Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου,

–  έχοντας υπόψη τον Αφρικανικό Χάρτη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών,

–  έχοντας υπόψη την Αμερικανική Σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου,

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,

–  έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα σχετικά με την προστασία από τη βία και άλλες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά προσώπων λόγω του πραγματικού ή τεκμαιρόμενου σεξουαλικού προσανατολισμού τους ή της ταυτότητας φύλου τους, το οποίο εγκρίθηκε κατά την 55η τακτική σύνοδο της Αφρικανικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των Λαών στη Λουάντα, Αγκόλα, που διεξήχθη από τις 28 Απριλίου έως τις 12 Μαΐου 2014,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση, την οποία υπέγραψαν 85 χώρες κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών της 22ας Μαρτίου 2011, σχετικά με τον τερματισμό των πράξεων βίας και των συναφών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου,

–  έχοντας υπόψη τις αρχές της Yogyakarta όσον αφορά την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε σχέση με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του ανεξάρτητου ειδικού για την προστασία από τη βία και τις διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, της 11ης Μαΐου 2018,

–  έχοντας υπόψη το έργο της βασικής ομάδας των Ηνωμένων Εθνών για τα ΛΟΑΤΙ, και ιδίως την από 19ης Μαρτίου 2023 δήλωσή της, με την οποία ζητεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να ενσωματώσει καλύτερα τα ανθρώπινα δικαιώματα των ΛΟΑΤΙ στη διεθνή εντολή του για την ειρήνη και την ασφάλεια,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα 70/1 των Ηνωμένων Εθνών με τίτλο «Να αλλάξουμε τον κόσμο μας: η Ατζέντα του 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη» (η Ατζέντα του 2030), το οποίο εγκρίθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη στις 25 Σεπτεμβρίου 2015 στη Νέα Υόρκη και κατοχύρωσε τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση που εξέδωσε το 2022 η επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW) στην υπόθεση Rosanna Flamer-Caldera κατά Σρι Λάνκα,

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, της 25ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024» (JOIN(2020)0005),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ 2020-2025» (COM(2020)0698),

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ της ομάδας κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) και της ΕΕ (συμφωνία του Κοτονού), του 2000, όπως και τις ρήτρες και δεσμεύσεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων που περιλαμβάνονται σε αυτή, και ιδίως το άρθρο 8 παράγραφος 4, το άρθρο 9, το άρθρο 31α στοιχείο ε) και το άρθρο 65,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την προαγωγή και προστασία της άσκησης όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από λεσβίες, ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλα, τρανς και ίντερσεξ άτομα (ΛΟΑΤΙ), οι οποίες εγκρίθηκαν στις 24 Ιουνίου 2013,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με τη θανατική ποινή, οι οποίες εγκρίθηκαν στις 12 Απριλίου 2013,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα όσον αφορά την απαγόρευση των διακρίσεων στην εξωτερική δράση, οι οποίες εγκρίθηκαν στις 18 Μαρτίου 2019,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/1998 του Συμβουλίου, της 7ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά σοβαρών παραβιάσεων και καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων(1),

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), και ιδίως τα άρθρα 21 και 26,

–  έχοντας υπόψη το θεματολόγιο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης για την ένταξη και την πολυμορφία για την περίοδο 2023-2025, το οποίο εγκρίθηκε στις 6 Μαρτίου 2023,

–  έχοντας υπόψη το νομοσχέδιο της Ουγκάντας κατά της ομοφυλοφιλίας, της 21ης Μαρτίου 2023,

–  έχοντας υπόψη το σύνταγμα της Ουγκάντας, του 1995,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Ουγκάντα,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών, της 29ης Μαρτίου 2023, με την οποία καταδικάζεται η σκανδαλώδης νομοθεσία κατά των ΛΟΑΤ στην Ουγκάντα,

