Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και ιδίως το άρθρο 49,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 22ας Νοεμβρίου 2023, σχετικά με προτάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την τροποποίηση των Συνθηκών(1),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κοπεγχάγης, της 21ης και 22ας Ιουνίου 1993, γνωστά και ως «κριτήρια της Κοπεγχάγης»,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της διάσκεψης κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στη Θεσσαλονίκη, της 21ης Ιουνίου 2003, σχετικά με την προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Ενίσχυση της διαδικασίας προσχώρησης – Μια αξιόπιστη προοπτική της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια» (COM(2020)0057),

–  έχοντας υπόψη τη σύστασή του, της 23ης Νοεμβρίου 2022, προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας σχετικά με τη νέα στρατηγική της ΕΕ για τη διεύρυνση(2),

–  έχοντας υπόψη τη σύστασή του, της 19ης Ιουνίου 2020, προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας σχετικά με τα Δυτικά Βαλκάνια, σε συνέχεια της συνόδου κορυφής του 2020,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 23ης και 24ης Ιουνίου 2022, και της 29ης και 30ής Ιουνίου 2023,

–  έχοντας υπόψη τη δέσμη μέτρων της Επιτροπής του 2023 για τη διεύρυνση, της 8ης Νοεμβρίου 2023,

–  έχοντας υπόψη τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της προσήλωσης στη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

