Brak sprzeciwu wobec aktu delegowanego: Włączenie prekursora narkotyku (2-(3,4-metylenodioksyfenylo)acetylo)malonian izopropylidenu (IMDPAM) i innych substancji do wykazu substancji sklasyfikowanych
128k
44k
Decyzja Parlamentu Europejskiego w sprawie niewyrażania sprzeciwu wobec rozporządzenia delegowanego Komisji z dnia 28 lutego 2024 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie Rady (WE) nr 111/2005 w odniesieniu do włączenia prekursora narkotyku (2-(3,4-metylenodioksyfenylo)acetylo)malonian izopropylidenu (IMDPAM) i innych substancji do wykazu substancji sklasyfikowanych (C(2024)01219 - 2024/2606(DEA))
– uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji (C(2024)01219),
– uwzględniając pismo Komisji z dnia 13 marca 2024 r., w którym zwraca się ona do Parlamentu o oświadczenie, że nie wyraża sprzeciwu wobec rozporządzenia delegowanego,
– uwzględniając pismo Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych skierowane do przewodniczącego Konferencji Przewodniczących Komisji,
– uwzględniając art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r.(1) w sprawie prekursorów narkotykowych, a w szczególności jego art. 15 oraz art. 15a ust. 5,
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 111/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r.(2) określające zasady nadzorowania handlu prekursorami narkotyków pomiędzy Unią a państwami trzecimi, w szczególności jego art. 30a i art. 30b ust. 5,
– uwzględniając art. 111 ust. 6 Regulaminu,
– uwzględniając zalecenie dotyczące decyzji Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,
– uwzględniając brak sprzeciwów zgłoszonych w terminie określonym w art. 111 ust. 6 tiret trzecie i czwarte Regulaminu, który upłynął w dniu 23 kwietnia 2024 r.,
A. mając na uwadze, że należy stale aktualizować ramy prawne UE dotyczące środków kontroli dostępu do substancji wykorzystywanych do wytwarzania niedozwolonych środków odurzających, aby przeciwdziałać rozprzestrzenianiu tzw. projektowanych prekursorów narkotyków, które pod względem chemicznym są bliskie tradycyjnym prekursorom narkotykowym tworzonym w celu obchodzenia obowiązujących przepisów;
B. mając na uwadze, że sól sodową (2-(3,4-metylenodioksyfenylo)acetylo)malonian izopropylidenu (IMDPAM) uznano za nowo opracowany prekursor narkotykowy stosowany do produkcji MDMA (3,4-metylenodioksymetamfetaminy), powszechnie znanej jako „ekstazy”;
C. mając na uwadze, że siedem estrów kwasu 2-metylo-3-fenylooksirano-2-karboksylowego (kwasu glicydowego BMK) oraz sześć estrów kwasu 3-(1,3-benzodioksol-5-ylo)-2-metylo-oksirano-2-karboksylowego (kwasu glicydowego PMK) uznano za potencjalne substytuty kwasu glicydowego BMK i kwasu glicydowego PMK (które na mocy prawa UE są kontrolowanymi prekursorami) w produkcji takich niedozwolonych środków odurzających jak MDMA, metamfetamina i amfetamina;
D. mając na uwadze, że konieczna jest zmiana wykazu substancji sklasyfikowanych zawartych w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 273/2004 oraz w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 111/2005, aby poddać IMDPAM i zidentyfikowane estry kwasu glicydowego BMK i kwasu glicydowego PMK zharmonizowanym środkom kontroli i monitorowania przewidzianym w tych rozporządzeniach;
E. mając na uwadze, że środki kontroli dostępu do nowych substancji sklasyfikowanych na mocy rozporządzeń (WE) nr 273/2004 i (WE) nr 111/2005 powinny wejść w życie jak najszybciej, aby zapobiec używaniu tych prekursorów narkotykowych do produkcji i wprowadzania do obrotu niedozwolonych środków odurzających;
F. mając na uwadze, że w unijnym planie działania na rzecz zwalczania nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i przestępczości zorganizowanej (COM(2023)0641) Komisja Europejska zobowiązała się dołożyć wszelkich starań, we współpracy z Parlamentem i Radą, aby przyspieszyć procedurę przyjmowania przyszłych aktów delegowanych określających dodatkowe substancje na mocy rozporządzeń (WE) nr 273/2004 i (WE) nr 111/2005;
1. oświadcza, że nie wyraża sprzeciwu wobec rozporządzenia delegowanego;
2. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej decyzji Radzie i Komisji.
Zmiany w Regulaminie Parlamentu dotyczące szkoleń z zapobiegania konfliktom oraz nękaniu i molestowaniu w miejscu pracy i z właściwego zarządzania biurem
146k
45k
Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie zmian w Regulaminie Parlamentu Europejskiego dotyczących szkoleń na temat zapobiegania konfliktom i molestowaniu w miejscu pracy oraz właściwego zarządzania biurem (2024/2006(REG))
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych (A9-0163/2024),
1. postanawia wprowadzić do swojego Regulaminu poniższe zmiany;
2. postanawia, że zmiany te wejdą w życie 16 lipca 2024 r.,
3. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej decyzji Radzie i Komisji tytułem informacji.
Tekst obowiązujący
Poprawka
Poprawka 1 Regulamin Parlamentu Europejskiego Artykuł 10 – ustęp 6 – akapit 2
Posłowie nie mogą być wybrani do sprawowania funkcji w Parlamencie lub w jednym z jego organów, nie mogą być wyznaczeni na sprawozdawców ani uczestniczyć w oficjalnej delegacji bądź w negocjacjach międzyinstytucjonalnych, jeżeli nie podpisali oświadczenia związanego z tym kodeksem.
Posłowie nie mogą być wybrani do sprawowania funkcji w Parlamencie lub w jednym z jego organów, nie mogą być wyznaczeni na sprawozdawców ani uczestniczyć w oficjalnej delegacji bądź w negocjacjach międzyinstytucjonalnych:
a) jeżeli nie podpisali oświadczenia, w którym zobowiązują się przestrzegać tego kodeksu, w tym ukończyć specjalistyczne szkolenie zorganizowane dla nich przez Parlament z zapobiegania konfliktom oraz nękaniu i molestowaniu w miejscu pracy i z właściwego zarządzania biurem; lub
b) jeżeli nie ukończyli specjalistycznego szkolenia, o którym mowa w lit. a), z naruszeniem terminu i warunków określonych w tym kodeksie.
Poprawki 4 i 10 Regulamin Parlamentu Europejskiego Artykuł 176 – ustęp 1 – akapit 3
Jeśli chodzi o art. 10 ust. 6 Przewodniczący może przyjąć na mocy niniejszego artykułu umotywowaną decyzję – dopiero po ustaleniu, że doszło do molestowania, zgodnie z obowiązującą wewnętrzną procedurą administracyjną dotyczącą molestowania i zapobiegania mu.
Jeżeli chodzi o art. 10 ust. 6, w odniesieniu do zakazu wszelkiego rodzaju nękania psychicznego i molestowania seksualnego, określonego akapicie pierwszym tego ustępu, Przewodniczący może przyjąć na mocy niniejszego artykułu umotywowaną decyzję dopiero po ustaleniu, że doszło do molestowania, zgodnie z obowiązującą wewnętrzną procedurą administracyjną dotyczącą molestowania i zapobiegania mu.
Poprawka 6 Regulamin Parlamentu Europejskiego Załącznik II – punkt 5
5. W stosownych przypadkach posłowie bezzwłocznie i w pełni współpracują w ramach obowiązujących procedur zarządzania sytuacjami konfliktu lub molestowania (psychologicznego lub seksualnego), włącznie z szybkim reagowaniem na wszelkie zarzuty molestowania.Posłowie powinni uczestniczyć w przeznaczonych dla nich specjalistycznych szkoleniach na temat zapobiegania konfliktom i molestowaniu w miejscu pracy oraz właściwego zarządzania biurem.
5. W stosownych przypadkach posłowie w pełni i zgodnie z procedurami ustanowionymi przez Prezydium współpracują w celu zarządzania sytuacjami konfliktu lub nękania psychicznego lub molestowania seksualnego, w tym szybko reagują na wszelkie zarzuty o nękanie lub molestowanie.
Posłowie, którzy jeszcze nie uczestniczyli w zorganizowanych dla nich przez Parlament specjalistycznych szkoleniach z zapobiegania konfliktom oraz nękaniu i molestowaniu w miejscu pracy i z właściwego zarządzania biurem, odbywają takie szkolenie.Szkolenie to odbywa się w ciągu pierwszych sześciu miesięcy kadencji posła z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków. Zaświadczenia o ukończeniu tego szkolenia przez posłów będą publikowane na stronie internetowej Parlamentu.
Sprzeciw wobec aktu delegowanego: Nowa żywność - definicja „wytworzonych nanomateriałów”
160k
50k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie rozporządzenia delegowanego Komisji z 14 marca 2024 r. zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 w sprawie nowej żywności w odniesieniu do definicji „wytworzonych nanomateriałów” (C(2024)01612 – 2024/2691(DEA))
– uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji z 14 marca 2024 r. zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 w sprawie nowej żywności w odniesieniu do definicji „wytworzonych nanomateriałów” (C(2024)01612),
– uwzględniając art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie nowej żywności, zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 258/97 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 1852/2001(1), w szczególności jego art. 31 i art. 32 ust. 6,
– uwzględniając Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004(2), w szczególności jego art. 18 ust. 3,
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności(3),
– uwzględniając unijne wykazy ustanowione rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1129/2011 z dnia 11 listopada 2011 r. zmieniającym załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 poprzez ustanowienie unijnego wykazu dodatków do żywności(4) oraz rozporządzenie Komisji (UE) nr 1130/2011 z dnia 11 listopada 2011 r. zmieniające załącznik III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w sprawie dodatków do żywności poprzez ustanowienie unijnego wykazu dodatków do żywności dopuszczonych do stosowania w dodatkach do żywności, enzymach spożywczych, środkach aromatyzujących i składnikach odżywczych(5),
– uwzględniając rozporządzenie Komisji (UE) nr 257/2010 z dnia 25 marca 2010 r. ustanawiające program ponownej oceny dopuszczonych dodatków do żywności zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w sprawie dodatków do żywności(6),
– uwzględniając art. 111 ust. 3 Regulaminu,
– uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,
A. mając na uwadze, że w art. 18 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 przewiduje się, że wszelkie składniki obecne w postaci wytworzonych nanomateriałów muszą być wyraźnie wskazane w wykazie składników w celu zagwarantowania konsumentom informacji; mając na uwadze, że w związku z tym w rozporządzeniu (UE) nr 1169/2011 „wytworzone nanomateriały” zdefiniowano zgodnie z art. 3 ust. 2 lit. f) rozporządzenia (UE) 2015/2283;
B. mając na uwadze, że art. 31 rozporządzenia (UE) 2015/2283 upoważnia Komisję do dopasowania i dostosowania – w drodze aktów delegowanych i z myślą o osiągnięciu celów tego rozporządzenia – definicji „wytworzonych nanomateriałów”, o której mowa w rozporządzeniu, do wymogów postępu technicznego i naukowego lub do definicji uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym;
C. mając na uwadze, że wyczerpujące unijne wykazy ustanowione w rozporządzeniu (UE) nr 1129/2011 i rozporządzeniu (UE) nr 1130/2011 określają dodatki do żywności, które były dopuszczone do stosowania przed wejściem w życie rozporządzenia (WE) nr 1333/2008, po dokonaniu przeglądu ich zgodności z przepisami tego rozporządzenia;
Konsekwencje definicji
D. mając na uwadze, że zawarta w rozporządzeniu delegowanym Komisji definicja „wytworzonego nanomateriału” określi, czy dany środek spożywczy należy oznaczyć wyrazem „[nano]” w wykazie składników, o czym mowa w art. 18 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011;
E. mając na uwadze, że rozporządzenie delegowane Komisji ma umożliwić rozwiązanie problemów z interpretacją wynikających z obecnej definicji przez wprowadzenie obiektywnych elementów w celu ustalenia, czy nanomateriał jest „wytworzony”, czy też nie, np. przez zastąpienie sformułowania „celowo wytworzony [materiał]” terminem „wytworzony”;
F. mając na uwadze, że rozporządzenie delegowane Komisji wyklucza uznanie za nanomateriały w żywności cząstek niebędących w stanie stałym, takich jak micele, liposomy lub kropelki w nanoskali znajdujące się w emulsjach, oraz składników zawierających mniej niż 50 % cząstek mniejszych niż 100 nm;
G. mając na uwadze, że proponowana domyślna wartość progowa wynosząca 50 % lub więcej cząstek w nanoskali jest arbitralna i oferuje niższy poziom ochrony niż interpretacja definicji zawartej w rozporządzeniu (UE) 2015/2283 przedstawiona przez niektóre państwa członkowskie, na przykład Francję; mając na uwadze, że w rozporządzeniu tym nie uwzględniono wartości progowej rozkładu wielkości cząstek mniejszych niż 100 nm;
H. mając na uwadze, że proponowana definicja potencjalnie wykluczałaby z zakresu stosowania rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 wiele nanosubstancji, które w związku z tym nie podlegałyby obowiązkowi oznaczania wyrazem „[nano]”; mając na uwadze, że w pkt 3 uzasadnienia Komisja wskazuje, że „liczba materiałów stosowanych w żywności, które mogą zawierać pewien ułamek nanocząstek, jest ograniczona, a większość z tych materiałów, jeśli nie wszystkie, nie jest nowa” oraz że „[p]otencjalny wpływ niniejszego aktu delegowanego będzie zatem dotyczył jedynie bardzo ograniczonej liczby materiałów”;
I. mając na uwadze, że obecnie to właśnie dodatki do żywności mogą się znajdować w żywności jako nanomateriały; mając na uwadze, że francuska Agencja ds. Bezpieczeństwa Sanitarnego Żywności, Środowiska i Pracy (ANSES) wymieniła 37 nanosubstancji wykorzystywanych w ponad 900 produktach spożywczych(7); mając na uwadze, że badania przeprowadzone przez organizacje konsumenckie i organizacje pozarządowe (Agir pour l’Environnement(8), Que Choisir(9), 60 Millions de consommateurs(10) i AVICENN(11) we Francji, Foodwatch(12) i Bund(13) w Niemczech, Testachats(14) w Belgii, Altroconsumo(15) we Włoszech i OCU w Hiszpanii(16)) wielokrotnie wykazały obecność dodatków do żywności zawierających znaczny odsetek nanocząstek, na przykład tlenek żelaza (E172) stosowany jako barwnik spożywczy w przetworach mlecznych, wypiekach i niektórych śniadaniowych przetworach zbożowych może zawierać nanocząstki poniżej progu 50 %; mając na uwadze, że pokazuje to, że brak odpowiedniego oznaczania niektórych składników żywności wyrazem „[nano]” wynika przede wszystkim z braku egzekwowania obowiązujących przepisów, a w dużo mniejszym stopniu – z problemów z interpretacją;
J. mając na uwadze, że badanie z 2020 r. zlecone przez Europejską Agencję Chemikaliów wykazało, że obywatele domagają się lepszego oznaczania produktów codziennego użytku zawierających nanomateriały(17);
Sprzeczności z zaleceniami i nowymi postępami naukowymi
K. mając na uwadze, że w rezolucji z 12 marca 2014 r. w sprawie rozporządzenia delegowanego Komisji z dnia 12 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności w odniesieniu do definicji „wytworzonych nanomateriałów”(18) Parlament Europejski wyraził sprzeciw wobec bardzo podobnej definicji, wskazującej taki sam próg 50 %, która wyklucza wszystkie dodatki do żywności, gdyż uznał, że definicja ta „narusza główny cel dyrektywy, jakim jest dążenie do wysokiego poziomu ochrony zdrowia i interesów konsumentów przez zapewnienie konsumentom końcowym podstawy do dokonywania świadomych wyborów”; mając na uwadze, że Parlament Europejski wezwał Komisję do przedłożenia nowego aktu delegowanego, w którym uwzględni jego stanowisko;
L. mając na uwadze, że w rezolucji z 8 października 2020 r. w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik do rozporządzenia (UE) nr 231/2012 ustanawiającego specyfikacje dla dodatków do żywności wymienionych w załącznikach II i III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w odniesieniu do specyfikacji dla ditlenku tytanu (E 171)(19) Parlament Europejski wyraził sprzeciw wobec projektu rozporządzenia Komisji, w którym zezwolono na partie ditlenku tytanu (E171) o jakości spożywczej zawierające mniej niż 50 % cząstek mniejszych niż 100 nm;
M. mając na uwadze, że Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności zalecił(20), aby ze względu na obecne wątpliwości związane z bezpieczeństwem rozważyć możliwość przyjęcia niższego progu liczby nanocząstek do zastosowań związanych z żywnością, np. 10 % zamiast proponowanego obecnie w zaleceniu progu 50 %;
N. mając na uwadze, że w trakcie konsultacji przeprowadzonych przez Komisję organizacje naukowe, organy publiczne, pozarządowe organizacje konsumenckie i ekologiczne oraz związki zawodowe opowiedziały się za przyjęciem definicji, która obejmowałaby wszystkie materiały, niezależnie od tego, czy są one wytworzone, powstałe przypadkowo czy naturalne, oraz domyślnej wartości progowej wynoszącej co najmniej 10 % cząstek w liczbowym rozkładzie wielkości;
O. mając na uwadze, że od 2014 r. nowe postępy naukowe i wiedza potwierdzają, że nanomateriały mogą przenikać bariery fizjologiczne i często są bardziej niebezpieczne niż substancje w mikro- lub makrostanach(21);
P. mając na uwadze, że w kwietniu 2023 r. ANSES opublikowała szczegółowe sprawozdanie(22), w którym stwierdziła, że definicja nanomateriałów zawarta w zaleceniu Komisji z 10 czerwca 2022 r.(23), służąca za podstawę przeglądu definicji „wytworzonych nanomateriałów” zawartej w rozporządzeniu (UE) 2015/2283, w rozporządzeniach sektorowych, zwłaszcza w odniesieniu do żywności, byłaby szkodliwa w odniesieniu do zapobiegania zagrożeniom dla zdrowia i środowiska; mając na uwadze, że ANSES podkreśliła, że próg liczby nanocząstek wynoszący 50 % zawarty w horyzontalnej definicji „[nano]” nie opiera się na solidnych argumentach naukowych, i zaleciła ustalenie niższej wartości dla tego progu;
Q. mając na uwadze, że wykrycie nanoskładników żywności w oparciu o próg liczby nanocząstek wynoszący 10 % jest wykonalne, ponieważ jest to wartość graniczna stosowana obecnie przez francuską dyrekcję generalną ds. konkurencji, konsumentów i zwalczania nadużyć w jej działaniach kontrolnych(24);
Zasada ostrożności
R. mając na uwadze, że w art. 191 ust. 2 TFUE uznano zasadę ostrożności za jedną z podstawowych zasad Unii;
S. mając na uwadze, że art. 168 ust. 1 TFUE stanowi, że przy „określaniu i urzeczywistnianiu wszystkich polityk i działań Unii zapewnia się wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego”;
1. wyraża sprzeciw wobec rozporządzenia delegowanego Komisji;
2. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Komisji i do powiadomienia jej, że rozporządzenie delegowane nie może wejść w życie;
3. uważa, że rozporządzenie delegowane Komisji jest niezgodne z celem i treścią rozporządzenia (UE) 2015/2283 oraz że wykracza poza uprawnienia delegowane powierzone Komisji w art. 31 tego rozporządzenia;
4. ubolewa, że proponowany próg wynoszący 50 % nie uwzględnia postępu naukowo-technicznego;
5. wzywa Komisję do zastosowania zasady ostrożności, do zagwarantowania bezpieczeństwa konsumentów i udzielania im informacji oraz do uwzględnienia podejścia „Jedno zdrowie”;
6. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
Opinia ANSES (2023): „Definition of nanomaterials: analysis, challenges and controversies” [Definicja nanomateriałów: analiza, wyzwania i kontrowersje], https://www.anses.fr/en/system/files/AP2018SA0168RaEN.pdf.
ANSES (2020): Nanomatériaux dans les produits destinés à l’alimentation. Rapport d’expertise collective [Nanomateriały w produktach spożywczych. Zbiorowe sprawozdanie specjalistyczne], https://www.anses.fr/fr/system/files/ERCA2016SA0226Ra.pdf (p. 86).
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej, zmieniającego rozporządzenie (UE) 2021/1153 i rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1315/2013 (COM(2021)0812 – C9-0472/2021 – 2021/0420(COD))
(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi i Radzie (COM(2021)0812) oraz zmieniony wniosek (COM(2022)0384),
– uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 172 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9-0472/2021),
– uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając uzasadnioną opinię przedstawioną – na mocy Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności – przez Senat Francji, w której stwierdzono, że projekt aktu ustawodawczego nie jest zgodny z zasadą pomocniczości,
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 25 października 2021 r.(1),
– uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 11 października 2022 r. (2),
– uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 9 lutego 2024 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając art. 59 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A9-0147/2023),
1. przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;
2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;
3. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 24 kwietnia 2024 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/... w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej, zmieniającego rozporządzenia (UE) 2021/1153 i (UE) nr 913/2010 oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1315/2013
(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2024/1679.)
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/1020 i dyrektywę (UE) 2019/904 oraz uchylającego dyrektywę 94/62/WE (COM(2022)0677 – C9-0400/2022 – 2022/0396(COD))
(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2022)0677),
– uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9‑0400/2022),
– uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 27 kwietnia 2023 r.(1),
– uwzględniając uzasadnione opinie przedstawione przez Senat Francji i Senat Włoch zgodnie z protokołem nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności, stwierdzające, że projekt aktu ustawodawczego nie jest zgodny z zasadą pomocniczości,
– uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 15 marca 2024 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając art. 59 Regulaminu,
– uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisję Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz Komisję Rolnictwa,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A9‑0319/2023),
1. przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu(2);
2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;
3. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 24 kwietnia 2024 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/... w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/1020 i dyrektywę (UE) 2019/904 oraz uchylające dyrektywę 94/62/WE(3)
P9_TC1-COD(2022)0396
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(4),
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą(5),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Produkty wymagają odpowiednich opakowań, które zabezpieczają je i ułatwiają ich transport z miejsca, w którym mają być wytwarzane do miejsca ich użytkowania lub konsumpcji. Zapobieganie powstawaniu barier na wewnętrznym rynku opakowań ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania wewnętrznego rynku produktów. Rozdrobnione przepisy i niejasne wymogi powodują niepewność i dodatkowe koszty dla podmiotów gospodarczych.
(2) Ponadto do produkcji opakowań wykorzystuje się duże ilości surowców pierwotnych – 40 % tworzyw sztucznych i 50 % papieru w Unii wykorzystuje się do produkcji opakowań – i stanowią one 36 % stałych odpadów komunalnych. Duże i stale rosnące ilości wytwarzanych opakowań, jak również niewielki stopień ich ponownego użycia i zbierania oraz niedostateczny recykling, stanowią istotne przeszkody dla osiągnięcia niskoemisyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym. ▌W niniejszym rozporządzeniu należy zatem ustanowić przepisy obejmujące cały cykl życia opakowań, które to przepisy przyczynią się do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego dzięki ujednoliceniu środków krajowych, a jednocześnie będą zapobiegały negatywnemu wpływowi opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko i zdrowie ludzi oraz ograniczały ten wpływ. Przez określenie środków zgodnych z hierarchią postępowania z odpadami niniejsze rozporządzenie powinno przyczynić się do przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym.
(3) W dyrektywie 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady(6) ustanowiono dotyczące opakowań wymogi wobec państw członkowskich, takie jak zasadnicze wymogi dotyczące składu opakowań oraz właściwości decydujących o ich zdatności do wielokrotnego użytku lub odzysku, a także określono wielkości docelowe dla odzysku i recyklingu.
(4) W swojej ocenie adekwatności z 2014 r. dotyczącej dyrektywy 94/62/WE Komisja zaleciła dostosowanie do wymogów zasadniczych ▌ , które uznano za jedno z kluczowych narzędzi umożliwiających osiągnięcie lepszej efektywności środowiskowej opakowań, tak by były „bardziej konkretne i łatwiejsze do wyegzekwowania”, a także by je wzmocnić.
(5) Zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem określonym w komunikacie Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r., nowy Plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy określony w komunikacie Komisji z dnia 11 marca 2020 r. zobowiązuje do zaostrzenia wymogów zasadniczych dotyczących opakowań, tak aby do 2030 r. wszystkie opakowania były zdatne do ponownego użycia lub recyklingu, oraz do rozważenia innych środków mających na celu ograniczenie (nadmiernego) stosowania opakowań i odpadów opakowaniowych, propagowanie projektowania z myślą o ponownym użyciu opakowań i ich zdatności do recyklingu, zmniejszenie złożoności materiałów opakowaniowych oraz wprowadzenie wymogów dotyczących zawartości materiałów pochodzących z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych. Podkreśla również konieczność ograniczenia marnotrawienia żywności. Komisja zobowiązuje się do oceny możliwości wprowadzenia ogólnounijnego etykietowania, które ułatwiłoby prawidłową selekcję odpadów opakowaniowych u źródła.
(6) Opakowania z tworzyw sztucznych są najbardziej wysokoemisyjnym materiałem, a pod względem zużycia paliw kopalnych recykling odpadów z tworzyw sztucznych jest około pięć razy korzystniejszy niż spalanie z odzyskiem energii. Zgodnie z założeniami Europejskiej strategii na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym określonej w komunikacie Komisji z dnia 16 stycznia 2018 r., w Planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym zobowiązano się do zwiększenia wykorzystania tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu i przyczynienia się do bardziej zrównoważonego stosowania tworzyw sztucznych. Budżet Unii i system zasobów własnych przyczyniają się do zmniejszenia zanieczyszczenia odpadami opakowaniowymi z tworzyw sztucznych. Od 1 stycznia 2021 r. decyzją Rady (UE, Euratom) 2020/2053(7) wprowadzono krajowy wkład, który jest proporcjonalny do ilości odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, które nie są poddawane recyklingowi w poszczególnych państwach członkowskich. Ten rodzaj zasobów własnych to jedna z zachęt do zmniejszenia zużycia produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz wspierania recyklingu i gospodarki o obiegu zamkniętym.
(7) W swoich konkluzjach z 11 grudnia 2020 r. pt. „Ku ekologicznej odbudowie opartej na obiegu zamkniętym” Rada podkreśliła, że przegląd dyrektywy 94/62/WE powinien doprowadzić do aktualizacji i przyjęcia bardziej konkretnych, skuteczniejszych i łatwiejszych do wdrożenia przepisów wspierających zrównoważone opakowania na rynku wewnętrznym i ograniczających złożoność opakowań, tak by propagować rozwiązania wykonalne z ekonomicznego punktu widzenia, zwiększyć zdatność opakowań do ponownego użycia i recyklingu, jak również ograniczyć do minimum obecność substancji potencjalnie niebezpiecznych w materiałach opakowaniowych, szczególnie w materiałach opakowaniowych żywności, oraz zapewnić etykietowanie opakowań w sposób łatwy do zrozumienia, by informować konsumentów o zdatności danego opakowania do recyklingu oraz o tym, gdzie wyrzucać odpady opakowaniowe, by ułatwić ▌ recykling.
(8) W rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie nowego Planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym(8) podkreślono cel, jakim jest stworzenie możliwości ponownego użycia lub recyklingu wszystkich opakowań w rentowny sposób do 2030 r. i wezwano Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego obejmującego środki i cele w zakresie ograniczenia ilości odpadów oraz ambitne podstawowe wymogi w dyrektywie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, aby ograniczyć zbyt duże opakowania, w tym w handlu elektronicznym, poprawić zdatność do recyklingu i zmniejszyć złożoność opakowań, zwiększyć zawartość materiałów pochodzących z recyklingu, wycofać niebezpieczne i szkodliwe substancje oraz propagować ponowne użycie.
(9) Niniejsze rozporządzenie stanowi uzupełnienie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/...(9)(10), zgodnie z którym opakowanie nie jest uznawane za konkretną kategorię produktu. Należy jednak przypomnieć, że w aktach delegowanych przyjętych na podstawie rozporządzenia (UE) 2024/…(11) można ustanowić dodatkowe lub bardziej szczegółowe wymogi dotyczące opakowań określonych produktów, w szczególności w odniesieniu do minimalizacji opakowań w przypadku, gdy projektowanie lub przeprojektowanie produktów może prowadzić do uzyskania opakowań o mniejszym wpływie na środowisko.
(10) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do wszystkich opakowań wprowadzanych do obrotu w Unii oraz do wszystkich odpadów opakowaniowych, niezależnie od rodzaju opakowania lub zastosowanego materiału. Mając na względzie zapewnienie jasności prawa, należy przeredagować definicję opakowań zawartą w dyrektywie 94/62/WE, nie zmieniając jej meritum. Opakowanie handlowe, opakowanie zbiorcze i opakowanie transportowe powinny być zdefiniowane oddzielnie, aby uniknąć powielania terminologii. W związku z tym opakowanie handlowe stanowi opakowanie bezpośrednie, opakowanie zbiorcze – opakowanie drugorzędne, a opakowanie transportowe – opakowanie trzeciorzędne.
(11) Kubków, pojemników na żywność, torebek na kanapki lub innych wyrobów, które mogą spełniać funkcję opakowania, nie należy uznawać za opakowania, w przypadku gdy zostały one zaprojektowane w taki sposób, by były sprzedawane puste przez dystrybutora końcowego i są do tego przeznaczone. Tego rodzaju wyroby należy uznawać za opakowanie wyłącznie w przypadkach, gdy zostały zaprojektowane w taki sposób i są przeznaczone do tego, by zawartość była w nich umieszczana w punkcie sprzedaży – wówczas są one uznawane za „opakowanie usługowe” – lub gdy są sprzedawane przez dystrybutora końcowego z zawartością w postaci żywności i napojów, o ile pełnią funkcję opakowania.
(12) Definicja opakowania dla produkcji podstawowej nie powinna prowadzić do rozszerzenia zakresu produktów uznawanych za opakowania w rozumieniu niniejszego rozporządzenia. Wprowadzenie tej definicji i jej zastosowanie w definicji „producenta” gwarantuje, że za producenta w rozumieniu niniejszego rozporządzenia uznaje się osobę prawną lub fizyczną udostępniającą ten rodzaj opakowań po raz pierwszy, a nie przedsiębiorstwa sektora pierwotnego (np. rolników) stosujące tego rodzaju opakowania.
(13) Wyrobu, który stanowi integralną część produktu, oraz jest niezbędny do przechowywania, ochrony lub konserwacji tego produktu przez cały jego cykl żywotności oraz w przypadku, gdy wszystkie elementy tego wyrobu przeznaczone są do użycia, spożycia lub unieszkodliwienia naraz, nie należy uznawać za opakowanie, jako że jego funkcjonalność jest nieodłącznie związana z tym, że stanowi on część produktu. W kontekście zachowań konsumentów w zakresie unieszkodliwiania torebek na herbatę i kawę, jak również jednoporcjowych opakowań z kawą lub herbatą, które w praktyce są unieszkodliwiane razem z pozostałościami produktu, co prowadzi do zanieczyszczenia strumieni kompostowania i recyklingu, te konkretne wyroby należy jednak traktować jak opakowania. Takie podejście jest zgodne z celem dotyczącym zwiększenia selektywnej zbiórki bioodpadów zgodnie z wymogami art. 22 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE(12) i zapewnia spójność w odniesieniu do zobowiązań finansowych i operacyjnych. Farby, atramenty, werniksy, lakiery i spoiwa umieszczone bezpośrednio na produkcie nie powinny być objęte zakresem definicji opakowania. Jednak etykiety zawieszone bezpośrednio lub umieszczone na produkcie, w tym przylepne etykiety umieszczone na owocach i warzywach, są objęte definicją opakowania, ponieważ spoiwem jest klej, a nie etykieta. Ponadto, jeżeli dany materiał tworzący jednostkę opakowania stanowi jedynie nieznaczną część tej jednostki opakowania i w żadnym wypadku nie więcej niż 5 % jego masy całkowitej, takiej jednostki opakowania nie należy uznawać za opakowanie kompozytowe. W niniejszym rozporządzeniu definicja opakowań kompozytowych nie powinna wyłączać opakowań jednorazowego użytku częściowo wykonanych z tworzyw sztucznych, niezależnie od wartości progowej, z wymogów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904(13) w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.
(14) Opakowania należy wprowadzać do obrotu wyłącznie wówczas, gdy spełniają wymogi w zakresie zrównoważoności i etykietowania ustanowione w niniejszym rozporządzeniu. Należy uznać, że wprowadzenie do obrotu ma miejsce, gdy opakowanie zostaje po raz pierwszy udostępnione na rynku unijnym, dostarczone przez wytwórcę lub importera do celów dystrybucji, konsumpcji lub wykorzystania w ramach działalności handlowej, za opłatą lub nieodpłatnie. W związku z tym opakowania wprowadzone do obrotu w Unii przed datą rozpoczęcia stosowania odpowiednich wymogów oraz znajdujące się w magazynach dystrybutorów, w tym detalistów i hurtowników, nie powinny musieć spełniać tych wymogów.
(15) Zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami określoną w ▌ dyrektywie 2008/98/WE oraz ▌ z myśleniem w kategoriach cyklu życia produktu zorientowanym na uzyskanie najlepszego ogólnego wyniku dla środowiska, środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć na celu zmniejszenie ilości opakowań wprowadzanych do obrotu pod względem ich objętości i masy oraz zapobieganie wytwarzaniu odpadów opakowaniowych, zwłaszcza poprzez minimalizację opakowań, unikanie opakowań w przypadku gdy nie są one potrzebne oraz zwiększenie ponownego użycia opakowań. Ponadto środki te mają na celu zwiększenie wykorzystania materiałów z recyklingu w opakowaniach, szczególnie w opakowaniach z tworzyw sztucznych, w przypadku których wykorzystanie materiałów z recyklingu jest bardzo niskie, przez rozbudowanie systemów wysokiej jakości recyklingu, a tym samym podwyższenie współczynników recyklingu dla wszystkich opakowań i poprawienie jakości powstałych surowców wtórnych, przy jednoczesnym ograniczeniu innych form odzysku i trwałego składowania.
(16) Zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, w której składowanie odpadów na składowiskach jest najmniej preferowanym rozwiązaniem, środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny służyć zmniejszeniu ilości składowanych odpadów opakowaniowych.
(17) Opakowania powinny być projektowane, wytwarzane i wprowadzane do obrotu w sposób umożliwiający ich ponowne użycie jak najwięcej razy lub poddanie wysokiej jakości recyklingowi oraz minimalizujący ich wpływ na środowisko w całym cyklu życia opakowań i produktów, dla których zostały one zaprojektowane. Komisji należy powierzyć uprawnienia do przyjmowania zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) aktów delegowanych uzupełniających niniejsze rozporządzenie przez określenie minimalnej liczby rotacji opakowań wielokrotnego użytku w poszczególnych kategoriach opakowań.
(18) Zgodnie z celami określonymi w Planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym i w komunikacie Komisji z dnia 14 października 2020 r. pt. „Strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności na rzecz nietoksycznego środowiska” („Strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności”) oraz w celu zapewnienia należytego zarządzania chemikaliami w trakcie ich cyklu życia oraz przejścia na nietoksyczną gospodarkę o obiegu zamkniętym, a także mając na uwadze znaczenie opakowań w życiu codziennym, konieczne jest uwzględnienie w niniejszym rozporządzeniu wpływu opakowań na zdrowie ludzi, środowisko oraz na szeroko pojęty zrównoważony charakter, w tym na obieg zamknięty, wynikający z obecności substancji potencjalnie niebezpiecznych w całym cyklu życia opakowań, od produkcji po użytkowanie i koniec przydatności do użycia, w tym w ▌ gospodarowaniu odpadami.
(19) Biorąc pod uwagę postęp naukowo-techniczny, opakowania powinny być projektowane i wytwarzane w taki sposób, aby ograniczyć obecność w ich składzie niektórych metali ciężkich i innych substancji potencjalnie niebezpiecznych. Jak stwierdzono w Strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności, należy minimalizować stosowanie substancji potencjalnie niebezpiecznych i w miarę możliwości zastępować je, stopniowo wycofując najbardziej szkodliwe substancje w odniesieniu do innych niż nieodzowne zastosowań społecznych, w szczególności w produktach konsumpcyjnych. W związku z tym należy minimalizować stosowanie substancji potencjalnie niebezpiecznych jako składników materiału opakowaniowego lub którejkolwiek z części składowych opakowania w celu zapewnienia, aby opakowania oraz materiały uzyskane w wyniku recyklingu opakowań nie miały żadnego negatywnego wpływu na zdrowie ludzi lub środowisko przez cały cykl życia opakowań.
(20) Substancje per- i polifluoroalkilowe (PFAS) to grupa tysięcy syntetycznych chemikaliów, które są powszechnie wykorzystywane w Unii i na całym świecie i mają szeroki zakres zastosowań. Materiały i opakowania przeznaczone do kontaktu z żywnością są jednym z najistotniejszych sektorów pod względem wielkości obrotu PFAS. Wszystkie PFAS objęte zakresem niniejszego rozporządzenia są albo same w sobie bardzo trwałe, albo ulegają rozkładowi na bardzo trwałe PFAS w środowisku. Analizując w szczególności uznane za najbardziej niepokojące skutki dla zdrowia ludzkiego wynikające z długotrwałej ekspozycji ludzi, tj. rakotwórczość, mutagenność, szkodliwy wpływ na rozrodczość, w tym na laktację lub poprzez laktację, oraz działanie toksyczne na narządy docelowe, duża liczba PFAS jest klasyfikowana w odniesieniu do co najmniej jednego z tych pięciu skutków. W związku z właściwościami fizycznymi PFAS, w szczególności trwałością oraz ze zidentyfikowanym wpływem niektórych PFAS na zdrowie, PFAS stanowią zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzkiego.
(21) PFAS w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością będą nieuchronnie prowadzić do ekspozycji ludzi. Ze względu na fakt, że zagrożenia związane z PFAS nie mają charakteru progowego, ekspozycja na PFAS z materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością stanowi niedopuszczalne ryzyko dla zdrowia ludzkiego. Należy zatem ograniczyć stosowanie PFAS w opakowaniach przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Aby uniknąć pokrywania się z ograniczeniami dotyczącymi stosowania PFAS określonymi w innych aktach prawnych Unii, Komisja powinna przeprowadzić ocenę dotyczącą potrzeby zmiany lub uchylenia tego ograniczenia.
(22) Bisfenol A (BPA) to związek chemiczny stosowany do produkcji materiałów mających kontakt z żywnością, takich jak naczynia kuchenne wielokrotnego użytku z tworzyw sztucznych czy wewnętrzne powłoki puszek, i służy głównie za warstwę ochronną. Zgodnie z oceną opublikowaną w 2023 r. przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ekspozycja na BPA, która może mieć miejsce w wyniku przeniknięcia tej substancji do żywności i napojów a następnie spożycia przez konsumentów, może stanowić dla konsumentów ryzyko o niskim poziomie.
(23) Biorąc pod uwagę trwającą procedurę dotyczącą bisfenolu A (BPA), zgodnie z uprawnieniami przyznanymi Komisji na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1935/2004Parlamentu Europejskiego i Rady(14) w sprawie materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, ograniczenie stosowania BPA będzie miało zastosowanie między innymi do wszystkich opakowań żywności. Oczekuje się, że proponowane ograniczenie zostanie przyjęte przed końcem 2024 r., a ogólny okres przejściowy będzie wynosić 18 miesięcy.
(24) Zgodnie z planem działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby, przedstawionym w komunikacie Komisji z dnia 12 maja 2021 r., unijna polityka powinna opierać się na zasadach działania zapobiegawczego u źródła. W Strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności Komisja podkreśliła, że należy wzmocnić rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 (15) i (WE) nr 1272/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady(16) leżące u podstaw unijnych uregulowań dotyczących chemikaliów oraz uzupełnić je spójnymi podejściami do oceny chemikaliów i zarządzania nimi w obowiązujących przepisach sektorowych. Ilości substancji w opakowaniach i częściach składowych opakowań są zatem ograniczone u źródła i podlegają przede wszystkim rozporządzeniu (WE) nr 1907/2006 zgodnie z przepisami i procedurami ustanowionymi w jego tytule VIII w celu ochrony zdrowia ludzi i środowiska na wszystkich etapach cyklu życia substancji, w tym na etapie odpadu. W związku z tym należy przypomnieć, że ▌ rozporządzenie to ma zastosowanie w przypadku przyjmowania lub zmiany ograniczeń dotyczących substancji wytwarzanych na potrzeby stosowania lub stosowanych w produkcji opakowań lub części składowych opakowań, a także wprowadzania do obrotu substancji obecnych w opakowaniach lub częściach składowych opakowań.
W odniesieniu do opakowań objętych zakresem rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 należy przypomnieć, że rozporządzenie to stosuje się w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów pakowanej żywności. Możliwe jest, że substancje obecne w opakowaniach, częściach składowych opakowań i odpadach opakowaniowych podlegają również ograniczeniom wynikającym z innych aktów prawnych Unii, takich jak ograniczenia i zakazy dotyczące trwałych zanieczyszczeń organicznych ustanowione na podstawie rozporządzenia (UE) 2019/1021Parlamentu Europejskiego i Rady(17).
(25) Oprócz ograniczeń określonych w załączniku XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 oraz ▌mających zastosowanie w odniesieniu do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, oraz ograniczeń określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1935/2004 należy, w celu zachowania spójności, utrzymać obowiązujące ograniczenia dotyczące obecności ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach lub częściach składowych opakowań.
(26) Odstępstwa dotyczące poziomów stężenia ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego obecnych w opakowaniach lub częściach składowych opakowań ustanowiono w decyzji Komisji 2001/171/WE(18) i decyzji Komisji 2009/292/WE(19) przyjętych na podstawie dyrektywy 94/62/WE i należy je utrzymać również w niniejszym rozporządzeniu. W celu zmiany lub uchylenia tych odstępstw ▌lub obniżenia dopuszczalnej wartości stężenia tych metali w niniejszym rozporządzeniu z myślą o dostosowaniu tych wartości do postępu naukowo-technicznego, należy jednak przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE. Na podstawie „Strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności” ta sama wartość dopuszczalna dla substancji niebezpiecznych ma co do zasady mieć zastosowanie do surowców pierwotnych i materiałów pochodzących z recyklingu. Mogą jednak zaistnieć wyjątkowe okoliczności, w których konieczne może być odstępstwo od tej zasady. W takich przypadkach inna wartość dopuszczalna dla materiału pochodzącego z recyklingu w porównaniu z surowcami pierwotnymi powinna być uzasadniana na podstawie analizy poszczególnych przypadków. Zmieniając obecne odstępstwa dotyczące poziomów stężenia ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego, Komisja powinna uwzględniać tę zasadę.
(27) Bez uszczerbku dla ograniczeń dotyczących PFAS niniejsze rozporządzenie nie powinno umożliwiać ograniczania stosowania substancji z powodów bezpieczeństwa chemicznego lub bezpieczeństwa żywności, chyba że występuje niedopuszczalne ryzyko dla zdrowia ludzkiego lub środowiska, co obejmuje m.in. ograniczenia dotyczące ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego, które zostały już ustanowione na podstawie dyrektywy 94/62/WE i które powinny być nadal uwzględniane w niniejszym rozporządzeniu, biorąc pod uwagę, że ograniczenia te są uwzględnione w innych aktach prawnych Unii. Niniejsze rozporządzenie powinno jednak również umożliwiać ograniczenie – głównie z powodów innych niż bezpieczeństwo chemiczne lub bezpieczeństwo żywności – stosowania substancji, które są obecne w opakowaniach i częściach składowych opakowań lub są wykorzystywane w procesach ich wytwarzania i negatywnie wpływają na zrównoważoność opakowań, w szczególności w odniesieniu do ich obiegu zamkniętego, zwłaszcza do procesów ponownego użycia lub recyklingu.
(28) Projektowanie opakowań z myślą o ich recyklingu, gdy staną się odpadami opakowaniowymi, jest jednym z najwydajniejszych środków poprawy ▌ obiegu zamkniętego opakowań, podniesienia współczynników recyklingu opakowań oraz wykorzystania w opakowaniach materiałów z recyklingu. Kryteria projektowania opakowań z myślą o recyklingu zostały ustanowione w odniesieniu do szeregu formatów opakowań w ramach dobrowolnych programów branżowych lub przez niektóre państwa członkowskie, które ustanowiły je w celu modulacji opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Aby zapobiegać powstawaniu barier na rynku wewnętrznym i zapewnić równe warunki działania podmiotom w przedmiotowej branży, a także mając na celu propagowanie zrównoważonego charakteru opakowań, ważne jest ustanowienie obowiązkowych wymogów dotyczących zdatności opakowań do recyklingu przez zharmonizowanie na poziomie Unii kryteriów i metodyki oceny zdatności opakowań do recyklingu z wykorzystaniem metody projektowania z myślą o recyklingu. Aby osiągnąć cel określony w Planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym, zgodnie z którym do 2030 r. wszystkie opakowania powinny być zdatne do recyklingu ▌ w opłacalny sposób, opakowania zdatne do recyklingu powinny być projektowane z myślą o recyklingu materiałów, a klasy efektywności recyklingu opakowań należy ustanowić na podstawie kryteriów projektowania z myślą o recyklingu w odniesieniu do kategorii opakowań wymienionych w załączniku II i wyrażonych w klasach A, B lub C, tak aby opakowania można było uznać za zdatne do recyklingu i w związku z tym zezwolić na wprowadzenie ich do obrotu. Jeżeli opakowania klasyfikują się poniżej klasy C, należy je uznać za technicznie niezdatne do recyklingu, a ich wprowadzanie do obrotu powinno zostać ograniczone. Opakowania będą musiały jednak spełniać te kryteria dopiero od 1 stycznia 2030 r., aby dać podmiotom gospodarczym wystarczającą ilość czasu na dostosowanie się. Od dnia 1 stycznia 2038 r. opakowania powinny być zgodne z klasą B, aby mogły zostać wprowadzone do obrotu.
(29) Zgodnie z definicją zawartą w niniejszym rozporządzeniu recykling materiałów powinien uzupełniać definicje recyklingu i odzysku materiałów zawarte w dyrektywie 2008/98/WE. Recykling materiałów utrzymuje zasoby w obiegu w obrębie gospodarki materiałowej i w związku z tym nie powinien obejmować biologicznego przetwarzania odpadów. Definicja recyklingu materiałów nie powinna mieć wpływu na obliczanie celów w zakresie recyklingu określonych dla państw członkowskich na podstawie niniejszego rozporządzenia. Cele te i ich obliczanie opierają się na definicji „recyklingu” na podstawie dyrektywy 2008/98/WE.
(30) Wysokiej jakości recykling oznacza, że materiały pochodzące z recyklingu, w oparciu o ich zachowane właściwości techniczne, mają równoważną lub wyższą jakość w porównaniu z materiałem oryginalnym i mogą być wykorzystywane jako substytut surowców pierwotnych do opakowań lub podobnych zastosowań. Materiał pochodzący z recyklingu może być poddawany recyklingowi wielokrotnie. Aby umożliwić produkcję wysokiej jakości surowców pochodzących z recyklingu, kluczowe znaczenie ma zbieranie odpowiednio posortowanych odpadów opakowaniowych. Różnica między recyklingiem materiałów a recyklingiem wysokiej jakości polega na tym, że w ramach recyklingu materiałów materiały opakowaniowe przetwarzane są na materiały, podczas gdy w ramach wysokiej jakości recyklingu opakowania przetwarzane są na materiały o takiej jakości, że można je wykorzystać jako opakowania o tej samej klasie jakości lub do innych zastosowań, w których zachowana jest jakość materiału pochodzącego z recyklingu.
(31) Ponieważ ocena spełnienia kryteriów projektowania z myślą o recyklingu sama w sobie nie gwarantuje, że opakowania będą w praktyce poddawane recyklingowi, konieczne jest ustanowienie jednolitej metodyki i mechanizmu łańcucha kontroli pochodzenia zapewniającegofaktyczny recykling odpadów opakowaniowych na dużą skalę, który to mechanizm opierałby się na najnowocześniejszej selektywnej zbiórce oraz ustalonych i sprawdzonych w warunkach operacyjnych procesach sortowania i recyklingu. W związku z tym od 2035 r. należy przeprowadzać nową ocenę w oparciu o ilość (masę) faktycznie poddanego recyklingowi materiału z każdej kategorii opakowań zgodnie z metodyką i progami określonymi na podstawie art. 6. Progi dla recyklingu na dużą skalę należy określać z uwzględnieniem celu dotyczącego materiałów poddanych recyklingowi w skali rocznej określonego w niniejszym rozporządzeniu. Przewiduje się, że w 2030 r. państwa członkowskie przedstawią już Komisji pierwsze dane dotyczące ilości odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi według kategorii opakowań zgodnie z obowiązkami określonymi w art. 56 ust. 2 lit. c) oraz art. 56 ust. 4 w celu ich monitorowania. Producenci – w przypadku indywidualnego wypełniania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta – organizacje ds. odpowiedzialności producenta, którym powierzono wykonywanie tych obowiązków lub – w przypadku gdy za organizację gospodarowania odpadami opakowaniowymi odpowiedzialne są organy publiczne – operatorzy gospodarujący odpadami opakowaniowymi powinni dopilnować, by odpady opakowaniowe były selektywnie zbierane i sortowane, a materiał z nich był poddawany recyklingowi w zainstalowanej infrastrukturze, z wykorzystaniem ustalonych procesów zachodzących w sprawdzonych warunkach operacyjnych, a także powinni dostarczyć wytwórcy całą dokumentację techniczną zapewniającą recykling opakowań na dużą skalę.
(32) W celu ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących projektowania opakowań z myślą o zapewnieniu ich zdatności do recyklingu należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE w celu określenia szczegółowych kryteriów projektowania opakowań z myślą o recyklingu w podziale na kategorie opakowań. Komisja powinna być również uprawniona do przyjmowania aktów wykonawczych w celu oceny, czy opakowanie jest poddawane recyklingowi na dużą skalę, w tym w odniesieniu do kategorii opakowań niewymienionych w niniejszym rozporządzeniu. ▌
(33) Aby pobudzić innowacje w dziedzinie opakowań, w przypadku opakowań, które posiadają innowacyjne cechy skutkujące znaczną poprawą podstawowej funkcji opakowania i które przynoszą wyraźne korzyści dla środowiska, należy wprowadzić ▌ dodatkowy termin pięciu lat na spełnienie wymogów dotyczących zdatności do recyklingu. Innowacyjne cechy należy uzasadnić, w szczególności w odniesieniu do wykorzystania nowych materiałów, a planowane ustanowienie ścieżki recyklingu należy wyjaśnić w dokumentacji technicznej dołączonej do opakowania. Informacje te powinny być wykorzystywane między innymi do zmiany, w razie potrzeby, aktów wykonawczych w sprawie kryteriów projektowania z myślą o recyklingu. Podmiot gospodarczy powinien również powiadomić Komisję i właściwy organ przed wprowadzeniem do obrotu innowacyjnych opakowań.
(34) Aby chronić zdrowie i bezpieczeństwo ludzi i zwierząt, ze względu na charakter produktów w opakowaniu i związane z nim wymogi, wymogi dotyczące zdatności do recyklingu nie powinny mieć obowiązkowo zastosowania do opakowań bezpośrednich zgodnie z definicją w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady(UE) 2019/6(20) i dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/83/EC(21), które mają bezpośredni kontakt z produktem leczniczym, a także do opakowań zewnętrznych zgodnie z definicją w wyżej wymienionych aktach w przypadkach, w których takie opakowania są niezbędne do spełnienia szczególnych wymogów w celu zachowania jakości produktu leczniczego.
Ponadto wymogi dotyczące zdatności do recyklingu nie powinny mieć obowiązkowo zastosowania do opakowań z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywanych do pakowania wyrobów medycznych objętych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745(22) oraz wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro objętych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/746(23), do opakowań z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywanych do pakowania żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci oraz żywności specjalnego przeznaczenia medycznego objętej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013(24), ani do opakowań wykorzystywanych do transportu towarów niebezpiecznych zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/68/WE(25). Opakowania handlowe wykonane z lekkiego drewna, korka, tekstyliów, gumy, ceramiki lub porcelany również powinny być zwolnione, z wyjątkiem z ustępu 6aa, ponieważ są wprowadzane do obrotu w bardzo małych ilościach, tj.każda z tych kategorii stanowi mniej niż 1 % masy opakowań wprowadzonych do obrotu w Unii.
(35) Niektóre państwa członkowskie podejmują działania mające na celu zachęcanie do zwiększenia zdatności opakowań do recyklingu przez modulację opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta; takie inicjatywy podejmowane na szczeblu krajowym mogą powodować niepewność regulacyjną dla podmiotów gospodarczych, w szczególności gdy dostarczają one opakowania w kilku państwach członkowskich. Modulacja opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta jest również skutecznym instrumentem ekonomicznym zachęcającym do projektowania opakowań o bardziej zrównoważonym charakterze prowadzącego do zwiększenia zdatności opakowań do recyklingu, przy jednoczesnej poprawie funkcjonowania rynku wewnętrznego. Konieczne jest zatem zharmonizowanie kryteriów modulacji opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta w oparciu o klasę efektywności recyklingu ustaloną w wyniku oceny zdatności do recyklingu, przy czym nie należy ustalać rzeczywistych kwot takich opłat. Z uwagi na fakt, że kryteria te powinny być powiązane z kryteriami dotyczącymi zdatności opakowań do recyklingu, należy nadać Komisji uprawnienia do przyjmowania takich zharmonizowanych kryteriów, w tym samym czasie, w którym dla poszczególnych kategorii opakowań opracowuje się szczegółowy projekt kryteriów projektowania z myślą o recyklingu.
(36) Aby zapewnić obieg zamknięty opakowań, należy je projektować i produkować w taki sposób, aby możliwe było zwiększenie zastępowania surowców pierwotnych materiałami pochodzącymi z recyklingu. Zwiększone wykorzystanie materiałów pochodzących z recyklingu wspiera rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym ze sprawnie funkcjonującymi rynkami materiałów pochodzących z recyklingu, zmniejsza koszty, zależności i negatywny wpływ na środowisko w związku z wykorzystaniem surowców pierwotnych, a także pozwala na bardziej zasobooszczędne wykorzystanie materiałów. W odniesieniu do poszczególnych materiałów opakowaniowych najniższą zawartość materiałów pochodzących z recyklingu mają opakowania z tworzyw sztucznych. Aby możliwie najskuteczniej przeciwdziałać tym problemom, należy zwiększyć wykorzystanie tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu poprzez ustanowienie obowiązkowych celów w zakresie zawartości materiałów z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych na różnych poziomach w zależności od stopnia wrażliwości produktu umieszczanego w opakowaniu(26) w przypadku różnych zastosowań związanych z opakowaniami z tworzyw sztucznych; ponadto należy zapewnić, by cele te stały się wiążące do 2030 r. Aby zapewnić ▌wprowadzanie obiegu zamkniętego opakowań w sposób stopniowy, od 2040 r. należy stosować podwyższone cele.
(37) Należy wyjaśnić, że papier powstały w procesie pozyskiwania pulpy drzewnej nie powinien być uznawany za objęty definicją tworzywa sztucznego na podstawie niniejszego rozporządzenia.
(38) Aby zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia ludzi i zwierząt zgodnie z wymogami zawartymi w przepisach Unii oraz aby uniknąć jakiegokolwiek ryzyka dla bezpieczeństwa dostaw oraz bezpieczeństwa leków i bezpieczeństwa wyrobów medycznych, należy zwolnić z obowiązku zapewnienia minimalnej zawartości materiałów z recyklingu w opakowaniach bezpośrednich z tworzyw sztucznych ▌ opakowania bezpośrednie zdefiniowane w ▌ rozporządzeniu (UE) 2019/6 i w ▌ dyrektywie 2001/83/WE, a także opakowania z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywane do pakowania wyrobów medycznych objętych rozporządzeniem (UE) 2017/745, opakowania z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywane do pakowania wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro objęte rozporządzeniem (UE) 2017/746 oraz opakowania z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi wykorzystywane do pakowania żywności przeznaczonej wyłącznie dla niemowląt i małych dzieci oraz żywności specjalnego przeznaczenia medycznego, objętej rozporządzeniem (UE) nr 609/2013. Wyłączenie to powinno mieć również zastosowanie do opakowań zewnętrznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi i weterynaryjnych produktów leczniczych zdefiniowanych w ▌ ▌ rozporządzeniu (UE) 2019/6 i w dyrektywie 2001/83/WE w przypadkach, gdy muszą one spełniać szczególne wymogi w celu zachowania jakości produktu leczniczego.
(39) Aby osiągnąć cele w zakresie włączenia zawartości materiałów z recyklingu, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, Komisja powinna opublikować, nie później niż 3 lata po wejściu w życie, przegląd stanu rozwoju technologicznego i efektywności środowiskowej opakowań z biopochodnych tworzyw sztucznych oraz, w stosownych przypadkach, przedstawić wniosek ustawodawczy zawierający wymogi i cele w zakresie zrównoważoności.
(40) Aby zapobiegać powstawaniu barier na rynku wewnętrznym i zapewnić efektywne wykonywanie obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia, podmioty gospodarcze powinny zapewnić, aby część każdego opakowania wykonana z tworzywa sztucznego zawierała określoną minimalną zawartość procentową materiałów z recyklingu odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, w podziale na rodzaje i formaty opakowań (wymienione w tabeli 1 w załączniku II), zakłady produkcyjne i lata.
(41) Wykorzystanie zakładu produkcyjnego jako podstawy obliczeń oznacza, że wytwórca opakowań będzie miał pewną swobodę w osiąganiu minimalnej zawartości procentowej materiałów z recyklingu. Zakład produkcyjny należy rozumieć jako odnoszący się tylko do jednego zakładu przemysłowego, w którym produkowane są opakowania.
(42) Należy stworzyć zachętę dla podmiotów gospodarczych do zwiększania zawartości materiałów z recyklingu w częściach opakowań wykonanych z tworzyw sztucznych. Jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu jest zapewnienie modulacji opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta na podstawie zawartości procentowej materiałów z recyklingu w opakowaniach. W takich przypadkach modulacja opłat powinna opierać się na wspólnych zasadach obliczania i weryfikacji zawartości materiałów z recyklingu w takich opakowaniach. W tym kontekście państwa członkowskie powinny mieć możliwość utrzymania istniejących systemów zapewniających wcześniejszy i sprawiedliwy dostęp do materiałów pochodzących z recyklingu, aby osiągnąć minimalne cele w zakresie zawartości materiałów z recyklingu, pod warunkiem że spełniają one wymogi niniejszego rozporządzenia. Ponadto priorytetowy dostęp do materiałów pochodzących z recyklingu powinien być przyznawany po cenach rynkowych, a ilość recyklatów, do których przyznano pierwszeństwo dostępu, powinna odpowiadać ilości opakowań wprowadzonych przez podmiot gospodarczy do obrotu w danym państwie członkowskim w określonym terminie.
(43) Aby zapewnić jednolite warunki wdrażania przepisów dotyczących obliczania i weryfikacji udziału materiałów z recyklingu otrzymanych z odzyskania odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych w podziale na rodzaje i formaty opakowań wymienione w tabeli 1 w załączniku II, na zakład produkcyjny i rok, uwzględniając wpływ procesu recyklingu na środowisko oraz oraz aby określić format dokumentacji technicznej, Komisja powinna być uprawniona do przyjmowania przepisów wykonawczych zgodnie z ▌ rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011(27).
(44) Aby zapewnić rynek wewnętrzny wysokiej jakości recyklingu tworzyw sztucznych i wykorzystania surowców wtórnych, wykonana z tworzywa sztucznego część opakowań wprowadzanych do obrotu powinna zawierać określoną minimalną zawartość procentową materiałów z recyklingu odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, w podziale na rodzaje i formaty opakowań wymienione w tabeli 1 w załączniku II, obliczoną w podziale na zakłady produkcyjne i lata. Rodzaj opakowania należy rozumieć jako odnoszący się do głównego polimeru, z którego wykonane jest opakowanie, natomiast format opakowania należy rozumieć jako odnoszący się do rozmiaru i kształtu konkretnej jednostki opakowania.
(45) Wysoki poziom ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego, w szczególności w odniesieniu do poziomu emisji do powietrza, wody i gleby, jest konieczny z kilku powodów. Po pierwsze, zmiana klimatu jest zjawiskiem globalnym, przekraczającym granice, a jej skutki nie mają bezpośredniego związku ze źródłem emisji gazów cieplarnianych: kraje o niskim poziomie emisji gazów cieplarnianych mogą doświadczyć skutków zmiany klimatu, które są nieproporcjonalne do ich indywidualnego udziału w globalnych emisjach gazów cieplarnianych. Po drugie, systemy wodne są wzajemnie powiązane, w tym poprzez prądy oceaniczne, a dotychczasowe doświadczenia pokazują, że zanieczyszczenie, w tym związane z odpadami z tworzyw sztucznych, występujące w jednej części planety, może się szeroko rozprzestrzeniać na inne oceany i kontynenty. Po trzecie, emisje do gleby mogą mieć nie tylko skutki lokalne, ale również transgraniczne, zwłaszcza gdy emisje te trafiają do obiegów wody w przyrodzie. Propagowanie wykorzystywania materiałów z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych opiera się na założeniu, że sama zawartość materiałów z recyklingu została wyprodukowana w sposób zrównoważony środowiskowo, tak aby ograniczyć ślad węglowy i wspierać gospodarkę o obiegu zamkniętym. W tym celu należy wprowadzić pewne środki bezpieczeństwa z myślą o zapewnieniu, by sposób uzyskiwania zawartości materiałów z recyklingu nie zniweczył korzyści dla środowiska wynikających ze stosowania takiej zawartości materiałów z recyklingu w kolejnych opakowaniach z tworzyw sztucznych. W związku z tym konieczne jest zajęcie się powiązanymi problemami środowiskowymi w sposób niedyskryminujący zarówno w odniesieniu do opakowań z tworzyw sztucznych produkowanych w UE, jak i przywożonych. W tym celu opakowania przywożone do Unii powinny podlegać równoważnym warunkom w odniesieniu do emisji i selektywnej zbiórki oraz kryteriów dotyczących zrównoważonego charakteru technologii recyklingu.
(46) Selektywna zbiórka odpadów z tworzyw sztucznych jest niezbędna, aby wywrzeć bezpośredni, pozytywny wpływ na poziom zbierania, jakość zbieranego materiału i jakość recyklatów. Umożliwia wysokiej jakości recykling i zwiększa wykorzystanie wysokiej jakości surowców wtórnych. Dążenie do „społeczeństwa stosującego recykling” pomaga uniknąć wytwarzania odpadów i wykorzystywać odpady jako zasób, unikając blokowania zasobów na niższych poziomach hierarchii postępowania z odpadami, które ma szkodliwy wpływ na środowisko i skutkuje nieuwzględnianiem racjonalnego ekologicznie gospodarowania odpadami. Selektywna zbiórka nie pozwala również uniknąć mieszania odpadów niebezpiecznych i odpadów innych niż niebezpieczne, zapewniając bezpieczeństwo odpadów i ich przemieszczania oraz unikając zanieczyszczenia, zgodnie z przepisami międzynarodowymi, takimi jak Konwencja bazylejska z dnia 22 marca 1989 r. o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych (28), Konwencja Narodów Zjednoczonych z dnia 10 grudnia 1982 r. o prawie morza(29), Konwencja z dnia 29 grudnia 1972 r. o zapobieganiu zanieczyszczeniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji („konwencja londyńska”) i protokół do niej z 1996 r. („protokół londyński”), załącznik V do Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki, 1973 (MARPOL), zmodyfikowanej przynależnym do niej protokołem z 1978 r.
(47) Ponadto dyskusje na szczeblu międzynarodowym prowadzone w ramach różnych posiedzeń międzyrządowego komitetu negocjacyjnego ds. międzynarodowego prawnie wiążącego instrumentu dotyczącego zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, w tym środowisk morskich pod auspicjami Programu ONZ ds. Ochrony Środowiska, dowiodły na szczeblu międzynarodowym, że istnieje potrzeba zintensyfikowania działań w zakresie selektywnej zbiórki tworzyw sztucznych w celu ograniczenia jego wpływu na środowisko i pobudzenia gospodarki o obiegu zamkniętym, aby zapobiegać wytwarzaniu odpadów i ograniczyć eksploatację zasobów naturalnych, i uwidoczniły wolę ewentualnych umawiających się stron do przyjęcia służących temu środków. Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości(30) wymaga od stron ochrony środowiska przed zanieczyszczeniem powietrza oraz dążenia do ograniczenia i, w miarę możliwości, stopniowego ograniczania zanieczyszczania powietrza i zapobiegania mu, w tym transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości. Na podstawie Konwencji o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych(31) od stron wymaga się podjęcia środków w celu zapobiegania wszelkim transgranicznym skutkom zanieczyszczenia wody, ich kontrolowania i ograniczania. Zgodnie z deklaracją z Rio z 1992 r. przyjętą przez Konferencję Narodów Zjednoczonych „Środowisko i Rozwój”, zanieczyszczający powinien co do zasady ponosić koszty zanieczyszczenia. W związku z tym działalność przemysłowa, taka jak recykling tworzyw sztucznych, powinna iść w parze ze środkami zapobiegania zanieczyszczeniom i ich ograniczania.
(48) Cel środowiskowy polegający na propagowaniu materiałów z recyklingu odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych wymaga, aby recykling tworzyw sztucznych prowadzony był w sposób minimalizujący wynikające z niego zanieczyszczenie. W przeciwnym razie zanieczyszczenia przemysłowe emitowane podczas recyklingu zmniejszyłyby lub wyeliminowałyby wartość dodaną dla środowiska polegającą na zachęcaniu do wykorzystywania materiałów z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu. Należy opracować kryteria dotyczące zrównoważonego charakteru technologii recyklingu odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych. Powinny one zapewniać wysoki poziom ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego, w szczególności w odniesieniu do poziomu emisji do powietrza, wody i gleby oraz efektywnego gospodarowania zasobami. W związku z tym recykling powinien być przeprowadzany w sposób racjonalny ekologicznie, prowadząc do wysokiej jakości procesów recyklingu i produktów recyklingu oraz zapewniając wysokie standardy dla sektorów recyklingu. Poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu zrównoważonego charakteru technologii recyklingu, a w konsekwencji recyklatu, propagowanie wykorzystywania materiałów pochodzących z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych staje się środkiem zgodnym z zasadami odpowiedzialności środowiskowej. Dyskusje podczas posiedzeń międzyrządowego komitetu negocjacyjnego ds. międzynarodowego prawnie wiążącego instrumentu dotyczącego zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, w tym środowisk morskich podkreślają również znaczenie zapewnienia, aby technologie recyklingu działały w sposób racjonalny ekologicznie.
(49) Metodyka oceny, weryfikacji i poświadczania, w tym w drodze audytu zewnętrznego, równoważności przepisów stosowanych w przypadku, gdy materiały z recyklingu odzyskane z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych są poddawane recyklingowi lub zbierane poza Unią, powinna zapewniać wysoki poziom ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego, w szczególności w odniesieniu do poziomu emisji do powietrza, wody i gleby, z uwzględnieniem potrzeby zapewnienia, aby recykling odbywał się w sposób racjonalny ekologicznie, możliwości zapewnienia wysokiej jakości recyklingu, poziomu norm jakości dla sektorów recyklingu oraz poziomu efektywnego gospodarowania zasobami. Kwestie te mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia obiegu zamkniętego zasobów, a tym samym wywierania mniejszej presji na wyczerpywalne zasoby naturalne.
(50) Należy przypomnieć, że materiały do kontaktu z żywnością zawierające tworzywa sztuczne pochodzące z recyklingu powinny spełniać wymogi określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2022/1616(32), które obejmuje wymogi w zakresie technologii recyklingu. W odniesieniu do opakowań z tworzyw sztucznych, z wyjątkiem opakowań wykonanych z politereftalanu etylenu, należy, z odpowiednim wyprzedzeniem w stosunku do daty rozpoczęcia stosowania odpowiednich wymogów dotyczących zawartości materiałów z recyklingu, dokonać ponownej oceny dostępności odpowiednich technologii recyklingu dla takich opakowań z tworzyw sztucznych, również w odniesieniu do statusu dopuszczenia na podstawie odpowiednich przepisów Unii, oraz wprowadzenia takiej technologii w praktyce. Na podstawie tej oceny może zaistnieć potrzeba wprowadzenia odstępstw od wymogów dotyczących zawartości materiałów z recyklingu w odniesieniu do określonych opakowań z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi lub dokonania przeglądu tych odstępstw. W tym celu należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE.
(51) Aby uwzględnić ryzyko ewentualnej niewystarczającej podaży określonych odpadów z tworzyw sztucznych do recyklingu, co mogłoby prowadzić do zawyżonych cen lub niekorzystnego wpływu na zdrowie, bezpieczeństwo i środowisko, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do tymczasowej zmiany celów dotyczących obowiązku zapewnienia zawartości materiałów z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych. Oceniając zasadność przyjęcia takiego aktu delegowanego, Komisja powinna ocenić dobrze uzasadnione wnioski osób fizycznych i prawnych.
(52) W przypadku materiałów innych niż tworzywa sztuczne, takich jak szkło czy aluminium, widoczna jest tendencja do zastępowania surowca pierwotnego materiałami pochodzącymi z recyklingu, która zgodnie z oczekiwaniami będzie się utrzymywać ze względu na rozwój otoczenia prawnego i gospodarczego oraz oczekiwania konsumentów. Tym niemniej Komisja powinna ściśle monitorować wykorzystanie materiałów z recyklingu w materiałach opakowaniowych innych niż tworzywa sztuczne i powinna ocenić stosowność propozycji ustanowienia dalszych środków, w tym wyznaczenia celów, służących zwiększeniu wykorzystania materiałów z recyklingu w opakowaniach innych niż opakowania z tworzyw sztucznych.
(53) Strumień bioodpadów jest często zanieczyszczany konwencjonalnymi tworzywami sztucznymi, a strumienie recyklingu materiałów są często zanieczyszczane kompostowalnymi tworzywami sztucznymi. Takie zanieczyszczenia krzyżowe prowadzą do marnotrawienia zasobów, obniżają jakość surowców wtórnych i należy im zapobiegać u źródła. W tym sensie w odniesieniu do opakowań kompostowalnych państwa członkowskie powinny określić właściwe gospodarowanie odpadami na swoim terytorium. Ponieważ właściwa droga unieszkodliwiania opakowań kompostowalnych z tworzyw sztucznych staje się coraz bardziej niejasna dla konsumentów, uzasadnione i konieczne jest ustanowienie jednoznacznych i wspólnych przepisów dotyczących stosowania opakowań kompostowalnych z tworzyw sztucznych i nakazujących ich stosowanie tylko wtedy, gdy przynosi to wyraźne korzyści dla środowiska lub zdrowia ludzi. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy zastosowanie opakowań kompostowalnych ułatwia zbieranie lub unieszkodliwianie bioodpadów, na przykład w przypadku produktów, w których oddzielenie zawartości od opakowania jest szczególnie trudne, takich jak torebki na herbatę.
(54) W przypadku ograniczonych zastosowań opakowań z polimerów tworzyw sztucznych ulegających biodegradacji stwierdzono wyraźną korzyść dla środowiska wynikającą ze stosowania opakowań kompostowalnych, które w kontrolowanych warunkach trafiają do kompostowni, w tym do instalacji fermentacji beztlenowej. Ponadto, w przypadku gdy państwa członkowskie stosują przepis ustanowiony w art. 22 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2008/98/WE i gdy w tych państwach członkowskich dostępne są odpowiednie systemy zbierania odpadów i infrastruktura przetwarzania odpadów, państwa te powinny dysponować pewną ▌ elastycznością przy podejmowaniu decyzji o dopuszczeniu na swoim terytorium stosowania kompostowalnych opakowań jednoporcjowych z kawą, herbatą lub z innymi napojami, jeżeli opakowania te składają się z materiałów innych niż metalowe, bardzo lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego i lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego oraz innych opakowań, które zgodnie z wymogami danego państwa członkowskiego musiały być kompostowalne przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia. Aby zapobiec niepewności konsumentów co do prawidłowej drogi unieszkodliwiania odpadów i biorąc pod uwagę korzyści dla środowiska wynikające z obiegu zamkniętego węgla, wszystkie pozostałe opakowania ▌ powinny być poddawane recyklingowi materiałów, a projekt takich opakowań powinien zapewniać, aby nie miały one wpływu na zdatność do recyklingu innych strumieni odpadów.
(55) Ponadto odpady ulegające biodegradacji nie powinny skutkować obecnością zanieczyszczeń w kompoście. Należy dokonać przeglądu wymogów normy EN 13432 „Opakowania – Wymogi w zakresie opakowań przydatnych do odzysku przez kompostowanie i biodegradację – Program badań i kryteria oceny do ostatecznej akceptacji opakowań” w odniesieniu do czasu kompostowania, dopuszczalnych poziomów zanieczyszczenia i ograniczeń dotyczących uwalniania mikroplastików, by umożliwić odpowiednie przetwarzanie tych materiałów w zakładach przetwarzania bioodpadów. Ponadto w Unii należy wprowadzić podobną normę dotyczącą kompostowania w warunkach domowych.
(56) Jak opisano w „Ramach polityki UE dotyczących biopochodnych, biodegradowalnych i kompostowalnych tworzyw sztucznych”, przedstawionych w komunikacie Komisji z 30 listopada 2022 r., zgodność z normami dotyczącymi kompostowania przemysłowego nie obejmuje rozkładu w ramach kompostowania w warunkach domowych. W przypadku kompostowania przemysłowego wymaganymi warunkami są wysokie temperatury i wysokie poziomy wilgotności. W przypadku kompostowania w warunkach domowych, prowadzonego przez osoby prywatne, w tym w społecznościach, rzeczywiste warunki zależą w dużym stopniu od lokalnych warunków klimatycznych i praktyk konsumenckich. W związku z tym istnieje ryzyko, że biodegradacja w ramach kompostowania w warunkach domowych będzie przebiegać wolniej niż w przypadku kompostowania przemysłowego lub nie zostanie zakończona. W szczególności kompostowanie w warunkach domowych opakowań z tworzyw sztucznych powinno być rozważane wyłącznie w przypadku konkretnych zastosowań oraz w kontekście szczególnych warunków lokalnych pod nadzorem właściwych organów.
(57) Tam, gdzie jest to uzasadnione i właściwe ze względu na zmiany technologiczne i regulacyjne, które mają wpływ na unieszkodliwianie kompostowalnych tworzyw sztucznych oraz w szczególnych warunkach zapewniających, aby stosowanie takich materiałów było korzystne dla środowiska i zdrowia ludzi, Komisja powinna przedstawić, w stosownych przypadkach, wniosek ustawodawczy w celu zmiany ▌ wykazu opakowań kompostowalnych.
(58) W celu ułatwienia oceny zgodności z wymogami dotyczącymi opakowań kompostowalnych, należy ustanowić domniemanie zgodności w przypadku opakowań kompostowalnych, które są zgodne z normami zharmonizowanymi przyjętymi zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012(33). Należy uwzględnić przy tym szczegółowe specyfikacje techniczne tych wymogów, zgodnie z najnowszymi osiągnięciami naukowo-technicznymi. Parametry, w tym czas kompostowania i dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń, powinny odzwierciedlać rzeczywiste warunki panujące w zakładach przetwarzania bioodpadów, w tym procesy fermentacji beztlenowej. Obecna norma dotycząca kompostowania przemysłowego nie będzie już przewidywać domniemania zgodności, ponieważ należy ją zmienić i zastąpić zaktualizowaną wersją. Zanim jednak dostępna będzie nowa lub zaktualizowana norma zharmonizowana, obecną normę można wykorzystać jako wytyczne. W odniesieniu do opakowań kompostowalnych w warunkach domowych Komisja powinna, w stosownych przypadkach, zwrócić się o opracowanie normy EN.
(59) Należy przypomnieć, że wszystkie opakowania do kontaktu z żywnością lub mające już kontakt z żywnością, w tym opakowania kompostowalne, muszą spełniać wymogi określone w rozporządzeniu (WE) nr 1935/2004 ▌ . W stosownych przypadkach dokumentacja i informacje wymagane zgodnie z aktami prawnymi Unii dotyczącymi materiałów do kontaktu z żywnością mogą być również wykorzystywane jako część informacji i dokumentacji wymaganych na podstawie niniejszego rozporządzenia.
(60) Opakowania należy projektować tak, aby zminimalizować ich objętość i masę przy zachowaniu zdolności do spełniania funkcji opakowania oraz zapewnić ich zdatność do recyklingu. Wytwórca opakowania powinien dokonać jego oceny pod kątem kryteriów wydajności wymienionych w załączniku IV do niniejszego rozporządzenia. Z uwagi na cel niniejszego rozporządzenia, jakim jest ograniczenie wytwarzania opakowań i odpadów opakowaniowych oraz poprawa obiegu zamkniętego opakowań na rynku wewnętrznym, należy zapewnić dalsze uszczegółowienie obowiązujących kryteriów oraz ich zaostrzenie. Należy zatem zmodyfikować wykaz kryteriów wydajności opakowań wymienionych w obowiązującej normie zharmonizowanej EN 13428:2004 Opakowania – Wymogi dotyczące wytwarzania i składu – Zapobieganie poprzez redukcję u źródła. Zanim jednak dostępna będzie nowa lub zaktualizowana norma zharmonizowana, można stosować istniejącą normę EN 13428:2004. Chociaż marketing i akceptacja konsumentów nadal mają znaczenie przy projektowaniu opakowań, nie powinny stanowić elementu kryteriów wydajności, który sam w sobie uzasadniałby dodatkową masę i objętość opakowania. Nie powinno to jednak ograniczać specyfikacji produktów rzemieślniczych i przemysłowych oraz produktów spożywczych i rolnych, których opakowania są zarejestrowane i chronione w ramach unijnego systemu ochrony oznaczeń geograficznych zgodnie z celem Unii, jakim jest ochrona dziedzictwa kulturowego i tradycyjnej wiedzy fachowej, w tym na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013(34) w odniesieniu do wina, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787(35) w odniesieniu do napojów spirytusowych lub produktów objętych systemami jakości, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012(36).
Nie powinno to również ograniczać projektowania opakowań chronionych na mocy przepisów unijnych lub państw członkowskich dotyczących wzorów lub znaków towarowych lub umów międzynarodowych obowiązujących w jednym z państw członkowskich. Wyjątek ten jest uzasadniony tylko wtedy, gdy nowe przepisy dotyczące minimalizacji opakowań będą w taki sposób wpływały na kształt opakowań , że znak towarowy nie będzie już umożliwiał odróżnienia oznaczonego nim towaru od towarów innego przedsiębiorstwa, a wzór nie będzie mógł zachować swoich nowych i indywidualnych cech. Aby uniknąć ryzyka nadużyć, odstępstwo to powinno mieć zastosowanie wyłącznie do praw ze znaku towarowego i praw ze wzoru chronionych przed…[data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia]. Z drugiej strony zdatność do recyklingu, wykorzystanie materiałów z recyklingu i ponowne użycie mogą uzasadniać dodatkową masę lub objętość opakowania i powinny być dodane do kryteriów wydajności. Opakowania z podwójnymi ściankami, podwójnymi denkami i innymi cechami mającymi na celu jedynie zwiększenie postrzeganej objętości produktu nie powinny być wprowadzane do obrotu, gdyż nie spełniają wymogu minimalizacji opakowań. Ta sama zasada powinna dotyczyć zbędnych opakowań, które nie są konieczne do zapewnienia funkcjonalności opakowania.
(61) W celu spełnienia wymogów w zakresie minimalizacji opakowań należy zwrócić szczególną uwagę na ograniczanie pustej przestrzeni w opakowaniach zbiorczych i transportowych, w tym w opakowaniach dla handlu elektronicznego.
(62) Aby ułatwić ocenę zgodności z wymogami w zakresie minimalizacji opakowań, należy przewidzieć domniemanie zgodności w przypadku opakowań zgodnych z normami zharmonizowanymi przyjętymi zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1025/2012 w celu określenia szczegółowych specyfikacji technicznych tych wymogów oraz określić wymierne kryteria projektowe, w tym, w stosownych przypadkach, maksymalną masę lub limity pustej przestrzeni dla określonych formatów opakowań, jak również domyślne, znormalizowane projekty opakowań spełniające wymóg w zakresie minimalizacji opakowań.
(63) Aby promować obieg zamknięty i zrównoważone wykorzystanie opakowań, należy wprowadzać zachęty do stosowania opakowań wielokrotnego użytku i systemów ponownego użycia. W tym celu konieczne jest doprecyzowanie pojęcia opakowania wielokrotnego użytku oraz zapewnienie, by było ono powiązane nie tylko z projektowaniem opakowania, które powinno umożliwiać jak największą liczbę ▌ rotacji oraz zachowanie wymogów w zakresie bezpieczeństwa, jakości i higieny podczas opróżniania, rozładunku, ponownego napełniania lub załadunku, ale także z tworzeniem systemów ponownego użycia z zachowaniem minimalnych wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu. Aby ułatwić ocenę zgodności z wymogami dotyczącymi opakowań wielokrotnego użytku, należy przewidzieć domniemanie zgodności w przypadku opakowań zgodnych z normami zharmonizowanymi przyjętymi zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1025/2012 w celu określenia szczegółowych specyfikacji technicznych tych wymogów oraz określić kryteria i formaty opakowań wielokrotnego użytku, w tym minimalną liczbę podróży lub rotacji, znormalizowane projekty, a także wymogi dotyczące systemów ponownego użycia, w tym wymagania dotyczące higieny.
(64) Konieczne jest informowanie konsumentów i umożliwienie im odpowiedniego usuwania wszelkich odpadów opakowaniowych ▌ . Najwłaściwszym sposobem osiągnięcia tego celu jest ustanowienie zharmonizowanego systemu etykietowania opartego na składzie materiałowym opakowań na potrzeby sortowania odpadów oraz powiązanie go z odpowiednimi etykietami na pojemnikach na odpady. Najważniejszą wytyczną w projektowaniu etykiet powinna być potrzeba stworzenia zharmonizowanego systemu etykietowania, który będzie rozpoznawany przez wszystkich obywateli niezależnie od ich sytuacji, w tym niezależnie od ich wieku i znajomości języka. Można to osiągnąć za pomocą piktogramów i minimalnego wykorzystywania elementów językowych. Pozwoliłoby to również zminimalizować koszty niezbędnego tłumaczenia z danego języka.
