκρανία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν τη βιωσιμότητα, την παραγωγικότητα, την απασχολησιμότητα και το ανθρώπινο κεφάλαιο, προωθώντας την απόκτηση δεξιοτήτων και ικανοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής ζωής των ανθρώπων και ανάλογα με τις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, υπό το πρίσμα του πρωταρχικού στόχου της ΕΕ για το 2030 όσον αφορά τις δεξιότητες. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να προσαρμόσουν και να επενδύσουν στα οικεία συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης για την παροχή εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς, συμπεριλαμβανομένης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και την παροχή πρόσβασης στην ψηφιακή μάθηση και γλωσσικής κατάρτισης (π.χ. στην περίπτωση των προσφύγων, μεταξύ άλλων από την Ουκρανία). Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργαστούν με τους κοινωνικούς εταίρους, τους παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης, τις επιχειρήσεις και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη για να αντιμετωπίσουν τις διαρθρωτικές αδυναμίες στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και να βελτιώσουν την ποιότητα και τη συνάφειά τους με την αγορά εργασίας, με σκοπό επίσης να καταστεί δυνατή η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, να αντιμετωπιστούν οι υφιστάμενες αναντιστοιχίες δεξιοτήτων και να αποτραπεί η εμφάνιση νέων ελλείψεων, ιδίως για δραστηριότητες που σχετίζονται με το REPowerEU, όπως η ανάπτυξη ανανεώσιμης ενέργειας ή η ανακαίνιση κτιρίων. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το επάγγελμα του εκπαιδευτικού, μεταξύ άλλων με την επένδυση στις ψηφιακές ικανότητες των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών. Τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης θα πρέπει να εφοδιάζουν όλους τους εκπαιδευόμενους με βασικές ικανότητες, συμπεριλαμβανομένων των βασικών και των ψηφιακών δεξιοτήτων, καθώς και με εγκάρσιες ικανότητες, ώστε να θέτουν τις βάσεις για προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώκουν την ενίσχυση της παροχής ατομικών δικαιωμάτων κατάρτισης και τη διασφάλιση της δυνατότητας μεταφοράς τους σε περίπτωση επαγγελματικών μεταβάσεων, μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, μέσω ατομικών λογαριασμών μάθησης, καθώς και ενός αξιόπιστου συστήματος αξιολόγησης της ποιότητας της κατάρτισης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που έχουν τα μικροδιαπιστευτήρια για υποστήριξη της διά βίου μάθησης και της απασχολησιμότητας. Θα πρέπει να δίνουν τη δυνατότητα σε όλους να προβλέπουν και να προσαρμόζονται καλύτερα στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, κυρίως μέσω της συνεχούς αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης και της παροχής ολοκληρωμένης καθοδήγησης και συμβουλευτικής, με σκοπό την υποστήριξη της δίκαιης και θεμιτής μετάβασης για όλους, την ενίσχυση των κοινωνικών αποτελεσμάτων, την αντιμετώπιση των ελλείψεων στην αγορά εργασίας και της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων, τη βελτίωση της συνολικής ανθεκτικότητας της οικονομίας σε κλυδωνισμούς και την ευκολότερη πραγματοποίηση πιθανών προσαρμογών.
Στο πλαίσιο της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης, της δημογραφικής αλλαγής και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, καθώς και του αυξανόμενου κόστους ζωής, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν τα κοινωνικά δικαιώματα, τη βιωσιμότητα, την παραγωγικότητα, την απασχολησιμότητα και τις επενδύσεις στους εργαζόμενους και τους ανθρώπους, προωθώντας την απόκτηση δεξιοτήτων και ικανοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής των ανθρώπων και ανάλογα με τις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, υπό το πρίσμα του πρωταρχικού στόχου της ΕΕ για το 2030 όσον αφορά τις δεξιότητες, ιδίως τις ψηφιακές δεξιότητες. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να προσαρμόσουν, να εκσυγχρονίσουν και επενδύσουν στα δημόσια συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης για την παροχή εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς, ιδίως επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, γνώσεων επιχειρηματικότητας, συμπεριλαμβανομένης κοινωνικής επιχειρηματικότητας, καθώς και την παροχή πρόσβασης στην ψηφιακή μάθηση και γλωσσικής κατάρτισης (π.χ. στην περίπτωση όλων των προσφύγων, μεταξύ άλλων από την Ουκρανία), καθώς και στην τυπική και άτυπη δια βίου μάθηση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργαστούν με τους κοινωνικούς εταίρους, τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, τους παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης, τις επιχειρήσεις και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη για να αντιμετωπίσουν τις διαρθρωτικές και τις αναδυόμενες αδυναμίες στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και να βελτιώσουν την ποιότητα και τη συνάφειά τους με την αγορά εργασίας, να στηρίξουν και να επισπεύσουν περαιτέρω την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, να αντιμετωπιστούν οι υφιστάμενες αναντιστοιχίες δεξιοτήτων, η απαξίωση δεξιοτήτων και να αποτραπεί η εμφάνιση νέων ελλείψεων, ιδίως για δραστηριότητες που σχετίζονται με το REPowerEU, όπως η ανάπτυξη ανανεώσιμης ενέργειας, η ενεργειακή απόδοση και η ριζική ανακαίνιση κτιρίων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες των τομέων και των περιφερειών που εμφανίζουν διαρθρωτικές ελλείψεις στην αγορά εργασίας και ελλείψεις δεξιοτήτων, μεταξύ άλλων με σκοπό την ταυτόχρονη διευκόλυνση της πράσινης, της τεχνολογικής και της ψηφιακής μετάβασης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίζουν και να ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις να επενδύουν στις δεξιότητες του προσωπικού τους και να παρέχουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και απασχόλησης για την προσέλκυση ειδικευμένων εργαζομένων. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν όλους τους διαθέσιμους πόρους του ΕΚΤ + και άλλων προγραμμάτων και μέσων της Ένωσης, όπως το Next Generation EU, για την ενίσχυση των επαγγελματικών προσόντων των νέων και για την προώθηση διττών εκπαιδευτικών συστημάτων. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το επάγγελμα του εκπαιδευτικού, μεταξύ άλλων με την επένδυση στις ψηφιακές ικανότητες των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών καθώς και στις γνώσεις τους σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης θα πρέπει να εφοδιάζουν όλους τους εκπαιδευόμενους με βασικές ικανότητες, συμπεριλαμβανομένων των βασικών και των ψηφιακών δεξιοτήτων, καθώς και με εγκάρσιες τυπικές και άτυπες ικανότητες, όπως η επικοινωνία και η κριτική σκέψη, ώστε να θέτουν τις βάσεις για προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, και θα πρέπει να προετοιμάζουν τους εκπαιδευτικούς ώστε να μπορούν να παρέχουν αυτές τις ικανότητες στους εκπαιδευόμενούς τους. Προκειμένου να προωθηθεί η εξέλιξη και η κινητικότητα των εκπαιδευόμενων ενόψει του στόχου αύξησης της ετήσιας συμμετοχής ενηλίκων στην κατάρτιση στο 60 % για το 2030, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώκουν την ενίσχυση της παροχής ατομικών δικαιωμάτων κατάρτισης και τη διασφάλιση της δυνατότητας μεταφοράς τους σε περίπτωση επαγγελματικών μεταβάσεων, μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, μέσω ατομικών λογαριασμών μάθησης, καθώς και ενός αξιόπιστου συστήματος αξιολόγησης της ποιότητας της κατάρτισης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που έχουν τα μικροδιαπιστευτήρια για υποστήριξη της διά βίου μάθησης και της απασχολησιμότητας. Θα πρέπει ταυτόχρονα να διασφαλίζουν ότι διατηρείται η ανθρωπιστική πλευρά της εκπαίδευσης, καθώς και ότι γίνονται σεβαστές οι προσδοκίες των ατόμων.