–  έχοντας υπόψη το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεύρυνση αποτελεί ένα από τα αποτελεσματικότερα μέσα εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ και μία από τις πιο επιτυχημένες πολιτικές της ΕΕ μέχρι σήμερα για την προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων τόσο εντός της ΕΕ όσο και στις υποψήφιες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι παραμένει μια στρατηγική, μελλοντοστραφή γεωπολιτική επένδυση στην ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα, τις κοινές αξίες και την ευημερία στην ευρωπαϊκή ήπειρο·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προηγούμενες διευρύνσεις ενίσχυσαν επιτυχώς την ενιαία αγορά, προώθησαν την οικονομική ανάπτυξη και τόνωσαν την παγκόσμια επιρροή της ΕΕ·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτελεσματικότητα της διεύρυνσης έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια λόγω της αδυναμίας της ΕΕ, και κυρίως του Συμβουλίου, να ανταποκριθεί στις υποσχέσεις της· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και η άσκηση βέτο στο Συμβούλιο έχουν βλάψει σημαντικά την αξιοπιστία και την ικανότητα της ΕΕ να ενθαρρυνθεί τον πολιτικό μετασχηματισμό στις χώρες της διεύρυνσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο είναι αναμφισβήτητα το πιο υποστηρικτικό θεσμικό όργανο της ΕΕ όσον αφορά τη διεύρυνση·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πριν από περισσότερα από 30 χρόνια, στις 21 και 22 Ιουνίου 1993, οι τότε δώδεκα αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ συναντήθηκαν στην Κοπεγχάγη και ενέκριναν ένα σύνολο κριτηρίων για την προσχώρηση στην ΕΕ, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την οικονομία της αγοράς και την ικανότητα αποτελεσματικής εφαρμογής του κεκτημένου της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κριτήρια της Κοπεγχάγης έχουν κρίσιμη σημασία προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι χώρες που προσδοκούν να προσχωρήσουν στην ΕΕ συμμερίζονται τις ίδιες αξίες, έχουν σταθερούς θεσμούς και μπορούν να εφαρμόζουν επιτυχώς τη νομοθεσία της ΕΕ·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 2 ΣΕΕ, η Ένωση βασίζεται στις αξίες της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες, οι οποίες αποτελούν μέρος των κριτηρίων της Κοπεγχάγης και τις οποίες όλα τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να τηρούν ανά πάσα στιγμή· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ενωσιακός μηχανισμός για το κράτος δικαίου σχεδιάστηκε για να διασφαλίσει την αποτελεσματική και συνεκτική προστασία του κράτους δικαίου σε όλα τα κράτη μέλη·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, υπό το φως του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και της αυξανόμενης ρωσικής απειλής για την ευρωπαϊκή ειρήνη και σταθερότητα, η ενισχυμένη πολιτική διεύρυνσης παραμένει ένα ιδιαίτερα ισχυρό πολιτικό εργαλείο που έχει στη διάθεσή της η ΕΕ για την προστασία και την προώθηση της ειρήνης, της ασφάλειας, της σταθερότητας, της συνεργασίας και των δημοκρατικών αξιών στην ευρωπαϊκή ήπειρο·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσχώρηση στην ΕΕ πρέπει πάντα να είναι μια αξιοκρατική διαδικασία στο πλαίσιο της οποίας κάθε υποψήφια χώρα αξιολογείται με βάση τις επιδόσεις της όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης και, ειδικότερα, των κριτηρίων που αφορούν την εξασφάλιση του πλήρους σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η διεύρυνση της ΕΕ ενισχύει μάλλον παρά αποδυναμώνει την ΕΕ και την ενιαία αγορά της· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία προσχώρησης ορίζεται στο άρθρο 49 ΣΕΕ· εκτιμώντας ότι πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η ικανότητα της ΕΕ να ενσωματώνει νέες χώρες, όπως προβλέπεται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κοπεγχάγης του 1993· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει ζητήσει να καθοριστούν σαφείς προθεσμίες για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τις υποψήφιες για προσχώρηση χώρες το αργότερο έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταρρύθμιση των δομών διακυβέρνησης της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του εξορθολογισμού των διαδικασιών λήψης αποφάσεων, είναι ήδη αναγκαία στην τρέχουσα σύνθεση της ΕΕ και είναι απαραίτητη για την ορθή και αποτελεσματική λειτουργία μιας διευρυμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταρρύθμιση και η βελτίωση της λειτουργίας της ΕΕ είναι προς το συμφέρον τόσο των τωρινών όσο και των μελλοντικών κρατών μελών·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το θεματολόγιο διεύρυνσης απέκτησε νέα δυναμική τον Ιούνιο του 2022· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη δέσμη μέτρων του 2023 για τη διεύρυνση, η Επιτροπή συνέστησε την έναρξη διαπραγματεύσεων προσχώρησης με την Ουκρανία και τη Δημοκρατία της Μολδαβίας, καθώς και με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη μόλις εφαρμόσει τα αναγκαία μέτρα, και τη χορήγηση καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Γεωργία μόλις επιτευχθεί η σχετική συμμόρφωση με τα κριτήρια προσχώρησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 14 και 15 Δεκεμβρίου 2023, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα λάβει απόφαση επί αυτών των συστάσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο, η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία, η Αλβανία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, η Τουρκία, η Δημοκρατία της Μολδαβίας και η Ουκρανία είναι επί του παρόντος υποψήφιες χώρες για προσχώρηση στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο και η Γεωργία θεωρούνται «δυνάμει υποψήφιες χώρες»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χορήγησε καθεστώς υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και τη Δημοκρατία της Μολδαβίας στις 23 και 24 Ιουνίου 2022 και στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη στις 15 Δεκεμβρίου 2022·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ανακοίνωσή της που εκδόθηκε το 2023 σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ, η Επιτροπή σημειώνει ότι οι χώρες της διεύρυνσης θα πρέπει να ενεργήσουν με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα για να εφαρμόσουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και να σημειώσουν απτή πρόοδο όσον αφορά τις θεμελιώδεις αρχές, ώστε να αξιοποιήσουν πλήρως τη νέα δυναμική·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 17 Οκτωβρίου 2023, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan δήλωσε ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας είναι έτοιμη να προσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, στον ίδιο βαθμό που και η Ευρωπαϊκή Ένωση το θεωρεί δυνατό·

1.  με βάση τα ανωτέρω, παροτρύνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 14ης και 15ης Δεκεμβρίου 2023 να εγκρίνει τις συστάσεις της Επιτροπής που παρουσιάστηκαν στη δέσμη μέτρων του 2023 για τη διεύρυνση, της 8ης Νοεμβρίου 2023, και να αποφασίσει για την έναρξη διαπραγματεύσεων προσχώρησης με την Ουκρανία και τη Δημοκρατία της Μολδαβίας, και για την έναρξη διαπραγματεύσεων προσχώρησης με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, καθώς και για τη χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στη Γεωργία με την προϋπόθεση ότι θα ληφθούν ορισμένα μέτρα· εκφράζει την ικανοποίησή του για το νέο σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της δέσμης μέτρων για τη διεύρυνση του 2023· καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει επίσης αμελλητί το διαπραγματευτικό πλαίσιο μόλις εκπληρωθούν οι σχετικές απαιτήσεις που αφορούν καθεμία από τις υποψήφιες χώρες, προκειμένου να αρχίσουν ταχέως οι διαπραγματεύσεις προσχώρησης·

