Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2023 σχετικά με τη Γουατεμάλα: η κατάσταση μετά τις εκλογές, το κράτος δικαίου και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης (2023/2831(RSP))

P9_TA(2023)0322 RC-B9-0367/2023

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 28 Αυγούστου 2023 το Ανώτατο Εκλογικό Δικαστήριο (TSE) της Γουατεμάλας ανακοίνωσε τα επίσημα αποτελέσματα ειρηνικών και καλά οργανωμένων εκλογών και ανακήρυξε τη σαφή νίκη των Bernardo Arévalo και Karin Herrera, από το κόμμα Movimiento Semilla, ως εκλεγμένων Προέδρου και Αντιπροέδρου της Γουατεμάλας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Πρόεδρος Giammattei αναγνώρισε τα αποτελέσματα και απηύθυνε δημόσια έκκληση για ομαλή μετάβαση και μεταβίβαση εξουσίας στις 14 Ιανουαρίου 2024·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι από τις 12 Ιουλίου 2023 το Movimiento Semilla έχει υποβληθεί σε επιλεκτικές και αυθαίρετες νομικές και διαδικαστικές ενέργειες από τον Εισαγγελέα, ο οποίος, σύμφωνα με την αποστολή της ΕΕ για την παρακολούθηση των εκλογών (EOM), «απείλησε το δικαίωμα και τη δυνατότητα συμμετοχής σε αδιάβλητες εκλογές και τον σεβασμό της βούλησης των ψηφοφόρων»· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 28 Αυγούστου 2023, το Movimiento Semilla ανεστάλη εκ νέου προσωρινά από το μητρώο πολιτών του TSE και η αναστολή ανακλήθηκε προσωρινά από το TSE στις 3 Σεπτεμβρίου 2023 έως τις 31 Οκτωβρίου 2023·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα μέλη του δικαστικού κλάδου και του γραφείου του γενικού εισαγγελέα (Ministerio Público) έχουν παρέμβει στην εκλογική διαδικασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετοί εισαγγελείς του Ministerio Público περιλαμβάνονται στον κατάλογο Engel των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των γενικών εισαγγελέων María Consuelo Porras, José Rafael Curruchiche, προϊσταμένου του Γραφείου του Ειδικού Εισαγγελέα κατά της Ατιμωρησίας (FECI) του Υπουργείου Δικαιοσύνης και του δικαστή Fredy Orellana·

1.  συγχαίρει τον Bernardo Arévalo και την Karin Herrera για την εκλογή τους· καλεί όλους τους κρατικούς θεσμούς και τους τομείς της κοινωνίας να στηρίξουν την ομαλή μετάβαση και τη μεταβίβαση εξουσίας, όπως ζήτησε ο Πρόεδρος Giammattei·

2.  καταδικάζει απερίφραστα τις πρόσφατες επιδρομές που πραγματοποίησε ο FECI στα γραφεία του TSE, καθώς και το άνοιγμα κιβωτίων που περιέχουν ψήφους στις γενικές εκλογές του Ιουνίου του 2023 και την κατάσχεση υλικού πληροφορικής που σχετίζεται με τη διαβίβαση των προκαταρκτικών εκλογικών αποτελεσμάτων, παραβιάζοντας την ακεραιότητα της εκλογικής διαδικασίας και την αλυσίδα επιτήρησης· καταδικάζει το γεγονός ότι τα γεγονότα αυτά έλαβαν χώρα ενάντια στη βούληση του TSE, το οποίο αποτελεί την ανώτατη αρχή σε αυτά τα θέματα κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας· εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για την πιθανή κατάρρευση της συνταγματικής τάξης στη Γουατεμάλα·

3.  εκφράζει τη λύπη του για τις συνεχείς προσπάθειες αναστολής του Movimiento Semilla· καταδικάζει και ζητεί να δοθεί τέλος σε κάθε ενέργεια, ιδίως από το Ministerio Público, για την ανατροπή των εκλογικών αποτελεσμάτων, τα συνεχιζόμενα μέτρα για την ποινικοποίηση των ανεξάρτητων δικαστικών φορέων και την εργαλειοποίηση των δικαστικών και εισαγγελικών θεσμών για την υπονόμευση του κράτους δικαίου·

4.  καλεί όλα τα πολιτικά κόμματα, τους κυβερνητικούς κλάδους και τα θεσμικά όργανα της Γουατεμάλας να σεβαστούν την ακεραιότητα και το αποτέλεσμα της εκλογικής διαδικασίας, όπως εκφράστηκαν σαφώς από τους πολίτες της Γουατεμάλας με τις ψήφους τους, και να εγγυηθούν τα ατομικά και πολιτικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των εκλεγμένων αξιωματούχων, σύμφωνα με τα διεθνή και περιφερειακά πρότυπα και την εγχώρια νομοθεσία·

5.  εκφράζει την ανησυχία του για την αυθαίρετη κράτηση εισαγγελέων, δικαστών, ανεξάρτητων δημοσιογράφων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρώην αξιωματούχων της Διεθνούς Επιτροπής κατά της ατιμωρησίας στη Γουατεμάλα· ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση της Virginia Laparra, της δικηγόρου της, Claudia González, και όλων όσοι κρατούνται αυθαίρετα·

6.  υπενθυμίζει ότι ο σεβασμός της ανεξαρτησίας του δικαστικού συστήματος, η πολιτική πολυφωνία και η ελευθερία της έκφρασης αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα και βασικούς πυλώνες της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου·

7.  καλεί την EOM, την ΕΥΕΔ, τα κράτη μέλη και την αντιπροσωπεία της ΕΕ να συνεχίσουν να παρακολουθούν την κατάσταση στη Γουατεμάλα έως ότου υπάρξουν σαφείς και σοβαρές εγγυήσεις ότι γίνεται σεβαστή η βούληση του λαού που εκφράζεται μέσω των εκλογών· ενθαρρύνει τις αρχές να εφαρμόσουν τις προσεχείς συστάσεις της EOM·

8.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον ΑΠ/ΥΕ, στον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών, στα Ηνωμένα Έθνη, στις αρχές της Γουατεμάλας και στο Κοινοβούλιο της Κεντρικής Αμερικής (PARLACEN).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2023 σχετικά με την υπόθεση του Δρ Gubad Ibadoghlu, φυλακισμένου στο Αζερμπαϊτζάν (2023/2832(RSP))

P9_TA(2023)0323 RC-B9-0369/2023

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Αζερμπαϊτζάν,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Gubad Ibadoghlu, φημισμένος πολιτικός οικονομολόγος και εξέχουσα προσωπικότητα της αντιπολίτευσης, δέχτηκε βίαιη επίθεση και φυλακίστηκε αυθαίρετα στις 23 Ιουλίου 2023 και παραμένει στη φυλακή με αμφίβολες κατηγορίες, έχοντας περιορισμένη επαφή με την οικογένειά του και τον δικηγόρο του, και φέρεται να υφίσταται απάνθρωπη μεταχείριση·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι γνωστός για την κριτική του κατά της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν, ιδίως όσον αφορά τη διαφθορά, την αναποτελεσματική διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και την έλλειψη δημοσιονομικής διαφάνειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πρόεδρος του Κινήματος για τη Δημοκρατία και την Ευημερία του Αζερμπαϊτζάν, του οποίου η καταχώριση έχει επανειλημμένα απορριφθεί·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Gubad Ibadoghlu αντιμετωπίζει ποινή κάθειρξης έως 12 ετών βάσει κατασκευασμένων κατηγοριών·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, πάσχει από σοβαρές παθήσεις που απαιτούν ιατρική φροντίδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 5 Σεπτεμβρίου 2023, το ΕΔΑΔ ενέκρινε προσωρινά μέτρα με τα οποία διατάσσεται η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να λάβει επείγοντα μέτρα για να διασφαλίσει την προστασία της υγείας του· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αιτήσεις του για κατ’ οίκον περιορισμό απορρίφθηκαν·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αξιόπιστες ανεξάρτητες οργανώσεις απαριθμούν επί του παρόντος έως και 200 πολιτικούς κρατούμενους στο Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένων δημοσιογράφων, ακτιβιστών για τα ατομικά δικαιώματα και πολιτικών της αντιπολίτευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Αζερμπαϊτζάν, όπως ο Mahammad Mirzali, απειλούνται και εκτός των εθνικών συνόρων·

1.  ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση του Gubad Ibadoghlu· επιμένει ότι πρέπει να διασφαλιστεί η άμεση πρόσβασή του σε επαρκή ιατρική περίθαλψη και φαρμακευτική αγωγή· υπογραμμίζει ότι οι κατηγορίες εναντίον του έχουν καταρριφθεί, είναι αποτέλεσμα του πολιτικού ακτιβισμού του και έχουν πολιτικά κίνητρα·

2.  καλεί τον ΑΠ/ΥΕ, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να καταδικάσουν τις σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας στο Αζερμπαϊτζάν και να εγείρουν υποθέσεις όπως του Gubad Ibadoghlu σε όλες τις διμερείς συναντήσεις και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για μια μελλοντική συμφωνία εταιρικής σχέσης, η υπογραφή της οποίας θα πρέπει να εξαρτάται από την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων·

3.  καλεί τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να απελευθερώσουν όλους τους πολιτικούς κρατούμενους, τους ανεξάρτητους δημοσιογράφους και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να αποσύρουν όλες τις πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες εναντίον τους και να σταματήσουν την εξωεδαφική καταστολή·

4.  ζητεί τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας σχετικά με την καταγγελλόμενη κακομεταχείριση του Gubad Ibadoghlu και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων του για τήρηση ορθής διαδικασίας· καλεί επίσης τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να άρουν την απαγόρευση εξόδου των συγγενών του από τη χώρα·

5.  καλεί την αντιπροσωπεία της ΕΕ να στηρίξει την υπόθεση του Gubad Ibadoghlu παρακολουθώντας τη δίκη και την υγεία του και συναντώντας τον στη φυλακή·

6.  καλεί το Αζερμπαϊτζάν να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών του και να διασφαλίσει ένα ελεύθερο και ασφαλές περιβάλλον για την ειρηνική άσκηση των δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης, του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι·

7.  ζητεί να επιβληθούν κυρώσεις της ΕΕ στο πλαίσιο του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε αξιωματούχους του Αζερμπαϊτζάν που έχουν διαπράξει σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

8.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας / Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, καθώς και στον πρόεδρο, το κοινοβούλιο και στην κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2023 σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μπανγκλαντές, ιδίως την περίπτωση της Odhikar (2023/2833(RSP))

P9_TA(2023)0324 RC-B9-0378/2023

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μπαγκλαντές έχει επιδεινωθεί σοβαρά, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις εξωδικαστικές εκτελέσεις, τις βίαιες εξαφανίσεις, την ελευθερία της έκφρασης και τα δικαιώματα των εργαζομένων·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Odhikar, κορυφαία οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει αντιμετωπίσει πάνω από μια δεκαετία παρενόχλησης και ποινικοποίησης και, μεταξύ άλλων, διαγράφηκε από το μητρώο των ΜΚΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι δύο ηγέτες της Odhikar, ο Adilur Rahman Khan και ο ASM Nasiruddin Elan, αντιμετωπίζουν σοβαρές ποινικές κατηγορίες, με απόφαση που εκδόθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2023· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη τήρηση της δέουσας διαδικασίας στην υπόθεση έχει οδηγήσει σε εκτεταμένη καταδίκη·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όργανα του ΟΗΕ και ο Ύπατος Αρμοστής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα έχουν καταδικάσει την κυβέρνηση του Μπαγκλαντές και το δικαστικό σώμα του Μπαγκλαντές για τον διαρκή εκφοβισμό και παρενόχληση υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ άλλων όταν οι εν λόγω προσωπικότητες συνεργάζονται με τον ΟΗΕ·

1.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μπανγκλαντές· επιμένει ότι η κυβέρνηση του Μπανγκλαντές πρέπει να αποκαταστήσει ένα ασφαλές και ευνοϊκό περιβάλλον για τις ΜΚΟ, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τους ακτιβιστές και τις θρησκευτικές μειονότητες και να τηρήσει τις διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας, ιδίως στο πλαίσιο του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα·

2.  εκφράζει τη λύπη του για την ποινή φυλάκισης που επιβλήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2023 από το Δικαστήριο Κυβερνοεγκλημάτων της Dhaka στον Γραμματέα της Odhikar Adilur Rahman Khan και στον Διευθυντή της ASM Nasiruddin Elan· καλεί την κυβέρνηση του Μπανγκλαντές να ακυρώσει αμέσως και άνευ όρων αυτή την ποινή και να επαναφέρει την καταχώριση της Odikhar, καθώς και να διασφαλίσει ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μπορούν να έχουν πρόσβαση σε εγκεκριμένες ξένες επιχορηγήσεις·

3.  ενθαρρύνει την κυβέρνηση του Μπανγκλαντές να συνεργαστεί με τον ΟΗΕ για τη δημιουργία ειδικού μηχανισμού για τη διερεύνηση των καταγγελιών για βίαιες εξαφανίσεις· επιμένει ότι πρέπει να επιτρέπεται στους διεθνείς παρατηρητές να παρίστανται σε ακροαματικές διαδικασίες ενώπιον δικαστηρίων·

4.  υπενθυμίζει ότι μια διαδικασία ενισχυμένης συνεργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Όλα εκτός από όπλα» (ΟΕΟ) εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη με το Μπαγκλαντές λόγω των σοβαρών παραβιάσεων των διεθνών συμβάσεων· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η υπόθεση Odhikar αποτελεί λυπηρή οπισθοδρόμηση, με συνέπειες για το κατά πόσον οι προτιμήσεις ΟΕΟ εξακολουθούν να ισχύουν για το Μπαγκλαντές·

5.  εκφράζει τον αποτροπιασμό του για τη βίαιη δολοφονία του συνδικαλιστή Shahidul Islam τον Ιούνιο του 2023 και ζητεί την προσαγωγή των υπευθύνων στη δικαιοσύνη·

6.  καλεί την κυβέρνηση του Μπαγκλαντές να συμμορφωθεί με τα βασικά πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και να εφαρμόσει τον χάρτη πορείας της για την εργασία, σύμφωνα με τη δέσμευσή της στο πλαίσιο της διαδικασίας ενισχυμένης συνεργασίας·

7.  καλεί εκ νέου την κυβέρνηση του Μπαγκλαντές να καταργήσει τον νόμο για την ψηφιακή ασφάλεια και την ενθαρρύνει να εγκρίνει νομοθεσία για την κυβερνοασφάλεια που θα συμμορφώνεται πλήρως με τα διεθνή πρότυπα·

8.  εκφράζει την ανησυχία του για τις μαζικές συλλήψεις εκπροσώπων της αντιπολίτευσης και την υπερβολική χρήση βίας κατά διαδηλωτών στο Μπαγκλαντές· καλεί την κυβέρνηση του Μπαγκλαντές να εγγυηθεί τις συνθήκες για ελεύθερες, δίκαιες και συμμετοχικές εκλογές το 2024· υπογραμμίζει ότι η απρόσκοπτη εγχώρια και διεθνής παρατήρηση αποτελεί βασικό διεθνές πρότυπο·

9.  καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, την αντιπροσωπεία της ΕΕ και τις πρεσβείες των κρατών μελών στο Μπανγκλαντές να εκφράσουν ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα υψηλότερα επίπεδα και να αυξήσουν τη στήριξή τους προς τους τοπικούς υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τους συνδικαλιστές και τους δημοσιογράφους που δέχονται επίθεση, μεταξύ άλλων με την παρακολούθηση δικών·

10.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο του Μπαγκλαντές.

Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2023 στην πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά τη θέσπιση πλαισίου για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 168/2013, (ΕΕ) 2018/858, (ΕΕ) 2018/1724 και (ΕΕ) 2019/1020 (COM(2023)0160 – C9-0061/2023 – 2023/0079(COD))(1)

P9_TA(2023)0325 A9-0260/2023

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

[Τροπολογία 1 εκτός αν ορίζεται διαφορετικά]* Η παρούσα έκδοση είναι μια διορθωμένη έκδοση των Κειμένων που εγκρίθηκαν, η οποία αποσκοπεί στη διασφάλιση της ομοιογένειας σε όλες τις γλώσσες. Προστέθηκε ορισμός ο οποίος για τεχνικούς λόγους έλειπε από την προηγούμενη έκδοση, με αποτέλεσμα την επαναρίθμηση των ορισμών (διόρθωση στο άρθρο 2).

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ(2)

P9_TA(2023)0325 A9-0260/2023

στην πρόταση της Επιτροπής

P9_TA(2023)0325 A9-0260/2023

---------------------------------------------------------

P9_TA(2023)0325 A9-0260/2023

2023/0079(COD)

P9_TA(2023)0325 A9-0260/2023

Πρόταση
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 168/2013, (ΕΕ) 2018/858, (ΕΕ) 2018/1724 και (ΕΕ) 2019/1020

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 114,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής(3),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)  Η πρόσβαση σε πρώτες ύλες έχει καίρια σημασία για την οικονομία της Ένωσης, την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, την ασφάλεια και την άμυνα, καθώς και για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Υπάρχει ένα σύνολο μη ενεργειακών, μη γεωργικών πρώτων υλών οι οποίες, λόγω της υψηλής οικονομικής σημασίας τους και της έκθεσής τους σε υψηλό κίνδυνο εφοδιασμού —που οφείλεται συχνά σε υψηλό βαθμό συγκέντρωσης του εφοδιασμού από περιορισμένο αριθμό τρίτων χωρών— θεωρούνται κρίσιμης σημασίας. Δεδομένου του βασικού ρόλου που διαδραματίζουν πολλές από τις εν λόγω κρίσιμες πρώτες ύλες στην υλοποίηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, και υπό το πρίσμα της χρήσης τους για εφαρμογές στους τομείς της άμυνας και της αεροδιαστημικής, η ζήτηση θα αυξηθεί εκθετικά κατά τις προσεχείς δεκαετίες, και είναι ως εκ τούτου απαραίτητο να εφαρμοστούν μέτρα για τον μετριασμό της και την προστασία της Ένωσης από το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόσθετες πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται σε άλλους τομείς, όπως η γεωργία, η υγεία ή οι κατασκευές, ίσως εκτεθούν σε υψηλό κίνδυνο εφοδιασμού στο μέλλον. Από την άλλη πλευρά, ο κίνδυνος διαταραχών του εφοδιασμού εντείνεται στο πλαίσιο των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων και του ανταγωνισμού ως προς τους πόρους. Επιπλέον, ελλείψει ορθής διαχείρισης, η αυξημένη ζήτηση κρίσιμων πρώτων υλών θα μπορούσε να οδηγήσει σε αρνητικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Λαμβανομένων υπόψη των τάσεων αυτών, είναι αναγκαίο να ληφθούν μέτρα για τη διασφάλιση της πρόσβασης σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό με κρίσιμες πρώτες ύλες, με σκοπό τον μετριασμό της αύξησης της ζήτησης, την προώθηση της υποκατάστασης, και την αύξηση της αποδοτικότητας προκειμένου να μειωθεί η κρισιμότητα της αναμενόμενης εκθετικής αύξησης της ζήτησης στην Ένωση, για τη διασφάλιση της οικονομικής ανθεκτικότητας και της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης.

(1α)  Εκτός από την αυξανόμενη ζήτηση για πρωτογενείς και δευτερογενείς πρώτες ύλες, παρατηρείται αύξηση της ζήτησης για ειδικευμένους εργαζόμενους. Η έλλειψη ειδικευμένων εργαζόμενων στην Ένωση βρίσκεται ήδη σε κρίσιμη καμπή, και στον τομέα των πρώτων υλών, ο οποίος θα απαιτήσει επιπλέον 1,2 εκατομμύρια ειδικευμένους εργαζόμενους έως το 2030 μόνο στον τομέα της ηλεκτροκίνησης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η Ένωση θα πρέπει ως εκ τούτου να στηρίζει τα κράτη μέλη όσον αφορά την παροχή κατάρτισης και δεξιοτήτων και να εξετάσει τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων σε ενωσιακό επίπεδο, όπως η θέσπιση μια ευρωπαϊκής ακαδημίας πρώτων υλών για τη διασφάλιση ταλέντων στους τομείς των πρώτων υλών και των προηγμένων υλών, καθώς και για την επανειδίκευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του υφιστάμενου εργατικού δυναμικού.

(1β)   Η κατάσταση της ασφάλειας στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο απαιτεί επειγόντως προβληματισμό σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της αλυσίδας εφοδιασμού, μεταξύ άλλων στον τομέα της άμυνας.

(2)  Δεδομένου του πολύπλοκου και του διακρατικού χαρακτήρα των αλυσίδων αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών, η λήψη μη συντονισμένων εθνικών μέτρων για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες παρουσιάζει υψηλές πιθανότητες στρέβλωσης του ανταγωνισμού και κατακερματισμού της εσωτερικής αγοράς. Επομένως, για να διαφυλαχθεί η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, θα πρέπει να δημιουργηθεί κοινό ενωσιακό πλαίσιο για τη συλλογική αντιμετώπιση αυτής της κεντρικής πρόκλησης, με δίκαιο και ισότιμο τρόπο, σε πλήρη συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανόνες της Ένωσης για τον ανταγωνισμό και τις κρατικές ενισχύσεις.  

(3)  Πρώτον, για την αποτελεσματική διασφάλιση της πρόσβασης της Ένωσης σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό με κρίσιμες πρώτες ύλες, το εν λόγω πλαίσιο θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για τη μείωση των εντεινόμενων κινδύνων εφοδιασμού της Ένωσης με την ενίσχυση της δυναμικότητας της Ένωσης σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένης της εξόρυξης, της επεξεργασίας και της ανακύκλωσης, ως προς την επίτευξη των δεικτών αναφοράς που καθορίζονται για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας. Όσον αφορά την ανακύκλωση, στόχος θα πρέπει να είναι η βελτίωση της δυναμικότητας ανακύκλωσης κάθε πρώτης ύλης στρατηγικής σημασίας, λαμβανομένης ταυτόχρονα υπόψη της τεχνικής και οικονομικής σκοπιμότητας. Δεύτερον, δεδομένου ότι η Ένωση θα συνεχίσει να βασίζεται στις εισαγωγές, το πλαίσιο θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για την αύξηση της διαφοροποίησης του εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας της Ένωσης, ιδίως με σκοπό τη μείωση των άμεσων και έμμεσων εξαρτήσεων από μη αξιόπιστους εταίρους προωθώντας παράλληλα τη χρήση εναλλακτικών και υποκατάστατων σε αυτές τις κρίσιμες πρώτες ύλες, ώστε να επιτευχθεί χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να μειωθεί ή να μετριαστεί η ζήτησή τους. Τρίτον, είναι αναγκαίο να προβλεφθούν μέτρα για την ενίσχυση της ενωσιακής ικανότητας προσδιορισμού, παρακολούθησης και μετριασμού των υφιστάμενων και των μελλοντικών κινδύνων εφοδιασμού και την ανάληψη ταχείας σχετικής δράσης. Τέταρτον, το πλαίσιο θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για την αύξηση της βελτιστοποιημένης κυκλικότητας και της βιωσιμότητας των κρίσιμων πρώτων υλών που καταναλώνονται στην Ένωση και την προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης εναλλακτικών καινοτόμων υλικών και μεθόδων παραγωγής για την υποκατάσταση των πρώτων υλών που καταναλώνονται στην Ένωση. Τέλος, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό της αυξανόμενης ζήτησης για κρίσιμες πρώτες ύλες με την αύξηση της αποδοτικότητας και την υιοθέτηση της υποκατάστασης υλικών σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας.

(4)  Για να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα που καθορίζονται στον κανονισμό επικεντρώνονται στις σημαντικότερες πρώτες ύλες, θα πρέπει να καταρτιστεί κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας και κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών. Οι εν λόγω κατάλογοι θα πρέπει επίσης να χρησιμεύουν ως μέσο καθοδήγησης και συντονισμού των προσπαθειών των κρατών μελών για τη συμβολή τους στην επίτευξη των στόχων του παρόντος κανονισμού. Ο κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας θα πρέπει να περιλαμβάνει πρώτες ύλες υψηλής στρατηγικής σημασίας, λαμβανομένης υπόψη της χρήσης τους σε στρατηγικές τεχνολογίες που υποστηρίζουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση ή για εφαρμογές στους τομείς της άμυνας ή της αεροδιαστημικής, οι οποίες χαρακτηρίζονται από δυνητικά σημαντικό κενό μεταξύ της παγκόσμιας προσφοράς και της προβλεπόμενης ζήτησης, και για τις οποίες η αύξηση της παραγωγής είναι σχετικά δύσκολη, π.χ. λόγω του μεγάλου χρόνου παράδοσης για νέα έργα που αυξάνουν τη δυναμικότητα εφοδιασμού. Για τη συνεκτίμηση πιθανών τεχνολογικών και οικονομικών αλλαγών, καθώς και ειδικών κινδύνων που απορρέουν από γεωπολιτικές συγκρούσεις ή φυσικές καταστροφές, ο κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας θα πρέπει να επανεξετάζεται σε περιοδική βάση και, εάν κρίνεται αναγκαίο, να επικαιροποιείται. Για να διασφαλιστεί ότι οι προσπάθειες όσον αφορά την αύξηση της ενωσιακής δυναμικότητας κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, την ενίσχυση της ενωσιακής ικανότητας παρακολούθησης και μετριασμού των κινδύνων εφοδιασμού και την αύξηση της διαφοροποίησης του εφοδιασμού εστιάζονται στα υλικά για τα οποία είναι περισσότερο αναγκαίες, τα σχετικά μέτρα θα πρέπει να ισχύουν μόνο για τον κατάλογο πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας.

(5)  Ο κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, καθώς και οποιεσδήποτε άλλες πρώτες ύλες που είναι υψηλής σημασίας για τη συνολική οικονομία της Ένωσης και για τις οποίες υπάρχει υψηλός κίνδυνος διαταραχής του εφοδιασμού. Για τη συνεκτίμηση πιθανών τεχνολογικών και οικονομικών αλλαγών, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεχίσει την τρέχουσα πρακτική και να διενεργεί σε περιοδική βάση αξιολόγηση βάσει δεδομένων για την παραγωγή, το εμπόριο, τις εφαρμογές, την ανακύκλωση και την υποκατάσταση ευρέος φάσματος πρώτων υλών, με σκοπό την επικαιροποίηση των καταλόγων κρίσιμων πρώτων υλών και πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, ώστε να αποτυπώνεται η εξέλιξη της οικονομικής σημασίας και του κινδύνου εφοδιασμού που συνδέεται με τις εν λόγω πρώτες ύλες. Ο κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών θα πρέπει να περιλαμβάνει τις πρώτες ύλες που συμπληρώνουν ή υπερβαίνουν τα κατώτατα όρια τόσο για την οικονομική σημασία όσο και για τον κίνδυνο εφοδιασμού, χωρίς την κατάταξη των σχετικών πρώτων υλών όσον αφορά την κρισιμότητα. Η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να βασίζεται στον μέσο όρο των τελευταίων διαθέσιμων δεδομένων κατά τη διάρκεια περιόδου πέντε ετών. Τα μέτρα που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό και αφορούν τη μονοαπευθυντική θυρίδα για την αδειοδότηση, τον σχεδιασμό, την εξερεύνηση, την παρακολούθηση, την κυκλικότητα και τη βιωσιμότητα θα πρέπει να ισχύουν για όλες τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Η παγκόσμια ζήτηση για κρίσιμες πρώτες ύλες αναμένεται να υπερβεί σύντομα την προσφορά, γεγονός το οποίο καθιστά ζωτικής σημασίας για την Ένωση τη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού για καινοτόμες και βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις. Για τον λόγο αυτόν, απαιτούνται όχι μόνο επενδύσεις στην έρευνα, αλλά και η δημιουργία συνθηκών στην αγορά που θα εξασφαλίζουν ότι τα ανανεώσιμα υποκατάστατα θα μπορούν να ανταγωνιστούν τις παραδοσιακές ορυκτές πρώτες ύλες. Ως εκ τούτου, η Ένωση θα πρέπει να λάβει προληπτικά μέτρα ώστε να μετριάσει την αναμενόμενη αύξηση στην κατανάλωση κρίσιμων πρώτων υλών συγκριτικά με τις προβλέψεις, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η βιομηχανική της βάση. Ο κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών και οι σχετικές προτεραιότητες θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο σύνολο του οικείου ενωσιακού και εθνικού δικαίου όταν αυτές οι ύλες επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα.

(6)  Για την ενίσχυση της ενωσιακής δυναμικότητας κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, θα πρέπει να καθοριστούν δείκτες αναφοράς για την καθοδήγηση των προσπαθειών και την παρακολούθηση της προόδου. Στόχος θα πρέπει να είναι η αύξηση της δυναμικότητας για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας σε κάθε στάδιο της αλυσίδας αξίας, με παράλληλη επιδίωξη συνολικών δεικτών αναφοράς για τη δυναμικότητα εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Πρώτον, η Ένωση θα πρέπει να αυξήσει τη χρήση των δικών της γεωλογικών πόρων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας και να αναπτύξει τη δυναμικότητα που θα της εξασφαλίζει τη δυνατότητα εξόρυξης των υλών που απαιτούνται για την παραγωγή τουλάχιστον του 10 % της ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Λαμβανομένου υπόψη ότι η δυναμικότητα εξόρυξης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διαθεσιμότητα ενωσιακών γεωλογικών πόρων, η επίτευξη του συγκεκριμένου δείκτη αναφοράς εξαρτάται από την εν λόγω διαθεσιμότητα. Δεύτερον, για την ανάπτυξη πλήρους αλυσίδας αξίας και την αποφυγή τυχόν σημείων συμφόρησης σε ενδιάμεσα στάδια, η Ένωση θα πρέπει να αυξήσει, επιπλέον, την οικεία δυναμικότητα επεξεργασίας κατά μήκος της αλυσίδας αξίας και να μπορεί να παράγει τουλάχιστον το 40 % της ετήσιας ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Επιπλέον, ένα μέρος της νέας δυναμικότητας επεξεργασίας της Ένωσης μπορεί να αναπτυχθεί στο πλαίσιο στρατηγικών εταιρικών σχέσεων στα στρατηγικά έργα αμοιβαίου οφέλους υπό την ηγεσία της Ένωσης σε τρίτες χώρες, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες και στις αναδυόμενες αγορές. Τρίτον, αναμένεται ότι, κατά τις επόμενες δεκαετίες, το αυξανόμενο ποσοστό της ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας μπορεί να καλυφθεί από δευτερογενείς πρώτες ύλες, κάτι που θα βελτιώσει τόσο την ασφάλεια όσο και τη βιωσιμότητα του εφοδιασμού της Ένωσης με πρώτες ύλες. Κατά συνέπεια, η ενωσιακή δυναμικότητα ανακύκλωσης θα πρέπει να εξασφαλίζει τη δυνατότητα παραγωγής τουλάχιστον +10 % του όγκου της δυναμικότητας ανακύκλωσης βάσει του βασικού σεναρίου για την περίοδο 2020-2022 για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας με σκοπότη συλλογή, τη διαλογή και την επεξεργασία τουλάχιστον του 45 % κάθε πρώτης ύλης στρατηγικής σημασίας που περιέχεται στα απόβλητα της Ένωσης λαμβανομένης υπόψη της τεχνικής και οικονομικής σκοπιμότητας. Οι εν λόγω δείκτες αναφοράς αφορούν τον χρονικό ορίζοντα του 2030, σε ευθυγράμμιση με τους στόχους της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(4), καθώς και με τους ψηφιακούς στόχους στο πλαίσιο της ψηφιακής δεκαετίας(5), τους οποίους υποστηρίζουν. Επιπλέον, οι ποιοτικές θέσεις εργασίας, συμπεριλαμβανομένων της ανάπτυξης δεξιοτήτων και των μεταβάσεων από τη μια θέση εργασίας στην άλλη, θα αντιμετωπίσουν τους κινδύνους στην τομεακή αγορά εργασίας και θα συμβάλουν στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτής της αξιολόγησης, απαιτείται ευελιξία ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι μοναδικές ιδιαιτερότητες της υπό εξέταση πρώτης ύλης, συμπεριλαμβανομένων των ιδιοτήτων του υλικού και των προκλήσεων σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας. Θα πρέπει επίσης να αποσκοπεί στη στήριξη των υφιστάμενων δυναμικοτήτων.

(7)  Για ορισμένες πρώτες ύλες, η Ένωση εξαρτάται σχεδόν πλήρως από μία μόνο χώρα για τον εφοδιασμό της. Οι εν λόγω εξαρτήσεις δημιουργούν υψηλό κίνδυνο διαταραχών του εφοδιασμού και, στην περίπτωση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, αυξάνουν τους κινδύνους όσον αφορά τα τρωτά σημεία και την ασφάλεια της Ένωσης. Για τον περιορισμό αυτού του δυνητικού κινδύνου και την αύξηση της οικονομικής ανθεκτικότητας της Ένωσης, θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι έως το 2030 δεν θα εξαρτάται από μία μόνο τρίτη χώρα για ποσοστό άνω του 65 % του εφοδιασμού της με οποιαδήποτε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, μη επεξεργασμένη και σε οποιοδήποτε στάδιο επεξεργασίας, λαμβανομένων, ωστόσο, ιδιαιτέρως υπόψη των χωρών με τις οποίες η Ένωση έχει συνάψει στρατηγική εταιρική σχέση όσον αφορά τις πρώτες ύλες, ώστε να παρέχονται μεγαλύτερες διασφαλίσεις όσον αφορά τους κινδύνους εφοδιασμού.

(8)  Είναι αναγκαίο να τεθούν σε εφαρμογή κατάλληλα μέτρα για την υποστήριξη στρατηγικών έργων, με σκοπό την εξόρυξη, την επεξεργασία ή την ανακύκλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας στην Ένωση, τα οποία θα πρέπει να συμβάλουν, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες των κρατών μελών, στην αύξηση της δυναμικότητας ως προς την επίτευξη των δεικτών αναφοράς. Άλλα μέτρα, και συγκεκριμένα για την εξερεύνηση ή την κυκλικότητα, είναι εξίσου σημαντικά για την ενίσχυση των διαφόρων σταδίων της αλυσίδας αξίας και, κατ’ επέκταση, την επίτευξη των δεικτών αναφοράς. Για τη διασφάλιση της έγκαιρης επίτευξης των δεικτών αναφοράς, η Επιτροπή, με τη βοήθεια του ευρωπαϊκού συμβουλίου κρίσιμων πρώτων υλών («συμβούλιο»), θα πρέπει να παρακολουθεί και να υποβάλλει εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται όσον αφορά την επίτευξη των δεικτών αναφοράς. Σε περίπτωση που η αναφερόμενη πρόοδος όσον αφορά την επίτευξη των δεικτών αναφοράς είναι εν γένει ανεπαρκής, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί τη σκοπιμότητα και την αναλογικότητα πρόσθετων μέτρων. Η έλλειψη προόδου ως προς μία μόνο πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας ή ως προς ένα μικρό μόνο σύνολο πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας δεν θα πρέπει, καταρχήν, να ενεργοποιεί την ανάγκη πρόσθετων ενωσιακών προσπαθειών.

(9)  Για την ανάπτυξη δυναμικότητας στην Ένωση, η Επιτροπή θα πρέπει να προσδιορίζει, με την υποστήριξη του συμβουλίου, στρατηγικά έργα στην Ένωση, τα οποία προορίζονται να δραστηριοποιηθούν στην εξόρυξη, την επεξεργασία ή την ανακύκλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας ή την ανάπτυξη και την επέκταση υποκατάστατων. Τα στρατηγικά έργα θα πρέπει να αποτελούν εμβληματικά έργα όσον αφορά την τεχνολογική καινοτομία και βιωσιμότητα. Η αποτελεσματική στήριξη στρατηγικών έργων έχει τις δυνατότητες να βελτιώσει την πρόσβαση σε ύλες για τους κατάντη τομείς, καθώς και να δημιουργήσει οικονομικές ευκαιρίες κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, μεταξύ άλλων και για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και τις τοπικές κοινότητες, και να συμβάλει στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης Επομένως, για τη διασφάλιση της ανάπτυξης στρατηγικών έργων σε ολόκληρη την Ένωση, τα εν λόγω έργα θα πρέπει να επωφελούνται από εξορθολογισμένες και προβλέψιμες διαδικασίες αδειοδότησης και από την παροχή στήριξης για την απόκτηση πρόσβασης σε χρηματοδότηση, οι οποίες θα μπορούσαν, εάν αποδειχθούν επιτυχείς, να αποτελέσουν πρότυπο για διαδικασίες αδειοδότησης και πρόσβασης σε χρηματοδότηση για κρίσιμες ή άλλες πρώτες ύλες. Για την εστίαση της στήριξης και τη διασφάλιση της προστιθέμενης αξίας τους, τα έργα θα πρέπει να αξιολογούνται, πριν από τη λήψη της εν λόγω στήριξης, με βάση ένα σύνολο κριτηρίων. Τα στρατηγικά έργα στην Ένωση θα πρέπει να ενισχύουν την ασφάλεια εφοδιασμού της Ένωσης για τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, να επιδεικνύουν επαρκή τεχνική σκοπιμότητα και να υλοποιούνται με περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμο τρόπο. Θα πρέπει επίσης να παρέχουν διασυνοριακά οφέλη πέραν του οικείου κράτους μέλους. Όταν η Επιτροπή κρίνει ότι πληρούνται τα εν λόγω κριτήρια, θα πρέπει να δημοσιεύει την αναγνώριση του αντίστοιχου έργου ως στρατηγικού έργου σε σχετική απόφαση. Δεδομένου ότι η ταχεία αναγνώριση έχει καίρια σημασία για την αποτελεσματική στήριξη της ασφάλειας εφοδιασμού της Ένωσης, η διαδικασία αξιολόγησης θα πρέπει να συνεχίσει να είναι απλή και όχι υπερβολικά επαχθής. Ο μετριασμός της αύξησης της ζήτησης για κρίσιμες πρώτες ύλες θεωρείται ένας από τους μοχλούς ενίσχυσης της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης και μείωσης του παγκόσμιου περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει να αναπτύξει έναν δείκτη για την παρακολούθηση της εξέλιξης του επιπέδου κρισιμότητας και αποδοτικότητας υλικού των ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες.

(10)  Για τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού της Ένωσης με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, η Επιτροπή θα πρέπει να προσδιορίζει, με την υποστήριξη του συμβουλίου, και σε συνεργασία με τους ομοϊδεάτες εταίρους, στρατηγικά έργα σε τρίτες χώρες και στις υπερπόντιες χώρες και εδάφη που αναφέρονται στο παράρτημα II ΣΛΕΕ τα οποία προορίζονται να δραστηριοποιηθούν στην εξόρυξη, την επεξεργασία ή την ανακύκλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Τα εν λόγω έργα θα πρέπει να συνάδουν με τα διεθνή πρότυπα και τις συμβάσεις που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος και τα ανθρώπινα δικαιώματα και να ενθαρρύνουν τη χρήση επιχειρηματικών προτύπων χωρίς αποκλεισμούς στο πλαίσιο των οποίων οι τοπικές κοινότητες συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων. Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής υλοποίησης των εν λόγω στρατηγικών έργων, τα έργα θα πρέπει να επωφελούνται από βελτιωμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση και μηχανισμούς ελαχιστοποίησης κινδύνου όσον αφορά τις επενδύσεις. Για την εξασφάλιση της προστιθέμενης αξίας τους και των αμοιβαίων συμφερόντων της Ένωσης και των σχετικών τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των τρίτων χωρών όπου βρίσκονται, τα έργα θα πρέπει να αξιολογούνται με βάση ένα σύνολο κριτηρίων. Όπως και τα έργα στην Ένωση, τα στρατηγικά έργα σε τρίτες χώρες θα πρέπει να συμβάλουν στην ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού της Ένωσης για τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, να επιδεικνύουν επαρκή τεχνική σκοπιμότητα και να υλοποιούνται με βιώσιμο τρόπο, χρησιμοποιώντας το πλαίσιο του συστήματος πιστοποίησης βιωσιμότητας πρώτων υλών που αναγνωρίζεται από την Επιτροπή. Το έργο θα πρέπει να είναι αμοιβαία επωφελές για την Ένωση και για την εμπλεκόμενη τρίτη χώρα. Όπου αρμόζει, η Ένωση θα στηρίξει την ενίσχυση του νομικού πλαισίου των τρίτων χωρών, την ικανότητα χρηστής διακυβέρνησης και της διαφάνειας στον τομέα των πρώτων υλών, με στόχο η εταιρική σχέση για τις πρώτες ύλες να καταστεί αμοιβαία επωφελής, μεταξύ άλλων για τον τοπικό πληθυσμό. Ένα έργο θα πρέπει να προσδίδει προστιθέμενη αξία στην εν λόγω χώρα και, στην περίπτωση αναπτυσσόμενων και αναδυόμενων χωρών, να καθιστά δυνατή την ανέλιξή της στην αλυσίδα αξίας λαμβανομένης επίσης υπόψη της συνέπειάς του με τις αρχές που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες, την κοινή εμπορική πολιτική της Ένωσης, τις στρατηγικές προτεραιότητες και την αρχή της συνοχής της αναπτυξιακής πολιτικής, όπως ορίζεται στο άρθρο 208 ΣΛΕΕ. Η εν λόγω αξία μπορεί να προκύπτει από τη συμβολή του έργου σε περισσότερα του ενός στάδια της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών, καθώς και από τη δημιουργία ευρύτερων οικονομικών και κοινωνικών οφελών μέσω του έργου, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ). Όταν η Επιτροπή κρίνει ότι πληρούνται τα εν λόγω κριτήρια, θα πρέπει να δημοσιεύει την αναγνώριση του αντίστοιχου έργου ως στρατηγικού έργου σε σχετική απόφαση.

(11)  Για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της αυξημένης παραγωγής πρώτων υλών, τα νέα έργα πρώτων υλών θα πρέπει να υλοποιούνται με βιώσιμο τρόπο. Για τον σκοπό αυτόν, τα στρατηγικά έργα που λαμβάνουν στήριξη δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να αξιολογούνται λαμβανομένων υπόψη των διεθνών πράξεων που καλύπτουν όλες τις πτυχές της βιωσιμότητας που επισημαίνονται στις αρχές της ΕΕ για βιώσιμες πρώτες ύλες(6), συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης της προστασίας του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος, των κοινωνικά υπεύθυνων πρακτικών, μεταξύ των οποίων και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως τα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών, καθώς και των διαφανών επιχειρηματικών πρακτικών. Τα έργα θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν την καλόπιστη συμμετοχή, καθώς και ολοκληρωμένες και ουσιαστικές διαβουλεύσεις με τις τοπικές κοινότητες, μεταξύ άλλων και με τους αυτόχθονες πληθυσμούς. Για να παρέχεται στους φορείς υλοποίησης έργων σαφής και αποδοτικός τρόπος συμμόρφωσης με το κριτήριο αυτό, θα πρέπει να θεωρείται επαρκής η συμμόρφωση με τη σχετική νομοθεσία της Ένωσης, τα διεθνή πρότυπα, τις κατευθυντήριες γραμμές και τις αρχές ή η συμμετοχή σε αναγνωρισμένο σύστημα περιβαλλοντικής πιστοποίησης δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να συμμετέχει περαιτέρω, σε στενό διάλογο με τα κράτη μέλη, τις τρίτες χώρες, τη βιομηχανία, τους φορείς τυποποίησης και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, σε συζητήσεις σχετικά με την ανάπτυξη ευρωπαϊκών προτύπων όσον αφορά την εξόρυξη, την επεξεργασία και την ανακύκλωση κρίσιμων πρώτων υλών. Τα βιώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον έργα εξόρυξης, που ενσωματώνουν καινοτόμες διεργασίες και διενεργούν μεταλλευτικές και μεταλλουργικές κατεργασίες κοντά στις τοποθεσίες εξόρυξης, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Τα εν λόγω έργα πρέπει να συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη, στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα για τη βιομηχανία και την οικονομία της Ένωσης. Επιπλέον, για να εναρμονίζονται με τις αξίες και τους στόχους της Ένωσης, τα εν λόγω έργα θα πρέπει να επιδεικνύουν σταθερή προσήλωση στη διαφάνεια, την εκπαίδευση και τη συμμετοχή της κοινότητας, αποφεύγοντας τη χρήση ορυκτών καυσίμων μέσω της ενσωμάτωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μειώνοντας τα απόβλητα και αξιοποιώντας πρακτικές βιώσιμης χρήσης του νερού. Οι πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας εξορύσσονται, στις περισσότερες περιπτώσεις, ως υποπροϊόντα φέροντος ορυκτού. Προκειμένου η Ένωση να επιτύχει τους στόχους του παρόντος κανονισμού, η φύση των υποπροϊόντων των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας δεν επηρεάζει τη στρατηγική φύση τέτοιων έργων εξόρυξης. Ως εκ τούτου, τα έργα με στόχο την εξόρυξη μπορούν να θεωρηθούν στρατηγικά, εάν το στρατηγικής σημασίας ορυκτό εξορύσσεται είτε ως κύριο προϊόν είτε ως υποπροϊόν.

(12)  Κάθε φορέας υλοποίησης έργου πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα υποβολής αίτησης στην Επιτροπή για την αναγνώριση του έργου του ως στρατηγικού έργου. Η αίτηση θα πρέπει να περιλαμβάνει σχετικά έγγραφα και στοιχεία σχετικά με τα κριτήρια. Για την καλύτερη αξιολόγηση της κοινωνικής, περιβαλλοντικής και οικονομικής βιωσιμότητας, της σκοπιμότητας του έργου, καθώς και του επιπέδου εμπιστοσύνης στις εκτιμήσεις, ο φορέας υλοποίησης του έργου θα πρέπει επίσης να παρέχει ταξινόμηση του έργου σύμφωνα με το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση των πόρων και, για να είναι εφικτή η αντικειμενική επικύρωση, θα πρέπει να τεκμηριώνει την ταξινόμηση αυτή με σχετικά στοιχεία. Στην αίτηση θα πρέπει επίσης να επισυνάπτεται χρονοδιάγραμμα για το έργο, ώστε να εκτιμάται πότε το έργο θα μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη των δεικτών αναφοράς για την εγχώρια δυναμικότητα ή για τη διαφοροποίηση. Δεδομένου ότι η αποδοχή των εξορυκτικών έργων από το κοινό έχει καίρια σημασία για την αποτελεσματική υλοποίησή τους, ο φορέας υλοποίησης θα πρέπει επίσης να παρέχει σχέδιο το οποίο θα περιλαμβάνει μέτρα για τη διευκόλυνση της αποδοχής από το κοινό. Αυτό ισχύει και για έργα σε τρίτες χώρες. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στους κοινωνικούς εταίρους, στην κοινωνία των πολιτών και σε άλλους παράγοντες εποπτείας. Ο φορέας υλοποίησης θα πρέπει επίσης να παρέχει επιχειρηματικό σχέδιο, το οποίο θα περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την οικονομική βιωσιμότητα του έργου και επισκόπηση της χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της ιδιοκτησιακής δομής, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση του έργου δεν αντιτίθεται στον στόχο της ενίσχυσης της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους, ιδίως όσον αφορά τα έργα σε τρίτες χώρες ή εκείνα που χρηματοδοτούνται από εταίρους από τρίτες χώρες. Επιπλέον, θα πρέπει να παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τις συμφωνίες αγοράς που έχουν ήδη εξασφαλιστεί, καθώς και εκτιμήσεις για τη δυνητική δημιουργία θέσεων εργασίας και για τις ανάγκες του έργου από πλευράς ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, συμπεριλαμβανομένης της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης και τις πρωτοβουλίες που προβλέπονται για τη βελτίωση της συμμετοχής των γυναικών καθώς και των συνολικών συνθηκών εργασίας.

(13)  Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και αποδοτικής διεκπεραίωσης των αιτήσεων, η Επιτροπή θα πρέπει να μπορεί να δίνει προτεραιότητα στη διεκπεραίωση των αιτήσεων για έργα που αφορούν συγκεκριμένα στάδια της αλυσίδας αξίας ή συγκεκριμένες πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας που δεν εκπροσωπούνται επαρκώς, ώστε να έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίζει την ισόρροπη πρόοδο της Ένωσης ως προς την επίτευξη όλων των δεικτών αναφοράς για τη δυναμικότητα της Ένωσης που περιλαμβάνονται στον παρόντα κανονισμό. Η Επιτροπή θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να θέτει σε προτεραιότητα τα στρατηγικά έργα που συμβάλλουν στην κυκλικότητα των πρώτων υλών ή υποβάλλονται από ΜΜΕ υπό τον όρο ότι τηρείται ισορροπία έργων μεταξύ των διαφόρων σταδίων της αλυσίδας αξίας. Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να αναζητήσει προορατικά χώρες-εταίρους για την προώθηση στρατηγικών συνεργασιών.

(14)  Δεδομένου ότι η συνεργασία του κράτους μέλους στο έδαφος του οποίου θα υλοποιηθεί ένα στρατηγικό έργο είναι αναγκαία για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής υλοποίησής του, το εν λόγω κράτος μέλος θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να προβάλλει αντιρρήσεις και, συνεπώς, να αποτρέπει τη χορήγηση καθεστώτος στρατηγικού έργου σε ένα έργο ενάντια στη βούλησή του. Στην περίπτωση αυτήν, το οικείο κράτος μέλος θα πρέπει να παρέχει τεκμηριωμένη αιτιολόγηση της άρνησής του με παραπομπή στα εφαρμοστέα κριτήρια. Ομοίως, η Ένωση δεν θα πρέπει να χορηγεί το καθεστώς στρατηγικού έργου σε έργα τα οποία θα υλοποιηθούν από τρίτη χώρα ενάντια στη βούληση της κυβέρνησής της και, κατά συνέπεια, δεν θα πρέπει να το πράττει σε περίπτωση που η κυβέρνηση τρίτης χώρας προβάλλει αντιρρήσεις.

(15)  Για την αποτροπή της κατάχρησης της αναγνώρισης έργων ως στρατηγικών έργων, η Επιτροπή θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ανακαλεί την αρχική της απόφαση για την αναγνώριση ενός έργου ως στρατηγικού έργου, εάν αυτό δεν πληροί πλέον τις προϋποθέσεις ή εάν η αναγνώριση βασίστηκε σε αίτηση που περιείχε ανακριβείς πληροφορίες. Προτού μπορέσει να το πράξει αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να ζητεί τη γνώμη του συμβουλίου και να προβαίνει σε ακρόαση του φορέα υλοποίησης του έργου. Οι φορείς υλοποίησης έργων θα πρέπει να παραμένουν εξ ολοκλήρου υπεύθυνοι για οποιαδήποτε σκόπιμη εξαπάτηση, και είναι δυνατό να υπόκεινται σε ενδεχόμενες αντίστοιχες δικαστικές διαδικασίες.

(16)  Δεδομένης της σημασίας που έχουν τα στρατηγικά έργα για την εξασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, τα εν λόγω έργα θα πρέπει να θεωρείται ότι εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον ή τη δημόσια ασφάλεια. Η εξασφάλιση του ασφαλούς εφοδιασμού με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας έχει καίρια σημασία για την επιτυχία της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, καθώς και για την ανθεκτικότητα των τομέων της άμυνας και της αεροδιαστημικής. Για τη συμβολή στην ασφάλεια του εφοδιασμού με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας στην Ένωση, τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν την παροχή στήριξης στο πλαίσιο των εθνικών διαδικασιών αδειοδότησης, με στόχο την ταχύτερη υλοποίηση στρατηγικών σχεδίων σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης.

(17)  Οι εθνικές διαδικασίες αδειοδότησης διασφαλίζουν ότι τα έργα πρώτων υλών είναι ασφαλή, προστατευμένα και συμμορφώνονται με τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές απαιτήσεις, καθώς και με τις απαιτήσεις ασφάλειας. Η περιβαλλοντική νομοθεσία της Ένωσης καθορίζει κοινές προϋποθέσεις για τη διαδικασία και το περιεχόμενο των εθνικών διαδικασιών αδειοδότησης, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτόν υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα βιώσιμης αξιοποίησης του δυναμικού της Ένωσης κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών. Ως εκ τούτου, η χορήγηση του καθεστώτος στρατηγικού έργου δεν θα πρέπει να θίγει τυχόν ισχύοντες όρους αδειοδότησης για τα σχετικά έργα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καθορίζονται στην οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(7), την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου(8), την οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(9), την οδηγία 2010/75/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(10) και την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(11), την οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(12) και την οδηγία 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(13).

(18)  Από την άλλη πλευρά, ο απρόβλεπτος χαρακτήρας, η πολυπλοκότητα και, ενίοτε, η υπερβολικά μακρά διάρκεια των εθνικών διαδικασιών αδειοδότησης υπονομεύουν την ασφάλεια των επενδύσεων, η οποία είναι αναγκαία για την αποτελεσματική ανάπτυξη έργων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Επομένως, για τη διασφάλιση της επιτάχυνσης της αποτελεσματικής υλοποίησής τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν εξορθολογισμένη και προβλέψιμη διαδικασία αδειοδότησης για τα στρατηγικά έργα. Για τον σκοπό αυτόν, στα στρατηγικά έργα θα πρέπει να χορηγείται καθεστώς προτεραιότητας σε εθνικό επίπεδο, ώστε να διασφαλίζεται ταχεία διοικητική διεκπεραίωση και επείγουσα διεκπεραίωση στο πλαίσιο όλων των δικαστικών διαδικασιών και των διαδικασιών επίλυσης διαφορών που αφορούν τα εν λόγω έργα. Ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να αποτρέπει τις αρμόδιες αρχές από τον εξορθολογισμό της αδειοδότησης για άλλα έργα στην αλυσίδα αξίας κρίσιμων πρώτων υλών τα οποία δεν είναι στρατηγικά έργα.

(19)  Δεδομένου του ρόλου που διαδραματίζουν τα στρατηγικά έργα στη διαφύλαξη της ασφάλειας του εφοδιασμού της Ένωσης όσον αφορά τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, καθώς και της συμβολής τους στην ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ένωσης και στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, η αρμόδια αρχή αδειοδότησης θα πρέπει να θεωρεί ότι τα στρατηγικά έργα εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και τη δημόσια ασφάλεια. Στρατηγικά έργα τα οποία έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, στον βαθμό που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 2009/147/ΕΚ(14) δύνανται να λάβουν έγκριση, εάν η αρμόδια αρχή αδειοδότησης καταλήξει στο συμπέρασμα, βάσει της κατά περίπτωση αξιολόγησης που διενεργεί, ότι το δημόσιο συμφέρον που εξυπηρετείται από το έργο υπερισχύει των εν λόγω επιπτώσεων, υπό τον όρο ότι πληρούνται όλες οι σχετικές προϋποθέσεις που καθορίζονται στις εν λόγω οδηγίες. Όταν ενδείκνυται, στην κατά περίπτωση αξιολόγηση θα πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη η ιδιαιτερότητα των χώρων εξόρυξης, η οποία περιορίζει τις αποφάσεις σχετικά με την τοποθεσία λόγω της έλλειψης εναλλακτικών λύσεων στους χώρους εξόρυξης.

(20)  Για τη μείωση της πολυπλοκότητας και την αύξηση της αποδοτικότητας και της διαφάνειας, οι φορείς υλοποίησης έργων κρίσιμων πρώτων υλών θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδρούν με μια ενιαία εθνική αρχή, η οποία θα είναι αρμόδια για τη διευκόλυνση, τον συντονισμό και τον εξορθολογισμό ολόκληρης της διαδικασίας αδειοδότησης και, στην περίπτωση στρατηγικών έργων, θα εκδίδει εμπεριστατωμένη απόφαση εντός της ισχύουσας προθεσμίας. Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ορίσουν ενιαία αρμόδια εθνική αρχή. Θα πρέπει να οριστεί χειριστής υποθέσεων ο οποίος θα αποτελεί εύκολο σημείο επαφής. Ο εν λόγω ορισθείς χειριστής υποθέσεων θα μπορούσε επίσης να υπάγεται σε άλλη αρχή όσον αφορά τις διαφορετικές εθνικές δομές της μονοαπευθυντικής θυρίδας. Όπου απαιτείται λόγω της εσωτερικής οργάνωσης ενός κράτους μέλους, θα πρέπει να είναι δυνατή η ανάθεση των καθηκόντων της αρμόδιας εθνικής αρχής σε διαφορετική αρχή, υπό τους ίδιους όρους. Χωρίς να επηρεάζεται η ταχύτητα της διαδικασίας, η ορισθείσα αρμόδια αρχή θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ζητήσει τη γνώμη και τη συμμετοχή άλλων αρμόδιων υπουργείων. Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης των αρμοδιοτήτων της αρμόδιας εθνικής αρχής, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στην εν λόγω αρχή, ή σε οποιαδήποτε αρχή ενεργεί για λογαριασμό της, επαρκές προσωπικό και επαρκείς πόρους.

(21)  Για τη διασφάλιση της σαφήνειας ως προς το καθεστώς αδειοδότησης των στρατηγικών έργων, καθώς και για τον περιορισμό της αποτελεσματικότητας δυνητικών καταχρηστικών προσφυγών στη δικαιοσύνη, χωρίς να υπονομεύεται, ωστόσο, ο αποτελεσματικός δικαστικός έλεγχος, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν για την έγκαιρη επίλυση οποιασδήποτε διαφοράς σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης στρατηγικών έργων. Για τον σκοπό αυτόν, οι αρμόδιες εθνικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι αιτούντες και οι φορείς υλοποίησης έργων έχουν πρόσβαση σε απλή διαδικασία επίλυσης διαφορών και ότι στα στρατηγικά έργα επιφυλάσσεται διαδικασία επείγουσας διεκπεραίωσης στο πλαίσιο όλων των δικαστικών διαδικασιών και των διαδικασιών επίλυσης διαφορών που αφορούν τα έργα. Επιπλέον, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για την επίλυση διαφορών, όπως ad hoc ομάδες εργασίας υπό ουδέτερους κριτές για την επίλυση ανοιχτών ζητημάτων.

(22)  Για να εξασφαλίζεται στους πολίτες και στις επιχειρήσεις η δυνατότητα να αποκομίζουν άμεσα τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς χωρίς να υφίστανται περιττή πρόσθετη διοικητική επιβάρυνση, ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(15), με τον οποίο δημιουργήθηκε η ενιαία ψηφιακή θύρα, προβλέπει γενικούς κανόνες για την επιγραμμική παροχή πληροφοριών, διαδικασιών και υπηρεσιών υποστήριξης που είναι σημαντικές για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Οι απαιτήσεις παροχής πληροφοριών και οι διαδικασίες που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να συνάδουν με τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724. Ειδικότερα, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι οι φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων μπορούν να έχουν πρόσβαση και να διεκπεραιώνουν πλήρως επιγραμμικά κάθε διαδικασία που σχετίζεται με τη διαδικασία αδειοδότησης, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1 και το παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724.

(23)  Για να παρέχεται στους φορείς υλοποίησης έργων και σε άλλους επενδυτές η ασφάλεια και η σαφήνεια που απαιτούνται για την ενίσχυση της ανάπτυξης στρατηγικών έργων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν ώστε η διαδικασία αδειοδότησης που σχετίζεται με τα εν λόγω έργα να μην υπερβαίνει προκαθορισμένη προθεσμία. Για τα στρατηγικά έργα που αφορούν μόνο την επεξεργασία ή την ανακύκλωση, η διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το ένα έτος. Ωστόσο, για τα στρατηγικά έργα που αφορούν την εξόρυξη, η διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα δύο έτη, λαμβανομένης υπόψη της πολυπλοκότητας και της έκτασης των δυνητικών επιπτώσεων. Για την αποτελεσματική τήρηση των εν λόγω προθεσμιών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν στη διάθεσή τους επαρκείς πόρους και επαρκές προσωπικό. Με τη βοήθεια του Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης, η Επιτροπή παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη, κατόπιν αιτήματός τους, κατά τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της διοικητικής ικανότητας που σχετίζεται με την εθνική αδειοδότηση.

(24)  Οι περιβαλλοντικές αξιολογήσεις και οι εγκρίσεις που απαιτούνται δυνάμει του ενωσιακού δικαίου, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα ύδατα, τους οικοτόπους και τα πτηνά, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας αδειοδότησης ενός έργου πρώτων υλών και συνιστούν ουσιαστική εγγύηση για τη διασφάλιση της πρόληψης ή της ελαχιστοποίησης των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ωστόσο, για να διασφαλιστεί ότι οι διαδικασίες αδειοδότησης στρατηγικών έργων είναι προβλέψιμες και έγκαιρες και δεν υπερβαίνουν το προκαθορισμένο χρονικό όριο για ένα συγκεκριμένο στάδιο της διαδικασίας αδειοδότησης, θα πρέπει να εξορθολογιστούν οι απαιτούμενες αξιολογήσεις και εγκρίσεις, χωρίς να μειώνεται το επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι οι αναγκαίες αξιολογήσεις ομαδοποιούνται με σκοπό την πρόληψη περιττών αλληλεπικαλύψεων και θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε οι φορείς υλοποίησης έργων και οι αρμόδιες αρχές να καταλήγουν σε ρητή συμφωνία σχετικά με το πεδίο εφαρμογής της ομαδοποιημένης αξιολόγησης πριν από τη διενέργειά της, ώστε να μην απαιτούνται περιττές επακόλουθες ενέργειες, χωρίς να επηρεάζεται η ποιότητα των εν λόγω αξιολογήσεων.

(25)  Οι συγκρούσεις όσον αφορά τη χρήση γης μπορούν να δημιουργήσουν φραγμούς στην ανάπτυξη έργων κρίσιμων πρώτων υλών, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου οι βίαιες εκδιώξεις αποτελούν κοινά χαρακτηριστικά των εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Τα άρτια καταρτισμένα σχέδια, τα οποία βασίζονται στη στενή και αιτιολογημένη συνεργασία των σχετικών αρμόδιων αρχών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των χωροταξικών και των πολεοδομικών σχεδίων, τα οποία λαμβάνουν υπόψη τις δυνατότητες υλοποίησης έργων κρίσιμων πρώτων υλών, και των οποίων οι δυνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις αποτελούν αντικείμενο αξιολόγησης, έχουν τη δυνατότητα να συμβάλουν στην εξισορρόπηση μεταξύ των δημόσιων αγαθών και των συμφερόντων, μειώνοντας τον κίνδυνο συγκρούσεων και επιταχύνοντας τη βιώσιμη εξάπλωση έργων πρώτων υλών στην Ένωση και σε τρίτες χώρες. Συνεπώς, οι αρμόδιες εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές θα πρέπει να εξετάζουν το ενδεχόμενο συμπερίληψης διατάξεων για έργα πρώτων υλών κατά την κατάρτιση σχετικών σχεδίων.

(26)  Στο εσωτερικό της Ένωσης, τα έργα κρίσιμων πρώτων υλών βρίσκονται συχνά αντιμέτωπα με δυσκολίες ως προς την πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Οι αγορές κρίσιμων πρώτων υλών χαρακτηρίζονται συχνά από υψηλή αστάθεια των τιμών, μεγάλους χρόνους παράδοσης, υψηλή συγκέντρωση και αδιαφάνεια. Επιπλέον, για τη χρηματοδότηση του τομέα απαιτείται υψηλό επίπεδο εξειδικευμένων γνώσεων και χρηματοοικονομικών μέσων με στόχο την εξάλειψη του κινδύνου που ενέχουν επενδύσεις, όπως κεφάλαια πρώτων υλών, φορολογικές ελαφρύνσεις, χρηματοδοτικές εγγυήσεις, επιχορηγήσεις, ή άλλα χρηματοοικονομικά μέσα μετριασμού κινδύνου τα οποία συχνά ελλείπουν από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Για την αντιμετώπιση των παραγόντων αυτών και για τη συμβολή στην εξασφάλιση σταθερού και αξιόπιστου εφοδιασμού με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια όσον αφορά τις πολιτικές και να συνδράμουν στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση και στην παροχή διοικητικής υποστήριξης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν υπόψη τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και εργασιακές δεσμεύσεις που έχουν λάβει οι σχετικοί φορείς υλοποίησης έργου κατά την απόφαση παροχής χρηματοδοτικής στήριξης. Προκειμένου να είναι ανταγωνιστικός, καινοτόμος και ανθεκτικός, και να έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει την οικεία δυναμικότητα παραγωγής, επεξεργασίας και ανακύκλωσης καθώς και υποκατάστασης, ο τομέας των κρίσιμων πρώτων υλών πρέπει να έχει πρόσβαση σε δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση. Με τον επείγοντα χαρακτήρα της δράσης του και προκειμένου να επιτευχθούν οι δείκτες αναφοράς που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, είναι εξίσου σημαντικό να διασφαλιστεί ότι άλλες οριζόντιες πολιτικές, όπως πρωτοβουλίες για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, συνάδουν με τις προσπάθειες της Ένωσης να διευκολύνει την επαρκή πρόσβαση του κλάδου κρίσιμων πρώτων υλών της Ένωσης σε χρηματοδότηση και επενδύσεις.

(27)  Ισχυρή αλυσίδα αξίας στην Ευρώπη μπορεί να αναπτυχθεί μόνο με επαρκή χρηματοδοτικά μέσα. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τους εταίρους υλοποίησης του InvestEU για την αναζήτηση τρόπων ενίσχυσης της στήριξης των επενδύσεων σύμφωνα με τους κοινούς στόχους που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/523(16) και στον παρόντα κανονισμό. Ο συμβουλευτικός κόμβος InvestEU μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία μιας δεξαμενής βιώσιμων έργων.

(27α)   Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να ενισχύσει τις συνέργειες με δράσεις που υποστηρίζονται επί του παρόντος από την Ένωση και τα κράτη μέλη μέσω προγραμμάτων και δράσεων έρευνας και καινοτομίας (E&K) σε σχέση με κρίσιμες πρώτες ύλες και όσον αφορά τις εξελίξεις σε μέρος της αλυσίδας εφοδιασμού, ιδίως με το πρόγραμμα-πλαίσιο «Ορίζων Ευρώπη», που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/695 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(17)(«Ορίζων Ευρώπη»)και την απόφαση (ΕΕ) 2021/764 του Συμβουλίου(18).

(28)  Για την υπέρβαση των περιορισμών που συνεπάγονται οι επί του παρόντος συχνά κατακερματισμένες προσπάθειες δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, καθώς και για τη βελτίωση της ενοποίησης και της απόδοσης των επενδύσεων, η Επιτροπή, τα κράτη μέλη και οι αναπτυξιακές τράπεζες θα πρέπει να βελτιώσουν τον συντονισμό και τη δημιουργία συνεργειών μεταξύ των υφιστάμενων προγραμμάτων χρηματοδότησης σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο και να διασφαλίσουν τη βελτίωση του συντονισμού και της συνεργασίας με τη βιομηχανία και τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη του ιδιωτικού τομέα. Για τον σκοπό αυτόν, θα πρέπει να συσταθεί ειδική υποομάδα του συμβουλίου, με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή, καθώς και σχετικών δημόσιων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Η εν λόγω υποομάδα θα πρέπει να συζητά τις επιμέρους χρηματοδοτικές ανάγκες των στρατηγικών έργων και τις υφιστάμενες δυνατότητες χρηματοδότησής τους, ώστε να υποβάλλει στους φορείς υλοποίησης έργων πρόταση σχετικά με τον βέλτιστο τρόπο πρόσβασης στις υφιστάμενες δυνατότητες χρηματοδότησης. Κατά τη συζήτηση και τη διατύπωση συστάσεων για τη χρηματοδότηση στρατηγικών έργων σε τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των αναδυόμενων αγορών και των αναπτυσσόμενων χωρών, η Επιτροπή και το συμβούλιο, σε συνεργασία με τις δυνητικές χώρες-εταίρους θα πρέπει να καταστήσουν τα στρατηγικά έργα προτεραιότητα στο πλαίσιο της στρατηγικής «Global Gateway», και να συντονιστούν με τους εθνικούς και διεθνείς φορείς αναπτυξιακής χρηματοδότησης(19).

(28α)   Απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο για την προώθηση και υποστήριξη του τομέα Ε&Κ όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες, καθώς η βασική έρευνα είναι καθοριστική για την ανακάλυψη νέων υλών και υποκατάστατων.

(28β)   Απαιτούνται ειδικά χρηματοδοτικά μέσα, μέσα υποστήριξης και στοχευμένα κονδύλια Ε&Κ για τη βελτίωση της αποδοτικότητας, της υποκατάστασης, των διαδικασιών ανακύκλωσης και των κλειστών κύκλων υλικών σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο μέσω προγραμμάτων Ε&Κ και άλλων μέσων για την ενίσχυση της καινοτομίας, ιδίως όσον αφορά την επεξεργασία αποβλήτων, τα προηγμένα υλικά και την υποκατάσταση, καθώς και την ανάπτυξη νέων και καινοτόμων τεχνολογιών στον τομέα της βιώσιμης εξόρυξης κρίσιμων πρώτων υλών στην Ένωση

(29)  Οι ιδιωτικές επενδύσεις από εταιρείες, χρηματοοικονομικούς επενδυτές και αγοραστές είναι καίριας σημασίας. Σε περίπτωση που οι ιδιωτικές επενδύσεις από μόνες τους δεν επαρκούν, η αποτελεσματική ανάπτυξη έργων κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών μπορεί να απαιτεί την παροχή δημόσιας στήριξης, για παράδειγμα, με τη μορφή εγγυήσεων, δανείων ή επενδύσεων μετοχικού και οιονεί μετοχικού κεφαλαίου. Αυτή η δημόσια στήριξη μπορεί να συνιστά κρατική ενίσχυση. Ενισχύσεις αυτού του είδους πρέπει να έχουν χαρακτήρα κινήτρου και να είναι αναγκαίες, κατάλληλες και αναλογικές. Οι υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις, οι οποίες αναθεωρήθηκαν πρόσφατα σε βάθος σύμφωνα με τους στόχους της διττής μετάβασης, παρέχουν πολυάριθμες δυνατότητες στήριξης των επενδύσεων κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών και άλλων στόχων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει περαιτέρω τη δυνατότητα δημιουργίας ενός ειδικού ταμείου σε επίπεδο Ένωσης, για παράδειγμα με τη μορφή ενός ευρωπαϊκού ταμείου πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, καθώς και τη χρήση ανανεούμενων χρηματοδοτικών μέσων ή τη δέσμευση χρηματοδοτικής στήριξης μέσω της εκ νέου ιεράρχησης των κονδυλίων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Η ήδη υπάρχουσα γνώση, οι επενδυτικές πλατφόρμες και οι δίαυλοι υλοποίησης που σχετίζονται με έργα κρίσιμων πρώτων υλών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε αυτό το πλαίσιο.

(30)  Η δημόσια στήριξη χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση ειδικών αδυναμιών της αγοράς ή καταστάσεων μη ικανοποιητικής αξιοποίησης επενδύσεων, κατά τρόπο αναλογικό, και οι δράσεις δεν θα πρέπει να επικαλύπτουν ή να παραγκωνίζουν την ιδιωτική χρηματοδότηση, να εμποδίζουν τη συνεργασία μεταξύ εταιρειών από διαφορετικά κράτη μέλη, ή να στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά. Οι δράσεις θα πρέπει να είναι στοχευμένες και αποδοτικές και να έχουν σαφή προστιθέμενη αξία για την Ένωση.

(31)  Η αστάθεια των τιμών διαφόρων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, η οποία επιδεινώνεται λόγω των περιορισμένων μέσων αντιστάθμισής της στις προθεσμιακές αγορές, δημιουργεί εμπόδιο τόσο για τους φορείς υλοποίησης έργων όσον αφορά την εξασφάλιση χρηματοδότησης για έργα πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας όσο και για τους μεταγενέστερους καταναλωτές που επιδιώκουν να εξασφαλίσουν σταθερές και προβλέψιμες τιμές για βασικές εισροές. Σε μια προσπάθεια μείωσης της αβεβαιότητας ως προς τις μελλοντικές τιμές των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, είναι αναγκαίο να προβλεφθεί η θέσπιση ενός συστήματος, το οποίο θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα τόσο στους ενδιαφερόμενους αγοραστές όσο και στους ενδιαφερόμενους φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων να δηλώνουν τις προσφορές τους για αγορά ή πώληση και να έρχονται σε επαφή σε περίπτωση που οι αντίστοιχες προσφορές είναι δυνητικά συμβατές. Ένα τέτοιο σύστημα είναι απαραίτητο για την προώθηση της συμμετοχής των ΜΜΕ στις αλυσίδες αξίας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Θα πρέπει επίσης να παρέχεται στήριξη ώστε να καθίσταται δυνατή η πρόσβαση των επιχειρηματικών κοινοπραξιών σε αγορές που δεν καλύπτονται ακόμη από στρατηγική εταιρική σχέση ή συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών.

(31α)   Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα πρέπει, σε συμφωνία με το συμβούλιο, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, να διερευνήσει τη δημιουργία ενός μέσου εξαγωγικών πιστώσεων της ΕΕ, που επιτρέπει στις επιχειρήσεις της Ένωσης να επενδύουν σε έργα που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων που τίθενται στον παρόντα κανονισμό.

(32)  Οι υφιστάμενες γνώσεις και η χαρτογράφηση των εμφανίσεων πρώτων υλών της Ένωσης αναπτύχθηκαν σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία η εξασφάλιση του εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες για την ανάπτυξη στρατηγικών τεχνολογιών δεν αποτελούσε προτεραιότητα. Για την απόκτηση και την επικαιροποίηση πληροφοριών σχετικά με τις εμφανίσεις κρίσιμων πρώτων υλών συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας γεωθερμικής εξόρυξης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταρτίζουν εθνικά προγράμματα για τη γενική εξερεύνηση κρίσιμων πρώτων υλών και φερόντων μετάλλων που ενδέχεται να περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες, τα οποία θα πρέπει να περιλαμβάνουν μέτρα όπως η ορυκτολογική χαρτογράφηση, οι γεωχημικές εκστρατείες, οι γεωεπιστημονικές έρευνες, καθώς και η επανεπεξεργασία των υφιστάμενων γεωεπιστημονικών συνόλων δεδομένων. Ο εντοπισμός ορυκτολογικών εμφανίσεων και η αξιολόγηση της τεχνικής και οικονομικής βιωσιμότητας για την εξόρυξή τους συνεπάγεται υψηλό χρηματοπιστωτικό κίνδυνο. Για τη μείωση του εν λόγω κινδύνου και για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης έργων εξόρυξης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημοσιοποιούν τις πληροφορίες που αποκτούν κατά τη διάρκεια του αντίστοιχου εθνικού τους προγράμματος εξερεύνησης, χρησιμοποιώντας, κατά περίπτωση, το πλαίσιο της υποδομής χωρικών πληροφοριών, το οποίο θεσπίστηκε με την οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(20).

(32α)  Προκειμένου να καταστεί δυνατή η υλοποίηση των στόχων εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν ενέργειες για την αντιμετώπιση της έλλειψης φοιτητών και αποφοίτων γεωεπιστημόνων στην Ένωση.

(33)  Τα διαστημικά δεδομένα και οι υπηρεσίες που προέρχονται από τη γεωσκόπηση και τα συστήματα GNSS, ιδίως αυτά που προέρχονται από το Διαστημικό Πρόγραμμα της ΕΕ, το πρόγραμμα Copernicus, το πρόγραμμα Galileo και το πρόγραμμα EGNOS, θα χρησιμοποιούνται στο μέτρο του δυνατού, προκειμένου να στηρίξουν τις προσπάθειες προς την κατεύθυνση βιώσιμων αλυσίδων αξίας κρίσιμων πρώτων υλών, παρέχοντας συνεχή ροή πληροφοριών, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες για δραστηριότητες όπως η παρακολούθηση και η διαχείριση περιοχών εξόρυξης, η εκτίμηση των περιβαλλοντικών και των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων ή η εξερεύνηση ορυκτών πόρων. Δεδομένου ότι τα διαστημικά δεδομένα και οι σχετικές υπηρεσίες μπορούν επίσης να παρέχουν δεδομένα σχετικά με απομακρυσμένες και μη προσβάσιμες περιοχές, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από τα κράτη μέλη —στο μέτρο του δυνατού— κατά την κατάρτιση και την εφαρμογή των εθνικών τους προγραμμάτων εξερεύνησης.

(34)  Μολονότι η ενίσχυση της ενωσιακής αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών είναι αναγκαία για την εξασφάλιση αυξημένης ασφάλειας του εφοδιασμού, οι αλυσίδες εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών θα εξακολουθήσουν να είναι παγκόσμιες και εκτεθειμένες σε εξωτερικούς παράγοντες. Πρόσφατα ή υπό εξέλιξη γεγονότα, τα οποία εκτείνονται από την κρίση λόγω της νόσου COVID-19 έως την απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας καθώς και τον αντίκτυπο της κινεζικής πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» σε τρίτες χώρες ανέδειξαν τα τρωτά σημεία ορισμένων από τις αλυσίδες εφοδιασμού της Ένωσης έναντι διαταραχών και την επείγουσα ανάγκη εντοπισμού μοχλών για τον μετριασμό της ζήτησης, ιδίως για πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας. Για να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη και οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες έχουν τη δυνατότητα να προβλέπουν διαταραχές του εφοδιασμού και να είναι προετοιμασμένες να αντεπεξέρχονται στις συνέπειές τους, θα πρέπει να αναπτυχθούν μέτρα για την αύξηση της ικανότητας παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πληροφοριών για τον συντονισμό των στρατηγικών αποθεμάτων, όπου κρίνεται αναγκαίο, και την ενίσχυση της ετοιμότητας των εταιρειών.

