Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση καθολική ψηφοφορία, και την κατάργηση της απόφασης (76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ) του Συμβουλίου, καθώς και της πράξης περί εκλογής των μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση καθολική ψηφοφορία που προσαρτάται στην εν λόγω απόφαση (2020/2220(INL) – 2022/0902(APP))

P9_TA(2022)0129 A9-0083/2022

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη διακήρυξη της 9ης Μαΐου 1950, στην οποία προτάθηκε η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) ως το πρώτο βήμα για τη συγκρότηση Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας,

–  έχοντας υπόψη την πράξη περί εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία (η «εκλογική πράξη»), που προσαρτάται στην απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ, του Συμβουλίου της 20ής Σεπτεμβρίου 1976, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση 2002/772/ΕΚ, Ευρατόμ, του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου και της 23ης Σεπτεμβρίου 2002(1) και με την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/994 του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2018(2),

–  έχοντας υπόψη τις Συνθήκες, και ιδίως τα άρθρα 2, 3, 9, 10, 14 και το άρθρο 17 παράγραφος 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και το άρθρο 8, το άρθρο 20, το άρθρο 22, το άρθρο 223 παράγραφος 1 και το άρθρο 225 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και το άρθρο 2 του Πρωτοκόλλου αριθ. 1 σχετικά με τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη το Πρωτόκολλο αριθ. 7 περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 93/109/ΕΚ του Συμβουλίου, της 6ης Δεκεμβρίου 1993, για τις λεπτομέρειες άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε ένα κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι(3),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη διαδικασία εκλογής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και ιδίως το ψήφισμά του της 15ης Ιουλίου 1998 σχετικά με την εκπόνηση σχεδίου εκλογικής διαδικασίας περιλαμβάνουσας κοινές αρχές για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου(4), το ψήφισμά του της 22ας Νοεμβρίου 2012 σχετικά με τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2014(5), το ψήφισμά του της 4ης Ιουλίου 2013 σχετικά με τη βελτίωση των πρακτικών ρυθμίσεων για τη διοργάνωση των ευρωπαϊκών εκλογών το 2014(6), καθώς και το ψήφισμά του της 11ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με την αναθεώρηση της εκλογικής νομοθεσίας της ΕΕ(7),

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 13ης Μαρτίου 2013(8) και της 7ης Φεβρουαρίου 2018(9) σχετικά με τη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με τον απολογισμό των ευρωπαϊκών εκλογών(10),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων(11), και ιδίως τα άρθρα 13, 21 και 31,

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία-πλαίσιο της 20ής Οκτωβρίου 2010 για τις σχέσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

–  έχοντας υπόψη την ενημερωτική έκθεση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με τα πραγματικά δικαιώματα ψήφου των ατόμων με αναπηρία στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία εγκρίθηκε κατά τη σύνοδο ολομέλειάς της στις 20 Μαρτίου 2019(12), και την πρόσθετη γνωμοδότησή της σχετικά με την ανάγκη διασφάλισης πραγματικών δικαιωμάτων ψήφου για τα άτομα με αναπηρία στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που εγκρίθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2020(13),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (UNCRPD), η οποία επικυρώθηκε από την ΕΕ το 2010 και από όλα τα κράτη μέλη, και το άρθρο 29 αυτής σχετικά με τη συμμετοχή στον πολιτικό και δημόσιο βίο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2021, με τίτλο «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030» (COM(2021)0101),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής , της 3ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία (COM(2020)0790),

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (o «Χάρτης»), ιδίως δε τα άρθρα 11, 21, 23 και 39,

–  έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, και ιδίως την αρχή 1,

–  έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, και ιδίως το άρθρο 25,

–  έχοντας υπόψη το έργο της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης (ΔΚΕ) σχετικά με την ισότητα των φύλων, και ιδίως το σχέδιο δράσης της για τα κοινοβούλια που λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του φύλου,

–  έχοντας υπόψη την ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης το 2021, στην οποία η Ursula von der Leyen ανακοίνωσε ότι το 2022 θα είναι το έτος νεολαίας,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας 2022,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 46 και 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (A9-0083/2022),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι από το 1976, όταν η Εκλογική Πράξη προετοίμασε για πρώτη φορά το έδαφος για την εκλογή των αντιπροσώπων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση καθολική ψηφοφορία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ζητήσει τη μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου και κινείται προς μια πιο γνήσια, ομοιόμορφη και ευρωπαϊκή εκλογική διαδικασία·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας έχει αποτελέσει θετικό βήμα, επιβεβαιώνοντας το δικαίωμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να υποβάλει πρόταση σχετικά με την εκλογική πράξη καθώς και σχετικά με τη σύνθεσή του·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλες σημαντικές αλλαγές στη Συνθήκη της Λισαβόνας αφορούσαν ιδίως τη διατύπωση του άρθρου 14 ΣΕΕ, σύμφωνα με το οποίο το Κοινοβούλιο απαρτίζεται από εκπροσώπους των πολιτών της Ένωσης και όχι των λαών των κρατών μελών, καθώς και την αναφορά στον ρόλο του Κοινοβουλίου στην εκλογή του Προέδρου της Επιτροπής, ο οποίος θα πρέπει να εκλέγεται λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία για τις εκλογές του 2014 δημιούργησε προηγούμενο για τον ρόλο του Κοινοβουλίου στην επιλογή του Προέδρου της Επιτροπής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία αυτή δεν κατέστη δυνατό να ενταχθεί σε μια συνολική μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου, γεγονός που συνέβαλε στη δημιουργία του πολιτικού υπόβαθρου για την απροσδόκητη ακύρωση της αρχής του κορυφαίου υποψηφίου μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κορυφαίος υποψήφιος του οποίου η ευρωπαϊκή πολιτική οντότητα έχει λάβει τον συνολικό μεγαλύτερο αριθμό εδρών θα πρέπει να επιφορτιστεί πρώτα με τον σχηματισμό πλειοψηφίας συνασπισμού στο νεοεκλεγέν Κοινοβούλιο όσον αφορά τον διορισμό υποψηφίου για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε περίπτωση που δεν μπορεί να επιτευχθεί πλειοψηφία συνασπισμού, η εντολή θα πρέπει να ανατίθεται στον επόμενο κορυφαίο υποψήφιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο αναμένει από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να διαβουλευθεί με τους εν λόγω ηγέτες των ευρωπαϊκών πολιτικών οντοτήτων και κοινοβουλευτικών ομάδων προκειμένου να ενημερωθεί σχετικά με τη διαδικασία διορισμού, και θεωρεί ότι αυτή η διαδικασία κορυφαίων υποψηφίων θα μπορούσε να επισημοποιηθεί με πολιτική συμφωνία μεταξύ των ευρωπαϊκών πολιτικών οντοτήτων και με διοργανική συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες υφιστάμενες κοινές διατάξεις της ισχύουσας Ευρωπαϊκής Εκλογικής Πράξης δείχνουν τον δρόμο για τις αναγκαίες βελτιώσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προβλέπουν: την εκλογή των υποψηφίων μέσω αναλογικής εκπροσώπησης με τη χρήση ψηφοδελτίων συνδυασμών ή ενιαίου συστήματος μεταβιβάσιμων ψήφων· την ελευθερία καθιέρωσης εκλογικών περιφερειών σε εθνικό επίπεδο· για την καθιέρωση ανώτατου εκλογικού ορίου 5 % στις εθνικές εκλογικές περιφέρειες, ως μέσο διασφάλισης της ικανότητας του Κοινοβουλίου να λειτουργεί· και την απαγόρευση για τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να κατέχουν διπλή θητεία στο εθνικό και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά ορισμένα βήματα προόδου όσον αφορά τον καθορισμό κοινών προτύπων για τις εκλογικές διαδικασίες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σήμερα οι ευρωπαϊκές εκλογές εξακολουθούν να διέπονται ως επί το πλείστον από την εθνική νομοθεσία και, ως εκ τούτου, απαιτούνται περισσότερες βελτιώσεις για την καθιέρωση μιας πραγματικά ενιαίας διαδικασίας για τις ευρωπαϊκές εκλογές·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό συμμετοχής που καταγράφηκε στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2019 ήταν το υψηλότερο από όλες τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα τελευταία 20 χρόνια· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό συμμετοχής αποκρύπτει μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το αυξημένο ποσοστό συμμετοχής αποτελεί θετικό μήνυμα που δείχνει ότι οι πολίτες της Ένωσης, ιδιαίτερα δε οι νέες γενιές, δείχνουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπως προκύπτει επίσης από τα αποτελέσματα του ειδικού Ευρωβαρόμετρου της 9ης Μαρτίου 2021· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό αυτό εξακολουθεί να σημαίνει ότι συμμετείχαν μόνο οι μισοί από τους πολίτες της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το αυξημένο ενδιαφέρον για τις ευρωπαϊκές εκλογές σηματοδοτεί ότι οι πολίτες της Ένωσης απαιτούν ταχεία δράση από την Ένωση στον τομέα της κλιματικής αλλαγής, της οικονομικής ανάκαμψης, της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, της μετανάστευσης και του ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις διεθνείς σχέσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες επικοινωνίας για να αυξηθεί το ενδιαφέρον των πολιτών για τα ευρωπαϊκά ζητήματα και ο ρόλος των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων στο πλαίσιο αυτό·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τάση αυξανόμενης συμμετοχής των ψηφοφόρων μπορεί να βελτιωθεί, εάν ενδυναμωθεί η σύνδεση μεταξύ ψηφοφόρων και υποψηφίων καθώς και η υποχρέωση των τελευταίων να λογοδοτούν και εάν ενισχυθεί η πανενωσιακή διάσταση των εκλογών·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα λειτουργικό εκλογικό σύστημα οικοδομεί εμπιστοσύνη και στήριξη μεταξύ του πληθυσμού και αυξάνει την εμπιστοσύνη των πολιτών της Ένωσης στην ικανότητά τους να αλλάζουν δημοκρατικά την κοινωνία μέσω της ψηφοφορίας·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση από τα κράτη μέλη της απόφασης (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/994 του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2018, εξακολουθεί να εκκρεμεί, αλλά δεν αποκλείει τις αναγκαίες αλλαγές στα εκλογικά συστήματα της Ένωσης·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυξανόμενη πολιτική δυναμική σε ολόκληρη την Ευρώπη θα μπορούσε να προσφέρει τη δυνατότητα εισαγωγής στοιχείων και διατάξεων που ενισχύουν την ευρωπαϊκή διάσταση των εκλογών·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια κατάλληλη προσέγγιση για τη μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου θα πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας και στην καθιέρωση κοινών ελάχιστων προτύπων·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταρρύθμιση της εκλογικής διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα πρέπει να αποσκοπεί στην ενίσχυση του δημοκρατικού και διακρατικού δημόσιου διαλόγου και της διάστασης των ευρωπαϊκών εκλογών και της δημοκρατικής νομιμότητας της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της Ένωσης, στην ενίσχυση της ιδιότητας του πολίτη στην Ένωση, στη βελτίωση της λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της διακυβέρνησης της Ένωσης, στην ενίσχυση του νόμιμου και νομοθετικού έργου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, παρέχοντάς του πραγματικό δικαίωμα πρωτοβουλίας, στην ενίσχυση των αρχών της εκλογικής ισότητας και των ίσων ευκαιριών, ιδίως μεταξύ γυναικών και ανδρών, στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του συστήματος διεξαγωγής των ευρωπαϊκών εκλογών και στην προσέγγιση των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τους ψηφοφόρους τους, και ιδίως στους νεότερους από αυτούς·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύσταση αριθ. 16 της ομάδας ευρωπαίων πολιτών 2 σχετικά με την ευρωπαϊκή δημοκρατία/τις αξίες και τα δικαιώματα, το κράτος δικαίου, την ασφάλεια της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης ζητεί τη θέσπιση εκλογικού νόμου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο οποίος θα εναρμονίζει τις εκλογικές προϋποθέσεις (ηλικία ψήφου, ημερομηνία εκλογής, απαιτήσεις για τις εκλογικές περιφέρειες, τους υποψηφίους, τα πολιτικά κόμματα και τη χρηματοδότησή τους), και ότι οι ευρωπαίοι πολίτες θα έχουν δικαίωμα ψήφου για διάφορα κόμματα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθένα από τα οποία αποτελείται από υποψηφίους από πολλά κράτη μέλη, και ότι, κατά τη διάρκεια επαρκούς μεταβατικής περιόδου, οι πολίτες θα μπορούν να ψηφίζουν τόσο εθνικά όσο και διακρατικά κόμματα·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση με τις ιδέες των νέων που δημοσιεύτηκε ως αποτέλεσμα της Ευρωπαϊκής Εκδήλωσης για τη Νεολαία (EYE) από τις 22 έως τις 23 Οκτωβρίου 2021 προτείνει τη χρήση διακρατικών ψηφοδελτίων, όπου οι ψηφοφόροι θα λαμβάνουν κατάλογο εθνικών υποψηφίων, καθώς και πρόσθετο κατάλογο υποψηφίων από όλα τα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω έκθεση υποστηρίζει επίσης την επιβολή της διαδικασίας των κορυφαίων υποψηφίων·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρίτη ενδιάμεση έκθεση της πολύγλωσσης ψηφιακής πλατφόρμας της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης κρίνει ότι μία από τις προτάσεις που συζητούνται συχνότερα, και μια ευρέως αποδεκτή ιδέα, αφορά τη δημιουργία διακρατικών εκλογικών καταλόγων σε επίπεδο ΕΕ·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενδιάμεση πολιτική συμφωνία με τίτλο «Οι προτεραιότητές μας για τους Ευρωπαίους», η οποία εγκρίθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022 από τους ηγέτες των ομάδων EPP, S&D και Renew, ζητούσε «μια διαδικασία κορυφαίων υποψηφίων σε συνδυασμό με διεθνικά ψηφοδέλτια με επαρκή αριθμό εδρών για τις επόμενες ευρωπαϊκές εκλογές»·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές της αναλογικότητας και των ίσων ευκαιριών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όσον αφορά τις μειονότητες, οι οποίες υποεκπροσωπούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου 20 από τους 705 βουλευτές δηλώνουν ότι ανήκουν σε μειονότητα (=2,8 %)(14)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή της Βενετίας αναγνωρίζει τον ρόλο των εγγυημένων δεσμευμένων εδρών για τα μέλη εθνικών μειονοτήτων, των χαμηλότερων εκλογικών ορίων στα αναλογικά εκλογικά συστήματα για τα κόμματα που εκπροσωπούν εθνικές μειονότητες ή του καθορισμού εκλογικών περιφερειών με σκοπό την ενίσχυση της συμμετοχής των μειονοτήτων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων(15)·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δυνατότητα καθιέρωσης ενιαίας εκλογικής διαδικασίας βασιζόμενης στην άμεση και καθολική ψηφοφορία έχει κατοχυρωθεί στις Συνθήκες από το 1957·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα όλων των πολιτών της Ένωσης να συμμετέχουν, επί ίσοις όροις, στη δημοκρατική ζωή της Ένωσης θα προωθηθεί με αυξημένη εναρμόνιση της εκλογικής διαδικασίας για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε όλα τα κράτη μέλη, κάτι που θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει την πολιτική διάσταση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα «συμβάλλουν στην διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης» και ότι, συνεπώς, θα πρέπει να διαδραματίζουν καίριο ρόλο στις εκστρατείες για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ώστε να προβάλλονται περισσότερο και να καθιστούν σαφέστερη τη σχέση μεταξύ της ψήφου υπέρ ενός συγκεκριμένου εθνικού κόμματος και της επήρειάς της όσον αφορά τη δύναμη μιας ευρωπαϊκής πολιτικής ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον διορισμό του Προέδρου της Επιτροπής·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ενώσεις ψηφοφόρων ή οι εκλογικές οντότητες που δεν ανήκουν σε ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα καλούνται να διαδραματίσουν ρόλο στις εκστρατείες για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή των πολιτών στις εκλογικές διαδικασίες·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία ορισμού των υποψηφίων στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρουσιάζει σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών και των εθνικών κομμάτων, ιδίως όσον αφορά τη διαφάνεια και τα δημοκρατικά πρότυπα και τα πρότυπα ισότητας των φύλων· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι οι ανοικτές, διαφανείς και δημοκρατικές διαδικασίες που σέβονται την ισότητα των φύλων για την επιλογή των υποψηφίων είναι απαραίτητες για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προθεσμίες για την κατάρτιση των εκλογικών καταλόγων εν όψει ευρωπαϊκών εκλογών ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ κρατών μελών, κυμαινόμενες σήμερα από 17 έως 83 ημέρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ως αποτέλεσμα οι υποψήφιοι και οι ψηφοφόροι της Ένωσης δεν διαθέτουν τον ίδιο χρόνο για την προεκλογική τους εκστρατεία ή για να σκεφθούν ποιον θα ψηφίσουν·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προθεσμίες για την ολοκλήρωση των εκλογικών καταλόγων εν όψει των ευρωπαϊκών εκλογών ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των κρατών μελών και θα μπορούσαν να καταστήσουν την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τους ψηφοφόρους (με στόχο την αποφυγή της διπλοψηφίας) δύσκολη αν όχι αδύνατη·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής εκλογικής περιφέρειας, στην οποία επικεφαλής των ψηφοδελτίων θα είναι ο υποψήφιος που προτείνει κάθε πολιτική οικογένεια για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής, θα ενίσχυε σε μεγάλο βαθμό τη δημοκρατία στην Ευρώπη και θα προσέδιδε μεγαλύτερη νομιμοποίηση στην εκλογή του Προέδρου της Επιτροπής και στη λογοδοσία του· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην οικοδόμηση ενός ευρωπαϊκού πολιτικού χώρου και να καταστήσει τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πραγματικά βασισμένες σε ευρωπαϊκά ζητήματα και όχι σε ζητήματα αποκλειστικά εθνικού ενδιαφέροντος·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την άτυπη συνεδρίασή τους στις 23 Φεβρουαρίου 2018, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αποφάσισαν να συνεχίσουν τους προβληματισμούς τους, καθώς και το τεχνικό, νομικό και πολιτικό έργο, σχετικά με το ζήτημα των διακρατικών ψηφοδελτίων που καταρτίζονται για τις εκλογές του 2024·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν παρέχουν όλα τα κράτη μέλη στους πολίτες τους τη δυνατότητα να ψηφίζουν στο εξωτερικό και ότι μεταξύ των κρατών που παρέχουν τη δυνατότητα αυτή οι όροι για την παροχή του δικαιώματος διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εάν δινόταν σε όλους τους πολίτες της Ένωσης, οι οποίοι κατοικούν εκτός Ένωσης, το δικαίωμα να συμμετέχουν στις εκλογές, τούτο θα συντελούσε στο να καταστεί η εκλογική διαδικασία δικαιότερη· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να συντονίσουν καλύτερα τα διοικητικά τους συστήματα, ώστε οι εκλογείς να μην ψηφίσουν σε δύο διαφορετικά κράτη μέλη·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά άτομα με αναπηρία επιθυμούν να ψηφίσουν σε εκλογικό κέντρο· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε 12 κράτη μέλη οι εθνικοί κανόνες δεν επιτρέπουν τη μετάβαση από το εκλογικό κέντρο που έχει οριστεί με βάση τον τόπο κατοικίας σε άλλο που είναι καταλληλότερο λόγω της αναπηρίας του ψηφοφόρου· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 29 της UNCRPD ορίζει ρητά ότι τα συμβαλλόμενα κράτη δεσμεύονται να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να συμμετέχουν αποτελεσματικά και πλήρως στον πολιτικό και δημόσιο βίο σε ισότιμη βάση με τα άλλα άτομα· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να αρθούν τυχόν εμπόδια στο δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι για τα άτομα με αναπηρία, ιδίως τα νομικά εμπόδια για τους ενήλικες με αναπηρία που έχουν κηρυχθεί νομικά ανίκανοι, διασφαλίζοντας την προσβασιμότητα καθ’ όλη τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας, μεταξύ άλλων με την παροχή πρόσθετων συστημάτων συμμετοχής για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν, ιδίως μέσω της επιστολικής ψηφοφορίας·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να συσταθεί σε επίπεδο Ένωσης μια εκλογική αρχή, η οποία θα λειτουργεί ως ανεξάρτητο όργανο και θα διασφαλίζει την ορθή εφαρμογή του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου, ως δίκτυο των ενιαίων αρχών επαφής των κρατών μελών, καθώς αυτό θα διευκολύνει την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τους κανόνες που διέπουν τις ευρωπαϊκές εκλογές, καθώς και τον εξορθολογισμό της διαδικασίας, τη διαχείριση ιδίως της εκλογικής περιφέρειας σε ολόκληρη την Ένωση και την ενίσχυση του ευρωπαϊκού χαρακτήρα των εκλογών αυτών·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιστολική ψηφοφορία θα μπορούσε να επιτρέψει σε περισσότερους ψηφοφόρους να συμμετάσχουν και να καταστήσει τη διεξαγωγή των ευρωπαϊκών εκλογών πιο αποτελεσματική και πιο ελκυστική για τους ψηφοφόρους, διασφαλίζοντας παράλληλα τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα προστασίας των δεδομένων και διατηρώντας την ψηφοφορία στα εκλογικά τμήματα ως τον κανόνα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν συμπληρωματικά εργαλεία ψηφοφορίας για την εδραίωση της συμμετοχής, όπως η ψηφοφορία μέσω πληρεξουσίου, η ηλεκτρονική ή η διαδικτυακή ψηφοφορία, σύμφωνα με τις εθνικές τους παραδόσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί εθνικοί φορείς για την προστασία των ψηφιακών ελευθεριών έχουν εκφράσει επιφυλάξεις σχετικά με τη διαδικτυακή ψηφοφορία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικτυακή ψηφοφορία παρουσιάζει αυξημένες δυσκολίες όσον αφορά τις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν τις εκλογικές λειτουργίες (το απόρρητο της ψηφοφορίας, τον προσωπικό και ελεύθερο χαρακτήρα της ψηφοφορίας, την ειλικρίνεια των εκλογικών διαδικασιών, την αποτελεσματική παρακολούθηση της ψηφοφορίας και τον εκ των υστέρων έλεγχο από τον εκλογικό δικαστή)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δυσκολίες αυτές μπορούν να ξεπεραστούν με ένα κοινό κανονιστικό πλαίσιο και διαδικασία στην οποία θα διασφαλίζονται τα υψηλότερα πρότυπα προστασίας των δεδομένων, ακεραιότητας των εκλογών, διαφάνειας, αξιοπιστίας και μυστικότητας της ψηφοφορίας·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 7 παράγραφος 1 της Πράξης περί της εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία της 20ής Σεπτεμβρίου 1976 ορίζει ότι «η ιδιότητα του μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του μέλους της Επιτροπής»·

1.  Προτείνει τη μεταρρύθμιση της εκλογικής του διαδικασίας με στόχο τη διαμόρφωση με συγκεκριμένο τρόπο μιας ευρωπαϊκής δημόσιας σφαίρας, προτείνοντας κοινά ελάχιστα πρότυπα και νομοθετικές αλλαγές πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2024·

2.  θεωρεί απαραίτητο να βελτιωθεί η διαφάνεια και η δημοκρατική λογοδοσία του Κοινοβουλίου, με την ενίσχυση της ευρωπαϊκής διάστασης των εκλογών, ιδίως με τη μετατροπή των ευρωπαϊκών εκλογών σε ενιαίες ευρωπαϊκές εκλογές, ειδικότερα μέσω της δημιουργίας μιας εκλογικής περιφέρειας σε επίπεδο Ένωσης, σε αντίθεση με τη συγκέντρωση 27 χωριστών εθνικών εκλογών, που είναι ο τρόπος με τον οποίο οργανώνονται σήμερα οι ευρωπαϊκές εκλογές·

3.  πιστεύει ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, οι ενώσεις ψηφοφόρων και άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες θα πρέπει να διαδραματίσουν πιο κεντρικό ρόλο στη διαδικασία των ευρωπαϊκών εκλογών, να καταστούν σαφώς ορατές για τους ψηφοφόρους και να λάβουν επαρκή στήριξη και χρηματοδότηση που θα τους επιτρέψει να εκπληρώσουν τον ρόλο τους·

4.  υπενθυμίζει ότι οι αποκλίνουσες εκλογικές νοοτροπίες έχουν οδηγήσει σε ένα φάσμα διαφορετικών εκλογικών συστημάτων και διαφορετικών δικαιωμάτων ψήφου σε ολόκληρη την Ένωση· θεωρεί ότι τα κοινά ελάχιστα δημοκρατικά πρότυπα στον ευρωπαϊκό εκλογικό νόμο μπορούν να προωθήσουν έναν γνήσιο δημόσιο ευρωπαϊκό διάλογο και να διασφαλίσουν την ισότητα των πολιτών της Ένωσης, μεταξύ άλλων όσον αφορά: το δικαίωμα του εκλέγειν, το δικαίωμα εγγραφής κόμματος, ένωσης ψηφοφόρων ή άλλων εκλογικών οντοτήτων και το δικαίωμα του εκλέγεσθαι· την πρόσβαση στα ψηφοδέλτια· την κατάρτιση των ψηφοδελτίων, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων· τη δυνατότητα πρόσβασης στην ψηφοφορία για όλους τους πολίτες, ιδίως για τα άτομα με αναπηρία· ή τα τεκταινόμενα κατά την ημέρα διεξαγωγής των εκλογών·

5.  ζητεί τη θέσπιση ενός κοινού πλαισίου, με σημεία αναφοράς και ελάχιστα πρότυπα για τους εκλογικούς κανόνες σε ολόκληρη την Ένωση και προτείνει να δοθεί έμφαση στον ισχυρό συντονισμό με τα εθνικά μέτρα για την υλοποίηση του πυρήνα των προτάσεών του·

6.  καλεί τα θεσμικά όργανα της Ένωσης να λάβουν υπόψη τις προτεραιότητες που προσδιόρισαν οι πολίτες της Ένωσης στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης·

7.  σημειώνει τον ρόλο της Επιτροπής ως διαμεσολαβητή στις θεσμικές συνομιλίες μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου· θεωρεί απαραίτητο να ξεκινήσει εποικοδομητικός διάλογος με την Επιτροπή προκειμένου, μεταξύ άλλων, να αξιολογήσει και να αντλήσει έμπνευση από τα αποτελέσματα του ιδρυθέντος το 2019 ευρωπαϊκού δικτύου συνεργασίας για τις εκλογές·

8.  υπογραμμίζει τη σχέση μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων για την αναθεώρηση της Εκλογικής Πράξης και του εσωτερικού κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 και του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοκρατία του Δεκεμβρίου 2020, και ιδίως τη σχέση μεταξύ στοιχείων όπως:

9.  θεωρεί ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί βασικό στοιχείο για τη βελτίωση της εκπροσώπησης στις εκλογές· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνολική βελτίωση της ισότητας των φύλων στις τελευταίες εκλογές, αλλά τονίζει ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, με ορισμένα να μην έχουν εκλέξει στο Κοινοβούλιο καμία γυναίκα· ζητεί τη θέσπιση μέτρων που θα διασφαλίζουν ίσες ευκαιρίες για την εκλογή γυναικών και ανδρών χωρίς να παραβιάζονται τα δικαιώματα των μη δυαδικών ατόμων, μέσω της χρήσης συστημάτων εναλλαγής ανδρών/γυναικών στα ψηφοδέλτια ή ποσοστώσεων.

10.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι περισσότερες εθνικές και γλωσσικές μειονότητες δεν εκπροσωπούνται συνήθως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τον πραγματικό φραγμό που αντιπροσωπεύουν τα εκλογικά κατώτατα όρια για τα κόμματα που εκπροσωπούν μειονοτικές κοινότητες που λειτουργούν σε μεμονωμένες εθνικές εκλογικές περιφέρειες ή σε μεγάλες, πυκνοκατοικημένες εκλογικές περιφέρειες· θεωρεί, επομένως, ότι ο ευρωπαϊκός εκλογικός νόμος θα πρέπει να προβλέπει τη δυνατότητα εξαιρέσεων από τα όρια που προβλέπονται σε εθνικό επίπεδο για οντότητες που εκπροσωπούν αναγνωρισμένες εθνικές και γλωσσικές μειονότητες·

11.  θεωρεί απαραίτητο τόσο τα ευρωπαϊκά όσο και τα εθνικά πολιτικά κόμματα και ενώσεις ψηφοφόρων και άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες να υιοθετήσουν δημοκρατικές, ενημερωμένες και διαφανείς διαδικασίες για την επιλογή των υποψηφίων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένου του κορυφαίου υποψηφίου, διασφαλίζοντας την άμεση συμμετοχή μεμονωμένων πολιτών που είναι μέλη του κόμματος, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της εκλογής αντιπροσώπων· θεωρεί ότι αυτή η δημοκρατική επιλογή θα πρέπει να συνοδεύεται από τις απαραίτητες πληροφορίες όσον αφορά τις ικανότητες και τις επιδόσεις των υποψηφίων·

12.  πιστεύει ότι όλοι οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ψηφίζουν για τον προτιμώμενο υποψήφιο για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής, και ότι οι κορυφαίοι υποψήφιοι θα πρέπει να μπορούν να ψηφίζουν σε όλα τα κράτη μέλη βάσει ψηφοδελτίων που θα ορίζονται από ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα, ευρωπαϊκή ένωση ψηφοφόρων ή άλλη ευρωπαϊκή εκλογική οντότητα, προτείνοντας κοινό εκλογικό πρόγραμμα·

13.  καλεί τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, τις ευρωπαϊκές ενώσεις ψηφοφόρων και τις ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες να προτείνουν τους υποψηφίους τους για τη θέση του Προέδρου της Επιτροπής τουλάχιστον 12 εβδομάδες πριν από την ημέρα των εκλογών· θεωρεί ότι κατά τη διαδικασία επιλογής θα πρέπει να διασφαλιστούν δεσμευτικές δημοκρατικές διαδικασίες και διαφάνεια· αναμένει ότι οι υποψήφιοι θα τοποθετηθούν στην πρώτη θέση του αντίστοιχου καταλόγου της εκλογικής περιφέρειας της Ένωσης·

14.  ζητεί να ενισχυθεί η προβολή των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, των ευρωπαϊκών ενώσεων ψηφοφόρων και άλλων ευρωπαϊκών εκλογικών οντοτήτων μέσω εκστρατειών στα μέσα ενημέρωσης και στα ψηφοδέλτια και σε όλο το εκλογικό υλικό· ορίζει ότι τα εθνικά κόμματα και οι ενώσεις ψηφοφόρων θα πρέπει να αναφέρουν, κατά περίπτωση, τη σύνδεσή τους με τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα ή άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες και με τον αντίστοιχο επικεφαλής υποψήφιο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας·

15.  σημειώνει ότι μια συντονισμένη στρατηγική για τα μέσα ενημέρωσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη διασφάλιση της κάλυψης και της παρακολούθησης των ευρωπαϊκών εκλογών θα συνέβαλλε στην αύξηση του ενδιαφέροντος των πολιτών για αυτές·

16.  αναμένει από τους ηγέτες των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των κοινοβουλευτικών ομάδων να συμφωνήσουν σε μια κοινή ένδειξη προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με βάση το αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών εκλογών, καθώς και σχετικά με την πλειοψηφία στο νεοεκλεγέν Κοινοβούλιο όσον αφορά τον ορισμό υποψηφίου για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής· αναμένει από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να διαβουλευθεί με τους εν λόγω ηγέτες των ευρωπαϊκών πολιτικών οντοτήτων και κοινοβουλευτικών ομάδων προκειμένου να ενημερωθεί σχετικά με τη διαδικασία διορισμού· θεωρεί ότι η διαδικασία των κορυφαίων υποψηφίων θα μπορούσε να επισημοποιηθεί με πολιτική συμφωνία μεταξύ των ευρωπαϊκών πολιτικών οντοτήτων και με διοργανική συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου·

17.  προτείνει να καθιερωθεί η πρακτική να συνάπτουν οι ενδιαφερόμενες κοινοβουλευτικές ομάδες «νομοθετική συμφωνία» προκειμένου να εξασφαλίζεται πολιτική συνέχεια στις ευρωπαϊκές εκλογές, καθώς και ως μέσο εξασφάλισης πλειοψηφίας εντός του Κοινοβουλίου πριν από τον διορισμό της Επιτροπής·

18.  θεωρεί ότι η καθιέρωση μιας εκλογικής περιφέρειας σε επίπεδο Ένωσης, από την οποία θα εκλέγονται είκοσι οκτώ μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χωρίς να επηρεάζεται ο αριθμός των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που εκλέγονται σε κάθε κράτος μέλος, και στην οποία επικεφαλής των ψηφοδελτίων είναι ο υποψήφιος κάθε πολιτικής οικογένειας για τη θέση του Προέδρου της Επιτροπής, προσφέρει την ευκαιρία να ενισχυθεί η δημοκρατική και διακρατική διάσταση των ευρωπαϊκών εκλογών· πιστεύει ότι ο στόχος της δημιουργίας μιας εκλογικής περιφέρειας σε επίπεδο Ένωσης είναι εφικτός εάν διασφαλιστεί η ισότητα των φύλων καθώς και η γεωγραφική ισορροπία, διασφαλίζοντας ότι τα μικρότερα κράτη μέλη δεν θα βρεθούν σε μειονεκτική ανταγωνιστική θέση σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα κράτη μέλη· προτείνει, στο πλαίσιο αυτό, την καθιέρωση δεσμευτικής γεωγραφικής εκπροσώπησης στους καταλόγους για την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης, και ενθαρρύνει τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, τις ευρωπαϊκές ενώσεις ψηφοφόρων και άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες να διορίσουν υποψηφίους στους καταλόγους σε επίπεδο Ένωσης που θα προέρχονται από όλα τα κράτη μέλη·

19.  τονίζει ότι η δημιουργία μιας εκλογικής περιφέρειας σε επίπεδο Ένωσης, στην οποία οι βουλευτές εκλέγονται βάσει διακρατικών ψηφοδελτίων, είναι συμβατή με τις Συνθήκες, και ιδίως με το άρθρο 14 παράγραφος 2 ΣΕΕ· θεωρεί ότι η στήριξη για έναν ενιαίο ευρωπαϊκό εκλογικό νόμο με ψηφοδέλτια σε επίπεδο Ένωσης και ένα δεσμευτικό σύστημα κορυφαίων υποψηφίων έχει κερδίσει πολιτική ώθηση·

20.  πιστεύει ότι τα ψηφοδέλτια σε επίπεδο Ένωσης αποτελούν μοχλό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίτευξη αντιπροσωπευτικότητας και τη δημιουργία αποτελεσματικών ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ενώσεων ψηφοφόρων·

21.  προτείνει να συμπεριληφθούν κοινές διατάξεις που θα διέπουν τις δαπάνες που συνδέονται με την ευρωπαϊκή προεκλογική εκστρατεία για κάθε οντότητα που γίνεται δεκτή με σκοπό την υποβολή καταλόγου υποψηφίων για τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης· ζητεί στενό συντονισμό με την επικείμενη αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 σχετικά με το θέμα αυτό·

22.  θεωρεί ότι η χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και άλλων ευρωπαϊκών εκλογικών οντοτήτων από τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή από οποιαδήποτε άλλη πηγή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση εκστρατειών που διεξάγονται από τις ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες στο πλαίσιο των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης στην οποία συμμετέχουν αυτά ή τα μέλη τους· θεωρεί ότι η χρηματοδότηση και ο περιορισμός των εκλογικών δαπανών στις εθνικές εκλογικές περιφέρειες θα διέπονται σε κάθε κράτος μέλος από τις εθνικές διατάξεις του·

23.  υπενθυμίζει ότι το κατώτατο όριο ηλικίας για το δικαίωμα του εκλέγεσθαι στα 27 κράτη μέλη κυμαίνεται μεταξύ 18 και 25 ετών και ότι το κατώτατο όριο ηλικίας για το δικαίωμα του εκλέγειν κυμαίνεται μεταξύ 16 και 18 ετών· ζητεί τη θέσπιση ενιαίας, εναρμονισμένης ηλικίας για το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι σε όλα τα κράτη μέλη και συνιστά στα κράτη μέλη να θεσπίσουν ελάχιστο όριο ηλικίας για τα δικαιώματα ψήφου στα 16 έτη, με την επιφύλαξη των υφιστάμενων συνταγματικών διατάξεων που θεσπίζουν ελάχιστο όριο ηλικίας 18 ή 17 ετών· είναι της άποψης ότι η χορήγηση του δικαιώματος ψήφου στην ηλικία των 16 ετών θα αντικατοπτρίζει τα τρέχοντα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουν ήδη σε ορισμένα κράτη μέλη οι νέοι της Ευρώπης·

24.  προτείνει να εισαχθεί η δυνατότητα προσωρινής αντικατάστασης των βουλευτών σε άδεια μητρότητας, άδεια πατρότητας, γονική και μακροχρόνια αναρρωτική άδεια·

25.  θεωρεί ότι η διαφάνεια της εκλογικής διαδικασίας και η πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες αποτελούν ουσιώδη στοιχεία για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης και την εξασφάλιση επαρκούς ποσοστού συμμετοχής στις εκλογές ώστε να αποτελεί εντολή από το εκλογικό σώμα· επισημαίνει ότι οι πολίτες θα πρέπει να ενημερώνονται εγκαίρως – ιδίως 12 εβδομάδες πριν από τις εκλογές – σχετικά με τους υποψηφίους που υποβάλλουν υποψηφιότητα στις ευρωπαϊκές εκλογές και σχετικά με τη συμμετοχή εθνικών πολιτικών κομμάτων ή εκλογικών ενώσεων σε ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα ή ευρωπαϊκή εκλογική ένωση·

26.  προτείνει να ληφθούν μέτρα και να θεσπιστούν διασφαλίσεις για την αποφυγή ξένων παρεμβάσεων στην εκλογική διαδικασία·

27.  επισημαίνει ότι οι προθεσμίες για την οριστικοποίηση των εκλογικών καταλόγων πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών· προτείνει την καθιέρωση ευρωπαϊκών εκλογικών καταλόγων και τη θέσπιση κοινού προτύπου για την κατάρτιση και την οριστικοποίηση των εθνικών εκλογικών καταλόγων, το αργότερο δεκατέσσερις εβδομάδες πριν από την ημέρα των εκλογών, προκειμένου να καταστούν ακριβέστερες οι πληροφορίες σχετικά με τους ψηφοφόρους και να διευκολυνθεί η ανταλλαγή τους μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και να καταστεί δυνατή η αποφυγή της διπλής ψηφοφορίας, διασφαλιζομένου ότι η εν λόγω διπλή ψηφοφορία, ανεξάρτητα από το αν αποτελεί αποτέλεσμα διοικητικού σφάλματος ή παραβιάσεων της εκλογικής νομοθεσίας, υπόκειται σε αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις σε εθνικό επίπεδο και έχει ως αποτέλεσμα τη λήψη διορθωτικών μέτρων από τα κράτη μέλη·

28.  προτείνει τη σύσταση μιας ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής επιφορτισμένης με τον συντονισμό της ενημέρωσης σχετικά με τις ευρωπαϊκές εκλογές, την παρακολούθηση της εφαρμογής και την επίλυση των διαφορών σχετικά με τα κοινά πρότυπα του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου, τη διαχείριση των ευρωπαϊκών εκλογικών καταλόγων, τη διακήρυξη των εκλογικών αποτελεσμάτων και την εποπτεία της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με την ψήφο των πολιτών της Ένωσης εκτός της χώρας καταγωγής τους· θεωρεί ότι ένας τέτοιος φορέας θα μπορούσε να διευκολύνει την αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών και ιδίως την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των εθνικών οργάνων· προτείνει ένα ουσιαστικό καθήκον της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής να είναι η διαχείριση του μητρώου των εκλογικών καταλόγων για την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης· καλεί τις αρμόδιες για τον προϋπολογισμό αρχές να διασφαλίσουν ότι η Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή θα διαθέτει επαρκείς πόρους για την εκπλήρωση των καθηκόντων της·

29.  προτείνει να καθοριστούν κοινά ελάχιστα πρότυπα για τη θέσπιση ενιαίων απαιτήσεων για την κατάρτιση εκλογικών καταλόγων·

30.  θεωρεί απαραίτητο να διευκολυνθεί η πρόσβαση στο δικαίωμα ψήφου στις ευρωπαϊκές εκλογές και να διασφαλιστεί ότι όλοι όσοι έχουν δικαίωμα ψήφου, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών της Ένωσης που ζουν εκτός της χώρας καταγωγής τους, εκείνων που δεν έχουν μόνιμη κατοικία, εκείνων που ζουν σε κλειστές κατοικίες, των αστέγων και των φυλακισμένων, θα μπορούν να ασκούν αυτό το δικαίωμα· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε πληροφορίες και την ψηφοφορία σε ισότιμη βάση για όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, επιτρέποντας, για παράδειγμα, την ενοικίαση προσαρμοσμένων εγκαταστάσεων όταν δεν είναι προσαρμοσμένες οι δημόσιες δομές·

31.  καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μέτρα για τη μεγιστοποίηση της προσβασιμότητας στις εκλογές για τους πολίτες με αναπηρία, τα οποία θα καλύπτουν, μεταξύ άλλων και κατά περίπτωση, την ενημέρωση και την εγγραφή στις εκλογές, τα εκλογικά κέντρα, τους θαλάμους και τις συσκευές ψηφοφορίας και τα ψηφοδέλτια· συνιστά να εφαρμοστούν κατάλληλες ρυθμίσεις προσαρμοσμένες στις εθνικές διαδικασίες ψηφοφορίας, ώστε να διευκολυνθεί η ψήφος των πολιτών με αναπηρία, όπως η δυνατότητα επιλογής εκλογικών κέντρων, κλειστών εκλογικών κέντρων σε καίρια σημεία, και η χρήση υποστηρικτικών τεχνολογιών, μορφοτύπων και τεχνικών όπως η γραφή Braille, τα μεγάλα τυπογραφικά στοιχεία, οι ηχητικές πληροφορίες, οι απτικές μεμβράνες, οι ευανάγνωστες πληροφορίες και η επικοινωνία στη νοηματική γλώσσα· καλεί τα κράτη μέλη να επιτρέπουν στα άτομα με αναπηρία να υποβοηθούνται στην ψηφοφορία από άτομο της επιλογής τους, όταν είναι αναγκαίο και κατόπιν αιτήματός τους·

32.  καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κοινές απαιτήσεις που θα επιτρέπουν σε όλους τους πολίτες της Ένωσης που ζουν ή εργάζονται σε τρίτη χώρα να έχουν το δικαίωμα να ψηφίζουν στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

33.  πιστεύει ότι η καθιέρωση της επιστολικής ψηφοφορίας είναι απαραίτητη για τους ψηφοφόρους που δεν είναι σε θέση να μεταβούν στα εκλογικά τμήματα την ημέρα των εκλογών, και ότι αυτό θα μπορούσε να καταστήσει τη διεξαγωγή των ευρωπαϊκών εκλογών πιο αποτελεσματική και ελκυστική για τους ψηφοφόρους σε ειδικές ή εξαιρετικές περιστάσεις· καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο θέσπισης συμπληρωματικών ενισχυτικών εργαλείων, όπως η εκ των προτέρων ψηφοφορία με φυσική παρουσία και η ψηφοφορία μέσω πληρεξουσίου, καθώς και η ηλεκτρονική και επιγραμμική ψηφοφορία, σύμφωνα με τις δικές τους εθνικές παραδόσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης στους εν λόγω τομείς και με κατάλληλες διασφαλίσεις για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας, της ακεραιότητας, του απορρήτου της ψηφοφορίας, της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία, της διαφάνειας στον σχεδιασμό και την εγκατάσταση ηλεκτρονικών και διαδικτυακών συστημάτων, της δυνατότητας χειροκίνητης ή ηλεκτρονικής καταμέτρησης χωρίς να διακυβεύεται το απόρρητο της ψηφοφορίας, και της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο της Ένωσης·

34.  πιστεύει ότι η καθιέρωση μιας κοινής ευρωπαϊκής ημέρας ψηφοφορίας θα δημιουργούσε μια πιο συνεκτική, πανευρωπαϊκή εκλογική διαδικασία και, ως εκ τούτου, προτείνει να οριστεί η 9η Μαΐου ως ημέρα των ευρωπαϊκών εκλογών, ανεξάρτητα από το ποια ημέρα της εβδομάδας συμβαίνει αυτή να είναι, με τη δυνατότητα η ημέρα αυτή να καταστεί αργία· θεωρεί σημαντικό οι πρώτες επίσημες ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων να δημοσιοποιούνται ταυτόχρονα σε όλα τα κράτη μέλη την ημέρα των εκλογών από τις 21.00 ώρα Κεντρικής Ευρώπης·

35.  θεωρεί σημαντικό να διασφαλιστεί ότι, μετά από κάθε εκλογική διαδικασία, συντάσσεται μια έκθεση εφαρμογής με σκοπό την αξιολόγηση της λειτουργίας των ευρωπαϊκών εκλογών και την υποβολή προτάσεων για βελτιώσεις, εάν χρειαστεί·

36.  προτείνει μία μεταρρύθμιση των Συνθηκών προκειμένου να καταστεί συμβατή η ιδιότητα του μέλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το αξίωμα του βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά την περίοδο μεταξύ της σύστασης του Κοινοβουλίου και της εκλογής της Επιτροπής·

37.  ζητεί τη μεταρρύθμιση των Συνθηκών, και ιδίως του άρθρου 223 ΣΛΕΕ σχετικά με τις διατάξεις που απαιτούνται για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία, με μετάβαση από την ομοφωνία στο Συμβούλιο και τις εθνικές επικυρώσεις, προς τη λήψη αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο·

38.  εγκρίνει τη συνημμένη πρόταση και την υποβάλλει στο Συμβούλιο·

39.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν νομοθετικό ψήφισμα καθώς και τη συνημμένη πρόταση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ

Πρόταση για

Κανονισμό του Συμβουλίου

σχετικά με την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία, την κατάργηση της απόφασης 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου και της πράξης περί εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία, που προσαρτάται σε αυτήν την απόφαση

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 223 παράγραφος 1,

Έχοντας υπόψη την πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)  Η πράξη περί εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία(16) («εκλογική πράξη»), που προσαρτάται στην απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ, του Συμβουλίου(17) τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 1978 και στη συνέχεια τροποποιήθηκε από την απόφαση 2002/772/ΕΚ, Ευρατόμ(18) και την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/994 του Συμβουλίου(19).

(2)  Σύμφωνα με το άρθρο 223 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), οι αναγκαίες διατάξεις για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία θεσπίζονται από το Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει ομόφωνα σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία και αφού λάβει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετά από πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

(3)  Το άρθρο 8 ΣΛΕΕ θεσπίζει την αρχή της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου, με την οποία η Ένωση θα πρέπει να επιδιώκει την εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων και την προώθηση της ισότητας των φύλων σε όλες τις δραστηριότητές της.

(4)  Η Συνθήκη της Λισαβόνας όχι μόνο ανέθεσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την εξουσία πρωτοβουλίας όσον αφορά τις διατάξεις για την εκλογή των μελών του, αλλά άλλαξε επίσης τη φύση της εντολής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθιστώντας τα άμεσους εκπροσώπους των πολιτών της Ένωσης. Πρόκειται για θεμελιώδεις αλλαγές που θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται σε έναν εκσυγχρονισμένο ευρωπαϊκό εκλογικό νόμο με την προσθήκη νέων στοιχείων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας και στην ακριβέστερη απεικόνιση του εύρους του ρόλου και των αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

(5)  Παρά τις διατάξεις της εκλογικής πράξης, οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οργανώνονται σε μεγάλο βαθμό σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες, οι οποίοι διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών, με αποτέλεσμα μια σειρά διαφορετικών εκλογικών συστημάτων. Οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεξάγονται σε διαφορετικές ημέρες και οι ψήφοι δίνονται σε εθνικά κόμματα με εθνικούς υποψηφίους βάσει εθνικών προγραμμάτων. Η προσέγγιση αυτών των διαφορετικών εκλογικών συστημάτων μέσω της θέσπισης ενός πιο ενοποιημένου ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου που θα βασίζεται σε σαφείς κοινές αρχές και κανόνες θα εξασφάλιζε ισότητα για όλους τους πολίτες της Ένωσης και θα ενίσχυε την ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα.

(6)  Τα εκλογικά κατώτατα όρια αποτελούν μέρος του πολιτικού συστήματος πολλών κρατών μελών και συμβάλλουν στην ανάπτυξη σταθερής κυβερνητικής και αντιπολιτευτικής δυναμικής εντός των κοινοβουλίων. Προκειμένου να διασφαλιστεί ο θεμιτός πολιτικός ανταγωνισμός, τα όρια αυτά δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το 5 %.

(7)  Τα εκλογικά κατώτατα όρια δεν θα πρέπει να επηρεάζουν τις πιθανότητες των αναγνωρισμένων εθνικών και γλωσσικών μειονοτήτων να συμμετέχουν στην πολιτική ζωή της Ένωσης και να εκπροσωπούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι αναγνωρισμένες εθνικές ή γλωσσικές μειονότητες θα πρέπει να επωφελούνται από εξαιρέσεις από τυχόν κατώτατα όρια που προβλέπονται σε εθνικό επίπεδο. Εξαιρέσεις από τα εθνικά κατώτατα όρια θα πρέπει επίσης να ισχύουν για πολιτικά κόμματα ή ενώσεις ψηφοφόρων που συμμετέχουν στις ευρωπαϊκές εκλογές στο ένα τέταρτο των κρατών μελών που περιλαμβάνουν στα ψηφοδέλτιά τους τα ονόματα και τα λογότυπα των ευρωπαϊκών οντοτήτων με τις οποίες συνδέονται.

(8)  Σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), ο υποψήφιος για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, λαμβανομένων υπόψη των ευρωπαϊκών εκλογών, και στη συνέχεια εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Προκειμένου να δοθεί στο δικαίωμα αυτό η κατάλληλη έκφρασή του, η ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα θα πρέπει να αναπτυχθεί κατά τρόπο ώστε όλοι οι ευρωπαίοι ψηφοφόροι να έχουν τη δυνατότητα να υποδεικνύουν τον προτιμώμενο υποψήφιο για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής. Για να συμβεί αυτό, οι κορυφαίοι υποψήφιοι που προτείνονται από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, από ευρωπαϊκές ενώσεις ψηφοφόρων ή από άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες, πρέπει να είναι σε θέση να θέσουν υποψηφιότητα σε ένα κοινό εκλογικό πρόγραμμα σε όλα τα κράτη μέλη. Προκειμένου να επιτευχθεί πλειοψηφία εντός του Κοινοβουλίου πριν από τον διορισμό της Επιτροπής, οι ενδιαφερόμενες κοινοβουλευτικές ομάδες θα πρέπει να καθιερώσουν μια πρακτική σύναψης «νομοθετικών συμφωνιών» που θα διασφαλίζουν την πολιτική παρακολούθηση των ευρωπαϊκών εκλογών. Μέσω μιας διαδικασίας που θα πρέπει να επισημοποιηθεί βάσει πολιτικής συμφωνίας μεταξύ των ευρωπαϊκών πολιτικών οντοτήτων, ο επικεφαλής υποψήφιος του οποίου η ευρωπαϊκή πολιτική οντότητα έχει λάβει τον συνολικό μεγαλύτερο αριθμό εδρών θα πρέπει να επιφορτιστεί πρώτα με τον σχηματισμό πλειοψηφίας συνασπισμού στο νεοεκλεγέν Κοινοβούλιο όσον αφορά τον διορισμό υποψηφίου για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής. Σε περίπτωση που δεν μπορεί να επιτευχθεί πλειοψηφία συνασπισμού, το καθήκον θα πρέπει να ανατεθεί στον επόμενο επικεφαλής υποψήφιο. Για να ενημερωθεί η διαδικασία διορισμού, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα πρέπει να διαβουλευθεί με τους εν λόγω ηγέτες των ευρωπαϊκών πολιτικών οντοτήτων και κοινοβουλευτικών ομάδων. Η διαδικασία των κορυφαίων υποψηφίων θα μπορούσε να επισημοποιηθεί με πολιτική συμφωνία μεταξύ των ευρωπαϊκών πολιτικών οντοτήτων και με διοργανική συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

(9)  Πέρα από τις εθνικές εκλογικές περιφέρειες, θα πρέπει να δημιουργηθεί μια εκλογική περιφέρεια της Ένωσης, στην οποία επικεφαλής των ψηφοδελτίων θα είναι ο υποψήφιος κάθε πολιτικής οικογένειας για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής, προκειμένου να ενισχυθεί η δημοκρατική και πανευρωπαϊκή διάσταση των ευρωπαϊκών εκλογών. Η εν λόγω εκλογική περιφέρεια της Ένωσης θα πρέπει να υπόκειται σε λεπτομερείς και σαφείς κανόνες που διασφαλίζουν ότι ο κατάλογος των υποψηφίων σέβεται τις αρχές της ισότητας των φύλων και της γεωγραφικής αναλογικότητας και αντιπροσωπευτικότητας, και ιδίως ότι λαμβάνονται πλήρως υπόψη τα συμφέροντα των μικρών και μεσαίων κρατών μελών.

(10)  Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, οι ευρωπαϊκές ενώσεις ψηφοφόρων και άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην προώθηση ενός πραγματικά ευρωπαϊκού πολιτικού διαλόγου. Σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 4 ΣΕΕ, «τα πολιτικά κόμματα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συμβάλλουν στη διαμόρφωση ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης και στην έκφραση της βούλησης των πολιτών της Ένωσης». Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, οι ευρωπαϊκές ενώσεις ψηφοφόρων και άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες θα πρέπει ως εκ τούτου να διαδραματίζουν πιο κεντρικό ρόλο στη διαδικασία των ευρωπαϊκών εκλογών. Επομένως, θα πρέπει να τους δοθεί η δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως στις εκστρατείες για τις ευρωπαϊκές εκλογές και να καταθέτουν ψηφοδέλτια σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να γίνονται γνωστά και πιο ορατά στους εκλογείς, τόσο στα ψηφοδέλτια όσο και στο υλικό της εκστρατείας και στις δημοσιεύσεις.

(11)  Οι προϋποθέσεις για την επιλογή των υποψηφίων και για την υποβολή υποψηφιοτήτων θα πρέπει να είναι εύλογες, δίκαιες, δημοκρατικές, αναλογικές και να τηρούν τις αρχές που ορίζονται στον Κώδικα Ορθής Πρακτικής σε Εκλογικά Θέματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Δημοκρατία μέσω της Νομοθεσίας του Συμβουλίου της Ευρώπης (Επιτροπή της Βενετίας). Επιπλέον, στο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία(20), η Επιτροπή έχει δεσμευτεί να προωθήσει την πρόσβαση στη δημοκρατική συμμετοχή, η οποία συνεπάγεται τη συμμετοχικότητα και την ισότητα στη δημοκρατική συμμετοχή, καθώς και την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στην πολιτική και τη λήψη αποφάσεων. Στη στρατηγική της για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2020-2025(21), η Επιτροπή δήλωσε ότι οι ίσες ευκαιρίες συμμετοχής είναι απαραίτητες για την αντιπροσωπευτική δημοκρατία σε όλα τα επίπεδα. Η ισότητα των φύλων, καθώς και οι δημοκρατικές και διαφανείς διαδικασίες και οι τεκμηριωμένες αποφάσεις για την επιλογή των υποψηφίων για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένου του κορυφαίου υποψηφίου, αποτελούν βασικά στοιχεία για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλες τις ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες και για την ενίσχυση της αντιπροσωπευτικότητας και της δημοκρατίας. Για λόγους ισότητας, οι αρχές αυτές θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλους τους συνδυασμούς υποψηφίων στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τόσο στις εθνικές εκλογικές περιφέρειες όσο και στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης.

(12)  Η διαφάνεια της εκλογικής διαδικασίας και η πρόσβαση σε αξιόπιστες και έγκαιρες πληροφορίες σχετικά με τους ψηφοφόρους και τους υποψηφίους είναι σημαντικές για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας της εκλογικής διαδικασίας, την ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης και την εξασφάλιση σταθερού ποσοστού συμμετοχής στις εκλογές. Είναι σημαντικό να διευκολυνθεί η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τους ψηφοφόρους προκειμένου να αποφευχθεί η διπλοψηφία. Επιπλέον, οι πολίτες της Ένωσης θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τους υποψηφίους που είναι υποψήφιοι στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και, κατά περίπτωση, σχετικά με τη σύνδεση των εθνικών πολιτικών κομμάτων με ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα, πολύ πριν από τις εν λόγω εκλογές. Επομένως, είναι αναγκαίο να θεσπιστούν ευρωπαϊκοί εκλογικοί κατάλογοι και υποχρεωτικές προθεσμίες για την κατάρτιση των εκλογικών καταλόγων σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και των καταλόγων υποψηφίων.

(13)  Μια ευρωπαϊκή εκλογική αρχή που θα ασκεί ανεξάρτητη εντολή και θα απαρτίζεται από μέλη με την απαραίτητη εμπειρογνωμοσύνη και πείρα είναι ουσιαστικής σημασίας για τη διαχείριση της εκλογικής περιφέρειας σε επίπεδο Ένωσης. Τα βασικά καθήκοντα της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής θα πρέπει να περιλαμβάνουν την παρακολούθηση της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού και την επίλυση διαφορών σε σχέση με τα κοινά πρότυπα του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου· τη διαχείριση των ευρωπαϊκών εκλογικών καταλόγων· την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων· και την εξασφάλιση αποτελεσματικής ανταλλαγής πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των εθνικών φορέων.

(14)  Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες διαθέτουν επαρκείς πόρους για να μεταφέρουν τα μηνύματα και τα πολιτικά προγράμματά τους στους πολίτες της Ένωσης, η προεκλογική εκστρατεία στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης θα πρέπει να λάβει επαρκή χρηματοδότηση.

(15)  Προκειμένου να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των ψηφοφόρων στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προβλέψουν ταχυδρομική ψηφοφορία και θα μπορούσαν επίσης να επιτρέπουν την εκ των προτέρων ψηφοφορία με φυσική παρουσία και την ψηφοφορία μέσω πληρεξουσίου. Λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές συστάσεις του Συμβουλίου, και προκειμένου να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρουν οι τεχνολογικές εξελίξεις, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν επίσης να επιτρέπουν την ηλεκτρονική και διαδικτυακή ψηφοφορία, διασφαλίζοντας παράλληλα την προσβασιμότητα των ηλεκτρονικών και διαδικτυακών συστημάτων, την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων μέσω της δυνατότητας επανακαταμετρήσεων, το απόρρητο της ψηφοφορίας, την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο της Ένωσης, και πλήρη διαφάνεια στον σχεδιασμό και την εγκατάσταση των ηλεκτρονικών και διαδικτυακών συστημάτων· καθώς και τη διασφάλιση της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία και για όλους τους πολίτες.

(16)  Οι πολίτες της Ένωσης έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στον δημοκρατικό βίο της, ιδίως μέσω της ψήφου ή της υποψηφιότητας στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, καθώς και η πρόσβαση στην ενημέρωση και την ψηφοφορία θα πρέπει επίσης να διασφαλίζονται σε ισότιμη βάση για όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να επιτρέψουν σε όλους τους πολίτες της Ένωσης να ασκούν το δικαίωμα του εκλέγειν στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διαμένουν ή εργάζονται σε χώρες εκτός της Ένωσης, οι οποίοι δεν έχουν μόνιμη κατοικία, αντιμετωπίζουν έλλειψη στέγης, εκτίουν ποινή φυλάκισης στην Ένωση ή όσοι ζουν σε κλειστούς χώρους στέγασης, όπως νοσοκομεία, ψυχιατρικά ιδρύματα και άλλα περιβάλλοντα υγειονομικής περίθαλψης, ιδρύματα συνταξιοδότησης και νοσηλευτικά ιδρύματα για ηλικιωμένους ή χώρους στέγασης για άτομα με αναπηρία. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν κατάλληλα μέτρα, ώστε τα άτομα που ζουν σε κλειστούς χώρους στέγασης να είναι σε θέση να ασκούν το δικαίωμα ψήφου τους. Οι ειδικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διασφάλιση της πρόσβασης σε πληροφορίες, σε υλικό ψηφοφορίας και σε εγκαταστάσεις ψηφοφορίας.

(17)  Η ελάχιστη ηλικία για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι ποικίλλει στα 27 κράτη μέλη από 16 έως 18 έτη. Θα πρέπει να θεσπιστεί σε ολόκληρη την Ένωση ενιαίο εναρμονισμένο όριο ηλικίας για το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότητα και να αποφευχθούν οι διακρίσεις όσον αφορά την πρόσβαση στα πλέον θεμελιώδη αστικά και πολιτικά δικαιώματα. Με την επιφύλαξη των υφισταμένων συνταγματικών διατάξεων που καθορίζουν την ελάχιστη ηλικία ψήφου στα 18 ή 17 έτη, το κατώτατο όριο ηλικίας για την ψηφοφορία θα πρέπει να οριστεί στα 16 έτη. Η ελάχιστη ηλικία του εκλέγεσθαι θα πρέπει να οριστεί στα 18 έτη. Ανεξάρτητα από τη δικαιοπρακτική τους ικανότητα, όλα τα άτομα με αναπηρία θα πρέπει να απολαμβάνουν πολιτικά δικαιώματα σε ισότιμη βάση με τα άλλα άτομα.

(18)  Οι προθεσμίες για την υποβολή των καταλόγων των υποψηφίων για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και για την κατάρτιση των εκλογικών καταλόγων πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Για να εξασφαλιστεί ότι οι υποψήφιοι και οι ψηφοφόροι σε ολόκληρη την Ένωση διαθέτουν τον ίδιο χρόνο για προεκλογικές εκστρατείες ή για προβληματισμό, και για να διευκολυνθεί η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τους ψηφοφόρους, οι προθεσμίες για την κατάθεση των καταλόγων υποψηφίων και για την κατάρτιση των εκλογικών καταλόγων θα πρέπει να είναι οι ίδιες σε ολόκληρη την Ένωση.

(19)  Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, οι ευρωπαϊκές ενώσεις ψηφοφόρων και άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες είναι επαρκώς ορατές, χρειάζονται σαφείς και διαφανείς κανόνες σχετικά με τις προεκλογικές εκστρατείες και το επίσημο εκλογικό υλικό. Οι κανόνες αυτοί θα πρέπει να επιτρέπουν στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, στις ευρωπαϊκές ενώσεις ψηφοφόρων και σε άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες να χρησιμοποιούν κάθε μορφή δημόσιου επικοινωνιακού υλικού και υλικού προεκλογικής εκστρατείας. Οι κανόνες αυτοί θα πρέπει να επιτρέπουν στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, στις ευρωπαϊκές ενώσεις ψηφοφόρων και σε άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες να χρησιμοποιούν κάθε μορφή δημόσιας επικοινωνίας, υλικών προεκλογικής εκστρατείας και επίσημων εκλογικών υλικών όπως τα ψηφοδέλτια. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, η ευρωπαϊκή ένωση ψηφοφόρων και άλλες ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης και ίσων ευκαιριών όσον αφορά την προεκλογική εκστρατεία που σχετίζεται με την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης.

(20)  Η εκλογική πράξη του 1976 θέσπισε κοινή εκλογική περίοδο, παρέχοντας στα κράτη μέλη την εξουσία να καθορίζουν την ακριβή ημερομηνία και τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών εντός αυτής της περιόδου. Μια πραγματικά πανευρωπαϊκή εκλογική διαδικασία απαιτεί μια κοινή ευρωπαϊκή ημέρα ψηφοφορίας. Οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να διεξάγονται στις 9 Μαΐου, Ημέρα της Ευρώπης, η οποία σηματοδοτεί την επέτειο της Διακήρυξης Schuman της 9ης Μαΐου 1950. Τα εκλογικά αποτελέσματα θα πρέπει να ανακοινώνονται από την Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή και να δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(21)  Σε περίπτωση που βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που έχει εκλεγεί από τις εθνικές εκλογικές περιφέρειες, παραιτηθεί, αποβιώσει ή ανακληθεί η εντολή του, η προκύπτουσα κενή θέση θα πρέπει να καλυφθεί σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία. Οι κενές θέσεις των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέγονται στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης θα πρέπει να καλύπτονται από τον επόμενο υποψήφιο στους σχετικούς συνδυασμούς. Θα πρέπει επίσης να είναι δυνατή η προσωρινή αντικατάσταση των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε περιπτώσεις αδειών μητρότητας, αδειών πατρότητας, γονικής άδειας και σοβαρής ασθένειας.

(22)  Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες όσον αφορά τις τεχνικές απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένου του μορφοτύπου και των δεδομένων που πρέπει να παρέχονται, για την κατάρτιση των ευρωπαϊκών εκλογικών καταλόγων. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(22).

(23)  Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η θέσπιση των αναγκαίων διατάξεων για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία σύμφωνα με ενιαία εκλογική διαδικασία όσον αφορά την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης και με κοινές αρχές για όλα τα κράτη μέλη, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα απαιτούμενα όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Αντικείμενο

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει τις αναγκαίες διατάξεις για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία σύμφωνα με ενιαία εκλογική διαδικασία όσον αφορά την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης που αναφέρεται στο άρθρο 15 και με κοινές αρχές για όλα τα κράτη μέλη.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)  «πολιτικό κόμμα»: ένωση πολιτών που επιδιώκει πολιτικούς στόχους και η οποία είτε αναγνωρίζεται από την έννομη τάξη τουλάχιστον ενός κράτους μέλους είτε έχει συσταθεί σύμφωνα με αυτήν, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(23), συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σκοπεύουν να σχηματίσουν ή να συμμετάσχουν σε έναν ευρωπαϊκό συνασπισμό εθνικών πολιτικών κομμάτων ή/και εθνικών ενώσεων ψηφοφόρων προκειμένου να καταθέσουν κατάλογο υποψηφίων και να πραγματοποιήσουν προεκλογική εκστρατεία στην εκλογική περιφέρεια σε ολόκληρη την Ένωση·

2)  «ένωση ψηφοφόρων»: ένωση πολιτών η οποία επιδιώκει πολιτικούς στόχους και η οποία, αντί να συσταθεί ως πολιτικό κόμμα, είναι καταχωρισμένη ως ένωση πολιτών σύμφωνα με τις ισχύουσες εθνικές διατάξεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προτίθενται να σχηματίσουν ή να προσχωρήσουν σε ευρωπαϊκό συνασπισμό εθνικών πολιτικών κομμάτων και/ή ενώσεων ψηφοφόρων προκειμένου να καταθέσουν κατάλογο υποψηφίων και προεκλογικών εκστρατειών στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης·

3)  «ευρωπαϊκός συνασπισμός εθνικών πολιτικών κομμάτων και/ή ενώσεων ψηφοφόρων»: εκλογική συμμαχία εθνικών πολιτικών κομμάτων και/ή εθνικών ενώσεων ψηφοφόρων, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι τουλάχιστον στο ένα τέταρτο των κρατών μελών, στρογγυλοποιημένη, όπου χρειάζεται, στον πλησιέστερο ακέραιο αριθμό, που περιλαμβάνει κατάλογο υποψηφίων και εκστρατείες για την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης·

4)  «ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα»: πολιτικός συνασπισμός εθνικών πολιτικών κομμάτων που επιδιώκει πολιτικούς στόχους και είναι καταχωρισμένος στην Αρχή για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 με σκοπό την υποβολή υποψηφιότητας και τη διεξαγωγή εκστρατείας για την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης·

5)  «Ευρωπαϊκή ένωση ψηφοφόρων»: διακρατική ένωση πολιτών που είναι εγγεγραμμένη τουλάχιστον στο ένα τέταρτο των κρατών μελών και αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 0,02 % του εκλογικού πληθυσμού στα οικεία κράτη μέλη, η οποία επιδιώκει πολιτικούς στόχους, αλλά δεν έχει καθιερωθεί ως ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα, και αναγνωρίζεται με σκοπούς την υποβολή καταλόγου υποψηφίων στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης και τη διεξαγωγή εκστρατειών σε αυτήν·

6)  «Ευρωπαϊκός Εκλογικός Συνασπισμός»: εκλογικός συνασπισμός από δύο ή περισσότερα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και/ή ευρωπαϊκές ενώσεις ψηφοφόρων που διαθέτουν κατάλογο υποψηφίων και προεκλογικών εκστρατειών στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης, στον οποίο μπορούν να συμμετέχουν εθνικά πολιτικά κόμματα και/ή εθνικές ενώσεις ψηφοφόρων, υπό την προϋπόθεση ότι δεν συνδέονται με ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα·

7)  «Πολιτική συμμαχία»: διαρθρωμένη συνεργασία μεταξύ πολιτικών κομμάτων και/ή πολιτών σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014·

8)  «Ευρωπαϊκός εκλογικός φορέας»: ευρωπαϊκός συνασπισμός εθνικών πολιτικών κομμάτων και/ή ενώσεων ψηφοφόρων, ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα, ευρωπαϊκή ένωση ψηφοφόρων, ευρωπαϊκός εκλογικός συνασπισμός ή πολιτικός συνασπισμός·

9)  «Ενωσιακός κατάλογος»: ο κατάλογος υποψηφίων που έχουν εγγραφεί στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης μέσω μιας ευρωπαϊκής εκλογικής οντότητας.

Άρθρο 3

Εθνικές διατάξεις

Η εκλογική διαδικασία για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διέπεται από τον παρόντα κανονισμό. Τα θέματα που δεν καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό διέπονται σε κάθε κράτος μέλος από τις εθνικές του διατάξεις.

Οι εν λόγω εθνικές διατάξεις δεν θίγουν τον αναλογικό χαρακτήρα του συστήματος ψηφοφορίας.

Σε κάθε περίπτωση διασφαλίζουν τον σεβασμό των δημοκρατικών προτύπων, με αποτέλεσμα δημοκρατικές και αναλογικές απαιτήσεις για την εγγραφή πολιτικού κόμματος ή ένωσης ψηφοφόρων και για την υποβολή καταλόγου υποψηφίων για τις εθνικές εκλογικές περιφέρειες και την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης.

Άρθρο 4

Το δικαίωμα ψήφου

1.  Κάθε πολίτης της Ένωσης από την ηλικία των 16 ετών, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, ανεξαρτήτως της δικαιοπρακτικής ικανότητάς του, έχει δικαίωμα ψήφου στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με την επιφύλαξη των υφισταμένων συνταγματικών διατάξεων που ορίζουν ελάχιστη ηλικία ψήφου 18 ή 17 ετών.

2.  Οι πολίτες της Ένωσης που έχουν δικαίωμα ψήφου δεν ψηφίζουν περισσότερες από μία φορές στις εκλογές των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις εθνικές εκλογικές περιφέρειες ή στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης.

3.  Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι η διπλή ψηφοφορία στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπόκειται σε αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές ποινές.

Άρθρο 5

Το δικαίωμα του εκλέγεσθαι

1.  Κάθε πολίτης της Ένωσης από την ηλικία των 18 ετών έχει το δικαίωμα του εκλέγεσθαι για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είτε σε εθνική εκλογική περιφέρεια είτε στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης, είτε και στις δύο.

2.  Κανένας πολίτης της Ένωσης που έχει το δικαίωμα του εκλέγεσθαι δεν μπορεί να είναι υποψήφιος σε περισσότερες από μία εθνικές εκλογικές περιφέρειες ούτε να περιλαμβάνεται σε περισσότερους του ενός συνδυασμούς για μια εθνική εκλογική περιφέρεια ή περισσότερα από ένα ψηφοδέλτια σε επίπεδο Ένωσης σε οποιαδήποτε εκλογική διαδικασία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Άρθρο 6

Άσκηση του δικαιώματος ψήφου

1.  Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλοι οι πολίτες της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ζουν ή εργάζονται σε τρίτη χώρα, εκείνων χωρίς μόνιμη κατοικία, εκείνων που ζουν σε κλειστά οικιστικά περιβάλλοντα, των αστέγων ή όσων εκτίουν ποινή φυλάκισης στην Ένωση, είναι σε θέση να ασκήσουν το δικαίωμα του εκλέγειν στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

2.  Όσον αφορά τους πολίτες που εκτίουν ποινή φυλάκισης στην Ένωση, η παράγραφος 1 δεν θίγει το εθνικό δίκαιο ή τις δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο.

Άρθρο 7

Προσβασιμότητα

1.  Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλοι οι πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, έχουν ίση πρόσβαση στο σχετικό υλικό, στις εγκαταστάσεις ψηφοφορίας και στα εκλογικά τμήματα.

2.  Με βάση τα εθνικά τους συστήματα ψηφοφορίας, τα κράτη μέλη θεσπίζουν κατάλληλες ρυθμίσεις με σκοπό να διευκολύνουν την άσκηση του δικαιώματος ψήφου από άτομα με αναπηρία, ανεξάρτητα και μυστικά.

3.  Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρία λαμβάνουν, κατόπιν αιτήματός τους, συνδρομή κατά την ψηφοφορία από άτομο της επιλογής τους.

Άρθρο 8

Επιστολική ψηφοφορία

1.  Τα κράτη μέλη προβλέπουν την επιστολική ψηφοφορία στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών που ζουν σε τρίτη χώρα, και θεσπίζουν μέτρα που διασφαλίζουν ότι η επιστολική ψηφοφορία είναι προσβάσιμη, ιδίως για τα άτομα με αναπηρία. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν την αξιοπιστία και το απόρρητο της ψηφοφορίας, καθώς και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο της Ένωσης.

2.  Τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν πρόσθετες δυνατότητες ψηφοφορίας μέσω της εκ των προτέρων ψηφοφορίας με φυσική παρουσία, της ψήφου μέσω πληρεξουσίου και της ψηφοφορίας μέσω ηλεκτρονικών και διαδικτυακών συστημάτων.

Σε περίπτωση ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, ψηφοφορίας μέσω διαδικτύου και ψηφοφορίας μέσω πληρεξουσίου, τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν την αξιοπιστία, την ακεραιότητα, το απόρρητο της ψηφοφορίας, τη διαφάνεια στον σχεδιασμό και την εγκατάσταση ηλεκτρονικών και διαδικτυακών συστημάτων, τη δυνατότητα χειροκίνητης ή ηλεκτρονικής καταμέτρησης χωρίς να διακυβεύεται το απόρρητο της ψηφοφορίας και η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο της Ένωσης.

Άρθρο 9

Κατάρτιση των εθνικών εκλογικών καταλόγων και των ευρωπαϊκών εκλογικών καταλόγων

1.  Για τον εντοπισμό και την αποφυγή διπλής ψήφου στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η προθεσμία για την κατάρτιση των εκλογικών καταλόγων σε κάθε κράτος μέλος είναι το αργότερο δεκατέσσερις εβδομάδες πριν από την ημέρα των εκλογών που αναφέρεται στο άρθρο 19 παράγραφος 1. Σφάλματα στους εκλογικούς καταλόγους μπορούν να διορθωθούν έως την ημέρα των εκλογών.

2.  Για τους σκοπούς της κατάρτισης των ευρωπαϊκών εκλογικών καταλόγων, οι αρμόδιες εθνικές αρχές παρέχουν στην ευρωπαϊκή εκλογική αρχή όλα τα αναγκαία δεδομένα σύμφωνα με το άρθρο 18. Τα κριτήρια εγγραφής στον εθνικό εκλογικό κατάλογο διέπονται από εθνικές διατάξεις.

3.  Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τον καθορισμό των τεχνικών απαιτήσεων, συμπεριλαμβανομένου του μορφοτύπου και των δεδομένων που πρέπει να παρέχονται για την κατάρτιση των ευρωπαϊκών εκλογικών καταλόγων για την εφαρμογή της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 29.

Άρθρο 10

Αρχές επιλογής υποψηφίων

1.  Όλα τα πολιτικά κόμματα, οι ενώσεις ψηφοφόρων, οι εκλογικές συμμαχίες και οι ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες που συμμετέχουν στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τηρούν τις δημοκρατικές διαδικασίες, τη διαφάνεια και την ισότητα των φύλων, μέσω μέτρων που αποσκοπούν να διασφαλίσουν ότι όλα τα επιλέξιμα πρόσωπα έχουν ίσες ευκαιρίες εκλογής, και σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αντικατοπτρίζει την πολυμορφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά την επιλογή των υποψηφίων τους για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η ισότητα των φύλων επιτυγχάνεται ανάλογα με τα εκλογικά συστήματα των κρατών μελών και, σε κάθε περίπτωση, στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης με τη χρήση συστημάτων εναλλαγής ανδρών/γυναικών στα ψηφοδέλτια ή ποσοστώσεων, χωρίς να θίγονται τα δικαιώματα των μη δυαδικών ατόμων.

2.  Ένα μέλος πολιτικού κόμματος, ένωσης ψηφοφόρων ή ευρωπαϊκής εκλογικής οντότητας μπορεί να υποβάλει αιτιολογημένη καταγγελία μη συμμόρφωσης με τις δημοκρατικές διαδικασίες, τη διαφάνεια και τα κριτήρια ισότητας των φύλων που ορίζονται στο παρόν άρθρο στην αρμόδια εθνική αρχή ή στην Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή.

Άρθρο 11

Κατάρτιση των καταλόγων των υποψηφίων

1.  Η προθεσμία για την κατάθεση των καταλόγων των υποψηφίων για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου λήγει δώδεκα εβδομάδες πριν από την ημέρα των εκλογών που αναφέρεται στο άρθρο 19 παράγραφος 1.

2.  Το αργότερο 12 εβδομάδες πριν από την ημέρα των εκλογών, οι ευρωπαϊκοί εκλογικοί φορείς υποβάλλουν στην Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή έγγραφο που αποδεικνύει ότι όλοι οι υποψήφιοι συναινούν στην ένταξή τους στον πανευρωπαϊκό κατάλογο. Το έγγραφο αυτό περιλαμβάνει τα πλήρη ονόματα των υποψηφίων και τον αριθμό δελτίου ταυτότητας ή διαβατηρίου τους. Υπογράφεται από τους υποψηφίους και αναφέρει την ημερομηνία και τον τόπο υπογραφής.

Άρθρο 12

Εκλογικό σύστημα

1.  Οι εκλογές διεξάγονται με άμεση, καθολική, ελεύθερη και μυστική ψηφοφορία. Κάθε ψηφοφόρος διαθέτει δύο ψήφους, μία για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις εθνικές εκλογικές περιφέρειες και μία για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης.

2.  Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται ως εκπρόσωποι των πολιτών της Ένωσης βάσει αναλογικής εκπροσώπησης, στις εθνικές εκλογικές περιφέρειες και στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης.

3.  Στις εθνικές εκλογικές περιφέρειες, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται με βάση κάθε εθνικό σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης που χρησιμοποιείται συνήθως από τα κράτη μέλη.

4.  Στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται με τη χρήση του συστήματος εκλογής με λίστα.

Άρθρο 13

Εκλογικό όριο

1.  Τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν κατώτατο όριο για την κατανομή εδρών. Σε εθνικό επίπεδο, το όριο αυτό δεν υπερβαίνει το 5 % των έγκυρων ψήφων.

2.  Για τις εθνικές εκλογικές περιφέρειες, οι οποίες περιλαμβάνουν περισσότερες από 60 έδρες, ορίζεται κατώτατο όριο το οποίο δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από το 3,5 % των έγκυρων ψήφων στη συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια.

3.  Τα κατώτατα όρια που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 ισχύουν με την επιφύλαξη των εξαιρέσεων που προβλέπονται στο εθνικό δίκαιο για πολιτικά κόμματα ή ενώσεις ψηφοφόρων που εκπροσωπούν αναγνωρισμένες εθνικές ή γλωσσικές μειονότητες.

4.  Εξαίρεση από τα εθνικά κατώτατα όρια που ορίζονται στην παράγραφο 2 γίνεται για πολιτικά κόμματα ή ενώσεις ψηφοφόρων που είναι εγγεγραμμένα στο ένα τέταρτο των κρατών μελών και συγκεντρώνουν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο ψήφους σε ολόκληρη την Ένωση, οι οποίες περιλαμβάνουν στο εθνικό τους ψηφοδέλτιο το ενιαίο όνομα και τον λογότυπο της ευρωπαϊκής εκλογικής οντότητας με την οποία συνδέονται και, κατά περίπτωση, προσαρμοσμένα στις γλώσσες των οικείων κρατών μελών.

5.  Δεν υπάρχει ελάχιστο κατώτατο όριο για την κατανομή των εδρών στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης που αναφέρεται στο άρθρο 15.

Άρθρο 14

Εθνικές εκλογικές περιφέρειες

Τα κράτη μέλη, ανάλογα με τις εθνικές τους ιδιαιτερότητες και με την επιφύλαξη του άρθρου 15, μπορούν να ορίσουν ενιαίες εκλογικές περιφέρειες για την εκλογή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή να προβλέψουν άλλες εκλογικές υποδιαιρέσεις, χωρίς να θίγεται συνολικά η αναλογικότητα του εκλογικού συστήματος.

Τα κράτη μέλη μπορούν να συγκροτούν μονομελείς εκλογικές περιφέρειες που εκπροσωπούν γλωσσικές ή εθνοτικές μειονότητες, υπηκόους σε υπερπόντια εδάφη, εξόχως απόκεντρες περιοχές ή υπερπόντια εδάφη σύμφωνα με τις εθνικές ρυθμίσεις, χωρίς να θίγεται ο αναλογικός χαρακτήρας του συστήματος ψηφοφορίας.

Άρθρο 15

Εκλογική περιφέρεια της Ένωσης

1.  Υπάρχει μία εκλογική περιφέρεια που αποτελείται από ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την οποία 28 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται κατά την πρώτη εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού.

Για τις εκλογές των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη συνέχεια, το μέγεθος της εκλογικής περιφέρειας της Ένωσης καθορίζεται από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τον καθορισμό της σύνθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

2.  Οι εκλογές για την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης δεν θίγουν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέγονται σε κάθε κράτος μέλος.

3.  Όλες οι ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες σύμφωνα με το άρθρο 2 μπορούν να υποβάλλουν στην Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή ψηφοδέλτια σε επίπεδο Ένωσης.

4.  Κανένας ευρωπαϊκός εκλογικός φορέας δεν μπορεί να υποβάλει περισσότερα από ένα ψηφοδέλτια σε επίπεδο Ένωσης. Τα εθνικά κόμματα και οι εθνικές ενώσεις ψηφοφόρων μπορούν να υποστηρίξουν μόνο ένα ψηφοδέλτιο σε επίπεδο Ένωσης.

5.  Τα ψηφοδέλτια που περιλαμβάνουν τους καταλόγους σε επίπεδο Ένωσης φέρουν το όνομα και το λογότυπο της αντίστοιχης ευρωπαϊκής εκλογικής οντότητας.

6.  Για τους υποψηφίους που ζουν σε τρίτη χώρα, ο τόπος διαμονής του υποψηφίου για τους σκοπούς της κατάρτισης του πίνακα σε επίπεδο Ένωσης είναι ο τελευταίος πριν αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για τους υποψήφιους που γεννήθηκαν και διαμένουν σε τρίτη χώρα, ο τόπος διαμονής για τους σκοπούς της κατάρτισης του καταλόγου σε επίπεδο Ένωσης αντιστοιχεί στον τόπο του κράτους μέλους ιθαγένειας του υποψηφίου.

7.  Οι κατάλογοι σε επίπεδο Ένωσης περιλαμβάνουν αριθμό υποψηφίων ίσο με τον αριθμό των εντολών που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

8.  Οι κατάλογοι σε επίπεδο Ένωσης καταρτίζονται από τις ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στο άρθρο 10 παράγραφος 1.

9.  Για να εξασφαλιστεί γεωγραφική ισορροπία, οι κατάλογοι σε επίπεδο Ένωσης χωρίζονται σε τμήματα τριών χρονοθυρίδων. Καθεμία από τις τρεις αυτές χρονοθυρίδες πρέπει να συμπληρωθεί με έναν υποψήφιο προερχόμενο από καθεμία από τις τρεις ομάδες κρατών μελών, όπως ορίζεται στο παράρτημα Ι και περιγράφεται στο παράρτημα ΙΙ.

10.  Η σειρά των υποψηφίων που κατοικούν σε οποιοδήποτε από τα κράτη μέλη σε καθεμία από τις τρεις ομάδες κρατών μελών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα Ι ποικίλλει σε κάθε τμήμα του καταλόγου των τριών χρονοθυρίδων μέχρι την χρονοθυρίδα του καταλόγου που αντιστοιχεί στον αριθμό που προκύπτει από τη διαίρεση του συνολικού αριθμού των εδρών διά δύο, με κατά περίπτωση στρογγυλοποίηση προς τον επόμενο ακέραιο αριθμό.

11.  Ο συνολικός πληθυσμός των κρατών μελών υπολογίζεται από την Επιτροπή (Eurostat) βάσει των πλέον πρόσφατων δεδομένων που παρέχουν τα κράτη μέλη, σύμφωνα με μέθοδο που καθιερώθηκε δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1260/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(24).

12.  Η κατανομή των εδρών στους καταλόγους σε επίπεδο Ένωσης με βάση τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης πραγματοποιείται σύμφωνα με το σύστημα D’Hondt, ως εξής:

α)  οι αριθμοί ψήφων που συγκεντρώνουν οι υποψήφιοι κατατάσσονται από τον υψηλότερο στον χαμηλότερο, σε μια στήλη·

β)  ο αριθμός των ψήφων που λαμβάνει κάθε υποψηφιότητα διαιρείται διά του 1,2,3 κ.λπ., μέχρι ενός αριθμού ίσου προς τον αριθμό των εδρών που αντιστοιχούν στην εκλογική περιφέρεια, σχηματίζοντας πίνακα παρόμοιο με εκείνον που παρατίθεται στο παράρτημα III. Οι έδρες κατανέμονται στους υποψηφίους που λαμβάνουν τα υψηλότερα ποσοστά στον πίνακα, με φθίνουσα σειρά·

γ)  όταν δύο έδρες που αντιστοιχούν σε διαφορετικές υποψηφιότητες συμπίπτουν στον κατάλογο των εκλογικών μέτρων, η έδρα κατανέμεται στον κατάλογο με τον μεγαλύτερο συνολικό αριθμό ψήφων. Εάν υπάρχουν δύο υποψήφιοι με τον ίδιο αριθμό ψήφων, η πρώτη ισοβαθμία επιλύεται με κλήρωση και οι επόμενες με εναλλαγή.

13.  Οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς παρέχουν χρόνο μετάδοσης κατ’ αναλογία με τα αποτελέσματα των προηγούμενων εκλογών στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης, εξασφαλίζοντας ελάχιστο χρόνο μετάδοσης για κάθε κατάλογο σε επίπεδο Ένωσης.

Άρθρο 16

Χρηματοδότηση των εκλογικών εκστρατειών των ευρωπαϊκών εκλογικών φορέων

Οι διατάξεις των κεφαλαίων IV και V του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 εφαρμόζονται, τηρουμένων των αναλογιών, στη χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών των ευρωπαϊκών εκλογικών φορέων.

Άρθρο 17

Κοινές διατάξεις σχετικά με τις προεκλογικές εκστρατείες

1.  Η προεκλογική εκστρατεία αρχίζει οκτώ εβδομάδες πριν από την ημέρα των εκλογών.

2.  Η προεκλογική εκστρατεία συνίσταται στο να ζητείται από τους ψηφοφόρους να ψηφίσουν στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μέσω έντυπου ή ψηφιακού υλικού και άλλων μορφών δημόσιας επικοινωνίας, διαφήμισης στα μέσα ενημέρωσης και δημόσιων εκδηλώσεων. Το υλικό της προεκλογικής εκστρατείας περιλαμβάνει το λογότυπο και αναφορά στο μανιφέστο ή το πρόγραμμα της ευρωπαϊκής εκλογικής οντότητας με την οποία συνδέεται το εθνικό κόμμα.

3.  Το υλικό της προεκλογικής εκστρατείας είναι προσβάσιμο σε άτομα με αναπηρία.

4.  Στις εθνικές εκλογικές περιφέρειες, τα ψηφοδέλτια που χρησιμοποιούνται στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ενιαία, παρέχουν ίση προβολή στα ονόματα, τα ακρωνύμια, τα σύμβολα και τα λογότυπα, εφόσον υπάρχουν, των εθνικών πολιτικών κομμάτων ή/και των εθνικών ενώσεων ψηφοφόρων, καθώς και στα ονόματα των ευρωπαϊκών εκλογικών οντοτήτων όταν συνδέονται με οποιοδήποτε από αυτά, και περιλαμβάνουν τον κατάλογο των ονομάτων των υποψηφίων και, κατά περίπτωση, των αναπληρωτών τους, με τη σειρά με την οποία εμφανίζονται στους σχετικούς εκλογικούς καταλόγους.

5.  Οι διατάξεις που διέπουν την αποστολή εκλογικού υλικού σε ψηφοφόρους στο πλαίσιο των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ίδιες με εκείνες που εφαρμόζονται στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές εκλογές στα κράτη μέλη.

6.  Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης και ίσων ευκαιριών με τα εθνικά πολιτικά κόμματα και τις εθνικές ενώσεις ψηφοφόρων όσον αφορά την προεκλογική εκστρατεία που σχετίζεται με την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης.

7.  Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν μια ευρωπαϊκή εκλογική περίοδο δέσμευσης 48 ωρών πριν από την ημέρα των εκλογών, κατά τη διάρκεια της οποίας δεν επιτρέπεται να ζητούν από τους εκλογείς πληροφορίες σχετικά με τις προθέσεις ψήφου τους.

Άρθρο 18

Αρχές επαφών

1.  Κάθε κράτος μέλος ορίζει μια αρχή επαφών υπεύθυνη για την ανταλλαγή, με τους ομολόγους της στα άλλα κράτη μέλη και με την Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή που συγκροτείται σύμφωνα με το άρθρο 28, των δεδομένων σχετικά με τους ψηφοφόρους που είναι αναγκαία για την κατάρτιση του ευρωπαϊκού εκλογικού καταλόγου σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 2, και σχετικά με τους υποψηφίους.

2.  Η αρχή επαφών που αναφέρεται στην παράγραφο 1 αρχίζει, σύμφωνα με την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, να διαβιβάζει στους εν λόγω ομολόγους και στην Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή, το αργότερο έξι εβδομάδες πριν από την ημέρα των εκλογών, τα δεδομένα που αναφέρονται στα άρθρα 9 και 10 της οδηγίας 93/109/ΕΚ του Συμβουλίου(25) σχετικά με τους πολίτες της Ένωσης που είναι εγγεγραμμένοι στους εθνικούς εκλογικούς καταλόγους και στους ευρωπαϊκούς εκλογικούς καταλόγους ή είναι υποψήφιοι, σε κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι.

Άρθρο 19

Ημέρα των εκλογών

1.  Οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεξάγονται στις 9 Μαΐου του τελευταίου έτους της κοινοβουλευτικής περιόδου, όπως αναφέρεται στο άρθρο 20 («Ημέρα των εκλογών»).

2.  Κατά τη διάρκεια των ωρών λειτουργίας των εκλογικών κέντρων και από μισή ώρα πριν από την έναρξη λειτουργίας των εκλογικών κέντρων, απαγορεύεται κάθε πολιτική δραστηριότητα στα εκλογικά κέντρα ή κοντά σε αυτά, με την επιφύλαξη οποιασδήποτε δραστηριότητας οργανώνεται για τον εορτασμό της Ημέρας της Ευρώπης στα κράτη μέλη.

3.  Οι εκλογές ολοκληρώνονται σε όλα τα κράτη μέλη στις 21:00 τοπική ώρα της ημέρας των εκλογών. Για να ληφθεί υπόψη η χρονική διαφορά, οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορούν να διεξαχθούν στις 8 Μαΐου του τελευταίου έτους κοινοβουλευτικής περιόδου στις υπερπόντιες χώρες και εδάφη της Ένωσης.

4.  Τα κράτη μέλη δεν δημοσιοποιούν τα αποτελέσματα των καταμετρήσεών τους επισήμως ή προσωρινά παρά μόνο μετά τη λήξη της ψηφοφορίας, σύμφωνα με την παράγραφο 3, στο κράτος μέλος του οποίου οι εκλογείς ψηφίζουν τελευταίοι.

5.  Τα κράτη μέλη μπορούν να κηρύξουν την ημέρα των εκλογών εθνική αργία.

Άρθρο 20

Καθορισμός και δημοσίευση των εκλογικών αποτελεσμάτων

1.  Τα αποτελέσματα των εκλογών στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης και στις εθνικές εκλογικές περιφέρειες διακηρύσσονται, με τη σειρά αυτή, από την Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή, βάσει των πληροφοριών που παρέχουν οι αρχές επαφών.

2.  Τα επίσημα αποτελέσματα των εκλογών δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 21

Κοινοβουλευτική περίοδος και εντολή

1.  Η πενταετής θητεία για την οποία εκλέγονται τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αρχίζει με την έναρξη της πρώτης συνόδου που έπεται κάθε εκλογικής διαδικασίας (η «κοινοβουλευτική περίοδος»).

2.  Η θητεία κάθε μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αρχίζει και λήγει σύμφωνα με την κοινοβουλευτική περίοδο (η «εντολή»).

Άρθρο 22

Σύγκληση του Κοινοβουλίου

Πέρα από την υποχρέωση που προβλέπεται στο άρθρο 229 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνέρχεται, αυτοδικαίως, την πρώτη Τρίτη μετά την παρέλευση ενός μηνός από την ημέρα των εκλογών.

Άρθρο 23

Έλεγχος της εντολής

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προβαίνει στον έλεγχο των εγγράφων νομιμοποίησης των μελών του.

Για τον σκοπό αυτό, λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα που δηλώνονται επίσημα από τα κράτη μέλη και ανακοινώνονται από την Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή.

Άρθρο 24

Ασυμβίβαστα

1.  Η ιδιότητα του μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν συμβιβάζεται προς την ιδιότητά του ως:

–  μέλους της κυβερνήσεως ενός κράτους μέλους,

–  μέλους εθνικού ή περιφερειακού κοινοβουλίου ή συνέλευσης που διαθέτει νομοθετικές αρμοδιότητες,

–  μέλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

–  δικαστού, γενικού εισαγγελέως ή γραμματέως του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  μέλους της εκτελεστικής επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας,

–  μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου,

–  Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή,

–  μέλους της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής,

–  μέλους της Επιτροπής των Περιφερειών,

–  μέλους των επιτροπών ή οργανισμών, που συστάθηκαν δυνάμει της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, για τη διοίκηση ενωσιακών ταμείων ή για συνεχή και άμεση άσκηση καθηκόντων διαχείρισης,

–  μέλους του διοικητικού συμβουλίου ή της διευθύνουσας επιτροπής, ή υπαλλήλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων,

–  εν ενεργεία αξιωματούχου ή υπαλλήλου των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των εξειδικευμένων οργανισμών που συνδέονται με αυτά ή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

2.  Κάθε κράτος μέλος μπορεί να θεσπίζει πρόσθετους εθνικούς κανόνες σχετικά με το ασυμβίβαστο με την ιδιότητα του βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

3.  Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί των οποίων εφαρμόζονται κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2, αντικαθίστανται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 27.

Άρθρο 25

Εξωτερικές κοινοβουλευτικές δραστηριότητες

Κατά την εκλογή τους, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ορίζουν τον δήμο και, κατά περίπτωση, την περιφέρεια, εντός του κράτους μέλους διαμονής τους, από την οποία θα διεξάγουν εξωτερικές κοινοβουλευτικές δραστηριότητες.

Άρθρο 26

Προσωπική και ανεξάρτητη ψηφοφορία

1.  Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψηφίζουν ατομικώς και προσωπικώς. Δεν δεσμεύονται από οδηγίες ούτε από επιτακτική εντολή.

2.  Οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απολαύουν των προνομίων και ασυλιών που ισχύουν γι’ αυτούς δυνάμει του πρωτοκόλλου αριθ. 7 περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, από τη στιγμή της επίσημης κήρυξης της εκλογής τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Άρθρο 27

Κενές θέσεις

1.  Μία θέση χηρεύει όταν η θητεία ενός μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου λήγει λόγω παραίτησης ή θανάτου του μέλους αυτού ή λόγω ανάκλησης της εντολής του.

2.  Σε περίπτωση θανάτου, παραίτησης ή ανάκλησης της εντολής μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέγεται στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης, ο/η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενημερώνει αμέσως την Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή.

Η κενή θέση καλύπτεται από τον επόμενο υποψήφιο στον κατάλογο υποψηφίων στον οποίο εξελέγη αρχικά το μέλος που απεβίωσε, παραιτήθηκε ή αποσύρθηκε.

3.  Με την επιφύλαξη των λοιπών διατάξεων του παρόντος κανονισμού, κάθε κράτος μέλος θεσπίζει τις κατάλληλες διαδικασίες πλήρωσης έδρας που χηρεύει κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου, για το υπόλοιπο της εν λόγω περιόδου.

4.  Όταν η νομοθεσία ενός κράτους μέλους προβλέπει ρητά την έκπτωση από την εντολή ενός βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που έχει εκλεγεί σε εκλογική περιφέρεια του συγκεκριμένου κράτους μέλους, η εντολή λήγει, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της νομοθεσίας αυτής. Οι αρμόδιες εθνικές αρχές ενημερώνουν σχετικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

5.  Όταν μία έδρα χηρεύει λόγω παραίτησης ή θανάτου, ο/η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενημερώνει σχετικά, χωρίς χρονοτριβή, τις αρμόδιες αρχές του οικείου κράτους μέλους και την Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή.