–  έχοντας υπόψη την από 22ας Μαρτίου 2023 δήλωση του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Volker Türk,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προασπίζει την εγγενή αξιοπρέπεια και τα ίσα δικαιώματα όλων των ανθρώπων χωρίς κανενός είδους διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένων των αναφαίρετων δικαιωμάτων στη ζωή, την ελευθερία, την προσωπική ασφάλεια και την προστασία από διακρίσεις, της ελευθερίας από αυθαίρετες συλλήψεις ή κρατήσεις και του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι παραδοσιακά υπάρχουν διαφορετικές σεξουαλικές σχέσεις και ταυτότητες φύλου σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς, μεταξύ άλλων και σε αφρικανικούς πολιτισμούς·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον Αφρικανικό Χάρτη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών, «κάθε άτομο απολαύει των δικαιωμάτων και ελευθεριών που αναγνωρίζονται και διασφαλίζονται στον παρόντα Χάρτη χωρίς κανενός είδους διάκριση» (άρθρο 2), «κάθε άτομο είναι ίσο ενώπιον του νόμου» και «κάθε άτομο απολαύει ίσης προστασίας του νόμου» (άρθρο 3), και «κάθε ανθρώπινο ον απολαύει σεβασμού για τη ζωή του και την ακεραιότητα του προσώπου του» και «κανείς δεν μπορεί να στερηθεί αυθαίρετα το δικαίωμα αυτό» (άρθρο 4)·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα (ICCPR) αναγνωρίζει το δικαίωμα στη ζωή ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και αναφέρει ρητά ότι δεν θα πρέπει να επιβάλλεται η θανατική ποινή για μη βίαια αδικήματα ή για εγκλήματα τα οποία διαπράχθηκαν από άτομα που ήταν κάτω των 18 ετών κατά τον χρόνο τέλεσης του αδικήματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ICCPR απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, και ότι η επιβολή της θανατικής ποινής για σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου παραβιάζει την αρχή αυτή·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι 61 χώρες ανά τον κόσμο —κυρίως στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία— ποινικοποιούν διά νόμου την ομοφυλοφιλία και την τρανς ταυτότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι δύο ακόμη χώρες την ποινικοποιούν εκ των πραγμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία, το Αφγανιστάν, το Ιράν, την Υεμένη, τη Σομαλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπρουνέι, τη βόρεια Νιγηρία, τη Μαυριτανία και το Πακιστάν, επιβάλλεται η θανατική ποινή για συναινετικές σεξουαλικές πράξεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νόμοι που ποινικοποιούν τη συναινετική σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου παραβιάζουν θεμελιώδη και διεθνώς προστατευόμενα ανθρώπινα δικαιώματα·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη το παγκόσμιο κίνημα για την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και της τρανς ταυτότητας, καθώς ο αριθμός των χωρών που ποινικοποιούν τος συναινετικές πράξεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου έχει μειωθεί από 113 το 1990 σε 64 το 2023· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κίνημα αυτό τροφοδοτείται από την αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι οι νόμοι που ποινικοποιούν την ομοφυλοφιλία και την τρανς ταυτότητα εισάγουν διακρίσεις και παραβιάζουν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, και ότι η κοινωνική πρόοδος απαιτεί την ίση πρόσβαση στα δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυξανόμενη αυτή δυναμική καλλιεργεί την ελπίδα ότι ο κόσμος κινείται προς ένα πιο δίκαιο και ισότιμο μέλλον όπου όλα τα άτομα θα είναι ελεύθερα να απολαύουν των δικαιωμάτων τους χωρίς τον φόβο διακρίσεων ή διώξεων·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Απρίλιο του 2023, οι Νήσοι Κουκ έγιναν η πλέον πρόσφατη χώρα που αποποινικοποίησε την ομοφυλοφιλία τροποποιώντας τον οικείο νόμο για τα εγκλήματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις αρχές του 2023, η Σιγκαπούρη αποποινικοποίησε τις «απρεπείς πράξεις μεταξύ ανδρών» τροποποιώντας τον ποινικό της κώδικα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε πολλές πρόσφατες υποθέσεις, η αποποινικοποίηση των συναινετικών σχέσεων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου ήταν απόρροια δικαστικών αποφάσεων, όπως η προφορική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των Μπαρμπάντος τον Δεκέμβριο του 2022 και η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ανατολικής Καραϊβικής τον Αύγουστο του 2022·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 21 Μαρτίου 2023, το Κοινοβούλιο της Ουγκάντας ενέκρινε το νομοσχέδιο κατά της ομοφυλοφιλίας (εφεξής «το νομοσχέδιο»)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το νομοσχέδιο προτείνει την επιβολή θανατικής ποινής για το αδίκημα της «διακεκριμένης ομοφυλοφιλίας», ισόβιας κάθειρξης για το αδίκημα της «ομοφυλοφιλίας», φυλάκισης έως 14 ετών για «απόπειρα ομοφυλοφιλίας», και φυλάκισης έως 20 ετών για «προαγωγή της ομοφυλοφιλίας»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελευταία αυτή κατηγορία συνεπάγεται την πλήρη λογοκρισία