Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2023 σχετικά με την πρόταση για ενδιάμεση αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027 (COM(2023)0337 – 2023/0201R(APP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 311, 312 και 323 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2022/2496 του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2022, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027(1),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2021-2027(2), και τις κοινές δηλώσεις επί των οποίων επήλθε συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με αυτό το ζήτημα(3), καθώς και τις σχετικές μονομερείς δηλώσεις(4),
– έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων(5),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 20ής Ιουνίου 2023, για κανονισμό του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027 (COM(2023)0337),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Ιουνίου 2023, με τίτλο «Ενδιάμεση αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027» (COM(2023)0336) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2023)0336),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της 20ής Ιουνίου 2023 για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη σύσταση της διευκόλυνσης για την Ουκρανία (COM(2023)0338),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της 20ής Ιουνίου 2023 για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση της πλατφόρμας στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη («STEP») και την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, των κανονισμών (ΕΕ) 2021/1058, (ΕΕ) 2021/1056, (ΕΕ) 2021/1057, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) 2021/1060, (ΕΕ) 2021/523, (ΕΕ) 2021/695, (ΕΕ) 2021/697 και (ΕΕ) 2021/241 (COM(2023)0335),
– έχοντας υπόψη το σχέδιο γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2024, που εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 5 Ιουλίου 2023 (COM(2023)0300),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2020 περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητος για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης(6),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/2094 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τη θέσπιση Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της ανάκαμψης μετά την κρίση της νόσου COVID-19(7),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012(8) («ο δημοσιονομικός κανονισμός»),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της 16ης Μαΐου 2022 για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (COM(2022)0223),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Μαΐου 2023 σχετικά με τον αντίκτυπο της αύξησης του κόστους δανεισμού του Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2024(9),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την αναβάθμιση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027: ένας ανθεκτικός προϋπολογισμός της ΕΕ, κατάλληλος για νέες προκλήσεις(10),
– έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής(11),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 105 παράγραφος 5 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη τις επιστολές της Επιτροπής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας, της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (Α9-0273/2023),
Γενική εκτίμηση της πρότασης της Επιτροπής
1. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι, μετά την επανεξέταση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) 2021-2027, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα που είχε καταλήξει και το Κοινοβούλιο τον Δεκέμβριο του 2022, δηλαδή ότι το ΠΔΠ έχει ξεπεραστεί από τα γεγονότα σε έναν κόσμο που έχει αλλάξει ριζικά από το 2020, όταν συμφωνήθηκε το ΠΔΠ, ότι η δημοσιονομική ευελιξία έχει εξαντληθεί από πολλαπλές κρίσεις και ότι απαιτείται πολύ περισσότερη δημοσιονομική ευελιξία για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων περιστάσεων, ότι το ΠΔΠ έχει διαρθρωτικά προβλήματα που αποκαλύφθηκαν από τις οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις και ότι, κατά συνέπεια, είναι απαραίτητη η επείγουσα αναθεώρηση του κανονισμού ΠΔΠ και του παραρτήματός του·
2. υπογραμμίζει το γεγονός ότι η αναθεώρηση πρέπει να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση των πολλαπλών συνεπειών του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, στην ενίσχυση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας και κυριαρχίας της Ένωσης και στην παροχή επαρκούς ευελιξίας στην Ένωση για την αντιμετώπιση κρίσεων· χαιρετίζει, επομένως, την πρόταση της Επιτροπής για στοχευμένη αναθεώρηση ως πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, θεωρεί, ωστόσο, ότι απαιτείται υψηλότερο αλλά ρεαλιστικό επίπεδο φιλοδοξίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το ΠΔΠ μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα τις διαρθρωτικές προκλήσεις του προϋπολογισμού και να καταστεί ανθεκτικότερο στις μελλοντικές εξελίξεις·
3. θεωρεί ότι η προτεινόμενη αναθεώρηση εστιάζει μόνο σε ορισμένους από τους πλέον πιεστικούς τομείς που προκαλούν ανησυχία στο υφιστάμενο πλαίσιο και δεν αντιμετωπίζει πλήρως όλες τις ανάγκες και προκλήσεις που εντόπισε το Κοινοβούλιο·
4. αναμένει από την Επιτροπή να συνεχίσει να αξιολογεί διεξοδικά όλες τις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες, μεταξύ άλλων όσον αφορά την κοινωνική και οικονομική σύγκλιση, τον αντίκτυπο στις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο από τον πόλεμο και την αναγκαία απάντηση στην κλιματική κρίση και την κρίση βιοποικιλότητας· υπογραμμίζει την πίεση του πληθωρισμού σε ολόκληρη την ΕΕ και ιδίως στους δικαιούχους της ΕΕ, όπως οι γεωργοί, οι σπουδαστές και τα παιδιά· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η προτεινόμενη αναθεώρηση δεν αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι τρέχουσες κρίσεις έχουν εντείνει, και θα εντείνουν περαιτέρω, την τρέχουσα επιδείνωση της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης για τα πλέον ευάλωτα άτομα στην Ένωση, ειδικότερα τα παιδιά που ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας, και θα έχει μακροχρόνιες συνέπειες· τονίζει ακόμη ότι η προτεινόμενη αναθεώρηση δεν αντικατοπτρίζει τη φιλοδοξία της Ένωσης να εντείνει τις προσπάθειές της για την καταπολέμηση των ανησυχητικών ποσοστών παιδικής φτώχειας και να συμβάλει στην εξάλειψη της παιδικής φτώχειας μέσω της πρόσφατα συσταθείσας ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά· επιμένει, συνεπώς, ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή πρέπει να λάβουν υπόψη την έκκληση του Κοινοβουλίου να ενταθούν επειγόντως οι προσπάθειες της Ένωσης για την εξάλειψη της παιδικής φτώχειας κατά την περίοδο 2024-2027 και ζητεί την αναβάθμιση της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά στο πλαίσιο του ΠΔΠ μετά το 2027·
5. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι, σύμφωνα με τη θέση του Κοινοβουλίου, η πρόταση αναθεώρησης δεν οδηγεί σε αναθεώρηση προς τα κάτω των εθνικών κονδυλίων που έχουν ήδη κατανεμηθεί· υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο και την προστιθέμενη αξία της πολιτικής συνοχής ως ουσιώδους μέσου επενδυτικής πολιτικής και σύγκλισης της Ένωσης·
6. υπενθυμίζει ότι, σε αντίθεση με τους εθνικούς προϋπολογισμούς, όπου ο πληθωρισμός επηρεάζει την ονομαστική αξία τόσο των εσόδων όσο και των δαπανών, τα ανώτατα όρια δαπανών του ΠΔΠ προσαρμόζονται βάσει αποπληθωριστή 2 % που εφαρμόζεται στις τιμές του 2018, ενώ το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων προσαρμόζεται στον πληθωρισμό· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το γεγονός ότι, σύμφωνα με την Επιτροπή, ο πληθωρισμός μπορεί να μειώσει την πραγματική αξία του ΠΔΠ κατά 74 δισεκατομμύρια EUR κατά τη διάρκεια της επταετούς περιόδου, με άμεσο αντίκτυπο στους δικαιούχους χρηματοδότησης της ΕΕ·
7. υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι, ως αποτέλεσμα του απροσδόκητα υψηλού πληθωρισμού, τα έσοδα που ζητούνται από τα κράτη μέλη για δαπάνες στο πλαίσιο του ΠΔΠ έχουν μειωθεί ως ποσοστό του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ)· σημειώνει, επιπλέον, ότι οι εκπτώσεις για τα πέντε δικαιούχα κράτη μέλη συνδέονται με τον πληθωρισμό και, επομένως, έχουν αυξηθεί με ταχύτερο ρυθμό απ’ ό,τι τα ανώτατα όρια του ΠΔΠ, αυξάνοντας έτσι την επιβάρυνση για τα άλλα κράτη μέλη που πρέπει να καλύψουν το έλλειμμα· ζητεί την προσαρμογή των εκπτώσεων με βάση τον αποπληθωριστή 2 % ως άμεσο μέτρο· υπενθυμίζει, επιπλέον, την πάγια θέση του ότι θα πρέπει να καταργηθούν οι εκπτώσεις και άλλοι διορθωτικοί μηχανισμοί·
8. τονίζει ότι, εκτός από τη μείωση της πραγματικής αξίας του ΠΔΠ, ο πληθωρισμός έχει επίσης προκαλέσει σημαντική αύξηση των επιτοκίων, αυξάνοντας το κόστος δανεισμού της ΕΕ, ιδίως σε σχέση με την αποπληρωμή του χρέους του Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EURI), με αποτέλεσμα να συρρικνώνεται περαιτέρω ο προϋπολογισμός·
9. επισημαίνει ότι, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη η πρόταση της Επιτροπής για αναθεώρηση του ΠΔΠ, οι συνολικές πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων θα ανέλθουν μόλις στο 1,03 % του ΑΕΕ και οι συνολικές πιστώσεις πληρωμών θα ανέλθουν μόλις στο 1,02 % του ΑΕΕ· υπενθυμίζει ότι, αρχικά, είχε προγραμματιστεί στο τρέχον ΠΔΠ να ανέλθουν οι πιστώσεις πληρωμών στο 1,10 % του ΑΕΕ· τονίζει ότι οι ενισχύσεις που προτείνει η Επιτροπή δεν προβλέπεται να καλύψουν τον αντίκτυπο του πληθωρισμού·
10. σημειώνει την εκτίμηση της Επιτροπής ότι η προτεινόμενη αναθεώρηση θα απαιτήσει αύξηση του ανώτατου ορίου των πιστώσεων πληρωμών το 2026 και το 2027· τονίζει ότι η αξιοπιστία της Ένωσης εξαρτάται από τη διασφάλιση επαρκών πιστώσεων πληρωμών για την κάλυψη των πιστώσεων αναλήψεων υποχρεώσεων· τονίζει τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση ορισμένων προγραμμάτων λόγω της καθυστερημένης έγκρισής τους και της διατάραξης των έργων λόγω της κρίσης COVID-19· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον κίνδυνο συσσώρευσης καθυστερούμενων πληρωμών στα τελευταία έτη της περιόδου του ΠΔΠ και στο επόμενο ΠΔΠ· εμμένει, επομένως, στην ανάγκη κατάργησης του ετήσιου ανώτατου ορίου στις πιστώσεις πληρωμών για τη χρήση του ενιαίου μέσου περιθωρίου, προκειμένου να μετριαστεί ο κίνδυνος αυτός·
11. επαναβεβαιώνει τη σημασία των οριζόντιων αρχών σχετικά με το κλίμα, τη βιοποικιλότητα και την ισότητα των φύλων, στις οποίες εδράζονται το ΠΔΠ και όλες οι σχετικές πολιτικές της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι οι στόχοι που σχετίζονται με το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, καθώς και η υποχρέωση τήρησης της αρχής της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης και η προώθηση της ισότητας των φύλων ορίζονται στη διοργανική συμφωνία και επιμένει ότι οι διατάξεις αυτές πρέπει επίσης να στηρίζουν το επικαιροποιημένο ΠΔΠ· καλεί την Επιτροπή να εκπληρώσει την υποχρέωσή της δυνάμει της διοργανικής συμφωνίας να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλίσει την πλήρη επίτευξη των συμφωνηθέντων στόχων και στόχων πολιτικής·
12. υπενθυμίζει ότι οι δαπάνες του τομέα 7 θα πρέπει να καθοριστούν σε επίπεδο που να εγγυάται ότι η ΕΕ θα διαθέτει αποτελεσματική και αποδοτική διοίκηση, όπως έχει προταθεί από την Επιτροπή·
13. επαναλαμβάνει την άποψή του ότι πρέπει να έχει θεσπιστεί αναθεωρημένο ΠΔΠ έως την 1η Ιανουαρίου 2024, το οποίο να παρέχει ένα πλαίσιο για τον προϋπολογισμό του 2024· επιμένει, κατά συνέπεια, ότι είναι αναγκαίο να εγκριθεί γρήγορα ο τροποποιημένος κανονισμός· εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή έλαβε υπόψη την έκκληση του Κοινοβουλίου να επισπεύσει την επανεξέταση και αναθεώρηση του ΠΔΠ·
14. επαναλαμβάνει το μακροχρόνιο αίτημά του να ενσωματωθούν πλήρως στον προϋπολογισμό όλα τα δημοσιονομικά μέσα που καλύπτουν δαπάνες σε επίπεδο Ένωσης, ώστε με τον τρόπο αυτό να διασφαλιστούν η διαφάνεια, η λογοδοσία, ο πλήρης δημοκρατικός έλεγχος και η προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης· επιμένει ότι η ενσωμάτωση των μέσων αυτών στον προϋπολογισμό της ΕΕ δεν πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της χρηματοδότησης άλλων πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ·