(65) Sortowanie jest jednym z podstawowych kroków w dążeniu do zamkniętego obiegu opakowań. Należy zachęcać do poprawy zdolności w zakresie sortowania, zwłaszcza przez innowacje technologiczne, aby umożliwić lepszą jakość sortowania, a tym samym lepszą jakość surowców do recyklingu.
(66) Aby ułatwić konsumentom sortowanie i unieszkodliwianie odpadów opakowaniowych, należy wprowadzić system zharmonizowanych symboli, które powinny być umieszczane zarówno na opakowaniach, jak i na pojemnikach na odpady, co pozwoli konsumentom na powiązanie tych symboli w celu unieszkodliwiania odpadów. Symbole te powinny umożliwiać właściwe gospodarowanie odpadami, ponieważ powinny dostarczać konsumentom informacji o właściwościach kompostowalnych takich opakowań, w szczególności w celu uniknięcia sytuacji, w których konsumenci są błędnie przekonani, że opakowania kompostowalne nie nadają się do kompostowania w warunkach domowych lub uniknięcia sytuacji, w których opakowania kompostowalne są wyrzucane do środowiska naturalnego, choć są kompostowalne wyłącznie w warunkach kontrolowanych przemysłowo. Podejście to powinno usprawnić selektywną zbiórkę odpadów opakowaniowych, prowadząc do podniesienia jakości recyklingu odpadów opakowaniowych, oraz wprowadzić pewien stopień harmonizacji systemów zbierania odpadów opakowaniowych na rynku wewnętrznym. Konieczne jest również zharmonizowanie symboli związanych z obowiązkowymi systemami kaucyjnymi ustanowionymi po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia. Państwa członkowskie mogą wymagać stosowania takiego zharmonizowanego etykietowania na opakowaniach podlegających systemom kaucyjnym ustanowionym na mocy prawa krajowego przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia. Biorąc pod uwagę, że opakowania transportowe nie są zbierane w ramach systemów zbierania odpadów komunalnych, opakowania te powinny być wyłączone z obowiązku stosowania tych symboli, z wyjątkiem opakowań dla handlu elektronicznego.
(67) Umieszczanie etykiety z informacją o zawartości materiałów z recyklingu w opakowaniach nie powinno być obowiązkowe, ponieważ informacja ta nie ma decydującego znaczenia dla zapewnienia właściwego przetwarzania opakowań po końcu przydatności do użycia. Jednak na podstawie niniejszego rozporządzenia wytwórcy będą zobowiązani do osiągnięcia celów dotyczących zawartości materiałów z recyklingu i mogą chcieć umieszczać tę informację na swoich opakowaniach, aby poinformować o tym konsumentów. Aby zapewnić przekazywanie tych informacji w sposób zharmonizowany w całej Unii, należy zharmonizować etykietę informującą o zawartości materiałów z recyklingu.
(68) Umieszczanie etykiety z informacją o zawartości biopochodnych tworzyw sztucznych w opakowaniach również nie powinno być obowiązkowe, ponieważ istnieje szereg warunków, które biopochodne tworzywa sztuczne muszą spełniać, aby zapewniony był ich zrównoważony charakter, a także niezbędne jest więcej dowodów naukowych w celu zapewnienia, aby w całym cyklu życia biopochodnych tworzyw sztucznych ich stosowanie było zgodne z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym określonymi w komunikacie Komisji z dnia 30 listopada 2022 r. w sprawie ram polityki UE dotyczących biopochodnych, biodegradowalnych i kompostowalnych tworzyw sztucznych. Wytwórcy mogą jednak chcieć umieszczać te informacje na swoich opakowaniach, aby poinformować konsumentów o zawartości biopochodnych tworzyw sztucznych w tych opakowaniach. Aby zapewnić przekazywanie tych informacji w sposób zharmonizowany w całej Unii, należy zharmonizować etykietę informującą o zawartości biopochodnych tworzyw sztucznych.
(69) Aby informować użytkowników końcowych o możliwości ponownego użycia, dostępności systemów ponownego użycia i lokalizacji kanałów zbierania opakowań wielokrotnego użytku, na takich opakowaniach powinien znajdować się kod QR lub inny nośnik danych, który dostarcza takich informacji. Kod QR lub inny rodzaj znormalizowanego, otwartego, cyfrowego nośnika danych powinien zawierać informacje, które ułatwiają śledzenie oraz zliczanie podróży i rotacji, lub oszacowanie średniej, jeżeli zliczenie ich nie jest wykonalne. Etykieta taka powinna mieć charakter dobrowolny dla systemów o obiegu otwartym, które nie posiadają operatora systemu. Ponadto opakowania handlowe wielokrotnego użytku należy wyraźnie oznaczyć w punkcie sprzedaży.
(70) Nie należy umieszczać wielu etykiet na opakowaniach. Aby tego uniknąć, w przypadku gdy inne akty prawne Unii wymagają, aby informacje na temat produktu w opakowaniu były dostępne w formie cyfrowej za pośrednictwem nośnika danych, informacje wymagane na podstawie niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do opakowania oraz informacje wymagane w odniesieniu do produktu w opakowaniu powinny być dostępne za pośrednictwem tego samego nośnika danych. Taki nośnik danych powinien być zgodny z wymogami niniejszego rozporządzenia lub innych odnośnych aktów prawnych Unii. W szczególności, jeżeli produkt w opakowaniu jest objęty rozporządzeniem (UE) 2024/…(37) lub innymi aktami prawnymi Unii wymagającymi cyfrowego paszportu produktu, ten cyfrowy paszport produktu powinien być również wykorzystywany do przekazywania odpowiednich informacji na podstawie niniejszego rozporządzenia. W przypadku gdy opakowania zawierają substancje potencjalnie niebezpieczne, należy je oznakować za pomocą znormalizowanej technologii znakowania cyfrowego ustanowionej w aktach wykonawczych przyjętych przez Komisję. Informacje te powinny umożliwić propagowanie obiegu zamkniętego i zapewnić podmiotom gospodarującym odpadami dostęp do odpowiednich informacji na temat składu chemicznego w celu określenia najodpowiedniejszego wariantu gospodarowania odpadami, zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, co tym samym będzie promować obieg zamknięty opakowań.
(71) Aby wspierać osiągnięcie celów niniejszego rozporządzenia, konsumenci powinni być chronieni przed wprowadzającymi w błąd i mylącymi informacjami na temat właściwości i właściwego przetwarzania po końcu przydatności do użycia tych opakowań, dla których na podstawie niniejszego rozporządzenia ustanowiono zharmonizowane etykiety. W celu wskazania, że producent wypełnia swoje obowiązki w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, na całym terytorium objętym systemem rozszerzonej odpowiedzialności producenta identyfikacja objętego tym systemem opakowania przy pomocy odpowiedniego symbolu może odbywać się wyłącznie za pomocą kodu QR lub innej znormalizowanej technologii znakowania cyfrowego. Symbol ten powinien być zrozumiały i jednoznaczny dla konsumentów lub użytkowników w odniesieniu do zdatności opakowania do recyklingu.
(72) Opakowania objęte obowiązkowymi systemami kaucyjnymi powinny być opatrzone etykietą informującą konsumentów, że takie opakowania są objęte odnośnym systemem, a zatem powinny być zbierane za pośrednictwem określonych kanałów zbierania dopuszczonych przez organy krajowe. Taka etykieta powinna mieć formę zharmonizowanej etykiety UE ustanowionej przez Komisję. Państwa członkowskie mogą wymagać stosowania takiej zharmonizowanej etykiety na opakowaniach podlegających systemom kaucyjnym ustanowionym na podstawie prawa krajowego przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia.
(73) Dyrektywa 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady(38) pełni funkcję „siatki bezpieczeństwa” zapewniającej wysoki poziom ochrony konsumentów we wszystkich sektorach i uzupełniającej bardziej szczegółowe wymogi w prawie Unii dotyczącym poszczególnych sektorów lub produktów, z wyjątkiem przypadków konfliktu między niniejszą dyrektywą a innymi przepisami Unii dotyczącymi szczególnych aspektów nieuczciwych praktyk handlowych, w których to te ostatnie przepisy powinny mieć pierwszeństwo i mieć zastosowanie do tych szczególnych aspektów. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/825(39) stanowi, że umieszczanie dobrowolnego oznakowania dotyczącego zrównoważonego charakteru, które nie spełnia określonych wymogów, stanowi nieuczciwą praktykę handlową.
(74) Aby zapewnić jednolite warunki wdrażania wymogów dotyczących etykiet, należy przyznać ▌ Komisji uprawnienia wykonawcze w celu dalszego ulepszenia sortowania odpadów, ustanowienia warunków określania składu materiałowego opakowań za pomocą znormalizowanych i otwartych technologii cyfrowych oraz określenia szczegółowych zharmonizowanych specyfikacji dotyczących wymogów dotyczących etykiet opakowań i pojemników na odpady ustanowionych na podstawie niniejszego rozporządzenia. Przy opracowywaniu tych specyfikacji Komisja powinna ograniczyć do minimum elementy językowe i uwzględnić informacje naukowe lub inne dostępne informacje techniczne, w tym odpowiednie normy międzynarodowe. Zharmonizowane etykietowanie opakowań podlegających systemowi kaucyjnemu powinno być opracowane z uwzględnieniem potencjalnie istniejących między państwami członkowskimi różnic co do wysokości pobieranej kaucji. W związku z wprowadzeniem nowego systemu decyzja Komisji 97/129/WE(40) powinna zostać uchylona od … [42 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia], a jej treść włączona do niniejszego aktu wykonawczego.
(75) Podmioty gospodarcze powinny zapewnić, aby opakowania spełniały wymagania wynikające z niniejszego rozporządzenia. Podmioty gospodarcze powinny przyjąć odpowiednie środki w celu zapewnienia takiej zgodności w odniesieniu do swojej roli w łańcuchu dostaw, aby zapewnić swobodny przepływ opakowań na rynku wewnętrznym oraz poprawić jego zrównoważony charakter.
(76) Najwłaściwszym podmiotem do przeprowadzenia procedury oceny zgodności przewidzianej na podstawie niniejszego rozporządzenia jest wytwórca, ponieważ posiada on dokładną wiedzę o procesie projektowania i produkcji. Taka ocena zgodności powinna zatem pozostać wyłącznym obowiązkiem wytwórcy.
(77) Należy zapewnić, aby dostawcy opakowań lub materiałów opakowaniowych dostarczali wytwórcy wszelkie informacje i dokumentację niezbędną do wykazania przez wytwórcę zgodności opakowania i materiałów opakowaniowych. Wspomniane informacje i wspomniana dokumentacja powinny być dostarczane w formie papierowej albo elektronicznej.
(78) W celu zabezpieczenia funkcjonowania rynku wewnętrznego należy zapewnić, aby opakowania pochodzące z państw trzecich wprowadzane na rynek Unii były zgodne z niniejszym rozporządzeniem, niezależnie od tego, czy są przywożone jako samoistne opakowanie czy w powiązaniu z produktem w opakowaniu. W szczególności konieczne jest zapewnienie, aby wytwórcy przeprowadzali odpowiednie procedury oceny zgodności w odniesieniu do tych opakowań. Importerzy powinni zatem zapewnić, aby opakowania, które wprowadzają do obrotu, spełniały te wymogi oraz aby dokumentacja sporządzana przez wytwórców była dostępna dla właściwych organów krajowych do celów kontroli.
(79) Wprowadzając opakowanie do obrotu, każdy importer powinien podać na opakowaniu swoją nazwę, zarejestrowaną nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy oraz adres pocztowy, a także – o ile są dostępne – środki komunikacji elektronicznej, za pomocą których można się z nim skontaktować. Należy przewidzieć wyjątki od tej zasady, w przypadkach gdy umieszczenie takiego oznaczenia na opakowaniu jest niemożliwe.
(80) Kiedy dystrybutor udostępnia opakowanie na rynku po jego wprowadzeniu do obrotu przez wytwórcę lub importera, powinien działać z należytą starannością w odniesieniu do mających zastosowanie wymogów niniejszego rozporządzenia. Dystrybutor powinien także zapewnić, aby jego postępowanie z opakowaniem nie miało negatywnego wpływu na jego zgodność z tymi wymogami.
(81) Dystrybutorzy i importerzy, ze względu na bliski związek z rynkiem i ważną rolę w zapewnianiu zgodności opakowań, powinni być zaangażowani w zadania związane z nadzorem rynku, realizowane przez właściwe organy krajowe, oraz powinni być przygotowani do aktywnego udziału w wykonywaniu tych zadań poprzez dostarczanie tym organom wszystkich niezbędnych informacji dotyczących danego opakowania.
(82) Każdy importer lub dystrybutor wprowadzający do obrotu opakowanie pod własną nazwą lub własnym znakiem towarowym albo modyfikujący takie opakowanie w sposób, który może wpłynąć na zgodność opakowania z niniejszym rozporządzeniem, powinien być uznany za wytwórcę i przejąć odpowiedzialność za realizowanie obowiązków wytwórcy.
(83) Zapewnienie identyfikowalności opakowania w całym łańcuchu dostaw ułatwia organom nadzoru rynku realizację zadania polegającego na identyfikacji podmiotów gospodarczych, które wprowadziły do obrotu lub udostępniły na rynku opakowania niespełniające wymogów. Podmioty gospodarcze powinny zatem być zobowiązane do przechowywania przez określony czas informacji na temat swoich transakcji.
(84) Problemu wytwarzania odpadów ze zbyt dużych opakowań nie da się w pełni rozwiązać przez ustanowienie obowiązków dotyczących projektu opakowań. W przypadku niektórych rodzajów opakowań na podmioty gospodarcze, które napełniają lub w inny sposób wykorzystują takie opakowania należy nałożyć obowiązki dotyczące zmniejszenia współczynnika pustej przestrzeni. W przypadku opakowań zbiorczych, opakowań transportowych i opakowań dla handlu elektronicznego stosowanych przy dostarczaniu produktów dystrybutorom końcowym lub użytkownikom końcowymwspółczynnik pustej przestrzeni nie powinien przekraczać 50 %. Zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami oraz w celu propagowania innowacji w zakresie opakowań z myślą o ograniczeniu ilości odpadów opakowaniowych należy umożliwić zwolnienie z tego obowiązku podmiotów gospodarczych wykorzystujących opakowania handlowe jako opakowania dla handlu elektronicznego. Obowiązek ten nie ma zastosowania do opakowań wielokrotnego użytku.
(85) Aby zapewnić wysoki poziom ochrony środowiska na rynku wewnętrznym oraz wysoki poziom bezpieczeństwa żywności i higieny żywności, a także ułatwić osiągnięcie celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych, nie należy zezwalać na wprowadzanie do obrotu opakowań zbędnych lub takich, które można wyeliminować. Wykaz takich formatów opakowań znajduje się w załączniku V do niniejszego rozporządzenia. Aby zapewnić dostosowanie wykazu do postępu naukowo-technicznego, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE. Komisja powinna opublikować wytyczne wyjaśniające bardziej szczegółowo załącznik V, w tym przykłady opakowań i wskazówki dotyczące zwolnień z ograniczeń.
(86) Aby przybliżyć się do osiągnięcia celu, jakim jest obieg zamknięty i zrównoważone wykorzystanie opakowań, należy ograniczyć ryzyko, że opakowania wprowadzone do obrotu jako opakowania wielokrotnego użytku w praktyce nie będą ponownie używane oraz zapewnić, aby konsumenci zwracali opakowania wielokrotnego użytku. Najwłaściwszym sposobem osiągnięcia tego celu jest zobowiązanie podmiotów gospodarczych, które korzystają z opakowań wielokrotnego użytku, do ustanowienia systemu ponownego użycia, co pozwoli na obieg, rotację i wielokrotne użycie takich opakowań. Aby zapewnić maksymalne korzyści z funkcjonowania takich systemów, należy ustanowić minimalne wymagania dla systemów o obiegu otwartym i obiegu zamkniętym. Potwierdzenie zgodności opakowań wielokrotnego użytku z jednym z systemów ponownego użycia powinno być również elementem dokumentacji technicznej takich opakowań. Systemy ponownego użycia mogą różnić się pod względem skali i zasięgu geograficznego i mogą to być zarówno mniejsze systemy lokalne, jak i większe systemy obejmujące terytorium jednego lub kilku państw członkowskich.
(87) Opakowania wielokrotnego użytku muszą być bezpieczne dla użytkowników. W związku z tym podmioty gospodarcze oferujące produkty w opakowaniach wielokrotnego użytku muszą zapewnić, by przed ponownym użyciem opakowanie wielokrotnego użytku zostało poddane procesowi odnawiania, dla którego należy określić wymogi.
(88) Opakowanie wielokrotnego użytku staje się odpadem w rozumieniu art. 3 pkt 1 dyrektywy 2008/98/WE, gdy jego posiadacz pozbywa się go, zamierza się pozbyć, lub do którego pozbycia został zobowiązany. Opakowania wielokrotnego użytku w procesie odnawiania nie są zwykle uznawane za odpady.
(89) Aby zachęcać do zapobiegania powstawaniu odpadów, należy wprowadzić nowe pojęcie „ponownego napełniania”. Ponowne napełnianie należy uznać za szczególny środek zapobiegania powstawaniu odpadów, który zalicza się na poczet osiągnięcia określonych w niniejszym rozporządzeniu celów w zakresie zapobiegania i jest konieczny do ich osiągnięcia.
(90) W przypadku gdy podmioty gospodarcze oferują możliwość zakupu produktów w drodze ponownego napełniania, powinny one zapewnić, by ich punkty napełniania spełniały określone wymogi w celu zapewnienia zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów. W tym kontekście, w przypadku gdy konsumenci używają własnych pojemników, podmioty gospodarcze powinny zatem informować o warunkach bezpiecznego ponownego napełniania i używania tych pojemników. Aby zachęcać do ponownego napełniania, podmioty gospodarcze nie powinny udostępniać w punktach ponownego napełniania opakowań bezpłatnych lub niebędących elementem systemu kaucyjnego. Podmioty gospodarcze powinny być zwolnione z odpowiedzialności za problemy związane z bezpieczeństwem żywności, które mogą wynikać z używania pojemników dostarczonych przez konsumentów.
(91) Aby zmniejszyć wzrastający udział opakowań jednorazowego użytku oraz rosnącą ilość wytwarzanych odpadów opakowaniowych, konieczne jest ustanowienie ilościowych celów w zakresie ponownego użycia ▌ opakowań w sektorach, które oceniono jako mające największy potencjał w zakresie ograniczania ilości odpadów opakowaniowych, a mianowicie w sektorze żywności i napojów na wynos, dużych artykułów AGD oraz opakowań transportowych. Oceny tej dokonano na podstawie takich czynników jak funkcjonujące systemy ponownego użycia, konieczność stosowania opakowań oraz możliwość spełnienia wymogów funkcjonalnych w zakresie szczelności, czystości, zdrowia, higieny i bezpieczeństwa. Uwzględniono również różnice między produktami oraz systemami ich wytwarzania i dystrybucji. Przy wdrażaniu takich celów należy uwzględniać korzyści dla środowiska osiągnięte w całym cyklu życia produktu. Oczekuje się, że wyznaczenie celów będzie wspierać innowacyjność i zwiększać udział rozwiązań polegających na ponownym użyciu i ponownym napełnianiu. Nie należy zezwalać na stosowanie opakowań jednorazowego użytku na żywność i napoje nakładane i nalewane oraz spożywane na terenie obiektów w sektorze HoReCa. Konsumenci powinni zawsze mieć możliwość zakupu żywności i napojów na wynos w pojemnikach wielokrotnego użytku lub własnych pojemnikach w warunkach nie mniej korzystnych niż warunki zakupu żywności i napojów oferowanych w opakowaniach jednorazowego użytku. Podmioty gospodarcze sprzedające żywność lub napoje na wynos powinny oferować konsumentom możliwość zakupu żywności lub napojów we własnych pojemnikach konsumentów i możliwość zakupu w opakowaniach wielokrotnego użytku.
(92) Państwa członkowskie powinny mieć możliwość zwolnienia podmiotów gospodarczych z obowiązków w zakresie ponownego użycia na odnawialny okres pięciu lat pod pewnymi warunkami. Warunki te powinny być związane z wysokimi wskaźnikami recyklingu i mającymi zastosowanie wskaźnikami w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów w państwie członkowskim udzielającym zwolnienia, w tym z pierwszym pośrednim wskaźnikiem zapobiegania powstawaniu odpadów na poziomie 3 % do 2028 r., a także z przyjęciem przez podmioty gospodarcze korporacyjnych planów zapobiegania powstawaniu odpadów i ich recyklingu.
(93) Wprowadzanie do obrotu opakowań objętych art. 25 ust. 1 pkt 3 i 4 załącznika V do niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do środków transportu prowadzących operacje transgraniczne, w przypadku których usługi gastronomiczne są dostępne na pokładzie, takich jak statki powietrzne, samoloty, pociągi, statki wycieczkowe, promy, jachty i łodzie, należy rozumieć jako podróżowanie z tym opakowaniem do Unii lub w jej obrębie. Podróżowanie w obrębie Unii należy rozumieć jako sytuację, w której środek transportu wyrusza z miejsca znajdującego się w Unii i dociera do miejsca przeznaczenia znajdującego się w Unii.
(94) Aby zwiększyć skuteczność wprowadzonych środków i zapewnić równe traktowanie podmiotów gospodarczych, należy wyznaczyć dla tych podmiotów cele w zakresie ponownego użycia ▌ . W przypadku celów dotyczących napojów należy je wyznaczyć dla dystrybutorów końcowych. Niektóre określone napoje uznane za szybko psujące się, które są podatne na zepsucie mikrobiologiczne spowodowane przez bakterie lub drożdże, wymagają zastosowania specjalnej technologii aseptycznej, aby chronić je przed zepsuciem przy jednoczesnym zachowaniu długiego okresu trwałości. W związku z tym mleko i inne szybko psujące się napoje powinny być zwolnione z obowiązku osiągnięcia celów dotyczących ponownego użycia opakowań napojów. Cele powinny być obliczane jako procent wielkości sprzedaży produktów, w jednostkach objętości lub masy, sprzedawanych w opakowaniach wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia ▌ lub, w przypadku opakowań transportowych, jako procent liczby użyć. Cele powinny być neutralne pod względem materiałowym. Aby zapewnić jednolite warunki realizacji celów dotyczących ponownego użycia, należy przyznać Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do metodyki ich obliczania.
(95) W niektórych przypadkach zastosowanie formatów opakowań transportowych jednorazowego użytku nie jest konieczne, ponieważ dostępny jest szeroki asortyment dobrze funkcjonujących alternatywnych opakowań wielokrotnego użytku. Aby zapewnić skuteczne stosowanie takich rozwiązań alternatywnych, należy wymagać od podmiotów gospodarczych, aby w przypadku transportu produktów między różnymi obiektami tego samego podmiotu gospodarczego lub między podmiotem gospodarczym a przedsiębiorstwami powiązanymi lub partnerskimi stosowały wyłącznie opakowania transportowe wielokrotnego użytku w odniesieniu do takich formatów opakowań jak palety, składane skrzynie z tworzywa sztucznego, skrzynie z tworzywa sztucznego, duże pojemniki do przewozu luzem, zarówno sztywne, jak i elastyczne, lub bębny. Z tych samych powodów obowiązek ten powinien dotyczyć podmiotów gospodarczych przewożących produkty w obrębie jednego państwa członkowskiego. W odniesieniu do niektórych określonych opakowań transportowych, np. pudełek tekturowych, nie może być alternatyw wielokrotnego użytku w przypadku produktów wrażliwych, które wymagają specjalnego mycia między zastosowaniami, a w przypadku innych zastosowań liczba rotacji jest bardzo niska. W związku z tym pudełka tekturowe powinny być zwolnione z obowiązku osiągnięcia celów w zakresie ponownego użycia opakowań transportowych.
(96) Osiągnięcie celów w zakresie ponownego użycia i ponownego napełniania może stanowić wyzwanie dla mniejszych podmiotów gospodarczych. Dlatego niektóre podmioty gospodarcze powinny być zwolnione z obowiązku osiągnięcia celów w zakresie ponownego użycia opakowań, jeżeli wprowadzają do obrotu ilość opakowań nieprzekraczającą określonej ilości oraz spełniają kryteria przewidziane w definicji mikroprzedsiębiorstwa zgodnie z zaleceniem Komisji 2003/361/WE(41) lub ich powierzchnia sprzedaży ▌ nie przekracza określonego limitu powierzchni. Należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w zakresie ustanawiania ▌ dalszych odstępstw dla innych podmiotów gospodarczych lub zwolnienia określonych formatów opakowań objętych celami w zakresie ponownego użycia lub ponownego napełniania w przypadku poważnych problemów związanych z higieną, bezpieczeństwem żywności lub ochroną środowiska, uniemożliwiających osiągnięcie tych celów.
(97) Aby umożliwić weryfikację osiągnięcia celów w zakresie ponownego użycia ▌, konieczne jest, aby odpowiednie podmioty gospodarcze przedstawiały właściwym organom sprawozdania. Podmioty gospodarcze powinny przekazywać odpowiednie dane za każdy rok kalendarzowy, począwszy od 1 stycznia 2030 r. Państwa członkowskie powinny udostępniać te dane do wiadomości publicznej.
(98) Ponieważ podmioty gospodarcze mogą mieć kilka różnych formatów opakowań, osiągnięcie celów w zakresie ponownego użycia należy obliczać na podstawie całkowitej liczby jednostek sprzedaży lub masy żywności lub całkowitej liczby jednostek sprzedaży lub ilości napojów udostępnionych na rynku.
(99) W związku z utrzymującym się wysokim poziomem zużycia toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, nieefektywnym korzystaniem z zasobów i potencjałem zaśmiecania należy utrzymać przepisy mające na celu osiągnięcie trwałego ograniczenia zużycia toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, co zostało już ustanowione w dyrektywie 94/62/WE zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/720(42). W świetle obecnych rozbieżnych podejść i ograniczonych wymogów w zakresie sprawozdawczości dotyczącej toreb na zakupy z tworzywa sztucznego trudno jest ocenić, czy środki wprowadzone przez państwa członkowskie mające na celu ograniczenie zużycia osiągnęły cel „trwałego” ograniczenia zużycia takich toreb, a także czy nie zwiększyły zużycia innych rodzajów toreb na zakupy z tworzywa sztucznego. Konieczne jest zatem ujednolicenie definicji trwałego ograniczenia zużycia i ustalenie wspólnego celu, jak również wprowadzenie nowych wymogów w zakresie sprawozdawczości.
(100) W świetle wyników badania oceniającego dotyczącego toreb na zakupy z tworzywa sztucznego należy podjąć dalsze środki w celu zmniejszenia zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego i oceny ewentualnych skutków zastąpienia ich bardzo lekkimi torbami na zakupy z tworzywa sztucznego i grubszymi torbami na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości powyżej 50 mikronów.
(101) Ponieważ bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego, poniżej 15 mikronów, mogą łatwo stać się odpadem i przyczyniać się do zanieczyszczenia morza, należy podjąć środki ograniczające wprowadzanie ich do obrotu, z wyjątkiem ściśle niezbędnych zastosowań. Te torby z tworzywa sztucznego nie powinny być wprowadzane do obrotu jako opakowania żywności sprzedawanej luzem, chyba że wymagają tego względy higieniczne lub jeżeli stanowią one opakowania wilgotnej żywności sprzedawanej luzem, np. surowego mięsa, ryb lub produktów mlecznych.
(102) ▌Aby osiągnąć trwałe ograniczenie zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na swoim terytorium, państwa członkowskie powinny mieć możliwość przyjmowania środków, które obejmują zakaz tego rodzaju toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, realizowanie krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania, utrzymanie lub wprowadzenie instrumentów ekonomicznych, a także innych ograniczeń marketingowych, pod warunkiem że środki te są proporcjonalne i niedyskryminujące. Takie środki mogą się różnić w zależności od wpływu lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na środowisko podczas ich odzyskiwania lub unieszkodliwiania, ich właściwości kompostowalnych, trwałości lub konkretnego zamierzonego wykorzystania. Państwa członkowskie mogą wdrażać przepisy dotyczące tych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego w drodze porozumień pomiędzy właściwymi organami a odnośnymi sektorami gospodarki, pod warunkiem że spełnione są cele określone dla tych toreb.
(103) Ograniczenie zużycia toreb na zakupy z tworzywa sztucznego nie powinno prowadzić do zastępowania ich innymi materiałami opakowaniowymi. Komisja powinna monitorować zużycie innych materiałów opakowaniowych i zaproponować cel, a w razie potrzeby środki służące ograniczeniu zużycia tych materiałów.
(104) W celu zapewnienia skutecznego i zharmonizowanego stosowania wymogów w zakresie zrównoważoności przyjętych na podstawie niniejszego rozporządzenia, pomiaru zgodności z tymi wymogami należy dokonywać stosując wiarygodne, dokładne i powtarzalne metody, w których uwzględnia się powszechnie uznane najnowocześniejsze metody.
(105) W celu zapewnienia, aby na rynku wewnętrznym nie występowały bariery w handlu, należy zharmonizować na szczeblu unijnym wymogi dotyczące zrównoważonego charakteru opakowań, w tym dotyczące substancji potencjalnie niebezpiecznych w opakowaniach, opakowań kompostowalnych, minimalizacji opakowań, opakowań wielokrotnego użytku i systemów ponownego użycia. Aby ułatwić ocenę zgodności z tymi wymogami, w tym z metody badań, pomiarów lub obliczeń, należy przewidzieć domniemanie zgodności w przypadku opakowań i produktów w opakowaniu zgodnych z normami zharmonizowanymi przyjętymi na podstawie z rozporządzenia (UE) nr 1025/2012 w celu określenia szczegółowych specyfikacji technicznych tych wymogów, w szczególności specyfikacji dotyczących cyklu życia opakowań i produktów w opakowaniu i koniecznych, by odzwierciedlać przeciętny zakres zachowań konsumentów oraz skonstruowanych tak, by zniechęcać do celowego i niezamierzonego obchodzenia przepisów.
(106) W przypadku braku norm zharmonizowanych jako rozwiązanie rezerwowe należy stosować odwoływanie się do wspólnych specyfikacji technicznych, aby ułatwić wytwórcy spełnienie wymogów w zakresie zrównoważoności, na przykład jeżeli występują nieuzasadnione opóźnienia w ustanawianiu normy zharmonizowanej. Ponadto zastosowanie tego rozwiązania powinno być możliwe w przypadku, gdy Komisja ograniczyła lub wycofała odniesienia do odpowiednich norm zharmonizowanych zgodnie z art. 11 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012. Zgodność ze wspólnymi specyfikacjami technicznymi przyjętymi przez Komisję w drodze aktów wykonawczych powinna również uzasadniać domniemanie zgodności.
(107) Aby zapewnić jednolite warunki odwoływania się do wspólnych specyfikacji technicznych, należy przyznać Komisji uprawnienia wykonawcze ▌ , tak aby mogła ustanowić, zmienić lub uchylić wspólne specyfikacje techniczne dotyczące wymogów w zakresie zrównoważonego charakteru, etykietowania i systemów ponownego użycia oraz przyjąć metody badań, pomiarów lub obliczeń. Przygotowując projekty aktów wykonawczych Komisja powinna uwzględniać opinie odpowiednich organów lub grupy ekspertów oraz należycie konsultować się ze wszystkimi odpowiednimi zainteresowanymi stronami.
(108) Aby zapewnić spójność z innymi przepisami prawa Unii, procedurę oceny zgodności powinien stanowić moduł wewnętrznej kontroli produkcji zawarty w niniejszym rozporządzeniu, opracowany na podstawie modułów zawartych w decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE(43).
(109) Oznakowanie CE na opakowaniu nie powinno wskazywać na zgodność opakowania z wymogami niniejszego rozporządzenia, a jedynie wskazywać na zgodność produktu w opakowaniu z obowiązującymi przepisami Unii dotyczącymi produktów, jeśli mają one zastosowanie. Przepisy Unii dotyczące produktów wymagają bowiem zazwyczaj umieszczenia oznakowania CE dotyczącego produktu albo na samym produkcie, albo na jego opakowaniu. Wprowadzenie wymogu oznakowania CE na opakowaniu w celu wykazania zgodności z wymogami niniejszego rozporządzenia może prowadzić do niejasności i nieporozumień co do tego, czy oznakowanie odnosi się do samego opakowania, czy do produktu w opakowaniu, co ostatecznie może prowadzić do niepewności co do faktycznego bezpieczeństwa i zgodności danych produktów w opakowaniach.
(110) Zgodność samego opakowania z wymogami niniejszego rozporządzenia powinna być natomiast wykazana za pomocą deklaracji zgodności UE.
(111) Wytwórcy powinni sporządzić deklarację zgodności UE, zawierającą informacje na temat zgodności opakowań z niniejszym rozporządzeniem. Wytwórcy mogą być również zobowiązani do sporządzenia deklaracji zgodności UE na podstawie innych aktów prawnych Unii. Aby zagwarantować skuteczny dostęp do informacji do celów nadzoru rynku, w odniesieniu do wszystkich aktów Unii należy sporządzić jedną deklarację zgodności UE. W celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego podmiotów gospodarczych powinno być możliwe, aby wspomniana jedna deklaracja zgodności UE miała formę dokumentacji składającej się z odpowiednich indywidualnych deklaracji zgodności.
(112) W Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008(44) określono ramy nadzoru rynku produktów i kontroli produktów pochodzących z państw trzecich. Rozporządzenie to powinno mieć zastosowanie do opakowań objętych niniejszym rozporządzeniem, tak aby opakowania korzystające ze swobodnego przepływu towarów w Unii spełniały wymogi zapewniające wysoki poziom ochrony interesów publicznych, takich jak zdrowie ludzkie, bezpieczeństwo i ochrona środowiska.
(113) Należy ulepszyć gospodarowanie odpadami w Unii w celu ochrony, zachowania i poprawy jakości środowiska, ochrony zdrowia ludzkiego, zapewnienia rozważnego, efektywnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnych, propagowania zasad gospodarki o obiegu zamkniętym, rozszerzenia możliwości wykorzystania energii odnawialnej, zwiększenia efektywności energetycznej, zmniejszenia zależności Unii od importowanych zasobów, zapewnienia nowych możliwości gospodarczych i przyczyniania się do długoterminowej konkurencyjności. Bardziej efektywne korzystanie z zasobów przyniosłoby także znaczne oszczędności netto dla unijnych przedsiębiorstw, organów publicznych i konsumentów, zmniejszając jednocześnie całkowitą ilość rocznych emisji gazów cieplarnianych.
(114) Pomimo wymogów i celów w zakresie minimalizacji opakowań określonych w dyrektywie 94/62/WE ilość wytwarzanych odpadów opakowaniowych wzrasta w ujęciu bezwzględnym i w przeliczeniu na mieszkańca, a tendencje wskazują na dalszy wyraźny spadek ponownego użycia i ponownego napełniania opakowań, do czego przyczynia się jeszcze większa konsumpcja żywności i napojów na wynos i handel elektroniczny. W miarę ewolucji produktów, materiałów i wzorców konsumpcji nastąpił znaczny wzrost wykorzystania opakowań jednorazowego użytku, zwłaszcza opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Jest to powiązane z krajobrazem handlu detalicznego, gdzie mamy do czynienia z większymi sieciami dystrybucji, wytwarzaniem i pakowaniem produktów na szybkich liniach pakujących, co łącznie wywiera na rynek presję ograniczania ponownego użycia i ponownego napełniania.
(115) W celu monitorowania i weryfikowania przestrzegania przez producentów i organizacje ds. odpowiedzialności producenta obowiązków w ramach rozszerzonej odpowiedzialności producenta dotyczących zbierania i przetwarzania odpadów pochodzących z ich produktów niezbędne jest, by państwa członkowskie wyznaczyły co najmniej jeden właściwy organ.
(116) Aby zapewnić lepsze, bardziej terminowe i jednolite wdrażanie obowiązków przez państwa członkowskie oraz przewidzieć wszelkie niedociągnięcia we wdrażaniu, należy utrzymać system sprawozdań w ramach wczesnego ostrzegania, umożliwiający wykrycie niedociągnięć i podjęcie działań przed upływem terminów osiągnięcia celów. Rozszerzenie tego systemu, który na podstawie dyrektywy 94/62/WE obejmował osiągnięcie celów recyklingu, powinno obejmować również nałożenie na państwa członkowskie obowiązku osiągnięcia do 2030 r. i 2035 r. celów dotyczących ograniczenia ilości odpadów opakowaniowych.
(117) Ponieważ gospodarowanie opakowaniami i odpadami opakowaniowymi jest ważnym elementem ogólnego gospodarowania odpadami, państwa członkowskie powinny poświęcić tej kwestii osobny rozdział w planach gospodarki odpadami przygotowywanych w ramach realizacji obowiązku określonego w dyrektywie 2008/98/WE. Jeżeli chodzi o środki dotyczące zapobiegania powstawaniu odpadów oraz ich ponownego użycia, należy je uwzględnić w programach zapobiegania powstawaniu odpadów wymaganych na mocy dyrektywy 2008/98/WE. Rozdziały te powinny być uwzględnione w planie gospodarki odpadami i programie zapobiegania powstawaniu odpadów w ramach ich następnej regularnej oceny zgodnie z wymogami określonymi w dyrektywie 2008/98/WE lub wcześniej.
(118) Niniejsze rozporządzenie opiera się na przepisach dotyczących gospodarowania odpadami oraz ogólnych przepisach określonych w dyrektywie 2008/98/WE.
(119) Zapobieganie powstawaniu odpadów jest najbardziej skutecznym sposobem na poprawę efektywności wykorzystania zasobów i zmniejszenie oddziaływania odpadów na środowisko. Ważne jest zatem, aby podmioty gospodarcze wprowadzały odpowiednie środki służące ograniczaniu wytwarzania odpadów poprzez eliminację zbyt dużych opakowań oraz stosowanie niektórych formatów opakowań, wydłużenie okresu trwałości opakowań, przeprojektowanie produktów w taki sposób, aby można było nie stosować opakowań lub stosować mniejszą ilość opakowań, w tym w sprzedaży luzem, a także poprzez przejście z opakowań jednorazowego użytku na opakowania wielokrotnego użytku.
(120) Aby osiągnąć ambitne i trwałe ograniczenie wytwarzania odpadów opakowaniowych w ujęciu ogólnym, należy ustanowić cele dotyczące ograniczenia ilości odpadów opakowaniowych na mieszkańca do 2030 r. Osiągnięcie celu zakładającego ograniczenie o 5 % w 2030 r. w porównaniu z 2018 r. powinno wiązać się z ogólnym bezwzględnym ograniczeniem o około 19 % średnio w całej Unii w 2030 r. w porównaniu z poziomem odniesienia z 2030 r. Państwa członkowskie powinny do 2035 r. ograniczyć wytwarzanie odpadów opakowaniowych o 10 % w porównaniu z 2018 r.; szacuje się, że pozwoli to na ograniczenie ilości odpadów opakowaniowych o 29 % w porównaniu z poziomem odniesienia z 2030 r. Aby zapewnić kontynuację działań na rzecz ograniczenia ilości odpadów po 2030 r., należy ustanowić na 2035 r. cel polegający na ograniczeniu o 10 % w stosunku do 2018 r., co oznaczałoby ograniczenie o o 29 % w porównaniu z poziomem odniesienia, a na 2040 r. – cel polegający na ograniczeniu o 15 % w stosunku do 2018 r., co oznacza ograniczenie o 37 % w porównaniu z poziomem odniesienia. Państwa członkowskie, które wprowadziły inne systemy gospodarowania odpadami opakowaniowymi z gospodarstw domowych, z jednej strony, oraz przemysłowymi i handlowymi odpadami opakowaniowymi, z drugiej strony, powinny mieć możliwość zachowania ich specyfiki.
(121) Ponieważ wytwarzanie handlowych i przemysłowych odpadów opakowaniowych nie jest związane z konsumpcją w gospodarstwach domowych, cele dotyczące zapobiegania określone na mieszkańca nie mogą jako takie mieć zastosowania do handlowych i przemysłowych odpadów opakowaniowych.
(122) Państwa członkowskie mogą osiągnąć te cele za pomocą instrumentów ekonomicznych i innych środków zapewniających zachęty do stosowania hierarchii postępowania z odpadami, w tym środków wdrażanych w ramach systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta, a także poprzez propagowanie tworzenia i skutecznego działania systemów ponownego użycia oraz zachęcanie podmiotów gospodarczych do oferowania użytkownikom końcowym dalszych możliwości ponownego napełniania. Środki takie powinny być przyjmowane równolegle i dodatkowo w odniesieniu do innych przyjmowanych na podstawie niniejszego rozporządzenia środków mających na celu ograniczenie ilości opakowań i odpadów opakowaniowych, takich jak wymogi dotyczące minimalizacji opakowań, cele w zakresie ponownego użycia i obowiązki w zakresie ponownego napełniania, progi ilościowe oraz środki mające na celu osiągnięcie trwałego ograniczenia zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego. Państwo członkowskie może, przy poszanowaniu ogólnych zasad ustanowionych w TFUE i przestrzeganiu przepisów określonych w niniejszym rozporządzeniu, przyjmować przepisy wykraczające poza minimalne cele w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów określone w niniejszym rozporządzeniu. Wdrażając takie środki, państwa członkowskie powinny być świadome ryzyka przejścia od cięższych do lżejszych materiałów opakowaniowych i priorytetowo traktować środki minimalizujące to ryzyko.
(123) W celu wdrożenia zasady „zanieczyszczający płaci” należy ustanowić obowiązki dotyczące gospodarowania odpadami opakowaniowymi w odniesieniu do producentów. W tym celu niniejsze rozporządzenie opiera się na wymogach rozszerzonej odpowiedzialności producenta określonych w dyrektywie 2008/98/WE, aby zapewnić ustanowienie systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta w celu pokrycia pełnych kosztów gospodarowania odpadami opakowaniowymi oraz ułatwienia właściwym organom prowadzenie odpowiednich kontroli. Niniejsze rozporządzenie ma na celu jasne określenie jednego producenta dla każdej jednostki opakowania, czy to w przypadku pustych opakowań, czy też opakowań zawierających produkty. Co do zasady producentem powinien być podmiot gospodarczy mający siedzibę w państwie członkowskim, który z terytorium tego państwa członkowskiego po raz pierwszy udostępnia na rynku tego państwa członkowskiego produkty w opakowaniu jako wytwórca, importer lub dystrybutor mający siedzibę w tym państwie członkowskim. Obejmuje to każdą ofertę dystrybucji, konsumpcji lub stosowania, która mogłaby skutkować faktyczną dostawą. Zatem w przypadku gdy przedsiębiorstwo kupuje produkt w opakowaniu z państwa członkowskiego innego niż państwo, w którym dane przedsiębiorstwo ma siedzibę lub z państwa trzeciego, i dostarcza ten produkt w opakowaniu w tym państwie członkowskim, w którym ma siedzibę, przedsiębiorstwo to należy uznać za producenta, ponieważ jest to pierwsze przedsiębiorstwo udostępniające dany produkt w opakowaniu z terytorium tego państwa członkowskiego. Jeżeli chodzi o platformy internetowe, za udostępnienie produktu w rozumieniu definicji producenta należy uznać pierwsze zaoferowanie tego produktu. W celu zminimalizowania wszelkich zbędnych obciążeń administracyjnych dla małych przedsiębiorstw, które napełniają opakowania transportowe, opakowania wielokrotnego użytku, opakowania dla produkcji podstawowej lub opakowania usługowe w punkcie sprzedaży, producentem powinien jednak być ten wytwórca, dystrybutor lub importer takich opakowań, który po raz pierwszy udostępnia opakowania z terytorium państwa członkowskiego, ponieważ ten podmiot gospodarczy jest najwłaściwszym podmiotem do wypełnienia obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
(124) Z drugiej strony, w przypadku gdy opakowanie lub produkt w opakowaniu są udostępniane w drodze umów zawieranych na odległość bezpośrednio użytkownikowi końcowemu, producent może również mieć siedzibę w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim. W takich przypadkach, jeżeli producent ma siedzibę w innym państwie członkowskim, powinien wyznaczyć upoważnionego przedstawiciela ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta w państwie członkowskim, w którym znajduje się użytkownik końcowy. W przypadku gdy producent ma siedzibę w państwie trzecim, państwa członkowskie mogą postanowić, że wyznaczenie upoważnionego przedstawiciela ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta jest również obowiązkowe, aby uniknąć ryzyka uchylania się od obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta. W celu zapewnienia przestrzegania zasady „zanieczyszczający płaci” oraz w kontekście przestrzegania wymogów rozszerzonej odpowiedzialności producenta konieczne jest zagwarantowanie pewności co do tego, który producent jest odpowiedzialny za odpady opakowaniowe, szczególnie w przypadku „przedsiębiorstw logistycznych”. Przedsiębiorstwa logistyczne to przedsiębiorstwa otrzymujące towary pochodzące z państw trzecich i prowadzące działalność związaną z obsługą importowanych towarów (np. rozpakowanie i przepakowywanie do mniejszych formatów/ilości w celu realizacji zamówień klientów) przed wysłaniem tych towarów bez oryginalnych opakowań transportowych lub zapakowanych w całości lub częściowo w oryginalne opakowania transportowe do swoich klientów, którzy mogą znajdować się w innych państwach członkowskich. W takim przypadku należy zatem zidentyfikować producenta (oryginalnych) opakowań transportowych pochodzących z państw trzecich i pozostających w przedsiębiorstwie logistycznym, które to opakowania stają się odpadami w Unii. Przedsiębiorstwo logistyczne zazwyczaj nie jest właścicielem towarów, ale powinno być uznawane za producenta opakowań, które pochodzą z państw trzecich i które obsługuje w ramach swojej działalności.
(125) Oprócz kosztów nałożonych na producentów na podstawie art. 40 ust. 1a niniejszego rozporządzenia oraz przy transpozycji dyrektywy 2008/98/WE państwa członkowskie zachowują możliwość pokrywania niezbędnych kosztów wynikających z czyszczenia, w tym transportu i późniejszego przetwarzania odpadów opakowaniowych znajdujących się w śmieciach w ramach całkowitych kosztów gospodarowania odpadami opakowaniowymi, które powinny być objęte rozszerzoną odpowiedzialnością producenta. Koszty te nie powinny przekraczać kosztów niezbędnych do świadczenia tych usług w rentowny sposób i powinny być ustalane między zainteresowanymi podmiotami w sposób przejrzysty i niedyskryminujący.
(126) Aby monitorować, czy producenci spełniają obowiązki finansowe i organizacyjne związane z zapewnieniem gospodarowania odpadami z opakowań, które po raz pierwszy udostępniają na rynku w państwie członkowskim, konieczne jest, by właściwy organ w każdym państwie członkowskim ustanowił rejestr i nim zarządzał, a producenci mieli obowiązek rejestracji.
(127) Wymogi dotyczące rejestracji powinny być w jak największym stopniu zharmonizowane w całej Unii, aby ułatwić rejestrację, w szczególności w przypadku gdy producenci udostępniają opakowania w różnych państwach członkowskich. Aby zapewnić jednolite warunki wdrażania wymogów dotyczących rejestracji, należy przyznać Komisji uprawnienia wykonawcze ▌ , tak aby mogła ustanowić wspólny format rejestracji i składania sprawozdań do rejestru, z wyszczególnieniem danych, które mają znajdować się w sprawozdaniach.
(128) Zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci” wyrażoną w art. 191 ust. 2 TFUE konieczne jest, aby producenci wprowadzający do obrotu na obszarze Unii opakowania i produkty w opakowaniu, w tym podmioty zajmujące się handlem elektronicznym, ponosili odpowiedzialność za gospodarowanie nimi po końcu ich przydatności do użycia. Należy przypomnieć, że zgodnie z dyrektywą 94/62/WE do 31 grudnia 2024 r. należy ustanowić systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta, ponieważ stanowią one najwłaściwszy środek do osiągnięcia tego celu i mogą mieć pozytywny wpływ na środowisko poprzez ograniczenie wytwarzania odpadów opakowaniowych oraz zwiększenie ich zbierania i recyklingu. Istnieją znaczne różnice w sposobie ustanawiania tych systemów, ich skuteczności i zakresie odpowiedzialności producentów. W związku z tym, przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustanowione w dyrektywie 2008/98/WE powinny mieć zastosowanie ogólnie do systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do producentów opakowań i powinny zostać uzupełnione dalszymi przepisami szczegółowymi, gdy jest to konieczne i właściwe. Na przykład, aby ułatwić selektywną zbiórkę odpadów opakowaniowych, producenci powinni finansować etykietowanie pojemników na odpady. Taki obowiązek byłby zgodny z zasadą „zanieczyszczający płaci” i ogólnymi minimalnymi wymogami dotyczącymi systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustanowionymi w dyrektywie 2008/98/WE.
(129) Jeżeli chodzi o obowiązki w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, niniejsze rozporządzenie stanowi lex specialis w stosunku do dyrektywy 2008/98/WE. Oznacza to, że przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustanowione w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć pierwszeństwo przed wszelkimi sprzecznymi przepisami tej dyrektywy. Zasada ta dotyczy na przykład wymogów dotyczących rejestracji producentów, modulacji opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz sprawozdawczości.
(130) Oprócz zharmonizowanego wymogu dotyczącego zdatności do recyklingu, w celu modulacji wkładów finansowych producentów, które mają zostać określone w aktach delegowanych przyjętych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, państwa członkowskie powinny mieć możliwość stosowania innych kryteriów, takich jak zawartość materiałów z recyklingu, zdatność do ponownego użycia, obecność substancji niebezpiecznych lub inne kryteria zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE.
(131) Producenci powinni mieć możliwość wspólnego wykonywania tych obowiązków poprzez organizacje ds. odpowiedzialności producenta przejmujące odpowiedzialność w ich imieniu. Producenci lub organizacje ds. odpowiedzialności producenta powinni mieć obowiązek posiadania zezwolenia udzielanego przez państwa członkowskie oraz powinni dokumentować między innymi fakt, że posiadają zasoby finansowe na pokrycie kosztów związanych z rozszerzoną odpowiedzialnością producenta. Państwa członkowskie, ustanawiając przepisy administracyjne i proceduralne dotyczące udzielania producentom i organizacjom ds. odpowiedzialności producenta zezwoleń w zakresie zgodności, odpowiednio, indywidualnej i zbiorowej, mogłyby różnicować procesy dla producentów indywidualnych i organizacji ds. odpowiedzialności producenta w celu ograniczenia obciążenia administracyjnego producentów indywidualnych. Należy przypomnieć, że państwa członkowskie mogą udzielać zezwoleń wielu organizacjom ds. odpowiedzialności producenta, ponieważ konkurencja między nimi może prowadzić do większych korzyści dla konsumentów. Właściwy organ powinien móc pobierać od producentów lub organizacji ds. odpowiedzialności producenta, którym powierzono wykonywanie obowiązków, oparte na kosztach i proporcjonalne opłaty za przeprowadzenie procedury udzielenia zezwolenia dotyczącej wykonywania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
(132) Jeżeli opłata z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta pobierana przez organizację ds. odpowiedzialności producenta jest klasyfikowana jako dochody publiczne, tak jak w przypadku zarządzanych przez państwo organizacji odpowiedzialności producenta, oraz w celu przestrzegania zasad budżetowych, które wymagają, aby dochody publiczne były oparte na dokładnych danych, państwo członkowskie może wymagać, by informacje określone w załączniku IX część B i C były przekazywane przez producenta właściwemu organowi odpowiedzialnemu za rejestr częściej niż raz w roku. W przypadku zarządzanych przez państwo organizacji ds. odpowiedzialności producenta, ze względu na brak upoważnienia ze strony reprezentowanego producenta, określone w niniejszym rozporządzeniu wymogi dotyczące takiego upoważnienia nie mają zastosowania.
(133) W niniejszym rozporządzeniu należy określić, w jaki sposób identyfikowalność obowiązków przedsiębiorców określona w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065(45), w tym w jego art. 30 ust. 2 i 3, ma być stosowana w przypadku dostawców platform internetowych umożliwiających konsumentom zawieranie umów na odległość z producentami oferującymi opakowania konsumentom znajdującym się w Unii w związku z rejestrami producentów ustanowionymi zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Do celów niniejszego rozporządzenia każdego producenta oferującego opakowania w drodze umów zawieranych na odległość bezpośrednio konsumentom znajdującym się w państwie członkowskim, niezależnie od tego, czy ma on siedzibę w państwie członkowskim, czy w państwie trzecim, należy uznać za objętego definicją przedsiębiorcy na podstawie rozporządzenia (UE) 2022/2065. Aby zapobiec uchylaniu się od obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, należy określić, w jaki sposób tacy dostawcy platform internetowych powinni wypełniać te obowiązki w odniesieniu do rejestrów producentów opakowań ustanowionych na podstawie niniejszego rozporządzenia. W tym kontekście dostawcy platform internetowych podlegający przepisom rozdziału III sekcja 4 rozporządzenia (UE) 2022/2065 umożliwiających konsumentom zawieranie z producentami umów zawieranych na odległość powinni przed umożliwieniem producentom korzystania ze swoich usług, zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/2065, uzyskać od tych producentów informacje na temat zgodności z przepisami dotyczącymi rozszerzonej odpowiedzialności producenta określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Przepisy dotyczące identyfikowalności przedsiębiorców sprzedających opakowania przez internet podlegają przepisom dotyczącym egzekwowania określonym w rozporządzeniu (UE) 2022/2065.
(134) Podobne niepożądane sytuacje uchylania się od obowiązków mogą wystąpić w odniesieniu do dostawców usług realizacji zamówień. Niniejsze rozporządzenie zawiera przepisy służące zapobieganiu takim sytuacjom poprzez stosowanie podejścia podobnego do tego, które przyjęto w rozporządzeniu (UE) 2022/2065 w odniesieniu do dostawców platform internetowych.
(135) Rejestr producentów ustanowiony na podstawie niniejszego rozporządzenia należy uznać za rejestr publiczny zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/2065. Z tego powodu dostawcy platform internetowych umożliwiających konsumentom zawieranie z producentami umów zawieranych na odległość powinni dokładać wszelkich starań, aby ocenić, czy informacje przekazane przez odnośnych producentów są wiarygodne i pełne, w szczególności korzystając z ogólnodostępnych oficjalnych internetowych baz danych lub interfejsów internetowych lub zwracając się do odnośnych przedsiębiorców o dostarczenie wiarygodnych dokumentów potwierdzających, zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/2065. Jeżeli chodzi o publicznie dostępne dane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, „dołożenie wszelkich starań” w rozumieniu art. 30 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) 2022/2065 może zazwyczaj wymagać weryfikacji dostarczonych przez producenta informacji za pomocą publicznie dostępnych danych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. W szczególności ma to zastosowanie, jeżeli państwo członkowskie ustanowiło interfejs internetowy służący do automatycznego uzgadniania danych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Wkłady finansowe, których uiszczenie nakłada się na producentów na podstawie art. 45 ust. 2 niniejszego rozporządzenia powinny pozostawać bez uszczerbku dla wszelkich dobrowolnych porozumień między internetowymi platformami handlowymi a producentami, w przypadku gdy internetowa platforma handlowa zgadza się na przyjęcie całości lub części tych kosztów w imieniu producentów w drodze pisemnego upoważnienia.
(136) Wkłady finansowe, których uiszczenie nakłada się na producentów na podstawie art. 45 ust. 2 niniejszego rozporządzenia powinny pozostawać bez uszczerbku dla wszelkich dobrowolnych porozumień między internetowymi platformami handlowymi a producentami, w przypadku gdy internetowe platformy handlowe zgadzają się na na przyjęcie całości lub części tych kosztów w imieniu producentów w drodze pisemnego upoważnienia.
(137) Państwa członkowskie powinny ustanowić środki wdrażające rozszerzoną odpowiedzialność producenta, przepisy dotyczące selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych i etykietowania pojemników na odpady, w przypadkach gdy niniejsze rozporządzenie nie przewiduje pełnej harmonizacji takich środków. Ponadto państwa członkowskie powinny móc określić dodatkowe wymogi dotyczące wdrażania rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE i niniejszym rozporządzeniem, pod warunkiem że takie środki nie stwarzają barier na rynku wewnętrznym. Niniejsze rozporządzenie nie reguluje, który podmiot jest odpowiedzialny za zbieranie odpadów opakowaniowych, ani innych krajowych ustaleń umownych dotyczących zbierania odpadów opakowaniowych.
(138) Państwa członkowskie powinny ustanowić systemy zwrotu i zbierania odpadów opakowaniowych, tak aby odpady te były kierowane do najbardziej odpowiedniej opcji gospodarowania odpadami, zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami. Uczestnictwo w tych systemach powinno być dostępne dla wszystkich zainteresowanych stron, w szczególności dla podmiotów gospodarczych i organów publicznych, a systemy powinny być tworzone z uwzględnieniem kwestii związanych z ochroną środowiska oraz zdrowiem, bezpieczeństwem i higieną konsumentów. Systemy zwrotu i zbierania powinny być stosowane, na podstawie niedyskryminacyjnych przepisów, również w przypadku opakowań produktów importowanych.
(139) Przy transpozycji art. 7 dyrektywy 94/62/WE do prawa krajowego państwa członkowskie mogły już ustanowić systemy selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów, które stanowią podstawę odpowiednich krajowych zezwoleń i ustaleń umownych. Państwa członkowskie mogą nadal korzystać z tych systemów, pod warunkiem że prawidłowo wywiązują się z obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia.
(140) Państwa członkowskie powinny ponadto podjąć działania propagujące recykling spełniający normy jakościowe dotyczące wykorzystania materiałów pochodzących z recyklingu w odpowiednich sektorach. Obowiązek ten jest szczególnie istotny w świetle ustalonej minimalnej zawartości procentowej materiałów z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych.
(141) Zbieranie opakowań jest kluczowym etapem w zapewnianiu ich obiegu zamkniętego, a także zagwarantowaniu silnego rynku surowców wtórnych. Ustalenie obowiązkowego poziomu zbierania jest zachętą do opracowania efektywnych i ukierunkowanych systemów zbierania na szczeblu krajowym, a tym samym do zwiększenia ilości odpadów posortowanych i potencjalnie poddanych recyklingowi.
(142) Wykazano, że dobrze funkcjonujące systemy kaucyjne zapewniają bardzo wysoki poziom zbierania i wysoką jakość recyklingu, szczególnie w przypadku butelek i puszek na napoje. Aby wesprzeć osiąganie celu w zakresie selektywnej zbiórki butelek jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje, który to cel określono w dyrektywie (UE) 2019/904, oraz aby dalej dążyć do osiągnięcia wysokich poziomów zbierania i wysokiej jakości recyklingu metalowych pojemników na napoje, państwa członkowskie powinny ustanowić systemy kaucyjne. Systemy te przyczynią się do zwiększenia podaży dobrej jakości surowców wtórnych nadających się do recyklingu w obiegu zamkniętym oraz do zmniejszenia ilości śmieci z pojemników na napoje.
(143) Systemy kaucyjne powinny być obowiązkowe w przypadku butelek jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje i metalowych pojemników jednorazowego użytku na napoje. Państwa członkowskie mogą również podjąć decyzję o włączeniu do tych systemów innych opakowań innych produktów lub wykonanych z innych materiałów, w szczególności szklanych butelek jednorazowego użytku, i powinny zapewnić, aby systemy kaucyjne obejmujące formaty opakowań jednorazowego użytku, w szczególności szklane butelki jednorazowego użytku na napoje, były w równym stopniu dostępne w odniesieniu do opakowań wielokrotnego użytku, o ile jest to wykonalne z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia. Powinny one rozważyć ustanowienie systemów kaucyjnych także w odniesieniu do opakowań wielokrotnego użytku. Państwo członkowskie powinno mieć możliwość, przy poszanowaniu ogólnych zasad ustanowionych w TFUE i przestrzeganiu przepisów określonych w niniejszym rozporządzeniu, przyjęcia przepisów wykraczających poza minimalne wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu , takich jak pobieranie kaucji w punkcie sprzedaży w przypadku spożycia produktu w obiekcie przedsiębiorstwa działającego w sektorze HoReCa lub zobowiązanie wszystkich dystrybutorów końcowych do przyjmowania opakowań podlegających kaucji niezależnie od dystrybuowanego przez nich materiału opakowaniowego i formatu opakowań oraz od ich powierzchni sprzedaży.
(144) Niniejsze rozporządzenie powinno uwzględniać różnorodność systemów kaucyjnych istniejących w Unii oraz gwarantować, że rozwój technologiczny tych systemów nie będzie utrudniony, jeżeli spełniają one warunki i kryteria zwiększenia poziomów zbierania i zapewnienia lepszej jakości recyklingu.
(145) Ze względu na charakter produktów oraz różnice w systemach ich produkcji i dystrybucji, systemy kaucyjne nie powinny być jednak obowiązkowe w przypadku opakowań na wino, aromatyzowane produkty sektora wina i produkty winopochodne, napoje spirytusowe oraz mleko i przetwory mleczne wymienione w części XVI załącznika I do rozporządzenia ▌ (UE) nr 1308/2013. Państwa członkowskie mogą jednak ustanowić systemy kaucyjne obejmujące takie opakowania na napoje, a także inne opakowania na napoje i inne produkty.
(146) Od 1 stycznia 2029 r. wszystkie systemy kaucyjne obejmujące butelki jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje i metalowe pojemniki jednorazowego użytku na napoje powinny spełniać ogólne minimalne wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu, z wyjątkiem systemów kaucyjnych, które zostały utworzone przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia i które do dnia 1 stycznia 2029 r. osiągną w zakresie selektywnej zbiórki cel na poziomie 90 %. Wymogi te pomogą zapewnić większą spójność i wyższe poziomy zwrotu w państwach członkowskich. Określono je na podstawie opinii zainteresowanych stron, analiz ekspertów i najlepszych praktyk dotyczących stosowania istniejących systemów kaucyjnych. Opracowano je w sposób umożliwiający wprowadzanie innowacji, a zarazem pozwalający na pewną elastyczność w dostosowywaniu do warunków lokalnych.
(147) Państwa członkowskie, w których występują regiony o znacznym natężeniu transgranicznej działalności gospodarczej powinny zapewnić, aby systemy kaucyjne umożliwiały zbieranie opakowań z innych państw członkowskich w wyznaczonych punktach zbierania oraz powinny dążyć do umożliwienia zwrotu kaucji.
(148) Państwa członkowskie, które w 2026 r. osiągną poziom zbierania docelowych rodzajów opakowań bez systemu kaucyjnego wynoszący 80 %, mogą wystąpić z wnioskiem o nieustanawianie systemu kaucyjnego.
(149) Państwa członkowskie mogą zdecydować się na wdrożenie systemu kaucyjnego na szczeblu niższym niż krajowy, uwzględniając odpowiednie krajowe podziały administracyjne oraz szczególną sytuację terytoriów zamorskich, o ile wykażą efektywność środowiskową i gospodarczą takiego systemu, a także jego pełną zgodność z określonym w niniejszym rozporządzeniu 90-procentowym poziomem zbierania butelek jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje i metalowych pojemników jednorazowego użytku na napoje.
(150) Jako szczególny środek zapobiegający powstawaniu odpadów opakowaniowych państwa członkowskie powinny aktywnie zachęcać do stosowania rozwiązań polegających na ponownym użyciu i ponownym napełnianiu opakowań. Powinny one wspierać ustanowienie systemów ponownego użycia i ponownego napełniania oraz monitorować ich funkcjonowanie i zgodność z normami w zakresie higieny. Zachęca się państwa członkowskie do wprowadzenia również innych środków, takich jak ustanowienie systemów kaucyjnych obejmujących formaty opakowań wielokrotnego użytku, stosowanie zachęt gospodarczych lub ustanowienie wymogów dla dystrybutorów końcowych, aby udostępniali na rynku określony odsetek produktów innych niż te objęte celami w zakresie ponownego użycia i obowiązkami w zakresie ponownego napełniania w opakowaniach wielokrotnego użytku lub poprzez umożliwienie ponownego napełniania, pod warunkiem, że takie wymogi nie spowodują fragmentacji jednolitego rynku i powstania barier w handlu.
(151) Wymogi dotyczące zbierania, sortowania, redystrybucji do podmiotów napełniających i czyszczenia mają zupełnie inny charakter w przypadku systemów kaucyjnych obejmujących opakowania jednorazowego użytku i kaucyjnych systemów ponownego użycia. W związku z tym minimalne wymogi dotyczące systemów kaucyjnych nie powinny mieć zastosowania do kaucyjnych systemów ponownego użycia. W ich miejsce zastosowanie powinny mieć specjalne wymogi dotyczące systemów ponownego użycia.
(152) Dyrektywę 94/62/WE zmieniono dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/852(46), w której określono cele w zakresie recyklingu dla państw członkowskich, które należy osiągnąć do 2025 i 2030 r. Cele te oraz zasady ich obliczania należy utrzymać. Z uwagi na różne punkty wyjścia dla poszczególnych państw członkowskich w odniesieniu do celów w zakresie recyklingu, i mimo, że w niniejszym rozporządzeniu zaproponowano środki ułatwiające osiągnięcie tych celów,pod pewnymi warunkaminadal ▌ powinna istnieć możliwość odroczenia terminów osiągnięcia celów w zakresie recyklingu na 2030 r. Komisja powinna być jednak uprawniona do odrzucenia zmienionego planu wdrożenia przedłożonego przez państwo członkowskie.
(153) W dyrektywie 94/62/WE nałożono na Komisję obowiązek dokonania przeglądu celów na 2030 r. w zakresie recyklingu dotyczących opakowań w celu ich utrzymania lub, w stosownych przypadkach, zwiększenia. Celów ustalonych na 2030 r. nie należy jednak jeszcze zmieniać, ponieważ dowody wskazują, że niektóre państwa członkowskie nadal mają trudności z osiągnięciem istniejących celów. Z tego powodu należy wprowadzić środki zachęcające wytwórców do wprowadzania do obrotu większej ilości opakowań zdatnych do recyklingu, ułatwiając w ten sposób państwom członkowskim osiągnięcie celów w zakresie recyklingu. W przyszłości należy przewidzieć obowiązek przedkładania Komisji bardziej szczegółowych danych dotyczących przepływów opakowań i recyklingu odpadów opakowaniowych. Umożliwi to Komisji dokonanie przeglądu celów pod kątem ich utrzymania lub zwiększenia. Aby uwzględnić skutki środków służących poprawie zdatności opakowań do recyklingu, przegląd nie powinien odbyć się wcześniej niż przewidywana ogólna ocena rozporządzenia, tj. siedem lat po jego wejściu w życie. Podczas tego przeglądu należy również zwrócić uwagę na możliwość wprowadzenia nowych celów o większej szczegółowości niż obecne.
(154) Cele w zakresie recyklingu powinny być obliczane na podstawie masy odpadów opakowaniowych poddawanych recyklingowi. Państwa członkowskie powinny zapewnić wiarygodność i dokładność gromadzonych danych na temat odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi. Zasadniczo faktyczny pomiar masy odpadów opakowaniowych zaliczanych do poddanych recyklingowi powinien być dokonywany w momencie, w którym odpady opakowaniowe są wprowadzane do procesu recyklingu. Niemniej jednak, aby ograniczyć obciążenia administracyjne, państwa członkowskie powinny, na ściśle określonych warunkach i na zasadzie odstępstwa od ogólnej zasady, być upoważnione do ustalania masy odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi na podstawie pomiaru masy materiału wyjściowego z dowolnej operacji sortowania, którą należy skorygować z wykorzystaniem średnich wskaźników strat występujących przed wprowadzeniem odpadów do procesów recyklingu. Straty materiałów występujące przed wprowadzeniem odpadów do procesu recyklingu, na przykład w wyniku sortowania lub innych działań wstępnych, nie powinny być włączane do ilości odpadów zgłaszanych jako poddane recyklingowi. Straty te można ustalić na podstawie elektronicznych rejestrów, specyfikacji technicznych, szczegółowych zasad obliczania średnich wskaźników strat dla różnych strumieni odpadów lub innych równoważnych środków. Państwa członkowskie powinny informować o takich środkach w sprawozdaniach z kontroli jakości, dołączonych do przekazywanych Komisji danych na temat recyklingu odpadów. Średnie wskaźniki strat powinny być w miarę możliwości ustalane na poziomie poszczególnych sortowni i powiązane z różnymi głównymi rodzajami odpadów, różnymi źródłami (takimi jak gospodarstwa domowe lub działalność gospodarcza), różnymi systemami zbierania i różnymi rodzajami procesów sortowania. Średnie wskaźniki strat powinny być stosowane jedynie wówczas, gdy nie są dostępne żadne inne wiarygodne dane, w szczególności w kontekście przemieszczania i wywozu odpadów. Ubytek masy materiałów lub substancji wskutek fizycznych lub chemicznych procesów transformacji, będący nieodłącznym elementem procesu recyklingu, w którym odpady opakowaniowe zostały rzeczywiście przetworzone w produkty, materiały lub substancje, nie powinien być odejmowany od masy odpadów zgłaszanych jako poddane recyklingowi.
(155) W przypadku gdy obliczenie wskaźnika recyklingu stosuje się do tlenowego lub beztlenowego przetwarzania odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji, ilości odpadów, które są wprowadzane do procesu przetwarzania tlenowego lub beztlenowego, mogą być zaliczane do odpadów poddanych recyklingowi, pod warunkiem że takie przetwarzanie powoduje wytworzenie materiału wyjściowego, który będzie wykorzystany jako produkt, materiał lub substancja z recyklingu. O ile materiałem wyjściowym z takiego procesu przetwarzania jest najczęściej kompost lub produkt pofermentacyjny, uwzględnić można byłoby również inne materiały wyjściowe, jeżeli zawierałyby one porównywalne ilości materiałów z recyklingu w stosunku do ilości przetworzonych odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji. W innych przypadkach, zgodnie z definicją recyklingu, na poczet realizacji celów w zakresie recyklingu nie powinno być zaliczane ponowne przetwarzanie odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji na materiały, które mają być wykorzystywane jako paliwa lub inne środki wytwarzania energii, które są unieszkodliwiane lub mają być wykorzystane w dowolnym innym niż recykling procesie mającym taki sam cel jak odzysk odpadów.
(156) W przypadku gdy odpadowe materiały opakowaniowe przestają być odpadami w wyniku działań wstępnych przed ich rzeczywistym ponownym przetworzeniem, powinny zostać zaliczone jako poddane recyklingowi, pod warunkiem że są przeznaczone do późniejszego ponownego przetworzenia w produkty, materiały lub substancje przeznaczone zarówno do ich pierwotnych celów, jak i innych. Na poczet realizacji celów w zakresie recyklingu nie powinny być zaliczane materiały, które utraciły status odpadów, a które mają być użyte jako paliwa lub inne środki wytwarzania energii, które są używane do wypełniania wyrobisk, unieszkodliwiane lub mają być użyte w dowolnym innym niż recykling procesie mającym taki sam cel jak odzysk odpadów.
(157) Przy ustalaniu metodyki obliczania i weryfikacji procentowej zawartości materiałów pochodzących z recyklingu Komisja powinna oceniać dostępność odpadów, potrzebną energię oraz emisje gazów cieplarnianych i inne istotne rodzaje wpływu na środowisko, biorąc pod uwagę dostępne technologie recyklingu, ich efektywność gospodarczą i środowiskową, w tym jakość materiałów wyjściowych. Komisja powinna również uwzględnić potencjalną możliwość publikowania wprowadzających w błąd twierdzeń dotyczących ekologiczności tych technologii.
(158) Twierdzenia dotyczące właściwości opakowań, w odniesieniu do których w niniejszym rozporządzeniu określono wymogi prawne, takich jak zdatność do recyklingu, poziom zawartości materiałów z recyklingu i zdatność do ponownego użycia, powinny być publikowanie wyłącznie w odniesieniu do właściwości opakowań wykraczających poza mające zastosowanie minimalne wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu oraz zgodnie z metodami i zasadami ustanowionymi na mocy niniejszego rozporządzenia. Należy w nich również określić, czy odnoszą się one do jednostki opakowania, części jednostki opakowania czy do wszystkich opakowań wprowadzonych do obrotu przez danego producenta.
(159) Państwa członkowskie powinny mieć możliwość uwzględnienia recyklingu metali wydzielonych po spaleniu odpadów, proporcjonalnie do ilości spalonych odpadów opakowaniowych, pod warunkiem że te metale poddane recyklingowi spełniają niektóre kryteria jakościowe określone w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2019/1004(47) określającej zasady obliczania, weryfikacji i zgłaszania danych dotyczących odpadów zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE.
(160) W przypadku wywozu odpadów opakowaniowych z Unii w celu recyklingu stosuje się rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady(48).
(161) Jako że ponowne użycie oznacza, że do obrotu nie są wprowadzane żadne nowe opakowania, z myślą o realizacji odpowiednich celów w zakresie recyklingu opakowań należy wziąć pod uwagę opakowania handlowe wielokrotnego użytku wprowadzane do obrotu po raz pierwszy i opakowania drewniane naprawiane w celu ponownego użycia. Państwa członkowskie powinny móc skorzystać z tej możliwości w celu obliczenia zmodyfikowanego poziomu celów w zakresie recyklingu poprzez uwzględnienie maksymalnie 5 punktów procentowych średniego udziału – w poprzednich trzech latach – opakowań handlowych wielokrotnego użytku wprowadzanych do obrotu po raz pierwszy i ponownie wykorzystywanych w ramach systemu ponownego użycia.
(162) Producenci i organizacje ds. odpowiedzialności producenta powinni być aktywnie zaangażowani w dostarczanie użytkownikom końcowym, w szczególności konsumentom, informacji na temat zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz gospodarowania takimi odpadami. Informacje te powinny obejmować dostępność informacji o ustaleniach dotyczących ponownego użycia opakowań, znaczeniu etykiet umieszczanych na opakowaniu oraz innych instrukcjach dotyczących wyrzucania odpadów opakowaniowych. Producenci i organizacje ds. odpowiedzialności producenta powinni również informować konsumentów, że oznakowanie opakowania jako kompostowalnego oznacza, że opakowanie jest kompostowalne w warunkach kontrolowanych przemysłowo w zakładach przetwarzania bioodpadów i nie nadaje się do kompostowania w warunkach domowych. Opakowaniami nie należy zaśmiecać otoczenia. Producenci powinni również informować, że użytkownicy końcowi odgrywają ważną rolę w zapewnianiu optymalnego pod względem środowiskowym gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Zarówno przekazując informacje wszystkim użytkownikom końcowym, jak i o składając sprawozdania na temat opakowań, należy wykorzystywać nowoczesne technologie informatyczne. Informacje te należy przekazywać albo za pomocą klasycznych sposobów, takich jak plakaty, zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz, kampanie w mediach społecznościowych, albo za pomocą bardziej innowacyjnych sposobów, takich jak elektroniczny dostęp do stron internetowych przez kody QR umieszczone na opakowaniach.
(163) Selektywna zbiórka poza domem to istotny element zwiększenia poziomu zbierania opakowań i poprawy ich obiegu zamkniętego. Państwa członkowskie i podmioty gospodarcze powinny móc wprowadzać szczególne środki selektywnej zbiórki poza domem, dostosowane do miejsca i zwyczajów konsumentów.
(164) Za każdy rok kalendarzowy państwa członkowskie powinny przedstawiać Komisji informacje na temat osiągnięcia celów w zakresie recyklingu. Aby ocenić skuteczność środków mających na celu ograniczenie zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, należy również przekazywać dane dotyczące zużycia bardzo lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego i grubych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, aby umożliwić ocenę, czy zużycie tych toreb wzrosło w odpowiedzi na środki służące ograniczeniu stosowania lekkich toreb z tworzywa sztucznego na zakupy. Przekazywanie danych dotyczących rocznego zużycia bardzo grubych toreb na zakupy powinno być dla państw członkowskich dobrowolne. Aby umożliwić ocenę, czy obowiązkowe systemy kaucyjne, które mają zostać ustanowione przez państwa członkowskie, są skuteczne lub czy zwolnienia państw członkowskich z obowiązku ustanowienia tych systemów są uzasadnione, ważne jest uzyskanie informacji – za pośrednictwem sprawozdań przekazywanych przez państwa członkowskie – na temat poziomu zbierania takich opakowań.
(165) W celu ustanowienia metodyki oceny zdatności do recyklingu na dużą skalę państwa członkowskie powinny również przekazywać dane dotyczące ilości poddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych w podziale na kategorie opakowań i ilości opakowań udostępnionych na rynku po raz pierwszy w danym państwa członkowskiego dla każdej kategorii opakowań. Takie sprawozdania powinny być sporządzane corocznie. Komisja powinna dodać te dane i publikować je w celu monitorowania rocznych zmian w zakresie odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi na dużą skalę.
(166) Państwa członkowskie powinny przekazywać Komisji dane drogą elektroniczną i przedkładać jej sprawozdanie z kontroli jakości. Ponadto do danych dotyczących celów w zakresie recyklingu należy dołączyć sprawozdanie zawierające opis środków wprowadzonych w celu ustanowienia skutecznego systemu kontroli jakości i identyfikowalności odpadów opakowaniowych.
(167) W celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania obowiązków sprawozdawczych należy przyznać Komisji uprawnienia, tak aby mogła ustanowić zasady obliczania i weryfikacji danych dotyczących osiągania celów w zakresie recyklingu, poziomów selektywnej zbiórki opakowań objętych systemem kaucyjnym oraz danych niezbędnych do określenia metodyki oceny zdatności do recyklingu na dużą skalę. W takim akcie wykonawczym należy również przewidzieć zasady dotyczące określania ilości wytworzonych odpadów opakowaniowych, a także ustanowić format zgłaszania danych. Należy również określić metodykę obliczania rocznego zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na osobę oraz format zgłaszania tych danych, ponieważ jest to niezbędne do wsparcia monitorowania i pełnego wdrożenia istotnych wymogów dotyczących toreb na zakupy z tworzywa sztucznego , w szczególności w celu zapewnienia zdezagregowanej i obowiązkowej sprawozdawczości w odniesieniu do różnych kategorii toreb na zakupy z tworzywa sztucznego. Ten akt wykonawczy powinien zastąpić decyzje Komisji (UE) 2018/896(49) i 2005/270/WE(50).
(168) Aby ułatwić państwom członkowskim i Komisji monitorowanie realizacji celów określonych w niniejszym rozporządzeniu, państwa członkowskie powinny utworzyć bazy danych dotyczących opakowań i zapewnić ich sprawne funkcjonowanie.
(169) Skuteczne egzekwowanie wymogów w zakresie zrównoważoności ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia uczciwej konkurencji oraz osiągnięcia oczekiwanych korzyści wynikających z niniejszego rozporządzenia i jego wkładu w realizację unijnych celów w zakresie klimatu, energii i obiegu zamkniętego. W związku z tym właściwe organy powinny dążyć do tego, aby co roku kontrolować dokładność przynajmniej części deklaracji zgodności, a rozporządzenie (UE) 2019/1020 Parlamentu Europejskiego i Rady(51) ustanawiające horyzontalne ramy nadzoru rynku i kontroli produktów wprowadzanych na rynek Unii powinno mieć zastosowanie do opakowań, dla których na podstawie niniejszego rozporządzenia ustanowiono wymogi w zakresie zrównoważoności. Mechanizmy nadzoru rynku ustanowione w rozporządzeniu (UE) 2019/1020 określają wymogi w zakresie nadzoru rynku odnoszące się do wprowadzania produktów do obrotu i przewidują mechanizmy ochronne służące do sprawdzania zgodności z niniejszym rozporządzeniem w odniesieniu do wprowadzania do obrotu opakowań.
(170) Opakowanie należy wprowadzać do obrotu wyłącznie, jeżeli nie stanowi znanego zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi. W celu lepszego dostosowania do szczególnego charakteru wymogów w zakresie zrównoważoności oraz zapewnienia, aby działania dotyczące nadzoru rynku koncentrowały się na niezgodności z takimi wymogami, do celów niniejszego rozporządzenia opakowania stwarzające ryzyko należy zdefiniować jako opakowania, które – ze względu na niespełnienie wymogu w zakresie zrównoważoności przez opakowanie lub przez odpowiedzialny podmiot gospodarczy – mogą mieć negatywny wpływ na środowisko lub inne interesy publiczne chronione odpowiednimi wymogami.
(171) Powinna istnieć procedura, w ramach której zainteresowane strony są informowane o środkach, które będą wdrażane w odniesieniu do opakowań stwarzających ryzyko. Procedura ta powinna również umożliwiać organom nadzoru rynku w państwach członkowskich podejmowanie – we współpracy z zainteresowanymi podmiotami gospodarczymi – działań na wczesnym etapie w odniesieniu do takich opakowań. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy przyznać Komisji uprawnienia wykonawcze, tak aby mogła określić, czy krajowe środki w odniesieniu do niezgodnych z wymogami produktów są uzasadnione.
(172) Organy nadzoru rynku powinny mieć prawo wymagać od podmiotów gospodarczych podjęcia działań naprawczych na podstawie ustalenia, że albo opakowanie nie spełnia wymogów w zakresie zrównoważoności i etykietowania, albo podmiot gospodarczy naruszył inne przepisy dotyczące wprowadzania do obrotu lub udostępnienia na rynku opakowania. W celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania wymogu dotyczącego podjęcia przez podmioty gospodarcze działań naprawczych należy przyznać Komisji uprawnienia wykonawcze, tak aby mogła decydować, czy dany środek krajowy jest uzasadniony.
(173) W przypadku obaw dotyczących ryzyka dla zdrowia ludzi organ nadzoru rynku nie powinien dokonywać oceny ryzyka dla zdrowia ludzi lub zwierząt , jakie stwarza dany materiał opakowaniowy, jeśli przenosi się on na opakowaną zawartość materiału opakowaniowego, ale ostrzec organy właściwe do celów kontroli tego rodzaju ryzyka powołane na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625(52), rozporządzeń (UE) 2017/745, (UE) 2017/746, (UE) 2019/6 i dyrektywy 2001/83/WE.
(174) Zamówienia publiczne stanowią 14 % PKB Unii. Aby przyczynić się do realizacji celu, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej, poprawa efektywności energetycznej i efektywna gospodarka zasobami oraz przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, która chroni zdrowie publiczne i bioróżnorodność, należy przyznać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów wykonawczych, tak aby mogła zobowiązać, w stosownych przypadkach, instytucje zamawiające i podmioty określone w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE(53) i dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE(54) do dostosowania ich zamówień do konkretnych minimalnych obowiązkowych wymogów w zakresie zielonych zamówień publicznych, które mają zostać określone w aktach wykonawczych przyjętych na podstawie niniejszego rozporządzenia. W porównaniu z dobrowolnym podejściem obowiązkowe wymogi powinny zapewnić maksymalizację wpływu wydatków publicznych na stymulowanie popytu na opakowania o większej wydajności. Wymogi te powinny być przejrzyste, obiektywne i niedyskryminujące. Wymogi mogą odnosić się do specyfikacji technicznych, kryteriów wyboru lub warunków realizacji zamówienia i nie muszą koniecznie być kumulatywne. Zamawiające organy i podmioty powinny mieć możliwość, przy poszanowaniu ogólnych zasad ustanowionych w TFUE i przestrzeganiu przepisów określonych w niniejszym rozporządzeniu, przyjmowania przepisów wykraczających poza minimalne obowiązkowe wymogi w zakresie zielonych zamówień publicznych określone w niniejszym rozporządzeniu.
(175) Uprawnienia wykonawcze powierzone Komisji w niniejszym rozporządzeniu i które nie dotyczą określenia, czy środki przyjęte przez państwa członkowskie w odniesieniu do opakowań niezgodnych z wymogami są uzasadnione, powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011.
(176) Z myślą o zabezpieczeniu funkcjonowania rynku wewnętrznego i stworzeniu równych warunków działania należy zapewnić zgodność wprowadzanych na rynek Unii opakowań pochodzących z państw trzecich z niniejszym rozporządzeniem, niezależnie od tego, czy są przywożone jako samodzielne opakowanie, czy wraz z produktem w opakowaniu. W szczególności konieczne jest zapewnienie, aby wytwórcy przeprowadzali odpowiednie procedury oceny zgodności w odniesieniu do tych opakowań. Priorytetowo należy potraktować współpracę na rynku między organami nadzoru rynku a podmiotami gospodarczymi. W związku z tym, chociaż interwencje organów wyznaczonych na podstawie art. 25 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2019/1020 mogą dotyczyć wszelkich opakowań wprowadzanych na rynek Unii, powinny one koncentrować się przede wszystkim na opakowaniach objętych środkami dotyczącymi zakazów wprowadzonymi przez organy nadzoru rynku. W przypadku gdy organy te wprowadzają takie środki i nie ograniczają ich do terytorium krajowego, organy nadzoru rynku powinny przekazywać organom wyznaczonym do kontroli opakowań wprowadzanych na rynek Unii szczegółowe informacje niezbędne do identyfikacji takich niespełniających wymogów opakowań na granicach, w tym informacje na temat produktów w opakowaniu i podmiotów gospodarczych, aby umożliwić stosowanie podejścia opartego na analizie ryzyka w odniesieniu do produktów wprowadzanych na rynek Unii. W takich przypadkach organy celne będą dążyć do zidentyfikowania i zatrzymania opakowań na granicach.
(177) Aby zoptymalizować i odciążyć proces kontroli na granicach zewnętrznych Unii, należy umożliwić zautomatyzowane przesyłanie danych między systemem informacyjnym i komunikacyjnym do celów nadzoru rynku (ICSMS) a systemami celnymi. Należy rozróżnić dwa rodzaje przesyłania danych ze względu na ich odpowiednie cele. Po pierwsze środki dotyczące zakazów wprowadzone przez organy nadzoru rynku w następstwie identyfikacji opakowań niespełniających wymogów powinny być zgłaszane organom celnym z poziomu ICSMS w celu wykorzystania przez organy wyznaczone do kontroli na granicach zewnętrznych do identyfikacji opakowań, które mogą być objęte takim zakazem. Na potrzeby przesyłania tego pierwszego typu danych należy wykorzystać elektroniczny ▌ system zarządzania ryzykiem celnym ▌ ustanowiony w art. 36 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2447(55), bez uszczerbku dla wszelkich przyszłych zmian w środowisku zarządzania ryzykiem celnym. Po drugie, w przypadku gdy organy celne zidentyfikują opakowania niespełniające wymogów, konieczne będzie wykorzystanie zarządzania sprawami, między innymi w celu przesłania powiadomienia o zawieszeniu, wniosków organów nadzoru rynku oraz wyników działań podjętych przez organy celne. Przesyłanie tego drugiego typu danych między ICSMS a krajowymi systemami celnymi jest obsługiwane przez unijne środowisko jednego okienka w dziedzinie ceł.
(178) W celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania wzajemnego połączenia służącego komunikacji między organami nadzoru rynku a organami celnymi należy przekazać Komisji uprawnienia wykonawcze, aby mogła określić przepisy proceduralne i szczegółowe ustalenia wykonawcze, w tym dotyczące funkcji, elementów danych i przetwarzania danych, a także przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych, poufności i administrowania w odniesieniu do takiego wzajemnego połączenia.
(179) Podczas przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym konsultacje na poziomie ekspertów, oraz by konsultacje te były prowadzone zgodnie z zasadami ustanowionymi w porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa(56). W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, Parlament Europejski i Rada otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup ekspertów Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych. Przy opracowywaniu tych aktów delegowanych Komisja powinna uwzględniać informacje naukowe lub inne dostępne informacje techniczne, w tym odpowiednie normy międzynarodowe.
(180) W celu zapewnienia, aby wymogi dotyczące produktu określone w dyrektywie (UE) 2019/904 mogły być monitorowane i egzekwowane oraz aby podlegały one ▌ odpowiedniemu nadzorowi rynku, należy zmienić rozporządzenie (UE) 2019/1020 w celu uwzględnienia w jego zakresie dyrektywy (UE) 2019/904. Wymogi dotyczące zawartości tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w butelkach z tworzywa sztucznego na napoje należy z dniem 1 stycznia 2030 r. usunąć z dyrektywy (UE) 2019/904, ponieważ kwestia ta jest regulowana wyłącznie niniejszym rozporządzeniem. Należy również usunąć odnośne obowiązki sprawozdawcze.
(181) Niniejsze rozporządzenie ustanawia ogólne zasady mające zastosowanie do wszystkich opakowań. Niektóre produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych objęte dyrektywą (UE) 2019/904, takie jak torby z tworzywa sztucznego na zakupy, kubki na napoje, pojemniki na żywność i napoje, w tym butelki, uznaje się jednak za opakowania. Dyrektywa (UE) 2019/904 stanowi lex specialis w odniesieniu do niniejszego rozporządzenia. W przypadku wystąpienia konfliktu między dyrektywą (UE) 2019/904 a niniejszym rozporządzeniem, pierwszeństwo powinna mieć dyrektywa (UE) 2019/904 w ramach zakresu jej stosowania. Dyrektywa (UE) 2019/904 zobowiązuje państwa członkowskie do przyjęcia środków służących ograniczeniu stosowania niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, co obejmuje ograniczenia marketingowe. Takie ograniczenia marketingowe powinny mieć zastosowanie i mieć pierwszeństwo przed wszelkimi sprzecznymi przepisami niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie przewiduje ograniczenie wprowadzania do obrotu produktów z tworzyw sztucznych wymienionych w pkt 3 załącznika V do tego rozporządzenia, natomiast dyrektywa (UE) 2019/904 umożliwia państwom członkowskim wprowadzenie niezbędnych środków w celu ograniczenia stosowania tych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Ponieważ krajowe środki wykonawcze na podstawie dyrektywy (UE) 2019/904 mogą być mniej restrykcyjne niż zakaz wprowadzania do obrotu, niniejsze rozporządzenie powinno mieć pierwszeństwo przed dyrektywą (UE) 2019/904 w odniesieniu do takich produktów objętych definicją opakowania, aby stymulować ograniczanie stosowania opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i ograniczyć ilość opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych w środowisku. W związku z tym państwa członkowskie nie powinny mieć możliwości przyjęcia zwolnienia z przewidzianego w dyrektywie (UE) 2019/904 zakazu dotyczącego wprowadzania do obrotu opakowań wykonanych z polistyrenu ekspandowanego. Aby to odzwierciedlić, należy odpowiednio zmienić dyrektywę (UE) 2019/904.
(182) Ponieważ niniejsze rozporządzenie nie reguluje zawartości materiałów z recyklingu w częściach opakowań wykonanych z tworzyw sztucznych przed dniem 1 stycznia 2030 r., przepisy dotyczące wymogów w zakresie zawartości materiałów z recyklingu w butelkach z tworzywa sztucznego na napoje, zawarte w dyrektywie (UE) 2019/904 powinny obowiązywać do tego dnia.
(183) Aby zwiększyć zaufanie publiczne do opakowań wprowadzanych do obrotu, w szczególności jeśli chodzi o ich zgodność z wymogami w zakresie zrównoważoności, podmioty gospodarcze, które wprowadzają do obrotu opakowania niespełniające wymogów lub które nie wywiązują się ze swoich obowiązków, powinny podlegać sankcjom. Konieczne jest zatem, aby państwa członkowskie ustanowiły w prawie krajowym skuteczne, proporcjonalne i odstraszające sankcje w przypadku niespełnienia wymogów niniejszego rozporządzenia.
(184) W art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) zobowiązano państwa członkowskie do ustanowienia środków niezbędnych do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem Unii, w tym poprzez sądy państw członkowskich. W związku z tym państwa członkowskie powinny zapewnić, aby członkowie zainteresowanej społeczności, która mogłaby obejmować osoby fizyczne lub prawne, które złożyły skargę lub zgłosiły zarzut niezgodności opakowania lub produktu w opakowaniu z niniejszym rozporządzeniem, miały dostęp do wymiaru sprawiedliwości zgodnie ze zobowiązaniami, na które państwa członkowskie zgodziły się jako strony Konwencji Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (EKG ONZ) o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska z dnia 25 czerwca 1998 r. („konwencja z Aarhus”).
(185) Komisja powinna przeprowadzić ocenę niniejszego rozporządzenia. Zgodnie z pkt 22 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa ocena ta powinna opierać się na pięciu kryteriach: skuteczności, efektywności, odpowiedniości, spójności i unijnej wartości dodanej oraz powinna służyć jako podstawa oceny skutków ewentualnych dalszych działań. Komisja powinna przedstawić Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów sprawozdanie dotyczące wykonania niniejszego rozporządzenia oraz jego wpływu na zrównoważenie środowiskowe opakowań i funkcjonowanie rynku wewnętrznego.
(186) Podmiotom gospodarczym należy zapewnić wystarczającą ilość czasu na wypełnienie obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia, a państwom członkowskim – na ustanowienie infrastruktury administracyjnej niezbędnej do jego stosowania. Datę rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia należy zatem przesunąć do czasu, kiedy te przygotowania będą mogły zostać zakończone w rozsądnym terminie. W szczególności należy zadbać o to, aby ułatwić MŚP przestrzeganie obowiązków i wymogów wynikających z niniejszego rozporządzenia, w tym za pomocą wytycznych, które Komisja ma przedstawić w celu ułatwienia podmiotom gospodarczym, a zwłaszcza MŚP, spełniania wymogów.
(187) Aby wypełnić te zobowiązania i ustanowić ambitne, a jednocześnie zharmonizowane ramy dotyczące opakowań, konieczne jest przyjęcie rozporządzenia ustanawiającego wymogi dotyczące opakowań w całym cyklu ich życia. Należy zatem uchylić dyrektywę 94/62/WE.
(188) Aby umożliwić państwom członkowskim zastosowanie niezbędnych środków administracyjnych dotyczących organizacji procedur udzielania zezwoleń przez właściwe organy, przy jednoczesnym zachowaniu ciągłości dla podmiotów gospodarczych, należy odroczyć stosowanie niniejszego rozporządzenia.
(189) Dyrektywę 94/62/WE należy uchylić z mocą od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. Aby jednak zapewnić sprawne przejście i ciągłość do czasu przyjęcia przez Komisję nowych przepisów na mocy niniejszego rozporządzenia oraz zagwarantować ciągłość stosowania systemu zasobów własnych Unii w odniesieniu do zasobów własnych opartych na odpadach opakowaniowych z tworzyw sztucznych niepoddawanych recyklingowi, niektóre wynikające z tej dyrektywy obowiązki dotyczące etykietowania, celów recyklingu i przekazywania danych Komisji powinny pozostać przez pewien okres w mocy.
(190) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie poprawa zrównoważenia środowiskowego opakowań oraz zapewnienie swobodnego przepływu na rynku wewnętrznym opakowań, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na ich skalę i skutki możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności ▌ określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Rozdział I
Przepisy ogólne
Artykuł 1
Przedmiot
1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia wymogi dotyczące całego cyklu życia opakowań w odniesieniu do ich zrównoważenia środowiskowego oraz etykietowania, umożliwiające wprowadzanie opakowań do obrotu. Ustanawia ono także wymogi dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych, na przykład poprzez ograniczanie zbędnych opakowań i ponowne użycie lub ponowne napełnianie opakowań, a także wymogi dotyczące zbierania i przetwarzania, w tym recyklingu, odpadów opakowaniowych.
2. Niniejsze rozporządzenie przyczynia się do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego dzięki zharmonizowaniu środków krajowych dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych w celu uniknięcia przeszkód w handlu oraz zakłóceń i ograniczenia konkurencji w Unii, przy jednoczesnym zapobieganiu niekorzystnemu wpływowi opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko naturalne i zdrowie ludzi lub zmniejszaniu tego wpływu, w oparciu o wysoki poziom ochrony środowiska.
3. Niniejsze rozporządzenie przyczynia się do przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym i do osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r., jak przewidziano w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119(57), w drodze ustanowienia środków zgodnych z hierarchią postępowania z odpadami w myśl art. 4 dyrektywy 2008/98/WE.
Artykuł 2
Zakres stosowania
1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wszystkich opakowań, niezależnie od użytego materiału, oraz do wszystkich odpadów opakowaniowych, niezależnie od tego, czy odpady te są wykorzystywane lub mają swoje źródło w przemyśle, innej produkcji wyrobów, sprzedaży detalicznej lub dystrybucji, w biurach, usługach czy gospodarstwach domowych.
2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się bez uszczerbku dla przepisów dyrektywy 2008/98/WE dotyczących gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, a także dla unijnych wymogów regulacyjnych dotyczących opakowań, takich jak wymogi w zakresie bezpieczeństwa, jakości, ochrony zdrowia oraz higieny produktów pakowanych, a także wymogi transportowe. Jednak w przypadkach, gdy niniejsze rozporządzenie jest sprzeczne z dyrektywą 2008/68/WE, dyrektywa ta ma pierwszeństwo.
Artykuł 3
Definicje
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
1) „opakowanie” oznacza wyrób bez względu na materiały, z jakich jest wykonany, który jest przeznaczony do użycia przez podmiot gospodarczy do przechowywania, ochrony, obsługi, dostarczania lub prezentacji produktów innemu podmiotowi gospodarczemu lub użytkownikowi końcowemu i który można przyporządkować do jednego z formatów opakowań w zależności od jego funkcji, materiału i projektu, takich jak m.in.:
a) wyrób, który jest niezbędny do przechowywania, utrzymania lub zachowania produktu przez jego cały cykl żywotności, nie będąc integralną częścią produktu, i który jest przeznaczony do wykorzystania, użycia lub usunięcia wraz z produktem;
b) część składowa wyrobu, o którym mowa w lit. a), złączona z nim, lub złączony z takim wyrobem element pomocniczy;
c) element pomocniczy wyrobu, o którym mowa w lit. a), zawieszony bezpośrednio lub umieszczony na produkcie i który spełnia funkcję opakowania, nie będąc integralną częścią produktu, a ponadto jest przeznaczony do wykorzystania, użycia lub usunięcia wraz z produktem;
d) wyrób zaprojektowany i przeznaczony do napełnienia w punkcie sprzedaży w celu wydawania produktu, zwany również „opakowaniem usługowym”;
e) wyrób jednorazowego użytku sprzedawany i napełniany lub zaprojektowany i przeznaczony do napełnienia w punkcie sprzedaży, spełniający funkcję opakowania;
f) przepuszczalne torebki z herbatą, kawą lub innym napojem lub miękkie po użyciu pojedyncze porcje używane w systemach do przygotowywania herbaty, kawy lub innych napojów przeznaczone do użycia i usunięcia wraz z produktem;
g) nieprzepuszczalna pojedyncza porcja używana w systemach do przygotowywania herbaty, kawy lub innego napoju przeznaczona do użycia w maszynie używana i usuwana wraz z produktem;
2) „opakowanie na wynos” oznacza opakowanie usługowe napełniane w obsługiwanych punktach sprzedaży napojami lub żywnością gotową do spożycia, która jest zapakowana do transportu i natychmiastowego spożycia w innym miejscu bez konieczności dalszego przygotowywania i która jest zwykle spożywana z opakowania;
3) „opakowanie dla produkcji podstawowej” oznacza wyroby zaprojektowane i przeznaczone do wykorzystania jako opakowania nieprzetworzonych produktów z produkcji podstawowej zgodnie z definicją w rozporządzeniu (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady(58);
4) „opakowanie handlowe” oznacza opakowanie mające stanowić jednostkę sprzedaży, składającą się z produktów i opakowania, sprzedawaną użytkownikowi końcowemu w punkcie sprzedaży;
5) „opakowanie zbiorcze” oznacza opakowanie mające stanowić w punkcie sprzedaży zestaw określonej liczby jednostek sprzedaży, niezależnie od tego czy dany zestaw jednostek sprzedaży jest sprzedawany w takiej postaci użytkownikowi końcowemuczy też służy ▌ ułatwieniu ponownego zaopatrywania punktów sprzedaży lub utworzeniu jednostek magazynowych lub dystrybucyjnych, przy czym opakowanie to można zdjąć z produktu bez naruszania jego cech;
6) „opakowanie transportowe” oznacza opakowanie mające ułatwić obsługę i transport jednej jednostki sprzedaży lub większej ich liczby lub zestawu jednostek sprzedaży w celu zapobiegnięcia uszkodzeniu produktu przy obsłudze i transporcie, ale z wyłączeniem kontenerów do transportu drogowego, kolejowego, wodnego i lotniczego;
7) „opakowanie dla handlu elektronicznego” oznacza opakowanie transportowe wykorzystywane do dostarczania produktów użytkownikowi końcowemu w kontekście sprzedaży przez internet lub za pośrednictwem innych środków sprzedaży na odległość;
8) „opakowania innowacyjne” oznaczają formę opakowania, które jest wytwarzane przy użyciu nowych materiałów, dzięki czemu uzyskuje się znaczną poprawę jednej lub kilku funkcji opakowania, takich jak przechowywanie, ochrona, obsługa lub dostarczanie produktów, oraz ogólnie wyraźne korzyści dla środowiska, z wyjątkiem opakowań powstałych w wyniku modyfikacji istniejących opakowań, której głównym celem jest poprawa prezentacji produktów i ich marketingu;
9) „opakowanie jednorazowego użytku” oznacza opakowanie, które nie jest opakowaniem wielokrotnego użytku;
10) „opakowanie do kontaktu z produktami wrażliwymi” oznacza opakowanie przeznaczone do wykorzystania do produktów objętych zakresem stosowania rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady(59), rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2009(60), rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009(61), rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745, 2017/746, 2019/4(62), rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/6 lub dyrektyw 2001/83/WE lub 2008/68/WE lub opakowanie przeznaczone do wykorzystywania do produktów zgodnie z definicją w art. 1 i 2 decyzji Komisji (UE) 2023/1809(63), dyrektywie 2002/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady(64) lub dyrektywie 2008/68/WE;
11) „udostępnienie na rynku” oznacza wszelkie dostawy opakowań na rynek Unii w celu ich dystrybucji, użycia lub wykorzystania w ramach działalności handlowej, za opłatą lub nieodpłatnie;
12) „wprowadzenie do obrotu” oznacza udostępnienie opakowania na rynku Unii po raz pierwszy;
13) „podmiot gospodarczy” oznacza wytwórców, dostawców opakowań, importerów, dystrybutorów, upoważnionych przedstawicieli, dystrybutorów końcowych ▌ i dostawców usług realizacji zamówień;
14) „wytwórca” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która wytwarza opakowanie lub produkt w opakowaniu, z wyjątkiem przypadku, w którym dana osoba fizyczna lub prawna zleca zaprojektowanie lub wytworzenie opakowania lub produktu w opakowaniu pod własną nazwą lub własnym znakiem towarowym, niezależnie od tego, czy na opakowaniu lub na produkcie w opakowaniu widoczny jest jakikolwiek inny znak towarowy, w którym to przypadku „wytwórca” oznacza tę osobę fizyczną lub prawną, z wyjątkiem opakowania transportowego, opakowania wielokrotnego użytku, opakowania dla produkcji podstawowej, opakowania zbiorczego, opakowania handlowego lub opakowania usługowego, jeżeli osoba fizyczna lub prawna, która zleca zaprojektowanie lub wytworzenie opakowania pod własną nazwą lub własnym znakiem towarowym, jest objęta definicją mikroprzedsiębiorstwa zgodnie z zaleceniem Komisji 2003/361/WE w wersji ogólnodostępnej w dniu … [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia], a podmiot dostarczający opakowanie znajduje się w tym samym państwie członkowskim, w którym to przypadku „wytwórca” oznacza podmiot dostarczający opakowanie;
15) „producent” oznacza każdego wytwórcę, importera lub dystrybutora, który niezależnie od zastosowanej techniki sprzedaży, w tym w drodze umów zawieranych na odległość zgodnie z definicją w art. 2 pkt 7 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE(65):
a) ma siedzibę w państwie członkowskim i udostępnia po raz pierwszy z terytorium tego państwa członkowskiego oraz na tym samym terytorium opakowanie transportowe, opakowanie usługowe, w tym opakowanie usługowe wielokrotnego użytku lub opakowanie dla produkcji podstawowej; lub
b) ma siedzibę w państwie członkowskim i udostępnia po raz pierwszy z terytorium tego państwa członkowskiego oraz na tym samym terytorium produkty w opakowaniu innym niż opakowania wymienione w lit. a); lub
c) ma siedzibę w państwie członkowskim lub państwie trzecim i udostępnia po raz pierwszy na terytorium innego państwa członkowskiego bezpośrednio użytkownikowi końcowemu opakowanie transportowe, opakowanie usługowe, w tym opakowanie usługowe wielokrotnego użytku lub opakowanie dla produkcji podstawowej lub produkty w opakowaniu innym niż opakowania wymienione powyżej; lub
d) ma siedzibę w państwie członkowskim i rozpakowuje produkty w opakowaniu, nie będąc użytkownikiem końcowym, chyba że producentem jest inna osoba zgodnie z lit. a)–c);
16) „dostawca” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która dostarcza opakowanie lub materiał opakowaniowy wytwórcy ▌;
17) „importer” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii i wprowadza do obrotu w Unii opakowanie lub produkt w opakowaniu pochodzące z państwa trzeciego;
18) „dystrybutor” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną w łańcuchu dostaw, niebędącą wytwórcą ani importerem, która udostępnia opakowanie lub produkt w opakowaniu na rynku;
19) „upoważniony przedstawiciel” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii i która otrzymała od wytwórcy pisemne upoważnienie do występowania w jego imieniu w zakresie określonych zadań w odniesieniu do obowiązków wytwórcy wynikających z niniejszego rozporządzenia;
20) „upoważniony przedstawiciel ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta” oznacza osobę fizyczną lub prawną, która ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim, w którym producent po raz pierwszy udostępnia opakowanie lub produkt w opakowaniu na rynku państwa członkowskiego, innym niż państwo członkowskie lub państwo trzecie, w którym producent ma siedzibę, ▌ i która to osoba została wyznaczona przez producenta zgodnie z art. 8a ust. 5 akapit trzeci dyrektywy 2008/98/WE do wypełniania obowiązków tego producenta wynikających z rozdziału VIII niniejszego rozporządzenia;
21) „dystrybutor końcowy” oznacza osobę fizyczną lub prawną w łańcuchu dostaw, która dostarcza użytkownikowi końcowemu produkty w opakowaniu, w tym z zastosowaniem ponownego użycia, lub produkty, które można nabyć w drodze ponownego napełniania;
22) „konsument” oznacza każdą osobę fizyczną, która działa w celach niezwiązanych z jej działalnością handlową, gospodarczą lub zawodową;
23) „użytkownik końcowy” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii, której udostępniono produkt jako konsumentowi albo jako profesjonalnemu użytkownikowi końcowemu w ramach prowadzonej przez nią działalności przemysłowej lub zawodowej i która nie udostępnia już tego produktu na rynku w postaci jej dostarczonej;
24) „opakowanie kompozytowe” oznacza jednostkę opakowania składającą się z co najmniej dwóch różnych materiałów, które są częścią masy głównego materiału opakowaniowego i nie mogą być ręcznie oddzielone, a zatem tworzą jedną integralną całość, chyba że dany materiał stanowi nieznaczną część jednostki opakowania i w żadnym przypadku nie przekracza 5 % całkowitej masy jednostki opakowania, z wyłączeniem etykiet, werniksów, farb, tuszów, klejów i lakierów; pozostaje to bez uszczerbku dla dyrektywy (UE) 2019/904;
25) „odpady opakowaniowe” oznaczają wszelkie opakowania lub materiały opakowaniowe objęte definicją odpadów zawartą w art. 3 dyrektywy 2008/98/WE, z wyjątkiem pozostałości poprodukcyjnych;
26) „zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych” oznacza działania, które są podejmowane zanim opakowanie lub materiał opakowaniowy stanie się odpadem opakowaniowym i które przyczyniają się do zmniejszenia ilości odpadów opakowaniowych, w związku z czym do przechowywania, ochrony, obsługi, dostarczania lub prezentowania produktów wymagana jest mniejsza ilość opakowań lub opakowania nie są wymagane, w tym działania dotyczące ponownego użycia opakowania i działania mające na celu przedłużenie żywotności opakowania, zanim stanie się ono odpadem;
27) „ponowne użycie” oznacza każdą czynność polegającą na ponownym wielokrotnym wykorzystaniu opakowania wielokrotnego użytku do tego samego celu, do którego było pierwotnie przeznaczone;
28) „rotacja” oznacza cykl realizowany przez opakowanie wielokrotnego użytku od momentu wprowadzenia go do obrotu wraz z produktem, który ma w nim być przechowywany, chroniony, obsługiwany, dostarczony lub prezentowany, do momentu, w którym jest ono gotowe do ponownego użycia w systemie ponownego użycia, w celu jego ponownego dostarczenia użytkownikom końcowym wraz z innym produktem;
29) „podróż” oznacza przemieszczenie opakowania, od napełnienia lub załadunku do opróżnienia lub rozładunku, w ramach rotacji lub samodzielnie;
30) „systemy ponownego użycia” oznaczają ustalenia organizacyjne, techniczne ▌ lub finansowe, wraz z zachętami,umożliwiające ponowne użycie w systemie o obiegu zamkniętym albo w systemie o obiegu otwartym i obejmują systemy kaucyjne zapewniające zbieranie opakowań w celu ponownego użycia ▌ ;
31) „odnawianie” oznacza każdą z czynności wymienionych w załączniku VI część B niezbędną do przywrócenia opakowania wielokrotnego użytku do funkcjonalnego stanu w celu jego ponownego użycia;
32) „ponowne napełnianie” oznacza czynność, w wyniku której pojemnik będący własnością użytkownika końcowego pełniący funkcję opakowania lub pojemnik nabyty przez użytkownika końcowego w punkcie sprzedaży dystrybutora końcowego jest napełniany przez użytkownika końcowego lub przez dystrybutora końcowego produktem lub kilkoma produktami nabytymi przez użytkownika końcowego od dystrybutora końcowego;
33) „punkt ponownego napełniania” oznacza miejsce, w którym dystrybutor końcowy oferuje użytkownikom końcowym produkty, które można nabyć w drodze ponownego napełniania;
34) „sektor HoReCa” oznacza działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi zgodnie ze statystyczną klasyfikacją działalności gospodarczej NACE Rev. 2;
35) „powierzchnia sprzedaży” oznacza powierzchnię przeznaczoną do wystawiania towarów oferowanych do sprzedaży, do przeprowadzania płatności oraz do przyjmowania i przepływu konsumentów; nie obejmuje to powierzchni, które nie są publicznie dostępne, takich jak powierzchnie magazynowe, ani innych powierzchni, gdzie produkty nie są wystawiane, takich jak parkingi; w kontekście opakowań dla handlu elektronicznego za powierzchnię sprzedaży uznaje się powierzchnię magazynową i miejsce wysyłki;
36) „projektowanie z myślą o recyklingu” oznacza projektowanie opakowania, w tym poszczególnych części składowych opakowania, zapewniające zdatność danego opakowania do recyklingu w ramach ustalonych i sprawdzonych w warunkach operacyjnych procesów zbierania, sortowania i recyklingu;
37) „zdatność do recyklingu” oznacza zgodność opakowania, już na etapie projektowania, z gospodarką odpadami i ich przetwarzaniem w oparciu o selektywną zbiórkę, sortowanie w oddzielnych strumieniach, recykling na dużą skalę oraz wykorzystanie materiałów pochodzących z recyklingu do zastąpienia surowców pierwotnych;
38) „odpady opakowaniowe poddawane recyklingowi na dużą skalę” oznaczają odpady opakowaniowe, które są zbierane selektywnie, sortowane i poddawane recyklingowi w zainstalowanej infrastrukturze, z wykorzystaniem ustalonych i sprawdzonych w warunkach operacyjnych procesów zapewniających na poziomie Unii roczną ilość materiału pochodzącego z recyklingu w ramach każdej kategorii opakowań wymienionej w tabeli 2 w załączniku II, równą lub większą niż 30 % w przypadku drewna i 55 % w przypadku wszystkich innych materiałów; obejmuje to odpady opakowaniowe wywożone z Unii w celu gospodarowania odpadami, które to odpady opakowaniowe można uznać za spełniające wymogi art. 53 ust. 11;
39) „recykling materiałów” oznacza każdy proces odzysku, w ramach którego materiały odpadowe są ponownie przetwarzane w materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub w innych celach, z wyjątkiem biologicznego przetwarzania odpadów, ponownego przetwarzanie materiału organicznego, odzysku energii i ponownego przetwarzania w materiały, które mają być wykorzystane jako paliwa lub do celów wypełniania wyrobisk;
40) „recykling wysokiej jakości” oznacza każdy proces recyklingu, w wyniku którego uzyskuje się materiały mające, w oparciu o zachowane właściwości techniczne, równoważną jakość w porównaniu z materiałami oryginalnymi i wykorzystywane jako substytut surowców pierwotnych do opakowań lub do innych zastosowań, w ramach których zachowana jest jakość materiału pochodzącego z recyklingu;
41) „kategoria opakowań” oznacza połączenie materiału i określonego projektu opakowania, które to połączenie przesądza o zdatności do recyklingu w odniesieniu do ustalonych najnowocześniejszych procesów zbierania, sortowania i recyklingu; sprawdzone w warunkach operacyjnych i adekwatne w kontekście definicji projektowania z myślą o recyklingu;
42) „zintegrowana część składowa” oznacza część składową opakowania, która może być oddzielna od głównej części jednostki opakowania i może być wykonana z innego materiału, ale która stanowi integralną część jednostki opakowania i jest nieodłącznie związana z jego funkcjonowaniem, nie musi być oddzielona od głównej części jednostki opakowania w celu zapewnienia jej funkcjonalności i jest zwykle wyrzucana w tym samym czasie co jednostka opakowania, choć niekoniecznie z wykorzystaniem tej samej drogi unieszkodliwiania;
43) „oddzielna część składowa” oznacza część składową opakowania, która jest oddzielna od głównej części jednostki opakowania, jest wykonana z innego materiału, wymaga całkowitego i trwałego oddzielenia od głównej jednostki opakowania ▌ i jest zwykle wyrzucana wcześniej niż jednostka opakowania i oddzielnie od niej oraz obejmuje części składowe opakowania, które mogą oddzielić się od siebie z powodu zwykłego naprężenia mechanicznego podczas transportu lub sortowania;
44) „jednostka opakowania” oznacza jednostkę jako całość, łącznie z wszelkimi zintegrowanymi lub oddzielnymi częściami składowymi, które razem spełniają funkcje opakowania, takie jak przechowywanie, ochrona, obsługa, dostarczanie, magazynowanie, transport lub prezentacja produktów, i obejmuje niezależne jednostki opakowania zbiorczego lub transportowego, w przypadku gdy są one wyrzucane przed dotarciem do punktu sprzedaży;
45) „surowce wtórne” oznaczają materiały, które przeszły wszelkie niezbędne kontrole i sortowanie i zostały uzyskane w procesie recyklingu i które mogą zastąpić surowce pierwotne;
46) „odpady pokonsumenckie z tworzyw sztucznych” oznaczają odpady ▌, zgodnie z definicją w art. 3 pkt 1 dyrektywy 2008/98/WE, z tworzyw sztucznych powstałe z produktów z tworzyw sztucznych, które zostały dostarczone w celu dystrybucji, użycia lub wykorzystania i wprowadzone do obrotu w państwie członkowskim lub państwie trzecim;
47) „opakowanie kompostowalne” oznacza opakowanie, które ulega biodegradacji wyłącznie w warunkach kontrolowanych przemysłowo lub może podlegać rozkładowi biologicznemu w takich warunkach, w tym w razie konieczności fizycznemu przetwarzaniu, fermentacji beztlenowej, co doprowadza ostatecznie do jego przekształcenia w dwutlenek węgla lub – w sytuacji braku dostępu do tlenu – w metan oraz składniki mineralne, biomasę i wodę ▌ i nie utrudnia selektywnej zbiórki i procesu kompostowania ani procesu fermentacji beztlenowej ani nie wpływa na nie negatywnie;
48) „opakowanie kompostowalne w warunkach domowych” oznacza opakowanie, które może ulegać biodegradacji w warunkach niekontrolowanych, poza kompostowniami przemysłowymi, gdy proces kompostowania prowadzą osoby prywatne w celu wytwarzania kompostu na własny użytek;
49) „biopochodne tworzywa sztuczne” oznaczają tworzywa sztuczne wytworzone z zasobów biologicznych, takich jak surowce z biomasy, odpady organiczne lub produkty uboczne, niezależnie od tego, czy są biodegradowalne czy niebiodegradowalne;
50) „butelki jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje” oznaczają butelki na napoje wymienione w części F załącznika do dyrektywy (UE) 2019/904;
51) „tworzywo sztuczne” oznacza materiał składający się z polimeru w rozumieniu art. 3 pkt 5 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, w tym takiego polimeru, do którego zostały dodane dodatki lub inne substancje i który może funkcjonować jako główny składnik strukturalny opakowań, z wyjątkiem polimerów naturalnych, które nie zostały chemicznie zmodyfikowane;
52) „torby na zakupy z tworzywa sztucznego” oznaczają torby na zakupy, z uchwytami lub bez, wykonane z tworzywa sztucznego, które są oferowane konsumentom w punkcie sprzedaży produktów;
53) „lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego” oznaczają torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 50 mikronów;
54) „bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego” oznaczają torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 15 mikronów;
55) „grube torby na zakupy z tworzywa sztucznego” oznaczają torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału od 50 do 99 mikronów;
56) „bardzo grube torby na zakupy z tworzywa sztucznego” oznaczają torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału powyżej 99 mikronów;
57) „pojemniki na odpady” oznaczają pojemniki używane do przechowywania i zbierania odpadów, na przykład pojemniki, kosze i torby;
58) „kaucja” oznacza określoną kwotę pieniężną, niebędącą częścią ceny produktu w opakowaniu lub produktu napełnionego, która to kwota jest pobierana od użytkownika końcowego przy zakupie takiego produktu w opakowaniu lub produktu napełnionego, objętego systemem kaucyjnym w danym państwie członkowskim, i podlega zwrotowi, gdy użytkownik końcowy lub jakakolwiek inna osoba zwraca opakowanie podlegające kaucji do ustanowionego w tym celu punktu zbiórki;
59) „system kaucyjny” oznacza system, w ramach którego przy zakupie produktu w opakowaniu lub produktu napełnionego objętego tym systemem pobierana jest od użytkownika końcowego kaucja, która jest mu zwracana ▌ po zwrocie opakowania podlegającego kaucji za pośrednictwem jednego z kanałów zbiórki, na korzystanie z których zezwoliły w tym celu organy krajowe;
60) „specyfikacja techniczna” oznacza dokument określający wymogi techniczne, które ma spełniać produkt, proces lub usługa;
61) „norma zharmonizowana” oznacza normę zgodnie z definicją w art. 2 pkt 1 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1025/2012;
62) „ocena zgodności” oznacza proces wykazujący, czy zostały spełnione przewidziane w niniejszym rozporządzeniu wymogi w zakresie zrównoważoności, bezpieczeństwa i etykietowania i wymogi informacyjne w odniesieniu do opakowań;
63) „organizacja ds. odpowiedzialności producenta” oznacza podmiot prawny, który organizuje pod względem finansowym lub finansowym i operacyjnym wypełnianie obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta w imieniu kilku producentów;
64) „cykl życia” oznacza kolejne i wzajemnie powiązane etapy życia opakowania, obejmujące nabycie surowca lub jego wytworzenie z zasobów naturalnych, przetwarzanie wstępne, wytwarzanie, przechowywanie, dystrybucję, użycie, naprawę, ponowne użycie oraz koniec przydatności do użycia;
65) „opakowanie stwarzające ryzyko” oznacza opakowanie, które ze względu na niespełnienie wymogu określonego w niniejszym rozporządzeniu lub na podstawie niniejszego rozporządzenia, innego niż wymogi wymienione w art. 62 ust. 1, mogłoby mieć negatywny wpływ na środowisko, zdrowie lub inne interesy publiczne chronione tym wymogiem;
66) „opakowanie stwarzające poważne ryzyko” oznacza ▌ opakowanie stwarzające ryzyko, w odniesieniu do którego na podstawie przeprowadzonej oceny uznaje się, że stopień niezgodności lub związanej z nią szkody wymaga szybkiej interwencji organów nadzoru rynku, również w przypadkach, gdy skutki niezgodności nie są natychmiastowe;
67) „platforma internetowa” oznacza platformę internetową zgodnie z definicją w art. 3 lit. i) rozporządzenia (UE) 2022/2065;
68) „odpady” oznaczają odpady zgodnie z definicją w art. 3 pkt 1 dyrektywy 2008/98/WE; opakowanie wielokrotnego użytku przekazane do odnowienia nie jest uznawane za odpad;
69) „zamówienia publiczne” oznaczają zamówienia publiczne zgodnie z definicją w art. 2 pkt 5 dyrektywy 2014/24/UE lub w rozumieniu dyrektywy 2014/25/UE.
Stosuje się definicje▌ „gospodarowania odpadami”, „zbierania”, „selektywnej zbiórki”, „przetwarzania”, „przygotowania do ponownego użycia”, „recyklingu” i „systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta”▌ określone, odpowiednio, w art. 3 pkt▌ 9, 10, 11, 14, 16, 17 i 21 dyrektywy 2008/98/WE▌.
Stosuje się definicje▌ „nadzoru rynku”, „organu nadzoru rynku”, „dostawcy usług realizacji zamówień”, „działania naprawczego”, „ryzyka”, „odzyskania produktu”i „wycofania z obrotu” określone, odpowiednio, w art. 3▌ pkt 3, 4, 11, 16, 18, 22 i 23 rozporządzenia (UE) 2019/1020.
Stosuje się definicje „substancji potencjalnie niebezpiecznych” i „nośnika danych” określone, odpowiednio, w art. 2 pkt 27 i 29 rozporządzenia (UE) 2024/…(66).
Orientacyjny wykaz wyrobów objętych definicją opakowania określoną w akapicie pierwszym pkt 1 znajduje się w załączniku I.
Artykuł 4
Swobodny przepływ
1. Opakowanie wprowadza się do obrotu wyłącznie wtedy, gdy spełnia wymogi przewidziane w niniejszym rozporządzeniu.
2. Państwa członkowskie nie mogą zabraniać, ograniczać ani utrudniać wprowadzania do obrotu opakowań spełniających wymogi w zakresie zrównoważoności i etykietowania i wymogi informacyjne określone w art. 5–12.
▌
3. W przypadku gdy państwa członkowskie zdecydują się utrzymać lub wprowadzić krajowe wymogi w zakresie zrównoważoności lub wymogi informacyjne dodatkowe w stosunku do wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu, wymogi te nie mogą kolidować z wymogami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, a państwa członkowskie nie mogą zabraniać, ograniczać ani utrudniać wprowadzania do obrotu opakowań spełniających wymogi niniejszego rozporządzeniem z powodu niespełnienia tych wymogów krajowych.
▌
4. Państwa członkowskie nie mogą uniemożliwiać prezentacji opakowań, które nie spełniają wymogów niniejszego rozporządzenia, podczas targów, wystaw lub podobnych wydarzeń, pod warunkiem że w sposób widoczny zaznaczono, że takie opakowania nie spełniają wymogów niniejszego rozporządzenia oraz że nie są przeznaczone do sprzedaży, dopóki nie zostanie zapewniona ich zgodność z tymi wymogami.
Rozdział II
Wymogi w zakresie zrównoważoności
Artykuł 5
Wymogi dotyczące substancji w opakowaniach
1. Opakowania wprowadzane do obrotu wytwarza się w sposób ograniczający do minimum obecność i stężenie substancji potencjalnie niebezpiecznych jako składników materiałów opakowaniowych lub jakichkolwiek części składowych opakowań, również w odniesieniu do ich występowania w emisjach oraz wszelkich wynikach gospodarowania odpadami, takich jak surowce wtórne, popioły lub inne materiały przeznaczone do ostatecznego unieszkodliwienia, a także negatywny wpływ na środowisko spowodowany mikrodrobinami plastiku.
2. Komisja monitoruje obecność substancji potencjalnie niebezpiecznych w opakowaniach i częściach składowych opakowania i podejmuje, w stosownych przypadkach, odpowiednie środki następcze.
Do dnia 31 grudnia 2026 r. Komisja, wspomagana przez Europejską Agencję Chemikaliów, przygotowuje sprawozdanie na temat obecności substancji potencjalnie niebezpiecznych w opakowaniach i częściach składowych opakowania, aby określić, w jakim stopniu mają one negatywny wpływ na ponowne użycie i recykling materiałów lub na bezpieczeństwo chemiczne. Sprawozdanie to może zawierać wykaz substancji potencjalnie niebezpiecznych obecnych w opakowaniach i częściach składowych opakowania oraz wskazywać, w jakim stopniu substancje te miałyby stwarzać niedopuszczalne ryzyko dla zdrowia ludzkiego i środowiska.
Komisja przedkłada sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i komitetowi, o którym mowa w art. 65 niniejszego rozporządzenia, wyszczególniając swoje ustalenia, i rozważa odpowiednie środki następcze, w tym:
a) w przypadku obecności w materiałach opakowaniowych substancji potencjalnie niebezpiecznych, które mają przede wszystkim wpływ na zdrowie ludzi lub na środowisko – stosowanie procedur, o których mowa w art. 68 ust. 1 i 2 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, w celu przyjęcia nowych ograniczeń;
b) w przypadku substancji potencjalnie niebezpiecznych, które mają negatywny wpływ na ponowne użycie i recykling materiałów w opakowaniu, w którym są obecne – ustanowienie ograniczeń w ramach kryteriów projektowania z myślą o recyklingu zgodnie z art. 6 ust. 4 niniejszego rozporządzenia.
Jeżeli państwo członkowskie uzna, że substancja ma negatywny wpływ na ponowne użycie i recykling materiałów w opakowaniu, w którym się znajduje, do dnia 31 grudnia 2025 r. przekazuje takie informacje Komisji i Europejskiej Agencji Chemikaliów wraz z odesłaniem do odpowiednich ocen ryzyka lub innych istotnych danych, o ile są dostępne.
3. Na podstawie art. 6 ust. 4 lit. a) państwa członkowskie mogą zwrócić się do Komisji z wnioskiem o rozważenie ograniczenia stosowania substancji potencjalnie niebezpiecznych, które mogą mieć negatywny wpływ na ponowne użycie i recykling materiałów w opakowaniu, w którym są obecne, z powodów innych niż te związane przede wszystkim z ich bezpieczeństwem chemicznym. Państwa członkowskie dołączają do takich wniosków sprawozdanie, w którym szczegółowo identyfikują i wskazują zastosowania danej substancji oraz opisują, w jaki sposób stosowanie substancji w opakowaniu utrudnia recykling z powodów innych niż te związane przede wszystkim z bezpieczeństwem chemicznym. Komisja ocenia wniosek i przedstawia wyniki tej oceny komitetowi, o którym mowa w art. 65.
4. Bez uszczerbku dla ograniczeń dotyczących substancji chemicznych określonych w załączniku XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 lub, w stosownych przypadkach, ograniczeń i szczególnych środków odnoszących się do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1935/2004 suma poziomów stężenia ołowiu, kadmu, rtęci i sześciowartościowego chromu wynikających z substancji obecnych w opakowaniach lub częściach składowych opakowania nie może przekraczać 100 mg/kg.
5. Od dnia ... [18 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] nie wprowadza się do obrotu opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością, jeżeli zawierają one substancje per- i polifluoroalkilowe (PFAS) w stężeniu równym lub wyższym od następujących dopuszczalnych wartości w zakresie, w jakim wprowadzanie do obrotu tego opakowania zawierającego to stężenie PFAS nie jest zakazane na mocy innego aktu prawnego Unii:
a) 25 ppb dla wszelkich PFAS mierzonych za pomocą ukierunkowanej analizy PFAS (polimerowe PFAS wyłączone z kwantyfikacji);
b) 250 ppb dla sumy PFAS mierzonej jako suma ukierunkowanej analizy PFAS, opcjonalnie z wcześniejszą degradacją prekursorów (polimerowe PFAS wyłączone z kwantyfikacji); oraz
c) 50 ppm dla PFAS (w tym polimerowych PFAS); jeżeli całkowita zawartość fluoru przekracza 50 mg/kg, wytwórca, importer lub dalszy użytkownik dostarcza organom egzekwowania prawa na ich wniosek dowód dotyczący fluoru mierzonego jako zawartość PFAS lub substancji niebędących PFAS.
Do celów niniejszego rozporządzenia PFAS składają się z dowolnej substancji, która zawiera co najmniej jeden w pełni fluorowany atom węgla grupy metylowej (CF3-) lub metylenowej (-CF2-) (bez dołączonych do niego atomów H/Cl/Br/I), z wyjątkiem substancji, które zawierają wyłącznie następujące elementy strukturalne: CF3-X lub X-CF2-X’, gdzie X = -OR lub -NRR’ i X’ = metyl (-CH3), metylen (-CH2-), grupa aromatyczna, grupa karbonylowa (-C(O)-), -OR’’, -SR’’ lub –NR’’R’’’ oraz gdzie R/R’/R’’/R’’’ jest wodorem (-H), metylem (-CH3), metylenem (-CH2-), grupą aromatyczną lub grupą karbonylową (-C(O)-).
Najpóźniej do dnia... [cztery lata od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja ocenia potrzebę zmiany lub uchylenia niniejszego ustępu, aby uniknąć nakładania się przepisów z ograniczeniami lub zakazami stosowania PFAS określonymi zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006, rozporządzeniem (UE) 2019/1021 lub rozporządzeniem (WE) nr 1935/2004.
6. Spełnienie wymogów określonych w ust. 4 i 5 wykazuje się w dokumentacji technicznej sporządzonej zgodnie z załącznikiem VII.
▌
7. Aby uwzględnić ▌ postęp naukowo-techniczny, Komisja może przyjmować akty delegowane zgodnie z art. 64, aby wprowadzić w niniejszym rozporządzeniu zmiany w celu obniżenia dopuszczalnej wartości sumy poziomów stężenia ołowiu, kadmu, rtęci i sześciowartościowego chromu wynikających z substancji obecnych w opakowaniach lub częściach składowych opakowania, o której to sumie mowa w ust. 4.
▌
8. Aby uwzględnić postęp naukowo-techniczny, Komisja może przyjmować akty delegowane zgodnie z art. 64 uzupełniające niniejsze rozporządzenie w celu określenia warunków, w jakich dopuszczalna wartość, o której mowa w ust. 4, nie ma zastosowania do materiałów poddanych recyklingowi lub ogniw produktów, które znajdują się w zamkniętym i kontrolowanym obiegu, jak również w celu określenia rodzajów opakowańlub formatów opakowań w oparciu o kategorie opakowań wymienione w tabeli 1 w załączniku II, które są zwolnione z wymogów ustanowionych w tym ustępie. Takie akty delegowane są uzasadnione na podstawie analizy poszczególnych przypadków, są ograniczone w czasie, a także przewidują odpowiednie wymogi dotyczące oznakowania i wymogi informacyjne oraz zawierają wymogi dotyczące regularnej sprawozdawczości w celu zapewnienia regularnego przeglądu tego odstępstwa. Akty delegowane przyjęte zgodnie z niniejszym ustępem przyjmuje się wyłącznie w celu zmiany odstępstw ustanowionych w decyzjach Komisji 2001/171/WE i 2009/292/WE.
9. Najpóźniej do dnia ... [siedem lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja ocenia, czy niniejszy artykuł i kryteria projektowania z myślą o recyklingu określone zgodnie z art. 6 ust. 4 w wystarczającym stopniu przyczyniły się do zminimalizowania obecności i stężenia substancji potencjalnie niebezpiecznych jako składników materiałów opakowaniowych.
Artykuł 6
Opakowania zdatne do recyklingu
1. Wszystkie opakowania wprowadzane do obrotu muszą być zdatne do recyklingu.
2. Opakowanie uznaje się za zdatne do recyklingu, jeżeli spełnia następujące warunki:
a) jest projektowane z myślą o recyklingu materiałów umożliwiającym wykorzystanie powstałych surowców wtórnych, których jakość w porównaniu z materiałem oryginalnym jest wystarczająca, aby można je było wykorzystać w celu zastąpienia surowców pierwotnych zgodnie z ust. 4;
▌
▌
▌
b) gdy staje się odpadem, może być zbierane selektywnie zgodnie z art. 48 ust. 1 i 3, sortowane z przeznaczeniem do konkretnych strumieni odpadów bez wpływu na zdatność do recyklingu innych strumieni odpadów i poddawane recyklingowi na dużą skalę, na podstawie metodyki określonej zgodnie z ust. 5.
Opakowanie zgodne z aktami delegowanymi przyjętymi na podstawie ust. 4 uznaje się za spełniające warunek określony w lit. a) niniejszego ustępu.
Opakowanie zgodne z aktami delegowanymi przyjętymi na podstawie ust. 4 i aktami wykonawczymi przyjętymi na postawie ust. 5 uznaje się za spełniające oba warunki określone w niniejszym ustępie.
Ust. 2 lit. a) stosuje się od dnia 1 stycznia 2030 r. lub dwa lata po dacie wejścia w życie aktów delegowanych, o których mowa w ust. 4, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza.
Ust. 2 lit. b) stosuje się od dnia 1 stycznia 2035 r. lub pięć lat po dacie wejścia w życie aktów wykonawczych, o których mowa w ust. 5, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza.
3. Zgodnie z art. 15 wytwórca ocenia zdatność opakowania do recyklingu w oparciu o akty delegowane ▌ na podstawie ust. 4 i akty wykonawcze na podstawie ust. 5. Zdatność opakowania do recyklingu wyraża się w klasach wydajności recyklingu A, B lub C opisanych w tabeli 3 w załączniku II.
Bez uszczerbku dla ust. 10 od dnia 1 stycznia 2030 r. lub 24 miesiące po wejściu w życie aktów delegowanych na postawie ust. 4, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza, opakowania nie mogą być wprowadzane do obrotu, chyba że są zdatne do recyklingu w ramach klasy A, B lub C.
Bez uszczerbku dla ust. 10 od dnia 1 stycznia 2038 r. opakowania nie mogą być wprowadzane do obrotu, chyba że są zdatne do recyklingu w ramach klasy A lub B.
4. Do dnia 1 stycznia 2028 r. Komisja, po uwzględnieniu norm opracowanych przez europejskie organizacje normalizacyjne, przyjmuje akty delegowane w celu ustanowienia:
a) kryteriów projektowania z myślą o recyklingu oraz klas wydajności recyklingu w oparciu o tabelę 3 w załączniku II i parametry wymienione w tabeli 4 w załączniku II w odniesieniu do kategorii opakowań wymienionych w tabeli 1 w tym załączniku.
Kryteria projektowania z myślą o recyklingu i klasy wydajności recyklingu zostaną opracowane na podstawie materiału głównego oraz:
(i) uwzględniają możliwość rozdzielenia odpadów opakowaniowych na różne strumienie materiałów w celu recyklingu oraz możliwość ich sortowania i recyklingu, tak aby jakość powstałych surowców wtórnych w porównaniu z materiałem oryginalnym była wystarczająca i aby, w miarę możliwości, surowce te mogły zostać wykorzystane do zastąpienia surowców pierwotnych do opakowań lub do innych zastosowań, w których zachowana jest jakość materiału pochodzącego z recyklingu;
(ii) biorą pod uwagę ustalone i sprawdzone w warunkach operacyjnych procesy zbierania i sortowania i obejmują wszystkie części składowe opakowania;
(iii) uwzględniają dostępne technologie recyklingu, ich efektywność ekonomiczną i środowiskową, w tym jakość rezultatów, dostępność odpadów, potrzebną energię i emisje gazów cieplarnianych;
(iv) w stosownych przypadkach identyfikują substancje potencjalnie niebezpieczne, które mają negatywny wpływ na ponowne użycie i recykling materiałów w opakowaniu, w którym są obecne;
(v) w stosownych przypadkach ustanawiają ograniczenia dotyczące obecności takich substancji lub grup takich substancji w opakowaniu lub częściach składowych opakowania z powodów, które nie są związane przede wszystkim z bezpieczeństwem chemicznym; takie ograniczenia mogą również służyć zmniejszeniu niedopuszczalnego ryzyka dla zdrowia ludzkiego lub środowiska, bez uszczerbku dla ograniczeń dotyczących substancji chemicznych określonych w załączniku XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 lub, w stosownych przypadkach, ograniczeń i szczególnych środków dotyczących materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1935/2004;
b) sposobu, w jaki należy przeprowadzać ocenę zdatności do recyklingu i wyrażać jej wynik w klasach wydajności recyklingu w podziale na jednostki opakowania, w drodze ważenia kryteriów, w tym specyficzne dla danego materiału kryteria i efektywność sortowania, w celu ustalenia, czy opakowanie jest zdatne do recyklingu zgodnie z ust. 2;
c) opisu, dla każdej kategorii opakowań wymienionej w tabeli 1 w załączniku II, warunków zgodności z odpowiednimi klasami wydajności recyklingu;
d) ram dotyczących modulacji wkładów finansowych wnoszonych przez producentów w celu wypełnienia spoczywających na nich obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta określonej w art. 45 ust. 1, w oparciu o klasy wydajności recyklingu opakowań.
Przyjmując akty delegowane, o których mowa w akapicie pierwszym, Komisja uwzględnia wyniki ewentualnej oceny przeprowadzonej na podstawie art. 5 ust. 2. Te akty delegowane przyjmuje się zgodnie z art. 64.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 64 w celu zmiany tabeli 1 w załączniku II, aby dostosować ją do postępu naukowo-technicznego w zakresie materiałów i projektowania produktów oraz infrastruktury zbierania, sortowania i recyklingu. Komisja jest uprawniona do przyjmowania kryteriów projektowania z myślą o recyklingu dla dodatkowych kategorii opakowań lub do tworzenia podkategorii w ramach kategorii wymienionych w tabeli 1 w załączniku II.
Podmioty gospodarcze muszą spełnić nowe lub zaktualizowane kryteria projektowania z myślą o recyklingu najpóźniej trzy lata po wejściu w życie odpowiedniego aktu delegowanego.
▌
5. Do dnia 1 stycznia 2030 r. Komisja przyjmujeakty wykonawcze:
a) ustanawiające metodykę oceny zdatności do recyklingu na dużą skalę w podziale na kategorie opakowań wymienione w tabeli 2 w załączniku II, uzupełniające tabelę 3 w załączniku II o progi dotyczące oceny zdatności do recyklingu na dużą skalę oraz, w razie potrzeby, aktualizujące ogólne klasy wydajności recyklingu opisane w tabeli 3 w załączniku II. Metodyka ta opiera się co najmniej na następujących elementach:
(i) ilości opakowań w podziale na kategorie opakowań wymienione w tabeli 2 w załączniku II wprowadzone do obrotu w całej Unii i w każdym państwie członkowskim;
(ii) ilości poddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych, obliczonej w punkcie obliczeniowym zgodnie z aktem wykonawczym przyjętym na podstawie art. 56 ust. 7 lit. a), w podziale na kategorie opakowań wymienione w tabeli 2 w załączniku II, w całej Unii i w każdym państwie członkowskim;
▌
b) ustanawiające mechanizm kontroli pochodzenia zapewniający, że przeprowadzono recykling opakowań na dużą skalę; taki mechanizm opiera się co najmniej na następujących elementach:
(i) dokumentacji technicznej dotyczącej ilości zebranych odpadów opakowaniowych przesyłanych do zakładów sortowania i recyklingu;
(ii) procesie weryfikacji, który umożliwia wytwórcom uzyskanie od dalszych operatorów niezbędnych danych zapewniających, że przeprowadzono recykling opakowań na dużą skalę.
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
Dane, o których mowa w lit. a) i b), podaje się do wiadomości publicznej w łatwo dostępny sposób.
▌
6. Komisja ocenia szczegółowość danych, które należy zgłaszać w odniesieniu do metodyki dotyczącej recyklingu na dużą skalę. W stosownych przypadkach Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 64 w celu zmiany tabeli 2 w załączniku II i tabeli 3 w załączniku XII z myślą o dostosowaniu ich do postępu naukowo-technicznego.
7. Do 2035 r. Komisja, na podstawie rozwoju technologii sortowania i recyklingu, może dokonać przeglądu minimalnych progów uznawania opakowań za poddane recyklingowi na dużą skalę oraz, w razie potrzeby, przedstawić wniosek ustawodawczy w celu zmiany tych progów.
8. Aby zwiększyć poziom zdatności opakowań do recyklingu, 18 miesięcy od daty wejścia w życie aktów delegowanych na podstawie ust. 4 i aktów wykonawczych na podstawie ust. 5 wkłady finansowe wnoszone przez producentów w celu wypełnienia spoczywających na nich obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta określonej w art. 45 moduluje się na podstawie klasy wydajności recyklingu, jak wyszczególniono w aktach delegowanych na podstawie ust. 4 i aktach wykonawczych na podstawie ust. 5.
Stosując takie kryteria, państwa członkowskie uwzględniają techniczną wykonalność i efektywność ekonomiczną recyklingu materiałów opakowaniowych, o których mowa w ust. 11 lit. g).
▌
9. Spełnienie wymogów określonych w ust. 2 i 3 wykazuje się w dokumentacji technicznej dotyczącej opakowań sporządzonej zgodnie z załącznikiem VII.
W przypadku gdy jednostka opakowania zawiera zintegrowane części składowe, ocena zgodności z kryteriami projektowania z myślą o recyklingu oraz z wymogami dotyczącymi zdatności do recyklingu na dużą skalę obejmuje wszystkie zintegrowane części składowe. Należy przeprowadzić osobną ocenę zintegrowanych części składowych, które mogą oddzielić się od siebie z powodu naprężenia mechanicznego podczas transportu lub sortowania.
W przypadku gdy jednostka opakowania zawiera oddzielne części składowe, ocena zgodności z wymogami projektowania z myślą o recyklingu oraz wymogami dotyczącymi zdatności do recyklingu na dużą skalę przeprowadzana jest odrębnie dla każdej części składowej.
Wszystkie części składowe jednostki opakowania są kompatybilne z ustalonymi i sprawdzonymi w warunkach operacyjnych procesami zbierania, sortowania i recyklingu i nie mogą ograniczać zdatności głównej części jednostki opakowania do recyklingu.
10. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2 i 3 od dnia 1 stycznia 2030 r. opakowanie innowacyjne, które nie spełnia wymogów określonych w ust. 2, może być wprowadzane do obrotu na okres maksymalnie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostałopo raz pierwszy wprowadzone do obrotu.
W przypadku stosowania tego odstępstwa podmiot gospodarczy powiadamia właściwy organ przed wprowadzeniem do obrotu opakowania innowacyjnego i podaje wszystkie szczegóły techniczne wykazujące, że opakowanie jest opakowaniem innowacyjnym. Powiadomienie to zawiera harmonogram zapewniania zgodności z wymogami dotyczącymi zdatności do recyklingu na dużą skalę w odniesieniu do zbierania i recyklinguopakowań innowacyjnych. Informacje te są udostępniane Komisji i organom krajowym prowadzącym nadzór rynku.
Jeżeli właściwy organ uzna, że opakowanie nie jest opakowaniem innowacyjnym, podmiot gospodarczy musi spełnić obowiązujące kryteria projektowania z myślą o recyklingu.
Jeżeli właściwy organ uzna, że opakowanie jest opakowaniem innowacyjnym, informuje o tym Komisję.
Komisja ocenia wnioski właściwych organów w odniesieniu do innowacyjnego charakteru opakowania i w stosownych przypadkach aktualizuje lub przyjmuje nowe akty delegowane na podstawie ust. 4 niniejszego artykułu.
Po upływie okresu, o którym mowa w akapicie pierwszym, do opakowania dołącza się dokumentację techniczną, o której mowa w ust. 9, zapewniając tym samym jego zgodność z wymogami określonymi w niniejszym artykule.
Komisja monitoruje wpływ odstępstwa, o którym mowa w akapicie pierwszym, na ilość opakowań wprowadzanych do obrotu. W stosownych przypadkach Komisja przyjmuje wniosek ustawodawczy w celu zmiany akapitu pierwszego.
Państwa członkowskie stale dążą do ulepszania infrastruktury zbierania i sortowania opakowań innowacyjnych o spodziewanych korzyściach dla środowiska.
11. ▌Niniejszy artykuł nie ma zastosowania do:
a) opakowań bezpośrednich zgodnie z definicją w art. 1 pkt 23 dyrektywy 2001/83/WE i w art. 4 pkt 25 rozporządzenia (UE) 2019/6;
b) opakowań ▌ do kontaktu z produktami wrażliwymi stosowanych jako opakowanie wyrobów medycznych objętych rozporządzeniem (UE) 2017/745;
c) opakowań ▌ do kontaktu z produktami wrażliwymi stosowanych jako opakowanie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro objętych rozporządzeniem (UE) 2017/746;
d) opakowań zewnętrznych zdefiniowanych w art. 1 pkt 24 dyrektywy 2001/83/WE i w art. 4 pkt 26 rozporządzenia (UE) 2019/6 w przypadkach, w których takie opakowania są niezbędne do spełnienia szczególnych wymogów w celu zachowania jakości produktu leczniczego;
e) opakowań do kontaktu z produktami wrażliwymi do pakowania preparatów do początkowego żywienia niemowląt i preparatów do dalszego żywienia niemowląt, produktów zbożowych przetworzonych i żywności dla dzieci oraz żywności specjalnego przeznaczenia medycznego, zgodnie z definicją w art. 1 pkt a), b) i c) rozporządzenia (UE) nr 609/2013;
f) opakowań wykorzystywanych do transportu towarów niebezpiecznych zgodnie z dyrektywą 2008/68/WE;
g) opakowań handlowych wykonanych z lekkiego drewna, korka, tekstyliów, gumy, ceramiki, porcelany lub wosku; do opakowań tych stosuje się jednak ust. 8.
12. Do dnia 1 stycznia 2035 r. Komisja dokona przeglądu wyjątków, o których mowa w ust. 11, uwzględniając co najmniej rozwój technologii sortowania i recyklingu oraz praktyczne doświadczenia zdobyte przez podmioty gospodarcze i państwa członkowskie. Na tej podstawie Komisja oceni stosowność utrzymania tych wyjątków i w razie potrzeby przedstawi wniosek ustawodawczy.
▌
Artykuł 7
Minimalna zawartość materiałów z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych
1. Najpóźniej do dnia 1 stycznia 2030 r. lub trzy lata po dacie wejścia w życie aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 8, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza, każda wykonana z tworzywa sztucznego część opakowania wprowadzanego do obrotu zawiera następującą minimalną zawartość procentową materiałów z recyklingu odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, w podziale na rodzaje i formaty opakowań określone w tabeli 1 w załączniku II, obliczaną jako średnia dla zakładu produkcyjnego i dla roku:
a) 30 % w przypadku opakowań do kontaktu z produktami wrażliwymi wykonanych z politereftalanu etylenu jako głównego składnika, z wyjątkiem butelek jednorazowego użytku na napoje;
b) 10 % w przypadku opakowań do kontaktu z produktami wrażliwymi wykonanych z materiałów z tworzyw sztucznych innych niż politereftalan etylenu, z wyjątkiem butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje;
c) 30 % w przypadku butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje;
d) 35 % w przypadku opakowań z tworzyw sztucznych innych niż te, o których mowa w lit. a), b) i c).
2. Najpóźniej do dnia 1 stycznia 2040 r. każda wykonana z tworzywa sztucznego część opakowania wprowadzanego do obrotu zawiera następującą minimalną zawartość procentową materiałów z recyklingu odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, w podziale na rodzaje i formaty opakowań określone w tabeli 1 w załączniku II, obliczaną jako średnia dla zakładu produkcyjnego i dla roku:
a) 50 % w przypadku opakowań ▌ do kontaktu z produktami wrażliwymi wykonanych z politereftalanu etylenu jako głównego składnika, z wyjątkiem butelek jednorazowego użytku ▌ na napoje;
b) 25 % w przypadku opakowań do kontaktu z produktami wrażliwymi wykonanych z materiałów z tworzyw sztucznych innych niż politereftalan etylenu;
c) 65 % w przypadku butelek jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje;
d) 65 % w przypadku opakowań z tworzyw sztucznych innych niż te, o których mowa w lit. a), b) i c).
3. Do celów niniejszego artykułu materiały z recyklingu odzyskuje się z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, które:
a) zostały zebrane w Unii zgodnie z niniejszym rozporządzeniem lub przepisami krajowymi transponującymi dyrektywę (UE) 2019/904 i dyrektywę 2008/98/WE, stosownie do przypadku, lub zostały zebrane w państwie trzecim zgodnie z normami dotyczącymi selektywnej zbiórki w celu promowania wysokiej jakości recyklingu równoważnymi z tymi, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, dyrektywie (UE) 2019/904 i dyrektywie 2008/98/WE, stosownie do przypadku; oraz
b) w stosownych przypadkach zostały poddane recyklingowi w znajdującej się na terytorium Unii instalacji, do której zastosowanie ma dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE(67), lub zostały poddane recyklingowi w instalacji znajdującej się w państwie trzecim, do której mają zastosowanie przepisy dotyczące zapobiegania emisjom do powietrza, wody i gruntów związanym z operacjami recyklingu oraz redukcji tych emisji; przepisy te są równoważne z przepisami dotyczącymi limitów emisji i poziomów efektywności środowiskowej ustanowionych zgodnie z dyrektywą 2010/75/UE, które mają zastosowanie do instalacji znajdującej się w Unii i prowadzącej taką samą działalność; warunek ten ma zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy te limity i poziomy miałyby zastosowanie do instalacji znajdującej się w Unii i prowadzącej taką samą działalność jak analogiczna instalacja znajdująca się w państwie trzecim.
4. Ust. 1 i 2 nie stosuje się do:
a) opakowań bezpośrednich zdefiniowanych w art. 1 pkt 23 dyrektywy 2001/83/WE i w art. 4 pkt 25 rozporządzenia (UE) 2019/6;
b) opakowań z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi stosowanych jako opakowanie wyrobów medycznych, wyrobów przeznaczonych wyłącznie do badań lub badanych wyrobów objętych rozporządzeniem (UE) 2017/745;
c) opakowań z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi stosowanych jako opakowanie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro objętych rozporządzeniem (UE) 2017/746;
d) opakowań zewnętrznych zdefiniowanych w art. 1 pkt 24 dyrektywy 2001/83/WE i w art. 4 pkt 26 rozporządzenia (UE) 2019/6, w przypadkach, w których takie opakowania są niezbędne do spełnienia szczególnych wymogów w celu zachowania jakości produktu leczniczego;
e) kompostowalnych opakowań z tworzyw sztucznych;
f) opakowań wykorzystywanych do transportu towarów niebezpiecznych, o których mowa w dyrektywie 2008/68/WE;
g) opakowań z tworzyw sztucznych do kontaktu z produktami wrażliwymi stosowanych jako opakowanie na żywność przeznaczoną wyłącznie dla dzieci i małych dzieci, żywność specjalnego przeznaczenia medycznego oraz napoje i żywność przeznaczone typowo dla małych dzieci, zdefiniowane w art. 1 lit. a), b) i c) rozporządzenia (UE) nr 609/2013;
h) opakowań produktów, części składowych i części składowych opakowań bezpośrednich do wytwarzania produktów leczniczych zgodnie z dyrektywą 2001/83/WE i weterynaryjnych produktów leczniczych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2019/6, jeżeli takie opakowania są niezbędne do zapewnienia zgodności z normami jakości produktu leczniczego.
5. Ust. 1 i 2 nie stosuje się do:
a) opakowań z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością w przypadku, gdy ilość materiałów z recyklingu stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzkiego i powoduje niezgodność produktów w opakowaniu z rozporządzeniem (WE) nr 1935/2004;
b) żadnych części z tworzywa sztucznego stanowiących mniej niż 5 % całkowitej masy całej jednostki opakowania.
6. Spełnienie wymogów określonych w ust. 1 i 2 operatorzy gospodarczy wykazują w informacjach technicznych dotyczących opakowań, o których to informacjach mowa w załączniku VII.
7. ▌Wkłady finansowe wnoszone przez producentów w celu wypełnienia spoczywających na nich obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta określonej w art. 45 mogą być modulowane na podstawie zawartości procentowej materiałów z recyklingu wykorzystanych w opakowaniu. Każda taka modulacja uwzględnia kryteria zrównoważoności w zakresie technologii recyklingu oraz koszty środowiskowe do celów zawartości materiałów z recyklingu.
8. Do 31 grudnia 2026 r. Komisja przyjmie akty wykonawcze ustanawiające metodykę obliczania i weryfikacji zawartości procentowej materiałów z recyklingu odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, poddanych recyklingowi i zebranych w Unii zgodnie z warunkami określonymi w ust. 3, a także format dokumentacji technicznej, o której mowa w załączniku VII. W tym celu Komisja uwzględnia użycie powstałych surowców wtórnych, których jakość w porównaniu z materiałem oryginalnym jest wystarczająca, aby można je było wykorzystać do zastąpienia surowców pierwotnych. Metodyka weryfikacji może obejmować obowiązek przeprowadzenia niezależnego audytu zewnętrznego wytwórców materiałów z recyklingu w Unii oraz opakowań z tworzyw sztucznych wprowadzanych do obrotu jako jednostka sprzedaży oddzielnie od innych produktów w celu zapewnienia spełnienia warunków określonych w ust. 3 i w akcie delegowanym przyjętym na podstawie ust. 9.
Przyjmując akty wykonawcze, Komisja ocenia, w świetle dostępnych technologii recyklingu, ich efektywność ekonomiczną i środowiskową, w tym jakość rezultatów, dostępność odpadów, potrzebną energię oraz emisje gazów cieplarnianych i inne istotne rodzaje wpływu na środowisko.
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
9. Do dnia 31 grudnia 2026 r. Komisja, na podstawie oceny, o której mowa w ust. 8 ostatnie zdanie, przyjmuje akty delegowane uzupełniające niniejsze rozporządzenie o kryteria zrównoważoności w odniesieniu do technologii recyklingu tworzyw sztucznych. Do celów niniejszego artykułu materiały z recyklingu odzyskuje się z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, które zostały poddane recyklingowi w:
a) instalacjach znajdujących się w Unii wykorzystujących technologie recyklingu, które spełniają takie kryteria zrównoważoności ustanowione zgodnie z niniejszym ustępem; lub
b) instalacjach znajdujących się w państwach trzecich, które to instalacje wykorzystują technologie recyklingu zgodnie z normami równoważnymi kryteriom zrównoważoności opracowanym na podstawie aktów delegowanych.
10. Do dnia 31 grudnia 2026 r. Komisja przyjmuje akt wykonawczy ustanawiający metodykę oceny, weryfikacji i poświadczania, w tym w drodze audytu zewnętrznego, równoważności przepisów stosowanych w przypadku, gdy materiały z recyklingu odzyskane z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych są poddawane recyklingowi lub zbierane poza Unią. W ocenie uwzględnia się normy ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego, w tym normy zapewniające przeprowadzanie recyklingu w sposób racjonalny ekologicznie, normy dotyczące recyklingu wysokiej jakości, takie jak dotyczące efektywnego gospodarowania, zasobami oraz normy jakości dla sektorów recyklingu. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
11. Najpóźniej do dnia 1 stycznia 2029 r. lub dwa lata po dacie wejścia w życie aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 8, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza, obliczanie i weryfikacja zawartości procentowej materiałów z recyklingu w opakowaniach na podstawie ust. 1 są zgodne z przepisami określonymi w akcie wykonawczym, o którym mowa w ust. 8.
12. Do dnia 1 stycznia 2028 r. Komisja ocenia potrzebę wprowadzenia odstępstw od minimalnej wartości procentowej określonej w ust. 1 lit. b) i d) w odniesieniu do określonych opakowań z tworzyw sztucznych lub potrzebę zmiany odstępstwa ustanowionego w ust. 4 w odniesieniu do określonych opakowań z tworzyw sztucznych.
Na podstawie tej oceny w przypadku gdy odpowiednie technologie recyklingu służące do recyklingu opakowań z tworzyw sztucznych nie są dostępne, ponieważ nie są one dozwolone na podstawie odpowiednich przepisów Unii lub nie są wystarczająco ugruntowane w praktyce, biorąc pod uwagę wszelkie wymogi związane z bezpieczeństwem, w szczególności dotyczące opakowań z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z produktami wrażliwymi, w tym opakowań żywności, Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 64, aby wprowadzić zmiany w niniejszym rozporządzeniu w celu:
a) wprowadzenia odstępstw dotyczących zakresu, terminu lub poziomu minimalnej zawartości procentowej określonej w ust. 1 lit. b) i d) w odniesieniu do określonych opakowań z tworzyw sztucznych; oraz
b) w stosownych przypadkach, zmiany wykazu odstępstw ustanowionych w ust. 4.
▌
13. W przypadku gdy jest to uzasadnione brakiem dostępności lub nadmiernymi cenami określonych tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, co może powodować niekorzystne skutki dla zdrowia ludzi lub zwierząt, bezpieczeństwa dostaw żywności lub dla środowiska, nadmiernie utrudniając przestrzeganie wymogów dotyczących minimalnej zawartości procentowej materiałów z recyklingu określonej w ust. 1 i 2, Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktu delegowanego zgodnie z art. 64 w celu zmiany ust. 1 i 2 w drodze odpowiedniego dostosowania minimalnej wartości procentowej. Przy analizie uzasadnienia takiego dostosowania Komisja ocenia wnioski osób fizycznych lub prawnych, do których to wniosków należy dołączyć odpowiednie informacje i dane dotyczące sytuacji rynkowej w zakresie tych odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych oraz najlepsze dostępne dowody dotyczące odnośnych ryzyk dla zdrowia ludzi lub zwierząt, bezpieczeństwa dostaw żywności lub dla środowiska. Komisja przyjmuje taki akt delegowany wyłącznie w wyjątkowych przypadkach, gdyby miały wystąpić poważne niekorzystne skutki dla zdrowia ludzi lub zwierząt, bezpieczeństwa dostaw żywności lub dla środowiska.
14. Najpóźniej do dnia … [siedem lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia], uwzględniając rozwój najnowocześniejszych technologii oraz praktyczne doświadczenie zdobyte przez podmioty gospodarcze i państwa członkowskie, Komisja przedstawia sprawozdanie zawierające przegląd zapewniania minimalnej wartości na 2030 r. określonej w niniejszym artykule dotyczącej zawartości procentowej materiałów z recyklingu oraz ocenę: tego, w jakim stopniu te wartości procentowe prowadzą do skutecznych i łatwych do wdrożenia rozwiązań wspierających zrównoważoność opakowań; tego, czy wartości określone na 2040 r. są osiągalne, biorąc pod uwagę doświadczenia w zapewnianiu wartości określonych na 2030 r. i zmieniające się okoliczności; tego, czy należy utrzymać zwolnienia i odstępstwa określone w niniejszym artykule oraz czy konieczne lub zasadne jest, by ustanowić nowe minimalne zawartości procentowe materiałów z recyklingu. W stosownych przypadkach sprawozdaniu temu towarzyszy wniosek ustawodawczy zmieniający niniejszy artykuł, w szczególności określoną na 2040 r. minimalną wartość dotyczącą zawartości procentowej materiałów z recyklingu.
15. Do … [siedem lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja dokonuje przeglądu sytuacji w zakresie wykorzystania materiałów opakowaniowych pochodzących z recyklingu w opakowaniach innych niż opakowania z tworzyw sztucznych i na tej podstawie ocenia stosowność ustanowienia środków lub celów dotyczących zwiększenia wykorzystania materiałów z recyklingu w takich innych opakowaniach, oraz w razie potrzeby przedstawia wniosek ustawodawczy.
Artykuł 8
Surowce biopochodne w opakowaniach z tworzyw sztucznych
1. Najpóźniej do dnia... [trzy lata od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja dokonuje przeglądu stanu rozwoju technologicznego i efektywności środowiskowej opakowań z biopochodnych tworzyw sztucznych, biorąc pod uwagę kryteria zrównoważoności ustanowione w art. 29 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001(68).
2. Na podstawie przeglądu, o którym mowa w ust. 1, Komisja przedstawia, w stosownych przypadkach, wniosek ustawodawczy, który ma:
a) ustanowić wymogi w zakresie zrównoważoności w odniesieniu do surowców biopochodnych w opakowaniach z tworzyw sztucznych;
b) określić cele dotyczące zwiększenia wykorzystania surowców biopochodnych w opakowaniach z tworzyw sztucznych;
c) wprowadzić możliwość osiągnięcia celów określonych w art. 7 ust. 1 i 2 niniejszego rozporządzenia poprzez wykorzystanie surowców z biopochodnych tworzyw sztucznych zamiast materiałów z recyklingu odzyskanych z odpadów pokonsumenckich z tworzyw sztucznych, w przypadku gdy nie są dostępne odpowiednie technologie recyklingu na potrzeby opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością spełniających wymogi ustanowione w rozporządzeniu (UE) 2022/1616;
d) wprowadzić, w stosownym przypadku, zmianę definicji biopochodnych tworzyw sztucznych określonej w art. 3 pkt 49.
Artykuł 9
Opakowania kompostowalne
1. Na zasadzie odstępstwa od art. 6 ust. 1 od dnia ... [36 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] wprowadzane do obrotu opakowania, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. f), oraz przylepne etykiety umieszczone na owocach i warzywach muszą być kompatybilne z normami kompostowania w warunkach kontrolowanych przemysłowo w zakładach przetwarzania bioodpadów i, jeśli jest to wymagane przez państwa członkowskie, z normami kompostowania w warunkach domowych, o których to normach mowa w ust. 6.
2. Na zasadzie odstępstwa od art. 6 ust. 1 w przypadku gdy państwa członkowskie zezwalają na zbieranie wraz z bioodpadami odpadów o podobnych właściwościach w zakresie biodegradowalności i kompostowalności zgodnie z art. 22 ust. 1 dyrektywy 2008/98/WE i gdy dostępne są odpowiednie systemy zbierania odpadów i infrastruktura przetwarzania odpadów w celu zapewnienia, aby opakowania kompostowalne trafiały do strumienia gospodarowania odpadami organicznymi, państwa członkowskie mogą wymagać, aby następujące opakowania były udostępniane na ich rynku po raz pierwszy, tylko jeżeli opakowania te są kompostowalne:
a) opakowania, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. g) składające się z materiałów innych niż metal, bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego i lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego:
b) opakowania inne niż te wymienione w lit. a), które zgodnie z wymogami danego państwa członkowskiego musiały już być kompostowalne przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia.
3. Najpóźniej do dnia ... [36 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] opakowania inne niż te, o których mowa w ust. 1 i 2, w tym opakowania wykonane z biodegradowalnych polimerów tworzyw sztucznych i innych materiałów biodegradowalnych, są zdatne do recyklingu materiałowego zgodnie z art. 6 i nie wpływają na zdatność innych strumieni odpadów do recyklingu.
4. Spełnienie wymogów określonych w ust. 1–3 wykazuje się w informacjach technicznych dotyczących opakowania, o których mowa w załączniku VII.
5. Komisja może przeanalizować, czy inne opakowania powinny zostać włączone do art. 9 ust. 1 lub art. 9 ust. 2 lit. a), jeżeli jest to uzasadnione i właściwe ze względu na rozwój technologiczny i zmiany regulacyjne mające wpływ na eliminowanie opakowań kompostowalnych i w warunkach określonych w załączniku III, oraz, w stosownym przypadku, przedstawia wniosek ustawodawczy.
6. Najpóźniej … [dwanaście miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja zwraca się do europejskich organizacji normalizacyjnych o przygotowanie lub aktualizację norm zharmonizowanych, które określą szczegółowe specyfikacje techniczne wymogów dotyczących opakowań kompostowalnych. Komisja zwraca się przy tym o uwzględnienie, zgodnie z najnowszymi osiągnięciami naukowymi i technologicznymi, parametrów takich jak czas retencji, temperatury i mieszanie odzwierciedlających rzeczywiste warunki w kompostach domowych i w zakładach przetwarzania bioodpadów, w tym procesy fermentacji beztlenowej. Komisja wymaga, aby normy te obejmowały również weryfikację, czy kompostowalne opakowanie poddawane rozkładowi biologicznemu, podlegające określonym parametrom, przekształca się ostatecznie w dwutlenek węgla lub – w sytuacji braku dostępu do tlenu – w metan, składniki mineralne, biomasę i wodę.
Najpóźniej do dnia … [dwanaście miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja zwraca się również do europejskich organizacji normalizacyjnych o przygotowanie normy zharmonizowanej, która określi szczegółowe specyfikacje techniczne wymogów dotyczących kompostowalności w warunkach domowych opakowań, o których mowa w art. 9 ust. 1.
Artykuł 10
Minimalizacja opakowań
1. Do dnia 1 stycznia 2030 r. wytwórca lub importer zapewnia, by wprowadzane do obrotu opakowanie było zaprojektowane w taki sposób, aby jego masa i objętość były ograniczone do minimum niezbędnego do zapewnienia jego funkcjonalności, z uwzględnieniem jego kształtu i z materiału, z którego jest ono wykonane.
