Ενεργειακή πολιτική: γενικές αρχές

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ στον τομέα της ενέργειας περιλαμβάνουν ζητήματα όπως η αυξανόμενη εξάρτηση από τις εισαγωγές ενεργειακών πόρων, η περιορισμένη διαφοροποίηση, οι υψηλές και ασταθείς τιμές της ενέργειας, η διογκούμενη παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση, οι κίνδυνοι ασφάλειας για τις χώρες παραγωγής και διαμετακόμισης, οι αυξανόμενες απειλές της κλιματικής αλλαγής, η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, η βραδεία πρόοδος στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, οι προκλήσεις που συνεπάγεται η αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και η ανάγκη για μεγαλύτερη διαφάνεια, περαιτέρω ολοκλήρωση και διασύνδεση στις αγορές ενέργειας. Στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής βρίσκονται ποικίλα μέτρα που αποσκοπούν στην επίτευξη μιας ολοκληρωμένης αγοράς ενέργειας, στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και στη βιωσιμότητα του τομέα της ενέργειας.

Νομική βάση

Άρθρο 194 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

Ειδικές διατάξεις:

• Ασφάλεια εφοδιασμού: άρθρο 122 ΣΛΕΕ·
• Ενεργειακά δίκτυα: άρθρα 170-172 ΣΛΕΕ·
• Άνθρακας: το πρωτόκολλο 37 αποσαφηνίζει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις από την εκπνοή της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα το 2002·
• Πυρηνική ενέργεια: η Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (Συνθήκη Ευρατόμ) λειτουργεί ως νομική βάση για τις περισσότερες ενωσιακές δράσεις στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας.

Λοιπές διατάξεις που επηρεάζουν την ενεργειακή πολιτική:

• Εσωτερική αγορά ενέργειας: άρθρο 114 της ΣΛΕΕ·
• Εξωτερική ενεργειακή πολιτική: άρθρα 216-218 ΣΛΕΕ.

Στόχοι

Σύμφωνα με την Ενεργειακή Ένωση (2015), οι πέντε κύριοι στόχοι της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ επιδιώκουν:

• τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας της Ευρώπης, ώστε να διασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια μέσω της αλληλεγγύης και της συνεργασίας των χωρών της ΕΕ·
• τη διασφάλιση της λειτουργίας μιας πλήρως ολοκληρωμένης εσωτερικής αγοράς ενέργειας, ώστε να καταστεί δυνατή η ελεύθερη ροή ενέργειας στην ΕΕ μέσω κατάλληλων υποδομών και χωρίς τεχνικούς ή ρυθμιστικούς φραγμούς·
• τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας, τη μείωση των εκπομπών και την προώθηση της απασχόλησης και της ανάπτυξης·
• την απαλλαγή της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές και τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών σύμφωνα με τη συμφωνία του Παρισιού·
• την προώθηση της έρευνας σε τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και καθαρές μορφές ενέργειας, και την ιεράρχηση της έρευνας και της καινοτομίας για την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.

Το άρθρο 194 ΣΛΕΕ καθιστά ορισμένους τομείς της ενεργειακής πολιτικής τομείς συντρέχουσας αρμοδιότητας και σηματοδοτεί τη μετάβαση προς μια κοινή ενεργειακή πολιτική. Εντούτοις, κάθε κράτος μέλος διατηρεί το δικαίωμά του «να καθορίζει τους όρους εκμετάλλευσης των ενεργειακών του πόρων, την επιλογή του μεταξύ διαφόρων ενεργειακών πηγών και τη γενική διάρθρωση του ενεργειακού του εφοδιασμού» (άρθρο 194 παράγραφος 2).

Επιτεύγματα

A. Γενικό πλαίσιο πολιτικής

Το τρέχον θεματολόγιο πολιτικής καθοδηγείται από την ευθυγράμμιση των ενεργειακών στόχων της ΕΕ με τους κλιματικούς στόχους της νέας δέσμης μέτρων «Προσαρμογή στον στόχο του 55 %» (Fit for 55) που προτάθηκε τον Ιούλιο του 2021, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων:

• μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 κατά 55 % τουλάχιστον, σε σύγκριση με το 1990·
• μείωση των καθαρών μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050.

Την ολοκληρωμένη πολιτική για το κλίμα και την ενέργεια, η οποία εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 Οκτωβρίου 2014 και αναθεωρήθηκε τον Δεκέμβριο του 2018 η οποία προσπαθεί να επιτύχει τους εν λόγω στόχους έως το 2030:

• αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ενεργειακή κατανάλωση σε 32 %·
• βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 32,5 %·
• διασύνδεση του 15 % τουλάχιστον των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ.

Οι νέοι ενεργειακοί στόχοι της ΕΕ βρίσκονται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση. Οι ακόλουθοι στόχοι θα προταθούν για το 2030:

• αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ενεργειακή κατανάλωση σε 42-45 %·
• μείωση κατά 40-42 % της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ και κατά 36-40 % της τελικής κατανάλωσης.

