Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, του 1948,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Γενεύης, του 1951, και το πρόσθετο πρωτόκολλό της,

–  έχοντας υπόψη τη διεθνή σύμβαση για την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη Θάλασσα του 1974 (SOLAS) και τη διεθνή σύμβαση για τη ναυτική έρευνα και διάσωση του 1979 (σύμβαση SAR), όπως τροποποιήθηκε, και τις σχετικές αποφάσεις του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ), ιδίως την απόφαση MSC.167 (78) της 20ής Μαΐου 2004 σχετικά με κατευθυντήριες γραμμές για τη μεταχείριση των διασωθέντων ατόμων στη θάλασσα,

–  έχοντας υπόψη το κεφάλαιο 5 της σύμβασης SAR σχετικά με τις επιχειρησιακές διαδικασίες,

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 1, το άρθρο 2 παράγραφος 1, τα άρθρα 3, 6, 18 και 19 και το άρθρο 24 παράγραφος 2 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης»),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 67 παράγραφος 1, το άρθρο 77 παράγραφος 1 και το άρθρο 77 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 656/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, περί κανόνων επιτηρήσεως των εξωτερικών θαλάσσιων συνόρων στο πλαίσιο της επιχειρησιακής συνεργασίας που συντονίζεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης(1),

–  έχοντας υπόψη το Παγκόσμιο Σύμφωνο των Ηνωμένων Εθνών, της 19ης Δεκεμβρίου 2018, για την ασφαλή, ομαλή και τακτική μετανάστευση και για τους πρόσφυγες,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE) 2019/1896 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Νοεμβρίου 2019, για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1052/2013 και (ΕΕ) 2016/1624(2),