Με σκοπό τη στήριξη της δίκαιης και θεμιτής μετάβασης για όλους, καθώς και την πρόβλεψη και την καλύτερη προσαρμογή στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, είναι ζωτικής σημασίας τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη συνολική ανθεκτικότητα της οικονομίας. Θα πρέπει να διευκολύνουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και πιθανές προσαρμογές μέσω της συνεχούς αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης, μέσω της ενίσχυσης των συστημάτων και των υπηρεσιών κοινωνικής προστασίας και μέσω της παροχής ολοκληρωμένης καθοδήγησης και συμβουλευτικής, καθώς και ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας ενόψει και των μελλοντικών κλυδωνισμών της οικονομίας.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν τις ίσες ευκαιρίες για όλους, αντιμετωπίζοντας τις ανισότητες στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Ειδικότερα, θα πρέπει να παρέχεται στα παιδιά πρόσβαση σε καλής ποιότητας προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αυξήσουν τα συνολικά επίπεδα προσόντων, να μειώσουν τον αριθμό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση, να στηρίξουν την πρόσβαση των παιδιών από απομακρυσμένες περιοχές στην εκπαίδευση, να αυξήσουν την ελκυστικότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ), την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την ολοκλήρωσή της, να διευκολύνουν τη μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην απασχόληση μέσω ποιοτικής πρακτικής άσκησης και μαθητείας, καθώς και να αυξήσουν τη συμμετοχή των ενηλίκων στη συνεχή μάθηση, ιδίως μεταξύ των εκπαιδευομένων που προέρχονται από μειονεκτούντα περιβάλλοντα και τους λιγότερο ειδικευμένους. Λαμβάνοντας υπόψη τις νέες απαιτήσεις για τις ψηφιακές, τις πράσινες και τις γηράσκουσες κοινωνίες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν τη μάθηση στον χώρο εργασίας στο πλαίσιο των συστημάτων ΕΕΚ, μεταξύ άλλων μέσω ποιοτικών και αποτελεσματικών προγραμμάτων μαθητείας, και να αυξήσουν τον αριθμό των πτυχιούχων θετικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM) τόσο σε επίπεδο ΕΕΚ όσο και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ιδίως μεταξύ των γυναικών. Επίσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν τη σύνδεση της αγοράς εργασίας με την τριτοβάθμια εκπαίδευση και, κατά περίπτωση, με την έρευνα· να βελτιώσουν την παρακολούθηση και πρόβλεψη των δεξιοτήτων· να προβάλουν περισσότερο τις δεξιότητες και να καταστήσουν συγκρίσιμα τα προσόντα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποκτώνται στο εξωτερικό· και να αυξήσουν τις ευκαιρίες για αναγνώριση και επικύρωση των δεξιοτήτων και ικανοτήτων που αποκτώνται εκτός των συστημάτων τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει, επίσης, να αναβαθμίσουν και να αυξήσουν την προσφορά και την αξιοποίηση της ευέλικτης συνεχούς ΕΕΚ. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να υποστηρίξουν τους ενηλίκους με χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων ώστε να διατηρήσουν ή να αναπτύξουν τη μακροπρόθεσμη απασχολησιμότητά τους, ενισχύοντας την πρόσβαση σε μαθησιακές ευκαιρίες υψηλής ποιότητας και την αξιοποίηση των ευκαιριών αυτών, μέσω της υλοποίησης της σύστασης όσον αφορά τις Διαδρομές Αναβάθμισης των Δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων της αξιολόγησης των δεξιοτήτων, της προσφοράς εκπαίδευσης και κατάρτισης που αντιστοιχεί στις ευκαιρίες της αγοράς εργασίας, καθώς και της επικύρωσης και της αναγνώρισης των δεξιοτήτων που αποκτώνται.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν τις ίσες ευκαιρίες για όλους, εξαλείφοντας τις ανισότητες στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Ειδικότερα, θα πρέπει να παρέχεται στα παιδιά ισότιμη πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά και τους στόχους της Βαρκελώνης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αυξήσουν τα συνολικά επίπεδα προσόντων, να μειώσουν τον αριθμό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση, να στηρίξουν την πρόσβαση των παιδιών από μειονεκτούσες ομάδες και περιοχές στην εκπαίδευση, να αυξήσουν την ελκυστικότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ), να προωθήσουν την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την ολοκλήρωσή της, να διευκολύνουν τη μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην απασχόληση μέσω αμειβόμενων προγραμμάτων ποιοτικής πρακτικής άσκησης και μαθητείας χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και να αυξήσουν τη συμμετοχή των ενηλίκων στη συνεχή μάθηση, ιδίως μεταξύ των εκπαιδευομένων που προέρχονται από μειονεκτούντα περιβάλλοντα και τους λιγότερο ειδικευμένους. Λαμβάνοντας υπόψη τις νέες απαιτήσεις για τις ψηφιακές, τις πράσινες και τις γηράσκουσες κοινωνίες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν τη μάθηση στον χώρο εργασίας στο πλαίσιο των συστημάτων ΕΕΚ, μεταξύ άλλων μέσω αμειβόμενων ποιοτικών και αποτελεσματικών προγραμμάτων μαθητείαςχωρίς αποκλεισμούς, και να διασφαλίσουν τις συνεχείς επενδύσεις στη δια βίου μάθηση, να αυξήσουν τον αριθμό των πτυχιούχων θετικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM) τόσο σε επίπεδο ΕΕΚ όσο και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ιδίως μεταξύ των γυναικών. Επίσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν τη σύνδεση της αγοράς εργασίας με την τριτοβάθμια εκπαίδευση και, κατά περίπτωση, με την έρευνα· να ενισχύσουν τη διττή κατάρτιση, να βελτιώσουν την παρακολούθηση και την πρόβλεψη των δεξιοτήτων· να προβάλουν περισσότερο τις δεξιότητες και να απλοποιήσουν τη συγκρισιμότητα και την αναγνώριση των προσόντων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποκτώνται στο εξωτερικό· και να αυξήσουν τις ευκαιρίες για αναγνώριση και επικύρωση των δεξιοτήτων και ικανοτήτων που αποκτώνται εκτός των συστημάτων τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, μεταξύ άλλων για πολίτες τρίτων χωρών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει, επίσης, να αναβαθμίσουν και να αυξήσουν τη διαρκή προσφορά και την αξιοποίηση μιας πιο ευέλικτης και συμπεριληπτικής ΕΕΚ. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας και να επενδύσουν σε συστήματα κοινωνικής προστασίας, μεταξύ άλλων για τα άτομα με αναπηρία και τους εργαζομένους με δυσκολίες στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση, καθώς και να στηρίξουν τους ενήλικες χαμηλής ειδίκευσης ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας και σταθερή ποιοτική απασχόληση. Είναι σημαντικό σε αυτό το πλαίσιο διατηρήσουν ή να αναπτύξουν τη μακροπρόθεσμη απασχολησιμότητά τους, ενισχύοντας την πρόσβαση σε μαθησιακές ευκαιρίες υψηλής ποιότητας και την αξιοποίηση των ευκαιριών αυτών, μέσω της υλοποίησης της σύστασης όσον αφορά τις Διαδρομές Αναβάθμισης των Δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων της αξιολόγησης των δεξιοτήτων και της προσφοράς εκπαίδευσης και κατάρτισης που αντιστοιχεί στις ευκαιρίες της αγοράς εργασίας Το δικαίωμα σε εκπαιδευτική άδεια μετ’ αποδοχών για επαγγελματικούς σκοπούς θα πρέπει να ενθαρρυνθεί, σύμφωνα με τις σχετικές συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), οι οποίες επιτρέπουν στους εργαζόμενους να παρακολουθούν προγράμματα κατάρτισης κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας.Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την προώθηση της καθολικής, αποτελεσματικής και ισότιμης πρόσβασης στην εξ αποστάσεως διδασκαλία και κατάρτιση, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία, των ατόμων που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές και των γονέων, ιδίως των μόνων γονέων.