Ευρετήριο 
 Προηγούμενο 
 Επόμενο 
 Πλήρες κείμενο 
Διαδικασία : 2023/2744(RSP)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή των εγγράφων :

Κείμενα που κατατέθηκαν :

RC-B9-0311/2023

Συζήτηση :

Ψηφοφορία :

PV 12/07/2023 - 8.9
Αιτιολογήσεις ψήφου

Κείμενα που εγκρίθηκαν :

P9_TA(2023)0280

Κείμενα που εγκρίθηκαν
PDF 168kWORD 58k
Τετάρτη 12 Ιουλίου 2023 - Στρασβούργο
Η κατάσταση της συμφωνίας πολιτικού διαλόγου και συνεργασίας ΕΕ-Κούβας μετά την πρόσφατη επίσκεψη του Ύπατου Εκπροσώπου στο νησί
P9_TA(2023)0280RC-B9-0311/2023

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Ιουλίου 2023 σχετικά με την κατάσταση της συμφωνίας πολιτικού διαλόγου και συνεργασίας ΕΕ-Κούβας μετά την πρόσφατη επίσκεψη του Ύπατου Εκπροσώπου στο νησί (2023/2744(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Κούβα,

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία πολιτικού διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Κούβας, αφετέρου(1) (ΣΠΔΣ), που υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2016 και εφαρμόζεται προσωρινά από την 1η Νοεμβρίου 2017,

–  έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα του τρίτου επίσημου διαλόγου για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πλαίσιο της ΣΠΔΣ, ο οποίος πραγματοποιήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2021,

–  έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα της συνεδρίασης του Κοινού Συμβουλίου ΕΕ-Κούβας που πραγματοποιήθηκε στην Αβάνα στις 26 Μαΐου 2023 και το κοινό ανακοινωθέν Τύπου του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών της Κούβας σε συνέχεια της συνεδρίασης αυτής,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Ύπατου Εκπροσώπου εξ ονόματος της ΕΕ για την πρώτη επέτειο από τις διαδηλώσεις στην Κούβα της 11ης και 12ης Ιουλίου 2021,

–  έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, της 16ης Δεκεμβρίου 1966, καθώς και άλλες διεθνείς συνθήκες και πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, της 10ης Δεκεμβρίου 1984, στην οποία η Κούβα είναι συμβαλλόμενο μέρος,

–  έχοντας υπόψη το Σύνταγμα και τον Ποινικό Κώδικα της Κούβας,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία για την περίοδο 2020-2024,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα 2506 (2023) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 22ας Ιουνίου 2023, με τίτλο «Πολιτικές συνέπειες του επιθετικού πολέμου της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση αριθ. 83/23 σχετικά με την υπόθεση 14.196 της Διαμερικανικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (IACHR), της 9ης Ιουνίου 2023, με τίτλο «Παραδεκτό και βάσιμο (δημοσίευση) – Oswaldo José Payá Sardiñas et al. – Κούβα»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Ομάδας Εργασίας του ΟΗΕ για την Αυθαίρετη Κράτηση, της 6ης Αυγούστου 2021,

–  έχοντας υπόψη τον ορισμό της «οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών» στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο ARES (2021) 2474104 του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) για την Αμερική,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και οι φορείς «Human Rights Foundation» και «Prisoners Defenders»,