2.  τιμά την 30ή επέτειο των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, εκτιμώντας την ιστορική τους σημασία όσον αφορά την παροχή ενός σαφούς και αποτελεσματικού πλαισίου για τη διεύρυνση της ΕΕ, και εορτάζοντας τα επιτεύγματα και την πρόοδο που έχουν σημειώσει διάφορα έθνη στην πορεία τους προς την ένταξη στην ΕΕ· εκφράζει ικανοποίηση για το ενδιαφέρον και την πολιτική βούληση που επέδειξαν τόσες πολλές χώρες για προσχώρηση στην ΕΕ, και αναγνωρίζει τις σοβαρές προσπάθειες που καταβάλλουν πολλές υποψήφιες χώρες για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις προσχώρησης· επαναβεβαιώνει τη προσήλωσή του στη μελλοντική προσχώρηση των υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων χωρών στην ΕΕ· τονίζει την ανάγκη να καθοριστεί ένα σαφές χρονοδιάγραμμα διεύρυνσης της ΕΕ ώστε οι υποψήφιες για προσχώρηση στην ΕΕ χώρες να ολοκληρώσουν τις διαπραγματεύσεις προσχώρησης στην ΕΕ έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας· τονίζει ότι δεν θα πρέπει να υπάρξουν ταχείες διαδικασίες για την προσχώρηση· υπογραμμίζει ότι δεν μπορούν να υπάρξουν περικοπές στις θεμελιώδεις αξίες·

3.  υπενθυμίζει τη σημασία των κριτηρίων της Κοπεγχάγης προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες επιδεικνύουν συνεπή και διαρκή προσήλωση στη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων, και τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, με παράλληλη προσαρμογή στις εξελισσόμενες ανάγκες και προκλήσεις της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να εφαρμόσουν μια πιο αξιόπιστη και αξιοκρατική προσέγγιση, η οποία θα εδράζεται σταθερά στα κριτήρια της Κοπεγχάγης·

4.  πιστεύει ότι η διεύρυνση έχει στρατηγική σημασία για την ΕΕ, και ακόμη περισσότερο υπό το φως του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας· τονίζει ότι μια ενισχυμένη πολιτική διεύρυνσης έχει καταστεί ένα από τα ισχυρότερα γεωπολιτικά εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η ΕΕ και ότι δεν υπάρχουν πλέον γκρίζες ζώνες στις γειτονικές της χώρες· επισημαίνει ότι η διεύρυνση αποτελεί στρατηγική επένδυση στην ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία, καθώς και κινητήρια δύναμη για τη δημοκρατία και τις ευρωπαϊκές αξίες σε ολόκληρη την ήπειρο·

5.  επισημαίνει τη γεωπολιτική σημασία να ενταχθούν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, η Ουκρανία, η Δημοκρατία της Μολδαβίας και η Γεωργία στην ΕΕ, τονίζοντας τις πολλές συνεχιζόμενες προσπάθειές τους και τη σημασία της ενσωμάτωσής τους για την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια, και ενθαρρύνοντας τον συνεχή διάλογο και τη συνεργασία για την επίλυση των υφιστάμενων συγκρούσεων και διαφορών· εκφράζει τη βαθιά του λύπη, εν προκειμένω, για τις δηλώσεις του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας σχετικά με την έναρξη των διαπραγματεύσεων προσχώρησης με την Ουκρανία και την αλλαγή της πολιτικής της χώρας έναντι του Κοσόβου, και σημειώνει ότι οι δηλώσεις του κ. Orban παρεμποδίζουν τη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ· υπενθυμίζει στο Συμβούλιο τις πιθανές αρνητικές συνέπειες της ανάληψης της Προεδρίας της ΕΕ από την Ουγγαρία τον Ιούλιο του 2024·

