Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Οκτωβρίου 2022 σχετικά με το κράτος δικαίου στη Μάλτα, πέντε χρόνια μετά τη δολοφονία της Daphne Caruana Galizia (2022/2866(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 4, 5, 6, 7, 9 και 10 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 20 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 6, 7, 8, 10, 11, 12 και 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ο Χάρτης»),
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 15ης Νοεμβρίου 2017(1), της 28ης Μαρτίου 2019(2), της 16ης Δεκεμβρίου 2019(3) και της 29ης Απριλίου 2021(4) σχετικά με το κράτος δικαίου στη Μάλτα,
– έχοντας υπόψη τις ακροάσεις, τις ανταλλαγές απόψεων και τις επισκέψεις αντιπροσωπειών τις οποίες πραγματοποίησε η ομάδα παρακολούθησης για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων από τις 15 Νοεμβρίου 2017,
– έχοντας υπόψη τις ανταλλαγές επιστολών μεταξύ του προέδρου της ομάδας παρακολούθησης για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα και του πρωθυπουργού της Μάλτας,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα 2293 (2019) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 26ης Ιουνίου 2019, με τίτλο «Η δολοφονία της Daphne Caruana Galizia και το κράτος δικαίου στη Μάλτα και περαιτέρω: να διασφαλίσουμε ότι θα αναφανεί όλη η αλήθεια»,
– έχοντας υπόψη την έκθεση σχετικά με τη συνέχεια που δόθηκε στο ψήφισμα 2293 (2019) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, που εγκρίθηκε από την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης στις 8 Δεκεμβρίου 2020,
– έχοντας υπόψη την υπ’ αριθ. 993/2020 γνωμοδότηση της Επιτροπής της Βενετίας, της 8ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με δέκα νόμους και νομοσχέδια για την εφαρμογή νομοθετικών προτάσεων που αποτελούν αντικείμενο της γνωμοδότησης CDL-AD(2020)006,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης σε συνέχεια της επίσκεψής της στη Μάλτα από τις 11 έως τις 16 Οκτωβρίου 2021,
– έχοντας υπόψη την από 23ης Σεπτεμβρίου 2022 επιστολή της Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης προς τον πρωθυπουργό της Μάλτας και την απάντηση του πρωθυπουργού της Μάλτας, της 4ης Οκτωβρίου 2022,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής του 2022 για το κράτος δικαίου (COM(2022)0500),
– έχοντας υπόψη τον απολογισμό της αποστολής της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) μετά την επίσκεψη της αντιπροσωπείας της για το κράτος δικαίου στη Βαλέτα (Μάλτα), από τις 23 έως τις 25 Μαΐου 2022,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση βασίζεται στις κατοχυρωμένες στο άρθρο 2 ΣΕΕ κοινές αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες, αξίες που είναι κοινές στα κράτη μέλη της ΕΕ και οι υποψήφιες χώρες πρέπει να τηρούν για να προσχωρήσουν στην Ένωση, δεδομένου ότι αποτελούν τμήμα των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, τα οποία δεν μπορούν να παραβλέπονται ή να ερμηνεύονται εκ νέου μετά την προσχώρηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα αποτελούν αλληλοενισχυόμενες αξίες, η υπονόμευση των οποίων μπορεί να αποτελέσει συστημική απειλή για την Ένωση, καθώς και για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών της·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το κράτος δικαίου, ο σεβασμός της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς και οι αξίες και αρχές που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες της ΕΕ και στις διεθνείς πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα επιβάλλουν υποχρεώσεις στην Ένωση και στα κράτη μέλη της, και πρέπει να τηρούνται·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Χάρτης είναι μέρος του πρωτογενούς δικαίου της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία της έκφρασης και η ελευθερία και πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης κατοχυρώνονται στο άρθρο 11 του Χάρτη και στο άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ)·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης κατοχυρώνεται στο άρθρο 19 παράγραφος 1 ΣΕΕ, στο άρθρο 47 του Χάρτη και στο άρθρο 6 της ΕΣΔΑ, και αποτελεί βασική απαίτηση της δημοκρατικής αρχής της διάκρισης των εξουσιών·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι δημοσιογράφοι, ιδίως αλλά όχι αποκλειστικά ερευνητές δημοσιογράφοι, όλο και περισσότερο γίνονται στόχος των λεγόμενων «στρατηγικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού» (SLAPP), τόσο εντός όσο και εκτός ΕΕ, οι οποίες έχουν ως αποκλειστικό στόχο να παρακωλύσουν το έργο τους, να αποτρέψουν τον δημόσιο έλεγχο και να εμποδίσουν τη λογοδοσία των αρχών· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό έχει αποτρεπτικό αντίκτυπο στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη δημιουργία μηχανισμών έγκαιρης προειδοποίησης και ταχείας αντίδρασης, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι δημοσιογράφοι και άλλοι παράγοντες των μέσων ενημέρωσης έχουν άμεση πρόσβαση σε μέτρα προστασίας όταν απειλούνται· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω μηχανισμοί θα πρέπει να υπόκεινται σε ουσιαστική εποπτεία από την κοινωνία των πολιτών και να εγγυώνται την προστασία όσων καταγγέλλουν δυσλειτουργίες και των πηγών που επιθυμούν να παραμείνουν ανώνυμες·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου να αποφευχθεί η ατιμωρησία, τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να προσάγονται ενώπιον της δικαιοσύνης οι δράστες εγκλημάτων κατά δημοσιογράφων και άλλων παραγόντων των μέσων ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι έρευνες και οι διώξεις θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους διάφορους –πραγματικούς και δυνητικούς– ρόλους σε αυτά τα εγκλήματα, όπως τους φυσικούς και τους ηθικούς αυτουργούς, τους δράστες και τους συνεργούς, καθώς και την ποινική ευθύνη που προκύπτει από καθέναν από αυτούς τους ρόλους·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 16 Οκτωβρίου 2017 η Μαλτέζα ερευνήτρια δημοσιογράφος σε θέματα διαφθοράς και ιστολόγος Daphne Caruana Galizia δολοφονήθηκε από έκρηξη του παγιδευμένου αυτοκινήτου της· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοσιογράφος είχε δεχτεί παρενοχλήσεις και πολυάριθμες απειλές με τη μορφή απειλητικών τηλεφωνημάτων, επιστολών και γραπτών μηνυμάτων, ενώ επίσης είχε υποστεί εμπρηστική επίθεση στο σπίτι της· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καθ’ ομολογίαν δολοφόνος κατέθεσε στο δικαστήριο, στις 16 Μαρτίου 2021, ότι δύο χρόνια πριν από τη δολοφονία της Daphne Caruana Galizia υπήρχε προηγούμενο και ξεχωριστό σχέδιο για δολοφονία της με όπλο AK-47· λαμβάνοντας υπόψη ότι, την πρώτη ημέρα της δίκης τους στις 14 Οκτωβρίου 2022, οι δύο άλλοι κατηγορούμενοι δολοφόνοι παραδέχθηκαν την ενοχή τους στο δικαστήριο και καταδικάστηκαν σε φυλάκιση 40 ετών·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι έρευνες σχετικά με τη δολοφονία υπό την ηγεσία των μαλτέζικων αρχών και με τη συνδρομή της Ευρωπόλ οδήγησαν στον εντοπισμό, την απαγγελία κατηγοριών και την εν εξελίξει δίκη αρκετών υπόπτων και ενός από τους πιθανούς εμπνευστές της δολοφονίας, του ιδιοκτήτη της εταιρείας 17 Black Ltd. με έδρα το Ντουμπάι και πρώην μέλους του διοικητικού συμβουλίου της ElectroGas Malta Ltd., που ευθύνεται για την παραγωγή του μεγαλύτερου μέρους της ηλεκτρικής ενέργειας της Μάλτας, ο οποίος συνελήφθη στις 20 Νοεμβρίου 2019 ενώ κατά τα φαινόμενα προσπαθούσε να διαφύγει από τη Μάλτα· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις έρευνες συμμετείχε και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ερευνών των Ηνωμένων