–  έχοντας υπόψη το κεφάλαιο IV.B σχετικά με την Κούβα της ετήσιας έκθεσης της IACHR για το 2020,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση του ειδικού εισηγητή για τις σύγχρονες μορφές δουλείας, συμπεριλαμβανομένων των αιτίων και των συνεπειών τους, και της ειδικής εισηγήτριας για την εμπορία ανθρώπων, ιδίως γυναικών και παιδιών, της 6ης Νοεμβρίου 2019, προς την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σχετικά με τις κουβανικές ιατρικές ταξιαρχίες,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της τελευταίας καθολικής περιοδικής εξέτασης της Κούβας του 2018 σχετικά με τις κουβανικές ιατρικές ταξιαρχίες,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2017(2), το Κοινοβούλιο έδωσε την έγκρισή του για τη ΣΠΔΣ, συμπεριλαμβανομένων σαφών όρων που συνδέονται με τη βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας στην Κούβα στις αιτιολογικές σκέψεις Η, Θ, Ι, ΙΒ και Κ και στις παραγράφους 7, 8, 9, 10 και 12 αυτής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ υπενθύμισε, κατά τη διάρκεια του τρίτου επίσημου διαλόγου για τα ανθρώπινα δικαιώματα με την Κούβα στις 26 Φεβρουαρίου 2021, την ανάγκη σεβασμού των υποχρεώσεων που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία κύρωσής της δεν έχει ολοκληρωθεί πλήρως και ότι η συμφωνία εφαρμόζεται προσωρινά·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε πολιτικός διάλογος πρέπει να περιλαμβάνει άμεση και εντατική συμμετοχή των εκπροσώπων της ανεξάρτητης κοινωνίας των πολιτών και όλων των πολιτικών παραγόντων της αντιπολίτευσης χωρίς περιορισμούς, όπως τονίζεται στο άρθρο 36 της ΣΠΔΣ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα καταδικάσει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα, υπογραμμίζοντας τις παραβιάσεις των διατάξεων των άρθρων 1 παράγραφος 5, 2 στοιχείο γ), 5, 22 και 43 παράγραφος 2 της ΣΠΔΣ, στις οποίες η κουβανική κυβέρνηση δεσμεύτηκε να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένως υπενθυμίσει στην ΕΥΕΔ ότι η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στους πολιτικούς διαλόγους και στα σχέδια συνεργασίας της συμφωνίας αποτελεί ουσιώδη πτυχή της ΣΠΔΣ, και ότι η πρακτική αποκλεισμού των εκπροσώπων της ανεξάρτητης κοινωνίας των πολιτών από τα ταμεία συνεργασίας ή/και τη συμμετοχή στη συμφωνία, όπως συμβαίνει μετά την υπογραφή της συμφωνίας, ενώ, αντιθέτως η συμμετοχή και πρόσβαση σε κονδύλια συνεργασίας επιτρέπεται μόνο σε εταιρείες στις οποίες συμμετέχει το κράτος ή οι οποίες ελέγχονται από αυτό, θα πρέπει να διορθωθεί άμεσα·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΣΠΔΣ περιλαμβάνει «ρήτρα ανθρωπίνων δικαιωμάτων», η οποία αποτελεί καθιερωμένο βασικό στοιχείο των διεθνών συμφωνιών της ΕΕ που επιτρέπει την αναστολή της ΣΠΔΣ σε περίπτωση παραβίασης των διατάξεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως ορίζεται στην παράγραφο 11 του ψηφίσματος του Κοινοβουλίου της 5ης Ιουλίου 2017 για την έγκριση της ΣΠΔΣ·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της ΣΠΔΣ από το Κοινοβούλιο συνδεόταν με τη δέσμευση της Επιτροπής και της ΕΥΕΔ να διασφαλίσουν την καθιέρωση τακτικής ανταλλαγής απόψεων με το Κοινοβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας και την εκπλήρωση των αμοιβαίων υποχρεώσεων που περιέχονται σε αυτήν, ιδίως εκείνων που αφορούν την εφαρμογή όλων των διατάξεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο ζήτησε επίσης από την ΕΥΕΔ να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να παρακολουθεί στενά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών στην Κούβα κατά την εφαρμογή της ΣΠΔΣ·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθεστώς που επιβλήθηκε σταδιακά στην Κούβα αποκλείει κάθε προοπτική για δημοκρατικές αλλαγές, καθώς το άρθρο 5 του Συντάγματος της Κούβας ορίζει ότι το «μοναδικό, μαρτικό, φιντελικό και μαρξιστικό-λενινιστικό Κομμουνιστικό Κόμμα της Κούβας» είναι η ανώτατη πολιτική δύναμη και αρχή της κοινωνίας και του κράτους, και δεδομένου ότι τα άρθρα 4 και 229 καθιερώνουν το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα ως μη αναστρέψιμο·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άρθρα 72 έως 84 του ποινικού κώδικα της Κούβας περιέχουν τον ορισμό των εννοιών «κίνδυνος» και «μέτρα ασφαλείας για την αποτροπή εγκλήματος», βάσει των οποίων χιλιάδες άνθρωποι καταδικάζονται σε φυλάκιση για ένα έως και τέσσερα έτη κάθε χρόνο χωρίς να κατηγορούνται για συγκεκριμένο έγκλημα και περισσότεροι από 8 000 άνθρωποι έχουν φυλακιστεί ενώ περισσότεροι από 2 500 έχουν καταδικαστεί σε καταναγκαστική εργασία χωρίς κράτηση·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ προσφέρει ένα κοινωνικοοικονομικό και κοινωνικοπολιτικό μοντέλο που βασίζεται στην επιδίωξη μιας δημοκρατικής κοινωνίας και της εξασφάλισης οικονομικής και κοινωνικής βιωσιμότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, το Κοινοβούλιο ζήτησε μεταρρυθμίσεις στην Κούβα, οι οποίες, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης και της κρίσης στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι περισσότερο αναγκαίες από ποτέ·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει απονείμει το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης σε Κουβανούς ακτιβιστές τρεις φορές: στον Oswaldo Payá, το 2002, στις «Κυρίες με τα Λευκά», το 2005, και στον Guillermo Fariñas, το 2010· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βραβευθέντες με το Βραβείο Ζαχάρωφ και οι συγγενείς τους εξακολουθούν να παρενοχλούνται, να εκφοβίζονται τακτικά και να εμποδίζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα, καθώς και να συμμετέχουν σε διεθνείς εκδηλώσεις·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση της IACHR αριθ. 83/23 σχετικά με την υπόθεση 14.196 καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το κουβανικό κράτος είναι άμεσα υπεύθυνο για τους θανάτους των Oswaldo Payá και Harold Cepero· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση υπενθυμίζει επίσης ότι η IACHR «διαπίστωσε ότι οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων στην ελευθερία της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι έχουν θεσμοθετηθεί «ως πολιτική του κουβανικού κράτους για την πρόληψη κάθε κρίσιμης θέσης που αντίκειται στο καθεστώς ή στην πολιτική, εργασιακή, εκπαιδευτική κ.