Στις 25 Φεβρουαρίου 2015, η Επιτροπή δημοσίευσε τη στρατηγική για την Ενεργειακή Ένωση (COM(2015)0080), με στόχο την οικοδόμηση μιας ενεργειακής ένωσης που θα εξασφαλίζει τον ασφαλή, βιώσιμο, ανταγωνιστικό και οικονομικά προσιτό ενεργειακό εφοδιασμό των ενωσιακών νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Στις 30 Νοεμβρίου 2016, η Επιτροπή πρότεινε δέσμη μέτρων με τίτλο «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» (COM(2016)0860). Απαρτίζεται από οκτώ νομοθετικές προτάσεις που καλύπτουν τη διακυβέρνηση (κανονισμός (ΕΕ) 2018/1999 για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης), τον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (οδηγία (ΕΕ) 2019/944 για την ηλεκτρική ενέργεια, κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 για την ηλεκτρική ενέργεια και κανονισμός (ΕΕ) 2019/941 για την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων), την ενεργειακή απόδοση (οδηγία (ΕΕ) 2018/2002 για την ενεργειακή απόδοση, και οδηγία (ΕΕ) 2018/844 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων), την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές (οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές) και τους κανόνες που διέπουν την οικεία ρυθμιστική αρχή, ήτοι τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (κανονισμός (ΕΕ) 2019/942 για την ίδρυση του ACER). Η τελευταία πρόταση της δέσμης μέτρων, ο κανονισμός για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης, εγκρίθηκε εντέλει στις 4 Δεκεμβρίου 2019. Σύμφωνα με τον κανονισμό, τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να καταρτίσουν δεκαετή ενοποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) για την περίοδο από το 2021 έως το 2030, να υποβάλλουν έκθεση προόδου ανά διετία, και να αναπτύξουν συνεπείς εθνικές μακροπρόθεσμες στρατηγικές για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού.

Η απόφαση (ΕΕ) 2019/504 εισήγαγε αλλαγές στην πολιτική της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση και τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης, υπό το φως της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Επέφερε τεχνικές προσαρμογές στα προβλεπόμενα για το 2030 αριθμητικά στοιχεία που αφορούν την κατανάλωση ενέργειας, ώστε να αντιστοιχούν στην Ένωση των 27 κρατών μελών.

Στις 14 Ιουλίου και στις 15 Δεκεμβρίου 2021, η Επιτροπή δημοσίευσε τη δέσμη μέτρων Fit for 55, με στόχο τη μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, και την επίτευξη ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα στην ΕΕ έως το 2050. Αυτή η μεγάλη δέσμη μέτρων συνίσταται στην αναθεώρηση όλων των υφιστάμενων πράξεων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (COM(2021)0557), της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση (COM(2021)0558), της οδηγίας για τη φορολογία της ενέργειας (COM(2021)0563), της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων(COM/2021/802),της οδηγίας για το φυσικό αέριο αερίου (COM/2021/803) και του κανονισμού (COM/2021/804). Περιλαμβάνει επίσης νέες προτάσεις, όπως ο κανονισμός για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων (COM(2021)0559), η πρωτοβουλία «ReFuelEU Aviation» (COM(2021)0561) και η πρωτοβουλία «FuelEU Maritime» (COM(2021)0562).

Στις 18 Μαΐου 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιό της REPowerEU (COM/2022/0230), ήτοι την απάντησή της στις δυσκολίες και τους κλυδωνισμούς στην παγκόσμια αγορά ενέργειας που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το σχέδιο αποσκοπεί τόσο στον τερματισμό της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα όσο και στην επίτευξη περαιτέρω προόδου στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

B. Ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας

Μια πλήρως ολοκληρωμένη και εύρυθμα λειτουργούσα εσωτερική αγορά ενέργειας διασφαλίζει προσιτές τιμές ενέργειας, παρέχει τα αναγκαία τιμολογιακά σήματα για επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια, εξασφαλίζει τον ενεργειακό εφοδιασμό, και ανοίγει τον λιγότερο δαπανηρό δρόμο προς την κλιματική ουδετερότητα.

Η νομοθεσία για την εσωτερική αγορά ενέργειας θεσπίστηκε για πρώτη φορά στην τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια (2009-2014) και κάλυπτε πέντε τομείς: την αποδεσμοποίηση· τις εθνικές ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές· τη συνεργασία· τον ACER· και τις δίκαιες λιανικές αγορές. Προκειμένου να βελτιωθεί η διασυνοριακή συνεργασία, η δέσμη μέτρων δημιούργησε τα Ευρωπαϊκά Δίκτυα Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΣΜ-ηλ) και τα Ευρωπαϊκά Δίκτυα Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου (ΕΔΔΣΜ Αερίου). Περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας, και την πολιτική για τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας (ΔΕΔ-Ε), βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές.