–  έχοντας υπόψη τις προτάσεις της Επιτροπής, της 23ης Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με ένα νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο (COM(2020)0609),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 1ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τον ορισμό και την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εξωτερική μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ(4),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση που εξέδωσε η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, τον Ιούνιο του 2019, με τίτλο «Lives saved. Rights protected. Bridging the protection gap for refugees and migrants in the Mediterranean», της έκθεσης παρακολούθησης του 2021 με τίτλο «A distress call for human rights – The widening gap in migrant protection in the Mediterranean» και του σχολίου της για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον Σεπτέμβριο του 2022, με τίτλο «For the rights of the living, for the dignity of the dead – Time to end the plight of missing migrants in Europe»,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Μαρτίου 2022 σχετικά με τη συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών στην Ευρώπη(5),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, της 11ης Οκτωβρίου 2022, με τίτλο «Nowhere but back: Assisted return, reintegration and the human rights protection of migrants in Libya»,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ, της 21ης Νοεμβρίου 2022, για την Κεντρική Μεσόγειο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ, της 6ης Ιουνίου 2023, για τις οδούς της Δυτικής Μεσογείου και του Ατλαντικού,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της, της 20ής Μαρτίου 2023, της ανεξάρτητης διερευνητικής αποστολής του ΟΗΕ στη Λιβύη,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 6ης Ιουλίου 2023, με τίτλο «Six steps to prevent future tragedies at sea»,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), 27 633 άτομα έχουν καταγραφεί ως αγνοούμενα (θεωρούμενα νεκρά) στη Μεσόγειο από το 2014· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των θανάτων ήταν υψηλότερος στην Κεντρική Μεσόγειο, με τον ΔΟΜ να αναφέρει πάνω από 17 000 θανάτους και εξαφανίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2022 καταγράφηκαν 2 406 άτομα ως νεκρά ή αγνοούμενα και για το 2023 ο αριθμός έχει ήδη φτάσει τους 1 875 νεκρούς ή αγνοούμενους· υπενθυμίζει ότι η διαδρομή αυτή είναι μόνο μία από τις πολλές θανατηφόρες διαδρομές που ακολουθούν άτομα που επιθυμούν να φτάσουν στην Ευρώπη·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά ευάλωτα άτομα, όπως γυναίκες και ασυνόδευτοι ανήλικοι, συγκαταλέγονται σε εκείνους που προσπαθούν να φθάσουν στην Ευρώπη διασχίζοντας τη Μεσόγειο· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά από αυτά τα άτομα κινδυνεύουν να πέσουν θύματα εμπορίας και εκμετάλλευσης και, συνεπώς, χρήζουν άμεσης προστασίας·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάσωση ανθρώπινων ζωών είναι πρωτίστως πράξη αλληλεγγύης προς εκείνους που βρίσκονται σε κίνδυνο, αλλά επίσης νομική υποχρέωση που απορρέει τόσο από το ενωσιακό όσο και από το διεθνές δίκαιο, δεδομένου ότι το άρθρο 98 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) – η οποία έχει κυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη και από την ίδια την Ένωση – απαιτεί από τα κράτη να παρέχουν βοήθεια σε κάθε άτομο που βρίσκεται σε κίνδυνο στη θάλασσα·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 19 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) της UNCLOS, σε συνδυασμό με το άρθρο 17 αυτής, προβλέπει ότι ένα αλλοδαπό πλοίο έχει το δικαίωμα της αβλαβούς διέλευσης από τα χωρικά ύδατα των συμβαλλόμενων κρατών της Σύμβασης και ότι η διέλευση ξένου πλοίου πρέπει να θεωρείται επιζήμια για την ειρήνη, την τάξη ή την ασφάλεια του παράκτιου κράτους εάν, στην αιγιαλίτιδα ζώνη, πραγματοποιεί φόρτωση ή εκφόρτωση οποιουδήποτε εμπορεύματος, νομίσματος ή προσώπου, κατά παράβαση των τελωνειακών, φορολογικών, μεταναστευτικών ή υγειονομικών νόμων και κανονισμών του παράκτιου κράτους·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και το διεθνές ναυτικό δίκαιο απαιτούν από τα κράτη να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα και μέτρα έγκαιρης προειδοποίησης και απόκρισης, ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος θανάτων στη θάλασσα, μεταξύ άλλων με την παροχή κατάλληλων και αποτελεσματικών υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης (SAR)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα απαιτεί από τα κράτη να εκπληρώνουν θετικά καθήκοντα όσον αφορά τη διασφάλιση των ζωών εκείνων που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία τους και να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα ώστε να προλαμβάνονται πραγματικοί και άμεσοι κίνδυνοι για την ανθρώπινη ζωή·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όταν το Κέντρο Συντονισμού Θαλάσσιας Διάσωσης (MRCC) που είναι αρμόδιο για την περιοχή έρευνας και διάσωσης δεν αναλάβει την ευθύνη για μια επιχείρηση, μεταξύ άλλων και σε περιπτώσεις συστημικής μη ανάληψης ευθύνης, αρμόδιο θεωρείται το πρώτο ειδοποιηθέν κέντρο συντονισμού διάσωσης, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη μεταχείριση διασωθέντων στη θάλασσα που εξέδωσε η Επιτροπή Ναυτικής Ασφάλειας (MSC) του ΔΝΟ το 2004·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το διεθνές ναυτικό δίκαιο και το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και η ενωσιακή νομοθεσία, απαιτούν να αποβιβάζονται οι διασωθέντες σε ασφαλή τόπο· λαμβάνοντας υπόψη ότι στη νομοθεσία της Ένωσης ορίζεται ως «ασφαλής τόπος» ο χώρος στον οποίο θεωρείται ότι οι επιχειρήσεις διάσωσης έχουν περατωθεί και ότι η ζωή των επιζώντων δεν απειλείται, όπου οι βασικές ανθρώπινες ανάγκες τους μπορούν να ικανοποιούνται και από τον οποίο μπορούν να γίνουν διευθετήσεις για τη μεταφορά τους στον επόμενο