Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2023 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή ενίσχυσης προς τη Ρουμανία και την Ιταλία, σε σχέση με φυσικές καταστροφές το 2022, και προς την Τουρκία, σε σχέση με τους σεισμούς του Φεβρουαρίου του 2023 (COM(2023)0381 – C9-0318/2023 – 2023/0297(BUD))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο COM(2023)0381 – C9‑0318/2023,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης(1),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027(2), και ιδίως το άρθρο 9,
– έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων(3), και ιδίως το σημείο 10,
– έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5 °C, την ειδική έκθεσή της για την κλιματική αλλαγή και τη γη, και την ειδική έκθεσή της για τους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία που εγκρίθηκε κατά την 21η Διάσκεψη των Μερών της UNFCCC (COP21) στο Παρίσι, στις 12 Δεκεμβρίου 2015 («Συμφωνία του Παρισιού»),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την επανεξέταση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης(4),
— έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την αναβάθμιση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027: ένας ανθεκτικός προϋπολογισμός της ΕΕ, κατάλληλος για νέες προκλήσεις(5),
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (Α9-0269/2023),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κεντρικές περιφέρειες της Ιταλίας επλήγησαν από ποτάμιες και αιφνίδιες πλημμύρες από τις 15 έως τις 17 Σεπτεμβρίου 2022, με αποτέλεσμα συνολικές άμεσες ζημίες ύψους 837,56 εκατ. EUR κατά τις εκτιμήσεις των ιταλικών αρχών·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το νοτιοανατολικό τμήμα της Ρουμανίας επλήγη από έντονη ξηρασία στα τέλη Ιουνίου και στις αρχές Ιουλίου 2022, με αποτέλεσμα συνολικές άμεσες ζημίες ύψους 1,31 δισ. EUR κατά τις εκτιμήσεις των ρουμανικών αρχών·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δύο μεγάλοι σεισμοί μεγέθους 7,8 Mw και 7,5 Mw(6) έπληξαν τη νότια Τουρκία στην επαρχία Kahramanmaraş στις 6 Φεβρουαρίου 2023 και ένας άλλος ισχυρός σεισμός μεγέθους 6,3 Mw έπληξε την επαρχία Hatay στις 20 Φεβρουαρίου 2023, με αποτέλεσμα συνολικές άμεσες ζημίες ύψους 78,8 δισ. EUR σύμφωνα με την Επιτροπή·
1. εκφράζει τη βαθύτατη αλληλεγγύη του προς όλα τα θύματα, τις οικογένειές τους και όλα τα άτομα που επλήγησαν από την ξηρασία στη Ρουμανία, τις καταστροφικές πλημμύρες στην Ιταλία και τους σεισμούς στην Τουρκία, καθώς και προς τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που συμμετέχουν στις προσπάθειες αρωγής·
2. χαιρετίζει την απόφαση ως απτή και ορατή μορφή αλληλεγγύης της Ένωσης προς τους πολίτες της και τις περιφέρειες στις πληγείσες περιοχές στη Ρουμανία, την Ιταλία και την Τουρκία· επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να ενημερώνεται το κοινό για τα απτά οφέλη του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΤΑΕΕ), προκειμένου να αυξηθεί περαιτέρω η εμπιστοσύνη των πολιτών στα εργαλεία και τα προγράμματα της Ένωσης· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειες επικοινωνίας για να βελτιωθεί η επίγνωση του κοινού σχετικά με τις παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν με τη χρηματοδότηση στο πλαίσιο του ΤΑΕΕ·