15. τονίζει τη σαφή σύνδεση μεταξύ του σεβασμού του κράτους δικαίου και της αποτελεσματικής εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ· εκφράζει την ικανοποίησή του για τον θετικό αντίκτυπο του κανονισμού σε ένα γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ και πιστεύει ότι έχει ήδη λειτουργήσει ως αποτελεσματικό αποτρεπτικό μέσο ενάντια στις παραβιάσεις του κράτους δικαίου· υπενθυμίζει στην Επιτροπή την υποχρέωσή της δυνάμει του κανονισμού να διασφαλίζει ότι οι τελικοί αποδέκτες ή δικαιούχοι κονδυλίων της ΕΕ δεν στερούνται των κονδυλίων που οφείλουν, ιδίως όταν εγκρίνονται μέτρα σε περίπτωση παραβίασης των αρχών του κράτους δικαίου σύμφωνα με τον κανονισμό·
16. είναι έτοιμο να συνεργαστεί ενεργά και εποικοδομητικά με το Συμβούλιο και την Επιτροπή για να διασφαλίσει ότι το αναθεωρημένο πλαίσιο, το οποίο καλύπτει ολόκληρη την πρόταση της Επιτροπής, θα εγκριθεί εγκαίρως και θα τεθεί σε ισχύ έως την 1η Ιανουαρίου 2024· υπενθυμίζει ότι, στη διοργανική συμφωνία, τα θεσμικά όργανα δεσμεύονται να καθορίσουν ειδικές ρυθμίσεις για τη συνεργασία και τον διάλογο καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας που οδηγεί στην έγκριση μιας ουσιαστικής αναθεώρησης του ΠΔΠ·
Μακροπρόθεσμη στήριξη για την Ουκρανία
17. υπενθυμίζει ότι η Ένωση και οι πολίτες της πρωτοστατούν στη στήριξη της Ουκρανίας από την αρχή του πολέμου, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη προς τους Ουκρανούς στον αγώνα τους για την υπεράσπιση της δημοκρατίας ενάντια στον αυταρχισμό· τονίζει ότι μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ έχει χορηγηθεί χρηματοδοτική συνδρομή άνω των 30 δισεκατομμυρίων EUR μέχρι σήμερα· επαναλαμβάνει την άποψή του ότι η Ένωση πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο των συνεχιζόμενων προσπαθειών για την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας και να βοηθήσει τη χώρα στην πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ·
18. χαιρετίζει, επομένως, την πρόταση της Επιτροπής για μια πιο μακροπρόθεσμη διαρθρωτική λύση για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας, που να εδράζεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ και να καλύπτει τη στήριξη για μακροχρηματοπιστωτική σταθερότητα, ένα επενδυτικό πλαίσιο και κονδύλια για βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη ανάκαμψη και ανοικοδόμηση, για μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την προσχώρηση και για την ανάπτυξη διοικητικής ικανότητας· θεωρεί ότι ένα τέτοιο πιο μακροπρόθεσμο μέσο είναι ο μόνος βιώσιμος τρόπος να εξασφαλιστεί η συμμετοχή άλλων χορηγών και να διασφαλιστούν αποτελεσματικές και στοχευμένες δαπάνες που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της Ουκρανίας και του λαού της· επιμένει ότι θα πρέπει να επιτευχθεί το συντομότερο δυνατόν συμφωνία σχετικά με τη διευκόλυνση για την Ουκρανία, μετά την έγκριση του αναθεωρημένου κανονισμού για το ΠΔΠ, δεδομένου ότι στο πλαίσιο του κανονισμού ΜΧΣ+(12) προβλέπεται χρηματοδότηση μόνο για το 2023·
19. θεωρεί σκόπιμο να ενσωματωθεί ένας βαθμός ευελιξίας στη διευκόλυνση, δεδομένης της αβεβαιότητας όσον αφορά την κατάσταση στην Ουκρανία· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι, σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, το αποθεματικό για την Ουκρανία θα κινητοποιηθεί από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού, και είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι το Κοινοβούλιο, ως ένα από τα σκέλη της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής, θα διαδραματίσει πλήρως τον ρόλο του στη διαδικασία· καλεί την Επιτροπή να παράσχει εγκαίρως όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που θα επιτρέψουν στην αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή να εκπληρώσει τα καθήκοντά της·
20. τονίζει την ανάγκη προστασίας του κράτους δικαίου και των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης και πρόληψης, εντοπισμού και αντιμετώπισης της απάτης, της διαφθοράς, των συγκρούσεων συμφερόντων και των παρατυπιών κατά τη χρήση των κονδυλίων της Ένωσης στην Ουκρανία, η οποία θα πρέπει να βασίζεται στις αρχές της διαφάνειας και της λογοδοσίας· θεωρεί ότι η διευκόλυνση θα πρέπει να περιέχει αυστηρές διατάξεις και διασφαλίσεις για την επίτευξη αυτών των στόχων·
Μετανάστευση και εξωτερικές προκλήσεις
21. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, ακόμη και πριν από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, τα κονδύλια που ήταν διαθέσιμα στο πλαίσιο του τομέα 6 (γειτονικές χώρες και υπόλοιπος κόσμος) ήταν εξαιρετικά ανεπαρκή, και ότι στο ΠΔΠ δεν συνεκτιμήθηκε η συνεχιζόμενη χρηματοδότηση για τις ανάγκες των προσφύγων από τη Συρία, το Ιράκ και άλλες χώρες, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σχεδόν κανένα περιθώριο για την αντιμετώπιση πρόσθετων προκλήσεων·
22. τονίζει ότι, ιδίως μετά τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, το διεθνές πλαίσιο έχει επιδεινωθεί ραγδαία ως αποτέλεσμα των επισιτιστικών, ενεργειακών, κλιματικών και οικονομικών κρίσεων, οι οποίες έχουν αυξήσει δραματικά την πίεση στον τομέα 6· σημειώνει ότι, εκτός από το γεγονός ότι υπήρξε επανειλημμένη προσφυγή στον μηχανισμό ευελιξίας, το αποθεματικό του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας – Παγκόσμια Ευρώπη (NDICI-Global Europe) εξαντλήθηκε πολύ γρήγορα και χρησιμοποιήθηκε πέραν του βασικού σκοπού του, ο οποίος είναι η αντιμετώπιση αναδυόμενων προκλήσεων και προτεραιοτήτων, ενώ ο προϋπολογισμός ανθρωπιστικής βοήθειας βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην κινητοποίηση του ιδιαίτερα επιβαρυμένου αποθεματικού αλληλεγγύης και επείγουσας βοήθειας (SEAR), το πεδίο εφαρμογής του οποίου εκτείνεται πέραν της ανθρωπιστικής βοήθειας·