6.  Σε περίπτωση που το Κοινοβούλιο κηρύξει κενή έδρα μέλους που εκλέγεται από την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης, ο/η Πρόεδρος ενημερώνει σχετικά την Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή και την καλεί να πληρώσει χωρίς καθυστέρηση την έδρα για το υπόλοιπο της θητείας.

Οι κενές θέσεις των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέγονται από την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης καλύπτονται από τον επόμενο υποψήφιο στον αντίστοιχο κατάλογο, σύμφωνα με τη σειρά της εκλογής τους.

7.  Το Κοινοβούλιο μπορεί, κατόπιν αιτήματος του ενδιαφερόμενου μέλους και με τη σύμφωνη γνώμη του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους ή της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής, να προτείνει προσωρινή αντικατάσταση του ενδιαφερόμενου μέλους σε περίπτωση άδειας μητρότητας, άδειας πατρότητας ή γονικής άδειας ή σε περίπτωση άδειας λόγω σοβαρής ασθένειας.

Όταν μια θέση χηρεύει προσωρινά για οποιονδήποτε από τους λόγους που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο, το εν λόγω μέλος αντικαθίσταται προσωρινά για περίοδο 16 εβδομάδων από τον επόμενο υποψήφιο του σχετικού πίνακα, ο οποίος μπορεί να αποφασίσει εάν θα καλύψει ή όχι την κενή θέση. Η άρνηση πλήρωσης της κενής θέσης δεν συνεπάγεται την απώλεια της θέσης στον σχετικό πίνακα για μελλοντικές κενές θέσεις. Η περίοδος των 16 εβδομάδων μπορεί να ανανεωθεί.

Άρθρο 28

Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή

1.  Ιδρύεται ευρωπαϊκή εκλογική αρχή (η «Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή») με σκοπό:

α)  τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, καθώς και τη διεξαγωγή και παρακολούθηση της εκλογικής διαδικασίας στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης·

β)  τον καθορισμό της διαδικασίας που εφαρμόζεται στις καταγγελίες σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 2 όσον αφορά την εκλογική περιφέρεια της Ένωσης·

γ)  την άσκηση όλων των καθηκόντων που σχετίζονται με την εκλογική διαδικασία στην εκλογική περιφέρεια της Ένωσης και την τήρηση επαφής με τις αρχές που αναφέρονται στο άρθρο 18·

δ)  την επαλήθευση ότι οι ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες πληρούν τις προϋποθέσεις για την υποβολή ψηφοδελτίων σε επίπεδο Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 15·

ε)  τη διαχείριση των ευρωπαϊκών εκλογικών καταλόγων που προβλέπονται στο άρθρο 9·

στ)  την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων σύμφωνα με το άρθρο 20·

ζ)  να αποφαίνεται επί των διαφορών που ενδέχεται να προκύψουν από τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού, πέρα από εκείνες που απορρέουν από τις εθνικές διατάξεις στις οποίες παραπέμπει ο παρών κανονισμός.

Η Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή μπορεί επίσης να παρέχει βοήθεια σε περίπτωση δυσκολιών που σχετίζονται με την ερμηνεία των καταλόγων που υποβάλλουν οι εθνικές αρχές.

2.  Η Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή είναι ανεξάρτητη και ασκεί τα καθήκοντά της συμμορφούμενη πλήρως προς τον παρόντα κανονισμό.

3.  Η Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή προκηρύσσει τους καταλόγους σε επίπεδο Ένωσης έντεκα εβδομάδες πριν από την ημέρα των εκλογών.

Καταρτίζει και διαχειρίζεται μητρώο των διαφόρων ενωσιακών καταλόγων που υποβάλλονται από τις ευρωπαϊκές εκλογικές οντότητες. Τα περιεχόμενα του μητρώου δημοσιοποιούνται.

Στις αποφάσεις της, η Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή λαμβάνει πλήρως υπόψη τα θεμελιώδη δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι.

4.  Κάθε κράτος μέλος διορίζει ένα μέλος της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής, το οποίο επιλέγεται από καθηγητές νομικής ή πολιτικής επιστήμης και άλλους εμπειρογνώμονες σε εκλογικά συστήματα με βάση τα επαγγελματικά τους προσόντα και με σεβασμό της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων. Τα μέλη της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής εκλέγουν τον πρόεδρό της, τον αντιπρόεδρό της και τον γραμματέα της με απλή πλειοψηφία, σε χωριστή ψηφοφορία. Η Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή επιδιώκει να λαμβάνει αποφάσεις με συναίνεση. Εάν δεν είναι δυνατόν να ληφθεί απόφαση με συναίνεση, η Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή αποφασίζει με απλή πλειοψηφία.

Όλα τα μέλη της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής είναι ανεξάρτητα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Δεν ζητούν ούτε λαμβάνουν οδηγίες από οποιοδήποτε θεσμικό όργανο ή κυβέρνηση ή από οποιοδήποτε άλλο όργανο, υπηρεσία ή οργανισμό. Δεν είναι μέλη ή πρώην μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των εθνικών κοινοβουλίων ή των εθνικών κυβερνήσεων. Επιπλέον, δεν είναι εκλεγμένα μέλη ούτε υπάλληλοι ή λοιπό προσωπικό οποιουδήποτε θεσμικού οργάνου της Ένωσης ή οποιουδήποτε ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος ή ευρωπαϊκής ένωσης ψηφοφόρων ή οποιουδήποτε ευρωπαϊκού πολιτικού ιδρύματος.

Τα μέλη της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής διορίζονται για πενταετή θητεία με δυνατότητα ανανέωσης άπαξ.

5.  Η Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή εκπροσωπείται από τον πρόεδρό της, ο οποίος διασφαλίζει την εφαρμογή όλων των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής εξ ονόματός της.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής απέχει από κάθε ενέργεια που δεν συνάδει με τη φύση των καθηκόντων του.

Εάν ένα μέλος της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου, δεν πληροί πλέον τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την άσκηση των καθηκόντων του, μπορεί να απομακρυνθεί κατόπιν ψηφοφορίας με απόφαση υποστηριζόμενη από τα τρία πέμπτα τουλάχιστον των μελών της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής βάσει έκθεσης στην οποία διατυπώνεται αιτιολογημένη πρόταση απομάκρυνσης.

Η πενταετής θητεία της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής αρχίζει δυόμισι έτη μετά την έναρξη της κοινοβουλευτικής περιόδου. Η πρώτη θητεία της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής αρχίζει το συντομότερο δυνατόν μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού.

Κενή θέση στην Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή λόγω παραίτησης, συνταξιοδότησης, απόλυσης ή θανάτου καλύπτεται σύμφωνα με την ίδια διαδικασία που ισχύει για τον αρχικό διορισμό.

6.  Η Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή διαθέτει νομική προσωπικότητα και τα απαραίτητα γραφεία, προσωπικό, υπηρεσίες και εγκαταστάσεις διοικητικής υποστήριξης για την εκτέλεση των καθηκόντων της.

7.  Η Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την οργάνωση των ευρωπαϊκών εκλογών και την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού και την επίτευξη των στόχων της, εντός εννιά μηνών από τις ευρωπαϊκές εκλογές.

8.  Οι δαπάνες της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής, συμπεριλαμβανομένων των αποδοχών των μελών της, χρηματοδοτούνται από πιστώσεις του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης.

Οι πιστώσεις του προϋπολογισμού είναι επαρκείς ώστε να διασφαλίζεται η πλήρης και ανεξάρτητη λειτουργία της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής. Ένα σχέδιο προϋπολογισμού για την Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή υποβάλλεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τον πρόεδρό της και δημοσιοποιείται. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναθέτει τα καθήκοντα του διατάκτη σε σχέση με τις πιστώσεις αυτές στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής εκλογικής αρχής.

Άρθρο 29

Διαδικασία επιτροπής

1.  Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή συνιστά επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.  Οσάκις γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Άρθρο 30

Κατάργηση

1.  Η Πράξη περί εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία, καθώς και η απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου η οποία θεσπίζει την εν λόγω Πράξη, καταργούνται.

2.  Οι παραπομπές στην καταργούμενη πράξη θεωρούνται ως παραπομπές στον παρόντα κανονισμό.

Άρθρο 31

Ρήτρα επανεξέτασης

Το αργότερο ένα έτος μετά από κάθε εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά από διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή εκλογική αρχή, υποβάλλει έκθεση σχετικά με τη συνολική λειτουργία του παρόντος κανονισμού, συνοδευόμενη, κατά περίπτωση, από νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 32

Έναρξη ισχύος

1.  Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται εκείνου της έγκρισής του από τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τους αντίστοιχους συνταγματικούς τους κανόνες.

2.  Τα κράτη μέλη ενημερώνουν τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου για την ολοκλήρωση των εθνικών διαδικασιών τους.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I.

ΠΙΝΑΚΑΣ – ΤΑ 27 ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

Πηγή: https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tps00001/default/table?lang=en

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Πρακτικό παράδειγμα καταλόγου σε επίπεδο Ένωσης που χρησιμοποιεί την ομάδα των τριών κατηγοριών με 28 έδρες.

Α1, Α2, Α3, Α4, Α5, Β1, Β2, Β3, Β4, Β5, Β7, Β8, Β9, Β10, Γ1, Γ2, Γ3, Γ4, Γ5, Γ6, Γ7, Γ8, Γ9, Γ10, Γ11, Γ12 είναι παραδείγματα υποψηφίων από τα κράτη μέλη της ΕΕ ανά κατηγορία πληθυσμού

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ

Πρακτικό παράδειγμα – μέθοδος D’Hondt

Πρακτικό παράδειγμα: 1 000 000 έγκυρες ψήφοι σε εκλογική περιφέρεια που εκλέγει 5 βουλευτές.

A (350 000 ψήφοι), B (300 000 ψήφοι), Γ (150 000 ψήφοι), Δ (100 000 ψήφοι), E (70 000 ψήφοι), ΣΤ (30 000 ψήφοι)

Κατηγορία 1 2 3 4 5

Α 350 000 175 000 116 666 87 500 70 000

Β 300 000 150 000 100 000 75 000 60 000

Γ 150 000 75 000 50 000 37 500 30 000

Δ 100 000 50 000 33 333 25 000 20 000

Ε 70 000 35 000 23 333 17 500 14 000

ΣΤ 30 000 15 000 10 000 7 500 6 000

Κατά συνέπεια, η Α λαμβάνει 2 έδρες, η Β λαμβάνει 2 έδρες και η Γ λαμβάνει 1 έδρα.

(1) ΕΕ L 283 της 21.10.2002, σ. 1. (2) ΕΕ L 178 της 16.7.2018, σ. 1. (3) ΕΕ L 329 της 30.12.1993, σ. 34. (4) ΕΕ C 292 της 21.9.1998, σ. 66. (5) ΕΕ C 419 της 16.12.2015, σ. 185. (6) ΕΕ C 75 της 26.2.2016, σ. 109. (7) ΕΕ C 366 της 27.10.2017, σ. 7. (8) ΕΕ C 36 της 29.1.2016, σ. 56. (9) ΕΕ C 463 της 21.12.2018, σ. 83. (10) ΕΕ C 425 της 20.10.2021, σ. 98. (11) ΕΕ L 317 της 4.11.2014, σ. 1. (12) https://www.eesc.europa.eu/en/our-work/opinions-information-reports/information-reports/real-right-persons-disabilities-vote-european-parliament-elections-information-report. (13) https://www.eesc.europa.eu/en/our-work/opinions-information-reports/opinions/need-guarantee-real-rights-persons-disabilities-vote-european-parliament-elections-additional-opinion. (14) Βάσει στοιχείων της διακομματικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις παραδοσιακές μειονότητες, τις εθνικές κοινότητες και τις γλώσσες. (15) Συλλογή γνωμοδοτήσεων και εκθέσεων της Επιτροπής της Βενετίας σχετικά με τα εκλογικά συστήματα και τις εθνικές μειονότητες CDL-PI(2019)004, ιδίως την έκθεσή της για το εκλογικό δίκαιο και τις εθνικές μειονότητες CDL-INF (2000). (16) ΕΕ L 278 της 8.10.1976, σ. 5. (17) Απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 20ής Σεπτεμβρίου 1976 (ΕΕ L 278 της 8.10.1976, σ. 1). (18) Απόφαση 2002/772/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002 και 23ης Σεπτεμβρίου 2002, για την τροποποίηση της πράξης εκλογής των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση καθολική ψηφοφορία, η οποία είναι προσαρτημένη στην απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ (ΕΕ L 283 της 21.10.2002, σ. 1). (19) Απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/994 του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2018, για την τροποποίηση της πράξης περί εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία, που προσαρτάται στην απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 20ής Σεπτεμβρίου 1976 (ΕΕ L 178 της 16.7.2018, σ. 1). που δεν είναι σε ισχύ. (20) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία (COM(2020)0790). (21) Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Μια Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025» (COM(2020)0152). (22) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13). (23) Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων (ΕΕ L 317 της 4.11.2014, σ. 1). (24) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1260/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2013, για τις ευρωπαϊκές δημογραφικές στατιστικές (ΕΕ L 330 της 10.12.2013, σ. 39). (25) Οδηγία 93/109/ΕΚ του Συμβουλίου, της 6ης Δεκεμβρίου 1993, για τις λεπτομέρειες άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε ένα κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι (ΕΕ L 329 της 30.12.1993, σ. 34).

Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 στην πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση των παραρτημάτων IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τους έμμονους οργανικούς ρύπους (COM(2021)0656 – C9-0396/2021 – 2021/0340(COD))(1)

P9_TA(2022)0130 A9-0092/2022

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή   Τροπολογία Τροπολογία 1 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 2 (2)  Κατά την έβδομη σύνοδο της διάσκεψης των συμβαλλομένων μερών της σύμβασης, η οποία πραγματοποιήθηκε από τις 4 έως τις 15 Μαΐου 2015 συμφωνήθηκε να συμπεριληφθεί η πενταχλωροφαινόλη, τα άλατα και οι εστέρες της (στο εξής: πενταχλωροφαινόλη) στο παράρτημα A της σύμβασης. Κατά την ένατη σύνοδο της διάσκεψης των συμβαλλόμενων μερών της σύμβασης, η οποία πραγματοποιήθηκε από τις 29 Απριλίου έως τις 10 Μαΐου 2019, συμφωνήθηκε να συμπεριληφθούν το dicofol (δικοφόλη) και το υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA), τα άλατά του και οι συγγενείς με αυτό ενώσεις στο παράρτημα Α της σύμβασης. Με βάση τις εν λόγω τροποποιήσεις της σύμβασης και προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η διαχείριση των αποβλήτων που περιέχουν τις εν λόγω ουσίες πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις της σύμβασης, είναι αναγκαίο να τροποποιηθούν επίσης τα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021, μέσω της συμπερίληψης της πενταχλωροφαινόλης, του dicofol (δικόφολη) και του υπερφθοροοκτανοϊκού οξέος (PFOA), των αλάτων του και των συγγενών με αυτό ενώσεων στα παραρτήματα και μέσω της αναφοράς των αντίστοιχων ορίων συγκέντρωσής τους. (2)  Κατά την έβδομη σύνοδο της διάσκεψης των συμβαλλομένων μερών της σύμβασης, η οποία πραγματοποιήθηκε από τις 4 έως τις 15 Μαΐου 2015 συμφωνήθηκε να συμπεριληφθεί η πενταχλωροφαινόλη, τα άλατα και οι εστέρες της (στο εξής: πενταχλωροφαινόλη) στο παράρτημα A της σύμβασης. Κατά την ένατη σύνοδο της διάσκεψης των συμβαλλόμενων μερών της σύμβασης, η οποία πραγματοποιήθηκε από τις 29 Απριλίου έως τις 10 Μαΐου 2019, συμφωνήθηκε να συμπεριληφθούν το dicofol (δικοφόλη) και το υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA), τα άλατά του και οι συγγενείς με αυτό ενώσεις στο παράρτημα Α της σύμβασης. Με βάση τις εν λόγω τροποποιήσεις της σύμβασης και προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η διαχείριση των αποβλήτων που περιέχουν τις εν λόγω ουσίες πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις της σύμβασης, είναι αναγκαίο να τροποποιηθούν επίσης τα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021, μέσω της συμπερίληψης της πενταχλωροφαινόλης, του dicofol (δικόφολη) και του υπερφθοροοκτανοϊκού οξέος (PFOA), των αλάτων του και των συγγενών με αυτό ενώσεων στα παραρτήματα και επίσης μέσω της αναφοράς των αντίστοιχων ορίων συγκέντρωσής τους. Τροπολογία 2 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 3 (3)  Η πενταχλωροφαινόλη είχε συμπεριληφθεί προηγουμένως στα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 850/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου23 με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/63624 της Επιτροπής, με τιμή 100 mg/kg στο παράρτημα IV και τιμή 1 000 mg/kg στο παράρτημα V. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 850/2004 καταργήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1021, ωστόσο η πενταχλωροφαινόλη παραλείφθηκε ακούσια από τον εν λόγω κανονισμό. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να τροποποιηθούν τα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 ώστε να συμπεριληφθεί η πενταχλωροφαινόλη. (3)  Η πενταχλωροφαινόλη είχε συμπεριληφθεί προηγουμένως στα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 850/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου23 με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/63624 της Επιτροπής, με τιμή 100 mg/kg στο παράρτημα IV και τιμή 1 000 mg/kg στο παράρτημα V. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 850/2004 καταργήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1021, ωστόσο η πενταχλωροφαινόλη παραλείφθηκε ακούσια από τον εν λόγω κανονισμό. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να τροποποιηθούν τα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 ώστε να συμπεριληφθεί πλέον η πενταχλωροφαινόλη. _________________ _________________ 23 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 850/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τους έμμονους οργανικούς ρύπους και την τροποποίηση της οδηγίας 79/117/ΕΟΚ (ΕΕ L 158 της 30.4.2004, σ. 7). 23 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 850/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τους έμμονους οργανικούς ρύπους και την τροποποίηση της οδηγίας 79/117/ΕΟΚ (ΕΕ L 158 της 30.4.2004, σ. 7). 24 Κανονισμός (ΕΕ) 2019/636 της Επιτροπής, της 23ης Απριλίου 2019, σχετικά με την τροποποίηση των παραρτημάτων IV και V του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 850/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τους έμμονους οργανικούς ρύπους (ΕΕ L 109 της 24.4.2019, σ. 6). 24 Κανονισμός (ΕΕ) 2019/636 της Επιτροπής, της 23ης Απριλίου 2019, σχετικά με την τροποποίηση των παραρτημάτων IV και V του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 850/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τους έμμονους οργανικούς ρύπους (ΕΕ L 109 της 24.4.2019, σ. 6). Τροπολογία 3 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 4 (4)  Τα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 περιλαμβάνουν ήδη όρια συγκέντρωσης για τις ακόλουθες ουσίες ή ομάδες ουσιών: α) το άθροισμα των συγκεντρώσεων τετραβρωμοδιφαινυλαιθέρα, πενταβρωμοδιφαινυλαιθέρα, εξαβρωμοδιφαινυλαιθέρα, επταβρωμοδιφαινυλαιθέρα και δεκαβρωμοδιφαινυλαιθέρα (με εξαίρεση τον τελευταίο, ο οποίος δεν περιλαμβάνεται στο παράρτημα V του εν λόγω κανονισμού)· β) εξαβρωμοκυκλοδωδεκάνιο· γ) χλωροαλκάνια C10-C13 (χλωριωμένες παραφίνες μικρής αλυσίδας) (SCCP)· και δ) πολυχλωριωμένες διβενζο-p-διοξίνες και διβενζοφουράνια (PCDD/PCDF). Σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021, είναι σκόπιμο να τροποποιηθούν τα όρια συγκέντρωσης του παραρτήματος IV για τις εν λόγω ουσίες ώστε να προσαρμοστούν οι οριακές τιμές τους στην επιστημονική και τεχνική πρόοδο. Για λόγους συνέπειας με τον κατάλογο των πολυβρωμοδιφαινυλαιθέρων (PBDE) που απαριθμούνται στο παράρτημα IV του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021, η ουσία δεκαβρωμοδιφαινυλαιθέρας θα πρέπει να συμπεριληφθεί στους PBDE που απαριθμούνται στην τρίτη στήλη του παραρτήματος V του εν λόγω κανονισμού. (4)  Τα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 περιλαμβάνουν ήδη όρια συγκέντρωσης για τις ακόλουθες ουσίες ή ομάδες ουσιών: α) το άθροισμα των συγκεντρώσεων τετραβρωμοδιφαινυλαιθέρα, πενταβρωμοδιφαινυλαιθέρα, εξαβρωμοδιφαινυλαιθέρα, επταβρωμοδιφαινυλαιθέρα και δεκαβρωμοδιφαινυλαιθέρα (με εξαίρεση τον τελευταίο, ο οποίος δεν περιλαμβάνεται στο παράρτημα V του εν λόγω κανονισμού)· β) εξαβρωμοκυκλοδωδεκάνιο· γ) χλωροαλκάνια C10-C13 (χλωριωμένες παραφίνες μικρής αλυσίδας) (SCCP)· και δ) πολυχλωριωμένες διβενζο-p-διοξίνες και διβενζοφουράνια (PCDD/PCDF). Σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021, είναι σκόπιμο να τροποποιηθούν τα όρια συγκέντρωσης του παραρτήματος IV για τις εν λόγω ουσίες ώστε να προσαρμοστούν οι οριακές τιμές τους σύμφωνα με την επιστημονική και τεχνική πρόοδο. Για λόγους συνέπειας με τον κατάλογο των πολυβρωμοδιφαινυλαιθέρων (PBDE) που απαριθμούνται στο παράρτημα IV του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021, η ουσία δεκαβρωμοδιφαινυλαιθέρας θα πρέπει να συμπεριληφθεί στους PBDE που απαριθμούνται στην τρίτη στήλη του παραρτήματος V του εν λόγω κανονισμού. Τροπολογία 4 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 5 α (νέα) (5α)   Το υπερφθοροεξανοσουλφονικό οξύ (PFHxS), τα άλατά του και οι συγγενείς με το PFHxS ενώσεις έχουν προταθεί από την επιτροπή εξέτασης έμμονων οργανικών ρύπων (POPRC) για καταχώριση στο παράρτημα Α της σύμβασης χωρίς ειδικές εξαιρέσεις5α μετά την ολοκλήρωση του προφίλ κινδύνου και της αξιολόγησης της διαχείρισης κινδύνου για τις εν λόγω ουσίες. Η απόφαση να συμπεριληφθούν το PFHxS, τα άλατά του και οι συγγενείς με το PFHxS ενώσεις προβλέπεται να λάβει χώρα στη Σύμβαση της Στοκχόλμης COP-10, η οποία είχε αρχικά προγραμματιστεί για τον Ιούλιο του 2021, και τώρα έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2022 ως αποτέλεσμα της αρνητικής εξέλιξης της πανδημίας της COVID-19 σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Επομένως, στο πλαίσιο της τήρησης των στόχων της Σύμβασης, είναι σκόπιμο, με βάση τις τρέχουσες αξιολογήσεις αντικτύπου5β και προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η διαχείριση των αποβλήτων που περιέχουν τις εν λόγω ουσίες πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις της σύμβασης, να τροποποιηθούν ήδη τα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021, μέσω της συμπερίληψης του υπερφθοροεξανοσουλφονικού οξέος (PFHxS), των αλάτων του και των συγγενών με το PFHxS ενώσεων στα παραρτήματα και μέσω της αναφοράς των αντίστοιχων ορίων συγκέντρωσής τους. Η Επιτροπή θα πρέπει να αποτυπώσει τις εν λόγω τροποποιήσεις των παραρτημάτων IV και V σε άλλα παραρτήματα του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021, ώστε να διασφαλίζεται η συνοχή. _________________ 5α Επιτροπή εξέτασης έμμονων οργανικών ρύπων (POPRC), POPRC-15/1 5β SWD(2021) 300 final Τροπολογία 5 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 6 (6)  Τα προτεινόμενα όρια συγκέντρωσης στα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 καθορίστηκαν με την ίδια μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για τον καθορισμό των ορίων συγκέντρωσης σε προηγούμενες τροποποιήσεις των παραρτημάτων IV και V του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 850/2004. Τα προτεινόμενα όρια συγκέντρωσης θα πρέπει να επιτυγχάνουν τον στόχο εξασφάλισης υψηλού επιπέδου προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος που σχετίζεται με την καταστροφή ή τη μη αναστρέψιμη μετατροπή των σχετικών ουσιών. Τα εν λόγω όρια θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη τον ευρύτερο στόχο πολιτικής για την επίτευξη μιας κλιματικά ουδέτερης και κυκλικής οικονομίας, ο οποίος κατοχυρώνεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία26. (6)  Τα προτεινόμενα όρια συγκέντρωσης στα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 καθορίστηκαν με την ίδια μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για τον καθορισμό των ορίων συγκέντρωσης σε προηγούμενες τροποποιήσεις των παραρτημάτων IV και V του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 850/2004. Τα προτεινόμενα όρια συγκέντρωσης θα πρέπει να βασίζονται στην αρχή της προφύλαξης, όπως ορίζεται στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και να αποσκοπούν στην εξάλειψη, όπου είναι εφικτό, της έκλυσης έμμονων οργανικών ρύπων στο περιβάλλον, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος εξασφάλισης υψηλού επιπέδου προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος που σχετίζεται με την καταστροφή ή τη μη αναστρέψιμη μετατροπή των σχετικών ουσιών. Τα εν λόγω όρια θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη τον ευρύτερο στόχο πολιτικής για την επίτευξη της φιλοδοξίας μηδενικής ρύπανσης για ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από τοξικές ουσίες, την αύξηση της ανακύκλωσης, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την ανάπτυξη κύκλων μη τοξικών υλικών όπου οι απαγορευμένες ουσίες δεν θα πρέπει να επανεισαχθούν στην αγορά της ΕΕ μέσω δραστηριοτήτων ανακύκλωσης, καθώς και για την επίτευξη μιας κυκλικής οικονομίας, ο οποίος κατοχυρώνεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία26. __________________ __________________ 26 COM(2019)640 26 COM(2019)640 Τροπολογία 6 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 6 α (νέα) (6α)  Τα όρια συγκέντρωσης που προσδιορίζονται στα παραρτήματα IV και V του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 θα πρέπει να είναι συνεπή και να συμβάλλουν στην εφαρμογή της ανακοίνωσης της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων – Για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες», η οποία προτείνει μια ολοκληρωμένη δέσμη δράσεων για την αντιμετώπιση της χρήσης των υπερφθοριωμένων και πολυφθοριωμένων αλκυλιωμένων ουσιών και της ρύπανσης από τις ουσίες αυτές. Τροπολογία 7 Πρόταση κανονισμού Αιτιολογική σκέψη 6 β (νέα) (6β)   Για να αποτραπεί η ανάμειξη μολυσμένων αποβλήτων με άλλα απόβλητα ή υλικά και για να εξασφαλιστεί καλύτερη ιχνηλασιμότητα και αποτελεσματική επεξεργασία των αποβλήτων που περιέχουν έμμονους οργανικούς ρύπους, είναι αναγκαίο να αποφευχθεί η ασυνέπεια μεταξύ των διατάξεων για τα απόβλητα που περιέχουν έμμονους οργανικούς ρύπους, οι οποίες προβλέπονταν αρχικά στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 850/2004, ο οποίος έχει πλέον καταργηθεί με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1021, και εκείνων που προβλέφθηκαν στη συνέχεια. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει κατά πόσον είναι σκόπιμο να αναγνωριστεί ότι τα απόβλητα που περιέχουν οιουσδήποτε έμμονους οργανικούς ρύπους που υπερβαίνουν τα όρια συγκέντρωσης που καθορίζονται στο παράρτημα IV του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 πρέπει να ταξινομούνται ως επικίνδυνα και να υποβάλει, κατά περίπτωση, νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/98/ΕΚ ή της απόφασης 2014/955/ΕΕ, ή και των δύο, αναλόγως· Τροπολογία 8 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 α (νέο) Άρθρο 1α Η Επιτροπή αξιολογεί κατά πόσον θα ήταν σκόπιμο να τροποποιηθεί η οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα ή η απόφαση 2014/955/ΕΕ της Επιτροπής1a, ή και οι δύο, να αναγνωριστεί ότι τα απόβλητα που περιέχουν οιουσδήποτε έμμονους οργανικούς ρύπους που υπερβαίνουν τα όρια συγκέντρωσης που αναφέρονται στο παράρτημα IV του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 πρέπει να ταξινομούνται ως επικίνδυνα και, κατά περίπτωση, με βάση την εν λόγω αξιολόγηση και το αργότερο 18 μήνες μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας νομοθεσίας, υποβάλλει νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση της οδηγίας ή της απόφασης, ή και των δύο, αναλόγως. _________________ 1α Απόφαση της Επιτροπής, της 18ης Δεκεμβρίου 2014, για την τροποποίηση της απόφασης 2000/532/ΕΚ σχετικά με τον κατάλογο των αποβλήτων σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕΚ. Τροπολογία 9 Πρόταση κανονισμού Παράρτημα I – εδάφιο 1 – σημείο 1 – στοιχείο α – πίνακας Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1021 Παράρτημα IV – πίνακας Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή «πενταχλωροφαινόλη, τα άλατα και οι εστέρες της 87-86-5 και λοιποί 201-778-6 και λοιποί 100 mg/kg dicofol (δικοφόλη) 115-32-2 204-082-0 50 mg/kg υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA), τα άλατά του και οι συγγενείς με αυτό ενώσεις 335-67-1 και λοιποί 206-397-9 και λοιποί 1 mg/kg       (PFOA και τα άλατά του),       40 mg/kg       (συγγενείς με το PFOA ενώσεις)» Τροπολογία «πενταχλωροφαινόλη (PCP), τα άλατα και οι εστέρες της 87-86-5 και λοιποί 201-778-6 και λοιποί 100 mg/kg dicofol (δικοφόλη) 115-32-2 204-082-0 50 mg/kg υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA), τα άλατά του και οι συγγενείς με αυτό ενώσεις 335-67-1 και λοιποί 206-397-9 και λοιποί 0,1 mg/kg       (PFOA και τα άλατά του),       20 mg/kg       (άθροισμα συγγενών με το PFOA ενώσεων)» υπερφθοροεξανοσουλφονικό οξύ (PFHxS), τα άλατά του και οι συγγενείς με αυτό ενώσεις 355-46-4 και λοιποί 355-46-4 και λοιποί 0,1 mg/kg       (PFHxS και τα άλατά του),       20 mg/kg       (συγγενείς με το PFHxS ενώσεις)» Τροπολογία 10 Πρόταση κανονισμού Παράρτημα I – εδάφιο 1 – σημείο 1 – στοιχείο β – πίνακας Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1021 Παράρτημα IV – πίνακας Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή «χλωροαλκάνια C10-C13 (χλωριωμένες παραφίνες μικρής αλυσίδας) (SCCP) 85535-84-8 287-476-5 1 500 mg/kg Τροπολογία «χλωροαλκάνια C10-C13 (χλωριωμένες παραφίνες μικρής αλυσίδας) (SCCP) 85535-84-8 287-476-5 420 mg/kg Τροπολογία 11 Πρόταση κανονισμού Παράρτημα I – εδάφιο 1 – σημείο 1 – στοιχείο γ – πίνακας Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1021 Παράρτημα IV – πίνακας Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή «τετραβρωμοδιφαινυλαιθέρας C12H6Br4O 40088-47-9 και λοιποί 254-787-2 και λοιποί άθροισμα των συγκεντρώσεων τετραβρωμοδιφαινυλαιθέρα, πενταβρωμοδιφαινυλαιθέρα, εξαβρωμοδιφαινυλαιθέρα, επταβρωμοδιφαινυλαιθέρα και δεκαβρωμοδιφαινυλαιθέρα: πενταβρωμοδιφαινυλαιθέρας C12H5Br5O 32534-81-9 και λοιποί 251-084-2 και λοιποί εξαβρωμοδιφαινυλαιθέρας C12H4Br6O 36483-60--0 και λοιποί 253-058-6 και λοιποί επταβρωμοδιφαινυλαιθέρας C12H3Br7O 68928-80-3 και λοιποί 273-031-2 και λοιποί δις(πενταβρωμοφαινυλικός) αιθέρας (δεκαβρωμοδιφαινυλαιθέρας· decaBDE) C12Br10O 1163-19-5 και λοιποί 214-604-9 και λοιποί       α)  έως [Υπηρεσία Εκδόσεων: να εισαχθεί η ημερομηνία της ημέρας πριν από την ημερομηνία στην ακόλουθη θέση], 500 mg/kg       β)  από [Υπηρεσία Εκδόσεων: να εισαχθεί η ημερομηνία 5 έτη από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], 200 mg/kg ή, εάν είναι υψηλότερο, το άθροισμα της συγκέντρωσης των εν λόγω ουσιών όταν αυτές περιέχονται σε μείγματα ή αντικείμενα, όπως ορίζεται στο παράρτημα Ι τέταρτη στήλη σημείο 2 για τις ουσίες τετραβρωμοδιφαινυλαιθέρας, πενταβρωμοδιφαινυλαιθέρας, εξαβρωμοδιφαινυλαιθέρας, επταβρωμοδιφαινυλαιθέρας και δεκαβρωμοδιφαινυλαιθέρας.» Τροπολογία «τετραβρωμοδιφαινυλαιθέρας C12H6Br4O 40088-47-9 και λοιποί 254-787-2 και λοιποί «άθροισμα των συγκεντρώσεων τετραβρωμοδιφαινυλαιθέρα C12H6Br4O, πενταβρωμοδιφαινυλαιθέρα C12H5Br5O, εξαβρωμοδιφαινυλαιθέρα C12H4Br6O, επταβρωμοδιφαινυλαιθέρα C12H3Br7O και δεκαβρωμοδιφαινυλαιθέρα C12Br10O: πενταβρωμοδιφαινυλαιθέρας C12H5Br5O 32534-81-9 και λοιποί 251-084-2 και λοιποί εξαβρωμοδιφαινυλαιθέρας C12H4Br6O 36483-60 και λοιποί 253-058-6 και λοιποί επταβρωμοδιφαινυλαιθέρας C12H3Br7O 68928-80-3 και λοιποί 273-031-2 και λοιποί δις(πενταβρωμοφαινυλικός) αιθέρας (δεκαβρωμοδιφαινυλαιθέρας· decaBDE) C12Br10O 1163-19-5 και λοιποί 214-604-9 και λοιποί       α)  έως [Υπηρεσία Εκδόσεων: να εισαχθεί η ημερομηνία της ημέρας πριν από την ημερομηνία στην ακόλουθη θέση], 200 mg/kgΗ Επιτροπή επανεξετάζει το εν λόγω όριο συγκέντρωσης και, όπου αρμόζει και σύμφωνα με τις Συνθήκες, εγκρίνει νομοθετική πρόταση για τη μείωση της εν λόγω τιμής το αργότερο στις [Υπηρεσία Εκδόσεων, να εισαχθεί ημερομηνία πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού].       β)  διαγράφεται Τροπολογία 12 Πρόταση κανονισμού Παράρτημα I – εδάφιο 1 – σημείο 1 – στοιχείο δ – πίνακας Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1021 Παράρτημα IV – πίνακας Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή «πολυχλωριωμένες διβενζο-p-διοξίνες και διβενζοφουράνια (PCDD/PCDF) και παρόμοια με τις διοξίνες πολυχλωροδιφαινύλια (dl-PCB)     5 µg/kg(2) ________________ (2)  Το όριο υπολογίζεται ως το άθροισμα των PCDD, PCDF και dl-PCB σύμφωνα με τους συντελεστές τοξικής ισοδυναμίας (TEF) που καθορίζονται στο μέρος 2 τρίτο εδάφιο στον πίνακα του παραρτήματος V.» Τροπολογία «πολυχλωριωμένες διβενζο-p-διοξίνες και διβενζοφουράνια (PCDD/PCDF) και παρόμοια με τις διοξίνες πολυχλωροδιφαινύλια (dl-PCB)     1 µg/kg(2) _______________ (2)   Το όριο υπολογίζεται ως το άθροισμα των PCDD, PCDF και dl-PCB σύμφωνα με τους συντελεστές τοξικής ισοδυναμίας (TEF) που καθορίζονται στο μέρος 2 τρίτο εδάφιο στον πίνακα του παραρτήματος V.» Τροπολογία 13 Πρόταση κανονισμού Παράρτημα I – εδάφιο 1 – σημείο 1 – στοιχείο ε – πίνακας Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1021 Παράρτημα IV – πίνακας Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή «εξαβρωμοκυκλοδωδεκάνιο(4) 25637-99-4, 3194-55-6, 134237-50-6, 134237-51-7, 134237-52-8 247-148-4 221-695-9 500 mg/kg Τροπολογία «εξαβρωμοκυκλοδωδεκάνιο(4) 25637-99-4, 3194-55-6, 134237-50-6, 134237-51-7, 134237-52-8 247-148-4 221-695-9 α)  έως [Υπηρεσία Εκδόσεων: να εισαχθεί η ημερομηνία της ημέρας πριν από την ημερομηνία στο ακόλουθο σημείο], 200 mg/kg       Η Επιτροπή επανεξετάζει το εν λόγω όριο συγκέντρωσης και, όπου αρμόζει και σύμφωνα με τις Συνθήκες, εγκρίνει νομοθετική πρόταση για τη μείωση της εν λόγω τιμής στα 100 mg / kg το αργότερο [Υπηρεσία Εκδόσεων, να εισαχθεί ημερομηνία πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Τροπολογία 14 Πρόταση κανονισμού Παράρτημα I – εδάφιο 1 – σημείο 1 – στοιχείο α – σημείο iv (νέο) Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1021 Παράρτημα V – Μέρος 2 – πίνακας υπερφθοροεξανοσουλφονικό οξύ (PFHxS), τα άλατά του και οι συγγενείς με αυτό ενώσεις: 50 mg/kg (PFHxS και τα άλατά του), 2 000 mg/kg (συγγενείς με το PFHxS ενώσεις).

(1) Το θέμα αναπέμφθηκε στην αρμόδια επιτροπή για διοργανικές διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 4 τέταρτο εδάφιο του Κανονισμού (A9-0092/2022).

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά την παράταση της περιόδου εφαρμογής του προαιρετικού μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης για τις παραδόσεις ορισμένων αγαθών και την παροχή ορισμένων υπηρεσιών που είναι επιδεκτικά απάτης, και του μηχανισμού ταχείας αντίδρασης κατά της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ (COM(2022)0039 – C9-0053/2022 – 2022/0027(CNS))

P9_TA(2022)0131 A9-0128/2022

(Ειδική νομοθετική διαδικασία – διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2022)0039),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 113 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9‑0053/2022),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0128/2022),

1.  εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να διενεργήσει αξιολόγηση των επιπτώσεων του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης πριν από οποιαδήποτε περαιτέρω παράταση της περιόδου εφαρμογής του·

3.  καλεί το Συμβούλιο, εφόσον προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

4.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο·

5.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που αφορά την εφαρμογή των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν στον τομέα του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν στην Κυπριακή Δημοκρατία (COM(2021)0472 – C9-0350/2021 – 2021/0266(NLE))

P9_TA(2022)0132 A9-0082/2022

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2021)0472),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 3 παράγραφος 2 της Πράξης Προσχώρησης του 2003, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9‑0350/2021),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0082/2022),

1.  εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής·

2.  καλεί το Συμβούλιο, εφόσον προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής·

4.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 σχετικά με τον προτεινόμενο διορισμό του Λευτέρη Χριστοφόρου ως μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου (C9-0042/2022 – 2022/0802(NLE))

P9_TA(2022)0133 A9-0132/2022

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 286 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο το Συμβούλιο ζήτησε από το Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9‑0042/2022),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 129 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (A9-0132/2022),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, με επιστολή της 10ης Φεβρουαρίου 2022, το Συμβούλιο κάλεσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει σχετικά με τον διορισμό του Λευτέρη Χριστοφόρου ως μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου,

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού προέβη στην αξιολόγηση των προσόντων του προτεινόμενου υποψηφίου, ιδίως από την άποψη των απαιτήσεων που ορίζονται στο άρθρο 286 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο της αξιολόγησης αυτής, η επιτροπή έλαβε βιογραφικό σημείωμα του υποψηφίου καθώς και τις απαντήσεις του στο γραπτό ερωτηματολόγιο που του εστάλη·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω επιτροπή πραγματοποίησε εν συνεχεία, στις 21 Απριλίου 2022, ακρόαση του υποψηφίου, κατά την οποία ο υποψήφιος προέβη σε εναρκτήρια δήλωση και κατόπιν απάντησε σε ερωτήσεις των μελών της επιτροπής·

1.  εκδίδει ευνοϊκή γνώμη σχετικά με την πρόταση του Συμβουλίου να διοριστεί ο Λευτέρης Χριστοφόρου μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου·

2.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση στο Συμβούλιο και, προς ενημέρωση, στο Ελεγκτικό Συνέδριο, καθώς και στα λοιπά θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στα όργανα ελέγχου των κρατών μελών.

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 σχετικά με τον προτεινόμενο διορισμό του George Marius Hyzler ως μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου (C9-0043/2022 – 2022/0803(NLE))

P9_TA(2022)0134 A9-0130/2022

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 286 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο το Συμβούλιο ζήτησε από το Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9‑0043/2022),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 129 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (A9-0130/2022),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, με επιστολή της 10ης Φεβρουαρίου 2022, το Συμβούλιο κάλεσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει σχετικά με τον διορισμό του George Marius Hyzler ως μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού προέβη στην αξιολόγηση των προσόντων του προτεινόμενου υποψηφίου, ιδίως από την άποψη των απαιτήσεων που ορίζονται στο άρθρο 286 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο της αξιολόγησης αυτής, η επιτροπή έλαβε βιογραφικό σημείωμα του υποψηφίου καθώς και τις απαντήσεις του στο γραπτό ερωτηματολόγιο που του εστάλη·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω επιτροπή πραγματοποίησε εν συνεχεία, στις 21 Απριλίου 2022, ακρόαση του υποψηφίου, κατά την οποία ο υποψήφιος προέβη σε εναρκτήρια δήλωση και κατόπιν απάντησε σε ερωτήσεις των μελών της επιτροπής·

1.  εκδίδει ευνοϊκή γνώμη σχετικά με την πρόταση του Συμβουλίου να διοριστεί ο George Marius Hyzler μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου·

2.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση στο Συμβούλιο και, προς ενημέρωση, στο Ελεγκτικό Συνέδριο, καθώς και στα λοιπά θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στα όργανα ελέγχου των κρατών μελών.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 με θέμα «Προς μια βιώσιμη γαλάζια οικονομία στην ΕΕ: ο ρόλος των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας» (2021/2188(INI))

P9_TA(2022)0135 A9-0089/2022

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Μαΐου 2021, με τίτλο «Μια νέα προσέγγιση για βιώσιμη γαλάζια οικονομία στην ΕΕ – Μετασχηματισμός της γαλάζιας οικονομίας της ΕΕ για ένα βιώσιμο μέλλον» (COM(2021)0240),

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 3, 4, 13, 38, 43 και 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1380/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με την Κοινή Αλιευτική Πολιτική(1),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1139 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2021, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1004(2) (ΕΤΘΑΥ),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 2008, περί πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον (οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική)(3),

–  έχοντας υπόψη το 7ο πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον (EAP) και τις έννοιες που κατοχυρώνονται εκεί, όπως τα όρια του πλανήτη και τα οικολογικά όρια,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/89/ΕE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό(4),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2007/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2007, για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας(5),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές(6),

–  έχοντας υπόψη την πολιτική συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» για την περίοδο 2021-2027,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας» (COM(2020)0380) και το ψήφισμά του της 9ης Ιουνίου 2021 σχετικά με την εν λόγω στρατηγική(7),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο – Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων» (COM(2020)0381) και το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την εν λόγω στρατηγική(8),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής με τίτλο «Έκθεση της ΕΕ για τη γαλάζια οικονομία 2021»(9),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, του Μαρτίου του 2021, με τίτλο «Κριτήρια βιωσιμότητας για τη γαλάζια οικονομία»(10),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Μαΐου 2021, με τίτλο «Στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για μια πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική υδατοκαλλιέργεια στην ΕΕ για την περίοδο 2021 έως 2030» (COM(2021)0236),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Μια νέα προσέγγιση στη θαλάσσια στρατηγική για τον Ατλαντικό – Σχέδιο δράσης 2.0 για τον Ατλαντικό: επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης για μια βιώσιμη, ανθεκτική και ανταγωνιστική γαλάζια οικονομία στην ατλαντική περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης» (COM(2020)0329),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Δεκεμβρίου 2020, με τίτλο «Στρατηγική για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα – οι ευρωπαϊκές μεταφορές στην τροχιά του μέλλοντος» (COM(2020)0789),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Μια στρατηγική της ΕΕ για την αξιοποίηση του δυναμικού των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον» (COM(2020)0741),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Σεπτεμβρίου 2015 σχετικά με την αποδέσμευση του δυναμικού έρευνας και καινοτομίας στη γαλάζια οικονομία για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και ανάπτυξης(11),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2018 σχετικά με τη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών: ένα θεματολόγιο για το μέλλον των ωκεανών μας στο πλαίσιο των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) για το 2030(12),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τις επιπτώσεις των θαλάσσιων απορριμμάτων στην αλιεία(13),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Σεπτεμβρίου 2021 σχετικά με μια νέα προσέγγιση στη θαλάσσια στρατηγική για τον Ατλαντικό(14),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τον αντίκτυπο των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και άλλων συστημάτων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον τομέα της αλιείας(15),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Σεπτεμβρίου 2021 με τίτλο «Προς μια ισχυρότερη εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ένωσης»(16),

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία που συνήφθη κατά την 21η Διάσκεψη των Μερών (COP21) της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP21) στο Παρίσι, στις 12 Δεκεμβρίου 2015 (Συμφωνία του Παρισιού),

–  έχοντας υπόψη τις παγκόσμιες κατευθυντήριες γραμμές και τα διεθνή πρότυπα για την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια, τα οποία αναπτύχθηκαν από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας («FAO») των Ηνωμένων Εθνών σε συνεργασία με την ΕΕ ως μέλος,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του FAO με τίτλο «The State of World Fisheries and Aquaculture 2020: Sustainability in Action» (Κατάσταση της παγκόσμιας αλιείας και υδατοκαλλιέργειας για το 2020: βιωσιμότητα στην πράξη),

–  έχοντας υπόψη την πρωτοβουλία «Blue Fishing Ports Network» που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2018 από τον FAO,

–  έχοντας υπόψη τις στρατηγικές «γαλάζιας ανάπτυξης» του λιμένα του Vigo, 2016-2020 και 2021-2027(17),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Μια νέα προσέγγιση για βιώσιμη γαλάζια οικονομία στην ΕΕ – Μετασχηματισμός της γαλάζιας οικονομίας της ΕΕ για ένα βιώσιμο μέλλον» (COM(2021)0240),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών, της 2ας Δεκεμβρίου 2021, με θέμα τη «Βιώσιμη γαλάζια οικονομία και υδατοκαλλιέργεια» (NAT-VVI/020),

–  έχοντας υπόψη το γεγονός ότι η Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού του Κοινοβουλίου είναι αρμόδια για τον θαλάσσιο προγραμματισμό και την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αλιείας (A9-0089/2022),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γαλάζια οικονομία της ΕΕ παρέχει 4,5 εκατομμύρια άμεσες θέσεις εργασίας και περιλαμβάνει όλους τους κλάδους και τους τομείς που σχετίζονται με τους ωκεανούς, τις θάλασσες και τις ακτές, είτε βασίζονται στο θαλάσσιο περιβάλλον (όπως η ναυτιλία, οι θαλάσσιες μεταφορές επιβατών, η αλιεία και η παραγωγή ενέργειας) είτε στην ξηρά (όπως οι λιμένες, τα ναυπηγεία, ο παράκτιος τουρισμός και η χερσαία υδατοκαλλιέργεια)· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για ένα ευρύ και ταχέως εξελισσόμενο τμήμα της οικονομίας μας, το οποίο έχει κάνει σημαντικά βήματα προς τον εκσυγχρονισμό και τη διαφοροποίηση κατά την τελευταία δεκαετία και το οποίο θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, εάν η παγκόσμια γαλάζια οικονομία συγκρινόταν με μια εθνική οικονομία, θα ήταν η έβδομη μεγαλύτερη στον κόσμο και ο ωκεανός ως οικονομική οντότητα θα ήταν μέλος της G7· λαμβάνοντας υπόψη ότι λειτουργεί στο μεγαλύτερο οικοσύστημα του πλανήτη, δεδομένου ότι οι ωκεανοί περιλαμβάνουν το 80 % όλων των μορφών ζωής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ωκεανοί μας περιβάλλουν και μας στηρίζουν και παρέχουν κρίσιμους πόρους για την ανθρώπινη υγεία, καθώς και έναν ιστό οικονομικών αλληλεπιδράσεων·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας θα μπορούσε να δώσει σημαντική ώθηση στην οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη, καθώς και στη δημιουργία απασχόλησης, ιδίως στις παράκτιες και νησιωτικές χώρες και περιφέρειες και στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στη στρατηγική της ΕΕ για τη γαλάζια οικονομία δεν έχει ληφθεί επαρκώς υπόψη ο τομέας της αλιείας, ιδίως δε η μικρής κλίμακας, παράκτια και παραδοσιακή αλιεία·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γαλάζια οικονομία θα προσφέρει περαιτέρω νέες προοπτικές και θέσεις εργασίας, ιδίως σε τομείς όπως οι ανανεώσιμες πηγές ωκεάνιας ενέργειας, η γαλάζια βιοοικονομία, η βιοτεχνολογία και η αφαλάτωση·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τομεακές προτεραιότητες για την ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας ενδέχεται να διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών, ανάλογα, αφενός, με την ανάπτυξη των παραδοσιακών ή καθιερωμένων τομέων και, αφετέρου, με τους υφιστάμενους πόρους και τις δυνατότητες ανάπτυξης των αναδυόμενων τομέων σε κάθε κράτος μέλος·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιοποίηση των δυνατοτήτων της γαλάζιας οικονομίας δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την εκμετάλλευση των θαλάσσιων και των ωκεάνιων πόρων ή για την υιοθέτηση μοντέλων ανάπτυξης που έχουν ήδη αποδειχθεί μη βιώσιμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να υπάρχει αυστηρά χρηστή διαχείριση αλλά και διατήρηση των θαλάσσιων και ωκεάνιων πόρων, χωρίς να αλλοιώνονται οι ισορροπίες των θαλάσσιων οικοσυστημάτων·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό ορίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις αλληλεπιδράσεις δραστηριοτήτων και χρήσεων όπως η υδατοκαλλιέργεια, η αλιεία και οι εγκαταστάσεις και οι υποδομές για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και τα υποβρύχια καλώδια, και να προωθούν τη συνύπαρξη των σχετικών δραστηριοτήτων και να εφαρμόζουν μια προσέγγιση με βάση το οικοσύστημα·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια γαλάζια οικονομία που αναπτύσσεται εντός οικολογικών ορίων και, ως εκ τούτου, όχι μόνο στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, αλλά και σε όλους τους σχετικούς θαλάσσιους τομείς, πρέπει να σέβεται εξίσου τους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς πυλώνες σε όλους τους τομείς, προκειμένου να θεωρείται βιώσιμη·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚΑλΠ) επιδιώκει να διασφαλίσει την ορθή διατήρηση και διαχείριση των θαλάσσιων βιολογικών πόρων και ότι οι δραστηριότητες αλιείας και υδατοκαλλιέργειας είναι περιβαλλοντικά βιώσιμες μακροπρόθεσμα και η διαχείρισή τους συνάδει με τον στόχο της επίτευξης οικονομικών και κοινωνικών οφελών και οφελών για την απασχόληση, καθώς και με τον στόχο της συμβολής στην ασφάλεια του εφοδιασμού τροφίμων·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΚΑλΠ θα πρέπει να συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας και σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης στον τομέα της αλιείας, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της αλιείας μικρής κλίμακας, καθώς και στη σταθερότητα των αγορών, και θα πρέπει να διασφαλίζει τη διαθεσιμότητα τροφίμων·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο του ΣΒΑ 14, είναι επιτακτική ανάγκη να διατηρηθούν οι ωκεανοί, οι θάλασσες και οι θαλάσσιοι πόροι και να προωθηθεί η βιώσιμη χρήση τους, ενώ στο πλαίσιο του ΣΒΑ 2, είναι επιτακτική ανάγκη να διασφαλιστεί η επισιτιστική ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο επιμέρους στόχος 14.1 θέτει ως στόχο την πρόληψη και τη σημαντική μείωση της θαλάσσιας ρύπανσης κάθε είδους έως το 2025, ιδίως από χερσαίες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων απορριμμάτων και της ρύπανσης από θρεπτικές ουσίες·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ωκεανός είναι κρίσιμης σημασίας για τη ζωή στη γη, δεδομένου ότι παράγει το 50 % του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα, απορροφά περίπου το 25 % των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται από τον άνθρωπο και το 90 % της πλεονάζουσας θερμότητας του κλιματικού συστήματος και επηρεάζει το παγκόσμιο κλίμα·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποκατάσταση, η διαφύλαξη, η διατήρηση και η βιώσιμη χρήση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας είναι θεμελιώδους σημασίας για την υγεία των ωκεανών, οι οποίοι φιλοξενούν εκατομμύρια είδη, για την προστασία της υγείας του πλανήτη ενώ αποτελούν και τη βάση για θαλάσσιες και ναυτιλιακές οικονομικές δραστηριότητες·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συλλογή δεδομένων για την επιστημονική παρακολούθηση και αξιολόγηση των αποθεμάτων στις θάλασσες και τους ωκεανούς, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης του κατά πόσον τα αποθέματα αυτά βρίσκονται εντός των ασφαλών βιολογικών ορίων, είναι θεμελιώδους σημασίας για τη βιώσιμη διαχείρισή τους·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σημαντικά τμήματα των ωκεανών και του θαλάσσιου βυθού παραμένουν ανεξερεύνητα, ιδίως τα βαθέα ύδατα, και λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διασφαλιστεί ότι οποιεσδήποτε δραστηριότητες στο πλαίσιο της γαλάζιας οικονομίας θα είναι πλήρως βιώσιμες·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια αποτελούν βασικούς τομείς της γαλάζιας οικονομίας και σημαντική πηγή πρωτεϊνούχων και μικροθρεπτικών στοιχείων που είναι απαραίτητα για την επισιτιστική ασφάλεια και την ανθρώπινη υγεία·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η θαλάσσια βιοποικιλότητα στην Ευρώπη απειλείται καθώς η κατάσταση διατήρησης μεγάλου ποσοστού θαλάσσιων ειδών και οικοτόπων έχει αξιολογηθεί ως «μη ευνοϊκή» ή «άγνωστη»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απώλεια της θαλάσσιας βιοποικιλότητας έχει σημαντικό περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο στον αλιευτικό τομέα της ΕΕ, στα παράκτια και νησιωτικά εδάφη και στις εξόχως απόκεντρες περιοχές και, ως εκ τούτου, πρέπει να αντιστραφεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιοποικιλότητα πρέπει να αποκατασταθεί σε συνεργασία με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, και ιδίως με τον τομέα της αλιείας και την επιστημονική κοινότητα·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράκτιες και νησιωτικές κοινότητες αποτελούν βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς στη συζήτηση σχετικά με το δυναμικό της γαλάζιας οικονομίας και τους τρόπους αξιοποίησής της·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλιείς και οι ιχθυοκαλλιεργητές σε όλη την ΕΕ συμβάλλουν ουσιαστικά στην προστασία και την προώθηση της εδαφικής ταυτότητας, των πολιτιστικών παραδόσεων, της επισιτιστικής ασφάλειας, της απασχόλησης και των εισοδημάτων·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της αλιείας μικρής κλίμακας·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της ερασιτεχνικής αλιείας, ως βιώσιμη τουριστική δραστηριότητα υψηλής αξίας, μπορεί να συμβάλει στη διαφοροποίηση του εισοδήματος των παράκτιων κοινοτήτων·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να αυξηθεί η προβολή τους και να εξασφαλιστεί ισότιμη πρόσβαση στην απασχόληση στον τομέα, καθώς και κατάλληλη νομική αναγνώριση·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) 3, 6, 9 και 12 του ΟΗΕ υπογραμμίζουν τη σημασία της υγείας των ζώων, της καλής ποιότητας των υδάτων, της βιώσιμης καινοτομίας και της βιώσιμης κατανάλωσης και παραγωγής στη γαλάζια οικονομία·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η υγεία και η καλή διαβίωση των υδρόβιων ζώων συνδέονται με την ποιότητα των τροφίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κακή μεταχείριση και εκτροφή των ζώων μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης νόσων και ασθενειών·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γεωργία έχει σημαντικό αντίκτυπο στα θαλάσσια οικοσυστήματα και την αλιεία, ιδίως η χρήση αζωτούχων λιπασμάτων και ο ευτροφισμός του υδάτινου περιβάλλοντος·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλιείς διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη συλλογή εγκαταλελειμμένων απορριμμάτων στη θάλασσα, είτε μέσω της υλοποίησης στοχευμένων εκστρατειών είτε μέσω της συλλογής απορριμμάτων τυχαία στη διάρκεια των αλιευτικών δραστηριοτήτων τους·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχουν επιτευχθεί οι στόχοι του 2020 σχετικά με την επίτευξη καλής περιβαλλοντικής κατάστασης για τις θάλασσες της Ευρώπης και τον τερματισμό της υπεραλίευσης·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 ο αλιευτικός τομέας στην ΕΕ αντιπροσώπευε περίπου 163 600 θέσεις εργασίας και ότι το 2019 ο αλιευτικός στόλος της ΕΕ αλίευσε περίπου 4,1 εκατομμύρια τόνους ζωντανών αλιευμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 στην ΕΕ των 27 παρήχθησαν 1,1 εκατομμύρια τόνοι υδρόβιων οργανισμών, αξίας 3,7 δισεκατομμυρίων EUR(18)·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είναι καθαρός εισαγωγέας προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας και εξακολουθεί να εξαρτάται από τις εισαγωγές για την κάλυψη του μεγαλύτερου μέρος της κατανάλωσης τροφίμων υδρόβιας προέλευσης, αντιπροσωπεύοντας το 34 % της παγκόσμιας αξίας των εισαγωγών το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αλιευτικά προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ πρέπει να συμμορφώνονται με πρότυπα βιωσιμότητας τουλάχιστον παρόμοια με εκείνα που ισχύουν στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εισαγωγές αλιευτικών προϊόντων στην πρέπει να συνδέονται άμεσα με βιώσιμες θέσεις εργασίας στους τομείς των εισαγωγών, της μεταποίησης και του λιανικού εμπορίου·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλιεία, η υδατοκαλλιέργεια και οι παράκτιες κοινότητες της ΕΕ έχουν ήδη επηρεαστεί από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική κρίση είχε σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία των θαλασσών της Ευρώπης, με αρνητικές επιπτώσεις στην ανθεκτικότητα της γαλάζιας οικονομίας, ιδίως όσον αφορά την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετοί τομείς της γαλάζιας οικονομίας έχουν πληγεί από την πανδημία της COVID-19, ιδίως ο παράκτιος και θαλάσσιος τουρισμός· λαμβάνοντας υπόψη ότι η γαλάζια οικονομία θα μπορούσε να συμβάλει στην αποκατάσταση των οικονομικών και κοινωνικών ζημιών που προκλήθηκαν από την τρέχουσα κρίση·

ΛΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 είχε σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο σε όσους απασχολούνται στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, λόγω των συνδυασμένων επιπτώσεων της μείωσης της ζήτησης και των συνθηκών που επικρατούν σε πολλά σκάφη και δεν επιτρέπουν την εγγύηση της ασφάλειας και της υγείας στην εργασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαταραχές της αγοράς που προκλήθηκαν από την πανδημία έχουν επηρεάσει αρνητικά τους αλιείς σε ολόκληρη την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλιείς εξακολουθούν να παρέχουν τρόφιμα υψηλής ποιότητας και, για τον λόγο αυτό, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε αυτούς λόγω της σημασίας τους για την ασφάλεια του επισιτιστικού εφοδιασμού στην ΕΕ·

ΛΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει καταδείξει τη σημασία ενός ανθεκτικού περιβάλλοντος, το οποίο στηρίζεται από βιώσιμες πρακτικές στη διαχείριση των πόρων του, για την παγκόσμια υγεία και για το μέλλον των επισιτιστικών συστημάτων·

ΛΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράκτιες κοινότητες πρέπει να διαφοροποιήσουν τις πηγές εισοδήματός τους προκειμένου να αντεπεξέλθουν σε οικονομικούς και κοινωνικούς κλυδωνισμούς·

ΛΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διαφοροποίηση των πηγών εισοδήματός τους, οι παράκτιες και απόκεντρες κοινότητες πρέπει να προνοήσουν ώστε να είναι ανθεκτικές σε κλυδωνισμούς όπως αυτοί που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή·

ΛΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο θαλάσσιος και παράκτιος τουρισμός αποτελούν πυλώνα της γαλάζιας οικονομίας, με πάνω από το ήμισυ των τουριστικών καταλυμάτων της ΕΕ να βρίσκονται σε παράκτιες περιοχές και το 30 % των διανυκτερεύσεων να πραγματοποιούνται σε παραθαλάσσια θέρετρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Τουρισμός και μεταφορές το 2020 και μετά» (COM(2020)0550) υπογραμμίζει τη σημασία της προστασίας και της αποκατάστασης του χερσαίου και θαλάσσιου φυσικού κεφαλαίου της Ευρώπης·

ΛΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο θαλάσσιος και παράκτιος τουρισμός αντιπροσωπεύει το 60 % της απασχόλησης στη γαλάζια οικονομία· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ανταγωνιστική, ανθεκτική και κοινωνικά δίκαιη γαλάζια οικονομία χρειάζεται επαγγελματίες υψηλού επιπέδου ειδίκευσης και δεξιοτήτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι «γαλάζιες θέσεις εργασίας» μπορούν να προωθήσουν την ανάπτυξη και τις ευκαιρίες σταδιοδρομίας·

ΛΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τουρισμός ερασιτεχνικής αλιείας με καλάμι ως τομέας έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει νέα πηγή εισοδήματος για τις παράκτιες κοινότητες, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα και την καλή κατάσταση των ιχθυαποθεμάτων και παρέχοντας κοινωνικά οφέλη και οφέλη για την υγεία·

Μ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ερασιτεχνική αλιεία αποτελεί ήδη βιώσιμη τουριστική επιλογή υψηλής αξίας και συμπληρωματική δραστηριότητα για πολλές κοινότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον για την ερασιτεχνική αλιεία σε πολλές χώρες, ιδίως μετά την πανδημία της COVID-19·

ΜΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών στις παράκτιες περιοχές θα συμβάλει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, των παράκτιων οικοσυστημάτων και τοπίων, γεγονός που θα ενισχύσει τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού και των παράκτιων οικονομιών·

ΜΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της γαλάζιας οικονομίας διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην ευημερία των εξόχως απόκεντρων περιοχών, οι οποίες, λόγω της απομόνωσής τους, εξαρτώνται ιδιαίτερα από δραστηριότητες που βασίζονται στη γαλάζια οικονομία, όπως οι θαλάσσιες μεταφορές, η ναυτιλία και ο τουρισμός·

ΜΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λιμένες διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων της βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας και ότι η ενίσχυση της βιωσιμότητας τους θα ενθαρρύνει τη βιώσιμη ανάπτυξη των παράκτιων κοινοτήτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λιμένες αποτελούν σημαντικό κόμβο για τη μεταφορά εμπορευμάτων και επιβατών στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·

ΜΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λιμένες είναι ζωτικής σημασίας για τη συνδεσιμότητα και την οικονομία των περιφερειών και των χωρών και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, η οποία συμβάλλει στην αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας, όπως προβλέπεται στη νέα στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρόλος των λιμένων θα εξελιχθεί επίσης όσο αλλάζει το βιομηχανικό τοπίο της Ευρώπης (για παράδειγμα, με την επέκταση των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας)·

ΜΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ναυπηγεία της ΕΕ θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προκύπτουν από την ταχέως αναπτυσσόμενη καινοτόμο αγορά ενεργειακά αποδοτικών σκαφών εξυπηρέτησης·

ΜΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διάφορες δραστηριότητες που σχετίζονται με τη γαλάζια οικονομία σε έναν χώρο δημιουργούν ανταγωνισμό, ρύπανση και συγκρούσεις στη διαχείριση του θαλάσσιου χώρου, οι οποίες επηρεάζουν κυρίως τις αλιευτικές δραστηριότητες, ιδίως την αλιεία μικρής κλίμακας, και τις παράκτιες κοινότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή της αύξησης του ανταγωνισμού και των συγκρούσεων στη διαχείριση του θαλάσσιου χώρου·

ΜΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέσω των θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν ως στόχο να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη των ενεργειακών τομέων στη θάλασσα, των θαλάσσιων μεταφορών, των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, καθώς και στη διατήρηση, την προστασία και τη βελτίωση του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της ανθεκτικότητας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα συμφέροντα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, τα οποία δεν θα πρέπει να περιθωριοποιηθούν καθώς τα κράτη μέλη συνεχίζουν το έργο τους και τις επακόλουθες αναθεωρήσεις των εθνικών θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων·

ΜΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στόχος της συμφωνίας του Παρισιού είναι να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη αρκετά κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου, κατά προτίμηση κατά 1,5 βαθμό, σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα·

ΜΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή σχετικά με τους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα παρέχει στοιχεία που αποδεικνύουν τα οφέλη του συνδυασμού των επιστημονικών γνώσεων με τις γνώσεις των γηγενών και των αυτόχθονων πληθυσμών για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας·

Ν.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει στόχο να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050 το αργότερο, σύμφωνα με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει προτείνει τον στόχο της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % ως το 2030· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνιστούν μία από τις επιλογές στις οποίες μπορούν να καταλήξουν τα κράτη μέλη για την επίτευξη αυτού του στόχου· λαμβάνοντας υπόψη ότι αναμένεται να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην επίτευξη αυτών των στόχων μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που θα λαμβάνει υπόψη τους τρεις πυλώνες της βιωσιμότητας·

ΝΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να εκπονηθεί πρόταση που θα θέτει νομικά δεσμευτικούς στόχους για την αποκατάσταση της φύσης στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, σύμφωνα με τον στόχο το 30 % της θαλάσσιας περιοχής της ΕΕ να προστατεύεται και το 10 % της θαλάσσιας περιοχής της ΕΕ να προστατεύεται αυστηρά·

ΝΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται ειδικές κατευθυντήριες γραμμές και ορθός σχεδιασμός για καθεμία από τις θαλάσσιες περιοχές της ΕΕ σχετικά με τους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν στις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές·

ΝΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξόχως απόκεντρες περιοχές είναι πραγματικά φυσικά εργαστήρια, πλούσια σε βιοποικιλότητα και πραγματικά φυσικά καταφύγια που χρήζουν άμεσα προστασίας, ιδίως λόγω του κυρίως αρχιπελαγικού χαρακτήρα τους και επειδή συνήθως πρόκειται για σημαντικές παράκτιες περιοχές·

ΝΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαχείριση των οικοσυστημάτων απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση που θα λαμβάνει υπόψη όλα τα αίτια της απώλειας βιοποικιλότητας, όπως η κλιματική αλλαγή, η οξίνιση των ωκεανών, η εμφάνιση ξένων ειδών, η διάβρωση των ακτών κ.λπ.· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να υπάρχει ένα παγκόσμιο όραμα, ένα πλαίσιο και μια προσέγγιση με βάση το οικοσύστημα για τη διαχείριση και τη διατήρηση των θαλάσσιων πόρων·

ΝΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή αλλάζει όλο και περισσότερο την κατανομή και τα μεταναστευτικά πρότυπα των διαφόρων ειδών ιχθύων και επηρεάζει την αλιεία μικρής κλίμακας στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες είναι πιο ευάλωτες στις επιπτώσεις της·

ΝΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράνομη αλιεία αποτελεί μείζονα απειλή για τους θαλάσσιους πόρους, καθώς εξαντλεί τα ιχθυαποθέματα, καταστρέφει τα θαλάσσια ενδιαιτήματα, δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό και θέτει σε κίνδυνο τα μέσα διαβίωσης των παράκτιων κοινοτήτων και της νησιωτικής αλιείας·

ΝΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απαραίτητο τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ένα απλό, διαφανές και αποτελεσματικό καθεστώς ελέγχου της αλιείας της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας του τομέα·

ΝΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διαφοροποίηση της κατανάλωσης, η βελτίωση της ιχνηλασιμότητας με πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τη διατροφική αξία, την προέλευση και τον τόπο παραγωγής είναι θεμελιώδους σημασίας για τη συμπεριφορά των καταναλωτών·

Παγκόσμια προσέγγιση της γαλάζιας οικονομίας της ΕΕ

1.  επικροτεί τη νέα στρατηγική της Επιτροπής για τη βιώσιμη γαλάζια οικονομία· εκφράζει, ωστόσο, τη δυσαρέσκειά του για την έλλειψη ειδικών στόχων για διάφορους τομείς, ιδίως για την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια που αποτελούν σημαντικούς τομείς της γαλάζιας οικονομίας· επισημαίνει ότι οι νέες νομοθετικές προτάσεις και τα σχέδια δράσης πρέπει πάντα να βασίζονται στις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνώσεις και σε εκτιμήσεις των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων·

2.  ζητεί έναν ευρύ ορισμό της γαλάζιας οικονομίας που θα περιλαμβάνει όλες τις τομεακές και διατομεακές δραστηριότητες που σχετίζονται με τους ωκεανούς, τις θάλασσες και τις παράκτιες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων άμεσης και έμμεσης στήριξης, και στο πλαίσιο του οποίου θα λαμβάνεται δεόντως υπόψη ο τομέας της αλιείας· εφιστά την προσοχή στην οριζόντια σημασία της καινοτομίας για όλες αυτές τις δραστηριότητες, είτε πρόκειται για παραδοσιακές ή για αναδυόμενες·

3.  υπογραμμίζει την ανάγκη προώθησης μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης σε διάφορους τομείς της γαλάζιας οικονομίας, που θα αναγνωρίζει και θα λαμβάνει υπόψη τις προτεραιότητες των κρατών μελών και ταυτόχρονα θα στηρίζει τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη αυτών των προτεραιοτήτων·

4.  επισημαίνει το γεγονός ότι ο τομέας της γαλάζιας οικονομίας είναι ζωτικής σημασίας από όλες τις απόψεις, ιδίως στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, και μπορεί να συμβάλει στην άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, στην προώθηση λύσεων που βασίζονται στη φύση και στη βελτίωση της χρήσης των θαλάσσιων και υδάτινων πόρων·

5.  επισημαίνει τις αρνητικές τάσεις και τη σαφή μείωση σε ορισμένους πιο παραδοσιακούς τομείς της γαλάζιας οικονομίας (όπως, μεταξύ άλλων, η αλιεία, η ναυπηγική και η επισκευή πλοίων), ιδίως σε περιοχές όπου αποτελούν βασικές δραστηριότητες, προωθώντας οικονομικές δραστηριότητες τόσο ανάντη όσο και κατάντη, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και προωθώντας την ανάπτυξη· θεωρεί ότι οποιαδήποτε στρατηγική για τη γαλάζια οικονομία δεν θα πρέπει να παραλείπει τις εν λόγω δραστηριότητες και περιφέρειες και θα πρέπει να δίνει έμφαση στις δυνατότητες της καινοτομίας προκειμένου να αντιστραφούν οι καταγεγραμμένες πτωτικές τάσεις·

6.  επισημαίνει ότι η προώθηση της γαλάζιας οικονομίας είναι καίριας σημασίας για την αναζωογόνηση της οικονομίας στο σύνολό της και την αποκατάσταση των οικονομικών και κοινωνικών πτυχών αρκετών τομέων, όπως οι μεταφορές και ο τουρισμός, που έχουν πληγεί σοβαρά από την πανδημία της COVID-19·

7.  ζητεί βελτιωμένη και πιο συντονισμένη εφαρμογή όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών μέσων, συμπεριλαμβανομένων των διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων, για την καλύτερη προώθηση της στρατηγικής για τη γαλάζια οικονομία·

8.  καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί στενά με τα κράτη μέλη προκειμένου να αξιολογήσουν τις ειδικές ανάγκες του αλιευτικού τομέα στο πλαίσιο της χρηματοδότησης της γαλάζιας οικονομίας (σε τομεακό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο) με σκοπό την αξιοποίηση του δυναμικού του για ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων απασχόλησης·

9.  τονίζει ότι η ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας απαιτεί μεγαλύτερες επενδύσεις στην απόκτηση γνώσης και ότι, προκειμένου να βελτιωθεί η κατανόηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίσουν σημαντική χρηματοδότηση με εγγυήσεις για τη συνέχεια και την προβλεψιμότητά της μακροπρόθεσμα·

10.  επισημαίνει την ανάγκη κατάλληλης χρηματοδοτικής στήριξης για τη γαλάζια οικονομία, ώστε να καταστούν δυνατές οι μεγάλης κλίμακας επενδύσεις στην έρευνα, την τεχνολογία και τις υποδομές σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τον κλάδο να αξιολογήσουν τα οφέλη της δημιουργίας εταιρικών σχέσεων της ΕΕ για τις θαλάσσιες μεταφορές, μεταξύ άλλων με τον ιδιωτικό τομέα, σε ενωσιακό και διεθνές επίπεδο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι τρέχουσες προκλήσεις του διεθνούς εμπορίου και της αλυσίδας εφοδιασμού, να προωθηθούν η καινοτομία και η ανταγωνιστικότητα εντός του τομέα, να συμβάλουν στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, να δημιουργηθούν υποδομές για ηλεκτροδότηση από την ξηρά, φόρτωση και προμήθεια εναλλακτικών καυσίμων σε λιμένες και τερματικούς σταθμούς φορτίου, και να αναπτυχθούν σχέδια διαχείρισης αποβλήτων για τους λιμένες του Ατλαντικού, της Μεσογείου και της Βαλτικής· επικροτεί, ως εκ τούτου, τη θέσπιση της ευρωπαϊκής σύμπραξης για μια κλιματικά ουδέτερη, βιώσιμη και παραγωγική γαλάζια οικονομία, η οποία αποσκοπεί στην ευθυγράμμιση των εθνικών, περιφερειακών και ενωσιακών προτεραιοτήτων έρευνας και καινοτομίας·

11.  παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν νέα έργα και να χρησιμοποιήσουν νέα μέσα ώστε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη της γαλάζιας οικονομίας να βασίσουν τις δραστηριότητές τους στην υπεύθυνη και βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και στην κυκλική οικονομία· τονίζει ότι η βιώσιμη γαλάζια οικονομία πρέπει να αναπτυχθεί εντός οικολογικών ορίων, να βασίζεται σε επιστημονικές συμβουλές και να προωθεί ένα υγιές θαλάσσιο περιβάλλον·

12.  τονίζει την ανάγκη εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης και βασισμένης στο οικοσύστημα προσέγγισης σε όλους τους τομείς της γαλάζιας οικονομίας·

13.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει νομοθετικές και μη νομοθετικές πρωτοβουλίες που θα βασίζονται σε κατάλληλες εκτιμήσεις των επιπτώσεων τους στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, και θα διασφαλίζουν ότι η γαλάζια οικονομία θα καταστεί ο βασικός πυλώνας για την επίτευξη των συνολικών στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και των σχετικών μεταγενέστερων στρατηγικών της ΕΕ· τονίζει ότι ο μετασχηματισμός της γαλάζιας οικονομίας θα προωθήσει την καινοτομία, θα τονώσει τη δημιουργία θέσεων εργασίας και θα δημιουργήσει οικονομικές ευκαιρίες·

14.  επισημαίνει ότι οι παράκτιες κοινότητες και οι κοινότητες που εξαρτώνται από τους ωκεανούς μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη ενός βιώσιμου τομέα γαλάζιας οικονομίας που θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες και ανάγκες τους· επισημαίνει ότι μπορούν να ηγηθούν ποικίλων πιλοτικών έργων, όπως οι τεχνολογίες υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ανάπτυξη δραστηριοτήτων που βασίζονται στη φύση και η συμβολή της βιώσιμης αλιείας και υδατοκαλλιέργειας σε υγιεινά, ανθεκτικά και ασφαλή συστήματα τροφίμων·

15.  θεωρεί ότι οι παράκτιες και οι νησιωτικές κοινότητες, ιδίως εκείνες που ασχολούνται με την αλιεία, θα πρέπει να συμμετέχουν πλήρως σε κάθε στάδιο της ανάπτυξης της γαλάζιας οικονομίας, καθώς η συμμετοχή τους αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της γαλάζιας οικονομίας της όσον αφορά την καινοτομία, την απασχόληση, την ευημερία και τη βιώσιμη ανάπτυξη·

16.  υπογραμμίζει ότι απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση για όλους τους τομείς της γαλάζιας οικονομίας, η οποία θα λαμβάνει δεόντως υπόψη την αλληλεπίδρασή τους, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι δραστηριότητες ενός τομέα δεν παρεμποδίζουν ούτε δημιουργούν συγκρούσεις με τις δραστηριότητες ενός άλλου· σημειώνει ότι αυτό είναι επίσης απαραίτητο για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος· τονίζει την ανάγκη για συνεργατικό, χωρίς αποκλεισμούς και διατομεακό θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία του αποτελεσματικού θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού με γνώμονα το οικοσύστημα για την επίτευξη οικολογικών, κοινωνικών και οικονομικών στόχων, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της μετάβασης σε μια κλιματικά ουδέτερη κοινωνία· είναι της άποψης ότι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός θα δημιουργήσει συνέργειες μεταξύ τομέων και θα διαφυλάξει τα μέσα διαβίωσης των αλιέων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η πλειονότητα των κρατών μελών καθυστέρησε την κατάρτιση θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων, όπως απαιτείται βάσει της οδηγίας 2014/89/ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η αναθεωρημένη έκδοση της οδηγίας, το 2022, θα υποβληθεί εγκαίρως και να τη συνοδεύσει με διορθωτικές πρωτοβουλίες, όπου χρειάζεται·

17.  υπογραμμίζει ότι οι πρωτοβουλίες που θα υλοποιήσουν το νέο όραμα της βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας στην ΕΕ πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ ξηράς και θάλασσας·

18.  τονίζει τη σημασία της σύναψης διμερών συμφωνιών εταιρικής σχέσης με τρίτες χώρες, ιδίως συμφωνιών για βιώσιμες αλιευτικές συμπράξεις και την καταπολέμηση της παράνομης, λαθραίας και άναρχης (ΠΛΑ) αλιείας· τονίζει ότι οι διμερείς συμφωνίες εταιρικής σχέσης θα πρέπει να επιδιώκουν τη συμμόρφωση με τα υψηλότερα κριτήρια περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής βιωσιμότητας και να βασίζονται στις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις·

19.  εκφράζει την ανησυχία του για τις περιπτώσεις ΠΛΑ αλιείας εκτός των υδάτων της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι η ΠΛΑ αλιεία, η οποία διευκολύνεται από την πρακτική της σημαίας ευκαιρίας, βλάπτει την επισιτιστική ασφάλεια και τα μέσα διαβίωσης των ανθρώπων στις παράκτιες χώρες, δημιουργώντας παράλληλα γόνιμο έδαφος για την πειρατεία· ζητεί ένα ισχυρό παγκόσμιο σύστημα αποτρεπτικών κυρώσεων και μια πολυσχιδή προσέγγιση για την καταπολέμηση της ΠΛΑ αλιείας· τονίζει την ανάγκη να περιοριστεί η χρήση των σημαιών ευκαιρίας και μετανηολόγησης και να αντιμετωπιστεί η μεταφόρτωση στη θάλασσα, δεδομένου ότι πρόκειται για σημαντικά εργαλεία για την κάλυψη των κενών της ΠΛΑ αλιείας· καλεί την ΕΕ, γενικότερα, να ενισχύσει την ανάπτυξη ικανοτήτων για την καταπολέμηση της διαφθοράς προωθώντας τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών οργανισμών, αυξάνοντας τη διεθνή συνεργασία, βελτιώνοντας την εποπτεία των αλιευτικών φορέων στις αναπτυσσόμενες χώρες με τη στήριξη της ΕΕ και υποστηρίζοντας τα περιφερειακά κέντρα παρακολούθησης, ελέγχου και επιτήρησης και τις ειδικές ομάδες·

20.  τονίζει την ανάγκη καταπολέμησης της ΠΛΑ αλιείας κατά τρόπο συνεχή, αποτελεσματικό και ολοκληρωμένο· καλεί την Επιτροπή να λογοδοτήσει για τις συναλλαγές της με τα κράτη που έχουν κίτρινη κάρτα· τονίζει τη σημασία της ιχνηλασιμότητας των προϊόντων και της απαγόρευσης της εισαγωγής θαλάσσιων προϊόντων που προέρχονται από παράνομη αλιεία· καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια πραγματικά αυστηρή προσέγγιση όσον αφορά τις εκφορτώσεις σκαφών από ύποπτες τρίτες χώρες·

21.  τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης του διαλόγου με τις χώρες της Μεσογείου, ιδίως με εκείνες που βρίσκονται στις νότιες ακτές της, και της ενίσχυσης της χρηματοδότησης για γραμμές έργων που στοχεύουν στη διεθνή συνεργασία σε τομείς της γαλάζιας οικονομίας (Interreg Next Med, πρόγραμμα Interreg Euro-MED 2021-2027, Switch Med κ.λπ.)·

22.  τονίζει ότι ορισμένοι στόλοι από χώρες εκτός της ΕΕ, οι οποίοι αλιεύουν στις ίδιες περιοχές και εξάγουν αλιευτικά προϊόντα στην ευρωπαϊκή αγορά, έχουν χαμηλότερα πρότυπα βιωσιμότητας, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαίων αλιέων·

23.  τονίζει την ανάγκη καθορισμού ισότιμων όρων ανταγωνισμού με τα προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες, διασφαλίζοντας ότι όλα τα προϊόντα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που καταναλώνονται στην ΕΕ παράγονται από βιώσιμα συστήματα τροφίμων και ανταποκρίνονται στους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας· καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει όλα τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση ενός πλαισίου γενικού θεμιτού ανταγωνισμού, σεβόμενο τις αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, και συγκεκριμένα στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ·

24.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να ενισχύουν τα δικαιώματα και τις συνθήκες εργασίας των υπηκόων τρίτων χωρών που εργάζονται σε σκάφη της ΕΕ, καθώς και να διασφαλίσουν αξιοπρεπή αμοιβή για όλους εκείνους που εργάζονται στην αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια αλλά και σε όλους τους άλλους τομείς της γαλάζιας οικονομίας·

25.  υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας και του συντονισμού των δράσεων με εν εξελίξει πολυμερή φόρουμ, όπως η σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, η σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα, καθώς και η Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη και άλλες σχετικές διεθνείς και πολυμερείς διαδικασίες, για την προώθηση της προστασίας, της διατήρησης, της βιώσιμης διαχείρισης και της αποκατάστασης της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και της βιοποικιλότητας των γλυκών υδάτων, συμβάλλοντας παράλληλα σε άλλους ΣΒΑ· τονίζει ότι η 15η διάσκεψη των μερών (COP15) στο Kunming της Κίνας προσφέρει μια καλή ευκαιρία για να επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με καθολικά μέτρα σχετικά με αυτό·

26.  σημειώνει τον στόχο της προστασίας του 30 % των ωκεανών του πλανήτη έως το 2030, αλλά προειδοποιεί ότι η επίτευξη του εν λόγω στόχου δεν θα πρέπει να αποβεί εις βάρος της επισιτιστικής ασφάλειας, των αλιέων και των υδατοκαλλιεργητών, των αυτοχθόνων πληθυσμών και των τοπικών κοινοτήτων·

27.  επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής σχετικά με τον χαρακτηρισμό τριών τεράστιων θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στον Νότιο Ωκεανό· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή για τη διατήρηση των έμβιων θαλάσσιων πόρων της Ανταρκτικής (CCAMLR) δεν κατάφερε για ακόμα μια φορά να καταλήξει σε συμφωνία γι’ αυτές τις προστατευόμενες περιοχές το 2021·

28.  υπογραμμίζει τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών ως αρμόδιων για τον προσδιορισμό και τον καθορισμό, από κοινού με τα κράτη μέλη, πρόσθετων θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών·

29.  υπενθυμίζει ότι όλο και περισσότερες έρευνες, ιδίως από την ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή σχετικά με τους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα, δείχνουν ότι οι στόχοι για τη βιοποικιλότητα και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν επιτυγχάνονται καλύτερα όταν οι αλιείς και οι τοπικές κοινότητες έχουν τον άμεσο έλεγχο της διαχείρισης των πόρων στους οποίους βασίζονται· τονίζει ότι τα οικοσυστήματα που διαχειρίζονται οι παράκτιες κοινότητες είναι μεταξύ των πλουσιότερων και πιο παραγωγικών ενώ βοηθούν επίσης τις παράκτιες περιοχές να προσαρμοστούν στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής· επισημαίνει τους κινδύνους της αρπαγής των ωκεανών που σχετίζονται με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό· τονίζει, ως εκ τούτου, την ανάγκη να διασφαλιστεί η αλιεία μικρής κλίμακας και η υπεύθυνη διαχείριση της ιδιοκτησίας, καθώς και να κληθούν οι δικαιούχοι των επιχειρήσεων της ΕΕ που δραστηριοποιούνται στον τομέα της γαλάζιας οικονομίας να λογοδοτούν εάν οι δραστηριότητές τους παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα·

30.  καλεί την ΕΕ και τις χώρες εταίρους να βασιστούν στην τεχνογνωσία των ντόπιων πληθυσμών στο πλαίσιο των στρατηγικών τους για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και να προωθήσουν ενεργά τη συμμετοχική διαχείριση, η οποία έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των παράκτιων κοινοτήτων·

31.  θεωρεί ότι η διεθνής διακυβέρνηση των ωκεανών θα πρέπει να υιοθετήσει μια διατομεακή προσέγγιση της γαλάζιας οικονομίας, διασφαλίζοντας την ίση μεταχείριση όλων των θαλάσσιων οικονομικών δραστηριοτήτων· υποστηρίζει ότι οι ωκεανοί αναγνωρίζονται ως κοινό πλεονέκτημα της ανθρωπότητας και ζητεί οι συμφωνίες σύμπραξης βιώσιμης αλιείας (ΣΣΒΑ) να συνάδουν πάντα με τους ΣΒΑ για το 2030, με τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις και στόχους της ΕΕ και με τις υποχρεώσεις και τους στόχους της ΚΑλΠ·

32.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η τομεακή στήριξη που παρέχεται από τις ΣΣΒΑ συχνά δεν ωφελεί άμεσα την τοπική αλιεία και τις παράκτιες κοινότητες σε τρίτες χώρες και, ως εκ τούτου, καλεί την Επιτροπή να συνδέσει στενά τις ΣΣΒΑ με τον προγραμματισμό της ΕΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη·

33.  επισημαίνει ότι οι ΣΣΒΑ πρέπει να αποτελέσουν εργαλείο για την ανάπτυξη των τοπικών γαλάζιων οικονομιών· θεωρεί ότι τα ανεπαρκή δεδομένα δυσχεραίνουν την αξιολόγηση της συμβολής των ΣΣΒΑ στην επίτευξη των ΣΒΑ στις χώρες εταίρους· παροτρύνει την ΕΕ να αυξήσει τη διαφάνεια, τη συλλογή δεδομένων (ιδίως όσον αφορά τα αλιεύματα, τη νηολόγηση των σκαφών και τις συνθήκες εργασίας) και τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων στις ΣΣΒΑ και να δημιουργήσει μια κεντρική κοινωνικοοικονομική βάση δεδομένων για όλα τα σκάφη της ΕΕ, ανεξάρτητα από το πού δραστηριοποιούνται·

34.  τονίζει την ανάγκη να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στις διαπραγματεύσεις για τις ΣΣΒΑ καθώς και στην εφαρμογής τους, και να διασφαλιστεί ότι λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των κοινοτήτων που επηρεάζονται περισσότερο από αυτές τις συμφωνίες σύμπραξης·

35.  εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη παρακολούθησης της εφαρμογής και ορθής χρήσης της χρηματοδότησης· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η τομεακή στήριξη στο πλαίσιο των ΣΣΒΑ συχνά δεν ωφελεί άμεσα τους αλιείς μικρής κλίμακας· καλεί την Επιτροπή να συνδέσει στενά τις ΣΣΒΑ με την αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ με στόχο τη βελτίωση της προστιθέμενης αξίας για τις παράκτιες κοινότητες· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να δημοσιεύει προορατικά ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους χρησιμοποιείται η τομεακή στήριξη προκειμένου να παρακολουθείται καλύτερα η χρήση του δημόσιου χρήματος της ΕΕ·

36.  επικροτεί τον ρόλο των περιφερειακών συμβάσεων για τη θάλασσα και των περιφερειακών οργανώσεων διαχείρισης της αλιείας (ΠΟΔΑ)· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει φιλόδοξες εντολές για τις ΠΟΔΑ με σκοπό την προστασία των αλιευτικών πόρων στις αναπτυσσόμενες χώρες και στα διεθνή ύδατα, ιδίως με τη βελτίωση της διαχείρισης των αποθεμάτων για είδη όπως ο τροπικός τόνος, τη μείωση των απορρίψεων, την εφαρμογή της προληπτικής προσέγγισης για τη διασφάλιση της διατήρησης απειλούμενων ειδών και ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων, και τη βελτίωση των διαθέσιμων δεδομένων, της συμμόρφωσης και της διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων·

37.  ζητεί, γενικότερα, τη βελτίωση των πρακτικών διαχείρισης και παρακολούθησης της αλιείας, καθώς και τη χρήση οικολογικής σήμανσης και νέων τεχνολογιών, όπως η τεχνολογία αλυσίδας συστοιχιών (blockchain), προκειμένου να βελτιωθεί η ιχνηλασιμότητα των προϊόντων·

38.  καλεί την ΕΕ να παράσχει τεχνική βοήθεια στους παραγωγούς των αναπτυσσόμενων χωρών, ιδίως στους μικροπαραγωγούς·

39.  υπενθυμίζει ότι όλα τα κράτη που ασχολούνται με την αλιεία στη Δυτική Αφρική θα πρέπει να συστήσουν μια ΠΟΔΑ — ιδίως για την εκμετάλλευση κοινών αποθεμάτων, όπως τα μικρά πελαγικά είδη — όπως απαιτείται από το διεθνές δίκαιο, τη σχετική εθνική νομοθεσία, την παναφρικανική και περιφερειακή αλιευτική πολιτική και άλλα μέσα· πιστεύει ότι αυτό το καθεστώς διαχείρισης θα πρέπει να συνάδει με μια προληπτική και οικοσυστημική προσέγγιση, διασφαλίζοντας ότι τα συνολικά επιτρεπόμενα αλιεύματα βρίσκονται εντός ασφαλών βιολογικών ορίων·

40.  παροτρύνει την ΕΕ να προωθήσει και να προστατεύσει αποτελεσματικά την αλιεία μικρής κλίμακας στην Αφρική, η οποία αποτελεί τον βασικό τρόπο βιοπορισμού από τον ωκεανό, ως ακρογωνιαίο λίθο της μελλοντικής γαλάζιας ειδικής ομάδας ΕΕ-Αφρικής, για παράδειγμα με τη χρηματοδότηση της εφαρμογής των διεθνών κατευθυντήριων γραμμών του FAO για τη βιώσιμη αλιεία μικρής κλίμακας·

41.  τονίζει ότι η παραγωγή ιχθυαλεύρων και ιχθυελαίων, μεταξύ άλλων παραγόντων, μπορεί να συμβάλει στην υπεραλίευση στις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως στη Δυτική Αφρική· ζητεί τη λήψη υποχρεωτικών μέτρων δέουσας επιμέλειας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ολόκληρη η αλυσίδα εφοδιασμού της βιομηχανίας θαλασσινών είναι δίκαιη, πλήρως ανιχνεύσιμη, δεν χρησιμοποιεί προϊόντα από ΠΛΑ αλιεία και δεν συνδέεται με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας ανθρώπων και της δουλείας·

42.  επικροτεί τον ρόλο των περιφερειακών συμβάσεων για τις θάλασσες και των ΠΟΔΑ στην ενίσχυση της διακυβέρνησης με γνώμονα τις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνώσεις, οι οποίες θα πρέπει να είναι εύκολα διαθέσιμες σε όλους τους φορείς εκμετάλλευσης·

43.  καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει φιλόδοξες αποστολές στις ΠΟΔΑ με στόχο την προστασία των αλιευτικών πόρων στις αναπτυσσόμενες χώρες και τα διεθνή ύδατα, κυρίως όσον αφορά τη βελτίωση της διαχείρισης αποθεμάτων ειδών όπως ο τροπικός τόνος, τη μείωση των απορρίψεων, κατά την εφαρμογή της προληπτικής προσέγγισης για την προστασία και διατήρηση απειλούμενων ειδών και ευάλωτων θαλάσσιων οικοσυστημάτων, καθώς και όσον αφορά τη βελτίωση της διαθεσιμότητας δεδομένων, της συμμόρφωσης και της διαφάνειας κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων·

44.  καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει ενεργά και να προωθήσει την ενσωμάτωση των στόχων προσαρμογής και μετριασμού της κλιματικής αλλαγής στις ΣΣΒΑ της και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων των ΠΟΔΑ·

45.  ζητεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να λάβουν μέτρα ώστε να ενταθούν οι προσπάθειες για τη βελτίωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης της αλιείας, ιδίως μέσω μηχανισμών όπως η πρωτοβουλία για τη διαφάνεια της αλιείας (FiTI)·

46.  υπενθυμίζει ότι η βιώσιμη διαχείριση των πόρων με γνώμονα τις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές συμβουλές και τις βέλτιστες εκτιμήσεις των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα για την επίτευξη των στόχων του στρατηγικού θεματολογίου της ΕΕ ενώ πρέπει επίσης να περιλαμβάνεται στις διμερείς συμφωνίες εταιρικής σχέσης·

47.  τονίζει ότι η γαλάζια οικονομία περιλαμβάνει πολλαπλές δραστηριότητες πέραν των παραδοσιακών, ότι η ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων θα πρέπει πάντα να συνοδεύεται από μελέτες επιπτώσεων και ότι πρέπει να υιοθετηθεί μια διαφανής επιστημονική προσέγγιση, καθώς και αποτελεσματικές διαβουλεύσεις και ισότιμη συμμετοχή όλων των επηρεαζόμενων τομέων, προκειμένου να διευκολυνθεί η βιώσιμη οργάνωση αυτών των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της γαλάζιας οικονομίας·

48.  επισημαίνει ότι ο ναυτιλιακός τομέας αποτελεί βασικό σύνδεσμο για τη διεθνή συνδεσιμότητα, το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, την οικονομία της ΕΕ, την ανταγωνιστικότητά της και για τις περιφέρειες της ΕΕ· τονίζει τη σημασία που έχει η ενίσχυση του ρόλου των λιμένων και την ανάγκη για επενδύσεις σε έξυπνες υποδομές, καθώς και στην ανάπτυξη και διαχείριση λιμένων, κάτι που θα ενισχύσει περαιτέρω την ικανότητά τους για ανάπτυξη του εμπορίου·

49.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επενδύσουν σε λιμένες που βρίσκονται στις ακτές της ΕΕ, προκειμένου να επικεντρωθούν στις ελλιπείς συνδέσεις με την ενδοχώρα, με γενικό στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των μεταφορών και τη μετατροπή των λιμένων σε πλατφόρμες εφοδιαστικής και στρατηγικής σημασίας εγκαταστάσεις για τις πολυτροπικές μεταφορές, την παραγωγή, την αποθήκευση και διανομή ενέργειας και τον τουρισμό· τονίζει ότι είναι σημαντικό ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός να συμπεριλάβει ένα αγορακεντρικό μέτρο στους στόχους του για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου από τις θαλάσσιες μεταφορές, προκειμένου να εφαρμοστεί ένα σύστημα αντιστάθμισης του άνθρακα στη διεθνή ναυτιλία και να εξασφαλιστεί μια ρεαλιστική πορεία προς τη μείωση των εκπομπών·

50.  επισημαίνει ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με μια στρατηγική βιώσιμης και έξυπνης κινητικότητας αποσκοπεί στη διάθεση στην αγορά των πρώτων σκαφών με μηδενικές εκπομπές έως το 2030, και ότι η ΕΕ έχει ήδη χρηματοδοτήσει σημαντική έρευνα για την υβριδοποίηση και τον εξηλεκτρισμό των σκαφών μέσω του προγράμματος «Ορίζων 2020»· καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει περαιτέρω τη στήριξή της προς τα ηλεκτρικά σκάφη για μικρές αποστάσεις·

