Νοτιοανατολική Ασία

Ο Ινδοειρηνικός εξελίσσεται ταχέως και, καθώς φιλοξενεί πάνω από το 50 % του παγκόσμιου πληθυσμού, καθίσταται καίριας σημασίας γεωστρατηγική περιοχή. Τα δύο τρίτα του παγκόσμιου εμπορίου μεταφορών εμπορευματοκιβωτίων διασχίζουν τον Ινδοειρηνικό και οι θαλάσσιοι διάδρομοί του είναι σημαντικοί οδοί για το εμπόριο και τον ενεργειακό εφοδιασμό. Η στρατηγική της ΕΕ για τη συνεργασία στον Ινδοειρηνικό εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021 ώστε η ΕΕ να εντείνει τη συνεργασία της και να οικοδομηθούν εταιρικές σχέσεις προκειμένου να ενισχυθεί η βασισμένη σε κανόνες διεθνής τάξη, και να αντιμετωπιστούν παγκόσμιες προκλήσεις. Η Ένωση προσαρμόζει τα υφιστάμενα μέσα της ώστε να στηρίξει τη στρατηγική της αυτονομία.Η στρατηγική της πυξίδα για την ασφάλεια και την άμυνα, που εγκρίθηκε επίσημα από το Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2022, προωθεί μια ανοικτή και βασισμένη σε κανόνες περιφερειακή αρχιτεκτονική ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων ασφαλών θαλάσσιων οδών, ανάπτυξης ικανοτήτων και ενισχυμένης ναυτικής παρουσίας στον Ινδοειρηνικό.
Η ΕΕ συσφίγγει τους δεσμούς της με τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας και προωθεί την περιφερειακή ολοκλήρωση με τον Σύνδεσμο Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN). Έχει γεωστρατηγικές ανησυχίες στην περιοχή, όπως η διένεξη για τη Νότια Σινική Θάλασσα και το ζήτημα της Ταϊβάν, καθώς και περιβαλλοντικές ανησυχίες, ιδιαίτερα δε στην υποπεριφέρεια Mekong. Η ΕΕ είναι ισχυρός οικονομικός παράγοντας στη Νοτιοανατολική Ασία και μέγας χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας, ενώ ταυτόχρονα καταβάλλει προσπάθειες για να προαγάγει την οικοδόμηση θεσμών, τη δημοκρατία, τη χρηστή διακυβέρνηση και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχει κινητοποιήσει δέσμη μέτρων ύψους άνω των 800 εκατομμυρίων EUR για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 στην περιοχή και τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεών της.

Το παρόν ενημερωτικό δελτίο περιγράφει την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας. Βλέπε επίσης τα ενημερωτικά δελτία για τη Νότια Ασία (5.6.7) και την Ανατολική Ασία (5.6.8).

Νομική βάση

• Τίτλος V (εξωτερική δράση της ΕΕ) της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση·
• άρθρα 206-207 (εμπόριο) και άρθρα 216-219 (διεθνείς συμφωνίες) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
• Συμφωνίες εταιρικής σχέσης και συνεργασίας (διμερείς σχέσεις).

A. Σύνδεσμος κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN)

Στην πρώτη διάσκεψη κορυφής του ASEAN, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Μπαλί τον Φεβρουάριο του 1976, συμμετείχαν η Ινδονησία, η Μαλαισία, οι Φιλιππίνες, η Σινγκαπούρη και η Ταϊλάνδη. Το Μπρουνέι, το Βιετνάμ, το Λάος, η Καμπότζη και η Μιανμάρ εντάχθηκαν αργότερα στον Σύνδεσμο. Ο ASEAN ακολουθεί αυστηρή πολιτική μη παρέμβασης στα εσωτερικά ζητήματα των μελών του.

Η ΕΕ και o ASEAN είναι ομόφρονοι εταίροι σε ένα δύσκολο γεωπολιτικό πλαίσιο, πιστεύοντας αμφότεροι στην πολυμέρεια που βασίζεται σε κανόνες. Στα 45 χρόνια που συνεργάζονται, ο ASEAN και η ΕΕ έχουν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς, κυρίως στον εμπορικό και τον οικονομικό τομέα, και είναι πλέον στρατηγικοί εταίροι. Η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εταίρος του ASEAN, με μερίδιο 13% των συνολικών παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών του ASEAN. Ο ASEAN είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εταίρος της ΕΕ εκτός Ευρώπης (μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα). Απώτερος στόχος παραμένει η σύναψη διαπεριφερειακής συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-ASEAN (ΣΕΣ).

Η τελευταία υπουργική σύνοδος ΕΕ-ASEAN τον Ιούλιο του 2021 ολοκληρώθηκε με τη σύναψη συμφωνίας για την ανάπτυξη της στρατηγικής εταιρικής σχέσης που συμφωνήθηκε τον Δεκέμβριο του 2020. Οι δύο Ενώσεις έχουν πλέον δεσμευτεί να διεξάγουν τακτικές συνόδους κορυφής σε επίπεδο ηγετών για την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, καθώς και για τη βελτίωση των σχέσεων σε τομείς όπως η συνδεσιμότητα και η ανάπτυξη. Η ΕΕ και o ASEAN έχουν δεσμευτεί να εντείνουν τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός πρακτικού πλαισίου για μια διαπεριφερειακή ΣΕΣ. Αμφότερες οι πλευρές θα διερευνήσουν τις δυνατότητες για μια εταιρική σχέση συνδεσιμότητας, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ για τη σύνδεση Ευρώπης και Ασίας και το γενικό σχέδιο για τη συνδεσιμότητα του ASEAN για το 2025. Συμφώνησαν επίσης να συγκροτήσουν κοινή ομάδα εργασίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης στον τομέα των φυτικών ελαίων, ιδίως όσον αφορά το φοινικέλαιο. Τον Φεβρουάριο του 2022 πραγματοποιήθηκε η 29η συνεδρίαση της μεικτής επιτροπής συνεργασίας ΕΕ-ASEAN. Και οι δύο πλευρές υπογράμμισαν τον σημαντικό ρόλο του ASEAN και της ΕΕ σε περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα, επανεξέτασαν το τέταρτο έτος εφαρμογής του σχεδίου δράσης ΕΕ-ASEAN 2018-2022, όπου πάνω από το 88 % των γραμμών δράσης είτε έχουν ήδη υλοποιηθεί είτε βρίσκονται σε εξέλιξη, και προσβλέπουν στην έγκαιρη ολοκλήρωση του επόμενου σχεδίου δράσης (2023-2027).

Στις 14 Σεπτεμβρίου 2021 πραγματοποιήθηκε ο 17ος γύρος διαβουλεύσεων μεταξύ των υπουργών οικονομικών του ASEAN και του Ευρωπαίου Επιτρόπου για το εμπόριο. Τα δύο μέρη ενέκριναν το πρόγραμμα ASEAN-ΕΕ για το εμπόριο και τις επενδύσεις 2021-2022, επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και διατύπωσαν τις παραμέτρους της μελλοντικής ΣΕΣ ASEAN-ΕΕ.

Με τη νέα στρατηγική εταιρική σχέση ΕΕ-ASEAN, η ΕΕ επιδιώκει να συνεχίσει να προωθεί την κοινοβουλευτική διάσταση των σχέσεων, για παράδειγμα με την υποστήριξη περαιτέρω διαρθρωτικών ανταλλαγών και την προώθηση μιας Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ίσης Εκπροσώπησης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ASEAN (AIPA) για τη δημιουργία δημοκρατικής λογοδοσίας και ενός φόρουμ πολυμερών ανταλλαγών για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων. Στις 14 Ιουνίου 2021, η αντιπροσωπεία για τις σχέσεις με τις χώρες του ASEAN συναντήθηκε με εκπροσώπους του ASEAN και της ΕΥΕΔ προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με τη στρατηγική εταιρική σχέση ΕΕ-ASEAN και τη στρατηγική της ΕΕ για τη συνεργασία στον Ινδοειρηνικό. Στις 22 Ιουνίου 2021, πραγματοποιήθηκε ο πρώτος διαπεριφερειακού κοινοβουλευτικού διαλόγου ΕΚ-AIPA όπου συζητήθηκε το μέλλον των εμπορικών σχέσεων ΕΕ-ASEAN και οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19.

Η περιφερειακή συνολική οικονομική εταιρική σχέση (εφεξής RCEP), η οποία υπεγράφη τον Νοέμβριο του 2020, τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2022. Η RCEP, στην οποία συμμετέχουν τα 10 κράτη του ASEAN και πέντε από τους εταίρους της ΕΕ από την περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, αποτελεί τη μεγαλύτερη ΣΕΣ στον κόσμο, καλύπτοντας πάνω από το ήμισυ των παγκόσμιων εξαγωγών και σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ). Καλύπτει τους περισσότερους οικονομικούς τομείς και περίπου το 90 % των αγαθών που αναμένεται να αποτελέσουν αντικείμενο συναλλαγών χωρίς δασμούς. Τα περισσότερα από αυτά τα αγαθά επωφελούνται ήδη από τέτοιου είδους ρυθμίσεις στο πλαίσιο των υφιστάμενων συμφωνιών μεταξύ των μελών. Μπορεί να χρειαστούν έως και 20 χρόνια για να τεθούν σε ισχύ οι τρέχουσες δασμολογικές μειώσεις. Η Καμπότζη, το Λάος και η Μιανμάρ έχουν μεγαλύτερες μεταβατικές περιόδους. Ευαίσθητοι τομείς, όπως η γεωργία, εξαιρούνται ως επί το πλείστον από τις δασμολογικές μειώσεις. Τα μέλη της RCEP θα πρέπει να επωφελούνται από κοινούς κανόνες καταγωγής, κατάργηση των εξαγωγικών ποσοστώσεων, απλουστευμένες τελωνειακές διαδικασίες και ευκολότερη διασυνοριακή πρόσβαση στις εμπορικές ζώνες. Οι πρώτες ύλες, τα μηχανήματα, τα μηχανοκίνητα οχήματα και τα καταναλωτικά προϊόντα ενδέχεται να αποτελέσουν σημαντικούς τομείς ανάπτυξης.