23. εκφράζει, επομένως, την ικανοποίησή του για την πρόταση της Επιτροπής να αυξηθεί το ανώτατο όριο για τον τομέα 6, σύμφωνα και με την έκκληση του Κοινοβουλίου, αν και εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι πρόσθετοι πόροι δεν καλύπτουν πλήρως πραγματικές ανάγκες ούτε λαμβάνουν υπόψη απρόβλεπτες εξελίξεις· υπογραμμίζει ότι η περαιτέρω ενίσχυση ύψους 1 δισεκατομμυρίου EUR σε τρέχουσες τιμές πέραν και πάνω από την πρόταση της Επιτροπής είναι ζωτικής σημασίας για την αναπλήρωση του αποθεματικού του NDICI-Global Europe και, κατ’ επέκταση, για τη δημιουργία ικανότητας ανταπόκρισης σε κρίσεις και αναδυόμενες ανάγκες· τονίζει ότι η ενίσχυση θα διασφαλίσει τη συνέχιση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς την Ουκρανία, επιπλέον της στήριξης στο πλαίσιο της διευκόλυνσης, καθώς και προς γειτονικές χώρες, όπως η Μολδαβία, η οποία επηρεάζεται σοβαρά από τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, και παγκοσμίως· τονίζει ότι πρέπει να τηρείται η εσωτερική ισορροπία και η κατανομή μεταξύ των γραμμών του προϋπολογισμού, όπως προβλέπεται στον κανονισμό NDICI· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη συμμόρφωση των τρίτων χωρών με αυστηρά πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλα τα στάδια της εφαρμογής της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη μετανάστευση·
24. υπογραμμίζει ότι ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, σε συνδυασμό με την αύξηση της πείνας και της φτώχειας σε παγκόσμιο επίπεδο, τον πολλαπλασιασμό των ένοπλων συγκρούσεων και τις εντονότερες και συχνότερες φυσικές καταστροφές, αναγκάζουν εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να αναζητήσουν προστασία στην ΕΕ· τονίζει την ανάγκη να συνεχίσει η Ένωση να παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη υποδοχής για την υποδοχή, την εγκατάσταση και την ένταξη των προσφύγων·
25. τονίζει ότι η αποτελεσματική και δίκαιη διαχείριση και προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, κατά τρόπο που διασφαλίζει την ασφάλεια της Ένωσης, σε συνδυασμό με την ομαλή και αποτελεσματική εφαρμογή της πολιτικής της Ένωσης για τη μετανάστευση και το άσυλο, αποτελούν βασικές προτεραιότητες και απαραίτητα στοιχεία για τη διατήρηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων εντός της Ένωσης και της εύρυθμης λειτουργίας του χώρου Σένγκεν· τονίζει την ανάγκη εφαρμογής μιας πολιτικής για τη μετανάστευση και το άσυλο που θα βασίζεται στην αλληλεγγύη, την κοινή υπευθυνότητα και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και η οποία θα παρέχει ασφάλεια, σαφήνεια και ικανοποιητικές και αξιοπρεπείς συνθήκες για τα άτομα που φτάνουν στην ΕΕ, σύμφωνα με τις αξίες και διεθνείς δεσμεύσεις της Ένωσης·
26. σημειώνει την εκτίμηση της Επιτροπής ότι για την εφαρμογή του νέου συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο θα χρειαστεί επιπλέον ποσό 2 δισεκατομμυρίων EUR μεταξύ 2025 και 2027 στο πλαίσιο του τομέα 4 (μετανάστευση και διαχείριση των συνόρων)· θεωρεί ότι οι πρόσθετες ανάγκες σε σχέση με το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και τις Θεωρήσεις και τους αποκεντρωμένους οργανισμούς στον τομέα 4 καθιστούν απαραίτητη τη χορήγηση περαιτέρω ενίσχυσης, πέραν της πρότασης της Επιτροπής, ύψους 1 δισεκατομμυρίου EUR σε τρέχουσες τιμές, και ότι οι πρόσθετοι πόροι θα πρέπει να είναι διαθέσιμοι από το 2024·
27. υπενθυμίζει ότι η ακριβής κατανομή των πρόσθετων κονδυλίων μεταξύ προγραμμάτων και γραμμών του προϋπολογισμού στους τομείς 4 και 6 πρέπει να καθορίζεται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού·
Η πλατφόρμα στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP)
28. επαναβεβαιώνει την ανάγκη να διασφαλιστεί η ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ένωσης, να μειωθεί η εξάρτηση από τρίτες χώρες και να ενισχυθούν οι επενδύσεις σε ολόκληρη την Ένωση σε βασικούς στρατηγικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων της υγείας, των πρώτων υλών και του διαστήματος, και παράλληλα να προωθηθούν η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν τήρησε τη δέσμευσή της στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας για το 2023 για «προώθηση της δημιουργίας ενός νέου Ταμείου Ευρωπαϊκής Κυριαρχίας»· πιστεύει ότι η βιομηχανική στρατηγική της Ένωσης θα πρέπει επίσης να διασφαλίζει την ορθή λειτουργία της ενιαίας αγοράς, να αποφεύγει τις στρεβλώσεις της αγοράς και να δημιουργεί ίσους όρους ανταγωνισμού εντός και εκτός της ΕΕ, καθώς και να διασφαλίζει ότι οι άνθρωποι διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες·
29. αναγνωρίζει ότι, παρά το περιορισμένο μέγεθος και πεδίο εφαρμογής της, η πρόταση STEP έχει τη δυνατότητα να αποφέρει ταχύτερα αποτελέσματα χρησιμοποιώντας τις υφιστάμενες δομές του προγράμματος και επιδιώκοντας τη δημιουργία συνεργειών· θεωρεί ότι η πρόταση STEP θα πρέπει να λειτουργήσει ως πεδίο δοκιμής για ένα πλήρως ανεπτυγμένο Ταμείο Κυριαρχίας κατά την επόμενη περίοδο του ΠΔΠ·
30. σημειώνει ότι η πρόταση STEP συνδυάζει την εκ νέου ιεράρχηση των κονδυλίων στο πλαίσιο υφιστάμενων προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ταμείων της πολιτικής συνοχής, με στοχευμένες ενισχύσεις για συγκεκριμένα προγράμματα στο πλαίσιο των τομέων 1 (ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία), 3 (φυσικοί πόροι και περιβάλλον) και 5 (ασφάλεια και άμυνα)·
31. υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να επιτευχθούν οι στρατηγικοί στόχοι της STEP, να ενισχυθεί και να διαμορφωθεί η βιομηχανική πολιτική της Ένωσης, να τονωθεί η στήριξη του αμυντικού τομέα, ο οποίος είναι πιο ζωτικής σημασίας από ποτέ για την προστασία της κυριαρχίας και της ακεραιότητας των κρατών μελών της ΕΕ σε ένα δραματικά μεταβαλλόμενο και πολύ πιο δύσκολο τοπίο της αμυντικής πολιτικής, καθώς και να οικοδομηθεί η ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ένωσης με παράλληλη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά, η χρηματοδότηση της STEP θα πρέπει να αυξηθεί, με περαιτέρω ενισχύσεις ύψους 2 δισεκατομμυρίων EUR σε τρέχουσες τιμές, πέραν της πρότασης της Επιτροπής στον τομέα 1, και κατά 1 δισεκατομμύριο EUR σε τρέχουσες τιμές πέραν της πρότασης της Επιτροπής στον τομέα 5·
32. υπογραμμίζει ότι από το 2021 έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές ανακατανομές σε όλους τους τομείς, με αποτέλεσμα τα προγράμματα να υφίστανται τεράστια πίεση και να υπάρχει κίνδυνος διατάραξης· υπενθυμίζει την πάγια θέση του ότι οι νέες προτεραιότητες πρέπει να χρηματοδοτούνται με νέα κονδύλια και όχι μέσω επαναλαμβανόμενων ανακατανομών και, ως εκ τούτου, επιμένει στην ανάγκη για πρόσθετα νέα κονδύλια προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική υλοποίηση άλλων προγραμμάτων στο πλαίσιο του τομέα 1·