λπ. κατάσταση»·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την αξιολόγηση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα στην ετήσια έκθεσή της για το 2022, η IACHR αποφάσισε να ενσωματώσει ένα ειδικό κεφάλαιο για την Κούβα (κεφάλαιο IV.B), θεωρώντας ότι, κατά την άποψη της, η κατάσταση στο νησί χαρακτηρίζεται ως σοβαρή παραβίαση των θεμελιωδών στοιχείων και θεσμών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας που προβλέπονται στον Διαμερικανικό Δημοκρατικό Χάρτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η IACHR θεωρεί ότι αυτά τα στοιχεία και οι θεσμοί είναι ουσιαστικής σημασίας για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η IACHR αναγνωρίζει ότι το καθεστώς της Κούβας έχει διαπράξει μαζικές, σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στην Αμερικανική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων και των Υποχρεώσεων του Ανθρώπου, στην Αμερικανική Σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και σε άλλες εφαρμοστέες πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχει σημειωθεί απτή πρόοδος στην Κούβα όσον αφορά τις γενικές αρχές και τους στόχους τους οποίους επιδιώκει η συμφωνία για τη βελτίωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι, αντιθέτως, το κουβανικό καθεστώς έχει εντείνει την καταστολή και τις παραβιάσεις των εργασιακών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του αυξανόμενου αριθμού των πολιτικών κρατουμένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν επιτεύχθηκε ο κύριος στόχος της ΣΠΔΣ όσον αφορά τη βελτίωση των θεμελιωδών ελευθεριών στην Κούβα·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κουβανικό καθεστώς έχει εμβαθύνει τη σχέση του με το καθεστώς Putin από την έναρξη του παράνομου, αδικαιολόγητου και απρόκλητου επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κούβα δεν έχει υποστηρίξει κανένα ψήφισμα του ΟΗΕ σχετικά με τη ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας και έχει επαινέσει την προσάρτηση αρκετών ουκρανικών επαρχιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές της Λευκορωσίας και της Κούβας ανακοίνωσαν ότι το στρατιωτικό προσωπικό του νησιού θα λάβει εκπαίδευση στη Λευκορωσία, τον σύμμαχο με τη μεγαλύτερη εμπλοκή στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, και με τον οποίο η Αβάνα ενισχύει τους πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς της· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα τον Ιούνιο του 2023, ο υπουργός των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κούβας Álvaro López Miera δήλωσε ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ στα σύνορα της Ρωσίας οδήγησε τη Ρωσία να συμμετάσχει στην «ειδική στρατιωτική επιχείρηση της» και ότι, στο πλαίσιο αυτό, η Ρωσία διαδραματίζει καίριο ρόλο στην καταπολέμηση της επέκτασης του φασισμού στην Ευρώπη·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο ψήφισμά της της 22ας Ιουνίου 2023, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης αναγνωρίζει την Κούβα ως σύμμαχο του καθεστώτος του Putin και «καλεί τα κοινοβούλια των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης να αποσυρθούν από την εκκρεμούσα κύρωση της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Κούβας (ΣΠΔΣ)»·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξακολουθούν να στοιχειοθετούν τη συνεχιζόμενη καταστολή του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης, του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και του συνεταιρίζεσθαι στη χώρα και τη φίμωση από τις κουβανικές αρχές αντιφρονούντων και τη στοχοποίηση υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 31 Μαΐου 2023 υπήρχαν συνολικά 1 037 πολιτικοί κρατούμενοι και κρατούμενοι συνείδησης στην Κούβα, στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν 35 ανήλικοι·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα είναι ανησυχητική, ιδίως για τους αντιφρονούντες και τους ευάλωτους πληθυσμούς, όπως οι γυναίκες, τα άτομα αφρικανικής καταγωγής και η κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει σημειωθεί αύξηση των κρουσμάτων γυναικοκτονίας στην Κούβα·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κουβανικό καθεστώς κατηγορεί το εμπάργκο των ΗΠΑ για όλα τα οικονομικά προβλήματα της νήσου, ενώ τα επίπεδα φτώχειας στην Κούβα είναι αποτέλεσμα της πλήρους αποτυχίας του οικονομικού και παραγωγικού της συστήματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κουβανικό καθεστώς χρησιμοποιεί την οικονομική κατάσταση ως πρόσχημα για τις καταχρήσεις του και ως μέσο για να εξασφαλίζει τη στήριξη από ξένες κυβερνήσεις που, υπό άλλες συνθήκες, θα ήταν πρόθυμες να καταδικάσουν πιο σθεναρά τις κατασταλτικές πρακτικές της χώρας·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εδώ και καιρό η παρενόχληση και η καταστολή που πραγματοποιείται από το κουβανικό καθεστώς σηματοδοτούνται από περιοριστικούς νόμους, διαρκή παρακολούθηση, λογοκρισία και τακτικές εκφοβισμού, με όλο και περισσότερους μηχανισμούς για τον έλεγχο του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και του συνέρχεσθαι ειρηνικώς, ενώ τα άτομα που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα αντιμετωπίζουν άδικες δίκες, αυθαίρετες κρατήσεις, καθώς και χαλκευμένες και καταχρηστικές ποινικές κατηγορίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τις βίαιες εξαφανίσεις του 2021, η Κούβα είχε πιο επείγοντα αιτήματα ανάληψης δράσης σχετικά με τις βίαιες εξαφανίσεις από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο το 2021 και κατατάσσεται στην τρίτη θέση για τον συνολικό αριθμό τέτοιων αιτήσεων από το 2012·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 11 Ιουλίου 2021, πραγματοποιήθηκαν οι μεγαλύτερες διαμαρτυρίες στην Κούβα από το «Maleconazo» του 1994· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί διαδηλωτές κρατούνται στην Κούβα μετά τις διαδηλώσεις του Ιουλίου του 2021, συμπεριλαμβανομένων δημοσιογράφων, πολυάριθμων αντιπάλων της κυβέρνησης, ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καλλιτεχνών και νέων·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κουβανικές αρχές αρνήθηκαν να επιτρέψουν σε διπλωμάτες της ΕΕ ή κρατών μελών, διεθνή μέσα ενημέρωσης ή οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων να παρακολουθήσουν τις δίκες όσων τέθηκαν υπό κράτηση κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων της 11ης Ιουλίου 2021· λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότεροι από 100 Κουβανοί πολίτες που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις της 11ης Ιουλίου 2021, ενώ δεν είχαν καμία σύνδεση με στρατιωτική θητεία ή στρατιωτικά καθήκοντα, δικάστηκαν από στρατοδικεία κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και τους επιβλήθηκαν ποινές κάθειρξης από 2 έως 22 έτη·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όσοι φυλακίζονται αυθαίρετα υποβάλλονται σε διαρκή απομόνωση, μεταξύ άλλων σε κελιά τιμωρίας, σκληρά βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση χωρίς πρόσβαση στους δικηγόρους τους και σε κατάλληλη ιατρική θεραπεία, κάτι που θέτει τη ζωή τους σε κίνδυνο· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι από αυτούς κρατούνται σε φυλακές μακριά από τα σπίτια τους, πράγμα που εμποδίζει τις οικογένειές τους να τους επισκεφθούν· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με αναφορές, περισσότεροι από 1 000 πολιτικοί κρατούμενοι στην Κούβα, συμπεριλαμβανομένων ανηλίκων, νέων και γυναικών, υφίστανται βασανιστήρια· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οργάνωση «Prisoners Defenders» τεκμηρίωσε, σε έκθεση της 30ής Μαΐου 2023, 181 περιπτώσεις συστηματικών βασανιστηρίων μεταξύ πολιτικών κρατουμένων στην Κούβα·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Οκτώβριο του 2020, η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ για την αυθαίρετη κράτηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αυθαίρετες κρατήσεις που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην Κούβα δεν αποτελούν μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά μέρος μιας «συστηματικής πρακτικής ... στην οποία ... οι κουβανικές αρχές συμμετέχουν εδώ και δεκαετίες»·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις επιστολές του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τις σύγχρονες μορφές δουλείας, συμπεριλαμβανομένων των αιτίων και των συνεπειών της, καθώς και της Ειδικής Εισηγήτριας του ΟΗΕ για την εμπορία ανθρώπων, ιδίως γυναικών και παιδιών, του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του Ιδρύματος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλων οργανώσεων, καταγγέλλεται το γεγονός ότι Κουβανοί πολίτες που εργάζονται στο εξωτερικό πέφτουν θύματα εμπορίας ανθρώπων λόγω εγγενώς καταναγκαστικών νόμων και κανονιστικών ρυθμίσεων που αφορούν πολύ ρητές βασικές ελευθερίες, όπως το άρθρο 176 του Ποινικού Κώδικα για τον νόμο περί μετανάστευσης, το ψήφισμα αριθ. 368 του Υπουργείου Εξωτερικού Εμπορίου και Ξένων Επενδύσεων της Κούβας (MINCEX) του 2020 και άλλα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κουβανική κυβέρνηση απαγορεύει στους εργαζομένους που έχουν χαρακτηριστεί ως αυτομολήσαντες και ανεπιθύμητοι να επιστρέψουν στην Κούβα για οκτώ χρόνια δυνάμει του νόμου περί μετανάστευσης και τους χαρακτηρίζει ως «εξερχόμενους μετανάστες», με συνέπεια να χάνουν κάθε προστασία της ιθαγένειάς τους, τα δικαιώματά τους και οποιαδήποτε περιουσία, και να μην τους επιτρέπεται να επισκέπτονται τα παιδιά ή την οικογένειά τους στην Κούβα·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο José Daniel Ferrer παραμένει φυλακισμένος αποκλειστικά και μόνο λόγω των πεποιθήσεών του και της ειρηνικής άσκησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση της υγείας του είναι επισφαλής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μαζί με τους Luis Manuel Otero Alcántara και Maykel «Osorbo» Castillo Pérez, αποτελούν μερικά μόνο παραδείγματα των εκατοντάδων Κουβανών που αντιμετωπίζουν αδικία και καταστολή, την οποία τους επιβάλει η ίδια η κυβέρνησή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την 87η, 88η και 89η σύνοδο, η ομάδα εργασίας του ΟΗΕ για την αυθαίρετη κράτηση αποφάνθηκε κατά της Κούβας σε εννέα υποθέσεις, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται η υπόθεση του Ferrer (μέλος της ομάδας των 75, συνελήφθη για τη συμμετοχή του στις διαδηλώσεις της 11ης Ιουλίου 2021) και η υπόθεση της Aymara Nieto (μέλος των «Κυριών με τα Λευκά», φυλακίστηκε για περισσότερα από πέντε έτη χωρίς λόγο)·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο βραβευθείς με το Βραβείο Ζαχάρωφ Guillermo Fariñas ξεκίνησε νέα απεργία πείνας στις 26 Ιουνίου 2023 με σκοπό την άνευ όρων απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων στο νησί·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής/Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ), Josep Borrell, μετέβη στην Κούβα στις 25 Μαΐου 2023 για να εκπροσωπήσει την ΕΕ στην τρίτη συνεδρίαση του κοινού συμβουλίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επίσκεψη αυτή αποτέλεσε ευκαιρία για την επανέναρξη του πολιτικού διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και της Κούβας και για να τεθεί η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα στο επίκεντρο της συζήτησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΑΠ/ΥΕ σκοπίμως αμέλησε να συναντηθεί με αξιόπιστες και ανεξάρτητες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και με πολιτικούς κρατουμένους ή/και συγγενείς τους·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο ΑΠ/ΥΕ Borrell δήλωσε δημοσίως ότι η ΕΕ δεν έχει «ούτε την ικανότητα ούτε τη βούληση» να επιβάλει πολιτικές αλλαγές στο νησί·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τις μακροχρόνιες εκκλήσεις να πραγματοποιηθεί επίσκεψη στο νησί, οι κουβανικές αρχές αρνούνται συστηματικά την είσοδο στην Κούβα σε επίσημες επιτροπές, αντιπροσωπείες και ορισμένες πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλους ανεξάρτητους παρατηρητές της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών εισηγητών του ΟΗΕ·

1.  υπενθυμίζει ότι στη ΣΠΔΣ τονίζεται ότι «ο σεβασμός και η προώθηση των δημοκρατικών αρχών, ο σεβασμός όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών που κατοχυρώνονται στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και στις βασικές διεθνείς πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα προαιρετικά πρωτόκολλά τους που εφαρμόζονται στα μέρη, καθώς και ο σεβασμός του κράτους δικαίου, συνιστούν απαραίτητο στοιχείο της παρούσας συμφωνίας», ωστόσο, το καθεστώς της Κούβας αγνοεί και παραβιάζει συνεχώς αυτές τις αρχές και τα δικαιώματα εδώ και δεκαετίες και οι παραβιάσεις αυτές έχουν κλιμακωθεί τον τελευταίο καιρό· πιστεύει ότι, παρά το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει από την έναρξη ισχύος της ΣΠΔΣ, η έλλειψη δημοκρατίας και ελευθεριών στην Κούβα δεν έχει βελτιωθεί καθόλου· σημειώνει, αντιθέτως, ότι η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο νησί έχει επιδεινωθεί περαιτέρω, με σαφή και συστηματική παραβίαση των βασικών διατάξεων της ΣΠΔΣ·

2.  τονίζει την υποχρέωση όλων των μερών να τηρούν τις δεσμευτικές διατάξεις της ΣΠΔΣ και να προασπίζουν την αρχή της οικουμενικότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, παρά την έγκριση της ΣΠΔΣ, η κατάσταση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα έχει επιδεινωθεί· υπενθυμίζει ότι η ΣΠΔΣ περιλαμβάνει «ρήτρα ανθρωπίνων δικαιωμάτων», ως καθιερωμένο ουσιώδες στοιχείο των διεθνών συμφωνιών της ΕΕ, η οποία καθιστά δυνατή την αναστολή της συμφωνίας σε περίπτωση παραβίασης των διατάξεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