B. Ευρασιατική σύνοδος (ASEM) και σύνοδος της Κοινοβουλευτικής εταιρικής σχέσης Ασίας-Ευρώπης (ASEP)

Η ASEM στοχεύει στην ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας, του πολιτικού διαλόγου και της προώθησης των διαπροσωπικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Ασίας. Οι εταίροι τόνισαν πρόσφατα την ανάγκη αποτελεσματικής και ταχείας δράσης για την κλιματική αλλαγή, τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας, το εμπόριο και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Τον Νοέμβριο του 2021 η Καμπότζη φιλοξένησε τη 13η σύνοδο κορυφής ASEM (ASEM 13) και την 11η συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Εταιρικής Σχέσης Ασίας-Ευρώπης (ASEP-11). Στόχος της ASEM13 ήταν η ενίσχυση της πολυμερούς προσέγγισης για τον επιμερισμό της ανάπτυξης, με έμφαση στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή, η βιώσιμη ανάπτυξη και η τρομοκρατία, καθώς και η βελτίωση του πολυμερούς εμπορικού συστήματος. Στο πλαίσιο του γενικού θέματος, η ASEP-11 διοργανώθηκε ως μία από τις παράλληλες εκδηλώσεις της ASEM13 με θέμα την ενίσχυση της κοινοβουλευτικής εταιρικής σχέσης για την ειρήνη και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην μετά την πανδημία COVID-19 εποχή.

C. Ινδονησία

Η Ινδονησία, μέλος της G20, η τρίτη μεγαλύτερη δημοκρατία στον κόσμο και η μεγαλύτερη χώρα με μουσουλμανικό κατά πλειοψηφία πληθυσμό γίνεται ολοένα και πιο σημαντικός εταίρος για την ΕΕ. Η συνεργασία ΕΕ-Ινδονησίας βασίζεται στη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας του 2014. Η συνεδρίαση της μεικτής επιτροπής ΕΕ-Ινδονησίας, του Ιουνίου 2021, αποτέλεσε ένα βήμα προόδου στην συνεχιζόμενη διμερή συνεργασία στο πλαίσιο της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας. Οι ηγέτες επισήμαναν πόσο σημαντική είναι η ενίσχυση και η εφαρμογή των παγκόσμιων θεματολογίων της διεθνούς κοινότητας στο πλαίσιο της συνεργασίας στον Ινδοειρηνικό, τονίζοντας τη δέσμευσή τους να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή και να εργαστούν για ένα κοινό πράσινο θεματολόγιο.

Η Ινδονησία και η ΕΕ πραγματοποίησαν την έκτη συνεδρίαση της κοινής επιτροπή τους τον Ιούλιο του 2022 στο Μπαλί για να επανεξετάσουν τις διμερείς σχέσεις. Εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την αμοιβαία αναγνώριση των αντίστοιχων πιστοποιητικών εμβολιασμού κατά της νόσου COVID-19 από τον Μάιο του 2022. Ο 6ος διάλογος για την πολιτική ασφάλειας πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2021 ενώ ο 6ος πολιτικός διάλογος πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2022. Η Ινδονησία εξέφρασε το ενδιαφέρον της για βελτίωση της κινητικότητας κατά την είσοδό της στην ΕΕ μέσω της ελευθέρωσης του καθεστώτος θεωρήσεων για επιχειρηματικές και τουριστικές επισκέψεις από την Ινδονησία. Η Ινδονησία και η ΕΕ επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά τους για την επιθετικότητα της Ρωσίας. Και οι δύο επαίνεσαν την επίσκεψη του Προέδρου Joko Widodo στο Κίεβο και τη Μόσχα και υποστήριξαν την πρωτοβουλία για την ασφαλή μεταφορά σιτηρών και τροφίμων από τους λιμένες της Ουκρανίας που συμφωνήθηκε μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Τουρκίας και του ΟΗΕ τον Ιούλιο του 2022. Ανανέωσαν τη δέσμευσή τους να ενισχύσουν το πνεύμα της πολυμερούς προσέγγισης και της τήρησης του διεθνούς δικαίου προκειμένου να προωθήσουν την ειρήνη και τη σταθερότητα. Τα δύο μέρη συμφώνησαν να επιδιώξουν μια εταιρική σχέση αμοιβαίων οφελών στη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας στη θάλασσα, των ειρηνευτικών επιχειρήσεων, της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Η Ινδονησία ενθάρρυνε την περαιτέρω ανταλλαγή γνώσεων και διαβουλεύσεων σχετικά με τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας μέσω των προγραμμάτων της ΕΕ για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας με την Ασία (ESIWA) και των κρίσιμων ναυτιλιακών οδών στον Ινδικό Ωκεανό (CRIMARIO). Και οι δύο χαιρέτισαν το σχεδιασμό μιας μελλοντικής κοινής ναυτικής άσκησης και το γεγονός ότι το Ινδονησιακό Πανεπιστήμιο Άμυνας εντάχθηκε στο δίκτυο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Ασφάλειας και Άμυνας ως συνδεδεμένο μέλος. Η μεικτή επιτροπή του Ιουλίου 2022 έλαβε επίσης υπό σημείωση τη συνεδρίαση της ομάδας εργασίας για το εμπόριο και τις επενδύσεις που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2022, η οποία εξέτασε το διμερές εμπόριο και τις επενδύσεις, και επιβεβαίωσε τη δέσμευση της να επισπεύσει τις εργασίες σχετικά με τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για μια συνολική συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης Ινδονησίας-ΕΕ.

Τον Ιούνιο του 2021, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) εξέδωσε έγγραφο σχετικά με τη διαφωνία ΕΕ-Ινδονησίας όσον αφορά τη χρήση φοινικέλαιου στα βιοκαύσιμα. Η Ινδονησία άσκησε προσφυγή ενώπιον του ΠΟΕ κατά της ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2019 σχετικά με ορισμένα μέτρα που αφορούν τα βιοκαύσιμα που προέρχονται από φοινικέλαιο και το ίδιο το φοινικέλαιο, υποστηρίζοντας ότι οι περιορισμοί της ΕΕ στα βιοκαύσιμα που βασίζονται στο φοινικέλαιο είναι άδικοι και εισάγουν διακρίσεις και ζήτησε τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων με τον ΠΟΕ για την επίλυση διαφορών. Οι διαβουλεύσεις σχετικά με τα μέτρα πραγματοποιήθηκαν στις 19 Φεβρουαρίου 2020, αλλά δεδομένου ότι η διαφορά δεν επιλύθηκε, τον Μάρτιο του 2020 η Ινδονησία ζήτησε από το όργανο επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ να συστήσει ειδική ομάδα για την εξέταση του θέματος. Η απόφαση του ΠΟΕ εκκρεμεί και εικάζεται ότι θα ληφθεί απόφαση έως το τέλος του 2022. Ωστόσο, λόγω της ρωσικής εισβολή στην Ουκρανία προκλήθηκε έλλειψη βρώσιμου λαδιού παγκοσμίως, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει την Ινδονησία να ανακτήσει ένα μερίδιο αγοράς στην ΕΕ για το φοινικέλαιο. Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα της απόφασης του ΠΟΕ, η ΕΕ επιθυμεί να ενισχύσει τη φήμη της και να υπογράψει νέες συμφωνίες, επίσης ως αποτέλεσμα της ενεργειακής κρίσης που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία και υπάρχουν εικασίες ότι θα μπορούσε να υπάρξει αύξηση των εισαγωγών φοινικέλαιου από την ΕΕ τα επόμενα χρόνια.

Η ΕΕ είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδονησίας, με συνολικές εμπορευματικές συναλλαγές ύψους 20,6 δισ. EUR το 2020 και πλεόνασμα 6,2 δισ. EUR υπέρ της Ινδονησίας. Ο όγκος των άμεσων ξένων επενδύσεων της ΕΕ στην Ινδονησία ανήλθε σε 25,8 δισ. EUR.

Τον Απρίλιο του 2020 η Ινδονησία διεξήγαγε ταυτόχρονα προεδρικές, βουλευτικές και περιφερειακές εκλογές. Ο Joko Widodo (γνωστός και με το προσωνύμιο Jokowi, ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος της Ινδονησίας) επέστρεψε για δεύτερη θητεία. Η ηγεσία και η ευρεία δημοτικότητα του δοκιμάστηκαν από την κρίση COVID-19. Η κυβέρνηση του έδωσε προτεραιότητα στην ανάπτυξη υποδομών, με τη βοήθεια ξένων και ιδιωτικών επενδύσεων. Ωστόσο, η χάραξη πολιτικής επικεντρώθηκε στην ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19.

Οι επόμενες προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν το 2024. Ο Πρόεδρος Jokowi είναι πολύ πιθανό να θέσει υποψηφιότητα για τρίτη θητεία. Την προηγούμενη χρονιά έγιναν αρκετοί ανασχηματισμοί του υπουργικού συμβουλίου.

Όταν ο Πρόεδρος Joko Widodo ανακοίνωσε τα σχέδιά του για την κατασκευή μιας νέας πρωτεύουσας, υποσχέθηκε μια λαμπερή, πράσινη, υψηλής τεχνολογίας μητρόπολη. Το μέλλον του έργου των 30 δισ.EUR θα εξαρτηθεί από τις εκλογές του Φεβρουαρίου 2024. Η κατασκευή της Nusantara αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2045, συμπίπτοντας με τους εορτασμούς για τα 100 χρόνια της ανεξαρτησίας της Ινδονησίας. Η υπό κατασκευή πόλη βρίσκεται στο Βόρνεο και έχει σημαντικό περιβαλλοντικό κόστος σε μια περιοχή γνωστή για το τεράστιο τροπικό δάσος και την άγρια πανίδας της, συμπεριλαμβανομένων των ουρακοτάγκων και των ρυγχοπιθήκων. Η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να προχωρήσει σε ανακατανομή του πλούτου και να προωθήσει την ανάπτυξη σε άλλα μέρη της Ινδονησίας.

Η Ινδονησία ασκεί την προεδρία της G20 φέτος. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στις διαφορετικές απόψεις που υπάρχουν μεταξύ των χωρών της G20 σχετικά με το ζήτημα του δικαιώματος της Ρωσίας να έχει μια θέση στο τραπέζι της G20. Η Ρωσία, όπως και η Ουκρανία, προσκλήθηκε στη σύνοδο κορυφής της G20 που έλαβε χώρα στο Μπαλί τον Νοέμβριο του 2022. Ωστόσο, ο πρόεδρος Πούτιν δεν παρευρέθηκε ενώ ο πρόεδρος Ζελένσκι έδωσε το παρόν μέσω βιντεοσύνδεσης.

Τον Οκτώβριο του 2019, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα σχετικά με τον προτεινόμενο ποινικό κώδικα στην Ινδονησία, όπου εξέφρασε την ανησυχία του σχετικά με τις διατάξεις του εν λόγω κώδικα όσον αφορά τη βλασφημία και τη μοιχεία, καθώς και τον φόβο του ότι ο νέος κώδικας θα χρησιμοποιηθεί κατά των μειονοτήτων και θα επιτρέψει διακρίσεις λόγω φύλου, θρησκείας και γενετήσιου προσανατολισμού. Ο προτεινόμενος νέος κώδικας πυροδότησε διαδηλώσεις στη χώρα. Το Κοινοβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για την απόφαση του Προέδρου Widodo να καθυστερήσει την έγκρισή του νέου ποινικού κώδικα μετά από μεγάλης κλίμακας διαμαρτυρίες στις οποίες συμμετείχαν χιλιάδες άνθρωποι σε ολόκληρη την Ινδονησία.

D. Μιανμάρ

Η ΕΕ συμμετέχει ενεργά στη μετάβαση της Μιανμάρ στη δημοκρατία και βρίσκεται στην πρώτη γραμμή επανασύνδεσης της διεθνούς κοινότητας με τη χώρα από τότε που η Μιανμάρ ξεκίνησε να αποκαθιστά τη δημοκρατία και να ανοίγεται προς τον κόσμο το 2015. Δεν υπάρχει επίσημη συμφωνία-πλαίσιο λόγω της επί δεκαετίες διεθνούς απομόνωσης και των κυρώσεων.

Το σύνταγμα της Μιανμάρ, το οποίο συντάχθηκε από στρατιωτική κυβέρνηση και εγκρίθηκε με δημοψήφισμα το 2008, περιορίζει τις δράσεις της πολιτικής κυβέρνησης και χορηγεί ενισχυμένες εξουσίες στον στρατό, όπως η εξασφάλιση του 25 % των εδρών στο κοινοβούλιο έλεγχος των υπουργείων που είναι, κατά κύριο λόγο, αρμόδια για την ασφάλεια και την περιφερειακή διοίκηση. Η Μιανμάρ πλήττεται ακόμα από τον εμφύλιο πόλεμο που ξεκίνησε το 1948. Τον Οκτώβριο του 2015 συμφωνήθηκε παύση του πυρός, την οποία όμως δεν έχουν υπογράψει αρκετές εθνοτικές ομάδες ανταρτών. Μετά τις εκλογές του 2015, όταν η Aung San Suu Kyi ανέλαβε καθήκοντα κρατικού συμβούλου, υπουργού Εξωτερικών και υπουργού παρά τω προέδρω, σημειώθηκε πρόοδος σε διάφορες δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Οι τελευταίες γενικές εκλογές διεξήχθησαν στις 8 Νοεμβρίου 2020. Το κυβερνών κόμμα της Aung San Suu Kyi, NLD (Εθνικός Σύνδεσμος για τη Δημοκρατία), κέρδισε αρκετές έδρες στο κοινοβούλιο για να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.

Ωστόσο, τον Φεβρουάριο του 2021, ο στρατός κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα και συνέλαβε την Aung San Suu Kyi, τον Πρόεδρο U Win Myint και άλλους ανώτερους αξιωματούχους του NLD κατηγορώντας τους για εκλογική νοθεία. Ο αρχηγός του στρατού, στρατηγός Min Aung Hlaing ορίστηκε ως ηγέτης του στρατιωτικού καθεστώτος. Έ χουν απαγγελθεί κατηγορίες κατά της Aung San Suu Kyi και άλλων κορυφαίων ηγετών του NLD. Τα γεγονότα αυτά προκάλεσαν διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας και οι συγκρούσεις με τον στρατό είχαν ως αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό αλλά και τον θάνατο ατόμων.

Η ΕΕ, μαζί με άλλους διεθνείς παράγοντες, εξέδωσε πολυάριθμες δηλώσεις σχετικά με τη Μιανμάρ και επέβαλε κυρώσεις σε ηγετικά πρόσωπα του στρατιωτικού καθεστώτος και σε δύο εταιρικές οντότητες που ανήκουν στον στρατό. Τον Φεβρουάριο του 2021, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα με τα οποία καταδικάζει το στρατιωτικό πραξικόπημα και ζητεί την αποκλιμάκωση της κρίσης, τον τερματισμό της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, την αποκατάσταση της νόμιμης κυβέρνησης και την άμεση απελευθέρωση όσων κρατούνται ή συνελήφθησαν στο πλαίσιο του πραξικοπήματος. Τον Μάρτιο, τον Απρίλιο και τον Ιούνιο του 2021, το Συμβούλιο επέβαλε κυρώσεις σε άτομα που ευθύνονται για το στρατιωτικό πραξικόπημα και παρέτεινε τις κυρώσεις που έχει ήδη επιβάλει σε εταιρείες και οντότητες που ελέγχονται από τον στρατό.

Τον Απρίλιο του 2021, ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής/Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) εξέδωσε δήλωση σχετικά με τη συναίνεση πέντε σημείωνπου επιτεύχθηκε κατά τη σύνοδο των ηγετών του ASEAN στην Ινδονησία, υποστηρίζοντας τον ειδικό απεσταλμένο του ASEAN. Στις 13 Οκτωβρίου 2021, ο ΑΠ/ΥΕ κάλεσε τη Μιανμάρ να συνεργαστεί εποικοδομητικά με τον ASEAN. Ωστόσο, η Μιανμάρ μεδελτίο Τύπου απέρριψε το αίτημα του ειδικού απεσταλμένου του ASEAN να συναντηθεί με την Aung San Suu Kyi. Τον Φεβρουάριο του 2022, το Συμβούλιο ενέκρινε τέταρτη δέσμη κυρώσεων κατά υψηλόβαθμων μελών των ενόπλων δυνάμεων της Μιανμάρ (Tatmadaw) και άλλων οντοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της Myanma Oil and Gas Enterprise.

Οι συνολικές εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο εταίρων ανήλθε σε 3,1 δισ. EUR το 2020. Ως λιγότερο ανεπτυγμένη χώρα, η Μιανμάρ επωφελείται από το καθεστώς «Όλα εκτός από όπλα» στο πλαίσιο του Συστήματος Γενικευμένων Προτιμήσεων (ΣΓΠ) της ΕΕ. Επί του παρόντος η Μιανμάρ υπόκειται σε μια διαδικασία που ονομάζεται «ενισχυμένη δέσμευση», η οποία διασφαλίζει τη συμμόρφωσή της χώρας με τις βασικές απαιτήσεις του κανονισμού του ΣΓΠ. Η ΕΕ διέθεσε κονδύλια ύψους 688 δισ. EUR στη Μιανμάρ για το διάστημα 2014-2020. Παρά το πρόσφατο πραξικόπημα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι στιγμής δεν ήταν ιδιαίτερα πρόθυμη να επιβάλει εμπορικούς περιορισμούς λόγω των επιπτώσεων που θα είχαν στον πληθυσμό της Μιανμάρ και του περιορισμένου αντίκτυπου στον στρατό. Το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 βασίζεται σε συγκεκριμένες προτεραιότητες για τη Μιανμάρ: διακυβέρνηση, κράτος δικαίου, βιώσιμη ανάπτυξη, βοήθεια στους εκτοπισμένους, Πράσινη Συμφωνία και ψηφιακό θεματολόγιο.

Η χώρα έχει βιώσει μια ανησυχητική αύξησητου αριθμού των θανατικών ποινών μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα τον Φεβρουάριο του 2021 αλλά υπάρχει η πεποίθηση ότι δεν είχαν πραγματοποιηθεί εκτελέσεις μέχρι και τον Ιούλιο του 2022, όταν η στρατιωτική χούντα της Μιανμάρ ανακοίνωσε την εκτέλεση τεσσάρων ανδρών που κατηγορήθηκαν βάσει του αντιτρομοκρατικού νόμου της Μιανμάρ του 2014.

Σύμφωνα με τα αριθμητικά στοιχεία του ΟΗΕ, από τον Μάιο του 2022, ο αριθμός των εσωτερικά εκτοπισμένων στο εσωτερικό της Μιανμάρ έχει φτάσει το ένα εκατομμύριο. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, ο στρατός έχει σκοτώσει περισσότερα από 1.900 άτομα μετά το πραξικόπημα.

Η Μιανμάρ καλείται να αντιμετωπίσει την κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ των κοινοτήτων. Τον Αύγουστο του 2020 επαναλήφθηκε η τέταρτη συνεδρίαση της ειρηνευτικής διάσκεψης της Ένωσης ή «διάσκεψη του 21ου αιώνα στο Panglong». Η διάσκεψη είχε στόχο να επιλύσει τις συγκρούσεις μεταξύ στρατιωτικών και εθνοτικών ανταρτικών ομάδων μετατρέποντας μια εθνική συμφωνία κατάπαυσης του πυρός σε μόνιμη διευθέτηση.

Σύμφωνα με τον δείκτη της δημοκρατίας για το 2021 η Μιανμάρ κατατάχθηκε 166η μεταξύ 167 χωρών. Υπάρχουν σημαντικά θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως όσον αφορά τις διώξεις των Ροχίνγκια στο Rakhine. Από τον Αύγουστο του 2017, περισσότεροι από 800.000 πρόσφυγες Ροχίνγκια έχουν καταφύγει στο Μπανγκλαντές για να γλυτώσουν από τις διώξεις στη Μιανμάρ. Τον Αύγουστο του 2019 χιλιάδες πρόσφυγες αρνήθηκαν τις προσπάθειες επαναπατρισμού τους από το Μπανγκλαντές, τη Μιανμάρ και τον ΟΗΕ για λόγους ασφάλειας. Το Κοινοβούλιο καταδίκασε τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των Ροχίνγκια σε ψήφισμα του που ενέκρινε τον Σεπτέμβριο του 2019. Τον Φεβρουάριο του 2021, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο καταδικάζει απερίφραστα το στρατιωτικό πραξικόπημα και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καλώντας τη χούντα να αποκαταστήσει την πολιτική κυβέρνηση και να απελευθερώσει αμέσως όλους όσοι κρατούνται.