33. επαναλαμβάνει την άποψή του ότι οι αποδεσμευμένες πιστώσεις θα πρέπει να παραμένουν στον προϋπολογισμό και να δεσμεύονται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή μέσω της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού, και υπενθυμίζει τη θέση του σχετικά με την αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού στο πλαίσιο αυτό· εκφράζει, ως εκ τούτου, την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η πρόταση STEP προϋποθέτει την επαναχρησιμοποίηση 1,2 δισεκατομμυρίων EUR σε αποδεσμεύσεις στον τομέα της έρευνας σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 3 του δημοσιονομικού κανονισμού και ότι, κατά συνέπεια, η Επιτροπή αναγνωρίζει εμμέσως την ανακρίβεια της εκτίμησής της για τις αποδεσμεύσεις στον τομέα της έρευνας στις οποίες βασίζεται η συμφωνία για το ΠΔΠ του 2020·
34. υπενθυμίζει το πάγιο αίτημά του να ενσωματωθούν όλα τα μέσα δαπανών της ΕΕ στον προϋπολογισμό, με πλήρη σεβασμό της αρχής της ενότητας του προϋπολογισμού· θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι η προτεινόμενη χρηματοδότηση για το Ταμείο Καινοτομίας στο πλαίσιο του τομέα 3 σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της πλήρους ενσωμάτωσής του στον προϋπολογισμό·
Κόστος δανεισμού για το Μέσο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EURI)
35. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι το ποσό που έχει προγραμματιστεί στο ΠΔΠ για την κάλυψη του κόστους δανεισμού σε σχέση με το EURI είναι πολύ χαμηλότερο από τις απαιτήσεις, δεδομένου ότι το αντίστοιχο έλλειμμα εκτιμάται από την Επιτροπή στα 17-27 δισεκατομμύρια EUR για την περίοδο του ΠΔΠ· επισημαίνει ότι, ήδη στο σχέδιο προϋπολογισμού, το αυξημένο κόστος του EURI αναμένεται να απορροφήσει όλους τους πόρους στο πλαίσιο του μηχανισμού ευελιξίας και περίπου το ένα τρίτο των πόρων στο πλαίσιο της συνιστώσας α) του ενιαίου μέσου περιθωρίου το 2024·
36. υπογραμμίζει ότι η απότομη αύξηση των επιτοκίων μετά τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει καταδείξει τις εγγενείς διαρθρωτικές αδυναμίες του προϋπολογισμού της ΕΕ όσον αφορά την αρχιτεκτονική αποπληρωμής του χρέους· υπενθυμίζει ότι το κόστος των τόκων και η αποπληρωμή του χρέους εξαρτώνται από τις εξελίξεις της αγοράς, δεν αποτελούν δαπάνες διακριτικής ευχέρειας και, κατά συνέπεια, δεν μπορούν να υπόκεινται σε ανώτατο όριο δαπανών στο πλαίσιο ενός ανώτατου ορίου του ΠΔΠ χωρίς να τίθενται σε άμεσο κίνδυνο τα επενδυτικά προγράμματα και οι δικαιούχοι τους, και η ικανότητα του προϋπολογισμού να ανταποκρίνεται σε αναδυόμενες ανάγκες·
37. υπενθυμίζει ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ζητήσει να βρεθεί λύση στο πρόβλημα αυτό και επιμένει ότι το κόστος αποπληρωμής του EURI δεν πρέπει να υπόκειται στα ανώτατα όρια του ΠΔΠ·
38. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημιουργία του EURI ως ειδικού μέσου πέραν των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ που κινητοποιείται ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες αποπληρωμής· επιμένει, ωστόσο, ότι το μέσο πρέπει να καλύπτει όλες τις δαπάνες αποπληρωμής του EURI, και όχι μόνο εκείνες που υπερβαίνουν το προγραμματισμένο ποσό στο πλαίσιο του τομέα 2β (ανθεκτικότητα και αξίες)· υπογραμμίζει ότι ένα μέσο EURI σχεδιασμένο κατ’ αυτόν τον τρόπο θα πρέπει να αποτελεί υπόδειγμα για τη διαχείριση όλων των δαπανών αποπληρωμής του EURI στο επόμενο ΠΔΠ·
39. επιμένει ότι είναι αναγκαίο να παρέχει η Επιτροπή στην αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή επίκαιρες και λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τους υπολογισμούς στους οποίους βασίζονται οι προβλέψεις για το κόστος δανεισμού του EURI, συμπεριλαμβανομένων των παραδοχών και των παραμέτρων που χρησιμοποιούνται, προκειμένου να καταστεί δυνατή η υπεύθυνη διαχείριση του κόστους αποπληρωμής·
40. παρατηρεί ότι απαιτείται ένα πιο διαφοροποιημένο και ανθεκτικό σύνολο πηγών εσόδων για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, προκειμένου να παρέχεται ισχυρή και βιώσιμη χρηματοδότηση για ένα ενισχυμένο και κλιμακούμενο ΠΔΠ· παροτρύνει, επομένως, το Συμβούλιο να εγκρίνει ταχέως τις υφιστάμενες προτάσεις για νέους ιδίους πόρους και υπογραμμίζει ότι απαιτείται πρόοδος όσον αφορά τους νέους ιδίους πόρους πέραν αυτών των προτάσεων·
Ενίσχυση της δυνατότητας του προϋπολογισμού να αντιμετωπίζει κρίσεις και αναδυόμενες ανάγκες
41. επισημαίνει ότι το προτεινόμενο μοντέλο για τη διαχείριση του κόστους αποπληρωμής του EURI θα έχει ως αποτέλεσμα την αποκατάσταση του δημοσιονομικού χώρου στο μέσο ευελιξίας και το ενιαίο μέσο περιθωρίου από το 2024 έως το 2027 σύμφωνα με τον αρχικό δημοσιονομικό προγραμματισμό του ΠΔΠ·
42. υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι το ΠΔΠ περιέχει ελάχιστη ευελιξία, δεδομένου ότι ο μηχανισμός ευελιξίας και τα αδιάθετα περιθώρια ανέρχονται μόλις στο 1,05 % του ανώτατου ορίου των αναλήψεων υποχρεώσεων· τονίζει ότι το τρέχον ΠΔΠ έχει βασιστεί σε μεγάλο βαθμό σε αυτή την περιορισμένη ευελιξία και δυστυχώς προτίμησε τον αναπροσανατολισμό της πολιτικής συνοχής, η οποία δεν αποτελεί εργαλείο αντιμετώπισης κρίσεων, αλλά έχει επανειλημμένα κληθεί να καλύψει τις ελλείψεις της δημοσιονομικής ευελιξίας ή των μηχανισμών αντιμετώπισης κρίσεων στο ΠΔΠ εις βάρος των μακροπρόθεσμων στόχων πολιτικής του·
43. επισημαίνει, επιπλέον, τις αυξημένες ανάγκες από την έναρξη του ΠΔΠ για ανθρωπιστική βοήθεια και αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης εντός και εκτός της Ένωσης, καθώς και για στήριξη σε σχέση με φυσικές καταστροφές, οι οποίες γίνονται συχνότερες και εντονότερες, ιδίως λόγω της κλιματικής αλλαγής, και θεωρεί ότι οι ανάγκες αυτές είναι πιθανό να αυξηθούν· τονίζει ότι η ετήσια κατανομή για το SEAR εξαντλήθηκε το 2021 και το 2022 και αναμένεται να χρησιμοποιηθεί πλήρως το 2023· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι δικαιούχοι βοήθειας στο πλαίσιο του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ έχουν λάβει, σε ορισμένες περιπτώσεις, λιγότερο από το 50 % της βοήθειας που θα λάμβαναν κανονικά και αναγκάστηκαν να περιμένουν μεγάλο χρονικό διάστημα για εκταμίευση λόγω των περιορισμών του SEAR·
44. θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι η πρόταση της Επιτροπής για αύξηση του μηχανισμού ευελιξίας και του SEAR αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση· επιμένει, ωστόσο, ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ οφείλει να διαθέτει την ευελιξία και τη δημοσιονομική «ευρυχωρία» που απαιτούνται ώστε να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται σε κρίσεις και να προσαρμόζεται στις ανακύπτουσες και διογκούμενες ανάγκες·
45. υπενθυμίζει τα αιτήματά του για αύξηση των κονδυλίων του μηχανισμού ευελιξίας και του SEAR και για ένα πρόσθετο μόνιμο ειδικό μέσο πέραν των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ που θα επιτρέπει στον προϋπολογισμό της ΕΕ να προσαρμόζεται καλύτερα και να αντιδρά γρήγορα σε κρίσεις και στις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις τους· κατανοεί ότι, ελλείψει ενός τέτοιου μέσου, θα παραμείνει δύσκολο για την Ένωση να διασφαλίσει την ετοιμότητά της για απρόβλεπτα γεγονότα, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι, επί του παρόντος, το 99,6 % του προϋπολογισμού της Ένωσης διατίθεται εκ των προτέρων· είναι πρόθυμο να εργαστεί για την εξεύρεση ρεαλιστικών λύσεων βραχυπρόθεσμα, εξετάζοντας παράλληλα μια πιο διαρθρωτική, εξορθολογισμένη λύση στο επόμενο ΠΔΠ·
46. υπογραμμίζει ότι έχει αποδειχτεί πως η δημοσιονομική ευελιξία επιτρέπει να διοχετεύονται οι πόροι εκεί όπου υπάρχουν ανάγκες, και παράλληλα δίνει τη δυνατότητα στην Ένωση να ανταποκρίνεται σε απρόβλεπτα γεγονότα και να προσαρμόζει τις προτεραιότητες δαπανών της υπό το πρίσμα των εξελισσόμενων πολιτικών, οικονομικών ή κοινωνικών αναγκών· επιμένει, κατά συνέπεια, ότι τα κονδύλια του μηχανισμού ευελιξίας πρέπει να αυξηθούν κατά 3 δισεκατομμύρια EUR σε τρέχουσες τιμές πέραν της πρότασης της Επιτροπής για την περίοδο του ΠΔΠ· θεωρεί, επιπλέον, ότι τα ακυρωθέντα ποσά στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση θα πρέπει να διατεθούν εκ νέου στο πλαίσιο του μηχανισμού ευελιξίας, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η ευελιξία του προϋπολογισμού·
47. σημειώνει ότι τα αιτήματα προς το SEAR είναι απίθανο να μειωθούν· θεωρεί, επομένως, ότι η ενίσχυση του SEAR είναι ζωτικής σημασίας για να μπορεί η Ένωση να αντιδρά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που προκαλούνται από μείζονες φυσικές καταστροφές ή κρίσεις στον τομέα της δημόσιας υγείας στα κράτη μέλη και στις υπό ένταξη χώρες, καθώς και να στηρίζει τρίτες χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις, προσφυγικές κρίσεις ή φυσικές καταστροφές· επιμένει, κατά συνέπεια, ότι τα κονδύλια του SEAR πρέπει να αυξηθούν κατά 2 δισεκατομμύρια EUR σε τρέχουσες τιμές πέραν της πρότασης της Επιτροπής για την περίοδο του ΠΔΠ· εκφράζει τη λύπη του για την απόφαση συγχώνευσης του αποθεματικού επείγουσας βοήθειας (EAR) και του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΤΑΕΕ) στο τρέχον ΠΔΠ, η οποία έχει οδηγήσει σε σοβαρές ελλείψεις στην εφαρμογή και υπενθυμίζει τη θέση του ότι το SEAR θα πρέπει να χωριστεί σε δύο σκέλη – το EAR και το ΤΑΕΕ·
Συστάσεις και τροποποιήσεις
48. ζητεί από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να λάβουν υπόψη τις εξής συστάσεις και τροποποιήσεις:
i)
αύξηση του ανώτατου ορίου του τομέα 1 κατά 2 δισεκατομμύρια EUR σε τρέχουσες τιμές πέραν της πρότασης της Επιτροπής·
ii)
αύξηση του ανώτατου ορίου του τομέα 4 κατά 1 δισεκατομμύριο EUR σε τρέχουσες τιμές πέραν της πρότασης της Επιτροπής και εφαρμογή της αύξησης στον τομέα από το 2024·
iii)
αύξηση του ανώτατου ορίου του τομέα 5 κατά 1 δισεκατομμύριο EUR σε τρέχουσες τιμές πέραν της πρότασης της Επιτροπής·
iv)
αύξηση του ανώτατου ορίου του τομέα 6 κατά 1 δισεκατομμύριο EUR σε τρέχουσες τιμές πέραν της πρότασης της Επιτροπής·
v)
αύξηση του μηχανισμού ευελιξίας κατά 3 δισεκατομμύρια EUR σε τρέχουσες τιμές πέραν της πρότασης της Επιτροπής και εκ νέου διάθεση των ακυρωθέντων ποσών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση στο πλαίσιο του μηχανισμού ευελιξίας·
vi)
αύξηση του ανώτατου ορίου του αποθεματικού αλληλεγγύης και επείγουσας βοήθειας κατά 2 δισεκατομμύρια EUR σε τρέχουσες τιμές πέραν της πρότασης της Επιτροπής·
vii)
πρόβλεψη ότι το μέσο EURI, που έχει θεσπιστεί ως ειδικό μέσο πέραν των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ, θα καλύπτει όλες τις δαπάνες αποπληρωμής του EURI·
viii)
κατάργηση του ετήσιου ανώτατου ορίου στις πιστώσεις πληρωμών για τη χρήση του ενιαίου μέσου περιθωρίου·
ix)
η πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου θα πρέπει να τροποποιηθεί ως εξής:
(4) Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει να παρέχει στην Ένωση τη δυνατότητα να προσφέρει τις απαραίτητες πολιτικές λύσεις στις αναδυόμενες προκλήσεις και να εκπληρώνει τις νομικές υποχρεώσεις που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο των υφιστάμενων ανώτατων ορίων ούτε μέσω της εξάντλησης των περιθωρίων ευελιξίας. Ως εκ τούτου, τα ανώτατα όρια δαπανών των πιστώσεων για τις αναλήψεις υποχρεώσεων για τους τομείς 1, 3, 5, 6 και 7, συμπεριλαμβανομένου του επιμέρους ανώτατου ορίου για τις διοικητικές δαπάνες των θεσμικών οργάνων για τα έτη 2024, 2025, 2026 και 2027, καθώς και του ανώτατου ορίου για τον τομέα 4 για τα έτη 2025, 2026 και 2027, θα πρέπει να αυξηθούν. Κατά συνέπεια, τα ανώτατα όρια των δαπανών για τις πιστώσεις πληρωμών για τα έτη 2026 και 2027 θα πρέπει να αυξηθούν.
(4) Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει να παρέχει στην Ένωση τη δυνατότητα να προσφέρει τις απαραίτητες πολιτικές λύσεις στις αναδυόμενες προκλήσεις και να εκπληρώνει τις νομικές υποχρεώσεις που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο των υφιστάμενων ανώτατων ορίων ούτε μέσω της εξάντλησης των περιθωρίων ευελιξίας. Ως εκ τούτου, τα ανώτατα όρια δαπανών των πιστώσεων για τις αναλήψεις υποχρεώσεων για τους τομείς 1, 3, 5, 6 και 7, συμπεριλαμβανομένου του επιμέρους ανώτατου ορίου για τις διοικητικές δαπάνες των θεσμικών οργάνων για τα έτη 2024, 2025, 2026 και 2027 θα πρέπει να αυξηθούν. Κατά συνέπεια, τα ανώτατα όρια των δαπανών για τις πιστώσεις πληρωμών για τα έτη 2026 και 2027 θα πρέπει να αυξηθούν.