(35)  Τα κράτη μέλη δεν διαθέτουν την ίδια δυναμικότητα όσον αφορά την ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους και την πρόβλεψή τους, ούτε έχουν αναπτύξει όλα τα κράτη μέλη ειδικές δομές για την παρακολούθηση των αλυσίδων εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες, ώστε να μπορούν επίσης να ενημερώνουν τις εταιρείες σχετικά με τους δυνητικούς κινδύνους διαταραχών του εφοδιασμού. Ομοίως, παρότι ορισμένες εταιρείες έχουν επενδύσει στην παρακολούθηση των αλυσίδων εφοδιασμού τους, κάποιες άλλες δεν διαθέτουν την ικανότητα για να το πράξουν. Κατά συνέπεια, λαμβανομένης υπόψη τόσο της παγκόσμιας διάστασης των αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών όσο και της πολυπλοκότητάς τους, η Επιτροπή θα πρέπει να αναπτύξει ειδικό πίνακα δεικτών παρακολούθησης για την εκτίμηση των κινδύνων εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και να εξασφαλίσει τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών που συγκεντρώνονται για τις δημόσιες αρχές και τους παράγοντες του ιδιωτικού τομέα, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτόν τις συνέργειες μεταξύ των κρατών μελών. Για να διασφαλιστεί ότι οι ενωσιακές αλυσίδες αξίας είναι επαρκώς προετοιμασμένες έναντι δυνητικών διαταραχών του εφοδιασμού, η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργεί προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων για την αξιολόγηση, αφενός, των τρωτών σημείων των αλυσίδων εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας και, αφετέρου, της έκθεσής τους σε κινδύνους εφοδιασμού. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμβάλλουν στη διαδικασία αυτή με τη διεξαγωγή –όταν αυτό είναι εφικτό– των εν λόγω προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων μέσω των εθνικών τους οργανισμών εφοδιασμού και ενημέρωσης που καλύπτουν κρίσιμες πρώτες ύλες. Το συμβούλιο θα πρέπει να διασφαλίζει τον συντονισμό της εφαρμογής των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη. Σε περίπτωση που κανένα κράτος μέλος δεν διαθέτει τη δυναμικότητα για τη διεξαγωγή απαιτούμενης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για μια συγκεκριμένη πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, η Επιτροπή θα πρέπει να προβαίνει η ίδια στη διεξαγωγή της. ▌ Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να προτείνει πιθανές στρατηγικές που μπορούν να υιοθετηθούν από τις δημόσιες αρχές και τους παράγοντες του ιδιωτικού τομέα για τον μετριασμό των κινδύνων εφοδιασμού βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, όπως η εφαρμογή πρόσθετων μέτρων πολιτικής για τη μείωση της ανάγκης για πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, η δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων ή η περαιτέρω διαφοροποίηση του εφοδιασμού τους. Για τους σκοπούς της συγκέντρωσης των αναγκαίων πληροφοριών για τη διεξαγωγή των μέτρων παρακολούθησης και προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, η Επιτροπή θα πρέπει να συντονίζεται με τη σχετική μόνιμη υποομάδα του συμβουλίου, ενώ τα κράτη μέλη θα πρέπει να εντοπίζουν και να παρακολουθούν τις μεγάλες εταιρείες που είναι σημαντικές για τη λειτουργία της αλυσίδας αξίας. Σε περίπτωση που κανένα μέλος της μόνιμης υποομάδας δεν διαθέτει τη δυναμικότητα για τη διεξαγωγή απαιτούμενης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για μια συγκεκριμένη πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, η Επιτροπή θα πρέπει να προβαίνει η ίδια στη διεξαγωγή της.

(36)  Τα στρατηγικά αποθέματα αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τον μετριασμό των διαταραχών του εφοδιασμού, κυρίως όσον αφορά τις πρώτες ύλες. Μολονότι το προτεινόμενο μέσο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά επιτρέπει την πιθανή ανάπτυξη στρατηγικών αποθεμάτων σε περίπτωση ενεργοποίησης της λειτουργίας επαγρύπνησης στην ενιαία αγορά, τα κράτη μέλη και οι εταιρείες δεν υπέχουν υποχρεώσεις αύξησης ή συντονισμού των στρατηγικών αποθεμάτων τους ενόψει διαταραχής του εφοδιασμού. Επιπλέον, δεν υπάρχει μηχανισμός συντονισμού σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση που να επιτρέπει τη διενέργεια κοινής αξιολόγησης και ανάλυσης δυνητικών αλληλεπικαλύψεων και συνεργειών. Επομένως, ως πρώτο βήμα, και λαμβανομένης υπόψη της υφιστάμενης έλλειψης σχετικών πληροφοριών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με τα στρατηγικά τους αποθέματα, ανεξάρτητα από το αν αυτά τελούν υπό τη διαχείριση δημόσιων αρχών ή οικονομικών φορέων που ενεργούν εξ ονόματος των κρατών μελών. Οι εν λόγω πληροφορίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν το επίπεδο των διαθέσιμων αποθεμάτων ανά πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, τις προοπτικές των επιπέδων των αποθεμάτων, καθώς και τους κανόνες και τις διαδικασίες που εφαρμόζονται στα αποθέματα αυτά. Κάθε αίτημα θα πρέπει να είναι αναλογικό, να λαμβάνει υπόψη το κόστος και τις προσπάθειες που απαιτούνται για τη διάθεση των δεδομένων, καθώς και τον αντίκτυπό τους στην εθνική ασφάλεια, και να ορίζει κατάλληλες προθεσμίες για την παροχή των ζητούμενων πληροφοριών. Οι πληροφορίες σχετικά με τα αποθέματα των οικονομικών φορέων μπορούν να προστίθενται στην ανάλυση, μολονότι αυτό δεν συνιστά αίτημα παροχής πληροφοριών σχετικά με τα εν λόγω αποθέματα. Η Επιτροπή θα πρέπει να χειρίζεται τα δεδομένα με ασφαλή τρόπο και να δημοσιεύει πληροφορίες μόνο σε συγκεντρωτικό επίπεδο. Ως δεύτερο βήμα, βάσει των πληροφοριών που αποκτώνται, το συμβούλιο θα πρέπει να υποδεικνύει ασφαλές επίπεδο των αποθεμάτων της Ένωσης, λαμβάνοντας υπόψη τη συνολική ετήσια ενωσιακή κατανάλωση των οικείων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Με βάση τη σύγκριση μεταξύ των υφιστάμενων αποθεμάτων και των συνολικών επιπέδων στρατηγικών αποθεμάτων για τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας σε ολόκληρη την Ένωση, το συμβούλιο, ενεργώντας σε συμφωνία με την Επιτροπή, θα πρέπει να έχει στη συνέχεια τη δυνατότητα να εκδίδει μη δεσμευτικές γνώμες προς τα κράτη μέλη όσον αφορά τον τρόπο αύξησης των συγκλίσεων και τον τρόπο ενθάρρυνσης των κρατών μελών ώστε να αυξήσουν τα στρατηγικά τους αποθέματα, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τη στρέβλωση της αγοράς μεταξύ άλλων σε βάρος των αναδυόμενων αγορών και των αναπτυσσόμενων χωρών. Στο πλαίσιο αυτό, το συμβούλιο θα πρέπει να εξετάζει την ανάγκη διατήρησης των κινήτρων για την ανάπτυξη στρατηγικών αποθεμάτων από ιδιωτικούς φορείς που χρησιμοποιούν πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας.

(37)  Για τη διασφάλιση περαιτέρω συντονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει μέριμνα για τη διεξαγωγή της αναγκαίας διαβούλευσης ενόψει της συμμετοχής των κρατών μελών σε διεθνή φόρουμ στα οποία είναι πιθανό να συζητηθούν τα εν λόγω στρατηγικά αποθέματα, κυρίως μέσω της ειδικής για τον σκοπό αυτόν μόνιμης υποομάδας του συμβουλίου. Ομοίως, για την αύξηση της συμπληρωματικότητας μεταξύ της παρούσας πρότασης και άλλων οριζόντιων ή ειδικών ανά θέμα πράξεων, η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι συλλεγόμενες και συγκεντρωτικές πληροφορίες διαβιβάζονται σε μηχανισμούς επαγρύπνησης ή διακυβέρνησης κρίσεων, όπως η συμβουλευτική ομάδα του προτεινόμενου μέσου αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά, το ευρωπαϊκό συμβούλιο για τους ημιαγωγούς της προτεινόμενης πράξης για τα μικροκυκλώματα, το συμβούλιο της HERA ή το Συμβούλιο Υγειονομικών Κρίσεων.

(38)  Για να διασφαλιστεί ότι οι μεγάλες εταιρείες που παράγουν στρατηγικές τεχνολογίες στην Ένωση με τη χρήση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας είναι επαρκώς προετοιμασμένες για την αντιμετώπιση διαταραχών του εφοδιασμού, θα πρέπει να διασφαλίζουν τη δέουσα εσωτερική διαχείριση κινδύνων. Με τον τρόπο αυτόν θα διασφαλιστεί ότι λαμβάνουν υπόψη τους κινδύνους εφοδιασμού με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας και αναπτύσσουν κατάλληλες στρατηγικές μετριασμού, ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένες σε περίπτωση διαταραχής του εφοδιασμού. Ομοίως, οι μεγάλες εταιρείες που εμπίπτουν στο συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής θα πρέπει να διενεργούν τακτικές προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων για τις οικείες αλυσίδες εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, ώστε να διασφαλίζεται ότι εξετάζουν όλα τα διαφορετικά σενάρια που ενδέχεται να επηρεάσουν τον εφοδιασμό τους σε περίπτωση διαταραχής. Τα μέτρα αυτά θα οδηγήσουν σε πρόσθετες παραμέτρους για την εκτίμηση του κόστους δυνητικών κινδύνων εφοδιασμού.

(39)  Πολλές αγορές πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας δεν είναι πλήρως διαφανείς και παρουσιάζουν υψηλό βαθμό συγκέντρωσης από την πλευρά της προσφοράς, κάτι που αυξάνει τη διαπραγματευτική ισχύ των πωλητών και συνεπάγεται άνοδο των τιμών για τους αγοραστές, γεγονός που συνιστά πρόκληση για την αγορά. Η Επιτροπή, προκειμένου να συμβάλει στη διασφάλιση της διαθεσιμότητας πρώτων υλών για τις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση, θα πρέπει να θεσπίσει ένα σύστημα το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να συγκεντρώνει τη ζήτηση των ενδιαφερόμενων αγοραστών. Κατά την ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήματος, η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη την πείρα που έχει αποκτηθεί από παρόμοιες προσπάθειες, ειδικότερα όσον αφορά τις από κοινού αγορές αερίου κατά τα ήδη οριζόμενα στον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2576 του Συμβουλίου(21) ως απάντηση στην κρίση φυσικού αερίου. Οι αρχές των κρατών μελών θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στο εν λόγω σύστημα, ώστε να μπορούν να αυξάνουν τα στρατηγικά τους αποθέματα. Όλα τα μέτρα που εγκρίνονται σε αυτό το πλαίσιο δυνάμει του μηχανισμού αυτού θα πρέπει να συνάδουν με το ενωσιακό δίκαιο του ανταγωνισμού και το εθνικό δίκαιο.

(39α)  Ένας ανθεκτικός και ανταγωνιστικός τομέας πρώτων υλών έχει μεγάλη οικονομική και στρατηγική σημασία για την Ένωση. Δεδομένων των στόχων του παρόντος κανονισμού, συγκεκριμένα για την ενίσχυση της ενωσιακής δυναμικότητας όσον αφορά την εξόρυξη, την επεξεργασία και την ανακύκλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ένα δίκαιο και προβλέψιμο περιβάλλον αγοράς για τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας πρώτων υλών Ως εκ τούτου, κάθε σύστημα που έχει ως σκοπό τη συγκέντρωση της ζήτησης προκειμένου να ενισχυθεί η θέση των επιχειρήσεων της Ένωσης στην αγορά από την πλευρά της ζήτησης πρέπει επίσης να εξετάζει προσεκτικά τις επιπτώσεις της αγοράς στις επιχειρήσεις της Ένωσης από την πλευρά της προσφοράς

(40)  Οι διατάξεις σχετικά με την παρακολούθηση και τα στρατηγικά αποθέματα που περιλαμβάνονται στον παρόντα κανονισμό δεν συνεπάγονται την εναρμόνιση των εθνικών νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων ούτε αντικαθιστούν τους υφιστάμενους μηχανισμούς. Τα κίνητρα για την παρακολούθηση και την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων θα πρέπει να συνάδουν με τις ευρωπαϊκές πράξεις. Συνεπώς, πράξεις όπως η πρόταση για το μέσο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά που αποσκοπεί στην πρόβλεψη, στον μετριασμό και στην αντιμετώπιση κρίσεων που επηρεάζουν τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, ή ο κανονισμός (ΕΕ) 2022/2372 του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για τη διασφάλιση της προμήθειας ιατρικών αντιμέτρων αναγκαίων για την αντιμετώπιση κρίσεων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας σε επίπεδο Ένωσης(22), θα μπορούσαν να εξακολουθήσουν να ισχύουν για κρίσιμες πρώτες ύλες και πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας σε περίπτωση κρίσης ή απειλής, στον βαθμό που οι εν λόγω πρώτες ύλες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των εν λόγω πράξεων. Η συμπληρωματικότητα και η συνοχή μεταξύ του παρόντος κανονισμού και των μέσων αντιμετώπισης κρίσεων θα πρέπει να διασφαλίζονται από την Επιτροπή μέσω της προσεκτικής ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αντίστοιχων συμβουλευτικών οργάνων και οργάνων διακυβέρνησης που συγκροτούνται από τα εν λόγω μέσα αντιμετώπισης κρίσεων.

(41)  Οι περισσότερες κρίσιμες πρώτες ύλες είναι μέταλλα, τα οποία μπορούν καταρχήν να ανακυκλώνονται επ’ άπειρον, παρότι ενίοτε με υποβάθμιση των ιδιοτήτων τους. Το στοιχείο αυτό προσφέρει τη δυνατότητα στροφής προς μια πραγματικά κυκλική οικονομία στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης. Έπειτα από μια αρχική φάση ταχείας αύξησης της ζήτησης κρίσιμων πρώτων υλών για νέες τεχνολογίες, κατά την οποία η πρωτογενής εξόρυξη και επεξεργασία θα εξακολουθήσουν να αποτελούν την κυρίαρχη πηγή, η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση, θα πρέπει να αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία και να μειώσουν την ανάγκη πρωτογενούς εξόρυξης και τις συναφείς επιπτώσεις της. Προς το παρόν, ωστόσο, τα ποσοστά ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης των περισσότερων κρίσιμων πρώτων υλών είναι χαμηλά, μεταξύ άλλων λόγω μη συνεκτίμησης της ανακυκλωσιμότητας κατά τη φάση σχεδιασμού των προϊόντων, ενώ τα συστήματα και οι τεχνολογίες ανακύκλωσης συχνά δεν είναι προσαρμοσμένα στις ιδιαιτερότητες αυτών των πρώτων υλών. Κατά συνέπεια, απαιτείται η ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση των διαφόρων παραγόντων που συγκρατούν τις δυνατότητες κυκλικότητας. Ανεξάρτητα από την ποσότητα πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που θα καταναλώνονται το 2030, η Ένωση θα πρέπει να έχει ως στόχο την κυκλικότητα των εν λόγω πρώτων υλών.

(41α)   Η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει τη στρατηγική της κυριαρχία και να αυξήσει την ανθεκτικότητά της ώστε να προετοιμαστεί για πιθανές διαταραχές στον εφοδιασμό λόγω υγειονομικών ή άλλων κρίσεων. Η ενίσχυση της κυκλικότητας και της αποδοτικότητας των πόρων με αυξημένη ανακύκλωση και ανάκτηση των κρίσιμων πρώτων υλών συμβάλλει στην επίτευξη αυτού του στόχου.

(42)  Τα κράτη μέλη διατηρούν σημαντικές αρμοδιότητες στον τομέα της κυκλικότητας, για παράδειγμα, στον τομέα των συστημάτων συλλογής και επεξεργασίας των αποβλήτων. Οι αρμοδιότητες αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση των ποσοστών συλλογής και ανακύκλωσης για ροές αποβλήτων με υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών, με την αξιοποίηση, για παράδειγμα, οικονομικών κινήτρων, όπως εκπτώσεις, χρηματικές ανταμοιβές ή συστήματα παρακράτησης ποσού έναντι επιστροφής, διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα της εσωτερικής αγοράς. Οι αρχές των κρατών μελών θα πρέπει επίσης να δίνουν το παράδειγμα ως αγοραστές κρίσιμων πρώτων υλών και προϊόντων που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες, ενώ τα εθνικά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας θα πρέπει να παρέχουν σημαντικούς πόρους για τη βελτίωση της κατάστασης των γνώσεων και της τεχνολογίας όσον αφορά την κυκλικότητα των κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και την αποδοτική χρήση των υλών και τις στρατηγικές υποκατάστασης. Τέλος, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθούν την ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα με τη βελτίωση της διαθεσιμότητας των πληροφοριών και την αντιμετώπιση νομικών, οικονομικών και τεχνικών εμποδίων. Μια πιθανή λύση που θα πρέπει να εξετάσουν τα κράτη μέλη είναι οι μηχανισμοί καταμερισμού των κινδύνων μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης και του κράτους μέλους για την προώθηση της ανάκτησης από κλειστές εγκαταστάσεις αποβλήτων. Η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί τις ενέργειες των κρατών μελών, να αξιολογεί και να διαδίδει τις βέλτιστες πρακτικές και να παρέχει συστάσεις στα κράτη μέλη για περαιτέρω ενέργειες, εφόσον χρειάζεται.

(42α)  Τα ηλεκτρονικά απόβλητα περιέχουν συγκεντρώσεις κρίσιμων πρώτων υλών, των οποίων οι τάξεις μεγέθους είναι υψηλότερες από εκείνες που βρίσκονται στις καλύτερες ποιότητες μεταλλευμάτων παγκοσμίως. Αυτό αποτελεί σημαντική οικονομική ευκαιρία για αστική εξόρυξη, με υψηλές δυνατότητες ανάπτυξης.

(43)  Σε πολλές από τις περιφέρειες της Ένωσης υπάρχουν κατά παράδοση δραστηριότητες εξόρυξης πρώτων υλών και, συνεπώς, σημαντικές ποσότητες εξορυκτικών αποβλήτων σε κλειστές εγκαταστάσεις τα οποία, λόγω της πρόσφατης μόνο αύξησης της οικονομικής σημασίας τους, δεν έχουν αποτελέσει εν γένει αντικείμενο ανάλυσης κρίσιμων πρώτων υλών. Η ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων έχει τις δυνατότητες αποτροπής και μετριασμού των αρνητικών κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων των νέων εξορυκτικών δραστηριοτήτων, δημιουργίας οικονομικής αξίας και θέσεων απασχόλησης σε ιστορικές περιοχές εξόρυξης, οι οποίες πλήττονται συχνά από την αποβιομηχάνιση και την παρακμή, μολονότι οι εν λόγω περιφέρειες θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ανθεκτικότητας της Ένωσης και στη μείωση των αρνητικών περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πρόσβασης σε πρώτες ύλες. Η έλλειψη προσοχής και ενημέρωσης σχετικά με το περιεχόμενο κρίσιμων πρώτων υλών, ιδίως όσον αφορά τις κλειστές εγκαταστάσεις αποβλήτων, αποτελεί βασικό εμπόδιο για την ευρύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρουσιάζουν τα εξορυκτικά απόβλητα σε σχέση με τις κρίσιμες πρώτες ύλες.

(44)  Η ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων θα πρέπει να αποτελεί μέρος της αξιοποίησης των σχετικών εγκαταστάσεων αποβλήτων. Η οδηγία 2006/21/ΕΚ καθορίζει υψηλές απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας για τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας. Μολονότι οι εν λόγω υψηλές απαιτήσεις θα πρέπει να διατηρηθούν, είναι σκόπιμο να θεσπιστούν πρόσθετα μέτρα για τη μεγιστοποίηση της ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα.

(45)  Οι φορείς εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων εξορυκτικών αποβλήτων, τόσο υφιστάμενων όσο και νέων, θα πρέπει να εκπονούν προκαταρκτική μελέτη οικονομικής αξιολόγησης σχετικά με την ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα που υπάρχουν στον χώρο, και στα οικεία κοιτάσματα, καθώς και από τα απόβλητα που παράγονται. Σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων που θεσπίστηκε με την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(23), θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στην πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες, με την εξόρυξη κρίσιμων πρώτων υλών από τον όγκο των εξορυσσόμενων υλικών προτού αυτά καταστούν απόβλητα. Κατά την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης, οι φορείς εκμετάλλευσης θα πρέπει να συγκεντρώνουν τις αναγκαίες πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των συγκεντρώσεων και των ποσοτήτων κρίσιμων πρώτων υλών στα εξορυκτικά απόβλητα, και να διενεργούν αξιολόγηση πολλαπλών επιλογών όσον αφορά τις διαδικασίες, τις εργασίες ή τις επιχειρηματικές ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να διευκολύνουν την τεχνικώς εφικτή και οικονομικώς βιώσιμη ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών. Η υποχρέωση αυτή προστίθεται στις υποχρεώσεις που προβλέπονται στην οδηγία 2006/21/ΕΚ και στις εθνικές νομοθετικές διατάξεις για τη μεταφορά της στο εθνικό δίκαιο και έχει άμεση εφαρμογή. Κατά την εφαρμογή της, οι φορείς εκμετάλλευσης και οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να επιδιώκουν την ελαχιστοποίηση της διοικητικής επιβάρυνσης και την ενσωμάτωση διαδικασιών στο μέτρο του δυνατού.

(46)  Για την αντιμετώπιση της υφιστάμενης έλλειψης πληροφοριών σχετικά με τις δυνατότητες των κλειστών εγκαταστάσεων εξορυκτικών αποβλήτων όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταρτίσουν βάση δεδομένων η οποία θα περιέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες για την προώθηση της ανάκτησης, κυρίως τις ποσότητες και τις συγκεντρώσεις κρίσιμων πρώτων υλών στην εγκατάσταση εξορυκτικών αποβλήτων, σύμφωνα με τους κανόνες ανταγωνισμού της Ένωσης. Οι πληροφορίες θα πρέπει να δημοσιοποιούνται, και μάλιστα σε φιλική προς τον χρήστη και ψηφιακή μορφή, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης σε λεπτομερέστερες τεχνικές πληροφορίες. Για τη διευκόλυνση της φιλικής προς τον χρήστη πρόσβασης στις πληροφορίες, τα κράτη μέλη θα πρέπει, για παράδειγμα, να παρέχουν σημείο επαφής το οποίο θα επιτρέπει πιο εμπεριστατωμένες ανταλλαγές με δυνητικούς φορείς ανάπτυξης έργων ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών. Η βάση δεδομένων θα πρέπει να είναι σχεδιασμένη κατά τρόπον ώστε οι δυνητικοί φορείς υλοποίησης έργων να μπορούν να εντοπίζουν εύκολα εγκαταστάσεις με υψηλές δυνατότητες οικονομικώς βιώσιμης ανάκτησης βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Για την εστίαση στους περιορισμένους πόρους, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να ακολουθούν σταδιακή προσέγγιση όσον αφορά τη συλλογή των πληροφοριών και να εκτελούν τα πλέον απαιτητικά στάδια συλλογής πληροφοριών μόνο για τις πλέον ελπιδοφόρες εγκαταστάσεις. Οι δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών θα πρέπει να αποσκοπούν στην παροχή ακριβών και αντιπροσωπευτικών πληροφοριών σχετικά με τις εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων, καθώς και στην απόκτηση της καλύτερης δυνατής ένδειξης των δυνατοτήτων ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών.

(47)  Μόνιμοι μαγνήτες είναι ενσωματωμένοι σε ευρύ φάσμα προϊόντων, μεταξύ των οποίων οι ανεμογεννήτριες και τα ηλεκτρικά οχήματα που αποτελούν τις σημαντικότερες και τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εφαρμογές, αλλά και άλλα προϊόντα, στα οποία περιλαμβάνονται συσκευές απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού, βιομηχανικά ρομπότ, ελαφρά μέσα μεταφοράς, μονάδες παραγωγής ψύξης, αντλίες θερμότητας, ηλεκτρικοί κινητήρες, βιομηχανικές ηλεκτρικές αντλίες, αυτόματα πλυντήρια ρούχων, στεγνωτήρια ρούχων, φούρνοι μικροκυμάτων, ηλεκτρικές σκούπες και πλυντήρια πιάτων που περιέχουν σημαντικές ποσότητες οι οποίες αξίζει να ανακτηθούν. Οι περισσότεροι μόνιμοι μαγνήτες, ιδίως οι πλέον αποδοτικοί τύποι, περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως νεοδύμιο, πρασεοδύμιο, δυσπρόσιο και τέρβιο, βόριο, σαμάρι, νικέλιο ή κοβάλτιο. Η ανακύκλωσή τους είναι δυνατή, αλλά στην Ένωση πραγματοποιείται επί του παρόντος μόνο σε μικρή κλίμακα ή στο πλαίσιο ερευνητικών έργων. Συνεπώς, οι μόνιμοι μαγνήτες θα πρέπει να αποτελούν προϊόν προτεραιότητας για την αύξηση της κυκλικότητας.

(48)  Προϋπόθεση για την αύξηση της κυκλικότητας των μαγνητών συνιστά η πρόσβαση των φορέων ανακύκλωσης, των ανακαινιστών και των επισκευαστών στις αναγκαίες πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα, τον τύπο και τη χημική σύνθεση των μαγνητών που περιέχονται σε ένα προϊόν, τη θέση τους και την επίστρωσή τους, τις κόλλες και τα πρόσθετα που χρησιμοποιούνται, καθώς και στις πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο αφαίρεσης των μόνιμων μαγνητών από το προϊόν. Επιπλέον, για να διασφαλιστεί η επιχειρηματική σκοπιμότητα της ανακύκλωσης των μαγνητών, οι μόνιμοι μαγνήτες οι οποίοι είναι ενσωματωμένοι σε προϊόντα που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης θα πρέπει, με την πάροδο του χρόνου, να περιέχουν αυξανόμενη ποσότητα ανακυκλωμένων υλικών. Παράλληλα με την εξασφάλιση διαφάνειας ως προς το ανακυκλωμένο περιεχόμενο σε πρώτο στάδιο, θα πρέπει να καθοριστεί ελάχιστη περιεκτικότητα σε ανακυκλωμένο περιεχόμενο κατόπιν ειδικής για τον σκοπό αυτόν εκτίμησης του κατάλληλου επιπέδου και των πιθανών επιπτώσεων.

(49)  Οι κρίσιμες πρώτες ύλες που πωλούνται στην αγορά της Ένωσης αποτελούν συχνά αντικείμενο πιστοποίησης όσον αφορά τη βιωσιμότητα της αλυσίδας παραγωγής και εφοδιασμού τους. Πιστοποίηση μπορεί να ληφθεί στο πλαίσιο ευρέος φάσματος διαθέσιμων δημόσιων και ιδιωτικών συστημάτων πιστοποίησης με διάφορα πεδία εφαρμογής και διάφορους βαθμούς αυστηρότητας, κάτι που δημιουργεί πιθανότητες σύγχυσης ως προς τη φύση και την ακρίβεια των ισχυρισμών που διατυπώνονται για τη σχετική βιωσιμότητα των κρίσιμων πρώτων υλών που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης βάσει της εν λόγω πιστοποίησης. Θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την αναγνώριση συστημάτων πιστοποίησης τα οποία θα πρέπει να θεωρούνται ολοκληρωμένα και αξιόπιστα, με την παροχή κοινής βάσης στις αρχές και στους συμμετέχοντες στην αγορά για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας των κρίσιμων πρώτων υλών. Αναγνώριση θα πρέπει να χορηγείται μόνο σε συστήματα πιστοποίησης τα οποία καλύπτουν ευρύ φάσμα πτυχών βιωσιμότητας, μεταξύ των οποίων και η προστασία του περιβάλλοντος σε σχέση με τον αέρα, το έδαφος, τα ύδατα και τη βιοποικιλότητα, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των εργασιακών δικαιωμάτων ζητήματα διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων της επιχειρηματικής διαφάνειας και της συμμετοχής των τοπικών κοινοτήτων, στοιχεία που εγγυώνται υψηλά πρότυπα βιωσιμότητας, και τα οποία περιέχουν διατάξεις για την επαλήθευση και παρακολούθηση της συμμόρφωσης από ανεξάρτητο τρίτο μέρος. Για την εξασφάλιση αποδοτικών διαδικασιών, οι φορείς υλοποίησης έργων που υποβάλλουν αίτηση αναγνώρισης έργων ως στρατηγικών έργων θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να βασίζονται στη συμμετοχή σε αναγνωρισμένο σύστημα για την απόδειξη της υλοποίησης του έργου τους με βιώσιμο τρόπο.

(50)  Η παραγωγή κρίσιμων πρώτων υλών σε διάφορα στάδια της αλυσίδας αξίας προκαλεί κλιματικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ιδίως στα ύδατα και τη βιοποικιλότητα. Για τον περιορισμό των εν λόγω ζημιών και για την κινητροδότηση της παραγωγής πιο βιώσιμων κρίσιμων πρώτων υλών, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να αναπτύξει σύστημα υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κρίσιμων πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένης μιας διαδικασίας επαλήθευσης, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι κρίσιμες πρώτες ύλες που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης προβάλλουν δημοσίως πληροφορίες σχετικά με το εν λόγω αποτύπωμα. Το σύστημα θα πρέπει να βασίζεται στη συνεκτίμηση επιστημονικώς ορθών μεθόδων αξιολόγησης και σχετικών διεθνών προτύπων στον τομέα της αξιολόγησης του κύκλου ζωής. Η απαίτηση δήλωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μιας ύλης θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε περίπτωση που έχει συναχθεί το συμπέρασμα, βάσει ειδικής για τον σκοπό αυτόν αξιολόγησης, ότι θα συμβάλει στους στόχους της Ένωσης για το κλίμα και το περιβάλλον και θα είναι ανάλογο προς το οικονομικό κόστος διευκολύνοντας την προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών με χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και δεν θα επηρεάσει δυσανάλογα τις εμπορικές ροές. Μετά την έγκριση των σχετικών μεθόδων υπολογισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να αναπτύξει κατηγορίες επιδόσεων για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, ώστε να παρέχεται με τον τρόπο αυτόν στους δυνητικούς αγοραστές η δυνατότητα ευχερούς σύγκρισης του σχετικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος των διαθέσιμων υλών και να στραφεί η αγορά προς πιο βιώσιμες ύλες. Οι πωλητές κρίσιμων πρώτων υλών θα πρέπει να μεριμνούν ώστε η δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος να είναι διαθέσιμη στους πελάτες τους. Η διαφάνεια όσον αφορά το σχετικό αποτύπωμα των κρίσιμων πρώτων υλών που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης μπορεί επίσης να διευκολύνει τη θέσπιση άλλων πολιτικών σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, όπως κίνητρα ή κριτήρια πράσινων δημόσιων συμβάσεων, για την προώθηση της παραγωγής κρίσιμων πρώτων υλών με μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η ανοικτή θάλασσα πιστεύεται ότι έχει τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στη γη και παρέχει κρίσιμες περιβαλλοντικές υπηρεσίες, όπως η μακροχρόνια παγίδευση του άνθρακα. Η εξόρυξη ανοικτής θαλάσσης είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει μόνιμη απώλεια βιοποικιλότητας και βλάβη στο οικοσύστημα. Σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, δεν θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εξόρυξη ανοικτής θαλάσσης στον βαθμό που οι επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα δεν έχουν ερευνηθεί επαρκώς και εφόσον δεν υπάρχει επιστημονική συναίνεση ότι η διαχείριση της εξόρυξης ανοικτής θαλάσσης μπορεί να διενεργείται κατά τρόπο που διασφαλίζει ότι δεν θα επέλθει απώλεια θαλάσσιας βιοποικιλότητας και βλάβη στο οικοσύστημα.

(51)  Οι μέθοδοι περιβαλλοντικού αποτυπώματος αποτελούν κατάλληλη βάση για την ανάπτυξη των κανόνων υπολογισμού. Βασίζονται σε επιστημονικώς ορθές μεθόδους, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη παρόμοιες υποχρεώσεις που θεσπίζονται από άλλη ενωσιακή νομοθεσία και τις εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο και καλύπτουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, μεταξύ των οποίων η κλιματική αλλαγή και άλλες επιπτώσεις που σχετίζονται με τα ύδατα, τον αέρα, το έδαφος, τους πόρους, τη χρήση γης και την τοξικότητα.

(52)  Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι υπεύθυνοι φορείς εκμετάλλευσης αξιολογούν τη συμμόρφωση των προϊόντων ή των υλικών τους με τις απαιτήσεις για τη βελτίωση της κυκλικότητας των μόνιμων μαγνητών και τη δήλωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κρίσιμων πρώτων υλών προτού τεθούν σε κυκλοφορία στην αγορά, καθώς και ότι οι εν λόγω απαιτήσεις επιβάλλονται αποτελεσματικά από τις αρμόδιες εθνικές αρχές. Οι διατάξεις σχετικά με τη συμμόρφωση και την εποπτεία της αγοράς που προβλέπονται δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020 και του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR] αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της πρόκλησης αυτής και θα πρέπει, συνεπώς, να ισχύουν και για τις εν λόγω απαιτήσεις. Για την περαιτέρω διασφάλιση της βέλτιστης χρήσης των υφιστάμενων πλαισίων, είναι σκόπιμο να ληφθεί μέριμνα ώστε για τα προϊόντα που υπόκεινται σε έγκριση τύπου δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858 ή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013 η συμμόρφωση να επιβάλλεται μέσω του υφιστάμενου συστήματος έγκρισης τύπου.

(53)  Η Επιτροπή θα πρέπει, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012, να ζητήσει από έναν ή περισσότερους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης να καταρτίσουν ευρωπαϊκά πρότυπα για την υποστήριξη των στόχων του παρόντος κανονισμού.

(54)  Η Ένωση έχει συνάψει με τρίτες χώρες στρατηγικές εταιρικές σχέσεις που καλύπτουν τις πρώτες ύλες, με σκοπό την εφαρμογή του σχεδίου δράσης του 2020 για τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Για τους σκοπούς της διαφοροποίησης του εφοδιασμού, οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να ενταθούν και να συμβάλουν στη θέσπιση στρατηγικών έργων. Για την ανάπτυξη και τη διασφάλιση συνεκτικού πλαισίου για τη σύναψη μελλοντικών εταιρικών σχέσεων και την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής διπλωματίας για τις πρώτες ύλες σύμφωνα με τη διπλωματία της Ένωσης για την ενέργεια και το κλίμα. Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει, στο πλαίσιο της αλληλεπίδρασής τους στο συμβούλιο, να συζητήσουν, να αναλύσουν και να διασφαλίσουν τον συντονισμό όσον αφορά, μεταξύ άλλων, το αν οι υφιστάμενες εταιρικές σχέσεις επιτυγχάνουν τους επιδιωκόμενους σκοπούς, την κατά προτεραιότητα ιεράρχηση τρίτων χωρών για τη σύναψη νέων εταιρικών σχέσεων, το περιεχόμενο των εν λόγω εταιρικών σχέσεων και τη συνοχή τους, καθώς και τις δυνητικές συνέργειες μεταξύ της διμερούς συνεργασίας των κρατών μελών με σχετικές τρίτες χώρες και τη διαθεσιμότητα επαρκούς πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Η Ένωση θα πρέπει να επιδιώξει αμοιβαία επωφελείς και βιώσιμες εταιρικές σχέσεις με τέτοιες τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων με αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες (EMDE), σύμφωνα με τη στρατηγική της «Global Gateway»,την προσέγγιση «Ομάδα Ευρώπη», την κοινή εμπορική πολιτική, καθώς και την αναπτυξιακή και την εξωτερική της πολιτική, οι οποίες συμβάλλουν στη διαφοροποίηση της ενωσιακής αλυσίδας εφοδιασμού πρώτων υλών της και προσδίδουν προστιθέμενη αξία στην παραγωγή των εν λόγω χωρών. Πρέπει επίσης να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για επενδύσεις στη συνεργασία με διεθνείς ομοϊδεάτες εταίρους που συμμετέχουν στην εσωτερική αγορά, με υποψήφιες χώρες ή με τρίτες χώρες που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις, πουδεν καλύπτονται ούτε από στρατηγική εταιρική σχέση ούτε από συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών. Τα εν λόγω αμοιβαία συμφέροντα θα πρέπει να περιλαμβάνουν την προώθηση και την προστασία των περιβαλλοντικών προτύπων, την προστασία των κοινωνικών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σύμφωνα με τη διεθνή και την εθνική νομοθεσία, με πλήρη σεβασμό των κανόνων πολυμερούς συνεργασίας.

(54α)  Η στρατηγική προτεραιότητα της Ένωσης για διαφοροποίηση του εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών πρέπει να καταστεί προτεραιότητα της εξωτερικής δράσης και της διπλωματίας της Ένωσης στο πλαίσιο της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη» και σύμφωνα με την εξωτερική πολιτική της για την ενέργεια και το κλίμα. Η εξωτερική πολιτική της Ένωσης για τις πρώτες ύλες θα πρέπει να στοχεύει στη διευκρίνιση της ενωσιακής προσέγγισης όσον αφορά την αποδοτικότητα των πόρων, τη βιωσιμότητα, την κυκλικότητα και την υποκατάσταση, καθώς και στη συνεργασία και, εφόσον είναι απαραίτητο, στη δημιουργία διεθνών φόρουμ με στόχο τον καλύτερο συντονισμό και την ενίσχυση της διαφάνειας στις παγκόσμιες αγορές πρώτων υλών, καθώς και τη δημιουργία πλατφορμών για από κοινού αγορές.

(55)  Για την υποστήριξη της εκτέλεσης των καθηκόντων που αφορούν την ανάπτυξη στρατηγικών έργων και τη χρηματοδότησή τους, τα προγράμματα εξερεύνησης, την ικανότητα παρακολούθησης ή τα στρατηγικά αποθέματα, καθώς και για την κατάλληλη παροχή συμβουλών στην Επιτροπή, θα πρέπει να ιδρυθεί ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών. Το συμβούλιο θα πρέπει να απαρτίζεται από τα κράτη μέλη, έναν εκπρόσωπο και την Επιτροπή, ενώ θα πρέπει παράλληλα να έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίζει τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και άλλων μερών ως παρατηρητών, όπως ακαδημαϊκοί, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, άλλα θεσμικά όργανα και οργανισμοί της Ένωσης. Για την ανάπτυξη της εμπειρογνωσίας που είναι αναγκαία για την εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων, το συμβούλιο θα πρέπει να συγκροτήσει μόνιμες υποομάδες για τη χρηματοδότηση, την εξερεύνηση, την παρακολούθηση και τα στρατηγικά αποθέματα, καθώς και τη βιωσιμότητα, οι οποίες θα πρέπει να ενεργούν ως δίκτυο, συγκεντρώνοντας τις διάφορες αρμόδιες εθνικές αρχές και, όταν κρίνεται αναγκαίο, να διαβουλεύονται με τη βιομηχανία, την ακαδημαϊκή κοινότητα, την κοινωνία των πολιτών και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη. Οι συμβουλές και οι γνώμες του συμβουλίου θα πρέπει να είναι μη δεσμευτικές, και η απουσία συμβουλών ή γνωμών αυτού του είδους δεν θα πρέπει να εμποδίζει την Επιτροπή από την εκτέλεση των καθηκόντων της δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

(56)  Η απουσία προόδου ως προς την επίτευξη των στόχων, συμπεριλαμβανομένων των δεικτών αναφοράς δυναμικότητας και διαφοροποίησης, μπορεί να αποτελεί ένδειξη της ανάγκης θέσπισης πρόσθετων μέτρων. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί την πρόοδο προς την επίτευξη των εν λόγω στόχων.

(57)  Για να περιοριστεί στο ελάχιστο η διοικητική επιβάρυνση που επιβάλλεται στα κράτη μέλη και στις εταιρείες, ιδίως στις ΜΜΕ, οι διάφορες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων θα πρέπει να εξορθολογιστούν, ενώ η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να αναπτύξει υπόδειγμα ώστε να εξασφαλίζεται στα κράτη μέλη η δυνατότητα εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που υπέχουν όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα έργα, την εξερεύνηση και την παρακολούθηση στο πλαίσιο ενιαίου εγγράφου, το οποίο θα δημοσιεύεται σε τακτική βάση και μπορεί να έχει εμπιστευτικό ή απόρρητο χαρακτήρα.

(58)  Για τη διασφάλιση της αξιόπιστης και εποικοδομητικής συνεργασίας των αρμόδιων αρχών σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, όλα τα μέρη που συμμετέχουν στην εφαρμογή του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να τηρούν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών και των δεδομένων που λαμβάνονται κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Η Επιτροπή και οι αρμόδιες εθνικές αρχές, οι υπάλληλοί τους, το λοιπό προσωπικό τους και άλλα πρόσωπα που εργάζονται υπό την εποπτεία των εν λόγω αρχών, καθώς και οι υπάλληλοι και το λοιπό προσωπικό άλλων αρχών των κρατών μελών δεν θα πρέπει να κοινολογούν τα στοιχεία που αποκτούν ή ανταλλάσσουν δυνάμει του παρόντος κανονισμού και τα οποία, ως εκ της φύσεώς τους, καλύπτονται από την υποχρέωση του επαγγελματικού απόρρητου. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για το ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών. Ο χειρισμός και η αποθήκευση των δεδομένων θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε ασφαλές περιβάλλον.

(59)  Κατά την έκδοση κατʼ εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ, είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες πρέπει να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου(24). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(60)  Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίοι όροι για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες όσον αφορά τα εξής: α) τον προσδιορισμό των υποδειγμάτων που πρέπει να χρησιμοποιούνται για τις αιτήσεις αναγνώρισης στρατηγικών έργων, τις εκθέσεις προόδου σχετικά με τα στρατηγικά έργα, τα εθνικά προγράμματα εξερεύνησης και την υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη σχετικά με την εξερεύνηση, την παρακολούθηση, τα στρατηγικά αποθέματα και την κυκλικότητα· β) τον προσδιορισμό των προϊόντων, των κατασκευαστικών στοιχείων και των ροών αποβλήτων που θεωρείται ότι έχουν υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών· και γ) τον καθορισμό των κριτηρίων και της εφαρμογής τους για την αναγνώριση συστημάτων που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα των κρίσιμων πρώτων υλών. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(25).

(61)  Για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού, ειδικότερα όσον αφορά τη συμμόρφωσή τους με τις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού, οι εταιρείες οι οποίες δεν συμμορφώνονται με την υποχρέωσή τους, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων, την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα έργα και τις πληροφορίες για την ανακυκλωσιμότητα, θα πρέπει να υπόκεινται σε κυρώσεις. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο τα κράτη μέλη να προβλέπουν στην εθνική νομοθεσία αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού.

(62)  Η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργήσει αξιολόγηση του παρόντος κανονισμού. Σύμφωνα με την παράγραφο 22 της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, η εν λόγω αξιολόγηση θα πρέπει να βασίζεται σε πέντε κριτήρια, και συγκεκριμένα στην αποδοτικότητα, την αποτελεσματικότητα, τη συνάφεια, τη συνεκτικότητα και την ενωσιακή προστιθέμενη αξία, και θα πρέπει να αποτελεί τη βάση των εκτιμήσεων επιπτώσεων για ενδεχόμενα περαιτέρω μέτρα. Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού και την πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων του, συμπεριλαμβανομένων των δεικτών αναφοράς δυναμικότητας και διαφοροποίησης. Στην έκθεση θα πρέπει επίσης να αξιολογείται —βάσει της εφαρμογής των μέτρων που σχετίζονται με τη διαφάνεια του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κρίσιμων πρώτων υλών— η σκοπιμότητα του καθορισμού ανώτατων ορίων που σχετίζονται με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

(63)  Στον βαθμό στον οποίο οποιοδήποτε από τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό συνιστά κρατική ενίσχυση, οι διατάξεις που αφορούν τα εν λόγω μέτρα δεν θίγουν την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης.

(64)  Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, και συγκεκριμένα η βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς με τη θέσπιση πλαισίου για τη διασφάλιση της πρόσβασης της Ένωσης σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό κρίσιμων πρώτων υλών, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορούν, αντιθέτως, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων τους, να επιτευχθούν μόνο σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως αυτή διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Κεφάλαιο 1

Γενικές διατάξεις

Άρθρο 1

Αντικείμενο και στόχοι

1.  Γενικός στόχος του παρόντος κανονισμού είναι η βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς με τη θέσπιση πλαισίου για τη διασφάλιση του διεθνώς ανταγωνιστικού, ασφαλούς, ανθεκτικού και βιώσιμου εφοδιασμού της Ένωσης με κρίσιμες πρώτες ύλες, μεταξύ άλλων προωθώντας τη βιωσιμότητα, την αποδοτικότητα και την κυκλικότητα σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας.

2.  Για την επίτευξη του γενικού στόχου που αναφέρεται στην παράγραφο 1, ο παρών κανονισμός αποσκοπεί:

α)  στην ενίσχυση των διαφόρων σταδίων της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας με σκοπό να διασφαλιστεί ότι έως το 2030 η δυναμικότητα της Ένωσης για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας θα έχει αυξηθεί σημαντικά ώστε, συνολικά, η ενωσιακή δυναμικότητα να προσεγγίσει ή να επιτύχει τους ακόλουθους δείκτες αναφοράς:

i)  η δυναμικότητα εξόρυξης της Ένωσης μπορεί να εξορύσσει τα μεταλλεύματα, τα ορυκτά ή τα εμπλουτισμένα μεταλλεύματα που απαιτούνται για την παραγωγή τουλάχιστον του 10 % της ετήσιας ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, στον βαθμό που το επιτρέπουν τα αποθέματα της Ένωσης·

ii)  η δυναμικότητα επεξεργασίας της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων όλων των ενδιάμεσων σταδίων επεξεργασίας, μπορεί να παράγει τουλάχιστον το50 % της ετήσιας ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας· ποσοστό έως 20 % της νέας ενωσιακής δυναμικότητας επεξεργασίας μπορεί να αναπτυχθεί βάσει στρατηγικών εταιρικών σχέσεων σε αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες χώρες·

iii)  η δυναμικότητα ανακύκλωσης της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων όλων των ενδιάμεσων σταδίων ανακύκλωσης, μπορεί να παράγει τουλάχιστον το+10 % του όγκου της δυναμικότητας ανακύκλωσης βάσει του βασικού σεναρίου για την περίοδο 2020-2022 για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας με σκοπό τη συλλογή, τη διαλογή και την επεξεργασία τουλάχιστον του 45 % κάθε πρώτης ύλης στρατηγικής σημασίας που περιέχεται στα απόβλητα της Ένωσης λαμβανομένης υπόψη της τεχνικής και οικονομικής σκοπιμότητας.

β)  στη διαφοροποίηση των ενωσιακών εισαγωγών πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, με σκοπό να διασφαλιστεί ότι έως το 2030 η ετήσια ενωσιακή κατανάλωση κάθε πρώτης ύλης στρατηγικής σημασίας σε οποιοδήποτε σχετικό στάδιο επεξεργασίας μπορεί να βασίζεται σε εισαγωγές από διάφορες τρίτες χώρες, καμία από τις οποίες δεν παρέχει ποσοστό άνω του 65 % της ετήσιας ενωσιακής κατανάλωσης, ενώ θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη μείωση των εξαρτήσεων από μη αξιόπιστους εταίρους που δεν συμμερίζονται τις αξίες της Ένωσης, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου·

γ)  στη βελτίωση της ικανότητας της Ένωσης όσον αφορά την παρακολούθηση και τον μετριασμό του κινδύνου εφοδιασμού που σχετίζεται με τις κρίσιμες πρώτες ύλες τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τη διεθνή ανταγωνιστικότητα·

δ)  στη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των κρίσιμων πρώτων υλών και των προϊόντων τα οποία περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης με παράλληλη εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος και της βιωσιμότητας, μέσω της βελτίωσης της κυκλικότητάς τους, της αντοχής, της επιδιορθωσιμότητας και της οικονομικά αποδοτικής διαθεσιμότητάς τους στην εσωτερική αγορά·

δα)  στην προώθηση της ανάπτυξης και της αξιοποίησης υποκατάστατων πρώτων υλών μέσω της προώθησης μεθόδων παραγωγής για την υποκατάσταση πρώτων υλών και έρευνας και ανάπτυξης εναλλακτικών καινοτόμων υλικών προκειμένου να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της Ένωσης·

δβ)  στον μετριασμό της αύξησης στην Ένωση της ζήτησης κρίσιμων πρώτων υλών, μεταξύ άλλων μέσω της αύξησης της αποδοτικότητας και της υιοθέτησης της υποκατάστασης υλικών σε ολόκληρες τις αλυσίδες αξίας με σκοπό την κατανάλωση λιγότερων κρίσιμων πρώτων υλών από το προβλεπόμενο σενάριο αναφοράς ως αποτέλεσμα της παραγράφου 4β·

δγ)  στην αύξηση του ποσοστού δευτερογενών πρώτων υλών στο πλαίσιο της κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας στην Ένωση.

3.  Σε περίπτωση που, βάσει της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 42, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ένωση είναι πιθανόν να μην επιτύχει τους στόχους που καθορίζονται στην παράγραφο 2, η Επιτροπή αξιολογεί τη σκοπιμότητα και την αναλογικότητα της υποβολής πρότασης μέτρων ή της άσκησης των αρμοδιοτήτων της σε επίπεδο Ένωσης, με σκοπό τη διασφάλιση της επίτευξης των εν λόγω στόχων.

4.  Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τους στόχους και τους δείκτες αναφοράς που καθορίζονται στην παράγραφο 2 στοιχείο α) σημείο iii) ως συναφείς προτεραιότητες της Ένωσης σε όλη τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ, μεταξύ άλλων κατά την έννοια του άρθρου 5 παράγραφος 4 στοιχείο α) σημείο i) του κανονισμού (ΕΕ) XX/XXXX [ΕΕ: να προστεθεί ο κανονισμός σχετικά με τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα], κατά την κατάρτιση των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού για τη βελτίωση των ακόλουθων πτυχών των προϊόντων: διάρκεια ζωής, δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, δυνατότητα επισκευής, χρήση των πόρων ή αποδοτική χρήση των πόρων, δυνατότητα ανακατασκευής και ανακύκλωσης, ανακυκλωμένο περιεχόμενο και δυνατότητα ανάκτησης υλών.

4α.   Οι αλυσίδες αξίας που δημιουργούνται και ενισχύονται ως αποτέλεσμα του παρόντος κανονισμού τόσο στην Ένωση όσο και σε τρίτες χώρες θα ενισχυθούν περαιτέρω μετά το 2030. Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη το γεγονός αυτό κατά τη διενέργεια της επανεξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 46.

4β.  Η Επιτροπή, μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξης που εγκρίνεται έως … [τρεις μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού] σύμφωνα με το άρθρο 36, υποβάλλει προβλέψεις για την ετήσια κατανάλωση κρίσιμων πρώτων υλών έως το 2050 με ενδιάμεσα ορόσημα και τις επικαιροποιεί τουλάχιστον ανά τετραετία. Οι εν λόγω προβλέψεις βασίζονται σε κατάρτιση μοντέλου εισροών/εκροών για τη βελτιστοποίηση του κόστους από τη βάση στην κορυφή με αυξημένη χρήση της τεχνολογίας, και επεκτείνουν τα υφιστάμενα δεδομένα και τις εκθέσεις που συντάσσει το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής με την εξέταση διαφόρων σεναρίων, συμπεριλαμβανομένων σεναρίων χαμηλής και υψηλής ζήτησης καθώς και σεναρίου αναφοράς. Αυτές οι προβλέψεις διαχωρίζεται σε επίπεδο κράτους μέλους ή χαμηλότερο και καλύπτουν όλους τους οικονομικούς τομείς. Αυτό περιλαμβάνει τις κρίσιμες πρώτες ύλες που ενσωματώνονται σε ενδιάμεσα ή τελικά προϊόντα που τίθενται σε κυκλοφορία στην ενωσιακή αγορά, και συνάδει με τους στόχους της Ένωσης για την ενέργεια και το κλίμα και με τις φιλοδοξίες που κατοχυρώνονται στην [πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών].

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)  «πρώτη ύλη»: ουσία σε επεξεργασμένη ή μη επεξεργασμένη κατάσταση που χρησιμοποιείται ως εισροή για την κατασκευή ενδιάμεσων ή τελικών προϊόντων, εξαιρουμένων των ουσιών που χρησιμοποιούνται κατεξοχήν ως τρόφιμα, ζωοτροφές ή καύσιμο καύσης·

2)  «κρίσιμες πρώτες ύλες»: οι πρώτες ύλες όπως ορίζονται στο άρθρο 4·

3)  «πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας»: οι πρώτες ύλες όπως ορίζονται στο άρθρο 3·

4)  «αλυσίδα αξίας πρώτων υλών»: όλες οι δραστηριότητες και οι διαδικασίες που εμπλέκονται στην εξερεύνηση, την εξόρυξη, την επεξεργασία και την ανακύκλωση πρώτων υλών·

5)  «εξερεύνηση»: όλες οι δραστηριότητες που αποσκοπούν στον εντοπισμό και στη διαπίστωση των ιδιοτήτων ορυκτολογικών εμφανίσεων·

6)  «εξόρυξη»: η πρωτογενής ή δευτερογενής εξόρυξη μεταλλευμάτων, ορυκτών και φυτικών προϊόντων από την αρχική τους πηγή ως κύριου προϊόντος ή ως υποπροϊόντος, μεταξύ άλλων και από ορυκτολογική εμφάνιση κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, ορυκτολογική εμφάνιση από τα ύδατα και κάτω από την επιφάνεια των υδάτων, θαλάσσια άλμη και δένδρα·

7)  «ενωσιακή δυναμικότητα εξόρυξης»: το σύνολο των μέγιστων ετήσιων όγκων παραγωγής των εξορυκτικών εργασιών για μεταλλεύματα, ορυκτά, φυτικά προϊόντα και εμπλουτισμένα μεταλλεύματα που περιέχουν πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών επεξεργασίας που εντοπίζονται συνήθως στον χώρο εξόρυξης ή κοντά σε αυτόν, οι οποίες βρίσκονται στην Ένωση·

8)  «αποθέματα»: όλες οι ορυκτολογικές εμφανίσεις που είναι οικονομικώς βιώσιμο να εξορυχθούν εντός ενός δεδομένου πλαισίου αγοράς·

9)  «επεξεργασία»: όλες οι φυσικές, χημικές και βιολογικές διεργασίες που εμπλέκονται στη μετατροπή μιας πρώτης ύλης από μεταλλεύματα, ορυκτά, φυτικά προϊόντα ή απόβλητα σε καθαρά μέταλλα, κράματα ή άλλες οικονομικώς αξιοποιήσιμες μορφές·

10)  «ενωσιακή δυναμικότητα επεξεργασίας»: το σύνολο των μέγιστων ετήσιων όγκων παραγωγής των εργασιών επεξεργασίας για πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, εξαιρουμένων των εργασιών που εντοπίζονται συνήθως στον χώρο εξόρυξης ή κοντά σε αυτόν, οι οποίες βρίσκονται στην Ένωση·

11)  «ανακύκλωση»: οποιαδήποτε εργασία ανάκτησης αποβλήτων πριν και μετά την κατανάλωση, με την οποία τα υλικά αποβλήτων υποβάλλονται σε επανεπεξεργασία και μετατρέπονται σε προϊόντα, υλικά ή ουσίες που προορίζονται να εξυπηρετήσουν είτε εκ νέου τον αρχικό τους σκοπό είτε άλλους σκοπούς·

12)  «ενωσιακή δυναμικότητα ανακύκλωσης»: το σύνολο του μέγιστου ετήσιου όγκου παραγωγής των εργασιών ανακύκλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένης της διαλογής και της προεπεξεργασίας των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των ενδιάμεσων ροών αποβλήτων (μαύρη μάζα), και της επεξεργασίας τους σε δευτερογενείς πρώτες ύλες, οι οποίες βρίσκονται στην Ένωση·

13)  «ετήσια κατανάλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας»: το σύνολο της ποσότητας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που καταναλώνονται από επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση σε επεξεργασμένη μορφή, εξαιρουμένων των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που είναι ενσωματωμένες σε ενδιάμεσα ή τελικά προϊόντα που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης·

14)  «κίνδυνος εφοδιασμού»: ο κίνδυνος εφοδιασμού όπως υπολογίζεται σύμφωνα με το παράρτημα II·

15)  «έργο πρώτων υλών»: σχεδιαζόμενη εγκατάσταση ή σχεδιαζόμενη σημαντική επέκταση ή αναπροσαρμογή της χρήσης υφιστάμενης εγκατάστασης που δραστηριοποιείται στην εξόρυξη, την επεξεργασία ή την ανακύκλωση πρώτων υλών·

16)  «αγοραστής»: επιχείρηση που έχει συνάψει συμφωνία αγοράς με φορέα υλοποίησης έργου·

17)  «συμφωνία αγοράς»: κάθε συμβατική συμφωνία μεταξύ επιχείρησης και φορέα υλοποίησης έργου, η οποία περιλαμβάνει είτε δέσμευση εκ μέρους της επιχείρησης να προμηθεύεται μέρος των πρώτων υλών που παράγονται από συγκεκριμένο έργο πρώτων υλών για ορισμένο χρονικό διάστημα είτε δέσμευση του φορέα υλοποίησης του έργου να παράσχει στην επιχείρηση τη δυνατότητα να το πράξει·

18)  «φορέας υλοποίησης έργου»: κάθε επιχείρηση ή κοινοπραξία επιχειρήσεων που αναπτύσσει έργο πρώτων υλών·

19)  «διαδικασία αδειοδότησης»: διαδικασία η οποία καλύπτει όλες τις σχετικές διοικητικές άδειες για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία των στρατηγικών έργων που αναφέρονται στο άρθρο 5, συμπεριλαμβανομένων οικοδομικών, χημικών αδειών, αδειών σύνδεσης στο δίκτυο, περιβαλλοντικών αξιολογήσεων και εγκρίσεων, όπου απαιτούνται, και η οποία περιλαμβάνει όλες τις διοικητικές αιτήσεις και διαδικασίες από τη βεβαίωση της εγκυρότητας της αίτησης έως την κοινοποίηση της εμπεριστατωμένης απόφασης σχετικά με το αποτέλεσμα της διαδικασίας από την υπεύθυνη αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1·

20)  «εμπεριστατωμένη απόφαση»: η απόφαση ή το σύνολο των αποφάσεων που λαμβάνουν αρχές κράτους μέλους, μη συμπεριλαμβανομένων δικαστηρίων ή δικαιοδοτικών οργάνων, που καθορίζει/-ουν τη χορήγηση ή μη έγκρισης σε φορέα υλοποίησης έργου για την υλοποίηση έργου πρώτων υλών, με την επιφύλαξη οποιασδήποτε απόφασης που λαμβάνεται στο πλαίσιο διαδικασίας διοικητικής προσφυγής·

21)  «γενική εξερεύνηση»: η εξερεύνηση σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, μη συμπεριλαμβανομένης της στοχευμένης εξερεύνησης·

22)  «στοχευμένη εξερεύνηση»: η λεπτομερής διερεύνηση μεμονωμένης ορυκτολογικής εμφάνισης·

23)  «κοιτάσματα μεταλλεύματος μεγάλου βάθους»: ορυκτολογικές εμφανίσεις που εντοπίζονται σε μεγαλύτερο βάθος του φλοιού της Γης απ’ ό,τι οι εμφανίσεις μεταλλευμάτων που αποτελούν αντικείμενο συμβατικής εκμετάλλευσης·

24)  «προβλεπτικός χάρτης»: χάρτης στον οποίο επισημαίνονται περιοχές που είναι πιθανό να περιορίσουν τις ορυκτολογικές εμφανίσεις μιας συγκεκριμένης πρώτης ύλης·

25)  «διαταραχή του εφοδιασμού»: η απροσδόκητη σημαντική μείωση της διαθεσιμότητας πρώτης ύλης ή σημαντική αύξηση της τιμής πρώτης ύλης πέραν της συνήθους αστάθειας των τιμών της αγοράς·

26)  «αλυσίδα εφοδιασμού πρώτων υλών»: όλες οι δραστηριότητες και οι διαδικασίες της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών έως και το σημείο στο οποίο μια πρώτη ύλη χρησιμοποιείται ως εισροή για την κατασκευή ενδιάμεσων ή τελικών προϊόντων·

27)  «στρατηγικές μετριασμού»: οι πολιτικές που αναπτύσσει ένας οικονομικός φορέας για τον περιορισμό της πιθανότητας διαταραχής της αλυσίδας εφοδιασμού του ή για τον μετριασμό των ζημιών που προκαλούνται από την εν λόγω διαταραχή στην οικονομική του δραστηριότητα·

28)  «βασικοί φορείς της αγοράς»: οι παραγωγοί που συμμετέχουν στην εξόρυξη, την επεξεργασία ή την ανακύκλωση κρίσιμων πρώτων υλών, οι έμποροι και οι διανομείς κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και οι κατάντη εταιρείες που καταναλώνουν σημαντικές ποσότητες κρίσιμων πρώτων υλών·

29)  «στρατηγικό απόθεμα»: ποσότητα συγκεκριμένης πρώτης ύλης, υπό οποιαδήποτε μορφή, η οποία αποθηκεύεται από δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα εκμετάλλευσης με σκοπό την αποδέσμευσή της σε περίπτωση διαταραχής του εφοδιασμού·

30)  «μεγάλη εταιρεία»: κάθε εταιρεία η οποία απασχολούσε περισσότερους από 500 εργαζομένους κατά μέσο όρο και η οποία είχε καθαρό παγκόσμιο κύκλο εργασιών άνω των 150 εκατ. EUR κατά το τελευταίο οικονομικό έτος για το οποίο έχουν καταρτιστεί ετήσιες οικονομικές καταστάσεις·

31)  «στρατηγικές τεχνολογίες»: οι τεχνολογίες που απαιτούνται για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και για εφαρμογές στους τομείς της άμυνας και της αεροδιαστημικής·

32)  «διοικητικό συμβούλιο»: το διοικητικό ή εποπτικό όργανο που είναι υπεύθυνο για την εποπτεία της εκτελεστικής διαχείρισης της εταιρείας ή, εάν δεν υπάρχει τέτοιο όργανο, το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που ασκούν ισοδύναμα καθήκοντα·

33)  «συλλογή»: η συγκέντρωση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της προκαταρκτικής διαλογής και της προκαταρκτικής αποθήκευσης αποβλήτων με σκοπό τη μεταφορά τους σε εγκατάσταση επεξεργασίας αποβλήτων·

34)  «επεξεργασία»: οι εργασίες ανάκτησης ή διάθεσης, στις οποίες περιλαμβάνεται η προετοιμασία πριν από την ανάκτηση ή τη διάθεση·

35)  «ανάκτηση»: κάθε εργασία της οποίας το κύριο αποτέλεσμα είναι ότι απόβλητα εξυπηρετούν έναν χρήσιμο σκοπό αντικαθιστώντας άλλα υλικά τα οποία, υπό άλλες συνθήκες, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση συγκεκριμένης λειτουργίας, ή ότι απόβλητα υφίστανται προετοιμασία για την πραγματοποίηση αυτής της λειτουργίας, είτε στην εγκατάσταση είτε στο γενικότερο πλαίσιο της οικονομίας·

36)  «εξορυκτικά απόβλητα»: εξορυκτικά απόβλητα κατά την έννοια της οδηγίας 2006/21/EK·

37)  «εγκατάσταση εξορυκτικών αποβλήτων»: εγκατάσταση εξορυκτικών αποβλήτων κατά την έννοια της οδηγίας 2006/21/EK·

38)  «προκαταρκτική οικονομική αξιολόγηση»: προκαταρκτική αξιολόγηση, σε πρώιμο στάδιο, της δυνητικής οικονομικής βιωσιμότητας ενός έργου πρώτων υλών για την ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα·

39)  «συσκευή απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού»: μη επεμβατικό ιατροτεχνολογικό προϊόν το οποίο χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για την παραγωγή ανατομικών απεικονίσεων ή οποιοδήποτε άλλο ιατροτεχνολογικό προϊόν το οποίο χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για την παραγωγή απεικονίσεων του εσωτερικού του αντικειμένου·

40)  «γεννήτρια αιολικής ενέργειας»: το τμήμα χερσαίας ή υπεράκτιας ανεμογεννήτριας που μετατρέπει τη μηχανική ενέργεια του στροφέα σε ηλεκτρική ενέργεια·

41)  «βιομηχανικό ρομπότ»: αυτομάτως ελεγχόμενο, επαναπρογραμματιζόμενο μηχάνημα χειρισμού πολλαπλών χρήσεων, με δυνατότητα προγραμματισμού σε τρεις ή περισσότερους άξονες, το οποίο μπορεί να είναι σταθερό ή κινητό για χρήση σε εφαρμογές βιομηχανικού αυτοματισμού·

42)  «μηχανοκίνητο όχημα»: κάθε όχημα με έγκριση τύπου της κατηγορίας Μ ή Ν κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858·

43)  «ελαφρά μέσα μεταφοράς»: όλα τα τροχοφόρα οχήματα τα οποία μπορούν να κινούνται μόνο με τον ηλεκτρικό κινητήρα ή με συνδυασμό κινητήρα και ανθρώπινης ισχύος, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών σκούτερ, των ηλεκτρικών ποδηλάτων και των οχημάτων με έγκριση τύπου της κατηγορίας L κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013·

44)  «μονάδα παραγωγής ψύξης»: το μέρος συστήματος ψύξης το οποίο παράγει διαφορά θερμοκρασίας που καθιστά δυνατή την εξαγωγή της θερμότητας από τον χώρο ή τη διεργασία που πρέπει να ψυχθεί, με τη χρήση κύκλου συμπίεσης ατμών·

45)  «αντλία θερμότητας»: το μέρος συστήματος θέρμανσης το οποίο παράγει διαφορά θερμοκρασίας που καθιστά δυνατή την έκλυση θερμότητας στον χώρο ή τη διεργασία που πρέπει να θερμανθεί, με τη χρήση κύκλου συμπίεσης ατμών·

46)  «ηλεκτρικός κινητήρας»: διάταξη η οποία μετατρέπει την ηλεκτρική ισχύ εισόδου σε μηχανική ισχύ εξόδου και με ονομαστική ισχύ εξόδου ίση ή μεγαλύτερη από 0,12 kW·

47)  «αυτόματο πλυντήριο ρούχων»: πλυντήριο το οποίο διαχειρίζεται πλήρως το φορτίο χωρίς να απαιτείται παρέμβαση του χρήστη σε οποιοδήποτε σημείο του προγράμματος·

48)  «στεγνωτήριο ρούχων»: συσκευή όπου στεγνώνεται ιματισμός με περιστροφή σε τύμπανο μέσω του οποίου διέρχεται θερμός αέρας·

49)  «φούρνος μικροκυμάτων»: κάθε ηλεκτρική συσκευή που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί για το ζέσταμα τροφίμων με τη χρήση ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας·

50)  «ηλεκτρική σκούπα»: συσκευή που απομακρύνει τους ρύπους από την προς καθαρισμό επιφάνεια με τη ροή αέρα η οποία δημιουργείται από την υποπίεση που αναπτύσσεται εντός της συσκευής·

51)  «πλυντήριο πιάτων»: μηχανή που καθαρίζει και ξεβγάζει επιτραπέζια σκεύη·

52)  «μόνιμος μαγνήτης»: μαγνήτης που διατηρεί τον μαγνητισμό του μετά την απομάκρυνσή του από εξωτερικό μαγνητικό πεδίο·

53)  «φορέας δεδομένων»: γραμμικό σύμβολο γραμμωτού κωδικού, δισδιάστατο σύμβολο ή άλλο μέσο αυτόματης συλλογής δεδομένων ταυτοποίησης που μπορεί να διαβαστεί από συσκευή·

54)  «μοναδικός αναγνωριστικός κωδικός προϊόντος»: μοναδική σειρά χαρακτήρων για την ταυτοποίηση των προϊόντων·

55)  «μαγνητική επίστρωση»: στρώμα υλικού που χρησιμοποιείται κατά γενικό κανόνα για την προστασία των μαγνητών από τη διάβρωση·

56)  «αφαίρεση»: ο χειρωνακτικός, μηχανικός, χημικός ή μεταλλουργικός χειρισμός που έχει ως αποτέλεσμα τη δυνατότητα αναγνώρισης των επιθυμητών κατασκευαστικών στοιχείων ή υλικών ως χωριστής ροής εξόδου ή ως μέρους ροής εξόδου·

57)  «φορέας ανακύκλωσης»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που πραγματοποιεί ανακύκλωση σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση·

58)  «διάθεση στην αγορά»: κάθε προσφορά προϊόντος για διανομή, κατανάλωση ή χρήση στην αγορά της Ένωσης στο πλαίσιο εμπορικής δραστηριότητας, είτε έναντι αντιτίμου είτε δωρεάν·

59)  «είδος κρίσιμης πρώτης ύλης»: κρίσιμη πρώτη ύλη η οποία τίθεται σε κυκλοφορία στην αγορά και διαφοροποιείται λόγω του σταδίου επεξεργασίας, της χημικής της σύνθεσης, της γεωγραφικής της προέλευσης ή των μεθόδων παραγωγής που χρησιμοποιούνται·

60)  «θέση σε κυκλοφορία στην αγορά»: η πρώτη φορά κατά την οποία ένα προϊόν καθίσταται διαθέσιμο στην αγορά της Ένωσης·

61)  «αξιολόγηση της συμμόρφωσης»: η διαδικασία με την οποία αποδεικνύεται αν πληρούνται οι απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 27, 28 ή 34·

62)  «στρατηγική εταιρική σχέση»: δέσμευση μεταξύ της Ένωσης και τρίτης χώρας για την αύξηση της συνεργασίας όσον αφορά την αλυσίδα αξίας των πρώτων υλών, η οποία αναλαμβάνεται με μη δεσμευτική πράξη που καθορίζει συγκεκριμένες δράσεις αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Οι στρατηγικές εταιρικές σχέσεις διευκολύνουν επωφελή αποτελέσματα για αμφότερους τους εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής γνώσης.

Κεφάλαιο 2

Κρίσιμες πρώτες ύλες και πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας

Άρθρο 3

Κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας

1.  Οι πρώτες ύλες που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι τμήμα 1, συμπεριλαμβανομένων των πρώτων υλών που αποτελούν υποπροϊόν άλλων διεργασιών εξόρυξης ή ανακύκλωσης, θεωρούνται πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας.

2.  Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για την τροποποίηση του παραρτήματος I τμήμα 1, με σκοπό την επικαιροποίηση του καταλόγου πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, μεταξύ άλλων με την προσθήκη πρώτων υλών στον εν λόγω κατάλογο, εάν εντοπιστούν κίνδυνοι εφοδιασμού ως αποτέλεσμα της παρακολούθησης και των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων που διενεργούνται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Κάθε τέτοια ad hoc επικαιροποίηση του καταλόγου πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας δεν επηρεάζει τις επικαιροποιήσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου.

Ο επικαιροποιημένος κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας περιλαμβάνει, μεταξύ των υπό αξιολόγηση πρώτων υλών, τις πρώτες ύλες που καταλαμβάνουν τις υψηλότερες θέσεις από την άποψη της στρατηγικής σημασίας, της προβλεπόμενης αύξησης της ζήτησης και της διαθεσιμότητας, καθώς και της δυσκολίας αύξησης της παραγωγήςκαι, κυρίως, στηρίζει τον γενικό στόχο του παρόντος κανονισμού που αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφοι 1 και 2. Η στρατηγική σημασία, η προβλεπόμενη αύξηση της ζήτησης και η διαθεσιμότητα, καθώς και η δυσκολία αύξησης της παραγωγής προσδιορίζονται σύμφωνα με το παράρτημα I τμήμα 2.

3.  Η Επιτροπή επανεξετάζει και, εάν είναι αναγκαίο, επικαιροποιεί τον κατάλογο πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: δύο έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] και στη συνέχεια ανά διετία. Η Επιτροπή αιτιολογεί με σαφήνεια κάθε τέτοια επικαιροποίηση. Κατόπιν αιτήματος του συμβουλίου, βάσει της παρακολούθησης και της προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, η Επιτροπή επανεξετάζει εγκαταστάσεις και, κατά περίπτωση, επικαιροποιεί τον κατάλογο ανά πάσα στιγμή εκτός αυτών των προγραμματισμένων επανεξετάσεων.

3α.  Για την αξιολόγηση των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που πρέπει να συμπεριληφθούν στον κατάλογο, η Επιτροπή χρησιμοποιεί διαφανή και σαφώς καθορισμένη μεθοδολογία, όπως αναφέρεται στο παράρτημα Ι τμήμα 2, μεταξύ άλλων με τη χρήση τεχνικών ενημερωτικών δελτίων, παρόμοια με τη μεθοδολογία που εφαρμόζεται στον κατάλογο κρίσιμων πρώτων υλών που αναφέρεται στο άρθρο 4.

Άρθρο 3α

Δευτερογενείς πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας

1.  Έως το πέρας … [έξι μήνες από την έγκριση του παρόντος κανονισμού] , η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο κατάλογο δευτερογενών πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, στον οποίο περιλαμβάνονται τα σιδηρούχα θραύσματα.

2.  Κατά τον καθορισμό του καταλόγου που αναφέρεται στην πρώτη παράγραφο, η Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη συνάφεια μιας δευτερογενούς πρώτης ύλης για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και για τις εφαρμογές στους τομείς της άμυνας και του διαστήματος, λαμβανομένων υπόψη των εξής:

α)  της συμβολής στη διατήρηση της κατανάλωσης των πρόσθετων πρώτων υλών που διαφορετικά θα απαιτούνταν για τεχνολογίες στρατηγικής σημασίας·

β)  της ποσότητας των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που αποτράπηκαν μέσω της αξιοποίησης δευτερογενών πρώτων υλών κατά τη χρήση σε κατασκευές σχετικών τεχνολογιών στρατηγικής σημασίας σε σύγκριση με άλλες ύλες· και

γ)  της προβλεπόμενης παγκόσμιας αύξησης της ζήτησης για δευτερογενείς πρώτες ύλες.

3.  Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για την τροποποίηση του παρόντος κανονισμού με την επικαιροποίηση του καταλόγου δευτερογενών πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Στον επικαιροποιημένο κατάλογο δευτερογενών πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας περιλαμβάνεται ο υψηλός στρατηγικός ρόλος στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και στην πράσινη μετάβαση, η υψηλή προβλεπόμενη αύξηση της ζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο, η δυσκολία αύξησης της συλλογής και στην ανάκτησης στην Ένωση και οι υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών στην Ένωση.

4.  Η Επιτροπή επανεξετάζει και, εάν είναι αναγκαίο, επικαιροποιεί τον κατάλογο δευτερογενών πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας έως ... [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: δύο έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] και στη συνέχεια ανά διετία. [Τροπολογία 3]

Άρθρο 4

Κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών

1.  Οι πρώτες ύλες που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ τμήμα 1 θεωρούνται κρίσιμες πρώτες ύλες.

2.  Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για την τροποποίηση του παραρτήματος II τμήμα 1, με σκοπό την επικαιροποίηση του καταλόγου κρίσιμων πρώτων υλών.

Ο επικαιροποιημένος κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών περιλαμβάνει τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι τμήμα 1, καθώς και οποιαδήποτε άλλη πρώτη ύλη η οποία επιτυγχάνει ή υπερβαίνει τα κατώτατα όρια τόσο για την οικονομική σημασία όσο και για τον κίνδυνο εφοδιασμού που αναφέρονται στην παράγραφο 3. Η οικονομική σημασία και ο κίνδυνος εφοδιασμού υπολογίζονται σύμφωνα με το παράρτημα ΙΙ τμήμα 2. Η Επιτροπή εξετάζει την προσθήκη πρόσθετου δείκτη στην αξιολόγηση κρισιμότητας που αντικατοπτρίζει τόσο τη σπανιότητα των υλών όσο και την ενεργειακή τους ένταση στην παραγωγή.

3.  Τα κατώτατα όρια είναι 1 για τον κίνδυνο εφοδιασμού και 2,8 για την οικονομική σημασία.

4.  Η Επιτροπή επανεξετάζει και, εάν είναι αναγκαίο, επικαιροποιεί τον κατάλογο κρίσιμων πρώτων υλών έως την/τις … [: να προστεθεί η ημερομηνία: δύο έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] και στη συνέχεια ανά διετία. Η Επιτροπή αιτιολογεί με σαφήνεια κάθε τέτοια επικαιροποίηση.

Κεφάλαιο 3

Ενίσχυση της ενωσιακής αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών

Τμήμα 1

Στρατηγικά έργα

Άρθρο 5

Κριτήρια αναγνώρισης στρατηγικών έργων

1.  Κατόπιν αίτησης του φορέα υλοποίησης έργου και σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 6, η Επιτροπή αναγνωρίζει ως στρατηγικά έργα τα έργα πρώτων υλών που πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:

α)  το έργο θα συμβάλει ουσιαστικά στην ασφάλεια εφοδιασμού της Ένωσης με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας με την εκπλήρωση ενός από τα δύο ακόλουθα κριτήρια·

i)  συμβάλλει σημαντικά, σε οποιοδήποτε στάδιο της αλυσίδας αξίας, στον εφοδιασμό με οποιαδήποτε από τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας που ορίζονται στο παράρτημα Ι τμήμα I·

ii)  συμβάλλει στον εφοδιασμό με στρατηγικές τεχνολογίες μέσω της υποκατάστασης οποιασδήποτε από τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας που ορίζονται στο παράρτημα Ι τμήμα Ι εντός των αλυσίδων αξίας των εν λόγω στρατηγικών τεχνολογιών, λαμβάνοντας ταυτόχρονα μέτρα για την επίτευξη ισοδύναμου ή χαμηλότερου περιβαλλοντικού αποτυπώματος και υλικού αποτυπώματος σε σύγκριση με το υλικό που υποκαθίσταται.