2. Wytwórca lub importer zapewnia, by opakowania, które nie spełniają kryteriów wydajności określonych w załączniku IV, oraz opakowania o właściwościach, które mają jedynie na celu zwiększenie postrzeganej objętości produktu, w tym zawierające podwójne ścianki, fałszywe dna i zbędne warstwy, nie były wprowadzane do obrotu, chyba że projekt opakowania jest chroniony wzorem wspólnotowym na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002(69), prawami ze wzoru objętymi zakresem stosowania dyrektywy 98/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady(70), w tym umowami międzynarodowymi obowiązującymi w jednym z państw członkowskich, lub jego kształt jest jednym ze znaków towarowych objętych zakresem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001(71) lub dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436(72), w tym znaków towarowych zarejestrowanych na mocy umów międzynarodowych obowiązujących w jednym z państw członkowskich, lub produkt w opakowaniu lub napój należy do oznaczeń geograficznych chronionych na mocy aktów ustawodawczych Unii, w tym na mocy rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do wina i rozporządzenia (UE) 2019/787 w odniesieniu do napojów spirytusowych, lub jest objęty jednym z systemów jakości, o których mowa w rozporządzeniu (UE) nr 1151/2012.
Odstępstwo, o którym mowa w akapicie powyżej, ma zastosowanie wyłącznie do praw ze wzoru i znaków towarowych chronionych do … [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] i tylko w przypadku, gdy stosowanie wymogów na mocy niniejszego artykułu wpływa (i) na projekt opakowania – w taki sposób, że zmienia jego nowy lub indywidualny charakter, lub (ii) na znak towarowy – w taki sposób, że znak ten nie umożliwia już odróżnienia oznaczonego nim towaru od towarów innych przedsiębiorstw.
3. Najpóźniej do dnia ... [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja w stosownych przypadkach zwraca się do europejskich organizacji normalizacyjnych o przygotowanie lub aktualizację norm zharmonizowanych ustanawiających metodykę obliczania i pomiaru zgodności z wymogami dotyczącymi minimalizacji opakowań na mocy niniejszego rozporządzenia. W odniesieniu do najpowszechniejszych rodzajów i formatów opakowań takie normy powinny określać maksymalne odpowiednie limity masy i objętości oraz, w stosownych przypadkach, grubości ścianek i maksymalnej pustej przestrzeni.
▌
4. Spełnienie wymogów określonych w ust. 1 i 2 wykazuje się w dokumentacji technicznej, o której mowa w załączniku VII i która zawiera następujące elementy:
a) wyjaśnienie specyfikacji technicznych, norm i warunków stosowanych do oceny opakowania pod kątem kryteriów wydajności i metodyki określonych w załączniku IV;
b) określenie wymogów dotyczących projektu, uniemożliwiających dalsze ograniczenie masy lub objętości opakowania, w odniesieniu do każdego z tych kryteriów wydajności;
c) wszelkie wyniki testów, badania lub inne istotne źródła, takie jak modelowanie i symulacje, wykorzystane do oceny minimalnej koniecznej objętości lub masy opakowania.
W przypadku opakowań wielokrotnego użytku w ocenie spełnienia wymogów określonych w ust. 1 bierze się pod uwagę funkcję opakowań wielokrotnego użytku, o których mowa w art. 11, a przede wszystkim określone w tym artykule wymogi.
Artykuł 11
Opakowania wielokrotnego użytku
1. Opakowanie wprowadzane do obrotu od ... [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] uznaje się za nadające się do ponownego użycia, o ile spełnia następujące warunki:
a) jest przeznaczone do wielokrotnego ponownego użycia oraz zaprojektowane i wprowadzane do obrotu w tym celu;
b) jest przeznaczone do i zaprojektowane w celu osiągnięcia jak największej liczby ▌ rotacji przy normalnie łatwych do przewidzenia warunkach użycia;
c) spełnia wymogi dotyczące zdrowia konsumentów, bezpieczeństwa i higieny;
d) można je opróżnić lub rozładować bez powodowania szkody w opakowaniu uniemożliwiającej jego dalsze funkcjonowanie i ponowne użycie;
e) można je opróżnić, rozładować, ponownie napełnić lub załadować przy jednoczesnym zapewnieniu zgodności z mającymi zastosowanie wymogami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny, w tym z wymogami dotyczącymi bezpieczeństwa żywności;
f) można je poddać odnowieniu zgodnie z częścią B załącznika VI z zachowaniem jego zdolności do pełnienia zamierzonej funkcji;
g) można je opróżnić, rozładować, ponownie napełnić lub załadować, przy jednoczesnym zachowaniu jakości i bezpieczeństwa produktu w opakowaniu oraz zapewnieniu możliwości umieszczenia etykiety oraz informacji o właściwościach tego produktu, w tym na samym opakowaniu, z uwzględnieniem wszelkich istotnych instrukcji i informacji służących zapewnieniu bezpieczeństwa, odpowiedniego użycia, identyfikowalności i okresu trwałości produktu;
h) można je opróżnić, rozładować, ponownie napełnić lub załadować bez ryzyka dla zdrowia i bezpieczeństwa osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie tych czynności; oraz
i) gdy stanie się odpadem, spełnia szczególne wymogi dotyczące opakowań nadających się do recyklingu ▌określone w art. 6.
2. Najpóźniej do dnia ... [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja przyjmuje akt delegowany określający minimalną liczbę rotacji, o których mowa w ust. 1 lit. b), opakowań wielokrotnego użytku w odniesieniu do formatów opakowań, które są najczęściej wykorzystywane do ponownego użycia, z uwzględnieniem wymogów higieny i innych wymogów, takich jak wymogi dotyczące logistyki.
3. Spełnienie wymogów określonych w ust. 1 wykazuje się w informacjach technicznych dotyczących opakowania, o których mowa w załączniku VII.
Rozdział III
Wymogi w zakresie etykietowania i znakowania oraz wymogi informacyjne
Artykuł 12
Etykietowanie opakowań
1. Od ... [42 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] lub 24 miesiące od daty wejścia w życie aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 6 i 7, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza, na opakowaniach wprowadzanych do obrotu umieszcza się etykietę zawierającą informacje o ich składzie materiałowym, aby ułatwić konsumentom sortowanie. Etykieta ta zawiera piktogramy i jest łatwo zrozumiała, w tym dla osób z niepełnosprawnościami. W przypadku opakowań, o których mowa w art. 9 ust. 1 oraz, w stosownych przypadkach, art. 9 ust. 2, etykieta informuje o tym, że dany materiał jest kompostowalny, nie nadaje się do kompostowania w warunkach domowych oraz że opakowań kompostowalnych nie należy wyrzucać do środowiska naturalnego. Z wyjątkiem opakowań dla handlu elektronicznego, obowiązek ten nie ma zastosowania do opakowań transportowych ani do opakowań objętych systemem kaucyjnym.
Oprócz zharmonizowanej etykiety, o której mowa w niniejszym ustępie, podmioty gospodarcze mogą umieszczać na opakowaniu kod QR lub inny rodzaj cyfrowego nośnika danych zawierający informacje o przeznaczeniu każdej oddzielnej części składowej opakowania, aby ułatwić konsumentom sortowanie.
Na opakowaniach objętych systemami kaucyjnymi, o których mowa w art. 50 ust. 1, umieszcza się zrozumiałą i jednoznaczną etykietę. Oprócz etykiety krajowej na opakowaniu można umieszczać zharmonizowaną kolorową etykietą ustanowioną w odpowiednim akcie wykonawczym przyjętym na podstawie ust. 6. Państwa członkowskie mogą wymagać, aby na opakowaniach objętych systemami kaucyjnymi umieszczać zharmonizowaną kolorową etykietę, pod warunkiem że nie prowadzi to do zakłóceń na rynku wewnętrznym ani barier w handlu produktami z innych państw członkowskich.
2. Na opakowaniu wielokrotnego użytku wprowadzanym do obrotu od... [48 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] lub 30 miesięcy od daty wejścia w życie aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 6, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza, umieszcza się etykietę zawierającą informacje dla użytkowników o tym, że opakowanie nadaje się do ponownego użycia. Dalsze informacje na temat możliwości ponownego użycia, w tym dostępności lokalnego, krajowego lub ogólnounijnego systemu ponownego użycia i informacje na temat punktów zbiórki udostępnia się za pomocą kodu QR lub innego rodzaju znormalizowanego, otwartego cyfrowego nośnika danych ułatwiającego śledzenie opakowania i obliczanie liczby podróży i rotacji lub oszacowanie średniej, jeżeli to obliczanie nie jest wykonalne. Ponadto w punkcie sprzedaży opakowania handlowe wielokrotnego użytku muszą być łatwe do zidentyfikowania i do odróżnienia od opakowań jednorazowego użytku.
3. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2 wymóg umieszczenia etykiety i kodu QR lub innego rodzaju znormalizowanego, otwartego cyfrowego nośnika danych nie ma zastosowania do systemów o obiegu otwartym, które nie posiadają operatora systemu, zgodnie z załącznikiem VI.
4. Jeżeli ▌ opakowanie objęte art. 7 zostaje wprowadzone do obrotu od ... [42 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] lub 24 miesiące od daty wejścia w życie aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 6, w zależności od tego, która z dat jest późniejsza, i umieszczona jest na nim etykieta zawierająca informacje o zawartości materiałów z recyklingu, ta etykieta i, w stosownym przypadku, kod QR lub inny rodzaj cyfrowego nośnika danych są zgodne ze specyfikacjami określonymi w odpowiednim akcie wykonawczym przyjętym na podstawie art. 12 ust. 6 i opierają się na metodyce zgodnej z art. 7 ust. 8. Jeżeli ▌na opakowaniu umieszcza się etykietę zawierającą informacje o zawartości biopochodnych tworzyw sztucznych, etykieta ta musi być zgodna ze specyfikacjami określonymi w odpowiednim akcie wykonawczym przyjętym na podstawie art. 12 ust. 6.
5. Etykiety, o których mowa w ust. 1–4, oraz kod QR lub inny rodzaj znormalizowanego, otwartego cyfrowego nośnika danych, o których mowa w ust. 2, umieszcza się, drukuje lub graweruje na opakowaniu w sposób wyraźny, czytelny i solidny, tak aby nie można ich było łatwo usunąć. Informacje te są również dostępne dla użytkowników końcowych przed nabyciem produktu w ramach sprzedaży przez internet. W przypadku gdy nie jest to możliwe lub nie jest to uzasadnione z uwagi na charakter i rozmiar opakowania, etykiety umieszcza się na opakowaniu zbiorczym. Jeżeli nie jest to możliwe lub jeżeli nie jest to uzasadnione z uwagi na charakter i rozmiar opakowania lub jeżeli jest to istotne dla zapewnienia niedyskryminacyjnego dostępu do informacji grupom szczególnie wrażliwym, zwłaszcza osobom słabowidzącym, etykiety, o których mowa w ust. 1–4, udostępnia się za pomocą pojedynczego kodu nadającego się do odczytu elektronicznego lub za pomocą innego nośnika danych.
Informacje zawarte w etykietach, o których mowa w ust. 1–4, oraz w kodzie QR lub innym rodzaju cyfrowego nośnika danych udostępnia się w co najmniej jednym języku łatwo zrozumiałym dla użytkowników końcowych, określonym przez państwo członkowskie, w którym opakowanie ma być udostępniane na rynku.
Jeżeli informacje przekazywane są drogą elektroniczną zgodnie z ust. 2–4, zastosowanie mają następujące wymogi:
a) adekwatne, stosowne dane osobowe są gromadzone tylko w ograniczonym celu zapewnienia użytkownikowi dostępu do odpowiednich informacji dotyczących zgodności, o których mowa w ust. 2–4 niniejszego artykułu, w odniesieniu do art. 5 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679(73);
b) informacji nie eksponuje się wraz z innymi informacjami przeznaczonymi do celów sprzedaży lub marketingu.
Jeżeli w akcie prawnym Unii określono wymóg, aby informacje na temat produktu w opakowaniu były przekazywane za pośrednictwem nośnika danych, do przekazywania informacji wymaganych zarówno w odniesieniu do ▌ produktu w opakowaniu, jak i do opakowania stosuje się jeden nośnik danych, a oba zestawy informacji są łatwe do odróżnienia.
6. Do ... [18 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja przyjmuje akty wykonawcze w celu ustanowienia zharmonizowanej etykiety i zharmonizowanych specyfikacji dotyczących wymogów i formatów , w tym cyfrowych, w zakresie etykietowania opakowań, o którym mowa w ust. 1–4. Przygotowując akt wykonawczy, Komisja bierze pod uwagę specyfikę opakowań kompozytowych. Opracowując zharmonizowaną etykietę dla opakowań objętych systemami kaucyjnymi, o których mowa w art. 50 ust. 2, Komisja bierze pod uwagę wszelkie różnice w wysokości kaucji pobieranej przez państwa członkowskie. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
7. Najpóźniej do dnia … [18 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja przyjmuje akty wykonawcze w celu ustanowienia metodyki określania składu materiałowego opakowań, o których mowa w ust. 1, za pomocą znormalizowanych, otwartych technologii znakowania cyfrowego, w tym w odniesieniu do opakowań kompozytowych oraz zintegrowanych lub oddzielnych części składowych. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
Do dnia 1 stycznia 2030 r. uwzględnia się również identyfikację za pomocą znormalizowanych, otwartych technologii cyfrowych substancji potencjalnie niebezpiecznych, która obejmuje co najmniej nazwę i stężenie substancji potencjalnie niebezpiecznej obecnej w każdym materiale w jednostce opakowania. Wprowadzane do obrotu opakowanie zawierające substancje potencjalnie niebezpieczne znakuje się z wykorzystaniem technologii, o których mowa w akapicie pierwszym.
8. Bez uszczerbku dla wymogów dotyczących innych zharmonizowanych etykiet UE, podmioty gospodarcze nie mogą dostarczać ani eksponować etykiet, oznaczeń, symboli ani napisów, które mogłyby wprowadzać w błąd lub dezorientować konsumentów lub innych użytkowników końcowych, jeśli chodzi o wymogi w zakresie zrównoważoności opakowań, innych właściwości opakowań lub możliwości gospodarowania odpadami opakowaniowymi, w odniesieniu do których w niniejszym rozporządzeniu określono wymogi dotyczące zharmonizowanego etykietowania. W stosownych przypadkach Komisja przyjmuje wytyczne w celu wyjaśnienia aspektów, które mogłyby wprowadzać w błąd lub dezorientować konsumentów lub innych użytkowników końcowych.
9. Najpóźniej … [dwa lata po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia] opakowania objęte systemem rozszerzonej odpowiedzialności producenta są identyfikowane na całym terytorium państw członkowskich, na którym stosuje się ten system, wyłącznie przy pomocy odpowiedniego symbolu zawartego w kodzie QR lub innej znormalizowanej technologii znakowania cyfrowego w celu wskazania, że producent wypełnia swoje obowiązki w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Symbol ten jest zrozumiały i jednoznaczny i nie może wprowadzać konsumentów ani użytkowników w błąd, jeżeli chodzi o zdatność opakowania do recyklingu lub do ponownego użycia.
10. Opakowania objęte systemem kaucyjnym innym niż system, o którym mowa w art. 50 ust. 1, mogą, na mocy prawa krajowego, być identyfikowane za pomocą odpowiedniego symbolu na całym terytorium, na którym stosuje się ten system. Symbol ten jest zrozumiały i jednoznaczny i nie może wprowadzać konsumentów ani użytkowników w błąd, jeżeli chodzi o zdatność opakowania do recyklingu i do ponownego użycia w państwach członkowskich, w których jest zwracane. Państwa członkowskie nie zakazują umieszczania etykiet dotyczących systemu kaucyjnego obowiązującego w innym państwie członkowskim.
11. Niniejszy artykuł nie ma zastosowania do opakowań bezpośrednich i opakowań zewnętrznych zdefiniowanych w rozporządzeniach (UE) 2017/745, (UE) 2017/746, (UE) 2019/6 i w dyrektywie 2001/83/WE, jeżeli na opakowaniu nie ma miejsca ze względu na inne wymogi dotyczące etykietowania określone w tych aktach ustawodawczych lub jeżeli etykietowanie opakowania mogłoby zagrozić bezpiecznemu użyciu produktów leczniczych stosowanych u ludzi lub weterynaryjnych produktów leczniczych.
12. Opakowania, o których mowa w ust. 1, 2 i 4, wytworzone lub przywiezione przed upływem terminów, o których mowa w tych ustępach, mogą być przedmiotem obrotu przez maksymalnie 36 miesięcy od daty wejścia w życie wymogów dotyczących etykietowania ustanowionych w ust. 1, 2 i 4.
Artykuł 13
Etykietowanie pojemników na odpady do zbierania odpadów opakowaniowych
1. Najpóźniej do dnia ... [42 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] lub 30 miesięcy od przyjęcia aktów wykonawczych, o których mowa w ust. 2, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza, państwa członkowskie zapewniają, aby na wszystkich pojemnikach na odpady do zbierania odpadów opakowaniowych umieszczano, drukowano lub grawerowano w sposób widoczny, czytelny i trwały zharmonizowane etykiety umożliwiające selektywną zbiórkę każdej frakcji materiałowej odpadów opakowaniowych przeznaczonej do wyrzucenia do oddzielnych pojemników. Pojemnik na odpady opakowaniowe może być oznaczony więcej niż jedną etykietą. Obowiązek ten nie ma zastosowania do pojemników objętych systemem kaucyjnym.
2. Do ... [18 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja przyjmuje akty wykonawcze w celu ustanowienia zharmonizowanych etykiet i specyfikacji dotyczących wymogów i formatów w zakresie etykietowania pojemników, o których mowa w ust. 1. Opracowując akt wykonawczy, Komisja bierze pod uwagę specyfikę systemów zbierania ustanowionych w państwach członkowskich, a także specyfikę opakowań kompozytowych. Etykietowanie pojemników odpowiada etykietom opakowań, o których mowa w art. 12 ust. 6, z wyjątkiem etykietowania opakowań objętych systemami kaucyjnymi. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
Artykuł 14
Twierdzenia
Twierdzenia dotyczące ekologiczności zgodnie z definicją w art. 2 lit. o) dyrektywy 2005/29/WE odnoszące się do właściwości opakowań, co do których to właściwości w niniejszym rozporządzeniu określono wymogi prawne, można formułować w odniesieniu do wprowadzanych do obrotu opakowań, pod warunkiem że twierdzenia te spełniają następujące wymogi:
a) są formułowane wyłącznie w odniesieniu do tych właściwości opakowań, które przekraczają mające zastosowanie określone w niniejszym rozporządzeniu minimalne wymogi, w świetle kryteriów, metodyk oraz zasad obliczania określonych w tym rozporządzeniu; oraz
b) określa się w nich, czy odnoszą się one do jednostki opakowania, części jednostki opakowania czy do wszystkich opakowań wprowadzonych do obrotu przez danego producenta.
Spełnienie wymogów określonych w niniejszym ustępie wykazuje się w dokumentacji technicznej dotyczącej opakowań, o której mowa w załączniku VII.
Rozdział IV
Obowiązki podmiotów gospodarczych inne niż obowiązki określone w rozdziałach VI i VIII
Artykuł 15
Obowiązki wytwórców
1. Wytwórcy wprowadzają do obrotu wyłącznie opakowania zgodne z wymogami określonymi w art. 5–12.
▌
2. Przed wprowadzeniem opakowania do obrotu wytwórcy przeprowadzają odpowiednią procedurę oceny zgodności, o której mowa w art. 38, lub zlecają jej przeprowadzenie w ich imieniu, oraz sporządzają dokumentację techniczną, o której mowa w załączniku VII.
Jeżeli odpowiednia procedura oceny zgodności, o której mowa w art. 38, wykazała, że opakowanie spełnia mające zastosowanie wymogi, wytwórcy sporządzają deklarację zgodności UE zgodnie z art. 39.
3. Wytwórcy przechowują dokumentację techniczną, o której mowa w załączniku VII, oraz deklarację zgodności UE przez okres pięciu lat od chwili wprowadzenia do obrotu opakowania jednorazowego użytku i przez okres dziesięciu lat od chwili wprowadzenia do obrotu opakowania wielokrotnego użytku.
4. Wytwórcy zapewniają istnienie procedur mających na celu zapewnienie zgodności produkcji seryjnej opakowania z niniejszym rozporządzeniem. Wytwórcy są zobowiązani odpowiednio uwzględnić zmiany w projekcie opakowania lub jego właściwościach, jak również zmiany w normach zharmonizowanych, wspólnych specyfikacjach i innych specyfikacjach technicznych, przez odniesienie do których stwierdza się zgodność lub przez zastosowanie których weryfikuje się jego zgodność▌. W przypadku gdy wytwórcy stwierdzą, że zachowanie zgodności opakowania może być naruszone, przeprowadzają ponowną ocenę zgodnie z procedurą oceny zgodności określoną w art. 38 i załączniku VII lub zlecają jej przeprowadzenie w ich imieniu.
5. Wytwórcy są zobowiązani zapewnić, aby opakowania były opatrzone numerem typu, partii lub numerem seryjnym bądź innym elementem umożliwiającym ich identyfikację, a w przypadku gdy wielkość lub charakter opakowania to uniemożliwiają – aby wymagane informacje były umieszczone w dokumencie towarzyszącym produktowi w opakowaniu.
6. Wytwórcy podają na opakowaniu lub kodzie QR, lub innym nośniku danych swoją nazwę, zarejestrowaną nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy oraz adres pocztowy, a także – o ile są dostępne – środki komunikacji elektronicznej, za pomocą których można się z nimi skontaktować. Jeżeli nie jest to możliwe, wymagane informacje podaje się w ramach informacji dostępnych za pomocą kodu QR lub innego rodzaju cyfrowego nośnika danych, o którym mowa w art. 12 ust. 2, lub za pomocą nośnika danych o którym mowa w art. 12 ust. 5, lub w dokumencie towarzyszącym produktowi w opakowaniu. Adres pocztowy wskazuje pojedynczy punkt, w którym można skontaktować się z wytwórcą. Takie informacje są jasne, zrozumiałe i czytelne.
7. Wytwórcy zapewniają, aby informacje dostarczane zgodnie z ust. 5 i 6 były jasne, zrozumiałe i czytelne oraz aby nie zastępowały i nie zasłaniały informacji wymaganych na mocy innego prawa Unii dotyczącego etykietowania produktu w opakowaniu ani nie mogły być z nimi pomylone.
8. Wytwórcy, którzy uznają lub mają podstawy, by uważać, że opakowania wprowadzone przez nich do obrotu od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia nie spełniają co najmniej jednego z mających zastosowanie wymogów określonych w art. 5–12, niezwłocznie podejmują działania naprawcze niezbędne do zapewnienia zgodności opakowań z wymogami, ich wycofania z obrotu lub odzyskania, stosownie do okoliczności. Wytwórcy niezwłocznie informują organ nadzoru rynku państwa członkowskiego, w którym opakowanie zostało przez nich udostępnione, o podejrzewanej niezgodności oraz o wszelkich podjętych działaniach naprawczych.
9. Na zasadzie odstępstwa od ust. 8 obowiązek zapewnienia zgodności opakowania uważanego za niespełniające mających zastosowanie wymogów określonych w art. 5–12, jego wycofania z obrotu lub odzyskania nie ma zastosowania do opakowań wielokrotnego użytku, które zostały wprowadzone do obrotu przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia.
10. Wytwórcy – na uzasadniony wniosek organu krajowego – dostarczają wszelkie informacje i wszelką dokumentację niezbędne do wykazania zgodności opakowań, w tym dokumentację techniczną, w języku lub językach łatwo zrozumiałych dla tego organu. Te informacje i dokumentacja są dostarczane w formie elektronicznej oraz, na żądanie, w wersji papierowej. Odpowiednie dokumenty są udostępniane w terminie dziesięciu dni od otrzymania wniosku od organu krajowego. Wytwórcy współpracują z organem krajowym w zakresie działań podjętych w celu zaradzenia wszelkim przypadkom niezgodności z wymogami określonymi w art. 5–11.
11. Ust. 2 i 3 nie mają zastosowania do wykonywanych na zamówienie opakowań transportowych konfigurowalnych urządzeń medycznych i systemów medycznych, które mają być użytkowane w przemyśle i opiece zdrowotnej.
12. W przypadku opakowań transportowych, opakowań wielokrotnego użytku, opakowań dla produkcji podstawowej, opakowań zbiorczych, opakowań handlowych lub opakowań usługowych, jeżeli osoba fizyczna lub prawna, która zleca zaprojektowanie lub wytworzenie opakowania pod własną nazwą lub znakiem towarowym, jest objęta definicją mikroprzedsiębiorstwa zgodnie z zaleceniem Komisji 2003/361/WE w wersji ogólnodostępnej w dniu ... [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia], a podmiot dostarczający opakowanie znajduje się w Unii Europejskiej, wówczas do celów niniejszego artykułu za wytwórcę uważa się podmiot dostarczający opakowanie.
Artykuł 16
Obowiązki informacyjne dostawców opakowań lub materiałów opakowaniowych
1. Każdy dostawca opakowań lub materiałów opakowaniowych dostarcza wytwórcy wszelkie informacje i wszelką dokumentację niezbędne do wykazania przez wytwórcę zgodności opakowania i materiałów opakowaniowych z niniejszym rozporządzeniem, w tym dokumentację techniczną, o której mowa w załączniku VII i wymaganą na mocy art. 5–11, w języku lub językach łatwo zrozumiałych dla wytwórcy. Te informacje i dokumentacja są dostarczane w formie papierowej lub elektronicznej.
2. W stosownych przypadkach dokumentacja i informacje przewidziane w aktach prawnych Unii mających zastosowanie do opakowań do kontaktu z produktami wrażliwymi stanowią część informacji i dokumentacji, które należy dostarczyć wytwórcy zgodnie z ust. 1.
Artykuł 17
Obowiązki upoważnionych przedstawicieli
1. Wytwórca może, na podstawie pisemnego upoważnienia, wyznaczyć upoważnionego przedstawiciela.
Obowiązki określone w art. 15 ust. 1 oraz obowiązek sporządzenia dokumentacji technicznej, o której mowa w załączniku VII i która jest wymagana na podstawie art. 5–11, nie są objęte upoważnieniem przyznanym upoważnionemu przedstawicielowi.
2. Upoważniony przedstawiciel wykonuje zadania określone w upoważnieniu otrzymanym od wytwórcy. Upoważnienie umożliwia upoważnionemu przedstawicielowi co najmniej:
a) przechowywanie deklaracji zgodności UE i dokumentacji technicznej do dyspozycji krajowych organów nadzoru rynku przez okres pięciu lat od chwili wprowadzenia do obrotu opakowania jednorazowego użytku i przez okres dziesięciu lat od chwili wprowadzenia do obrotu opakowania wielokrotnego użytku;
b) współpracowanie z organami krajowymi, na ich wniosek, we wszelkich działaniach podjętych w odniesieniu do niezgodności opakowania objętego upoważnieniem przyznanym upoważnionemu przedstawicielowi;
c) przedstawienie organowi krajowemu, na jego uzasadniony wniosek, w języku lub językach łatwo dla niego zrozumiałych wszelkich informacji i wszelkiej dokumentacji niezbędnych do wykazania zgodności opakowań;
d) udostępnianie, na wniosek właściwego organu krajowego, odpowiednich dokumentów w terminie 10 dni od otrzymania takiego wniosku;
e) wypowiedzenie upoważnienia, jeżeli wytwórca działa w sposób sprzeczny z jego obowiązkami wynikającymi z niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 18
Obowiązki importerów
1. Importerzy wprowadzają do obrotu wyłącznie opakowania spełniające wymogi określone w art. 5–12.
2. Przed wprowadzeniem opakowania do obrotu importerzy zapewniają, by:
a) wytwórca przeprowadził odpowiednią procedurę oceny zgodności, o której mowa w art. 38, oraz sporządził dokumentację techniczną, o której mowa w załączniku VII i która jest wymagana na podstawie art. 5–11;
b) na opakowaniach umieszczono etykiety zgodnie z art. 12;
c) opakowaniu towarzyszyły wymagane dokumenty;
d) wytwórca spełnił wymogi określone w art. 15 ust. 5 i 6.
W przypadku gdy importer uznaje lub ma powody, by uważać, że opakowanie nie spełnia mających zastosowanie wymogów określonych w art. 5–12, nie wprowadza tego opakowania do obrotu, dopóki nie zostanie zapewniona zgodność z wymogami.
3. Importerzy podają na opakowaniu swoją nazwę, zarejestrowaną nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy oraz adres pocztowy, a także – o ile są dostępne – środki komunikacji elektronicznej, za pomocą których można się z nim skontaktować. Jeżeli nie jest to możliwe, wymagane informacje podaje się za pośrednictwem nośnika danych lub w dokumencie towarzyszącym produktowi w opakowaniu. Dane kontaktowe są jasne, zrozumiałe i czytelne.
4. Importerzy zapewniają, aby informacje dostarczane zgodnie z ust. 3 były jasne, zrozumiałe i czytelne oraz aby nie zastępowały i nie zasłaniały informacji wymaganych na mocy innych aktów prawnych Unii dotyczących etykietowania produktu w opakowaniu ani nie mogły być z nimi pomylone.
5. Importerzy zapewniają, aby w czasie, w którym ponoszą odpowiedzialność za opakowanie, warunki jego przechowywania lub transportu nie wpływały negatywnie na jego zgodność z mającymi zastosowanie wymogami określonymi w art. 5–12.
6. Importerzy, którzy uznają lub mają podstawy, by uważać, że wprowadzone przez nich do obrotu opakowania nie spełniają mających zastosowanie wymogów określonych w art. 5–12, niezwłocznie podejmują działania naprawcze niezbędne do zapewnienia zgodności opakowań z wymogami, ich wycofania z obrotu lub odzyskania, stosownie do okoliczności.
7. Importerzy niezwłocznie informują organy nadzoru rynku państw członkowskich, w których opakowania zostały udostępnione, o podejrzewanej niezgodności oraz o wszelkich podjętych działaniach naprawczych.
8. Importerzy przechowują kopię deklaracji zgodności UE do dyspozycji organów nadzoru rynku przez okres 5 lat od chwili wprowadzenia do obrotu opakowania jednorazowego użytku i przez okres 10 lat od chwili wprowadzenia do obrotu opakowania wielokrotnego użytku oraz zapewniają, by dokumentacja techniczna, o której mowa w załączniku VII i która jest wymagana na podstawie art. 5–11, była dostępna do dyspozycji tych organów na ich wniosek.
9. Importerzy – na uzasadniony wniosek organu krajowego – dostarczają wszelkie informacje i wszelką dokumentację, w tym dokumentację techniczną, niezbędne do wykazania zgodności opakowań z mającymi zastosowanie wymogami określonymi w art. 5–12, w języku lub językach łatwo zrozumiałych dla tego organu. Te informacje i dokumentacja są dostarczane w formie elektronicznej oraz, na żądanie, w wersji papierowej. Odpowiednie dokumenty są udostępniane w ciągu dziesięciu dni od otrzymania wniosku od organu krajowego.
10. Importerzy współpracują z właściwym organem krajowym w zakresie działań podjętych w celu zaradzenia wszelkim przypadkom niezgodności z wymogami określonymi w art. 5–12.
Artykuł 19
Obowiązki dystrybutorów
1. Przy udostępnianiu opakowań na rynku dystrybutorzy działają z należytą starannością w odniesieniu do wymogów niniejszego rozporządzenia.
2. Przed udostępnieniem opakowania na rynku dystrybutorzy sprawdzają następujące elementy:
a) czy producent, który podlega obowiązkom w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta za opakowanie, jest zarejestrowany w rejestrze producentów, o którym mowa w art. 44;
b) czy na opakowaniu umieszczono etykiety zgodnie z art. 12;
c) czy wytwórca i importer spełnili wymogi określone, odpowiednio, w art. 15 ust. 5 i 6 oraz art. 18 ust. 3.
3. W przypadku gdy dystrybutor przed udostępnieniem opakowania na rynku uznaje lub ma powody, by uważać, że opakowanie nie spełnia wymogów określonych w art. 5–12, lub że wytwórca lub importer nie spełnia tych mających zastosowanie wymogów, dystrybutor nie udostępnia tego opakowania na rynku, dopóki nie zostanie zapewniona ich zgodność z wymogami lub dopóki wytwórca nie spełni wymogów.
Dystrybutorzy zapewniają, aby w czasie, w którym ponoszą odpowiedzialność za opakowanie, warunki jego przechowywania lub transportu nie wpływały negatywnie na jego zgodność z wymogami określonymi w art. 5–12.
4. Dystrybutor nie może wykorzystywać informacji ujawnionych przez producenta do jakichkolwiek innych celów niż weryfikacja zgodności z mającymi zastosowanie wymogami. Zakazuje się nieprawidłowego wykorzystywania tego rodzaju informacji przez dystrybutorów do celów handlowych.
5. Dystrybutorzy, którzy uznają lub mają podstawy, by uważać, że opakowania udostępnione przez nich na rynku wraz z produktami w opakowaniu nie spełniają mających zastosowanie wymogów określonych w art. 5–12, dopilnowują, aby podjęte zostały działania naprawcze niezbędne do zapewnienia zgodności opakowań z wymogami, ich wycofania z obrotu lub odzyskania, stosownie do okoliczności.
Dystrybutorzy niezwłocznie informują organy nadzoru rynku państw członkowskich, w których opakowania zostały udostępnione, o podejrzewanej niezgodności oraz o wszelkich podjętych działaniach naprawczych.
6. Dystrybutorzy – na uzasadniony wniosek organu krajowego – dostarczają wszelkie informacje i wszelką dokumentację, do których mają dostęp i które są istotne z punktu widzenia wykazania zgodności opakowania z mającymi zastosowanie wymogami określonymi w art. 5–12, w języku lub językach łatwo zrozumiałych dla tego organu. Te informacje i dokumentacja są dostarczane w formie elektronicznej oraz, na żądanie, w wersji papierowej.
Dystrybutorzy współpracują z organem krajowym w zakresie działań podjętych w celu zaradzenia wszelkim przypadkom niezgodności z wymogami określonymi w art. 5–12.
Artykuł 20
Obowiązki dostawców usług realizacji zamówień
1. Producenci oferujący opakowania konsumentom znajdującym się w Unii dostarczają dostawcom usług realizacji zamówień informacje, o których mowa w art. 45 ust. 5 lit. a) i b), w momencie zawarcia umowy między danym dostawcą a danym producentem w odniesieniu do którejkolwiek z usług, o których mowa w art. 3 pkt 11 rozporządzenia (UE) 2019/1020.
2. Po otrzymaniu informacji, o których mowa w ust. 1, oraz w momencie zawarcia umowy między dostawcą a producentem w odniesieniu do którejkolwiek z usług, o których mowa w art. 3 pkt 11 rozporządzenia (UE) 2019/1020, dostawca usług realizacji zamówień, korzystając z wszelkich ogólnodostępnych oficjalnych internetowych baz danych lub interfejsów internetowych udostępnianych przez państwo członkowskie lub Unię lub publicznie dostępnego wykazu rejestracyjnego na podstawie art. 44 ust. 13 lub zwracając się do producenta o dostarczenie dokumentów potwierdzających z wiarygodnych źródeł, dokłada wszelkich starań, aby ocenić, czy informacje, o których mowa w ust. 1, są wiarygodne i pełne. Do celów niniejszego rozporządzenia producenci ponoszą odpowiedzialność za dokładność dostarczonych informacji.
W przypadku gdy dostawca usług realizacji zamówień uzyska wystarczające przesłanki lub ma powody, by uważać, że którakolwiek z informacji, o których mowa w ust. 1, uzyskanych od danego producenta jest niedokładna, niepełna lub nieaktualna, niezwłocznie lub w terminie określonym w prawie Unii i prawie krajowym zwraca się do producenta o zaradzenie tej sytuacji.
Jeżeli producent nie skoryguje lub nie uzupełni takich informacji, dostawca usług realizacji zamówień szybko zawiesza świadczenie swojej usługi na rzecz tego producenta w zakresie oferowania opakowań lub produktów w opakowaniu konsumentom znajdującym się w Unii do czasu całkowitego wypełnienia żądania. Dostawca usług realizacji zamówień przedstawia producentowi powody takiego zawieszenia świadczenia swojej usługi.
3. Bez uszczerbku dla art. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1150(74), jeżeli dostawca usług realizacji zamówień zawiesza świadczenie swojej usługi zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu, dany producent ma prawo zaskarżyć decyzję dostawcy usług realizacji zamówień przed sądem państw członkowskich, w których dostawca usług realizacji zamówień ma siedzibę.
4. Dostawcy usług realizacji zamówień zapewniają, aby warunki w czasie magazynowania, obsługi i pakowania, adresowania lub wysyłki obsługiwanych przez nich opakowań nie wpływały negatywnie na zgodność opakowań z wymogami określonymi w art. 5–12.
Artykuł 21
Przypadki, w których obowiązki wytwórców mają zastosowanie do importerów i dystrybutorów
Jeżeli importer lub dystrybutor wprowadza opakowania do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym albo modyfikuje opakowania już wprowadzone do obrotu w sposób, który może mieć wpływ na ich zgodność z wymogami niniejszego rozporządzenia, do celów niniejszego rozporządzenia jest uważany za wytwórcę i w konsekwencji podlega obowiązkom wytwórcy określonym w art. 15. W przypadku opakowań transportowych, opakowań wielokrotnego użytku, opakowań dla produkcji podstawowej, opakowań zbiorczych, opakowań handlowych lub opakowań usługowych, jeżeli osoba fizyczna lub prawna, która zleca zaprojektowanie lub wytworzenie opakowania pod własną nazwą lub znakiem towarowym, jest objęta definicją mikroprzedsiębiorstwa zgodnie z zaleceniem Komisji 2003/361/WE w wersji ogólnodostępnej w dniu ... [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia], a podmiot dostarczający opakowanie znajduje się w Unii Europejskiej, wówczas do celów niniejszego artykułu za wytwórcę uważa się podmiot dostarczający opakowanie.
Artykuł 22
Identyfikacja podmiotów gospodarczych
1. Na wniosek organów nadzoru rynku podmioty gospodarcze przekazują im informacje dotyczące następujących kwestii:
a) tożsamości każdego podmiotu gospodarczego, który dostarczył im opakowania;
b) tożsamości każdego podmiotu gospodarczego, któremu dostarczyły one opakowania.
2. Podmioty gospodarcze muszą być w stanie przekazać informacje, o których mowa w ust. 1 lit. a), przez okres 5 lat od dostarczenia im opakowania jednorazowego użytku oraz przez okres 10 lat od dostarczenia im opakowania wielokrotnego użytku.
Podmioty gospodarcze muszą być w stanie przekazać informacje, o których mowa w ust. 1 lit. b), przez okres pięciu lat od dostarczenia przez nie opakowania jednorazowego użytku oraz przez okres dziesięciu lat od dostarczenia przez nieopakowania wielokrotnego użytku.
Artykuł 23
Obowiązki informacyjne operatorów gospodarujących odpadami opakowaniowymi
Operatorzy gospodarujący odpadami opakowaniowymi dostarczają co roku właściwym organom informacje – dotyczące odpadów opakowaniowych wymienionych w tabeli 3 w załączniku XII – za pośrednictwem elektronicznego rejestru lub rejestrów zgodnie z art. 35 ust. 1 dyrektywy 2008/98/WE.
Operatorzy gospodarujący odpadami opakowaniowymi co roku dostarczają producentom – w przypadku indywidualnego wypełniania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta – lub organizacji ds. odpowiedzialności producenta – w przypadku zbiorowego wypełniania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta – wszelkie informacje niezbędne do wypełnienia obowiązków informacyjnych, o których mowa w art. 44 ust. 10.
Na mocy prawa krajowego państwa członkowskie mogą postanowić, że w przypadku gdy za organizację gospodarowania odpadami opakowaniowymi odpowiedzialne są organy publiczne, operatorzy gospodarujący odpadami opakowaniowymi co roku dostarczają tym organom wszelkie informacje niezbędne do wypełnienia obowiązków informacyjnych, o których mowa w art. 44 ust. 10, lub za pomocą innych środków w celu uzupełnienia elektronicznego rejestru lub elektronicznych rejestrów, zgodnie z art. 35 ust. 1 dyrektywy 2008/98/WE.
Rozdział V
Obowiązki podmiotów gospodarczych inne niż obowiązki przewidziane w rozdziale VIII
Artykuł 24
Obowiązek dotyczący zbyt dużych opakowań
1. Od dnia 1 stycznia 2030 r. lub w terminie 36 miesięcy od wejścia w życie aktów delegowanych przyjętych na podstawie akapitu drugiego, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza, podmioty gospodarcze, które napełniają opakowanie będące opakowaniem zbiorczym, opakowaniem transportowym lub opakowaniem dla handlu elektronicznego, zapewniają, aby współczynnik pustej przestrzeni wynosił maksymalnie 50 %.
Najpóźniej 3 lata po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów wykonawczych w celu ustanowienia metodyki obliczania współczynnika pustej przestrzeni określonego w ust. 1. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3. Ta metodyka uwzględnia szczególne cechy opakowania, które musi być umieszczone w pustej przestrzeni wystarczająco dużej, by spełnić mające zastosowanie wymogi prawne lub chronić produkt, w szczególności w odniesieniu do produktów w opakowaniu mających nieregularny kształt, opakowań zawierających więcej niż jedno opakowanie handlowe lub więcej niż jeden produkt, opakowań zawierających produkty w płynie, produktów w opakowaniu o zawartości łatwej do uszkodzenia, produktów w opakowaniu, które ze względu na swój mały rozmiar mogą zostać uszkodzone przez większe produkty oraz minimalnej przestrzeni na opakowaniu transportowym umożliwiającej umieszczenie etykiet przewozowych.
2. Do celów tego obliczenia:
a) pusta przestrzeń oznacza różnicę między całkowitą objętością opakowania zbiorczego, opakowania transportowego lub opakowania dla handlu elektronicznego a objętością opakowań handlowych zawartych w tych opakowaniach;
b) współczynnik pustej przestrzeni oznacza stosunek pustej przestrzeni zgodnie z definicją w lit. a) niniejszego ustępu do całkowitej objętości opakowania zbiorczego, opakowania transportowego lub opakowania dla handlu elektronicznego.
Przestrzeń wypełnioną materiałami wypełniającymi, takimi jak ścinki papieru, wypełniacze powietrzne, folia bąbelkowa, wypełniacze gąbkowe, wypełniacze piankowe, wełna drzewna, chipsy polistyrenowe lub styropianowe, uważa się za pustą przestrzeń.
3. Najpóźniej do dnia ... [36 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] podmiot gospodarczy, który napełnia opakowanie handlowe, zapewnia ograniczenie pustej przestrzeni do minimum niezbędnego do zapewnienia funkcjonalności opakowania, w tym ochrony produktu. Współczynnik pustej przestrzeni w opakowaniu handlowym oznacza różnicę między całkowitą objętością wewnętrzną opakowania a objętością produktu w opakowaniu.
Do celów oceny zgodności z niniejszym ustępem za pustą przestrzeń uznaje się przestrzeń wypełnioną ścinkami papieru, wypełniaczami powietrznymi, folią bąbelkową, wypełniaczami gąbkowymi, wypełniaczami piankowymi, wełną drzewną, chipsami polistyrenowymi lub styropianowymi lub innymi materiałami wypełniającymi.
W przypadku opakowań handlowych produktów, które podlegają osiadaniu podczas transportu, lub produktów spożywczych, do których ochrony potrzebna jest wolna przestrzeń nad tymi produktami, lub innych produktów, które posiadają te cechy, zgodność z niniejszym ustępem ocenia się pod kątem poziomu wypełnienia w momencie napełnienia. Za pustą przestrzeń nie jest uważane powietrze między zapakowanymi środkami spożywczymi lub w obrębie tych środków ani gazy ochronne.
4. Podmioty gospodarcze stosujące opakowania handlowe jako opakowania dla handlu elektronicznego lub stosujące opakowania wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia są zwolnione z obowiązku ustanowionego w ust. 1. Zapewniają one jednak, aby takie opakowania handlowe spełniały wymogi określone w art. 10.
5. Najpóźniej do dnia ... [7 lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja dokonuje przeglądu współczynnika pustej przestrzeni określonego w ust. 1, a także zwolnień określonych w ust. 4 oraz ocenia możliwość ustanowienia współczynników pustej przestrzeń dla opakowań handlowych, w szczególności zabawek, kosmetyków, zestawów do samodzielnego montażu i produktów elektronicznych.
Artykuł 25
Ograniczenia w zakresie stosowania określonych formatów opakowań
1. Od dnia 1 stycznia 2030 r. podmioty gospodarcze nie mogą wprowadzać do obrotu opakowań w formatach i do celów wymienionych w załączniku V.
2. Państwa członkowskie mogą utrzymać ograniczenia, które przyjęły przed dniem 1 stycznia 2025 r., dotyczące wprowadzania do obrotu opakowań w formatach i do celów wymienionych w załączniku V, ale wykonanych z materiałów niewymienionych w załączniku V.
3. Przepis ustanowiony w ust. 1 pozostaje bez uszczerbku dla art. 9 ust. 2 lit. b).
▌
4. Państwa członkowskie mogą zwolnić mikroprzedsiębiorstwa odpowiadające definicji zawartej w zaleceniu Komisji 2003/361/WE w wersji ogólnodostępnej w dniu... [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] ze stosowania pkt 3 załącznika V, jeśli wykazano, że niestosowanie opakowań lub uzyskanie dostępu do infrastruktury niezbędnej do funkcjonowania systemu ponownego użycia nie jest technicznie wykonalne.
5. Najpóźniej do dnia… [7 lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja ocenia pozytywny wpływ ograniczeń i odstępstw od nich na środowisko oraz uwzględnia dostępność alternatywnych rozwiązań w zakresie opakowań spełniających wymogi dotyczące bezpieczeństwa i higieny mające zastosowanie do opakowań do kontaktu z produktami wrażliwymi. Na podstawie tej oceny Komisja dokonuje przeglądu tego przepisu i załącznika V w celu dostosowania go do postępu naukowo-technicznego z myślą o ograniczeniu ilości odpadów opakowaniowych i na tej podstawie ocenia stosowność ustanowienia nowych ograniczeń dotyczących stosowania określonych formatów opakowań, zasadność utrzymania zwolnień i odstępstw określonych w niniejszym artykule oraz, w razie potrzeby, przedstawia wniosek ustawodawczy.
6. Najpóźniej do dnia ... [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja publikuje, w porozumieniu z państwami członkowskimi i Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności, wytyczne zawierające bardziej szczegółowe wyjaśnienia na temat załącznika V, w tym przykłady formatów opakowań objętych zakresem stosowania, wszelkie zwolnienia z ograniczeń, a także przykładowy wykaz owoców i warzyw wyłączonych z zakresu stosowania pkt 2 załącznika V.
Artykuł 26
Obowiązki związane z opakowaniami wielokrotnego użytku
1. Podmioty gospodarcze, które udostępniają opakowanie wielokrotnego użytku na terytorium jednego z państw członkowskich po raz pierwszy, zapewniają działanie w tym państwie członkowskim systemu ponownego użycia, obejmującego zachętę w celu zapewnienia zbierania, który spełnia wymogi ustanowione w art. 27 i załączniku VI. Uznaje się, że wymogi niniejszego ustępu spełniają istniejące już w państwach członkowskich systemy ponownego użycia.
2. Opis zgodności systemu z tymi wymogami sporządza się w ramach dokumentacji technicznej dotyczącej opakowań wielokrotnego użytku, którą należy dostarczyć zgodnie z art. 11 ust. 3. W tym celu wytwórca zwraca się o odpowiednie pisemne potwierdzenie ze strony uczestników systemu określonych w załączniku VI.
Artykuł 27
Obowiązki związane z systemami ponownego użycia
1. Podmioty gospodarcze stosujące opakowania wielokrotnego użytku uczestniczą w co najmniej jednym systemie ponownego użycia i zapewniają zgodność systemów ponownego użycia, którymi te opakowania wielokrotnego użytku są objęte, z wymogami ustanowionymi w załączniku VI część A.
2. Podmioty gospodarcze stosujące opakowania wielokrotnego użytku zapewniają, by takie opakowania były odnawiane zgodnie z załącznikiem VI część B przed ich ponownym udostępnieniem do użytku użytkownikom końcowym.
3. Podmioty gospodarcze stosujące opakowania wielokrotnego użytku mogą wyznaczyć osoby trzecie odpowiedzialne za wspólny system lub wspólne systemy ponownego użycia. Wyznaczone osoby trzecie zapewniają zgodność systemów ponownego użycia, którymi jest objęte opakowanie wielokrotnego użytku, z wymogami określonymi w załączniku VI część A.
Jeżeli podmioty gospodarcze wyznaczyły osobę trzecią, o której mowa w akapicie pierwszym, wypełnia ona w ich imieniu obowiązki określone w niniejszym artykule.
4. Podmioty gospodarcze stosujące opakowania wielokrotnego użytku w systemach o obiegu zamkniętym zgodnie z definicją w załączniku VI są zobowiązane do zwrotu opakowania do punktu lub punktów zbiórki wskazanych przez uczestników systemu i zatwierdzonych przez operatora systemu.
Artykuł 28
Obowiązki związane z ponownym napełnianiem
1. W przypadku gdy podmioty gospodarcze oferują możliwość nabycia produktów w drodze ponownego napełniania, informują użytkowników końcowych o następujących kwestiach:
a) rodzajach pojemników, które można wykorzystać do nabycia oferowanych produktów w drodze ponownego napełniania;
b) normach higieny dotyczących ponownego napełniania;
c) odpowiedzialności użytkownika końcowego w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa w odniesieniu do użytkowania pojemników, o których mowa w lit. a).
Informacje te muszą być regularnie aktualizowane i wyraźnie prezentowane na terenie obiektu lub przekazywane użytkownikom końcowym w inny sposób.
2. Podmioty gospodarcze umożliwiające ponowne napełnianie zapewniają, aby punkty ponownego napełniania spełniały wymogi ustanowione w załączniku VI część C oraz wszelkie wymogi określone w innych aktach prawnych Unii w odniesieniu do sprzedaży produktów w drodze ponownego napełniania.
3. Podmioty gospodarcze umożliwiające ponowne napełnianie zapewniają, aby opakowania i pojemniki oferowane użytkownikom końcowym w punktach ponownego napełniania nie były oferowane nieodpłatnie, jeśli opakowanie nie spełnia wymogów określonych w załączniku VI lub jest dostarczane w ramach systemu kaucyjnego.
4. Podmioty gospodarcze mogą odmówić ponownego napełnienia pojemnika dostarczonego przez użytkownika końcowego, jeżeli użytkownik końcowy nie spełnia wymogów, o których podmiot gospodarczy poinformował zgodnie z ust. 1, w szczególności jeżeli podmiot ten uzna pojemnik za niehigieniczny lub nienadający się do sprzedawanej żywności lub napoju. Podmioty gospodarcze nie ponoszą odpowiedzialności za problemy związane z higieną lub bezpieczeństwem żywności, które mogą wynikać z używania pojemników dostarczonych przez użytkownika końcowego.
5. Od dnia 1 stycznia 2030 r. dystrybutorzy końcowi o powierzchni sprzedaży przekraczającej 400 m 2 dążą do przeznaczenia 10 % tej powierzchni sprzedaży na punkty ponownego napełniania zarówno produktów spożywczych, jak i niespożywczych.
Artykuł 29
Cele w zakresie ▌ ponownego użycia
1. Od dnia 1 stycznia 2030 r. podmioty gospodarcze stosujące opakowania transportowe lub opakowania handlowe wykorzystywane do transportu produktów w obrębie terytorium Unii, w tym za pośrednictwem handlu elektronicznego, w postaci palet, składanych pudełek z tworzyw sztucznych, pudełek, tac, skrzyń z tworzyw sztucznych, dużych pojemników do przewozu luzem, kadzi, bębnów i kanistrów wszelkich rozmiarów i ze wszelkich materiałów, w tym formatów elastycznych lub opakowań paletowych lub taśm do stabilizacji i ochrony produktów umieszczanych na paletach podczas transportu, zapewniają, aby co najmniej 40 % takich opakowań było opakowaniami wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia.
Od dnia 1 stycznia 2040 r. podmioty gospodarcze dążą do stosowania co najmniej 70 % takich opakowań w formacie wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia.
2. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 podmioty gospodarcze stosujące wymienione w ust. 1 niniejszego artykułu opakowania transportowe lub opakowania handlowe wykorzystywane do transportu produktów w obrębie terytorium Unii pomiędzy różnymi miejscami, w których podmiot prowadzi działalność, lub między którymkolwiek z miejsc, w których podmiot prowadzi działalność, a obiektami jakiegokolwiek innego przedsiębiorstwa powiązanego lub przedsiębiorstwa partnerskiego, zgodnie z definicją w art. 3 załącznika do zalecenia Komisji 2003/361 w wersji ogólnodostępnej w dniu ... [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia], zapewniają, by opakowania te były opakowaniami wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia.
▌
3. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 podmioty gospodarcze stosujące opakowania transportowe lub opakowania handlowe, wymienione w ust. 1, wykorzystywane do transportu w celu dostarczenia produktów innemu podmiotowi gospodarczemu w tym samym państwie członkowskim, zapewniają, by takie opakowania były opakowaniami wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia.
▌
4. Obowiązki określone w ust. 1, 2 i 3 nie mają zastosowania do opakowań transportowych ani opakowań handlowych:
a) wykorzystywanych do transportu towarów niebezpiecznych zgodnie z dyrektywą 2008/68/WE;
b) wykorzystywanych do transportu maszyn gabarytowych, urządzeń i towarów, w przypadku których opakowania są zaprojektowane na zamówienie, tak aby odpowiadały indywidualnemu wymogowi zamawiającego podmiotu gospodarczego;
c) w elastycznym formacie, wykorzystywanych do transportu, mających bezpośredni kontakt z żywnością i paszami zgodnie z definicją w rozporządzeniu (WE) nr 178/2002 oraz ze składnikami żywności zgodnie z definicją w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011(75);
d) w postaci pudełek tekturowych.
5. Od dnia 1 stycznia 2030 r. podmioty gospodarcze, stosujące opakowania zbiorcze w postaci pudełek, z wyłączeniem pudełek tekturowych, używane na zewnątrz opakowań handlowych do grupowania pewnej liczby produktów w celu utworzenia jednostki magazynowej lub dystrybucyjnej zapewniają, aby co najmniej 10 % takich opakowań było opakowaniami wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia.
Od dnia 1 stycznia 2040 r. podmioty gospodarcze dążą do stosowania co najmniej 25 % takich opakowań w formacie wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia.
▌
6. Od dnia 1 stycznia 2030 r. dystrybutor końcowy udostępniający konsumentom na rynku na terytorium państwa członkowskiego napoje alkoholowe i bezalkoholowe w opakowaniach handlowych zapewnia, aby co najmniej 10 % tych produktów było udostępnianych w opakowaniach wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia.
Od dnia 1 stycznia 2040 r. podmioty gospodarcze dążą do zapewnienia, by co najmniej 40 % takich produktów było udostępnianych w opakowaniach wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia.
Dystrybutor końcowy wnosi sprawiedliwy wielkościowo wkład w osiąganie celów poprzez oferowanie produktów w opakowaniu wytwarzanych pod jego marką.
▌
7. Cele ustanowione w ust. 6 nie mają zastosowania do:
a) napojów, które uznaje się za szybko psujące się na podstawie art. 24 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011, oraz mleka i przetworów mlecznych wymienionych w części XVI załącznika I do rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 oraz analogów produktów mleczarskich objętych kodami CN 2202 9911 i 2202 9915;
b) kategorii produktów sektora wina wymienionych w części II pkt 1, 3–9, 11, 12, 15, 16 i 17 załącznika VII do rozporządzenia (UE) nr 1308/2013;
c) aromatyzowanych produktów sektora wina zgodnie z definicją w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 251/2014(76);
d) produktów podobnych do produktów sektora wina lub aromatyzowanych produktów sektora wina otrzymywanych z owoców innych niż winogrona i z warzyw oraz innych napojów fermentowanych objętych kodem CN 2206 00;
e) napojów spirytusowych na bazie alkoholu odpowiadających pozycji 2208 Nomenklatury scalonej w załączniku I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87(77).
8. Do dnia … [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja publikuje, w porozumieniu z państwami członkowskimi, wytyczne zawierające bardziej szczegółowe informacje na temat produktów, które są objęte zakresem ust. 6 i 7.
▌
9. Dystrybutorzy końcowi, o których mowa w ust. 6, przyjmują nieodpłatnie wszystkie opakowania wielokrotnego użytku tego samego rodzaju, o tym samym kształcie i tej samej wielkości co opakowania udostępnione przez nich na rynku w ramach tego konkretnego systemu ponownego użycia w punkcie sprzedaży, zapewniając ich odzysk i zwrot w całym łańcuchu dystrybucji. Użytkownicy końcowi mają możliwość zwrócenia opakowania w miejscu, w którym odbywa się wydawanie takich opakowań, lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Dystrybutor końcowy w pełni zwraca powiązane kaucje lub podejmuje środki w celu powiadomienia o zwrocie opakowania zgodnie z zasadami zarządzania konkretnym systemem ponownego użycia, co może oznaczać zwrot powiązanych kaucji.
10. Dystrybutorów końcowych zwalnia się z obowiązku realizacji celów określonych w ust. 6, jeżeli w ciągu roku kalendarzowego wykorzystywana przez nich powierzchnia sprzedaży nie przekracza 100 m². Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 64 w celu zmiany progu powierzchni sprzedaży ze względu na szczególne warunki w zakresie dystrybucji końcowej i w niektórych sektorach produkcyjnych, w tym nawet na szczeblu krajowym.
▌
11. Państwa członkowskie mogą zwolnić dystrybutorów końcowych z obowiązku osiągnięcia celów określonych w ust. 6, jeżeli wykorzystywana przez nich powierzchnia sprzedaży znajduje się na wyspie liczącej mniej niż 2 000 mieszkańców lub w gminie o gęstości zaludnienia poniżej 54 osób/km². Obowiązki określone w ust. 6 mają jednak zastosowanie do wszystkich skupisk ludności / lokalizacji o liczbie mieszkańców powyżej 5 000 osób. Ponadto jeżeli dany dystrybutor końcowy sprzedaje produkty, o których mowa w ust. 6, w opakowaniach wielokrotnego użytku, musi zorganizować przyjmowanie takich opakowań zgodnie z ust. 9. W takim przypadku, jeśli dystrybutor końcowy posiada więcej niż jedną powierzchnię sprzedaży i tylko jedna lub niektóre z nich znajdują się na takiej wyspie, odpowiednie napoje i produkty udostępnione na rynku na terytorium danego państwa członkowskiego na tych powierzchniach sprzedaży nie są uwzględniane w obliczeniach dotyczących realizacji celów, o których mowa w ust. 6.
12. Państwa członkowskie mogą zezwolić dystrybutorom końcowym na tworzenie grup w celu wypełnienia obowiązków wynikających z ust. 6. Grupy te nie mogą posiadać udziału w rynku odpowiedniej kategorii napojów przekraczającego 40 % i składają się z maksymalnie z 5 dystrybutorów końcowych.
Grupy te mogą obejmować wyłącznie kategorie napojów udostępniane na rynku na terytorium danego państwa członkowskiego przez wszystkich członków danej grupy.
Ograniczenie do pięciu dystrybutorów końcowych nie ma zastosowania, jeżeli prowadzą oni działalność pod tą samą marką.
Jeżeli państwa członkowskie dopuszczają możliwość, o której mowa w niniejszym ustępie, grupa przekazuje organowi danego państwa członkowskiego co najmniej informacje o:
a) podmiotach gospodarczych wchodzących w skład grupy oraz
b) podmiocie gospodarczym wyznaczonym na zarządzającego grupą, który będzie punktem kontaktowym.
Państwa członkowskie mogą, w stosownych przypadkach, ustanowić dalsze wymogi informacyjne niezbędne do egzekwowania obowiązków zgodnie ust. 6 w związku z niniejszym ustępem.
Podmioty gospodarcze zapewniają zgodność zawieranych przez nie umów z art. 101 i 102 TFUE. Bez uszczerbku dla ogólnego stosowania unijnych reguł konkurencji do takich grup, wszyscy członkowie grupy zapewniają w szczególności, aby w kontekście ich umowy powołującej grupę dystrybutorów nie mogła mieć miejsca wymiana danych ani wymiana informacji, również w odniesieniu do danych dotyczących przyszłej sprzedaży, z wyjątkiem informacji, o których mowa w art. 30 ust. 2.
Do dnia 1 stycznia 2028 r. Komisja przyjmuje akty delegowane uzupełniające niniejsze rozporządzenie w celu ustanowienia i określenia szczegółowych warunków i wymogów w zakresie sprawozdawczości, które mają mieć zastosowanie do takich umów powołujących grupę dystrybutorów, z uwzględnieniem rodzaju i ilości opakowań, jakie wprowadza do obrotu każdy podmiot w każdym roku kalendarzowym, oraz lokalizacji podmiotów gospodarczych.
13. Podmioty gospodarcze zwalnia się z obowiązku realizacji celów określonych w niniejszym artykule, jeżeli w danym roku kalendarzowym:
a) udostępniły na rynku na terytorium jednego z państw członkowskich nie więcej niż 1 000 kg opakowań oraz
b) spełniały definicję mikroprzedsiębiorstwa zgodnie z zasadami określonymi w zaleceniu Komisji 2003/361, w wersji ogólnodostępnej w dniu … [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia].
Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 64 w celu zmiany progów określonych w lit. a) ze względu na szczególne warunki w zakresie dystrybucji końcowej i w niektórych sektorach produkcyjnych, w tym nawet na szczeblu krajowym.
14. Państwa członkowskie mogą zwolnić podmioty gospodarcze na okres 5 lat z obowiązków wynikających z niniejszego artykułu, jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
a) państwo członkowskie udzielające zwolnienia przekracza o 5 pkt procentowych cele na 2025 r. w zakresie recyklingu odpadów opakowaniowych w podziale na materiały i ma przekroczyć o 5 pkt procentowych cel na 2030 r. – jak wynika ze sprawozdań Komisji publikowanych trzy lata przed tymi datami;
b) państwo członkowskie udzielające zwolnienia jest na dobrej drodze do osiągnięcia odpowiednich celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów określonych w art. 43 niniejszego rozporządzenia i może wykazać, że do 2028 r. osiągnęło wskaźnik zapobiegania powstawaniu odpadów na poziomie co najmniej 3 % w porównaniu z poziomem odniesienia z 2018 r.;
c) podmioty gospodarcze przyjęły korporacyjny plan w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów i ich recyklingu, który przyczynia się do osiągnięcia celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów i w zakresie recyklingu określonych odpowiednio w art. 43 i 52.
Wspomniany okres 5 lat może zostać odnowiony przez państwo członkowskie, jeżeli spełnione są warunki.
▌
15. Na warunkach określonych w art. 51 państwa członkowskie mogą wyznaczyć podmiotom gospodarczym cele wykraczające poza cele minimalne, o których mowa w ust. 1, 2, 3, 5 i 6 niniejszego artykułu, w zakresie w jakim, te wyższe cele są niezbędne państwu członkowskiemu do osiągnięcia co najmniej jednego z celów określonych w art. 43.
16. Na warunkach określonych w art. 51 państwa członkowskie mogą wyznaczyć podmiotom gospodarczym cele obejmujące napoje udostępniane w opakowaniach handlowych, które nie są objęte ust. 6 niniejszego artykułu, w zakresie w jakim, te dodatkowe cele są niezbędne państwu członkowskiemu do osiągnięcia co najmniej jednego z celów określonych w art. 43.
17. Cele określone w niniejszym artykule oblicza się w odniesieniu do okresu roku kalendarzowego.
18. Aby uwzględnić najnowsze dane naukowe i ekonomiczne oraz rozwój sytuacji w tym zakresie, Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 64, aby uzupełnić niniejsze rozporządzenie, ustanawiając:
a) zwolnienia dla podmiotów gospodarczych dodatkowe w stosunku do tych wymienionych w niniejszym artykule – ze względu na szczególne ograniczenia gospodarcze napotykane w danym sektorze dotyczące osiągnięcia celów określonych w niniejszym artykule;
b) zwolnienia dotyczące określonych formatów opakowań objętych celami określonymi w ust. 1 2, 3, 5 i 6 niniejszego artykułu, w przypadku gdy kwestie związane z higieną i bezpieczeństwem żywności uniemożliwiają osiągnięcie tych celów;
c) zwolnienia dotyczące określonych formatów opakowań objętych celami określonymi w ust. 1, 2, 3, 5 i 6 niniejszego artykułu, w przypadku gdy kwestie środowiskowe uniemożliwiają osiągnięcie tych celów.
19. Do dnia 1 stycznia 2034 r., biorąc pod uwagę rozwój najnowocześniejszych technologii oraz praktyczne doświadczenia zdobyte przez podmioty gospodarcze i państwa członkowskie, Komisja przedstawia sprawozdanie zawierające przegląd realizacji celów na 2030 r. określonych w niniejszym artykule oraz ocenę: tego, w jakim stopniu cele te prowadzą do powstania rozwiązań, które sprzyjają zrównoważoności opakowań oraz są skuteczne i łatwe do wdrożenia; tego, czy cele określone na 2040 r. są osiągalne, biorąc pod uwagę doświadczenia w osiąganiu celów na 2030 r. i zmieniające się okoliczności; tego, czy należy utrzymać zwolnienia i odstępstwa określone w niniejszym artykule; ocenę cyklu życia opakowań jednorazowego i wielokrotnego użytku oraz tego, czy niezbędne lub zasadne jest ustanowienie nowych celów w zakresie ponownego użycia i ponownego napełniania innych kategorii opakowań. Ocena Komisji obejmuje ocenę wpływu na zatrudnienie. W stosownych przypadkach sprawozdaniu temu towarzyszy wniosek ustawodawczy zmieniający niniejszy artykuł, w szczególności cele na 2040 r. Do grudnia 2032 r. państwa członkowskie przekazują Komisji dane dotyczące oceny wpływu na zatrudnienie w związku z realizacją celów w zakresie ponownego użycia na ich terytoriach krajowych. Przed przedłożeniem Komisji ocen wpływu na zatrudnienie państwa członkowskie informują krajowych partnerów społecznych reprezentujących pracowników i pracodawców w sektorach objętych celami w zakresie ponownego użycia opakowań i konsultują się z nimi.
Artykuł 30
Zasady obliczania stopnia osiągnięcia celów w zakresie ponownego użycia ▌
1. Na potrzeby wykazania stopnia osiągnięcia celów określonych w art. 29 ust. 1 i 5 podmiot gospodarczy używający odnośnych opakowań oblicza następujące elementy:
a) liczbę ekwiwalentnych jednostek każdego z formatów opakowań wymienionych w art. 29 ust. 1 stanowiących opakowanie wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia, wykorzystanych przez ten podmiot w roku kalendarzowym;
b) liczbę ekwiwalentnych jednostek każdego z formatów opakowań wymienionych w art. 29 ust. 1 innych niż wskazane w lit. a), wykorzystanych przez ten podmiot w roku kalendarzowym.
2. Na potrzeby wykazania stopnia osiągnięcia celów określonych w art. 29 ust. 6 i w art. 33 dystrybutor końcowy udostępniający takie produkty na rynku na terytorium danego państwa członkowskiego, oblicza, dla każdego celu osobno, następujące elementy:
a) całkowitą liczbę jednostek sprzedaży lub całkowitą objętość napojów ▌ w opakowaniach wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia, które są udostępniane na rynku na terytorium danego państwa członkowskiego w roku kalendarzowym;
▌
b) całkowitą liczbę jednostek sprzedaży lub całkowitą objętość napojów ▌ udostępnianych na rynku na terytorium danego państwa członkowskiego w drodze innych środków niż te, o których mowa w lit. a), w roku kalendarzowym.
3. Do dnia 30 czerwca 2027 r. Komisja przyjmuje akty wykonawcze ustanawiające szczegółowe zasady i metodykę obliczania dotyczące celów ustanowionych w art. 29.
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
4. Obowiązek wykazania osiągnięcia celów określonych w art. 29 ma zastosowanie od dnia 1 stycznia 2030 r. lub 18 miesięcy od daty wejścia w życie aktów wykonawczych, o których mowa w ust. 3, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza.
Artykuł 31
Zgłaszanie właściwym organom danych dotyczących celów w zakresie ponownego użycia ▌
1. Podmioty gospodarcze, o których mowa w art. 29 ust. 1–8, przedstawiają właściwemu organowi, o którym mowa w art. 40 niniejszego rozporządzenia, sprawozdanie dotyczące stopnia osiągnięcia celów określonych w art. 29 w odniesieniu do każdego roku kalendarzowego.
2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, przedstawia się w terminie sześciu miesięcy od zakończenia roku sprawozdawczego, za który dane są gromadzone.
3. Pierwszy okres sprawozdawczy dotyczy roku kalendarzowego rozpoczynającego się w dniu 1 stycznia 2030 r.
4. Właściwe organy ustanawiają systemy elektroniczne, za pośrednictwem których należy przekazywać im dane, oraz określają formaty, które należy wykorzystywać.
5. Właściwe organy mogą zwrócić się o wszelkie dodatkowe informacje niezbędne do zapewnienia wiarygodności przekazanych danych.
6. Państwa członkowskie podają do wiadomości publicznej wyniki sprawozdań, o których mowa w ust. 1.
7. Do dnia ... [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja ustanawia europejskie obserwatorium ponownego użycia. Obserwatorium jest odpowiedzialne za monitorowanie wdrażania środków ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu, gromadzenie danych na temat praktyk w zakresie ponownego użycia oraz zapewnianie wkładu w rozwój najlepszych praktyk w dziedzinie ponownego użycia.
Artykuł 32
Obowiązek ponownego napełniania dla sektora żywności i napojów na wynos
1. Do dnia … [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia]:
a) dystrybutor końcowy, który prowadzi działalność gospodarczą w sektorze HoReCa i udostępnia na rynku na terytorium państwa członkowskiego w opakowaniach na wynos zimne lub gorące napoje, którymi napełnia się pojemnik w punkcie sprzedaży na wynos, zapewnia system umożliwiający konsumentom przyniesienie własnego pojemnika do napełnienia;
b) dystrybutor końcowy, który prowadzi działalność gospodarczą w sektorze HoReCa i udostępnia na rynku na terytorium państwa członkowskiego w opakowaniach na wynos żywność gotową do spożycia, przeznaczoną do natychmiastowego spożycia bez konieczności dalszego przygotowywania i spożywaną zwykle z pojemnika, zapewnia system umożliwiający konsumentom przyniesienie własnego pojemnika do napełnienia.
2. Dystrybutorzy końcowi, o których mowa w ust. 1, oferują towary, którymi napełniany jest pojemnik przyniesiony przez konsumenta, po cenie nie wyższej i na warunkach nie gorszych niż jednostkę sprzedaży składającą się z tego samego towaru i opakowania jednorazowego użytku.
Dystrybutorzy końcowi informują konsumentów końcowych w punkcie sprzedaży, za pomocą wyraźnie widocznych i czytelnych tablic informacyjnych lub znaków, o możliwości uzyskania towarów w pojemniku wielokrotnego napełniania dostarczonym przez konsumenta.
Artykuł 33
Oferta ponownego użycia w sektorze żywności i napojów na wynos
1. Do dnia ... [36 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] dystrybutor końcowy, który prowadzi działalność gospodarczą w sektorze HoReCa i udostępnia na rynku na terytorium państwa członkowskiego w opakowaniach na wynos zimne lub gorące napoje lub żywność gotową do spożycia, przeznaczoną do natychmiastowego spożycia bez konieczności dalszego przygotowywania, którą napełnia się pojemnik w punkcie sprzedaży na wynos, zapewnia konsumentom możliwość skorzystania z opakowania wielokrotnego użytku w systemie ponownego użycia.
2. Dystrybutorzy końcowi informują konsumentów końcowych w punkcie sprzedaży, za pomocą wyraźnie widocznych i czytelnych tablic informacyjnych lub znaków, o możliwości uzyskania towarów w opakowaniu wielokrotnego użytku.
3. Dystrybutorzy końcowi oferują towary, którymi napełniane są opakowania wielokrotnego użytku, po cenie nie wyższej i na warunkach nie gorszych niż jednostkę sprzedaży składającą się z tego samego towaru i opakowania jednorazowego użytku.
4. Dystrybutorzy końcowi są zwolnieni ze stosowania niniejszego artykułu, jeżeli są objęci definicją mikroprzedsiębiorstwa określoną w zaleceniu Komisji 2003/361/WE.
5. Od 2030 r. podmioty gospodarcze mają obowiązek dążyć do oferowania 10 % produktów w formacie opakowań wielokrotnego użytku.
6. Na warunkach określonych w art. 51 państwa członkowskie mogą wyznaczyć podmiotom gospodarczym cele wykraczające poza cele minimalne, o których mowa w ust. 5 niniejszego artykułu, w zakresie w jakim, te wyższe cele są niezbędne państwu członkowskiemu do osiągnięcia co najmniej jednego z celów określonych w art. 43.
Rozdział VI
Torby na zakupy z tworzywa sztucznego
Artykuł 34
Torby na zakupy z tworzywa sztucznego
1. Państwa członkowskie wprowadzają środki służące osiągnięciu trwałego zmniejszenia zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na swoim terytorium.
Uznaje się, że trwałe zmniejszenie zostaje osiągnięte, gdy do dnia 31 grudnia 2025 r., a następnie do dnia 31 grudnia każdego następnego roku, roczny poziom zużycia nie przekracza 40 lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na osobę, lub równoważnego celu wyrażonego w jednostkach masy.
2. Środki, które państwa członkowskie mają wprowadzić, aby osiągnąć cel określony w ust. 1, uwzględniają wpływ lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na środowisko podczas ich wytwarzania, recyklingu lub unieszkodliwiania, oraz ich właściwości kompostowalne, ich trwałość lub konkretne zamierzone wykorzystanie. Środki te mogą, na zasadzie odstępstwa od art. 4, obejmować ograniczenia rynkowe, pod warunkiem, że są one proporcjonalne i niedyskryminacyjne.
3. Oprócz środków, o których mowa w ust. 1 i 2, państwa członkowskie mogą wprowadzać środki, takie jak instrumenty ekonomiczne i krajowe cele zmniejszenia zużycia w odniesieniu do wszelkich rodzajów toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, niezależnie od grubości materiału, zgodnie z obowiązkami wynikającymi z TFUE.
4. Państwa członkowskie mogą wyłączyć z obowiązków określonych w ust. 1 bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego, które są wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako opakowanie handlowe żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności.
5. Do dnia … [7 lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja przygotowuje sprawozdanie na temat materiałów opakowaniowych innych niż takie materiały wymienione w ust. 1 i 2, które mogą mieć bardziej szkodliwy wpływ na środowisko i, w stosownych przypadkach, przedstawia wniosek ustawodawczy określający cele zmniejszenia zużycia i środki służące osiągnięciu tych celów.
Rozdział VII
Zgodność opakowań z wymogami
Artykuł 35
Metody badań, pomiarów i obliczeń
Do celów zapewnienia i weryfikacji zgodności opakowań z wymogami określonymi w art. 5–12, art. 24 i art. 27 niniejszego rozporządzenia badań, pomiarów i obliczeń dokonuje się z zastosowaniem wiarygodnych, dokładnych i odtwarzalnych metod, w których uwzględnia się powszechnie uznane najnowocześniejsze metody i których wyniki uznaje się za charakteryzujące się niską niepewnością.
Artykuł 36
Domniemanie zgodności
1. W przypadku metod badań, pomiarów lub obliczeń, o których mowa w art. 35, zgodnych z normami zharmonizowanymi lub ich częściami, do których to norm opublikowano odniesienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, domniemywa się, że spełniają one wymogi objęte tymi normami lub ich częściami, określone w tym artykule.
2. Jeżeli metody badań, pomiarów lub obliczeń, o których mowa w ust. 1, są stosowane przez jednostki oceniające zgodność w ramach akredytacji zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 765/2008, domniemywa się, że są one zgodne z wymogami określonymi w ust. 1.
3. W przypadku opakowań zgodnych z normami zharmonizowanymi lub ich częściami, do których to norm opublikowano odniesienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, domniemywa się, że spełniają one wymogi ▌objęte tymi normami lub ich częściami określone w art. 5–12, art. 24 i art. 27.
Artykuł 37
Wspólne ▌ specyfikacje
1. Domniemywa się, że opakowania, które są zgodne ze wspólnymi ▌ specyfikacjami, o których mowa w ust. 2, lub z ich częściami, są zgodne z wymogami określonymi w art. 5–12 i art. 27 w zakresie, w jakim wymogi te podlegają tym wspólnym ▌ specyfikacjom lub ich częściom.
2. Komisja może, w drodze aktów wykonawczych, określić wspólne ▌ specyfikacje dla wymogów określonych w art. 5–12 i art. 27, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a) w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiejnie opublikowano –zgodnie z rozporządzeniem UE nr 1025/2012 – odniesień do norm zharmonizowanych obejmujących odpowiednie wymogi określone w art. 5–12 i art. 27, i nie oczekuje się publikacji takich odniesień w rozsądnym terminie lub istniejąca norma nie spełnia wymogów, które ma objąć wniosek; oraz
b) Komisja zwróciła się, na podstawie art. 10 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012 do jednej lub kilku europejskich organizacji normalizacyjnych z wnioskiem o przygotowanie normy zharmonizowanej lub wprowadzenia zmian w normie zharmonizowanej w odniesieniu do wymogów określonych w art. 5–12 i art. 27, oraz spełniony jest jeden z następujących warunków:
(i) wniosek nie został zaakceptowany przez żadną z europejskich organizacji normalizacyjnych, do których został skierowany;
(ii) wniosek został zaakceptowany przez co najmniej jedną z europejskich organizacji normalizacyjnych, do których został skierowany, ale normy, o które wnioskowano:
– nie zostały zaakceptowane w terminie określonym we wniosku;
– nie są zgodne z wnioskiem; lub
– nie są całkowicie zgodne z wymogami, które mają obejmować.
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
3. Przed przygotowaniem projektu aktu wykonawczego Komisja informuje komitet, o którym mowa w art. 22 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012, że uznaje warunki określone w ust. 2 za spełnione.
4. Jeżeli europejska organizacja normalizacyjna przyjmuje normę zharmonizowaną i proponuje Komisji opublikowanie odniesienia do niej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, Komisja ocenia normę zharmonizowaną zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1025/2012. W przypadku publikacji odniesienia do normy zharmonizowanej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej Komisja uchyla akty wykonawcze, o których mowa w ust. 2, lub ich części obejmujące te same wymogi określone w art. 5–12 i art. 27 ▌.
5. Jeżeli państwo członkowskie lub Parlament Europejski uznają, że wspólna specyfikacja nie spełnia całkowicie wymogów określonych w art. 5–12 i art. 27, informują o tym Komisję, przedstawiając szczegółowe wyjaśnienie. Komisja ocenia to szczegółowe wyjaśnienie i w stosownych przypadkach może zmienić akt wykonawczy ustanawiający daną wspólną specyfikację.
Artykuł 38
Procedura oceny zgodności
Ocenę zgodności opakowań z wymogami określonymi w art. 5–12 przeprowadza się zgodnie z procedurą określoną w załączniku VII.
Artykuł 39
Deklaracja zgodności UE
1. Deklaracja zgodności UE zawiera stwierdzenie, że wykazano spełnienie wymogów określonych w art. 5–12.
2. Deklaracja zgodności UE jest sporządzana według wzoru określonego w załączniku VIII, zawiera elementy wyszczególnione w module przewidzianym w załączniku VII oraz jest stale aktualizowana. Jest tłumaczona na język lub języki wymagane przez państwo członkowskie, w którym opakowania są wprowadzane do obrotu lub udostępniane na rynku.
3. Jeżeli opakowanie lub produkt w opakowaniu podlegają więcej niż jednemu aktowi prawa Unii wymagającemu deklaracji zgodności UE, w stosownych przypadkach sporządzana jest jedna deklaracja zgodności UE odnosząca się do wszystkich takich aktów prawa Unii. W takiej deklaracji podaje się te odpowiednie akty prawa Unii, włącznie z odniesieniami do ich publikacji. Deklaracja ta może mieć formę dokumentacji składającej się z odpowiednich indywidualnych deklaracji zgodności UE.
4. Sporządzając deklarację zgodności UE, wytwórca przyjmuje odpowiedzialność za zgodność opakowań z wymogami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.
5. Właściwe organy dążą do kontrolowania dokładności co najmniej części deklaracji zgodności rocznie, ocenianych z zastosowaniem podejścia opartego na analizie ryzyka, i podejmują niezbędne środki w celu wyeliminowania niezgodności, np. wycofują z rynku produkty niezgodne z wymogami.
Rozdział VIII
Gospodarowanie opakowaniami i odpadami opakowaniowymi
SEKCJA 1
Przepisy ogólne
Artykuł 40
Właściwy organ
1. Państwa członkowskie wyznaczają co najmniej jeden właściwy organ odpowiedzialny za wdrożenie i egzekwowanie obowiązków określonych w niniejszym rozdziale oraz w art. 6 ust. 10, art. 29 ust. 1–8, art. 30, art. 31 i art. 34.
2. Państwa członkowskie określają szczegóły organizacji i działania właściwego organu lub właściwych organów, w tym przepisy administracyjne i proceduralne regulujące:
a) rejestrację producentów zgodnie z art. 44;
b) organizację i monitorowanie wymogów w zakresie sprawozdawczości zgodnie z art. 44 ust. 7 i 8;
c) nadzór nad wdrażaniem obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta zgodnie z art. 45;
d) zezwolenie na wypełnianie obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta zgodnie z art. 47;
e) udostępnianie informacji zgodnie z art. 56.
3. Do dnia ... [5 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] państwa członkowskie zgłaszają Komisji nazwy i adresy właściwych organów wyznaczonych zgodnie z ust. 1. Państwa członkowskie niezwłocznie informują Komisję o wszelkich zmianach nazw i adresów tych właściwych organów.
Artykuł 41
Sprawozdanie w ramach wczesnego ostrzegania
1. Komisja, we współpracy z Europejską Agencją Środowiska, sporządza sprawozdania z postępów w osiąganiu celów określonych w art. 43 i 52 najpóźniej trzy lata przed każdym terminem określonym w tych artykułach.
2. Sprawozdania, o których mowa w ust. 1, zawierają następujące elementy:
a) oszacowanie stopnia osiągnięcia celów przez każde państwo członkowskie;
b) wykaz państw członkowskich, w przypadku których istnieje ryzyko nieosiągnięcia tych celów w wyznaczonych terminach, wraz z właściwymi zaleceniami dla tych państw członkowskich;
c) przykłady najlepszych praktyk stosowanych w całej Unii, które mogą być wskazówką w dążeniu do osiągnięcia celów.