Τον Οκτώβριο του 2021, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο καταδικάζει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις συνεχιζόμενες διακρίσεις εις βάρος εθνοτικών μειονοτήτων και τη χρήση βίας από το στρατιωτικό καθεστώς κατά των πολιτών, καθώς και τις στρατιωτικές επιθέσεις κατά επαγγελματιών του ιατρικού κλάδου και ιατρικών εγκαταστάσεων. Το Κοινοβούλιο καλεί επίσης τη Μιανμάρ να συνεργαστεί με τον Ειδικό Απεσταλμένο του ASEAN και καλεί το Συμβούλιο να συνεχίσει να επιβάλλει μοιχευμένες κυρώσεις κατά των υπευθύνων για το στρατιωτικό πραξικόπημα του Φεβρουαρίου 2021.

Τον Μάρτιο του 2022, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα για τη Μιανμάρ, ένα χρόνο μετά το πραξικόπημα, επαναλαμβάνοντας τη θέση του για τη Μιανμάρ. Η ΕΕ χορήγησε επιπλέον 1 εκατομμύριο EUR στον ανεξάρτητο μηχανισμό έρευνας των Ηνωμένων Εθνών για τη Μιανμάρ, ομάδα που συστάθηκε από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ το 2018 για τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

E. Φιλιππίνες

Η συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των Φιλιππίνων υπεγράφη το 2011 και τέθηκε σε ισχύ τον Μάρτιο του 2018. Η πρώτη μεικτή επιτροπήσυνεδρίασε στις Βρυξέλλες στις 28 Ιανουαρίου 2020 και συγκρότησε ειδικές υποεπιτροπές, επιτρέποντας έτσι στις Φιλιππίνες και στην ΕΕ να αναπτύξουν όλες τις δυνατότητες συνεργασίας τους με σκοπό την αναβάθμιση της διμερούς σχέσης σε υψηλότερο επίπεδο και την ενίσχυση των δεσμών. Επιπλέον, τον Αύγουστο του 2021, οι Φιλιππίνες ανέλαβαν τον ρόλο του συντονιστή, εκ μέρους του ASEAN, στον διάλογο με την ΕΕ έως το 2024.

Η δεύτερη συνεδρίαση της μεικτής επιτροπής πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2022 για να εξεταστεί η υφιστάμενη διμερής συνεργασία στο πλαίσιο της ΣΕΣΣ. Όσον αφορά το ζήτημα των εξελίξεων στον τομέα της ασφάλειας στην περιοχή, όπως η διαμάχη για τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, η ΕΕ και οι Φιλιππίνες συμφώνησαν ότι πρέπει να εξευρεθούν ειρηνικές και χωρίς αποκλεισμούς λύσεις στις συγκρούσεις, με παράλληλο σεβασμό των αρχών του διεθνούς δικαίου και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Και οι δύο αντιπροσωπίες συζήτησαν την έγκριση ψηφισμάτων για τα θέματα αυτά στην έκτακτη σύνοδο έκτακτης ανάγκης της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών για την Ουκρανία, καθώς και στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο καταδίκασε τη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας.

Η ΕΕ είναι σημαντικός χορηγός βοήθειας προς τις Φιλιππίνες, παρέχοντας 325 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2014-2020. Το κράτος δικαίου και η χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη αποτελούν τομείς εστίασης. Το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 θα συνεχίσει την ολοκληρωμένη πολιτική συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το διμερές εμπόριο αγαθών μεταξύ ΕΕ και Φιλιππίνων ανήλθε σε 12,3 δισεκατομμύρια EUR το 2020, και η ΕΕ είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των Φιλιππίνων, αναλογώντας στο 8,4% του συνολικού εμπορίου της χώρας το 2020. Οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-Φιλιππίνων ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο του 2015 και ο πρώτος γύρος πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2016. Στις διαπραγματεύσεις συζητήθηκε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δασμών, των μη δασμολογικών φραγμών στο εμπόριο, των συναλλαγών στον τομέα των υπηρεσιών και των επενδύσεων, καθώς και των εμπορικών πτυχών των δημόσιων συμβάσεων, της διανοητικής ιδιοκτησίας, του ανταγωνισμού και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Τον Μάιο του 2016 ο Rodrigo Duterte κέρδισε τις προεδρικές εκλογές και ενέκρινε αμφιλεγόμενα μέτρα κατά της διακίνησης ναρκωτικών διατάσσοντας τους αστυνομικούς να πυροβολούν με την πρόθεση να σκοτώσουν, γεγονός που οδήγησε σε κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. O Duterte άλλαξε την κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής των Φιλιππίνων συνάπτοντας νέα συμμαχία με τη Ρωσία και την Κίνα παρά τη διαμάχη σχετικά με τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας στην οποία οι Φιλιππίνες είναι από τα κράτη του ASEAN που εμπλέκονται. Η ΕΕ υποστήριξε την ειρηνευτική διαδικασία του Μιντανάο και εξέφρασε την ικανοποίησή της για την ειρηνική διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στις αρχές του 2019.

Η ΕΕ ανησυχεί όλο και περισσότερο για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως για τις εξωδικαστικές εκτελέσεις που σχετίζονται με τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» και τον αντιτρομοκρατικό νόμο του Ιουλίου του 2020. Δεδομένου ότι οι Φιλιππίνες αποτελούν δικαιούχο του συστήματος εμπορικών προτιμήσεων ΣΓΠ+ της ΕΕ από τον Δεκέμβριο του 2014, η ΕΕ υπενθύμισε στη χώρα τη δέσμευσή της να κυρώσει και να εφαρμόσει τις διεθνείς βασικές συμβάσεις για τα ανθρώπινα και τα εργασιακά δικαιώματα, όπως αναφέρεται στη συμφωνία ΣΓΠ+.

Με ψήφισμα του, τον Σεπτέμβριο του 2020, το Κοινοβούλιο κάλεσε την ΕΕ και τα κράτη μέλη να δρομολογήσουν αμέσως διαδικαστικές ενέργειες οι οποίες θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν στην προσωρινή ανάκληση των προτιμήσεων του ΣΓΠ +. Προς το παρόν, δεν έχει δοθεί περαιτέρω συνέχεια στο αίτημα αυτό.

Τον Μάιο του 2022 διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές. Νέος πρόεδρος των Φιλιππίνων είναι ο Ferdinand “Bongbong” Marcos και αντιπρόεδρος η Sara Duterte, η κόρη του απερχόμενου ηγέτη. Στην εναρκτήρια ομιλία του στις 30 Ιουνίου 2022, ο Πρόεδρος Ferdinand Marcos υποσχέθηκε να δώσει προτεραιότητα στους βραχυπρόθεσμους στόχους πολιτικής για τη γεωργία, τις υποδομές και τις επενδύσεις. Ταυτόχρονα, ο ανταγωνισμός μεταξύ Ιαπωνίας και Κίνας για την υποστήριξη των φιλόδοξων σχεδίων για νέους σιδηροδρόμους είναι πιθανό να ενταθεί. Σε αντίθεση με τον Duterte, ο Marcos σκοπεύει να επιδιώξει πιο ισορροπημένη διπλωματία μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον. Αναμένεται δε να συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής ΕΕ-ASEAN στις Βρυξέλλες τον Δεκέμβριο του 2022.

Τον Φεβρουάριο του 2022 το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα, καταδικάζοντας απερίφραστα τις χιλιάδες εξωδικαστικές εκτελέσεις και άλλες σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με τον πόλεμο του Προέδρου Rodrigo Duterte κατά των ναρκωτικών. Οι ευρωβουλευτές καταδίκασαν επίσης κάθε ενέργεια εκφοβισμού και βίας εναντίον όσων προσπαθούν να αποκαλύψουν τους ισχυρισμούς για τέτοιες καταχρήσεις στη χώρα. Οι βουλευτές του ASEAN για τα ανθρώπινα δικαιώματα ζήτησαν επίσης την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση της Φιλιππινέζας γερουσιαστή Leila De Lima, μιας από τους πιο ένθερμους επικριτές του πρώην προέδρου Duterte.

F. Βιετνάμ

Οι σχέσεις ΕΕ-Βιετνάμ βασίζονται στη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας που εγκρίθηκε το 2016. Για την περίοδο 2014-2020 διατέθηκε συνολικό ποσό ύψους 400 εκατομμυρίων EUR, με έμφαση στη χρηστή διακυβέρνηση, την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή, ιδίως στο Δέλτα του Μεκόνγκ. Το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 για το Βιετνάμ ασχολείται με κρίσιμα ζητήματα και βασικούς τομείς για τη χώρα.

Η ΕΕ και το Βιετνάμ υπέγραψαν συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών και συμφωνία προστασίας των επενδύσεων τον Ιούνιο του 2019. Στη συνέχεια, το Κοινοβούλιο έδωσε την έγκρισή του για τις δύο συμφωνίες τον Φεβρουάριο του 2020 και η συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) τέθηκε σε ισχύ τον Αύγουστο του 2020. Η ΣΕΣ συνεπάγεται την άμεση κατάργηση του 65% των δασμών στις εξαγωγές της ΕΕ προς το Βιετνάμ και του 71% των εν λόγω δασμών στις εισαγωγές από το Βιετνάμ. Η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρακολουθεί την εφαρμογή της ΣΕΣ. Η συμφωνία προστασίας των επενδύσεων θα τεθεί σε ισχύ αφού κυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Οι εμπορικές συναλλαγές ΕΕ-Βιετνάμ ανήλθαν σε 43,2 δισ. EUR το 2020 και ο όγκος των άμεσων ξένων επενδύσεων της ΕΕ στο Βιετνάμ ανήλθε σε 6,1 δισ. EUR το 2019.

Τον Οκτώβριο του 2019 η ΕΕ και το Βιετνάμ υπέγραψαν συμφωνία-πλαίσιο συμμετοχής του Βιετνάμ στις επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ.