β)  το έργο είναι ή θα καταστεί τεχνικώς εφικτό εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και ο αναμενόμενος όγκος παραγωγής του έργου μπορεί να εκτιμηθεί με επαρκές επίπεδο εμπιστοσύνης·

γ)  το έργο θα υλοποιηθεί με βιώσιμο τρόπο, ειδικότερα όσον αφορά την παρακολούθηση, την πρόληψη και την ελαχιστοποίηση των κοινωνικο-περιβαλλοντικών και κλιματικών επιπτώσεων μεταξύ άλλων στα ύδατα, τον αέρα και το έδαφος, τη χρήση κοινωνικά υπεύθυνων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των ανθρώπινων και των εργασιακών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των αυτόχθονων πληθυσμών, τις δυνατότητες ποιοτικών θέσεων εργασίας και την ουσιαστική συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες και τους σχετικούς κοινωνικούς εταίρους, καθώς και τη χρήση διαφανών επιχειρηματικών πρακτικών με κατάλληλες πολιτικές συμμόρφωσης για την πρόληψη και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων αρνητικών επιπτώσεων στην ορθή λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, συμπεριλαμβανομένης της διαφθοράς και της δωροδοκίας, όπως ορίζεται στο παράρτημα III· [Τροπολογία 18]

δ)  για έργα στην Ένωση, η εγκατάσταση, η λειτουργία ή η παραγωγή του έργου θα έχει διασυνοριακά οφέλη πέραν του οικείου κράτους μέλους, μεταξύ άλλων και για τους κατάντη τομείς·

ε)  για έργα σε τρίτες χώρες οι οποίες είναι αναδυόμενες αγορές ή αναπτυσσόμενες χώρες, το έργο θα περιλαμβάνει μόνο έργο με ομοϊδεάτες εταίρους, θα λειτουργεί στο πλαίσιο του συστήματος πιστοποίησης βιωσιμότητας για τις πρώτες ύλες το οποίο αναγνωρίζεται από την Επιτροπή και θα είναι αμοιβαία επωφελές για την Ένωση και την οικεία τρίτη χώρα, προσδίδοντας προστιθέμενη αξία στην εν λόγω χώρα και θα συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικονομίας της και στη συγκρότηση σχετικών κατάντη βιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένων τοπικών βιομηχανιών επεξεργασίας.

εα)   Οι αιτήσεις για το καθεστώς του στρατηγικού έργου που σχετίζονται αποκλειστικά με την επεξεργασία ή την ανακύκλωση σε περιοχές που προστατεύονται από την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου(26) και την οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(27) δεν εξετάζονται για χορήγηση καθεστώτος στρατηγικού έργου από την Επιτροπή, εκτός εάν αιτιολογείται δεόντως.

2.  Η εκπλήρωση των κριτηρίων αναγνώρισης που καθορίζονται στην παράγραφο 1 αξιολογείται από την Επιτροπή σύμφωνα με τα στοιχεία και τα αποδεικτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΙΙΙ.

Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για την τροποποίηση του παραρτήματος III, με σκοπό την προσαρμογή των στοιχείων και των αποδεικτικών στοιχείων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση της εκπλήρωσης των κριτηρίων αναγνώρισης της παραγράφου 1 όσον αφορά την τεχνική και επιστημονική πρόοδο ή με σκοπό τη συνεκτίμηση αλλαγών στην ενωσιακή νομοθεσία ή στις διεθνείς πράξεις που απαριθμούνται στο παράρτημα III σημείο 4 ή με σκοπό την έκδοση πρόσθετης ενωσιακής νομοθεσίας ή διεθνών πράξεων που είναι σημαντικές για την εκπλήρωση του κριτηρίου που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο γ). Ο φορέας υλοποίησης του έργου μπορεί να βεβαιώνει τη συμμόρφωση με το κριτήριο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο γ), μέσω της πιστοποίησης σε σύστημα ή της δέσμευσης για την εφαρμογή των εν λόγω συστημάτων κατά τη στιγμή υλοποίησης του έργου, σύμφωνα με το παράρτημα III πέμπτη παράγραφος. Η Επιτροπή ενημερώνει τους φορείς υλοποίησης έργων που βρίσκονται σε διαδικασία λήψης άδειας στρατηγικού έργου, καθώς και τους κατόχους συστημάτων, για τυχόν κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδόθηκε σύμφωνα με το άρθρο 36 κατά την έναρξη της περιόδου διατύπωσης αντιρρήσεων που ορίζεται στο άρθρο 36 παράγραφος 4. Μόλις η κατ’ εξουσιοδότηση πράξη τεθεί σε ισχύ, η Επιτροπή ενημερώνει επίσης τους φορείς υλοποίησης του έργου και τους ιδιοκτήτες συστημάτων σχετικά.

3.  Η αναγνώριση ενός έργου ως στρατηγικού έργου δεν επηρεάζει τις απαιτήσεις που ισχύουν για το σχετικό έργο ή για τον σχετικό φορέα υλοποίησης έργου δυνάμει του διεθνούς, του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων εθνικών νομοθεσιών σε τρίτες χώρες.

3α.   Κατά περίπτωση, η Επιτροπή εξετάζει τη σκοπιμότητα συμπληρωματικών στρατηγικών έργων υποδομής τα οποία έχουν τη δυνατότητα να διευκολύνουν και να βελτιώσουν τη μεταφορά και την επικοινωνία που σχετίζεται με τα στρατηγικά έργα, και επίσης συμβάλλουν γενικά στην καλύτερη περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη και στην ενίσχυση της κοινωνικής αποδοχής του στρατηγικού έργου και της κοινωνικής ένταξης, ενώ λαμβάνονται επίσης υπόψη περιβαλλοντικά ζητήματα.

Άρθρο 6

Αίτηση και αναγνώριση

1.  Οι αιτήσεις για την αναγνώριση έργων πρώτων υλών ως στρατηγικών έργων μπορούν να υποβάλλονται στην Επιτροπή από τον φορέα υλοποίησης του έργου ανά πάσα στιγμή. Η αίτηση περιλαμβάνει:

α)  συναφή και τεκμηριωμένα στοιχεία που αποδεικνύουν την εκπλήρωση των κριτηρίων που καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1·

β)  ταξινόμηση του έργου σύμφωνα με το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση των πόρων, υποστηριζόμενη από κατάλληλα στοιχεία·

γ)  χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση του έργου, συμπεριλαμβανομένης επισκόπησης των αδειών που απαιτούνται για το έργο και της κατάστασης της αντίστοιχης διαδικασίας αδειοδότησης·

δ)  σχέδιο μέτρων για τη διασφάλιση της ουσιαστικής εμπλοκής και της ενεργού συμμετοχήςτων επηρεαζόμενων κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένης, κατά περίπτωση, της δημιουργίας επαναλαμβανόμενων διαύλων επικοινωνίας με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων και των τοπικών κοινοτήτων, της υλοποίησης εκστρατειών ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης, της θέσπισης μηχανισμών μετριασμού και αντιστάθμισης, και της διασφάλισης ότι η αναγκαστική επανεγκατάσταση χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως έσχατη λύση·

ε)  πληροφορίες σχετικά με τον έλεγχο των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στο έργο, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 3 παράγραφοι 2 και 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 του Συμβουλίου·

στ)  επιχειρηματικό σχέδιο για την αξιολόγηση της οικονομικής βιωσιμότητας του έργου·

ζ)  εκτίμηση των δυνατοτήτων του έργου όσον αφορά τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και των αναγκών του έργου από πλευράς ειδικευμένου εργατικού δυναμικού και ανάλυση του ελλείμματος δεξιοτήτων, καθώς και πολυετές πρόγραμμα εργασιών για την ανάπτυξη προσπαθειών αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανεκπαίδευσης προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα εν λόγω ελλείμματα, εφόσον υφίστανται, και να προωθηθεί η ισότητα των φύλων·

ζα)  για έργα που αφορούν εξόρυξη, σχέδιο βελτίωσης της περιβαλλοντικής κατάστασης της τοποθεσίας μετά το πέρας της εκμετάλλευσης, ώστε να αποκατασταθεί η πρότερη περιβαλλοντική κατάσταση, λαμβανομένης ταυτόχρονα υπόψη της τεχνικής και οικονομικής σκοπιμότητας, καθώς και μέτρα για την προώθηση της κατάρτισης και της επαναπασχόλησης των εργαζομένων·

ζβ)  εάν το έργο αφορά επανεγκατάσταση, σχέδιο στο οποίο περιγράφεται λεπτομερώς ο τρόπος με τον οποίο θα εξακριβωθούν οι νόμιμοι κάτοχοι γαιοκτητικών δικαιωμάτων και θα ληφθούν υπόψη στη διαδικασία αποτίμησης, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο διασφαλίζεται ότι οι διαδικασίες αποζημίωσης για την απώλεια περιουσιακών στοιχείων είναι δίκαιες και έγκαιρες·

ζγ)   για έργα που αφορούν εξόρυξη σε περιοχές που προστατεύονται βάσει της οδηγίας 92/43/ΕΚ ή της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, περιγραφή που καταδεικνύει τον απτό σύνδεσμο μεταξύ του έργου και του δημόσιου συμφέροντος·

ζδ)  για έργα που αφορούν εξόρυξη, σχέδιο που περιέχει μέτρα που διασφαλίζουν τη δημιουργία μέρους της προστιθέμενης αξίας στην ευρύτερη περιοχή του έργου εξόρυξης·

ζε)  για έργα σε τρίτες χώρες, στοιχεία που παρέχει ο φορέας υλοποίησης του έργου και αποδεικνύουν ότι τουλάχιστον το 40 % της ιδιοκτησίας του έχει έδρα στην Ένωση ή στη χώρα-εταίρο.

2.  Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την καθιέρωση ενιαίου υποδείγματος το οποίο θα χρησιμοποιείται από τους φορείς υλοποίησης έργων για τις αιτήσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 έως … [ΕΕ: να προστεθεί Εκδόσεων η ημερομηνία: έξι μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Στο υπόδειγμα μπορεί να αναφέρεται ο τρόπος διατύπωσης των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία του άρθρου 37 παράγραφος 2. Το ενιαίο υπόδειγμα παρέχει μόνο τις πληροφορίες που απαιτούνται για την αξιολόγηση της αίτησης. Το εύρος των πληροφοριών που απαιτούνται για τη συμπλήρωση του ενιαίου υποδείγματος είναι εύλογο.

3.  Η Επιτροπή αξιολογεί την πληρότητα της αίτησης εντός 14 ημερών από την παραλαβή της και ενημερώνει τον φορέα υλοποίησης έργου εάν είναι πλήρης, και για το χρονοδιάγραμμα της αξιολόγησής της. Εάν η Επιτροπή κρίνει ότι οι πληροφορίες που παρέχονται στην αίτηση είναι ελλιπείς, παρέχει στον αιτούντα τη δυνατότητα να υποβάλει εγκαίρως τις πρόσθετες πληροφορίες που απαιτούνται για τη συμπλήρωση της αίτησης.

4.  Εάν η Επιτροπή ενημερώσει τον φορέα υλοποίησης του έργου ότι οι πληροφορίες που παρέχονται στην αίτηση είναι πλήρεις σύμφωνα με την παράγραφο 3, διαβιβάζει όλα τα έγγραφα της αίτησης στο ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών που αναφέρεται στο άρθρο 34 («συμβούλιο»). Εντός 30 ημερών από την παραλαβή των εγγράφων της αίτησης, το συμβούλιο συζητά, βάσει δίκαιης και διαφανούς διαδικασίας, και εκδίδει γνώμη σχετικά με την πληρότητα της αίτησης, καθώς και σχετικά με το αν το προτεινόμενο έργο πληροί τα κριτήρια του άρθρου 5 παράγραφος 1.

4α.  Η Επιτροπή διαβιβάζει την αίτηση στο κράτος μέλος το έδαφος του οποίου αφορά το προτεινόμενο έργο.

4β.  Κατά την αξιολόγηση της εφαρμογής, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τυχόν ιστορικό παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή περιβαλλοντικών παραβάσεων που διαπράχθηκαν κατά την πενταετία που προηγήθηκε της αίτησης, καθώς και τυχόν μέτρα μετριασμού που ελήφθησαν.

5.  Οποιοδήποτε κράτος μέλος το έδαφος του οποίου αφορά το προτεινόμενο έργο μπορεί να αντιταχθεί στη χορήγηση του προτεινόμενου στρατηγικού καθεστώτος. Το συμβούλιο μπορεί να καλέσει το σχετικό κράτος μέλος να υποβάλει τεκμηριωμένη αιτιολόγηση προς επίρρωση των αντιρρήσεων που έχει προβάλει ώστε να τεθεί προς συζήτηση στο συμβούλιο.

Όσον αφορά στρατηγικά έργα σε τρίτες χώρες, η Επιτροπή κοινοποιεί την αίτηση που έλαβε στην τρίτη χώρα το έδαφος της οποίας αφορά το προτεινόμενο έργο. Η Επιτροπή δεν εγκρίνει την αίτηση προτού λάβει τη ρητή έγκριση της σχετικής τρίτης χώρας, σύμφωνα με το εφαρμοστέο διεθνές δίκαιο και το εθνικό δίκαιο της εν λόγω τρίτης χώρας.

5α.  Για τα στρατηγικά έργα σε τρίτες χώρες με τις οποίες η Ένωση έχει διαπραγματευτεί συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης, η Επιτροπή διεξάγει διαβουλεύσεις με τις αρχές της εν λόγω χώρας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ταχεία υλοποίηση του έργου.

6.  Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη του συμβουλίου που αναφέρεται στην παράγραφο 4, εκδίδει την απόφασή του σχετικά με την αναγνώριση του έργου ως στρατηγικού έργου εντός 60 ημερών από τη διαπίστωση της πληρότητας της αίτησης σύμφωνα με την παράγραφο 3 και ενημερώνει σχετικά τον αιτούντα.

Η απόφαση της Επιτροπής είναι αιτιολογημένη, συμπεριλαμβανομένων, ενδεχομένως, των περιπτώσεων στις οποίες είναι διαφορετική από τη γνώμη του συμβουλίου. Η Επιτροπή κοινοποιεί την αιτιολόγησή της στις αρμόδιες αρχές του σχετικού κράτους μέλους, στο συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και στον φορέα υλοποίησης του έργου.

7.  Η Επιτροπή μπορεί να δίνει προτεραιότητα στη διεκπεραίωση των αιτήσεων για έργα που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένα στάδια της αλυσίδας αξίας, με σκοπό:

α)  την εξασφάλιση ισόρροπης εκπροσώπησης των στρατηγικών έργων για όλες τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας και σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας·

β)  την εξασφάλιση προόδου ως προς την επίτευξη όλων των δεικτών αναφοράς που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχεία α) και β)·

βα)  την εξασφάλιση ότι, σύμφωνα με τους δείκτες αναφοράς και την ισόρροπη εκπροσώπηση του στοιχείου α), δίνεται προτεραιότητα στα έργα που βρίσκονται στην περιοχή της ανάκτησης υλικών, εξορυκτικών αποβλήτων και ολοκληρωμένης ανακύκλωσης, καθώς και σε αιτήσεις που υποβάλλονται από ΜΜΕ.

Η Επιτροπή δίνει προτεραιότητα στη διεκπεραίωση των αιτήσεων σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου, υπό τον όρο ότι τηρείται η χρονοδιάγραμμα που καθορίζεται στην παράγραφο 6 για όλες τις αιτήσεις.

8.  Σε περίπτωση που η Επιτροπή διαπιστώσει ότι ένα στρατηγικό έργο δεν πληροί πλέον τα κριτήρια που καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 ή εάν η αναγνώρισή του βασίστηκε σε αίτηση που περιείχε ψευδείς πληροφορίες, δύναται, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη του συμβουλίου και του αρμόδιου φορέα υλοποίησης του έργου, να ανακαλέσει την απόφαση με την οποία χορηγήθηκε σε έργο το καθεστώς στρατηγικού έργου. Πριν εκδώσει απόφαση για την ανάκληση αυτού του καθεστώτος, η Επιτροπή ανακοινώνει στον φορέα υλοποίησης του έργου τους λόγους της απόφασης ανάκλησης, ο δε φορέας υλοποίησης του έργου έχει τη δυνατότητα απάντησης στη θέση της Επιτροπής και η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη την απάντηση του φορέα υλοποίησης του έργου.

Κάθε στρατηγικό έργο που δεν θεωρείται πλέον στρατηγικό έργο αποκλειστικά ως αποτέλεσμα επικαιροποίησης του καταλόγου των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που αναφέρεται στο άρθρο 3 θεωρείται στρατηγικό έργο για δύο έτη από την απόφαση κατάργησης που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου.

9.  Τα έργα που δεν αναγνωρίζονται πλέον ως στρατηγικά έργα χάνουν όλα τα δικαιώματα που συνδέονται με το εν λόγω καθεστώς δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 7

Υλοποίηση στρατηγικών έργων

1.  Τα στρατηγικά έργα θεωρείται ότι συμβάλλουν στην ασφάλεια εφοδιασμού των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας στην Ένωση, σύμφωνα με τους στόχους που ορίζονται στο άρθρο 1 του παρόντος κανονισμού.

2.  Όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 4 και στο άρθρο 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, στο άρθρο 4 παράγραφος 7 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ και στο άρθρο 9 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 2009/147/ΕΚ, τα στρατηγικά έργα στην Ένωση θεωρείται ότι είναι έργα δημόσιου συμφέροντος ή εξυπηρετούν τη δημόσια υγεία και ασφάλεια και μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστούν λόγους υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος, υπό τον όρο ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που καθορίζονται στις εν λόγω οδηγίες.

3.  Το κράτος μέλος το έδαφος του οποίου αφορά ένα στρατηγικό έργο λαμβάνει, σε συνεργασία με τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές, μέτρα για να συμβάλει στην έγκαιρη και αποτελεσματική υλοποίησή του.

4.  Το συμβούλιο συζητά σε περιοδική βάση την υλοποίηση των στρατηγικών έργων και, όπου κρίνεται αναγκαίο, τα μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν από τον φορέα υλοποίησης του έργου ή από το κράτος μέλος το έδαφος του οποίου αφορά ένα στρατηγικό έργο, με σκοπό την περαιτέρω διευκόλυνση της υλοποίησης και της επιτυχούς εκτέλεσης των στρατηγικών έργων.

5.  Ανά διετία μετά την ημερομηνία αναγνώρισης έργου ως στρατηγικού έργου, ο φορέας υλοποίησης του έργου υποβάλλει στην Επιτροπή έκθεση, η οποία περιέχει πληροφορίες τουλάχιστον για τα εξής:

α)  την πρόοδο ως προς την υλοποίηση του έργου, ειδικότερα όσον αφορά τη διαδικασία αδειοδότησης·

β)  κατά περίπτωση, τους λόγους των καθυστερήσεων σε σύγκριση με το χρονοδιάγραμμα που αναφέρεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο γ), καθώς και σχέδιο για την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων αυτών·

γ)  την πρόοδο όσον αφορά τη χρηματοδότηση του έργου, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με την παροχή δημόσιας χρηματοδοτικής στήριξης.

Η Επιτροπή υποβάλλει αντίγραφο της έκθεσης στο συμβούλιο, προκειμένου να διευκολυνθεί η συζήτηση που αναφέρεται στην παράγραφο 4.

6.  Το συμβούλιο μπορεί να ζητήσει ανά πάσα στιγμή από τους φορείς υλοποίησης έργου πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με την υλοποίηση του στρατηγικού έργου.

7.  Ο φορέας υλοποίησης του έργου κοινοποιεί στην Επιτροπή τα εξής:

α)  αλλαγές που αποτελούν εμπόδια στην εκπλήρωση από το έργο των κριτηρίων που καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1·

β)  μεταβολές στον έλεγχο των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στο έργο σε μόνιμη βάση, σε σύγκριση με τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο ε).

8.  Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την καθιέρωση υποδείγματος το οποίο θα χρησιμοποιείται από τους φορείς υλοποίησης έργων για τις εκθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 5. Στο υπόδειγμα μπορεί να αναφέρεται ο τρόπος διατύπωσης των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 5. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία του άρθρου 37 παράγραφος 2.

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις προβλέπουν ενιαίο υπόδειγμα που καλύπτει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την έκθεση. Το εύρος των πληροφοριών που απαιτούνται για τη συμπλήρωση του ενιαίου υποδείγματος είναι εύλογο.

9.  Ο φορέας υλοποίησης του έργου δημιουργεί και επικαιροποιεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα τον ιστότοπο της εταιρείας ή ιστότοπο ειδικά για το έργο με πληροφορίες που αφορούν τον τοπικό πληθυσμό και αποσκοπούν στην ενίσχυση της αποδοχής του κοινού για το στρατηγικό έργο, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με τις περιβαλλοντικές και τις κοινωνικές και τις οικονομικές επιπτώσεις και τα οφέλη που συνδέονται με το στρατηγικό έργο. Ο ιστότοπος είναι ελεύθερα και δωρεάν προσβάσιμος για το κοινό και διατίθεται σε γλώσσα ή γλώσσες που είναι εύκολα κατανοητές από τον τοπικό πληθυσμό.

Τμήμα 2

Διαδικασία αδειοδότησης

Άρθρο 8

Μονοαπευθυντική θυρίδα

1.  Έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: τρεις μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], τα κράτη μέλη ορίζουν μία αρμόδια εθνική αρχή, η οποία είναι υπεύθυνη για τη διευκόλυνση, τον συντονισμό και τον εξορθολογισμό της διαδικασίας αδειοδότησης για έργα κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και για την παροχή συμβουλών σχετικά με τη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης σύμφωνα με το άρθρο 17. Χωρίς να επηρεάζεται η ταχύτητα της διαδικασίας, η ορισθείσα αρμόδια αρχή μπορεί να ζητήσει τη γνώμη και τη συμμετοχή άλλων αρμόδιων αρχών.

2.  Η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 αποτελεί το μοναδικό σημείο επαφής για τον φορέα υλοποίησης του έργου στο πλαίσιο της διαδικασίας αδειοδότησης που οδηγεί στην έκδοση εμπεριστατωμένης απόφασης για ένα συγκεκριμένο έργο κρίσιμων πρώτων υλών και συντονίζει την υποβολή όλων των σχετικών εγγράφων και πληροφοριών. Διασφαλίζει την έγκαιρη εξέταση όλων των θεμάτων που σχετίζονται με τις διαδικασίες αδειοδότησης για έργα κρίσιμων πρώτων υλών.

Οι μονοαπευθυντικές θυρίδες ορίζουν χειριστή υποθέσεων για έργα κρίσιμων πρώτων υλών στα οποία έχει χορηγηθεί καθεστώς στρατηγικού έργου. Ο χειριστής υποθέσεων αποτελεί ένα εύκολο σημείο επαφής και επικουρεί τον φορέα υλοποίησης του έργου στην κατανόηση κάθε διοικητικού θέματος. Ο χειριστής υποθέσεων θα μπορούσε επίσης να υπάγεται σε άλλη αρχή ανάλογα με τις διαφορετικές εθνικές δομές μονοαπευθυντικής θυρίδας.

3.  Οι ευθύνες της αρμόδιας εθνικής αρχής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 ή τα συναφή με αυτήν καθήκοντα μπορούν να ανατεθούν σε άλλη αρχή, ή να εκτελούνται από άλλη αρχή, για κάθε έργο κρίσιμων πρώτων υλών, υπό τον όρο ότι:

α)  η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 ενημερώνει τον φορέα υλοποίησης του έργου για την εν λόγω ανάθεση·

β)  μία και μόνο αρχή είναι υπεύθυνη για κάθε έργο κρίσιμων πρώτων υλών·

γ)  μία και μόνο αρχή συντονίζει την υποβολή όλων των σχετικών εγγράφων και πληροφοριών·

γα)  η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 διασφαλίζει ότι η ανάθεση καθηκόντων δεν συνεπάγεται καθυστερήσεις.

4.  Οι φορείς υλοποίησης έργων επιτρέπεται να υποβάλλουν όλα τα έγγραφα σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης σε ηλεκτρονική μορφή.

5.  Η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 λαμβάνει υπόψη όλες τις έγκυρες μελέτες που έχουν εκπονηθεί και τις άδειες ή τις εγκρίσεις που έχουν εκδοθεί για ένα συγκεκριμένο έργο κρίσιμων πρώτων υλών πριν από την ένταξη του έργου στη διαδικασία αδειοδότησης σύμφωνα με το παρόν άρθρο, και δεν απαιτεί διπλές μελέτες και άδειες ή εγκρίσεις, εκτός εάν απαιτείται διαφορετικά βάσει του ενωσιακού δικαίου.

6.  Η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μεριμνά ώστε οι αιτούντες να έχουν ευχερή πρόσβαση σε πληροφορίες και απλές διαδικασίες επίλυσης διαφορών όσον αφορά τη διαδικασία αδειοδότησης και την έκδοση αδειών για έργα κρίσιμων πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, εξωδικαστικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών.

7.  Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 ή οποιαδήποτε αρχή στην οποία ανατίθενται καθήκοντα σύμφωνα με την παράγραφο 3 διαθέτει επαρκή αριθμό ειδικευμένων υπαλλήλων και επαρκείς οικονομικούς, τεχνικούς και τεχνολογικούς πόρους, μεταξύ άλλων για σκοπούς αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης, για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων της δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

Όταν τα κράτη μέλη δεν διαθέτουν αρχικά τους πόρους για να εκπληρώσουν τις απαιτήσεις της παρούσας παραγράφου από άποψη τεχνικών πόρων, η Επιτροπή τα επικουρεί με πόρους που βοηθούν το κράτος μέλος στην εκπλήρωση των εν λόγω απαιτήσεων.

8.  Το συμβούλιο:

α)  συζητά σε περιοδική βάση την εφαρμογή του παρόντος τμήματος και ανταλλάσσει βέλτιστες πρακτικές για την επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης για έργα κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και για τη βελτίωση της συμμετοχής του κοινού και της διαβούλευσης με το κοινό·

β)  κατά περίπτωση, προτείνει στην Επιτροπή κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του παρόντος τμήματος, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Άρθρο 9

Καθεστώς προτεραιότητας στρατηγικών έργων

1.  Για τη διασφάλιση της αποδοτικής διοικητικής διεκπεραίωσης των διαδικασιών αδειοδότησης που αφορούν στρατηγικά έργα στην Ένωση, οι φορείς υλοποίησης έργων και όλες οι οικείες αρχές, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών αρχών που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφοι 1 και 3 διασφαλίζουν ότι οι εν λόγω διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης της επαφής μεταξύ του φορέα υλοποίησης του έργου και οποιασδήποτε αρχής πριν από την επίσημη υποβολή και ολοκλήρωση της αίτησης, διεκπεραιώνονται όσον το δυνατόν ταχύτερα σύμφωνα με το ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο.

2.  Με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που προβλέπονται στο ενωσιακό δίκαιο, στα στρατηγικά έργα στην Ένωση χορηγείται το καθεστώς της ύψιστης εθνικής σημασίας, εάν υπάρχει τέτοιο καθεστώς στο εθνικό δίκαιο, και αντιμετωπίζονται αναλόγως στο πλαίσιο των διαδικασιών αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των οικοδομικών αδειών, των αδειών χρήσης χημικών προϊόντων και σύνδεσης στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και των εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων και των περιβαλλοντικών εγκρίσεων, όπου απαιτούνται, οι οποίες περιλαμβάνουν όλες τις διοικητικές αιτήσεις και διαδικασίες.

3.  Όλες οι διαδικασίες επίλυσης διαφορών, οι δικαστικές διαφορές, οι προσφυγές και τα ένδικα μέσα που αφορούν τη διαδικασία αδειοδότησης και την έκδοση αδειών για στρατηγικά έργα στην Ένωση ενώπιον οποιωνδήποτε εθνικών δικαστηρίων, δικαιοδοτικών οργάνων ή τμημάτων, συμπεριλαμβανομένης της διαμεσολάβησης ή της διαιτησίας, όταν υφίστανται στο πλαίσιο του εθνικού δικαίου, αντιμετωπίζονται ως διαδικασίες επείγοντος, στην περίπτωση και στον βαθμό που το εθνικό δίκαιο προβλέπει τέτοιες διαδικασίες επείγοντος και υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνονται αυστηρώς σεβαστά τα δικαιώματα υπεράσπισης ατόμων και τοπικών κοινοτήτων που ισχύουν συνήθως. Οι φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων συμμετέχουν στην εν λόγω διαδικασία επείγοντος, κατά περίπτωση.

Άρθρο 10

Διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης

1.  Για στρατηγικά έργα στην Ένωση, η διαδικασία αδειοδότησης δεν υπερβαίνει:

α)  τους 24 μήνες για στρατηγικά έργα που περιλαμβάνουν εξόρυξη με την εξαίρεση στρατηγικών έργων που σχετίζονται αποκλειστικά με εξορυκτικά απόβλητα, για τα οποία η διαδικασία αδειοδότησης δεν υπερβαίνει τους 18 μήνες·

β)  τους 12 μήνες για στρατηγικά έργα που περιλαμβάνουν μόνο επεξεργασία ή ανακύκλωση.

2.  Για στρατηγικά έργα στην Ένωση που είχαν ενταχθεί στη διαδικασία αδειοδότησης προτού τους χορηγηθεί καθεστώς στρατηγικού έργου και για επεκτάσεις στρατηγικών έργων στα οποία έχει ήδη χορηγηθεί άδεια, η διάρκεια των υπόλοιπων σταδίων της διαδικασίας αδειοδότησης μετά τη χορήγηση του στρατηγικού καθεστώτος στο έργο δεν υπερβαίνει, κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1:

α)  τους 21 μήνες για στρατηγικά έργα που περιλαμβάνουν εξόρυξη, με την εξαίρεση στρατηγικών έργων που σχετίζονται αποκλειστικά με εξορυκτικά απόβλητα, για τα οποία η διαδικασία αδειοδότησης δεν υπερβαίνει τους 15 μήνες· 

β)  τους 9 μήνες για στρατηγικά έργα που περιλαμβάνουν μόνο επεξεργασία ή ανακύκλωση.

3.  Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν απαιτείται λόγω της φύσης, της πολυπλοκότητας, της τοποθεσίας ή του μεγέθους του προτεινόμενου έργου, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 δύναται να παρατείνει τις προθεσμίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχείο α) και στην παράγραφο 2 στοιχείο α) το πολύ κατά τρεις μήνες, και τις προθεσμίες που αναφέρονται στην παράγραφος 1 στοιχείο β) και στην παράγραφο 2 στοιχείο β) το πολύ κατά έναν μήνα, πριν από τη λήξη τους και βάσει κατά περίπτωση εξέτασης. Στην περίπτωση αυτήν, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 ενημερώνει εγγράφως τον φορέα υλοποίησης του έργου για τους λόγους της παράτασης και για την ημερομηνία κατά την οποία αναμένεται η έκδοση της εμπεριστατωμένης απόφασης.

4.  Για τα στρατηγικά έργα που δεν αφορούν εξόρυξη, η μη έκδοση εμπεριστατωμένης απόφασης από την αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού εντός των εφαρμοστέων προθεσμιών που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου έχει ως αποτέλεσμα να θεωρείται ότι η σχετική αίτηση αδειοδότησης έχει εγκριθεί, εκτός από τις περιπτώσεις στις οποίες το συγκεκριμένο έργο απαιτεί εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου ή τις οδηγίες 2000/60/ΕΚ, 2008/98/ΕΚ, 2009/147/ΕΚ, 2010/75/ΕΕ, 2011/92/ΕΕ ή 2012/18/ΕΕ. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 4 παράγραφος 6 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, η απόφαση σχετικά με τη διαπίστωση της αναγκαιότητας ή μη της εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και οι σχετικές εκτιμήσεις λαμβάνεται και κοινοποιούνται στον φορέα υλοποίησης του έργου εντός 30 ημερών. [Τροπολογία 4]

5.  Το αργότερο εντός ενός μήνα από την παραλαβή αίτησης αδειοδότησης που αφορά στρατηγικό έργο, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 επικυρώνει την αίτηση ή, εάν ο φορέας υλοποίησης του έργου δεν έχει αποστείλει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την επεξεργασία μιας αίτησης, ζητεί από τον φορέα υλοποίησης του έργου να υποβάλει πλήρη αίτηση εντός 30 ημερών από την ημερομηνία που του ζητείται, διευκρινίζοντας ποιες πληροφορίες λείπουν.

Η ημερομηνία βεβαίωσης της εγκυρότητας της αίτησης από την εθνική αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας αδειοδότησης.

6.  Το αργότερο εντός ενός μήνα από την ημερομηνία βεβαίωσης της εγκυρότητας της αίτησης αδειοδότησης, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 καταρτίζει, σε στενή συνεργασία με τον φορέα υλοποίησης του έργου και άλλες οικείες αρχές, λεπτομερές χρονοδιάγραμμα για τη διαδικασία αδειοδότησης. Το χρονοδιάγραμμα δημοσιεύεται από τον φορέα υλοποίησης του έργου στον ιστότοπο που αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 9.

7.  Οι προθεσμίες που ορίζονται στο παρόν άρθρο τελούν υπό την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που απορρέουν από το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο και των διαδικασιών προσφυγής ενώπιον των διοικητικών και δικαστικών αρχών.

Οι προθεσμίες που ορίζονται στο παρόν άρθρο για οποιαδήποτε από τις διαδικασίες αδειοδότησης δεν θίγουν τυχόν συντομότερες προθεσμίες που καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

Άρθρο 11

Περιβαλλοντικές αξιολογήσεις και εγκρίσεις

1.  Όταν πρέπει να διενεργηθεί εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με τα άρθρα 5 έως 9 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, ο σχετικός φορέας υλοποίησης έργου ζητεί, το αργότερο 30 ημέρες μετά την κοινοποίηση της αναγνώρισης ως στρατηγικού έργου, τη γνώμη της αρμόδιας εθνικής αρχής που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και τον βαθμό λεπτομέρειας των πληροφοριών που πρέπει να περιλαμβάνονται στην έκθεση εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 της εν λόγω οδηγίας.

Η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 διασφαλίζει ότι η γνώμη που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο εκδίδεται το συντομότερο δυνατόν, και εντός προθεσμίας που δεν υπερβαίνει τις 20 ημέρες από την ημερομηνία κατά την οποία ο φορέας υλοποίησης έργου υπέβαλε το αίτημά του. Η εθνική αρμόδια αρχή έχει ως στόχο τον εξορθολογισμό της διαδικασίας και την καθοδήγηση του φορέα υλοποίησης του έργου στη διαδικασία.

Η Επιτροπή δημοσιεύει κοινές κατευθυντήριες γραμμές για τις εθνικές αρμόδιες αρχές σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο.

2.  Στην περίπτωση στρατηγικών έργων για τα οποία η υποχρέωση διενέργειας εκτιμήσεων των επιπτώσεων στο περιβάλλον απορρέει ταυτόχρονα από την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, τις οδηγίες 2000/60/ΕΚ, 2008/98/ΕΚ, 2009/147/ΕΚ, 2010/75/ΕΕ, 2011/92/ΕΕ ή την οδηγία 2012/18/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 μεριμνά για την εφαρμογή συντονισμένης ή κοινής διαδικασίας που πληροί όλες τις απαιτήσεις της εν λόγω ενωσιακής νομοθεσίας, όποια διαδικασία και αν επιλέξει ο φορέας υλοποίησης.

Στο πλαίσιο της συντονισμένης διαδικασίας που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 συντονίζει και εξορθολογίζει τις διάφορες επιμέρους εκτιμήσεις των περιβαλλοντικών επιπτώσεων συγκεκριμένου έργου που απαιτούνται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης.

Στο πλαίσιο της κοινής διαδικασίας που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 προβλέπει τη διενέργεια ενιαίας εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων συγκεκριμένου έργου που απαιτείται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης.

3.  Η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 διασφαλίζει ότι οι οικείες αρχές εκδίδουν αιτιολογημένο συμπέρασμα, όπως αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) σημείο iv) της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, σχετικά με την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός στρατηγικού έργου εντός 80 ημερών από τη λήψη όλων των αναγκαίων πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με τα άρθρα 5, 6 και 7 της εν λόγω οδηγίας και την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων που αναφέρονται στα άρθρα 6 και 7 της εν λόγω οδηγίας.

3α.  Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν απαιτείται λόγω της φύσης, της πολυπλοκότητας, της τοποθεσίας ή του μεγέθους του προτεινόμενου έργου, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 δύναται να παρατείνει την προθεσμία της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου κατά 30 ημέρες κατ’ ανώτατο όριο, πριν από τη λήξη της και βάσει κατά περίπτωση εξέτασης. Στην περίπτωση αυτή, η εθνική αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 ενημερώνει τον φορέα υλοποίησης του έργου για τους λόγους που δικαιολογούν την παράταση και για την ημερομηνία κατά την οποία αναμένεται εγγράφως το αιτιολογημένο συμπέρασμα.

4.  Το χρονοδιάγραμμα διαβούλευσης με το ενδιαφερόμενο κοινό για την έκθεση εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ έχει μέγιστη διάρκεια 80 ημερών, αλλά όχι μικρότερη από 40 ημέρες.

4α.  Για στρατηγικά έργα για τα οποία δεν προσκομίζεται αιτιολογημένο πόρισμα από την αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 εντός των ισχυουσών προθεσμιών που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου, ο φορέας υλοποίησης έργου έχει τη δυνατότητα να υποβάλει ένσταση ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου η οποία συνεπάγεται την επιβολή προστίμων ή την έκδοση προσωρινής δικαστικής εντολής.

5.  Η παράγραφος 1 του παρόντος άρθρου δεν ισχύει για τη διαδικασία αδειοδότησης στρατηγικών έργων τα οποία είχαν ενταχθεί στη διαδικασία αδειοδότησης πριν από τη χορήγηση του καθεστώτος στρατηγικού έργου.

Οι παράγραφοι 2 έως 4 του παρόντος άρθρου ισχύουν για τη διαδικασία αδειοδότησης στρατηγικών έργων τα οποία είχαν ενταχθεί στη διαδικασία αδειοδότησης προτού τους χορηγηθεί το καθεστώς στρατηγικού έργου μόνο στον βαθμό που τα στάδια που αναφέρονται στις εν λόγω παραγράφους δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.

Άρθρο 12

Σχεδιασμός

1.  Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές που είναι αρμόδιες για την κατάρτιση σχεδίων, συμπεριλαμβανομένων των πολεοδομικών, των χωροταξικών σχεδίων και των σχεδίων χρήσης γης, περιλαμβάνουν στα εν λόγω σχέδια, κατά περίπτωση, διατάξεις για την ανάπτυξη έργων κρίσιμων πρώτων υλών σε στενή συνεργασία μεταξύ τους. Δίνεται προτεραιότητα σε τεχνητές και κατασκευασμένες επιφάνειες, βιομηχανικούς χώρους, εγκαταλελειμμένους χώρους, ενεργά ή εγκαταλειμμένα ορυχεία και, κατά περίπτωση, ορυκτά κοιτάσματα επαληθευμένα από γεωλογική έρευνα κράτους μέλους.

2.  Όταν τα σχέδια περιλαμβάνουν διατάξεις για την ανάπτυξη έργων κρίσιμων πρώτων υλών που υπόκεινται σε εκτίμηση σύμφωνα με την οδηγία 2001/42/ΕΚ και σύμφωνα με το άρθρο 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, οι εν λόγω εκτιμήσεις συνδυάζονται. Όπου αρμόζει, η εν λόγω συνδυασμένη εκτίμηση εξετάζει επίσης τις επιπτώσεις σε δυνητικά επηρεαζόμενα υδατικά συστήματα και επαληθεύει αν το σχέδιο ενδέχεται να επιδεινώσει την κατάσταση ή να υποβαθμίσει το δυναμικό που αναφέρεται στο άρθρο 4 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ ή αν θα παρεμπόδιζε δυνητικά την επίτευξη καλής κατάστασης ή καλού δυναμικού ενός υδατικού συστήματος. Όταν τα οικεία κράτη μέλη υποχρεούνται να προβαίνουν σε εκτίμηση των επιπτώσεων υφιστάμενων και μελλοντικών δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των αλληλεπιδράσεων ξηράς-θάλασσας, όπως αναφέρεται στο άρθρο 4 της οδηγίας 2014/89/ΕΕ, η συνδυασμένη εκτίμηση καλύπτει και τις εν λόγω επιπτώσεις και τηρεί το ίδιο πρότυπο ποιότητας. Όταν υπάρχει ανάγκη για αξιολόγηση με βάση το άρθρο 4 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ ή το άρθρο 4 της οδηγίας 2014/89/ΕΕ, σύμφωνα με το παρόν άρθρο, διενεργείται κατά τρόπο ώστε να μην οδηγεί σε παράταση των προθεσμιών που αναφέρονται στο άρθρο 10 παράγραφοι 1 και 2 και στο άρθρο 11 παράγραφος 3 του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 13

Δυνατότητα εφαρμογής των συμβάσεων ΟΕΕ/ΗΕ

1.  Οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού δεν θίγουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη («ΟΕΕ/ΗΕ») για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, η οποία υπογράφηκε στο Aarhus στις 25 Ιουνίου 1998, και από τη σύμβαση της ΟΕΕ/ΗΕ για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο, η οποία υπογράφηκε στο Espoo στις 25 Φεβρουαρίου 1991.

2.  Όλες οι αποφάσεις που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος τμήματος δημοσιοποιούνται με τρόπο εύκολα κατανοητό και όλες οι αποφάσεις που αφορούν ένα έργο διατίθενται στον ίδιο ιστότοπο.

Τμήμα 3

Αναγκαίοι πρόσφοροι όροι

Άρθρο 14

Επιτάχυνση της υλοποίησης

1.  Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη, καθώς και οι ενδιαφερόμενες τοπικές και περιφερειακές αρχές, αναλαμβάνουν δραστηριότητες για την επιτάχυνση και τη διευκόλυνση ιδιωτικών επενδύσεων σε στρατηγικά έργα. Για την εξασφάλιση συνεπούς εφοδιασμού εντός της Ένωσης, τα κράτη μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 107 και το άρθρο 108 ΣΛΕΕ, εξετάζουν την παροχή και τον συντονισμό της στήριξης στρατηγικών έργων που βρίσκονται αντιμέτωπα με δυσκολίες πρόσβασης σε χρηματοδότηση, καθώς και νεοφυών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένα στάδια της αλυσίδας αξίας, προκειμένου να στηριχθεί η ανάπτυξη και να προαχθεί ένα καινοτόμο οικοσύστημα και το ευρύτερο δυνατό φάσμα τεχνολογιών σε αυτό τον τομέα. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη απέχουν από δραστηριότητες που παραγκωνίζουν τις ιδιωτικές επενδύσεις.

2.  Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών και τοπικών αρχών, παρέχουν, εάν ενδείκνυται, διοικητική στήριξη σε στρατηγικά έργα για τη διευκόλυνση της ταχείας και αποτελεσματικής υλοποίησή τους, μεταξύ άλλων παρέχοντας:

α)  συνδρομή για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις ισχύουσες διοικητικές υποχρεώσεις και υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων·

β)  συνδρομή σε φορείς υλοποίησης έργων για την περαιτέρω αύξηση της έγκαιρης συμμετοχής του κοινού και τη διαβούλευση με το κοινό για το έργο, μεταξύ άλλων με την τήρηση συστάσεων και βέλτιστων πρακτικών που κοινοποιεί το ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών, όπου απαιτείται·

βα)  επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με προβλέψιμες και ad hoc διοικητικές καθυστερήσεις των φορέων υλοποίησης έργων σε σχέση με τη διαδικασία αδειοδότησης και σχετική αιτιολόγηση με ταυτόχρονη διασφάλιση τακτικής, έγκαιρης και σαφούς επικοινωνίας·

ββ)  τα προγράμματα αρχικής χρηματοδότησης που αφορούν ειδικά τις πρώτες ύλες και προκύπτουν από τις ακαδημίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών που αναφέρονται στο [ΕΕ: να προστεθεί εδώ παραπομπή στην πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών].

2α.  Η Επιτροπή μπορεί να απευθύνει γνώμη στα κράτη μέλη σχετικά με την ευθυγράμμιση των εθνικών μέτρων εφαρμογής με τους στόχους που ορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2.

Άρθρο 15

Συντονισμός της χρηματοδότησης

1.  Κατόπιν αιτήματος του φορέα υλοποίησης στρατηγικού έργου, η μόνιμη υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο α) συζητά και παρέχει συμβουλές σχετικά με πιθανούς τρόπους συμπλήρωσης της χρηματοδότησης του έργου του και εκδίδει συστάσεις για μελλοντικούς πόρους και χρηματοδοτικά μέσα, λαμβάνοντας υπόψη την ήδη εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και συνεκτιμώντας τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)  πρόσθετες πηγές ιδιωτικής χρηματοδότησης και στήριξη μέσω πόρων από τον Όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ή άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, με ιδιαίτερη επικέντρωση στην πρωτοβουλία «Global Gateway» για στρατηγικά έργα εκτός της Ένωσης·

β)  υφιστάμενα μέσα και προγράμματα των κρατών μελών, μεταξύ άλλων από οργανισμούς ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων, εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και ιδρύματα·

γ)  συναφή ενωσιακή χρηματοδότηση και χρηματοδοτικά προγράμματα.

1α.  Έως ... [18 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού] και στη συνέχεια σε ετήσια βάση, η Επιτροπή, με τη συνδρομή της μόνιμης υποομάδας που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο α), υποβάλλει έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή. Στην έκθεση περιγράφονται τα εμπόδια που αφορούν την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και οι συστάσεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των στρατηγικών έργων σε χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.

Άρθρο 16

Διευκόλυνση συμφωνιών αγοράς

1.  Η Επιτροπή θεσπίζει σύστημα για τη διευκόλυνση της σύναψης συμφωνιών αγοράς που σχετίζονται με στρατηγικά έργα, σύμφωνα με τους κανόνες ανταγωνισμού.

2.  Το σύστημα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 επιτρέπει στους δυνητικούς αγοραστές να υποβάλλουν προσφορές αναφέροντας:

α)  τον όγκο και την ποιότητα των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που προτίθενται να αγοράσουν·

β)  την προβλεπόμενη τιμή ή το προβλεπόμενο εύρος τιμών·

γ)  την προβλεπόμενη διάρκεια της συμφωνίας αγοράς.

3.  Το σύστημα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 επιτρέπει στους φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων να υποβάλλουν προσφορές αναφέροντας:

α)  τον όγκο και την ποιότητα των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας για τις οποίες επιδιώκουν να συνάψουν συμφωνίες αγοράς·

β)  την προβλεπόμενη τιμή ή το προβλεπόμενο εύρος τιμών στην οποία ή στο οποίο είναι διατεθειμένοι να πωλήσουν·

γ)  την προβλεπόμενη διάρκεια της συμφωνίας αγοράς.

4.  Βάσει των προσφορών που λαμβάνονται σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 3, η Επιτροπή φέρνει τους φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων σε επαφή με δυνητικούς αγοραστές που ενδιαφέρονται για το έργο τους.

4α.  Το σύστημα είναι προσβάσιμο για τους φορείς υλοποίησης έργων, εφόσον ένα στρατηγικό έργο στο οποίο δεν έχει ακόμη χορηγηθεί άδεια έχει φθάσει σε προηγμένο στάδιο της υποβολής αίτησης για αδειοδότηση από την εθνική αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1.

Άρθρο 17

Επιγραμμική προσβασιμότητα των διοικητικών πληροφοριών

1.   Τα κράτη μέλη παρέχουν επιγραμμικά, και με κεντρικό και ευπρόσιτο τρόπο, τις ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με τις διοικητικές διαδικασίες που αφορούν έργα κρίσιμων πρώτων υλών:

α)  διαδικασία αδειοδότησης και σχετικές διοικητικές διαδικασίες που απαιτούνται για την απόκτηση άδειας·

β)  χρηματοδοτικές και επενδυτικές υπηρεσίες·

γ)  δυνατότητες χρηματοδότησης σε επίπεδο Ένωσης ή κρατών μελών·

δ)  υπηρεσίες στήριξης των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της εταιρικής φορολογικής δήλωσης, της τοπικής φορολογικής νομοθεσίας, του εργατικού δικαίου.

1α.  Η Επιτροπή, με κεντρικό και εύκολα προσβάσιμο τρόπο, παρέχει πληροφορίες για τις διοικητικές διεργασίες που σχετίζονται με την επιγραμμική λήψη του καθεστώτος στρατηγικού έργου.

Τμήμα 4

Εξερεύνηση

Άρθρο 18

Εθνικά προγράμματα εξερεύνησης

1.  Κάθε κράτος μέλος καταρτίζει εθνικό πρόγραμμα γενικής εξερεύνησης που στοχεύει στις κρίσιμες πρώτες ύλες. Κάθε κράτος μέλος καταρτίζει το πρώτο πρόγραμμα αυτού του είδους έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: ένα έτος μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Τα εθνικά προγράμματα επανεξετάζονται και επικαιροποιούνται ψηφιακά με δεδομένα που ενσωματώνονται από άλλες εκστρατείες εξερεύνησης για δημοσίευση ανά τριετία.

2.  Τα εθνικά προγράμματα εξερεύνησης που αναφέρονται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνουν μέτρα για την αύξηση των διαθέσιμων πληροφοριών σχετικά με τις εμφανίσεις κρίσιμων πρώτων υλών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των κοιτασμάτων μεγάλου βάθους. Περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, τα ακόλουθα μέτρα:

α)  ορυκτολογική χαρτογράφηση σε κατάλληλη κλίμακα, συμπεριλαμβανομένων δυνητικών υφιστάμενων καταλοίπων·

β)  γεωχημικές εκστρατείες, μεταξύ άλλων για τον καθορισμό της χημικής σύνθεσης των εδαφών, των ιζημάτων, των πετρωμάτων·

γ)  γεωεπιστημονικές έρευνες, όπως γεωφυσικές έρευνες·

δ)  επεξεργασία των δεδομένων που συλλέγονται μέσω της γενικής εξερεύνησης, μεταξύ άλλων μέσω της κατάρτισης προβλεπτικών χαρτών·

ε)  επανεπεξεργασία υφιστάμενων δεδομένων γεωεπιστημονικών ερευνών για τον έλεγχο μη ταυτοποιημένων ορυκτολογικών εμφανίσεων που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες και φερόντων μετάλλων που ενδέχεται να περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες.

3.  Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τα σχέδια των εθνικών τους προγραμμάτων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 Η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει γνώμη σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και τη μορφή των οικείων προγραμμάτων εξερεύνησης, προκειμένου να διασφαλιστεί εξορθολογισμένη προσέγγιση της Ένωσης. Η Επιτροπή μπορεί επίσης να επικουρεί τα κράτη μέλη να καταρτίσουν και να εφαρμόσουν τα εθνικά τους προγράμματα εξερεύνησης με τεχνικούς, ψηφιακούς και τεχνολογικούς πόρους.

Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τα τελικά τους εθνικά προγράμματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου. Στη συνέχεια, η Επιτροπή διαβιβάζει τα εν λόγω προγράμματα στο συμβούλιο, ώστε να μπορούν να συζητηθούν στην υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο ε).

4.  Στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, τα κράτη μέλη παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στα εθνικά τους προγράμματα.

5.  Τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν τις επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τις ορυκτολογικές εμφανίσεις που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες στο έδαφός τους, οι οποίες συλλέγονται μέσω των μέτρων που καθορίζονται στα εθνικά προγράμματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος της ακαδημαϊκής κοινότητας, των εθνικών αρμόδιων αρχών, των ενωσιακών ή εθνικών, των περιφερειακών και τοπικών οργανισμών, των εθνικών γεωλογικών ινστιτούτων ή ερευνών. Οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, την ταξινόμηση των ταυτοποιηθεισών εμφανίσεων με τη χρήση του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση των πόρων.

Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την καθιέρωση υποδείγματος όσον αφορά τη διάθεση των πληροφοριών που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο. Στο υπόδειγμα μπορεί να αναφέρεται ο τρόπος διατύπωσης των πληροφοριών που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία του άρθρου 37 παράγραφος 2.

6.  Λαμβανομένης υπόψη της υφιστάμενης συνεργασίας όσον αφορά τη γενική εξερεύνηση, η μόνιμη υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο β) συζητά σχετικά με τα εθνικά προγράμματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1, καθώς και την υλοποίησή τους, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον των εξής:

α)  των δυνατοτήτων συνεργασίας, μεταξύ άλλων όσον αφορά την εξερεύνηση διασυνοριακών ορυκτολογικών εμφανίσεων και κοινών γεωλογικών σχηματισμών·

β)  των βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τα μέτρα που απαριθμούνται στην παράγραφο 2·

γ)  της ενσωμάτωσης των αποτελεσμάτων των εθνικών προγραμμάτων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στις υποδομές χωρικών δεδομένων που αναφέρονται στην οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(28) και της διαθεσιμότητας αυτών των υποδομών χωρικών δεδομένων σε όλες τις εθνικές αρμόδιες αρχές ώστε να αυξηθεί η κοινοχρησία των δεδομένων.

6α.  Τα κράτη μέλη στηρίζουν την τεχνολογική ωριμότητα των τεχνολογιών εξερεύνησης για βαθιά και σύνθετα κοιτάσματα κρίσιμων πρώτων υλών, συμπεριλαμβάνοντας, τουλάχιστον, υποστηρικτικές δράσεις για τον σκοπό αυτόν στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων Ε&Κ, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των εν λόγω τεχνολογιών.

Κεφάλαιο 4

Παρακολούθηση και μετριασμός των κινδύνων

Άρθρο 19

Παρακολούθηση και προσομοίωση ακραίων καταστάσεων

1.  Η Επιτροπή παρακολουθεί τον κίνδυνο εφοδιασμού που σχετίζεται με τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Η εν λόγω παρακολούθηση καλύπτει, κατ’ ελάχιστον, την εξέλιξη των ακόλουθων παραμέτρων:

α)  των εμπορικών ροών·

β)  της ζήτησης και της προσφοράς·

γ)  της συγκέντρωσης της προσφοράς·

δ)  της ενωσιακής και της παγκόσμιας παραγωγής και παραγωγικής ικανότητας σε διάφορα στάδια της αλυσίδας αξίας·

δα)  της αστάθειας των τιμών·

δβ)  των σημείων συμφόρησης στην αδειοδότηση·

δγ)  των ενωσιακών και παγκόσμιων δυναμικοτήτων ανακύκλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας·

δδ)  των γεωπολιτικών εξελίξεων, των κρίσεων σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ένωση στον τομέα της ασφάλειας.

2.  Οι εθνικές αρχές που συμμετέχουν στη μόνιμη υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο γ), παρέχουν υποστήριξη στην Επιτροπή κατά την παρακολούθηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 με:

α)  την κοινοποίηση τυχόν πληροφοριών που έχουν στη διάθεσή τους σχετικά με την εξέλιξη των παραμέτρων που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που αναφέρονται στο άρθρο 20·

β)  τη συλλογή, σε συντονισμό με την Επιτροπή και τις άλλες συμμετέχουσες αρχές, πληροφοριών σχετικά με την εξέλιξη των παραμέτρων που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που αναφέρονται στο άρθρο 20 με την επιφύλαξη της ισχύουσας νομοθεσίας περί ανταγωνισμού και της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας·

γ)  την υποβολή ανάλυσης των κινδύνων εφοδιασμού για τις κρίσιμες πρώτες ύλες υπό το πρίσμα της εξέλιξης των παραμέτρων που απαριθμούνται στην παράγραφο 1.

3.  Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές που συμμετέχουν στη μόνιμη υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο γ), διασφαλίζει τη διενέργεια προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για κάθε αλυσίδα εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών τουλάχιστον ανά διετία ή εάν εντοπιστούν κίνδυνοι εφοδιασμού ως αποτέλεσμα της παρακολούθησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1. Για τον σκοπό αυτόν, η μόνιμη υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο γ) συντονίζει και κατανέμει τη διενέργεια των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων για τις διάφορες κρίσιμες πρώτες ύλες στις διάφορες συμμετέχουσες αρχές.

Οι προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο συνίστανται σε αξιολόγηση των τρωτών σημείων της ενωσιακής αλυσίδας εφοδιασμού με τις σχετικές κρίσιμες πρώτες ύλες σε διαταραχές του εφοδιασμού, με την εκτίμηση του αντικτύπου των διαφόρων σεναρίων που ενδέχεται να προκαλέσουν διαταραχές αυτού του είδους, καθώς και των δυνητικών επιπτώσεών τους, λαμβανομένων υπόψη τουλάχιστον των ακόλουθων στοιχείων:

α)  αν η οικεία πρώτη ύλη εξορύσσεται, υποβάλλεται σε επεξεργασία ή ανακυκλώνεται·

β)  της δυναμικότητας των οικονομικών φορέων κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, καθώς και της διάρθρωσης της αγοράς·

γ)  των παραγόντων οι οποίοι ενδέχεται να επηρεάσουν τον εφοδιασμό, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά, της γεωπολιτικής κατάστασης, των εμπορικών διαφορών, μεταξύ άλλων πράξεων οικονομικού εξαναγκασμού, της εφοδιαστικής, του ενεργειακού εφοδιασμού, του εργατικού δυναμικού ή φυσικών καταστροφών·

δ)  της διαθεσιμότητας και της ικανότητας ταχείας διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασμού, υποκατάστατων ή μετριασμού της ζήτησης μέσω αυξήσεων της αποδοτικότητας·

ε)  των χρηστών των σχετικών πρώτων υλών κατά μήκος της αλυσίδας αξίας και του μεριδίου τους στη ζήτηση, με ιδιαίτερη προσοχή στην παραγωγή τεχνολογιών που είναι σημαντικές για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και για τις εφαρμογές στους τομείς της άμυνας και της αεροδιαστημικής.

4.  Η Επιτροπή δημοσιοποιεί κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος της ακαδημαϊκής κοινότητας, των εθνικών αρμόδιων αρχών, οργανισμών της Ένωσης ή γεωλογικών ινστιτούτων ή ερευνών των κρατών μελών, πληροφορίες που περιέχουν τα εξής:

α)  τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη των παραμέτρων που αναφέρονται στην παράγραφο 1·

β)  υπολογισμό του κινδύνου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες υπό το πρίσμα των πληροφοριών που αναφέρονται στο στοιχείο α)·

γ)  τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 3·

δ)  κατά περίπτωση, υποβολή πρότασης κατάλληλων στρατηγικών μετριασμού για τη μείωση του κινδύνου εφοδιασμού.

Εάν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να εικάζεται ότι η διάθεση πληροφοριών που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου σε οποιονδήποτε από τους παράγοντες που αναφέρονται στο εν λόγω εδάφιο 1 θα οδηγούσε σε γεωπολιτικά μειονεκτήματα, η Επιτροπή μπορεί να αρνηθεί τη δημοσιοποίηση των πληροφοριών σε οποιονδήποτε από τους εν λόγω παράγοντες κατά περίπτωση.

5.  Σε περίπτωση που, βάσει των πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με τις παραγράφους 1, 2 και 3, η Επιτροπή θεωρείότι υπάρχει σαφής ένδειξη του κινδύνου διαταραχής του εφοδιασμού, ειδοποιεί τα κράτη μέλη, το συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα όργανα διακυβέρνησης της Ένωσης για την ενεργοποίηση μηχανισμών επαγρύπνησης σε καταστάσεις κρίσης ή διαχείρισης κρίσεων, το πεδίο εφαρμογής των οποίων καλύπτει σχετικές κρίσιμες πρώτες ύλες ή πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας.

5α.  Οι μεγάλες εταιρείες που κατασκευάζουν στρατηγικές τεχνολογίες χρησιμοποιώντας πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα διαχείρισης και μετριασμού κινδύνου αναφορικά με τις οικείες αλυσίδες εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών και τα κοινοποιούν στα διοικητικά τους συμβούλια σε τακτική βάση, αλλά και επί τούτου, εάν χρειαστεί.

Άρθρο 20

Υποχρεώσεις παροχής πληροφοριών για την παρακολούθηση

1.  Τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, παρέχουν στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε νέο ή υφιστάμενο έργο πρώτων υλών στο έδαφός τους που σχετίζεται με το άρθρο 19 παράγραφος 1 στοιχείο δ), συμπεριλαμβανομένης της ταξινόμησης νέων έργων σύμφωνα με το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση των πόρων.

Τα κράτη μέλη που παρέχουν πληροφορίες σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου λαμβάνουν αυτές τις πληροφορίες αποκλειστικά από τα δεδομένα που υποβάλλονται στην αίτηση αδειοδότησης. Οποιαδήποτε πληροφορία παρέχεται βάσει του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου αντιμετωπίζεται σύμφωνα με το άρθρο 44.

2.  Τα κράτη μέλη προσδιορίζουν τις μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται κατά μήκος της αλυσίδας αξίας κρίσιμων πρώτων υλών που είναι εγκατεστημένες στο έδαφός τους και:

α)  παρακολουθούν τις δραστηριότητές τους μέσω τακτικών και αναλογικών ερευνών, με σκοπό τη συλλογή των πληροφοριών που απαιτούνται για τα καθήκοντα παρακολούθησης που αναφέρονται στο άρθρο 19. Οι μεγάλες εταιρείες που προσδιορίζονται βάσει της παρούσας παραγράφου απαιτείται μόνον να υποβάλουν τις πληροφορίες που συλλέγουν ως μέρος ήδη υπαρχουσών ασκήσεων παρακολούθησης ή προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων στον βαθμό που οι εν λόγω πληροφορίες είναι ήδη διαθέσιμες. Δεν απαιτείται από τις μεγάλες εταιρείες να υποβάλουν στοιχεία που ενέχουν επιχειρηματικό κίνδυνο. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες αντιμετωπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 44.

β)  στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα αποτελέσματα των εν λόγω ερευνών·

γ)  κοινοποιούν χωρίς καθυστέρηση στην Επιτροπή σημαντικά γεγονότα που ενδέχεται να παρακωλύσουν τις τακτικές εργασίες των δραστηριοτήτων των προσδιορισμένων μεγάλων εταιρειών.

3.  Τα κράτη μέλη διαβιβάζουν τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί σύμφωνα με την παράγραφο 2 στοιχεία α) και β) του παρόντος άρθρου στις εθνικές στατιστικές αρχές και στην Eurostat για τους σκοπούς της κατάρτισης στατιστικών σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Τα κράτη μέλη ορίζουν την εθνική αρχή που είναι υπεύθυνη για τη διαβίβαση των δεδομένων στις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και στην Eurostat.

3α.  Μετά από διαβούλευση με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη της αλυσίδας αξίας κρίσιμων πρώτων υλών, τα κράτη μέλη αναπτύσσουν ενιαίο υπόδειγμα που πρέπει να συμπληρώνεται από τις μεγάλες εταιρείες για την παροχή απαντήσεων στις έρευνες που αναφέρονται στην παράγραφο 2 στοιχείο α). Στο ενιαίο υπόδειγμα μπορεί να υποδεικνύεται ο τρόπος διατύπωσης των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 2 στοιχείο α). Το εύρος των πληροφοριών που απαιτούνται για τη συμπλήρωση του ενιαίου υποδείγματος είναι εύλογο.

Άρθρο 21

Υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα στρατηγικά αποθέματα

1.  Τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, υποβάλλουν στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των στρατηγικών τους αποθεμάτων όσον αφορά τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας.

2.  Οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 καλύπτουν τα αποθέματα που διατηρούν όλες οι δημόσιες αρχές, οι εταιρείες κρατικής ιδιοκτησίας ή οι οικονομικοί φορείς, στους οποίους ένα κράτος μέλος αναθέτει καθήκοντα αύξησης ή διαχείρισης στρατηγικών αποθεμάτων εξ ονόματός του, και περιλαμβάνουν, τουλάχιστον, περιγραφή:

α)  του επιπέδου των διαθέσιμων αποθεμάτων για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, το οποίο μετράται σε τόνους και ως ποσοστό της ετήσιας εθνικής κατανάλωσης των σχετικών πρώτων υλών, καθώς και της χημικής μορφής και της καθαρότητας των αποθηκευμένων πρώτων υλών·

β)  της εξέλιξης του επιπέδου των διαθέσιμων αποθεμάτων για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας κατά την προηγούμενη πενταετία·

γ)  τυχόν κανόνων ή διαδικασιών που ισχύουν για την αποδέσμευση, την κατανομή και τη διανομή των στρατηγικών αποθεμάτων.

3.  Η έκθεση μπορεί επίσης να περιλαμβάνει πληροφορίες για στρατηγικά αποθέματα κρίσιμων και άλλων πρώτων υλών.

Άρθρο 22

Παρακολούθηση των στρατηγικών αποθεμάτων

1.  Έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: δύο έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] και στη συνέχεια ανά διετία, η Επιτροπή κοινοποιεί στο συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με βάση τις πληροφορίες που λαμβάνει σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1, τα εξής:

α)  πληροφορίες σχετικά με το συνολικό επίπεδο των ενωσιακών αποθεμάτων για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας·

β)  πληροφορίες σχετικά με τη δυνητική διασυνοριακή προσβασιμότητα στρατηγικών αποθεμάτων, υπό το πρίσμα των κανόνων ή των διαδικασιών για την αποδέσμευση, την κατανομή και τη διανομή τους.

2.  Η μόνιμη υποομάδα του συμβουλίου που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο δ)καθορίζει ένα ασφαλές επίπεδο ενωσιακών αποθεμάτων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Το ασφαλές επίπεδο:

α)  εκφράζεται ως το ποσό που απαιτείται για την κάλυψη ορισμένου αριθμού ημερών μέσων ημερήσιων καθαρών εισαγωγών σε περίπτωση διαταραχής του εφοδιασμού, που υπολογίζεται με βάση την ποσότητα των εισαγωγών κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος·

▌

γ)  είναι ανάλογος προς τον κίνδυνο εφοδιασμού και την οικονομική σημασία που συνδέεται με τη σχετική πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας.

3.  Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του συμβουλίου, απευθύνει, κατά περίπτωση, στα κράτη μέλη γνώμες:

α)  για την αύξηση του επιπέδου των στρατηγικών αποθεμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τη σύγκριση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο β), τη σχετική διανομή των υφιστάμενων αποθεμάτων μεταξύ των κρατών μελών και την κατανάλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας από τους οικονομικούς φορείς στα αντίστοιχα εδάφη των κρατών μελών·

β)  για την τροποποίηση ή τον συντονισμό των κανόνων ή των διαδικασιών όσον αφορά την αποδέσμευση, την κατανομή και τη διανομή στρατηγικών αποθεμάτων, με σκοπό τη βελτίωση της δυνητικής διασυνοριακής προσβασιμότητας, ειδικότερα όταν αυτό είναι αναγκαίο για την παραγωγή στρατηγικών τεχνολογιών.

4.  Κατά την κατάρτιση των γνωμών που αναφέρονται στην παράγραφο 3, η Επιτροπή και το συμβούλιο δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάγκη διατήρησης κινήτρων για τους ιδιωτικούς φορείς εκμετάλλευσης, οι οποίοι βασίζονται σε πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας ως εισροές, για τη δημιουργία των δικών τους αποθεμάτων ή για τη λήψη άλλων μέτρων διαχείρισης της έκθεσής τους σε κινδύνους εφοδιασμού.

5.  Στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, τα κράτη μέλη παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το αν και με ποιον τρόπο έχουν θέσει σε εφαρμογή ή προτίθενται να θέσουν σε εφαρμογή τις γνώμες που αναφέρονται στην παράγραφο 3.

6.  Ενόψει της συμμετοχής δύο τουλάχιστον κρατών μελών σε διεθνή ή πολυμερή φόρουμ στους τομείς των στρατηγικών αποθεμάτων για τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, η Επιτροπή εξασφαλίζει εκ των προτέρων τον συντονισμό είτε μεταξύ των οικείων κρατών μελών και της Επιτροπής είτε μέσω ειδικής συνεδρίασης του συμβουλίου.

7.  Τα δεδομένα που συλλέγονται σχετικά με τα διαθέσιμα ενωσιακά αποθέματα παρέχονται από την Επιτροπή στα όργανα διακυβέρνησης της Ένωσης που είναι αρμόδια για τους μηχανισμούς επαγρύπνησης σε καταστάσεις κρίσης ή διαχείρισης κρίσεων που καλύπτουν σχετικές πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας. 

▌

Άρθρο 24

Από κοινού αγορές

1.  Η Επιτροπή δημιουργεί και θέτει σε λειτουργία σύστημα συγκέντρωσης της ζήτησης των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων που καταναλώνουν πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας και είναι εγκατεστημένες στην Ένωση, καθώς και στις αρχές των κρατών μελών που είναι αρμόδιες για τα στρατηγικά αποθέματα, και ζητεί προσφορές από προμηθευτές για την κάλυψη αυτής της συνολικής ζήτησης. Στην περίπτωση αυτήν καλύπτονται τόσο οι μη επεξεργασμένες όσο και οι επεξεργασμένες πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας.

2.  Κατά τη δημιουργία και τη λειτουργία του συστήματος που αναφέρεται στην παράγραφο 1, η Επιτροπή επιλέγει τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας και τα στάδια επεξεργασίας για τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί το σύστημα, λαμβάνοντας υπόψη τον σχετικό κίνδυνο εφοδιασμού διαφόρων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας και τις δυνατότητες αύξησης των στρατηγικών αποθεμάτων για τις εν λόγω πρώτες ύλες βάσει των πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με τα άρθρα 21 και 22.

▌

Η Επιτροπή μπορεί επίσης να καθορίζει ελάχιστες ποσότητες της ζητούμενης πρώτης ύλης με την επιφύλαξη της ικανότητας των ΜΜΕ να συμμετάσχουν στο σύστημα, λαμβάνοντας υπόψη τις συνολικές ανάγκες των ΜΜΕ, τον αναμενόμενο αριθμό των ενδιαφερόμενων συμμετεχόντων και την ανάγκη εξασφάλισης διαχειρίσιμου αριθμού συμμετεχόντων.

3.  Η συμμετοχή στο σύστημα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 είναι διαφανής και ανοικτή σε όλες τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση, καθώς και στις αρχές των κρατών μελών. Η συμμετοχή κρατών μελών ή εθνικών οντοτήτων που εμπίπτουν στις διατάξεις της οδηγίας 2014/24/ΕΕ ή της οδηγίας 2014/25/ΕΕ για τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων είναι δυνατή μόνο στις περιπτώσεις στις οποίες η συμμετοχή αυτή είναι συμβατή με τις εν λόγω οδηγίες.

4.  Οι επιχειρήσεις της Ένωσης και οι αρχές των κρατών μελών που συμμετέχουν στο σύστημα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 δύνανται, σε διαφανή βάση, να διαπραγματεύονται από κοινού την αγορά, συμπεριλαμβανομένων των τιμών ή άλλων όρων και προϋποθέσεων της συμφωνίας αγορών, ή να χρησιμοποιούν από κοινού αγορές για την επίτευξη καλύτερων όρων με τους προμηθευτές τους ή για την πρόληψη ελλείψεων. Οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις της Ένωσης και οι συμμετέχουσες αρχές των κρατών μελών συμμορφώνονται με το ενωσιακό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του ενωσιακού δικαίου του ανταγωνισμού.

5.  Οι οντότητες εξαιρούνται από τη συμμετοχή τους ως προμηθευτών, στη συγκέντρωση της ζήτησης και στις από κοινού αγορές, ή ως παρόχων υπηρεσιών εάν:

α)  αποτελούν αντικείμενο περιοριστικών μέτρων της Ένωσης που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 215 ΣΛΕΕ·

β)  ανήκουν ή ελέγχονται άμεσα ή έμμεσα ή ενεργούν για λογαριασμό ή υπό την καθοδήγηση φυσικών ή νομικών προσώπων, οντοτήτων ή φορέων που αποτελούν αντικείμενο των εν λόγω περιοριστικών μέτρων της Ένωσης.

6.  Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 176 του κανονισμού (EΕ, Ευρατόμ) 2018/1046, η Επιτροπή μπορεί, μέσω διαδικασίας σύναψης συμβάσεων δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046, να συνάπτει συμβάσεις για τις αναγκαίες υπηρεσίες οντότητας εγκατεστημένης στην Ένωση, η οποία ενεργεί ως πάροχος υπηρεσιών για τη δημιουργία και τη λειτουργία του συστήματος που αναφέρεται στην παράγραφο 1. Ο πάροχος υπηρεσιών που επιλέγεται δεν έχει καμία σύγκρουση συμφερόντων.

7.  Η Επιτροπή ορίζει στη σύμβαση παροχής υπηρεσιών τα καθήκοντα που πρέπει να εκτελεί ο πάροχος υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της κατανομής της ζήτησης, της κατανομής των δικαιωμάτων πρόσβασης για τον εφοδιασμό, της καταχώρισης και της επαλήθευσης όλων των συμμετεχόντων, της δημοσίευσης και της υποβολής εκθέσεων όσον αφορά τις δραστηριότητες, καθώς και τυχόν άλλων καθηκόντων που είναι αναγκαία για τη δημιουργία και τη λειτουργία του συστήματος. Η σύμβαση παροχής υπηρεσιών περιλαμβάνει επίσης τις πρακτικές λεπτομέρειες της λειτουργίας του παρόχου υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων της χρήσης του εργαλείου ΤΠ, των μέτρων ασφάλειας, του νομίσματος ή των νομισμάτων, του καθεστώτος πληρωμών και των υποχρεώσεων.

8.  Η σύμβαση παροχής υπηρεσιών με τον πάροχο υπηρεσιών επιφυλάσσει στην Επιτροπή το δικαίωμα να τον παρακολουθεί και να τον ελέγχει. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή έχει πλήρη πρόσβαση στις πληροφορίες που κατέχει ο πάροχος υπηρεσιών σε σχέση με τη σύμβαση. Όλοι οι εξυπηρετητές και οι πληροφορίες βρίσκονται και αποθηκεύονται σε φυσική μορφή στο έδαφος της Ένωσης.

9.  Η σύμβαση παροχής υπηρεσιών με τον επιλεγμένο πάροχο υπηρεσιών καθορίζει την κυριότητα των πληροφοριών που λαμβάνει ο πάροχος υπηρεσιών και προβλέπει την πιθανή διαβίβαση των εν λόγω πληροφοριών στην Επιτροπή κατά τη διακοπή ή τη λήξη της σύμβασης παροχής υπηρεσιών.

Κεφάλαιο 5

Βιωσιμότητα

Τμήμα 1

Κυκλικότητα

Άρθρο 25

Εθνικά μέτρα για την κυκλικότητα

1.  Έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: 24 μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] κάθε κράτος μέλος θεσπίζει και εφαρμόζει εθνικά προγράμματα, που είναι δυνατό να περιλαμβάνουν διασυνοριακές δράσεις και συνεργασίες εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και κατάλληλα μέτρα που αποσκοπούν στα εξής:

-α)  μετριασμό της αύξησης ζήτησης κρίσιμων πρώτων υλών ώστε να επιτευχθεί ο δείκτης αναφοράς που ορίζεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο δβ)·

α)  αύξηση της συλλογής, της διαλογής και επεξεργασίας των αποβλήτων, απορριμμάτων μετάλλων και προϊόντων στο τέλος της διάρκειας ζωής τους με υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και επαναχρησιμοποίησης και επισκευής σύμφωνα με το άρθρο 4 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ, διασφάλιση της εισαγωγής τους στο κατάλληλο σύστημα ανακύκλωσης, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της διάρκειας ζωής των προϊόντων και της διαθεσιμότητας και της ποιότητας των ανακυκλώσιμων υλικών ως εισροών σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης κρίσιμων πρώτων υλών σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, ιδίως για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία·

β)  αύξηση της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων, της επαναχρησιμοποίησης, της επισκευής, της ανακαίνισης, της ανακατασκευής και του επαναπροσδιορισμού της χρήσης προϊόντων και κατασκευαστικών στοιχείων με υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών·

γ)  αύξηση της χρήσης δευτερογενών κρίσιμων πρώτων υλών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντί των πρωτογενών κρίσιμων πρώτων υλών ή μαζί με αυτές, συμπεριλαμβανομένων υλών που προέρχονται από μεταλλικά απορρίμματα και προϊόντα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, και προώθηση της ανακαίνισης προϊόντων λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, το ανακυκλωμένο περιεχόμενο στα κριτήρια ανάθεσης που σχετίζονται με τις δημόσιες συμβάσεις ή εξετάζοντας το ενδεχόμενο παροχής οικονομικών κινήτρων για τη χρήση των εν λόγω υλικών·

γα)  αύξηση της αποδοτικής χρήσης των κρίσιμων πρώτων υλών σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας·

δ)  αύξηση της τεχνολογικής ωριμότητας των τεχνολογιών ανακύκλωσης κρίσιμων πρώτων υλών και προώθηση της αποδοτικότητας των υλών και της υποκατάστασης των κρίσιμων πρώτων υλών σε εφαρμογές, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τις επιδόσεις και τη λειτουργικότητα, τουλάχιστον με τη συμπερίληψη υποστηρικτικών δράσεων στο πλαίσιο εθνικών προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας·

ε)  μέριμνα ώστε ότι το εργατικό δυναμικό τους να διαθέτει τις δεξιότητες που απαιτούνται για τη στήριξη της κυκλικότητας της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών μέσω της προώθησης μέτρων για την ανάπτυξη δεξιοτήτων, την αναβάθμιση δεξιοτήτων και την επανειδίκευση·

εα)  αύξηση των δυνατοτήτων ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών από τα προϊόντα μέσω αλλαγών στη σχεδίαση αυτών των προϊόντων ή αυξάνοντας την ανακυκλωσιμότητά τους τουλάχιστον με τη συμπερίληψη υποστηρικτικών δράσεων προς τον σκοπό αυτό στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων Ε&Κ·

εβ)  υποστήριξη της ενσωμάτωσης των προγραμμάτων ανάπτυξης ικανοτήτων και μεταφοράς τεχνολογίας στα εθνικά τους προγράμματα για την προώθηση της υπεύθυνης ανακύκλωσης κρίσιμων ορυκτών στις χώρες παραγωγής·

εγ)  στήριξη της υιοθέτησης προτύπων ποιότητας για διαδικασίες ανακύκλωσης ροών αποβλήτων που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως τα ηλεκτρονικά απόβλητα, ώστε να διασφαλιστεί η βέλτιστη ανάκτηση των υλών.

Τα εθνικά προγράμματα που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο επικαιροποιούνται σε τακτική βάση, ιδίως με την αξιολόγηση της καταλληλότητας των μέτρων που λαμβάνονται σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο.

Τα κράτη μέλη κοινοποιούν συναφείς πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές που σχετίζονται με τα εν λόγω μέτρα στο ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών που συστήνεται δυνάμει του άρθρου 34. Εφόσον είναι εφικτό, ενθαρρύνεται η λήψη μέτρων που σχετίζονται με την αύξηση της τεχνολογικής ωριμότητας των τεχνολογιών ανακύκλωσης, της αποδοτικότητας των υλικών και της υποκατάστασης των κρίσιμων πρώτων υλών, σε συνεργασία με άλλα κράτη μέλη.

2.  Τα προγράμματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 καλύπτουν ειδικότερα τα προϊόντα και τα απόβλητα που δεν υπόκεινται σε καμία ειδική απαίτηση συλλογής, επεξεργασίας, ανακύκλωσης ή επαναχρησιμοποίησης βάσει της νομοθεσίας της Ένωσης. Για άλλα προϊόντα και απόβλητα, τα μέτρα εφαρμόζονται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης.