ή τον τελικό τους προορισμό, λαμβάνοντας υπόψη την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους σύμφωνα με την αρχή της μη επαναπροώθησης·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα σκάφη που δραστηριοποιούνται στη Μεσόγειο, ακόμη και όταν εμπλέκονται σε επιχειρήσεις διάσωσης, έχουν την υποχρέωση να τηρούν τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις και τους άλλους ισχύοντες κανόνες·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τον ορισμό και την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής, «όποιος εμπλέκεται σε δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης πρέπει να τηρεί τις οδηγίες που λαμβάνει από τη συντονιστική αρχή, όταν παρεμβαίνει σε συμβάντα έρευνας και διάσωσης, σύμφωνα με τις γενικές αρχές και τους εφαρμοστέους κανόνες του διεθνούς ναυτικού δικαίου και του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα»· υπενθυμίζει περαιτέρω ότι «η ποινικοποίηση μη κυβερνητικών οργανώσεων ή άλλων μη κρατικών φορέων που διεξάγουν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης ενώ συμμορφώνονται με το σχετικό νομικό πλαίσιο, συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου και, ως εκ τούτου, απαγορεύεται από το δίκαιο της ΕΕ»·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά το πέρας της επιχείρησης Mare Nostrum στις 31 Οκτωβρίου 2014, δεν έχουν διενεργηθεί προορατικές κρατικές επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην Κεντρική Μεσόγειο·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 20 Μαρτίου 2023, το Συμβούλιο αποφάσισε να παρατείνει την εντολή της επιχείρησης EUNAVFOR MED IRINI στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας της ΕΕ έως τις 31 Μαρτίου 2025, η οποία επιφορτίστηκε, μεταξύ άλλων, με την υποστήριξη της ανάπτυξης ικανοτήτων και της εκπαίδευσης της ακτοφυλακής και του ναυτικού της Λιβύης·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) λειτουργεί επί του παρόντος στη Μεσόγειο μέσω των επιχειρήσεων «Themis» (που στηρίζει την Ιταλία στην Κεντρική Μεσόγειο), «Poseidon» (που στηρίζει την Ελλάδα στα ελληνικά θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία) και «Indalo» (που στηρίζει την Ισπανία στη Δυτική Μεσόγειο)·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ακτοφυλακή της Λιβύης εξακολουθεί να αναχαιτίζει ή να διασώζει μεγάλο αριθμό ατόμων στη θάλασσα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε διάφορες περιπτώσεις, το Κέντρο Συντονισμού Θαλάσσιας Διάσωσης στη Λιβύη δεν εκπλήρωσε πλήρως τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από το διεθνές ναυτικό δίκαιο όσον αφορά τον συντονισμό των επιχειρήσεων διάσωσης, συχνά δεν ανταποκρίνεται σε κλήσεις κινδύνου, έχει εμποδίσει σκάφη ΜΚΟ να σώσουν ζωές και έχει θέσει ζωές σε κίνδυνο κατά τη διάσωση ή την αναχαίτιση ατόμων στη θάλασσα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα του Frontex διαβιβάζουν πληροφορίες στο Κέντρο Συντονισμού Θαλάσσιας Διάσωσης στη Λιβύη σχετικά με άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα που αναχαιτίζονται από τη λιβυκή ακτοφυλακή μεταφέρονται σε κέντρα κράτησης όπου εκτίθενται συστηματικά σε αυθαίρετη κράτηση υπό απάνθρωπες συνθήκες, και όπου τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης, συμπεριλαμβανομένου του βιασμού, καθώς και οι αυθαίρετες δολοφονίες και η εκμετάλλευση, αποτελούν ενδημική κατάσταση· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες είναι της άποψης ότι η Λιβύη δεν πληροί τα κριτήρια ώστε να χαρακτηριστεί ασφαλής τόπος για σκοπούς αποβίβασης μετά από διάσωση στη θάλασσα·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η λαθραία διακίνηση μεταναστών και η εμπορία ανθρώπων αποτελούν διαφορετικά φαινόμενα που εμπίπτουν σε διαφορετικά νομικά πλαίσια σε ενωσιακό και διεθνές επίπεδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων περιλαμβάνει την στρατολόγηση, τη μεταφορά ή την παραλαβή ενός προσώπου με τη χρήση βίαιων, παραπλανητικών ή δόλιων μέσων με σκοπό την εκμετάλλευση, ενώ η λαθραία διακίνηση μεταναστών, σύμφωνα με το πρωτόκολλο κατά της λαθραίας διακίνησης μεταναστών από τη γη, τη θάλασσα και τον αέρα (πρωτόκολλο του ΟΗΕ κατά της λαθραίας διακίνησης), αφορά την εξασφάλιση της παράνομης εισόδου ενός προσώπου σε ένα κράτος μέρος, χωρίς να είναι το πρόσωπο υπήκοος ή μόνιμος κάτοικος του κράτους αυτού, με αντάλλαγμα άμεσο ή έμμεσο οικονομικό ή άλλο υλικό όφελος·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο ψήφισμά του της 12ης Απριλίου 2016 σχετικά με την κατάσταση στην περιοχή της Μεσογείου και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση, το Κοινοβούλιο εξέφρασε την άποψη «ότι η θέσπιση ενός μόνιμου, ισχυρού και αποτελεσματικού μηχανισμού της ΕΕ για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα είναι καθοριστική προκειμένου να αποφευχθεί η αύξηση του αριθμού των μεταναστών που πεθαίνουν προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο»· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν νόμιμες και ασφαλείς οδοί, ώστε να μειωθούν η παράτυπη μετανάστευση και ο αριθμός θανάτων στη Μεσόγειο·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο ψήφισμά του της 18ης Απριλίου 2018 σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τα Παγκόσμια Σύμφωνα των Ηνωμένων Εθνών για την ασφαλή, ομαλή και τακτική μετανάστευση και για τους πρόσφυγες, το Κοινοβούλιο ζήτησε να ενισχυθούν οι δυνατότητες έρευνας και διάσωσης ανθρώπων που κινδυνεύουν, να αναπτυχθούν αυξημένες δυνατότητες από όλα τα κράτη και να αναγνωριστεί η στήριξη που παρέχουν ιδιωτικοί φορείς και ΜΚΟ στην εκτέλεση θαλάσσιων και χερσαίων επιχειρήσεων διάσωσης·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας ισχυρός και μόνιμος μηχανισμός αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών αποτελεί βασική προτεραιότητα για τη διασφάλιση του δίκαιου επιμερισμού των ευθυνών σε επίπεδο Ένωσης μετά την αποβίβαση μεταναστών έπειτα από επιχείρηση έρευνας και διάσωσης·