Η κατάσταση που επικρατεί εν γένει στο Βιετνάμ όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα έχει επιδεινωθεί και μάλιστα φαίνεται να συνεχίζεται η αρνητική αυτή τάση λόγω της πανδημίας COVID-19. Το ίδιο ισχύει και για την ελευθερία της έκφρασης στη χώρα καθώς εντείνεται η καταστολή των αντιφρονούντων και αυξάνονται οι συλλήψεις ατόμων με την αιτιολογία ότι εμπλέκονται σε «αντικυβερνητικές» δραστηριότητες. Το 2020 ασκήθηκαν δεκάδες διώξεις για ακτιβισμό, έγιναν συλλήψεις δημοσιογράφων και αυξήθηκαν οι ποινές φυλάκισης βάσει των εθνικών νομοθεσιών ασφαλείας. Το Βιετνάμ είναι ένα μονοκομματικό κομμουνιστικό κράτος χωρίς πολιτική ελευθερία. Τον Μάιο του 2021, εν μέσω της πανδημίας COVID-19, διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές στη χώρα για την εκλογή της 15ης Εθνοσυνέλευσης και των τοπικών λαϊκών συμβουλίων. Το Κομμουνιστικό Κόμμα του Βιετνάμ κέρδισε τις εκλογές, διατηρώντας τον πλήρη έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και της εκλογικής διαδικασίας, χωρίς εποπτεία των εκλογών από ανεξάρτητο οργανισμό. Στην πλήρως ελεγχόμενη από το κράτος εκλογική διαδικασία απορρίφθηκαν 64 από τους 75 αυτοπροτεινόμενους υποψηφίους ενώ συνελήφθησαν δύο ανεξάρτητοι υποψήφιοι.

Το Βιετνάμ είναι ένα από τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα χώρας που πέρασε από ένα αποτυχημένο κομμουνιστικό οικονομικό σύστημα σε μια ανοικτή και προσανατολισμένη στην αγορά οικονομία. Είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες χώρες στην περιοχή ASEAN, έχοντας σημειώσει μέση αύξηση του ΑΕΠ σχεδόν 7 % μεταξύ του 2010 και του 2020.

Τον Ιανουάριο του 2021, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα σχετικά με το Βιετνάμ, με το οποίο ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση όλων των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοσιογράφων και καταδικάζει την κατάχρηση κατασταλτικών νομικών διατάξεων που περιορίζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες. Καλεί επίσης την κυβέρνηση να επιτρέψει τη λειτουργία ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και απευθύνει έκκληση για τη δημιουργία ανεξάρτητου μηχανισμού παρακολούθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2021 το Βιετνάμ κατέλαβε την 178η θέση σε σύνολο 180 χωρών στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου.

Ο περισσότερο από μια δεκαετία ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος του Βιετνάμ, Nguyễn Phú Trọng, ακολουθεί μια αυστηρή πολιτική κατά της διαφθοράς. Τον Ιούνιο του 2022, ο υπουργός Υγείας της χώρας, Nguyễn Thanh Long, και ο δήμαρχος του Ανόι, Chu Ngọc Anh, παύθηκαν από τα καθήκοντά τους και συνελήφθησαν καθώς εκκρεμούσαν εναντίον τους καταγγελίες για απάτη ύψους 169 εκατ. EUR σχετικά με κιτ διαγνωστικών εξετάσεων για τη νόσο COVID-19. Συνελήφθησαν και άλλοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι. Το Βιετνάμ έχει ανέβει περισσότερες από 30 θέσεις στον Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς για το 2021 της Διεθνούς Διαφάνειας, όπου κατατάσσεται στην 87η θέση μεταξύ 180 χωρών.

G. Ταϊλάνδη

Η εταιρική σχέση ΕΕ-Ταϊλάνδης βασίζεται στη συμφωνία-πλαίσιο του 1980 και η συνεργασία τους βασίζεται στη συμφωνία συνεργασίας ΕΕ-ASEAN του 1980. Ολοκλήρωσαν τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας (ΣΕΣΣ) τον Μάρτιο του 2013, αλλά η διαδικασία διακόπηκε μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2014.

Στις 2 Σεπτεμβρίου 2022, η ΕΕ και η Ταϊλάνδη οριστικοποίησαν το κείμενο της εν λόγω συμφωνίας, ολοκληρώνοντας τη διαπραγματευτική διαδικασία. Η ΣΕΣΣ θα ενισχύσει τον πολιτικό διάλογο και τη συνεργασία σε ευρύ αριθμό τομέων πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων του περιβάλλοντος, της ενέργειας, της κλιματικής αλλαγής, των μεταφορών, της επιστήμης και της τεχνολογίας, του εμπορίου, της απασχόλησης και των κοινωνικών υποθέσεων, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της εκπαίδευσης, της γεωργίας, της μη διάδοσης, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και της μετανάστευσης και του πολιτισμού.

Λαμβάνονται επίσης μέτρα για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για μια φιλόδοξη και ολοκληρωμένη ΣΕΣ ΕΕ-Ταϊλάνδης. Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν εκ νέου τον Αύγουστο του 2021, μετά την κατάρρευση των συνομιλιών το 2014 λόγω του στρατιωτικού πραξικοπήματος. Η ΕΕ είναι μία από τις μεγαλύτερες εξαγωγικές αγορές της Ταϊλάνδης και η Ταϊλάνδη ένας από τους κύριους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ στην περιοχή του ASEAN. Το 2020 η αξία των διμερών εμπορικών συναλλαγών ανήλθε σε 29 δισεκατομμύρια EUR. Ο υπουργός Εμπορίου της Ταϊλάνδης και οι Ευρωπαίοι εταίροι του ξεκίνησαν εκ νέου τις συζητήσεις σχετικά με τις εμπορικές συναλλαγές τον Ιούνιο του 2021.

Από το 2014 ο στρατός καταστέλλει τη δράση της αντιπολίτευσης με την επιβολή στρατιωτικού νόμου, ενώ καταγγέλλονται παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η στέψη του Βασιλιά Maha Vajiralongkorn έλαβε χώρα τον Μάιο του 2019. Το κόμμα που είναι φίλα προσκείμενο στον στρατό κέρδισε τις γενικές εκλογές τον Μάρτιο του 2019, εν μέσω καταγγελιών για νοθεία. Ο Prayuth Chan-ocha, που είχε ήδη διατελέσει πρωθυπουργός από το 2014 έως το 2019 στο πλαίσιο του Εθνικού Συμβουλίου για την Ειρήνη και την Τάξη, διορίστηκε εκ νέου πρωθυπουργός τον Ιούνιο του 2019. Παρόλο που το καθεστώς της χούντας έληξε επίσημα τον Ιούλιο του 2019, ο στρατός εξακολουθεί να ασκεί επιρροή στην κυβέρνηση.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ταϊλάνδης είχε προηγουμένως αποφασίσει να παύσει τον πρωθυπουργό Prayuth Chan-ocha από τα καθήκοντά του καθώς φέρεται ότι υπερέβη το χρονικό όριο για τη θητεία του οκτώ χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας με πραξικόπημα το 2014. Ωστόσο, σύμφωνα με την τελική του απόφαση στις 30 Σεπτεμβρίου 2022, το Συνταγματικό Δικαστήριοέκρινε ότι ο Πρωθυπουργός Prayuth Chan-ocha δεν είχε εξαντλήσει το χρονικό όριο της οκταετούς θητείας.

Οι διαμαρτυρίες στην Ταϊλάνδη κατά της στρατιωτικής κυβέρνησης περιλάμβαναν αιτήματα για μεταρρύθμιση της μοναρχίας της Ταϊλάνδης. Τον Φεβρουάριο του 2020 ξέσπασε το πρώτο κύμα διαμαρτυριών από την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου να διαλύσει το πολιτικό κόμμα «Future Forward», ένα κόμμα της αντιπολίτευσης που είναι δημοφιλές μεταξύ των νέων και διαθέτει τον τρίτο μεγαλύτερο αριθμό εδρών στη Βουλή των Αντιπροσώπων μετά τις εκλογές του Μαρτίου 2019. Η κυβέρνηση της Ταϊλάνδης κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τον Οκτώβριο του 2020, επιφυλασσόμενη του δικαιώματος επιβολής απαγόρευσης της κυκλοφορίας και στρατιωτικού νόμου. Τον Σεπτέμβριο του 2021, η κυβέρνηση της Ταϊλάνδης παρέτεινε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για δέκατη τέταρτη συνεχόμενη φορά, έως το τέλος Νοεμβρίου 2021. Παρά τον υψηλό αριθμό λοιμώξεων από τη νόσο COVID-19, στις 11 Οκτωβρίου 2021 ο πρωθυπουργός της Ταϊλάνδης ανακοίνωσε ότι, τον Νοέμβριο του 2021, θα ανοίξει εκ νέου τη χώρα σε εμβολιασμένους επισκέπτες από συγκεκριμένες χώρες. Παρά το γεγονός ότι λόγω της παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και του αυξανόμενου αριθμού των διώξεων για εγκλήματα καθοσιώσεως έχουν μειωθεί οι διαμαρτυρίες, εντούτοις το φοιτητικό κίνημα εξακολουθεί να κινητοποιείται περιοδικά.

Τον Ιανουάριο του 2020 στην Κουάλα Λουμπούρ, η Ταϊλάνδη ξεκίνησε επίσημα ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με ομάδες ανταρτών στις νότιες επαρχίες της χώρας όπου η πλειονότητα των κατοίκων είναι μουσουλμάνοι. Στις διαπραγματεύσεις τον ρόλο του διαμεσολαβητή έχει αναλάβει η Μαλαισία. Παρά την κήρυξη παύσης του πυρός τον Απρίλιο του 2020, οι βομβιστικές επιθέσεις συνεχίστηκαν το 2021 και το 2022.

Τον Σεπτέμβριο του 2021 το κοινοβούλιο της Ταϊλάνδης ενέκρινε αρχικά νομοσχέδιο για την κατάργηση των βασανιστηρίων και των βίαιων εξαφανίσεων και την προστασία από τις εν λόγω πρακτικές. Ο εν λόγω νόμος θεσπίστηκε με καθυστέρηση 14 ετών καθώς η Ταϊλάνδη είχε υπογράψει τη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ήδη από το 2007. Το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει διάφορα ψηφίσματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους διακινούμενους εργαζομένους και τα εργασιακά δικαιώματα στην Ταϊλάνδη.