Η τέταρτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια (2015-2020), με τίτλο «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» , επικεντρώθηκε στον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια, κανονισμός για την ηλεκτρική ενέργεια, κανονισμός για την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων, κανονισμός ACER). Εισήγαγε νέους κανόνες για την ηλεκτρική ενέργεια σχετικά με την αποθήκευση ενέργειας, κίνητρα για τους καταναλωτές με στόχο να συμβάλει στην καλύτερη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, 10ετή εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) για την περίοδο 2021-30 και ενισχυμένο ρόλο για τον ACER. Κατά τα τελευταία έτη, ασχολήθηκε επίσης με το Brexit (βλ. δελτίο 2.1.9 σχετικά με την εσωτερική αγορά ενέργειας).

Η πέμπτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια, με τίτλο «Fit for 55», δημοσιεύθηκε σε δύο μέρη στις 14 Ιουλίου και στις 15 Δεκεμβρίου 2021 και βρίσκεται επί του παρόντος υπό συζήτηση. Στόχος της είναι να ευθυγραμμίσει τους ενεργειακούς στόχους με τη νέα ευρωπαϊκή φιλοδοξία για το κλίμα της μείωσης των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και να επιτευχθεί ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050. Επικεντρώνεται κυρίως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση, τη φορολογία της ενέργειας, τις αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές και τα κτίρια.

Το Δεκέμβριο του 2021, η Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση (COM/2021/803, COM/2021/804) της οδηγίας για το φυσικό αέριο (2009/73/EΚ) και του κανονισμού για το φυσικό αέριο (EΚ) αριθ. 715/2009). Η παρούσα αναθεώρηση προτείνει επίσης ένα κανονιστικό πλαίσιο για ανταγωνιστικές απαλλαγμένες από ανθρακούχες εκπομπές αγορές φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού και της ανάπτυξης της νέας αγοράς υδρογόνου της ΕΕ.

Στις 18 Μαΐου 2022, στο πλαίσιο του σχεδίου REpower EU (COM/2022/0230), η Επιτροπή πρότεινε στόχο 10 εκατομμυρίων τόνων εγχώριας παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου και 10 εκατομμυρίων τόνων εισαγωγών έως το 2030 για την αντικατάσταση του φυσικού αερίου, του άνθρακα και του πετρελαίου σε βιομηχανίες και τομείς μεταφορών που είναι δύσκολο να απαλλαγούν από τις ανθρακούχες εκπομπές. Στις 14 Σεπτεμβρίου 2022, η Επιτροπή πρότεινε παρέμβαση έκτακτης ανάγκης στις αγορές ενέργειας της Ευρώπης (COM/2022/473) για την αντιμετώπιση των πρόσφατων δραματικών αυξήσεων των τιμών. Η ως άνω παρέμβαση συνίστατο σε έκτακτα μέτρα μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και σε μέτρα αναδιανομής των πλεονασμάτων του ενεργειακού τομέα στους τελικούς καταναλωτές. 

C. Ενεργειακή απόδοση

Ο ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση είναι η οδηγία 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση, η οποία θεσπίζει δέσμη δεσμευτικών μέτρων για να βοηθήσει την ΕΕ να επιτύχει τον στόχο του 20 % για την ενεργειακή απόδοση έως το 2020. Η οδηγία εισήγαγε επίσης στόχους εξοικονόμησης ενέργειας και πολλές πολιτικές ενεργειακής απόδοσης, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις και τα υποχρεωτικά πιστοποιητικά ενέργειας για τα κτίρια, τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης για διάφορα προϊόντα, τις ετικέτες ενεργειακής απόδοσης και τους έξυπνους μετρητές, καθόρισε δε τα δικαιώματα των καταναλωτών. Τον Δεκέμβριο του 2018, στο πλαίσιο της αναθεωρημένης οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση οδηγία/2018/2002/EΕ, ο συνολικός στόχος ενεργειακής απόδοσης της ΕΕ για το 2030 αυξήθηκε σε τουλάχιστον 32,5 % σε σύγκριση με τις βασικές προβλέψεις του 2007.

Τον Ιούλιο του 2021, η Επιτροπή πρότεινε μια αναθεωρημένη οδηγία για την ενεργειακή απόδοση (COM/2021/558), η οποία αυξάνει τους στόχους ενεργειακής απόδοσης για το 2030 σε 39 % για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και σε 36 % για την τελική κατανάλωση ενέργειας, σε σύγκριση με τις βασικές προβλέψεις του 2007. Ορίζει επίσης τις ετήσιες υποχρεώσεις εξοικονόμησης ενέργειας των κρατών μελών στο 1,5 % της τελικής κατανάλωσης ενέργειας από το 2024 έως το 2030.

