O posłach
Parlament Europejski składa się z 705 posłów wybranych w 27 państwach członkowskich Unii Europejskiej. posłowie są wybierani w powszechnych wyborach bezpośrednich na okres 5 lat.
Każdy kraj decyduje o formie przeprowadzanych wyborów, lecz musi zagwarantować równość płci i tajność głosowania. Wybory UE odbywają się zgodnie z zasadą reprezentacji proporcjonalnej. Wiek uprawniający do głosowania to 18 lat, z wyjątkiem Austrii, gdzie wynosi on 16 lat.
Mandaty są przydzielane na podstawie liczby ludności poszczególnych państw członkowskich. Nieco więcej niż jedną trzecią posłów do PE stanowią kobiety. Posłowie są podzieleni według poglądów politycznych, a nie przynależności państwowej.
Posłowie do PE podróżują służbowo między swoimi okręgami wyborczymi, Strasburgiem ― gdzie odbywa się 12 posiedzeń plenarnych w roku ― a Brukselą, gdzie uczestniczą w dodatkowych obradach plenarnych, a także w spotkaniach komisji parlamentarnych i grup politycznych.
Warunki pracy posłów określa Statut z 2009 r.
Więcej informacji:
Kodeks postępowania posłów do Parlamentu Europejskiego
Kodeks postępowania wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. Określa on zasady przewodnie pracy posłów; zgodnie z nimi posłowie działają wyłącznie w interesie publicznym oraz kierują się bezinteresownością, uczciwością, otwartością, starannością rzetelnością, odpowiedzialnością i poszanowaniem reputacji Parlamentu.
W kodeksie określone zostały przypadki, w jakich dochodzi do konfliktu interesów, sposoby, w jakie posłowie powinni takim sytuacjom zaradzać, a także przepisy dotyczące m.in. prezentów przyjmowanych przez posłów reprezentujących oficjalnie Parlament oraz działalności zawodowej byłych posłów.
Kodeks postępowania nakłada również na posłów obowiązek przedłożenia szczegółowego oświadczenia majątkowego. Posłowie są ponadto zobowiązani powiadamiać o swoim udziale w wydarzeniach organizowanych przez strony trzecie, w przypadku gdy osoby trzecie dokonują zwrotu kosztów podróży, zakwaterowania lub pobytu posłów lub bezpośrednio pokrywają takie koszty. Oświadczenia te odzwierciedlają wymogi kodeksu postępowania dotyczące wzmocnienia przepisów i norm w zakresie przejrzystości. Informacje podane przez posłów w złożonych przez nich oświadczeniach można znaleźć na ich oficjalnych stronach internetowych.
Połowie mają także obowiązek zgłaszania prezentów, które otrzymują, gdy oficjalnie reprezentują Parlament, na warunkach określonych w przepisach wykonawczych do kodeksu postępowania. Takie prezenty rejestruje się w rejestrze prezentów.
Na posła, który naruszył przepisy kodeksu postępowania, Przewodniczący może nałożyć sankcje. Sankcje podawane są do wiadomości przez Przewodniczącego na posiedzeniu plenarnym oraz publikowane na stronie internetowej Parlamentu, gdzie widnieją przez pozostały okres kadencji parlamentarnej.
Więcej informacji:
- Kodeks postępowania posłów do Parlamentu Europejskiego w zakresie interesów finansowych i konfliktu interesów
- Przepisy wykonawcze do kodeksu postępowania
- Oświadczenie majątkowe
- Oświadczenie o udziale posłów w wydarzeniach organizowanych przez strony trzecie na ich zaproszenie
- Zgłoszenie prezentów otrzymanych przez posłów oficjalnie reprezentujących Parlament Europejski
- Rejestr prezentów - Siódma kadencja Parlamentu
- Rejestr prezentów - Ósma Parlament
- Rejestr prezentów – Dziewiąta kadencja Parlamentu
Komitet doradczy ds. postępowania posłów
Komitet doradczy ds. postępowania posłów jest organem odpowiedzialnym za udzielanie posłom wskazówek dotyczących wykładni i stosowania przepisów kodeksu postępowania. Na wniosek Przewodniczącego komitet doradczy ocenia również domniemane przypadki naruszenia niniejszego kodeksu postępowania i doradza Przewodniczącemu w kwestii możliwych do podjęcia działań.
W skład komitetu doradczego wchodzi pięciu członków. Mianuje ich Przewodniczący po uwzględnieniu ich doświadczenia i równowagi politycznej między poszczególnymi grupami politycznymi w Parlamencie. Każdy z pięciu członków pełni przez okres sześciu miesięcy funkcję przewodniczącego, która ma charakter rotacyjny. Ponadto Przewodniczący mianuje członków rezerwowych – po jednym z każdej grupy politycznej niemającej przedstawiciela w komitecie doradczym.
Komitet doradczy publikuje sprawozdanie roczne z podjętych działań.