51.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τα έργα προτεραιότητας που περιλαμβάνονται στο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) για τις περιοχές του Ατλαντικού, της Μεσογείου και της Βαλτικής Θάλασσας, ιδίως σε διασυνοριακές περιοχές και στο πλαίσιο των μελλοντικών κατευθυντήριων γραμμών για το ΔΕΔ-Μ και του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» 2021-2027, προκειμένου να προωθηθεί, να απλουστευθεί και να επενδυθεί επαρκής χρηματοδότηση για την πλήρη ανάπτυξη των θαλάσσιων αρτηριών ΔΕΔ-Μ, ώστε να ενσωματωθούν καλύτερα οι θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων για την ευρύτερη διανομή των εμπορευμάτων μέσω λιμένων που συνδέουν νησιά με την ηπειρωτική χώρα και ενός ολοκληρωμένου πολυτροπικού συστήματος μεταφορών· τονίζει ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθούν αδιάλειπτες και βιώσιμες αλυσίδες μεταφορών για επιβάτες και εμπορεύματα σε όλους τους τρόπους μεταφοράς, και ιδίως στις σιδηροδρομικές, θαλάσσιες και εσωτερικές πλωτές μεταφορές· πιστεύει ότι τα έργα θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες συνδεσιμότητας και προσβασιμότητας των περιφερειακών, νησιωτικών και εξόχως απόκεντρων περιοχών στις περιοχές του Ατλαντικού, της Μεσογείου και της Βαλτικής Θάλασσας·

52.  επισημαίνει ότι οι λιμένες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την τόνωση της γαλάζιας οικονομίας, καθώς διαδραματίζουν καίριο ρόλο στις οικονομικές δραστηριότητες του εν λόγω τομέα, καθώς και για τη διασφάλιση της μετάβασής του προς τη βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα σύμφωνα με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· καλεί την Επιτροπή να χορηγήσει περισσότερα ευρωπαϊκά κονδύλια για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των μεταφορών και της προσβασιμότητας των κεντρικών λιμένων του ΔΕΔ-Μ και για τη μείωση του κόστους, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων για τη συνεχή βυθοκόρηση, την εκβάθυνση διωρύγων και άλλα μέτρα ανάπτυξης ικανοτήτων σε επιλεγμένους λιμένες· υπενθυμίζει στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη ότι απαιτούνται περαιτέρω επενδύσεις σε βιώσιμες και έξυπνες λιμενικές υποδομές, ώστε να μπορέσουν οι λιμένες να καταστούν κόμβοι πολυτροπικής κινητικότητας και μεταφορών, καθώς και ενεργειακοί κόμβοι για ολοκληρωμένα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, υδρογόνο και άλλα εναλλακτικά καύσιμα, και χώροι δοκιμών για την επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων και την κυκλική οικονομία·

53.  συγχαίρει τον λιμένα του Vigo καθώς υπήρξε ο πρώτος λιμένας στην Ένωση που εφάρμοσε την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη γαλάζια ανάπτυξη·

54.  επικροτεί την πρωτοβουλία του FAO για το δίκτυο λιμένων γαλάζιας αλιείας, η οποία αποσκοπεί στην κατάρτιση κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές για τους αλιευτικούς λιμένες που βρίσκονται σε διαδικασία μετάβασης σε μοντέλα γαλάζιας οικονομίας, προκειμένου να βελτιωθεί η βιωσιμότητά τους μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος και της προώθησης των κοινωνικών και οικονομικών οφελών· τάσσεται υπέρ της εγκατάστασης ενός μόνιμου γραφείου του FAO στον λιμένα του Vigo με στόχο την ανάπτυξη και τη διαχείριση ενός παγκόσμιου δικτύου γαλάζιων λιμένων·

Ανθεκτικότητα, ανταγωνιστικότητα και απασχόληση

55.  αναγνωρίζει ότι οι προσπάθειες ανάκαμψης της ΕΕ πρέπει να επικεντρωθούν στους στόχους βιωσιμότητας, ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης· τονίζει την ανάγκη για βιώσιμα χρηματοδοτικά μέσα για την προώθηση αυτής της μετάβασης, μεταξύ άλλων μέσω της ενίσχυσης των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων·

56.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη των αλυσίδων αξίας της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας μικρής κλίμακας, από τους αλιείς έως τους καταναλωτές, προωθώντας την εναρμόνιση επιλεκτικών, μη καταστρεπτικών και ενεργειακά αποδοτικών μεθόδων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, διευκολύνοντας την ανταλλαγή γνώσεων με την ερευνητική κοινότητα της ΕΕ και προωθώντας βιώσιμες μεθόδους εμπορίας αλιευτικών προϊόντων, μειώνοντας παράλληλα τον διοικητικό φόρτο·

57.  τονίζει την ανάγκη να αναγνωριστεί η κοινωνικοοικονομική αξία της ερασιτεχνικής αλιείας και η συμβολή της σε μια βιώσιμη γαλάζια οικονομία στην ΕΕ· επισημαίνει την ανάγκη για περισσότερα και καλύτερα δεδομένα σχετικά με την ερασιτεχνική αλιεία, συμπεριλαμβανομένης της συμβολής της στον τομέα του τουρισμού, των αλληλεπιδράσεών της με αλιείς μικρής κλίμακας, των περιβαλλοντικών της επιπτώσεων, καθώς και της κοινωνικοοικονομικής σημασίας της·

58.  τονίζει τη σημασία της παράκτιας αλιείας μικρής κλίμακας για τη γαλάζια οικονομία και για την πολιτιστική ταυτότητα των κοινοτήτων στις παράκτιες περιοχές και τα νησιά·

59.  καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν πλήρως διαφανή και αντικειμενικά κριτήρια, όπως ορίζονται στο άρθρο 17 της ΚΑλΠ, κατά την κατανομή των αλιευτικών δυνατοτήτων·

60.  παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων σχετικά με την ερασιτεχνική αλιεία στη θάλασσα και στα εσωτερικά γλυκά ύδατα και στις υφάλμυρες πλωτές οδούς, λαμβάνοντας υπόψη τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο και την κοινωνικοοικονομική αξία της δραστηριότητας αυτής, προκειμένου να διασφαλιστεί η δίκαιη και ισορροπημένη διαχείριση των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, και να ενθαρρυνθούν περισσότερες επενδύσεις στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων σε παράκτιες κοινότητες·

61.  τονίζει τη σημασία του χωρίς αποκλεισμούς θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού όσον αφορά την ελαχιστοποίηση του ανταγωνισμού για την εξασφάλιση χώρου εις βάρος άλλων δραστηριοτήτων, όπως η αλιεία, κατά την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων της γαλάζιας οικονομίας· επισημαίνει ότι η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο και ότι οι εν λόγω τομείς πρέπει να έχουν τη δέουσα προβολή στη γαλάζια οικονομία. Ως εκ τούτου, ζητεί μια στρατηγική για την προώθηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των διαφόρων θαλάσσιων και χερσαίων δραστηριοτήτων της γαλάζιας οικονομίας κατά τρόπο που θα τους ωφελήσει όλους·

62.  παροτρύνει την Επιτροπή να στηρίξει την ανάπτυξη συστημάτων παραγωγής ενέργειας με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων, τα οποία επιτρέπουν στις παράκτιες κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των αλιέων, να συμμετέχουν πλήρως στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, επανεπενδύοντας παράλληλα τα κέρδη τους στην τοπική κοινότητα·

63.  καλεί τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τις διατάξεις του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, να ορίσουν συγκεκριμένους ιστορικούς και παραδοσιακούς ιχθυότοπους ως περιοχές που θα παραμείνουν ελεύθερες από υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

64.  τονίζει ότι τα υπεράκτια αιολικά πάρκα θα πρέπει να κατασκευάζονται μόνο εάν μπορεί να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν αρνητικές περιβαλλοντικές και οικολογικές επιπτώσεις, ούτε οικονομικές, κοινωνικοοικονομικές και κοινωνικοπολιτιστικές συνέπειες για τους αλιείς και τους υδατοκαλλιεργητές, σύμφωνα με τους στόχους της γαλάζιας οικονομίας και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας·

65.  επικροτεί πρωτοβουλίες όπως το Παρατηρητήριο Αιολικής Ενέργειας της Γαλικίας, ένα φόρουμ που εγκαινίασε η περιφερειακή κυβέρνηση της Γαλικίας για τον εντοπισμό ευκαιριών και την εξισορρόπηση των χρήσεων της θάλασσας που θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν μεταξύ τους, ενσωματώνοντας τον βιομηχανικό τομέα, τον τομέα της θαλάσσιας αλιείας και τις συνδεδεμένες οντότητες και οργανώσεις·

66.  σημειώνει το γεγονός ότι η εξορυκτική βιομηχανία αποτελεί αναπτυσσόμενο τομέα της γαλάζιας οικονομίας των ωκεανών· τονίζει το καθήκον των κρατών να απέχουν από τη λήψη μέτρων, συμπεριλαμβανομένων αναπτυξιακών έργων μεγάλης κλίμακας, που ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τα μέσα διαβίωσης των αλιέων μικρής κλίμακας της ενδοχώρας και της θάλασσας, τα εδάφη τους ή τα δικαιώματα πρόσβασης, καθώς και το καθήκον τους να διενεργούν εκ των προτέρων αξιολογήσεις των έργων εξορυκτικής βιομηχανίας που διαχειρίζονται ιδιωτικοί φορείς, προκειμένου να αξιολογούν τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις τους στα ανθρώπινα δικαιώματα στις τοπικές αλιευτικές κοινότητες·

67.  ζητεί τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού φόρουμ ανταλλαγής απόψεων που θα χαρακτηρίζεται από διαφάνεια και θα διασφαλίζει τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών αλλά και την ισορροπία δυνάμεων μεταξύ τους, προκειμένου να ενισχυθεί η διατομεακή συνεργασία, η ανταλλαγή εμπειριών και η επίλυση των συγκρούσεων·

68.  παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την τόνωση, τη διευκόλυνση της πρόσβασης και την πλήρη αξιοποίηση των διαθέσιμων επενδυτικών δυνατοτήτων για βιώσιμες πρακτικές αλιείας και υδατοκαλλιέργειας στο πλαίσιο του νέου Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (ΕΤΘΑΥ), σε συνδυασμό με άλλα προγράμματα της ΕΕ, όπως ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», για βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές και για βιώσιμες δραστηριότητες υδατοκαλλιέργειας, καθώς και να διασφαλίσουν ότι οι παράκτιες, απόκεντρες και υπερπόντιες κοινότητες μπορούν να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους·

69.  καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει τις βέλτιστες πρακτικές του ΕΤΘΑΥ για την ανάπτυξη τουριστικών έργων ερασιτεχνικής αλιείας και να συνεχίσει τη χρηματοδότηση αυτών των έργων μέσω του ΕΤΘΑΥ·

70.  τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθούν πιο ολοκληρωμένες στρατηγικές για την προσαρμογή των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και των παράκτιων εδαφών στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και στις επιπτώσεις της στις κοινότητες και στα μέσα διαβίωσής τους· τονίζει την ανάγκη να συμβάλουν όλοι οι τομείς στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το έβδομο και όγδοο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον·

71.  πιστεύει ότι η ΚΑλΠ θα πρέπει να περιλαμβάνει κοινωνική αιρεσιμότητα, παρόμοια με εκείνη που δημιουργήθηκε στη νέα κοινή γεωργική πολιτική, η οποία μπορεί να προβλέπει κυρώσεις κατά των ιδιοκτητών αλιευτικών σκαφών, των υδατοκαλλιεργητών και άλλων δικαιούχων του ΕΤΘΑΥ σε περίπτωση που δεν διασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας για όλους τους εργαζομένους τους, συμπεριλαμβανομένων των εποχιακών και των διακινούμενων εργαζομένων· επισημαίνει ότι αυτή η κοινωνική αιρεσιμότητα είναι θεμελιώδης για την προστασία της αξιοπρέπειας στον χώρο εργασίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας καθώς συμβάλλει στην επικράτηση κοινωνικής δικαιοσύνης για όλους·

72.  θεωρεί ότι η βελτίωση της εργασιακής ασφάλειας, της επαγγελματικής προστασίας και της υγείας των ωκεανών, που παρέχουν καλύτερες αποδοχές και κοινωνική ασφάλιση στους εργαζόμενους στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, είναι ουσιαστικής σημασίας για την προσέλκυση γυναικών και νέων και τη διασφάλιση της ανανέωσης και της συνέχειας του τομέα·

73.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τον ρόλο των γυναικών στις αλυσίδες αξίας της βιώσιμης αλιείας και υδατοκαλλιέργειας και, ως εκ τούτου, ζητεί να διασφαλιστούν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, ισότιμοι μισθοί, κοινωνική ασφάλιση, καθώς και προβολή και εκπροσώπηση στις δομές και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων·

74.  υπενθυμίζει ότι η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην οικονομία σε πολλά μέρη της ΕΕ, καθώς αντιπροσωπεύουν πάνω από το ήμισυ των τοπικών θέσεων εργασίας σε πολλές παράκτιες κοινότητες και στα νησιά, ιδίως στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·

75.  τονίζει ότι, προκειμένου να βελτιωθούν η βιωσιμότητα, η ανταγωνιστικότητα και οι οικονομικές επιδόσεις των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, είναι αναγκαίο να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τους φορείς της ΕΕ σε μια παγκόσμια οικονομία, και να δοθεί έμφαση στην επαγγελματική κατάρτιση, τη διά βίου μάθηση, την αναγνώριση αυτής της κατάρτισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τις συμβουλευτικές υπηρεσίες και τη διάδοση τεχνικών και επιστημονικών γνώσεων και καινοτόμων πρακτικών, αναγνωρίζοντας τη συμβολή των εμπορικών ενώσεων σε αυτό το πλαίσιο·

76.  τονίζει την ανάγκη να προστεθεί αξία στα αλιευτικά προϊόντα κατά την πρώτη πώληση, ιδίως στα προϊόντα της παραδοσιακής αλιείας μικρής κλίμακας, προκειμένου να αυξηθούν το εισόδημα και οι μισθοί των αλιέων·

77.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει νέες μορφές βιώσιμου θαλάσσιου και παράκτιου τουρισμού, να προωθήσει νέες μορφές τουριστικών δραστηριοτήτων, να παράσχει πρόσθετες ροές εισοδήματος και να αυξήσει την απασχόληση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους για την ενίσχυση της αξίας των θαλάσσιων και παράκτιων περιοχών, προστατεύοντας παράλληλα το περιβάλλον και τη γαλάζια πολιτιστική κληρονομιά και διατηρώντας τους θαλάσσιους και παράκτιους οικοτόπους· τονίζει τη σημασία της κυκλικής οικονομίας στον τουριστικό τομέα για την ανάπτυξη πιο βιώσιμων πρακτικών που ωφελούν την τοπική ανάπτυξη· αναγνωρίζει ότι ο τομέας του τουρισμού θα πρέπει να συνεργαστεί με τις παράκτιες κοινότητες και ότι χρειάζεται στήριξη για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της βιωσιμότητας των υποδομών και της ανταγωνιστικότητας των θαλάσσιων και τουριστικών θέρετρων·

78.  αναγνωρίζει ότι ο παράκτιος τουρισμός μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά μπορεί να είναι επιζήμιος όταν αναπτύσσονται στρατηγικές μαζικού τουρισμού, με αποτέλεσμα τη μείωση της πρόσβασης σε τρόφιμα και της κατανάλωσης τροφίμων για τους τοπικούς καταναλωτές και την καταστροφή του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των πολιτιστικών ταυτοτήτων· καλεί την ΕΕ να προωθήσει δίκαια μοντέλα τουρισμού που έχουν χαμηλό αντίκτυπο·

79.  τονίζει την ανάγκη διατήρησης του φυσικού κεφαλαίου και της κληρονομιάς μας προκειμένου να ενθαρρυνθεί ο βιώσιμος τουρισμός (όπως ο οικολογικός τουρισμός) και καλεί τα κράτη μέλη να προστατεύσουν τη βιοποικιλότητα προχωρώντας άμεσα σε ενέργειες για τη διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, μεταξύ άλλων και σε διασυνοριακό επίπεδο, για την προστασία, την αποκατάσταση και την προώθηση των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων, μεταξύ άλλων μέσω των θαλάσσιων δικτύων Natura 2000·

80.  καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει τον βιώσιμο θαλάσσιο, νησιωτικό και παράκτιο τουρισμό σε συναφείς δράσεις και προγράμματα, να στηρίξει πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τη διαφοροποίηση των εν λόγω μορφών τουρισμού και να φροντίσει ώστε η απασχόληση σε αυτές δεν θα είναι μόνο εποχιακή· επισημαίνει την ανάγκη συλλογής καλύτερων στοιχείων σχετικά με τη συμβολή του τουρισμού ερασιτεχνικής αλιείας με καλάμι στην οικονομία παράκτιων και νησιωτικών περιοχών·

81.  τονίζει πόσο σημαντική είναι η γαλάζια οικονομία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, ιδίως δε για τον τουρισμό τους· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα μεταφορών συγκεκριμένα για τις εξόχως απόκεντρες και νησιωτικές περιοχές (POSEI Transport), προκειμένου να αντιμετωπιστούν πιο άμεσα οι ανάγκες τους και να υποστηριχθεί η λειτουργία ορισμένων εμπορικών γραμμών προς αυτές·

82.  υποστηρίζει τις βιώσιμες πρακτικές στον παράκτιο και θαλάσσιο τουρισμό, δεδομένου ότι είναι απαραίτητες για την ανταγωνιστικότητα των ζωνών του Ατλαντικού, της Μεσογείου και της Βαλτικής Θάλασσας και για τη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής αξίας στη γαλάζια εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση· τονίζει ότι η ειδική κατάρτιση σχετικά με τις δραστηριότητες της γαλάζιας οικονομίας θα συμβάλει στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τα θαλάσσια οικοσυστήματα και την ανάγκη προστασίας τους·

83.  καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει σε ευρείες διαβουλεύσεις με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και όλους τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, προκειμένου να εντοπιστούν εξατομικευμένες λύσεις για τις τοπικές και τις περιφερειακές κοινότητες·

84.  ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει πιθανές λύσεις για την προώθηση της ανθεκτικότητας του τομέα του τουρισμού έναντι των επιπτώσεων μελλοντικών πανδημιών ή άλλων διαταραχών που θέτουν σε κίνδυνο τις τουριστικές δραστηριότητες, και να προτείνει κατάλληλες πρωτοβουλίες για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και απασχόλησης των εργαζομένων στον τομέα ώστε να είναι πιο ελκυστικός και να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της γαλάζιας οικονομίας·

85.  υπογραμμίζει τη σημασία του κλάδου των σκαφών αναψυχής (yachting) και της ιστιοπλοΐας για τον θαλάσσιο τουρισμό· υπογραμμίζει τον ρόλο της τοπικής κουλτούρας και γαστρονομίας στην ανάπτυξη του ευρωπαϊκού παράκτιου τουρισμού και τη σημασία του παραθαλάσσιου και υποθαλάσσιου τουρισμού, του τουρισμού ερασιτεχνικής αλιείας με καλάμι, του οικοτουρισμού, του θαλάσσιου αθλητισμού και του κλάδου των ταξιδίων με κρουαζιερόπλοια·

86.  τονίζει τη σημασία των προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών ως μέσου για την προστασία των ωκεανών· πιστεύει ότι οι περιοχές αυτές συνιστούν ευκαιρία για την ανάπτυξη του επιστημονικού τουρισμού·

87.  επικροτεί το γεγονός ότι η Επιτροπή εστιάζει στον βιώσιμο και «αργό» τουρισμό, καθώς και ότι έχει θέσει ως στόχο να αναπτυχθούν δέσμες μέτρων στήριξης («Σχέδιο δράσης για τοπικές πράσινες συμφωνίες») για τη στήριξη της πράσινης μετάβασης για τις πόλεις και τις περιφέρειες· σημειώνει τη δυνατότητα των απομακρυσμένων νησιών και παράκτιων κοινοτήτων να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο στο πλαίσιο αυτής της μετάβασης·

88.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν τη συμβολή της θαλάσσιας ερασιτεχνικής αλιείας και του τουρισμού στη γαλάζια οικονομία, καθώς και τις δυνατότητες του εν λόγω τομέα να προσφέρει περαιτέρω οικονομικές ευκαιρίες στις παράκτιες κοινότητες·

89.  εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι το δυναμικό της γαλάζιας οικονομίας δεν έχει ληφθεί επαρκώς υπόψη κατά την κατάρτιση και την αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που χρηματοδοτούνται από το NextGenerationEU·

90.  ζητεί τη δημιουργία κατάλληλου πλαισίου χρηματοδότησης για την τόνωση της ανάπτυξης της γαλάζιας οικονομίας και της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης που θα ενσωματώνει και θα συντονίζει τα διάφορα διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα – τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (ΕΤΘΑΥ, ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, Ταμείο Συνοχής), το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη 2021-2027» και άλλα· εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να προωθηθεί η καλύτερη αντιστοίχιση των μέσων αυτών με τις ανάγκες των ενδιαφερόμενων μερών και η ευρεία διάδοση των υφιστάμενων ευκαιριών·

91.  λαμβάνοντας υπόψη τον σοβαρό κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο των κανόνων για τη μέτρηση της αλιευτικής ικανότητας, ζητεί να διεξαχθεί διεξοδική συζήτηση σε επίπεδο ΕΕ με εκπροσώπους του κλάδου σχετικά με τον αντίκτυπο των εν λόγω κανόνων στην αλιεία και στη ζωή των αλιέων, διατηρώντας παράλληλα αυστηρό έλεγχο της αλιευτικής ικανότητας·

92.  τονίζει τη στρατηγική σημασία της ναυπηγικής και της επισκευής πλοίων και τη διασύνδεσή τους με άλλους τομείς, όπως ο τομέας του θαλάσσιου τουρισμού· εκτιμά ότι η δέσμευση για τεχνολογική καινοτομία και ο υψηλός βαθμός εξειδίκευσης που μπορούν να μεταφραστούν σε αύξηση της προστιθέμενης αξίας θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πλαίσια λιγότερο εκτεθειμένα στον διεθνή ανταγωνισμό και να διευκολύνουν την αντιστροφή της τάσης υποβάθμισης που παρουσιάζει ο τομέας· υποστηρίζει ότι θα πρέπει να παρασχεθεί ειδική στήριξη για την ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό των διαφόρων μορφών ναυπηγικής στα κράτη μέλη·

93.  σημειώνει ότι τα σκάφη παραδοσιακής και μικρής κλίμακας αλιείας της ΕΕ είναι πολύ παλαιά, ιδίως στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, ο μέσος όρος παλαιότητάς τους είναι υψηλός και ότι δεν είναι ασφαλή τόσο για τους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτά όσο και για τα ίδια τα αλιεύματα. Ως εκ τούτου, επαναλαμβάνει την ανάγκη στήριξης από το ΕΤΘΑΥ για την αγορά νέων σκαφών, χωρίς αυτό να οδηγήσει σε αύξηση των αλιευμάτων, καθώς θα τηρούνται οι μέγιστες βιώσιμες αποδόσεις και, ως εκ τούτου, θα βελτιωθούν οι περιβαλλοντικές επιδόσεις των εν λόγω στόλων·

94.  υπενθυμίζει ότι οι αλιευτικοί στόλοι στις εξόχως απόκεντρες περιοχές βρίσκονται, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε πολύ κακή κατάσταση και αποτελούν κίνδυνο για την ασφάλεια των αλιέων και για το περιβάλλον· θεωρεί αναγκαίο, στο πλαίσιο αυτό, να εξευρεθούν λύσεις για τη βελτίωση της ασφάλειας και των συνθηκών εργασίας των αλιέων, για τη μείωση των εκπομπών CO2 και για τη βελτίωση του εύρους και των συνθηκών διατήρησης των αλιευμάτων· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η συνέχεια στην παροχή υγιών και υψηλής ποιότητας πρωτεϊνών, υπό συνθήκες απολύτως ασφαλείς και προστατευμένες, με λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και χωρίς αύξηση της αλιευτικής ικανότητας·

95.  καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να δημιουργήσουν ένα μέσο στήριξης παρόμοιο με το POSEI για την αλιεία, το οποίο θα επιτρέπει την αντιστάθμιση του νησιωτικού χαρακτήρα των εξόχως απόκεντρων περιοχών·

96.  επισημαίνει τις δυνατότητες βιώσιμης χρήσης της θαλάσσιας διάστασης της ΕΕ στον Ατλαντικό, η οποία απαιτεί πιο ισορροπημένες επενδύσεις στα νησιά, τις εξόχως απόκεντρες περιοχές και τους παράκτιους λιμένες της, καθώς και την επέκταση πολλών από τις θέσεις ελλιμενισμού τους και την αύξηση της ικανότητας αποθήκευσης και του εξοπλισμού διακίνησης φορτίων, που είναι πολύ σημαντικές για τα προϊόντα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας·

Γαλάζια μετάβαση

97.  ζητεί την ανάπτυξη μέσων για τη χρήση των θαλάσσιων πόρων με βιώσιμο τρόπο και για τη διαφοροποίηση της οικονομίας των ωκεανών, μεταξύ άλλων μέσω της στήριξης νέων προϊόντων που συνδέονται με αλιευτικές δραστηριότητες και προέρχονται από αυτές, προϊόντων που μπορούν να προσθέσουν αξία στην πολιτιστική και φυσική μας κληρονομιά, ιδίως με την παροχή τουριστικών επιλογών υψηλής ποιότητας·

98.  τονίζει την ανάγκη να συσταθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο θαλάσσιας πολιτικής της ΕΕ που θα διασφαλίζει τη συνοχή μεταξύ της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα, της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», της πολιτικής για το κλίμα και της ΚΑλΠ·

99.  θεωρεί ότι ο τομέας της υδατοκαλλιέργειας θα πρέπει να συνεχίσει να παρακολουθεί και να βελτιώνει διάφορες παραμέτρους βάσει τεκμηριωμένων δράσεων, συμπεριλαμβανομένης της καλής μεταχείρισης των ιχθύων και της πυκνότητας των ιχθυαποθεμάτων· θεωρεί, επιπλέον, ότι θα πρέπει να διεξαχθούν μελέτες εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τη βελτίωση της καλής διαβίωσης των ιχθύων, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, του εμπλουτισμού του περιβάλλοντός τους, της διατήρησης της ποιότητας των υδάτων εντός ορίων που σχετίζονται με την καλή διαβίωση προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των ασθενειών και η εξάπλωσή τους, του περιορισμού της χρήσης αντιβιοτικών, καθώς και της συνέχισης της μείωσης της ρύπανσης, της επίτευξης καλύτερων κλιματικών και περιβαλλοντικών αποτελεσμάτων και της αύξησης της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή·

100.  σημειώνει ότι η διαφοροποίηση των αλιευτικών ειδών στην υδατοκαλλιέργεια της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των ειδών χαμηλού τροφικού επιπέδου και των μη σαρκοφάγων ειδών, είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της βιωσιμότητας του τομέα·

101.  επισημαίνει τον δυνητικό ρόλο της υδατοκαλλιέργειας, ιδίως στη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ασφάλεια του εφοδιασμού τροφίμων, καθώς και στη διευκόλυνση της μετάβασης σε βιώσιμα συστήματα τροφίμων· θεωρεί θεμελιώδους σημασίας τη μείωση της πίεσης που ασκείται στους θαλάσσιους πόρους μέσω της ανάπτυξης και της αύξησης της χρήσης εναλλακτικών λύσεων και πηγών ζωοτροφών που αποτελούν αντικείμενο βιώσιμης διαχείρισης εκτός των άγριων ιχθύων, αντιστρέφοντας την απώλεια βιοποικιλότητας στους ωκεανούς και τις θάλασσες· τονίζει ότι η χρήση του θαλάσσιου χώρου για σκοπούς υδατοκαλλιέργειας πρέπει να υπόκειται σε κατάλληλες ρυθμίσεις· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία ενός σαφούς και αξιόπιστου νομικού πλαισίου που θα προωθεί την πρόσβαση στο νερό με όλες τις αναγκαίες εγγυήσεις·

102.  σημειώνει ότι η αυξημένη χρήση ιχθυαλεύρων και ιχθυελαίων στην υδατοκαλλιέργεια της ΕΕ μπορεί να απειλήσει τη βιωσιμότητα των αποθεμάτων ελεύθερων ιχθύων στα ύδατα της ΕΕ και τρίτων χωρών·

103.  τονίζει την ανάγκη εφαρμογής όλων των μέτρων για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικής ανάπτυξης της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας λόγω της σημασίας τους για την ασφάλεια του επισιτιστικού εφοδιασμού·

104.  τονίζει τη σημασία των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας για τον εφοδιασμό με πρωτεΐνες, ο οποίος είναι απαραίτητος για την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς και για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας παγκοσμίως· υπενθυμίζει, ειδικότερα, ότι σχεδόν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, εξαρτώνται από την κατανάλωση ιχθύων και θαλασσινών καθώς αποτελούν για αυτούς βασική πηγή ζωικής πρωτεΐνης· σημειώνει ότι πάνω από το 90 % των αλιέων και των εργαζομένων στον τομέα της αλιείας παγκοσμίως εξαρτώνται από την αλιεία μικρής κλίμακας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η πανδημία της COVID-19 είχε σημαντικό αντίκτυπο στα άτομα που απασχολούνται στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας·

105.  τονίζει ότι τα βιώσιμα τρόφιμα από τους ωκεανούς, τις θάλασσες και τις πηγές γλυκών υδάτων πρέπει να παράγονται μόνο με υπεύθυνη αλιεία και βιώσιμη υδατοκαλλιέργεια, και ότι όλα τα προϊόντα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που καταναλώνονται στην ΕΕ πρέπει να προέρχονται από βιώσιμα συστήματα τροφίμων, με πλήρη σεβασμό των ορίων του πλανήτη· καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει δείκτες βιωσιμότητας για τα προϊόντα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας από την ΕΕ βάσει επιστημονικών γνωμοδοτήσεων και να απαιτήσει τη συμμόρφωση με παρόμοια βιώσιμα πρότυπα για τα προϊόντα που εισάγονται στην αγορά της ΕΕ·

106.  επισημαίνει ότι η ΕΕ είναι υπεύθυνη για το 1 % της παγκόσμιας παραγωγής φυκιών και, ως εκ τούτου, θεωρεί ότι τα κράτη μέλη και το ΕΤΘΑΥ θα πρέπει να ενθαρρύνουν την παραγωγή τους· τονίζει ότι τα φύκια αποτελούν μία από τις μελλοντικές λύσεις για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα, να λειτουργήσουν ως υποκατάστατα άλλων υλικών σε διάφορους οικονομικούς τομείς ή να χρησιμοποιηθούν ως διατροφικό προϊόν για ανθρώπινη κατανάλωση, καθώς θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντική πηγή πρωτεϊνών και ποιοτικών μικροθρεπτικών στοιχείων·

107.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει όλες τις λύσεις για την ανάπτυξη της παραγωγής και της χρήσης φυκιών, καθώς και τις δυνατότητες χρηματοδότησης για την επιτάχυνση της παραγωγής· καλεί την Επιτροπή να ενεργήσει γρήγορα ώστε να εγκριθούν τα φύκια ως νέο τρόφιμο, μειώνοντας έτσι το σχετικό κόστος εφαρμογής και διευκολύνοντας την είσοδο προϊόντων στην αγορά, διασφαλίζοντας παράλληλα την υψηλή ποιότητα και ασφάλειά τους·

108.  φρονεί ότι θα πρέπει να προωθηθούν βιώσιμα μοντέλα υδατοκαλλιέργειας, τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διατήρηση των οικοσυστημάτων που παρέχουν προστασία από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής· υπογραμμίζει τη σημασία της διάκρισης μεταξύ της υδατοκαλλιέργειας παραγωγής και της υδατοκαλλιέργειας που βασίζεται στην επεξεργασία πρωτεϊνών, ιδίως όταν αυτή αποτελεί προϊόν πρακτικών που ασκούν πίεση στη βιωσιμότητα των θαλάσσιων πόρων· θεωρεί ότι η παροχή τροφής για τις υδατοκαλλιέργειες πρέπει να προέρχεται από τη βιώσιμη γεωργία και αλιεία και, συνεπώς, να αποκλείει κάθε προϊόν προερχόμενο από την ΠΑΑ αλιεία και την υπεραλίευση·

109.  θεωρεί ότι η παραγωγή μικροφυκιών μπορεί να μειώσει τη χρήση μη βιώσιμων ιχθυαλεύρων στην αλιεία· υπογραμμίζει την ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης και προώθησης της βιολογικής υδατοκαλλιέργειας, δεδομένου ότι διαθέτει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης, και ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον σκοπό αυτό εργαλεία και κονδύλια της ΕΕ· ζητεί τη βελτίωση της συλλογής, της επεξεργασίας και της διάδοσης στατιστικών στοιχείων σχετικά με τη βιολογική υδατοκαλλιέργεια·

110.  ζητεί να εφαρμοστεί η ΚΑλΠ σε όλους τους αλιευτικούς στόλους της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η διαχείριση των δραστηριοτήτων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας γίνεται κατά τρόπο που μπορεί να αποφέρει κοινωνικοοικονομικά οφέλη, συμβάλλοντας στη διαθεσιμότητα τροφίμων, καθώς και ελαχιστοποιώντας τον αντίκτυπο των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων τους στους οικοτόπους και τα θαλάσσια οικοσυστήματα, αποκαθιστώντας και διατηρώντας παράλληλα τους πληθυσμούς των αλιευόμενων ειδών πάνω από τα επίπεδα που μπορούν να εξασφαλίσουν τη μέγιστη βιώσιμη απόδοση· θεωρεί ότι η ΚΑλΠ πρέπει να εφαρμόζεται λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των διαφόρων θαλάσσιων λεκανών·

111.  επισημαίνει τον ρόλο της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και των επαγγελματιών τους στην ενεργειακή μετάβαση και στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής μέσω της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και της προώθησης δραστηριοτήτων όπως η συλλογή θαλάσσιων απορριμμάτων που συμβάλλουν σε μια κυκλική οικονομία·

112.  προειδοποιεί ότι η απόρριψη αποβλήτων και κάθε είδους ρύπων στη θάλασσα, ιδίως από όλα τα είδη πλαστικών, είναι επιβλαβής για το περιβάλλον, προκαλεί σοβαρές οικονομικές απώλειες στον αλιευτικό τομέα και σε άλλες δραστηριότητες και επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία σε ολόκληρη την τροφική αλυσίδα· εκφράζει την ικανοποίησή του για την απόφαση του ΕΤΘΑΥ να παράσχει χρηματοδότηση σε αλιείς για την ανάκτηση και συλλογή, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση απολεσθέντων αλιευτικών εργαλείων, καθώς και άλλων θαλάσσιων απορριμμάτων· αποδοκιμάζει, ωστόσο, την καθυστέρηση στην επίτευξη των στόχων της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική και τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα πρέπει να προωθηθούν περαιτέρω εκστρατείες ευαισθητοποίησης και κατάρτιση των αλιέων·

113.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν πιο ενεργά τον εκσυγχρονισμό και τη βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα της αλιείας, ιδίως της αλιείας μικρής κλίμακας, επιδιώκοντας να καταστήσουν τα αλιευτικά εργαλεία πιο επιλεκτικά και να μειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της αλιείας·

114.  επισημαίνει τον ρόλο του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, σχετικά με τη διατήρηση αλιευτικών πόρων και την προστασία θαλάσσιων οικοσυστημάτων μέσω τεχνικών μέτρων(19), ο οποίος καθορίζει τα μέτρα διατήρησης που διέπουν τον τρόπο, τον τόπο και τον χρόνο διεξαγωγής της αλιείας, προκειμένου να προστατευθούν ευαίσθητα είδη και οικότοποι τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, αυξάνοντας την αλιευτική απόδοση, μειώνοντας παράλληλα τις επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα, ιδίως μέσω της αυξημένης επιλεκτικότητας·

115.  θεωρεί σημαντική τη συνεχή συλλογή δεδομένων προκειμένου να αξιολογούνται καλύτερα τα κριτήρια βιωσιμότητας και να αποτρέπεται η δημιουργία αλιευτικών περιοχών στις οποίες έχουν εντοπιστεί ευάλωτα θαλάσσια οικοσυστήματα·

116.  καλεί την ΕΕ να αντιμετωπίσει επειγόντως τις αρνητικές συνέπειες που έχουν για το κλίμα, την ακεραιότητα του θαλάσσιου βυθού, τους πληθυσμούς ιχθύων και τα ευαίσθητα είδη (ως παρεμπίπτοντα αλιεύματα) αλιευτικές τεχνικές όπως τα αλιευτικά εργαλεία βυθού, τα παρασυρόμενα δίχτυα, οι βενθοπελαγικοί γρίποι ή οι διατάξεις συγκέντρωσης ιχθύων, μεταξύ άλλων περιορίζοντας τη χρήση τους·

117.  καλεί, ειδικότερα, την ΕΕ να απαγορεύσει τη χρήση επιζήμιων τεχνικών στις αυστηρά προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές της, ακολουθώντας τις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνώμες· ζητεί να χρησιμοποιηθεί το ΕΤΘΑΥ για την αποτελεσματική στήριξη της μετάβασης σε πιο επιλεκτικές και λιγότερο επιζήμιες αλιευτικές τεχνικές για τους αλιευτικούς στόλους της ΕΕ·

118.  καλεί την ΕΕ να δρομολογήσει και να χρηματοδοτήσει επιστημονικά ερευνητικά προγράμματα για τη χαρτογράφηση των πλούσιων σε άνθρακα θαλάσσιων οικοτόπων στα ύδατα της ΕΕ, προκειμένου να χρησιμεύσει ως βάση για τον χαρακτηρισμό αυτών των περιοχών ως αυστηρά προστατευόμενων θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, προκειμένου να προστατευθούν και να αποκατασταθούν οι θαλάσσιες καταβόθρες άνθρακα σύμφωνα με τη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, και να προστατευθούν και να αποκατασταθούν τα οικοσυστήματα, ιδίως στον θαλάσσιο βυθό, σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, προστατεύοντάς τα από ανθρώπινες δραστηριότητες που θα μπορούσαν να διαταράξουν και να ελευθερώσουν άνθρακα στη στήλη ύδατος, όπως οι αλιευτικές δραστηριότητες που διεξάγονται στον βυθό·

119.  καλεί την ΕΕ να απαγορεύσει όλες τις περιβαλλοντικά επιζήμιες εξορυκτικές βιομηχανικές δραστηριότητες, όπως οι μεταλλευτικές δραστηριότητες και η εξόρυξη ορυκτών καυσίμων σε προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές·

120.  τονίζει ότι τα βαθέα ύδατα φιλοξενούν τη μεγαλύτερη ποικιλία ειδών και οικοσυστημάτων στη Γη, παρέχουν βασικά περιβαλλοντικά αγαθά και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της μακροπρόθεσμης παγίδευσης του άνθρακα, και χαρακτηρίζονται από περιβαλλοντικές συνθήκες που τα καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτα σε ανθρωπογενείς διαταραχές· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν ένα διεθνές μορατόριουμ για την εξόρυξη ανοικτής θαλάσσης·

121.  ζητεί τη δημιουργία νομοθετικών και μη νομοθετικών εργαλείων για την εφαρμογή της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα και για την ενίσχυση των δράσεων που αποσκοπούν στην επίτευξη των στόχων της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική, προκειμένου να διατηρηθεί η θαλάσσια βιοποικιλότητα, να αποκατασταθούν υποβαθμισμένα οικοσυστήματα και να προωθηθεί η ανταγωνιστικότητα στην αλιεία, την υδατοκαλλιέργεια και άλλους συναφείς τομείς·

122.  επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής να αναθεωρήσει την οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική· καλεί την Επιτροπή, κατά την αναθεώρηση της οδηγίας, να την ευθυγραμμίσει με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 και του όγδοου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον·

123.  ζητεί τη λήψη άμεσων μέτρων για την καταπολέμηση της ΠΛΑ αλιείας, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις σοβαρότερες απειλές για την υγεία των οικοσυστημάτων και την οικονομική ανταγωνιστικότητα του ίδιου του αλιευτικού τομέα· ζητεί μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ της εμπορικής και της αλιευτικής πολιτικής της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική αντιμετώπιση της ΠΛΑ·

Συνεργασία, γνώση και καινοτομία

124.  ζητεί στενότερη συνεργασία μεταξύ της ακαδημαϊκής κοινότητας, των κέντρων έρευνας και καινοτομίας, των δημόσιων αρχών και της βιομηχανίας, προκειμένου να προωθηθούν ο εξοπλισμός, οι μέθοδοι, οι τεχνικές και οι πρακτικές που βασίζονται στις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνώσεις και μπορούν να βελτιώσουν την αποδοτικότητα και την ασφάλεια στην εργασία, την οικονομική ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, καθώς και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα· υπενθυμίζει τη σημασία των βασικών γνώσεων σχετικά με τις θάλασσες και τους ωκεανούς προκειμένου να ενημερωθεί η κοινωνία και να ενθαρρυνθούν όλοι οι πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη να υιοθετήσουν πιο ενημερωμένες και υπεύθυνες συμπεριφορές έναντι των ωκεανών και των πόρων τους·

125.  σημειώνει ότι τα αξιόπιστα, υψηλής ποιότητας και εναρμονισμένα δεδομένα για τους ωκεανούς αποτελούν σημαντικό παράγοντα για τον βιώσιμο μετασχηματισμό της γαλάζιας οικονομίας·

126.  επισημαίνει ότι το δυναμικό μιας στρατηγικής για τη γαλάζια οικονομία μπορεί να αξιοποιηθεί μόνο μέσω της συνεργασίας όλων των ενδιαφερόμενων μερών· σημειώνει την αυξανόμενη χρήση δεδομένων και τεχνητής νοημοσύνης στις θαλάσσιες μεταφορές· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της αυτοματοποίησης και της ψηφιοποίησης του τομέα·

127.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω και να ενισχύσει κόμβους επιστημονικής γνώσης, όπως η υπηρεσία παρακολούθησης του θαλάσσιου περιβάλλοντος (Copernicus) και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Παρατηρήσεων και Δεδομένων της Θάλασσας, που προσφέρουν ανεκτίμητες γνώσεις σχετικά με τις θάλασσες και τους ωκεανούς της Ευρώπης· σημειώνει ότι η ερασιτεχνική αλιεία αυξάνει τις γνώσεις και τη δέσμευση για την προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος·

128.  επικροτεί τη σύσταση της αποστολής για τους ωκεανούς στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2030»· ζητεί μεγαλύτερη σαφήνεια και επικοινωνία σχετικά με το χρονοδιάγραμμα των προσκλήσεων υποβολής προσφορών που συνδέονται με την αποστολή αυτή·

129.  τονίζει την ανάγκη εναρμόνισης της συλλογής δεδομένων σχετικά με την κοινωνικοοικονομική και την περιβαλλοντική παρακολούθηση, καθώς και την παρακολούθηση των ζώντων οικοσυστημάτων και των ιχθυαποθεμάτων· υπογραμμίζει ότι τα δεδομένα που συλλέγονται θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη προκειμένου να ρυθμιστεί ο αντίκτυπος των δραστηριοτήτων άλλων ναυτιλιακών κλάδων·

130.  θεωρεί ότι η μείωση της ολικής χωρητικότητας ως κριτήριο για τη μέτρηση της αλιευτικής ικανότητας θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα του τομέα και την ανάγκη χρήσης πιο σύγχρονων, λιγότερο ρυπογόνων και ενεργειακά αποδοτικότερων κινητήρων· παροτρύνει, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να επανεξετάσει τα κριτήρια αυτά με στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας και των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης, καθώς και να επιτρέψει τις αλλαγές που απαιτούνται για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, την προσέλκυση περισσότερων νέων εργαζομένων στον κλάδο, τη διασφάλιση μικρότερου περιβαλλοντικού αντίκτυπου και τη μη αύξηση της αλιευτικής ικανότητας·

131.  καλεί την Επιτροπή να συλλέξει συνεκτικά δεδομένα που θα επιτρέψουν την έξυπνη διαχείριση του παράκτιου τουρισμού και την αποφυγή πίεσης στα οικοσυστήματα και τις τοπικές κοινότητες, καθώς και τον ανταγωνισμό με παραδοσιακές δραστηριότητες, όπως η παραδοσιακή και η παράκτια αλιεία·

132.  τονίζει τη σημασία των μέτρων διαχείρισης και προσαρμογής, τα οποία είναι απαραίτητα για την προστασία των παράκτιων κοινοτήτων, των οικοτόπων και της βιοποικιλότητας και τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν παράδειγμα καλής χρήσης των κονδυλίων δεδομένων των τεράστιων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και του συνεπαγόμενου κόστους· καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα σύστημα συναγερμού και επιτήρησης για τις ολοένα συχνότερες καταιγίδες και πλημμύρες, να διασφαλίσει επαρκή παρακολούθηση του περιβάλλοντος και της υγείας και να διεξαγάγει έρευνα σχετικά με τις έγκαιρες προειδοποιήσεις· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει διάφορα σενάρια και μέτρα για την αντιμετώπιση πιθανής ανόδου της στάθμης της θάλασσας και των ολοένα και πιο ισχυρών καιρικών φαινομένων·

133.  υπενθυμίζει την ύπαρξη εργαλείων όπως το ευρωπαϊκό πρόγραμμα CleanSeaNet, το οποίο αποσκοπεί στην παρακολούθηση της πετρελαϊκής ρύπανσης· υπογραμμίζει ότι η περιφερειακή συνεργασία, μεταξύ άλλων με τρίτες χώρες, είναι απαραίτητη, ιδίως στη Μεσόγειο Θάλασσα· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να βελτιώσει την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ των χωρών· υπογραμμίζει τη σημασία του συνεργατικού, χωρίς αποκλεισμούς και διατομεακού θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού που λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες, καθώς και τις ανησυχίες για τη βιοποικιλότητα· τονίζει τη σημασία της ενεργειακής μετάβασης, στο πλαίσιο της οποίας ο τομέας της γαλάζιας οικονομίας μπορεί να προωθήσει τεχνολογίες υπεράκτιας παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως η παλιρροϊκή, η κυματική, η ηλιακή και η αιολική ενέργεια· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να υποστηριχθεί η απαλλαγή των κλάδων της ναυτιλίας και των θαλάσσιων μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές, να αναπτυχθούν βιώσιμες τεχνολογίες και να αυξηθεί η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας χαμηλών εκπομπών·

134.  υποστηρίζει την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης στο πλαίσιο της γαλάζιας οικονομίας ως κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης στην ΕΕ, ιδίως στις περιοχές του Ατλαντικού, της Μεσογείου και της Βαλτικής Θάλασσας, ως τρόπο στήριξης όλων των τομεακών και διατομεακών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τους ωκεανούς, τις θάλασσες και τις παράκτιες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων μεταφορών, της ναυπήγησης και επισκευής πλοίων, της βιοτεχνολογίας, του βιώσιμου τουρισμού, της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, της εμπορικής και ερασιτεχνικής αλιείας, της υδατοκαλλιέργειας και της κυματικής και παλιρροϊκής ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία που συμβάλλουν στον βιώσιμο τουρισμό, την αποδοτική χρήση των πόρων και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· τονίζει ειδικότερα ότι οι υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν τη δυνατότητα να καταστούν σημαντική συνιστώσα του ενεργειακού συστήματος της Ευρώπης έως το 2050· ζητεί τη δημιουργία κινήτρων και χρηματοδότησης για επενδύσεις σε λιμενικές υποδομές, προκειμένου να διευκολυνθεί η εξυπηρέτηση του κλάδου των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

135.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η ΕΕ αναλαμβάνει και διατηρεί τον ηγετικό της ρόλο όσον αφορά την τεχνολογία, διατηρεί τα ταλέντα και παράγει ενέργεια, μειώνοντας παράλληλα οποιεσδήποτε ενδεχόμενες επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον·

136.  τονίζει τη σημασία της καινοτομίας στην αλιεία για τη βελτίωση τόσο των περιβαλλοντικών όσο και των οικονομικών επιδόσεών της, και ζητεί μια νέα προσέγγιση της καινοτομίας, σύμφωνα με την οποία η καινοτομία και ο εκσυγχρονισμός δεν θα συνεπάγονται αύξηση της αλιευτικής ικανότητας·

137.  παροτρύνει την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να συνεργαστούν για να προωθήσουν και να στηρίξουν τοπικές πρωτοβουλίες για τη διατήρηση των μέσων διαβίωσης. των παραδόσεων και της πολιτιστικής κληρονομιάς που σχετίζονται με την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια·

138.  καλεί την Επιτροπή, δεδομένης της εύθραυστης θέσης των εξόχως απόκεντρων περιοχών, να παράσχει ισχυρή στήριξη στην καινοτομία και την έρευνα, με στόχο την ανάπτυξη καινοτόμων, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά βιώσιμων πρακτικών και τεχνικών στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας στις εν λόγω περιοχές, δίνοντας έτσι στις εν λόγω περιφέρειες ηγετικό ρόλο στη διακυβέρνηση των ωκεανών·

139.  τονίζει ότι τα θαλάσσια απορρίμματα έχουν τεράστιο αντίκτυπο στο περιβάλλον και στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση αυτών των περιοχών και, ως εκ τούτου, καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα κέντρο για την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά, το οποίο θα βρίσκεται κατά προτίμηση σε μία από τις εξόχως απόκεντρες περιοχές, με εμπειρογνωμοσύνη στην καινοτομία, την ανάπτυξη και τη συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τις διάφορες ενώσεις του κλάδου της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, επιφορτισμένο με την υιοθέτηση στρατηγικών και πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης που θα μπορούσαν να αναπαραχθούν σε άλλες περιοχές·

140.  θεωρεί ότι είναι σημαντικό να προωθηθεί στους καταναλωτές μια θετική αντίληψη για τη διατροφική αξία των προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας· επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να παρέχεται στους καταναλωτές η κατάλληλη ενημέρωση ώστε να εξελιχθούν οι καταναλωτικές συνήθειες και να προωθηθεί η κατανάλωση λιγότερο γνωστών θαλάσσιων προϊόντων που προέρχονται από ευρωπαϊκά ύδατα·

141.  τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τα προϊόντα από φύκια, να αυξηθεί η αποδοχή τους από τους καταναλωτές και να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με τη σπατάλη τροφίμων· επαναλαμβάνει ότι η ενημέρωση των καταναλωτών πρέπει να ενισχυθεί μέσω αποτελεσματικής επισήμανσης, συμπεριλαμβανομένης της επισήμανσης βιωσιμότητας·

o
o   o

142.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ. 22. (2) ΕΕ L 247 της 13.7.2021, σ. 1. (3) ΕΕ L 164 της 25.6.2008, σ. 19. (4) ΕΕ L 257 της 28.8.2014, σ. 135. (5) ΕΕ L 288 της 6.11.2007, σ. 27. (6) ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82. (7) ΕΕ C 67 της 8.2.2022, σ. 25. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0425. (9) https://blueindicators.ec.europa.eu/sites/default/files/2021_06_BlueEconomy_Report-2021.pdf. (10) https://cinea.ec.europa.eu/system/files/2021-05/Sustainability%20criteria%20for%20the%20blue%20economy%20.pdf. (11) ΕΕ C 316 της 22.9.2017, σ. 64. (12) ΕΕ C 458 της 19.12.2018, σ. 9. (13) ΕΕ C 494 της 8.12.2021, σ. 14. (14) ΕΕ C 117 της 11.3.2022, σ. 30. (15) ΕΕ C 99 της 1.3.2022, σ. 88. (16) ΕΕ C 117 της 11.3.2022, σ. 18. (17) http://bluegrowthvigo.eu/ (18) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Fishery_statistics#Fisheries:_the_factors_of_production. (19) ΕΕ L 198 της 25.7.2019, σ. 105.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 σχετικά με ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ για τη βιολογική γεωργία (2021/2239(INI))

P9_TA(2022)0136 A9-0126/2022

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και ιδίως τα άρθρα 39 και 192 παράγραφος 1, καθώς και το άρθρο 349,

–  έχοντας υπόψη την Ατζέντα του 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη, και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ),

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Παρισιού που συνήφθη κατά την 21η διάσκεψη των μερών της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP21),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 25ης Μαρτίου 2021, σχετικά με σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής (COM(2021)0141),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία(1),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/848 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Ιουνίου 2021 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα για το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2021 σχετικά με τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων(4),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ) και να χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1307/2013(5),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/2117 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων, (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων, (ΕΕ) αριθ. 251/2014 για τον ορισμό, την περιγραφή, την παρουσίαση, την επισήμανση και την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων των αρωματισμένων αμπελοοινικών προϊόντων και (ΕΕ) αριθ. 228/2013 για τον καθορισμό ειδικών μέτρων για τη γεωργία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ένωσης(6),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 19ης Ιουλίου 2021, σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2018 σχετικά με ευρωπαϊκή στρατηγική για την προώθηση των πρωτεϊνούχων καλλιεργειών – ενθάρρυνση της παραγωγής πρωτεϊνούχων και ψυχανθών φυτών στον ευρωπαϊκό γεωργικό τομέα(7),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο»,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 22ας Σεπτεμβρίου 2021, σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής στην ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, της 2ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τη βιολογική γεωργία,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (A9-0126/2022),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με ένα σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής (σχέδιο δράσης για τη βιολογική παραγωγή) τονίζει ότι η Πράσινη Συμφωνία, καθώς και η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα που περιλαμβάνονται σε αυτή, είναι το κλειδί για τη διαχείριση της μετάβασης προς ένα πιο βιώσιμο σύστημα τροφίμων, ιδίως για την ενίσχυση των προσπαθειών των γεωργών να προστατεύσουν το περιβάλλον, να διατηρήσουν τη βιοποικιλότητα και να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή· λαμβάνοντας υπόψη ότι βασικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου διαδραματίζει η γεωργία εν γένει και ειδικότερα η βιολογική γεωργία·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά από 12 μήνες, είναι πλέον έτοιμη όλη σχεδόν η δευτερογενής νομοθεσία που απαιτείται για να τεθεί σε ισχύ ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/848, μολονότι αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού που διέπει την παραγωγή βιολογικού άλατος·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός θα πρέπει να δίνει προτεραιότητα στις φυσικές διεργασίες —χωρίς πρόσθετα ή ανθρακούχες εκπομπές κατά την παραγωγή— που χαρακτηρίζουν το θαλάσσιο άλας, ώστε να μπορεί να πιστοποιηθεί ως βιολογικό·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα τροφίμων της Ευρώπης πρέπει να παρέχει παραγόμενα με βιώσιμο τρόπο και θρεπτικά τρόφιμα σε προσιτές τιμές και να εγγυάται την επισιτιστική ασφάλεια κατά τρόπο που να διασφαλίζει μια υγιή κοινωνία και έναν υγιή πλανήτη, να συμβάλλει στην κοινωνική και οικονομική ευημερία, να προστατεύει την υγεία τόσο των οικοσυστημάτων όσο και των Ευρωπαίων πολιτών, και να διασφαλίζει την κερδοφορία της γεωργικής παραγωγής και, ως εκ τούτου, ένα δίκαιο βιοτικό επίπεδο για τους γεωργούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η αύξηση των εκτάσεων γης που χρησιμοποιούνται για βιολογική καλλιέργεια αντιστοιχεί στην ικανότητα της αγοράς να απορροφά βιολογικά προϊόντα·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/848 για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων υποχρεώνει τους γεωργούς να συμμορφώνονται με μια περίοδο μετατροπής κατά την οποία θα πρέπει να εφαρμόζουν όλους τους κανόνες για τη βιολογική παραγωγή·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω περίοδος μπορεί να διαρκέσει έως τρία έτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι γεωργοί επωμίζονται υψηλότερο κόστος παραγωγής χωρίς να επωφελούνται από υψηλότερες τιμές αγοράς για βιολογικά προϊόντα·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιολογική γεωργία προσφέρει διάφορα περιβαλλοντικά οφέλη, μεταξύ άλλων μειωμένες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, και έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει τον γεωργικό τομέα να διαδραματίσει τον ρόλο του στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στην αντιμετώπιση βασικών προκλήσεων, όπως η απώλεια θέσεων εργασίας σε αγροτικές περιοχές, η γονιμότητα του εδάφους και η απώλεια βιοποικιλότητας, καθώς και η προώθηση της ανθεκτικότητας απέναντι σε οικονομικές προκλήσεις·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γεωργική ποικιλομορφία και οι βραχύτερες αλυσίδες μεταξύ γεωργού και καταναλωτή αποτελούν σημαντικά στοιχεία για ένα υγιές και βιώσιμο σύστημα τροφίμων·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιολογική γεωργία μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη μιας φιλόδοξης ισορροπίας όσον αφορά τη βιωσιμότητα από οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη, ενισχύοντας την προστασία του εδάφους, των υδάτων και της βιοποικιλότητας και την καλή διαβίωση των ζώων, και προσφέρει στους νέους ευκαιρίες εισόδου στο επάγγελμα του γεωργού·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περιβαλλοντικά πρότυπα και τα πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων στην ΕΕ συγκαταλέγονται μεταξύ των υψηλότερων στον κόσμο· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκτάσεις βιολογικής καλλιέργειας παρουσιάζουν 30 % μεγαλύτερη βιοποικιλότητα, είναι επωφελείς για τους επικονιαστές και περιορίζουν τη χρήση τεχνητών λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιολογική γεωργία μπορεί επίσης να συμβάλει στην αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών, στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, στη βιωσιμότητα των μικρών εκμεταλλεύσεων, στη διασφάλιση μεγαλύτερης εγγύτητας μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών, στην ενίσχυση των συνδέσεων με την τοπική οικονομία και στην τόνωση των θετικών οικονομικών πολλαπλασιαστών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) εισάγει νέα φιλόδοξα μέτρα ώστε να ενθαρρύνει τη βιώσιμη παραγωγή, συμπεριλαμβανομένης της βιολογικής γεωργίας·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ουσιαστικής σημασίας να διασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές, οι οποίοι δίνουν όλο και μεγαλύτερη σημασία στην ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνουν, και ο τομέας της εστίασης είναι σε θέση να προβαίνουν σε συνειδητές επιλογές όταν αγοράζουν τρόφιμα·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές έχουν τη δέουσα πληροφόρηση σχετικά με τα οφέλη της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων και ότι είναι προστατευμένοι έναντι σκόπιμα παραπλανητικών επισημάνσεων, συσκευασίας και διαφημίσεων·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 η συνολική έκταση βιολογικής γεωργίας της ΕΕ αυξήθηκε σε 13,8 εκατομμύρια εκτάρια· λαμβάνοντας υπόψη ότι σήμερα αντιστοιχεί στο 8,5 % της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι μεταξύ 2010 και 2019 η αξία της αγοράς βιολογικών προϊόντων της ΕΕ υπερδιπλασιάστηκε·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λιανικές πωλήσεις βιολογικών προϊόντων αυξήθηκαν από 18 δισεκατομμύρια EUR σε 41 δισεκατομμύρια EUR κατά την περίοδο 2009-2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση της βιολογικής παραγωγής υπερβαίνει την ανάπτυξη της αγοράς βιολογικών προϊόντων σε ορισμένα τμήματα της ΕΕ, με σημαντικές διαφορές στην κατανάλωση βιολογικών προϊόντων μεταξύ των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή βιολογικών προϊόντων είναι πολύ χαμηλή ή ανύπαρκτη σε ορισμένες περιοχές της ΕΕ, με μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, οι οποίες κυμαίνονται από 0,5 % έως 26,5 % της έκτασης που διατίθεται στον τομέα·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο δράσης για τη βιολογική παραγωγή περιλαμβάνει 23 δράσεις, οι οποίες παρέχουν μια άρτια βάση για την ανάπτυξη του τομέα βιολογικής παραγωγής με βιώσιμο τρόπο· λαμβάνοντας υπόψη ότι προβλέπεται ενδιάμεση επανεξέταση του σχεδίου δράσης για τη βιολογική παραγωγή το 2024 και ότι έχει θεσπιστεί ετήσια «Ημέρα βιολογικής παραγωγής της ΕΕ», η οποία αποτελεί ευκαιρία για τη βελτίωση της προβολής και της αναγνώρισης της βιολογικής γεωργίας και για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα οφέλη της βιολογικής παραγωγής, δεδομένου ότι οι βιοκαλλιεργητές θεωρούνται «πρωτοπόροι της βιώσιμης γεωργίας»·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/848, ο οποίος θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2022, αποσκοπεί ιδίως στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στα βιολογικά προϊόντα μέσω αυστηρότερων ελέγχων και κανόνων για τις εισαγωγές·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για μια πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική υδατοκαλλιέργεια στην ΕΕ για την περίοδο 2021 έως 2030 δημοσιεύθηκαν τον Μάιο του 2021 και θα υλοποιηθούν μέσω των εθνικών στρατηγικών σχεδίων·

Γενικές παρατηρήσεις

1.  χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με ένα σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής, τον στόχο της αύξησης των εκτάσεων βιολογικής γεωργίας της ΕΕ έως το 2030 μέσω της ανάπτυξης της προσφοράς και της ζήτησης, καθώς και την αναγνώριση της βιολογικής γεωργίας από την Επιτροπή ως μίας από τις κύριες συνιστώσες της πορείας της ΕΕ προς πιο βιώσιμα συστήματα τροφίμων, με τη χρήση πιο βιώσιμων γεωργικών πρακτικών, την αποτελεσματικότερη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη διασφάλιση υψηλότερων προτύπων για την καλή διαβίωση των ζώων και τη συμβολή στην εξασφάλιση υψηλότερων εσόδων για τους Ευρωπαίους γεωργούς·

2.  καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει εκτίμηση επιπτώσεων όσον αφορά το μερίδιο των εκτάσεων βιολογικής γεωργίας της ΕΕ· θεωρεί ότι η ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας, η οποία έχει ως αποτέλεσμα πολλές θετικές εξωτερικές επιδράσεις και οφέλη για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, τη βιοποικιλότητα και την προστασία του εδάφους, θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα· αναγνωρίζει, παράλληλα, το δυναμικό άλλων βιώσιμων μοντέλων παραγωγής και καλλιεργητικών μεθόδων, όπως η ολοκληρωμένη παραγωγή και ο βιολογικός έλεγχος, όσον αφορά τη συμβολή στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας·

3.  υπογραμμίζει ότι το ποσοστό γεωργικών εκτάσεων υπό καθεστώς βιολογικής γεωργίας ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών· τονίζει ότι αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την ανάπτυξη πολιτικών και μέσων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της βιολογικής παραγωγής και παροτρύνει την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στη στήριξη των κρατών μελών που υστερούν·

4.  επιμένει ότι όλα τα μέτρα και τα μέσα που προτείνονται στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να βασίζονται σε ενδελεχείς αναλύσεις και εκτιμήσεις επιπτώσεων· είναι της γνώμης ότι η νομοθεσία και τα σχέδια δράσης για τη βιολογική παραγωγή πρέπει να παρέχουν επαρκή περιθώρια ευελιξίας ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορές στον χαρακτήρα και τις συνθήκες της βιολογικής γεωργίας στα κράτη μέλη·

5.  επισημαίνει ότι, όταν τεθεί σε ισχύ ο νέος κανονισμός (ΕΕ) 2018/848 για τη βιολογική παραγωγή το 2022, η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει μια ομαλή και ισορροπημένη μετάβαση από την παλιά νομοθεσία της ΕΕ για τη βιολογική παραγωγή προκειμένου ο τομέας των βιολογικών προϊόντων να εξοικειωθεί γρήγορα και αξιόπιστα με τους νέους κανόνες· καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει εκτίμηση επιπτώσεων του νέου κανονισμού πέντε έτη μετά την εφαρμογή του, προκειμένου να πραγματοποιήσει τυχόν απαραίτητες προσαρμογές·

6.  υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη και η μεγέθυνση του τομέα της βιολογικής παραγωγής και των περιοχών βιολογικής γεωργίας, όπως προβλέπεται στη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», με καίριο ρόλο στην αναζωογόνηση και τη διατήρηση δυναμικών αγροτικών περιοχών, πρέπει να καθοδηγούνται από την αγορά και να συνοδεύονται από ολιστικές εξελίξεις στην αλυσίδα εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένης της μεταποίησης, καθώς και από μέτρα πολιτικής για την τόνωση της περαιτέρω προσφοράς και ζήτησης βιολογικών τροφίμων και για τη διασφάλιση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών·

7.  τονίζει ότι ο συνδυασμός αυτών των προσεγγίσεων θα πρέπει να δώσει τη δυνατότητα για ισόρροπη ανάπτυξη, σύμφωνα με την ικανότητα της αγοράς να απορροφά τη βιολογική παραγωγή, προκειμένου να διασφαλιστεί η μελλοντική κερδοφορία της αγοράς βιολογικών προϊόντων και της βιολογικής γεωργίας στην ΕΕ·

8.  υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να εξαλειφθεί ο υπερβολικός διοικητικός φόρτος· τονίζει ότι τα περιβαλλοντικά οφέλη της βιολογικής γεωργίας δεν θα πρέπει μόνο να υποστηρίζονται από καταναλωτές βιολογικών προϊόντων οι οποίοι είναι πρόθυμοι να καταβάλουν υψηλότερη τιμή, αλλά και ο προϋπολογισμός της ΚΓΠ θα πρέπει να ανταμείβει κατάλληλα τους βιοκαλλιεργητές για τα συγκεκριμένα δημόσια αγαθά που παρέχουν μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, της μείωσης των εισροών και της στήριξης υψηλότερων προτύπων καλής μεταχείρισης των ζώων·

9.  επισημαίνει ότι η τόνωση της γεωργικής βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας του συστήματος τροφίμων της ΕΕ θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα και ότι η βιολογική γεωργία αποτελεί βασικό στοιχείο για την επίτευξη των περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων· θεωρεί ότι η βιώσιμη καινοτομία σε πρακτικές όπως η βιολογική γεωργία και, ευρύτερα, η αγροοικολογία μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη πολυμορφία εντός των καλλιεργητικών συστημάτων·

10.  υπογραμμίζει ότι η συνύπαρξη διαφορετικών καλλιεργητικών συστημάτων είναι σημαντική, διότι η πολυμορφία έχει καίρια σημασία για την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα των συστημάτων τροφίμων και ευνοεί τη βιώσιμη ανάπτυξη· τονίζει ότι δεν υπάρχει ένα και μόνο γεωργικό μοντέλο το οποίο να ταιριάζει σε όλες τις χώρες και τις περιφέρειες και ότι θα πρέπει να αναγνωριστούν τα οφέλη των διαφορετικών μοντέλων βιώσιμης γεωργίας·

11.  επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να συνεχιστεί η αύξηση της απόδοσης των βιολογικών καλλιεργειών προκειμένου να αποφευχθεί η αύξηση του οικολογικού αποτυπώματος από την παραγωγή τροφίμων σε τρίτες χώρες ενώ στις περιφέρειες της ΕΕ πραγματοποιείται μεγαλύτερη στροφή προς το μοντέλο της βιολογικής γεωργίας·

12.  επισημαίνει ότι για να επιτύχει ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ, πρέπει να δώσει έναυσμα στα κράτη μέλη, καθώς και στις περιφερειακές και τοπικές αρχές, και να τα κινητοποιήσει, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τα διαφορετικά σημεία εκκίνησής τους· πιστεύει ότι τα περιφερειακά και τοπικά σχέδια δράσης για τη βιολογική παραγωγή, κατά περίπτωση, θα πρέπει επίσης να διαδραματίζουν ρόλο στην ανάπτυξη του τομέα της βιολογικής παραγωγής·

13.  εκφράζει, ως εκ τούτου, την άποψη ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να θεσπίσουν τις δικές τους εθνικές στρατηγικές για τη βιολογική γεωργία και να αναπτύξουν τα δικά τους εθνικά και/ή περιφερειακά σχέδια δράσης για τη βιολογική παραγωγή, σε συντονισμό με τα εθνικά στρατηγικά σχέδια, τα οποία θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας, με ρεαλιστικούς και συγκεκριμένους στόχους, δράσεις, χρονοδιαγράμματα και προϋπολογισμούς, συμπεριλαμβανομένων κινήτρων για τους γεωργούς, που διευκολύνουν την επιλογή και στηρίζουν πρωτοβουλίες από τη βάση προς την κορυφή·

14.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι όροι αυτοί τηρούνται πλήρως κατά την έγκριση των εθνικών στρατηγικών σχεδίων που υποβάλλουν τα κράτη μέλη και να διασφαλίσει ότι διατίθενται επαρκείς χρηματοδοτικοί πόροι, μαζί με τα πλέον αποτελεσματικά εργαλεία, για την επίτευξη των σχετικών στόχων όσον αφορά την ανάπτυξη του τομέα· τονίζει την ανάγκη για ανταλλαγή τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών, δεδομένου ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν περισσότερη πείρα στον σχεδιασμό και την εφαρμογή φιλόδοξων εθνικών σχεδίων·

15.  καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει τις εν λόγω ανταλλαγές στο πλαίσιο των σχεδιαζόμενων δημόσιων συνεδριάσεων επακολούθησης· επισημαίνει ότι τα εθνικά σχέδια δράσης για τη βιολογική παραγωγή θα πρέπει να εξασφαλίζουν προβλεψιμότητα και σαφήνεια για τους γεωργούς και τον κλάδο και να ενθαρρύνουν έτσι την ανάπτυξη του τομέα βιολογικής γεωργίας και την εμπορική εκμετάλλευση των βιολογικών προϊόντων·

16.  εκφράζει ικανοποίηση για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού για τη βιολογική γεωργία ώστε να συμπεριλάβει ορισμένα προϊόντα τα οποία συνδέονται στενά με τη γεωργία και δεν περιλαμβάνονται στο παράρτημα Ι ΣΛΕΕ, όπως το αλάτι· εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία του για την έκθεση σχετικά με το βιολογικό αλάτι, η οποία δημοσιεύθηκε στις 6 Αυγούστου 2021 από την ομάδα εμπειρογνωμόνων για την παροχή τεχνικών συμβουλών στον τομέα της βιολογικής παραγωγής (EGTOP), διότι σε αυτήν υποστηρίζεται η επέκταση της επισήμανσης βιολογικής παραγωγής της ΕΕ σε μεθόδους παραγωγής οι οποίες δεν συμμορφώνονται με τις αρχές του κανονισμού (ΕΕ) 2018/848· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να μην ακολουθήσει τις συμβουλές της EGTOP·

17.  τονίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εμπλέξουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, ιδίως τους βιοκαλλιεργητές και τις ενώσεις παραγωγών βιολογικών προϊόντων, τους συνεταιρισμούς, τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, τον αγροδιατροφικό κλάδο κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, τους χονδρεμπόρους αγροδιατροφικών προϊόντων, τους εκπροσώπους των καταναλωτών και του ιδιωτικού τομέα και τον κλάδο της φιλοξενίας, συμπεριλαμβανομένων επιχειρήσεων εστίασης μεγάλης κλίμακας και ενώσεων διατροφικής εκπαίδευσης, καθώς και τους πολίτες, σε διαδικασία διαβούλευσης κατά τον σχεδιασμό, την έγκριση, την επανεξέταση και την εφαρμογή των εθνικών και/ή περιφερειακών σχεδίων δράσης τους για τη βιολογική παραγωγή με σκοπό την επίτευξη των καλύτερων δυνατών συνεργειών και την επίτευξη του στόχου περί αύξησης των εκτάσεων βιολογικής γεωργίας όπως καθορίζεται στο εθνικό στρατηγικό τους σχέδιο·

18.  αναγνωρίζει ότι η βιολογική παραγωγή παρέχει καλύτερες οικονομικές αποδόσεις για τους γεωργούς, αλλά συχνά συνεπάγεται υψηλότερο κόστος παραγωγής και, συνεπώς, απαιτείται να επαρκούν οι τιμές αγοράς και οι άμεσες ενισχύσεις για την ανάκτηση του εν λόγω κόστους, ώστε να μπορούν οι γεωργοί να αποκομίζουν δίκαια εισοδήματα·

19.  επισημαίνει ότι οι υψηλότερες τιμές καταναλωτή μπορεί να αποτελούν εμπόδιο για την επέκταση, αλλά χρειάζονται αυτή τη στιγμή για να στηριχθεί ο τομέας της βιολογικής παραγωγής· υπενθυμίζει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα βιολογικά γεωργικά προϊόντα δεν βρίσκουν θέση στην αγορά και αναγκάζονται οι αγρότες να τα πωλούν ως συμβατικά γεωργικά προϊόντα σε χαμηλότερη τιμή·

20.  υπενθυμίζει ότι η βιολογική γεωργία απαιτεί πολύ υψηλά πρότυπα παραγωγής· τονίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της οικονομικής προσιτότητας και, συνεπώς, της προσβασιμότητας των βιολογικών προϊόντων· τονίζει με έμφαση ότι οι παραγωγοί πρέπει να υποστηριχθούν κατά τη διαδικασία μετάβασης στη βιολογική παραγωγή και να επωφεληθούν από την προστιθέμενη αξία της βιολογικής γεωργίας· σημειώνει ότι, όπως συμβαίνει και για τα συμβατικά προϊόντα, η καλύτερη κατανομή της αξίας μεταξύ των παραγόντων στην αλυσίδα αξίας βιολογικών τροφίμων θα ωφελήσει τόσο τους γεωργούς όσο και τους καταναλωτές·

21.  αναγνωρίζει ότι η ανάπτυξη του τομέα της βιολογικής παραγωγής θα επιτρέψει τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας στους τομείς της μεταποίησης και της εφοδιαστικής, που θα αυξήσουν την αποδοτικότητα και θα οδηγήσουν σε χαμηλότερο κόστος· τονίζει ότι η οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές είναι σημαντική για την ανάπτυξη του τομέα και για να διασφαλίζεται ότι οι λιανοπωλητές δεν έχουν υπερβολικά υψηλά περιθώρια κέρδους στα βιολογικά προϊόντα· θεωρεί επίσης ότι τα βιολογικά προϊόντα θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στα προγράμματα του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους, εφόσον υπάρχει επαρκής προσφορά·

22.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή εργάζεται για τη βελτίωση της καλής μεταχείρισης των ζώων συνολικά και επισημαίνει ότι η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του 2020 για τη γεωργία και την ΚΓΠ διαπίστωσε ότι το 80 % των πολιτών της ΕΕ συνδέουν τη βιολογική γεωργία με μεγαλύτερη φροντίδα για την καλή μεταχείριση των ζώων· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία που έχει η στήριξη της βιολογικής κτηνοτροφίας·

23.  υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η επιτάχυνση της ανάπτυξης της βιολογικής υδατοκαλλιέργειας και της αγοράς της στην ΕΕ, καθώς και η ενίσχυση της ζήτησης και της εμπιστοσύνης των καταναλωτών όσον αφορά αυτά τα προϊόντα· επισημαίνει ότι ένα στα τέσσερα προϊόντα αλιείας προέρχεται από υδατοκαλλιέργεια· επισημαίνει ωστόσο, ότι, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσης αυτών των προϊόντων καλύπτεται από εισαγωγές, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 60 % της συνολικής προσφοράς, υπάρχει τεράστιο δυναμικό ανάπτυξης που πρέπει να αξιοποιήσουμε προκειμένου να αναπτυχθεί η ευρωπαϊκή υδατοκαλλιέργεια εν γένει και η βιολογική υδατοκαλλιέργεια ειδικότερα·

24.  υπογραμμίζει την ανάγκη συντονισμού των μέτρων στον τομέα της βιολογικής υδατοκαλλιέργειας με τις νέες στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για μια πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική υδατοκαλλιέργεια στην ΕΕ για την περίοδο 2021 έως 2030 και με την ανάπτυξη του τομέα στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες·

Τόνωση της ζήτησης και διασφάλιση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών

25.  υποστηρίζει την Επιτροπή στην περαιτέρω προώθηση και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των καταναλωτών σχετικά με τον λογότυπο βιολογικής παραγωγής της ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω σχολικών προγραμμάτων, κατά την αναθεώρηση των οποίων θα πρέπει να παρέχεται μεγαλύτερο μερίδιο στα βιολογικά προϊόντα, καθώς και σε άλλα ιδρύματα, όπως οι οίκοι ευγηρίας· υποστηρίζει την προώθηση των τοπικών λογότυπων βιολογικής παραγωγής που υπάρχουν σε αρκετά κράτη μέλη και παρέχουν τουλάχιστον τις ίδιες εγγυήσεις με τον λογότυπο βιολογικής παραγωγής της ΕΕ και χρησιμοποιούνται μαζί με αυτόν· σημειώνει ότι τα σχολικά προγράμματα θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για μια παιδαγωγική συζήτηση σχετικά με τη διατροφή και τα βιώσιμα τρόφιμα και να συνοδεύονται από μέτρα με στόχο την ενημέρωση και την εκπαίδευση των παιδιών σχετικά με καλύτερες διατροφικές συνήθειες·

26.  τονίζει ότι είναι εξόχως σημαντικό μετά τις έρευνες καταναλωτών σχετικά με τα βιολογικά προϊόντα να ακολουθούν δράσεις για την περαιτέρω ευαισθητοποίηση σχετικά με τα οφέλη της βιολογικής γεωργίας για την υγεία, την ευεξία και την υψηλή ποιότητα ζωής, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι δεν υπονομεύεται η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην ασφάλεια και τη βιωσιμότητα των μεθόδων συμβατικής γεωργίας στην Ένωση· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να παρέχονται ακριβείς πληροφορίες προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι νέες πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται σχετικά με την επισήμανση των βιώσιμων τροφίμων δεν αποδυναμώνουν τον λογότυπο βιολογικής παραγωγής της ΕΕ ούτε δημιουργούν σύγχυση στους καταναλωτές όσον αφορά τα αντίστοιχα πεδία εφαρμογής και τη σημασία τους·

27.  εκφράζει ανησυχία για τις παραπλανητικές επισημάνσεις, συσκευασίες και διαφημίσεις, οι οποίες δυσκολεύουν τους καταναλωτές να διακρίνουν τα συμβατικά από τα βιολογικά προϊόντα· σημειώνει ότι ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/848 και οι συχνοί ανεξάρτητοι έλεγχοι αποτελούν τη βάση για την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στα βιολογικά προϊόντα και καλεί τα κράτη μέλη να προβαίνουν σε κοινοποιήσεις με σαφήνεια όσον αφορά τον λογότυπο βιολογικής παραγωγής της ΕΕ·

28.  τονίζει τον ρόλο που πρέπει να διαδραματίσουν τα σουπερμάρκετ και οι διάφορες αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων στην προώθηση και την υποστήριξη του λογότυπου βιολογικής παραγωγής της ΕΕ· αναμένει τις μελλοντικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής που αποσκοπούν στην καλύτερη καθοδήγηση των καταναλωτών κατά την επιλογή των τροφίμων μέσω επισήμανσης, προώθησης και εκστρατειών ενημέρωσης, με βάση αξιόπιστα, ανεξάρτητα και λειτουργικά επιστημονικά στοιχεία και πλήρεις και συνεκτικές μεθοδολογίες· σημειώνει ότι η υποχρεωτική επισήμανση της προέλευσης όλων των τροφίμων στην ΕΕ έχει τη δυνατότητα να αυξήσει σημαντικά τη διαφάνεια και την ιχνηλασιμότητα και να καταπολεμήσει με τον τρόπο αυτό την απάτη και τις παράνομες μεθόδους παραγωγής, καθώς και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών·

29.  υπενθυμίζει ότι οι απαιτήσεις στις επαγγελματικές κουζίνες είναι διαφορετικές από τις απαιτήσεις στα νοικοκυριά· τονίζει ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθεί προστιθέμενη αξία στην αλυσίδα εφοδιασμού και να αυξηθεί το επίπεδο μεταποίησης των βιολογικών προϊόντων, ώστε αυτά να ανταποκρίνονται στις ανάγκες που έχουν οι επαγγελματικές κουζίνες·

30.  πιστεύει ότι η επανεξέταση των πράσινων δημόσιων συμβάσεων (ΠΔΣ) του 2019 θα πρέπει να δημοσιοποιηθεί καλύτερα στα κράτη μέλη, προκειμένου να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση και να χρησιμεύσει ως ισχυρό κίνητρο για την ανάληψη δράσης με στόχο την προώθηση της βιολογικής παραγωγής και τη στήριξη μιας πιο υγιεινής και φιλικής προς το περιβάλλον διατροφής σε ιδρύματα όπως τα σχολεία, τα νοσοκομεία, οι οίκοι ευγηρίας και οι φυλακές, και μπορεί επίσης να μειώσει την ποσότητα των αποβλήτων βιολογικών προϊόντων στα κράτη μέλη με πλεονάσματα· πιστεύει ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να δώσουν το παράδειγμα με τις δικές τους εγκαταστάσεις∙ θεωρεί ότι για να επιτευχθεί αυτή η αύξηση όσον αφορά τη χρήση των ΠΔΣ είναι απαραίτητος ο συντονισμός με τον τομέα, μέσω των αντιπροσωπευτικών οργανώσεών του, προκειμένου να διασφαλίζεται η ομαλή υλοποίηση του εφοδιασμού·

31.  καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να διερευνά τους τρέχοντες διαρθρωτικούς και υλικοτεχνικούς φραγμούς και να προωθήσει τη χρήση κριτηρίων ΠΔΣ στα κράτη μέλη καθώς και δράσεις για τη βελτίωση της ενημέρωσης, εκπαίδευσης και προώθησης των βιολογικών προϊόντων, προκειμένου να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα αυτού του μέτρου· επισημαίνει ότι η αύξηση της χρήσης ΠΔΣ θα πρέπει να αποφασιστεί σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με τη ζήτηση σε εθνικό επίπεδο και τους στόχους που ορίζονται στα εθνικά σχέδια δράσης για τη βιολογική παραγωγή· πιστεύει ότι οι ΠΔΣ πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στα βιολογικά προϊόντα της ΕΕ, γεγονός που θα τονώσει την παραγωγή και θα βοηθήσει την ΕΕ να επιτύχει τους στόχους της για το κλίμα·

32.  τονίζει ότι η βιολογική παραγωγή και μεταποίηση πρέπει να αναπτυχθούν με τον κατάλληλο τρόπο σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με τη συμμετοχή τοπικών παραγωγών βιολογικών προϊόντων· υποστηρίζει την ανάπτυξη περιφερειακών βιώσιμων συστημάτων τροφίμων με βάση τη συνεργασία, με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών στον τομέα των τροφίμων· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη επαληθευμένων δεδομένων σχετικά με τη χρήση βιολογικών προϊόντων στα δημόσια κυλικεία και εστιατόρια·

33.  επισημαίνει ότι οι τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές, από κοινού με τις ενώσεις γεωργών και τους χονδρεμπόρους γεωργικών προϊόντων διατροφής, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη στήριξη της διάρθρωσης του τομέα των βιολογικών προϊόντων όσον αφορά την παραγωγή, τη συλλογική μεταποίηση, την εφοδιαστική και το εμπόριο, διευκολύνοντας την πρόσβαση στη γη για τους παραγωγούς βιολογικών προϊόντων και διευκολύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των ίδιων των παραγωγών, μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών, καθώς και με τις υπηρεσίες εστίασης·

34.  υπογραμμίζει, επιπλέον, τον ρόλο που πρέπει να διαδραματίσουν οι τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές στην ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με όλους τους τύπους βιώσιμων καλλιεργητικών μεθόδων, στην προμήθεια βιολογικών προϊόντων στα κυλικεία και στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τα νηπιαγωγεία και τα σχολεία·

35.  επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι λαϊκές αγορές σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο αποτελούν αποτελεσματικό εργαλείο για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών και θα πρέπει να προωθηθούν· υπενθυμίζει επίσης ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και οι ενώσεις γεωργών παρέχουν εξαιρετικά πολύτιμη τεχνική βοήθεια στους παραγωγούς βιολογικών προϊόντων και σε όσους βρίσκονται στη διαδικασία μετάβασης, που είναι ζωτικής σημασίας για την εφαρμογή των πρακτικών αυτών και απαιτεί επαρκή χρηματοδότηση από την ΚΓΠ και άλλες πηγές·

36.  επισημαίνει ότι όλες οι αρχές πρέπει να διασφαλίσουν ότι το κανονιστικό πλαίσιο εξακολουθεί να επιτρέπει και να τονώνει την ανάπτυξη του τομέα, διατηρώντας παράλληλα τον διοικητικό φόρτο στο ελάχιστο· υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σε πολλά κράτη μέλη συμμετέχουν επί μακρόν στην υποστήριξη της ανάπτυξης της βιολογικής γεωργίας, ιδίως μέσω της διαχείρισης και της εφαρμογής προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης·

37.  τονίζει ότι, όσον αφορά τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, απαιτείται μια προσέγγιση που θα λαμβάνει υπόψη την τοπική διάσταση σύμφωνα με τις αρχές της εδαφικής ατζέντας του 2030, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι διαφορετικές ανάγκες των αγροτικών, περιαστικών και αστικών περιοχών σε όλη την Ευρώπη·

38.  επισημαίνει ότι η επιτυχία του σχεδίου δράσης για τη βιολογική παραγωγή θα εξαρτηθεί από τη μεγαλύτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα για την τόνωση της ζήτησης και την εξασφάλιση δίκαιων εισοδημάτων για τους γεωργούς, ιδίως σε χώρες με λιγότερο ανεπτυγμένες αγορές και παραγωγή βιολογικών προϊόντων· καλεί την Επιτροπή να προσδιορίσει ένα σύνολο μέσων τα οποία θα δώσουν στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να ενθαρρύνουν τις αλυσίδες λιανικής πώλησης να συμβάλλουν ενεργά στην προώθηση και την παροχή πληροφοριών όσον αφορά τη σημασία της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων και στη δημιουργία τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού με προϊόντα βιολογικής γεωργίας· υπογραμμίζει ότι η αύξηση της βιολογικής παραγωγής πρέπει πρωτίστως να πηγάζει από μεγαλύτερη ζήτηση σε ιδιωτικό επίπεδο και όχι αποκλειστικά από πολιτικά κίνητρα·

39.  τονίζει τη σημασία που έχει η ενίσχυση της διαφάνειας στην αλυσίδα εφοδιασμού βιολογικών τροφίμων και η καλύτερη ιχνηλασιμότητα σε όλες τις διαδικασίες παραγωγής και διανομής, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Ευρωπαίων καταναλωτών για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την προέλευση και τις μεθόδους παραγωγής των τροφίμων που καταναλώνουν· χαιρετίζει τις εθελοντικές πρωτοβουλίες εμπόρων λιανικής πώλησης να αγοράζουν προϊόντα υπό μετατροπή στη βιολογική γεωργία σε υψηλότερες τιμές και πιστεύει ότι θα πρέπει να προάγονται τέτοιου είδους πρωτοβουλίες·

40.  λαμβάνει δεόντως υπό σημείωση τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι έμποροι λιανικής πώλησης στην εμπορία των εν λόγω προϊόντων υπό μετατροπή προς τους καταναλωτές, λόγω της έλλειψης εναρμονισμένων κανόνων, και καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει μέτρα για τη διευκόλυνση της εμπορίας των εν λόγω προϊόντων, όπως μέσω εναρμονισμένης επισήμανσης·

41.  υπογραμμίζει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή, τα κράτη μέλη και οι ενδιαφερόμενοι φορείς να συμμετάσχουν ενεργά στον προσδιορισμό τρόπων με τους οποίους οι υφιστάμενοι μηχανισμοί πιστοποίησης και ελέγχου μπορούν να καταστούν πιο ισχυροί με στόχο την πρόληψη της απάτης στη βιολογική παραγωγή και το εμπόριο·

42.  πιστεύει ότι οι μηχανισμοί πιστοποίησης και ελέγχου πρέπει να ανταποκρίνονται καλύτερα στην πραγματικότητα επί τόπου για τους βιοκαλλιεργητές και ότι η διαδικασία πρέπει να απλουστευθεί, μεταξύ άλλων μέσω λύσεων ΤΠ·

43.  τονίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις διαδικασίες έγκρισης των οργανισμών πιστοποίησης· τονίζει ότι η διαδικασία πιστοποίησης κατά τη μετάβαση στη βιολογική γεωργία εξακολουθεί να είναι επαχθής και δύσκολη στην εφαρμογή και θα πρέπει να διευκολυνθεί, ιδιαίτερα για τους μικροκαλλιεργητές· θεωρεί ότι οι γεωργοί θα πρέπει να λαμβάνουν στήριξη για την κάλυψη του κόστους πιστοποίησης·

44.  επισημαίνει την ανάγκη για εναρμονισμένα ευρωπαϊκά συστήματα πιστοποίησης των εισροών για τη βιολογική γεωργία, με σκοπό την αποφυγή της διάδοσης ιδιωτικών πιστοποιήσεων με διαφορετικές απαιτήσεις και συστήματα ελέγχου· ζητεί από την Επιτροπή να επιταχύνει την εναρμόνισή τους σε επίπεδο ΕΕ, μέσω των σχεδίων δράσης για τη βιολογική παραγωγή·

45.  παροτρύνει την Επιτροπή να ενισχύσει τους τελωνειακούς ελέγχους με άμεσους, ενοποιημένους ελεγκτικούς μηχανισμούς σε συντονισμό με τα κράτη μέλη και σε πλήρη συμμόρφωση με την αρχή της επικουρικότητας, προκειμένου να αποτρέπεται η απάτη στον τομέα των τροφίμων, η νοθεία και οι εισαγωγές προϊόντων τα οποία δεν συμμορφώνονται με τα πρότυπα βιολογικής παραγωγής της ΕΕ, καθώς και να αποφεύγεται ο κίνδυνος να περιέλθει ο τομέας της βιολογικής παραγωγής της ΕΕ σε μειονεκτική θέση στον ανταγωνισμό εξαιτίας της έλλειψης σύγκλισης των προτύπων σε παγκόσμιο επίπεδο και του αυξημένου κόστους για τους καταναλωτές· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη για μεγαλύτερη συμμετοχή των αρμόδιων τελωνειακών αρχών προκειμένου να εξασφαλιστεί η ποιότητα και η ασφάλεια των βιολογικών προϊόντων και να διασφαλιστεί ο θεμιτός ανταγωνισμός μεταξύ των παραγωγών εντός και εκτός της ΕΕ·

46.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι από το σχέδιο δράσης για τη βιολογική παραγωγή απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στις δυσκολίες και το μεγάλο κόστος που δημιουργεί στον τομέα η ανάγκη για λήψη κατάλληλων μέτρων κατά την καλλιέργεια, τη συγκομιδή, τη μεταφορά, την αποθήκευση και τη μεταποίηση προκειμένου να παραμένουν εκτός της αλυσίδας βιολογικής παραγωγής τα μη εγκεκριμένα προϊόντα, όπως π.χ. οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (ΓΤΟ)·

47.  τονίζει ότι τα γεωργικά προϊόντα ενωσιακής προέλευσης αναγνωρίζονται διεθνώς για την υψηλή τους ποιότητα· θεωρεί ότι απαιτούνται θετικές και υπέρ του εμπορίου δράσεις για την περαιτέρω προώθηση των βιολογικών προϊόντων της ΕΕ σε διεθνές επίπεδο· αναγνωρίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον δυνητικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η πολιτική προώθησης της βιολογικής παραγωγής της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να αναγνωρίζει το ευρύ φάσμα βιώσιμων μεθόδων παραγωγής, πρακτικών και προϊόντων στην ΕΕ·

48.  επισημαίνει ότι οι γεωγραφικές ενδείξεις, οι οποίες υποστηρίζονται από την πολιτική προώθησης της ΕΕ, συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη πολλών αγροτικών περιοχών και αποτελούν εμβληματική πρωτοβουλία της ευρωπαϊκής γεωργίας· ζητεί από την Επιτροπή να ενημερώσει το Κοινοβούλιο σχετικά με τις δυνατότητες επέκτασης της αγοράς βιολογικών προϊόντων και να επιταχύνει τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για την επίτευξη της μετάβασης από την ισοδυναμία στη συμμόρφωση με τα πρότυπα της ΕΕ για τις εισαγωγές βιολογικών προϊόντων·

49.  στηρίζει την παγκόσμια μετάβαση σε βιώσιμα συστήματα τροφίμων· είναι της άποψης ότι η δράση σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης ιδίως της στρατηγικής της Πράσινης Συμφωνίας, θα πρέπει να αποσκοπεί στην τακτική ενίσχυση της ευαισθητοποίησης σχετικά με το περιβάλλον σε παγκόσμια κλίμακα· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών μερικές φορές δεν εστιάζουν επαρκώς σε σημαντικές διαφορές στα πρότυπα γεωργικής παραγωγής μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και την καλή μεταχείριση των ζώων, πράγμα που αποθαρρύνει τους γεωργούς της ΕΕ από περαιτέρω περιβαλλοντικές επενδύσεις, μεταξύ άλλων στη βιολογική παραγωγή·

Κίνητρα για τη μετάβαση και ενίσχυση ολόκληρης της αλυσίδας αξίας

50.  θεωρεί ότι, προκειμένου να εκπληρωθούν οι φιλοδοξίες των εθνικών στρατηγικών σχεδίων, είναι απαραίτητος επαρκής προϋπολογισμός για την ΚΓΠ, καθώς και συμβατότητα με άλλα ευρωπαϊκά ταμεία ή προγράμματα, ώστε να δημιουργηθούν κίνητρα για τους γεωργούς όσον αφορά τη μετάβαση στη βιολογική γεωργία και τη διατήρηση πρακτικών βιολογικής γεωργίας, μέσω μέτρων αγροτικής ανάπτυξης με επαρκείς πόρους ή οικονομικά ελκυστικών οικολογικών προγραμμάτων ή συνδυασμού των δύο·

51.  ζητεί τα οικολογικά προγράμματα να είναι προσβάσιμα για τους αγρότες τόσο της συμβατικής όσο και της βιολογικής γεωργίας και να σχεδιάζονται κατά τρόπο που να τα καθιστά συμβατά και συμπληρωματικά προς τα γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα· υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να διατηρηθεί η υποστήριξη των βιοκαλλιεργητών πέρα από τη φάση μετάβασης· καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν την ανανέωση των γενεών στη βιολογική γεωργία μέσω των σχετικών δημόσιων πολιτικών, να προωθήσουν την αγροτική επιχειρηματικότητα μεταξύ των γυναικών και να στηρίξουν την ανάπτυξη βιώσιμων μικρών και μεσαίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων βιολογικής παραγωγής·

52.  εκφράζει τη λύπη του για τη μείωση του προϋπολογισμού της ΚΓΠ κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες ταυτόχρονα με την αύξηση των απαιτήσεων που επιβάλλονται στον γεωργικό τομέα· σημειώνει ότι, στο πλαίσιο της τρέχουσας ΚΓΠ, μόνο το 1,8 % του προϋπολογισμού δαπανάται για μέτρα στήριξης της βιολογικής γεωργίας και εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η νέα ΚΓΠ, ιδίως μέσω οικολογικών προγραμμάτων και μέτρων αγροτικής ανάπτυξης, δίνει τη δυνατότητα μεγαλύτερης ευελιξίας στα κράτη μέλη για να αυξήσουν τα ποσά που διατίθενται στον τομέα της βιολογικής γεωργίας·

53.  επισημαίνει τις δυνατότητες που προσφέρουν οι βραχείες, τοπικές και εποχιακές και έξυπνες αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων και οι ευκαιρίες άμεσης εμπορίας, συμπεριλαμβανομένων των λαϊκών αγορών, για τους παραγωγούς βιολογικών προϊόντων και για τις αγροτικές οικονομίες ώστε να αποφέρουν οφέλη για το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων, εξασφαλίζοντας παράλληλα εισοδήματα, διατηρώντας και δημιουργώντας θέσεις απασχόλησης, διασφαλίζοντας τη ζωτικότητα των αγροτικών περιοχών και γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών της ΕΕ· επισημαίνει ότι η ανάπτυξη της αγοράς είναι απαραίτητη για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα των βιολογικών προϊόντων·

54.  καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκείς πόρους για επενδύσεις οι οποίες διευκολύνουν την ανάπτυξη βραχειών αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων, π.χ. αυξάνοντας τον αριθμό των κινητών σφαγείων ή των εγκαταστάσεων μεταποίησης εντός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων· θεωρεί ότι η χρήση τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού θα πρέπει να προωθείται στο πλαίσιο των διαδικασιών δημόσιων συμβάσεων· τονίζει ότι η έμφαση στην τοπική παραγωγή και στις βραχείες αλυσίδες δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε πρόσθετους φραγμούς εντός της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ∙

55.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη βελτίωση της δομής της αλυσίδας εφοδιασμού βιολογικών προϊόντων και στην ενίσχυση των ικανοτήτων των οργανώσεων παραγωγών βιολογικών προϊόντων· παροτρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν «τομεακές παρεμβάσεις» και όλα τα διαθέσιμα μέτρα για τη βελτίωση της οργάνωσης των παραγωγών βιολογικών προϊόντων σε όλους τους σχετικούς τομείς και να τους βοηθήσουν σε περίπτωση προσωρινής υπερπαραγωγής·