H. Καμπότζη

Οι σχέσεις της ΕΕ με την Καμπότζη χρονολογούνται από τη Συμφωνία Συνεργασίας του 1977. Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός βοήθειας της χώρας, έχοντας διαθέσει 410 εκατομμύρια EUR για την περίοδο 2014-2020, με σκοπό τη βελτίωση της διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου, καθώς και για το Δικαστήριο για τα εγκλήματα των Ερυθρών Χμερ. Το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 για την Καμπότζη προβλέπει χρηματοδοτική βοήθεια ύψους 510 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για την Καμπότζη προκειμένου να βοηθήσει τη χώρα να ενισχύσει την οικονομική της ανάπτυξη. Το 2020 το σύνολο των διμερών εμπορικών συναλλαγών ανήλθε σε 4,3 δισεκατομμύρια EUR. Η ΕΕ είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Καμπότζης, μετά την Κίνα και τις ΗΠΑ, αντιπροσωπεύοντας το 10,6 % του συνολικού εμπορίου της χώρας.

Τα χρόνια του εμφύλιου πολέμου μετέτρεψαν την Καμπότζη σε ένα από τα φτωχότερα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας. Μετά τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Παρισιού, του 1991, η Καμπότζη ενέκρινε Σύνταγμα το 1993 με το οποίο έθεσε τα θεμέλια για ένα φιλελεύθερο, πολυκομματικό δημοκρατικό κράτος. Τον Φεβρουάριο του 2018, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα για την Καμπότζη υπό το πρίσμα των πολιτικών εξελίξεων και της συνεχούς επιδείνωσης της δημοκρατίας στη χώρα.

Ο πρωθυπουργός Hun Sen και το κυβερνών κόμμα του (Λαϊκό Κόμμα της Καμπότζης – CPP) κέρδισαν τις γενικές εκλογές τον Ιούλιο του 2018, όμως η αντιπολίτευση υποστήριξε ότι η εκλογική διαδικασία δεν ήταν ούτε ελεύθερη ούτε δίκαιη. Τον Σεπτέμβριο του 2017 συνελήφθη ο ηγέτης του κόμματος της αντιπολίτευσης «National Rescue Party», Kem Sokha, ενώ ο πρώην ηγέτης του κόμματος, Sam Rainsy, βρίσκεται σε αυτοεξορία από το 2015. Το CNRP διαλύθηκε τον Νοέμβριο του 2017. Τον Μάρτιο του 2021, το δημοτικό δικαστήριο της Πνομ Πένχ καταδίκασε τον Sam Rainsy σε κάθειρξη 25 ετών με την κατηγορία της συνωμοσίας για την ανατροπή της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Hun Sen. Επίσης, τον απέκλεισε από την ψηφοφορία και την υποψηφιότητα στις εκλογές. Οκτώ άλλοι πρώην πολιτικοί του CNRP καταδικάστηκαν ερήμην σε μακρές ποινές φυλάκισης.

Τον Φεβρουάριο του 2020 η Επιτροπή αποφάσισε να αποσύρει μέρος των δασμολογικών προτιμήσεων που χορηγήθηκαν στην Καμπότζη στο πλαίσιο του εμπορικού συστήματος ΟΕΟ λόγω σοβαρών και συστηματικών παραβιάσεων των αρχών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στο Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα. Η νέα νομική ρύθμιση τέθηκε σε ισχύ τον Αύγουστο του 2020. Η οικονομία της Καμπότζης εξαρτάται από τη διεθνή βοήθεια και τις εξαγωγές ειδών ένδυσης, είναι δε εξαιρετικά ευπαθής στις διακυμάνσεις του κόστους εργασίας. Η ανάκληση των δασμολογικών προτιμήσεων και η αντικατάστασή τους από τους συνήθεις δασμούς της ΕΕ επηρεάζουν κυρίως τα προϊόντα ένδυσης και υπόδησης. Η ανάκληση αφορά περίπου 1 δισ. EUR ή το ένα πέμπτο των ετήσιων εξαγωγών της Καμπότζης στην ΕΕ.

Τον Σεπτέμβριο του 2017 το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο καλούσε την κυβέρνηση της Καμπότζης να θέσει τέλος στην πολιτικά υποκινούμενη δίωξη του Kem Sokha. Τον Σεπτέμβριο του 2018 ενέκρινε δεύτερο ψήφισμαμε το οποίο ζητούσε την απόσυρση όλων των κατηγοριών κατά του Kem Sokha.

Τον Μάρτιο του 2021, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο καταδικάζει τις κλιμακούμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Καμπότζη και τις κατασταλτικές ενέργειες υπό το πρόσχημα της προστασίας από τη νόσο COVID-19. Κάλεσε τις δυνάμεις ασφαλείας να απόσχουν από περιττή και υπερβολική βία κατά ειρηνικών διαδηλωτών και να σταματήσουν κάθε μορφή παρενόχλησης, συμπεριλαμβανομένης της δικαστικής παρενόχλησης.

Τον Φεβρουάριο του 2022, η κυβέρνηση ανέβαλε την έναρξη ισχύος μιας αμφιλεγόμενης «εθνικής διαδικτυακής πύλης», η οποία θα έλεγχε όλες τις κινήσεις στο διαδίκτυο στη χώρα μέσω ενός κινεζικού τείχους προστασίας. Η κυβέρνηση δικαιολόγησε την αναβολή λόγω καθυστερήσεων που σχετίζονται με την πανδημία και αρνήθηκε ότι επηρεάστηκε από σοβαρές επικρίσεις από υπερασπιστές της ελευθερίας της έκφρασης.

Ένα δικαστήριο της Καμπότζης καταδίκασε 20 πολιτικούς της αντιπολίτευσης και ακτιβιστές σε μια δίκη που περιγράφεται από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως «κυνήγι μαγισσών». Στους καταδικασθέντες από την εν λόγω δίκη (Μάρτιος του 2022) συμπεριλαμβάνονται οι εξόριστοι ηγέτες της αντιπολίτευσης Sam Rainsy, Eng Chai Eang, Mu Sochua και άλλοι. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την άνευ όρων άρση των κατηγοριών. Ενέκρινε μάλιστα ψήφισμα τον Μάιο του 2022 σχετικά με τη συνεχή καταστολή της αντιπολίτευσης στην Καμπότζη.

I. Σινγκαπούρη

Η ΕΕ και η Σινγκαπούρη συνεργάζονται στενά στους τομείς των επιχειρήσεων, της επιστήμης και της τεχνολογίας. Τον Φεβρουάριο του 2019 κύρωσαν τρεις συμφωνίες «νέας γενιάς»: τη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ΕΕ-Σινγκαπούρης (EUSPCA), τη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-Σινγκαπούρης (EUSFTA) και τη συμφωνία προστασίας των επενδύσεων ΕΕ-Σινγκαπούρης (EUSIPA). Η ΣΕΣ της ΕΕ με τη Σινγκαπούρη τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2019. Οι συμφωνίες αυτές έχουν σχεδιαστεί με απώτερο σκοπό την ενίσχυση των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών δεσμών και θα συμβάλουν σημαντικά στη μείωση των τελωνειακών δασμών. Οι τεχνικοί και μη δασμολογικοί φραγμοί στο εμπόριο αγαθών θα αρθούν για ένα ευρύ φάσμα τομέων.

Το 2021, οι εμπορικές συναλλαγές ΕΕ-Σιγκαπούρης ανήλθαν σε 42,9 δισ. EUR, σημειώνοντας αύξηση κατά 4,5 % από το 2020. Οι εξαγωγές της ΕΕ προς τη Σιγκαπούρη ανήλθαν σε 27,3 δισ. EUR, ενώ οι εισαγωγές από τη Σιγκαπούρη ανήλθαν σε 15,6 δισ. EUR. Η Σιγκαπούρη κατετάγη παγκοσμίως ως ο 20ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ το 2021. Το εμπόριο υπηρεσιών ΕΕ-Σιγκαπούρης ανήλθε σε 50,3 δισ. EUR το 2020, κατατάσσοντας τη Σιγκαπούρη ως τον πέμπτο μεγαλύτερο εταίρο της ΕΕ στο εμπόριο των υπηρεσιών. Το συνολικό εμπόριο ΕΕ-Σινγκαπούρης, συμπεριλαμβανομένων τόσο των αγαθών όσο και των υπηρεσιών, ανήλθε σε 91 δισ. EUR το 2020, κατατάσσοντας τη Σιγκαπούρη ως τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ στον ASEAN και τον 11ο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της στον κόσμο.

Η Σιγκαπούρη παραμένει σημαντικός προορισμός για άμεσες ξένες επενδύσεις από την ΕΕ. Στο τέλος του 2020, οι άμεσες ξένες επενδύσεις της ΕΕ στη Σιγκαπούρη ανήλθαν σε 255,6 δισ. EUR, σημειώνοντας αύξηση κατά 15,4 % από το 2019. Η Σιγκαπούρη κατατάσσεται παγκοσμίως ως ο έβδομος μεγαλύτερος προορισμός της ΕΕ για άμεσες ξένες επενδύσεις και ο μεγαλύτερος επενδυτικός προορισμός στον ASEAN. Αντίθετα, οι άμεσες ξένες επενδύσεις της Σινγκαπούρης στην ΕΕ ανήλθαν σε 150 δισ. EUR το 2020, σημειώνοντας σημαντική αύξηση 26,6 % σε σύγκριση με το 2019. Στις αρχές Δεκεμβρίου 2021, η ΕΕ και η Σινγκαπούρη πραγματοποίησαν συνομιλίες για την ενίσχυση του διμερούς ψηφιακού εμπορίου, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης μιας ολοκληρωμένης ψηφιακής εταιρικής σχέσης ΕΕ-Σιγκαπούρης και της ενίσχυσης της συνεργασίας για την τεχνητή νοημοσύνη και τη διακυβέρνηση των δεδομένων.

Η Σιγκαπούρη διεξήγαγε γενικές εκλογές τον Ιούλιο του 2020. Ο Lee Hsien Loong, ηγέτης του πολιτικού κόμματος PAP, κέρδισε 83 από τις 93 έδρες στο Κοινοβούλιο, ενώ η μεγαλύτερη ομάδα της αντιπολίτευσης, το Εργατικό Κόμμα, είχε το καλύτερο αποτέλεσμα μέχρι σήμερα, κερδίζοντας 10 έδρες. Το PAP δεν έχει χάσει καμία εκλογική αναμέτρηση και κυβερνά την χώρα από το 1959. Ο πρωθυπουργός Lee Hsien Loong είχε δηλώσει εδώ και καιρό ότι θα παρέδιδε τα ηνία της χώρας πριν κλείσει τα 70 το 2022. Τον Απρίλιο του 2021, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Heng Swee Keat, ο οποίος κατονομάστηκε ως διάδοχος του Lee Hsien Loong, ανακοίνωσε την απόφασή του να παραιτηθεί. Ο Lawrence Wong έγινε ο νέος επικεφαλής του κυβερνώντος PAP και κατά συνέπεια ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και υποτίθεται ότι θα διαδεχθεί τον πρωθυπουργό Lee Hsien Loong στις επόμενες γενικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το 2025.

Προτεραιότητα του πρωθυπουργού Lee Hsien Loong ήταν η αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, τα οικονομικά προβλήματα που προκάλεσε και η ανάκαμψη της χώρας. Τον Οκτώβριο του 2021, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η χώρα θα είναι εφεξής ανοικτή για πλήρως εμβολιασμένους ταξιδιώτες από οκτώ χώρες, μεταξύ των οποίων και ορισμένες χώρες της ΕΕ, από τους οποίους δεν θα ζητείται να παραμείνουν σε καραντίνα.

Επίσης, τον Οκτώβριο του 2021, το κοινοβούλιο της Σινγκαπούρης ψήφισε τον νόμο για τις εξωτερικές παρεμβάσεις (Αντίμετρα), με στόχο την αντιμετώπιση των ξένων παρεμβάσεων στην εγχώρια πολιτική. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στηρίζει το έργο της κοινωνίας των πολιτών, και παράλληλα έχει ζητήσει την κατάργηση της θανατικής ποινής.

Τον Ιούνιο του 2022, ο υπουργός Οικονομικών και αναπληρωτής πρωθυπουργός, Lawrence Wong, ανακοίνωσε ένα πακέτο στήριξης 1,1 δισ. Δολαρίων Αμερικής για τον μετριασμό των πιέσεων διαβίωσης. Ο Wong δήλωσε ότι η κίνηση είχε σχεδιαστεί ειδικά για να βοηθήσει ομάδες χαμηλού εισοδήματος, καθώς η Σιγκαπούρη υποφέρει από υψηλό πληθωρισμό. Στα βασικά αίτια της αύξησης των τιμών περιλαμβάνονται η διακοπή των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού, οι υψηλές τιμές των βασικών εμπορευμάτων και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Σιγκαπούρη έχει ενισχύσει τη νομισματική της πολιτική τρεις φορές από τον Οκτώβριο του 2021.

J. Μπρουνέι

Το κράτος κυβερνά ο Σουλτάνος του Μπρουνέι, Hassanal Bolkiah, ενώ περισσότερες ευθύνες αναλαμβάνει σταδιακά και ο Πρίγκιπας Billah Bolkiah. Η πολιτική φιλελευθεροποίηση είναι ανύπαρκτη. Ο ποινικός κώδικας αναθεωρήθηκε το 2014 για να ενσωματώσει μια νέα προσέγγιση με βάση τη σαρία. Τον Απρίλιο του 2019 θεσπίστηκε νέος ποινικός κώδικας για να επιβληθούν νέες μορφές τιμωρίας που περιλαμβάνουν τον θάνατο με λιθοβολισμό για το σεξ μεταξύ ομοφυλοφίλων και τη μοιχεία, και τον ακρωτηριασμό για την κλοπή. Έπειτα από τη διεθνή κατακραυγή, το Μπρουνέι παρέτεινε την αναστολή της θανατικής ποινής.

Η ΕΕ καταβάλλει προσπάθειες για να συσφίξει τις σχέσεις της με το Μπρουνέι, ωστόσο δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία-πλαίσιο. Μια συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ΕΕ-Μπρουνέι βρίσκεται στο στάδιο της διαπραγμάτευσης και θα καλύπτει μια σειρά πολιτικών και οικονομικών τομέων. Το 2020, το συνολικό εμπόριο αγαθών μεταξύ του Μπρουνέι και της ΕΕ ανήλθε σε 153 δισ. EUR, με πλεόνασμα 142 δισ. EUR υπέρ της ΕΕ. Το εμπόριο μεταξύ της ΕΕ και του Μπρουνέι αφορά κυρίως μηχανήματα, μηχανοκίνητα οχήματα και χημικά προϊόντα.

Η διαχείριση των σχέσεων ΕΕ-Μπρουνέι γίνεται κυρίως μέσω του ASEAN, του οποίου την προεδρία το 2021 ανέλαβε το Μπρουνέι με σύνθημα τη φράση «We Care, We Prepare, We Prosper». Τον Αύγουστο του 2021, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Μπρουνέι, Erywan Yusof, διορίστηκε Ειδικός Απεσταλμένος του ASEAN στη Μιανμάρ, καθήκον του οποίου είναι να μεσολαβήσει στις συνομιλίες με το στρατιωτικό καθεστώς της Μιανμάρ.

Τον Απρίλιο του 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο καταδικάζει απερίφραστα την έναρξη ισχύος του ποινικού κώδικα της σαρία. Επανέλαβε ότι καταδικάζει τη θανατική ποινή και υπογράμμισε ότι οι διατάξεις του ποινικού κώδικα της σαρία παραβιάζουν τις υποχρεώσεις του Μπρουνέι που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το 2022 κλιμακώθηκαν οι εντάσεις μεταξύ της Κίνας και των καταγγελλόντων από τη Νοτιοανατολική Ασία για εδαφικές διαφορές στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Αν και το Μπρουνέι μέχρι πρόσφατα παρέμενε αμέτοχο, τον Ιούλιο του 2022 έκανε την πρώτη μονομερή δήλωση για τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας ως χώρα με ανταγωνιστικές αξιώσεις. Ωστόσο, το Μπρουνέι ακολουθεί ως πολιτική την αποφυγή της σύγκρουσης με την Κίνα σε ό,τι αφορά τη διαμάχη για τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας φοβούμενη ότι η σύγκρουση θα βλάψει τους διμερείς οικονομικούς δεσμούς.

Τον Ιούνιο του 2022 ο Σουλτάνος του Μπρουνέι ανακοίνωσε τον πρώιμο ανασχηματισμό του υπουργικού συμβουλίου. Ο Σουλτάνος διατηρεί τη θέση του πρωθυπουργού, μαζί με το χαρτοφυλάκιο της άμυνας, των εξωτερικών υποθέσεων και των δημοσιονομικών και οικονομικών χαρτοφυλακίων. Για πρώτη φορά διορίστηκε υπουργός μια γυναίκα (για την εκπαίδευση).

K. Λάος

Οι σχέσεις ΕΕ-Λάος βασίζονται στη Συμφωνία Συνεργασίας του 1997. Η ΕΕ διέθεσε πάνω από 500 εκατομμύρια EUR για την περίοδο 2016-2020, για τη στήριξη του όγδοου Εθνικού Κοινωνικοοικονομικού Σχεδίου Ανάπτυξης του Λάος, το οποίο επικεντρωνόταν στην επίτευξη υψηλής οικονομικής ανάπτυξης με συνολικό στόχο να βγει η χώρα από το καθεστώς λιγότερο ανεπτυγμένης χώρας έως το 2020. Τον Μάρτιο του 2021 η ΕΕ, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, διέθεσε 2.8 εκατ. EUR στο σύστημα υγείας του Λάος για την ενίσχυση της ικανότητάς του όσον αφορά την ετοιμότητα του για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 και άλλων πανδημιών.

Τον Οκτώβριο του 2021, η χώρα εγκαινίασε την πρώτη της εθνική πλατφόρμα ψηφιακής διδασκαλίας και μάθησης, χάρη στην υποστήριξη της ΕΕ, της UNICEF και της Παγκόσμιας Σύμπραξης για την Εκπαίδευση, με σκοπό τη διευκόλυνση της εξ αποστάσεως μάθησης για σπουδαστές και εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 για το Λάος προβλέπει συνολική ενδεικτική χρηματοδότηση για την πρώτη φάση του διαστήματος 2021-2024 ύψους 83 εκατ. EUR.

Η ΕΕ είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Λάος, μετά την Ταϊλάνδη, την Κίνα και το Βιετνάμ, αντιπροσωπεύοντας το 3,6% του συνολικού εμπορίου της χώρας. Το 2020 οι εμπορικές συναλλαγές ΕΕ-Λάος ανήλθαν σε 436 δισεκατομμύρια EUR. Παρά τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, η χώρα εξακολουθεί να είναι φτωχή και να εξαρτάται από τη διεθνή βοήθεια. Ως μία από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, το Λάος επωφελείται από το εμπορικό σύστημα της ΕΕ «Όλα εκτός από όπλα».

Το Λάος είναι μονοκομματικό κράτος. Το Λαϊκό Επαναστατικό Κόμμα του Λάος (LPRP), που βρίσκεται στην εξουσία από το τέλος του εμφυλίου πολέμου το 1975, κυβερνά τη χώρα με σιδερένια πυγμή και χωρίς αντιπολίτευση. Τον Φεβρουάριο του 2021, το Λάος διεξήγαγε κοινοβουλευτικές εκλογές για την ένατη Εθνοσυνέλευση, αποτελούμενη από 164 έδρες, εκ των οποίων οι 158 πήγαν στο κυβερνών Λαϊκό Επαναστατικό Κόμμα του Λάος (LPRP) και έξι σε ανεξάρτητους υποψηφίους. Τον Μάρτιο του 2021, κατά την έναρξη λειτουργίας της Εθνοσυνέλευσης, το Λάος εξέλεξε ως πρόεδρο τον Thongloun Sisoulith, τον Γενικό Γραμματέα του κυβερνώντος κόμματος LPRP, ο οποίος είχε διατελέσει παλαιότερα πρωθυπουργός από τον Απρίλιο του 2016.

Το Λάος εμβαθύνει τις σχέσεις του με την Κίνα και τον ASEAN, επιδιώκοντας να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις. Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις έχουν οδηγήσει σε σταθερή οικονομική ανάπτυξη άνω του 7% από το 2014. Η πανδημία COVID-19 έφερε νέες προκλήσεις σε αυτό το θεματολόγιο, επηρεάζοντας σοβαρά την οικονομική ανάπτυξη, η οποία εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ -0.6 και -2,4% το 2020.

Η ΕΕ αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της δύσκολης κατάστασης στην οποία βρίσκονται εκτοπισμένα άτομα λόγω της κατασκευής τεράστιων φραγμάτων στον ποταμό Mekong. Κοστίζοντας σχεδόν το ένα τρίτο του ετήσιου ΑΕΠ του Λάος, ένας νέος σιδηρόδρομος μήκους 414 χιλιομέτρων που συνδέει την Κίνα με την πρωτεύουσα Βιεντιάν εγκαινιάστηκε στις αρχές Δεκεμβρίου του 2021 στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας «Belt and Road» του Πεκίνου.

Στις διασκέψεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας στη Γενεύη, η ΕΕ ζήτησε από το Λάος να αντιμετωπίσει το ζήτημα της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών. Τον Ιούλιο του 2022, η ΕΕ εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με την έλλειψη προόδου όσον αφορά την αντιμετώπιση των μακροχρόνιων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Λάος και κάλεσε τις αρχές να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις της χώρας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (FIDH) και της οργάνωσης-μέλους της «Lao Movement». Οι δύο οργανώσεις δημοσίευσαν ενημερωτικό έγγραφο που παρέχει μια περίληψη των εξελίξεων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Λάος. Ο πιο πρόσφατος διάλογος ΕΕ-Λάος για τα ανθρώπινα δικαιώματα πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2022.

L. Μαλαισία

Η ΕΕ και η Μαλαισία ολοκλήρωσαν τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας τον Δεκέμβριο του 2015. Μετά από επτά γύρους διαπραγματεύσεων για τη ΣΕΣ ΕΕ-Μαλαισίας, οι διαπραγματεύσεις διακόπηκαν τον Απρίλιο του 2012 με αίτημα της Μαλαισίας. Τον Μάρτιο του 2017, το Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο να αναθεωρήσουν την προτεινόμενη συμφωνία και να την μετατρέψουν σε «μικτή» συμφωνία. Η ΕΕ και η Μαλαισία συζήτησαν την εισαγωγή νέων διατάξεων και συμφώνησαν κατ’ αρχήν. Επομένως αναμένεται η υπογραφή της συμφωνίας να ολοκληρωθεί σύντομα. Δύο συμφωνίες βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση, μια ΣΕΣ και μια Συμφωνία Εθελοντικής Εταιρικής Σχέσης όσον αφορά την Επιβολή της Δασικής Νομοθεσίας, τη Διακυβέρνηση και το Εμπόριο. Τον Μάιο του 2022, η Επιτροπή δημοσίευσε την τελική έκθεσητης εκτίμησης επιπτώσεων στη βιωσιμότητα, υποστηρίζοντας τις διαπραγματεύσεις για τη ΣΕΣ.

Η ΕΕ είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος και μεγάλος επενδυτής στη Μαλαισία, της οποίας η αναδυόμενη οικονομία προσφέρει στην ΕΕ ελκυστικές ευκαιρίες για εμπορικές συναλλαγές. Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ ΕΕ και Μαλαισίας έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 50 % από το 2010. Το 2020 η Μαλαισία κατετάγη ως ο 20ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ, ενώ η ΕΕ ήταν ο πέμπτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Μαλαισίας. Η Μαλαισία είναι η τρίτη μεγαλύτερη αγορά ASEAN της ΕΕ μετά τη Σιγκαπούρη και το Βιετνάμ.

Η ΕΕ αντιπροσώπευε το 8,1 % του συνολικού εμπορίου της Μαλαισίας το 2021. Οι εισαγωγές της ΕΕ από τη Μαλαισία αυξήθηκαν σταδιακά και ανήλθαν σε 29,2 δισ. EUR το 2021, ενώ οι εξαγωγές της ΕΕ προς τη Μαλαισία ανήλθαν σε 11,8 δισ. EUR. Το συνολικό εμπορικό πλεόνασμα της Μαλαισίας με την ΕΕ αυξήθηκε σταθερά με την πάροδο των ετών, φθάνοντας τα 17,4 δισ. EUR το 2021. Ως αποτέλεσμα των πολιτικών απελευθέρωσης της Μαλαισίας και των προοπτικών για μια ΣΕΣ, οι άμεσες ξένες επενδύσεις της ΕΕ στη Μαλαισία αυξήθηκαν σε 27,8 δισ. EUR το 2020. Στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές ΕΕ-Μαλαισίας την πρώτη θέση κατέχουν τα βιομηχανικά προϊόντα, τα οποία αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 90 % του εμπορίου. Τον Μάρτιο του 2019, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι η χρήση φοινικέλαιου στα καύσιμα μεταφορών θα πρέπει να καταργηθεί σταδιακά με βάση την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία θέτει στόχο βιώσιμης βιοενέργειας 32 %. Η Ινδονησία και η Μαλαισία διαμαρτυρήθηκαν και υπέβαλαν καταγγελίες στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ). Τον Ιανουάριο του 2021, η Μαλαισία, ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός φοινικέλαιου στον κόσμο, ακολούθησε το παράδειγμα της Ινδονησίας υποβάλλοντας καταγγελία στον ΠΟΕ σχετικά με τους κανόνες της ΕΕ για τα βιοκαύσιμα. Τον Ιανουάριο του 2021, η κυβέρνηση της Μαλαισίας ανακοίνωσε ότι κινεί νομικές διαδικασίες κατά των κρατών μελών της ΕΕ, Γαλλία και Λιθουανία, για τον περιορισμό των βιοκαυσίμων που προέρχονται από φοινικέλαιο. Παρά την απόρριψη από την ΕΕ του αιτήματος της Μαλαισίας για τη σύσταση ειδικής ομάδας για τη διαφορά σχετικά με τα βιοκαύσιμα τον Απρίλιο του 2021, ο ΠΟΕ ενέκρινε τελικά το αίτημα της Μαλαισίας τον Μάιο του 2021 για τη σύσταση ειδικής ομάδας για την εξέταση του δικαίου της ΕΕ. Τον Οκτώβριο του 2021 το Συμβούλιο εξέδωσε συμπεράσματα σχετικά με τον αναθεωρημένο ενωσιακό κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας. Για πρώτη φορά, η Μαλαισία προστέθηκε στον γκρίζο κατάλογο του παραρτήματος ΙΙ. Παρά το γεγονός ότι το φοινικέλαιο θεωρείται μείζον ζήτημα στις συνομιλίες για τη ΣΕΣ ΕΕ-Μαλαισίας, το φοινικέλαιο στην πραγματικότητα αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 5 % των εισαγωγών της ΕΕ από τη Μαλαισία και τα στατιστικά στοιχεία από το Συμβούλιο Φοινικέλαιου της Μαλαισίας το 2019 κατέδειξαν επίσης ότι ο περιορισμός της ΕΕ στο φοινικέλαιο θα επηρεάσει μόνο το 0,04 % της ετήσιας παραγωγής της Μαλαισίας. Ωστόσο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προκάλεσε παγκόσμια έλλειψη βρώσιμου λαδιού, γεγονός που θα μπορούσε να βοηθήσει τη Μαλαισία να ανακτήσει το μερίδιο αγοράς φοινικέλαιου στην ΕΕ. Όπως επισήμανε ο υπουργός Φυτευτικών Βιομηχανιών και Εμπορευμάτων της Μαλαισίας τον Μάιο του 2022, η ζήτηση της ΕΕ για βρώσιμο λάδι αναμένεται να αυξηθεί στο εγγύς μέλλον λόγω των περιορισμένων αποθεμάτων ηλιελαίου και σογιέλαιου.

Ο συνασπισμός Barisan Nasional (BN) της Μαλαισίας, που περιλαμβάνει την Εθνική Οργάνωση Μαλαισιανών (UMNO), ηττήθηκε για πρώτη φορά στις γενικές εκλογές του Μαΐου του 2018. Ο πρωθυπουργός Mahathir Mohamad, ηγέτης του κόμματος Alliance of Hope, αντικατέστησε τον Najib Razak, ο οποίος έχει καταδικαστεί σε δωδεκαετή κάθειρξη και περιμένει την εκδίκαση της έφεσής του. Τον Νοέμβριο του 2019 ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης Barisan Nasional (BN) κέρδισε τις τοπικές αναπληρωματικές εκλογές και η κυβέρνηση του Mahathir Mohamad κατέρρευσε. Με την υποστήριξη του UMNO, τον Μάρτιο του 2020 ο βασιλιάς Abdullah όρκισε τον Muhyiddin Yassin, πρόεδρο του κόμματος PPBM, ως πρωθυπουργό επικεφαλής ενός νέου συνασπισμού, του Perikatan Nasional (PN). Ωστόσο, τον Οκτώβριο του 2020 ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Anwar Ibrahim, συνάντησε τον Βασιλιά Sultan Abdullah Sultan Ahmad Shah σε μια προσπάθεια να αποδείξει ότι διαθέτει επαρκή κοινοβουλευτική πλειοψηφία και κάλεσε τον πρωθυπουργό Muhyiddin Yassin να παραιτηθεί.

Ο βασιλιάς απέρριψε την πρόταση του κ. Ibrahim, αλλά, εν μέσω βαθιάς πολιτικής κρίσης, ο Πρωθυπουργός Muhyiddin Yassin αποφάσισε να παραιτηθεί τον Αύγουστο του 2021, αφού έχασε την υποστήριξη της πλειοψηφίας στο Κοινοβούλιο. Ο βασιλιάς επενέβη για να διευθετήσει τη διαδοχή του πρωθυπουργού και, για άλλη μια φορά, χρησιμοποίησε τη συνταγματική του εξουσία. Τον Αύγουστο του 2021, όρισε τον Ismail Sabri ένατο πρωθυπουργό της Μαλαισίας και τρίτο πρωθυπουργό της τρέχουσας 5ετούς θητείας. Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές της Μαλαισίας θα διεξαχθούν το 2023.

Στα ψηφίσματά του το Κοινοβούλιο έχει καταδικάσει τη θανατική ποινή, τη μη τήρηση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ και τη φίμωση των επικριτών, καθώς και την έλλειψη ειρηνικής έκφρασης, συμπεριλαμβανομένου του δημόσιου διαλόγου.

Τον Ιούνιο του 2022, η κυβέρνηση της Μαλαισίας ανακοίνωσε ότι θα καταργήσει την υποχρεωτική θανατική ποινή. Πρόκειται για ένα δείγμα προόδου και μια υποδειγματική απόφαση στην περιοχή. Η ΕΕ ενθάρρυνε τις αρχές της χώρας να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την ταχεία έγκριση της συμφωνίας.

 

Jorge Soutullo / Samuel Cantell / Cristina Stanculescu / Airis Meier

10-2022