Όσον αφορά την παράγραφο 1 στοιχεία α) και β), τα προγράμματα που αναφέρονται στην εν λόγω παράγραφο μπορούν να περιλαμβάνουν, με την επιφύλαξη των άρθρων 107 και 108 ΣΛΕΕ, και, όπου είναι δεόντως αιτιολογημένο, τη θέσπιση οικονομικών μέσων, όπως εκπτώσεις, χρηματικές ανταμοιβές ή συστήματα παρακράτησης ποσού έναντι επιστροφής, με σκοπό την ενθάρρυνση της επαναχρησιμοποίησης προϊόντων με υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών και της συλλογής αποβλήτων από τα εν λόγω προϊόντα.

3.  Έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: 30 μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], κάθε κράτος μέλος θεσπίζει και εφαρμόζει μέτρα για την προώθηση της ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα, ειδικότερα από κλειστές εγκαταστάσεις αποβλήτων που προσδιορίζονται στη βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 26 ως περιέχουσα δυνητικά οικονομικώς ανακτήσιμες κρίσιμες πρώτες ύλες.

4.  Τα εθνικά μέτρα που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 σχεδιάζονται κατά τρόπον ώστε να αποφεύγονται εμπόδια στο διεθνές και στο ενδοενωσιακό εμπόριο και στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην αγορά της Ένωσης σύμφωνα με τη ΣΛΕΕ.

5.  Κατά την υποβολή στην Επιτροπή των δεδομένων σχετικά με τις ποσότητες των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού που ανακυκλώνονται, σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 6 της οδηγίας 2012/19/ΕΕ σχετικά με τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, τα κράτη μέλη προσδιορίζουν χωριστά και αναφέρουν τεκμηριωμένη εκτίμηση των κρίσιμων πρώτων υλών που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, τις ποσότητες των κατασκευαστικών στοιχείων που περιέχουν τις σχετικές ποσότητες κρίσιμων πρώτων υλών που έχουν αφαιρεθεί από τον εν λόγω εξοπλισμό, καθώς και τις ποσότητες κρίσιμων πρώτων υλών που ανακτώνται από τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τον καθορισμό του μορφοτύπου και των λεπτομερειών των εν λόγω εκθέσεων. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 3. Η πρώτη περίοδος αναφοράς καλύπτει το πρώτο πλήρες ημερολογιακό έτος μετά την έκδοση των εν λόγω εκτελεστικών πράξεων.

5α.  Βάσει των αναφορών της παραγράφου 5, η Επιτροπή αναθεωρεί, έως τις ΧΧ, την οδηγία 2012/19/ΕΕ σχετικά με τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού ώστε να αξιολογήσει την σκοπιμότητα εισαγωγής στόχων για τη συλλογή και την ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.

6.  Στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, τα κράτη μέλη παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την έγκριση των εθνικών προγραμμάτων που αναφέρονται στην παράγραφο 1, καθώς και σχετικά με την πρόοδο της εφαρμογής και των επιπτώσεων των μέτρων που λαμβάνονται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 έως 3, καθώς και τη συμβολή τους στην επίτευξη των δεικτών αναφοράς που ορίζονται στο άρθρο 1.

7.  Έως … [ένα έτος μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού], η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού για τον καθορισμό καταλόγου προϊόντων, κατασκευαστικών στοιχείων και ροών αποβλήτων που θεωρείται ότι διαθέτουν τουλάχιστον σχετικές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών κατά την έννοια της παραγράφου 1 στοιχεία α) και β).

Κατά την κατάρτιση του καταλόγου αυτού, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη:

α)  τη συνολική ποσότητα κρίσιμων πρώτων υλών που δυνητικά ανακτώνται από τα εν λόγω προϊόντα, κατασκευαστικά στοιχεία και ροές αποβλήτων·

β)  τον βαθμό στον οποίο τα εν λόγω προϊόντα, κατασκευαστικά στοιχεία και ροές αποβλήτων καλύπτονται από τη νομοθεσία της Ένωσης·

γ)  νομοθετικά κενά·

δ)  ιδιαίτερες προκλήσεις που επηρεάζουν τη συλλογή και την επεξεργασία των αποβλήτων·

ε)  τα υφιστάμενα συστήματα συλλογής και επεξεργασίας αποβλήτων που εφαρμόζονται σε αυτά.

▌

7α.  Μετά από διαβούλευση με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, η Επιτροπή αναπτύσσει ειδικούς κωδικούς αποβλήτων για τις μπαταρίες ιόντων λιθίου και τις ενδιάμεσες ροές αποβλήτων («μαύρη μάζα»).

Άρθρο 26

Ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα

1.  Οι φορείς εκμετάλλευσης που υποχρεούνται να υποβάλλουν σχέδια διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 2006/21/ΕΚ υποβάλλουν στην αρμόδια αρχή, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 της οδηγίας 2006/21/ΕΚ, προκαταρκτική μελέτη περιβαλλοντικής και οικονομικής αξιολόγησης σχετικά με τη δυνητική ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από:

α)  τα εξορυκτικά απόβλητα που αποθηκεύονται στην εγκατάσταση· και

αα)  τα εξορυκτικά απόβλητα που διατίθενται από τον φορέα εκμετάλλευσης από την έναρξη ισχύος της οδηγίας 2006/21/ΕΚ· και

β)  τα παραγόμενα εξορυκτικά απόβλητα ή, εάν θεωρείται αποτελεσματικότερο, από τον όγκο των εξορυσσόμενων υλικών προτού αυτά καταστούν απόβλητα.

1α.  Οι φορείς εκμετάλλευσης εξαιρούνται από την υποχρέωση της παραγράφου 1, εάν επιδείξουν στις αρμόδιες αρχές ότι τα εξορυκτικά απόβλητα δεν περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες οι οποίες είναι τεχνικά ανακτήσιμες.

2.  Η μελέτη που αναφέρεται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνει τουλάχιστον εκτίμηση των ποσοτήτων και των συγκεντρώσεων κρίσιμων πρώτων υλών που περιέχονται στα εξορυκτικά απόβλητα και στον όγκο των εξορυσσόμενων αποβλήτων, καθώς και εκτίμηση της τεχνικής και οικονομικής δυνατότητας ανάκτησής τους, καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την ανάκτησή τους. Οι φορείς εκμετάλλευσης καθορίζουν τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση των ποσοτήτων και των συγκεντρώσεων.

3.  Οι φορείς εκμετάλλευσης υφιστάμενων εγκαταστάσεων αποβλήτων υποβάλλουν τη μελέτη που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στην αρμόδια αρχή, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 της οδηγίας 2006/21/ΕΚ, έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: δύο έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Οι φορείς εκμετάλλευσης νέων εγκαταστάσεων αποβλήτων υποβάλλουν την εν λόγω μελέτη στην αρμόδια αρχή κατά την υποβολή των σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 2006/21/ΕΚ.

4.  Τα κράτη μέλη δημιουργούν βάση δεδομένων με όλες τις κλειστές εγκαταστάσεις αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων αποβλήτων, που βρίσκονται στο έδαφός τους. Η εν λόγω βάση δεδομένων περιέχει πληροφορίες σχετικά με:

α)  την τοποθεσία, την έκταση και τον όγκο των αποβλήτων της εγκατάστασης αποβλήτων·

β)  τον φορέα εκμετάλλευσης ή τον πρώην φορέα εκμετάλλευσης της εγκατάστασης αποβλήτων και, κατά περίπτωση, τον νόμιμο διάδοχό του·

γ)  τις κατά προσέγγιση ποσότητες και συγκεντρώσεις όλων των πρώτων υλών που περιέχονται στα εξορυκτικά απόβλητα και, εάν υπάρχουν, στο αρχικό ορυκτό κοίτασμα, σύμφωνα με την παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου·

δ)  τυχόν πρόσθετες πληροφορίες που θεωρούνται σημαντικές από το κράτος μέλος για να καταστεί δυνατή η ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εγκατάσταση αποβλήτων.

5.  Η βάση δεδομένων που αναφέρεται στην παράγραφο 4 δημιουργείται έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: εννέα μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], και όλες οι πληροφορίες συμπληρώνονται έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: δύο έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Διατίθεται σε δημόσια προσβάσιμη και ψηφιακή μορφή και επικαιροποιείται τουλάχιστον ανά διετία, ώστε να ενσωματώνονται πρόσθετες διαθέσιμες πληροφορίες και εγκαταστάσεις που έχουν κλείσει ή έχουν ταυτοποιηθεί προσφάτως.

6.  Για την παροχή των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 4 στοιχείο γ), τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν τουλάχιστον τις ακόλουθες δραστηριότητες:

α)  για όλες τις κλειστές εγκαταστάσεις αποβλήτων, τα κράτη μέλη επανεξετάζουν διεξοδικά τους διαθέσιμους φακέλους αδειοδότησης έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: εννέα μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]·

β)  για τις εν λόγω εγκαταστάσεις αποβλήτων όπου οι διαθέσιμες πληροφορίες δεν αποκλείουν εκ των προτέρων την παρουσία δυνητικά οικονομικώς ανακτήσιμων ποσοτήτων κρίσιμων πρώτων υλών, τα κράτη μέλη προβαίνουν, επιπλέον, έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: 18 μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], σε αντιπροσωπευτική γεωχημική δειγματοληψία·

γ)  για τις εν λόγω εγκαταστάσεις αποβλήτων, στις οποίες οι δραστηριότητες που περιγράφονται στα στοιχεία α) και β) της παρούσας παραγράφου υποδεικνύουν δυνητικά οικονομικώς ανακτήσιμες ποσότητες κρίσιμων πρώτων υλών, τα κράτη μέλη διενεργούν, επιπλέον, έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: 30 μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], λεπτομερέστερη ανάλυση που περιλαμβάνει βασική καταγραφή ή ισοδύναμες τεχνικές, εάν αυτό είναι περιβαλλοντικώς ορθό σύμφωνα με τις εφαρμοστέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις σε επίπεδο Ένωσης και με τις απαιτήσεις της οδηγίας 2006/21/ΕΚ, κατά περίπτωση.

7.  Οι δραστηριότητες που περιγράφονται στην παράγραφο 6 ασκούνται εντός των ορίων των εθνικών νομικών συστημάτων που αφορούν τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, την κυριότητα γης, τους ορυκτούς πόρους και τα απόβλητα, καθώς και οποιωνδήποτε άλλων σχετικών διατάξεων. Όταν οι παράγοντες αυτοί παρεμποδίζουν τις δραστηριότητες, οι αρχές των κρατών μελών επιδιώκουν τη συνεργασία του φορέα εκμετάλλευσης ή του ιδιοκτήτη της εγκατάστασης αποβλήτων. Τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων που περιγράφονται στην παράγραφο 6 καθίστανται προσβάσιμα ως μέρος της βάσης δεδομένων που αναφέρεται στην παράγραφο 4. Όταν είναι εφικτό, τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν σε αυτή τη βάση δεδομένων ταξινόμηση των κλειστών χώρων εξορυκτικών αποβλήτων σύμφωνα με το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση των πόρων.

Άρθρο 27

Ανακυκλωσιμότητα των μόνιμων μαγνητών

1.  Από την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που θέτει σε κυκλοφορία στην αγορά συσκευές απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού, γεννήτριες αιολικής ενέργειας, βιομηχανικά ρομπότ, μηχανοκίνητα οχήματα, ελαφρά μέσα μεταφοράς, μονάδες παραγωγής ψύξης, αντλίες θερμότητας, ηλεκτρικούς κινητήρες, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες είναι ενσωματωμένα σε άλλα προϊόντα, αυτόματα πλυντήρια ρούχων, στεγνωτήρια ρούχων, φούρνοι μικροκυμάτων, ηλεκτρικές σκούπες ή πλυντήρια πιάτων διασφαλίζει ότι τα εν λόγω προϊόντα φέρουν ευδιάκριτη, ευανάγνωστη και ανεξίτηλη ετικέτα, στην οποία αναγράφεται:

α)  αν τα προϊόντα αυτά περιλαμβάνουν έναν ή περισσότερους μόνιμους μαγνήτες·

β)  αν το προϊόν περιλαμβάνει έναν ή περισσότερους μόνιμους μαγνήτες, ανεξάρτητα από το αν οι εν λόγω μαγνήτες ανήκουν σε έναν από τους ακόλουθους τύπους:

i)  νεοδύμιο-σίδηρος-βόριο·

ii)  σαμάριο-κοβάλτιο·

iii)  αλουμίνιο-νικέλιο-κοβάλτιο·

iv)  φερίτης.

βα)   εάν στο προϊόν είναι ενσωματωμένοι ένας ή περισσότεροι μόνιμοι μαγνήτες των τύπων που αναφέρονται στο στοιχείο β), πόσοι από κάθε τύπο μαγνήτη είναι ενσωματωμένοι στο προϊόν.

2.  Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστική πράξη για τον καθορισμό του μορφοτύπου για την επισήμανση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 έως … [ημερομηνία: ένα έτος μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Η εν λόγω εκτελεστική πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης στην οποία παραπέμπει το άρθρο 37 παράγραφος 3.

3.  Από την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που θέτει σε κυκλοφορία στην αγορά τα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 και τα οποία περιλαμβάνουν έναν ή περισσότερους μόνιμους μαγνήτες των τύπων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχείο β) σημεία i) έως iii) εξασφαλίζει την παρουσία φορέα δεδομένων επί ή εντός του προϊόντος. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται ο φορέας δεδομένων να κατέχει ή να παρέχει πρόσβαση σε εμπιστευτικές εμπορικές πληροφορίες.

4.  Ο φορέας δεδομένων που αναφέρεται στην παράγραφο 3 συνδέεται με μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό προϊόντος που παρέχει στοχευμένη πρόσβαση στα ακόλουθα:

α)  το όνομα, την καταχωρισμένη εμπορική επωνυμία ή το καταχωρισμένο εμπορικό σήμα και την ταχυδρομική διεύθυνση του υπεύθυνου φυσικού ή νομικού προσώπου και, εάν υπάρχουν, τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας με τα οποία μπορεί κανείς να επικοινωνήσει μαζί του·

β)  πληροφορίες σχετικά με το βάρος, τη θέση και τη χημική σύνθεση όλων των μεμονωμένων μόνιμων μαγνητών που περιλαμβάνονται στο προϊόν, καθώς και σχετικά με την παρουσία και τον τύπο των μαγνητικών επιστρώσεων, των κολλών και τυχόν προσθέτων που χρησιμοποιήθηκαν·

γ)  πληροφορίες που επιτρέπουν την πρόσβαση και την αφαίρεση όλων των μόνιμων μαγνητών που είναι ενσωματωμένοι στο προϊόν, συμπεριλαμβανομένης τουλάχιστον της ακολουθίας όλων των σταδίων αφαίρεσης, των εργαλείων ή των τεχνολογιών που απαιτούνται για την πρόσβαση και την αφαίρεση του μόνιμου μαγνήτη, με την επιφύλαξη του άρθρου 15 παράγραφος 1 της οδηγίας 2012/19/ΕΕ.

5.  Για προϊόντα των οποίων οι ενσωματωμένοι μόνιμοι μαγνήτες περιέχονται αποκλειστικά σε έναν ή περισσότερους ηλεκτρικούς κινητήρες ενσωματωμένους στο προϊόν, οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 στοιχείο β) μπορούν να αντικατασταθούν από πληροφορίες σχετικά με τη θέση των εν λόγω ηλεκτρικών κινητήρων, ενώ οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 στοιχείο γ) μπορούν να αντικατασταθούν από πληροφορίες σχετικά με την πρόσβαση και την αφαίρεση των ηλεκτρικών κινητήρων, συμπεριλαμβανομένης τουλάχιστον της αλληλουχίας όλων των σταδίων, εργαλείων ή τεχνολογιών αφαίρεσης που απαιτούνται για την πρόσβαση και την αφαίρεση των ηλεκτρικών κινητήρων.

6.  Για τα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 3 για τα οποία απαιτείται διαβατήριο προϊόντος, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) XX/XXXX [κανονισμός για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα] ή στον κανονισμό (ΕΕ) XX/XXXX [κανονισμός σχετικά με τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών] δυνάμει άλλης ενωσιακής νομοθετικής πράξης, οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 περιλαμβάνονται στο εν λόγω διαβατήριο προϊόντος ή σε ψηφιακό διαβατήριο. Οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 3 είναι πλήρεις, επικαιροποιημένες και ακριβείς και παραμένουν διαθέσιμες για περίοδο τουλάχιστον ίση με τη συνήθη διάρκεια ζωής του προϊόντος συν δέκα έτη, μεταξύ άλλων έπειτα από αφερεγγυότητα, εκκαθάριση ή παύση της δραστηριότητας του υπεύθυνου φυσικού ή νομικού προσώπου στην Ένωση.

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 αναφέρονται στο μοντέλο προϊόντος ή, όταν οι πληροφορίες διαφέρουν μεταξύ μονάδων του ίδιου μοντέλου, σε συγκεκριμένη παρτίδα ή μονάδα. Στις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 έχουν πρόσβαση οι ανακαινιστές, οι επισκευαστές, οι φορείς ανακύκλωσης, οι αρχές εποπτείας της αγοράς και οι τελωνειακές αρχές.

8.  Εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 9 παράγραφος 1 στοιχεία γ) και δ) και των άρθρων 10 και 13 του κανονισμού (ΕΕ) …/… [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα], καθώς και οι αντίστοιχοι ορισμοί του άρθρου 2 του εν λόγω κανονισμού.

Προτού τεθεί σε κυκλοφορία στην αγορά προϊόν που αναφέρεται στην παράγραφο 3, τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα διασφαλίζουν ότι ο μοναδικός αναγνωριστικός κωδικός προϊόντος που αναφέρεται στην παράγραφο 4 αναφορτώνεται στο μητρώο που αναφέρεται στο [άρθρο 12 παράγραφος 1] του κανονισμού (ΕΕ) .../... [οικολογικός σχεδιασμός για βιώσιμα προϊόντα].

Για τους σκοπούς του πρώτου και του δεύτερου εδαφίου, οι παραπομπές στην «εφαρμοστέα κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 10 στοιχείο β) και στις «κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 10 στοιχείο στ) και στο άρθρο 13 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], νοούνται ως παραπομπές στον παρόντα κανονισμό.

9.  Όταν οι απαιτήσεις παροχής πληροφοριών σχετικά με την ανακύκλωση των μόνιμων μαγνητών καθορίζονται σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) XX/XXXX [ΕΕ: να προστεθεί η παραπομπή στον κανονισμό για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα] ή σε άλλη ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης για οποιοδήποτε από τα προϊόντα που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, οι εν λόγω απαιτήσεις εφαρμόζονται σε αντικατάσταση των διατάξεων του παρόντος άρθρου.

10.  Τα προϊόντα που έχουν σχεδιαστεί κυρίως για εφαρμογές στους τομείς της άμυνας ή της αεροδιαστημικής εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του παρόντος άρθρου.

Οι ειδικές πληροφορίες που αναφέρονται στις παραγράφους 1, 3 και 4 μπορούν να παραλειφθούν εάν περιλαμβάνουν εμπιστευτικές εμπορικές πληροφορίες.

11.  Για συσκευές απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού, μηχανοκίνητα οχήματα και ελαφρά μέσα μεταφοράς που είναι οχήματα με έγκριση τύπου της κατηγορίας L, οι απαιτήσεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται από την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: πέντε έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού].

12.  Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για την τροποποίηση του παραρτήματος VI, με σκοπό την παροχή ή την επικαιροποίηση καταλόγου των κωδικών και των περιγραφών προϊόντων της Συνδυασμένης Ονοματολογίας(29) που αντιστοιχούν στα προϊόντα τα οποία αναφέρονται στην παράγραφο 1, προκειμένου να διευκολύνονται οι εργασίες των τελωνειακών αρχών σε σχέση με τα εν λόγω προϊόντα και τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο παρόν άρθρο και στο άρθρο 28.

Άρθρο 28

Ανακυκλωμένο περιεχόμενο των μόνιμων μαγνητών

1.  Από την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] ή δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης που αναφέρεται στην παράγραφο 2, ανάλογα με το ποια ημερομηνία είναι μεταγενέστερη, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που θέτει σε κυκλοφορία στην αγορά προϊόντα που αναφέρονται στο άρθρο 27 παράγραφος 1, τα οποία περιλαμβάνουν έναν ή περισσότερους μόνιμους μαγνήτες που αναφέρονται στο άρθρο 27 παράγραφος 1 στοιχείο β) σημεία i) έως iii) και για τα οποία το συνολικό βάρος όλων αυτών των μόνιμων μαγνητών υπερβαίνει τα 0,2 kg, δημοσιοποιεί σε ιστότοπο με ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση το ποσοστό του νεοδυμίου, δυσπροσίου, πρασεοδυμίου, τερβίου, βορίου, σαμαρίου, νικελίου και κοβαλτίου που ανακτάται από απόβλητα μετά την κατανάλωση τα οποία περιέχονται στους μόνιμους μαγνήτες που είναι ενσωματωμένοι στο προϊόν.

2.  Έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: δύο έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σύμφωνα με το άρθρο 36 για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τη θέσπιση κανόνων υπολογισμού και επαλήθευσης του ποσοστού του νεοδυμίου, του δυσπροσίου, του πρασεοδυμίου, του τερβίου, του βορίου, του σαμαρίου, του νικελίου και του κοβαλτίου που ανακτώνται από απόβλητα παραγωγής ή απόβλητα μετά την κατανάλωση που περιέχονται στους μόνιμους μαγνήτες που είναι ενσωματωμένοι στα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Οι κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης προσδιορίζουν την εφαρμοστέα διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης από τις ενότητες που ορίζονται με το παράρτημα ΙΙ της απόφασης αριθ. 768/2008/ΕΚ, με τις προσαρμογές που κρίνονται αναγκαίες λόγω του οικείου υλικού. Κατά τον προσδιορισμό της εφαρμοστέας διαδικασίας αξιολόγησης της συμμόρφωσης, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

α)  αν η σχετική ενότητα είναι κατάλληλη για τον τύπο του προϊόντος και ανάλογη προς το επιδιωκόμενο δημόσιο συμφέρον·

β)  τη διαθεσιμότητα αρμόδιων και ανεξάρτητων τρίτων που μπορούν να εκτελούν δυνητικά καθήκοντα αξιολόγησης της συμμόρφωσης ως τρίτοι·

γ)  όταν είναι υποχρεωτική η συμμετοχή τρίτου φορέα, την ανάγκη να μπορεί ο κατασκευαστής να διαλέξει από τις ενότητες για τη διασφάλιση της ποιότητας και την πιστοποίηση του προϊόντος, όπως προβλέπει το παράρτημα IΙ της απόφασης αριθ. 768/2008/ΕΚ.

3.  Το αργότερο έως την 31η Δεκεμβρίου 2030 η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τον καθορισμό ελάχιστων ποσοστών για το νεοδύμιο, το δυσπρόσιο, το πρασεοδύμιο, το τέρβιο, το βόριο, το σαμάριο, το νικέλιο και το κοβάλτιο που ανακτώνται από απόβλητα μετά την κατανάλωση τα οποία πρέπει να περιέχονται στον μόνιμο μαγνήτη που είναι ενσωματωμένος στα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, μπορούν να εφαρμόζονται διαφορετικά ελάχιστα ποσοστά για διαφορετικά προϊόντα ή ορισμένα προϊόντα μπορεί να εξαιρούνται από την εν λόγω υποχρέωση.

Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο προβλέπουν μεταβατικές περιόδους προσαρμοσμένες στη δυσκολία έγκρισης των προϊόντων που καλύπτονται από το μέτρο για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης.

Το ελάχιστο ποσοστό που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο βασίζεται σε προηγούμενη εκτίμηση των επιπτώσεων, λαμβάνοντας υπόψη:

α)  την υφιστάμενη και προβλεπόμενη διαθεσιμότητα νεοδυμίου, δυσπροσίου, πρασεοδυμίου, τερβίου, βορίου, σαμαρίου, νικελίου και κοβαλτίου που ανακτώνται από απόβλητα μετά την κατανάλωση·

β)  τις πληροφορίες που συλλέγονται σύμφωνα με την παράγραφο 1 και τη σχετική διανομή του ποσοστού του ανακυκλωμένου περιεχομένου σε μόνιμους μαγνήτες ενσωματωμένους στα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 τα οποία τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά·

γ)  την τεχνική και επιστημονική πρόοδο, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών αλλαγών στις τεχνολογίες μόνιμου μαγνήτη που επηρεάζουν το είδος των υλικών που ανακτώνται·

δ)  την πραγματική και δυνητική συμβολή ενός ελάχιστου ποσοστού στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς στόχους της Ένωσης·

ε)  τις πιθανές επιπτώσεις στη λειτουργία προϊόντων που περιλαμβάνουν μόνιμους μαγνήτες·

στ)  την ανάγκη αποφυγής δυσανάλογων αρνητικών επιπτώσεων στην οικονομική προσιτότητα των μόνιμων μαγνητών και των προϊόντων που περιλαμβάνουν μόνιμους μαγνήτες.

4.  Όταν οι απαιτήσεις σχετικά με το ανακυκλωμένο περιεχόμενο των μόνιμων μαγνητών καθορίζονται σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) XX/XXXX [ΕΕ: να προστεθεί η παραπομπή στον κανονισμό για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα] ή σε άλλη ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης για οποιοδήποτε από τα προϊόντα που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, οι εν λόγω απαιτήσεις εφαρμόζονται σε αντικατάσταση των διατάξεων του παρόντος άρθρου.

5.  Από την ημερομηνία εφαρμογής της απαίτησης της παραγράφου 1, κατά την προσφορά προς πώληση των προϊόντων που αναφέρονται στην παράγραφο 1, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης πωλήσεων εξ αποστάσεως, ή την παρουσίασή τους στο πλαίσιο εμπορικής δραστηριότητας, τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που θέτουν σε κυκλοφορία στην αγορά τα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 διασφαλίζουν ότι οι πελάτες τους έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 προτού δεσμευθούν από σύμβαση πώλησης.

Τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που θέτουν σε κυκλοφορία στην αγορά τα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 δεν παρέχουν ούτε επιδεικνύουν ετικέτες, σήματα, σύμβολα ή επιγραφές που ενδέχεται να παραπλανήσουν ή να προκαλέσουν σύγχυση στους πελάτες όσον αφορά τις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Τα προϊόντα που έχουν σχεδιαστεί κυρίως για εφαρμογές στους τομείς της άμυνας ή της αεροδιαστημικής εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του παρόντος άρθρου.

6.  Για συσκευές απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού, μηχανοκίνητα οχήματα και ελαφρά μέσα μεταφοράς που είναι οχήματα με έγκριση τύπου της κατηγορίας L, οι απαιτήσεις που καθορίζονται στις παραγράφους 1 και 6 εφαρμόζονται πέντε έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης που αναφέρεται στην παράγραφο 2.

Τμήμα 2

Πιστοποίηση και περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Άρθρο 29

Αναγνωρισμένα συστήματα

1.  Οι κυβερνήσεις, οι κλαδικές ενώσεις ή οι όμιλοι ενδιαφερόμενων οργανισμών που έχουν αναπτύξει και εποπτεύουν συστήματα πιστοποίησης σχετικά με τη βιωσιμότητα των κρίσιμων πρώτων υλών («ιδιοκτήτες συστημάτων») μπορούν να υποβάλουν αίτηση αναγνώρισης των συστημάτων τους από την Επιτροπή. Η απόφαση αναγνώρισης συστήματος δημοσιεύεται το αργότερο εντός έξι μηνών μετά την υποβολή της αίτησης από τον ιδιοκτήτη του συστήματος.

Οι αιτήσεις που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο περιέχουν κάθε σχετικό στοιχείο που αποδεικνύει την εκπλήρωση των κριτηρίων του παραρτήματος IV. Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις έως τις ... [τρία έτη μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού] για τον προσδιορισμό των πληροφοριών που πρέπει να περιέχουν, κατ’ ελάχιστον, οι αιτήσεις Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 3.

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις προβλέπουν ενιαίο υπόδειγμα που καλύπτει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την αίτηση. Στο ενιαίο υπόδειγμα περιέχονται μόνον οι πληροφορίες που απαιτούνται για την αξιολόγηση της αίτησης. Το εύρος των πληροφοριών που απαιτούνται για τη συμπλήρωση του ενιαίου υποδείγματος είναι εύλογο.

2.  Όταν, βάσει των στοιχείων που παρέχονται σύμφωνα με την παράγραφο 1, η Επιτροπή κρίνει ότι ένα σύστημα πιστοποίησης πληροί τα κριτήρια του παραρτήματος IV, εκδίδει εκτελεστική πράξη για τη χορήγηση αναγνώρισης στο εν λόγω σύστημα. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 3.

3.  Η Επιτροπή επαληθεύει τουλάχιστον ανά διετία ότι τα αναγνωρισμένα συστήματα εξακολουθούν να πληρούν τα κριτήρια του παραρτήματος IV.

4.  Οι ιδιοκτήτες αναγνωρισμένων συστημάτων ενημερώνουν χωρίς καθυστέρηση την Επιτροπή για τυχόν σχετικές αλλαγές ή επικαιροποιήσεις που πραγματοποιούνται σε αναγνωρισμένα συστήματα. Η Επιτροπή εξακριβώνει αν οι εν λόγω αλλαγές ή επικαιροποιήσεις επηρεάζουν τη βάση της αναγνώρισης και λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα, εφόσον χρειάζεται.

5.  Εάν υπάρχουν ενδείξεις επανειλημμένων ή σημαντικών περιπτώσεων στις οποίες οι οικονομικοί φορείς που εφαρμόζουν αναγνωρισμένο σύστημα δεν πληρούν τις απαιτήσεις του εν λόγω συστήματος, η Επιτροπή εξετάζει, σε διαβούλευση με τον ιδιοκτήτη του αναγνωρισμένου συστήματος, αν οι περιπτώσεις αυτές αφορούν ελλείψεις του συστήματος που επηρεάζουν τη βάση της αναγνώρισης και λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα, εφόσον χρειάζεται.

6.  Όταν η Επιτροπή εντοπίζει ελλείψεις σε αναγνωρισμένο σύστημα οι οποίες επηρεάζουν τη βάση της αναγνώρισης, δύναται να χορηγήσει στον ιδιοκτήτη του συστήματος κατάλληλο χρονικό διάστημα για τη λήψη διορθωτικών μέτρων, κατ’ ανώτατο όριο εντός 12 μηνών. Εάν, μετά τη λήξη αυτού του χρονικού διαστήματος, η έλλειψη εξακολουθεί να υπάρχει, η Επιτροπή δεν θα αναγνωρίζει πλέον το σύστημα.

7.  Σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης του συστήματος δεν λαμβάνει ή αρνείται να λάβει τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα, και εφόσον η Επιτροπή διαπιστώσει ότι οι ελλείψεις που αναφέρονται στην παράγραφο 6 σημαίνουν ότι το σύστημα δεν πληροί πλέον τα κριτήρια που προβλέπονται στο παράρτημα IV, η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστική πράξη για την ανάκληση της αναγνώρισης του συστήματος. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 3.

8.  Η Επιτροπή καταρτίζει και τηρεί ενημερωμένο μητρώο αναγνωρισμένων συστημάτων. Το εν λόγω μητρώο δημοσιοποιείται σε ιστότοπο με ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση. Ο ιστότοπος αυτός επιτρέπει επίσης τη συλλογή παρατηρήσεων από όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη όσον αφορά την εφαρμογή των αναγνωρισμένων συστημάτων. Οι εν λόγω παρατηρήσεις προωθούνται στους ιδιοκτήτες των αντίστοιχων συστημάτων ώστε να τις λάβουν υπόψη.

Άρθρο 30

Δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος

1.  Έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, σύμφωνα με το άρθρο 36, για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τη θέσπιση κανόνων υπολογισμού και επαλήθευσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κρίσιμων πρώτων υλών, σύμφωνα με το παράρτημα V και λαμβανομένων υπόψη επιστημονικώς ορθών μεθόδων αξιολόγησης και σχετικών διεθνών προτύπων. Οι κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης προσδιορίζουν ποια είναι η σημαντικότερη κατηγορία ή, σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, περισσότερες κατηγορίες επιπτώσεων. Η δήλωση αποτυπώματος καλύπτει την ή τις εν λόγω κατηγορίες επιπτώσεων καθώς και τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.

2.  Η Επιτροπή εγκρίνει κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης για συγκεκριμένη κρίσιμη πρώτη ύλη εάν έχει καταλήξει στο συμπέρασμα, έχοντας λάβει υπόψη τις διάφορες σχετικές κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ότι η εν λόγω κρίσιμη πρώτη ύλη έχει σημαντικό σχετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ότι, ως εκ τούτου, η υποχρέωση δήλωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του εν λόγω υλικού όσον αφορά τη σημαντικότερη κατηγορία ή τις σημαντικότερες κατηγορίες επιπτώσεων, όταν τίθεται σε κυκλοφορία στην αγορά, είναι αναγκαία και αναλογική για να συμβάλει στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς στόχους της Ένωσης διευκολύνοντας τον εφοδιασμό με κρίσιμες πρώτες ύλες με χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και μειώνοντας τις κλιματικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις άλλων ενεργειών στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού.

3.  Κατά την εξέταση της αναγκαιότητας της υποχρέωσης που προβλέπεται στην παράγραφο 2, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη:

α)  αν και με ποιον τρόπο επιτυγχάνονται οι κλιματικοί και περιβαλλοντικοί στόχοι της Ένωσης μέσω άλλης ενωσιακής νομοθεσίας που εφαρμόζεται στις εν λόγω κρίσιμες πρώτες ύλες, καθώς και πόσο αποτελεσματικά·

β)  την ύπαρξη και την υιοθέτηση σχετικών διεθνών προτύπων και κατευθυντήριων γραμμών, ή τις προοπτικές συμφωνίας επί των εν λόγω προτύπων σε διεθνές επίπεδο, καθώς και βιώσιμων πρακτικών στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των προαιρετικών συστημάτων που αναγνωρίζονται σύμφωνα με το άρθρο 29·

γ)  την αποτελεσματικότητα των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων, των στρατηγικών έργων, των εμπορικών συμφωνιών και άλλων διεθνών πράξεων, καθώς και την προβολή που εξασφαλίζει η Ένωση για την επίτευξη των στόχων της Ένωσης για το κλίμα και το περιβάλλον·

γα)  το σχετικό οικονομικό κόστος και τη διοικητική επιβάρυνση για τους οικονομικούς φορείς.

4.  Η Επιτροπή διενεργεί εκ των προτέρων εκτίμηση επιπτώσεων προκειμένου να αποφασίσει αν θα εκδώσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σύμφωνα με την παράγραφο 1. Η εκτίμηση αυτή:

α)  βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε διαβούλευση με:

i)  όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, όπως η βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένης της κατάντη βιομηχανίας, οι ΜΜΕ, και, κατά περίπτωση, η βιοτεχνία, οι κοινωνικοί εταίροι, οι έμποροι, οι έμποροι λιανικής πώλησης, οι εισαγωγείς, οι οργανώσεις που προωθούν την ανθρώπινη υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος, οι οργανώσεις καταναλωτών και η ακαδημαϊκή κοινότητα·

ii)  τρίτες χώρες των οποίων οι συναλλαγές με την Ένωση ενδέχεται να επηρεαστούν σημαντικά από την υποχρέωση αυτήν·

iii)  το συμβούλιο·

iiiα)  τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, την Ευρωπαϊκή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων·

β)  διασφαλίζει ότι οποιοδήποτε τέτοιο μέτρο δεν καταρτίζεται, θεσπίζεται ή εφαρμόζεται με σκοπό ή με αποτέλεσμα τη δημιουργία περιττών εμποδίων στο διεθνές εμπόριο και δεν περιορίζει το εμπόριο περισσότερο απ’ ό,τι απαιτείται για την επίτευξη των κλιματικών και περιβαλλοντικών στόχων της Ένωσης, λαμβανομένης υπόψη της ικανότητας των προμηθευτών τρίτων χωρών να συμμορφώνονται με την εν λόγω δήλωση, ώστε να μην επηρεάζονται με δυσανάλογο τρόπο οι συνολικές εμπορικές ροές και το κόστος των κρίσιμων πρώτων υλών·

βα)  αξιολογεί κατά πόσον παρόμοιες υποχρεώσεις βάσει του δικαίου της Ένωσης έχουν επιφέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα και έχουν συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της Ένωσης·

γ)  αξιολογεί αν το μέτρο θα συμβάλει στην επίτευξη των κλιματικών και περιβαλλοντικών στόχων της Ένωσης χωρίς να επηρεάσει με δυσανάλογο τρόπο την ικανότητα του ενωσιακού κλάδου παραγωγής να προμηθεύεται τις εν λόγω κρίσιμες πρώτες ύλες.

5.  Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που θέτει σε κυκλοφορία στην αγορά κρίσιμες πρώτες ύλες για τις οποίες η Επιτροπή έχει εγκρίνει κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης σύμφωνα με την παράγραφο 1 καθιστά διαθέσιμη μια δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Η απαίτηση που προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο ισχύει για κάθε επιμέρους είδος κρίσιμης πρώτης ύλης που τίθεται σε κυκλοφορία στην αγορά και ▌ισχύει για τις κρίσιμες πρώτες ύλες που περιλαμβάνονται σε ενδιάμεσα ή τελικά προϊόντα, όταν η κρίσιμη πρώτη ύλη αποτελεί μη αμελητέο μερίδιο του συνολικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος του προϊόντος.

6.  Η δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος που αναφέρεται στην παράγραφο 5 περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες:

α)  το όνομα, την καταχωρισμένη εμπορική επωνυμία ή το καταχωρισμένο εμπορικό σήμα και την ταχυδρομική διεύθυνση του υπεύθυνου φυσικού ή νομικού προσώπου και ▌τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας με τα οποία μπορεί κανείς να επικοινωνήσει μαζί του·

β)  πληροφορίες σχετικά με το είδος κρίσιμης πρώτης ύλης για το οποίο ισχύει η δήλωση·

γ)  πληροφορίες σχετικά με τη χώρα και την περιοχή στην οποία η κρίσιμη πρώτη ύλη εξορύχθηκε, υποβλήθηκε σε επεξεργασία, εξευγενίστηκε και ανακυκλώθηκε, κατά περίπτωση·

δ)  το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των κρίσιμων πρώτων υλών, υπολογιζόμενο σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες επαλήθευσης και υπολογισμού που θεσπίζονται σύμφωνα με την παράγραφο 1·

ε)  την κατηγορία επιδόσεων περιβαλλοντικού αποτυπώματος στην οποία αντιστοιχεί η κρίσιμη πρώτη ύλη, η οποία καθορίζεται σύμφωνα με την εφαρμοστέα κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με την παράγραφο 7·

στ)  διαδικτυακό σύνδεσμο για την πρόσβαση σε δημόσια έκδοση της μελέτης που υποστηρίζει τα αποτελέσματα της δήλωσης περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

7.  Η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τη θέσπιση κατηγοριών επιδόσεων περιβαλλοντικού αποτυπώματος εντός 2 ετών για τις κρίσιμες πρώτες ύλες για τις οποίες έχουν εγκριθεί κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης βάσει της παραγράφου 1, σύμφωνα με το παράρτημα V.

7α.  Όταν τα ενδιάμεσα ή τελικά προϊόντα που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες καλύπτονται από απαιτήσεις περιβαλλοντικού αποτυπώματος της Ένωσης βάσει άλλης νομοθεσίας, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και το αποτύπωμα άνθρακα κάθε κρίσιμης πρώτης ύλης ενσωματώνεται, εφόσον είναι δυνατόν, στον υπολογισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος ολόκληρου του προϊόντος.

7β.  Έως την 31η Δεκεμβρίου 2030, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο στην οποία αναλύονται οι επιλογές για τον περιορισμό της πρόσβασης στην αγορά της Ένωσης μόνο σε πρώτες ύλες που ανήκουν στις κατηγορίες επιδόσεων περιβαλλοντικού αποτυπώματος με τις καλύτερες επιδόσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 7 για όλα ή ορισμένα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά της Ένωσης. Η Επιτροπή συνοδεύει, κατά περίπτωση, την εν λόγω έκθεση με νομοθετικές προτάσεις.

8.  Η δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος διατίθεται σε ιστότοπο με ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση με εύληπτο τρόπο.

Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τον καθορισμό του μορφοτύπου της δήλωσης περιβαλλοντικού αποτυπώματος που αναφέρεται στην παράγραφο 5. Η εν λόγω εκτελεστική πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης στην οποία παραπέμπει το άρθρο 37 παράγραφος 3.

9.  Κατά την προσφορά προς πώληση κρίσιμων πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης πωλήσεων εξ αποστάσεως, ή κατά την παρουσίασή τους στο πλαίσιο εμπορικής δραστηριότητας, τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που θέτουν σε κυκλοφορία στην αγορά κρίσιμες πρώτες ύλες διασφαλίζουν ότι οι πελάτες τους έχουν πρόσβαση στη δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος προτού δεσμευθούν από σύμβαση πώλησης.

Τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που θέτουν σε κυκλοφορία στην αγορά κρίσιμες πρώτες ύλες δεν παρέχουν ούτε επιδεικνύουν ετικέτες, σήματα, σύμβολα ή επιγραφές που ενδέχεται να παραπλανήσουν ή να προκαλέσουν σύγχυση στους πελάτες όσον αφορά τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στη δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Τμήμα 3

Ελεύθερη κυκλοφορία, συμμόρφωση και εποπτεία της αγοράς

Άρθρο 31

Ελεύθερη κυκλοφορία

1.  Τα κράτη μέλη δεν απαγορεύουν, περιορίζουν ή εμποδίζουν τη διάθεση στην αγορά ή τη θέση σε λειτουργία προϊόντων με ενσωματωμένους μόνιμους μαγνήτες ή προϊόντων κρίσιμων πρώτων υλών που συμμορφώνονται με τον παρόντα κανονισμό, για λόγους που σχετίζονται με πληροφορίες σχετικά με την ανακύκλωση ή το ανακυκλωμένο περιεχόμενο μόνιμων μαγνητών ή για λόγους που σχετίζονται με πληροφορίες σχετικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα κρίσιμων πρώτων υλών που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό.

2.  Σε εμπορικές εκθέσεις, παρουσιάσεις, επιδείξεις ή παρόμοιες εκδηλώσεις, τα κράτη μέλη δεν θέτουν εμπόδια στην επίδειξη προϊόντων που περιλαμβάνουν μόνιμους μαγνήτες ή προϊόντων κρίσιμων πρώτων υλών που δεν τηρούν τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού, εάν επισημαίνεται σαφώς με ορατό σήμα ότι τα εν λόγω προϊόντα ή υλικά δεν συμμορφώνονται προς τον παρόντα κανονισμό και δεν μπορούν να διατεθούν στην αγορά έως ότου συμμορφωθούν.

Άρθρο 32

Συμμόρφωση και εποπτεία της αγοράς

1.  Προτού τεθεί σε κυκλοφορία στην αγορά προϊόν που καλύπτεται από το άρθρο 27 ή 28, τα υπεύθυνα φυσικά ή νομικά πρόσωπα εξασφαλίζουν ότι έχει διενεργηθεί η εφαρμοστέα διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης και ότι έχει καταρτιστεί ο απαιτούμενος τεχνικός φάκελος Όταν η συμμόρφωση ενός προϊόντος με τις εφαρμοστέες απαιτήσεις αποδεικνύεται με τη διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης, τα υπεύθυνα φυσικά ή νομικά πρόσωπα εξασφαλίζουν ότι έχει συνταχθεί δήλωση συμμόρφωσης ΕΕ και έχει τοποθετηθεί η σήμανση CE.

2.  Η διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης για τα προϊόντα που καλύπτονται από τις απαιτήσεις του άρθρου 27 είναι η διαδικασία που ορίζεται στο παράρτημα IV του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], εκτός εάν τα εν λόγω προϊόντα καλύπτονται επίσης από τις απαιτήσεις που ορίζονται στο άρθρο 28, οπότε η διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης είναι η διαδικασία που ορίζεται στους κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 28 παράγραφος 2.

3.  Το κεφάλαιο IX και τα άρθρα 37, 38 και 39 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], καθώς και οι αντίστοιχοι ορισμοί του άρθρου 2 του εν λόγω κανονισμού, εφαρμόζονται όσον αφορά τις απαιτήσεις που ισχύουν για τα προϊόντα που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης και προβλέπονται στα άρθρα 27 και 28.

4.  Όσον αφορά την εποπτεία της αγοράς, ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες:

α)  Εφαρμόζονται οι διατάξεις του κεφαλαίου ΧΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], καθώς και οι αντίστοιχοι ορισμοί του άρθρου 2 του εν λόγω κανονισμού, όσον αφορά τις απαιτήσεις που ισχύουν για τα προϊόντα που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης και προβλέπονται στο άρθρο 27, 28 ή 30.

β)  Τα κράτη μέλη, επιπλέον των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], λαμβάνουν υπόψη τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27, 28 και 30 στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης που αναφέρεται στο άρθρο 59 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού·

γ)  Ισχύουν επίσης οι διατάξεις του άρθρου 60 και του άρθρου 61 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR] για τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27, 28 και 30·

δ)  Η Επιτροπή, επιπλέον των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27, 28 και 30 στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 61 παράγραφοι 2 και 3 του εν λόγω κανονισμού·

ε)  Κατά την εφαρμογή του άρθρου 62 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], η ομάδα διοικητικής συνεργασίας (ADCO) που αναφέρεται στο εν λόγω άρθρο και η Επιτροπή λαμβάνουν επίσης υπόψη τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27, 28 και 30.

5.  Για τους σκοπούς των παραγράφων 3 και 4, τα σχετικά μέρη του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR] εφαρμόζονται ως εξής:

α)  οι παραπομπές στις «απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού που καθορίζονται στις εφαρμοστέες κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 37 παράγραφος 1, στις «απαιτήσεις που καθορίζονται στις εφαρμοστέες κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 63 παράγραφος 1 και στις «απαιτήσεις που καθορίζονται στη σχετική κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 63 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], νοούνται ως παραπομπές στις «απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27 και 28 του παρόντος κανονισμού»·

β)  οι παραπομπές σε «προϊόν που καλύπτεται από κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 37 παράγραφος 3 και στο άρθρο 63 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], νοούνται ως παραπομπές σε «προϊόν ή υλικά που καλύπτονται από τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27 και 28 του παρόντος κανονισμού»·

γ)  οι παραπομπές στα «καθήκοντα αξιολόγησης της συμμόρφωσης που προβλέπονται στις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 41 και στα «καθήκοντα αξιολόγησης της συμμόρφωσης σύμφωνα με τις σχετικές κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 45 παράγραφος 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR] νοούνται ως παραπομπές στα «καθήκοντα αξιολόγησης της συμμόρφωσης που προβλέπονται στους κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 28 παράγραφος 2 του παρόντος κανονισμού»·

δ)  οι παραπομπές σε «διαδικασίες αξιολόγησης της συμμόρφωσης που προβλέπονται στις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 53 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR] νοούνται ως παραπομπές στις «διαδικασίες αξιολόγησης της συμμόρφωσης που προβλέπονται στους κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 28 παράγραφος 2 του παρόντος κανονισμού».

6.  Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται σε προϊόντα που καλύπτονται από έγκριση τύπου δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858 και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013.

Κεφάλαιο 6

Στρατηγικές εταιρικές σχέσεις

Άρθρο 33

Στρατηγικές εταιρικές σχέσεις

1.  Το διοικητικό συμβούλιο έως ... [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: εντός ενός έτους μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού] και κατόπιν ανά διετία εκδίδει έκθεση που καλύπτει:

-α)  έναν επικαιροποιημένο κατάλογο των υφιστάμενων στρατηγικών εταιρικών σχέσεων και των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων για στρατηγικές εταιρικές σχέσεις, καθώς και των στρατηγικών έργων σε τρίτες χώρες·

α)  τον βαθμό στον οποίο οι στρατηγικές εταιρικές σχέσεις που συνάπτει η Ένωση συμβάλλουν:

i)  στη βελτίωση της ασφάλειας εφοδιασμού της Ένωσης, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, λαμβάνοντας υπόψη τους δείκτες αναφοράς που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2·

▌

iii)  στη βελτίωση της συνεργασίας κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών μεταξύ της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των υπερπόντιων χωρών και εδαφών που αναφέρονται στο παράρτημα II ΣΛΕΕ, και των χωρών-εταίρων καθώς και στην ανεξαρτησία της Ένωσης από τρίτες χώρες μη εταίρους, και με ιδιαίτερη έμφαση στη συνεργασία με ομοϊδεάτες εταίρους·

iiiα)  στις οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις στις χώρες-εταίρους, ιδίως για τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, προωθώντας παράλληλα την υιοθέτηση στις εν λόγω χώρες περιβαλλοντικά βιώσιμων πρακτικών και πρακτικών κυκλικής οικονομίας και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, καθώς τα ανθρώπινα δικαιώματα·

β)  τη συνοχή και τις δυνητικές συνέργειες μεταξύ της διμερούς συνεργασίας των κρατών μελών με σχετικές τρίτες χώρες και των δράσεων που υλοποιούνται από την Ένωση στο πλαίσιο στρατηγικών εταιρικών σχέσεων, συμπεριλαμβανομένων της επιδίωξης και της διαπραγμάτευσης από την Ένωση συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών με τρίτες χώρες·

βα)  έργα κρίσιμων πρώτων υλών που προβλέπονται ή δημιουργούνται σε συνεργασία με ή σε τρίτες χώρες, τα οποία δεν καλύπτονται ούτε από στρατηγικές εταιρικές σχέσεις ούτε από συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών, αλλά επιδιώκονται στο πλαίσιο της πλατφόρμας που προβλέπεται στην παράγραφο 3β·

γ)  την κατάρτιση καταλόγου χωρών στις οποίες θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα για τη σύναψη στρατηγικών εταιρικών σχέσεων, λαμβανομένων υπόψη των ακόλουθων κριτηρίων:

i)  της δυνητικής συμβολής στην ασφάλεια εφοδιασμού και στην ανθεκτικότητά της, με τη συνεκτίμηση των δυνητικών αποθεμάτων, καθώς και της δυναμικότητας εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης μιας τρίτης χώρας όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες·

ii)  αν μια συνεργασία μεταξύ της Ένωσης και τρίτης χώρας θα μπορούσε να βελτιώσει την ικανότητα τρίτης χώρας να διασφαλίζει την παρακολούθηση, την πρόληψη και την ελαχιστοποίηση των δυσμενών περιβαλλοντικών επιπτώσεων μέσω του ρυθμιστικού της πλαισίου και της εφαρμογής αυτού, τη χρήση κοινωνικά υπεύθυνων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των ανθρώπινων και των εργασιακών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών για την καταπολέμηση της καταναγκαστικής και της παιδικής εργασίας, της ουσιαστικής συνεργασίας με τις τοπικές κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των αυτοχθόνων λαών, τη χρήση διαφανών και υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών και την πρόληψη αρνητικών επιπτώσεων στην ορθή λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και στο κράτος δικαίου· και με ποιους τρόπους μπορεί η Ένωση να συμβάλει μέσω των πολιτικών της για τις εταιρικές σχέσεις, για παράδειγμα με την παροχή επαγγελματικής κατάρτισης και τεχνικής υποστήριξης, στην ενίσχυση των κανονιστικών πλαισίων των τρίτων χωρών·

iii)  αν υπάρχουν υφιστάμενες ή δυνητικές συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ τρίτης χώρας και της Ένωσης και, για τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι δυνατότητες ανάπτυξης επενδυτικών έργων στο πλαίσιο της «Global Gateway».

iv)  για τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες χώρες, αν και με ποιον τρόπο μια εταιρική σχέση θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία αξίας εντός της χώρας καθώς και στην τοπική προστιθέμενη αξία, συμπεριλαμβανομένων των κατάντη δραστηριοτήτων, και θα ήταν αμοιβαία επωφελής για τη χώρα-εταίρο και για την Ένωση.

ivα)  για τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες χώρες, σε ποιον βαθμό χρησιμοποιούνται τα υφιστάμενα ενωσιακά οικονομικά εργαλεία και εργαλεία χρηματοδότησης και ελαχιστοποίησης των κινδύνων, ιδίως στο πλαίσιο της «Global Gateway», και σε ποιον βαθμό υπάρχουν εμπόδια στη χρήση των εν λόγω εργαλείων στο πλαίσιο των στρατηγικών έργων.

2.  Η Επιτροπή και το συμβούλιο, στο πλαίσιο της παραγράφου 1, και στον βαθμό που σχετίζεται με τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες χώρες, διασφαλίζει τη συνεργασία και τη συνοχή με άλλα σχετικά φόρουμ συντονισμού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο της στρατηγικής «Global Gateway».

3.  Τα κράτη μέλη:

α)  συντονίζονται με την Επιτροπή για να διασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ της διμερούς συνεργασίας τους με σχετικές τρίτες χώρες και των μη δεσμευτικών στρατηγικών εταιρικών σχέσεων της Ένωσης με τρίτες χώρες, το πεδίο εφαρμογής των οποίων περιλαμβάνει τουλάχιστον την αλυσίδα αξίας κρίσιμων πρώτων υλών καθώς και για να διασφαλιστεί η εδραίωση των προγραμμάτων ανάπτυξης ικανοτήτων και μεταφοράς τεχνολογίας, με σκοπό την προώθηση της υπεύθυνης ανακύκλωσης κρίσιμων πρώτων υλών στις χώρες παραγωγής·

β)  παρέχουν στήριξη στην Επιτροπή κατά την αποτελεσματική εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων συνεργασίας που καθορίζονται στο πλαίσιο των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων.

βα)  συντονίζουν τις δραστηριότητες των αναπτυξιακών τραπεζών τους, των οργανισμών ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων και άλλων δημόσιων οργανισμών που τελούν υπό την εποπτεία τους για τη στήριξη της υλοποίησης και της χρηματοδότησης στρατηγικών έργων που υλοποιούνται σε τρίτες χώρες σε στενή συνεργασία μεταξύ τους.

3α.  Το συμβούλιο υποβάλλει κάθε νέα έκθεση στις σχετικές επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

3β.  Έως ... [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: έξι μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], η Επιτροπή δημιουργεί πλατφόρμα στην οποία συμμετέχουν οι εκπρόσωποι εταιρειών σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών, με στόχο τη στήριξη της εξερεύνησης, της επεξεργασίας και της ανακύκλωσης σε τρίτες χώρες, σύμφωνα με τους στόχους που ορίζονται στο άρθρο 1, με τις οποίες η Ένωση δεν έχει ακόμη συνάψει στρατηγικές εταιρικές σχέσεις ή συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών. Η πλατφόρμα παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να διευκολύνει και να στηρίζει τις στρατηγικές σχέσεις μεταξύ των φορέων υλοποίησης έργου και των οικείων εθνικών κυβερνήσεων.

3γ.  Η Επιτροπή ζητεί από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης να αναπτύξουν ευρωπαϊκά πρότυπα ή ευρωπαϊκά παραδοτέα τυποποίησης προς στήριξη των στόχων του παρόντος κανονισμού.

3δ.  Οι στρατηγικές εταιρικές σχέσεις που συνάπτει η Ένωση με τρίτες χώρες περιλαμβάνουν μέτρα που συμβάλλουν:

i)  στη βελτίωση της ανθεκτικότητας, της διαφοροποίησης και της βιωσιμότητας του εφοδιασμού της Ένωσης με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας σύμφωνα με τους δείκτες αναφοράς που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2·

ii)  στη βελτίωση της συνεργασίας και της κοινής ευθύνης σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας κρίσιμων πρώτων υλών μεταξύ της Ένωσης και των χωρών-εταίρων για την επίτευξη των συμφωνημένων στόχων των εταιρικών σχέσεων·

iii)  στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των χωρών-εταίρων, ιδίως στις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες·

iv)  για τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, στην αύξηση της προσθήκης τοπικής αξίας με τη στήριξη της ανάπτυξης δυναμικοτήτων επεξεργασίας και ανακύκλωσης παράλληλα με τις πρόσφατα αναπτυγμένες δυναμικότητες εξόρυξης, καθώς και με μέτρα που διευκολύνουν τη μεταφορά γνώσης και δεξιοτήτων·

Κατά την έναρξη των συζητήσεων σχετικά με τη σύναψη νέας στρατηγική εταιρικής σχέσης, η Επιτροπή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Μόλις ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για στρατηγική εταιρική σχέση, η Επιτροπή ενημερώνει επίσης σχετικά το Κοινοβούλιο.

Κεφάλαιο 7

Διακυβέρνηση

Άρθρο 34

Ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών

1.  Ιδρύεται το ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών («το συμβούλιο»).δ.

2.  Το συμβούλιο εκτελεί τα καθήκοντα που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

Άρθρο 35

Σύνθεση και λειτουργία του ευρωπαϊκού συμβουλίου κρίσιμων πρώτων υλών

1.  Το συμβούλιο απαρτίζεται από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή. Η προεδρία του ασκείται από την Επιτροπή.

2.  Κάθε κράτος μέλος διορίζει στο συμβούλιο εκπρόσωπο υψηλού επιπέδου. Κατά περίπτωση, όσον αφορά τη λειτουργία και την εμπειρογνωσία, ένα κράτος μέλος δύναται να διορίζει διαφορετικούς εκπροσώπους σε σχέση με τα διάφορα καθήκοντα του συμβουλίου. Για κάθε μέλος του συμβουλίου υπάρχει αναπληρωματικό μέλος.

Το συμβούλιο προσκαλεί εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να παραστούν, ως παρατηρητές, στις συνεδριάσεις του, συμπεριλαμβανομένων των μόνιμων ή προσωρινών υποομάδων που αναφέρονται στην παράγραφο 6.

2α.  Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης διορίζουν από έναν εκπρόσωπο υψηλού επιπέδου ως παρατηρητή στο συμβούλιο.

2β.  Κάθε κράτος μέλος διορίζει έναν εκπρόσωπο από την οικεία μονοαπευθυντική θυρίδα ως παρατηρητή στο συμβούλιο.

3.  Το συμβούλιο, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, εγκρίνει τον εσωτερικό του κανονισμό με απλή πλειοψηφία των μελών του.

4.  Το συμβούλιο συνεδριάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εκτέλεσης των καθηκόντων του, τα οποία προσδιορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Όταν κρίνεται αναγκαίο, το συμβούλιο συνεδριάζει κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος της Επιτροπής.

Το συμβούλιο συνεδριάζει τουλάχιστον:

α)  ανά τρίμηνο για την αξιολόγηση των αιτήσεων για στρατηγικά έργα σύμφωνα με το κεφάλαιο 3 τμήμα 1·

β)  ανά εξάμηνο για την ανάπτυξη της παρακολούθησης σύμφωνα με το κεφάλαιο 4·

βα)  ανά εξάμηνο για την αξιολόγηση των στρατηγικών έργων προκειμένου να συζητηθεί η πρόοδος με τους αντίστοιχους εκπροσώπους της βιομηχανίας·

γ)  μία φορά ετησίως για τη συζήτηση της προόδου της υλοποίησης των υποχρεώσεων των κρατών μελών που συνδέονται με την εξερεύνηση, και οι οποίες καθορίζονται στο κεφάλαιο 3 τμήμα 4, μεταξύ άλλων υπό το πρίσμα των επικαιροποιήσεων των καταλόγων κρίσιμων πρώτων υλών ή πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας.

5.  Η Επιτροπή συντονίζει τις εργασίες του συμβουλίου μέσω εκτελεστικής γραμματείας, η οποία εκπληρώνει καθήκοντα καθορισμού ημερήσιας διάταξης και παρέχει τεχνική και υλικοτεχνική υποστήριξη.

6.  Το συμβούλιο δύναται να συγκροτεί μόνιμες ή προσωρινές υποομάδες, οι οποίες επιλαμβάνονται συγκεκριμένων ζητημάτων και καθηκόντων.

Το συμβούλιο συγκροτεί, κατ’ ελάχιστον, τις ακόλουθες μόνιμες υποομάδες:

α)  υποομάδα για τη συζήτηση και τον συντονισμό της χρηματοδότησης στρατηγικών έργων σύμφωνα με το άρθρο 15. Προσκαλούνται ως παρατηρητές εκπρόσωποι εθνικών αναπτυξιακών τραπεζών και ιδρυμάτων, οργανισμών ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων, ευρωπαϊκών αναπτυξιακών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, άλλων διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και, κατά περίπτωση, ιδιωτικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων·

αα)   υποομάδα για τη συζήτηση της εφαρμογής των διατάξεων σύμφωνα με τα άρθρα 8, 10 και 11, μεταξύ άλλων για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τη συμμετοχή του κοινού και την εμπλοκή των ενδιαφερόμενων μερών, μεταξύ άλλων από άλλες σχετικές περιοχές εξόρυξης, προκειμένου να διασφαλιστούν δομημένοι και προβλέψιμοι μορφότυποι διαδικασιών αδειοδότησης, στην οποία προσκαλούνται ως παρατηρητές εκπρόσωποι οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών·

β)  υποομάδα στην οποία συμμετέχουν εθνικά γεωλογικά ιδρύματα ή έρευνες ή, ελλείψει ιδρύματος ή έρευνας αυτού του είδους, η αρμόδια εθνική αρχή που είναι επιφορτισμένη με καθήκοντα γενικής εξερεύνησης, με σκοπό να συμβάλει στον συντονισμό των εθνικών προγραμμάτων εξερεύνησης που αναφέρονται στο άρθρο 18·

γ)  υποομάδα στην οποία συμμετέχουν εθνικοί οργανισμοί εφοδιασμού και ενημέρωσης που καλύπτουν κρίσιμες πρώτες ύλες ή, ελλείψει οργανισμού αυτού του είδους, η αρμόδια εθνική αρχή που είναι επιφορτισμένη με το θέμα αυτό, με σκοπό να συμβάλει στην εκτέλεση των καθηκόντων παρακολούθησης που καθορίζονται στο άρθρο 19·

δ)  υποομάδα στην οποία συμμετέχουν εθνικοί οργανισμοί αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για τα στρατηγικά αποθέματα ή, ελλείψει οργανισμού ή αρχής αυτού του είδους, η αρμόδια εθνική αρχή που είναι επιφορτισμένη με το θέμα αυτό, με σκοπό να συμβάλει στην παρακολούθηση των στρατηγικών αποθεμάτων που καθορίζονται στο άρθρο 22· αυτή η υποομάδα μπορεί ιδίως να προσκαλεί τρίτες χώρες-εταίρους που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις με σκοπό την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σε σχέση με τα στρατηγικά αποθέματα·

δα)  υποομάδα που συγκεντρώνει βιομηχανικές συμμαχίες και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη της βιομηχανίας από ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών, με σκοπό να συμβάλουν στη διαδικασία υποβολής ενδεχόμενου αιτήματος για τροποποιήσεις του καταλόγου πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας ή κρίσιμων πρώτων υλών που ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 3 και στο άρθρο 4 παράγραφος 4, καθώς και στην αξιολόγηση των στρατηγικών έργων και των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων σύμφωνα με το άρθρο 33, με έμφαση επίσης σε εκπροσώπους των ΜΜΕ σε όλα τα κράτη μέλη προκειμένου να συζητηθεί η συμμετοχή των ΜΜΕ στις αλυσίδες αξίας πρώτων υλών και οι δυνατότητες ενίσχυσης της συμμετοχής των ΜΜΕ·

δβ)  υποομάδα που θα διεξάγει συζητήσεις και θα συντονίζει τις εργασίες για τις στρατηγικές εταιρικές σχέσεις σύμφωνα με το άρθρο 33, διασφαλίζοντας τη συνεργασία με άλλα σχετικά συντονιστικά φόρουμ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν συσταθεί ως μέρος της στρατηγικής «Global Gateway» και εκπροσώπους εταιρειών κατά μήκος της αλυσίδας αξίας κρίσιμων πρώτων υλών· εκπρόσωποι οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και της ακαδημαϊκής κοινότητας προσκαλούνται, κατά περίπτωση, ως παρατηρητές στις συνεδριάσεις αυτής της υποομάδας·

6α.   Το συμβούλιο τηρεί ενήμερο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τις επικείμενες συνεδριάσεις του, συμπεριλαμβανομένων των μόνιμων ή προσωρινών υποομάδων του, και για τις αντίστοιχες ημερήσιες διατάξεις.

7.   Όταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν παρίσταται στις εν λόγω συνεδριάσεις, το συμβούλιο τηρεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τακτικά ενήμερο για τις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν στις εν λόγω συνεδριάσεις.

Κατά περίπτωση, τα μέλη του συμβουλίου προσκαλούν εμπειρογνώμονες που εκπροσωπούν τη βιομηχανία, την κοινωνία των πολιτών, την ακαδημαϊκή κοινότητα, τις συνδικαλιστικές ενώσεις, άλλα τρίτα μέρη ή εκπροσώπους τρίτων χωρών, καθώς και εκπροσώπους των τοπικών και περιφερειακών αρχών να παρίστανται στις συνεδριάσεις των μόνιμων ή προσωρινών υποομάδων που αναφέρονται στην παράγραφο 6 ως παρατηρητές ή να υποβάλλουν γραπτές παρατηρήσεις. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στους εκπροσώπους των ΜΜΕ, οι οποίοι καλούνται να συμμετάσχουν σε όλες τις συνεδριάσεις και συζητήσεις που αφορούν αυτές ή τη συμμετοχή τους στην αλυσίδα αξίας των πρώτων υλών, τόσο σε επίπεδο συμβουλίου όσο και σε επίπεδο υποομάδας.

Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, το συμβούλιο διασφαλίζει, κατά περίπτωση, τον συντονισμό, τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών με τις σχετικές δομές αντιμετώπισης κρίσεων και ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων που έχουν συσταθεί δυνάμει του δικαίου της Ένωσης.

8.  Το συμβούλιο λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση του ασφαλούς χειρισμού και της ασφαλούς επεξεργασίας εμπιστευτικών και εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών σύμφωνα με το άρθρο 44.

9.  Το συμβούλιο καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη συναίνεσης.

Κεφάλαιο 8

Κατ’ εξουσιοδότηση αρμοδιότητες και διαδικασία επιτροπής

Άρθρο 36

Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.  Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.  Η εξουσία έκδοσης των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2, στο άρθρο 4 παράγραφος 2, στο άρθρο 5 παράγραφος 2, στο άρθρο 27 παράγραφος 12, στο άρθρο 28 παράγραφος 2 και στο άρθρο 30 παράγραφοι 1 και 5 ανατίθεται στην Επιτροπή για περίοδο οκτώ ετών από την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: έναν μήνα μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με την εξουσία που της έχει ανατεθεί το αργότερο εννέα μήνες πριν από τη λήξη της οκταετούς περιόδου. Η εξουσιοδότηση ανανεώνεται σιωπηρά για περιόδους ίδιας διάρκειας, εκτός αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο προβάλουν αντιρρήσεις το αργότερο εντός τριών μηνών πριν από τη λήξη της κάθε περιόδου.

3.  Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μπορούν ανά πάσα στιγμή να ανακαλέσουν την εξουσιοδότηση που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2, στο άρθρο 4 παράγραφος 2, στο άρθρο 5 παράγραφος 2, στο άρθρο 27 παράγραφος 12, στο άρθρο 28 παράγραφος 2 και στο άρθρο 30 παράγραφοι 1 και 5. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Παράγει αποτελέσματα από την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτήν. Δεν θίγει το κύρος των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη.

4.  Προτού εκδώσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή διεξάγει διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες που ορίζουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις αρχές της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου. Η διαβούλευση με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών πραγματοποιείται μετά τη διαβούλευση βάσει του άρθρου 14.

5.  Η Επιτροπή, μόλις εκδώσει μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.  Κάθε κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2, το άρθρο 4 παράγραφος 2, το άρθρο 5 παράγραφος 2, το άρθρο 27 παράγραφος 12, το άρθρο 28 παράγραφος 2 και το άρθρο 30 παράγραφοι 1 και 5 αρχίζει να ισχύει μόνο εφόσον δεν διατυπωθούν αντιρρήσεις είτε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είτε από το Συμβούλιο εντός προθεσμίας δύο μηνών από την κοινοποίηση της πράξης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή εάν, προτού λήξει αυτή η προθεσμία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν πρόκειται να προβάλουν αντίρρηση. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά [δύο μήνες] κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

Άρθρο 37

Διαδικασία επιτροπής

1.  Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή για την εφαρμογή του [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στην παρούσα πράξη]. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.  Όταν γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

3.  Όταν γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Κεφάλαιο 9

Τροποποιήσεις

Άρθρο 38

Τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 τροποποιείται ως εξής:

1)  στο παράρτημα I, στην πρώτη στήλη προστίθεται νέα σειρά «ΙΘ. Έργα κρίσιμων πρώτων υλών»·

2)  στο παράρτημα I, στη δεύτερη στήλη, στη σειρά «ΙΘ. Έργα κρίσιμων πρώτων υλών» προστίθενται τα ακόλουθα σημεία:"

«1. πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης»

«2. πληροφορίες σχετικά με τις χρηματοδοτικές και επενδυτικές υπηρεσίες»

«3. πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης σε επίπεδο Ένωσης ή κρατών μελών»

«4. πληροφορίες σχετικά με τις υπηρεσίες στήριξης των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένης, ενδεικτικά, της εταιρικής φορολογικής δήλωσης, της τοπικής φορολογικής νομοθεσίας, του εργατικού δικαίου»·

3)  στο παράρτημα II, στην πρώτη στήλη προστίθεται νέα σειρά «Έργα κρίσιμων πρώτων υλών»·

4)  στο παράρτημα II, στη δεύτερη στήλη, στη σειρά «Έργα κρίσιμων πρώτων υλών» προστίθεται το ακόλουθο σημείο:"

«Διαδικασίες που αφορούν όλες τις σχετικές διοικητικές άδειες για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων οικοδομικών, χημικών αδειών, αδειών σύνδεσης στο δίκτυο, περιβαλλοντικών αξιολογήσεων και εγκρίσεων, όπου απαιτούνται, και οι οποίες περιλαμβάνουν όλες τις διοικητικές αιτήσεις και διαδικασίες»·

5)  στο παράρτημα II, στην τρίτη στήλη, στη σειρά «Έργα κρίσιμων πρώτων υλών» προστίθεται το ακόλουθο σημείο:"

«Όλες οι εκροές που αφορούν τις διαδικασίες από τη βεβαίωση της εγκυρότητας της αίτησης έως την κοινοποίηση της εμπεριστατωμένης απόφασης σχετικά με το αποτέλεσμα της διαδικασίας από την υπεύθυνη αρμόδια εθνική αρχή»·

6)  στο παράρτημα ΙΙΙ προστίθεται το ακόλουθο σημείο:"

«9) Οι εθνικές αρμόδιες αρχές που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 του [ΕΕ: να προστεθεί παραπομπή στην παρούσα πρόταση]».

Άρθρο 39

Τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1020 τροποποιείται ως εξής:

1)  στο άρθρο 4 παράγραφος 5, το κείμενο «(ΕΕ) 2016/425(35) και (ΕΕ) 2016/426(36)» αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «(ΕΕ) 2016/425 (*), (ΕΕ) 2016/426 (**) και [(ΕΕ) [...] [έτος έκδοσης του παρόντος κανονισμού]/... (***)]»·

2)  στο παράρτημα I προστίθεται το ακόλουθο σημείο: «X [ΕΕ: να συμπληρωθεί ο επόμενος αύξων αριθμός] Κανονισμός (ΕΕ) .../... σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020 [ΕΕ: να προστεθούν τα στοιχεία δημοσίευσης του παρόντος κανονισμού], στον βαθμό που αφορά τις απαιτήσεις του άρθρου 27, 28 ή 30 του εν λόγω κανονισμού.

Άρθρο 40

Τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858

Το παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858 τροποποιείται ως εξής:

στο μέρος I, προστίθεται στον πίνακα η ακόλουθη εγγραφή:"

Άρθρο 41

Τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 168/2013

Το παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013 τροποποιείται ως εξής:

στο μέρος I, προστίθεται στον πίνακα η ακόλουθη εγγραφή:"

Κεφάλαιο 10

Τελικές διατάξεις

Άρθρο 42

Παρακολούθηση της προόδου

1.  Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τις συμβουλές του συμβουλίου, παρακολουθεί την πρόοδο ως προς την επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 και δημοσιεύει, τουλάχιστον ανά τριετία, έκθεση στην οποία περιγράφεται λεπτομερώς η πρόοδος της Ένωσης ως προς την επίτευξη των εν λόγω στόχων.

Η πρώτη έκθεση καταρτίζεται έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: τέσσερα έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού].

2.  Η έκθεση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνει ποσοτικές πληροφορίες σχετικά με τον βαθμό της προόδου που έχει σημειώσει η Ένωση ως προς την επίτευξη των δεικτών αναφοράς που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχεία α) και β).

2α.  Τα καθήκοντα παρακολούθησης που προβλέπονται στο παρόν άρθρο δεν δημιουργούν υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις ή άλλους οικονομικούς φορείς της αλυσίδας αξίας πρώτων υλών να υποβάλουν οποιεσδήποτε πληροφορίες στην Επιτροπή, στις αρχές του συμβουλίου ή σε οποιαδήποτε άλλη αρχή. Κάθε πληροφορία που παρέχεται από επιχειρήσεις σύμφωνα με το παρόν άρθρο παρέχεται σε απολύτως εθελοντική βάση και ανά πάσα στιγμή τυγχάνει επεξεργασίας σύμφωνα με το άρθρο 44.

2β.  Η Επιτροπή παρακολουθεί διαρκώς την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, προκειμένου να αποτρέψει τυχόν ασυνέπειες μεταξύ άλλων ενωσιακών νομοθετικών διατάξεων και του παρόντος κανονισμού. Για αυτόν τον σκοπό, η Επιτροπή δημοσιεύει, εντός … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: ένα έτος μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], έκθεση για τη συνέπεια του παρόντος κανονισμού με άλλες νομοθετικές διατάξεις της Ένωσης.

Άρθρο 43

Υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη

1.  Τα κράτη μέλη αποστέλλουν ετησίως στην Επιτροπή έκθεση η οποία περιέχει τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 18 παράγραφος 4, στο άρθρο 20 παράγραφοι 1 και 2, στο άρθρο 21 παράγραφος 1, στο άρθρο 22 παράγραφος 5 και στο άρθρο 25 παράγραφος 6. Η πρώτη έκθεση αποστέλλεται την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: ένα έτος μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού].

2.  Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την καθιέρωση υποδείγματος όσον αφορά τις εκθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Στο υπόδειγμα μπορεί να αναφέρεται ο τρόπος διατύπωσης των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία του άρθρου 37 παράγραφος 2.

3.  Οι πληροφορίες οι οποίες περιέχονται στις εκθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 αντιμετωπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 44.

3α.  Η υποβολή εκθέσεων που προβλέπεται στο παρόν άρθρο δεν δημιουργεί υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις ή άλλους οικονομικούς φορείς της αλυσίδας αξίας πρώτων υλών να υποβάλουν οποιεσδήποτε πληροφορίες στην Επιτροπή, στις αρχές του συμβουλίου ή σε οποιαδήποτε άλλη αρχή. Κάθε πληροφορία που παρέχεται από επιχειρήσεις σύμφωνα με το παρόν άρθρο παρέχεται σε απολύτως εθελοντική βάση και ανά πάσα στιγμή τυγχάνει επεξεργασίας σύμφωνα με το άρθρο 44.

Άρθρο 44

Μεταχείριση εμπιστευτικών πληροφοριών

1.  Οι πληροφορίες που αποκτώνται κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού χρησιμοποιούνται μόνο για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού και προστατεύονται από τη σχετική ενωσιακή και εθνική νομοθεσία.

2.  Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή διασφαλίζουν την προστασία του εμπορικού και του επιχειρηματικού απορρήτου και άλλων ευαίσθητων, εμπιστευτικών και διαβαθμισμένων πληροφοριών που αποκτώνται και παράγονται κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων των συστάσεων και των μέτρων που πρέπει να ληφθούν, σύμφωνα με το ενωσιακό και το αντίστοιχο εθνικό δίκαιο.

3.  Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή διασφαλίζουν ότι οι διαβαθμισμένες πληροφορίες που παρέχονται ή ανταλλάσσονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού δεν υποχαρακτηρίζονται ούτε αποχαρακτηρίζονται χωρίς την προηγούμενη γραπτή συγκατάθεση της πηγής προέλευσης.

4.  Ωστόσο, εάν ένα κράτος μέλος εκτιμά ότι η υποβολή συγκεντρωτικών πληροφοριών στο πλαίσιο του άρθρου 21 μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντά του στον τομέα της εθνικής ασφάλειας, δύναται να προβάλει αντιρρήσεις στην υποβολή των εν λόγω πληροφοριών από την Επιτροπή μέσω αιτιολογημένης ειδοποίησης.

5.  Η Επιτροπή και οι εθνικές αρχές, οι υπάλληλοί τους, το λοιπό προσωπικό τους και άλλα πρόσωπα που εργάζονται υπό την εποπτεία των εν λόγω αρχών διασφαλίζουν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που λαμβάνουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων και των δραστηριοτήτων τους. Η υποχρέωση αυτή ισχύει και για όλους τους εκπροσώπους των κρατών μελών, τους παρατηρητές, τους εμπειρογνώμονες και άλλους συμμετέχοντες που παρίστανται στις συνεδριάσεις του συμβουλίου σύμφωνα με το άρθρο 35.

Άρθρο 45

Κυρώσεις

12 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού, τα κράτη μέλη καθορίζουν το σύστημα κυρώσεων που επιβάλλουν στις παραβάσεις του παρόντος κανονισμού και λαμβάνουν κάθε αναγκαίο μέτρο για τη διασφάλιση της εφαρμογής τους. Οι προβλεπόμενες κυρώσεις είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν αμελλητί τους εν λόγω κανόνες και τα εν λόγω μέτρα στην Επιτροπή και την ενημερώνουν αμελλητί σχετικά με κάθε μεταγενέστερη τροποποίησή τους.

Άρθρο 46

Αξιολόγηση

1.  Έως την/τις … [ΕΕ: να προστεθεί η ημερομηνία: πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού], η Επιτροπή προβαίνει σε αξιολόγηση του παρόντος κανονισμού σε σχέση με τους στόχους που επιδιώκει και υποβάλλει σχετική έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.