Στο πλαίσιο του σχεδίου Repower EU (COM/2022/0230), τον Μάιο του 2022, η Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση των στόχων ενεργειακής απόδοσης (COM/2022/222) προκειμένου να καταργηθούν σταδιακά οι εισαγωγές ρωσικών ορυκτών καυσίμων μέσω μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας κατά τουλάχιστον 13 % το 2030 σε σύγκριση με τις βασικές προβλέψεις του 2007 (σε απόλυτες τιμές, έως 750 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου πετρελαίου (Mtoe) και 980 Mtoe τελικής και πρωτογενούς κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ έως το 2030). Η πρόταση, η οποία βρίσκεται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση, περιλαμβάνει ένα φάσμα στόχων μείωσης κατά 40-42 % και 36-40 % για την κατανάλωση πρωτογενούς και τελικής ενέργειας στην ΕΕ.

Η τροποποιημένη οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (οδηγία (ΕΕ) 2018/844) καθορίζει χάρτες πορείας με ενδεικτικά ορόσημα για το 2030, το 2040 και το 2050 και μακροπρόθεσμες στρατηγικές, προκειμένου τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν την ανακαίνιση του εθνικού αποθέματος οικιστικών και μη οικιστικών κτιρίων, τόσο δημόσιων όσο και ιδιωτικών, με γνώμονα τη δημιουργία έως το 2050 ενός κτιριακού αποθέματος υψηλής ενεργειακής απόδοσης και απαλλαγμένου από ανθρακούχες εκπομπές. Τον Οκτώβριο του 2020 η Επιτροπή δημοσίευσε τη νέα στρατηγική για το κύμα ανακαινίσεων (COM(2020)0662), η οποία αποσκοπεί στον διπλασιασμό του ετήσιου ποσοστού ενεργειακών ανακαινίσεων κατά την επόμενη δεκαετία. 

Τον Ιούλιο του 2021, η Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (COM/2021/802) Με την επιτάχυνση του ρυθμού ανακαίνισης, ιδίως για τα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις σε κάθε χώρα, την αντικατάσταση μακροπρόθεσμων στρατηγικών ανακαίνισης με εθνικά σχέδια ανακαίνισης κτιρίων και με την θέσπιση ελάχιστων προτύπων ενεργειακής απόδοσης σε επίπεδο ΕΕ.

Η οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό (οδηγία 2009/125/EΕ) και ο κανονισμός-πλαίσιο για την ενεργειακή σήμανση (κανονισμός (ΕΕ) 2017/1369) ορίζουν τις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού και ενεργειακής σήμανσης για μεμονωμένες ομάδες προϊόντων (βλ. δελτίο 2.4.8 για την ενεργειακή απόδοση).

D. Ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές

Η ηλιακή ενέργεια, η χερσαία και η υπεράκτια αιολική ενέργεια, η ωκεάνια και η υδροηλεκτρική ενέργεια, η βιομάζα, τα βιοκαύσιμα και το υδρογόνο αποτελούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι αγορές ενέργειας από μόνες τους αδυνατούν να εξασφαλίσουν το επιθυμητό επίπεδο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι ενδέχεται να χρειαστούν εθνικά προγράμματα στήριξης και ενωσιακά χρηματοδοτικά προγράμματα. Μία από τις προτεραιότητες που συμφωνήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαΐου του 2013 ήταν η ενίσχυση της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ και η ανάπτυξη εγχώριων πηγών ενέργειας προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού και να μειωθεί η εξωτερική ενεργειακή εξάρτηση. Όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οδηγία 2009/28/ΕΚ, της 23ης Απριλίου 2009, εισήγαγε στόχο 20 % που πρέπει να επιτευχθεί έως το 2020.

Τον Δεκέμβριο του 2018 η νέα οδηγία για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (οδηγία (ΕΕ) 2018/2001) όρισε τον ενωσιακό δεσμευτικό στόχο για το μερίδιο ανανεώσιμης ενέργειας έως το 2030 στο 32 % τουλάχιστον. Στις 19 Νοεμβρίου 2020 η Επιτροπή παρουσίασε τη στρατηγική της ΕΕ για τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (COM/2020/741), ενισχύοντας τις προσπάθειες για να καταστεί η Ένωση κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Η στρατηγική προτείνει να αυξηθεί η υπεράκτια αιολική ικανότητα της Ευρώπης από το σημερινό της επίπεδο των 12 GW σε τουλάχιστον 60 GW έως το 2030 και σε 300 GW έως το 2050. Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές για την προώθηση της διείσδυσης κάθε ανανεώσιμης πηγής (βλ. δελτίο 2.4.9 σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας).

Τον Ιούλιο του 2021 προτάθηκε (COM(2021)0557) μια νέα οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία αποσκοπεί στην αύξηση του συνολικού στόχου για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές σε 40 % έως το 2030. Τον Μάιο του 2022, σύμφωνα με το σχέδιο REPowerEU (COM/2022/0230)με στόχο τη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων, η Επιτροπή πρότεινε την αύξηση του υπό διαπραγμάτευση στόχου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε 45 % έως το 2030. Ειδικότερα, η Επιτροπή παρουσίασε μια στρατηγική ηλιακής ενέργειας (COM/2022/0221) για τον διπλασιασμό της ηλιακής φωτοβολταϊκής ικανότητας έως το 2025 με την εγκατάσταση 600 GW έως το 2030. Θέτει επίσης στόχους για την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030 (10 εκατομμύρια τόνοι για εγχώρια παραγωγή και 10 εκατομμύρια τόνοι εισαγωγών), προτείνει ένα σχέδιο δράσης για το βιομεθάνιο με σκοπό την αύξηση της παραγωγής σε 35 δισ. κυβικά μέτρα έως το 2030 και τη συντόμευση και απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης.