6.  επαναλαμβάνει τις ανησυχίες του σχετικά με αναφορές ότι ο επίτροπος Γειτονίας και Διεύρυνσης Olivér Várhelyi επιδιώκει σκόπιμα να παρακάμψει και να υπονομεύσει τον κεντρικό ρόλο των μεταρρυθμίσεων στους τομείς της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στις υποψήφιες για προσχώρηση στην ΕΕ χώρες· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να διεξαγάγει ανεξάρτητη έρευνα για το θέμα αυτό και να υποβάλει έκθεση με τα αποτελέσματα της έρευνας στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο·

7.  χαιρετίζει την προθυμία της κυβέρνησης της Αρμενίας να προσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο υπέρβασης της συνολικής και ενισχυμένης συμφωνίας εταιρικής σχέσης στις διμερείς σχέσεις·

8.  συμπεραίνει ότι η τουρκική κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται να γεφυρώσει το διαρκές και αυξανόμενο χάσμα μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ όσον αφορά τις αξίες και τα πρότυπα, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια επιδεικνύει σαφή έλλειψη πολιτικής βούλησης για την υλοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, ιδίως όσον αφορά το κράτος δικαίου, τα θεμελιώδη δικαιώματα και την προστασία και συμπερίληψη όλων των εθνοτικών, θρησκευτικών και σεξουαλικών μειονοτήτων· συμπεραίνει περαιτέρω ότι η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει δείξει κανένα ενδιαφέρον να σεβαστεί και να τηρήσει τα κριτήρια της Κοπεγχάγης και να ευθυγραμμιστεί με τις πολιτικές και τους στόχους της ΕΕ·

9.  υπογραμμίζει ότι η προσχώρηση στην ΕΕ πρέπει να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με το άρθρο 49 ΣΕΕ, με βάση τον σεβασμό των σχετικών διαδικασιών και υπό την προϋπόθεση της εκπλήρωσης των καθιερωμένων κριτηρίων, ιδίως των κριτηρίων της Κοπεγχάγης για προσχώρηση στην ΕΕ· υπογραμμίζει ότι η προσχώρηση θα πρέπει πάντα να παραμένει μια αξιοκρατική διαδικασία που απαιτεί την έγκριση και εφαρμογή των σχετικών μεταρρυθμίσεων από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, την Ουκρανία, τη Δημοκρατία της Μολδαβίας και τη Γεωργία, ιδίως στους τομείς της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών, του σεβασμού και της προστασίας των μειονοτήτων, της οικονομίας της αγοράς και της εφαρμογής του κεκτημένου της ΕΕ· χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλουν πολλές αρχές υποψήφιων και δυνάμει υποψηφίων χωρών για να προωθήσουν το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα και τις ενθαρρύνει να εντείνουν τις προσπάθειές τους ώστε να σημειωθεί η πρόοδος που απαιτείται για την προσχώρηση στην ΕΕ, σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής· αναμένει απτή πρόοδο κατά την προσεχή περίοδο στον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας υπό την αιγίδα της ΕΕ και αναμένει από τα μέρη να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους· επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο να άρουν τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί κατά του Κοσόβου· τονίζει την ανάγκη να αποτραπεί η χρήση ανεπίλυτων διμερών και περιφερειακών διαφορών για την παρεμπόδιση της προσχώρησης των υποψηφίων χωρών κατά τη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να προτείνει έναν μηχανισμό που θα διασφαλίζει ότι η επίλυση και η διαιτησία αυτών των διαφορών θα διαχωρίζονται από την προσχώρηση των υποψηφίων χωρών στην ΕΕ· σημειώνει ότι η χρήση διμερών ζητημάτων από τα κράτη μέλη προς όφελός τους αντίκειται στο πνεύμα των Συνθηκών της ΕΕ· εκφράζει, εν προκειμένω, τη λύπη του για την αναζωπύρωση μονομερών ιστορικών απαιτήσεων από ορισμένα κράτη μέλη, η οποία εμποδίζει την πορεία ορισμένων υποψήφιων χωρών προς την ΕΕ και υπονομεύει σημαντικά την αξιοπιστία της ΕΕ·

10.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόταση κανονισμού της Επιτροπής για τη σύσταση της διευκόλυνσης για την Ουκρανία(3), που θα στηρίξει επίσης μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την προσχώρηση· επαναλαμβάνει τη θέση του σχετικά με τη διευκόλυνση, όπως εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 2023· εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη προόδου στη νομοθετική διαδικασία και παροτρύνει το Συμβούλιο να εγκρίνει ταχέως μια γενική προσέγγιση σχετικά με τον κανονισμό και τη συνολική αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, προκειμένου να αρχίσουν χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση οι διοργανικές διαπραγματεύσεις·