(11) Δεδομένης της αβεβαιότητας όσον αφορά τη μελλοντική εξέλιξη των επιτοκίων και προκειμένου να αποφευχθούν οι περιττές πιέσεις στα προγράμματα της Ένωσης, είναι σκόπιμο να θεσπιστεί νέο θεματικό ειδικό μέσο το οποίο θα καλύπτει το σύνολο του κόστους χρηματοδότησης για τον δανεισμό του NextGenerationEU το οποίο υπερβαίνει τα ποσά που είχαν αρχικά προγραμματιστεί. Οι απαραίτητες πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων και οι αντίστοιχες πιστώσεις πληρωμών στον προϋπολογισμό της Ένωσης θα πρέπει να διατίθενται πάνω από το ανώτατο όριο του ΠΔΠ.
(11) Δεδομένης της αβεβαιότητας όσον αφορά τη μελλοντική εξέλιξη των επιτοκίων και προκειμένου να αποφευχθούν οι περιττές πιέσεις στα προγράμματα της Ένωσης, είναι σκόπιμο να θεσπιστεί νέο θεματικό ειδικό μέσο το οποίο θα καλύπτει το σύνολο του κόστους χρηματοδότησης για τον δανεισμό του NextGenerationEU. Οι απαραίτητες πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων και οι αντίστοιχες πιστώσεις πληρωμών στον προϋπολογισμό της Ένωσης θα πρέπει να διατίθενται πάνω από το ανώτατο όριο του ΠΔΠ.
(12) Το Αποθεματικό Αλληλεγγύης και Επείγουσας Βοήθειας και το Μέσον Ευελιξίας θα πρέπει να ενισχυθούν προκειμένου να διατηρήσει η Ένωση επαρκή ικανότητα να αντιμετωπίζει απρόβλεπτες καταστάσεις έως το 2027.
(12) Το Αποθεματικό Αλληλεγγύης και Επείγουσας Βοήθειας και το Μέσον Ευελιξίας θα πρέπει να ενισχυθούν προκειμένου να διατηρήσει η Ένωση επαρκή ικανότητα να αντιμετωπίζει απρόβλεπτες καταστάσεις έως το 2027. Προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η ευελιξία του προϋπολογισμού, είναι σκόπιμο να διατεθούν εκ νέου τα ακυρωθέντα ποσά στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση στο πλαίσιο του μηχανισμού ευελιξίας·
(12α) Λόγω των καθυστερήσεων στην υλοποίηση ορισμένων προγραμμάτων κατά τα πρώτα έτη του ΠΔΠ 2021-2027, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικότερων προγραμμάτων, υπάρχει κίνδυνος συσσώρευσης καθυστερούμενων πληρωμών στα τελευταία έτη του ΠΔΠ όταν επιταχυνθεί η υλοποίηση. Προκειμένου να μετριαστεί αυτός ο κίνδυνος και να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της ΕΕ, θα πρέπει να καταργηθεί το ετήσιο ανώτατο όριο στις πιστώσεις πληρωμών για την προσφυγή στο ενιαίο μέσο περιθωρίου·
Τροποποίηση 5 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – σημείο 2
2) Το άρθρο 9 παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:
2) Το άρθρο 9 παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:
«2. Το Αποθεματικό Αλληλεγγύης και Επείγουσας Βοήθειας δεν υπερβαίνει το ανώτατο ετήσιο ποσό των 1 739 εκατομμυρίων EUR (σε τιμές 2018). Όποιο μέρος του ετήσιου ποσού δεν χρησιμοποιείται το έτος ν μπορεί να χρησιμοποιηθεί έως το έτος ν+1. Το μέρος του ετήσιου ποσού που προκύπτει από το προηγούμενο έτος χρησιμοποιείται πρώτο. Όποιο μέρος του ετήσιου ποσού του έτους ν δεν χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια του έτους ν+1 καταργείται».
«2. Το Αποθεματικό Αλληλεγγύης και Επείγουσας Βοήθειας δεν υπερβαίνει το ανώτατο ετήσιο ποσό των 2 170 εκατομμυρίων EUR (σε τιμές 2018). Όποιο μέρος του ετήσιου ποσού δεν χρησιμοποιείται το έτος ν μπορεί να χρησιμοποιηθεί έως το έτος ν+1. Το μέρος του ετήσιου ποσού που προκύπτει από το προηγούμενο έτος χρησιμοποιείται πρώτο. Όποιο μέρος του ετήσιου ποσού του έτους ν δεν χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια του έτους ν+1 καταργείται.».
Τροποποίηση 6 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – σημείο 3
3) Παρεμβάλλονται τα ακόλουθα άρθρα:
3) Παρεμβάλλονται τα ακόλουθα άρθρα:
«Άρθρο 10α
«Άρθρο 10α
Μέσο EURI
Μέσο EURI
1. Το μέσο EURI μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση του πρόσθετου κόστους σε περίπτωσηπου, σε ένα δεδομένο έτος, το κόστος των πληρωμών τόκων και τοκομεριδίων που οφείλονται σε σχέση με τα δανειακά κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 2 της απόφασης (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 υπερβαίνει τα ακόλουθα ποσά (σε τιμές 2018):
1. Το μέσο EURI κινητοποιείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στο πλαίσιο της διαδικασίας του προϋπολογισμούπου προβλέπεται στο άρθρο 314 ΣΛΕΕ για τη χρηματοδότηση του κόστους των πληρωμών τόκων και τοκομεριδίων που οφείλονται σε σχέση με τα δανειακά κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 2 της απόφασης (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053.
– 2024 – 1 840 εκατ. EUR,
– 2025 – 2 332 εκατ. EUR,
– 2026 – 3 196 εκατ. EUR,
– 2027 – 4 168 εκατ. EUR,
2. Το μέσο EURI δύναται να κινητοποιηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στο πλαίσιο της διαδικασίας του προϋπολογισμού που προβλέπεται στο άρθρο 314 ΣΛΕΕ.
Άρθρο 10β
Άρθρο 10β
Αποθεματικό για την Ουκρανία
Αποθεματικό για την Ουκρανία
1. Το αποθεματικό για την Ουκρανία μπορεί να κινητοποιείται με αποκλειστικό σκοπό τη χρηματοδότηση δαπανών στο πλαίσιο του [κανονισμός για τη Διευκόλυνση για την Ουκρανία] και αποσκοπεί στη διάθεση τουλάχιστον 2 500 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές ως ενδεικτικό ποσό.
1. Το αποθεματικό για την Ουκρανία μπορεί να κινητοποιείται με αποκλειστικό σκοπό τη χρηματοδότηση δαπανών στο πλαίσιο του [κανονισμός για τη Διευκόλυνση για την Ουκρανία] και αποσκοπεί στη διάθεση τουλάχιστον 2 500 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές ως ενδεικτικό ποσό.
2. Το αποθεματικό για την Ουκρανία δεν υπερβαίνει ποσό ύψους 50 000 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές για την περίοδο 2024-2027. Το ετήσιο ποσό που κινητοποιείται στο πλαίσιο του αποθεματικού για την Ουκρανία σε ένα δεδομένο έτος δεν υπερβαίνει τα 16 700 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές.
2. Το αποθεματικό για την Ουκρανία δεν υπερβαίνει ποσό ύψους 50 000 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές για την περίοδο 2024-2027. Το ετήσιο ποσό που κινητοποιείται στο πλαίσιο του αποθεματικού για την Ουκρανία σε ένα δεδομένο έτος δεν υπερβαίνει τα 16 700 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές.