ζητημάτων ΛΟΑΤΚΙ, μεταξύ άλλων για οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που αναλαμβάνουν έργο υπεράσπισης με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα και υγειονομικής περίθαλψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νομοθεσία αυτή προσκρούει στις ίδιες τις συνταγματικές διατάξεις της Ουγκάντας, οι οποίες κατοχυρώνουν την ισότητα και την απαγόρευση των διακρίσεων για όλους·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι προηγούμενες εκδοχές παρόμοιων νομοσχεδίων που απαγορεύουν την προαγωγή της ομοφυλοφιλίας και τις ομοφυλοφιλικές πράξεις είχαν ήδη προταθεί το 2009, το 2012, το 2013 και το 2014, γεγονός που σηματοδοτεί μια τάση συστηματικής αποδιοπόμπευσης των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικοί, καθώς και ντόπιοι και ξένοι θρησκευτικοί ηγέτες, έχουν διαδραματίσει καίριο ρόλο στην υποκίνηση ρητορικής μίσους κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στην Ουγκάντα· λαμβάνοντας υπόψη ότι παρατηρείται ήδη αύξηση της λεκτικής και σωματικής βίας ως αποτέλεσμα της έγκρισης του νομοσχεδίου·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πρόεδρος Museveni προέβη σε εμπρηστικές δηλώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχει δημοσιεύσει ακόμα το νομοσχέδιο·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μόνο τον Φεβρουάριο του 2023, πάνω από 110 ΛΟΑΤ άτομα στην Ουγκάντα κατήγγειλαν περιστατικά, συμπεριλαμβανομένων συλλήψεων, σεξουαλικής βίας, εξώσεων και δημόσιας γύμνωσης·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ουγκάντα είναι συμβαλλόμενο μέρος του ICCPR από το 1995·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εταίρος της Ουγκάντας στον τομέα της αναπτυξιακής συνεργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την Ουγκάντα για την περίοδο 2021-2024 έχει συνολικό προϋπολογισμό 375 εκατομμυρίων EUR·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το νέο παγκόσμιο καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, επιτρέπει στην ΕΕ να στοχοποιεί σοβαρές παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως, ανεξάρτητα από τον τόπο όπου σημειώνονται, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων αυθαίρετων δολοφονιών και απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση στην Ουγκάντα ενδέχεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην περιοχή, καθώς έχουν κατατεθεί παρόμοια νομοσχέδια στην Κένυα, τον Νίγηρα και την Τανζανία·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν επανειλημμένα εκφράσει την αταλάντευτη αντίθεσή τους στη θανατική ποινή ανά πάσα στιγμή και εν πάση περιπτώσει, θεωρώντας την απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και αντίθετη προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν δεσμευθεί να υποστηρίξουν άοκνα την πλήρη κατάργηση της θανατικής ποινής·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν καταδικάσει απερίφραστα νόμους, πολιτικές και πρακτικές που εισάγουν διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της ποινικοποίησης των συναινετικών σχέσεων μεταξύ ενηλίκων του ίδιου φύλου ή της τρανς ταυτότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν ζητήσει από την ΕΕ να επιδιώξει την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και της τρανς ταυτότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε πολυάριθμες περιπτώσεις, το Κοινοβούλιο ζήτησε από τρίτες χώρες να κινηθούν προς την αποποινικοποίηση ως τρόπο διασφάλισης του αδιαίρετου χαρακτήρα όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της απόλαυσής τους από όλα τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 21 ΣΕΕ, «η δράση της Ένωσης στη διεθνή σκηνή έχει ως γνώμονα και σχεδιάζεται με στόχο να προωθεί στο ευρύτερο παγκόσμιο πλαίσιο τις αρχές που έχουν εμπνεύσει τη δημιουργία, την ανάπτυξη και τη διεύρυνσή της», ιδίως δε «τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, την οικουμενικότητα και το αδιαίρετο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, τις αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύης και τον σεβασμό των αρχών του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου»·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) της ΕΕ αποσκοπεί στην ανάπτυξη και εδραίωση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη δεσμεύει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ακολουθούν μια προσέγγιση ως προς την αναπτυξιακή συνεργασία βασιζόμενη στα ανθρώπινα δικαιώματα, η οποία να καλύπτει όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα της ΕΕ «Όλα εκτός από όπλα» (ΟΕΟ) καταργεί τους δασμούς και τις ποσοστώσεις για όλες τις εισαγωγές εμπορευμάτων (πλην όπλων και πυρομαχικών) που εισέρχονται στην ΕΕ από λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ μπορεί να ανακαλέσει τις προτιμήσεις ΟΕΟ για σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις των αρχών που ορίζονται στις διεθνείς συμβάσεις για τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και τα εργασιακά δικαιώματα, όπως συστημικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ουγκάντα