Artykuł 42
Plany gospodarki odpadami i programy zapobiegania powstawaniu odpadów
1. Państwa członkowskie umieszczają w planach gospodarki odpadami, wymaganych na podstawie art. 28 dyrektywy 2008/98/WE, specjalny rozdział dotyczący gospodarowania opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, w tym środków wprowadzanych na podstawie art. 48, 50 i 52 niniejszego rozporządzenia.
2. Państwa członkowskie umieszczają w programach zapobiegania powstawaniu odpadów, wymaganych na podstawie art. 29 dyrektywy 2008/98/WE, specjalny rozdział dotyczący zapobiegania stosowaniu opakowań, powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz zaśmiecaniu, w tym środków wprowadzanych na podstawie art. 43 i 51 niniejszego rozporządzenia.
SEKCJA 2
Zapobieganie powstawaniu odpadów
Artykuł 43
Zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych
1. Każde państwo członkowskie zmniejsza ilość wytwarzanych odpadów opakowaniowych na mieszkańca w porównaniu z ilością odpadów opakowaniowych na mieszkańca wytworzonych w 2018 r., zgłoszonych Komisji zgodnie z decyzją 2005/270/WE, o co najmniej:
a) 5 % do 2030 r.;
b) 10 % do 2035 r.;
c) 15 % do 2040 r.
Aby wesprzeć państwa członkowskie w realizacji celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych, o których to celach mowa w ust. 1, do dnia ... [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja – w drodze aktów wykonawczych – przyjmie współczynnik korygujący pozwalający uwzględnić wzrost lub spadek ruchu turystycznego w stosunku do roku bazowego. Ten współczynnik korygujący opiera się na wskaźniku wytwarzania odpadów opakowaniowych na turystę i zmianie liczby turystów w stosunku do roku referencyjnego oraz uwzględnia potencjał zmniejszenia ilości odpadów opakowaniowych w turystyce.
2. Bez uszczerbku dla ust. 1 i 3 państwa członkowskie, które wprowadziły już oddzielne systemy gospodarowania odpadami opakowaniowymi – jeden dla odpadów opakowaniowych z gospodarstw domowych, a drugi dla przemysłowych i handlowych odpadów opakowaniowych – mogą utrzymać te systemy.
3. W ramach realizowania celów określonych w ust. 1 każde państwo członkowskie dąży do zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych.
4. Państwa członkowskie, zgodnie z ogólnymi celami unijnej polityki dotyczącej odpadów i z myślą o osiągnięciu celów określonych w niniejszym artykule, wdrażają środki mające zapobiegać wytwarzaniu odpadów opakowaniowych i minimalizować wpływ opakowań na środowisko. W uzupełnieniu do środka określonego na podstawie niniejszego rozporządzenia takie środki mogą obejmować wykorzystanie instrumentów ekonomicznych i innych środków mających na celu stworzenie zachęt do stosowania hierarchii postępowania z odpadami, takich jak środki wskazane w załącznikach IV i IVa do dyrektywy 2008/98/WE, lub innych odpowiednich instrumentów i środków, obejmujących zachęty za pośrednictwem systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta i wymogów dotyczących producentów lub organizacji ds. odpowiedzialności producenta do przyjmowania planów zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych. Są one proporcjonalne i niedyskryminacyjne oraz tak skonstruowane, aby zgodnie z TFEU unikać przeszkód w handlu lub zakłóceń konkurencji. Środki takie nie mogą prowadzić do przejścia na lżejsze materiały opakowaniowe spełniające cel minimalizowania ilości odpadów.
5. Do celów ust. 4 i bez uszczerbku dla art. 16 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184(78) państwa członkowskie zachęcają restauracje, stołówki, bary, kawiarnie i podmioty świadczące usługi gastronomiczne do podawania swoim klientom, tam gdzie to możliwe, wody z kranu nieodpłatnie lub za niewielką opłatą w pojemnikach wielokrotnego użytku lub wielokrotnego napełniania.
6. Do celów ust. 4 państwa członkowskie mogą wprowadzić takie środki zapobiegające powstawaniu odpadów opakowaniowych, które będą przekraczać cele minimalne określone w ust. 1, przy czym środki te muszą zgodne z przepisami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.
7. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 państwa członkowskie mogą do 2025 r. zwrócić się do Komisji z wnioskiem o to, by do obliczenia celów na podstawie ust. 1 zastosować rok bazowy inny niż rok 2018. Bez uszczerbku dla ust. 4 i 6 niniejszego artykułu Komisja może zezwolić państwom członkowskim na zastosowanie roku bazowego, o który zwracają się we wniosku, do obliczenia celów określonych w ust. 1, pod warunkiem że dane państwo członkowskie przedstawi uzasadnione dowody:
a) znacznego wzrostu ilości odpadów opakowaniowych w ciągu roku, który ma pełnić rolę roku bazowego do obliczenia celów określonych w ust. 1;
b) tego, że wzrost ten wynika wyłącznie ze zmian w procedurach sprawozdawczych;
c) tego, że wzrost ten nie wynika ze wzrostu konsumpcji oraz
d) na lepszą porównywalność danych między państwami członkowskimi.
8. Do dnia … [7 lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja dokonuje przeglądu celów określonych w ust. 1 i ocenia potrzebę uwzględnienia szczegółowych celów dla niektórych materiałów opakowaniowych. W tym celu Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie, któremu, jeżeli Komisja uzna to za stosowne, towarzyszyć będzie wniosek ustawodawczy.
▌
SEKCJA 3
Rejestr producentów i rozszerzona odpowiedzialność producenta
Artykuł 44
Rejestr producentów
1. W terminie 18 miesięcy od daty wejścia w życie aktów wykonawczych, o których mowa w art. 44 ust. 14, państwa członkowskie ustanawiają rejestr służący monitorowaniu przestrzegania przez producentów opakowań wymogów określonych w niniejszym rozdziale.
W celu ułatwienia we wszystkich państwach członkowskich rejestracji producentów lub upoważnionych przedstawicieli ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta rejestr zawiera linki do innych krajowych rejestrów zawierających wykaz stron internetowych producentów.
2. Producenci zobowiązani są do rejestracji w rejestrze, o którym mowa w ust. 1. W tym celu producenci składają wniosek o rejestrację w każdym państwie członkowskim, na którego rynku udostępniają po raz pierwszy opakowania lub produkty w opakowaniach. Jeśli producent zgodnie z art. 46 ust. 1 powierzył wykonywanie obowiązków organizacji ds. odpowiedzialności producenta, obowiązki określone w niniejszym artykule wykonuje ta organizacja, o ile odnośne państwo członkowskie prowadzące rejestr nie wskaże inaczej.
3. Państwa członkowskie mogą przewidzieć, że obowiązki określone w niniejszym artykule mogą w imieniu producentów, na podstawie pisemnego upoważnienia, wykonywać upoważnieni przedstawiciele ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
4. Producenci nie udostępniają opakowań na rynku państwa członkowskiego, jeżeli ani oni ani, w stosownych przypadkach, ich upoważnienizgodnie z art. 45 przedstawiciele ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta nie są zarejestrowani w tym państwie członkowskim.
5. Wniosek o rejestrację zawiera informacje, które podaje się zgodnie z załącznikiem IX część A. Państwa członkowskie mogą zwrócić się o dodatkowe informacje lub dokumenty, jeżeli takie informacje lub dokumenty są niezbędne do monitorowania lub zapewnienia przestrzegania przepisów niniejszego rozporządzenia i przepisów przyjętych przez państwo członkowskie na podstawie art. 40 ust. 2.
6. Jeżeli upoważniony przedstawiciel ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta reprezentuje więcej niż jednego producenta, oprócz informacji przekazanych zgodnie z ust. 5 wskazuje on nazwę i dane kontaktowe każdego z reprezentowanych producentów oddzielnie.
7. Do dnia 1 czerwca producent lub, w stosownych przypadkach, jego upoważniony przedstawiciel ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta, lub organizacja ds. odpowiedzialności producenta – zgodnie z prawem krajowym, jak przewiduje ust. 2 niniejszego artykułu – zgłasza właściwemu organowi odpowiedzialnemu za rejestr informacje określone w załączniku IX część B za każdy pełny poprzedni rok kalendarzowy. Państwa członkowskie mogą wprowadzić wymóg, aby sprawozdania były poddawane audytowi i poświadczane przez niezależnych audytorów pod nadzorem właściwych organów, o których mowa w art. 40 ust. 1, na podstawie norm krajowych, jeśli takie normy istnieją.
8. Do dnia 1 czerwca producent, który w trakcie jednego roku kalendarzowego udostępnił po raz pierwszy na rynku danego państwa członkowskiego mniej niż 10 ton opakowań lub produktów w opakowaniach, lub, w stosownych przypadkach, jego upoważniony przedstawiciel ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta, lub organizacja ds. odpowiedzialności producenta – zgodnie z prawem krajowym, jak przewiduje ust. 2 niniejszego artykułu – zgłasza właściwemu organowi odpowiedzialnemu za rejestr informacje określone w załączniku IX część C za każdy pełny poprzedni rok kalendarzowy.
Państwa członkowskie mogą postanowić, że w odniesieniu do konkretnego roku kalendarzowego producenci oraz, w stosownych przypadkach, upoważnieni przedstawiciele producenta lub organizacja ds. odpowiedzialności producenta mogą zgłaszać informacje na podstawie powyższego akapitu jedynie wtedy, gdy wprowadzają oni do obrotu określoną ilość opakowań, której maksymalny próg jest niższy niż 10 ton w ciągu jednego roku kalendarzowego, pod warunkiem że w przeciwnym razie dane państwo członkowskie nie będzie dysponowało wystarczającą ilością dokładnych danych, aby:
a) wypełnić obowiązki sprawozdawcze na mocy art. 56 ust. 1 i 2 w tym roku kalendarzowym; oraz
b) zapewnić kompletność bazy danych, o której mowa w art. 57, i dostarczyć dane zgodnie z art. 56 ust. 2 lit. a).
9. Jeżeli jest to konieczne ze względów budżetowych, dane państwo członkowskie może wprowadzić wymóg, aby producent co kwartał przekazywał właściwemu organowi odpowiedzialnemu za rejestr na podstawie niniejszego artykułu informacje określone w załączniku IX część B i C.
10. Producenci – w przypadku indywidualnego wypełniania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialność producenta, organizacja ds. odpowiedzialności producenta, której powierzono te obowiązki – w przypadku zbiorowego wypełniania tych obowiązków, lub operatorzy systemu ponownego użycia – w przypadku wypełniania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialność producenta za pomocą systemów ponownego użycia, co roku zgłaszają właściwemu organowi informacje określone w załączniku IX część D za każdy pełny poprzedni rok kalendarzowy. Na mocy prawa krajowego państwa członkowskie mogą postanowić, że jeśli za organizację gospodarowania odpadami opakowaniowymi odpowiedzialne są organy publiczne, to organy te przekazują informacje określone w załączniku IX część D.
11. Właściwy organ odpowiedzialny za rejestr:
a) otrzymuje wnioski o rejestrację producentów, o których mowa w ust. 2, za pośrednictwem elektronicznego systemu przetwarzania danych, o którym szczegółowe informacje udostępniane są na stronie internetowej właściwych organów;
b) dokonuje rejestracji i nadaje numer rejestracyjny w terminie nieprzekraczającym dwunastu tygodni od przekazania wszystkich informacji określonych w ust. 5 i 6;
c) może ustalać zasady dotyczące wymogów i procesu rejestracji bez dodawania istotnych wymogów do wymogów określonych w ust. 5 i 6;
d) może nakładać na producentów oparte na kosztach i proporcjonalne opłaty za rozpatrywanie wniosków, o których mowa w ust. 2;
e) przyjmuje i monitoruje sprawozdania, o których mowa w ust. 7 i 8.
12. Producent lub, w stosownych przypadkach, jego upoważniony przedstawiciel ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta lub organizacja ds. odpowiedzialności producenta powiadamiają bez zbędnej zwłoki właściwy organ o wszelkich zmianach w zakresie informacji zawartych w rejestracji oraz o wszelkich przypadkach trwałego zaprzestania udostępniania po raz pierwszy na rynku państwa członkowskiego opakowań lub produktu w opakowaniu, o których mowa w rejestracji. Producent zostaje wykluczony z rejestru trzy lata po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym dobiega końca ważność jego rejestracji, jeżeli producent przestał istnieć w roli producenta.
13. Państwa członkowskie zapewniają, aby wykaz zarejestrowanych producentów był łatwo dostępny oraz by był udostępniany publicznie i bezpłatnie. Zachowuje się jednak poufność szczególnie chronionych informacji handlowych zgodnie z odpowiednimi przepisami unijnymi i krajowymi. Wykaz zarejestrowanych producentów musi umożliwiać odczyt maszynowy, sortowanie i wyszukiwanie, przy poszanowaniu otwartych standardów na użytek osób trzecich.
14. Do dnia ... [12 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja przyjmuje akty wykonawcze ustanawiające format rejestracji w rejestrze i przekazywania zgłoszeń do rejestru oraz określające szczegółowość zgłaszanych danych i rodzaje opakowań i kategorie materiałów, które podlegają zgłoszeniu.
Format przekazywania zgłoszeń jest interoperacyjny, oparty na otwartych standardach i danych nadających się do odczytu maszynowego oraz możliwy do przeniesienia za pośrednictwem interoperacyjnej sieci wymiany danych bez uzależnienia od jednego dostawcy.
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
Artykuł 45
Rozszerzona odpowiedzialność producenta
1. Producenci ▌ponoszą rozszerzoną odpowiedzialność producenta w ramach systemów ustanowionych zgodnie z art. 8 i 8a dyrektywy 2008/98/WE oraz niniejszą sekcją w odniesieniu do opakowań lub produktu w opakowaniu udostępnianych przez nich po raz pierwszy na rynku ▌ państwa członkowskiego.
2. Wkłady finansowe wnoszone przez producentów pokrywają, oprócz kosztów, o których mowa w art. 8a ust. 4 lit. a) dyrektywy 2008/98/WE, następujące koszty:
a) koszty etykietowania pojemników na odpady do zbierania odpadów opakowaniowych, o czym mowa w art. 13; oraz
b) koszty przeprowadzania analiz składu zebranych zmieszanych odpadów komunalnych na podstawie rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2023/595(79) i aktów wykonawczych, które mają zostać przyjęte na podstawie art. 56 ust. 7 lit. a) niniejszego rozporządzenia, w przypadku gdy te akty wykonawcze przewidują obowiązek przeprowadzania takich analiz.
Koszty, które należy pokryć, ustala się w sposób przejrzysty, proporcjonalny, niedyskryminacyjny i efektywny.
3. Producent, zdefiniowany w art. 3 pkt 15 lit. c), wyznacza, na podstawie pisemnego upoważnienia, upoważnionego przedstawiciela ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta w każdym z państw członkowskich innym niż państwo członkowskie, w którym producent ten ma siedzibę, gdy po raz pierwszy udostępnia opakowania. Państwa członkowskie mogą postanowić, że producenci mający siedzibę w państwach trzecich przy pierwszym udostępnianiu produktów w opakowaniach na ich terytorium wyznaczają, na podstawie pisemnego upoważnienia, upoważnionego przedstawiciela ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że w przypadku gdy w ich państwie członkowskim przewidziane jest automatyczne uzgadnianie danych z rejestrem krajowym, ma to zastosowanie do weryfikacji informacji, o których mowa w lit. a) i b).
5. Do celów zgodności z art. 30 ust. 1 lit. d) i e) rozporządzenia (UE) 2022/2065 dostawcy platform internetowych – objęci zakresem stosowania rozdziału III sekcja 4 rozporządzenia (UE) 2022/2065 – umożliwiających konsumentom zawieranie z producentami umów na odległość, przed zezwoleniem na korzystanie ze swoich usług producentom oferującym opakowania konsumentom znajdującym się w Unii, uzyskują od nich następujące informacje:
a) informacje na temat rejestracji producentów, o których mowa w art. 44, w państwie członkowskim, w którym znajduje się konsument, oraz numer (bądź numery) rejestracji producentów w tym rejestrze;
b) własne poświadczenie producenta, w którym potwierdza on, że oferuje wyłącznie opakowania, w odniesieniu do których w państwie członkowskim, w którym znajduje się konsument, przestrzegane są wymogi w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, o których mowa w ust. 1 i 3 niniejszego artykułu.
W przypadku gdy producent sprzedaje swoje produkty za pośrednictwem internetowej platformy handlowej, obowiązki określone w art. 45 ust. 2 może w imieniu producenta, na podstawie pisemnego upoważnienia, wykonywać dostawca platformy internetowej.
6. Po otrzymaniu informacji, o których mowa w ust. 5, i przed zezwoleniem na korzystanie ze swoich usług dostawca platform internetowych dokłada wszelkich starań, aby ocenić, czy otrzymane informacje są kompletne i wiarygodne.
Artykuł 46
Organizacja ds. odpowiedzialności producenta
1. Producenci mogą powierzyć organizacji ds. odpowiedzialności producenta, upoważnionej zgodnie z art. 47, wykonywanie w ich imieniu obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Państwa członkowskie mogą wprowadzić środki, na mocy których takie powierzenie obowiązków organizacji ds. odpowiedzialności producenta stanie się obowiązkowe.
2. Jeżeli na terytorium państwa członkowskiego działa więcej niż jedna organizacja ds. odpowiedzialności producenta upoważnionych do wypełniania w imieniu producentów obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, to państwo członkowskie zapewnia, aby organizacje ds. odpowiedzialności producenta i producenci, którzy nie powierzyli wypełniania tych obowiązków organizacji ds. odpowiedzialności producenta, obejmowali łącznie całość terytorium tego państwa członkowskiego w odniesieniu do działań przewidzianych na podstawie art. 47 ust. 3, art. 48 i art. 50. Państwa członkowskie powierzają właściwemu organowi nadzór nad tym, czy organizacje ds. odpowiedzialności producenta wypełniają obowiązki w sposób skoordynowany, lub wyznaczają do tego nadzoru niezależną osobę trzecią.
3. Organizacje ds. odpowiedzialności producenta zapewniają poufność danych będących w ich posiadaniu w odniesieniu do informacji zastrzeżonych lub informacji, które można bezpośrednio przypisać poszczególnym producentom lub ich upoważnionym przedstawicielom.
4. Oprócz informacji, o których mowa w art. 8a ust. 3 lit. e) dyrektywy 2008/98/WE organizacje ds. odpowiedzialności producenta publikują na swoich stronach internetowych, co najmniej raz w roku ▌ , informacje dotyczące ilości opakowań lub produktów w opakowaniach po raz pierwszy udostępnionychna rynku państwa członkowskiego i informacje dotyczące poziomów materiałów odzyskanych i poddanych recyklingowi w stosunku do ilości opakowań, w odniesieniu do których wykonują obowiązki w zakresie odpowiedzialności producenta. Państwa członkowskie mogą postanowić, że jeśli za organizację gospodarowania odpadami opakowaniowymi odpowiedzialne są organy publiczne, to co najmniej raz w roku organy te publikują na swoich stronach internetowych informacje dotyczące poziomów materiałów odzyskanych i poddanych recyklingowi w stosunku do ilości odpadów opakowaniowych wytworzonych na ich terytorium.
5. Organizacje ds. odpowiedzialności producenta zapewniają równe traktowanie producentów niezależnie od ich pochodzenia lub wielkości, nie nakładając nieproporcjonalnych obciążeń na producentów małych ilości opakowań, w tym a małe i średnie przedsiębiorstwa.
Artykuł 47
Zezwolenie na wypełnianie obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta
1. Producent – w przypadku indywidualnego wypełniania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta – lub organizacja ds. odpowiedzialności producenta, której powierzono te obowiązki – w przypadku zbiorowego wypełniania tych obowiązków – występują do właściwego organu z wnioskiem o udzielenie zezwolenia.
2. Państwo członkowskie ustanawia w swoich środkach ustanawiających przepisy administracyjne i proceduralne, o których mowa w art. 40, wymogi i szczegółowe aspekty procedury udzielenia zezwolenia, która mogą być różne w zależności od tego, czy wykonywanie rozszerzonej odpowiedzialności producenta ma charakter indywidualny, czy zbiorowy, oraz metody weryfikacji zgodności, w tym informacje, które producenci lub organizacje ds. odpowiedzialności producenta mają przekazywać w tym celu. Procedura udzielania zezwolenia obejmuje wymogi dotyczące weryfikacji rozwiązań wprowadzonych w celu zapewnienia zgodności z wymogami określonymi w ust. 3 oraz termin na przeprowadzenie takiej weryfikacji, który nie może przekraczać 18 tygodni od złożenia kompletnej dokumentacji wniosku. Weryfikację przeprowadza właściwy organ lub niezależny ekspert, który sporządza sprawozdanie z weryfikacji zawierające jej wyniki. Niezależny ekspert jest niezależny od właściwego organu i od organizacji ds. odpowiedzialności producenta lub od producentów, którym zezwolono na wypełnianie obowiązków indywidualnie.
3. Środki, które mają zostać ustanowione przez państwa członkowskie zgodnie z ust. 2, obejmują środki zapewniające, aby:
a) spełnione zostały wymogi określone w art. 8a ust. 3 lit. a)–d) dyrektywy 2008/98/WE;
b) środki wprowadzone lub opłacone przez producenta lub organizację ds. odpowiedzialności producenta były wystarczające do tego, aby umożliwić zwrot lub gospodarowanie – nieodpłatne w przypadku konsumentów i z częstotliwością proporcjonalną do danego obszaru oraz odnośnej ilości odpadów – zgodnie z art. 48 ust. 1 i 3 i art. 50, w odniesieniu do wszystkich odpadów opakowaniowych, co się tyczy ilości i rodzajów opakowań lub produktów w opakowaniach udostępnionych po raz pierwszy na rynku państwa członkowskiego przez tego producenta lub producentów, w których imieniu działa organizacja ds. odpowiedzialności producenta;
c) wprowadzono w tym celu niezbędne ustalenia, w tym ustalenia wstępne, z dystrybutorami, organami publicznymi lub osobami trzecimi zajmującymi się gospodarowaniem odpadami w ich imieniu;
d) dostępne były niezbędne zdolności w zakresie sortowania i recyklingu, aby zapewnić poddanie zebranych odpadów opakowaniowych przetwarzaniu wstępnemu i recyklingowi wysokiej jakości;
e) spełniony został wymóg określony w ust. 6.
4. Producent lub organizacja ds. odpowiedzialności producenta powiadamiają właściwy organ bez zbędnej zwłoki o wszelkich zmianach w zakresie informacji zawartych we wniosku o udzielenie zezwolenia, o wszelkich zmianach dotyczących warunków zezwolenia lub o trwałym zaprzestaniu działalności. Właściwy organ może podjąć decyzję o zmianie odpowiedniego zezwolenia zgodnie ze zgłoszonymi zmianami.
5. Właściwy organ może podjąć decyzję o cofnięciu odpowiedniego zezwolenia, w szczególności jeżeli producent lub organizacja ds. odpowiedzialności producenta nie spełniają już wymogów dotyczących sposobu organizacji przetwarzania odpadów opakowaniowych lub nie dopełniają innych obowiązków dotyczących rozszerzonej odpowiedzialności producenta w ramach systemów ustanowionych zgodnie z art. 8 i 8a dyrektywy 2008/98/WE oraz niniejszą sekcją, takich jak wymogi dotyczące przekazywania zgłoszeń właściwym organom, lub nie dopełniają obowiązku w zakresie informowania o wszelkich zmianach dotyczących warunków zezwolenia, lub jeżeli zaprzestali działalności.
6. Producent, w przypadku indywidualnego wywiązywania się z obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, oraz organizacja ds. odpowiedzialności producenta wyznaczona w przypadku zbiorowego wykonywania rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zapewniają odpowiednią gwarancję pokrycia kosztów związanych z operacjami gospodarowania odpadami, wymagającymi pokrycia przez producenta lub organizację ds. odpowiedzialności producenta, w przypadku niewypełnienia obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, w tym w przypadku trwałego zaprzestania przez nich działalności lub w przypadku ich niewypłacalności. Państwa członkowskie mogą określić dodatkowe wymogi dotyczące tej gwarancji. Gwarancja taka może mieć formę funduszu publicznego, który jest finansowany z opłat producentów i za którypaństwo członkowskie jest solidarnie odpowiedzialne.
SEKCJA 4
Systemy zwrotu i zbierania i systemy kaucyjne
Artykuł 48
Systemy zwrotu i zbierania
1. Państwa członkowskie zapewniają ustanowienie systemów i infrastruktury zwrotu i selektywnej zbiórki wszystkich odpadów opakowaniowych od użytkowników końcowych w celu zapewnienia przetwarzania tych odpadów zgodnie z art. 4, 10 i 13 dyrektywy 2008/98/WE oraz w celu ułatwienia przygotowania ich do ponownego użycia i recyklingu wysokiej jakości . Opakowania spełniające kryteria projektowania z myślą o recyklingu określone w aktach delegowanych, które zostały przyjęte zgodnie z art. 6 ust. 4 tej dyrektywy, są zbierane w celu poddania ich recyklingowi. Nie można zezwalać na spalanie i składowanie takich opakowań, z wyjątkiem odpadów powstałych w wyniku kolejnych operacji przetwarzania selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych, których nie da się poddać recyklingowi lub gdy ich recykling nie zapewnia najlepszego dla środowiska wyniku.
2. Z myślą o ułatwianiu przeprowadzania recyklingu wysokiej jakości państwa członkowskie zapewniają istnienie całościowej infrastruktury zbierania i sortowania, by ułatwić recykling i zapewnić dostępność surowców z tworzyw sztucznych do celów recyklingu. Systemy takie mogą przyznawać priorytetowy dostęp do materiałów pochodzących z recyklingu w celu ich wykorzystania w zastosowaniach, w których charakterystyczną jakość materiału pochodzącego z recyklingu zachowuje się lub odzyskuje się w taki sposób, że może on być poddany dalszemu recyklingowi i wykorzystany w ten sam sposób i w podobnym zastosowaniu, z minimalną utratą ilości, jakości lub funkcji.
3. Państwa członkowskie mogą dopuszczać dla niektórych formatów odpadów odstępstwa od obowiązku zwrotu i selektywnej zbiórki odpadów, o którym mowa w ust. 1, jeśli zbieranie opakowań lub frakcji takich odpadów opakowaniowych razem lub razem z innymi odpadami nie wpływa na zdolność poddania takich opakowań lub frakcji odpadów opakowaniowych operacjom przygotowania do ponownego użycia, recyklingu lub innych procesów odzysku zgodnie z art. 4 i 13 dyrektywy 2008/98/WE, i prowadzi do rezultatów tych operacji o jakości porównywalnej do osiąganej w procesie selektywnej zbiórki.
4. Systemy, o których mowa w ust. 1:
a) zapewniają możliwość uczestnictwa podmiotów gospodarczych działających w danych sektorach, właściwych organów publicznych oraz stron trzecich zajmujących się gospodarowaniem odpadami w ich imieniu;
b) obejmują całe terytorium państwa członkowskiego i wszystkie odpady opakowaniowe pochodzące ze wszystkich rodzajów opakowań i działań, z uwzględnieniem liczby ludności, oczekiwanej ilości i składu odpadów opakowaniowych, a także dostępności i lokalizacji w najbliższej okolicy użytkowników końcowych; obejmują one selektywną zbiórkę w przestrzeni publicznej, lokalach przedsiębiorstw i na obszarach mieszkalnych, przy zapewnieniu wystarczających zdolności w tym zakresie;
c) są otwarte dla produktów przywożonych na niedyskryminacyjnych warunkach, jeżeli chodzi o szczegółowe rozwiązania i wszelkie opłaty nakładane za dostęp do systemów i wszelkie inne warunki, oraz są tak skonstruowane, aby zgodnie z TFUE uniknąć przeszkód w handlu oraz zakłóceń konkurencji.
5. Państwa członkowskie mogą przewidzieć udział publicznych systemów gospodarowania odpadami w sposobie organizacji systemów, o których mowa w ust. 1.
6. Państwa członkowskie podejmują środki propagujące recykling odpadów opakowaniowych, który spełnia normy jakościowe dotyczące wykorzystania materiałów pochodzących z recyklingu w odpowiednich sektorach.
▌
7. Państwa członkowskie mogą zapewnić, by odpady opakowaniowe, które nie są zbierane selektywnie, były sortowane przed operacjami unieszkodliwiania lub odzysku energii w celu oddzielenia opakowań przeznaczonych do recyklingu.
Artykuł 49
Obowiązkowe zbieranie
Do dnia 1 stycznia 2029 r. państwa członkowskie przyjmują cele w zakresie obowiązkowego zbierania i podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia zgodności zbierania materiałów wymienionych w art. 52 z celami w zakresie recyklingu określonymi w art. 52 i z celami w zakresie obowiązkowej zawartości materiałów z recyklingu określonymi w art. 7.
Artykuł 50
Systemy kaucyjne
1. Do dnia 1 stycznia 2029 r. państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia selektywnej zbiórki co najmniej 90% rocznej masy następujących formatów opakowań udostępnionych na rynku danego państwa członkowskiego po raz pierwszy w danym roku kalendarzowym:
a) butelek jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje o pojemności do trzech litrów; oraz
b) pojemników metalowych jednorazowego użytku na napoje o pojemności do trzech litrów.
Do obliczania celów ustanowionych w lit. a) i b) państwa członkowskie mogą wykorzystywać ilość odpadów opakowaniowych powstałych z opakowań wprowadzonych do obrotu – zgodnie z aktem wykonawczym, o którym mowa w art. 53 ust. 2.
2. Aby osiągnąć cele, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia, by ustanowiono systemy kaucyjne dla odpowiednich formatów opakowań, o których mowa w ust. 1, i by kaucja była pobierana w punkcie sprzedaży. Państwa członkowskie mogą zwolnić podmioty gospodarcze z wymogu pobierania kaucji w przypadku spożycia produktu w lokalu przedsiębiorstwa działającego w sektorze HoReCa, o ile do otwarcia opakowania podlegającego kaucji, spożycia produktu i zwrotu pustego opakowania podlegającego kaucji dojdzie w tym lokalu.
Obowiązek określony w pierwszym zdaniu akapitu pierwszego nie ma zastosowania do opakowań do:
a) wina i kategorii produktów sektora wina wymienionych w załączniku VII część II pkt. 1, 3, 8, 9, 11, 12, 15, 16 i 17 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 lub aromatyzowanych produktów sektora wina zdefiniowanych w rozporządzeniu (UE) nr 251/2014;b) produktów podobnych do produktów sektora wina lub aromatyzowanych produktów sektora wina otrzymywanych z owoców innych niż winogrona i z warzyw oraz innych napojów fermentowanych objętych kodem CN 2206 00;
c) napojów spirytusowych na bazie alkoholu odpowiadających pozycji 2208 Nomenklatury scalonej zawartej w załączniku I do rozporządzenia (EWG) nr 2658/87;
d) mleka i przetworów mlecznych wymienionych w załączniku I część XVI do rozporządzenia (UE) nr 1308/2013.
Państwa członkowskie mogą wprowadzić zwolnienie z objęcia systemem kaucyjnym butelek jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje i metalowych pojemników jednorazowego użytku na napoje o pojemności mniejszej niż 0,1 litra, jeśli objęcie ich takim systemem nie jest wykonalne technicznie.
3. ▌ Państwa członkowskie mogą zostać zwolnione z obowiązku przewidzianego w ust. 2, jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
a) wskaźnik wymaganej na podstawie art. 48 ust. 4 i 6 selektywnej zbiórki odnośnego formatu opakowań, zgłoszony Komisji zgodnie z art. 56 ust. 1 lit. c), jest wyższy niż 80 % masy takich opakowań po raz pierwszyudostępnionych na rynku tego państwa członkowskiego w roku kalendarzowym 2026 . Jeżeli takie zgłoszenie nie zostało jeszcze przekazane Komisji, państwo członkowskie przedstawia odpowiednie uzasadnienie – na podstawie poddanych walidacji danych krajowych oraz opisu wdrożonych środków – z którego wynika że spełniono warunki zastosowania odstępstwa ustanowione w niniejszym ustępie;
b) najpóźniej 12 miesięcy przed upływem terminu określonego w ust. 1 niniejszego artykułu państwo członkowskie powiadamia Komisję o swoim wniosku o odstępstwo i przedkłada plan wdrożenia przedstawiający strategię wraz z konkretnymi działaniami, z uwzględnieniem okresu zapewniającego osiągnięcie 90 % wskaźnika selektywnej zbiórki wyrażonego masą opakowań, o których mowa w ust. 1.
4. W terminie trzech miesięcy od otrzymania planu wdrożenia przedłożonego zgodnie z ust. 3 lit. b) Komisja może wezwać państwo członkowskie do skorygowania go, jeżeli uzna, że plan nie spełnia wymogów określonych w lit. b) tego ustępu. Dane państwo członkowskie przedkłada skorygowany plan w terminie trzech miesięcy od otrzymania wezwania Komisji.
5. Jeżeli poziom selektywnej zbiórki opakowań, o których mowa w ust. 1, ulega w danym państwie członkowskim zmniejszeniu i pozostaje poniżej 90 % masy danego formatu opakowania wprowadzanego do obrotu przez trzy kolejne lata kalendarzowe, Komisja powiadamia to państwo członkowskie, że odstępstwo nie ma już do niego zastosowania. System kaucyjny ustanawia się do dnia 1 stycznia drugiego roku kalendarzowego po roku, w którym Komisja poinformowała dane państwo członkowskie, że odstępstwo nie ma już do niego zastosowania.
6. Państwa członkowskie dążą do ustanowienia i utrzymania systemów kaucyjnych w szczególności w odniesieniu do szklanych butelek jednorazowego użytku na napoje i kartonów na napoje ▌. Państwa członkowskie dążą do zapewnienia, aby systemy kaucyjne obejmujące formaty opakowań jednorazowego użytku, w szczególności szklane butelki jednorazowego użytku na napoje, były w równym stopniu dostępne w odniesieniu do opakowań wielokrotnego użytku, o ile jest to technicznie i ekonomicznie wykonalne.
7. Państwo członkowskie może, przy poszanowaniu ogólnych zasad ustanowionych w TFUE i przestrzegając przepisy określonych w niniejszym rozporządzeniu, przyjmować przepisy wykraczające poza minimalne wymogi określone w niniejszym artykule, takie jak możliwość uwzględnienia opakowań wymienionych w ust. 2 lit. a) i b) oraz opakowań dla innych produktów lub opakowań wykonanych z innych materiałów.
8. Państwa członkowskie zapewniają, aby punkty zwrotu oraz możliwości zwrotu przewidziane dla opakowań wielokrotnego użytku o podobnym przeznaczeniu i formacie, jak opakowania określone w ust. 1, były tak samo wygodne dla użytkowników końcowych, jak korzystanie z punktów zwrotu oraz możliwości zwrotu przewidziane dla opakowań jednorazowego użytku do systemu kaucyjnego.
9. Od dnia 1 stycznia2029 r. państwa członkowskie zapewniają, aby przynajmniej systemy kaucyjne ▌ ustanowione na podstawie ust. 2 po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia spełniały minimalne kryteria wymienione w załączniku X.
Minimalne kryteria wymienione w załączniku X nie mają zastosowania do systemów kaucyjnych, które zostały ustanowione przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia i które do dnia 1 stycznia 2029 r. osiągną cel 90 % określony w ust. 1. Państwa członkowskie dążą do zapewnienia zgodności istniejących systemów kaucyjnych z minimalnymi wymogami określonymi w załączniku X do czasu ich pierwszego przeglądu. Jeżeli cel 90 % nie zostanie osiągnięty do dnia 1 stycznia 2029 r., istniejące systemy kaucyjne muszą spełnić minimalne wymogi określone w załączniku X najpóźniej do dnia 1 stycznia 2035 r.
Do dnia 1 stycznia 2038 r. Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, ocenia wykonanie niniejszego artykułu i określa, w jaki sposób zmaksymalizować interoperacyjność systemu kaucyjnego.
10. Minimalne kryteria wymienione w załączniku X nie mają zastosowania w regionach najbardziej oddalonych, o których mowa w art. 349 akapit czwarty TFUE, ze względu na ich specyfikę lokalną.
SEKCJA 5
Ponowne użycie i ponowne napełnianie
Artykuł 51
Ponowne użycie i ponowne napełnianie
1. Państwa członkowskie wprowadzają środki w celu zachęcania do ustanawiania systemów ponownego użycia opakowań z wystarczającymi zachętami do zwrotów i systemów ponownego napełniania w sposób przyjazny dla środowiska. Systemy te muszą być zgodne z wymogami określonymi w art. 27 i 28 oraz w załączniku VI do niniejszego rozporządzenia i nie mogą zagrażać higienie żywności ani bezpieczeństwu konsumentów.
2. Środki, o których mowa w ust. 1, mogą obejmować:
a) stosowanie systemów kaucyjnych zgodnych z minimalnymi wymogami określonymi w załączniku X w odniesieniu do opakowań wielokrotnego użytku i innych formatów opakowań niż opakowania, o których mowa w art. 50 ust. 1;
b) stosowanie zachęt gospodarczych, w tym wymogów wobec dystrybutorów końcowych, do pobierania opłat za stosowanie opakowań jednorazowego użytku oraz informowania konsumentów o kosztach takich opakowań w punkcie sprzedaży;
c) wymogi dotyczące udostępniania przez wytwórców lub dystrybutorów końcowych – w opakowaniach wielokrotnego użytku w ramach systemu ponownego użycia lub w drodze ponownego napełniania – określonego odsetka produktów innych niż produkty objęte celami określonymi w art. 29, pod warunkiem że nie prowadzi to do zakłóceń na rynku wewnętrznym ani do barier w handlu produktami z innych państw członkowskich.
3. Państwa członkowskie zapewniają, aby w systemach rozszerzonej odpowiedzialności producenta i systemach kaucyjnych przeznaczano określoną minimalną część budżetu na finansowanie działań służących zmniejszaniu ilości odpadów i zapobieganiu powstawianiu odpadów.
SEKCJA 6
Cele recyklingu i propagowanie recyklingu
Artykuł 52
Cele recyklingu i propagowanie recyklingu
1. Państwa członkowskie wprowadzają niezbędne środki, aby osiągnąć następujące cele recyklingu na całym swoim terytorium:
a) do dnia 31 grudnia 2025 r. – co najmniej 65 % masy wszystkich wytworzonych odpadów opakowaniowych;
b) do dnia 31 grudnia 2025 r. – następujące minimalne wartości procentowe masy następujących konkretnych materiałów zawartych w wytworzonych odpadach opakowaniowych:
(i) 50 % tworzyw sztucznych;
(ii) 25 % drewna;
(iii) 70 % metali żelaznych;
(iv) 50 % aluminium;
(v) 70 % szkła;
(vi) 75 % papieru i tektury;
c) do dnia 31 grudnia 2030 r. – co najmniej 70 % masy wszystkich wytworzonych odpadów opakowaniowych;
d) do dnia 31 grudnia 2030 r. – następujące minimalne wartości procentowe masy następujących konkretnych materiałów zawartych w wytworzonych odpadach opakowaniowych:
(i) 55 % tworzyw sztucznych;
(ii) 30 % drewna;
(iii) 80 % metali żelaznych;
(iv) 60 % aluminium;
(v) 75 % szkła;
(vi) 85 % papieru i tektury.
2. Bez uszczerbku dla przepisów ust. 1 lit. a) i c), państwo członkowskie może odroczyć o 5 lat terminy określone w ust. 1 lit. b) pkt (i)–(vi) i lit. d) pkt (i)–(vi), jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
a) odstępstwo od celów w okresie odroczenia jest ograniczone do maksymalnie 15 punktów procentowych w odniesieniu do jednego celu lub w podziale na dwa cele;
b) w wyniku odstępstwa od celów w okresie odroczenia współczynnik recyklingu dla jednego celu nie zostaje ograniczony poniżej 30 %;
c) w wyniku odstępstwa od celów w okresie odroczenia współczynnik recyklingu dla jednego celu, o którym mowa w ust. 1 lit. b) pkt (v) i (vi), nie zostaje ograniczony poniżej 60 % oraz współczynnik recyklingu dla jednego celu, o którym mowa w ust. 1 lit. d) pkt (v) i (vi), nie zostaje ograniczony poniżej 70 %; oraz
d) najpóźniej 24 miesiące przed upływem odpowiedniego terminu określonego w ust. 1 lit. b) i d) niniejszego artykułu państwo członkowskie powiadamia Komisję o zamiarze odroczenia odpowiedniego terminu i przedkłada Komisji plan wdrażania zgodnie z załącznikiem XI do niniejszego rozporządzenia, który może być połączony z planem wdrażania przedkładanym zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. b) dyrektywy 2008/98/WE.
3. W terminie trzech miesięcy od otrzymania planu wdrażania przedłożonego zgodnie z ust. 2 lit. d) Komisja może wezwać państwo członkowskie do jego skorygowania, jeżeli uzna, że plan nie spełnia wymogów określonych w załączniku XI. Dane państwo członkowskie przedkłada skorygowany plan w terminie trzech miesięcy od otrzymania wezwania Komisji. Jeżeli Komisja uzna, że plan nadal nie spełnia wymogów określonych w załączniku XI, co oznacza, że jest mało prawdopodobne, aby państwo członkowskie było w stanie osiągnąć cele w dodatkowym terminie, o który się zwróciło i który nie może być dłuższy niż 5 lat, Komisja odrzuca plan wdrażania, a państwo członkowskie jest zobowiązane do osiągnięcia celów w terminach określonych w ust. 1 lit. a) i c) niniejszego artykułu.
4. Do dnia … [7 lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja dokonuje przeglądu celów ustanowionych w ust. 1 lit. c) i d) z myślą o ich zwiększeniu lub ustaleniu dalszych celów. W związku z tym Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie, któremu, jeżeli Komisja uzna to za stosowne, towarzyszyć będzie wniosek ustawodawczy.
5. Państwa członkowskie, w stosownych przypadkach, zachęcają do wykorzystywania materiałów pochodzących z recyklingu odpadów opakowaniowych do celów wytwarzania opakowań i innych produktów poprzez:
a) poprawę warunków rynkowych dla takich materiałów;
b) dokonanie przeglądu istniejących przepisów uniemożliwiających wykorzystywanie takich materiałów.
6. Państwo członkowskie może, przy poszanowaniu ogólnych zasad ustanowionych w TFEU i przestrzegając przepisy określone w niniejszym rozporządzeniu, przyjmować przepisy wykraczające poza cele minimalne określone w niniejszym artykule.
Artykuł 53
Zasady obliczania stopnia osiągnięcia celów recyklingu
1. Obliczanie, czy cele określone w art. 52 ust. 1 zostały osiągnięte, odbywa się zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym artykule.
2. Państwa członkowskie obliczają masę odpadów opakowaniowych wytworzonych w danym roku kalendarzowym. Obliczenia odpadów opakowaniowych wytworzonych w państwie członkowskim mają charakter wyczerpujący.
Metodyka obliczania wytworzonych odpadów opakowaniowych opiera się na następujących podejściach:
a) opakowania udostępnione na rynku w danym państwie członkowskim w danym roku; lub
b) ilość odpadów opakowaniowych wytworzonych w tym samym w tym samym roku w tym państwie członkowskim.
Obliczenia oparte na dwóch podejściach, o których mowa w lit. a) i b), koryguje się w celu zapewnienia porównywalności, wiarygodności i kompletności wyników zgodnie z wymogami i weryfikacjami, które mają zostać ustanowione aktem wykonawczym, o którym mowa w art. 56 ust. 7 lit. a).
3. Państwa członkowskie obliczają masę odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi w danym roku kalendarzowym. Masę odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi oblicza się jako masę opakowań, które stały się odpadami i które – po przejściu wszystkich niezbędnych czynności kontrolnych, sortowania i innych czynności wstępnych mających na celu usunięcie materiałów odpadowych, które nie są przedmiotem późniejszego ponownego przetwarzania, oraz zapewnienie wysokiej jakości recyklingu – zostają wprowadzone do procesu recyklingu, w ramach którego materiały odpadowe są faktycznie ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje.
4. W przypadku opakowań kompozytowych i innych opakowań składających się z więcej niż jednego materiału obliczenia i zgłoszenia dokonuje się w odniesieniu do każdego materiału zawartego w opakowaniu. Państwa członkowskie mogą odstąpić od tego wymogu, jeżeli dany materiał stanowi niewielką część jednostki opakowania i w każdym przypadku nie więcej niż 5 % całkowitej masy jednostki opakowania.
▌
5. Do celów ust. 3 masę odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi mierzy się w chwili wprowadzenia odpadów do procesu recyklingu.
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego niniejszego ustępu masę odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi można mierzyć przy wyjściu z dowolnej operacji sortowania, pod warunkiem że:
a) takie odpady w formie materiału wyjściowego po operacji sortowania są następnie poddane recyklingowi;
b) masa materiałów lub substancji, które są usuwane w trakcie dalszych czynności poprzedzających proces recyklingu i nie są następnie poddawane recyklingowi, nie jest wliczana do masy odpadów zgłaszanych jako poddane recyklingowi.
6. Państwa członkowskie ustanawiają skuteczny system kontroli jakości i identyfikowalności odpadów opakowaniowych, aby zapewnić spełnienie warunków określonych w ust. 2 –5. System ten może odpowiednio obejmować elektroniczne rejestry ustanowione na podstawie art. 35 ust. 4 dyrektywy 2008/98/WE lub specyfikacje techniczne wymogów jakościowych dotyczących sortowanych odpadów. Jeżeli wiarygodnych danych nie można uzyskać w inny sposób, system ten może również obejmować średnie wskaźniki strat sortowanych odpadów odpowiednio w odniesieniu do różnych rodzajów odpadów oraz praktyk gospodarowania odpadami. Średnie wskaźniki strat oblicza się zgodnie z zasadami obliczania ustanowionymi w akcie delegowanym przyjętym zgodnie z art. 11a ust. 10 dyrektywy 2008/98/WE.
7. Ilość biodegradowalnych odpadów opakowaniowych poddawanych obróbce tlenowej lub beztlenowej można uznać za poddaną recyklingowi, jeżeli obróbka ta wytwarza kompost, materiał pofermentacyjny lub inny materiał wyjściowy o podobnej ilości zawartości pochodzącej z recyklingu w stosunku do wsadu, który ma być wykorzystany jako pochodzące z recyclingu produkt, materiał lub substancja. Jeżeli uzyskany materiał wyjściowy jest wykorzystywany na powierzchni gruntów, państwa członkowskie mogą zaliczyć go jako poddany recyklingowi tylko wówczas, gdy to wykorzystanie przynosi korzyści rolnictwu lub prowadzi do poprawy stanu środowiska.
8. Ilość materiałów stanowiących odpady opakowaniowe, które przestały być odpadami w wyniku działań wstępnych przed ponownym przetworzeniem, może zostać zaliczona jako poddana recyklingowi, pod warunkiem że takie materiały są przeznaczone do późniejszego powtórnego przetworzenia na produkty, materiały lub substancje używane zarówno do celów pierwotnych, jak i innych. Do materiałów poddanych recyklingowi nie zalicza się jednak materiałów, które utraciły status odpadów i które mają być użyte jako paliwa lub inne środki wytwarzania energii lub które mają być spalone, użyte do wypełniania wyrobisk lub składowane.
9. Państwa członkowskie mogą uwzględnić recykling metali wydzielonych po spaleniu odpadów, proporcjonalnie do ilości spalanych odpadów opakowaniowych, pod warunkiem że te metale poddane recyklingowi spełniają niektóre kryteria jakościowe określone w decyzji (UE) 2019/1004.
10. Odpady opakowaniowe przekazane innemu państwu członkowskiemu w celu recyklingu w tym innym państwie członkowskim mogą być zaliczone jako poddane recyklingowi wyłącznie przez państwo członkowskie, w którym te odpady opakowaniowe zostały zebrane.
11. Odpady opakowaniowe wywiezione z Unii zalicza się jako poddane recyklingowi przez państwo członkowskie, w którym zostały zebrane, wyłącznie w przypadku, gdy spełnione są wymogi określone w ust. 3 oraz gdy zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1013/2006 eksporter dostarczy dokumenty potwierdzające, że przemieszczenie odpadów jest zgodne z wymogami tego rozporządzenia, w tym że przetwarzanie odpadów opakowaniowych poza Unią odbyło się w warunkach ▌ równoważnych wymogom określonym we właściwych przepisach unijnego prawa ochrony środowiska.
Artykuł 54
Zasady obliczania stopnia osiągnięcia celów recyklingu z uwzględnieniem ponownego użycia
1. Państwo członkowskie może podjąć decyzję o osiągnięciu zmodyfikowanego poziomu celów, o których mowa w art. 52 ust. 1, w danym roku przy uwzględnieniu średniego udziału – z poprzednich trzech lat – opakowań handlowych wielokrotnego użytku wprowadzanych do obrotu po raz pierwszy i ponownie używanych w ramach systemu ponownego użycia opakowań.
Zmodyfikowany poziom oblicza się przez odjęcie:
a) od celów ustanowionych w art. 52 ust. 1 lit. a) i c) udziału opakowań handlowych wielokrotnego użytku, o których mowa w akapicie pierwszym, we wszystkich wprowadzanych do obrotu opakowaniach handlowych; oraz
b) od celów ustanowionych w art. 52 ust. 1 lit. b) i d) udziału opakowań handlowych wielokrotnego użytku, o których mowa w akapicie pierwszym, składających się z odpowiedniego materiału opakowaniowego we wszystkich wprowadzanych do obrotu opakowaniach handlowych składających się z tego materiału.
Przy obliczaniu odpowiedniego zmodyfikowanego poziomu docelowego uwzględnia się nie więcej niż pięć punktów procentowych średniego udziału opakowań handlowych wielokrotnego użytku.
2. Przy obliczaniu celów ustanowionych w art. 52 ust. 1 lit. a), art. 52 ust. 1 lit. b) pkt (ii), art. 52 ust. 1 lit. c) oraz art. 52 ust. 1 lit. d) ppkt (ii) państwo członkowskie może uwzględnić ilości opakowań drewnianych naprawionych z myślą o ponownym użyciu.
SEKCJA 7
Informowanie i sprawozdawczość
Artykuł 55
Informowanie na temat zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz gospodarowania odpadami opakowaniowymi
1. Oprócz informacji, o których mowa w art. 8a ust. 2 dyrektywy 2008/98/WE i w art. 12 niniejszego rozporządzenia, producenci lub organizacje ds. odpowiedzialności producenta, jeśli producent powierzył im wykonywanie obowiązków zgodnie z art. 46 ust. 1, lub organy publiczne wyznaczone przez państwa członkowskie w ramach stosowania art. 8a ust. 2 dyrektywy 2008/98/WE udostępniają użytkownikom końcowym, w szczególności konsumentom, następujące informacje dotyczące zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych i gospodarowania odpadami opakowaniowymi w odniesieniu do opakowań dostarczanych przez producentów na terytorium państwa członkowskiego:
a) informacje na temat roli użytkowników końcowych w przyczynianiu się do zapobiegania powstawaniu odpadów, w tym wszelkich najlepszych praktyk;
b) dostępne ustalenia dotyczące ponownego użycia opakowań;
c) informacje na temat roli użytkowników końcowych w przyczynianiu się do selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych, w tym postępowania z opakowaniami zawierającymi produkty lub odpady niebezpieczne;
d) objaśnienie etykiet i symboli umieszczonych na opakowaniu, na nie naniesionych lub na nim wydrukowanych zgodnie z art. 12 lub obecnych w dokumentach towarzyszących produktowi w opakowaniu;
e) informacje na temat wpływu niewłaściwego wyrzucania odpadów opakowaniowych, – takiego jak zaśmiecanie lub wyrzucanie odpadów opakowaniowych do zmieszanych odpadów komunalnych – na środowisko oraz zdrowie lub bezpieczeństwo ludzi oraz na temat niekorzystnego wpływu opakowań jednorazowego użytku, w szczególności toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, na środowisko;
f) informacje na temat właściwości kompostowalnych i odpowiednich wariantów gospodarowania odpadami w odniesieniu do opakowań kompostowalnych zgodnie z art. 9 ust. 2; konsumentów informuje się o tym, że opakowania kompostowalne nie nadają się do kompostowania w warunkach domowych oraz że nie można ich wyrzucać do środowiska naturalnego.
Obowiązki określone w ust. 1 lit. d) mają zastosowanie od ... [42 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] lub od daty rozpoczęcia stosowania art. 12 – w zależności od tego, która z tych dat będzie późniejsza.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1, są aktualne i są przekazywane za pośrednictwem:
a) strony internetowej lub innych środków łączności elektronicznej;
b) publicznego udostępniania informacji;
c) programów i kampanii edukacyjnych;
d) umieszczania wskazówek w jednym języku lub kilku językach, które użytkownicy i konsumenci mogą łatwo zrozumieć.
3. Przy publicznym udostępnianiu informacji zachowuje się poufność szczególnie chronionych informacji handlowych zgodnie z odpowiednimi przepisami unijnymi i krajowymi.
Artykuł 56
Przekazywanie danych Komisji
1. Za każdy rok kalendarzowy państwa członkowskie przekazują Komisji następujące dane:
a) dane dotyczące wdrożenia art. 52 ust. 1 lit. a)–d) oraz dane dotyczące opakowań wielokrotnego użytku;
b) roczne zużycie bardzo lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, grubych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego i bardzo grubych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na osobę, mierzone odrębnie dla każdej kategorii, zgodnie z wykazem w tabeli 4 załącznika XII;
c) poziom selektywnej zbiórki opakowań objętych obowiązkiem tworzenia systemów kaucyjnych ustanowionym w art. 50 ust. 1.
Państwa członkowskie mogą również dostarczać dane dotyczące rocznego zużycia toreb na zakupy wykonanych z innych materiałów▌ .
2. Państwa członkowskie przekazują za każdy ▌ rok kalendarzowy dane dotyczące:
a) ilości opakowań po raz pierwszy udostępnionych na rynku na terytorium tego państwa członkowskiego w każdej z kategorii opakowań wymienionych w tabeli 3 w załączniku XII;
b) ilości ▌ zebranych odpadów opakowaniowych w odniesieniu do każdego materiału opakowaniowego, o którym mowa w art. 52;
c) ilości odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi oraz wskaźnik recyklingu w każdej z kategorii opakowań wymienionych w tabeli 3 w załączniku XII.
▌
3. Pierwszy okres sprawozdawczy dotyczy:
a) w odniesieniu do obowiązków określonych w ust. 1 lit. a) i b) oraz ust. 2 – drugiego pełnego roku kalendarzowego po wejściu w życie aktu wykonawczego, w którym ustanowiono format sprawozdań dla Komisji zgodnie z ust. 7;
b) w odniesieniu do obowiązku określonego w ust. 1 lit. c) – roku kalendarzowego rozpoczynającego się od dnia 1 stycznia 2028 r.
4. Państwa członkowskie udostępniają dane, o których mowa w ust. 1 i 2, drogą elektroniczną w terminie 19 miesięcy od zakończenia roku sprawozdawczego, za który dane są gromadzone. Przekazują one dane drogą elektroniczną w terminie 19 miesięcy od końca roku sprawozdawczego, za który dane zostały zebrane, w formacie ustanowionym przez Komisję zgodnie z ust. 7.
5. Do danych udostępnianych zgodnie z niniejszym artykułem państwa członkowskie dołączają sprawozdanie z kontroli jakości. To sprawozdanie z kontroli jakości przedstawia się w formacie ustanowionym przez Komisję zgodnie z ust. 7.
6. Do danych udostępnianych zgodnie z niniejszym artykułem państwa członkowskie dołączają sprawozdanie na temat środków wprowadzonych zgodnie z art. 53 ust. 7 i 11, w stosownych przypadkach zawierające szczegółowe informacje na temat średnich wskaźników strat.
7. Komisja do ... [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] przyjmuje akty wykonawcze ustanawiające:
a) zasady obliczania, weryfikacji i przekazywania danych zgodnie z ust. 1 lit. a) i c) oraz ust. 2, w tym metodykę określania ilości wytworzonych odpadów opakowaniowych, oraz format przekazywania danych;
b) metodykę obliczania rocznego zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na osobę, o którym mowa w ust. 1 lit. b), oraz format przekazywania odnośnych danych;
c) współczynnik korygujący, o którym mowa w art. 43 ust. 3, pozwalający uwzględnić wzrost lub spadek ruchu turystycznego w stosunku do roku bazowego, na potrzeby osiągnięcia celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych.
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
▌
8. Państwa członkowskie wymagają, aby operatorzy systemów ponownego użycia oraz wszystkie podmioty gospodarcze udostępniające opakowania w państwach członkowskich przekazywali właściwym organom dokładne i wiarygodne dane umożliwiające państwom członkowskim wypełnienie obowiązków sprawozdawczych spoczywających na nich na mocy niniejszego artykułu, uwzględniając, w stosownych przypadkach, szczególne problemy małych i średnich przedsiębiorstw związane z dostarczaniem szczegółowych danych.
Artykuł 57
Bazy danych dotyczących opakowań
1. W terminie 12 miesięcy od daty przyjęcia aktów wykonawczych, o których mowa w art. 56 ust. 7, państwa członkowskie przyjmują niezbędne środki zapewniające zharmonizowane utworzenie baz danych dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych, o ile takie bazy danych jeszcze nie istnieją, aby umożliwić przekazywanie danych Komisji.
2. Bazy danych, o których mowa w ust. 1, obejmują:
a) informacje dotyczące wielkości, właściwości i ewolucji przepływów opakowań i odpadów opakowaniowych na poziomie poszczególnych państw członkowskich;
▌
b) dane wymienione w załączniku XII.
3. Bazy danych dotyczących opakowań są dostępne dla ogółu społeczeństwa w formacie nadającym się do odczytu maszynowego i umożliwiającym dostęp do zaktualizowanych danych dotyczących sprawozdawczości i kosztów gospodarowania odpadami opakowaniowymi, zapewniającym interoperacyjność i ponowne wykorzystywanie danych. Dane są udostępniane za pomocą:
a) strony internetowej lub innych środków komunikacji elektronicznej, w języku urzędowym danego państwa członkowskiego; lub
b) publicznie dostępnych sprawozdań w języku urzędowym danego państwa członkowskiego.
Wymogi te pozostają bez uszczerbku dla szczególnie chronionych informacji handlowych lub przepisów o ochronie danych.
Rozdział IX
Procedury ochronne
Artykuł 58
Procedura postępowania z opakowaniem stwarzającym ryzyko na szczeblu krajowym
1. Bez uszczerbku dla przepisów art. 19 ▌ rozporządzenia (UE) 2019/1020, w przypadku gdy organy nadzoru rynku jednego państwa członkowskiego mają wystarczające powody, by sądzić, że opakowania objęte niniejszym rozporządzeniem stwarzają ryzyko dla środowiska lub zdrowia ludzkiego, bez zbędnej zwłoki dokonują one oceny tego, czy dane opakowania spełniają wszystkie określone w niniejszym rozporządzeniu wymogi, które są związane z tym ryzykiem. Odpowiednie podmioty gospodarcze współpracują w razie konieczności z organami nadzoru rynku.
Do celów ust. 1 organy odpowiedzialne za egzekwowanie niniejszego rozporządzenia podejmują działania w związku ze skargami lub zgłoszeniami dotyczącymi domniemanej niezgodności opakowań i produktów w opakowaniach z niniejszym rozporządzeniem oraz sprawdzają, czy wprowadzono odpowiednie środki naprawcze.
Jeżeli w toku tej oceny organy nadzoru rynku stwierdzą, że dane opakowania nie spełniają wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu, niezwłocznie wzywają odpowiedni podmiot gospodarczy do wprowadzenia odpowiednich i proporcjonalnych środków naprawczych w rozsądnym terminie wyznaczonym przez organy nadzoru rynku i współmiernym do charakteru i – w stosownych przypadkach – stopnia niezgodności z wymogami, w celu doprowadzenia opakowań do zgodności z tymi wymogami.
2. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, w przypadku obaw dotyczących ryzyka dla zdrowia ludzkiego, jakie stwarzają opakowania do kontaktu z produktami wrażliwymi podlegające szczególnym aktom prawnym Unii mającym na celu ochronę zdrowia ludzkiego, organy nadzoru nie dokonują oceny ryzyka dla zdrowia ludzi lub zwierząt, jakie stwarza dany materiał opakowaniowy, jeśli przenosi się on na opakowaną zawartość materiału opakowaniowego, lecz ostrzegają organy właściwe do celów kontroli tego rodzaju ryzyka. Organy te są właściwymi organami, o których mowa w rozporządzeniach (UE) 2017/625, (UE) 2017/745, (UE) 2017/746, (UE) 2019/6 lub dyrektywie 2001/83/WE.
3. Jeżeli organy nadzoru rynku uznają, że niezgodność z wymogami nie ogranicza się do ich terytorium krajowego, informują Komisję i pozostałe państwa członkowskie o wynikach oceny oraz o działaniach, do podjęcia których wezwały dany podmiot gospodarczy.
4. Dany podmiot gospodarczy zapewnia wprowadzenie wszelkich odpowiednich środków naprawczych w odniesieniu do wszystkich odnośnych opakowań, które udostępnił na rynku w Unii.
5. Jeżeli dany podmiot gospodarczy nie wprowadzi odpowiednich środków naprawczych w terminie, o którym mowa w ust. 1 akapit drugi, lub opakowania nadal nie będą zgodne z wymogami, organy nadzoru rynku wprowadzają wszelkie odpowiednie środki tymczasowe, aby zakazać udostępniania danych opakowań na rynku krajowym, wycofać je z obrotu lub je odzyskać.
Organy nadzoru rynku niezwłocznie informują o tych środkach Komisję i pozostałe państwa członkowskie.
6. Informacje, o których mowa w ust. 5, przekazuje się Komisji i pozostałym państwom członkowskim za pośrednictwem systemu informacyjnego i komunikacyjnego, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (UE) 2019/1020, i zawierają one wszelkie dostępne szczegółowe informacje, w tym dane umożliwiające identyfikację opakowań niezgodnych z wymogami, informacje na temat pochodzenia opakowań, charakteru domniemanej niezgodności z wymogami i związanego z nią ryzyka, rodzaju i okresu obowiązywania wprowadzonych środków krajowych, a także argumentów przedstawionych przez odpowiedni podmiot gospodarczy i, w stosownych przypadkach, informacje, o których mowa w art. 61 ust. 1. Organy nadzoru rynku wskazują również, czy niezgodność z wymogami wynika z jednego z poniższych powodów:
a) niespełnienia przez opakowania wymogów w zakresie zrównoważoności określonych w art. 5–11 niniejszego rozporządzenia;
b) braków w normach zharmonizowanych lub wspólnych specyfikacjach, o których mowa w art. 36 i 37 niniejszego rozporządzenia.
7. Państwa członkowskie inne niż państwo członkowskie wszczynające procedurę niezwłocznie powiadamiają Komisję i pozostałe państwa członkowskie o wszelkich przyjętych środkach i o wszelkich odpowiednich dodatkowych informacjach, którymi dysponują, dotyczących niezgodności danych opakowań z wymogami oraz – w przypadku braku zgody na środek krajowy, który przyjęto – o swoich zastrzeżeniach.
8. Jeżeli w terminie trzech miesięcy od otrzymania informacji, o których mowa w ust. 4, żadne państwo członkowskie ani Komisja nie zgłosiły zastrzeżeń do środka tymczasowego przyjętego przez jedno z państw członkowskich, środek ten uznaje się za uzasadniony.
Środki tymczasowe mogą przewidywać okres dłuższy lub krótszy niż trzy miesiące, aby uwzględnić specyfikę danych wymogów.
9. Państwa członkowskie zapewniają wycofanie opakowania z ich rynku lub niezwłoczne wdrożenie innych odpowiednich środków ograniczających w odniesieniu do danych opakowań lub danego wytwórcy.
Artykuł 59
Unijna procedura ochronna
1. Jeżeli po zakończeniu procedury określonej w art. 58 ust. 5 i 6 zgłaszane są zastrzeżenia wobec środka zastosowanego przez państwo członkowskie lub jeżeli Komisja uzna, że środek krajowy jest sprzeczny z przepisami Unii, Komisja niezwłocznie rozpoczyna konsultacje z państwami członkowskimi i odpowiednim podmiotem gospodarczym lub odpowiednimi podmiotami gospodarczymi oraz dokonuje oceny tego środka krajowego. Na podstawie wyników tej oceny Komisja decyduje w drodze aktu wykonawczego, czy dany środek krajowy jest uzasadniony.
Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
2. Komisja kieruje swoją decyzję do wszystkich państw członkowskich, niezwłocznie informując o niej te państwa i odpowiedni podmiot gospodarczy lub odpowiednie podmioty gospodarcze.
W przypadku uznania środka krajowego za uzasadniony wszystkie państwa członkowskie wprowadzają środki konieczne do zapewnienia wycofania z obrotu opakowań niezgodnych z wymogami oraz informują o tych środkach Komisję.
W przypadku uznania środka krajowego za nieuzasadniony, zainteresowane państwo członkowskie wycofuje ten środek.
3. W przypadku uznania środka krajowego za uzasadniony i stwierdzenia, że niezgodność opakowań z wymogami wynika z braków w normach zharmonizowanych, o których mowa w art. 36 niniejszego rozporządzenia, Komisja stosuje procedurę przewidzianą w art. 11 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012.
4. W przypadku uznania środka krajowego za uzasadniony i stwierdzenia, że niezgodność opakowań z wymogami wynika z braków we wspólnych specyfikacjach technicznych, o których mowa w art. 37, Komisja niezwłocznie zmienia lub uchyla te wspólne specyfikacje techniczne.
Artykuł 60
Opakowania zgodne z wymogami, lecz stwarzające ryzyko
1. Jeżeli po przeprowadzeniu oceny na podstawie art. 58 państwo członkowskie stwierdzi, że opakowania mimo spełniania mających zastosowanie wymogów określonych w art. 5–12 stwarzają ryzyko dla środowiska lub zdrowia ludzkiego, niezwłocznie żąda od właściwego podmiotu gospodarczego wprowadzenia – w wyznaczonym przez organy nadzoru rynku rozsądnym terminie proporcjonalnym do charakteru ryzyka i, w stosownych przypadkach, stopnia ryzyka – wszelkich odpowiednich środków w celu zapewnienia, aby opakowania te z chwilą wprowadzenia do obrotu nie stwarzały już ryzyka, w celu doprowadzenia tych opakowań do zgodności z wymogami, wycofania ich z obrotu lub ich odzyskania.
2. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, w przypadku obaw dotyczących ryzyka dla zdrowia ludzkiego, jakie stwarzają opakowania do kontaktu z produktami wrażliwymi podlegające szczególnym aktom prawnym Unii mającym na celu ochronę zdrowia ludzkiego, organy nadzoru nie dokonują oceny ryzyka dla zdrowia ludzi lub zwierząt, jakie stwarza dany materiał opakowaniowy, jeśli przenosi się na opakowaną zawartość materiału opakowaniowego, lecz ostrzegają organy właściwe do celów kontroli tego rodzaju ryzyka. Organy te są właściwymi organami, o których mowa w rozporządzeniach (UE) 2017/625, (UE) 2017/745, (UE) 2017/746, 2019/6 lub dyrektywie 2001/83/WE.
3. Dany podmiot gospodarczy zapewnia wprowadzenie środków naprawczych w odniesieniu do wszystkich odnośnych opakowań, które udostępnił na rynku w Unii.
4. Państwo członkowskie niezwłocznie przekazuje Komisji i pozostałym państwom członkowskim informacje na temat swoich ustaleń i dalszych działań podjętych zgodnie z ust. 1. Informacje te obejmują wszelkie dostępne informacje szczegółowe, w tym dane umożliwiające identyfikację danych opakowań, informacje na temat ich pochodzenia i łańcucha dostaw, charakteru stwarzanego ryzyka oraz rodzaju i okresu obowiązywania wprowadzonych środków krajowych.
5. Komisja niezwłocznie rozpoczyna konsultacje z państwami członkowskimi i odpowiednim podmiotem gospodarczym lub odpowiednimi podmiotami gospodarczymi oraz dokonuje oceny wprowadzonych środków krajowych. Na podstawie wyników tej oceny Komisja przyjmuje akt wykonawczy stwierdzający, czy dany środek krajowy jest uzasadniony, i – w razie potrzeby – proponuje odpowiednie środki.
Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
Jeżeli jest to należycie uzasadnione szczególnie pilną potrzebą związaną z ochroną środowiska lub zdrowia ludzkiego, Komisja przyjmuje – zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 65 ust. 4 – akt wykonawczy mający natychmiastowe zastosowanie.
Komisja kieruje swoją decyzję do wszystkich państw członkowskich, niezwłocznie informując o niej te państwa i odpowiedni podmiot gospodarczy lub odpowiednie podmioty gospodarcze.
Artykuł 61
Kontrole opakowań wprowadzanych na rynek Unii
1. Organy nadzoru rynku niezwłocznie przekazują organom wyznaczonym na podstawie art. 25 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2019/1020 informacje o środkach, o których mowa w art. 58 ust. 5 niniejszego rozporządzenia, o ile niezgodność z wymogami nie ogranicza się do terytorium ich kraju. W tym kontekście przekazują one wszelkie stosowne informacje, przede wszystkim szczegóły umożliwiające identyfikację opakowań, które nie spełniają wymogów i do których mają zastosowanie wprowadzone środki, a w przypadku produktu w opakowaniu – samego produktu.
2. Organy wyznaczone zgodnie z art. 25 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2019/1020 wykorzystują informacje przekazane zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu do przeprowadzenia analizy ryzyka zgodnie z art. 25 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2019/1020.
3. Przekazanie informacji, o których mowa w ust. 1, odbywa się poprzez wprowadzenie informacji do odpowiedniego środowiska systemu zarządzania ryzykiem celnym.
4. Komisja tworzy wzajemne połączenie w celu zautomatyzowania procesu przekazywania informacji, o którym mowa w ust. 1, z systemu informacyjnego i komunikacyjnego, o którym mowa w art. 58 ust. 6, do środowiska, o którym mowa w ust. 3. To wzajemne połączenie zostanie uruchomione nie później niż dwa lata od daty przyjęcia aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 5.
5. Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów wykonawczych w celu określenia przepisów proceduralnych i szczegółowych ustaleń dotyczących wdrażania ust. 4, w tym funkcji, elementów danych i przetwarzania danych, a także przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych, poufności i administratora w odniesieniu do wzajemnego połączenia, o którym mowa w ust. 4.
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
Artykuł 62
Niezgodność pod względem formalnym
1. Jeżeli państwo członkowskie stwierdzi istnienie jednej z poniższych niezgodności z wymogami, zobowiązuje odpowiedni podmiot gospodarczy do jej usunięcia:
a) nie została sporządzona deklaracja zgodności UE;
b) deklaracja zgodności UE nie została sporządzona prawidłowo;
c) kod QR lub nośnik danych, o których mowa w art. 12, nie zapewniają dostępu do informacji wymaganych na podstawie tego artykułu;
d) dokumentacja techniczna, o której mowa w załączniku VII, nie jest dostępna, nie jest kompletna lub zawiera błędy;
e) brakuje informacji, o których mowa w art. 15 ust. 6 lub art. 18 ust. 3, lub informacje te są nieprawdziwe lub niekompletne;
f) nie spełniono innych wymogów administracyjnych, o których mowa w art. 15 lub art. 18;
g) nie spełniono wymogów dotyczących ograniczeń w zakresie stosowania niektórych formatów opakowań lub zbyt dużych opakowań, które to wymogi określono w art. 24 i 25;
h) w odniesieniu do opakowań wielokrotnego użytku nie spełniono wymogów dotyczących utworzenia systemu ponownego użycia, jego funkcjonowania lub uczestnictwa w nim, o których to wymogach mowa w art. 27;
i) w odniesieniu do ponownego napełniania nie spełniono wymogów informacyjnych określonych w art. 28 ust. 1 i 2;
j) nie spełniono wymogów dotyczących punktów ponownego napełniania, które to wymogi określono w art. 28 ust. 3;
k) nie osiągnięto celów w zakresie ponownego użycia i ponownego napełniania, które to cele określono w art. 29;
l) nie spełniono wymogów dotyczących opakowań nadających się do recyklingu, które to wymogi określono w art. 6;
m) nie spełniono wymogów dotyczących minimalnej zawartości materiałów z recyklingu w opakowaniu, które to wymogi określono w art. 7.
2. W przypadku utrzymywania się niezgodności, o których mowa w ust. 1 lit. a)–f), odpowiednie państwo członkowskie wdraża wszelkie odpowiednie środki w celu zakazania udostępniania danego opakowania na rynku bądź zapewnienia jego odzyskania lub wycofania z obrotu.
3. W przypadku utrzymywania się niezgodności, o której mowa w ust. 1 lit. g)–k), państwa członkowskie stosują przepisy dotyczące kar mających zastosowanie w przypadku naruszeń przepisów niniejszego rozporządzenia, które państwa te ustanowiły zgodnie z art. 68.
Rozdział X
Zielone zamówienia publiczne
Artykuł 63
Zielone zamówienia publiczne
1. Aby pobudzić podaż zrównoważonych środowiskowo opakowań i popyt na nie, do ... [60 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja przyjmuje akty wykonawcze, w których określa minimalne obowiązkowe wymogi dla wchodzących w zakres stosowania dyrektywy 2014/24/UE lub dyrektywy 2014/25/UE zamówień publicznych na opakowania, produkty w opakowaniach lub usługi, w których wykorzystuje się opakowania lub produkty w opakowaniach, udzielanych przez instytucje zamawiające zdefiniowane w art. 2 pkt 1 dyrektywy 2014/24/UE lub art. 3 ust. 1 dyrektywy 2014/25/UE lub podmioty zamawiające zdefiniowane w art. 4 ust. 1 dyrektywy 2014/25/UE, jeśli w zamówieniach tych opakowania lub produkty w opakowaniu stanowią ponad 30% szacowanej wartości zamówienia lub wartości produktów wykorzystywanych w ramach usług stanowiących przedmiot zamówienia. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 65 ust. 3.
2. Wymogi określone w aktach wykonawczych przyjętych na mocy ust. 1 mają zastosowanie do procedur udzielania zamówień publicznych, o których mowa w tym ustępie, rozpoczętych nie wcześniej niż 12 miesięcy od daty wejścia w życie odnośnego aktu wykonawczego.
3. ▌Minimalne obowiązkowe wymogi w zakresie zielonych zamówień publicznych są oparte na wymogach określonych w art. 5–11 oraz na poniższych elementach:
a) wartości i wielkości zamówień publicznych udzielonych na opakowania, produkty w opakowaniu lub usługi bądź prace z wykorzystaniem opakowań lub produktów w opakowaniach;
▌
b) ekonomicznej wykonalności zakupu bardziej zrównoważonych środowiskowo opakowań lub produktów w opakowaniu przez instytucje zamawiające lub podmioty zamawiające bez generowania nieproporcjonalnych kosztów;
c) sytuacji rynkowej na poziomie Unii w odniesieniu do odnośnych opakowań lub produktów w opakowaniach;
d) wpływie tych wymogów na konkurencję;
e) obowiązkach w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi.
4. Minimalne obowiązkowe wymogi w zakresie zielonych zamówień publicznych mogą mieć postać:
a) specyfikacji technicznych w rozumieniu art. 42 dyrektywy 2014/24/UE i art. 60 dyrektywy 2014/25/UE;
b) kryteriów kwalifikacji w rozumieniu art. 58 dyrektywy 2014/24/UE i art. 80 dyrektywy 2014/25/UE; lub
c) warunków realizacji zamówień w rozumieniu art. 70 dyrektywy 2014/24/UE i art. 87 dyrektywy 2014/25/UE.
Minimalne obowiązkowe wymogi w zakresie zielonych zamówień publicznych opracowuje się zgodnie z zasadami zawartymi w dyrektywie 2014/24/UE i dyrektywie 2014/25/UE, aby ułatwić osiąganie celów przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu.
5. Instytucje zamawiające i podmioty zamawiające, o których mowa w ust. 1, mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, odstąpić od obowiązkowych wymogów określonych w akcie wykonawczym, o którym mowa w ust. 1, ze względów bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego. Instytucje zamawiające i podmioty zamawiające mogą również, w należycie uzasadnionych przypadkach, odstąpić od obowiązkowych wymogów, jeżeli prowadziłyby one do nierozwiązywalnych trudności technicznych.
Rozdział X
Przekazane uprawnienia i procedura komitetowa
Artykuł 64
Wykonywanie przekazanych uprawnień
1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.
2. Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 5 ust. 7, art. 6 ust. 4 i 5, art. 7 ust. 12, 13 i 15, art. 9 ust. 5, art. 25 ust. 5, art. 29 ust. 12 i 18 oraz art. 63 ust. 3, powierza się Komisji na okres dziesięciu lat od dnia ... [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia]. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem okresu pięciu lat. Przekazanie uprawnień jest automatycznie przedłużane na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż 3 miesiące przed końcem każdego okresu.
3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 5 ust. 7, art. 6 ust. 4 i 5, art. 7 ust. 12, 13 i 15, art. 9 ust. 5, art. 25 ust. 5, art. 29 ust. 12 i 18 oraz art. 63 ust. 3, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.
4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa.
5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
6. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 5 ust. 7, art. 6 ust. 4 i 5, art. 7 ust. 12, 13 i 15, art. 9 ust. 5, art. 25 ust. 5, art. 29 ust. 12 i 18 oraz art. 63 ust. 3 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.
Artykuł 65
Procedura komitetowa
1. Komisję wspomaga komitet, o którym mowa w art. 39 dyrektywy 2008/98/WE. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
3. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
▌
4. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 8 rozporządzenia (UE) nr 182/2011 w związku z art. 5 tego rozporządzenia.
Rozdział XII
Zmiany
Artykuł 66
Zmiany w rozporządzeniu (UE) 2019/1020
W rozporządzeniu (UE) 2019/1020 wprowadza się następujące zmiany:
1) w załączniku I dodaje się punkty w brzmieniu:"
„X [Urząd Publikacji: proszę wstawić kolejny numer] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz.U. L 155 z 12.6.2019, s. 1);
„X [Urząd Publikacji: proszę wstawić kolejny numer] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady …/… z dnia .... w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/1020 i dyrektywę (UE) 2019/904 oraz uchylające dyrektywę 94/62/WE …(80) (Dz.U. L., ELI: ...).”;
"
2) w załączniku II uchyla się pkt 8.
Artykuł 67
Zmiany w dyrektywie (UE) 2019/904
W dyrektywie (UE) 2019/904 wprowadza się następujące zmiany:
1-a) w art. 2 ust. 2 na końcu zdania dodaje się, co następuje: „chyba że rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych w wyraźny sposób stanowi inaczej.”
Art. 22 ust. 4a ma pierwszeństwo, jeżeli jest sprzeczny z art. 4 dyrektywy (UE) 2019/904 w odniesieniu do opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku V pkt 3.;
2) z dniem 1 stycznia 2030 r. lub trzy lata po dacie wejścia w życie aktu wykonawczego, o którym mowa w art. 7 ust. 8 – w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza – w art. 6 ust. 5 skreśla się litery a) i b);
3) z dniem 1 stycznia 2030 r. lub trzy lata po dacie wejścia w życie aktu wykonawczego, o którym mowa w art. 7 ust. 8 – w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza – w art. 13 ust. 1 skreśla się literę e);
4) art. 13 ust. 3 otrzymuje brzmienie:"
„3. Komisja dokonuje przeglądu danych i informacji zgłoszonych zgodnie z niniejszym artykułem i publikuje sprawozdanie dotyczące wyników tego przeglądu. Sprawozdanie to zawiera ocenę organizacji zbierania danych i informacji, źródeł danych i informacji i metodyki stosowanej przez państwa członkowskie, jak również kompletności, rzetelności, aktualności oraz spójności tych danych i informacji. Ocena może zawierać konkretne zalecenia dotyczące usprawnień. Przedmiotowe sprawozdanie jest sporządzane po pierwszym zgłoszeniu danych i informacji przez państwa członkowskie, a następnie co cztery lata.”;
"
5) W części B załącznika wprowadza się następujące zmiany:
a) punkty 7, 8 i 9 otrzymują brzmienie:"
„7) pojemniki na żywność wykonane z polistyrenu ekspandowanego (EPS) lub ekstrudowanego (XPS), tj. pojemniki takie jak pudełka, z pokrywką lub bez, stosowane w celu umieszczania w nich żywności, która:
a)
jest przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos;
b)
jest zazwyczaj spożywana bezpośrednio z pojemnika; oraz
c)
jest gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzanie, gotowanie czy podgrzewanie, w tym pojemniki na żywność typu fast food lub na inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność;
8)
wykonane z polistyrenu ekspandowanego (EPS) lub ekstrudowanego (XPS) pojemniki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka;
9)
wykonane z polistyrenu ekspandowanego (EPS) lub ekstrudowanego (XPS) kubki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka.”;
"
b) dodaje się punkty w brzmieniu:"
„10) folia termokurczliwa używana na lotniskach lub stacjach kolejowych w celu zabezpieczenia bagażu podczas transportu;
11)
chipsy z polistyrenu i innych tworzyw sztucznych stosowane do zabezpieczania zapakowanych towarów podczas transportu i przeładunku.
12)
pierścienie z tworzyw sztucznych do łączenia wielopaków używane jako opakowania zbiorcze zdefiniowane w art. 3 pkt 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/... *(81).
________________
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2024/… z dnia .... w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/1020 i dyrektywę (UE) 2019/904 oraz uchylające dyrektywę 94/62/WE …) (Dz.U. L., ELI: ...).”.
"
Rozdział XIII
Przepisy końcowe
Artykuł 68
Kary
1. Do dnia … [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] państwa członkowskie ustanawiają przepisy dotyczące kar mających zastosowanie w przypadku naruszeń niniejszego rozporządzenia i podejmują wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia ich wykonywania. Przewidziane kary są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. ▌ Państwa członkowskie niezwłocznie powiadamiają Komisję o tych przepisach i środkach oraz powiadamiają ją o wszelkich późniejszych zmianach mających na nie wpływ.
2. Wśród kar za niespełnienie wymogów ustanowionych w art. 24–29 znajdują się administracyjne kary pieniężne. Jeżeli system prawny państwa członkowskiego nie przewiduje administracyjnych kar pieniężnych, niniejszy ustęp można stosować w ten sposób, że procedurę nałożenia kary pieniężnej wszczyna właściwy organ, a nakładają ją właściwe sądy krajowe, przy czym należy zapewnić skuteczność tych środków prawnych i równoważność ich skutku względem administracyjnych kar pieniężnych, o których mowa w niniejszym ustępie. W każdym przypadku nakładane kary pieniężne również są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
3. Państwa członkowskie do … [rok od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] powiadamiają Komisję o tych przepisach i środkach oraz niezwłocznie powiadamiają ją o wszelkich późniejszych zmianach mających na nie wpływ.