11.  πιστεύει ακράδαντα ότι η ευθυγράμμιση με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ συνιστά θεμελιώδη αναγκαιότητα για τις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες, και αποτελεί επίσης τρόπο απόδειξης της πλήρους τήρησης των θεμελιωδών αρχών της ΕΕ και σημαντικό δείκτη για τη βιώσιμη μελλοντική προσχώρηση· επαναλαμβάνει ότι η προσχώρηση μπορεί να προχωρήσει μόνο όταν μια χώρα ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις της ΕΕ κατά του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας·

12.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να επιταχύνουν την ένταξη χωρών που επιδεικνύουν στρατηγικό προσανατολισμό και αταλάντευτη προσήλωση στις ενωσιακές μεταρρυθμίσεις, στην εδραίωση της δημοκρατίας, στις θεμελιώδεις αξίες και στην ευθυγράμμιση της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας·

13.  ενθαρρύνει τη συνεπή εφαρμογή προτύπων και κανόνων σε όλες τις υποψήφιες χώρες, και καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη συνεχή αποτελεσματικότητα, διαφάνεια και ακεραιότητα στη διαδικασία διεύρυνσης, και ότι όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται κατά τρόπο δίκαιο, αμερόληπτο και που αντικατοπτρίζει τις βασικές αρχές της Ένωσης·

14.  καλεί την Επιτροπή να θέσει αυστηρές προϋποθέσεις και να αξιολογήσει επισήμως τις υποψήφιες για προσχώρηση χώρες στο πλαίσιο του μηχανισμού της ΕΕ για το κράτος δικαίου, με στόχο να δοθεί μια αντικειμενική και σαφής εικόνα της τρέχουσας κατάστασης, ώστε να προλαμβάνονται η συνεχιζόμενη έλλειψη προόδου, οι σοβαρές ελλείψεις και η οπισθοδρόμηση· σημειώνει τις περιορισμένες προσπάθειες που κατέβαλαν ορισμένες υποψήφιες ή δυνάμει υποψήφιες χώρες για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις προσχώρησης σύμφωνα με τα κριτήρια της Κοπεγχάγης· εκφράζει τη λύπη του για τη σοβαρή και ανησυχητική έλλειψη προόδου —ή ακόμη και οπισθοδρόμηση— από ορισμένες υποψήφιες ή δυνάμει υποψήφιες χώρες στην πορεία τους προς την προσχώρηση στην ΕΕ· καλεί την Επιτροπή, ως εκ τούτου, να εκταμιεύσει κονδύλια μόνο σε εκείνες τις χώρες που αποφέρουν απτά αποτελέσματα και υλοποιούν μεταρρυθμίσεις στον τομέα των «θεμελιωδών αρχών»·

15.  καλεί την ΕΕ να διασφαλίσει ότι θα προετοιμαστεί επίσης για την υποδοχή κάθε υποψήφιας για προσχώρηση χώρας στην ενιαία αγορά της ΕΕ μόλις η χώρα αυτή αποδείξει την ικανότητά της να αναλάβει τις απαιτούμενες υποχρεώσεις και να εδραιώσει ένα ισχυρό κράτος δικαίου· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, την εισαγωγή μοντέλων θετικής αιρεσιμότητας όπου σημειώνεται πρόοδος, τη χορήγηση πρόσβασης στην ενιαία αγορά της ΕΕ, καθώς και σε άλλες πολιτικές και πρωτοβουλίες της ΕΕ που βασίζονται σε σχέδιο δράσης προτεραιότητας και συναφή τομεακά προγράμματα, καθώς και την παροχή πρόσβασης στα σχετικά κονδύλια της ΕΕ, επιτρέποντας στους πολίτες των υποψήφιων χωρών να αποκομίσουν τα οφέλη της προσχώρησης όχι μόνο κατά την ολοκλήρωσή της αλλά και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας· ζητεί επίσης την ενεργοποίηση αρνητικής αιρεσιμότητας σε περίπτωση οπισθοδρόμησης ή συνεχιζόμενης έλλειψης προόδου με τη μορφή αναστολής της προενταξιακής χρηματοδότησης και των διαπραγματεύσεων προσχώρησης· ζητεί ειδικότερα να καθιερωθεί αυστηρότερη και εκτελεστέα λογοδοσία όσον αφορά τη χρήση αυτής της χρηματοδότησης· τονίζει ότι τα οφέλη και οι πρωτοβουλίες όπως η Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα δεν αποτελούν εναλλακτικές λύσεις ή υποκατάστατο της διεύρυνσης, καθώς αυτό θα υπονόμευε τις θεμιτές προσδοκίες των χωρών που επιθυμούν να γίνουν κράτη μέλη της ΕΕ·