1.  εκφράζει τη βαθύτατη θλίψη του για τις επαναλαμβανόμενες τραγικές απώλειες ανθρώπινων ζωών στη Μεσόγειο, ιδίως για το πρόσφατο ναυάγιο της 14ης Ιουνίου 2023, όταν ένα αλιευτικό σκάφος βυθίστηκε στο Ιόνιο Πέλαγος στα ανοικτά των ακτών της Πύλου Μεσσηνίας, στην Ελλάδα ενώ εκτιμάται ότι μετέφερε περίπου 750 άτομα, εκ των οποίων 104 διασώθηκαν, 82 περισυνελέγησαν νεκρά ενώ τα υπόλοιπα αγνοούνται, θεωρούμενα νεκρά· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ταυτοποιήσουν τους νεκρούς και τους αγνοούμενους, και να ενημερώσουν τους συγγενείς τους· υπενθυμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η ανθρώπινη και αξιοπρεπής μεταχείριση των επιζώντων και καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν χρήση του μηχανισμού προσωρινής οικειοθελούς μετεγκατάστασης για τη μετεγκατάσταση αυτών των ατόμων, με συνεκτίμηση των οικογενειακών δεσμών, και να διασφαλίσουν ότι λαμβάνουν επαρκή φροντίδα·