E. Ενίσχυση των εξωτερικών σχέσεων στον τομέα της ενέργειας

Το 2012 η ΕΕ θέσπισε μηχανισμό ανταλλαγής πληροφοριών για να διευκολύνεται ο συντονισμός μεταξύ των χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών και να διασφαλίζεται η τήρηση της ενωσιακής νομοθεσίας (απόφαση αριθ. 994/2012/ΕΕ). Απαιτεί από τις χώρες της ΕΕ να υποβάλλουν όλες τις υφιστάμενες διεθνείς ενεργειακές συμφωνίες στην Επιτροπή προς αξιολόγηση και απαιτεί ένα ορισμένο επίπεδο ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.

Η Επιτροπή ανταποκρίθηκε στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στην ανακοίνωσή της για το σχέδιο REPowerEU (COM/2022/108) της 8ης Μαρτίου 2022, προτείνοντας μειώσεις στη χρήση ορυκτού αερίου κατά τουλάχιστον 155 δισ. κυβικά μέτρα, ποσότητα ισοδύναμη με εκείνη που εισήχθη από τη Ρωσία το 2021, με στόχο την επίτευξη σχεδόν των δύο τρίτων της μείωσης εντός ενός έτους.

Τον Μάιο του 2022, σύμφωνα με το σχέδιο REPowerEU (COM/2022/0230) που αποσκοπεί στη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών μας ορυκτών καυσίμων, η Επιτροπή συνεργάστηκε με διεθνείς εταίρους, για τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού και τη διασφάλιση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) και σημαντικών προμηθειών φυσικού αερίου με αγωγούς από διεθνείς εταίρους. Δημιούργησε μια ενεργειακή πλατφόρμα της ΕΕ, ένα μηχανισμό προαιρετικού συντονισμού που στηρίζει την αγορά φυσικού αερίου και υδρογόνου για την ΕΕ και δημοσίευσε μία εξωτερική ενεργειακή στρατηγική της ΕΕ (JOIN/2022/23) η οποία στηρίζει την Ουκρανία, τη Μολδαβία, τα Δυτικά Βαλκάνια και τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, καθώς και τους πλέον ευάλωτους εταίρους της ΕΕ.

F. Βελτίωση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού

Στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους», ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/941 για την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας απαιτεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ να συνεργάζονται μεταξύ τους ώστε, σε περίπτωση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, να διοχετεύεται ηλεκτρική ενέργεια όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη. Ο κανονισμός διασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη θέτουν σε εφαρμογή τα κατάλληλα εργαλεία για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση πιθανών κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας σε πνεύμα αλληλεγγύης και διαφάνειας.

Δεδομένης της καθοριστικής σημασίας του αερίου και του πετρελαίου για την ασφάλεια του εφοδιασμού στην ΕΕ, η ΕΕ έλαβε σειρά μέτρων για να εξασφαλίσει τη διεξαγωγή εκτιμήσεων κινδύνου και την ανάπτυξη κατάλληλων προληπτικών σχεδίων δράσης και σχεδίων έκτακτης ανάγκης. Το 2017 ο κανονισμός για την ασφάλεια εφοδιασμού με φυσικό αέριο (κανονισμός (ΕΕ) 2017/1938) θέσπισε εγγυήσεις για την ασφάλεια του φυσικού αερίου και ενισχυμένους μηχανισμούς πρόληψης, αλληλεγγύης και αντιμετώπισης κρίσεων. Σύμφωνα με την οδηγία της ΕΕ για τα αποθέματα πετρελαίου (οδηγία 2009/119/ΕΚ), τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διατηρούν ελάχιστα αποθέματα πετρελαίου που να αντιστοιχούν σε 90 ημέρες μέσων ημερήσιων καθαρών εισαγωγών ή σε 61 ημέρες μέσης ημερήσιας εγχώριας κατανάλωσης, αναλόγως του ποια ποσότητα είναι μεγαλύτερη. Η Επιτροπή πρότεινε να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για το φυσικό αέριο (οδηγία 2009/73/ΕΚ), ώστε να καλύπτει τους αγωγούς προς και από τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των υφιστάμενων και μελλοντικών αγωγών (COM(2017)0660). Το 2019 τροποποιήθηκε η οδηγία για το φυσικό αέριο από την οδηγία (ΕΕ) 2019/692, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι κανόνες που διέπουν την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου της ΕΕ εφαρμόζονται στους αγωγούς μεταφοράς αερίου μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών, με παρεκκλίσεις για υφιστάμενους αγωγούς. Υπάρχουν ειδικές διατάξεις στο πλαίσιο της οδηγίας για την ασφάλεια των υπεράκτιων εργασιών πετρελαίου και φυσικού αερίου (οδηγία 2013/30/ΕΕ). Ο κανονισμός (EΕ) 2017/1938 προβλέπει την ενισχυμένη περιφερειακή συνεργασία, περιφερειακά προληπτικά σχέδια δράσης και σχέδια έκτακτης ανάγκης, καθώς και μηχανισμό αλληλεγγύης για τη διαφύλαξη της ασφάλειας του εφοδιασμού με φυσικό αέριο.