Więcej informacji:
Siódma kadencja Parlamentu:
Ósmy kadencja Parlamentu:
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – sprawozdanie roczne za 2014 r. – drugie półrocze
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – sprawozdanie roczne za 2015 r.
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – sprawozdanie roczne za 2016 r.
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – sprawozdanie roczne za 2017 r.
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – sprawozdanie roczne za 2018 r.
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – sprawozdanie roczne za 2019 r. – pierwsze półrocze
Dziewiąty kadencja Parlamentu:
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – sprawozdanie roczne za 2019 r. – drugie półrocze
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – sprawozdanie roczne za 2020 r.
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – harmonogram rotacyjnego przewodnictwa – 9. kadencja – pierwsza połowa
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – projekt kalendarza posiedzeń – lata 2019 i 2020
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – projekt kalendarza posiedzeń – 2021 r.
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – sprawozdanie roczne za 2021 r.
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – harmonogram rotacyjnego przewodnictwa – 9. kadencja – druga połowa
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – projekt kalendarza posiedzeń – 2022 r.
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – projekt kalendarza posiedzeń – 2023 r.
- Komitet doradczy ds. postępowania posłów – sprawozdanie roczne za 2022 r.
Wynagrodzenie i świadczenia emerytalne
Wynagrodzenie posłów do Parlamentu Europejskiego
Posłowie do Parlamentu Europejskiego otrzymują zasadniczo takie samo wynagrodzenie na podstawie jednolitego statutu, który wszedł w życie w lipcu 2009 r.
Zgodnie z jednolitym statutem miesięczne wynagrodzenie posła przed opodatkowaniem na dzień 1 lipca 2022 r. wynosi 9 808,67 euro. Wynagrodzenie jest wypłacane z budżetu Parlamentu i po potrąceniu unijnego podatku i składki ubezpieczeniowej wynosi 7 647,13 euro. Państwa członkowskie mogą również obłożyć to wynagrodzenie podatkami krajowymi. Wysokość wynagrodzenia zasadniczego posła ustalono na poziomie 38,5% wynagrodzenia zasadniczego sędziego Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Istnieje kilka wyjątków: posłowie wykonujący mandat w Parlamencie do czasu wyborów w 2009 r. mogli zdecydować się na pozostanie w dotychczasowym systemie krajowym w zakresie wynagrodzenia, odprawy przejściowej i świadczeń emerytalnych.
Świadczenia emerytalne
Zgodnie ze statutem byli posłowie są uprawnieni do emerytury po ukończeniu 63. roku życia. Świadczenie emerytalne wynosi 3,5% wynagrodzenia za każdy pełny rok wykonywania mandatu, lecz w sumie nie więcej niż 70% uposażenia. Koszt tych świadczeń emerytalnych pokrywa budżet Unii Europejskiej.
Uzupełniający program emerytalny, który wprowadzono dla posłów w 1989 r., od lipca 2009 r. nie przyjmuje już nowych członków i jest stopniowo wygaszany.
Zwrot kosztów dla posłów do Parlamentu Europejskiego
Podobnie jak posłowie do parlamentów krajowych, posłowie do Parlamentu Europejskiego otrzymują zwrot szeregu kosztów, które ponoszą wykonując obowiązki poselskie.
Zwrot kosztów ogólnych
Zwrot ten ma na celu pokrycie kosztów poniesionych w państwie członkowskim, w którym poseł został wybrany, takich jak koszty prowadzenia biura poselskiego, rachunki telefoniczne i opłaty pocztowe oraz zakup, eksploatacja i konserwacja sprzętu komputerowego i telematycznego. Zwrot zostaje zmniejszony o połowę w przypadku posłów, którzy bez należytego usprawiedliwienia nie wezmą udziału w połowie posiedzeń plenarnych w ciągu jednego roku parlamentarnego (od września do sierpnia).
Wysokość tego zwrotu w 2022 r. wynosi 4 778 euro miesięcznie.
Koszty podróży
Większość posiedzeń Parlamentu Europejskiego, takich jak sesje plenarne, posiedzenia komisji lub posiedzenia grup politycznych, odbywa się w Brukseli i Strasburgu. Posłowie otrzymują zwrot rzeczywistych kosztów biletów na podróż do miejsca, w którym odbywają się te posiedzenia, po przedstawieniu dokumentów potwierdzających, maksymalnie do wysokości ceny biletu lotniczego klasy biznes „D” bądź równoważnej lub ceny biletu kolejowego pierwszej klasy, zaś w przypadku podróży samochodem otrzymują ryczałtową kwotę 0,56 EUR za 1 km (do najwyżej 1000 km); oprócz tego posłom przysługują stałe dodatki ryczałtowe obliczane na podstawie odległości i czasu trwania podróży w celu pokrycia innych kosztów związanych z podróżą (np. opłat za autostrady, kosztów nadbagażu lub rejestracji).
Inne koszty podróży
Posłowie często muszą podróżować poza państwa członkowskie, w których zostali wybrani, lub na ich terenie, w ramach swoich obowiązków, lecz w celach innych niż udział w oficjalnych spotkaniach (np. aby wziąć udział w konferencji czy złożyć wizytę roboczą).
W związku z tym w przypadku działalności poza państwem członkowskim, w którym danym poseł został wybrany, przysługuje zwrot kosztów podróży i zakwaterowania oraz zwrot wydatków powiązanych w wysokości maksymalnie 4 716 EUR rocznie. W przypadku działalności na terenie państwa członkowskiego, w którym dany poseł został wybrany, zwracane są tylko koszty transportu w kwocie rocznej określonej dla poszczególnych państw.
Dieta dzienna
- Parlament wypłaca dietę ryczałtową w wysokości 338 EUR dziennie w celu pokrycia ogółu pozostałych kosztów ponoszonych przez posłów w okresach działalności parlamentarnej, pod warunkiem że potwierdzą oni swoją obecność, podpisując jedną z oficjalnych list obecności udostępnionych w tym celu.
- Dietę zmniejsza się o połowę, jeżeli poseł nie weźmie udziału w ponad połowie głosowań imiennych w dniach głosowania na posiedzeniu plenarnym, nawet gdy jest obecny. W przypadku posiedzeń organizowanych poza Unią Europejską dieta wynosi 169 EUR (zawsze pod warunkiem podpisania listy obecności), przy czym koszty zakwaterowania zwracane są osobno.
Przepisy dotyczące personelu
Posłowie do Parlamentu Europejskiego mogą sami dobierać sobie asystentów w granicach środków budżetowych określonych przez Parlament oraz na warunkach określonych w rozdziale 5 przepisów wykonawczych do statutu posła.
W 2020 r. maksymalna kwota miesięczna dostępna na ten cel wynosiła 25 442 EUR na posła. Kwoty tej nie przekazuje się posłom, ale wypłaca się ją w formie wynagrodzenia miesięcznego asystentom spełniającym warunki i posiadającym ważną umowę, a także organom pobierającym podatki od wynagrodzeń.
Posłowie mogą korzystać z usług kilku rodzajów asystentów.
Akredytowani asystenci parlamentarni zatrudnieni w Brukseli (Luksemburgu lub Strasburgu) podlegają bezpośrednio administracji Parlamentu. Posłowie mogą zatrudnić trzech akredytowanych asystentów parlamentarnych, a pod pewnymi warunkami – nawet czterech. Na zatrudnienie akredytowanych asystentów parlamentarnych rezerwuje się przynajmniej 25% środków na pokrycie kosztów pomocy parlamentarnej.
Asystenci krajowi pomagają posłom w państwie członkowskim, w którym posłowie zostali wybrani. Obsługą administracyjną umów z asystentami krajowymi zajmują się upoważnieni płatnicy posiadający odpowiednie uprawnienia, którzy gwarantują przestrzeganie przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych i opodatkowania. Asystenci krajowi zatrudniani są na podstawie umowy o pracę lub umowy o świadczenie usług.
Stażyści mogą odbywać staże na terenie Parlamentu albo w państwie członkowskim, w którym wybrany został dany poseł.
Ogólne koszty zatrudnienia asystentów krajowych i stażystów nie mogą przekraczać 75% środków na pomoc parlamentarną. Koszty wynikające ze świadczenia usług nie mogą zaś przekraczać 25% tych środków.
Dodatkowe informacje na temat wynagrodzeń można znaleźć tutaj.
Określono porównywalne pułapy dla osób prawnych świadczących usługi i dla upoważnionych płatników.
Kilku posłów może utworzyć grupę do celów zatrudnienia jednego lub kilku akredytowanych asystentów parlamentarnych lub asystentów pracujących w państwach członkowskich. Posłowie ci uzgadniają między sobą zasady podziału kosztów.
Posłowie nie mogą zatrudniać w charakterze asystentów członków swych rodzin. Asystenci posłów nie powinni angażować się w działalność zewnętrzną, która może prowadzić do powstania konfliktu interesów.
Nazwiska wszystkich asystentów lub nazwy osób prawnych są publikowane na stronie internetowej Parlamentu przez cały okres trwania ich umowy z wyjątkiem sytuacji, w której dany asystent uzyskał odstępstwo w tym względzie z odpowiednio uzasadnionych względów bezpieczeństwa.
Wybory europejskie i krajowe – dane liczbowe
Publikacja ta stanowi najobszerniejszą i najbardziej wyczerpującą bazę danych obrazującą zmiany na scenie politycznej UE od momentu pierwszych bezpośrednich wyborów do Parlamentu Europejskiego w 1979 r. Ponadto przedstawia ona wyniki ostatnich wyborów krajowych we wszystkich 27 państwach członkowskich UE.