3. επισημαίνει τον αυξανόμενο αριθμό σοβαρών και καταστροφικών φυσικών καταστροφών στην Ευρώπη· υπογραμμίζει ότι, λόγω της κλιματικής αλλαγής, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως αυτά που παρατηρήθηκαν στη Ρουμανία και την Ιταλία και οδήγησαν σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, πρόκειται να ενταθούν και να πολλαπλασιαστούν περαιτέρω· τονίζει ότι το ΤΑΕΕ αποτελεί απλώς διορθωτικό μέσο και ότι, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, απαιτείται πρωτίστως μια προληπτική πολιτική ευθυγραμμισμένη με τις διεθνείς δεσμεύσεις της Ένωσης και την Πράσινη Συμφωνία· παροτρύνει, ως εκ τούτου, την Ένωση να εντείνει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής τόσο στην Ένωση όσο και παγκοσμίως· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, την αναθεώρηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 και (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 ώστε να υπάρχει σαφέστερη διάκριση μεταξύ των κονδυλίων που προορίζονται για τα κράτη μέλη και εκείνων που προορίζονται για τις τρίτες χώρες λόγω των περιορισμένων πόρων του ΤΑΕΕ·
4. επισημαίνει ότι το Αποθεματικό Αλληλεγγύης και Επείγουσας Βοήθειας (SEAR) εξαντλείται συνεχώς και, ως εκ τούτου, δεν επαρκεί για την επανόρθωση των συνεπειών ανθρωπογενών και φυσικών καταστροφών, ιδίως καταστροφών που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή· τονίζει ότι η χρηματοδότηση δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών των περιοχών που πλήττονται από φυσικές καταστροφές· εγείρει το θεμελιώδες ζήτημα του κατά πόσον το ΤΑΕΕ είναι επαρκώς προσαρμοσμένο στις μελλοντικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το μέγιστο διαθέσιμο ποσό για την εν λόγω κινητοποίηση του ΤΑΕΕ είναι πολύ χαμηλότερο από το δυνητικό ποσό ενίσχυσης που θα μπορούσε να καλυφθεί· επαναλαμβάνει ότι οι διαθέσιμοι πόροι για το ΤΑΕΕ θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου· παροτρύνει την Επιτροπή να αυξήσει τον προϋπολογισμό του SEAR και να ενισχύσει σημαντικά τον ετήσιο προϋπολογισμό του ΤΑΕΕ, ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται επαρκώς στην αύξηση της εκδήλωσης φυσικών καταστροφών εντός της Ένωσης και να παρέχει απτή στήριξη στα κράτη μέλη που πλήττονται από αυτές, λαμβανομένων υπόψη του μεγέθους και της επανάληψης τέτοιων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, ιδίως καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή·
5. παροτρύνει την Επιτροπή να προτείνει ένα μοντέλο ταχύτερης και έγκαιρης κινητοποίησης του ΤΑΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της διεκπεραίωσης των αιτήσεων, ώστε να μπορούν οι αρμόδιες αρχές να αντιμετωπίζουν τις ανάγκες αποκατάστασης το συντομότερο δυνατόν· υπενθυμίζει ότι η ανάθεση, η διαχείριση και η εκτέλεση των επιχορηγήσεων του ΤΑΕΕ θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο διαφανείς, και ότι οι επιχορηγήσεις πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης· τονίζει την επείγουσα ανάγκη αποδέσμευσης οικονομικής βοήθειας μέσω του ΤΑΕΕ, για να διασφαλιστεί ότι η στήριξη μπορεί να φτάσει έγκαιρα στις πληγείσες περιοχές και να παρέχεται η αναγκαία βοήθεια για τις σχετικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με τα αιτήματα των κρατών μελών, όπως για την αποκατάσταση των υποδομών, τις υπηρεσίες διάσωσης, συμπεριλαμβανομένων των δράσεων πυρόσβεσης, την αποκατάσταση των πληγεισών γεωργικών περιοχών και την παροχή νερού·
6. εγκρίνει την απόφαση που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα·
7. αναθέτει στην Πρόεδρό του να συνυπογράψει με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου την απόφαση αυτή και να μεριμνήσει για τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
8. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα, συμπεριλαμβανομένου του παραρτήματός του, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή ενίσχυσης προς τη Ρουμανία και την Ιταλία, σε σχέση με φυσικές καταστροφές το 2022, και προς την Τουρκία, σε σχέση με τους σεισμούς του Φεβρουαρίου του 2023
(Το κείμενο αυτού του παραρτήματος δεν επαναλαμβάνεται εδώ, εφόσον αντιστοιχεί στην τελική πράξη, απόφαση (ΕΕ) 2023/2192.)