2.  Στην έκθεση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 αξιολογείται τουλάχιστον η σκοπιμότητα του καθορισμού ανώτατων ορίων περιβαλλοντικού αποτυπώματος για τις κρίσιμες πρώτες ύλες για τις οποίες έχουν εγκριθεί κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης καθώς και η ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης των αλυσίδων εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες μετά το 2030.

Άρθρο 47

Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

…,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Η Πρόεδρος Ο/Η Πρόεδρος

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

Πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας

Τμήμα 1

Κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας

Θεωρούνται στρατηγικές οι ακόλουθες πρώτες ύλες:

-α)   Αργίλιο [Τροπολογία 5]

α)  Βισμούθιο

β)  Βόριο — μεταλλουργικής ποιότητας

γ)  Κοβάλτιο

δ)  Χαλκός

ε)  Γάλλιο

στ)  Γερμάνιο

ζ)  Λίθιο — βαθμός κατάλληλος για συσσωρευτές

η)  Μεταλλικό μαγνήσιο

θ)  Μαγγάνιο — βαθμός κατάλληλος για συσσωρευτές

ι)  Φυσικός γραφίτης — βαθμός κατάλληλος για συσσωρευτές

ια)  Νικέλιο — βαθμός κατάλληλος για συσσωρευτές

ιβ)  Μέταλλα της ομάδας του λευκόχρυσου

ιγ)  Σπάνιες γαίες για μαγνήτες (Nd, Pr, Tb, Dy, Gd, Sm και Ce)

ιδ)  Πυριτιούχο μέταλλο

ιε)  Μεταλλικό τιτάνιο

ιστ)  Βολφράμιο

Τμήμα 2

Μεθοδολογία επιλογής πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας

1.  Η στρατηγική σημασία καθορίζεται με βάση τη συνάφεια μιας πρώτης ύλης για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και για τις εφαρμογές στους τομείς της άμυνας και του διαστήματος, λαμβανομένων υπόψη των εξής:

α)  του όγκου των στρατηγικών τεχνολογιών που χρησιμοποιούν την πρώτη ύλη ως εισροή·

β)  της ποσότητας της πρώτης ύλης που απαιτείται για την παραγωγή σχετικών στρατηγικών τεχνολογιών·

γ)  της αναμενόμενης παγκόσμιας ζήτησης σχετικών στρατηγικών τεχνολογιών.

2.  Η προβλεπόμενη αύξηση της ζήτησης (DF/C) υπολογίζεται ως εξής:

όπου:

DF: η προβλεπόμενη ζήτηση πρώτης ύλης για ένα έτος αναφοράς·

GS: η παγκόσμια ετήσια παραγωγή πρώτης ύλης για μια περίοδο αναφοράς.

3.  Η δυσκολία αύξησης της παραγωγής καθορίζεται λαμβανομένων υπόψη τουλάχιστον των εξής:

α)  της τρέχουσας κλίμακας παραγωγής (PS) μιας πρώτης ύλης για μια περίοδο αναφοράς, η οποία υπολογίζεται ως εξής:

όπου:

log10: ένας κοινός αλγόριθμος·

GS: η παγκόσμια ετήσια παραγωγή μιας πρώτης ύλης για μια περίοδο αναφοράς·

β)  της αναλογίας αποθεμάτων/παραγωγής (R/P) μιας πρώτης ύλης, η οποία υπολογίζεται ως εξής:

όπου:

R: γνωστά αποθέματα οικονομικά εξορύξιμων γεωλογικών πόρων μιας πρώτης ύλης·

GS: η παγκόσμια ετήσια παραγωγή πρώτης ύλης για μια περίοδο αναφοράς.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Κρίσιμες πρώτες ύλες

Τμήμα 1

Κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών

Θεωρούνται κρίσιμες οι ακόλουθες πρώτες ύλες:

α)  Αντιμόνιο

β)  Αρσενικό

γ)  Βωξίτης

δ)  Βαρίτης

ε)  Βηρύλλιο

στ)  Βισμούθιο

ζ)  Βόριο

η)  Κοβάλτιο

θ)  Άνθρακας οπτανθρακοποίησης

ι)  Χαλκός

ια)  Άστριος

ιβ)  Αργυραδάμας

ιγ)  Γάλλιο

ιδ)  Γερμάνιο

ιε)  Άφνιο

ιστ)  Ήλιο

ιζ)  Βαριές σπάνιες γαίες

ιη)  Ελαφρές σπάνιες γαίες

ιθ)  Λίθιο

κ)  Μαγνήσιο

κα)  Μαγγάνιο

κβ)  Φυσικός γραφίτης

κγ)  Νικέλιο — βαθμός κατάλληλος για συσσωρευτές

κδ)  Νιόβιο

κε)  Φωσφορίτης

κστ)  Φωσφόρος

κζ)  Μέταλλα της ομάδας του λευκόχρυσου

κη)  Σκάνδιο

κθ)  Πυριτιούχο μέταλλο

λ)  Στρόντιο

λα)  Ταντάλιο

λβ)  Μεταλλικό τιτάνιο

λγ)  Βολφράμιο

λδ)  Βανάδιο

Τμήμα 2

Υπολογισμός της οικονομικής σημασίας και του κινδύνου εφοδιασμού

1.  Η οικονομική σημασία (EI) μιας πρώτης ύλης υπολογίζεται ως εξής:

όπου:

As: το ποσοστό της τελικής χρήσης της πρώτης ύλης σε τομέα της NACE (διψήφιο επίπεδο)·

Qs: η προστιθέμενη αξία του σχετικού τομέα της NACE (διψήφιο επίπεδο)·

SIEI: ο δείκτης υποκατάστασης που σχετίζεται με την οικονομική σημασία.

2.  Ο δείκτης υποκατάστασης μιας πρώτης ύλης που σχετίζεται με την οικονομική σημασία (SIEI) υπολογίζεται ως εξής:

όπου:

i: δηλώνει επιμέρους υποκατάστατο·

a: δηλώνει επιμέρους εφαρμογή της πρώτης ύλης·

SCP: η παράμετρος απόδοσης ως προς το κόστος του υποκατάστατου·

Share: το ποσοστό των πρώτων υλών σε εφαρμογή τελικής χρήσης·

Subshare: το επιμέρους ποσοστό κάθε υποκατάστατου σε κάθε εφαρμογή.

3.  Ο κίνδυνος εφοδιασμού (SR) μιας πρώτης ύλης υπολογίζεται ως εξής:

όπου:

GS: η παγκόσμια ετήσια παραγωγή μιας πρώτης ύλης για μια περίοδο αναφοράς·

EU sourcing: οι πραγματικές πηγές εφοδιασμού της ΕΕ, δηλαδή η εσωτερική παραγωγή της ΕΕ συν άλλες χώρες που εισάγουν στην ΕΕ·

HHI: ο δείκτης Herfindahl-Hirschman (που χρησιμοποιείται ως προσεγγιστική τιμή για τη συγκέντρωση ανά χώρα)·

WGI: ο κλιμακούμενος δείκτης παγκόσμιας διακυβέρνησης (World Governance Index) (που χρησιμοποιείται ως προσεγγιστική τιμή για τη διακυβέρνηση ανά χώρα)·

t: η εμπορική παράμετρος για την προσαρμογή του WGI, η οποία καθορίζεται λαμβανομένων υπόψη των δυνητικών εξαγωγικών δασμών (που μετριάζονται ενδεχομένως με ισχύουσα εμπορική συμφωνία), των ποσοστώσεων φυσικών εξαγωγών ή των απαγορεύσεων εξαγωγών που επιβάλλει μια χώρα·

IR: η εξάρτηση από τις εισαγωγές·

EoLRIR: ο βαθμός εισροής από ανακύκλωση στο τέλος του κύκλου ζωής, δηλαδή η αναλογία των εισροών δευτερογενούς υλικού (που ανακυκλώνονται από παλαιά απορρίμματα) προς το σύνολο των εισροών μιας πρώτης ύλης (πρωτογενούς και δευτερογενούς)·

SISR: ο δείκτης υποκατάστασης που σχετίζεται με τον κίνδυνο εφοδιασμού.

4.  Η εξάρτηση από τις εισαγωγές όσον αφορά τις πρώτες ύλες υπολογίζεται ως εξής:

5.  Ο δείκτης Herfindahl-Hirschman (HHIWGI) μιας πρώτης ύλης υπολογίζεται ως εξής:

όπου:

Sc: το ποσοστό της χώρας «c» στον παγκόσμιο εφοδιασμό (ή στις προμήθειες της ΕΕ) της πρώτης ύλης·

WGIc: ο κλιμακούμενος δείκτης παγκόσμιας διακυβέρνησης της χώρας «c»·

tc: η εμπορική παράμετρος μιας χώρας για την προσαρμογή του WGI, η οποία καθορίζεται λαμβανομένων υπόψη των δυνητικών εξαγωγικών δασμών (που μετριάζονται ενδεχομένως με ισχύουσα εμπορική συμφωνία), των ποσοστώσεων φυσικών εξαγωγών ή των απαγορεύσεων εξαγωγών που επιβάλλονται από μια χώρα.

6.  Ο δείκτης υποκατάστασης μιας πρώτης ύλης που σχετίζεται με τον κίνδυνο εφοδιασμού (SISR) υπολογίζεται ως εξής:

όπου:

i: δηλώνει επιμέρους υποκατάστατο·

a: δηλώνει επιμέρους εφαρμογή του υποψήφιου υλικού·

SP: η παραγωγή του υποκατάστατου, η οποία αντικατοπτρίζει την παγκόσμια παραγωγή του υποκατάστατου και του υλικού·

SCr: η κρισιμότητα του υποκατάστατου, λαμβανομένου υπόψη του αν το ίδιο το υποκατάστατο είναι κρίσιμη πρώτη ύλη·

SCo: η συμπαραγωγή του υποκατάστατου, λαμβανομένου υπόψη του αν το υποκατάστατο είναι πρωτογενές προϊόν ή εξορύσσεται ως παραπροϊόν ή υποπροϊόν·

Share: το ποσοστό των υποψήφιων υλικών σε εφαρμογή τελικής χρήσης·

Subshare: το επιμέρους ποσοστό κάθε υποκατάστατου σε κάθε εφαρμογή.

7.  Σε περίπτωση που διαρθρωτικές ή στατιστικές αλλαγές επηρεάζουν τη μέτρηση της οικονομικής σημασίας και του κινδύνου εφοδιασμού με οριζόντιο τρόπο για το σύνολο των υπό αξιολόγηση υλών, οι αντίστοιχες τιμές διορθώνονται για την αντιστάθμιση των εν λόγω αλλαγών.

Οι υπολογισμοί βασίζονται στον μέσο όρο των τελευταίων 5 ετών για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα. Λαμβάνονται υπόψη η προτεραιότητα, η ποιότητα και η διαθεσιμότητα των δεδομένων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ

Αξιολόγηση των κριτηρίων αναγνώρισης για στρατηγικά έργα

1.  Κατά την αξιολόγηση σχετικά με το αν ένα έργο στην Ένωση πληροί το κριτήριο που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α), λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

α)  αν το έργο συμβάλλει στην επίτευξη των δεικτών αναφοράς που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α) ή στην υποκατάσταση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας στις αλυσίδες αξίας των στρατηγικών τεχνολογιών, με ταυτόχρονη λήψη μέτρων για την επίτευξη παρόμοιου ή χαμηλότερου περιβαλλοντικού αποτυπώματος από το υλικό που υποκαθίσταται·

β)  σε περίπτωση που το έργο συμβάλλει στην επίτευξη των δεικτών αναφοράς που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α), αν το έργο συμβάλλει στη διατήρηση ή την ενίσχυση των ικανοτήτων της Ένωσης ως ποσοστό της ετήσιας κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας της Ένωσης, λαμβανομένης υπόψη της αναμενόμενης αύξησης της κατανάλωσης στην Ένωση.

βα)   αν το έργο δεν αποτελεί εμπόδιο στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ένωσης για το 2030 και το 2050.

Η συμβολή ενός έργου στον σχετικό δείκτη αναφοράς δυναμικότητας αξιολογείται, λαμβανομένων υπόψη του επιχειρηματικού σχεδίου του έργου και των τεχνικών πληροφοριών τεκμηρίωσης που περιλαμβάνονται στην αίτηση, καθώς και του εκτιμώμενου χρόνου διάθεσης του έργου στην αγορά.

2.  Κατά την αξιολόγηση σχετικά με το αν ένα έργο σε τρίτη χώρα πληροί το κριτήριο που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α), λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

α)  αν το έργο συμβάλλει στην επίτευξη των δεικτών αναφοράς που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο β) ή αν συμβάλλει στη διατήρηση της ανθεκτικότητας του εφοδιασμού της Ένωσης με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας ή στον εφοδιασμό της Ένωσης με στρατηγικές τεχνολογίες μέσω της υποκατάστασης των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας στις αλυσίδες αξίας στρατηγικών τεχνολογιών·

β)  αν το εφαρμοστέο νομικό πλαίσιο ή άλλοι όροι παρέχουν τη διασφάλιση ότι οι εμπορικές συναλλαγές και οι επενδύσεις που αφορούν το έργο δεν θα υποστούν στρεβλώσεις, λαμβανομένου κυρίως υπόψη αν η Ένωση έχει συνάψει στρατηγική εταιρική σχέση που αναφέρεται στο άρθρο 33 ή εμπορική συμφωνία που περιέχει κεφάλαιο για τις πρώτες ύλες με την οικεία τρίτη χώρα και αν αυτή συνάδει με την κοινή εμπορική πολιτική της Ένωσης·

γ)  τον βαθμό στον οποίο υπάρχουν εταιρείες οι οποίες έχουν συνάψει ή είναι διατεθειμένες να συνάψουν συμφωνίες αγοράς με τον φορέα υλοποίησης του έργου, με σκοπό τη χρήση ή την επεξεργασία των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που παράγονται από τα σχετικά έργα στην Ένωση·

δ)  αν το έργο συνάδει με τους στόχους της Ένωσης στους τομείς της αναπτυξιακής συνεργασίας και της εξωτερικής πολιτικής.

Η συμβολή ενός έργου στην επίτευξη των δεικτών αναφοράς που αναφέρονται στο στοιχείο α) αξιολογείται λαμβανομένων υπόψη του επιχειρηματικού σχεδίου του έργου και των συνοδευτικών τεχνικών πληροφοριών που περιλαμβάνονται στην αίτηση, του εκτιμώμενου χρόνου διάθεσης του έργου στην αγορά, καθώς και του ποσοστού των αποτελεσμάτων του έργου που καλύπτονται από υφιστάμενες ή δυνητικές συμφωνίες αγοράς που αναφέρονται στο στοιχείο γ). Τα στοιχεία που σχετίζονται με το στοιχείο γ) μπορούν να περιλαμβάνουν συμβατικές συμφωνίες, επιστολές προθέσεων ή μνημόνια συνεννόησης.

3.  Κατά την αξιολόγηση σχετικά με το αν ένα έργο πληροί το κριτήριο που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο β), λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

α)  η ποιότητα των μελετών σκοπιμότητας που εκπονήθηκαν ως προς τις δυνατότητες ανάπτυξης του έργου·

β)  αν η τεχνολογία που προορίζεται για χρήση έχει αποτελέσει αντικείμενο επίδειξης στο σχετικό περιβάλλον.

Οι μελέτες σκοπιμότητας που αναφέρονται στο στοιχείο α) είναι σχεδιασμένες κατά τρόπον ώστε:

α)  να αξιολογείται αν το προτεινόμενο έργο είναι πιθανό ή όχι να έχει επιτυχή έκβαση με την ανάλυση τεχνολογικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων·

β)  να προσδιορίζονται δυνητικά τεχνικά ζητήματα και προβλήματα που θα μπορούσαν να ανακύψουν κατά την εκτέλεση του έργου.

Ενδέχεται να απαιτείται η εκπόνηση περαιτέρω μελετών για την επιβεβαίωση της σκοπιμότητας του έργου.

4.  Κατά την αξιολόγηση σχετικά με το αν ένα έργο πληροί το κριτήριο που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο γ), λαμβάνεται υπόψη, κατά περίπτωση, η συμμόρφωση του έργου με τις ακόλουθες νομοθετικές πράξεις της Ένωσης ή διεθνείς πράξεις:

α)  [ΕΕ: να προστεθεί σχετική παραπομπή στην οδηγία για την εταιρική δέουσα επιμέλεια όσον αφορά τη βιωσιμότητα], στον βαθμό που έχει εφαρμογή στον φορέα υλοποίησης του έργου·

β)  [ΕΕ: να προστεθεί σχετική παραπομπή στην οδηγία για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες], στον βαθμό που έχει εφαρμογή στον φορέα υλοποίησης του έργου·

γ)  τριμερής δήλωση αρχών της ΔΟΕ σχετικά με τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και την κοινωνική πολιτική (ILO Tripartite Declaration of Principles concerning Multinational Enterprises and Social Policy)·

δ)  κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τη δέουσα επιμέλεια όσον αφορά την υπεύθυνη επιχειρηματική συμπεριφορά (OECD Due Diligence Guidance for Responsible Business Conduct), ιδίως οι κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν την καταπολέμηση της διαφθοράς (guidelines related to combatting corruption)·

ε)  κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τη δέουσα επιμέλεια όσον αφορά την υπεύθυνη διαχείριση των αλυσίδων εφοδιασμού με ορυκτά από περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις και περιοχές υψηλού κινδύνου (OECD Due Diligence Guidance for Responsible Supply Chains of Minerals from Conflict-Affected and High-Risk Areas)·

στ)  κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τη δέουσα επιμέλεια όσον αφορά την ουσιαστική συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών στον εξορυκτικό τομέα (OECD Due Diligence Guidance for Meaningful Stakeholder Engagement in the Extractive Sector)·

ζ)  αρχές του ΟΟΣΑ για την εταιρική διακυβέρνηση (OECD Principles of Corporate Governance)·

η)  κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις (OECD Guidelines for Multinational Enterprises)·

θ)  κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα (UN Guiding Principles on Business and Human Rights)·

θα)   αρχές της ελεύθερης, εκ των προτέρων και εν επιγνώσει συναίνεσης (FPIC), όπως ορίζονται στη διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων λαών, η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 2007. [Τροπολογία 11]

Οι φορείς υλοποίησης έργων μπορούν επίσης να βεβαιώνουν τη συμμόρφωση με το κριτήριο που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο γ):

α)  παρέχοντας στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το οικείο έργο έχει λάβει χωριστή πιστοποίηση στο πλαίσιο αναγνωρισμένου συστήματος που αναφέρεται στο άρθρο 29· ή

β)  αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να λάβουν πιστοποίηση για το οικείο έργο στο πλαίσιο αναγνωρισμένου συστήματος που αναφέρεται στο άρθρο 29 και παρέχοντας επαρκή στοιχεία που αποδεικνύουν ότι, κατά την υλοποίησή του, το οικείο έργο θα μπορεί να ικανοποιήσει τα κριτήρια για την εν λόγω πιστοποίηση.

βα)   για έργα στην Ένωση, αναλαμβάνοντας τη δέσμευση ότι, μόλις υλοποιηθεί, το σχετικό έργο θα συμμορφώνεται προς τη σχετική νομοθεσία της Ένωσης.

5.  Κατά την αξιολόγηση σχετικά με το αν ένα έργο στην Ένωση πληροί το κριτήριο που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο δ), λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

α)  αν συμμετέχουν στο έργο εταιρείες από διαφορετικά κράτη μέλη·

β)  αν οι δυνητικοί αγοραστές βρίσκονται επίσης σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη·

γ)  οι επιπτώσεις στη διαθεσιμότητα πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας για μεταγενέστερους χρήστες σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη.

6.  Κατά την αξιολόγηση σχετικά με το αν ένα έργο σε τρίτη χώρα πληροί το κριτήριο που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο ε), λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός στον οποίο το έργο συμβάλλει, στη σχετική τρίτη χώρα:

α)  στην ενίσχυση περισσότερων του ενός σταδίων της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών στην εν λόγω χώρα ή στην ευρύτερη περιφέρειά της·

β)  στην προώθηση ιδιωτικών επενδύσεων στην εγχώρια αλυσίδα αξίας των πρώτων υλών·

γ)  στη δημιουργία ευρύτερων οικονομικών ή κοινωνικών οφελών, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV

Κριτήρια για τα συστήματα πιστοποίησης

Ένα αναγνωρισμένο σύστημα πιστοποίησης πληροί τα ακόλουθα κριτήρια:

α)  είναι ανοικτό, υπό διαφανείς, δίκαιους και αμερόληπτους όρους, σε όλους τους οικονομικούς φορείς που είναι διατεθειμένοι και μπορούν να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του συστήματος, και υπάγεται σε πλειονομερή διακυβέρνηση·

β)  οι απαιτήσεις πιστοποίησης πρέπει να παρουσιάζουν συνοχή στο σύνολο του ενωσιακού δικαίου και περιλαμβάνουν ▌ τα εξής:

i)  απαιτήσεις για τη διασφάλιση περιβαλλοντικά βιώσιμων πρακτικών πριν από, κατά τη διάρκεια και μετά το κλείσιμο της λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για τη διασφάλιση της περιβαλλοντικής διαχείρισης και του μετριασμού των επιπτώσεων στις ακόλουθες κατηγορίες περιβαλλοντικού κινδύνου:

i)  τον αέρα, συμπεριλαμβανομένης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, όπως οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου·

ii)  τα ύδατα, συμπεριλαμβανομένων του θαλάσσιου βυθού και του θαλάσσιου περιβάλλοντος, και τη ρύπανση των υδάτων, τη χρήση των υδάτων, τις ποσότητες των υδάτων (πλημμύρες ή ξηρασίες) και την πρόσβαση σε υδάτινους πόρους·

iii)  το έδαφος, συμπεριλαμβανομένων της ρύπανσης του εδάφους, της διάβρωσης του εδάφους, της χρήσης της γης και της υποβάθμισης της γης·

iv)  τη βιοποικιλότητα, μεταξύ άλλων τη βλάβη στους οικοτόπους, στην άγρια πανίδα, στη χλωρίδα και στα οικοσυστήματα, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών οικοσυστημάτων·

v)  τις επικίνδυνες ουσίες·

vi)  τον θόρυβο και τις δονήσεις·

vii)  την ασφάλεια των μονάδων·

viii)  τη χρήση ενέργειας

ix)  τα απόβλητα και τα υπολείμματα·

ii)  απαιτήσεις για τη διασφάλιση κοινωνικά υπεύθυνων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των ανθρώπινων και των εργασιακών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της κοινοτικής ζωής των αυτοχθόνων λαών·

iii)  απαιτήσεις για τη διασφάλιση της επιχειρηματικής ακεραιότητας και διαφάνειας, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για την εφαρμογή της χρηστής διαχείρισης των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών θεμάτων και πολιτικές για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της δωροδοκίας σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ σημείο 4·

γ)  ο έλεγχος και η παρακολούθηση της συμμόρφωσης χαρακτηρίζονται από αντικειμενικότητα, βασίζονται σε πρότυπα, απαιτήσεις και διαδικασίες διεθνούς, ενωσιακού ή εθνικού επιπέδου και διενεργούνται ανεξάρτητα από τον σχετικό οικονομικό φορέα·

δ)  περιλαμβάνει επαρκείς απαιτήσεις και διαδικασίες για τη διασφάλιση της επάρκειας και της ανεξαρτησίας των υπεύθυνων ελεγκτών.

δα)  περιλαμβάνει απαιτήσεις ώστε να διασφαλίζεται η εκπόνηση έκθεσης ελέγχου σε επίπεδο τοποθεσίας.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V

Περιβαλλοντικό αποτύπωμα

1.  Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος παραρτήματος, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

α)  «δεδομένα δραστηριότητας»: οι πληροφορίες που σχετίζονται με διαδικασίες κατά τη μοντελοποίηση απογραφών στοιχείων κύκλου ζωής (LCI). Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των απογραφών στοιχείων κύκλου ζωής των αλυσίδων διαδικασιών που αντιπροσωπεύουν τις δραστηριότητες μιας διαδικασίας πολλαπλασιάζονται το καθένα με τα αντίστοιχα δεδομένα δραστηριότητας και στη συνέχεια συνδυάζονται ώστε να προκύψει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που συνδέεται με την εν λόγω διαδικασία·

β)  «κατάλογος υλών»: κατάλογος πρώτων υλών, υπομονάδων συναρμολόγησης, ενδιάμεσων μονάδων συναρμολόγησης, υπομονάδων κατασκευαστικών στοιχείων, εξαρτημάτων, καθώς και των ποσοτήτων καθενός εξ αυτών που απαιτούνται για την κατασκευή του προϊόντος που αποτελεί αντικείμενο της μελέτης·

γ)  «δεδομένα που αφορούν συγκεκριμένη εταιρεία»: δεδομένα που μετρώνται ή συλλέγονται απευθείας από μία ή περισσότερες εγκαταστάσεις (δεδομένα που αφορούν συγκεκριμένη τοποθεσία) και είναι αντιπροσωπευτικά για τις δραστηριότητες της εταιρείας. Ο όρος είναι συνώνυμος με τον όρο «πρωτογενή δεδομένα»·

δ)  «μέθοδος εκτίμησης επιπτώσεων»: το πρωτόκολλο για την ποσοτική μετατροπή των δεδομένων απογραφής στοιχείων κύκλου ζωής σε εισφορά σε περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκαλούν ανησυχία·

ε)  «κατηγορία επιπτώσεων»: κατηγορία χρήσης πόρων ή περιβαλλοντικών επιπτώσεων με την οποία σχετίζονται τα δεδομένα της απογραφής στοιχείων κύκλου ζωής·

στ)  «κύκλος ζωής»: τα διαδοχικά και αλληλοσυνδεόμενα στάδια της ζωής ενός συστήματος προϊόντων, από την αγορά των πρώτων υλών ή τη δημιουργία από φυσικούς πόρους έως την τελική διάθεση (ISO 14040:2006)·

ζ)  «απογραφή στοιχείων του κύκλου ζωής (LCI)»: το συνδυασμένο σύνολο ανταλλαγών στοιχειωδών ροών, ροών αποβλήτων και ροών προϊόντων σε ένα σύνολο δεδομένων LCI·

η)  «σύνολο δεδομένων απογραφής στοιχείων του κύκλου ζωής (LCI)»: έγγραφο ή αρχείο με πληροφορίες για τον κύκλο ζωής συγκεκριμένου προϊόντος ή άλλη αναφορά (π.χ. τοποθεσία, διεργασία), που καλύπτει περιγραφικά μεταδεδομένα και ποσοτική απογραφή στοιχείων του κύκλου ζωής. Ένα σύνολο δεδομένων LCI θα μπορούσε να είναι σύνολο δεδομένων μοναδιαίας διεργασίας, με εν μέρει συγκεντρωτικά δεδομένα ή ένα σύνολο συγκεντρωτικών δεδομένων·

i)  «δευτερογενή δεδομένα»: δεδομένα που δεν προέρχονται από συγκεκριμένη διαδικασία εντός της αλυσίδας εφοδιασμού της εταιρείας που διενεργεί μελέτη περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Πρόκειται για δεδομένα τα οποία δεν αποτελούν αντικείμενο άμεσης συλλογής, μέτρησης ή εκτίμησης από την εταιρεία, αλλά προέρχονται από βάση δεδομένων LCI τρίτου ή από άλλες πηγές. Τα δευτερογενή δεδομένα περιλαμβάνουν δεδομένα μέσου όρου του κλάδου (π.χ. από δημοσιευμένα στοιχεία παραγωγής, κρατικές στατιστικές και κλαδικές ενώσεις), βιβλιογραφικές μελέτες, τεχνικές μελέτες και διπλώματα ευρεσιτεχνίας, και μπορεί επίσης να βασίζονται σε χρηματοοικονομικά δεδομένα και να περιέχουν προσεγγιστικά δεδομένα, καθώς και άλλα γενικά δεδομένα. Τα πρωτογενή δεδομένα που αποτελούν αντικείμενο οριζόντιας διαδικασίας συγκέντρωσης θεωρούνται δευτερογενή δεδομένα·

ι)  «όριο συστήματος»: οι πτυχές που περιλαμβάνονται ή εξαιρούνται από τη μελέτη κύκλου ζωής.

Επιπλέον, οι κανόνες υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μιας κρίσιμης πρώτης ύλης περιλαμβάνουν κάθε περαιτέρω ορισμό που είναι αναγκαίος για την ερμηνεία τους.

2.  Πεδίο εφαρμογής

Το παρόν παράρτημα παρέχει ουσιώδη στοιχεία σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κρίσιμων πρώτων υλών.

Οι κανόνες υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος συγκεκριμένων κρίσιμων πρώτων υλών βασίζονται στα ουσιώδη στοιχεία που περιλαμβάνονται στο παρόν παράρτημα, λαμβανομένων υπόψη επιστημονικώς ορθών μεθόδων αξιολόγησης και σχετικών διεθνών προτύπων στον τομέα της αξιολόγησης του κύκλου ζωής.

Ο υπολογισμός του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μιας κρίσιμης πρώτης ύλης βασίζεται στον κατάλογο υλών, στην ενέργεια, στις μεθόδους παραγωγής και στα βοηθητικά υλικά που χρησιμοποιούνται στις εγκαταστάσεις που συμμετέχουν στην παραγωγή κρίσιμων πρώτων υλών.

Κατά τη θέσπιση κανόνων υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος συγκεκριμένων κρίσιμων πρώτων υλών, η Επιτροπή επιδιώκει να διασφαλίσει τη συνέπεια με τους κανόνες υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων στα οποία χρησιμοποιούνται οι σχετικές κρίσιμες πρώτες ύλες.

3.  Δηλωθείσα μονάδα

Η δηλωθείσα μονάδα είναι 1 kg του σχετικού είδους κρίσιμης πρώτης ύλης.

Οι κανόνες υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος συγκεκριμένων κρίσιμων πρώτων υλών μπορούν να ορίζουν υψηλότερη τιμή μεταξύ των χαμηλότερων δηλωθεισών μονάδων, εκφρασμένη σε kg, όπου αυτό είναι αναγκαίο για τη συνεκτίμηση της φύσης ή της χρήσης της σχετικής κρίσιμης πρώτης ύλης.

Όλα τα ποσοτικά δεδομένα εισροών και εκροών που συλλέγονται από τον κατασκευαστή για τον ποσοτικό προσδιορισμό του αποτυπώματος άνθρακα υπολογίζονται σε σχέση με τη συγκεκριμένη δηλωθείσα μονάδα.

4.  Όριο συστήματος

Η εξόρυξη, η συμπύκνωση και ο εξευγενισμός είναι τα τρία στάδια του κύκλου ζωής που πρέπει να περιλαμβάνονται στο όριο συστήματος των πρωτογενών κρίσιμων πρώτων υλών με τις ακόλουθες διαδικασίες (κατά περίπτωση, ανάλογα με τη συγκεκριμένη πρώτη ύλη):

α)  ανάντη διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης της εξόρυξης μεταλλευμάτων για την παραγωγή πρώτων υλών, της παραγωγής και της προμήθειας (συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς) χημικών ουσιών, βοηθητικών ουσιών, της παραγωγής και της προμήθειας (συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς) καυσίμων, της παραγωγής και της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και της μεταφοράς υλικών με οχήματα που δεν ανήκουν ή δεν τα εκμεταλλεύεται η επιχείρηση·

β)  μεταφορά μεταλλευμάτων, εμπλουτισμένων μεταλλευμάτων και πρώτων υλών με οχήματα τα οποία ανήκουν στην επιχείρηση ή τα εκμεταλλεύεται η επιχείρηση·

γ)  αποθήκευση μεταλλευμάτων, εμπλουτισμένων μεταλλευμάτων και πρώτων υλών·

δ)  θραύση και καθαρισμός μεταλλευμάτων·

ε)  παραγωγή εμπλουτισμένων πρώτων υλών·

στ)  εξόρυξη μετάλλων (με χημικά, φυσικά ή βιολογικά μέσα)·

ζ)  τήξη·

η)  μετατροπή μετάλλων·

i)  καθαρισμός σκωρίας·

ι)  εξευγενισμός μετάλλων·

ια)  ηλεκτρόλυση μετάλλων·

ιβ)  χύτευση ή συσκευασία μετάλλων·

ιγ)  επεξεργασία αναλωμένων υλικών και σκωρίας·

ιδ)  όλες οι σχετικές βοηθητικές διαδικασίες, όπως η επεξεργασία λυμάτων (επιτόπου, συμπεριλαμβανομένης της επεξεργασίας των υδάτων επεξεργασίας, της άμεσης ψύξης, των υδάτων και των επιφανειακών απορροών), τα συστήματα μείωσης των αερίων (μεταξύ άλλων όσον αφορά τα πρωτογενή και τα δευτερογενή αέρια απόβλητα), οι λέβητες (συμπεριλαμβανομένης της προεπεξεργασίας του ύδατος τροφοδοσίας), η εσωτερική εφοδιαστική.

Στο όριο συστήματος των δευτερογενών κρίσιμων πρώτων υλών (για τον ορισμό του σταδίου του κύκλου ζωής της ανακύκλωσης), περιλαμβάνονται οι ακόλουθες διαδικασίες (κατά περίπτωση, ανάλογα με τη συγκεκριμένη ανακυκλωμένη πρώτη ύλη):

α)  ανάντη διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης της τροφοδοσίας πρώτων υλών (άχρηστα υλικά και εμπλουτισμένος πρωτογενής χαλκός), της παραγωγής και της προμήθειας (μεταφορά) χημικών ουσιών, βοηθητικών ουσιών, της παραγωγής και της προμήθειας (μεταφορά) καυσίμων, της παραγωγής και της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και της μεταφοράς υλικών με οχήματα που δεν ανήκουν στην επιχείρηση·

β)  μεταφορά εμπλουτισμένων μεταλλευμάτων και άχρηστων υλικών με οχήματα τα οποία ανήκουν στην επιχείρηση ή τα εκμεταλλεύεται η επιχείρηση·

γ)  αποθήκευση άχρηστων υλικών, εμπλουτισμένων μεταλλευμάτων και πρώτων υλών·

δ)  προεπεξεργασία δευτερογενών υλικών·

ε)  τήξη·

στ)  μετατροπή μετάλλων·

ζ)  εξευγενισμός μετάλλων·

η)  ηλεκτρόλυση μετάλλων·

θ)  χύτευση ή συσκευασία μετάλλων·

ι)  επεξεργασία αναλωμένων υλικών·

ια)  όλες οι σχετικές βοηθητικές διαδικασίες, όπως η επεξεργασία λυμάτων (επιτόπου, συμπεριλαμβανομένης της επεξεργασίας των υδάτων επεξεργασίας, της άμεσης ψύξης, των υδάτων και των επιφανειακών απορροών), τα συστήματα μείωσης των αερίων (μεταξύ άλλων όσον αφορά τα πρωτογενή και τα δευτερογενή αέρια απόβλητα), οι λέβητες (συμπεριλαμβανομένης της προεπεξεργασίας του ύδατος τροφοδοσίας) και η εσωτερική εφοδιαστική.

Η φάση της χρήσης ή η φάση του τέλους του κύκλου ζωής εξαιρείται από τους υπολογισμούς του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, δεδομένου ότι τελεί υπό την άμεση επιρροή του υπεύθυνου οικονομικού φορέα. Είναι δυνατόν να εξαιρούνται και άλλες διαδικασίες, σε περίπτωση που η συμβολή τους στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα μιας συγκεκριμένης κρίσιμης πρώτης ύλης είναι ασήμαντη.

5.  Κατηγορίες επιπτώσεων

Οι κανόνες υπολογισμού προσδιορίζουν την κατηγορία ή τις κατηγορίες επιπτώσεων που πρέπει να περιλαμβάνεται ή να περιλαμβάνονται στον υπολογισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος καθώς και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η επιλογή βασίζεται στην ανάλυση σημείων αιχμής, η οποία διενεργείται σύμφωνα με επιστημονικώς ορθές μεθόδους που αναπτύσσονται σε διεθνές επίπεδο και λαμβάνουν υπόψη τα εξής:

α)  τη σχετική σημασία των διαφόρων επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένης της σχετικής σημασίας τους όσον αφορά τις κλιματικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις·

β)  τις ανάγκες των κατάντη εταιρειών οι οποίες επιθυμούν να γνωστοποιούν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των κρίσιμων πρώτων υλών που χρησιμοποιούν.

6.  Χρήση συνόλων δεδομένων που αφορούν συγκεκριμένη εταιρεία και δευτερογενών συνόλων δεδομένων

Οι κανόνες υπολογισμού προσδιορίζουν τη χρήση συνόλων που αφορούν συγκεκριμένη εταιρεία ή δευτερογενών συνόλων δεδομένων για όλες τις σχετικές διαδικασίες και όλα τα σχετικά υλικά. Εάν οι κανόνες υπολογισμού προβλέπουν την επιλογή μεταξύ συνόλου δεδομένων που αφορούν συγκεκριμένη εταιρεία και δευτερογενούς συνόλου δεδομένων, παρέχονται επαρκή κίνητρα στη μέθοδο υπολογισμού για τη χρήση του συνόλου δεδομένων που αφορούν συγκεκριμένη εταιρεία.

Η χρήση δεδομένων που αφορούν συγκεκριμένη εταιρεία απαιτείται τουλάχιστον για τις διαδικασίες που τελούν υπό την άμεση επιρροή του υπεύθυνου φορέα εκμετάλλευσης και παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη εισφορά στις σχετικές κατηγορίες επιπτώσεων.

Τα δεδομένα δραστηριότητας που αφορούν συγκεκριμένη εταιρεία χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τα σχετικά σύνολα δευτερογενών δεδομένων που συμμορφώνονται με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Οι κανόνες υπολογισμού θα πρέπει να προσδιορίζουν αν επιτρέπεται η δειγματοληψία, σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζονται σε επιστημονικώς ορθές μεθοδολογίες που αναπτύσσονται σε διεθνές επίπεδο.

Μια αλλαγή στον κατάλογο υλών ή στο ενεργειακό μείγμα που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενός είδους κρίσιμης πρώτης ύλης απαιτεί νέο υπολογισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Κατά τον υπολογισμό της έντασης άνθρακα της ενέργειας που χρησιμοποιείται σε όλα τα στάδια των διαδικασιών που απαριθμούνται στο σημείο 4, χρησιμοποιούνται στοιχεία για τις μέσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου του ενεργειακού μείγματος της χώρας ή, εφόσον είναι δυνατόν, της περιφέρειας όπου πραγματοποιήθηκε η συγκεκριμένη δραστηριότητα ή διαδικασία. Οι χαμηλότεροι συντελεστές εκπομπών χρησιμοποιούνται μόνον όταν ο οικονομικός φορέας μπορεί να αποδείξει αξιόπιστα ότι οι οικείες επιμέρους διαδικασίες ή ο ενεργειακός εφοδιασμός είναι μικρότερης έντασης άνθρακα από το ενεργειακό μείγμα του μέσου όρου της χώρας, ή, εάν είναι δυνατό, της περιφέρειας. Αυτό αποδεικνύεται μέσω άμεσης σύνδεσης με παραγωγό ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ή παραγωγό με χαμηλότερη ένταση άνθρακα ή μέσω σύμβασης που αποδεικνύει χρονικό και γεωγραφικό σύνδεσμο μεταξύ του ενεργειακού εφοδιασμού και της χρήσης από τον οικονομικό φορέα, γεγονός που επαληθεύεται με δήλωση επαλήθευσης τρίτου.

Οι κανόνες υπολογισμού που θα καταρτιστούν μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξης περιλαμβάνουν λεπτομερή μοντελοποίηση των ακόλουθων σταδίων του κύκλου ζωής:

α)  στάδιο εξόρυξης πρωτογενών πρώτων υλών, εμπλουτισμού και εξευγενισμού·

β)  στάδιο απόκτησης δευτερογενών πρώτων υλών και προεπεξεργασίας.

7.  Μέθοδοι εκτίμησης επιπτώσεων

Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα υπολογίζεται με τη χρήση επιστημονικώς ορθών μεθόδων εκτίμησης επιπτώσεων, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τις εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο για τις σχετικές κατηγορίες επιπτώσεων που αφορούν την κλιματική αλλαγή, τα ύδατα, τον αέρα, το έδαφος, τους πόρους, τη χρήση γης και την τοξικότητα.

Τα αποτελέσματα παρέχονται ως χαρακτηρισμένα αποτελέσματα (χωρίς κανονικοποίηση και στάθμιση).

8.  Κατηγορίες επιδόσεων περιβαλλοντικού αποτυπώματος

Ανάλογα με την κατανομή των τιμών των δηλώσεων περιβαλλοντικού αποτυπώματος που διατίθενται στην εσωτερική αγορά, προσδιορίζεται σημαντικός αριθμός κατηγοριών επιδόσεων, με την κατηγορία Α να είναι η καλύτερη κατηγορία με τις χαμηλότερες επιπτώσεις κατά τον κύκλο ζωής, ώστε να είναι δυνατή η διαφοροποίηση της αγοράς. Ο προσδιορισμός του κατώτατου ορίου για κάθε κατηγορία επιδόσεων, καθώς και του εύρους τους, θα βασίζεται στην κατανομή των επιδόσεων των σχετικών κρίσιμων πρώτων υλών που τέθηκαν σε κυκλοφορία στην αγορά κατά τα προηγούμενα 3 έτη, στις αναμενόμενες τεχνολογικές βελτιώσεις και σε άλλους τεχνικούς παράγοντες που πρέπει να προσδιοριστούν.

Η Επιτροπή επανεξετάζει τον αριθμό των κατηγοριών επιδόσεων και τα όρια μεταξύ τους ανά τριετία, προκειμένου αυτά να παραμένουν αντιπροσωπευτικά της πραγματικότητας της αγοράς και της αναμενόμενης εξέλιξής της.

9.  Αξιολόγηση της συμμόρφωσης

Οι κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης προσδιορίζουν την εφαρμοστέα διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης από τις ενότητες που ορίζονται με το παράρτημα ΙΙ της απόφασης αριθ. 768/2008/ΕΚ, με τις προσαρμογές που κρίνονται αναγκαίες λόγω του οικείου υλικού.

Κατά τον προσδιορισμό της εφαρμοστέας διαδικασίας αξιολόγησης της συμμόρφωσης, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

α)  αν η σχετική ενότητα είναι κατάλληλη για το είδος του υλικού και ανάλογη προς το επιδιωκόμενο δημόσιο συμφέρον·

β)  τη διαθεσιμότητα αρμόδιων και ανεξάρτητων τρίτων που μπορούν να εκτελούν δυνητικά καθήκοντα αξιολόγησης της συμμόρφωσης ως τρίτοι·

γ)  όταν είναι υποχρεωτική η συμμετοχή τρίτου φορέα, την ανάγκη να μπορεί ο κατασκευαστής να διαλέξει από τις ενότητες για τη διασφάλιση της ποιότητας και την πιστοποίηση του προϊόντος, όπως προβλέπει το παράρτημα IΙ της απόφασης αριθ. 768/2008/ΕΚ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI

Σχετικά προϊόντα τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 27 παράγραφος 1

Στον πίνακα που ακολουθεί απαριθμούνται τα εμπορεύματα τα οποία κατατάσσονται στη Συνδυασμένη Ονοματολογία που παρατίθεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2658/87.

(1) Το θέμα αναπέμφθηκε για διοργανικές διαπραγματεύσεις στην αρμόδια επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 4 τέταρτο εδάφιο του Κανονισμού (Α9-0260/2023). (2) ** Τροπολογίες: το νέο ή το τροποποιημένο κείμενο σημειώνεται με έντονους πλάγιους χαρακτήρες· οι διαγραφές σημειώνονται με το σύμβολο ▌. (3) ΕΕ C της , σ. . (4) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 (ΕΕ L 243 της 9.7.2021, σ. 1). (5) Απόφαση (ΕΕ) 2022/2481 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, για τη θέσπιση του προγράμματος πολιτικής 2030 «Ψηφιακή Δεκαετία» (ΕΕ L 323 της 19.12.2022, σ. 4). (6) Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ, Αρχές της ΕΕ για βιώσιμες πρώτες ύλες, Υπηρεσία Εκδόσεων, 2021, https://data.europa.eu/doi/10.2873/27875 (7) Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημόσιων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ L 26 της 28.1.2012, σ. 1). (8) Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7). (9) Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων (ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1). (10) Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης) (ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17). (11) Οδηγία 2004/35/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας (ΕΕ L 143 της 30.4.2004, σ. 56). (12) Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7). (13) Οδηγία 2006/21/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και την τροποποίηση της οδηγίας 2004/35/ΕΚ — Δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής (ΕΕ L 102 της 11.4.2006, σ. 15). (14) Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7). (15) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Οκτωβρίου 2018, για τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής θύρας με σκοπό την παροχή πρόσβασης σε πληροφορίες, σε διαδικασίες και σε υπηρεσίες υποστήριξης και επίλυσης προβλημάτων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 (ΕΕ L 295 της 21.11.2018, σ. 1). (16) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/523 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1017 (ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 30). (17) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/695 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28ης Απριλίου 2021 για τη θέσπιση του «Ορίζων Ευρώπη» - το πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία, τη θέσπιση των κανόνων συμμετοχής και διάδοσής του και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1290/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 (ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 1). (18) Απόφαση (ΕΕ) 2021/764 του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 2021, για τη θέσπιση του ειδικού προγράμματος υλοποίησης του προγράμματος-πλαισίου έρευνας και καινοτομίας «Ορίζων Ευρώπη» και την κατάργηση της απόφασης 2013/743/ΕΕ (ΕΕ L 167 I της 12.5.2021, σ. 1). (19) Κοινή ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων «Global Gateway» [JOIN(2021)0030]. (20) Οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2007, για τη δημιουργία υποδομής χωρικών πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (Inspire) (ΕΕ L 108 της 25.4.2007, σ. 1). (21) Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2576 του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2022, για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω καλύτερου συντονισμού των αγορών αερίου, αξιόπιστων δεικτών αναφοράς για τις τιμές και διασυνοριακών ανταλλαγών αερίου (ΕΕ L 335 της 29.12.2022, σ. 1). (22) Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2372 του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 2022, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για τη διασφάλιση της προμήθειας ιατρικών αντιμέτρων αναγκαίων για την αντιμετώπιση κρίσεων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας σε επίπεδο Ένωσης (ΕΕ L 314 της 6.12.2022, σ. 64). (23) Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3). (24) ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1. (25) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13). (26) Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7). (27) Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων (ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1). (28) Οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2007, για τη δημιουργία υποδομής χωρικών πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (Inspire) (ΕΕ L 108 της 25.4.2007, σ. 1). (29) Συνδυασμένη Ονοματολογία στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2658/87.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2023 σχετικά με την έναρξη διαπραγματεύσεων για συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής όσον αφορά την ενίσχυση των διεθνών εφοδιαστικών αλυσίδων για τα κρίσιμα ορυκτά (2023/2772(RSP))

P9_TA(2023)0326 B9-0366/2023

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση που εξέδωσε η Επιτροπή στις 14 Ιουνίου 2023 για απόφαση του Συμβουλίου για την έγκριση της έναρξης διαπραγματεύσεων για συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής σχετικά με την ενίσχυση των διεθνών αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών (COM(2023)0327),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση του Προέδρου των ΗΠΑ, Joe Biden, και της Προέδρου της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, στις 10 Μαρτίου 2023,

–  έχοντας υπόψη τον νόμο των ΗΠΑ του 2022 για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση μετά τη σύνοδο του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-ΗΠΑ που πραγματοποιήθηκε στις 31 Μαΐου 2023,

–  έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με την έναρξη διαπραγματεύσεων για συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής σχετικά με την ενίσχυση των διεθνών αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών (O‑000037/2023 – B9‑0027/2023),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 136 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ διακατέχονται από κοινές αξίες και έχουν ένα θεμελιώδες κοινό συμφέρον να διαμορφώσουν ένα διεθνές περιβάλλον που ενισχύει την πολυμέρεια και τις δημοκρατικές αξίες, προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τηρεί το διεθνές δίκαιο και προάγει μια βασισμένη σε κανόνες διεθνή τάξη, καθώς και τη βιώσιμη ανάπτυξη παγκοσμίως·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΗΠΑ αποτελούν ιδρυτικό μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και εδώ και δεκαετίες υπερασπίζονται σθεναρά μια πολυμερή και βασισμένη σε κανόνες διεθνή τάξη·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ ξεκίνησαν πρόσφατα τον διάλογο ΕΕ-ΗΠΑ σχετικά με τα κίνητρα για καθαρή ενέργεια, εστιάζοντας σε πιθανές αναθεωρήσεις των κανόνων για τις πράσινες επιδοτήσεις που θα μπορούσαν να προτείνουν τα δύο μέρη σε επίπεδο ΠΟΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν, επίσης, δρομολογήσει τη διατλαντική πρωτοβουλία για το βιώσιμο εμπόριο στο πλαίσιο του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-ΗΠΑ προκειμένου να ενισχύσουν το δυναμικό της διατλαντικής αγοράς ως καταλύτη για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και για την πράσινη μετάβαση·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο παγκόσμιος ανταγωνισμός για τη διαμόρφωση του μέλλοντος όσον αφορά την παραγωγή τεχνολογιών καθαρής ενέργειας εντείνεται, επηρεαζόμενος, μεταξύ άλλων, από δημόσιες παρεμβάσεις·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος για την προώθηση της καθαρής παραγωγής και της καινοτομίας στον τομέα των καθαρών τεχνολογιών και την εντατικοποίηση των προσπαθειών για το κλίμα θα πρέπει να ενθαρρύνει την παραγωγή καθαρών τεχνολογιών στην ΕΕ, ενισχύοντας παράλληλα την ανθεκτικότητα των διεθνών αλυσίδων εφοδιασμού σε συνεργασία με αξιόπιστους εταίρους και μειώνοντας τις ανεπιθύμητες στρατηγικές εξαρτήσεις·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια πολυμερής δομή συνεργασίας για τις κρίσιμες πρώτες ύλες θα μπορούσε να αποφέρει οικονομικά και κοινωνικά οφέλη στην εξορυκτική παραγωγή κρίσιμων πρώτων υλών και να περιλαμβάνει αποτελεσματικές εγγυήσεις που μειώνουν τις επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα εντός των υφιστάμενων παγκόσμιων συνόρων·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μολονότι ο IRA συνιστά τη μεγαλύτερη επένδυση στη δράση για το κλίμα και την καθαρή ενέργεια στην ιστορία των ΗΠΑ, περιλαμβάνει διατάξεις που εισάγουν διακρίσεις και υπονομεύουν τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ειδικότερα, ο IRA αποκλείει τους εξαγωγείς της ΕΕ από τις εκπτώσεις φόρου και τις επιδοτήσεις που χορηγούνται στο πλαίσιο του καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγέων οχημάτων της ΕΕ που λειτουργούν με μπαταρία ή κυψέλες καυσίμου·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ δεν έχουν συνάψει συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση συμφωνίας για τα κρίσιμα ορυκτά δικαιολογείται προκειμένου να χορηγηθεί στην ΕΕ καθεστώς ισοδύναμο με εκείνο των εταίρων της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών των ΗΠΑ για τους σκοπούς της πίστωσης καθαρών οχημάτων που προβλέπει ο IRA·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεχής συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις διαδικασίες έως την έγκριση της διαπραγματευτικής εντολής θα εξασφάλιζε μια πιο ισχυρή και δημοκρατική διαδικασία·

1.  χαιρετίζει τη συνεργασία της Επιτροπής με την κυβέρνηση των ΗΠΑ στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και καλεί επιτακτικά τα μέρη να βρουν λύσεις για την αποκατάσταση των διατάξεων του IRA που εισάγουν διακρίσεις, οι οποίες επηρεάζουν τους εξαγωγείς της ΕΕ στην αγορά των ΗΠΑ και υπονομεύουν τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού·

2.  επικροτεί την έναρξη διαπραγματεύσεων για συμφωνία με τις ΗΠΑ σχετικά με την ενίσχυση των διεθνών εφοδιαστικών αλυσίδων για τα κρίσιμα ορυκτά, στον βαθμό που οι διαπραγματεύσεις αυτές θα επιτύχουν ένα ισορροπημένο αποτέλεσμα, συμβατό με τους κανόνες του ΠΟΕ, και θα βελτιώσουν την αμοιβαία επωφελή συνεργασία·

3.  τονίζει ότι η ΕΕ διαθέτει ορισμένα από τα υψηλότερα πρότυπα στον κόσμο όσον αφορά τις κλιματικές και περιβαλλοντικές διατάξεις και ότι αυτά θα πρέπει να επιτρέπουν στα προϊόντα της ΕΕ να πληρούν τις προϋποθέσεις για τα πλεονεκτήματα που προβλέπονται από τον IRA· επισημαίνει ότι η συμφωνία θα πρέπει, επίσης, να σέβεται πλήρως το κεκτημένο της ΕΕ για το κλίμα και τη βιωσιμότητα, να συνάδει με τις προσπάθειες της ΕΕ για την ενίσχυση της ανοικτής στρατηγικής της αυτονομίας και να μην θίγει ούτε την πρόσφατα εγκριθείσα νομοθεσία ούτε τις νομοθετικές προτάσεις που εκκρεμούν επί του παρόντος, συμπεριλαμβανομένων του κανονισμού (ΕΕ) 2023/1542 για τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών(1), της πράξης για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών(2) και της πράξης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες(3)·

4.  υποστηρίζει τη διατλαντική συνεργασία, μεταξύ άλλων μέσω διεθνών φόρουμ, για δίκαιες και χωρίς αποκλεισμούς διαδικασίες τυποποίησης για την αξιολόγηση του κύκλου ζωής, την εξόρυξη, την επισήμανση και την ανακύκλωση των κρίσιμων ορυκτών, με σκοπό την οικοδόμηση βιώσιμων αξιακών και εφοδιαστικών αλυσίδων· χαιρετίζει την έναρξη της διατλαντικής πρωτοβουλίας για το βιώσιμο εμπόριο και προσβλέπει στην ταχεία εφαρμογή του προγράμματος εργασίας της· καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί στενά με τις ΗΠΑ προκειμένου να διερευνήσει το πλήρες δυναμικό του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας, αλλά και με άλλους στρατηγικούς εταίρους προκειμένου να προωθήσει ανθεκτικές, βιώσιμες και αξιόπιστες παγκόσμιες αλυσίδες αξίας για τα κρίσιμα υλικά και να χρησιμοποιήσει την εν λόγω συμφωνία ως ευκαιρία για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας και τη συνεργασία με τις χώρες από τις οποίες προέρχονται αυτά τα κρίσιμα ορυκτά, μειώνοντας παράλληλα τις ανεπιθύμητες στρατηγικές εξαρτήσεις·

5.  υποστηρίζει τον δεδηλωμένο στόχο της συμφωνίας να ενισχύσει τις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες για τα κρίσιμα ορυκτά, προβλέποντας έτσι αμοιβαίες εμπορικές, εργασιακές και περιβαλλοντικές δεσμεύσεις, και να προωθήσει την υιοθέτηση τεχνολογιών μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων μέσω της επισημοποίησης της κοινής δέσμευσης της ΕΕ και των ΗΠΑ για διευκόλυνση του εμπορίου και μείωση της αβεβαιότητας για τις επιχειρήσεις·

6.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τον στόχο της συμφωνίας να διαμορφώσει κοινή αντίληψη ως προς τις στρεβλωτικές πολιτικές και πρακτικές που δεν σχετίζονται με την αγορά όσον αφορά τα κρίσιμα ορυκτά, και να αναπτύξει συντονισμένη δράση, μεταξύ άλλων με άλλους στρατηγικούς εταίρους, για την προώθηση της διαφοροποίησης της εφοδιαστικής αλυσίδας και τη μείωση των τρωτών σημείων και των ανεπιθύμητων στρατηγικών εξαρτήσεων·

7.  τονίζει ότι η συμφωνία θα πρέπει, επίσης, να εξασφαλίζει σαφήνεια όσον αφορά τους σχετικούς ορισμούς, και καλεί αμφότερα τα μέρη να συμφωνήσουν για τα ορυκτά που απαριθμούνται στον IRA και θα καλύπτονται από τη συμφωνία, καθορίζοντας τον κατάλογο με τους τομείς οι οποίοι σχετίζονται με τα κρίσιμα ορυκτά που αποτελούν το αντικείμενο της συμφωνίας·

8.  ζητά να καλύπτονται επίσης από τη συμφωνία τα κρίσιμα ορυκτά που αποκτώνται μέσω ανακύκλωσης· επικροτεί το γεγονός ότι το σχέδιο οδηγιών διαπραγμάτευσης αναφέρεται στην ανάγκη προώθησης της κυκλικότητας, εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν περιλαμβάνει ρητά τις ανακυκλωμένες πρώτες ύλες στο πεδίο των διαπραγματεύσεων·

9.  χαιρετίζει τη δεδηλωμένη φιλοδοξία των οδηγιών διαπραγμάτευσης όσον αφορά τη βιωσιμότητας και τις εργασιακές διατάξεις, καθώς και την αναφορά στις θεμελιώδεις αρχές και τα δικαιώματα στην εργασία της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας· υπογραμμίζει ότι η συμφωνία θα πρέπει, επίσης, να σέβεται πλήρως την προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη και να μην θίγει ούτε την πρόσφατα εγκριθείσα νομοθεσία ούτε τις νομοθετικές προτάσεις που εκκρεμούν επί του παρόντος, συμπεριλαμβανομένου του προτεινόμενου κανονισμού σχετικά με την απαγόρευση των προϊόντων καταναγκαστικής εργασίας στην αγορά της Ένωσης(4)·

10.  υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να συμπεριληφθεί τόσο ένας μηχανισμός διαφάνειας για την αμοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τη δημόσια στήριξη που παρέχεται στον τομέα των κρίσιμων ορυκτών, όσο και ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα για τα κρίσιμα ορυκτά·

11.  καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να αξιολογεί τον δυνητικό αντίκτυπο του IRA στην ευρωπαϊκή βιομηχανία και την ανταγωνιστικότητά της, συμπεριλαμβανομένων των στρεβλώσεων του εμπορίου και των επενδύσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες προκλήσεις όσον αφορά τις εφοδιαστικές αλυσίδες και το υψηλό κόστος της ενέργειας, των μεταφορών και των πρώτων υλών, και να συνεχίσει τον διάλογο με τις ΗΠΑ σχετικά με την αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών·

12.  καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει μια εκ των υστέρων εκτίμηση επιπτώσεων της συμφωνίας και να αναλύσει το βαθμό στον οποίο επιτυγχάνει τους δεδηλωμένους στόχους της, το αργότερο δύο έτη μετά την κύρωσή της·

13.  σημειώνει το φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της άμεσης και πλήρους συμμετοχής και ενημέρωσης του Κοινοβουλίου σε κάθε στάδιο των διαπραγματεύσεων προκειμένου να διασφαλίζεται ο δημοκρατικός έλεγχος· υπενθυμίζει ότι οποιαδήποτε επίσημη συμφωνία προκύψει από τις εν λόγω διαπραγματεύσεις απαιτεί την έγκριση του Κοινοβουλίου· τονίζει ότι η ανάγκη για ταχεία εξεύρεση λύσης δεν θα πρέπει να αποβεί εις βάρος της δεδηλωμένης φιλοδοξίας·

14.  καλεί την Επιτροπή να γνωστοποιήσει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι μια συμφωνία για τα κρίσιμα ορυκτά θα πρέπει να θεωρηθεί μόνο ένα από τα πρώτα βήματα για την αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων που απασχολούν την ΕΕ τόσο σε σχέση με τον IRA, με την επιφύλαξη πιθανών ενεργειών σε επίπεδο ΠΟΕ, όσο και ευρύτερα σε σχέση με τις εκκρεμείς εμπορικές τριβές στις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ· ζητά από την Επιτροπή να συνεχίσει τη συνεργασία της με την κυβέρνηση των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση άλλων εκκρεμών ζητημάτων·

15.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στο Γραφείο του Εκπροσώπου Εμπορίου των ΗΠΑ και στο Κογκρέσο των ΗΠΑ.

(1) Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1542 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2023, σχετικά με τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών, για την τροποποίηση της οδηγίας 2008/98/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020 και την κατάργηση της οδηγίας 2006/66/ΕΚ (ΕΕ L 191 της 28.7.2023, σ. 1). (2) Πρόταση της Επιτροπής, της 16ης Μαρτίου 2023, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για την ενίσχυση του οικοσυστήματος παραγωγής προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης (πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών) (COM(2023)0161). (3) Πρόταση της Επιτροπής, της 16ης Μαρτίου 2023, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) 168/2013, (ΕΕ) 2018/858, 2018/1724 και (ΕΕ) 2019/1020 (COM(2023)0160). (4) Πρόταση της Επιτροπής, της 14ης Σεπτεμβρίου 2022, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την απαγόρευση των προϊόντων καταναγκαστικής εργασίας στην αγορά της Ένωσης (COM(2022)0453).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2023 με συστάσεις προς την Επιτροπή για την τροποποίηση του προτεινόμενου μηχανισμού αντιμετώπισης νομικών και διοικητικών εμποδίων σε διασυνοριακό πλαίσιο (2022/2194(INL))

P9_TA(2023)0327 A9-0252/2023

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 225 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 175 τρίτο εδάφιο της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C8‑0228/2018),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Ώθηση της ανάπτυξης και της συνοχής σε παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ» (COM(2017)0534),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον ευρωπαϊκό όμιλο εδαφικής συνεργασίας (ΕΟΕΣ)(1),

–  έχοντας υπόψη την τελική έκθεση που εκπονήθηκε τον Μάρτιο του 2017 για τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα τη μείωση των νομικών και διοικητικών εμποδίων στις παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ(2),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0373),

–  έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη γνώμη που υποβλήθηκε από το Κοινοβούλιο του Βασιλείου της Σουηδίας στις 20 Ιουνίου 2018 στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, με την οποία υποστηρίζεται ότι το σχέδιο νομοθετικής πράξης δεν συνάδει προς την αρχή της επικουρικότητας,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με την ώθηση της ανάπτυξης και της συνοχής σε παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ(3),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 19ης Σεπτεμβρίου 2018(4),

–  έχοντας υπόψη το νομοθετικό ψήφισμα της 14ης Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού αντιμετώπισης νομικών και διοικητικών εμποδίων σε διασυνοριακό πλαίσιο(5),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών, της 7ης Μαρτίου 2019(6),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου της 2ας Μαρτίου 2020 (6009/20)(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2020 σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την ευρωπαϊκή προστασία των διασυνοριακών και εποχιακών εργαζομένων στο πλαίσιο της κρίσης της νόσου COVID-19(9),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ιουλίου του 2020, σχετικά με τη διασυνοριακή συνεργασία στην ΕΕ(10),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών, της 5ης Φεβρουαρίου 2021, σχετικά με τις διασυνοριακές δημόσιες υπηρεσίες στην Ευρώπη(11),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής των Περιφερειών, του Ιουλίου του 2021, σχετικά με τη δημόσια διαβούλευση για το μέλλον της διασυνοριακής συνεργασίας(12),

–  έχοντας υπόψη την ερώτηση με αίτημα προφορικής απάντησης O-000061/2021 της 10ης Σεπτεμβρίου 2021 προς το Συμβούλιο σχετικά με την έλλειψη βούλησης του Συμβουλίου να προωθήσει τον ευρωπαϊκό διασυνοριακό μηχανισμό(13),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Σεπτεμβρίου 2021 με τίτλο «Προς μια ισχυρότερη εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ένωσης»(14),

–  έχοντας υπόψη τη δημοσίευση με τίτλο «b-solutions: Επίλυση συνοριακών εμποδίων. Συλλογή 2020-2021» που δημοσιεύτηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2021(15),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Μαΐου του 2022 σχετικά με τα τελικά αποτελέσματα της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης(16),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη που εκπονήθηκε για την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης με τίτλο «The impact of the COVID-19 pandemic on EU cohesion and EU cohesion policy» (Οι επιπτώσεις της πανδημίας της COVID-19 στη συνοχή της ΕΕ και την πολιτική συνοχής της ΕΕ), η οποία δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2022,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Μαρτίου 2022 σχετικά με την πολιτική συνοχής ως μέσο για τη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και τη βελτίωση της διασυνοριακής συνεργασίας σε θέματα υγείας(17),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 9ης Φεβρουαρίου 2022 με τίτλο «Συνοχή στην Ευρώπη με χρονικό ορίζοντα το 2050 - όγδοη έκθεση για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή»,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Σεπτεμβρίου 2022 σχετικά με την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή στην ΕΕ: 8η έκθεση για τη συνοχή(18),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Σεπτεμβρίου 2022 σχετικά με τις παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ: ζωντανά εργαστήρια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης(19),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη που εκπονήθηκε για την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης από την Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τίτλο «Mechanism to resolve legal and administrative obstacles in a cross-border context - European added value assessment» (Μηχανισμός αντιμετώπισης νομικών και διοικητικών εμποδίων σε διασυνοριακό πλαίσιο - Εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Προστιθέμενης Αξίας) («μελέτη EAVA της EPRS»)(20),

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 47 και 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A9-0252/2023),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο επίμονος χαρακτήρας των διασυνοριακών εμποδίων διοικητικής και νομικής φύσης επηρεάζει σοβαρά τα μέσα διαβίωσης των παραμεθόριων περιοχών της ΕΕ και τις βιώσιμες οικονομικές και κοινωνικές δυνατότητές τους και περιορίζει την άσκηση των δικαιωμάτων που παρέχουν οι Συνθήκες στους πολίτες των παραμεθόριων περιφερειών και κοινοτήτων·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαρκής ύπαρξη αυτών των εμποδίων και οι επιπτώσεις τους υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών που ζουν σε παραμεθόριες περιοχές υπό την έννοια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και την αποτελεσματικότητα της δημόσιας εξουσίας·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι στις παραμεθόριες περιοχές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν φορολογικά και διοικητικά ζητήματα που απαιτούν καλύτερο συντονισμό μεταξύ των διοικήσεων των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να τονιστεί ότι η τάση αυτή επιδεινώθηκε περαιτέρω από την αύξηση της διασυνοριακής τηλεργασίας ως συνέπεια της πανδημίας της COVID-19·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εσωτερικές παραμεθόριες περιφέρειες καλύπτουν το 40 % του εδάφους της ΕΕ, αντιπροσωπεύουν το 30 % του πληθυσμού της ή 150 εκατομμύρια άτομα και φιλοξενούν σχεδόν 2 εκατομμύρια διασυνοριακούς εργαζομένους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, η δημιουργία ενός νομοθετικού εργαλείου σε επίπεδο Ένωσης για την αντιμετώπιση των διασυνοριακών εμποδίων, σε συνδυασμό με τα υφιστάμενα εργαλεία, θα μπορούσε να αποφέρει οικονομικά οφέλη ύψους 123 δισεκατομμυρίων EUR, ενώ η άρση όλων των εμποδίων θα μπορούσε να αποφέρει οφέλη έως και 460 δισεκατομμυρίων EUR· λαμβάνοντας υπόψη ότι η άρση των διασυνοριακών εμποδίων θα έχει επίσης θετικό αντίκτυπο στα κοινωνικά δικαιώματα, τις ίσες ευκαιρίες, την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας για τους πολίτες που ζουν σε παραμεθόριες περιφέρειες(21)·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η άρση των διασυνοριακών εμποδίων θα διευκόλυνε επίσης την προσβασιμότητα μεταξύ γειτονικών χωρών, π.χ. με την υλοποίηση των ακόμη ελλειπουσών συνδέσεων μεταξύ ορισμένων παραμεθόριων περιοχών· Η καλύτερη διασύνδεση των παραμεθόριων περιοχών θα καταστήσει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πιο απτή και θα προσφέρει στους πολίτες τη δυνατότητα αποτελεσματικής και φιλικής προς το περιβάλλον διασυνοριακής κινητικότητας·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη συνάψει διμερείς ή πολυμερείς συνθήκες και συμφωνίες και μπορούν να καταφύγουν σε αυτές για τη δημιουργία δομών και διαδικασιών για την άρση των διασυνοριακών εμποδίων·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια νομοθετική πράξη της Ένωσης που θα καθορίζει γενικές διατάξεις και διαδικαστικές ρυθμίσεις ώστε τα κράτη μέλη να αντιμετωπίζουν διασυνοριακά εμπόδια θα ωφελούσε τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες της ΕΕ, παρέχοντάς τους ευρύτερο φάσμα επιλογών πολιτικής και τη δυνατότητα σχεδιασμού εξατομικευμένων λύσεων ανάλογα με το συγκεκριμένο εμπόδιο·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι θα ωφελήσει επίσης τις κοινότητες και τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών που συμμετέχουν στην έναρξη ή και τόσο στην έναρξη όσο και στην υλοποίηση κοινών έργων σε ολόκληρη την Ένωση, οι οποίοι θα έχουν μια ειδική πορεία δράσης ανοικτή σε αυτούς για να επισημαίνουν και να αντιμετωπίζουν διασυνοριακά εμπόδια·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξέδωσε το 2018 πρόταση κανονισμού σχετικά με μηχανισμό για την αντιμετώπιση νομικών και διοικητικών εμποδίων σε διασυνοριακό πλαίσιο («πρόταση ECBM»)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, έκτοτε, ανέκυψαν νέες προκλήσεις πρωτοφανούς φύσης, όπως το Brexit, η πανδημία της COVID-19, η ανάγκη να αντιμετωπιστεί επειγόντως η κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κρίσεις αυτές είχαν αντίκτυπο σε διασυνοριακό επίπεδο, ο οποίος θα πρέπει να ληφθεί υπόψη σε μια νέα τροποποιημένη έκδοση της εν λόγω πρότασης·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στη δημοσίευσή της με τίτλο «b-solutions: Επίλυση συνοριακών εμποδίων: Συλλογή 43 υποθέσεων»(22), η Επιτροπή εκτίμησε ότι μια τέτοια νομοθετική πράξη για την άρση των διασυνοριακών εμποδίων θα αποτελούσε κατάλληλο εργαλείο για την υπέρβαση των νομικών και διοικητικών εμποδίων τουλάχιστον στο 38 % των περιπτώσεων που αναλύθηκαν·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση σχετικά με την πρόταση ECBM τον Απρίλιο του 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για τα διαρθρωτικά μέτρα διέκοψε τις εργασίες σχετικά με την πρόταση για τον ECBM το 2021, χωρίς να ληφθεί επίσημη θέση του Συμβουλίου·

ΙΒ.  λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι το Συμβούλιο έχει εκφράσει ορισμένους κατανοητούς νομικούς προβληματισμούς που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο μιας νέας πρότασης·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει καταβάλει όλες τις αναγκαίες προσπάθειες για την έναρξη διοργανικών διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο με ανοικτό και εποικοδομητικό τρόπο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα καλέσει την Επιτροπή να υποβάλει νέα τροποποιημένη νομοθετική πρόταση, σε πολυάριθμα ψηφίσματα και σε επίσημες και άτυπες ανταλλαγές απόψεων στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση μιας τέτοιας νομοθετικής πράξης εντάσσεται επίσης στις προτάσεις που περιέχονται στην τελική έκθεση της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης(23)·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τις εκκλήσεις του Κοινοβουλίου δεν έχει ακολουθήσει μέχρι στιγμής καμία ουσιαστική ενέργεια ούτε από την Επιτροπή ούτε από το Συμβούλιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 225 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) επιτρέπει στο Κοινοβούλιο να ζητάει από την Επιτροπή να υποβάλλει κατάλληλες προτάσεις για θέματα για τα οποία χρειάζεται κατά τη γνώμη του να εκπονηθούν πράξεις της Ένωσης προκειμένου να υλοποιηθούν οι Συνθήκες·

1.  θεωρεί ότι, υπό το πρίσμα των πρόσφατων τάσεων όσον αφορά την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός της ΕΕ, και προκειμένου να αντιμετωπιστούν διάφορες δημογραφικές, κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις, να μειωθούν οι ανισότητες και να αποτραπεί η διαρροή εγκεφάλων, η Ένωση πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση των επίμονων διασυνοριακών νομικών και διοικητικών εμποδίων στο ευρύτερο πλαίσιο της συνοχής μέσω μιας πολύ αποτελεσματικότερης συνεργασίας των αρχών των παραμεθόριων περιφερειών, καθώς και ενός νέου αποτελεσματικού μέσου·

2.  σημειώνει ότι, παρά τις εδαφικές διασυνοριακές δραστηριότητες που έχουν αναπτυχθεί εδώ και δεκαετίες, οι οποίες υποστηρίζονται και διευκολύνονται από την Ένωση με νομικά και χρηματοδοτικά μέσα, οι πολίτες από παραμεθόριες περιφέρειες αντιμετωπίζουν συχνότερα διακρίσεις λόγω του ότι δεν έχουν πρόσβαση στην πλησιέστερη δημόσια υπηρεσία, η οποία συμβαίνει να βρίσκεται στην άλλη πλευρά των συνόρων, ή επειδή υπάρχουν λιγότερες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις τους·

3.  υποστηρίζει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες της πρωτοβουλίας «b-solutions», μιας πρωτοβουλίας που προωθείται από τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΓΔ REGIO) και τελεί υπό τη διαχείριση του Συνδέσμου Ευρωπαϊκών Συνοριακών Περιφερειών (ΣΕΣΠ), ως μία από τις δράσεις που προτείνονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ώθηση της ανάπτυξης και της συνοχής στις παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ»·

4.  θεωρεί ότι η πρωτοβουλία «b-solutions» είναι επιτυχής, αλλά την αναγνωρίζει ως ένα μόνο από τα τεχνικά εργαλεία, όπως ο Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ), το δίκτυο σημείων επαφής για τα σύνορα ή οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές, που συμπληρώνουν τη διασυνοριακή συνεργασία της Ένωσης, αλλά δεν παρέχουν, προφανώς, ολοκληρωμένη και αποτελεσματική απάντηση στα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι παραμεθόριες περιοχές·

5.  τονίζει ότι απαιτείται ένα ενωσιακό πλαίσιο συντονισμού προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή της Ένωσης και να παρασχεθεί σε όλες τις παραμεθόριες περιφέρειες μια πολυαναμενόμενη λύση που θα τους επιτρέπει να άρουν τα εμπόδια που απαιτούν υψηλότερο βαθμό προσπάθειας και συνεργασίας μεταξύ των ενδιαφερόμενων κρατών μελών σε συμμόρφωση με την αρχή της επικουρικότητας·

6.  υποστηρίζει ότι η τροποποίηση της πρότασης ECBM θα πρέπει να επικεντρωθεί στη δημιουργία ενός απλού και σαφούς πλαισίου συντονισμού που θα επιτρέπει στις αρχές σε διάφορα επίπεδα να αίρουν τα νομικά και διοικητικά εμπόδια, αποτρέποντας παράλληλα την αλληλοεπικάλυψη φορέων και αρχών και τη δημιουργία περιττού διοικητικού φόρτου, προκειμένου να συμβάλουν στην ανάπτυξη των παραμεθόριων περιοχών, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ιδιαιτερότητές τους· το πεδίο εφαρμογής της αναθεωρημένης πρότασης ECBM θα πρέπει να επικεντρωθεί σε κοινά έργα·

7.  πιστεύει ότι, προκειμένου να αποτελέσει πραγματικό μέσο συνοχής, ένα τέτοιο πλαίσιο συντονισμού πρέπει να σέβεται πλήρως τα συνταγματικά και νομοθετικά προνόμια των κρατών μελών και την κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών, λαμβάνοντας υπόψη τις θεσμικές διαφορές στους τομείς παρέμβασης των οικείων εθνικών διοικητικών φορέων, καθώς και την κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών·

8.  προτείνει το νέο πλαίσιο συντονισμού να ονομαστεί: «Μέσο για την ανάπτυξη και την πρόοδο στις παραμεθόριες περιφέρειες στην ΕΕ» (BRIDGEU)·

9.  τονίζει ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές αποτελούν βασικούς παράγοντες για την προώθηση της εδαφικής συνοχής και θα πρέπει να είναι σε θέση να συμμετέχουν ουσιαστικά και χωρίς αποκλεισμούς στη διαμόρφωση μέτρων που αποσκοπούν στην άρση των διασυνοριακών εμποδίων, και ότι οι σχετικοί τοπικοί φορείς της κοινωνίας των πολιτών και οι κοινοτικές ομάδες θα πρέπει να τηρούνται ενήμεροι για τη διαδικασία·

10.  τονίζει ότι κάθε νομοθετική πρόταση σχετικά με το θέμα αυτό πρέπει να ορίζει σαφώς τις αρχές και τους φορείς των κρατών μελών σε όλα τα σχετικά επίπεδα που συμμετέχουν καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, προκειμένου να διασφαλίζεται η απαραίτητη ασφάλεια δικαίου για τους περιφερειακούς και τοπικούς φορείς·

11.  πιστεύει ότι η δημιουργία διασυνοριακών σημείων συντονισμού είναι ζωτικής σημασίας για να προσφέρεται στις δημόσιες αρχές, στην κοινωνία των πολιτών, στους πολίτες και στους ιδιωτικούς φορείς ένας συνομιλητής ικανός να αντιμετωπίσει τα νομικά ή διοικητικά εμπόδια που παρακωλύουν την υλοποίηση ενός κοινού έργου·

12.  υποστηρίζει ότι, μέσω των διασυνοριακών σημείων συντονισμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιολογούν σε εθελοντική βάση και κατά περίπτωση εάν και με ποιον τρόπο θα ανταποκριθούν στο αίτημα συνδρομής για την άρση των εμποδίων και του διοικητικού φόρτου·

13.  εκφράζει την άποψη ότι ένας τρόπος για την προώθηση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, της καινοτομίας και της ισχυρότερης συνεργασίας μεταξύ των παραμεθόριων περιοχών είναι να δοθεί η δυνατότητα στα διασυνοριακά σημεία συντονισμού να συγκροτούν διασυνοριακές επιτροπές όταν αντιμετωπίζουν σύνθετα εμπόδια που απαιτούν μεγαλύτερη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα μεταξύ των αρμόδιων αχών των παραμεθόριων περιφερειών·

14.  υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη, όταν αποφασίζουν οικειοθελώς να ενεργοποιήσουν το μέσο, θα πρέπει να διαθέτουν διάφορα μέτρα πολιτικής για την αντιμετώπιση του εμποδίου, όπως επανεξέταση του διοικητικού ή νομικού πλαισίου του μέσω μονομερών δράσεων στο σχετικό επίπεδο, μη δεσμευτικών πράξεων, αναβολής της διαχείρισης του εμποδίου στους αρμόδιους φορείς που έχουν συσταθεί από υφιστάμενες διμερείς ή πλειονομερείς συνθήκες, ή τέλος μέσω της σύστασης διασυνοριακής επιτροπής επιφορτισμένης με την εκπόνηση ad hoc λύσης για την αντιμετώπιση ενός ή περισσότερων από τα εμπόδια που εντοπίστηκαν·

15.  τονίζει ότι η έγκριση απόφασης σχετικά με την εφαρμογή οποιασδήποτε ad hoc λύσης που καταρτίζει η διασυνοριακή επιτροπή θα πρέπει να παραμένει στη διακριτική ευχέρεια των αρμόδιων αρχών στο κατάλληλο επίπεδο του σχετικού κράτους μέλους και, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να πραγματοποιείται από τα κράτη μέλη σε πλήρη συμμόρφωση με το νομοθετικό και συνταγματικό τους πλαίσιο·

16.  σημειώνει ότι ορισμένα κράτη μέλη, για παράδειγμα η Εσθονία, η Κύπρος, η Λετονία, το Λουξεμβούργο και η Μάλτα, που είναι ενιαίες περιφέρειες επιπέδου NUTS 2, εξαιρούνται από το αρχικό γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής της πρότασης της Επιτροπής, που είναι επιπέδου NUTS 3, ενώ στη Γερμανία οι περιφέρειες επιπέδου NUTS 1 αντιστοιχούν στα ομόσπονδα κρατίδια, οι NUTS 2 είναι διοικητικές περιφέρειες και οι NUTS 3 είναι γενικώς νομοί· υποστηρίζει ότι, στην περίπτωση διασυνοριακών εμποδίων, το επίπεδο NUTS 3 δεν είναι πάντα το βέλτιστο επίπεδο για την αντιμετώπιση νομικών και διοικητικών εμποδίων σε διάφορες διασυνοριακές καταστάσεις· τονίζει, επομένως, ότι το μελλοντικό πλαίσιο συντονισμού πρέπει να επιτρέπει ευελιξία στην εφαρμογή προκειμένου να είναι όσο το δυνατόν πιο συναφής και αποτελεσματική, στοχεύοντας στην καταλληλότερη περιοχή ανάλογα με την περίπτωση·

17.  επισημαίνει ότι τίποτα δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να ακολουθούν οικειοθελώς τις ίδιες διαδικαστικές ρυθμίσεις που προβλέπονται στον προτεινόμενο κανονισμό που παρατίθεται στο παράρτημα Ι του παρόντος ψηφίσματος, όταν συμφωνούν να επιλύσουν νομικά και διοικητικά εμπόδια στις παραμεθόριες περιοχές της Ένωσης με υποψήφιες χώρες, τηρώντας παράλληλα το δίκαιο της Ένωσης·

18.  ζητεί να υποβάλει η Επιτροπή, βάσει του άρθρου 175 τρίτο εδάφιο της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρόταση κανονισμού για ένα μέσο για την ανάπτυξη και την πρόοδο στις παραμεθόριες περιφέρειες στην ΕΕ, ακολουθώντας τις συστάσεις που παρατίθενται στο παράρτημα του παρόντος·

19.  υπενθυμίζει τη δέσμευση της Προέδρου της Επιτροπής όσον αφορά το δικαίωμα πρωτοβουλίας του Κοινοβουλίου και τη δέσμευσή της να ακολουθήσει τις νομοθετικές εκθέσεις πρωτοβουλίας του Κοινοβουλίου με νομοθετική πράξη, σύμφωνα με τις αρχές του δικαίου της Ένωσης, που περιλαμβάνονται στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2019-2024· αναμένει, ως εκ τούτου, από την Επιτροπή να δώσει συνέχεια στο παρόν ψήφισμα με νομοθετική πρόταση·

20.  είναι της άποψης ότι απαιτείται επαρκής χρηματοδότηση για τις προτάσεις που παρατίθενται στην παρούσα πρόταση, φρονεί δε ότι οι δημοσιονομικές επιπτώσεις των ζητούμενων προτάσεων θα πρέπει να καλυφθούν από τα σχετικά κονδύλια του προϋπολογισμού της Ένωσης· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά πόσον η εφαρμογή του νέου κανονισμού θα μπορούσε να διευκολυνθεί μέσω της κινητοποίησης του μέσου τεχνικής βοήθειας και ανταλλαγής πληροφοριών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (TAIEX) ή του μέσου τεχνικής υποστήριξης, με σκοπό την προώθηση της ανάπτυξης ικανοτήτων των αρχών των κρατών μελών σε όλα τα επίπεδα·

21.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα καθώς και τις συνημμένες συστάσεις στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣTO ΨΗΦΙΣΜΑ:

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΖΗΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με ένα μέσο για την ανάπτυξη και την πρόοδο στις παραμεθόριες περιφέρειες στην ΕΕ·

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 175 τρίτο εδάφιο,

Έχοντας υπόψη το αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)  Το άρθρο 175 τρίτο εδάφιο της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) προβλέπει την έγκριση ειδικών δράσεων πέρα από τα πλαίσια των Ταμείων που αποτελούν αντικείμενο του πρώτου εδαφίου του εν λόγω άρθρου, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής τον οποίο προβλέπει η ΣΛΕΕ. Η αρμονική ανάπτυξη του συνόλου του ενωσιακού εδάφους και η μεγαλύτερη οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή προϋποθέτουν την ενίσχυση της εδαφικής συνεργασίας. Για τον σκοπό αυτόν, είναι σκόπιμο να θεσπιστούν τα αναγκαία μέτρα για τη βελτίωση των όρων υλοποίησης των δράσεων εδαφικής συνεργασίας.