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στους ανέργους και στα οικονομικά μη ενεργά άτομα αποτελεσματική, έγκαιρη, συντονισμένη και εξατομικευμένη βοήθεια που βασίζεται στην υποστήριξη για την αναζήτηση εργασίας, την κατάρτιση, την απόκτηση νέων προσόντων και την πρόσβαση σε άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες, με ιδιαίτερη προσοχή στις ευάλωτες ομάδες και στα άτομα που πλήττονται ιδιαίτερα από την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Ολοκληρωμένες στρατηγικές που περιλαμβάνουν εμπεριστατωμένη ατομική αξιολόγηση των ανέργων θα πρέπει να δρομολογούνται το συντομότερο δυνατό και το αργότερο 18 μήνες μετά την έναρξη της ανεργίας, ώστε να μειωθεί σημαντικά και να προληφθεί η μακρόχρονη και διαρθρωτική ανεργία. Η ανεργία των νέων και το ζήτημα των νέων που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ) θα πρέπει να συνεχίσει να αντιμετωπίζεται με την πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και τη διαρθρωτική βελτίωση της μετάβασης από την εκπαίδευση στην απασχόληση, μεταξύ άλλων μέσω της πλήρους εφαρμογής των ενισχυμένων εγγυήσεων για τη νεολαία, οι οποίες θα πρέπει επίσης να στηρίξουν σημαντικά τις ποιοτικές ευκαιρίες απασχόλησης των νέων κατά τη μετα-πανδημική ανάκαμψη. Επιπλέον, και υπό το πρίσμα του ευρωπαϊκού έτους Νεολαίας 2022, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες, ιδίως όσον αφορά την επισήμανση του τρόπου με τον οποίο η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση προσφέρουν μια ανανεωμένη προοπτική για το μέλλον, καθώς και ευκαιρίες για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας στους νέους.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στους ανέργους και στα οικονομικά μη ενεργά άτομα σε ηλικία εργασίας, ιδίως στους μακροχρόνια ανέργους, αποτελεσματική, έγκαιρη, συντονισμένη και εξατομικευμένη βοήθεια για τη βελτίωση των προοπτικών τους στην αγορά εργασίας, που να βασίζεται στην υποστήριξη για την αναζήτηση εργασίας, την κατάρτιση, την απόκτηση νέων προσόντων και την πρόσβαση σε άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων στους τομείς της υγείας και της στέγασης, με ιδιαίτερη προσοχή στις μειονεκτούσες ομάδες και στα άτομα που χρειάζονται επιπλέον στήριξη για να διαχειριστούν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Ολοκληρωμένες στρατηγικές που περιλαμβάνουν εμπεριστατωμένη ατομική αξιολόγηση των ανέργων θα πρέπει να δρομολογούνται το συντομότερο δυνατό και το αργότερο 18 μήνες μετά την έναρξη της ανεργίας ώστε να μειωθεί σημαντικά και να προληφθεί ο κίνδυνος μακρόχρονης και διαρθρωτικής ανεργίας, και το αργότερο 8 μήνες μετά για εργαζόμενους που έμειναν πρόσφατα άνεργοι προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος μακροχρόνιας ανεργίας, με ιδιαίτερη έμφαση στα άτομα με αναπηρίες και άλλες μειονεκτούσες ομάδες. Τα κράτη μέλη θα πρέπει, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, να διευκολύνουν τη μετάβαση από μια θέση εργασίας σε άλλη, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+, του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και πρωτοβουλιών όπως το REPowerEU. Η ανεργία των νέων, η επισφαλής απασχόληση των νέων και το ζήτημα των νέων που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ) θα πρέπει να συνεχίσει να αντιμετωπίζεται, κατά προτεραιότητα, με την πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, μεταξύ άλλων μέσω προγραμμάτων αμειβόμενης μαθητείας χωρίς αποκλεισμούς και τη διαρθρωτική βελτίωση της μετάβασης από την εκπαίδευση στην απασχόληση, μεταξύ άλλων μέσω της πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής των ενισχυμένων εγγυήσεων για τη νεολαία και της χρήσης σχετικών χρηματοδοτήσεων της ΕΕ, όπως το ΕΚΤ+ και τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, οι οποίες θα πρέπει επίσης να στηρίξουν την ποιοτική απασχόληση των νέων κατά τη μετα-πανδημική ανάκαμψη. Επιπλέον,τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους ασκούμενους και τους μαθητευόμενους. Επιπλέον, και υπό το πρίσμα του ευρωπαϊκού έτους Νεολαίας 2022, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες, ιδίως όσον αφορά την επισήμανση του τρόπου με τον οποίο η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση προσφέρουν μια ανανεωμένη προοπτική για το μέλλον, καθώς και ευκαιρίες για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας στους νέους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν την εφαρμογή ρήτρας για τη νεολαία που θα αξιολογεί τον αντίκτυπο στους νέους νέων πρωτοβουλιών σε όλους τους τομείς πολιτικής.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποσκοπούν σε άρση των εμποδίων και των αντικινήτρων στη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, καθώς και στην παροχή κινήτρων για τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας ιδίως για τα άτομα με χαμηλό εισόδημα και τα δεύτερα εργαζόμενα μέλη της οικογένειας, καθώς και τα άτομα που είναι περισσότερο απομακρυσμένα από την αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών και των περιθωριοποιημένων Ρομά. Λόγω των μεγάλων ελλείψεων εργατικού δυναμικού σε ορισμένα επαγγέλματα και τομείς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμβάλουν στην προώθηση της προσφοράς εργασίας, ιδίως μέσω της προώθησης επαρκών μισθών και αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας, καθώς και αποτελεσματικών ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να υποστηρίζουν ένα κατάλληλο περιβάλλον εργασίας για τα άτομα με αναπηρίες, μεταξύ άλλων μέσω στοχοθετημένης χρηματοδοτικής στήριξης και υπηρεσιών που τους δίνουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποσκοπούν σε άρση των εμποδίων και των αντικινήτρων στη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, καθώς και στην παροχή κινήτρων για την πρόσβαση και τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας ιδίως για τις μειονεκτούσες ομάδες, καθώς και τα άτομα που είναι περισσότερο απομακρυσμένα από την αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, των ατόμων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών και των περιθωριοποιημένων Ρομά. Λόγω των μεγάλων ελλείψεων εργατικού δυναμικού σε ορισμένα επαγγέλματα και τομείς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμβάλουν στην προώθηση της προσφοράς εργασίας, ιδίως μέσω της προώθησης αξιοπρεπών μισθών και συνθηκών εργασίας, καθώς και αποτελεσματικών ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να υποστηρίζουν ένα προσβάσιμο περιβάλλον εργασίας για τα άτομα με αναπηρίες και την παροχή εύλογης προσαρμογής στον εργασιακό χώρο, μεταξύ άλλων μέσω στοχοθετημένης χρηματοδοτικής στήριξης, προϊόντων, υπηρεσιών και ενός περιβάλλοντος που τους δίνουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία. Η ρυθμιζόμενη τηλεργασία και οι νέες τεχνολογίες μπορούν να παρέχουν ευκαιρίες, ιδίως για τις μειονεκτούσες ομάδες, εφόσον υπάρχουν οι απαραίτητες ψηφιακές υποδομές, οι οποίες είναι οικονομικά προσιτές και προσβάσιμες για όλους. Ωστόσο, η τηλεργασία δεν θα πρέπει να απαλλάσσει τους εργοδότες από την υποχρέωση να παρέχουν εύλογες προσαρμογές στον χώρο εργασίας και να δημιουργούν νοοτροπία χωρίς αποκλεισμούς στον χώρο εργασίας για τους εργαζομένους με αναπηρία.
Θα πρέπει να αντιμετωπιστούν οι ανισότητες μεταξύ των φύλων όσον αφορά την απασχόληση και τις αμοιβές. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν την ισότητα των φύλων και την αυξημένη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, μεταξύ άλλων εξασφαλίζοντας ίσες ευκαιρίες και επαγγελματική εξέλιξη και εξαλείφοντας τα εμπόδια στην πρόσβαση των γυναικών σε ηγετικές θέσεις σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί ίση αμοιβή για ίση εργασία ή για εργασία ίσης αξίας, και μισθολογική διαφάνεια. Η συμφιλίωση επαγγελματικής, οικογενειακής και προσωπικής ζωής για γυναίκες και άνδρες θα πρέπει να προωθηθεί, ιδίως μέσω της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές, ποιοτικές υπηρεσίες μακροχρόνιας περίθαλψης και προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι γονείς και όλα τα πρόσωπα με υποχρεώσεις φροντίδας έχουν πρόσβαση σε αρμόζουσες άδειες για οικογενειακούς λόγους και ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, με στόχο την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής, οικογενειακής και προσωπικής ζωής, και να προωθούν την ισορροπημένη χρήση των εν λόγω δικαιωμάτων μεταξύ γυναικών και ανδρών.