56.  επισημαίνει ότι οι εκμεταλλεύσεις βιολογικής γεωργίας, των οποίων η παραγωγή είναι μικρότερη σε όγκο και, επομένως, πιο δαπανηρή, ενδέχεται να έχουν μικρότερη διαπραγματευτική ισχύ σε εμπορικές συμβάσεις και, συνεπώς, να είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, ειδικότερα με τη μορφή καθυστερημένων πληρωμών για ευπαθή εμπορεύματα, ακυρώσεις τελευταίας στιγμής ή εξαναγκασμού των προμηθευτών να πληρώνουν για προϊόντα που δεν πωλούνται ή σπαταλώνται· υπογραμμίζει την ανάγκη για σαφείς συμβατικούς όρους και δίκαιη αναγνώριση του έργου των παραγωγών βιολογικών γεωργικών προϊόντων και πιστεύει ότι θα πρέπει να προωθηθούν εργαλεία όπως οι συμβάσεις στο πλαίσιο της αλυσίδας εφοδιασμού·

57.  επικροτεί τη στήριξη της Επιτροπής για την ανάπτυξη βιοπεριφερειών, που αναφέρονται επίσης ως οικοπεριοχές, εντός των κρατών μελών, δεδομένου ότι έχουν πολυλειτουργικό χαρακτήρα, προωθούν τις βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού και δημιουργούν συνέργειες, μεταξύ άλλων ανάμεσα σε γεωργούς, καταναλωτές, εταιρείες μεταποίησης, εμπόρους λιανικής πώλησης, τον κλάδο της φιλοξενίας και της εστίασης και πολιτιστικές επιχειρήσεις· ζητεί από την Επιτροπή να παρέχει στα κράτη μέλη πληροφορίες σχετικά με τα μέσα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν με σκοπό να προωθήσουν την ανάπτυξη των βιοπεριφερειών, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις αστικοποιημένες περιοχές· σημειώνει ότι η επιτυχία τους εξαρτάται από την ισχυρή περιφερειακή ολοκλήρωση και τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

58.  τονίζει τη θεμελιώδη σημασία που έχει η επέκταση της διαρθρωμένης ανταλλαγής γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τη βιολογική γεωργία μεταξύ κρατών μελών και γεωργών· επισημαίνει τα οφέλη της εντατικοποίησης της συνεργασίας μεταξύ επιστημόνων, γεωπονικών πανεπιστημίων και του ευρύτερου εκπαιδευτικού τομέα, συμβουλευτικών υπηρεσιών ή συμβούλων, γεωργών και των ενώσεων και οργανώσεών τους, καθώς και της κοινωνίας· υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που έχουν να διαδραματίσουν στην ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής οι ανεξάρτητες υπηρεσίες παροχής συμβουλών σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις τις οποίες πρέπει να συμπεριλάβουν τα κράτη μέλη στα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ και τονίζει την ανάγκη να διατεθούν επαρκείς χρηματοδοτικοί πόροι σε αυτές·

59.  σημειώνει ότι η έκθεση του Κοινού Κέντρου Ερευνών με τίτλο «Modeling environmental and climate ambition in the agricultural sector with the CAPRI model» (Μοντελοποίηση των φιλοδοξιών για το περιβάλλον και το κλίμα στον γεωργικό τομέα με το μοντέλο CAPRI)(8) κατέδειξε την ανάγκη για αύξηση της παραγωγικότητας όσον αφορά τη βιολογική γεωργία και τη διαχείριση των θρεπτικών συστατικών, που μπορεί να επιτευχθεί με τη γεωργία ακριβείας, νέες ψηφιακές τεχνολογίες και άλλες καινοτόμες τεχνικές·

60.  επισημαίνει ότι τα καινοτόμα ψηφιακά εργαλεία έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν σημαντικά τη διαφάνεια και την ιχνηλασιμότητα και να καταπολεμήσουν με τον τρόπο αυτό την απάτη και τις παράνομες μεθόδους παραγωγής, καθώς και να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών· ενθαρρύνει, επομένως, την Επιτροπή, μεταξύ άλλων μέσω των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ, να διασφαλίσει μεγαλύτερη ανάπτυξη και χρήση ψηφιακών τεχνολογιών —όπως η γεωργία ακριβείας και οι αλυσίδες συστοιχιών (blockchain)— στη βιολογική γεωργία· τονίζει, ωστόσο, ότι οι τεχνολογίες αυτές συμπληρώνουν τη συστημική προσέγγιση βιωσιμότητας της βιολογικής γεωργίας και ότι η ιδιωτικότητα, η κερδοφορία και η ανεξαρτησία των γεωργών όσον αφορά τα δεδομένα πρέπει να διασφαλιστούν·

Βελτίωση της συμβολής της βιολογικής γεωργίας στη βιωσιμότητα

61.  επαναλαμβάνει τη σημασία της έρευνας και της καινοτομίας για τη βιωσιμότητα του τομέα της βιολογικής γεωργίας και για την εκπλήρωση των προσδοκιών της κοινωνίας όσον αφορά τη βιοποικιλότητα, την κλιματική αλλαγή και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την καλή μεταχείριση των ζώων και την αποτελεσματική χρήση των πόρων, και επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να διαθέσει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για τη στήριξη αυτών των στόχων· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη για έρευνα και καινοτομία με στόχο την ενθάρρυνση της μετάβασης στη βιολογική γεωργία, συμπεριλαμβανομένης της κτηνοτροφίας, για την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων για ορισμένες εισροές τόσο στη γεωργία όσο και στη μεταποίηση, ώστε να αυξηθούν οι αποδόσεις και να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα των απαραίτητων πρωτεϊνούχων ζωοτροφών, βιταμινών, φυτοπροστατευτικών προϊόντων, ιδίως λύσεων βιολογικού ελέγχου, λιπασμάτων και γενετικών πόρων για την περαιτέρω ανάπτυξη ισχυρών γεωργικών συστημάτων και την αύξηση της αντοχής σε ξηρασία, επιβλαβείς οργανισμούς και ασθένειες· καλεί την Επιτροπή να τονώσει και να προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ των ερευνητικών κοινοτήτων που ασχολούνται με τα βιολογικά και συμβατικά τρόφιμα και τη γεωργία, ιδίως μέσω της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για τη γεωργία (EIP-AGRI)·

62.  ενθαρρύνει μια επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση όσον αφορά τη γονιμότητα του εδάφους και την ανάγκη ανάπτυξης, αποδοχής και παροχής κινήτρων για καινοτομίες σε νέες πηγές θρεπτικών στοιχείων για τα φυτά στη βιολογική γεωργία, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης ανακύκλωσης θρεπτικών στοιχείων μέσω κατάλληλης επεξεργασίας και διαχωρισμού των θρεπτικών στοιχείων και, όπου ενδείκνυται και κρίνεται σκόπιμο, προϊόντων λίπανσης που παράγονται από ανανεώσιμες πηγές, όπως τα απόβλητα βιομάζας και η ζωική κοπριά, ώστε να αποφεύγονται οι μακροπρόθεσμες ελλείψεις θρεπτικών στοιχείων· υπενθυμίζει τη σημασία της κοπριάς ως βιολογικού λιπάσματος και ενθαρρύνει τη βιώσιμη χρήση της στον κύκλο καλλιέργειας· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει νέα ανακυκλωμένα υλικά που περιέχουν βασικά θρεπτικά στοιχεία για τα φυτά (φώσφορο, κάλιο και άζωτο) για τη μελλοντική προσθήκη τους στον κατάλογο εισροών του κανονισμού (ΕΕ) 2018/848, σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας και για τη διασφάλιση της ποιότητας, της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης των καταναλωτών·

63.  ζητεί περισσότερη έρευνα και ενημέρωση σχετικά με τα δυνητικά οφέλη της χρήσης βιοδιεγερτών φυτών και βιολογικών βελτιωτικών εδάφους σε συστήματα βιολογικής γεωργίας και σχετικά με τον τρόπο με τον οποίον συμβάλλουν στην απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων και στη βελτίωση των επιδόσεων σε αυτό το μοντέλο παραγωγής, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ευρύτερη υιοθέτησή τους και να μειωθεί το χάσμα απόδοσης μεταξύ βιολογικών και συμβατικών καλλιεργειών· επισημαίνει ότι η προώθηση της χρήσης ενός κατάλληλου και ειδικού ανά γεωργική εκμετάλλευση συνδυασμού διαφόρων εξωτερικών θρεπτικών στοιχείων, πέραν της βιολογικής δέσμευσης αζώτου, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των ανισορροπιών στο ισοζύγιο θρεπτικών στοιχείων στα συστήματα βιολογικής γεωργίας·

64.  τονίζει την επείγουσα ανάγκη για παραγωγή βιολογικών φυτικών πρωτεϊνών και τόνωση της παραγωγής βιολογικών ψυχανθών, μεταξύ άλλων σε συστήματα χορτονομής, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση του τομέα της βιολογικής παραγωγής από τις εισαγωγές· παροτρύνει την Επιτροπή να καταρτίσει ειδικό στρατηγικό σχέδιο στο πλαίσιο αυτό·

65.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συμβολή της βιολογικής γεωργίας στη μείωση της χρήσης συνθετικών φυτοφαρμάκων και καλεί την Επιτροπή, κατά την εκπόνηση της νέας νομοθεσίας για τη βιώσιμη χρήση των φυτοφαρμάκων, να ορίσει προϊόντα βιολογικού ελέγχου και να αυξήσει τη διαθεσιμότητα λύσεων βιολογικού ελέγχου και φυσικών ουσιών, που έχουν πεδίο εφαρμογής για πολύ ευρύτερη χρήση, βελτιώνοντας και επιταχύνοντας τη διαδικασία αξιολόγησης και έγκρισης·

66.  υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 15ης Φεβρουαρίου 2017 σχετικά με τα χαμηλού κινδύνου φυτοφάρμακα βιολογικής προέλευσης(9) και τονίζει την ανάγκη να υποστηριχθεί η ανάπτυξη ασφαλών, αποτελεσματικών και οικονομικά προσιτών εναλλακτικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων και να ενθαρρυνθεί η ευρύτερη χρήση τους, ιδίως με τη διευκόλυνση τόσο της διαδικασίας έγκρισης βασικών ουσιών όσο και της επέκτασης της χρήσης τους, δεδομένου ότι αποτελούν σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής· επισημαίνει την ανάγκη να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για ισότιμη πρόσβαση σε βιολογικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα και λιπάσματα στα κράτη μέλη· τονίζει ότι τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων, τα οποία βρίσκονται στο περιβάλλον, μπορούν δυνητικά να πλήξουν και τα βιολογικά προϊόντα·

67.  επισημαίνει ότι οι βιοκαλλιεργητές, οι οποίοι εγγυώνται υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα στην παραγωγή, δεν πρέπει να θεωρούνται υπεύθυνοι για κινδύνους εκτός του ελέγχου τους και καλεί την Επιτροπή να προωθήσει περαιτέρω την εναρμόνιση στον χειρισμό των ευρημάτων όσον αφορά τα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων·

68.  υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η διαθεσιμότητα επαρκών και υψηλής ποιότητας βιολογικών σπόρων, ετερογενών υλικών και φυτικών ποικιλιών υψηλής απόδοσης, αυτόχθονων ποικιλιών και τοπικά προσαρμοσμένων ποικιλιών· επισημαίνει τις δυνατότητές τους όσον αφορά την ενίσχυση της ανθεκτικότητας έναντι των φυτικών ασθενειών και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους, μεταξύ άλλων μέσω συγκεκριμένων δράσεων, για τη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς βιολογικών σπόρων και πιστεύει ότι οι μεταβατικές περίοδοι είναι χρήσιμες για την επίτευξη αυτού του στόχου· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι διατίθενται επαρκείς χρηματοδοτικοί πόροι για την έρευνα σχετικά με τους βιολογικούς σπόρους και τη βιολογική αναπαραγωγή ζώων·

69.  τονίζει τη σημασία της στήριξης προγραμμάτων για τη διατήρηση και την επιλογή τοπικών φυλών, οι οποίες, δεδομένης της ανθεκτικότητάς τους, είναι ιδιαίτερα κατάλληλες για τη βιολογική γεωργία· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να υποστηριχθεί η παραδοσιακή βελτίωση φυτών για την ανάπτυξη υγιών και ανθεκτικών ποικιλιών, καθώς και ότι απαιτούνται σύγχρονες, βιώσιμες και καινοτόμες μέθοδοι κατά την ανάπτυξη νέων βιολογικών σπόρων και γεωργικών πρακτικών, παράλληλα με τη διατήρηση υψηλού επιπέδου προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος·

70.  επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι επιστημονικές καινοτομίες στη βελτίωση των φυτών, ιδίως όσον αφορά τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των ποικιλιών, την προώθηση της πολυμορφίας των γενετικών πόρων και την ενίσχυση των συστημάτων παραγωγής τροφίμων, ενώ υπενθυμίζει παράλληλα ότι η χρήση γενετικά τροποποιημένων σπόρων (ΓΤΟ) δεν επιτρέπεται στη βιολογική γεωργία·

71.  υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να επεκτείνει την ανάλυση των παρατηρητηρίων της αγοράς της ΕΕ στα βιολογικά προϊόντα· τονίζει τη σημασία που έχει η εντατικοποίηση της συλλογής και της βελτίωσης της διαθεσιμότητας ακριβών και έγκαιρων δεδομένων, μεταξύ άλλων σε περιφερειακό επίπεδο, σχετικά με τον τομέα των βιολογικών προϊόντων, προκειμένου να εκτιμηθούν καλύτερα οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιδράσεις του·

72.  πιστεύει ότι αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει δεδομένα σχετικά με τη συμβολή του τομέα στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, μαζί με δεδομένα σχετικά με την παραγωγή, τη μεταποίηση, την κατανάλωση, μεταξύ άλλων στον τομέα της φιλοξενίας και στα δημόσια κυλικεία, σχετικά με το εμπόριο εντός της ΕΕ και με τρίτες χώρες και τις τιμές παραγωγού και λιανικής πώλησης, τις προτιμήσεις των καταναλωτών, τις δομές της αλυσίδας εφοδιασμού, την προστιθέμενη αξία και το μερίδιο των γεωργών στις αλυσίδες εφοδιασμού· είναι πεπεισμένο ότι τα δεδομένα αυτά είναι απαραίτητα για τη διαμόρφωση και την παρακολούθηση της πολιτικής της ΕΕ για τη βιολογική παραγωγή, καθώς και για την ανάληψη δράσης με στόχο την αντιμετώπιση των ανισορροπιών προσφοράς και ζήτησης, για την αξιολόγηση των τάσεων κατανάλωσης και παραγωγής και για την ενίσχυση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης στον τομέα·

73.  αναγνωρίζει τις δυνατότητες που έχει ένας κοινός ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για τη γεωργία όσον αφορά την αύξηση των γνώσεων και της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, καθώς και τη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας στην αλυσίδα εφοδιασμού βιολογικών προϊόντων· τονίζει ότι, προκειμένου να τονωθεί η ζήτηση, είναι απαραίτητο να προσδιοριστούν οι ανάγκες των καταναλωτών μέσω σχετικών αξιολογήσεων· καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την ενημέρωση σχετικά με τα οικονομικά αποτελέσματα του τομέα της βιολογικής παραγωγής· ζητεί από την Επιτροπή να διεξαγάγει ολοκληρωμένες μελέτες και αναλύσεις όσον αφορά τον αντίκτυπο που θα έχει η ενίσχυση της βιολογικής γεωργίας τόσο στην κλιματική αλλαγή όσο και στην επισιτιστική ασφάλεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

o
o   o

74.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ C 270 της 7.7.2021, σ. 2. (2) ΕΕ L 150 της 14.6.2018, σ. 1. (3) ΕΕ C 67 της 8.2.2022, σ. 25. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0425. (5) ΕΕ L 435 της 6.12.2021, σ. 1. (6) ΕΕ L 435 της 6.12.2021, σ. 262. (7) ΕΕ C 390 της 18.11.2019, σ. 2. (8) Barreiro Hurle, J., Bogonos, M., Himics, M., Hristov, J., Perez Dominguez, I., Sahoo, A., Salputra, G., Weiss, F., Baldoni, E. και Elleby, C., «Modelling environmental and climate ambition in the agricultural sector with the CAPRI model» (Μοντελοποίηση των φιλοδοξιών για το περιβάλλον και το κλίμα στον γεωργικό τομέα με το μοντέλο CAPRI), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2021. (9) ΕΕ C 252 της 18.7.2018, σ. 184.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 σχετικά με τη δίωξη μειονοτήτων λόγω πεποιθήσεων ή θρησκείας (2021/2055(INI))

P9_TA(2022)0137 A9-0071/2022

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 18 και 26 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 4, 18, 24, 26 και 27 του Διεθνούς συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2 και 13 του Διεθνούς συμφώνου για τα οικονομικά, κοινωνικά και μορφωτικά δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 6 και 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 17 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 10, 14, 21 και 22 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το άρθρο 2 του πρώτου πρωτοκόλλου της και το άρθρο 12 του πρωτοκόλλου αριθ. 12 της Σύμβασης για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1948 για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος της γενοκτονίας,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1979 για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών,

–  έχοντας υπόψη το Καταστατικό της Ρώμης, του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου,

–  έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για την εξάλειψη κάθε μορφής μισαλλοδοξίας και διάκρισης με βάση τη θρησκεία ή την πίστη, της 25ης Νοεμβρίου 1981,

–  έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε εθνικές ή εθνοτικές, θρησκευτικές και γλωσσικές μειονότητες, της 18ης Δεκεμβρίου 1992,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ της 24ης Μαρτίου 2011 για την εξάλειψη όλων των μορφών μισαλλοδοξίας, αρνητικών στερεοτύπων και στιγματισμού, καθώς και διακρίσεων, προτροπής σε βία και πράξεις βίας κατά προσώπων με βάση τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης του Ραμπάτ, της 5ης Οκτωβρίου 2012, για την απαγόρευση της επίκλησης εθνικού, φυλετικού ή θρησκευτικού μίσους που αποτελεί υποκίνηση διακρίσεων, εχθρότητας ή βίας,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, της 28ης Μαΐου 2019, με την οποία ορίστηκε η 22α Αυγούστου ως διεθνής ημέρα μνήμης για τα θύματα πράξεων βίας λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών της 21ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με την προώθηση ενός πολιτισμού ειρήνης και ανεκτικότητας για την προστασία των θρησκευτικών χώρων,

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της 15ης Ιουλίου 2019 και της 3ης Μαρτίου 2021 του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για θέματα μειονοτήτων προς το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, οι οποίες πραγματεύονται ειδικότερα την έννοια της μειονότητας και την ευρεία στόχευση των μειονοτήτων μέσω ρητορικής μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της 12ης Οκτωβρίου 2020 του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για την ελευθερία θρησκείας ή πεποιθήσεων, στην οποία εξετάζεται η σημασία της διασφάλισης της θρησκευτικής ελευθερίας ή της ελευθερίας των πεποιθήσεων για όλους για την επιτυχή υλοποίηση της Ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη και οι τρόποι με τους οποίους τα άτομα που ανήκουν σε θρησκευτικές μειονότητες ή σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων κινδυνεύουν να «μείνουν στο περιθώριο»,

–  έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση της 28ης Δεκεμβρίου 2020 της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε εθνικές ή εθνοτικές, θρησκευτικές και γλωσσικές μειονότητες,

–  έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη του Μαρακές, της 27ης Ιανουαρίου 2016, σχετικά με τα δικαιώματα των θρησκευτικών μειονοτήτων στις κοινότητες με κυρίαρχη μουσουλμανική πλειοψηφία,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2009 σχετικά με τη θρησκευτική ελευθερία ή την ελευθερία των πεποιθήσεων,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 21ης Φεβρουαρίου 2011 σχετικά με τη μισαλλοδοξία, τις διακρίσεις και τη βία με βάση τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 22ας Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με τις προτεραιότητες της ΕΕ στα φόρουμ του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα το 2021,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ, της 24ης Ιουνίου 2013, για την προώθηση και την προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας και της ελευθερίας των πεποιθήσεων,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ, της 18ης Μαρτίου 2019, σχετικά με την απαγόρευση των διακρίσεων στην εξωτερική δράση,

–  έχοντας υπόψη την εντολή του ειδικού απεσταλμένου για την προώθηση της ελευθερίας της θρησκείας και της πίστης εκτός της ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη το Σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-24, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (COM(2018)0460) και την τροποποιημένη σχετική πρόταση (COM(2020)0459),

–  έχοντας υπόψη την απονομή του Βραβείου Ζαχάρωφ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ελευθερία της σκέψης στον Raif Badawi το 2015, τη Nadia Murad και τη Lamiya Aji Bashar το 2016 και στον Ilham Tohti το 2019,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με τις διακρίσεις λόγω κάστας(1), ιδίως το άρθρο 6 σχετικά με τη θρησκεία ως διατομεακό παράγοντα διακρίσεων και κακοποίησης,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2019 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ και την εντολή του ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ για την προώθηση της θρησκευτικής ελευθερίας και της ελευθερίας των πεποιθήσεων εκτός της ΕΕ(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με τις συστηματικές μαζικές δολοφονίες θρησκευτικών μειονοτήτων από το λεγόμενο «ISIS/Daesh»(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Ιουλίου 2017 σχετικά με την αντιμετώπιση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, συμπεριλαμβανομένης της γενοκτονίας(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Μαρτίου 2018 σχετικά με την κατάσταση στη Συρία(5),

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 4ης Οκτωβρίου 2018 σχετικά με τις μαζικές αυθαίρετες κρατήσεις Ουιγούρων και Καζάχων στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Σινγιάνγκ(6), της 18ης Απριλίου 2019 σχετικά με την Κίνα, ιδίως την κατάσταση των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων(7), της 19ης Δεκεμβρίου 2019 σχετικά με την κατάσταση των Ουιγούρων στην Κίνα (China Cables)(8) και της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την αναγκαστική εργασία και την κατάσταση των Ουιγούρων στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang(9),

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 7ης Ιουλίου(10) και της 15ης Δεκεμβρίου 2016(11), της 14ης Σεπτεμβρίου(12) και της 14ης Δεκεμβρίου 2017(13), και της 19ης Σεπτεμβρίου 2019(14) για το Μυανμάρ και την κατάσταση των Ροχίνγκια,

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 28ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την κατάσταση των ελευθεριών στην Αλγερία(15) και της 26ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αλγερία, ιδίως στην περίπτωση του δημοσιογράφου Khaled Drareni(16),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Δεκεμβρίου 2019 σχετικά με παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών ελευθεριών, στην Μπουρκίνα Φάσο(17),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με τη Νιγηρία, ιδίως τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις(18),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 29ης Απριλίου 2021 σχετικά με τους νόμους περί βλασφημίας στο Πακιστάν, και ιδίως την υπόθεση των Shagufta Kausar και Shafqat Emmanuel(19), το ψήφισμά του της 14ης Απριλίου 2016 σχετικά με το Πακιστάν, και ιδίως την επίθεση στη Λαχόρη(20), και το ψήφισμά του της 13ης Δεκεμβρίου 2018 σχετικά με το Ιράν, ιδίως την υπόθεση της Nasrin Sotoudeh(21),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με τις επιπτώσεις της επιδημίας COVID-19 στην εξωτερική πολιτική(22),

–  έχοντας υπόψη τη σύστασή του της 29ης Απριλίου 2021 προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας όσον αφορά τις σχέσεις ΕΕ-Ινδίας(23),

–  έχοντας υπόψη τη σύστασή του της 9ης Ιουνίου 2021 προς το Συμβούλιο σχετικά με την 75η και 76η σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών(24),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στον κόσμο και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα αυτό – ετήσια έκθεση για το 2018(25), ιδίως τις παραγράφους 103, 42, 43 και 45,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στον κόσμο και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα αυτό – ετήσια έκθεση για το 2019(26), ιδίως τις παραγράφους 103, 104, 106 και 107,

–  έχοντας υπόψη τις δραστηριότητες της διακομματικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη θρησκευτική ελευθερία, την ελευθερία των πεποιθήσεων και τη θρησκευτική ανοχή,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανάπτυξης,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0071/2022),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συμβάσεις του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σε συνδυασμό με τη διεθνή και ενωσιακή νομοθεσία, παρέχουν τα πρότυπα για την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή σε θρησκευτικές μειονότητες ως αναπόσπαστο μέρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η θρησκευτική ελευθερία και η ελευθερία των πεποιθήσεων συνεπάγονται το δικαίωμα του ατόμου να επιλέγει τι πιστεύει ή να μην πιστεύει, το δικαίωμα να αλλάζει ή να εγκαταλείπει το θρήσκευμα και τις πεποιθήσεις του χωρίς περιορισμούς, και την ελευθερία, ατομικά ή στο πλαίσιο κοινότητας και δημοσία ή κατ’ ιδίαν, να εκφράζει ή τις πεποιθήσεις του όσον αφορά τη λατρεία, τη διδασκαλία, την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων και τις τελετές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία αυτή συνεπάγεται επίσης το δικαίωμα των θρησκευτικών, κοσμικών και μη ομολογιακών οργανώσεων να έχουν αναγνωρισμένη νομική προσωπικότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία της θρησκείας ή των πεποιθήσεων περιλαμβάνει επίσης το δικαίωμα έκφρασης επικριτικών ή σατιρικών απόψεων για τις θρησκείες και τις θρησκευτικές αρχές, ως νόμιμη έκφραση της ελευθερίας σκέψης ή της καλλιτεχνικής δημιουργίας·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 21 ΣΕΕ, η ΕΕ προάγει και υπερασπίζεται τον οικουμενικό και αδιαίρετο χαρακτήρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών και του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στο πλαίσιο των κατευθυντήριων αρχών της εξωτερικής της πολιτικής·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η θρησκευτική ελευθερία και η ελευθερία των πεποιθήσεων παραβιάζεται σε πολυάριθμες χώρες ανά τον κόσμο· λαμβάνοντας υπόψη ότι μεγάλος αριθμός ανθρώπων ζουν σε χώρες που επιβάλλουν ή ανέχονται σοβαρές παραβιάσεις της θρησκευτικής ελευθερίας, της ελευθερίας συνείδησης ή της ελευθερίας θρησκείας ή πεποιθήσεων·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακρίσεις και η δίωξη μειονοτήτων για λόγους πεποιθήσεων ή θρησκείας διαπράττεται από διάφορους φορείς – κράτη, μη κρατικούς φορείς ή συνδυασμό των δύο – και μπορεί να προσλάβει διάφορες μορφές, όπως δολοφονίες, βασανιστήρια, σωματικές επιθέσεις, μαζικές φυλακίσεις, αυθαίρετες συλλήψεις, βίαιες εξαφανίσεις, εξωδικαστικές εκτελέσεις, καταναγκασμούς αναγκαστικούς προσηλυτισμούς, απαγωγές και καταναγκαστικούς γάμους, έμφυλη βία, βιασμό, καταναγκαστικό έλεγχο των γεννήσεων και αμβλώσεις, καταναγκαστική εργασία και εκτόπιση, εμπορία ανθρώπων, απειλές, αποκλεισμό, διακρίσεις και άδικη μεταχείριση, παρενόχληση, αναγκαστική απαλλοτρίωση, περιορισμούς στην πρόσβαση στην ιθαγένεια, σε αιρετά αξιώματα, στην απασχόληση, την παιδεία, την υγεία και τις διοικητικές υπηρεσίες, καταστροφή χώρων λατρείας, νεκροταφείων και πολιτιστικής κληρονομιάς, και ρητορική μίσους εκτός και εντός του διαδικτύου·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 έχει επιδεινώσει σε ορισμένες χώρες τη δίωξη και τη βία κατά μειονοτήτων λόγω πεποιθήσεων και θρησκευτικών μειονοτήτων· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι η κρίση στον τομέα της υγείας αποτέλεσε πρόσχημα σε ορισμένες χώρες για τη λήψη μέτρων δίωξης για σκοπούς που δεν σχετίζονται με την πανδημία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μειονότητες λόγω πεποιθήσεων και οι θρησκευτικές μειονότητες έχουν γίνει ιδιαίτερα ευάλωτες στις μολύνσεις και τους θανάτους από τη νόσο COVID-19, λόγω άνισης πρόσβασης σε επαρκή ιατρική φροντίδα·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες που ανήκουν σε θρησκευτικές μειονότητες ή μειονότητες λόγω πεποιθήσεων κινδυνεύουν ιδιαίτερα να υποστούν αυξημένες διακρίσεις και βία, φαινόμενα τα οποία συνδέονται αμφότερα με διατομεακούς παράγοντες όπως το φύλο, η θρησκεία, η κάστα, το εθνοτικό υπόβαθρο, οι ανισορροπίες ισχύος και η πατριαρχία, και τα οποία ενίοτε αιτιολογούνται με επιχειρήματα σχετικά με τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες να ασκήσουν το δικαίωμά τους να εγκαταλείψουν μια θρησκευτική κοινότητα ή κοινότητα πεποιθήσεων λόγω έλλειψης κοινωνικής ή οικονομικής ανεξαρτησίας, απειλών βίας ή απώλειας της επιμέλειας των παιδιών τους·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται βία και διακρίσεις λόγω φύλου που στηρίζονται σε θρησκευτικές αιτιολογήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες και οι ΛΟΑΤΚΙ+ εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις και βία που ασκούνται στο όνομα της θρησκείας τόσο από κρατικούς όσο και από μη κρατικούς φορείς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της άμβλωσης, απαγορεύονται στο όνομα της θρησκείας τόσο από κρατικούς όσο και από μη κρατικούς φορείς·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε δίωξη λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων θα πρέπει να καταδικάζεται απερίφραστα και να επισύρει την ταχεία αντίδραση των εθνικών κυβερνήσεων και των διεθνών παραγόντων·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρακτικές που σχετίζονται με τις πεποιθήσεις ή τις θρησκείες των αυτοχθόνων αποτελούν μέρος της πολιτιστικής ταυτότητας ενός λαού· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυτόχθονες λαοί έχουν το δικαίωμα να προωθούν, να αναπτύσσουν και να διατηρούν τις θεσμικές δομές τους και τα διακριτά έθιμα, την πνευματικότητα, τις παραδόσεις, τις διαδικασίες και τις πρακτικές τους, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σχεδόν σε όλες τις περιοχές του κόσμου, οι θρησκευτικές μειονότητες φαίνεται ότι διατρέχουν τον κίνδυνο να χαρακτηριστούν «τρομοκρατικές ομάδες» και να συλληφθούν μέλη τους με τις κατηγορίες του «εξτρεμισμού» ή της «παράνομης δραστηριότητας»· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες κυβερνήσεις χρησιμοποιούν επιταγές εθνικής ασφάλειας και μέτρα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας για να ποινικοποιήσουν την ένταξη σε ορισμένες θρησκευτικές ομάδες ή ομάδες πεποιθήσεων ή τις δραστηριότητές τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι προσεγγίσεις αυτού του είδους υπονομεύουν σοβαρά την άσκηση του δικαιώματος στη θρησκευτική ελευθερία και την ελευθερία των πεποιθήσεων·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή οι θρησκευτικές μειονότητες συχνά δεν διαθέτουν επαρκή εθνική εκπροσώπηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νομοθεσία αποκλείει συχνά τις ανάγκες και τα συμφέροντα των μειονοτήτων αυτών, καθώς οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν μια σειρά από μέτρα εκτός νομικού πλαισίου για τη δίωξη, την απονομιμοποίηση ή τον στιγματισμό των εν λόγω μειονοτήτων·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολυάριθμες συγκρούσεις και κρίσεις ανά τον κόσμο, οι επιθέσεις κατά της πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελούν μέσο συμβολικής βίας και πολιτικοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι θρησκευτικές πτυχές αυτών των συγκρούσεων έχουν συντελέσει άμεσα στις ανθρωπιστικές κρίσεις, την εκτόπιση, τη μετανάστευση και την παραβίαση των θρησκευτικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι συγκρούσεις και κρίσεις μπορούν να πολώσουν τις κοινωνίες, τις χώρες, τις περιφέρειες, τις εθνοτικές ομάδες και τις κοινότητες και να εντείνουν τον κίνδυνο βίαιων συγκρούσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, η καταστροφή και η λεηλασία της πολιτιστικής κληρονομιάς μπορεί να αποτελέσει πολεμικό όπλο και προειδοποιητικό σήμα μελλοντικών μαζικών θηριωδιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταστροφή και η λεηλασία αυτή αποτελούν, επιπλέον, σημαντικά εμπόδια στον διάλογο, την ειρήνη και τη συμφιλίωση·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς καθιστά ευάλωτες τις κοινότητες, ιδίως τις θρησκευτικές, καθώς στερούνται ένα σημαντικό κομμάτι της ταυτότητάς τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξτρεμιστικές ομάδες και άλλα αντιμαχόμενα μέρη μπορούν εύκολα να διαδώσουν την επιρροή τους σε περιοχές όπου οι ταυτότητες και η κοινωνική συνοχή έχουν αποδυναμωθεί και οι διαιρέσεις μεταξύ κοινοτήτων έχουν ενταθεί·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε υποθέσεις διεθνών εγκλημάτων λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων, οι δράστες παραμένουν ατιμώρητοι, με κάποιες μικρές εξαιρέσεις, και ως εκ τούτου, οι θηριωδίες μπορούν να συνεχίζονται·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος της γενοκτονίας του 1948, τα κράτη και οι δημόσιες αρχές έχουν την υποχρέωση όχι μόνο να τιμωρούν τους δράστες γενοκτονίας, αλλά προπαντός να αποτρέπουν τέτοια εγκλήματα·

1.  επιβεβαιώνει την ακλόνητη δέσμευσή του στην προώθηση και την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή σε θρησκευτικές μειονότητες παντού στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματός τους να ασπάζονται, να αλλάζουν, να επιλέγουν, να εκδηλώνουν, να ασκούν ή να εγκαταλείπουν τις πεποιθήσεις ή τη θρησκεία τους, σύμφωνα με τις αρχές της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων· καταδικάζει απερίφραστα όλες τις διώξεις, τη βία, την υποκίνηση βίας και τις τρομοκρατικές ενέργειες που στρέφονται κατά οιασδήποτε μειονότητας λόγω πεποιθήσεων ή θρησκείας ή ελλείψει αυτών· τονίζει ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι παραβιάσεις αυτών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορεί να ισοδυναμούν με γενοκτονία ή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας· καταδικάζει την άρνηση ή τις προσπάθειες υποβάθμισης των εν λόγω παραβιάσεων και επαναβεβαιώνει τις δεσμεύσεις του για την εξάλειψή τους και την υποστήριξή του προς τα θύματα·

2.  τονίζει ότι τα κράτη έχουν την πρωταρχική ευθύνη να προάγουν και να προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή σε θρησκευτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματός τους να ασκούν τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις τους και να είναι ελεύθερα να μην πιστεύουν, και να τα προστατεύουν από παραβιάσεις των εν λόγω δικαιωμάτων, ιδίως από εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονίες·

3.  φρονεί ότι είναι σημαντικό, ανεξαρτήτως πεποιθήσεων, θρησκείας, σκέψης ή συνείδησης, να προωθηθεί και να διασφαλιστεί η ένταξη όλων των ατόμων στην κοινωνία και στην πολιτική, κοινωνικοοικονομική και πολιτιστική ζωή και να διασφαλιστεί ο σεβασμός της αξιοπρέπειάς τους, της ιθαγένειάς τους, των ατομικών τους δικαιωμάτων και της ελευθερίας τους·

4.  τονίζει ότι η ελευθερία σκέψης, συνείδησης, πεποιθήσεων και θρησκείας, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας λατρείας, συμμετοχής σε τελετές, άσκησης θρησκευτικών καθηκόντων και διδασκαλίας, η ελευθερία της πίστης ή της μη πίστης, η ελευθερία ασπασμού θεϊστικών, μη θεϊστικών, αγνωστικιστικών ή αθεϊστικών απόψεων και το δικαίωμα στην αποστασία αποτελούν ανθρώπινα δικαιώματα που προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο· τονίζει ότι η προώθηση και η προστασία αυτών των δικαιωμάτων έχουν συμβάλει στην προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας σε διάφορα περιβάλλοντα, μεταξύ άλλων σε καταπιεστικά περιβάλλοντα· αναγνωρίζει ότι οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων αυτών συχνά επιδεινώνουν τη μισαλλοδοξία ή οδηγούν σε αυτή, αποτελώντας συνήθως πρώιμο δείκτη δυνητικής βίας και συγκρούσεων·

5.  υπενθυμίζει ότι η καταπολέμηση των διακρίσεων εις βάρος όλων των μειονοτήτων, ανεξάρτητα από τις παραδόσεις, τις πεποιθήσεις ή τη θρησκεία τους, και η προώθηση και προστασία των δικαιωμάτων τους συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην κοινωνική και πολιτική σταθερότητα, τη μείωση της φτώχειας, τη δημοκρατική διακυβέρνηση και την πρόληψη των συγκρούσεων·

6.  τονίζει ότι η δίωξη μειονοτήτων λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων είναι συχνά αλληλένδετη με άλλους λόγους διαφορετικής φύσης, ιδίως λόγους που συνδέονται με την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, το φύλο ή την κάστα· επισημαίνει τις περιπτώσεις στις οποίες ομάδες πεποιθήσεων ή θρησκευτικές ομάδες υφίστανται διώξεις, μεταξύ άλλων όταν έχουν ισχυρή παρουσία στο έδαφος ενός κράτους ή δεν ανήκουν δημογραφικά στη μειονότητα αλλά βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση που τις καθιστά εύκολους στόχους βίας και καταστολής· υπογραμμίζει επίσης ότι οι προσήλυτοι που εγκαταλείπουν την πίστη της πλειοψηφίας βιώνουν συχνά σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, όπως φυλάκιση, αναγκαστικό διαζύγιο, απαγωγή, σωματική βία και φόνο·

7.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τα υψηλά επίπεδα εξαναγκασμού, διακρίσεων, παρενόχλησης, βίας και καταστολής κατά ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή σε θρησκευτικές μειονότητες, δεδομένου ότι αποτελούν παγκόσμιο φαινόμενο που εντείνεται σε ορισμένες περιοχές· σημειώνει ότι το φαινόμενο αυτό πλήττει πολλές θρησκευτικές κοινότητες, όπως τον Βουδισμό, τον Ινδουισμό, τον Ιουδαϊσμό, το Ισλάμ και τον Χριστιανισμό, καθώς και ομάδες ατόμων που είναι άθεοι, ανθρωπιστές, αγνωστικιστές ή δεν ταυτίζονται με κάποιες πεποιθήσεις ή κάποιο θρησκευτικό δόγμα·

8.  θεωρεί εξαιρετικά λυπηρό το γεγονός ότι οι μη θρησκευτικές, οι κοσμικές και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις αντιμετωπίζουν σε ορισμένες χώρες αυξανόμενες διώξεις, καθώς και πρωτοφανή κύματα υποκίνησης μίσους και δολοφονιών σε παγκόσμιο επίπεδο· καταγγέλλει το γεγονός ότι αμέτρητα άτομα και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών υφίστανται επιθέσεις για την ειρηνική αμφισβήτηση θρησκευτικών πεποιθήσεων, την άσκηση κριτικής ή τον σατιρισμό τους· τονίζει ότι η συνεχιζόμενη αυτή παραβίαση της ελευθερίας σκέψης και έκφρασης εκτείνεται πέραν γεωγραφικών και πολιτιστικών συνόρων, μεταξύ άλλων και σε κράτη μέλη της ΕΕ·

9.  τονίζει ότι μεταξύ των δραστών πράξεων δίωξης περιλαμβάνονται αυταρχικά καθεστώτα, κυβερνήσεις που έχουν την τάση να επιβάλλουν την επικυριαρχία εθνοτικών ή θρησκευτικών πληθυσμών έναντι των μειονοτήτων, τρομοκρατικές οργανώσεις, πολιτικά και θρησκευτικά εξτρεμιστικά κόμματα ή ομάδες, καθώς και, ενίοτε, μέλη της οικογένειας, φίλοι και γείτονες των θυμάτων, για παράδειγμα όταν τα θύματα αλλάζουν ή εγκαταλείπουν τη θρησκευτική τους πίστη·

10.  χαιρετίζει τον θετικό ρόλο ορισμένων κοινοτήτων βάσει πεποιθήσεων και θρησκευτικών κοινοτήτων και μη κυβερνητικών οργανώσεων θρησκευτικού χαρακτήρα σε ανθρωπιστικές δραστηριότητες σε ζώνες συγκρούσεων, στην καταπολέμηση της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, στην προώθηση της ειρήνης και της συμφιλίωσης και στη συμβολή στην ανάπτυξη·

11.  αναγνωρίζει ότι εκκλησίες, οργανώσεις θρησκευτικού χαρακτήρα και άλλοι θεσμοί και ενώσεις που σχετίζονται με τις πεποιθήσεις και τη θρησκεία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον κοινωνικό ιστό αναπτυσσόμενων χωρών·

12.  υπογραμμίζει ότι ορισμένες οργανώσεις θρησκευτικού χαρακτήρα διαδραματίζουν στρατηγικά σημαντικό ρόλο ασκώντας επιρροή και έχοντας αντίκτυπο στα μέλη των κοινοτήτων τους ώστε να επιδείξουν πνεύμα κατανόησης και υποστήριξης σε κρίσιμα ζητήματα όπως ο ιός HIV, η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη και η χειραφέτηση των κοριτσιών και των γυναικών·

13.  σημειώνει ότι εκκλησίες και λοιποί θεσμοί που σχετίζονται με τις πεποιθήσεις και την θρησκεία, καθώς και οργανώσεις θρησκευτικού χαρακτήρα, είναι συχνά οι μόνοι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης και άλλων κοινωνικών υπηρεσιών σε απομακρυσμένες περιοχές ορισμένων αναπτυσσόμενων χωρών και σε περιβάλλοντα επιρρεπή σε συγκρούσεις·

14.  φρονεί ότι οι ανθρωπιστικοί φορείς θα πρέπει να εκπαιδεύονται στις ιδιαίτερες ευαισθησίες μειονοτικών ομάδων λόγω θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων σε περιβάλλοντα όπου έχουν εκτοπιστεί άτομα, προκειμένου να παρέχουν βοήθεια και προστασία χωρίς αποκλεισμούς σε ένα φάσμα προσφυγικών πληθυσμών·

Αντιμετώπιση βασικών προκλήσεων που θέτει η δίωξη θρησκευτικών μειονοτήτων

15.  τονίζει την ύψιστη σημασία που έχει η λογοδοσία για τους δράστες παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος ατόμων τα οποία ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή σε θρησκευτικές μειονότητες· τονίζει την τεράστια σημασία που έχει η διεξαγωγή ολοκληρωμένων ερευνών για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η διασφάλιση αποτελεσματικής πρόσβασης των θυμάτων και των οικογενειών τους στη δικαιοσύνη και στα μέσα έννομης προστασίας, καθώς και η παροχή επαρκών αποζημιώσεων· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εργαστούν επειγόντως με τους αρμόδιους μηχανισμούς και επιτροπές του ΟΗΕ για να επιταχύνουν τη διερεύνηση συνεχιζόμενων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος μειονοτήτων λόγω πεποιθήσεων ή θρησκευτικών μειονοτήτων σε όλο τον κόσμο· επιβεβαιώνει, στο πλαίσιο αυτό, την υποστήριξή του προς το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και υπογραμμίζει τη σημασία του ρόλου του στη δίωξη των σοβαρότερων εγκλημάτων· σημειώνει ότι το Καταστατικό της Ρώμης καλύπτει τόσο τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας όσο και τη γενοκτονία κατά ομάδων λόγω πεποιθήσεων ή θρησκείας και θεσπίζει ένα θεμελιώδες διεθνές νομικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας· ζητεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ενισχύσουν την οικονομική τους στήριξη στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και καλεί τα κράτη μέλη του ΟΗΕ να δεσμευτούν για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας στο πλαίσιο αυτό μέσω της κύρωσης του Καταστατικού της Ρώμης· τονίζει την ανάγκη να καταβληθούν προσπάθειες για την πρόληψη πράξεων βίας λόγω πεποιθήσεων ή θρησκείας, ιδίως διεθνών εγκλημάτων, όπως η γενοκτονία, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τα εγκλήματα πολέμου· τονίζει ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να καθιερώσουν μηχανισμούς που θα τους επιτρέπουν να παρακολουθούν προειδοποιητικές ενδείξεις και παράγοντες κινδύνου για διεθνή εγκλήματα, μεταξύ άλλων σύμφωνα με το Πλαίσιο Ανάλυσης των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τα Αποτρόπαια Εγκλήματα, να τα αναλύουν και να παρέχουν ολοκληρωμένες απαντήσεις, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της υποχρέωσης πρόληψης και τιμωρίας του εγκλήματος της γενοκτονίας·

16.  σημειώνει με ανησυχία ότι τα περισσότερα εγκλήματα μίσους λόγω πεποιθήσεων και θρησκείας παγκοσμίως δεν καταγγέλλονται ούτε διώκονται όπως θα έπρεπε· καλεί το Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και τα κράτη μέλη της ΕΕ να συνεργαστούν με τρίτες χώρες για τη θέσπιση μέτρων πρόληψης και καταπολέμησης των εγκλημάτων μίσους, καθώς και για τη θέσπιση νομοθεσίας που θα συμμορφώνεται πλήρως με τα διεθνή πρότυπα για την ελευθερία της έκφρασης, των πεποιθήσεων και της θρησκείας· καλεί επίσης τις κυβερνήσεις να δημιουργήσουν ολοκληρωμένα συστήματα συλλογής δεδομένων όσον αφορά τα θρησκευτικά εγκλήματα μίσους και άλλες διακρίσεις εις βάρος κοινοτήτων λόγω πεποιθήσεων ή θρησκευτικών κοινοτήτων·

17.  καλεί το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ να επιβάλουν κυρώσεις σε άτομα και οντότητες που ευθύνονται ή εμπλέκονται σε σοβαρές ή συστηματικές καταχρήσεις ή παραβιάσεις της θρησκευτικής ελευθερίας και της ελευθερίας των πεποιθήσεων, όπως προβλέπεται από το παγκόσμιο καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

18.  εκφράζει τον αποτροπιασμό του για την επιδείνωση των διώξεων κατά μειονοτήτων λόγω πεποιθήσεων ή θρησκευτικών μειονοτικών κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19· καταγγέλλει το γεγονός ότι άτομα που ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή σε θρησκευτικές μειονότητες έχουν μετατραπεί σε αποδιοπομπαίο τράγο, έχουν κατηγορηθεί για την εξάπλωση του ιού COVID-19 και αντιμετωπίζουν διακρίσεις ή άρνηση όσον αφορά την πρόσβαση στη δημόσια υγειονομική περίθαλψη, σε τρόφιμα ή ανθρωπιστική βοήθεια, βάσει κριτηρίων που σχετίζονται με τις πεποιθήσεις ή το θρήσκευμα·

19.  υπογραμμίζει ότι η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας πρέπει να είναι απαλλαγμένη από κάθε είδους διάκριση και καταδικάζει απερίφραστα κάθε διάκριση λόγω θρησκεύματος κατά τη διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας·

20.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αναγνωρίσουν τα δικαιώματα, τις πεποιθήσεις και τις αξίες των αυτόχθονων πληθυσμών και να δεσμευτούν να αντιμετωπίσουν με ολοκληρωμένο τρόπο μέσω της εξωτερικής δράσης της ΕΕ την ειδική διάκριση εις βάρος των αυτόχθονων πληθυσμών που έχει ως βάση τις πεποιθήσεις τους·

21.  εκφράζει την ανησυχία του για την εφαρμογή των νόμων περί βλασφημίας και των θρησκευτικών νόμων που υπερισχύουν των εθνικών νόμων σε ορισμένες χώρες· καταδικάζει την ιδιαίτερη και αυξανόμενη στοχοποίηση γυναικών και κοριτσιών που ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή θρησκευτικές μειονότητες, η οποία έχει σκοπό να πλήξει την κοινότητά τους στο σύνολό της· τονίζει ότι είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες σε βίαιες επιθέσεις, απαγωγές, βιασμούς, σεξουαλική και έμφυλη βία, αναγκαστικό προσηλυτισμό, αναγκαστική στείρωση και άμβλωση, ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, καταναγκαστικό και πρόωρο γάμο και φυλάκιση στο σπίτι τους· καταδικάζει απερίφραστα όλες αυτές τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος τους και τονίζει ότι τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 έχουν καταστήσει ακόμη πιο επισφαλή την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους και έχουν περιορίσει περαιτέρω την πρόσβασή τους σε ενημέρωση

22.  καταδικάζει κάθε πράξη ή υποκίνηση βίας, δίωξης, εξαναγκασμού και διακρίσεων εις βάρος ατόμων λόγω φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού, μεταξύ άλλων από θρησκευτικούς ηγέτες ή με βάση κίνητρα που έχουν να κάνουν με τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις τους· τονίζει ότι η υπεράσπιση της «παράδοσης» ή της «δημόσιας ηθικής» δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να αντίκειται στις διεθνείς διατάξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα που οφείλουν να προσυπογράψουν τα κράτη· τονίζει ειδικότερα τις διακρίσεις στον τομέα της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα, της στέγασης και της υγειονομικής περίθαλψης· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την κατάχρηση και την εργαλειοποίηση των πεποιθήσεων ή της θρησκείας με σκοπό την επιβολή πολιτικών, νόμων που εισάγουν διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένων των ποινικών νόμων, ή περιορισμών που αντιβαίνουν και υπονομεύουν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, των γυναικών και των κοριτσιών και περιορίζουν την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως η εκπαίδευση και η υγεία, συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων, ποινικοποιούν την άμβλωση σε όλες τις περιπτώσεις, ποινικοποιούν τη μοιχεία ή διευκολύνουν θρησκευτικές πρακτικές που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα· ζητεί την κατάργηση των συναφών πολιτικών, νόμων ή περιορισμών που συχνά μεταφράζονται στην εθνική νομοθεσία σε περιορισμούς του κοσμικού κράτους·

23.  καταδικάζει τα θρησκευτικά δόγματα οι δραστηριότητες των οποίων απευθύνονται σε πληθυσμούς της διασποράς μέσω συστημάτων για να επωφεληθούν οικονομικά από τα τρωτά σημεία αυτών των κοινοτήτων μεταναστών στην Ευρώπη και προωθούν μεροληπτικές κοσμοθεωρίες, οι οποίες περιλαμβάνουν συχνά ομοφοβία, τρανσφοβία και μισογυνισμό·

24.  καταδικάζει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη σεξουαλική κακοποίηση, τον σεχταρισμό και την οικονομική κακοδιαχείριση που διαπράττουν θρησκευτικές αποστολές και ηγέτες σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες·

25.  καταδικάζει τη χρήση που γίνεται στη νομοθεσία για την ασφάλεια, την εξέγερση, την υποκίνηση σε βία και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού από κρατικούς φορείς ως μέσο δίωξης ή ενοχοποίησης ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή σε θρησκευτικές μειονότητες, προκειμένου να θέσουν εκτός νόμου ή να κλείσουν χώρους λατρείας και να αποτρέψουν την εγγραφή μελών ή την καταχώριση ενώσεων πεποιθήσεων ή θρησκευτικών ενώσεων· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να παρακολουθούν την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και να θέτουν συστηματικά το ζήτημα αυτό στο πλαίσιο διμερών διαλόγων με τις ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις· παροτρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να απορρίπτουν κάθε αίτημα αλλοδαπών αρχών για δικαστική και αστυνομική συνεργασία σε μεμονωμένες δικαστικές υποθέσεις, εάν βασίζεται σε τέτοια νομοθεσία·

26.  καταδικάζει απερίφραστα κάθε πρακτική καταναγκαστικής κράτησης σε κρατικά στρατόπεδα αναμόρφωσης, καταναγκαστικής εργασίας ή εκμετάλλευσης ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή σε θρησκευτικές μειονότητες, στους στόχους της οποίας περιλαμβάνεται ο εξαναγκασμός να εγκαταλείψουν τη θρησκεία τους και να εξομοιωθούν με τον κυρίαρχο πολιτισμό, γλώσσα ή τρόπο σκέψης· καταδικάζει επίσης την εκτεταμένη χρήση τεχνολογιών ψηφιακής παρακολούθησης για την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την καταστολή ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή θρησκευτικές μειονότητες·

27.  εκφράζει τη λύπη του για τους περιορισμούς στην πρόσβαση σε νομική τεκμηρίωση και στη δυνατότητα καταχώρισης που αντιμετωπίζουν οργανώσεις και άτομα που ανήκουν σε θρησκευτικές μειονότητες ή σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων, και υπενθυμίζει ότι η νομική ταυτότητα είναι δικαίωμα που πρέπει να διασφαλίζεται για όλους τους ανθρώπους με ισότιμο τρόπο·

28.  θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι σε περισσότερες από 70 χώρες στον κόσμο οι αρχές εφαρμόζουν ποινική νομοθεσία ή επιδιώκουν τη θέσπιση νέας νομοθεσίας που προβλέπει την επιβολή ποινών για βλασφημία, αίρεση, αποστασία, δυσφήμιση ή προσβολή της θρησκείας και προσηλυτισμό, συμπεριλαμβανομένης της θανατικής ποινής· σημειώνει ότι ήδη ισχύοντες νόμοι χρησιμοποιούνται δυσανάλογα κατά ατόμων που ανήκουν σε θρησκευτικές μειονότητες ή μειονότητες λόγω πεποιθήσεων, και καλλιεργούν κλίμα βίας, διακρίσεων και θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει βία του όχλου κατά μειονοτικών κοινοτήτων και καταστροφή χώρων λατρείας· καλεί την ΕΕ να εντείνει τον πολιτικό διάλογο με όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες με σκοπό την κατάργηση αυτών των νόμων· τονίζει ότι η εξωτερική δράση της ΕΕ για την προώθηση της θρησκευτικής ελευθερίας και της ελευθερίας των πεποιθήσεων θα ωφεληθεί από τις προσπάθειες της ΕΕ και των κρατών μελών που συνεργάζονται για την κατάργηση των νόμων περί βλασφημίας παγκοσμίως· καλεί την ΕΕ να δώσει το παράδειγμα αντιμετωπίζοντας εν προκειμένω την κατάσταση στο εσωτερικό της·

29.  σημειώνει την ανάγκη προστασίας των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικηγόρων, των ΜΚΟ και των ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών που υποστηρίζουν και υπερασπίζονται όσους διώκονται λόγω πεποιθήσεων ή θρησκείας· καταγγέλλει την προσφυγή στην καταγγελία της βλασφημίας, της αποστασίας ή σε άλλες κατηγορίες που βασίζονται σε θρησκευτικούς λόγους, με σκοπό την καταστολή των ανθρώπων και των οργανώσεων αυτών σε σχέση με τις νόμιμες δραστηριότητές τους, μεταξύ άλλων στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης·

30.  τονίζει ότι τα κράτη που έχουν υποχρεωτική στρατιωτική θητεία θα πρέπει να επιτρέπουν την αντίρρηση συνείδησης, μεταξύ άλλων και για λόγους θρησκείας ή πεποιθήσεων, και να προβλέπουν εναλλακτική στρατιωτική θητεία·

31.  θεωρεί ότι η έλλειψη γνώσης και αναγνώρισης της πολυμορφίας των θρησκειών και των πεποιθήσεων για τα άτομα και τις κοινότητες θα μπορούσε να τροφοδοτήσει την προκατάληψη και στερεότυπα που συντελούν στην αύξηση των εντάσεων, παρεξηγήσεων, μεροληπτικών συμπεριφορών και έλλειψης σεβασμού μεταξύ των ατόμων· υπενθυμίζει ότι, όπως δηλώνει η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, η δημόσια εκπαίδευση που περιλαμβάνει διδασκαλία σε μια συγκεκριμένη θρησκεία ή πεποιθήσεις δεν συνάδει με το δικαίωμα στην ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας, εκτός εάν προβλεφθούν εξαιρέσεις ή εναλλακτικές λύσεις που δεν εισάγουν διακρίσεις, οι οποίες ικανοποιούν τις επιθυμίες των ατόμων που πλήττονται και των κηδεμόνων τους·

32.  υπογραμμίζει τη σημασία των στρατηγικών προσεγγίσεων και των εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών που περιλαμβάνουν την εκπαίδευση και τον διαπολιτισμικό, διαθρησκειακό και διαθρησκευτικό διάλογο, συμπεριλαμβανομένων των διαλόγων θρησκευτικών ηγετών και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, για την αντιμετώπιση της δίωξης, της μισαλλοδοξίας και της ρητορικής μίσους έναντι μειονοτήτων λόγω πεποιθήσεων ή θρησκείας· επισημαίνει ότι οι διαπολιτισμικοί, διαθρησκειακοί και διαθρησκευτικοί διάλογοι μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την ανάπτυξη αισθήματος εμπιστοσύνης, σεβασμού και κατανόησης και για την οικοδόμηση αμοιβαίου σεβασμού και συμφιλίωσης, ώστε να μάθουν να συνυπάρχουν ειρηνικά και εποικοδομητικά σε ένα πολυπολιτισμικό πλαίσιο·

33.  επισημαίνει ότι οι νέοι στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε εξτρεμιστικές ιδεολογίες και ότι η ποιοτική εκπαίδευση αποτελεί ένα από τα βασικά βήματα για την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης· σημειώνει ότι τα εξτρεμιστικά κινήματα συχνά εκμεταλλεύονται την αδύναμη παρουσία του κράτους στις αγροτικές περιοχές·

34.  θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο ως χώροι εκφοβισμού και υποκίνησης του μίσους και της βίας· επισημαίνει ότι οι μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή οι θρησκευτικές μειονότητες εξακολουθούν να είναι αποδέκτες ρητορικής μίσους εντός και εκτός διαδικτύου από άτομα και οργανωμένες ομάδες σε όλο το πολιτικό και θρησκευτικό φάσμα και καλεί τις κυβερνήσεις να εξετάσουν και να αντιμετωπίσουν αυτό το φαινόμενο·

Ενίσχυση της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και των εξωτερικών δράσεων για την προστασία της ελευθερίας των πεποιθήσεων και της ελευθερίας θρησκείας των ατόμων που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες

35.  σημειώνει ότι η θέση του Ειδικού Απεσταλμένου της ΕΕ για την προώθηση της θρησκευτικής ελευθερίας και της ελευθερίας των πεποιθήσεων εκτός της ΕΕ παρέμεινε κενή για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή να προβούν σε διαφανή και ολοκληρωμένη αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της προστιθέμενης αξίας της θέσης του Ειδικού Απεσταλμένου, να παράσχουν στον Ειδικό Απεσταλμένο επαρκείς πόρους και να στηρίξουν δεόντως τη θεσμική εντολή του Ειδικού Απεσταλμένου, τις ικανότητες και τα καθήκοντά του· επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του προς την Επιτροπή να εγγυηθεί τη διαφάνεια όσον αφορά τον διορισμό, την εντολή, τις δραστηριότητες και τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων του Ειδικού Απεσταλμένου· τονίζει ότι τα καθήκοντα του Ειδικού Απεσταλμένου θα πρέπει να εστιάζονται στην προώθηση της θρησκευτικής ελευθερίας, καθώς και της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και των πεποιθήσεων, όπως και των δικαιωμάτων μη πίστης, αποστασίας και ασπασμού αθεϊστικών απόψεων, με παράλληλη προσοχή στην κατάσταση των μη πιστών που διατρέχουν κίνδυνο· συνιστά να συνεργαστεί στενά και με συμπληρωματικό τρόπο ο Ειδικός Απεσταλμένος με τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και με την Ομάδα Εργασίας του Συμβουλίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (COHOM)·

36.  καλεί το Συμβούλιο, την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη της ΕΕ να αντιμετωπίσουν τις διώξεις λόγω πεποιθήσεων ή θρησκείας ως μία από τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία για την περίοδο 2020-2024· τονίζει ότι απαιτείται μια πολυεπίπεδη και πολυπαραγοντική προσέγγιση για την προστασία και την προώθηση της ελευθερίας της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, η οποία θα περιλαμβάνει τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον διάλογο, τη διαμεσολάβηση και την επίλυση και πρόληψη των συγκρούσεων σε συνεργασία με πολλούς κρατικούς και μη κρατικούς φορείς, όπως οργανώσεις θρησκευτικού χαρακτήρα, ομάδες μη πιστών, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· ζητεί ενισχυμένη συνεργασία με πρωτοβουλίες του ΟΗΕ για το θέμα αυτό· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για τακτική και δημόσια επανεξέταση των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ για τη θρησκευτική ελευθερία και την ελευθερία των πεποιθήσεων, ώστε να καταστεί δυνατή η αξιολόγηση της εφαρμογής τους και των προτάσεων επικαιροποίησής τους· σημειώνει ότι οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ προβλέπουν αξιολόγηση της εφαρμογής τους από την COHOM μετά την πάροδο τριών ετών και ότι καμία τέτοια αξιολόγηση δεν έχει γίνει γνωστή ή δημοσιοποιηθεί· θεωρεί ότι μια τέτοια αξιολόγηση θα πρέπει να επισημαίνει τις βέλτιστες πρακτικές, να εντοπίζει τομείς που χρήζουν βελτίωσης και να παρέχει συγκεκριμένες συστάσεις σχετικά με την εφαρμογή, με βάση καθορισμένο χρονοδιάγραμμα και ορόσημα· ζητεί να περιλαμβάνεται η αξιολόγηση στις ετήσιες εκθέσεις της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία παγκοσμίως· ζητεί επίσης να κοινοποιούνται τακτικά στο Κοινοβούλιο εκθέσεις προόδου σχετικά με την εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών·

37.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ενισχύσουν τους νομικούς και θεσμικούς μηχανισμούς προστασίας για τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μελών μειονοτήτων λόγω πεποιθήσεων και θρησκευτικών μειονοτήτων και κάθε ανθρώπου που βρίσκεται σε ευάλωτη κατάσταση, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών και των κοριτσιών, των ατόμων διαφορετικών εθνοτήτων ή καστών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία, των μεταναστών, των προσφύγων και των εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων, καθώς και των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ, ώστε να προστατεύονται πλήρως βάσει των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους και να μην υφίστανται διακρίσεις λόγω των πεποιθήσεων ή της θρησκείας τους·

38.  υπογραμμίζει ότι η εργαλειοποίηση της θρησκείας και των πεποιθήσεων αποτελεί σημαντικό μοχλό συγκρούσεων παγκοσμίως· τονίζει ότι η δίωξη και οι διακρίσεις λόγω θρησκείας και πεποιθήσεων αναγκάζουν πολλά άτομα και κοινότητες να μεταναστεύσουν ή να εκτοπιστούν εσωτερικά· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ να βοηθήσουν όλους τους εκτοπισθέντες, συμπεριλαμβανομένων όσων ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή σε θρησκευτικές μειονότητες, οι οποίοι επιθυμούν να επιστρέψουν οικειοθελώς στις πατρίδες τους όταν το επιτρέπουν οι υλικές συνθήκες και οι συνθήκες ασφάλειας και όταν οι περιστάσεις που οδήγησαν στην αναχώρησή τους δεν υφίστανται πλέον, ιδίως συμβάλλοντας στην επιβίωσή τους και στην ανοικοδόμηση των κατοικιών και των βασικών υποδομών τους, όπως τα σχολεία και τα νοσοκομεία·

39.  καλεί την ΕΕ και τους εταίρους της να εξετάσουν το ενδεχόμενο χαρτογράφησης του ρόλου της θρησκείας σε συγκεκριμένες συγκρούσεις, εντοπίζοντας υφιστάμενες θετικές δράσεις θρησκευτικών ηγετών σε δράσεις οικοδόμησης της ειρήνης, στην ανάλυση και πρόληψη των συγκρούσεων και συμμετέχοντας στις δράσεις αυτές, καθώς και ακούγοντας και αξιολογώντας διάφορες φωνές αντιπροσωπευτικές τόσο πλειοψηφικών όσο και μειονοτικών θρησκευτικών ομάδων·

40.  επισημαίνει ότι η βία εις βάρος θρησκευτικών μειονοτήτων κατά τη διάρκεια συγκρούσεων μπορεί επίσης να τις καταστήσει ευάλωτες σε περαιτέρω επιθέσεις σε προσφυγικά περιβάλλοντα λόγω εσφαλμένων ερμηνειών των ανθρωπιστικών αρχών της ουδετερότητας και της οικουμενικότητας και της ευρείας διάδοσης απόψεων σύμφωνα με τις οποίες η θρησκεία θεωρείται είτε επουσιώδης είτε διχαστική·

41.  παροτρύνει την ΕΥΕΔ και τις αντιπροσωπείες της ΕΕ να συμπεριλάβουν στόχους που σχετίζονται ειδικά με τη δίωξη μειονοτήτων λόγω πεποιθήσεων ή θρησκείας για όλες τις σχετικές καταστάσεις, στο πλαίσιο των στρατηγικών ανά χώρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία για την περίοδο 2021-2024· καλεί την ΕΥΕΔ και τις αντιπροσωπείες της ΕΕ να εγείρουν συστηματικά γενικά ζητήματα και ειδικές περιπτώσεις που σχετίζονται με τη δίωξη ή τις διακρίσεις εις βάρος μειονοτήτων λόγω πεποιθήσεων ή θρησκευτικών μειονοτήτων στο πλαίσιο των διαλόγων για τα ανθρώπινα δικαιώματα με χώρες εταίρους και σε φόρουμ του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ακολουθώντας μια προσέγγιση προσανατολισμένη στα αποτελέσματα και συμπεριλαμβάνοντας τη διάσταση του φύλου· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να αποκτήσουν πρόσβαση οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο περιεχόμενο των στρατηγικών αυτών· παρατηρεί ότι ο αθεϊσμός και οι μη θρησκευτικές ομάδες αυξάνονται με ταχύ ρυθμό παγκοσμίως και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα στο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ·

42.  επισημαίνει ότι σε ορισμένες χώρες οι κύριες πηγές διακρίσεων κατά των μειονοτήτων εντοπίζονται σε μη κρατικούς φορείς· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μην εστιάζουν αποκλειστικά στις διακρίσεις που υποκινούνται από τις κυβερνήσεις και να συνεργαστούν με τις χώρες εταίρους για την αντιμετώπιση των αιτιών των κοινωνικών διακρίσεων εις βάρος μειονοτήτων, με ιδιαίτερη έμφαση στη ρητορική μίσους·

43.  καλεί τις αντιπροσωπείες της ΕΕ και τις αντιπροσωπείες των κρατών μελών να υποστηρίξουν τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους δημοσιογράφους που δραστηριοποιούνται σε σχέση με τις μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή τις θρησκευτικές μειονότητες και, κατά περίπτωση, να διευκολύνουν την έκδοση θεωρήσεων έκτακτης ανάγκης και να παρέχουν προσωρινό καταφύγιο στα κράτη μέλη της ΕΕ όταν τα άτομα αυτά διατρέχουν κίνδυνο·

44.  καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και κοινωνικές εκστρατείες που προωθούν την κατανόηση μη πλειοψηφικών ομάδων πεποιθήσεων και θρησκευτικών ομάδων, ιδίως των ανθρωπιστών και των άθεων στις χώρες όπου αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα σοβαρές μορφές διακρίσεων·

45.  καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να ελέγξουν ενδελεχώς την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μειονοτήτων πεποιθήσεων και των θρησκευτικών μειονοτήτων σε τρίτες χώρες και την εφαρμογή των σχετικών δεσμεύσεων των εν λόγω τρίτων χωρών στο πλαίσιο διμερών συμφωνιών με την ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει, ειδικότερα, την επιλεξιμότητα τρίτων χωρών στο πλαίσιο του Συστήματος Γενικευμένων Προτιμήσεων ως προς το θέμα αυτό· υποστηρίζει ένα σύστημα που χορηγεί σταδιακά προτιμήσεις σε μια τρίτη χώρα βάσει της συμμόρφωσής της με τις δεσμεύσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού της ελευθερίας θρησκείας ή πεποιθήσεων·

46.  τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να λάβει υπόψη τις συγκεκριμένες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν συχνά οι θρησκευτικές, εθνοτικές και γλωσσικές μειονότητες κατά την πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια λόγω περιθωριοποίησης, ενεργού στόχευσης ή αδύναμης κοινωνικοοικονομικής κατάστασης· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την αποτελεσματική πρόσβαση των μειονοτήτων στην ανθρωπιστική βοήθεια και να διασφαλίσει ότι η ανθρωπιστική πολιτική της δεν παραβλέπει τις μειονότητες·

47.  εκφράζει τη λύπη του για την καταστροφή και τη ζημία στους θρησκευτικούς χώρους, που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς, και ζητεί την προστασία και την αποκατάστασή τους· συνιστά στην ΕΕ να συμπεριλάβει την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στις εξωτερικές δράσεις της εξωτερικής της πολιτικής με στόχο τη διατήρηση της ειρήνης, την προώθηση της συμφιλίωσης και την πρόληψη των συγκρούσεων· συνιστά στην ΕΕ να χρησιμοποιήσει τη συνεργασία για την πολιτιστική κληρονομιά ως στοιχείο των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης στις ειρηνευτικές διαδικασίες·

48.  καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει επαρκή χρηματοδότηση για ζητήματα που σχετίζονται με την προστασία των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή σε θρησκευτικές μειονότητες, στο πλαίσιο του θεματικού προγράμματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας – Η Ευρώπη στον κόσμο· καλεί την ΕΕ να διασφαλίσει τον σεβασμό των αρχών του πλουραλισμού, της ουδετερότητας και της δικαιοσύνης και να μην ενισχύει επ’ ουδενί πολιτικές ή νομοθεσίες που ευνοούν μία πίστη ή μία θρησκευτική ομάδα έναντι άλλων κατά τη διάθεση κονδυλίων για τον σκοπό αυτό·

49.  συνιστά την ενίσχυση της πολυμερούς συνεργασίας της ΕΕ με σκοπό την προώθηση και την ενσωμάτωση του σεβασμού των θρησκευτικών μειονοτήτων ή των μειονοτήτων λόγω πεποιθήσεων στις πολιτικές για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλο τον κόσμο· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ενισχύσουν τη συνεργασία με τον ΟΗΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης και τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), να εντείνουν τους ανοικτούς και εποικοδομητικούς διαλόγους τους με την Αφρικανική Ένωση, τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών, τον Σύνδεσμο Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας, τον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας και άλλους περιφερειακούς οργανισμούς, και να δημιουργήσουν συμμαχίες με τρίτες χώρες ή ομάδες ομοφρονούντων κρατών προκειμένου να δοθούν διεθνείς απαντήσεις σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αντιμετωπίζουν οι θρησκευτικές μειονότητες και οι μειονότητες λόγω πεποιθήσεων, ιδίως εκείνες που είναι πιο ευάλωτες ή αποτελούν στόχο σε περιοχές συγκρούσεων· συνιστά στην ΕΕ να συνεχίσει να είναι ο κύριος υποστηρικτής ψηφισμάτων σχετικά με την ελευθερία σκέψης, συνείδησης, θρησκείας ή πεποιθήσεων στη Γενική Συνέλευση και στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ· ζητεί κοινές πρωτοβουλίες ΕΕ-ΟΗΕ για την αντιμετώπιση των διώξεων και των διακρίσεων εις βάρος θρησκευτικών μειονοτήτων ή μειονοτήτων λόγω πεποιθήσεων και μη πιστών· καλεί την ΕΕ να εντείνει τη συνεργασία με το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, ιδίως μέσω των ειδικών διαδικασιών του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και του Ειδικού Εισηγητή για την ελευθερία της θρησκείας ή των πεποιθήσεων· συνιστά επίσης οι ειδικοί απεσταλμένοι για την προώθηση της ελευθερίας της θρησκείας και της πίστης σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να ανταλλάσσουν τις βέλτιστες πρακτικές τους και να συνεργάζονται στενά·

50.  τονίζει τη σημασία της 22ας Αυγούστου ως διεθνούς ημέρας μνήμης για τα θύματα πράξεων βίας λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων· καλεί το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην ημέρα αυτή στο πλαίσιο του σχεδιασμού τους και να συνεργαστούν ενεργά με μειονότητες λόγω πεποιθήσεων ή θρησκευτικές μειονότητες προκειμένου να επιδείξουν τη δέσμευσή τους για την προώθηση και την προστασία των ελευθεριών τους και να εργαστούν για την πρόληψη μελλοντικών πράξεων βίας και μισαλλοδοξίας εναντίον τους·

o
o   o

51.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

(1) ΕΕ C 181 της 19.5.2016, σ. 69. (2) ΕΕ C 411 της 27.11.2020, σ. 30. (3) ΕΕ C 35 της 31.1.2018, σ. 77. (4) ΕΕ C 334 της 19.9.2018, σ. 69. (5) ΕΕ C 162 της 10.5.2019, σ. 119. (6) ΕΕ C 11 της 13.1.2020, σ. 25. (7) ΕΕ C 158 της 30.4.2021, σ. 2. (8) ΕΕ C 255 της 29.6.2021, σ. 60. (9) ΕΕ C 445 της 29.10.2021, σ. 114. (10) ΕΕ C 101 της 16.3.2018, σ. 134. (11) ΕΕ C 238 της 6.7.2018, σ. 112. (12) ΕΕ C 337 της 20.9.2018, σ. 109. (13) ΕΕ C 369 της 11.10.2018, σ. 91. (14) ΕΕ C 171 της 6.5.2021, σ. 12. (15) ΕΕ C 232 της 16.6.2021, σ. 12. (16) ΕΕ C 425 της 20.10.2021, σ. 126. (17) ΕΕ C 255 της 29.6.2021, σ. 45. (18) ΕΕ C 270 της 7.7.2021, σ. 83. (19) ΕΕ C 506 της 15.12.2021, σ. 77. (20) ΕΕ C 58 της 15.2.2018, σ. 151. (21) ΕΕ C 388 της 13.11.2020, σ. 127. (22) ΕΕ C 425 της 20.10.2021, σ. 63. (23) ΕΕ C 506 της 15.12.2021, σ. 109. (24) ΕΕ C 67 της 8.2.2022, σ. 150. (25) ΕΕ C 270 της 7.7.2021, σ. 25. (26) ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 94.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 προς μια στρατηγική της ΕΕ για την προώθηση της εκπαίδευσης των παιδιών σε όλο τον κόσμο: μετριασμός των επιπτώσεων της πανδημίας της COVID-19 (2021/2209(INI))

P9_TA(2022)0138 A9-0058/2022

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, της 20ής Νοεμβρίου 1989,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 26 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το άρθρο 18 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, τα άρθρα 13 και 14 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα και το άρθρο 10 της Σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών,

–  έχοντας υπόψη τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ που εγκρίθηκαν το 2015 και την έκθεση του ΟΗΕ για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης για το 2021,

–  έχοντας υπόψη τις Γενικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού(1),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΗΕ για την εναλλακτική φροντίδα των παιδιών, της 18ης Δεκεμβρίου 2009,

–  έχοντας υπόψη την παγκόσμια μελέτη του ΟΗΕ σχετικά με τα παιδιά που στερούνται την ελευθερία τους, της 11ης Ιουλίου 2019,

–  έχοντας υπόψη το ενημερωτικό σημείωμα του ΟΗΕ, της 15ης Απριλίου 2020, με τίτλο «The impact of COVID-19 on children» (Ο αντίκτυπος της νόσου COVID‑19 στα παιδιά), και τη θετική κοινή απόκριση της ΕΕ και της Ομάδας Κρατών Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής σε αυτό, που υπεγράφη από 173 χώρες,

–  έχοντας υπόψη την πολιτική απόκριση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, της 19ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «What is the impact of the COVID-19 pandemic on immigrants and their children?» (Τι αντίκτυπο έχει η πανδημία της COVID-19 στους μετανάστες και τα παιδιά τους;),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για την απαγόρευση των διακρίσεων στην εκπαίδευση της UNESCO, που εγκρίθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1960·

–  λαμβάνοντας υπόψη το φυλλάδιο της UNICEF, της UNESCO και της Παγκόσμιας Τράπεζας με τίτλο «Mission: Recovering Education in 2021» (Αποστολή: Αποκατάσταση της εκπαίδευσης το 2021),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 49 του Χάρτη του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών του 1967·

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 11 του Αφρικανικού Χάρτη για τα δικαιώματα και την ευημερία των παιδιών του 1990·

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 17 και 25 του Αφρικανικού Χάρτη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών του 1981·

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 31 της Διακήρυξης του Συνδέσμου Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας του 2012 για τα ανθρώπινα δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 14 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕE·

–  λαμβάνοντας υπόψη τα άρθρα 3, 5 και 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Αναπτυξιακού Προγράμματος του ΟΗΕ, του Απριλίου 2021, με τίτλο «Leaving No One Behind: Impact of COVID-19 on the Sustainable Development Goals (SDGs)» (Κανείς στο περιθώριο: Ο αντίκτυπος της νόσου COVID-19 στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ)),

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Εγγύηση για τα Παιδιά·

–  έχοντας υπόψη την ανακήρυξη του 2021 ως Διεθνούς Έτους για την εξάλειψη της παιδικής εργασίας και την προσέγγιση μηδενικής ανοχής της Επιτροπής απέναντι στην παιδική εργασία,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών επ’ ευκαιρία της 30ής επετείου της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Μαρτίου 2021 για τη συριακή σύγκρουση – 10 χρόνια μετά την εξέγερση(3)·

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0058/2022),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου πέντε εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως έχουν χάσει τη ζωή τους εξαιτίας της πανδημίας της COVID-19, κάτι που έχει οδηγήσει κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να εφαρμόσουν έκτακτα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού της COVID-19, συμπεριλαμβανομένου του κλεισίματος των σχολείων και του περιορισμού της πρόσβασης στις εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι νέες παραλλαγές εντείνουν την υγειονομική κρίση της COVID-19, ενώ οι συγκρούσεις και άλλες κρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής κρίσης, εξακολουθούν να θέτουν τα παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο σε αυξημένο κίνδυνο μη εκπλήρωσης των ελάχιστων επιπέδων επάρκειας·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στην εκπαίδευση συνιστά διεθνώς αναγνωρισμένο θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα που είναι απαραίτητο για την άσκηση άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα στην εκπαίδευση συνεπάγεται ότι η πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι υποχρεωτική, καθολική και προσβάσιμη σε όλους·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η UNICEF εκτιμά ότι περισσότερα από 168 εκατομμύρια παιδιά έχασαν ένα ολόκληρο εκπαιδευτικό έτος λόγω του κλεισίματος των σχολείων εξαιτίας των περιορισμών της κυκλοφορίας της COVID-19, ενώ δεδομένα της UNESCO καταδεικνύουν ότι η εκπαίδευση διαταράχθηκε σημαντικά για 800 εκατομμύρια μαθητές παγκοσμίως οι οποίοι έχασαν τα δύο τρίτα του ακαδημαϊκού έτους κατά μέσο όρο·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τον Μάρτιο του 2020, περίπου 194 χώρες υποχρεώθηκαν να κλείσουν όλα τα σχολεία τους εξαιτίας της πανδημίας της COVID-19, κάτι που επηρέασε περισσότερους από 1,8 δισεκατομμύρια μαθητές παγκοσμίως και διέκοψε την πρόσβασή τους στην εκπαίδευση και σε άλλα ζωτικά οφέλη που πρόσφεραν τα σχολεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένες περιφέρειες τα σχολεία παραμένουν κλειστά· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο των σχολείων εκθέτει όλο και περισσότερο τα παιδιά σε βία, κακοποίηση και εκμετάλλευση, μεταξύ άλλων σε οικιακό περιβάλλον· λαμβάνοντας υπόψη ότι το μερικό ή ολικό κλείσιμο των σχολείων επηρεάζει κυρίως τα ευάλωτα και περιθωριοποιημένα παιδιά και τις οικογένειές τους, αυξάνοντας τις ήδη υπάρχουσες ανισότητες εντός των εκπαιδευτικών συστημάτων και διαταράσσοντας όλες τις πτυχές της καθημερινότητάς τους·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη UNICEF, το ένα τρίτο των παιδιών παγκοσμίως δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, γεγονός που δημιουργεί εμπόδια στην πρόσβαση σε εξ αποστάσεως/ψηφιακή μάθηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάγκη για προγράμματα εξ αποστάσεως μάθησης και διδασκαλίας θα παραμείνει μετά την πανδημία της COVID-19, ιδίως σε χώρες που πλήττονται από φυσικές καταστροφές και συγκρούσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ηλεκτρονική μάθηση δημιούργησε νέες προκλήσεις για τους εκπαιδευτικούς όσον αφορά τη διευκόλυνση της μάθησης για τους μαθητές και τη διατήρηση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 και τα εσπευσμένα καινοτόμα μέτρα που χρησιμοποιήθηκαν για τη διασφάλιση της συνεχούς μάθησης των παιδιών αποτελούν ευκαιρία να επαναπροσδιοριστεί η εκπαίδευση ως πιο προοδευτική, συμπεριληπτική, ευέλικτη και ανθεκτική· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προγράμματα εξ αποστάσεως μάθησης πρέπει να είναι προσβάσιμα για όλα τα παιδιά, λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν τα παιδιά, καθώς και την έλλειψη πρόσβασής τους στο διαδίκτυο, τις εκπομπές ή τα ψηφιακά μέσα·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας της COVID-19 στους γονείς έχουν με τη σειρά τους επηρεάσει την υγεία καθώς, την ευημερία και την πρόσβαση των παιδιών τους στην εκπαίδευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο των σχολείων βρήκε τους γονείς απροετοίμαστους για εκπαίδευση εξ αποστάσεως και κατ’ οίκον· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι εργαζόμενοι γονείς χωρίς οικονομικά μέσα ή εναλλακτικές λύσεις αναγκάστηκαν να αφήσουν τα παιδιά στο σπίτι μόνα τους, ενώ άλλοι, κυρίως γυναίκες, εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την εργασία τους, ωθώντας έτσι τις οικογένειες στη φτώχεια·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από το 90 % των χωρών εισήγαγαν κάποια μορφή εξ αποστάσεως μάθησης κατά τη διάρκεια του κλεισίματος των σχολείων έκτακτης ανάγκης· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξ αποστάσεως μάθηση ωφέλησε κυρίως τα παιδιά της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αφήνοντας τα παιδιά σε προσχολικό επίπεδο να διατρέχουν κίνδυνο να είναι ανέτοιμα για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μαθητές σε όλο τον κόσμο έχουν χάσει περίπου 1,8 τρισεκατομμύρια ώρες διδασκαλίας με φυσική παρουσία από την έναρξη της πανδημίας της COVID-19 και ότι δεν παρασχέθηκαν πάνω από 39 δισεκατομμύρια ενδοσχολικά γεύματα παγκοσμίως λόγω του κλεισίματος των σχολείων(4)·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, πολύ πριν από την πανδημία της COVID-19, ο κόσμος αντιμετώπιζε ήδη μια παγκόσμια μαθησιακή κρίση που προκλήθηκε τόσο από τη μετ’ εμποδίων πρόσβαση στην εκπαίδευση λόγω φτώχειας, μεγάλης μετακίνησης προς το κοντινότερο σχολείο, επιβλαβών έμφυλων προτύπων, διακρίσεων έναντι ευάλωτων ομάδων, περιβαλλοντικών κινδύνων και συγκρούσεων, όσο και από την εκπαίδευση που δεν οδηγεί απαραίτητα σε μάθηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία επιδείνωσε την κρίσιμη κατάσταση που βιώνουν τα παιδιά σε πολλές περιοχές συρράξεων, που συχνά χαρακτηρίζονται μεταξύ άλλων από αυξανόμενη ανασφάλεια, υψηλή ευαλωτότητα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και επιθέσεις κατά εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αφήνοντας τα παιδιά εκτεθειμένα σε αυξημένο κίνδυνο στρατολόγησης σε συγκρούσεις, γεγονός που συνιστά σοβαρή παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι 617 εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι παγκοσμίως δεν δύνανται να επιτύχουν το ελάχιστο επίπεδο επάρκειας όσον αφορά την ανάγνωση(5) και τα μαθηματικά, μολονότι τα δύο τρίτα αυτών φοιτούν στο σχολείο·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η νόσος COVID-19 έχει εξαλείψει 20 χρόνια εκπαιδευτικών κερδών· λαμβάνοντας υπόψη ότι 101 εκατομμύρια επιπλέον παιδιά – εκ των οποίων το 9 % στην 1η-8η τάξη – δεν συμπλήρωσαν τα ελάχιστα επίπεδα επάρκειας το 2020(6)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτιμάται ότι, έως το 2030, 825 εκατομμύρια παιδιά επιπλέον θα ενηλικιωθούν χωρίς τις δεξιότητες δευτέρου επιπέδου που χρειάζονται για την εργασία και τη ζωή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι εκατομμύρια παιδιά και νέοι που φοιτούσαν τακτικά σε σχολεία δεν αναπτύσσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που χρειάζονται για να εισέλθουν επιτυχώς στην αγορά εργασίας, να εκπληρώσουν πλήρως το δυναμικό τους και να συνεισφέρουν στις κοινότητές τους·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο των σχολείων έχει τεράστιο οικονομικό αντίκτυπο, καθώς αποτρέπει τα παιδιά και τους νέους από το αναπτύσσουν τις απαραίτητες δεξιότητες, να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους και να προετοιμαστούν για τη ζωή, κάτι που συχνά έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της ανεργίας και, συνεπώς, την αύξηση της ανισότητας και, κατά συνέπεια, τη μείωση των ευκαιριών·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, υπάρχουν 11 εκατομμύρια μαθητές στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση παγκοσμίως – εκ των οποίων 5,2 εκατομμύρια είναι κορίτσια – που κινδυνεύουν να μην επιστρέψουν στην εκπαίδευση μετά το κλείσιμο των σχολείων λόγων της COVID-19(7)· λαμβάνοντας υπόψη ότι όσο περισσότερο διάστημα παραμένουν εκτός σχολείου τα παιδιά, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να εγκαταλείψουν την εκπαίδευση εξ ολοκλήρου· λαμβάνοντας υπόψη τους κινδύνους αυτής της κατάστασης οι οποίοι υπονομεύουν τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί στον τομέα της εκπαίδευσης των κοριτσιών και προς την επίτευξη των ΣΒΑ, ιδίως εκείνων που σχετίζονται με τη μείωση της φτώχειας, την υγεία και την ευημερία, και την ποιοτική παιδεία·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο των σχολείων επιφέρει διακριτές έμφυλες επιπτώσεις και ενέχει κινδύνους διεύρυνσης των ανισοτήτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το κλείσιμο των σχολείων κατά τη διάρκεια κρίσεων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της εφηβικής εγκυμοσύνης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κορίτσια που δεν φοιτούν στο σχολείο εκτίθενται δυσανάλογα στον κίνδυνο πρώιμου και αναγκαστικού γάμου και σεξουαλικής εκμετάλλευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτιμάται ότι κατά την επόμενη δεκαετία θα μπορούσαν να σημειωθούν ακόμη δύο εκατομμύρια περιπτώσεις ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας σημαντικός αριθμός κοριτσιών στην υποσαχάρια Αφρική ενδέχεται να αποκλειστούν από την επιστροφή στα σχολεία όταν αυτά ξανανοίξουν, καθώς υπάρχουν ορισμένες πολιτικές που εισάγουν διακρίσεις και απαγορεύουν από τις εγκύους και τις νέες μητέρες να φοιτήσουν στο σχολείο·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στον κόσμο, 129 εκατομμύρια κορίτσια είναι εκτός σχολείου, στα οποία συμπεριλαμβάνονται 32 εκατομμύρια σε ηλικία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, 30 εκατομμύρια σε ηλικία κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και 67 εκατομμύρια σε ηλικία ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι λιγότερες από τις μισές χώρες παγκοσμίως έχουν επιτύχει την ισότητα των φύλων στη συμμετοχή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση στην εξ αποστάσεως μάθηση θέτει τα παιδιά, ιδίως τα κορίτσια, από τα φτωχότερα και πλέον ευάλωτα νοικοκυριά σε σημαντικό κίνδυνο να εγκαταλείψουν το σχολείο μόνιμα ή για παρατεταμένες περιόδους·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι 9 από τα 10 πρώτα έθνη με τη μεγαλύτερη δυσκολία όσον αφορά την εκπαίδευση των κοριτσιών βρίσκονται στην υποσαχάρια Αφρική και ότι το εναπομένον έθνος είναι το Αφγανιστάν, στο οποίο οι Ταλιμπάν στερούν ουσιαστικά από τα κορίτσια την εκπαίδευση μετά το δημοτικό σχολείο διατάζοντας το εκ νέου άνοιγμα των γυμνασίων μόνο για αγόρια· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασαφής πολιτική των Ταλιμπάν και οι αόριστες και ανεκπλήρωτες υποσχέσεις σχετικά με την εκπαίδευση των κοριτσιών προκαλεί, για ευνόητους λόγους, σε εκατομμύρια κορίτσια από το Αφγανιστάν φόβο για την εκπαίδευσή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι παρουσιάστηκαν αρκετές διεθνείς πρωτοβουλίες από πανεπιστήμια και ιδιώτες που προσφέρουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση στα κορίτσια και στις γυναίκες του Αφγανιστάν·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με ορισμένες εθνικές και περιφερειακές αρχές επιβολής του νόμου, τα παιδιά που δεν φοιτούν στο σχολείο – και ιδίως τα κορίτσια και τα παιδιά από μειονεκτούντα περιβάλλοντα, όπως τα παιδιά των μειονοτήτων, τα παιδιά των αγροτικών περιοχών, τα αυτόχθονα παιδιά και τα παιδιά μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών προσφύγων, τα παιδιά με αναπηρία, τα παιδιά σε δομές φροντίδας, καθώς και τα παιδιά που έχουν χάσει τους γονείς ή/και τους παππούδες τους από την πανδημία COVID-19, μεταξύ άλλων – είναι δυσανάλογα ευάλωτα στην εκμετάλλευση, την παιδική εργασία και την ενδοοικογενειακή βία, συμπεριλαμβανομένης της παρεύρεσης σε σκηνές βίας, στον διαδικτυακό εκφοβισμό και άλλα εγκλήματα, όπως η σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση(8)·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, πέραν του τεράστιου κοινωνικού κόστους, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι ένα παγκόσμιο πεντάμηνο κλείσιμο των σχολείων θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαθησιακές απώλειες με τρέχουσα αξία 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μαθησιακή απώλεια μπορεί να κοστίσει στις οικονομίες έως και 161 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ την ημέρα·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο των σχολείων ήταν δυστυχώς απαραίτητο για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σχολεία είναι κάτι περισσότερο από χώροι όπου τα παιδιά μπορούν να μάθουν, καθώς αποτελούν επίσης σημεία συνάντησης και κόμβους για την ψυχική υγεία και την ψυχοκοινωνική στήριξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την UNESCO και τη UNICEF, το κλείσιμο των σχολείων δεν επηρεάζει μόνο το δικαίωμα στην εκπαίδευση αλλά και το δικαίωμα στην υγεία, καθώς περισσότερα από 80 εκατομμύρια παιδιά δεν έλαβαν τον αρχικό εμβολιασμό τους λόγω του κλεισίματος των σχολείων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο των σχολείων σημαίνει ότι οι εκπαιδευτικοί δεν είναι σε θέση να αναζητήσουν ενδείξεις κακοποίησης ή έλλειψης κατάλληλης φροντίδας εκ μέρους των γονέων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Γραφείο Ερευνών της UNICEF – Innocenti και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, το κλείσιμο των σχολείων επηρεάζει επίσης το δικαίωμα στην καλή διατροφή και την πρόσβαση σε ένα ημερήσιο γεύμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σχολικά επισιτιστικά προγράμματα μπορούν να παρέχουν κίνητρα στα πιο ευάλωτα παιδιά ώστε να επιστρέψουν στο σχολείο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο των σχολείων επηρεάζει σοβαρά την ψυχική ευεξία των παιδιών, καθώς τα παιδιά μπορεί να εκτεθούν σε βία και άγχος στο σπίτι· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο των σχολείων μπορεί να έχει οξείες και μακροχρόνιες ψυχοκοινωνικές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, αυξημένου άγχους και των αυτοκτονικών τάσεων, καθώς τα παιδιά στερούνται την κοινωνική επαφή·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εγκατάλειψη του σχολείου ενισχύει την κοινωνική ανισότητα και μπορεί να επηρεάσει τη σταθερότητα και την ευημερία μιας χώρας, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο το μέλλον για εκατομμύρια από τα παιδιά στον κόσμο και επηρεάζοντας σοβαρά να χαθεί μια ολόκληρη γενιά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση έχει αποδειχθεί απαραίτητη για την αντιμετώπιση του εξτρεμισμού και της ριζοσπαστικοποίησης των παιδιών και των νέων·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έκθεση για την εκπαίδευση του 2021 της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, τα μισά παιδιά πρόσφυγες παραμένουν εκτός σχολείου· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά πρόσφυγες αποκλείονται από ευκαιρίες εξ αποστάσεως μάθησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνθήκες διαβίωσης των παιδιών προσφύγων σε υπερπλήρεις εγκαταστάσεις, ιδίως εκείνων που ζουν σε καταυλισμούς προσφύγων, συχνά διευκολύνουν την εξάπλωση του ιού και παρεμποδίζουν τη συμμόρφωση με τους υγειονομικούς κανόνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση σχετικά με την COVID-19 στους καταυλισμούς συνιστά κρίση για τα παιδιά, καθώς πολλά από αυτά συχνά παρουσιάζουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή υποκείμενες παθήσεις λόγω της διαβίωσης σε απελπιστικές συνθήκες κατά τη διάρκεια των χρόνων διάπλασής τους, κάτι που τα θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρότερης ασθένειας όταν αντιμετωπίζουν αυτόν τον θανατηφόρο ιό· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότεροι καταυλισμοί προσφύγων δεν διαθέτουν κατάλληλες υπηρεσίες υγείας για να ανταποκριθούν επαρκώς στις ανάγκες των παιδιών και των οικογενειών τους·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η άνιση κατανομή των εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 παγκοσμίως επηρεάζει δυσανάλογα τις χώρες χαμηλού εισοδήματος·

1.  αναγνωρίζει και εκφράζει εκτίμηση για το έργο των εκπαιδευτικών λειτουργών, κάθε είδους εκπαιδευτικών παραγόντων και βοηθητικού προσωπικού, που προσαρμόστηκαν γρήγορα στην πανδημία COVID-19 και διασφάλισαν τη συνέχιση της διαδικασίας μάθησης για παιδιά και εφήβους· επαινεί, επίσης, πρωτοβουλίες από διεθνείς και τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ιδιώτες και επιχειρήσεις για παροχή τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών, μαθημάτων εξ αποστάσεως και άλλου εκπαιδευτικού υλικού σε παιδιά, ιδίως σε χώρες στις οποίες τα παιδιά έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε εξ αποστάσεως μάθηση ή δεν έχουν καθόλου πρόσβαση στη μάθηση· ζητεί από την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και τα κράτη μέλη να προωθήσουν μια προσέγγιση με βάση τα δικαιώματα των παιδιών όσον αφορά τις παγκόσμιες προσπάθειες για τον μετριασμό του αντικτύπου της πανδημίας COVID-19 στην πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση, καθώς και με βάση τις αρχές της μη διάκρισης, της δράσης βάσει του υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού και της συμμετοχής των παιδιών·

2.  αναγνωρίζει ότι η εκπαίδευση αποτελεί οριζόντιο ζήτημα που σχετίζεται με όλες τις διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης·

3.  χαιρετίζει τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στην Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής της UNESCO 2021 για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη και την υιοθέτηση της Διακήρυξης του Βερολίνου· επιμένει στη διασφάλιση ποιοτικής εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά ως παράγοντα επίτευξης όλων των ΣΒΑ του ΟΗΕ, και υπογραμμίζει τη σημασία της ενσωμάτωσης της βιώσιμης ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης από την πρώιμη παιδική ηλικία έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την εκπαίδευση ενηλίκων, συμπεριλαμβανομένης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, της μη τυπικής εκπαίδευσης και της άτυπης μάθησης·

4.  επιμένει ότι η ΕΕ πρέπει να πρωτοστατήσει ως εκπαιδευτική δύναμη που επιτρέπει στα κράτη μέλη να ασκούν πλήρως την ικανότητά τους να στηρίζουν την εκπαίδευση των παιδιών σε ολόκληρο τον κόσμο και να εκφράζουν τις πεποιθήσεις τους για το θέμα αυτό· υπογραμμίζει τον βασικό ρόλο του μελλοντικού Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης που θα παρέχει μια σημαντική ευκαιρία για περισσότερη διεθνή συνεργασία για την οικοδόμηση συνεργιών στην εκπαίδευση πέρα από την Ευρώπη, προκειμένου να αναπτυχθούν κοινές προσεγγίσεις και λύσεις σε κοινές προκλήσεις· ζητεί από την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της για τον καθορισμό μιας στρατηγικής για τον σκοπό αυτό, συμπεριλαμβανομένης σαφούς περιγραφής και στόχων·

5.  τονίζει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διασφαλιστούν το δικαίωμα των παιδιών στην εκπαίδευση και να δοθεί σε όλα τα παιδιά η ευκαιρία να επιστρέψουν στο σχολείο και ζητεί από την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τις αρχές των τρίτων χωρών στο να θέσουν ως προτεραιότητα στα σχέδια ανάκαμψής τους το εκ νέου άνοιγμα των σχολείων, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης των δασκάλων για να βοηθήσουν τα παιδιά να καλύψουν τα μαθησιακά κενά τους και της στήριξης της ευημερίας των παιδιών, καθώς το σχολείο είναι ζωτικής σημασίας για τη μάθηση, την ασφάλεια, την υγεία, τη διατροφή και τη συνολική ευημερία των παιδιών· καλεί την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να βοηθήσουν τις αρχές τρίτων χωρών προκειμένου αφενός να διασφαλίσουν ότι όλα τα παιδιά απολαμβάνουν το δικαίωμά τους στη πρωτοβάθμια εκπαίδευση και αφετέρου να λάβουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι η δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι διαθέσιμη και προσβάσιμη· καλεί επίσης την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τις αρχές τρίτων χωρών στην ανάπτυξη και εφαρμογή ψηφιακών μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης και να διευκολύνουν την πρόσβαση στο διαδίκτυο για όλους·