(2)  Τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί της Ένωσης, τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές και τοπικές αρχές θα πρέπει να συνεργαστούν για να διασφαλίσουν την αποτελεσματική εφαρμογή και παρακολούθηση των δράσεων εδαφικής συνεργασίας, με σκοπό την επίτευξη μιας πιο συνεκτικής και ολοκληρωμένης επικράτειας της Ένωσης.

(3)  Το άρθρο 174 ΣΛΕΕ αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι παραμεθόριες περιφέρειες και ορίζει ότι η Ένωση πρέπει να αποδίδει ιδιαίτερη προσοχή στις περιφέρειες αυτές κατά την ανάπτυξη και την υλοποίηση δράσεων που οδηγούν στην ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης.

(4)  Στην από 20ής Σεπτεμβρίου 2017 ανακοίνωσή της με τίτλο «Ώθηση της ανάπτυξης και της συνοχής σε παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ» («Ανακοίνωση για τις παραμεθόριες περιφέρειες»), η Επιτροπή επισημαίνει ότι κατά τις προηγούμενες δεκαετίες η διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης βοήθησε τις εσωτερικές παραμεθόριες περιφέρειες να μετατραπούν από βασικά απόκεντρες περιοχές σε περιοχές ανάπτυξης και ευκαιριών. Η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, το 1992, ενίσχυσε την παραγωγικότητα της Ένωσης και μείωσε το κόστος μέσω της κατάργησης των τελωνειακών διατυπώσεων, της εναρμόνισης ή της αμοιβαίας αναγνώρισης των τεχνικών κανόνων και της μείωσης των τιμών λόγω του ανταγωνισμού.

(5)  Η Επιτροπή τόνισε επίσης ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολυάριθμα νομικά εμπόδια στις παραμεθόριες περιφέρειες, ιδίως εκείνα που σχετίζονται με τις υπηρεσίες υγείας, τη ρύθμιση της εργασίας, την προστασία του περιβάλλοντος, τη φορολογία, την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και τα εμπόδια που συνδέονται με τις διαφορές στη διοικητική νοοτροπία και τα εθνικά νομικά πλαίσια. Ούτε η χρηματοδότηση βάσει της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας ούτε η θεσμική στήριξη της συνεργασίας από τους ευρωπαϊκούς ομίλους εδαφικής συνεργασίας (ΕΟΕΣ) επαρκούν από μόνες τους για την αντιμετώπιση αυτών των εμποδίων, που αποτελούν πραγματική τροχοπέδη για την αποτελεσματική συνεργασία.

(6)  Στην έκθεση της Επιτροπής της 21ης Ιουλίου 2021 με τίτλο «Παραμεθόριες περιφέρειες: ζωντανά εργαστήρια ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης» επισημαίνεται ότι η έξαρση της πανδημίας της COVID-19 το πρώτο τρίμηνο του 2020 επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την τάση αυτή, μέσω του κλεισίματος των συνόρων που επέβαλαν τα κράτη μέλη για να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού. Τον Ιανουάριο 2021, στην έκθεσή της με τίτλο «The effects of COVID-19 induced border closures on cross-border regions» (Οι επιπτώσεις του του κλεισίματος των συνόρων εξαιτίας της COVID-19 στις παραμεθόριες περιφέρειες), η Επιτροπή επεσήμανε ότι οι υγειονομικοί έλεγχοι που επιβλήθηκαν στα σύνορα περιόρισαν σημαντικά την κινητικότητα των διασυνοριακών εργαζομένων και τις οικονομικές δραστηριότητες που βασίζονται σε διασυνοριακούς πελάτες, ενώ περιέπλεξαν υπερβολικά την πρόσβαση σε κοινωνική ασφάλιση για τους διασυνοριακούς εργαζομένους που αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε τηλεργασία. Η αδυναμία πρόσβασης σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης και σχολεία στην άλλη πλευρά των συνόρων είχε σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλεια σημαντικού αριθμού πολιτών.

(7)  Από το 1990, τα προγράμματα στο πλαίσιο του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας, τα οποία είναι ευρύτερα γνωστά ως «Interreg»(24), έχουν στηρίξει προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας στις παραμεθόριες περιφέρειες της Ένωσης. Έχουν χρηματοδοτήσει χιλιάδες έργα και πρωτοβουλίες που έχουν συνεισφέρει στη βελτίωση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και έχουν αλλάξει πραγματικά την κατάσταση στις παραμεθόριες περιοχές, συμβάλλοντας στον μετασχηματισμό τους. Τα κύρια επιτεύγματα των προγραμμάτων Interreg περιλαμβάνουν: αυξημένη εμπιστοσύνη μεταξύ των παραμεθόριων περιφερειών, μεγαλύτερη συνδεσιμότητα, βελτιωμένα περιβαλλοντικά πρότυπα, καλύτερη υγεία και αύξηση του πλούτου των πολιτών.

(8)  Το Interreg έχει επίσης υποστηρίξει τη συνεργασία σε ορισμένα θαλάσσια σύνορα. Ωστόσο, τα νομικά εμπόδια είναι πολύ λιγότερα στις θαλάσσιες παραμεθόριες περιοχές λόγω της φυσικής αδυναμίας των ατόμων να διασχίζουν τα σύνορα καθημερινά ή πολλές φορές την εβδομάδα για εργασία, εκπαίδευση και κατάρτιση, για αγορές, για χρήση εγκαταστάσεων και υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος ή για ταχείες επείγουσες παρεμβάσεις.

(9)  Οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι μακροπεριφέρειες. Αποτελούν πλατφόρμες για τη στρατηγική δικτύωση και λειτουργούν σε διασυνοριακό, τομεακό και διοικητικό επίπεδο για να συμβάλουν στον συντονισμό κοινών πολιτικών και δράσεων στην οικεία μακροπεριφέρεια. Δεδομένου ότι οι μακροπεριφέρειες είναι στενά συνδεδεμένες περιοχές με κοινές ανάγκες, η άρση των εμποδίων θα μπορούσε να ενισχύσει τη συνεργασία, καθιστώντας τις περιφέρειες ισχυρότερες, ανθεκτικότερες και ελκυστικότερες ως τόπους διαμονής.

(10)  Στην έκθεσή της του Μαρτίου 2017 με θέμα τη μείωση των νομικών και διοικητικών εμποδίων στις παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ, η Επιτροπή μελέτησε συνολικά 239 εμπόδια. Τα δύο τρίτα αυτών των εμποδίων επηρεάζουν το σύνολο των χερσαίων συνόρων και σχεδόν το 60 % εξ αυτών έχουν μεγάλο αρνητικό αντίκτυπο στη διασυνοριακή ένταξη, γεγονός που επιφέρει απτές επιπτώσεις στις ευκαιρίες της αγοράς εργασίας και στα κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών.

(11)  Στη δημόσια διαβούλευση που διεξήγαγε το 2020 σχετικά με την υπέρβαση των διασυνοριακών εμποδίων, η οποία αποτέλεσε συνέχεια της διασυνοριακής επανεξέτασης του 2015 από τη ΓΔ REGIO, η Επιτροπή επεσήμανε ότι, ενώ το 45 % των ερωτηθέντων θεωρούν ότι τα σύνορα αποτελούν ευκαιρία, πάνω από το ένα τρίτο εκλαμβάνουν τα σύνορα κυρίως ως εμπόδιο.

(12)  Στην αξιολόγηση των δεδομένων για την περίοδο 2014-2019, η σχετική μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Προστιθέμενης Αξίας (EAVA) διαπίστωσε ότι η άρση των εμποδίων θα αποφέρει σημαντικά οφέλη στις παραμεθόριες περιοχές επιπέδου NUTS 3 και σε ολόκληρη την οικονομία της Ένωσης. Πιο συγκεκριμένα, το συνολικό όφελος της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (ΑΠΑ) από την πλήρη άρση των νομικών και διοικητικών φραγμών θα απέφερε περίπου 457 δισεκατομμύρια EUR, ποσό που αντιστοιχεί στο 3,8 % της συνολικής ΑΠΑ της ΕΕ το 2019. Η άρση του 20 % των εμποδίων για όλες τις παραμεθόριες περιοχές θα είχε ως αποτέλεσμα συνολικό όφελος ΑΠΑ ύψους 123 δισεκατομμυρίων EUR, που αντιστοιχεί περίπου στο 1 % της συνολικής ΑΠΑ της ΕΕ το 2019, καθώς και συνολικό όφελος απασχόλησης 1 εκατομμυρίου θέσεων εργασίας που αντιπροσωπεύουν περίπου το 0,5 % του συνόλου της απασχόλησης σε επίπεδο Ένωσης(25).

(13)  Άλλα δυνητικά οφέλη περιλαμβάνουν τις θετικές επιπτώσεις στα κοινωνικά δικαιώματα και την εξάλειψη των ανισοτήτων όσον αφορά την πρόσβαση των πολιτών που ζουν σε παραμεθόριες περιφέρειες σε δημόσιες υπηρεσίες, που με τη σειρά τους θα συμβάλουν στη διατήρηση των ταλέντων και στην περαιτέρω απελευθέρωση του οικονομικού και κοινωνικού δυναμικού των εν λόγω περιφερειών.

(14)  Στην ανακοίνωσή της για τις παραμεθόριες περιφέρειες, η Επιτροπή αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων μέτρων, σε μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2015. Ορισμένα κράτη μέλη εξετάζουν τα πλεονεκτήματα ενός νέου μέσου για την απλούστευση των διασυνοριακών έργων, καθιστώντας δυνατές, σε εθελοντική βάση και κατόπιν συμφωνίας των αρμόδιων αρχών, προσωρινές παρεκκλίσεις από την ισχύουσα νομοθεσία ή την υιοθέτηση ad hoc λύσεων. Τούτο θα μπορούσε να ισχύει για συγκεκριμένο έργο ή δράση περιορισμένης χρονικής διάρκειας που βρίσκεται σε παραμεθόρια περιφέρεια και δρομολογήθηκε από τοπικές ή περιφερειακές αρχές.

(15)  Αν και υπάρχουν ήδη διάφορες συνθήκες, συμφωνίες και μέσα διασυνοριακής συνεργασίας σε ισχύ σε διακυβερνητικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο σε ορισμένες περιφέρειες της Ένωσης, οι μηχανισμοί αυτοί δεν καλύπτουν όλες τις παραμεθόριες περιφέρειες της Ένωσης. Επιπλέον, τα χρηματοδοτικά μέσα (κυρίως το Interreg) και τα νομικά μέσα (κυρίως οι ΕΟΕΣ) που παρέχονται μέχρι σήμερα σε επίπεδο Ένωσης αποδείχθηκαν ανεπαρκή για την αντιμετώπιση των διασυνοριακών νομικών εμποδίων στην Ένωση. Ως εκ τούτου, προκειμένου να συμπληρωθούν τα υφιστάμενα συστήματα και παράλληλα να αρθούν τα διαδικαστικά εμπόδια στην ανάπτυξη των παραμεθόριων περιοχών, είναι αναγκαίο να θεσπιστεί ένα εθελοντικό πλαίσιο συντονισμού το οποίο θα καθορίζει τις γενικές διατάξεις και σαφείς διαδικαστικές ρυθμίσεις που μπορούν να χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση των εμποδίων που παρακωλύουν την υλοποίηση ενός κοινού έργου σε διασυνοριακό πλαίσιο. Κάθε απόφαση σχετικά με το εάν και με ποιον τρόπο θα αντιμετωπιστούν πιθανά εμπόδια θα πρέπει να εμπίπτει στην αρμοδιότητα των οικείων κρατών μελών.

(16)  Τα νομικά εμπόδια θίγουν κυρίως πρόσωπα που δραστηριοποιούνται στα χερσαία σύνορα, όπως οι διασυνοριακά εργαζόμενοι, οι οποίοι διασχίζουν τα σύνορα σε ημερήσια ή εβδομαδιαία βάση. Για να επικεντρωθεί το αποτέλεσμα του παρόντος κανονισμού στις περιοχές που βρίσκονται πλησιέστερα στα σύνορα και παρουσιάζουν τον υψηλότερο βαθμό ολοκλήρωσης και αλληλεπίδρασης μεταξύ γειτονικών κρατών μελών, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται στις διασυνοριακές περιφέρειες υπό την έννοια του εδάφους που καλύπτεται από γειτονικές περιοχές με χερσαία ή θαλάσσια σύνορα δύο ή περισσότερων κρατών μελών σε περιφέρειες επιπέδου NUTS 2 και NUTS 3.

(17)  Προκειμένου να συντονιστούν τα καθήκοντα των διαφόρων αρχών, οι οποίες σε ορισμένα κράτη μέλη θα περιλαμβάνουν εθνικούς και περιφερειακούς νομοθετικούς φορείς, εντός δεδομένου κράτους μέλους και μεταξύ των αρχών ενός ή περισσότερων γειτονικών κρατών μελών, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να υποχρεούται να δημιουργήσει ή να ορίσει διασυνοριακό σημείο συντονισμού είτε σε εθνικό επίπεδο ως ξεχωριστό φορέα, είτε στο πλαίσιο υφιστάμενης αρχής ή φορέα είτε αναθέτοντας το καθήκον σε κατάλληλη αρχή ή φορέα. Τα καθήκοντα των διασυνοριακών σημείων συντονισμού καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό σύμφωνα με τις εθνικές αρμοδιότητες.

(18)  Όταν δύο όμορα κράτη μέλη συμφωνούν να αντιμετωπίσουν από κοινού ένα εμπόδιο που εντοπίζεται μέσω εγγράφου πρωτοβουλίας, θα πρέπει να συγκαλείται διασυνοριακή επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών που ορίζονται από τα διασυνοριακά σημεία συντονισμού των ενδιαφερόμενων κρατών μελών. Κάθε διασυνοριακή επιτροπή θα πρέπει να συνιστά προσωρινό όργανο, τα καθήκοντα του οποίου καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό, και θα πρέπει να περιορίζεται στη διατύπωση μιας ad hoc λύσης για την άρση ενός διασυνοριακού εμποδίου.

(19)  Ο παρών κανονισμός καθορίζει τη διαδικασία που αφορά τα έγγραφα πρωτοβουλίας, συμπεριλαμβανομένου του προσδιορισμού του αιτούντος, της διαδικασίας κατάρτισης και υποβολής εγγράφου πρωτοβουλίας, του περιεχομένου του εν λόγω εγγράφου, της προκαταρκτικής ανάλυσής του και της συνέχειας που δίνεται σε αυτό. Οι τοπικές ή περιφερειακές αρχές, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι πρωτοβουλίες πολιτών ή άλλοι φορείς, είτε έχουν νομική προσωπικότητα είτε όχι, μπορούν να αναλάβουν την πρωτοβουλία, υπό την προϋπόθεση ότι είναι υπεύθυνες για την έναρξη ή για την έναρξη και την υλοποίηση ενός κοινού έργου. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να καταρτίσει πλήρη κατάλογο των οντοτήτων που μπορούν να ενεργούν ως αιτούντες.

(20)  Το διασυνοριακό σημείο συντονισμού που λαμβάνει έγγραφο πρωτοβουλίας αναφέρεται ως το διασυνοριακό σημείο πρώτης επαφής. Η διαδικασία καθορίζει επίσης την αντίδραση ενός όμορου κράτους μέλους σε περίπτωση αιτήματος σύστασης διασυνοριακής επιτροπής.

(21)  Μετά την παραλαβή εγγράφου πρωτοβουλίας, το διασυνοριακό σημείο πρώτης επαφής θα πρέπει να έρχεται σε επαφή με όλες τις σχετικές εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές του οικείου κράτους μέλους και με το διασυνοριακό σημείο συντονισμού στο ενδιαφερόμενο όμορο κράτος μέλος/στα ενδιαφερόμενα όμορα κράτη μέλη. Το διασυνοριακό σημείο πρώτης επαφής θα πρέπει να παρέχει στον αιτούντα προκαταρκτική αξιολόγηση σχετικά με το κατά πόσον το έγγραφο πρωτοβουλίας συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό και σχετικά με το κατά πόσον υφίσταται το εμπόδιο. Η προκαταρκτική αυτή αξιολόγηση θα πρέπει να δημοσιοποιείται κατόπιν αιτήματος. Στη συνέχεια, το διασυνοριακό σημείο πρώτης επαφής θα πρέπει να είναι σε θέση να αποφασίζει κατά πόσον πρέπει να κινηθεί διαδικασία που οδηγεί στην επίτευξη ad hoc λύσης, κατά πόσον πρέπει να βρεθεί λύση σε εθνικό επίπεδο ή να δηλώνει ότι θεωρεί ότι η άρση ενός ή περισσότερων εμποδίων που παρακωλύουν την υλοποίηση ενός κοινού έργου εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των υφιστάμενων διεθνών ρυθμίσεων. Το κράτος μέλος θα μπορεί επίσης να αποφασίσει να μην αντιμετωπίσει τα εμπόδια. Κάθε απόφαση παραμένει στη διακριτική ευχέρεια των ενδιαφερόμενων κρατών μελών και θα πρέπει να αιτιολογείται δεόντως και να κοινοποιείται εγκαίρως σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και να δημοσιοποιείται κατόπιν αιτήματος.

(22)  Ο παρών κανονισμός καθορίζει τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται όταν δύο ή περισσότερα διασυνοριακά σημεία συντονισμού συμφωνούν να αναθέσουν την κατάρτιση ad hoc λύσης σε διασυνοριακή επιτροπή, συμπεριλαμβανομένου του περιεχομένου του σχεδίου ad hoc λύσης και της διαβίβασης του σχεδίου ad hoc λύσης στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη.

(23)  Ο κανονισμός θεσπίζει επίσης τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται για την ολοκλήρωση της ad hoc λύσης μετά από την εξέταση της ad hoc λύσης και τη συμφωνία επ’ αυτής από τις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών.

(24)  Ο κανονισμός θεσπίζει κανόνες για την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της εφαρμογής της ad hoc λύσης.

(25)  Οι προϋποθέσεις για την εδαφική συνεργασία θα πρέπει να δημιουργηθούν σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 4 της ΣΕΕ, σύμφωνα με την οποία το περιεχόμενο και η μορφή της δράσης της Ένωσης δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων των Συνθηκών. Ως εκ τούτου, η έκδοση του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να υπονομεύει την εφαρμογή τυχόν υφιστάμενων ή μελλοντικών διμερών ή πολυμερών συνθηκών ή συμφωνιών που έχουν συναφθεί από τα κράτη μέλη βάσει του διεθνούς δικαίου,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

Γενικές διατάξεις

Άρθρο 1

Αντικείμενο

1.  Ο παρών κανονισμός θεσπίζει πλαίσιο συντονισμού το οποίο ορίζει γενικές διατάξεις και διαδικαστικές ρυθμίσεις ώστε τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές τους, να αντιμετωπίζουν εμπόδια που παρακωλύουν τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, τη στελέχωση, τη χρηματοδότηση ή τη λειτουργία ενός κοινού έργου σε διασυνοριακό πλαίσιο.

2.  Τα κράτη μέλη αξιολογούν εθελουσίως και κατά περίπτωση εάν πρέπει να ενεργοποιήσουν τις διαδικαστικές ρυθμίσεις που προβλέπονται στο κεφάλαιο ΙΙ για την αντιμετώπιση ενός εμποδίου, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου.

3.  Ο παρών κανονισμός καθορίζει:

α)  την οργάνωση και τα καθήκοντα των διασυνοριακών σημείων συντονισμού στα κράτη μέλη·

β)  τη σύνθεση και τα καθήκοντα των διασυνοριακών επιτροπών·

γ)  τον συντονιστικό ρόλο της Επιτροπής.

4.  Ο παρών κανονισμός δεν θίγει την εφαρμογή υφιστάμενων ή μελλοντικών διμερών ή πολυμερών συνθηκών που έχουν συναφθεί από τα κράτη μέλη δυνάμει του διεθνούς δικαίου ούτε τα προνόμια και τα καθήκοντα των φορέων που έχουν συσταθεί με τις εν λόγω συνθήκες.

Άρθρο 2

Πεδίο εφαρμογής

Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται σε κοινά έργα σε διασυνοριακό πλαίσιο, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 σημείο 2).

Άρθρο 3

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)  «διασυνοριακή περιφέρεια»: το έδαφος που καλύπτεται από γειτονικές χερσαίες ή θαλάσσιες παραμεθόριες περιφέρειες δύο ή περισσότερων κρατών μελών σε περιφέρειες επιπέδου NUTS 2 και NUTS 3·

2)  «κοινό έργο»: κάθε υποδομή που έχει αντίκτυπο σε συγκεκριμένη διασυνοριακή περιφέρεια ή κάθε υπηρεσία γενικού οικονομικού συμφέροντος που παρέχεται σε συγκεκριμένη διασυνοριακή περιφέρεια, ανεξάρτητα από το αν ο αντίκτυπος αυτός αφορά αμφότερες τις πλευρές ή μόνο μία πλευρά των συνόρων·

3)  «εμπόδιο»: κάθε νομική ή διοικητική διάταξη σχετική με τον προγραμματισμό, την ανάπτυξη, τη στελέχωση, τη χρηματοδότηση ή τη λειτουργία ενός κοινού έργου η οποία παρεμποδίζει τις εγγενείς δυνατότητες μιας παραμεθόριας περιφέρειας, όταν έχει επίδραση σε διασυνοριακό επίπεδο·

4)  «αιτών»: ο παράγοντας που προσδιορίζει ένα ή περισσότερα εμπόδια και ενεργοποιεί το πλαίσιο συντονισμού υποβάλλοντας έγγραφο πρωτοβουλίας·

5)  «έγγραφο πρωτοβουλίας»: το έγγραφο που εκπονείται από έναν ή περισσότερους αιτούντες για την ενεργοποίηση του μέσου·

6)  «πεδίο εφαρμογής»: το εδαφικό πεδίο σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη όπου εφαρμόζεται ad ho λύση, η οποία περιορίζεται στα απολύτως αναγκαία για την υλοποίηση του κοινού έργου·

7)  «αρμόδια αρχή» : η αρχή που ορίζεται από κάθε κράτος μέλος για τη διεκπεραίωση συγκεκριμένων καθηκόντων που σχετίζονται με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 4

Διασυνοριακά σημεία συντονισμού

1.  Κάθε κράτος μέλος, σε πλήρη συμμόρφωση με το νομοθετικό και συνταγματικό του πλαίσιο, συστήνει ή ορίζει διασυνοριακό σημείο συντονισμού με έναν από τους ακόλουθους τρόπους:

α)  ορίζει, σε εθνικό επίπεδο, διασυνοριακό σημείο συντονισμού, ως χωριστό φορέα·

β)  συστήνει διασυνοριακό σημείο συντονισμού στο πλαίσιο υφιστάμενης αρχής ή φορέα ή·

γ)  αναθέτει σε κατάλληλη αρχή ή φορέα τα πρόσθετα καθήκοντα του εθνικού διασυνοριακού σημείου συντονισμού.

2.  Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με την ταυτότητα του διασυνοριακού σημείου συντονισμού εντός τριών μηνών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού.

3.  Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η αρχή ή ο φορέας που συγκροτείται ως διασυνοριακό σημείο συντονισμού ή αναλαμβάνει τα πρόσθετα καθήκοντά του λαμβάνει την αναγκαία ανάπτυξη ικανοτήτων και υποστήριξη για την εκτέλεση των καθηκόντων που περιγράφονται στο άρθρο 5.

Άρθρο 5

Καθήκοντα των διασυνοριακών σημείων συντονισμού

1.  Κάθε διασυνοριακό σημείο συντονισμού εκτελεί τα καθήκοντα και τις διαδικασίες που ορίζονται στο κεφάλαιο ΙΙ, και ιδίως:

α)  διενεργεί προκαταρκτική ανάλυση όλων των εγγράφων πρωτοβουλίας που λαμβάνει, έρχεται σε επαφή με τον αιτούντα και διασφαλίζει τη διαφάνεια και την πρόσβαση στην τεκμηρίωση·

β)  συντονίζει την προετοιμασία, την ολοκλήρωση και την εφαρμογή όλων των ad hoc λύσεων που αφορούν την επικράτεια του οικείου κράτους μέλους·

γ)  έρχεται σε επαφή με τα διασυνοριακά σημεία συντονισμού στο ή στα όμορα κράτη μέλη·

δ)  έρχεται σε επαφή με την Επιτροπή και υποστηρίζει την επικαιροποίηση της βάσης δεδομένων της, όπως αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο ε)·

ε)  εντοπίζει και συνεργάζεται με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, οι οποίες θα είναι επιφορτισμένες με την κατάρτιση ad hoc λύσης στο πλαίσιο διασυνοριακής επιτροπής, σε περιπτώσεις όπου τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη αποφασίζουν από κοινού να ενεργοποιήσουν τις διαδικασίες που προβλέπονται στο άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο δ) και στο άρθρο 12·

στ)  διασφαλίζει, εφόσον ζητηθεί, την παροχή πληροφοριών στους πολίτες και στα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τυχόν αποφάσεις που λαμβάνονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

2.  Κάθε κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να αναθέσει στο διασυνοριακό σημείο συντονισμού τα ακόλουθα πρόσθετα καθήκοντα:

α)  την παρακολούθηση της εφαρμογής όλων των ad hoc λύσεων που αφορούν την επικράτεια του οικείου κράτους μέλους·

β)  την ενημέρωση της αρμόδιας αρχής του οικείου κράτους μέλους για την υποχρέωσή της να τηρεί τις προθεσμίες που ορίζονται σε συγκεκριμένη ad hoc λύση, καθώς και για τυχόν μη τήρηση των προθεσμιών που ορίζονται στη σχετική ad hoc λύση·

γ)  την ενημέρωση του αιτούντος σχετικά με τη συνέχεια που δόθηκε στο έγγραφο πρωτοβουλίας κατά την ενεργοποίηση των διαδικασιών που αναφέρονται στο άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο α).

Άρθρο 6

Καθήκοντα και σύνθεση των διασυνοριακών επιτροπών

1.  Τα κράτη μέλη αποφασίζουν με αμοιβαία συμφωνία, σε διαβούλευση με τις αρμόδιες περιφερειακές και τοπικές αρχές και βάσει κατά περίπτωση αξιολόγησης σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο δ) και το άρθρο 12, τη σύσταση διασυνοριακής επιτροπής επιφορτισμένης με τη διαμόρφωση ad hoc λύσης για την αντιμετώπιση ενός ή περισσότερων εμποδίων που εντοπίζονται μέσω εγγράφου πρωτοβουλίας.

2.  Το σχέδιο ad hoc λύσης καθορίζει νομικές ή διοικητικές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση του εμποδίου που ορίζεται σε έγγραφο πρωτοβουλίας και μόνον. Η ολοκλήρωση και η εφαρμογή της ad hoc λύσης ανατίθενται στις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών, σε πλήρη συμμόρφωση με το νομοθετικό και συνταγματικό τους πλαίσιο.

3.  Οι διασυνοριακές επιτροπές απαρτίζονται από εκπροσώπους των εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών αρχών που ορίζονται από τα διασυνοριακά σημεία συντονισμού των ενδιαφερόμενων κρατών μελών. Τα διασυνοριακά σημεία συντονισμού μεριμνούν για τη συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών στη διασυνοριακή επιτροπή, όταν η άρση του εμποδίου εμπίπτει στις αρμοδιότητές τους.

Άρθρο 7

Συντονιστικός ρόλος της Επιτροπής

1.  Η Επιτροπή ασκεί τα ακόλουθα συντονιστικά καθήκοντα:

α)  έρχεται σε επαφή με τα διασυνοριακά σημεία συντονισμού·

β)  παρέχει, κατόπιν αιτήματος, πρακτικές πληροφορίες και ερμηνεία σχετικά με τον θεματικό τομέα και τη θεματική εστίαση του παρόντος κανονισμού·

γ)  παρέχει, εφόσον ζητηθεί, τεχνική βοήθεια στη διασυνοριακή επιτροπή κατά τη διαδικασία κατάρτισης ad hoc λύσης·

δ)  προωθεί την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·

ε)  δημιουργεί, δημοσιεύει και τηρεί επικαιροποιημένη δημόσια βάση δεδομένων όλων των διασυνοριακών σημείων συντονισμού και των στοιχείων επικοινωνίας τους, καθώς και όλων των ad hoc λύσεων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IΙ

Δυνατότητες των κρατών μελών για την αντιμετώπιση των διασυνοριακών εμποδίων

Άρθρο 8

Κατάρτιση και υποβολή του εγγράφου πρωτοβουλίας

1.  Ο αιτών προσδιορίζει τυχόν εμπόδιο που παρακωλύει τον προγραμματισμό, την ανάπτυξη, τη στελέχωση, τη χρηματοδότηση ή τη λειτουργία ενός κοινού έργου.

2.  Ο αιτών είναι μία από τις ακόλουθες οντότητες, είτε μόνος είτε από κοινού:

α)  ο δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας που είναι υπεύθυνος για τη δρομολόγηση ή για τη δρομολόγηση και την υλοποίηση ενός κοινού έργου·

β)  μία ή περισσότερες τοπικές ή περιφερειακές αρχές σε δεδομένη διασυνοριακή περιφέρεια·

γ)  φορέας με ή χωρίς νομική προσωπικότητα που προωθεί τη διασυνοριακή συνεργασία και βρίσκεται σε δεδομένη διασυνοριακή περιφέρεια ή την καλύπτει τουλάχιστον εν μέρει, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών ομίλων εδαφικής συνεργασίας δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(26), των ευρωπεριφερειών, των Euregios και παρόμοιων φορέων·

δ)  οργάνωση που συστάθηκε για λογαριασμό διασυνοριακών περιφερειών με στόχο την προώθηση των συμφερόντων των διασυνοριακών εδαφών και τη διευκόλυνση της δικτύωσης των παραγόντων και της ανταλλαγής εμπειριών, όπως η Ένωση Ευρωπαϊκών Παραμεθόριων Περιοχών, η Mission Opérationnelle Transfrontalière ή η Κεντρική Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διασυνοριακών Πρωτοβουλιών·

3.  Ο αιτών συντάσσει έγγραφο πρωτοβουλίας που συντάσσεται σύμφωνα με το άρθρο 9, λαμβάνοντας υπόψη, εφόσον το επιτρέπει το εφαρμοστέο δίκαιο, αιτήματα προσώπων ή οντοτήτων που αφορά το κοινό έργο.

4.  Ο αιτών υποβάλλει το έγγραφο πρωτοβουλίας στο διασυνοριακό σημείο συντονισμού του οικείου κράτους μέλους και αποστέλλει αντίγραφο στο διασυνοριακό σημείο συντονισμού του όμορου κράτους μέλους/των όμορων κρατών μελών. Στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 2 στοιχεία γ) και δ), ο αιτών είναι ελεύθερος να αποφασίσει σε ποιο διασυνοριακό σημείο συντονισμού των ενδιαφερόμενων κρατών μελών αποστέλλει το έγγραφο πρωτοβουλίας.

Άρθρο 9

Περιεχόμενο του εγγράφου πρωτοβουλίας

1.  Το έγγραφο πρωτοβουλίας που αναφέρεται στο άρθρο 8 περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)  περιγραφή του κοινού έργου και του πλαισίου του, συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου, του χρονοδιαγράμματος και των κινδύνων του έργου, λαμβανομένου υπόψη του αντικτύπου των εμποδίων·

β)  περιγραφή των εικαζόμενων εμποδίων που παρακωλύουν την υλοποίηση του κοινού έργου·

γ)  όπου είναι δυνατόν και κατά περίπτωση, προκαταρκτική αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαν να ξεπεραστούν τα διασυνοριακά εμπόδια μέσω μιας ad hoc λύσης·

δ)  κατάλογος των νομοθετικών και διοικητικών διατάξεων που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την προβλεπόμενη ad hoc λύση·

ε)  αναμενόμενη ημερομηνία για την ολοκλήρωση της ad hoc λύσης προκειμένου ένα έργο να παραμείνει βιώσιμο·

στ)  την προβλεπόμενη διάρκεια της ad hoc λύσης·

ζ)  αιτιολόγηση του πεδίου εφαρμογής της ad hoc λύσης.

2.  Το πεδίο εφαρμογής της ad hoc λύσης περιορίζεται στα απολύτως αναγκαία για την αποτελεσματική υλοποίηση του κοινού έργου.

Άρθρο 10

Προκαταρκτική ανάλυση του εγγράφου πρωτοβουλίας από το διασυνοριακό σημείο συντονισμού πρώτης επαφής

1.  Το διασυνοριακό σημείο συντονισμού που λαμβάνει έγγραφο πρωτοβουλίας («διασυνοριακό σημείο συντονισμού πρώτης επαφής») διενεργεί προκαταρκτική ανάλυση. Έρχεται σε επαφή με όλες τις σχετικές εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές και με το διασυνοριακό σημείο συντονισμού στο όμορο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος.

2.  Εντός ενός μηνός από την παραλαβή εγγράφου πρωτοβουλίας, το διασυνοριακό σημείο συντονισμού του ενδιαφερόμενου όμορου κράτους μέλους αποστέλλει την προκαταρκτική αντίδρασή του στο διασυνοριακό σημείο συντονισμού πρώτης επαφής.

3.  Μετά την παραλαβή του εγγράφου πρωτοβουλίας το διασυνοριακό σημείο συντονισμού πρώτης επαφής προβαίνει σε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες ενέργειες, τις οποίες διαβιβάζει εγγράφως στον αιτούντα:

α)  στις περιπτώσεις που το έγγραφο πρωτοβουλίας καταρτίστηκε σύμφωνα με το άρθρο 9, ενημερώνει τον αιτούντα εντός ενός μηνός ότι είναι παραδεκτό και, ως εκ τούτου, ότι υφίσταται εμπόδιο·

β)  ζητά, εντός ενός μηνός, αν το κρίνει απαραίτητο, την υποβολή αναθεωρημένου εγγράφου πρωτοβουλίας ή πρόσθετων ειδικών πληροφοριών, αναφέροντας συγχρόνως τους λόγους για τους οποίους το έγγραφο πρωτοβουλίας δεν θεωρείται επαρκές· μετά την παραλαβή του αναθεωρημένου εγγράφου πρωτοβουλίας το διασυνοριακό σημείο συντονισμού πρώτης επαφής προβαίνει σε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες ενέργειες:

i)  προβαίνει σε μία από τις δράσεις που προβλέπονται στο άρθρο 11 παράγραφος 1·

ii)  εάν κρίνει ότι το αναθεωρημένο έγγραφο πρωτοβουλίας εξακολουθεί να μην έχει καταρτιστεί σύμφωνα με το άρθρο 9 ή ότι οι πρόσθετες ειδικές πληροφορίες εξακολουθούν να μην επαρκούν, ενημερώνει εγγράφως τον αιτούντα, εντός ενός μηνός από την παραλαβή του αναθεωρημένου εγγράφου πρωτοβουλίας, σχετικά με την απόφασή του να περατώσει τη διαδικασία· η απόφαση αυτή αιτιολογείται·

γ)  ενημερώνει τον αιτούντα εντός τριών μηνών σχετικά με την εκτίμησή του ότι δεν υπάρχει εμπόδιο, αναφέροντας γραπτώς τους λόγους της απόφασής του, τα μέσα επανεξέτασης που είναι διαθέσιμα σε εθνικό επίπεδο για την προσβολή της απόφασής του και, κατά περίπτωση, συστάσεις σχετικά με τον τρόπο δράσης·

δ)  όταν η υλοποίηση διασυνοριακού έργου παρεμποδίζεται από νομικές ή διοικητικές πράξεις σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, ενημερώνει σχετικά τον αιτούντα και λαμβάνει ένα από τα ακόλουθα μέτρα:

i)  προβαίνει σε μία από τις ενέργειες που ορίζονται στο άρθρο 11 παράγραφος 1, κατόπιν διαβούλευσης με τις αρμόδιες περιφερειακές ή τοπικές αρχές και σε πλήρη συμμόρφωση με το συνταγματικό πλαίσιο του οικείου κράτους μέλους· ή

ii)  αναβάλλει την υποβολή του εγγράφου πρωτοβουλίας στις αρμόδιες περιφερειακές ή τοπικές αρχές·

4.  Οι αποφάσεις που λαμβάνονται σύμφωνα με την παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου καταχωρίζονται στα αρχεία που δημοσιοποιούνται κατόπιν αιτήματος.

Άρθρο 11

Συνέχεια που δίνεται στην προκαταρκτική ανάλυση του εγγράφου πρωτοβουλίας

1.  Μετά την παραλαβή εγγράφου πρωτοβουλίας που συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του άρθρου 9 και την κοινοποίηση της θετικής προκαταρκτικής ανάλυσής του σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 3 στοιχεία α) και β), το διασυνοριακό σημείο πρώτης επαφής προβαίνει, εντός τριών μηνών από την εν λόγω παραλαβή, σε μία από τις ακόλουθες ενέργειες:

α)  ενημερώνει τον αιτούντα ότι θεωρεί ότι η άρση ενός ή περισσότερων εμποδίων για την υλοποίηση του κοινού έργου εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των υφιστάμενων διεθνών ρυθμίσεων που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2, και ότι συνιστά στον αιτούντα να υποβάλει το έγγραφο πρωτοβουλίας του στους αρμόδιους φορείς·

β)  ενημερώνει τον αιτούντα ότι θεωρεί ότι η άρση ενός ή περισσότερων εμποδίων που παρακωλύουν την υλοποίηση του κοινού έργου θα μπορούσε να επιτευχθεί αποτελεσματικότερα με μη δεσμευτικά μέτρα, όπως:

i)  ευαισθητοποίηση και ανάπτυξη ικανοτήτων μέσω της ανταλλαγής γνώσεων·

ii)  ανάπτυξη ικανοτήτων των τοπικών ενδιαφερόμενων φορέων·

iii)  ζητώντας καθοδήγηση από την Επιτροπή για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής της οικείας ενωσιακής νομοθεσίας·

γ)  ενημερώνει τον αιτούντα ότι η υλοποίηση του έργου παρακωλύεται από εμπόδιο διοικητικού χαρακτήρα, το οποίο μπορεί να επιλυθεί χωρίς νομοθετική διαδικασία, όπως διατάξεις, κανόνες ή πρακτικές σαφώς διακριτές από διάταξη που εγκρίνεται με νομοθετική διαδικασία, και λαμβάνει ένα από τα ακόλουθα μέτρα:

i)  αποφασίζει να αντιμετωπίσει το εμπόδιο και να επικοινωνήσει με την αρμόδια εθνική, περιφερειακή ή τοπική αρχή εντός τριών μηνών προς τον σκοπό αυτό·

ii)  αποφασίζει να μην αντιμετωπίσει το εμπόδιο, εκθέτοντας γραπτώς τους λόγους της απόφασής του και τα μέσα επανεξέτασης που είναι διαθέσιμα σε εθνικό επίπεδο για την προσβολή της απόφασής του·

δ)  εκφράζει τη δέσμευσή του προς τον αιτούντα να άρει το εμπόδιο με την ενεργοποίηση των διαδικασιών για τη διατύπωση ad hoc λύσης από κοινού με τις αρμόδιες αρχές του ενδιαφερόμενου όμορου κράτους μέλους μέσω της σύστασης διασυνοριακής επιτροπής· το διασυνοριακό σημείο πρώτης επαφής ενημερώνει γραπτώς το διασυνοριακό σημείο συντονισμού των όμορων κρατών μελών, αναφέροντας τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές του κράτους μέλους πρώτης επαφής που θα συμμετάσχουν στην προετοιμασία της ad hoc λύσης·

ε)  ενημερώνει τον αιτούντα ότι η υλοποίηση του έργου παρεμποδίζεται από εμπόδιο νομικής φύσης και, ως εκ τούτου, μπορεί να επιλυθεί μόνο μέσω νομοθετικής διαδικασίας, και είτε:

i)  δεσμεύεται να αντιμετωπίσει το εμπόδιο λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα σε πλήρη συμμόρφωση με το νομοθετικό του πλαίσιο και συνεργάζεται με την αρμόδια εθνική, περιφερειακή ή τοπική αρχή για τον σκοπό αυτό· ή

ii)  αποφασίζει να μην αντιμετωπίσει το εμπόδιο, εκθέτοντας γραπτώς τους λόγους και τα ένδικα μέσα που είναι διαθέσιμα σε εθνικό επίπεδο για την προσβολή της απόφασής του·

2.  Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, το διασυνοριακό σημείο πρώτης επαφής μπορεί να παρατείνει την προθεσμία που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο γ) μία φορά, το πολύ κατά τρεις μήνες, και ενημερώνει σχετικά τον αιτούντα και το ενδιαφερόμενο όμορο κράτος μέλος, εκθέτοντας γραπτώς τους λόγους της παράτασης.

3.  Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή για κάθε απόφαση που λαμβάνεται δυνάμει του παρόντος άρθρου από το διασυνοριακό σημείο πρώτης επαφής και τηρούν αρχείο των εν λόγω αποφάσεων, το οποίο δημοσιοποιείται κατόπιν αιτήματος.

Άρθρο 12

Αντίδραση του ενδιαφερόμενου όμορου κράτους μέλους στο αίτημα σύστασης διασυνοριακής επιτροπής

1.  Μετά την κοινοποίηση στο διασυνοριακό σημείο συντονισμού πρώτης επαφής του αιτήματός του για την κατάρτιση ad hoc λύσης στο πλαίσιο διασυνοριακής επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο δ), το διασυνοριακό σημείο συντονισμού του ενδιαφερόμενου όμορου κράτους μέλους αποφασίζει εάν θα κινήσει τις διαδικασίες που αναφέρονται στο άρθρο 13 εντός ενός μηνός από την εν λόγω κοινοποίηση και κοινοποιεί γραπτώς την απόφασή του στο διασυνοριακό σημείο πρώτης επαφής. Εάν το διασυνοριακό σημείο συντονισμού του ενδιαφερόμενου όμορου κράτους μέλους αποφασίσει να ακολουθήσει τις διαδικασίες που αναφέρονται στο άρθρο 13, απαριθμεί τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές που συμμετέχουν στην προετοιμασία της ad hoc λύσης.

2.  Όταν το διασυνοριακό σημείο συντονισμού του ενδιαφερόμενου όμορου κράτους μέλους κοινοποιεί την απόφασή του να μην κινήσει τις διαδικασίες που αναφέρονται στο άρθρο 13, εκθέτει γραπτώς τους λόγους της απόφασής του. Το διασυνοριακό σημείο συντονισμού του κράτους μέλους πρώτης επαφής ενημερώνει τον αιτούντα ότι ένα ή περισσότερα από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη αποφάσισαν να μην αντιμετωπίσουν τα εμπόδια που εντόπισε ο αιτών.

Άρθρο 13

Περιεχόμενο του σχεδίου ad hoc λύσης

1.  Το σχέδιο ad hoc λύσης που αναφέρεται στο άρθρο 6 παράγραφος 2 περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)  περιγραφή του κοινού έργου και του πλαισίου του, ενός ή περισσότερων αντίστοιχων εμποδίων που παρακωλύουν την εφαρμογή του καθώς και του σκεπτικού που επιβάλλει την αντιμετώπιση των εν λόγω ενός ή περισσότερων εμποδίων·

β)  παρουσίαση της συγκεκριμένης νομικής διάταξης ή των διατάξεων που συνιστούν ένα ή περισσότερα εμπόδια για το κοινό έργο·

γ)  την προτεινόμενη ad hoc λύση, συμπεριλαμβανομένων όλων των αναγκαίων μέτρων που πρέπει να ληφθούν από τις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών·

δ)  το πεδίο εφαρμογής της ad hoc λύσης·

ε)  τη διάρκεια εφαρμογής της ad hoc λύσης και αιτιολόγηση της εν λόγω διάρκειας·

στ)  την αρχή ή τις αρχές του κράτους μέλους ή των κρατών μελών που είναι αρμόδιες για τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την εφαρμογή και την παρακολούθηση της ad hoc λύσης·

ζ)  την ημερομηνία έναρξης ισχύος της ad hoc λύσης, όπως συμφωνήθηκε από τις αρμόδιες αρχές.

Άρθρο 14

Διαβίβαση της ad hoc λύσης

1.  Μόλις συμφωνηθεί από τη διασυνοριακή επιτροπή το σχέδιο ad hoc λύσης που αναφέρεται στο άρθρο 6 παράγραφος 2, τα διασυνοριακά σημεία συντονισμού των ενδιαφερόμενων κρατών μελών διαβιβάζουν το εν λόγω σχέδιο στις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών εντός ενός μηνός.

2.  Αντίγραφο αποστέλλεται προς ενημέρωση στον αιτούντα από το διασυνοριακό σημείο πρώτης επαφής και στις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές, εφόσον δεν έχουν συμμετάσχει στη διασυνοριακή επιτροπή.

Άρθρο 15

Ολοκλήρωση και εφαρμογή της ad hoc λύσης

1.  Οι αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών εξετάζουν το σχέδιο ad hoc λύσης που λαμβάνουν σύμφωνα με το άρθρο 14 και, το αργότερο εντός τριών μηνών από την παραλαβή του σχεδίου, προβαίνουν σε μία από τις ακόλουθες ενέργειες:

α)  συμφωνούν επί του σχεδίου ad hoc λύσης, προετοιμάζουν και εγκρίνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή του, συνοδευόμενα από χρονοδιάγραμμα·

β)  αποφασίζουν να μη συμφωνήσουν επί του σχεδίου ad hoc λύσης και συντάσσουν λεπτομερή αιτιολόγηση στην οποία αναφέρονται οι λόγοι για την εν λόγω απόφαση.

2.  Οι αρμόδιες αρχές διαβιβάζουν αντίγραφο της απόφασής τους στα σχετικά διασυνοριακά σημεία συντονισμού των ενδιαφερόμενων κρατών μελών, καθώς και στον αιτούντα.

3.  Μόλις ολοκληρωθεί η εφαρμογή της ad hoc λύσης και εκτελεστούν όλες οι αναγκαίες απαιτήσεις σύμφωνα με την παράγραφο 1, τα διασυνοριακά σημεία συντονισμού ενημερώνουν εγγράφως τον αιτούντα, τις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών και την Επιτροπή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IΙΙ

Τελικές διατάξεις

Άρθρο 16

Αξιολόγηση

Εντός δύο ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή των Περιφερειών έκθεση αξιολόγησης της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού με βάση δείκτες σχετικούς με την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα, τη συνάφεια, την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και τις δυνατότητες απλούστευσής του. Στην εν λόγω έκθεση, η Επιτροπή αξιολογεί, μεταξύ άλλων, την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του παρόντος κανονισμού σε διασυνοριακές περιοχές που βρίσκονται σε θαλάσσια σύνορα ή σε διασυνοριακές περιοχές μεταξύ ενός ή περισσότερων κρατών μελών και μίας ή περισσότερων τρίτων χωρών.

Άρθρο 17

Έναρξη ισχύος και εφαρμογή

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

…,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Η Πρόεδρος Ο/Η Πρόεδρος

(1) ΕΕ L 210 της 31.7.2006, σ. 19. (2) https://ec.europa.eu/futurium/en/system/files/ged/easing_legal_and_administrative_obstacles_in_eu_border_regions_0.pdf (3) ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 24. (4) ΕΕ C 440 της 6.12.2018, σ. 124. (5) ΕΕ C 449 της 23.12.2020, σ. 619. (6) ΕΕ C 86 της 7.3.2019, σ. 165. (7) https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-6009-2020-INIT/el/pdf (8) ΕΕ C 316 της 6.8.2021, σ. 2. (9) ΕΕ C 362 της 8.9.2021, σ. 82. (10) https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/policy/cooperation/european-territorial/survey-2020/cross-border-survey-2020-report_en.pdf (11) ΕΕ C 106 της 26.3.2021, σ. 12 (12) https://cor.europa.eu/en/engage/Documents/Cohesion%20Alliance/Reports/Public%20Consultations%20on%20the%20Future%20of%20Cross-Border%20Cooperation/Report_on_the_Consultations-Future_of_CBC.pdf (13) https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/O-9-2021-000061_EL.html (14) ΕΕ C 117 της 11.3.2022, σ. 18. (15) https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/bf87d622-5bc8-11ec-91ac-01aa75ed71a1/language-en (16) https://www.europarl.europa.eu/resources/library/media/20220509RES29121/20220509RES29121.pdf (17) ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 27. (18) ΕΕ C 125 της 5.4.2023, σ. 100. (19) ΕΕ C 125 της 5.4.2023, σ. 114. (20) EPRS, Μηχανισμός αντιμετώπισης νομικών και διοικητικών εμποδίων σε διασυνοριακό πλαίσιο: Εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Προστιθέμενης Αξίας, PE 740.233, 2023. (21) Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2023). «Μηχανισμός αντιμετώπισης νομικών και διοικητικών εμποδίων σε διασυνοριακό πλαίσιο». Εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Προστιθέμενης Αξίας, σ. 48. (22) Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης (2020). «B-solutions: επίλυση συνοριακών εμποδίων: συλλογή 43 υποθέσεων: παράρτημα», Υπηρεσία Εκδόσεων. https://data.europa.eu/doi/10.2776/36819. (23) Τελική έκθεση της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης. Πρόταση 12, μέτρο 15, σ. 56. (24) Πέντε προγραμματικές περίοδοι του Interreg διαδέχθηκαν η μία την άλλη: INTERREG I (1990-1993), INTERREG II (1994-1999), INTERREG III (2000-2006), INTERREG IV (2007-2013) και INTERREG V (2014-2020). (25) EPRS, Μηχανισμός αντιμετώπισης νομικών και διοικητικών εμποδίων σε διασυνοριακό πλαίσιο: Εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Προστιθέμενης Αξίας, PE 740.233, Μάιος 2023. (26) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για τον ευρωπαϊκό όμιλο εδαφικής συνεργασίας (ΕΟΕΣ) (ΕΕ L 210 της 31.7.2006, σ. 19).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2023 σχετικά με τη ρύθμιση της πορνείας στην ΕΕ: οι διασυνοριακές της επιπτώσεις και ο αντίκτυπος στην ισότητα των φύλων και στα δικαιώματα των γυναικών (2022/2139(INI))

P9_TA(2023)0328 A9-0240/2023

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 8 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη δέσμευσή του να προαχθεί η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλες τις δράσεις της Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης»),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης), ιδίως τα άρθρα 1 και 4,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 6 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών του 1979 για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), η οποία έχει ως στόχο την καταπολέμηση όλων των μορφών εμπορίας γυναικών και της εκμετάλλευσης των εκδιδόμενων γυναικών,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 4 και 5 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948,

–  έχοντας υπόψη τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1949 για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων και της εκμετάλλευσης της πορνείας τρίτων,

–  έχοντας υπόψη το Πρωτόκολλο του Παλέρμο του 2000 για την πρόληψη, καταστολή και τιμωρία της διακίνησης προσώπων και ιδίως γυναικών και παιδιών, που συμπληρώνει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος και έχει προσαρτηθεί σε αυτήν,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία(1),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Απριλίου 2021, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων 2021-2025 (COM(2021)0171),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2011, για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της, καθώς και για την αντικατάσταση της απόφασης-πλαίσιο 2002/629/ΔΕΥ(2) του Συμβουλίου («οδηγία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων»),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της (COM(2022)0732),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την πορνεία καθώς και τον αντίκτυπό τους στην ισότητα των φύλων(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Φεβρουαρίου 2021, σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της(4),

–  έχοντας υπόψη τη Γενική Σύσταση αριθ. 33 (2015) της επιτροπής για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών, σχετικά με την πρόσβαση των γυναικών στη δικαιοσύνη, της 3ης Αυγούστου 2015,

–  έχοντας υπόψη τη Γενική Σύσταση αριθ. 37 (2018) της επιτροπής για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών, σχετικά με τη διάσταση του φύλου στη μείωση των κινδύνων καταστροφής εν μέσω της κλιματικής αλλαγής, της 13ης Μαρτίου 2018,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ειδικού Εισηγητή για τη βία κατά των γυναικών, τις αιτίες και τις συνέπειές της, της 19ης Φεβρουαρίου 2000, σχετικά με την εμπορία γυναικών, τη μετανάστευση γυναικών και τη βία κατά των γυναικών,

–  έχοντας υπόψη το έργο του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για την εμπορία ανθρώπων, ιδίως γυναικών και παιδιών,

–  έχοντας υπόψη το έργο του ειδικού εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για το δικαίωμα στην υγεία,

–  έχοντας υπόψη την παγκόσμια στρατηγική των Ηνωμένων Εθνών για το AIDS για την περίοδο 2021-2026,

–  έχοντας υπόψη τη δημοσίευση του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, της 20ής Μαΐου 2002 με τίτλο «Recommended Principles and Guidelines on Human Rights and Human Trafficking» (Συνιστώμενες αρχές και κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την εμπορία ανθρώπων),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), της 10ης Ιουνίου 2021, με τίτλο «Discouraging the demand by providing trafficking for the purposes of sexual exploitation» (Αποθάρρυνση της ζήτησης που ευνοεί την εμπορία ανθρώπων για τον σκοπό της σεξουαλικής εκμετάλλευσης),

–  έχοντας υπόψη τη Γενική Σύσταση αριθ. 38 (2020) της επιτροπής για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών, σχετικά με την εμπορία γυναικών και κοριτσιών στο πλαίσιο της παγκόσμιας μετανάστευσης, της 20ής Νοεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 12ης Απριλίου 2021, με τίτλο «Second General Report on GREVIO’s Activities» (Δεύτερη γενική έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες της ομάδας ειδικών σε δράση κατά της βίας εναντίον των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Οκτωβρίου του 2022, με τίτλο «The Impact of COVID-19 on Women’s Access to Justice» (Επιπτώσεις της πανδημίας της COVID-19 στην πρόσβαση των γυναικών στη δικαιοσύνη),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 8ης Απριλίου 2014, με τίτλο «Prostitution, trafficking and modern slavery in Europe» (Πορνεία, εμπορία ανθρώπων και σύγχρονη δουλεία στην Ευρώπη),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπόθεση C-268/99(5),

–  έχοντας υπόψη τις εν εξελίξει κοινοποιηθείσες υποθέσεις 63664/19, 64450/19, 24387/20 κ.ά. του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της 12ης Απριλίου 2021,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A9-0240/2023),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΗΕ και η ΕΕ συμφώνησαν ως προς τους όρους «πορνεία» και «εκδιδόμενα άτομα/εκδιδόμενες γυναίκες»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία είναι η αγορά σεξουαλικής πράξης, η οποία μπορεί να οριστεί ως η ζήτηση, αποδοχή ή απόκτηση σεξουαλικής πράξης από άτομο που εκδίδεται έναντι αμοιβής, υπόσχεσης αμοιβής, παροχής σε είδος ή υπόσχεσης τέτοιας παροχής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρούσα έκθεση αναγνωρίζει ότι ορισμένα εκδιδόμενα άτομα αποκαλούνται «εργαζόμενοι/-ες του σεξ» και ότι ο όρος αυτός χρησιμοποιείται από ορισμένους διεθνείς οργανισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για την αυτοπεριγραφή ορισμένων εκδιδόμενων ατόμων που θεωρούν την πορνεία ως επαγγελματική απασχόληση, αλλά αντιπροσωπεύουν μόνο μια μειονότητα εκδιδόμενων ατόμων, μολονότι τα άτομα αυτά είναι καλά οργανωμένα και εμφανίζονται στη δημοσιότητα(6), (7)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στην έκθεση αυτή υπογραμμίζεται η σημασία του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού κάθε ατόμου στο πλαίσιο αυτό και ότι σε αυτήν την έκθεση χρησιμοποιούνται, ωστόσο, σκοπίμως και αποκλειστικά ουδέτεροι όροι, και συγκεκριμένα οι όροι «εκδιδόμενα άτομα» και ιδίως «εκδιδόμενες γυναίκες», καθώς δεν θέλουμε να εξιδανικεύσουμε την πραγματικότητα της πορνείας ή να συγκαλύψουμε τη βία, την κακοποίηση και την εκμετάλλευση που βιώνει η μεγάλη πλειονότητα των εκδιδόμενων ατόμων, ιδίως οι γυναίκες και τα κορίτσια· λαμβάνοντας υπόψη ότι επιθυμούμε να επιδείξουμε σεβασμό για τη μεγάλη πλειονότητα των εκδιδόμενων ατόμων που δεν θεωρούν την πορνεία κανονική εργασία ή ευκαιρία σταδιοδρομίας, τα οποία θα εγκατέλειπαν τη βιομηχανία του σεξ εάν μπορούσαν και τα οποία θεωρούν ότι η πορνεία αποτελεί μορφή βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι με τη χρήση του όρου «πορνεία» και «εκδιδόμενες γυναίκες/εκδιδόμενα άτομα», η παρούσα έκθεση δεν επιδιώκει την εισαγωγή διακρίσεων εις βάρος κανενός, ούτε τον στιγματισμό ή την αποθάρρυνση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διατύπωση αυτή δεν θα πρέπει να υπονοεί εγκληματικότητα ή ηθική·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διασφάλιση των δικαιωμάτων όλων των ατόμων είναι απαραίτητη για τον σεβασμό της σωματικής ακεραιότητας και της προσωπικής αυτονομίας, τη διασφάλιση της ιδιωτικής ζωής και τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των γυναικών στην ευρύτερη κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διασφάλιση της ισότητας και του σεβασμού των δικαιωμάτων των ανθρώπων, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων για το σώμα τους, την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και τη διαβίωση χωρίς διακρίσεις, εξαναγκασμό και βία, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας, πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικών των κρατών μελών και της ΕΕ·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σεξουαλικές επαφές πρέπει να βασίζονται στη συναίνεση, η οποία μπορεί να δίνεται μόνο ελεύθερα και οικειοθελώς και δεν μπορεί να υποκατασταθεί από την προσφορά χρημάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία υποβαθμίζει τις ερωτικές συνευρέσεις σε μια απλή υπηρεσία καθορισμένης χρηματικής αξίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σεξουαλική εκμετάλλευση μέσω της αλλότριας πορνείας συνιστά κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων των γυναικών και της αξιοπρέπειας και συνεπάγεται ότι τόσο ένα άτομο όσο και η συναίνεσή του σε σεξουαλική δραστηριότητα μπορούν να αγοραστούν έναντι συγκεκριμένου ποσού·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία προωθείται μέσω υγιών προσεγγίσεων της σεξουαλικότητας οι οποίες βασίζονται σε αμοιβαίο σεβασμό·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία υπάρχει μέσα σε ένα σύστημα στο οποίο αλληλεπιδρούν διάφοροι παράγοντες, με προαγωγούς και άλλους που προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους από την πορνεία και με άτομα που αγοράζουν σεξουαλικές υπηρεσίες και αντιπροσωπεύουν τη ζήτηση·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο προοίμιο της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την καταστολή της εμπορίας ανθρώπων και της εκμετάλλευσης της αλλότριας πορνείας εκφράζεται η άποψη ότι η πορνεία και τα συνοδά δεινά της εμπορίας ανθρώπων με σκοπό την πορνεία δεν είναι συμβατά με την αξιοπρέπεια και την αξία της ανθρώπινης προσωπικότητας·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία στον δρόμο είναι μία κατάσταση που στερείται ανθρώπινων συνθηκών για τις γυναίκες·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορες μελέτες(8), (9) δείχνουν ότι οι εκδιδόμενες γυναίκες αντιμετωπίζουν πιο κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βία και εκμετάλλευση από ό,τι οι γυναίκες κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων υψηλών επιπέδων έμφυλης, ψυχολογικής, σωματικής και σεξουαλικής βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκδιδόμενες γυναίκες κάνουν λόγο για τραυματικές εμπειρίες συγκρίσιμες με αυτές που αναφέρουν τα θύματα βασανιστηρίων και ότι μεγάλος αριθμός εκδιδόμενων γυναικών αναφέρουν ότι έχουν βιαστεί αφότου ξεκίνησαν να εκδίδονται(10) (11) (12)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, υφίστανται επίσης θεσμική κακοποίηση και περαιτέρω εκμετάλλευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι στους παραβάτες ενδέχεται να περιλαμβάνονται όχι μόνο βίαιοι αγοραστές και τρίτοι με χαρακτήρα εκμετάλλευσης όπως οι προαγωγοί, αλλά και, περιστασιακά, οι αρχές επιβολής του νόμου(13), (14)· λαμβάνοντας υπόψη ότι εγκλήματα σε βάρος τους δεν καταγγέλλονται ούτε ερευνώνται επαρκώς και παραμένουν ατιμώρητα·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιομηχανία της πορνογραφίας και η διαδικτυακή εμπορική εκμετάλλευση μέσω της άσεμνης αναπαράστασης μη προσομοιωμένων σεξουαλικών πρακτικών υποβαθμίζουν και διαιωνίζουν τη σεξουαλική βία κατά γυναικών και κοριτσιών, την εμπορευματοποίηση του γυναικείου σώματος και τα επιβλαβή έμφυλα στερεότυπα που επίσης επηρεάζονται από την πορνεία·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, δεδομένου ότι τα εκδιδόμενα άτομα και ιδίως οι εκδιδόμενες γυναίκες διαχρονικά υφίστανται περιθωριοποίηση και ποινικοποιούνται εκ των πραγμάτων, είναι σημαντικό να ακολουθηθεί μια προσέγγιση που θα βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα(15), συνεκτιμώντας το γεγονός ότι, καθώς τα εκδιδόμενα άτομα βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, συχνά δεν γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, δεδομένου ότι η πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη υπονομεύεται συνήθως από στερεότυπα που εισάγουν διακρίσεις και από στιγματισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι το τεκμήριο της εγκληματικότητας για τα εκδιδόμενα άτομα και η διακριτική μεταχείριση σημαίνουν ότι τα εκδιδόμενα άτομα συχνά διστάζουν να καταγγείλουν περιστατικά κακοποίησης και βίας στις αρχές ή να αναζητήσουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη φοβούμενα ότι θα αγνοηθούν, δεν θα λάβουν στήριξη ή θα τους επιβληθούν πρόστιμα, θα συλληφθούν ή θα απελαθούν(16)ή ότι, αντιθέτως, θα αποτελέσουν τα ίδια τον στόχο μιας ποινικής έρευνας(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, απαιτείται επειγόντως τακτική κατάρτιση για τις αρχές επιβολής του νόμου σε κάθε κράτος μέλος, προκειμένου να διασφαλιστεί η δίκαιη και με σεβασμό μεταχείριση των εκδιδόμενων ατόμων, ιδίως των γυναικών και των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στις υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, είναι ζωτικής σημασίας για τα εκδιδόμενα άτομα προκειμένου να διατηρήσουν την υγεία τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, όπως η Πολωνία, η πρόσβαση στις εν λόγω παροχές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης έχει περιοριστεί σημαντικά, γεγονός το οποίο προκαλεί υπερβολικό άγχος και ανησυχία, καθώς και δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία όσων τις χρειάζονται· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες(18), υπάρχει η δυνατότητα μείωσης των μολύνσεων από τον ιό HIV κατά 33-46 % την επόμενη δεκαετία εάν αποποινικοποιηθούν τα εκδιδόμενα άτομα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποινικοποίηση των εκδιδόμενων ατόμων, ιδίως των γυναικών, οδηγεί σε μικρότερη χρήση προφυλακτικών και εν συνεχεία σε υψηλότερα κρούσματα σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων και ασθενειών· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υφίσταται ισότιμη πρόσβαση στην προληπτική φαρμακευτική αγωγή για τον ιό HIV, όπως τα φάρμακα για την προφύλαξη πριν από την έκθεση (PrEP) και/ή για την προφύλαξη μετά την έκθεση (PEP) σε ολόκληρη την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκδιδόμενες γυναίκες και τα εκδιδόμενα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+ που είχαν εκτεθεί σε κατασταλτική αστυνόμευση έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να υποστούν σεξουαλική ή σωματική βία και διπλάσιες πιθανότητες να έχουν HIV(19)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία μετατοπίζεται όλο και περισσότερο στον εικονικό χώρο, ανεξάρτητα από την ισχύουσα νομοθεσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό σχετίζεται όχι μόνο με τη διαδικασία στρατολόγησης και μύησης, αλλά και με τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται η ίδια η σεξουαλική πράξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία στον εικονικό χώρο έχει τις ίδιες επιβλαβείς επιπτώσεις για τις εκδιδόμενες γυναίκες όπως και στην πραγματική ζωή, παρόλο που, σε ορισμένες περιπτώσεις, η φυσική απόσταση μπορεί να συμβάλει στη μείωση της έκθεσης σε ορισμένες μορφές βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες και τα νέα ψηφιακά εργαλεία έχουν διευκολύνει τρίτους με χαρακτήρα εκμετάλλευσης, όπως οι αγοραστές, οι διακινητές και οι προαγωγοί, ώστε να διασφαλίζεται η ανωνυμία τους, γεγονός που καθιστά δυσκολότερη την επιβολή του νόμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ρυθμιστικά μέτρα πρέπει να εστιάζουν ιδίως στη διαδικτυακή διαφήμιση και τη διευκόλυνση των επαφών, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα στην πρόληψη της εκμετάλλευσης μέσω της πορνείας τρίτων, όπως επισημαίνεται επίσης στην πρόταση της Επιτροπής για αναθεώρηση της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, η οποία κάνει ρητή αναφορά στην ανάγκη για καλύτερη καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων που διευκολύνεται από τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί παράγοντες οδηγούν τα άτομα να αρχίσουν και να συνεχίζουν να εκδίδονται, ιδίως η φτώχεια που απορρέει από κοινωνικές αδικίες και αποκλεισμό, οι ανισότητες, οι περιορισμένες εργασιακές ή επιχειρηματικές ευκαιρίες, ο εθισμός στα ναρκωτικά, η διαρθρωτική βία και οι διατομεακές διακρίσεις, η έλλειψη ασφαλών και νόμιμων ευκαιριών μετανάστευσης και ολοκληρωμένων πολιτικών ένταξης, οι ανεπαρκείς εκπαιδευτικές, κοινωνικές και εργασιακές πολιτικές, άλλες κοινωνικές και οικονομικές προϋποθέσεις και οι περιορισμένες επιλογές διαβίωσης· όλοι αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στην επιδείνωση της κατάστασης των γυναικών και στην κοινωνική τους υποβάθμιση, με αποτέλεσμα την έλλειψη εναλλακτικών λύσεων για τα άτομα που ξεκινούν να εκδίδονται·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες και τα παιδιά που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας και αντιμετωπίζουν διαρθρωτικές και διατομεακές διακρίσεις είναι τα άτομα που είναι πιο ευάλωτα στη σεξουαλική εκμετάλλευση μέσω της πορνείας και της δουλείας, καθώς και στην αθέμιτη προσέγγιση παιδιών μέσω διαδικτύου, τη μέθοδο «lover boy» και τον εγκλωβισμό σε εγκληματικά δίκτυα (μαστροπείας)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εθισμός στα ναρκωτικά, μεταξύ άλλων, χρησιμοποιείται συχνά ως μέσο προσέλκυσης και παγίδευσης των θυμάτων στην πορνεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή όλων των υφιστάμενων πολιτικών και νόμων δεν έχει ακόμη αντιμετωπίσει επαρκώς αυτά τα βαθύτερα αίτια ούτε το στίγμα και τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα εκδιδόμενα άτομα, ιδίως οι γυναίκες·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι προστατευόμενες ομάδες, όπως παιδιά, νέοι, άτομα με ψυχική και σωματική αναπηρία και άτομα που ανήκουν σε μειονότητες, υπόκεινται σε σωρευτική εκμετάλλευση με τη μορφή σεξουαλικής κακοποίησης, σεξουαλικής παρενόχλησης και βιασμού·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επισφάλεια είναι μόνιμο χαρακτηριστικό της αγοράς εργασίας της ΕΕ, γεγονός που ευνοεί τη συσσώρευση κερδών σε μεγάλες οικονομικές ομάδες και έχει αντίκτυπο πρωτίστως στις γυναίκες, οι οποίες υφίστανται μισθολογικές διακρίσεις και είναι πιθανότερο να εργάζονται υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης, και επομένως να αμείβονται με χαμηλότερους μισθούς και να έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε κοινωνική προστασία και λιγότερες ευκαιρίες για οικονομική ανεξαρτησία·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα εμποδίζουν τις γυναίκες να επιδιώξουν και να πραγματοποιήσουν τις φιλοδοξίες τους, λειτουργώντας ως ανασταλτικοί παράγοντες και έτσι τις εξαναγκάζουν σε μια εξαθλιωμένη ζωή χωρίς να έχουν διαπράξει οι ίδιες κάποιο λάθος·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι αιτίες πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως και ενδελεχώς προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνθήκες και τα εμπόδια που οδηγούν στην έλλειψη εναλλακτικών λύσεων για την πορνεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εν λόγω μέτρα πρέπει να ακολουθούν ολιστική προσέγγιση, με στόχο την επίτευξη μιας κοινωνίας ισότητας των φύλων με επίκεντρο την εκπαίδευση, κοινωνικές, εργασιακές και μεταναστευτικές πολιτικές, προκειμένου να μειωθούν τα τρωτά σημεία και, κατά συνέπεια, η ευπάθεια στην εκμετάλλευση ή σε επιλογές που γίνονται ελλείψει εναλλακτικών λύσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ πρέπει επίσης να στηρίξει τις γειτονικές και τρίτες χώρες προκειμένου να αυξήσουν τη χρηματοδότηση για κοινωνική στήριξη και πρόσβαση σε υπηρεσίες για δυνητικά θύματα εμπορίας ανθρώπων και σεξουαλικής εκμετάλλευσης, μεταξύ άλλων, με εκπαιδευτική, ψυχολογική και κοινωνική στήριξη από ειδικούς, και να θεσπίσει εξειδικευμένες υπηρεσίες αφιερωμένες στην πλήρη κοινωνική και οικονομική ένταξη των γυναικών και κοριτσιών σε ευάλωτες καταστάσεις, ώστε να προστατεύονται από τον κίνδυνο της σεξουαλικής εκμετάλλευσης·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το φαινόμενο «sugar daddyism» είναι ανησυχητικό και ιδιαίτερα διαδεδομένο σε χώρους όπως τα πανεπιστήμια, αλλά και μέσω των κοινωνικών δικτύων και του διαδικτύου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραπάνω πρακτική συνίσταται σε διαφημίσεις που ενθαρρύνουν την πορνεία φοιτητών, ιδίως νεαρών γυναικών, και τη σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων από πλουσιότερους άνδρες που ασκούν επιρροή· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει χρειαστεί οι αρχές να δράσουν για να μειώσουν τον διαδεδομένο χαρακτήρα αυτής της πρακτικής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι έφηβοι και οι έφηβες θα πρέπει να λαμβάνουν εμπεριστατωμένη ενημέρωση και εκπαίδευση σχετικά με τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται από τους εγκληματίες για την έναρξη αλληλεπιδράσεων, ώστε να έχουν καλύτερη ενημέρωση, μεγαλύτερη εγρήγορση και ενισχυμένη επαγρύπνηση σχετικά με τις τακτικές «lover boy», την έναρξη διαδικτυακής επαφής και την επακόλουθη παγίδευση·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις των ολλανδικών εισαγγελικών αρχών, από τα περίπου 30 000 εκδιδόμενα άτομα στις Κάτω Χώρες, έως και το 70 % θεωρείται ότι έχουν εξαναγκαστεί σε πορνεία μέσω βίας ή ότι έχουν εμπλακεί σε αυτήν μέσω της τακτικής «lover boy»·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειονότητα των γυναικών θα ήθελαν να εγκαταλείψουν την πορνεία(20)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη εύκολα προσβάσιμων, επαρκώς χρηματοδοτούμενων και υψηλής ποιότητας στρατηγικών εξόδου στο πλαίσιο μιας ολιστικής προσέγγισης εμποδίζει όσους επιθυμούν να εγκαταλείψουν την πορνεία από το να το πράξουν(21)· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την προώθηση της έγκρισης και της εφαρμογής στρατηγικών εξόδου που συνίστανται σε ολοκληρωμένη περίθαλψη και στήριξη ώστε να βοηθηθούν τα εκδιδόμενα άτομα να ξεπεράσουν τις δυσκολίες και να διευκολυνθεί η πρόσβασή τους σε ασφαλή και σταθερή απασχόληση·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εγκατάλειψη της πορνείας είναι συχνά μια δύσκολη και μακροχρόνια διαδικασία που απαιτεί συνολική κοινωνικοοικονομική στήριξη, συμπεριλαμβανομένου επαρκών προϋπολογισμών και εξατομικευμένης συμβουλευτικής που συνεκτιμούν τους διαφορετικούς παράγοντες έλξης και ώθησης με στόχο την παροχή προγραμμάτων στήριξης με γνώμονα τις ανάγκες ατόμων και καθιστούν αυτά τα προγράμματα επιτυχή για όλα τα άτομα που επιθυμούν να εγκαταλείψουν την πορνεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινωνικές σχέσεις εντός μιας κοινότητας και μεταξύ των ατόμων είναι σημαντικές για την προώθηση των διεξόδων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθούν προγράμματα πρόληψης, διεξόδους, στρατηγικές εξόδου και ένταξης, καθώς και ευρεία, εμπεριστατωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με την εμπορία ανθρώπων, τη σεξουαλική εκμετάλλευση, την πορνεία και τη συναίνεση, τόσο στα σχολεία όσο και στην ευρύτερη κοινωνία, και ιδίως στη χώρα ή στις χώρες προέλευσης των εκδιδόμενων ατόμων· αυτές οι δράσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν ασφαλή στέγαση και περίθαλψη, επαρκή ιατρική φροντίδα, ψυχολογική βοήθεια (θεραπεία τραύματος), ευκαιρίες εκπαίδευσης/κατάρτισης, στήριξη για ένταξη στην ευρύτερη οικονομία και εξειδικευμένη βοήθεια για γυναίκες με εθισμούς και για γυναίκες με παιδιά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει θεσπίσει διάφορα χρηματοδοτικά προγράμματα για τη στήριξη αυτού του σημαντικού έργου και ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτά τα διαθέσιμα προγράμματα·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ursula von der Leyen έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι η πορνεία δεν είναι ένα επάγγελμα όπως όλα τα άλλα και ότι η εγκατάλειψή της θα πρέπει να είναι πάντα ο στόχος·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της πορνείας και της εμπορίας ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων ορίζεται ως η πρόσληψη, μεταφορά, διακίνηση, στέγαση ή υποδοχή ατόμων μέσω απειλής, χρήσης βίας, απάτης, παραπλάνησης, απαγωγής, κατάχρησης εξουσίας ή ευάλωτης θέσης ή άλλων μορφών εξαναγκασμού, με σκοπό την εκμετάλλευσή τους για κέρδος· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων αποτελεί ζήτημα σε πολλούς τομείς(22) και κλάδους αλλά, όπως επισημαίνεται στην έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται στις ενέργειες για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων(23), η εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση παραμένει μακράν η πιο διαδεδομένη μορφή εμπορίας ανθρώπων στην ΕΕ, δεδομένου ότι το 51 % των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων στην ΕΕ αποτελούν αντικείμενο εμπορίας με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση(24)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ΟΑΣΕ, η εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση παράγει από μόνη της σχεδόν 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως(25), τα οποία συνίστανται κυρίως σε χρήματα που καταβάλλουν άνδρες για σεξουαλικές επαφές με γυναίκες που έχουν πέσει θύματα εμπορίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 2 της οδηγίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων δηλώνει ότι η συναίνεση ενός θύματος εμπορίας ανθρώπων με σκοπό την εκμετάλλευσή του, είτε εσκεμμένη είτε πραγματική, είναι αδιάφορη εάν αποκτάται μέσω της παροχής ή αποδοχής χρημάτων ή άλλων παροχών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θύματα εμπορίας ανθρώπων μπορεί να έχουν οποιοδήποτε βιολογικό ή κοινωνικό φύλο, ηλικία και υπόβαθρο, αλλά ότι η εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση επηρεάζει δυσανάλογα τις γυναίκες, τα κορίτσια και τις περιθωριοποιημένες ομάδες στα κράτη μέλη της ΕΕ και παγκοσμίως· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακινητές συχνά χρησιμοποιούν βία, δόλια γραφεία εύρεσης εργασίας και ψευδείς υποσχέσεις εκπαίδευσης ή ευκαιριών απασχόλησης για να ξεγελάσουν και να προσελκύσουν τα θύματά τους, και να επωφεληθούν από ένα πολύ ανεπτυγμένο και καλά χρηματοδοτούμενο εγκληματικό δίκτυο·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θύματα εμπορίας ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση εντός της ΕΕ προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, αν και πολλά θύματα προέρχονται επίσης από τη Νοτιοανατολική Ασία και τη Λατινική Αμερική· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν ισχυροί δεσμοί μεταξύ της πορνείας και της πορνογραφίας, καθώς και των δραστηριοτήτων οργανωμένου εγκλήματος, όπως η εμπορία παιδιών, η σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων και η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών(26), (27)· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται ολιστική προσέγγιση προκειμένου να προστατευθούν οι γυναίκες και τα κορίτσια από την εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και να τεθεί τέλος στην ατιμωρησία των παραβατών·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση της γερμανικής ομοσπονδιακής αστυνομία δίωξης του εγκλήματος αποκαλύπτει ότι περισσότερο από το ήμισυ των περιπτώσεων εμπορίας ανθρώπων για τον σκοπό της σεξουαλικής εκμετάλλευσης στη Γερμανία διώκονται ποινικά λόγω καταγγελίας από τρίτους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εν κατακλείδι, η έκθεση αναφέρει ότι τα θύματα εκμετάλλευσης σπάνια αυτοπροσδιορίζονται ως τέτοια και συχνά απέχουν από την καταγγελία λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης στις αρχές και την αστυνομία·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κατεχόμενα από την Τουρκία εδάφη της Κύπρου χρησιμοποιούνται από διακινητές ανθρώπων για την εκμετάλλευση ευάλωτων γυναικών με την υπόσχεση θεωρήσεων για σπουδές και εγγραφής φοιτητών, μόνο και μόνο για να τις εξαναγκάσουν σε πορνεία κατά την άφιξή τους και να τις υποβάλουν σε απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κατεχόμενα από την Τουρκία εδάφη της Κύπρου εξυπηρετούν ως χώρος ατιμωρησίας για διακινητές ανθρώπων που εργάζονται στην πορνεία·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι γεγονότα όπως οι διεθνείς συγκρούσεις και οι οικονομικές δυσχέρειες έχουν ισχυρές επιπτώσεις που ενισχύουν τις τάσεις της εμπορίας ανθρώπων(28)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες και οι ασυνόδευτοι ανήλικοι ή οι ανήλικοι που ταξιδεύουν με ξένους είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην εμπορία ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία, η εκμετάλλευσή της(29) και η εμπορία ανθρώπων για τον σκοπό της σεξουαλικής εκμετάλλευσης(30) εξακολουθούν να αυξάνονται σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έκθεση του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος(31), τα αριθμητικά στοιχεία μειώθηκαν παγκοσμίως εξαιτίας των επιπτώσεων που είχαν οι περιορισμοί λόγω της νόσου COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων για τον σκοπό της σεξουαλικής εκμετάλλευσης ήταν η πλέον κυρίαρχη μορφή εμπορίας ανθρώπων στην ΕΕ το 2021(32) και αποτελεί σοβαρή μορφή βίας που επηρεάζει κυρίως γυναίκες και κορίτσια· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία, η εκμετάλλευσή της και η εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση σχετίζονται με το φύλο, έχουν παγκόσμια διάσταση και επηρεάζουν τα πλέον περιθωριοποιημένα μέλη των κοινωνιών μας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εκδιδόμενων ατόμων είναι γυναίκες και κορίτσια και ότι οι αγοραστές των υπηρεσιών είναι συντριπτικά άνδρες(33)· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αυτό το πλαίσιο η πορνεία δεν είναι μόνο επιβλαβής για τις εκδιδόμενες γυναίκες, αλλά εντείνει περαιτέρω τις ανισότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία, η εκμετάλλευσή της και η εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση αποτελούν, συνεπώς, τόσο αιτία όσο και συνέπεια των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παραπάνω αποτελούν αυξανόμενο παγκόσμιο πρόβλημα με διασυνοριακή διάσταση που απαιτεί τη συνεργασία των αρχών των κρατών μελών για την αντιμετώπισή του· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χάραξη πολιτικής πρέπει να διασφαλίζει την προστασία των πλέον ευάλωτων μελών της κοινωνίας μας· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα κράτη μέλη έχουν νομική υποχρέωση να αποθαρρύνουν και να εξαλείφουν την εμπορία ανθρώπων και το οργανωμένο έγκλημα·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κύρια πρόθεση όλων των νομοθετικών μέτρων που αφορούν την πορνεία στα κράτη μέλη είναι η προστασία των γυναικών και των κοριτσιών από την εκμετάλλευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι εφαρμόζονται διάφορα νομικά συστήματα και διαφορετικές προσεγγίσεις πολιτικής στα κράτη μέλη της ΕΕ, με διαφορετικά μοντέλα και υπομοντέλα· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ασυμμετρία μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών σχετικά με την πορνεία εντός της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα διαφορετικά ή ανεπαρκή ρυθμιστικά μέτρα που αφορούν την πορνεία έχουν διαφορετικές επιπτώσεις, οι οποίες επηρεάζουν την κατανόηση μιας κοινωνίας για την ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των γυναικών, περνούν μηνύματα και καθιερώνουν πρότυπα, συμπεριλαμβανομένης της βίας κατά των γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή των υφιστάμενων πολιτικών και νόμων δεν αντιμετωπίζει επαρκώς τα βαθύτερα αίτια ούτε το στίγμα, τις διακρίσεις και τη βία που αντιμετωπίζουν τα εκδιδόμενα άτομα· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να αξιολογηθεί ρεαλιστικά ο αντίκτυπος όλων των μοντέλων, ώστε να διαπιστωθεί ποια μέτρα και στρατηγικές που βασίζονται στα θεμελιώδη δικαιώματα προστατεύουν τα δικαιώματα των γυναικών και προωθούν καλύτερα την ισότητα των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, συνεπώς, θα πρέπει να απορριφθεί η προϋπόθεση μιας υπερβολικά απλουστευμένης ιδεολογικής μάχης και δυαδικής προσέγγισης που πολώνει τη συζήτηση σε δύο στρατόπεδα, καθώς αυτό ενέχει τον κίνδυνο να παραβλεφθούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα ορισμένων μέτρων και στρατηγικών·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία έχει διασυνοριακές επιπτώσεις και επηρεάζει τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της έλλειψης συνεργασίας εκ μέρους των κρατών μελών, οι δράσεις που αποσκοπούν στην πρόληψη της βίας και της εκμετάλλευσης των εκδιδόμενων ατόμων έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συστήματα στις συνοριακές περιοχές θα πρέπει να συντονίζονται καλύτερα προκειμένου να αποφεύγεται η δημιουργία κομβικών σημείων για την εμπορία ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανομοιογένεια της νομοθεσίας για την πορνεία στην ΕΕ ωφελεί τους διακινητές και τα δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το σκανδιναβικό μοντέλο ισότητας, το οποίο συνεπάγεται την αποποινικοποίηση του εκδιδόμενου ατόμου ενώ ποινικοποιεί τον αγοραστή, δεν αποτελεί πάγια λύση για τη μείωση της ζήτησης, της σωματεμπορίας, της βίας ή της εκμετάλλευσης· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι στοιχεία από τη Σουηδία και άλλες χώρες δείχνουν ότι η πορνεία στους δρόμους μειώθηκε κατά το ήμισυ όταν εφαρμόστηκε το σκανδιναβικό μοντέλο ισότητας(34)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζήτηση για εκδιδόμενα άτομα στη Σουηδία μειώθηκε από 13,6 % σε 7,9 % από το 1995 έως το 2008 ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του σκανδιναβικού μοντέλου ισότητας(35)· λαμβάνοντας υπόψη ότι στοιχεία(36) από τη Γαλλία δείχνουν επίσης ότι το σκανδιναβικό μοντέλο ισότητας οδηγεί σε θετικά αποτελέσματα, καθώς περισσότερα από 800 εκδιδόμενα άτομα στη χώρα έχουν επωφεληθεί από στρατηγική εξόδου από το 2016, με το 87,5 % των ατόμων που υποστηρίζονται από γαλλικές οργανώσεις βάσης να βρίσκουν σταθερή θέση εργασίας πριν το τέλος της στρατηγικής εξόδου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ποινικών ερευνών σχετικά με τη μαστροπεία και την εμπορία ανθρώπων έχει αυξηθεί κατά 54 % από το 2016· λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν 2,35 εκατομμύρια EUR που κατασχέθηκαν από προαγωγούς έχουν επανεπενδυθεί στην προστασία και την αποκατάσταση των θυμάτων πορνείας και σωματεμπορίας· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η ανεπαρκής κατάρτιση προϋπολογισμού για τις στρατηγικές εξόδου αποτελεί μόνιμο πρόβλημα και ότι, συνεπώς, πρέπει να αυξηθεί η χρηματοδότηση που επιτρέπει μια ζωή χωρίς πορνεία·

ΛΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Ευρωπόλ(37), υπάρχουν κράτη μέλη στα οποία η πορνεία είναι νόμιμη, γεγονός που διευκολύνει πολύ τους διακινητές να χρησιμοποιούν το καθεστώς νομιμότητας για να εκμεταλλεύονται τα θύματά τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακινητές ανθρώπων συχνά χρησιμοποιούν νόμιμες επιχειρήσεις για να καλύψουν τις δραστηριότητες εκμετάλλευσης τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, συνεπώς, η νομιμοποιημένη πορνεία λειτουργεί ως κίνητρο για την εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση(38)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκθέσεις της Ευρωπόλ, όπου η πορνεία είναι νόμιμη, η εμπορία ανθρώπων και η βία κατά των θυμάτων της και άλλων εκδιδόμενων ατόμων δεκαπλασιάζονται, καθώς οι δράστες μπορούν να κρύβονται πίσω από νόμιμες δομές· λαμβάνοντας υπόψη ότι το οργανωμένο έγκλημα, η εμπορία ανθρώπων, το πολύ βίαιο έγκλημα και η διαφθορά αυξάνονται όταν νομιμοποιούνται όλες οι πτυχές της πορνείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζήτηση για «σεξουαλικές υπηρεσίες» είναι μεγάλη και διαδεδομένη και οι αγοραστές δεν μπορούν και/ή δεν προσπαθούν να δουν τον εξαναγκασμό που ωθεί τα άτομα στην πορνεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή ή ζήτηση δεν μπορεί να ικανοποιηθεί χωρίς τις γυναίκες και τα κορίτσια που είναι θύματα εμπορίας ανθρώπων ή όσες θα εγκατέλειπαν την πορνεία αν μπορούσαν· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι, συνεπώς, αδύνατο να διαχωριστεί η συζήτηση για την πορνεία και οι διάφοροι τρόποι ρύθμισής της στα κράτη μέλη από τη συζήτηση γύρω από την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων για τον σκοπό της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και τη συζήτηση σχετικά με κοινωνιακούς παράγοντες που οδηγούν σε έλλειψη εναλλακτικών λύσεων για άτομα σε ευάλωτες καταστάσεις για να κερδίσουν τα προς το ζην, γεγονός που οδηγεί, εν τέλει, στην πορνεία·

ΛΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στη Γερμανία, έως το τέλος του 2021, 23 700 άτομα καταγράφηκαν επίσημα ως εκδιδόμενα άτομα, ενώ οι εκτιμήσεις υπολογίζουν τον πραγματικό αριθμό των εκδιδόμενων ατόμων μεταξύ 90 000 και 400 000 σε αυτήν τη χώρα·

ΛΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η γνωμοδότηση της υπηρεσίας για τους δημοκρατικούς θεσμούς και τα ανθρώπινα δικαιώματα του ΟΑΣΕ για το 2022 με τίτλο «Opinion on Acts of Germany on Prostitution and Trafficking in Human Beings» (Γνωμοδότηση για τις ενέργειες της Γερμανίας σχετικά με την πορνεία και την εμπορία ανθρώπων) καταδεικνύει ότι η ισχύουσα νομοθεσία της χώρας δεν περιλαμβάνει επαρκείς εγγυήσεις για εκδιδόμενα άτομα που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις ή που δεν είναι καταχωρημένα, υπονομεύοντας, κατά συνέπεια, δυνητικά τις προσπάθειες για την πρόληψη της εμπορίας ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα από τα βασικά αιτήματα που απορρέουν από αυτήν τη νομική γνωμοδότηση είναι η εισαγωγή εργαλείων και μέτρων που αποσκοπούν στη μείωση της ζήτησης·

ΛΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ρύθμιση κάθε κράτους μέλους για την πορνεία πρέπει επίσης να αποσκοπεί στην εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων και του οργανωμένου εγκλήματος, με ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των ατόμων, ιδίως των γυναικών, σε ευάλωτες καταστάσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πορνεία έχει τεράστιο αντίκτυπο όχι μόνο στις γυναίκες και τα δικαιώματά τους, αλλά και σε ολόκληρη την κοινωνία και στην ισότητα των φύλων και, συνεπώς, απαιτούνται συγκεκριμένα μέτρα για την καταπολέμηση των αιτίων της· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ανάγκη για μία κοινή προσέγγιση και κατανόηση της άσκησης βίας, του εξαναγκασμού, της εκμετάλλευσης της τρωτότητας, της κατάχρησης εξουσίας και των ανισοτήτων στις υφιστάμενες νομοθεσίες και τους κανόνες για την πορνεία σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αγώνας αυτός μπορεί να είναι αποτελεσματικός για την προστασία των γυναικών και των κοριτσιών από την εκμετάλλευση μόνον όταν εφαρμόζεται μια προσέγγιση που προστατεύει τα θύματα και αντιμετωπίζει τη ζήτηση για πορνεία και όταν εφαρμόζονται μέτρα όπως εκείνα που ποινικοποιούν τα άτομα που εκμεταλλεύονται τα θύματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι έρευνα του ΟΑΣΕ(39) έχει δείξει ότι η χρήση προληπτικών μέτρων, τα οποία αποσκοπούν στη μείωση της ζήτησης, παραμένουν γενικά σε χαμηλά επίπεδα, αλλά είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένα σε χώρες στις οποίες η αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών είναι παράνομη ή η χρήση υπηρεσιών από θύματα εμπορίας ποινικοποιείται· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ιρλανδία και η Νέα Ζηλανδία έχουν παρόμοιους πληθυσμούς, ωστόσο ο αριθμός των εκδιδόμενων ατόμων που εργάζονται στην Ιρλανδία είναι 5-8 φορές χαμηλότερος λόγω της εισαγωγής του σκανδιναβικού μοντέλου ισότητας στη χώρα(40), (41)·

ΛΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν ώστε να τιμωρούνται ως ποινικά αδικήματα η στρατολόγηση, η ενοικίαση ή ο εξαναγκασμός άλλου προσώπου με σκοπό την πορνεία, καθώς και η αποκόμιση κέρδους από την αλλότρια πορνεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι, όταν διαπράττεται ένα αδίκημα με σκοπό την αποκόμιση κέρδους ή οφέλους ή όταν ένα αδίκημα αποφέρει πράγματι κέρδος ή οφέλη από την αλλότρια πορνεία (δηλ. αποκόμιση κέρδους από την εμπορία ανθρώπων), αυτό το κέρδος θεωρείται επιβαρυντική περίσταση·

Σύγκριση μεταξύ των κρατών μελών

1.  σημειώνει ότι οι προσεγγίσεις που αφορούν την αντιμετώπιση της πορνείας διαφέρουν ανά την ΕΕ και στοχεύουν σε τρεις βασικές συνιστώσες αυτού του συστήματος μέσω του διοικητικού ή ποινικού δικαίου: τα εκδιδόμενα άτομα, την αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών (δηλ. την ζήτηση) και τη συμμετοχή τρίτων με χαρακτήρα εκμετάλλευσης, όπως οι προαγωγοί(42)· τονίζει ότι οι διαφορετικοί νόμοι έχουν διαφορετικές επιπτώσεις στις εκδιδόμενες γυναίκες, στα δικαιώματά τους, στην ικανότητα πρόσβασής τους σε υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες και στο σύστημα δικαιοσύνης, στα δικαιώματα των γυναικών εν γένει, στην ισότητα των φύλων, στη ζήτηση, την εμπορία ανθρώπων, στις κοινωνικές στάσεις και στα γειτονικά κράτη μέλη· τονίζει την υποχρέωση όλων των κρατών μελών να προωθούν μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς και να προστατεύουν τους ανθρώπους και ιδίως τις γυναίκες που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση·

2.  υπογραμμίζει ότι όσο μεγαλύτερη είναι η ασυμμετρία μεταξύ της εθνικής νομοθεσίας για την πορνεία εντός της ΕΕ, δεδομένου ότι οι αγορές της πορνείας και οι εμπλεκόμενοι παράγοντες δρουν διασυνοριακά, τόσο περισσότερα θύματα εμπορίας ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση υπάρχουν· υπογραμμίζει, επιπλέον, ότι η διαφορά μεταξύ της ρύθμισης της πορνείας από τα κράτη μέλη δημιουργεί εύφορο επιχειρησιακό έδαφος για ομάδες και άτομα που εμπλέκονται στο οργανωμένο έγκλημα(43)· σημειώνει ότι ορισμένα κράτη μέλη μπορεί να προσελκύσουν περισσότερες ροές εμπορίας ανθρώπων για σκοπούς σεξουαλικής εκμετάλλευσης σε σχέση με άλλα· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν αποτελεσματικά μέτρα για τη μείωση της ζήτησης για πορνεία και, επομένως, για εμπορία ανθρώπων, σεξουαλική εκμετάλλευση και λειτουργία ομάδων οργανωμένου εγκλήματος·

3.  εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη αξιόπιστων και ακριβών δεδομένων, συγκρίσιμων μεταξύ των χωρών, σχετικά με την πορνεία, τη σεξουαλική εκμετάλλευση, τη βία στην πορνεία και τον αντίκτυπο των στρατηγικών εξόδου· επισημαίνει την επείγουσα ανάγκη για περαιτέρω βελτίωση και καλύτερο συντονισμό της διασυνοριακής συνεργασίας όσον αφορά τη συλλογή και την ανταλλαγή αξιόπιστων, ακριβών, ανωνυμοποιημένων δεδομένων, κατανεμημένων, μεταξύ άλλων, ανά φύλο, φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, ηλικία, κοινωνικοοικονομική τάξη και εθνικότητα· τα εν λόγω δεδομένα είναι συγκρίσιμα μεταξύ των κρατών μελών· καλεί, συνεπώς, τα κράτη μέλη να συνεργαστούν ακόμη στενότερα με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων και την Ευρωπόλ, προκειμένου να ενισχυθεί η συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών και δεδομένων και να εξεταστούν οι εμπειρίες τους με βάση τα εν λόγω δεδομένα·

4.  σημειώνει το γεγονός ότι αρκετές ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να προστατεύσουν τα εκδιδόμενα άτομα και τα δικαιώματά τους δημιουργώντας διαφορετικά νομικά πλαίσια για διαφορετικές πτυχές της πορνείας, συμπεριλαμβάνουν τα εκδιδόμενα άτομα που συνήθως υφίστανται διακρίσεις και περιθωριοποιούνται στη χάραξη πολιτικής τους, και παρέχουν επιδοτήσεις για τη στήριξη των οργανώσεων βάσης τους για την καλύτερη αντιμετώπιση των αναγκών των πλέον περιθωριοποιημένων· σημειώνει ότι σε χώρες όπως η Αυστρία(44), η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες, οι αρχές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι θα ήταν πιο επωφελές για τα δικαιώματα των εκδιδόμενων ατόμων να δημιουργήσουν ένα νομικό πλαίσιο που θα νομιμοποιεί όλες τις πτυχές της πορνείας, ενώ άλλες χώρες, όπως η Σουηδία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία, αποφάσισαν αντ’ αυτού να προστατεύσουν τα δικαιώματα των εκδιδόμενων γυναικών επιλέγοντας να αποποινικοποιήσουν τα εκδιδόμενα άτομα, ποινικοποιώντας παράλληλα τους αγοραστές, εφαρμόζοντας το «σκανδιναβικό μοντέλο ισότητας»·

Η πραγματικότητα της πορνείας

5.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκδιδόμενες γυναίκες αντιμετωπίζουν περισσότερη βία από ό, τι ο μέσος όρος των γυναικών· παραπέμπει σε μελέτη που διενήργησε το 2013 το γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικογενειακών Υποθέσεων, Ηλικιωμένων Πολιτών, Γυναικών και Νέων(45), σύμφωνα με την οποία το 41 % των εκδιδόμενων γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα είχαν υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία (ή και τα δύο) στο πλαίσιο της πορνείας·

6.  υπογραμμίζει τα πορίσματα διαφόρων μελετών όσον αφορά τις εμπειρίες κακοποίησης των εκδιδόμενων γυναικών στην παιδική ηλικία και την εφηβεία(46)· επισημαίνει(47), (48), (49) ότι οι εν λόγω εμπειρίες μπορούν να οδηγήσουν τις γυναίκες και τα κορίτσια να θεωρήσουν κανονική κατάσταση την πορνεία· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την επείγουσα ανάγκη να καταπολεμηθεί σθεναρά η κακοποίηση παιδιών και επισημαίνει την ευθύνη των οικογενειών σε όλη τους την πολυμορφία, καθώς και όλων όσων έχουν καθήκον φροντίδας για τα παιδιά, όπως, μεταξύ άλλων, οι δάσκαλοι και οι εκπαιδευτές·

7.  υπογραμμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνώρισε, στο ψήφισμά του της 26ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την πορνεία και τον αντίκτυπό τους στην ισότητα των φύλων, ότι η πορνεία και η σεξουαλική εκμετάλλευση συνιστούν παραβιάσεις της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αντιβαίνουν στις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως η ισότητα των φύλων και, κατά συνέπεια, αντιβαίνουν στις αρχές του Χάρτη· υπενθυμίζει ότι όρισε την πορνεία ως σοβαρή μορφή βίας και εκμετάλλευσης στο ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2022 σχετικά με τη φτώχεια των γυναικών στην Ευρώπη(50)·

Αντίκτυπος στις εκδιδόμενες γυναίκες

8.  σημειώνει ότι η πορνεία δεν είναι μεμονωμένη πράξη ενός ατόμου που νοικιάζει το σώμα του/της για χρήματα, αλλά ένα σύστημα οργανωμένο με σκοπό το κέρδος, ένα σύστημα εγγενώς βίαιο, που εισάγει διακρίσεις και είναι βαθιά απάνθρωπο, που λειτουργεί ως επιχείρηση και δημιουργεί μια αγορά, όπου οι προαγωγοί κάνουν σχέδια και ενεργούν με στόχο την εξασφάλιση και τη διεύρυνση της αγοράς τους και όπου τα άτομα που αγοράζουν σεξουαλικές υπηρεσίες έχουν κομβικό ρόλο στην ενίσχυση αυτής της αγοράς·

9.  καταδικάζει την πραγματικότητα του εξαναγκασμού, της χειραγώγησης, της άσκησης βίας και της εκμετάλλευσης στην πορνεία, και τονίζει ότι η έλλειψη γλωσσικών δεξιοτήτων γυναικών και ανηλίκων, καθώς και τα τρωτά σημεία και οι επισφαλείς συνθήκες τους γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης με σκοπό να ξεκινήσουν και να συνεχίζουν να εκδίδονται· αναγνωρίζει ότι η πορνεία συνδέεται με τη δομική βία στην οποία εκτίθενται δυσανάλογα οι γυναίκες και ότι συχνά δημιουργεί επισφαλείς για τη ζωή καταστάσεις οι οποίες οδηγούν γυναίκες και κορίτσια στην πορνεία· υπογραμμίζει περαιτέρω ότι είναι δύσκολο να εγκαταλείψει κανείς την πορνεία· απαιτεί την εισαγωγή αποτελεσματικών πολιτικών που εξαλείφουν τη φτώχεια και βελτιώνουν την κοινωνική προστασία, αντιμετωπίζουν τη σχολική αποτυχία, προάγουν την εκπαίδευση συμπεριλαμβανομένης της διαπαιδαγώγησης σχετικά με τη σεξουαλικότητα και τις σχέσεις, καθώς και την ισότητα ευκαιριών και μεταχείρισης, τη θέσπιση πολιτικών χωρίς αποκλεισμούς που υποστηρίζουν τη χειραφέτηση των γυναικών και την οικονομική ανεξαρτησία, μαζί με μέτρα που καταδικάζουν όσους τις εκμεταλλεύονται·

10.  σημειώνει ότι η επιδείνωση της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης ως αποτέλεσμα της πανδημίας της COVID-19 έχει αυξήσει όλες τις μορφές κακοποίησης και βίας κατά των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής εκμετάλλευσης, η οποία παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματά τους· προειδοποιεί ότι αυτή η κατάσταση θα επιδεινωθεί περαιτέρω λόγω της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης και της κρίσης του κόστους ζωής, με πολλές γυναίκες που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση να οδηγούνται σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού· επισημαίνει, ως ακραίο παράδειγμα, τον υψηλό κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και τα κορίτσια από την Ουκρανία να πέσουν θύματα εμπορίας ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση λόγω της ευάλωτης κατάστασής τους, καθώς έχουν διαφύγει από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και έχουν μετεγκατασταθεί σε άλλες χώρες(51)· επισημαίνει ότι αυτό επηρεάζει γενικά τις γυναίκες και τα κορίτσια που διαφεύγουν και που ζουν σε περιοχές που πλήττονται από κρίσεις και συγκρούσεις(52)·

11.  υπογραμμίζει ότι ένα εγγενές στοιχείο της αυτενέργειας είναι η ικανότητα χορήγησης και άρνησης της συναίνεσης· σημειώνει ότι συναίνεση μπορεί να υπάρξει μόνο όταν δεν υπάρχει ανισορροπία ισχύος μεταξύ των εμπλεκόμενων προσώπων και όταν δεν γίνεται χρήση απειλής, βίας, εξαπάτησης ή εξαναγκασμού· σημειώνει, επιπλέον, ότι η συγκατάθεση που λαμβάνεται μέσω της παροχής ή της λήψης πληρωμών ή οφελών είναι αβάσιμη· σημειώνει, ταυτόχρονα, ότι μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο για τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι είναι θύματα, ιδίως όταν δεν είναι ενήμεροι για τα δικαιώματά τους, και υπενθυμίζει τη δυναμική μιας κακοποιητικής σχέσης· υπογραμμίζει, επιπλέον, ότι οι φωνές των εκδιδόμενων γυναικών θα πρέπει πάντα να εισακούγονται και υπενθυμίζει την ανάγκη για ενημερωτικά προγράμματα εκπαίδευσης, που θα σέβονται και θα ευαισθητοποιούν τις γυναίκες σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και θα τους παρέχουν υπηρεσίες και τη δυνατότητα να λαμβάνουν τεκμηριωμένες και ελεύθερες αποφάσεις σχετικά με την ιδιωτική και σεξουαλική τους ζωή·

12.  καταδικάζει το γεγονός ότι τα εκδιδόμενα άτομα, ιδίως οι γυναίκες που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, καθώς και άτομα που έχουν μεταναστεύσει ή αντιμετωπίζουν φυλετικές διακρίσεις και τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ +, στερούνται νομικής ασφάλειας λόγω της δυσανάλογης και εκ των πραγμάτων ποινικοποίησής τους, εξαιτίας των υψηλών επιπέδων επιτήρησης, της έκδοσης προστίμων και των επιδρομών κατ’ οίκον· σημειώνει ότι το γεγονός αυτό σημαίνει ότι τα άτομα αυτά αντιμετωπίζουν διαρκή απειλή δίωξης από την αστυνομία και τη δικαιοσύνη, περιθωριοποιούνται ακόμα περισσότερο και στιγματίζονται με αρνητικές επιπτώσεις για την ψυχική και σωματική υγεία τους και, κατά συνέπεια, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εύρεση βοήθειας, ενώ συχνά δεν έχουν πρόσβαση στα θεμελιώδη δικαιώματα· καταδικάζει, επίσης, το γεγονός ότι το τεκμήριο εγκληματικότητας και η διακριτική μεταχείριση συχνά αποτρέπουν τα εν λόγω άτομα από το να προσφύγουν στη δικαιοσύνη όταν υφίστανται σωματική ή σεξουαλική βία ή εκβιάζονται, επειδή φοβούνται ότι θα καταστούν αντ’ αυτού αντικείμενο δικαστικής έρευνας(53) ή θα βιώσουν ανεξέλεγκτη δημοσιότητα και κοινωνική πίεση που μπορεί να επηρεάσει την ιδιωτική ζωή και την οικογένειά τους· ζητεί πλήρη πρόσβαση σε καθολικές και υψηλής ποιότητας υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες, χωρίς διακρίσεις, καθώς και πρόσβαση στο σύστημα δικαιοσύνης για όλους, μεταξύ άλλων για εκδιδόμενα άτομα και ιδίως για εκδιδόμενες γυναίκες· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, ταυτόχρονα, τρίτοι με χαρακτήρα εκμετάλλευσης, συμπεριλαμβανομένων των ιδιοκτητών οίκων ανοχής, των διακινητών, καθώς και των αγοραστών, παραμένουν συχνά ατιμώρητοι· καλεί τις αρμόδιες αρχές στα κράτη μέλη να αυξήσουν τις προσπάθειές τους για να τερματιστεί η ατιμωρησία τους·

13.  επισημαίνει τις αρνητικές συνέπειες της αποποινικοποίησης της μαστροπείας και της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών, η οποία, μέσω της προφανούς κοινωνικής νομιμοποίησης των δραστηριοτήτων αυτών, οδηγεί σε αύξηση της εμπορίας ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και στη συγκάλυψη της πραγματικότητας του εξαναγκασμού, της χειραγώγησης, της βίας και της εκμετάλλευσης που ενέχει η πορνεία, στο πλαίσιο της οποίας γίνεται εκμετάλλευση της έλλειψης γλωσσικών δεξιοτήτων, της τρωτότητας και των επισφαλών συνθηκών για να εξαναγκαστούν οι γυναίκες να εισέλθουν και να παραμείνουν στον κόσμο της πορνείας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ακόμη και η νομιμοποίηση της πορνείας, της μαστροπείας και της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών δε συνεπάγεται το τέλος στον στιγματισμού των εκδιδόμενων γυναικών·

Ζήτηση

14.  σημειώνει ότι η πορνεία και η εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση υφίστανται επειδή υπάρχει σχετική ζήτηση· τονίζει ότι, εκτός από την αντιμετώπιση της τρωτότητας των δυνητικών θυμάτων και τη δίωξη των διακινητών και των διαμεσολαβητών, μεταξύ άλλων, η μείωση της ζήτησης αποτελεί βασικό μέσο για την πρόληψη και τη μείωση της εμπορίας ανθρώπων, καθώς στοχεύει σε οικονομικά κίνητρα· πιστεύει, επομένως, ότι τα παραπάνω θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω κατά την αναθεώρηση της οδηγίας της ΕΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων· υπογραμμίζει τη σημασία της αποθάρρυνσης της ζήτησης κατά τρόπο που δεν βλάπτει ούτε δημιουργεί αρνητικές συνέπειες για τα εκδιδόμενα άτομα· σημειώνει ότι οι στρατηγικές για την αντιμετώπιση της ζήτησης θα πρέπει να επικεντρώνονται στα δικαιώματα των ατόμων και στην αντιμετώπιση συμπεριφορών και πεποιθήσεων που εισάγουν διακρίσεις, ιδίως εκείνων που στρέφονται κατά των γυναικών και των μεταναστών(54)·

15.  σημειώνει ότι η προσέγγιση της «εν γνώσει χρήσης» των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων έχει αποδειχθεί αναποτελεσματική για τη μείωση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης λόγω της αδυναμίας απόδειξης της γνώσης του αγοραστή· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι τα άτομα που εκδίδονται οικειοθελώς είναι τόσο λίγα που δεν μπορούν από μόνα τους να ανταποκριθούν στη ζήτηση· ζητεί, συνεπώς, να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με το γεγονός ότι τα άτομα που επιθυμούν να αγοράσουν «σεξουαλικές υπηρεσίες» διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εκ των πραγμάτων να αγοράσουν εκμετάλλευση λόγω του μεγάλου αριθμού ατόμων που εξαναγκάζονται σε πορνεία ή παραπλανούνται προκειμένου να αρχίσουν να εκδίδονται·

16.  σημειώνει ότι η αποποινικοποίηση της μαστροπείας και της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών, ενισχύει την πλευρά της ζήτησης και νομιμοποιεί την αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών· υπογραμμίζει ότι, παρόλα αυτά, ο στιγματισμός των εκδιδόμενων ανθρώπων εξακολουθεί να υφίσταται σε αυτό το σύστημα· παραπέμπει σε μελέτες(55), (56), (57) που καταδεικνύουν ότι η κανονικοποίηση της αγοράς των σωμάτων των γυναικών συμβαδίζει με τη μεγαλύτερη χρήση βίας κατά των γυναικών και την αίσθηση μεγαλύτερου δικαιώματος έναντι των εκδιδόμενων γυναικών και των γυναικών εν γένει· σημειώνει ότι μόνο εάν μειωθεί η ζήτηση μπορεί η αγορά της πορνείας και, συνεπώς, ο αριθμός των εκμεταλλευομένων στο πλαίσιό της να συρρικνωθούν·

17.  σημειώνει ότι αρκετές χώρες υιοθετούν και εφαρμόζουν το σκανδιναβικό μοντέλο ισότητας με διάφορους τρόπους· υποστηρίζει τον πρωταρχικό ειδικό στόχο του εν λόγω μοντέλου για το φύλο, ο οποίος αποσκοπεί στη μείωση της ζήτησης, καθώς και τον στόχο του μοντέλου για την επίτευξη της ισότητας των φύλων, συμπεριλαμβανομένης μιας αλλαγής προτύπων· επισημαίνει τις θετικές επιπτώσεις του μοντέλου στα δικαιώματα των εκδιδόμενων ατόμων, ιδίως των γυναικών, στο κανονιστικό αποτέλεσμα στην κοινωνία και στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων(58), (59), (60)· επισημαίνει, ωστόσο, ότι εξακολουθούν να απαιτούνται δράσεις και έρευνες για να διασφαλιστεί η πρακτική επίτευξη των στόχων του μοντέλου· υπογραμμίζει ότι, κατά την εφαρμογή του σκανδιναβικού μοντέλου ισότητας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επωφελούνται από τις βέλτιστες πρακτικές που χρησιμοποιούνται σε άλλα κράτη μέλη·

18.  τονίζει ότι η αποποινικοποίηση των εκδιδόμενων ατόμων συνιστά τον πιο αποτελεσματικό τρόπο με τον οποίο τα εκδιδόμενα άτομα μπορούν να καλλιεργήσουν την εμπιστοσύνη προς τις αρχές επιβολής του νόμου και άλλες υπηρεσίες παροχής βοήθειας· επισημαίνει ότι όλα τα μέτρα που λαμβάνονται δεν μπορούν να βλάψουν ούτε να δημιουργήσουν αρνητικές επιπτώσεις για τα εκδιδόμενα άτομα και πρέπει να παρέχουν επαρκείς διασφαλίσεις που να εξασφαλίζουν την εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος ατόμων που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη τρωτότητα λόγω της ταυτότητας φύλου, του γενετήσιου προσανατολισμού, της κοινωνικής και οικονομικής τους κατάστασης, του νομικού καθεστώτος και της καταγωγής τους, οι οποίες διακρίσεις διεισδύουν σε όλες τις πτυχές της ζωής τους, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της φτώχειας και της μετανάστευσης·

19.  καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν επειγόντως μέτρα για την αντιμετώπιση της διαδικτυακής διαφήμισης και της διευκόλυνσης των επαφών που ενθαρρύνουν άμεσα ή έμμεσα την πορνεία ή επιδιώκουν να προσελκύσουν αγοραστές, προκειμένου να αποτραπεί η εκμετάλλευση της αλλότριας πορνείας και στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της πορνείας φοιτητών, ιδίως νεαρών γυναικών, και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων από πλουσιότερους και πιο ισχυρούς άνδρες, πρακτική που είναι επίσης γνωστή ως «sugar daddyism»·

Αντίκτυπος στην εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση

20.  καταδικάζει απερίφραστα την εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση οποιουδήποτε ατόμου ως σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· επισημαίνει ότι, σύμφωνα με μελέτες, τα θύματα είναι ιδίως γυναίκες και κορίτσια, ιδίως εκείνα που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, όπως οι μετανάστριες, οι γυναίκες σε εμπόλεμες ζώνες και ζώνες συγκρούσεων ή που δραπετεύουν από αυτές, καθώς και γυναίκες από μειονεκτούντα περιβάλλοντα ή άτομα ΛΟΑΤΚΙ+·

21.  σημειώνει το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν αναλάβει δράση, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν τα επίμονα προβλήματα που σχετίζονται με την πορνεία, νομιμοποιώντας όλες τις πτυχές της, με στόχο τον τερματισμό του στιγματισμού και της εξάρτησης των εκδιδόμενων γυναικών και την παροχή μεγαλύτερης ασφάλειας και εργασιακών δικαιωμάτων σε αυτές· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι το μοντέλο νομιμοποίησης δεν επέφερε αυτές τις επιδιωκόμενες βελτιώσεις για τις εκδιδόμενες γυναίκες, όπως δείχνουν αριθμητικά στοιχεία σε αρκετές χώρες της ΕΕ· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, όταν η πορνεία είναι νόμιμη, είναι πολύ ευκολότερο για τους διακινητές να χρησιμοποιούν το νόμιμο καθεστώς για την εκμετάλλευση των θυμάτων τους και ότι η χρήση νόμιμων επιχειρήσεων για την κάλυψη δραστηριοτήτων εκμετάλλευσης είναι αρκετά συνηθισμένη για τους διακινητές ανθρώπων, γεγονός που καθιστά ταυτόχρονα δύσκολο για τις αστυνομικές αρχές και τα όργανα επιβολής του νόμου να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά την εμπορία ανθρώπων· τονίζει ότι οι διακινητές επιδιώκουν ολοένα και περισσότερο να εκμεταλλευτούν τα θύματά τους μέσω υποτιθέμενων εθελοντικών επιχειρηματικών συμφωνιών, βάσει των οποίων τα θύματα πρέπει να παραδώσουν μερίδιο των κερδών με αντάλλαγμα προστασία και υποστήριξη(61)· καλεί, επομένως, τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η ισχύουσα νομοθεσία και οι κανονισμοί αναθεωρούνται δεόντως, ώστε να αποφεύγονται τυχόν κενά τα οποία παρέχουν στους εγκληματίες τη δυνατότητα να δρουν ατιμώρητα· υπενθυμίζει ότι η αγορά της πορνείας και οι παράγοντές της λειτουργούν διασυνοριακά· ζητεί, συνεπώς, τη λήψη μέτρων σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των διασυνοριακών επιπτώσεων της πορνείας και ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να συντονίσουν μια πανευρωπαϊκή προσέγγιση με τη συλλογή ολοκληρωμένων δεδομένων που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση μιας μελέτης που θα αναλύει τα διάφορα μέτρα σε επίπεδο κρατών μελών, με έμφαση στην απαγόρευση της αγοράς εκδιδόμενων ατόμων εν γένει, και ατόμων ηλικίας κάτω των 21 ετών, εκδιδόμενων εγκύων και εκδιδόμενων ατόμων που εργάζονται στον δρόμο, καθώς και τη γενική απαγόρευση της διαφήμισης για πορνεία· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει κοινές κατευθυντήριες γραμμές σε ενωσιακό επίπεδο για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των εκδιδόμενων ατόμων·

22.  τονίζει ότι η εμπορία ανθρώπων για τον σκοπό της σεξουαλικής εκμετάλλευσης, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, αυξάνεται λόγω της υψηλής ζήτησης(62), (63), (64), (65)· επισημαίνει ότι αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές σε χώρες με φιλελεύθερο ρυθμιστικό μοντέλο, ενώ κράτη μέλη, όπως η Γαλλία και άλλες χώρες που ακολουθούν προσεγγίσεις όπως το σκανδιναβικό μοντέλο ισότητας δεν διαθέτουν πλέον μεγάλες αγορές εμπορίας ανθρώπων για τον σκοπό αυτό(66)· σημειώνει ότι, λόγω των μέτρων για τη μείωση της ζήτησης σε αυτές τις χώρες, η εμπορία ανθρώπων για τον σκοπό της σεξουαλικής εκμετάλλευσης εξακολουθεί να υφίσταται, αλλά μειώνεται(67), (68)· καλεί, συνεπώς, τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια ολιστική προσέγγιση για την καλύτερη προστασία των εκδιδόμενων γυναικών, διασφαλίζοντας ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως η αστυνομία και άλλες υπηρεσίες επιβολής του νόμου, κοινωνικές και ιατρικές υπηρεσίες και μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), υποστηρίζονται, συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και συνεργάζονται στενά·

23.  τονίζει ότι η καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού είναι στοιχεία άρρηκτα συνδεδεμένα· οι βασικές πτυχές αυτών είναι: η οικονομική ανάπτυξη, η βελτίωση του καθεστώτος εργασίας και του καθεστώτος των εργαζομένων, η αύξηση μισθών και συντάξεων, η δικαιότερη κατανομή του πλούτου και η ανάπτυξη ενός ισχυρού δημόσιου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ενός δημόσιου, καθολικού και δωρεάν εθνικού συστήματος υγείας και ενός δημόσιου συστήματος παιδείας που διασφαλίζει ότι όλοι απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες·

24.  τονίζει ότι, στις 12 Απριλίου 2023, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συμφώνησε να εξετάσει τις καταγγελίες 261 εργαζομένων του σεξ από τη Γαλλία που επιθυμούν να αναγνωριστεί ότι το γαλλικό δίκαιο παραβιάζει τα θεμελιώδη δικαιώματά τους, ιδίως το δικαίωμα στην υγεία και την ασφάλεια και το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής·

25.  τονίζει την ανάγκη αντιμετώπισης της πορνείας στα κατεχόμενα από την Τουρκία εδάφη της Κύπρου και καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα με άμεση εφαρμογή·

Διασυνοριακός αντίκτυπος

26.  σημειώνει ότι οι εκδιδόμενες γυναίκες έχουν διαφορετικά δικαιώματα και επίπεδα προστασίας στα διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ· τονίζει ότι, ενώ η αρμοδιότητα για τη ρύθμιση της πορνείας παραμένει στα κράτη μέλη, τα εκδιδόμενα άτομα πρέπει να είναι σε θέση να απολαύουν των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στον Χάρτη· καταδικάζει τον εξαιρετικά σεξιστικό, ρατσιστικό και περιθωριοποιητικό χαρακτήρα του συστήματος πορνείας, δεδομένου ότι, κατά μέσο όρο, το 70 % των εκδιδόμενων ατόμων στην ΕΕ είναι μετανάστριες(69), γεγονός που αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές και οικονομικές διαφορές στην ΕΕ και παγκοσμίως(70)·

27.  τονίζει ότι η πλειονότητα των ροών σωματεμπορίας εντός της Ένωσης αφορά πολίτες της Ένωσης· υπενθυμίζει ότι το 53 % των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση εντός της Ένωσης έχει ευρωπαϊκή ιθαγένεια(71)· υπενθυμίζει ότι μια μελέτη διαπίστωσε ότι το 73,6 % των ατόμων που χρησιμοποιούσαν αλλοδαπά εκδιδόμενα άτομα είχαν μέτρια ή υψηλή πιθανότητα να έχουν έρθει σε επαφή με θύμα σωματεμπορίας(72)· τονίζει ότι στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι άνδρες αναγνωρίζουν τις ενδείξεις της εμπορίας ανθρώπων τα οποία παρατηρούν, συμπεριλαμβανομένων των ελάχιστων γνώσεων της τοπικής γλώσσας ή των ορατών σημαδιών κακοποίησης από την πλευρά των εκδιδόμενων ατόμων(73)· επισημαίνει ότι έρευνα δείχνει ότι τα άτομα χρησιμοποιούν «τεχνικές εξουδετέρωσης» οι οποίες αποσκοπούν στην άρνηση της ύπαρξης εμπορίας ανθρώπων(74)·

28.  τονίζει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ υπάρχουν περισσότερα θύματα εμπορίας ανθρώπων από ό,τι σε άλλα·

Αντίκτυπος στην ισότητα των φύλων και στα δικαιώματα των γυναικών και των σεξουαλικών μειονοτήτων

29.  υπενθυμίζει ότι οι γυναίκες στις ΛΟΑΤKI+ κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των ίδιων των εκδιδόμενων ατόμων, πρέπει να συμμετέχουν και να περιλαμβάνονται ουσιαστικά στην ανάπτυξη εθνικών πολιτικών για την πορνεία και σε ευρύτερες ευρωπαϊκές συζητήσεις·

30.  τονίζει ότι οι γυναίκες, σε όλη τους την ποικιλομορφία, έχουν μεταξύ άλλων τα θεμελιώδη δικαιώματα στη σωματική και την ψυχική ακεραιότητα, στον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής και στην επιλογή επαγγέλματος και εργασιακής ενασχόλησης·

31.  τονίζει ότι ο έμφυλος χαρακτήρας της πορνείας και η εκμετάλλευσή της αντικατοπτρίζουν και αναπαράγουν τους κυρίαρχους συσχετισμούς ισχύος· τονίζει ότι οι διατομεακές διακρίσεις επιδεινώνουν περαιτέρω αυτήν την ανισορροπία ισχύος· υπογραμμίζει ότι η πλειονότητα των εκδιδόμενων ατόμων είναι γυναίκες, γεγονός που διευρύνει το χάσμα ανισότητας μεταξύ των φύλων· τονίζει, επιπλέον, ότι η πορνεία και η σεξουαλική εκμετάλλευση αποτελούν ταυτόχρονα αιτία και συνέπεια της άνισης μεταχείρισης γυναικών και ανδρών, του σεξισμού, του ρατσισμού, των διακρίσεων υπέρ ατόμων χωρίς αναπηρία, της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και αναπαράγουν και διαιωνίζουν τα στερεότυπα για τις γυναίκες, τους άνδρες, τα άλλα κοινωνικά φύλα και τις περιθωριοποιημένες ομάδες εν γένει·

32.  τονίζει τις διαφορετικές επιπτώσεις των διαφορετικών ρυθμιστικών μέτρων και, συνεπώς, των διαιωνισμένων στερεοτύπων και σχέσεων εξουσίας στους άνδρες, τους νέους και την κοινωνία στο σύνολό της· τονίζει ότι η κανονικοποίηση της πορνείας με τη νομιμοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών έχει αρνητικές επιπτώσεις στις αντιλήψεις και τις προσδοκίες των νέων όσον αφορά τη σεξουαλικότητα και τις σχέσεις μεταξύ γυναικών και ανδρών και την κατανόησή τους για την ισότητα των φύλων· επισημαίνει ότι υπήρξε σημαντική και θετική μετατόπιση στις στάσεις αγοριών και ανδρών στη Σουηδία μετά την εισαγωγή του σκανδιναβικού μοντέλου ισότητας, βάσει του οποίου οι εκδιδόμενες γυναίκες θεωρούνται λιγότερο ως αντικείμενα ικανοποίησης της σεξουαλικής επιθυμίας των ανδρών αλλά, αντιθέτως, ως θύματα εκμετάλλευσης· συνεπώς, αυτό αποθαρρύνει τους άνδρες και τα αγόρια από την αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών· επισημαίνει τα αποτελέσματα μιας αμερικανικής μελέτης(75) σχετικά με τις γνώμες των πελατών της πορνείας σε διάφορες χώρες· επισημαίνει ότι το 55 % των Γερμανών αγοραστών σεξουαλικών υπηρεσιών οι οποίοι ερωτήθηκαν για την εν λόγω μελέτη παραδέχθηκε ότι παρατήρησε ή πλήρωσε προαγωγό ή διακινητή κατά την αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών και το 39 % των Γερμανών αγοραστών σεξουαλικών υπηρεσιών οι οποίοι ερωτήθηκαν ένιωθε το δικαίωμα να κάνει ό,τι ήθελε με μια εκδιδόμενη γυναίκα αφού πλήρωσε για αυτήν· επισημαίνει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών είναι αναφαίρετα, αλλά παραβιάζονται συστηματικά στην αγορά της πορνείας λόγω των συνθηκών εκμετάλλευσης που τη χαρακτηρίζουν, ιδίως το δικαίωμά τους στην αξιοπρέπεια· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει εκστρατείες ευαισθητοποίησης με στόχο την αποθάρρυνση της ζήτησης, επισημαίνοντας τον δεσμό μεταξύ της ζήτησης για σεξουαλικές υπηρεσίες και του φαινομένου της εμπορίας ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση και τους υψηλούς αριθμούς γυναικών που διακινούνται εντός και προς την ΕΕ· ζητεί, επιπλέον, ευαισθητοποίηση για τους συγκεκριμένους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα εκδιδόμενα άτομα και ιδίως οι γυναίκες, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής συχνότητας έμφυλης βίας· ζητεί αυτές οι εκστρατείες να στοχεύουν περαιτέρω νέους και άνδρες, καταρρίπτοντας παράλληλα στερεότυπα·

33.  τονίζει ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση συνιστά ουσιαστικό μέτρο για την επίτευξη μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από βία, καθώς αμφισβητεί επιβλαβή έμφυλα στερεότυπα και προάγει την ποικιλομορφία, την αυτοδιάθεση του σώματος και τη σωματική και ψυχική ακεραιότητα· σημειώνει ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση αναδεικνύει το κοινωνικό ταμπού της σεξουαλικότητας και την αντιμετωπίζει ως αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας το οποίο σχετίζεται με την υγεία και την ευημερία μας·

34.  καταδικάζει τις αρνητικές επιπτώσεις ορισμένων ειδών πορνογραφίας τα οποία αναπαράγουν επιβλαβή στερεότυπα και αλλάζουν τις αντιλήψεις για τις σχέσεις και τη σεξουαλικότητα και, κατά συνέπεια, παρεμποδίζουν την ισότητα των φύλων·

Ρόλος των κρατών μελών και της ΕΕ

35.  υπογραμμίζει τη νομική υποχρέωση των κρατών μελών να προστατεύουν τα δικαιώματα και τη σωματική ακεραιότητα των γυναικών και να προωθούν την ισότητα και την πολυμορφία των φύλων· επισημαίνει τον ρόλο της ΕΕ στην επίτευξη αυτού του στόχου εντός της διεθνούς κοινότητας και στη διασφάλιση της ίσης προστασίας και των ίσων δικαιωμάτων σε όλα τα κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη επικυρώσει τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, να το πράξουν το συντομότερο δυνατό·

36.  συγχαίρει τα κράτη μέλη που καταβάλλουν προσπάθειες για την ένταξη των εκδιδόμενων ατόμων και που παρέχουν επιδοτήσεις για τη στήριξη των οργανώσεων βάσης και των ΜΚΟ τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις ανάγκες τους και τα δικαιώματα των πλέον περιθωριοποιημένων ατόμων, συμπεριλαμβανομένου του εντοπισμού και της παραπομπής των ατόμων που αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης και εμπορίας· καλεί τα κράτη μέλη να εκπαιδεύσουν και να επιμορφώσουν προσωπικό σε όλα τα επίπεδα, ιδίως στον τομέα της επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της αστυνομίας, καθώς και των δικαστικών και άλλων νομικών υπηρεσιών, προκειμένου να διασφαλίζεται η άσκηση των δικαιωμάτων χωρίς να θίγονται ή να στιγματίζονται τα εκδιδόμενα άτομα· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα εκδιδόμενα άτομα, ιδίως οι γυναίκες, και οι υπηρεσίες αυτές επικοινωνούν μεταξύ τους σε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και ότι, συνεπώς, οι υπηρεσίες αυτές είναι σε θέση να εντοπίζουν την εκμετάλλευση όσο το δυνατόν ταχύτερα και αποτελεσματικότερα· καταδικάζει το γεγονός ότι οι νόμοι και οι πολιτικές που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων χρησιμοποιούνται συχνά για τον εντοπισμό, την κράτηση και την απέλαση μεταναστών που δεν διαθέτουν επίσημα έγγραφα, χωρίς να τους παρέχεται ούτε βοήθεια ούτε αποζημίωση(76), και έχουν ως αποτέλεσμα την έξωση εκδιδόμενων μεταναστριών από τα σπίτια τους, την κράτησή τους και την απέλασή τους· υπενθυμίζει ότι τα εκδιδόμενα άτομα που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη τρωτότητα λόγω της ταυτότητας φύλου, του γενετήσιου προσανατολισμού, της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης, του νομικού καθεστώτος και της προέλευσής τους υπερεκπροσωπούνται στην αγορά της πορνείας· καταδικάζει το γεγονός ότι τα άτομα αυτά στοχοποιούνται και ποινικοποιούνται ιδιαιτέρως· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν, μεταξύ άλλων πτυχών, ότι οι εκδιδόμενες γυναίκες έχουν ίση πρόσβαση στη δικαιοσύνη, την υγειονομική περίθαλψη, τη στέγαση, την απασχόληση και τις δημόσιες υπηρεσίες και απολαμβάνουν ίσης προστασίας ενώπιον του νόμου· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν επαρκή παροχή αντισύλληψης ως μέσο πρόληψης των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων καθώς και της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης για τα εκδιδόμενα άτομα· καλεί ειδικότερα την κυβέρνηση της Πολωνίας να χαλαρώσει τους περιορισμούς στην αντισύλληψη, ιδίως στην επείγουσα αντισύλληψη και στην ασφαλή και νόμιμη διακοπή της κύησης·

37.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Πολίτες, δικαιώματα, ισότητα και αξίες» είναι προσβάσιμη σε ολόκληρη την κοινωνία των πολιτών·

38.  καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση στους τομείς της πρόληψης και της αποποινικοποίησης των εκδιδόμενων ατόμων και ιδίως των γυναικών, να απαιτήσουν τη μείωση της ζήτησης, την τιμωρία των πελατών, τον αποστιγματισμό και την εξάλειψη των στερεοτύπων και να διασφαλίσουν επαρκώς χρηματοδοτούμενες, εύκολα προσβάσιμα και υψηλής ποιότητας προγράμματα και δυνατότητες εξόδου· καλεί τα κράτη μέλη να μειώσουν τη ζήτηση προστατεύοντας παράλληλα τα εκδιδόμενα άτομα και τα δικαιώματά τους και να διασφαλίσουν άνευ όρων πρόσβαση στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και την ένταξη· τονίζει ότι ο τρόπος για να επιτευχθεί πρόοδος είναι η υιοθέτηση μέτρων στήριξης που βοηθούν τα εκδιδόμενα άτομα να εγκαταλείψουν την πορνεία προκειμένου να δημιουργήσουν τη ζωή που επιθυμούν· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα εκδιδόμενα άτομα συμμετέχουν ενεργά στη χάραξη πολιτικής που αφορά τα δικαιώματά τους·

39.  καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που θα τονίζουν τη σημασία της συγκατάθεσης·

40.  εφιστά την προσοχή στους κανόνες του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679(77) σχετικά με τη χρήση και την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα πέραν του πεδίου για το οποίο συλλέγονται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα· υπογραμμίζει ότι τα δεδομένα που συλλέγονται από θύματα που ζητούν στήριξη δεν μπορούν να διαβιβάζονται σε άλλες αρχές, παρά μόνο με τη νομική βάση της ρητής συγκατάθεσης του υποκειμένου των δεδομένων· λαμβάνει υπό σημείωση ότι η παράνομη ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις για το υποκείμενο των δεδομένων και θα πρέπει να εξετάζεται δυνάμει του άρθρου 83 παράγραφος 5 του εν λόγω κανονισμού·

41.  καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι θα τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα η απόπειρα, αποδοχή ή απόκτηση σεξουαλικής πράξης από πρόσωπο, έναντι αμοιβής, υπόσχεσης αμοιβής, παροχής σε είδος ή υπόσχεσης τέτοιας παροχής·

42.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η εκμετάλλευση της πορνείας άλλου προσώπου, ακόμη και με τη συναίνεση του εν λόγω προσώπου, τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα·

43.  καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για την καταπολέμηση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών αιτίων της πορνείας, ώστε οι γυναίκες που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας, κοινωνικού αποκλεισμού, διακριτικής μεταχείρισης και μετανάστευσης να μην πέφτουν θύματα αυτής της μορφής εκμετάλλευσης·

44.  καλεί τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν κάθε είδους επισφαλείς συνθήκες εργασίας, σύμφωνα με την αρχή ότι πρέπει να παρέχονται μόνιμες συμβάσεις εργασίας για μόνιμες θέσεις εργασίας, προκειμένου να βελτιωθεί η κοινωνική προστασία στη διάρκεια της ανεργίας και να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη φτώχεια, ιδίως στις γυναίκες·

45.  σημειώνει ότι η πλειονότητα των εκδιδόμενων γυναικών θα ήθελε να εγκαταλείψει την πορνεία και ότι, επομένως, πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την προώθηση εναλλακτικών και διεξόδων, ώστε οι γυναίκες που το επιθυμούν να έχουν την εμπιστοσύνη και την υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένης της κρατικής στήριξης, για να οικοδομήσουν μια ζωή απαλλαγμένη από τη βία και την πορνεία· καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης που αποσκοπούν στην ενημέρωση των εκδιδόμενων ατόμων για τα δικαιώματά τους, ανεξάρτητα από το νομικό καθεστώς και την πρόσβαση σε εναλλακτικές λύσεις· υπογραμμίζει ότι μια επιτυχημένη στρατηγική εξόδου πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμη και σε θέση να βοηθά γυναίκες που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες, όσες δεν μιλούν τη γλώσσα του κράτους μέλους, όσες έχουν βιώσει εξαναγκασμό και εκμετάλλευση, καθώς και όσες έχουν ιστορικό εθισμού(78), (79)· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ειδικά μέτρα και να παράσχουν επαρκή χρηματοδοτική στήριξη για τα άτομα που επιθυμούν να εγκαταλείψουν την πορνεία προκειμένου να διευκολύνουν την κοινωνική και επαγγελματική τους ένταξη· καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν τους αναγκαίους πόρους σε κοινωνικά προγράμματα που έχουν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση και τον μετριασμό των βαθύτερων αιτίων που αναγκάζουν τους ανθρώπους να ξεκινούν και να συνεχίζουν να εκδίδονται, ενισχύοντας την ιατρική, οικονομική, νομική, εργασιακή, εκπαίδευση και κατάρτιση των εκδιδόμενων ατόμων και ατόμων που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να διαθέσουν πόρους για την παροχή στήριξης στα θύματα εξ οικείων και σεξουαλικής βίας και στα κέντρα υποδοχής, όπως ζητείται στην πρόταση οδηγίας της Επιτροπής για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της εξ οικείων βίας· ζητεί τη σταδιακή εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων, ώστε να υποστηρίζονται οι γυναίκες στην προσωπική τους πορεία, να αναγνωρίζονται οι δυνατότητες των ατόμων και, για τον σκοπό αυτό, να προσαρμόζονται τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και επιμόρφωσης ώστε να λαμβάνονται υπόψη τα παραπάνω, με ιδιαίτερη έμφαση στα άτομα με μεταναστευτικό υπόβαθρο·

46.  καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ολοκληρωμένη ψυχολογική, ιατρική και κοινωνικοοικονομική και διοικητική στήριξη, καθώς και στήριξη για τη νομιμοποίηση του καθεστώτος διαμονής των εν ενεργεία και πρώην εκδιδόμενων ατόμων· ζητεί αυτή η στήριξη να περιλαμβάνει φάσμα μέτρων που θα διευκολύνει την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη αυτών των ατόμων, όπως, για παράδειγμα, η εύκολη πρόσβαση σε μηχανισμούς κοινωνικής προστασίας (ελάχιστο βασικό εισόδημα, στήριξη για στέγαση και υγειονομική περίθαλψη, περαιτέρω εκπαίδευση και πρόσβαση στην επαγγελματική κατάρτιση) και τα οποία θα εξασφαλίζουν ότι τα παιδιά αυτών των ατόμων θα έχουν πρόσβαση σε κοινωνικές παροχές· τονίζει ότι αυτή η στήριξη και παροχή συμβουλών θα πρέπει να είναι εμπιστευτική και θα πρέπει να σχεδιάζεται για την προστασία της ανωνυμίας των θυμάτων, εφόσον κριθεί αναγκαίο· καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό σε όλα τα μέσα στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες», του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου + (ΕΚΤ +), των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τα κονδύλια αυτά για να διασφαλίσει την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως η στέγαση, η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση, καθώς και για να εγγυηθεί μια διέξοδο από την εργασιακή εκμετάλλευση, ιδίως για τις πλέον περιθωριοποιημένες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των εκδιδόμενων ατόμων·

47.  τονίζει την ανάγκη οι στρατηγικές εξόδου να επωφελούνται από τα ταλέντα των γυναικών και τις δυνατότητές τους και να διευκολύνουν τις ικανότητες και την πρόσβασή τους στην κατάρτιση, την εκπαίδευση, την απασχόληση και την πίστωση· υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει ο ιδιωτικός τομέας, ο οποίος συμπληρώνει την υποχρέωση του κράτους· υπογραμμίζει την ανάγκη τα γυναικεία πρότυπα, οι ιδρυτές και οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων να συμβάλουν στη στήριξη ατόμων που παλιότερα εκδίδονταν ώστε να αξιοποιήσουν στο έπακρο τα ταλέντα τους και να υλοποιήσουν τα δικά τους σχέδια, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρηματικών τους σχεδίων· σημειώνει ότι τα προγράμματα για τις γυναίκες που επιθυμούν να εγκαταλείψουν την πορνεία είναι καλύτερα σε θέση να τις βοηθήσουν σε μια δυναμική, δημιουργική και καινοτόμο οικονομία χωρίς αποκλεισμούς, η οποία θα τους επιτρέπει να εισέλθουν σε ποιοτικές, καλά αμειβόμενες και κοινωνικά αναγνωρισμένες θέσεις εργασίας που αποτελούν βιώσιμη εναλλακτική λύση στην πορνεία· καλεί την ΕΕ να αυξήσει τα προγράμματα ευαισθητοποίησης και τις ευκαιρίες απασχόλησης, ιδίως μέσω του ΕΚΤ+· καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει πρόγραμμα με το οποίο θα ενθαρρύνονται οι εκδιδόμενες γυναίκες (τόσο πρώην όσο και εν ενεργεία) να ενταχθούν σε πρόγραμμα κατάρτισης, το οποίο θα τις βοηθούσε να ξεκινήσουν τη δική τους επιχειρηματική δραστηριότητα·

48.  επισημαίνει το γεγονός ότι τα άτομα που αναγκάστηκαν να διαπράξουν εγκληματικές πράξεις ενώ υφίσταντο εκμετάλλευση δεν θα πρέπει να διωχθούν ποινικά για αυτές·

o
o   o

49.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16. (2) ΕΕ L 101 της 15.4.2011, σ. 1. (3) ΕΕ C 285 της 29.8.2017, σ. 78. (4) ΕΕ C 465 της 17.11.2021, σ. 30. (5) Απόφαση του Δικαστηρίου, της 20ής Νοεμβρίου 2001, στην υπόθεση Aldona Malgorzata Jany and Others v Staatssecretaris van Justitie, C-268/99, ECLI:EU:C:2001:616. (6) O’Connor, M., The Sex Economy, Agenda Publishing, 2018. (7) Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών, «Her Future is Equal Briefing Paper», 5 Οκτωβρίου 2021. (8) Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος, «Global study on Homicide — Gender-related killing of women and girls», 2019. (9) Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικογενειακών Υποθέσεων, Τρίτης ηλικίας, Γυναικών και Νεολαίας, «Health, Well-Being and Personal Safety of Women in Germany - A Representative Study of Violence against Women in Germany», 2004. (10) Scelles Foundation, «La prévalence de l’état de stress post-traumatique chez les personnes prostituées», 1 Μαρτίου 2019. (11) Farley, M., «Prostitution is Sexual Violence», Psychiatric Times, 1 Οκτωβρίου 2004. (12) Zuger, A., «Many Prostitutes Suffer Combat Disorder, Study Finds», New York Times, 18 Αυγούστου 1998. (13) Διεθνής Αμνηστία, «Body politics: a primer on criminalization of sexuality and reproduction», 12 Μαρτίου 2018, σ. 54. (14) Global Network of Sex Work Projects, «Sex Workers’ Lack of Access to Justice», 2020, σ. 6-11 και σ. 13. (15) Άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. (16) Συμβούλιο της Ευρώπης, «Impact of COVID-19 on Women’s Access to Justice», 2022. (17) Global Network of Sex Work Projects, «Sex Workers’ Lack of Access to Justice», 2020 και αναφορά του Συμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο «Impact of COVID-19 on Women’s Access to Justice» σ. 68. (18) Wong, S., «Decriminalising sex work would cut HIV infections by a third», Imperial College London, 24 Ιουλίου 2014. (19) Platt, L. κ. α., «Associations between sex work laws and sex workers’ health: a systematic review and meta-analysis of quantitative and qualitative studies», PLOS Medicine, τόμος 15, αρ. 12, 2018. (20) Farley, M. κ.α., «Prostitution and Trafficking in 9 Countries: Update on Violence and Posttraumatic Stress Disorder», Journal of Trauma Practice, τόμος. 2, αρ. 3-4, 2003. (21) Dunphy, L., «Report finds 90% of sex workers want to leave trade but resources are not there to help them», Irish Examiner, 29 Ιανουαρίου 2020. (22) «Οι άνδρες αποτελούν τα περισσότερα από τα εντοπισθέντα θύματα της εμπορίας ανθρώπων με σκοπό την εργασιακή εκμετάλλευση, σε ποικίλους κλάδους όπως η γεωργία, οι κατασκευές, η φιλοξενία και η αλιεία. Οι γυναίκες είναι επίσης θύματα εμπορίας ανθρώπων με σκοπό την εργασιακή εκμετάλλευση, συχνά στους πιο απομονωμένους τομείς της οικιακής εργασίας και της παροχής φροντίδας.» (GRETA - ομάδα εμπειρογνωμόνων για τη δράση κατά της διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, «Human trafficking for the purpose of labour exploitation - Thematic Chapter of the 7th General Report on GRETA Activities», Συμβούλιο της Ευρώπης, 2019, σ. 6). (23) Έκθεση της Επιτροπής, της 19ης Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται στις ενέργειες για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων (τέταρτη έκθεση) (COM(2022)0736). (24) Το υπόλοιπο 49 % κατανέμεται σε περιπτώσεις εμπορίας για άλλους σκοπούς, καθεμία από τις οποίες έχει πολύ χαμηλότερο ποσοστό, και για τον λόγο αυτό η σεξουαλική εκμετάλλευση είναι μακράν η μεγαλύτερη κατηγορία, αν και αντιπροσωπεύει «μόνο» το 51 %. (25) Γραφείο του Ειδικού Εντεταλμένου και Συντονιστή του ΟΑΣΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, «Discouraging the demand that fosters trafficking for the purpose of sexual exploitation», Βιέννη, 2021. (26) Έκθεση της Ευρωπόλ σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση με τίτλο «Trafficking in Human Beings in the EU», Χάγη, 2016, σ. 12, 14 και 22-23. (27) Έκθεση της Επιτροπής, της 20ής Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Τρίτη έκθεση σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται στις ενέργειες για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων (2020), όπως απαιτείται βάσει του άρθρου 20 της οδηγίας 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της» (COM(2020)0661). (28) Δήλωση της Sima Bahous, εκτελεστικής διευθύντριας του ΟΗΕ για τις γυναίκες, «Crises drive an increase in human trafficking – Here’s how we stop it», μονάδα του ΟΗΕ για τις γυναίκες, 29 Ιουλίου 2022. (29) Scelles Foundation, «Sexual Exploitation – New Challenges, New Answers», 2019. (30) Μολονότι η σεξουαλική εκμετάλλευση εξακολουθούσε να αποτελεί την κυρίαρχη μορφή εκμετάλλευσης το 2020, έφθασε στο χαμηλότερο σημείο της από το 2008 (Eurostat, «Trafficking in human beings statistics», Ιανουάριος 2023). (31) Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος, «Global Report on Trafficking in Persons 2022», 2023. (32) Eurostat, «Victims of trafficking of human beings up 10% in 2021», 9 Φεβρουαρίου 2023. (33) Γραφείο του Ειδικού Εντεταλμένου και Συντονιστή του ΟΑΣΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, «Discouraging the demand that fosters trafficking for the purpose of sexual exploitation», Βιέννη, 2021. (34) Crouch, D., «Swedish Prostitution law Targets Buyers, but Some Say It Hurts Sellers», New York Times, 14 Μαρτίου 2015. (35) Claude, K., «Targeting the Sex Buyer – The Swedish Example: Stopping Prostitution and Trafficking Where It All Begins», The Swedish Institute, 2010. (36) Γενική Επιθεώρηση Κοινωνικών Υποθέσεων, [Évaluation de la loi du 13 avril 2016 [13 Απριλίου 2016] visant à renforcer la lutte contre le système prostitutionnel et à accompagner les personnes prostituées], 2019. (37) Cho, S.-Y., κ.ά., «Does legalised prostitution increase human trafficking?», World Development, τόμος 41, 2013, σ. 67-82. (38) Farley, M. κ.α., «Männer in Deutschland, die für Sex zahlen – und was sie uns über das Versagen der legalen Prostitution beibringen: ein Bericht über das Sexgewerbe in 6 Ländern aus der Perspektive der gesellschaftlich unsichtbaren Freier», Βερολίνο, 8 Νοεμβρίου 2022. (39) Γραφείο του Ειδικού Εντεταλμένου και Συντονιστή του ΟΑΣΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, «Discouraging the demand that fosters trafficking for the purpose of sexual exploitation», Βιέννη, 2021. (40) Crouch, D., «Swedish Prostitution law Targets Buyers, but Some Say It Hurts Sellers», New York Times, 14 Μαρτίου 2015. (41) Claude, K., «Targeting the Sex Buyer – The Swedish Example: Stopping Prostitution and Trafficking Where It All Begins», The Swedish Institute, 2010. (42) όπως ορίζεται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την καταστολή της εμπορίας ανθρώπων και της εκμετάλλευσης της αλλοτρίας πορνείας. (43) Di Nicola, A., «The differing EU Member States’ regulations on prostitution and their cross-border implications on women’s rights», Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών, Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων, 27 Ιουλίου 2021. (44) Ομάδα εργασίας για την πορνεία της Ομοσπονδιακής Καγκελαρίας της Δημοκρατίας της Αυστρίας, «Regelung der Prostitution in Österreich — Empfehlungen der Arbeitsgruppe “Prostitution”», Απρίλιος 2021. (45) Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικογενειακών Υποθέσεων, Τρίτης ηλικίας, Γυναικών και Νεολαίας, «Health, Well-Being and Personal Safety of Women in Germany - A Representative Study of Violence against Women in Germany», 2004. (46) Ομοίως. (47) Pennsylvania Coalition Against Rape, «The Intersection Between Prostitution and Sexual Violence», 2013. (48) Göttfried, N., «Prostitution as a result of child abuse», Hope for the Future, προσπελάστηκε στις 14 Ιουλίου 2023. (49) Scelles Foundation, «Sexual Exploitation – New Challenges, New Answers», 2019. (50) ΕΕ C 47 της 7.2.2023, σ. 2. (51) Siegfried, K., «Ukraine crisis creates new trafficking risks», Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, 13 Απριλίου 2022. (52) Carling, J., «Trafficking in Women from Nigeria to Europe», Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής, 1 Ιουλίου 2005. (53) Συμβούλιο της Ευρώπης, «Impact of COVID-19 on women’s access to justice», 2022. (54) Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, «Recommended Principles and Guidelines on Human Rights and Human Trafficking», 20 Μαΐου 2002. (55) Farley, M. κ.α., «Comparing sex buyers with men who do not buy sex: New data on prostitution and trafficking», Journal of Interpersonal Violence, τόμος 32, αρ. 23, σ. 3601–3625, 2017. (56) Demand Abolition, [Who Buys Sex? – Understanding and Disrupting Illicit Market Demand], Νοέμβριος 2018. (57) Farley, M. κ.α., «Männer in Deutschland, die für Sex zahlen – und was sie uns über das Versagen der legalen Prostitution beibringen: ein Bericht über das Sexgewerbe in 6 Ländern aus der Perspektive der gesellschaftlich unsichtbaren Freier», Βερολίνο, 8 Νοεμβρίου 2022. (58) Di Nicola, A., «The differing EU Member States’ regulations on prostitution and their cross-border implications on women’s rights», Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών, Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων, 27 Ιουλίου 2021. (59) Γραφείο του Ειδικού Εντεταλμένου και Συντονιστή του ΟΑΣΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, «Discouraging the demand that fosters trafficking for the purpose of sexual exploitation», Βιέννη, 2021. (60) Γενική Επιθεώρηση Κοινωνικών Υποθέσεων, «Evaluation de la loi du 13 avril 2016 [13 Απριλίου 2016] visant à renforcer la lutte contre le système prostitutionnel et à accompagner les personnes prostituées», 2019. (61) Ευρωπόλ, «Αξιολόγηση απειλής όσον αφορά το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Μια διαφθείρουσα επιρροή: η διάβρωση και η υπονόμευση της ευρωπαϊκής οικονομίας και κοινωνίας από το οργανωμένο έγκλημα», 14 Δεκεμβρίου 2021. (62) Di Nicola, A., «The differing EU Member States’ regulations on prostitution and their cross-border implications on women’s rights», Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών, Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων, 27 Ιουλίου 2021. (63) Γραφείο του Ειδικού Εντεταλμένου και Συντονιστή του ΟΑΣΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, «Discouraging the demand that fosters trafficking for the purpose of sexual exploitation», Βιέννη, 2021. (64) Statista, «Anzahl der abgeschlossenen Ermittlungsverfahren im Bereich Menschenhandel zum Zweck der sexuellen Ausbeutung in Deutschland von 2005 bis 2021», Οκτώβριος 2022, προσπελάστηκε στις 14 Ιουλίου 2023. (65) Ειδική εισηγήτρια για την εμπορία ανθρώπων, ιδίως γυναικών και παιδιών, «Demand fosters human trafficking», Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, 2 Ιουλίου 2013. (66) Scelles Foundation, «Sexual Exploitation – New Challenges, New Answers», 2019. (67) Di Nicola, A., «The differing EU Member States’ regulations on prostitution and their cross-border implications on women’s rights», Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών, Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων, 27 Ιουλίου 2021. (68) Γραφείο του Ειδικού Εντεταλμένου και Συντονιστή του ΟΑΣΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, «Discouraging the demand that fosters trafficking for the purpose of sexual exploitation», Βιέννη, 2021. (69) Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών. Συγκριτικά, εκτιμάται ότι το 90-95 % των εκδιδόμενων ατόμων που έχουν καταγραφεί στην Αυστρία είναι μετανάστες/-τριες, σύμφωνα με την Berufsvertretung Sexarbeit Österreich, «Zahlen/Daten/Fakten», (προσπελάστηκε στις 14 Ιουλίου 2023). (70) Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία της Γερμανίας, «Roughly 23,700 prostitutes registered with authorities at the end of 2021», δελτίο τύπου αριθ. 277, 1 Ιουλίου 2022. Σύμφωνα με τον ιστότοπο https://www.destatis.de/DE/Presse/Pressemitteilungen/2022/07/PD22_277_228.html, για παράδειγμα, στη Γερμανία μόνο ένα στα πέντε εκδιδόμενα άτομα που είναι καταγεγραμμένα έχουν τη γερμανική ιθαγένεια και τα περισσότερα εκδιδόμενα άτομα, ιδίως γυναίκες, στη Γερμανία (78 %) είναι μεταξύ 21 και 44 ετών. (71) Di Nicola, A., «The differing EU Member States’ regulations on prostitution and their cross-border implications on women’s rights», Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών, Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων, 27 Ιουλίου 2021. (72) Ομοίως. (73) Ομοίως. (74) Ομοίως. (75) Farley, M. κ.α., «Männer in Deutschland, die für Sex zahlen – und was sie uns über das Versagen der legalen Prostitution beibringen: ein Bericht über das Sexgewerbe in 6 Ländern aus der Perspektive der gesellschaftlich unsichtbaren Freier», Βερολίνο, 8 Νοεμβρίου 2022. (76) Έκθεση του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών, 25 Σεπτεμβρίου 2018, παράγραφος 70. (77) Κανονισμός (EΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1). (78) Anklesaria A. Και Gentile, J., «Psychotherapy with women who have worked in the “sex industry”», Innovations in Clinical Neuroscience, τόμος 9, αρ. 10, 2012, σ. 27-33. (79) Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικογενειακών Υποθέσεων, Τρίτης ηλικίας, Γυναικών και Νεολαίας, «Health, Well-Being and Personal Safety of Women in Germany - A Representative Study of Violence against Women in Germany», 2004.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2023 σχετικά με το μέλλον του ευρωπαϊκού τομέα του βιβλίου (2023/2053(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 167 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, της 13ης Δεκεμβρίου 2006,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη του Μαρακές για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε έντυπα για τυφλούς, άτομα με προβλήματα όρασης και λοιπά άτομα με προβλήματα ανάγνωσης εντύπων, της 27ης Ιουνίου 2013,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας(1),