2.  επαναλαμβάνει την υποχρέωση που απορρέει από το διεθνές δίκαιο της θάλασσας για την παροχή βοήθειας σε άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο και καλεί όλα τα κράτη μέλη, τόσο μεμονωμένα όσο και όταν ενεργούν ως κράτη μέλη της ΕΕ ή σε σχετικά διεθνή φόρουμ, να τηρούν πλήρως τα πρότυπα του σχετικού διεθνούς δικαίου και του δικαίου της Ένωσης· καλεί όλα τα σκάφη που διεξάγουν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης να συμμορφώνονται με τις οδηγίες που έχουν δοθεί σύμφωνα με το σχετικό διεθνές και ενωσιακό δίκαιο από το αρμόδιο κέντρο συντονισμού διάσωσης και να συνεργάζονται με τις αρχές των κρατών μελών και τον Frontex, προκειμένου να διασφαλίζεται η ασφάλεια των μεταναστών·

3.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, παρά τον μεγάλο αριθμό ατόμων που διασώθηκαν τα τελευταία χρόνια, ο ΔΟΜ έχει καταγράψει 27 633 αγνοούμενους στη Μεσόγειο από το 2014· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τις τρέχουσες πρακτικές των κρατών μελών όσον αφορά τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και να ξεκινήσει αμέσως τις εργασίες για μια νέα, πιο βιώσιμη, αξιόπιστη και μόνιμη προσέγγιση, με αντικατάσταση των υφιστάμενων ad hoc λύσεων, και να παράσχει υλική, χρηματοδοτική και επιχειρησιακή στήριξη στα κράτη μέλη, προκειμένου να ενισχυθεί η συνολική ικανότητα για τη διάσωση ζωών στη θάλασσα και τον συντονισμό των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης·

4.  καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη και τον Frontex να ενισχύσουν τις προορατικές επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης με την παροχή επαρκών σκαφών και επαρκούς εξοπλισμού ειδικά για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης καθώς και προσωπικού κατά μήκος των διαδρομών όπου μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά στη διάσωση ανθρώπινων ζωών· καλεί την Επιτροπή να υποστηρίζει πολιτικά και χρηματοδοτικά τέτοιου είδους πρωτοβουλίες· καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως όλα τα σκάφη που δύνανται να συνδράμουν σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, συμπεριλαμβανομένων των σκαφών υπό τη διαχείριση ΜΚΟ· πιστεύει ότι τα σκάφη ΜΚΟ και η εμπορική ναυτιλία δεν θα πρέπει να υποκαθιστούν τη δέουσα εκπλήρωση από τα κράτη μέλη και την Ένωση των υποχρεώσεών τους στον τομέα της έρευνας και της διάσωσης· ζητεί τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης αποστολής έρευνας και διάσωσης της ΕΕ που θα υλοποιείται από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και τον Frontex·

5.  θεωρεί ότι όλοι οι παράγοντες στη Μεσόγειο θα πρέπει να διαβιβάζουν προορατικά πληροφορίες και, κατά περίπτωση, να αναμεταδίδουν σήματα κινδύνου σχετικά με τα άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα στις αρχές που είναι αρμόδιες για τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και, κατά περίπτωση, σε όλα τα κοντινά σκάφη που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν άμεσα σε έρευνα και διάσωση και να μεταφέρουν τα άτομα αυτά σε ασφαλή λιμένα αποβίβασης· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να λάβουν δεόντως υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τον ορισμό και την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, προκειμένου να καταστεί δυνατό το έργο όλων των παραγόντων έρευνας και διάσωσης· καλεί επίσης τα κράτη μέλη να διατηρούν τους πλησιέστερους ασφαλείς λιμένες τους ανοικτούς σε σκάφη ΜΚΟ και να μην ποινικοποιούν όσους παρέχουν βοήθεια σε μετανάστες που βρίσκονται σε κίνδυνο·

6.  καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τον συντονιστικό της ρόλο στο πλαίσιο της ομάδας επαφής για την έρευνα και τη διάσωση, με τη σύγκληση πιο τακτικών συνεδριάσεων και τη συμμετοχή όλων των παραγόντων που εμπλέκονται στην έρευνα και τη διάσωση, συμπεριλαμβανομένων των ΜΚΟ και των πλοιοκτητών, με σκοπό την ανάπτυξη μεγαλύτερων συνεργειών και κοινών πρακτικών προκειμένου να διασφαλιστεί η ταχεία αντίδραση σε περίπτωση συμβάντων στη θάλασσα· καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στο Κοινοβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες της ομάδας επαφής για την έρευνα και τη διάσωση·