16.  ζητεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο διορισμού ενός επικεφαλής διαπραγματευτή της ΕΕ, ο οποίος θα λογοδοτεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο ευρείας εντολής για κάθε χώρα·

17.  τονίζει ότι υπάρχει ανάγκη για ισχυρότερη κοινοβουλευτική εποπτεία της πολιτικής διεύρυνσης της ΕΕ· επιμένει στην ενίσχυση του ρόλου του Κοινοβουλίου καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας προσχώρησης, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να ελέγχει πλήρως την πρόοδο που σημειώνουν πολλές υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες σε όλους τους τομείς πολιτικής· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να λάβουν δεόντως υπόψη τις ανησυχίες και τα αιτήματα του Κοινοβουλίου· επισημαίνει τον ειδικό ρόλο των κοινοβουλευτικών οργάνων στις υποψήφιες ή δυνάμει υποψήφιες χώρες και ζητεί να ενισχυθεί ο ρόλος τους στη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ, δεδομένου του ειδικού και βασικού ρόλου που διαδραματίζουν στην απαιτούμενη μεταρρυθμιστική διαδικασία μέσω της νομοθετικής προσέγγισης, της εποπτείας και της προσέγγισης των πολιτών·

18.  τονίζει την ανάγκη για εσωτερικές μεταρρυθμίσεις της ΕΕ παράλληλα με τη διαδικασία διεύρυνσης, προκειμένου να ενισχυθεί η ικανότητα της Ένωσης να ενσωματώνει αποτελεσματικά νέα μέλη, όπως προβλέπεται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κοπεγχάγης του 1993, να διασφαλιστεί ότι η διαδικασία διεύρυνσης συμβάλλει θετικά στη συνολική συνοχή και σταθερότητα της Ένωσης και να ενισχυθεί η ικανότητα δράσης της ΕΕ μέσω της μεταρρύθμισης της λήψης αποφάσεων, μεταξύ άλλων με την καθιέρωση της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία, μεταξύ άλλων για τις αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας και σε τομείς που σχετίζονται με τη διαδικασία προσχώρησης· ζητεί ιδίως την κατάργηση της απαίτησης ομοφωνίας κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με την έναρξη της διαδικασίας διαπραγματεύσεων, καθώς και το άνοιγμα και το κλείσιμο επιμέρους διαπραγματευτικών ομάδων και κεφαλαίων, αλλά τονίζει ότι η τελική απόφαση σχετικά με την προσχώρηση κάθε υποψήφιας χώρας θα πρέπει να παραμείνει ομόφωνη· ζητεί, επιπλέον, να διασφαλιστεί η αποτελεσματική λειτουργία της διευρυμένης Ένωσης στο σύνολό της· υπενθυμίζει ότι η πρόοδος προς την υπέρβαση της ομοφωνίας θα ήταν επίσης δυνατή με την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που περιέχονται στη Συνθήκη της Λισαβόνας· υπενθυμίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις μπορούν να διασφαλίσουν την αποτελεσματική λειτουργία μιας διευρυμένης Ένωσης στο σύνολό της, παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις προσχώρησης με τις υποψήφιες χώρες, ώστε η ΕΕ να είναι έτοιμη να υποδεχθεί νέα μέλη εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και το αργότερο έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας·