3. Το αποθεματικό για την Ουκρανία κινητοποιείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στο πλαίσιο της διαδικασίας του προϋπολογισμού που προβλέπεται στο άρθρο 314 ΣΛΕΕ.».
3. Το αποθεματικό για την Ουκρανία κινητοποιείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στο πλαίσιο της διαδικασίας του προϋπολογισμού που προβλέπεται στο άρθρο 314 ΣΛΕΕ.».
α) η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:
«1. Το ενιαίο μέσο περιθωρίου περιλαμβάνει τα εξής
α) από το 2022, ποσά που αντιστοιχούν στα περιθώρια που παραμένουν διαθέσιμα κάτω από τα ανώτατα όρια του ΠΔΠ για πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων του έτους ν-1, διαθέσιμα πέραν των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ για πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων για τα έτη 2022-2027·
β) από το 2022, ποσά που ισούνται με τη διαφορά μεταξύ των εκτελεσθεισών πληρωμών και του ανώτατου ορίου πληρωμών του ΠΔΠ του έτους ν-1 για την προσαρμογή προς τα άνω του ανώτατου ορίου πληρωμών για τα έτη 2022-2027· και
γ) πρόσθετα ποσά που μπορούν να διατεθούν πέραν των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ σε ένα δεδομένο έτος για πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων ή πληρωμών, ή αμφότερα, ανάλογα με την περίπτωση, υπό την προϋπόθεση ότι αντισταθμίζονται πλήρως με τα περιθώρια σε έναν ή περισσότερους τομείς του ΠΔΠ για το τρέχον ή τα μελλοντικά οικονομικά έτη όσον αφορά τις πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων και ότι αντισταθμίζονται πλήρως με τα περιθώρια κάτω από το ανώτατο όριο πληρωμών για μελλοντικά οικονομικά έτη όσον αφορά τις πιστώσεις πληρωμών.
Οποιαδήποτε προσαρμογή προς τα άνω δυνάμει του στοιχείου β) του πρώτου εδαφίου αντισταθμίζεται πλήρως από αντίστοιχη μείωση του ανώτατου ορίου πληρωμών για το έτος ν-1.
Η κινητοποίηση ποσών δυνάμει του στοιχείου γ) του πρώτου εδαφίου είναι δυνατή μόνο εάν τα διαθέσιμα ποσά δυνάμει των στοιχείων α) και β) του εν λόγω εδαφίου, κατά περίπτωση, είναι ανεπαρκή και, σε κάθε περίπτωση, ως έσχατη λύση για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων συνθηκών.
Η προσφυγή στο πρώτο εδάφιο στοιχείο γ) δεν οδηγεί σε υπέρβαση των συνολικών ποσών των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ για τις πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων και πληρωμών για το τρέχον και τα μελλοντικά οικονομικά έτη. Συνεπώς, τυχόν ποσά που αντισταθμίζονται σύμφωνα με το εν λόγω στοιχείο δεν κινητοποιούνται περαιτέρω στο πλαίσιο του ΠΔΠ.»·
β) η παράγραφος 3 διαγράφεται.
Τροποποίηση 8 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – σημείο 4
4) Το άρθρο 12 παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:
4) Το άρθρο 12 παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:
«1. Ο Μηχανισμός Ευελιξίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση, για ένα δεδομένο οικονομικό έτος, συγκεκριμένων απρόβλεπτων δαπανών στο πλαίσιο πιστώσεων για αναλήψεις υποχρεώσεων και των αντίστοιχων πιστώσεων για πληρωμές οι οποίες δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν εντός των διαθέσιμων ανώτατων ορίων για έναν ή περισσοτέρους άλλους τομείς. Το ανώτατο όριο του ετήσιου ποσού που είναι διαθέσιμο για τον Μηχανισμό Ευελιξίας ορίζεται σε 1 562 εκατ. EUR (σε τιμές 2018).».·
«1. Ο Μηχανισμός Ευελιξίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση, για ένα δεδομένο οικονομικό έτος, συγκεκριμένων απρόβλεπτων δαπανών στο πλαίσιο πιστώσεων για αναλήψεις υποχρεώσεων και των αντίστοιχων πιστώσεων για πληρωμές οι οποίες δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν εντός των διαθέσιμων ανώτατων ορίων για έναν ή περισσοτέρους άλλους τομείς. Το ανώτατο όριο του ετήσιου ποσού που είναι διαθέσιμο για τον Μηχανισμό Ευελιξίας ορίζεται σε 2 170 εκατ. EUR (σε τιμές 2018). Κάθε έτος, το ετήσιο ποσό που διατίθεται για τον μηχανισμό ευελιξίας αυξάνεται κατά ποσό ισοδύναμο με το μέρος του ετήσιου ποσού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση το οποίο ακυρώθηκε κατά το προηγούμενο έτος.».
Τροποποίηση 9 Πρόταση κανονισμού Άρθρο 1 – σημείο 5
5) Το παράρτημα I αντικαθίσταται από το κείμενο του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού.
5) Το παράρτημα Ι αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι
ΠΟΛΥΕΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ (ΕΕ-27)
ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
Σύνολο 2021-2027
1. Ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία
19 712
20 211
19 678
20 399
19 715
19 821
19 624
139 160
2. Συνοχή, ανθεκτικότητα και αξίες
5 996
62 642
63 525
65 079
65 286
56 787
58 809
378 124
2α. Οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή
1 666
56 673
57 005
57 436
57 874
48 414
49 066
328 134
2β. Ανθεκτικότητα και αξίες
4 330
5 969
6 520
7 643
7 412
8 373
9 743
49 990
3. Φυσικοί πόροι και περιβάλλον
53 562
52 626
51 893
52 123
51 195
49 999
49 207
360 605
Από το ποσό αυτό: Δαπάνες σχετικές με την αγορά και άμεσες ενισχύσεις
38 040
37 544
36 857
36 054
35 401
34 729
34 015
252 640
4. Μετανάστευση και διαχείριση των συνόρων
1 687
3 104
3 454
3 791
4 302
4 359
4 910
25 607
5. Ασφάλεια και άμυνα
1 598
1 750
1 762
2 334
2 497
2 611
2 785
15 337
6. Γειτονικές χώρες και υπόλοιπος κόσμος
15 309
15 522
14 789
16 609
15 827
15 046
15 235
108 337
7. Ευρωπαϊκή δημόσια διοίκηση
10 021
10 215
10 342
10 586
10 887
11 229
11 443
74 723
Από το ποσό αυτό: Διοικητικές δαπάνες των θεσμικών οργάνων
7 742
7 878
7 945
8 107
8 310
8 541
8 660
57 183
ΣΥΝΟΛΟ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΑΝΑΛΗΨΕΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ
107 885
166 070
165 443
170 921
169 709
159 852
162 014
1 101 894
ΣΥΝΟΛΟ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ
154 065
153 850
152 682
151 436
151 175
159 978
155 025
1 078 211»
(σε εκατομμύρια EUR - τιμές 2018)
°
° °
49. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.
Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2463 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με τη θέσπιση μέσου για την παροχή στήριξης στην Ουκρανία το 2023 (μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή+) (ΕΕ L 322 της 16.12.2022, σ. 1).