7.  καλεί τον Frontex να ενισχύσει σημαντικά τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τις επιχειρησιακές του δραστηριότητες σε σχέση με την έρευνα και τη διάσωση και να δημοσιοποιήσει ακριβείς και λεπτομερείς πληροφορίες όσον αφορά τις δραστηριότητές του, αναγνωρίζοντας παράλληλα τη νομική του υποχρέωση να μην αποκαλύπτει επιχειρησιακές πληροφορίες που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την επίτευξη του στόχου των επιχειρήσεων· καλεί τον Frontex να εκπληρώσει τα ειδικά καθήκοντά του που απορρέουν από τον κανονισμό για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, συμπεριλαμβανομένης της τακτικής ενημέρωσης των βουλευτών του ΕΚ στους οποίους είναι υπόλογος με λεπτομερείς πληροφορίες· τονίζει ιδίως την ανάγκη για πιο λεπτομερείς πληροφορίες μετά τις επιχειρήσεις·

8.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει αν τα μέτρα που λαμβάνονται από ορισμένα κράτη μέλη σύμφωνα με το εθνικό τους δίκαιο για την πρόληψη της εισόδου σκαφών διάσωσης στα χωρικά τους ύδατα χωρίς προηγούμενη άδεια συνάδουν με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο και το άρθρο 18 του Χάρτη, ερμηνευόμενο υπό το πρίσμα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της Σύμβασης της Γενεύης, και να λάβει τα κατάλληλα μέτρα όταν, σύμφωνα με την εκτίμησή της, οι ενέργειες των κρατών μελών δεν συμμορφώνονται με το δίκαιο της Ένωσης·

9.  επαναλαμβάνει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίζουν την ταχεία και ανεξάρτητη διερεύνηση όλων των ναυαγίων, αναζητώντας την εμπειρογνωσία εξειδικευμένων φορέων ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε αυτές τις έρευνες· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να βρει τρόπους για την εφαρμογή των αρχών της διαφάνειας και της λογοδοσίας που ορίζονται στους κανόνες της ΕΕ κατά τη διερεύνηση ναυαγίων·

10.  καλεί την Επιτροπή να ανταλλάξει λεπτομερή ενημερωτικά στοιχεία και δεδομένα σχετικά με το επίπεδο της χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχεται από την ΕΕ και τα κράτη μέλη σε δυνάμεις συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής σε τρίτες χώρες, όπως η Λιβύη, η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Τυνησία και το Μαρόκο, όχι μόνο με απευθείας μεταφορές αλλά και υπό μορφή υλικής, τεχνικής και εκπαιδευτικής συνδρομής, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων των οργανισμών της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν τις καταγγελίες για σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων από την ακτοφυλακή της Λιβύης και να τερματίσουν τη συνεργασία σε περίπτωση σοβαρών παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων που υφίστανται άτομα τα οποία αναχαιτίζονται στη θάλασσα·

11.  καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τον Frontex να διασφαλίσουν ότι η αποβίβαση πραγματοποιείται μόνο σε ασφαλή τόπο σύμφωνα με το σχετικό διεθνές και ενωσιακό δίκαιο, και να διασφαλίσουν ότι ο εν λόγω λιμένας είναι ο πλησιέστερος ασφαλής λιμένας που είναι διαθέσιμος για αποβίβαση· υπενθυμίζει σε όλους τους παράγοντες ότι πρέπει να απέχουν από την έκδοση οδηγιών προς τους πλοιάρχους, οι οποίες ενδέχεται, άμεσα ή έμμεσα, να οδηγήσουν σε περιττή καθυστέρηση στην ασφαλή αποβίβαση διασωθέντων ή στην αποβίβαση διασωθέντων σε μη ασφαλές μέρος·