Η προτεραιότητα της ασφάλειας του εφοδιασμού στην αγορά ενέργειας της ΕΕ αυξήθηκε δραματικά μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Στις 8 Μαρτίου 2022, η ανακοίνωση της ΕΕ για το σχέδιο REPowerEU (COM/2022/108), πρότεινε διάφορα μέτρα για την αντιμετώπιση της χρήσης του ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου ως όπλου, όπως διακοπές εφοδιασμού με φυσικό αέριο σε αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ. Στις 23 Μαρτίου 2022, η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση με τίτλο ασφάλεια του εφοδιασμού και προσιτές τιμές ενέργειας (COM/2022/138) και την πρόταση νέου κανονισμού σχετικά με την αποθήκευση φυσικού αερίου (COM/2022/135). Ο προτεινόμενος κανονισμός για την αποθήκευση φυσικού αερίου εισήγαγε υποχρέωση τουλάχιστον 80 % για το επίπεδο αποθήκευσης αερίου έως την 1η Νοεμβρίου 2022 που θα αυξηθεί στο 90 % για τα επόμενα έτη, ενδιάμεσους στόχους και μια νέα διαδικασία πιστοποίησης για τη μείωση των κινδύνων εξωτερικών παρεμβολών. Στις 18 Μαΐου 2022, το σχέδιο REPowerEU(COM/2022/0230) έθεσε σε λειτουργία τον τερματισμό της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας, της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού και της επιτάχυνσης της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στις 27 Ιουνίου 2022, εκδόθηκε σε χρόνο ρεκόρ ο κανονισμός (EΕ) 2022/1032 για την αποθήκευση αερίου, ο οποίος θεσπίζει ελάχιστες υποχρεώσεις για τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου.

Δεδομένου του κινδύνου περαιτέρω περικοπών του εφοδιασμού με φυσικό αέριο από τη Ρωσία, τον Ιούλιο του 2022 η Επιτροπή πρότεινε νέο κανονισμό του Συμβουλίου σχετικά με συντονισμένα μέτρα μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου (COM/2022/361) για τη μείωση της χρήσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά 15 % έως την άνοιξη του 2023. Δημοσίευσε επίσης την ανακοίνωση με τίτλο «Εξοικονόμηση ενέργειας στην ΕΕ» (COM/2022/240), με πολυάριθμες επιλογές για βραχυπρόθεσμη εξοικονόμηση, όπως η στοχευμένη μείωση της θέρμανσης και της ψύξης στα δημόσια κτίρια.

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, το προτεινόμενο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (COM(2020)0022) στηρίζει τις περιφέρειες υψηλής έντασης άνθρακα και ανθρακούχων εκπομπών στη μετάβασή τους σε πηγές ενέργειας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.

Οι ενεργειακές υποδομές των χωρών της ΕΕ καλύπτονται από την πολιτική για τα ΔΕΔ-Ε (κανονισμός (EΕ) αριθ. 347/2013), η οποία εστιάζει στην σύνδεση των ενεργειακών υποδομών στα κράτη μέλη της ΕΕ και προσδιορίζει εννέα διαδρόμους προτεραιότητας (τέσσερις διαδρόμους ηλεκτρικής ενέργειας, τέσσερις διαδρόμους φυσικού αερίου και έναν διάδρομο πετρελαίου) και τρία θεματικά πεδία προτεραιότητας (ευφυή δίκτυα, αρτηρίες ηλεκτρικής ενέργειας, διασυνοριακά δίκτυα διοξειδίου του άνθρακα) για την ανάπτυξη καλύτερα συνδεδεμένων ενωσιακών ενεργειακών δικτύων. Τα ΔΕΔ-Ε χρηματοδοτούνται από το σκέλος της ενέργειας του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» 2021-2027 (κανονισμός (EΕ) 2021/1153).

Ο κανονισμός για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης (2018/1999) έθεσε το στόχο διασύνδεσης σε ποσοστό τουλάχιστον 15 % έως το 2030, ώστε να ενθαρρυνθούν οι χώρες της ΕΕ να διασυνδέσουν την εγκατεστημένη δυναμικότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο λόγος διασυνοριακής δυναμικότητας 15 % υπολογίστηκε διαιρώντας την εισαγωγική ισχύ με την εγκατεστημένη δυναμικότητα παραγωγής των χωρών της ΕΕ. 