Πολιτειών·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) χρησιμοποιήθηκαν για την απόκρυψη συναλλαγών που εικάζεται ότι συνδέονται με τη διαφθορά την οποία αποκάλυπτε η Daphne Caruana Galizia κατά την περίοδο της δολοφονίας της·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εταιρεία 17 Black Ltd. με έδρα το Ντουμπάι ήταν εισηγμένη στο χρηματιστήριο ως εταιρεία από την οποία επρόκειτο να λάβουν κονδύλια εταιρείες με έδρα τον Παναμά, οι οποίες ανήκαν στον πρώην προσωπάρχη του πρώην πρωθυπουργού της Μάλτας και στον πρώην υπουργό Τουρισμού, ο οποίος είχε διατελέσει υπουργός Ενέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να έρχονται στο φως δεσμοί μεταξύ της 17 Black Ltd. και πολυάριθμων δημόσιων έργων στη Μάλτα·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ έχει κατονομάσει τον προσωπάρχη του πρώην πρωθυπουργού της Μάλτας, τον πρώην υπουργό Τουρισμού, ο οποίος είχε διατελέσει υπουργός Ενέργειας, και τις οικογένειές τους λόγω της εμπλοκής τους σε σημαντική διαφθορά και, ως εκ τούτου, έχει απαγορευτεί η είσοδός τους στις Ηνωμένες Πολιτείες·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Daphne Caruana Galizia αποκάλυψε την τράπεζα Pilatus Bank ως τράπεζα που επιλεγόταν για ύποπτες συναλλαγές στις οποίες εμπλέκονταν πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα της Μάλτας και του Αζερμπαϊτζάν· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Αύγουστο του 2020 ο διοικητής της μαλτέζικης αστυνομίας δήλωσε δημοσίως πως επίκειται η απαγγελία κατηγοριών κατά όσων εμπλέκονται σε εγκληματικές δραστηριότητες στην Pilatus Bank· λαμβάνοντας υπόψη ότι 26 μήνες αργότερα έχουν απαγγελθεί κατηγορίες μόνο κατά ενός προσώπου και οι έρευνες φαίνεται να έχουν παραμείνει στάσιμες· λαμβάνοντας υπόψη ότι επιτράπηκε στους εμπλεκομένους η ελεύθερη είσοδος και έξοδος από τη χώρα παρά την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι επιτράπηκε σε πρώην υπεύθυνο συμμόρφωσης στην Αρχή Τυχερών Παιχνιδιών της Μάλτας να εγκαταλείψει τη Μάλτα ενώ μετέβαινε σε διακοπές με τον πρώην πρωθυπουργό της Μάλτας, παρά το γεγονός ότι υπήρχε ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης εναντίον του, και αυτός συνελήφθη στη συνέχεια κατά την άφιξή του στην Ιταλία·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δύο εταίροι στην εταιρεία Nexia BT που συνδέεται με τη Mossack-Fonseca, η οποία έχει πλέον παύσει να λειτουργεί, και για την οποία είχε αποκαλυφθεί από την Daphne Caruana Galizia και τα έγγραφα του Παναμά πως σχεδίασε τις δομές νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες για τη διευκόλυνση της διαφθοράς, έχουν κατηγορηθεί μόνο για ορισμένους από τους ισχυρισμούς που διατυπώθηκαν εναντίον τους, εξαιρουμένου του σκανδάλου ElectroGas·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμφωνία για την ασφάλεια εφοδιασμού με υγροποιημένο φυσικό αέριο μεταξύ της ElectroGas Malta Ltd. και της κυβέρνησης της Μάλτας, η οποία υπογράφηκε από τον πρώην υπουργό Τουρισμού, ο οποίος το 2015 ήταν υπουργός Ενέργειας, παρέμεινε μυστική για χρόνια και αποκαλύφθηκε μόλις τον Σεπτέμβριο του 2022 από το Ίδρυμα Daphne Caruana Galizia και ένα μέσο ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σημερινή γενική εισαγγελέας έχει επικριθεί για τη διευκόλυνση της υπογραφής της εν λόγω σύμβασης υπό την προηγούμενη ιδιότητά της ως αναπληρώτριας γενικής εισαγγελέα, χωρίς περαιτέρω έγκριση από το υπουργικό συμβούλιο ή το κοινοβούλιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, την περίοδο της δολοφονίας της, η Daphne Caruana Galizia ερευνούσε πολυάριθμα εσωτερικά έγγραφα της ElectroGas Malta Ltd.