6.  θεωρεί ότι η βελτίωση της εγχώριας κινητοποίησης πόρων, η προστασία και η σημαντική αύξηση των εγχώριων δαπανών για κοινωνικούς τομείς, κυρίως την εκπαίδευση και την υγεία, και η βελτίωση της ποιότητας των δαπανών πρέπει να τίθενται σε προτεραιότητα στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και στα προγράμματα παρέμβασης που διαχειρίζονται ενωσιακοί και διεθνείς χρηματοδοτικοί οργανισμοί· επιμένει, σε αυτό το πλαίσιο, στη διασφάλιση της ίσης κατανομής πόρων και χρηματοδότησης, έτσι ώστε να μην μένουν πίσω τα μειονεκτούντα, φτωχά και περιθωριοποιημένα παιδιά – και ιδίως τα κορίτσια – οι νέοι και οι οικογένειες· τονίζει ότι το υπέρτερο συμφέρον του παιδιού πρέπει να καθοδηγεί όλες τις προσπάθειες για τον μετριασμό του αντικτύπου της πανδημίας COVID-19 στην πρόσβαση στην εκπαίδευση και ότι τα εν λόγω μέτρα πρέπει να τηρούν τα δικαιώματα των παιδιών να είναι ενήμερα, ενδυναμωμένα και να τους παρέχονται ευκαιρίες να εκφράζουν τις απόψεις τους·

7.  τονίζει ότι είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη η κοινωνική κατάσταση των γονέων και να παρασχεθεί στήριξη στις οικογένειες των οποίων τα εισοδήματα συρρικνώθηκαν εξαιτίας των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19·

8.  αναγνωρίζει ότι η επίτευξη ποιοτικής εκπαίδευσης πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ και των κρατών μελών·

9.  σημειώνει ότι ο αναγκαστικός εκτοπισμός οδηγεί σε αύξηση του αριθμού των ατόμων που ζουν σε προσφυγικά περιβάλλοντα· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τη μετάδοση δεξιοτήτων στους καταυλισμούς προσφύγων καθώς και την ισχυρή εκπαιδευτική υποστήριξη των προσφύγων και των εκτοπισμένων, προκειμένου να υποστηριχθεί η ένταξή τους και η συμμετοχή τους σε δραστηριότητες που παράγουν εισόδημα·

10.  ανησυχεί για τον μακροχρόνιο οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας στη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης, καθώς η πλειονότητα των κρατών μελών της UNESCO δεν έχουν φτάσει ακόμη το όριο του 4 έως 6 % του ΑΕΠ ή του 15 έως 20 % των δημόσιων δαπανών·

11.  τονίζει ότι συντελείται μια αδικία στο πλαίσιο των προσπαθειών καταπολέμησης των πανδημιών λόγω της άνισης πρόσβασης στα εμβόλια και των άνισων επιλογών προστασίας που προκύπτουν· τονίζει ότι η πανδημία μπορεί να τερματιστεί μόνο αυτό γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο και ότι τα εμβόλια πρέπει να είναι διαθέσιμα σε όλους· ζητεί από τα κράτη μέλη να αυξήσουν τη συνολική απόδοση και τις εισφορές τους στο πρόγραμμα COVAX του ΟΗΕ προκειμένου να εγγυηθούν την επαρκή πρόσβαση των τρίτων χωρών σε εμβόλια κατά της COVID-19, έτσι ώστε να τους επιτραπεί να εφαρμόσουν εθνικές εκστρατείες εμβολιασμού κατά της COVID-19, οι οποίες θα συνάδουν με τις κατευθυντήριες γραμμές που έχουν οριστεί από τις αρμόδιες εθνικές δημόσιες αρχές υγείας και την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, με σκοπό να διασφαλιστεί η ταχεία επιστροφή στο σχολείο· ζητεί από την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενά με τους διατλαντικούς συμμάχους τους και τους διεθνείς εταίρους τους, προκειμένου να ενισχυθεί η παγκόσμια προμήθεια εμβολίων κατά της νόσου COVID-19, διασφαλίζοντας τη δίκαιη διανομή στις χώρες και τους πληθυσμούς που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη, και αποσκοπώντας στην ενίσχυση της παγκόσμιας πρόσβασης σε οικονομικά προσιτά ιατρικά προϊόντα που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19 και στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων περιορισμών παραγωγής και των ελλείψεων εφοδιασμού·

12.  ζητεί από την ΕΕ, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ και άλλα μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), να αναβαθμίσει την παραγωγή και το φάσμα των επιλογών εφοδιασμού για να διασφαλίσει ισότιμη πρόσβαση σε διαγνωστικά μέσα, εμβόλια, θεραπευτικά μέσα και άλλα σχετικά προϊόντα υγείας που απαιτούνται για τον περιορισμό, την πρόληψη και τη θεραπεία της νόσου COVID-19 και να διασφαλίσει ότι οι στόχοι αυτοί θα επιτευχθούν από τη 12η υπουργική διάσκεψη του ΠΟΕ·

13.  ζητεί από την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τις αρχές των τρίτων χωρών στη χρηματοδότηση και εφαρμογή επιχειρήσεων για ένα «ασφαλές σχολείο», συμπεριλαμβανομένης της παροχής υγειονομικών προμηθειών και πληροφοριών σχετικά με το πλύσιμο των χεριών και άλλα υγειονομικά μέτρα, καθώς και της διατήρησης της συνέχειας υπηρεσιών σίτισης για παιδιά και εφήβους σχολικής ηλικίας· τονίζει ότι τα σχολικά γεύματα και το καθαρό νερό είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της διατροφής, της ανάπτυξης και της εξέλιξης των παιδιών, καθώς παρέχουν ισχυρό κίνητρο στα παιδιά – και ιδίως στα κορίτσια και σε όσα παιδιά προέρχονται από τις φτωχότερες πιο περιθωριοποιημένες κοινότητες – να επιστρέψουν μόλις αρθούν οι περιορισμοί· τονίζει, σε αυτό το πλαίσιο, τον βασικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι δάσκαλοι και οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων θρησκευτικού χαρακτήρα, των θρησκευτικών κοινοτήτων και των ΜΚΟ, στην προώθηση της υγείας και στην καταπολέμηση της πανδημίας της COVID-19, καθώς και στη στήριξη των παιδιών και των οικογενειών τους προκειμένου να υπερβούν τις προκλήσεις και τις δυσκολίες που προκάλεσε η υγειονομική κρίση, βελτιώνοντας την ευημερία τους και παρέχοντας προγράμματα κατάρτισης και άσκησης·

14.  ζητεί από την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τις αρχές των τρίτων χωρών στην εκπόνηση σχεδίων για τον μετριασμό και τη διαχείριση του κινδύνου στην εκπαίδευση μέσω του σχεδιασμού ανθεκτικότητας· τονίζει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθεί και να διασφαλιστεί τώρα σχεδιασμός αντιμετώπισης ενδεχόμενων ή έκτακτων καταστάσεων και σχεδίων απόκρισης σε καταστάσεις κρίσης προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης της COVID-19 στα σχολεία και να ελαχιστοποιηθεί ο αντίκτυπος του κλεισίματος των σχολείων στα παιδιά και στις οικογένειές τους, και ιδίως στα φτωχότερα και πιο περιθωριοποιημένα παιδιά καθώς και σε όσα πάσχουν από σοβαρή αναπηρία· τονίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στα παιδιά των περιοχών που επηρεάζονται από συρράξεις και στην πρόσβασή τους σε υψηλού επιπέδου εκπαίδευση·

15.  υπογραμμίζει τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει το κλείσιμο των σχολείων στις επαγγελματικές ευθύνες των γονέων, ενώ ταυτόχρονα φροντίζουν τα παιδιά τους· τονίζει τη σημασία παροχής κατάλληλων πόρων και κατευθυντήριων οδηγιών στους εργαζόμενους γονείς σχετικά με την εκπαίδευση εξ αποστάσεως, τις εξωσχολικές δραστηριότητες και τις μεθόδους ψυχολογικής υποστήριξης ώστε να εξισορροπηθεί η εργασία από το σπίτι με την κατ’ οίκον μάθηση·

16.  τονίζει τη σημασία της παροχής εκπαιδευτικής και ψυχοκοινωνικής στήριξης στα παιδιά και τις οικογένειες που πρέπει να αυτοαπομονώνονται προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μετάδοσης με σκοπό τη μείωση της έντασης και του άγχους στο σπίτι·

17.  ζητεί από την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τις αρχές των τρίτων χωρών στην προδραστική έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές για την εξ αποστάσεως μάθηση και στη διασφάλιση της χρήσης κατάλληλων και ασφαλών εργαλείων, προγραμμάτων σπουδών και τεχνολογίας που θα καθίστανται προσβάσιμα στα παιδιά των οικογενειών χαμηλού εισοδήματος, τα παιδιά της επαρχίας, των αυτοχθόνων και των μεταναστών, τα περιθωριοποιημένα παιδιά και τα παιδιά με αναπηρία ή μαθησιακές δυσκολίες, τα παιδιά σε εναλλακτικές δομές φροντίδας, τα παιδιά σε χώρους κράτησης και στα παιδιά που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές ή σε περιβάλλοντα στα οποία στερούνται την ελευθερία τους ή στα οποία δεν υπάρχει επαρκής πρόσβαση στο Διαδίκτυο· τονίζει τη δυνατότητα της ψηφιακής μάθησης να παρέχει στα εκπαιδευτικά ιδρύματα τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε όλα τα παιδιά γρήγορα και σε μεγάλη κλίμακα, και παράλληλα προωθούν τις εταιρικές σχέσεις και τη συνεργασία με ευρύ φάσμα παραγόντων από την κοινωνία των πολιτών, καθώς και από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα· επιμένει, ωστόσο, ότι η επένδυση στην ψηφιακή μάθηση πρέπει να αποσκοπεί στη μείωση του ψηφιακού χάσματος και να αφορά συγκεκριμένο πλαίσιο, να είναι σύμφωνη προς το υπέρτερο συμφέρον του παιδιού και να μην αποβαίνει εις βάρος των υποστηρικτικών δομών και του προσωπικού βασικής εκπαίδευσης, καθώς και της δια ζώσης μάθησης· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι η πρόσβαση στις ψηφιακές τεχνολογίες εξακολουθεί να μην είναι ίση ή ευρέως διαδεδομένη κατά τη διάρκεια της πανδημίας· θεωρεί ότι απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα, τόσο όσον αφορά την κατάρτιση όσο και τη χρηματοδότηση· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συνεχίσουν να παρέχουν προσβάσιμους εκπαιδευτικούς πόρους και ανοικτή πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία για εκπαιδευτικούς, γονείς και σπουδαστές· τονίζει σε αυτό το πλαίσιο ότι η ιδιωτική ζωή των παιδιών και η προστασία των προσωπικών δεδομένων πρέπει να διασφαλίζονται με όλα τα ψηφιακά εργαλεία και ότι πρέπει να δοθεί προσοχή στο περιεχόμενο της ισότητας των φύλων και στις διαφορετικές πραγματικότητες της ζωής των παιδιών·

18.  καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να διατηρήσουν ισχυρή χρηματοδότηση για την εκπαίδευση μέσω όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ σύμφωνα με το κριτήριο αναφοράς του 10 % για την εκπαίδευση στο μέσο «Η Ευρώπη στον κόσμο» και να καταστήσουν διαθέσιμη περισσότερη χρηματοδότηση προκειμένου να αυξηθεί η ανθεκτικότητα στις τρέχουσες και μελλοντικές κρίσεις·

19.  ζητεί από την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τις αρχές των τρίτων χωρών στη διασφάλιση της κατάλληλης φροντίδας για τα παιδιά, μεταξύ άλλων θεσπίζοντας ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τη φροντίδα των παιδιών που μένουν ορφανά ή χωρίς κατάλληλη φροντίδα λόγω σοβαρών περιπτώσεων COVID-19 που απαιτούν νοσηλεία των ενήλικων φροντιστών τους·

20.  καλεί την Επιτροπή να συνδέσει τις πιθανές επενδυτικές δραστηριότητες ελαχιστοποίησης των κινδύνων με τη χρηματοδοτική στήριξη για την πρόσβαση στην εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση, ιδίως για τη δημιουργία κατάλληλων υποδομών και κατάρτισης για τους εκπαιδευτικούς, στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ) — Η Ευρώπη στον κόσμο·

21.  ζητεί από την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να υποστηρίξουν τις κυβερνήσεις των τρίτων χωρών στη δημιουργία και περαιτέρω ανάπτυξη ισχυρότερων εκπαιδευτικών συστημάτων που θα είναι ευαισθητοποιημένα ως προς τη διάσταση του φύλου και συμπεριληπτικά και θα συνοδεύονται από την εκρίζωση κάθε είδους έμφυλης βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών· υπενθυμίζει ότι η πρόσβαση των γυναικών στην εκπαίδευση έχει θεσπιστεί ως θεμελιώδες δικαίωμα από τον ΟΗΕ· πιστεύει ότι η αύξηση της εκπαίδευσης των κοριτσιών και η στήριξη της συμμετοχής των γυναικών στην εκπαίδευση και τη σταδιοδρομία στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM) κατά προτεραιότητα θα πρέπει να αποτελέσει κεντρικό στόχο πολιτικής για την ΕΕ και τη διεθνή αναπτυξιακή κοινότητα· επιμένει, σε αυτό το πλαίσιο, την ανάγκη να έχουν τα κορίτσια τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους και να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες κατάλληλες για την ηλικία, που δεν εισάγουν διακρίσεις, που είναι απαλλαγμένες από προκαταλήψεις λόγω φύλου και που παρέχουν ίσες ευκαιρίες ώστε να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους· τονίζει την επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι φραγμοί που σχετίζονται με το φύλο στην εκπαίδευση, όπως νόμοι, πολιτικές και επιβλαβείς κοινωνικοπολιτισμικοί κανόνες που αποτρέπουν τα κορίτσια να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους σε περίπτωση εγκυμοσύνης, γάμου ή μητρότητας· ενθαρρύνει την αντιμετώπιση έμφυλων στερεοτύπων και επιβλαβών κοινωνικοπολιτισμικών κανόνων μέσω της εκπαίδευσης, και την πρόληψη της βίας μέσω προγραμμάτων κατάρτισης ευαισθητοποιημένων ως προς τη διάσταση του φύλου·

22.  καταδικάζει το γεγονός ότι εκατομμύρια κορίτσια παγκοσμίως δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, με αποτέλεσμα να εκτίθενται σε εξάρτηση και να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο βίας και εκμετάλλευσης, ιδίως σε περιπτώσεις όπου γυναίκες και κορίτσια στερούνται συστηματικά την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την εργασία και τη δημόσια ζωή από τις αρχές που βρίσκονται στην εξουσία· απορρίπτει την κακή χρήση και την εργαλειοποίηση οποιασδήποτε πρακτικής που εισάγει διακρίσεις στην πρόσβαση στην εκπαίδευση και επιβάλλει το κλείσιμο των σχολείων· ζητεί να λάβουν τέλος αυτές οι πρακτικές και ζητεί το εκ νέου άνοιγμα όλων των σχολείων για τα κορίτσια και τις γυναίκες·

23.  καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να διατηρήσουν και να ενισχύσουν περαιτέρω τα επιτεύγματα των προηγούμενων 20 ετών στην εκπαίδευση των κοριτσιών και των γυναικών στο Αφγανιστάν· ζητεί την κατανομή των απαιτούμενων κονδυλίων εντός του πακέτου ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ για το Αφγανιστάν, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα οι διεθνείς και τοπικές οργανώσεις να διευκολύνουν το εκ νέου άνοιγμα των εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων για τις γυναίκες και τα κορίτσια και να αναπτύξουν προγράμματα εξ αποστάσεως μάθησης ως προσωρινό μέτρο· ζητεί να δοθεί παρεμφερής προσοχή στην εκπαίδευση των Αφγανών παιδιών και νέων σε χώρες που φιλοξενούν Αφγανούς πρόσφυγες·

24.  υπογραμμίζει ότι το δικαίωμα στην εκπαίδευση και στην πληροφόρηση για τη σεξουαλική αναπαραγωγική υγεία, τον οικογενειακό προγραμματισμό, τις σύγχρονες μεθόδους αντισύλληψης, την ασφαλή και νόμιμη έκτρωση, και τη μητρική, προγεννητική και μεταγεννητική υγειονομική περίθαλψη πρέπει να διασφαλίζεται για όλα τα άτομα·

25.  καλεί την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη, καθώς και τις εθνικές κυβερνήσεις των τρίτων χωρών, να αναπτύξουν ειδικά προγράμματα για τη διαχείριση και τον μετριασμό του αντικτύπου στην ψυχική υγεία και του ψυχοκοινωνικού αντικτύπου της έξαρσης της νόσου COVID-19 στα παιδιά, τους δασκάλους και τις κοινότητές τους, και να σχεδιάσουν ειδικές εκστρατείες πρόληψης σχετικά με τους κινδύνους κατά τη χρήση του Διαδικτύου, όπως η παρενόχληση, το λαθρεμπόριο, η σεξουαλική κακοποίηση και ο διαδικτυακός εκφοβισμός, που θα στοχεύουν στα παιδιά, τους γονείς και τους δασκάλους, καθώς και να προωθήσουν ειδικά σχέδια ώστε να συνδράμουν παιδιά που έχουν υπάρξει θύματα των εν λόγω πρακτικών, και τους γονείς αυτών·

26.  υπογραμμίζει την ανάγκη για προγράμματα κατάλληλης για την ηλικία, τεκμηριωμένης και ολοκληρωμένης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, προκειμένου να μειωθεί η ευάλωτη κατάσταση των κοριτσιών και των νέων γυναικών όσον αφορά τις πρόωρες γεννήσεις και τις ανεπιθύμητες κυήσεις, τους γάμους παιδιών, την πορνεία, τη μετάδοση του HIV και τη βία με βάση το φύλο·

27.  σημειώνει ότι η αναλογία μαθητών προς καταρτισμένους επαγγελματίες στην υποσαχάρια περιοχή παραμένει υψηλή, παρά τις διάφορες προσπάθειες της ΕΕ και τη βοήθεια που παρέχει· επισημαίνει τους μέσους όρους σε επίπεδο περιφέρειας που αντιστοιχούν σε 58 μαθητές ανά καταρτισμένο εκπαιδευτικό στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και σε 43 μαθητές ανά καταρτισμένο εκπαιδευτικό στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση· επισημαίνει ότι πολλές αναπτυσσόμενες χώρες δυσκολεύονται να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά τους πόρους και ότι πολύ συχνά η αύξηση των δαπανών για την εκπαίδευση δεν μεταφράζεται σε περισσότερη μάθηση και βελτίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου· τονίζει τον ρόλο των εκπαιδευτικών σε όλα τα επίπεδα στη διευκόλυνση της μάθησης, τη σημασία της τεχνολογίας για τη μάθηση και την αποτελεσματική διαχείριση των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών συστημάτων στις χώρες αυτές· υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με την UNESCO, υπάρχει ανάγκη να προσληφθούν τουλάχιστον 15 εκατομμύρια εκπαιδευτικοί για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων στην υποσαχάρια Αφρική έως το 2030, σύμφωνα με τον ΣΒΑ 4·

28.  ζητεί από την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη της ΕΕ να στηρίξουν τις αρχές των χωρών εταίρων στην αντιμετώπιση των προκλήσεων στα εκπαιδευτικά συστήματα, ώστε να είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν σε μελλοντικές κρίσεις, και να καταστούν τα συστήματα πιο ανθεκτικά και χωρίς αποκλεισμούς, να εφαρμόσουν προγράμματα μαθησιακής ανάκαμψης, να προστατεύσουν τους εκπαιδευτικούς προϋπολογισμούς, με ειδικές επενδύσεις σε ποιοτική, οικονομικά προσιτή και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων των εργαλείων εκπαιδευτικής τεχνολογίας, της κατάρτισης των εκπαιδευτικών, και άλλων πόρων για να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά και οι νέοι αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητές τους, είναι προετοιμασμένοι για τη ζωή και δεν χάνουν ευκαιρίες εισόδου στην αγορά εργασίας αργότερα στη ζωή, φροντίζοντας τις εκπαιδευτικές ανάγκες και τα δικαιώματα κάθε παιδιού· τονίζει ότι τα προγράμματα εξ αποστάσεως μάθησης που έχουν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων πρέπει να περιλαμβάνουν διαφορετικά υλικά εκμάθησης, συμπεριλαμβανομένου του έντυπου υλικού, προκειμένου να είναι προσβάσιμα στα πιο μειονεκτούντα και περιθωριοποιημένα παιδιά·

29.  χαιρετίζει τη Διακήρυξη της UNESCO στο Παρίσι: μια παγκόσμια έκκληση για επένδυση στο μέλλον της εκπαίδευσης· προτρέπει τις χώρες σε όλο τον κόσμο να θεωρούν την εκπαίδευση ως επένδυση και όχι ως δαπάνη· πιστεύει ότι η επαρκής και αποτελεσματική οικονομική στήριξη στην εκπαίδευση αποτελεί προϋπόθεση για την εξάλειψη της φτώχειας και την ενίσχυση της ευημερίας, ιδίως σε μια περίοδο κατά την οποία οι δημόσιοι πόροι περιορίζονται όλο και περισσότερο από ανταγωνιστικές απαιτήσεις σε τομείς που έχουν επηρεαστεί αρνητικά όπως η υγεία και η εκπαίδευση· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης στις διεθνείς τους στρατηγικές ανάπτυξης και βοήθειας·

30.  υπογραμμίζει ότι οι νέοι αποτελούν τα πλέον πολύτιμα πλεονεκτήματα προκειμένου να τονωθεί η οικονομική ανάπτυξη των χωρών·

31.  υπενθυμίζει ότι η παγκόσμια κοινότητα έχει δεσμευτεί να βελτιώσει την ποιότητα της εκπαίδευσης έως το 2030 (ΣΒΑ 4)·

32.  ζητεί να αυξηθούν οι διεθνείς εκπαιδευτικές ανταλλαγές μεταξύ των νέων στην Αφρική και την ΕΕ, μέσω προγραμμάτων όπως το Erasmus και το Erasmus για νέους επιχειρηματίες, με στόχο να βοηθηθούν οι νέοι επιχειρηματίες να αποκτήσουν τις κατάλληλες δεξιότητες για τη διοίκηση επιχειρήσεων·

33.  καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη το γεγονός ότι η υγειονομική κρίση COVID-19 έχει επιδεινώσει την κατάσταση όσων κρατούνται σε καταυλισμούς στη Συρία και να επαναπατρίσουν αμέσως όλα τα ευρωπαϊκά παιδιά που κρατούνται σε αυτούς τους καταυλισμούς, διασφαλίζοντας ότι πρωταρχικό μέλημα θα είναι το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού·

34.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να συμπεριληφθούν στα σχέδια ανάκαμψης προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και «δεύτερης ευκαιρίας» για να βοηθηθούν τα παιδιά και οι νέοι να εισέλθουν στην αγορά εργασίας· καλεί την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ, τα κράτη μέλη και τρίτες χώρες να προσφέρουν επιθυμητές μελλοντικές προοπτικές για τους νέους·

35.  τονίζει τη σημασία της πλαισίωσης των επενδύσεων στην κατάρτιση και την εκπαίδευση με τη στήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας, ώστε να υπάρξει καλύτερη μελλοντική προοπτική για την επόμενη γενιά νέων στην Αφρική και σε άλλες αναπτυσσόμενες περιοχές· επισημαίνει την ιδιαίτερη σημασία της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την επίτευξη του ΣΒΑ 8 σχετικά με την πρόσβαση σε αξιοπρεπή εργασία· υπενθυμίζει την ουσιαστική σημασία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης για την απασχολησιμότητα των νέων και τη βιώσιμη ανάπτυξη· σημειώνει περαιτέρω ότι ο αυξανόμενος πληθυσμός των νέων της Αφρικής απαιτεί πρωτίστως τη στήριξη της ποιοτικής εκπαίδευσης και την προώθηση της κατάρτισης σε επαγγελματικές δεξιότητες, προκειμένου να αυξηθεί η κινητικότητα και η πρόσβαση στις αγορές και τα δικαιώματα·

36.  καλεί την ΕΕ να προωθήσει τις επενδύσεις στην επαγγελματική κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση και την ενίσχυση των εκπαιδευτικών δομών, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, για την αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου·

37.  τονίζει τη σημασία της συνεχούς επαγγελματικής εξέλιξης και της ενισχυμένης χρηματοδοτικής στήριξης των εκπαιδευτικών, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουν τις μαθησιακές απώλειες των μαθητών τους, να μπορούν να αντιδρούν στις προσωπικές κοινωνικές συνθήκες, την οικογενειακή κατάσταση και τα προβλήματα ψυχικής υγείας των μαθητών, καθώς και να ενσωματώνουν την ψηφιακή τεχνολογία στη διδασκαλία τους· τονίζει την επείγουσα ανάγκη να αξιοποιηθεί η ευκαιρία και να γίνει χρήση των ταμείων ανάκαμψης της COVID-19 και των εσπευσμένων καινοτόμων μέτρων ώστε να διασφαλιστεί η εξ αποστάσεως μάθηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας για να επαναπροσδιοριστεί η εκπαίδευση και να οικοδομηθούν συστήματα που είναι πιο προοδευτικά, συμπεριληπτικά, ευέλικτα και ανθεκτικά· φρονεί ότι οι νέες αυτές προσεγγίσεις πρέπει να αντιμετωπίζουν μαθησιακές απώλειες, να αποτρέπουν την εγκατάλειψη του σχολείου, και να διασφαλίζουν την κοινωνική και συναισθηματική ευημερία των μαθητών, των εκπαιδευτικών και του προσωπικού·

38.  τονίζει τον ρόλο της άτυπης και άτυπης εκπαίδευσης, της εκπαίδευσης για την ιδιότητα του πολίτη και του εθελοντισμού· καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τις τρίτες χώρες για τη βελτίωση της αναγνώρισης των μη τεχνικών δεξιοτήτων· επιμένει στην προώθηση πρακτικών αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών και καθοδήγησης για τη μείωση των ανισοτήτων, του αποκλεισμού ή της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου·

39.  ζητεί την επιτάχυνση των ανταλλαγών γνώσεων και της κινητικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο και για όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης εντός και μεταξύ κρατών και περιφερειών, αναγνωρίζοντας παράλληλα την περίπλοκη και αμφισβητούμενη ιστορία των παγκόσμιων σχέσεων, και τονίζει τη σημασία της προώθησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, της πολιτιστικής ταυτότητας, της ιστορίας, της τέχνης και της παγκόσμιας πολιτειότητας μέσω της εκπαίδευσης· επισημαίνει τις δυνατότητες συνδυασμού διαδικτυακών ανταλλαγών και ταξιδιών για τον σκοπό αυτό·

40.  τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης και της ενίσχυσης δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και την προστασία του περιβάλλοντος και τον αντίκτυπό τους στα παιδιά και τις μελλοντικές γενιές· ζητεί να καταστεί η περιβαλλοντική εκπαίδευση βασική συνιστώσα των σχολικών προγραμμάτων·

41.  τονίζει τον σημαντικό ρόλο της φυσικής αγωγής στα σχολεία, καθώς η σωματική άσκηση και ο υγιεινός τρόπος ζωής είναι κλειδί για τη βελτίωση της υγείας των μαθητών· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να υποστηρίξουν τις εθνικές αρχές στη διασφάλιση επαρκών και ασφαλών αθλητικών εγκαταστάσεων στα σχολεία και την κατάρτιση ειδικευμένων καθηγητών φυσικής αγωγής·

42.  εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να αξιοποιηθούν οι συνέργειες μεταξύ πολιτισμού και εκπαίδευσης ώστε να διαμορφωθούν βιώσιμες, χωρίς αποκλεισμούς και ανθεκτικές κοινωνίες· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να υποστηρίξουν τις εθνικές αρχές στην συμπερίληψη των τεχνών και του πολιτισμού σε σχολικά προγράμματα και δραστηριότητες εκτός προγράμματος σπουδών, ώστε να εμπλουτιστεί η εκπαιδευτική και μαθησιακή εμπειρία των μαθητών σε τρίτες χώρες·

43.  θεωρεί ότι οι εθνικές κυβερνήσεις – και οι αρμόδιες εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές τους – πρέπει να επικοινωνούν με τα παιδιά με τρόπο φιλικό προς αυτά, προκειμένου να εξηγούν τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου COVID-19, τις επιπτώσεις και τους κινδύνους της νόσου COVID-19, καθώς και να ενημερώνουν τα παιδιά για τα δικαιώματά τους·

44.  τονίζει τη σημασία της απόκτησης δεξιοτήτων, ιδίως μέσω της διά ζώσης μάθησης, που θα επιτρέψει στα παιδιά να προοδεύσουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, για παράδειγμα όσον αφορά τις προσωπικές σχέσεις, τις δεξιότητες σπουδών, την ενσυναίσθηση και τη συνεργασία· υπογραμμίζει τη σημασία του να μπορούν τα παιδιά να παίζουν και να έχουν ψυχαγωγικές δραστηριότητες ως βασικό στοιχείο της ανάπτυξής τους, όπως αναγνωρίζεται στο άρθρο 31 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού· ζητεί να ληφθούν τα κατάλληλα βήματα ώστε να ενισχυθεί η απόλαυση των ψυχαγωγικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων από τα παιδιά, τόσο ως δικαιώματα από μόνα τους όσο και ως μέσο για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας των παιδιών και της γενικής ευεξίας·

45.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ που δεν το έχουν πράξει ακόμη να επικυρώσουν τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, τονίζοντας παράλληλα ότι είναι σημαντικό να καταστεί αυτό το βασικό μέσο για τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελεσματικό παγκοσμίως·

46.  τονίζει την ανάγκη για κατάλληλη αξιολόγηση, επαναληπτική εξέταση και παρακολούθηση του αντικτύπου των πρωτοβουλιών που ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, προκειμένου να προσδιοριστούν τα κενά και οι ελλείψεις και να καθοριστεί ο τρόπος με τον οποία αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν·

47.  δεσμεύεται να καταστήσει την εκπαίδευση βασικό θέμα των συζητήσεων στο έργο των κοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών, ιδίως μέσω των μικτών Κοινοβουλευτικών Συνελεύσεων όπως η Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ·

48.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

(1) Συγκεκριμένα, τη Γενική Παρατήρηση αριθ. 5 σχετικά με τα γενικά μέτρα εφαρμογής της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού· τη Γενική Παρατήρηση αριθ. 6 σχετικά με τη μεταχείριση ασυνόδευτων και χωρισμένων από την οικογένειά τους παιδιών που βρίσκονται εκτός της χώρας καταγωγής τους· τη Γενική Παρατήρηση αριθ. 10 σχετικά με τα δικαιώματα στη δικαιοσύνη ανηλίκων· τη Γενική Παρατήρηση αριθ. 12 σχετικά με το δικαίωμα ακρόασης του παιδιού· τη Γενική Παρατήρηση αριθ. 13 σχετικά με το δικαίωμα του παιδιού να είναι απαλλαγμένο από κάθε μορφή βίας· τη Γενική Παρατήρηση αριθ. 14 σχετικά με το δικαίωμα του παιδιού να δίνεται πρωταρχική σημασία στο υπέρτατο συμφέρον του· τη Γενική Παρατήρηση αριθ. 15 σχετικά με το δικαίωμα του παιδιού να απολαμβάνει το υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας· και τη Γενική Παρατήρηση αριθ. 16 σχετικά με κρατικές υποχρεώσεις όσον αφορά τις επιπτώσεις του επιχειρηματικού τομέα στα δικαιώματα των παιδιών. (2) ΕΕ C 232 της 16.6.2021, σ. 2. (3) ΕΕ C 474 της 24.11.2021, σ. 130. (4) Γραφείο Ερευνών της UNICEF, «COVID-19: Missing More Than a Classroom - The impact of school closures on children’s nutrition» (COVID-19: Απώλεια όχι μόνο της τάξης - Ο αντίκτυπος του κλεισίματος των σχολείων στη διατροφή των παιδιών), Ιανουάριος 2021. (5) UNESCO, Ενημερωτικό δελτίο αριθ. 46, «More Than One-Half of Children and Adolescents Are Not Learning Worldwide» (Περισσότερα από τα μισά παιδιά και έφηβοι παγκοσμίως δεν μαθαίνουν), Σεπτέμβριος 2017. (6) Έκθεση του ΟΗΕ για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης 2021, 15 Ιουλίου 2021. (7) UNESCO, «How many students are at risk of not returning to school?» (Πόσοι μαθητές κινδυνεύουν να μην επιστρέψουν στο σχολείο;), 30 Ιουλίου 2020. (8) Δελτίο Τύπου της Ευρωπόλ, της 19ης Ιουνίου 2020, με τίτλο «Exploiting isolation: sexual predators increasingly targeting children during COVID pandemic» (Εκμετάλλευση της απομόνωσης: οι σεξουαλικοί θηρευτές στοχεύουν ολοένα και περισσότερο τα παιδιά στη διάρκεια της πανδημίας της COVID).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 σχετικά με την επίτευξη της οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών μέσω της επιχειρηματικότητας και της αυτοαπασχόλησης (2021/2080(INI))

P9_TA(2022)0139 A9-0096/2022

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 2 και το άρθρο 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το άρθρο 8 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 21 παράγραφος 1, το άρθρο 23 και το άρθρο 33 παράγραφος 2 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025» (COM(2020)0152),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Στρατηγική για τις ΜΜΕ με στόχο μια βιώσιμη και ψηφιακή Ευρώπη» (COM(2020)0103),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα» (COM(2020)0274),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2021, με τίτλο «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030» (COM(2021)0101),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Γενικής Διεύθυνσης Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών της Επιτροπής, του 2020, με τίτλο «Women in the Digital Age» (Οι γυναίκες στην ψηφιακή εποχή),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιανουαρίου 2016 σχετικά με τους εξωτερικούς παράγοντες που αποτελούν εμπόδιο στη γυναικεία επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Απριλίου 2016 σχετικά με την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών στην ψηφιακή εποχή(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα στην ΕΕ(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2018 σχετικά με την ενδυνάμωση της θέσης των γυναικών και των κοριτσιών μέσω του ψηφιακού τομέα(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ των φύλων: συμμετοχή των γυναικών στην ψηφιακή οικονομία(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τη διάσταση του φύλου κατά την περίοδο της κρίσης της COVID-19 και έπειτα από αυτή(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Ιουνίου 2021 σχετικά με την προώθηση της ισότητας των φύλων όσον αφορά την εκπαίδευση και τη σταδιοδρομία στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM)(8),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «The Professional Status of Rural Women in the EU» (Το επαγγελματικό καθεστώς των γυναικών σε αγροτικές περιοχές στην ΕΕ), η οποία δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2019 από το Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικών Πολιτικών της ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Enhancing Women’s Economic Empowerment through Entrepreneurship and Business Leadership in OECD Countries» (Η βελτίωση της οικονομικής ενδυνάμωσης των γυναικών μέσω της επιχειρηματικότητας και της ηγεσίας επιχειρήσεων στα κράτη του ΟΟΣΑ), η οποία δημοσιεύτηκε από τη Διεύθυνση Απασχόλησης, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) το 2014,

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «International Survey of Adult Financial Literacy» (Διεθνής έρευνα σχετικά με τη χρηματοοικονομική παιδεία των ενηλίκων), η οποία δημοσιεύτηκε από τον ΟΟΣΑ το 2020,

–  έχοντας υπόψη το κεφάλαιο 2 της μελέτης με τίτλο «The Missing Entrepreneurs 2019: Policies for Inclusive Entrepreneurship» (Η έλλειψη επιχειρηματιών το 2019 - Πολιτικές για επιχειρηματικότητα χωρίς αποκλεισμούς), η οποία δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2019 από τον ΟΟΣΑ,

–  έχοντας υπόψη τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 6 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία,

–  έχοντας υπόψη τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (ΣΒΑ),

–  έχοντας υπόψη τον πίνακα αποτελεσμάτων για τις γυναίκες στην ψηφιακή εποχή,

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη που δημοσίευσε τον Μάιο του 2020 το Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικών Πολιτικών της Ένωσης, με τίτλο «Women’s entrepreneurship and self-employment, including aspects of gendered Corporate Social Responsibility» (Η επιχειρηματικότητα και η αυτοαπασχόληση των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων πτυχών της έμφυλης κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη που δημοσίευσαν τον Ιούνιο του 2020 οι Συμβουλευτικές Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για τη χρηματοδότηση της καινοτομίας, με τίτλο «Funding women entrepreneurs – How to empower growth» (Χρηματοδότηση των γυναικών επιχειρηματιών – Πώς θα ενισχυθεί η ανάπτυξη),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A9-0096/2022),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων συνιστά θεμελιώδη αξία και καίριο στόχο της ΕΕ, καθώς και βασική προϋπόθεση για την πλήρη άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών, καθώς και ότι είναι ουσιαστικής σημασίας για τη χειραφέτησή τους, την πλήρη ανάπτυξη των δυνατοτήτων τους και για την επίτευξη μιας βιώσιμης κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακρίσεις λόγω φύλου που βασίζονται σε στερεότυπα και ανισότητες, σε συνδυασμό με τις διατομεακές διακρίσεις λόγω, μεταξύ άλλων, φύλου, φυλής, εθνοτικής ή κοινωνικής καταγωγής ή αναπηρίας, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου, έχουν αρνητικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες και εντείνουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, μεταξύ άλλων κατά την επιδίωξη της επιχειρηματικότητας και της αυτοαπασχόλησης·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γυναικεία επιχειρηματικότητα ενισχύει τη χειραφέτηση και τη ενδυνάμωση των γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την περίοδο 2014-2018, το διάμεσο ετήσιο εισόδημα για επιχειρηματίες πλήρους απασχόλησης ήταν ίσο για άνδρες και γυναίκες(9)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική ανεξαρτησία και ενδυνάμωση των γυναικών έχει καθοριστική σημασία για την πραγμάτωση των δικαιωμάτων των γυναικών και της ισότητας των φύλων και περιλαμβάνει την ικανότητα για ισότιμη συμμετοχή στις αγορές εργασίας, πρόσβαση σε παραγωγικούς πόρους και έλεγχο αυτών, έλεγχο του χρόνου, της ζωής και του σώματός τους, αυτοπραγμάτωση και ουσιαστική συμμετοχή στη διαδικασία λήψης οικονομικών αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προώθηση της οικονομικής ανεξαρτησίας απαιτεί την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της αυτοαπασχόλησης των γυναικών και πρέπει να συνοδεύεται από κατάλληλα μέτρα για τη διασφάλιση της ίσης συμμετοχής των γυναικών στις αγορές εργασίας, της ίσης αμοιβής για ίση εργασία ή για εργασία ίσης αξίας, της πρόσβασης σε αξιοπρεπή εργασία και του επιμερισμού και της αναγνώρισης των οικιακών ευθυνών και των ευθυνών φροντίδας·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αποτελούν την πολυτιμότερη και μεγαλύτερη αναξιοποίητη πηγή επιχειρηματικού και ηγετικού δυναμικού στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την περίοδο 2014-2018, οι γυναίκες στον ΟΟΣΑ ήταν δύο φορές πιθανότερο να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση σε σύγκριση με τις γυναίκες στην ΕΕ(10)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες επιχειρηματίες και οι αυτοαπασχολούμενες είναι πηγή βιώσιμης οικονομικής μεγέθυνσης, θέσεων εργασίας και δυναμικού καινοτομίας που δεν αξιοποιείται επαρκώς, και ότι η αυτής της πηγής μεγέθυνσης αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την προαγωγή της οικονομικής ενδυνάμωσης και της ανεξαρτησίας των γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών τονώνει την παραγωγικότητα και ενισχύει την οικονομική διαφοροποίηση και την εισοδηματική ισότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυτοαπασχόληση πρέπει να αναγνωρίζεται ως μορφή εργασίας η οποία συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη μείωση της ανεργίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μελέτες, οι γυναίκες έχουν συχνά διαφορετικό ύφος στη διοίκηση και την ηγεσία σε σύγκριση με τους άνδρες και ότι η ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων σε ομάδες είναι ωφέλιμη για την κοινωνία και την οικονομία(11)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στήριξη των γυναικών επιχειρηματιών και των αυτοαπασχολούμενων γυναικών θα ενίσχυε επίσης την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και, κατά συνέπεια, θα πρέπει να προωθηθεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα που δημιουργεί θέσεις εργασίας και εισοδήματα και, κατ’ επέκταση, προστιθέμενη αξία για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες σε αγροτικές και μειονεκτούσες περιοχές έχουν περισσότερες πιθανότητες να εισέλθουν στην επιχειρηματικότητα και την αυτοαπασχόληση σε σύγκριση με τις γυναίκες σε αστικές και οικονομικά ευημερούσες περιοχές(12)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ευκαιρίες απασχόλησης για γυναίκες σε αγροτικές περιοχές στην ΕΕ είναι χειρότερες από τις ευκαιρίες για άνδρες σε αγροτικές περιοχές και για γυναίκες σε αστικές περιοχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό των αυτοαπασχολούμενων γυναικών σε αγροτικές περιοχές είναι ελαφρώς υψηλότερο σε σύγκριση με το ποσοστό στο σύνολο των περιοχών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες διαχειρίζονται, ως αυτοαπασχολούμενες, το 30 % των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ(13)·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω του σχετικά μικρού αριθμού τους, θα πρέπει να θεωρείται ότι οι γυναίκες επιχειρηματίες αποτελούν αναξιοποίητη πηγή καινοτομίας και ανάπτυξης, ειδικότερα στο πλαίσιο του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού της Ευρώπης και της οικονομικής ανάκαμψης μετά την κρίση της COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση της COVID-19 έχει επηρεάσει δυσανάλογα τις γυναίκες, ιδίως εκείνες που εργάζονται σε επισφαλείς θέσεις εργασίας, σε γυναικοκρατούμενους τομείς και στην άτυπη οικονομία, με σημαντικές οικονομικές και εργασιακές επιπτώσεις για αυτές λόγω της αύξησης των ευθυνών φροντίδας και των οικιακών ευθυνών, της περιορισμένης πρόσβασης στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, καθώς και της έμφυλης βίας και παρενόχλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή οικονομία θα μπορούσε να επωφεληθεί από αύξηση του ΑΕγχΠ ύψους 16 δισεκατομμυρίων EUR, εάν ενθαρρυνθούν περισσότερες γυναίκες να εισέλθουν στην αγορά ψηφιακής απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βελτίωση της ισότητας των φύλων και η ενδυνάμωση της γυναικείας επιχειρηματικότητας είναι θεμελιώδους σημασίας προκειμένου να επιταχυνθεί και να ενισχυθεί η ανάκαμψη στην Ευρώπη·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση υστερεί έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας όσον αφορά την ανάπτυξη τεχνολογιών, για παράδειγμα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και των τεχνολογιών αλυσίδας συστοιχιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Απρίλιο του 2021, οι νεοφυείς επιχειρήσεις με την υψηλότερη αξία σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν κυρίως κινεζικές και αμερικανικές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αναγνωρίζει και να υποστηρίζει τις ικανότητες καινοτομίας των Ευρωπαίων γυναικών όσον αφορά την ανάπτυξη τεχνολογιών·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόλις το 34,4 % των αυτοαπασχολούμενων στην ΕΕ και το 30 % των επιχειρηματιών που ιδρύουν νεοφυείς επιχειρήσεις, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ των φύλων στην επιχειρηματική δραστηριότητα εντοπίζεται στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική(14)· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 34 % των διευθυντικών θέσεων στην ΕΕ κατέχεται από γυναίκες(15)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προηγούμενη εμπειρία σε διευθυντικές θέσεις παρέχει στα άτομα τις απαραίτητες δεξιότητες και την αυτοπεποίθηση για να γίνουν ιδιοκτήτες επιχειρήσεων(16)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη κοινωνικής προστασίας, όπως αμειβόμενης άδειας ασθενείας, άδειας μητρότητας, άδειας πατρότητας και γονικής άδειας, μπορεί να δημιουργεί προβλήματα για τις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες σε διάφορα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες είναι πιθανότερο να περιέλθουν σε κατάσταση φτώχειας·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ίδρυση και η διαχείριση μιας επιχείρησης είναι περίπλοκη στην ΕΕ λόγω των διαφορετικών γραφειοκρατικών και διοικητικών απαιτήσεων και διαδικασιών, γεγονός που εμποδίζει τις προσπάθειες να ενθαρρυνθούν περισσότερες γυναίκες να γίνουν επιχειρηματίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν διαφορετικά εμπόδια, ιδίως οικονομικής, νομοθετικής και κοινωνικής φύσης, στην επιδίωξη της επιχειρηματικότητας από ό,τι οι άνδρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εμπόδια αυτά βασίζονται σε στερεότυπα που αφορούν το φύλο και συμβάλλουν στον διαχωρισμό με βάση το φύλο στην εκπαίδευση, στην έλλειψη ειδικής κατάρτισης, στο χαμηλότερο επίπεδο επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, στην πιο περιορισμένη πρόσβαση σε πληροφορίες και σε οικονομική και κρατική στήριξη, και στη μικρότερη διαθεσιμότητα εργαλείων για κοινωνικά και επιχειρηματικά δίκτυα, στις προκαταλήψεις λόγω φύλου και στις δυσκολίες στον συνδυασμό επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, λόγω της έλλειψης υποδομών φροντίδας, ιδίως παιδικής μέριμνας, και λόγω του στερεοτύπου ότι οι γυναίκες οφείλουν να αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος των ευθυνών φροντίδας και των οικιακών εργασιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες είναι πιθανότερο να αναφέρουν ότι το ευέλικτο ωράριο αποτελεί το κίνητρό τους για να εισέλθουν στην επιχειρηματικότητα και την αυτοαπασχόληση σε σύγκριση με τους άνδρες(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιχειρηματικότητα και η αυτοαπασχόληση των γυναικών μπορεί επίσης να αποτελέσει πολύτιμο μέσο για τον συνδυασμό επαγγελματικής και προσωπικής ζωής· λαμβάνοντας υπόψη ότι από το 2014 έως το 2018, μόνο το 34,5 % των γυναικών στην ΕΕ και το 37,7 % των γυναικών στον ΟΟΣΑ ένιωθαν ότι διέθεταν τις απαραίτητες δεξιότητες και γνώσεις για να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες έχουν σχεδόν 10 % περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν τον φόβο αποτυχίας σε σύγκριση με τους άνδρες(18)· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει χάσμα χρηματοοικονομικών γνώσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το εν λόγω χάσμα λειτουργεί ως φραγμός για την πρόσβαση των γυναικών σε χρηματοδότηση και τις εμποδίζει γενικότερα να συμμετάσχουν με αυτοπεποίθηση σε οικονομικές και χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες(19)·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιβλαβείς δομές και τα στερεότυπα διαιωνίζουν την ανισότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παραδοσιακοί ρόλοι των φύλων και τα έμφυλα στερεότυπα εξακολουθούν να επηρεάζουν την κατανομή των εργασιών στο σπίτι, στην εκπαίδευση, στον χώρο εργασίας και στην κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη αμειβόμενη εργασία παροχής φροντίδας και η οικιακή εργασία εκτελούνται κυρίως από γυναίκες, γεγονός που έχει επιπτώσεις στην απασχόληση και την επαγγελματική εξέλιξη και συμβάλλει στο μισθολογικό και συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα για την εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, όπως η οδηγία σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, πρέπει να μεταφερθούν επειγόντως και με ορθό τρόπο στη νομοθεσία των κρατών μελών και να συμπληρωθούν με περαιτέρω μέτρα, ώστε να συμμετέχουν περισσότεροι άνδρες στη μη αμειβόμενη εργασία·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε δίκτυα, η καθοδήγηση και η προώθηση των γυναικών επιχειρηματιών ως προτύπων αποτελούν σημαντικά στοιχεία για την ενθάρρυνση των γυναικών να εξετάζουν ως σταδιοδρομία την επιχειρηματικότητα και για την αύξηση της οικονομικής ενδυνάμωσης των γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποικιλομορφία των προτύπων μπορεί να προσελκύσει γυναίκες από διαφορετικά περιβάλλοντα·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες ιδιωτικές εταιρείες περιλαμβάνουν δράσεις όπως η καθοδήγηση, η δικτύωση και η υποστήριξη για την ενίσχυση της πρόσβασης των γυναικών σε χρηματοδότηση και τεχνολογία με στόχο την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας των γυναικών στο πλαίσιο των στρατηγικών τους για εταιρική κοινωνική ευθύνη·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, οι γυναίκες επιχειρηματίες δυσκολεύονται περισσότερο από ό,τι οι άνδρες να βρουν χρηματοδότηση και κεφάλαιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να είναι πολύ μικρό το ποσοστό των επενδύσεων που κατευθύνεται σε εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τα συνολικά κεφάλαια που επενδύθηκαν σε ευρωπαϊκές εταιρείες τεχνολογίας το 2018, το 93 % κατευθύνθηκε σε ιδρυτικές ομάδες που απαρτίζονται αποκλειστικά από άνδρες(20)· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 32 % της χρηματοδότησης επιχειρηματικού κεφαλαίου διατέθηκε σε εταιρείες με τουλάχιστον μία γυναίκα διευθυντικό στέλεχος(21)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καινοτομίες των γυναικών προσδιορίζονται και αναγνωρίζονται λιγότερο συχνά ως τέτοιες και ως υποσχόμενες ιδέες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι λαμβάνουν χαμηλότερη οικονομική στήριξη, οι επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΚΑΕ) έχουν κατά 96 % καλύτερες επιδόσεις στην παραγωγικότητα του κεφαλαίου από τις εταιρείες που έχουν ιδρυθεί από άνδρες(22)·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στοιχεία, οι γυναίκες επιχειρηματίες παράγουν περισσότερα έσοδα, μολονότι λαμβάνουν χαμηλότερη οικονομική στήριξη·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μόλις το 10 % των επιχειρηματικών αγγέλων στην Ευρώπη είναι γυναίκες(23), και οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται ιδιαίτερα μεταξύ των επενδυτών ιδιωτικών κεφαλαίων στον τομέα της ψηφιοποίησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόλις το 10 % όλων των θέσεων ανώτερων στελεχών σε εταιρείες ιδιωτικών επενδύσεων και επιχειρηματικού κεφαλαίου παγκοσμίως(24) καταλαμβάνεται από γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, οι διαχειριστές επενδύσεων τείνουν να παρέχουν κεφάλαια και να προσλαμβάνουν άτομα παρόμοια με τους ίδιους, με αποτέλεσμα οι γυναίκες, και ειδικότερα οι γυναίκες από διαφορετικά περιβάλλοντα και όσες αντιμετωπίζουν διατομεακές διακρίσεις, μεταξύ άλλων λόγω φυλετικού, εθνοτικού ή κοινωνικοοικονομικού υπόβαθρου, να βρίσκονται σε σαφώς μειονεκτική θέση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εταιρείες επιχειρηματικού κεφαλαίου με γυναίκες εταίρους έχουν δύο έως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να επενδύσουν σε επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες(25)· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει διαπιστωθεί ότι η απουσία γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων σε εταιρείες επιχειρηματικού κεφαλαίου συγκαταλέγεται στις πρωταρχικές αιτίες του συνεχιζόμενου ελλείμματος χρηματοδότησης για επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες στην ΕΕ(26)· λαμβάνοντας υπόψη ότι μία άλλη σημαντική αιτία του συνεχιζόμενου ελλείμματος χρηματοδότησης για επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες στην ΕΕ είναι ότι οι γυναίκες έχουν λιγότερες πιθανότητες από ό,τι οι άνδρες να αναζητήσουν εξωτερική χρηματοδότηση, όπως τραπεζικά δάνεια, επιχειρηματικά κεφάλαια ή χρηματοδότηση από κρατικά προγράμματα, και, αντί αυτού, καταφεύγουν σε αυτοχρηματοδότηση μέσω προσωπικών αποταμιεύσεων ή χρηματοδότηση από μέλη της οικογένειας(27)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή μέτρων για την επίτευξη της δίκαιης εκπροσώπησης των γυναικών και την ανάπτυξη ενός ισορροπημένου από άποψη φύλου χρηματοπιστωτικού οικοσυστήματος, με τη δημιουργία ευνοϊκότερου περιβάλλοντος σε επίπεδο ΕΕ και την παροχή επαρκών δημοσιονομικών πόρων, είναι θεμελιώδους σημασίας προκειμένου να δημιουργηθούν οι συνθήκες χρηματοδότησης και το δίκτυο γυναικών επενδυτών που είναι απαραίτητα για την ευημερία των επιχειρήσεων που διοικούνται από γυναίκες·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έξι κράτη μέλη έχουν δημιουργήσει 11 ιδιωτικά ταμεία για να καλύψουν το κενό στη χρηματοδότηση των γυναικών επιχειρηματιών, και ότι τα εν λόγω ταμεία βασίζονται στον παράγοντα του φύλου προκειμένου να στηρίξουν την ποικιλομορφία στο πλαίσιο των επενδυτικών τους κριτηρίων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα από τα ταμεία αυτά έχουν λάβει εθνική ή ενωσιακή στήριξη, γεγονός που καταδεικνύει τον σημαντικό ρόλο των δημόσιων πολιτικών στην προώθηση της επιχειρηματικότητας(28)·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν δυσκολίες για την αποτελεσματική μέτρηση της επιχειρηματικότητας στην ΕΕ·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι λιγότερο από το 8 % των διευθυνόντων συμβούλων σε κορυφαίες εταιρείες είναι γυναίκες·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2018, το 59 % των επιστημόνων και μηχανικών στην ΕΕ ήταν άνδρες, και μόλις το 41 % ήταν γυναίκες, ήτοι διαφορά 18 ποσοστιαίων μονάδων(29)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινωνικοί κανόνες, τα στερεότυπα, η πολιτιστική αποθάρρυνση και οι προσδοκίες με βάση το φύλο όσον αφορά την επιλογή επαγγελματικής σταδιοδρομίας, που συχνά ενισχύονται μέσω του εκπαιδευτικού περιεχομένου και των προγραμμάτων σπουδών, αποτελούν δύο βασικούς παράγοντες διαχωρισμού με βάση το φύλο στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση και την αγορά εργασίας·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι κρίσιμης σημασίας να υπάρχει ίσος αριθμός γυναικών και ανδρών επιχειρηματιών στην Ευρώπη, ώστε να διασφαλίζεται η πολυμορφία του περιεχομένου και των προϊόντων· λαμβάνοντας υπόψη ότι από το 2014 έως το 2018, οι νεοφυείς επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες ήταν εξίσου πιθανό να προσφέρουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες σε σύγκριση με αυτές που διοικούνται από άνδρες στην ΕΕ(30), γεγονός που καταδεικνύει ότι οι επιδόσεις των γυναικών στην καινοτομία πρέπει να θεωρούνται εξίσου καλές με αυτές των ανδρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εάν ενθαρρυνθούν περισσότερες γυναίκες να γίνουν επιχειρηματίες, μπορεί να βελτιωθεί η ποιότητα και η πολυμορφία των καινοτομιών, των προϊόντων και των υπηρεσιών·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πρεσβευτών Γυναικείας Επιχειρηματικότητας έχει μέχρι σήμερα διοργανώσει περισσότερες από 650 συνεδριάσεις σε εθνικό επίπεδο, στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 61 000 γυναίκες που θα επιθυμούσαν να γίνουν επιχειρηματίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρεσβευτές του έχουν στηρίξει τη δημιουργία περισσότερων από 250 νέων επιχειρήσεων που διοικούνται από γυναίκες και πολλών ακόμη συλλόγων δικτύωσης και επιχειρηματικής στήριξης για γυναίκες(31)·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2020, περισσότεροι άνθρωποι γνώριζαν κάποιον που έκλεισε μια επιχείρηση από ό,τι κάποιον που ίδρυσε μια επιχείρηση(32), γεγονός που υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να καλλιεργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για κάθε είδος επιχειρηματικότητας, να διατηρηθεί η σύνδεση με άλλες οικονομίες, να διατηρηθεί η επαγρύπνηση για νέες ευκαιρίες και να διασφαλιστούν θέσεις εργασίας για το μέλλον·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων στην ΕΕ ανέρχεται στο 14,1 % και δεν έχει μεταβληθεί παρά ελάχιστα κατά την τελευταία δεκαετία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 24 % του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων σχετίζεται με την υπερεκπροσώπηση των γυναικών σε σχετικά χαμηλά αμειβόμενους τομείς, όπως η παροχή φροντίδας, η υγεία και η εκπαίδευση·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιχειρηματικότητα απαιτεί γνώσεις και δεξιότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση του μορφωτικού επιπέδου των γυναικών και των κοριτσιών συμβάλλει στην οικονομική ενδυνάμωσή τους και σε μια πιο συμπεριληπτική ανάπτυξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διά βίου εκπαίδευση, η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και η επανειδίκευση των γυναικών και των κοριτσιών, με στόχο ιδίως να συμβαδίζουν οι δεξιότητές τους με τον ραγδαίο τεχνολογικό και ψηφιακό μετασχηματισμό, αυξάνουν τις επαγγελματικές τους ευκαιρίες και είναι σημαντικές για την υγεία, την ευημερία και την ποιότητα ζωής τους·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιχειρηματικότητα θα πρέπει να είναι προσβάσιμη για όλες τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών με αναπηρία, των ηλικιωμένων γυναικών και των γυναικών που ανήκουν σε φυλετικές ή εθνοτικές μειονότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες με αναπηρία ενδέχεται να αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες στην έναρξη ίδιας επιχειρηματικής δραστηριότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιχειρηματικότητα των ηλικιωμένων γυναικών δεν προωθείται, μολονότι η ομάδα αυτή θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πολύτιμο και αναξιοποίητο δυναμικό οικονομικής ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προώθηση της επιχειρηματικότητας μεταξύ των μεταναστριών μπορεί να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για την ένταξή τους και να ενισχύσει την οικονομική ανεξαρτησία και ενδυνάμωσή τους·

Προγράμματα επιχειρηματικότητας, εκπαίδευση και ανάπτυξη ικανοτήτων

1.  υπογραμμίζει ότι η γυναικεία επιχειρηματικότητα συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών και στην ενδυνάμωσή τους, η οποία αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επίτευξη κοινωνιών με ισότητα των φύλων και θα πρέπει να ενθαρρύνεται και να προάγεται στην ΕΕ· σημειώνει ότι η οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών ενισχύει την ισότιμη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας, τους παρέχει έλεγχο των παραγωγικών πόρων και βελτιωμένη συμμετοχή στη διαδικασία λήψης οικονομικών αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα, καθώς και οικονομική ενδυνάμωση και αυτοδιάθεση, στοιχεία που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την πραγμάτωση των δικαιωμάτων των γυναικών και της ισότητας των φύλων· τονίζει ότι κάθε γυναίκα που επιθυμεί να επιδιώξει επιχειρηματική δραστηριότητα θα πρέπει να ενθαρρύνεται να ακολουθήσει αυτή την πορεία, δεδομένου ότι η διαχείριση μιας επιχείρησης δημιουργεί θέσεις εργασίας και εισόδημα και, συνεπώς, προστιθέμενη αξία για την επιχείρηση και ολόκληρη την κοινωνία· καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της για αύξηση του ποσοστού απασχόλησης των γυναικών στην Ευρώπη, καθώς και για ευκολότερη πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας, μεταξύ άλλων παρέχοντας περισσότερα κίνητρα για την προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας· επιδοκιμάζει την πρόταση της Επιτροπής για την οδηγία σχετικά με τη διαφάνεια των αμοιβών·

2.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι γυναίκες δεν ιδρύουν ούτε διευθύνουν επιχειρήσεις στον ίδιο βαθμό με τους άνδρες· προτρέπει τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μεταρρυθμίσεις φιλικές προς τις επιχειρήσεις, για την προώθηση της ισότητας και την αύξηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας· ζητεί να εξεταστούν προσεκτικά σε επίπεδο ΕΕ οι ανάγκες και η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, καθώς και ο οριζόντιος και κάθετος διαχωρισμός της αγοράς εργασίας·

3.  επικροτεί πρωτοβουλίες της Επιτροπής όπως η πρωτοβουλία Women TechEU και το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας για την ανάληψη ηγετικών θέσεων από γυναίκες, και τη δημιουργία διάφορων ευρωπαϊκών δικτύων για γυναίκες επιχειρηματίες· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν πιο ενεργά τέτοιες πρωτοβουλίες, εστιάζοντας στις δυνατότητες βιώσιμης μεγέθυνσης της ΕΕ και στηρίζοντας τα επιτεύγματα των γυναικών επιχειρηματιών σε όλη τους την πολυμορφία· ενθαρρύνει την Επιτροπή να ενισχύσει δίκτυα με εστίαση στη γυναικεία επιχειρηματικότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να τονωθούν η καινοτομία και η συνεργασία μεταξύ εθνικών, ενωσιακών και διεθνών δικτύων· σημειώνει ότι η περαιτέρω διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ γυναικών επιχειρηματιών μπορεί να ενισχύσει την εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν τις συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα στις πρωτοβουλίες τους, καθώς οι ιδιωτικές εταιρείες μπορούν να διαδραματίσουν πολύτιμο ρόλο ως σύμβουλοι και να μεταδώσουν σχετικές και εξειδικευμένες δεξιότητες στις γυναίκες επιχειρηματίες· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να διευκολύνει την πανευρωπαϊκή δικτύωση των γυναικών επιχειρηματιών και να υποστηρίξει τη συνεργασία τους· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει προγράμματα που προωθούν τη δημιουργικότητα στην καινοτομία, να εξασφαλίσει την επιχειρηματικότητα στην αγορά εργασίας και να διασφαλίσει ότι οι γυναίκες έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν προστιθέμενη αξία για την κοινωνία·

5.  τονίζει ότι οι σχέσεις καθοδήγησης μεταξύ έμπειρων και νέων επιχειρηματιών μπορούν να είναι επωφελείς και για τις δύο πλευρές και να συμβάλουν στην ευαισθητοποίηση σχετικά με την επιχειρηματικότητα, την καταπολέμηση των αμφιβολιών σχετικά με την είσοδο στον επιχειρηματικό τομέα και την προώθηση της ανταλλαγής πληροφοριών και συμβουλών μεταξύ γυναικών επιχειρηματιών·

6.  τονίζει την ανάγκη και τη σημασία να αναγνωρίζονται και να προωθούνται οι γυναίκες επιχειρηματίες και οι εφευρέτριες ως πρότυπα και μέντορες, και να διασφαλιστεί ότι τα εν λόγω πρότυπα εκπροσωπούν όλη την ποικιλομορφία των γυναικών· σημειώνει, εν προκειμένω, το βραβείο καινοτόμων γυναικών της ΕΕ του 2021 και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πρεσβευτών Γυναικείας Επιχειρηματικότητας, το οποίο ενθαρρύνει τις γυναίκες να εξετάζουν ως σταδιοδρομία την επιχειρηματικότητα· καλεί την Επιτροπή να αναδείξει διακεκριμένες γυναίκες επιχειρηματίες και επενδύτριες ως πρότυπα, μέσω της διοργάνωσης πανευρωπαϊκής εκστρατείας ευαισθητοποίησης σχετικά με τις δυνατότητες της επιχειρηματικότητας, που θα απευθύνεται κυρίως στις γυναίκες, και να διενεργήσει περιπτωσιολογικές μελέτες γυναικών επιχειρηματιών·

7.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια στρατηγική, από κοινού με τα κράτη μέλη, με στόχο να διασφαλιστεί η ουσιαστική εκπροσώπηση όλων των γυναικών από διαφορετικά περιβάλλοντα σε θέσεις λήψης αποφάσεων, και η οποία θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις και πολιτικές για την προώθηση της οικονομικής ενδυνάμωσής τους· ζητεί να διασφαλιστεί ότι όλα τα μέτρα για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα θα περιλαμβάνουν μια διατομεακή διάσταση, ώστε να εξασφαλίζεται ότι όλες οι γυναίκες θα λαμβάνουν τη βοήθεια και στήριξη που χρειάζονται, και ότι καμία γυναίκα δεν θα μένει στο περιθώριο·

8.  επικροτεί τα δημόσια και ιδιωτικά προγράμματα γυναικείας επιχειρηματικότητας στα κράτη μέλη, τα οποία περιλαμβάνουν πτυχές υπηρεσιών δικτύωσης, πλαισίωσης, κατάρτισης, καθοδήγησης και συμβουλευτικής, καθώς και επαγγελματικές συμβουλές σχετικά με νομικά και φορολογικά ζητήματα, για τη στήριξη των γυναικών επιχειρηματιών και την παροχή συμβουλών σε αυτές, καθώς και για την προώθηση της οικονομικής τους ανεξαρτησίας· σημειώνει ότι, σύμφωνα με εκθέσεις και μαρτυρίες που έχουν δημοσιοποιηθεί σε επτά κράτη μέλη, τα προγράμματα αυτά έχουν θετικό αντίκτυπο· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή και το EIGE να συλλέξουν δεδομένα ανά φύλο από όλα τα κράτη μέλη και να αναλύσουν τον αντίκτυπο των προγραμμάτων γυναικείας επιχειρηματικότητας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές για την ενίσχυση και την αύξηση του ποσοστού των γυναικών επιχειρηματιών και αυτοαπασχολουμένων γυναικών εντός της ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν μια καλά σχεδιασμένη στρατηγική κατάρτισης με στόχο την παροχή κατάρτισης διαφόρων επιπέδων, από την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση έως την ειδικευμένη και προηγμένη κατάρτιση, καθώς και να αναγνωρίσουν τις διάφορες ευκαιρίες και τους περιορισμούς του συγκεκριμένων επιχειρηματικών περιβαλλόντων και το ευρύ φάσμα χαρακτηριστικών και αναγκών των γυναικών επιχειρηματιών, με ιδιαίτερη έμφαση στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής· τονίζει την ανάγκη για υπηρεσίες μίας στάσης που θα προσφέρουν, για παράδειγμα, κύκλους μαθημάτων και κατάρτιση σε ευρύ φάσμα πεδίων, όπως λογιστική και μάρκετινγκ, σε επιχειρηματίες με μικρή ή καθόλου πείρα ή προσόντα· σημειώνει ότι η εν λόγω πρωτοβουλία ενδέχεται να ενθαρρύνει περισσότερες γυναίκες να γίνουν επιχειρηματίες·

9.  καλεί την Επιτροπή και το EIGE να καταστήσουν διαθέσιμα επικαιροποιημένα και συγκρίσιμα στατιστικά στοιχεία, με σκοπό την ανάλυση της οικονομικής σημασίας των επιχειρηματιών και των αυτοαπασχολουμένων, καθώς και των διαφόρων κατηγοριών επιχειρηματικότητας και αυτοαπασχόλησης, ανά βιομηχανικό κλάδο και φύλο, προκειμένου να προσδιοριστεί το ποσοστό των γυναικών επιχειρηματιών και αυτοαπασχολουμένων γυναικών· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη συλλογή δεδομένων, στατιστικών, ερευνών και αναλύσεων ανά φύλο, ιδίως όσον αφορά τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και σε τομείς όπως η άτυπη απασχόληση, η επιχειρηματικότητα, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση και σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, η μη αμειβόμενη εργασία, η φτώχεια και ο αντίκτυπος των συστημάτων κοινωνικής προστασίας· υπενθυμίζει τον ρόλο του EIGE στο πλαίσιο αυτό, και καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τα εν λόγω δεδομένα ώστε να εκπονήσει αποτελεσματικά εκτιμήσεις σχετικά με τις επιπτώσεις που έχουν ως προς το φύλο οι πολιτικές και τα προγράμματά της, καθώς και οι πολιτικές και τα προγράμματα άλλων οργανισμών και θεσμικών οργάνων της ΕΕ·

10.  ζητεί, ειδικότερα, να υπάρξει μεγαλύτερη προώθηση και ευαισθητοποίηση, με έμφαση στις γυναίκες, όσον αφορά τους τομείς STEM, την ψηφιακή εκπαίδευση και τις χρηματοοικονομικές γνώσεις, προκειμένου να καταπολεμηθούν τα στερεότυπα που επικρατούν στην εκπαίδευση, την κατάρτιση, τα σχολικά προγράμματα και τον επαγγελματικό προσανατολισμό· ζητεί να διασφαλιστεί ότι θα εισέρχονται περισσότερες γυναίκες στους τομείς αυτούς, γεγονός που θα καταστήσει δυνατή την ύπαρξη μεγαλύτερης πολυμορφίας στον τρόπο διοίκησης και ηγεσίας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται προστιθέμενη αξία στους εν λόγω τομείς και να προάγεται η ανάπτυξή τους· τονίζει ότι είναι σημαντικό να διευρυνθεί ο ορίζοντας της γυναικείας επιχειρηματικότητας, ώστε να συμπεριλαμβάνει περισσότερους τομείς, πέραν των τομέων STEM και ΤΠ, και να προάγονται διάφορες μορφές επιχειρηματικότητας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν μέτρα για τη βελτίωση της πολυμορφίας της επιχειρηματικότητας και την προώθηση κοινωνικών και συλλογικών μορφών γυναικείας επιχειρηματικότητας· εκφράζει την ικανοποίησή του για την κατάρτιση, την έρευνα και τις μελέτες που αφορούν ειδικά την επιχειρηματικότητα· τονίζει ότι είναι σημαντικό να προωθηθούν μεταξύ των γυναικών η εκπαίδευση και οι σταδιοδρομίες στον τομέα των χρηματοοικονομικών, προκειμένου να στηριχθεί η ανάπτυξη ενός αξιόπιστου δικτύου επενδυτριών, και τονίζει ταυτόχρονα την ανάγκη ενδυνάμωσης των γυναικών ώστε να είναι οικονομικά ανεξάρτητες και να ευημερούν ως επιχειρηματίες·

11.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στις ηγετικές θέσεις, και τονίζει ότι θα πρέπει να προωθηθεί η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλα τα επίπεδα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στον τομέα των επιχειρήσεων και της διοίκησης· ζητεί να ολοκληρωθεί γρήγορα η διαδικασία διαπραγμάτευσης της οδηγίας για τις γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια· τονίζει ότι είναι ανάγκη να παρέχονται περισσότερες και καλύτερες πληροφορίες σχετικά με την επιχειρηματικότητα ως ελκυστική επιλογή σταδιοδρομίας, τόσο στις νέες γυναίκες στο σχολείο όσο και στις γυναίκες εκτός εργατικού δυναμικού οι οποίες εξετάζουν το ενδεχόμενο να ξεκινήσουν να εργάζονται ή να επιστρέψουν στην εργασία· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει προγράμματα στήριξης της επιχειρηματικότητας για ηλικιωμένους, και επισημαίνει ότι τα προγράμματα αυτά μπορούν να απευθύνονται και σε γυναίκες που μένουν εκτός αγοράς εργασίας· τονίζει την ανάγκη προώθησης πολιτικών για την τόνωση των επιχειρήσεων υψηλής ανάπτυξης, καθώς και της μεγέθυνσης και της ανάπτυξης σε μεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις, ώστε να διασφαλιστεί ότι περισσότερες γυναίκες θα γίνονται επιχειρηματίες και να υποστηριχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να ενισχύσουν περαιτέρω την ενημέρωση των γυναικών επιχειρηματιών σχετικά με τις πολιτικές στήριξης, και να μειώσουν τα γραφειοκρατικά και διοικητικά εμπόδια σε σχέση με την πρόσβαση σε προγράμματα που αποσκοπούν στην προώθηση της επιχειρηματικότητας· επικροτεί τις προσπάθειες να προωθηθεί η στήριξη από ειδικούς και συμβούλους που μπορούν ως μέντορες να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των γυναικών επιχειρηματιών και να τις καθοδηγήσουν σε όλα τα στάδια της διαδικασίας επιχειρηματικότητας, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές πτυχές, μεταξύ άλλων θέματα νομοθεσίας, φορολογίας, διοίκησης, οικονομικών και λογιστικής, καθώς και νομικά, τυπικά και εργασιακά ζητήματα, καθώς και ζητήματα προσλήψεων·

12.  τονίζει την ανάγκη να αναγνωριστούν οι επιχειρηματικές δυνατότητες των γυναικών σε όλους τους τομείς και τα πεδία εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των γυναικοκρατούμενων τομέων, όπως για παράδειγμα η υγειονομική περίθαλψη και η διδασκαλία· τονίζει την ανάγκη να παρέχονται ευκαιρίες για κατάρτιση και επιμόρφωση στους εργαζόμενους και σε όσους μετακινούνται από την απασχόληση προς την αυτοαπασχόληση· καλεί την Επιτροπή να προωθεί τη διά βίου μάθηση για όλους· τονίζει ότι η επιχειρηματική διάσταση θα πρέπει επίσης να αναγνωρίζεται σε όλα τα προγράμματα για τη νεολαία σε ευρωπαϊκό επίπεδο· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να επενδύσουν σε προγράμματα απόκτησης νέων δεξιοτήτων και αναβάθμισης δεξιοτήτων με στόχευση στις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες και τις γυναίκες επιχειρηματίες και με ειδική εστίαση στην απόκτηση νέων δεξιοτήτων στον τομέα των χρηματοοικονομικών γνώσεων·

Πρόσβαση σε κεφάλαια

13.  τονίζει την ανάγκη να αναγνωριστούν η επιχειρηματικότητα και η αυτοαπασχόληση των γυναικών ως κερδοφόρες επενδυτικές περιπτώσεις και ως πηγές οικονομικής μεγέθυνσης και θέσεων εργασίας·

14.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση και να διευκολύνουν την ευκολότερη πρόσβαση των γυναικών επιχειρηματιών και των αυτοαπασχολουμένων γυναικών σε χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένων εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης, διασφαλίζοντας ότι η χρηματοδότηση είναι διαθέσιμη και προσβάσιμη για τις γυναίκες αυτές· σημειώνει ότι οι γυναίκες επιχειρηματίες έχουν περισσότερες πιθανότητες να χρησιμοποιήσουν εναλλακτικές πηγές, όπως πλατφόρμες χρηματοδότησης και συμμετοχική δανειοδότηση από ιδιώτες· σημειώνει ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι μικροπιστώσεις έχουν ωθήσει με επιτυχία περισσότερες γυναίκες να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση· αναγνωρίζει τον αντίκτυπο των πολιτικών χρηματοδότησης και τη θετική επίδραση που μπορούν να έχουν στις γυναίκες· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να αξιοποιούν τα υφιστάμενα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία για τη στόχευση και την προώθηση των γυναικών επιχειρηματιών και των αυτοαπασχολουμένων γυναικών· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα ευρωπαϊκό δίκτυο επενδυτών με επίγνωση της διάστασης του φύλου· θεωρεί ότι ένα τέτοιο δίκτυο θα είναι σε θέση να παρέχει σχετικές συνδέσεις, δίκτυα και ευκαιρίες χρηματοδότησης στις εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες· τονίζει την ανάγκη για εκστρατείες ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης σχετικά με τις τρέχουσες και μελλοντικές δυνατότητες χρηματοδότησης της ΕΕ για τις γυναίκες επιχειρηματίες, προκειμένου να παρασχεθεί εξατομικευμένη στήριξη στις γυναίκες ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και στις γυναίκες επιχειρηματίες και να αυξηθεί η προβολή των γυναικών ηγετικών στελεχών, ώστε να μπορούν να παρέχουν ισχυρότερα πρότυπα και να εξαλειφθούν τα υφιστάμενα στερεότυπα· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να καταρτίσει ένα σχέδιο δράσης για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Small Business Act», το οποίο θα περιλαμβάνει μια πανευρωπαϊκή εκδήλωση για την επιχειρηματικότητα, την καινοτομία και τις επενδύσεις, όπου θα συμμετέχουν επιστήμονες, επιχειρηματίες, νεοφυείς επιχειρήσεις και, κυρίως, επενδυτές ιδιωτικών κεφαλαίων, προκειμένου να ενισχυθούν οι νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες για τις γυναίκες·

15.  επικροτεί τις προσπάθειες των ειδικών ιδιωτικών επενδυτικών ταμείων που ενσωματώνουν κριτήρια φύλου στις επενδυτικές εκτιμήσεις τους ώστε να αντιμετωπιστεί η υποχρηματοδότηση των επιχειρήσεων που διοικούνται από γυναίκες· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει προγράμματα συνεπένδυσης με ταμεία επιχειρηματικού κεφαλαίου και επιχειρηματικούς αγγέλους που εστιάζουν στις επενδύσεις σε γυναίκες και προγράμματα καθοδήγησης για γυναίκες επιχειρηματίες· θεωρεί ότι αυτό θα ήταν μια ισχυρή δράση για την εκ βάθρων αναζωογόνηση του οικοσυστήματος·

16.  επικροτεί τα δημόσια και ιδιωτικά ταμεία που εφαρμόζουν πολιτικές ισότητας των φύλων, πολυμορφίας και συμπερίληψης· σημειώνει, εν προκειμένω, την πρωτοβουλία δέσμευσης στην πολυμορφία, που είναι η πρώτη πρωτοβουλία στον κόσμο στο πλαίσιο της οποίας ιδιωτικά ταμεία δεσμεύτηκαν να μετρούν και να καταγράφουν την εκπροσώπηση των φύλων και να υποβάλλουν ετήσιες και δημόσιες εκθέσεις σχετικά με τα πορίσματά τους·

17.  υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο των μικροπιστώσεων στη βελτίωση της χρηματοπιστωτικής ένταξης των γυναικών μέσω της υπέρβασης των φραγμών στην αγορά και των κοινωνικών φραγμών στις χρηματοπιστωτικές αγορές· σημειώνει ότι το πλεονέκτημα της μικροχρηματοδότησης είναι ότι προσφέρει στις γυναίκες επιχειρηματίες τη δυνατότητα να έχουν ισχυρά κίνητρα για τη δημιουργία βιώσιμων επιχειρήσεων, αφού πρέπει να αποπληρώσουν το δάνειο, και το εν λόγω μέσο είναι ειδικά σχεδιασμένο για τις ανάγκες ατόμων που δυσκολεύονται να αποκτήσουν πρόσβαση σε συμβατικές πιστώσεις·

18.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταγράφουν συστηματικά και να παρακολουθούν δεδομένα ανά φύλο σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να εξασφαλίζουν ποιοτικά δεδομένα σχετικά με ενωσιακά και εθνικά χρηματοδοτικά προγράμματα· υπενθυμίζει, επίσης, ότι είναι σημαντικό να συλλέγονται δεδομένα σχετικά με την ισότητα, ώστε να λαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με εμπειρίες διατομεακών διακρίσεων, και επισημαίνει ότι αυτό θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για τη λήψη πιο τεκμηριωμένων αποφάσεων πολιτικής στο μέλλον και για την ενίσχυση της οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών· σημειώνει ότι η διάσταση της γυναικείας επιχειρηματικότητας πρέπει να αναγνωρίζεται κατά τη διαμόρφωση πολιτικών που σχετίζονται με τις επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ, ώστε να διασφαλιστεί ένα κατάλληλο πλαίσιο πολιτικής το οποίο θα υποστηρίζει περισσότερο τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και την καινοτομία μέσω της πολυμορφίας·

Ένα καλύτερο πλαίσιο για τις γυναίκες επιχειρηματίες

19.  καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις συστάσεις του Συμβουλίου του 2019 σχετικά με τη διασφάλιση αποτελεσματικής πρόσβασης σε συστήματα και παροχές κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένων της σύνταξης και των αδειών για όλους τους αυτοαπασχολούμενους εργαζόμενους, καθώς και να εφαρμόσουν όλες τις αρχές που ορίζονται στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων ως έναν τρόπο να διασφαλιστεί η απαγόρευση των διακρίσεων και να προαχθεί η ισότητα των φύλων·

20.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να ενσωματώσουν τη διάσταση του φύλου σε όλα τα στάδια της διαδικασίας σχεδιασμού μέτρων στήριξης για γυναίκες επιχειρηματίες και να πραγματοποιούν διαβουλεύσεις με ευρεία ομάδα δυνητικών και υφιστάμενων γυναικών επιχειρηματιών, ώστε να διασφαλιστεί η ευθυγράμμιση και η αντιστοιχία των εν λόγω μέτρων στήριξης με τις προσδοκίες και τις ανάγκες των γυναικών επιχειρηματιών·

21.  τονίζει την ανάγκη να αρθούν οι διοικητικοί φραγμοί στην ίδρυση επιχειρήσεων, προκειμένου η επιχειρηματικότητα και η αυτοαπασχόληση να καταστούν πιο ελκυστικές για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστριών· καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο ανάπτυξης τυποποιημένων διοικητικών διαδικασιών που θα ακολουθούν οι επιχειρηματίες στα αρχικά στάδια της ίδρυσης μιας επιχείρησης· πιστεύει ότι αυτό θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο στις αλληλεπιδράσεις με τις τοπικές αρχές, όπως οι φορολογικές αρχές, οι δήμοι κ.λπ.·

22.  τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθεί το οικοσύστημα της καινοτομίας στην Ευρώπη, ώστε να αποκτήσουν περισσότερες γυναίκες τις δυνατότητες να δημιουργήσουν βιώσιμες και κερδοφόρες επιχειρήσεις και καινοτομία, με στόχο να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα, η οικονομική μεγέθυνση και δημιουργία θέσεων εργασίας στην ΕΕ·

23.  καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει αμελλητί τα μέτρα που ορίζονται στην ανακοίνωσή της για τη βελτίωση της νομοθεσίας και στη στρατηγική της για τις ΜΜΕ·

24.  υπογραμμίζει την ανάγκη για καθοδήγηση και απλουστευμένες μορφές, διαδικασίες και διεργασίες, ώστε να παρέχεται βοήθεια στις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες επιχειρηματίες για να κατανοούν το ρυθμιστικό πλαίσιο, για παράδειγμα όσον αφορά τις εξαγωγές· σημειώνει ότι ιδίως οι πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι ΜΜΕ αντιμετωπίζουν ήδη δυσκολίες σε σχέση με την έλλειψη πόρων όσον αφορά την κατανόηση και τη διαχείριση των υποχρεώσεων συμμόρφωσης στα διάφορα κράτη μέλη· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν και, εάν απαιτείται, να βελτιώσουν την καθοδήγηση και τη διαχείριση·

25.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το θεματολόγιο της Επιτροπής για τη βελτίωση της νομοθεσίας· πιστεύει ότι η προθυμία της Επιτροπής να εφαρμόσει την αρχή «για κάθε θέσπιση, μία κατάργηση» αποτελεί σημαντικό βήμα για την ελαχιστοποίηση της διοικητικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων και των ΜΜΕ, με αποτέλεσμα να καθίσταται περισσότερο ελκυστική για τις γυναίκες η επιλογή να γίνουν επιχειρηματίες ή αυτοαπασχολούμενες·

26.  καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο να θεσπίσουν βελτιωμένα φορολογικά κίνητρα ή ευέλικτες φορολογικές δομές, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες πλαισίου για την επιχειρηματικότητα και την αυτοαπασχόληση· επισημαίνει, ως παράδειγμα που αφορά τη φορολόγηση των επιχειρηματιών στα αρχικά στάδια, ότι η φορολόγηση μόνο των εσόδων ή η καθυστέρηση της καταβολής φόρων, προκειμένου να εξασφαλιστούν κεφάλαια, μπορεί να καταστήσει περισσότερο ελκυστική για τις γυναίκες την επιλογή να γίνουν επιχειρηματίες ή αυτοαπασχολούμενες·

27.  τονίζει τη σημασία της εξισορρόπησης επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και των ποιοτικών και οικονομικά προσιτών κοινωνικών υπηρεσιών ως προϋποθέσεων για τις γυναίκες επιχειρηματίες και τις αυτοαπασχολούμενες· αναγνωρίζει ότι η επιχειρηματικότητα και η αυτοαπασχόληση των γυναικών παρέχουν ευελιξία για την επίτευξη καλύτερης εξισορρόπησης επαγγελματικής και προσωπικής ζωής· αναγνωρίζει ότι είναι σημαντικό να καταστεί δυνατή η ισότιμη κατανομή των οικιακών ευθυνών και των ευθυνών φροντίδας, προκειμένου να επιτευχθεί η εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής που είναι απαραίτητη για να μπορούν οι γυναίκες να εισέλθουν στην επιχειρηματικότητα και την αυτοαπασχόληση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν καλύτερη εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής μέσω καλύτερων αδειών μητρότητας και πατρότητας, γονικών αδειών και αδειών φροντίδας, ευέλικτου ωραρίου εργασίας και επιτόπιων εγκαταστάσεων φροντίδας παιδιών, καθώς και μέσω της προώθησης της τηλεργασίας· επισημαίνει ότι το ωράριο εργασίας και τα πρότυπα εργασίας στις αγροτικές περιοχές διαφέρουν σημαντικά από εκείνα των αστικών περιοχών και ότι είναι σημαντικό να παρέχεται παιδική φροντίδα προσαρμοσμένη στις ειδικές ανάγκες των γυναικών σε διάφορες περιοχές· καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να στηρίξουν τα κοινωνικά πλαίσια, μεταξύ άλλων για τους ηλικιωμένους και τα εξαρτώμενα άτομα, και να παράσχουν πιο ευέλικτες υπηρεσίες παιδικής μέριμνας και ευκαιρίες γονικής άδειας, δεδομένου ότι είναι απαραίτητες προκειμένου να ενθαρρυνθούν και να διευκολυνθούν περισσότερες γυναίκες να γίνουν επιχειρηματίες· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τους στόχους της Βαρκελώνης, διασφαλίζοντας την κάλυψη των εν λόγω αναγκών μέσω επενδύσεων σε προσβάσιμες, οικονομικά προσιτές και ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας, καθώς και να εκσυγχρονίσουν τις εν λόγω υπηρεσίες, ώστε οι γυναίκες να μη χρειάζεται να επιλέγουν μεταξύ οικογένειας και συμμετοχής στην αγορά εργασίας· τονίζει η περαιτέρω διευκόλυνση και βελτίωση της δυνατότητας των γυναικών να γίνουν επιχειρηματίες μπορεί να διαδραματίσει ουσιώδη ρόλο για τη γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων στα κράτη μέλη· επικροτεί τα σχετικά μέτρα που έχουν ήδη λάβει ορισμένα κράτη μέλη και τα παροτρύνει να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας των παιδιών και μακροχρόνιας φροντίδας, να προωθήσουν την πρόσβαση για τις αυτοαπασχολούμενες, και να μεταφέρουν ταχέως και πλήρως στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, και να την εφαρμόσουν, και καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί αποτελεσματικά την εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας· αναγνωρίζει τις εθνικές διαφορές στην κοινωνική πολιτική και τον σεβασμό της επικουρικότητας· τονίζει ότι είναι προς το συμφέρον των κρατών μελών να προωθήσουν φιλικά προς την οικογένεια εργασιακά μοντέλα·

28.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο, στην ειδική έκθεσή του αριθ. 10/21 σχετικά με τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό της ΕΕ, διαπίστωσε ότι η Επιτροπή δεν είχε συνεκτιμήσει επαρκώς τη διάσταση του φύλου και δεν είχε κάνει επαρκή χρήση δεδομένων και δεικτών με κατανομή ανά φύλο· καλεί την Επιτροπή να συνεκτιμά τη διάσταση του φύλου κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού, ώστε να διασφαλίζει ότι οι γυναίκες και οι άνδρες επωφελούνται ισότιμα από τις δημόσιες δαπάνες, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του NextGenerationEU και όλων των μέτρων οικονομικής ανάκαμψης·

o
o   o

29.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ C 11 της 12.1.2018, σ. 35. (2) ΕΕ C 66 της 21.2.2018, σ. 44. (3) ΕΕ C 346 της 27.9.2018, σ. 6. (4) ΕΕ C 390 της 18.11.2019, σ. 28. (5) ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 232. (6) ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 191. (7) ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 208. (8) ΕΕ C 67 της 8.2.2022, σ. 137. (9) ΟΟΣΑ, «The Missing Entrepreneurs – Policies for Inclusive Entrepreneurship» (Επιχειρηματίες από ομάδες που υποεκπροσωπούνται: πολιτικές για μια επιχειρηματικότητα χωρίς αποκλεισμούς), Εκδόσεις ΟΟΣΑ, Παρίσι, 2019. (10) ΟΟΣΑ, «The Missing Entrepreneurs – Policies for Inclusive Entrepreneurship» (Επιχειρηματίες από ομάδες που υποεκπροσωπούνται: πολιτικές για μια επιχειρηματικότητα χωρίς αποκλεισμούς), Εκδόσεις ΟΟΣΑ, Παρίσι, 2019. (11) Bajcar, B. και Babiak, J., «Gender Differences in Leadership Styles: Who Leads more Destructively?» (Διαφορές μεταξύ των φύλων στον τρόπο ηγεσίας: Ποιος ηγείται με πιο καταστροφικό τρόπο;), 34ο συνέδριο IBIMA, Μαδρίτη, Νοέμβριος 2019. https://www.researchgate.net/publication/337534934_Gender_Differences_in_Leadership_Styles_Who_Leads_more_Destructively (12) Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, «The professional status of rural women in the EU» (Το επαγγελματικό καθεστώς των γυναικών σε αγροτικές περιοχές στην ΕΕ), Βρυξέλλες, Μάιος 2019. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2019/608868/IPOL_STU(2019)608868_EN.pdf (13) Ό.π. (14) Global Entrepreneurship Monitor, «Women’s Entrepreneurship 2020/21: Thriving Through Crisis» (Γυναικεία επιχειρηματικότητα 2020/21: Ανάπτυξη σε περίοδο κρίσης), Λονδίνο, 2021, https://gemconsortium.org/report/gem-202021-womens-entrepreneurship-report-thriving-through-crisis (15) Eurostat, «Women in Management» (Γυναίκες σε διευθυντικές θέσεις), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2020. (16) Foss, L., Henry, C., Ahl, H. και Mikalsen, G., «Women’s entrepreneurship policy research: a 30-year review of the evidence» (Έρευνα για την πολιτική της γυναικείας επιχειρηματικότητας: τριακονταετής αξιολόγηση των στοιχείων), Small Business Economics, 53(2), σ. 409-429. (17) ΟΟΣΑ, «The Missing Entrepreneurs – Policies for Inclusive Entrepreneurship» (Επιχειρηματίες από ομάδες που υποεκπροσωπούνται: πολιτικές για μια επιχειρηματικότητα χωρίς αποκλεισμούς), Εκδόσεις ΟΟΣΑ, Παρίσι, 2019. (18) Ό.π. (19) ΟΟΣΑ, «OECD/INFE 2020 International Survey of Adult Financial Literacy» (Διεθνής έρευνα του 2020, του διεθνούς δικτύου του ΟΟΣΑ για τη χρηματοοικονομική εκπαίδευση, σχετικά με τις χρηματοοικονομικές γνώσεις των ενηλίκων), Εκδόσεις ΟΟΣΑ, Παρίσι, 2020. (20) Skonieczna, A. και Castellano, L., «Gender Smart Financing. Investing In and With Women: Opportunities for Europe» (Έξυπνη ως προς το φύλο χρηματοδότηση. Επενδύσεις στις γυναίκες και μαζί με τις γυναίκες: Ευκαιρίες για την Ευρώπη), European Economy Discussion Papers, αριθ. 129, Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, Ιούλιος 2020. (21) Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, «Funding women entrepreneurs: How to empower growth» (Χρηματοδότηση των γυναικών επιχειρηματιών: Τρόποι να ενισχυθεί η ανάπτυξη), 2018. (22) Women in VC, Experior Venture Fund and Unconventional Ventures, «Funding in the CEE Region Through the Lens of Gender Diversity and Positive Impact» (Η χρηματοδότηση στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης υπό το πρίσμα της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων και του θετικού αντικτύπου), 2021. (23) EBAN, «Statistics Compendium – European Early Stage Market Statistics» (Συλλογή στατιστικών στοιχείων – Ευρωπαϊκά στατιστικά στοιχεία αγοράς αρχικού σταδίου), EBAN, Βρυξέλλες, 2019. (24) Διεθνής Οργανισμός Χρηματοδότησης, «Moving Towards Gender Balance in Private Equity and Venture Capital» (Οδεύοντας προς την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στις ιδιωτικές επενδύσεις και το επιχειρηματικό κεφάλαιο), Διεθνής Οργανισμός Χρηματοδότησης, Ουάσινγκτον, 2019. (25) Women in VC, Experior Venture Fund and Unconventional Ventures, «Funding in the CEE Region Through the Lens of Gender Diversity and Positive Impact» (Η χρηματοδότηση στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης υπό το πρίσμα της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων και του θετικού αντικτύπου), διαθέσιμο στο διαδίκτυο. (26) Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «Gender Smart Financing. Investing In and With Women: Opportunities for Europe» (Έξυπνη ως προς το φύλο χρηματοδότηση. Επενδύσεις στις γυναίκες και μαζί με τις γυναίκες: Ευκαιρίες για την Ευρώπη), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2020. (27) ΟΟΣΑ, «The Missing Entrepreneurs – Policies for Inclusive Entrepreneurship» (Επιχειρηματίες από ομάδες που υποεκπροσωπούνται: πολιτικές για μια επιχειρηματικότητα χωρίς αποκλεισμούς), Εκδόσεις ΟΟΣΑ, Παρίσι, 2021. (28) Eurofound, «Female entrepreneurship: Public and private funding» (Γυναικεία επιχειρηματικότητα: δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2019. (29) Eurostat, «Women in science and technology» (Γυναίκες στους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας), Products Eurostat News, 2 Οκτωβρίου 2020. (30) ΟΟΣΑ, «The Missing Entrepreneurs – Policies for Inclusive Entrepreneurship» (Επιχειρηματίες από ομάδες που υποεκπροσωπούνται: πολιτικές για μια επιχειρηματικότητα χωρίς αποκλεισμούς), Εκδόσεις ΟΟΣΑ, Παρίσι, 2019. (31) https://ec.europa.eu/growth/smes/supporting-entrepreneurship/women-entrepreneurs/support-tools-and-networks-women_en (32) Global Entrepreneurship Monitor, «2021/2022 Global Report – Opportunity Amid Disruption» [Παγκόσμια έκθεση 2021/2022 – Ευκαιρίες εν μέσω ανατροπών], GEM, Λονδίνο, 2022, https://www.gemconsortium.org/reports/latest-global-report

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη στην ψηφιακή εποχή (2020/2266(INI))

P9_TA(2022)0140 A9-0088/2022

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 4, 16, 26, 114, 169, 173, 179, 180, 181 και 187 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού και τη Γενική Παρατήρηση αριθ. 25 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, της 2ας Μαρτίου 2021, σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών σε σχέση με το ψηφιακό περιβάλλον,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση της Εκπαιδευτικής, Επιστημονικής και Επιμορφωτικής Οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO) σχετικά με τη δεοντολογία της τεχνητής νοημοσύνης που εγκρίθηκε από τη Γενική Διάσκεψη της UNESCO κατά την 41η σύνοδό της στις 24 Νοεμβρίου 2021,

–  έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία, της 13ης Απριλίου 2016, για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου(1) και τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τη βελτίωση της νομοθεσίας,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Μαρτίου 2021, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού (COM(2021)0142),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 7ης Οκτωβρίου 2021, σχετικά με την κατάσταση των ικανοτήτων κυβερνοάμυνας της ΕΕ(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με τις προκλήσεις και τις προοπτικές για τα πολυμερή καθεστώτα ελέγχου των όπλων μαζικής καταστροφής και αφοπλισμού(3),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων – ΓΚΠΔ)(4),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/694 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη και την κατάργηση της απόφασης (ΕΕ) 2015/2240(5),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/695 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου έρευνας και καινοτομίας «Ορίζων Ευρώπη», τον καθορισμό των κανόνων συμμετοχής και διάδοσής του, και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1290/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1291/2013(6),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη (πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη) και για την τροποποίηση ορισμένων νομοθετικών πράξεων της Ένωσης (COM(2021)0206),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση δεδομένων (Πράξη για τη διακυβέρνηση δεδομένων) (COM(2020)0767),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1807 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με ένα πλαίσιο για την ελεύθερη ροή των δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση(7),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/697 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1092(8),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/770 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2019, σχετικά με ορισμένες πτυχές που αφορούν τις συμβάσεις για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου και ψηφιακών υπηρεσιών(9),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1173 του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2021, σχετικά με τη σύσταση της κοινής επιχείρησης για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων και σχετικά με την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1488(10),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 25ης Απριλίου 2018, με τίτλο «Τεχνητή νοημοσύνη για την Ευρώπη» (COM(2018)0237),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 7ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με ένα συντονισμένο σχέδιο για την τεχνητή νοημοσύνη (COM(2018)0795),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 8ης Απριλίου 2019, σχετικά με την οικοδόμηση εμπιστοσύνης στην ανθρωποκεντρική τεχνητή νοημοσύνη (COM(2019)0168),

