Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη δέσμη προσαρμογής στον στόχο του 55 % της Επιτροπής, της 14ης Ιουλίου 2021, για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Μαΐου 2022 με τίτλο «Εξοικονόμηση ενέργειας στην ΕΕ» (COM(2022)0240),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 14ης Δεκεμβρίου 2021 με τίτλο «Το νέο πλαίσιο αστικής κινητικότητας της ΕΕ» (CΟΜ(2021)0811),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Δεκεμβρίου 2020 με τίτλο «Στρατηγική για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα - οι ευρωπαϊκές μεταφορές σε τροχιά μέλλοντος» (COM(2020)0789),

–  έχοντας υπόψη τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2019/73 της Επιτροπής, της 17ης Ιανουαρίου 2019, για την επιβολή οριστικού δασμού αντιντάμπινγκ και την οριστική είσπραξη του προσωρινού δασμού που επιβλήθηκε στις εισαγωγές ηλεκτρικών ποδηλάτων καταγωγής Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας(1),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, της 12ης Οκτωβρίου 2016, με τίτλο «Οδικός χάρτης της ΕΕ για την ποδηλασία»(2),

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 06/2020 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Βιώσιμη αστική κινητικότητα στην ΕΕ: Δεν είναι δυνατή η επίτευξη ουσιαστικής βελτίωσης χωρίς δέσμευση από πλευράς των κρατών μελών»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2020 με τίτλο «Μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη» (COM(2020)0102),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Ιανουαρίου 2021 σχετικά με την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ)(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με το πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την οδική ασφάλεια 2021-2030 – Συστάσεις σχετικά με τα επόμενα βήματα προς το «Όραμα μηδενικών απωλειών»(4),

–  έχοντας υπόψη την ομιλία που εκφώνησε στις 30 Ιουνίου 2022 ο Frans Timmermans, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής, στη σύνοδο κορυφής για το ποδήλατο στην Κοπεγχάγη,

–  έχοντας υπόψη την αρχή της επικουρικότητας και συγκεκριμένα το άρθρο 5 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη «Δήλωση των κρατών μελών για το ποδήλατο ως φιλικό προς το περιβάλλον μέσο μεταφοράς», που εγκρίθηκε κατά τη διάρκεια της λουξεμβουργιανής Προεδρίας της ΕΕ τον Οκτώβριο του 2015,

–  έχοντας υπόψη τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως τον στόχο 11 σχετικά με τις βιώσιμες πόλεις και κοινότητες, σύμφωνα με τον οποίο η ποδηλασία θεωρείται ότι καθιστά τις πόλεις και τους οικισμούς πιο ασφαλείς, ανθεκτικούς, βιώσιμους και χωρίς αποκλεισμούς,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της Επιτροπής της 7ης Ιουλίου 2022 ως απάντηση στην ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με την ανάπτυξη στρατηγικής της ΕΕ για την ποδηλασία (O-000025/2022 – B9-0017/2022),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού,

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταφορές αποτελούν σημαντική πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ότι οι βιώσιμοι τρόποι μεταφοράς, όπως η ποδηλασία, είναι απαραίτητοι για να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ για το κλίμα και τη μείωση της ρύπανσης, καθώς και οι φιλοδοξίες της στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών «Εξοικονόμηση ενέργειας στην ΕΕ» και REPowerEU·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποδηλασία αποφέρει πολλά οφέλη, όπως καλύτερη υγεία, μειωμένη κυκλοφοριακή συμφόρηση και ηχορύπανση, βελτιωμένη ποιότητα του αέρα, οικονομική ανάπτυξη, καθώς και περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποδήλατο δεν αποτελεί μόνο ένα σχετικά οικονομικό μέσο μεταφοράς, το οποίο οι περισσότεροι πολίτες έχουν την οικονομική δυνατότητα να αποκτήσουν, αλλά είναι και συντελεστικό μιας βιώσιμης οικονομίας·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται πιο ασφαλείς υποδομές για να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που προσφέρει η ποδηλασία, η οποία αποτελεί πολύτιμη εναλλακτική για σύντομες μετακινήσεις·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποδηλατικό οικοσύστημα της ΕΕ περιλαμβάνει ήδη πάνω από 1 000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) καθώς και 1 εκατομμύριο θέσεις εργασίας οι οποίες μέχρι το 2030 μπορεί να αυξηθούν σε έως και 2 εκατομμύρια· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ηλεκτρικά ποδήλατα αποτελούν για την ανάπτυξη του κλάδου της ποδηλασίας ευκαιρία που προσφέρει δυνατότητες για τη δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας και την απορρόφηση μετεκπαιδευόμενων εργαζομένων από άλλους τομείς·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη ασφαλών χώρων στάθμευσης και μέτρων για την πρόληψη κλοπών, καθώς και η απουσία ειδικών ποδηλατόδρομων, θεωρούνται τα δύο κυρίαρχα εμπόδια για την προσέλκυση νέων χρηστών και την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ποδηλασίας στις πόλεις·

1.  θεωρεί ότι η ποδηλασία θα πρέπει να αναγνωριστεί ως πλήρως ανεπτυγμένος τρόπος μεταφοράς· ζητεί από την Επιτροπή να αναπτύξει μια ειδική ευρωπαϊκή στρατηγική για την ποδηλασία με στόχο τον διπλασιασμό έως το 2030 του αριθμού των χιλιομέτρων που διανύονται με ποδήλατα στην Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την εναρμονισμένη συλλογή δεδομένων σχετικά με την ποδηλασία, συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανικών δεδομένων·

2.  σημειώνει ότι η ποδηλασία έχει αυξηθεί ως απάντηση στην πανδημία COVID-19 και στην αυξανόμενη τιμή των ορυκτών καυσίμων μετά τον παράνομο επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας· ενθαρρύνει τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να εξετάσουν το ενδεχόμενο διατήρησης των υποδομών ποδηλασίας που δημιουργήθηκαν ως απάντηση στην πανδημία μέσω των τακτικών χωροταξικών διαδικασιών τους και να λάβουν απτά μέτρα για την ορθή ενσωμάτωση της ποδηλασίας στα πλαίσια αστικής κινητικότητας, αναγνωρίζοντας παράλληλα τη δυνατότητά της να συμβάλει στην καλύτερη σύνδεση μεταξύ των προαστιακών περιοχών και των αστικών κέντρων, ιδίως μέσω ποδηλατικών αρτηριών·

3.  ενθαρρύνει, με σκοπό την προώθηση της πολυτροπικότητας, τη δημιουργία συνεργειών μεταξύ της ποδηλασίας και άλλων τρόπων μεταφοράς, όπως η διάθεση περισσότερων θέσεων για ποδήλατα εντός των τρένων και η παροχή ασφαλέστερων χώρων στάθμευσης ποδηλάτων σε σταθμούς και κόμβους κινητικότητας·

4.  θεωρεί ότι οι ευρωπαϊκές πολιτικές και η ευρωπαϊκή στήριξη θα πρέπει να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τη διευκόλυνση της ποδηλασίας κατά την κατασκευή ή την αναβάθμιση των υποδομών του ΔΕΔ-Μ, δημιουργώντας, μεταξύ άλλων, ποδηλατοδρόμους παράλληλα με τις σιδηροδρομικές γραμμές και τις εσωτερικές πλωτές οδούς, όπου αυτό είναι εφικτό·

5.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να αυξήσουν σημαντικά τις επενδύσεις στην κατασκευή χωριστών υποδομών ποδηλασίας, να ενσωματώσουν οικονομικά προσιτά συστήματα χρήσης ηλεκτρικών ποδηλάτων και κοινής χρήσης ποδηλάτων στα δίκτυα των σχεδίων κινητικότητας και να αντιληφθούν την ποδηλασία ως ζωτικής σημασίας λύση για το «τελευταίο χιλιόμετρο» στους αστικούς κόμβους·

6.  επισημαίνει ότι ο σχεδιασμός των αστικών υποδομών θα πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ για την οδική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων των προτύπων ασφάλειας για την ποδηλασία· καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει τις εργασίες της όσον αφορά τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις απαιτήσεις ποιότητας για ασφαλείς και υψηλής ποιότητας υποδομές ποδηλασίας που προβλέπονται στην οδηγία για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών (RISM)(5)· υπογραμμίζει την ανάγκη να αναβαθμιστούν οι τεχνολογίες συστημάτων ευφυών μεταφορών, ώστε να βελτιωθεί η αναγνώριση των ποδηλατών στον δρόμο·

7.  καλεί την Επιτροπή να αναγνωρίσει τη βιομηχανία ποδηλάτων, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής συσσωρευτών για ηλεκτρικά ποδήλατα και της κυκλικής οικονομίας, και ιδίως τις ΜΜΕ, ως νόμιμους εταίρους στο οικοσύστημα κινητικότητας της βιομηχανικής στρατηγικής της ΕΕ, καθώς και σε προγράμματα και συστήματα χρηματοδότησης βιομηχανικών υποδομών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν σχέδια για την ποδηλασία και συναφείς τομείς, όπως, μεταξύ άλλων, η κινητικότητα, ο τουρισμός, η υγεία και ο αθλητισμός·

8.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν την παραγωγή ποδηλάτων και εξαρτημάτων που κατασκευάζονται στην Ευρώπη, προκειμένου να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ, γεφυρώνοντας το επενδυτικό χάσμα, διατηρώντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο και προωθώντας την επανεγκατάσταση και την ασφάλεια της αλυσίδας εφοδιασμού, ενθαρρύνοντας παράλληλα τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, δημιουργώντας συνεργατικούς σχηματισμούς ποδηλασίας και ενισχύοντας τη συναρτώμενη με τη βιομηχανία επαγγελματική κατάρτιση·

9.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη ποδηλασία για τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα και να καταστήσουν την ποδηλασία οικονομικά προσιτή για τις ευάλωτες ομάδες· σημειώνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα και τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία μπορούν να βοηθήσουν όσους πλήττονται περισσότερο από τη «μεταφορική φτώχεια », στηρίζοντας την αγορά ποδηλάτων ή την πρόσβαση σε υπηρεσίες διάθεσης ποδηλάτων στο κοινό·

10.  καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να διοργανώσουν εκπαιδευτικές εκστρατείες και προγράμματα κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένων ενημερωτικών εκστρατειών, για να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σε θέματα οδικής ασφάλειας, υποστηρίζοντας την ασφαλή χρήση ποδηλάτων και ηλεκτρικών ποδηλάτων· καλεί επίσης την Επιτροπή να προτείνει κατευθυντήριες γραμμές για την ασφαλή ποδηλασία (χρήση κράνους, περιορισμοί λόγω ηλικίας, μεταφορά παιδιών κ.λπ.) και ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση της ποδηλασίας μεταξύ των γυναικών και των ηλικιωμένων, ιδίως μέσω της βελτίωσης της ασφάλειας·

11.  σημειώνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ορθή επιβολή και παρακολούθηση είναι ουσιαστικής σημασίας για την ασφάλεια και την προστασία των χρηστών, και ζητεί να δοθεί έμφαση στην επιβολή των υφιστάμενων κανόνων, προκειμένου να διασφαλιστεί η αρμονική συνύπαρξη των διαφόρων τρόπων μεταφοράς·

12.  υπογραμμίζει τη δυναμική των ηλεκτρικών ποδηλάτων για την αύξηση της ποδηλασίας· σημειώνει ότι, προκειμένου να επιταχυνθεί η διάθεση ηλεκτρικών ποδηλάτων και η πρόσβαση σε αυτά, τα ηλεκτρικά υποβοηθούμενα ποδήλατα που μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητες έως 25 km/h θα πρέπει να διαθέτουν κατάλληλη νομική ταξινόμηση τόσο στην ενωσιακή όσο και στην εθνική νομοθεσία·

13.  επισημαίνει ότι κατά τον σχεδιασμό κατοικιών θα πρέπει να υπάρχει δέουσα μέριμνα για ασφαλείς και προστατευμένες θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων καθώς και δυνατότητα φόρτισης ηλεκτρικών ποδηλάτων·

14.  ενθαρρύνει τις εταιρείες, τους δημόσιους οργανισμούς και τα ιδρύματα να προωθήσουν την ποδηλασία μέσω ειδικών κινήτρων, όπως μεταξύ άλλων προγράμματα για εργαζομένους και η δημιουργία επαρκών χώρων στάθμευσης ποδηλάτων με φορτιστές για ηλεκτρικά ποδήλατα, καθώς και η διάθεση επαρκών εγκαταστάσεων υγιεινής·

15.  τονίζει ότι ο ποδηλατικός τουρισμός και η ποδηλασία στις αγροτικές περιοχές πρέπει να υποστηριχθούν με την επιτάχυνση της ανάπτυξης του δικτύου EuroVelo και των 17 διαδρομών του, ιδίως με την εξασφάλιση μεγαλύτερης στήριξης και την αξιοποίηση συνεργειών με το δίκτυο ΔΕΔ-Μ·

16.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να μειώσουν τους συντελεστές ΦΠΑ για την αγορά, ενοικίαση και επισκευή ποδηλάτων και ηλεκτρικών ποδηλάτων·

17.  καλεί την Επιτροπή να ανακηρύξει το 2024 «Ευρωπαϊκό έτος ποδηλασίας»·

18.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη, καθώς και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1) ΕΕ L 16 της 18.1.2019, σ. 108. (2) ΕΕ C 88 της 21.3.2017, σ. 49. (3) ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 47. (4) ΕΕ C 132 της 24.3.2022, σ. 45. (5) Οδηγία (ΕΕ) 2019/1936 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 2008/96/ΕΚ για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών (ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 1).