3.  καταδικάζει απερίφραστα τις συστηματικές παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά διαδηλωτών, πολιτικών αντιφρονούντων, θρησκευτικών ηγετών, ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανεξάρτητων καλλιτεχνών, μεταξύ άλλων, που διαπράττονται από το κουβανικό καθεστώς· παροτρύνει τις κουβανικές αρχές να θέσουν αμέσως τέλος στην πολιτική καταστολής· καταδικάζει την έλλειψη θρησκευτικής ελευθερίας στην Κούβα·

4.  ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση όλων όσοι κρατούνται αποκλειστικά και μόνο λόγω της άσκησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και του συνέρχεσθαι ειρηνικώς· ζητεί επίσης να αποσυρθούν οι καταχρηστικές ποινικές κατηγορίες και να επιτραπεί σε όσους είναι εξόριστοι να επιστρέψουν στη χώρα τους·

5.  καταδικάζει τη χρήση βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης από τις κουβανικές αρχές· ζητεί άμεσες και αμερόληπτες έρευνες και άμεση πρόσβαση των κρατουμένων στην ιατρική περίθαλψη της επιλογής τους, καθώς και πρόσβαση στις οικογένειές τους·

6.  επαναλαμβάνει το αίτημά του για το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη και για ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, καθώς να διασφαλιστεί στα πρόσωπα που στερούνται την ελευθερία τους η πρόσβαση σε ανεξάρτητο δικηγόρο·