–  έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Τεχνητή νοημοσύνη – Η ευρωπαϊκή προσέγγιση της αριστείας και της εμπιστοσύνης» (COM(2020)0065),

–  έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, της 27ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με τη γήρανση – προώθηση της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας μεταξύ των γενεών (COM(2021)0050),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα (COM(2020)0066),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, σχετικά με τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης (COM(2020)0067),

–  έχοντας υπόψη τις ανακοινώσεις της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2020, σχετικά με μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη (COM(2020)0102), και της 5ης Μαΐου 2021, με τίτλο «Επικαιροποίηση της νέας βιομηχανικής στρατηγικής του 2020: προς μια ισχυρότερη ενιαία αγορά για την ανάκαμψη της Ευρώπης» (COM(2021)0350),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση 2021-2027 – Επαναπροσδιορίζοντας την εκπαίδευση και την κατάρτιση για την ψηφιακή εποχή» (COM(2020)0624),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Μαρτίου 2021, με τίτλο «Ψηφιακή Πυξίδα 2030: η ευρωπαϊκή οδός για την ψηφιακή δεκαετία» (COM(2021)0118),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Σεπτεμβρίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος πολιτικής 2030 «Πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία» (COM(2021)0574),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής, της 28ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «European enterprise survey on the use of technologies based on artificial intelligence» (Ευρωπαϊκή έρευνα για τις επιχειρήσεις σχετικά με τη χρήση τεχνολογιών που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής, της 26ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Energy-efficient cloud computing technologies and policies for an eco-friendly cloud market» (Ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες και πολιτικές υπολογιστικού νέφους για μια φιλική προς το περιβάλλον αγορά νέφους),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, σχετικά με τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης, του διαδικτύου των πραγμάτων και της ρομποτικής στην ασφάλεια και την ευθύνη (COM(2020)0064),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 2021, σχετικά με τη στρατηγική κυβερνοασφάλειας της ΕΕ για την ψηφιακή δεκαετία,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για την τεχνητή νοημοσύνη, της 8ης Απριλίου 2019, με τίτλο «Κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας για αξιόπιστη ΤΝ»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για την τεχνητή νοημοσύνη, της 8ης Απριλίου 2019, με τίτλο «Ορισμός της ΤΝ: βασικές ικανότητες και επιστημονικοί κλάδοι»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για την τεχνητή νοημοσύνη, της 26ης Ιουνίου 2019, με τίτλο «Policy and investment recommendations for trustworthy AI» (Συστάσεις πολιτικής και επενδυτικές συστάσεις για αξιόπιστη ΤΝ),

–  έχοντας υπόψη τη δημοσίευση της UNESCO, του Μαρτίου του 2019, με τίτλο «I’d blush if I could: Closing gender divides in digital skills through education» (Αν μπορούσα θα κοκκίνιζα: γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των φύλων στις ψηφιακές δεξιότητες μέσω της εκπαίδευσης),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, με τίτλο «Κατανοώντας το μέλλον – Τεχνητή νοημοσύνη και θεμελιώδη δικαιώματα»,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), της 22ας Μαΐου 2019, σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη,

–  έχοντας υπόψη την πλατφόρμα διαλόγου των Ηνωμένων Εθνών για την τεχνητή νοημοσύνη: παγκόσμια σύνοδος κορυφής «AI for Good»,

–  έχοντας υπόψη τις αρχές της G20 για την ΤΝ, της 9ης Ιουνίου 2019,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, της 28ης Ιουνίου 2021, για την τεχνητή νοημοσύνη στον τομέα της υγείας και έξι κατευθυντήριες αρχές για τον σχεδιασμό και τη χρήση της,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 31ης Μαΐου 2017, με τίτλο «Η τεχνητή νοημοσύνη – Η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στην (ψηφιακή) ενιαία αγορά, στην παραγωγή, στην κατανάλωση, στην απασχόληση και στην κοινωνία»(11),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων για την ευθύνη και τις νέες τεχνολογίες – σύνθεση για τις νέες τεχνολογίες, της 21ης Νοεμβρίου 2019, με τίτλο «Liability for Artificial Intelligence and other emerging digital technologies» (Ευθύνη για την τεχνητή νοημοσύνη και άλλες αναδυόμενες ψηφιακές τεχνολογίες),

–  έχοντας υπόψη τη δημοσίευση της ad hoc επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη (CAHAI) του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Δεκεμβρίου του 2020, με τίτλο «Towards Regulation of AI systems – Global perspectives on the development of a legal framework on Artificial Intelligence systems based on the Council of Europe’s standards on human rights, democracy and the rule of law» (Προς τη ρύθμιση των συστημάτων ΤΝ – Παγκόσμιες προοπτικές όσον αφορά την ανάπτυξη νομικού πλαισίου για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης με βάση τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Οκτωβρίου του 2020 με τίτλο «Models of Law and Regulation for AI» (Μοντέλα δικαίου και ρυθμίσεις για την ΤΝ),

–  έχοντας υπόψη την κοινή έκθεση της Trend Micro Research, του Διαπεριφερειακού ιδρύματος ερευνών των Ηνωμένων Εθνών για το έγκλημα και τη δικαιοσύνη και της Ευρωπόλ, της 19ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Malicious Uses and Abuses of Artificial Intelligence» (Κακόβουλες και καταχρηστικές χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης),

–  έχοντας υπόψη τις πολιτικές κατευθύνσεις της Επιτροπής για την περίοδο 2019-2024 με τίτλο «Μια Ένωση που επιδιώκει περισσότερα: το πρόγραμμά μου για την Ευρώπη»,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 16ης Ιουλίου 2020, στην υπόθεση C-311/18 (Schrems II),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Φεβρουαρίου 2017 με συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με ρυθμίσεις αστικού δικαίου στον τομέα της ρομποτικής(12),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 1ης Ιουνίου 2017 σχετικά με την ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας(13),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με το πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την οδική ασφάλεια 2021-2030 – Συστάσεις σχετικά με τα επόμενα βήματα προς το «Όραμα μηδενικών απωλειών»(14),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με τα αυτόνομα οπλικά συστήματα(15),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική για την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική(16),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Φεβρουαρίου 2020 με τίτλο «Διαδικασίες αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων: πώς θα διασφαλιστεί η προστασία των καταναλωτών και η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων και υπηρεσιών»(17),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2020 με συστάσεις προς την Επιτροπή όσον αφορά το καθεστώς αστικής ευθύνης για την τεχνητή νοημοσύνη(18),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2020 σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας για την ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης(19),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2020 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με ένα πλαίσιο για τις δεοντολογικές πτυχές της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής και των συναφών τεχνολογιών(20),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Ιανουαρίου 2021 σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη: ζητήματα ερμηνείας και εφαρμογής του διεθνούς δικαίου στον βαθμό που η Ένωση επηρεάζεται στους τομείς που αφορούν στρατιωτική και μη στρατιωτική χρήση της και ζητήματα κρατικής εξουσίας εκτός του πεδίου εφαρμογής της ποινικής δικαιοσύνης (21),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Μαΐου 2021 με τίτλο «Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης: άρση των φραγμών στη λειτουργία της ψηφιακής ενιαίας αγοράς και βελτίωση της χρήσης της ΤΝ για τους Ευρωπαίους καταναλωτές»(22),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα(23),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα(24),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη στο ποινικό δίκαιο και τη χρήση της από τις αστυνομικές και δικαστικές αρχές σε ποινικές υποθέσεις(25),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικών Πολιτικών (ΓΔ IPOL), του Ιουνίου του 2021, με τίτλο «Artificial Intelligence diplomacy – Artificial Intelligence governance as a new European Union external policy tool» (Διπλωματία της τεχνητής νοημοσύνης – Η διακυβέρνηση της τεχνητής νοημοσύνης ως νέο εργαλείο εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΓΔ IPOL, του Μαΐου του 2021, με τίτλο «Challenges and limits of an open source approach to Artificial Intelligence» (Προκλήσεις και όρια μιας προσέγγισης ανοικτού κώδικα στην τεχνητή νοημοσύνη),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΓΔ IPOL, του Μαΐου του 2021, με τίτλο «Artificial Intelligence market and capital flows – AI and the financial sector at crossroads» (Αγορά τεχνητής νοημοσύνης και ροές κεφαλαίων – Η ΤΝ και ο χρηματοπιστωτικός τομέας σε κρίσιμη καμπή),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΓΔ IPOL, του Ιουνίου του 2021, με τίτλο «Improving working conditions using Artificial Intelligence» (Βελτίωση των συνθηκών εργασίας με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΓΔ IPOL, του Μαΐου του 2021, με τίτλο «The role of Artificial Intelligence in the European Green Deal» (Ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΓΔ IPOL, του Ιουλίου του 2021, με τίτλο «Artificial Intelligence in smart cities and urban mobility» (Τεχνητή νοημοσύνη σε έξυπνες πόλεις και αστική κινητικότητα),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΓΔ IPOL, του Ιουλίου του 2021, με τίτλο «Artificial Intelligence and public services» (Τεχνητή νοημοσύνη και δημόσιες υπηρεσίες),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΓΔ IPOL, του Ιουλίου του 2021, με τίτλο «European Union data challenge» (Πρόκληση όσον αφορά τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΓΔ IPOL, του Ιουνίου του 2020, με τίτλο «Opportunities of Artificial Intelligence» (Ευκαιρίες της τεχνητής νοημοσύνης),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΓΔ IPOL, του Οκτωβρίου του 2021, με τίτλο «Europe’s Digital Decade and Autonomy» (Ψηφιακή δεκαετία και αυτονομία της Ευρώπης),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της ΓΔ IPOL, του Ιανουαρίου του 2022, με τίτλο «Identification and assessment of existing and draft EU legislation in the digital field» (Ταυτοποίηση και αξιολόγηση της υφιστάμενης νομοθεσίας και των σχεδίων νομοθεσίας της ΕΕ στον ψηφιακό τομέα),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS), του Σεπτεμβρίου του 2020, με τίτλο «Civil liability regime for artificial intelligence – European added value assessment» (Καθεστώς αστικής ευθύνης για την τεχνητή νοημοσύνη – Εκτίμηση της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της Μονάδας Διερεύνησης Επιστημονικών Προοπτικών της EPRS, του Δεκεμβρίου του 2020, με τίτλο «Data subjects, digital surveillance, AI and the future of work» (Υποκείμενα δεδομένων, ψηφιακή επιτήρηση, ΤΝ και το μέλλον της εργασίας),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Σεπτεμβρίου του 2020, με τίτλο «European framework on ethical aspects of artificial intelligence, robotics and related technologies» (Ευρωπαϊκό πλαίσιο για τις δεοντολογικές πτυχές της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής και των συναφών τεχνολογιών),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Μαρτίου του 2020, με τίτλο «The ethics of artificial intelligence: Issues and initiatives» (Δεοντολογία της τεχνητής νοημοσύνης: ζητήματα και πρωτοβουλίες),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Ιουνίου του 2020, με τίτλο «Artificial Intelligence: How does it work, why does it matter, and what can we do about it?» (Τεχνητή νοημοσύνη: πώς λειτουργεί, γιατί είναι σημαντική και τι μπορούμε να κάνουμε;),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Ιουλίου του 2020, με τίτλο «Artificial Intelligence and Law enforcement – Impact on Fundamental Rights» (Τεχνητή νοημοσύνη και επιβολή του νόμου – Αντίκτυπος στα θεμελιώδη δικαιώματα),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Ιουνίου του 2020, με τίτλο «The impact of the General Data Protection Regulation (GDPR) on artificial intelligence» (Ο αντίκτυπος του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ) στην τεχνητή νοημοσύνη),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Απριλίου του 2020, με τίτλο «The White Paper on Artificial Intelligence» (Λευκή Βίβλος για την τεχνητή νοημοσύνη),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του EPRS, του Σεπτεμβρίου του 2021 με τίτλο «Regulating facial recognition in the EU» (Ρυθμίσεις για την αναγνώριση προσώπου στην ΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Φεβρουαρίου του 2021, με τίτλο «The future of work: Trends, challenges and potential initiatives» (Το μέλλον της εργασίας: τάσεις, προκλήσεις και πιθανές πρωτοβουλίες),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Ιουνίου του 2021, με τίτλο «Robo-advisors: How do they fit in the existing EU regulatory framework, in particular with regard to investor protection?» (Ρομποτικοί σύμβουλοι: πώς εντάσσονται στο υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά την προστασία των επενδυτών;),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Σεπτεμβρίου του 2021, με τίτλο «China’s ambitions in artificial intelligence» (Οι φιλοδοξίες της Κίνας για την τεχνητή νοημοσύνη),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Ιουνίου του 2021, με τίτλο «What if we chose new metaphors for artificial intelligence?» (Και αν επιλέγαμε νέα μεταφορικά σχήματα για την τεχνητή νοημοσύνη;),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Ιανουαρίου του 2018, με τίτλο «Understanding artificial intelligence» (Κατανόηση της τεχνητής νοημοσύνης),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη της EPRS, του Ιουλίου του 2021, με τίτλο «Tackling deepfakes in European Policy» (Η αντιμετώπιση του βαθιά ψευδούς περιεχομένου στις ευρωπαϊκές πολιτικές),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της Ειδικής Επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη στην ψηφιακή εποχή (AIDA), του Φεβρουαρίου του 2021 με τίτλο «Artificial Intelligence and Health» (Τεχνητή νοημοσύνη και υγεία),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της AIDA, του Μαρτίου του 2021, με τίτλο «Artificial Intelligence and the Green Deal» (Τεχνητή νοημοσύνη και Πράσινη Συμφωνία),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της AIDA, του Μαρτίου του 2021, με τίτλο «The External Policy Dimensions of AI» (Διαστάσεις της τεχνητής νοημοσύνης όσον αφορά την εξωτερική πολιτική),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της AIDA, του Μαΐου του 2021, με τίτλο «AI and Competitiveness» (ΤΝ και ανταγωνιστικότητα),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της AIDA, του Ιουνίου του 2021, με τίτλο «AI and the Future of Democracy» (Η ΤΝ και το μέλλον της δημοκρατίας),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της AIDA, του Ιουνίου του 2021, με τίτλο «AI and the Labour Market» (ΤΝ και αγορά εργασίας),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Ειδικής Επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη στην ψηφιακή εποχή (A9-0088/2022),

1.Εισαγωγή

1.  σημειώνει ότι ο κόσμος βρίσκεται στα πρόθυρα της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης· επισημαίνει ότι, σε σύγκριση με τα τρία προηγούμενα κύματα, που ξεκίνησαν με την εισαγωγή του ατμού, του ηλεκτρισμού και, στη συνέχεια, των υπολογιστών, το τέταρτο κύμα αντλεί τη δυναμικότητά του από την αφθονία δεδομένων σε συνδυασμό με ισχυρούς αλγόριθμους και υπολογιστική ικανότητα· τονίζει ότι η σημερινή ψηφιακή επανάσταση διαμορφώνεται από την παγκόσμια κλίμακά της, την ταχεία σύγκλιση και τον τεράστιο αντίκτυπο των αναδυόμενων τεχνολογικών καινοτομιών στα κράτη, στις οικονομίες, στις κοινωνίες, στις διεθνείς σχέσεις και στο περιβάλλον· αναγνωρίζει ότι η ριζική μεταβολή αυτής της κλίμακας επηρεάζει διαφορετικά διάφορα τμήματα της κοινωνίας, αναλόγως των στόχων τους, της γεωγραφικής τοποθεσίας τους ή του κοινωνικοοικονομικού πλαισίου τους· τονίζει ότι η ψηφιακή μετάβαση πρέπει να διαμορφωθεί με πλήρη σεβασμό προς τα θεμελιώδη δικαιώματα και κατά τρόπο ώστε οι ψηφιακές τεχνολογίες να υπηρετούν την ανθρωπότητα·

2.  παρατηρεί ότι η ψηφιακή επανάσταση πυροδότησε, ταυτόχρονα, παγκόσμιο ανταγωνισμό εξαιτίας της τεράστιας οικονομικής αξίας και των τεχνολογικών ικανοτήτων που έχουν συγκεντρωθεί στις οικονομίες που διαθέτουν τους περισσότερους πόρους στην έρευνα, στην ανάπτυξη και στην εμπορία εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ)· σημειώνει ότι η ψηφιακή ανταγωνιστικότητα και η ανοικτή στρατηγική αυτονομία έχουν καταστεί κεντρικός στόχος πολιτικής σε αρκετές χώρες· τονίζει το γεγονός ότι οι φορείς λήψης αποφάσεων συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο ότι οι αναδυόμενες τεχνολογίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν την γεωπολιτική κατάσταση ισχύος ολόκληρων χωρών·

3.  επισημαίνει ότι η Ευρώπη, η οποία εδώ και αιώνες θέτει διεθνή πρότυπα, κυριαρχεί στην τεχνολογική πρόοδο και ηγείται της μεταποίησης και της ανάπτυξης κορυφαίων προϊόντων, έχει, ως εκ τούτου, παρουσιάσει υστέρηση, δεδομένου ότι αναπτύσσεται και επενδύει πολύ λιγότερο από τις κορυφαίες οικονομίες όπως οι ΗΠΑ ή η Κίνα στην ψηφιακή αγορά,ενώ παραμένει σχετικά ανταγωνιστική όσον αφορά τα αποτελέσματα της θεματικής έρευνας στην ΤΝ· αναγνωρίζει τον κίνδυνο να περιθωριοποιηθούν οι ευρωπαϊκοί φορείς όσον αφορά την ανάπτυξη παγκόσμιων προτύπων και την πρόοδο της τεχνολογίας και να τεθούν υπό αμφισβήτηση οι ευρωπαϊκές αξίες·

4.  επισημαίνει, καταρχάς, ότι τα ψηφιακά εργαλεία καθίστανται όλο και περισσότερο μέσο χειραγώγησης και κατάχρησης στα χέρια ορισμένων επιχειρηματικών φορέων καθώς και στα χέρια αυταρχικών κυβερνήσεων, με σκοπό την υπονόμευση των δημοκρατικών πολιτικών συστημάτων, κατά τρόπο που οδηγεί σε σύγκρουση μεταξύ των πολιτικών συστημάτων· εξηγεί ότι η ψηφιακή κατασκοπεία, η δολιοφθορά, ο πόλεμος μικρής κλίμακας και οι εκστρατείες παραπληροφόρησης θέτουν σε κίνδυνο τις δημοκρατικές κοινωνίες·

5.  τονίζει ότι η φύση των ψηφιακών επιχειρηματικών μοντέλων παρέχει τη δυνατότητα για κλιμακοθετησιμότητα και αποτελέσματα δικτύου σε μεγάλο βαθμό· επισημαίνει ότι πολλές ψηφιακές αγορές χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό συγκέντρωσης της αγοράς, γεγονός που επιτρέπει σε έναν μικρό αριθμό τεχνολογικών πλατφορμών, με έδρα κυρίως τις ΗΠΑ επί του παρόντος, να ηγηθούν της εμπορευματοποίησης πρωτοποριακών τεχνολογικών καινοτομιών, να προσελκύσουν τις καλύτερες ιδέες, ταλέντα και εταιρείες και να επιτύχουν εξαιρετική αποδοτικότητα· προειδοποιεί ότι οι κυρίαρχες θέσεις στην αγορά στον τομέα της οικονομίας δεδομένων είναι πιθανό να επεκταθούν στην αναδυόμενη οικονομία της ΤΝ· επισημαίνει ότι μόνο οκτώ από τις κορυφαίες 200 ψηφιακές εταιρείες σήμερα έχουν έδρα στην ΕΕ· τονίζει ότι η ολοκλήρωση μιας πραγματικής ψηφιακής ενιαίας αγοράς είναι υψίστης σημασίας εν προκειμένω·

6.  τονίζει ότι, ως εκ τούτου, ο παγκόσμιος ανταγωνισμός για ηγετική θέση στον τομέα της τεχνολογίας έχει καταστεί προτεραιότητα στην ΕΕ· τονίζει ότι, εάν η ΕΕ δεν ενεργήσει με ταχύτητα και θάρρος, θα καταλήξει να υποχρεωθεί σε τήρηση κανόνων και προτύπων που έχουν θέσει άλλοι και διατρέχει τον κίνδυνο να υποστεί επιβλαβείς συνέπειες όσον αφορά την πολιτική της σταθερότητα, την κοινωνική ασφάλεια, τα θεμελιώδη δικαιώματα, τις ατομικές ελευθερίες και την οικονομική ανταγωνιστικότητα·

7.  υποστηρίζει ότι η ΤΝ είναι μία από τις βασικές αναδυόμενες τεχνολογίες στο πλαίσιο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης· σημειώνει ότι η ΤΝ τροφοδοτεί την ψηφιακή οικονομία, καθώς καθιστά δυνατή την εισαγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, έχει τη δυνατότητα να αυξήσει τις επιλογές των καταναλωτών και μπορεί να καταστήσει πιο αποδοτικές τις παραγωγικές διαδικασίες· δηλώνει ότι, έως το 2030, η ΤΝ αναμένεται να συνεισφέρει περισσότερα από 11 τρισεκατομμύρια EUR στην παγκόσμια οικονομία· τονίζει, ταυτόχρονα, ότι οι τεχνολογίες ΤΝ ενέχουν τον κίνδυνο μείωσης της ανθρώπινης παρέμβασης· επισημαίνει ότι η ΤΝ πρέπει να παραμείνει ανθρωποκεντρική, αξιόπιστη τεχνολογία και δεν πρέπει να υποκαθιστά την ανθρώπινη αυτονομία ούτε να προϋποθέτει την απώλεια της ατομικής ελευθερίας· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι αυτή η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση είναι συμμετοχική και δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο·

8.  υποστηρίζει ότι μαίνεται ανταγωνισμός σε παγκόσμιο επίπεδο για την ηγετική θέση στον τομέα της ΤΝ· επισημαίνει ότι οι τεχνολογίες ΤΝ υπόσχονται να αποφέρουν τεράστια οικονομική αξία στις οικονομίες εκείνες που αναπτύσσουν επικερδώς, παράγουν και υιοθετούν τέτοιες τεχνολογίες, καθώς και σε εκείνες τις χώρες στις οποίες πραγματοποιείται η δημιουργία της εν λόγω αξίας· υπογραμμίζει ότι η ΤΝ δεν είναι μια παντοδύναμη τεχνολογία, αλλά ένα αποδοτικό σύνολο εργαλείων και τεχνικών που μπορούν να αξιοποιηθούν προς όφελος της κοινωνίας· εξηγεί ότι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι τεχνολογίες εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται· επισημαίνει ότι η ΕΕ έχει δηλώσει την πρόθεσή της να πρωτοστατήσει σε ένα κανονιστικό πλαίσιο για την ΤΝ· τονίζει, ωστόσο, ότι είναι ζωτικής σημασίας η ΕΕ να είναι σε θέση να καθορίζει τη ρυθμιστική προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, και να ενεργεί ως παγκόσμιος φορέας καθορισμού προτύπων· τονίζει, επομένως, τη σημασία της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας στον τομέα της ΤΝ και την ικανότητα της ΕΕ να διαμορφώνει το κανονιστικό πλαίσιο σε διεθνές επίπεδο· τονίζει ότι ορισμένες χρήσεις της ΤΝ ενδεχομένως ενέχουν ατομικούς και κοινωνικούς κινδύνους που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τα θεμελιώδη δικαιώματα και, συνεπώς, θα πρέπει να εξεταστούν από τους φορείς χάραξης πολιτικής, ώστε να μπορέσει η ΤΝ να καταστεί αποτελεσματικά ένα μέσο που εξυπηρετεί τους ανθρώπους και την κοινωνία για την επιδίωξη του κοινού καλού και το γενικού συμφέροντος·

9.  σημειώνει ότι απαιτείται ένα σαφές κανονιστικό πλαίσιο, πολιτική δέσμευση και μια πιο μακρόπνοη νοοτροπία, στοιχεία τα οποία συχνά απουσιάζουν επί του παρόντος, προκειμένου οι ευρωπαϊκοί φορείς να είναι επιτυχημένοι στην ψηφιακή εποχή και να καταστούν πρωτοπόροι της τεχνολογίας στον τομέα της ΤΝ· καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, με βάση μια τέτοια προσέγγιση, τόσο οι πολίτες όσο και οι επιχειρήσεις της ΕΕ μπορούν να επωφεληθούν από την ΤΝ και τις σημαντικές ευκαιρίες που προσφέρει για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ευημερία και την ευζωία· υπογραμμίζει ότι τα ρυθμιστικά πλαίσια πρέπει να διαμορφωθούν κατά τρόπο ώστε να μην επιβάλλουν αδικαιολόγητους φραγμούς που παρεμποδίζουν την επιτυχία των ευρωπαϊκών φορέων στην ψηφιακή εποχή, ιδίως των νεοφυών επιχειρήσεων και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ)· επισημαίνει ότι οι ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά ώστε να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον στο οποίο θα αναδύονται και θα αναπτύσσονται περισσότερες ευρωπαϊκές επιτυχίες στην ήπειρό μας·

10.  επισημαίνει ότι η ταχεία τεχνολογική πρόοδος που εισάγει η ΤΝ είναι ολοένα και περισσότερο άρρηκτα συνδεδεμένη με τους περισσότερους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και θα επηρεάσει, επίσης, τα μέσα διαβίωσης όλων εκείνων που δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες δεξιότητες για να προσαρμοστούν αρκετά γρήγορα σε αυτές τις νέες τεχνολογίες· επισημαίνει ότι, ενώ η επίτευξη του ψηφιακού γραμματισμού μέσω της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση πολλών από τις κοινωνικοοικονομικές ανησυχίες που προκύπτουν, οι επιπτώσεις αυτές θα πρέπει επίσης να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας, των αστικών και αγροτικών υποδομών και των δημοκρατικών διαδικασιών·

11.  τονίζει την ανάγκη να αντικατοπτρίζονται οι στόχοι και τα συμφέροντα των γυναικών και των ευάλωτων ομάδων στην ψηφιακή μετάβαση· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι το 2018 οι γυναίκες αντιπροσώπευαν μόλις το 22 % των επαγγελματιών στον τομέα της ΤΝ παγκοσμίως, κατάσταση που είναι προβληματική και απλώς διαιωνίζει και παγιώνει τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις· αναγνωρίζει την ανάγκη να διαφυλαχθούν τα δικαιώματα στην ισότητα ενώπιον του νόμου, στην ιδιωτική ζωή, στην ελευθερία της έκφρασης και στη συμμετοχή στην πολιτιστική και πολιτική ζωή κατά τη χρήση τεχνολογιών ΤΝ, ιδίως για τις μειονοτικές κοινότητες·

2. Εν δυνάμει ευκαιρίες, κίνδυνοι και εμπόδια στη χρήση της ΤΝ: έξι μελέτες περιπτώσεων που εξετάστηκαν από την επιτροπή AIDA

12.  υπενθυμίζει ότι η ΤΝ βασίζεται σε λογισμικό που χρησιμοποιεί πιθανοτικά μοντέλα και αλγοριθμικές προβλέψεις για ένα σύνολο ειδικών στόχων· επισημαίνει ότι ο όρος «ΤΝ» είναι ένας γενικός όρος που καλύπτει ευρύ φάσμα παλαιών και νέων τεχνολογιών, τεχνικών και προσεγγίσεων που γίνονται καλύτερα αντιληπτές ως «συστήματα τεχνητής νοημοσύνης», ο οποίος αναφέρεται σε όλα τα μηχανικά συστήματα τα οποία συχνά έχουν ως μόνο κοινό στοιχείο το γεγονός ότι καθοδηγούνται από ένα δεδομένο σύνολο στόχων που έχουν καθοριστεί από τον άνθρωπο, με ποικίλους βαθμούς αυτονομίας στις δράσεις τους, και συμμετέχουν σε προβλέψεις, συστάσεις ή λήψη αποφάσεων με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα· σημειώνει ότι, ενώ ορισμένες από αυτές τις τεχνολογίες χρησιμοποιούνται ήδη ευρέως, άλλες βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της ανάπτυξης ή αποτελούν απλώς έννοιες βασισμένες σε εικασίες που ενδέχεται να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν στο μέλλον·

13.  επισημαίνει ότι υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ της συμβολικής ΤΝ, της κύριας προσέγγισης της ΤΝ από τη δεκαετία του 1950 έως τη δεκαετία του 1990, και της ΤΝ μηχανικής μάθησης, που βασίζεται στα δεδομένα, η οποία κυριαρχεί από τη δεκαετία του 2000· διευκρινίζει ότι κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος, η ΤΝ αναπτύχθηκε με την κωδικοποίηση των γνώσεων και της εμπειρίας εμπειρογνωμόνων σε ένα σύνολο κανόνων που στη συνέχεια εκτελούνταν από μηχάνημα·

14.  σημειώνει ότι, στο δεύτερο κύμα, οι αυτοματοποιημένες διαδικασίες μάθησης αλγορίθμων που βασίζονται στην επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων, η ικανότητα συλλογής δεδομένων εισόδου από πολλαπλές διαφορετικές πηγές και διαμόρφωσης σύνθετων αναπαραστάσεων ενός δεδομένου περιβάλλοντος και ο εντοπισμός μοτίβων κατέστησαν τα συστήματα ΤΝ πιο περίπλοκα, αυτόνομα και αδιαφανή, γεγονός που πιθανόν οδηγεί σε λιγότερο εξηγήσιμα αποτελέσματα· τονίζει ότι, επομένως, η τρέχουσα ΤΝ μπορεί να κατατμηθεί σε πολλούς διαφορετικούς επιμέρους τομείς και τεχνικές, όπου η βαθιά μάθηση αποτελεί, για παράδειγμα, υποπεδίο της μηχανικής μάθησης, η οποία με την σειρά της αποτελεί υποπεδίο της ΤΝ·

15.  σημειώνει ότι, παρόλο που η σημερινή ΤΝ έχει καταστεί πολύ πιο αποτελεσματική και ισχυρή από τη συμβολική ΤΝ, χάρη στη σημαντική αύξηση των υπολογιστικών ικανοτήτων, εξακολουθεί να μπορεί να επιλύει μόνο σαφώς καθορισμένα προβλήματα σε εξειδικευμένα πεδία, όπως το σκάκι ή η αναγνώριση εικόνας, και ο προγραμματισμός της δεν έχει σχεδιαστεί για να αναγνωρίζει πλήρως τις ενέργειες που εκτελεί το σύστημα ΤΝ· επισημαίνει ότι τα συστήματα ΤΝ – αντίθετα από ό,τι υπονοεί το όνομά τους – δεν διαθέτουν «νοημοσύνη» με την ανθρώπινη έννοια· επισημαίνει ότι, ως εκ τούτου, αναφέρεται ως «στενή» ή «ασθενής» ΤΝ και εξακολουθεί να αποτελεί απλώς εργαλείο που παρέχει συστάσεις και προβλέψεις· σημειώνει, για παράδειγμα, ότι τα αυτοοδηγούμενα αυτοκίνητα λειτουργούν με συνδυασμό διαφόρων συστημάτων ΤΝ μίας εργασίας, τα οποία από κοινού μπορούν να παρέχουν έναν τρισδιάστατο χάρτη του περιβάλλοντος χώρου του οχήματος, ώστε το λειτουργικό του σύστημα να μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις·

16.  επισημαίνει ότι πολλοί φόβοι που συνδέονται με την ΤΝ βασίζονται σε υποθετικές έννοιες, όπως η γενική ΤΝ, η τεχνητή υπερευφυΐα και η μοναδικότητα, οι οποίες θα μπορούσαν, θεωρητικά, να έχουν ως αποτέλεσμα η μηχανική νοημοσύνη να έχει καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με την ανθρώπινη νοημοσύνη σε πολλούς τομείς· τονίζει ότι υπάρχουν αμφιβολίες ως προς το κατά πόσον αυτή η ΤΝ στη σφαίρα της εικασίας μπορεί καν να επιτευχθεί με τις τεχνολογίες που διαθέτουμε και με βάση τους επιστημονικούς νόμους· πιστεύει, ωστόσο, ότι οι νομοθέτες πρέπει να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που ενέχει σε αυτή τη φάση η λήψη αποφάσεων που βασίζεται σε ΤΝ, καθώς είναι αποδεδειγμένα σαφές ότι οι επιβλαβείς επιπτώσεις, όπως οι διακρίσεις λόγω φυλετικής καταγωγής ή φύλου, αποδίδονται ήδη σε συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου η ΤΝ έχει αναπτυχθεί χωρίς διασφαλίσεις·

17.  υπογραμμίζει ότι η πλειονότητα των συστημάτων ΤΝ που χρησιμοποιούνται επί του παρόντος είναι χαμηλού κινδύνου· αναφέρεται, για παράδειγμα, σε αυτόματες μεταφράσεις, «μηχανές Eureka», αυτόματες μηχανές παιχνιδιών και ρομπότ που εκτελούν επαναλαμβανόμενες διαδικασίες κατασκευής· καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μόνο ορισμένες περιπτώσεις χρήσης δύνανται να χαρακτηριστούν ως επικίνδυνες και ότι τέτοιες περιπτώσεις απαιτούν ρυθμιστικές ενέργειες και αποτελεσματικές διασφαλίσεις, εάν αυτές δεν υφίστανται ήδη·

18.  ενθαρρύνει τη διεξαγωγή δημόσιας συζήτησης σχετικά με τρόπους διερεύνησης του τεράστιου δυναμικού της ΤΝ με βάση τις θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες, τις αρχές της διαφάνειας, της εξηγησιμότητας, της δικαιοσύνης, της λογοδοσίας, της ευθύνης και της αξιοπιστίας, καθώς και την αρχή ότι η ΤΝ και η ρομποτική θα πρέπει να είναι ανθρωποκεντρικές και να αναπτύσσονται ώστε να λειτουργούν συμπληρωματικά προς τους ανθρώπους· τονίζει ότι σε σημαντικό αριθμό τομέων της ανθρώπινης ζωής, από τη βιωσιμότητα έως την υγειονομική περίθαλψη, η ΤΝ μπορεί να προσφέρει οφέλη ως βοηθητικό εργαλείο για τους χρήστες και τους επαγγελματίες, ενισχύοντας τις ικανότητες των ανθρώπων χωρίς να παρεμποδίζει την ικανότητά τους να ενεργούν και να αποφασίζουν ελεύθερα· τονίζει ότι οι συμφωνηθείσες δεοντολογικές αρχές και απαιτήσεις για την ΤΝ θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλους τους τομείς εφαρμογών ΤΝ και να ενσωματωθούν οι απαραίτητες διασφαλίσεις, ώστε να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών, πράγμα που θα τους κάνει να ενστερνιστούν τα οφέλη της ΤΝ·

19.  υπογραμμίζει ότι το επίπεδο κινδύνου μιας συγκεκριμένης εφαρμογής ΤΝ διαφέρει σημαντικά με βάση την πιθανότητα και τη σοβαρότητα πρόκλησης βλάβης· επισημαίνει, επομένως, ότι οι νομικές απαιτήσεις θα πρέπει να προσαρμόζονται με βάση το στοιχείο αυτό, σύμφωνα με μια προσέγγιση βάσει κινδύνου και λαμβάνοντας δεόντως υπόψη, όταν αυτό είναι αιτιολογημένο, την αρχή της προφύλαξης· τονίζει ότι, σε αυτές τις παρούσες ή μελλοντικές περιπτώσεις όπου, σε μια συγκεκριμένη περίπτωση χρήσης, τα συστήματα ΤΝ ενέχουν υψηλούς κινδύνους για τα θεμελιώδη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, απαιτείται πλήρης ανθρώπινη εποπτεία και ρυθμιστική παρέμβαση και ότι, δεδομένης της ταχύτητας της τεχνολογικής ανάπτυξης, η ρύθμιση για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου πρέπει να είναι ευέλικτη και ανθεκτική στις μελλοντικές εξελίξεις·

20.  διευκρινίζει ότι η παρούσα έκθεση εξετάζει λεπτομερώς έξι μελέτες περιπτώσεων για την ΤΝ, περιγράφοντας τις ευκαιρίες που προσφέρει η ΤΝ στον αντίστοιχο τομέα, τους κινδύνους που πρέπει να αντιμετωπιστούν και τα εμπόδια που εμποδίζουν την Ευρώπη να αξιοποιήσει πλήρως τα οφέλη της ΤΝ· επισημαίνει ότι οι μελέτες περιπτώσεων αντιπροσωπεύουν ορισμένες από τις σημαντικότερες περιπτώσεις χρήσης της ΤΝ σήμερα και, ταυτόχρονα, αντικατοπτρίζουν ορισμένα από τα κύρια θέματα των δημόσιων ακροάσεων που πραγματοποίησε η επιτροπή AIDA κατά τη διάρκεια της εντολής της, και συγκεκριμένα τον τομέα της υγείας, την Πράσινη Συμφωνία, την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια, την ανταγωνιστικότητα, το μέλλον της δημοκρατίας και την αγορά εργασίας·

α) ΤΝ και ο τομέας της υγείας

21.  θεωρεί ότι η μεθοδολογική ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων, μεταξύ άλλων μέσω της ΤΝ, μπορεί να καταστήσει δυνατές νέες λύσεις ή να βελτιώσει τις υφιστάμενες τεχνικές στον τομέα της υγείας, που θα μπορούσαν να επιταχύνουν την επιστημονική έρευνα σε τεράστιο βαθμό, να σώσουν ανθρώπινες ζωές και να βελτιώσουν τη φροντίδα των ασθενών, προσφέροντας καινοτόμες θεραπείες και καλύτερη διάγνωση και προωθώντας υποστηρικτικά περιβάλλοντα για υγιεινό τρόπο ζωής· επισημαίνει ότι τα συστήματα ΤΝ μπορούν επίσης να συνεισφέρουν στην προσβασιμότητα, την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας, προσφέροντας, παράλληλα, ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους ευρωπαϊκούς τομείς των ΤΠΕ και της υγειονομικής περίθαλψης, εάν η διαχείριση των εγγενών κινδύνων γίνει με τον κατάλληλο τρόπο·

22.  επισημαίνει ότι η χρήση της ΤΝ στον τομέα της υγείας θα πρέπει να βασίζεται σε ισχυρές δεοντολογικές απαιτήσεις, όπως η ισότιμη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, η ιδιωτικότητα, η ευθύνη, η διαφάνεια, η εξηγησιμότητα, η αξιοπιστία, η συμμετοχικότητα και η αντιπροσωπευτικότητα των συνόλων δεδομένων, καθώς και η συνεχής ανθρώπινη εποπτεία· τονίζει ότι ο σχεδιασμός των συστημάτων που βασίζονται στην ΤΝ πρέπει να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο μη ορθής κατανομής πόρων σε άτομα βάσει λανθασμένης ή μεροληπτικής κατηγοριοποίησης, ιεράρχησης ή τεχνολογικής δυσλειτουργίας, με αποτέλεσμα εσφαλμένη διάγνωση, άστοχη ή καθόλου θεραπευτική αγωγή· πιστεύει ότι πρέπει να εφαρμόζονται τα υψηλότερα δεοντολογικά πρότυπα σε όλες τις εφαρμογές υγειονομικής περίθαλψης και θα πρέπει να θεσπίζονται δεοντολογικοί κανόνες σε πολύ πρώιμο στάδιο κατά την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό τους, ήτοι δεοντολογία εκ σχεδιασμού· υπογραμμίζει ότι η αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων σε εφαρμογές υγειονομικής περίθαλψης ενδέχεται να ενέχει κινδύνους για την ευημερία και τα θεμελιώδη δικαιώματα των ασθενών και τονίζει ότι η ΤΝ πρέπει, ως εκ τούτου, να διαδραματίζει υποστηρικτικό ρόλο στην υγειονομική περίθαλψη, όπου θα πρέπει πάντα να διατηρείται η ανθρώπινη εποπτεία από επαγγελματίες· ζητεί η εφαρμογή ΤΝ στις ιατρικές διαγνώσεις στα συστήματα δημόσιας υγείας να διαφυλάσσει τη σχέση ασθενούς-ιατρού και να συνάδει ανά πάσα στιγμή με τον όρκο του Ιπποκράτη· σημειώνει, ωστόσο, ότι η ΤΝ βελτιώνει την ακρίβεια του προσυμπτωματικού ελέγχου και ήδη επιτυγχάνει καλύτερες επιδόσεις έναντι της διάγνωσης ιατρού σε αρκετές περιπτώσεις· θεωρεί ότι τα υφιστάμενα πλαίσια ευθύνης δεν παρέχουν επαρκή ασφάλεια δικαίου και δεν προασπίζουν το δικαίωμα ένδικης προσφυγής των ασθενών σε περίπτωση εσφαλμένης διάγνωσης και εσφαλμένης θεραπευτικής αγωγής μέσω της ΤΝ· εκφράζει ικανοποίηση, εν προκειμένω, για την επικείμενη νομοθετική πρόταση σχετικά με την ευθύνη της ΤΝ· σημειώνει ότι είναι σημαντικό να προστατεύονται οι επαγγελματίες στον τομέα της υγείας ως χρήστες συστημάτων ΤΝ, καθώς και οι ασθενείς ως τελικοί αποδέκτες, με την παροχή επαρκών και διαφανών στοιχείων·

23.  υπογραμμίζει ότι οι λύσεις που βασίζονται στην ΤΝ χρησιμοποιούνται ήδη ή υποβάλλονται σε δοκιμές σε κλινικό περιβάλλον με στόχο την υποστήριξη της διάγνωσης, της πρόγνωσης, της θεραπευτικής αγωγής και της συμμετοχής των ασθενών, ώστε να επιταχύνεται και να βελτιώνεται η θεραπεία και να μειώνονται οι περιττές παρεμβάσεις· σημειώνει, επιπλέον, ότι η ΤΝ μπορεί να ενισχύσει την εξατομικευμένη ιατρική και περίθαλψη των ασθενών· σημειώνει ότι η ΤΝ καλύπτει επί του παρόντος ευρύ φάσμα τομέων υγείας, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας υγείας, των υπηρεσιών φροντίδας, της αυτοφροντίδας και των συστημάτων υγείας· παρατηρεί ότι τα δεδομένα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο· διαπιστώνει ότι υπάρχουν ελπιδοφόρες εφαρμογές για την ΤΝ όσον αφορά την άντληση πληροφοριών από εικόνες και άλλα ιατροτεχνολογικά προϊόντα για την ενημέρωση αναλύσεων επόμενου σταδίου, και σημειώνει ότι αναμένεται επίσης ότι οι αλγόριθμοι βαθιάς μάθησης μπορούν να επιτύχουν ποσοτικό άλμα σε διάφορες κλινικές εργασίες·

24.  επισημαίνει ότι οι τεχνολογίες ΤΝ μπορούν να εφαρμοστούν στην έρευνα, την ανάπτυξη και τη μαζική παραγωγή φαρμάκων και μπορούν δυνητικά να επιταχύνουν την ανάπτυξη νέων φαρμάκων, θεραπειών και εμβολίων με χαμηλότερο κόστος· θεωρεί ότι η ΤΝ μπορεί να συμβάλει στην πρόβλεψη των αποτελεσμάτων της ανταπόκρισης σε θεραπευτικές αγωγές και μπορεί να επιτρέψει στους ιατρούς να προσαρμόσουν τις θεραπευτικές στρατηγικές σύμφωνα με τα ατομικά γενετικά ή φυσιολογικά χαρακτηριστικά με αυξανόμενα επίπεδα ακρίβειας εφόσον βασίζεται σε δεδομένα υψηλής ποιότητας και σε ορθές παραδοχές, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η αποτελεσματικότητα της προληπτικής φροντίδας, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλες οι δεοντολογικές απαιτήσεις όσον αφορά την επαγγελματική εποπτεία της κλινικής επικύρωσης της ΤΝ, την ιδιωτικότητα, την προστασία των δεδομένων και τη συγκατάθεση μετά από ενημέρωση· σημειώνει ότι τα μαζικά δεδομένα στον τομέα της υγείας μπορούν να αναλυθούν με τη βοήθεια της ΤΝ ώστε να επιταχυνθεί η επεξεργασία τους· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η υπολογιστική υψηλών επιδόσεων είναι διαλειτουργική με την ΤΝ, καθώς σημαντικοί οικονομικοί τομείς, συμπεριλαμβανομένων των τομέων της μεταποίησης, της υγείας και των φαρμάκων, βασίζονται στην υπολογιστική υψηλών επιδόσεων·

25.  υπογραμμίζει ότι οι λύσεις που βασίζονται στην ΤΝ μπορούν δυνητικά να προσαρμόζουν τις θεραπείες και την ανάπτυξη φαρμάκων σε συγκεκριμένες ανάγκες των ασθενών και να ενισχύουν τη συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους συμμετέχοντες στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης· θεωρεί ότι η ΤΝ και η πρόσβαση σε συναφή, επικαιροποιημένα και υψηλής ποιότητας ανωνυμοποιημένα και αντιπροσωπευτικά σύνολα δεδομένων, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, παρέχουν στήριξη στους επαγγελματίες του τομέα της υγείας βοηθώντας τους να παρέχουν καλύτερη φροντίδα στους ασθενείς τους και πιο εξατομικευμένη ανατροφοδότηση, καθοδήγηση και υποστήριξη, γεγονός που προάγει την ασφάλεια των ασθενών και καθιστά τη θεραπευτική αγωγή πιο αποτελεσματική· επισημαίνει ότι αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα βοηθητικό όσον αφορά τη διαλογή και την επανεξέταση του αυξανόμενου όγκου επιστημονικών γνώσεων ώστε οι επαγγελματίες στον τομέα της υγείας να αντλήσουν συναφή συμπεράσματα· επισημαίνει ότι οι πολίτες όλων των κρατών μελών πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να κοινοποιούν τα υγειονομικά δεδομένα τους στους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και στις αρχές της επιλογής τους· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη δημιουργίας κινήτρων για αναβάθμιση δεξιοτήτων, επανειδίκευση και αναπροσαρμογή των δεξιοτήτων των εργαζομένων σε υγειονομικά επαγγέλματα·

26.  θεωρεί ότι η καταπολέμηση της νόσου COVID-19 επιτάχυνε τόσο την έρευνα νέων τεχνολογιών όσο και την ανάπτυξή τους, ιδίως εφαρμογών ΤΝ, στην αναζήτηση τρόπων για τη βελτίωση της ανίχνευσης κρουσμάτων, την κλινική περίθαλψη και την έρευνα σε θεραπευτικά μέσα, και επισημαίνει τη χρησιμότητα της ΤΝ, καθώς και τη σημασία της χρηματοδότησης και των δεδομένων υψηλής ποιότητας με σκοπό την αποτελεσματική παρακολούθηση και την κατάρτιση μοντέλων για την εξάπλωση των επιδημικών εξάρσεων λοιμωδών νόσων, σύμφωνα με τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων· σημειώνει, ωστόσο, ότι η εμπειρία με εφαρμογές ΤΝ κατά την πανδημία της COVID-19 αποκάλυψε ορισμένους περιορισμούς όσον αφορά τη χρήση της ΤΝ στην ιατρική διαγνωστική(26)·

27.  επισημαίνει τις δυνατότητες των συστημάτων ΤΝ να προσφέρουν ανακούφιση των συστημάτων υγείας και των επαγγελματιών του τομέα της υγείας από την επιβάρυνση και να συμβάλουν στην εξεύρεση λύσεων για την παροχή φροντίδας σε ταχέως γηράσκοντες πληθυσμούς στην Ευρώπη και στον κόσμο και την προστασία τους από επικίνδυνες νόσους·

28.  επισημαίνει ότι η χρήση ασφαλών και αποδοτικών εφαρμογών ΤΝ για διοικητικές εργασίες που δεν απαιτούν ανθρώπινες ενέργειες μπορεί να εξοικονομήσει πολύ χρόνο για τους υγειονομικούς, τον οποίο μπορούν, αντ’ αυτού, να αφιερώσουν σε επισκέψεις ασθενών·

29.  τονίζει ότι οι εφαρμογές για την υγεία των καταναλωτών που βασίζονται στην ΤΝ μπορούν να συμβάλουν στην παρακολούθηση της κατάστασης της υγείας ενός ατόμου μέσω καθημερινών συσκευών, όπως τα έξυπνα τηλέφωνα, επιτρέποντας στους χρήστες να παρέχουν οικειοθελώς δεδομένα που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για έγκαιρες προειδοποιήσεις και ειδοποιήσεις σχετικά με απειλητικά για τη ζωή συμβάντα, όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή ανακοπή· τονίζει ότι οι εφαρμογές για την υγεία που βασίζονται στην ΤΝ μπορούν επίσης να ενθαρρύνουν την υγιή συμπεριφορά και να ενισχύσουν την υπεύθυνη αυτοφροντίδα για τα άτομα, καθώς παρέχουν στους ασθενείς πρόσθετα μέσα για την παρακολούθηση της υγείας και του τρόπου ζωής τους και βελτιώνουν την ακρίβεια του προσυμπτωματικού ελέγχου από τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας· επισημαίνει, ωστόσο, την ιδιαίτερη ευαισθησία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν την υγεία και τον κίνδυνο παραβιάσεων των δεδομένων ή καταχρήσεων εν προκειμένω, και υπογραμμίζει την ανάγκη εφαρμογής αυστηρών προτύπων κυβερνοασφάλειας για κάθε εφαρμογή για την υγεία·

30.  τονίζει ότι η ΤΝ στον τομέα της υγείας εξαρτάται ιδιαίτερα από τον μεγάλο όγκο δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, την κοινοχρησία δεδομένων, την υψηλή ποιότητα δεδομένων, την προσβασιμότητα στα δεδομένα και τη διαλειτουργικότητα των δεδομένων, ώστε να εκπληρωθεί το πλήρες δυναμικό της ΤΝ σε σχέση με τον τομέα της υγείας· τονίζει την ανάγκη να διευκολυνθεί η σύνδεση των ηλεκτρονικών μητρώων υγείας με τα συστήματα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, προκειμένου οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας που ασχολούνται με την περίθαλψη ασθενών να έχουν πρόσβαση στις απαραίτητες πληροφορίες για τον ασθενή, με την επιφύλαξη της συγκατάθεσής του·

31.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία με σκοπό την ενσωμάτωση δεδομένων πολύ υψηλής ποιότητας για χρήση στον τομέα της υγείας· θεωρεί ότι η διασύνδεση και η διαλειτουργικότητα των υποδομών υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων με τον ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για την υγεία θα εξασφαλίσει τη διαθεσιμότητα μεγάλων συνόλων δεδομένων υψηλής ποιότητας για την υγεία, που είναι σημαντικά για την έρευνα και τη θεραπεία παθήσεων, ιδίως σπάνιων νόσων και παιδιατρικών παθήσεων·

32.  τονίζει την ανάγκη οικοδόμησης εμπιστοσύνης με την προώθηση της διαλειτουργικότητας και της μεγαλύτερης συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων επαγγελματιών του τομέα της υγείας που παρακολουθούν τον ίδιο ασθενή· τονίζει την ανάγκη παροχής κατάρτισης στους επαγγελματίες του τομέα της υγείας σχετικά με τις τεχνικές και τις προσεγγίσεις ΤΝ· τονίζει την ανάγκη να καταπολεμηθεί η δυσπιστία, για παράδειγμα με την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού της ανωνυμοποίησης των δεδομένων και της ψευδωνυμοποίησης, και να ενημερωθούν καλύτερα οι πολίτες, οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων σχετικά με τις χρήσεις, τα οφέλη και τους κινδύνους της ΤΝ στον τομέα της υγείας, καθώς και οι προγραμματιστές ΤΝ σχετικά με τις προκλήσεις και τους κινδύνους της επεξεργασίας ευαίσθητων δεδομένων στον εν λόγω τομέα·

33.  πιστεύει, επιπλέον, ότι τα δεσμευτικά και άρτια δεοντολογικά και νομικά πρότυπα και τα εκτελεστά δικαιώματα προσφυγής είναι απαραίτητα για την προώθηση ενός οικοσυστήματος εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και για την επαρκή προστασία των δεδομένων υγείας από πιθανή κατάχρηση και την πιθανή παράνομη πρόσβαση σε αυτά· συμφωνεί με την Επιτροπή ότι οι πολίτες θα πρέπει να έχουν ασφαλή πρόσβαση σε ένα ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό αρχείο δεδομένων που αφορούν την υγεία τους και θα πρέπει να διατηρούν τον έλεγχο των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν την υγεία τους και να μπορούν να τα κοινοποιούν με ασφάλεια, με αποτελεσματική προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ισχυρή κυβερνοασφάλεια, με εξουσιοδοτημένα τρίτα μέρη· επισημαίνει ότι η μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση και διάδοση θα πρέπει να απαγορεύεται και ότι η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των ασθενών πρέπει να διασφαλίζεται σύμφωνα με τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων·

34.  υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον κίνδυνο μεροληπτικών αποφάσεων που οδηγούν σε διακρίσεις και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· τονίζει, επομένως, την ανάγκη για αμερόληπτους ελέγχους των αλγορίθμων και των συνόλων δεδομένων που χρησιμοποιούνται, και για την προώθηση περαιτέρω έρευνας σχετικά με τις μεθόδους και τη μεροληψία που είναι ενσωματωμένη σε εκπαιδευμένα συστήματα ΤΝ, προκειμένου να αποτρέπονται αντιδεοντολογικά συμπεράσματα που εισάγουν διακρίσεις στον τομέα των δεδομένων για την ανθρώπινη υγεία·

35.  τονίζει ότι είναι αναγκαία η αποτελεσματική και ομοιόμορφη εφαρμογή του ΓΚΠΔ σε όλη την ΕΕ προκειμένου να αντιμετωπιστούν προκλήσεις, όπως η ανασφάλεια δικαίου και η έλλειψη συνεργασίας στον τομέα της υγείας· τονίζει ότι οι προκλήσεις αυτές επιφέρουν, σε ορισμένες περιπτώσεις, καθυστερήσεις στις επιστημονικές ανακαλύψεις και γραφειοκρατική επιβάρυνση στην έρευνα στον τομέα της υγείας· τονίζει ότι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία που θα διασφαλίζει τα δικαιώματα των ασθενών και τη φορητότητα των δεδομένων, θα μπορούσε να αυξήσει τη συνεργασία και να ενθαρρύνει την κοινοχρησία δεδομένων για έρευνα και καινοτομία στον ευρωπαϊκό τομέα της υγείας·

36.  σημειώνει ότι η ΤΝ μπορεί να συμβάλει στην ταχεία πρόοδο των νέων τεχνολογιών, όπως η εγκεφαλική απεικόνιση, οι οποίες έχουν ήδη σημαντικές εφαρμογές στην ιατρική, αλλά ενέχουν επίσης σημαντικούς κινδύνους όσον αφορά την ανθρώπινη παρέμβαση και την έκφραση των θεμελιωδών δικαιωμάτων χωρίς να απαιτείται συγκατάθεση· εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι δεν υπάρχει νομοθεσία για τα νευρολογικά δεδομένα και πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει να καταβάλλει προσπάθειες ώστε να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο παγκοσμίως στην ανάπτυξη ασφαλών νευρολογικών τεχνολογιών·

β) ΤΝ και η Πράσινη Συμφωνία

37.  επισημαίνει ότι οι δύο βασικές προτεραιότητες της Επιτροπής για τα επόμενα έτη είναι «μια Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή» και η «Πράσινη Συμφωνία»· υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η ψηφιακή μετάβαση συμβάλλει στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης και προωθεί την πράσινη μετάβαση· θεωρεί ότι αυτό απαιτεί επιτάχυνση της καινοτομίας που να είναι συμβατή με τους στόχους της ΕΕ για το κλίμα και τα περιβαλλοντικά πρότυπα· επισημαίνει ότι οι εφαρμογές ΤΝ μπορούν ενδεχομένως να αποφέρουν περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη και να ενισχύσουν τις ικανότητες πρόβλεψης που μπορούν να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, καθώς και στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του στόχου της ΕΕ να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050· θεωρεί ότι η χρήση της ΤΝ παρέχει τη δυνατότητα να μειωθούν οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως και κατά 4 % έως το 2030(27)· θεωρεί ότι, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, οι τεχνολογίες ΤΠΕ ενδέχεται να μειώσουν 10 φορές περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με το δικό τους αποτύπωμα(28), αλλά αναγνωρίζει ότι αυτό απαιτεί συνειδητές επιλογές σχεδιασμού και ρυθμιστική δράση· προειδοποιεί, ταυτόχρονα, ότι η αυξανόμενη κατανάλωση ενέργειας κατά την αποθήκευση των μεγάλων συνόλων δεδομένων που απαιτούνται για την εκπαίδευση των συστημάτων ΤΝ μπορεί επίσης να έχει αρνητικές επιπτώσεις· υπενθυμίζει ότι η κυκλοφορία δεδομένων και οι υποδομές ΤΠΕ καταναλώνουν σήμερα περίπου το 7 % της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας, ποσοστό το οποίο, χωρίς τις κατάλληλες διασφαλίσεις, προβλέπεται να αυξηθεί σε 13 % έως το 2030· προσθέτει ότι η εντατική χρήση πρώτων υλών για την κατασκευή μικροεπεξεργαστών και συσκευών υψηλής τεχνολογίας που χρησιμοποιούν ΤΝ μπορεί επίσης να εντείνει αυτές τις αρνητικές επιπτώσεις· υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να διασφαλιστεί «μεγάλη συμβολή αλλά μικρό αποτύπωμα» της ΤΝ στο περιβάλλον και το κλίμα, πρέπει να εξεταστούν αυτές οι άμεσες και έμμεσες αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τα δε συστήματα ΤΝ πρέπει να σχεδιάζονται με σκοπό την προώθηση της βιώσιμης κατανάλωσης, τον περιορισμό της χρήσης των πόρων και της κατανάλωσης ενέργειας, την αποφυγή περιττών εργασιών επεξεργασίας και την πρόληψη βλάβης στο περιβάλλον· τονίζει ότι η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του τομέα των ΤΠΕ απαιτεί σχετικές πληροφορίες και δεδομένα·

38.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι μόνο έξι κράτη μέλη δίνουν, μεταξύ άλλων, ιδιαίτερη έμφαση στις εφαρμογές ΤΝ κατά την προσπάθειά τους να επιτύχουν τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας· θεωρεί ότι η ΤΝ μπορεί να αξιοποιηθεί για τη συλλογή και την οργάνωση πληροφοριών σχετικών με τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό, τη λήψη αποφάσεων και τη διαχείριση και παρακολούθηση της προόδου των περιβαλλοντικών πολιτικών, για παράδειγμα αυτών που θέτουν ως στόχο καθαρότερο αέρα, όπου μέσω εφαρμογών ΤΝ θα είναι δυνατή η παρακολούθηση της ρύπανσης και η προειδοποίηση σε περίπτωση κινδύνων· επισημαίνει ότι τέτοιες λύσεις ΤΝ και ψηφιακές λύσεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε διάφορους τομείς για να αναβαθμίσουν αποδοτικές ως προς τη χρήση των πόρων λύσεις·

39.  τονίζει τη σημασία των συστημάτων που βασίζονται στην ΤΝ για την ανάπτυξη έξυπνων πόλεων και χωριών με τη βελτιστοποίηση της χρήσης των πόρων και την αύξηση της ανθεκτικότητας των υποδομών, μεταξύ άλλων μέσω της πρόβλεψης και της μείωσης της κυκλοφορίας, της έξυπνης διαχείρισης της ενέργειας, της βοήθειας έκτακτης ανάγκης και των αποβλήτων, όπως συμβαίνει ήδη σε αρκετές πόλεις και δήμους σε ολόκληρη την ΕΕ· τονίζει ότι οι λύσεις που βασίζονται στην ΤΝ μπορούν να συμβάλουν περαιτέρω στην πολεοδομία, στην αρχιτεκτονική, στις κατασκευαστικές και μηχανολογικές διαδικασίες με στόχο τη μείωση των εκπομπών, του χρόνου κατασκευής, του κόστους και των αποβλήτων·

40.  τονίζει ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν θα πραγματοποιηθεί χωρίς ψηφιοποίηση· επισημαίνει ότι με τη ΤΝ είναι δυνατή η παρακολούθηση, η βελτιστοποίηση και η μείωση της κατανάλωσης και παραγωγής ενέργειας, καθώς και η στήριξη της ενσωμάτωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα υφιστάμενα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας· υπογραμμίζει ότι οι έξυπνοι μετρητές, ο αποδοτικός φωτισμός, το υπολογιστικό νέφος και το κατανεμημένο λογισμικό, σε συνδυασμό με στοιχεία ΤΝ, μπορούν δυνητικά να μετασχηματίσουν τα πρότυπα χρήσης ενέργειας και να προωθήσουν την υπεύθυνη χρήση·

41.  επισημαίνει ότι η αυξανόμενη πολυπλοκότητα ενός συστήματος ενεργειακής μετάβασης, με αυξημένη ασταθή παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και αλλαγές στη διαχείριση φορτίου, καθιστά αναγκαία την αύξηση αυτοματοποιημένου ελέγχου για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού· τονίζει ότι η ΤΝ έχει τη δυνατότητα να ωφελήσει την ασφάλεια του εφοδιασμού, ιδίως όσον αφορά τη λειτουργία, την παρακολούθηση, τη συντήρηση και τον έλεγχο των δικτύων ύδρευσης, φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας· σημειώνει, ωστόσο, ότι οι ενισχυμένες με ΤΝ τεχνολογίες δικτύου θα εισαγάγουν εκατομμύρια έξυπνα στοιχεία με κοινά τρωτά σημεία, προσθέτοντας μεγάλο αριθμό πιθανών σημείων επίθεσης στα ενεργειακά δίκτυα και αυξάνοντας τα τρωτά σημεία των υποδομών ζωτικής σημασίας, εάν δεν θεσπιστούν οι κατάλληλες διατάξεις όσον αφορά την κυβερνοασφάλεια· θεωρεί ότι τα έξυπνα δίκτυα απαιτούν περαιτέρω επενδύσεις και έρευνα·

42.  θεωρεί ότι η ΤΝ και άλλες ψηφιακές εφαρμογές για την κινητικότητα και τις μεταφορές έχουν τη δυνατότητα να βελτιστοποιήσουν τις ροές κυκλοφορίας και να ενισχύσουν την οδική ασφάλεια, μεταξύ άλλων αυξάνοντας την αποδοτικότητα των συστημάτων μεταφορών· τονίζει ότι η ΤΝ συμβάλει στον σχεδιασμό και την ενεργειακή διαχείριση των ενεργειακά αποδοτικών οχημάτων· επισημαίνει ότι οι επιλογές για υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών βάσει εφαρμογών, συνεπιβατισμού και διαμοιρασμού αυτοκινήτων έχουν αυξηθεί σημαντικά και ότι η ΤΝ χρησιμοποιείται συχνά σε τέτοιες υπηρεσίες κινητικότητας μέσω αποδοτικού προγραμματισμού πορείας και επιλογής σημείων παραλαβής·

43.  πιστεύει ότι η ΤΝ μπορεί να διαδραματίσει μετασχηματιστικό ρόλο στον γεωργικό τομέα, , καθώς υποστηρίζει την ανάδυση νέων μεθόδων συγκομιδής, συμπεριλαμβανομένης της πρόβλεψης της συγκομιδής και της διαχείρισης των γεωργικών πόρων· τονίζει ότι η γεωργία αποτελεί βασικό τομέα στον οποίο η ΤΝ μπορεί συμβάλει στη μείωση των εκπομπών και της χρήσης φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, χημικών ουσιών και ύδατος προωθώντας την εστιασμένη χρήση τους σε ακριβείς ποσότητες και σε μικρότερη έκταση· τονίζει, περαιτέρω, ότι η ΤΝ μπορεί να συμβάλει στην αποκατάσταση της βιοποικιλότητας με την παρακολούθηση ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση ή την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων αποψίλωσης· επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο να καταρτισθούν κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη και τυποποιημένες μεθοδολογίες αξιολόγησης για τη στήριξη της «πράσινης ΤΝ» σε τομείς όπως τα έξυπνα δίκτυα, η γεωργία ακριβείας και οι έξυπνες και βιώσιμες πόλεις και κοινότητες· είναι της άποψης ότι η ΤΝ με τη μορφή της γεωργίας ακριβείας έχει τη δυνατότητα να βελτιστοποιήσει την παραγωγή τροφίμων σε αγροκτήματα, καθώς και την ευρύτερη διαχείριση της γης, με τη βελτίωση του καθορισμού χρήσεων γης, την πρόβλεψη της αλλαγής της χρήσης της γης και την παρακολούθηση της φυτοϋγειονομικής κατάστασης των καλλιεργειών, ενώ έχει, επίσης, τη δυνατότητα να μετασχηματίσει την πρόγνωση ακραίων καιρικών φαινομένων·

44.  τονίζει ότι η ΤΝ μπορεί να συμβάλει στην κυκλική οικονομία καθιστώντας τις διαδικασίες και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με την παραγωγή, την κατανάλωση και την ανακύκλωση πιο αποτελεσματικές από την άποψη της χρήσης των πόρων και ενισχύοντας τη διαφάνεια της χρήσης υλικών, για παράδειγμα όσον αφορά τη δεοντολογική προμήθεια πρώτων υλών και τη μείωση των αποβλήτων· επισημαίνει ότι η ΤΝ μπορεί δυνητικά να βελτιώσει την αντίληψη των επιχειρήσεων σχετικά με τις εκπομπές τους, μεταξύ άλλων στις αλυσίδες αξίας, και κατ’ αυτόν τρόπο, μπορεί να τις βοηθήσει να προσαρμόσουν και να επιτύχουν τους επιμέρους στόχους εκπομπών· υπογραμμίζει ότι τα ψηφιακά εργαλεία μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να εφαρμόσουν τα αναγκαία βήματα προς μια πιο βιώσιμη συμπεριφορά, ιδίως τις ΜΜΕ, οι οποίες διαφορετικά ενδέχεται να μην διαθέτουν τους απαιτούμενους πόρους για να το πράξουν·

45.  επισημαίνει ότι επί του παρόντος δεν είναι δυνατή η χρήση της ΤΝ για την πλήρη αποτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων· θεωρεί ότι χρειάζεται να εκπονηθούν περισσότερες μελέτες σχετικά με τον ρόλο της ΤΝ στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων· τονίζει ότι απαιτούνται περισσότερα περιβαλλοντικά δεδομένα προκειμένου να διαμορφωθεί πληρέστερη εικόνα και να σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος μέσω των λύσεων ΤΝ· υπογραμμίζει ότι η χρήση ΤΝ για τη συστηματική σύνδεση δεδομένων σχετικά με τις εκπομπές CO2 με δεδομένα σχετικά με τα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης, τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις διαδρομές εφοδιαστικής θα μπορούσε να διασφαλίσει τον εντοπισμό των δραστηριοτήτων που έχουν θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο·

γ) Εξωτερική πολιτική και η διάσταση της ΤΝ που αφορά την ασφάλεια

46.  επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ ασκεί πιέσεις για μια παγκόσμια συμφωνία σχετικά με κοινά πρότυπα για την υπεύθυνη χρήση της ΤΝ, που είναι υψίστης σημασίας· πιστεύει, ωστόσο, κατ’ αρχήν, στη δυνατότητα των δημοκρατιών που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις να συνεργαστούν για να διαμορφώσουν από κοινού τη διεθνή συζήτηση σχετικά με ένα πλαίσιο για την ΤΝ που να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, να συνεργαστούν με στόχο τον καθορισμό συγκεκριμένων κοινών κανόνων και αρχών, τεχνικών και δεοντολογικών προτύπων και κατευθυντήριων γραμμών για την υπεύθυνη κρατική συμπεριφορά, ιδίως στο πλαίσιο διακυβερνητικών οργανισμών όπως ο ΟΗΕ και ο ΟΟΣΑ, ούτως ώστε να προωθήσουν την πολυμερή προσέγγιση, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη διαλειτουργικότητα και την κοινοχρησία δεδομένων στη διεθνή σκηνή· στηρίζει το έργο της ανοικτής ομάδας εργασίας του ΟΗΕ για τις ΤΠΕ και τη διεθνή ασφάλεια· υπογραμμίζει ότι τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης είναι απαραίτητα για τη βελτίωση του επιπέδου διαλόγου και εμπιστοσύνης· ζητεί, ως εκ τούτου, μεγαλύτερη διαφάνεια στη χρήση της ΤΝ, προκειμένου να διασφαλιστεί καλύτερη λογοδοσία·

47.  επικροτεί τις πρόσφατες πολυμερείς πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών και προτύπων για μια δεοντολογικά υπεύθυνη χρήση της ΤΝ, όπως οι αρχές του ΟΟΣΑ για την ΤΝ, η παγκόσμια εταιρική σχέση για την ΤΝ, η σύσταση της UNESCO σχετικά με τη δεοντολογία της ΤΝ, η παγκόσμια σύνοδος κορυφής «AI for Good», οι συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης για πιθανό νομικό πλαίσιο για την ΤΝ, και οι κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής της UNICEF σχετικά με την ΤΝ για τα παιδιά· εκφράζει την ικανοποίησή του για το συνεχιζόμενο έργο σε διεθνές επίπεδο σχετικά με τα πρότυπα στον τομέα της ΤΝ και την πρόοδο που έχει σημειωθεί με τα πρότυπα του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης σχετικά με τις επιπτώσεις της ΤΝ στη διακυβέρνηση·

48.  επιδοκιμάζει, επίσης, τη σύσταση και την έναρξη λειτουργίας του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-ΗΠΑ (TTC)· χαιρετίζει την έκβαση της πρώτης συνεδρίασης του TTC στο Pittsburgh· θεωρεί το TTC δυνητικό φόρουμ παγκόσμιου συντονισμού μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών για τον καθορισμό παγκόσμιων κανόνων όσον αφορά την ΤΝ και τα παγκόσμια τεχνολογικά πρότυπα που θα διαφυλάσσουν τις κοινές μας αξίες, για την τόνωση των κοινών επενδύσεων, της έρευνας και της ανάπτυξης, και για στενότερο πολιτικό συντονισμό σε διεθνείς οργανισμούς σε θέματα που σχετίζονται με την τεχνολογία και την ΤΝ·

49.  επισημαίνει τον καίριο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ΕΕ στον καθορισμό παγκόσμιων προτύπων, ως η πρώτη ένωση χωρών στον κόσμο που θεσπίζει νομοθεσία σχετικά με την ΤΝ· τονίζει ότι το νομικό πλαίσιο της Ένωσης σχετικά με την ΤΝ θα μπορούσε να καταστήσει την Ευρώπη παγκόσμια ηγέτη στον τομέα και, συνεπώς, θα πρέπει να προωθείται παγκοσμίως με τη συνεργασία με όλους τους διεθνείς εταίρους, ενώ, παράλληλα, θα πρέπει να συνεχίζεται ο κρίσιμος και βασισμένος σε κανόνες δεοντολογίας διάλογος με τρίτες χώρες που έχουν εναλλακτικά μοντέλα διακυβέρνησης και πρότυπα για την ΤΝ·

50.  παρατηρεί ότι η κινεζική κυβέρνηση έχει υπογράψει συμφωνίες προτύπων και συνεργασίας με 52 χώρες μέσω της πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη - Ένας Δρόμος»· προειδοποιεί ότι, καθώς αρκετά από αυτά τα πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων των προτύπων για τις τεχνολογίες ΤΝ και ιδίως εκείνων που σχετίζονται με την κυβερνητική παρακολούθηση και τις ατομικές ελευθερίες, δεν συνάδουν με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις αξίες της ΕΕ, η ενεργός δράση της Κίνας ως προς τα πρότυπα συνιστά πρόκληση για την ΕΕ·

51.  τονίζει ότι οι τεχνολογίες ΤΝ, ιδίως εκείνες που δεν έχουν σχεδιαστεί και αναπτυχθεί με εφαρμογή σαφών διαδικασιών ελέγχου και χρησιμοποιούνται καταχρηστικά και χωρίς εποπτεία σε κέντρα στρατιωτικής διοίκησης ή σε εγκαταστάσεις εκτόξευσης πυραύλων, ενέχουν ιδιαίτερα σημαντικούς κινδύνους και θα μπορούσαν να κλιμακώσουν μια αυτοματοποιημένη αμοιβαία σύγκρουση·

52.  σημειώνει ότι η χρήση συστημάτων ΤΝ σε εξελίξεις που άπτονται της άμυνας θεωρείται ότι αλλάζει τα δεδομένα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις μέσω της ανάλυσης δεδομένων, της ικανότητας αποτύπωσης μεγαλύτερης πολυπλοκότητας της κατάστασης, της δυνατότητας βελτίωσης της ακρίβειας των στόχων, της βελτιστοποίησης της υλικοτεχνικής υποστήριξης και της εμπλοκής σε ένοπλες συγκρούσεις με μειωμένο κίνδυνο σωματικής βλάβης τόσο για τον άμαχο πληθυσμό όσο και για το οικείο στρατιωτικό προσωπικό, καθώς και με τη χρήση δεδομένων για την ανάπτυξη τρόπων δράσης, όπως η ανάπτυξη πολεμικών σεναρίων· προειδοποιεί, ωστόσο, ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του κατώτατου ορίου για τη χρήση βίας και κατά συνέπεια σε περισσότερες συγκρούσεις· επιβεβαιώνει ότι οι μηχανές δεν μπορούν να λαμβάνουν αποφάσεις με τον τρόπο που το πράττουν οι άνθρωποι και να συνεκτιμούν τις νομικές αρχές της διάκρισης, της αναλογικότητας και της προφύλαξης· επιβεβαιώνει ότι οι άνθρωποι πρέπει να διατηρήσουν τον έλεγχο της λήψης αποφάσεων σχετικά με την ανάπτυξη και τη χρήση όπλων και να παραμείνουν υπόλογοι για τη χρήση φονικής βίας και για αποφάσεις ζωής και θανάτου· είναι της άποψης ότι τα οπλικά συστήματα που βασίζονται στην ΤΝ θα πρέπει να υπόκεινται σε παγκόσμια πρότυπα και σε έναν διεθνή κώδικα δεοντολογίας για τη στήριξη της ανάπτυξης τεχνολογιών ΤΝ σε στρατιωτικές επιχειρήσεις, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του δικαίου περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και σε συμμόρφωση προς το δίκαιο και τις αξίες της Ένωσης·

53.  εκφράζει την ανησυχία του για τη στρατιωτική έρευνα και τις τεχνολογικές εξελίξεις που προσπαθούν να επιτύχουν σε ορισμένες χώρες όσον αφορά τα φονικά αυτόνομα οπλικά συστήματα χωρίς ουσιαστικό ανθρώπινο έλεγχο· παρατηρεί ότι φονικά αυτόνομα οπλικά συστήματα χρησιμοποιούνται ήδη σε στρατιωτικές συγκρούσεις· υπενθυμίζει ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ζητήσει τη διεθνή απαγόρευση της ανάπτυξης, παραγωγής και χρήσης φονικών αυτόνομων οπλικών συστημάτων και την έναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για την απαγόρευσή τους· τονίζει ότι δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να επιτραπεί στα συστήματα που βασίζονται στην ΤΝ να αντικαταστήσουν την ανθρώπινη λήψη αποφάσεων, η οποία ενέχει τις νομικές αρχές της διάκρισης, της αναλογικότητας και της προφύλαξης·

54.  σημειώνει, ειδικότερα, ότι η τεχνολογία ΤΝ μπορεί να ενέχει πιθανούς κινδύνους ως μέσο επιδίωξης διαφόρων μορφών υβριδικού πολέμου και ξένων παρεμβάσεων· διευκρινίζει ότι θα μπορούσε, για παράδειγμα, να χρησιμοποιηθεί για να διαδώσει παραπληροφόρηση, με τη χρήση υπολογιστών ζόμπι ή ψευδών λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για να χρησιμοποιήσει την αλληλεξάρτηση ως όπλο, με τη συλλογή πολύτιμων πληροφοριών ή την άρνηση πρόσβασης αντιπάλων στο διαδίκτυο, για να δημιουργήσει διαταραχές στα οικονομικά και χρηματοπιστωτικά συστήματα άλλων χωρών, να μολύνει τον πολιτικό διάλογο και να ευνοήσει εξτρεμιστικές ομάδες, ή για να χειραγωγήσει εκλογές με στόχο την αποσταθεροποίηση δημοκρατιών·

55.  επισημαίνει ότι οι τεχνολογίες ΤΝ θα μπορούσαν επίσης να περιλαμβάνουν κακόβουλο λογισμικό που λειτουργεί με ΤΝ, υποκλοπή ταυτότητας, δηλητηρίαση δεδομένων ή άλλες μορφές αντιπαραθετικής μηχανικής μάθησης που οδηγούν άλλα συστήματα ΤΝ σε παρερμηνεία των δεδομένων εισόδου· επισημαίνει, ειδικότερα, την αύξηση του βαθιά ψευδούς περιεχομένου (deepfake),που δεν αποτελεί απαραίτητα «κυβερνοεπίθεση», αλλά εγείρει αμφιβολίες σχετικά με τη γνησιότητα του συνόλου του ψηφιακού περιεχομένου, συμπεριλαμβανομένων των βίντεο, και κατά συνέπεια απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή όσον αφορά τις απαιτήσεις διαφάνειας· προειδοποιεί ότι τα βαθιά ψευδή περιεχόμενα (deepfake) θα μπορούσαν να εντείνουν ευρύ κλίμα δυσπιστίας του κοινού όσον αφορά την ΤΝ και βαθύτερη κοινωνικοπολιτική πόλωση στις κοινωνίες μας·

56.  επεξηγεί ότι η χρήση συστημάτων ΤΝ σε σημαντικό όγκο βασικών υποδομών ζωτικής σημασίας, όπως τα ενεργειακά δίκτυα και τα δίκτυα μεταφορών, ο διαστημικός κλάδος, η αλυσίδα τροφίμων, οι τραπεζικές και χρηματοπιστωτικές υποδομές και οι νοσοκομειακές εγκαταστάσεις, έχει επιφέρει νέα τρωτά σημεία που απαιτούν ισχυρά μέτρα κυβερνοασφάλειας για την πρόληψη απειλών· τονίζει, εν προκειμένω, τη σημασία της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών και της ανάληψης δράσης τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και μεταξύ των κρατών μελών· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των οντοτήτων ζωτικής σημασίας στις υβριδικές απειλές·

57.  προειδοποιεί ότι οι ικανότητες της ΤΝ ενδέχεται επίσης να ενέχουν κινδύνους όσον αφορά την ασφάλεια, καθώς μπορεί να ωθήσει τους ανθρώπους να αισθάνονται τόση εμπιστοσύνη για την ΤΝ που να την εμπιστεύονται περισσότερο από τη δική τους κρίση· σημειώνει ότι η χρήση μιας προσέγγισης ανθρώπινης παρέμβασης ως διορθωτικού μηχανισμού δεν είναι εφικτή σε όλες τις περιπτώσεις· σημειώνει ότι πειράματα καταδεικνύουν ότι αυτό μπορεί να αυξήσει το επίπεδο αυτονομίας της ΤΝ πέρα από τον υποστηρικτικό ρόλο για τον οποίο σχεδιάστηκε αρχικά και συνεπάγεται ότι οι άνθρωποι χάνουν ευκαιρίες για να αποκτήσουν εμπειρία και να βελτιώσουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους σχετικά με τα συστήματα ΤΝ· ως εκ τούτου, τονίζει ότι απαιτούνται ασφάλεια εκ σχεδιασμού και ουσιαστική ανθρώπινη εποπτεία που θα βασίζεται στην κατάλληλη κατάρτιση, καθώς και κατάλληλες διασφαλίσεις για την ασφάλεια και την ιδιωτικότητα στα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτή η μεροληψία αυτοματισμού·

58.  επισημαίνει, ωστόσο, ότι η ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη διακοπών παροχής ενέργειας και τον εντοπισμό αναγκών συντήρησης με μεγάλη ακρίβεια· διευκρινίζει, επίσης, ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σύνθεση μεγάλου όγκου δεδομένων, μέσω αυτοματοποιημένης εξόρυξης πληροφοριών ή αυτοματοποιημένης ταξινόμησης πληροφοριών, και για τον εντοπισμό συγκεκριμένων μοτίβων· τονίζει ότι τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να επιτρέψουν την καλύτερη πρόβλεψη και αξιολόγηση του επιπέδου απειλής και των τρωτών σημείων των συστημάτων, ταχύτερες διαδικασίες λήψης αποφάσεων, βελτιωμένη αντιδραστικότητα και αποτελεσματικότερη προστασία των συσκευών τελικού σημείου·

59.  υπογραμμίζει, ιδίως, την εγγενή δυνατότητα να καταστεί δυνατό για τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν την εγκληματική δραστηριότητα, η οποία υποστηρίζεται από την τεχνολογία ΤΝ· υπογραμμίζει ότι οι εν λόγω δραστηριότητες επιβολής του νόμου που συνδέονται με την ΤΝ επιτάσσουν, ωστόσο, πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, αυστηρό δημοκρατικό έλεγχο, σαφείς κανόνες διαφάνειας, ισχυρή υποδομή ΤΠ, ανθρώπινη εποπτεία, εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης και πρόσβαση σε συναφή και υψηλής ποιότητας δεδομένα·

δ) ΤΝ και ανταγωνιστικότητα

60.  σημειώνει ότι ολοένα και περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας θα είναι διασυνδεδεμένα στο εγγύς μέλλον, ενώ η ΤΝ και ο αυτοματισμός θα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε πολλές διαδικασίες παραγωγής, λειτουργίες και επιχειρηματικά μοντέλα· υπογραμμίζει την καθοριστική σημασία της βασικής έρευνας για την ανάπτυξη βιομηχανικών οικοσυστημάτων ΤΝ, καθώς και τη σημασία των ουσιαστικών επενδύσεων για την προώθηση της ψηφιακής δημόσιας διοίκησης και την αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών·

61.  παρατηρεί ότι, παρά τη σημαντική αύξηση επιχειρηματικού κεφαλαίου και άλλων μορφών χρηματοδότησης σε πρώιμο στάδιο τα τελευταία δύο χρόνια, πολλές ευρωπαϊκές βιομηχανίες υστερούν και τα τρέχοντα επίπεδα χρηματοδότησης στην ΕΕ εξακολουθούν να είναι ανεπαρκή και θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά προκειμένου να ανταποκριθούν στον δυναμισμό των κορυφαίων οικοσυστημάτων ΤΝ, όπως στη Silicon Valley και αλλού· επισημαίνει την ιδιαίτερη δομή συνεργατικών σχηματισμών-δικτύων του οικοσυστήματος καινοτομίας της ΕΕ, σε αντίθεση με τα κεντρικά οικοσυστήματα καινοτομίας (που λαμβάνουν κρατική στήριξη)·

62.  υπογραμμίζει ότι η ΤΝ αλλάζει τα δεδομένα για την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ και έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγικότητα, να επιταχύνει την καινοτομία, να βελτιώσει τις διαδικασίες παραγωγής και να συμβάλει στην παρακολούθηση της ανθεκτικότητας των ευρωπαϊκών αλυσίδων εφοδιασμού·

63.  επισημαίνει τον κίνδυνο να διαταραχθούν οι αλυσίδες εφοδιασμού λόγω οικονομικής αποσύνδεσης ή καταστροφικών γεγονότων όπως πανδημίες ή φαινόμενα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή· τονίζει ότι η χρήση της ΤΝ μπορεί να συμβάλει στον εντοπισμό μοτίβων διαταραχής στις αλυσίδες εφοδιασμού και στην υποστήριξη της προληπτικής συντήρησης, γεγονός που θα μπορούσε να στηρίξει τη διαφοροποίηση των προμηθευτών·

64.  σημειώνει ότι οι εταιρείες που ξεκινούν την ψηφιακή διαταραχή συχνά ανταμείβονται με σημαντικά οφέλη ως προς το μερίδιο αγοράς· σημειώνει ότι πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι το μοτίβο αυτό είναι πιθανό να επαναληφθεί με ακόμη μεγαλύτερη ένταση, καθώς οι εταιρείες που υιοθετούν την ΤΝ συχνά συλλέγουν μεγάλο όγκο δεδομένων, γεγονός που τείνει να ενισχύει την ανταγωνιστική τους θέση· ανησυχεί για τους κινδύνους που απορρέουν από τη συγκέντρωση στην αγορά σε βάρος των ΜΜΕ και των νεοφυών επιχειρήσεων·

65.  τονίζει ότι η προοπτική αυτή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, δεδομένου ότι οι μεγαλύτερες κατεστημένες εταιρείες τεχνολογίας οι οποίες πιθανότατα θα κυριαρχήσουν και στις τεχνολογίες ΤΝ είναι ρυθμιστές πρόσβασης στις αγορές, και καρπώνονται το μεγαλύτερο τμήμα της παραγόμενης αξίας· τονίζει ότι, επειδή τα δεδομένα που αποτελούν την κινητήρια δύναμη του τομέα της ΤΝ συλλέγονται στην πλειονότητά τους από τις ίδιες μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, οι οποίες προσφέρουν στους χρήστες πρόσβαση σε υπηρεσίες με αντάλλαγμα δεδομένα και έκθεση σε στοχευμένες διαφημίσεις, η ίδια η υφιστάμενη δεσπόζουσα θέση τους στην αγορά ενδέχεται από μόνη της να τους δώσει ώθηση για περαιτέρω κυριαρχία στην αγορά· τονίζει ότι πολλές από αυτές τις εταιρείες τεχνολογίας έχουν την έδρα τους εκτός της ΕΕ, αλλά κατορθώνουν να αποκομίζουν την αξία που παράγεται από τα δεδομένα των Ευρωπαίων πελατών, γεγονός που τους αποφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα·

66.  χαιρετίζει την πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής με την οποία ζητείται η επικαιροποίηση των κανόνων ανταγωνισμού ώστε να είναι κατάλληλοι για την ψηφιακή εποχή(29) και τονίζει τον καίριο ρόλο των εκ των προτέρων μέτρων, συμπεριλαμβανομένου της μελλοντικής πράξης για τις ψηφιακές αγορές, όσον αφορά την αντιστάθμιση της συγκέντρωσης προτού προκύψει· υπογραμμίζει, επίσης, τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν η τυποποίηση και η ρυθμιστική συνεργασία όσον αφορά την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, με τη διευκόλυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης προϊόντων και υπηρεσιών ανεξάρτητα από τη φυσική τοποθεσία τους·

67.  υπογραμμίζει ότι οι ΜΜΕ και οι νεοφυείς επιχειρήσεις διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην εισαγωγή των τεχνολογιών ΤΝ στην ΕΕ, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος όλων των εταιρειών και συνιστούν κρίσιμη πηγή καινοτομίας· παρατηρεί, ωστόσο, ότι ελπιδοφόρες νεοφυείς επιχειρήσεις του τομέα της ΤΝ αντιμετωπίζουν σημαντικούς φραγμούς όσον αφορά την επέκτασή τους στην Ευρώπη λόγω της ανολοκλήρωτης ψηφιακής ενιαίας αγοράς και της κανονιστικής απόκλισης μεταξύ πολλών κρατών μελών ή σε περίπτωση που καταφέρουν να γίνουν μεγαλύτερης κλίμακας, εξαγοράζονται από μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι ΜΜΕ συχνά αντιμετωπίζουν έλλειψη χρηματοδότησης, πολύπλοκες διοικητικές διαδικασίες και έλλειψη επαρκών δεξιοτήτων και πρόσβασης σε πληροφορίες· σημειώνει ότι οι αρχές ανταγωνισμού της ΕΕ έχουν, στο παρελθόν, επιτρέψει τις περισσότερες ξένες εξαγορές ευρωπαϊκών εταιρειών ΤΝ και ρομποτικής·

68.  τονίζει ότι η εντατική χρήση αλγορίθμων, π.χ. για τον καθορισμό των τιμών, θα μπορούσε, επίσης, να δημιουργήσει εντελώς νέα προβλήματα ειδικά σε σχέση με την ΤΝ εντός της ενιαίας αγοράς· επισημαίνει ότι οι αντιμονοπωλιακές αρχές ενδέχεται, για παράδειγμα, να δυσκολεύονται να αποδείξουν την αθέμιτη σύμπραξη ως προς τις τιμές μεταξύ συστημάτων καθορισμού τιμών που βασίζονται στην ΤΝ· προσθέτει, επιπλέον, ότι οι λίγοι πάροχοι ΤΝ που συμμετέχουν ήδη στο εμπόριο αποθεμάτων θα μπορούσαν να αποτελέσουν συστημικό κίνδυνο για τις χρηματοπιστωτικές αγορές, μεταξύ άλλων μέσω αθέμιτης σύμπραξης· τονίζει ότι η αλγοριθμική αθέμιτη σύμπραξη μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί, δεδομένου ότι τα συστήματα που βασίζονται στην ΤΝ δεν χρειάζεται να επικοινωνούν μεταξύ τους με τον τρόπο που το πράττουν οι άνθρωποι για αθέμιτες πρακτικές, γεγονός που μπορεί να καταστήσει αδύνατη την απόδειξη πρόθεσης αθέμιτης σύμπραξης· υπογραμμίζει τον κίνδυνο που θέτει αυτό για τη σταθερότητα της αγοράς και την ανάγκη η ΕΕ και οι εθνικές αρχές ανταγωνισμού να αναπτύξουν κατάλληλες στρατηγικές και εργαλεία· επισημαίνει, επιπλέον, τον συστημικό κίνδυνο για τις χρηματοπιστωτικές αγορές από την ευρεία χρήση αλγοριθμικών μοντέλων συναλλαγών και συναφών συστημάτων χωρίς οποιαδήποτε ανθρώπινη αλληλεπίδραση, η οποία, στο παρελθόν, ενίσχυσε σημαντικά μεταβολές της αγοράς, πράγμα που είναι πιθανό να επαναληφθεί και στο μέλλον·

69.  παρατηρεί ότι οι πολλές εταιρείες ΤΝ εντός της ΕΕ αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή ανασφάλεια δικαίου όσον αφορά τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αναπτύξουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους με ασφαλή τρόπο, λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων, αλληλεπικάλυψης μεταξύ των υφιστάμενων ειδικών ανά τομέα νομοθεσιών και της απουσίας θεσπισμένων προδιαγραφών και προτύπων για τη ΤΝ·

70.  επισημαίνει την πρόκληση που τίθεται για τις εταιρείες ΤΝ όσον αφορά τον έλεγχο της ποιότητας και την προστασία των καταναλωτών· καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η διαφάνεια και η αξιοπιστία είναι ουσιαστικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι οι εταιρείες της ΕΕ διαθέτουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς αυτές οι παράμετροι θα καθορίζουν στο μέλλον αν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία γίνουν τελικά αποδεκτά από την αγορά·

71.  σημειώνει ότι παρότι το 26 % των ερευνητικών δημοσιεύσεων υψηλής αξίας για την ΤΝ προέρχεται από την Ευρώπη, μόνο τέσσερις από τους 30 κορυφαίους αιτούντες (13 %) και το 7 % των επιχειρήσεων που ασχολούνται με διπλώματα ευρεσιτεχνίας στον τομέα της ΤΝ παγκοσμίως είναι ευρωπαϊκές·

72.  θεωρεί ότι η νομοθεσία της ΕΕ για τη διανοητική ιδιοκτησία χρειάζεται εναρμόνιση και σαφή και διαφανή επιβολή, καθώς και ένα ισορροπημένο, εκτελεστό και προβλέψιμο πλαίσιο που θα επιτρέπει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, και ιδίως στις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, να διασφαλίζουν την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας·

73.  ανησυχεί για το γεγονός ότι η χρήση της προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας από τις ΜΜΕ παραμένει χαμηλή, δεδομένου ότι οι ΜΜΕ συχνά δεν χρησιμοποιούν προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας καθώς δεν έχουν πλήρη επίγνωση των δικαιωμάτων τους ούτε έχουν αρκετούς πόρους για να τα υπερασπιστούν· τονίζει τη σημασία των πληροφοριών και των στατιστικών σχετικά με την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας μεταξύ των ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται σε τομείς έντασης γνώσης και επικροτεί τις προσπάθειες, συμπεριλαμβανομένων των απλουστευμένων διαδικασιών καταχώρισης και των χαμηλότερων διοικητικών τελών, για την παροχή καλύτερης γνώσης στις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις και για τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους στην προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας· σημειώνει ότι προκειμένου να βοηθηθούν οι εταιρείες της ΕΕ να προστατεύσουν τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας στον τομέα της ΤΝ, η θέση της ΕΕ ως παγκόσμιου φορέα καθορισμού προτύπων θα πρέπει να ενισχυθεί· τονίζει ότι η διεθνής ανταγωνιστικότητα και ελκυστικότητα στηρίζονται σε μια ισχυρή και ανθεκτική εσωτερική αγορά, μεταξύ άλλων όσον αφορά την προστασία και την επιβολή της διανοητικής ιδιοκτησίας·

74.  δηλώνει ότι η ανάλυση δεδομένων, καθώς και η πρόσβαση σε δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα, η κοινοχρησία και η περαιτέρω χρήση τους, είναι ήδη ουσιαστικής σημασίας για πολλά προϊόντα και υπηρεσίες που βασίζονται στα δεδομένα σήμερα, αλλά θα είναι εξαιρετικά σημαντική για την ανάπτυξη και την εφαρμογή των επικείμενων συστημάτων ΤΝ· τονίζει, ωστόσο, ότι τα περισσότερα από τα δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα που παράγονται στην ΕΕ μέχρι στιγμής παραμένουν αναξιοποίητα, ενώ μια ενιαία αγορά δεδομένων εξακολουθεί να είναι υπό διαμόρφωση·

75.  επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να διευκολύνεται η πρόσβαση σε δεδομένα, η κοινοχρησία δεδομένων, τα ανοικτά πρότυπα και η τεχνολογία ανοικτής πηγής, ούτως ώστε να ενισχύονται οι επενδύσεις και να ενθαρρύνεται η καινοτομία σε τεχνολογίες ΤΝ στην ΕΕ· διευκρινίζει ότι η καλύτερη εναρμόνιση σχετικά με τις ερμηνείες από τις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων, καθώς και την καθοδήγηση όσον αφορά τα μικτά δεδομένα και τις τεχνικές αποπροσωποποίησης θα είναι χρήσιμη για τους προγραμματιστές ΤΝ·

76.  επισημαίνει τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ΤΝ στην υποστήριξη της δράσης επιβολής από τις ευρωπαϊκές και τις εθνικές αρχές, ιδίως στους τομείς των τελωνείων και της εποπτείας της αγοράς· είναι της άποψης ότι οι εμπορικές και οι τελωνειακές διαδικασίες μπορούν να καταστούν πιο αποτελεσματικές και οικονομικά αποδοτικές μέσω της ΤΝ, δεδομένου ότι ενισχύει τη συμμόρφωση και διασφαλίζει ότι μόνο ασφαλή προϊόντα εισέρχονται στην ενιαία αγορά· παραθέτει το παράδειγμα του συστήματος αξιολόγησης και διαχείρισης των εσόδων του Οργανισμού Συνοριακών Υπηρεσιών του Καναδά (CARM), το οποίο απλουστεύει σε μεγάλο βαθμό τις διαδικασίες εισαγωγής και εξαγωγής με τη χρήση ενισχυμένης αξιολόγησης κινδύνου βάσει ΤΝ και εξορθολογισμένης ψηφιοποιημένης διαχείρισης πληροφοριών, ώστε να μειωθεί η ανάγκη για χρονοβόρες επιθεωρήσεις·

ε) ΤΝ και αγορά εργασίας

77.  σημειώνει ότι η ΤΝ επηρεάζει όλο και περισσότερο την αγορά εργασίας, το περιβάλλον εργασίας και τον κοινωνικό τομέα και ότι οι επιπτώσεις της τεχνολογικής αλλαγής στην εργασία και την απασχόληση είναι πολύπλευρες· τονίζει ότι η χρήση της ΤΝ σε αυτόν τομέα εγείρει μια σειρά από δεοντολογικές και νομικές προκλήσεις, καθώς και προκλήσεις που σχετίζονται με την απασχόληση· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι στο πλαίσιο της αγοράς εργασίας, η ψηφιοποίηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναδιοργάνωση του εργατικού δυναμικού και σε πιθανή εξαφάνιση ορισμένων τομέων απασχόλησης· πιστεύει ότι η υιοθέτηση της ΤΝ, εάν συνδυαστεί με την αναγκαία υποστηρικτική υποδομή, εκπαίδευση και κατάρτιση, θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγικότητα του κεφαλαίου και της εργασίας, την καινοτομία, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας·

78.  τονίζει ότι, παρόλο που η ΤΝ μπορεί να αντικαταστήσει ορισμένες εργασίες, μεταξύ άλλων επαναλαμβανόμενες, βαριές, υψηλής έντασης εργασίας ή επικίνδυνες εργασίες, θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στη βελτίωση των δεξιοτήτων, στη βελτίωση της ποιότητας της εργασίας και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, αφήνοντας περισσότερο χρόνο για ενδιαφέροντα καθήκοντα και ανάπτυξη της σταδιοδρομίας· τονίζει ότι η ΤΝ σε αυτή τη φάση αντικαθιστά ήδη ή συμπληρώνει τους ανθρώπους σε ένα υποσύνολο εργασιών, αλλά δεν έχουν ακόμη διαπιστωθεί συνολικές σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας(30)· τονίζει, ωστόσο, ότι είναι πιθανό να αυξηθεί η εισοδηματική ανισότητα εάν η ΤΝ ενισχύει τα επαγγέλματα υψηλής ειδίκευσης και αντικαθιστά επαγγέλματα χαμηλής ειδίκευσης· προσθέτει ότι τυχόν συνακόλουθες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις πρέπει να μετριάζονται με κατάλληλα μέτρα, έρευνα και προβλέψεις και να προετοιμάζονται με επενδύσεις στην επανειδίκευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, με έμφαση σε υποεκπροσωπούμενες ομάδες, όπως οι γυναίκες και οι μειονότητες, που είναι πιθανό να επηρεαστούν περισσότερο από αυτή τη μετάβαση, και με την προώθηση της πολυμορφίας σε όλες τις φάσεις ανάπτυξης των συστημάτων ΤΝ· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η ΤΝ θα μπορούσε να παράγει διαδικασίες υποβάθμισης των εργασιών, να δημιουργεί και να ενσωματώνει χαμηλά αμειβόμενη, χαμηλής αυτονομίας εργασία και να επεκτείνει τις άτυπες, ευέλικτες (ή περιστασιακές) μορφές εργασίας· υπογραμμίζει ότι η αλγοριθμική διαχείριση μπορούν να επιφέρουν ανισορροπίες ισχύος μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων και ασάφεια σχετικά με τη λήψη αποφάσεων·