Τον Απρίλιο του 2022, οι συννομοθέτες ενέκριναν τον νέο https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:32022R0869 για τα ΔΕΔ-Ε, σύμφωνα με τους στόχους της Ένωσης για την ενέργεια και το κλίμα για το 2030 και το 2050. Ο κανονισμός προσδιόρισε τα έργα κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ (5ος κατάλογος ΕΚΕ)) και τα έργα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συνδέοντας την ΕΕ με τρίτες χώρες, τερμάτισε τη στήριξη νέων έργων φυσικού αερίου και πετρελαίου και εισήγαγε υποχρεωτικά κριτήρια βιωσιμότητας για όλα τα έργα. 

G. Έργα έρευνας, ανάπτυξης και επίδειξης

Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» (κανονισμός (EΕ) 2021/695) είναι το πρόγραμμα-πλαίσιο που εκτείνεται από το 2021 έως το 2027. Είναι το βασικό μέσο της ΕΕ για την προώθηση της ενερεγειακής έρευνας, με προϋπολογισμό ύψους 95.5 δισ. EUR (σε τιμές 2018), συμπεριλαμβανομένων 5.4 δισ. EUR από το πρόγραμμα «Next Generation EU».

Εγκριθέν το 2007, το ευρωπαϊκό στρατηγικό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών (σχέδιο ΣΕΤ), είχε ως στόχο να επιταχύνει τη διάθεση και διείσδυση στην αγορά ενός κλιματικά ουδέτερου ενεργειακού συστήματος, με την υιοθέτηση τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Το σχέδιο προσδιόρισε δέκα δράσεις για την έρευνα και την καινοτομία (τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μείωση του κόστους των τεχνολογιών, νέες τεχνολογίες και υπηρεσίες για τους καταναλωτές, ανθεκτικότητα και ασφάλεια των ενεργειακών συστημάτων, νέα υλικά και νέες τεχνολογίες για τα κτίρια, ενεργειακή απόδοση για τη βιομηχανία, ανταγωνιστικότητα στον παγκόσμιο τομέα συσσωρευτών και ηλεκτρονική κινητικότητα, ανανεώσιμα καύσιμα και βιοενέργεια, δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και πυρηνική ασφάλεια), καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης και του ρυθμιστικού πλαισίου, και διέθετε συνολική δομή διακυβέρνησης.

Λόγω του σημαντικού ρόλου της ηλεκτρικής ενέργειας στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, έχει αναγνωριστεί ότι οι συσσωρευτές, ως συσκευές αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, αποτελούν βασικές τεχνολογίες για να καταστεί δυνατή μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Η νομοθεσία της ΕΕ για τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών ενσωματώνεται στην οδηγία για τις ηλεκτρικές στήλες (οδηγία 2006/66/ΕΚ). Το στρατηγικό σχέδιο δράσης για τους συσσωρευτές (COM(2018)0293) αποσκοπεί στη δημιουργία μιας παγκοσμίως ολοκληρωμένης, βιώσιμης και ανταγωνιστικής βιομηχανικής βάσης για τους συσσωρευτές.

Στις 10 Δεκεμβρίου 2020, η Επιτροπή πρότεινε (COM(2020)0798) έναν νέο κανονισμό για τις ηλεκτρικές στήλες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ηλεκτρικές στήλες που εισέρχονται στην αγορά της ΕΕ είναι βιώσιμες και ασφαλείς καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Οι διοργανικές διαπραγματεύσεις σχετικά με τον κανονισμό για τις μπαταρίες βρίσκονται επί του παρόντος σε εξέλιξη.

Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Το Κοινοβούλιο υπήρξε ανέκαθεν υπέρμαχος μιας κοινής ενεργειακής πολιτικής ικανής να δώσει απαντήσεις σε ζητήματα απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, ανταγωνιστικότητας, ασφάλειας και βιωσιμότητας. Επανειλημμένα το Κοινοβούλιο έχει ζητήσει από τα κράτη μέλη να επιδείξουν συνοχή, αποφασιστικότητα, συνεργασία και αλληλεγγύη μεταξύ τους για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις σημερινές και τις μελλοντικές προκλήσεις στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, όπως επίσης έχει ζητήσει πολιτική δέσμευση εκ μέρους όλων των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και έντονο πνεύμα πρωτοβουλίας από την Επιτροπή όσον αφορά την πρόοδο στην πορεία προς την επίτευξη των στόχων του 2030 και του 2050.