1.  καταδικάζει απερίφραστα το νομοσχέδιο που εγκρίθηκε στις 21 Μαρτίου 2023 από το κοινοβούλιο της Ουγκάντας, το οποίο αυξάνει τις ποινές και διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας της Ουγκάντας που ποινικοποιεί την ομοφυλοφιλία και την τρανς ταυτότητα· θεωρεί ότι η έγκρισή του συνιστά κατάφωρη παραβίαση του συντάγματος της Ουγκάντας και των διεθνών υποχρεώσεων της Ουγκάντας που απορρέουν από τον Αφρικανικό Χάρτη και την αρχιτεκτονική του διεθνούς δικαίου των Ηνωμένων Εθνών, όπως η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το ICCPR και ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών· επισημαίνει ότι το νομοσχέδιο αυτό αντιβαίνει επίσης στις πολιτικές δεσμεύσεις της χώρας για τη βιώσιμη ανάπτυξη, ιδίως όσον αφορά τους ΣΒΑ 3, 5, 10 και 16, και θέτει ενεργά σε σοβαρό κίνδυνο τα δικαιώματα, την υγεία και την ασφάλεια των ανθρώπων·

2.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι μόνο 2 από τους 389 νομοθέτες καταψήφισαν το νομοσχέδιο· αποδοκιμάζει τα σχόλια του προέδρου Museveni, ο οποίος συνέβαλε περαιτέρω στη ρητορική μίσους σχετικά με τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα· είναι θορυβημένο από τον αριθμό των πολιτικών, των θρησκευτικών ηγετών και των προσωπικοτήτων των μέσων ενημέρωσης που έχουν υποκινήσει μίσος· θεωρεί ότι η αποδιοπόμπευση των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων από το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής τάξης της Ουγκάντας συνιστά σοβαρή εξέλιξη που θίγει τις αρχές της δημοκρατίας, το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των διεθνώς αναγνωρισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων· θεωρεί ότι η δημοσίευση του νομοσχεδίου αυτού θα προκαλέσει αναπόφευκτα ένταση στις σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Ουγκάντας, θα χρειαστεί δε η ΕΕ να αναπροσανατολίσει την εστίασή της·

3.  υπενθυμίζει στην κυβέρνηση της Ουγκάντας τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο και τη συμφωνία του Κοτονού, η οποία ζητεί να τηρούνται τα οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες·

4.  εκφράζει την υποστήριξη και τον θαυμασμό του προς τους βουλευτές της Ουγκάντας και τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών που είχαν το θάρρος να υψώσουν το ανάστημά τους και να επικρίνουν δημόσια το νομοσχέδιο·

5.  πιστεύει ότι η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή που απαιτεί την εντονότερη δυνατή θεσμική αντίδραση και αποδοκιμασία, αξίζει δε να αντιμετωπιστεί σε όλα τα επίπεδα διπλωματίας της ΕΕ·