79.  επισημαίνει ότι η υιοθέτηση της ΤΝ προσφέρει μια ευκαιρία για την προώθηση σημαντικών πολιτιστικών αλλαγών εντός των οργανισμών, μεταξύ άλλων μέσω της βελτίωσης της ασφάλειας στον χώρο εργασίας, της καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, και δεδομένου ότι παρέχει το δικαίωμα στην αποσύνδεση και αποτελεσματικότερες ευκαιρίες για παροχή κατάρτισης και καθοδήγησης στους εργαζομένους· επισημαίνει, εν προκειμένω, τις συστάσεις του ΟΟΣΑ, στις οποίες τονίζεται ότι η αυτοματοποίηση θα μπορούσε επίσης να επιφέρει τη μείωση των ωρών εργασίας, με αποτέλεσμα να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης και η υγεία των εργαζομένων· είναι της άποψης ότι οι εφαρμογές ΤΝ που ενδυναμώνουν τους ανθρώπους θα μπορούσαν, επίσης, να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες απασχόλησης, ιδίως για όσους, λόγω περιορισμών, όπως οι αναπηρίες ή οι συνθήκες διαβίωσης, ήταν μέχρι σήμερα περιορισμένοι σε θέσεις εργασίας χαμηλότερης ειδίκευσης· τονίζει ότι είναι απαραίτητο να χρησιμοποιείται η συνδρομή της ΤΝ στον χώρο εργασίας ώστε να παρέχεται χρόνος στους ανθρώπους για να βελτιώνουν την ποιότητα του παραγόμενου έργου αντί να αυξάνεται απλώς ο φόρτος εργασίας·

80.  καταδικάζει το γεγονός ότι γίνεται όλο και περισσότερο χρήση επιτήρησης βάσει της ΤΝ στον χώρο εργασίας, συχνά εν αγνοία των εργαζομένων, χωρίς, επομένως, τη συναίνεσή τους, ιδίως στο πλαίσιο της τηλεργασίας· υποστηρίζει ότι η πρακτική αυτή δεν θα πρέπει να επιτρέπεται, καθώς είναι εξαιρετικά καταχρηστική προς το θεμελιώδες δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, την προστασία των δεδομένων και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια του εργαζομένου, καθώς και προς τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, και έχει επίσης αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των εργαζομένων λόγω του βαθμού παραβίασης, των συνολικών ή αδιάκριτων επιπτώσεών και της έλλειψης διασφαλίσεων για τα άτομα που επηρεάζονται·

81.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι υφίσταται παρεμφερής κίνδυνος επιτήρησης και στο σχολικό περιβάλλον, με την αυξημένη υιοθέτηση συστημάτων ΤΝ στα σχολεία, που υπονομεύουν τα θεμελιώδη δικαιώματα των παιδιών· σημειώνει ότι οι επιπτώσεις που έχει η ΤΝ στην ιδιωτικότητα, στην ασφάλεια και την προστασία των παιδιών εμπίπτουν σε ευρύ φάσμα, από τα οφέλη που συνδέονται με την ικανότητα κατανόησης των απειλών που αντιμετωπίζουν τα παιδιά πιο συγκεκριμένα και με μεγαλύτερη και ακρίβεια έως τους κινδύνους γύρω από τις ακούσιες παραβιάσεις ιδιωτικότητας· υπογραμμίζει ότι τόσο οι θετικές όσο και οι αρνητικές επιπτώσεις για την ιδιωτικότητα, την ασφάλεια και την προστασία των παιδιών επιτάσσουν προσεκτική εξέταση και ανάλογες διασφαλίσεις· τονίζει περαιτέρω ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή και προστασία στα παιδιά κατά την ανάπτυξη συστημάτων ΤΝ λόγω του ιδιαίτερα ευαίσθητου χαρακτήρα τους και των ειδικών τρωτών σημείων τους·

82.  τονίζει ότι είναι υψίστης σημασίας να παρέχονται στα άτομα ολοκληρωμένα προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων σε όλα τα στάδια της ζωής, προκειμένου να τους δοθεί η δυνατότητα να παραμείνουν παραγωγικά σε έναν συνεχώς εξελισσόμενο χώρο εργασίας και να αποφευχθεί ο αποκλεισμός τους από την αγορά εργασίας· θεωρεί ότι η προσαρμογή του εργατικού δυναμικού όσον αφορά την εκπαίδευση στην ΤΝ, τη δια βίου μάθηση και την επανεκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας· επισημαίνει ότι οι τρέχουσες έννοιες της μάθησης και της εργασίας εξακολουθούν να ορίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την προψηφιακή πραγματικότητα, γεγονός που συμβάλλει επίσης στην αύξηση της έλλειψης δεξιοτήτων και σε ένα νέο ψηφιακό χάσμα για τους πολίτες που δεν έχουν πρόσβαση σε έναν ασφαλή ψηφιακό χώρο· τονίζει ότι η ενίσχυση του ψηφιακού γραμματισμού συμβάλλει στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως εκείνων που αφορούν την εκπαίδευση, το ανθρώπινο κεφάλαιο και τις υποδομές· επισημαίνει τη γνώση που αποκομίστηκε σχετικά με τις νέες μορφές εργασίας και μάθησης λόγω της κρίσης της COVID-19, που θα μπορούσε να διερευνηθεί περαιτέρω·

83.  υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να δρέψει τα πλήρη οφέλη της ψηφιοποίησης, η Ένωση πρέπει να ασχοληθεί με τον ψηφιακό γραμματισμό και τις δεξιότητες για όλους· πιστεύει ότι ο ψηφιακός γραμματισμός αποτελεί προϋπόθεση για την εμπιστοσύνη των πολιτών και την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις επιπτώσεις της ΤΝ· τονίζει πόσο σημαντικό είναι να συμπεριληφθεί στα εθνικά συστήματα εκπαίδευσης βασική κατάρτιση σε ψηφιακές δεξιότητες και στην ΤΝ· πιστεύει ότι η εφαρμογή και η ανάπτυξη της τεχνολογίας ΤΝ στον τομέα των μειονοτικών γλωσσών θα μπορούσε να οδηγήσει σε ενίσχυση της γνώσης και της χρήσης τους· τονίζει ότι περισσότερες από το 70 % των επιχειρήσεων αναφέρουν έλλειψη προσωπικού με επαρκείς ψηφιακές δεξιότητες και δεξιότητες ΤΝ ως εμπόδιο για τις επενδύσεις· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, το 2019, υπήρχαν 7,8 εκατομμύρια ειδικοί στον τομέα των ΤΠΕ στην ΕΕ, με προηγούμενο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 4,2 %, αριθμός που υπολείπεται κατά πολύ των 20 εκατομμυρίων ειδικών που απαιτούνται για βασικούς τομείς, όπως η ανάλυση δεδομένων, όπως προβλέπεται από την Επιτροπή·

84.  εκφράζει την ανησυχία του για το εκτεταμένο χάσμα μεταξύ των φύλων στον τομέα αυτό, δεδομένου ότι μόνο ένας στους έξι ειδικούς στον τομέα των ΤΠΕ και ένας στους τρεις απόφοιτους θετικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM) είναι γυναίκες(31)· σημειώνει με ανησυχία ότι το χάσμα μεταξύ των φύλων παραμένει, ιδίως στον τομέα των νεοφυών επιχειρήσεων, όπου το 2019, για κάθε 100 δολάρια ΗΠΑ που επενδύονταν σε ευρωπαϊκές εταιρείες τεχνολογίας, τα 92 προορίζονταν για τη χρηματοδότηση ομάδων που αποτελούνταν αποκλειστικά από άνδρες· συνιστά να αναληφθούν στοχευμένες πρωτοβουλίες για τη στήριξη των γυναικών στους τομείς θετικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών, προκειμένου να γεφυρωθεί το γενικό χάσμα δεξιοτήτων στον τομέα αυτόν· τονίζει ότι το εν λόγω χάσμα οδηγεί αναπόφευκτα σε μεροληπτικούς αλγορίθμους· τονίζει πόσο σημαντική είναι η ενδυνάμωση και η παροχή κινήτρων στα κορίτσια ώστε να στραφούν σε σταδιοδρομίες στους τομείς STEM και να εξαλειφθεί το χάσμα των φύλων στο συγκεκριμένο πεδίο·

στ) ΤΝ και το μέλλον της δημοκρατίας

85.  δηλώνει ότι η ΤΝ έχει, αφενός, τη δυνατότητα να συμβάλει στην οικοδόμηση ενός πιο διαφανούς και αποδοτικού δημόσιου τομέα, αλλά, αφετέρου, ότι οι τεχνικές εξελίξεις στον τομέα της ΤΝ, οι οποίες συχνά καθοδηγούνται από μια λογική ανάπτυξης και κερδοφορίας, είναι ταχύτατες και εξαιρετικά δυναμικές, γεγονός που καθιστά δύσκολο για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να κατανοήσουν επαρκώς τον τρόπο λειτουργίας των νέων εφαρμογών ΤΝ και το είδος των αποτελεσμάτων που μπορούν να παράγουν οι εν λόγω εφαρμογές, μολονότι έχουν καθήκον να παράσχουν ένα πλαίσιο που θα διασφαλίζει ότι η ΤΝ συμμορφώνεται προς τα θεμελιώδη δικαιώματα και μπορεί να χρησιμοποιείται προς όφελος της κοινωνίας· επισημαίνει ότι οι προβλέψεις των εμπειρογνωμόνων σχετικά με τον μελλοντικό αντίκτυπο της ΤΝ διαφέρουν επίσης, γεγονός που υποδηλώνει ότι ενδέχεται να είναι δύσκολο ακόμη και για αυτούς να προβλέψουν τα αποτελέσματα της ανάπτυξης των νέων τεχνολογιών ΤΝ υποστηρίζει, ως εκ τούτου, ότι η αβεβαιότητα αυτή καθιστά αναγκαίο οι νομοθέτες να λαμβάνουν δεόντως υπόψη την αρχή της προφύλαξης κατά τη ρύθμιση της ΤΝ· πιστεύει ότι είναι κρίσιμης σημασίας να ζητηθεί η γνώμη εμπειρογνωμόνων με διαφορετική εμπειρογνωμοσύνη και με διαφορετικό υπόβαθρο προκειμένου να καταρτιστεί άρτια και λειτουργική νομοθεσία η οποία να είναι ανθεκτική στις μελλοντικές εξελίξεις· προειδοποιεί ότι η ανασφάλεια δικαίου μπορεί να είναι ένα από τα σοβαρότερα εμπόδια στην καινοτομία· σημειώνει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της προώθησης του γραμματισμού στον τομέα της ΤΝ μεταξύ των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των εκλεγμένων αντιπροσώπων και των εθνικών αρχών·

86.  προειδοποιεί, ως εκ τούτου, ότι οι νομοθετικοί κύκλοι συχνά δεν συντονίζονται με τον ρυθμό της τεχνολογικής προόδου, γεγονός που αναγκάζει τους φορείς χάραξης πολιτικής να προσπαθούν να αναπληρώσουν τα κενά και να ευνοούν την κανονιστική ρύθμιση περιπτώσεων χρήσης που υπάρχουν ήδη στην αγορά· επισημαίνει ότι προτού υιοθετηθεί μια άρτια ρυθμιστική προσέγγιση όσον αφορά την ΤΝ πρέπει να προηγηθεί διεξοδική ανάλυση της αναλογικότητας και της αναγκαιότητας, ώστε να αποφευχθεί η παρεμπόδιση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας των εταιρειών της ΕΕ·

87.  τονίζει ότι η χρήση της ΤΝ για την απόκτηση βιομετρικών δεδομένων θα μπορούσε να είναι τόσο παραβιαστική όσο και επιζήμια ή επωφελής για το άτομο, καθώς και για το ευρύ κοινό·

88.  σημειώνει με ανησυχία ότι οι εν λόγω τεχνολογίες ΤΝ θέτουν κρίσιμα δεοντολογικά και νομικά ζητήματα· σημειώνει ότι ορισμένες τεχνολογίες ΤΝ επιτρέπουν την αυτοματοποίηση της επεξεργασίας πληροφοριών σε πρωτοφανή κλίμακα, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για μαζική παρακολούθηση και άλλες παράνομες παρεμβάσεις και συνιστά απειλή για τα θεμελιώδη δικαιώματα, ιδίως τα δικαιώματα στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των δεδομένων·

89.  τονίζει ότι πολλά αυταρχικά καθεστώτα χρησιμοποιούν συστήματα ΤΝ προκειμένου να ελέγχουν, να ασκούν μαζική παρακολούθηση, να κατασκοπεύουν, να επιτηρούν και να κατατάσσουν τους πολίτες τους σε κατηγορίες ή να περιορίζουν την ελευθερία κυκλοφορίας τους· τονίζει ότι κάθε μορφή κανονιστικής βαθμολόγησης πολιτών από τις δημόσιες αρχές, ιδίως στον τομέα της επιβολής του νόμου, των συνοριακών ελέγχων και της δικαιοσύνης, καθώς και η χρήση της από ιδιωτικές εταιρείες ή άτομα, οδηγεί σε απώλεια αυτονομίας και ιδιωτικότητας, ενέχει τον κίνδυνο διακρίσεων και δεν συνάδει με τις ευρωπαϊκές αξίες· υπενθυμίζει ότι τεχνολογίες όπως η κυβερνοεπιτήρηση και η βιομετρική αναγνώριση, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τους σκοπούς αυτούς, υπόκεινται στον κανονισμό της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών· εκφράζει την έντονη ανησυχία του και καταδικάζει περιπτώσεις εταιρειών της ΕΕ που πωλούν συστήματα βιομετρικών δεδομένων η χρήση των οποίων θα ήταν παράνομη εντός της ΕΕ σε αυταρχικά καθεστώτα σε τρίτες χώρες·

90.  σημειώνει ότι οι κυρίαρχες τεχνολογικές πλατφόρμες σήμερα όχι μόνο έχουν σημαντικό έλεγχο όσον αφορά την πρόσβαση σε πληροφορίες και τη διανομή τους, αλλά χρησιμοποιούν επίσης τεχνολογίες ΤΝ για να αποκτήσουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα και τη συμπεριφορά ενός ατόμου και γνώση του ιστορικού λήψης αποφάσεων· πιστεύει ότι η εν λόγω κατάρτιση προφίλ ενέχει κινδύνους για τα δημοκρατικά συστήματα, καθώς και για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της αυτονομίας των πολιτών· τονίζει ότι αυτό δημιουργεί ανισορροπία ισχύος και συνεπάγεται συστημικούς κινδύνους που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη δημοκρατία·

91.  επισημαίνει ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων μέσω εφαρμογών μάρκετινγκ που βασίζονται στην ΤΝ, να χρησιμοποιηθούν για ξένες παρεμβάσεις και για τη διάδοση παραπληροφόρησης και βαθιά ψευδούς περιεχομένου, λειτουργώντας ως δίκτυα προπαγάνδας, «τρολαρίσματος» και παρενόχλησης με στόχο την υπονόμευση των εκλογικών διαδικασιών· τονίζει ότι η μηχανική μάθηση επιτρέπει ειδικότερα τη στοχευμένη χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με στόχο τη χειραγώγηση των ανενημέρωτων εκλογέων με τη δημιουργία εξατομικευμένων και πειστικών μηνυμάτων· τονίζει ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν ισχυρές υποχρεώσεις διαφάνειας που επιβάλλονται αποτελεσματικά·

92.  υπογραμμίζει ότι η ΤΝ θα μπορούσε, ωστόσο, να χρησιμοποιηθεί επίσης για τη μείωση των αντιδημοκρατικών και αντιδεοντολογικών δραστηριοτήτων στις πλατφόρμες και ως μέσο για να περιοριστεί η διάδοση ψευδών ειδήσεων και της ρητορικής μίσους, αν και οι έλεγχοι των ικανοτήτων της όσον αφορά την κατανόηση περιεχομένου εντός συγκεκριμένου πλαισίου έχουν μέχρι στιγμής αποφέρει εξαιρετικά ανεπαρκή αποτελέσματα· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η διχαστική φρασεολογία μπορεί να οδηγεί σε μεγαλύτερη συμμετοχή των χρηστών, και γι’ αυτόν τον λόγο, η αφαίρεση της εν λόγω φρασεολογίας θα ερχόταν σε άμεση αντίθεση με το επιχειρηματικό μοντέλο των εν λόγω πλατφορμών, το οποίο βασίζεται στη μεγιστοποίηση της συμμετοχής των χρηστών· είναι της άποψης ότι οι λύσεις που βασίζονται στην ΤΝ πρέπει να βασίζονται στον πλήρη σεβασμό της ελευθερίας της έκφρασης και της γνώμης, καθώς και σε ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία υπέρ αυτών, πριν από την τελική τους χρήση·

93.  τονίζει ότι η μεροληψία στα συστήματα ΤΝ, ιδίως όσον αφορά τα συστήματα βαθιάς μάθησης, συχνά προκύπτει εξαιτίας της έλλειψης ποικίλων και υψηλής ποιότητας δεδομένων εκπαίδευσης και ελέγχου, για παράδειγμα όταν χρησιμοποιούνται σύνολα δεδομένων που δεν είναι επαρκώς αντιπροσωπευτικά των ευάλωτων ομάδων ή όταν ο ορισμός της εργασίας ή ο καθορισμός απαιτήσεων χαρακτηρίζονται τα ίδια από μεροληψία· σημειώνει ότι μπορεί επίσης να προκύψει μεροληψία λόγω πιθανής έλλειψης πολυμορφίας στις ομάδες προγραμματιστών, με αποτέλεσμα να επαναλαμβάνονται εγγενείς μεροληψίες λόγω περιορισμένου όγκου δεδομένων εκπαίδευσης και ελέγχου ή σε περίπτωση που ένας μεροληπτικός προγραμματιστής ΤΝ έχει υπονομεύσει την ασφάλεια του αλγορίθμου· επισημαίνει, επίσης, ότι η αιτιολογημένη διαφοροποίηση δημιουργείται σκόπιμα προκειμένου να βελτιωθούν οι επιδόσεις μάθησης της ΤΝ υπό ορισμένες συνθήκες·

94.  τονίζει ότι οι δομικές μεροληψίες που υπάρχουν στην κοινωνία μας δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνονται ή ακόμη να αυξάνονται μέσω συνόλων δεδομένων χαμηλής ποιότητας· διευκρινίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι αλγόριθμοι μαθαίνουν να επιφέρουν τις ίδιες διακρίσεις με τα δεδομένα με τα οποία εργάζονται και, ως απόρροια των δεδομένων εκπαίδευσης χαμηλής ποιότητας ή των μεροληψιών και διακρίσεων που παρατηρούνται στην κοινωνία, ενδέχεται να προτείνουν αποφάσεις που εγγενώς εισάγουν διακρίσεις, γεγονός που οξύνει τις διακρίσεις εντός της κοινωνίας· σημειώνει, ωστόσο, ότι οι μεροληψίες της ΤΝ μπορούν ορισμένες φορές να διορθωθούν· καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, συνεπώς, είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν τεχνικά μέσα και να θεσπιστούν διαφορετικά επίπεδα ελέγχου στα συστήματα ΤΝ, συμπεριλαμβανομένου του λογισμικού, των αλγορίθμων και των δεδομένων που χρησιμοποιούνται και παράγονται από αυτά, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί αυτός ο κίνδυνος· υποστηρίζει ότι η ΤΝ μπορεί και θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τη μείωση των μεροληψιών και των διακρίσεων και για την προώθηση των ίσων δικαιωμάτων και των θετικών κοινωνικών αλλαγών στις κοινωνίες μας, μεταξύ άλλων μέσω κανονιστικών απαιτήσεων για τα σύνολα δεδομένων που χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση των συστημάτων ΤΝ· τονίζει ότι ένας από τους πλέον αποδοτικούς τρόπους μείωσης των μεροληψιών των συστημάτων ΤΝ είναι να διασφαλίζεται, στον βαθμό που είναι δυνατόν σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, ότι διατίθεται η μέγιστη ποσότητα μη προσωπικών δεδομένων για εκπαιδευτικούς σκοπούς και μηχανική μάθηση·

ζ) Επαναλαμβανόμενα ευρήματα και στις έξι μελέτες περιπτώσεων

95.  σημειώνει ότι υπάρχουν σαφή κοινωνικά οφέλη και ευκαιρίες που συνδέονται με την υιοθέτηση τεχνολογιών ΤΝ, που μπορούν να αξιοποιηθούν μόνο εάν αντιμετωπιστούν τα εγκάρσια εμπόδια στην ΕΕ, σύμφωνα με τα θεμελιώδη δικαιώματα, τις αξίες και τη νομοθεσία· αναφέρει ότι η αλληλεπικάλυψη της νομοθεσίας, ο κατακερματισμός της αγοράς, τα γραφειοκρατικά εμπόδια, η έλλειψη προσβάσιμων ψηφιακών υποδομών και ψηφιακών δεξιοτήτων στην ευρύτερη κοινωνία και οι ανεπαρκείς επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη, μπορούν να διαπιστωθούν ειδικότερα ως φραγμοί στην επιτυχή εφαρμογή της αξιόπιστης ΤΝ σε όλους τους τομείς που αναλύθηκαν·

96.  συνάγει, επίσης, από τις μελέτες περιπτώσεων που εξετάστηκαν ότι υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις χρήσης που είναι επικίνδυνες ή επιβλαβείς, αλλά ότι δεν είναι κατ’ ανάγκη ειδικές τεχνολογίες ΤΝ, αλλά τομείς εφαρμογής τους· αναγνωρίζει ότι η μελλοντική νομοθεσία θα χρειαστεί να διευθετήσει τις θεμιτές ανησυχίες που εγείρουν αυτοί οι κίνδυνοι, ώστε οι τεχνολογίες ΤΝ να έχουν ευρεία εφαρμογή στην ΕΕ·

97.  δηλώνει ότι ενώ είναι σημαντικό να εξετάζονται και να κατηγοριοποιούνται οι δυνητικοί κίνδυνοι που ενέχει η ΤΝ, οι μελέτες περιπτώσεων καταδεικνύουν ότι οι τεχνολογίες ΤΝ μπορούν να μας παρέχουν αποτελεσματικά αντίμετρα που μπορούν να μετριάσουν ή να εξαλείψουν αυτούς τους κινδύνους· υπογραμμίζει ότι, δεδομένου ότι η ΤΝ βρίσκεται ακόμη στα αρχικά στάδια ανάπτυξής της σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αναδυόμενων τεχνολογιών, το πραγματικό της δυναμικό καθώς και οι κίνδυνοι δεν προσδιορίζονται με βεβαιότητα· επισημαίνει ότι είναι απαραίτητο να εξεταστούν όχι μόνον οι κίνδυνοι που απειλούν τα άτομα αλλά και οι ευρύτερες βλάβες για την κοινωνία και οι μη υλικές ζημίες για τα άτομα· επισημαίνει τις σημαντικές ανισορροπίες ισχύος στην αγορά που διαπιστώνονται στις αγορές δεδομένων και στην όμορη οικονομία της ΤΝ· τονίζει ότι ο ισότιμος ανταγωνισμός και η άρση των φραγμών στον ανταγωνισμό προς όφελος των νεοφυών επιχειρήσεων και των ΜΜΕ, είναι ουσιώδους σημασίας για να κατανέμονται δίκαια τα δυνητικά οφέλη της ΤΝ από οικονομική και κοινωνιακή άποψη, τα οποία φαίνεται να είναι σημαντικά τόσο στην ΕΕ όσο και παγκοσμίως·

3.Η θέση της ΕΕ στον παγκόσμιο ανταγωνισμό στον τομέα της ΤΝ

98.  παρατηρεί τον έντονο παγκόσμιο ανταγωνισμό στον τομέα της ΤΝ, όπου η ΕΕ δεν έχει ακόμη εκπληρώσει τις φιλοδοξίες της· στα ακόλουθα τμήματα, εξετάζει πόσο ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο είναι η ΕΕ όσον αφορά την ΤΝ σε σύγκριση με την Κίνα και τις ΗΠΑ, με έμφαση σε τρία βασικά στοιχεία: τη ρυθμιστική προσέγγιση, τη θέση στην αγορά και τις επενδύσεις· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι οι διακρατικές αγορές και εταιρείες δεν μπορούν εύκολα να οριοθετηθούν εντός εθνικών συνόρων, καθώς οι περισσότερες εταιρείες τεχνολογίας έχουν πελάτες, μετόχους, εργαζομένους και προμηθευτές σε πολλές διαφορετικές χώρες·

α) Ρυθμιστική προσέγγιση

99.  σημειώνει ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν θεσπίσει ακόμα οριζόντια νομοθεσία στον ψηφιακό τομέα, και μέχρι στιγμής εστιάζουν σε ειδικούς ανά τομέα νόμους και στη διευκόλυνση των επενδύσεων, μεταξύ άλλων μέσω φορολογικών μέτρων για την καινοτομία στον ιδιωτικό τομέα, ιδίως μεταξύ των τεχνολογικών κολοσσών και των κορυφαίων πανεπιστημίων· παρατηρεί ότι, παρά τις πρόσφατες εξελίξεις που δείχνουν πιο ενεργό ρόλο στη χάραξη πολιτικής, στην προσέγγιση των ΗΠΑ αποτυπώνεται μέχρι στιγμής η έμφαση στην παροχή νομικής καθοδήγησης στις επιχειρήσεις, στις επενδύσεις σε ερευνητικά έργα και στην άρση παραγόντων νοουμένων ως εμποδίων στην καινοτομία·

100.  τονίζει ότι ο αμερικανικός νόμος πρωτοβουλίας για την ΤΝ του 2019 επέφερε μια ελαφρά επανευθυγράμμιση, καθώς εκτός από τον αναπροσανατολισμό της χρηματοδότησης, την επανακατάρτιση των εργαζομένων και την ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε την ανάπτυξη κοινών προτύπων για αξιόπιστη ΤΝ· σημειώνει, ωστόσο, ότι οι 10 αρχές που προέκυψαν είναι ευρέως διατυπωμένες, προκειμένου να επιτρέπουν σε κάθε κυβερνητικό οργανισμό να θεσπίσει τομεακές ρυθμίσεις· αναμένει ότι, παρόλο που η παρούσα κυβέρνηση των ΗΠΑ σχεδιάζει να υποβάλει το 2022 νέο νομοσχέδιο για τα δικαιώματα προκειμένου να περιοριστούν οι βλάβες που προκαλεί η ΤΝ, η προσέγγιση των ΗΠΑ θα εξακολουθήσει να καθορίζεται με γνώμονα την αγορά·

101.  επισημαίνει ότι ο Κινέζος Πρόεδρος Xi Jinping υπογράμμισε ήδη από το 2013 τη σημασία των τεχνολογιών στη γεωπολιτική, τον ρόλο των δημόσιων πολιτικών στον καθορισμό μακροπρόθεσμων στόχων και το γεγονός ότι οι τεχνολογίες ΤΝ προσφέρουν μια ευκαιρία για την επανεκκίνηση της στρατιωτικής ισχύος της χώρας· τονίζει, επίσης, ότι στη συνέχεια η κινεζική κυβέρνηση υπέβαλε, το 2015, το σχέδιο «Made in China 2025» και το 2017 το αναπτυξιακό σχέδιο ΤΝ επόμενης γενιάς, τα οποία έθεταν αμφότερα ως σαφείς στόχους να καταστεί η Κίνα παγκόσμια ηγετική δύναμη όσον αφορά την ΤΝ έως το 2030· σημειώνει ότι στην Κινεζική Λευκή Βίβλο του 2018 για την τυποποίηση στον τομέα της ΤΝ περιγράφονται περαιτέρω οι τρόποι με τους οποίους η σοσιαλιστική οικονομία της αγοράς μπορεί να αναπτύξει διεθνή πρότυπα και να συμμετάσχει στρατηγικά σε διεθνείς οργανισμούς τυποποίησης· σημειώνει τη θέσπιση κανόνων σχετικά με τα συστήματα συστάσεων, καθώς και κώδικα δεοντολογίας για την ΤΝ στην Κίνα·

102.  παρατηρεί ότι, στη διεθνή σκηνή, η Κίνα προωθεί ενεργά τις διεθνείς εταιρικές της σχέσεις για την ΤΝ ως τρόπο εξαγωγής των οικείων πρακτικών παρακολούθησης που βασίζονται στην ΤΝ, του συστήματος κοινωνικής βαθμολόγησης και των στρατηγικών λογοκρισίας· τονίζει ότι οι μεγάλες επενδύσεις στο εξωτερικό στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Ψηφιακός Δρόμος του Μεταξιού» χρησιμοποιούνται επίσης ως μέσο για τη διάδοση της κινεζικής επιρροής και της τεχνολογίας της στον τομέα της ΤΝ παγκοσμίως, γεγονός που θα μπορούσε να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις πέραν της επιβολής τεχνολογικών προτύπων ή της διατήρησης της τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας· καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η προσέγγιση της κινεζικής κυβέρνησης βασίζεται, επομένως, στην ανάπτυξη της ΤΝ σε εγχώριο επίπεδο, καθώς και στην εξαγωγή τεχνολογιών ΤΝ με βάση προκαθορισμένα πρότυπα που συνάδουν με την ιδεολογία της κινεζικής κυβέρνησης·

103.  σημειώνει ότι η Επιτροπή ξεκίνησε το έργο της για τη ρύθμιση της ΤΝ το 2018 με τη δημοσίευση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ΤΝ, τη συγκρότηση ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου και τη θέσπιση ενός συντονισμένου σχεδίου(32) για την προώθηση της ΤΝ «με τη σφραγίδα της Ευρώπης»· σημειώνει ότι η Λευκή Βίβλος του 2020 για την ΤΝ πρότεινε πολυάριθμα μέτρα και επιλογές πολιτικής για τη μελλοντική ρύθμιση της ΤΝ και τελικά οδήγησε στην οριζόντια πράξη για την ΤΝ(33), η οποία παρουσιάστηκε με αναθεωρημένο συντονισμένο σχέδιο για την ΤΝ(34) τον Μάιο του 2021· επισημαίνει ότι, τον Ιούνιο του 2021, 20 κράτη μέλη είχαν δημοσιεύσει εθνικές στρατηγικές για την ΤΝ, ενώ επτά ακόμη βρίσκονται στα τελικά προπαρασκευαστικά στάδια έγκρισης δικών τους σχεδίων·

104.  τονίζει ότι κεντρικό στοιχείο της ρυθμιστικής προσέγγισης της ΕΕ είναι η ισχυρή έμφαση στην ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής ψηφιακής ενιαίας αγοράς καθώς και σε δεοντολογικές πτυχές σύμφωνα με θεμελιώδεις αξίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατικές αρχές· αναγνωρίζει ότι η θέσπιση του πρώτου παγκόσμιου ρυθμιστικού πλαισίου για την ΤΝ θα μπορούσε να αποφέρει στην ΕΕ μόχλευση και το πλεονέκτημα του πρωτοπόρου για τον καθορισμό διεθνών προτύπων ΤΝ με βάση τα θεμελιώδη δικαιώματα, καθώς και την επιτυχή εξαγωγή ανθρωποκεντρικής, «αξιόπιστης ΤΝ» σε όλο τον κόσμο· υπογραμμίζει ότι η προσέγγιση αυτή πρέπει να υποστηρίζεται από ρυθμιστικό συντονισμό και σύγκλιση με τους διεθνείς εταίρους·

β) Κατάσταση της αγοράς

105.  σημειώνει ότι πολλές από τις 100 κορυφαίες εταιρείες ΤΝ παγκοσμίως έχουν την έδρα τους στις ΗΠΑ, ενώ μόνο λίγες εταιρείες έχουν την έδρα τους στην ΕΕ· σημειώνει ότι οι ΗΠΑ προπορεύονται επίσης όσον αφορά τον συνολικό αριθμό νεοφυών επιχειρήσεων στον τομέα της ΤΝ·

106.  επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια, πολλές ευρωπαϊκές ψηφιακές εταιρείες έχουν εξαγοραστεί από τεχνολογικούς κολοσσούς των ΗΠΑ· επιδοκιμάζει τη φιλοδοξία της Επιτροπής να αντιμετωπίσει εξαγορές που ενδέχεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην ψηφιακή αγορά και να περιορίσει τις «φονικές εξαγορές»· επισημαίνει, ωστόσο, ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, η εξαγορά μπορεί να αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο των νεοφυών δημιουργών και των χρηματοδοτών τους, ως μια νόμιμη μέθοδος για να αποκομίσουν οφέλη από τις ιδέες τους·

107.  τονίζει ότι, ενώ οι ΗΠΑ και η Κίνα προσπαθούν να επιταχύνουν τη χρήση των τεχνολογιών ΤΝ στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, η υιοθέτηση της ΤΝ εντός της ΕΕ υστερεί· δηλώνει ότι το 2020 μόνο το 7 % των εταιρειών της ΕΕ με τουλάχιστον 10 εργαζομένους χρησιμοποιούσαν τεχνολογίες ΤΝ, με σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και μεταξύ των διαφόρων επιχειρηματικών τομέων·

108.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, ενώ οι ΗΠΑ και η Κίνα διαθέτουν η καθεμία ενιαία ψηφιακή αγορά με ένα συνεκτικό σύνολο κανόνων, η ψηφιακή ενιαία αγορά της ΕΕ εξακολουθεί να μην είναι πλήρης και εξακολουθούν να υπάρχουν αδικαιολόγητοι φραγμοί· τονίζει ότι η ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών ΤΝ θα μπορούσε να επιβραδυνθεί περαιτέρω από τις εν εξελίξει εργασίες για 27 διαφορετικές εθνικές στρατηγικές ΤΝ·

109.  επισημαίνει επίσης το γεγονός ότι οι ασυνέπειες στο ενωσιακό δίκαιο, η αλληλεπικάλυψη διαφορετικών νομοθετικών πρωτοβουλιών, οι αντιφάσεις μεταξύ της ενωσιακής νομοθεσίας και των εθνικών νομοθεσιών, οι διαφορετικές νομικές ερμηνείες και η μη επιβολή μεταξύ των κρατών μελών αποτελούν στοιχεία που όλα εμποδίζουν τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού και ενέχουν τον κίνδυνο δημιουργίας ανασφάλειας δικαίου για τις ευρωπαϊκές εταιρείες, καθώς ενδέχεται να δυσκολεύονται να προσδιορίσουν κατά πόσον οι καινοτομίες τους στον τομέα της ΤΝ συνάδουν με το δίκαιο της ΕΕ·

110.  σημειώνει ότι ο κατακερματισμός της αγοράς για τις εταιρείες ΤΝ επιδεινώνεται περαιτέρω από την έλλειψη κοινών προτύπων και προδιαγραφών σε ορισμένους τομείς, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη διαλειτουργικότητα των δεδομένων· εκφράζει τη λύπη του για τον κανονιστικό κίνδυνο που απορρέει από την καθυστέρηση της νομοθεσίας, όπως ο κανονισμός για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες· επισημαίνει ως παράδειγμα το γεγονός ότι οι προγραμματιστές ΤΝ στην ΕΕ αντιμετωπίζουν προκλήσεις όσον αφορά τα δεδομένα, τις οποίες δεν αντιμετωπίζουν ούτε οι Αμερικανοί ούτε οι Κινέζοι συνάδελφοί τους, λόγω της μη ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής ψηφιακής ενιαίας αγοράς· παρατηρεί ότι συχνά δεν διαθέτουν επαρκή δεδομένα υψηλής ποιότητας για την εκπαίδευση και τον έλεγχο των αλγορίθμων τους και αντιμετωπίζουν έλλειψη χώρων τομεακών δεδομένων και διατομεακής διαλειτουργικότητας, καθώς και περιορισμούς στις διασυνοριακές ροές δεδομένων·

γ) Επενδύσεις

111.  παρατηρεί ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες και κυβερνήσεις επενδύουν πολύ λιγότερο σε τεχνολογίες ΤΝ από ό,τι οι ΗΠΑ ή η Κίνα· επισημαίνει ότι, παρόλο που οι ιδιωτικές επενδύσεις στον κλάδο ΤΝ της ΕΕ αυξάνονται σημαντικά, οι επενδύσεις της ΕΕ στην ΤΝ εξακολουθούν να υπολείπονται σημαντικά σε σύγκριση με άλλες κορυφαίες περιφέρειες, καθώς οι ΗΠΑ και η Κίνα αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80 % των 25 δισεκατομμυρίων EUR των ετήσιων επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου στην ΤΝ και την τεχνολογία αλυσίδας συστοιχιών, ενώ το μερίδιο της ΕΕ ανέρχεται μόνο σε 7 % ή περίπου 1,75 δισεκατομμύρια EUR· τονίζει ότι η ρευστότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών της ΕΕ για εταιρείες τεχνολογίας εξακολουθεί να υπολείπεται σε σχέση με την κλίμακα των αντίστοιχων αγορών των ΗΠΑ· σημειώνει ότι οι ΗΠΑ πρωτοστατούν, επίσης, στη χρηματοδότηση επιχειρηματικών κεφαλαίων και ιδιωτικών κεφαλαίων, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα της ΤΝ, με 12,6 δισεκατομμύρια EUR το 2019, έναντι 4,9 δισεκατομμυρίων EUR για την Κίνα και 2,8 δισεκατομμυρίων EUR για την ΕΕ· σημειώνει ότι, κατά συνέπεια, Ευρωπαίοι επιχειρηματίες στον τομέα της ΤΝ κατευθύνονται στην άλλη άκρη του Ατλαντικού για να επεκτείνουν τις επιχειρήσεις τους στις ΗΠΑ·

112.  δηλώνει ότι, σε συνδυασμό με τις εθνικές πρωτοβουλίες, οι εκτιμώμενες ετήσιες δημόσιες επενδύσεις της ΕΕ στον τομέα της ΤΝ, ύψους 1 δισεκατομμυρίου EUR(35) είναι πολύ χαμηλότερες σε σχέση με τις ετήσιες επενδύσεις ύψους 5,1 δισεκατομμυρίων EUR στις ΗΠΑ και τις αντίστοιχες επενδύσεις στην Κίνα που ανέρχονται σε 6,8 δισεκατομμύρια EUR(36)· δηλώνει, ωστόσο, ότι, στο χρονικό διάστημα μεταξύ 2017 και 2020, η δημόσια χρηματοδότηση της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα της ΤΝ αυξήθηκε κατά 70 % σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο, και το 2019 η ΕΕ επένδυσε από 7,9 έως 9 δισεκατομμύρια EUR στην ΤΝ, ποσό που ήταν κατά 39 % υψηλότερο από ό,τι το προηγούμενο έτος· αναγνωρίζει και επικροτεί τα σχέδια της Επιτροπής για περαιτέρω αύξηση των επενδύσεων μέσω του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη», του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του InvestEU, των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και διαφόρων προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής, τα οποία θα συμπληρωθούν και θα μοχλευθούν περαιτέρω από τον στόχο του 20 % των ελάχιστων δαπανών για την ψηφιακή μετάβαση στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, όπως συμφωνήθηκε από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας· υπογραμμίζει, ωστόσο, την πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, η οποία προσδιορίζει ποσοτικά το επενδυτικό κενό της ΕΕ στις τεχνολογίες ΤΝ και αλυσίδας συστοιχιών σε 5-10 δισεκατομμύρια EUR ετησίως·

113.  τονίζει ότι οι εταιρείες ΤΝ εντός της ΕΕ αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό για ειδικευμένους εργαζομένους, που επιδεινώνεται από το γεγονός ότι το 42 % του πληθυσμού της ΕΕ δεν διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες· τονίζει ότι είναι αναγκαία η κατάρτιση και η προσέλκυση σημαντικά μεγαλύτερου αριθμού πτυχιούχων με επαρκή εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων γυναικών, για να εργαστούν στον ψηφιακό τομέα·

114.  παρατηρεί ότι, παρόλο που η ΕΕ διαθέτει μια εξαιρετική κοινότητα ερευνητών στον τομέα της ΤΝ, η διαρροή εγκεφάλων όσον αφορά τους Ευρωπαίους ερευνητές παραμένει ως πρόβλημα· τονίζει ότι απαιτούνται μέτρα για την προσέλκυση κορυφαίων ερευνητών· σημειώνει ότι το 2020 η ΕΕ δαπάνησε μόνο το 2,32 % του ΑΕγχΠ της για έρευνα και ανάπτυξη, ενώ οι ΗΠΑ δαπάνησαν 3,08 %· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να τηρήσουν τη δέσμευσή τους για επένδυση ποσοστού 3 % του ΑΕγχΠ τους σε έρευνα και ανάπτυξη, προκειμένου να διασφαλιστεί η στρατηγική αυτονομία της Ένωσης στον ψηφιακό τομέα·

115.  σημειώνει ότι οι ψηφιακές υποδομές της ΕΕ χρειάζονται ουσιαστική αναβάθμιση, καθώς μόλις το 25 % του πληθυσμού στην ΕΕ μπορούν να συνδεθούν με δίκτυο 5G, σε σύγκριση με το 76 % του πληθυσμού στις ΗΠΑ· παρατηρεί ότι η ΕΕ δεν διαθέτει επαρκείς ψηφιακές υποδομές υψηλών επιδόσεων με διαλειτουργικούς χώρους δεδομένων, υψηλές ταχύτητες και όγκους μετάδοσης, αξιοπιστία και μικρής διάρκειας καθυστερήσεις· τονίζει την ανάγκη στήριξης των ευρωπαϊκών οικοσυστημάτων ΤΝ με συνεργατικούς σχηματισμούς αριστείας·

δ) Συμπεράσματα

116.  καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ κατέχουν γενικώς ηγετική θέση στον τομέα της ΤΝ, καθώς προπορεύονται σε πολλές κατηγορίες, με τις εταιρείες που έχουν την έδρα τους στις ΗΠΑ να πρωτοπορούν στην τεχνολογική ανάπτυξη σε τομείς όπως το υπολογιστικό νέφος και οι ικανότητες υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων, καθώς και όσον αφορά τις επενδύσεις, την προσέλκυση ταλέντων στον τομέα της ΤΝ, την έρευνα και τις υποδομές· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η Κίνα, η οποία πριν από μερικά χρόνια εξακολουθούσε να υστερεί σημαντικά έναντι των ΗΠΑ σε όλους τους δείκτες, αναπληρώνει πλέον γρήγορα την υστέρηση· αναγνωρίζει ότι και οι δύο χώρες έχουν το πλεονέκτημα μιας ενοποιημένης ενιαίας αγοράς και ισχυρότερη προσήλωση για τη διατήρηση της ηγετικής τους θέσης στον τομέα της ΤΝ·

117.  τονίζει ότι, παρά την ισχυρή θέση της ΕΕ όσον αφορά το βιομηχανικό λογισμικό και τη ρομποτική, οι φορείς της ΕΕ εξακολουθούν να υστερούν σε σχέση με τους ομολόγους τους στις ΗΠΑ και την Κίνα σε πολλές κατηγορίες· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να αναπτύξει ένα φιλόδοξο σχέδιο για ευρωπαϊκή ανθρωποκεντρική ΤΝ· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η ΕΕ προηγείται όσον αφορά τις ρυθμιστικές προσεγγίσεις· επισημαίνει ότι μια βιώσιμη στρατηγική της ΕΕ για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στον τομέα της ΤΝ περιλαμβάνει την εστίαση στην έρευνα και την καινοτομία, σε δεξιότητες, υποδομές και επενδύσεις, ενώ παράλληλα προσπαθεί να θεσπίσει ένα μελλοντοστραφές, οριζόντιο και φιλικό προς την καινοτομία κανονιστικό πλαίσιο για την ανάπτυξη και τη χρήση της ΤΝ, με παράλληλες διασφαλίσεις ότι διαφυλάσσονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ και το κράτος δικαίου·

118.  υπογραμμίζει ότι το Brexit είχε αρνητικό αντίκτυπο στις προσπάθειες της ΕΕ να ενισχύσει το παγκόσμιο αποτύπωμά της στον τομέα της ΤΝ, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν μία από τις κορυφαίες χώρες της ΕΕ στον τομέα της ΤΝ· τονίζει ωστόσο ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να παραμείνει πολύτιμος εταίρος της ΕΕ ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα αμφότερων των εταίρων και η προώθηση κοινών ρυθμιστικών προοπτικών κατά τον καθορισμό παγκόσμιων προτύπων·

119.  καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ΕΕ απέχει ακόμη πολύ από την εκπλήρωση της φιλοδοξίας της να καταστεί ανταγωνιστική στον τομέα της ΤΝ σε παγκόσμιο επίπεδο, και πιθανώς διατρέχει τον κίνδυνο να σημειώσει περαιτέρω υστέρηση σε ορισμένες κατηγορίες· υποστηρίζει ότι η ταχεία ανάληψη δράσης σχετικά με τον χάρτη πορείας της ΕΕ για την ΤΝ που περιγράφεται κατωτέρω αποτελεί ευκαιρία για την αλλαγή αυτής της κατάστασης·

120.  διευκρινίζει ότι, δεδομένου ότι η ΕΕ δεν διαθέτει νομοθετική εξουσία για την αντιμετώπιση όλων των σημείων που απαριθμούνται στον χάρτη πορείας της ΕΕ για την ΤΝ, η ειδική επιτροπή συνιστά να επιδιωχθούν περαιτέρω συζητήσεις υψηλού επιπέδου και πολιτικές διαδικασίες μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών, προκειμένου να ασκηθεί πίεση για μια πιο εναρμονισμένη προσέγγιση στον τομέα της ΤΝ και να βοηθηθούν τα κράτη μέλη να συντονίσουν τις προσπάθειές τους· αναφέρει, εν προκειμένω, την ενωσιακή στρατηγική της Λισαβόνας του 2000, η οποία, παρά τις επικρίσεις, διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην καθοδήγηση του πολιτικού προσανατολισμού της ΕΕ επί 20 έτη, καθώς και στη διατήρηση της άσκησης πίεσης στα κράτη μέλη για μεταρρυθμίσεις·

4. «Η Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή» – Χάρτης πορείας για την ανάληψη ηγετικού ρόλου σε παγκόσμιο επίπεδο

α) Ευνοϊκό ρυθμιστικό περιβάλλον

i. Νομοθετικό έργο

121.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει μόνο νομοθετικές πράξεις υπό μορφή κανονισμών για νέους ψηφιακούς νόμους σε τομείς όπως η ΤΝ, καθώς η ψηφιακή ενιαία αγορά πρέπει να υποβληθεί σε μια διαδικασία πραγματικής εναρμόνισης· είναι πεπεισμένο ότι, λόγω της ταχείας τεχνολογικής ανάπτυξης, η ψηφιακή νομοθεσία θα πρέπει πάντα να είναι ευέλικτη, βασισμένη σε αρχές, τεχνολογικά ουδέτερη, ανθεκτική στις μελλοντικές εξελίξεις και αναλογική, ενώ παράλληλα θα πρέπει να υιοθετεί μια προσέγγιση βάσει κινδύνου, κατά περίπτωση, με γνώμονα τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και την αποφυγή περιττής πρόσθετης διοικητικής επιβάρυνσης για τις ΜΜΕ, τις νεοφυείς επιχειρήσεις, την ακαδημαϊκή κοινότητα και την έρευνα· τονίζει, επιπλέον, τη σημασία υψηλού επιπέδου ασφάλειας δικαίου και, κατά συνέπεια, την ανάγκη για ισχυρά, πρακτικά και αδιαμφισβήτητα κριτήρια εφαρμογής, ορισμούς και υποχρεώσεις σε όλα τα νομικά κείμενα, όσον αφορά την πώληση, τη χρήση ή την ανάπτυξη τεχνολογιών ΤΝ·

122.  πιστεύει ότι το θεματολόγιο για τη βελτίωση της νομοθεσίας είναι καίριας σημασίας για την επιτυχία της στρατηγικής της ΕΕ για την ΤΝ· τονίζει την ανάγκη επικέντρωσης στους μηχανισμούς επανεξέτασης, προσαρμογής, εφαρμογής και επιβολής των ήδη υφιστάμενων νόμων πριν από την υποβολή προτάσεων για νέες νομοθετικές πράξεις·

123.  παροτρύνει την Επιτροπή να διενεργήσει εμπεριστατωμένες εκ των προτέρων εκτιμήσεις επιπτώσεων με επαρκείς προβλέψεις και ανάλυση κινδύνου πριν από την έκδοση νέων ψηφιακών προτάσεων σε τομείς όπως η ΤΝ· τονίζει ότι οι εκτιμήσεις επιπτώσεων θα πρέπει να καταγράφουν και να αξιολογούν συστηματικά τη σχετική υφιστάμενη νομοθεσία, με στόχο την αποφυγή τυχόν επικαλύψεων ή συγκρούσεων·

124.  προτείνει να συμπληρωθούν οι νέοι νόμοι σε τομείς όπως η ΤΝ με την προώθηση ευρωπαϊκών προτύπων που έχουν αναπτυχθεί από τα ενδιαφερόμενα μέρη· είναι της άποψης ότι η ΕΕ θα πρέπει να καταβάλει προσπάθειες προκειμένου να αποφύγει τον κατακερματισμό και ότι τα διεθνή πρότυπα μπορούν να χρησιμεύσουν ως χρήσιμο σημείο αναφοράς, αλλά ότι η ΕΕ θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην ανάπτυξη των δικών της προτύπων· τονίζει ότι τα εν λόγω πρότυπα θα πρέπει να απορρέουν από θεμιτό ανταγωνισμό για τα κορυφαία πρότυπα εντός της ΕΕ, στα οποία θα πρέπει να ανταποκρίνονται οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί και οι οργανισμοί τυποποίησης· σημειώνει ότι τα τεχνικά πρότυπα και οι οδηγίες σχεδιασμού θα μπορούσαν έπειτα να συνδυαστούν με συστήματα επισήμανσης, ως τρόπος για να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών με την παροχή αξιόπιστων υπηρεσιών και προϊόντων· τονίζει τον ρόλο των οργανισμών τυποποίησης της ΕΕ στην ανάπτυξη σύγχρονων τεχνικών προτύπων· καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει την έκδοση εντολών τυποποίησης προς τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1025/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με την ευρωπαϊκή τυποποίηση(37)·

125.  εξηγεί ότι μια πλατφόρμα ανοικτής πιστοποίησης θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα οικοσύστημα εμπιστοσύνης στο οποίο θα συμμετέχουν κυβερνήσεις, η κοινωνία των πολιτών, επιχειρήσεις και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη·

126.  καλεί το Κοινοβούλιο, την Επιτροπή και το Συμβούλιο να βελτιώσουν τις ικανότητές τους για την αντιμετώπιση εσωτερικών συγκρούσεων αρμοδιοτήτων όσον αφορά πρωταρχικά θέματα όπως η ΤΝ, καθώς τέτοιες συγκρούσεις ενέχουν τον κίνδυνο να καθυστερήσουν τη νομοθετική διαδικασία, με αλυσιδωτές επιπτώσεις όσον αφορά την έναρξη ισχύος της νομοθεσίας·

ii. Διακυβέρνηση και επιβολή

127.  ζητεί συνεπή συντονισμό, εφαρμογή και επιβολή της νομοθεσίας για την ΤΝ σε ολόκληρη την ΕΕ·

128.  εξηγεί ότι τα φόρουμ διαβουλεύσεων στα οποία μετέχουν ενδιαφερόμενα μέρη, όπως το Συμβούλιο Καινοτομίας Δεδομένων, το οποίο θα συσταθεί με την πράξη για τη διακυβέρνηση δεδομένων, ή η Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την ΤΝ, που περιλαμβάνουν συμπράξεις ιδιωτικού-δημόσιου τομέα, όπως η ευρωπαϊκή συμμαχία για τα βιομηχανικά δεδομένα, την υπολογιστική παρυφών και το υπολογιστικό νέφος, αποτελούν ελπιδοφόρα προσέγγιση διακυβέρνησης· διευκρινίζει ότι αυτή η προσέγγιση επιτρέπει στο οικοσύστημα ΤΝ της ΕΕ να θέσει σε εφαρμογή τις αρχές, τις αξίες και τους στόχους της και να αντικατοπτρίζει τα κοινωνικά συμφέροντα σε επίπεδο κωδικών λογισμικού·

129.  επισημαίνει ότι το «πρόβλημα ως προς τον ρυθμό» απαιτεί ιδιαίτερη έμφαση στην αποτελεσματική εκ των υστέρων επιβολή από τα δικαστήρια και τους ρυθμιστικούς οργανισμούς, καθώς και εκ των προτέρων προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση των νομικών προκλήσεων που θέτουν οι αναδυόμενες τεχνολογίες· υποστηρίζει, ως εκ τούτου, τη χρήση ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων, τα οποία θα δώσουν στους προγραμματιστές ΤΝ τη μοναδική ευκαιρία να πειραματιστούν με ταχύ, ευέλικτο και ελεγχόμενο τρόπο υπό την εποπτεία των αρμόδιων αρχών· σημειώνει ότι αυτά τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια θα είναι πειραματικοί χώροι στους οποίους θα δοκιμάζονται συστήματα ΤΝ και νέα επιχειρηματικά μοντέλα υπό πραγματικές συνθήκες σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον πριν από την είσοδό τους στην αγορά·

iii. Νομικό πλαίσιο για την ΤΝ

130.  επισημαίνει ότι βασικός στόχος της ψηφιακής στρατηγικής της ΕΕ, καθώς και της στρατηγικής για την ΤΝ, είναι η δημιουργία μιας «ευρωπαϊκής διόδου» σε έναν ψηφιοποιημένο κόσμο· διευκρινίζει ότι η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να είναι ανθρωποκεντρική, αξιόπιστη, να διέπεται από δεοντολογικές αρχές και να βασίζεται στην έννοια της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς· υπογραμμίζει ότι τα άτομα και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους θα πρέπει πάντα να παραμένουν στο επίκεντρο όλων των πολιτικών και νομοθετικών παραμέτρων·

131.  συμφωνεί με το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε η Επιτροπή στη Λευκή Βίβλο του 2020 για την τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με το οποίο είναι αναγκαίο να θεσπιστεί ένα νομικό πλαίσιο βάσει κινδύνων για την ΤΝ, το οποίο θα καλύπτει ιδίως υψηλού επιπέδου δεοντολογικά πρότυπα με βάση τη διαφάνεια, τη δυνατότητα ελέγχου και τη λογοδοσία, σε συνδυασμό με διατάξεις για την ασφάλεια των προϊόντων, κατάλληλους κανόνες για την ευθύνη και ειδικές τομεακές διατάξεις, ενώ παράλληλα θα παρέχει στις επιχειρήσεις και τους χρήστες επαρκή ευελιξία και ασφάλεια δικαίου, καθώς και ισότιμους όρους ανταγωνισμού για την προώθηση της υιοθέτησης της ΤΝ και της καινοτομίας·

132.  επισημαίνει την κατευθυντήρια προστιθέμενη αξία της υιοθέτησης των εννοιών, της ορολογίας και των προτύπων που ανέπτυξε ο ΟΟΣΑ ως πηγή έμπνευσης για τον ορισμό της ΤΝ στη νομοθεσία· τονίζει ότι αυτό θα έδινε στην ΕΕ πλεονέκτημα στη διαμόρφωση ενός μελλοντικού διεθνούς συστήματος διακυβέρνησης της ΤΝ·

133.  είναι πεπεισμένο ότι δεν είναι πάντα η ΤΝ ως τεχνολογία που θα πρέπει να ρυθμιστεί, αλλά ότι ο βαθμός της ρυθμιστικής παρέμβασης θα πρέπει να είναι ανάλογος προς το είδος του μεμονωμένου και/ή κοινωνικού κινδύνου που ενέχει η χρήση ενός συστήματος ΤΝ· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι σημαντικό να γίνεται διάκριση των περιπτώσεων χρήσης ΤΝ σε «υψηλού κινδύνου» και «χαμηλού κινδύνου»· καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η πρώτη κατηγορία χρειάζεται αυστηρές πρόσθετες νομοθετικές διασφαλίσεις, ενώ οι περιπτώσεις χρήσης «χαμηλού κινδύνου» ενδέχεται, σε πολλές περιπτώσεις, να απαιτούν απαιτήσεις διαφάνειας για τους τελικούς χρήστες και τους καταναλωτές·

134.  διευκρινίζει ότι η ταξινόμηση των συστημάτων ΤΝ ως «υψηλού κινδύνου» θα πρέπει να βασίζεται στη συγκεκριμένη χρήση τους και στο πλαίσιο, τη φύση, την πιθανότητα, τη σοβαρότητα και τη δυνητική μη αναστρεψιμότητα της βλάβης που μπορεί να αναμένεται να προκύψει κατά παράβαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των κανόνων υγείας και ασφάλειας, όπως ορίζονται στο δίκαιο της Ένωσης· τονίζει ότι η ταξινόμηση αυτή θα πρέπει να συνοδεύεται από κατευθυντήριες γραμμές και την προώθηση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών για τους προγραμματιστές ΤΝ· τονίζει ότι το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή πρέπει πάντα να γίνεται σεβαστό και ότι οι προγραμματιστές ΤΝ θα πρέπει να εγγυώνται την πλήρη συμμόρφωση προς τους κανόνες για την προστασία των δεδομένων·

135.  υπογραμμίζει ότι τα συστήματα ΤΝ τα οποία είναι πιθανό να αλληλεπιδρούν με παιδιά ή να τα επηρεάζουν με οποιοδήποτε άλλο τρόπο πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα δικαιώματα και την ευαλωτότητά τους και να πληρούν τα ύψιστα διαθέσιμα πρότυπα ασφάλειας, προστασίας και ιδιωτικότητας εκ σχεδιασμού και βάσει προεπιλογής·

136.  σημειώνει ότι τα περιβάλλοντα στα οποία λειτουργούν τα συστήματα ΤΝ ενδέχεται να διαφέρουν σε ένα περιβάλλον μεταξύ επιχειρήσεων (B2B) σε σύγκριση με ένα περιβάλλον επιχείρησης προς καταναλωτή (B2C)· επισημαίνει ότι τα δικαιώματα των καταναλωτών πρέπει να προστατεύονται νομικά μέσω της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών· τονίζει ότι, ενώ οι εταιρείες μπορούν να επιλύουν ζητήματα ευθύνης και άλλες νομικές προκλήσεις ταχέως και αποδοτικά από οικονομική άποψη με συμβατικά μέσα απευθείας με επιχειρηματικούς εταίρους, η νομοθεσία ενδέχεται να είναι απαραίτητη για την προστασία των μικρότερων επιχειρήσεων από την κατάχρηση ισχύος στην αγορά από δεσπόζοντες παράγοντες μέσω εμπορικού ή τεχνολογικού εγκλωβισμού, φραγμών για την είσοδο στην αγορά ή προβλημάτων ασύμμετρης ενημέρωσης· επισημαίνει ότι είναι επίσης αναγκαίο να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των ΜΜΕ και των νεοφυών επιχειρήσεων με σύνθετες απαιτήσεις, ώστε να μην περιέλθουν σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με μεγαλύτερες εταιρείες, οι οποίες διαθέτουν τους πόρους προκειμένου να διατηρούν μεγάλα νομικά τμήματα και υπηρεσίες συμμόρφωσης·

137.  υπογραμμίζει την ανάγκη να εφαρμοστεί μια προσέγγιση βάσει αρχών όσον αφορά τα ανοικτά δεοντολογικά ζητήματα που εγείρουν οι νέες τεχνολογικές δυνατότητες οι οποίες προκύπτουν από την πώληση και τη χρήση εφαρμογών ΤΝ, μεταξύ άλλων μέσω της εφαρμογής θεμελιωδών, υποχρεωτικών αρχών, όπως η αρχή της αποτροπής ζημιών, η αρχή του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων και η προστασία της δημοκρατικής διαδικασίας· σημειώνει ότι οι ορθές πρακτικές στην ανάπτυξη ΤΝ, όπως η ανθρωποκεντρική ΤΝ, η υπεύθυνη διακυβέρνηση και οι αρχές της διαφάνειας και της εξηγησιμότητας, καθώς και οι αρχές της βιώσιμης ΤΝ οι οποίες είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες με την Ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών του 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, αποτελούν άλλες σημαντικές συνιστώσες για τη διαμόρφωση της οικονομίας ΤΝ·

138.  αναγνωρίζει ότι δεν είναι πάντα εφικτό να απαλλαγούν πλήρως από μεροληψία οι αλγόριθμοι ΤΝ, δεδομένου ότι η επίτευξη του ιδανικού στόχου για δεδομένα χωρίς σφάλματα είναι πολύ δύσκολη ή σχεδόν αδύνατη· σημειώνει ότι ακόμη και ένα δοκιμασμένο σύστημα ΤΝ θα αντιμετωπίσει αναπόφευκτα αληθινά σενάρια τα οποία ενδέχεται να οδηγήσουν σε μεροληπτικά αποτελέσματα, όταν αυτό εφαρμοστεί σε πλαίσιο που διαφέρει από τη σύνθεση των δεδομένων εκπαίδευσης και δοκιμής του· τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να καταβάλει προσπάθειες ώστε να βελτιώσει τη διαφάνεια των συνόλων δεδομένων και των αλγορίθμων, να συνεργαστεί πολύ στενά με τους προγραμματιστές ΤΝ για την αντιστάθμιση και τη μείωση των διαρθρωτικών κοινωνικών μεροληψιών και να εξετάσει τη θέσπιση υποχρεωτικών κανόνων δέουσας επιμέλειας για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε πρώιμο στάδιο της ανάπτυξης·

139.  διευκρινίζει ότι οι ουσιαστικές υποχρεώσεις διαφάνειας ή εξηγησιμότητας για τα συστήματα ΤΝ, παρότι χρήσιμες σε πολλές περιπτώσεις, ενδέχεται να μην είναι δυνατόν να εφαρμοστούν σε κάθε περίπτωση· επισημαίνει ότι τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και τα εμπορικά απόρρητα πρέπει να προστατεύονται από παράνομες πρακτικές, όπως η βιομηχανική κατασκοπεία·

140.  δηλώνει ότι το νομοθετικό πλαίσιο για τη διανοητική ιδιοκτησία πρέπει να συνεχίσει να παρέχει κίνητρα και να προστατεύει τους φορείς καινοτομίας στον τομέα της ΤΝ, με τη χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας ως ανταμοιβή για την ανάπτυξη και τη δημοσίευση των δημιουργιών τους· θεωρεί ότι οι υφιστάμενοι νόμοι είναι ως επί το πλείστον ανθεκτικοί στις μελλοντικές εξελίξεις, αλλά προτείνει ορισμένες προσαρμογές, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης στοιχείων ανοικτού κώδικα, καθώς και τη χρήση των δημόσιων συμβάσεων για την ανάθεση εντολής, κατά περίπτωση, λογισμικού ανοικτού κώδικα για λύσεις ΤΝ· προτείνει νέες μορφές όσον αφορά τη χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης ευρεσιτεχνίας, ώστε να διασφαλιστεί ότι είναι διαθέσιμα εργαλεία σε περιφέρειες και πρωτοβουλίες που δεν θα είχαν διαφορετικά την οικονομική δυνατότητα να τα αποκτήσουν·

141.  θεωρεί ότι οι υποχρεωτικές εκ των προτέρων αυτοαξιολογήσεις κινδύνου που βασίζονται σε σαφείς κανόνες και πρότυπα, καθώς και οι εκτιμήσεις επιπτώσεων στην προστασία των δεδομένων, οι οποίες συμπληρώνονται από αξιολογήσεις συμμόρφωσης τρίτων με τη σχετική και κατάλληλη σήμανση CE, σε συνδυασμό με την εκ των υστέρων επιβολή από την εποπτεία της αγοράς, θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα στοιχεία για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα ΤΝ στην αγορά είναι ασφαλή και αξιόπιστα· πιστεύει ότι, προκειμένου να αποφευχθεί η εξώθηση των ΜΜΕ εκτός αγοράς, θα πρέπει να αναπτυχθούν πρότυπα και κατευθυντήριες γραμμές για τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία σχετικά με την ΤΝ, σε στενή συνεργασία με τις μικρές επιχειρήσεις, τα οποία θα είναι ευθυγραμμισμένα σε διεθνές επίπεδο στο μέτρο του δυνατού και θα είναι διαθέσιμα δωρεάν·

142.  σημειώνει ότι, προκειμένου να αυξηθεί η ασφάλεια των προϊόντων και να βελτιωθεί ο εντοπισμός βλαβών, οι προγραμματιστές ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει να διασφαλίζουν την ασφαλή τήρηση προσβάσιμων αρχείων καταγραφής αλγοριθμικής δραστηριότητας· θεωρεί ότι οι προγραμματιστές θα πρέπει, κατά περίπτωση, να σχεδιάζουν συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου με ενσωματωμένους μηχανισμούς – «διακόπτες έκτακτης ανάγκης» – ώστε να διακόπτονται αποτελεσματικά και με ασφάλεια αυτοματοποιημένες δραστηριότητες ανά πάσα στιγμή με ανθρώπινη παρέμβαση και να διασφαλίζεται μια προσέγγιση ανθρώπινης παρέμβασης· θεωρεί ότι τα αποτελέσματα και το σκεπτικό του συστήματος ΤΝ θα πρέπει πάντα να είναι κατανοητά από τους ανθρώπους·

143.  αναγνωρίζει τις νομικές προκλήσεις που εγείρουν τα συστήματα ΤΝ και ότι απαιτείται να εξεταστεί το ενδεχόμενο αναθεώρησης συγκεκριμένων τμημάτων των υφιστάμενων κανόνων περί ευθύνης· προσβλέπει, στο πλαίσιο αυτό, στην παρουσίαση της νομοθετικής πρότασης της Επιτροπής σχετικά με την ευθύνη στον τομέα της ΤΝ· τονίζει ότι η οδηγία για την ευθύνη λόγω ελαττωματικών προϊόντων(38) και τα εθνικά καθεστώτα ευθύνης βάσει υπαιτιότητας μπορούν κατ’ αρχήν να παραμείνουν ως κεντρικός πυλώνας της νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των περισσότερων ζημιών που προκαλούνται από την ΤΝ· υπογραμμίζει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις θα μπορούσαν να υπάρξουν ακατάλληλα αποτελέσματα, αλλά προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε αναθεώρηση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την υφιστάμενη νομοθεσία για την ασφάλεια των προϊόντων και να βασίζεται σε σαφώς εντοπισμένα κενά, ενώ, ταυτόχρονα, θα πρέπει να είναι ανθεκτική στις μελλοντικές εξελίξεις, να μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά και να διασφαλίζει την προστασία των πολιτών στην ΕΕ·

144.  υπογραμμίζει ότι δυνάμει του νομοθετικού πλαισίου δεν θα πρέπει να υπάγονται τα παιδιά στο ίδιο επίπεδο προσωπικής ευθύνης με τους ενήλικες όσον αφορά την κατανόηση κινδύνων·

145.  σημειώνει ότι μπορούν να εξεταστούν ορισμένες αλλαγές στους νομικούς ορισμούς του «προϊόντος», συμπεριλαμβανομένων των ολοκληρωμένων εφαρμογών λογισμικού, των ψηφιακών υπηρεσιών και της αλληλεξάρτησης μεταξύ προϊόντων, και του «παραγωγού», συμπεριλαμβανομένου του χειριστή παρασκηνίου, του παρόχου υπηρεσιών και του προμηθευτή δεδομένων, ώστε να διασφαλιστεί ότι παρέχεται αποζημίωση για ζημίες που προκαλούνται από αυτές τις τεχνολογίες· τονίζει, ωστόσο, ότι θα πρέπει να αποφευχθεί μια υπερβολικά ευρεία ή υπερβολικά στενή προσέγγιση όσον αφορά τον ορισμό του «προϊόντος»

146.  επισημαίνει ότι, λόγω των χαρακτηριστικών των συστημάτων ΤΝ, όπως η πολυπλοκότητά τους, η συνδεσιμότητα, η αδιαφάνεια, τα τρωτά σημεία, η ικανότητα τροποποίησης μέσω επικαιροποιήσεων, η ικανότητα αυτοδιδασκαλίας και η δυνητική αυτονομία, καθώς και η πληθώρα των φορέων που συμμετέχουν στην ανάπτυξη, την εφαρμογή και τη χρήση τους, υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των διατάξεων του ενωσιακού και του εθνικού πλαισίου περί ευθύνης· θεωρεί ότι παρόλο που δεν είναι αναγκαία η πλήρης αναθεώρηση των εύρυθμων καθεστώτων ευθύνης, απαιτούνται ειδικές και συντονισμένες προσαρμογές στα ευρωπαϊκά και εθνικά καθεστώτα ευθύνης για να αποφευχθεί μια κατάσταση κατά την οποία άτομα που υφίστανται ζημία ή τα περιουσιακά στοιχεία των οποίων έχουν υποστεί ζημίες καταλήγουν να μην λάβουν αποζημίωση· προσδιορίζει ότι, ενώ τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει να υπόκεινται σε αυστηρή νομοθεσία περί ευθύνης, με υποχρεωτική ασφαλιστική κάλυψη, τυχόν άλλες δραστηριότητες, συσκευές ή διαδικασίες που καθοδηγούνται από συστήματα ΤΝ και προκαλούν βλάβη ή ζημία θα πρέπει να εξακολουθήσουν να υπόκεινται σε ευθύνη λόγω πταίσματος· πιστεύει ότι το θιγόμενο πρόσωπο θα πρέπει ωστόσο να επωφελείται από τεκμήριο υπαιτιότητας εκ μέρους του χειριστή, εκτός αν αυτός δύναται να αποδείξει ότι εκπλήρωσε το καθήκον επιμέλειας που υπέχει·

iv. Προκλήσεις σε σχέση με τα δεδομένα στην ΕΕ

147.  λαμβάνει υπό σημείωση τα συμπεράσματα που συνήχθησαν από την Επιτροπή στην ανακοίνωσή της του 2020 με τίτλο «Ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα» και από το Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του της 25ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το ίδιο θέμα, στα οποία αναφέρεται ότι η δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων που θα συνοδεύεται από την ανάπτυξη τομεακών χώρων δεδομένων και την εστίαση σε κοινά πρότυπα είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της ταχείας κλιμάκωσης των λύσεων ΤΝ εντός της ΕΕ και εκτός αυτής, καθώς και για τη διασφάλιση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας και της οικονομικής ευημερίας της ΕΕ· υπενθυμίζει την ουσιαστική σύνδεση μεταξύ της διαθεσιμότητας δεδομένων υψηλής ποιότητας και της ανάπτυξης εφαρμογών ΤΝ· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη ανάπτυξης ισχυρών, αξιόπιστων και διαλειτουργικών υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους εντός της ΕΕ, καθώς και λύσεων για τη μόχλευση των αποκεντρωμένων αναλύσεων δεδομένων και της αρχιτεκτονικής παρυφών· καλεί την Επιτροπή να διασαφηνίσει τα δικαιώματα πρόσβασης, χρήσης και κοινοχρησίας δεδομένων από τους κατόχους δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα που αποτελούν προϊόν συνδημιουργίας· τονίζει ότι η πρόσβαση στα δεδομένα πρέπει να καταστεί τεχνικά εφικτή, μεταξύ άλλων μέσω διαλειτουργικών τυποποιημένων διεπαφών και διαλειτουργικού λογισμικού· τονίζει ότι οι φραγμοί στην κοινοχρησία δεδομένων θα επιφέρουν περιορισμό της καινοτομίας και του ανταγωνισμού και ενίσχυση των δομών ολιγοπωλιακής αγοράς, που ενέχουν τον κίνδυνο να διαιωνιστούν στην όμορη αγορά των εφαρμογών ΤΝ·

148.  τονίζει την καίρια σημασία του ανοίγματος των σιλό δεδομένων και της προώθησης της πρόσβασης σε δεδομένα για ερευνητές και εταιρείες ΤΝ, όπως περιγράφεται στο ψήφισμα του Κοινοβουλίου σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα· τονίζει ότι οι ανισορροπίες της αγοράς που προκύπτουν από τον αυξημένο περιορισμό των δεδομένων από ιδιωτικές εταιρείες αυξάνουν τους φραγμούς εισόδου στην αγορά και μειώνουν την ευρύτερη πρόσβαση σε δεδομένα και την ευρύτερη χρήση τους, καθιστώντας ιδιαίτερα δύσκολη για τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τους ερευνητές την απόκτηση ή την παροχή άδειας χρήσης των δεδομένων που χρειάζονται για να εκπαιδεύσουν τους αλγορίθμους τους· υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να θεσπιστεί η απαιτούμενη ασφάλεια δικαίου και να δημιουργηθεί διαλειτουργική τεχνική υποδομής, ενώ παράλληλα πρέπει να παρασχεθούν κίνητρα στους κατόχους δεδομένων στην Ευρώπη να καταστήσουν διαθέσιμες τις μεγάλες ποσότητες αναξιοποίητων δεδομένων τους· θεωρεί ότι η εθελοντική κοινοχρησία δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων με βάση θεμιτές συμβατικές ρυθμίσεις συμβάλλει στην επίτευξη αυτού του στόχου· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι οι συμβατικές συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων δεν διασφαλίζουν απαραίτητα επαρκή πρόσβαση σε δεδομένα για τις ΜΜΕ, λόγω ασυμμετριών στη διαπραγματευτική ισχύ ή την εμπειρογνωμοσύνη· υπογραμμίζει ότι οι ανοικτές αγορές δεδομένων διευκολύνουν την κοινοχρησία δεδομένων, καθώς βοηθούν τις εταιρείες και τους ερευνητές ΤΝ να αποκτήσουν δεδομένα ή να παράσχουν άδεια χρήσης τους από εκείνους που επιθυμούν να καθιστούν διαθέσιμα δεδομένα στις εν λόγω αγορές, που περιλαμβάνουν καταλόγους δεδομένων και επιτρέπουν στους κατόχους και τους χρήστες δεδομένων να διαπραγματεύονται σχετικά με συναλλαγές κοινοχρησίας δεδομένων· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τους κανόνες σχετικά με τις υπηρεσίες διαμεσολάβησης δεδομένων που θεσπίζονται στο πλαίσιο της πράξης για τη διακυβέρνηση δεδομένων·

149.  επικροτεί τις πρωτοβουλίες της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας υπολογιστικού νέφους, όπως η ευρωπαϊκή συμμαχία για τα βιομηχανικά δεδομένα, την υπολογιστική παρυφών και το υπολογιστικό νέφος, καθώς και το έργο GAIA-X, που αποσκοπούν στην ανάπτυξη ομοσπονδιακής υποδομής δεδομένων και στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος που επιτρέπει την κλιμακοθετησιμότητα, τη διαλειτουργικότητα και την αυτοδιάθεση των παρόχων δεδομένων· σημειώνει ότι ένα εγχειρίδιο κανόνων υπολογιστικού νέφους, το οποίο θα συγκεντρώνει την υφιστάμενη νομοθεσία και τις πρωτοβουλίες αυτορύθμισης, θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στη μετουσίωση των κοινών αρχών και αξιών της ΕΕ σε απτές διεργασίες και ελέγχους για τους τεχνικούς επαγγελματίες·

150.  συνιστά να ενισχυθεί περαιτέρω η διαλειτουργικότητα των δεδομένων και να θεσπιστούν κοινά πρότυπα προκειμένου να διευκολυνθεί η ροή δεδομένων μεταξύ διαφορετικών μηχανών και οντοτήτων, να ενισχυθεί η κοινοχρησία δεδομένων μεταξύ χωρών και τομέων και να καταστεί δυνατή η μεγάλης κλίμακας δημιουργία συνόλων δεδομένων υψηλής ποιότητας· σημειώνει ότι η ενθάρρυνση ανοικτών προτύπων, λογισμικού ανοικτού κώδικα, αδειών Creative Commons και ανοικτών διασυνδέσεων προγραμματισμού εφαρμογών (API) θα μπορούσε επίσης να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην επιτάχυνση της κοινοχρησίας δεδομένων· τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι ευρωπαϊκοί κοινοί χώροι δεδομένων στη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των δεδομένων στην ευρωπαϊκή οικονομία των δεδομένων·

151.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι ενισχύεται η επιβολή των θεμιτών συμβατικών όρων στο πλαίσιο των κανόνων ανταγωνισμού, με στόχο την αντιμετώπιση των ανισορροπιών στην ισχύ στην αγορά χωρίς αδικαιολόγητη παρέμβαση στη συμβατική ελευθερία, και ότι οι αντιμονοπωλιακές αρχές είναι εξοπλισμένες και διαθέτουν πόρους για την αντιμετώπιση των τάσεων συγκέντρωσης δεδομένων· υπογραμμίζει ότι οι ευρωπαϊκοί χώροι δεδομένων θα επιτρέψουν στις εταιρείες να συνεργάζονται στενότερα μεταξύ τους και, ως εκ τούτου, θεωρεί ότι απαιτείται περισσότερη καθοδήγηση και νομική σαφήνεια για τις επιχειρήσεις όσον αφορά το δίκαιο του ανταγωνισμού και τη συνεργασία για την κοινοχρησία και τη διασύνδεση δεδομένων· τονίζει ότι η συνεργασία στον τομέα των δεδομένων, μεταξύ άλλων για την εκπαίδευση εφαρμογών ΤΝ ή στον κλάδο του διαδικτύου των πραγμάτων, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να διευκολύνει τον σχηματισμό καρτέλ ή τη δημιουργία φραγμών για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά· τονίζει τη σημασία της αποσαφήνισης των συμβατικών δικαιωμάτων των προγραμματιστών και των εταιρειών ΤΝ που συμβάλλουν στη δημιουργία δεδομένων μέσω της χρήσης αλγορίθμων ή μηχανών του διαδικτύου των πραγμάτων, και ιδίως των δικαιωμάτων πρόσβασης σε δεδομένα, φορητότητας δεδομένων και του δικαιώματος να ζητείται από άλλο μέρος να διακόψει τη χρήση δεδομένων και να διορθώσει ή να διαγράψει δεδομένα·

152.  καλεί τα κράτη μέλη, όσον αφορά τα δεδομένα τα οποία κατέχονται από κυβερνήσεις, να εφαρμόσουν ταχέως την οδηγία για τα ανοικτά δεδομένα(39) και να εφαρμόσουν ορθά την πράξη για τη διακυβέρνηση δεδομένων, ώστε να καταστήσουν διαθέσιμα σύνολα δεδομένων υψηλής αξίας, ιδανικά χωρίς χρέωση, καθώς και να τα παρέχουν σε μηχαναγνώσιμο μορφότυπο και διασύνδεση προγραμματισμού εφαρμογών· τονίζει ότι η εν λόγω πρωτοβουλία θα μειώσει για τους δημόσιους φορείς το κόστος που συνδέεται με τη διάδοση και την περαιτέρω χρήση των δεδομένων τους και θα βοηθήσει σημαντικά τους ερευνητές και τις εταιρείες της ΕΕ να βελτιώσουν τις ψηφιακές τεχνολογίες τους σε τομείς όπως η ΤΝ·

153.  ζητεί την ενιαία εφαρμογή του ΓΚΠΔ σε ολόκληρη την ΕΕ μέσω της αποτελεσματικής και ταχείας εφαρμογής του μηχανισμού συνεκτικότητας και μέσω της ευθυγράμμισης των διαφορετικών εθνικών ερμηνειών της νομοθεσίας· διαπιστώνει ότι υπάρχει επίσης ανάγκη για καλύτερο εξοπλισμό των εθνικών αρχών προστασίας δεδομένων, μεταξύ άλλων με τεχνογνωσία·

154.  σημειώνει τις πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής του 2019 σχετικά με τον τρόπο επεξεργασίας μικτών συνόλων δεδομένων· τονίζει ότι η μη κοινοχρησία συνόλων δεδομένων εξακολουθεί να αποτελεί την καλύτερη επιλογή για τους ερευνητές και τις εταιρείες ΤΝ λόγω της αβεβαιότητας ως προς το κατά πόσον τα δεδομένα είναι επαρκώς ανωνυμοποιημένα·

155.  θεωρεί ότι η γνωμοδότηση 05/2014 της ομάδας εργασίας του άρθρου 29 για την προστασία των δεδομένων, της 10ης Απριλίου 2014, σχετικά με τις τεχνικές ανωνυμοποίησης αποτελεί χρήσιμη επισκόπηση, η οποία θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω· καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων (ΕΣΠΔ) να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές βάσει συγκεκριμένων περιπτώσεων χρήσης και σχετικών καταστάσεων για διαφορετικά είδη υπεύθυνων επεξεργασίας και εκτελούντων την επεξεργασία δεδομένων και διαφορετικές καταστάσεις επεξεργασίας, συμπεριλαμβανομένου καταλόγου σημείων προς έλεγχο με όλες τις απαιτήσεις που πρέπει να πληρούνται ώστε τα δεδομένα να καθίστανται επαρκώς ανώνυμα· σημειώνει, ωστόσο, ότι οι τεχνικές ανωνυμοποίησης δεν μπορούν επί του παρόντος να διασφαλίσουν πλήρη και συνολική προστασία της ιδιωτικής ζωής, καθώς πειράματα αποδεικνύουν ότι τα σύγχρονα συστήματα ΤΝ εξακολουθούν, παρά ταύτα, να καταφέρνουν να ταυτοποιούν εκ νέου ένα άτομο·

156.  ζητεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων να εκδώσει περισσότερες κατευθυντήριες γραμμές για ερευνητές και εταιρείες σε τομείς όπως η ΤΝ σχετικά με τον τρόπο αποτελεσματικής επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα εκτός της ΕΕ κατά τρόπο που να εξασφαλίζει τη συμμόρφωση προς τον ΓΚΠΔ·

157.  προτείνει τη χρηματοδότηση περισσότερων ερευνών σχετικά με την τυποποίηση προσεγγίσεων «ιδιωτικότητας εκ σχεδιασμού», καθώς και την προώθηση λύσεων κρυπτογράφησης και μηχανικής μάθησης για τη διατήρηση της ιδιωτικότητας, καθώς έχει κρίσιμη σημασία να διασφαλιστεί ότι τα δεδομένα υψηλής ποιότητας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκπαίδευση αλγορίθμων και την εκτέλεση εργασιών ΤΝ χωρίς να παραβιάζεται η ιδιωτικότητα· σημειώνει ότι τα καταπιστεύματα δεδομένων, οι πιστοποιήσεις για εφαρμογές ΤΝ υψηλού κινδύνου, τα συστήματα διαχείρισης πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα και η χρήση συνθετικών δεδομένων αποτελούν επίσης υποσχόμενα πεδία·

158.  ενθαρρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αξιοποιήσουν το πρόσφατο έργο του ΟΟΣΑ σχετικά με την αξιόπιστη πρόσβαση της κυβέρνησης σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τα οποία κατέχονται από τον ιδιωτικό τομέα ως σημείο αναφοράς για τους φορείς χάραξης πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε να εργαστούν για την εξεύρεση διεθνούς λύσης και τη ρυθμιστική σύγκλιση των βέλτιστων πρακτικών στον τομέα· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ελεύθερη ροή δεδομένων και μεταδεδομένων πέραν συνόρων σε διεθνές επίπεδο, με πλήρη σεβασμό του κεκτημένου της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ψηφιακή καινοτομία στην Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή, επομένως, να μην επιβάλει απαιτήσεις γεωγραφικού περιορισμού δεδομένων, εκτός εάν απαιτείται για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των δεδομένων, ή σε περιορισμένες, αναλογικές και αιτιολογημένες περιπτώσεις όπου η εν λόγω πολιτική εξυπηρετεί το συμφέρον της ΕΕ ή είναι απαραίτητη για την τήρηση των ευρωπαϊκών προτύπων·

159.  καλεί την Επιτροπή να απαντήσει στην απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), σύμφωνα με την οποία η ασπίδα προστασίας της ιδιωτικής ζωής ΕΕ-ΗΠΑ είναι άκυρη, λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει ότι κάθε νέα απόφαση επάρκειας όσον αφορά τις ΗΠΑ συμμορφώνεται πλήρως προς τον ΓΚΠΔ, τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλες τις πτυχές της απόφασης του ΔΕΕ, και παράλληλα να απλουστεύσει τις διατλαντικές ροές δεδομένων· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να επιδιώκει συζητήσεις με άλλες τρίτες χώρες σχετικά με την επάρκεια των δεδομένων, καθώς αυτός είναι ο βέλτιστος τρόπος να προάγονται οι πολιτικές της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων και να είναι δυνατή η ανταλλαγή δεδομένων σε διεθνές επίπεδο·

β) Ολοκλήρωση της ενιαίας ψηφιακής αγοράς

i. Εθνικές στρατηγικές για την ΤΝ

160.  καλεί τα κράτη μέλη να επανεξετάσουν τις εθνικές στρατηγικές τους για την ΤΝ, καθώς πολλές από αυτές εξακολουθούν να είναι ασαφείς και στερούνται σαφών στόχων, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ψηφιακή εκπαίδευση για την κοινωνία στο σύνολό της, καθώς και τα υψηλά προσόντα για τους ειδικούς· συνιστά στα κράτη μέλη να διατυπώσουν συγκεκριμένες, μετρήσιμες ποσοτικά και ειδικές δράσεις και, παράλληλα, να επιχειρήσουν να δημιουργήσουν συνέργειες μεταξύ τους·

161.  καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει τα κράτη μέλη να ορίσουν προτεραιότητες και να ευθυγραμμίσουν τις εθνικές στρατηγικές και τα κανονιστικά περιβάλλοντά τους για την ΤΝ στο μέτρο του δυνατού, ώστε να διασφαλιστεί η συνοχή και η συνεκτικότητα σε ολόκληρη την ΕΕ· τονίζει ότι, παρόλο που η πολυμορφία στις εθνικές προσεγγίσεις αποτελεί έναν καλό τρόπο να καθιερωθούν βέλτιστες πρακτικές, οι προγραμματιστές και οι εταιρείες ΤΝ ενδέχεται να αντιμετωπίσουν σημαντικά εμπόδια εάν υπάγονται σε διαφορετικές λειτουργικές παραμέτρους και κανονιστικές υποχρεώσεις σε καθένα από τα 27 κράτη μέλη·

ii. Φραγμοί της αγοράς

162.  παροτρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει το έργο της για την άρση των αδικαιολόγητων φραγμών στην πλήρη ολοκλήρωση της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των αδικαιολόγητων διακρίσεων με βάση τη χώρα, της ελλιπούς αμοιβαίας αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων, των υπερβολικά επαχθών διαδικασιών πρόσβασης στην αγορά, του αδικαιολόγητα υψηλού κανονιστικού κόστους συμμόρφωσης και των αποκλινουσών διαδικασιών αξιολόγησης της συμμόρφωσης, καθώς και να αντιμετωπίσει τη συχνή χρήση παρεκκλίσεων που έχουν ως αποτέλεσμα αποκλίνοντες κανόνες μεταξύ των διαφόρων δικαιοδοσιών των κρατών μελών· τονίζει ότι, για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό περιβάλλον, οι κανόνες σε επίπεδο ΕΕ για την ΤΝ, σε αντίθεση με την κατακερματισμένη προσέγγιση ανά χώρα, αποτελούν θετική εξέλιξη η οποία θα συμβάλει στην προώθηση της ευρωπαϊκής ηγεσίας στην ανάπτυξη και τη χρήση ΤΝ·

163.  καλεί την Επιτροπή να επισπεύσει τη σύσταση μιας πραγματικής ένωσης κεφαλαιαγορών· τονίζει την ανάγκη να βελτιωθεί η πρόσβαση σε χρηματοδοτικούς πόρους, ειδικότερα για τις ΜΜΕ, τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τις επεκτεινόμενες επιχειρήσεις·

164.  υπογραμμίζει την ανάγκη να ολοκληρωθούν ταχέως οι διαπραγματεύσεις για όλους τους νομοθετικούς φακέλους που εκκρεμούν με στόχο την ολοκλήρωση της ψηφιακής ενιαίας αγοράς·

165.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη συνεπή επιβολή των κανόνων της ενιαίας αγοράς·

166.  σημειώνει ότι το νέο νομοθετικό πλαίσιο θα πρέπει να επικαιροποιηθεί προσεκτικά και να ευθυγραμμιστεί με τα ψηφιακά προϊόντα και τις υπηρεσίες· προτείνει να δοθεί έμφαση στον εκσυγχρονισμό και στην απλούστευση των διαδικασιών της συμμόρφωσης, με την καθιέρωση ψηφιακών εναλλακτικών στα υφιστάμενα αναλογικά και έντυπα μέσα, ώστε να μπορούν οι εταιρείες, για παράδειγμα, να χρησιμοποιούν ψηφιακή σήμανση CE ή ηλεκτρονική επισήμανση ή ψηφιοποιημένες οδηγίες ασφαλείας·

167.  ενθαρρύνει την Επιτροπή να υποστηρίξει επιχειρήσεις εκτός διαδικτύου που επιθυμούν να εισέλθουν στο διαδίκτυο· ενθαρρύνει περαιτέρω ενημερωτικές εκστρατείες με στόχο τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις ενόψει της νέας και μελλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ εν προκειμένω, καθώς και την αυξημένη επιβολή των κανόνων εποπτείας της αγοράς, ως μέσο για την αύξηση της εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων καταναλωτών·

iii. Ισότιμοι όροι ανταγωνισμού

168.  είναι πεπεισμένο ότι τα υφιστάμενα εθνικά και ευρωπαϊκά πλαίσια ανταγωνισμού και αντιμονοπωλιακών κανόνων πρέπει να μεταρρυθμιστούν προκειμένου να στοχεύουν αποτελεσματικότερα τις καταχρήσεις ισχύος στην αγορά και τις αλγοριθμικές αθέμιτες συμπράξεις στην ψηφιακή οικονομία, καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με τη συσσώρευση δεδομένων, και να αντιμετωπίζουν καλύτερα τους κινδύνους νέων αναδυόμενων μονοπωλίων χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η καινοτομία· χαιρετίζει την επικείμενη έγκριση της πράξης για τις ψηφιακές αγορές· ζητεί να εξεταστούν συγκεκριμένα τα πιθανά ζητήματα όσον αφορά τον ανταγωνισμό στον τομέα της ΤΝ·

169.  σημειώνει ότι η εν λόγω μεταρρύθμιση θα πρέπει να ενισχύσει την επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση και να λάβει περισσότερο υπόψη την αξία των δεδομένων και τις επιπτώσεις των φαινομένων δικτύωσης, θεσπίζοντας σαφείς κανόνες για πλατφόρμες που κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά και ενισχύοντας την ασφάλεια δικαίου για συνεργασία στην ψηφιακή οικονομία·

170.  τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η Επιτροπή θα πρέπει να προσαρμόσει τις πρακτικές της όσον αφορά τον ορισμό της αγοράς, ώστε οι αγορές να ορίζονται με μεγαλύτερη ακρίβεια και σύμφωνα με τις πραγματικές συνθήκες της σύγχρονης αγοράς στον ψηφιακό τομέα, διενεργώντας δυναμική ανάλυση και υιοθετώντας μια μακροπρόθεσμη θεώρηση για την αξιολόγηση της ύπαρξης ανταγωνιστικών πιέσεων·

171.  καλεί την Επιτροπή και τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού να εντείνουν τις προσπάθειές τους για παρακολούθηση των ψηφιακών αγορών σε συνεχή βάση, ώστε να προσδιορίζουν ανταγωνιστικές πιέσεις και συμφορήσεις στον ανταγωνισμό, και στη συνέχεια να επιβάλλουν συχνότερα διορθωτικά μέτρα σε εταιρείες που επιδίδονται σε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης ή σε αντιανταγωνιστική συμπεριφορά·

172.  καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν ουσιαστικά τη χρηματοδότηση και τις τεχνικές ικανότητες των αρχών ανταγωνισμού, προκειμένου να διασφαλίσουν την αποτελεσματική και ταχεία επιβολή των κανόνων ανταγωνισμού στην ταχέως εξελισσόμενη και σύνθετη ψηφιακή οικονομία· υπογραμμίζει ότι οι αρχές ανταγωνισμού θα πρέπει να επισπεύσουν τις διαδικασίες κατά των καταχρήσεων και, όπου απαιτείται, να εφαρμόζουν προσωρινά μέτρα για τη διατήρηση και την προώθηση του θεμιτού ανταγωνισμού και, ταυτόχρονα, να διασφαλίζουν τα δικονομικά δικαιώματα υπεράσπισης των εταιρειών·

γ) Ψηφιακές πράσινες υποδομές

i. Συνδεσιμότητα και υπολογιστική ισχύς

173.  καλεί την Επιτροπή να δώσει συνέχεια στη φιλοδοξία της να παράσχει κίνητρα στο 75 % των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων ώστε να υιοθετήσουν υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους, μαζικά δεδομένα και ΤΝ έως το 2030, προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο, και να επιταχύνει την υλοποίηση των στόχων της για κλιματική ουδετερότητα, ώστε να διασφαλιστεί η επίτευξή τους έως το 2050· θεωρεί ότι η διάθεση κονδυλίων ύψους 2,07 δισεκατομμυρίων EUR για τη χρηματοδότηση ψηφιακών υποδομών στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» είναι ανεπαρκής·

174.  τονίζει ότι οι μεταβολές ως προς τον όγκο και την επεξεργασία των δεδομένων για την ΤΝ επιτάσσουν, επίσης, την ανάπτυξη και τη χρήση νέων τεχνολογιών επεξεργασίας δεδομένων που θα περιλαμβάνουν τις παρυφές και συνεπώς θα απομακρύνονται από τα κεντρικά μοντέλα υποδομών που βασίζονται στο υπολογιστικό νέφος στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης αποκέντρωσης των ικανοτήτων επεξεργασίας δεδομένων· ζητεί την ενίσχυση των επενδύσεων και της έρευνας σε κατανεμημένους συνεργατικούς σχηματισμούς υπολογιστικής, κόμβους παρυφών και ψηφιακές πρωτοβουλίες μικροελεγκτή· σημειώνει ότι η μετάβαση σε ευρεία χρήση λύσεων παρυφών μπορεί να είναι πιο εντατική από πλευράς πόρων, καθώς χάνονται τα οφέλη της βελτιστοποίησης της διασύνδεσης και τονίζει ότι η σχέση κόστους - οφέλους από περιβαλλοντική άποψη των υποδομών παρυφών θα πρέπει να εξεταστεί σε συστημικό επίπεδο στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για το υπολογιστικό νέφος, μεταξύ άλλων με σκοπό τη βελτιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας της ΤΝ·

175.  τονίζει ότι η ΤΝ απαιτεί ισχυρό υλισμικό για να καταστεί δυνατή η χρήση εξελιγμένων αλγορίθμων, συμπεριλαμβανομένων της υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων και της κβαντικής υπολογιστικής και του διαδικτύου των πραγμάτων· ζητεί να συνεχιστεί η αύξηση της στοχευμένης δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης για καινοτόμες λύσεις που μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του οικολογικού σχεδιασμού λογισμικού· ζητεί να αναπτυχθούν πρότυπα για τη μέτρηση της χρήσης των πόρων από τις ψηφιακές υποδομές σε επίπεδο ΕΕ, με βάση τις βέλτιστες πρακτικές· εκφράζει ανησυχία σχετικά με την παγκόσμια κρίση στους μικροεπεξεργαστές και επιδοκιμάζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με μια πράξη για τα μικροκυκλώματα, προκειμένου να μειωθεί η σημερινή εξάρτηση της ΕΕ από εξωτερικούς προμηθευτές· προειδοποιεί, ωστόσο, για τους μελλοντικούς κινδύνους πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας στην αγορά και εφιστά την προσοχή στην προσεκτική εξέταση του κύκλου επένδυσης·

176.  επισημαίνει ότι μια λειτουργική και ταχεία υποδομή για την ΤΝ πρέπει να βασίζεται σε μια δίκαιη και ασφαλή ψηφιακή συνδεσιμότητα υψηλής ταχύτητας, κάτι που απαιτεί την ανάπτυξη του δικτύου 5G σε όλες τις αστικές περιοχές έως το 2030, καθώς και ευρεία πρόσβαση σε υπερταχέα ευρυζωνικά δίκτυα και πολιτική ραδιοφάσματος με όρους αδειοδότησης που διασφαλίζουν προβλεψιμότητα, προωθούν τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις και δεν στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό· παροτρύνει τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να εφαρμόζουν την εργαλειοθήκη 5G· ζητεί να τεθεί σε εφαρμογή η οδηγία για τη μείωση του κόστους ευρυζωνικών υπηρεσιών(40) προκειμένου να διευκολυνθεί η ανάπτυξη δικτύων· καλεί την Επιτροπή να διεξαγάγει εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε σχέση με τα δίκτυα 5G· τονίζει τη σημασία της αντιμετώπισης της εξάπλωσης της παραπληροφόρησης που σχετίζεται με τα δίκτυα 5G με μια επικοινωνιακή στρατηγική της ΕΕ· επισημαίνει, εν προκειμένω, ότι ένας διευρυμένος και χωρίς αποκλεισμούς διάλογος θα συμβάλει τελικώς στη δημιουργία εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών αναφορικά με τις ενέργειες προς τη συνεχή ανάπτυξη των δικτύων κινητών τηλεπικοινωνιών·