·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας από τους φερόμενους ως συνεργούς όπως και ορισμένες μαγνητοσκοπήσεις που προσκομίστηκαν κατά τη δικαστική διαδικασία έχουν εμπλέξει τον πρώην προσωπάρχη του πρώην πρωθυπουργού της Μάλτας στον σχεδιασμό και τη χρηματοδότηση της δολοφονίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ίδιος συνελήφθη και κατηγορήθηκε για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, απάτη, διαφθορά και πλαστογραφία στις 20 Μαρτίου 2021 σε χωριστή υπόθεση, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο του έργου της Daphne Caruana Galizia, μαζί με αρκετούς επιχειρηματικούς του συνεργάτες·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στα τέλη του 2019 ξεκίνησε δημόσια ανεξάρτητη έρευνα για τη δολοφονία της Daphne Caruana Galizia, η οποία περατώθηκε στις 29 Ιουλίου 2021· λαμβάνοντας υπόψη ότι το συμβούλιο της δημόσιας έρευνας δημοσίευσε έκθεση με συμπεράσματα και συστάσεις σχετικά με την ενίσχυση του κράτους δικαίου, τον σεβασμό της ελευθερίας του Τύπου, την ελευθερία της έκφρασης και την προστασία των δημοσιογράφων, τη νομική μεταρρύθμιση σε συνταγματικό επίπεδο και τις νομοθετικές προτάσεις σχετικά με την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το συμβούλιο διαπίστωσε επίσης ότι «ενώ δεν υπήρχαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το ίδιο το κράτος διαδραμάτισε ρόλο στη δολοφονία της κ. Caruana Galizia, (...), το κράτος θα πρέπει να φέρει την ευθύνη για τη δολοφονία δεδομένου ότι υπέθαλψε κλίμα ατιμωρησίας, το οποίο προήλθε από τα υψηλότερα κλιμάκια στον πυρήνα της διοίκησης του Auberge de Castille(5) και άπλωσε τα πλοκάμια του σε άλλες οντότητες, όπως τα ρυθμιστικά όργανα και η αστυνομία, γεγονός που οδήγησε στην κατάρρευση του κράτους δικαίου»·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση της Μάλτας έχει προτείνει ορισμένες μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση ορισμένων από τις εν λόγω συστάσεις, συμπεριλαμβανομένων νομοσχεδίων για την ενίσχυση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και πρότασης νόμου για την καταπολέμηση των στρατηγικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταρρυθμίσεις του συστήματος απονομής δικαιοσύνης της Μάλτας που ξεκίνησαν το 2020 συνεχίζουν να υλοποιούνται·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το τελευταίο παρατηρητήριο για την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισε τον συνολικό κίνδυνο για την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης στη Μάλτα ως «μέτριο», αλλά αξιολόγησε τον κίνδυνο για τη συντακτική αυτονομία και την πολιτική ανεξαρτησία ως «υψηλό»·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το μαλτέζικο ειδησεογραφικό πρακτορείο The Shift News έχει αντιμετωπίσει 40 χωριστές νομικές προσφυγές από τις δημόσιες αρχές κατά αιτημάτων παροχής πληροφοριών σχετικά με δημόσιες δαπάνες όσον αφορά τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης·
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δικαστική μεταρρύθμιση που ανέλαβαν οι αρχές της Μάλτας αναφέρθηκε στην ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης το 2021·
ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την αξιολόγηση των μέτρων κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (Moneyval) αναγνώρισε τη σημαντική πρόοδο της Μάλτας όσον αφορά το επίπεδο συμμόρφωσης με τα πρότυπα της ομάδας χρηματοοικονομικής δράσης, έκρινε ότι η Μάλτα συμμορφώνεται και αφαίρεσε τη Μάλτα από τον γκρίζο κατάλογο έπειτα από 12 μήνες·
ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στον απολογισμό αποστολής μετά την επίσκεψη της αντιπροσωπείας της επιτροπής LIBE για το κράτος δικαίου στη Μάλτα από τις 23 έως τις 25 Μαΐου 2022, η ομάδα παρακολούθησης για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιωμάτων της επιτροπής LIBE του Κοινοβουλίου εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με την αργή πρόοδο όσον αφορά την παρακολούθηση της δολοφονίας της Daphne Caruana Galizia και την εφαρμογή των συστάσεων της δημόσιας έρευνας, μεταξύ άλλων, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι οι δικαστικές διαδικασίες βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη·
1. αποτίει φόρο τιμής στην Daphne Caruana Galizia πέντε χρόνια μετά τη δολοφονία της και στο ουσιαστικό έργο της για την αποκάλυψη της διαφθοράς, του οργανωμένου εγκλήματος, της φορολογικής απάτης και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, καθώς και για τη λογοδοσία όσων εμπλέκονται σε τέτοιες παράνομες δραστηριότητες· καταδικάζει απερίφραστα την ποινικοποίηση, τις επιθέσεις και τις δολοφονίες δημοσιογράφων επειδή εκτελούσαν την εργασία τους, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών του Ján Kuciak και της αρραβωνιαστικιάς του, Martina Kušnírová, στις 21 Φεβρουαρίου 2018, της Viktoria Marinova στις 6 Οκτωβρίου 2018, του Έλληνα δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ στις 9 Απριλίου 2021 και του Ολλανδού δημοσιογράφου Peter R. de Vries στις 15 Ιουλίου 2021, και τονίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν οι δημοσιογράφοι στην αποκάλυψη της αλήθειας, την προστασία της δημοκρατίας και τον τερματισμό της νοοτροπίας ατιμωρησίας· αποτίει επιπλέον φόρο τιμής σε όλους τους δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια· επαναλαμβάνει την ύψιστη σημασία των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και της ενεργού κοινωνίας των πολιτών ως θεμελιωδών πυλώνων της δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου· σημειώνει ότι η δολοφονία δημοσιογράφων δεν επηρεάζει μόνο ένα κράτος μέλος, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της· πιστεύει ακράδαντα ότι η προστασία του δημοκρατικού κράτους δικαίου αποτελεί κοινή ευθύνη που υπερβαίνει τα εθνικά και κομματικά όρια·
2. αναγνωρίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στις εν εξελίξει δικαστικές διαδικασίες για τη δολοφονία της Daphne Caruana Galizia, ενώ εκφράζει τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι μέχρι στιγμής έχουν οδηγήσει σε τρεις μόνο καταδίκες που σχετίζονται με την εκτέλεση της δολοφονίας, κατόπιν της παραδοχής της ενοχής από τους δολοφόνους· επαναλαμβάνει, ως εκ τούτου, την έκκλησή του για ολοκλήρωση της έρευνας σχετικά με τα βασικά κίνητρα της δολοφονίας και για περάτωση των ποινικών δικαστικών διαδικασιών το συντομότερο δυνατόν, με την προσαγωγή των εμπλεκομένων στη δολοφονία, σε οποιοδήποτε επίπεδο, ενώπιον της δικαιοσύνης· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για πλήρη και συνεχή συμμετοχή της Ευρωπόλ σε όλες τις πτυχές της έρευνας για τη δολοφονία και σε όλες τις σχετικές έρευνες·
3. αναγνωρίζει ότι ο σημερινός πρωθυπουργός της Μάλτας ζήτησε δημόσια συγγνώμη για τις ελλείψεις του κράτους που ενδεχομένως συνέβαλαν στη δολοφονία της Daphne Caruana Galizia·
4. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ένα έτος μετά τη δημοσίευση της έκθεσης της δημόσιας έρευνας, η διαδικασία εφαρμογής των συστάσεών της είναι ελλιπής· σημειώνει ότι η κυβέρνηση της Μάλτας έχει προτείνει ορισμένες μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων νομοθετικών προτάσεων για την εφαρμογή ορισμένων από αυτές τις συστάσεις· σημειώνει ότι η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης ανέφερε πως οι αρχές της Μάλτας πρέπει να διασφαλίσουν ότι το νομοθετικό έργο που δρομολογείται σύμφωνα με την έκθεση δημόσιας έρευνας συμμορφώνεται με τα διεθνή πρότυπα και είναι πλήρως ανοικτό σε δημόσιο έλεγχο και δημόσια συμμετοχή· καλεί την κυβέρνηση της Μάλτας να εφαρμόσει όλες τις συστάσεις της έκθεσης της δημόσιας έρευνας χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση·
5. χαιρετίζει τις προσπάθειες της μονάδας ανάλυσης χρηματοοικονομικών πληροφοριών και τονίζει ότι είναι σημαντικό να διώκονται αυστηρά τα χρηματοοικονομικά και οικονομικά εγκλήματα στα οποία δίνεται μεγάλη δημοσιότητα, ιδίως η διαφθορά και η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες· εκφράζει, ωστόσο, τον αποτροπιασμό του για την έλλειψη προόδου όσον αφορά τη δίωξη της διαφθοράς και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες που διερευνούσε η Daphne Caruana Galizia την περίοδο της δολοφονίας της, οι οποίες αφορούσαν υπόπτους στα ανώτερα πολιτικά κλιμάκια· εκφράζει επίσης την ανησυχία του για τη θεσμική αποτυχία των αρχών επιβολής του νόμου και της δικαιοσύνης στη Μάλτα και καλεί μετ’ επιτάσεως τις αρμόδιες αρχές να προσαγάγουν ενώπιον της δικαιοσύνης κάθε άτομο που εμπλέκεται σε μία ή περισσότερες από τις πολυάριθμες υποθέσεις που διερευνώνται ή καταγγέλλονται επί του παρόντος· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τις πρόσφατες αποκαλύψεις επανειλημμένης αδράνειας σχετικά με τα ευρωπαϊκά εντάλματα σύλληψης εις βάρος όσων συνδέονται με υψηλόβαθμους πολιτικούς αξιωματούχους· καλεί τις αρχές της Μάλτας να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που σχετίζονται με τη διάρκεια των ερευνών σε υποθέσεις διαφθοράς υψηλού επιπέδου, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία ενός ισχυρού ιστορικού επιδόσεων όσον αφορά τις τελεσίδικες αποφάσεις· τονίζει τη σημασία της θεσμικής ανεξαρτησίας για την ορθή λειτουργία του κράτους δικαίου· καλεί τις αρχές της Μάλτας να σημειώσουν πρόοδο στις έρευνες σε υποθέσεις πιθανών προσπαθειών των τότε δημόσιων λειτουργών να αποκρύψουν αποδεικτικά στοιχεία και να παρεμποδίσουν τις έρευνες και τις δικαστικές διαδικασίες·
6. εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη προόδου των ανακριτικών και δικαστικών διαδικασιών κατά στελεχών της Pilatus Bank και για τις προσπάθειες των αρχών της Μάλτας να παρεμποδίσουν τις διαδικασίες· λαμβάνει υπό σημείωση τα προσωρινά μέτρα του Διεθνούς Κέντρου Διακανονισμού Διαφορών από Επενδύσεις, της 14ης Σεπτεμβρίου 2022(6), τα οποία καθυστερούν τις έρευνες των μαλτέζικων αρχών· καλεί τις αρχές της Μάλτας να παράσχουν πρόσθετους πόρους για να διερευνήσουν τους λόγους της καθυστέρησης και να διασφαλίσουν ότι το έργο της δικαιοσύνης θα ολοκληρωθεί χωρίς παρεμβάσεις· καλεί τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα να παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς την πρόοδο στην υπόθεση Pilatus Bank· εκφράζει επίσης την ανησυχία του για την έλλειψη προόδου εις βάρος των δύο εταίρων της Nexia BT και καλεί την Επιτροπή και τη Moneyval να παρακολουθούν την υπόθεση· εκφράζει περαιτέρω ανησυχίες σχετικά με τις καταγγελίες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και διαφθορά σε σχέση με τη συμφωνία για την ElectroGas και καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να αξιολογήσει κατά πόσον τηρήθηκε η ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία·
7. εκφράζει την ικανοποίησή του για το πρόσθετο δυναμικό που διατίθεται με σκοπό τη διερεύνηση και τη δίωξη του εγκλήματος εν γένει, τη μεταρρύθμιση της διαδικασίας διορισμού των δικαστών και τη μεταρρύθμιση του γραφείου και του ρόλου του γενικού εισαγγελέα· καλεί το κοινοβούλιο της Μάλτας να καταλήξει σε συμφωνία για την αποπολιτικοποίηση του διορισμού του ανώτατου δικαστή με τη συμμετοχή του δικαστικού σώματος στη διαδικασία, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τους διορισμούς δικαστών και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής της Βενετίας·
8. εκφράζει τη λύπη του για την επιδείνωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος απονομής δικαιοσύνης της Μάλτας και ζητά να εξευρεθούν λύσεις για τη μείωση της διάρκειας των διαδικασιών·
9. επισημαίνει τη σημασία των πληροφοριών που διαθέτουν τα ΗΑΕ σχετικά με συναλλαγές που πραγματοποιούνται από εταιρείες οι οποίες συνδέονται με τη διαφθορά και τη σημασία τους για τις εν εξελίξει έρευνες· σημειώνει ότι τα ΗΑΕ έχουν έκτοτε συμπεριληφθεί σε γκρίζο κατάλογο από την ομάδα χρηματοοικονομικής δράσης· δεσμεύεται να παρακολουθεί τη συνεχιζόμενη συνεργασία μεταξύ των ΗΑΕ και της Μάλτας για να διασφαλίσει ότι ζητούνται και διαβιβάζονται δεόντως οι απαραίτητες πληροφορίες για τις διώξεις, και σημειώνει ότι η συνεργασία αυτή θα πρέπει να έχει επιπτώσεις στη θέση των ΗΑΕ έναντι των ρυθμιστικών φορέων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή και τις αρχές της Μάλτας να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους για να διασφαλίσουν τη συνεργασία και την κατάλληλη νομική συνδρομή σε όλες τις έρευνες· καλεί τα ΗΑΕ να συνεργαστούν ταχέως με τις αρχές της Μάλτας προκειμένου να διευκολύνουν τις έρευνες, και με την ΕΕ εν γένει·
10. εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες παραπομπές υποθέσεων από την κυβέρνηση της Μάλτας στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία· πιστεύει, ωστόσο, ότι ο συνολικός αριθμός υποθέσεων παραμένει σχετικά χαμηλός σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη και ότι το σύστημα της Μάλτας για τον εντοπισμό, τη διερεύνηση και τη δίωξη εγκλημάτων παραμένει αδιαφανές·
11. εκφράζει σοβαρή ανησυχία για την αναφερόμενη έλλειψη συνεργασίας των μαλτέζικων αρχών με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία σε εν εξελίξει υποθέσεις· σημειώνει ειδικότερα τους ισχυρισμούς σχετικά με την εν εξελίξει έρευνα για ένα χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο στο οποίο εμπλέκεται ο εικαζόμενος εμπνευστής της δολοφονίας της Daphne Caruana Galizia και ιδιοκτήτης της εταιρείας 17 Black Ltd. με έδρα το Ντουμπάι·
12. εκφράζει την ανησυχία του για την ατιμωρησία βασικών μελών της διοίκησης του πρώην πρωθυπουργού, συμπεριλαμβανομένων του ίδιου του πρώην πρωθυπουργού, του προσωπάρχη του και του πρώην υπουργού Τουρισμού, ο οποίος είχε διατελέσει υπουργός Ενέργειας·
13. αναγνωρίζει τις διάφορες προτάσεις που υπέβαλε η κυβέρνηση της Μάλτας για τη βελτίωση της κατάστασης όσον αφορά την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης· παροτρύνει τις αρχές της Μάλτας να διασφαλίσουν ότι οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις πληρούν τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα για την προστασία των δημοσιογράφων, ιδίως όσον αφορά την πρόληψη και την επιβολή κυρώσεων σε απειλές κατά δημοσιογράφων και παρενόχλησή τους, δημόσια και διαδικτυακά, και να τις εφαρμόσουν ταχέως· παροτρύνει επίσης τις αρχές της Μάλτας να θεσπίσουν πρόσθετα μέτρα και άλλες διασφαλίσεις με σκοπό τη βελτίωση του περιβάλλοντος για την κριτική και ανεξάρτητη δημοσιογραφία στη Μάλτα, καθώς και τη λογοδοσία των πολιτικών και των αξιωματούχων·
14. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια στην ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, για παράδειγμα όσον αφορά την πρόσβαση σε αιτήματα παροχής πληροφοριών προς την κυβέρνηση, καθώς και για τη δυνητικά μεροληπτική χρηματοδότηση των μέσων ενημέρωσης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι κυβερνητικοί φορείς έχουν ασκήσει σειρά προσφυγών κατά των 40 θετικών αποφάσεων που έλαβε ο επίτροπος προστασίας δεδομένων υπέρ των αιτημάτων του The Shift News για την ελευθερία της πληροφόρησης και πιστεύει ότι οι προσφυγές θα μπορούσαν να στείλουν αποτρεπτικό μήνυμα στους παράγοντες των μέσων ενημέρωσης και στους πολίτες· καλεί την κυβέρνηση της Μάλτας να αποσύρει αμέσως αυτές τις προσφυγές·
15. εκφράζει την ανησυχία του για τις εκθέσεις σύμφωνα με τις οποίες, μολονότι η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τα Μέσα Ενημέρωσης ήταν επιφορτισμένη με την παροχή συμβουλών σχετικά με αλλαγές στον τομέα των μέσων ενημέρωσης, η κυβέρνηση της Μάλτας δεν διεξήγαγε δημόσια διαβούλευση· καλεί τις αρχές της Μάλτας να εξασφαλίσουν ευρεία δημόσια διαβούλευση σχετικά με τον τομέα των μέσων ενημέρωσης, όπως δεσμεύτηκαν από τον πρωθυπουργό της Μάλτας στις 13 Οκτωβρίου 2022, κατόπιν των προσπαθειών προώθησης του θέματος από τη διεθνή κοινωνία των πολιτών, την κοινότητα των μέσων ενημέρωσης στη Μάλτα και το Συμβούλιο της Ευρώπης, και ιδίως τον περιορισμό της χρήσης στρατηγικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού· καλεί το κοινοβούλιο της Μάλτας να εγκρίνει κατά προτεραιότητα σχετική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων τροποποιήσεων στο Σύνταγμα·
16. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι, καθώς και τα μέλη της οικογένειας της Daphne Caruana Galizia, εξακολουθούν να αποτελούν στόχο στρατηγικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού, και επαναλαμβάνει την επείγουσα έκκλησή του προς τα άτομα που κίνησαν τις διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων πρώην κυβερνητικών αξιωματούχων, να τις διακόψουν·
17. εκφράζει την ικανοποίησή του για τις τρέχουσες προτάσεις που ορίζουν ότι τα δικαστικά έξοδα στις υποθέσεις δυσφήμησης δεν θα καταβάλλονται κατά την αρχική υποβολή απάντησης από τον κατηγορούμενο δημοσιογράφο, καθώς και για τη δυνατότητα των δικαστηρίων της Μάλτας να θεωρούν τις αγωγές δυσφήμησης «προδήλως αβάσιμες» και, συνεπώς, να τις απορρίπτουν· καλεί τις αρχές της Μάλτας να ακολουθήσουν τη σύσταση της Επιτροπής και να εφαρμόσουν αποτελεσματικές πολιτικές για την προστασία των δημοσιογράφων· χαιρετίζει την πρόταση οδηγίας της Επιτροπής για την καταπολέμηση των στρατηγικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού (COM(2022)0177)·
18. καλεί την κυβέρνηση της Μάλτας να αντιμετωπίσει περαιτέρω τις υφιστάμενες ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ανεξαρτησία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης από πολιτικές παρεμβάσεις, επίσης με πλαίσιο για τη διασφάλιση της διαφάνειας στην κρατική διαφήμιση, καθώς και την αυξανόμενη χρήση ρητορικής μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης·
19. χαιρετίζει την τροποποίηση του 2021 του νόμου της Μάλτας του 2013 για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και τη δέσμευση της χώρας να δημιουργήσει βάση δεδομένων για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με την καταγγελία δυσλειτουργιών έως το τέλος του 2024·
20. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι δεν έχει βρεθεί λύση για τον διορισμό νέου συνηγόρου του πολίτη και ότι δεν έχουν διοριστεί γυναίκες ως επίτροποι για διοικητικές έρευνες· καλεί τις αρχές της Μάλτας να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό κατά των αδιεξόδων στους κοινοβουλευτικούς διορισμούς, καθώς και να εγκρίνουν κατά προτεραιότητα και να εργαστούν για τη σύσταση της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ισότητας σύμφωνα με τις αρχές του Παρισιού και το κεκτημένο της ΕΕ για την ισότητα·
21. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις αρχές της Μάλτας να εφαρμόσουν πλήρως όλες τις εκκρεμείς συστάσεις της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Επιτροπής της Βενετίας, της Ομάδας χωρών κατά της διαφθοράς και της Moneyval· καλεί τις αρχές της Μάλτας να ζητήσουν τη γνώμη της Επιτροπής της Βενετίας όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις συστάσεις της·
22. τονίζει ότι το πρόγραμμα της Μάλτας για χορήγηση ιθαγένειας σε επενδυτές εξακολουθεί να αποτελεί πηγή σοβαρής ανησυχίας· υπενθυμίζει τη θέση του ότι η ενωσιακή ιθαγένεια δεν είναι προς πώληση και ζητεί την άμεση απαγόρευση του προγράμματος στη Μάλτα και σε ολόκληρη την ΕΕ· εκφράζει την ικανοποίησή του για τις ενέργειες της Επιτροπής όσον αφορά την παραπομπή της υπόθεσης επί παραβάσει στο Δικαστήριο της ΕΕ και αναμένει την τελική απόφαση του Δικαστηρίου·
23. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Μάλτας.