6.  υπενθυμίζει ότι το νομοσχέδιο αυτό είναι το τελευταίο μόνο βήμα της Ουγκάντας στην ανησυχητική πορεία που ακολουθεί εδώ και αρκετά έτη, εν μέσω της αυξανόμενης ομοφοβικής ρητορικής από πολιτικούς, θρησκευτικούς ηγέτες και άλλες σημαντικές προσωπικότητες στην κοινωνία της Ουγκάντας, με ολοένα εντεινόμενες πιέσεις να ασκούνται στην κοινωνία των πολιτών, καθώς και της αυξανόμενης κρατικής ρητορικής μίσους κατά των ΛΟΑΤΚΙ, η οποία υποκινεί το μίσος και τη βία· καταδικάζει αυτή τη μισαλλοδοξία, τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις στον 21ο αιώνα·

7.  υπενθυμίζει ακόμη ότι η σεξουαλική βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι ευρέως διαδεδομένη στην Ουγκάντα και ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στο μίσος και τη βία κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και τη βία κατά των γυναικών, αφενός, και την έλλειψη ισότητα των φύλων, αφετέρου·

8.  υπενθυμίζει ότι η Ουγκάντα υπήρξε πρωτοπόρος στην καταπολέμηση του HIV και του συναφούς στιγματισμού· υπενθυμίζει ότι ο επιπολασμός του HIV σε άνδρες που είχαν σεξουαλικές επαφές με άνδρες το 2021 ήταν 12,7 %· σημειώνει με ανησυχία ότι το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από ό,τι για τους ετεροφυλόφιλους άνδρες και υπερβαίνει τον εθνικό μέσο όρο· τονίζει ότι ο νόμος δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για να στερήσει από τους πολίτες της Ουγκάντας το δικαίωμα σε υπηρεσίες και φάρμακα κατά του HIV, και καλεί την κυβέρνηση να παράσχει καλύτερη πρόσβαση· παραπέμπει στα συντριπτικά στοιχεία που παρουσίασε το UNAIDS, σύμφωνα με τα οποία οι νόμοι ποινικοποίησης αποκόπτουν τις κοινότητες από σωτήριες υπηρεσίες·

9.  αποδοκιμάζει έντονα και καταδικάζει την απόφαση της εθνικής υπηρεσίας της Ουγκάντας για μη κυβερνητικές οργανώσεις, της 5ης Αυγούστου 2022, να κλείσει τη Sexual Minorities Uganda, την κορυφαία οργάνωση της χώρας για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ· εκφράζει την αταλάντευτη υποστήριξή του στον Frank Mugisha, ιδρυτή και ηγέτη της οργάνωσης αυτής, ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στον αγώνα για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ στην Ουγκάντα·

Η κατάσταση της αποποινικοποίησης στον κόσμο

10.  καταδικάζει απερίφραστα όλους τους νόμους, τις πρακτικές και τις επίσημες θέσεις που ποινικοποιούν την ομοφυλοφιλία και την τρανς ταυτότητα·

11.  θεωρεί ότι οι εν λόγω νόμοι αντιβαίνουν απολύτως στο διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και συνιστούν παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στη ζωή, την ιδιωτική ζωή, την ελευθερία, την ασφάλεια, την υγεία και την έκφραση, καθώς και της ελευθερίας του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και του συνεταιρίζεσθαι· θεωρεί ότι η ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και της τρανς ταυτότητας δημιουργεί μια κατάσταση απαρτχάιντ, στερώντας από μέρος του πληθυσμού την προστασία του κράτους και του νόμου, ανεξάρτητα από τις επιβαλλόμενες ποινές·

12.  επιμένει ότι, καθιστώντας παράνομη την ύπαρξή τους, η ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και της τρανς ταυτότητας στοχοποιεί τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, αυξάνει τον κίνδυνο εκβιασμού τους από τις αρχές ή άλλους πολίτες και ενθαρρύνει τη ρητορική μίσους, τα εγκλήματα μίσους και τις διακρίσεις εις βάρος τους·

13.  υπενθυμίζει τους κινδύνους για την υγεία που προκαλούνται από την ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και της τρανς ταυτότητας, καθώς η ποινικοποίηση παρεμποδίζει τις πολιτικές υγείας που βασίζονται στην κοινότητα και εμποδίζει τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα να έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την υγεία τους, ιδίως όσον αφορά την έκθεσή τους στον HIV και τη σχετική πρόληψη, διάγνωση, ανίχνευση και θεραπεία·

14.  επαναλαμβάνει την ακλόνητη αντίθεσή του στη θανατική ποινή ανά πάσα στιγμή και εν πάση περιπτώσει· θεωρεί ότι η θανατική ποινή συνιστά απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και είναι αντίθετη προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια·

15.  επικροτεί τη θετική διεθνή τάση αποποινικοποίησης της ομοφυλοφιλίας, καθώς 49 κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών έχουν προβεί σε νομική μεταρρύθμιση τα τελευταία 30 έτη, και ιδίως η Μοζαμβίκη το 2015, το Μπελίζε και οι Σεϋχέλλες το 2016, το Τρινιδάδ και Τομπάγκο και η Ινδία το 2018, η Μποτσουάνα το 2019, η Γκαμπόν το 2020, η Αγκόλα και το Μπουτάν το 2021, η Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, η Σιγκαπούρη και τα Μπαρμπάντος το 2022 και οι Νήσοι Κουκ το 2023· υπενθυμίζει ωστόσο ότι υπάρχουν επίσης χώρες όπου έχουν ενισχυθεί ή επανεισαχθεί νόμοι οι οποίοι ποινικοποιούν την ομοφυλοφιλική συμπεριφορά, όπως το Τσαντ, το Μπρουνέι, η Νιγηρία και, τέλος, η Ουγκάντα, γεγονός που τονίζει την ανάγκη για ένα οικουμενικό κίνημα υπέρ της αποποινικοποίησης· υπενθυμίζει δικαστικά προηγούμενα όπου όργανα των Ηνωμένων Εθνών παρείχαν νομική προσφυγή κατά της ποινικοποίησης, όπως το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση Toonen κατά Αυστραλίας το 1994 και η CEDAW στην υπόθεση Rosanna Flamer-Caldera κατά Σρι Λάνκα το 2022·

16.  υπενθυμίζει ότι η προαγωγή των ΣΒΑ αποτελεί ευθύνη των 193 κρατών μελών των Ηνωμένων Εθνών που τους έχουν προσυπογράψει, συμπεριλαμβανομένης της Ουγκάντας, και ότι πρέπει να εξυπηρετούν τον στόχο «να μην μείνει κανείς στο περιθώριο»· αναγνωρίζει την εγγενή σχέση ανάμεσα στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και τους ΣΒΑ, και κατανοεί ότι κάθε πρακτική που εισάγει διακρίσεις, ιδίως όταν συνεπάγεται τη θανατική ποινή, αντιβαίνει ριζικά στους στόχους αυτούς·

17.  αντικρούει το αφήγημα που ανέπτυξαν ορισμένοι πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες ότι η ομοφυλοφιλία και η τρανς ταυτότητα αποτελούν δυτικές έννοιες· υπενθυμίζει ότι οι περισσότεροι νόμοι που ποινικοποιούν την ομοφυλοφιλία και την τρανς ταυτότητα στον κόσμο πηγάζουν από τους νόμους των δυτικών αποικιστικών δυνάμεων· αποδοκιμάζει τη διάδοση προπαγάνδας κατά των ΛΟΑΤΚΙ από οποιουσδήποτε ξένους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων όσων εδρεύουν στην Ευρώπη και δραστηριοποιούνται στην Ουγκάντα· καταδικάζει εν προκειμένω και τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν, στην Ουγκάντα και αλλού, Αμερικανοί ευαγγελικοί ιεροκήρυκες και οργανώσεις στην προαγωγή νομοθεσίας κατά των ΛΟΑΤΚΙ και στη διάδοση επιβλαβούς παραπληροφόρησης·

18.  αντικρούει το αφήγημα ότι η αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και της τρανς ταυτότητας θα αντέβαινε στις θεμελιώδεις θρησκευτικές αρχές ή θα εμπόδιζε τη θρησκευτική ελευθερία· επικροτεί εν προκειμένω τις από 24ης Ιανουαρίου 2023 δηλώσεις του Πάπα, οι οποίες επιβεβαιώνουν ότι οι νόμοι που ποινικοποιούν την ομοφυλοφιλία και την τρανς ταυτότητα είναι «άδικοι» και ότι «η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί έγκλημα»·

19.  είναι θορυβημένο από τα τρέχοντα παγκόσμια κινήματα ρητορικής κατά των δικαιωμάτων, της έμφυλης ιδεολογίας και των ΛΟΑΤΚΙ, τα οποία τροφοδοτούνται από ορισμένους πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες σε ολόκληρο τον κόσμο, μεταξύ άλλων και εντός της ΕΕ· πιστεύει ότι τα κινήματα αυτά εμποδίζουν δραματικά τις προσπάθειες για την επίτευξη της οικουμενικής αποποινικοποίησης της ομοφυλοφιλίας και της τρανς ταυτότητας, καθώς νομιμοποιούν τη ρητορική που ισχυρίζεται ότι τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα δεν είναι ανθρώπινα όντα, αλλά ιδεολογικό κατασκεύασμα· καταδικάζει απερίφραστα τη διάδοση της εν λόγω ρητορικής από ορισμένους σημαντικούς πολιτικούς ηγέτες και κυβερνήσεις στην ΕΕ, όπως στην Ουγγαρία, την Πολωνία και την Ιταλία·

20.  εκφράζει την ανησυχία του για την έγκριση των αποκαλούμενων νομοσχεδίων προπαγάνδας κατά των ομοφυλόφιλων σε ορισμένες χώρες, τα οποία συμβάλλουν σε μια νοοτροπία μισαλλοδοξίας και διακρίσεων, και προειδοποιεί για τον τρόπο με τον οποίον οι νόμοι αυτοί μπορούν να έχουν δευτερογενείς επιπτώσεις σε άλλες χώρες, ανοίγοντας τον δρόμο για τη λήψη αυστηρότερων μέτρων, όπως η ποινικοποίηση των σεξουαλικών σχέσεων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και άλλων πτυχών του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας και έκφρασης φύλου και των χαρακτηριστικών φύλου· σημειώνει ότι, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, οι θεωρίες συνωμοσίας και η παραπληροφόρηση γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλείς σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι το μίσος, οι συνωμοσίες και η παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο οδηγούν σε βία εκτός διαδικτύου και μπορούν να κοστίσουν ζωές· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, σύμφωνα με έρευνα της διεθνούς ένωσης λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανς και ίντερσεξ ατόμων(2), το 2022 ήταν το πιο βίαιο έτος για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ ως αποτέλεσμα της ρητορικής μίσους και της παραπληροφόρησης·

21.  εκφράζει την ανησυχία του για την αυξανόμενη τάση ποινικοποίησης των ΛΟΑΤΚΙ σε ορισμένα μέρη της Αφρικής, όπως η Γκάνα, ο Νίγηρας και η Κένυα, όπου νομοσχέδια παρόμοια με το νομοσχέδιο της Ουγκάντας έχουν προταθεί και εξετάζονται από τα αντίστοιχα εθνικά κοινοβούλια, καθώς και για την πιθανότητα η έγκριση του νομοσχεδίου της Ουγκάντας να έχει σημαντικό αντίκτυπο στα αποτελέσματα των νομοσχεδίων αυτών·

22.  εξαίρει το έργο των οργανώσεων βάσης της κοινωνίας των πολιτών ανά τον κόσμο που εστιάζουν στα ανθρώπινα δικαιώματα, οι οποίες εργάζονται άοκνα για την προστασία και υπεράσπιση των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και για την καταπολέμηση του στιγματισμού και των προκαταλήψεων, ενίοτε με τίμημα την ασφάλεια των μελών τους· πιστεύει ότι τα κράτη μέλη και η ΕΕ θα πρέπει να στηρίξουν αυτές τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τους ακτιβιστές, μεταξύ άλλων και οικονομικά·

23.  υπενθυμίζει ότι η προστασία των δικαιωμάτων των λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανς και ίντερσεξ ατόμων σε ολόκληρο τον κόσμο αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΕ και ότι η καθολική αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και της τρανς ταυτότητας αποτελεί στόχο τον οποίον η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να επιδιώκει για όσο διάστημα είναι αναγκαίο·

Έκκληση για δράση

24.  ζητεί την καθολική αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και της τρανς ταυτότητας·

25.  ζητεί την καθολική κατάργηση της θανατικής ποινής·

26.  καλεί τις 63 χώρες που δεν το έχουν ακόμα πράξει να συμμορφωθούν με το διεθνές δίκαιο και να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα, νομοθετικά ή άλλα, ώστε να εξασφαλίσουν ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η ταυτότητα φύλου δεν αποτελούν πλέον βάση για ποινικές κυρώσεις·