7.  καλεί το κράτος της Κούβας να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα και να διασφαλίσει την άσκηση των δικαιωμάτων του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και της ελευθερίας της έκφρασης, χωρίς διακρίσεις βάσει πολιτικών απόψεων· καλεί τις κουβανικές αρχές να θέσουν αμέσως τέρμα στην εκτεταμένη λογοκρισία των μέσων ενημέρωσης και στον έλεγχό τους στο διαδίκτυο· ζητεί να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης, του Τύπου και του συνέρχεσθαι από τις κουβανικές αρχές· καλεί τις κουβανικές αρχές να ακούσουν τις φωνές των πολιτών της και να συμμετάσχουν σε εθνικό διάλογο χωρίς αποκλεισμούς για την προώθηση των διαδικασιών εκσυγχρονισμού και εκδημοκρατισμού της χώρας·

8.  επισημαίνει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν η κοινωνία των πολιτών, οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι δημοσιογράφοι και οι θρησκευτικοί ηγέτες στην Κούβα και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν στήριξη σε όλα τα θύματα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυθαίρετων κρατήσεων στη χώρα·

9.  επαναλαμβάνει την αταλάντευτη και άνευ όρων στήριξή του προς τον κουβανικό λαό, προς όλους τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα για την αξιέπαινη αφοσίωσή τους στις ελευθερίες που στερεί εδώ και δεκαετίες το κουβανικό καθεστώς·

10.  ζητεί από τις κουβανικές αρχές να επιτρέψουν την πρόσβαση σε αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της ΕΕ και κρατών μελών και σε ανεξάρτητες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προκειμένου να παρακολουθούν τις δίκες και να πραγματοποιούν επισκέψεις στη φυλακή σε εκατοντάδες ακτιβιστές και απλούς Κουβανούς που εξακολουθούν να κρατούνται επειδή άσκησαν το δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης και του συνέρχεσθαι·

11.  υπογραμμίζει ότι η κρίση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα πρέπει να συνοδεύεται από αναλογική αντίδραση της ΕΕ και των κρατών μελών προκειμένου να αντιμετωπιστεί το εύρος και η σοβαρότητα της κατάστασης· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα κράτη μέλη, την ΕΥΕΔ και την αντιπροσωπεία της στην Κούβα να καταδικάσουν σθεναρά και δημοσίως την κατασταλτική πολιτική του κουβανικού καθεστώτος και να αυξήσουν τη στήριξή τους προς τους εκπροσώπους της πραγματικής και ανεξάρτητης κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των βραβευθέντων με το Βραβείο Ζαχάρωφ·

12.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο ΑΠ/ΥΕ δεν χρησιμοποίησε την παρουσία του στη χώρα για να συναντηθεί με ανεξάρτητους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, πολιτικούς κρατουμένους ή τους συγγενείς τους, γεγονός που αποτελεί χαμένη ευκαιρία· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο ΑΠ/ΥΕ δεν αξιοποίησε την ευκαιρία να στηρίξει τη δημοκρατία μέσω της κουβανικής κοινωνίας των πολιτών και των πολιτικών κρατουμένων και να στείλει σαφές μήνυμα σχετικά με τις ανησυχίες της ΕΕ όσον αφορά τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα· εκφράζει τη λύπη του για το αντιπαραγωγικό αποτέλεσμα του εξωραϊσμού του κουβανικού καθεστώτος, στο οποίο συνέβαλε η επίσκεψή του· υπενθυμίζει ότι οποιοσδήποτε διάλογος μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών της ΕΕ και της Κούβας και ευκαιρίες χρηματοδότησης πρέπει να περιλαμβάνουν μόνο ανεξάρτητες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και όχι ΜΚΟ που χρηματοδοτούνται και γίνονται ανεκτές από το καθεστώς, καθώς η στήριξη του καθεστώτος ισοδυναμεί τελικά με τη χρηματοδότηση του ίδιου ακριβώς καθεστώτος που περιορίζει τις συλλογικές θεμελιώδεις ελευθερίες του κουβανικού λαού· εκφράζει τη βαθιά του λύπη για την παρατήρηση του ΑΠ/ΥΕ Borrell, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Κούβα, ότι η ΕΕ «δεν έχει ούτε την ικανότητα ούτε τη βούληση να επιβάλει αλλαγές στην Κούβα», παρόλο που ένας από τους βασικούς στόχους της ΣΠΔΣ είναι η βελτίωση των θεμελιωδών ελευθεριών και του βιοτικού επιπέδου για τους Κουβανούς πολίτες·