12.  επαναλαμβάνει ότι οι ασφαλείς και νόμιμες οδοί είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η απώλεια ανθρώπινων ζωών και παροτρύνει τα κράτη μέλη να εντείνουν τα μέτρα επανεγκατάστασης και, όπου είναι αναγκαίο, να δημιουργήσουν ανθρωπιστικούς διαδρόμους προς την Ευρωπαϊκή Ένωση·

13.  υπενθυμίζει ότι η ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων θα πρέπει να ασκείται ως κοινή ευθύνη του Frontex και των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για τη διαχείριση των συνόρων, συμπεριλαμβανομένων των σωμάτων ακτοφυλακής, στο βαθμό που εκτελούν επιχειρήσεις επιτήρησης των θαλάσσιων συνόρων και τυχόν άλλα καθήκοντα ελέγχου των συνόρων·

14.  καταδικάζει απερίφραστα τους εγκληματίες διακινητές και εμπόρους ανθρώπων που εκμεταλλεύονται ευάλωτα άτομα και θέτουν σε κίνδυνο ζωές στη θάλασσα, και ζητεί να ενταθούν οι προσπάθειες για την εξάρθρωση των εγκληματικών δικτύων τους, τη δίωξη των υπευθύνων και την διακοπή των παράνομων δραστηριοτήτων τους·

15.  υπενθυμίζει ότι οι άνθρωποι σε τρίτες χώρες πρέπει να ενημερώνονται σε πρώιμο στάδιο από τα μέσα ενημέρωσης και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα ότι η διάσχιση της Μεσογείου είναι θανατηφόρα και επικίνδυνη· ζητεί τη συνεργασία με τις εν λόγω τρίτες χώρες για τον σκοπό αυτό·

16.  σημειώνει ότι το Κοινοβούλιο έχει εκφράσει στο παρελθόν την άποψη ότι ένας μόνιμος, ισχυρός και αποτελεσματικός μηχανισμός της ΕΕ για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα είναι καθοριστικός προκειμένου να αποφευχθεί η αύξηση του αριθμού των μεταναστών που πεθαίνουν προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο· είναι της άποψης ότι η ορθή εφαρμογή των υποχρεώσεων που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο στον τομέα της έρευνας και της διάσωσης απαιτεί μια πιο προορατική και συντονισμένη προσέγγιση των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης από την Ένωση και τα κράτη μέλη της· παραμένει πεπεισμένο ότι ο Frontex —σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη— θα πρέπει να διαδραματίσει καίριο ρόλο σε μια πιο προορατική απόκριση της Ένωσης στον τομέα της έρευνας και της διάσωσης·

17.  θεωρεί ότι, σύμφωνα με τις συστάσεις του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ως πρώτο βήμα, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμφωνήσουν να ανταλλάξουν τα πρωτόκολλα τους στον τομέα της έρευνας και της διάσωσης και να αναπτύξουν βέλτιστες πρακτικές που θα επιτρέψουν στα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τα πρωτόκολλά έρευνας και διάσωσης που εφαρμόζουν· πιστεύει ακόμη ότι η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο σύνδεσης της χρηματοδότησης της ΕΕ για τη διαχείριση των θαλάσσιων συνόρων με τη χρήση πρωτοκόλλων που διασφαλίζουν την έγκαιρη παροχή βοήθειας σε άτομα που κινδυνεύουν στη θάλασσα·

18.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις ώστε η χρηματοδότηση προς τρίτες χώρες να εξαρτάται από τη συνεργασία για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και την αντιμετώπιση των σωματέμπορων και των διακινητών μεταναστών·

19.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο, στα κράτη μέλη και τα εθνικά τους κοινοβούλια, στον Frontex, στον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο, στην Ευρωπόλ, στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, στον Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και σε ΜΚΟ που αναλαμβάνουν δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης.

(1) ΕΕ L 189 της 27.6.2014, σ. 93. (2) ΕΕ L 295 της 14.11.2019, σ. 1. (3) ΕΕ C 323 της 1.10.2020, σ. 1. (4) ΕΕ C 15 της 12.1.2022, σ. 70. (5) ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 2.