27.  ζητεί από τον πρόεδρο της Ουγκάντας Yoweri Museveni να μην δημοσιεύσει το νομοσχέδιο και να αρνηθεί κατηγορηματικά να δώσει τη συγκατάθεσή του σε οποιαδήποτε παρόμοια πρωτοβουλία στο μέλλον, αποτρέποντας περαιτέρω προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή· καλεί επιτακτικά τις αρχές της Ουγκάντας να προαγάγουν τις αρχές της ανοχής, της αποδοχής και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να αναθεωρήσουν κάθε νόμο που ποινικοποιεί την ομοφυλοφιλία και την τρανς ταυτότητα, και δη στο πλαίσιο των άρθρων 145 και 146 του ποινικού κώδικα· καλεί τις αρχές της Ουγκάντας να διερευνήσουν, να διώξουν και να επιβάλουν κυρώσεις για όλες τις επιθέσεις λόγω μίσους κατά ατόμων και οργανώσεων ως αποτέλεσμα της έγκρισης του νομοσχεδίου, και να σταματήσουν οποιαδήποτε αντίποινα, όπως επιδρομές και δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών, κατά των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που εμπλέκονται στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ΛΟΑΤΚΙ, καθώς οι οργανώσεις αυτές διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην παροχή υπηρεσιών σε επίπεδο κοινότητας·

28.  καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να χρησιμοποιήσουν όλα τα αναγκαία διπλωματικά, νομικά και οικονομικά μέσα που έχουν στη διάθεσή τους ώστε να πείσουν τον πρόεδρο της Ουγκάντας να μην υπογράψει το νομοσχέδιο που εγκρίθηκε από το κοινοβούλιο της Ουγκάντας· καλεί επίσης την ΕΕ να αξιοποιήσει πλήρως και αποτελεσματικά τον πολιτικό διάλογο όπως προβλέπεται στο άρθρο 8 της συμφωνίας του Κοτονού, καθώς και τη δέσμη εργαλείων του Συμβουλίου της ΕΕ για την προαγωγή και προστασία της άσκησης όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από λεσβίες, ομοφυλόφιλους, αμφιφυλόφιλους και διεμφυλικούς, καθώς και τις συνοδευτικές κατευθυντήριες γραμμές, στο πλαίσιο του διαλόγου της με τις αρχές της Ουγκάντας, προκειμένου να συμβάλει στην προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουγκάντα, την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας, τη μείωση της βίας και των διακρίσεων και την προστασία των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ·

29.  ζητεί από τον ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία από τη βία και τις διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου να συνεργαστεί ταχέως με τον πρόεδρο και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Ουγκάντας, με τους ακτιβιστές ΛΟΑΤΚΙ και με τις αρχές της Ουγκάντας, προκειμένου να αποκτήσει απρόσκοπτη πρόσβαση στη χώρα·

30.  εάν υπογραφεί το νομοσχέδιο από τον πρόεδρο της Ουγκάντας:

31.  καλεί την Επιτροπή, υπό την εποπτεία του ΑΠ/ΥΕ, να κινητοποιήσει όλες τις εξωτερικές πολιτικές της ΕΕ ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της κατάρτισης ενωσιακής στρατηγικής για την καθολική αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και της τρανς ταυτότητας, η οποία θα περιλαμβάνει τα ακόλουθα μέτρα:

32.  τονίζει τη σημασία να παρέχονται ασφαλείς και νόμιμες ενωσιακές οδοί στα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας, συμπεριλαμβανομένων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων τα οποία εγκαταλείπουν χώρες όπου κινδυνεύουν να υποστούν δίωξη λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού τους, της ταυτότητας ή έκφρασης φύλου τους ή των χαρακτηριστικών φύλου τους·

o
o   o

33.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ, στον Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στον πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Ουγκάντας, μεταφρασμένο και στα σουαχίλι, και στις αρχές των 63 άλλων χωρών που εξακολουθούν να ποινικοποιούν την ομοφυλοφιλία και την τρανς ταυτότητα.

(1) ΕΕ L 410 I της 7.12.2020, σ. 1. (2) https://www.ilga-europe.org/report/annual-review-2023/. (3) Κανονισμός (EE) αριθ. 978/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012 , για την εφαρμογή συστήματος γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 732/2008. ΕΕ L 303 της 31.10.2012, σ. 1.