Θα πρέπει να εξαλειφθούν οι υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ των φύλων όσον αφορά την απασχόληση, τις αμοιβές και τις συντάξεις. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν την ισότητα των φύλων και την αυξημένη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, μεταξύ άλλων εξασφαλίζοντας ίσες ευκαιρίες, εκπαίδευση και επαγγελματική εξέλιξη και εξαλείφοντας τα εμπόδια στην πρόσβαση των γυναικών σε ηγετικές θέσεις σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν ταχέως την οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών1α Οι περίοδοι της άδειας μητρότητας και γονικής άδειας θα πρέπει να αποτιμώνται επαρκώς τόσο από πλευράς εισφορών όσο και από πλευράς συνταξιοδοτικής ασφάλισης, έτσι ώστε να αντικατοπτρίζουν τη σημασία της ανατροφής των μελλοντικών γενεών, ιδίως στο πλαίσιο μιας γηράσκουσας κοινωνίας. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί αποτελεσματικά ίση αμοιβή για ίση εργασία ή για εργασία ίσης αξίας, και μισθολογική διαφάνεια, μεταξύ άλλων και με τη δημιουργία δείκτη μισθολογικής ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλη τους την πολυμορφία. Η συμφιλίωση επαγγελματικής, οικογενειακής και προσωπικής ζωής για γυναίκες και άνδρες θα πρέπει να προωθηθεί, ιδίως μέσω της καθολικής και αποτελεσματικής πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες μακροχρόνιας περίθαλψης και προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας και της ίσης κατανομής των ευθυνών φροντίδας και των οικιακών υποχρεώσεων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι γονείς και όλα τα πρόσωπα με υποχρεώσεις φροντίδας έχουν πρόσβαση σε αρμόζουσες άδειες για οικογενειακούς λόγους και ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, με στόχο την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής, οικογενειακής και προσωπικής ζωής, και να προωθούν την ισορροπημένη χρήση των εν λόγω δικαιωμάτων μεταξύ γυναικών και ανδρών. Επιπλέον, θα πρέπει να διασφαλίζουν την πρόσβαση σε ποιοτική επαγγελματική κατάρτιση για τους φροντιστές, την αναγνώριση των προσόντων τους και να στηρίζουν τους εργοδότες στον τομέα της φροντίδας ώστε να βρίσκουν και να διατηρούν ειδικευμένο προσωπικό, με ιδιαίτερη έμφαση στις αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να κινηθούν προοδευτικά προς πλήρως αμειβόμενες και ίσης διάρκειας άδειες μητρότητας και πατρότητας.
_________________________
1a Δεν έχει δημοσιευτεί ακόμη στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προκειμένου να επωφεληθούν από ένα δραστήριο και παραγωγικό εργατικό δυναμικό και νέους τρόπους εργασίας και επιχειρηματικά μοντέλα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργαστούν με τους κοινωνικούς εταίρους σχετικά με δίκαιες, διαφανείς και προβλέψιμες συνθήκες εργασίας, με την εξισορρόπηση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Θα πρέπει να μειώσουν και να αποτρέψουν τον κατακερματισμό στο εσωτερικό των αγορών εργασίας, να καταπολεμήσουν την αδήλωτη εργασία και την πλασματική αυτοαπασχόληση, και να προωθήσουν τη μετάβαση σε μορφές απασχόλησης αορίστου χρόνου. Οι κανόνες για την προστασία της απασχόλησης, το εργατικό δίκαιο και οι φορείς απασχόλησης θα πρέπει στο σύνολό τους να παρέχουν, αφενός, το κατάλληλο περιβάλλον για προσλήψεις και, αφετέρου, την απαραίτητη ευελιξία στους εργοδότες να προσαρμόζονται γρήγορα στις μεταβολές της οικονομικής συγκυρίας, προασπίζοντας παράλληλα τα εργασιακά δικαιώματα και διασφαλίζοντας την κοινωνική προστασία, τη δέουσα ασφάλεια και ένα υγιές, ασφαλές και κατάλληλα προσαρμοσμένο περιβάλλον εργασίας για όλους τους εργαζομένους. Η προώθηση της χρήσης ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας, όπως η τηλεργασία, μπορεί να συμβάλει σε υψηλότερα επίπεδα απασχόλησης και σε αγορές εργασίας χωρίς αποκλεισμούς στο πλαίσιο του μετα-πανδημικού περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ο σεβασμός των δικαιωμάτων των εργαζομένων όσον αφορά τον χρόνο εργασίας, τις συνθήκες εργασίας και την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Θα πρέπει να αποτρέπονται οι σχέσεις απασχόλησης που οδηγούν σε επισφαλείς συνθήκες εργασίας, μεταξύ άλλων στην περίπτωση των εργαζομένων σε πλατφόρμες, ιδίως αν είναι χαμηλής ειδίκευσης, και με την καταπολέμηση της κατάχρησης των άτυπων συμβάσεων. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε αποτελεσματικό, αμερόληπτο μηχανισμό επίλυσης διαφορών καθώς και το δικαίωμα επανόρθωσης, το οποίο περιλαμβάνει την καταβολή εύλογης αποζημίωσης, σε περιπτώσεις καταχρηστικής απόλυσης.
Προκειμένου να επωφεληθούν από ένα δραστήριο και παραγωγικό εργατικό δυναμικό και νέους τρόπους εργασίας και επιχειρηματικά μοντέλα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργαστούν με τους κοινωνικούς εταίρους σχετικά με δίκαιες, διαφανείς και προβλέψιμες συνθήκες εργασίας, με την εξισορρόπηση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων για τους εργαζόμενους και τους εργοδότες. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την προώθηση και την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και του κοινωνικού διαλόγου στο πλαίσιο αυτό. Θα πρέπει να μειώσουν και να αποτρέψουν τον κατακερματισμό στο εσωτερικό των αγορών εργασίας, να καταπολεμήσουν την αδήλωτη εργασία και την πλασματική αυτοαπασχόληση, και να προωθήσουν τη μετάβαση σε μορφές απασχόλησης αορίστου χρόνου. Οι κανόνες για την προστασία της απασχόλησης, το εργατικό δίκαιο και οι φορείς απασχόλησης θα πρέπει στο σύνολό τους να παρέχουν προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων, υψηλό επίπεδο κοινωνικής προστασίας και εργασιακής ασφάλειας, προσλήψεις χωρίς αποκλεισμούς, υγεία και ασφάλεια στην εργασία, καθώς και κατάλληλα προσαρμοσμένο περιβάλλον εργασίας για όλους τους εργαζόμενους. Ταυτόχρονα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν κατάλληλο περιβάλλον για την άνθηση των επιχειρήσεων και την ευελιξία των εργοδοτών να προσαρμόζονται στις αλλαγές. Η προώθηση της χρήσης ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας που συμφωνούνται μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων ή των εκπροσώπων τους, όπως η τηλεργασία, μπορεί να συμβάλει σε υψηλότερα επίπεδα απασχόλησης και σε αγορές εργασίας χωρίς αποκλεισμούς στο πλαίσιο του μετα-πανδημικού περιβάλλοντος, ειδικότερα για μόνους γονείς, άτομα με αναπηρία και άτομα που ζουν σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ο σεβασμός των δικαιωμάτων των εργαζομένων όσον αφορά τον χρόνο εργασίας, τις συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένων της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, καθώς και την κοινωνική προστασία και την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Θα πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως οι σχέσεις απασχόλησης που οδηγούν σε επισφαλείς συνθήκες εργασίας και αθέμιτο ανταγωνισμό, μεταξύ άλλων στην περίπτωση των εργαζομένων σε πλατφόρμες, ιδίως αν είναι χαμηλής ειδίκευσης, με την καταπολέμηση της κατάχρησης των άτυπων συμβάσεων. Τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι όλοι οι εργαζόμενοι απολαμβάνουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, κοινωνικά δικαιώματα καθώς και ότι έχουν πρόσβαση στη δέουσα κοινωνική ασφάλιση. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν πλήρως τη σύμβαση αριθ. 81 της ΔΟΕ για την επιθεώρηση εργασίας και να επενδύσουν σε αποτελεσματικές επιθεωρήσεις εργασίας, εξουσιοδοτώντας τις αρμόδιες αρχές να συντονίσουν τις προσπάθειές τους στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας για την καταπολέμηση της διασυνοριακής κατάχρησης. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε αποτελεσματικό, αμερόληπτο μηχανισμό επίλυσης διαφορών καθώς και το δικαίωμα επανόρθωσης, το οποίο περιλαμβάνει την καταβολή εύλογης αποζημίωσης, σε περιπτώσεις καταχρηστικής απόλυσης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίζονται σε ευρωπαϊκούς οργανισμούς και στο ενωσιακό δίκτυο δημοσίων υπηρεσιών απασχόλησης (ΔΥΑ), προκειμένου να προσδιορίζουν ορθές πρακτικές, βασισμένες σε τεκμηριωμένα στοιχεία, να προάγουν τη συγκριτική μάθηση και να ευνοούν τον συντονισμό των πολιτικών απασχόλησης.