Artykuł 69
Ocena
Do dnia ... [osiem lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja przeprowadza ocenę niniejszego rozporządzenia oraz jego wkładu w funkcjonowanie rynku wewnętrznego i poprawę zrównoważenia środowiskowego opakowań. Ocena ta powinna zawiera część poświęconą między innymi wpływowi niniejszego rozporządzenia na system rolno-spożywczy i na marnowanie żywności. Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów sprawozdanie dotyczące najważniejszych ustaleń tej oceny. Państwa członkowskie przekazują Komisji informacje niezbędne do przygotowania tego sprawozdania.
Artykuł 70
Uchylenie i przepisy przejściowe
Dyrektywa 94/62/WE traci moc ze skutkiem od dnia … [18 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia].
Stosuje się jednak następujące przepisy przejściowe:
a) art. 8 ust. 2 dyrektywy 94/62/WE stosuje się nadal do dnia ... [30 miesięcy od daty wejścia w życie aktu wykonawczego, o którym mowa w art. 12 ust. 6];
b) art. 9 ust. 1 i 2 dyrektywy 94/62/WE w odniesieniu do zasadniczych wymogów określonych w załączniku II pkt 1 tiret pierwsze stosuje się nadal do dnia 31 grudnia 2029 r. ;
c) art. 5 ust. 2 i 3, art. 6 ust. 1 lit. d) i e) oraz art. 6a dyrektywy 94/62/WE stosuje się nadal do dnia ... [ostatni dzień roku kalendarzowego następującego po upływie 36 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia];
d) art. 12 ust. 3a, 3b, 3c i 4 dyrektywy 94/62/WE stosuje się nadal do dnia ... [ostatni dzień tego samego roku kalendarzowego, w którym upływa 36 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia], a w odniesieniu do przekazywania danych Komisji – do dnia ... [ostatni dzień roku kalendarzowego następującego po upływie 54 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia]; ▌
e) decyzje 2001/171/WE i 2009/292/WE pozostają w mocy i są nadal stosowane aż do ich uchylenia przez akty delegowane przyjęte przez Komisję na podstawie art. 5 ust. 7 niniejszego rozporządzenia;
f) państwa członkowskie mogą utrzymać przepisy krajowe ograniczające wprowadzanie do obrotu opakowań w formatach i do celów wymienionych w załączniku V pkt 2 i 3 do dnia ... [3 lata od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia]. Art. 4 ust. 3 nie stosuje się do środków krajowych, które zostały utrzymane na podstawie niniejszego ustępu, do dnia ... [3 lata od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia].
Odesłania do uchylonej dyrektywy odczytuje się jako odesłania do niniejszego rozporządzenia zgodnie z tabelą korelacji zamieszczoną w załączniku XIII.
Artykuł 71
Wejście w życie i stosowanie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia ... [18 miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia].
Art. 67 ust. 5 stosuje się jednak od dnia… [48 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia];
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Torebki do wysyłania pocztą katalogów i czasopism (z zawartością)
Ozdobne podkładki pod ciasta sprzedawane z ciastem
Rolki, tuby oraz cylindry wokół których nawijany jest giętki materiał (np. folia z tworzywa sztucznego, aluminium, papier) z wyjątkiem rolek, tub i cylindrów będących częścią urządzeń produkcyjnych i nieużywanych do prezentacji produktów jako jednostki sprzedaży
Doniczki do kwiatów i roślin przeznaczone wyłącznie do ▌ sprzedaży i transportu
Szklane butelki do roztworów do iniekcji
Szpule na płyty CD (sprzedawane z płytami CD, nieprzeznaczone do wykorzystywania do przechowywania płyt)
Wieszaki na ubrania (sprzedawane z ubraniami)
Pudełka od zapałek
Systemy zapewniające sterylność (torebki, tacki i materiały niezbędne do zachowania sterylności produktu)
▌
Stalowe butle wielokrotnego napełniania używane do różnych rodzajów gazu, z wyłączeniem gaśnic
Foliowe opakowania po herbacie i kawie
Pudełka na tubki pasty do zębów
Wyroby niebędące opakowaniami
Doniczki do kwiatów i roślin, w tym wielodoniczki, stosowane w stosunkach między przedsiębiorstwami na różnych etapach produkcji lub przeznaczone do sprzedaży wraz z rośliną
Pudełka na narzędzia
Warstwy wosku pokrywające ser
Osłonki kiełbas
Wieszaki na ubrania (sprzedawane oddzielnie)
Wkłady atramentowe do drukarek
Opakowania na płyty CD, DVD i kasety wideo (sprzedawane razem z płytami CD, DVD lub kasetami wideo)
Szpule na płyty CD (sprzedawane puste, przeznaczone do wykorzystywania do przechowywania płyt)
Rozpuszczalne torebki na detergenty
Znicze nagrobne (pojemniki na świeczki)
Ręczny młynek (stanowiący część pojemnika wielokrotnego napełniania, np. młynek do pieprzu do wielokrotnego napełniania)
Wyroby objęte zakresem art. 3 pkt 1 lit. d) i e)
Opakowania, jeżeli zaprojektowane i przeznaczone do napełniania w punkcie sprzedaży
Torby na zakupy – papierowe lub z tworzywa sztucznego
Jednorazowe talerze i kubki
Folia spożywcza
Torebki na kanapki
Folia aluminiowa
Folia z tworzywa sztucznego na ubrania wyczyszczone w pralniach
Wyroby niebędące opakowaniami
Mieszadło
Jednorazowe sztućce
Papier do pakowania (sprzedawany oddzielnie konsumentom i podmiotom gospodarczym)
Papierowe formy do ciasta (sprzedawane puste)
Ozdobne podkładki pod ciasta sprzedawane oddzielnie
Jednorazowe talerze i kubki nieprzeznaczone do napełnienia w punkcie sprzedaży
Wyroby objęte zakresem art. 3 pkt 1 lit. b) i c)
Opakowania
Etykiety zawieszone bezpośrednio lub umieszczone na produkcie, w tym przylepne etykiety umieszczone na owocach i warzywach
▌
Szczoteczka do nakładania tuszu do rzęs stanowiąca część zamknięcia opakowania
Przylepne etykiety umieszczone na innym wyrobie opakowaniowym
Zszywki
Rękawy z tworzyw sztucznych
Miarka, stanowiąca element zamknięcia pojemnika na detergenty
Ręczny młynek (stanowiący część pojemnika nieprzeznaczonego do ponownego napełniania, napełnionego produktem, np. młynek do pieprzu napełniony pieprzem)
Wyroby niebędące opakowaniami
Identyfikatory RFID
Etykiety w formie neklejek na opony (UE 2020/740)
ZAŁĄCZNIK II
KATEGORIE I PARAMETRY NA POTRZEBY OCENY WYDAJNOŚCI RECYKLINGU OPAKOWAŃ
Tabela 1
Orientacyjny wykaz materiałów opakowaniowych oraz rodzajów i kategorii opakowań, o których mowa w art. 6
Nr kat.
(nowy)
Główny
materiał
opakowaniowy
Rodzaj opakowania
Format (niewyczerpujący wykaz do celów ilustracyjnych)
Barwa /
przepuszczalność optyczna
1
Szkło
Opakowanie szklane i kompozytowe składające się w większości ze szkła
Butelki, słoiki, flakony, słoiczki na kosmetyki, kubeczki, ampułki, fiolki ze szkła (szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe), pojemniki aerozolowe
Opakowanie kompozytowe składające się w większości z papieru/tektury
Kartony do pakowania płynów i papierowe kubki (tj. laminowane poliolefinami, z aluminium lub bez), tacki, talerze i kubki, metalizowane lub laminowane tworzywem sztucznym papier/tektura, papier/tektura z wkładkami/okienkami z tworzywa sztucznego
–
4
Metal
Opakowanie stalowe i kompozytowe składające się w większości ze stali
Formaty opakowań sztywnych (pojemniki aerozolowe, puszki, puszki na farby, pudełka, tacki, bębny, tuby) wykonanych ze stali, w tym blachy białej i stali nierdzewnej
–
5
Metal
Opakowania aluminiowe i kompozytowe składające się w większości z aluminium – sztywne
Formaty opakowań sztywnych (puszki na żywności i napoje, butelki, pojemniki aerozolowe, bębny, tuby, puszki, pudełka, tacki) wykonanych z aluminium
–
6
Metal
Opakowania aluminiowe i kompozytowe składające się w większości z aluminium – półsztywne i elastyczne
Formaty opakowań półsztywnych i elastycznych (pojemniki i tacki, tuby, folie, folie elastyczne) wykonanych z aluminium
–
7
Tworzywa sztuczne
Politereftalan etylenu – sztywne
Butelki i butle
Przezroczyste bezbarwne/barwne, nieprzezroczyste
8
Tworzywa sztuczne
Politereftalan etylenu – sztywne
Formaty opakowań sztywnych inne niż butelki i butle (w tym naczynia, kubeczki, słoiki, kubki, jedno- i wielowarstwowe tacki i pojemniki, pojemniki aerozolowe)
Przezroczyste bezbarwne/barwne, nieprzezroczyste
9
Tworzywa sztuczne
Politereftalan etylenu – elastyczne
Folie
Naturalne/barwne
10
Tworzywa sztuczne
Politereftalan etylenu – sztywne
Pojemniki, butelki, tacki, naczynia i tuby
Naturalne/barwne
11
Tworzywa sztuczne
Polietylen – elastyczne
Folie, w tym opakowania wielowarstwowe i wielomateriałowe
Naturalne/barwne
12
Tworzywa sztuczne
Polipropylen – sztywne
Pojemniki, butelki, tacki, naczynia i tuby
Naturalne/barwne
13
Tworzywa sztuczne
Polipropylen – elastyczne
Folie, w tym opakowania wielowarstwowe i wielomateriałowe
Naturalne/barwne
14
Tworzywa sztuczne
HDPE i polipropylen – sztywne
Skrzynie i palety, płyty faliste z tworzyw sztucznych
Naturalne/barwne
15
Tworzywa sztuczne
PS i XPS – sztywne
Formaty opakowań sztywnych (w tym opakowania przetworów mlecznych, tacki, kubki i inne pojemniki na żywność)
Naturalne/barwne
16
Tworzywa sztuczne
EPS – sztywne
Formaty opakowań sztywnych (w tym pudełka na ryby / AGD i tacki)
Naturalne/barwne
17
Tworzywa sztuczne
Pozostałe sztywne tworzywa sztuczne (np. PVC, PC), w tym materiały wielomateriałowe – sztywne
Formaty opakowań sztywnych, w tym np. duże pojemniki do przewozu luzem, bębny
–
18
Tworzywa sztuczne
Inne elastyczne tworzywa sztuczne, w tym materiały wielomateriałowe – elastyczne
Torebki, blistry, opakowania termoformowane, opakowania próżniowe, opakowania ze zmodyfikowaną atmosferą/wilgotnością, w tym np. elastyczne duże pojemniki do przewozu luzem, torby, folia stretch
–
19
Tworzywa sztuczne
Biodegradowalne tworzywa sztuczne[1] – sztywne (np. PLA, PHB) i elastyczne (np. PLA)
Formaty opakowań sztywnych i elastycznych
–
20
Drewno, korek
Opakowania drewniane, w tym opakowania korkowe
Palety, pudełka, skrzynie
–
21
Wyroby włókiennicze
Naturalne i syntetyczne włókna tekstylne
Torby
–
22
Wyroby ceramiczne lub porcelanowe wyroby kamionkowe
Glina, kamień
Naczynia, pojemniki, butelki, słoiki
–
[1] Należy zauważyć, że kategoria ta obejmuje tworzywa sztuczne łatwo ulegające biodegradacji (co oznacza udowodnioną zdolność do przekształcenia > 90 % materiału oryginalnego w CO2, wodę i minerały w procesach biologicznych w ciągu 6 miesięcy) niezależnie od surowców wykorzystanych do ich produkcji. Biopolimery, które nie ulegają łatwo biodegradacji, wchodzą w zakres pozostałych odpowiednich kategorii tworzyw sztucznych.
Tabela 2
Orientacyjny wykaz materiałów opakowaniowych i kategorii opakowań, o których mowa w art. 6
Materiały
Kategorie
Związek z tabelą 1 w załączniku II
Tworzywa sztuczne
politereftalan etylenu – sztywne
kat. 7, 8
PE – sztywne, PP – sztywne, HDPE i PP – sztywne
kat. 10, 12, 14
folie/elastyczne
kat. 9, 11, 13, 18
PS, XPS, EPS
kat. 15, 16
pozostałe sztywne tworzywa sztuczne
kat. 17
biodegradowalne (sztywne i elastyczne)
kat. 19
Papier/tektura
papier/tektura (z wyjątkiem kartonu do pakowania płynów)
kat. 2, 3
karton do pakowania płynów
kat. 3
Metal
aluminium
kat. 5, 6
stal
kat. 4
Szkło
szkło
kat. 1
Drewno
drewno, korek
kat. 20
Inne
tekstylia, ceramika/porcelana i inne
kat. 21, 22
Tabela 3
Klasy wydajności recyklingu
Zdatność opakowań do recyklingu wyraża się w klasach wydajności A, B lub C.
Od 2030 r. wydajność recyklingu opiera się na kryteriach projektowania z myślą o recyklingu. Kryteria projektowania z myślą o recyklingu zapewniają wykorzystywanie w obiegu zamkniętym odzyskanych w ramach recyklingu surowców wtórnych o jakości wystarczającej do zastąpienia surowców pierwotnych.
Ocenę opartą na kryteriach projektowania z myślą o recyklingu przeprowadza się dla każdej kategorii opakowań wymienionej w tabeli 1 w załączniku II, z uwzględnieniem metodyki ustanowionej na podstawie art. 6 ust. 4 oraz powiązanych aktów delegowanych, a także parametrów określonych w tabeli 4 w załączniku II. Po przeprowadzeniu ważenia kryteriów dla każdej jednostki opakowania, zostaje ona sklasyfikowana do kategorii A, B lub C. Jeżeli klasa wydajności recyklingu jednostki opakowania wynosi poniżej 70 %, uznaje się, że nie spełnia wymagań klas zdatności do recyklingu, w związku z czym opakowanie zostaje uznane za technicznie nienadające się do recyklingu, a jego wprowadzanie do obrotu należy ograniczyć.
Od 2035 r. do oceny zdatności do recyklingu dodaje się nowy współczynnik: „recykling na dużą skalę”. W związku z tym będzie przeprowadzana nowa ocena opierająca się na ilości (masie) materiału faktycznie poddawanego recyklingowi z każdej kategorii opakowań zgodnie z metodyką określoną w aktach wykonawczych przyjętych na podstawie art. 6 ust. 5. Progi dotyczące rocznego recyklingu materiałów opakowaniowych pozwalające stwierdzić spełnienie wymogów oceny recyklingu na dużą skalę określa się z uwzględnieniem celu określonego w art. 3 pkt 38.
2030 r.
2035 r.
2038 r.
Klasa wydajności recyklingu
Projektowanie z myślą o recyklingu
Ocena wydajności recyklingu na jednostkę, w drodze ważenia kryteriów
Klasa wydajności recyklingu (dla projektowanie z myślą o recyklingu)
Projektowanie z myślą o recyklingu
Ocena wydajności recyklingu na jednostkę, w drodze ważenia kryteriów
Klasa wydajności recyklingu (do oceny recyklingu na dużą skalę)
Klasa wydajności recyklingu
Projektowanie z myślą o recyklingu
Ocena wydajności recyklingu na jednostkę, w drodze ważenia kryteriów
Klasa wydajności recyklingu (do oceny recyklingu na dużą skalę)
Klasa A
co najmniej 95 %
Klasa A
co najmniej 95 %
Klasa A (recykling na dużą skalę)
Klasa A
co najmniej 95 %
Klasa A (recykling na dużą skalę)
Klasa B
co najmniej 80 %
Klasa B
co najmniej 80 %
Klasa B (recykling na dużą skalę)
Klasa B
co najmniej 80 %
Klasa B (recykling na dużą skalę)
Klasa C
co najmniej 70 %
Klasa C
co najmniej 70 %
Klasa C (recykling na dużą skalę)
Klasa C
ZAKAZ WPROWADZANIA DO OBROTU
co najmniej 70 %
Klasa C (recykling na dużą skalę)
TECHNICZNIE NIENADAJĄCE SIĘ DO RECYKLINGU
poniżej 70 %
TECHNICZNIE NIENADAJĄCE SIĘ DO RECYKLINGU
poniżej 70 %
NIEPODDAWANE RECYKLINGOWI NA DUŻĄ SKALĘ
(poniżej progów określonych w art. 3 pkt 38)
TECHNICZNIE NIENADAJĄCE SIĘ DO RECYKLINGU
poniżej 70 %
NIEPODDAWANE RECYKLINGOWI NA DUŻĄ SKALĘ
(poniżej progów określonych w art. 3 pkt 38)
Tabela 4
Niewyczerpujący wykaz parametrów dla ustalenia kryteriów projektowania z myślą o recyklingu zgodnie z art. 6
Kryteria projektowania z myślą o recyklingu zostaną ustalone na podstawie wykazu znajdującego się w niniejszej tabeli (jak określono w art. 6 ust. 4). Następnie zostaną one wykorzystane do ustalenia obliczeń decydujących o klasach wydajności wymienionych w tabeli 3. Ponadto podczas określania tych parametrów uwzględnia się:
– możliwość oddzielenia dowolnej części składowej opakowania, ręcznie przez konsumenta lub w zakładach przetwórczych,
– efektywność procesów sortowania i recyklingu, np. odzysk,
– rozwój technologii sortowania i recyklingu (aby uwzględnić to, że nawet jeśli opakowanie nie nadaje się obecnie do sortowania, to może się do niego nadawać za 2 lata), oraz
– zachowanie funkcjonalności surowców wtórnych w stopniu umożliwiającym zastępowanie surowców pierwotnych.
Przy ustalaniu kryteriów projektowania z myślą o recyklingu uwzględnia się funkcjonalność opakowania, którą zapewniają poniższe parametry.
Parametry na potrzeby kryteriów projektowania z myślą o recyklingu
Znaczenie parametru
Dodatki
Dodatki często odnoszą się do substancji dodawanych do materiałów w celu nadania im szczególnych właściwości. Obecność dodatków w pojemnikach opakowaniowych może prowadzić do nieprawidłowego sortowania materiałów opakowaniowych podczas procesu sortowania i zanieczyszczać uzyskane surowce wtórne.
Etykiety
Wielkość obszaru pokrytego etykietami może mieć wpływ na efektywność procesu sortowania. Na jakość surowca wtórnego wpływa również materiał, z którego wykonana jest etykieta, oraz rodzaj kleju/spoiwa.
Opaski
Stopień, w jakim opaska pokrywa główną część opakowania, wpływa na możliwości sortowania. Ponadto stosowanie opasek może mieć wpływ na możliwość oddzielenia ich od głównej części opakowania.
Materiał, z którego wykonana jest opaska, może mieć wpływ zarówno na możliwość sortowania, jak i na zdatność opakowania do recyklingu.
Zamknięcia i inne małe części składowe opakowań
Zamknięcia oznaczają części składowe stosowane do zamykania lub plombowania opakowania. Mogą istnieć różne rodzaje zamknięć, sztywne lub elastyczne, takie jak folia termokurczliwa umożliwiająca łatwe stwierdzenie jej naruszenia, wyściółki, zakrętki, wieczka, plomby, zawory itp.
Materiał, z którego wykonane jest zamknięcie, może mieć wpływ zarówno na możliwość sortowania, jak i na możliwość recyklingu opakowania.
Zamknięcia, które nie są mocno przymocowane do opakowania, mogą zwiększać zaśmiecenie otoczenia.
Umieszczenie małych części składowych opakowania na jego głównej części może mieć wpływ na możliwość oddzielenia elementów opakowania i jego zdatność do recyklingu. Mogą zatem zaginąć w procesie sortowania i recyklingu.
Spoiwa
Spoiwa mogą być stosowane w sposób umożliwiający ich łatwe oddzielenie w procesie recyklingu lub przez użytkownika końcowego lub w taki sposób, by nie wpływały na efektywność procesów sortowania i recyklingu. Obecność pozostałości spoiw na opakowaniu może obniżyć jakość (czystość) surowców wtórnych.
Spoiwa zmywalne mogą zapewnić oddzielenie od głównej części opakowania i brak pozostałości spoiwa w surowcu wtórnym.
Barwniki
Barwniki to substancje nadające barwę materiałowi opakowaniowemu.
Mocno zabarwione materiały w papierze lub tworzywach sztucznych mogą powodować problemy z sortowaniem i obniżać jakość surowców wtórnych.
Skład materiałowy
Preferowane jest stosowanie monomateriałów lub kombinacji materiałów, które pozwalają na łatwe oddzielenie i zapewniają wysoki odzysk surowców wtórnych.
Bariery/powłoki
Materiał lub substancja dodane w celu nadania właściwości barierowych (bariera) lub różne materiały stosowane na powierzchni w celu nadania innych właściwości (powlekanie).
Obecność barier/powłok w opakowaniu może utrudniać recykling. Preferowane są kombinacje zapewniające wysoki odzysk surowców wtórnych.
Farby drukarskie i lakiery/ drukowanie / nanoszenie kodów
Farby drukarskie i lakiery są mieszaninami barwników z innymi substancjami nakładanymi na materiał w procesie drukowania lub powlekania (farba drukarska) lub nakładania powłoki ochronnej wykonanej z żywicy i/lub estru celulozy rozpuszczonego w lotnym rozpuszczalniku (lakier). Nanoszenie kodów oznacza drukowanie bezpośrednio na opakowaniach handlowych do celów oznaczania partii produkcyjnych oraz umieszczania innych informacji i elementów identyfikacji wizualnej.
Stosowanie farb drukarskich zawierających substancje potencjalnie niebezpieczne uniemożliwia recykling, ponieważ takie jednostki opakowań nie mogą być poddane recyklingowi. Farby drukarskie po uwolnieniu mogą zanieczyścić strumień recyklingu poprzez wodę stosowaną do mycia. Podobnie farby drukarskie, które nie są uwalniane, mogą pogorszyć przejrzystość strumienia recyklingu.
Pozostałości produktu / łatwość opróżniania
Pozostałości zawartości opakowania mogą mieć wpływ na możliwość sortowania i recyklingu. Opakowanie powinno być zaprojektowane tak, by umożliwiać łatwe opróżnienie go z zawartości; powinno być wyrzucane w stanie całkowicie opróżnionym.
Łatwość demontażu
Części składowe, które są mocno do siebie przymocowane, mogą mieć wpływ na możliwość sortowania i recyklingu opakowania. Odpowiednie projektowanie opakowań może ułatwić rozdzielanie różnych części składowych na różne strumienie materiałów.
ZAŁĄCZNIK III
OPAKOWANIA KOMPOSTOWALNE
Warunki, które należy wziąć pod uwagę przy nakazywaniu stosowania formatu opakowań kompostowalnych lub wprowadzaniu takiego formatu:
a) opakowania nie mogły zostać zaprojektowane jako opakowania wielokrotnego użytku lub produkty nie mogą być wprowadzane do obrotu bez opakowań;
b) opakowania są zaprojektowane w taki sposób, aby zagwarantować ich włączenie do strumienia odpadów organicznych po końcu ich przydatności do użycia;
c) opakowania wykazują takie właściwości biodegradowalne, że podlegają one rozkładowi fizycznemu lub chemicznemu, ▌ w tym fermentacji beztlenowej, doprowadzając ostatecznie do ich przekształcenia w dwutlenek węgla i wodę, nową biomasę mikroorganizmów, sole mineralne i – ▌w sytuacji braku dostępu do tlenu – w metan;
d) korzystanie z opakowań przyczynia się w istotnym stopniu do usprawnienia procesu zbierania odpadów organicznych w porównaniu z wykorzystywaniem niekompostowalnych materiałów opakowaniowych;
e) wykorzystywanie opakowań w istotnym stopniu ogranicza poziom skażenia kompostu opakowaniami niekompostowalnymi ▌i nie powoduje żadnych problemów w przetwarzaniu bioodpadów
f) korzystanie z opakowań nie zwiększa poziomu skażenia strumieni odpadów opakowaniowych z opakowań niekompostowalnych.
ZAŁĄCZNIK IV
METODYKA PRZEPROWADZANIA OCENY W ZAKRESIE MINIMALIZOWANIA ILOŚCI OPAKOWAŃ
Część I
Kryteria wydajności
1. Ochrona produktu: projekt opakowania zapewnia ochronę produktu od chwili jego zapakowania lub od chwili napełnienia opakowania produktem do chwili jego końcowego wykorzystania, aby nie dopuścić do poważnego uszkodzenia produktu, jego utraty, pogorszenia jego stanu lub jego zmarnowania. Wymogi w tym zakresie mogą obejmować ochronę przed uszkodzeniem mechanicznym lub chemicznym, wibracjami, zgniataniem, wilgocią, utratą wilgoci, utlenieniem, światłem, dostępem tlenu, zakażeniem drobnoustrojami, szkodnikami, pogorszeniem właściwości organoleptycznych itp. i mogą obejmować odesłania do konkretnych aktów prawnych Unii ustanawiających wymogi w zakresie jakości produktów.
2. Procesy wytwarzania opakowań: projekt opakowania jest zgodny z procesami wytwarzania i napełniania opakowań. W procesach wytwarzania opakowań można określać elementy projektu opakowania, takie jak kształt pojemnika, tolerancje grubości, wielkość, wykonalność oprzyrządowania, specyfikacje minimalizujące powstawanie odpadów w procesie produkcji. Procesy stosowane przez wytwórcę produktów mogą również wymagać zaprojektowania opakowania z zachowaniem określonych cech, takich jak odporność na uderzenia i naprężenia, wytrzymałość mechaniczna, prędkość i wydajność linii pakującej, stabilność w przewozie, odporność na ciepło, skuteczne zamyknięcie, minimalna wolna przestrzeń nad produktem, higiena.
3. Logistyka: projekt opakowania zapewnia odpowiedni i bezpieczny przebieg dystrybucji, transportu produktu w opakowaniu, jego obsługi i jego składowania. Wymogi mogą obejmować koordynację wymiarową w celu optymalnego wykorzystania przestrzeni, kompatybilność z systemami układania na paletach i zdejmowania z palet, systemem obsługi i składowania, zachowanie integralności systemu pakowania podczas transportu i przeładunku.
4. Funkcjonalność opakowania: projekt opakowania zapewnia jego funkcjonalność, biorąc pod uwagę cel produktu i jego szczególne cechy wynikające z okazji, z jakiej jest sprzedawany, np. jako prezent lub z okazji wydarzeń sezonowych.
5. Wymogi informacyjne: projekt opakowania zapewnia możliwość przekazania użytkownikom i konsumentom wszelkich wymaganych informacji na temat samego produktu w opakowaniu, sposobu jego stosowania, jego przechowywania i dbania o niego, uwzględniając wszelkie instrukcje bezpieczeństwa. Wymogi mogą obejmować dostarczanie informacji o produkcie, instrukcji przechowywania, zastosowania i używania, kodów kreskowych, daty minimalnej trwałości.
6. Higiena i bezpieczeństwo: projekt opakowania zapewnia bezpieczeństwo użytkownika i konsumenta, a także bezpieczeństwo i higienę produktu przez cały okres jego dystrybucji, końcowego wykorzystywania i unieszkodliwiania. Wymogi mogą obejmować: zaprojektowanie w sposób umożliwiający bezpieczną obsługę, zabezpieczenia przed dostępem dzieci, zabezpieczenia przed naruszeniem, kradzieżą i podrabianiem, umieszczenie ostrzeżeń o niebezpieczeństwie, możliwość łatwego ustalenia zawartości, umieszczenie przyrządu umożliwiającego bezpieczne otwieranie, zamknięcie z zaworami upustowymi.
7. Wymogi prawne: projekt opakowania gwarantuje możliwość zapewnienia zgodności opakowania i produktu w opakowaniu z obowiązującymi przepisami.
8. Zawartość materiałów pochodzących z recyklingu, zdatność do recyklingu i ponowne użycie: projekt opakowania zapewnia możliwośćponownego użycia, poddania opakowania recyklingowi oraz wykorzystania w nim materiałów z recyklingu zgodnie z wymogami przewidzianymi w niniejszym rozporządzeniu. Jeżeli opakowanie jest przeznaczone do ponownego użycia, musi spełniać wymogi przewidziane w art. 11 ust. 1. Oznacza to, że może zaistnieć konieczność zwiększenia masy lub objętości opakowania w stosunku do tego, co byłoby możliwe w świetle innych wskaźników wydajności, aby umożliwić np. większą liczbę podróży/rotacji, ułatwić włączenie materiałów z recyklingu lub zwiększyć zdatność do recyklingu (np. przy przechodzeniu na monomateriały lub na materiały pokonsumenckie pochodzące z recyklingu).
Część II
Metodyka oceny i ustalania minimalnej objętości i masy opakowania
Sposób przeprowadzania oceny minimalnej objętości i masy opakowania niezbędnej do zapewnienia funkcjonalności opakowania opisanej w art. 3 pkt 1 wyjaśnia się w dokumentacji technicznej, przy czym wyjaśnienie to musi zawierać przynajmniej:
a) opis rezultatu oceny, zawierający szczegółowe informacje na temat sposobu, w jaki obliczono minimalną wymaganą masę i objętość opakowania. W tym kontekście bierze się pod uwagę i dokumentuje potencjalne różnice między partiami produkcyjnymi tego samego opakowania;
b) w odniesieniu do każdego kryterium wydajności wymienionego w części I sporządza się opis z wyjaśnieniem tego, który wymóg dotyczący projektowania uniemożliwia dodatkowe ograniczenie masy lub objętości opakowania bez wywarcia niekorzystnego wpływu na jego funkcjonalność, w tym na względy bezpieczeństwa i higieny w odniesieniu do produktu w opakowaniu, samego opakowania i użytkownika. Opisuje się metodę wykorzystaną do zidentyfikowania wspomnianych wymogów dotyczących projektowania oraz wyjaśnić przyczyny uniemożliwiające dodatkowe ograniczenie masy lub objętości opakowania. Bada się wszystkie możliwości ograniczenia wagi lub objętości opakowania dostępne dla danego materiału opakowaniowego, np. ograniczenie wszelkich zbędnych warstw, które nie spełniają funkcji opakowaniowych. Nie uznaje się za wystarczającezastąpienie jednego materiału opakowaniowego innym;
▌
c) wyniki wszelkich testów, analiz rynku lub badań, które wykorzystano na potrzeby oceny przeprowadzanej zgodnie z lit. a) i b).
ZAŁĄCZNIK V
OGRANICZENIA W ZAKRESIE STOSOWANIA OKREŚLONYCH FORMATÓW OPAKOWAŃ
Format opakowania
Ograniczony zakres stosowania
Przykład ilustrujący
1.
Opakowania zbiorcze jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych
Opakowania z tworzyw sztucznych wykorzystywane w punkcie sprzedaży ▌do grupowania produktów sprzedawanych w butelkach, puszkach, metalowych pudełkach, słoiczkach, kubkach i paczkach, zaprojektowane jako opakowania udogadniające pozwalające konsumentom ▌dokonać zakupu więcej niż jednej sztuki produktu lub zachęcające ich do tego. Nie obejmują one opakowań zbiorczych niezbędnych do usprawnienia procesu postępowania z produktami ▌.
Folie do grupowania produktów, folia termokurczliwa
2.
Opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na ▌ nieprzetworzone świeże owoce i warzywa
Opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych służące do przechowywania paczkowanych świeżych owoców i warzyw o wadze poniżej 1,5 kg. Państwa członkowskie mogą wprowadzać zwolnienia od tego ograniczenia, jeśli wykazano konieczność uniknięcia utraty wody lub jędrności, zagrożeń mikrobiologicznych lub wstrząsów fizycznych, utleniania lub jeśli nie ma innej możliwości, by uniknąć mieszania się ekologicznych i nieekologicznych owoców i warzyw, zgodnie z dotyczącymi certyfikacji i znakowania wymogami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007, bez ponoszenia nieproporcjonalnych kosztów ekonomicznych i administracyjnych.
Siatki, torebki, tacki, pojemniki
3.
Opakowania jednorazowego użytku ▌ z tworzyw sztucznych
Opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych przeznaczone do napełniania żywnością i napojami spożywanymi na miejscu w lokalach przedsiębiorstw sektora HoReCa obejmujących całą powierzchnię przeznaczoną do spożywania posiłków w miejscach prowadzenia działalności i poza tymi miejscami, na której rozmieszczono stoliki i wysokie stołki oraz wyznaczono miejsca do spożywania posiłków na stojąco, a także powierzchnię przeznaczoną do spożywania posiłków udostępnianą użytkownikom końcowym wspólnie przez szereg podmiotów gospodarczych lub osób trzecich na potrzeby spożywania żywności i napojów. Zwolnione z tego ograniczenia są przedsiębiorstwa sektora HoReCa, które nie mają dostępu do wody pitnej.
Tacki, jednorazowe talerze i kubki, torby, ▌ pudełka
4.
Opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na dodatki do potraw, dżemy, sosy, zabielacz do kawy, cukier oraz przyprawy w sektorze HoReCa
Opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych stosowane w sektorze HoReCa, zawierające pojedyncze porcje żywności, wykorzystywane do przechowywania dodatków do potraw, dżemów, sosów, zabielacza do kawy, cukru i przypraw, z wyjątkiem następujących przypadków:
A) tego rodzaju opakowania są dołączane do gotowej do spożycia żywności na wynos przeznaczonej do natychmiastowego spożycia bez konieczności dalszego przygotowywania;
B) tego rodzaju opakowania są wymagane w celu zapewnienia bezpieczeństwa i higieny w placówkach, w których istnieje medyczny wymóg w zakresie zindywidualizowanej opieki, takich jak szpitale, kliniki, placówki opiekuńczo-pielęgnacyjne.
Saszetki, kubeczki, tacki, pudełka
5.
▌ Opakowania jednorazowego użytku stosowane w sektorze zakwaterowania ▌ na potrzeby indywidualnych rezerwacji
Opakowania jednorazowe kosmetyków, produktów higieny osobistej i artykułów toaletowych stosowane w sektorze zakwaterowania, zgodnie ze statystyczną klasyfikacją działalności gospodarczej NACE Rev. 2, wyłącznie na potrzeby indywidualnych rezerwacji i przeznaczone do wyrzucenia przed przyjazdem następnych gości.
Butelki na szampon, butelki na płyn do mycia rąk i balsam do ciała, saszetki, w których umieszcza się ▌ kostki mydła
6.
Bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego
Bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego, z wyjątkiem toreb tego typu, które są wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności.
Bardzo cienkie torby oferowane do artykułów spożywczych luzem
ZAŁĄCZNIK VI
WYMOGI SZCZEGÓLNE DOTYCZĄCE SYSTEMÓW PONOWNEGO UŻYCIA I PUNKTÓW PONOWNEGO NAPEŁNIANIA
Na potrzeby niniejszego załącznika stosuje się następujące definicje:
a) „wytyczne dotyczące zarządzania” oznaczają opis struktury zarządzania systemem ponownego użycia, określający rolę uczestników systemu, własność i wszelkie przewidywane przeniesienie własności opakowań, a także inne istotne elementy zarządzania systemem ponownego użycia określone w niniejszym załączniku;
b) „system o obiegu zamkniętym” oznacza system ponownego użycia, w ramach którego operator systemu lub współpracująca grupa uczestników systemu zarządzają obiegiem opakowań wielokrotnego użytku bez zmiany właściciela opakowania;
c) „system o obiegu otwartym” oznacza system ponownego użycia, w ramach którego obieg opakowań wielokrotnego użytku odbywa się między nieokreśloną liczbą uczestników systemu, przy czym na co najmniej jednym etapie procesu ponownego użycia dochodzi do zmiany właściciela opakowania;
d) „operator systemu” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną będącą uczestnikiem systemu, która zarządza systemem ponownego użycia;
e) „uczestnik systemu” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, która uczestniczy w funkcjonowaniu systemu ponownego użycia i która wykonuje przynajmniej jedną z następujących czynności: zbiera opakowania od użytkowników końcowych albo od innych uczestników systemu, odnawia je, dystrybuuje je pomiędzy uczestnikami systemu, transportuje je, napełnia je produktami, pakuje je lub oferuje je użytkownikom końcowym. W ramach systemu ponownego użycia funkcjonować może jeden uczestnik wykonujący takie czynności lub większa liczba takich uczestników.
Część A
Wymagania dotyczące systemów ponownego użycia
1. Wymagania ogólne dotyczące systemów ponownego użycia
Poniższe wymagania mają zastosowanie do wszystkich systemów ponownego użycia i są spełniane łącznie:
a) system ma jasno określoną strukturę zarządzania, jak opisano w wytycznych;
b) struktura zarządzania zapewnia możliwość osiągnięcia celów systemu określonych w wytycznych dotyczących zarządzania i, w stosownych przypadkach, celów dotyczących ponownego użycia oraz wszelkich innych celów systemu;
c) struktura zarządzania zapewnia wszystkim podmiotom gospodarczym chcącym stać się uczestnikami systemu równy dostęp do systemu oraz zapewniać ich sprawiedliwe traktowanie;
d) struktura zarządzania zapewnia wszystkim użytkownikom końcowym równy dostęp do systemu oraz ich sprawiedliwe traktowanie;
e) system jest zaprojektowany w taki sposób, aby opakowania wielokrotnego użytku poddawane w nim rotacji osiągały co najmniej minimalną zamierzoną liczbę rotacji, o której mowa w akcie delegowanym przyjętym na podstawie art. 11;
f) w ramach systemu ustanowiono zasady regulujące funkcjonowanie systemu, w tym wymogi dotyczące sposobu wykorzystywania opakowań, które są uznawane przez wszystkich uczestników systemu i które powinny określać:
(i) rodzaje i projekty opakowań, które mogą być przedmiotem obiegu w ramach systemu;
(ii) opis produktów, które mają być wykorzystywane, napełniane lub transportowane za pośrednictwem systemu;
(iii) warunki właściwego postępowania z opakowaniami i ich właściwego wykorzystywania;
(iv) szczegółowe wymagania dotyczące odnawiania opakowań;
(v) wymagania dotyczące zbierania opakowań;
(vi) wymagania dotyczące przechowywania opakowań;
(vii) wymagania dotyczące napełniania opakowań lub umieszczania w nich produktów;
(viii) zasady służące zapewnieniu skutecznego i sprawnego zbierania opakowań wielokrotnego użytku, uwzględniające zachęty skłaniające użytkowników końcowych do zwracania opakowań do punktów zbierania lub w ramach systemu zbierania grupowego;
(ix) zasady zapewniające równy i sprawiedliwy dostęp do systemu ponownego użycia, w tym również wrażliwym użytkownikom końcowym;
g) operator systemu sprawuje kontrolę nad prawidłowym funkcjonowaniem systemu i monitoruje, czy zapewniono w nim odpowiednie warunki sprzyjające ponownemu użyciu;
h) w ramach systemu ustanowiono zasady sprawozdawczości umożliwiające uzyskanie dostępu do danych na temat liczby napełnień lub ponownych użyć (tj. rotacji w podziale na kategorie) oraz odrzuconych opakowań, poziomu zbierania, (tj. poziomów zwrotu), jednostek sprzedaży lub jednostek ekwiwalentnych, w tym informacje na temat materiału i kategorii – lub szacowanej średniej, jeśli takie obliczenia nie są wykonalne – oraz liczby jednostek opakowań wielokrotnego użytku lub wielokrotnego napełniania dodanych do systemu, liczby jednostek opakowań, które zostały objęte planem końca przydatności do użycia;
i) projekt opakowania został określony zgodnie ze wspólnie uzgodnionymi specyfikacjami lub standardami;
j) system zapewnia sprawiedliwy podział kosztów i korzyści między wszystkimi uczestnikami systemu;
k) system zapewnia wdrożenie obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do opakowań wielokrotnego użytku wykorzystywanych w systemie, które stały się odpadami.
Systemy o obiegu otwartym, które nie mają operatora systemu, są zwolnione z wymogów zawartych w części A pkt 1 lit. b), g), h) oraz j).
Systemy o obiegu otwartym utworzone przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia są zwolnione z wymogów określonych w części A pkt 1 lit. a), b), c), g), h) oraz j).
2. Wymagania dotyczące systemów o obiegu zamkniętym
Poza wymaganiami ogólnymi, o których mowa w pkt 1, systemy o obiegu zamkniętym spełniają dodatkowo wszystkie następujące wymagania:
a) system jest wyposażony w mechanizmy logistyki zwrotnej usprawniające proces przekazywania opakowań od użytkowników lub użytkowników końcowych ponownie do uczestników systemu;
b) system zapewnia możliwość zbierania, odnawiania i redystrybucji opakowań;
c) uczestnicy systemu są zobowiązani do odbierania opakowania z punktu zbierania w przypadku, gdy opakowanie zostało wykorzystane i zebrane oraz gdy było przechowywane zgodnie z zasadami regulującymi funkcjonowanie systemu.
3. Wymagania dotyczące systemów o obiegu otwartym
Poza wymaganiami ogólnymi, o których mowa w pkt 1, systemy o obiegu otwartym spełniają dodatkowo wszystkie następujące wymagania:
a) po wykorzystaniu opakowania uczestnik systemu decyduje, czy chce ponownie użyć opakowania, czy też przekazać je innemu uczestnikowi systemu do ponownego użycia;
b) system zapewnia możliwość zbierania, odnawiania i redystrybucji opakowań oraz powszechną dostępność rozwiązań w tym zakresie;
c) elementem systemu jest mechanizm odnawiania spełniający wymagania przewidziane w części B niniejszego załącznika.
Część B
Odnawianie
1. Proces odnawiania nie naraża zdrowia ani bezpieczeństwa osób odpowiedzialnych za jego przeprowadzanie na ryzyko; stosując ten proces, minimalizuje się jego wpływ na środowisko. Proces ten jest przeprowadzany zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi materiałów przeznaczonych do kontaktu z wrażliwą zawartością, odpadów i emisji przemysłowych.
2. Odnawianie obejmuje następujące działania dostosowane do formatu opakowania wielokrotnego użytku i jego zamierzonego wykorzystania:
a) przeprowadzenie oceny stanu opakowania;
b) usunięcie uszkodzonych lub nienadających się do ponownego użycia części składowych opakowania;
c) przekazanie usuniętych części składowych w celu ich poddania odpowiedniemu procesowi odzysku;
d) czyszczenie i mycie opakowania zgodnie z wymaganymi warunkami higienicznymi;
e) naprawa opakowania;
f) zbadanie i ocenienie funkcjonalności opakowania.
3. W stosownych przypadkach proces czyszczenia i mycia powinien być przeprowadzany na różnych etapach odnawiania i powtarzany.
4. Odnowiony produkt spełnia wymagania w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa, które mają do niego zastosowanie.
a) zapewniają dostęp do jasnych i precyzyjnych informacji na temat:
(i) norm higieny, jakie musi spełniać pojemnik użytkownika końcowego, aby można było użyć go w punkcie ponownego napełniania;
▌
(ii) rodzajów i właściwości pojemników, z których można korzystać, by kupować produkty w drodze ponownego napełniania;
(iii) danych kontaktowych dystrybutora końcowego w celu zapewnienia zgodności z normami higieny określonymi w mającym zastosowanie prawie;
b) są wyposażone w urządzenie do ważenialub inne środki w podobny sposób zapewniające użytkownikowi końcowemu możliwość określenia ilości zakupionego towaru;
c) cena, jaką zobowiązani są zapłacić użytkownicy końcowi, nie obejmuje masy ponownie napełnianego pojemnika.
▌
ZAŁĄCZNIK VII
PROCEDURA OCENY ZGODNOŚCI
Moduł A
Wewnętrzna kontrola produkcji
1. Wewnętrzna kontrola produkcji to procedura oceny zgodności, w której wytwórca wywiązuje się z zobowiązań określonych w pkt 2, 3 i 4 oraz na swoją wyłączną odpowiedzialność zapewnia i oświadcza, że dane opakowanie jest zgodne z mającymi do niego zastosowanie wymogami przewidzianymi w art. 5–12 niniejszego rozporządzenia.
2. Dokumentacja techniczna
Wytwórca sporządza dokumentację techniczną. Dokumentacja umożliwia ocenę opakowania pod względem jego zgodności z odnośnymi wymogami oraz obejmuje odpowiednią analizę i ocenę ryzyka niezgodności.
Dokumentacja techniczna określa odnośne wymogi i obejmuje, w stopniu odpowiednim dla takiej oceny, projekt, produkcję i działanie opakowania. W stosownych przypadkach dokumentacja techniczna zawiera co najmniej następujące elementy:
a) ogólny opis opakowania oraz jego przeznaczenie;
b) projekt koncepcyjny, rysunki techniczne oraz materiały, z jakich wykonane są części składowe ▌ ; itp.
c) opisy i wyjaśnienia niezbędne do zrozumienia tych rysunków i schematów oraz działania opakowania;
d) wykaz:
(i) norm zharmonizowanych, o których mowa w art. 36, stosowanych w pełnym lub częściowym zakresie;
(ii) wspólnych ▌ specyfikacji, o których mowa w art. 37, stosowanych w pełnym lub częściowym zakresie;
(iii) innych specyfikacji technicznych wykorzystywanych do celów pomiarowych lub obliczeniowych;
(iv) w przypadku częściowego zastosowania norm zharmonizowanych lub wspólnych specyfikacji – określenie, które ich części zastosowano;
(v) jeżeli nie zastosowano norm zharmonizowanych ani wspólnych ▌ specyfikacji – opis rozwiązań przyjętych w celu spełnienia wymogów, o których mowa w pkt 1;
e) jakościowy opis sposobu, w jaki przeprowadzono oceny, o których mowa w art. 6, 10 i 11; oraz
f) sprawozdania z badań.
3. Produkcja
Wytwórca podejmuje wszelkie niezbędne działania, aby proces produkcji i jego monitorowanie zapewniały zgodność wytwarzanego opakowania z dokumentacją techniczną, o której mowa w pkt 2, oraz z wymaganiami, o których mowa w pkt 1.
4. Deklaracja zgodności
Wytwórca sporządza pisemną deklarację zgodności dla każdego rodzaju opakowania i przechowuje ją wraz z dokumentacją techniczną do dyspozycji organów krajowych przez okres dziesięciu lat po wprowadzeniu opakowania do obrotu. W deklaracji zgodności określa się opakowanie, w odniesieniu do którego ją sporządzono.
Kopię deklaracji zgodności udostępnia się na żądanie właściwych organów.
5. Upoważniony przedstawiciel
Obowiązki wytwórcy określone w pkt 4, jeśli chodzi o prowadzenia dokumentacji technicznej, mogą być wypełniane w jego imieniu i na jego odpowiedzialność przez upoważnionego przedstawiciela, pod warunkiem że zostały one wyszczególnione w upoważnieniu.
2. Nazwa i adres wytwórcy oraz, w stosownych przypadkach, jego upoważnionego przedstawiciela:
3. Niniejsza deklaracja zgodności wydana zostaje na wyłączną odpowiedzialność wytwórcy:
4. Przedmiot deklaracji (identyfikacja opakowania umożliwiająca jego identyfikowalność): opis opakowania:
5. Opisany w pkt 4 przedmiot deklaracji jest zgodny z odnośnymi wymaganiami unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego: ... (odniesienie do innych zastosowanych aktów Unii):
6. Odniesienia do odpowiednich norm zharmonizowanych lub wspólnych specyfikacji, które zastosowano, lub do innych specyfikacji technicznych, w oparciu o które deklarowana jest zgodność:
7. W stosownych przypadkach, jednostka notyfikowana … (nazwa, adres, numer) przeprowadziła … (opis interwencji) i wydała certyfikat/certyfikaty: ... (szczegółowe informacje, w tym data oraz, w odpowiednich przypadkach, informacja o okresie i warunkach ważności):
8. Informacje dodatkowe:
Podpisano w imieniu:
(miejsce i data wydania):
(nazwisko, stanowisko) (podpis):
* (numer identyfikacyjny deklaracji)
ZAŁĄCZNIK IX
INFORMACJE NA POTRZEBY DOKONANIA REJESTRACJI W REJESTRZE, O KTÓRYM MOWA W ART. 44, ORAZ DO CELÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI W ZWIĄZKU Z TYM REJESTREM
Część I
A. Informacje, które należy przedstawić przy dokonywaniu rejestracji
1. Informacje, które producent lub jego upoważniony przedstawiciel są zobowiązani przedstawić na potrzeby rozszerzonej odpowiedzialności producenta, obejmują:
a) nazwę producenta i (w stosownych przypadkach) nazwy marek, pod którymi producent udostępnia swoje opakowanie na rynku w danym państwie członkowskim, oraz adres producenta, w tym kod pocztowy i miejscowość, nazwę ulicy i numer budynku, kraj, numer telefonu, jeśli istnieje, adres strony internetowej i adres poczty elektronicznej wskazujący pojedynczy punkt kontaktowy;
b) w przypadku gdy producent wyznaczył upoważnionego przedstawiciela ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta, oprócz informacji, o których mowa w lit. a): nazwę i adres tego przedstawiciela, w tym jego kod pocztowy, miejscowość, nazwę ulicy i numer budynku, kraj, numer telefonu i adres poczty elektronicznej;
c) krajowy numer identyfikacyjny producenta, w tym jego numer w rejestrze handlowym lub równoważny oficjalny numer rejestracyjny, w tym europejski numer identyfikacyjny podatnika lub krajowy numer identyfikacyjny podatnika;
▌
d) oświadczenie wskazujące, w jaki sposób producent wypełnia obowiązki spoczywające na nim na podstawie z art. 45, w tym certyfikat wydany przez organizację ds. odpowiedzialności producenta, gdy zastosowanie ma art. 46 ust. 1.
2. W przypadkach, w których wypełnianie obowiązków związanych z rozszerzoną odpowiedzialnością producenta powierzono organizacji ds. odpowiedzialności producenta, informacje, które ma przedstawić producent, obejmują nazwę i dane kontaktowe organizacji ds. odpowiedzialności producenta, w tym kod pocztowy i miejscowość, nazwę ulicy i numer budynku, kraj, numer telefonu, adres strony internetowej i adres poczty elektronicznej oraz krajowy numer identyfikacyjny organizacji ds. odpowiedzialności producenta, w tym numer w rejestrze handlowym lub równoważny oficjalny numer rejestracyjny oraz europejski lub krajowy numer identyfikacyjny podatnika tej organizacji, a także upoważnienie udzielone przez reprezentowanego producenta oraz oświadczenie złożone przez producenta lub, w stosownych przypadkach, przez upoważnionego przedstawiciela producenta ds. rozszerzonej odpowiedzialności producenta lub przez organizację ds. odpowiedzialności producenta potwierdzające prawdziwość przekazanych informacji.
3. Jeśli obowiązek rejestracji, ustanowiony w art. 44, wykonuje organizacja ds. odpowiedzialności producenta, której producent powierzył wykonywanie obowiązków zgodnie z art. 46 ust. 1, oprócz informacji wymaganych na mocy części A pkt 1 niniejszego załącznika, dostarcza ona:
a) nazwy i dane kontaktowe, w tym kody pocztowe i miejscowości, nazwy ulic i numery budynków, kraje, numery telefonu, adresy stron internetowych i adresy poczty elektronicznej reprezentowanych producentów;
b) w stosownych przypadkach upoważnienia udzielone przez poszczególnych reprezentowanych producentów;
c) w przypadku gdy organizacja ds. odpowiedzialności producenta reprezentuje więcej niż jednego producenta, wskazuje ona osobno, w jaki sposób każdy z reprezentowanych producentów wypełnia obowiązki określone w art. 45.
Część II
Informacje, które należy przedstawiać do celów sprawozdawczości
B. Informacje, które należy przedstawiać do celów sprawozdawczości zgodnie z art. 44 ust. 7
a) krajowy numer identyfikacyjny producenta;
b) informacje o długości okresu sprawozdawczego;
c) informacje o masie opakowań w poszczególnych kategoriach przedstawionych w tabeli 1 w załączniku II, które producent udostępnia na rynku w danym państwie członkowskim po raz pierwszy;
▌
d) informacje o rozwiązaniach służących zagwarantowaniu odpowiedzialności producenta względem wprowadzanych do obrotu ▌ opakowań.
C. Informacje, które należy przedstawiać do celów sprawozdawczości zgodnie z art. 44 ust. 8
a) krajowy numer identyfikacyjny producenta;
b) informacje o długości okresu sprawozdawczego;
c) informacje dotyczące rodzajów opakowań określone w tabeli 1;
d) informacje o rozwiązaniach służących zagwarantowaniu odpowiedzialności producenta względem wprowadzanych do obrotu opakowań.
Tabela 1
Ilość (wg wagi) opakowań udostępnionych w państwie członkowskim
Szkło
Tworzywa sztuczne
Papier/tektura
Metal żelazny
Aluminium
Drewno
Inne
Ogółem
D. Informacje, które należy przedstawiać do celów sprawozdawczości zgodnie z art. 44 ust. 10
a) ilość, wg wagi, odpadów opakowaniowych, w podziale na kategorie określone w załączniku II tabela 2, zebranych w danym państwie członkowskim i wysłanych do sortowania;
b) ilość, wg wagi, odpadów opakowaniowych, w podziale na kategorie, poddanych recyklingowi, odzyskowi i unieszkodliwieniu w danym państwie członkowskim lub wywiezionych do innego państwa członkowskiego Unii lub poza granice Unii, zgodnie z załącznikiem XII tabela 3;
c) ilość, wg wagi, selektywnie zebranych butelek jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje o pojemności do trzech litrów oraz pojemników metalowych jednorazowego użytku na napoje o pojemności do trzech litrów, zgodnie z z załącznikiem XII tabela 5.
ZAŁĄCZNIK X
MINIMALNE WYMOGI DOTYCZĄCE SYSTEMÓW KAUCYJNYCH
Na potrzeby niniejszego załącznika stosuje się następujące definicje:
„operator systemu” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, której powierzono odpowiedzialność za ustanowienie lub obsługiwanie systemu kaucyjnego w państwie członkowskim.
Minimalne wymogi ogólne dotyczące systemów kaucyjnych
Państwa członkowskie zapewniają, aby systemy kaucyjne ustanowione na ich terytorium spełniały następujące minimalne wymogi:
a) należy ustanowić jednego operatora systemu lub udzielić zezwolenia jednemu operatorowi systemu, lub – jeśli jest więcej niż jeden operator systemu – państwa członkowskie przyjmują środki mające na celu zapewnienie koordynacji działań różnych operatorów systemów ;
b) zasady zarządzania systemem i powiązane zasady funkcjonowania systemu umożliwiają wszystkim podmiotom gospodarczym chcącym stać się uczestnikami systemu równy dostęp do systemu oraz zapewniają ich sprawiedliwe traktowanie, o ile podmioty te wprowadzają do obrotu opakowania należące do rodzaju lub kategorii opakowań objętych systemem;
c) ustanowiono procedury kontrolne i systemy sprawozdawczości umożliwiające operatorowi systemu gromadzenie danych na temat procesu zbierania opakowań objętych systemem kaucyjnym;
d) określono minimalny poziom kaucji wystarczający do osiągnięcia wymaganych poziomów zbierania;
e) ustanowiono minimalne wymogi w zakresie zdolności finansowej operatora systemu, aby umożliwić mu należyte wywiązywanie się z powierzonych mu obowiązków;
f) operator systemu jest niezależnym podmiotem prawnym nienastawionym na zysk;
g) operator systemu wykonuje wyłącznie zadania związane z rolą powierzoną mu zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia oraz wszelkie dodatkowe obowiązki związane z koordynowaniem systemu kaucyjnego i działaniem tego systemu nałożone na niego przez organy danego państwa członkowskiego;
h) operator systemu koordynuje funkcjonowanie systemu kaucyjnego;
i) operator systemu przechowuje następujące dokumenty w formie pisemnej:
(i) statut określający jego organizację wewnętrzną;
(ii) dowody dotyczące systemu jego finansowania;
(iii) oświadczenie potwierdzające zgodność systemu z wymogami przewidzianymi w niniejszym rozporządzeniu, a także z wszelkimi innymi wymogami przyjętymi przez państwo członkowskie, w którym działa system;
j) wystarczająca część rocznego obrotu operatora systemu jest przeznaczana na kampanie służące podnoszeniu świadomości w kwestii ▌ gospodarowania odpadami opakowaniowymi;
k) operatorzy systemu muszą przekazywać wszelkie informacje wymagane przez właściwe organy państwa członkowskiego, w którym działa system, na potrzeby monitorowania zgodności z wymogami przewidzianymi w niniejszym załączniku;
l) państwa członkowskie zapewniają, aby dystrybutorzy końcowi byli zobowiązani do przyjmowania opakowań podlegających kaucji wykonanych z takiego materiału opakowaniowego i mających taki format, jak opakowania, których dystrybucję prowadzą, i do zwracania użytkownikom końcowym wpłaconych przez nich kaucji w momencie zwrotu opakowań podlegających kaucji, chyba że użytkownicy końcowi mają równie dostępne możliwości odzyskania kaucji po użyciu odnośnego opakowania za pośrednictwem jednego z kanałów zbierania, które w odniesieniu do opakowań żywności zapewniają wykorzystywanie materiałów z recyklingu do wytwarzania opakowań na żywność i na korzystanie z których zezwoliły w tym celu organy krajowe.
Obowiązek ten nie ma zastosowania w przypadkach, gdy powierzchnia sprzedaży nie umożliwia użytkownikom końcowym zwracania opakowań podlegających kaucji. Dystrybutorzy końcowi zawsze będą musieli jednak akceptować zwrot pustych opakowań sprzedawanych przez nich produktów.
▌
m) użytkownik końcowy może zwrócić opakowanie podlegające kaucji bez konieczności zakupu jakichkolwiek towarów; kaucja jest zwracana konsumentowi;
n) wszystkie opakowania podlegające kaucji, które mają być zbierane w systemie kaucyjnym, muszą być wyraźnie oznakowane, aby użytkownicy końcowi mogli łatwo stwierdzić konieczność zwrotu takich opakowań;
o) opłaty są przejrzyste.
▌
Poza wskazanymi powyżej minimalnymi wymogami państwa członkowskie mogą – w stosownych przypadkach – ustanowić dodatkowe wymogi, aby zapewnić osiągnięcie celów wyznaczonych w niniejszym rozporządzeniu, a w szczególności aby zwiększyć czystość zbieranych odpadów opakowaniowych, ograniczyć ilość śmieci lub wspierać realizację innych celów gospodarki o obiegu zamkniętym.
Państwa członkowskie, w których występują regiony o znacznym natężeniu transgranicznej działalności gospodarczej zapewniają, aby systemy kaucyjne umożliwiały zbieranie opakowań z systemów kaucyjnych innych państw członkowskich w wyznaczonych punktach zbierania oraz dążą do umożliwienia zapewnienia zwrotu kaucji, którą użytkownik końcowy zapłacił w ramach zakupu opakowania.
▌
ZAŁĄCZNIK XI
PLAN WDRAŻANIA PRZEDKŁADANY ZGODNIE Z ART. 52 UST. 2 LIT. D)
Plan wdrażania przedkładany zgodnie z art. 52 ust. 2 lit. d) zawiera następujące informacje:
a) ocenę minionych, obecnych i przewidywanych poziomów recyklingu, składowania i innego przetwarzania odpadów opakowaniowych oraz strumieni, z których składają się te odpady;
b) ocenę wdrożenia planów gospodarki odpadami i programów zapobiegania powstawaniu odpadów realizowanych zgodnie z art. 28 i 29 dyrektywy 2008/98/WE;
c) powody, dla których państwo członkowskie uważa, że może nie być w stanie osiągnąć odpowiedniego celu określonego w art. 52 ust. 1 lit. b) w terminie wyznaczonym w tej literze, oraz ocenę dodatkowego czasu niezbędnego do osiągnięcia tego celu;
d) środki niezbędne do osiągnięcia celów określonych w art. 52 ust. 1 lit. b) niniejszego rozporządzenia mających zastosowanie do danego państwa członkowskiego przez ten dodatkowy okres, w tym stosowne instrumenty ekonomiczne i inne środki zachęcające do stosowania hierarchii postępowania z odpadami określonej w art. 4 ust. 1 i w załączniku IVa do dyrektywy 2008/98/WE;
e) harmonogram wdrożenia środków wskazanych w lit. d), określenie organu właściwego w sprawie ich wdrożenia oraz ocenę wkładu poszczególnych środków w osiągnięcie celów mających zastosowanie w przypadku przyznania dodatkowego czasu;
f) informacje dotyczące finansowania gospodarowania odpadami zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci”;
g) środki mające na celu odpowiednią poprawę jakości danych w celu lepszego planowania i monitorowania wyników w zakresie gospodarowania odpadami.
ZAŁĄCZNIK XII
DANE, JAKIE PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE POWINNY ZAWRZEĆ W SWYCH BAZACH DANYCH DOTYCZĄCYCH OPAKOWAŃ I ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH (ZGODNIE Z TABELAMI 1–4)
1. W przypadku opakowań handlowych, zbiorczych i transportowych:
(a) ilości dla każdej kategorii opakowań wytwarzanych w danym państwie członkowskich (opakowania wytworzone + opakowania przywiezione + opakowania składowane - opakowania wywiezione) (Tabela 1);
(b) ilości opakowań wielokrotnego użytku (Tabela 2).
2. W przypadku odpadów pochodzących z opakowań handlowych, opakowań zbiorczych i opakowań transportowych:
(a) Dla każdej kategorii opakowań (Tabela 3):
(i) ilości opakowań udostępnionych na rynku po raz pierwszy na terytorium państwa członkowskiego;
(ii) ilości wytworzonych odpadów opakowaniowych;
▌
(iii) ilości opakowań usuniętych, odzyskanych i poddanych recyklingowi;
(b) roczne zużycie bardzo lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego i grubych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na osobę, mierzone odrębnie dla każdej kategorii, zgodnie z art. 56 ust. 1 lit. b) (Tabela 4);
(c) poziom selektywnej zbiórki formatów opakowań objętych systemami kaucyjnymi, zgodnie z art. 50 ust. 1 (Tabela 5).
Tabela 1
Ilość opakowań (handlowych, zbiorczych i transportowych) wytworzonych na terytorium danego państwa
Ilość w tonach wytworzona
– Ilość w tonach wywieziona
+ Ilość w tonach przywieziona
+ Ilość w tonach składowana
= Ogółem
Szkło
Tworzywa sztuczne
Papier/tektura ▌
Metal żelazny
Aluminium
Drewno
Inne
Ogółem
Tabela 2
Ilość wszystkich opakowań wielokrotnego użytku (handlowych, zbiorczych i transportowych) ▌ udostępnionych na rynku po raz pierwszy na terytorium danego państwa
Ilość w tonach opakowań udostępnionych na rynku po raz pierwszy na terytorium tego państwa członkowskiego
Opakowania wielokrotnego użytku
Opakowania handlowe wielokrotnego użytku
Ilość w tonach
Odsetek wszystkich opakowań wielokrotnego użytku
Ilość w tonach
Odsetek wszystkich opakowań handlowych wielokrotnego użytku
Szkło
Tworzywa sztuczne
Papier/tektura ▌
Metal żelazny (w tym blacha biała ▌)
Aluminium
Drewno
Inne
Ogółem
▌
Tabela 3
Ilości, w podziale na kategorie opakowań określone załączniku II tabela 2, opakowań udostępnionych na rynku po raz pierwszy na terytorium państwa członkowskiego; wytworzonych odpadów opakowaniowych; oraz odpadów opakowaniowych, które zostały usunięte, odzyskane i poddane recyklingowi na terytorium danego państwa oraz wywiezione.
Materiał
Kategoria
Opakowania udostępnione na rynku po raz pierwszy na terytorium państwa członkowskiego (t)
Wytworzone odpady opakowaniowe (t)
Ogółem:
odpady opakowaniowe, które zostały usunięte (t)
Ogółem:
odpady opakowaniowe, które zostały odzyskane (t)
Ogółem:
odpady opakowaniowe, które zostały poddane recyklingowi (t)
Ogółem:
odpady opakowaniowe, które zostały usunięte (t)
Ogółem:
odpady opakowaniowe, które zostały odzyskane (t)
Ogółem:
odpady opakowaniowe, które zostały poddane recyklingowi (t)
Na terytorium danego państwa
Poza terytorium danego państwa
Tworzywa sztuczne
Politereftalan etylenu – sztywne
PE – sztywne, PP – sztywne, HDPE i PP – sztywne
folie/elastyczne
PS, XPS, EPS
pozostałe sztywne tworzywa sztuczne
biodegradowalne sztywne i elastyczne)
Papier/tektura
Papier/tektura (z wyjątkiem kartonu do pakowania płynów)
Karton do pakowania płynów
Metal
Aluminium
Stal
Szkło
Szkło
Drewno
Drewno, korek
Inne
Tekstylia, ceramika/porcelana i inne
Tabela 4
Ilość bardzo lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, grubych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego i bardzo grubych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na osobę zużywana na terytorium danego państwa
Torby na zakupy z tworzywa sztucznego zużywane na terytorium danego państwa
Liczba na osobę
Tony na osobę
Bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego
torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 15 mikronów
lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego
torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 50 mikronów
grube torby na zakupy z tworzywa sztucznego
torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału od 50 do 99 mikronów
Tabela 5
Poziom selektywnej zbiórki formatów opakowań objętych systemami kaucyjnymi, zgodnie z art. 50 ust. 1
Tony opakowań wprowadzanych do obrotu po raz pierwszy na terytorium danego państwa (t)
Odpady poddane selektywnej zbiórce na terytorium danego państwa w ramach systemu kaucyjnego (t)
Butelki jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje o pojemności do 3 litrów
Pojemniki metalowe jednorazowego użytku na napoje o pojemności do 3 litrów
Dyrektywa 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz.U. L 365 z 31.12.1994, s. 10).
Decyzja Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej oraz uchylająca decyzję 2014/335/UE, Euratom (Dz.U. L 424 z 15.12.2020, s. 1).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/… z dnia … ustanawiające ramy ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla zrównoważonych produktów, zmieniające dyrektywę (UE) 2020/1828 i rozporządzenie (UE) 2023/1542 oraz uchylające dyrektywę 2009/125/WE (Dz.U. L, …, ELI: ...).
+Dz.U.: proszę wstawić w tekście numer rozporządzenia zawartego w dokumencie PE-CONS 106/23 (2022/0095(COD)) oraz podać w przypisie numer, datę i odniesienie do publikacji tego rozporządzenia w Dz.U.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz.U. L 155 z 12.6.2019, s. 1).
Rozporządzenie (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz.U. L 338 z 13.11.2004, s. 4).
Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz.U. L 396 z 30.12.2006, s. 1).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz.U. L 353 z 31.12.2008, s. 1).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1021 z dnia 20 czerwca 2019 r. dotyczące trwałych zanieczyszczeń organicznych (Dz.U. L 169 z 25.6.2019, s. 45).
Decyzja Komisji 2001/171/WE z dnia 19 lutego 2001 r. ustanawiająca warunki odstępstwa dla opakowań szklanych w zakresie poziomów stężenia metali ciężkich ustanowionych dyrektywą 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, (Dz.U. L 62 z 2.3.2001, s. 20).
Decyzja Komisji 2009/292/WE z dnia 24 marca 2009 r. ustanawiająca warunki odstępstwa dla skrzyń i palet z tworzyw sztucznych w odniesieniu do poziomów stężenia metali ciężkich ustanowionych w dyrektywie 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz.U. L 79 z 25.3.2009, s. 44).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/6 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie weterynaryjnych produktów leczniczych i uchylające dyrektywę 2001/82/WE (Dz.U. L 4 z 7.1.2019, s. 43).
Dyrektywa 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz.U. L 311 z 28.11.2001, s. 67).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych, zmiany dyrektywy 2001/83/WE, rozporządzenia (WE) nr 178/2002 i rozporządzenia (WE) nr 1223/2009 oraz uchylenia dyrektyw Rady 90/385/EWG i 93/42/EWG (Dz.U. L 117 z 5.5.2017, s. 1).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/746 z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz uchylenia dyrektywy 98/79/WE i decyzji Komisji 2010/227/UE (Dz.U. L 117 z 5.5.2017, s. 176).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci oraz żywności specjalnego przeznaczenia medycznego i środków spożywczych zastępujących całodzienną dietę, do kontroli masy ciała oraz uchylające dyrektywę Rady 92/52/EWG, dyrektywy Komisji 96/8/WE, 1999/21/WE, 2006/125/WE i 2006/141/WE, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/39/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 41/2009 i (WE) nr 953/2009 (Dz.U. L 181 z 29.6.2013, s. 35).
Dyrektywa 2008/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 września 2008 r. w sprawie transportu lądowego towarów niebezpiecznych (Dz.U. L 260 z 30.9.2008, s. 13).
Opakowania do kontaktu z produktami wrażliwymi to opakowania z tworzyw sztucznych na produkty objęte rozporządzeniem (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt (Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 29), rozporządzeniem (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością (Dz.U. L 338 z 13.11.2004, s. 4), rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wprowadzania na rynek i stosowania pasz, zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady i uchylającym dyrektywę Rady 79/373/EWG, dyrektywę Komisji 80/511/EWG, dyrektywy Rady 82/471/EWG, 83/228/EWG, 93/74/EWG, 93/113/WE i 96/25/WE oraz decyzję Komisji 2004/217/WE (Dz.U. L 229 z 1.9.2009, s. 1), rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczącym produktów kosmetycznych (wersja przekształcona) (Dz.U. L 342 z 22.12.2009, s. 59), rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych, zmiany dyrektywy 2001/83/WE, rozporządzenia (WE) nr 178/2002 i rozporządzenia (WE) nr 1223/2009 oraz uchylenia dyrektyw Rady 90/385/EWG i 93/42/EWG (Dz.U. L 117 z 5.5.2017, s. 1), rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/746 z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz uchylenia dyrektywy 98/79/WE i decyzji Komisji 2010/227/UE (Dz.U. L 117 z 5.5.2017, s. 176), rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/4 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie wytwarzania, wprowadzania na rynek i stosowania paszy leczniczej, zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 183/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającym dyrektywę Rady 90/167/EWG (Dz.U. L 4 z 7.1.2019, s. 1), rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/6 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie weterynaryjnych produktów leczniczych i uchylającym dyrektywę 2001/82/WE (Dz.U. L 4 z 7.1.2019, s. 43), dyrektywą 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz.U. L 311 z 28.11.2001, s. 67) oraz dyrektywą 2008/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 września 2008 r. w sprawie transportu lądowego towarów niebezpiecznych (Dz.U. L 260 z 30.9.2008, s. 13).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/1616 z dnia 15 września 2022 r. w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 282/2008 (Dz.U. L 243 z 20.9.2022, s. 3).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie normalizacji europejskiej, zmieniające dyrektywy Rady 89/686/EWG i 93/15/EWG oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/9/WE, 94/25/WE, 95/16/WE, 97/23/WE, 98/34/WE, 2004/22/WE, 2007/23/WE, 2009/23/WE i 2009/105/WE oraz uchylające decyzję Rady 87/95/EWG i decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1673/2006/WE (Dz.U. L 316 z 14.11.2012, s. 12).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 671).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie definicji, opisu, prezentacji i etykietowania napojów spirytusowych, stosowania nazw napojów spirytusowych w prezentacji i etykietowaniu innych środków spożywczych, ochrony oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych, wykorzystywania alkoholu etylowego i destylatów pochodzenia rolniczego w napojach alkoholowych, a także uchylające rozporządzenie (WE) nr 110/2008 (Dz.U. L 130 z 17.5.2019, s. 1).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz.U. L 343 z 14.12.2012, s. 1).
Dyrektywa 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych) (Dz.U. L 149 z 11.6.2005, s. 22).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/825 z dnia 28 lutego 2024 r. w sprawie zmiany dyrektyw 2005/29/WE i 2011/83/UE w odniesieniu do wzmocnienia pozycji konsumentów w procesie transformacji ekologicznej poprzez lepszą ochronę przed nieuczciwymi praktykami oraz lepsze informowanie (Dz.U. L 2024/825 z 6.3.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2024/825/oj).
Decyzja Komisji z dnia 28 stycznia 1997 r. ustanawiająca system identyfikacji materiałów opakowaniowych zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz.U. L 50 z 20.2.1997, s. 28).
Zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (notyfikowane jako dokument nr C(2003) 1422) (Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/720 z dnia 29 kwietnia 2015 r. zmieniająca dyrektywę 94/62/WE w odniesieniu do zmniejszenia zużycia lekkich plastikowych toreb na zakupy (Dz.U. L 115 z 6.5.2015, s. 11).
Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie wspólnych ram dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, uchylająca decyzję Rady 93/465/EWG (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 82).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 30).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych) (Dz.U. L 277 z 27.10.2022, s. 1).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/852 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz.U. L 150 z 14.6.2018, s. 141).
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2019/1004 z dnia 7 czerwca 2019 r. określająca zasady obliczania, weryfikacji i zgłaszania danych dotyczących odpadów zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE oraz uchylająca decyzję wykonawczą Komisji C(2012) 2384 (Dz.U. L 163 z 20.6.2019, s. 66).
Rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (Dz.U. L 190 z 12.7.2006, s. 1).
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/896 z dnia 19 czerwca 2018 r. ustanawiająca metodę obliczania rocznego zużycia lekkich plastikowych toreb na zakupy oraz zmieniająca decyzję 2005/270/WE (Dz.U. L 160 z 25.6.2018, s. 6).
Decyzja Komisji 2005/270/WE z dnia 22 marca 2005 r. ustanawiająca formaty w odniesieniu do systemu baz danych zgodnie z dyrektywą 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz.U. L 86 z 5.4.2005, s. 6).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1020 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz zmieniające dyrektywę 2004/42/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 765/2008 i (UE) nr 305/2011 (Dz.U. L 169 z 25.6.2019, s. 1). ▌
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr 1069/2009, (WE) nr 1107/2009, (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031, rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/74/WE, 2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE, oraz uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004, dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/EWG, 90/425/EWG, 91/496/EWG, 96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE oraz decyzję Rady 92/438/EWG (rozporządzenie w sprawie kontroli urzędowych) (Dz.U. L 95 z 7.4.2017, s. 1).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 243).
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2447 z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks celny (Dz.U. L 343 z 29.12.2015, s. 558).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie) (Dz.U. L 243 z 9.7.2021, s. 1).
Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1).
Rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt (Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 29).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wprowadzania na rynek i stosowania pasz, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady i uchylające dyrektywę Rady 79/373/EWG, dyrektywę Komisji 80/511/EWG, dyrektywy Rady 82/471/EWG, 83/228/EWG, 93/74/EWG, 93/113/WE i 96/25/WE oraz decyzję Komisji 2004/217/WE (Dz.U. L 229 z 1.9.2009, s. 1).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych (Dz.U. L 342 z 22.12.2009, s. 59).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/4 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie wytwarzania, wprowadzania na rynek i stosowania paszy leczniczej, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 183/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylające dyrektywę Rady 90/167/EWG (Dz.U. L 4 z 7.1.2019, s. 1).
Decyzja Komisji (UE) 2023/1809 z dnia 14 września 2023 r. ustanawiająca kryteria oznakowania ekologicznego UE dla chłonnych środków higienicznych i kubeczków menstruacyjnych wielokrotnego użytku (Dz.U. L 234 z 22.9.2023, s. 142).
Dyrektywa 2002/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do suplementów żywnościowych (Dz.U. L 183 z 12.7.2002, s. 51).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 304 z 22.11.2011, s. 64).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (Dz.U. L 334 z 17.12.2010 s. 17).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. L 154 z 16.6.2017, s. 1).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436 z dnia 16 grudnia 2015 r. mająca na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych (Dz.U. L 336 z 23.12.2015, s. 1).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1150 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego (Dz.U. L 186 z 11.7.2019, s. 57).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.U. L 304 z 22.11.2011, s. 18).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 251/2014 z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie definicji, opisu, prezentacji, etykietowania i ochrony oznaczeń geograficznych aromatyzowanych produktów wina, uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91 (Dz.U. L 84 z 20.3.2014, s. 14).
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.U. L 256 z 7.9.1987, s. 1).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. L 435 z 23.12.2020, s. 1).
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/595 z dnia 16 marca 2023 r. w sprawie ustanowienia formularza sprawozdania dotyczącego zasobów własnych opartych na odpadach opakowaniowych z tworzyw sztucznych niepoddawanych recyklingowi na podstawie rozporządzenia Rady (UE, Euratom) 2021/770 (Dz.U. L 79 z 17.3.2023, s. 151).
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (wersja przekształcona) (COM(2022)0542 – C9-0364/2022 – 2022/0347(COD))
– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2022)0542),
– uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 192 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9-0364/2022),
– uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z 22 lutego 2023 r.(1),
– uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 5 lipca 2023 r(2),
– uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 28 listopada 2001 r. w sprawie bardziej uporządkowanego wykorzystania techniki przekształcania aktów prawnych(3),
– uwzględniając pismo Komisji Prawnej z 27 czerwca 2023 r. skierowane do Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności zgodnie z art. 110 ust. 3 Regulaminu,
– uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 74 ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 8 marca 2024 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając art. 110 i 59 Regulaminu,
– uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Transportu i Turystyki,
– uwzględniając projekt Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A9-0233/2023),
A. mając na uwadze, że konsultacyjna grupa robocza służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji stwierdziła, że wniosek Komisji nie zawiera żadnych zmian merytorycznych innych niż te określone jako takie we wniosku, oraz mając na uwadze, że w odniesieniu do ujednolicenia niezmienionych przepisów wcześniejszych aktów z tymi zmianami wniosek ogranicza się do zwykłego ujednolicenia istniejących tekstów, bez zmiany co do istoty;
1. uchwala poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu(4), biorąc pod uwagę zalecenia konsultacyjnej grupy roboczej służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji;
2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;
3. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 24 kwietnia 2024 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/... w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (wersja przekształcona)(5)
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą(8),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/107/WE(9) i 2008/50/WE(10) istotnie zmieniono. Ze względu na konieczność wprowadzenia dalszych zmian i w celu zapewnienia jasności dyrektywy te powinny zostać przekształcone.
(2) W komunikacie z 11 grudnia 2019 r. pt. „Europejski Zielony Ład” Komisja Europejska określiła ambitny plan działania na rzecz przekształcenia Unii w sprawiedliwe i dostatnie społeczeństwo, którego gospodarka będzie nowoczesna, zasobooszczędna i konkurencyjna, mający na celu ochronę, zachowanie i poprawę kapitału naturalnego Unii oraz ochronę zdrowia i dobrostanu obywateli przed zagrożeniami i negatywnymi skutkami związanymi ze środowiskiem. W szczególności w odniesieniu do czystego powietrza Komisja sama zobowiązała się do dalszej poprawy jakości powietrza i lepszego dostosowania unijnych norm jakości powietrza do zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Komisja zapowiedziała również w Europejskim Zielonym Ładzie poprawę przepisów o monitorowaniu, modelowaniu i planowaniu w dziedzinie jakości powietrza.
(3) W komunikacie z 12 maja 2021 r. pt. „Droga do zdrowej planety dla wszystkich. Plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby” Komisja przyjęła plan działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, w którym m.in. odniesiono się do aspektów Europejskiego Zielonego Ładu związanych z zanieczyszczeniem środowiska i zobowiązano się do zmniejszenia do 2030 r. skutków zanieczyszczenia powietrza dla zdrowia o ponad 55 % oraz do zmniejszenia o 25 % liczby ekosystemów Unii, w których zanieczyszczenie powietrza zagraża różnorodności biologicznej.
(4) W planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń określono również wizję na 2050 r., gdy zanieczyszczenie powietrza zostanie zredukowane do poziomów nieuznawanych już za szkodliwe dla zdrowia i ekosystemów naturalnych. W tym celu należy stosować etapowe podejście do wyznaczania obecnych i przyszłych unijnych norm jakości powietrza, wprowadzać ▌normy jakości powietrza na 2030 r. i na kolejne lata oraz opracować perspektywę dostosowania norm do najbardziej aktualnych wytycznych WHO dotyczących jakości powietrza najpóźniej do 2050 r. z wykorzystaniem mechanizmu regularnego przeglądu zapewniającego uwzględnienie najnowszych ustaleń naukowych. Ze względu na związki między zmniejszeniem zanieczyszczenia a dekarbonizacją dążeniu do osiągnięcia celu długoterminowego, jakim jest eliminacja zanieczyszczeń, powinno towarzyszyć równolegle ograniczanie emisji gazów cieplarnianych, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119(11).
(5) We wrześniu 2021 r. WHO uaktualniła swoje wytyczne dotyczące jakości powietrza na podstawie obszernego sprawozdania podsumowującego wyniki badań naukowych nad wpływem zanieczyszczenia powietrza na zdrowie. W uaktualnionych wytycznych WHO dotyczących jakości powietrza zwrócono uwagę na nowe dowody na konsekwencje niskiego poziomu narażenia na zanieczyszczenie powietrza oraz określono w nich niższe poziomy pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5) i dwutlenku azotu w porównaniu z poprzednimi wytycznymi. Niniejsza dyrektywa uwzględnia najnowsze dane naukowe, w tym najbardziej aktualne wytyczne WHO dotyczące jakości powietrza.
(6) W ciągu ostatnich 30 lat przepisy unijne i krajowe przyniosły stałą redukcję szkodliwych emisji zanieczyszczeń powietrza i wynikającą stąd poprawę jakości powietrza. Warianty polityki przeanalizowane w ocenie skutków towarzyszącej niniejszej dyrektywie wskazują na dodatkowe korzyści społeczno-gospodarcze netto wynikające z dalszej redukcji zanieczyszczenia powietrza i na to, że przewidywane korzyści pieniężne w dziedzinie zdrowia i środowiska znacznie przewyższają oczekiwane koszty wdrożenia.