–  έχοντας υπό την οδηγία 2001/84/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Σεπτεμβρίου 2001, σχετικά με το δικαίωμα παρακολούθησης υπέρ του δημιουργού ενός πρωτότυπου έργου τέχνης(2),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με το δικαίωμα εκμίσθωσης, το δικαίωμα δανεισμού και ορισμένα δικαιώματα συγγενικά προς την πνευματική ιδιοκτησία στον τομέα των προϊόντων της διανοίας(3),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2012/28/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με ορισμένες επιτρεπόμενες χρήσεις ορφανών έργων(4),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1563 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Σεπτεμβρίου 2017, για τη διασυνοριακή ανταλλαγή μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών αντιγράφων σε προσβάσιμο μορφότυπο ορισμένων προστατευόμενων έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας δυνάμει δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων προς όφελος των τυφλών, των αμβλυώπων ή ατόμων με άλλα προβλήματα ανάγνωσης εντύπων(5),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2017/1564 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Σεπτεμβρίου 2017, σχετικά με ορισμένες επιτρεπόμενες χρήσεις ορισμένων προστατευόμενων έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας δυνάμει δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων προς όφελος των τυφλών, των αμβλυώπων και των ατόμων με άλλα προβλήματα ανάγνωσης εντύπων και για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/29/ΕΚ για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας(6),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (EE) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών(7),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1128 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2017, για τη διασυνοριακή φορητότητα των υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου στην εσωτερική αγορά(8),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/790 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά και την τροποποίηση των οδηγιών 96/9/ΕΚ και 2001/29/ΕΚ(9),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/695 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου έρευνας και καινοτομίας «Ορίζων Ευρώπη», τον καθορισμό των κανόνων συμμετοχής και διάδοσής του, και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1290/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1291/2013(10),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/818 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» (2021-2027) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1295/2013(11),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/1925 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Σεπτεμβρίου 2022, σχετικά με διεκδικήσιμες και δίκαιες αγορές στον ψηφιακό τομέα και για την τροποποίηση των οδηγιών (ΕΕ) 2019/1937 και (ΕΕ) 2020/1828 (Πράξη για τις Ψηφιακές Αγορές)(12),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2065 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 2022, σχετικά με την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και την τροποποίηση της οδηγίας 2000/31/ΕΚ (πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες)(13),

–  έχοντας υπόψη τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα(14),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Μαΐου 2010 σχετικά με την «Europeana – τα επόμενα βήματα»(15),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 27ης Σεπτεμβρίου 2007 με τίτλο «i2010: προς μια ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη»(16),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2001, σχετικά με την εφαρμογή των εθνικών συστημάτων καθορισμού της τιμής βιβλίου(17),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A9-0257/2023),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα βιβλία διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στις κοινωνίες μας, ως ανεκτίμητη πηγή γνώσης, παιδείας, πολιτισμού, πληροφόρησης και ψυχαγωγίας και ως μέσο ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση και διάδοση των αξιών, της πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της ΕΕ·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα βιβλία βελτιώνουν το λεξιλόγιο και τις γλωσσικές δεξιότητες, βοηθώντας τους ανθρώπους να κατανοούν και να εκφράζουν σύνθετες ιδέες, καθώς και καλλιεργώντας την κριτική σκέψη, την περιέργεια και τις αναλυτικές δεξιότητες και προωθώντας τη δημοκρατική συμμετοχή και την κοινωνική ένταξη·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα βιβλία διαδραματίζουν επίσης ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη ζωή ενός ατόμου από πολύ μικρή ηλικία, συμβάλλοντας στη γνωσιακή, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ευρωπαϊκός τομέας του βιβλίου είναι ένας από τους μεγαλύτερους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργίας στην Ευρώπη, με περίπου 600 000 τίτλους να δημοσιεύονται ετησίως, εκτιμάται δε ότι η αξιακή αλυσίδα απασχολεί στο σύνολό της πάνω από μισό εκατομμύριο άτομα στην ΕΕ·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ολόκληρη η αξιακή αλυσίδα του τομέα του βιβλίου βασίζεται στην ισορροπία μεταξύ των διαφόρων παραγόντων της, όπως οι συγγραφείς, οι εκδότες, οι διανομείς, οι τυπογράφοι, οι μεταφραστές, οι βιβλιοπώλες, οι βιβλιοθήκες και, εντέλει, οι αναγνώστες· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε παράγοντας διαδραματίζει ζωτικό ρόλο και ότι κάθε μέτρο που επηρεάζει αρνητικά έναν από αυτούς επηρεάζει ολόκληρη την αλυσίδα·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συγγραφείς αποτελούν τη δημιουργική πηγή όλων των βιβλίων και τη ραχοκοκαλιά του τομέα·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ευρωπαϊκοί εκδοτικοί οίκοι, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι ΜΜΕ ή ακόμη και πολύ μικρές επιχειρήσεις, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση της πολιτιστικής πολυμορφίας και της ελευθερίας της έκφρασης, επιτρέποντας έτσι να ακούγεται πληθώρα φωνών·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία ενός βιβλίου απαιτεί να πραγματοποιούν οι εκδότες συνεπείς και ριψοκίνδυνες μακροπρόθεσμες επενδύσεις προκειμένου να εξασφαλίζουν ένα ευρύ φάσμα δημιουργικών έργων·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ικανότητα του ευρωπαϊκού τομέα του βιβλίου να παρέχει στο κοινό ευρύ φάσμα βιβλίων βασίζεται σε ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, το οποίο επιτρέπει σε κάθε τμήμα της αξιακής αλυσίδας να ανταμείβει τη δημιουργία και να επενδύει σε νέα βιβλία·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας του βιβλίου διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στη στήριξη της ελευθερίας της έκφρασης, η οποία μπορεί να ασκηθεί μόνον εφόσον διασφαλιστούν η ελευθερία, η ανεξαρτησία, η συντακτική πολυφωνία και η ευθύνη των συγγραφέων στον εκδοτικό κλάδο·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιρροή και οι ρυθμιστικές πιέσεις που ασκούν οι κυβερνήσεις ορισμένων κρατών μελών στον τομέα του βιβλίου, καθώς και το φαινόμενο της αυτολογοκρισίας από τους ίδιους τους συγγραφείς, έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην πολιτιστική πολυμορφία και την ελευθερία της έκφρασης, γεγονός που προσκρούει στις αξίες της ΕΕ·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα έντυπα βιβλία, τα ηλεκτρονικά βιβλία και τα ηχογραφημένα βιβλία αποτελούν διακριτές επιλογές που διατίθενται στην αγορά, και αλληλοσυμπληρώνονται·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα έντυπα βιβλία αντιπροσωπεύουν περίπου το 85 %(18) των πωλήσεων βιβλίων στην ευρωπαϊκή αγορά, προτιμώνται ιδίως από νέους αναγνώστες και έχουν αποδειχθεί πιο επωφελή για την ανάπτυξη των παιδιών·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα βιβλιοπωλεία και οι βιβλιοθήκες, ιδίως εντός των τοπικών κοινοτήτων, χρησιμεύουν ως πύλες για την προαγωγή της ανάγνωσης, της γνώσης και του πολιτισμού και διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην προώθηση της κοινωνικής και ψηφιακής ένταξης·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η συνεπακόλουθη αύξηση του κόστους για τον τομέα, ο καλπάζων πληθωρισμός και η κρίση στον κλάδο του χαρτιού προκάλεσαν σημαντικά προβλήματα για τον τομέα του βιβλίου και περιόρισαν την ανταγωνιστικότητά του·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 είχε σημαντικό αντίκτυπο στον ευρωπαϊκό τομέα του βιβλίου, με ποικίλες επιπτώσεις στα κράτη μέλη και σε διάφορα τμήματα της αξιακής αλυσίδας· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι ο τομέας επέδειξε ανθεκτικότητα εν προκειμένω, ιδίως στα κράτη μέλη που προσέφεραν επαρκή και στοχευμένη στήριξη·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά βιβλία που εκδίδονται στην ΕΕ δεν είναι διαθέσιμα στους Ευρωπαίους αναγνώστες, λόγω του γλωσσικού και γεωγραφικού κατακερματισμού της ενωσιακής αγοράς και, ιδίως, της έλλειψης μεταφράσεων από άλλες γλώσσες πλην της αγγλικής, συμπεριλαμβανομένων λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι παρατηρείται σταθερή μείωση στην ανάγνωση λόγω της δημοτικότητας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των ψηφιακών πλατφορμών και εφαρμογών, που σε πολλές περιπτώσεις έχουν αντικαταστήσει την ανάγνωση για ευχαρίστηση ως δραστηριότητα ελεύθερου χρόνου·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό των βιβλίων που παράγονται σε μορφές προσβάσιμες σε άτομα με αναπηρία αυξάνεται σταθερά, αλλά εξακολουθεί να είναι ανεπαρκές·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαθεσιμότητα ψηφιακών βιβλίων αποτελεί ευκαιρία για τη βελτίωση της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία, γεγονός που απαιτεί επαρκείς επενδύσεις στην παραγωγή διαφόρων μορφών και την ανάπτυξη των σχετικών δεξιοτήτων·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη διαλειτουργικότητας μεταξύ των μορφοτύπων ηλεκτρονικών βιβλίων ενισχύει τη θέση των κυρίαρχων παραγόντων της αγοράς, περιορίζοντας παράλληλα τις επιλογές και την προστασία των καταναλωτών·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Brexit επηρέασε σημαντικά την εφοδιαστική αλυσίδα της ευρωπαϊκής αγοράς βιβλίων, διαταράσσοντας τις εισαγωγές και εξαγωγές και αυξάνοντας τις τιμές των βιβλίων, το κόστος αποστολής και τα τελωνειακά τέλη, γεγονός που επηρέασε αρνητικά τη διάδοση ευρωπαϊκού περιεχομένου·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Brexit είχε επίσης αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων στον εκδοτικό τομέα, μειώνοντας τις ανταλλαγές φοιτητών μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιρλανδίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών σε εκδοτικά προγράμματα που χαίρουν εκτίμησης·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρέχουσες ελλείψεις χαρτιού και μελανιού δυσχεραίνουν την παραγωγή βιβλίων·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά παιδικά βιβλία εκτυπώνονται στην Ασία λόγω ανεπαρκούς παραγωγικής ικανότητας στην Ευρώπη·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός για την αποψίλωση των δασών(19) υποχρεώνει τους τυπογράφους και χαρτοπαραγωγούς να συλλέγουν και να διαβιβάζουν δεδομένα σχετικά με τις πηγές της ξυλείας που χρησιμοποιούν για την παραγωγή χαρτιού για βιβλία, καθώς είναι αδύνατο να εντοπιστεί η προέλευσή της μετά τη μετατροπή της σε χαρτί·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σταθερές τιμές των βιβλίων σε ορισμένα κράτη μέλη χρησιμεύουν ως μέσο για τη διασφάλιση των οικείων πολιτιστικών πολιτικών και μπορούν να συμβάλουν στην εξασφάλιση της συντακτικής πολυφωνίας, της άφθονης προσφοράς βιβλίων και ενός ποικιλόμορφου τοπικού δικτύου ανεξάρτητων βιβλιοπωλών, ιδίως υπό το φως των αυξανόμενων διαδικτυακών πωλήσεων·

Η κοινωνιακή σημασία της πρόσβασης στα βιβλία

1.  καλεί όλα τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν τα βιβλία ως βασικά αγαθά και να λάβουν μέτρα σε εθνικό επίπεδο για την περαιτέρω προώθηση της ανάγνωσης από μικρή ηλικία·

2.  υπογραμμίζει την ανάγκη να επιτευχθεί ισορροπία στο οικοσύστημα του βιβλίου με τη διασφάλιση των ειδικών ρόλων των διαφόρων παραγόντων στην αξιακή αλυσίδα, όπως οι συγγραφείς, οι εκδότες, οι τυπογράφοι, οι διανομείς, οι μεταφραστές, οι βιβλιοπώλες και οι βιβλιοθήκες·

3.  τονίζει την αξία των βιβλίων ως εργαλείων για την προώθηση της πολυμορφίας και την ένταξη ομάδων που διατρέχουν κίνδυνο περιθωριοποίησης στην κοινωνία, ιδίως των ατόμων που δεν διαθέτουν ψηφιακές δεξιότητες, των ατόμων με αναπηρία και των μειονοτήτων·

4.  καλεί, εν προκειμένω, τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα(20) το συντομότερο δυνατόν και να λάβουν μέτρα ώστε να διασφαλίσουν ότι τα βιβλία είναι διαθέσιμα σε μορφές προσβάσιμες από άτομα με αναπηρία, για λόγους πολιτιστικής, κοινωνικής και επαγγελματικής ένταξης·

5.  υπενθυμίζει ότι η ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα ευθυγραμμίζεται με τη Συνθήκη του Μαρακές, η οποία μεταφέρθηκε στη ενωσιακή νομοθεσία με την οδηγία (ΕΕ) 2017/1564 και τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1563, και υπογραμμίζει ως εκ τούτου την ανάγκη να αποφεύγονται οι επικαλύψεις και ο αθέμιτος ανταγωνισμός όταν καθίστανται προσβάσιμα τα βιβλία·

6.  υπογραμμίζει ότι, λόγω του μεγάλου αριθμού τίτλων που διατίθενται στην αγορά και των τεχνικών προκλήσεων που σχετίζονται με την προσβασιμότητα, δεν θα είναι προσβάσιμα όλα τα ηλεκτρονικά βιβλία έως το 2025·

7.  καλεί επομένως τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι διατίθενται επαρκείς πόροι για την αντιμετώπιση του υψηλού κόστους, και υπενθυμίζει την ανάγκη να τηρούνται οι παρεκκλίσεις που χορηγούνται από την ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα, ιδίως για τους μικρούς και πολύ μικρούς εκδοτικούς οίκους, και να διασφαλίζεται ότι η απαίτηση να καταστούν προσβάσιμα τα ηλεκτρονικά βιβλία δεν θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του φάσματος των βιβλίων που προσφέρονται στην αγορά·

8.  καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν επαρκή χρηματοδοτική και διαρθρωτική στήριξη στον τομέα, ιδίως στις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, χρηματοδοτώντας παράλληλα την έρευνα και καινοτομία που εστιάζει στην αύξηση της προσβασιμότητας·

9.  καλεί την Επιτροπή, κατά την ενδιάμεση επανεξέταση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» 2021-2027, να εισαγάγει μετρήσιμους στόχους σε σχέση με τους τρόπους αξιοποίησης της χρηματοδότησης για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία σε βιβλία·

Στήριξη και προώθηση της βελτιωμένης κυκλοφορίας των ευρωπαϊκών βιβλίων

10.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τον προϋπολογισμό για το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» για την περίοδο 2028-2034, ιδίως με τη διάθεση περισσότερων κονδυλίων για τον τομέα του βιβλίου, και να επεκτείνουν τη στήριξη του τομέα μέσω του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για την περίοδο 2028-2034·

11.  καλεί επιτακτικά τα κράτη μέλη να προωθήσουν ποικίλα έργα με σημαντική πολιτιστική και κοινωνική αξία αυξάνοντας τον προϋπολογισμό πρόσκτησης των βιβλιοθηκών, ώστε να μπορούν να διευρύνουν το φάσμα των βιβλίων και συλλογών τους και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κοινοτήτων τους· επίσης καλεί επιτακτικά τα κράτη μέλη να στηρίξουν τα τοπικά βιβλιοπωλεία και να διασφαλίσουν την επενδυτική ικανότητα των εκδοτών·

12.  τονίζει την ανάγκη να υποστηριχθεί η δημιουργία και μετάφραση ευρωπαϊκών βιβλίων, ιδίως με την ενίσχυση της δημόσιας χρηματοδότησης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να βελτιωθεί η κυκλοφορία, προβολή και πολυμορφία των μεταφρασμένων βιβλίων·

13.  καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την πολιτιστική πολυμορφία υποστηρίζοντας τη μετάφραση βιβλίων σε περιφερειακές, μειονοτικές και λιγότερο χρησιμοποιούμενες γλώσσες·

14.  τονίζει την ανάγκη να υποστηριχθεί η μετάφραση ευρωπαϊκών μη λογοτεχνικών βιβλίων, ιδίως μέσω του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη», το οποίο αυτή τη στιγμή δεν το επιτρέπει·

15.  υπογραμμίζει τη σημασία της κινητικότητας και των ανταλλαγών για συγγραφείς και μεταφραστές, προκειμένου να διευκολύνεται το δημιουργικό τους έργο και να έχουν περισσότερες ευκαιρίες να αποκτούν νέες επαγγελματικές εμπειρίες στο εξωτερικό·

16.  επικροτεί τη νέα πρωτοβουλία κινητικότητας «Ο πολιτισμός κινεί την Ευρώπη», η οποία αποτελεί μέρος του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» και προσφέρει επιχορηγήσεις κινητικότητας σε καλλιτέχνες και επαγγελματίες του πολιτιστικού τομέα, ιδίως για μεταφραστές λογοτεχνίας·

17.  καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα περαιτέρω επέκτασης της πρωτοβουλίας αυτής σε άλλους εκπροσώπους του τομέα του βιβλίου·

18.  υπενθυμίζει ότι η ικανότητα του τομέα του βιβλίου να διατηρεί ένα ποικιλόμορφο δίκτυο βιβλιοπωλών και μια αγορά προσανατολισμένη στην καινοτομία βασίζεται στην κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση που δίνει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να ακολουθήσουν σταδιοδρομία στον κλάδο του βιβλίου·

19.  υπογραμμίζει ότι η Επιτροπή ανακήρυξε το 2023 Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, και καλεί, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη να στηρίξουν προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης αφιερωμένα στους διάφορους παράγοντες του τομέα του βιβλίου·

20.  τονίζει τη σημασία του Βραβείου Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αναδεικνύει τη δημιουργικότητα και πολυμορφία της σύγχρονης μυθοπλασίας στην ΕΕ, προωθεί την κυκλοφορία λογοτεχνικών έργων στην ΕΕ και ενθαρρύνει αυξημένο ενδιαφέρον για λογοτεχνικά έργα που προέρχονται από άλλα κράτη μέλη·

21.  υποστηρίζει την περαιτέρω προαγωγή και ευρύτερη προβολή του Βραβείου Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία κατηγορίας για το ευρωπαϊκό παιδικό βιβλίο·

22.  υπογραμμίζει τον θετικό ρόλο που διαδραματίζουν οι επηρεαστές γνώμης σε σχέση με την προώθηση βιβλίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με καινοτόμο τρόπο, καθώς έτσι προάγουν την ανάγνωση και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό στις νεότερες γενεές·

Προς μια αναγνωστική νοοτροπία χωρίς αποκλεισμούς

23.  ζητεί περισσότερες πρωτοβουλίες για την προαγωγή της ανάγνωσης στα κράτη μέλη, όπως η καθιέρωση «πολιτιστικών δελτίων», ιδίως για τους νέους και τις περιθωριοποιημένες ομάδες, που θα μπορούσαν να διευκολύνουν την αγορά βιβλίων·

24.  προτρέπει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη εθνική πολιτική για την προώθηση των δεξιοτήτων γραμματισμού, μεταξύ άλλων με τη συνεργασία μεταξύ των τομέων του βιβλίου και της εκπαίδευσης, και καλεί τη Eurostat να παράσχει επικαιροποιημένα και συγκρίσιμα δεδομένα σχετικά με τις αναγνωστικές συνήθειες, ιδίως των παιδιών·

25.  ζητεί μεγαλύτερη στήριξη ιδίως για το παιδικό βιβλίο, η οποία θα πρέπει να προαχθεί με τη θέσπιση ενός «προγράμματος πρώτου βιβλίου» ή παρόμοιων πρωτοβουλιών σε εθνικό επίπεδο για την ενθάρρυνση της ανάγνωσης·

26.  υπογραμμίζει τη σημασία της ανάγνωσης κατά την πρώιμη παιδική ηλικία, ιδίως έντυπων βιβλίων, για την ανάπτυξη των γνωσιακών δεξιοτήτων και των δεξιοτήτων γραμματισμού των παιδιών·

27.  τονίζει, εν προκειμένω, τον ρόλο που διαδραματίζουν οι σχολικές βιβλιοθήκες και οι καταρτισμένοι βιβλιοθηκάριοι στην παροχή καθοδήγησης, τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη γνώση και την προώθηση των αναγνωστικών συνηθειών·

28.  επικροτεί το γεγονός ότι η Επιτροπή εγκαινίασε την πρώτη Ημέρα Ευρωπαίων Συγγραφέων με σκοπό την ενθάρρυνση της ανάγνωσης βιβλίων από τις νεότερες γενιές, και εκφράζει την επιθυμία του να συμμετάσχει στη συνέχιση και ενίσχυση της πρωτοβουλίας αυτής, ώστε να διασφαλιστεί μια μακρόχρονη κληρονομιά·

29.  καλεί τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ένα δίκτυο «πρέσβεων ανάγνωσης», το οποίο θα αποτελείται από σεβαστά και σημαίνοντα πρόσωπα προς μίμηση που θα μοιράζονται το πάθος και τον ενθουσιασμό τους προκειμένου να προωθείται η ανάγνωση·

30.  επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η Europeana, η πλατφόρμα ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την περαιτέρω ανάπτυξη, χρηματοδότηση και προώθηση της πλατφόρμας·

31.  τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι βιβλιοθήκες και τα βιβλιοπωλεία ως ασφαλείς και φιλόξενοι χώροι όπου γίνεται σεβαστή μια ευρεία ποικιλία απόψεων και όπου έρχονται στο προσκήνιο η ανάγνωση και οι πολιτιστικές δραστηριότητες· εκφράζει τη λύπη του για όλες τις επιθέσεις εναντίον τους·

32.  τονίζει τον κοινωνικό ρόλο των βιβλιοθηκών ως χώρων όπου οι πολίτες συναντώνται με συγγραφείς και ανταλλάσσουν απόψεις, ιδίως σε μικρές πόλεις και λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές· καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν κατάλληλη χρηματοδότηση στις βιβλιοθήκες, και τονίζει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ των δημόσιων βιβλιοθηκών σε ολόκληρη την Ευρώπη·

33.  υπογραμμίζει ότι τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο των τοπικών κοινοτήτων, προσφέροντας διαφοροποιημένη εμπειρία πελάτη και συχνά στηρίζουν αναδυόμενους και τοπικούς δημιουργούς·

34.  καλεί επομένως την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα σήμα για ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία στην ΕΕ, προκειμένου να ενισχυθεί η προβολή των τοπικών βιβλιοπωλείων και να προωθηθεί η πολυμορφία των ευρωπαϊκών βιβλίων·

35.  υπογραμμίζει τον θετικό ρόλο των εκθέσεων βιβλίου στην προαγωγή της ανάγνωσης και των συγγραφέων, στην προώθηση της κυκλοφορίας ευρωπαϊκών βιβλίων και στην ανταλλαγή ορθών πρακτικών εντός του τομέα·

36.  σημειώνει με ανησυχία τις αυξανόμενες τάσεις λογοκρισίας σε ορισμένα κράτη μέλη, και υπενθυμίζει ότι ο τομέας του βιβλίου μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, ιδίως εξασφαλίζοντας ότι οι συγγραφείς, συμπεριλαμβανομένων όσων προέρχονται από διαφορετικά και περιθωριοποιημένα περιβάλλοντα, έχουν πρόσβαση σε ευκαιρίες στήριξης και κατάρτισης·

37.  επικροτεί τις διάφορες πρωτοβουλίες για τη στήριξη της Ουκρανίας από την έναρξη του πολέμου, και ιδίως όσες αποσκοπούν στη διασφάλιση της πρόσβασης των παιδιών σε βιβλία, στη διευκόλυνση της ένταξης των προσφύγων και στην προστασία του ουκρανικού πολιτισμού·

38.  καλεί την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε να συνεχιστεί η επαρκής χρηματοδότηση προς στήριξη του ουκρανικού τομέα του βιβλίου, συμπεριλαμβανομένων των καλλιτεχνών και των συγγραφέων, κατά τη διάρκεια του πολέμου και την ανασυγκρότηση της χώρας·

39.  υπογραμμίζει τον ρόλο που διαδραματίζει το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» στη χρηματοδότηση ορισμένων από τα έργα αυτά, όπως η πρωτοβουλία «Tales of EUkraine»·

Προκλήσεις για τη μελλοντική ανάπτυξη του τομέα του βιβλίου

40.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τον τομέα κατά την πράσινη μετάβασή του, ιδίως με οικονομικά κίνητρα, έρευνες και συνεργασία μεταξύ όλων των παραγόντων της εφοδιαστικής αλυσίδας, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις χρησιμοποιούμενες πρώτες ύλες, βιώσιμες συσκευασίες και μεταφορές που απαιτούνται για την παραγωγή και διανομή έντυπων βιβλίων·

41.  επισημαίνει την κυρίαρχη θέση που έχει το χαρτί στον κλάδο του βιβλίου, και καλεί την Επιτροπή να το λάβει υπόψη κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών πράσινης μετάβασης·

42.  επικροτεί τις προσπάθειες του τομέα να παράγει έντυπα βιβλία με πιο οικολογικό και πιο βιώσιμο τρόπο χρησιμοποιώντας πιστοποιημένο και ανακυκλωμένο χαρτί, καθώς και διαφόρων σχετικών πρωτοβουλιών, όπως οι υπολογιστές ίχνους άνθρακα και οι πράσινες ετικέτες που βοηθούν τους καταναλωτές να κατανοήσουν και να ελαχιστοποιήσουν τον περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο·

43.  καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει ετικέτα «Τυπώνεται στην Ευρώπη»·

44.  καλεί τα κράτη μέλη και τους συμφεροντούχους στον τομέα του βιβλίου να καταρτίσουν σχέδια για την πρόληψη και διάθεση των πλεοναζόντων και ελαττωματικών βιβλίων στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης του τομέα, μεταξύ άλλων υποστηρίζοντας προγράμματα εκτύπωσης κατά παραγγελία και περιορίζοντας την πολτοποίηση βιβλίων, ιδίως όταν συνδέεται με την ανανέωση των συλλογών·

45.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρακολουθούν την παραγωγή χαρτιού και μελανιού και να στηρίξουν την ανάπτυξη των βιομηχανικών ικανοτήτων του ευρωπαϊκού τομέα βιβλίου, προκειμένου να μειωθούν οι ανθρακούχες εκπομπές χάρη στην εκτύπωση βιβλίων στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων βιβλίων για παιδιά και νέους·

46.  καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του κανονισμού για την αποψίλωση των δασών, λαμβάνοντας υπόψη τον ειδικό χαρακτήρα και την πολυπλοκότητα της αλυσίδας του τομέα του βιβλίου, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι υποχρεώσεις των διαφόρων παραγόντων παραμένουν αναλογικές και εφικτές·

47.  αναγνωρίζει τη χρήση, στον τομέα, της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), όπως η αυτοματοποιημένη ανάλυση κειμένου, η επισήμανση μεταδεδομένων, η διαδικτυακή ανακαλυψιμότητα και τα επαγγελματικά εργαλεία αυτοματισμού της μετάφρασης·

48.  τονίζει τη σημασία της διαφάνειας όσον αφορά την κατάρτιση της ΤΝ, συμπεριλαμβανομένων των συλλογών δεδομένων και των πηγών τους·

49.  προτρέπει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να στηρίξουν την κατάρτιση όσων συμμετέχουν στον τομέα του βιβλίου, ώστε να εφοδιαστούν με τις γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούνται για την επιτυχή προσαρμογή στις αλλαγές που σχετίζονται με την ΤΝ·

50.  καλεί την Επιτροπή να στηρίξει έργα έρευνας και καινοτομίας σχετικά με τη χρήση της ΤΝ, προκειμένου να βελτιωθεί η αποδοτικότητα του τομέα, και δη όσον αφορά την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και προσβασιμότητα, για παράδειγμα μέσω του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»·

51.  καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τις εθνικές πρωτοβουλίες για την ανταλλαγή δεδομένων και την τυποποίηση και να συλλέξει δεδομένα για τον ευρωπαϊκό τομέα του βιβλίου στο σύνολό του, ώστε να κατανοήσει καλύτερα τις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπος και να τον στηρίξει περαιτέρω, βελτιστοποιώντας τις προσπάθειες παραγωγής, διανομής και βιωσιμότητας στην πορεία·

52.  υπογραμμίζει τη σημασία να συλλέγουν οι εκδότες δεδομένα προκειμένου να είναι εμφανής η προέλευση όλων των μερών του βιβλίου κατά μήκος της αλυσίδας παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με τον τόπο προέλευσης και την πιστοποίηση της προέλευσης των χρησιμοποιούμενων υλικών·

53.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας για τους εργαζομένους στον τομέα του βιβλίου, συμπεριλαμβανομένης της δίκαιης αμοιβής των μεταφραστών και των συγγραφέων·

54.  σημειώνει ότι, παρόλο που οι γυναίκες συνιστούν την πλειονότητα των εργαζομένων στον τομέα του βιβλίου, εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις·

55.  ζητεί να υπόκεινται τα βιβλία σε μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ στα κράτη μέλη, ανεξάρτητα από τη μορφή τους ή τον τρόπο πρόσβασης σε αυτά, προκειμένου να υποστηρίζεται η οικονομία της γνώσης, να ενθαρρύνεται η ανάγνωση και να προωθούνται τα δια βίου οφέλη της·

56.  τονίζει την ανάγκη να διασφαλίζονται ο θεμιτός ανταγωνισμός και η διαφάνεια όσον αφορά την ιδιοκτησία των εκδοτικών οίκων στην αγορά βιβλίων, προκειμένου να εξασφαλίζονται οι επιλογές των καταναλωτών και η πολιτιστική πολυμορφία· επισημαίνει τις αθέμιτες πρακτικές ορισμένων κυρίαρχων διαδικτυακών παραγόντων οι οποίοι καταχρώνται τη θέση τους εις βάρος μικρότερων παραγόντων της αξιακής αλυσίδας·

57.  υπογραμμίζει τον ρόλο που διαδραματίζει η παράδοση δωρεάν ή χαμηλού κόστους, την οποία προσφέρουν ορισμένες κυρίαρχες επιγραμμικές πλατφόρμες για να προσελκύσουν τους καταναλωτές, και τον αντίκτυπο που έχει στον θεμιτό ανταγωνισμό, ιδίως σε σχέση με τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία·

58.  ζητεί να καταστούν διαλειτουργικά τα ηλεκτρονικά βιβλία μεταξύ συσκευών, καθώς οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι σε θέση να αγοράζουν τα ηλεκτρονικά τους βιβλία από οποιονδήποτε προμηθευτή, ανεξάρτητα από τη συσκευή ηλεκτρονικής ανάγνωσης, και να έχουν πρόσβαση, να διαβάζουν, να αποθηκεύουν και να μεταφέρουν οποιοδήποτε ηλεκτρονικό βιβλίο σε οποιονδήποτε μορφότυπο·

59.  καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να συμπεριλάβει τη διαλειτουργικότητα των μορφοτύπων και συσκευών ηλεκτρονικών βιβλίων στο πεδίο εφαρμογής της πράξης για τις ψηφιακές αγορές·

60.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρακολουθούν την ουσιαστική εφαρμογή της πράξης για τις ψηφιακές αγορές από κυρίαρχους παράγοντες της επιγραμμικής αγοράς και τη συμμόρφωσή τους με τις σχετικές υποχρεώσεις·

o
o   o

61.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 167 της 22.6.2001, σ. 10. (2) ΕΕ L 272 της 13.10.2001, σ. 32. (3) ΕΕ L 376 της 27.12.2006, σ. 28. (4) ΕΕ L 299 της 27.10.2012, σ. 5. (5) ΕΕ L 242 της 20.9.2017, σ. 1. (6) ΕΕ L 242 της 20.9.2017, σ. 6. (7) ΕΕ L 151 της 7.6.2019, σ. 70. (8) ΕΕ L 168 της 30.6.2017, σ. 1. (9) ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 92. (10) ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 1. (11) ΕΕ L 189 της 28.5.2021, σ. 34. (12) ΕΕ L 265 της 12.10.2022, σ. 1. (13) ΕΕ L 277 της 27.10.2022, σ. 1. (14) ΕΕ C 15 της 12.1.2022, σ. 28. (15) ΕΕ C 81 E της 15.3.2011, σ. 16. (16) ΕΕ C 219 E της 28.8.2008, σ. 296. (17) ΕΕ C 73 της 6.3.2001, σ. 5. (18) Στατιστικά στοιχεία για την ευρωπαϊκή αγορά βιβλίου 2021-2022, Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εκδοτών. (19) Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαΐου 2023, για τη διαθεσιμότητα στην αγορά της Ένωσης και την εξαγωγή από την Ένωση ορισμένων βασικών και παράγωγων προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 995/2010 (ΕΕ L 150 της 9.6.2023, σ. 206). (20) Οδηγία (ΕΕ) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών (ΕΕ L 151 της 7.6.2019, σ. 70).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2023 σχετικά με τον κοινοβουλευτισμό, την ευρωπαϊκή ιθαγένεια και τη δημοκρατία (2023/2017(INI))

P9_TA(2023)0330 A9-0249/2023

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 9, 10, 11, 15 και 17 παράγραφος 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και τα άρθρα 15, 20 και 24 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 13ης Απριλίου 2016, για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου(1) (διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του, της 14ης Φεβρουαρίου 2023, σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για τις λεπτομέρειες άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε ένα κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι(2),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του, της 14ης Φεβρουαρίου 2023, σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για τις λεπτομέρειες άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι κατά τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 9ης Ιουνίου 2022, σχετικά με το δικαίωμα πρωτοβουλίας του Κοινοβουλίου(4),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του, της 3ης Μαΐου 2022, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση καθολική ψηφοφορία, και την κατάργηση της απόφασης 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, καθώς και της πράξης περί εκλογής των μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση καθολική ψηφοφορία που προσαρτάται στην εν λόγω απόφαση(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Φεβρουαρίου 2019, σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης που αφορούν την ιθαγένεια της ΕΕ(6), και το ψήφισμά του, της 9ης Μαρτίου 2022, με προτάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τα συστήματα χορήγησης ιθαγένειας και άδειας διαμονής σε επενδυτές(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 16ης Φεβρουαρίου 2017, σχετικά με πιθανές εξελίξεις και αναπροσαρμογές στην τρέχουσα θεσμική δομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 16ης Φεβρουαρίου 2017, σχετικά με τη βελτίωση της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με βάση τις δυνατότητες της Συνθήκης της Λισαβόνας(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 4ης Μαΐου 2022, σχετικά με τη συνέχεια στα συμπεράσματα της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης (CoFE)(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 6ης Απριλίου 2022, σχετικά με την εφαρμογή δράσεων για την αγωγή του πολίτη(11),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Απριλίου 2016, σχετικά με την εκμάθηση για την ΕΕ στο σχολείο(12),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του, της 16ης Απριλίου 2014, σχετικά με πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις λεπτομερείς διατάξεις που διέπουν την άσκηση του δικαιώματος εξέτασης των πραγμάτων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και για την κατάργηση της απόφασης 95/167/ΕΚ, Ευρατόμ, ΕΚΑΧ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής(13),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας μετά τη Διάσκεψη των Προέδρων των Κοινοβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πραγματοποιήθηκε στην Πράγα στις 24-25 Απριλίου 2023(14),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της 69ης συνόδου ολομέλειας της Διάσκεψης των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων που πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη στις 14-16 Μαΐου 2023(15),

–  έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της Λεόν σχετικά με τον κοινοβουλευτισμό που εγκρίθηκε στη Διάσκεψη για τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Κοινοβουλευτισμού: Ενίσχυση των κοινοβουλίων για τη βελτίωση της δημοκρατίας, που πραγματοποιήθηκε στη Λεόν στις 30 Ιουνίου-1 Ιουλίου 2023(16),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση επί του τελικού αποτελέσματος της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης(17),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση για ένα μανιφέστο για μια ομοσπονδιακή Ευρώπη: κυρίαρχη, κοινωνική και οικολογική, που εγκρίθηκε από την ομάδα Spinelli στις 29 Αυγούστου 2022(18),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (A9-0249/2023),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κοινοβούλιά της έρχονται αντιμέτωπα με κοινές, πρωτοφανείς και πολύπλοκες προκλήσεις που προκύπτουν, αφενός, από εξωτερικούς παράγοντες όπως ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η πανδημία της COVID-19, η κλιματική και ενεργειακή κρίση, η παραπληροφόρηση, οι εξωτερικές παρεμβάσεις και η ψηφιοποίηση και, αφετέρου, από εσωτερικούς παράγοντες, όπως η άνοδος των άκρων και πολιτικών παραγόντων που βάζουν την πόλωση, τον λαϊκισμό, τον εθνικισμό, την εκτόξευση κατηγοριών και την αντιπαράθεση πάνω από την αναζήτηση κοινών λύσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτό, υπονομεύεται η εμπιστοσύνη των πολιτών στην πολιτική και στους φορείς λήψης πολιτικών αποφάσεων·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται επειγόντως ένας κοινός ορισμός και μια κοινή αντίληψη της έννοιας της φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, καθώς και πολιτική βούληση για να καταστεί αυτή πιο ανθεκτική, προκειμένου να διασφαλιστεί η λειτουργία της διάκρισης των εξουσιών και να ενθαρρυνθούν οι πολίτες να κάνουν χρήση του εκλογικού τους δικαιώματος σε όλες τις εκλογές·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή δημοκρατία μπορεί να ενισχύει τη νομιμότητά της με την αλλαγή και την προσαρμογή στις τρέχουσες εξελίξεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρώπη πρέπει επειγόντως να διατηρήσει, να ενισχύσει και να αναπτύξει περαιτέρω τη φιλελεύθερη κοινοβουλευτική δημοκρατία, συμπεριλαμβανομένων του κοινοβουλευτισμού, της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και των συμμετοχικών στοιχείων της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, αξιοποιώντας όλα τα μέσα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των Συνθηκών· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται μεταρρύθμιση των δημοκρατικών θεμελίων της Ένωσης, όπου απαιτείται μέσω τροποποίησης της Συνθήκης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει διαδικασία λήψης αποφάσεων χωρίς δημοκρατική νομιμότητα μέσω κοινοβουλευτικής έγκρισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρά το γεγονός ότι είναι το μόνο άμεσα εκλεγμένο θεσμικό όργανο της ΕΕ και βρίσκεται, κατά συνέπεια, στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής φιλελεύθερης δημοκρατίας, δεν διαθέτει ακόμη γενικό άμεσο δικαίωμα πρωτοβουλίας, το οποίο θα ενίσχυε την ικανότητά του να εκπροσωπεί τους πολίτες και να αντικατοπτρίζει τις ανησυχίες που εκφράζονται από την κοινωνία των πολιτών και τους κοινωνικούς εταίρους·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 15 ΣΕΕ ορίζει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν πρέπει να ασκεί νομοθετικά ή εκτελεστικά καθήκοντα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες πτυχές του συστήματος της εκ περιτροπής Προεδρίας του Συμβουλίου καθώς και ο ρόλος του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων λειτουργούν ως εμπόδια για την αποτελεσματική λειτουργία τους και πρέπει να μεταρρυθμιστούν με σκοπό τη βελτίωση της νομοθετικής διαδικασίας στο πλαίσιο ενός συστήματος δύο σωμάτων·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να διορθωθούν οι θεσμικές ανισορροπίες που έχουν προκύψει με την πάροδο του χρόνου και να αυξηθεί η λογοδοσία της εκτελεστικής εξουσίας έναντι της νομοθετικής εξουσίας, ιδίως να εκχωρηθούν στο Κοινοβούλιο εξουσίες ελέγχου επί του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς και να βελτιωθεί η πολιτική λογοδοσία της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σχέση μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου, η οποία συχνά παρουσιάζεται ως νομοθετικό σύστημα δύο σωμάτων, δεν αντιπροσωπεύει πάντα την εφαρμοζόμενη πρακτική ούτε έχει θεσμοθετηθεί·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμμονή στην ψηφοφορία με ομοφωνία στο Συμβούλιο έχει καταστεί εκ των πραγμάτων εμπόδιο για την προώθηση της ευρωπαϊκής ατζέντας και την περαιτέρω ανάπτυξη και μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, καθώς επιτρέπει σε μια κυβέρνηση κράτους μέλους να εμποδίζει τη λήψη αποφάσεων από την ΕΕ, συχνά εις βάρος του ευρωπαϊκού συμφέροντος·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να λαμβάνουν καλύτερα υπόψη τον ρόλο που διαδραματίζουν η Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) και η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) στο νομοθετικό πλαίσιο ως εκπρόσωποι των τοπικών και περιφερειακών αρχών και της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στα συμπεράσματα της Προεδρίας της Διάσκεψης των Προέδρων των Κοινοβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUSC), που πραγματοποιήθηκε στην Πράγα στις 24-25 Απριλίου 2023, εκφράζεται ικανοποίηση για την πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη Διάσκεψη των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων (COSAC) για «την από κοινού προώθηση του ρόλου των κοινοβουλίων σε μια λειτουργική δημοκρατία και την εξέταση πιθανών τρόπων ενίσχυσης του σύγχρονου κοινοβουλευτισμού, με σκοπό την ενημέρωση της επόμενης EUSC στη Μαδρίτη σχετικά με τα αποτελέσματα επί του θέματος»(19)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η 69η COSAC, που πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη στις 14-16 Μαΐου 2023, έλαβε υπόψη τα εν λόγω συμπεράσματα της EUSC, ιδίως την πρόσκληση προς την COSAC να προτείνει ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και να εξετάσει πιθανούς τρόπους για την ενίσχυση του σύγχρονου κοινοβουλευτισμού(20)·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Παγκόσμια Διάσκεψη για τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Κοινοβουλευτισμού, που πραγματοποιήθηκε στη Λεόν στις 30 Ιουνίου και 1 Ιουλίου 2023, ενέκρινε τη Διακήρυξη της Λεόν για τον κοινοβουλευτισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διακήρυξη αυτή υποστηρίζει την πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αποσκοπεί στην κατάρτιση χάρτη σχετικά με τον ρόλο του κοινοβουλευτισμού σε μια αποτελεσματική δημοκρατία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελική έγκριση αυτού του χάρτη αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην EUSC στη Μαδρίτη στις 21-23 Απριλίου 2024(21)·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στα συμπεράσματα της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης ζητείται η ενίσχυση της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, η βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ προκειμένου να διασφαλιστεί η ικανότητα δράσης της ΕΕ, και η συμπλήρωση και ενίσχυση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας με την αύξηση της συμμετοχής των πολιτών και της πρόσβασης σε πληροφορίες και της συμμετοχής των νέων· λαμβάνοντας υπόψη ότι στα συμπεράσματα της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης ζητείται επίσης η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, για παράδειγμα μέσω της εκπόνησης ενός καθεστώτος ευρωπαϊκής ιθαγένειας με το οποίο θα θεσπίζονται συγκεκριμένα δικαιώματα και ελευθερίες·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης και άλλα υφιστάμενα επιτυχημένα έργα για τη συμμετοχή των πολιτών έχουν καταδείξει ότι οι πολίτες ενδιαφέρονται να συμμετέχουν στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης σε τακτική βάση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης προσέφερε πολύτιμη εμπειρία συνεργασίας με τους πολίτες σε μεγάλη κλίμακα, από την οποία θα πρέπει να αντληθούν διδάγματα·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιθαγένεια της ΕΕ και τα συγγενικά με αυτήν δικαιώματα, που θεσπίστηκαν με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και ενισχύθηκαν περαιτέρω με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, έχουν εφαρμοστεί μόνο εν μέρει· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες συχνά δεν έχουν πλήρη επίγνωση των δικαιωμάτων τους που απορρέουν από την ιθαγένεια της Ένωσης·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιθαγένεια της ΕΕ χορηγείται επί του παρόντος μαζί με την ιθαγένεια ενός κράτους μέλους, με περιορισμένη εποπτεία από την ίδια την ΕΕ·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετά κράτη μέλη εξακολουθούν να προσφέρουν τα λεγόμενα «προγράμματα χρυσής βίζας» και προγράμματα για επενδυτές ως μέσα απόκτησης της ιθαγένειάς τους και, κατά συνέπεια, της ιθαγένειας της ΕΕ·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τις ρυθμίσεις δυνάμει της οδηγίας 93/109/ΕΚ του Συμβουλίου(22) και της οδηγίας 94/80/ΕΚ του Συμβουλίου(23) όσον αφορά, αντίστοιχα, τη συμμετοχή αλλοδαπών πολιτών της Ένωσης στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές στη χώρα διαμονής τους, οι αλλοδαποί πολίτες της Ένωσης εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια στην άσκηση των εκλογικών τους δικαιωμάτων στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 3 ΣΕΕ, οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης και οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά και εγγύτερα στους πολίτες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχική δημοκρατία θεωρείται ένας τρόπος για τη βελτίωση της πολιτικής ευαισθητοποίησης και του διαλόγου με όλους τους πολίτες της Ένωσης·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τα υφιστάμενα συμμετοχικά μέσα, όπως η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, οι αναφορές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι καταγγελίες στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, οι δημόσιες διαβουλεύσεις και οι διάλογοι με τους πολίτες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχική δημοκρατία στην ΕΕ επηρεάζεται από τον υψηλό κατακερματισμό των συμμετοχικών μέσων και την έλλειψη επακολούθησης, γεγονός που περιορίζει την επιτυχία τους και δεν τους επιτρέπει να συμβάλουν σε μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική συμμετοχική υποδομή·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οποιαδήποτε μέτρα για την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών και της δημοκρατίας πρέπει να αντιμετωπίζουν το ψηφιακό χάσμα στην ΕΕ και τις δυσκολίες που αυτό δημιουργεί, προκειμένου να είναι αποτελεσματική η συμμετοχή αυτή·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες ομάδες πολιτών που προτείνει η Επιτροπή ως συνέχεια της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης έχουν περιορισμένο πεδίο εφαρμογής και δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των πολιτών, όπως εκφράστηκαν στη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δημοψήφισμα ως μέσο άμεσης δημοκρατίας δεν είναι επί του παρόντος διαθέσιμο σε επίπεδο ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ζητήσει να αξιολογείται η χρήση δημοψηφισμάτων σε επίπεδο ΕΕ για θεμελιώδη ζητήματα που θα επέφεραν αλλαγές προτύπου στις δράσεις και τις πολιτικές της ΕΕ, όπως η μεταρρύθμιση των Συνθηκών·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σημειώνεται επανάσταση στις συνήθειες κατανάλωσης περιεχομένου μέσων ενημέρωσης, ιδίως μεταξύ των νέων, η οποία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την πρόσβαση σε τεκμηριωμένες και εμπεριστατωμένες πληροφορίες —αυξάνοντας παράλληλα τη διαθεσιμότητα πολωμένου περιεχομένου χαμηλής ποιότητας— και να οδηγήσει στον κατακερματισμό των κοινωνιών και στην υπονόμευση των δημοκρατιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε ανεξάρτητες, πολυφωνικές και ποιοτικές υπηρεσίες μέσων ενημέρωσης αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο μιας λειτουργικής δημοκρατίας·

Κοινοβουλευτισμός

1.  αναγνωρίζει ότι στην τρέχουσα συγκυρία κοινών και πρωτοφανών προκλήσεων, η φιλελεύθερη κοινοβουλευτική δημοκρατία βρίσκεται υπό πίεση και πρέπει επειγόντως να διατηρηθεί, να ενισχυθεί και να αναπτυχθεί περαιτέρω· τονίζει τον καίριο ρόλο των κοινοβουλίων στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής δημοκρατίας ως άμεσα εκλεγμένων σωμάτων που εκπροσωπούν τους πολίτες, και ως νομοθετών και ελεγκτών της εκτελεστικής εξουσίας· αναγνωρίζει ότι η φιλελεύθερη δημοκρατία μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματική μόνο εάν υπάρχει ενεργός και λειτουργικός κοινοβουλευτισμός· υπογραμμίζει την ανάγκη για κοινή αντίληψη, κοινές θεμελιώδεις αρχές και κοινό ορισμό της φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να αναπτύξει από κοινού με τα κοινοβούλια της ΕΕ έναν κοινό «Χάρτη για τον ρόλο των κοινοβουλίων σε μια λειτουργική φιλελεύθερη δημοκρατία»·

2.  θεωρεί ότι η τρέχουσα τάση εντός της ΕΕ για μετάβαση από την «κοινοβουλευτική» στην «κυβερνητική» δημοκρατία αποδυναμώνει όλα τα κοινοβούλια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων· σημειώνει με λύπη την αυξανόμενη μετατόπιση ισχύος προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που διαβρώνει τη θεσμική αρχιτεκτονική της ΕΕ, όπως αυτή ορίζεται από τις Συνθήκες· πιστεύει ότι, στο πλαίσιο αυτό, η ισορροπία θα πρέπει να αποκατασταθεί υπέρ της δημοκρατικής νομιμότητας μέσω ισοδύναμων δικαιωμάτων για το Κοινοβούλιο· θεωρεί ότι η πρακτική του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου «να αναθέτει καθήκοντα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή» υπερβαίνει τον ρόλο του που συνίσταται, βάσει των Συνθηκών, στη χάραξη στρατηγικών κατευθυντηρίων γραμμών και συνεπώς παραβιάζει το γράμμα και το πνεύμα των Συνθηκών· θεωρεί απαραίτητο να γίνεται σεβαστή η κατανομή αρμοδιοτήτων και η αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στις Συνθήκες·

3.  πιστεύει ακράδαντα ότι σε μια δημοκρατία τα κοινοβούλια πρέπει να συμμετέχουν σε κάθε διαδικασία λήψης αποφάσεων· τονίζει ότι το Κοινοβούλιο, ως το μόνο άμεσα εκλεγμένο θεσμικό όργανο της ΕΕ, θα πρέπει να έχει το γενικό άμεσο δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας, δικαίωμα εξέτασης των πραγμάτων και πλήρη εξουσία επί του προϋπολογισμού, καθώς και ότι, ως σώμα που εκπροσωπεί τους πολίτες της ΕΕ, θα πρέπει να λειτουργεί ως παράγοντας προώθησης των στρατηγικών προτεραιοτήτων του ευρωπαϊκού νομοθετικού θεματολογίου· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, την τροποποίηση των άρθρων 225 και 226 ΣΛΕΕ·

4.  επαναλαμβάνει την πρότασή του να μετατραπεί το Συμβούλιο σε πραγματικό νομοθετικό σώμα μέσω του περιορισμού των συνθέσεών του με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ώστε με τον τρόπο αυτό να δημιουργηθεί ένα γνήσιο νομοθετικό σύστημα δύο σωμάτων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, ενώ η Επιτροπή θα ασκεί την εκτελεστική εξουσία· πιστεύει ότι το σύστημα της εκ περιτροπής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί προκειμένου να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της νομοθετικής διαδικασίας στο πλαίσιο ενός συστήματος δύο σωμάτων· προτείνει να καταστεί το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων ένα νομοθετικό Συμβούλιο που θα συνεδριάζει δημοσίως, κατά τρόπο παρόμοιο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην ολομέλεια, ενώ όλες οι άλλες συνθέσεις του Συμβουλίου θα πρέπει να καταστούν διαφανείς προπαρασκευαστικές δομές, με τακτικές δημόσιες συνεδριάσεις που θα λειτουργούν κατά τρόπο παρόμοιο με τις επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

5.  επαναλαμβάνει τις μακροχρόνιες εκκλήσεις του προς το Συμβούλιο να μεταβεί από την ομοφωνία στην ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία, όποτε αυτό είναι εφικτό βάσει των Συνθηκών βραχυπρόθεσμα, για παράδειγμα με την ενεργοποίηση των διαφόρων ρητρών «γέφυρας» στις Συνθήκες, και μόνιμα μέσω τροποποιήσεων των Συνθηκών, προκειμένου να ξεπεραστούν τα νομοθετικά εμπόδια, να ενισχυθεί η ικανότητα δράσης της ΕΕ και να καταστεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ πιο αποδοτική, αποτελεσματική και δημοκρατική·

6.  θεωρεί αναγκαίο το Κοινοβούλιο να ενισχύσει τα καθήκοντά του όσον αφορά τον πολιτικό έλεγχο επί της Επιτροπής, μεταξύ άλλων με τη θέσπιση της δυνατότητας υποβολής προτάσεων μομφής κατά μεμονωμένων επιτρόπων·

7.  επισημαίνει ότι οι ειδικές νομοθετικές διαδικασίες για τις οποίες οι Συνθήκες προβλέπουν δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας για το Κοινοβούλιο θα πρέπει να περιλαμβάνουν αμοιβαίες ανταλλαγές για τη θέσπιση νομοθετικού χρονοδιαγράμματος όσον αφορά τις σχετικές πρωτοβουλίες, προκειμένου να διασφαλίζεται ο σεβασμός της αρχής της καλόπιστης συνεργασίας μεταξύ των τριών θεσμικών οργάνων· αναμένει, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα δοθεί νέα ώθηση στις διοργανικές συνομιλίες μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την αναγκαία μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου, καθώς και σχετικά με το δικαίωμα εξέτασης των πραγμάτων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

8.  ζητεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συνεχίσουν να βελτιώνουν τους όρους συνεργασίας με την ΕτΠ και την ΕΟΚΕ, μεταξύ άλλων στο προνομοθετικό στάδιο, προκειμένου να μπορούν να λαμβάνονται υπόψη οι εκτιμήσεις και οι αξιολογήσεις τους καθ’ όλη τη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας· προτείνει ειδικότερα να ενισχυθούν οι άτυπες ανταλλαγές τόσο σε επίπεδο επιτροπών όσο και σε επίπεδο πολιτικών ομάδων μεταξύ των αρμόδιων φορέων των τριών θεσμικών οργάνων, και ζητεί να καλούνται οι εισηγητές της ΕτΠ και της ΕΟΚΕ να συμμετάσχουν στην εξέταση σχεδίων εκθέσεων κατά τις συνεδριάσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και κατά τις ενημερωτικές συνεδριάσεις των επιτροπών σχετικά με τις διοργανικές διαπραγματεύσεις, κατά περίπτωση·

9.  τονίζει τον καίριο ρόλο των κοινοβουλίων στο επίκεντρο της δημοκρατίας και την ανάγκη σεβασμού της σαφούς κατανομής αρμοδιοτήτων μεταξύ των διαφόρων επιπέδων της ευρωπαϊκής φιλελεύθερης δημοκρατίας, δηλαδή του τοπικού, του περιφερειακού, του εθνικού και του ευρωπαϊκού επιπέδου, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 ΣΕΕ, για τη διασφάλιση της δημοκρατικής νομιμότητας και μιας αποτελεσματικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων και για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας μεταξύ των κοινοβουλίων σε διάφορα επίπεδα· τονίζει, εν προκειμένω, ότι τα εθνικά κοινοβούλια είναι τα πλέον κατάλληλα όργανα για να δίνουν εντολή στις αντίστοιχες κυβερνήσεις σε ευρωπαϊκά θέματα και να ελέγχουν τις ενέργειές τους στον τομέα αυτό, ενώ η δημοκρατική λογοδοσία της ευρωπαϊκής εκτελεστικής εξουσίας εξασφαλίζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο διασφαλίζει επίσης και τη νομιμότητά της· υπογραμμίζει την ανάγκη για τακτικό πολιτικό διάλογο και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των κοινοβουλίων προκειμένου να ενισχυθεί η ενημέρωση σχετικά με το κοινοβουλευτικό έργο και τις κοινοβουλευτικές αποφάσεις και η κατανόησή τους, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της EUSC και της COSAC·

10.  υπενθυμίζει την ανάγκη να βελτιωθεί η εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας στο έργο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, ιδίως μέσω της συνεργασίας με τα εθνικά κοινοβούλια σύμφωνα με τα προνόμια που περιλαμβάνονται ήδη στις ισχύουσες Συνθήκες, και να διασφαλιστεί ένας πιο εξέχων ρόλος στη διαδικασία για τους εκπροσώπους σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, προκειμένου να επιτευχθεί «ενεργός επικουρικότητα», με στόχο να ενισχυθεί ο ενστερνισμός των πολιτικών της ΕΕ· προτείνει επίσης να ενισχυθεί η «ενεργός επικουρικότητα» μέσω μιας διαδικασίας που θα παρέχει στα εθνικά κοινοβούλια το δικαίωμα να υποβάλλουν προτάσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· υποστηρίζει, στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμα «Building Europe with Local Councillors» (Οικοδόμηση της Ευρώπης μαζί με τους τοπικούς συμβούλους), στο πλαίσιο του οποίου δημιουργείται ένα ευρωπαϊκό δίκτυο τοπικά εκλεγμένων πολιτικών με στόχο την επικοινωνιακή προβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

11.  υπογραμμίζει ότι, για να είναι ενεργή η κοινοβουλευτική δημοκρατία, χρειάζεται ένα κοινοβούλιο με φυσική παρουσία των βουλευτών· επισημαίνει ότι η ψηφιοποίηση και η πανδημία έχουν συμβάλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό των κοινοβουλίων και έχουν επιτρέψει σε βουλευτές που διαφορετικά θα ήταν αποκλεισμένοι, να συμμετέχουν στην κοινοβουλευτική ζωή· υπογραμμίζει ότι οι ψηφιοποιημένες διαδικασίες δεν θα πρέπει να αντικαθιστούν την ψηφοφορία, τις συζητήσεις και τις διαπραγματεύσεις με φυσική παρουσία, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις σε συγκεκριμένες περιστάσεις· τονίζει ότι η ενισχυμένη χρήση των ψηφιακών δυνατοτήτων έχει τη δυνατότητα να συμβάλει στην καλύτερη πολιτική κατανόηση μεταξύ των κοινοβουλίων σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο, και να οδηγήσει σε ενίσχυση της επικοινωνίας, της ανταλλαγής πληροφοριών και της ενημέρωσης, σε μείωση των εκπομπών από τις μετακινήσεις και τα ταξίδια, και σε ενίσχυση των επαφών με τους πολίτες·

12.  εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την ταχεία και μεγάλης κλίμακας εξέλιξη των στοχευμένων εκστρατειών παραπληροφόρησης και για την κατάχρηση της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης με σκοπό να εμποδίζονται οι πολίτες να πραγματοποιούν συνειδητοποιημένες επιλογές και, κατ’ επέκταση, να υπονομευτούν οι δημοκρατικές διαδικασίες εντός της Ένωσης· καλεί τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών να καθιερώσουν τακτικές ανταλλαγές απόψεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την προστασία των δημοκρατιών τους από εξωτερικές παρεμβάσεις και τη χειραγώγηση των πληροφοριών ως μέρος της διακοινοβουλευτικής συνεργασίας στο πλαίσιο της COSAC· ζητεί μια συντονισμένη στρατηγική της ΕΕ για την αντιμετώπιση των απειλών κατά της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης και τη δημιουργία ενός ουσιαστικού και μόνιμου κονδυλίου της ΕΕ για τη στήριξη των μέσων γνώμης και των ειδησεογραφικών μέσων·

13.  τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος στις εκλογικές διαδικασίες, μέσω της διασφάλισης ότι όλες οι εκλογές είναι ελεύθερες και δίκαιες· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη να οργανώσει αποστολές παρακολούθησης εκλογών κατά τη διάρκεια των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούνιο του 2024· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν ξανά αυτή τη δυνατότητα·

Ευρωπαϊκή ιθαγένεια

14.  ζητεί να δημιουργηθεί καταστατικό της ΕΕ για την ιθαγένεια, προκειμένου να αποσαφηνιστούν και να εδραιωθούν δικαιώματα και ελευθερίες σε σχέση με την ιθαγένεια που να συνδέουν τους πολίτες στην Ένωση· καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την επέκταση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που σχετίζονται με την ιθαγένεια σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 25 ΣΛΕΕ· υπογραμμίζει ότι το καταστατικό θα κάνει πιο απτές τις αρχές και τις αξίες της Ένωσης, παρέχοντας παράλληλα στους πολίτες νέα μέσα για τη διασφάλιση και την τήρησή τους·

15.  επισημαίνει ότι οι αποτελεσματικοί διάλογοι με τους πολίτες και η ενεργός συμμετοχή των πολιτών συνδέονται στενά με την ευρωπαϊκή διάσταση της αγωγής του πολίτη· τονίζει, κατά συνέπεια, την ανάγκη να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή διάσταση της αγωγής του πολίτη στις σχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες θα είναι ενεργοί και ενημερωμένοι ώστε να μπορούν να συμμετέχουν πλήρως στην πολιτική και κοινωνική ζωή τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, καθώς και στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή στρατηγική για την ενίσχυση των ικανοτήτων που σχετίζονται με την ιδιότητα του πολίτη στην ΕΕ και να αναπτύξει υποστηρικτικά μέτρα με στόχο την παροχή ίσης πρόσβασης στην αγωγή του πολίτη· υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που θα πρέπει να διαδραματίσουν η κοινωνία των πολιτών, τα πανεπιστήμια και άλλοι ερευνητικοί οργανισμοί σε μια τέτοια στρατηγική·

16.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενημερώνουν καλύτερα τους αλλοδαπούς πολίτες της Ένωσης (δηλαδή τους πολίτες της Ένωσης που διαμένουν σε κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι) σχετικά με το δικαίωμά τους να ψηφίζουν ή να υποβάλλουν υποψηφιότητα στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές, καθώς και στις ευρωπαϊκές εκλογές· τονίζει ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να επεκταθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι των εν λόγω «μετακινούμενων» πολιτών της ΕΕ, ώστε να ισχύει και για τις περιφερειακές και τις εθνικές εκλογές στα κράτη μέλη· επισημαίνει ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή μπορούν να θεσπίσουν τα δικαιώματα αυτά μέσω της διαδικασίας που περιγράφεται στο άρθρο 25 ΣΛΕΕ, ενώ μακροπρόθεσμα θα πρέπει αυτά να θεμελιωθούν στο άρθρο 22 ΣΛΕΕ μέσω τροποποίησης της Συνθήκης· τονίζει την ανάγκη για εκστρατείες ενημέρωσης σχετικά με τα δικαιώματα αυτά με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών· τονίζει ότι πρέπει να αρθούν όλοι οι διοικητικοί φραγμοί και οι διακρίσεις που εξακολουθούν να υφίστανται, ώστε να εξασφαλιστούν ίσες δυνατότητες για όλους τους μετακινούμενους πολίτες της Ένωσης, και ιδίως για τις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες·

17.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του για την καθιέρωση εναρμονισμένης ηλικίας για το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι σε όλα τα κράτη μέλη, προκειμένου να αποφεύγονται οι διακρίσεις· συνιστά τη θέσπιση ελάχιστου ορίου ηλικίας ψήφου στα 16 έτη, με την επιφύλαξη των υφιστάμενων συνταγματικών τάξεων, ώστε να αντικατοπτρίζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που έχουν ήδη σήμερα οι νέοι της Ευρώπης σε ορισμένα κράτη μέλη·

18.  υπενθυμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία του ότι οποιοδήποτε εθνικό πρόγραμμα περιλαμβάνει άμεση ή έμμεση πώληση της ιθαγένειας της ΕΕ υπονομεύει την ίδια την έννοια της ευρωπαϊκής ιθαγένειας· καλεί τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να θέσουν τέλος στις πρακτικές αυτές·

19.  εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την πρακτική ορισμένων κρατών μελών να στερούν από τους πολίτες τους το δικαίωμα ψήφου στις εθνικές βουλευτικές εκλογές, όταν διαμένουν στην αλλοδαπή· παροτρύνει τα εν λόγω κράτη μέλη να θέσουν τέλος σε αυτή τη μορφή στέρησης του δικαιώματος ψήφου·

Συμπλήρωση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας μέσω της βελτίωσης της συμμετοχής των πολιτών

20.  επαναλαμβάνει ότι, σύμφωνα με το ιδρυτικό κείμενο της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή έχουν δεσμευτεί να λάβουν, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους και σε συμφωνία με τις Συνθήκες, αποτελεσματικά επακόλουθα μέτρα σε συνάρτηση με τα συμπεράσματα της Διάσκεψης· ζητεί την ταχεία και συνεπή εφαρμογή των αποτελεσμάτων της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των 49 προτάσεων και 326 συγκεκριμένων μέτρων που εκπονήθηκαν από τις ομάδες Ευρωπαίων πολιτών στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης· επαναλαμβάνει το αίτημά του για τη σύγκληση συνέλευσης για την αναθεώρηση των Συνθηκών·

21.  πιστεύει ότι ένας από τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των Ευρωπαίων πολιτών για πιο τακτική και ουσιαστική συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης(24) είναι με τη βελτίωση και την ανάπτυξη συμμετοχικών μηχανισμών εντός της ΕΕ·

22.  τονίζει την ανάγκη να βελτιωθεί και να ολοκληρωθεί η υποδομή συμμετοχής στην ΕΕ, με καλύτερη σύνδεση και ενσωμάτωση των υφιστάμενων συμμετοχικών μέσων και με καλύτερους τρόπους μόνιμης συμμετοχής· υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστεί ο κατακερματισμός των υποδομών συμμετοχής στην ΕΕ με τη δημιουργία μιας υπηρεσίας μίας στάσης για όλα τα ευρωπαϊκά συμμετοχικά μέσα, με θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση του κεντρικού κόμβου και των σχέσεών του με τους πολίτες·

23.  υπογραμμίζει ότι οι μηχανισμοί και τα μέσα άμεσης ή συμμετοχικής δημοκρατίας μπορούν να συμπληρώνουν αλλά όχι να αντικαθιστούν την αντιπροσωπευτική φιλελεύθερη κοινοβουλευτική δημοκρατία σε έναν ολοένα και πιο σύνθετο κόσμο, όπου απαιτείται η επιδίωξη βιώσιμων και δημοκρατικών συμβιβασμών· επισημαίνει ότι οι μηχανισμοί άμεσης ή συμμετοχικής δημοκρατίας μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα μέσα εφόσον πληρούνται ορισμένες απαιτήσεις· προτείνει ειδικότερα να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων ευρωπαϊκών συμμετοχικών μέσων με τη θέσπιση υποχρεωτικών και ουσιαστικών διαδικασιών επακολούθησης·

24.  υπενθυμίζει ότι η συμμετοχή θα μπορέσει να βελτιωθεί και να αυξηθεί μόνο εάν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των διακρίσεων, ιδίως εκείνων που οφείλονται στο ψηφιακό χάσμα και στις δυσκολίες που αυτό που δημιουργεί για την αποτελεσματική συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης· επαναλαμβάνει ότι οι ψηφιακές εφαρμογές για την προώθηση της συμμετοχής των πολιτών θα πρέπει να είναι απλές και διαισθητικές·

25.  προτείνει τη θεσμοθέτηση αντιπροσωπευτικών διαβουλευτικών διαδικασιών συμμετοχής με βάση το υπόδειγμα των ομάδων Ευρωπαίων πολιτών της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης· πιστεύει ότι οι «μικρο-συνελεύσεις» με τυχαία επιλεγμένους συμμετέχοντες που εκπροσωπούν υποσύνολα της κοινωνικοοικονομικής δομής της Ένωσης και, κατ’ επέκταση, ολόκληρο το φάσμα της κοινωνίας, πρέπει να οργανώνονται κατά τρόπο που να συμβάλλει στην αποτροπή της άνισης πρόσβασης στη συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης, προσφέροντας σε πολίτες που διαφορετικά ενδέχεται να μην είχαν αυτή την ευκαιρία, τη δυνατότητα να εκφράσουν το όραμά τους·

26.  πιστεύει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί η ενεργός πολιτειότητα και η αποτελεσματική συμμετοχή των πολιτών σε επίπεδο ΕΕ μέσω της απόκτησης ειδικών γνώσεων σχετικά με την ΕΕ και την ευρωπαϊκή διάσταση των υπό συζήτηση θεμάτων· υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστεί η έλλειψη εξοικείωσης του ευρέος κοινού με τις πολιτικές και τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ μέσω καλύτερης εκπαίδευσης σχετικά με την ΕΕ στα σχολεία· ζητεί, συγκεκριμένα, ειδική κατάρτιση και διαρκή διαδικασία διαβούλευσης, στο πλαίσιο της οποίας να δίνονται οι απαραίτητες πληροφορίες στους πολίτες που συμμετέχουν στις ομάδες πολιτών, με υποστήριξη από ειδικούς εάν είναι αναγκαίο, ώστε οι πολίτες να είναι σε θέση να συμμετέχουν σε ανοικτές συζητήσεις που να μπορούν να οδηγήσουν σε συστάσεις και συμπεράσματα·

27.  προτείνει, ειδικότερα, να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός διαρθρωμένης συμμετοχής, στο πλαίσιο του κεκτημένου της ΕΕ, με την ονομασία «Ευρωπαϊκή Αγορά», ο οποίος θα πρέπει να λειτουργεί σε ετήσια βάση, με διαβουλεύσεις σχετικά με τις προτεραιότητες της ΕΕ για το επόμενο έτος, των οποίων τα αποτελέσματα θα παρουσιάζονται στις 9 Μαΐου 2023 ως συμβολή στη διαδικασία διαβούλευσης σχετικά με το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής· σημειώνει ότι τα εν λόγω αποτελέσματα θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν πρόταση για το ειδικό θέμα του Ευρωπαϊκού Έτους στον επόμενο ετήσιο κύκλο· προτείνει οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να ενημερώνονται τακτικά σχετικά με τις εξελίξεις στις εν λόγω διαβουλεύσεις, προκειμένου να τις λαμβάνουν υπόψη στο κοινοβουλευτικό τους έργο·

28.  τονίζει ότι, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, οι πολίτες στην Ευρωπαϊκή Αγορά θα συζητούν το περιεχόμενο που σχετίζεται με το ειδικό θέμα του Ευρωπαϊκού Έτους, και οι προτάσεις και τα συμπεράσματά τους θα πρέπει να παρουσιάζονται στο τέλος του έτους· θεωρεί ότι θα πρέπει να καθοριστούν διάφορες επιλογές επακολούθησης από το Κοινοβούλιο, λαμβανομένου υπόψη του μεγέθους των πλειοψηφιών που υποστηρίζουν τα εν λόγω συμπεράσματα στην ομάδα, και ότι η επακολούθηση αυτή θα μπορούσε να περιλαμβάνει συζητήσεις, ακροάσεις, κοινοβουλευτικές ερωτήσεις ή εκθέσεις·

29.  προτείνει η συνιστώσα νεολαίας της Αγοράς να λειτουργεί ως Ευρωπαϊκή Συνέλευση Νεολαίας, η οποία να μπορεί να παρακολουθεί την εφαρμογή του «ελέγχου της νομοθεσίας από τη νεολαία» καθ’ όλη τη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας της ΕΕ, όπως ζητήθηκε από τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης· προτείνει να συνεργαστεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την Επιτροπή των Περιφερειών και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, προκειμένου να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό εκπροσώπησης με νέους σε ηλικία τοπικά εκλεγμένους αξιωματούχους, εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών στον τομέα της νεολαίας, και εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, οι οποίοι θα πρέπει να συνεργάζονται στενά με τη Συνέλευση Νεολαίας για να εφαρμόσουν τον έλεγχο της νομοθεσίας από τη νεολαία· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη εξασφάλισης της συμμετοχής των νέων, ιδίως σε μια πολιτική συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, δεδομένου ότι οι σημερινές αποφάσεις θα καθορίσουν το μέλλον τους·

30.  επαναλαμβάνει τη μακροχρόνια έκκλησή του να αξιολογηθεί η δυνατότητα τροποποίησης των Συνθηκών της ΕΕ, ώστε να καταστεί δυνατή η διεξαγωγή δημοψηφισμάτων σε επίπεδο ΕΕ για θεμελιώδη ζητήματα που επιφέρουν αλλαγές προτύπου στις δράσεις και τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η μεταρρύθμιση των Συνθηκών της ΕΕ· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα πρέπει να εγκρίνεται μόνο εάν υπάρχει διπλή πλειοψηφία υπερψήφισης, η οποία να αντιπροσωπεύει την πλειοψηφία των κρατών μελών και την πλειοψηφία των ψηφισάντων· προτείνει να διοργανώνονται αυτά τα δημοψηφίσματα σε επίπεδο ΕΕ κατά τη διάρκεια των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με την πρόβλεψη πρόσθετης ψηφοφορίας για την αντιμετώπιση του εκάστοτε θεμελιώδους συνταγματικού ζητήματος· επισημαίνει ότι τα ευρωπαϊκά δημοψηφίσματα θα πρέπει ιδανικά να διοργανώνονται την ίδια ημέρα σε ολόκληρη την Ένωση·

31.  προτείνει να καθιερωθούν πανευρωπαϊκές διαδικτυακές διαβουλεύσεις πολιτών, οι οποίες να διοργανώνονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· πιστεύει ότι αν δοθεί σε όλους τους πολίτες η δυνατότητα να εκφράζουν τις απόψεις τους σχετικά με τις τρέχουσες ευρωπαϊκές υποθέσεις, θα ενισχυθεί η εμπιστοσύνη και η κατανόηση τους όσον αφορά την ευρωπαϊκή διαδικασία λήψης αποφάσεων· θεωρεί ότι αυτός ο νέος συμμετοχικός μηχανισμός ενισχύει τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έναντι των άλλων θεσμικών οργάνων·

32.  σημειώνει τις δυνατότητες άσκησης της ιδιότητας του Ευρωπαίου πολίτη μέσω διαδικτυακών εργαλείων, όπως οι διαδικτυακές διαβουλεύσεις και η διαδικτυακή συγκέντρωση υπογραφών για τις Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες Πολιτών· σημειώνει ότι η ηλεκτρονική ταυτότητα μπορεί να διευκολύνει τη χρήση τέτοιων εργαλείων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και να παράσχει ποικιλία επιλογών για την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες· καλεί τα κράτη μέλη να καθιερώσουν εργαλεία ηλεκτρονικής δημοκρατίας σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, και να τα ενσωματώσουν δεόντως στην πολιτική διαδικασία·

33.  ζητεί το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» (DIGITAL) και άλλα προγράμματα που αποσκοπούν στην προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού στην ΕΕ να συμπεριλάβουν στους στόχους τους την απλούστευση της πρόσβασης στις διοικήσεις μέσω των διαφόρων υπηρεσιών ή της χρήσης εφαρμογών συμμετοχής των πολιτών· ζητεί ερευνητικά και επενδυτικά κονδύλια που να αποσκοπούν στη διευκόλυνση της εν λόγω πρόσβασης, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το ψηφιακό χάσμα και να μεγιστοποιηθεί η κοινωνική και δημοκρατική ποιότητα·

o
o   o

34.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Επιτροπή, στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

(1) ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2023)0037. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2023)0038. (4) ΕΕ C 493 της 27.12.2022, σ. 112. (5) ΕΕ C 465 της 6.12.2022, σ. 171. (6) ΕΕ C 449 της 23.12.2020, σ. 6. (7) ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 97. (8) ΕΕ C 449 της 23.12.2020, σ. 6. (9) ΕΕ C 252 της 18.7.2018, σ. 215. (10) ΕΕ C 465 της 6.12.2022, σ. 109. (11) ΕΕ C 434 της 15.11.2022, σ. 31. (12) ΕΕ C 58 της 15.2.2018, σ. 57. (13) ΕΕ C 443 της 22.12.2017, σ. 39. (14) https://parleu2022.cz/wp-content/uploads/2023/04/EUSC-Prague-Presidency-Conclusions-final-EN-1.pdf. (15) https://secure.ipex.eu/IPEXL-WEB/download/file/8a8629a88827df1e018828991e660000/Contribution%20adopted%20by%20the%20LXIX%20COSAC.pdf. (16) https://www.congreso.es/backoffice_doc/prensa/notas_prensa/99181_1688138271277.pdf. (17) https://www.europarl.europa.eu/resources/library/media/20220509RES29121/20220509RES29121.pdf. (18) https://thespinelligroup.eu/wp-content/uploads/2022/10/20220912_Proposal-Manifesto-for-a-Federal-Europe-political-social-and-ecological.pdf. (19) https://parleu2022.cz/wp-content/uploads/2023/04/EUSC-Prague-Presidency-Conclusions-final-EN-1.pdf. (20) https://secure.ipex.eu/IPEXL-WEB/conferences/cosac. (21) https://www.congreso.es/backoffice_doc/prensa/notas_prensa/99181_1688138271277.pdf. (22) Οδηγία 93/109/ΕΚ του Συμβουλίου, της 6ης Δεκεμβρίου 1993, για τις λεπτομέρειες άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε ένα κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι (ΕΕ L 329 της 30.12.1993, σ. 34). (23) Οδηγία 94/80/EΚ του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 1994, περί λεπτομερών κανόνων άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κατά τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι (ΕΕ L 368 της 31.12.1994, σ. 38). (24) BertelsmannStiftung, «Next level citizen participation in the EU. Institutionalising European Citizens’ Assemblies», 2022.