Οι πολιτικές θα πρέπει να έχουν ως στόχο τη βελτίωση και την υποστήριξη της συμμετοχής στην αγορά εργασίας, της αντιστοίχισης και των μεταβάσεων, μεταξύ άλλων και σε μειονεκτούσες περιοχές. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενεργοποιήσουν και να διευκολύνουν αποτελεσματικά όσους μπορούν να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας, ιδίως τις ευάλωτες ομάδες, όπως τα άτομα με χαμηλότερη ειδίκευση, τα άτομα που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που βρίσκονται σε καθεστώς προσωρινής προστασίας, και τους περιθωριοποιημένους Ρομά. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν το πεδίο εφαρμογής και την αποτελεσματικότητα των ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας διευρύνοντας τη στόχευση, την εμβέλεια και την κάλυψή τους και συνδέοντάς τες καλύτερα με τις κοινωνικές υπηρεσίες, την κατάρτιση και την εισοδηματική στήριξη στους ανέργους, για όσο αναζητούν εργασία και με βάση τα δικαιώματα και τις ευθύνες τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν την ικανότητα των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης να παρέχουν έγκαιρη και εξατομικευμένη βοήθεια σε όσους αναζητούν εργασία, να ανταποκρίνονται στις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες της αγοράς εργασίας και να εφαρμόζουν διαχείριση βάσει επιδόσεων, υποστηριζόμενη επίσης μέσω της ψηφιοποίησης.
Οι πολιτικές θα πρέπει να έχουν ως στόχο τη βελτίωση και την υποστήριξη της συμμετοχής στην αγορά εργασίας, της αντιστοίχισης και των μεταβάσεων, ιδίως της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, μεταξύ άλλων και σε μειονεκτούσες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων και αγροτικών περιοχών, των νησιών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διευκολύνουν αποτελεσματικά όσους μπορούν να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας ώστε να βρουν ποιοτική απασχόληση, ιδίως τις μειονεκτούσες ομάδες, όπως τους νέους και τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τα άτομα με χαμηλότερη ειδίκευση, τους άτυπους εργαζόμενους, τα άτομα με αναπηρία, τα άτομα που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που βρίσκονται σε καθεστώς προσωρινής προστασίας, και τους περιθωριοποιημένους Ρομά. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν το πεδίο εφαρμογής και την αποτελεσματικότητα των ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας διευρύνοντας τη στόχευση, την εμβέλεια και την κάλυψή τους και συνδέοντάς τες καλύτερα με τις κοινωνικές υπηρεσίες, την κατάρτιση και την αξιοπρεπή εισοδηματική στήριξη στους ανέργους, για όσο διάστημα αναζητούν ποιοτική απασχόληση και με βάση τα δικαιώματα και τις ευθύνες τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν την ικανότητα των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης να παρέχουν έγκαιρη και εξατομικευμένη βοήθεια σε όσους αναζητούν εργασία, να ανταποκρίνονται στις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες της αγοράς εργασίας καθώς και της προσδοκίες όσων αναζητούν εργασία, και να εφαρμόζουν διαχείριση βάσει επιδόσεων, υποστηριζόμενη επίσης μέσω της ψηφιοποίησης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι εν λόγω υπηρεσίες και υποστήριξη παρέχονται εντός και εκτός διαδικτύου, προκειμένου να είναι προσβάσιμες σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας και των ατόμων με αναπηρία, ώστε να διασφαλιστεί ότι κανείς δεν θα μείνει στο περιθώριο.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στους ανέργους επαρκείς παροχές ανεργίας με εύλογη διάρκεια, σύμφωνα με τις εισφορές τους και τους εθνικούς κανόνες επιλεξιμότητας. Οι παροχές ανεργίας δεν θα πρέπει να λειτουργούν ως αντικίνητρο για τη γρήγορη επιστροφή στην απασχόληση και θα πρέπει να συνοδεύονται από ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στους ανέργους επαρκείς παροχές ανεργίας με εύλογη διάρκεια, σύμφωνα με τις εισφορές τους και τους εθνικούς κανόνες επιλεξιμότητας. Οι εν λόγω παροχές δεν συνιστούν αντικίνητρο για τη γρήγορη επιστροφή στην απασχόληση όπως περιγράφεται στην αρχή 13 του πυλώνα και θα πρέπει να συνοδεύονται από ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας.
Η κινητικότητα των εκπαιδευομένων και των εργαζομένων θα πρέπει να υποστηρίζεται επαρκώς με σκοπό τη βελτίωση των δεξιοτήτων και της απασχολησιμότητάς τους και την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας, ενώ παράλληλα θα πρέπει να διασφαλίζονται δίκαιες συνθήκες για όλους όσοι ασκούν διασυνοριακή δραστηριότητα και να ενισχύεται η διοικητική συνεργασία μεταξύ των εθνικών διοικητικών αρχών όσον αφορά τους μετακινούμενους εργαζομένους, με την αξιοποίηση της συνδρομής που παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας. Η κινητικότητα των εργαζομένων σε κρίσιμης σημασίας επαγγέλματα και των διασυνοριακών, εποχιακών και αποσπασμένων εργαζομένων θα πρέπει να υποστηρίζεται στις περιπτώσεις προσωρινού κλεισίματος των συνόρων λόγω παραμέτρων που άπτονται της δημόσιας υγείας.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού σε ολόκληρη την Ένωση για να αντιμετωπιστούν οι περιφερειακές και τομεακές ελλείψεις στην αγορά εργασίας και να αξιοποιηθεί το πλήρες δυναμικό της αγοράς εργασίας της Ένωσης, αντιμετωπίζοντας παράλληλα αποτελεσματικά τις επιπτώσεις της «διαρροής εγκεφάλων» σε ορισμένες περιοχές. Ταυτόχρονα, η κινητικότητα των εκπαιδευομένων και των εργαζομένων θα πρέπει να υποστηρίζεται, προκειμένου να αυξήσουν την τεχνογνωσία, τις δεξιότητες και την απασχολησιμότητά τους, ιδίως με την περαιτέρω ενίσχυση του Erasmus+ Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τα δικαιώματα και τις αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και απασχόλησης για όλους όσοι ασκούν διασυνοριακή δραστηριότητα, καθώς και τη δυνατότητα μεταφοράς δικαιωμάτων κοινωνικής προστασίας και παροχών μέσω βελτιωμένης διοικητικής συνεργασίας μεταξύ των εθνικών διοικητικών αρχών όσον αφορά τους μετακινούμενους εργαζομένους, με την παράλληλη αξιοποίηση της συνδρομής που παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας. Η δίκαιη κινητικότητα των εργαζομένων σε κρίσιμης σημασίας επαγγέλματα και των διασυνοριακών εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των μεθοριακών, εποχιακών και αποσπασμένων εργαζομένων θα πρέπει να υποστηρίζεται και να τηρούνται τα δικαιώματά τους, μεταξύ άλλων στις περιπτώσεις προσωρινού κλεισίματος των συνόρων, για παράδειγμα όσον αφορά την υγεία και ασφάλεια, τη φορολογική κατοικία και τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργάζονται για τον συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης για τους μετακινούμενους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολούμενων που εργάζονται και ζουν σε διαφορετικά κράτη μέλη. Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης θα πρέπει να προάγονται οι αρχές της ενωσιακής αγοράς εργασίας, μέσω της πρόβλεψης για βιώσιμα εθνικά συστήματα κοινωνικής προστασίας που αποφεύγουν τυχόν κενά στην προστασία και να εξασφαλίζουν εν τέλει ένα παραγωγικό εργατικό δυναμικό. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν, μέσω των εθνικών σχεδίων τους στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και άλλων μέσων της Ένωσης, την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα του έργου τους, ιδίως με την πλήρη εφαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών για την κοινωνική ασφάλιση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αυξήσουν τις διασυνοριακές συμπράξεις και να προωθήσουν και να χρησιμοποιήσουν καλύτερα άλλα σχετικά ευρωπαϊκά εργαλεία, όπως το ευρωπαϊκό δίκτυο υπηρεσιών απασχόλησης (EURES) και το δίκτυο ΔΥΑ, για την υποστήριξη των μετακινούμενων εργαζομένων, ιδίως παρέχοντάς τους ολοκληρωμένη πληροφόρηση σχετικά με τις ευκαιρίες απασχόλησης και την κοινωνική προστασία.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για νέες μορφές εργασίας, αξιοποιώντας το δυναμικό τους για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συμμόρφωσή τους με τα υφιστάμενα κοινωνικά δικαιώματα. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν συμβουλές και καθοδήγηση σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που ισχύουν στο πλαίσιο των άτυπων συμβάσεων και των νέων μορφών εργασίας, όπως η εργασία μέσω ψηφιακών πλατφορμών. Στο πλαίσιο αυτό, οι κοινωνικοί εταίροι μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο και τα κράτη μέλη θα πρέπει να τους στηρίξουν στην προσέγγιση και την εκπροσώπηση των ατόμων που εργάζονται υπό καθεστώς άτυπης σύμβασης και σε πλατφόρμα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παρέχουν στήριξη για την επιβολή της νομοθεσίας —όπως κατευθυντήριες γραμμές ή ειδικά προγράμματα κατάρτισης για τις επιθεωρήσεις εργασίας— σχετικά με τις προκλήσεις που απορρέουν από τις νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας, όπως η αλγοριθμική διαχείριση, η επιτήρηση δεδομένων και η μόνιμη ή ημιμόνιμη τηλεργασία.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για νέες μορφές εργασίας, αξιοποιώντας το δυναμικό τους για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συμμόρφωσή τους με την ισχύουσα εργασιακή νομοθεσία και τα υφιστάμενα κοινωνικά δικαιώματα. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που ισχύουν στο πλαίσιο των άτυπων συμβάσεων και των νέων μορφών εργασίας, όπως η εργασία μέσω ψηφιακών πλατφορμών, και να παρέχουν συμβουλές και καθοδήγηση όπου χρειάζεται. Ταυτόχρονα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθούν τη μετάβαση σε μορφές απασχόλησης αορίστου χρόνου σε ευθυγράμμιση με τον πυλώνα. Στο πλαίσιο αυτό, οι κοινωνικοί εταίροι μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο και τα κράτη μέλη θα πρέπει να τους στηρίξουν στην προσέγγιση και την εκπροσώπηση των ατόμων που εργάζονται υπό καθεστώς άτυπης σύμβασης και σε πλατφόρμα, διευκολύνοντας παράλληλα τη νομική εκπροσώπηση και δράση για τα πραγματικά αυτοαπασχολούμενα άτομα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να στηρίζουν την επιβολή της νομοθεσίας, μεταξύ άλλων μέσω παροχής επαρκών ανθρώπινων και οικονομικών πόρων, κατευθυντήριων γραμμών ή ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης για τις επιθεωρήσεις εργασίας όσον αφορά τις προκλήσεις που απορρέουν από τις νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας, όπως η αλγοριθμική διαχείριση, η επιτήρηση δεδομένων και η μόνιμη ή ημιμόνιμη τηλεργασία, καθώς και αποτελεσματικές αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις.
Με βάση τις υφιστάμενες εθνικές πρακτικές, και προκειμένου να υπάρξει πιο αποτελεσματικός κοινωνικός διάλογος και να επιτευχθούν καλύτερα κοινωνικοοικονομικά αποτελέσματα, μεταξύ άλλων και σε περιόδους κρίσης, όπως με τον πόλεμο στην Ουκρανία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν την έγκαιρη και ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και πολιτικών σε θέματα απασχόλησης, κοινωνικά και, κατά περίπτωση, οικονομικά θέματα, μεταξύ άλλων με την παροχή στήριξης για την ενίσχυση των ικανοτήτων των κοινωνικών εταίρων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν τον κοινωνικό διάλογο και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να ενθαρρύνονται να διαπραγματεύονται και να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις σε ζητήματα που τους αφορούν, με πλήρη σεβασμό της αυτονομίας τους και του δικαιώματος στη συλλογική δράση.
Με βάση τις υφιστάμενες εθνικές πρακτικές, και προκειμένου να προωθηθεί και να υπάρξει πιο αποτελεσματικός και εντατικός κοινωνικός διάλογος και να επιτευχθούν καλύτερα κοινωνικοοικονομικά αποτελέσματα, μεταξύ άλλων και σε περιόδους κρίσης, όπως με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, την αύξηση του κόστους ζωής και την επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή, τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν την ενίσχυση των κοινωνικών εταίρων σε όλα τα επίπεδα και την έγκαιρη και ουσιαστική συμμετοχή τους στον σχεδιασμό και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και πολιτικών σε θέματα απασχόλησης, κοινωνικά και, κατά περίπτωση, οικονομικά και περιβαλλοντικά θέματα Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καλλιεργήσουν και να προωθήσουν τον κοινωνικό διάλογο και τη διεύρυνση της κάλυψης των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να ενθαρρύνονται να διαπραγματεύονται και να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις σε ζητήματα που τους αφορούν, με πλήρη σεβασμό της αυτονομίας τους και του δικαιώματος στη συλλογική δράση.
Κατά περίπτωση, και με βάση τις υφιστάμενες εθνικές πρακτικές, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την πείρα των σχετικών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών όσον αφορά την απασχόληση και τα κοινωνικά ζητήματα.
Κατά περίπτωση, και με βάση τις υφιστάμενες εθνικές πρακτικές, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την εμπειρογνωσία και πείρα των σχετικών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών όσον αφορά την απασχόληση και τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα, μεταξύ άλλων όσων εκπροσωπούν και συνεργάζονται με μειονεκτούσες ομάδες που αντιμετωπίζουν εμπόδια για την είσοδο στην αγορά εργασίας και την εύρεση ποιοτικών θέσεων εργασίας.Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που παρέχουν μη κερδοσκοπικές κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες απασχόλησης.
Ένας υγιής και ασφαλής χώρος εργασίας είναι ζωτικής σημασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι εργοδότες συμμορφώνονται με τους κανόνες υγείας και ασφάλειας, καθώς και ότι παρέχουν στους εργαζόμενους και στους εκπροσώπους τους επαρκείς πληροφορίες, διενεργούν αξιολογήσεις κινδύνου και λαμβάνουν μέτρα πρόληψης. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει τη μείωση στο μηδέν του αριθμού των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων και των κρουσμάτων επαγγελματικού καρκίνου με τον καθορισμό, μεταξύ άλλων, δεσμευτικών οριακών τιμών επαγγελματικής έκθεσης για τις επικίνδυνες ουσίες στον χώρο εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον αντίκτυπο των επαγγελματικών ψυχοκοινωνικών κινδύνων, των επαγγελματικών ασθενειών, καθώς και των κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, όπως οι καύσωνες, οι ξηρασίες ή οι δασικές πυρκαγιές, στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, ιδίως στον κατασκευαστικό τομέα, στον γεωργικό τομέα και στον τομέα των δημόσιων υπηρεσιών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αντιμετωπίζουν και να προβλέπουν τον αντίκτυπο της τρέχουσας κρίσης και μελλοντικών κρίσεων στην αγορά εργασίας, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της κλιματικής έκτακτης ανάγκης και της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης, παρέχοντας στήριξη στους εργαζόμενους που βρίσκονται προσωρινά σε ανεργία ή σε εργασία μειωμένου ωραρίου διότι οι εργοδότες υποχρεώθηκαν να αναστείλουν τις δραστηριότητές τους ή την παροχή υπηρεσιών, καθώς και παρέχοντας στήριξη στους αυτοαπασχολούμενους και τις μικρές επιχειρήσεις ώστε να διατηρήσουν το προσωπικό και τις δραστηριότητες ή τις υπηρεσίες τους.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν αγορές εργασίας χωρίς αποκλεισμούς, ανοικτές σε όλους, θεσπίζοντας αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων και την προαγωγή των ίσων ευκαιριών για όλους, και ιδίως για τις υποεκπροσωπούμενες ομάδες στην αγορά εργασίας, με τη δέουσα προσοχή στην περιφερειακή και εδαφική διάσταση. Θα πρέπει να διασφαλίσουν την ίση μεταχείριση όσον αφορά την απασχόληση, την κοινωνική προστασία, την υγεία και τη μακροχρόνια περίθαλψη, την εκπαίδευση και την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες, ανεξαρτήτως φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν τα κοινωνικά δικαιώματα και τις αγορές εργασίας χωρίς αποκλεισμούς, προσβάσιμες για όλους, θεσπίζοντας αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων και στερεοτύπων και την προαγωγή των ίσων ευκαιριών για όλους, και ιδίως για τις υποεκπροσωπούμενες ή μειονεκτούσες ομάδες στην αγορά εργασίας, με τη δέουσα προσοχή στην περιφερειακή και εδαφική διάσταση. Θα πρέπει να διασφαλίσουν την ίση αμοιβή για όμοια εργασία ή για εργασία της αυτής αξίας, εξατομικευμένη στήριξη για όσους αναζητούν εργασία, καθώς και την ίση μεταχείριση και ίσα δικαιώματα όσον αφορά την απασχόληση, την κοινωνική προστασία, την υγειονομική περίθαλψη, την παιδική μέριμνα, τη μακροχρόνια περίθαλψη, την εκπαίδευση και την πρόσβαση σε στέγαση, αγαθά και υπηρεσίες, ανεξαρτήτως φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, κοινωνικού υπόβαθρου, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εκσυγχρονίσουν τα συστήματα κοινωνικής προστασίας, ώστε να παρέχουν επαρκή, ουσιαστική, αποτελεσματική και βιώσιμη κοινωνική προστασία για όλους και σε όλα τα στάδια της ζωής, με την ενθάρρυνση της κοινωνικής ένταξης και της ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας, με την παροχή κινήτρων για τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, τη στήριξη της κοινωνικής επένδυσης, την καταπολέμηση της φτώχειας και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων, μεταξύ άλλων μέσω του σχεδιασμού των συστημάτων φορολογίας και παροχών και της αξιολόγησης του διανεμητικού αντικτύπου των πολιτικών. Η συμπλήρωση των καθολικών προσεγγίσεων με επιλεκτικές προσεγγίσεις θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των συστημάτων κοινωνικής προστασίας. Ο εκσυγχρονισμός των συστημάτων κοινωνικής προστασίας θα πρέπει επίσης να αποσκοπεί στη βελτίωση της ανθεκτικότητάς τους σε πολύπλευρες προκλήσεις.