(7) Wprowadzając odpowiednie środki na szczeblu unijnym i krajowym, aby osiągnąć cel eliminacji zanieczyszczeń powietrza, państwa członkowskie, Parlament Europejski, Rada i Komisja powinny kierować się zasadą ostrożności, zasadą podejmowania działań prewencyjnych, zasadą uwzględniania szkód dla środowiska priorytetowo u źródła i zasadą „zanieczyszczający płaci”, zapisanymi w TFUE, oraz zasadą „nie szkodzić” określoną w Europejskim Zielonym Ładzie, a także uznawać prawo człowieka do czystego, zdrowego i zrównoważonego środowiska, ujęte w rezolucji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych 76/300 z 28 lipca 2022 r. Powinny one między innymi mieć na uwadze: wkład poprawy jakości powietrza w zdrowie ludzi, jakość środowiska i odporność ekosystemu, dobrostan obywateli, równość i ochronę wrażliwych grup ludności i grup szczególnie narażonych, koszty opieki zdrowotnej, dobrobyt społeczeństwa, zatrudnienie i konkurencyjność gospodarki; transformację energetyczną, wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego i zwalczanie ubóstwa energetycznego; bezpieczeństwo żywnościowe i przystępność cenową żywności; rozwój zrównoważonych i inteligentnych rozwiązań w zakresie mobilności i transportu oraz ich infrastruktury; skutki zmian zachowań; skutki polityki fiskalnej; sprawiedliwość i solidarność między państwami członkowskimi i wewnątrz nich, z uwzględnieniem ich możliwości ekonomicznych, specyfiki krajowej, na przykład szczególnej sytuacji wysp, oraz potrzeby stopniowej konwergencji; potrzebę zadbania za pomocą odpowiednich programów edukacyjnych i szkoleniowych, w tym dla pracowników służby zdrowia, o to, by transformacja była sprawiedliwa i uczciwa społecznie; najlepsze dostępne i najbardziej aktualne dowody naukowe, w szczególności ustalenia zgłoszone przez WHO; potrzebę uwzględnienia ryzyka związanego z zanieczyszczeniem powietrza w decyzjach dotyczących inwestycji i planowania; opłacalność, najlepsze dostępne rozwiązania technologiczne i neutralność technologiczną w odniesieniu do osiągania ograniczeń emisji zanieczyszczeń powietrza.
(8) Niniejsza dyrektywa przyczynia się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju ONZ, a zwłaszcza celów nr 3, 7, 10, 11 i 13.
(9) W ogólnym unijnym programie działań w zakresie środowiska do 2030 r., przyjętym decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/591(12) (ósmy unijny program działań w zakresie środowiska), wyznaczono m.in. cel polegający na osiągnięciu nietoksycznego środowiska, w którym zdrowie i dobrostan ludzi, zwierząt i ekosystemów będą chronione przed zagrożeniami i negatywnymi skutkami związanymi ze środowiskiem, oraz w tym celu stwierdzono m.in., że trzeba dalej usprawniać metody monitorowania, ściślej współpracować na płaszczyźnie międzynarodowej, lepiej informować społeczeństwo i poprawić dostęp do wymiaru sprawiedliwości. Jest to podstawą celów określonych w niniejszej dyrektywie.
(10) Komisja powinna prowadzić regularne przeglądy danych naukowych o zanieczyszczeniach oraz ich wpływie na zdrowie ludzkie i środowisko, a także m.in. bezpośrednich i pośrednich kosztów opieki zdrowotnej związanych z zanieczyszczeniem powietrza, kosztów środowiskowych oraz zmian zachowań, zmian fiskalnych i rozwoju technologicznego. Na podstawie tego przeglądu Komisja powinna oceniać, czy odpowiednie normy jakości powietrza nadal umożliwiają osiągnięcie celów niniejszej dyrektywy. Komisja powinna przeprowadzić pierwszy taki przegląd przed 31 grudnia 2030 r. Prowadząc przegląd, Komisja powinna ocenić warianty i harmonogramy dostosowania norm jakości powietrza do najnowszych wytycznych WHO dotyczących jakości powietrza oraz to, czy normy jakości powietrza wymagają aktualizacji w oparciu o najnowsze ustalenia naukowe, czy należy włączyć do nich kolejne zanieczyszczenia oraz czy należy zmienić przepisy o odroczeniu terminów osiągnięcia i transgranicznym zanieczyszczeniu powietrza. Jeżeli w wyniku przeglądu Komisja uzna to za niezbędne, powinna przedstawić wniosek dotyczący zmiany norm jakości powietrza lub włączenia do nich innych zanieczyszczeń. Jeżeli Komisja uzna to za konieczne, powinna też przedstawić wnioski dotyczące wprowadzenia lub zmiany wszelkich odpowiednich przepisów dotyczących źródeł zanieczyszczeń, by pomóc osiągnąć proponowane zmienione normy jakości powietrza i zaproponować, jakie dalsze działania należy podjąć na szczeblu Unii.
(11) Jakość powietrza należy oceniać zgodnie ze wspólnym podejściem, w oparciu o wspólne kryteria oceny. Oceniając jakość powietrza, należy wziąć pod uwagę wielkość populacji i ekosystemów narażonych na zanieczyszczenie powietrza. Wskazane jest zatem, by podzielić terytorium każdego z państw członkowskich na strefy sklasyfikowane tak, by odzwierciedlić gęstość zaludnienia i jednostki terytorialne średniego narażenia.
(12) Pomiary stałe powinny być obowiązkowe w strefach, gdzie przekroczono progi oceny. Aplikacje modelujące i pomiary wskaźnikowe, a także informacje z pomiarów stałych umożliwiają interpretację danych punktowych z uwzględnieniem geograficznego rozkładu stężeń. Zastosowanie takich uzupełniających metod oceny powinno też pozwolić na zmniejszenie minimalnej wymaganej liczby ▌punktów pomiarowych do pomiarów stałych w strefach, gdzie dotrzymane są wartości dopuszczalne lub docelowe, ale progi oceny ▌zostały przekroczone. W strefach, gdzie przekroczono wartości dopuszczalne lub docelowe, po upływie dwóch lat od przyjęcia aktów wykonawczych o aplikacjach modelujących i określaniu reprezentatywności przestrzennej punktów pomiarowych do oceny jakości powietrza należy stosować oprócz obowiązkowych pomiarów stałych również aplikacje modelujące lub pomiary wskaźnikowe. Należy również prowadzić dodatkowe monitorowanie stężeń tła i depozycji zanieczyszczeń w powietrzu, aby umożliwić lepsze zrozumienie poziomów zanieczyszczeń i ich rozprzestrzeniania się.
(13) W stosownych przypadkach należy stosować aplikacje modelujące, by umożliwić interpretację danych punktowych z uwzględnieniem geograficznego rozkładu stężeń zanieczyszczeń, co może ułatwić wykrywanie niezgodności z normami jakości powietrza oraz dostarczać dane na potrzeby planów ochrony powietrza i planów działania na rzecz jakości powietrza oraz rozmieszczenia punktów pomiarowych. Zachęca się państwa członkowskie, by oprócz przestrzegania wymogów monitorowania jakości powietrza określonych w niniejszej dyrektywie wykorzystywały w monitorowaniu produkty informacyjne i dodatkowe narzędzia – np. regularne sprawozdania oceniające i sprawozdania z oceny jakości, aplikacje internetowe wspierające planowanie i wdrażanie polityki – dostarczane w komponencie „obserwacja Ziemi” unijnego programu kosmicznego, a zwłaszcza usługę programu Copernicus dotyczącą monitorowania atmosfery.
(14) W wielostacjach monitoringu na obszarach tła miejskiego i pozamiejskiego trzeba mierzyć poziom nowych substancji zanieczyszczających, np. cząstek ultradrobnych, sadzy i węgla elementarnego, a także amoniaku oraz utleniającego potencjału pyłu zawieszonego, by wspierać naukowe zrozumienie ich wpływu na zdrowie ludzkie i środowisko, zgodnie z zaleceniami WHO. W państwach członkowskich o terytorium mniejszym niż 10 000 km2 wystarczające będą pomiary w wielostacjach monitoringu na obszarach tła miejskiego.
(15) Należy prowadzić dokładne pomiary drobnego pyłu zawieszonego (PM2,5), by lepiej zrozumieć wpływ tego zanieczyszczenia i opracować odpowiednią politykę. Pomiary te należy prowadzić zgodnie z programem współpracy w zakresie monitoringu i oceny przenoszenia na dalekie odległości zanieczyszczeń powietrza w Europie (EMEP) ustanowionym na mocy konwencji Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (EKG ONZ) z 1979 r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości, zatwierdzonej decyzją Rady 81/462/EWG(13), i protokołów do tej konwencji, w tym protokołu z Göteborga z 1999 r. w sprawie przeciwdziałania zakwaszeniu, eutrofizacji i powstawaniu ozonu w warstwie przyziemnej, zmienionego w 2012 r.
(16) By zapewnić odpowiednią reprezentatywność i porównywalność danych o jakości powietrza w obrębie całej Unii, trzeba w ocenie jakości powietrza stosować znormalizowane techniki pomiaru i wspólne kryteria dotyczące liczby i rozmieszczenia punktów pomiarowych. W ocenie jakości powietrza można stosować metody inne niż pomiary, dlatego trzeba określić kryteria stosowania i wymagany stopień dokładności takich metod.
(17) Za istotne uznaje się wprowadzenie referencyjnych metod pomiaru. Komisja zleciła już prace dotyczące sporządzenia norm EN o pomiarze wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych oraz o ocenie działania systemów czujników w odniesieniu do określania stężeń zanieczyszczeń gazowych i pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5) w powietrzu, z myślą o opracowaniu i przyjęciu tych norm w szybkim terminie. Z braku znormalizowanych metod EN należy zezwolić na stosowanie międzynarodowych lub krajowych znormalizowanych referencyjnych metod pomiaru lub specyfikacji technicznych Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN).
(18) Mając na względzie ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska jako całości, należy przede wszystkim zwalczać emisje zanieczyszczeń u źródła oraz wskazywać i wdrażać na szczeblu lokalnym, krajowym i unijnym najskuteczniejsze środki redukcji emisji, zwłaszcza z rolnictwa, przemysłu, transportu, systemów ogrzewania i chłodzenia oraz wytwarzania energii. Z tego względu powinno się unikać emisji szkodliwych zanieczyszczeń powietrza, zapobiegać jej lub ją ograniczać oraz ustanowić właściwe normy jakości powietrza, m.in. na podstawie najbardziej aktualnych dowodów naukowych, w tym zaleceń WHO.
(19) Dowody naukowe wskazują, że dwutlenek siarki, dwutlenek azotu i tlenki azotu, pył zawieszony (PM10 i PM2,5), benzen, tlenek węgla, arsen, kadm, ołów, nikiel, niektóre wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne i ozon wywołują szereg istotnych negatywnych skutków dla zdrowia ludzkiego oraz są powiązane z szeregiem chorób niezakaźnych, pogorszeniem stanu zdrowia i większą umieralnością. Stężenie tych substancji w otaczającym powietrzu oraz ich depozycja oddziałują na zdrowie ludzkie i środowisko.
(20) Chociaż zanieczyszczenia powietrza to powszechnie występujący problem dla zdrowia, związane z nim ryzyko nie jest takie samo dla całej populacji – dotyka on mocniej wrażliwe i szczególnie narażone grupy ludności. W niniejszej dyrektywie uznano zwiększone ryzyko i szczególne potrzeby wrażliwych i szczególnie narażonych na skutki zanieczyszczenia powietrza grup ludności; służy ona ich informowaniu i ochronie.
(21) Według sprawozdania Europejskiej Agencji Środowiska nr 22/2018 pt. „Zróżnicowany poziom narażenia i nierówny wpływ: podatność społeczeństwa na zanieczyszczenie powietrza, hałas i ekstremalne temperatury w Europie” zanieczyszczenie powietrza w większym stopniu wpływa na zdrowie osób o niższym statusie społeczno-ekonomicznym niż na zdrowie ogółu ludności, gdyż grupa ta jest zarazem bardziej narażona i bardziej wrażliwa. Niniejsza dyrektywa uwzględnia społeczne aspekty zanieczyszczenia powietrza oraz społeczno-gospodarcze skutki podejmowanych środków.
(22) Oddziaływanie ▌arsenu, kadmu, ołowiu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych na zdrowie ludzkie, w tym przez łańcuch pokarmowy, i na środowisko spowodowane jest również ich depozycją. Trzeba uwzględnić akumulację tych substancji w glebie i ochronę wód podziemnych.
(23) Według najbardziej aktualnych zaleceń WHO należy zmniejszyć średnie narażenie ludności na zanieczyszczenia o najwyższym udokumentowanym wpływie na zdrowie ludzkie: pył drobny (PM2,5) i dwutlenek azotu. W tym celu należy również wprowadzić wymóg redukcji średniego narażenia na te substancje zanieczyszczające, jako uzupełniającą normę jakości powietrza, a nie zamiast wartości dopuszczalnych.
(24) Ocena adekwatności dyrektyw w sprawie jakości powietrza (dyrektywy 2004/107/WE i 2008/50/WE) wykazała, że wartości dopuszczalne dają lepsze wyniki w postaci obniżenia stężenia zanieczyszczeń niż inne rodzaje norm jakości powietrza, np. wartości docelowe. By zminimalizować szkodliwe skutki dla zdrowia ludzkiego – zwłaszcza we wrażliwych i szczególnie narażonych grupach ludności – i dla środowiska, należy określić wartości dopuszczalne stężeń dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5), benzenu, tlenku węgla, arsenu, kadmu, ołowiu, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w powietrzu. Benzo(a)piren powinien być znacznikiem rakotwórczego ryzyka związanego z obecnością wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w powietrzu.
(25) Aby umożliwić państwom członkowskim przygotowanie się do zmienionych norm jakości powietrza określonych w niniejszej dyrektywie oraz aby zapewnić ciągłość prawa, należy wyznaczyć okres przejściowy do czasu rozpoczęcia stosowania nowych wartości dopuszczalnych i wartości docelowych, w którym wartości dopuszczalne będą identyczne z wartościami określonymi w uchylanych dyrektywach.
(26) Ozon to zanieczyszczenie o charakterze transgranicznym powstające w atmosferze w wyniku emisji zanieczyszczeń pierwotnych. Niektórych spośród tych zanieczyszczeń powietrza dotyczy dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2284(14). Ozon w warstwie przyziemnej ma negatywny wpływ nie tylko na zdrowie ludzi, ale także na roślinność i ekosystemy. Postępy w osiąganiu dopuszczalnych wartości jakości powietrza oraz celów długoterminowych dla ozonu ustalonych w niniejszej dyrektywie należy określić na podstawie celów i zobowiązań w zakresie redukcji emisji ustanowionych w dyrektywie (UE) 2016/2284 oraz przez wdrażanie efektywnych kosztowo środków, planów działań na rzecz jakości powietrza i, w stosownych przypadkach, planów ochrony powietrza.
(27) Wartości docelowe ozonu i cele długoterminowe mające skutecznie chronić przed szkodliwym wpływem ozonu na zdrowie ludzkie, roślinność i ekosystemy należy zaktualizować w świetle najbardziej aktualnych dowodów naukowych, w tym zaleceń WHO.
(28) By chronić całą ludność, a zwłaszcza grupy wrażliwe i szczególnie narażone, przed krótkotrwałym narażeniem na podwyższone stężenia zanieczyszczeń, należy ustalić próg alarmowy i próg informowania dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5) i ozonu. Progi te powinny uruchamiać proces informowania ludności o zagrożeniach dla zdrowia związanych z narażeniem, a w stosownych przypadkach także o działaniach krótkoterminowych mających obniżyć poziom zanieczyszczenia powietrza w razie przekroczenia progu alarmowego.
(29) Zgodnie z art. 193 TFUE państwa członkowskie mogą utrzymać lub wprowadzić bardziej rygorystyczne środki ochronne, pod warunkiem że będą one zgodne z postanowieniami traktatów i zostaną zgłoszone Komisji. Do takiego zgłoszenia można dołączyć wyjaśnienie procesu ustalania tych norm jakości powietrza oraz wykorzystane przy tym ustalenia naukowe.
(30) Tam, gdzie jakość powietrza ▌jest już dobra, należy ją utrzymać lub poprawić. Gdy istnieje ryzyko, że normy jakości powietrza ustalone w niniejszej dyrektywie nie zostaną osiągnięte, lub gdy nie zostały osiągnięte, państwa członkowskie powinny w terminach określonych w niniejszej dyrektywie przyjąć odpowiednie środki, by dotrzymać wartości dopuszczalnych, wymogów redukcji średniego narażenia i poziomów krytycznych oraz, w miarę możliwości, dotrzymać wartości docelowych ▌i osiągnąć cele długoterminowe dotyczące ozonu.
(31) Rtęć jest substancją bardzo niebezpieczną dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Występuje ona w całym środowisku, a pod postacią metylortęci może akumulować się w organizmach, zwłaszcza w organizmach zajmujących wyższe miejsce w łańcuchu pokarmowym. Rtęć uwolniona do atmosfery może być przenoszona na dalekie odległości.
(32) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/852(15) ma służyć ochronie zdrowia ludzkiego i środowiska przed uwalnianiem się rtęci, z uwzględnieniem cyklu życia produktu oraz produkcji, stosowania, zarządzania odpadami i emisji. Przepisy dotyczące monitorowania rtęci zawarte w niniejszej dyrektywie uzupełniają to rozporządzenie i dostarczają informacji do niego.
(33) Zagrożenie dla roślinności i ekosystemów naturalnych w wyniku zanieczyszczenia powietrza jest szczególnie istotne na terenach znacznie oddalonych od obszarów miejskich. Dlatego ocena tego typu zagrożeń i dotrzymanie poziomów krytycznych wyznaczonych z myślą o ochronie roślin powinny się skupiać na obszarach oddalonych od terenów zabudowanych. Ocena ta powinna uwzględniać i uzupełniać wymogi ustanowione na podstawie dyrektywy (UE) 2016/2284 w celu monitorowania wpływu zanieczyszczenia powietrza na ekosystemy lądowe i wodne oraz zgłaszania takich skutków.
(34) Udział zanieczyszczeń ze źródeł naturalnych można oceniać, ale nie można go kontrolować. Dlatego gdy udział zanieczyszczeń powietrza ze źródeł naturalnych można określić z wystarczającą pewnością, a stany przekroczeń wynikają całkowicie lub częściowo z udziału tych zanieczyszczeń, powinno być możliwe pominięcie go – na warunkach określonych w niniejszej dyrektywie – w ocenie zgodności z dopuszczalnymi wartościami jakości powietrza i wymogami redukcji średniego narażenia. Również udział w przekroczeniach wartości dopuszczalnych pyłu zawieszonego (PM10) wynikający z posypywania dróg w okresie zimowym piaskiem lub solą powinno się móc pominąć w ocenie dotrzymania wartości dopuszczalnych jakości powietrza, pod warunkiem wprowadzenia odpowiednich środków mających zmniejszyć stężenia pyłu zawieszonego. Nieuwzględnianie tych udziałów ze źródeł naturalnych nie uniemożliwia państwom członkowskim podejmowania działań mających zmniejszać ich wpływ na zdrowie.
(35) Kluczowe znaczenie ma systematyczne monitorowanie jakości powietrza w newralgicznych punktach zanieczyszczenia powietrza, w tym tam, gdzie poziom zanieczyszczenia jest silnie uzależniony od emisji ze źródeł silnych zanieczyszczeń, które mogą narazić jednostki i grupy ludności na podwyższone ryzyko wystąpienia niekorzystnych skutków zdrowotnych. W tym celu państwa członkowskie powinny zainstalować punkty pomiarowe w newralgicznych punktach zanieczyszczenia powietrza i podjąć odpowiednie działania, by minimalizować wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie ludzi w tych miejscach.
(36) Strefom o szczególnie trudnych warunkach należy wyjątkowo dać możliwość przedłużenia terminu zapewnienia zgodności z wartościami dopuszczalnymi jakości powietrza, gdy pomimo zastosowania odpowiednich środków redukcji zanieczyszczeń w określonych strefach ▌istnieją poważne problemy z dotrzymaniem wartości dopuszczalnych. Każdemu przedłużeniu terminu w danej strefie ▌powinien towarzyszyć szczegółowy plan działania na rzecz jakości powietrza, który oceni Komisja. Państwa członkowskie powinny określić w planie działania odpowiednie środki, by okres przekroczenia był jak najkrótszy. Państwa członkowskie powinny też wykazać, że środki zapisane w planie działania wdrożono, by zapewnić zgodność.
(37) Plany ochrony powietrza należy opracować i zaktualizować dla stref lub jednostek terytorialnych średniego narażenia, w których stężenie zanieczyszczeń w powietrzu przekracza odpowiednie wartości dopuszczalne, wartości docelowe ▌lub wymogi redukcji średniego narażenia. Należy też opracować i zaktualizować plany ochrony powietrza w odniesieniu do przekroczeń wartości docelowych ozonu, chyba że w danych okolicznościach nie ma istotnych możliwości zmniejszenia jego stężenia, a środki mające rozwiązać problem przekroczeń wiązałyby się z nieproporcjonalnymi kosztami.
(38) Zanieczyszczenia powietrza emituje wiele źródeł i rodzajów działalności. By zapewnić spójność między różnymi politykami, ▌plany ochrony powietrza lub plany działania na rzecz jakości powietrza powinny być w miarę możliwości zbieżne z planami i programami przygotowanymi na podstawie dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/49/WE(16) i 2010/75/UE(17) oraz dyrektywy (UE) 2016/2284.
(39) Według orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości(18) samo sporządzenie planu ochrony powietrza nie oznacza, że dane państwo członkowskie wywiązało się z obowiązku zapewnienia poziomów zanieczyszczeń powietrza nieprzekraczających norm jakości powietrza wprowadzonych niniejszą dyrektywą.
(40) Plany działania na rzecz jakości powietrza należy również przygotować przed 2030 r., by zapewnić odpowiednie obniżenie poziomów zanieczyszczeń, jeżeli istnieje ryzyko, że państwa członkowskie nie osiągną w tym terminie wartości dopuszczalnych lub – w stosownych przypadkach – wartości docelowych. Plan działania na rzecz jakości powietrza powinien określać politykę i środki osiągania zgodności z tymi wartościami dopuszczalnymi, a w stosownych przypadkach również wartościami docelowymi w wyznaczonym terminie. Ze względu na jasność prawa i niezależnie od zastosowania specyficznej terminologii plan działania na rzecz jakości powietrza jest rodzajem planu ochrony powietrza zdefiniowanego w niniejszej dyrektywie.
(41) Trzeba opracować plany działania określające, jakie środki krótkoterminowe należy zastosować w razie zagrożenia przekroczenia jednego lub kilku progów alarmowych, by zmniejszyć to zagrożenie i skrócić czas jego trwania. W określonych okolicznościach państwa członkowskie powinny móc powstrzymać się od opracowania planów działań krótkoterminowych dotyczących ozonu, jeżeli nie można zasadniczo zmniejszyć zagrożenia, czasu jego trwania lub stopnia przekroczenia.
(42) Zanieczyszczenie powietrza nie zatrzymuje się na granicach i jest wspólne w całej Unii. W większości państw członkowskich znaczna część zanieczyszczeń pochodzi spoza ich terytorium. W stosownych przypadkach państwa członkowskie powinny współpracować ze sobą, jeżeli w wyniku znacznego zanieczyszczenia powstałego w innym państwie członkowskim poziom zanieczyszczenia przekracza lub prawdopodobnie przekroczy jakąkolwiek wartość dopuszczalną, wartości docelowe, wymóg redukcji średniego narażenia lub próg alarmowy. Transgraniczny charakter niektórych zanieczyszczeń, takich jak ozon i pył zawieszony (PM10 i PM2,5), wymaga od zainteresowanych państw członkowskich współpracy we wskazywaniu źródeł zanieczyszczenia powietrza i środków, jakie należy podjąć w odniesieniu do nich, a także w przygotowaniu skoordynowanych działań, takich jak koordynacja planów ochrony powietrza i planów działań krótkoterminowych, w których każde państwo członkowskie powinno zająć się źródłami zanieczyszczeń na swoim terytorium, by usunąć takie przekroczenia, a także w informowaniu społeczeństwa. W stosownych przypadkach państwa członkowskie powinny dążyć do współpracy z państwami trzecimi, kładąc szczególny nacisk na wczesne angażowanie krajów kandydujących. Komisja powinna być terminowo informowana o takiej współpracy, zapraszana do udziału i do pomocy w niej, a w stosownych przypadkach powinna być w stanie udzielać państwom członkowskim wsparcia technicznego na ich wniosek.
(43) Zarówno państwa członkowskie, jak i Komisja muszą gromadzić i rozpowszechniać informacje o jakości powietrza oraz wymieniać się nimi, by lepiej zrozumieć możliwe konsekwencje zanieczyszczenia powietrza i opracować odpowiednią politykę. Dostępne aktualne informacje o stężeniach w powietrzu wszystkich zanieczyszczeń objętych uregulowaniami prawnymi, informacje o wpływie na zdrowie oraz plany ochrony powietrza, plany działania na rzecz jakości powietrza i plany działań krótkoterminowych powinny być też łatwo dostępne dla społeczeństwa oraz prezentowane spójnie i zrozumiale.
(44) Aby zapewnić szeroki publiczny dostęp do informacji o jakości powietrza, informacje te należy podawać do wiadomości publicznej z wykorzystaniem cyfrowych i, w stosownych przypadkach, niecyfrowych kanałów komunikacji.
(45) Informacje o stężeniach i depozycji zanieczyszczeń objętych uregulowaniami prawnymi powinny być przekazywane Komisji jako podstawa sprawozdań okresowych. By ułatwić korzystanie z informacji o jakości powietrza oraz ich porównywanie, dane należy udostępniać Komisji w formie znormalizowanej.
(46) Trzeba dostosować procedury przekazywania danych, oceny i sprawozdawczości dotyczącej jakości powietrza, by umożliwić wykorzystanie środków elektronicznych i internetu jako głównych narzędzi udostępniania informacji oraz zapewnić spójność tych procedur z dyrektywą 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady(19).
(47) Wskazane jest stworzenie możliwości dostosowania kryteriów i metod oceny jakości powietrza, a także rodzaju przekazywanych informacji do postępu naukowo-technicznego.
(48) Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości(20) państwa członkowskie nie mogą ograniczać legitymacji procesowej do kwestionowania decyzji organu publicznego do tych członków zainteresowanej społeczności, którzy brali udział we wcześniejszej procedurze administracyjnej prowadzącej do przyjęcia tej decyzji. ▌Ponadto każda procedura odwoławcza musi być bezstronna, oparta na zasadzie równości, terminowa i niedyskryminacyjna ze względu na koszty oraz powinna przewidywać odpowiednie ▌mechanizmy dochodzenia roszczeń, w tym w stosownych przypadkach nakazy sądowe. Ponadto zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości(21) dostęp do wymiaru sprawiedliwości należy przyznać co najmniej zainteresowanej społeczności.
(49) Niniejsza dyrektywa nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „Kartą”). Gdy szkoda dla zdrowia ludzkiego wystąpi w wyniku naruszenia przepisów krajowych transponujących art. 19 ust. 1–5 i art. 20 ust. 1 i 2 niniejszej dyrektywy, a naruszenie to było umyślne lub wynikało z zaniedbania, państwa członkowskie powinny zapewnić osobom dotkniętym takimi naruszeniami prawo do dochodzenia i uzyskania od odpowiedniego właściwego organu odszkodowania za tę szkodę. Przepisy dotyczące odszkodowania, dostępu do wymiaru sprawiedliwości i kar określone w niniejszej dyrektywie mają na celu unikanie szkodliwych skutków zanieczyszczenia powietrza dla zdrowia ludzkiego i środowiska, zapobieganie im i ich ograniczanie, zgodnie z art. 191 ust. 1 TFUE. Celem tych przepisów jest więc zintegrowanie z politykami Unii wysokiego poziomu ochrony środowiska i poprawy jego jakości zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, o czym mowa w art. 37 Karty, oraz skonkretyzowanie obowiązku ochrony prawa do życia i prawa człowieka do integralności oraz prawa do opieki zdrowotnej, o których mowa w art. 2, 3 i 35 Karty. Niniejsza dyrektywa przyczynia się ponadto do zapewniania prawa do skutecznego środka prawnego przed sądem, o którym mowa w art. 47 Karty, w odniesieniu do ochrony zdrowia ludzkiego. Kary przewidziane w niniejszej dyrektywie powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
(50) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania ▌niniejszej dyrektywy należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do dalszych szczegółów technicznych dotyczących aplikacji modelujących; określenia reprezentatywności przestrzennej punktów pomiarowych; wykazania i odejmowania przekroczeń, które można przypisać źródłom naturalnym; określenia udziału resuspensji cząstek stałych w wyniku posypywania dróg piaskiem lub solą w okresie zimowym; wymogów dotyczących prognoz sporządzanych na potrzeby odroczenia terminów osiągnięcia oraz informacji, które należy zawrzeć w sprawozdaniach z wdrażania; wymogów dotyczących przekazywania informacji i sprawozdawczości dotyczącej jakości powietrza w odniesieniu do (i) ustanowienia przepisów dotyczących informacji o jakości powietrza, które mają być udostępniane Komisji przez państwa członkowskie, i ram czasowych dotyczących przekazywania tych informacji oraz (ii) usprawnienia sposobu przekazywania danych oraz wzajemnej wymiany informacji i danych z sieci i poszczególnych punktów pomiarowych wykonujących pomiary zanieczyszczenia powietrza w państwach członkowskich. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011(22).
(51) Aby niniejsza dyrektywa nadal spełniała swoje cele, zwłaszcza dotyczące unikania szkodliwych skutków zanieczyszczenia powietrza dla zdrowia ludzkiego i środowiska, zapobiegania im i ich ograniczania, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów prawnych zgodnie z art. 290 TFUE dotyczących zmiany załączników III–VII, IX i X do niniejszej dyrektywy w celu uwzględnienia postępu naukowego i technicznego w odniesieniu do zanieczyszczeń powietrza, pomiarów, które należy uwzględniać w planach działań krótkoterminowych, oraz ▌informowania społeczeństwa. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa(23). W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(52) Zobowiązanie do transpozycji niniejszej dyrektywy do prawa krajowego powinno być ograniczone do tych przepisów, które stanowią merytoryczną zmianę w porównaniu z wcześniejszymi dyrektywami. Zobowiązanie do transpozycji przepisów niezmienionych wynika z wcześniejszych dyrektyw.
(53) Niniejsza dyrektywa nie powinna naruszać zobowiązań państw członkowskich dotyczących terminów transpozycji do prawa krajowego dyrektyw określonych w części B załącznika XI.
(54) Ponieważ celu niniejszej dyrektywy, czyli wprowadzenia przepisów dotyczących jakości powietrza mających wyeliminować zanieczyszczenia, tak by stopniowo poprawiać jakość powietrza w Unii do poziomów nieuznawanych już za szkodliwe dla zdrowia ludzkiego, ekosystemów naturalnych lub różnorodności biologicznej, nie można w wystarczającym stopniu osiągnąć na szczeblu państw członkowskich z powodu ponadgranicznego charakteru zanieczyszczeń powietrza, natomiast ze względu na ich zasięg i skutki możliwe jest lepsze osiągnięcie tych celów na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
ROZDZIAŁ I
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Artykuł 1
Cele
1. Niniejsza dyrektywa wprowadza przepisy o jakości powietrza w celu wyeliminowania zanieczyszczeń ▌, tak by jakość powietrza w Unii stopniowo się poprawiała do poziomów, których według najlepszych dostępnych i najbardziej aktualnych dowodów naukowych nie uznaje się już za szkodliwe dla zdrowia ludzkiego, ekosystemów naturalnych i różnorodności biologicznej, co przyczyni się do powstania nietoksycznego środowiska najpóźniej do 2050 r.
2. Niniejsza dyrektywa określa wartości dopuszczalne, wartości docelowe, wymogi redukcji średniego narażenia, cele w zakresie średniego stężenia ekspozycji, poziomy krytyczne, progi alarmowe, progi informowania i cele długoterminowe. Takie normy jakości powietrza, wyznaczone w załączniku I, poddaje się regularnie przeglądowi zgodnie z art. 3 i z zaleceniami WHO.
3. Ponadto niniejsza dyrektywa przyczynia się do osiągnięcia celów Unii dotyczących ograniczenia zanieczyszczeń oraz dotyczących różnorodności biologicznej i ekosystemów, zgodnie z ósmym unijnym programem działań w zakresie środowiska, a także do większej synergii między polityką Unii dotyczącą jakości powietrza a innymi odpowiednimi obszarami polityki Unii.
Artykuł 2
Przedmiot
W niniejszej dyrektywie ustanawia się przepisy dotyczące:
1. zdefiniowania i ustanowienia celów dotyczących jakości powietrza, wyznaczonych w taki sposób, aby unikać szkodliwych skutków dla zdrowia ludzkiego i dla środowiska, zapobiegać im lub je ograniczać;
2. określenia wspólnych metod i kryteriów oceny jakości powietrza w państwach członkowskich;
3. ▌monitorowania bieżącej jakości powietrza i długoterminowych trendów tejże oraz wpływu środków unijnych i krajowych na jakość powietrza;
4. zapewnienia porównywalności informacji o jakości powietrza w całej Unii ▌i udostępniania ich społeczeństwu;
5. utrzymania jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra, oraz jej poprawy w pozostałych przypadkach;
6. wspierania ścisłej współpracy między państwami członkowskimi oraz ich właściwymi organami i podmiotami w ograniczaniu zanieczyszczenia powietrza.
Artykuł 3
Regularny przegląd
1. Do dnia 31 grudnia 2030 r., a następnie co pięć lat, ale częściej, jeżeli istotne nowe wyniki badań naukowych, takie jak zmienione wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczące jakości powietrza, wskazują na taką potrzebę, Komisja dokonuje przeglądu dowodów naukowych, które dotyczą zanieczyszczeń powietrza i ich wpływu na zdrowie ludzkie i środowisko oraz które są istotne dla osiągnięcia celów określonych w art. 1, i przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie zawierające główne ustalenia.
2. W ramach przeglądu, o którym mowa w ust. 1, ocenia się, czy odpowiednie normy jakości powietrza nadal umożliwiają osiągnięcie celu polegającego na unikaniu szkodliwych skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska, zapobieganiu im lub ich ograniczaniu oraz czy należy uwzględnić dodatkowe zanieczyszczenia powietrza.
Aby osiągnąć cele określone w art. 1, w ramach przeglądu ocenia się warianty i harmonogramy osiągnięcia zgodności z najnowszymi wytycznymi WHO dotyczącymi jakości powietrza oraz z najbardziej aktualnymi dowodami naukowymi.
W ramach przeglądu ocenia się również wszystkie pozostałe przepisy niniejszej dyrektywy, w tym przepisy dotyczące odroczenia terminów osiągnięcia i transgranicznego zanieczyszczenia powietrza, a ponadto ocenia się najbardziej aktualne dowody naukowe, w tym w stosownych przypadkach dotyczące zanieczyszczeń powietrza mierzonych w wielostacjach monitoringu, o których mowa w art. 10, ale obecnie nieujętych w załączniku I.
Na potrzeby przeglądu Komisja bierze pod uwagę między innymi:
a) najnowsze ustalenia naukowe przekazane przez odpowiednie organy Unii, organizacje międzynarodowe, takie jak WHO i Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości, oraz inne właściwe organizacje naukowe;
b) zmiany zachowań, politykę fiskalną i rozwój technologiczny mający wpływ na jakość powietrza i jej ocenę;
c) sytuacje w zakresie jakości powietrza i związane z nimi skutki dla zdrowia ludzkiego i środowiska, w tym wpływ ozonu na roślinność w państwach członkowskich;
d) bezpośrednie i pośrednie koszty opieki zdrowotnej i koszty środowiskowe związane z zanieczyszczeniem powietrza;
e) charakter i skutki społeczno-gospodarcze działań uzupełniających, które mają zostać wdrożone, aby osiągnąć nowe cele, a także analizę kosztów i korzyści tych działań;
f) postępy we wdrażaniu krajowych i unijnych środków ograniczania zanieczyszczeń i poprawy jakości powietrza;
g) odpowiednie przepisy unijne dotyczące źródeł zanieczyszczeń w odniesieniu do sektorów i działań, które przyczyniają się do zanieczyszczenia powietrza, w tym postępy we wdrażaniu takich przepisów;
h) istotne informacje przedłożone Komisji przez państwa członkowskie do celów przeglądu;
i) wprowadzenie przez poszczególne państwa członkowskie bardziej rygorystycznych norm jakości powietrza zgodnie z art. 193 TFUE.
3. W przeprowadzaniu przeglądu Komisję wspiera Europejska Agencja Środowiska.
4. Jeżeli w wyniku przeglądu Komisja uzna to za niezbędne, przedstawia wniosek dotyczący zmiany norm jakości powietrza lub uwzględnienia innych zanieczyszczeń powietrza. Ponadto jeżeli Komisja uzna to za konieczne, przedstawi wnioski dotyczące wprowadzenia lub zmiany wszelkich odpowiednich przepisów dotyczących źródeł zanieczyszczeń, aby przyczynić się do osiągnięcia na poziomie Unii proponowanych zmienionych norm jakości powietrza.
5. Jeżeli w trakcie przeglądu Komisja stwierdzi, że konieczne są dalsze środki w celu osiągnięcia odpowiednich norm jakości powietrza na znaczącym obszarze terytorium Unii, Komisja może zaproponować dalsze działania, które należy podjąć na poziomie Unii.
Artykuł 4
Definicje
Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:
1) „powietrze” oznacza powietrze troposferyczne na zewnątrz budynków, z wyjątkiem miejsc pracy w rozumieniu art. 2 dyrektywy Rady 89/654/EWG(24), do których mają zastosowanie przepisy dotyczące ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy i które nie są zazwyczaj publicznie dostępne;
2) „normy jakości powietrza” oznaczają wartości dopuszczalne, wartości docelowe, wymogi redukcji średniego narażenia, cele dotyczące średniego stężenia ekspozycji, poziomy krytyczne, progi alarmowe, progi informowania i cele długoterminowe;
3) „zanieczyszczenie” oznacza każdą substancję znajdującą się w powietrzu, która wywołuje prawdopodobieństwo szkodliwego oddziaływania na zdrowie ludzkie lub środowisko;
4) „poziom” oznacza stężenie zanieczyszczenia w powietrzu lub jego depozycję na powierzchniach w określonym czasie;
5) „depozycja całkowita” oznacza masę całkowitą zanieczyszczeń, która przedostaje się z atmosfery na powierzchnie, takie jak gleba, roślinność, woda lub budynki, na określonym obszarze w danym okresie;
6) „PM10” oznacza pył przechodzący przez otwór sortujący, zdefiniowany w metodzie referencyjnej pobierania próbek i pomiaru PM10, EN 12341, przy 50 % granicy sprawności dla średnicy aerodynamicznej do 10 μm;
7) „PM2,5” oznacza pył przechodzący przez otwór sortujący, zdefiniowany w metodzie referencyjnej pobierania próbek i pomiaru PM2,5, EN 12341, przy 50 % granicy sprawności dla średnicy aerodynamicznej do 2,5 μm;
8) „tlenki azotu” oznaczają sumę ilościowego stosunku mieszanki (ppbv) podtlenku azotu (tlenek azotu) i dwutlenku azotu, wyrażoną w jednostkach stężenia wagowego dwutlenku azotu (μg/m3);
9) „arsen”, „kadm”, „ołów”, „nikiel” i „benzo(a)piren” oznaczają całkowitą zawartość tych pierwiastków i związków we frakcji pyłu PM10;
10) „wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne” oznaczają takie związki organiczne, które składają się z co najmniej dwóch połączonych ze sobą pierścieni aromatycznych zbudowanych w całości z węgla i wodoru;
11) „całkowita rtęć w stanie gazowym” oznacza pary rtęci elementarnej (Hg0) i rtęć chemicznie aktywną w stanie gazowym, tj. formy rtęci rozpuszczalne w wodzie o dostatecznie wysokiej prężności pary, by występować w fazie gazowej;
12) „lotne związki organiczne” lub LZO oznaczają związki organiczne pochodzące ze źródeł antropogenicznych i biogenicznych, inne niż metan, które są zdolne do produkowania utleniaczy fotochemicznych w reakcjach z tlenkami azotu przy udziale światła słonecznego;
13) „prekursory ozonu” oznaczają substancje mające udział w tworzeniu ozonu w warstwie przyziemnej;
14) „sadza” lub „BC” oznacza aerozole zawierające węgiel mierzone pochłanianiem światła;
15) „cząstki ultradrobne” lub „UFP” oznaczają cząstki o średnicy mniejszej lub równej 100 nm, gdzie UFP są mierzone jako stężenia cząstek stałych na centymetr sześcienny dla zakresu wielkości o dolnej granicy ▌10 nm i bez ograniczenia dotyczącego górnej granicy;
16) „potencjał utleniający pyłu zawieszonego” oznacza miarę zdolności pyłu zawieszonego do utleniania potencjalnych cząsteczek docelowych;
17) „strefa” oznacza część terytorium państwa członkowskiego wyznaczoną przez to państwo do celów zarządzania jakością powietrza i jej oceny;
18) „jednostka terytorialna średniego narażenia” oznacza część terytorium państwa członkowskiego wyznaczoną przez to państwo członkowskie do celów określenia wskaźnika średniego narażenia odpowiadającą regionowi NUTS 1 lub NUTS 2 zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady(25) lub połączenie co najmniej dwóch sąsiadujących regionów NUTS 1 lub NUTS 2, pod warunkiem że ich łączna wielkość jest mniejsza niż całe terytorium tego państwa członkowskiego i nie przekracza 85 000 km²;
19) „aglomeracja” oznacza konurbację o liczbie ludności przekraczającej 250 000 mieszkańców lub, w przypadku gdy liczba ludności wynosi 250 000 lub mniej, konurbację o gęstości zaludnienia na km2 ustalonej przez państwa członkowskie;
20) „ocena” oznacza każdą metodę stosowaną do pomiaru, obliczania, przewidywania lub szacowania poziomów zanieczyszczeń;
21) „próg oceny” oznacza poziom, który determinuje użycie wymaganego systemu oceny jakości powietrza;
22) „pomiary stałe” oznaczają pomiary przeprowadzane w punktach pomiarowych, zarówno w trybie ciągłym, jak i na zasadzie wyrywkowych prób, w stałych lokalizacjach przez co najmniej 1 rok kalendarzowy w celu określenia poziomów zgodnie z założonymi stosownymi celami dotyczącymi jakości danych;
23) „pomiary wskaźnikowe” oznaczają pomiary wykonywane w regularnych odstępach czasu w ciągu roku kalendarzowego lub w drodze losowego pobierania próbek w celu określenia poziomów zgodnie z wymogami dotyczącymi jakości danych, które są mniej restrykcyjne niż wymagane dla pomiarów stałych;
24) „aplikacja modelująca” oznacza aplikację systemu modelowania rozumianą jako łańcuch modeli i podmodeli, łącznie z wszystkimi niezbędnymi danymi wejściowymi, oraz wszelkie dalsze przetwarzanie;
25) „obiektywne szacowanie” oznacza ▌informacje na temat poziomu stężenia lub depozycji określonych zanieczyszczeń pozyskane na podstawie fachowej analizy, również przy wykorzystaniu narzędzi statystycznych ▌;
26) „reprezentatywność przestrzenna” oznacza podejście do oceny, w ramach którego wskaźniki jakości powietrza obserwowane w punkcie pomiarowym są reprezentatywne dla wyraźnie wyznaczonego obszaru geograficznego w zakresie, w jakim wskaźniki jakości powietrza na tym obszarze nie odbiegają od wskaźników obserwowanych w punkcie pomiarowym o więcej niż określony z góry dopuszczalny limit rozbieżności;
27) „newralgiczne punkty zanieczyszczenia powietrza” oznaczają miejsca w strefie o najwyższych stężeniach, na jakie ludność może być bezpośrednio lub pośrednio narażona przez istotny okres w stosunku do okresu uśrednienia wartości dopuszczalnych lub docelowych, w tym miejsca, gdzie na poziom zanieczyszczenia silny wpływ mają emisje ze źródeł wysokiego zanieczyszczenia, takich jak pobliskie zatłoczone drogi o dużym natężeniu ruchu, pojedyncze źródło przemysłowe lub obszar przemysłowy z wieloma źródłami, porty, porty lotnicze, intensywne ogrzewanie budynków mieszkalnych lub połączenie tych czynników;
28) „obszary tła miejskiego” oznaczają miejsca na obszarach miejskich i podmiejskich, gdzie poziomy zanieczyszczeń są reprezentatywne dla narażenia ludności miejskiej na działanie zanieczyszczeń;
29) „obszary tła pozamiejskiego” oznaczają miejsca na obszarach pozamiejskich o małej gęstości zaludnienia, gdzie poziomy zanieczyszczeń są reprezentatywne dla narażenia ludności pozamiejskiej, roślinności i ekosystemów naturalnych na działanie zanieczyszczeń;
30) „wielostacja monitoringu” oznacza stację monitoringu na obszarze tła miejskiego lub pozamiejskiego, która obejmuje wiele punktów pomiarowych i zbiera długoterminowe dane dotyczące szeregu zanieczyszczeń;
31) „wartość dopuszczalna” oznacza poziom ▌ustalony na podstawie wiedzy naukowej w celu unikania szkodliwych skutków dla zdrowia ludzkiego lub środowiska, zapobiegania im lub ich ograniczania, który należy osiągnąć w danym okresie i który po tym terminie nie powinien być przekraczany;
32) „wartość docelowa ▌” oznacza poziom ustalony na podstawie wiedzy naukowej w celu unikania szkodliwych skutków ▌dla zdrowia ludzkiego lub środowiska, zapobiegania im lub ich ograniczania, który należy osiągnąć, tam gdzie to możliwe w danym okresie;
33) „wskaźnik średniego narażenia” lub „AEI” oznacza średni poziom określony na podstawie pomiarów przeprowadzonych na obszarach tła miejskiego na całym obszarze jednostki terytorialnej średniego narażenia lub, jeżeli w obrębie tej jednostki terytorialnej nie ma obszaru miejskiego, na obszarach tła pozamiejskiego, odzwierciedlający narażenie ludności na działanie zanieczyszczeń, wykorzystywany do weryfikowania, czy wymóg redukcji średniego narażenia oraz cel w zakresie średniego stężenia ekspozycji dla tej jednostki terytorialnej zostały osiągnięte;
34) „wymóg redukcji średniego narażenia” oznacza procentowe ograniczenie średniego narażenia – wyrażonego wskaźnikiem średniego narażenia – ludności jednostki terytorialnej średniego narażenia, ▌ustalone dla roku odniesienia w celu ograniczenia szkodliwych skutków dla zdrowia ludzkiego, które należy osiągnąć w danym okresie i które po tym terminie nie powinno być przekraczane;
35) „cel w zakresie średniego stężenia ekspozycji” oznacza poziom wskaźnika średniego narażenia, który należy osiągnąć w celu ograniczenia szkodliwych skutków dla zdrowia ludzkiego;
36) „poziom krytyczny” oznacza poziom, po przekroczeniu którego mogą wystąpić bezpośrednie niepożądane skutki w odniesieniu do niektórych receptorów, takich jak drzewa, inne rośliny lub ekosystemy naturalne, jednak nie w odniesieniu do człowieka;
37) „próg alarmowy” oznacza poziom, powyżej którego z krótkotrwałym narażeniem na działanie zanieczyszczeń wiąże się w przypadku całej ludności ryzyko zagrożenia dla zdrowia i w przypadku którego państwa członkowskie podejmują natychmiastowe działania;
38) „próg informowania” oznacza poziom, powyżej którego z krótkotrwałym narażeniem na działanie zanieczyszczeń wiąże się w przypadku wrażliwych i szczególnie narażonych grup ludności ryzyko zagrożenia dla zdrowia i w przypadku którego niezbędna jest natychmiastowa i właściwa informacja;
39) „cel długoterminowy” oznacza poziom, który należy osiągnąć w dłuższej perspektywie – z wyjątkiem przypadków, gdy nie jest to możliwe w drodze zastosowania proporcjonalnych środków – w celu zapewnienia skutecznej ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska;
40) „udział zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych” oznacza emisję zanieczyszczeń, która nie jest spowodowana bezpośrednio lub pośrednio działalnością człowieka, w tym zjawiska naturalne, takie jak wybuchy wulkanów, aktywność sejsmiczną, aktywność geotermiczną, pożary nieużytków, gwałtowne wichury, aerozole morskie lub resuspensję lub transport w powietrzu cząstek pochodzenia naturalnego, lub ich przenoszenie z regionów suchych;
41) „plan ochrony powietrza” oznacza plan, w którym określa się polityki i środki mające na celu zapewnienie zgodności z wartościami dopuszczalnymi, wartościami docelowymi ▌lub wymogami redukcji średniego narażenia w przypadku gdy zostaną one przekroczone;
42) „plan działania na rzecz jakości powietrza” oznacza plan ochrony powietrza przyjęty przed terminem osiągnięcia wartości dopuszczalnych i wartości docelowych, który określa polityki i środki mające na celu zapewnienie zgodności z tymi wartościami dopuszczalnymi i wartościami docelowymi w terminie osiągnięcia tych wartości;
43) „plan działań krótkoterminowych” oznacza plan, w którym określa się środki nadzwyczajne, które należy wprowadzić w perspektywie krótkoterminowej w celu zmniejszenia bezpośredniego ryzyka wystąpienia przekroczenia progów alarmowych lub ograniczenia czasu jego trwania;
44) „wrażliwe i szczególnie narażone grupy ludności” oznaczają te grupy ludności, które są w sposób stały lub czasowy bardziej wrażliwe lub bardziej narażone na skutki zanieczyszczenia powietrza niż przeciętni członkowie społeczeństwa, ze względu na szczególne cechy, które sprawiają, że skutki zdrowotne narażenia są poważniejsze, lub ponieważ mają wyższą wrażliwość lub niższy próg wystąpienia skutków dla zdrowia lub mają ograniczoną zdolność chronienia się przed nimi;
45) „zainteresowana społeczność” oznacza co najmniej jedną osobę fizyczną lub prawną, która odczuwa lub może odczuć skutki ▌procedur decyzyjnych związanych z realizacją art. 9, 19 lub 20 lub która jest zainteresowana tymi procedurami; na użytek niniejszej definicji organizacje pozarządowe promujące ochronę zdrowia ludzkiego lub środowiska i spełniające wszelkie wymogi prawa krajowego uznaje się za mające interes w tym zakresie.
Artykuł 5
Zakres obowiązków
Państwa członkowskie wyznaczają na odpowiednich szczeblach właściwe organy i instytucje odpowiedzialne za:
a) ocenę jakości powietrza, w tym zapewnienie właściwego funkcjonowania i utrzymania sieci monitoringu;
b) zatwierdzanie systemów pomiarowych (metod, sprzętu, sieci i laboratoriów);
c) zapewnianie dokładności pomiarów oraz przekazywanie danych pomiarowych i ich udostępnianie;
d) promowanie dokładności aplikacji modelujących;
e) analizę metod oceny;
f) koordynację na swoim terytorium ogólnounijnych programów zapewniania jakości, opracowanych przez Komisję;
g) współpracę z innymi państwami członkowskimi oraz z Komisją, w tym w dziedzinie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza;
h) ustanawianie planów ochrony powietrza i planów działania na rzecz jakości powietrza;
i) ustanawianie planów działań krótkoterminowych;
j) podawanie i utrzymywanie wskaźnika jakości powietrza oraz przekazywanie społeczeństwu innych istotnych informacji zgodnie z załącznikiem X.
Artykuł 6
Wyznaczenie stref i jednostek terytorialnych średniego narażenia
Państwa członkowskie wyznaczają strefy i jednostki terytorialne średniego narażenia na całym swoim terytorium, w tym, w przypadkach stosownych do celów oceny jakości powietrza i zarządzania nią, na poziomie aglomeracji. Ocenę jakości powietrza i zarządzanie jakością powietrza prowadzi się we wszystkich strefach i jednostkach terytorialnych średniego narażenia.
ROZDZIAŁ II
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA I WSKAŹNIKÓW DEPOZYCJI
Artykuł 7
System oceny
1. W odniesieniu do dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i tlenków azotu, pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5), ▌benzenu, tlenku węgla, arsenu, kadmu, ołowiu, niklu, benzo(a)pirenu i ozonu zastosowanie mają progi oceny określone w załączniku II.
Każda strefa podlega klasyfikacji w zależności od progów oceny.
2. Państwa członkowskie dokonują przeglądu klasyfikacji, o której mowa w ust. 1, co najmniej raz na pięć lat, zgodnie z procedurą określoną w ▌ustępie 3. Klasyfikacja podlega jednak częstszym przeglądom w przypadku wystąpienia znacznych zmian w działalnościach mających wpływ na stężenia w powietrzu dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i tlenków azotu, pyłu zawieszonego (PM10 , PM2,5) ▌, benzenu, tlenku węgla, arsenu, kadmu, ołowiu, niklu, benzo(a)pirenu lub ozonu.
3. W przypadku gdy dostępne są wystarczające dane, przekroczenia progów oceny określonych w załączniku II definiuje się na podstawie stężeń w ciągu poprzednich pięciu lat. Próg oceny uznaje się za przekroczony, jeżeli został przekroczony przynajmniej w ciągu trzech odrębnych lat w okresie tych poprzednich pięciu lat.
Jeżeli dostępne dane nie obejmują całego okresu pięciu lat, państwa członkowskie mogą w celu stwierdzenia, czy progi oceny zostały przekroczone, łączyć krótkie okresy pomiarów przeprowadzanych w ciągu roku w miejscach, które powinny być typowe dla najwyższego poziomu zanieczyszczenia, z informacjami uzyskanymi z inwentaryzacji emisji i wynikami otrzymanymi na podstawie ▌ aplikacji modelujących.
Artykuł 8
Kryteria oceny
1. Państwa członkowskie przeprowadzają we wszystkich strefach ocenę jakości powietrza w zakresie zanieczyszczeń, o których mowa w art. 7, zgodnie z kryteriami ustalonymi w ust. 2–6 niniejszego artykułu i zgodnie z załącznikiem IV.
2. We wszystkich strefach sklasyfikowanych powyżej progów oceny ustalonych dla zanieczyszczeń, o których mowa w art. 7, do oceny jakości powietrza stosuje się pomiary stałe. Aby ocenić jakość powietrza oraz zapewnić odpowiednie informacje na temat przestrzennego rozkładu zanieczyszczeń powietrza oraz na temat reprezentatywności przestrzennej pomiarów stałych, pomiary stałe mogą zostać uzupełnione aplikacjami modelującymi lub pomiarami wskaźnikowymi.
3. Po upływie co najmniej dwóch lat od przyjęcia aktów wykonawczych, o których mowa w ust. 7 niniejszego artykułu, oprócz pomiarów stałych stosuje się aplikacje modelujące lub pomiary wskaźnikowe do oceny jakości powietrza we wszystkich strefach, w których poziom zanieczyszczeń przekracza odpowiednią wartość dopuszczalną lub wartość docelową określoną w załączniku I.
Aplikacje modelujące lub pomiary wskaźnikowe, o których mowa w akapicie pierwszym, muszą ▌dostarczać informacji na temat przestrzennego rozkładu zanieczyszczeń. W przypadku stosowania aplikacji modelujących dostarcza się za ich pośrednictwem również informacji na temat reprezentatywności przestrzennej pomiarów stałych i przeprowadza się je tak często, jak jest to właściwe, lecz nie rzadziej niż raz na pięć lat.
4. We wszystkich strefach sklasyfikowanych poniżej progów oceny ustalonych dla zanieczyszczeń, o których mowa w art. 7, do oceny jakości powietrza wystarcza stosowanie aplikacji modelujących, pomiarów wskaźnikowych, obiektywnego szacowania lub ich kombinacji.
5. Do celów oceny jakości powietrza w odniesieniu do wartości dopuszczalnych i wartości docelowych uwzględnia się wyniki aplikacji modelujących stosowanych zgodnie z ust. 3 i 4 niniejszego artykułu lub art. 9 ust. 3 lub wyniki pomiarów wskaźnikowych.
Jeżeli dostępne są pomiary stałe z obszarem reprezentatywności przestrzennej obejmującym obszar przekroczenia obliczonym przez aplikację modelującą, państwo członkowskie może zdecydować o niezgłaszaniu modelowanego przekroczenia jako przekroczenia odpowiednich wartości dopuszczalnych i wartości docelowych.
6. Jeżeli aplikacje modelujące stosowane zgodnie z ust. 3 lub 4 wykazują przekroczenie jakiejkolwiek wartości dopuszczalnej lub wartości docelowej ▌na obszarze strefy, która nie jest objęta pomiarami stałymi, oraz na obszarze reprezentatywności przestrzennej tych pomiarów, można zastosować co najmniej jeden dodatkowy pomiar stały lub wskaźnikowy w ewentualnych dodatkowych newralgicznych punktach zanieczyszczenia powietrza w strefie określonej przez aplikację modelującą.
Jeżeli aplikacje modelujące stosowane zgodnie z art. 9 ust. 3 wykazują przekroczenie jakiejkolwiek wartości dopuszczalnej lub wartości docelowej na obszarze strefy, która nie jest objęta pomiarami stałymi, oraz na obszarze reprezentatywności przestrzennej tych pomiarów, stosuje się co najmniej jeden dodatkowy pomiar stały lub wskaźnikowy w ewentualnych dodatkowych newralgicznych punktach zanieczyszczenia powietrza w strefie określonej przez aplikację modelującą.
W przypadku stosowania dodatkowych pomiarów stałych pomiary te ustala się w ciągu dwóch lat kalendarzowych od momentu modelowania przekroczenia. W przypadku stosowania dodatkowych pomiarów wskaźnikowych pomiary te ustala się w ciągu jednego roku kalendarzowego od momentu modelowania przekroczenia. Pomiary obejmują co najmniej jeden rok kalendarzowy zgodnie z wymogami dotyczącymi minimalnego zakresu danych określonymi w załączniku V pkt B w celu oceny poziomu stężenia danego zanieczyszczenia.
W przypadku gdy państwo członkowskie postanowi nie przeprowadzać żadnych dodatkowych pomiarów stałych lub wskaźnikowych, do oceny jakości powietrza wykorzystuje się przekroczenie przedstawione przez aplikacje modelujące.
7. Do ... [18 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy] Komisja przedstawia, w drodze aktów wykonawczych, dalsze szczegóły techniczne dotyczące:
a) aplikacji modelujących, w tym sposobów uwzględniania wyników otrzymanych na podstawie aplikacji modelujących i pomiarów wskaźnikowych przy ocenie jakości powietrza oraz sposobu weryfikacji potencjalnych przekroczeń stwierdzonych za pomocą tych metod oceny;
b) określenia reprezentatywności przestrzennej punktów pomiarowych.
Te akty wykonawcze są przyjmowane zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 26 ust. 2.
▌
8. W przypadkach, w których należy ocenić udział czynników regionalnych oddziałujących na ekosystemy, w tym zgodnie z monitorowaniem prowadzonym na podstawie dyrektywy (UE) 2016/2284, rozważa się wykorzystanie bioindykatorów.
Artykuł 9
Punkty pomiarowe
1. Lokalizację punktów pomiarowych dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i tlenków azotu, drobnego pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5) ▌, benzenu, tlenku węgla, arsenu, kadmu, ołowiu, niklu, benzo(a)pirenu i ozonu w powietrzu ustala się zgodnie z załącznikiem IV.
▌
2. W każdej strefie, w której poziom zanieczyszczeń przekracza próg oceny określony w załączniku II, liczba punktów pomiarowych dla każdego zanieczyszczenia nie może być mniejsza niż minimalna liczba punktów pomiarowych określona w ▌pkt A i C załącznika III.
3. W przypadku stref, w których poziom zanieczyszczeń przekracza odpowiedni próg oceny określony w załączniku II, ale nie przekracza odpowiednich wartości dopuszczalnych ▌, wartości docelowych ▌i poziomów krytycznych określonych w załączniku I ▌, minimalna liczba punktów pomiarowych dla pomiarów stałych może zostać zmniejszona maksymalnie o 50 %, zgodnie z załącznikiem III pkt A i C, pod warunkiem że zostaną spełnione następujące kryteria:
a) pomiary wskaźnikowe lubaplikacje modelujące dostarczają wystarczających danych do oceny jakości powietrza w odniesieniu do wartości dopuszczalnych, wartości docelowych ▌, poziomów krytycznych, progów alarmowych i progów informowania, jak również zapewniają właściwą informację dla społeczeństwa, dodatkową w stosunku do informacji zapewnianych przez ▌punkty pomiarowe dla pomiarów stałych;
b) liczba punktów pomiarowych, które mają zostać zainstalowane, oraz rozdzielczość przestrzenna pomiarów wskaźnikowych i aplikacje modelujące są wystarczające do ustalenia stężenia istotnych zanieczyszczeń zgodnie z celami dotyczącymi jakości danych określonymi w załączniku V pkt A i B oraz umożliwiają uzyskanie wyników oceny, które spełniają wymogi wymienione w załączniku V pkt E;
c) liczba pomiarów wskaźnikowych, jeśli są wykonywane do spełnienia wymogów niniejszego ustępu, jest co najmniej taka sama jak liczba zastępowanych pomiarów stałych, a pomiary wskaźnikowe są równomiernie rozłożone w roku kalendarzowym;
d) w odniesieniu do ozonu dwutlenek azotu jest mierzony we wszystkich pozostałych punktach pomiarowych wykonujących pomiary ozonu z wyjątkiem punktów na obszarach tła pozamiejskiego na potrzeby ocen ozonu, o których mowa w załączniku IV pkt B.
4. Na terytorium państwa członkowskiego instaluje się co najmniej jeden punkt pomiarowy dostosowany na potrzeby celu monitorowania określonego w załączniku VII sekcja 3 pkt A w celu dostarczania danych dotyczących stężeń prekursorów ozonu wskazanych w pkt B tej sekcji na obszarach określonych zgodnie z pkt C tej sekcji.
5. Pomiarów dwutlenku azotu dokonuje się w co najmniej 50 % punktów pomiarowych ozonu wymaganych na podstawie załącznika III tabela 2 pkt A. Pomiary te mają charakter ciągły, z wyjątkiem obszarów tła pozamiejskiego, o których mowa w załączniku IV pkt B, gdzie mogą zostać wykorzystane inne metody pomiarowe.
6. Każde państwo członkowskie, zgodnie z załącznikiem IV, dba o to, by rozmieszczenie punktów pomiarowych służące określeniu wskaźników średniego narażenia dla PM2,5 i dwutlenku azotu prawidłowo odzwierciedlało narażenie całej ludności. Liczba punktów pomiarowych nie może być mniejsza niż określona w załączniku III pkt B.
▌
7. Nie zmienia się lokalizacji punktów pomiarowych, w których w ciągu poprzednich trzech lat odnotowano przekroczenia odpowiedniej wartości dopuszczalnej lub wartości docelowej określonej w załączniku I sekcja 1, chyba że zmiana lokalizacji jest konieczna ze względu na szczególne okoliczności, w tym związane z zagospodarowaniem przestrzennym. Zmiana lokalizacji takich punktów pomiarowych musi być poparta aplikacjami modelującymi lub pomiarami wskaźnikowymi oraz, w miarę możliwości, zapewniać ciągłość pomiarów i musi odbywać się w taki sposób, by nowa lokalizacja znajdowała się w obrębie obszaru reprezentatywności przestrzennej. Szczegółowe uzasadnienie każdej zmiany lokalizacji takich punktów pomiarowych musi być w pełni udokumentowane zgodnie z wymogami określonymi w załączniku IV pkt D.
8. W celu oceny zawartości benzo(a)pirenu w powietrzu każde państwo członkowskie monitoruje inne odpowiednie wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w ograniczonej liczbie punktów pomiarowych. Te wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne zawierają co najmniej: benzo(a)antracen, benzo(b)fluoranten, benzo(j)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren i dibenzo(a,h)antracen. Punkty pomiarowe tych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych muszą znajdować się w tym samym miejscu co punkty pomiarowe benzo(a)pirenu i wybiera się je w taki sposób, aby można było określić zmiany geograficzne i długoterminowe trendy.
9. Oprócz monitorowania wymaganego na mocy art. 10 państwa członkowskie monitorują poziomy cząstek ultradrobnych zgodnie z załącznikiem III pkt D i załącznikiem VII sekcja 4. Monitorowanie stężenia sadzy może być prowadzone w tych samych miejscach.
Artykuł 10
Wielostacje monitoringu
1. Każde państwo członkowskie ustanawia co najmniej jedną wielostację monitoringu na każde 10 mln mieszkańców na obszarze tła miejskiego. Państwa członkowskie, które mają mniej niż 10 mln mieszkańców, ustanawiają co najmniej jedną wielostację monitoringu na obszarze tła miejskiego.
▌Państwa członkowskie, których terytorium obejmuje więcej niż 10 000 km2, ale nie więcej niż 100 000 km2, ustanawiają co najmniej jedną wielostację monitoringu na obszarze tła pozamiejskiego. Każdepaństwo członkowskie, którego terytorium obejmuje więcej niż 100 000 km2, ustanawia co najmniej jedną wielostację monitoringu na każdy obszar 100 000 km2 tła pozamiejskiego.
2. Lokalizacje wielostacji monitoringu ustala się dla obszarów tła miejskiego i obszarów tła pozamiejskiego zgodnie z załącznikiem IV pkt B.
3. Wszystkie punkty pomiarowe, które spełniają wymogi określone w załączniku IV pkt B i C i które są zainstalowane w wielostacjach monitoringu, mogą być uwzględniane na potrzeby spełnienia wymogów dotyczących minimalnej liczby punktów pomiarowych dla odpowiednich zanieczyszczeń, jak określono w załączniku III.
4. W celu spełnienia wymogów określonych w ust. 1 państwo członkowskie może ustanowić z co najmniej jednym sąsiadującym państwem członkowskim jedną wspólną wielostację monitoringu lub więcej takich wielostacji. Nie ma to wpływu na spoczywający na każdym państwie członkowskim obowiązek ustanowienia co najmniej jednej wielostacji monitoringu na obszarze tła miejskiego i spoczywający na każdym państwie członkowskim o obszarze większym niż 10 000 km2 obowiązek ustanowienia co najmniej jednej wielostacji monitoringu na obszarze tła pozamiejskiego.
5. Pomiary w ▌wielostacjach monitoringu na obszarach tła miejskiego i na obszarach tła pozamiejskiego obejmują zanieczyszczenia wymienione w załączniku VII sekcja 1 tabele 1 i 2 oraz mogą również obejmować zanieczyszczenia wymienione w tabeli 3 w tej sekcji.
6. Państwo członkowskie może podjąć decyzję o nieprowadzeniu pomiarów sadzy, cząstek ultradrobnych lub amoniaku w połowie swoich wielostacji monitoringu na obszarach tła pozamiejskiego, jeżeli liczba jego wielostacji monitoringu na obszarach tła pozamiejskiego przekracza liczbę jego wielostacji monitoringu na obszarach tła miejskiego w stosunku co najmniej dwa do jednego, o ile wybór jego wielostacji monitoringu jest reprezentatywny dla tych zanieczyszczeń.
▌
7. W stosownych przypadkach monitoring koordynuje się ze strategią monitorowania oraz programem pomiarów w ramach EMEP, z infrastrukturą do badania aerozoli, chmur i gazów śladowych (ACTRIS) oraz z monitorowaniem wpływu zanieczyszczenia powietrza prowadzonym na podstawie dyrektywy (UE) 2016/2284.
Artykuł 11
Referencyjne metody pomiarowe, aplikacje modelujące i cele w zakresie jakości danych
1. Państwa członkowskie stosują referencyjne metody pomiarowe określone w załączniku VI pkt A i C.
Inne metody pomiarowe mogą być jednak stosowane po spełnieniu warunków określonych w załączniku VI pkt B, C i D ▌.
2. Państwa członkowskie stosują aplikacje modelujące jakość powietrza z zastrzeżeniem warunków określonych w załączniku VI pkt E.
3. Dane dotyczące oceny jakości powietrza muszą spełniać cele w zakresie jakości danych określone w załączniku V.
ROZDZIAŁ III
ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ POWIETRZA
Artykuł 12
Wymogi dotyczące przypadków, gdy poziomy są niższe od wartości dopuszczalnych, wartości docelowych ▌i celów w zakresie średniego stężenia ekspozycji ▌
1. W strefach, w których poziomy zanieczyszczeń w powietrzu są niższe niż odpowiednie wartości dopuszczalne określone w załączniku I sekcja 1, państwa członkowskie utrzymują poziomy tych zanieczyszczeń poniżej wartości dopuszczalnych.
2. W strefach, w których poziomy zanieczyszczeń w powietrzu są niższe od odpowiednich wartości docelowych określonych w sekcjach 1 i 2 załącznika I, państwa członkowskie wprowadzają niezbędne środki, które nie pociągają za sobą niewspółmiernych kosztów, w celu utrzymania tych poziomów poniżej wartości docelowych ▌.
Państwa członkowskie dokładają starań, by osiągnąć długoterminowe cele dotyczące ozonu określone w załączniku I sekcja 2, a po ich osiągnięciu dokładają starań, by utrzymać poziomy ozonu poniżej tych celów długoterminowych, w zakresie, w jakim pozwalają na to czynniki takie jak transgraniczny charakter zanieczyszczenia ozonem, lotne związki organiczne ze źródeł biogenicznych i warunki meteorologiczne, oraz pod warunkiem, że wszelkie niezbędne środki nie pociągają za sobą niewspółmiernych kosztów.
3. W obszarze jednostek terytorialnych średniego narażenia ▌, w których wskaźniki średniego narażenia dla PM2,5 i NO2 są niższe od odpowiedniej wartości celów w zakresie średniego stężenia ekspozycji dla tych zanieczyszczeń określonej w załączniku I sekcja 5, państwa członkowskie utrzymują poziomy tych zanieczyszczeń poniżej celów w zakresie średniego stężenia ekspozycji.
4. Państwa członkowskie dokładają starań, by osiągnąć i utrzymywać najlepszą jakość powietrza i wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego oraz ochrony środowiska, aby osiągnąć cel eliminacji zanieczyszczeń, o którym mowa w art. 1 ust. 1, zgodnie z zaleceniami WHO oraz poniżej progów oceny określonych w załączniku II.
Artykuł 13
Wartości dopuszczalne, wartości docelowe ▌i wymogi redukcji średniego narażenia ▌
1. Państwa członkowskie zapewniają, by na całym obszarze ich stref poziomy zanieczyszczeń w powietrzu nie przekraczały odpowiednich wartości dopuszczalnych określonych w załączniku I sekcja 1.
2. ▌Państwa członkowskie zapewniają, poprzez wprowadzanie wszelkich niezbędnych środków, które nie pociągają za sobą niewspółmiernych kosztów, by na całym obszarze ich stref poziomy zanieczyszczeń nie przekraczały odpowiednich wartości docelowych ▌określonych w załączniku I sekcja 1 i 2 ▌.
3. Państwa członkowskie zapewniają, by wymogi redukcji średniego narażenia dla PM2,5 i NO2 określone w załączniku I sekcja 5 pkt B były osiągnięte na całym obszarze ich jednostek terytorialnych średniego narażenia, w których przekraczają one cele w zakresie średniego stężenia ekspozycji określone w załączniku I sekcja 5 pkt C .
4. Zgodność z ustępami 1, 2 i 3 niniejszego artykułu oceniana jest zgodnie z załącznikiem IV.
5. Wskaźniki średniego narażenia ocenia się zgodnie z załącznikiem I sekcja 5 pkt A.
6. Termin osiągnięcia wartości dopuszczalnych określonych w załączniku I sekcja 1 tabela 1 może zostać odroczony zgodnie z art. 18.
7. Państwa członkowskie mogą utrzymać lub wprowadzić więcej środków ochronnych, w tym norm jakości powietrza, które są bardziej rygorystyczne niż normy, o których mowa w niniejszym artykule, zgodnie z art. 193 TFUE. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o takich środkach w terminie trzech miesięcy od ich przyjęcia. ▌
Artykuł 14
Poziomy krytyczne na potrzeby ochrony roślinności i ekosystemów naturalnych
Państwa członkowskie zapewniają zgodność z poziomami krytycznymi określonymi w załączniku I sekcja 3 ocenianymi zgodnie z załącznikiem IV pkt A pkt 1 i pkt B pkt 3.
Artykuł 15
Przekroczenia progów alarmowych lub progów informowania
1. Progi alarmowe dla stężenia dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, ▌pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5) i ozonu w powietrzu odpowiadają wartościom określonym w załączniku I sekcja 4 pkt A.
2. Progi ▌informowania dla stężenia dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego (PM10i PM2,5) i ozonu odpowiadają wartościom określonym w załączniku I sekcja 4 pkt B.
3. W przypadku przekroczenia któregokolwiek z progów alarmowych określonych w załączniku I sekcja 4 lub gdy, w stosownych przypadkach, przewiduje się w oparciu o aplikacje modelujące lub inne narzędzia prognozujące, że zostanie on przekroczony, państwa członkowskie wdrażają w stosownych przypadkach i bez zbędnej zwłoki środki nadzwyczajne wskazane w planach działań krótkoterminowych sporządzonych na mocy art. 20.
4. W przypadku przekroczenia któregokolwiek z progów alarmowych lub progów informowania określonych w załączniku I sekcja 4 lub gdy, w stosownych przypadkach, przewiduje się w oparciu o aplikacje modelujące lub inne narzędzia prognozujące, że zostanie on przekroczony, państwa członkowskie podejmują odpowiednie kroki w celu poinformowania społeczeństwa w jak najkrótszym czasie – w miarę możliwości w ciągu kilku godzin, zgodnie z załącznikiem X pkt 2 i 3, wykorzystując w tym celu różne media i kanały komunikacji i zapewniając szeroki publiczny dostęp do tej informacji.
▌
5. Państwa członkowskie mogą utrzymać lub wprowadzić więcej środków ochronnych, w tym bardziej rygorystyczne progi alarmowe lub progi informowania, zgodnie z art. 193 TFUE. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o takich środkach w terminie trzech miesięcy od ich przyjęcia.
Artykuł 16
Udział zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych
1. Państwa członkowskie mogą określić na dany rok:
a) strefy, w których przekroczenia wartości dopuszczalnych dla danego zanieczyszczenia związane są z udziałem zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych; oraz
b) jednostki terytorialne średniego narażenia, w przypadku których przekroczenia poziomu określonego przez wymogi redukcji średniego narażenia związane są z udziałem zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych.
2. Państwa członkowskie przedstawiają Komisji wykazy wszystkich stref i jednostek terytorialnych średniego narażenia, o których mowa w ust. 1, wraz z informacjami na temat stężeń i źródeł pochodzenia i dokumentacją potwierdzającą związek zaistniałych przekroczeń z udziałem zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych.
3. W przypadku gdy Komisja zostanie poinformowana o przekroczeniu, które związane jest z udziałem zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych, zgodnie z ust. 2, do celów niniejszej dyrektywy przekroczenie to nie jest uznawane za przekroczenie. Jeżeli Komisja uzna, że dowody przedstawione przez państwo członkowskie nie są wystarczające, informuje to państwo członkowskie, że przekroczenie nie jest uznawane za związane z udziałem zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych, dopóki państwo to nie dostarczy odpowiednich dodatkowych informacji.
4. Do 31 grudnia 2026 r. Komisja przedstawi, w drodze aktów wykonawczych, szczegóły techniczne dotyczące wykazania i nieuwzględniania przekroczeń związanych z udziałem zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych. Takie szczegóły techniczne określają treść dowodów, które mają być dostarczone przez państwa członkowskie zgodnie z ust. 2.
Te akty wykonawcze są przyjmowane zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 26 ust. 2.
Artykuł 17
Przekroczenia związane z posypywaniem dróg w okresie zimowym piaskiem lub solą
1. Państwa członkowskie mogą określić na dany rok strefy, w których wartości dopuszczalne dla PM10 są przekroczone w powietrzu w wyniku resuspensji cząstek w następstwie posypywania dróg w okresie zimowym piaskiem lub solą.
2. Państwa członkowskie przedstawiają Komisji wykazy wszystkich stref, o których mowa w ust. 1, wraz z informacjami na temat stężeń i źródeł pyłu zawieszonego PM10 w takich strefach.
Państwa członkowskie przedstawiają również dowody wykazujące, że wszelkie przekroczenia stężeń spowodowane są wystąpieniem zjawiska resuspensji cząstek oraz że zostały wprowadzone niezbędne środki w celu obniżenia tych stężeń.
3. Bez uszczerbku dla przepisów art. 16 dla stref, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, państwa członkowskie muszą opracować plan ochrony powietrza, o którym mowa w art. 19, wyłącznie w przypadku, gdy przekroczenia dopuszczalnych stężeń są spowodowane źródłami PM10 innymi niż posypywanie dróg w okresie zimowym piaskiem lub solą.
4. Do 31 grudnia 2026 r. Komisja przedstawi, w drodze aktów wykonawczych, szczegóły techniczne dotyczące metodyki określania udziałów pochodzących z resuspensji cząstek w następstwie posypywania dróg piaskiem lub solą w okresie zimowym, a także informacje, które mają być przekazywane przez państwa członkowskie zgodnie z ust. 2, w stosownych przypadkach obejmujące informacje na temat udziału resuspensji w dziennych poziomach stężeń.
Te akty wykonawcze są przyjmowane zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 26 ust. 2.
Artykuł 18
Odroczenie terminu osiągnięcia i wyłączenie z obowiązku stosowania niektórych wartości dopuszczalnych
1. W przypadku gdy w określonej strefie zgodność z wartościami dopuszczalnymi dla pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5), dwutlenku azotu, benzenu lub benzo[a]pirenu nie może być osiągnięta w terminie określonym w załączniku I sekcja 1 tabela 1, ▌państwa członkowskie mogą odroczyć ten termin dla danej strefy o okres uzasadniony planem działania na rzecz jakości powietrza i pod warunkiem że spełnione są warunki określone w ust. 2 niniejszego artykułu:
a) do 1 stycznia 2040 r., jeżeli jest to uzasadnione szczególnymi lokalnymi warunkami rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, orograficznymi warunkami brzegowymi, niekorzystnymi warunkami klimatycznymi lub transgranicznym charakterem zanieczyszczenia lub gdy niezbędne ograniczenia można osiągnąć jedynie przez zastąpienie znacznej części istniejących domowych systemów ogrzewania, które są źródłem zanieczyszczeń powodujących przekroczenia; lub
b) do 1 stycznia 2035 r., jeżeli jest to uzasadnione prognozami, z których wynika, że nawet biorąc pod uwagę oczekiwany wpływ skutecznych środków dotyczących zanieczyszczenia powietrza określonych w planie działania na rzecz jakości powietrza, wartości dopuszczalne nie mogą zostać osiągnięte przed upływem terminu osiągnięcia.
▌
W przypadku gdy termin osiągnięcia został przesunięty zgodnie z akapitem pierwszym lit. b) niniejszego ustępu, ale osiągnięcie nie jest możliwe przed upływem odroczonego terminu, państwa członkowskie mogą odroczyć termin dla danej strefy drugi i ostatni raz o okres nie dłuższy niż dwa lata od zakończenia pierwszego okresu odroczenia uzasadniony zaktualizowanym planem działania na rzecz jakości powietrza, pod warunkiem że spełnione są warunki określone w ust. 2.
▌
2. Państwa członkowskie mogą odroczyć termin osiągnięcia zgodnie z ust. 1, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a) dla strefy, której dotyczyć ma odroczenie terminu, do 31 grudnia 2028 r. opracowany został plan działania na rzecz jakości powietrza, który spełnia wymogi wyszczególnione w art. 19 ust. 6, 7 i 8;
b) plan działania na rzecz jakości powietrza, o którym mowa w lit. a) niniejszego ustępu, uzupełniają informacje na temat środków redukcji zanieczyszczeń powietrza wyszczególnione w załączniku VIII pkt B i wykazuje się w nim, w jaki sposób zagwarantuje się, że okresy przekroczenia wartości dopuszczalnych będą jak najkrótsze;
c) plan działania na rzecz jakości powietrza, o którym mowa w lit. a) niniejszego ustępu, opiera się na prognozach dotyczących jakości powietrza, w tym prognozach sporządzonych do celów załącznika VIII pkt A ppkt 5 i ppkt 7 lit. e), które pokazują, w jaki sposób wartości dopuszczalne zostaną osiągnięte jak najszybciej i nie później niż do końca odroczonego terminu osiągnięcia, z uwzględnieniem racjonalnych i proporcjonalnych środków;
d) w planie działania na rzecz jakości powietrza, o którym mowa w lit. a), określono, w jaki sposób społeczeństwo, a w szczególności wrażliwe i szczególnie narażone grupy ludności, będą informowane w spójny i zrozumiały sposób o skutkach odroczenia dla zdrowia ludzkiego i dla środowiska;
e) w planie działania na rzecz jakości powietrza, o którym mowa w lit. a), określono, w jaki sposób zostaną uruchomione dodatkowe środki finansowe, w tym za pośrednictwem odpowiednich krajowych i unijnych programów finansowania, w celu przyspieszenia poprawy jakości powietrza w strefie, do której miałoby zastosowanie odroczenie;
f) warunki określone w ust. 3 będą spełnione przez cały okres odroczenia terminu osiągnięcia;
g) w przypadku gdy termin osiągnięcia został odroczony zgodnie z ust. 1 akapit drugi, zaktualizowany plan działania na rzecz jakości powietrza, o którym mowa w tym akapicie, wykazuje, że pierwszy plan działania na rzecz jakości powietrza został wdrożony lub że podjęto kroki w celu jego wdrożenia, i uzupełnia go analiza pokazującą, że pierwotne prognozy zgodności sporządzone zgodnie z lit. c) niniejszego ustępu nie zostały zrealizowane.
3. W okresie odroczenia terminu osiągnięcia, zgodnie z ust. 1, państwo członkowskie gwarantuje, że spełnione są następujące warunki:
a) środki przewidziane w planie działania na rzecz jakości powietrza, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, w stosownych przypadkach zaktualizowane zgodnie z lit. b) niniejszego ustępu, są wdrażane, co zostało wykazane przez państwo członkowskie w formie sprawozdania z wdrażania zawierającego zaktualizowane prognozy emisji oraz, w miarę możliwości, stężeń, które to sprawozdanie przekazuje się Komisji co dwa i pół roku, a po raz pierwszy do 30 czerwca 2031 r.; w stosownych przypadkach można zawrzeć odniesienie do najnowszych programów i prognoz emisji zgłoszonych zgodnie z dyrektywą (UE) 2016/2284 oraz do towarzyszącego im informacyjnego sprawozdania dotyczącego wykazu, a w stosownych przypadkach sprawozdanie z wdrażania może zostać włączone do zaktualizowanego planu działania;
b) plan działania na rzecz jakości powietrza, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, podlega aktualizacji zgodnie z art. 19 ust. 5;
c) od 1 stycznia 2035 r. poziomy stężeń danego zanieczyszczenia wykazują ogólną tendencję spadkową zgodnie z orientacyjną trajektorią osiągania zgodności oszacowaną w zaktualizowanym planie działania na rzecz jakości powietrza ustanowionym zgodnie z załącznikiem VIII pkt A ppkt 7 lit. e);
d) sprawozdania z wdrażania i zaktualizowane plany działania na rzecz jakości powietrza przekazuje się Komisji w ciągu dwóch miesięcy od ich przyjęcia.