19.  ζητεί έναν ισχυρό μηχανισμό παρακολούθησης των μεταρρυθμίσεων και της προόδου που επιτυγχάνουν οι υποψήφιες χώρες με σεβασμό όλων των πολιτικών κριτηρίων· ζητεί, ειδικότερα, τη δημιουργία ενός ειδικού και αποτελεσματικού μηχανισμού παρακολούθησης για την προστασία των θεμελιωδών αξιών και των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης στο πλαίσιο των διαδικασιών προσχώρησης· ζητεί να ενισχυθούν, πριν από την επόμενη διεύρυνση, ο μηχανισμός για την προστασία του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών αρχών και αξιών της ΕΕ, καθώς και η ικανότητα παρακολούθησης για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση· τονίζει την ανάγκη για έναν ευρύτερο μηχανισμό αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου που θα καλύπτει ολόκληρο τον προϋπολογισμό της Ένωσης και όλες τις θεμελιώδεις αξίες της Ένωσης, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ·

20.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να εφαρμόσει τις συστάσεις της ειδικής έκθεσης αριθ. 01/2022 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου προκειμένου να διασφαλιστεί ο αποτελεσματικός αντίκτυπος της χρηματοδοτικής βοήθειας της ΕΕ για τη στήριξη του κράτους δικαίου στα Δυτικά Βαλκάνια, ιδίως με την ανάπτυξη σαφών κατευθυντήριων γραμμών και σημείων αναφοράς για την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με θέματα προσαρμογής και προϋποθέσεων στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ)· καλεί την Επιτροπή να προσθέσει τις νέες υπό ένταξη χώρες στον ΜΠΒ ΙΙΙ·

21.  καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υπό εξέλιξη συζητήσεις σχετικά με τις μακροπρόθεσμες μεταρρυθμιστικές προοπτικές των πολιτικών της ΕΕ στη διαδικασία διεύρυνσης·

22.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εντατικοποιήσουν τη συμμετοχή του κοινού και να ενισχύσουν τη στρατηγική επικοινωνία σχετικά με τα οφέλη της διεύρυνσης, τόσο στις υποψήφιες χώρες όσο και στα κράτη μέλη· καλεί τις αρχές των υποψηφίων για προσχώρηση χωρών να συμβάλλουν πλήρως στις προσπάθειες αυτές· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συμμετάσχουν ενεργά στην επίλυση των συγκρούσεων και στην προώθηση σχέσεων καλής γειτονίας στις υποψήφιες για προσχώρηση χώρες· καλεί την Επιτροπή να παράσχει χρηματοδοτική στήριξη στις υποψήφιες για προσχώρηση χώρες που εργάζονται πραγματικά για σχέσεις καλής γειτονίας και βιώσιμη συμφιλίωση, και που είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες με τους στρατηγικούς στόχους, τις αξίες και τα συμφέροντα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας της ΕΕ·

23.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συνεχίσουν να στηρίζουν τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας και την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, όπως και την κοινωνία των πολιτών, στις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες, και να τις στηρίζουν στον αγώνα τους κατά της χειραγώγησης πληροφοριών και των εξωτερικών κακόβουλων παρεμβάσεων, προκειμένου να ενισχυθούν οι δημοκρατικοί θεσμοί και οι δημοκρατικές αξίες· τονίζει τη σημασία της διαρθρωτικής συμμετοχής των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία διεύρυνσης· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την ΕΕ να διαθέσει πρόσθετους πόρους στους φορείς της κοινωνίας των πολιτών που είναι προσηλωμένοι στις αξίες και στις αρχές της ΕΕ, στη δημοκρατία, στην οικοδόμηση ειρήνης και στις διαπροσωπικές επαφές· υπογραμμίζει την ανάγκη να ενσωματωθεί η ισότητα των φύλων, τα ανθρώπινα δικαιώματα (ιδίως η ελευθερία της έκφρασης), η προστασία των μειονοτήτων και η προστασία των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε αυτούς τους τομείς, καθώς και να εφαρμοστεί πλήρως η αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας προσχώρησης· τονίζει τη σημασία της αύξησης των διαπροσωπικών επαφών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των υποψηφίων ή δυνάμει υποψηφίων χωρών·

24.  καλεί το επόμενο Σώμα των επιτρόπων να ορίσει επίτροπο αρμόδιο για τη Διεύρυνση, καθώς και να επανασυστήσει τη Γενική Διεύθυνση Διεύρυνσης·

25.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των υποψήφιων για προσχώρηση χωρών.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2023)0427. (2) ΕΕ C 167 της 11.5.2023, σ. 105. (3) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2023, για τη σύσταση της διευκόλυνσης για την Ουκρανία (COM(2023)0338).