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εκσυγχρονίσουν τα συστήματα κοινωνικής προστασίας και να επενδύσουν σε αυτά, ώστε να παρέχουν επαρκή, ουσιαστική, αποτελεσματική και βιώσιμη κοινωνική προστασία για όλους και σε όλα τα στάδια της ζωής, με την ενθάρρυνση της κοινωνικής ένταξης και της ανοδικής κοινωνικής σύγκλισης, με τη στήριξη της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και την πρόσβαση σε ποιοτική απασχόληση, τη στήριξη της κοινωνικής επένδυσης, την εξάλειψη της φτώχειας, συμπεριλαμβανομένης της εργασιακής φτώχειας, και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων, μεταξύ άλλων μέσω του προοδευτικού σχεδιασμού των συστημάτων φορολογίας και παροχών και της αξιολόγησης του διανεμητικού αντικτύπου των πολιτικών. Η συμπλήρωση των καθολικών προσεγγίσεων με στοχευμένες προσεγγίσεις θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της κοινωνικής προστασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα των συστημάτων κοινωνικής προστασίας τους σε πολύπλευρες προκλήσεις.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναπτύξουν και να ενσωματώσουν τις τρεις συνιστώσες της ενεργού συμπερίληψης: επαρκής εισοδηματική στήριξη, αγορές εργασίας χωρίς αποκλεισμούς και πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες στήριξης, για την κάλυψη των ατομικών αναγκών. Τα συστήματα κοινωνικής προστασίας θα πρέπει να εξασφαλίζουν επαρκείς παροχές ελάχιστου εισοδήματος για κάθε άνθρωπο που δεν διαθέτει αρκετούς πόρους και να προωθούν την κοινωνική ένταξη παρακινώντας τα άτομα να συμμετέχουν ενεργά στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία, μεταξύ άλλων μέσω της στοχευμένης παροχής κοινωνικών υπηρεσιών.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναπτύξουν και να ενσωματώσουν τις τρεις συνιστώσες της ενεργού συμπερίληψης: επαρκής εισοδηματική στήριξη, αγορές εργασίας χωρίς αποκλεισμούς και πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες στήριξης, για την κάλυψη των ατομικών αναγκών. Τα συστήματα κοινωνικής προστασίας θα πρέπει να εξασφαλίζουν επαρκείς παροχές ελάχιστου εισοδήματος1α, προσβάσιμες σε κάθε άνθρωπο που δεν διαθέτει αρκετούς πόρους για να διασφαλίσει μια αξιοπρεπή ζωή και να προωθούν την κοινωνική ένταξη υποστηρίζοντας και παρακινώντας τα άτομα να συμμετέχουν ενεργά και να επανεντάσσονται στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία, μεταξύ άλλων μέσω της στοχευμένης παροχής αγαθών και πρόσβασης σε κοινωνικές υπηρεσίες που θα τους δώσουν αυτή τη δυνατότητα.Η προσβασιμότητα στα συστήματα κοινωνικής προστασίας θα πρέπει να παρακολουθείται και να αξιολογείται από μια προσέγγιση βασισμένη στα δικαιώματα.
__________________
1a Πρόταση της Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με το επαρκές ελάχιστο εισόδημα που διασφαλίζει την ενεργό ένταξη, 28 Σεπτεμβρίου 2022 https://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=en&catId=89&furtherNews=yes&newsId=10417
Η διαθεσιμότητα οικονομικά προσιτών, προσβάσιμων και ποιοτικών υπηρεσιών, όπως η προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, η εξωσχολική φροντίδα, η εκπαίδευση, η κατάρτιση, η στέγαση, καθώς και η υγεία και η μακροχρόνια περίθαλψη, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, συμπεριλαμβανομένης της εργασιακής φτώχειας, σύμφωνα με τον πρωταρχικό στόχο της ΕΕ για το 2030 όσον αφορά τη μείωση της φτώχειας. Ιδιαίτερα η παιδική φτώχεια θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με εμπεριστατωμένα και ολοκληρωμένα μέτρα, ιδίως μέσω της πλήρους εφαρμογής της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά.
Λαμβανομένων υπόψη των συνεχιζόμενων ανησυχητικών επιπέδων φτώχειας, των επιπτώσεων της κρίσης της COVID-19, της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, του αυξανόμενου κόστους ζωής και της επιτάχυνσης της κλιματικής αλλαγής, απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, μέσω μιας οριζόντιας στρατηγικής για τη φτώχεια των εργαζομένων, την ενεργειακή φτώχεια και τη φτώχεια στον τομέα της κινητικότητας, την επισιτιστική φτώχεια και την έλλειψη στέγης.Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τους μόνους γονείς, ιδίως τις μόνες μητέρες, τις εθνοτικές μειονότητες, τους μετανάστες και τα άτομα με αναπηρία.Ιδιαίτερα η παιδική φτώχεια θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με εμπεριστατωμένα και ολοκληρωμένα μέτρα, ιδίως μέσω της πλήρους εφαρμογής της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά. και της αύξησης του ειδικού προϋπολογισμού σε τουλάχιστον 20 δισεκατομμύρια EUR, σύμφωνα με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19 Μαΐου 2022 σχετικά με τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες του ρωσικού πολέμου στην Ουκρανία για την ΕΕ — ενίσχυση της ικανότητας δράσης της ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν τα εθνικά τους σχέδια δράσης στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας και την προώθηση των ίσων ευκαιριών, διασφαλίζοντας στα παιδιά που έχουν ανάγκη αποτελεσματική και δωρεάν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση και σχολικές δραστηριότητες, προσχολική εκπαίδευση και παιδική φροντίδα, καθώς και αποτελεσματική πρόσβαση σε κατάλληλη στέγαση και υγιεινή διατροφή σύμφωνα με τον πρωταρχικό στόχο της ΕΕ για το 2030 να μειωθεί ο αριθμός των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού κατά τουλάχιστον 15 εκατομμύρια, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 5 εκατομμυρίων παιδιών. Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να δαπανήσουν πάνω από το 5 % των κονδυλίων που τους έχουν διαθέσει στο πλαίσιο του ΕΚΤ + για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας και την προώθηση της ευημερίας των παιδιών.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζουν την πρόσβαση όλων, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, στις βασικές υπηρεσίες. Για όσους έχουν ανάγκη ή βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγγυώνται την πρόσβαση σε επαρκή κοινωνική στέγαση ή στεγαστική βοήθεια. Θα πρέπει να διασφαλίσουν μια καθαρή και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση και να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή φτώχεια ως μια ολοένα και πιο σημαντική μορφή φτώχειας λόγω της αύξησης των τιμών της ενέργειας, η οποία συνδέεται εν μέρει με τον πόλεμο στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, μέσω στοχευμένων προσωρινών μέτρων στήριξης του εισοδήματος. Θα πρέπει επίσης να εφαρμοστούν πολιτικές ανακαίνισης κατοικιών χωρίς αποκλεισμούς. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ειδικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρίες, συμπεριλαμβανομένης της προσβασιμότητας, σε σχέση με τις εν λόγω υπηρεσίες. Η έλλειψη στέγης θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με εξειδικευμένο τρόπο. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν έγκαιρη πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή προληπτική και θεραπευτική υγειονομική περίθαλψη καθώς και σε μακροχρόνια περίθαλψη υψηλής ποιότητας, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζουν την πρόσβαση όλων, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, στις βασικές υπηρεσίες καλής ποιότητας. Για όσους έχουν ανάγκη ή βρίσκονται σε μειονεκτούσα κατάσταση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγγυώνται την πρόσβαση σε αξιοπρεπή κοινωνική στέγαση ή στεγαστική βοήθεια, να αντιμετωπίσουν τις εξώσεις και τις συνέπειές τους, να επενδύσουν σε προσβάσιμη στέγαση για άτομα με μειωμένη κινητικότητα και να λάβουν μέτρα για τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης χωρίς αποκλεισμούς όσον αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του υφιστάμενου στεγαστικού αποθέματος. Θα πρέπει να διασφαλίσουν μια καθαρή και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση και να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή φτώχεια ως μια ολοένα και πιο σημαντική μορφή φτώχειας λόγω της αύξησης των τιμών της ενέργειας, η οποία συνδέεται εν μέρει με τον πόλεμο στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, μέσω στοχευμένων προσωρινών μέτρων στήριξης του εισοδήματος και διαρθρωτικές επενδύσεις. Θα πρέπει επίσης να εφαρμοστούν πολιτικές ανακαίνισης κατοικιών χωρίς αποκλεισμούς, για να εξασφαλιστεί προσβάσιμη, οικονομικά προσιτή και υγιεινή στέγαση και να αποφευχθεί η δυσανάλογη αύξηση του κόστους ζωής για τους ενοικιαστές. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ειδικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρίες, συμπεριλαμβανομένης της προσβασιμότητας, σε σχέση με τις εν λόγω υπηρεσίες. Η αστεγία θα πρέπει να εξαλειφθεί έως το 2030, σύμφωνα με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την αντιμετώπιση των ποσοστών αστεγίας στην ΕΕ, με βάση την προσέγγιση «Προτεραιότητα στη στέγαση». Η κρίση της πανδημίας της COVID-19 καταδεικνύει την ανάγκη για περισσότερες δημόσιες επενδύσεις με σκοπό την εξασφάλιση επαρκούς και καλά εκπαιδευμένου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού και την πρόσβαση όλων στην υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων των μειονεκτουσών ομάδων. Συνεπώς, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν την ουσιαστική και ισότιμηπρόσβαση σε βιώσιμη, προληπτική και θεραπευτική δημόσια υγειονομική περίθαλψη, ιδίως φροντίδα ψυχικής υγείας και μακροχρόνια φροντίδα υψηλής ποιότητας.
Σύμφωνα με την ενεργοποίηση της οδηγίας για την προσωρινή προστασία43, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσφέρουν επαρκές επίπεδο προστασίας στους πρόσφυγες από την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων διαμονής, της πρόσβασης και της ένταξης στην αγορά εργασίας, της πρόσβασης στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη στέγαση, καθώς και της πρόσβασης στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, την ιατρική περίθαλψη, την κοινωνική πρόνοια ή άλλη βοήθεια και τα μέσα διαβίωσης. Θα πρέπει να διασφαλιστεί η πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση και φροντίδα παιδιών και σε βασικές υπηρεσίες σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά. Για τα ασυνόδευτα παιδιά και τους εφήβους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν το δικαίωμα νόμιμης κηδεμονίας.
Σύμφωνα με την ενεργοποίηση της οδηγίας για την προσωρινή προστασία43, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσφέρουν επαρκές επίπεδο προστασίας στους πρόσφυγες από την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των Ρομά και των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ουκρανία και την εγκαταλείπουν για να μεταβούν στην Ευρώπη λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.Εν προκειμένω, θα πρέπει να παρέχονται δικαιώματα διαμονής, πρόσβαση και ένταξη στην αγορά εργασίας, πρόσβαση στην εκπαίδευση, τη γλωσσική βοήθεια, την κατάρτιση και τη στέγαση, καθώς και πρόσβαση στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, την ιατρική και ψυχοκοινωνική περίθαλψη, την κοινωνική πρόνοια ή άλλη βοήθεια, και τα μέσα διαβίωσης. Θα πρέπει να διασφαλιστεί η πρόσβαση των παιδιών σε δωρεάν ποιοτική εκπαίδευση και φροντίδα παιδιών και σε βασικές υπηρεσίες σε ισότιμη βάση με τους συνομηλίκους τους στο κράτος μέλος υποδοχής σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά. Για τα ασυνόδευτα παιδιά και τους εφήβους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν το δικαίωμα νόμιμης κηδεμονίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο επέκτασης της προστασίας που παρέχει η οδηγία για την προσωρινή προστασία σε όλους τους πρόσφυγες και να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες των εργοδοτών όσον αφορά την πρόσληψη ατόμων με προσωρινό μόνο καθεστώς.
__________________
__________________
43 Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων.
43 Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων (ΕΕ L 212 της 7.8.2001, σ. 12).
Λόγω της αύξησης της μακροζωίας και των δημογραφικών αλλαγών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να κατοχυρώσουν την επάρκεια και τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων για τους εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους, παρέχοντας ίσες ευκαιρίες σε γυναίκες και άνδρες να αποκτήσουν και να κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικά δικαιώματα, μεταξύ άλλων μέσω συμπληρωματικών συστημάτων για τη διασφάλιση επαρκούς εισοδήματος στην τρίτη ηλικία. Οι μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων θα πρέπει να στηρίζονται από πολιτικές που αποσκοπούν στη μείωση του συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ των φύλων καθώς και μέτρα παράτασης του επαγγελματικού βίου, όπως με την αύξηση της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης, ιδίως με τη διευκόλυνση της συμμετοχής των ηλικιωμένων στην αγορά εργασίας, και να πλαισιώνονται από στρατηγικές ενεργού γήρανσης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθιερώσουν έναν εποικοδομητικό διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη και να επιτρέψουν την κατάλληλη σταδιακή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.
Λόγω της αύξησης της μακροζωίας και των δημογραφικών αλλαγών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να κατοχυρώσουν την επάρκεια και τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων για εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους, παρέχοντας ίσες ευκαιρίες στα άτομα να αποκτήσουν και να κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικά δικαιώματα στα δημόσια ή επαγγελματικά συστήματα ή και στα δύο, σε συνδυασμό με συμπληρωματικά συστήματα, με στόχο τη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς συνταξιοδοτικού εισοδήματος πάνω από το όριο της φτώχειας. Οι μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων θα πρέπει να βασίζονται στην ενεργό γήρανση μέσω της βελτιστοποίησης των ευκαιριών για τους εργαζόμενους όλων των ηλικιών να εργάζονται υπό ποιοτικές, παραγωγικές και υγιείς συνθήκες έως τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης. Ταυτόχρονα, οι εργαζόμενοι που επιθυμούν να παραμείνουν ενεργοί και μετά τη συμπλήρωση της ηλικίας συνταξιοδότησης θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να το πράξουν.Θα πρέπει να προσδιοριστούν ειδικά μέτρα στον τομέα της δημογραφίας του εργατικού δυναμικού, της υγείας και της ασφάλειας στο χώρο εργασίας, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της διαχείρισης δεξιοτήτων και ικανοτήτων, της οργάνωσης της εργασίας για τον υγιή και παραγωγικό επαγγελματικό βίο, με μια διαγενεακή προσέγγιση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διευκολύνουν την απασχόληση των νέων και τη μετάβαση των παλαιότερων στη συνταξιοδότηση, και παράλληλα τη μετάδοση γνώσεων και πείρας μεταξύ των γενεών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθιερώσουν έναν εποικοδομητικό διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη και να επιτρέψουν την κατάλληλη σταδιακή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων καθώς και την αλλαγή της αντιμετώπισης των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας και της απασχολησιμότητας τους.Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταρτίσουν σχέδια για την υγιή γήρανση τα οποία καλύπτουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης, καθώς και στρατηγικές για την προώθηση της υγείας και την πρόληψη.