4. Najpóźniej do 31 stycznia 2029 r. państwa członkowskie informują Komisję o przypadkach, do których ich zdaniem stosuje się ust. 1 akapit pierwszy lit. a) lub b), i przekazują plan działania na rzecz jakości powietrza, o którym mowa w ust. 1, wraz ze wszystkimi istotnymi informacjami potrzebnymi Komisji do oceny, czy spełnione są przesłanki odroczenia i warunki określone w tym ustępie.
Najpóźniej do 31 stycznia 2034 r. państwa członkowskie informują Komisję o przypadkach, w których ich zdaniem osiągnięcie nie jest możliwe przed upływem terminu osiągnięcia zgodnie z ust. 1 akapit drugi, i przekazują zaktualizowany plan działania na rzecz jakości powietrza, o którym mowa w ust. 1, wraz ze wszystkimi istotnymi informacjami potrzebnymi Komisji do oceny, czy spełnione są przesłanki drugiego i ostatniego odroczenia i warunki określone w tym ustępie.
W odniesieniu do prognoz przedstawionych jako przesłanki odroczenia państwa członkowskie uzasadniają metody oraz dane wykorzystane do sporządzenia tych prognoz.
W swojej ocenie Komisja uwzględnia prognozy dotyczące jakości powietrza dostarczone przez dane państwo członkowskie, przewidywany wpływ działań podjętych przez to państwo członkowskie na jakość powietrza w tym państwie członkowskim, jak również przewidywany wpływ działań unijnych na jakość powietrza.
W przypadku gdy w terminie dziewięciu miesięcy od daty otrzymania powyższego powiadomienia Komisja nie zgłosi zastrzeżeń, warunki stosowania ust. 1 uznaje się za spełnione.
W razie zastrzeżeń Komisja może zażądać od danego państwa członkowskiego dostosowania lub przygotowania nowego planu działania na rzecz jakości powietrza w celu spełnienia wymogów określonych w ust. 1.
5. Do 31 grudnia 2026 r. Komisja przedstawi, w drodze aktów wykonawczych, dodatkowe szczegóły techniczne wymogów dotyczących prognoz sporządzonych do celów ust. 1 niniejszego artykułu w celu wykazania, w jaki sposób zostaną osiągnięte wartości dopuszczalne określone w załączniku I sekcja 1 tabela 1, z uwzględnieniem racjonalnych i proporcjonalnych środków. Ponadto określi informacje, które należy zawrzeć w sprawozdaniach z wdrażania do celów ust. 3 niniejszego artykułu.
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 26 ust. 2.
ROZDZIAŁ IV
PLANY
Artykuł 19
Plany ochrony powietrza i plany działania na rzecz jakości powietrza
1. W przypadku gdy w danych strefach poziomy zawartości zanieczyszczeń w powietrzu przekraczają którąkolwiek wartość dopuszczalną lub wartość docelową określoną w załączniku I sekcja 1, państwa członkowskie ustanawiają plany ochrony powietrza dla tych stref, w których określa się właściwe środki służące osiągnięciu danej wartości dopuszczalnej lub wartości docelowej oraz dopilnowaniu, aby okres przekroczenia był jak najkrótszy i nie dłuższy niż cztery lata od końca roku kalendarzowego, w którym zgłoszono pierwsze przekroczenie. Te plany ochrony powietrza ustanawia się jak najszybciej i nie później niż dwa lata po roku kalendarzowym, w którym odnotowano dane przekroczenie którejkolwiek wartości dopuszczalnej lub wartości docelowej. ▌
W przypadku gdy w danej strefie przekroczenie wartości dopuszczalnej jest już objęte planem działania na rzecz jakości powietrza, państwa członkowskie dopilnowują, aby środki określone w tym planie działania były odpowiednie do zagwarantowania, że okres przekroczenia będzie jak najkrótszy, oraz, w stosownych przypadkach, podejmują dodatkowe i skuteczniejsze środki oraz postępują zgodnie z procedurą aktualizacji planu działania określoną w ust. 5.
2. W przypadku gdy w ▌jednostkach terytorialnych obejmujących co najmniej jedną strefę poziomy zanieczyszczeń w powietrzu przekraczają którąkolwiek wartość docelową ozonu określoną w załączniku I sekcja 2, państwa członkowskie ▌ustanawiają dla tych jednostek terytorialnych plany ochrony powietrza, w których określa się odpowiednie środki mające na celu osiągnięcie wartości docelowej ozonu i zapewnienie, by okres przekroczenia był jak najkrótszy. Te plany ochrony powietrza ustanawia się jak najszybciej i nie później niż dwa lata po roku kalendarzowym, w którym odnotowano przekroczenie wartości docelowej ozonu. ▌
W przypadku gdy w danej jednostce terytorialnej przekroczenie wartości docelowej ozonu jest już objęte planemdziałania na rzecz jakości powietrza, państwa członkowskie dopilnowują, aby środki określone w tym planie działania były odpowiednie do zagwarantowania, że okres przekroczenia będzie jak najkrótszy, oraz, w stosownych przypadkach, postępują zgodnie z procedurą aktualizacji planu działania określoną w ust. 5.
Państwa członkowskie mogą jednak zrezygnować z ustanawiania takich planów ochrony powietrza lub planów działania na rzecz jakości powietrza w celu rozwiązania problemu przekroczenia stężenia ozonu, w przypadku gdy nie ma znaczącej możliwości zmniejszenia stężeń ozonu, biorąc pod uwagę warunki geograficzne i meteorologiczne, a środki te wiązałyby się z nieproporcjonalnymi kosztami.
W przypadku gdy nie ustanowiono planu ochrony powietrza lub planu działania na rzecz jakości powietrza, państwa członkowskie przedstawiają opinii publicznej i Komisji szczegółowe uzasadnienie, dlaczego nie ma znaczącej możliwości zmniejszenia przekroczeń, w związku z czym podjęto decyzję o nieustanowieniu planu ochrony powietrza lub planu działania na rzecz jakości powietrza.
Co najmniej raz na pięć lat państwa członkowskie dokonują ponownej oceny możliwości zmniejszenia stężeń ozonu.
W odniesieniu do jednostek terytorialnych ▌, w przypadku których wartość docelowa ozonu jest przekroczona, państwa członkowskie dopilnowują, aby odpowiedni krajowy program ograniczania zanieczyszczenia powietrza przygotowany na podstawie art. 6 dyrektywy (UE) 2016/2284 obejmował środki dotyczące prekursorów ozonu objętych tą dyrektywą.
3. W przypadku gdy w danej jednostce terytorialnej średniego narażenianie zostanie osiągnięty wymóg redukcji średniego narażenia określony w załączniku I sekcja 5, państwa członkowskie ustanawiają dla tych jednostek terytorialnych średniego narażenia plany ochrony powietrza, w których określa się odpowiednie środki służące osiągnięciu wymogu redukcji średniego narażenia i dopilnowaniu, by okres przekroczenia był jak najkrótszy. Te plany ochrony powietrza ustanawia się jak najszybciej i nie później niż dwa lata po roku kalendarzowym, w którym odnotowano przekroczenie wymogu redukcji średniego narażenia. W planach tych określa się odpowiednie środki mające na celu osiągnięcie wymogu redukcji średniego narażenia i dopilnowanie, by okres przekroczenia był jak najkrótszy.
▌
4. W przypadku gdy od 1 stycznia 2026 r. do 31 grudnia 2029 r. w strefie lub jednostce terytorialnej ▌poziomy zanieczyszczeń przekraczają jakąkolwiek wartość dopuszczalną lub wartość docelową, która ma zostać osiągnięta do 1 stycznia 2030 r., jak określono w załączniku I sekcja 1 tabela 1 i w załączniku I sekcja 2 pkt B, oraz bez uszczerbku dla ust. 2 akapit trzeci niniejszego artykułu, państwa członkowskie ustanawiają plan działania na rzecz jakości powietrza w odniesieniu do danego zanieczyszczenia, aby osiągnąć odpowiednie wartości dopuszczalne lub wartości docelowe przed upływem terminu osiągnięcia. Te plany działania na rzecz jakości powietrza ustanawia się jak najszybciej i nie później niż dwa lata po roku kalendarzowym, w którym odnotowano przekroczenie ▌.
Państwa członkowskie mogą jednak zrezygnować z ustanawiania takich planów działania, jeżeli scenariusz odniesienia oparty na informacjach wymaganych zgodnie z załącznikiem VIII pkt A ppkt 5 wykaże, że wartość dopuszczalna lub wartość docelowa zostaną osiągnięte za pomocą już obowiązujących środków, w tym gdy przekroczenie jest spowodowane tymczasową działalnością mającą wpływ na poziomy zanieczyszczeń w ciągu jednego roku. W przypadku gdy nie ustanowiono planu działania zgodnie z niniejszym akapitem, państwa członkowskie przedstawiają opinii publicznej i Komisji szczegółowe uzasadnienie.
5. W przypadku gdy przekroczenia którejkolwiek wartości dopuszczalnej, wymogu redukcji średniego narażenia lub wartości docelowej utrzymują się w trzecim roku kalendarzowym po terminie ustanowienia planu ochrony powietrza lub planu działania na rzecz jakości powietrza, oraz bez uszczerbku dla ust. 2 akapit trzeci, państwa członkowskie aktualizują plan ochrony powietrza lub plan działania na rzecz jakości powietrza i zawarte w nim środki, w tym ich wpływ na prognozowane emisje i stężenia, nie później niż pięć lat po terminie ustanowienia poprzedniego planu ochrony powietrza lub planu działania na rzecz jakości powietrza oraz podejmują dodatkowe i skuteczniejsze środki, aby okres przekroczenia był jak najkrótszy.
6. Plany ochrony powietrza oraz plany działania na rzecz jakości powietrza zawierają co najmniej:
a) informacje wymienione w załączniku VIII pkt A ppkt 1–7;
b) w stosownych przypadkach informacje wymienione w załączniku VIII pkt A ppkt 8, 9 i 10;
c) ▌informacje na temat odpowiednich środków redukcji emisji wymienionych w załączniku VIII pkt B ppkt 2.
W stosownych przypadkach państwa członkowskie włączają do swoich planów ochrony powietrza i planów działania na rzecz jakości powietrza środki, o których mowa w art. 20 ust. 2, oraz szczególne środki służące ochronie wrażliwych i szczególnie narażonych grup ludności, w tym dzieci.
Przygotowując plany ochrony powietrza lub plany działania na rzecz jakości powietrza, państwa członkowskie oceniają ryzyko przekroczenia odpowiednich progów alarmowych dla danych zanieczyszczeń. W stosownych przypadkach analizę tę wykorzystuje się do ustanawiania planów działań krótkoterminowych.
W przypadku gdy plany ochrony powietrza lub plany działania na rzecz jakości powietrza ustanawia się w odniesieniu do kilku rodzajów zanieczyszczeń lub norm jakości powietrza, państwa członkowskie ustanawiają w stosownych przypadkach zintegrowane plany ochrony powietrza lub plany działania na rzecz jakości powietrza obejmujące wszystkie przedmiotowe zanieczyszczenia i normy jakości powietrza.
Państwa członkowskie w miarę możliwości zapewniają spójność swoich planów ochrony powietrza i planów działania na rzecz jakości powietrza z innymi planami które mają znaczący wpływ na jakość powietrza, w tym z planami wymaganymi na podstawie dyrektywy 2002/49/WE, dyrektywy 2010/75/UE i dyrektywy (UE) 2016/2284 oraz na podstawie przepisów w dziedzinach klimatu, różnorodności biologicznej, energii, transportu i rolnictwa.
7. Państwa członkowskie konsultują się ze społeczeństwem, zgodnie z dyrektywą 2003/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady(26), oraz z właściwymi organami, których ze względu na ich obowiązki w dziedzinie zanieczyszczenia powietrza i jakości powietrza powinno dotyczyć wdrażanie planów ochrony powietrza oraz planów działania na rzecz jakości powietrza, w sprawie projektów planów ochrony powietrza oraz projektów planów działania na rzecz jakości powietrza i wszelkich istotnych aktualizacji planów ochrony powietrza oraz planów działania na rzecz jakości powietrza przed ich finalizacją. Państwa członkowskie dopilnowują, aby w trakcie konsultacji publicznych społeczeństwo miało dostęp do projektu planu ochrony powietrza lub projektu planu działania na rzecz jakości powietrza zawierającego minimalne informacje wymagane na mocy załącznika VIII oraz, w miarę możliwości, podsumowanie informacji o charakterze nietechnicznym, o których mowa w niniejszym akapicie.
Państwa członkowskie zachęcają wszystkie zainteresowane strony do aktywnego udziału w opracowywaniu, wdrażaniu i aktualizacji planów ochrony powietrza i planów działania na rzecz jakości powietrza. Przygotowując plany ochrony powietrza oraz plany działania na rzecz jakości powietrza, państwa członkowskie dopilnowują, aby zainteresowane strony, których działalność przyczynia się do sytuacji przekroczenia, były zachęcane do proponowania środków, które są w stanie wdrożyć, aby pomóc w wyeliminowaniu tych przekroczeń, oraz aby do udziału w konsultacjach zachęcać organizacje pozarządowe, takie jak organizacje ochrony środowiska i zdrowia, organizacje konsumenckie, organizacje reprezentujące interesy wrażliwych i szczególnie narażonych grup ludności, inne właściwe instytucje zajmujące się ochroną zdrowia, w tym organizacje reprezentujące pracowników służby zdrowia, i odpowiednie federacje przemysłowe.
8. Plany ochrony powietrza i plany działania na rzecz jakości powietrza przekazuje się Komisji w ciągu dwóch miesięcy od ich przyjęcia.
Artykuł 20
Plany działań krótkoterminowych
1. W przypadku gdy w danej strefie istnieje zagrożenie, że poziomy zanieczyszczeń przekroczą jeden lub kilka progów alarmowych określonych w załączniku I sekcja 4, państwa członkowskie ustanawiają plany działań krótkoterminowych określające środki nadzwyczajne, które należy przyjąć w perspektywie krótkoterminowej w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia takiego przekroczenia lub ograniczenia czasu jego trwania.
Jednak w razie zagrożenia związanego z przekroczeniem progu alarmowego dla ozonu państwa członkowskie mogą zrezygnować z ustanowienia takich planów działań krótkoterminowych, gdy nie istnieje znacząca możliwość zmniejszenia ryzyka wystąpienia takiego przekroczenia, ograniczenia czasu jego trwania ani stopnia przekroczenia, przy uwzględnieniu krajowych warunków geograficznych, klimatycznych i ekonomicznych.
W przypadku gdy w odniesieniu do pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5) możliwość zmniejszenia ryzyka takiego przekroczenia jest poważnie ograniczona, biorąc pod uwagę lokalne warunki geograficzne i meteorologiczne oraz specyfikę domowych systemów ogrzewania, państwa członkowskie mogą ustanowić plan działań krótkoterminowych, w którym skoncentrują się wyłącznie na konkretnych działaniach służących ochronie zarówno ogółu społeczeństwa, jak i wrażliwych i szczególnie narażonych grup ludności, a także na zrozumiałych informacjach na temat zalecanego zachowania mającego na celu ograniczenie narażenia na zmierzone lub prognozowane przekroczenie.
2. W ramach ustanawiania planów działań krótkoterminowych, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie mogą, w zależności od indywidualnych przypadków, ustanawiać skuteczne działania niezbędne do kontrolowania i, w razie konieczności, tymczasowego zawieszania działalności, która przyczynia się do wystąpienia ryzyka przekroczenia odpowiednich wartości dopuszczalnych lub wartości docelowych, lub progów alarmowych. W swoich planach działań krótkoterminowych państwa członkowskie uwzględniają także wykaz środków określonych w załączniku IX i, w zależności od udziału głównych źródeł zanieczyszczeń w przedmiotowych przekroczeniach, rozważają, w stosownych przypadkach, w tych planach działań krótkoterminowych, uwzględnienie środków w odniesieniu do działań takich jak transport, prace budowlane, instalacje przemysłowe, rolnictwo oraz użytkowanie produktów i ogrzewania domowego. W ramach tych planów bierze się również pod uwagę konkretne środki służące ochronie wrażliwych i szczególnie narażonych grup ludności, w tym dzieci.
3. Państwa członkowskie konsultują się ze społeczeństwem, zgodnie z dyrektywą 2003/35/WE, oraz z właściwymi organami, których ze względu na ich obowiązki w dziedzinie zanieczyszczenia powietrza i jakości powietrza powinno dotyczyć wdrażanie planu działań krótkoterminowych, w sprawie projektów planów działań krótkoterminowych i wszelkich istotnych aktualizacji tych planów przed ich finalizacją.
4. Po ustanowieniu planów działań krótkoterminowych państwa członkowskie udostępniają je publicznie i informują odpowiednie organizacje, takie jak organizacje ochrony środowiska i zdrowia, organizacje konsumenckie oraz organizacje reprezentujące interesy wrażliwych i szczególnie narażonych grup ludności, organizacje reprezentujące pracowników służby zdrowia i inne właściwe instytucje zajmujące się ochroną zdrowia i odpowiednie federacje przemysłowe, zarówno o wynikach swoich badań dotyczących wykonalności i zakresu poszczególnych planów działań krótkoterminowych, jak i o ich wdrożeniu.
5. ▌Plany działań krótkoterminowych przekazuje się Komisji, w ciągu roku od ich przyjęcia, w ramach sprawozdania rocznego zgodnie z art. 23.
6. Ustanawiając plany działań krótkoterminowych określające środki nadzwyczajne, które należy przyjąć, państwa członkowskie mogą zwrócić się do Komisji o zorganizowanie wymiany najlepszych praktyk, aby umożliwić wnioskującym państwom członkowskim skorzystanie z doświadczeń innych państw członkowskich.
Artykuł 21
Transgraniczne zanieczyszczenie powietrza
1. W przypadku gdy transgraniczne przenoszenie zanieczyszczeń powietrza z przynajmniej jednego państwa członkowskiego ma istotny udział w przekroczeniu jakichkolwiek wartości dopuszczalnych, wartości docelowych ozonu, wymogów redukcji średniego narażenia lub progów alarmowych w innym państwie członkowskim, to inne państwo członkowskie powiadamia o tym fakcie Komisję oraz państwa członkowskie, z których pochodzą zanieczyszczenia powodujące to przekroczenie.
2. Zainteresowane państwa członkowskie współpracują ze sobą, w tym przez ustanowienie wspólnych zespołów ekspertów i przy wsparciu technicznym ze strony Komisji, przy określaniu źródeł zanieczyszczeń powietrza, udziału tych źródeł w przekroczeniach w innym państwie członkowskim i środków, które należy wprowadzić indywidualnie i w koordynacji z innymi państwami członkowskimi w odniesieniu do tych źródeł, oraz określają skoordynowane działania, takie jak koordynacja planów ochrony powietrza zgodnie z art. 19, w których każde państwo członkowskie zajmuje się źródłami zanieczyszczeń znajdującymi się na jego terytorium, w celu wyeliminowania takich przekroczeń.
Państwa członkowskie udzielają sobie wzajemnie odpowiedzi i informują Komisję w odpowiednim czasie i nie później niż trzy miesiące po otrzymaniu powiadomienia od innego państwa członkowskiego zgodnie z akapitem pierwszym.
3. Komisję informuje się o podjęciu współpracy, o której mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, a także zaprasza się ją do udziału w tej współpracy lub do wspierania jej. Komisja może zwrócić się do zainteresowanych państw członkowskich o przedstawienie aktualnych informacji na temat postępów w realizacji wszelkich skoordynowanych działań ustanowionych na podstawie tego ustępu. W razie konieczności Komisja, uwzględniając sprawozdania określone w art. 11 dyrektywy (UE) 2016/2284, podejmuje decyzję, czy należy podjąć na poziomie unijnym dalsze działania mające na celu ograniczenie emisji prekursorów odpowiedzialnych za zanieczyszczenia transgraniczne.
4. Państwa członkowskie, w stosownych przypadkach – na podstawie art. 20 – przygotowują i realizują skoordynowane plany działań krótkoterminowych obejmujące sąsiednie strefy w innych państwach członkowskich. Państwa członkowskie zapewniają przekazanie sąsiednim strefom w innych państwach członkowskich, bez zbędnej zwłoki, wszystkich stosownych informacji dotyczących tych planów działań krótkoterminowych.
5. W przypadku przekroczenia progów alarmowych lub progów informowania w strefach położonych blisko granic, należy możliwie jak najszybciej powiadomić właściwe organy sąsiednich państw członkowskich o tych przekroczeniach. Informacje te udostępnia się także publicznie.
6. W powiadomieniu, o którym mowa w ust. 1, w odniesieniu do danego roku państwa członkowskie mogą określić:
a) strefy, w których transgraniczne przenoszenie zanieczyszczeń powietrza z co najmniej jednego państwa członkowskiego ma istotny udział w przekroczeniu wartości dopuszczalnych lub wartości docelowych w tych strefach;
b) jednostki terytorialne średniego narażenia, w których transgraniczne przenoszenie zanieczyszczeń powietrza z co najmniej jednego państwa członkowskiego ma istotny udział w przekroczeniu poziomu określonego przez wymogi redukcji średniego narażenia w tych jednostkach.
Państwo członkowskie może również dostarczyć zainteresowanym państwom członkowskim i Komisji wykazy wszelkich takich stref i jednostek terytorialnych średniego narażenia wraz z informacjami na temat stężeń i dowodami wykazującymi, że zanieczyszczenie powietrza ze źródeł transgranicznych, w tym z państw trzecich, nad którymi to państwo członkowskie nie ma bezpośredniej kontroli, ma istotny udział w przekroczeniach. W stosownych przypadkach Komisja może uwzględnić te informacje do celów art. 18.
7. Opracowując plany określone w ust. 2 i 4 oraz udostępniając publicznie wiadomości, zgodnie z ust. 5, państwa członkowskie, w stosownych przypadkach, dążą do nawiązania współpracy z państwami trzecimi, w szczególności z państwami kandydującymi. W stosownych przypadkach państwa członkowskie mogą zwrócić się do Komisji o wsparcie techniczne.
ROZDZIAŁ V
INFORMACJA I SPRAWOZDAWCZOŚĆ
Artykuł 22
Podawanie informacji do wiadomości publicznej
1. Państwa członkowskie dopilnowują, aby zarówno opinia publiczna, jak i odpowiednie organizacje, takie jak organizacje ochrony środowiska i zdrowia, organizacje konsumenckie, organizacje reprezentujące interesy wrażliwych i szczególnie narażonych grup ludności, organizacje reprezentujące pracowników służby zdrowiai inne właściwe instytucje zajmujące się ochroną zdrowia oraz odpowiednie federacje przemysłowe były odpowiednio i na czas informowane:
a) o jakości powietrza zgodnie z załącznikiem X ▌;
b) o lokalizacji punktów pomiarowych do pomiaru wszystkich zanieczyszczeń powietrza, a także o wszelkich kwestiach związanych ze spełnianiem wymogów dotyczących zakresu danych w odniesieniu do poszczególnych punktów pomiarowych i zanieczyszczeń;
c) o decyzjach odraczających na podstawie art. 18;
d) o planach ochrony powietrza i planach działania na rzecz jakości powietrza określonych w art. 19;
e) o planach działań krótkoterminowych sporządzonych zgodnie z art. 20;
f) o skutkach przekroczeń wartości dopuszczalnych, wartości docelowych ▌, wymogów redukcji średniego narażenia, celów w zakresie średniego stężenia ekspozycji, progów alarmowych i progów informowania – w formie zbiorczej oceny; w stosownych przypadkach w zbiorczych ocenach zawiera się dodatkowe informacje i oceny dotyczące środowiska, jak również informacje na temat zanieczyszczeń objętych zakresem art. 10 i załącznika VII.
2. Państwa członkowskie ustanawiają i udostępniają za pośrednictwem publicznego kanału, w sposób zrozumiały, wskaźnik jakości powietrza obejmujący cogodzinne aktualizacje co najmniej w odniesieniu do dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5) i ozonu, pod warunkiem że istnieje obowiązek monitorowania tych zanieczyszczeń zgodnie z niniejszą dyrektywą. W stosownych przypadkach wskaźnik ten może obejmować dodatkowe zanieczyszczenia. W miarę możliwości wskaźnik jakości powietrza jest porównywalny we wszystkich państwach członkowskich i zgodny z zaleceniami WHO. Wskaźnik jakości powietrza musi opierać się na wskaźnikach jakości powietrza w skali europejskiej, dostarczonych przez Europejską Agencję Środowiska, i zawierać informacje na temat wpływu na zdrowie, w tym informacje dostosowane do wrażliwych i szczególnie narażonych grup ludności. Aby spełnić wymogi określone w niniejszym ustępie, państwa członkowskie mogą również stosować wskaźnik jakości powietrza udostępniony przez Europejską Agencję Środowiska. Jeżeli państwo członkowskie postanowi nie stosować wskaźnika udostępnionego przez Europejską Agencję Środowiska, odniesienie do tego wskaźnika udostępnia się na poziomie krajowym.
3. Państwa członkowskie udostępniają publicznie informacje o objawach związanych ze szczytowymi okresami zanieczyszczenia powietrza oraz o ograniczaniu narażenia na zanieczyszczenie powietrza i o zachowaniach ochronnych oraz zachęcają do umieszczania tych informacji w miejscach odwiedzanych przez wrażliwe i szczególnie narażone grupy ludności, takich jak placówki opieki zdrowotnej.
4. Państwa członkowskie podają do wiadomości publicznej informacje o właściwych organach i instytucjach wyznaczonych do zadań, o których mowa w art. 5.
5. Informacje, o których mowa w niniejszym artykule, udostępnia się publicznie i bezpłatnie przez ogólnie dostępne media i kanały komunikacyjne w sposób spójny i zrozumiały zgodnie z dyrektywą 2007/2/WE i dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1024(27), zapewniając jednocześnie szeroki publiczny dostęp do tych informacji.
Artykuł 23
Przekazywanie informacji i sprawozdawczość
1. Państwa członkowskie zapewniają udostępnienie Komisji informacji na temat jakości powietrza w wymaganych ramach czasowych zgodnie z aktami wykonawczymi, o których mowa w ust. 5, i niezależnie od zapewnienia zgodności z celami w zakresie jakości danych w odniesieniu do zakresu danych określonymi w załączniku V pkt B.
2. Ze względu na konkretny cel oceny zgodności z wartościami dopuszczalnymi, wartościami docelowymi ▌, wymogami redukcji średniego narażenia i poziomami krytycznymi informacje, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, udostępnia się Komisji nie później niż dziewięć miesięcy od zakończenia każdego roku kalendarzowego i obejmują one:
a) zmiany poczynione w danym roku w stosunku do wykazu oraz granic stref ustanowionych na podstawie art. 6 lub jednostek terytorialnych średniego narażenia;
b) wykaz stref i jednostek terytorialnych średniego narażenia oraz ocenionych poziomów zanieczyszczeń;
c) w przypadku stref, w których poziomy choćby jednego z zanieczyszczeń przekraczają wartości dopuszczalne, wartości docelowe lub poziomy krytyczne, a także w przypadku jednostek terytorialnych ▌średniego narażenia, w których poziomy choćby jednego z zanieczyszczeń przekraczają poziom określony przez wymogi redukcji średniego narażenia:
(i) daty i okresy, w których zaobserwowano takie poziomy;
(ii) w stosownych przypadkach ocenę udziału zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych oraz z resuspensji cząstek w następstwie posypywania dróg w okresie zimowym piaskiem lub solą w ocenionych poziomach zanieczyszczeń, zgodnie z informacjami przedstawionymi Komisji na podstawie art. 16 i 17.
3. Państwa członkowskie przekazują Komisji, zgodnie z ust. 1, informacje dotyczące zarejestrowanych poziomów i długości okresów, w których próg alarmowy lub próg informowania zostały przekroczone.
4. Państwa członkowskie przedstawiają Komisji informacje, o których mowa w załączniku IV pkt D w terminie trzech miesięcy od otrzymania odpowiedniego wezwania.
5. Komisja przyjmuje ▌w drodze aktów wykonawczych środki:
a) precyzujące informacje udostępniane przez państwa członkowskie na podstawie niniejszego artykułu, jak również ramy czasowe dotyczące terminów przekazywania takich informacji;
b) określające metody usprawnienia sposobu przekazywania danych oraz wzajemnej wymiany informacji i danych z sieci i poszczególnych punktów pomiarowych wykonujących pomiary zanieczyszczenia powietrza w państwach członkowskich.
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 26 ust. 2.
ROZDZIAŁ VI
AKTY DELEGOWANE I AKTY WYKONAWCZE
Artykuł 24
Zmiany załączników
Komisja jest uprawniona do przyjmowania zgodnie z art. 25 aktów delegowanych zmieniających załączniki III–VI, IX i X w celu uwzględnienia postępu naukowego i technicznego w odniesieniu do oceny jakości powietrza, środków, co do których należy rozważyć włączenie do planów działań krótkoterminowych, oraz informowania społeczeństwa.
Zmiany te nie mogą jednak bezpośrednio ani pośrednio zmieniać żadnego z następujących elementów:
a) wartości dopuszczalnych, wartości docelowych ▌, celów długoterminowych dotyczących ozonu, poziomów krytycznych, progów alarmowych i progów informowania, wymogów redukcji średniego narażenia i celów w zakresie średniego stężenia ekspozycji określonych w załączniku I;
b) terminów osiągnięcia zgodności z którymkolwiek z parametrów, o których mowa w lit. a).
Artykuł 25
Wykonywanie przekazanych uprawnień
1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.
2. Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 24, powierza się Komisji na okres pięciu lat od … [data wejścia w życie niniejszej dyrektywy]. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem tego pięcioletniego okresu. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.
3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 24, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.
4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa.
5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 24 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.
Artykuł 26
Procedura komitetowa
1. Komisję wspomaga Komitet ds. Jakości Powietrza. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
ROZDZIAŁ VII
DOSTĘP DO WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI, ODSZKODOWANIA I KARY
Artykuł 27
Dostęp do wymiaru sprawiedliwości
1. Państwa członkowskie dopilnowują, zgodnie z ich krajowym systemem prawnym, aby członkowie zainteresowanej społeczności mieli dostęp do procedury odwoławczej – przed sądem lub innym niezależnym i bezstronnym organem ustanowionym przez prawo – umożliwiającej zakwestionowanie materialnej lub proceduralnej legalności wszystkich decyzji, działań lub zaniechań państw członkowskich w odniesieniu do lokalizacji i liczby punktów pomiarowych, o których mowa w art. 9, zgodnie z odpowiednimi kryteriami ustanowionymi w załącznikach III i IV, planów ochrony powietrza i planów działania na rzecz jakości powietrza, o których mowa w art. 19, oraz planów działań krótkoterminowych, o których mowa w art. 20, danego państwa członkowskiego, pod warunkiem że spełniony jest którykolwiek z następujących warunków:
a) mają wystarczający interes;
b) powołują się na naruszenie prawa, w przypadku gdy administracyjne procedury prawne państwa członkowskiego wymagają tego jako warunku koniecznego.
Państwa członkowskie określają, co stanowi wystarczający interes i naruszenie prawa, zgodnie z celem, jakim jest zapewnienie zainteresowanej społeczności szerokiego dostępu do wymiaru sprawiedliwości.
W tym celu interes każdej organizacji pozarządowej promującej ochronę zdrowia ludzkiego lub środowiska i spełniającej wszelkie wymogi prawa krajowego uznaje się za wystarczający do celów akapitu pierwszego lit. a). Organizacje takie uznaje się również do celów akapitu pierwszego lit. b) za posiadające prawa, które mogą zostać naruszone.
▌
2. Procedura odwoławcza musi być bezstronna, oparta na zasadzie równości, terminowa i niedyskryminacyjna ze względu na koszty oraz przewidywać odpowiednie i skuteczne mechanizmy dochodzenia roszczeń, w tym, w stosownych przypadkach, nakazy sądowe.
3. Państwa członkowskie określają etap, na którym można zakwestionować decyzje, działania lub zaniechania, tak aby dostęp do procedury odwoławczej przed sądem lub innym niezależnym i bezstronnym organem ustanowionym przez prawo nie został uniemożliwiony ani nadmiernie utrudniony.
4. Niniejszy artykuł nie uniemożliwia państwom członkowskim wymagania przeprowadzenia wstępnej procedury odwoławczej przed organem administracyjnym i nie ma wpływu na wymóg wyczerpania administracyjnych procedur odwoławczych przed wszczęciem sądowych procedur odwoławczych, jeżeli taki wymóg istnieje w prawie krajowym.
5. Państwa członkowskie zapewniają, aby praktyczne informacje na temat dostępu do administracyjnych i sądowych procedur odwoławczych, o których mowa w niniejszym artykule, zostały udostępnione publicznie.
Artykuł 28
Odszkodowanie za szkody dla zdrowia ludzkiego
1. Państwa członkowskie dopilnowują, aby osoby fizyczne, które poniosły szkodę dla zdrowia ludzkiego w wyniku naruszenia przepisów krajowych transponujących art. 19 ust. 1–5 oraz art. 20 ust. 1 i 2 ▌niniejszej dyrektywy,będącego wynikiem działania umyślnego lub zaniedbania przez właściwe organy, miały prawo do dochodzenia i uzyskania odszkodowania za taką szkodę.
▌
2. Państwa członkowskie dopilnowują, aby krajowe przepisy i procedury dotyczące roszczeń o odszkodowanie ▌były opracowywane i stosowane w taki sposób, aby nie uniemożliwiały ani nie utrudniały nadmiernie wykonywania prawa do odszkodowania za szkodę na podstawie ust. 1.
3. Państwa członkowskie mogą określić terminy przedawnienia dotyczące wnoszenia roszczeń o odszkodowanie, o których mowa w ust. 1▌. Bieg tych terminów nie rozpoczyna się przed ustaniem naruszenia ani zanim osoba wnosząca o odszkodowanie dowie się, że poniosła szkodę w wyniku naruszenia, o której mowa w ust. 1, lub zanim zaistnieją uzasadnione powody, by przypuszczać, że o tym wie.
Artykuł 29
Kary
1. Bez uszczerbku dla zobowiązań państw członkowskich na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/99/WE(28) państwa członkowskie określają zasady dotyczące kar mających zastosowanie w przypadku naruszeń przepisów krajowych przyjętych na podstawie niniejszej dyrektywy i wprowadzają wszelkie środki niezbędne do zagwarantowania ich wdrożenia. Przewidziane kary muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie bez zbędnej zwłoki powiadamiają Komisję o tych przepisach i środkach oraz bez zbędnej zwłoki powiadamiają ją o wszelkich późniejszych zmianach, które ich dotyczą. ▌
▌
2. Państwa członkowskie dopilnowują, aby kary ustanowione zgodnie z ust. 1 w stosownych przypadkach należycie uwzględniały następujące okoliczności:
a) charakter, wagę, zakres i czas trwania naruszenia;
▌
b) wpływ na ludność, w tym na wrażliwe i szczególnie narażone grupy ludności, lub środowisko, których dotyczy naruszenie, z uwzględnieniem celu osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska;
c) powtarzający się lub jednorazowy charakter naruszenia, w tym wszelkie wcześniej otrzymane upomnienia, sankcje administracyjne lub karne;
d) korzyści ekonomiczne uzyskane w wyniku naruszenia przez odpowiedzialną osobę fizyczną lub prawną, na tyle, na ile można je ustalić.
ROZDZIAŁ VIII
PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE
Artykuł 30
Transpozycja
1. Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania art. 1 i 3, art. 4 pkt 2, 7, 9, 14, 15, 16, 18, 21–30, 33, 34 i 41–45, art. 5–8, art. 9 ust. 1, 2, 3 i 5–9, art. 10, 11 i 12, art. 13 ust. 1, 2, 3, 5, 6 i 7, art. 15, art. 16 ust. 1, 2 i 4, art. 17 ust. 4, art. 18–21, art. 22 ust. 1, 2, 3 i 5, art. 23–29 oraz załączników I–X do … [dwa lata od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy]. Niezwłocznie przekazują one Komisji tekst tych przepisów.
Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Przepisy te zawierają także wskazanie, że w istniejących przepisach ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odniesienia do dyrektyw uchylonych niniejszą dyrektywą odczytuje się jako odniesienia do niniejszej dyrektywy. Sposób dokonywania takiego odniesienia i formułowania takiego wskazania określany jest przez państwa członkowskie.
2. Państwa członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.
Artykuł 31
Uchylenie
1. Dyrektywy 2004/107/WE i 2008/50/WE, zmienione dyrektywami wyszczególnionymi w załączniku XI część A, uchyla się ze skutkiem od … [jeden dzień po upływie terminu transpozycji], bez uszczerbku dla obowiązków państw członkowskich dotyczących terminu transpozycji do prawa krajowego dyrektyw określonych w załączniku XI część B.
2. Odesłania do uchylonych dyrektyw odczytuje się jako odesłania do niniejszej dyrektywy, zgodnie z tabelą korelacji znajdującą się w załączniku XII.
Artykuł 32
Wejście w życie i rozpoczęcie stosowania
Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Art. 2, art. 4 pkt 1, 3–6, 8, 10–13, 17, 19, 20, 31, 32, i 35–40, art. 9 ust. 4, art. 13 ust. 4, art. 14, art. 16 ust. 3, art. 17 ust. 1, 2, i 3 oraz art. 22 ust. 4 stosuje się od … [dzień następujący po dacie określonej w art. 31 ust. 1 akapit pierwszy].
Artykuł 33
Adresaci
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.
Sporządzono w … dnia …
W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady
Przewodnicząca Przewodniczący
ZAŁĄCZNIK I
NORMY JAKOŚCI POWIETRZA
Sekcja 1 – Wartości dopuszczalne na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego
Tabela 1 – Wartości dopuszczalne na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego, które należy osiągnąć do 1 stycznia 2030 r.
Okres uśrednienia
Wartość dopuszczalna
PM2,5
1 dzień
25 μg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 18 razy w roku kalendarzowym
rok kalendarzowy
10 µg/m³
PM10
1 dzień
45 μg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 18 razy w roku kalendarzowym
rok kalendarzowy
20 μg/m3
Dwutlenek azotu (NO2)
1 godzina
200 μg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 3 razy w roku kalendarzowym
1 dzień
50 µg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 18 razy w roku kalendarzowym
rok kalendarzowy
20 μg/m3
Dwutlenek siarki (SO2)
1 godzina
350 μg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 3 razy w roku kalendarzowym
1 dzień
50 μg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 18 razy w roku kalendarzowym
rok kalendarzowy
20 μg/m3
Benzen
rok kalendarzowy
3,4 μg/m3
Tlenek węgla (CO)
dobowa maksymalna
średnia ośmiogodzinna (1)
10 mg/m3
1 dzień
4 mg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 18 razy w roku kalendarzowym
Ołów (Pb)
rok kalendarzowy
0,5 μg/m3
Arsen (As)
rok kalendarzowy
6,0 ng/m³
Kadm (Cd)
rok kalendarzowy
5,0 ng/m³
Nikiel (Ni)
rok kalendarzowy
20 ng/m³
Benzo(a)piren
rok kalendarzowy
1,0 ng/m³
(1) Dobowe maksymalne średnie stężenie ośmiogodzinne określa się na podstawie ośmiogodzinnych średnich kroczących obliczanych co godzinę ze stężeń jednogodzinnych. Każdą obliczoną w ten sposób średnią ośmiogodzinną przypisuje się do dnia, w którym się ona kończy, tzn. pierwszy okres obliczeniowy dla danego dnia będzie okresem od godziny 17.00 dnia poprzedniego do godziny 1.00 dnia bieżącego; ostatni okres obliczeniowy dla danego dnia jest okresem od godziny 16.00 do 24.00 tego dnia.
Tabela 2 – Wartości dopuszczalne na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego, które należy osiągnąć do ... [PROSZĘ WSTAWIĆ TERMIN TRANSPOZYCJI] r.
Okres uśrednienia
Wartość dopuszczalna
PM2,5
rok kalendarzowy
25 µg/m³
PM10
1 dzień
50 μg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 35 razy w roku kalendarzowym
rok kalendarzowy
40 μg/m3
Dwutlenek azotu (NO2)
1 godzina
200 μg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 18 razy w roku kalendarzowym
rok kalendarzowy
40 μg/m3
Dwutlenek siarki (SO2)
1 godzina
350 μg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 24 razy w roku kalendarzowym
1 dzień
125 μg/m3
nie może zostać przekroczona więcej niż 3 razy w roku kalendarzowym
Benzen
rok kalendarzowy
5 μg/m3
Tlenek węgla (CO)
dobowa maksymalna
średnia ośmiogodzinna (1)
10 mg/m3
Ołów (Pb)
rok kalendarzowy
0,5 μg/m3
▌
(1) Dobowe maksymalne średnie stężenie ośmiogodzinne określa się na podstawie ośmiogodzinnych średnich kroczących obliczanych co godzinę ze stężeń jednogodzinnych. Każdą obliczoną w ten sposób średnią ośmiogodzinną przypisuje się do dnia, w którym się ona kończy, tzn. pierwszy okres obliczeniowy dla danego dnia będzie okresem od godziny 17.00 dnia poprzedniego do godziny 1.00 dnia bieżącego; ostatni okres obliczeniowy dla danego dnia jest okresem od godziny 16.00 do 24.00 tego dnia.
Tabela 3 – Wartości docelowe na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego, które należy osiągnąć do ... [PROSZĘ WSTAWIĆ TERMIN TRANSPOZYCJI] r.
Arsen (As)
rok kalendarzowy
6,0 ng/m³
Kadm (Cd)
rok kalendarzowy
5,0 ng/m³
Nikiel (Ni)
rok kalendarzowy
20 ng/m³
Benzo(a)piren
rok kalendarzowy
1,0 ng/m³
Sekcja 2 – Wartości docelowe ozonu i cele długoterminowe dla ozonu
A. Definicje i kryteria
„Skumulowane narażenie na ozon powyżej progu wynoszącego 40 części na miliard” (AOT40), wyrażone w „(μg/m3) × h” oznacza sumę różnic pomiędzy stężeniami średnimi jednogodzinnymi wyższymi niż 80 μg/m3 (= 40 części na miliard) a 80 μg/m3 w danym okresie, przy wykorzystaniu jedynie wartości jednogodzinnych zmierzonych pomiędzy godziną 8.00 a 20.00 czasu środkowoeuropejskiego każdego dnia.
B. Wartości docelowe ozonu
Cel
Okres uśrednienia
Wartość docelowa
Ochrona zdrowia ludzkiego
dobowa maksymalna średnia ośmiogodzinna (1)
120 μg/m3
nie może zostać przekroczona przez więcej niż 18 dni w ciągu roku kalendarzowego średnio w okresie trzech lat (2) (3)
ochrona roślinności
od maja do lipca
AOT40 (obliczone na podstawie wartości jednogodzinnych)
18 000 μg/m3 × h uśrednione w ciągu pięciu lat (2)
(1) Dobowe maksymalne średnie stężenie ośmiogodzinne określa się na podstawie ośmiogodzinnych średnich kroczących obliczanych co godzinę ze stężeń jednogodzinnych. Każdą obliczoną w ten sposób średnią ośmiogodzinną przypisuje się do dnia, w którym się ona kończy, tzn. pierwszy okres obliczeniowy dla danego dnia będzie okresem od godziny 17.00 dnia poprzedniego do godziny 1.00 dnia bieżącego; ostatni okres obliczeniowy dla danego dnia jest okresem od godziny 16.00 do 24.00 tego dnia.
(2) Jeżeli średnie trzyletnie lub pięcioletnie nie mogą być określone na podstawie pełnego zestawu danych rocznych z kolejnych lat, minimalne dane roczne wymagane do sprawdzenia zgodności z wartościami docelowymi ozonu są następujące:
– dla wartości docelowej na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego: ważne dane dla jednego roku,
– dla wartości docelowej na potrzeby ochrony roślinności: ważne dane dla trzech lat.
(3) Do dnia 1 stycznia 2030 r. wartość 120 μg/m3 nie może zostać przekroczona przez więcej niż 25 dni w ciągu roku kalendarzowego średnio w okresie trzech lat.
C. Cele długoterminowe dla ozonu (O3) , które należy osiągnąć do 1 stycznia 2050 r.
Cel
Okres uśrednienia
Cel długoterminowy
Ochrona zdrowia ludzkiego
dobowa maksymalna średnia ośmiogodzinna w roku kalendarzowym
100 μg/m3 (1)
ochrona roślinności
od maja do lipca
AOT40 (obliczone na podstawie wartości jednogodzinnych)
6 000 μg/m3 × h
(1) 99. percentyl (tj. 3 dni przekroczenia w roku).
Sekcja 3 – Poziomy krytyczne na potrzeby ochrony roślinności i ekosystemów naturalnych
Okres uśrednienia
Poziom krytyczny
Dwutlenek siarki (SO2)
rok kalendarzowy i zima (od 1 października do 31 marca)
20 μg/m3
Tlenki azotu (NOx)
rok kalendarzowy
30 μg/m3 NOx
Sekcja 4 – Progi alarmowe i progi informowania
A. Progi alarmowe ▌
Pomiary należy prowadzić jako średnią godzinową przez trzy kolejne godziny w przypadku dwutlenku siarki i dwutlenku azotu, a w przypadku PM10 i PM2,5jako średnią dobową przez trzy kolejne dni lub przez mniejszą liczbę dni, w miejscach reprezentatywnych dla jakości powietrza na co najmniej 100 km2 albo w całej strefie, w zależności od tego, który z tych obszarów jest mniejszy.
Dla ozonu pomiar należy prowadzić przez godzinę; do celów stosowania art. 20 przekroczenie progu mierzy się przez trzy kolejne godziny lub przewiduje się dla trzech kolejnych godzin.
Zanieczyszczenie
Okres uśrednienia
Próg alarmowy
Dwutlenek siarki (SO2)
1 godzina
350 μg/m3
Dwutlenek azotu (NO2)
1 godzina
200 μg/m3
PM2,5
1 dzień
50 μg/m3
PM10
1 dzień
90 μg/m3
Ozon
1 godzina
240 μg/m3
B. ▌Progi informowania
Pomiary należy prowadzić przez godzinę w przypadku dwutlenku siarki i dwutlenku azotu, a w przypadku PM10 i PM2,5 przez dobę, w miejscach reprezentatywnych dla jakości powietrza na co najmniej 100 km2 albo w całej strefie, w zależności od tego, który z tych obszarów jest mniejszy.
Dla ozonu pomiar należy prowadzić przez godzinę.
Zanieczyszczenie
Okres uśrednienia
Próg informowania
Dwutlenek siarki (SO2)
1 godzina
275 μg/m3
Dwutlenek azotu (NO2)
1 godzina▌
150 μg/m3
PM2,5
1 dzień
50 μg/m3
PM10
1 dzień
90 μg/m3
Ozon
1 godzina
180 μg/m3
▌
Sekcja 5 – Wymóg redukcji średniego narażenia dla PM2,5 i NO2
A. Wskaźnik średniego narażenia
Wskaźnik średniego narażenia (AEI) wyrażony w μg/m3 ustala się na podstawie pomiarów we wszystkich punktach pomiarowych na obszarach tła miejskiego w jednostkach terytorialnych średniego narażenia ▌ na całym terytorium państwa członkowskiego. Ocenia się go jako średnią kroczącą rocznych stężeń z trzech lat kalendarzowych uśrednionych dla wszystkich punktów pomiarowych danego zanieczyszczenia ustanowionych zgodnie z załącznikiem III pkt B w każdej jednostce terytorialnej średniegonarażenia. AEI dla danego roku odpowiada średniej stężeń z tego roku i z poprzednich dwóch lat.
W przypadku gdy państwa członkowskie zidentyfikują przekroczenia związane z udziałem zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych, przed obliczeniem AEI udział ten się odejmuje.
AEI jest stosowany w celu sprawdzenia, czy wymóg redukcji średniego narażenia został osiągnięty.
B. Wymóg redukcji średniego narażenia
Od 2030 r. wartość AEI nie może przekraczać poziomu, który:
1. w przypadku PM2,5:
a) jeżeli 10 lat wcześniej AEI wynosił < 10,0 µg/m3: jest o 10 % mniejszy niż AEI wynosił 10 lat wcześniej lub 8,5 µg/m3, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa, chyba że AEI już nie jest wyższy od celu w zakresie średniego stężenia ekspozycji dla PM2,5 określonego w pkt C.
b) jeżeli 10 lat wcześniej AEI wynosił < 12,0 µg/m3 i ≥ 10,0 µg/m3: jest o 15 % mniejszy niż AEI wynosił 10 lat wcześniej lub 9 µg/m3, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa;
c) jeżeli 10 lat wcześniej AEI wynosił ≥ 12,0 µg/m3: jest o 25 % mniejszy niż AEI wynosił 10 lat wcześniej;
2. w przypadku NO2:
a) jeżeli 10 lat wcześniej AEI wynosił < 20,0 µg/m3: jest o 15 % mniejszy niż AEI wynosił 10 lat wcześniej lub 15,0 µg/m3, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa, chyba że AEI już nie jest wyższy od celu w zakresie średniego stężenia ekspozycji dla NO2 określonego w pkt C;
b) jeżeli 10 lat wcześniej AEI wynosił ≥ 20,0 µg/m3: jest o 25 % mniejszy niż AEI wynosił 10 lat wcześniej.
Przy obliczaniu poziomów na lata 2030, 2031 i 2032 państwa członkowskie mogą wyłączyć rok 2020 z obliczania AEI dla roku bazowego.
C. Cele w zakresie średniego stężenia ekspozycji
Cel w zakresie średniego stężenia ekspozycji odpowiada następującemu poziomowi AEI.
Zanieczyszczenie
Cel w zakresie średniego stężenia ekspozycji
PM2,5
AEI = 5 µg/m3
NO2
AEI = 10 µg/m3
ZAŁĄCZNIK II
Progi oceny
Sekcja 1 – Progi oceny na potrzeby ochrony zdrowia
Zanieczyszczenie
Próg oceny (średnia roczna, chyba że wskazano inaczej)
PM2,5
5 µg/m3
PM10
15 µg/m3
Dwutlenek azotu (NO2)
10 µg/m3
Dwutlenek siarki (SO2)
40 µg/m³ (średnia 24-godzinna)(1)
Benzen
1,7 µg/m3
Tlenek węgla (CO)
4 mg/m³ (średnia 24-godzinna)(1)
Ołów (Pb)
0,25 µg/m3
Arsen (As)
3,0 ng/m3
Kadm (Cd)
2,5 ng/m3
Nikiel (Ni)
10 ng/m3
Benzo(a)piren
0,30 ng/m3
Ozon (O3)
100 µg/m3 (maksymalna średnia ośmiogodzinna)(1)
(1) 99. percentyl (tj. 3 dni przekroczenia w roku).
Sekcja 2 – Progi oceny na potrzeby ochrony roślinności i ekosystemów naturalnych
Zanieczyszczenie
Próg oceny (średnia roczna, chyba że wskazano inaczej)
Dwutlenek siarki (SO2)
8 μg/m3 (średnio między 1 października a 31 marca)
Tlenki azotu (NOx)
19,5 μg/m3
ZAŁĄCZNIK III
MINIMALNE LICZBY PUNKTÓW POMIAROWYCH NA POTRZEBY POMIARÓW STAŁYCH
A. Minimalna liczba punktów pomiarowych do pomiarów stałych w celu oceny zgodności z wartościami dopuszczalnymi i wartościami docelowymi na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego, wartościami docelowymi ozonu, celami długoterminowymi, progami alarmowymi i progami informowania.
1. Źródła rozproszone
Tabela 1 - Minimalna liczba punktów pomiarowych do pomiarów stałych w celu oceny zgodności z wartościami dopuszczalnymi i wartościami docelowymi na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego, celami długoterminowymi oraz progami alarmowymi i progami informowania (dla wszystkich zanieczyszczeń z wyjątkiem ozonu)
Liczba mieszkańców strefy (w tysiącach)
Minimalna liczba punktów pomiarowych, jeżeli stężenia przekraczają próg oceny
NO2, SO2, CO, benzen
▌
▌PM10
▌PM2,5
Pb, Cd, As, Ni w PM10
Benzo(a)piren w PM10
0–249
2
▌
2
2
1
1
250–499
2
▌
2
2
1
1
500–749
2
▌
2
2
1
1
750–999
3
▌
2
2
2
2
1 000–1 499
4
▌
3
3
2
2
1 500–1 999
5
▌
3
4
2
2
2 000–2 749
6
▌
4
4
2
3
2 750–3 749
7
▌
5
5
2
3
3 750–4 749
8
▌
5
6
3
4
4 750–5 999
9
▌
6
7
4
5
6 000+
10
▌
7
8
5
5
▌
Tabela 2 – Minimalna liczba punktów pomiarowych do pomiarów stałych w celu oceny zgodności z wartościami docelowymi ozonu, celami długoterminowymi oraz z progami alarmowymi i progami informowania ▌(wyłącznie dla ozonu)
Liczba mieszkańców strefy
(w tysiącach)
Minimalna liczba punktów pomiarowych ▌(1)
< 250
1
< 500
2
< 1 000
2
< 1 500
3
< 2 000
4
< 2 750
5
< 3 750
6
≥ 3 750
1 dodatkowy punkt pomiarowy na 2 miliony mieszkańców
(1) Co najmniej jeden punkt pomiarowy na obszarach, na których prawdopodobne jest narażenie ludności na najwyższe stężenia ozonu. W aglomeracjach co najmniej 50 % punktów pomiarowych musi znajdować się na obszarach podmiejskich.
Tabela 3 – Minimalna liczba punktów pomiarowych do pomiarów stałych w celu oceny zgodności z wartościami dopuszczalnymi i wartościami docelowymi na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego oraz progami alarmowymi i progamiinformowania w strefach, w których stosuje się ograniczenie tych pomiarów o 50 % (dla wszystkich zanieczyszczeń z wyjątkiem ozonu)
Liczba mieszkańców strefy (w tysiącach)
Minimalna liczba punktów pomiarowych, jeżeli liczbę punktów pomiarowych zmniejsza się o maksymalnie 50 %
NO2, SO2, CO, benzen
▌
▌PM10
▌PM2,5
Pb, Cd, As, Ni w PM10
Benzo(a)piren w PM10
0–249
1
▌
1
1
1
1
250–499
1
▌
1
1
1
1
500–749
1
▌
1
1
1
1
750–999
2
▌
1
1
1
1
1 000–1 499
2
▌
1
2
1
1
1 500–1 999
3
▌
2
2
1
1
2 000–2 749
3
▌
2
2
1
2
2 750–3 749
4
▌
2
3
1
2
3 750–4 749
4
▌
3
3
2
2
4 750–5 999
5
▌
3
4
2
3
6 000+
5
▌
4
4
3
3
▌
Tabela 4 – Minimalna liczba punktów pomiarowych do pomiarów stałych w celu oceny zgodności z wartościami docelowymi ozonu, celami długoterminowymi oraz progami alarmowymi i progami informowania w strefach, w których stosuje się ograniczenie tych pomiarów o 50 % (wyłącznie dla ozonu)
Liczba mieszkańców strefy
(w tysiącach)
Minimalna liczba punktów pomiarowych, jeżeli liczbę punktów pomiarowych zmniejsza się o maksymalnie 50 % (1)
< 250
1
< 500
1
< 1 000
1
< 1 500
2
< 2 000
2
< 2 750
3
< 3 750
3
≥ 3 750
1 dodatkowy punkt pomiarowy na 4 miliony mieszkańców
(1) Co najmniej jeden punkt pomiarowy na obszarach, na których prawdopodobne jest narażenie ludności na najwyższe stężenia ozonu. W aglomeracjach co najmniej 50 % punktów pomiarowych musi znajdować się na obszarach podmiejskich.
Dla każdej strefy minimalna liczba punktów pomiarowych do pomiarów stałych określona w tabelach 1–4 w niniejszym punkcie obejmuje co najmniej jeden punkt pomiarowy na obszarze tła i jeden punkt pomiarowy w newralgicznym punkcie zanieczyszczenia powietrza zgodnie z załącznikiem IV pkt B, pod warunkiem że nie zwiększa to liczby punktów pomiarowych. W przypadku dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego, benzenu i tlenku węgla obejmuje to co najmniej jeden punkt pomiarowy skupiający się na pomiarze udziału emisji pochodzących z transportu. Jednak w przypadkach, w których wymagany jest tylko jeden punkt pomiarowy, musi on znajdować się w newralgicznym punkcie zanieczyszczenia powietrza.
Dla każdej strefy, w przypadku dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego, benzenu i tlenku węgla, całkowita liczba punktów pomiarowych na obszarach tła miejskiego oraz całkowita liczba punktów pomiarowych wymaganych w newralgicznych punktach zanieczyszczenia powietrza nie może się różnić od siebie o więcej niż 2. Liczba punktów pomiarowych dla PM2,5 i dwutlenku azotu na obszarach tła miejskiego musi spełniać wymogi określone w pkt B.
2. Źródła punktowe
Na potrzeby oceny zanieczyszczenia w pobliżu źródeł punktowych liczbę punktów pomiarowych do pomiarów stałych oblicza się z uwzględnieniem zagęszczenia emisji, prawdopodobnej struktury rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza oraz potencjalnego narażenia ludności. Lokalizacje takich punktów pomiarowych można dobierać w taki sposób, aby możliwe było monitorowanie stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT) w rozumieniu dyrektywy 2010/75/UE.
B. Minimalna liczba punktów pomiarowych do pomiarów stałych w celu oceny zgodności z wymogami redukcji średniego narażenia na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego dla PM2,5 i NO2
Dla PM2,5 i dla NO2 musi działać co najmniej po jednym punkcie pomiarowym na jednostkę terytorialną średniego narażenia oraz co najmniej po jednym punkcie pomiarowym na milion mieszkańców, przy czym na potrzeby obliczania tej wartości bierze się pod uwagę obszary miejskie o liczbie mieszkańców przekraczającej 100 000. Powyższe punkty pomiarowe mogą pokrywać się z punktami pomiarowymi na potrzeby pkt A.
C. Minimalna liczba punktów pomiarowych do pomiarów stałych w celu oceny zgodności z poziomami krytycznymi SO2 i NOx oraz z celami długoterminowymi dla ozonu
1. Poziomy krytyczne na potrzeby ochrony roślinności i ekosystemów naturalnych
Jeżeli maksymalne stężenia przekraczają poziomy krytyczne
jeden punkt pomiarowy na każde 20 000 km2
Jeżeli maksymalne stężenia przekraczają próg oceny
jeden punkt pomiarowy na każde 40 000 km2
Dla stref na wyspach liczbę punktów pomiarowych do pomiarów stałych oblicza się z uwzględnieniem prawdopodobnej struktury rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza i potencjalnego narażenia roślinności.
2. Cel długoterminowy na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego i roślinności dla ozonu
W przypadku pomiarów tła pozamiejskiego państwa członkowskie zapewniają, by zagęszczenie punktów pomiarowych uśrednione dla wszystkich stref w danym kraju wynosiło co najmniej jeden punkt pomiarowy na 50 000 km2. W przypadku obszarów o złożonym ukształtowaniu terenu zaleca się jeden punkt pomiarowy na 25 000 km2.
D. Minimalna liczba punktów pomiarowych do stałych pomiarów cząstek ultradrobnych na obszarach, na których istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia wysokich stężeń
Pomiarów cząstek ultradrobnychdokonuje się w wybranych miejscach dodatkowo w stosunku do monitoringu innych zanieczyszczeń powietrza. Punkty pomiarowe do dokonywania pomiarów cząstek ultradrobnych pokrywają się, w stosownych przypadkach, z punktami pomiarowymi dla pyłu zawieszonego lub dwutlenku azotu, o których mowa w pkt A niniejszego załącznika, a ich lokalizacje dobiera się zgodnie z załącznikiem VII sekcja 4. W tym celu ustanawia się co najmniej jeden punkt pomiarowy na 5 mln mieszkańców w miejscu, w którym prawdopodobne jest wystąpienie wysokich stężeń UFP. Państwa członkowskie, które mają mniej niż 5 mln mieszkańców, ustanawiają co najmniej jeden ▌punkt pomiarowy do stałych pomiarów w miejscu, w którym prawdopodobne jest wystąpienie wysokich stężeń UFP.
W przypadku państw członkowskich, które mają więcej niż dwa miliony mieszkańców, wielostacji monitoringu na obszarach tła miejskiego lub obszarach tła pozamiejskiego ustanowionych zgodnie z art. 10 nie uwzględnia się na potrzeby spełnienia określonych tutaj wymogów w zakresie minimalnej liczby punktów pomiarowych dla UFP.
ZAŁĄCZNIK IV
Ocena jakości powietrza i lokalizacja punktów pomiarowych
A. Uwagi ogólne
Jakość powietrza ocenia się we wszystkich strefach w następujący sposób:
1. Jakość powietrza ocenia się we wszystkich lokalizacjach z wyjątkiem tych, które wyszczególniono w pkt 2.
Pkt B i C stosuje się do lokalizacji punktów pomiarowych. Zasady określone w pkt B i C mają również zastosowanie w stopniu, w jakim są odpowiednie do identyfikacji poszczególnych miejsc, w których określa się stężenia danych zanieczyszczeń, w przypadku gdy jakość powietrza atmosferycznego jest oceniana za pomocą pomiarów wskaźnikowych lub aplikacji modelujących.
2. Zgodności z wartościami dopuszczalnymi i wartościami docelowymi na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego nie ocenia się w następujących miejscach:
a) w żadnym miejscu znajdującym się na obszarze, który nie jest ogólnodostępny i w którym nikt nie mieszka na stałe;
b) zgodnie z art. 4 ust. 1 na terenach fabryk lub na terenach przemysłowych, do których mają zastosowanie wszystkie odpowiednie przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy;
c) na jezdniach dróg; oraz na pasach rozdzielczych dróg z wyjątkiem sytuacji, w której piesi lub rowerzyści mają dostęp do pasa rozdzielczego.
B. Lokalizacja punktów pomiarowych w skali makro
1. Informacje
Na potrzeby doboru lokalizacji punktów pomiarowych uwzględnia się krajowe dane siatkowe dotyczące emisji zgłaszane na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2284, dane dotyczące emisji zgłaszane w ramach Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń oraz, o ile są dostępne, lokalne bilanse emisji.
2. Ochrona zdrowia ludzkiego
a) Lokalizacje punktów pomiarowych na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego dobiera się w taki sposób, aby zapewnić wiarygodne dane dotyczące:
(i) poziomów stężeń w newralgicznych punktach zanieczyszczenia powietrza na obszarach w obrębie stref▌;
(ii) poziomów stężeń na innych obszarach w obrębie stref, reprezentatywnych dla stopnia narażenia ogółu ludności, zarówno na obszarach tła miejskiego, jak i obszarach tła pozamiejskiego,
(iii) dla arsenu, kadmu, ołowiu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych – wskaźników depozycji reprezentujących pośrednie narażenie ludności za pośrednictwem łańcucha pokarmowego;
b) lokalizacje punktów pomiarowych dobiera się z zasady w taki sposób, aby uniknąć pomiaru mikrośrodowisk w bezpośrednim otoczeniu punktu pomiarowego, co oznacza, że lokalizacja punktu pomiarowego musi w miarę możliwości być dobrana w taki sposób, aby ▌badane powietrze było reprezentatywne pod względem jakości dla segmentu ulicy nie krótszego niż 100 m w miejscach oddziaływania ruchu drogowego, nie mniejszego niż 25 m × 25 m w miejscach pomiarów udziałów z ogrzewania domowego i nie mniejszego niż 250 m × 250 m w miejscach pomiarów udziałów z terenów przemysłowych lub z innych źródeł takich jak porty lub lotniska;
c) w przypadku oceny jakości powietrza w newralgicznych punktach zanieczyszczenia powietrza punkty pomiarowe instaluje się w obrębie stref, w których występują najwyższe stężenia, na jakie ludność może być narażona bezpośrednio lub pośrednio przez okres wystarczająco długi w stosunku do okresu uśredniania wartości dopuszczalnej(-ych); takie punkty pomiarowe znajdują się, w stosownych przypadkach i w miarę możliwości, na obszarach, na których istnieje prawdopodobieństwo bezpośredniego lub pośredniego narażenia wrażliwych i szczególnie narażonych grup ludności przez istotny okres w powiązaniu z okresem uśredniania wartości dopuszczalnej(-ych) lub docelowej(-ych), w tym między innymi szkół, szpitali, mieszkań chronionych wspieranych oraz obszarów biurowych;
d) lokalizacje punktów pomiarowych na obszarach tła miejskiego dobiera się w taki sposób, aby na ich poziom zanieczyszczenia miał wpływ łączny udział zanieczyszczeń pochodzących ze wszystkich istotnych źródeł ▌; poziom zanieczyszczenia nie może być zdominowany przez jedno źródło, chyba że sytuacja ta jest typowa dla większego obszaru miejskiego; wspomniane punkty pomiarowe mają z zasady być reprezentatywne dla terenu o powierzchni kilku kilometrów kwadratowych;
e) lokalizacje punktów pomiarowych na obszarach tła pozamiejskiego dobiera się w taki sposób, aby na ich poziom zanieczyszczenia miał wpływ łączny udział zanieczyszczeń pochodzących z odpowiednich źródeł innych niż obszary miejskie, główne drogi lub tereny przemysłowe znajdujące się w ich pobliżu, tj. bliżej niż 5 km;
f) w przypadku oceny udziałów pochodzących z ruchu drogowego lokalizacje punktów pomiarowych dobiera się tak, aby dostarczać dane o ulicach, na których występują największe stężenia, z uwzględnieniem natężenia ruchu (reprezentującego największe natężenie ruchu w strefie), lokalnych warunków rozproszenia i zagospodarowania przestrzennego (na przykład w kanionach ulicznych);
g) w przypadku oceny udziału ogrzewania domowego punkty należy zainstalować po stronie zawietrznej od głównych źródeł, zgodnie z odpowiednim przeważającym kierunkiem wiatru w pobliżu tych źródeł; ▌
h) w przypadku oceny udziałów zanieczyszczeń ze źródeł przemysłowych, portów lub lotnisk przynajmniej jeden punkt pomiarowy instaluje się po stronie zawietrznej od głównych źródeł, zgodnie z odpowiednim przeważającym kierunkiem wiatru na terenie najbliższego obszaru mieszkalnego; w przypadku gdy stężenie tła nie jest znane, należy umieścić dodatkowy punkt pomiarowy w miejscu położonym pod wiatr, w kierunku przeciwnym do przeważającego kierunku wiatru; lokalizacje punktów pomiarowych można dobierać w taki sposób, aby możliwe było monitorowanie stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT);
i) w miarę możliwości punkty pomiarowe muszą być również reprezentatywne dla podobnych miejsc, które nie znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie tych punktów pomiarowych. w strefach, w których poziom zanieczyszczeń powietrza przekracza próg oceny, należy jasno określić obszar, dla którego reprezentatywny jest każdy punkt pomiarowy; w miarę możliwości obszarami reprezentatywności określonymi dla tych punktów pomiarowych obejmuje się całość strefy; stężenia na obszarach w strefie, które nie są objęte punktami pobierania próbek tej strefy, ocenia się za pomocą odpowiednich metod;
j) uwzględnia się potrzebę umieszczania punktów pomiarowych na wyspach w przypadkach, w których jest to konieczne na potrzeby ochrony zdrowia ludzkiego.
k) lokalizacje punktów pomiarowych wykonujących pomiary arsenu, kadmu, ołowiu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych dobiera się w miarę możliwości w taki sposób, aby znajdowały się w tym samym miejscu, co punkty pomiarowe dla PM10.
▌
3. Ochrona roślinności i ekosystemów naturalnych
Lokalizacje punktów pomiarowych na potrzeby ochrony roślinności i ekosystemów naturalnych dobiera się w taki sposób, by znajdowały się w odległości większej niż 20 km od obszarów miejskich lub większej niż 5 km od innych obszarów zabudowanych, terenów przemysłowych lub autostrad lub głównych dróg o natężeniu ruchu przekraczającym 50 000 pojazdów dziennie, co oznacza, że lokalizację punktu pomiarowego dobiera się w taki sposób, aby badane powietrze było reprezentatywne pod względem jakości dla otaczającego obszaru o powierzchni nie mniejszej niż 1 000 km2. Państwo członkowskie może zdecydować o umieszczeniu punktu pomiarowego w mniejszej odległości lub o uznaniu go za reprezentatywny dla jakości powietrza na mniejszym obszarze, biorąc pod uwagę warunki geograficzne lub możliwości ochrony obszarów szczególnie narażonych.
Uwzględnia się potrzebę oceny jakości powietrza na wyspach.
4. Dodatkowe kryteria dotyczące punktów pomiarowych dla ozonu
Na potrzeby pomiarów stałych i pomiarów wskaźnikowych stosuje się następujące kryteria:
Typ punktu pomiarowego
Cele pomiarów
Reprezentatywność(1)
Kryteria lokalizacji w skali makro
Obszary tła miejskiego na potrzeby ocen ozonu
Ochrona zdrowia ludzkiego:
ocena stopnia narażenia ludności miejskiej na działanie ozonu, tj. tam, gdzie gęstość zaludnienia i stężenie ozonu są stosunkowo wysokie i reprezentatywne dla stopnia narażenia ogółu ludności.
1–10 km2
Z dala od wpływu lokalnych emisji, takich jak ruch drogowy, stacje benzynowe itp.;
przewiewne miejsca, gdzie można dokonywać pomiarów dobrze zmieszanych poziomów; w stosownych przypadkach i w miarę możliwości miejsca uczęszczane przez wrażliwe i szczególnie narażone grupy ludności, takie jak szkoły, place zabaw, szpitale i domy opieki dla osób starszych;
miejsca takie jak obszary mieszkalne i handlowe w miastach, parkach (z dala od drzew), szerokie ulice lub place o bardzo małym natężeniu ruchu lub zamknięte dla ruchu, otwarte tereny typowe dla terenów edukacyjnych, sportowych lub rekreacyjnych.
Obszary podmiejskie na potrzeby ocen ozonu
Ochrona zdrowia ludzkiego i roślinności:
ocena stopnia narażenia ludności i roślinności na obrzeżach obszaru miejskiego, na których występują najwyższe stężenia ozonu, na jakie ludność i roślinność mogą być narażone bezpośrednio lub pośrednio.
10–100 km2
Z wiatrem w stosunku do terenu o maksymalnej emisji, w pewnej odległości od niego w kierunku zgodnym z głównym kierunkiem/głównymi kierunkami wiatru w warunkach sprzyjających powstawaniu ozonu;
w miejscach, gdzie ludność, wrażliwe uprawy lub ekosystemy naturalne na obrzeżach obszaru miejskiego są narażone na wysokie poziomy ozonu;
w razie konieczności kilka podmiejskich punktów pomiarowych także pod wiatr w stosunku do terenu o maksymalnej emisji, w celu określenia poziomów tła dla ozonu w skali regionalnej
Obszary pozamiejskie na potrzeby ocen ozonu
Ochrona zdrowia ludzkiego i roślinności:
ocena stopnia narażenia ludności, upraw i ekosystemów naturalnych na stężenia ozonu w skali subregionalnej.
poziomy subregionalne
(100–1 000 km2)
Punkty pomiarowe mogą znajdować się na terenie małych osad lub na obszarach, na których znajdują się ekosystemy naturalne, lasy lub uprawy;
reprezentatywnych dla ozonu z dala od bezpośredniego wpływu lokalnych emisji takich jak tereny przemysłowe i drogi;
na otwartych obszarach ▌.
Obszary tła pozamiejskiego na potrzeby ocen ozonu
Ochrona zdrowia ludzkiego i roślinności:
ocena stopnia narażenia upraw i ekosystemów naturalnych na stężenia ozonu w skali regionalnej, jak również stopnia narażenia ludności.
poziomy regionu/kraju/kontynentu
(1 000–10 000 km2)
Punkty pomiarowe na terenach o mniejszej gęstości zaludnienia, np. takie, na których znajdują się ekosystemy naturalne lub lasy, przynajmniej w odległości 20 km od obszarów miejskich i przemysłowych oraz z dala od lokalnych emisji;
unikać miejsc, w których zjawisko inwersji przy gruncie jest lokalnie silniejsze ▌;
odradza się lokalizacje nadmorskie z przewagą lokalnych dziennych cykli wiatru.
(1) W miarę możliwości punkty pomiarowe muszą być reprezentatywne dla podobnych miejsc, które nie znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie tych punktów pomiarowych.
W stosownych przypadkach lokalizacje punktów pomiarowych dla obszarów pozamiejskich i obszarów tła pozamiejskiego na potrzeby oceny ozonu koordynuje się z wymogami dotyczącymi monitorowania określonymi w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1737/2006(29).
5. Kryteria określenia obszaru reprezentatywności przestrzennej punktów pomiarowych
Przy określaniu obszaru reprezentatywności przestrzennej uwzględnia się następujące czynniki:
a) obszar geograficzny może obejmować tereny nieprzylegające do siebie, ale musi zamykać się w granicach rozważanej strefy;
b) w przypadku oceny przy pomocy aplikacji modelujących stosuje się funkcjonalny system modelowania i stosuje się modelowane stężenia dla lokalizacji stacji, aby zapobiec zniekształceniu oceny przez systematyczne błędy pomiaru za pomocą modelu;
c) wskaźniki inne niż stężenia bezwzględne (np. percentyle) mogą być wzięte pod uwagę;
d) dopuszczalne limity rozbieżności i ewentualne wartości graniczne dla różnych zanieczyszczeń mogą się zmieniać w zależności od charakterystyki stacji;
e) jako wskaźnik jakości powietrza dla danego roku stosuje się średnią roczną odnotowanych stężeń zanieczyszczeń.
C. Lokalizacja punktów pomiarowych w skali mikro
W miarę możliwości należy przestrzegać następujących wytycznych:
a) przepływu wokół czerpni punktu pomiarowego nie ograniczają (zasadniczo wolny przepływ w zakresie co najmniej 270° lub dla punktów pomiarowych na linii zabudowy – co najmniej 180°) żadne przeszkody utrudniające przepływ powietrza w pobliżu czerpni (w odległości co najmniej 1,5 m od budynków, balkonów, drzew i innych przeszkód, a co najmniej 0,5 m od najbliższego budynku w przypadku punktów pomiarowych reprezentatywnych dla jakości powietrza na linii zabudowy);
b) zasadniczo czerpnię punktu pomiarowego umieszcza się na wysokości od 0,5 m (strefa oddychania) do 4 m powyżej poziomu gruntu; wyższa lokalizacja ▌może również być odpowiednia, jeżeli punkt pomiarowy jest zlokalizowany w obszarze tła; decyzja mająca zastosowanie do takiej wyższej lokalizacji musi być w pełni udokumentowana;
c) aby uniknąć bezpośredniego zasysania emitowanych zanieczyszczeń niewymieszanych z powietrzem, na które członkowie społeczeństwa prawdopodobnie nie są narażeni, nie umieszcza się czerpni w bezpośrednim sąsiedztwie źródeł emisji;
d) otwór wylotowy układu pomiarowego umieszcza się w taki sposób, aby uniknąć ponownego zasysania powietrza przez czerpnię;
e) dla wszystkich zanieczyszczeń czerpnie skupiający się na pomiarze udziału emisji pochodzących z ruchu drogowego umieszcza się w odległości co najmniej 25 m od granic głównych skrzyżowań, ale w odległości nie większej niż 10 m od zewnętrznej krawędzi jezdni; do celów niniejszego punktu „zewnętrzna krawędź jezdni” oznacza linię oddzielającą ruch zmotoryzowany od innych obszarów; „główne skrzyżowanie” oznacza skrzyżowanie, które przerywa strumień ruchu i powoduje inne emisje (zatrzymywanie i ruszanie z miejsca) niż pozostała część drogi;
f) ▌do pomiarów depozycji na obszarach tła ▌stosuje się wytyczne i kryteria EMEP;
g) na potrzeby pomiaru ozonu państwa członkowskie zapewniają, aby punkt pomiarowy był usytuowany z dala od źródeł takich jak paleniska i kominy oraz w odległości większej niż 10 m od najbliższej drogi, zwiększając odległość w zależności od natężenia ruchu.
h) Można również uwzględnić następujące czynniki:
(i) źródła powodujące zakłócenia pomiarów;
(ii) bezpieczeństwo;
(iii) dostęp;
(iv) dostępność energii elektrycznej i łączności telefonicznej;
(v) widoczność miejsca względem otoczenia;
(vi) bezpieczeństwo publiczne oraz bezpieczeństwo personelu obsługi;
(vii) celowość umieszczenia punktów pomiarowych dla różnych zanieczyszczeń w tym samym miejscu;
(viii) wymogi planistyczne.
D. Wybór lokalizacji oraz przegląd i dokumentacja wyboru lokalizacji
1. Właściwe organy odpowiedzialne za ocenę jakości powietrza przygotowują dla wszystkich stref pełną dokumentację dotyczącą procedur wyboru lokalizacji i rejestrują wszystkie informacje w celu wspierania projektowania sieci i wyboru lokalizacji dla wszystkich stanowisk monitoringu. Projekt sieci monitoringu wspiera się przynajmniej za pomocą aplikacji modelujących albo pomiarów wskaźnikowych.
2. Dokumentacja musi zawierać informacje dotyczące lokalizacji punktów pomiarowych opisanych za pomocą współrzędnych przestrzennych i szczegółowych map i fotografie otoczenia obszaru wokół stanowisk monitoringuz odczytem kompasu oraz informacje na temat reprezentatywności przestrzennej wszystkich punktów pomiarowych.
3. Dokumentacja zawiera dowody dotyczące powodów projektowania sieci wykazujące zgodność z pkt B i C, w szczególności:
a) uzasadnienie wyboru miejsc reprezentatywnych dla najwyższych poziomów zanieczyszczeń w danej strefie lub aglomeracji dla każdego zanieczyszczenia;
b) przyczyny wyboru miejsc reprezentatywnych dla ogólnego narażenia ludności; oraz
c) informacje dotyczące wszelkich odstępstw od kryteriów rozmieszczania w skali mikro, przyczyn tych odstępstw oraz ich prawdopodobnego wpływu na zmierzone poziomy.
4. W przypadku gdy w obrębie strefy stosuje się pomiary wskaźnikowe, aplikacje modelujące lub obiektywne szacowanie, dokumentacja musi zawierać szczegółowe informacje dotyczące tych metod, a także informacje dotyczące tego, w jaki sposób spełnione zostały kryteria wyszczególnione w art. 9 ust. 3.
5. W przypadku gdy stosuje się pomiary wskaźnikowe, aplikacjemodelujące lub obiektywne szacowanie, właściwe organy wykorzystują dane siatkowe zgłaszane na podstawie dyrektywy (UE) 2016/2284, informacje na temat emisji zgłaszane na podstawie dyrektywy 2010/75/UE oraz, o ile są dostępne, lokalne bilanse emisji.
6. W odniesieniu do pomiarów ozonu państwa członkowskie dokonują właściwego przeglądu i interpretacji danych monitoringowych w kontekście zjawisk meteorologicznych i procesów fotochemicznych wpływających na stężenia ozonu mierzone w poszczególnych miejscach.
7. W stosownych przypadkach dokumentacja musi obejmować wykaz prekursorów ozonu, a także informacje dotyczące zamierzonego celu wykonywania pomiarów w odniesieniu do nich oraz dotyczące metod pobierania próbek i wykonywania pomiarów.
8. W stosownych przypadkach dokumentacja musi również zawierać informacje dotyczące metod wykonywania pomiarów składu chemicznego PM2,5.
9. Co najmniej raz na 5 lat dokonuje się przeglądu kryteriów wyboru, projektu sieci i lokalizacji stanowisk monitoringu, określonych przez właściwe organy w świetle wymogów ustanowionych w niniejszym załączniku, w celu zapewnienia, aby z upływem czasu pozostawały one aktualne i optymalne. Przegląd ten wspiera się przynajmniej za pomocą aplikacji modelujących albo pomiarów wskaźnikowych. W przypadku gdy w wyniku takiego przeglądu okaże się, że projekt sieci i lokalizacji stanowisk monitoringu nie są już ważne, właściwy organ jak najszybciej je uaktualnia.
10. Dokumentację aktualizuje się po każdym przeglądzie i innych istotnych zmianach sieci monitoringu i podaje się ją do wiadomości publicznej za pośrednictwem odpowiednich kanałów komunikacji.
ZAŁĄCZNIK V
Cele w zakresie jakości danych
A. Niepewność pomiarów i aplikacji na potrzeby oceny jakości powietrza
Maksymalny stosunek niepewności aplikacji monitorujących i obiektywnego szacowania do niepewności pomiarów stałych
Wartość bezwzględna
Wartość względna
Wartość bezwzględna
Wartość względna
Maksymalny stosunek niepewności
PM2,5
3,0 µg/m3
30 %
4,0 µg/m3
40 %
1,7
PM10
4,0 µg/m3
20 %
6,0 µg/m3
30 %
1,3
SO2 / NO2 / NOx
6,0 µg/m3
30 %
8,0 µg/m3
40 %
1,4
Benzen
0,85 µg/m3
25 %
1,2 µg/m3
35 %
1,7
Ołów
0,125 µg/m3
25 %
0,175 µg/m3
35 %
1,7
Arsen
2,4 ng/m3
40 %
3,0 ng/m3
50 %
1,1
Kadm
2,0 ng/m3
40 %
2,5 ng/m3
50 %
1,1
Nikiel
8,0 ng/m3
40 %
10,0 ng/m3
50 %
1,1
Benzo(a)piren
0,5 ng/m3
50 %
0,6 ng/m3
60 %
1,1
(1) W przypadku stosowania pomiarów wskaźnikowych do celów innych niż ocena zgodności, takich jak m.in. projektowanie lub przegląd sieci monitoringu, kalibracja i walidacja aplikacji modelujących, niepewność może być taka, jak ustalona dla aplikacji modelujących.
Tabela 2 – Niepewność pomiaru i modelowania średnich stężeń krótkoterminowych (dziennych, 24-godzinnych, ośmiogodzinnych i godzinnych)
Zanieczyszczenie powietrza
Maksymalna niepewność pomiarów stałych
Maksymalna niepewność pomiarów wskaźnikowych (1)
Maksymalny stosunek niepewności aplikacji monitorujących i obiektywnego szacowania do niepewności pomiarów stałych