177.  καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει χρονοδιαγράμματα για τα κράτη μέλη, τις πόλεις, τις περιφέρειες και τη βιομηχανία, και να βελτιώσει τις διαδικασίες διοικητικής έγκρισης για τα δίκτυα 5G· ζητεί, στις περιφέρειες όπου η ανάπτυξη πραγματοποιείται από τον δημόσιο τομέα, να διατεθούν περισσότεροι πόροι για την παροχή συνδεσιμότητας υψηλής ταχύτητας σε απομακρυσμένες κοινότητες και για τη συμβολή στη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος· ζητεί τη στήριξη έργων ευρυζωνικότητας και συνδεσιμότητας στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, με ευκολότερη πρόσβαση για τις τοπικές αρχές ώστε να αποφευχθεί η υστέρηση στην εκτέλεση των δημόσιων πόρων·

178.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την αλληλεπίδραση μεταξύ της ΤΝ και του επόμενου κύματος ψηφιακών υποδομών, ώστε να μπορέσει η Ευρώπη να αναλάβει ηγετικό ρόλο στα δίκτυα επόμενης γενιάς, συμπεριλαμβανομένου του 6G·

179.  ζητεί μια σαφή στρατηγική για την ανάπτυξη δικτύων οπτικών ινών και την ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων στις αγροτικές περιοχές, που είναι επίσης καίριας σημασίας για τεχνολογίες έντασης δεδομένων όπως η ΤΝ· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να αυξηθεί η στήριξη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για έργα συνδεσιμότητας στις αγροτικές περιοχές·

180.  τονίζει ότι οι σημαντικές επενδύσεις που απαιτούνται για την ανάπτυξη δικτύων και η ταχεία ανάπτυξη με σκοπό την επίτευξη των στόχων που ορίζονται στην ψηφιακή πυξίδα απαιτούν συμφωνίες κοινοχρησίας υποδομών, οι οποίες είναι επίσης καίριας σημασίας για την προώθηση της βιωσιμότητας και τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας· τονίζει ότι οι εν λόγω προσπάθειες βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο και πρέπει να ενταθούν περαιτέρω·

ii. Βιωσιμότητα

181.  παροτρύνει την ΕΕ να αναλάβει ηγετικό ρόλο ώστε οι πράσινες ψηφιακές υποδομές να καταστούν κλιματικά ουδέτερες και ενεργειακά αποδοτικές έως το 2030, σύμφωνα με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού, και να ενσωματωθούν στο πρόγραμμα πολιτικής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, μεταξύ άλλων, με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μεγάλης κλίμακας ανάπτυξης συστημάτων που βασίζονται στην ΤΝ, λαμβάνοντας υπόψη τις αυξημένες ενεργειακές ανάγκες της ανάπτυξης και χρήσης της ΤΝ· ζητεί συντονισμένη παγκόσμια πολυμερή δράση για την αξιοποίηση της ΤΝ στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της περιβαλλοντικής και οικολογικής υποβάθμισης, καθώς και της απώλειας βιοποικιλότητας·

182.  ζητεί επιτακτικά τη χρήση ΤΝ για την παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας στους δήμους και την ανάπτυξη μέτρων ενεργειακής απόδοσης·

183.  αναγνωρίζει τον χαρακτήρα υψηλής έντασης δεδομένων και πόρων που έχουν ορισμένες εφαρμογές ΤΝ μεγάλης κλίμακας και τις αντίστοιχες επιπτώσεις τους στο περιβάλλον· υπενθυμίζει ότι, για να είναι η ευρωπαϊκή ΤΝ βιώσιμη και περιβαλλοντικά υπεύθυνη, τα συστήματα ΤΝ θα πρέπει να σχεδιάζονται, να αναπτύσσονται και να εφαρμόζονται με γνώμονα την επίτευξη της πράσινης μετάβασης, της κλιματικής ουδετερότητας και μιας κυκλικής οικονομίας·

184.  καλεί την Επιτροπή να παράσχει κίνητρα για τη χρήση ενεργειακά αποδοτικών κέντρων δεδομένων που μπορούν να στηρίξουν το ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα·

185.  τονίζει ότι η τρέχουσα έλλειψη κοινοχρησίας πληροφοριών των κέντρων δεδομένων παρεμποδίζει τη δυνατότητα να αναληφθεί επαρκής δημόσια δράση και να πραγματοποιηθεί συγκριτική επισκόπηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των κέντρων δεδομένων· ζητεί να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων που διενεργούνται για την ανάπτυξη της ΤΝ· ζητεί να αναπτυχθούν απαιτήσεις προκειμένου να διασφαλίζεται ότι διατίθενται κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία για τη μέτρηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των εφαρμογών ΤΝ μεγάλης κλίμακας· επισημαίνει ότι απαιτούνται σαφείς κανόνες και κατευθυντήριες γραμμές για τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχετικά με την ΤΝ, συμπεριλαμβανομένων των αξιολογήσεων του κύκλου ζωής βάσει πολλαπλών κριτηρίων· ζητεί να παρέχεται ανοικτή πρόσβαση στους περιβαλλοντικούς βασικούς δείκτες επιδόσεων των κέντρων δεδομένων, να αναπτυχθούν ενωσιακά πρότυπα και να δημιουργηθούν πράσινα σήματα της ΕΕ για το υπολογιστικό νέφος·

186.  ζητεί ένα σχέδιο κυκλικής οικονομίας για τις ψηφιακές τεχνολογίες και την ΤΝ και τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσει μια ισχυρή αλυσίδα ανακύκλωσης ΤΠΕ·

187.  συνιστά την προώθηση της χρήσης λύσεων που βασίζονται στην ΤΝ, σύμφωνα με την πράσινη και την ψηφιακή διττή μετάβαση σε όλους τους τομείς, ώστε να συντονιστούν τα βιώσιμα πρότυπα για τις επιχειρήσεις και να καταστεί δυνατή η παρακολούθηση της ενεργειακής απόδοσης και η συλλογή πληροφοριών για τις εκπομπές και τον κύκλο ζωής των προϊόντων·

188.  καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει διαγωνισμούς και να αποστολές αναφορικά με λύσεις ΤΝ για την αντιμετώπιση ειδικών περιβαλλοντικών προβλημάτων και να ενισχύσει αυτή τη συνιστώσα στο «Ορίζων Ευρώπη» και στο πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη»· υπενθυμίζει ότι τα έργα που σχετίζονται με το δυναμικό της ΤΝ για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ανησυχιών θα πρέπει να υλοποιούνται βάσει υπεύθυνης και δεοντολογικής έρευνας και καινοτομίας·

189.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει περιβαλλοντικά κριτήρια και να θέσει ως προϋπόθεση για τη διάθεση κονδυλίων του προϋπολογισμού της ΕΕ, τη χρηματοδότηση και τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων για την ΤΝ τις περιβαλλοντικές επιδόσεις·

190.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τις έξυπνες πόλεις, συμπεριλαμβανομένων των έξυπνων κτιρίων, των έξυπνων δικτύων, των συνδεδεμένων αυτοκινήτων, των πλατφορμών κινητικότητας, των δημόσιων υπηρεσιών και της εφοδιαστικής· υποστηρίζει την ανάπτυξη κοινής συλλογής βέλτιστων πρακτικών για έργα και εφαρμογές· τονίζει ότι οι έξυπνες πόλεις απαιτούν άρτια συνεργασία μεταξύ των κρατικών και των τοπικών κυβερνήσεων, καθώς και μεταξύ των οργανισμών τους και των ιδιωτικών φορέων·

191.  τονίζει την ανάγκη να οριστούν αρχές, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα σχετικά δεδομένα για το κλίμα και τη βιωσιμότητα μπορούν να ενσωματωθούν κατά τη δημιουργία νέων χώρων δεδομένων για τη βιωσιμότητα·

192.  καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και τον ιδιωτικό τομέα για τη δημιουργία και την υποστήριξη εγκαταστάσεων δοκιμών, όπου θα μπορούν να υποβάλλονται σε δοκιμές οι εφαρμογές ΤΝ ως τις επιδόσεις βιωσιμότητας, και να παράσχει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους τρόπους βελτίωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των εν λόγω εφαρμογών· ενθαρρύνει την προσαρμογή των υφιστάμενων εγκαταστάσεων δοκιμών, ώστε να δοθεί έμφαση σε περιπτώσεις χρήσης στην κυκλική παραγωγή·

193.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει υποδομές βιώσιμων μεταφορών που χρησιμοποιούν ΤΝ, ώστε να αυξηθεί η αποδοτικότητα, να μειωθεί η ρύπανση και να προαχθεί η προσαρμοστικότητα στις ανάγκες των χρηστών·

δ) Οικοσύστημα αριστείας

i. Ταλέντα

194.  καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα πλαίσιο δεξιοτήτων για άτομα σχετικά με την ΤΝ, με βάση το πλαίσιο ψηφιακών ικανοτήτων, ώστε να παράσχει στους πολίτες, στους εργαζομένους και στις επιχειρήσεις σχετικές ευκαιρίες κατάρτισης και μάθησης στον τομέα της ΤΝ και να βελτιώσει την κοινοχρησία γνώσεων, βέλτιστων πρακτικών, καθώς και γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης και στοιχειωδών γνώσεων σχετικά με δεδομένα μεταξύ οργανισμών και επιχειρήσεων, τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο· ζητεί από την Επιτροπή να προβεί γρήγορα στη δημιουργία ενός τέτοιου πλαισίου ικανοτήτων με βάση τα υφιστάμενα εκπαιδευτικά προγράμματα στον τομέα της ΤΝ· συνιστά τη θέσπιση ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για τις δεξιότητες στον τομέα ΤΝ με στόχο τη στήριξη της ευρωπαϊκής κατάρτισης δεξιοτήτων σε τομεακό και περιφερειακό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη· τονίζει ότι η απόκτηση και η διδασκαλία ψηφιακών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων ΤΝ πρέπει να είναι προσβάσιμες σε όλους, ιδίως στις γυναίκες και τις ευάλωτες ομάδες· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα που ενισχύουν τη βασική κατάρτιση στον τομέα της ΤΝ·

195.  ζητεί μετ’ επιτάσεως να πραγματοποιηθούν επενδύσεις στην έρευνα για την καλύτερη κατανόηση των διαρθρωτικών τάσεων που σχετίζονται με την ΤΝ στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των δεξιοτήτων με την υψηλότερη ζήτηση ή των δεξιοτήτων που διατρέχουν κίνδυνο να παρουσιάσουν έλλειψη στο μέλλον, με σκοπό την ενημέρωση των συστημάτων μετάβασης των εργαζομένων·

196.  σημειώνει με ανησυχία την έλλειψη στοχευμένων και συστηματικών μέτρων στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης ενηλίκων· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν πολιτικές, που θα περιλαμβάνουν κατάλληλες επενδύσεις για την επανειδίκευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, συμπεριλαμβανομένης της ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των αλγορίθμων και τον αντίκτυπό τους στην καθημερινή ζωή· ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε εκείνους που έχουν χάσει την εργασία τους ή κινδυνεύουν να τη χάσουν λόγω της ψηφιακής μετάβασης, με στόχο να προετοιμαστούν για την εργασία με τεχνολογίες ΤΝ και ΤΠΕ· καλεί την Επιτροπή να παράσχει κίνητρα και να επενδύσει σε πολυμερείς συμπράξεις για τις δεξιότητες, ώστε να διεξαγάγει δοκιμές όσον αφορά τις βέλτιστες πρακτικές· συνιστά να παρακολουθείται η δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας που συνδέονται με την ΤΝ στην ΕΕ·

197.  τονίζει ότι τα υφιστάμενα ψηφιακά χάσματα μπορούν να καλυφθούν μόνο με στοχευμένα μέτρα χωρίς αποκλεισμούς, τα οποία θα αφορούν τόσο τις γυναίκες όσο και τους ηλικιωμένους, και ζητεί, επομένως, να πραγματοποιηθούν ουσιαστικές επενδύσεις σε στοχευμένα μέτρα για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων καθώς και εκπαιδευτικά μέτρα, ώστε να γεφυρωθούν τέτοια ψηφιακά χάσματα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν μια νοοτροπία ισότητας των φύλων και ανάλογες συνθήκες εργασίας·

198.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την ισότητα των φύλων σε εταιρείες που ασκούν δραστηριότητες σε σχέση με την ΤΝ και τις ΤΠΕ, μεταξύ άλλων με τη χρηματοδότηση έργων στον ψηφιακό τομέα με επικεφαλής γυναίκες και με την προώθηση της συμμετοχής ελάχιστου αριθμού ερευνητριών σε προσκλήσεις χρηματοδότησης της έρευνας που σχετίζονται με την ΤΝ και τις ΤΠΕ·

199.  τονίζει ότι είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ταλέντων με τη διασφάλιση της ανάπτυξης, της προσέλκυσης και της διατήρησης των κορυφαίων ταλέντων· παροτρύνει την Επιτροπή να δώσει συνέχεια στον στόχο της για απασχόληση 20 εκατομμυρίων ειδικών στις ΤΠΕ στην ΕΕ· τονίζει ότι, προκειμένου να διατηρήσει τα κορυφαία ταλέντα στον τομέα της ΤΝ και να αποτρέψει τη διαρροή εγκεφάλων, η ΕΕ πρέπει να διευκολύνει τους ανταγωνιστικούς μισθούς, τις καλύτερες συνθήκες εργασίας, τη διασυνοριακή συνεργασία και τις ανταγωνιστικές υποδομές·

200.  τονίζει την προστιθέμενη αξία που έχει η θέσπιση ενός απλουστευμένου και εξορθολογισμένου πλαισίου της Ένωσης για την προσέλκυση διεθνούς ταλέντου στον τομέα της τεχνολογίας, ώστε να καταστεί δυνατή η ροή ταλέντων και η κινητικότητα εντός της ΕΕ και από το εξωτερικό, να βελτιωθεί η πρόσβαση διεθνών ταλέντων στην αγορά εργασίας της Ένωσης και να προσελκύονται εργαζόμενοι και φοιτητές για τους οποίους υπάρχει ζήτηση· τονίζει ότι χρειάζονται νέα καινοτόμα εργαλεία και νομοθεσία, ώστε να μπορούν να έρχονται σε επαφή οι εργοδότες με τους δυνητικούς εργαζόμενους στον τομέα ΤΠΕ, να αντιμετωπίζονται οι ελλείψεις στην αγορά εργασίας και να διευκολύνεται η αναγνώριση διεθνών προσόντων και δεξιοτήτων· συνιστά τη δημιουργία μιας δεξαμενής ταλέντων και μιας πλατφόρμας αντιστοίχισης της ΕΕ, η οποία θα λειτουργεί ως υπηρεσία μίας στάσης για τα διεθνή ταλέντα που επιθυμούν να αναζητήσουν εργασία στην ΕΕ, καθώς και για εργοδότες που αναζητούν δυνητικούς εργαζομένους στο εξωτερικό· καλεί την Επιτροπή να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της μπλε κάρτας της ΕΕ, ώστε να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη παραμένει ανοικτή σε παγκόσμια ταλέντα·

201.  καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη ζήτηση για εξ αποστάσεως εργασία σε διασυνοριακό επίπεδο μεταξύ των κρατών μελών, ώστε να επιτρέπεται στους εργαζομένους της ΕΕ και τους διεθνείς εργαζομένους να εργάζονται εξ αποστάσεως σε άλλο κράτος μέλος από αυτό στο οποίο διαμένουν· συνιστά, στο πλαίσιο αυτό, να διενεργηθεί ολοκληρωμένη επανεξέταση των νομοθετικών και άλλων εμποδίων για την εξ αποστάσεως εργασία και να αντιμετωπιστούν τα εν λόγω εμπόδια στις επόμενες νομοθετικές προτάσεις·

202.  τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η συνοχή της καινοτομίας μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ και μεταξύ των κρατών μελών, καθώς τα ταλέντα μπορεί να είναι άνισα κατανεμημένα·

203.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την κατάλληλη προστασία των δικαιωμάτων και της ευεξίας των εργαζομένων, όπως η απαγόρευση των διακρίσεων, η ιδιωτικότητα, η αυτονομία και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια κατά τη χρήση της ΤΝ και την αλγοριθμική διαχείριση, μεταξύ άλλων όσον αφορά πρακτικές μη αιτιολογημένης επιτήρησης· τονίζει ότι, όταν η ΤΝ χρησιμοποιείται στην εργασία, οι εργοδότες πρέπει να είναι διαφανείς σχετικά με τον τρόπο χρήσης της και την επίδρασή της στις συνθήκες εργασίας, και τονίζει ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει πάντα να ενημερώνονται και να ζητείται η γνώμη τους πριν από τη χρήση συσκευών και πρακτικών που βασίζονται στην ΤΝ· υπογραμμίζει ότι οι αλγόριθμοι πρέπει πάντα να υπόκεινται σε ανθρώπινη εποπτεία και οι αποφάσεις τους πρέπει να υπόκεινται σε λογοδοσία και να μπορούν να αμφισβητηθούν και, κατά περίπτωση, να είναι αναστρέψιμες· πιστεύει ότι θα πρέπει να ενθαρρύνεται η κατάρτιση των προγραμματιστών αλγορίθμων σχετικά με θέματα δεοντολογίας, διαφάνειας και καταπολέμησης διακρίσεων·

204.  ζητεί μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφαλή χρήση της ΤΝ όσον αφορά τα παιδιά, η οποία θα έχει σχεδιαστεί για να ενημερώνει τα παιδιά σχετικά με την αλληλεπίδραση με την ΤΝ, με στόχο την προστασία τους από κινδύνους και πιθανές βλάβες·

205.  καλεί τα κράτη μέλη να εντάξουν τις ψηφιακές δεξιότητες και τον ψηφιακό γραμματισμό στη βασική και στη διά βίου εκπαίδευση· ζητεί ένα εκπαιδευτικό σύστημα υψηλών επιδόσεων για την ΤΝ, το οποίο θα προάγει τον ψηφιακό γραμματισμό, τις δεξιότητες και την ψηφιακή ανθεκτικότητα από πρώιμο στάδιο, και θα ξεκινά από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση· τονίζει ότι η ανάπτυξη αποτελεσματικών προγραμμάτων σπουδών για την ψηφιακή εκπαίδευση απαιτεί πολιτική βούληση, επαρκείς πόρους και επιστημονική έρευνα· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την εισαγωγή μαθημάτων για την ΤΝ και υπολογιστικές ικανότητες σε όλα τα ευρωπαϊκά σχολεία, πανεπιστήμια και εκπαιδευτικά ιδρύματα· τονίζει ότι η ανάπτυξη των εν λόγω δεξιοτήτων είναι απαραίτητη στην εκπαίδευση των ενηλίκων, αλλά και στην πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση· ζητεί μια ολοκληρωμένη και συνεκτική πρωτοβουλία πολιτικής από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη σχετικά με τις δεξιότητες και την εκπαίδευση σε σχέση με την ΤΝ σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και μια νομοθετική πρωτοβουλία που θα αφορά την ΤΝ στον χώρο εργασίας·

206.  εφιστά την προσοχή στην ανάγκη για διεπιστημονικά ακαδημαϊκά προγράμματα σπουδών, τα οποία θα εστιάζουν σε ψηφιακές δεξιότητες και δεξιότητες ΤΝ, μεταξύ άλλων στον τομέα της υγείας, καθώς και για διεπιστημονικά ερευνητικά κέντρα· πιστεύει ότι θα πρέπει επίσης να δοθεί έμφαση στην πορεία προς τη συμπληρωματική εκπαίδευση για εξειδίκευση στην ΤΝ (π.χ. μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί τίτλοι σπουδών και σπουδές μερικής παρακολούθησης)·

207.  καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας και προγραμμάτων σπουδών στους τομείς θετικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM) και προγραμματισμού, και ειδικότερα να ενισχύσουν την ποιότητα των μαθηματικών και της στατιστικής ανάλυσης με σκοπό την κατανόηση των αλγορίθμων ΤΝ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν τους ακαδημαϊκούς κλάδους STEM, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των σπουδαστών σε αυτούς τους κλάδους· τονίζει ότι άλλοι κλάδοι που αλληλεπιδρούν με τους κλάδους STEM θα έχουν επίσης κρίσιμη σημασία για την προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων·

208.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη συμμετοχή των γυναικών στις σπουδές και στην επαγγελματική σταδιοδρομία στους τομείς STEΜ, ΤΠΕ και στους τομείς που σχετίζονται με την ΤΝ, προκειμένου να επιτευχθεί ισότητα των φύλων, μεταξύ άλλων με τον καθορισμό στόχου για τη συμμετοχή ερευνητριών σε προγράμματα STEM και ΤΝ·

209.  τονίζει ότι η ψηφιακή εκπαίδευση θα πρέπει επίσης να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με πτυχές της καθημερινής ζωής που ενδέχεται να επηρεαστούν από τη μηχανική μάθηση, συμπεριλαμβανομένων των μηχανών συστάσεων, της στοχευμένης διαφήμισης, των αλγορίθμων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και του βαθιά ψευδούς περιεχομένου· τονίζει ότι η ψηφιακή ανθεκτικότητα απαιτεί πρόσθετη εκπαίδευση στα μέσα ώστε να πλαισιωθούν οι νέες ψηφιακές δεξιότητες και οι δεξιότητες ΤΝ και, ως εκ τούτου, ζητεί την υποστήριξη και την προώθηση νέων και ήδη υφιστάμενων προσβάσιμων μαθημάτων γραμματισμού στον τομέα της ΤΝ για όλους τους πολίτες·

210.  ζητεί να ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί ότι κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα διαθέτει ευρυζωνική πρόσβαση, καθώς και ισχυρές υποδομές για ψηφιακή μάθηση· τονίζει την ανάγκη να παρασχεθούν στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και στα δίκτυά τους επαρκείς υπολογιστικοί πόροι που απαιτούνται για την εκπαίδευση μοντέλων ΤΝ, που κοστίζουν ολοένα και περισσότερο· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι οι εκπαιδευτικοί διαθέτουν τις απαιτούμενες δεξιότητες και τα απαραίτητα εργαλεία ΤΝ· καλεί να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην τεχνική κατάρτιση των εκπαιδευτικών και την ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων διδασκαλίας και μάθησης·

211.  ζητεί να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε πρωτοβουλίες που αφορούν τις δεξιότητες των νέων στον τομέα του προγραμματισμού, προκειμένου να προαχθούν οι δεξιότητες και τα προσόντα υψηλού επιπέδου των νέων στον τομέα της ΤΝ, συμπεριλαμβανομένων των ακαδημιών προγραμματισμού, προγραμμάτων θερινών σχολείων και ειδικών υποτροφιών για την ΤΝ· είναι της άποψης ότι οι περίοδοι πρακτικής άσκησης «Ψηφιακή ευκαιρία» της ΕΕ θα πρέπει να επεκταθούν περαιτέρω στην επαγγελματική κατάρτιση·

ii. Έρευνα

212.  καλεί την ΕΕ να αυξήσει τις επενδύσεις στην έρευνα για την ΤΝ και άλλες βασικές τεχνολογίες, όπως η ρομποτική, η κβαντική υπολογιστική, η μικροηλεκτρονική, το διαδίκτυο των πραγμάτων, η νανοτεχνολογία και η τρισδιάστατη εκτύπωση· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει και να διατηρήσει έναν ευρωπαϊκό στρατηγικό χάρτη πορείας όσον αφορά την έρευνα για την ΤΝ, ο οποίος θα περιλαμβάνει μείζονες διεπιστημονικές προκλήσεις για τις οποίες η ΤΝ μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης· υπογραμμίζει ότι οι επενδύσεις θα πρέπει να κατευθύνονται σε περιπτώσεις χρήσης που είναι πιθανόν να αυξήσουν τις βιώσιμες λύσεις, την ευημερία και την ένταξη στην κοινωνία·

213.  ενθαρρύνει όλα τα κράτη μέλη να δαπανήσουν υψηλότερο ποσοστό του ΑΕγχΠ τους για την έρευνα στον τομέα των ψηφιακών τεχνολογιών· ζητεί μετ’ επιτάσεως τη συνεχιζόμενη ενίσχυση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», ιδίως της σύμπραξης για την ΤΝ, τα δεδομένα και τη ρομποτική, καθώς και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας· ζητεί μετ’ επιτάσεως την επέκταση του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη» και θεωρεί ότι θα πρέπει να αυξηθεί η χρηματοδότησή του, ύψους 7,6 δισεκατομμυρίων EUR·

214.  τονίζει την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην έρευνα σε επίπεδο ΕΕ στον τομέα της ΤΝ· καλεί την Επιτροπή να απλουστεύσει τη διάρθρωση της χρηματοδότησης της έρευνας, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων και των διαδικασιών υποβολής αιτήσεων επιχορήγησης· τονίζει την ανάγκη να βελτιωθεί η ποιότητα και η συνέπεια της εξέτασης των προτάσεων και να αυξηθεί η προβλεψιμότητα των χρηματοδοτικών μέσων και των χρονοδιαγραμμάτων τους προκειμένου να υποστηρίζεται ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, με τη χρήση του ευρωπαϊκού χάρτη πορείας για την έρευνα στον τομέα της ΤΝ· καλεί την Επιτροπή να χρηματοδοτήσει περισσότερες εφαρμογές στον τομέα της ΤΝ συνδυάζοντας διάφορα μέσα, όπως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, οι δράσεις «Μαρία Κιουρί», το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας·

215.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στη χρηματοδότηση της έρευνας στον τομέα της ΤΝ που επικεντρώνεται σε βιώσιμη και κοινωνικά υπεύθυνη ΤΝ, ώστε να συμβάλλουν στην εξεύρεση λύσεων που διασφαλίζουν και προωθούν τα θεμελιώδη δικαιώματα, και να αποφεύγουν τη χρηματοδότηση προγραμμάτων που ενέχουν απαράδεκτο κίνδυνο για τα εν λόγω δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων χρηματοδότησης συστημάτων μαζικής παρακολούθησης, κοινωνικής βαθμολόγησης και άλλων συστημάτων που μπορούν δυνητικά να επιφέρουν αρνητικές κοινωνικές επιπτώσεις, καθώς και τη χρηματοδότηση τεχνολογιών που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική βλάβη·

216.  ενθαρρύνει τη δημιουργία περισσότερων θέσεων διδασκαλίας στον τομέα της ΤΝ στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, την παροχή επαρκών μισθών για την έρευνα στον τομέα της ΤΝ και τη διάθεση περισσότερων δημόσιων χρηματοδοτικών πόρων με στόχο την κατάλληλη κατάρτιση και τη διατήρηση της τρέχουσας και της επόμενης γενιάς ερευνητών και ταλέντων και την πρόληψη της διαρροής εγκεφάλων· τονίζει την ανάγκη να μειωθούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια για τους πανεπιστημιακούς ερευνητές όσον αφορά την εύκολη πρόσβαση σε κονδύλια και καλεί την Επιτροπή να παράσχει εργαλεία για την αύξηση της ψηφιακής διασυνδεσιμότητας μεταξύ των πανεπιστημίων εντός και μεταξύ των κρατών μελών· ζητεί μετ’ επιτάσεως την ανάπτυξη διατομεακών δικτύων για την ΤΝ σε όλα τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και ειδικά πολυεπιστημονικά ερευνητικά κέντρα ΤΝ·

217.  συνιστά στα πανεπιστήμια να ενισχύσουν τη χρηματοδότηση για έργα εφαρμοσμένης έρευνας στα οποία λαμβάνονται υπόψη διαστάσεις σε σχέση με την ΤΝ·

218.  καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει τη μεταφορά γνώσεων μεταξύ της έρευνας στον τομέα της ΤΝ και του κοινού, με τη δημιουργία επιχειρηματικών δικτύων και σημείων επαφής με επαγγελματίες νομικούς και συμβούλους επιχειρήσεων στα πανεπιστήμια, καθώς και με τη δημιουργία ομάδων πολιτών, πλατφορμών για την επιστήμη και την κοινωνία και με τη συμμετοχή του κοινού στη διαμόρφωση ερευνητικών θεματολογίων στον τομέα της ΤΝ· υπογραμμίζει τη σημασία της ομαλής μετάβασης από την ακαδημαϊκή κοινότητα στη βιομηχανία και την προστιθέμενη αξία της εγγύτητας μεταξύ των δύο για επιτυχημένα και δυναμικά οικοσυστήματα ΤΝ και βιομηχανικά κέντρα·

219.  τονίζει την ανάγκη να επιταχυνθούν οι μεταφορές γνώσης στην ΕΕ από την έρευνα και την επιστήμη στις εφαρμογές ΤΝ στη βιομηχανία και τον δημόσιο τομέα· χαιρετίζει τη δημιουργία μιας ειδικής σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για την ΤΝ· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ευρωπαϊκά κέντρα δεδομένων ΤΝ, τα οποία θα αναπτύσσονται από κοινού με τη βιομηχανία και την κοινωνία των πολιτών· τονίζει τη σημασία των χώρων δοκιμών για την ΤΝ· κάνει ειδική αναφορά στην κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, στην κοινή επιχείρηση «Βασικές ψηφιακές τεχνολογίες» και στην κοινή επιχείρηση «Έξυπνα δίκτυα και υπηρεσίες»·

220.  ζητεί τη δημιουργία «φάρων» για την ΤΝ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», με βάση τα υφιστάμενα και μελλοντικά δίκτυα περιφερειακών κέντρων αριστείας στον τομέα της ΤΝ, με στόχο τη δημιουργία μιας συμμαχίας ισχυρών ευρωπαϊκών ερευνητικών οργανισμών που θα μοιράζονται έναν κοινό χάρτη πορείας για τη στήριξη της αριστείας στη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα, την ευθυγράμμιση των εθνικών προσπαθειών στον τομέα της ΤΝ, την προώθηση της καινοτομίας και των επενδύσεων, την προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων στον τομέα της ΤΝ στην Ευρώπη, και τη δημιουργία συνεργειών και οικονομιών κλίμακας· πιστεύει ότι η ιδέα των «φάρων» μπορεί δυνητικά να προσελκύσει τα καλύτερα και πιο ευφυή μυαλά από το εξωτερικό, καθώς και να φέρει σημαντικές ιδιωτικές επενδύσεις στην Ευρώπη·

221.  προσθέτει ότι οι «φάροι» για την ΤΝ, σε συνεργασία με άλλα ερευνητικά ιδρύματα και τη βιομηχανία, θα πρέπει να χρηματοδοτούνται επαρκώς· επισημαίνει τα οφέλη των καλά περιορισμένων ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων για τη δοκιμή προϊόντων, υπηρεσιών και προσεγγίσεων ΤΝ σε ένα ελεγχόμενο πραγματικό περιβάλλον πριν από τη διάθεσή τους στην αγορά·

222.  επισημαίνει ότι ο ορισμός ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη» αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την οικοδόμηση ενός οικοσυστήματος αριστείας στον τομέα της ΤΝ που θα βασίζεται σε συνεργατικούς σχηματισμούς πανεπιστημίων και βιομηχανίας· επικρίνει, ωστόσο, το γεγονός ότι τα κριτήρια για τον ορισμό ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας παραμένουν ασαφή και, επομένως, οι ευρωπαϊκοί κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας σε όλη την Ευρώπη διαφέρουν ως προς τις ικανότητες και την ανάπτυξή τους, καθώς και ότι παραμένει ασαφής η αλληλεπίδραση με άλλους ψηφιακούς κόμβους που έχουν οριστεί από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας & Τεχνολογίας και στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»· υποστηρίζει, συνεπώς, ότι χρειάζεται περισσότερος συντονισμός και προσπάθεια όσον αφορά τις δαπάνες, όπως με τη δημιουργία ενός συνολικού συνεργατικού σχηματισμού αποκεντρωμένων κόμβων ΤΝ που θα βασίζεται σε ένα πανευρωπαϊκό πλαίσιο νομικής εμπειρογνωμοσύνης, δεδομένων, χρηματοδότησης και κινήτρων· χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής για τη θέσπιση δικτύων νεοφυών επιχειρήσεων σε ολόκληρη την ΕΕ, αλλά και πέραν αυτής, όπως το Startup Europe και το Startup Europe Mediterranean, προκειμένου να προωθηθούν οι ανταλλαγές ιδεών, η επιχειρηματικότητα και οι ευκαιρίες δικτύωσης·

223.  προτείνει την κλιμάκωση και την ευθυγράμμιση υφιστάμενων πρωτοβουλιών, όπως το ευρωπαϊκό εργαστήριο συστημάτων μάθησης και ευφυών συστημάτων και η συνομοσπονδία εργαστηρίων έρευνας για την τεχνητή νοημοσύνη στην Ευρώπη, καθώς και εμβληματικών έργων, όπως το HumanE AI Network και το AI4EU, προκειμένου να προωθηθούν φιλόδοξοι, συνεργατικοί και πανευρωπαϊκοί στόχοι και έργα έρευνας και ανάπτυξης·

ε) Οικοσύστημα εμπιστοσύνης

i. Κοινωνία και ΤΝ

224.  προτείνει, εκτός από την προτεινόμενη κατάρτιση στον τομέα της ΤΝ, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της να διοργανώσουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων συζητήσεων σε τοπικό επίπεδο, ως πρόσθετο μέσο προσέγγισης, ενημέρωσης και ενδυνάμωσης των πολιτών ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τις ευκαιρίες, τους κινδύνους και τον κοινωνικό, νομικό και δεοντολογικό αντίκτυπο της ΤΝ, με στόχο την περαιτέρω συμβολή στην αξιοπιστία της ΤΝ και στον εκδημοκρατισμό· είναι πεπεισμένο ότι τούτο, παράλληλα με τη δημιουργία ενός σαφούς και άρτιου νομικού πλαισίου για την ανθρωποκεντρική και αξιόπιστη ΤΝ, θα μπορούσε να συμβάλει στον περιορισμό των ανησυχιών των πολιτών που ενδεχομένως συνδέονται με την εκτεταμένη χρήση της ΤΝ στην Ευρώπη·

225.  ζητεί από την ΕΕ να διασφαλίσει ότι η ανάπτυξη, η εφαρμογή και η χρήση της ΤΝ σέβονται πλήρως τις δημοκρατικές αρχές και τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρούν τον νόμο ούτως ώστε να μπορεί να δρα ενάντια στους μηχανισμούς επιτήρησης και να μην παρεμβαίνει καταχρηστικά στις εκλογές ούτε να συμβάλλει στη διάδοση της παραπληροφόρησης·

226.  τονίζει ότι οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αναπτύσσουν και να προμηθεύονται μόνο αξιόπιστα συστήματα ΤΝ που έχουν σχεδιαστεί, κατά περίπτωση, για την προάσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και την προώθηση της ποιοτικής εκπαίδευσης και του ψηφιακού γραμματισμού και δεν επιτείνουν το χάσμα μεταξύ των φύλων ή τις διακρίσεις με το να παρεμποδίζουν τις ίσες ευκαιρίες για όλους·

227.  υποστηρίζει τις προσαρμογές των νόμων για την προστασία των καταναλωτών ως έναν ακόμη τρόπο για να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη στην ΤΝ, με την παροχή, για παράδειγμα, στους καταναλωτές του δικαιώματος να γνωρίζουν εάν αλληλεπιδρούν με έναν παράγοντα ΤΝ, στοιχείο που τους επιτρέπει να επιμείνουν στην ανθρώπινη επανεξέταση των αποφάσεων βάσει ΤΝ, καθώς και με την παροχή των μέσων για την αντιμετώπιση της εμπορικής επιτήρησης ή της εξατομικευμένης τιμολόγησης·

228.  τονίζει ότι η εισαγωγή ορισμένων τεχνολογιών ΤΝ στον χώρο εργασίας, όπως αυτές που χρησιμοποιούν δεδομένα των εργαζομένων, θα πρέπει να πραγματοποιείται κατόπιν διαβούλευσης με τους εκπροσώπους των εργαζομένων και τους κοινωνικούς εταίρους· επισημαίνει ότι οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους θα πρέπει να μπορούν να ζητούν από τους εργοδότες πληροφορίες σχετικά με το ποια δεδομένα συλλέγονται, πού αποθηκεύονται τα δεδομένα αυτά, πώς υπόκεινται σε επεξεργασία, καθώς και σχετικά με τις διασφαλίσεις που εφαρμόζονται για την προστασία των εν λόγω δεδομένων·

229.  ζητεί από την ΕΕ να διασφαλίσει ότι τα συστήματα ΤΝ θα αντικατοπτρίζουν την πολιτιστική πολυμορφία και την πολυγλωσσία της, ώστε να αποτρέπονται οι μεροληψίες και οι διακρίσεις· επισημαίνει ότι για την αντιμετώπιση της μεροληψίας στην ΤΝ, είναι αναγκαίο να προωθηθεί η πολυμορφία στις ομάδες που αναπτύσσουν, εφαρμόζουν και αξιολογούν τους κινδύνους ειδικών εφαρμογών ΤΝ· τονίζει την ανάγκη να χρησιμοποιούνται ξεχωριστά δεδομένα για κάθε φύλο για την αξιολόγηση των αλγορίθμων ΤΝ και η ανάλυση με βάση το φύλο να αποτελεί στοιχείο όλων των αξιολογήσεων κινδύνου ΤΝ·

230.  υπογραμμίζει τη σημασία της συνεχούς έρευνας και παρακολούθησης των επιπτώσεων της ΤΝ σε διάφορες πτυχές της κοινωνίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο· προτείνει να συμμετέχουν σε αυτές τις διαδικασίες η Eurostat και άλλοι οργανισμοί της ΕΕ·

231.  επισημαίνει ότι, με βάση τα αποτελέσματα του συστήματος παρακολούθησης, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο ενός ευρωπαϊκού ταμείου μετάβασης προκειμένου να συμβάλει στη διαχείριση, για παράδειγμα, της απώλειας θέσεων εργασίας σε ευάλωτους τομείς ή ανά τις περιφέρειες·

ii. Ηλεκτρονική διακυβέρνηση

232.  καλεί τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν τη δήλωση του Τάλιν για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, να θέσουν τους πολίτες στο επίκεντρο των υπηρεσιών και να θέσουν σε εφαρμογή μηχανισμούς για την παροχή διασυνοριακών, διαλειτουργικών, εξατομικευμένων, φιλικών προς τον χρήστη και διατερματικών ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών με βάση την ΤΝ, σε όλους τους πολίτες, σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης· είναι της άποψης ότι ο στόχος θα πρέπει να είναι η καθιέρωση της παροχής ψηφιοποιημένων και βασισμένων στην ΤΝ υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στους πολίτες κατά την επόμενη πενταετία, με παράλληλη διασφάλιση της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης· υπενθυμίζει ότι τα κονδύλια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο εν προκειμένω· καλεί τους δημόσιους φορείς να στηρίξουν και να αναπτύξουν την ΤΝ στον δημόσιο τομέα· επικροτεί την αναθεώρηση του κανονισμού σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης (eIDAS)(41) και τον ρόλο του στην ενίσχυση της παροχής ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών· τονίζει ότι κανείς δεν θα πρέπει να μείνει στο περιθώριο και ότι θα πρέπει πάντα να είναι διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις εκτός διαδικτύου·

233.  καλεί την Επιτροπή να ανανεώσει το σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και να δημιουργήσει συνέργειες με το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» για τη στήριξη των δημόσιων διοικήσεων στην υιοθέτηση της ΤΝ σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στρατηγική λογισμικού ανοικτού κώδικα·

234.  επισημαίνει ότι η ηλεκτρονική διακυβέρνηση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίας δεδομένων και της ψηφιακής καινοτομίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά· σημειώνει ότι η συνεργασία και η ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε όλες τις δημόσιες διοικήσεις και σε διασυνοριακό επίπεδο είναι καίριας σημασίας στοιχεία για την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε ολόκληρη την ΕΕ· ζητεί τυποποιημένες, εξορθολογισμένες διαδικασίες δημόσιας διοίκησης, ώστε να πραγματοποιούνται αποδοτικότερες ανταλλαγές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και όλων των επιπέδων διοίκησης·

235.  σημειώνει ότι απαιτούνται ειδικευμένοι εμπειρογνώμονες για την ανάπτυξη διαδικτυακών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας· τονίζει την ανάγκη να αυξηθούν οι κυβερνητικές πολιτικές πρόσληψης και κατάρτισης για άτομα με ψηφιακές δεξιότητες που διαθέτουν γνώσεις στον τομέα της ΤΝ·

236.  ζητεί να επιταχυνθεί η υλοποίηση της ενιαίας ψηφιακής θύρας και να προωθηθεί η ανάπτυξη διαλειτουργικών πλατφορμών που προσφέρουν διασυνοριακές υπηρεσίες στην ΕΕ και, παράλληλα, να τηρούνται κοινά πρότυπα ασφαλείας σε όλα τα κράτη μέλη· τονίζει ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο επέκτασης πέραν του περιορισμένου συνόλου υπηρεσιών που περιλαμβάνεται επί του παρόντος στον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1724(42) για τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής θύρας·

237.  τονίζει ότι οι πλατφόρμες δημόσιας διαβούλευσης των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών αυξάνουν τη συμμετοχή και την πρόσβαση σε ψηφιακές πληροφορίες· συνιστά να πραγματοποιούνται επενδύσεις σε βελτιώσεις σε επίπεδο χρηστικότητας και προσβασιμότητας, όπως η παροχή περιλήψεων και πληροφοριών σε πολλές γλώσσες, καθώς και στην ειδική εμπορική προώθηση και τη στοχευμένη προβολή για τις ψηφιακές πλατφόρμες δημόσιας συμμετοχής·

238.  συνιστά να ενταθούν οι διαδραστικοί και προσωπικοί διάλογοι με τους πολίτες της ΕΕ μέσω διαδικτυακών διαβουλεύσεων με τους πολίτες, μορφών διαλόγου με τα ενδιαφερόμενα μέρη ή ψηφιακών λειτουργιών για τον σχολιασμό της νομοθεσίας και των πρωτοβουλιών της ΕΕ·

iii. Ηλεκτρονική υγεία

239.  ζητεί ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό και μια τεκμηριωμένη προσέγγιση της ΤΝ στον τομέα της υγείας, η οποία θα εστιάζει σε εξατομικευμένη, επικεντρωμένη στον ασθενή, οικονομικά αποδοτική και υψηλής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη και θα αναπτύσσεται σε στενή συνεργασία με τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και τους ασθενείς, με παράλληλη διατήρηση της ανθρώπινης εποπτείας και λήψης αποφάσεων· ζητεί να δοθεί προτεραιότητα στη χρηματοδότηση, στον καθορισμό στρατηγικών στόχων, στην προώθηση της συνεργασίας και στην υιοθέτηση εφαρμογών ΤΝ στην υγειονομική περίθαλψη ως κρίσιμο τομέα, στον οποίο οι ευκαιρίες που προσφέρει η ΤΝ μπορούν να αποφέρουν τεράστια οφέλη για την υγεία και την ευζωία των πολιτών, εφόσον οι εγγενείς κίνδυνοι αντιμετωπιστούν κατάλληλα·

240.  επισημαίνει ότι η υιοθέτηση της ΤΝ σε περιβάλλοντα υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να προωθηθεί ως εργαλείο που θα βοηθήσει και θα μειώσει την επιβάρυνση των επαγγελματιών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, επιτρέποντάς τους να επικεντρωθούν στα κλινικά τους καθήκοντα, και όχι ως υποκατάστατο των επαγγελματιών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ή ως ανεξάρτητος παράγοντας στα υγειονομικά συστήματα· τονίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί ένα επίπεδο ποιότητας, ασφάλειας και προστασίας στο ίδιο επίπεδο με τη διαδικασία κανονιστικής έγκρισης για τα φάρμακα, τα εμβόλια και τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα· ζητά μια μέθοδο παρόμοια με τις κλινικές δοκιμές για τον έλεγχο της επάρκειας και την παρακολούθηση της ανάπτυξης της ΤΝ σε κλινικά περιβάλλοντα· θεωρεί ότι θα ήταν επωφελές να αξιολογηθεί ποιες υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης μπορούν να αυτοματοποιηθούν με δεοντολογικά ορθό και υπεύθυνο τρόπο·

241.  θεωρεί ότι η αρχή της ισότιμης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη θα πρέπει να επεκταθεί σε εφαρμογές ΤΝ που σχετίζονται με την υγεία, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων για τον εντοπισμό ασθενειών, τη διαχείριση χρόνιων παθήσεων, την παροχή υγειονομικών υπηρεσιών και την ανακάλυψη φαρμάκων· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να ληφθούν κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση των υγειονομικών κινδύνων που συνδέονται με το ψηφιακό χάσμα, την αλγοριθμική μεροληψία και τις διακρίσεις, καθώς και την περιθωριοποίηση ευάλωτων ατόμων ή πολιτιστικών μειονοτήτων που έχουν περιορισμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη·

242.  υπενθυμίζει τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι δεν θα πρέπει να επιτρέπεται σε ασφαλιστικές εταιρείες ή σε οποιονδήποτε άλλο πάροχο υπηρεσιών που έχει δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες που έχουν αποθηκευτεί σε εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας να χρησιμοποιεί τα εν λόγω δεδομένα για τον σκοπό της εισαγωγής διακρίσεων στην τιμολόγηση·

243.  είναι πεπεισμένο ότι τα υφιστάμενα έργα και οι πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health), ο ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για την υγεία και η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταχώριση σπάνιων νόσων, είναι βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς επιτρέπουν στα κράτη μέλη να συγκεντρώσουν πόρους, να ενισχύσουν την επωφελή συνεργασία μεταξύ των υγειονομικών συστημάτων και επιτρέπουν την ασφαλή και με διαφύλαξη της ιδιωτικότητας ανταλλαγή δεδομένων υψηλής ποιότητας για σκοπούς έρευνας και καινοτομίας·

244.  ζητεί την κατάλληλη νομική εδραίωση και θέσπιση ενός πλαισίου για την ΤΝ στον τομέα της υγείας σε επίπεδο Ένωσης· υπογραμμίζει ότι πολλά επίπεδα κινδύνου εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου, με την πρόοδο των τεχνολογιών ΤΝ·

245.  τονίζει την ανάγκη για περισσότερη καθοδήγηση σχετικά με την επεξεργασία δεδομένων υγείας στο πλαίσιο του ΓΚΠΔ, προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της ΤΝ προς όφελος των ατόμων, με παράλληλο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων· καλεί την Επιτροπή να εναρμονίσει ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά τα πρότυπα που διέπουν την επεξεργασία, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής, της ανωνυμοποίησης και της διαλειτουργικότητας των δεδομένων υγείας σε όλα τα κράτη μέλη·

246.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την ενσωμάτωση κανόνων δεοντολογίας σε κάθε στάδιο της ανάπτυξης, του σχεδιασμού και της χρήσης εφαρμογών ΤΝ· τονίζει την ανάγκη προώθησης περαιτέρω έρευνας σχετικά με τις μεθόδους και τις μεροληψίες που είναι ενσωματωμένες σε ένα εκπαιδευμένο σύστημα ΤΝ, ώστε να αποφεύγεται η εξαγωγή αντιδεοντολογικών και μεροληπτικών συμπερασμάτων, όταν εφαρμόζονται σε δεδομένα για την ανθρώπινη υγεία· συνιστά να δημιουργηθεί κώδικας δεοντολογίας της ΕΕ για την επεξεργασία δεδομένων για την υγεία υγείας σε πλήρη συμμόρφωση προς τον ΓΚΠΔ·

247.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο μιας πρωτοβουλίας για τα νευροδικαιώματα με στόχο την προστασία του ανθρώπινου εγκεφάλου από τις παρεμβολές, τη χειραγώγηση και τον έλεγχο από τη νευροτεχνολογία που βασίζεται στην ΤΝ· ενθαρρύνει την Επιτροπή να υποστηρίξει ένα θεματολόγιο για τα νευροδικαιώματα σε επίπεδο ΟΗΕ, προκειμένου να συμπεριληφθούν τα νευροδικαιώματα στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, συγκεκριμένα όσον αφορά τα δικαιώματα στην ταυτότητα, την ελεύθερη βούληση, την ιδιωτικότητα των σκέψεων, την ίση πρόσβαση στην πρόοδο στον τομέα της ενίσχυσης του εγκεφάλου και την προστασία από την αλγοριθμική μεροληψία·

248.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης νομικού πλαισίου για τις διαδικτυακές ιατρικές επισκέψεις·

249.  τονίζει την ανάγκη για μέτρα που προωθούν την ισότιμη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και ενισχύουν την υιοθέτηση λύσεων ΤΝ από τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης·

250.  καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τη θέσπιση ενός μηχανισμού συνεργασίας στο πλαίσιο αυτό και τη λειτουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία, προκειμένου να προωθηθεί η ανταλλαγή δεδομένων για την υγεία και να υποστηριχτεί η ανάπτυξη ηλεκτρονικών μητρώων υγείας σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς· ζητεί να βελτιωθεί η ποιότητα των διαθέσιμων δεδομένων για κάθε πολίτη της ΕΕ, με το να καταστεί δυνατή η ορθή λειτουργία των ψηφιακών εργαλείων (π.χ. βάσει αλγορίθμων αυτοδιδασκαλίας ή ανάλυσης μαζικών δεδομένων)· συνιστά τα δεδομένα που αποθηκεύονται σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ να είναι διαθέσιμα για περαιτέρω έρευνα, καθώς και για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων και εξατομικευμένων θεραπειών·

251.  υπογραμμίζει ότι πρέπει να συμπεριληφθούν στην εκπαίδευση των επαγγελματιών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης οι ψηφιακές δεξιότητες και οι δεξιότητες ΤΝ, καθώς και γνώσεις σχετικά με τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία δεδομένων και τη διαχείριση ευαίσθητων δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης της ανωνυμοποίησης δεδομένων·

252.  ζητεί να καταρτισθούν κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη δυνατότητα εφαρμογής πλαισίων ευθύνης και εναρμονισμένων καθεστώτων έγκρισης για τις ιατρικές εφαρμογές που βασίζονται στην ΤΝ και τα φάρμακα που έχουν αναπτυχθεί ή δοκιμαστεί μέσω ΤΝ και μηχανικής μάθησης· τονίζει ότι οι βλάβες που προκύπτουν λόγω ανεπαρκούς διάθεσης πόρων ή ελλιπούς παροχής φροντίδας μέσω συστημάτων συστάσεων ΤΝ στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να εξετάζονται στο πλαίσιο τυχόν μελλοντικής ρυθμιστικής μεταρρύθμισης· τονίζει ότι απαιτούνται κατάλληλες βέλτιστες πρακτικές, πρότυπα και κριτήρια για την πιστοποίηση και την έγκριση των εφαρμογών υγειονομικής περίθαλψης σύμφωνα με τους κινδύνους αστικής ευθύνης·

253.  καλεί την Επιτροπή να παράσχει και να χρησιμοποιεί ανθρωποκεντρικά προγνωστικά μοντέλα για τις πανδημίες, όπου συγκεντρώνονται ποικίλα σύνολα δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, ώστε να τεκμηριώνεται η λήψη αποφάσεων·

στ) Βιομηχανική στρατηγική

i. Στρατηγικός σχεδιασμός και επενδύσεις

254.  είναι πεπεισμένο ότι η ΕΕ θα πρέπει να θέσει την ΤΝ και την οικονομία των δεδομένων στο επίκεντρο μιας φιλόδοξης ψηφιακής βιομηχανικής στρατηγικής, με στόχο την ενδυνάμωση των καινοτόμων εταιρειών και επιχειρηματιών ώστε να ανταγωνίζονται για τις καλύτερες τεχνολογικές και επιχειρηματικές καινοτομίες στην Ευρώπη και τον κόσμο και να ενισχύσουν την ανοικτή στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, θεσπίζοντας παράλληλα υγιή νομικά, δεοντολογικά και τεχνολογικά πρότυπα και πρότυπα ασφάλειας για όλα τα συστήματα ΤΝ και τα συναφή κατασκευαστικά στοιχεία που προορίζονται προς χρήση στην ενιαία αγορά της ΕΕ·

255.  ενθαρρύνει την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει ανάλυση μαζικών δεδομένων που βασίζεται στην ΤΝ για να βοηθήσει στη διενέργεια δοκιμής αντοχής για την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων αξίας και τη χαρτογράφηση των εξαρτήσεων·

256.  προτρέπει την Επιτροπή να διεξαγάγει ολοκληρωμένη ανάλυση με βάση τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα προκειμένου να προσδιορίσει τα τρωτά σημεία της ΕΕ, να εντοπίσει τους κρίσιμους τομείς και τις εξαρτήσεις υψηλού κινδύνου, να ορίσει ρεαλιστικές τεχνικές και οικονομικές προσδοκίες όσον αφορά την ΤΝ και να αξιολογήσει τις επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της ευρωπαϊκής βιομηχανίας· υπογραμμίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει, για τον σκοπό αυτόν, να συνεργαστεί με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη·

257.  προτείνει ότι η ΕΕ θα πρέπει, βάσει αυτής της ανάλυσης, να διατυπώσει και να εγκρίνει μια μακροπρόθεσμη βιομηχανική στρατηγική για την ΤΝ με σαφές όραμα για τα επόμενα 10 έτη ως επέκταση της ψηφιακής πυξίδας· εξηγεί ότι η στρατηγική αυτή θα πρέπει να συμπληρωθεί από ένα σύστημα παρακολούθησης με βασικούς δείκτες απόδοσης και ετήσιες ενημερώσεις· τονίζει, ωστόσο, την ανάγκη να ενοποιηθεί και να εξορθολογιστεί ο τεράστιος αριθμός επιμέρους πρωτοβουλιών που έχουν προωθηθεί από την Επιτροπή για τη στήριξη της βιομηχανίας της ΕΕ στον τομέα της ΤΝ, προτού αυτές ενσωματωθούν στην εν λόγω νέα βιομηχανική στρατηγική για την ΤΝ·

258.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο η συνολική βιομηχανική στρατηγική μπορεί να συμπληρωθεί μέσω στοχευμένων δημόσιων επενδύσεων· επισημαίνει, ωστόσο, ότι τα υπερβολικά μη στοχευμένα επενδυτικά προγράμματα για πολύπλοκες τεχνολογίες ενδεχομένως ενέχουν τον κίνδυνο, σε ορισμένες περιπτώσεις, να στρεβλώσουν την αποδοτική κατανομή κεφαλαίων και να οδηγήσουν σε μη αξιοποιήσιμες επενδύσεις· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ενδυνάμωση των επιχειρήσεων, των επιχειρηματιών και των ερευνητών ώστε να αναπτύξουν και να διαθέσουν στην αγορά τεχνολογικές λύσεις ΤΝ που βασίζονται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις αποτελεί βασικό στοιχείο της βιομηχανικής στρατηγικής της ΕΕ, μεταξύ άλλων με την επιβολή ισότιμων όρων ανταγωνισμού και την ολοκλήρωση της ψηφιακής ενιαίας αγοράς και της ένωσης κεφαλαιαγορών· προτείνει να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε χρηματοδότηση, ιδίως σε μέσα χρηματοδότησης υψηλού κινδύνου, ιδίως για χρηματοδότηση σε πρώιμο στάδιο· είναι της άποψης ότι το ποσοστό των πόρων που διατίθενται για την ΤΝ μέσω του προγράμματος InvestEU και του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη» θα πρέπει να επανεξεταστεί και, κατά περίπτωση, να αυξηθεί σημαντικά·

259.  τονίζει την ανάγκη για ταχεία εφαρμογή του πρόσφατα εγκριθέντος πλαισίου της ΕΕ για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων(43) και του πρόσφατα αναθεωρημένου κανονισμού σχετικά με το ενωσιακό σύστημα ελέγχου των εξαγωγών ειδών διπλής χρήσης(44)· δηλώνει ότι η ΤΝ, καθώς και η ρομποτική και άλλες ψηφιακές υποδομές, θα πρέπει να θεωρούνται κρίσιμος τομέας· σημειώνει ότι η προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και η εκροή ζωτικής σημασίας τεχνολογιών θα πρέπει να υπόκεινται σε αυστηρότερη επιβολή·

260.  τονίζει ότι είναι ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη να εξοπλισθεί με επαρκείς ψηφιακές υποδομές· εκφράζει την ικανοποίησή του για πρωτοβουλίες όπως η πρωτοβουλία ευρωπαϊκού επεξεργαστή, η πρόσφατα προταθείσα πράξη για τα μικροκυκλώματα και η κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων·

ii. ΜΜΕ και νεοφυείς επιχειρήσεις

261.  προτείνει να παρασχεθεί στήριξη σε επίπεδο ΕΕ και κυβερνήσεων στις νεοφυείς επιχειρήσεις ΤΝ μέσω της πρόσβασης σε ιδιωτικά κεφάλαια και ειδικευμένους εργαζομένους, της ικανότητας προμήθειας συνόλων δεδομένων υψηλής ποιότητας για την εκπαίδευση αλγορίθμων και της δυνατότητας διασυνοριακής επέκτασης στα κράτη μέλη· τονίζει, περαιτέρω, ότι ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο δημόσιας πολιτικής για την υποστήριξη μιας οικονομίας νεοφυών επιχειρήσεων είναι η αποτελεσματική επιβολή της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, ώστε να προλαμβάνονται οι καταχρήσεις της δεσπόζουσας θέσης στην αγορά και να αντιμετωπίζονται τα εμπόδια για την είσοδο στην αγορά· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, ότι η ΕΕ θα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της για να προσφέρει στις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις αναπτυξιακές διαδρομές και υπηρεσίες· θεωρεί ότι αυτό θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός «συστήματος φίλων» (buddy system) που θα συνδέει έμπειρες επιχειρήσεις προσανατολισμένες στην ΤΝ με μικρότερες επιχειρήσεις που προσβλέπουν να εφαρμόσουν την τεχνολογία· τονίζει ότι η έλλειψη οικονομικών μέσων για τη διατήρηση μεγάλων νομικών τμημάτων αποτελεί συχνά εμπόδιο στην είσοδο σε πολύπλοκα ρυθμιστικά περιβάλλοντα για τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τους επιχειρηματίες· υπογραμμίζει την ανάγκη οι ΜΜΕ να έχουν πρόσβαση σε ειδική νομική και τεχνική υποστήριξη· επισημαίνει επίσης την ανάγκη να ενθαρρύνονται οι σχέσεις συνεργασίας στο πλαίσιο των οποίων οι εταιρείες που επικεντρώνονται στην ΤΝ και οι εταιρείες που εισέρχονται στην αγορά θα μπορούσαν να συνεργαστούν· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν καλύτερη συμβουλευτική και πιο απτή στήριξη μέσω δικτύων, ψηφιακών κόμβων, εκπαιδευτών ΤΝ, καθοδήγησης επιχειρήσεων, επιτόπιων επισκέψεων και προγραμμάτων νομικής βοήθειας· υπογραμμίζει τη σημασία των προγραμμάτων ανταλλαγής ατόμων, όπως το Erasmus για νέους επιχειρηματίες, και τονίζει ότι θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω και να ενθαρρυνθούν·

262.  προτείνει να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα της ΤΝ, για παράδειγμα με τον εξορθολογισμό των υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων, ενημέρωσης ή τεκμηρίωσης, και με την παροχή καθοδήγησης σχετικά με τα κοινά δικονομικά πρότυπα αστικού δικαίου προς έγκριση σε εθνικό επίπεδο· ζητεί την ταχεία εφαρμογή της ενιαίας ψηφιακής πύλης για τη δημιουργία ενιαίας διαδικτυακής πύλης της ΕΕ σε διάφορες γλώσσες, η οποία θα περιλαμβάνει όλες τις αναγκαίες διαδικασίες και διατυπώσεις για τη λειτουργία σε άλλη χώρα της ΕΕ· τονίζει ότι όλα τα ενιαία σημεία επαφής που δημιουργούνται σε εθνικό επίπεδο θα πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμα μέσω της ενιαίας ψηφιακής πύλης και θα πρέπει να παρέχουν πληροφορίες και να προσφέρουν διοικητικές υπηρεσίες στα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων όσον αφορά τους κανόνες για τον ΦΠΑ και πληροφορίες σχετικά με τις απαιτήσεις για την παροχή υπηρεσιών, χρησιμοποιώντας προσπελάσιμη ορολογία και επιδεικνύοντας πλήρη διαθεσιμότητα, με εκπαιδευμένο προσωπικό γραφείου βοήθειας που θα παρέχει αποτελεσματική και φιλική προς τον χρήστη υποστήριξη·

263.  σημειώνει ότι οι πιθανοί τρόποι με τους οποίους τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να στηρίξουν τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις περιλαμβάνουν: φορολογικές ελαφρύνσεις για εις βάθος έρευνα, καλύτερη πρόσβαση σε ικανότητες υπολογιστικής και σύνολα δεδομένων υψηλής ποιότητας και υποστήριξη της τεχνολογικής αναζήτησης και της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της επανειδίκευσης των εργαζομένων στον τομέα της ΤΝ·

264.  υπογραμμίζει ότι οι ΜΜΕ και οι νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα της ΤΝ χρειάζεται να έχουν καλύτερη πρόσβαση στις δημόσιες συμβάσεις· προτρέπει την Επιτροπή να επανασχεδιάσει τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων για τους δημόσιους διαγωνισμούς και τη χρηματοδότηση προγραμμάτων της ΕΕ, ώστε οι νεοφυείς επιχειρήσεις και οι ΜΜΕ να μπορούν να έχουν ουσιαστικές πιθανότητες να αναλάβουν έργα δημοσίων συμβάσεων και να τους χορηγηθούν επιχορηγήσεις έρευνας και ανάπτυξης· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τα επιτυχημένα προγράμματα GovTech που έχουν στηρίξει τη συμμετοχή των μικρών επιχειρήσεων στις ψηφιακές δημόσιες συμβάσεις· τονίζει ότι θα πρέπει επίσης να προωθηθούν προγράμματα δικαιωμάτων προαίρεσης μετοχών για νεοφυείς επιχειρήσεις ΤΝ σε όλη την Ευρώπη·

iii. Διεθνής σκηνή

265.  επισημαίνει ότι η ΕΕ θα πρέπει να σφυρηλατήσει μια ισχυρή διεθνή τεχνολογική συμμαχία βασισμένη σε βασικές αξίες, σε συνεργασία με ομονοούντες εταίρους, και να αναλάβει ηγετικό ρόλο δίνοντας το παράδειγμα, προκειμένου να θεσπίσει κοινά ρυθμιστικά πρότυπα, να επωφεληθεί από τις βέλτιστες πρακτικές στους τομείς της ΤΝ, των δικαιωμάτων στην ιδιωτική ζωή, των ροών δεδομένων και των κανόνων ανταγωνισμού, και να αντιμετωπίσει τα στρατηγικά τρωτά σημεία, με αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων του κάθε εταίρου και με τη συγκέντρωση πόρων σε τομείς όπου αυτό είναι αμοιβαία επωφελές· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει επίσης να στηρίξει ενεργά την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της δεοντολογικής, αξιόπιστης και ανθρωποκεντρικής ΤΝ στα σχετικά πολυμερή και διμερή φόρουμ, για παράδειγμα στο πλαίσιο του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, του ΟΟΣΑ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ και της G20· επικροτεί, ειδικότερα, τη σύσταση του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-ΗΠΑ (TTC), το οποίο ορίζει τη συνεργασία για τα πρότυπα ΤΝ ως βασική προτεραιότητα και υποστηρίζει ότι, δεδομένου των στρατηγικών δυνατοτήτων του, το TTC πρέπει να ενισχυθεί με διακοινοβουλευτική διάσταση, με τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Κογκρέσου των ΗΠΑ·

266.  προτείνει επίσης τη σύσταση ειδικής διατλαντικής ομάδας εργασίας για την ΤΝ, η οποία θα περιλαμβάνει εκπροσώπους από κυβερνήσεις, οργανισμούς τυποποίησης, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών, για να επιδιώξουν την κατάρτιση κοινών προτύπων και δεοντολογικών κατευθυντήριων γραμμών για την ΤΝ· προτείνει τη δημιουργία μιας μακροπρόθεσμης πλατφόρμας για την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την ΤΝ και άλλα σημαντικά ψηφιακά και εμπορικά ζητήματα με βάση το τρέχον TTC, από κοινού με άλλους εταίρους που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις·

267.  υπογραμμίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει προωθεί την κοινωνικά υπεύθυνη και δεοντολογική χρήσης της ΤΝ και να συνεργαστεί με διεθνείς φορείς τυποποίησης για να βελτιώσει περαιτέρω τα πρότυπα δεοντολογίας, ασφάλειας, αξιοπιστίας, διαλειτουργικότητας και προστασίας· εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες πρωτοβουλίες τυποποίησης που δρομολογήθηκαν από φορείς όπως η μεικτή τεχνική επιτροπή του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης και η Διεθνής Ηλεκτροτεχνική Επιτροπή με στόχο την παγκόσμια εναρμόνιση των αποκλινόντων κωδίκων ΤΝ· τονίζει, επιπλέον, ότι η Ευρώπη θα πρέπει να προωθήσει και να αναπτύξει πρότυπα, μεταξύ άλλων στους τομείς της έξυπνης μεταποίησης, του διαδικτύου των πραγμάτων, της ρομποτικής και της ανάλυσης δεδομένων· προτείνει την παροχή καλύτερης στήριξης στους ακαδημαϊκούς, στην κοινωνία των πολιτών και στις ΜΜΕ για τη συμμετοχή τους σε φόρουμ τυποποίησης·

268.  υποστηρίζει την πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για το ηλεκτρονικό εμπόριο με στόχο την ανάπτυξη μια συνολικής, υψηλών προδιαγραφών, εμπορικά πρόσφορης, τεκμηριωμένης και στοχευμένης πολιτικής ώστε να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι φραγμοί στο ψηφιακό εμπόριο· υπογραμμίζει ότι η συμφωνία θα πρέπει επίσης να αντικατοπτρίζει τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης και να παρέχει στις κυβερνήσεις τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τον ψηφιακό προστατευτισμό προστατεύοντας και προάγοντας την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και δημιουργώντας πραγματική αξία για την παγκόσμια οικονομία·

269.  προτείνει στην Επιτροπή να συνεχίσει να αντιμετωπίζει τους αδικαιολόγητους φραγμούς στο εμπόριο, ιδίως τους μη δασμολογικούς φραγμούς ή τους περιορισμούς πρόσβασης των ευρωπαϊκών εταιρειών ΤΝ στην αγορά τρίτων χωρών· τονίζει ότι η πολιτική για το εμπόριο, τη γειτονία και την ανάπτυξη θα πρέπει επίσης να αξιοποιηθεί ενεργά για τη διαμόρφωση του διεθνούς διαλόγου σχετικά με την ΤΝ και την προώθηση των ευρωπαϊκών αρχών δεοντολογίας σχετικά με την ΤΝ·

ζ) Ασφάλεια

i. ΤΝ και επιβολή του νόμου

270.  τονίζει τη σημασία της ικανότητας των υπηρεσιών επιβολής του νόμου να εντοπίζουν και να καταπολεμούν εγκληματικές δραστηριότητες, υποβοηθούμενες από την τεχνολογία ΤΝ·

271.  τονίζει την πιθανότητα η κατάχρηση της ΤΝ στον τομέα της επιβολής του νόμου να προκαλέσει βλάβη, συμπεριλαμβανομένων των αυτοματοποιημένων διακρίσεων και της αθέμιτης μεταχείρισης των πολιτών, ενώ, παράλληλα, επισημαίνει την παροχή ελάχιστων μέσων προσφυγής· παροτρύνει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ουσιαστικές απαιτήσεις ανθρώπινης εποπτείας και να διασφαλίσουν μέσα προσφυγής για όσους υπόκεινται σε αποφάσεις που λαμβάνονται μέσω ΤΝ·

272.  προτείνει ότι η ΕΕ θα πρέπει να συμμετάσχει στις προσεγγίσεις μη δεσμευτικού δικαίου που έχει θεσπίσει το Διαπεριφερειακό Ίδρυμα Ερευνών των Ηνωμένων Εθνών για το έγκλημα και τη δικαιοσύνη, το οποίο έχει αναπτύξει λειτουργικές εργαλειοθήκες ΤΝ και έχει ξεκινήσει μια συνεργασία με την Ιντερπόλ, που λειτουργεί ως μοναδικό φόρουμ διαλόγου και συνεργασίας για την ΤΝ μεταξύ των υπηρεσιών επιβολής του νόμου, της βιομηχανίας, της ακαδημαϊκής κοινότητας και της κοινωνίας των πολιτών, σε πλήρη συμμόρφωση με το κεκτημένο της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής·

273.  σημειώνει τον ρόλο της Ευρωπόλ στην ανάπτυξη, την κατάρτιση και την επικύρωση εργαλείων ΤΝ για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της τρομοκρατίας και του κυβερνοεγκλήματος σε συνεργασία με τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων και με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών αξιών της ΕΕ, ιδίως της απαγόρευσης των διακρίσεων και του τεκμηρίου αθωότητας·

274.  καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους του κόμβου καινοτομίας της ΕΕ για την εσωτερική ασφάλεια· χαιρετίζει τις προσπάθειες της Eurojust, του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπόλ να αναπτύξουν μια εργαλειοθήκη οικουμενικών αρχών λογοδοσίας για τη χρήση της ΤΝ από επαγγελματίες στους τομείς της δικαιοσύνης και της εσωτερικής ασφάλειας (πλαίσιο AP4AI)· καλεί την Επιτροπή να παράσχει ειδική οικονομική στήριξη στην εν λόγω πρωτοβουλία για την προώθηση των προτύπων λογοδοσίας και αξιών της ΕΕ στον τομέα της ΤΝ·

ii. Κυβερνοασφάλεια

275.  ζητεί από τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συνεργασία στον τομέα της κυβερνοασφάλειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να μπορέσουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη να συγκεντρώσουν καλύτερα πόρους, να συντονίσουν αποδοτικότερα και να εξορθολογίσουν τις εθνικές πολιτικές για την κυβερνοασφάλεια, να ενισχύσουν περαιτέρω την ανάπτυξη ικανοτήτων και την ευαισθητοποίηση όσον αφορά την κυβερνοασφάλεια, και να παράσχουν ταχέως γνώσεις και τεχνική βοήθεια για την κυβερνοασφάλεια στις ΜΜΕ, καθώς και σε άλλους πιο παραδοσιακούς τομείς·

276.  ενθαρρύνει την ΕΕ να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη ισχυρής κρυπτογράφησης και άλλων προτύπων ασφάλειας που καθιστούν δυνατή την εμπιστοσύνη και τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων ΤΝ· επισημαίνει ότι, για να δημιουργηθεί διεθνής σύγκλιση στον τομέα της εποπτείας των κινδύνων ΤΠΕ, τα υφιστάμενα διεθνή πρότυπα θα πρέπει να αξιοποιούνται ως βάση και να λαμβάνονται υπόψη όσο το δυνατόν περισσότερο·

277.  προτείνει τη θέσπιση οριζόντιων απαιτήσεων για την κυβερνοασφάλεια με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και, κατά περίπτωση, τις νέες οριζόντιες νομοθετικές πράξεις, προκειμένου να αποφευχθεί ο κατακερματισμός και να διασφαλιστεί μια συνεπής προσέγγιση για την κυβερνοασφάλεια σε όλες τις ομάδες προϊόντων· σημειώνει ότι τα προϊόντα ΤΝ στην ψηφιακή ενιαία αγορά που φέρουν τη σήμανση CE θα μπορούσαν, μελλοντικά, να σηματοδοτούν τόσο ένα υψηλό επίπεδο φυσικής ασφάλειας όσο και ένα επαρκές ως προς τον κίνδυνο επίπεδο κυβερνοανθεκτικότητας και να σηματοδοτούν τη συμμόρφωση με τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ·

278.  προτείνει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να παράσχουν κίνητρα για την τήρηση απαιτήσεων κυβερνοασφάλειας για τα συστήματα ΤΝ μέσω πολιτικών για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, μεταξύ άλλων καθιστώντας υποχρεωτικές ορισμένες αρχές δεοντολογίας, ασφάλειας και προστασίας για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων όσον αφορά εφαρμογές ΤΝ, ιδίως σε κρίσιμους τομείς·

279.  ζητεί από τον Οργανισμό της ΕΕ για την Κυβερνοασφάλεια (ENISA) να διενεργεί τομεακές εκτιμήσεις κινδύνου για την ασφάλεια, ξεκινώντας από τομείς, τόσο δημόσιους όσο και ιδιωτικούς, που αφορούν τις πλέον υψηλού κινδύνου και ευαίσθητες χρήσεις της ΤΝ και έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες αρνητικών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία, την ασφάλεια, την προστασία και τα θεμελιώδη δικαιώματα· τονίζει ότι ο ENISA, μαζί με το ευρωπαϊκό κέντρο αρμοδιότητας για θέματα κυβερνοασφάλειας και το δίκτυο εθνικών κέντρων συντονισμού, θα πρέπει να αξιολογούν περιστατικά κυβερνοασφάλειας, με σκοπό τον εντοπισμό κενών και νέων τρωτών σημείων και την έγκαιρη παροχή συμβουλών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ σχετικά με τις κατάλληλες διορθωτικές ενέργειες·

280.  ενθαρρύνει τις εταιρείες που χρησιμοποιούν, αναπτύσσουν ή εφαρμόζουν συστήματα βασιζόμενα στην ΤΝ που δραστηριοποιούνται στην ψηφιακή ενιαία αγορά να αναπτύξουν μια σαφή και ανεξάρτητα αξιολογούμενη στρατηγική κυβερνοασφάλειας, με βάση την ατομική τους κατάσταση κινδύνου· ενθαρρύνει τη συμπερίληψη συστημάτων ΤΝ στη μοντελοποίηση απειλών και τη διαχείριση κινδύνων για την ασφάλεια· προτείνει στην Επιτροπή, τον ENISA και τις εθνικές αρχές να υποστηρίξουν αυτή τη διαδικασία·

281.  δηλώνει ότι οι απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για τα προϊόντα ΤΝ θα πρέπει να καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους· επισημαίνει ότι πρέπει επίσης να καταστεί σαφές ότι κάθε εταιρεία στην αλυσίδα εφοδιασμού πρέπει να διαδραματίσει τον ρόλο της συμβάλλοντας στη δημιουργία ανθεκτικών προϊόντων ΤΝ· σημειώνει ότι οι νέες απαιτήσεις θα πρέπει να βασίζονται στον σχετικό κίνδυνο που ενέχει η συγκεκριμένη ομάδα προϊόντων και στον βαθμό επιρροής στο επίπεδο κινδύνου, προκειμένου να αποφευχθεί η δυσανάλογη επιβάρυνση για τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις·

282.  προτείνει να ληφθούν υπόψη οι υφιστάμενες πρωτοβουλίες σε ορισμένα κράτη μέλη, όπως ο γερμανικός κατάλογος κριτηρίων συμμόρφωσης προς τις υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους ΤΝ ή το πρόγραμμα πιστοποίησης ΤΝ της Μάλτας, για την ανάπτυξη ενός πανευρωπαϊκού συστήματος πιστοποίησης για αξιόπιστη ΤΝ·

iii. Κυβερνοάμυνα

283.  παροτρύνει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν μια ενεργό πολιτική ευρωπαϊκής διπλωματίας στον κυβερνοχώρο καταγγέλλοντας και ταξινομώντας υποστηριζόμενες από το εξωτερικό κυβερνοεπιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων κυβερνοεπιθέσεων που βασίζονται στη ΤΝ, και, παράλληλα, να αξιοποιήσουν την πλήρη εργαλειοθήκη της διπλωματίας της ΕΕ· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η εργαλειοθήκη της ΕΕ για τον κυβερνοχώρο περιλαμβάνει τον τερματισμό της οικονομικής βοήθειας και την επιβολή κυρώσεων κατά των χωρών ή αντιπροσώπων που συμμετέχουν σε κακόβουλες δραστηριότητες στον κυβερνοχώρο ή υβριδικές επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων εκστρατειών παραπληροφόρησης, ή που χρηματοδοτούν κυβερνοεγκλήματα· αναγνωρίζει ότι, σε ορισμένο βαθμό, η κυβερνοάμυνα που βασίζεται στην ΤΝ είναι αποτελεσματικότερη εάν περιέχει επίσης κάποια επιθετικά μέσα και μέτρα, υπό την προϋπόθεση ότι η χρήση τους συμμορφώνεται προς το διεθνές δίκαιο·

284.  προτείνει, επιπλέον, την ενίσχυση των ικανοτήτων κυβερνοασφάλειας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, μεταξύ άλλων με τη χρήση συστημάτων που βασίζονται στην ΤΝ για τη στήριξη μιας συντονισμένης και ταχείας αντίδρασης σε κυβερνοεπιθέσεις· συνιστά την παρακολούθηση της εφαρμογής των πολιτικών κυβερνοάμυνας σε κάθε κράτος μέλος και την αξιολόγηση της κατανομής των σχετικών πόρων εντός της ΕΕ·

285.  τονίζει την ανάγκη να αναλυθεί ο αντίκτυπος της ΤΝ στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και να αναπτυχθούν συστάσεις σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των νέων προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας σε επίπεδο ΕΕ, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, τον ιδιωτικό τομέα, τους ερευνητές, τους επιστήμονες και την κοινωνία των πολιτών·

286.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για την επιβράβευση της ανακάλυψης τρωτών σημείων και την υποστήριξη των ελέγχων σε προϊόντα, συστήματα και διαδικασίες που βασίζονται στην ΤΝ·

iv. Στρατιωτική χρήση της ΤΝ

287.  σημειώνει ότι οποιαδήποτε χρήση στρατιωτικής ΤΝ πρέπει να υπόκειται σε αυστηρούς μηχανισμούς ανθρώπινου ελέγχου και εποπτείας, σε δεοντολογικές αρχές και να πραγματοποιείται με πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου· σημειώνει, επιπλέον, ότι η ΕΕ θα πρέπει να συνεργαστεί με τους ομονοούντες εταίρους της για ένα διεθνές πλαίσιο για ασφαλή έρευνα, ανάπτυξη και χρήση όπλων με τη βοήθεια της ΤΝ, το οποίο θα ενισχύει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του δικαίου των ένοπλων συγκρούσεων· υπενθυμίζει τους διεθνείς κανόνες και αρχές, όπως η αναλογικότητα ισχύος, που πρέπει να τηρούνται κατά την ανάπτυξη και τη χρήση νέων στρατιωτικών τεχνολογιών·

288.  σημειώνει ότι οι τεχνολογίες που βασίζονται στην ΤΝ αποτελούν ολοένα και πιο σημαντικό στοιχείο του στρατιωτικού εξοπλισμού και της στρατηγικής· τονίζει ότι οι αποκλειστικές στρατιωτικές χρήσεις της ΤΝ και χρήσεις που αφορούν την εθνική ασφάλεια θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως αυστηρά διακριτές από τις περιπτώσεις μη στρατιωτικής χρήσης· υπενθυμίζει ότι τα ζητήματα που σχετίζονται με τις αναδυόμενες τεχνολογίες στον στρατιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων των ζητημάτων που σχετίζονται με την ΤΝ, εξετάζονται από την ομάδα κυβερνητικών εμπειρογνωμόνων για τις αναδυόμενες τεχνολογίες στον τομέα των φονικών αυτόνομων οπλικών συστημάτων, στην οποία εκπροσωπούνται τα κράτη μέλη της ΕΕ·

289.  επικροτεί τη μελλοντική στρατηγική πυξίδα της ΕΕ που αναμένεται να παράσχει ένα πλαίσιο και ένα ορισμένο επίπεδο φιλοδοξίας για την αντιμετώπιση των πτυχών της ΤΝ που αφορούν την ασφάλεια και την άμυνα· υπενθυμίζει ότι η μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας θα επιτρέψει στα κράτη μέλη και την Ένωση να ενισχύσουν τις επενδύσεις, τις ικανότητες και τη διαλειτουργικότητα στον τομέα των νέων τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένης της ΤΝ·

290.  δηλώνει ότι η ΕΕ θα πρέπει να θεωρεί την ΤΝ κρίσιμη συνιστώσα της ευρωπαϊκής τεχνολογικής κυριαρχίας·

291.  καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να εκπαιδεύουν το στρατιωτικό προσωπικό τους, ώστε να διασφαλίσουν ότι διαθέτει τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες για τη χρήση της ΤΝ στα συστήματα ελέγχου, επιχειρήσεων και επικοινωνίας· χαιρετίζει την προσέγγιση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας όσον αφορά τα φονικά αυτόνομα οπλικά συστήματα και το άρθρο 10 παράγραφος 6 του σχετικού κανονισμού· επισημαίνει τη σημασία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας για την υποστήριξη της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των χωρών της ΕΕ στην έρευνα για τη στρατιωτική ΤΝ, την ανάπτυξη υπερσύγχρονων αμυντικών τεχνολογιών και την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών, συγκεκριμένα κέντρων δεδομένων με ισχυρές κυβερνοϊκανότητες·

292.  καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει κοινή θέση όσον αφορά τα αυτόνομα οπλικά συστήματα, η οποία θα διασφαλίζει ότι οι καίριες λειτουργίες των συστημάτων αυτών θα υπόκεινται σε ουσιαστικό ανθρώπινο έλεγχο· επιμένει στην έναρξη διεθνών διαπραγματεύσεων για μια νομικά δεσμευτική πράξη που θα απαγορεύει τα πλήρως αυτόνομα οπλικά συστήματα· δηλώνει ότι μια τέτοια διεθνής συμφωνία θα πρέπει να ορίζει ότι όλα τα φονικά όπλα που βασίζονται σε ΤΝ πρέπει να υπόκεινται σε ουσιαστική ανθρώπινη εποπτεία και έλεγχο, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι εξακολουθεί να τηρείται η αρχή της ανθρώπινης παρέμβασης και, επομένως, άνθρωποι είναι τελικά υπεύθυνοι για την απόφαση επιλογής στόχου και λήψης φονικής δράσης·

293.  ζητεί στενότερη συνεργασία με το ΝΑΤΟ στον τομέα της κυβερνοάμυνας και καλεί τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να στηρίξουν τις πολυμερείς προσπάθειες για τη ρύθμιση της στρατιωτικής χρήσης της ΤΝ·

5.Συμπέρασμα: επείγουσα έκκληση για ανάληψη δράσης!

294.  πιστεύει ότι ο εν εξελίξει ψηφιακός μετασχηματισμός, στον οποίο η ΤΝ διαδραματίζει καίριο ρόλο, έχει πυροδοτήσει έναν παγκόσμιο ανταγωνισμό για την πρωτοκαθεδρία στον τομέα της τεχνολογίας· τονίζει ότι η ΕΕ μέχρι στιγμής υστερεί, με αποτέλεσμα τα μελλοντικά τεχνολογικά πρότυπα να κινδυνεύουν να αναπτυχθούν χωρίς επαρκείς συνεισφορές της ΕΕ, συχνά από μη δημοκρατικούς φορείς, γεγονός που αποτελεί πρόκληση για την πολιτική σταθερότητα και την οικονομική ανταγωνιστικότητα· καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ΕΕ πρέπει να αναλάβει δράση ως παγκόσμιος φορέας καθορισμού προτύπων για την ΤΝ·

295.  επισημαίνει ότι η ΤΝ, μολονότι συχνά παρουσιάζεται ως απρόβλεπτη απειλή, μπορεί να αποτελέσει ισχυρό ψηφιακό εργαλείο και παράγοντα που αλλάζει τα δεδομένα σχετικά με πολλές σημαντικές πτυχές, μεταξύ άλλων προσφέροντας καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, αυξάνοντας τις επιλογές των καταναλωτών και καθιστώντας αποδοτικότερες τις διαδικασίες παραγωγής· σημειώνει ότι υπάρχουν σαφή οφέλη και ευκαιρίες από την υιοθέτηση τεχνολογιών ΤΝ για το σύνολο της κοινωνίας, μεταξύ άλλων στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, της βιωσιμότητας, της ασφάλειας και της ανταγωνιστικότητας· επισημαίνει ότι, ταυτόχρονα, οι τεχνολογίες ΤΝ ενέχουν τον κίνδυνο να μειώσουν την ανθρώπινη παρέμβαση και να υποκαταστήσουν την ανθρώπινη αυτονομία· τονίζει ότι τόσο τα εν λόγω οφέλη όσο και οι κίνδυνοι θα πρέπει να κατευθύνουν και να διαμορφώνουν τη νομοθεσία και τη δημόσια επικοινωνία σχετικά με την ΤΝ·

296.  επισημαίνει ότι η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει τη διεθνή συζήτηση για την ΤΝ και να αναπτύξει παγκοσμίως πρωτοπόρους κοινούς κανόνες και πρότυπα, προωθώντας μια ανθρωποκεντρική, αξιόπιστη και βιώσιμη προσέγγιση της ΤΝ, σε πλήρη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η ευκαιρία για την εδραίωση μιας τέτοιας διακριτής ευρωπαϊκής προσέγγισης της ΤΝ στη διεθνή σκηνή απαιτεί ταχεία ανάληψη δράσης, και για τον λόγο αυτό, η ΕΕ πρέπει να συμφωνήσει επί μιας κοινής στρατηγικής για την ΤΝ και ενός κανονιστικού πλαισίου σύντομα· τονίζει ότι η διαμόρφωση διεθνών τεχνολογικών κανόνων και προτύπων απαιτεί στενότερο συντονισμό και συνεργασία με ομονοούντες δημοκρατικούς εταίρους·

297.  τονίζει ότι, επί του παρόντος, η ΕΕ απέχει ακόμη πολύ από την εκπλήρωση της φιλοδοξίας της να καταστεί ανταγωνιστική στον τομέα της ΤΝ σε παγκόσμια κλίμακα· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της παροχής εναρμονισμένων κανόνων και προτύπων, της ασφάλειας δικαίου και των ισότιμων όρων ανταγωνισμού για την προώθηση της υιοθέτησης της ΤΝ και της καινοτομίας, μεταξύ άλλων με την άρση των περιττών διοικητικών εμποδίων για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, τις ΜΜΕ και την κοινωνία των πολιτών· αναγνωρίζει ότι η ριζική αλλαγή τέτοιας κλίμακας επηρεάζει κατά διαφορετικό τρόπο διάφορα τμήματα της κοινωνίας και τονίζει ότι η ψηφιακή μετάβαση πρέπει να σέβεται πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα· καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και το Κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένων των αρμόδιων επιτροπών του, να δώσουν συνέχεια στις συστάσεις που διατυπώνονται στον χάρτη πορείας της ΕΕ για την ΤΝ·

298.  ζητεί ένα ρυθμιστικό περιβάλλον για την ΤΝ που θα παρέχει αποτελεσματική διακυβέρνηση και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ενώ, παράλληλα, θα διευκολύνει την ανταγωνιστική πρόσβαση στις ψηφιακές αγορές για φορείς κάθε μεγέθους, με σκοπό την προώθηση της καινοτομίας και της οικονομικής ανάπτυξης προς όφελος όλων· υπογραμμίζει ότι μια ανταγωνιστική, προσβάσιμη και δίκαιη οικονομία δεδομένων, με βάση κοινά πρότυπα, αποτελεί προϋπόθεση για την επαρκή ανάπτυξη και εκπαίδευση της ΤΝ· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τον κίνδυνο η συγκέντρωση της αγοράς στην οικονομία των δεδομένων να επεκταθεί στην οικονομία για εφαρμογές ΤΝ·

299.  καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η πρόοδος στις ψηφιακές φιλοδοξίες της ΕΕ σε τομείς όπως η ΤΝ απαιτούν πολύ μεγαλύτερο βαθμό ολοκλήρωσης και εναρμόνισης στην ψηφιακή ενιαία αγορά, προκειμένου να προωθηθούν οι διασυνοριακές ανταλλαγές και να διασφαλιστεί ότι οι ίδιοι κανόνες και τα ίδια πρότυπα ισχύουν σε ολόκληρη την ΕΕ· τονίζει, εν προκειμένω, ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να καταπολεμήσουν τις καταχρήσεις ισχύος στην αγορά προκειμένου να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού·

300.  καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πρέπει να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να διασφαλιστεί ότι η ψηφιακή μετάβαση προωθεί και δεν παρεμποδίζει την πράσινη μετάβαση· καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα συστήματα ΤΝ απαιτούν άρτιες υποδομές και ικανότητες συνδεσιμότητας· τονίζει ότι οι ψηφιακές υποδομές σύμφωνα με την Πράσινη Συμφωνία θα στοχεύουν όλους τους τομείς και τις αλυσίδες αξίας και θα πρέπει να τηρούν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας· τονίζει ότι η ΤΝ δεν θα είναι, ωστόσο, λειτουργική χωρίς την επαρκή ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών, συμπεριλαμβανομένων ευρυζωνικών δικτύων, οπτικών ινών, κόμβων παρυφών και δικτύων 5G· τονίζει τη σημασία του μετριασμού της αυξανόμενης κατανάλωσης ενέργειας και της χρήσης πόρων για την επίτευξη κλιματικά ουδέτερων ψηφιακών υποδομών έως το 2030·

301.  επισημαίνει ότι η ταχεία τεχνολογική πρόοδος που εισήγαγε η ΤΝ επηρεάζει επίσης τα μέσα διαβίωσης όλων εκείνων που δεν διαθέτουν τις δεξιότητες ώστε να προσαρμοστούν αρκετά γρήγορα σε αυτές τις νέες τεχνολογίες· παρατηρεί ότι η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και η επανειδίκευση μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση πολλών από τις συνακόλουθες κοινωνικοοικονομικές ανησυχίες, αλλά τονίζει ότι οι επιπτώσεις αυτές θα πρέπει επίσης να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας, των αστικών και αγροτικών υποδομών και των δημοκρατικών διαδικασιών· καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, προκειμένου να προωθηθεί η υιοθέτηση καινοτομιών στον τομέα της ΤΝ, να αυξηθεί η αποδοχή των εφαρμογών που βασίζονται στην ΤΝ και να αποφευχθεί το να μείνει κανείς στο περιθώριο, είναι απαραίτητο να παρασχεθούν στα άτομα τα μέσα για την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων· τονίζει ότι, προκειμένου να αυξηθεί ο ψηφιακός γραμματισμός και η ψηφιακή ανθεκτικότητα, η εκπαίδευση ΤΠΕ και η εκπαίδευση που βασίζεται στις θετικές επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανική και τα μαθηματικά πρέπει να ξεκινούν σε πρώιμο στάδιο και να παραμένουν προσβάσιμες σε όλα τα στάδια της ζωής· θεωρεί ότι είναι ζωτικής σημασίας οι πρωτοβουλίες για τη δημιουργία οικοσυστημάτων αριστείας στον τομέα της ΤΝ, την προσέλκυση ταλέντων στον τομέα της ΤΝ στην ΕΕ και την καταπολέμηση της διαρροής εγκεφάλων·

302.  τονίζει τη σημασία της αντιμετώπισης των προκλήσεων που συνδέονται με την ΤΝ όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα, ώστε να μπορέσει πραγματικά η ΤΝ να καταστεί ένα μέσο που εξυπηρετεί τους ανθρώπους και την κοινωνία και επιδιώκει το κοινό καλό και το γενικό συμφέρον· καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, προκειμένου να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη στην ΤΝ μεταξύ των πολιτών, τα θεμελιώδη δικαιώματά τους πρέπει να προστατεύονται σε όλες τις πτυχές της ζωής, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της χρήσης της ΤΝ στη δημόσια σφαίρα και στον χώρο εργασίας· τονίζει, ιδίως, την ανάγκη να αντικατοπτρίζονται τα δικαιώματα, οι στόχοι και τα συμφέροντα των γυναικών και των μειονοτικών κοινοτήτων στην ψηφιακή μετάβαση· τονίζει ότι οι δημόσιες υπηρεσίες και οι διοικητικές δομές τους πρέπει να δώσουν το παράδειγμα· τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να επιταχύνει την υιοθέτηση συστημάτων που βασίζονται στην ΤΝ και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, προκειμένου να διευκολύνει την ασφαλή χρήση της ΤΝ στις δημόσιες διοικήσεις· τονίζει, επιπλέον, ότι η ΤΝ μπορεί να καταστήσει εφικτές νέες λύσεις στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, υπό την προϋπόθεση της κατάλληλης διαχείρισης των κινδύνων και εφόσον η ισότιμη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη ως αρχή επεκταθεί πλήρως στις εφαρμογές ΤΝ που σχετίζονται με την υγεία·

303.  καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η στρατηγική της ΕΕ για την ΤΝ δεν θα πρέπει να παραβλέπει τις στρατιωτικές πτυχές και τις πτυχές ασφάλειας και τις συναφείς ανησυχίες που προκύπτουν από την παγκόσμια ανάπτυξη των τεχνολογιών ΤΝ· τονίζει ότι η διεθνής συνεργασία με ομονοούντες εταίρους πρέπει να ενισχυθεί προκειμένου να διασφαλίζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και ταυτόχρονα να οικοδομηθεί συνεργασία για την ελαχιστοποίηση των νέων τεχνολογικών απειλών·

o
o   o

304.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1. (2) ΕΕ C 132 της 24.3.2022, σ. 102. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0504. (4) ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1. (5) ΕΕ L 166 της 11.5.2021, σ. 1. (6) ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 1. (7) ΕΕ L 303 της 28.11.2018, σ. 59. (8) ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 149. (9) ΕΕ L 136 της 22.5.2019, σ. 1. (10) ΕΕ L 256 της 19.7.2021, σ. 3. (11) ΕΕ C 288 της 31.8.2017, σ. 1. (12) ΕΕ C 252 της 18.7.2018, σ. 239. (13) ΕΕ C 307 της 30.8.2018, σ. 163. (14) ΕΕ C 132 της 24.3.2022, σ. 45. (15) ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 86. (16) ΕΕ C 449 της 23.12.2020, σ. 37. (17) ΕΕ C 294 της 23.7.2021, σ. 14. (18) ΕΕ C 404 της 6.10.2021, σ. 107. (19) ΕΕ C 404 της 6.10.2021, σ. 129. (20) ΕΕ C 404 της 6.10.2021, σ. 63. (21) ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 34. (22) ΕΕ C 15 της 12.1.2022, σ. 204. (23) ΕΕ C 494 της 8.12.2021, σ. 37. (24) ΕΕ C 15 της 12.1.2022, σ. 28. (25) ΕΕ C 132 της 24.3.2022, σ. 17. (26) Roberts, M., Driggs, D., Thorpe, M. κ.α., «Common pitfalls and recommendations for using machine learning to detect and prognosticate for COVID-19 using chest radiographs and CT scans», Nature Machine Intelligence, τεύχος 3, σ. 199-217, 15 Μαρτίου 2021. (27) Μελέτη της ΓΔ IPOL, «Opportunities of Artificial Intelligence» (Ευκαιρίες της τεχνητής νοημοσύνης), Ιούνιος 2020. (28) έγγραφο εργασίας της AIDA, «Artificial Intelligence and the Green Deal» (Τεχνητή νοημοσύνη και Πράσινη Συμφωνία), Μάρτιος 2021. (29) Ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Νοεμβρίου 2021 σχετικά με μια πολιτική ανταγωνισμού κατάλληλη για νέες προκλήσεις (COM(2021)0713). (30) Acemoglu, D., κ.α., «AI and Jobs: Evidence from Online Vacancies» (ΤΝ και θέσεις εργασίας: στοιχεία από κενές θέσεις απασχόλησης στο διαδίκτυο), Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών, Δεκέμβριος 2020. (31) Ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Μαρτίου 2021 με τίτλο «Ψηφιακή Πυξίδα 2030: η ευρωπαϊκή οδός για την ψηφιακή δεκαετία» (COM(2021)0118), (32) Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Συντονισμένο σχέδιο για την τεχνητή νοημοσύνη, COM(2018)0795. (33) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη (πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη) και για την τροποποίηση ορισμένων νομοθετικών πράξεων της Ένωσης (COM(2021)0206). (34) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Προώθηση μιας ευρωπαϊκής προσέγγισης της τεχνητής νοημοσύνης (COM(2021)0205). (35) Στοιχεία του 2018. (36) Koerner, K., «(How) will the EU become an AI superstar?» ((Πώς) θα γίνει η ΕΕ κορυφαία στην ΤΝ;), Deutsche Bank, Μάρτιος 2020. (37) ΕΕ L 316 της 14.11.2012, σ. 12. (38) Οδηγία 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1985, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων (ΕΕ L 210 της 7.8.1985, σ. 29). (39) Οδηγία (ΕΕ) 2019/1024 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για τα ανοικτά δεδομένα και την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα (ΕΕ L 172 της 26.6.2019, σ. 56). (40) Οδηγία 2014/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για μέτρα μείωσης του κόστους εγκατάστασης υψίρρυθμων δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών (ΕΕ L 155 της 23.5.2014, σ. 1). (41) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 910/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά και την κατάργηση της οδηγίας 1999/93/ΕΚ (ΕΕ L 257 της 28.8.2014, σ. 73). (42) ΕΕ L 295 της 21.11.2018, σ. 1. (43) ΕΕ L 79 I της 21.3.2019, σ. 1. (44) ΕΕ L 206 της 11.6.2021, σ. 1.