Το Κοινοβούλιο ανέκαθεν κατέβαλλε προσπάθειες για μεγαλύτερη ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας και για την έγκριση φιλόδοξων και νομικά δεσμευτικών στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Από την άποψη αυτή, το Κοινοβούλιο τάσσεται υπέρ της υιοθέτησης ισχυρότερων δεσμεύσεων όσον αφορά τους στόχους της ΕΕ, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι η νέα ενεργειακή πολιτική πρέπει να υποστηρίζει τον στόχο για μείωση των αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ και την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Τα τελευταία ψηφίσματα του Κοινοβουλίου σχετικά με την ενέργεια έχουν αυξήσει τη σημασία όλων των κλιματικών και περιβαλλοντικών στόχων που διέπουν την ενεργειακή πολιτική της ΕΕ: στις 28 Νοεμβρίου 2019 κήρυξε την Ευρώπη σε κατάσταση κλιματικής και περιβαλλοντικής έκτακτης ανάγκης[1]· στις 15 Ιανουαρίου 2020 επιβεβαίωσε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ως τον κλιματικό γνώμονα για τους στόχους της Ενεργειακής Ένωσης[2]· στις 10 Ιουλίου 2020 κάλεσε την Επιτροπή να επικαιροποιήσει τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, ευθυγραμμίζοντάς τις με τη νέα πολιτική της ΕΕ για το κλίμα[3]. Στις 8 Οκτωβρίου 2020, το Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της έναρξης διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο, προκειμένου να τεθεί γενικός στόχος για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 60 % έως το 2030 και τη σταδιακή κατάργηση όλων των άμεσων και έμμεσων επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα έως το 2025 το αργότερο[4]. Ως απάντηση στην πανδημία COVID-19, οι πράσινες και ψηφιακές στρατηγικές επαναβεβαιώνονται ως οι ακρογωνιαίοι λίθοι μιας πιο ολοκληρωμένης, ισχυρής και αποδοτικής Ενεργειακής Ένωσης της ΕΕ.

Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τις ακόλουθες βασικές θέσεις σχετικά με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την επακόλουθη ενεργειακή κρίση:

• Την 1η Μαρτίου 2022, το Κοινοβούλιο καταδίκασε την παράνομη, απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία[5].
• Στις 7 Απριλίου 2022, ζήτησε να επιβληθεί άμεσο πλήρες εμπάργκο στις ρωσικές εισαγωγές πετρελαίου, άνθρακα, πυρηνικών καυσίμων και φυσικού αερίου[6].

Έχει επίσης εγκρίνει διάφορα άλλα ψηφίσματα σχετικά με συγκεκριμένες πτυχές της σύγκρουσης, με τα οποία: επικροτεί την επίσημη σύσταση της Επιτροπής για τη χορήγηση στην Ουκρανία και τη Μολδαβία καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας· καθώς και μιας ευρωπαϊκής προοπτικής για τη Γεωργία· ενισχύει την ενωσιακή προστασία για παιδιά και νέους που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Ουκρανία λόγω του πολέμου· επισημαίνει τον αντίκτυπο του πολέμου στις γυναίκες.

Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τις ακόλουθες θέσεις σχετικά με την τρέχουσα δέσμη μέτρων Fit for 55:

• Στις 14 Σεπτεμβρίου 2022, το Κοινοβούλιο υποστήριξε πιο φιλόδοξους στόχους ενεργειακής απόδοσης από εκείνους της αρχικής πρότασης της Επιτροπής του Ιουλίου 2021[7],που ισοδυναμούν με μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας κατά 40 % και μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας κατά 42,5 %, που αντιστοιχούν σε απόλυτα ανώτατα όρια 740 Mtoe και 960 Mtoe αντιστοίχως. Τούτο είναι ελαφρώς πιο φιλόδοξο από τους αναθεωρημένους στόχους που πρότεινε η Επιτροπή τον Μάιο του 2022 στο σχέδιο RepowerEU.
• Στις 14 Σεπτεμβρίου 2022, το Κοινοβούλιο υποστήριξε έναν όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πιο φιλόδοξο στόχο που αντιστοιχεί στην επίτευξη έως το 2030 ποσοστού ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές της τάξης του 45 % στην τελική κατανάλωση ενέργειας[8]. Τούτο συνάδει με το σχέδιο RepowerEU για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ενέργειας από τη Ρωσία και την επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Το Κοινοβούλιο υποστηρίζει επίσης τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και των οδών εφοδιασμού. Έχει τονίσει πόσο σημαντικές είναι οι διασυνδέσεις αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στην κεντρική και νοτιοανατολική Ευρώπη κατά μήκος ενός άξονα Βορρά-Νότου για την κατασκευή περισσότερων διασυνδέσεων, τη διαφοροποίηση των εγκαταστάσεων ΥΦΑ και την ανάπτυξη αγωγών, ώστε να ανοίξει, με τον τρόπο αυτόν, η εσωτερική αγορά.

Επισημαίνοντας τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η έρευνα στη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού, το Κοινοβούλιο ανέδειξε την ανάγκη για την καταβολή από κοινού προσπαθειών στον τομέα των νέων ενεργειακών τεχνολογιών, τόσο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όσο και για τις βιώσιμες τεχνολογίες ορυκτών καυσίμων, καθώς και επιπρόσθετης δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης, προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιτυχής υλοποίηση του σχεδίου.

 

Matteo Ciucci

09-2022