13.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, μετά την υπογραφή της ΣΠΔΣ, η ΕΥΕΔ δέχτηκε την απόφαση του κουβανικού καθεστώτος να αποκλείσει τη συμμετοχή των ανεξάρτητων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών από όλα τα σεμινάρια για την κοινωνία των πολιτών ΕΕ-Κούβας ως ενδιαφερόμενων μερών για την ανάπτυξη του διαλόγου στο πλαίσιο της συμφωνίας(3), στερώντας της βασικό μέρος του σκοπού της και παραβιάζοντας τη βούληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών της ΕΕ που την υπέγραψαν·

14.  καλεί εκ νέου την ΕΕ να ενεργοποιήσει το άρθρο 85 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΠΔΣ προκειμένου να ζητήσει άμεση συνεδρίαση της μικτής επιτροπής λόγω παραβιάσεων της συμφωνίας εκ μέρους της κουβανικής κυβέρνησης, οι οποίες συνιστούν «περίπτωση ειδικής έκτακτης ανάγκης», η οποία μπορεί να οδηγήσει στην αναστολή της συμφωνίας για συνεχείς, σοβαρές και ουσιαστικές παραβιάσεις των δημοκρατικών αρχών και έλλειψη σεβασμού όλων των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, όπως ορίζονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που αποτελούν ουσιώδες στοιχείο της εν λόγω συμφωνίας, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 1 παράγραφος 5, και τη μη αντιμετώπιση των παραβιάσεων αυτών παρά τις πολυάριθμες εκκλήσεις προς τούτο·

15.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς το Συμβούλιο να εφαρμόσει τις διατάξεις του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα (νόμος Magnitsky της ΕΕ) και να εγκρίνει κυρώσεις κατά των υπευθύνων για τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα, αρχής γενομένης με την επιβολή κυρώσεων στον Miguel Díaz-Canel, ως τον ανώτερο αξιωματούχο της ιεραρχίας των δυνάμεων ασφαλείας της Κούβας, μαζί με άλλους υψηλόβαθμους αξιωματούχους της κουβανικής κυβέρνησης·

16.  τονίζει ότι η επικείμενη σύνοδος κορυφής μεταξύ της ΕΕ και της Κοινότητας Χωρών Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής αποτελεί ευκαιρία για την προάσπιση των αρχών του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και καλεί όλους τους συμμετέχοντες να τηρούν τις αρχές αυτές· επισημαίνει ότι αυτό δεν θα είναι εφικτό χωρίς την πραγματικά διαφανή, ολοκληρωμένη και ουσιαστική συμμετοχή της ανεξάρτητης κοινωνίας των πολιτών· θεωρεί ότι τα αυταρχικά καθεστώτα δεν θα πρέπει να συμμετέχουν σε τέτοιες συνόδους κορυφής μεταξύ χωρών που συμμερίζονται τις δημοκρατικές αξίες και σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα· καλεί τους συμμετέχοντες στη σύνοδο κορυφής να εκδώσουν δήλωση με την οποία θα απαιτούν να τηρούνται δεόντως τα ανθρώπινα δικαιώματα σε αμφότερες τις περιφέρειες, με ιδιαίτερη εστίαση στην έλλειψη σεβασμού της δημοκρατίας και των θεμελιωδών ελευθεριών στην Κούβα·

17.  καταδικάζει τη στήριξη που παρέχει το καθεστώς της Κούβας στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και την υποστήριξη της Ρωσίας και της Λευκορωσίας· υπενθυμίζει τις δηλώσεις του ΑΠ/ΥΕ σύμφωνα με τις οποίες η μη στήριξη της Ουκρανίας κατά της ρωσικής επίθεσης θα είχε συνέπειες, και εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι δηλώσεις αυτές έχουν αποδειχθεί ότι αποτελούν απλή ρητορική και δεν έχουν συνοδευτεί από πρακτικές επιπτώσεις·

18.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην κυβέρνηση και τη Λαϊκή Εθνοσυνέλευση της Κούβας, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στην Επιτροπή, στον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στην Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, καθώς και στις κυβερνήσεις των μελών της Κοινότητας Χωρών Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής.

(1) ΕΕ L 337 I της 13.12.2016, σ. 3.
(2) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Ιουλίου 2017 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συμφωνίας πολιτικού διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Κούβας, αφετέρου (ΕΕ C 334 της 19.9.2018, σ. 99).
(3) Προοίμιο και άρθρα 19, 36, 42 παράγραφος 1, 47 παράγραφος 6 στοιχείο ε) και 59 παράγραφος 2 της ΣΠΔΣ.

Τελευταία ενημέρωση: 20 Δεκεμβρίου 2023Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου