Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με τα 90 χρόνια από το Holodomor: η αναγνώριση των μαζικών δολοφονιών μέσω λιμοκτονίας ως γενοκτονίας (2022/3001(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Ουκρανία και τη Ρωσία, και ιδίως το ψήφισμά του της 23ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με τον εορτασμό της επετείου της μνήμης του Holodomor, του τεχνητού λιμού στην Ουκρανία (1932-1933)(1),
– έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος της γενοκτονίας, την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και άλλες συνθήκες και πράξεις του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα,
– έχοντας υπόψη τις κοινές δηλώσεις σχετικά με τις επετείους του Holodomor που εγκρίθηκαν κατά τις συνόδους ολομέλειας της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ,
– έχοντας υπόψη το Καταστατικό της Ρώμης, του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του ουκρανικού κοινοβουλίου (Βερχόβνα Ράντα) του 2003 που χαρακτηρίζει τον εσκεμμένο λιμό ως πράξη γενοκτονίας, τον ουκρανικό νόμο της 28 Νοεμβρίου 2006 σχετικά με το «Holodomor στην Ουκρανία την περίοδο 1932-1933» και την έκκληση της ουκρανικής Βερχόβνα Ράντα, στις 16 Νοεμβρίου 2022, προς τα κοινοβούλια του κόσμου σχετικά με την αναγνώριση του Holodomor, της περιόδου 1932-1933, ως γενοκτονίας του ουκρανικού λαού,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση του ΟΗΕ για την πρόληψη και τιμωρία των εγκλημάτων γενοκτονίας ποινικοποιεί ορισμένες πράξεις που διαπράχθηκαν με την πρόθεση να εξοντωθεί, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα τη δολοφονία μελών της ομάδας, την πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης σε μέλη της ομάδας, την εσκεμμένη επιβολή στην ομάδα συνθηκών ζωής οι οποίες αποσκοπούν στην ολική ή μερική καταστροφή της, την επιβολή μέτρων με σκοπό την παρεμπόδιση των γεννήσεων στους κόλπους της ομάδας και τη διά της βίας μεταφορά παιδιών της ομάδας σε άλλη ομάδα·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο λιμός του Holodomor το 1932-33, που προκάλεσε τον θάνατο εκατομμυρίων Ουκρανών σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε κυνικά και απάνθρωπα από το σταλινικό καθεστώς, προκειμένου να επιβληθεί η σοβιετική πολιτική της κολεκτιβοποίησης της γεωργίας και να κατασταλεί ο ουκρανικός λαός και η εθνική του ταυτότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι παρόμοιες βάναυσες μέθοδοι χρησιμοποιήθηκαν από το σοβιετικό καθεστώς και σε άλλα μέρη της Σοβιετικής Ένωσης, και, συγκεκριμένα, στο Καζακστάν, στη Λευκορωσία, στον Βόρειο Καύκασο και αλλού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταστολή της ουκρανικής ταυτότητας πραγματοποιήθηκε επίσης μέσω της άσκησης τρομοκρατικής δράσης κατά των φορέων της ουκρανικής πολιτιστικής ταυτότητας·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στοιχεία, το σοβιετικό καθεστώς κυβέρνηση κατάσχεσε εσκεμμένα συγκομιδές σιτηρών και έκλεισε τα σύνορα για να εμποδίσει τους Ουκρανούς να γλιτώσουν από τη λιμοκτονία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 1932 και το 1933 η Σοβιετική Ένωση εξήγε σιτηρά από το έδαφος της Ουκρανίας ενώ οι άνθρωποι εκεί λιμοκτονούσαν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η θανάτωση κυρίως Ουκρανών αγροτών συνοδευόταν συχνά από προπαγάνδα που μετέτρεπε τους αγρότες σε αποδιοπομπαίους τράγους και τους παρουσίαζε ως υπαίτιους του λιμού·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνεχιζόμενος επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η καταστροφή των ενεργειακών και γεωργικών υποδομών της, η παρεμπόδιση της εξαγωγής ουκρανικών σιτηρών και η κλοπή εκατομμυρίων τόνων σιτηρών από τη Ρωσία έχουν ανανεώσει τους φόβους για μεγάλης κλίμακας, τεχνητό λιμό, ιδίως στον Νότο του πλανήτη, ο οποίος εξαρτάται από οικονομικώς προσιτά ουκρανικά σιτηρά·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σοβιετικά εγκλήματα του 20ού αιώνα δεν έχουν αποτελέσει αντικείμενο σαφούς νομικής και ηθικής αξιολόγησης από τη διεθνή κοινότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ξέπλυμα και η εξύμνηση του ολοκληρωτικού σοβιετικού καθεστώτος και η αναβίωση της λατρείας του Στάλιν στη Ρωσία έχουν κορυφωθεί στη σημερινή Ρωσία, η οποία είναι κρατικός χορηγός της τρομοκρατίας και κράτος που χρησιμοποιεί τρομοκρατικά μέσα, και ότι επαναλαμβάνονται τα φρικτά εγκλήματα κατά του ουκρανικού λαού στην εποχή μας, όπως το συνεχιζόμενο Holodomor, με την προσπάθεια της Ρωσίας να παγώσει μέχρι θανάτου τον ουκρανικό λαό μέσω της στοχευμένης καταστροφής μη στρατιωτικών ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια του χειμώνα·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, έως τον Δεκέμβριο του 2022, τα κοινοβούλια ή άλλοι αντιπροσωπευτικοί κρατικοί θεσμοί άνω των 20 χωρών είχαν αναγνωρίσει το Holodomor ως γενοκτονία ή έγκλημα κατά του ουκρανικού λαού και κατά της ανθρωπότητας·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2022 και το 2023 σηματοδοτούν την 90ή επέτειο του Holodomor·
1. αναγνωρίζει το Holodomor, τον τεχνητό λιμό του 1932-1933 στην Ουκρανία που προκλήθηκε από εσκεμμένη πολιτική του σοβιετικού καθεστώτος, ως γενοκτονία εις βάρος του ουκρανικού λαού, καθώς διαπράχθηκε με την πρόθεση να καταστραφεί μια ομάδα ανθρώπων με την εσκεμμένη επιβολή συνθηκών ζωής που ήταν σχεδιασμένες έτσι ώστε να επιφέρουν τη φυσική καταστροφή της·
2. τιμά τη μνήμη όλων των θυμάτων του Holodomor και εκφράζει την αλληλεγγύη του με τον ουκρανικό λαό, που υπέφερε κατά τη διάρκεια αυτής της τραγωδίας, και ιδίως με τους εναπομένοντες επιζώντες του Holodomor και τις οικογένειές τους· εκφράζει τον σεβασμό του σε όσους έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας αυτών των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από το ολοκληρωτικό σοβιετικό καθεστώς·
3. καταδικάζει απερίφραστα αυτές τις γενοκτονικές πράξεις του ολοκληρωτικού σοβιετικού καθεστώτος, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο εκατομμυρίων Ουκρανών και έπληξαν σημαντικά τα θεμέλια της ουκρανικής κοινωνίας·
4. καλεί όλες τις χώρες, και ιδιαίτερα τη Ρωσική Ομοσπονδία και τις άλλες χώρες που προέκυψαν μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, να ανοίξουν τα αρχεία τους σχετικά με τον τεχνητό λιμό της περιόδου 1932-1933 στην Ουκρανία·
5. καλεί όλες τις χώρες και τους διεθνείς οργανισμούς που δεν έχουν ακόμη αναγνωρίσει το Holodomor ως γενοκτονία να το πράξουν· καλεί τη Ρωσική Ομοσπονδία, ως τον κύριο διάδοχο της Σοβιετικής Ένωσης, να αναγνωρίσει επίσημα τον Holodomor και να ζητήσει συγγνώμη για τα εγκλήματα αυτά·
6. καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις τρίτες χώρες να προωθήσουν την επίγνωση αυτών των γεγονότων και άλλων εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από το σοβιετικό καθεστώς, ενσωματώνοντας τις σχετικές ιστορικές γνώσεις σε εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα, προκειμένου να αποτρέψουν παρόμοιες τραγωδίες στο μέλλον·
7. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η 90ή επέτειος του Holodomor λαμβάνει χώρα ενώ η Ρωσία συνεχίζει τον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας, παραβιάζοντας την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας αυτής και επιδιώκοντας την εξαφάνιση της Ουκρανίας ως εθνικού κράτους και την καταστροφή της ταυτότητας και του πολιτισμού του λαού της· καταδικάζει, επιπλέον, το γεγονός ότι ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει προκαλέσει παγκόσμια επισιτιστική κρίση, καθώς η Ρωσία καταστρέφει και λεηλατεί τις σιταποθήκες της Ουκρανίας και εξακολουθεί να δυσχεραίνει την εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία στις φτωχότερες χώρες·
8. καταδικάζει τη χειραγώγηση της ιστορικής μνήμης από το σημερινό ρωσικό καθεστώς με σκοπό την επιβίωση του καθεστώτος· στο πλαίσιο αυτό, επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει το διά της βίας κλείσιμο από τις ρωσικές αρχές των οργανώσεων ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων International Memorial Society και του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Memorial, πράξη που υπογραμμίζει την αναθεωρητική ιδεολογία του σημερινού ρωσικού καθεστώτος· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, τους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς και ολόκληρη την κοινωνία των πολιτών να καταγγείλουν και να αντικρούσουν ενεργά κάθε απόπειρα στρέβλωσης ιστορικών γεγονότων ή χειραγώγησης της κοινής γνώμης στην Ευρώπη μέσω ψευδών ιστορικών αφηγημάτων που κατασκευάζονται και διαδίδονται για τη στήριξη της ιδεολογίας και της επιβίωσης εγκληματικών καθεστώτων· καλεί όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να στηρίξουν την ακαδημαϊκή κοινότητα και την κοινωνία των πολιτών στην τεκμηρίωση, την έρευνα και την εκπαίδευση σχετικά με την πολιτική καταστολή και τα εγκλήματα του ολοκληρωτισμού στη Σοβιετική Ένωση·
9. καταδικάζει με τον εντονότερο δυνατό τρόπο όλες τις μορφές ολοκληρωτισμού· εκφράζει τη λύπη του που τα εγκλήματα του σοβιετικού ολοκληρωτικού καθεστώτος δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί από νομική σκοπιά, ότι οι δράστες τους δεν έχουν προσαχθεί στη δικαιοσύνη και ότι τα εγκλήματα αυτά δεν έχουν καταδικαστεί ποτέ ρητά από τη διεθνή κοινότητα· ζητεί μια ολοκληρωμένη, ιστορική και νομική εξέταση του σοβιετικού καθεστώτος και μια διαφανή δημόσια συζήτηση σχετικά με τα εγκλήματά του, πράγμα υψίστης σημασίας για την οικοδόμηση μιας κοινής ευρωπαϊκής ιστορίας και μνήμης και, ως εκ τούτου, για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών μας στις σύγχρονες απειλές κατά της δημοκρατίας· τονίζει ότι η εξέταση του σοβιετικού καθεστώτος και η διαφανής δημόσια συζήτηση σχετικά με τα εγκλήματά του είναι εξαιρετικά σημαντική για την ίδια τη Ρωσία, προκειμένου να αυξηθεί η επίγνωση του κοινού, να οικοδομηθεί ανθεκτικότητα έναντι της παραπληροφόρησης και των στρεβλωμένων ιστορικών αφηγημάτων και να αποτραπεί η επανάληψη παρόμοιων εγκλημάτων·
10. αναθέτει στις αρμόδιες υπηρεσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να μεταφράσουν αμέσως το παρόν ψήφισμα στα ρωσικά και στα ουκρανικά·
11. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στη Βερχόβνα Ράντα, στον Πρόεδρο και την κυβέρνηση της Ουκρανίας, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/ Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στον Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, στον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης.